📜
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส
อภิธมฺมปิฏเก
ยมกปาฬิ (ตติโย ภาโค)
๙. ธมฺมยมกํ
๑. ปณฺณตฺติวาโร
(ก) อุทฺเทโส
๑. ปทโสธนวาโร
(ก) อนุโลมํ
(ข) กุสลา ธมฺมา กุสลา?
(ก) อกุสลา ¶ อกุสลา ธมฺมา?
(ข) อกุสลา ธมฺมา อกุสลา?
(ก) อพฺยากตา อพฺยากตา ธมฺมา?
(ข) อพฺยากตา ธมฺมา อพฺยากตา?
(ข) ปจฺจนีกํ
(ข) น กุสลา ธมฺมา น กุสลา?
(ก) น ¶ อกุสลา น อกุสลา ธมฺมา?
(ข) น อกุสลา ธมฺมา น อกุสลา?
(ก) น อพฺยากตา น อพฺยากตา ธมฺมา?
(ข) น อพฺยากตา ธมฺมา น อพฺยากตา?
๒. ปทโสธนมูลจกฺกวาโร
(ก) อนุโลมํ
๓. (ก) กุสลา ¶ กุสลา ธมฺมา?
(ข) ธมฺมา อกุสลา ธมฺมา?
(ก) กุสลา กุสลา ธมฺมา?
(ข) ธมฺมา อพฺยากตา ธมฺมา?
(ข) ธมฺมา กุสลา ธมฺมา?
(ก) อกุสลา ¶ อกุสลา ธมฺมา?
(ข) ธมฺมา อพฺยากตา ธมฺมา?
๕. (ก) อพฺยากตา อพฺยากตา ธมฺมา?
(ข) ธมฺมา กุสลา ธมฺมา?
(ก) อพฺยากตา อพฺยากตา ธมฺมา?
(ข) ธมฺมา อกุสลา ธมฺมา?
(ข) ปจฺจนีกํ
(ข) น ธมฺมา น อกุสลา ธมฺมา?
(ก) น กุสลา น กุสลา ธมฺมา?
(ข) น ธมฺมา น อพฺยากตา ธมฺมา?
๗. (ก) น อกุสลา น อกุสลา ธมฺมา?
(ข) น ธมฺมา น กุสลา ธมฺมา?
(ก) น อกุสลา น อกุสลา ธมฺมา?
(ข) น ธมฺมา น อพฺยากตา ธมฺมา?
๘. (ก) น อพฺยากตา น อพฺยากตา ธมฺมา?
(ข) น ธมฺมา น กุสลา ธมฺมา?
(ก) น อพฺยากตา น อพฺยากตา ธมฺมา?
(ข) น ธมฺมา น อกุสลา ธมฺมา?
๓ สุทฺธธมฺมวาโร
(ก) อนุโลมํ
(ข) ธมฺมา กุสลา?
(ก) อกุสลา ¶ ธมฺมา?
(ข) ธมฺมา อกุสลา?
(ก) อพฺยากตา ธมฺมา?
(ข) ธมฺมา อพฺยากตา?
(ข) ปจฺจนีกํ
๑๐. (ก) น ¶ กุสลา น ธมฺมา?
(ข) น ธมฺมา น กุสลา?
(ก) น อกุสลา น ธมฺมา?
(ข) น ธมฺมา น อกุสลา?
(ก) น อพฺยากตา น ธมฺมา?
(ข) น ธมฺมา น อพฺยากตา?
๔ สุทฺธธมฺมมูลจกฺกวาโร
(ก) อนุโลมํ
๑๑. (ก) กุสลา ¶ ธมฺมา?
(ข) ธมฺมา อกุสลา?
(ก) กุสลา ธมฺมา?
(ข) ธมฺมา อพฺยากตา?
(ข) ธมฺมา กุสลา?
(ก) อกุสลา ธมฺมา?
(ข) ธมฺมา อพฺยากตา?
๑๓. (ก) อพฺยากตา ¶ ธมฺมา?
(ข) ธมฺมา กุสลา?
(ก) อพฺยากตา ธมฺมา?
(ข) ธมฺมา อกุสลา?
(ข) ปจฺจนีกํ
(ข) น ธมฺมา น อกุสลา?
(ก) น กุสลา น ธมฺมา?
(ข) น ธมฺมา น อพฺยากตา?
(ข) น ธมฺมา น กุสลา?
(ก) น อกุสลา น ธมฺมา?
(ข) น ธมฺมา น อพฺยากตา?
(ข) น ธมฺมา น กุสลา?
(ก) น อพฺยากตา น ธมฺมา?
(ข) น ธมฺมา น อกุสลา?
(ข) นิทฺเทโส
๑. ปทโสธนวาโร
(ก) อนุโลมํ
๑๗. (ก) กุสลา กุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) กุสลา ธมฺมา กุสลาติ? อามนฺตา.
(ก) อกุสลา ¶ ¶ อกุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) อกุสลา ธมฺมา อกุสลาติ? อามนฺตา.
(ก) อพฺยากตา อพฺยากตา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) อพฺยากตา ธมฺมา อพฺยากตาติ? อามนฺตา.
(ข) ปจฺจนีกํ
๑๘. (ก) น กุสลา น กุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) น กุสลา ธมฺมา น กุสลาติ? อามนฺตา.
(ก) น อกุสลา น อกุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) น อกุสลา ธมฺมา น อกุสลาติ? อามนฺตา.
(ก) น อพฺยากตา น อพฺยากตา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) น อพฺยากตา ธมฺมา ¶ น อพฺยากตาติ? อามนฺตา.
๒. ปทโสธนมูลจกฺกวาโร
(ก) อนุโลมํ
๑๙. (ก) กุสลา กุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) ธมฺมา อกุสลา ธมฺมาติ?
อกุสลา ธมฺมา ธมฺมา เจว อกุสลา ธมฺมา จ. อวเสสา ธมฺมา น อกุสลา ธมฺมา.
(ก) กุสลา กุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) ธมฺมา อพฺยากตา ธมฺมาติ?
อพฺยากตา ธมฺมา ธมฺมา เจว อพฺยากตา ธมฺมา จ. อวเสสา ธมฺมา น อพฺยากตา ธมฺมา.
๒๐. (ก) อกุสลา ¶ อกุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) ธมฺมา กุสลา ธมฺมาติ?
กุสลา ธมฺมา ธมฺมา เจว กุสลา ธมฺมา จ. อวเสสา ธมฺมา น กุสลา ธมฺมา.
(ก) อกุสลา อกุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) ธมฺมา อพฺยากตา ธมฺมาติ?
อพฺยากตา ธมฺมา ธมฺมา เจว อพฺยากตา ธมฺมา จ. อวเสสา ธมฺมา น อพฺยากตา ธมฺมา.
๒๑. (ก) อพฺยากตา ¶ อพฺยากตา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) ธมฺมา กุสลา ธมฺมาติ?
กุสลา ธมฺมา ธมฺมา เจว กุสลา ธมฺมา จ. อวเสสา ธมฺมา น กุสลา ธมฺมา.
(ก) อพฺยากตา อพฺยากตา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) ธมฺมา อกุสลา ธมฺมาติ?
อกุสลา ธมฺมา ธมฺมา เจว อกุสลา ธมฺมา จ. อวเสสา ธมฺมา น อกุสลา ธมฺมา.
(ข) ปจฺจนีกํ
๒๒. (ก) น กุสลา น กุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) น ธมฺมา น อกุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ก) น กุสลา น กุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) น ธมฺมา น อพฺยากตา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
๒๓. (ก) น อกุสลา น ¶ อกุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) น ธมฺมา น กุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ก) น ¶ อกุสลา น อกุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) น ธมฺมา น อพฺยากตา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
๒๔. (ก) น อพฺยากตา น อพฺยากตา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) น ธมฺมา น กุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ก) น อพฺยากตา น อพฺยากตา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) น ธมฺมา น อกุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
๓. สุทฺธธมฺมวาโร
(ก) อนุโลมํ
๒๕. (ก) กุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) ธมฺมา กุสลา ธมฺมาติ?
กุสลา ธมฺมา ธมฺมา เจว กุสลา ธมฺมา จ. อวเสสา ธมฺมา น กุสลา ธมฺมา.
(ก) อกุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) ธมฺมา อกุสลา ธมฺมาติ?
อกุสลา ธมฺมา ธมฺมา เจว อกุสลา ธมฺมา จ. อวเสสา ธมฺมา น อกุสลา ธมฺมา.
(ก) อพฺยากตา ¶ ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) ธมฺมา อพฺยากตา ธมฺมาติ?
อพฺยากตา ธมฺมา ธมฺมา เจว อพฺยากตา ธมฺมา จ. อวเสสา ธมฺมา น อพฺยากตา ธมฺมา.
(ข) ปจฺจนีกํ
๒๖. (ก) น ¶ กุสลา น ธมฺมาติ?
กุสลํ เปตฺวา อวเสสา ธมฺมา น กุสลา, ธมฺมา. กุสลฺจ ธมฺเม จ เปตฺวา อวเสสา น เจว กุสลา น จ ธมฺมา.
(ข) น ธมฺมา น กุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ก) น อกุสลา น ธมฺมาติ?
อกุสลํ เปตฺวา อวเสสา ธมฺมา น อกุสลา, ธมฺมา. อกุสลฺจ ธมฺเม จ เปตฺวา อวเสสา น เจว อกุสลา น จ ธมฺมา.
(ข) น ธมฺมา น อกุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ก) น อพฺยากตา น ธมฺมาติ?
อพฺยากตํ ¶ เปตฺวา อวเสสา ธมฺมา น อพฺยากตา, ธมฺมา. อพฺยากตฺจ ธมฺเม จ เปตฺวา อวเสสา น เจว อพฺยากตา น จ ธมฺมา.
(ข) น ธมฺมา น อพฺยากตา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
๔. สุทฺธธมฺมมูลจกฺกวาโร
(ก) อนุโลมํ
๒๗. (ก) กุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) ธมฺมา อกุสลา ธมฺมาติ?
อกุสลา ธมฺมา ธมฺมา เจว อกุสลา ธมฺมา จ. อวเสสา ธมฺมา น อกุสลา ธมฺมา.
(ก) กุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) ธมฺมา อพฺยากตา ธมฺมาติ?
อพฺยากตา ธมฺมา ธมฺมา เจว อพฺยากตา ธมฺมา จ. อวเสสา ธมฺมา น อพฺยากตา ธมฺมา.
๒๘. (ก) อกุสลา ¶ ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) ธมฺมา กุสลา ธมฺมาติ?
กุสลา ธมฺมา ธมฺมา เจว กุสลา ธมฺมา จ. อวเสสา ธมฺมา น กุสลา ธมฺมา.
(ก) อกุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) ธมฺมา อพฺยากตา ธมฺมาติ?
อพฺยากตา ธมฺมา ธมฺมา เจว อพฺยากตา ธมฺมา จ. อวเสสา ธมฺมา น อพฺยากตา ธมฺมา.
๒๙. (ก) อพฺยากตา ¶ ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) ธมฺมา กุสลา ธมฺมาติ?
กุสลา ธมฺมา ธมฺมา เจว กุสลา ธมฺมา จ. อวเสสา ธมฺมา น กุสลา ธมฺมา.
(ก) อพฺยากตา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ข) ธมฺมา อกุสลา ธมฺมาติ?
อกุสลา ธมฺมา ธมฺมา เจว อกุสลา ธมฺมา จ. อวเสสา ธมฺมา น อกุสลา ธมฺมา.
(ข) ปจฺจนีกํ
กุสลํ เปตฺวา อวเสสา ธมฺมา น กุสลา, ธมฺมา. กุสลฺจ ธมฺเม จ เปตฺวา อวเสสา น เจว กุสลา ¶ น จ ธมฺมา.
(ข) น ธมฺมา น อกุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ก) น กุสลา น ธมฺมาติ?
กุสลํ เปตฺวา อวเสสา ธมฺมา น กุสลา, ธมฺมา. กุสลฺจ ธมฺเม จ เปตฺวา อวเสสา น เจว กุสลา น จ ธมฺมา.
(ข) น ¶ ธมฺมา น อพฺยากตา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
อกุสลํ เปตฺวา อวเสสา ธมฺมา น อกุสลา, ธมฺมา. อกุสลฺจ ธมฺเม จ เปตฺวา อวเสสา น เจว อกุสลา น จ ธมฺมา.
(ข) น ธมฺมา น อกุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ก) น อกุสลา น ธมฺมาติ?
อกุสลํ เปตฺวา อวเสสา ธมฺมา น อกุสลา, ธมฺมา. อกุสลฺจ ธมฺเม จ เปตฺวา อวเสสา น เจว อกุสลา น จ ธมฺมา.
(ข) น ธมฺมา น อพฺยากตา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
อพฺยากตํ เปตฺวา อวเสสา ธมฺมา น อพฺยากตา, ธมฺมา. อพฺยากตฺจ ธมฺเม จ เปตฺวา อวเสสา น เจว อพฺยากตา น จ ธมฺมา.
(ข) น ธมฺมา น กุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
(ก) น อพฺยากตา น ธมฺมาติ?
อพฺยากตํ เปตฺวา อวเสสา ธมฺมา น อพฺยากตา, ธมฺมา. อพฺยากตฺจ ธมฺเม จ เปตฺวา อวเสสา น เจว อพฺยากตา น จ ธมฺมา.
(ข) น ธมฺมา น อกุสลา ธมฺมาติ? อามนฺตา.
ปณฺณตฺตินิทฺเทสวาโร.
๒. ปวตฺติวาโร
๑. อุปฺปาทวาโร
(๑) ปจฺจุปฺปนฺนวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
๓๓. (ก) ยสฺส ¶ ¶ ¶ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ? โน.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ? โน.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
อรูเป กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. ปฺจโวกาเร กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. ปฺจโวกาเร กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
๓๔. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
อรูเป อกุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ, โน ¶ จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. ปฺจโวกาเร อกุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ ¶ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. ปฺจโวกาเร อกุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
(ข) อนุโลมโอกาโส
๓๕. (ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ ¶ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
อสฺสตฺเต ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. จตุโวกาเร ปฺจโวกาเร ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
๓๖. (ก) ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
อสฺสตฺเต ¶ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. จตุโวกาเร ปฺจโวกาเร ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
๓๗. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ¶ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ? โน.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ? โน.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
อรูเป กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. ปฺจโวกาเร กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. ปฺจโวกาเร กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
๓๘. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
อรูเป อกุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. ปฺจโวกาเร อกุสลานํ ¶ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ¶ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต ¶ อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. ปฺจโวกาเร อกุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
๓๙. (ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ?
อกุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตอกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ?
กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ¶ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ¶ ภงฺคกฺขเณ อรูเป อกุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ?
อรูเป กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป อกุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ.
๔๐. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ¶ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ?
อรูเป อกุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
๔๑. (ก) ยตฺถ ¶ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อกุสลา ธมฺมา น ¶ อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? อุปฺปชฺชนฺติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? นตฺถิ.
๔๒. (ก) ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? อุปฺปชฺชนฺติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? นตฺถิ.
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
๔๓. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ?
อกุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตอกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ?
กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน ¶ จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ¶ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ¶ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป อกุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ?
อรูเป กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป อกุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ.
๔๔. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ?
อรูเป ¶ อกุสลานํ ¶ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ.
(๒) อตีตวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
๔๕. (ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ¶ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
๔๖. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) อนุโลมโอกาโส
๔๗. (ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ ¶ วา ปน อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อสฺสตฺเต ¶ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ. จตุโวกาเร ปฺจโวกาเร ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ.
๔๘. (ก) ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อสฺสตฺเต ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ. จตุโวกาเร ปฺจโวกาเร ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
๔๙. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย อกุสเล จิตฺเต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ¶ ¶ ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ¶ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ.
๕๐. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
๕๑. (ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
๕๒. (ก) ยสฺส ¶ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
๕๓. (ก) ยตฺถ ¶ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ ¶ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
๕๔. (ก) ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
๕๕. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย อกุสเล จิตฺเต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ ¶ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน ¶ จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
๕๖. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(๓) อนาคตวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
๕๗. (ก) ยสฺส ¶ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
ยสฺส ¶ จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อิตเรสํ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา ¶ อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อิตเรสํ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
๕๘. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อิตเรสํ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) อนุโลมโอกาโส
๕๙. (ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ ¶ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
อสฺสตฺเต ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. จตุโวกาเร ปฺจโวกาเร ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
๖๐. (ก) ยตฺถ ¶ ¶ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
อสฺสตฺเต ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. จตุโวกาเร ปฺจโวกาเร ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
๖๑. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ ¶ อรหนฺตานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ¶ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
๖๒. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
๖๓. (ก) ยสฺส ¶ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ เตสํ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ¶ , โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ ¶ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
๖๔. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
๖๕. (ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? นตฺถิ.
๖๖. (ก) ยตฺถ ¶ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตตฺถ อพฺยากตา ¶ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยตฺถ ¶ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? นตฺถิ.
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
๖๗. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
๖๘. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส ¶ จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(๔) ปจฺจุปฺปนฺนาตีตวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
๖๙. (ก) ยสฺส ¶ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส กุสลา ธมฺมา ¶ อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา ¶ อุปฺปชฺชิตฺถ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
๗๐. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ¶ เตสํ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. อกุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
(ข) อนุโลมโอกาโส
๗๑. ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ?…เป….
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
๗๒. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ¶ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
๗๓. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. อกุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
๗๔. (ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? นตฺถิ.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? นตฺถิ.
๗๕. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา ¶ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? นตฺถิ.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
๗๖. ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?…เป….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
๗๗. (ก) ยสฺส ¶ ¶ ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? อามนฺตา.
๗๘. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ¶ อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? อามนฺตา.
(๕) ปจฺจุปฺปนฺนานาคตวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
๗๙. (ก) ยสฺส ¶ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อิตเรสํ กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ¶ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ¶ ตสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
๘๐. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. อกุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
(ข) อนุโลมโอกาโส
๘๑. ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?…เป….
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
๘๒. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อิตเรสํ ¶ กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ¶ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
๘๓. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. อกุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ อกุสลา ¶ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
๘๔. (ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสฺส ¶ อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา ¶ อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ. อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา น ¶ อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? อามนฺตา.
๘๕. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? อามนฺตา.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
๘๖. ยตฺถ ¶ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?…เป….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
๘๗. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา ¶ น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น ¶ อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ. อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ¶ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? อามนฺตา.
๘๘. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา ¶ น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? อามนฺตา.
(๖) อตีตานาคตวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
๘๙. (ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อิตเรสํ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ¶ ¶ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อิตเรสํ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
๙๐. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ¶ , โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อิตเรสํ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) อนุโลมโอกาโส
๙๑. ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?…เป….
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
๙๒. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา ¶ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ¶ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ.
๙๓. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ¶ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
๙๔. (ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา น ¶ อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
๙๕. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
๙๖. ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?…เป….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
๙๗. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
สุทฺธาวาสานํ ¶ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ. อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น ¶ อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
๙๘. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
อุปฺปาทวาโร.
๒. นิโรธวาโร
(๑) ปจฺจุปฺปนฺนวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
๙๙. (ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ? โน.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ? โน.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ?
อรูเป กุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ ¶ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ. ปฺจโวกาเร กุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา ¶ นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ. ปฺจโวกาเร กุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ.
๑๐๐. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ?
อรูเป อกุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ. ปฺจโวกาเร อกุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ. ปฺจโวกาเร อกุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ.
(ข) อนุโลมโอกาโส
๑๐๑. (ก) ยตฺถ ¶ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ?
อสฺสตฺเต ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ, โน จ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ. จตุโวกาเร ปฺจโวกาเร ¶ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ.
๑๐๒. (ก) ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ?
อสฺสตฺเต ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ, โน ¶ จ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ. จตุโวกาเร ปฺจโวกาเร ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ.
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
๑๐๓. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ? โน.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ? โน.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ?
อรูเป กุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ. ปฺจโวกาเร กุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ. ปฺจโวกาเร กุสลานํ ภงฺคกฺขเณ ¶ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ.
๑๐๔. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ?
อรูเป อกุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ. ปฺจโวกาเร อกุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ. ปฺจโวกาเร อกุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
๑๐๕. (ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ?
อกุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตอกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ¶ ¶ ภงฺคกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ?
กุสลานํ ¶ ภงฺคกฺขเณ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ. สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป อกุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ?
อรูเป กุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ. สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป อกุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ.
๑๐๖. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ¶ . สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ¶ อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป กุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ?
อรูเป อกุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ. สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป กุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
๑๐๗. (ก) ยตฺถ ¶ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ? นิรุชฺฌนฺติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ? นตฺถิ.
๑๐๘. (ก) ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ? นิรุชฺฌนฺติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ? นตฺถิ.
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
๑๐๙. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ?
อกุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตอกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ¶ ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ?
กุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ. สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป อกุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ¶ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ?
อรูเป กุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ. สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป อกุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ¶ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ.
๑๑๐. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ. สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป กุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ?
อรูเป อกุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ. สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป กุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ.
(๒) อตีตวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
๑๑๑. (ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
๑๑๒. (ก) ยสฺส ¶ ¶ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) อนุโลมโอกาโส
๑๑๓. (ก) ยตฺถ ¶ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ?
อสฺสตฺเต ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ. จตุโวกาเร ปฺจโวกาเร ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ.
๑๑๔. (ก) ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ?
อสฺสตฺเต ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ. จตุโวกาเร ปฺจโวกาเร ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ.
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
๑๑๕. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา ¶ นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย อกุสเล จิตฺเต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ ¶ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ.
๑๑๖. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
๑๑๗. (ก) ยสฺส ¶ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น ¶ นิรุชฺฌิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นตฺถิ.
๑๑๘. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
๑๑๙. (ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นิรุชฺฌิตฺถ.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นตฺถิ.
๑๒๐. (ก) ยตฺถ ¶ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นิรุชฺฌิตฺถ.
(ข) ยตฺถ ¶ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นตฺถิ.
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
๑๒๑. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย อกุสเล จิตฺเต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ¶ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ. สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
๑๒๒. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ. สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(๓) อนาคตวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
๑๒๓. (ก) ยสฺส ¶ ¶ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ¶ เตสํ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อิตเรสํ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อิตเรสํ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
๑๒๔. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อิตเรสํ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) อนุโลมโอกาโส
๑๒๕. ยตฺถ ¶ ¶ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?…เป….
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
๑๒๖. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ¶ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
๑๒๗. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ ¶ ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
๑๒๘. (ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ เตสํ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
๑๒๙. (ก) ยสฺส ¶ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา ¶ น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ¶ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
๑๓๐. ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?…เป….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
๑๓๑. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสฺส ¶ ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา ¶ น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
๑๓๒. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ¶ ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(๔) ปจฺจุปฺปนฺนาตีตวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
๑๓๓. (ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ¶ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ. กุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ¶ ตสฺส กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ. กุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ.
๑๓๔. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ. อกุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ.
(ข) อนุโลมโอกาโส
๑๓๕. ยตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ?…เป….
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
๑๓๖. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ. กุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ. กุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ.
๑๓๗. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ. อกุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
๑๓๘. (ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นิรุชฺฌิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ? นตฺถิ.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นิรุชฺฌิตฺถ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา ¶ น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ? นตฺถิ.
๑๓๙. (ก) ยสฺส ¶ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นิรุชฺฌิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ? นตฺถิ.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
๑๔๐. ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ?…เป….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
๑๔๑. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ¶ ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ. สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น ¶ นิรุชฺฌนฺตีติ? อามนฺตา.
๑๔๒. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ. สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ? อามนฺตา.
(๕) ปจฺจุปฺปนฺนานาคตวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
๑๔๓. (ก) ยสฺส ¶ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อิตเรสํ กุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ ¶ อสฺสตฺตานํ เตสํ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ. กุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ¶ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ. กุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ.
๑๔๔. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ. อกุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ.
(ข) อนุโลมโอกาโส
๑๔๕. ยตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?…เป….
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
๑๔๖. (ก) ยสฺส ¶ ¶ ยตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา ¶ นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อิตเรสํ กุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ. กุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ. กุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ.
๑๔๗. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ?
สพฺเพสํ ¶ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ¶ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ. อกุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
๑๔๘. (ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ¶ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ. อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ¶ ภงฺคกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ¶ กุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ? อามนฺตา.
๑๔๙. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ? อามนฺตา.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
๑๕๐. ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?…เป….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
๑๕๑. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ¶ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ ¶ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ. อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ? อามนฺตา.
๑๕๒. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ¶ ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ? อามนฺตา.
(๖) อตีตานาคตวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
๑๕๓. (ก) ยสฺส ¶ ¶ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อิตเรสํ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อิตเรสํ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
๑๕๔. (ก) ยสฺส ¶ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อิตเรสํ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) อนุโลมโอกาโส
๑๕๕. ยตฺถ ¶ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?…เป….
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
๑๕๖. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ¶ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ¶ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ.
๑๕๗. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
๑๕๘. (ก) ยสฺส ¶ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นิรุชฺฌิตฺถ.
(ก) ยสฺส ¶ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นิรุชฺฌิตฺถ.
๑๕๙. (ก) ยสฺส ¶ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นิรุชฺฌิตฺถ.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
๑๖๐. ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?…เป….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
๑๖๑. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ. อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นิรุชฺฌิตฺถ.
๑๖๒. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นิรุชฺฌิตฺถ.
นิโรธวาโร.
๓. อุปฺปาทนิโรธวาโร
(๑) ปจฺจุปฺปนฺนวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
๑๖๓. (ก) ยสฺส ¶ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ? โน.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ? โน.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ? โน.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ? โน.
๑๖๔. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ? โน.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ? โน.
(ข) อนุโลมโอกาโส
๑๖๕. (ก) ยตฺถ ¶ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ ¶ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
อสฺสตฺเต ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ, โน จ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. จตุโวกาเร ปฺจโวกาเร ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
๑๖๖. (ก) ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
อสฺสตฺเต ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ, โน จ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. จตุโวกาเร ปฺจโวกาเร ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
๑๖๗. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ? โน.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ? โน.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ? โน.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ? โน.
๑๖๘. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺตีติ? โน.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ? โน.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
๑๖๙. (ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ?
อกุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ. กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ?
กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ. อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ. สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป กุสลากุสลานํ ¶ ภงฺคกฺขเณ เตสํ กุสลา ¶ จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ?
กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา ¶ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ. สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป กุสลากุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ.
๑๗๐. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ. สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป กุสลากุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ?
อกุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ. สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป กุสลากุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
๑๗๑. (ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น ¶ นิรุชฺฌนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ ¶ วา ปน อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ? นิรุชฺฌนฺติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? นตฺถิ.
๑๗๒. (ก) ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ? นิรุชฺฌนฺติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? นตฺถิ.
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
๑๗๓. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ?
อกุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ¶ , โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ. กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ?
กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ. อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ?
สพฺเพสํ ¶ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ. สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป กุสลากุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ?
กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ. สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป กุสลากุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ.
๑๗๔. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ. สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป กุสลากุสลานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ¶ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ?
อกุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ. สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป กุสลากุสลานํ ¶ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ.
(๒) อตีตวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
๑๗๕. (ก) ยสฺส ¶ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
๑๗๖. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) อนุโลมโอกาโส
๑๗๗. (ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา ¶ นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อสฺสตฺเต ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ. จตุโวกาเร ปฺจโวกาเร ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ.
๑๗๘. (ก) ยตฺถ ¶ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อสฺสตฺเต ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ. จตุโวกาเร ปฺจโวกาเร ¶ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
๑๗๙. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย อกุสเล จิตฺเต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ¶ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ.
๑๘๐. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
๑๘๑. (ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ก) ยสฺส ¶ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
๑๘๒. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น ¶ นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
๑๘๓. (ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ ¶ วา ปน อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นิรุชฺฌิตฺถ.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
๑๘๔. (ก) ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นิรุชฺฌิตฺถ.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
๑๘๕. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย อกุสเล จิตฺเต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน ¶ จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา ¶ น นิรุชฺฌิตฺถ. สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
๑๘๖. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ. สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(๓) อนาคตวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
๑๘๗. (ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อิตเรสํ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา ¶ นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อิตเรสํ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
๑๘๘. (ก) ยสฺส ¶ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ¶ , โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อิตเรสํ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ข) อนุโลมโอกาโส
๑๘๙. (ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
อสฺสตฺเต ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. จตุโวกาเร ปฺจโวกาเร ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
๑๙๐. (ก) ยตฺถ ¶ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
อสฺสตฺเต ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ ตตฺถ อกุสลา ¶ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. จตุโวกาเร ปฺจโวกาเร ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
๑๙๑. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ¶ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
๑๙๒. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ, อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ¶ , โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
๑๙๓. (ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ เตสํ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ¶ ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
๑๙๔. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ¶ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ อกุสลา ¶ จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
๑๙๕. (ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? นตฺถิ.
๑๙๖. (ก) ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? นตฺถิ.
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
๑๙๗. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ. อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
๑๙๘. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน ¶ จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(๔) ปจฺจุปฺปนฺนาตีตวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
๑๙๙. (ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ ¶ อสฺสตฺตานํ เตสํ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
๒๐๐. (ก) ยสฺส ¶ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. อกุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
(ข) อนุโลมโอกาโส
๒๐๑. ยตฺถ ¶ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ?…เป….
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
๒๐๒. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ¶ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
๒๐๓. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. อกุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
๒๐๔. (ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นิรุชฺฌิตฺถ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? นตฺถิ.
(ก) ยสฺส ¶ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นิรุชฺฌิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? นตฺถิ.
๒๐๕. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นิรุชฺฌิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา ¶ น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? นตฺถิ.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
๒๐๖. ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ?…เป….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
๒๐๗. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ. สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? อามนฺตา.
๒๐๘. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถาติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ¶ อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ. สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ ¶ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? อามนฺตา.
(๕) ปจฺจุปฺปนฺนานาคตวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
๒๐๙. (ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อิตเรสํ กุสลานํ ¶ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา ¶ นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
๒๑๐. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. อกุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
(ข) อนุโลมโอกาโส
๒๑๑. ยตฺถ ¶ ¶ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?…เป….
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
๒๑๒. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อิตเรสํ กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ¶ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. กุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
๒๑๓. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ. อกุสลานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ อกุสลา ¶ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
๒๑๔. (ก) ยสฺส ¶ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ. อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ.
(ก) ยสฺส ¶ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา น ¶ อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? อามนฺตา.
๒๑๕. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? อามนฺตา.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
๒๑๖. ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?…เป….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
๒๑๗. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
สพฺเพสํ ¶ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น ¶ นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ. อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ กุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? อามนฺตา.
๒๑๘. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อกุสลวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ¶ จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺติ อพฺยากตา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชนฺตีติ? อามนฺตา.
(๖) อตีตานาคตวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
๒๑๙. (ก) ยสฺส ¶ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อิตเรสํ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อิตเรสํ เตสํ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
๒๒๐. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อิตเรสํ เตสํ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ¶ .
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) อนุโลมโอกาโส
๒๒๑. ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?…เป….
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
๒๒๒. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ ¶ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ¶ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ.
๒๒๓. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อพฺยากตา จ ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺติ อกุสลา จ ธมฺมา อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
๒๒๔. (ก) ยสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ¶ ¶ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา ¶ น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
๒๒๕. (ก) ยสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
๒๒๖. ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?…เป….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
๒๒๗. (ก) ยสฺส ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ. อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ. อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อกุสลา จ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ กุสลา จ ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ กุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ กุสลา ธมฺมา น ¶ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
๒๒๘. (ก) ยสฺส ยตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อพฺยากตา ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ? นิรุชฺฌิสฺสนฺติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อพฺยากตา ¶ ธมฺมา น นิรุชฺฌิสฺสนฺติ ตสฺส ตตฺถ อกุสลา ธมฺมา น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
อุปฺปาทนิโรธวาโร.
ปวตฺติวาโร นิฏฺิโต.
๓. ภาวนาวาโร
๒๒๙. (ก) โย กุสลํ ธมฺมํ ภาเวติ โส อกุสลํ ธมฺมํ ปชหตีติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อกุสลํ ธมฺมํ ปชหติ โส กุสลํ ธมฺมํ ภาเวตีติ? อามนฺตา.
(ก) โย กุสลํ ธมฺมํ น ภาเวติ โส อกุสลํ ธมฺมํ นปฺปชหตีติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อกุสลํ ธมฺมํ นปฺปชหติ โส กุสลํ ธมฺมํ น ภาเวตีติ? อามนฺตา…เป….
ภาวนาวาโร.
ธมฺมยมกํ นิฏฺิตํ.
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส
อภิธมฺมปิฏเก
๑๐. อินฺทฺริยยมกํ
๑. ปณฺณตฺติวาโร
(ก) อุทฺเทโส
๑. พาวีสตินฺทฺริยานิ ¶ ¶ ¶ – จกฺขุนฺทฺริยํ, โสตินฺทฺริยํ, ฆานินฺทฺริยํ, ชิวฺหินฺทฺริยํ, กายินฺทฺริยํ, มนินฺทฺริยํ, อิตฺถินฺทฺริยํ, ปุริสินฺทฺริยํ, ชีวิตินฺทฺริยํ, สุขินฺทฺริยํ, ทุกฺขินฺทฺริยํ, โสมนสฺสินฺทฺริยํ, โทมนสฺสินฺทฺริยํ, อุเปกฺขินฺทฺริยํ, สทฺธินฺทฺริยํ, วีริยินฺทฺริยํ [วิริยินฺทิยํ (สี. สฺยา.)], สตินฺทฺริยํ, สมาธินฺทฺริยํ, ปฺินฺทฺริยํ, อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ, อฺินฺทฺริยํ, อฺาตาวินฺทฺริยํ.
๑. ปทโสธนวาโร
(ก) อนุโลมํ
(ข) จกฺขุนฺทฺริยํ จกฺขุํ?
(ก) โสตํ โสตินฺทฺริยํ?
(ข) โสตินฺทฺริยํ โสตํ?
(ก) ฆานํ ¶ ฆานินฺทฺริยํ?
(ข) ฆานินฺทฺริยํ ฆานํ?
(ก) ชิวฺหา ชิวฺหินฺทฺริยํ?
(ข) ชิวฺหินฺทฺริยํ ชิวฺหา?
(ก) กาโย กายินฺทฺริยํ?
(ข) กายินฺทฺริยํ กาโย?
(ก) มโน มนินฺทฺริยํ?
(ข) มนินฺทฺริยํ มโน?
(ก) อิตฺถี อิตฺถินฺทฺริยํ?
(ข) อิตฺถินฺทฺริยํ อิตฺถี?
(ก) ปุริโส ปุริสินฺทฺริยํ?
(ข) ปุริสินฺทฺริยํ ปุริโส?
(ก) ชีวิตํ ชีวิตินฺทฺริยํ?
(ข) ชีวิตินฺทฺริยํ ชีวิตํ?
(ก) สุขํ สุขินฺทฺริยํ?
(ข) สุขินฺทฺริยํ สุขํ?
(ก) ทุกฺขํ ทุกฺขินฺทฺริยํ?
(ข) ทุกฺขินฺทฺริยํ ทุกฺขํ?
(ก) โสมนสฺสํ ¶ โสมนสฺสินฺทฺริยํ?
(ข) โสมนสฺสินฺทฺริยํ โสมนสฺสํ?
(ก) โทมนสฺสํ โทมนสฺสินฺทฺริยํ?
(ข) โทมนสฺสินฺทฺริยํ โทมนสฺสํ?
(ก) อุเปกฺขา อุเปกฺขินฺทฺริยํ?
(ข) อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุเปกฺขา?
(ก) สทฺธา ¶ สทฺธินฺทฺริยํ?
(ข) สทฺธินฺทฺริยํ สทฺธา?
(ก) วีริยํ วีริยินฺทฺริยํ?
(ข) วีริยินฺทฺริยํ วีริยํ?
(ก) สติ สตินฺทฺริยํ?
(ข) สตินฺทฺริยํ สติ?
(ก) สมาธิ ¶ สมาธินฺทฺริยํ?
(ข) สมาธินฺทฺริยํ สมาธิ?
(ก) ปฺา ปฺินฺทฺริยํ?
(ข) ปฺินฺทฺริยํ ปฺา?
(ก) อนฺาตฺสฺสามีติ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ?
(ข) อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ อนฺาตฺสฺสามีติ?
(ก) อฺํ อฺินฺทฺริยํ?
(ข) อฺินฺทฺริยํ อฺํ?
(ก) อฺาตาวี อฺาตาวินฺทฺริยํ?
(ข) อฺาตาวินฺทฺริยํ อฺาตาวี?
(ข) ปจฺจนีกํ
๓. (ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) น จกฺขุนฺทฺริยํ น จกฺขุ?
(ก) น โสตํ น โสตินฺทฺริยํ?
(ข) น โสตินฺทฺริยํ น โสตํ?
(ก) น ฆานํ น ฆานินฺทฺริยํ?
(ข) น ฆานินฺทฺริยํ น ฆานํ?
(ก) น ชิวฺหา น ชิวฺหินฺทฺริยํ?
(ข) น ชิวฺหินฺทฺริยํ น ชิวฺหา?
(ก) น ¶ กาโย น กายินฺทฺริยํ?
(ข) น กายินฺทฺริยํ น กาโย?
(ก) น มโน น มนินฺทฺริยํ?
(ข) น มนินฺทฺริยํ น มโน?
(ก) น อิตฺถี น อิตฺถินฺทฺริยํ?
(ข) น อิตฺถินฺทฺริยํ น อิตฺถี?
(ก) น ปุริโส น ปุริสินฺทฺริยํ?
(ข) น ปุริสินฺทฺริยํ น ปุริโส?
(ก) น ชีวิตํ น ชีวิตินฺทฺริยํ?
(ข) น ชีวิตินฺทฺริยํ น ชีวิตํ?
(ก) น สุขํ น สุขินฺทฺริยํ?
(ข) น สุขินฺทฺริยํ น สุขํ?
(ก) น ทุกฺขํ น ทุกฺขินฺทฺริยํ?
(ข) น ทุกฺขินฺทฺริยํ น ทุกฺขํ?
(ก) น โสมนสฺสํ น โสมนสฺสินฺทฺริยํ?
(ข) น โสมนสฺสินฺทฺริยํ น โสมนสฺสํ?
(ก) น โทมนสฺสํ น โทมนสฺสินฺทฺริยํ?
(ข) น โทมนสฺสินฺทฺริยํ น โทมนสฺสํ?
(ก) น อุเปกฺขา น อุเปกฺขินฺทฺริยํ?
(ข) น อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุเปกฺขา?
(ก) น สทฺธา น สทฺธินฺทฺริยํ?
(ข) น สทฺธินฺทฺริยํ น สทฺธา?
(ก) น วีริยํ น วีริยินฺทฺริยํ?
(ข) น วีริยินฺทฺริยํ น วีริยํ?
(ก) น ¶ สติ น สตินฺทฺริยํ?
(ข) น สตินฺทฺริยํ น สติ?
(ก) น ¶ สมาธิ น สมาธินฺทฺริยํ?
(ข) น สมาธินฺทฺริยํ น สมาธิ?
(ก) น ปฺา น ปฺินฺทฺริยํ?
(ข) น ปฺินฺทฺริยํ น ปฺา?
(ก) น อนฺาตฺาสฺสามีติ น ¶ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ?
(ข) น อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น อนฺาตฺสฺสามีติ?
(ก) น อฺํ น อฺินฺทฺริยํ?
(ข) น อฺินฺทฺริยํ น อฺํ?
(ก) น อฺาตาวี น อฺาตาวินฺทฺริยํ?
(ข) น อฺาตาวินฺทฺริยํ น อฺาตาวี?
๒. ปทโสธนมูลจกฺกวาโร
(ก) อนุโลมํ
(ข) อินฺทฺริยา โสตินฺทฺริยํ?
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา ฆานินฺทฺริยํ?
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา ชิวฺหินฺทฺริยํ?
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา กายินฺทฺริยํ?
(ก) จกฺขุ ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา มนินฺทฺริยํ?
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อิตฺถินฺทฺริยํ?
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา ปุริสินฺทฺริยํ?
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา ชีวิตินฺทฺริยํ?
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา สุขินฺทฺริยํ?
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา ทุกฺขินฺทฺริยํ?
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา โสมนสฺสินฺทฺริยํ?
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา โทมนสฺสินฺทฺริยํ?
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อุเปกฺขินฺทฺริยํ?
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา สทฺธินฺทฺริยํ?
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา วีริยินฺทฺริยํ?
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา สตินฺทฺริยํ?
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา สมาธินฺทฺริยํ?
(ก) จกฺขุ ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา ปฺินฺทฺริยํ?
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ?
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺินฺทฺริยํ?
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๕. โสตํ ¶ ¶ โสตินฺทฺริยํ? อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยํ?…เป….
(ก) โสตํ โสตินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๖. ฆานํ ฆานินฺทฺริยํ? อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยํ?…เป….
(ก) ฆานํ ฆานินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๗. ชิวฺหา ชิวฺหินฺทฺริยํ? อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยํ?…เป….
(ก) ชิวฺหา ชิวฺหินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๘. กาโย กายินฺทฺริยํ? อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยํ?…เป….
(ก) กาโย กายินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๙. มโน มนินฺทฺริยํ? อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยํ?…เป….
(ก) มโน ¶ มนินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๑๐. อิตฺถี อิตฺถินฺทฺริยํ? อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยํ?…เป….
(ก) อิตฺถี อิตฺถินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๑๑. ปุริโส ปุริสินฺทฺริยํ? อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป….
(ก) ปุริโส ปุริสินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๑๒. ชีวิตํ ชีวิตินฺทฺริยํ? อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป….
(ก) ชีวิตํ ชีวิตินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๑๓. สุขํ สุขินฺทฺริยํ? อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยํ?…เป….
(ก) สุขํ สุขินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๑๔. ทุกฺขํ ทุกฺขินฺทฺริยํ? อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป….
(ก) ทุกฺขํ ทุกฺขินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๑๕. โสมนสฺสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ? อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป….
(ก) โสมนสฺสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๑๖. โทมนสฺสํ โทมนสฺสินฺทฺริยํ? อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป….
(ก) โทมนสฺสํ โทมนสฺสินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๑๗. อุเปกฺขา ¶ ¶ อุเปกฺขินฺทฺริยํ? อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป….
(ก) อุเปกฺขา อุเปกฺขินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๑๘. สทฺธา สทฺธินฺทฺริยํ? อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยํ?…เป….
(ก) สทฺธา สทฺธินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๑๙. วีริยํ วีริยินฺทฺริยํ? อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป….
(ก) วีริยํ วีริยินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๒๐. สติ สตินฺทฺริยํ? อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยํ?…เป….
(ก) สติ สตินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยํ ¶ ?
๒๑. สมาธิ สมาธินฺทฺริยํ? อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป….
(ก) สมาธิ สมาธินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๒๒. ปฺา ปฺินฺทฺริยํ? อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยํ?…เป….
(ก) ปฺา ปฺินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๒๓. อนฺาตฺสฺสามีติ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ?
อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยํ?…เป….
(ก) อนฺาตฺสฺสามีติ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๒๔. อฺํ ¶ อฺินฺทฺริยํ? อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยํ?…เป….
(ก) อฺํ อฺินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๒๕. อฺาตาวี อฺาตาวินฺทฺริยํ? อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป….
(ก) อฺาตาวี อฺาตาวินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺินฺทฺริยํ?
(ข) ปจฺจนีกํ
๒๖. (ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น โสตินฺทฺริยํ?
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น ฆานินฺทฺริยํ?
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น ชิวฺหินฺทฺริยํ?
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น กายินฺทฺริยํ?
(ก) น ¶ จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น มนินฺทฺริยํ?
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น อิตฺถินฺทฺริยํ?
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น ปุริสินฺทฺริยํ?
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น ชีวิตินฺทฺริยํ?
(ก) น ¶ จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น สุขินฺทฺริยํ?
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น ทุกฺขินฺทฺริยํ?
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น โสมนสฺสินฺทฺริยํ?
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น โทมนสฺสินฺทฺริยํ?
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น อุเปกฺขินฺทฺริยํ?
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น สทฺธินฺทฺริยํ?
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น วีริยินฺทฺริยํ?
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น ¶ สตินฺทฺริยํ?
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น สมาธินฺทฺริยํ?
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น ปฺินฺทฺริยํ?
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ?
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺินฺทฺริยํ?
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๒๗. (ก) น ¶ โสตํ น โสตินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๒๘. (ก) น ฆานํ น ฆานินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๒๙. (ก) น ชิวฺหา น ชิวฺหินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๓๐. (ก) น กาโย น กายินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๓๒. (ก) น ¶ อิตฺถี น อิตฺถินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๓๓. (ก) น ปุริโส น ปุริสินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๓๔. (ก) น ชีวิตํ น ชีวิตินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๓๕. (ก) น สุขํ น สุขินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๓๖. (ก) น ¶ ทุกฺขํ น ทุกฺขินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๓๗. (ก) น โสมนสฺสํ น โสมนสฺสินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๓๘. (ก) น โทมนสฺสํ น โทมนสฺสินฺทฺริยํ?
(ข) น ¶ อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๓๙. (ก) น อุเปกฺขา น อุเปกฺขินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๔๐. (ก) น สทฺธา น สทฺธินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๔๑. (ก) น วีริยํ น วีริยินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๔๓. (ก) น สมาธิ น สมาธินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๔๔. (ก) น ¶ ปฺา น ปฺินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๔๕. (ก) น ¶ อนฺาตฺสฺสามีติ น อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๔๖. (ก) น อฺํ น อฺินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ?
๔๗. (ก) น อฺาตาวี น อฺาตาวินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺินฺทฺริยํ?
๓. สุทฺธินฺทฺริยวาโร
(ก) อนุโลมํ
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุ?
(ก) โสตํ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา โสตํ?
(ก) ฆานํ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา ฆานํ?
(ก) ชิวฺหา อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา ชิวฺหา?
(ก) กาโย อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา กาโย?
(ก) มโน อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา มโน?
(ก) อิตฺถี อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา ¶ อิตฺถี?
(ก) ปุริโส อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา ปุริโส?
(ก) ชีวิตํ ¶ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา ชีวิตํ?
(ก) สุขํ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา สุขํ?
(ก) ทุกฺขํ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา ทุกฺขํ?
(ก) โสมนสฺสํ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา โสมนสฺสํ?
(ก) โทมนสฺสํ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา โทมนสฺสํ?
(ก) อุเปกฺขา อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อุเปกฺขา?
(ก) สทฺธา อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา สทฺธา?
(ก) วีริยํ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา วีริยํ?
(ก) สติ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา สติ?
(ก) สมาธิ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา สมาธิ?
(ก) ปฺา ¶ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา ปฺา?
(ก) อนฺาตฺสฺสามีติ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อนฺาตฺสฺสามีติ?
(ก) อฺํ ¶ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺํ?
(ก) อฺาตาวี อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวี?
(ข) ปจฺจนีกํ
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุ?
(ก) น โสตํ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น โสตํ?
(ก) น ฆานํ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น ฆานํ?
(ก) น ชิวฺหา น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น ชิวฺหา?
(ก) น กาโย น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น กาโย?
(ก) น มโน น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น มโน?
(ก) น อิตฺถี น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น อิตฺถี?
(ก) น ปุริโส น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น ปุริโส?
(ก) น ชีวิตํ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น ชีวิตํ?
(ก) น สุขํ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น สุขํ?
(ก) น ทุกฺขํ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น ทุกฺขํ?
(ก) น ¶ โสมนสฺสํ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น ¶ โสมนสฺสํ?
(ก) น โทมนสฺสํ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น โทมนสฺสํ?
(ก) น อุเปกฺขา น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น อุเปกฺขา?
(ก) น สทฺธา น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น สทฺธา?
(ก) น วีริยํ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น วีริยํ?
(ก) น สติ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น สติ?
(ก) น สมาธิ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น สมาธิ?
(ก) น ปฺา น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น ปฺา?
(ก) น อนฺาตฺสฺสามีติ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น อนฺาตฺสฺสามีติ?
(ก) น อฺํ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺํ?
(ก) น อฺาตาวี น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวี?
๔. สุทฺธินฺทฺริยมูลจกฺกวาโร
(ก) อนุโลมํ
(ข) อินฺทฺริยา โสตํ?
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา ฆานํ?
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา ชิวฺหา?
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา กาโย?
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา มโน?
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อิตฺถี?
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา ปุริโส?
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา ชีวิตํ?
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา สุขํ?
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา ทุกฺขํ?
(ก) จกฺขุ ¶ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา โสมนสฺสํ?
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา โทมนสฺสํ?
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อุเปกฺขา?
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา สทฺธา?
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา วีริยํ?
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา สติ?
(ก) จกฺขุ ¶ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา สมาธิ?
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา ปฺา?
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อนฺาตฺสฺสามีติ?
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺํ?
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวี?
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุ? …เป… อินฺทฺริยา อฺาตาวี?
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุ? …เป… อินฺทฺริยา อฺาตาวี?
๕๓. (ก) ชิวฺหา ¶ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุ? …เป… อินฺทฺริยา อฺาตาวี?
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุ? …เป… อินฺทฺริยา อฺาตาวี?
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุ? …เป… อินฺทฺริยา อฺาตาวี?
๕๖. (ก) อิตฺถี ¶ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุ? …เป… อินฺทฺริยา อฺาตาวี?
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุ? …เป… อินฺทฺริยา อฺาตาวี?
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุ? …เป… อินฺทฺริยา อฺาตาวี?
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุ? …เป… อินฺทฺริยา อฺาตาวี?
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุ? …เป… อินฺทฺริยา อฺาตาวี?
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุ? …เป… อินฺทฺริยา อฺาตาวี?
๖๒. (ก) โทมนสฺสํ ¶ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุ? …เป… อินฺทฺริยา อฺาตาวี?
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุ? …เป… อินฺทฺริยา อฺาตาวี?
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุ? …เป… อินฺทฺริยา อฺาตาวี?
๖๕. (ก) วีริยํ อินฺทฺริยํ ¶ ?
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุ? …เป… อินฺทฺริยา อฺาตาวี?
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุ? …เป… อินฺทฺริยา อฺาตาวี?
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุ? …เป… อินฺทฺริยา อฺาตาวี?
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุ? …เป… อินฺทฺริยา อฺาตาวี?
๖๙. (ก) อนฺาตฺสฺสามีติ อินฺทฺริยํ?
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุ? …เป… อินฺทฺริยา อฺาตาวี?
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุ? …เป… อินฺทฺริยา อฺาตาวี?
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุ? …เป… อินฺทฺริยา อฺํ?
(ข) ปจฺจนีกํ
๗๒. (ก) น ¶ จกฺขุ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น โสตํ?
(ก) น จกฺขุ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น ฆานํ?
(ก) น จกฺขุ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น ชิวฺหา?
(ก) น จกฺขุ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น กาโย?
(ก) น จกฺขุ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น มโน?
(ก) น จกฺขุ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น อิตฺถี?
(ก) น จกฺขุ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น ปุริโส?
(ก) น จกฺขุ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น ชีวิตํ?
(ก) น ¶ จกฺขุ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น สุขํ?
(ก) น จกฺขุ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น ทุกฺขํ?
(ก) น จกฺขุ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น โสมนสฺสํ?
(ก) น ¶ จกฺขุ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น โทมนสฺสํ?
(ก) น จกฺขุ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น อุเปกฺขา?
(ก) น จกฺขุ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น สทฺธา?
(ก) น จกฺขุ ¶ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น วีริยํ?
(ก) น จกฺขุ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น สติ?
(ก) น จกฺขุ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น สมาธิ?
(ก) น จกฺขุ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น ปฺา?
(ก) น จกฺขุ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น อนฺาตฺสฺสามีติ?
(ก) น จกฺขุ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺํ?
(ก) น จกฺขุ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวี?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวี?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวี?
๗๕. (ก) น ชิวฺหา น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวี?
๗๖. (ก) น ¶ กาโย น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวี?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวี?
๗๘. (ก) น อิตฺถี น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวี?
๗๙. (ก) น ปุริโส น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวี?
๘๐. (ก) น ชีวิตํ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวี?
๘๑. (ก) น ¶ สุขํ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวี?
๘๒. (ก) น ทุกฺขํ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวี?
๘๓. (ก) น โสมนสฺสํ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุ? …เป… น อินฺทฺริยา น ¶ อฺาตาวี?
๘๔. (ก) น โทมนสฺสํ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวี?
๘๕. (ก) น ¶ อุเปกฺขา น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวี?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวี?
๘๗. (ก) น วีริยํ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวี?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวี?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวี?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวี?
๙๑. (ก) น อนฺาตฺสฺสามีติ น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวี?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺาตาวี?
๙๓. (ก) น อฺาตาวี น อินฺทฺริยํ?
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุ? …เป… น อินฺทฺริยา น อฺํ?
ปณฺณตฺติอุทฺเทสวาโร.
(ข) นิทฺเทโส
๑. ปทโสธนวาโร
(ก) อนุโลมํ
๙๔. (ก) จกฺขุ ¶ ¶ จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปฺาจกฺขุ จกฺขุ, น จกฺขุนฺทฺริยํ. จกฺขุนฺทฺริยํ จกฺขุ เจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ.
(ข) จกฺขุนฺทฺริยํ จกฺขูติ? อามนฺตา.
(ก) โสตํ โสตินฺทฺริยนฺติ?
ทิพฺพโสตํ ตณฺหาโสตํ ¶ โสตํ, น โสตินฺทฺริยํ. โสตินฺทฺริยํ โสตฺเจว โสตินฺทฺริยฺจ.
(ข) โสตินฺทฺริยํ โสตนฺติ? อามนฺตา.
(ก) ฆานํ ฆานินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) ฆานินฺทฺริยํ ฆานนฺติ? อามนฺตา.
(ก) ชิวฺหา ชิวฺหินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) ชิวฺหินฺทฺริยํ ชิวฺหาติ? อามนฺตา.
(ก) กาโย กายินฺทฺริยนฺติ?
กายินฺทฺริยํ เปตฺวา อวเสโส กาโย [อวเสสา กาโย (สี. สฺยา. ก.)], น กายินฺทฺริยํ. กายินฺทฺริยํ กาโย เจว กายินฺทฺริยฺจ.
(ข) กายินฺทฺริยํ กาโยติ? อามนฺตา.
(ก) มโน มนินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) มนินฺทฺริยํ มโนติ? อามนฺตา.
(ก) อิตฺถี ¶ อิตฺถินฺทฺริยนฺติ? โน.
(ข) อิตฺถินฺทฺริยํ อิตฺถีติ? โน.
(ก) ปุริโส ปุริสินฺทฺริยนฺติ? โน.
(ข) ปุริสินฺทฺริยํ ปุริโสติ? โน.
(ก) ชีวิตํ ชีวิตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) ชีวิตินฺทฺริยํ ชีวิตนฺติ? อามนฺตา.
(ก) สุขํ สุขินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) สุขินฺทฺริยํ สุขนฺติ? อามนฺตา.
(ก) ทุกฺขํ ทุกฺขินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) ทุกฺขินฺทฺริยํ ทุกฺขนฺติ? อามนฺตา.
(ก) โสมนสฺสํ โสมนสฺสินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) โสมนสฺสินฺทฺริยํ โสมนสฺสนฺติ? อามนฺตา.
(ก) โทมนสฺสํ โทมนสฺสินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) โทมนสฺสินฺทฺริยํ โทมนสฺสนฺติ? อามนฺตา.
(ก) อุเปกฺขา ¶ อุเปกฺขินฺทฺริยนฺติ?
อุเปกฺขินฺทฺริยํ เปตฺวา อวเสสา อุเปกฺขา, น อุเปกฺขินฺทฺริยํ. อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุเปกฺขา เจว อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ.
(ข) อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุเปกฺขาติ? อามนฺตา.
(ก) สทฺธา สทฺธินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) สทฺธินฺทฺริยํ สทฺธาติ? อามนฺตา.
(ก) วีริยํ วีริยินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) วีริยินฺทฺริยํ วีริยนฺติ? อามนฺตา ¶ .
(ก) สติ สตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) สตินฺทฺริยํ สตีติ? อามนฺตา.
(ก) สมาธิ ¶ สมาธินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) สมาธินฺทฺริยํ สมาธีติ? อามนฺตา.
(ก) ปฺา ปฺินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) ปฺินฺทฺริยํ ปฺาติ? อามนฺตา.
(ก) อนฺาตฺสฺสามีติ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ อนฺาตฺสฺสามีติ? อามนฺตา.
(ก) อฺํ อฺินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อฺินฺทฺริยํ อฺนฺติ? อามนฺตา.
(ก) อฺาตาวี อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อฺาตาวินฺทฺริยํ อฺาตาวีติ? อามนฺตา.
(ข) ปจฺจนีกํ
๙๕. (ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น จกฺขุนฺทฺริยํ น จกฺขูติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปฺาจกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยํ, จกฺขุ. จกฺขฺุจ จกฺขุนฺทฺริยฺจ เปตฺวา อวเสสา น เจว จกฺขุ น จ จกฺขุนฺทฺริยํ.
(ก) น โสตํ น โสตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น โสตินฺทฺริยํ น โสตนฺติ?
ทิพฺพโสตํ ตณฺหาโสตํ น โสตินฺทฺริยํ, โสตํ. โสตฺจ โสตินฺทฺริยฺจ เปตฺวา อวเสสา น เจว โสตํ น จ โสตินฺทฺริยํ.
(ก) น ฆานํ น ฆานินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น ฆานินฺทฺริยํ น ฆานนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น ชิวฺหา น ชิวฺหินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น ชิวฺหินฺทฺริยํ น ชิวฺหาติ? อามนฺตา.
(ก) น กาโย น กายินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น กายินฺทฺริยํ น กาโยติ?
กายินฺทฺริยํ เปตฺวา อวเสโส น กายินฺทฺริยํ, กาโย. กายฺจ กายินฺทฺริยฺจ เปตฺวา อวเสโส น เจว กาโย น ¶ จ กายินฺทฺริยํ.
(ก) น ¶ มโน น มนินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น มนินฺทฺริยํ น มโนติ? อามนฺตา.
(ก) น ¶ อิตฺถี น อิตฺถินฺทฺริยนฺติ?
อิตฺถินฺทฺริยํ น อิตฺถี, อิตฺถินฺทฺริยํ. อิตฺถิฺจ อิตฺถินฺทฺริยฺจ เปตฺวา อวเสสา น เจว อิตฺถี น จ อิตฺถินฺทฺริยํ.
(ข) น อิตฺถินฺทฺริยํ น อิตฺถีติ?
อิตฺถี น อิตฺถินฺทฺริยํ, อิตฺถี. อิตฺถิฺจ อิตฺถินฺทฺริยฺจ เปตฺวา อวเสสา น เจว อิตฺถี น จ อิตฺถินฺทฺริยํ.
(ก) น ปุริโส น ปุริสินฺทฺริยนฺติ?
ปุริสินฺทฺริยํ น ปุริโส, ปุริสินฺทฺริยํ. ปุริสฺจ ปุริสินฺทฺริยฺจ เปตฺวา อวเสสา น เจว ปุริโส น จ ปุริสินฺทฺริยํ.
(ข) น ปุริสินฺทฺริยํ น ปุริโสติ?
ปุริโส น ปุริสินฺทฺริยํ, ปุริโส. ปุริสฺจ ปุริสินฺทฺริยฺจ เปตฺวา อวเสสา น เจว ปุริโส น จ ปุริสินฺทฺริยํ.
(ก) น ชีวิตํ น ชีวิตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น ชีวิตินฺทฺริยํ น ชีวิตนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น สุขํ น สุขินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น สุขินฺทฺริยํ น สุขนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น ทุกฺขํ น ทุกฺขินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น ทุกฺขินฺทฺริยํ น ทุกฺขนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น โสมนสฺสํ น โสมนสฺสินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น โสมนสฺสินฺทฺริยํ น โสมนสฺสนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น โทมนสฺสํ น โทมนสฺสินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น โทมนสฺสินฺทฺริยํ น โทมนสฺสนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น อุเปกฺขา น อุเปกฺขินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุเปกฺขาติ?
อุเปกฺขินฺทฺริยํ ¶ เปตฺวา อวเสสา น อุเปกฺขินฺทฺริยํ, อุเปกฺขา. อุเปกฺขฺจ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ เปตฺวา อวเสสา ¶ น เจว อุเปกฺขา น จ อุเปกฺขินฺทฺริยํ.
(ก) น สทฺธา น สทฺธินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น สทฺธินฺทฺริยํ น สทฺธาติ? อามนฺตา.
(ก) น วีริยํ น วีริยินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น วีริยินฺทฺริยํ น วีริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น สติ น สตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น สตินฺทฺริยํ น สตีติ? อามนฺตา.
(ก) น สมาธิ น สมาธินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น สมาธินฺทฺริยํ น สมาธีติ? อามนฺตา.
(ก) น ปฺา น ปฺินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น ปฺินฺทฺริยํ น ปฺาติ? อามนฺตา.
(ก) น อนฺาตฺสฺสามีติ น อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น อนฺาตฺสฺสามีติ? อามนฺตา.
(ก) น อฺํ น อฺินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อฺินฺทฺริยํ น อฺนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น ¶ อฺาตาวี น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อฺาตาวินฺทฺริยํ น อฺาตาวีติ? อามนฺตา.
๒. ปทโสธนมูลจกฺกวาโร
(ก) อนุโลมํ
๙๖. (ก) จกฺขุ ¶ จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปฺาจกฺขุ จกฺขุ, น จกฺขุนฺทฺริยํ. จกฺขุนฺทฺริยํ จกฺขุ เจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา โสตินฺทฺริยนฺติ?
โสตินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว โสตินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น โสตินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปฺาจกฺขุ จกฺขุ, น จกฺขุนฺทฺริยํ. จกฺขุนฺทฺริยํ จกฺขุ เจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา ¶ ฆานินฺทฺริยนฺติ?
ฆานินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว ฆานินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น ฆานินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปฺาจกฺขุ จกฺขุ, น จกฺขุนฺทฺริยํ. จกฺขุนฺทฺริยํ จกฺขุ เจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา ชิวฺหินฺทฺริยนฺติ?
ชิวฺหินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว ชิวฺหินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น ชิวฺหินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปฺาจกฺขุ จกฺขุ, น จกฺขุนฺทฺริยํ. จกฺขุนฺทฺริยํ จกฺขุ เจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา กายินฺทฺริยนฺติ?
กายินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว กายินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น กายินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปฺาจกฺขุ จกฺขุ, น จกฺขุนฺทฺริยํ. จกฺขุนฺทฺริยํ ¶ จกฺขุ เจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา ¶ มนินฺทฺริยนฺติ?
มนินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว มนินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น มนินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปฺาจกฺขุ จกฺขุ, น จกฺขุนฺทฺริยํ. จกฺขุนฺทฺริยํ จกฺขุ เจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา อิตฺถินฺทฺริยนฺติ?
อิตฺถินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อิตฺถินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อิตฺถินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปฺาจกฺขุ จกฺขุ, น จกฺขุนฺทฺริยํ. จกฺขุนฺทฺริยํ จกฺขุ เจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา ปุริสินฺทฺริยนฺติ?
ปุริสินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว ปุริสินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น ปุริสินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปฺาจกฺขุ จกฺขุ, น จกฺขุนฺทฺริยํ. จกฺขุนฺทฺริยํ จกฺขุ เจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา ชีวิตินฺทฺริยนฺติ?
ชีวิตินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว ชีวิตินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น ชีวิตินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ ¶ จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปฺาจกฺขุ จกฺขุ, น จกฺขุนฺทฺริยํ. จกฺขุนฺทฺริยํ จกฺขุ เจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา สุขินฺทฺริยนฺติ?
สุขินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว สุขินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น สุขินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ ¶ จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปฺาจกฺขุ จกฺขุ, น จกฺขุนฺทฺริยํ. จกฺขุนฺทฺริยํ จกฺขุ เจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา ทุกฺขินฺทฺริยนฺติ?
ทุกฺขินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว ทุกฺขินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น ทุกฺขินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปฺาจกฺขุ จกฺขุ, น จกฺขุนฺทฺริยํ. จกฺขุนฺทฺริยํ จกฺขุ เจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา โสมนสฺสินฺทฺริยนฺติ?
โสมนสฺสินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น โสมนสฺสินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปฺาจกฺขุ จกฺขุ, น จกฺขุนฺทฺริยํ. จกฺขุนฺทฺริยํ จกฺขุ เจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา โทมนสฺสินฺทฺริยนฺติ?
โทมนสฺสินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น โทมนสฺสินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปฺาจกฺขุ จกฺขุ, น จกฺขุนฺทฺริยํ. จกฺขุนฺทฺริยํ จกฺขุ เจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา อุเปกฺขินฺทฺริยนฺติ?
อุเปกฺขินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา ¶ น อุเปกฺขินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปฺาจกฺขุ จกฺขุ, น จกฺขุนฺทฺริยํ. จกฺขุนฺทฺริยํ จกฺขุ เจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา สทฺธินฺทฺริยนฺติ?
สทฺธินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว สทฺธินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น สทฺธินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ ¶ จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปฺาจกฺขุ จกฺขุ, น จกฺขุนฺทฺริยํ. จกฺขุนฺทฺริยํ จกฺขุ เจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา วีริยินฺทฺริยนฺติ?
วีริยินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว วีริยินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น วีริยินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปฺาจกฺขุ จกฺขุ, น จกฺขุนฺทฺริยํ. จกฺขุนฺทฺริยํ จกฺขุ เจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา สตินฺทฺริยนฺติ?
สตินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว สตินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น สตินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปฺาจกฺขุ จกฺขุ, น จกฺขุนฺทฺริยํ. จกฺขุนฺทฺริยํ จกฺขุ เจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา สมาธินฺทฺริยนฺติ?
สมาธินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว สมาธินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น สมาธินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ ¶ จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปฺาจกฺขุ จกฺขุ, น จกฺขุนฺทฺริยํ. จกฺขุนฺทฺริยํ จกฺขุ เจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา ปฺินฺทฺริยนฺติ?
ปฺินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว ปฺินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น ปฺินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปฺาจกฺขุ จกฺขุ, น ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ. จกฺขุนฺทฺริยํ จกฺขุ เจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา ¶ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยนฺติ?
อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปฺาจกฺขุ จกฺขุ, น จกฺขุนฺทฺริยํ. จกฺขุนฺทฺริยํ จกฺขุ เจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา อฺินฺทฺริยนฺติ?
อฺินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปฺาจกฺขุ จกฺขุ, น จกฺขุนฺทฺริยํ. จกฺขุนฺทฺริยํ จกฺขุ เจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ?
อฺาตาวินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺาตาวินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ.
ทิพฺพโสตํ ตณฺหาโสตํ โสตํ, น โสตินฺทฺริยํ. โสตินฺทฺริยํ โสตฺเจว โสตินฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
จกฺขุนฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ…เป….
(ก) โสตํ โสตินฺทฺริยนฺติ?
ทิพฺพโสตํ ตณฺหาโสตํ โสตํ, น โสตินฺทฺริยํ. โสตินฺทฺริยํ โสตฺเจว โสตินฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ?
อฺาตาวินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺาตาวินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ.
๙๘. (ก) ฆานํ ¶ ฆานินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
จกฺขุนฺทฺริยํ ¶ อินฺทฺริยฺเจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ…เป….
(ก) ฆานํ ฆานินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อฺาตาวินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺาตาวินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ.
๙๙. (ก) ชิวฺหา ชิวฺหินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
จกฺขุนฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ…เป….
(ก) ชิวฺหา ¶ ชิวฺหินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ?
อฺาตาวินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺาตาวินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ.
๑๐๐. (ก) กาโย กายินฺทฺริยนฺติ?
กายินฺทฺริยํ เปตฺวา อวเสโส กาโย น กายินฺทฺริยํ. กายินฺทฺริยํ กาโย เจว กายินฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
จกฺขุนฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ…เป….
(ก) กาโย กายินฺทฺริยนฺติ?
กายินฺทฺริยํ เปตฺวา อวเสโส กาโย, น กายินฺทฺริยํ. กายินฺทฺริยํ กาโย เจว กายินฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา ¶ อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ?
อฺาตาวินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺาตาวินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ.
๑๐๑. (ก) มโน มนินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยนฺติ ¶ ?
จกฺขุนฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ…เป….
(ก) มโน มนินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ?
อฺาตาวินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺาตาวินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ.
๑๐๒. (ก) อิตฺถี อิตฺถินฺทฺริยนฺติ? โน.
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
จกฺขุนฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ…เป….
(ก) อิตฺถี อิตฺถินฺทฺริยนฺติ? โน.
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ?
อฺาตาวินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺาตาวินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ.
๑๐๓. (ก) ปุริโส ปุริสินฺทฺริยนฺติ? โน.
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
จกฺขุนฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ…เป….
(ก) ปุริโส ปุริสินฺทฺริยนฺติ? โน.
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ?
อฺาตาวินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺาตาวินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ.
๑๐๔. (ก) ชีวิตํ ¶ ชีวิตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
จกฺขุนฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ…เป….
(ก) ชีวิตํ ¶ ชีวิตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ?
อฺาตาวินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺาตาวินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ ¶ .
๑๐๕. สุขํ สุขินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
๑๐๖. ทุกฺขํ ทุกฺขินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
๑๐๗. โสมนสฺสํ โสมนสฺสินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
๑๐๘. โทมนสฺสํ โทมนสฺสินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
๑๐๙. (ก) อุเปกฺขา อุเปกฺขินฺทฺริยนฺติ?
อุเปกฺขินฺทฺริยํ เปตฺวา อวเสสา อุเปกฺขา, น อุเปกฺขินฺทฺริยํ. อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุเปกฺขา เจว อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
จกฺขุนฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ…เป….
(ก) อุเปกฺขา อุเปกฺขินฺทฺริยนฺติ?
อุเปกฺขินฺทฺริยํ เปตฺวา อวเสสา อุเปกฺขา, น อุเปกฺขินฺทฺริยํ. อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุเปกฺขา เจว อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ.
(ข) อินฺทฺริยา ¶ อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ?
อฺาตาวินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺาตาวินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ.
๑๑๐. สทฺธา สทฺธินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
๑๑๑. วีริยํ วีริยินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
๑๑๒. สติ สตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
๑๑๓. สมาธิ สมาธินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
๑๑๔. ปฺา ปฺินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
๑๑๕. อนฺาตฺสฺสามีติ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
๑๑๖. อฺํ อฺินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
๑๑๗. (ก) อฺาตาวี อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
จกฺขุนฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว ¶ จกฺขุนฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ…เป….
(ก) อฺาตาวี ¶ อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา อฺินฺทฺริยนฺติ? อฺินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺินฺทฺริยํ.
(ข) ปจฺจนีกํ
๑๑๘. (ก) น ¶ จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น โสตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น ฆานินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น ชิวฺหินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น กายินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น มนินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อิตฺถินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น ปุริสินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น ชีวิตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น สุขินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น ทุกฺขินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น โสมนสฺสินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น โทมนสฺสินฺทฺริยนฺติ ¶ ? อามนฺตา.
(ก) น ¶ ¶ จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อุเปกฺขินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น สทฺธินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น วีริยินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น สตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น สมาธินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น ปฺินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น จกฺขุ น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๑๙. (ก) น โสตํ น โสตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น โสตํ น โสตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๒๐. (ก) น ¶ ฆานํ น ฆานินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น ฆานํ น ฆานินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๒๑. (ก) น ¶ ¶ ชิวฺหา น ชิวฺหินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น ชิวฺหา น ชิวฺหินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๒๒. (ก) น กาโย น กายินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น กาโย น กายินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๒๓. (ก) น มโน น มนินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น มโน น มนินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๒๔. (ก) น อิตฺถี น อิตฺถินฺทฺริยนฺติ?
อิตฺถินฺทฺริยํ น อิตฺถี, อิตฺถินฺทฺริยํ. อิตฺถิฺจ อิตฺถินฺทฺริยฺจ เปตฺวา อวเสสา น เจว อิตฺถี น จ อิตฺถินฺทฺริยํ.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น ¶ อิตฺถี น อิตฺถินฺทฺริยนฺติ?
อิตฺถินฺทฺริยํ น อิตฺถี, อิตฺถินฺทฺริยํ. อิตฺถิฺจ อิตฺถินฺทฺริยฺจ เปตฺวา อวเสสา น เจว อิตฺถี น จ อิตฺถินฺทฺริยํ.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๒๕. (ก) น ปุริโส น ปุริสินฺทฺริยนฺติ?
ปุริสินฺทฺริยํ น ปุริโส, ปุริสินฺทฺริยํ. ปุริสฺจ ปุริสินฺทฺริยฺจ เปตฺวา อวเสสา น เจว ปุริโส น จ ปุริสินฺทฺริยํ.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น ปุริโส น ปุริสินฺทฺริยนฺติ?
ปุริสินฺทฺริยํ น ปุริโส, ปุริสินฺทฺริยํ. ปุริสฺจ ปุริสินฺทฺริยฺจ เปตฺวา อวเสสา น เจว ปุริโส น จ ปุริสินฺทฺริยํ.
(ข) น ¶ อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๒๖. (ก) น ชีวิตํ น ชีวิตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น ชีวิตํ น ชีวิตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๒๗. (ก) น ¶ สุขํ น สุขินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น สุขํ น สุขินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๒๘. (ก) น ทุกฺขํ น ทุกฺขินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น ¶ ทุกฺขํ น ทุกฺขินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๒๙. (ก) น โสมนสฺสํ น โสมนสฺสินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น โสมนสฺสํ น โสมนสฺสินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๓๐. (ก) น โทมนสฺสํ น โทมนสฺสินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น โทมนสฺสํ น โทมนสฺสินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๓๑. (ก) น อุเปกฺขา น อุเปกฺขินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น อุเปกฺขา น อุเปกฺขินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา ¶ .
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๓๒. (ก) น สทฺธา น สทฺธินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น สทฺธา น สทฺธินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๓๓. (ก) น วีริยํ น วีริยินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น ¶ ¶ วีริยํ น วีริยินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๓๔. (ก) น สติ น สตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น สติ น สตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๓๕. (ก) น สมาธิ น สมาธินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น สมาธิ น สมาธินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๓๖. (ก) น ปฺา น ปฺินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น ปฺา น ปฺินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๓๗. (ก) น อนฺาตฺสฺสามีติ น อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น อนฺาตฺสฺสามีติ น อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๓๘. (ก) น ¶ อฺํ น อฺินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น ¶ อฺํ น อฺินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๓๙. (ก) น อฺาตาวี น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น อฺาตาวี น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๓. สุทฺธินฺทฺริยวาโร
(ก) อนุโลมํ
๑๔๐. (ก) จกฺขุ ¶ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
จกฺขุนฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ.
(ก) โสตํ อินฺทฺริยนฺติ?
ยํ โสตํ อินฺทฺริยํ ตํ โสตฺเจว อินฺทฺริยฺจ. อวเสสํ โสตํ น อินฺทฺริยํ.
(ข) อินฺทฺริยา โสตินฺทฺริยนฺติ? โสตินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว โสตินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น โสตินฺทฺริยํ.
(ก) ฆานํ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา ฆานินฺทฺริยนฺติ?
ฆานินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว ฆานินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น ฆานินฺทฺริยํ.
(ก) ชิวฺหา ¶ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา ชิวฺหินฺทฺริยนฺติ?
ชิวฺหินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว ชิวฺหินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น ชิวฺหินฺทฺริยํ.
(ก) กาโย อินฺทฺริยนฺติ?
โย กาโย อินฺทฺริยํ โส กาโย เจว อินฺทฺริยฺจ. อวเสโส กาโย น อินฺทฺริยา.
(ข) อินฺทฺริยา กายินฺทฺริยนฺติ?
กายินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว ¶ กายินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น กายินฺทฺริยํ.
(ก) มโน อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา มนินฺทฺริยนฺติ?
มนินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว มนินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น มนินฺทฺริยํ.
(ก) อิตฺถี อินฺทฺริยนฺติ? โน.
(ข) อินฺทฺริยา อิตฺถินฺทฺริยนฺติ?
อิตฺถินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อิตฺถินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อิตฺถินฺทฺริยํ.
(ก) ปุริโส อินฺทฺริยนฺติ? โน.
(ข) อินฺทฺริยา ปุริสินฺทฺริยนฺติ?
ปุริสินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว ปุริสินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น ปุริสินฺทฺริยํ.
(ก) ชีวิตํ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา ชีวิตินฺทฺริยนฺติ?
ชีวิตินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว ชีวิตินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น ชีวิตินฺทฺริยํ.
(ก) สุขํ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา สุขินฺทฺริยนฺติ?
สุขินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว สุขินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น สุขินฺทฺริยํ.
(ก) ทุกฺขํ ¶ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา ทุกฺขินฺทฺริยนฺติ?
ทุกฺขินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว ทุกฺขินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น ทุกฺขินฺทฺริยํ.
(ก) โสมนสฺสํ ¶ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา โสมนสฺสินฺทฺริยนฺติ?
โสมนสฺสินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น โสมนสฺสินฺทฺริยํ.
(ก) โทมนสฺสํ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) อินฺทฺริยา โทมนสฺสินฺทฺริยนฺติ?
โทมนสฺสินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา ¶ น โทมนสฺสินฺทฺริยํ.
(ก) อุเปกฺขา อินฺทฺริยนฺติ?
ยา อุเปกฺขา อินฺทฺริยํ สา อุเปกฺขา เจว อินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อุเปกฺขา น อินฺทฺริยํ.
(ข) อินฺทฺริยา อุเปกฺขินฺทฺริยนฺติ?
อุเปกฺขินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อุเปกฺขินฺทฺริยํ.
(ก) สทฺธา อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา สทฺธินฺทฺริยนฺติ?
สทฺธินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว สทฺธินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น สทฺธินฺทฺริยํ.
(ก) วีริยํ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา วีริยินฺทฺริยนฺติ?
วีริยินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว วีริยินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น วีริยินฺทฺริยํ.
(ก) สติ ¶ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา สตินฺทฺริยนฺติ?
สตินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว สตินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น สตินฺทฺริยํ.
(ก) สมาธิ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา สมาธินฺทฺริยนฺติ?
สมาธินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว สมาธินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น สมาธินฺทฺริยํ.
(ก) ปฺา อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา ปฺินฺทฺริยนฺติ?
ปฺินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว ปฺินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น ปฺินฺทฺริยํ.
(ก) อนฺาตฺสฺสามีติ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยนฺติ?
อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ.
(ก) อฺํ อินฺทฺริยนฺติ ¶ ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา อฺินฺทฺริยนฺติ?
อฺินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺินฺทฺริยํ.
(ก) อฺาตาวี อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ?
อฺาตาวินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺาตาวินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ.
(ข) ปจฺจนีกํ
๑๔๑. (ก) น ¶ ¶ จกฺขุ น อินฺทฺริยนฺติ?
จกฺขุํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุ, อินฺทฺริยา. จกฺขฺุจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว จกฺขุ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น โสตํ น อินฺทฺริยนฺติ?
โสตํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น โสตํ, อินฺทฺริยา. โสตฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว โสตํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น โสตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น ฆานํ น อินฺทฺริยนฺติ?
ฆานํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น ฆานํ, อินฺทฺริยา. ฆานฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว ฆานํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น ฆานินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น ชิวฺหา น อินฺทฺริยนฺติ?
ชิวฺหํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น ชิวฺหา, อินฺทฺริยา. ชิวฺหฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว ชิวฺหา น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น ชิวฺหินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น กาโย น อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น กายินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น มโน น อินฺทฺริยนฺติ?
มนํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น มโน, อินฺทฺริยา. มนฺจ อินฺทฺริเย ¶ จ เปตฺวา อวเสสา น เจว มโน น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น มนินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น ¶ อิตฺถี น อินฺทฺริยนฺติ?
อิตฺถึ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น อิตฺถี, อินฺทฺริยา. อิตฺถิฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว อิตฺถี น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อิตฺถินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น ปุริโส น อินฺทฺริยนฺติ?
ปุริสํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น ปุริโส, อินฺทฺริยา. ปุริสฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว ปุริโส น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น ปุริสินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น ชีวิตํ น อินฺทฺริยนฺติ?
ชีวิตํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น ชีวิตํ, อินฺทฺริยา. ชีวิตฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว ชีวิตํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น ชีวิตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น ¶ สุขํ น อินฺทฺริยนฺติ?
สุขํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น สุขํ, อินฺทฺริยา. สุขฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว สุขํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น สุขินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น ทุกฺขํ น อินฺทฺริยนฺติ?
ทุกฺขํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น ทุกฺขํ, อินฺทฺริยา. ทุกฺขฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว ทุกฺขํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น ทุกฺขินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น โสมนสฺสํ น อินฺทฺริยนฺติ?
โสมนสฺสํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น โสมนสฺสํ, อินฺทฺริยา. โสมนสฺสฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น ¶ เจว โสมนสฺสํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น โสมนสฺสินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น ¶ โทมนสฺสํ น อินฺทฺริยนฺติ?
โทมนสฺสํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น โทมนสฺสํ, อินฺทฺริยา. โทมนสฺสฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว โทมนสฺสํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น โทมนสฺสินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น อุเปกฺขา น อินฺทฺริยนฺติ?
อุเปกฺขํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น อุเปกฺขา, อินฺทฺริยา. อุเปกฺขฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว อุเปกฺขา น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อุเปกฺขินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น สทฺธา น อินฺทฺริยนฺติ?
สทฺธํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น สทฺธา, อินฺทฺริยา. สทฺธฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว สทฺธา น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น สทฺธินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น วีริยํ น อินฺทฺริยนฺติ?
วีริยํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น วีริยํ, อินฺทฺริยา. วีริยฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว วีริยํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น วีริยินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น สติ น อินฺทฺริยนฺติ?
สตึ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น สติ, อินฺทฺริยา. สติฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว สติ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น สตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น สมาธิ น อินฺทฺริยนฺติ?
สมาธึ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น สมาธิ, อินฺทฺริยา. สมาธิฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว สมาธิ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น สมาธินฺทฺริยนฺติ ¶ ? อามนฺตา.
(ก) น ¶ ¶ ปฺา น อินฺทฺริยนฺติ?
ปฺํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น ปฺา, อินฺทฺริยา. ปฺฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว ปฺา น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น ปฺินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น อนฺาตฺสฺสามีติ น อินฺทฺริยนฺติ?
อนฺาตฺสฺสามีตึ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น อนฺาตฺสฺสามีติ, อินฺทฺริยา. อนฺาตฺสฺสามีติฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว อนฺาตฺสฺสามีติ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น อฺํ น อินฺทฺริยนฺติ?
อฺํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺํ, อินฺทฺริยา. อฺฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว อฺํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ก) น อฺาตาวี น อินฺทฺริยนฺติ?
อฺาตาวึ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวี, อินฺทฺริยา. อฺาตาวิฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว อฺาตาวี น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๔. สุทฺธินฺทฺริยมูลจกฺกวาโร
(ก) อนุโลมํ
๑๔๒. (ก) จกฺขุ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา โสตินฺทฺริยนฺติ?
โสตินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว โสตินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น โสตินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ ¶ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา ¶ ฆานินฺทฺริยนฺติ?
ฆานินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว ฆานินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น ฆานินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา ชิวฺหินฺทฺริยนฺติ?
ชิวฺหินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว ชิวฺหินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น ชิวฺหินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา กายินฺทฺริยนฺติ?
กายินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว กายินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น กายินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา มนินฺทฺริยนฺติ?
มนินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว มนินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น มนินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา อิตฺถินฺทฺริยนฺติ?
อิตฺถินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อิตฺถินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อิตฺถินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ ¶ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา ปุริสินฺทฺริยนฺติ?
ปุริสินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว ปุริสินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น ปุริสินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ ¶ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา ชีวิตินฺทฺริยนฺติ?
ชีวิตินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว ชีวิตินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น ชีวิตินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา สุขินฺทฺริยนฺติ?
สุขินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว สุขินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น สุขินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา ทุกฺขินฺทฺริยนฺติ?
ทุกฺขินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว ทุกฺขินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา ¶ น ทุกฺขินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา โสมนสฺสินฺทฺริยนฺติ?
โสมนสฺสินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น โสมนสฺสินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา โทมนสฺสินฺทฺริยนฺติ?
โทมนสฺสินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น โทมนสฺสินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา อุเปกฺขินฺทฺริยนฺติ?
อุเปกฺขินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อุเปกฺขินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยํ สทฺธินฺทฺริยนฺติ?
สทฺธินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว สทฺธินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น สทฺธินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ ¶ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา วีริยินฺทฺริยนฺติ?
วีริยินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว วีริยินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น วีริยินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา สตินฺทฺริยนฺติ?
สตินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว สตินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น สตินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา สมาธินฺทฺริยนฺติ?
สมาธินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว สมาธินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น สมาธินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา ปฺินฺทฺริยนฺติ?
ปฺินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว ปฺินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น ปฺินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ ¶ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยนฺติ?
อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ ¶ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา อฺินฺทฺริยนฺติ?
อฺินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺินฺทฺริยํ.
(ก) จกฺขุ ¶ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ?
อฺาตาวินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺาตาวินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ.
ยํ โสตํ อินฺทฺริยํ ตํ โสตฺเจว อินฺทฺริยฺจ. อวเสสํ โสตํ น อินฺทฺริยํ.
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
จกฺขุนฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ…เป….
(ก) โสตํ อินฺทฺริยนฺติ?
ยํ โสตํ อินฺทฺริยํ ตํ โสตฺเจว อินฺทฺริยฺจ. อวเสสํ โสตํ น อินฺทฺริยํ.
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ?
อฺาตาวินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺาตาวินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ.
๑๔๔. (ก) ฆานํ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
จกฺขุนฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ…เป….
(ก) ฆานํ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ?
อฺาตาวินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว ¶ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ.
๑๔๕. (ก) ชิวฺหา อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
จกฺขุนฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ…เป….
(ก) ชิวฺหา ¶ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ?
อฺาตาวินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺาตาวินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ.
โย กาโย อินฺทฺริยํ โส กาโย เจว อินฺทฺริยฺจ. อวเสโส กาโย น อินฺทฺริยํ.
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
จกฺขุนฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ…เป….
(ก) กาโย อินฺทฺริยนฺติ?
โย กาโย อินฺทฺริยํ โส กาโย เจว อินฺทฺริยฺจ. อวเสโส กาโย น อินฺทฺริยํ.
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ?
อฺาตาวินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺาตาวินฺทฺริยฺจ.
อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ.
๑๔๗. (ก) มโน ¶ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
จกฺขุนฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ…เป….
(ก) มโน อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ?
อฺาตาวินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺาตาวินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ.
๑๔๘. (ก) อิตฺถี ¶ ¶ อินฺทฺริยนฺติ? โน.
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
จกฺขุนฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ…เป….
(ก) อิตฺถี อินฺทฺริยนฺติ? โน.
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ?
อฺาตาวินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺาตาวินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ.
๑๔๙. (ก) ปุริโส อินฺทฺริยนฺติ? โน.
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
จกฺขุนฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ…เป….
(ก) ปุริโส อินฺทฺริยนฺติ? โน.
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ?
อฺาตาวินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺาตาวินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ.
๑๕๐. (ก) ชีวิตํ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
จกฺขุนฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ…เป….
(ก) ชีวิตํ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ?
อฺาตาวินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺาตาวินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ.
๑๕๑. (ก) สุขํ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
จกฺขุนฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ…เป….
(ก) สุขํ ¶ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ?
อฺาตาวินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺาตาวินฺทฺริยฺจ ¶ . อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ.
๑๕๒. ทุกฺขํ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
๑๕๓. โสมนสฺสํ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
๑๕๔. โทมนสฺสํ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
๑๕๕. (ก) อุเปกฺขา ¶ อินฺทฺริยนฺติ?
ยา อุเปกฺขา อินฺทฺริยํ สา อุเปกฺขา เจว อินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อุเปกฺขา น อินฺทฺริยํ.
(ข) อินฺทฺริยา จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
จกฺขุนฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ …เป….
(ก) อุเปกฺขา อินฺทฺริยนฺติ?
ยา อุเปกฺขา อินฺทฺริยํ สา อุเปกฺขา เจว อินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อุเปกฺขา น อินฺทฺริยํ.
(ข) อินฺทฺริยา อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ?
อฺาตาวินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺาตาวินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยํ.
๑๕๖. สทฺธา อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
๑๕๗. วีริยํ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
๑๕๘. สติ ¶ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
๑๕๙. สมาธิ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
๑๖๐. ปฺา อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
๑๖๑. อนฺาตฺสฺสามีติ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
๑๖๒. อฺํ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
๑๖๓. (ก) อฺาตาวี อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา ¶ จกฺขุนฺทฺริยนฺติ?
จกฺขุนฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว จกฺขุนฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยํ …เป….
(ก) อฺาตาวี อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) อินฺทฺริยา อฺินฺทฺริยนฺติ?
อฺินฺทฺริยํ อินฺทฺริยฺเจว อฺินฺทฺริยฺจ. อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺินฺทฺริยํ.
(ข) ปจฺจนีกํ
๑๖๔. (ก) น จกฺขุ น อินฺทฺริยนฺติ?
จกฺขุํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุ, อินฺทฺริยา. จกฺขฺุจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว จกฺขุ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น โสตินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น จกฺขุ น อินฺทฺริยนฺติ?
จกฺขุํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น จกฺขุ, อินฺทฺริยา. จกฺขฺุจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว จกฺขุ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๖๕. (ก) น ¶ ¶ โสตํ น อินฺทฺริยนฺติ?
โสตํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น โสตํ, อินฺทฺริยา. โสตฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว โสตํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น โสตํ น อินฺทฺริยนฺติ?
โสตํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น โสตํ, อินฺทฺริยา. โสตฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว โสตํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๖๖. (ก) น ¶ ฆานํ น อินฺทฺริยนฺติ?
ฆานํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น ฆานํ, อินฺทฺริยา. ฆานฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว ฆานํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น ฆานํ น อินฺทฺริยนฺติ?
ฆานํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น ฆานํ, อินฺทฺริยา. ฆานฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว ฆานํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๖๗. (ก) น ชิวฺหา น อินฺทฺริยนฺติ?
ชิวฺหํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น ชิวฺหา, อินฺทฺริยา. ชิวฺหฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว ชิวฺหา น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น ชิวฺหา น อินฺทฺริยนฺติ?
ชิวฺหํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น ชิวฺหา, อินฺทฺริยา. ชิวฺหฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว ชิวฺหา น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๖๘. (ก) น ¶ กาโย น อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น กาโย น อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๖๙. (ก) น มโน น อินฺทฺริยนฺติ?
มนํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น มโน, อินฺทฺริยา. มนฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว มโน น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป… ¶ .
(ก) น ¶ มโน น อินฺทฺริยนฺติ? มนํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น มโน, อินฺทฺริยา. มนฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว มโน น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๗๐. (ก) น อิตฺถี น อินฺทฺริยนฺติ?
อิตฺถึ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น อิตฺถี, อินฺทฺริยา. อิตฺถิฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว อิตฺถี น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น อิตฺถี น อินฺทฺริยนฺติ?
อิตฺถึ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น อิตฺถี, อินฺทฺริยา. อิตฺถิฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว อิตฺถี น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๗๑. (ก) น ปุริโส น อินฺทฺริยนฺติ?
ปุริสํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น ปุริโส, อินฺทฺริยา. ปุริสฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว ปุริโส น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น ¶ ปุริโส น อินฺทฺริยนฺติ?
ปุริสํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น ปุริโส, อินฺทฺริยา. ปุริสฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว ปุริโส น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๗๒. (ก) น ชีวิตํ น อินฺทฺริยนฺติ?
ชีวิตํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น ชีวิตํ, อินฺทฺริยา. ชีวิตฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น ¶ เจว ชีวิตํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น ชีวิตํ น อินฺทฺริยนฺติ?
ชีวิตํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น ชีวิตํ, อินฺทฺริยา. ชีวิตฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว ชีวิตํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๗๓. (ก) น สุขํ น อินฺทฺริยนฺติ?
สุขํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น สุขํ, อินฺทฺริยา. สุขฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว สุขํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น สุขํ น อินฺทฺริยนฺติ?
สุขํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น สุขํ, อินฺทฺริยา. สุขฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว สุขํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๗๔. (ก) น ¶ ทุกฺขํ น อินฺทฺริยนฺติ?
ทุกฺขํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น ทุกฺขํ, อินฺทฺริยา. ทุกฺขฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว ทุกฺขํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา…เป….
(ก) น ¶ ทุกฺขํ น อินฺทฺริยนฺติ?
ทุกฺขํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น ทุกฺขํ, อินฺทฺริยา. ทุกฺขฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว ทุกฺขํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๗๕. (ก) น โสมนสฺสํ น อินฺทฺริยนฺติ?
โสมนสฺสํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น โสมนสฺสํ, อินฺทฺริยา. โสมนสฺสฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา ¶ น เจว โสมนสฺสํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น โสมนสฺสํ น อินฺทฺริยนฺติ?
โสมนสฺสํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น โสมนสฺสํ, อินฺทฺริยา. โสมนสฺสฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว โสมนสฺสํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๗๖. (ก) น โทมนสฺสํ น อินฺทฺริยนฺติ?
โทมนสฺสํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น โทมนสฺสํ, อินฺทฺริยา. โทมนสฺสฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว โทมนสฺสํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น โทมนสฺสํ น อินฺทฺริยนฺติ?
โทมนสฺสํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น โทมนสฺสํ, อินฺทฺริยา. โทมนสฺสฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว โทมนสฺสํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๗๗. (ก) น อุเปกฺขา น อินฺทฺริยนฺติ?
อุเปกฺขํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น อุเปกฺขา, อินฺทฺริยา. อุเปกฺขฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว อุเปกฺขา น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น ¶ อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น อุเปกฺขา น อินฺทฺริยนฺติ?
อุเปกฺขํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น อุเปกฺขา, อินฺทฺริยา. อุเปกฺขฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว อุเปกฺขา น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๗๘. (ก) น ¶ สทฺธา น อินฺทฺริยนฺติ?
สทฺธํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา ¶ น สทฺธา, อินฺทฺริยา. สทฺธฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว สทฺธา น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น สทฺธา น อินฺทฺริยนฺติ?
สทฺธํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น สทฺธา, อินฺทฺริยา. สทฺธฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว สทฺธา น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๗๙. (ก) น วีริยํ น อินฺทฺริยนฺติ?
วีริยํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น วีริยํ, อินฺทฺริยา. วีริยฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว วีริยํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น วีริยํ น อินฺทฺริยนฺติ?
วีริยํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น วีริยํ, อินฺทฺริยา. วีริยฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว วีริยํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๘๐. (ก) น สติ น อินฺทฺริยนฺติ? สตึ ¶ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น สติ, อินฺทฺริยา. สติฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว สติ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น สติ น อินฺทฺริยนฺติ?
สตึ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น สติ, อินฺทฺริยา. สติฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว สติ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๘๑. (ก) น สมาธิ น อินฺทฺริยนฺติ?
สมาธึ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา ¶ น สมาธิ, อินฺทฺริยา. สมาธิฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว สมาธิ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น สมาธิ น อินฺทฺริยนฺติ?
สมาธึ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น สมาธิ, อินฺทฺริยา. สมาธิฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว สมาธิ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๘๒. (ก) น ปฺา น อินฺทฺริยนฺติ?
ปฺํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น ปฺา, อินฺทฺริยา. ปฺฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว ปฺา น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น ¶ ปฺา น อินฺทฺริยนฺติ?
ปฺํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น ปฺา, อินฺทฺริยา. ปฺฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว ปฺา น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๘๓. (ก) น ¶ อนฺาตฺสฺสามีติ น อินฺทฺริยนฺติ?
อนฺาตฺสฺสามีตึ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น อนฺาตฺสฺสามีติ, อินฺทฺริยา. อนฺาตฺสฺสามีติฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว อนฺาตฺสฺสามีติ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น อนฺาตฺสฺสามีติ น อินฺทฺริยนฺติ?
อนฺาตฺสฺสามีตึ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น อนฺาตฺสฺสามีติ, อินฺทฺริยา. อนฺาตฺสฺสามีติฺจ อินฺทฺริเย ¶ จ เปตฺวา อวเสสา น เจว อนฺาตฺสฺสามีติ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๘๔. (ก) น อฺํ น อินฺทฺริยนฺติ?
อฺํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺํ, อินฺทฺริยา. อฺฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว อฺํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น อฺํ น อินฺทฺริยนฺติ?
อฺํ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺํ, อินฺทฺริยา. อฺฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว อฺํ น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺาตาวินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
๑๘๕. (ก) น อฺาตาวี น อินฺทฺริยนฺติ?
อฺาตาวึ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวี, อินฺทฺริยา. อฺาตาวิฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว อฺาตาวี น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น จกฺขุนฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา …เป….
(ก) น อฺาตาวี น อินฺทฺริยนฺติ?
อฺาตาวึ เปตฺวา อวเสสา อินฺทฺริยา น อฺาตาวี, อินฺทฺริยา. อฺาตาวิฺจ อินฺทฺริเย จ เปตฺวา อวเสสา น เจว อฺาตาวี น จ อินฺทฺริยา.
(ข) น อินฺทฺริยา น อฺินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตา.
ปณฺณตฺตินิทฺเทสวาโร.
๒. ปวตฺติวาโร
๑. อุปฺปาทวาโร
(๑) ปจฺจุปฺปนฺนวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
๑๘๖. (ก) ยสฺส ¶ ¶ ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจกฺขุกานํ อโสตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ สโสตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สโสตกานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สโสตกานํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจกฺขุกานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สฆานกานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ ¶ ?
สจกฺขุกานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อิตฺถีนํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจกฺขุกานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ ¶ ?
ปุริสานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ¶ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจกฺขุกานํ วินา โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ โสมนสฺเสน ¶ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจกฺขุกานํ วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อุเปกฺขาย อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อุเปกฺขาย สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจกฺขุกานํ อเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ¶ .
(ข) ยสฺส วา ปน สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สเหตุกานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สเหตุกานํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจกฺขุกานํ าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ าณสมฺปยุตฺตานํ ¶ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ ¶ อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
าณสมฺปยุตฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. าณสมฺปยุตฺตานํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจิตฺตกานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๑๘๗. (ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ ¶ ?
สฆานกานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อิตฺถีนํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สฆานกานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
ปุริสานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน ¶ จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน ¶ จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สฆานกานํ วินา โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ¶ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
โสมนสฺเสน อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺเสน สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สฆานกานํ วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อุเปกฺขาย อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ¶ , โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อุเปกฺขาย สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สฆานกานํ อเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สเหตุกานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สเหตุกานํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สฆานกานํ าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
าณสมฺปยุตฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. าณสมฺปยุตฺตานํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ ¶ ?
สจิตฺตกานํ อฆานกานํ ¶ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๑๘๘. (ก) ยสฺส ¶ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? โน.
(ข) ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? โน.
(ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อิตฺถีนํ วินา โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
โสมนสฺเสน น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺเสน อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อิตฺถีนํ วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อุเปกฺขาย น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อุเปกฺขาย อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อิตฺถีนํ อเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน ¶ จ ตาสํ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สเหตุกานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน ¶ จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สเหตุกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อิตฺถีนํ าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ าณสมฺปยุตฺตานํ ¶ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
าณสมฺปยุตฺตานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. าณสมฺปยุตฺตานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจิตฺตกานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (อิตฺถินฺทฺริยมูลกํ)
๑๘๙. (ก) ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
ปุริสานํ วินา โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ ¶ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
โสมนสฺเสน น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺเสน ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
ปุริสานํ วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ¶ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อุเปกฺขาย น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อุเปกฺขาย ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
ปุริสานํ อเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สเหตุกานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ¶ , โน ¶ จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สเหตุกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
ปุริสานํ าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
าณสมฺปยุตฺตานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. าณสมฺปยุตฺตานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจิตฺตกานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๑๙๐. (ก) ยสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
วินา โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ¶ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ¶ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ¶ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๑๙๑. (ก) ยสฺส ¶ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? โน.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? โน.
(ก) ยสฺส ¶ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตสทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตสทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ¶ .
(ข) ยสฺส วา ปน สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สเหตุกานํ วินา โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตโสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตโสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
โสมนสฺเสน าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตาณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺเสน าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตาณสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
าณสมฺปยุตฺตานํ วินา โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณสมฺปยุตฺตโสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ¶ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. าณสมฺปยุตฺตานํ โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณสมฺปยุตฺตโสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจิตฺตกานํ วินา โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๑๙๒. (ก) ยสฺส ¶ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อุเปกฺขาย อเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตสทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อุเปกฺขาย สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตสทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สเหตุกานํ วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตอุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สเหตุกานํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตอุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ¶ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อุเปกฺขาย าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตาณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อุเปกฺขาย าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตาณสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
าณสมฺปยุตฺตานํ วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณสมฺปยุตฺตอุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. าณสมฺปยุตฺตานํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณสมฺปยุตฺตอุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจิตฺตกานํ วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๑๙๓. (ก) ยสฺส ¶ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สเหตุกานํ าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตาณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ¶ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สเหตุกานํ าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต ¶ สทฺธาสมฺปยุตฺตาณสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจิตฺตกานํ อเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๑๙๔. (ก) ยสฺส ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจิตฺตกานํ าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ¶ ปวตฺเต าณสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(ข) อนุโลมโอกาโส
๑๙๕. (ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
รูปาวจเร ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
รูปาวจเร ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อสฺสตฺเต อรูเป ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปฺจโวกาเร ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยตฺถ ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อรูเป ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปฺจโวกาเร ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อรูเป ¶ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปฺจโวกาเร ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๑๙๖. ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ ¶ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
รูปาวจเร ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ¶ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ ¶ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๑๙๗. (ก) ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา …เป….
๑๙๘. (ก) ยตฺถ ¶ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
รูปาวจเร ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
รูปาวจเร ¶ อรูปาวจเร ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๑๙๙. (ก) ยตฺถ ¶ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อสฺสตฺเต ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ¶ . จตุโวกาเร ปฺจโวกาเร ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป… สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อสฺสตฺเต ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. จตุโวกาเร ปฺจโวกาเร ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๒๐๐. ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป… สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๒๐๑. ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๒๐๒. (ก) ยตฺถ ¶ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ¶ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๒๐๓. (ก) ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
๒๐๔. (ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจกฺขุกานํ อโสตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ สโสตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชตีติ?
สโสตกานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สโสตกานํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจกฺขุกานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ¶ , โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ¶ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สฆานกานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจกฺขุกานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อิตฺถีนํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจกฺขุกานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
ปุริสานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ¶ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ สจกฺขุกานํ ¶ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ ¶ ?
อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจกฺขุกานํ วินา โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจกฺขุกานํ วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ ¶ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อุเปกฺขาย อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อุเปกฺขาย สจกฺขุกานํ ¶ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจกฺขุกานํ อเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สเหตุกานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สเหตุกานํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจกฺขุกานํ าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ¶ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
าณสมฺปยุตฺตานํ ¶ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. าณสมฺปยุตฺตานํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจิตฺตกานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๒๐๕. (ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สฆานกานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อิตฺถีนํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สฆานกานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
ปุริสานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สฆานกานํ วินา โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ¶ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
โสมนสฺเสน อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺเสน สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สฆานกานํ วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อุเปกฺขาย อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อุเปกฺขาย สฆานกานํ ¶ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สฆานกานํ อเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สเหตุกานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สเหตุกานํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สฆานกานํ าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ¶ ปน ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
าณสมฺปยุตฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. าณสมฺปยุตฺตานํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจิตฺตกานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ ¶ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๒๐๖. (ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? โน.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? โน.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อิตฺถีนํ วินา โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
โสมนสฺเสน น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺเสน อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ¶ ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อิตฺถีนํ วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ¶ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อุเปกฺขาย น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อุเปกฺขาย อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อิตฺถีนํ อเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สเหตุกานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สเหตุกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชตีติ?
อิตฺถีนํ าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ าณสมฺปยุตฺตานํ ¶ อุปฺปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
าณสมฺปยุตฺตานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. าณสมฺปยุตฺตานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจิตฺตกานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (อิตฺถินฺทฺริยมูลกํ)
๒๐๗. (ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ¶ , โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ ¶ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
ปุริสานํ วินา โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ¶ , โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
โสมนสฺเสน น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺเสน ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
ปุริสานํ วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อุเปกฺขาย น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อุเปกฺขาย ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ ¶ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
ปุริสานํ อเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สเหตุกานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สเหตุกานํ ปุริสานํ ¶ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
ปุริสานํ าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ¶ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
าณสมฺปยุตฺตานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. าณสมฺปยุตฺตานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจิตฺตกานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๒๐๘. (ก) ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
วินา โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ¶ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชติ. าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ¶ , โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๒๐๙. (ก) ยสฺส ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? โน.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? โน.
(ก) ยสฺส ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตสทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตสทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สเหตุกานํ วินา โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตโสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ¶ , โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตโสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ¶ ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
โสมนสฺเสน าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตาณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺเสน าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตาณสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
าณสมฺปยุตฺตานํ วินา โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณสมฺปยุตฺตโสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. าณสมฺปยุตฺตานํ โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณสมฺปยุตฺตโสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจิตฺตกานํ วินา โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๒๑๐. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อุเปกฺขาย อเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตสทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อุเปกฺขาย สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตสทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สเหตุกานํ วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตอุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สเหตุกานํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตอุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ¶ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
อุเปกฺขาย าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตาณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ¶ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อุเปกฺขาย าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตาณสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
าณสมฺปยุตฺตานํ วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณสมฺปยุตฺตอุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. าณสมฺปยุตฺตานํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณสมฺปยุตฺตอุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ¶ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจิตฺตกานํ วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๒๑๑. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สเหตุกานํ าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตาณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สเหตุกานํ าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตาณสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ ¶ ?
สจิตฺตกานํ อเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ¶ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๒๑๒. (ก) ยสฺส ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สจิตฺตกานํ าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ¶ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
๒๑๓. (ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อจกฺขุกานํ สโสตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อโสตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อโสตกานํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อโสตกานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อจกฺขุกานํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อฆานกานํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ¶ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ¶ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อจกฺขุกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น อิตฺถีนํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อจกฺขุกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น ปุริสานํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ¶ ปุริสานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา โสมนสฺเสน สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ วินา โสมนสฺเสน อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อจกฺขุกานํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ ¶ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา อุเปกฺขาย สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ วินา ¶ อุเปกฺขาย อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อจกฺขุกานํ สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อเหตุกานํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อเหตุกานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อจกฺขุกานํ าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ ¶ น อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
าณวิปฺปยุตฺตานํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ าณวิปฺปยุตฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อจกฺขุกานํ สจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๒๑๔. (ก) ยสฺส ¶ ¶ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อฆานกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น อิตฺถีนํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ¶ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อฆานกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น ปุริสานํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ปุริสานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อฆานกานํ โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ ¶ อฆานกานํ วินา โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา โสมนสฺเสน สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ วินา โสมนสฺเสน อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อฆานกานํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา อุเปกฺขาย สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ วินา อุเปกฺขาย อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อฆานกานํ สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ ¶ ¶ อเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อเหตุกานํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อเหตุกานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อฆานกานํ าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
าณวิปฺปยุตฺตานํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ าณวิปฺปยุตฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อฆานกานํ สจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ ¶ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๒๑๕. (ก) ยสฺส ¶ ¶ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ปุริสานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น อิตฺถีนํ โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ วินา โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ ¶ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา โสมนสฺเสน อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ วินา ¶ โสมนสฺเสน น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น อิตฺถีนํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา อุเปกฺขาย อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ วินา อุเปกฺขาย น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น อิตฺถีนํ สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ อเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ ¶ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อเหตุกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อเหตุกานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น อิตฺถีนํ าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ¶ อิตฺถีนํ าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
าณวิปฺปยุตฺตานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ าณวิปฺปยุตฺตานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น อิตฺถีนํ สจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ¶ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (อิตฺถินฺทฺริยมูลกํ)
๒๑๖. (ก) ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น ปุริสานํ โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ¶ ปุริสานํ วินา ¶ โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา โสมนสฺเสน ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ วินา โสมนสฺเสน น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น ปุริสานํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ปุริสานํ วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ ¶ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา อุเปกฺขาย ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ วินา อุเปกฺขาย น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น ปุริสานํ สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ปุริสานํ อเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อเหตุกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน ¶ จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อเหตุกานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น ปุริสานํ าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ปุริสานํ าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ ¶ น อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
าณวิปฺปยุตฺตานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ าณวิปฺปยุตฺตานํ ¶ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น ปุริสานํ สจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๒๑๗. (ก) ยสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ¶ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ ¶ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ¶ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๒๑๘. (ก) ยสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตอุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตโสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชตีติ?
วินา โสมนสฺเสน สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตสทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตสทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปวตฺเต สทฺธาวิปฺปยุตฺตโสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ สทฺธาวิปฺปยุตฺตโสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ¶ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา โสมนสฺเสน าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตาณสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตาณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
าณวิปฺปยุตฺตานํ ¶ โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณวิปฺปยุตฺตโสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ าณวิปฺปยุตฺตโสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา โสมนสฺเสน สจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ¶ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๒๑๙. (ก) ยสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา อุเปกฺขาย สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตสทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตสทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ¶ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อเหตุกานํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาวิปฺปยุตฺตอุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ¶ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ สทฺธาวิปฺปยุตฺตอุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา อุเปกฺขาย าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตาณสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตาณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
าณวิปฺปยุตฺตานํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณวิปฺปยุตฺตอุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ าณวิปฺปยุตฺตอุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา อุเปกฺขาย สจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๒๒๐. (ก) ยสฺส สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
าณวิปฺปยุตฺตานํ สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณวิปฺปยุตฺตสทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ าณวิปฺปยุตฺตสทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ¶ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อเหตุกานํ สจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ ¶ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๒๒๑. (ก) ยสฺส ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
าณวิปฺปยุตฺตานํ สจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
๒๒๒. (ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
รูปาวจเร ¶ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. อสฺสตฺเต อรูเป ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
รูปาวจเร ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. อสฺสตฺเต อรูเป ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? นตฺถิ.
(ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อรูเป ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. อสฺสตฺเต ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อรูเป ¶ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. อสฺสตฺเต ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๒๒๓. ยตฺถ ¶ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? นตฺถิ.
(ก) ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
รูปาวจเร ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. อสฺสตฺเต อรูเป ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. อสฺสตฺเต ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. อสฺสตฺเต ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ ¶ น อุปฺปชฺชติ. ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๒๒๔. (ก) ยตฺถ ¶ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา …เป….
๒๒๕. (ก) ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? นตฺถิ.
(ก) ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
รูปาวจเร ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. อสฺสตฺเต อรูเป ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. อสฺสตฺเต ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยตฺถ ¶ วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. อสฺสตฺเต ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ¶ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๒๒๖. (ก) ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? นตฺถิ.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อุปฺปชฺชติ.
ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป… สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? นตฺถิ.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อุปฺปชฺชติ. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๒๒๗. (ก) ยตฺถ ¶ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๒๒๘. ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๒๒๙. ยตฺถ ¶ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๒๓๐. (ก) ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
๒๓๑. (ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อจกฺขุกานํ สโสตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อโสตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อโสตกานํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อโสตกานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ¶ เตสํ ตตฺถ โสตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อจกฺขุกานํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชติ ¶ , โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อฆานกานํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อจกฺขุกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น อิตฺถีนํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อจกฺขุกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น ปุริสานํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ ¶ น ปุริสานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ¶ ¶ ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา โสมนสฺเสน สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ วินา โสมนสฺเสน อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อจกฺขุกานํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา อุเปกฺขาย สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ วินา อุเปกฺขาย อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชตีติ?
อจกฺขุกานํ สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อเหตุกานํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อเหตุกานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อจกฺขุกานํ าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ¶ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
าณวิปฺปยุตฺตานํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ าณวิปฺปยุตฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ ¶ น อุปฺปชฺชติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อจกฺขุกานํ สจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๒๓๒. (ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อฆานกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น อิตฺถีนํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อฆานกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น ปุริสานํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ¶ ปุริสานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ¶ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อฆานกานํ โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ วินา โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา โสมนสฺเสน สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ วินา โสมนสฺเสน อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อฆานกานํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ ¶ อฆานกานํ วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา อุเปกฺขาย สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ วินา อุเปกฺขาย อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อฆานกานํ สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ¶ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อเหตุกานํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อเหตุกานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อฆานกานํ าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
าณวิปฺปยุตฺตานํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ าณวิปฺปยุตฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อฆานกานํ สจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ¶ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๒๓๓. (ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ปุริสานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ¶ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ¶ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น อิตฺถีนํ โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ¶ , โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ วินา โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา โสมนสฺเสน อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ วินา โสมนสฺเสน น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น อิตฺถีนํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา อุเปกฺขาย อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ ¶ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ วินา ¶ อุเปกฺขาย น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น อิตฺถีนํ สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ อเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อเหตุกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อเหตุกานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น อิตฺถีนํ าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
าณวิปฺปยุตฺตานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ¶ ตาสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ¶ , โน จ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ าณวิปฺปยุตฺตานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น อิตฺถีนํ สจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (อิตฺถินฺทฺริยมูลกํ)
๒๓๔. (ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น ปุริสานํ โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ปุริสานํ วินา โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา โสมนสฺเสน ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ วินา โสมนสฺเสน น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น ¶ ปุริสานํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ปุริสานํ วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา อุเปกฺขาย ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ¶ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ วินา อุเปกฺขาย น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชตีติ?
น ปุริสานํ สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ปุริสานํ อเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อเหตุกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อเหตุกานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น ปุริสานํ าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ ¶ จวนฺตานํ น ปุริสานํ าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
าณวิปฺปยุตฺตานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ าณวิปฺปยุตฺตานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
น ปุริสานํ สจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๒๓๕. (ก) ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต ¶ โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ¶ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
าณวิปฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ¶ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๒๓๖. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตอุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตโสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา โสมนสฺเสน สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตสทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตสทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปวตฺเต สทฺธาวิปฺปยุตฺตโสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ¶ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ สทฺธาวิปฺปยุตฺตโสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา โสมนสฺเสน าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตาณสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตาณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ ¶ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชตีติ?
าณวิปฺปยุตฺตานํ โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณวิปฺปยุตฺตโสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ าณวิปฺปยุตฺตโสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา โสมนสฺเสน สจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๒๓๗. (ก) ยสฺส ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา อุเปกฺขาย สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตสทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ¶ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตสทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อเหตุกานํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาวิปฺปยุตฺตอุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ สทฺธาวิปฺปยุตฺตอุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา อุเปกฺขาย าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตาณสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตาณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ¶ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
าณวิปฺปยุตฺตานํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต ¶ าณวิปฺปยุตฺตอุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ าณวิปฺปยุตฺตอุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
วินา อุเปกฺขาย สจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๒๓๘. (ก) ยสฺส ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
าณวิปฺปยุตฺตานํ สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณวิปฺปยุตฺตสทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ าณวิปฺปยุตฺตสทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อเหตุกานํ สจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ¶ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๒๓๙. (ก) ยสฺส ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
าณวิปฺปยุตฺตานํ สจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ¶ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(๒) อตีตวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
๒๔๐. (ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ ¶ ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๒๔๑. ยสฺส ¶ ฆานินฺทฺริยํ…เป… อิตฺถินฺทฺริยํ… ปุริสินฺทฺริยํ… ชีวิตินฺทฺริยํ… โสมนสฺสินฺทฺริยํ… อุเปกฺขินฺทฺริยํ… สทฺธินฺทฺริยํ… ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) อนุโลมโอกาโส
๒๔๒. (ก) ยตฺถ ¶ ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจเร ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจเร ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยตฺถ วา ปน ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจเร ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจเร ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยตฺถ วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อสฺสตฺเต อรูเป ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. ปฺจโวกาเร ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยตฺถ ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อรูเป ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. ปฺจโวกาเร ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อรูเป ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. ปฺจโวกาเร ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๒๔๓. ยตฺถ ¶ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ ¶ ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจเร ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจเร ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจเร ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจเร ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจเร ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ. ยตฺถ ¶ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจเร ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๒๔๔. (ก) ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา …เป….
๒๔๕. (ก) ยตฺถ ¶ ¶ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจเร ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจเร ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจเร ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยตฺถ ¶ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป… สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจเร ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๒๔๖. (ก) ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อสฺสตฺเต ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. จตุโวกาเร ปฺจโวกาเร ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยตฺถ ¶ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป… สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อสฺสตฺเต ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. จตุโวกาเร ปฺจโวกาเร ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๒๔๗. (ก) ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ¶ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยตฺถ ¶ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๒๔๘. ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๒๔๙. ยตฺถ ¶ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๒๕๐. (ก) ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
๒๕๑. (ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจรานํ เตสํ ¶ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อรูปานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อรูปานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๒๕๒. ยสฺส ¶ ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ¶ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจรานํ ¶ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส ¶ ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๒๕๓. (ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา …เป….
๒๕๔. (ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน ¶ จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ ¶ อุปฺปชฺชิตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป… สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๒๕๕. (ก) ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ¶ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๒๕๖. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ¶ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส ¶ ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ จ อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๒๕๗. (ก) ยสฺส ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๒๕๘. ยสฺส ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๒๕๙. (ก) ยสฺส ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
๒๖๐. (ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส โสตินฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ก) ยสฺส ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
ยสฺส ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๒๖๑. ยสฺส ¶ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ… ชีวิตินฺทฺริยํ ¶ … โสมนสฺสินฺทฺริยํ… อุเปกฺขินฺทฺริยํ… สทฺธินฺทฺริยํ… ปฺินฺทฺริยํ… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ …เป….
๒๖๒. (ก) ยสฺส ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
๒๖๓. (ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจเร ตตฺถ ¶ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. อสฺสตฺเต อรูเป ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ. ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจเร ¶ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. อสฺสตฺเต ¶ อรูเป ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยตฺถ วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อรูเป ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. อสฺสตฺเต ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยตฺถ วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อรูเป ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. อสฺสตฺเต ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๒๖๔. ยตฺถ ¶ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ ¶ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยตฺถ วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ก) ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจเร ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชิตฺถ. อสฺสตฺเต อรูเป ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. อสฺสตฺเต ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยตฺถ วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ ¶ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. อสฺสตฺเต ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๒๖๕. (ก) ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ ¶ วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา …เป….
๒๖๖. (ก) ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยตฺถ วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ก) ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจเร ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. อสฺสตฺเต อรูเป ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. อสฺสตฺเต ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น ¶ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยตฺถ วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยตฺถ ¶ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. อสฺสตฺเต ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๒๖๗. (ก) ยตฺถ ¶ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป… สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิ.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๒๖๘. (ก) ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ¶ ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๒๖๙. ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๒๗๐. ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๒๗๑. (ก) ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
๒๗๒. (ก) ยสฺส ¶ ¶ ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อรูปานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส ¶ ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อรูปานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๒๗๓. ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส ¶ ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๒๗๔. (ก) ยสฺส ¶ ¶ ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา …เป….
๒๗๕. (ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ ¶ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๒๗๖. (ก) ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ¶ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน ¶ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป… สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ¶ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๒๗๗. ยสฺส ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป… สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อุปปชฺชนฺตานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๒๗๘. ยสฺส ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๒๗๙. ยสฺส ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๒๘๐. (ก) ยสฺส ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(๓) อนาคตวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
๒๘๑. (ก) ยสฺส ¶ ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ ¶ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ¶ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย สจกฺขุกา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ , โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย สจกฺขุกา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๒๘๒. (ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยา อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตาสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ ¶ ?
เย ¶ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ¶ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย สฆานกา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย สฆานกา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส ¶ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย ¶ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๒๘๓. (ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยา อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตาสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย ปุริสา เอเตเนว ¶ ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน ¶ จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยา อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตาสํ ¶ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยา อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตาสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เย จ ปุริสา ¶ เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส ¶ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ มนินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ. (อิตฺถินฺทฺริยมูลกํ)
๒๘๔. (ก) ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา อุเปกฺขาย ¶ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา อุเปกฺขาย ¶ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส ¶ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๒๘๕. (ก) ยสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยสฺส ¶ จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… ¶ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๒๘๖. (ก) ยสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยสฺส ¶ จิตฺตสฺส อนนฺตรา อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๒๘๗. ยสฺส ¶ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๒๘๘. ยสฺส สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๒๘๙. (ก) ยสฺส ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(ข) อนุโลมโอกาโส
๒๙๐. (ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ ¶ วา ปน โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจเร ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน ฆานินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจเร ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยตฺถ วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
อสฺสตฺเต อรูเป ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
อรูเป ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ¶ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
อรูเป ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๒๙๑. ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ ¶ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยตฺถ ¶ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจเร ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๒๙๒. (ก) ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา …เป….
๒๙๓. (ก) ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจเร ¶ อรูปาวจเร ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยตฺถ ¶ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจเร ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ . กามาวจเร ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๒๙๔. (ก) ยตฺถ ¶ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
อสฺสตฺเต ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. จตุโวกาเร ปฺจโวกาเร ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ ¶ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป… สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
อสฺสตฺเต ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. จตุโวกาเร ปฺจโวกาเร ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๒๙๕. ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป… สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ ¶ วา ¶ ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๒๙๖. ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๒๙๗. ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ ¶ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๒๙๘. (ก) ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
๒๙๙. (ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ¶ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย สจกฺขุกา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย ¶ สจกฺขุกา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
อรูปานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
อรูปานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ , โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๓๐๐. (ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยา อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย สฆานกา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ¶ ¶ ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย สฆานกา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ¶ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๓๐๑. (ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยา อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ ¶ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ ¶ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยา อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ. โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยา อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ. (อิตฺถินฺทฺริยมูลกํ)
๓๐๒. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ ¶ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ . อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ¶ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๓๐๓. (ก) ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ ¶ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ¶ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๓๐๔. (ก) ยสฺส ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ ¶ ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๓๐๕. ยสฺส ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๓๐๖. ยสฺส ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๓๐๗. (ก) ยสฺส ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
๓๐๘. (ก) ยสฺส ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ¶ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย สจกฺขุกา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ . ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย ¶ สจกฺขุกา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๓๐๙. (ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ¶ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยา อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ¶ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ ¶ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ¶ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย สฆานกา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ โสมนสฺเสน รูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ¶ ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย สฆานกา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ โสมนสฺเสน รูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ¶ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๓๑๐. (ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ¶ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยา ¶ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยา อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ¶ ¶ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ¶ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยา อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (อิตฺถินฺทฺริยมูลกํ)
๓๑๑. (ก) ยสฺส ¶ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน ¶ กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ¶ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส ¶ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ .
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๓๑๒. (ก) ยสฺส ¶ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ ¶ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๓๑๓. (ก) ยสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน ¶ จ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๓๑๔. ยสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีน เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๓๑๕. ยสฺส สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๓๑๖. (ก) ยสฺส ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
๓๑๗. (ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสตินฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจเร ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. อสฺสตฺเต อรูเป ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจเร ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. อสฺสตฺเต อรูเป ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยตฺถ ¶ วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? นตฺถิ.
(ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
อรูเป ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. อสฺสตฺเต ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
อรูเป ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. อสฺสตฺเต ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๓๑๘. ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? นตฺถิ.
(ก) ยตฺถ ¶ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจเร ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน ¶ จ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. อสฺสตฺเต อรูเป ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ ¶ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ โน จ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. อสฺสตฺเต ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. อสฺสตฺเต ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๓๑๙. (ก) ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา …เป….
๓๒๐. (ก) ยตฺถ ¶ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? นตฺถิ.
(ก) ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจเร ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. อสฺสตฺเต อรูเป ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. อสฺสตฺเต ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยตฺถ วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ ¶ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจเร อรูปาวจเร ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. อสฺสตฺเต ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๓๒๑. (ก) ยตฺถ ¶ ¶ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? นตฺถิ.
(ข) ยตฺถ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป… สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? นตฺถิ.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อุปฺปชฺชิสฺสติ. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๓๒๒. ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป… สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๓๒๓. ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๓๒๔. ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๓๒๕. (ก) ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
๓๒๖. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ ¶ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ ¶ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย สจกฺขุกา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ¶ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ , โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
อรูปานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ¶ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย สจกฺขุกา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
อรูปานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ ¶ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๓๒๗. (ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยา อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ ¶ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ ¶ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย สฆานกา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ , โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ ¶ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย สฆานกา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ ¶ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๓๒๘. (ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ¶ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยา ¶ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ¶ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยา อิตฺถิโย เอเตเนว ¶ ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ¶ ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยา อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ¶ ทสฺเสตฺวา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (อิตฺถินฺทฺริยมูลกํ)
๓๒๙. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ¶ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
เย ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ¶ ภเว ทสฺเสตฺวา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมภวิกานํ ¶ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๓๓๐. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส ¶ ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๓๓๑. (ก) ยสฺส ¶ ¶ ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ¶ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๓๓๒. ยสฺส ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ ¶ น อุปฺปชฺชิสฺสติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๓๓๓. ยสฺส ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๓๓๔. (ก) ยสฺส ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(๔) ปจฺจุปฺปนฺนาตีตวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
๓๓๕. (ก) ยสฺส ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ…เป… อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน ¶ จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ ¶ ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๓๓๖. ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ¶ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ…เป… อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส ¶ วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (ฆานนฺทฺริยมูลกํ)
๓๓๗. (ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ¶ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ¶ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ…เป… อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป… สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (อิตฺถินฺทฺริยมูลกํ)
๓๓๘. (ก) ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ…เป… อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป… สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ¶ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๓๓๙. (ก) ยสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป… สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ¶ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๓๔๐. (ก) ยสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ¶ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส ¶ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๓๔๑. (ก) ยสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ¶ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ¶ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๓๔๒. (ก) ยสฺส ¶ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ สทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ¶ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ สทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๓๔๓. (ก) ยสฺส ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ าณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(ข) อนุโลมโอกาโส
๓๔๔. ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?…เป….
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
๓๔๕. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ¶ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
ปฺจโวการา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. สจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ¶ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. สจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ ¶ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ ¶ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
ปฺจโวการา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
ปฺจโวการา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ¶ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
ปฺจโวการา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ¶ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
ปฺจโวการา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน ¶ จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๓๔๖. ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อฆานกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ ¶ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อฆานกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ ¶ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อฆานกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อฆานกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ¶ , โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๓๔๗. (ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป… ¶ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ¶ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (อิตฺถินฺทฺริยมูลกํ)
๓๔๘. (ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น ปุริสานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน ¶ จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น ปุริสานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น ปุริสานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ¶ ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น ปุริสานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ¶ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๓๔๙. (ก) ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
จตุโวการา ปฺจโวการา จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. จตุโวการํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ ¶ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ อสฺสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ ¶ จตุโวการํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ ¶ ?
จตุโวการา ปฺจโวการา จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. จตุโวการํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ อสฺสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
จตุโวการา ปฺจโวการา จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. จตุโวการํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๓๕๐. ยสฺส ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป… สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ ¶ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๓๕๑. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ¶ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ¶ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ¶ . อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๓๕๒. (ก) ยสฺส ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ สทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ สทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ¶ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๓๕๓. (ก) ยสฺส ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ าณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ¶ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
๓๕๔. (ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? นตฺถิ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? นตฺถิ.
ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? นตฺถิ.
(ก) ยสฺส ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? นตฺถิ.
ยสฺส ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ…เป… อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? นตฺถิ.
ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชตีติ? นตฺถิ…เป….
๓๕๕. (ก) ยสฺส ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? นตฺถิ.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
๓๕๖. ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?…เป….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
๓๕๗. (ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
ปฺจโวการา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ¶ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาเส ปรินิพฺพนฺตานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สุทฺธาวาเส ปรินิพฺพนฺตานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ โสตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. รูปาวจรา จวนฺตานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
รูปาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. รูปาวจรา ¶ จวนฺตานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. รูปาวจรา จวนฺตานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
รูปาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. รูปาวจรา จวนฺตานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาเส ปรินิพฺพนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สุทฺธาวาเส ปรินิพฺพนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
ปฺจโวการา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาเส ปรินิพฺพนฺตานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สุทฺธาวาเส ปรินิพฺพนฺตานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
ปฺจโวการา ¶ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ อรูปานํ ¶ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาเส ปรินิพฺพนฺตานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สุทฺธาวาเส ปรินิพฺพนฺตานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
ปฺจโวการา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาเส ปรินิพฺพนฺตานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สุทฺธาวาเส ปรินิพฺพนฺตานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๓๕๘. ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อฆานกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ¶ . รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อฆานกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ ¶ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป… สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อฆานกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ. ยสฺส วา ปน ¶ ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๓๕๙. (ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ¶ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
ยสฺส ¶ ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป… สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (อิตฺถินฺทฺริยมูลกํ)
๓๖๐. (ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น ปุริสานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น ปุริสานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา.
ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป… สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น ปุริสานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ¶ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๓๖๑. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
จตุโวการา ปฺจโวการา จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตา จวนฺตาน เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป… สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
จตุโวการา ปฺจโวการา จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ อสฺสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๓๖๒. ยสฺส ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป… สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตา. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๓๖๓. (ก) ยสฺส ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ¶ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ¶ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๓๖๔. ยสฺส ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ สทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๓๖๕. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ าณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ ¶ อุปปตฺติจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(๕) ปจฺจุปฺปนฺนานาคตวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
๓๖๖. (ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ¶ เตสํ โสตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ ¶ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ¶ ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? (สทิสํ ¶ )
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ สจกฺขุกา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ สจกฺขุกา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ ¶ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๓๖๗. (ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ ¶ จวนฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ ¶ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ¶ . สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ¶ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ สฆานกา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ สฆานกา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ¶ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… ¶ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ¶ , โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๓๖๘. (ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ยา จ อิตฺถิโย รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตราสํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน ¶ จ ตาสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตราสํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ยา จ อิตฺถิโย อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตราสํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ ¶ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ยา จ อิตฺถิโย โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตราสํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ , โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… ¶ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตราสํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (อิตฺถินฺทฺริยมูลกํ)
๓๖๙. (ก) ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ ปุริสา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ ¶ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ¶ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ ปุริสา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส ¶ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๓๗๐. (ก) ยสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ ¶ ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ , โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ¶ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๓๗๑. (ก) ยสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ¶ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ¶ ¶ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๓๗๒. ยสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ . อิตเรสํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ¶ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ ¶ อุปฺปชฺชติ. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๓๗๓. ยสฺส สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ สทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๓๗๔. (ก) ยสฺส ¶ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ าณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ , โน จ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ¶ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(ข) อนุโลมโอกาโส
๓๗๕. ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?…เป….
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
๓๗๖. (ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
ปฺจโวการา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ¶ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ¶ ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ อุปปชฺชนฺตีนํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สจกฺขุกานํ กามาวจรํ ¶ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ , โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ สจกฺขุกา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
ปฺจโวการา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ สจกฺขุกา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
ปฺจโวการา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน ¶ จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
ปฺจโวการา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน ¶ จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชติ. สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๓๗๗. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ¶ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อฆานกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ อุปปชฺชนฺตีนํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อฆานกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ ¶ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ สฆานกา อุเปกฺขาย ¶ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ¶ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อฆานกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ สฆานกา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อฆานกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ¶ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อฆานกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๓๗๘. (ก) ยสฺส ¶ ¶ ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน ¶ กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตราสํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตราสํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ¶ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ยา จ อิตฺถิโย อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตราสํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ยา จ อิตฺถิโย โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตราสํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ¶ , โน จ ตาสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตราสํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ ¶ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (อิตฺถินฺทฺริยมูลกํ)
๓๗๙. (ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น ปุริสานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ ปุริสา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ¶ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา ¶ จวนฺตานํ น ¶ ปุริสานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ ปุริสา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น ปุริสานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ¶ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น ปุริสานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ¶ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๓๘๐. (ก) ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ จตุโวการํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
จตุโวการา ปฺจโวการา จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ¶ . จตุโวการํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ จตุโวการํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
จตุโวการา ปฺจโวการา จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. จตุโวการํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ จตุโวการํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
จตุโวการา ปฺจโวการา จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. จตุโวการํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๓๘๑. (ก) ยสฺส ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ ¶ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ¶ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๓๘๒. ยสฺส ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ¶ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสฺส ¶ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๓๘๓. ยสฺส ¶ ¶ ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ สทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๓๘๔. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ าณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ. าณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต าณสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชติ. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
๓๘๕. (ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ¶ ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ ¶ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ เย ¶ จ อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ โสตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ เย ¶ จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ ¶ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ ¶ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ สจกฺขุกา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ¶ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ ¶ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ ¶ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ สจกฺขุกา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ¶ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๓๘๖. (ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เย จ ปุริสา ¶ เอเตเนว ภาเวน ¶ กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ¶ ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร ¶ อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ สฆานกา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ อุเปกฺขาย ¶ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ สฆานกา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ , โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๓๘๗. (ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ยา จ อิตฺถิโย รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ , โน จ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน ¶ จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ยา จ อิตฺถิโย อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชติ โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ¶ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ยา จ อิตฺถิโย โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตาสํ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ ¶ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (อิตฺถินฺทฺริยมูลกํ)
๓๘๘. (ก) ยสฺส ¶ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ ปุริสา ¶ อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ.
กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ ปุริสา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ¶ ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ ¶ โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ¶ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๓๘๙. (ก) ยสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จิตฺตสฺส ¶ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ¶ อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… ¶ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ¶ , โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๓๙๐. (ก) ยสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ ¶ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ¶ โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ¶ อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๓๙๑. ยสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ¶ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๓๙๒. ยสฺส ¶ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ…เป… ¶ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ สทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๓๙๓. (ก) ยสฺส ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ าณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ ¶ อสฺสตฺตานํ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ¶ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
๓๙๔. ยตฺถ ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?…เป….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
๓๙๕. (ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปฺจโวการา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ โสตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ ¶ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจรา จวนฺตานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจรา จวนฺตานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ¶ ¶ ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจรา จวนฺตานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน ¶ กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจรา จวนฺตานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจรา จวนฺตานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ จวนฺตีนํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ อุปปชฺชนฺตีนํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจรา จวนฺตานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ¶ ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ จวนฺตีนํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปฺจโวการา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เย ¶ จ สจกฺขุกา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ สจกฺขุกา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เย จ สจกฺขุกา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปฺจโวการา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เย จ สจกฺขุกา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ สจกฺขุกา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน ¶ จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อรูเป ¶ ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เย จ สจกฺขุกา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ¶ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปฺจโวการา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ ¶ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. ปฺจโวกาเร ปรินิพฺพนฺตานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๓๙๖. (ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อฆานกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เย จ ปุริสา ¶ เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ¶ ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อฆานกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ ¶ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ จวนฺตีนํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ อุปปชฺชนฺตีนํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ จวนฺตีนํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อฆานกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เย จ อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ สฆานกา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ¶ ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ ¶ รูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เย จ อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อฆานกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ¶ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เย จ โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ สฆานกา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เย จ โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ¶ ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ อฆานกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๓๙๗. (ก) ยสฺส ¶ ¶ ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ จวนฺตีนํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ จวนฺตีนํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ ¶ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ ยา จ อิตฺถิโย อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ จวนฺตีนํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ยา จ อิตฺถิโย อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ ยา จ อิตฺถิโย อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ จวนฺตีนํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ ยา จ อิตฺถิโย โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ จวนฺตีนํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ยา จ อิตฺถิโย โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ ยา จ อิตฺถิโย โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ตาสํ จวนฺตีนํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ¶ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตาสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ ¶ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (อิตฺถินฺทฺริยมูลกํ)
๓๙๘. (ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น ปุริสานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ ¶ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ ¶ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น ปุริสานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เย จ ปุริสา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เย จ ปุริสา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เย จ ปุริสา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น ปุริสานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ¶ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร ¶ อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เย จ ปุริสา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปุริสานํ อุปฺปชฺชนฺตานํ เย จ ปุริสา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เย จ ปุริสา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ¶ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจรา จวนฺตานํ น ปุริสานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. กามาวจเร ปรินิพฺพนฺตานํ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๓๙๙. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
จตุโวการา ปฺจโวการา จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ¶ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
จตุโวการา ปฺจโวการา จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ¶ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
จตุโวการา ปฺจโวการา จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสฺสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๔๐๐. (ก) ยสฺส ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ¶ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ ¶ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ.
ยสฺส ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชติ. โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๔๐๑. ยสฺส ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ . อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ¶ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๔๐๒. ยสฺส ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ…เป… ¶ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ สทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๔๐๓. (ก) ยสฺส ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ าณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ¶ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ. ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ¶ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชติ. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(๖) อตีตานาคตวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
๔๐๔. (ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ อรูปํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ¶ , โน จ เตสํ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ โสตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ¶ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ¶ ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๔๐๕. (ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ ¶ ?
ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ¶ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ¶ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส ¶ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๔๐๖. (ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ¶ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (อิตฺถินฺทฺริยมูลกํ)
๔๐๗. (ก) ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ ¶ ?
ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ¶ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๔๐๘. (ก) ยสฺส ¶ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ¶ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๔๐๙. (ก) ยสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
ยสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ ¶ ? อามนฺตา. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๔๑๐. ยสฺส ¶ ¶ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๔๑๑. ยสฺส สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๔๑๒. (ก) ยสฺส ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ เตสํ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(ข) อนุโลมโอกาโส
๔๑๓. ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?…เป….
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
๔๑๔. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปฺจโวกาเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ โสตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ¶ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ รูปาวจรานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ¶ ¶ ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ รูปาวจรานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปฺจโวกาเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปฺจโวกาเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ สจกฺขุกา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ¶ ¶ ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปฺจโวกาเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ สจกฺขุกา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อรูปานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ¶ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปฺจโวกาเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
อรูปานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๔๑๕. (ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ ¶ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ สฆานกา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ¶ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ สฆานกา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ¶ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ ¶ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน ¶ จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๔๑๖. (ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ ยา จ อิตฺถิโย อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ ¶ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ ยา จ อิตฺถิโย โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ¶ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ¶ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ. (อิตฺถินฺทฺริยมูลกํ)
๔๑๗. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ ปุริสา ¶ อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ ปุริสา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส ¶ วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ¶ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๔๑๘. (ก) ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ¶ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ¶ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ชีวิตินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๔๑๙. (ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา ¶ โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ¶ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๔๒๐. ยสฺส ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ ¶ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๔๒๑. ยสฺส ¶ ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ สทฺธินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๔๒๒. (ก) ยสฺส ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ. อิตเรสํ จตุโวการานํ ปฺจโวการานํ ¶ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ปฺินฺทฺริยฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
๔๒๓. (ก) ยสฺส ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส โสตินฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ…เป… อิตฺถินฺทฺริยํ…เป… ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? นตฺถิ.
ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? นตฺถิ.
(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ…เป… อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? นตฺถิ.
ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? นตฺถิ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๔๒๔. ยสฺส ¶ ฆานินฺทฺริยํ…เป… อิตฺถินฺทฺริยํ… ปุริสินฺทฺริยํ… ชีวิตินฺทฺริยํ… โสมนสฺสินฺทฺริยํ… อุเปกฺขินฺทฺริยํ… สทฺธินฺทฺริยํ… ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? นตฺถิ.
ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
๔๒๕. ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?…เป….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
๔๒๖. (ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
ปฺจโวกาเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ โสตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ¶ ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจเร ¶ ปจฺฉิมภวิกานํ รูปาวจรานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ รูปาวจรานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. สุทฺธาวาสานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
ปฺจโวกาเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ , โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ¶ . สุทฺธาวาสานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
ปฺจโวกาเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ สจกฺขุกา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
อรูปานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. สุทฺธาวาสานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
ปฺจโวกาเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ สจกฺขุกา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
อรูปานํ ¶ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. สุทฺธาวาสานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
ปฺจโวกาเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชิตฺถ. สุทฺธาวาสานํ อรูเป ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๔๒๗. (ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ¶ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ ปุริสา เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ , โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. รูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ สฆานกา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. รูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ ¶ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ¶ ¶ ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ สฆานกา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส ยตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ¶ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. รูปาวจเร อรูปาวจเร ¶ ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ฆานินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ. (ฆานินฺทฺริยมูลกํ)
๔๒๘. (ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ ยา จ อิตฺถิโย เอเตเนว ภาเวน กติจิ ภเว ทสฺเสตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. รูปาวจรานํ ¶ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ¶ .
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. รูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ ยา จ อิตฺถิโย อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ ¶ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. รูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ ยา จ อิตฺถิโย โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส ยตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ ¶ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจเร ¶ ปจฺฉิมภวิกานํ ¶ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อิตฺถินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ. (อิตฺถินฺทฺริยมูลกํ)
๔๒๙. (ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น ¶ อุปฺปชฺชิสฺสติ. รูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ ปุริสา อุเปกฺขาย อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. รูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ ¶ อสฺสตฺตานํ อรูปานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ ปุริสา โสมนสฺเสน อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส ¶ ยตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. รูปาวจเร อรูปาวจเร ¶ ปจฺฉิมภวิกานํ อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ปุริสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ. (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)
๔๓๐. (ก) ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส ยตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป… สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถ. (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)
๔๓๑. (ก) ยสฺส ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา โสมนสฺสสมฺปยุตฺตปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ.
ยสฺส ¶ ¶ ยตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ โสมนสฺสินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ. (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๔๓๒. ยสฺส ¶ ยตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป… ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ อุเปกฺขินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ. (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)
๔๓๓. ยสฺส ¶ ¶ ยตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ…เป… มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ สทฺธินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ. (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)
๔๓๔. (ก) ยสฺส ยตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ. อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ ¶ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ปฺินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชิตฺถ. อสฺสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ปฺินฺทฺริยฺจ น อุปฺปชฺชิตฺถ. (ปฺินฺทฺริยมูลกํ)…เป….
ปวตฺติวาโร นิฏฺิโต.
๓. ปริฺาวาโร
๑. ปจฺจุปฺปนฺนวาโร
(ก) อนุโลมํ
๔๓๕. (ก) โย ¶ ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาติ โส โสตินฺทฺริยํ ปริชานาตีติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน โสตินฺทฺริยํ ปริชานาติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาตีติ? อามนฺตา.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหตีติ? โน.
(ข) โย วา ปน โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาตีติ? โน.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวตีติ? โน.
(ข) โย วา ปน อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาตีติ? โน.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาติ โส อฺินฺทฺริยํ ภาเวตีติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ ภาเวติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาตีติ?
ทฺเว ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยํ ภาเวนฺติ, โน จ จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานนฺติ. อคฺคมคฺคสมงฺคี อฺินฺทฺริยฺจ ภาเวติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ ปริชานาติ.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกโรตีติ? โน.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกโรติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาตีติ? โน. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๔๓๖. (ก) โย โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวตีติ? โน.
(ข) โย วา ปน อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหตีติ? โน.
(ก) โย ¶ ¶ โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหติ โส อฺินฺทฺริยํ ภาเวตีติ? อามนฺตา ¶ .
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ ภาเวติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหตีติ?
ทฺเว ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยํ ภาเวนฺติ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหนฺติ. อนาคามิมคฺคสมงฺคี อฺินฺทฺริยฺจ ภาเวติ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ ปชหติ.
(ก) โย โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกโรตีติ? โน.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกโรติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหตีติ? โน. (โทมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๔๓๗. (ก) โย อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวติ โส อฺินฺทฺริยํ ภาเวตีติ? โน.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ ภาเวติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวตีติ? โน.
(ก) โย อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกโรตีติ? โน.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกโรติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวตีติ? โน. (อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยมูลกํ)
๔๓๘. (ก) โย อฺินฺทฺริยํ ภาเวติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกโรตีติ? โน.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกโรติ โส อฺินฺทฺริยํ ภาเวตีติ? โน. (อฺินฺทฺริยมูลกํ)
(ข) ปจฺจนีกํ
๔๓๙. (ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหตีติ?
อนาคามิมคฺคสมงฺคี จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ ¶ นปฺปชหติ. ทฺเว มคฺคสมงฺคิโน เปตฺวา อวเสสา ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานนฺติ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหนฺติ.
(ข) โย ¶ วา ปน โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคี โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหติ, โน จ จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ. ทฺเว มคฺคสมงฺคิโน เปตฺวา อวเสสา ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหนฺติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานนฺติ.
(ก) โย ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวตีติ?
อฏฺมโก จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ, โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวติ. ทฺเว มคฺคสมงฺคิโน เปตฺวา อวเสสา ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานนฺติ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวนฺติ.
(ข) โย วา ปน อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคี อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวติ, โน จ จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ. ทฺเว มคฺคสมงฺคิโน เปตฺวา อวเสสา ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวนฺติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานนฺติ.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ โส อฺินฺทฺริยํ น ภาเวตีติ?
ทฺเว ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานนฺติ, โน จ อฺินฺทฺริยํ น ภาเวนฺติ. ตโย มคฺคสมงฺคิโน เปตฺวา อวเสสา ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานนฺติ อฺินฺทฺริยฺจ น ภาเวนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ น ภาเวติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาตีติ? อามนฺตา.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกโรตีติ?
โย ¶ อคฺคผลํ สจฺฉิกโรติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกโรติ. อคฺคมคฺคสมงฺคิฺจ อรหนฺตฺจ เปตฺวา อวเสสา ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานนฺติ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ ¶ น สจฺฉิกโรนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกโรติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคี อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกโรติ, โน จ จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ. อคฺคมคฺคสมงฺคิฺจ อรหนฺตฺจ เปตฺวา อวเสสา ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกโรนฺติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานนฺติ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๔๔๐. (ก) โย โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวตีติ?
อฏฺมโก โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหติ, โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวติ. ทฺเว มคฺคสมงฺคิโน เปตฺวา อวเสสา ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหนฺติ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวนฺติ.
(ข) โย วา ปน อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหตีติ?
อนาคามิมคฺคสมงฺคี อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวติ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหติ. ทฺเว มคฺคสมงฺคิโน เปตฺวา อวเสสา ¶ ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวนฺติ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหนฺติ.
(ก) โย โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหติ โส อฺินฺทฺริยํ น ภาเวตีติ?
ทฺเว ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหนฺติ, โน จ อฺินฺทฺริยํ น ภาเวนฺติ. ตโย มคฺคสมงฺคิโน เปตฺวา อวเสสา ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหนฺติ อฺินฺทฺริยฺจ น ภาเวนฺติ.
(ข) โย ¶ วา ปน อฺินฺทฺริยํ น ภาเวติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหตีติ? อามนฺตา.
(ก) โย ¶ โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกโรตีติ?
โย อคฺคผลํ สจฺฉิกโรติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหติ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกโรติ. อนาคามิมคฺคสมงฺคิฺจ อรหนฺตฺจ เปตฺวา อวเสสา ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหนฺติ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกโรนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกโรติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหตีติ?
อนาคามิมคฺคสมงฺคี อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกโรติ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหติ. อนาคามิมคฺคสมงฺคิฺจ อรหนฺตฺจ เปตฺวา อวเสสา ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกโรนฺติ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหนฺติ. (โทมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๔๔๑. (ก) โย อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวติ โส อฺินฺทฺริยํ น ภาเวตีติ?
ตโย มคฺคสมงฺคิโน [ตโย ปุคฺคลา (ปี.)] อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวนฺติ, โน จ อฺินฺทฺริยํ น ภาเวนฺติ. จตฺตาโร มคฺคสมงฺคิโน [อฏฺมกฺจ ตโย มคฺคสมงฺคิโน จ (ปี.)] เปตฺวา อวเสสา ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวนฺติ อฺินฺทฺริยฺจ น ภาเวนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ น ภาเวติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวตีติ?
อฏฺมโก อฺินฺทฺริยํ น ภาเวติ, โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวติ. จตฺตาโร มคฺคสมงฺคิโน เปตฺวา อวเสสา ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยฺจ น ภาเวนฺติ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวนฺติ.
(ก) โย ¶ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ ¶ น สจฺฉิกโรตีติ?
โย อคฺคผลํ สจฺฉิกโรติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวติ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกโรติ. อฏฺมกฺจ ¶ อรหนฺตฺจ เปตฺวา อวเสสา ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวนฺติ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกโรนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกโรติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวตีติ?
อฏฺมโก อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกโรติ, โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวติ. อฏฺมกฺจ อรหนฺตฺจ เปตฺวา อวเสสา ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกโรนฺติ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวนฺติ. (อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยมูลกํ)
๔๔๒. (ก) โย อฺินฺทฺริยํ น ภาเวติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกโรตีติ?
โย อคฺคผลํ สจฺฉิกโรติ โส อฺินฺทฺริยํ น ภาเวติ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกโรติ. ตโย มคฺคสมงฺคิโน จ อรหนฺตฺจ เปตฺวา อวเสสา ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยฺจ น ภาเวนฺติ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกโรนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกโรติ โส อฺินฺทฺริยํ น ภาเวตีติ?
ตโย มคฺคสมงฺคิโน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกโรนฺติ, โน จ อฺินฺทฺริยํ น ภาเวนฺติ. ตโย มคฺคสมงฺคิโน จ อรหนฺตฺจ เปตฺวา อวเสสา ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกโรนฺติ อฺินฺทฺริยฺจ น ภาเวนฺติ. (อฺินฺทฺริยมูลกํ)
๒. อตีตวาโร
(ก) อนุโลมํ
๔๔๓. (ก) โย ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิตฺถ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถาติ ¶ ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิตฺถาติ?
ทฺเว ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถ, โน จ จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิตฺถ. อรหา โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ ปชหิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ ปริชานิตฺถ.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิตฺถ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิตฺถาติ?
ฉ ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ, โน จ จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิตฺถ. อรหา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ ภาวิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ ปริชานิตฺถ.
(ก) โย ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิตฺถ โส อฺินฺทฺริยํ ภาวิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิตฺถ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริตฺถาติ?
โย อคฺคผลํ สจฺฉิกโรติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิตฺถ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริตฺถ. โย อคฺคผลํ สจฺฉากาสิ โส จกฺขุนฺทฺริยฺจ ปริชานิตฺถ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ สจฺฉิกริตฺถ.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริตฺถ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิตฺถาติ? อามนฺตา. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๔๔๔. (ก) โย ¶ โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ¶ ภาวิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถาติ?
จตฺตาโร ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถ. ตโย ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ ภาวิตฺถ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ ปชหิตฺถ.
(ก) โย โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถ โส อฺินฺทฺริยํ ภาวิตฺถาติ?
ทฺเว ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถ, โน จ อฺินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ. อรหา โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ ปชหิตฺถ อฺินฺทฺริยฺจ ภาวิตฺถ.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) โย โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริตฺถาติ?
ตโย ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริตฺถ. อรหา โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ ปชหิตฺถ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ สจฺฉิกริตฺถ.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริตฺถ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถาติ? อามนฺตา. (โทมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๔๔๕. (ก) โย อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ โส อฺินฺทฺริยํ ภาวิตฺถาติ?
ฉ ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ, โน จ อฺินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ. อรหา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ ภาวิตฺถ อฺินฺทฺริยฺจ ภาวิตฺถ.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) โย ¶ ¶ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริตฺถาติ?
สตฺต ¶ ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริตฺถ. อรหา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ ภาวิตฺถ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ สจฺฉิกริตฺถ.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริตฺถ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถาติ? อามนฺตา. (อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยมูลกํ)
๔๔๖. (ก) โย อฺินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริตฺถาติ?
โย อคฺคผลํ สจฺฉิกโรติ โส อฺินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริตฺถ. โย อคฺคผลํ สจฺฉากาสิ โส อฺินฺทฺริยฺจ ภาวิตฺถ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ สจฺฉิกริตฺถ.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริตฺถ โส อฺินฺทฺริยํ ภาวิตฺถาติ? อามนฺตา. (อฺินฺทฺริยมูลกํ)
(ข) ปจฺจนีกํ
๔๔๗. (ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถาติ?
ทฺเว ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถ. ฉ ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานิตฺถ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหิตฺถ.
(ข) โย วา ปน โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถาติ?
ฉ ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถ, โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ. ทฺเว ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยฺจ ¶ น ปริชานิตฺถ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาวิตฺถ.
(ข) โย วา ปน อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถ โส อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) โย ¶ วา ปน อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถาติ?
โย อคฺคผลํ สจฺฉิกโรติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น ¶ สจฺฉิกริตฺถ, โน จ จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถ. อฏฺ ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกริตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานิตฺถ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๔๔๘. (ก) โย โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถาติ?
จตฺตาโร ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถ, โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ. ทฺเว ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหิตฺถ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาวิตฺถ.
(ข) โย วา ปน อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ก) โย โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถ โส อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ โส ¶ โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถาติ?
ทฺเว ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถ. ฉ ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยฺจ น ภาวิตฺถ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหิตฺถ.
(ก) โย โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) โย ¶ วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถาติ?
ตโย ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถ. ฉ ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกริตฺถ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหิตฺถ. (โทมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๔๔๙. (ก) โย อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ โส อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถาติ?
ฉ ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ, โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ. ทฺเว ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยฺจ น ภาวิตฺถ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาวิตฺถ.
(ก) โย อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถาติ?
สตฺต ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถ, โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ. ทฺเว ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยฺจ ¶ น สจฺฉิกริตฺถ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาวิตฺถ. (อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยมูลกํ)
๔๕๐. (ก) โย ¶ อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถ โส อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถาติ?
โย อคฺคผลํ สจฺฉิกโรติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถ, โน ¶ จ อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ. อฏฺ ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกริตฺถ อฺินฺทฺริยฺจ น ภาวิตฺถ. (อฺินฺทฺริยมูลกํ)
๓. อนาคตวาโร
(ก) อนุโลมํ
๔๕๑. (ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิสฺสติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิสฺสตีติ?
ทฺเว ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิสฺสนฺติ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิสฺสนฺติ. ปฺจ ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยฺจ ปริชานิสฺสนฺติ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ ปชหิสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิสฺสติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิสฺสติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวสฺสตีติ?
ฉ ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิสฺสนฺติ, โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวสฺสนฺติ. เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เต จกฺขุนฺทฺริยฺจ ปริชานิสฺสนฺติ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ ภาเวสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวสฺสติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิสฺสติ โส อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสตีติ ¶ ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิสฺสติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิสฺสตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคี อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสติ, โน จ จกฺขุนฺทฺริยํ ¶ ปริชานิสฺสติ. สตฺต ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยฺจ สจฺฉิกริสฺสนฺติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ ปริชานิสฺสนฺติ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๔๕๒. (ก) โย โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิสฺสติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวสฺสตีติ?
จตฺตาโร ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิสฺสนฺติ, โน ¶ จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวสฺสนฺติ. เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เต โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ ปชหิสฺสนฺติ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ ภาเวสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวสฺสติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) โย โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิสฺสติ โส อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิสฺสตีติ?
ทฺเว ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสนฺติ โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิสฺสนฺติ, ปฺจ ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยฺจ ภวิสฺสนฺติ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ ปชหิสฺสนฺติ.
(ก) โย ¶ โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิสฺสติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิสฺสตีติ?
ตโย ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสนฺติ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิสฺสนฺติ. ปฺจ ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยฺจ สจฺฉิกริสฺสนฺติ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ ปชหิสฺสนฺติ. (โทมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๔๕๓. (ก) โย ¶ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวสฺสติ โส อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวสฺสตีติ?
ฉ ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสนฺติ, โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวสฺสนฺติ. เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เต อฺินฺทฺริยฺจ ภาเวสฺสนฺติ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ ภาเวสฺสนฺติ.
(ก) โย อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวสฺสติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวสฺสตีติ?
สตฺต ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสนฺติ, โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวสฺสนฺติ. เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เต อฺาตาวินฺทฺริยฺจ สจฺฉิกริสฺสนฺติ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ ภาเวสฺสนฺติ. (อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยมูลกํ)
๔๕๔. (ก) โย อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสตีติ ¶ ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสติ โส ¶ อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคี อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสนฺติ, โน จ อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสนฺติ. สตฺต ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยฺจ สจฺฉิกริสฺสนฺติ อฺินฺทฺริยฺจ ภาเวสฺสนฺติ. (อฺินฺทฺริยมูลกํ)
(ข) ปจฺจนีกํ
๔๕๕. (ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิสฺสติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) โย ¶ วา ปน โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิสฺสติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิสฺสตีติ?
ทฺเว ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิสฺสนฺติ, โน จ จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิสฺสนฺติ. ตโย ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหิสฺสนฺติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานิสฺสนฺติ.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิสฺสติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสตีติ. อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิสฺสตีติ.
ฉ ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสนฺติ, โน จ จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิสฺสนฺติ. ตโย ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวสฺสนฺติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานิสฺสนฺติ.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิสฺสติ โส อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิสฺสติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น ¶ สจฺฉิกริสฺสตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคี จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิสฺสติ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสติ. ทฺเว ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานิสฺสนฺติ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิสฺสตีติ? อามนฺตา. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๔๕๖. (ก) โย โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิสฺสติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) โย ¶ วา ปน อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิสฺสตีติ?
จตฺตาโร ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสนฺติ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิสฺสนฺติ ¶ . ปฺจ ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวสฺสนฺติ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหิสฺสนฺติ.
(ก) โย โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิสฺสติ โส อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสตีติ?
ทฺเว ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิสฺสนฺติ, โน จ อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสนฺติ. ตโย ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหิสฺสนฺติ อฺินฺทฺริยฺจ น ภาเวสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) โย โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิสฺสติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสตีติ?
ตโย ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิสฺสนฺติ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ. ทฺเว ปุคฺคลา ¶ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหิสฺสนฺติ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิสฺสตีติ? อามนฺตา. (โทมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๔๕๗. (ก) โย อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสติ โส อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสตีติ?
ฉ ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสนฺติ, โน จ อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสนฺติ. ตโย ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวสฺสนฺติ อฺินฺทฺริยฺจ น ภาเวสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ก) โย ¶ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสตีติ?
สตฺต ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสนฺติ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ. ทฺเว ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวสฺสนฺติ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสตีติ? อามนฺตา. (อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยมูลกํ)
๔๕๘. (ก) โย อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคี อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสติ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสติ. ทฺเว ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยฺจ น ภาเวสฺสนฺติ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ ¶ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ ¶ น สจฺฉิกริสฺสติ โส อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสตีติ? อามนฺตา. (อฺินฺทฺริยมูลกํ)
๔. ปจฺจุปฺปนฺนาตีตวาโร
(ก) อนุโลมํ
๔๕๙. (ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาตีติ?
ทฺเว ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถ, โน จ จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานนฺติ. อคฺคมคฺคสมงฺคี โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ ปชหิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ ปริชานนฺติ.
(ก) โย ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาตีติ?
ฉ ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ, โน จ จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานนฺติ. อคฺคมคฺคสมงฺคี อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ ภาวิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ ปริชานาติ.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาติ โส อฺินฺทฺริยํ ภาวิตฺถาติ? โน.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาตีติ? โน.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริตฺถาติ? โน.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริตฺถ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาตีติ? โน. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๔๖๐. (ก) โย ¶ โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถาติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหตีติ?
ฉ ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหนฺติ. อนาคามิมคฺคสมงฺคี อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ ภาวิตฺถ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ ปชหติ.
(ก) โย โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหติ โส อฺินฺทฺริยํ ภาวิตฺถาติ? โน.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหตีติ? โน.
(ก) โย ¶ โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริตฺถาติ? โน.
(ข) โย ¶ วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริตฺถ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหตีติ? โน. (โทมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๔๖๑. (ก) โย อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวติ โส อฺินฺทฺริยํ ภาวิตฺถาติ? โน.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวตีติ? โน.
(ก) โย อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริตฺถาติ? โน.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริตฺถ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวตีติ? โน. (อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยมูลกํ)
๔๖๒. (ก) โย อฺินฺทฺริยํ ภาเวติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริตฺถาติ? โน.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริตฺถ โส ¶ อฺินฺทฺริยํ ภาเวตีติ? โน. (อฺินฺทฺริยมูลกํ)
(ข) ปจฺจนีกํ
๔๖๓. (ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถาติ?
ทฺเว ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานนฺติ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถ. ฉ ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานนฺติ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหิตฺถ.
(ข) โย วา ปน โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาตีติ? อามนฺตา.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถาติ?
ฉ ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานนฺติ, โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ. ทฺเว ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานนฺติ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาวิตฺถ.
(ข) โย วา ปน อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาตีติ? อามนฺตา.
(ก) โย ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ โส อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถาติ?
อรหา จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ, โน จ อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ. สตฺต ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานนฺติ อฺินฺทฺริยฺจ น ภาวิตฺถ.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคี อฺินฺทฺริยํ ¶ น ภาวิตฺถ, โน จ จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ. สตฺต ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยฺจ น ภาวิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานนฺติ.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น ¶ สจฺฉิกริตฺถาติ?
อรหา จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถ. อฏฺ ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานนฺติ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกริตฺถ.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคี อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถ, โน จ จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ. อฏฺ ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกริตฺถ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานนฺติ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๔๖๔. (ก) โย โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถาติ?
ฉ ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหนฺติ, โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ. ทฺเว ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหนฺติ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาวิตฺถ.
(ข) โย วา ปน อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหตีติ? อามนฺตา.
(ก) โย ¶ โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหติ โส อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถาติ?
อรหา โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหติ, โน จ อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ. สตฺต ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหนฺติ อฺินฺทฺริยฺจ น ภาวิตฺถ.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหตีติ?
อนาคามิมคฺคสมงฺคี อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหติ. สตฺต ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยฺจ น ภาวิตฺถ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหนฺติ.
(ก) โย ¶ โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถาติ?
อรหา โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหติ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถ. อฏฺ ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหนฺติ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกริตฺถ.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหตีติ?
อนาคามิมคฺคสมงฺคี อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหติ. อฏฺ ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกริตฺถ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหนฺติ. (โทมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๔๖๕. (ก) โย ¶ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวติ โส อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถาติ?
อรหา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวติ, โน จ อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ. สตฺต ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวนฺติ อฺินฺทฺริยฺจ น ภาวิตฺถ.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวตีติ?
อฏฺมโก อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ, โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ¶ น ภาเวติ. สตฺต ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยฺจ น ภาวิตฺถ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวนฺติ.
(ก) โย อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถาติ?
อรหา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวติ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถ. อฏฺ [สตฺต (สี. สฺยา. ก.)] ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวนฺติ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ ¶ น สจฺฉิกริตฺถ.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวตีติ?
อฏฺมโก อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถ, โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวติ. อฏฺ ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกริตฺถ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวนฺติ. (อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยมูลกํ)
๔๖๖. (ก) โย อฺินฺทฺริยํ น ภาเวติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถาติ?
อรหา อฺินฺทฺริยํ น ภาเวติ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถ. ฉ [ปฺจ (สี. สฺยา. ก.)] ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยฺจ น ภาเวนฺติ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกริตฺถ.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถ โส อฺินฺทฺริยํ น ภาเวตีติ?
ตโย มคฺคสมงฺคิโน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริตฺถ, โน จ อฺินฺทฺริยํ น ภาเวนฺติ. ฉ [ปฺจ (สี. สฺยา. ก.)] ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกริตฺถ อฺินฺทฺริยฺจ น ภาเวนฺติ. (อฺินฺทฺริยมูลกํ)
๕. ปจฺจุปฺปนฺนานาคตวาโร
(ก) อนุโลมํ
๔๖๗. (ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิสฺสตีติ? โน.
(ข) โย วา ปน โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิสฺสติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาตีติ? โน.
(ก) โย ¶ ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวสฺสตีติ? โน.
(ข) โย วา ปน อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวสฺสติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาตีติ? โน.
(ก) โย ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาติ โส อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสตีติ? โน.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาตีติ? โน.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานาตีติ?
สตฺต ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสนฺติ, โน จ จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานนฺติ. อคฺคมคฺคสมงฺคี อฺาตาวินฺทฺริยฺจ สจฺฉิกริสฺสติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ ปริชานาติ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๔๖๘. (ก) โย โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวสฺสตีติ? โน.
(ข) โย วา ปน อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวสฺสติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหตีติ? โน.
(ก) โย โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหติ โส อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหตีติ?
ฉ ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสนฺติ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหนฺติ อนาคามิมคฺคสมงฺคิ อฺินฺทฺริยฺจ ภาเวสฺสนฺติ, โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ ปชหนฺติ.
(ก) โย โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) โย ¶ วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหตีติ?
สตฺต ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสนฺติ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหนฺติ. อนาคามิมคฺคสมงฺคี ¶ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ สจฺฉิกริสฺสติ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ ปชหติ. (โทมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๔๖๙. (ก) โย อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวติ โส อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวตีติ?
ฉ ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสนฺติ, โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวนฺติ. อฏฺมโก อฺินฺทฺริยฺจ ภาเวสฺสติ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ ภาเวติ.
(ก) โย ¶ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวตีติ?
สตฺต ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสนฺติ, โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวนฺติ. อฏฺมโก อฺาตาวินฺทฺริยฺจ สจฺฉิกริสฺสติ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ ภาเวติ. (อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยมูลกํ)
๔๗๐. (ก) โย อฺินฺทฺริยํ ภาเวติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสตีติ? อามนฺตา.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสติ โส อฺินฺทฺริยํ ภาเวตีติ?
ปฺจ ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสนฺติ, โน จ อฺินฺทฺริยํ ¶ ภาเวนฺติ. ตโย มคฺคสมงฺคิโน อฺาตาวินฺทฺริยฺจ สจฺฉิกริสฺสนฺติ อฺินฺทฺริยฺจ ภาเวนฺติ. (อฺินฺทฺริยมูลกํ)
(ข) ปจฺจนีกํ
๔๗๑. (ก) โย ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิสฺสตีติ?
ปฺจ ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานนฺติ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิสฺสนฺติ. จตฺตาโร ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานนฺติ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหิสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิสฺสติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคี โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิสฺสติ, โน จ จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ. จตฺตาโร ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหิสฺสนฺติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานนฺติ.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสตีติ?
เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เต จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานนฺติ, โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสนฺติ. อฏฺ ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานนฺติ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคี อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสติ, โน จ จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ. อฏฺ ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวสฺสนฺติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานนฺติ.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ โส อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสตีติ?
สตฺต ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานนฺติ, โน จ อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสนฺติ ¶ . ทฺเว ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานนฺติ ¶ อฺินฺทฺริยฺจ น ภาเวสฺสนฺติ.
(ข) โย ¶ วา ปน อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาตีติ?
อคฺคมคฺคสมงฺคี อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสติ, โน จ จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ. ทฺเว ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยฺจ น ภาเวสฺสนฺติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานนฺติ.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสตีติ?
สตฺต ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานนฺติ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ. ทฺเว ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานนฺติ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานาตีติ? อามนฺตา. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๔๗๒. (ก) โย โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสตีติ?
เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เต โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหนฺติ, โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสนฺติ. อฏฺ ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหนฺติ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหตีติ?
อนาคามิมคฺคสมงฺคี อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสติ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหติ. อฏฺ ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวสฺสนฺติ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหนฺติ.
(ก) โย ¶ โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหติ โส อฺินฺทฺริยํ น ¶ ภาเวสฺสตีติ?
ฉ ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหนฺติ, โน จ อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสนฺติ. ตโย ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหนฺติ อฺินฺทฺริยฺจ น ภาเวสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหตีติ? อามนฺตา.
(ก) โย โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสตีติ?
สตฺต ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหนฺติ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ. ทฺเว ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหนฺติ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหตีติ? อามนฺตา. (โทมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๔๗๓. (ก) โย อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวติ โส อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสตีติ?
ฉ ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวนฺติ, โน จ อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสนฺติ. ตโย ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวนฺติ อฺินฺทฺริยฺจ น ภาเวสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ ¶ น ภาเวสฺสติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวตีติ? อามนฺตา.
(ก) โย อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสตีติ?
สตฺต ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวนฺติ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ. ทฺเว ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวนฺติ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ ¶ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ.
(ข) โย ¶ วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวตีติ? อามนฺตา. (อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยมูลกํ)
๔๗๔. (ก) โย อฺินฺทฺริยํ น ภาเวติ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสตีติ?
ปฺจ ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยํ น ภาเวนฺติ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ. ทฺเว ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยฺจ น ภาเวนฺติ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสติ โส อฺินฺทฺริยํ น ภาเวตีติ? อามนฺตา. (อฺินฺทฺริยมูลกํ)
๖. อตีตานาคตวาโร
(ก) อนุโลมํ
๔๗๕. (ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิตฺถ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิสฺสตีติ? โน.
(ข) โย วา ปน โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิสฺสติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิตฺถาติ? โน.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิตฺถ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวสฺสตีติ? โน.
(ข) โย วา ปน อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวสฺสติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิตฺถาติ? โน.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิตฺถ โส อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสตีติ? โน.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิตฺถาติ? โน.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิตฺถ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสตีติ? โน.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสติ โส ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ ปริชานิตฺถาติ? โน. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๔๗๖. (ก) โย ¶ โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวสฺสตีติ? โน.
(ข) โย วา ปน อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาเวสฺสติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถาติ? โน.
(ก) โย ¶ โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถ โส อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสตีติ?
ทฺเว ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถ, โน จ อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสนฺติ. อนาคามี โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ ปชหิตฺถ อฺินฺทฺริยฺจ ภาเวสฺสติ.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถาติ?
ฉ ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสนฺติ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถ. อนาคามี อฺินฺทฺริยฺจ ภาเวสฺสติ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ ปชหิตฺถ.
(ก) โย โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสตีติ?
อรหา โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสติ. ทฺเว ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ ปชหิตฺถ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ สจฺฉิกริสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถาติ?
ฉ ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสนฺติ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ ปชหิตฺถ. ทฺเว ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยฺจ สจฺฉิกริสฺสนฺติ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ ปชหิตฺถ. (โทมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๔๗๗. (ก) โย อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ โส อฺินฺทฺริยํ ¶ ภาเวสฺสตีติ?
ทฺเว ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ, โน จ อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสนฺติ. ปฺจ ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ ภาวิตฺถ อฺินฺทฺริยฺจ ภาเวสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสติ. โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถาติ?
ทฺเว ¶ ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยํ ภาเวสฺสนฺติ โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ. ตโย ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยฺจ ภาเวสฺสนฺติ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ ภาวิตฺถ.
(ก) โย อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสตีติ?
อรหา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสติ. ฉ ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ ภาวิตฺถ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ สจฺฉิกริสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถาติ?
ทฺเว ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสนฺติ, โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ. ฉ ปุคฺคลา อฺาตาวินฺทฺริยฺจ สจฺฉิกริสฺสนฺติ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ ภาวิตฺถ. (อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยมูลกํ)
๔๗๘. (ก) โย อฺินฺทฺริยํ ภาวิตฺถ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสตีติ? โน.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ สจฺฉิกริสฺสติ โส อฺินฺทฺริยํ ภาวิตฺถาติ? โน. (อฺินฺทฺริยมูลกํ)
(ข) ปจฺจนีกํ
๔๗๙. (ก) โย ¶ จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิสฺสตีติ ¶ ?
ปฺจ ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิสฺสนฺติ. จตฺตาโร ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานิตฺถ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหิสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิสฺสติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถาติ?
อรหา ¶ โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิสฺสติ, โน จ จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถ. จตฺตาโร ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหิสฺสนฺติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานิตฺถ.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสตีติ?
เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เต จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถ, โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสนฺติ. อฏฺ ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานิตฺถ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถาติ?
อรหา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสติ, โน จ จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถ. อฏฺ ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวสฺสนฺติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานิตฺถ.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถ โส อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสตีติ?
สตฺต ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถ, โน จ อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสนฺติ. ทฺเว ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานิตฺถ อฺินฺทฺริยฺจ น ภาเวสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ ¶ น ภาเวสฺสติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถาติ?
อรหา อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสติ, โน จ จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถ. ทฺเว ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยฺจ น ภาเวสฺสนฺติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานิตฺถ.
(ก) โย จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสตีติ?
อฏฺ ปุคฺคลา จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ. เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฏิลภิสฺสนฺติ เต จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานิตฺถ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสติ โส จกฺขุนฺทฺริยํ น ปริชานิตฺถาติ?
อรหา อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสติ, โน จ จกฺขุนฺทฺริยํ น ¶ ปริชานิตฺถ. เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฏิลภิสฺสนฺติ เต อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ จกฺขุนฺทฺริยฺจ น ปริชานิตฺถ. (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)
๔๘๐. (ก) โย ¶ โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสตีติ?
เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ เต โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถ, โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสนฺติ. ฉ ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหิตฺถ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาเวสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถาติ?
ตโย ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสนฺติ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถ. ฉ ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ ¶ น ภาเวสฺสนฺติ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหิตฺถ.
(ก) โย โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถ โส อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสตีติ?
ฉ ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถ, โน จ อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสนฺติ. เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฏิลภิสฺสนฺติ เต โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหิตฺถ อฺินฺทฺริยฺจ น ภาเวสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถาติ?
ทฺเว ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสนฺติ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถ. เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฏิลภิสฺสนฺติ เต อฺินฺทฺริยฺจ น ภาเวสฺสนฺติ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหิตฺถ.
(ก) โย โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชฺชหิตฺถ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสตีติ?
ฉ ปุคฺคลา โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ น ¶ สจฺฉิกริสฺสนฺติ. เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฏิลภิสฺสนฺติ เต โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหิตฺถ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสติ โส โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถาติ?
อรหา อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสติ, โน จ โทมนสฺสินฺทฺริยํ นปฺปชหิตฺถ. เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฏิลภิสฺสนฺติ เต อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ โทมนสฺสินฺทฺริยฺจ นปฺปชหิตฺถ. (โทมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)
๔๘๑. (ก) โย อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ โส อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสตีติ?
ทฺเว ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ¶ ภาวิตฺถ, โน จ อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสนฺติ. เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฏิลภิสฺสนฺติ เต อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาวิตฺถ อฺินฺทฺริยฺจ น ภาเวสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถาติ?
ทฺเว ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยํ น ภาเวสฺสนฺติ, โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ. เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฏิลภิสฺสนฺติ เต อฺินฺทฺริยฺจ น ภาเวสฺสนฺติ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาวิตฺถ.
(ก) โย ¶ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสตีติ?
ทฺเว ปุคฺคลา อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ. เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฏิลภิสฺสนฺติ เต อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาวิตฺถ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ.
(ข) โย ¶ วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสติ โส อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถาติ?
อรหา อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสติ, โน จ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ. เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฏิลภิสฺสนฺติ เต อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยฺจ น ภาวิตฺถ. (อนฺาตฺสฺสามีตินฺทฺริยมูลกํ)
๔๘๒. (ก) โย อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ โส อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสตีติ?
อฏฺ ปุคฺคลา อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ, โน จ อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ. เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฏิลภิสฺสนฺติ ¶ เต อฺินฺทฺริยฺจ น ภาวิตฺถ อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ.
(ข) โย วา ปน อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสติ โส อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถาติ?
อรหา อฺาตาวินฺทฺริยํ น สจฺฉิกริสฺสติ, โน จ อฺินฺทฺริยํ น ภาวิตฺถ. เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฏิลภิสฺสนฺติ เต อฺาตาวินฺทฺริยฺจ น สจฺฉิกริสฺสนฺติ อฺินฺทฺริยฺจ น ภาวิตฺถ. (อฺินฺทฺริยมูลกํ).
ปริฺาวาโร.
อินฺทฺริยยมกํ นิฏฺิตํ.
ยมกปกรณํ นิฏฺิตํ.