📜
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส
วินยปิฏก
สํคายนสฺส ปุจฺฉา วิสฺสชฺชนา
โอกาส ทานกถา
สุณาตุ ¶ เม ภนฺเต สงฺโฆ, มหตี อยํ ปริสา, เอวรูปาย ปริสาย น สุกรา สพฺพโส กถํ สาเวตุํ, ตสฺมา อายสฺมโต จ ชวนตฺเถรสฺส ปขุกฺกูนครวาสิโน อายสฺมโต จ วิจิตฺตสาราภิวํสสฺส ติปิฏกธร ธมฺมภณฺฑาคาริกสฺส วินยปุจฺฉนภารฺจ วินยวิสฺสชฺชน ภารฺจ อาวหิตุํ โอกาสํ ทมฺมิ, กโรถ ตุมฺเห อาวุโส ฉฏฺสํคีติปุพฺพงฺคมานิ วินยปุจฺฉน วินยวิสฺสชฺชน กิจฺจานิ ยถาธมฺมํ ยถาวินยํ.
อคฺคมหาปณฺฑิต ¶ ภทนฺตชวน มหาเถเรน
ปิตา
ปุจฺฉก สมฺมุติ าตฺติ
สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ, ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ, อหํ อายสฺมนฺตํ วิจิตฺตสาราภิวํสํ ติปิฏกธร ธมฺมภณฺฑาคาริกํ วินยํ ปุจฺเฉยฺยํ.
ติปิฏกธร ธมฺมภณฺฑาคาริก
ภทนฺตวิจิตฺตสาราภิวํเสน
ปิตา วิสฺสชฺชก สมฺมุติ าตฺติ
สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ, ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ, อหํ อายสฺมตา ชวนตฺเถเรน สงฺฆนายก มหาเถรสฺส ปฏินิธิภูเตน วินยํ ปุฏฺโ วิสฺสชฺเชยฺยํ.
ปม ปาราชิก สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ยํ ¶ เตน อาวุโส ภควตา ชานตา ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน ปมํ ปาราชิกํ กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – เวสาลิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ อาวุโส อารพฺภ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สุทินฺนํ ภนฺเต กลนฺทปุตฺตํ อารพฺภ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กิสฺมึ อาวุโส วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สุทินฺโท ภนฺเต กลนฺทปุตฺโต ปุราณทุติยิกาย เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อตฺถิ อาวุโส ตตฺถ ปฺตฺติ อนุปฺตฺติ อนุปฺปนฺนปฺตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – เอกา ภนฺเต ปฺตฺติ ทฺเว อนุปฺตฺติโย, อนุปฺปนฺนปฺตฺติ ตสฺมึ นตฺถิ.
ปุจฺฉา – สพฺพตฺถปฺตฺตินุโข ¶ อาวุโส ปเทสปฺตฺตินุโข.
วิสฺสชฺชนา – สพฺพตฺถปฺตฺติ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – สาธารณปฺตฺตินุโข อาวุโส อสาธารณปฺตฺตินุโข.
วิสฺสชฺชนา – สาธารณปฺตฺติ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – เอกโตปฺตฺตินุโข อาวุโส อุภโตปฺตฺตินุโข.
วิสฺสชฺชนา – อุภโตปฺตฺติ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – ปฺจนฺนํ อาวุโส ปาติโมกฺขุทฺเทสานํ กตฺโถคธํ กตฺถ ปริยาปนฺนํ.
วิสฺสชฺชนา – นิทาโนคธํ ¶ ภนฺเต นิทานปริยาปนฺนํ.
ปุจฺฉา – กตเมน อาวุโส อุทฺเทเสน อุทฺเทสํ อาคจฺฉติ.
วิสฺสชฺชนา – ทุติเยน ภนฺเต อุทฺเทเสน อุทฺเทสํ อาคจฺฉติ.
ปุจฺฉา – จตุนฺนํ อาวุโส วิปตฺตีนํ กตมา วิปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – สีลวิปตฺติ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – กา อาวุโส วิปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – อสํวโร ภนฺเต วิปตฺติ.
ปุจฺฉา – กา อาวุโส สมฺปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – สํวโร ภนฺเต สมฺมตฺติ.
ปุจฺฉา – กา ¶ อาวุโส ปฏิปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – น เอวรูปํ กริสฺสามีติ ยาวชีวํ อาปาณโกฏิกํ สมาทาย สิกฺขติ สิกฺขาปเทสุ, อยํ ภนฺเต ปฏิปตฺติ.
ปุจฺฉา – กติ อาวุโส อตฺถวเส ปฏิจฺจ ภควตา ปมํ ปาราชิกํ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ทส ภนฺเต อตฺถวเส ปฏิจฺจ ภควตา ปมํ ปาราชิกํ ปฺตฺตํ, ๑ - สงฺฆสุฏฺุตาย, ๒ - สงฺฆผาสุตาย, ๓ - ทุมฺมงฺกูนํ ปุคฺคลานํ นิคฺคหาย, ๔ - เปสลานํ ภิกฺขูนํ ผาสุวิหาราย, ๕ - ทิฏฺธมฺมิกานํ อาสวานํ สํวราย, ๖ - สมฺปรายิกานํ อาสวานํ ปฏิฆาตาย, ๗ - อปฺปสนฺนานํ ปสาทาย, ๘ - ปสนฺนานํ ภิยฺโยภาวาย, ๙ - สทฺธมฺมฏฺิติยา, ๑๐ - วินยานุคฺคหาย.
ปุจฺฉา – เก ¶ อาวุโส สิกฺขนฺติ.
วิสฺสชฺชนา – เสกฺขาจ ภนฺเต ปุถุชฺชนกลฺยาณกาจ สิกฺขนฺติ.
ปุจฺฉา – เก อาวุโส สิกฺขิตสิกฺขา.
วิสฺสชฺชนา – อรหนฺโต ภนฺเต สิกฺขิตสิกฺขา.
ปุจฺฉา – กตฺถ อาวุโส ิตํ.
วิสฺสชฺชนา – สิกฺขากาเมสุ ภนฺเต ิตํ.
ปุจฺฉา – เก อาวุโส ธาเรนฺติ.
วิสฺสชฺชนา – เยสํ ภนฺเต วตฺตติ เต ธาเรนฺติ.
ปุจฺฉา – กสฺส ¶ อาวุโส วจนํ.
วิสฺสชฺชนา – ภควโต ภนฺเต วจนํ อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส.
ปุจฺฉา – เกนาวุโส อาภตํ.
วิสฺสชฺชนา – ปรมฺปราย ภนฺเต อาภตํ.
สํคายนตฺถาย สงฺฆสฺส าปนํ
สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ อหํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ วิจิตฺถสาราภิวํสํ ติปิฏกธร ธมฺมภณฺฑาคาริกํ ปมสฺส ปาราชิกสฺส นิทานมฺปิ ปุจฺฉึ, ปุคฺคลมฺปิ ปุจฺฉึ, วตฺถุมฺปิ ปุจฺฉึ, ปฺตฺติ อนุปฺตฺติอาทีนิปิ ปุจฺฉึ, ปุฏฺโ ปุฏฺโจ โส อายสฺมาวิจิตฺตสาราภิวํโส วิสฺสชฺเชสิ, อิติหิทํ ภนฺเต ปมํ ปาราชิก สิกฺขาปทํ นิมฺมลํ สุปริสุทฺธํ ตสฺเสว ภควโต วจนํ อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส, ตสฺมา ยถาปุเร มหากสฺสปาทโย มหาเถรวรา โปราณสํคีติการา พฺรหฺมจริย สงฺขาตสฺส พุทฺธสาสนสฺส จิรฏฺิติยา พหุชนหิตาย พหุชนสุขาย โลกานุกมฺปาย อตฺถาย หิตาย สุขาย เทวมนุสฺสานํ ธมฺมวินยํ สงฺคายึสุเจว อนุสงฺคายึสุจ, เอวเมว มยมฺปิ ทานิ สพฺเพว ฉฏฺสํคีติมหาธมฺมสภาปริยาปนฺนา อิทํ ปม ปาราชิก สิกฺขาปทํ เอกโตสชฺฌายนวเสน สํคาเยยฺยาม.
เรวตาภิ ปณฺฑิตธช สาสนวํส มหาธมฺมราชคุรุโน
อภิธชมหารฏฺคุรุโนจ สงฺฆนายก มหาเถรสฺส
โอกาส ทานกถา
สุณาตุ ¶ เม ภนฺเต สงฺโฆ, มหตี อยํ ปริสา, เอวรูปาย ปริสาย น สุกรา สพฺพโส กถํ สาเวตุํ, ตสฺมา อายสฺมโตจ โสภนสฺส สาสนริ สารามาธิวาสิโน อายสฺมโตจ วิจิตฺตสาราภิวํสสฺส ติปิฏกธร ธมฺมภณฺฑาคาริกสฺส วินยปุจฺฉนภารฺจ วินยวิสฺสชฺชนภารฺจ อาวหิตุํ โอกาสํ ทมฺมิ, กโรถ ตุมฺเห อาวุโส ฉฏฺสํคีติปุพฺพงฺคมานิ วินยปุจฺฉน วินยวิสฺสชฺชน กิจฺจานิ ยถาธมฺมํ ยถาวินยํ.
อคฺคมหาปณฺฑิต ภทนฺต โสภนตฺเถเรน
ปิตา ปุจฺฉก สมฺมุติ าตฺติ
สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ, ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ, อหํ อายสฺมนฺตํ วิจิตฺตสาราภิวํสํ ติปิฏกธร ธมฺมภณฺฑาคาริกํ วินยํ ปุจฺเฉยฺยํ.
ติปิฏกธร ธมฺมภณฺฑาคาริก
ภทนฺตวิจิตฺตสาราภิวํเสน
ปิตา วิสฺสชฺชก สมฺมุติ าตฺติ
สุณาตุ ¶ เม ภนฺเต สงฺโฆ, ยทิสงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ, อหํ อายสฺมตา โสภนตฺเถเรน สงฺฆนายก มหาเถรสฺส ปฏินิธิภูเตน วินยํ ปุฏฺโ วิสฺสชฺเชยฺยํ.
ทุติย ปาราชิก สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ยํ ¶ เตน อาวุโส ภควตา ชานตา ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน ทุติยํ ปาราชิกํ กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ อาวุโส อารพฺภ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ธนิยํ ภนฺเต กุมฺภการปุตฺตํ อารพฺภ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กิสฺมึ อาวุโส วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ธนิโย ภนฺเต กุมฺภการปุตฺโต รฺโ ทารูนิ อทินฺนํ อาทิยิ, ตสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อตฺถิ ¶ อาวุโส ตตฺถ ปฺตฺติ อนุปฺตฺติ อนุปฺปนฺนปฺตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – เอกา ภนฺเต ปฺตฺติ เอกา อนุปฺตฺติ อนุปฺปนฺนปฺตฺติ ตสฺมึ นตฺถิ.
ปุจฺฉา – กา อาวุโส ตตฺถ มูลปฺตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – โย ปน ภิกฺขุ อทินฺนํ เถยฺยสงฺขาตํ อาทิเยยฺย, ยถารูเป อทินฺนาทาเน ราชาโน โจรํ คเหตฺวา หเนยฺยุํวา พนฺเธยฺยุํวา ปพฺพาเชยฺยุํวา โจโรสิ พาโลสิ มุฬฺโหสิ เถโนสีติ ตถารูปํ ภิกฺขุ อทินฺนํ อาทิยมาโน อยมฺปิ ปาราชิโก โหติ อสํวาโสติ อยํ ภนฺเต ตตฺถ มูลปฺตฺติ.
ปุจฺฉา – กา ¶ อาวุโส ตตฺถ อนุปฺตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – คามาวา อรฺาวาติ อยํ ภนฺเต ตตฺถ อนุปฺตฺติ.
ปุจฺฉา – กา อาวุโส ตตฺถ ปริปุณฺณปฺตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – โย ปน ภิกฺขุ คามาวา อรฺาวา อทินฺนํ เถยฺยสงฺขาตํ อาทิเยยฺย, กถารูเป อทินฺนาทาเน ราชาโน โจรํ คเหตฺวา หเนยฺยุํวา พนฺเธยฺยุํวา ปพฺพาเชยฺยุํวา โจโรสิ พาโลสิ มูฬฺโหสิ เถโนสีติ ตถารูปํ ภิกฺขุ อทินฺนํ อาทิยมาโน อยมฺปิ ปาราชิโก โหติ อสํวาโสติ อยํ ภนฺเต ตตฺถ ปริปุณฺณปฺตฺติ.
ปุจฺฉา – สพฺพตฺถปฺตฺติ ¶ นุโข อาวุโส ปเทสปฺตฺตินุโข.
วิสฺสชฺชนา – สพฺพตฺถปฺตฺติ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – สาธารณปฺตฺตินุโข อาวุโส อสาธารณปฺตฺติ นุโข.
วิสฺสชฺชนา – สาธารณปฺตฺติ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – เอกโตปฺตฺตินุโข อาวุโส อุภโตปฺตฺตินุโข.
วิสฺสชฺชนา – อุภโตปฺตฺติ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – ตสฺมึ ¶ อาวุโส ทุติย ปาราชิเก อทินฺนํ อาทิยนฺโต กติ อาปตฺติโย อาปชฺชติ วิภชิตฺวา วิสฺสชฺเชหิ.
วิสฺสชฺชนา – อทินฺนํ ภนฺเต อาทิยนฺโต ติสฺโส อาปตฺติโย อาปชฺชติ, ปฺจ มาสกํวา อติเรก ปฺจ มาสกํวา อคฺฆนกํ อทินฺนํ เถยฺยสงฺขาตํ อาทิยติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส, อูนปฺจมาสกํวา อติเรกมาสกํวา อทินฺนํ เถยฺยสงฺขาตํ อาทิยติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส, มาสกํวา อูนมาสกวา อคฺฆนกํ อทินฺนํ เถยฺยสงฺขาตํ อาทิยติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส, อทินฺนํ ภนฺเต อาทิยนฺโต อิมา ติสฺโส อาปตฺติโย อาปชฺชติ.
ปุจฺฉา – เกสํ ¶ อาวุโส อนาปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – ทสนฺนํ ภนฺเต ปุคฺคลานํ อนาปตฺติ, สกสฺิสฺส, วิสฺสาสคฺคาเหน คณฺหนฺตสฺส, ตาวกาลิกํ คณฺหนฺตสฺส, เปตปริคฺคหํ คณฺหนฺตสฺส, ติรจฺฉานคตปริคฺคหํ คณฺหนฺตสฺส, ปํสุกูลสฺิสฺส, อุมฺมตฺตกสฺส, ขิตฺตจิตฺตสฺส, เวทนาฏฺฏสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ปุจฺฉา – ปฺจนฺนํ อาวุโส ปาติโมกฺขุทฺเทสานํ กตฺโถคธํ กตฺถปริยาปนฺนํ.
วิสฺสชฺชนา – นิทาโนคธํ ภนฺเต นิทานปริยาปนฺนํ.
ปุจฺฉา – กตเมน ¶ อาวุโส อุทฺเทเสน อุทฺเทสํ อาคจฺฉติ.
วิสฺสชฺชนา – ทุติเยน ภนฺเต อุทฺเทเสน อุทฺเทสํ อาคจฺฉติ.
ปุจฺฉา – จตุนฺนํ อาวุโส วิปตฺตีนํ กตมา วิปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – สีลวิปตฺติ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – สตฺตนฺนํ อาวุโส อาปตฺติกฺขนฺธานํ กตโม อาปตฺติกฺขนฺโธ.
วิสฺสชฺชนา – ปาราชิกาปตฺติกฺขนฺโธ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – ฉนฺนํ อาวุโส อาปตฺติสมุฏฺานานํ กติหิ สมุฏฺาเนหิ สมุฏฺาติ.
วิสฺสชฺชนา – ตีหิ ภนฺเต สมุฏฺาเนหิ สมุฏฺาติ, สิยา กายโตจ จิตฺตโตจ สมุฏฺาติ, น วาจาโต, สิยา วาจาโตจ
จิตฺตโตจ ¶ สมุฏฺาติ, น กายโต, สิยา กายโตจ วาจาโตจ จิตฺตโตจ สมุฏฺาติ.
ปุจฺฉา – จตุนฺนํ อาวุโส อธิกรณานํ กตมํ อธิกรณํ.
วิสฺสชฺชนา – อาปตฺตาธิกรณํ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – สตฺตนฺนํ อาวุโส สมถานํ กติหิ สมเถหิ สมฺมติ.
วิสฺสชฺชนา – ทฺวิหิ ภนฺเต สมเถหิ สมฺมติ สมฺมุขาวินเยนจ ปฏิฺาต กรเณนจ.
ปุจฺฉา – โก ¶ อาวุโส ตตฺถ วินโย, โก ตตฺถ อภิวินโย.
วิสฺสชฺชนา – ปฺตฺติ ภนฺเต วินโย วิภตฺติ อภิวินโย.
ปุจฺฉา – กึอาวุโส ตตฺถ ปาติโมกฺขํ กึ ตตฺถ อธิปาติโมกฺขํ.
วิสฺสชฺชนา – ปฺตฺติ ภนฺเต ปาติโมกฺขํ, วิภตฺติ อธิปาติโมกฺขํ.
ปุจฺฉา – กา อาวุโส วิปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – อสํวโร ภนฺเต วิปตฺติ.
ปุจฺฉา – กา ¶ อาวุโส สมฺปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – สํวโร ภนฺเต สมฺปตฺติ.
ปุจฺฉา – กา อาวุโส ปฏิปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – น เอวรูปํ กริสฺสามีติ ยาวชีวํ อาปาณโกฏิกํ สมาทาย สิกฺขติ สิกฺขาปเทสุ อยํ ภนฺเต ตตฺถ ปฏิปตฺติ.
ปุจฺฉา – กติ อาวุโส อตฺถวเส ปฏิจฺจ ภควตา ทุติยํ ปาราชิกํ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ทส ภนฺเต อตฺถวเส ปฏิจฺจ ภควตา ทุติยํ ปาราชิกํ ปฺตฺตํ. สงฺฆสุฏฺุตาย สงฺฆผาสุตาย ทุมฺมงฺกูนํ ปุคฺคลานํ นิคฺคหาย เปสลานํ ภิกฺขูนํ ผาสุวิหาราย ทิฏฺธมฺมิกานํ อาสวานํ สํวราย สมฺปรายิกานํ อาสวานํ ปฏิฆาตาย อปฺปสนฺนานํ ปสาทาย ปสนฺนานํ ภิยฺโยภาวาย สทฺธมฺมฏฺิติยา วินยานุคฺคหาย.
ปุจฺฉา – โก ¶ อาวุโส สิกฺขนฺติ.
วิสฺสชฺชนา – เสกฺขาจ ภนฺเต ปุถุชฺชนกลฺยาณกาจ สิกฺขนฺติ.
ปุจฺฉา – เก อาวุโส สิกฺขิตสิกฺขา.
วิสฺสชฺชนา – อรหนฺโต ภนฺเต สิกฺขิตสิกฺขา.
ปุจฺฉา – กตฺถ ¶ อาวุโส ิตํ.
วิสฺสชฺชนา – สิกฺขากาเมสุ ภนฺเต ิตํ.
ปุจฺฉา – เก อาวุโส ธาเรนฺติ.
วิสฺสชฺชนา – เยสํ ภนฺเต วตฺตติ เต ธาเรนฺติ.
ปุจฺฉา – กสฺส อาวุโส วจนํ.
วิสฺสชฺชนา – ภควตา ภนฺเต วจนํ อรหโต สมฺมาสมฺมุทฺธสฺส.
ปุจฺฉา – เกนาวุโส ¶ อาภตํ.
วิสฺสชฺชนา – ปรมฺปราย ภนฺเต อาภตํ.
ปุจฺฉา – อตฺถิ นุ โข อาวุโส ตตฺถ อุปเนตพฺพํ วา อปเนตพฺพํ วา อกฺขรปทปจฺจาภฏฺํ วา วิรทฺธปทพฺยฺชนํ วา.
วิสฺสชฺชนา – นตฺถิ ภนฺเต.
‘‘สํคายนตฺถาย สงฺฆสฺส าปนํ’’
สุณาตุ ¶ เม ภนฺเต สงฺโฆ อหํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ วิจิตฺตสาราภิวํส ติปิฏกธรธมฺมภณฺฑาคาริกํ ทุติยสฺส ปาราชิกสฺส นิทานมฺปิ ปุจฺฉึ, ปุคฺคลมฺปิ ปุจฺฉึ, วตฺถุมฺปิ ปุจฺฉึ, ปฺตฺติมฺปิ ปุจฺฉึ, อนุปฺตฺติมฺปิ ปุจฺฉึ, อาปตฺติมฺปิ ปุจฺฉึ, อนาปตฺติมฺปิ ปุจฺฉึ, อฺานิปิ อีทิสานิ ปุจฺฉิตพฺพฏฺานานิ อเนกานิ ปุจฺฉึ, ปุฏฺโ ปุฏฺโจ โส อายสฺมา วิจิตฺตสาราภิวํโส วิสฺสชฺเชสิ. อิติ หิทํ ภนฺเต อิทํ ทุติยํ ปาราชิก สิกฺขาปทํ นิมฺมลํ, สุปริสุทฺธํ, ตสฺเสว ภควโต วจนํ อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส, ตสฺมา ยถา ปุเร มหากสฺส ปาทโย มหาเถรวรา โปราณสํคีติการา พฺรหฺมจริยสงฺขาตสฺส พุทฺธสาสนสฺส จิรฏฺิติยา, พหุชนหิตาย, พหุชนสุขาย โลกานุกมฺปาย อตฺถาย, หิตาย, สุขาย, เทวมนุสฺสานํ ธมฺมวินยํ สงฺคายึสุเจว อนุสงฺคายึสุจ, เอวเมว มยมฺปิ ทานิ สพฺเพว ฉฏฺสํคีติมหาธมฺมสภาปริยาปนฺนา อิทํ ทุติย ปาราชิก สิกฺขาปทํ เอกโต คณสชฺฌายํ กตฺวา สมคฺคา สมฺโมทมานา หุตฺวา สงฺคาเยยฺยาม.
ตติย ปาราชิก สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ยํ ¶ เตน อาวุโส ภควตา (ป) สมฺมาสมฺพุทฺเธน ตติยํ ปาราชิกํ กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – เวสาลิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ อาวุโส อารพฺภ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สมฺพหุเล ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กิสฺมึ อาวุโส วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขุ อฺมฺํ ชีวิตา โวโรเปสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อตฺถิ ¶ นุโข อาวุโส ตตฺถ ปฺตฺติ อนุปฺตฺติ อนุปฺปนฺนปฺตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – เอกา ภนฺเต ปฺตฺติ, เอกา อนุปฺตฺติ, อนุปฺปนฺนปฺตฺติ ตสฺมึ นตฺถิ.
ปุจฺฉา – กา อาวุโส ตตฺถ มูลปฺตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – โยปน ภิกฺขุ สฺจิจฺจ มนุสฺสวิคฺคหํ ชีวิตา โวโรเปยฺย, สตฺถหารกํวาสฺส ปริเยเสยฺย อยมฺปิ ปาราชิโก โหติ อสํวาโสติ อยํ ภนฺเต ตตฺถ มูลปฺตฺติ.
ปุจฺฉา – กา อาวุโส ตตฺถ อนุปฺตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – มรณวณฺณํ วา สํวณฺเณยฺย มรณาย วา สมาทเปยฺย อมฺโภปุริส กึ ตุยฺหิมินา ปาปเกน ทุชฺชีวิเตน มตนฺเต ชีวิตา
เสยฺยาติ ¶ อิติ จิตฺตมโน จิตฺตสงฺกปฺโป อเนกปริยาเยน มรณวณฺณํ วา สํวณฺเณยฺย มรณาย วา สมาทเปยฺยาติ อยํ ภนฺเต ตตฺถ อนุปฺตฺติ.
ปุจฺฉา – กา อาวุโส ตตฺถ ปริปุณฺณปฺตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – โย ปน ภิกฺขุ สฺจิจฺจ มนุสฺสวิคฺคหํ ชีวิตา โวโรเปยฺย, สตฺถหารกํวาสฺส ปริเยเสยฺย, มรณวณฺณํ วา สํวณฺเณยฺย, มรณาย วา สมาทเปยฺย, อมฺโภ ปุริส กึ ตุยฺหิมินา ปาปเกน ทุชฺชีวิเตน มตนฺเต ชีวิตา เสยฺโยติ อิติ จิตฺตมโน จิตฺตสงฺกปฺโป อเนกปริยาเยน มรณวณฺณํวา สํวณฺเณยฺย, มรณาย วา สมาทเปยฺย, อยมฺปิ ปาราชิโก โหติ อสํวาโสติ อยํ ภนฺเต ตตฺถ ปริปุณฺณปฺตฺติ.
ปุจฺฉา – สพฺพตฺถปฺตฺติ ¶ นุโข อาวุโสปเทสปฺตฺติ นุโข.
วิสฺสชฺชนา – สพฺพตฺถปฺตฺติ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – สาธารณปฺตฺตินุโข อาวุโส อสาธารณปฺตฺติ นุโข.
วิสฺสชฺชนา – สาธารณปฺตฺติ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – เอกโตปฺตฺติ ¶ นุโข อาวุโส อุภโตปฺตฺติ นุโข.
วิสฺสชฺชนา – อุภโตปฺตฺติ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – ตสฺมึ อาวุโส ตติย ปาราชิเก สฺจิจฺจ มนุสฺสวิคฺคหํ ชีวิตา โวโรเปนฺโต กติ อาปตฺติโย อาปชฺชติ.
วิสฺสชฺชนา – สฺจิสฺส ภนฺเต มนุสฺสวิคฺคหํ ชีวิตา โวโรเปนฺโต ติสฺโส อาปตฺติโย อาปชฺชติ, มนุสฺสํ โอทิสฺส ปปาตํ ขณติ ปปติตฺวา มริสฺสตีติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส, ปปติเต ทุกฺขา เวทนา อุปฺปชฺชติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส, มรติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส, สฺจิจฺจ ภนฺเต มนุสฺสวิคฺคหํ ชีวิตา โวโรเปนฺโต อิมา ติสฺโส อาปตฺติโย อาปชฺชติ.
ปุจฺฉา – เกสํ ¶ อาวุโส อนาปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – สตฺตนฺนํ ภนฺเต ปุคฺคลานํ อนาปตฺติ, อสฺจิจฺจ มาเรนฺตสฺส, อชานนฺตสฺส, น มรณาธิปฺปายสฺส, อุมฺมตฺตกสฺส, ขิตฺตจิตฺตสฺส, เวทนาฏฺฏสฺส, อาทิกมฺมิกสฺส.
ปุจฺฉา – ปฺจนฺนํ อาวุโส ปาติโมกฺขุทฺเทสานํ กตฺโถคธํ กตฺถ ปริยาปนฺนํ.
วิสฺสชฺชนา – นิทาโนคธํ ภนฺเต นิทานปริยาปนฺนํ.
ปุจฺฉา – กตเมน ¶ อาวุโส อุทฺเทเสน อุทฺเทสํ อาคจฺฉติ.
วิสฺสชฺชนา – ทุติเยน ภนฺเต อุทฺเทเสน อุทฺเทสํ อาคจฺฉติ.
ปุจฺฉา – จตุนฺนํ อาวุโส วิปตฺตีนํ กตมา วิปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – สีลวิปตฺติ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – สตฺตนฺนํ อาวุโส อาปตฺติกฺขนฺธานํ กตโม อาปตฺติกฺขนฺโธ.
วิสฺสชฺชนา – ปาราชิกาปตฺติกฺขนฺโธ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – ฉนฺนํ อาวุโส อาปตฺติสมุฏฺานานํ กติหิ สมุฏฺาเนหิ สมุฏฺาติ.
วิสฺสชฺชนา – ฉนฺนํ ภนฺเต อาปตฺติสมุฏฺานานํ ตีหิ สมุฏฺาเนหิ สมุฏฺาติ, สิยา กายโตจ จิตฺตโตจ สมุฏฺาติ, น วาจโต ¶ , สิยา วาจโตจ จิตฺตโตจ สมุฏฺาติ, น กายโต, สิยา กายโตจ วาจโตจ จิตฺตโตจ สมุฏฺาติ.
ปุจฺฉา – จตุนฺนํ อาวุโส อธิกรณานํ กตมํ อธิกรณํ.
วิสฺสชฺชนา – อาปตฺตาธิกรณํ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – สตฺตนฺนํ ¶ อาวุโส สมถานํ กติหิ สมเถหิ สมฺมติ.
วิสฺสชฺชนา – สตฺตานํ ภนฺเต สมถานํ ทฺวีหิ สมเถหิ สมฺมติ, สมฺมุขา วินเยนจ ปฏิฺาตกรเณนจ.
ปุจฺฉา – โก ตตฺถ อาวุโส วินโย โก ตตฺถ อภิวินโย.
วิสฺสชฺชนา – ปฺตฺติ ภนฺเต วินโย วิภตฺติ อภิวินโย.
ปุจฺฉา – กึ อาวุโส ตตฺถ ปาติโมกฺขํ กึ อธิปาติโมกฺขํ.
วิสฺสชฺชนา – ปฺตฺติ ภนฺเต ปาติโมกฺขํ วิภตฺติ อธิปาติโมกฺขํ.
ปุจฺฉา – กา ¶ อาวุโส วิปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – อสํวโร ภนฺเต วิปตฺติ.
ปุจฺฉา – กา อาวุโส สมฺปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – สํวโร ภนฺเต สมฺปตฺติ.
ปุจฺฉา – กา อาวุโส ตตฺถ ปฏิปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – น เอวรูปํ กริสฺสามีติ ยาวชีวํ อาปาณโกฏิกํ สมาทาย สิกฺขติ สิกฺขาปเทสุ อยํ ภนฺเต ตตฺถ ปฏิปตฺติ.
ปุจฺฉา – กติ ¶ อาวุโส อตฺถวเส ปฏิจฺจ ภควตา ตติยํ ปาราชิกํ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ทส ภนฺเต อตฺถวเส ปฏิจฺจ ภควตา ตติยํ ปาราชิกํ ปฺตฺตํ สงฺฆสุฏฺุตาย สงฺฆผาสุตาย (ป) วินยานุคฺคหาย.
ปุจฺฉา – เก ¶ อาวุโส สิกฺขนฺติ.
วิสฺสชฺชนา – เสกฺขาจ ภนฺเต ปุถุชฺชนกลฺยาณกาจ สิกฺขนฺติ.
ปุจฺฉา – เก อาวุโส สิกฺขิตสิกฺขา.
วิสฺสชฺชนา – อรหนฺโต ภนฺเต สิกฺขิตสิกฺขา.
ปุจฺฉา – กตฺถ อาวุโส ิตํ.
วิสฺสชฺชนา – สิกฺขากาเมสุ ภนฺเต ิตํ.
ปุจฺฉา – เก อาวุโส ธาเรนฺติ.
วิสฺสชฺชนา – เยสํ ภนฺเต วตฺตติ เต ธาเรนฺติ.
ปุจฺฉา – กสฺส ¶ อาวุโส วจนํ.
วิสฺสชฺชนา – ภควโต ภนฺเต วจนํ อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส.
ปุจฺฉา – เกนาวุโส อาภตํ.
วิสฺสชฺชนา – ปรมฺปราย ภนฺเต อาภตํ.
ปุจฺฉา – อตฺถินุโข อาวุโส ตตฺถ กิฺจิ อุปเนตพฺพํ วา อปเนตพฺพํ วา อกฺขรปทปจฺจาภฏฺํ วา วิรทฺธปทพฺยฺชนํ วา.
วิสฺสชฺชนา – นตฺถิ ภนฺเต.
สํคายนตฺถาย สงฺฆสฺส าปนํ
สุณาตุ ¶ เม ภนฺเต สงฺโฆ, อหํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ วิจิตฺตสาราภิวํสํ ติปิฏกธร ธมฺมภณฺฑาคาริกํ ตติยสฺส ปาราชิกสฺส นิทานมฺปิ ปุจฺฉึ, ปุคฺคลมฺปิ ปุจฺฉึ, วตฺถุมฺปิ ปุจฺฉึ, ปฺตฺติมฺปิ ปุจฺฉึ, อนุปฺตฺติมฺปิ ปุจฺฉึ, อาปตฺติมฺปิ ปุจฺฉึ, อนาปตฺติมฺปิ ปุจฺฉึ, อฺานิปิ เอวรูปานิ ปุจฺฉิตพฺพฏฺานานิ อเนกานิ ปุจฺฉึ, ปุฏฺโ ปุฏฺโจ โส อายสฺมา วิจิตฺตสาราภิวํโส วิสฺสชฺเชสิ, อิติหิทํ ภนฺเต ตติยปาราชิกสิกฺขาปทํ นิมฺมลํ สุปริสุทฺธํ ตสฺเสว ภควโต วจนํ อรหโต สมฺมาสมฺมุทฺธสฺส, ตสฺมา ยถา ปุเร มหากสฺสปาทโย มหาเถรวรา โปราณสํคีติการา พฺรหฺมจริยสงฺขาตสฺส พุทฺธสาสนสฺส จิรฏฺิติยา พหุชนหิตาย พหุชนสุขาย โลกานุกมฺปาย อตฺถาย หิตาย สุขาย เทวมนุสฺสานํ ธมฺมวินยํ สงฺคายึสุเจว อนุสงฺคายึสุจ, เอวเมว มยมฺปิ ทานิ สพฺเพว ฉฏฺสํคีติมหาธมฺมสภาปริยาปนฺนา อิทํ ตติยปาราชิกสิกฺขาปทํ เอกโต คณสชฺฌายํ กตฺวา สมคฺคา สมฺโมทมานา หุตฺวา สํคาเยยฺยาม.
จตุตฺถ ปาราชิก สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ยํ ¶ เตน อาวุโส ภควตา ชานตา ปสฺสตา…เป… สมฺมาสมฺพุทฺเธน จตุตฺถํ ปาราชิกํ กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – เวสาลิยํ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – กํ อาวุโส อารพฺภ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – วคฺคุมุทาตีริเย ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กิสฺมึ อาวุโส วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – วคฺคุมุทาตีริยา ภนฺเต ภิกฺขู คิหีนํ อฺมฺสฺส อุตฺตริมนุสฺสธมฺมสฺส วณฺณํ ภาสึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อตฺถิ ¶ อาวุโส ตตฺถ ปฺตฺติ อนุปฺตฺติ อนุปฺปนฺนปฺตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – เอกา ภนฺเต ปฺตฺติ เอกา อนุปฺตฺติ อนุปฺปนฺนปฺตฺติ ตสฺมึ นตฺถิ.
ปุจฺฉา – กตมา อาวุโส ตตฺถ มูลปฺตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – โย ปน ภิกฺขุ อนภิชานํ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ อตฺตุปนายิกํ อลมริยาณทสฺสนํ สมุทาจเรยฺย, อิติชานามิ อิติปสฺสามีติ, ตโต อปเรน สมเยน สมนุคฺคาหีย มาโนวา อสมนุคฺคาหีย มาโนวา อาปนฺโน วิสุทฺธาเปกฺโข เอวํ วเทยฺย อชานเมวํ อาวุโส อวจํ ชานามิ อปสฺสํ ปสฺสามิ ตุจฺฉํ มุสาวิลปินฺติ อยมฺปิ ปาราชิโก โหติ อสํวาโสติ อยํ ภนฺเต ตตฺถ มูลปฺตฺติ.
ปุจฺฉา – กตมา ¶ อาวุโส ตตฺถ อนุปฺตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – อฺตฺร อธิมานาติ อยํ ภนฺเต ตตฺถ อนุปฺตฺติ.
โหนฺติ เย เต อานนฺท ภิกฺขู อทิฏฺเ ทิฏฺสฺิโน อปตฺเต ปตฺตสฺิโน อนธิคเต อธิคตสฺิโน อสจฺฉิกเต สจฺฉิกตสฺโน อธิมาเนน อฺํ พฺยากโรนฺติ, ตฺจ โข เอตํ อพฺโพหาริกํ.
ปุจฺฉา – กตมา ¶ อาวุโส ตตฺถ ปริปุณฺณปฺตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – โยปน ภิกฺขุ อนภิชานํ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ อตฺตุปนายิกํ อลมริยาณทสฺสนํ สมุทาจเรยฺย, อิติ ชานามิ อิติ ปสฺสามีติ, ตโต อปเรน สมเยน สมนุคฺคาหียมาโนวา อสมนุคฺคาหียมาโนวา อาปนฺโน วิสุทฺธาเปกฺโข เอวํ วเทยฺย อชานเมวํ อาวุโส อวจํชานามิ อปสฺสํ ปสฺสามิ ตุจฺฉํ มุสา วิลปินฺติ, อฺตฺร อธิมานา อยมฺปิ ปาราชิโก โหติ อสํวาโสติ อยํ ภนฺเต ตตฺถ ปริปุณฺณ ปฺตฺติ.
ปุจฺฉา – สพฺพตฺถปฺตฺติ ¶ นุโข อาวุโส ปเทสปฺตฺติ นุโข.
วิสฺสชฺชนา – สพฺพตฺถปฺตฺติ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – สาธารณปฺตฺติ นุโข อาวุโส อสาธารณปฺตฺตินุโข.
วิสฺสชฺชนา – สาธารณปฺตฺติ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – เอกโตปฺตฺติ นุโข อาวุโส อุภโต ปฺตฺติ นุโข.
วิสฺสชฺชนา – อุภโตปฺตฺติ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – ตสฺมึ ¶ อาวุโส จตุตฺถ ปาราชิเก อสนฺตํ อภูตํ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ อุลฺลปนฺโต กติ อาปตฺติโย อาปชฺชติ, วิภชิตฺวา วิสฺสชฺเชหิ.
วิสฺสชฺชนา – ตสฺมึ ภนฺเต จตุตฺถปาราชิเก อสนฺตํ อภูตํ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ อุลฺลปนฺโต ติสฺโส อาปตฺติโย อาปชฺชติ, อสนฺตํ อภูตํ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ อุลฺลปติ อาปตฺติปาราชิกสฺส, โย เต วิหาเร วสติ โส ภิกฺขุ อรหาติ ภณติ ปฏิวิชานนฺตสฺส อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส, อปฺปฏิวิชานนฺตสฺส อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส, อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ ภนฺเต อุลฺลปนฺโต อิมา ติสฺโส อาปตฺติโย อาปชฺชติ.
ปุจฺฉา – เกสํ ¶ อาวุโส อนาปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – ฉนฺนํ ภนฺเต ปุคฺคลานํ อนาปตฺติ อธิมาเนน ภณนฺตสฺส อนุลฺลปนาธิปฺปายสฺส อุมฺมตฺตกสฺส ขิตฺตจิตฺตสฺส เวทนาฏฺฏสฺส อาทิกมฺมิกสฺส.
ปุจฺฉา – ปฺจนฺนํ ¶ อาวุโส ปาติโมกฺขุทฺเทสานํ กตฺโถคธํ กตฺถ ปริยาปนฺนํ.
วิสฺสชฺชนา – นิทาโนคธํ ภนฺเต นิทานปริยาปนฺนํ.
ปุจฺฉา – กตเมน อาวุโส อุทฺเทเสน อุทฺเทสํ อาคจฺฉติ.
วิสฺสชฺชนา – ทุติเยน ภนฺเต อุทฺเทเสน อุทฺเทสํ อาคจฺฉติ.
ปุจฺฉา – จตุนฺนํ อาวุโส วิปตฺตีนํ กตมา วิปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – สีลวิปตฺติ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – สตฺตนฺนํ ¶ อาวุโส อาปตฺติกฺขนฺธานํ กตโม อาปตฺติกฺขนฺโธ.
วิสฺสชฺชนา – ปาราชิกาปตฺติกฺขนฺโธ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – ฉนฺนํ อาวุโส อาปตฺติสมุฏฺานานํ กติหิ สมุฏฺาเนหิ สมุฏฺาติ.
วิสฺสชฺชนา – ฉนฺนํ ภนฺเต อาปตฺติสมุฏฺานานํ ตีหิ สมุฏฺาเนหิ สมุฏฺาติ, สิยา กายโตจ จิตฺตโตจ สมุฏฺาติ, น วาจโต, สิยา วาจโตจ จิตฺตโตจ สมุฏฺาติ, น กายโต, สิยา กายโตจ วาจโตจ จิตฺตโตจ สมุฏฺาติ.
ปุจฺฉา – จตุนฺนํ ¶ อาวุโส อธิกรณานํ กตมํ อธิกรณํ.
วิสฺสชฺชนา – อาปตฺตาธิกรณํ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – สตฺตนฺนํ อาวุโส สมถานํ กติหิ สมเถหิ สมฺมติ.
วิสฺสชฺชนา – สตฺตนฺนํ ภนฺเต สมถานํ ทฺวีหิ สมเถหิ สมฺมติ, สมฺมุขาวินเยนจ ปฏิฺาตกรเณนจ.
ปุจฺฉา – โก ตตฺถ อาวุโส วินโย, โก ตตฺถ อภิวินโย.
วิสฺสชฺชนา – ปฺตฺติ ภนฺเต วินโย, วิภตฺติ อภิวินโย.
ปุจฺฉา – กึ ¶ อาวุโส ตตฺถ ปาติโมกฺขํ, กึ อธิปาติโมกฺขํ.
วิสฺสชฺชนา – ปฺตฺติ ภนฺเต ปาติโมกฺขํ, วิภตฺติ อธิปาติโมกฺขํ.
ปุจฺฉา – กา อาวุโส วิปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – อสํวโร ภนฺเต วิปตฺติ.
ปุจฺฉา – กา อาวุโส สมฺปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – สํวโร ภนฺเต สมฺปตฺติ.
ปุจฺฉา – กา ¶ อาวุโส ตตฺถ ปฏิปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – น เอวรูปํ กริสฺสามีติ ยาวชีวํ อาปาณโกฏิกํ สมาทาย สิกฺขติ สิกฺขาปเทสุ อยํ ภนฺเต ตตฺถ ปฏิปตฺติ.
ปุจฺฉา – กติ อาวุโส อตฺถวเส ปฏิจฺจ ภควตา จตุตฺถํ ปาราชิกํ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ทส ภนฺเต อตฺถวเส ปฏิจฺจ ภควตา จตุตฺถํ ปาราชิกํ ปฺตฺตํ, สงฺฆสุฏฺุตาย สงฺฆผาสุตาย…เป… วินยานุคฺคหาย.
ปุจฺฉา – เก ¶ อาวุโส สิกฺขนฺติ.
วิสฺสชฺชนา – เสกฺขาจ ภนฺเต ปุถุชฺชนกลฺยาณกาจ สิกฺขนฺติ.
ปุจฺฉา – เก อาวุโส สิกฺขิตสิกฺขา.
วิสฺสชฺชนา – อรหนฺโต ภนฺเต สิกฺขิตสิกฺขา.
ปุจฺฉา – กตฺถ อาวุโส ิตํ.
วิสฺสชฺชนา – สิกฺขากาเมสุ ภนฺเต ิตํ.
ปุจฺฉา – เก อาวุโส ธาเรนฺติ.
วิสฺสชฺชนา – เยสํ ภนฺเต วตฺตติ เต ธาเรนฺติ.
ปุจฺฉา – กสฺส ¶ อาวุโส วจนํ.
วิสฺสชฺชนา – ภควโต ภนฺเต วจนํ อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส.
ปุจฺฉา – เกนาวุโส อาภตํ.
วิสฺสชฺชนา – ปรมฺปราย ภนฺเต อาภตํ.
ปุจฺฉา – อตฺถิ นุโข อาวุโส ตตฺถ กิฺจิ อุปเนตพฺพํ วา อปเนตพฺพํ วา อกฺขรปทปจฺจาภฏฺํ วา วิรทฺธปทพฺยฺชนํ วา.
วิสฺสชฺชนา – นตฺถิ ภนฺเต.
สงฺฆาทิเสส สิกฺขาปุจฺฉา
๑. สุกฺกวิสฺสฏฺิสงฺฆาทิเสส สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ยํ ¶ เตน อาวุโส ภควตา ชานตา ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน อุปกฺกมิตฺวา อสุจึ โมเจนฺตสฺส สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺโต.
ปุจฺฉา – กํ อาวุโส อารพฺภ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – อายสฺมนฺตํ ภนฺเต เสยฺยสกํ อารพฺภ ปฺตฺโต.
ปุจฺฉา – กิสฺมึ อาวุโส วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – อายสฺมา ภนฺเต เสยฺยสโก หตฺเถน อุปกฺกมิตฺวา อสุจึ โมเจสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
ปุจฺฉา – อตฺถิ ¶ อาวุโส ตตฺถ ปฺตฺติ อนุปฺตฺติ อนุปฺปนฺนปฺตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – เอกา ภนฺเต ปฺตฺติ, เอกา อนุปฺตฺติ, อนุปฺปนฺนปฺตฺติ ตสฺมึ นตฺถิ.
ปุจฺฉา – กตมา อาวุโส ตตฺถ มูลปฺตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – สฺเจตนิกา สุกฺกวิสฺสฏฺิ สงฺฆาทิเสโสติ อยํ ภนฺเต ตตฺถ มูลปฺตฺติ.
ปุจฺฉา – กตมา ปนาวุโส ตตฺถ อนุปฺตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – อฺตฺร สุปินนฺตาติ อยํ ภนฺเต ตตฺถ อนุปฺตฺติ.
ปุจฺฉา – กตมา ¶ ปนาวุโส ตตฺถ ปริปุณฺณปฺตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – สฺเจตนิกา สุกฺกวิสฺสฏฺิ อฺตฺรสุปินนฺตา สงฺฆาทิโสติ อยํ ภนฺเต ตตฺถ ปริปุณฺณปฺตฺติ.
ปุจฺฉา – สาธารณ ปฺตฺตินุโข อาวุโส อสาธารณ ปฺตฺตินุโข.
วิสฺสชฺชนา – อสาธารณปฺตฺติ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – ตตฺถ อาวุโส อุปกฺกมิตฺวา อสุจึ โมเจนฺโต กติ อาปตฺติโย อาปชฺชติ.
วิสฺสชฺชนา – อุปกฺกมิตฺวา ภนฺเต อสุจึ โมเจนฺโต ติสฺโส อาปตฺติโย อาปชฺชติ, เจเตติ อุปกฺกมติ มุจฺจติ อาปตฺติ
สงฺฆาทิเสสสฺส ¶ , เจเตติ อุปกฺกมติ น มุจฺจติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส, ปโยเค ทุกฺกฏํ.
ปุจฺฉา – เกสํ อาวุโส อนาปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – ฉนฺนํ ภนฺเต อนาปตฺติ สุปินนฺเตน โมเจนฺตสฺส น โมจนาธิปฺปายสฺส อุมฺมตฺตกสฺส ขิตฺตจิตฺตสฺส เวทนาฏฺฏสฺส อาทิกมฺมิกสฺส อิเมสํ โข ภนฺเต ฉนฺนํ อนาปตฺติ.
ปุจฺฉา – ปฺจนฺนํ ¶ อาวุโส ปาติโมกฺขุทฺเทสานํ กตเมน อุทฺเทเสน อุทฺเทสํ อาคจฺฉติ.
วิสฺสชฺชนา – ปฺจนฺนํ ภนฺเต ปาติโมกฺขุทฺเทสานํ ตติเยน อุทฺเทเสน อุทฺเทสํ อาคจฺฉติ.
ปุจฺฉา – จตุนฺนํ อาวุโส วิปตฺตีนํ กตมา วิปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – จตุนฺนํ ภนฺเต วิปตฺตีนํ สีลวิปตฺติ.
ปุจฺฉา – กา อาวุโส วิปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – อสํวโร ภนฺเต วิปตฺติ.
ปุจฺฉา – กา ¶ อาวุโส สมฺปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – สํวโร ภนฺเต สมฺปตฺติ.
ปุจฺฉา – กา อาวุโส ปฏิปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – น เอว รูปํ กริสฺสามีติ ยาวชีวํ อาปาณโกฏิกํ สมาทาย สิกฺขติ สิกฺขาปเทสุ อยํ ภนฺเต ปฏิปตฺติ.
ปุจฺฉา – กติ อาวุโส อตฺถวเส ปฏิจฺจ ภควตา อุปกฺกมิตฺวา อสุจึ โมเจนฺตสฺส สงฺฆาทิเสโส ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – ทส ¶ ภนฺเต อตฺถวเส ปฏิจฺจ ภควตา อุปกฺกมิตฺวา อสุจึ โมเจนฺตสฺส สงฺฆาทิเสโส ปฺตฺโต สงฺฆสุฏฺุตาย…เป… วินยานุคฺคหาย.
ปุจฺฉา – กตฺถ อาวุโส ิตํ.
วิสฺสชฺชนา – สิกฺขากาเมสุ ภนฺเต ิตํ.
ปุจฺฉา – เก อาวุโส ธาเรนฺติ.
วิสฺสชฺชนา – เยสํ ภนฺเต วตฺตติ เต ธาเรนฺติ.
ปุจฺฉา – กสฺส ¶ อาวุโส วจนํ.
วิสฺสชฺชนา – ภควโต ภนฺเต วจนํ อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส.
ปุจฺฉา – เกนาวุโส อาภตํ.
วิสฺสชฺชนา – ปรมฺปราย ภนฺเต อาภตํ.
ปุจฺฉา – อตฺถิ นุโข อาวุโส ตตฺถ สนิทาเน สปทภาชนีเย สวินีตวตฺถุเก อุปเนตพฺพํ วา อปเนตพฺพํ วา อกฺขรปทปจฺจาภฏฺํ วา วิรทฺธปทพฺยฺชนํ วา.
สํคายนตฺถาย สงฺฆสฺส าปนํ
สุณาตุ ¶ เม ภนฺเต สงฺโฆ อายสฺมนฺตํ วิจิตฺตสาราภิวํสํ ติปิฏกธร ธมฺมภณฺฑาคาริกํ ปมสฺส สงฺฆาทิเสส สิกฺขาปทสฺส นิทานมฺปิ ปุจฺฉึ, ปุคฺคลมฺปิ ปุจฺฉึ, วตฺถุมฺปิ ปุจฺฉึ, ปฺตฺติมฺปิ ปุจฺฉึ, อนุปฺตฺติมฺปิ ปุจฺฉิ, อาปตฺติมฺปิ ปุจฺฉึ, อนาปตฺติมฺปิ ปุจฺฉึ, อฺานิปิ เอวรูปานิ อเนกานิ ปุจฺฉิตพฺพฏฺานานิ ปุจฺฉึ, ปุฏฺโ ปุฏฺโ จ โส อายสฺมา วิจิตฺตสาราภิวํโส วิสฺสชฺเชสิ, อิติหิทํ ภนฺเต ปม สงฺฆาทิเสส สิกฺขาปทํ สปริวารํ นิมฺมลํ สุปริสุทฺธํ ตสฺเสว ภควโต วจนํ อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส. ตสฺมา ยถาปุเร มหากสฺสปาทโย มหาเถรวรา โปราณสํคีติการา พฺรหฺมจริยสฺส จิรฏฺิติยา พหุชนหิตาย พหุชนสุขาย โลกานุกมฺปาย อตฺถาย หิตาย สุขาย เทวมนุสฺสานํ ¶ ธมฺมวินยํ สํคายึสุเจว อนุสํคายึสุจ, เอวเมว มยมฺปิ สพฺเพว ฉฏฺสํคีติมหาธมฺมสภา ปริยาปนฺนา อิทํ ปมํ สงฺฆาทิเสส สิกฺขาปทํ นิทานโต ปฏฺาย เอกจฺจานํ วจสา สชฺฌายวเสน เอกจฺจานํ มนสา มนสิกรณวเสนจ เอกโต คณสชฺฌายํ กตฺวา สํคาเยยฺยาม.
ปุจฺฉา – ยํ ¶ เตน อาวุโส ภควตา…เป… สมฺมาสมฺพุทฺเธน มาตุกาเมน สทฺธึ กายสํสคฺคํ สมาปชฺชนฺตสฺส จ, มาตุคามํ ทุฏฺุลฺลาหิ วาจาหิ โอภาสนฺตสฺส จ, มาตุคามสฺส สนฺติเก อตฺตกาม ปาริจริยาย วณฺณํ ภาสนฺตสฺส จ, สฺจริตฺตํ สมาปชฺชนฺตสฺส จ สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺโต.
ปุจฺฉา – กํ ¶ อาวุโส อารพฺภ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – อายสฺมนฺตํ ภนฺเต อุทายิตฺเถรํ อารพฺภ ปฺตฺโต.
ปุจฺฉา – กิสฺมึ อาวุโส วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – อายสฺมา ภนฺเต อุทายิตฺเถโร มาตุคาเมน สทฺธึ กายสํสคฺคํ สมาปชฺชิ, อายสฺมาเยว ภนฺเต อุทายิตฺเถโร มาตุคามํ ทุฏฺุลฺลาหิ วาจาหิ โอภาสิ, อายสฺมาเยว ภนฺเต อุทายิตฺเถโร มาตุคามสฺส สนฺติเก อตฺตกาม ปาริจริยาย วณฺณํ อภาสิ, อายสฺมาเยว ภนฺเต อุทายิตฺเถโร สฺจริตฺตํ สมาปชฺชึ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
๖. กุฏิการ สงฺฆาทิเสส สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ยํ ¶ เตน อาวุโส…เป… สมฺมาสมฺพุทฺเธน สฺาจิกาย กุฏึ การาเปนฺตสฺส สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – อาฬวิยํ ภนฺเต ปฺตฺโถ.
ปุจฺฉา – กํ อาวุโส อารพฺภ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – อาฬวิเก ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺโต.
ปุจฺฉา – กิสฺมึ ¶ อาวุโส วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – อาฬวิกา ภนฺเต ภิกฺขู สฺาจิกาโย กุฏิโย การาเปสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
๗. วิหารการ สงฺฆาทิเสส สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ยํ เตน อาวุโส…เป… สมฺมาสมฺพุทฺเธน มหลฺลกํ วิหารํ การาเปนฺตสฺส สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – โกสมฺพิยํ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – กํ ¶ อาวุโส อารพฺภ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – อายสฺมนฺตํ ภนฺเต ฉนฺนตฺเถรํ อารพฺภ ปฺตฺโต.
ปุจฺฉา – กิสฺมึ อาวุโส วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – อายสฺมา ภนฺเต ฉนฺโน วิหารวตฺถุํ โสเธนฺโต อฺตรํ เจติยรุกฺขํ เฉทาเปสิ คามปูชิตํ นิคมปูชิตํ นคร ปูชิตํ ชนปทปูชิตํ รฏฺปูชิตํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
๘-๙. ทุฏฺโทส สงฺฆาทิเสส สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ยํ เตน อาวุโส ภควตา…เป… สมฺมาสมฺพุทฺเธน ภิกฺขุํ อมูลเกน ปาราชิเกน ธมฺเมน อนุทฺธํเสนฺตสฺส จ, ภิกฺขุํ อฺภาคิยสฺส อธิกรณสฺส กิฺจิเทสํ เลสมตฺตํ อุปาทาย ปาราชิเกน ธมฺเมน อนุทฺธํเสนฺตสฺส จ สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ¶ ภนฺเต ปฺตฺโต.
ปุจฺฉา – กํ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – เมตฺติยภูมชกา ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺโต, เมตฺติยภูมชกา ภนฺเต ภิกฺขู อายสฺมนฺตํ ทพฺพํ มลฺลปุตฺตํ อมูลเกน ปาราชิเกน ธมฺเมน อนุทฺธํเสสุํ, เตเยว ภนฺเต เมตฺติยภูมชกา ภิกฺขู อายสฺมนฺตํ ทพฺพํ มลฺลปุตฺตํ อฺภาคิยสฺส อธิกรณสฺส กิฺจิเทสํ เลสมตฺตํ อุปาทาย ปาราชิเกน ธมฺเมน อนุทฺธํเสสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ, ปฺตฺโต.
๑๐. สงฺฆเภทก สงฺฆาทิเสส สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ยํ ¶ เตน อาวุโส ภควตา…เป… สมฺมาสมฺพุทฺเธน สงฺฆเภทกสฺส ภิกฺขุโน ยาวตติยํ สมนุภาสนาย อปฺปฏินิสฺสชฺชนฺตสฺส สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต ปฺตฺโต.
ปุจฺฉา – กํ ¶ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโถ.
วิสฺสชฺชนา – เทวทตฺตํ ภนฺเต อารพฺภ ปฺตฺโต.
เทวทตฺโต ภนฺเต สมคฺคสฺส สงฺฆสฺส เภทาย ปรกฺกมิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
๑๑. เภทานุวตฺตก สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ยํ ¶ เตน อาวุโส ภควตา…เป… สมฺมาสมฺพุทฺเธน เภทานุวตฺตกานํ ภิกฺขูนํ ยาวตติยํ สมนุภาสนาย อปฺปฏินิสฺสชฺชนฺตานํ สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต ปฺตฺโต.
ปุจฺฉา – กํ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – สมฺพหุเล ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺโต, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู เทวทตฺตสฺส สงฺฆาเภทาย ปรกฺกมนฺตสฺส อนุวตฺตกา อเหสุํ วคฺควาทกา, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
๑๒. ทุพฺพจ, สงฺฆาทิเสส สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ยํ ¶ เตน อาวุโส ภควตา…เป… สมฺมาสมฺพุทฺเธน ทุพฺพจสฺส ภิกฺขุโน ยาวตติยํ สมนุภาสนาย อปฺปฏินิสฺสชฺชนฺตสฺส สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – โกสมฺพิยํ ภนฺเต ปฺตฺโต.
ปุจฺฉา – กํ ¶ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – อายสฺมนฺตํ ภนฺเต ฉนฺนํ อารพฺภ ปฺตฺโต, อายสฺมา ภนฺเต ฉนฺโน ภิกฺขูหิ สหธมฺมิกํ วุจฺจมาโน อตฺตานํ อวจนียํ อกาสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
๑๓. กุลทูสก สงฺฆาทิเสส สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ยํ ¶ เตน อาวุโส ภควตา…เป… สมฺมาสมฺพุทฺเธน กุลทูสกสฺส ภิกฺขุโน ยาวตติยํ สมนุภาสนาย อปฺปฏินิสฺสชฺชนฺตสฺส สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ¶ ภนฺเต ปฺตฺโต.
ปุจฺฉา – กํ อารพฺภ อาวุโส กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – อสฺสชิ ปุนพฺพสุเก ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺโต, อสฺสชิปุนพฺพสุกา ภนฺเต ภิกฺขู สงฺเฆน ปพฺพาชนียกมฺมกตา ฉนฺทคามิตา โทสคามิตา โมหคามิตา ภยคามิตา ปาเปสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
อนิยต สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ยํ ¶ เตน อาวุโส ภควตา…เป… สมฺมาสมฺพุทฺเธน ปโม จ อนิยโต ทุติโย จ อนิยโต กตฺถ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺโต.
ปุจฺฉา – กํ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – อายสฺมนฺตํ ภนฺเต อุทายึ อารพฺภ ปฺตฺโต, อายสฺมา ภนฺเต อุทายี มาตุคาเมน สทฺธึ เอโกเอกาย รโห ปฏิจฺฉนฺเน อาสเน อลํกมฺมนิเย นิสชฺชํ กปฺเปสิ, ตสฺมิฺจ วตฺถุสฺมึ, อายสฺมาเยว ภนฺเต อุทายี มาตุคาเมน สทฺธึ รโห นิสชฺชํ อกาสิ, ตสฺมิฺจ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
ปุจฺฉา – กสฺส ¶ อาวุโส วจนํ.
วิสฺสชฺชนา – ภควโต ภนฺเต วจนํ อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส.
ปุจฺฉา – เกนาวุโส อาภตํ.
วิสฺสชฺชนา – ปรมฺปราย ภนฺเต อาภตํ.
ปุจฺฉา – อตฺถิ นุโข อาวุโส เอตฺถ โกจิปิ วิรทฺธโทโส.
วิสฺสชฺชนา – นตฺถิ ภนฺเต.
สํคายนตฺถาย สงฺฆสฺสาปนํ
สุณาตุ ¶ เม ภนฺเต สงฺโฆ, อหํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ วิจิตฺตสาราภิวํสํ ติปิฏกธร ธมฺมภณฺฑาคาริกํ ปม ทุฏฺโทส สิกฺขาปทโต ปฏฺาย ปุจฺฉิตพฺพานิ อเนกานิ านานิ ปุจฺฉึ, โส จ อายสฺมา ปุฏฺโ ปุฏฺโ วิสฺสชฺเชติ, อิติหิทํ ภนฺเต สพฺพํ สิกฺขาปทํ นิมฺมลํ สุปริสุทฺธํ ตสฺเสว ภควโต วจนํ อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส, ตสฺมา ยถาปุเร มหากสฺสปาทโย มหาเถรวรา โปราณสํคีติการา พฺรหฺมจริยสฺส จิรฏฺิติยา พหุชนหิตาย พหุชนสุขาย โลกานุกมฺปาย อตฺถาย หิตาย สุขาย เทวมนุสฺสานํ สํคายึสุเจว อนุสํคายึสุจ, เอวเมว มยมฺปิ ทานิ สพฺเพว ฉฏฺสํคีติ มหาธมฺมสภาปริยาปนฺนา อิมานิ สิกฺขาปทานิ เอกโต คณสชฺฌายํ กตฺวา สํคาเยยฺยาม.
นิสฺสคฺคิปาจิตฺติย
๑. จีวรวคฺค ๑. ปมกถิน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ยํ ¶ เตน อาวุโส ภควตา…เป… สมฺมาสมฺพุทฺเธน อติเรกจีวรํ ทสาหํ อติกฺกาเมนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – เวสาลิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ฉพฺพคฺคิเย ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู อติเรกจีวรํ ธาเรสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๑. จีวรวคฺค ๒. อุโทสิต สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – เอกรตฺตํ ¶ อาวุโส ติจิวเรน วิปฺปวสนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สมฺพหุเล ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู ภิกฺขูนํ หตฺเถ จีวรํ นิกฺขิปิตฺวา สนฺตรุตฺตเรน ชนปทจาริกํ ปกฺกมึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๑. จีวรวคฺค ๓. ตติยกถิน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อกาลจีวรํ ¶ อาวุโส ปฏิคฺคเหตฺวา มาสํ อติกฺกาเมนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ อาวุโส อารพฺพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สมฺพหุเล ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู อกาลจีวรํ ปฏิคฺคเหตฺวา มาสํ อติกฺกาเมสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๑. จีวรวคฺค ๔. ปุราณจีวร สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อฺาติกาย ¶ อาวุโส ภิกฺขุนิยา ปุราณจีวรํ โธวาเปนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – อายสฺมนฺตํ ภนฺเต อุทายึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต อุทายี อฺาติกาย ภิกฺขุนิยา ปุราณจีวรํ โธวาเปสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๑. จีวรวคฺค ๕. จีวรปฏิคฺคหณ สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อฺาติกาย ¶ อาวุโส ภิกฺขุนิยา หตฺถโต จีวรํ ปฏิคฺคณฺหนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – อายสฺมนฺตํ ภนฺเต อุทายึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต อุทายี อฺาติกาย ภิกฺขุนิยา หตฺถโต จีวรํ ปฏิคฺคเหสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๑. จีวรวคฺค ๖. อฺาตกวิฺตฺติ สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อฺาตกํ ¶ อาวุโส คหปตึวา คหตานึวา จีวรํ วิฺาเปนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – อายสฺมนฺตํ ภนฺเต อุปนนฺทํ สกฺยปุตฺตํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต อฺาตกํ เสฏฺิปุตฺตํ จีวรํ วิฺาเปสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๑. จีวรวคฺค ๗. ตตุตฺตริ สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อฺาตกํ ¶ อาวุโส คหปตึ วา คหปตานึ วา ตตุตฺตริ จีวรํ วิฺาเปนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ฉพฺพคฺคิเย ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู น มตฺตํ ชานิตฺวา พหุมฺปิ จีวรํ วิฺาเปสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ปุพฺเพ ¶ อปฺปวาริตสฺส อาวุโส อฺาตกํ คหปตึ วา คหตานึ วา อุปสงฺกมิตฺวา จีวเร วิกปฺปํ อาปชฺชนฺตสฺส จ อฺาตเก คหปติเก อุปสงฺกมิตฺวา จีวเร วิกปฺปํ อาปชฺชนฺตสฺส จ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – อายสฺมนฺตํ ภนฺเต อุปนนฺทํ สกฺยปุตฺตํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต ปุพฺเพ อปฺปวาริโต อฺาตกํ คหปติกํ อุปสงฺกมิตฺวา จีวเร วิกปฺปํ อาปชฺชิ. โสเยว ภนฺเต อายสฺมา อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต ปุพฺเพ อปฺปวาริโต อฺาตเก คหปติเก อุปสงฺกมิตฺวา จีวเร วิกปฺปํ อาปชฺชิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๑. จีวรวคฺค ๑๐. ราช สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อติเรกติกฺขตฺตุํ อาวุโส โจทนาย อติเรก ฉกฺขตฺตุํ าเนน จีวรํ อภินิปฺผาเทนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ ¶ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – อายสฺมนฺตํ ภนฺเต อุปนนฺทํ สกฺยปุตฺตํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต อุปาสเกน อชฺชณฺโห ภนฺเต อาคเมหีติ วุจฺจมาโน นาคเมสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๒. โกสิยวคฺค, ๑. โกสิย สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – โกสิยมิสฺสกํ อาวุโส สนฺถกํ การาเปนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – อาฬวิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ ¶ ๐ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ฉพฺพคฺคิเย ภนฺเต อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู โกสิยการเก อุปสงฺกมิตฺวา เอวมหํสุ พหู อาวุโส โกสการเก ปจถ อมฺหากมฺปิ ทสฺสถ มยมฺปิ อิจฺฉาม โกสิยมิสฺสกํ สนฺตกํ กาตุนฺติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๒. โกสิยวคฺค ๒. สุทฺธกาฬก สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – สุทฺธกาฬกานํ อาวุโส เอฬกโลมานํ สนฺถตํ การาเปนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – เวสาลิยํ ภนฺเต ปฺตฺถํ.
ปุจฺฉา – กํ ¶ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ฉพฺพคฺคิเย ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู สุทฺธกาฬกานํ เอฬกโลมานํ สนฺถตํ การาเปสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๒. โกสิยวคฺค ๓. ทฺเวภาค สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อนาทิยิตฺวา อาวุโส ตุลํ โอทาตานํ ตุลํ โคจริยานํ นวํ สนฺถตํ การาเปนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ ¶ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ฉพฺพคฺคิเย ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู โถกํเยว โอทาตํ อนฺเต อาทิยิตฺวา ตเถว สุทฺธกาฬกานํ เอฬกโลมานํ สนฺถตํ การาเปสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๒. โกสิยวคฺค ๔. ฉพฺพสฺส สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ยํ เตน อาวุโส ภควตา…เป… สมฺมาสมฺพุทฺเธน อนุวสฺสํ การาเปนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ ¶ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สมฺพหุเล ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู อนุวสฺสํ สนฺถตํ การาเปสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กสฺส อาวุโส วจนํ.
วิสฺสชฺชนา – ภควโต ภนฺเต วจนํ อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส.
ปุจฺฉา – เกนาวุโส อาภตํ.
วิสฺสชฺชนา – ปรมฺปราย ภนฺเต อาภตํ.
ปุจฺฉา – อตฺถิ ¶ นุโข อาวุโส เอตฺถ โกจิ วิรทฺธโทโส.
วิสฺสชฺชนา – นตฺถิ ภนฺเต.
สํคายนตฺถาย สงฺฆสฺส าปนํ
สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ, อหํ อายสฺมนฺตํ วิจิตฺตสาราภิวํสํ ติปิฏกธร ธมฺมภณฺฑาคาริกํ อิเมสํ นิสฺสคฺคิยปาจิตฺติยสิกฺขาปทานํ ยาว ฉพฺพสฺสสิกฺขาปทํ นิทานาทีนิ ปุจฺฉิตพฺพานิ อเนกานิ านานิ ปุจฺฉึ, ปุฏฺโปุฏฺโ จ โส อายสฺมา วิจิตฺตสาราภิวํโส วิสฺสชฺเชสิ, อิติหิทํ ภนฺเต อิมานิ สิกฺขาปทานิ นิมฺมลานิ สุปริสุทฺธานี ตสฺเสว ภควโต วจนานิ อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส, ตสฺมา ยถาปุเร มหากสฺสปาทโย มหาเถรวรา โปราณสํคีติการา พฺรหฺมจริยสฺส จิรฏฺิติยา พหุชนหิตาย พหุชนสุขาย โลกานุกมฺปาย อตฺถาย หิตาย สุขาย เทวมนุสฺสานํ ธมฺมวินยํ สํคายึสุ เจว อนุสํคายึสุ จ, เอวเมว มยมฺปิ ทานิ สพฺเพว ฉฏฺสํคีติ มหาธมฺมสภา ปริยาปนฺนา ฉพฺพสฺส นิสฺสคฺคิย สิกฺขาปทโต ปฏฺาย อิมานิ นิสฺสคฺคิยสิกฺขาปทานิ เอกโต คณสชฺฌายํ กตฺวา สํหาเยยฺยาม.
๒. โกสิยวคฺค ๕. นิสีทนสนฺถต สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ยํ ¶ เตน อาวุโส ภควตา…เป… สมฺมาสมฺพุทฺเธน อนาทิยิตฺวา ปุราณสนฺถตสฺส สามนฺตา สุคตวิทตฺตึ นวํ นิสีทนสนฺถตํ การาเปนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ ¶ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สมฺพหุเล ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู สนฺถตานิ อุชฺฌิตฺวา อารฺิกํ ปิณฺฑปาติกงฺคํ ปํสุกูลกงฺคํ สมาทิยึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๒. โกสิยวคฺค ๖. เอฬกโลม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – เอฬกโลมานิ อาวุโส ปฏิคฺคเหตฺวา ติโยชนํ อติกฺกาเมนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ ¶ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – อฺตรํ ภนฺเต ภิกฺขุํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตโร ภนฺเต ภิกฺขุ เอฬกโลมานิ ปฏิคฺคเหตฺวา ติโยชนํ อติกฺกาเมสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๒. โกสิยวคฺค ๗. เอฬกโลมโธวาปน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อฺาติกาย ¶ อาวุโส ภิกฺขุนิยา เอฬกโลมานิ โธวาเปนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สกฺเกสุ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ฉพฺพคฺคิเย ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู อฺาติกาหิ ภิกฺขูนีหิ เอฬกโลมานิ โธวาเปสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๒. โกสิยวคฺค ๘. รูปิย สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – รูปิยํ ¶ อาวุโส ปฏิคฺคณฺหนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – อายสฺมนฺตํ ภนฺเต อุปนนฺทํ สกฺยปุตฺตํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต รูปิยํ ปฏิคฺคเหสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กถํ ¶ อาวุโส ตตฺถ ปฏิปชฺชนฺโต รูปิยํ ปฏิคฺคณฺหาติ นาม.
วิสฺสชฺชนา – สยํ ภนฺเต คณฺหาติ, อฺํ วา คณฺหาเปสิ, อิทํ อยฺยสฺส โหตูติ อุปนิกฺขิตฺตํ สาทิยติ, เอวํ โข ภนฺเต ปฏิปชฺชนฺโต ภิกฺขุ รูปิยํ ปฏิคฺคณฺหาติ นาม.
ปุจฺฉา – กถํ อาวุโส ตตฺถ ปฏิปชฺชนฺโต ภิกฺขุ รูปิยํ น ปฏิคฺคณฺหาติ นาม.
วิสฺสชฺชนา – ยถา ¶ ภนฺเต ราชสิกฺขาปเท ยถา จ ภนฺเต เมณฺฑกสิกฺขาปเท อาคจฺฉติ, ตถา ภนฺเต ปฏิปชฺชนฺโต ภิกฺขุ รูปิยํ น ปฏิคฺคณฺหาตินาม.
๒. โกสิยวคฺค ๙. รูปิยสํโวหาร สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – รูปิยสํโวหารํ ¶ อาวุโส สมาปชฺชนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ฉพฺพคฺคิเย ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู นานปฺปการกํ รูปิยสํโวหารํ สมาปชฺชึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๒. โกสิยวคฺค, ๑๐. กยวิกฺกย สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – นานปฺปการกํ อาวุโส กยวิกฺกยํ อาปชฺชนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – อายสฺมนฺตํ ภนฺเต อุปนนฺทํ สกฺยปุตฺตํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต ปริพฺพาชเกน สทฺธิ กยวิกฺกยํ สมาปชฺชิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กถํ อาวุโส ตตฺถ ปฏิปชฺชนฺโต ภิกฺขุ กยวิกฺกยํ สมาปชฺชตินาม.
วิสฺสชฺชนา – อิมินา อิมํ เทหิ อิมินา อิมํ อาหร อิมินา อิมํ ปริวตฺเตหิ อิมินา อิมํ เจตาเมหีติ อชฺฌาจรติ, เอวํ โข ภนฺเต ปฏิปชฺชนฺโต กยวิกฺกยํ สมาปชฺชตินาม.
ปุจฺฉา – กถํ ¶ อาวุโส ตตฺถ ปฏิปชฺชนฺโต ภิกฺขุ น กยวิกฺกยํ สมาปชฺชตินาม.
วิสฺสชฺชนา – โย ภนฺเต อคฺฆํ ปุจฺฉติ, โย จ ภนฺเต กปฺปิยการกสฺส อาจิกฺขติ, โย จ ภนฺเต อมฺหากฺจ อิทํ อตฺถิ อมฺหากฺจ อิมินา จ อิมินา จ อตฺโถติ ภณติ, เอวํ โข ภนฺเต ปฏิปชฺชนฺโต ภิกฺขุ น กยวิกฺกยํ สมาปชฺชตินาม.
๓. ปตฺตวคฺค, ๑. ปตฺต สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อติเรกปตฺตํ อาวุโส ทสาหํ อติกฺกาเมนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ ¶ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ฉพฺพคฺคิเย ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู อติเรกปตฺตํ ธาเรสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๕๑๔ ๓. ปตฺตวคฺค, ๒. อูนปฺจพนฺธน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อูนปฺจพนฺธเนน ปตฺเตน อฺํ นวํ ปตฺตํ เจตาเปนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สกฺเกสุ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ ¶ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ฉพฺพคฺคิเย ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู อปฺปมตฺตเกนปิ ภินฺเนน อปฺปมตฺตเกนปิ ขณฺเฑน วิลิขิตมตฺเตนปิ พหู ปตฺเต วิยฺยาเปสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
น ภิกฺขเว ปตฺโต วิฺาเปตพฺโพ, โย วิฺาเปยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
๓. ปตฺตวคฺค ๓. เภสชฺช สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – เภสชฺชานิ ¶ อาวุโส ปฏิคฺคเหตฺวา สตฺตาหํ อติกฺกาเมนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สมฺพหุเล ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู เภสชฺชานิ ปฏิคฺคเหตฺวา สตฺตาหํ อติกฺกาเมสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๓. ปตฺตวคฺค ๔. วสฺสิกสาฏิก สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อติเรกมาเส ¶ เสเส คิมาเน อาวุโส วสฺสิกสาฏิกจีวรํ ปริเยสนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ ¶ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ฉพฺพคฺคิเย ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู อติเรกมาเส เสเส คิมฺหาเน วสฺสิกสาฏิกจีวรํ ปริเยสึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๓. ปตฺตวคฺค ๕. จีวรอจฺฉินฺทน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ภิกฺขุสฺส อาวุโส สามํ จีวรํ ทตฺวา กุปิเตน อนตฺตมเนน อจฺฉินฺทนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ ¶ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – อายสฺมนฺตํ ภนฺเต อุปนนฺทํ สกฺยปุตฺตํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต ภิกฺขุสฺส สามํ จีวรํ ทตฺวา กุปิโต อนตฺตมโน อจฺฉินฺทิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๓. ปตฺตวคฺโค, ๖. สุตฺตวิฺตฺติ สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – สามํ อาวุโส สุตฺตํ วิฺาเปตฺวา ตนฺตวาเยหิ จีวรํ วายาเปนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ฉพฺพคฺคิเย ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู สามํ สุตฺตํ วิฺาเปตฺวา ตนฺตวาเยหิ จีวรํ วายาเปสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๓. ปตฺตวคฺค, ๗. มหาเปสการ สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ปุพฺเพ ¶ อปฺปวาริตสฺส อาวุโส อฺาตกสฺส คหปติกสฺส ตนฺตวาเย อุปสงฺกมิตฺวา จีวเร วิกปฺปํ อาปชฺชนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิ ยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ ¶ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – อายสฺมนฺตํ ภนฺเต อุปนนฺทํ สกฺยปุตฺตํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต ปุพฺเพ อปฺปวาริโต อฺาตกสฺส คหปติกสฺส ตนฺตวาเย อุปสงฺกมิตฺวา จีวเร วิกปฺปํ อาปชฺชิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๓. ปตฺตวคฺโค, ๘. อจฺเจกจีวร สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อจฺเจก จีวรํ อาวุโส ปฏิคฺคเหตฺวา จีวรกาลสมยํ อติกฺกาเมนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ ¶ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สมฺพหุเล ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู อจฺเจกจีวรํ ปฏิคฺคเหตฺวา จีวรกาลสมยํ อติกฺกาเมสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๓. ปตฺตวคฺโค, ๙. สาสงฺก สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ติณฺณํ อาวุโส จีวรานํ อฺตรํ จีวรํ อนฺตรฆเร นิกฺขิปิตฺวา อติเรกฉารตฺตํ วิปฺปวสนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ ¶ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สมฺพหุเล ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู ติณฺณํ จีวรานํ อฺตรํ จีวรํ อนฺตรฆเร นิกฺขิปิตฺวา อติเรกฉารตฺตํ วิปฺปวสึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๓. ปตฺตวคฺโค, ๑๐. ปริณต สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ยํ เตน อาวุโส ภควตา ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน ชานํ สงฺฆิกํ ลาภํ อตฺถโน ปริณาเมนฺตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กํ ¶ อาวุโส อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ฉพฺพคฺคิเย ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ชานํ สงฺฆิกํ ลาภํ ปริณตํ อตฺตโน ปริณาเมสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ชานํ ¶ อาวุโส สงฺฆิกํ ลาภํ ปริณตํ อตฺตโน ปริณาเมนฺโต, กติ อาปตฺติโย อาปชฺชติ.
วิสฺสชฺชนา – ชานํ ภนฺเต สงฺฆิกํ ลาภํ ปริณตํ อตฺตโน ปริณาเมนฺโต ทฺเว อาปตฺติโย อาปชฺชติ, ปริณาเมติ ปโยเค ทุกฺกฏํ, ปริณามิเต นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ, ชานํ ภนฺเต สงฺฆิกํ ลาภํ ปริณตํ อตฺตโน ปริณาเมนฺโต อิมา ทฺเว อาปตฺติโย อาปชฺชติ.
ปุจฺฉา – กสฺส ¶ อาวุโส วจนํ.
วิสฺสชฺชนา – ภควโต ภนฺเต วจนํ อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส.
ปุจฺฉา – เกนาวุโส อาภตํ.
วิสฺสชฺชนา – ปรมฺปราย ภนฺเต อาภตํ.
ปุจฺฉา – อตฺถิ นุโข อาวุโส ตตฺถ โกจิปิ วิรทฺธโทโส.
วิสฺสชฺชนา – นตฺถิ ภนฺเต.
สํคายนตฺถาย าปนํ
สุณาตุ ¶ เม ภนฺเต สงฺโฆ, อหํ ภนฺเต อิเมสํ โสฬสนฺนํ นิสฺสคฺคิยปาจิตฺติยสิกฺขาปทานํ นิทานาทีนิ อเนกานิ ปุจฺฉิตพฺพานิ อายสฺมนฺตํ วิจิตฺตสาราภิวํสํ ติปิฏกธร ธมฺมภณฺฑาคาริกํ ปุจฺฉึ, โส จ ปุฏฺโ ปุฏฺโ วิสฺสชฺเชติ, อิติหิทํ ภนฺเต สิกฺขาปทสฺชาตํ นิมฺมลํ สุ ปริสุทฺธํ ตสฺเสว ภควโต วจนํ อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส, ตสฺมา ยถา ปุเร มหากสฺสปาทโย มหาเถร วรา โปราณสํคีติการา พฺรหฺมจริยสงฺขาตสฺส พุทฺธสาสนสฺส จิรฏฺิติยา พหุชนหิตาย พหุชนสุขาย โลกานุกมฺปาย อตฺถาย หิตาย สุขาย เทวมนุสฺสานํ ธมฺมวินยํ สํคายึสุเจว อนุสํคายึสุจ, เอวเมว มยมฺปิ ทานิ ฉฏฺสํคีติ มหาธมฺมสภาปริยาปนฺนา อิมานิ สิกฺขาปทานิ ยถานุปฺปตฺตฏฺานโต ปฏฺาย เอกโต คณสชฺฌายํ กตฺวา สํคาเยยฺยาม.
ปาจิตฺติยปาฬิ
๑. มุสาวาทวคฺค, ๑. มุสาวาท สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ยํ เตน อาวุโส ภควตา ชานตา ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน สมฺปชานมุสาวาเท ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ, หตฺถกํ สกฺยปุตฺตํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, หตฺถโก ภนฺเต สกฺยปุตฺโต ติตฺถิเยหิ สทฺธึ สลฺลปนฺโต อวชานิตฺวา ปฏิชานาติ ปฏิชานิตฺวา อวชานาติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๑. มุสาวาทวคฺโค, ๒-๓. โอมสวาท, เปสฺุ สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – โอมสวาเท ปาจิตฺติยฺจ อาวุโส ภิกฺขุเปสฺุเ ปาจิตฺติยฺจ ภควตา กตฺถปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ¶ ภนฺเต ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ภิกฺขูหิ สทฺธึ ภณฺฑนฺตา โอมสึสุ ตสฺมึจ วตฺถุสฺมึ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ภิกฺขูนํ ภณฺฑนชาตานํ กลหชาตานํ วิวาทาปนฺนานํ เปสฺุํ อุปสํหรึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๑. มุสาวาทวคฺค, ๔. ปทโสธมฺม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อนุปสมฺปนฺนํ อาวุโส ปทโส วาเจนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู อุปาสเก ปทโส ธมฺมํ วาเจสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๑. มุสาวาทวคฺโค ๕. สหเสยฺย สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อนุปสมฺปนฺเนน อาวุโส อุตฺตริทิรตฺตติรตฺตํ สหเสยฺยํ กปฺเปนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํอารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – อาฬวิยํ ภนฺเต ปฺตฺตํ, สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู อนุปสมฺปนฺเนน สหเสยฺยํ กปฺเปสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – เกสํ ¶ อาวุโส เอตฺถ อนุปสมฺปนฺเนน สหเสยฺยํ กปฺเปนฺตานมฺปิ อนาปตฺติ โหติ.
วิสฺสชฺชนา – เอกาทสนฺนํ ภนฺเต ปุคฺคลานํ อนุปสมฺปนฺเนน สหเสยฺยํ กปฺเปนฺตานํ อนาปตฺติ, ทฺเวติสฺโส รตฺติโย วสตี, อูนกทฺเว ติสฺโส รตฺติโย วสติ, ทฺเวรตฺติโย วสิตฺวา ตติยายรตฺติยา ปุรารุณา นิกฺขมิตฺวา ปุน วสติ, สพฺพจฺฉนฺเน สพฺพอปริจฺฉนฺเน, สพฺพปริจฺฉนฺเน สพฺพอจฺฉนฺเน, เยภุยฺเยน อจฺฉนฺเน เยภุยฺเยน อปริจฺฉนฺเน, อนุปสมฺปนฺเน นิปนฺเน ภิกฺขุ นิสีทติ, ภิกฺขุนิปนฺเน อนุปสมฺปนฺโน นิสีทติ, อุโภวา นิสีทนฺติ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺส, อิเมสํโข ภนฺเต เอกาทสนฺนํ ปุคฺคลานํ อนุปสมฺปนฺเนน สหเสยฺยํ กปฺเปนฺตานํ อนาปตฺติ.
๑. มุสาวาทวคฺโค, ๖. ทุติย สหเสยฺย สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – มาตุคาเมน ¶ อาวุโส สหเสยฺยํ กปฺเปนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ อนุรุทฺธํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต อนุรุทฺโธ มาตุคาเมน สหเสยฺยํ กปฺเปสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๑. มุสาวาทวคฺโค, ๗. ธมฺมเทสนา สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – มาตุคามสฺส ¶ อาวุโส อุตฺตริ ฉปฺปฺจวาจาหิ ธมฺมํ เทเสนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ อุทายึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต อุทายี มาตุคามสฺส ธมฺมํเทเสติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๑. มุสาวาทวคฺโค, ๘. ภูตาโรจน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อนุปสมฺปนฺนสฺส ¶ อาวุโส อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ ภูตํ อาโรเจนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – เวสาลิยํ ภนฺเต วคฺคุมุทาตีริเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, วคฺคุมุทาตีริยา ภนฺเต ภิกฺขู คิหีนํ อฺมฺสฺส อุตฺตริมนุสฺสธมฺมสฺส วณฺณํ ภาสึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๑. มุสาวาทวคฺโค, ๙. ทุฏฺุลฺลาโรจน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ภิกฺขุสฺส ¶ อาวุโส ทุฏฺุลฺลาปตฺตึ อนุปสมฺปนฺนสฺส อาโรเจนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ภิกฺขุสฺส ทุฏฺุลฺลาปตฺตึ อนุปสมฺปนฺนสฺส อาโรเจสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๑. มุสาวาทวคฺโค, ๑๐. ปถวีขณน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ปถวึขณนฺตสฺส ¶ อาวุโส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – อาฬวิยํ ภนฺเต อาฬวิเก ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, อาฬวิกา ภนฺเต ภิกฺขู ปถวึขณึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๒. ภูตคามวคฺโค, ๑. ภูตคาม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ภูตคามปาตพฺยตาย ¶ ปาจิตฺติยํ อาวุโส ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – อาฬวิยํ ภนฺเต อาฬวิเก ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, อาฬวิกา ภนฺเต ภิกฺขู รุกฺขํ ฉินฺทึ สุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๒. ภูตคามวคฺค, ๒. อฺวาทก สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อฺวาทเก วิเหสเก ปาจิตฺติยํ อาวุโส ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – โกสมฺพิยํ ¶ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ ฉนฺนํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต ฉนฺโน สงฺฆมชฺเฌ อาปตฺติยา อนุยฺุชียมาโน อฺเนฺํ ปฏิจริ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๒. ภูตคามวคฺค, ๓. อุชฺฌาปนก สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อุชฺฌาปนเก ขิยฺยนเก ปาจิตฺติยํ อาวุโส ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต เมตฺติยภูมชเก ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, เมตฺติยภูมชกา ภนฺเต ภิกฺขู อายสฺมนฺตํ ทพฺพํ มลฺลปุตฺตํ ภิกฺขู อุชฺฌาเปสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๒. ภูตคามวคฺค, ๔. ปม เสนาสน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – สงฺฆิกํ ¶ อาวุโส มฺจํวา ปีํวา ภิสึวา โกจฺฉํวา อชฺโฌกาเส สนฺถริตฺวา อนุทฺธริตฺวา อนาปุจฺฉา ปกฺกมนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู สงฺฆิกํ เสนาสนํ อชฺโฌกาเส สนฺถริตฺวา อนุทฺธริตฺวา อนาปุจฺฉา ปกฺกมึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๒. ภูตคามวคฺค, ๕. ทุติย เสนาสน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – สงฺฆิเก ¶ อาวุโส วิหาเร เสยฺยํ สนฺถริตฺวา อนุทฺธริตฺวา อนาปุจฺฉา ปกฺกมนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สตฺตรสวคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สตฺตรสวคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู สงฺฆิเก วิหาเร เสยฺยํ สนฺถริตฺวา อนุทฺธริตฺวา อนาปุจฺฉา ปกฺกมึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กสฺส ¶ อาวุโส วจนํ.
วิสฺสชฺชนา – ภควตา ภนฺเต วจนํ อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส.
ปุจฺฉา – เกนาวุโส อาภตํ.
วิสฺสชฺชนา – ปรมฺปราย ภนฺเต อาภตํ.
ปุจฺฉา – อตฺถิ ¶ นุโข อาวุโส เอตฺถ โกจิปิ วิรทฺธโทโส.
วิสฺสชฺชนา – นตฺถิ ภนฺเต.
สงฺฆสฺส าปนํ
สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ, อหํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ วิจิตฺตสาราภิวํสํ อิเมสํ ปนฺนรสนฺนํ สิกฺขาปทานํ นิทานาทีนิ ปุจฺฉิตพฺพานิ อเนกานิ านานิ ปุจฺฉึ, โส จ ปุฏฺโ ปุฏฺโ วิสฺสชฺเชติ, อิติ หิทํ ภนฺเต นิมฺมลํ สุปริสุทฺธํ ตสฺเสว ภควโต วจนํ อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส, ตสฺมา ยถาปุเร มหากสฺสปาทโย มหาเถรวรา โปราณสํคีติการา พฺรหฺมจริยสฺส จิรฏฺิติยา พหุชนหิตาย พหุชนสุขาย โลนุกมฺปาย อตฺถาย หิตาย สุขาย เทวมนุสฺสานํ ธมฺมวินยํ สํคายึสุเจว อนุสํคายึสุจ, เอวเมว มยมฺปิ ทานิ ฉฏฺสํคีติมหาธมฺมสภา ปริยาปนฺนา ยถานุปฺปฏฺานโต ปฏฺาย อิมานิ สิกฺขาปทานิ เอกโต คณสชฺฌายํ กตฺวา สํคาเยยฺยาม.
๒. ภูตคามวคฺค, ๖. อนุปขชฺช สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ยํ ¶ เตน อาวุโส…เป… สมฺมาสมฺพุทฺเธน สงฺฆิเก วิหาเร ชานํ ปุพฺพุปคตํ ภิกฺขุํ อนุปขชฺช เสยฺยํ กปฺเปนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู เถเร ภิกฺขู อนุปขชฺช เสยฺยํ กปฺเปสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๒. ภูตคามวคฺค, ๗. นิกฑฺฒน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ภิกฺขุํ ¶ อาวุโส กุปิเตน อนตฺตมเนน สงฺฆิกา วิหารา นิกฺกฑฺเฒนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู กุปิตา อนตฺตมนา ภิกฺขู สงฺฆิกาวิหารา นิกฺกฑฺฒึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๒. ภูตคามวคฺค, ๘. เวหาสกุฏิ สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อุปริเวหาสกุฏิยา อาวุโส อาหจฺจปาทกํ มฺจํวา ปีํวา อภินิสีทนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ¶ ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตโร ภนฺเต ภิกฺขุ สงฺฆิเก วิหาเร อุปริเวหาส กุฏิยา อาหจฺจปาทกํ มฺจํ สหสา อภินิสีทิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๒. ภูตคามวคฺค, ๙. มหลฺลกวิหาร สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ทฺวตฺติ ปริยาเย อาวุโส อธิฏฺหิตฺวา ตตุตฺตริ อธิฏฺหนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – โกสมฺพิยํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ ฉนฺนตฺเถรํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต ฉนฺโท กตปริโยสิตํ วิหารํ ปุนปฺปุนํ ฉาทาเปสิ ปุนปฺปุนํ เลปาเปสิ, อติภาริโต วิหาโร ปริปติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๒. ภูตคามวคฺค, ๑๐. สปฺปาณก สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ชานํ ¶ อาวุโส สปฺปาณกํ อุทกํ ติณํวา มตฺติกํวา สิฺจนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – อาฬวิยํ ภนฺเต อาฬวิเก ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, อาฬวิกา ภนฺเต ภิกฺขู ชานํ สปฺปาณกํ อุทกํ ติณมฺปิ มตฺติกมฺปิ สิฺจึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๓. โอวาทวคฺค, ๑. โอวาท สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อสมฺมเตน ¶ อาวุโส ภิกฺขุนิโย โอวทนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู อสมฺมตา ภิกฺขุนิโย โอวทึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๓. โอวาทวคฺค, ๒. อตฺถงฺคต สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อตฺถงฺคเต อาวุโส สูริเย ภิกฺขุนิโย โอวทนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ จูฬปนฺถกํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต จูฬปนฺถโก อตฺถงฺคเต สูริเย ภิกฺขุนิโย โอวทิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๓. โอวาทวคฺค, ๓-๔. ภิกฺขุนุปสฺสย, อามิส สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ภิกฺขุนุปสฺสยํ ¶ อาวุโส อุปสงฺกมิตฺวา ภิกฺขุนิโย โอวทนฺตสฺสจ อามิสเหตุ เถรา ภิกฺขู ภิกฺขุนิโย โอวทนฺตีติ ภณนฺตสฺสจ ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ภิกฺขุนุปสฺสยํ อุปสงฺกมิตฺวา ภิกฺขุนิโย โอวทนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ ภนฺเต สกฺเกสุ ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ภิกฺขุนุปสฺสยํ อุปสงฺกมิตฺวา ภิกฺขุนิโย โอวทึสุ, อามิสเหตุ เถรา ภิกฺขู ภิกฺขุนิโย โอวทนฺตีติ ภณนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ สาวตฺถิยํ ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู อามิสเหตุ เถรา ภิกฺขู ¶ ภิกฺขุนิโย โอวทนฺตีติ ภณึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๓. โอวาทวคฺค, ๕. จีวรทาน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อฺาติกาย ¶ อาวุโส ภิกฺขุนิยา จีวรํ เทนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตโร ภนฺเต ภิกฺขุ อฺาติกาย ภิกฺขุนิยา จีวรํ อทาสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๓. โอวาทวคฺค, ๖. จีวรสิพฺพน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อฺาติกาย อาวุโส ภิกฺขุนิยา จีวรํ สิพฺเพนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ อุทายึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต อุทายี อฺาติกาย ภิกฺขุนิยา จีวรํ สิพฺเพสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๓. โอวาทวคฺค, ๗. สํวิธาน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ภิกฺขุนยา ¶ อาวุโส สทฺธึ สํวิธาย เอกทฺธานมคฺคํ ปฏิปชฺชนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ภิกฺขุนีหิ สทฺธึ สํวิธาย เอกทฺธานมคฺคํ ปฏิปชฺชึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๓. โอวาทวคฺค, ๘. นาวาภิรุหน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ภิกฺขุนิยา ¶ อาวุโส สทฺธึ สํวิธาย เอกํ นาวํ อภิรุหนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ภิกฺขูนีหิ สทฺธึ สํวิธาย เอกํ นาวํ อภิรุหึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๓. โอวาทวคฺค, ๙. ปริปาจิต สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ชานํ อาวุโส ภิกฺขุนิปริปาจิตํ ปิณฺฑปาตํ ภฺุชนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต เทวทตฺตํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, เทวทตฺโต ภนฺเต ชานํ ภิกฺขุนิปริปาจิตํ ปิณฺฑปาตํ ภฺุชิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๓. โอวาทวคฺค, ๑๐. รโหนิสชฺช สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ภิกฺขุนิยา ¶ สทฺธึ อาวุโส เอโก เอกาย รโห นิสชฺชํ กปฺเปนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ อุทายึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต อุทายี ภิกฺขุนิยา สทฺธึ เอโก เอกาย รโห นิสชฺชํ กปฺเปสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๔. โภชนวคฺค, ๑. อาวสถปิณฺฑ สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ตตุตฺตริ ¶ อาวุโส อาวสถปิณฺฑํ ภฺุชนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู อนุวสิตฺวา อนุวสิตฺวา อาวสถปิณฺฑํ ปริภฺุชึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๔. โภชนวคฺค, ๒. คณโภชน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – คณโภชเน ปาจิตฺติยํ อาวุโส ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต เทวทตฺตํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, เทวทตฺโต ภนฺเต สปริโส กุเลสุ วิฺาเปตฺวา ภฺุชิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๔. โภชนวคฺค ๓. ปรมฺปรโภชน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ปรมฺปร ¶ โภชเน ปาจิตฺติยํ อาวุโส ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – เวสาลิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู อฺตฺร นิมนฺติตา อฺตฺร ภฺุชึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๔. โภชนวคฺค, ๔. กาณมาตุ สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ทฺวตฺติปตฺตปูรํ ¶ ปูวํ ปฏิคฺคเหตฺวา ตตุตฺตริ ปฏิคฺคณฺหนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู น มตฺตํ ชานิตฺวา ปูวํ ปฏิคฺคเหสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กสฺส อาวุโส วจนํ.
วิสฺสชฺชนา – ภควโต ภนฺเต วจนํ อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส.
ปุจฺฉา – เกนาวุโส อาภตํ.
วิสฺสชฺชนา – ปรมฺปราย ภนฺเต อาภตํ.
ปุจฺฉา – อตฺถิ นุโข อาวุโส เอตฺถ โกจิปิ วิรทฺธโทโส.
วิสฺสชฺชนา – นตฺถิ ภนฺเต.
๔. โภชนวคฺค, ๕. ปมปวารณา สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ยํ ¶ เตน สาวุโส…เป… สมฺมาสมฺพุทฺเธน ภุตฺตาวินา ปริวาเตน อนติริตฺตํ ขาทนียํวา โภชนียํวา ภฺุชนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู ภุตฺตาวี ปวาริตา อฺตฺร ภฺุชึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๔. โภชนวคฺค, ๖. ทุติย ปวารณา สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ภิกฺขุํ ¶ อาวุโส ภุตฺตาวึ ปวาริตํ อนติริตฺเตน ขาทนีเยน โภชนีเยน อภิหฏฺุํ ปวาเรนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตโร ภนฺเต ภิกฺขุ ภิกฺขุํ ภุตฺตาวึ ปวาริตํ อนติริตฺเตน โภชนีเยน อภิหฏฺุํ ปวาเรสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๔. โภชนวคฺค, ๗. วิกาลโภชน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – วิกาเล อาวุโส ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ภฺุชนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต สตฺตรสวคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สตฺตรสวคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู วิกาเล โภชนํ ภฺุชึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๔. โภชนวคฺค, ๘. สนฺนิธิการก สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – สนฺนิธิการกํ อาวุโส ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ภฺุชนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ เพลฏฺสีสํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต เพลฏฺสีโส สนฺนิธิการกํ โภชนํ ภฺุชิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๔. โภชนวคฺค, ๙. ปณีตโภชน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ปณีต โภชนานิ อาวุโส อตฺตโน อตฺถาย วิฺาเปตฺวา ภฺุชนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ¶ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ปณีตโภชนานิ อตฺตโน อตฺถาย วิฺาเปตฺวา ภฺุชึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๔. โภชนวคฺค, ๑๐. ทนฺตโปน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อทินฺนํ อาวุโส มุขทฺวารํ อาหารํ อาหรนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – เวสาลิยํ ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตโร ภนฺเต ภิกฺขุ อทินฺนํ มุขทฺวารํ อาหารํ อาหริ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๕. อเจลกวคฺค, ๑. อเจลก สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อเจลกสฺสวา ¶ อาวุโส ปริพฺพาชกสฺสวา ปริพฺพาชิกายวา สหตฺถา ขาทนียํวา โภชนียํวา เทนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – เวสาลิยํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต อานนฺโท อฺตริสฺสา ปริพฺพาชิกาย เอกํ มฺมาโน ทฺเว ปูเว อทาสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๕. อเจลกวคฺค, ๒. อุยฺโยชน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ภิกฺขุํ ¶ เอหาวุโส คามํวา นิคมํวา ปิณฺฑาย ปวิสิสฺสามาติ ตสฺส ทาเปตฺวาวา อทาเปตฺวาวา อุยฺโยเชนฺตสฺส อาวุโส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ อุปนนฺทํ สกฺยปุตฺตํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต ภิกฺขุ เอหาวุโส คามํ ปิณฺฑาย ปวิสิสฺสามาติ ตสฺส อทาเปตฺวา อุยฺโยเชสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๕. อเจลกวคฺค, ๓. สโภชน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – สโภชเน กุเล อนุปขชฺช นิสชฺชํ กปฺเปนฺตสฺส อาวุโส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ¶ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ อุปนนฺทํ สกฺยปุตฺตํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต สโภชเน กุเล อนุปขชฺช นิสชฺชํ กปฺเปสิ, ตสฺมึ ภนฺเตวตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๕. อเจลกวคฺค ๔-๕. รโหปฏิจฺฉนฺน, รโหนิสชฺช สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – มาตุคาเมน สทฺธึ รโห ปฏิจฺฉนฺเน อาสเน นิสชฺชํ กปฺเปนฺตสฺสจ อาวุโส มาตุคาเมน สทฺธึ เอโก เอกาย รโห นิสชฺชํ กปฺเปนฺตสฺสจ ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ อุปนนฺทํ สกฺยปุตฺตํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต มาตุคาเมน สทฺธึ รโห ปฏิจฺฉนฺเน อาสเน นิสชฺชํ กปฺเปสิ, มาตุคาเมน สทฺธึ เอโก เอกาย รโห นิสชฺชํ กปฺเปสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๕. อเจลกวคฺค, ๖. จาริตฺต สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – นิมนฺติเตน ¶ อาวุโส สภตฺเตน สนฺตํ ภิกฺขุํ อนาปุจฺฉา ปุเรภตฺตํวา ปจฺฉาภตฺตํวา กุเลสุ จาริตฺตํ อาปชฺชนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต อายสฺมนฺตํ อุปนนฺทํ สกฺยปุตฺตํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต นิมนฺติโต สภตฺโต สมาโน ปุเรภตฺตํ ปจฺฉาภตฺตํ กุเลสุ จาริตฺตํ อาปชฺชิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๕. อเจลกวคฺค, ๗. มหานาม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ตตุตฺตริ อาวุโส เภสชฺชํ วิฺาเปนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สกฺเกสุ ¶ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู มหานาเมน สกฺเกน อชฺชณฺโห ภนฺเต อาคเมตาติ วุจฺจมานา นาคเมสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๕. อเจลกวคฺค ๘-๙-๑๐. อุยฺยุตฺตเสนา จโส สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อุยฺยุตฺตํ อาวุโส เสนํ ทสฺสนาย คจฺฉนฺตสฺส จ อติเรกติรตฺตํ เสนาย วสนฺตสฺส จ อุยฺโยธิกํ คจฺฉนฺตสฺส จ ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู อุยฺยุตฺตํ เสนํ ทสฺสนาย อคมํสุ, เตเยว ภนฺเต ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อติเรกติรตฺตํ เสนาย วสึสุ, เตเยว ภนฺเต ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อุยฺโยธิกํ อคมํสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๖. สุราปานวคฺค, ๑. สุราปาน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – สุราเมรยปาเน ¶ อาวุโส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – โกสมฺพิยํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ สาคตํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต สาคโต มชฺชํ ปิวิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๖. สุราปานวคฺค, ๒. องฺคุลิปโตทก สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – องฺคุลิปโตทเก ¶ อาวุโส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ภิกฺขุํ องฺคุลิปโตทเกน หาเสสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๖. สุราปานวคฺค, ๓. หสธมฺม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อุทเก หสธมฺเม อาวุโส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สตฺตรสวคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สตฺตรสวคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู อจิรวติยา นทิยา อุทเก กีฬึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๖. สุราปานวคฺค, ๔. อนาทริย สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อนาทริย ¶ อาวุโส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – โกสมฺพิยํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ ฉนฺนํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต ฉนฺโน อาปตฺติยา อนุยฺุชิยมาโน อนาทริยํ อกาสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๖. สุราปานวคฺค, ๕. ภึสาปน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ภิกฺขุํ ¶ ภึสาเปนฺตสฺส อาวุโส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ภิกฺขุํ ภึสาเปสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๖. สุราปานวคฺค, ๖. โชติก สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – โชตึ อาวุโส สมาทหิตฺวา วิสิพฺเพนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ภคฺเคสุ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู โชตึ สมาทเปตฺวา วิสิพฺเพสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๖. สุราปานวคฺค, ๗. นหาน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – โอเรนทฺธมาสํ ¶ อาวุโส นหายนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู ราชานมฺปิ ปสฺสิตฺวา น มตฺตํ ชานิตฺวา นหายึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กสฺส ¶ อาวุโส วจนํ.
วิสฺสชฺชนา – ภควโต ภนฺเต วจนํ อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส.
ปุจฺฉา – เกนาวุโส อาภตํ.
วิสฺสชฺชนา – ปรมฺปราย ภนฺเต อาภตํ.
ปุจฺฉา – อตฺถิ นุโข อาวุโส เอตฺถ โกจิปิ วิรุทฺธโทโส.
วิสฺสชฺชนา – นตฺถิ ภนฺเต.
สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ…เป… สํคาเยยฺยาม.
ปุจฺฉา – ยํ ¶ เตน อาวุโส…เป… สมฺมาสมฺพุทฺเธน อนาทิยิตฺวา ติณฺณํ ทุพฺพณฺณกรณานํ อฺตรํ ทุพฺพณฺณกรณํ นวํ จีวรํ ปริภฺุชนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู อตฺตโน จีวรํ น สฺชานึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๖. สุราปานวคฺค, ๑๐. จีวรอปนิธาน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ภิกฺขุสฺส อาวุโส ปตฺตํ วา จีวรํ วา นิสีทนํ วา สูจิฆรํ วา กายพนฺธนํ วา อปนิเธนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ¶ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ภิกฺขูนํ ปตฺตมฺปิ จีวรมฺปิ อปนิเธสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๗. สปฺปาณกวคฺค, ๑. สฺจิจฺจ สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – สฺจิจฺจ อาวุโส ปาณํ ชีวิตา โวโรเปนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ อุทายึ อารพฺภ ปฺตฺตํ อายสฺมา ภนฺเต อุทายี สฺจิจฺจ ปาณํ ชีวิตา โวโรเปสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๗. สปฺปาณกวคฺค, ๒. สปฺปาณก สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ชานํ ¶ อาวุโส สปฺปาณกํ อุทกํ ปริภฺุชนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ชานํ สปฺปาณกํ อุทกํ ปริภฺุชึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๗. สปฺปาณกวคฺค, ๖. เถยฺยสตฺถ สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ชานํ อาวุโส เถยฺยสตฺเถน สทฺธึ สํวิธาย เอกทฺธานมคฺคํ ปฏิปชฺชนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตโร ภนฺเต ภิกฺขุ ชานํ เถยฺยสตฺเถน สทฺธึ สํวิธาย เอกทฺธานมคฺคํ ปฏิปชฺชิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๗. สปฺปาณกวคฺค, ๗. สํวิธาน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – มาตุคาเมน ¶ สทฺธึ อาวุโส สํวิธาย เอกทฺธานมคฺคํ ปฏิปชฺชนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตโร ภนฺเต ภิกฺขุ มาตุคาเมน สทฺธึ สํวิธาย เอกทฺธานมคฺคํ ปฏิปชฺชิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๘. สหธมฺมิกวคฺค, ๑. สหธมฺมิก สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ภิกฺขูหิ อาวุโส สหธมฺมิกํ วุจฺจมาเนน น ตาวาหํ อาวุโส เอตสฺมึ สิกฺขาปเท สิกฺขิสฺสามิ, ยาว น อฺํ ภิกฺขุํ พฺยตฺตํ วินยธรํ ปริปุจฺฉิสฺสามีติ ภณนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – โกสมฺพิยํ ¶ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ ฉนฺนํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต ฉนฺโน ภิกฺขูหิ สหธมฺมิกํ วุจฺจมาโน น ตาวาหํ อาวุโส เอตสฺมึ สิกฺขาปเท สิกฺขิสฺสามิ, ยาว น อฺํ ภิกฺขุํ พฺยตฺตํ วินยธรํ ปริปุจฺฉิสฺสามีติ ภณิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๘. สหธมฺมิกวคฺค, ๒. วิเลขน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – วินยํ วิวณฺเณนฺตสฺส อาวุโส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู วินยํ วิวณฺเณสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๘. สหธมฺมิกวคฺค, ๓. โมหน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – โมหนเก ¶ อาวุโส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู โมเหสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ภิกฺขุสฺส ¶ อาวุโส กุปิเตน อนตฺตมเนน ปหารํ เทนฺตสฺส จ ตลสตฺติกํ อุคฺคิรนฺตสฺส จ ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู กุปิตา อนตฺตมนา สตฺตรสวคฺคิยานํ ภิกฺขูนํ ปหารํ อทํสุ, ตลสตฺติกฺจ อุคฺคิรึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๘. สหธมฺมิกวคฺค, ๗. สฺจิจฺจ สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ภิกฺขุสฺส อาวุโส สฺจิจฺจ กุกฺกุจฺจํ อุปทหนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ภิกฺขูนํ สฺจิจฺจ กุกฺกุจฺจํ อุปทหึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๘. สหธมฺมิกวคฺค, ๘. อุปสฺสุติ สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ภิกฺขูนํ ¶ อาวุโส ภณฺฑนชาตานํ กลหชาตานํ วิวาทา ปนฺนานํ อุปสฺสุตึ ติฏฺนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ภิกฺขูนํ ภณฺฑนชาตานํ กลห ชาตานํ วิวาทาปนฺนานํ อุปสฺสุตึ ติฏฺหึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๘. สหธมฺมิกวคฺค, ๙. กมฺมปฏิพาหน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ธมฺมิกานํ อาวุโส กมฺมานํ ฉนฺทํ ทตฺวา ปจฺฉา ขียนธมฺมํ อาปชฺชนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ¶ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ธมฺมิกานํ กมฺมานํ ฉนฺทํ ทตฺวา ปจฺฉา ขียนธมฺมํ อาปชฺชึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๘. สหธมฺมิกวคฺค ๑๐. ฉนฺทํ อทตฺวาคมน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – สงฺเฆ อาวุโส วินิจฺฉกถาย วตฺตมานาย ฉนฺทํ อทตฺวา อุฏฺายาสนา ปกฺกมนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตโร ภนฺเต ฉพฺพคฺคิโย ภิกฺขุ สงฺเฆ วินิจฺฉยกถาย วตฺตมานาย ฉนฺทํ อทตฺวา อุฏฺายาสนา ปกฺกามิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๘. สหธมฺมิกวคฺค, ๑๒. ปริณามน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ชานํ ¶ อาวุโส สงฺฆิกํ ลาภํ ปริณตํ ปุคฺคลสฺส ปริณาเมนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ชานํ สงฺฆิกํ ลาภํ ปริณตํ ปุคฺคลสฺส ปริณาเมสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๙. รตนวคฺค, ๑. อนฺเตปุร สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ปุพฺเพ อปฺปฏิสํวิทิเตน อาวุโส รฺโ อนฺเตปุรํ ปวิสนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ¶ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต อานนฺโท ปุพฺเพ อปฺปฏิสํวิทิโต รฺโ อนฺเตปุรํ ปาวิสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๙. รตนวคฺค, ๒. รตน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – รตนํ อาวุโส อุคฺคณฺหนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตโร ภนฺเต ภิกฺขุ รตนํ อุคฺคเหสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๙. รตนวคฺค, ๓. วิกาลคามปฺปวิสน สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – สนฺตํ ¶ อาวุโส ภิกฺขุํ อนาปุจฺฉา วิกาเล คามํ ปวิสนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู สนฺตํ ภิกฺขุํ อนาปุจฺฉา วิกาเล คามํ ปวิสึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปาฏิเทสนีย
๓. ตติยปาฏิเทสนี สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – เสกฺขสมฺมเตสุ ¶ อาวุโส กุเลสุ ขาทนียํ วา โภชนียํ วา สหตฺถา ปฏิคฺคเหตฺวา ภฺุชนฺตสฺส ปาฏิเทสนียํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู นมตฺตํ ชานิตฺวา ปฏิคฺคเหสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
เสขิยกณฺฑ
ปุจฺฉา – อนาทริยํ ¶ อาวุโส ปฏิจฺจ ปุรโต วา ปจฺฉโต วา โอลมฺเพนฺเตน นิวาเสนฺตสฺสจ ปารุปนฺตสฺสจ ทุกฺกฏํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ปุรโต จ ปจฺฉโต จ โอลมฺพนฺตา นิวาเสสุํเจว ปารุปึสุจ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อนาทริยํ อาวุโส ปฏิจฺจ กายํ วิวริตฺวา อนฺตรฆเร คจฺฉนฺตสฺส จ นิสีทนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคีเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู กายํ วิวริตฺวา อนฺตรฆเร คจฺฉึสุ เจว นิสีทึสุจ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อนาทริยํ ¶ อาวุโส ปฏิจฺจ หตฺถํ วา ปาทํ วา กีฬาเปนฺเตน อนฺตรฆเร คจฺฉนฺตสฺส จ นิสีทนฺตสฺส จ, ตหํ ตหํ โอโลเกนฺเตน อนฺตรฆเร คจฺฉนฺตสฺส จ นิสีทนฺตสฺส จ, อุกฺขิตฺตกาย อนฺตรฆเร คจฺฉนฺตสฺส จ นิสีทนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู หตฺถมฺปิ ปาทมฺปิ กีฬาเปนฺตา ตหํ ตหํปิ โอโลเกนฺตา อนฺตรฆเร คจฺฉึสุเจว นิสีทึสุ จ, เตเยว ภนฺเต ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อุกฺขิตฺตกาย อนฺตรฆเร คจฺฉึสุเจว นิสีทึสุจ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อนาทริยํ ¶ อาวุโส ปฏิจฺจ อุชฺชคฺฆิกาย วา อุจฺจาสทฺทํ มหาสทฺทํ กโรนฺเตน วา อนฺตรฆเร คจฺฉนฺตสฺสจ นิสีทนฺตสฺสจ ทุกฺกฏํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู มหาหสิตํ หสนฺตา จ อุจฺจาสทฺทํ มหาสทฺทํ กโรนฺตา จ อนฺตรฆเร คจฺฉึสุเจว นิสีทึสุจ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อนาทริยํ อาวุโส ปฏิจฺจ กายปฺปจาลกํ วา พาหุปฺป จาลกํ วา สีสปฺปจาลกํ วา ขมฺภกเตน วา โอคุณฺิเตน วา อนฺตรฆเร คจฺฉนฺตสฺส จ นิสีทนฺตสฺส จ อุกฺกุฏิกาย กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู กายปฺปจาลกํ พาหุปฺปจาลกํ สีสปฺปจาลกํ กโรนฺตา จ ขมฺภีกตา จ โอคุณฺิตา จ อนฺตรฆเร คจฺฉึสุเจว นิสีทึสุจ, อุกฺกุฏิกายจ อนฺตรฆเร คจฺฉึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อนาทริยํ ¶ อาวุโส ปฏิจฺจ ปลฺลตฺถิกาย อนฺตรฆเร นิสินฺนสฺส ทุกฺกฏํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ปลฺลตฺถิกาย อนฺตรฆเร นิสีทึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อนาทริยํ ¶ อาวุโส ปฏิจฺจ อสกฺกจฺจํ ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคณฺหนฺตสฺส จ ตหํ ตหํ โอโลเกนฺเตน ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคณฺหนฺตสฺสจ สูปฺเว พหุํ ปฏิคฺคณฺหนฺตสฺสจ ถูปีกตํ ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคณฺหนฺตสฺสจ ทุกฺกฏํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู อสกฺกจฺจํ ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคเหสุํ, ตหํ ตหํ โอโลเกนฺตา ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคเหสุํ, สูปฺเว พหุํ ปฏิคฺคเหสุํ, ถูปีกตํ ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคเหสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อนาทริยํ ¶ อาวุโส ปฏิจฺจ อาสกฺกจฺจํ ปิณฺฑปาตํ ภฺุชนฺตสฺสจ ตหํ ตหํ โอโลเกนฺตน ปิณฺฑปาตํ ภฺุชนฺตสฺส จ ตหํ ตหํ โอมสิตฺวา ปิณฺฑปาตํ ภฺุชนฺตสฺส จ สูปฺเว พหุํ ภฺุชนฺตสฺส จ ถูปกโต โอมทฺทิตฺวา ปิณฺฑปาตํ ภฺุชนฺตสฺส จ สูปํ วา พฺยฺชนํ วา โอทเนน ปฏิจฺฉาเทนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู อสกฺกจฺจํ ปิณฺฑปาตํ ภฺุชึสุ, ตหํ ตหํ โอโลเกนฺตา ปิณฺฑปาตํ ภฺุชึสุ, เตเยว ภนฺเต ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ตหํ ตหํ โอมสิตฺวา ปิณฺฑปาตํ ภฺุชึสุ, เตเยว ภนฺเต ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู พหุํ สูปํ ภฺุชึสุ, เตเยว ภนฺเต ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ถูปกโต โอมทฺทิตฺวา ปิณฺฑปาตํ ภฺุชึสุ, เตเยว ภนฺเต ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สูปมฺปิ พฺยฺชนมฺปิ โอทเนน ปฏิจฺฉาเทสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อนาทริยํ ¶ อาวุโส ปฏิจฺจ สูปํวา โอทนํวา อคิลาเนน อตฺตโน อตฺถาย วิฺาเปตฺวา ภฺุชนฺตสฺส ทุกฺกฏํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู สูปมฺปิ โอทนมฺปิ อตฺตโน อตฺถาย วิฺาเปตฺวา ภฺุชึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อนาทริยํ อาวุโส ปฏิจฺจ อุชฺฌานสฺินา ปเรสํ ปตฺตํ โอโลเกนฺตสฺส จ อติมหนฺตํ กพฬํ กโรนฺตสฺส จ ทีฆํ อาโลปํ กโรนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ¶ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู อุชฺฌานสฺิโน ปเรสํ ปตฺตํ โอโลเกสุํ, เตเยว ภนฺเต ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อติมหนฺตํ กพฬํ กรึสุ, เตเยว ภนฺเต ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ทีฆํ อาโลปํ กรึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อนาทริยํ อาวุโส ปฏิจฺจ อนาหเฏ กพเฬ มุขทฺวารํ วิวรนฺตสฺส จ ภฺุชมาเน สพฺพํ หตฺถํ มุเข ปกฺขิปนฺตสฺส จ สกพเฬน มุเขน พฺยาหรนฺตสฺส จ ปิณฺฑุกฺเขปกํ ปิณฺฑปาตํ ภฺุชนฺตสฺส จ กพฬาวจฺเฉทกํ ปิณฺฑปาตํ ภฺุชนฺตสฺส จ อวคณฺฑการกํ ปิณฺฑปาตํ ภฺุชนฺตสฺส จ หตฺถนิทฺธุนกํ สิตฺถาวการกํ ชิวฺหานิจฺฉารกํ จปุจปุการกํ ปิณฺฑปาตํ ภฺุชนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู อนาหเฏ กพเฬ มุขทฺวารํ วิวรึสุ, ภฺุชมานา สพฺพํ หตฺถํ มุเข ปกฺขิปึสุ, สกพเฬน มุเขน พฺยาหรึสุ, ปิณฺฑุกฺเขปกํ ภฺุชึสุ, กพฬาวจฺเฉทกํ ภฺุชึสุ, อวคณฺฑการกํ ภฺุชึสุ, หตฺถนิทฺธุนกํ สิตฺถาวการกํ ชิวฺหานิจฺฉารกํ ¶ จปุจปุการกํ ภฺุชึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อนาทริยํ อาวุโส ปฏิจฺจ สุรุสุรุการกํ ภฺุชนฺตสฺสจ หตฺถนิลฺเลหกํวา ปตฺตนิลฺเลหกํ วา โอฏฺนิลฺเลหกํ วา ภฺุชนฺตสฺส จ สามิเสน หตฺเถน ปานียถาลกํ ปฏิคฺคณฺหนฺตสฺส จ สสิตฺถกํ ปตฺตโธวนํ อนฺตรฆเร จฑฺเฑนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สุรุ สุรุการกํ ภนฺเต ภฺุชนฺตสฺส ทุกฺกฏํ โกสมฺพิยํ ปฺตฺตํ, สมฺพหุเล ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู สุรุสุรุการกํ ขีรํ ปิวึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ. หตฺถนิลฺเลหกํ ¶ ภฺุชนฺตสฺส จ ปตฺตนิลฺเลหกํ ภฺุชนฺตสฺส จ โอฏฺนิลฺเลหกํ ภฺุชนฺตสฺส ทุกฺกฏํ สาวตฺถิยํ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิเย ภนฺเต ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู หตฺถนิลฺเลหกํ ภฺุชึสุ, ปตฺตนิลฺเลหกํ ภฺุชึสุ, โอฏฺนิลฺเลหกํ ภฺุชึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
สามิเสน หตฺเถน ปานียถาลกํ ปฏิคฺคณฺหนฺตสฺส จ สสิตฺถกํ ปตฺตโธวนํ อนฺตรฆเร ฉฑฺเฑนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํ ภคฺเคสุ ปฺตฺตํ, สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภิกฺขู สามิเสน หตฺเถน ปานียถาลกํ ปฏิคฺคเหสุํ, เตเยว ภนฺเต สมฺพหุลา ภิกฺขู สสิตฺถกํ ปตฺตโธวนํ อนฺตรฆเร ฉฑฺเฑสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อนาทริยํ ¶ อาวุโส ปฏิจฺจ ฉตฺตปาณิสฺส ธมฺมํ เทเสนฺตสฺส จ ทณฺฑปาณิสฺส วา สตฺถปาณิสฺส วา อาวุธปาณิสฺส วา ธมฺมํ เทเสนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ฉตฺตปาณิสฺส ทณฺฑปาณิสฺส สตฺถปาณิสฺส อาวุธปาณิสฺส ธมฺมํ เทเสสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อนาทริยํ อาวุโส ปฏิจฺจ ปาทุการุฬฺหสฺส จ อุปหนารุฬฺหสฺส จ ยานคตสฺส จ สยนคตสฺส จ ธมฺมํ เทเสนฺตสฺส ทุกฺกฏํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ปาทุการุฬฺหสฺส อุปหนารุฬฺหสฺส ยานคตสฺส สยนคตสฺส ธมฺมํ เทเสสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อนาทริยํ ¶ อาวุโส ปฏิจฺจ ปลฺลตฺถิกาย นิสินฺนสฺส จ เวิตสีสสฺส จ โอคุณฺิตสีสสฺส จ ฉมายํ นิสีทิตฺวา อาสเน นิสินฺนสฺส จ นีเจ อาสเน นิสีทิตฺวา อุจฺเจ อาสเน นิสินฺนสฺส จ ิเตน นิสินฺนสฺส จ ปจฺฉโต คจฺฉนฺเตน ปุรโต คจฺฉนฺตสฺส จ อุปฺปเถน คจฺฉนฺเตน ปเถน คจฺฉนฺตสฺส จ ธมฺมํ เทเสนฺตสฺส ทุกฺกฏํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเยว ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ปลฺลตฺถิกาย นิสินฺนสฺส จ เวิตสีสสฺส จ โอคุณฺิตสีสสฺส จ ฉมายํ นิสีทิตฺวา อาสเน นิสินฺนสฺส จ นีเจ อาสเน นิสีทิตฺวา อุจฺเจ อาสเน นิสินฺนสฺส จ ิตานิสินฺนสฺส จ ปจฺฉโต คจฺฉนฺตา ปุรโต คจฺฉนฺตสฺส จ อุปฺปเถน คจฺฉนฺตา ปเถน คจฺฉนฺตสฺส จ ธมฺมํ เทเสสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อนาทริยํ ¶ อาวุโส ปฏิจฺจ ิเตน อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา กโรนฺตสฺส จ หริเต วา อุทเก วา อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา เขฬํ วา กโรนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเยว ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ิตา อุจฺจารมฺปิ ปสฺสาวมฺปิ อกํสุ, เตเยว ภนฺเต ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู หริเตปิ อุทเกปิ อุจฺจารมฺปิ ปสฺสาวมฺปิ เขฬมฺปิ อกํสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ภิกฺขุนีวิภงฺค
๕. ปฺจม ปาราชิก สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ภิกฺขุนีนํ ¶ อาวุโส ปฺจม ปาราชิกํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สุนฺทรีนนฺทํ ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, สุนฺทรีนนฺทา ภนฺเต ภิกฺขุนี อวสฺสุตา อวสฺสุตสฺส ปุริสปุคฺคลสฺส กายสํสคฺคํ สาทิยิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ภิกฺขุนีวิภงฺค, สงฺฆาทิเสส สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อุสฺสยวาทิกาย อาวุโส ภิกฺขุนิยา อฑฺฑํ กโรนฺติยา สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปฺตฺโต, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ตุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺโต, ถุลฺลนนฺทา ภนฺเต ภิกฺขุนี อุสฺสยวาทิกา วิหริ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
ปุจฺฉา – โจรึ ¶ อาวุโส วุฏฺาเปนฺติยา สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปฺตฺโต, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺโต, ถุลฺลนนฺทา ภนฺเต ภิกฺขุนี โจรึ วุฏฺาเปสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
ปุจฺฉา – เอกาย ¶ อาวุโส คามนฺตรํ คจฺฉนฺติยา สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปฺตฺโต, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺโต, อฺตรา ภนฺเต ภิกฺขุนี เอกา คามนฺตรํ คจฺฉิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
ปุจฺฉา – อวสฺสุตาย อาวุโส ภิกฺขุนิยา อวสฺสุตสฺส ปุริสปุคฺคลสฺส หตฺถโต ขาทนียํวา โภชนียํวา สหตฺถา ปฏิคฺคเหตฺวา ภฺุชนฺตสฺส สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปฺตฺโต, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สุนฺทรีนนฺทํ ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺโต, สุนฺทรีนนฺทา ภนฺเต ภิกฺขุนี อวสฺสุตา อวสฺสุตสฺส ปุริสปุคฺคลสฺส ¶ หตฺถโต อามิสํ ปฏิคฺคเหสิ ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
ปุจฺฉา – กุปิตาย อาวุโส อนตฺตมนาย ภิกฺขุนิยา ยาวตติยํ สมนุภาสนฺติยา น ปฏินิสชฺชนฺติยา สงฺฆาทิเสโส กตฺถ ปฺตฺโต, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต จณฺฑกาฬึ ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺโต, จณฺฑกาฬี ภนฺเต ภิกฺขุนี กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ อภณิ, พุทฺธํ ปจฺจาจิกฺขามิ, ธมฺมํ ปจฺจาจิกฺขามิ, สงฺฆํ ปจฺจาจิกฺขามิ, สิกฺขํ ปจฺจาจิกฺขามิ, กินฺนุมาว สมณิโย ยา สมณิโย สกฺยธีตโร, สนฺตฺาปิ สมณิโย ลชฺชินิโย กุกฺกุจฺจิกา สิกฺขากามา, ตาสาหํ สนฺติเก พฺรหฺมจริยํ จริสฺสามีติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺโต.
ปุจฺฉา – กสฺส ¶ อาวุโส วจนํ.
วิสฺสชฺชนา – ภควโต ภนฺเต วจนํ อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส.
ปุจฺฉา – เกนาวุโส อาภตํ.
วิสฺสชฺชนา – ปรมฺปราย ภนฺเต อาภตํ.
ปุจฺฉา – อตฺถิ นุโข อาวุโส เอตฺถ โกจิปิ วิรทฺธโทโส.
วิสฺสชฺชนา – นตฺถิ ภนฺเต.
ภิกฺขุนี วิภงฺคปาจิตฺติย
๑. ลสุณวคฺค, ๑. ปม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ยํ ¶ เตน อาวุโส ภควตา…เป… สมฺมาสมฺพุทฺเธน ลกฺขณํ ขาทนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, ถุลฺลนนฺทา ภนฺเต ภิกฺขุนี น มตฺตํ ชานิตฺวา พหุํ ลสุณํ หราเปสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๑. ลสุณวคฺค, ๖. ฉฏฺ สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ภิกฺขุสฺส อาวุโส ภฺุชมานสฺส อนฺเนน วา ปาเนน วา วิธูปเนน วา อุปติฏฺนฺติยา ภิกฺขุนิยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ¶ ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตรา ภนฺเต ภิกฺขุนี ภิกฺขุสฺส ภฺุชมานสฺส ปานีเยน วิธูปเนน จ อุปติฏฺติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๑. ลสุณวคฺค, ๘. อฏฺม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อุจฺจารํวา อาวุโส ปสฺสาวํวา สงฺการํวา วิฆาสํวา ถิโรกุฏฺเฏ ฉฑฺเฑนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตรา ภนฺเต ภิกฺขุนี อุจฺจารํ ติโรกุฏฺเฏ ฉฑฺเฑสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๑. ลสุณวคฺค, ๑๐. ทสม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – นจฺจํ ¶ วา อาวุโส คีตํ วา วาทิตํ วา ทสฺสนาย คจฺฉนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขุนิโย นจฺจมฺปิ คีตมฺปิ วาทิตมฺปิ ทสฺสนาย อคมํสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ภิกฺขุปน ¶ อาวุโส นจฺจํ วา คีตํ วา วาทิตํ วา ทสฺสนาย คจฺฉนฺโต กํ นาม อาปตฺตึ อาปชฺชติ.
วิสฺสชฺชนา – ทุกฺกฏํ ภนฺเต อาปตฺตึ อาปชฺชติ.
๑. ปม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – รตฺตนฺธกาเร อาวุโส อปทีเป ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกาย สนฺติฏฺนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตรา ภนฺเต ภิกฺขุนี รตฺตนฺธกาเร อปทีเป ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๒. อนฺธการวคฺค, ๒-๓. ทุติย, ตติย สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ปฏิจฺฉนฺเน ¶ วา อาวุโส โอกาเส อชฺโฌกาเส วา ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกาย สนฺติฏฺนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตรา ภนฺเต ภิกฺขุนี ปฏิจฺฉนฺเน โอกาเส อชฺโฌกาเส จ ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๒. อนฺธการวคฺค, ๘. อฏฺม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ทุคฺคหิเตน อาวุโส ทูปธาริเตน ปรํ อุชฺฌาเปนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตรา ภนฺเต ภิกฺขุนี ทุคฺคหิเตน ทูปธาริเตน ปรํ อุชฺฌาเปสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๒. อนฺธการวคฺค, ๙. นวม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อตฺตานํ ¶ วา อาวุโส ปรํ วา นิรเยน วา พฺรหฺมจริเยน วา อภิสปนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต จณฺฑกาฬึ ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, จณฺฑกาฬี ภนฺเต ภิกฺขุนี อตฺตานมฺปิ ปรมฺปิ นิรเยนปิ พฺรหฺมจริเยนปิ อภิสปิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๒. อนฺธการวคฺค, ๑๐. ทสม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อตฺตานํ ¶ อาวุโส วธิตฺวา วธิตฺวา โรทนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต จณฺฑกาฬึ ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, จณฺฑกาฬี ภนฺเต ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ สทฺธึ ภณฺฑิตฺวา อตฺตานํ วธิตฺวา วธิตฺวา โรทิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๓. นคฺควคฺค, ๓. ตติย สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ภิกฺขุนิยา ¶ อาวุโส จีวรํ วิสิพฺเพตฺวา วา วิสิพฺพาเปตฺวา วา เนว สิพฺเพนฺติยา น สิพฺพาปนาย อุสฺสุกฺกํ กโรนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, ถุลฺลนนฺทา ภนฺเต ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา จีวรํ วิสิพฺพาเปตฺวา เนว สิพฺเพสิ น สิพฺพาปนาย อุสฺสุกฺกํ อกาสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๓. นคฺควคฺค, ๘. อฏฺม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อคาริกสฺส ¶ วา อาวุโส ปริพฺพาชกสฺส วา ปริพฺพาชิกาย วา สมณจีวรํ เทนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, ถุลฺลนนฺทา ภนฺเต ภิกฺขุนี อคาริกสฺส สมณจีวรํ อทาสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๔. ตุวฏฺฏวคฺค, ๑-๒. ปม, ทุติย สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ทฺวินฺนํ อาวุโส ภิกฺขุนีนํ เอกมฺเจ วา เอกตฺถรณปาวุรเณ วา ตุวฏฺเฏนฺตีนํ ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขุนิโย ทฺเว เอกมฺเจ ตุวฏฺเฏสุํ, เอกตฺถรณปาวุรเณ ตุวฏฺเฏสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๔. ตุวฏฺฏวคฺค, ๓. ตติย สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ภิกฺขุนิยา ¶ อาวุโส สฺจิจฺจ อผาสุํ กโรนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, ถุลฺลนนฺทา ภนฺเต ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา สฺจิจฺจ อผาสุํ อกาสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๔. ตุวฏฺฏวคฺค, ๔. จตุตฺถ สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ทุกฺขิตํ ¶ อาวุโส สหชีวินึ เนว อุปฏฺเนฺติยา น อุปฏฺาปนาย อุสฺสุกฺกํ กโรนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ถุลฺลนนฺทํเยว ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, ถุลฺลนนฺทา ภนฺเต ภิกฺขุนี ทุกฺขิตํ สหชีวินึ เนวอุปฏฺเสิ น อุปฏฺาปนาย อุสฺสุกฺกํ อกาสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๔. ตุวฏฺฏวคฺค, ๕. ปฺจม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ภิกฺขุนิยา ¶ อาวุโส อุปสฺสยํ ทตฺวา กุปิตาย อนตฺตมนาย นิกฺกฑฺฒนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ถุลฺลนนฺทํเยว ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, ถุลฺลนนฺทา ภนฺเต ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา อุปสฺสยํ ทตฺวา กุปิตา อนตฺตมนา นิกฺกฑฺฒิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๔. ตุวฏฺฏวคฺค, ๖. ฉฏฺ สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – สํสฏฺาย ¶ อาวุโส ภิกฺขุนิยา ยาวตติยํ สมนุภาสนาย น ปฏินิสฺสชฺชนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต จณฺฑกาฬึ ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, จณฺฑกาฬี ภนฺเต ภิกฺขุนี สํสฏฺา วิหริ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๔. ตุวฏฺฏวคฺค, ๗-๘. สตฺตม อฏฺม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อนฺโตรฏฺเ ¶ วา อาวุโส ติโรรฏฺเ วา สาสงฺกสมฺมเต สปฺปฏิภเย อสตฺถิกาย จาริกํ จรนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขุนิโย อนฺโตรฏฺเปิ ติโรรฏฺเปิ สาสงฺกสมฺมเต สปฺปฏิภเย อสตฺถิกาโย จาริกํ จรึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๔. ตุวฏฺฏวคฺค, ๙. นวม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อนฺโตวสฺสํ อาวุโส จาริกํ จรนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขุนิโย อนฺโตวสฺสํ จาริกํ ปกฺกมึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๔. ตุวฏฺฏวคฺค, ๑๐. ทสม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – วสฺสํ ¶ วุฏฺาย อาวุโส ภิกฺขุนิยา จาริกํ น ปกฺกมนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย อารพฺภํ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขุนิโย วสฺสํวุฏฺา จาริกํ น ปกฺกมึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กสฺส ¶ อาวุโส วจนํ.
วิสฺสชฺชนา – ภควโต ภนฺเต วจนํ อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส.
ปุจฺฉา – เกนาวุโส อาภตํ.
วิสฺสชฺชนา – ปรมฺปราย ภนฺเต วจนํ.
สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ…เป… สํคาเยยฺยาม.
๕. จิตฺตาคารวคฺค, ๑. ปม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ยํ เตน อาวุโส ภควตา…เป… สมฺมาสมฺพุทฺเธน ราชาคารํ วา จิตฺตาคารํ วา อารามํ วา อุยฺยานํ วา โปกฺขรณึ วา ทสฺสนาย คจฺฉนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ¶ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขุนิโย ราชาคารมฺปิ จิตฺตาคารมฺปิ ทสฺสนาย คจฺฉึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๕. จิตฺตาคารวคฺค, ๔. จตุตฺถ สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – คิหิเวยฺยาวจฺจํ อาวุโส กโรนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขุนิโยคิหิ เวยฺยาวจฺจํ อกํสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๕. จิตฺตาคารวคฺค, ๖. ฉฏฺ สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อคาริกสฺส ¶ วา อาวุโส ปริพฺพาชกสฺส วา ปริพฺพาชิกาย วา สหตฺถา ขาทนียํ โภชนียํ เทนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, ถุลฺลนนฺทา ภนฺเต ภิกฺขุนี อคาริกสฺส สหตฺถา ขาทนียมฺปิ โภชนียมฺปิ อทาสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๕. จิตฺตาคารวคฺค, ๙-๑๐. นวม, ทสม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ติรจฺฉานวิชฺชํ อาวุโส ปริยาปุณนฺติยา จ วาเจนฺติยา จ ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขุนิโย ติรจฺฉานวิชฺชํ ปริยาปุณึสุเจว วาเจสฺุจ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ภิกฺขุ ¶ ปน อาวุโส ตาทิสํ ติรจฺฉานวิชฺชํ ปริยาปุณนฺโต จ วาเจนฺโต จ กึ นาม อาปตฺตึ อาปชฺชติ.
วิสฺสชฺชนา – ทุกฺกฏํ ภนฺเต อาปตฺตึ อาปชฺชติ.
๖. อารามวคฺค, ๑. ปม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ชานํ อาวุโส สภิกฺขุกํ อารามํ อนาปุจฺฉา ปวิสนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขุนิโย อารามํ อนาปุจฺฉา ปวิสึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๖. อารามวคฺค, ๒. ทุติย สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ภิกฺขุํ ¶ อาวุโส อกฺโกสนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – เวสาลิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขุนิโย อายสฺมนฺตํ อุปาลึ อกฺโกสึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๖. อารามวคฺค, ๓. ตติย สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – จณฺฑิกตาย ¶ อาวุโส คณํ ปริภาสนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, ถุลฺลนนฺทา ภนฺเต ภิกฺขุนี จณฺฑิกตาย คณํ ปริภาสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๖. อารามวคฺค, ๕. ปฺจม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – กุลํ ¶ อาวุโส มจฺฉรายนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตรา ภนฺเต ภิกฺขุนี กุลํ มจฺฉรายิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๖. อารามวคฺค, ๖. ฉฏฺ สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อภิกฺขุเก ¶ อาวุโส อาวาเส วสฺสํ วสนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขุนิโย อภิกฺขุเก อาวาเส วสฺสํ วสึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๖. อารามวคฺค, ๗. สตฺตม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – วสฺสํ ¶ วุฏฺาย อาวุโส ภิกฺขุนิยา อุภโตสงฺเฆ ตีหิ าเนหิ น ปวาเรนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขุนิโย วสฺสํ วุฏฺา ภิกฺขุสงฺฆํ น ปวาเรสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๖. อารามวคฺค, ๘. อฏฺม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – โอวาทาย วา อาวุโส สํวาสาย วา นคจฺฉนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สกฺเกสุ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขุนิโย โอวาทํ นคจฺฉึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๖. อารามวคฺค, ๙. นวม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อุโปสถมฺปิ ¶ อาวุโส น ปุจฺฉนฺติยา โอวาทมฺปิ น ยาจนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขุนิโย อุโปสถํ น ปุจฺฉึสุ, โอวาทมฺปิ น ยาจึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๗. คพฺภินีวคฺค, ๑-๒. ปม, ทุติย สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – คพฺภินึ วา อาวุโส ปายนฺตึ วา วุฏฺาเปนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ¶ ภนฺเต สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขุนิโย คพฺภินึ วุฏฺาเปสุํ, ปายนฺตึ วุฏฺาเปสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๗. คพฺภินีวคฺค, ๓. ตติย สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ทฺเว วสฺสานิ อาวุโส ฉสุ ธมฺเมสุ อสิกฺขิตสิกฺขํ สิกฺขมานํ วุฏฺาเปนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขุนิโย ทฺเว วสฺสานิ ฉสุ ธมฺเมสุ อสิกฺขิตสิกฺขํ สิกฺขมานํ วุฏฺาเปสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๘. กุมารีภูตวคฺค, ๙. นวม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ปุริสสํสฏฺํ ¶ อาวุโส กุมารกสํสฏฺํ จณฺฑึ โสกาวาสํ สิกฺขมานํ วุฏฺาเปนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, ถุลฺลนนฺทา ภนฺเต ภิกฺขุนี ปุริสสํสฏฺํ กุมารกสํสฏฺํ จณฺฑึ โสกาวาสํ จณฺฑกาฬึ เสกฺขมานํ วุฏฺาเปสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๘. กุมารีภูตวคฺค, ๑๐. ทสม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – มาตาปิตูหิ ¶ วา อาวุโส สามิเกน วา อนนฺุาตํ สิกฺขมานํ วุฏฺาเปนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ อารพฺภ ปฺตฺตํ, ถุลฺลนนฺทา ภนฺเต ภิกฺขุนี มาตาปิตูหิปิ สามิเกนปิ อนนฺุาตํ สิกฺขมานํ วุฏฺาเปสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๙. ฉตฺตุปาหนวคฺค, ๑-๒. ปม, ทุติย สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ฉตฺตุปาหนํ อาวุโส ธาเรนฺติยา จ ยาเนน ยายนฺติยา จ ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขุนิโย ฉตฺตุปาหนํ ธาเรสุํ, ยาเนน ยายึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๙. ฉตฺตุปาหนวคฺค, ๔. จตุตฺถ สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อิตฺถาลงฺการํ ¶ อาวุโส ธาเรนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขุนิโย อิตฺถาลงฺการํ ธาเรสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ภิกฺขุ ปน อาวุโส ปุริสาลงฺการํ ธาเรนฺโต กึ นาม อาปตฺตึ อาปชฺเชยฺย.
วิสฺสชฺชนา – ทุกฺกฏํ ภนฺเต อาปตฺตึ อาปชฺเชยฺย.
๙. ฉตฺตุปาหนวคฺค, ๕. ปฺจม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – คนฺธวณฺณเกน ¶ อาวุโส นหายนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขุนิโย คนฺธวณฺณเกน นหายึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๙. ฉตฺตุปาหนวคฺค, ๑๑. เอกาทสม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ภิกฺขุสฺส อาวุโส ปุรโต อนาปุจฺฉา อาสเน นิสีทนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขุนิโย ภิกฺขุสฺส ปุรโต อนาปุจฺฉา อาสเน นิสีทึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
๙. ฉตฺตุปาหนวคฺค, ๑๒. ทฺวาทสม สิกฺขาปุจฺฉา
ปุจฺฉา – อโนกาสกตํ ¶ อาวุโส ภิกฺขุํ ปฺหํ ปุจฺฉนฺติยา ปาจิตฺติยํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขุนิโย อโนกาสกตํ ภิกฺขุํ ปฺหํ ปุจฺฉึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – สปฺปึ วา อาวุโส เตลํ วา มธุํ วา ผาณิตํ วา มจฺฉํ วา มํสํ วา ขีรํ วา ทธึ วา วิฺาเปตฺวา ภฺุชนฺติยา ปาฏิเทสนียํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขุนิโย สปฺปิมฺปิ เตลมฺปิ มธุมฺปิ ผาณิตมฺปิ มจฺฉมฺปิ มํสมฺปิ ขีรมฺปิ ทธิมฺปิ วิฺาเปตฺวา ภฺุชึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – จตุนฺนํ ¶ อาวุโส วิปตฺตีนํ กตมา วิปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – อาจารวิปตฺติ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – ฉนฺนํ อาวุโส อาปตฺติสมุฏฺานานํ กติหิ สมุฏฺาเนหิ สมุฏฺาติ.
วิสฺสชฺชนา – จตูหิ ภนฺเต สมุฏฺาเนหิ สมุฏฺาติ, สิยา กายโต สมุฏฺาติ, นวาจโต นจิตฺตโต, สิยา กายโต จ วาจโต จ สมุฏฺาติ, นจิตฺตโต, สิยา กายโต จ จิตฺตโต จ สมุฏฺาติ, นวาจโต, สิยา กายโต จ วาจโต จ จิตฺตโต จ สมุฏฺาติ, อิเมหิ ภนฺเต จตูหิ สมุฏฺาเนหิ สมุฏฺาติ.
ปุจฺฉา – กา ¶ อาวุโส วิปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – อสํวโร ภนฺเต วิปตฺติ.
ปุจฺฉา – กา อาวุโส สมฺปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – สํวโร ภนฺเต สมฺปตฺติ.
ปุจฺฉา – กา ¶ อาวุโส ปฏิปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – น เอวรูปํ กริสฺสามีติ ยาวชีวํ อาปาณโกฏิกํ สมาทาย สิกฺขติ สิกฺขาปเทสุ, อยํ ภนฺเต ปฏิปตฺติ.
ปุจฺฉา – กสฺส อาวุโส วจนํ.
วิสฺสชฺชนา – ภควโต ภนฺเต วจนํ อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส.
ปุจฺฉา – เกนาวุโส อาภตํ.
วิสฺสชฺชนา – ปรมฺปราย ภนฺเต อาภตํ.
สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ…เป… สํคาเยยฺยาม.
มหาวคฺคปาฬิ
สํคายนสฺส ปุจฺฉา วิสฺสชฺชนา
ปุจฺฉา – อุภโต ¶ วิภงฺคานนฺตรํ อาวุโส โปราณเกหิ สํคีติการมหาเถเรหิ กํ นาม ปาวจนํ สํคีตํ.
วิสฺสชฺชนา – อุภโต วิภงฺคานนฺตรํ ภนฺเต โปราณเกหิ สํคีติการมหาเถเรหิ ขนฺธกา สํคีตา.
ปุจฺฉา – เต ปน อาวุโส ขนฺธกา วคฺคเภเทน กติวิธา.
วิสฺสชฺชนา – เต ¶ ปน ภนฺเต ขนฺธกา ทุวิธา วคฺคเภเทน มหาวคฺโค จูฬวคฺโคติ.
ปุจฺฉา – มหาวคฺเค อาวุโส กติ ขนฺธกา ปริยาปนฺนา.
วิสฺสชฺชนา – มหาวคฺเค ภนฺเต ทสขนฺธกา ปริยาปนฺนา, เสยฺยถิทํ, มหาขนฺธโก อุโปสถกฺขนฺธโก วสฺสูปนายิกกฺขนฺธโก ปวารณากฺขนฺธโก จมฺมกฺขนฺธโก เภสชฺชกฺขนฺธโก กถินกฺขนฺธโก จีวรกฺขนฺธโก จมฺเปยฺยกฺขนฺธโก โกสมฺพกกฺขนฺธโกติ.
ปุจฺฉา – มหาขนฺธเก อาวุโส พหู กถาโย, กตมา ตาสํ อาทิกถา.
วิสฺสชฺชนา – มหาขนฺธเก ภนฺเต โพธิกถา อาทิ.
มหาขนฺธก
มหาโพธิปุจฺฉา
ปุจฺฉา – ตสฺมาติห ¶ อาวุโส ตโต ปฏฺาย ตํ ปุจฺฉิสฺสามิ, ภควา อาวุโส ปมาภิสมฺพุทฺธกาเล กตฺถ กีวจีรํ เกนากาเรน วิหาสิ.
วิสฺสชฺชนา – ภควา ภนฺเต ปมาภิสมฺพุทฺโธ โพธิรุกฺขมูเล สตฺตาหํ เอกปลฺลงฺเกน วิหาสิ วิมุตฺติสุขํ ปฏิสํเวที.
ปุจฺฉา – ตทา อาวุโส ภควา กีทิสํ ธมฺมํ มนสิกตฺวา กีทิสํ อุทานํ อุทาเนสิ.
วิสฺสชฺชนา – ตทา ภนฺเต ภควา รตฺติยา ปมํ ยามํ รตฺติยา มชฺฌิมํ ยามํ รตฺติยา ปจฺฉิมํ ยามํ ปฏิจฺจสมุปฺปาทํ อนุโลมํ ปฏิโลมํ มนสิกตฺวา ตีณิ อุทานานิ อุทาเนสิ.
อชปาล
ปุจฺฉา – ตสฺส ¶ อาวุโส สตฺตาหสฺส อจฺจเยน ภควา กตฺถ วิหาสิ.
วิสฺสชฺชนา – ตสฺส ภนฺเต สตฺตาหสฺส อจฺจเยน ภควา อชปาล นิคฺโรธมูเล วิหาสิ, สตฺตาหํ เอกปลฺลงฺเกน วิหาสิ วิมุตฺติสุขํ ปฏิสํเวที.
มุจลินฺทา
ปุจฺฉา – ตสฺสปิ อาวุโส สตฺตาหสฺส อจฺจเยน ภควา กตฺถ วิหาสิ.
วิสฺสชฺชนา – ตสฺส ¶ ภนฺเต สตฺตาหสฺส อจฺจเยน ภควา มุจลินฺทมูเล สตฺตาหํ เอกปลฺลงฺเกน นิสีทิ.
ปุจฺฉา – ตสฺสปิ อาวุโส สตฺตาหสฺส อจฺจเยน ภควา กตฺถ วิหาสิ.
วิสฺสชฺชนา – ตสฺสปิ ภนฺเต สตฺตาหสฺส อจฺจเยน ภควา ราชายตนมูเล สตฺตาหํ เอกปลฺลงฺเกน นิสีทิ วิมุตฺติสุขํ ปฏิสํเวที.
ปุจฺฉา – ตสฺสปิ ¶ อาวุโส สตฺตาหสฺส อจฺจเยน ภควา กตฺถ วิหาสิ.
วิสฺสชฺชนา – ตสฺส ภนฺเต สตฺตาหสฺส อจฺจเยน ภควา ปุนเทว อชปาลนิคฺโรธมูเล วิหาสิ.
ปุจฺฉา – ตสฺมึ ปน อาวุโส อชปาลนิคฺโรเธ วิหรนฺตสฺส ภควโต กถํ เจตโส ปริวิตกฺโก อุทปาทิ.
วิสฺสชฺชนา – ตสฺมึ ปน ภนฺเต อชปาลนิคฺโรเธ วิหรนฺตสฺส ภควโต รโหคตสฺส ปฏิสลฺลีนสฺส ธมฺมคมฺภีรตาปฏิสํยุตฺโต เจตโส ปริวิตกฺโก อุทปาทิ.
อธิคโต โข มฺยายํ ธมฺโม คมฺภีโร ทุทฺทโส อรนุโพโธ สนฺโต ปณีโต อตกฺกาวจรา นิปุโณ ปณฺฑิตเวทนีโย.
อาลยรามาโข ¶ ปนายํ ปชา อาลยรตา อาลยสมฺมุทิตา,
สหมฺปติ พฺรหฺมา
ปุจฺฉา – กถํ อาวุโส ตทา ธมฺมเทสนาย พฺรหฺมยาจนา จ ภควโต ปฏิฺาจ อโหสิ.
วิสฺสชฺชนา – เทเสตุ ภนฺเต ภควา ธมฺมํ, เทเสตุ สุคโต ธมฺมํ, สนฺติ สตฺตา อปฺปรชกฺขชาติกา อสฺสวนตา ธมฺมสฺส ปริหายนฺติ, ภวิสฺสนฺติ ธมฺมสฺส อฺาตาโรติ อิติ ภนฺเต พฺรหฺมุโน ธมฺมเทสนาย ยาจนา อโหสิ,
‘‘อปารุตา เตสํ อมตสฺส ทฺวารา,
เย โสตวนฺโต ปมฺุจนฺตุ สทฺธํ;
วิหึสสฺี ปคุณํ นภาสึ,
ธมฺมํ ปณีตํ มนุเชสุ พฺรหฺเม’’ติ.
เอวํ โข ภนฺเต ภควโต ธมฺมเทสนาย ปฏิฺา จ อโหสิ.
นสฺสติ ¶ วต โลโก…
เทเสตุ ภนฺเต ภควา ธมฺมํ…
อปารุตา เตสํ อมตสฺส ทฺวารา,
เย โสตวนฺโต ปมฺุจนฺตุ สทฺธํ.
ปุจฺฉา – เอวํ ¶ โข อาวุโส ภควา ธมฺมเทสนาย ปฏิฺํ กตฺวา ปมํ ธมฺมํ เทเสนฺโต กตฺถ กีทิสํ ธมฺมํ กสฺส เทเสสิ.
วิสฺสชฺชนา – พาราณสิยํ ภนฺเต อิสิปตเน มิคทาเย ปฺจวคฺคิย ภิกฺขุปมุขานํ พฺรหฺมคณานํ ธมฺมจกฺกปวตฺตนสุตฺตํ เทเสสิ.
ปุจฺฉา – ตสฺมึ ¶ โข ปน อาวุโส ธมฺมจกฺกปวตฺตนสุตฺเต เทสิยมาเน มนุสฺสโลเก กสฺส ธมฺมาภิสมโย อโหสิ.
วิสฺสชฺชนา – อายสฺมโต ภนฺเต โกณฺฑฺสฺส ธมฺมาภิสมโย อโหสิ.
ปุจฺฉา – กถํ นุ โข อาวุโส อิมสฺมึ พุทฺธสาสเน ปมํ ปพฺพชฺชา จ อุปสมฺปทา จ อโหสิ.
วิสฺสชฺชนา – อิมสฺมึ ภนฺเต พุทฺธสาสเน ปมํ เอหิภิกฺขุปสมฺปทา อโหสิ.
ลเภยฺยาหํ ¶ ภนฺเต ภควโต สนฺติเก ปพฺพชํ, ลเภยฺยํ อุปสมฺปทํ.
เอหิ ภิกฺขุ สฺวาขาโต ธมฺโม, จร พฺรหฺมจริยํ สมฺมา ทุกฺขสฺส อนฺตกิริยาย.
ปุจฺฉา – อิตเรสํ ปน อาวุโส จตุนฺนํ ปฺจวคฺคิยานํ กทา ธมฺมาภิสมโย อโหสิ.
วิสฺสชฺชนา – ปาฏิปเท ภนฺเต ทิวเส อายสฺมโต วปฺปสฺส, ทุติเย ภนฺเต ทิวเส อายสฺมโต ภทฺทิยสฺส, ตติเย ภนฺเต ทิวเส อายสฺมโต มหานามสฺส, จตุตฺเถ ภนฺเต ทิวเส อายสฺมโต อสฺสชิสฺส ธมฺมาภิสมโย อโหสิ.
ปุจฺฉา – สพฺเพสมฺปิ ¶ อาวุโส เตสํ ปฺจวคฺคิยานํ ภิกฺขูนํ กทา อรหตฺตปตฺติ โหติ.
วิสฺสชฺชนา – สพฺเพสมฺปิ ภนฺเต เตสํ ปฺจวคฺคิยานํ ภิกฺขูนํ ปกฺขสฺส ปฺจมิยํ อนตฺตลกฺขณสุตฺเต เทสิยมาเน อรหตฺตปตฺติ โหติ.
ปุจฺฉา – กทา อาวุโส ภควตา ภิกฺขู ตตฺถ ตตฺถ จาริกํ จริตฺวา ธมฺมเทสนตฺถาย เปสิตา.
วิสฺสชฺชนา – ยสปฺปมุขานํ ภนฺเต จตุปฺาส สหายกานํ ปพฺพชิตกาเล ภควตา ภิกฺขู ตตฺถ ตตฺถ จาริกํ จริตฺวา ธมฺมเทสนตฺถาย เปสิตา.
สรณคมน
ปุจฺฉา – กทา ¶ อาวุโส ภควตา ตีหิ สรณคมเนหิ ปพฺพชฺชูป สมฺปทา อนฺุาโต อโหสิ.
วิสฺสชฺชนา – ยสปฺปมุขานํ ภนฺเต จตุปฺาสาย คิหิ สหายกานํ ปพฺพชิตฺวา ตตฺถ ตตฺถ จาริกํ จริตฺวา ธมฺมเทสนตฺถาย เปสิตกาเล ภควตา ตีหิ สรณคมเนหิ ปพฺพชฺชา จ อุปสมฺปทา จ อนฺุาตา.
อนุชานามิ ¶ ภิกฺขเว ตุมฺเหว ทานิ ตาสุ ตาสุ ทิสาสุ เตสุ เตสุ ชนปเทสุ ปพฺพาเชถ อุปสมฺปาเทถ.
ปุจฺฉา – ภควตา อาวุโส ภิกฺขูนํ อาราโม ปฏิคฺคณฺหิตุํ กตฺถ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาโต.
วิสฺสชฺชนา – ภควตา ภนฺเต ภิกฺขูนํ อารามํ ปฏิคฺคณฺหิตุํ ราชคเห อนฺุาโต, ราชา ภนฺเต มาคโธ เสนิโย พิมฺพิสาโร พุทฺธปฺปมุขสฺส ภิกฺขุสงฺฆสฺส เวฬุวนํ อุยฺยานํ อทาสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาโต.
เอตาหํ ¶ ภนฺเต เวฬุวนํ อุยฺยานํ พุทฺธปฺปมุขสฺส ภิกฺขุสงฺฆสฺส ทมฺมิ –
อนุชานามิ ภิกฺขเว อารามํ.
ปุจฺฉา – กถฺจ ¶ อาวุโส ทฺวินฺนํ อคฺคสาวกานํ ปพฺพชฺชูปสมฺปทา อโหสิ.
วิสฺสชฺชนา – ทฺวินฺนํ ภนฺเต อคฺคสาวกานํ เอหิ ภิกฺขุปสมฺปทา อโหสิ.
วิปฺปสนฺนานิ ¶ โข เต อาวุโส อินฺทฺริยานิ.
กํสิ ตฺวํ อาวุโส อุทฺทิสฺส ปพฺพชิโต.
โก วา เต สตฺถา.
กสฺส วา ตฺวํ ธมฺมํ โรเจสิ.
อตฺถาวุโส มหาสมโณ สกฺยปุตฺโต สกฺยกุลา ปพฺพชิโต.
กึ วาที ปนายสฺมโต สตฺถา กิมกฺขายี.
เย ¶ ธมฺมา เหตุปฺปภวา, เตสํ เหตุํ ตถาคโต;
อาห เตสฺจ โย นิโรโธ, เอวํ วาที มหาสมโณ.
อลํ อาวุโส มา อคมิตฺถ.
เอเต ภิกฺขเว ทฺเว สหายกา อาคจฺฉนฺติ โกลิโต อุปติสฺโส จ เอตํ เม สาวกยุคํ ภวิสฺสติ อคฺคํ ภทฺทยุคํ.
ลเภยฺยาม ¶ มยํ ภนฺเต ภควโต สนฺติเก ปพฺพชฺชํ ลเภยฺยาม อุปสมฺปทํ.
เอถ ภิกฺขโว สฺวาขาโต ธมฺโม, จรถ พฺรหฺมจริยํ สมฺมา ทุกฺขสฺส อนฺตกิริยาย.
ปุจฺฉา – อุปชฺฌาโย อาวุโส คณฺหิตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาโต, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาโต.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาโต, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู อนุปชฺฌายกา อนาจริยกา อโนวทิยมานา อนนุสาสิยมานา ทุนฺนิวตฺถา ทุปฺปารุตา อโนกปฺปสมฺปนฺนา ปิณฺฑาย จรึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาโต.
ปุจฺฉา – อุปชฺฌายมฺหิ อาวุโส น สมฺมาวตฺตนฺตสฺส ทุกฺกฏํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ¶ ภนฺเต สมฺพหุเล สทฺธิวิหาริเก อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต สทฺธิวิหาริกา อุปชฺฌายมฺหิ น สมฺมาวตฺตึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กทา อาวุโส ภควตา ตีหิ สรณคมเนหิ อุปสมฺปทํ ปฏิกฺขิปิตฺวา าติจตุตฺเถน กมฺเมน อุปสมฺปทา อนฺุาตา.
วิสฺสชฺชนา – ราธพฺราหฺมณสฺส ภนฺเต ปพฺพชิตกาเล ภควตา ตีหิ สรณคมเนหิ อุปสมฺปทํ ปฏิกฺขิปิตฺวา าตฺติจตุตฺเถน กมฺเมน อุปสมฺปทา อนฺุาตา.
โกนุ ¶ โข ภิกฺขเว ตสฺส พฺราหฺมณสฺส อธิการํ สรติ.
อหํ โข ภนฺเต ตสฺส พฺราหฺมณสฺส อธิการํ สรามิ.
สาธุ สาธุ สาริปุตฺต, กตฺุโน หิ สาริปุตฺต สปฺปุริสา กตเวทิโน.
กถาหํ ภนฺเต ตํ พฺราหฺมณํ อุปสมฺปาเทมิ.
ยาสา ¶ ภิกฺขเว มยา ตีหิ สรณคมเนหิ อุปสมฺปทาอนฺุาตา, ตํ อชฺชตคฺเค ปฏิกฺขิปามิ.
อนุชานามิ ภิกฺขเว าตฺติจตุตฺเถน กมฺเมน อุปสมฺปาเทตุํ.
ปุจฺฉา – อยาจิตกํ อาวุโส อุปสมฺปทาเปกฺขํ อุปสมฺปาเทนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตโร ภนฺเต ภิกฺขุ อุปสมฺปนฺนสมนนฺตรํ อนาจารํ อจริ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – จตุนฺนํ ¶ อาวุโส นิสฺสยานํ อาจิกฺขณา ภควตา กตฺถ อนฺุาตา, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตา.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุํ อารพฺภ อนฺุาตา, อฺตโร ภนฺเต ภิกฺขุ อุทรสฺส การณา ปพฺพชิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตา.
เอหิ ¶ ทานิ อาวุโส ปิณฺฑาย จริสฺสาม.
กถฺหิ นาม ภิกฺขุ เอวํ สฺวากฺขาเต ธมฺมวินเย อุทรสฺส การณา ปพฺพชิสฺสติ.
ปุจฺฉา – อูนทสวสฺเสน ¶ อาวุโส อุปสมฺปาเทนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต อายสฺมนฺตํ อุปเสนํ วงฺคนฺตปุตฺตํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต อุปเสโน วงฺคนฺตปุตฺโต เอกวสฺโส สทฺธิวิหาริกํ อุปสมฺปาเทสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – พาเลน ¶ อาวุโส อพฺยตฺเตน อุปสมฺปาเทนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู ‘‘ทสวสฺสมฺหา ทสวสฺสมฺหา’’ติ พาลา อพฺยตฺตา อุปสมฺปาเทสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อาจริโย ¶ อาวุโส คณฺหิตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาโต, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาโต.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาโต, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู อุปชฺฌาเยสุ ปกฺกนฺเตสุปิ วิพฺภนฺเตสุปิ กาลงฺกเตสุปิ ปกฺขสงฺกนฺเตสุปิ อนาจริยกา อโนวทิยมานา อนนุสาสิยมานา ทุนฺนิวตฺถา ทุปฺปารุตา อนากปฺปสมฺปนฺนา ปิณฺฑาย จรึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาโต.
ปุจฺฉา – ปฺจหิ ¶ อาวุโส อาพาเธหิ ผุฏฺํ ปพฺพาเชนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู ปฺจหิ อาพาเธหิ ผุฏฺํ ปพฺพาเชสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
สาธุ ¶ ภนฺเต อยฺยา ปฺจหิ อาพาเธหิ ผุฏฺํ น ปพฺพาเชยฺยุํ…
ปุจฺฉา – ราชภฏํ อาวุโส ปพฺพาเชนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู ราชภเฏ ปพฺพาเชสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ธชพนฺธํ ¶ อาวุโส โจรํ ปพฺพาเชนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเหเยว ภนฺเต องฺคุลิมาลํ โจรํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, องฺคุลิมาโล ภนฺเต โจโร ภิกฺขูสุ ปพฺพชิโต โหติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – การเภทกํ อาวุโส โจรํ ปพฺพาเชนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเหเยว ¶ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู การเภทกโจรํ ปพฺพาเชสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อิณายิกํ อาวุโส ปพฺพาเชนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเหเยว ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู อิณายิกํ ปพฺพาเชสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ทาสํ ¶ อาวุโส ปพฺพเชนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเหเยว ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู ทาสํ ปพฺพาเชสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ภณฺฑุกมฺมาย อาวุโส อปโลกนํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเหเยว ภนฺเต อฺตรํ กมฺมารภณฺฑุปุตฺตํ อารพฺภ อนฺุาตํ อฺตโร ภนฺเต กมฺมารภณฺฑุปุตฺโต มาตาปิตูหิ สทฺธึ ภณฺฑิตฺวา ภิกฺขูสุ ปพฺพชิโต โหติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – อูนวีสติวสฺสสฺส ¶ อาวุโส ปุคฺคลสฺส อุปสมฺปทา ภควตา กตฺถ ปฏิกฺขิตฺตา, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฏิกฺขิตฺตา.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ¶ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฏิกฺขิตฺตา, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู อูนวีสติวสฺสํ ปุคฺคลํ อุปสมฺปาเทสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฏิกฺขิตฺตา.
น ¶ ภิกฺขเว ชานํ อูนวีสติวสฺโส ปุคฺคโล อุปสมฺปาเทตพฺโพ, โยอุปสมฺปาเทยฺย, ยถาธมฺโม กาเรตพฺโพ.
ปุจฺฉา – มาตาปิตูหิ ¶ อาวุโส อนนฺุาตํ ปุตฺตํ ปพฺพาเชนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สกฺเกสุ ภนฺเต ปฺตฺตํ, ราชา ภนฺเต สุทฺโธทโน ภควนฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา วรํ ยาจิ, สาธุ ภนฺเต อยฺยาอนนฺุาตํ มาตาปิตูหิ ปุตฺตํ ปพฺพาเชยฺยุนฺติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
น ¶ ภิกฺขเว อนนฺุาโต มาตาปิตูหิ ปุตฺโต ปพฺพาเชตพฺโพ, โย ปพฺพาเชยฺย, อาปตฺติทุกฺกฏสฺส.
ปุจฺฉา – เถยฺยสํวาสกสฺส อาวุโส อุปสมฺปทา ภควตา กตฺถ ปฏิกฺขิตฺตา, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฏิกฺขิตฺตา.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อฺตรํ ปุราณกุลปุตฺตํ อารพฺภ ปฏิกฺขิตฺตา, อฺตโร ภนฺเต ปุราณกุลปุตฺโต ขีณ โกลฺโ สามํ ปตฺตจีวรํ ปฏิยาเทตฺวา เกสมสฺสุํ โอหาเรตฺวา ¶ กาสายานิ วตฺถานิ อจฺฉาเทตฺวา อารามํ คนฺตฺวา ภิกฺขูหิ สทฺธึ สํวสิ, ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฏิกฺขิตฺตา.
ปุจฺฉา – ติรจฺฉานคตสฺส ¶ อาวุโส อุปสมฺปทา ภควตา กตฺถ ปฏิกฺขิตฺตา, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฏิกฺขิตฺตา.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อฺตรํ นาคํ อารพฺภ ปฏิกฺขิตฺตา, อฺตโร ภนฺเต นาโค มาณวกวณฺเณน ภิกฺขู อุปสงฺกมิตฺวา ปพฺพชฺชํ ยาจิ, ตํ ภิกฺขู ปพฺพาเชสุํ อุปสมฺปาเทสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฏิกฺขิตฺตา.
ปุจฺฉา – มาตุฆาตกสฺส ¶ จ อาวุโส ปิตุฆาตกสฺส จ อุปสมฺปทา ภควตา กตฺถ ปฏิกฺขิตฺตา, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฏิกฺขิตฺตา.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํเยว ¶ ภนฺเต อฺตรํ มาณวกํ อารพฺภ ปฏิกฺขิตฺตา, อฺตโร จ ภนฺเต มาณวโก อฺตโร จ มาณวโก มาตรํ ชีวิตา โวโรเปสิ ปิตรํ ชีวิตา โวโรเปสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฏิกฺขิตฺตา.
มาตุฆาตโก ¶ ภิกฺขเว อนุปสมฺปนฺโน นอุปสมฺปาเทตพฺโพ, อุปสมฺปนฺโน นาเสตพฺโพ, ปิตุฆาตโก ภิกฺขเว อนุปสมฺปนฺโน นอุปสมฺปาเทตพฺโพ, อุปสมฺปนฺโน นาเสตพฺโพ.
ปุจฺฉา – อปตฺตจีวรกํ วา อาวุโส ยาจิตปตฺตจีวรกํ วา อุปสมฺปาเทนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู อปตฺตจีวรกํ อุปสมฺปาเทสุํ, ยาจิตเกน ปตฺตจีวเรน อุปสมฺปาเทสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อุปสมฺปทํ ¶ ปุจฺฉิสฺสํ, สนิทานํ สอุทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ อาวุโส กติ อาปตฺติโย.
วิสฺสชฺชนา – อุปสมฺปทํ วิสฺสชฺชิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ ภนฺเต ทฺเว อาปตฺติโย.
๒. อุโปสถกฺขนฺธก
ปุจฺฉา – จาตุทฺทเส ¶ จ อาวุโส ปนฺนรเส จ ปกฺขสฺส จ อฏฺมิยา สนฺนิปติตฺวา ธมฺมํ ภาสิตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตา, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู จาตุทฺเทส ปนฺนรเส อฏฺมิยา จ ปกฺขสฺส สนฺนิปติตฺวา ตุณฺหี นิสีทึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตา.
อนุชานามิ ¶ ภิกฺขเว จาตุทฺทเส ปนฺนรเส อฏฺมิยา จ ปกฺขสฺส สนฺนิปติตุํ.
นนุ นาม สนฺนิปติเตหิ ธมฺโม ภาสิตพฺโพ.
ปุจฺฉา – กทา อาวุโส ภิกฺขูนํ ปาติโมกฺขุทฺเทโส ภควตา อนฺุาโต.
วิสฺสชฺชนา – ยทา ภนฺเต ภควโต รโหคตสฺส ปฏิสลฺลีนสฺส เอวํ เจตโส ปริวิตกฺโก อุทปาทิ ‘‘ยํนูนาหํ ยานิ มยา ภิกฺขูนํ ปฺตฺตานิ สิกฺขาปทานิ, ตานิ เนสํ ปาติโมกฺขุทฺเทสํ อนุชาเนยฺยํ, โส เนสํ ภวิสฺสติ อุโปสถกมฺม’’นฺติ ¶ ตทา ภนฺเต ภควตา ภิกฺขูนํ ปาติโมกฺขุทฺเทโส อนฺุาโต.
ปุจฺฉา – สีมํ อาวุโส สมฺมนิตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กิสฺมิฺจ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต อนฺุาตํ, ราชคเห ภนฺเต ภควติ วิหรติ ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ ‘‘ภควตา ปฺตฺตํ เอตฺตาวตา สามคฺคี, ยาวตา เอกาวาโสติ กิตฺตาวตานุโข เอกาวาโส โหตี’’ติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – กติ ¶ อาวุโส อุโปสถา ทิวสวเสน จ การกปุคฺคลวเสน จ กาตพฺพาการวเสน จ.
วิสฺสชฺชนา – ทิวสวเสน ภนฺเต ตโย อุโปสถา, ปุคฺคลวเสน จ ภนฺเต ตโย อุโปสถา, กาตพฺพาการวเสน จ ภนฺเต ตโย อุโปสถา.
ปุจฺฉา – กติ ¶ อาวุโส อุโปสถกมฺมานิ เตสุ จ กีทิสํ อุโปสถกมฺมํ ภควตา อนฺุาตํ, กีทิสํ อนนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – จตฺตาริมานิ ภนฺเต อุโปสถกมฺมานิ, อธมฺเมน วคฺคํ อุโปสถกมฺมํ, อธมฺเมน สมคฺคํ อุโปสถกมฺมํ, ธมฺเมน วคฺคํ อุโปสถกมฺมํ, ธมฺเมน สมคฺคํ อุโปสถกมฺมํ. ตตฺร ภนฺเต ยทิทํ อธมฺเมน วคฺคํ อุโปสถกมฺมํ, อธมฺเมน สมคฺคํ อุโปสถกมฺมํ ธมฺเมน วคฺคํ อุโปสถกมฺมํ, เอวรูปํ ภนฺเต อุโปสถกมฺมํ อนนฺุาตํ, ตตฺร ภนฺเต ยทิทํ ธมฺเมน สมคฺคํ อุโปสถกมฺมํ, เอวรูปํ ภนฺเต อุโปสถกมฺมํ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – อุโปสถํ ¶ ปุจฺฉิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ อาวุโส กติ อาปตฺติโย.
วิสฺสชฺชนา – อุโปสถํ วิสฺสชฺชิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ ภนฺเต ติสฺโส อาปตฺติโย.
๓. วสฺสุปนายิกกฺขนฺธก
ปุจฺฉา – วสฺสูปนายิกํ อาวุโส ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต สมฺพหุลา ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู เหมนฺตมฺปิ คิมฺหมฺปิ วสฺสมฺปิ จาริกํ จรึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กติปนาวุโส วสฺสูปนายิกา ภควตา อนฺุาตา.
วิสฺสชฺชนา – ทฺเวมา ภนฺเต วสฺสูปนายิกา ภควตา อนฺุาตา ปุริมิกา ปจฺฉิมิกา, อปรชฺชุคตาย ภนฺเต อาสฬฺหิยา ปุริมิกา อุปคนฺตพฺพา, มาสคตาย ภนฺเต อาสฬฺหิยา ปจฺฉิมิกา อุปคนฺตพฺพา, อิมา โข ภนฺเต ทฺเว วสฺสูปนายิกา ภควตา อนฺุาตา.
ปุจฺฉา – วสฺสํ ¶ อาวุโส อุปคนฺตฺวา ปุริมํ วา เตมาสํ ปจฺฉิมํ วา เตมาสํ อวสิตฺวา จาริกํ ปกฺกมนฺตสฺส ทุกฺกฏํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู วสฺสํ อุปคนฺตฺวา อนฺตรา วสฺสํ จาริกํ ปกฺกมึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – สตฺตาห กรณีเยน อาวุโส ปหิเต คนฺตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู อุเทเนน อุปาสเกน ปหิเต น คจฺฉึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – สตฺตาหกรณีเยน ¶ อาวุโส สตฺตนฺนํ อปหิเตปิ คนฺตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อฺตรสฺส ภิกฺขุโน มาตุคิลาน วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
อนุชานามิ ¶ ภิกฺขเว สตฺตนฺนํ สตฺตาหกรณีเยน อปหิเตปิ คนฺตุํ, ปเคว ปหิเต.
ปุจฺฉา – กิสฺมึจิ อาวุโส อนฺตราเย สติ อนฺโตวสฺสํ ปกฺกมิตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู โกสเลสุ ชนปเทสุ วสฺสํ อุปคจฺฉึสุ, เต วสฺสูปคตา วาเฬหิ อุพฺพาฬฺหา อเหสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – รุกฺข ¶ สุสิเร วา อาวุโส รุกฺขวิฏภิยา วา อชฺโฌกาเส วา วสฺสํ อุปคจฺฉนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู รุกฺขสุสิเรปิ รุกฺขวิฏภิยาปิ อชฺโฌกาเสปิ วสฺสํ อุปคจฺฉึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อเสนาสนิเกน ¶ อาวุโส วสฺสํ อุปคจฺฉนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ตสฺมึเยว ภนฺเต สาวตฺถิยํ สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู อเสนาสนิกา วสฺสํ อุปคจฺฉึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ฉวกุฏิกาย วา อาวุโส ฉตฺเต วา จาฏิยา วา วสฺสํ อุปคจฺฉนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํเยว ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู ฉวกุฏิกายปิ ฉตฺเตปิ จาฏิยาปิ วสฺสํ อุปคจฺฉึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ปฏิสฺสวํ ¶ อาวุโส วิสํ วาเทนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ อุปนนฺทํ สกฺยปุตฺตํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต รฺโ ปเสนทิสฺส โกสลสฺส วสฺสํ วาสํ ปฏิสฺสุณิตฺวา วิสํวาเทสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – วสฺสูปนายิกํ ¶ ปุจฺฉิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ อาวุโส กติ อาปตฺติโย.
วิสฺสชฺชนา – วสฺสูปนายิกํ วิสฺสชฺชิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ ภนฺเต เอกา อาปตฺติ.
๔. ปวารณากฺขนฺธก
ปุจฺฉา – วสฺสํ ¶ วุฏฺานํ อาวุโส ภิกฺขูนํ ตีหิ าเนหิ ปวาริตุํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู สนฺทิฏฺา สมฺภตฺตา อนฺโตวสฺสํ เนว อาลปึสุ น สลฺลปึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
อนุชานามิ ¶ ภิกฺขเว วสฺสํ วุฏฺานํ ภิกฺขูนํ ตีหิ าเนหิ ปวาเรตุํ, ทิฏฺเว วา สุเตน วา ปริสงฺกาย วา.
ปุจฺฉา – กติ อาวุโส ปวารณา ทิวสวเสน จ ปุคฺคลวเสน จ กาตพฺพาการวเสน จ.
วิสฺสชฺชนา – ทิวสวเสน ภนฺเต ติสฺโส ปวารณา, ตถา ปุคฺคลวเสน กาตพฺพาการวเสนจ.
ปุจฺฉา – กตีนํ ¶ อาวุโส สงฺเฆ ปวาเรตุํ ภควตา อนฺุาตํ, กตีนํ ปนาวุโส อฺมฺํ ปวาเรตุํ ภควตา อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – ปฺจนฺนํ ภนฺเต ภิกฺขูนํ สงฺเฆ ปวาเรตุํ ภควตา อนฺุาตํ, จตุนฺนํ วา ภนฺเต ติณฺณํ วา ทฺวินฺนํ วา อฺมฺํ ปวาเรตุํ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – เอเกน ปนาวุโส วสฺสํวุฏฺเน ภิกฺขุนา กถํ ปฏิปชฺชิตพฺพนฺติ ภควตา อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – เอเกน ปน ภนฺเต ภิกฺขุนา ‘‘อชฺช เม ปวารณา’’ติ อธิฏฺาตพฺพนฺติ ภควตา อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – ปวารณํ ¶ ปุจฺฉิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ อาวุโส กติ อาปตฺติโย.
วิสฺสชฺชนา – ปวารณํ วิสฺสชฺชิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ ภนฺเต ติสฺโส อาปตฺติโย.
๕. จมฺมกฺขนฺธก
โสณมเถร วตฺถุ
ปุจฺฉา – อุปาหนํ ¶ อาวุโส ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต อายสฺมนฺตํ โสณํ อารพฺภ อนฺุาตํ, อายสฺมโต ภนฺเต โสณสฺส อจฺจารทฺธวีริยสฺส จงฺกมโต ปาทา ภิชฺชึสุ, จงฺกโม โลหิเตน ผุโฏ อโหสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – สพฺพนีลิกา ¶ วา อาวุโส สพฺพปีติกา วา สพฺพโลหิติกา วา สพฺพมฺชิฏฺิกา วา สพฺพกณฺหา วา สพฺพมหารงฺครตฺตา วา สพฺพมหานามรตฺตา ¶ วา อุปาหนาโย ธาเรนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู สพฺพนีลิกาโย อุปาหนาโย ธาเรสุํ, สพฺพปีติกาโย สพฺพโลหิติกาโย สพฺพมฺชิฏฺิกาโย สพฺพกณฺหาโย สพฺพมหารงฺครตฺตา สพฺพมหานามรตฺตาโยปิ อุปาหนาโย ธาเรสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ขลฺลกพนฺธา ¶ วา อาวุโส ปุฏพนฺธา วา ปาลิคุณฺิมา วา ตูลปุณฺณิกา วา ติตฺติรปตฺติกา วา เมณฺฑวิสาณวทฺธิกา วา อชวิสาณวทฺธิกา วา วิจฺฉิกาฬิกา วา โมรปิฺฉ ปริสิพฺพิกา วา จิตฺรา วา อุปาหนาโย ธาเรนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ขลฺลกพนฺธา อุปาหนาโยปิ ธาเรสุํ, ปุฏพนฺธา อุปาหนาโยปิ ธาเรสุํ, ปาลิคุณฺิมา อุปาหนาโยปิ ธาเรสุํ, ตูลปุณฺณิกา อุปาหนาโยปิ ธาเรสุํ, ติตฺติรปตฺติกา อุปาหนาโยปิ ธาเรสุํ, เมณฺฑวิสาณวทฺธิกา อุปาหนาโยปิ ธาเรสุํ, อชวิสาณวทฺธิกา อุปาหนาโยปิ ธาเรสุํ, วิจฺฉิกาฬิกา อุปาหนาโยปิ ธาเรสุํ, โมรปิฺฉ ปริสิพฺพิตา อุปาหนาโย ธาเรสุํ, จิตฺรา อุปาหนาโยปิ ธาเรสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กฏฺปาทุกาโย ¶ อาวุโส ธาเรนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต ฉพฺพคฺคีเยว ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู รตฺติยา ปจฺจูสสมยํ ปจฺจุฏฺาย กฏฺปาทุกาโย อภิรุหิตฺวา อชฺโฌกาเส จงฺกมนฺติ อุจฺจาสทฺทา มหาสทฺทา ขฏขฏสทฺทา อเนกวิหิตํ ติรจฺฉานกถํ กเถนฺตา, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ยาเนน ¶ อาวุโส ยายนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ยาเนน ยายึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – คิลานสฺส ¶ อาวุโส ยานํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อฺตรํ คิลานํ ภิกฺขุํ อารพฺภ อนฺุาตํ, อฺตโร ภนฺเต ภิกฺขุ โกสเลสุ ชนปเท สาวตฺถึ คจฺฉนฺโต ภควนฺตํ ทสฺสนาย อนฺตรามคฺเค คิลาโน กุกฺกุจฺจายนฺโต ยานํ นาภิรุหิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – อุจฺจาสยนมหาสยนานิ ¶ อาวุโส ธาเรนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู อุจฺจาสยนมหาสยนานิ ธาเรสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – โคจมฺมานิ อาวุโส ธาเรนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อฺตรํ ปาปภิกฺขุํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตโร ภนฺเต ภิกฺขุ ปาณาติปาเต สมาทเปสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ปจฺจนฺติเมสุ ¶ อาวุโส ชนปเทสุ วินยธรปฺจเมน คเณน อุปสมฺปทา จ คุณงฺคุณูปหนฺจ ธุวนหานฺจ จมฺมานิ อตฺถรณานิ จ นิสฺสีมคตานํ จีวรทานฺจาติ อิมานิ ปฺจ ภควตา กตฺถ อนฺุาตานิ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตานิ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ โสณํ กุฏิกณฺณํ อารพฺภ อนฺุาตา, อายสฺมา ภนฺเต โสโณ กุฏิกณฺโณ เอตานิ ปฺจวตฺถูนิ อายสฺมโต มหากจฺจานสฺส วจเนน ภควนฺตํ ยาจิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตา.
ปุจฺฉา – จมฺมสฺุตฺตํ ¶ ปุจฺฉิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ อาวุโส กติ อาปตฺติโย.
วิสฺสชฺชนา – จมฺมสฺุตฺตํ วิสฺสชฺชิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ ภนฺเต ติสฺโส อาปตฺติโย.
๖. เภสชฺชกฺขนฺธก
ปุจฺฉา – ปฺจ ¶ อาวุโส เภสชฺชานิ ปฏิคฺคเหตฺวา กาเลปิ วิกาเลปิ ปริภฺุชิตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตํ, สมฺพหุลานํ ภนฺเต ภิกฺขูนํ สารทิเกน อาพาเธน ปุฏฺานํ ยาคุปิ น สมฺมา ปริณามํ คจฺฉิ, ภตฺตมฺปิ ภุตฺตํ น สมฺมา ปริณามํ คจฺฉิ, เต เตน กิสา อเหสุํ ลูขา ทุพฺพณฺณา อุปฺปณฺฑุปฺปณฺฑุกชาตา ธมนิสนฺถตคตฺตา, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – มูลาทิเภสชฺชานิ ¶ อาวุโส ภควตา กตฺถ อนฺุาตานิ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตานิ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล คิลาเน ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตานิ, สมฺพหุลานํ คิลานานํ ภิกฺขูนํ มูเลหิ เภสชฺเชหิ อตฺโถ อโหสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตานิ.
ปุจฺฉา – อนฺโตวุฏฺํวา อาวุโส อนฺโตปกฺกํ วา สามํปกฺกํ วา ปริภฺุชนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต อานนฺโท สามํ ติลมฺปิ ตณฺฑุลมฺปิ มุคฺคมฺปิ วิฺาเปตฺวา อนฺโต วาเสตฺวา อนฺโต สามํ ปจิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
สุปฺปิยา วตฺถุ
ปุจฺฉา – มนุสฺสมํสํ ¶ อาวุโส ปริภฺุชนฺตสฺส ถุลฺลจฺจยฺจ อปฺปฏิเวกฺขิตฺวา มํสํ ปริภฺุชนฺตสฺส ทุกฺกฏฺจ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – พาราณสิยํ ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตโร ภนฺเต ภิกฺขุ อปฺปฏิเวกฺขิตฺวา มนุสฺสมํสํ ภฺุชิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
น ¶ ภิกฺขเว มนุสฺสมํสํ ปริภฺุชิตพฺพํ, โย ปริภฺุเชยฺย, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส, น จ ภิกฺขเว อปฺปฏิเวกฺขิตฺวา มํสํ ปริภฺุชิตพฺพํ, โย ปริภฺุเชยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
ปุจฺฉา – หตฺถิมํสํ วา อาวุโส อสฺสมํสํ วา ปริภฺุชนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – พาราณสิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู หตฺถิมํสมฺปิ อสฺสมํสมฺปิ ปริภฺุชึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – สุนกฺขมํสํ ¶ วา อาวุโส อหิมํสํ วา ภฺุชนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – พาราณสิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู สุนกฺขมํสมฺปิ อหิมํสมฺปิ ปริภฺุชึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – สีหมํสํ ¶ วา อาวุโส พฺยคฺฆมํสํ วา ทีปิมํสํ วา อจฺฉมํสํ วา ตรจฺฉมํสํ วา ภฺุชนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – พาราณสิยํเยว ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู สีหมํสมฺปิ พฺยคฺฆมํสมฺปิ ทีปิมํสมฺปิ อจฺฉมํสมฺปิ ตรจฺฉมํสมฺปิ ปริภฺุชึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – คิลานสฺส ¶ อาวุโส คุฬํ วา อคิลานสฺส คุโฬทกํ วา ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู คิลานสฺเสว ภควตา คุโฬ อนฺุาโต โน อคิลานสฺสาติ กุกฺกุจฺจายนฺตา คุฬํ น ภฺุชึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – ชานํ ¶ อาวุโส อุทฺทิสฺส กตํ มํสํ ปริภฺุชนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ปฺเปตฺวา ติโกฏิปริสุทฺธํ มํสํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – เวสาลิยํ ภนฺเต สีหสฺส เสฏาปติโน วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
เมณฺฑก วตฺถุ
ปุจฺฉา – ปาเถยฺยํ ¶ อาวุโส ปริเยสิตฺุจ กปฺปิยการกานํ หตฺเถ อุปนิกฺขิตฺตหิรฺโต นิพฺพตฺตํ กปฺปิยปจฺจยํ สาทิตฺุจ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – อนฺตรา ¶ จ ภนฺเต ภทฺทิยํ อนฺตรา จ องฺคุตฺตราปํ เมณฺฑกํ คหปตึ อารพฺภ อนฺุาตํ, เมณฺฑโก ภนฺเต คหปติ ภควนฺตํ ยาจิ ‘‘สนฺติ ภนฺเต มคฺคา กนฺตารา อปฺโปทกา อปฺปภกฺขา น สุกรา อปาเถยฺเยน คนฺตุํ, สาธุ ภนฺเต ภควา ภิกฺขูนํ ปาเถยฺยํ อนุชานาตู’’ติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
เกณิย วตฺถุ
ปุจฺฉา – อฏฺ ¶ อาวุโส ปานานิ ภควตา กตฺถ อนฺุาตานิ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตานิ.
วิสฺสชฺชนา – อาปเณ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตานิ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู กุกฺกุจฺจายนฺตา ปานานิ น ปฏิคฺคณฺหึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตานิ.
โรชมลฺลา วตฺถุ
ปุจฺฉา – สพฺพฺจ ¶ อาวุโส ฑากํ สพฺพฺจ ปิฏฺขาทนียํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – กุสินารายํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู กุกฺกุจฺจายนฺตา ฑากฺจ ปิฏฺขาทนียฺจ น ปฏิคฺคเหสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – อกปฺปิยํ ¶ อาวุโส สมาทเปนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – อาตุมายํ ภนฺเต อฺตรํ วุฑฺฒปพฺพชิตํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตโร ภนฺเต วุฑฺฒปพฺพชิโต อกปฺปิเย สมาทเปติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – สงฺฆิกานิ ¶ วา อาวุโส ปุคฺคลิกานิ วา พีชานิ ปุคฺคลิกาย วา สงฺฆิกาย วา ภูมิยา โรปิตานิ ภาคํ ทตฺวา ปริภฺุชิตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อนฺุาตํ, สาวตฺถิยํ ภนฺเต ภควติ วิหรติ สงฺฆิกานิปิ พีชานิ ปุคฺคลิกาย ภูมิยา โรปิยึสุ, ปุคฺคลิกานิปิ พีชานิ สงฺฆิกาย ภูมิยา โรปิยึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – วินยมหาปเทสสงฺขาตานิ ¶ อาวุโส จตฺตาริ กปฺปิยากปฺปิยอนุโลมานิ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตานิ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตานิ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตานิ, สมฺพหุลานํ ภนฺเต ภิกฺขูนํ กิสฺมิฺจิ กิสฺมิฺจิาเน กุกฺกุจฺจํ อุปฺปชฺชิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตานิ.
ปุจฺฉา – ยาวกาลิกาทีหิ ¶ สํสฏฺานํ อาวุโส ยามกาลิกาทีนํ ปริโภคกาลมริยาทํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลานํ ภนฺเต ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ ‘‘กปฺปติ นุโข ยาวกาลิเกน ยามกาลิกํ สตฺตาหกาลิกํ ยาวชีวิกํ, น นุโข กปฺปติ. กปฺปตินุโข ยามกาลิเกน สตฺตาหกาลิกํ ยาวชีวิกํ, น นุโข กปฺปติ. กปฺปติ นุโข สตฺตาหกาลิเกน ยาวชีวิกํ, น นุโข กปฺปตี’’ติ. ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – เภสชฺชกํ ¶ ปุจฺฉิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ อาวุโส กติ อาปตฺติโย.
วิสฺสชฺชนา – เภสชฺชกํ วิสฺสชฺชิสฺสํ สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ ภนฺเต ติสฺโส อาปตฺติโย.
๗. กถินกฺขนฺธก
ปุจฺฉา – วสฺสํวุฏฺานํ ¶ อาวุโส ภิกฺขูนํ กถินํ อตฺถริตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ตึสมตฺเต ปาเวยฺยเก ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตํ, ตึสมตฺตา ภนฺเต ปาเวยฺยกา ภิกฺขู สาวตฺถึ อาคจฺฉนฺตา ภควนฺตํ ทสฺสนาย อุปกฏฺาย วสฺสูปนายิกาย นาสกฺขึสุ สาวตฺถิยํ วสฺสูปนายิกํ สมฺภาเวตุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – กถินกํ ¶ ปุจฺฉิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ อาวุโส กติ อาปตฺติโย.
วิสฺสชฺชนา – กถินกํ วิสฺสชฺชิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ ภนฺเต น กตมา อาปตฺติ.
๘. จีวรกฺขนฺธก
ชีวกวตฺถุ
ปุจฺฉา – คหปติจีวรํ ¶ อาวุโส สาทิยิตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต ชีวกํ โกมารภจฺจํ อารพฺภ อนฺุาตํ, ชีวโก ภนฺเต โกมารภจฺโจ ภิกฺขูนํ คหปติจีวรํ อนุชานิตุํ ภควนฺตํ ยาจิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – ฉ ¶ อาวุโส รชนานิ ภควตา กตฺถ อนฺุาตานิ, กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตานิ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตานิ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู ฉกเณนปิ ปณฺฑุมตฺติกายปิ จีวรํ รชึสุ, จีวรํ ทุพฺพณฺณํ โหติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตานิ.
ปุจฺฉา – อจฺฉินฺนกานิ ¶ อาวุโส จีวรานิ ธาเรนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู อจฺฉินฺนกานิ จีวรานิ ธาเรสุํ ทนฺตกสาวานิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กทา อาวุโส ภควา อนฺุาสิ ฉินฺนกํ สงฺฆาฏึ ฉินฺนกํ อุตฺตราสงฺคํ ฉินฺนกํ อนฺตรวาสกํ.
วิสฺสชฺชนา – ทกฺขิณาคิริโต ภนฺเต ปจฺฉาคตกาเล ภควา อนฺุาสิ ฉินฺนกํ สงฺฆาฏึ ฉินฺนกํ อุตฺตราสงฺคํ ฉินฺนกํ อนฺตรวาสกํ.
ปุจฺฉา – อคฺคฬํ ¶ จ อาวุโส ตุนฺนฺจ โอวฏฺฏิกฺจ กณฺฑุสกฺจ ทฬฺหีกมฺมฺจ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – พาราณสิยํ ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุํ อารพฺภ อนฺุาตํ, อฺตโร ภนฺเต ภิกฺขุ อคฺคฬํ อจฺฉุเปสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – วสฺสิกสาฏิกา ¶ จ อาวุโส อาคนฺตุกภตฺตฺจ คมิกภตฺตฺจ คิลานภตฺตฺจ คิลานุปฏฺากภตฺตฺจ คิลานเภสชฺชฺจ ธุวยาคุ จ ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส อุทกสาฏิกาจาติ อิมา อฏฺ ภควตา กตฺถ อนฺุาตา, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตา.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต วิสาขํ มิคารมาตรํ อารพฺภ อนฺุาตา, วิสาขา ภนฺเต มิคารมาตา ภควนฺตํ อฏฺวรานิ ยาจิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตา.
ปุจฺฉา – ภควตา ¶ อาวุโส มาตาปิตูนํ ทานํ อนุชานิตฺวา สทฺธาเทยฺยํ วินิปาเตนฺตสฺส ทุกฺกฏํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตรสฺส ภนฺเต ภิกฺขุโน พหุํ จีวรํ อุปฺปนฺนํ อโหสิ, โส จ ตํจีวรํ มาตาปิตูนํ ทาตุกาโม อโหสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
มาตาปิตโรติ ¶ โข ภิกฺขเว ททมาเน กึ วเทยฺยาม, อนุชานามิ ภิกฺขเว มาตาปิตูนํ ทาตุํ, น จ ภิกฺขเว สทฺธาเทยฺยํ วินิปาเตตพฺพํ, โย วินิปาเตยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส –
ปุจฺฉา – อฺตฺร วสฺสํ วุฏฺเน อาวุโส อฺตฺร จีวรภาคํ สาทิยนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ อุปนนฺทํ สกฺยปุตฺตํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต อฺตฺร วสฺสํ วุฏฺโ อฺตฺร จีวรภาคํ สาทิยิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อนาถกํ ¶ อาวุโส ภิกฺขุํ คิลานํ น อุปฏฺหนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, ภควติ ภนฺเต สาวตฺถิยํ วิหรติ อฺตรสฺส ภิกฺขุโน กุจฺฉิวิการาพาโธ อโหสิ, โส สเก มุตฺตกรีเส ปลิปนฺโน สยิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – นคฺคิยํ ¶ อาวุโส ติตฺถิยสมาทานํ สมาทิยนฺตสฺส ถุลฺลจฺจยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตโร ภนฺเต ภิกฺขุ นคฺคิยํ ติตฺถิยสมาทานํ สมาทิยิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – สพฺพนีลกานิ ¶ วา อาวุโส จีวรานิ สพฺพปีตกานิ วา สพฺพโลหิตกานิ วา สพฺพมฺชิฏฺกานิ วา สพฺพกณฺหานิวาติ เอวรูปานิ จีวรานิ ธาเรนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ¶ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู สพฺพนีลกาทีนิ จีวรานิ ธาเรสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กฺจุกํ ¶ วา อาวุโส เวนํ วา ธาเรนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเยว ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู กฺจุกมฺปิ ธาเรสุํ เวนมฺปิ ธาเรสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – จีวรสฺุตฺตํ ปุจฺฉิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ อาวุโส กติ อาปตฺติโย.
วิสฺสชฺชนา – จีวรสฺุตฺตํ วิสฺสชฺชิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ ภนฺเต ติสฺโส อาปตฺติโย.
๖. จมฺเปยฺยกฺขนฺธก
ปุจฺฉา – สุทฺธํ ¶ อาวุโส ภิกฺขุํ อนาปตฺติกํ อวตฺถุสฺมึ อการเณ อุกฺขิปนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – จมฺปายํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ภควติ ภนฺเต จมฺปายํ วิหรติ สมฺพหุลา ภิกฺขู กาสีสุ วาสภคาเม สุทฺธํ กสฺสปโคตฺตํ ภิกฺขุํ อนาปตฺติกํ อวตฺถุสฺมึ อการเณ อุกฺขิปึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – จมฺเปยฺยกํ ¶ ปุจฺฉิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ อาวุโส กติ อาปตฺติโย.
วิสฺสชฺชนา – จมฺเปยฺยกํ วิสฺสชฺชิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ ภนฺเต เอกา อาปตฺติ.
๑๐. โกสมฺพกกฺขนฺธก
ปุจฺฉา – เภทครุเกหิ ¶ ภิกฺขเว ภิกฺขูหิ น โส ภิกฺขุ อาปตฺติยา อทสฺสเน อุกฺขิปิตพฺโพติ จ, เภทครุเกน ภิกฺขเว ภิกฺขุนา ปเรสมฺปิ สทฺธาย อาปตฺติเทเสตพฺพาติ จ อาวุโส อยํ สามคฺคิรสโอวาโท ภควตา กตฺถ ทินฺโน, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ทินฺโน.
วิสฺสชฺชนา – โกสมฺพิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ทินฺโน, ภควติ ภนฺเต โกสมฺพิยํ วิหรติ อฺตโร ภิกฺขุ อาปตฺตึ อาปนฺโน อโหสิ, โส ตสฺสา อาปตฺติยา อาปตฺติ ทิฏฺิ อโหสิ, อฺเ ภิกฺขู ตสฺสา อาปตฺติยา อนาปตฺติ ทิฏฺิโน อเหสุํ. โส อปเรน สมเยน ตสฺสา อาปตฺติยา อนาปตฺติทิฏฺิ อโหสิ, อฺเ ภิกฺขู ตสฺสา อาปตฺติยา อาปตฺติทิฏฺิโน อเหสุํ. อถ โข เต ภนฺเต ภิกฺขู สามคฺคึ ลภิตฺวา ตํ ภิกฺขุํ อาปตฺติยา อทสฺสเน อุกฺขิปึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ทินฺโน.
ปุจฺฉา – สงฺฆเภทสฺส ¶ อาวุโส มูลภูเต ภิกฺขุมฺหิ อุกฺขิตฺตเก โอสาริเต ตสฺส วตฺถุสฺส วูปสมาย สงฺฆสามคฺคิฺจ กาตุํ สามคฺคี อุโปสถฺจ กาตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต เตเยว อุกฺขิตฺตกานุวตฺตเก ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตํ, เต ภนฺเต อุกฺขิตฺตกานุวตฺตกา ภิกฺขู ตํ อุกฺขิตฺตกํ ภิกฺขุํ โอสาเรตฺวา เยน อุกฺเขปกา ภิกฺขู เตนุปสงฺกมึสุ อุปสงฺกมิตฺวา เต อุกฺเขปเก ภิกฺขู เอกทโวจุํ ‘‘ยสฺมึ อาวุโส วตฺถุสฺมึ อโหสิ สงฺฆสฺส ¶ ภณฺฑนํ กลโห วิคฺคโห วิวาโท สงฺฆเภโท สงฺฆราชิ สงฺฆววตฺถานํ สงฺฆนานากรณํ, โส เอโส ภิกฺขุํ อาปนฺโน จ อุกฺขิตฺโต จ ปสฺสิ จ โอสาริโต จ, หนฺท มยํ อาวุโส ตสฺส วตฺถุสฺส วูปสมาย สงฺฆสามคฺคึ กโรมา’’ติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – โกสมฺพกํ ¶ ปุจฺฉิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ อาวุโส กติ อาปตฺติโย.
วิสฺสชฺชนา – โกสมฺพกํ วิสฺสชฺชิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ ภนฺเต เอกา อาปตฺติ.
จูฬวคฺคปาฬิ
๑. กมฺพกฺขนฺธก
ปุจฺฉา – ภณฺฑนาทิการกสฺส ¶ อาวุโส ภิกฺขุโน ตชฺชนียกมฺมํ กาตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปณฺฑุกโลหิตเก ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตํ, ปณฺฑุกโลหิตกา ภนฺเต ภิกฺขู อตฺตนา ภณฺฑนการกา กลหการกา วิวาทการกา ภสฺสการกา สงฺเฆ อธิกรณการกา, เยปิ จฺเ ภิกฺขู ภณฺฑนการกา กลหการกา วิวาทการกา ภสฺสการกา สงฺเฆ อธิกรณการกา เต อุปสงฺกมิตฺวา เอวมาหํสุ ‘‘มา โข ตุมฺเห อายสฺมนฺโต เอโส อเชสิ, พลวาพลวํ ปฏิมนฺเตถ, ตุมฺเห เตน ปณฺฑิตตรา จ พฺยตฺตตรา จ พหุสฺสุตตรา จ อลมตฺตตรา จ, มา จสฺส ภายิตฺถ, มยมฺปิ ตุมฺหากํ ปกฺขา ภวิสฺสามา’’ติ, เตน อนุปฺปนฺนานิ เจว ภณฺฑนานิ อุปฺปชฺชนฺติ, อุปฺปนฺนานิ จ ภณฺฑนานิ ภิยฺโยภาวาย เวปุลฺลาย สํวตฺตนฺติ. ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – ตชฺชนียกมฺมกตสฺส ¶ อาวุโส ภิกฺขุโน กติสุ วตฺเตสุ สมฺมา วตฺตนฺตสฺส ตํ กมฺมํ ปฏิปฺปสฺสมฺเภตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – อฏฺารสสุ ¶ ภนฺเต วตฺเตสุ สมฺมา วตฺตนฺตสฺส ตชฺชนียกมฺมกตสฺส ภิกฺขุโน ตํ กมฺมํ ปฏิปฺปสฺสมฺเภตุํ ภควตา สาวตฺถิยํ อนฺุาตํ, เตเยว ปณฺฑุกโลหิตกา ภิกฺขู สงฺเฆน ตชฺชนียกมฺมกตา สมฺมา วตฺติตฺวา สงฺฆํ อุปสงฺกมิตฺวา ยาจึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – พาลสฺส ¶ อาวุโส อพฺยตฺตสฺส อาปตฺติพหุลสฺส อนปทานสฺส คิหิสํสฏฺสฺส อนนุโลมิเกหิ คิหิสํสคฺเคหิ นิยสฺสกมฺมํ กาตุํ กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ เสยฺยสกํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต เสยฺยสโก พาโล อโหสิ อพฺยตฺโต อาปตฺติพหุโล อนปทาโน คิหิสํสฏฺโ วิหาสิ อนนุโลมิเกหิ คิหิสํสคฺเคหิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – นิยสฺสกมฺมกตสฺส ¶ อาวุโส ภิกฺขุโน กติสุ วตฺเตสุ สมฺมา วตฺตนฺตสฺส ตํ กมฺมํ ปฏิปฺปสฺสมฺเภตุํ ภควตา อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – อฏฺารสสุ ภนฺเต วตฺเตสุ สมฺมา วตฺตนฺตสฺส นิยสฺส กมฺมกตสฺส ภิกฺขุโน ตํ กมฺมํ ปฏิปฺปสฺสมฺเภตุํ ภควตา อนฺุาตํ, น อุปสมฺปาเทตพฺพํ, น นิสฺสโย ทาตพฺโพ, น สามเณโร อุปฏฺาเปตพฺโพ, น ภิกฺขุโนวาทกสมฺมุติ สาทิตพฺพา, สมฺมเตนปิ ภิกฺขุนิโย น โอวทิตพฺพา, เอวมาทีสุ ภนฺเต อฏฺารสสุ วตฺเตสุ สมฺมา วตฺตนฺตสฺส นิยสฺสกมฺมกตสฺส ภิกฺขุโน ตํ กมฺมํ ปฏิปฺปสฺสมฺเภตุํ ภควตา อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – กุลทูสกสฺส ¶ อาวุโส ปาปสมาจารสฺส ภิกฺขุโน ปพฺพาชนียกมฺมํ กาตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อสฺสชิปุนพฺพสุเก ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตํ, อสฺสชิปุนพฺพสุกา ภนฺเต ภิกฺขู กีฏาคิริสฺมึ กุลทูสกา อเหสุํ ปาปสมาจารา, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – ปฏิสารณียกมฺมํ ¶ อาวุโส ปุจฺฉามิ, สทฺธํ อาวุโส ปสนฺนํ คหปตึ ทายกํ การกํ สงฺฆุปฏฺากํ หีเนน ขุํเสนฺตสฺส ภิกฺขุโน ¶ ปฏิสารณียกมฺมํ กาตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ สุธมฺมํ อารพฺภ อนฺุาตํ, ภควติ ภนฺเต สาวตฺถิยํ วิหรติ อายสฺมา สุธมฺโม มจฺฉิกาสณฺเฑ จิตฺตํ คหปตึ สทฺธํ ปสนฺนํ ทายกํ การกํ สงฺฆุปฏฺากํ หีเนน ขุํเสสิ หีเนน วมฺเภสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
เตนหิ ¶ ภิกฺขเว สงฺโฆ สุธมฺมสฺส ภิกฺขุโน ปฏิสารณียกมฺมํ กโรตุ ‘‘จิตฺโต เต คหปติ ขมาเปตพฺโพ’’ติ –
ปุจฺฉา – ปฏิสารณียกมฺมกตสฺส ¶ อาวุโส ภิกฺขุโน อนุทูตํ ทาตฺุจ เตน อนุทูเตน สทฺธึ คนฺตฺวา ยถาขุํสิตํ คหปตึ ขมาเปตุํ ¶ จ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํเยว สุธมฺมํ อารพฺภ อนฺุาตํ, อายสฺมา ภนฺเต สุธมฺโม มจฺฉิกาสณฺฑํ คนฺตฺวา มงฺกุภูโต นาสกฺขิ จิตฺตํ คหปตึ ขมาเปตุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – ปฏิสารณียกมฺมกตสฺส ¶ อาวุโส ภิกฺขุโน กติสุ วตฺเตสุ สมฺมา วตฺตนฺตสฺส ตํ กมฺมํ ปฏิปฺปสฺสมฺเภตุํ ภควตา อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – อฏฺารสสุ ภนฺเต วตฺเตสุ สมฺมา วตฺตนฺตสฺส ปฏิสารณีย กมฺมกตสฺส ภิกฺขุโน ตํ กมฺมํ ปฏิปฺปสฺสมฺเภตุํ ภควตา อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – อาปตฺตึ ¶ อาวุโส อาปชฺชิตฺวา ตํ อาปตฺตึ ปสฺสิตุํ วา ปฏิกาตุํ วา น อิจฺฉนฺตสฺส ภิกฺขุโน อาปตฺติยา อทสฺสเน วา อปฺปฏิกมฺเม วา อุกฺเขปนียกมฺมํ กาตุํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – โกสมฺพิยํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ ฉนฺนตฺเถรํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต ฉนฺโน อาปตฺตึ อาปชฺชิตฺวา น อิจฺฉิ ตํ อาปตฺตึ ปสฺสิตุํ วา ปฏิกาตุํ วา, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อาปตฺติยา ¶ อาวุโส อทสฺสเนน วา อปฺปฏิกมฺเม วา อุกฺเขปนีย กมฺมกเตน ภิกฺขุนา กติสุ วตฺเตสุ สมฺมา วตฺติตพฺพํ.
วิสฺสชฺชนา – เตจตฺตาลีสาย ภนฺเต วตฺเตสุ สมฺมา วตฺติตพฺพํ.
ปุจฺฉา – อุกฺเขปนียกมฺมกตสฺส ¶ อาวุโส ภิกฺขุโน สมฺมา วตฺตนฺตสฺส ตํ กมฺมํ ปฏิปฺปสฺสมฺเภตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – โกสมฺพิยํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํเยว ฉนฺนํ อารพฺภ อนฺุาตํ, อายสฺมา ภนฺเต ฉนฺโน สงฺเฆน อาปตฺติยา อทสฺสเน วา อปฺปฏิกมฺเม วา อุกฺเขปนียกมฺมกโต สมฺมา วตฺเตสิ โลมํปาเตสิ เนตฺถารํ วตฺเตสิ สงฺฆํ อุปสงฺกมิตฺวา ตสฺส กมฺมสฺส ปฏิปฺปสฺสทฺธิยา ยาจิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – ปาปิกํ ¶ อาวุโส ทิฏฺึ คเหตฺวา ตํ ทิฏฺึ น ปฏินิสฺสชฺชนฺตสฺส ปาปิกาย ทิฏฺิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค อุกฺเขปนียกมฺมํ กาตุํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อริฏฺํ ภิกฺขุํ คทฺธพาธิปุพฺพํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, ภควติ ภนฺเต สาวตฺถิยํ วิหรติ อริฏฺสฺส นาม ภิกฺขุโน คทฺธพาธิปุพฺพสฺส เอวรูปํ ปาปกํ ทิฏฺิคตํ อุปฺปนฺนํ อโหสิ ‘‘ตถาหํ ภควตา ธมฺมํ เทสิตํ อาชานามิ, ยถาเยเม อนฺตรายิกา ธมฺมา วุตฺตา ภควตา, เต ปฏิเสวโต ¶ นาลํ อนฺตรายายา’’ติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ปาปิกาย อาวุโส ทิฏฺิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค อุกฺเขปนียกมฺมกเตน ภิกฺขุนา กติสุ วตฺเตสุ สมฺมา วตฺติตพฺพํ.
วิสฺสชฺชนา – เตจตฺตาลีสาย ¶ ภนฺเต วตฺเตสุ สมฺมา วตฺติตพฺพํ.
ปุจฺฉา – กมฺมกฺขนฺธกํ ปุจฺฉิสฺสํ, สนิทานิ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ อาวุโส กติ อาปตฺติโย.
วิสฺสชฺชนา – กมฺมกฺขนฺธกํ วิสฺสชฺชิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ ภนฺเต เอกา อาปตฺติ.
๒. ปาริวาสิกกฺขนฺธก
ปุจฺฉา – ปาริวาสิกสฺส ¶ อาวุโส ปกตตฺตานํ ภิกฺขูนํ อภิวาทนาทีนิ สาทิยนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ปาริวาสิเก ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ปาริวาสิกา ภนฺเต ภิกฺขู สาทิยึสุ ปกตตฺตานํ ภิกฺขูนํ อภิวาทนาทีนิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ปาริวาสิเกน ¶ อาวุโส ภิกฺขุนา กติสุ วตฺเตสุ สมฺมา วตฺติตพฺพํ.
วิสฺสชฺชนา – ปาริวาสิเกน ภนฺเต ภิกฺขุนา จตุนวุติยา วตฺเตสุ สมฺมา วตฺติตพฺพํ.
ปุจฺฉา – ปาริวาสิกํ ปุจฺฉิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ อาวุโส กติ อาปตฺติโย.
วิสฺสชฺชนา – ปาริวาสิกํ วิสฺสชฺชิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ ภนฺเต เอกา อาปตฺติ.
๓. สมุจฺจยกฺขนฺธก
ปุจฺฉา – สมุจฺจยํ ¶ ปุจฺฉิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ อาวุโส กติ อาปตฺติโย.
วิสฺสชฺชนา – สมุจฺจยํ วิสฺสชฺชิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ ภนฺเต เอกา อาปตฺติ.
๔. สมถกฺขนฺธก
ปุจฺฉา – อสมฺมุขีภูตานํ ¶ อาวุโส ภิกฺขูนํ ตชฺชนียํ วา นิยสฺสํ วา ปพฺพาชนียํ วา ปฏิสารณียํ วา อุกฺเขปนียํ วา กมฺมํ กโรนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู อสมฺมุขีภูตานํ ภิกฺขูนํ กมฺมํ อกํสุ ตชฺชนียมฺปิ นิยสฺสมฺปิ ปพฺพาชนียมฺปิ ปฏิสารณียมฺปิ อุกฺเขปนียมฺปิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – สติเวปุลฺลปตฺตสฺส ¶ อาวุโส ภิกฺขุโน สติวินยํ ทานํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต เมตฺติยภูมชเก ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตํ เมตฺติยภูมชกา ภนฺเต ภิกฺขู อายสฺมนฺตํ ทพฺพํ มลฺลปุตฺตํ อมูลิกาย สีลวิปตฺติยา อนุทฺธํเสสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – กติปนาวุโส ¶ เอตฺถ ธมฺมิกานิ สติวินยทานานิ.
วิสฺสชฺชนา – ปฺจิมานิ ภนฺเต ธมฺมิกานิ สติวินยสฺส ทานานิ, สุทฺโธ โหติ ภิกฺขุ อนาปตฺติโก, อนุวทนฺติ จ นํ, ยาจติ จ, ตสฺส สงฺโฆ สติวินยํ เทติ ธมฺเมน สมคฺเคน, อิมานิ โข ภนฺเต ปฺจ ธมฺมิกานิ สติ วินยสฺส ทานานิ.
ปุจฺฉา – อมูฬฺหสฺส ¶ อาวุโส ภิกฺขุโน อมูฬฺหวินยํ ทาตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู คคฺคํ ภิกฺขุํ อุมฺมตฺตเกน จิตฺตวิปริยาสกเตน ¶ อชฺฌาจิณฺเณน อาปตฺติยา โจเทสุํ ‘‘สรตา ยสฺมา เอวรูปึ อาปตฺตึ อาปชฺชิตา’’ติ, โส เอวํ วเทติ ‘‘อหํ โข อาวุโส อุมฺมตฺตโก อโหสิ จิตฺตวิปริยาสกโต, เตน เม อุมฺมตฺตเกน จิตฺตวิปริยาสกเตน พหุํ อสฺสามณกํ อชฺฌาจิณฺณํ ภาสิตปริกฺกนฺตํ, นาหํ ตํ สรามิ, มูฬฺเหน เม เอตํ กต’’นฺติ. เอวมฺปิ นํ วุจฺจมานา โจเทนฺเตว ‘‘สรตา ยสฺมา เอวรูปึ อาปตฺตึ อาปชฺชิตา’’ติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – กติ ¶ อาวุโส อธมฺมิกานิ อมูฬฺหวินยสฺส ทานานิ, วิภชิตฺวา กเถหิ.
วิสฺสชฺชนา – ตีณิ ภนฺเต อธมฺมิกานิ อมูฬฺหวินยสฺส ทานานิ, อิธ ภนฺเต ภิกฺขุ อาปตฺตึ อาปนฺโน โหติ, ตเมนํ โจเทติ สงฺโฆ วา สมฺพหุลา วา เอกปุคฺคโล วา ‘‘สรตายสฺมา เอวรูปึ อาปตฺตึ อาปชฺชิตา’’ติ, โส สรมาโนว เอวํ วเทติ ‘‘น โข อหํ อาวุโส สรามิ เอวรูปึ อาปตฺตึ อาปชฺชิตา’’ติ. อฺโ สรมาโนว เอวํ วเทติ ‘‘สรามิ โข อหํ อาวุโส ยถา สุปินนฺเตนา’’ติ. อฺโ อนุมฺมตฺตโกว อุมฺมตฺตกาลยํ กโรติ ‘‘อหมฺปิ โข เอวํ กโรมิ, ตุมฺเหปิ เอวํ กโรถ, มยฺหมฺปิ เอตํ กปฺปติ, ตุมฺหากมฺเปตํ กปฺปตี’’ติ. เอสํ สงฺโฆ อมูฬฺหวินยํ เทติ, อธมฺมิกํ ภนฺเต อมูฬฺหวินยสฺส ทานํ. อิมานิ โข ภนฺเต ตีณิ อธมฺมิกานิ อมูฬฺหวินยสฺส ทานานิ.
ปุจฺฉา – กติ ¶ อาวุโส ธมฺมิกานิ อมูฬฺหวินยสฺส ทานานิ, วิภชิตฺวา กเถหิ.
วิสฺสชฺชนา – ตีณิ ภนฺเต ธมฺมิกานิ อมูฬฺหวินยสฺส ทานานิ, อิธ ภนฺเต ภิกฺขุ อุมฺมตฺตโก โหติ จิตฺตวิปริยาสกโต เตน อุมฺมตฺตเกน จิตฺตวิปริยาสกเตน พหุํ อสฺสามณกํ อชฺฌาจิณฺณํ โหติ ภาสิตปริกฺกนฺตํ, ตเมนํ โจเทติ สงฺโฆ วา สมฺพหุลา วา เอกปุคฺคโล วา ‘‘สรตายสฺมา เอวรูปึ อาปตฺตึ อาปชฺชิตา’’ติ, โส อสฺสรมาโนว เอวํ วเทติ ‘‘น โข อหํ อาวุโส สรามิ เอวรูปึ อาปตฺตึ อาปชฺชิตา’’ติ. อฺโปิ อสฺสรมาโนว เอวํ วเทติ ‘‘สรามิ โข อหํ อาวุโส ยถา สุปินนฺเตนา’’ติ. อฺโปิ อุมฺมตฺตโกว อุมฺมตฺตกาลยํ กโรติ ‘‘อหมฺปิ เอวํ กโรมิ, ตุมฺเหปิ เอวํ กโรถ, มยฺหมฺปิ เอตํ กปฺปติ, ตุมฺหากมฺเปตํ กปฺปตี’’ติ. เอสํ ภนฺเต ติณฺณํ ภิกฺขูนํ สงฺโฆ อมูฬฺหวินยํ เทติ, ธมฺมิกํ ภนฺเต อมูฬฺหวินยสฺส ทานํ. อิมานิ โข ภนฺเต ตีณิ ธมฺมิกานิ อมูฬฺหวินยสฺส ทานานิ.
ปุจฺฉา – อปฺปฏิฺาย ¶ อาวุโส ภิกฺขูนํ ตชฺชนียาทีนิ กมฺมานิ กโรนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ¶ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู อปฺปฏิฺาย ภิกฺขูนํ กมฺมานิ อกํสุ ตชฺชนียาทีนิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กถํ อาวุโส อธมฺมิกํ โหติ ปฏิฺาตกรณํ.
วิสฺสชฺชนา – อฺถา ภนฺเต อาปตฺตึ อาปชฺชนฺตสฺส อฺถา ปฏิชานนฺตสฺส ยถา โส ปฏิชานาติ, ตถา สงฺโฆ กาเรติ, เอวํ โข ภนฺเต อธมฺมิกํ โหติ ปฏิฺาตกรณํ.
ปุจฺฉา – กถํ ¶ อาวุโส ธมฺมิกํ โหติ ปฏิฺาตกรณํ.
วิสฺสชฺชนา – ยํ ภนฺเต อาปตฺตึ อาปชฺชนฺตสฺส ตเมว ปฏิชานนฺตสฺส เตเนว สงฺโฆ กาเรติ, เอวํ โข ภนฺเต ธมฺมิกํ ปฏิฺาตกรณํ.
ปุจฺฉา – เยภุยฺยสิกาย ¶ อาวุโส อธิกรณํ วูปสเมตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ¶ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู ภณฺฑนชาตา กลหชาตา วิวาทาปนฺนา อฺมฺํ มุขสตฺตีหิ วิตุทนฺตา วิหรึสุ, น สกฺโกนฺติ ตํ อธิกรณํ วูปสเมตุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – กถํ อาวุโส อธิกรณํ เยภุยฺยสิกาย วูปสเมตพฺพํ.
วิสฺสชฺชนา – ปฺจหิ ภนฺเต องฺเคหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ สลากคฺคาหาปโก สมฺมนฺนิตพฺโพ, เตน ภนฺเต สลากคฺคาหาปเกน ¶ สลากา คาหาตพฺพา ยถา พหุตรา ภิกฺขู ธมฺมวาทิโน วทนฺติ ตถา ตํ อธิกรณํ วูปสเมตพฺพํ, เอวํ โข ภนฺเต เยภุยฺยสิกาย อธิกรณํ วูปสเมตพฺพํ.
ปุจฺฉา – กติ ¶ อาวุโส อธมฺมิกา สลากคฺคาหา.
วิสฺสชฺชนา – ทส ภนฺเต อธมฺมิกา สลากคฺคาหา, โอรมตฺตกฺจ อธิกรณํ โหติ, น จ คติคตํ โหติ, น จ สริตสาริตํ โหติ, ชานาติ ‘อธมฺมวาที พหุตรา’ติ, อปฺเปว นาม อธมฺมวาที พหุตรา อสฺสูติ, ชานาติ ‘สงฺโฆ ภิชฺชิสฺสตี’ติ, อปฺเปว นาม สงฺโฆ ภิชฺเชยฺยาติ, อธมฺเมน คณฺหนฺติ, วคฺคา คณฺหนฺติ, น จ ยถาทิฏฺิยา คณฺหนฺติ, อิเม โข ภนฺเต ทส อธมฺมิกา กลากคฺคาหา.
ปุจฺฉา – กติ ¶ อาวุโส ธมฺมิกา สลากคฺคาหา.
วิสฺสชฺชนา – ทส ภนฺเต ธมฺมิกา สลากคฺคาหา วุตฺตวิปริยาเยน.
ปุจฺฉา – ปาปุสฺสนฺนสฺส อาวุโส ภิกฺขุสฺส ตสฺส ปาปิยสิกา กมฺมํ กาตุํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต อุปวาฬํ ภิกฺขุํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อุปวาโฬ ภนฺเต ภิกฺขุ สงฺฆมชฺเฌ อาปตฺติยา อนุยฺุชิยมาโน อวชานิตฺวา ปฏิชานาติ, ปฏิชานิตฺวา อวชานาติ, อฺเนฺํ ปฏิจรติ, สมฺปชานมุสา ภาสติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กติ ¶ อาวุโส ธมฺมิกานิ ตสฺสปาปิยสิกา กมฺมสฺส กรณานิ.
วิสฺสชฺชนา – ปฺจิมานิ ภนฺเต ธมฺมิกานิ ตสฺสปาปิยสิกา กมฺมสฺส กรณานิ. อสุจิ จ โหติ, อลชฺชี จ, สานุวาโท จ, ตสฺส สงฺโฆ ตสฺสปาปิยสิกา กมฺมํ กโรติ ธมฺเมน สมคฺเคน, อิมานิ โข ภนฺเต ปฺจ ธมฺมิกานิ ตสฺส ปาปิยสิกา กมฺมสฺส กรณานิ.
ปุจฺฉา – ตสฺส ¶ ปาปิยสิกากมฺมกเตน อาวุโส ภิกฺขุนา กติสุ วตฺเตสุ สมฺมา วตฺติตพฺพํ.
วิสฺสชฺชนา – ตสฺส ปาปิยสิกากมฺมกเตน ภนฺเต ภิกฺขุนา อฏฺารสสุ วตฺเตสุ สมฺมา วตฺติตพฺพํ. น อุปสมฺปาเทตพฺพํ, น นิสฺสโย ทาตพฺโพ, น สามเณโร อุปฏฺาเปตพฺโพ, เอวมาทีสุ ภนฺเต อฏฺารสสุ วตฺเตสุ สมฺมา วตฺติตพฺพํ.
ปุจฺฉา – กติ ¶ อาวุโส อธิกรณานิ สมเถหิ วูปสเมตพฺพานิ.
วิสฺสชฺชนา – จตฺตาริมานิ ภนฺเต อธิกรณานิ สมเถหิ วูปสเมตพฺพานิ, วิวาทาธิกรณํ อนุวาทาธิกรณํ อาปตฺตาธิกรณํ กิจฺจาธิกรณํ, อิมานิ ภนฺเต จตฺตาริ อธิกรณานิ สมเถหิ วูปสเมตพฺพานิ.
ปุจฺฉา – กึ ¶ อาวุโส วิวาทาธิกรณสฺส มูลํ.
วิสฺสชฺชนา – ฉ ภนฺเต วิวาทมูลานิ วิวาทาธิกรณสฺส มูลํ, ตีณิปิ อกุสลมูลานิ วิวาทาธิกรณสฺส มูลํ, ตีณิปิ กุสลมูลานิ วิวาทาธิกรณสฺส มูลํ, อิทํ ภนฺเต วิวาทาธิกรณสฺส มูลํ.
ปุจฺฉา – กึ ¶ ปนาวุโส อนุวาทาธิกรณสฺส มูลํ.
วิสฺสชฺชนา – ฉ ภนฺเต อนุวาทมูลานิ อนุวาทาธิกรณสฺส มูลํ, ตีณิปิ อกุสลมูลานิ อนุวาทาธิกรณสฺส มูลํ, ตีณิปิ กุสลมูลานิ อนุวาทาธิกรณสฺส มูลํ, กาโยปิ อนุวาทาธิกรณสฺส มูลํ, วาจาปิ อนุวาทาธิกรณสฺส มูลํ, อิทํ โข ภนฺเต อนุวาทาธิกรณสฺส มูลํ.
ปุจฺฉา – กึ ¶ ปนาวุโส อาปตฺตาธิกรณสฺส มูลํ.
วิสฺสชฺชนา – ฉ ภนฺเต อาปตฺติสมุฏฺานา อาปตฺตาธิกรณสฺส มูลํ, อตฺติ ภนฺเต อาปตฺติ กายโต สมุฏฺาติ น วาจโต น จิตฺตโต, อตฺถิ ภนฺเต อาปตฺติ วาจโต สมุฏฺาติ น กายโต น จิตฺตโต, อตฺถิ ภนฺเต อาปตฺติ กายโต ¶ จ วาจโต จ สมุฏฺาติ น จิตฺตโต, อตฺถิ ภนฺเต อาปตฺติ กายโต จ จิตฺตโต จ สมุฏฺาติ น วาจโต, อตฺถิ ภนฺเต อาปตฺติ วาจโต จ จิตฺตโต จ สมุฏฺาติ น กายโต, อตฺถิ ภนฺเต อาปตฺติ กายโต จ วาจโต จ จิตฺตโต จ สมุฏฺาติ, อิมานิ ภนฺเต ฉ อาปตฺติ สมุฏฺานานิ อาปตฺตาธิกรณสฺส มูลํ.
ปุจฺฉา – กึ ¶ ปนาวุโส กิจฺจาธิกรณสฺส มูลํ.
วิสฺสชฺชนา – กิจฺจาธิกรณสฺส ภนฺเต เอกํ มูลํ สงฺโฆ.
ปุจฺฉา – สมถํ อาวุโส ปุจฺฉิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ อาวุโส กติ อาปตฺติโย.
วิสฺสชฺชนา – สมถํ ภนฺเต วิสฺสชฺชิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ ภนฺเต ทฺเว อาปตฺติโย.
๕. ขุทฺทกวตฺถุกฺขนฺธก
ปุจฺฉา – นหายนฺเตน ¶ อาวุโส ภิกฺขุนา รุกฺเข วา ถมฺเภ วา กุฏฺเฏ วา กายํ อุคฺฆํเสนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู นหายมานา รุกฺเขปิ ถมฺเภปิ กุฏฺเฏปิ กายํ อุคฺฆํเสสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – คนฺธพฺพหตฺถเกน วา อาวุโส กุรุวินฺทกสุตฺติยา วา มลฺลเกน วา นหายนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเยว ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู คนฺธพฺพหตฺถเกนปิ กุรุวินฺทกสุตฺติยาปิ ¶ มลฺลเกนปิ นหายึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ปาณินา อาวุโส ปริกมฺมํ กาตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู ปิฏฺิปริกมฺมํ กาตุํ กุกฺกุจฺจายึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – วลฺลิกํ ¶ วา อาวุโส ปามงฺคํ วา กณฺสุตฺตกํ วา กฏิสุตฺตกํ วา โอวฏฺฏิกํ วา กายุรํ วา หตฺถาภรณํ วา องฺคุลิมุทฺทิกํ วา ธาเรนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู วลฺลิกาทีนิ ธาเรสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ทีเฆ ¶ อาวุโส เกเส ธาเรนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ทีเฆ เกเส ธาเรสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – โกจฺเฉนวา ¶ อาวุโส ผณเกนวา หตฺถผณเกนวา เกเส โอสณฺเนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเยว ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู โกจฺฉาทีหิ เกเส โอสณฺเสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อาทาเส ¶ วา อาวุโส อุทกปตฺเต วา มุขนิมิตฺตํ โอโลเกนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเยว ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู อาทาเสปิ อุทกปตฺเตปิ มุขนิมิตฺตํ โอโลเกสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อาพาธปจฺจยา ¶ ปนาวุโส อาทาเส วา อุทกปตฺเต วา มุขนิมิตฺตํ โอโลเกตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุํ อารพฺภ อนฺุาตํ, ภควติ ภนฺเต ราชคเห วิหรติ อฺตรสฺส ภิกฺขุโน มุเข วโณ อโหสิ, โส ภิกฺขู เอตทโวจ ‘‘กีทิโส เม อาวุโส วโณ’’ติ, ภิกฺขู เอวมาหํสุ ‘‘เอทิโส เต อาวุโส วโณ’’ติ, โส น สทฺทหติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – มุขาเลปนาทีนิ ¶ อาวุโส กโรนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู มุขาเลปนาทีนิ อกํสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – นจฺจํ ¶ วา อาวุโส คีตํ วา วาทิตํ วา ทสฺสนาย คจฺฉนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต นจฺจมฺปิ คีตมฺปิ วาทิตมฺปิ ทสฺสนาย คจฺฉึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กถํ อาวุโส นจฺจาทีนิ ปสฺสนฺตสฺส อาปตฺติ โหติ, กถํ ปน อนาปตฺติ.
วิสฺสชฺชนา – นจฺจํ วา ภนฺเต คีตํ วา วาทิตํ วา ทสฺสนาย คจฺฉติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส, ยตฺถ ิโต ปสฺสติ วา สุณาติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ¶ , ทสฺสนูปจารํ วิชหิตฺวา ปุนปฺปุนํ ปสฺสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส, อาราเม ิตสฺส ปสฺสโต อนาปตฺติ, วิหารโต ปน วิหารํ ปสฺสิสฺสามีติ คจฺฉโต อาปตฺติเยว, ยตฺถ ิโต ปสฺสติ วา สุณาติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส, อาสนสาลาย นิสินฺโน ปสฺสติ อนาปตฺติ, ปสฺสิสฺสามีติ วุฏฺหิตฺวา คจฺฉติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส, ยตฺถ ิโต ปสฺสติ วา สุณาติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส, ปติปถํ คจฺฉนฺโต ปสฺสติ อนาปตฺติ, คีวํ ปริวตฺเตตฺวา ปสฺสโต ปน อาปตฺติ ภนฺเต.
ปุจฺฉา – อายตเกน ¶ อาวุโส คีตสฺสเรน ธมฺมํ คายนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู อายตเกน คีตสฺสเรน ธมฺมํ คายึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ทารุปตฺตํ ¶ อาวุโส ธาเรนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต อายสฺมนฺตํ ปิณฺโฑลภารทฺวาชํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต ปิณฺโฑลภารทฺวาโช ฉวสฺส ทารุปตฺตสฺส การณา คิหีนํ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ อิทฺธิปาฏิหาริยํ ทสฺเสติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
น ¶ จ ภิกฺขเว ทารุปตฺโต ธาเรตพฺโพ, โย ธาเรยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส –
ปุจฺฉา – ภควตา อาวุโส อุจฺจาวเจ ปตฺเต ปฏิกฺขิปิตฺวา อโย ปตฺโต ภูมิปตฺโตติ อิเมเยว ทฺเว ปตฺตา กตฺถ อนฺุาตา, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตา.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตา, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู อุจฺจาวเจ ปตฺเต ธาเรสุํ โสวณฺณมยา ¶ รูปิยมยา, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตา.
ปุจฺฉา – โสทกํ ¶ อาวุโส ปตฺตํ ปฏิสาเมนฺตสฺส จ โอตาเปนฺตสฺสจ อุณฺเห ปตฺตํ นิทหนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู โสทกํ ปตฺตํ ปฏิสาเมสุํ, โอตาเปสุํ, อุณฺเห ปตฺตํ นิทหึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ฉวสีสปตฺตํ ¶ อาวุโส ธาเรนฺตสฺส จ สพฺพปํสุกูลิกสฺส จ ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตโร ภนฺเต ภิกฺขุ สพฺพปํสุกูลิโก อโหสิ, โส ฉวสีสสฺส ปตฺตํ ธาเรสิ, อฺตรา อิตฺถี ปสฺสิตฺวา ภีตา ¶ วิสฺสรมกาสิ ‘‘อภุํ เม ปิสาโจ วตาย’’นฺติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – จลกานิ วา อาวุโส อฏฺิกานิ วา อุจฺฉิฏฺโทกํ วา ปตฺเตน นีหรนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู จลกานิปิ อฏฺิกานิปิ อุจฺฉิฏฺโ ทกมฺปิ ปตฺเตน นีหรึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อุปาหนตฺถวิกา ¶ อาวุโส ภควตา กตฺถ อนฺุาตา, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตา.
วิสฺสชฺชนา – อนฺตรา จ ภนฺเต ราชคหํ อนฺตรา จ เวสาลึ อฺตรํ ภิกฺขุํ อารพฺภ อนฺุาตา, อฺตโร ภนฺเต ภิกฺขุ อุปาหนาโย กายพนฺธเนน พนฺธิตฺวา คามํ ปิณฺฑาย ปาวิสิ, อฺตโร อุปาสโก ตํ ภิกฺขุํ อภิวาเทนฺโต อุปาหนาโย สีเสน ฆฏฺเฏติ, โส ภิกฺขุ มงฺกุ อโหสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตา.
ปุจฺฉา – อทฺธานมคฺคปฺปฏิปนฺเนน ¶ อาวุโส ปริสฺสาวนํ ยาจิยมาเนน น ททนฺตสฺส จ อปฺปฏิสฺสาวนเกน อทฺธานํ ปฏิปชฺชนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – อนฺตรา จ ภนฺเต ราชคหํ อนฺตรา จ เวสาลึ อฺตรํ ภิกฺขุํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตโร ภนฺเต ภิกฺขุ ปริสฺสาวนํ ยาจิยมาโน น อทาสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ปุปฺผาภิกิณฺเณ ¶ อาวุโส สยเน สยนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – เวสาลิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ปุปฺผาภิกิณฺเณสุ สยเนสุ สยึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – เอกภาชเน วา อาวุโส ภฺุชนฺตานํ เอกถาลเก วา ปิวนฺตานํ เอกตฺถรณปาวุรณานํ วา ตุวฏฺฏานํ ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – เวสาลิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเยว ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู เอกภาชเนปิ ภฺุชึสุ, เอกถาลเกปิ ¶ ปิวึสุ, เอกมฺจเกปิ ตุวฏฺเฏสุํ, เอกตฺถรณาปิ ตุวฏฺเฏสุํ, เอกปาวุรณาปิ ตุวฏฺเฏสุํ, เอกตฺถรณปาวุรณาปิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – จามริพีชนึ อาวุโส ปฏิกฺขิปิตฺวา ติสฺโส พีชนิโย ภควตา กตฺถ อนฺุาตา, กิสฺมิฺจ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตา.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อนฺุาตา, สาวตฺถิยํ ภนฺเต ภควติ วิหรติ สงฺฆสฺส จามริพีชนี อุปฺปนฺนา อโหสิ, ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตา.
น ¶ ภิกฺขเว จามริพีชนี ธาเรตพฺพา, โย ธาเรยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุชานามิ ภิกฺขเว ติสฺโส พีชนิโย วากมยํ อุสีรมยํ โมรปิฺฉา มยํ.
ปุจฺฉา – ทีเฆ อาวุโส นเข ธาเรนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ¶ ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตโร ภนฺเต ภิกฺขุ ทีเฆ นเข ธาเรสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – กตฺตริกาย ¶ อาวุโส เกเส เฉทาเปนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู กตฺตริกาย เกเส ฉินฺทึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ทีเฆ ¶ อาวุโส นาสิกาโลเม ธาเรนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู ทีฆานิ นาสิกาโลมานิ ธาเรสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อุจฺจาวจา อาวุโส กณฺณมลหรณิโย ปฏิกฺขิปิตฺวา ทส กณฺณมลหรณิโย ภควตา กตฺถ อนฺุาตา, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตา.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตา, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู อุจฺจาวจา กณฺณมลหรณิโย ธาเรสุํ ¶ โสวณฺณมยํ รูปิยมยํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตา.
ปุจฺฉา – สงฺฆาฏิปลฺลตฺถิกาย นิสีทนฺตสฺส อาวุโส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู สงฺฆาฏิปลฺลตฺถิกาย นิสีทึสุ, สงฺฆาฏิยา ¶ ปตฺตา ลุชฺชึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อกายพนฺธเนน อาวุโส คามํ ปวิสนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อฺตรํ ภิกฺขุํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตโร ภนฺเต ภิกฺขุ อกายพนฺธโน คามํ ปิณฺฑาย ปาวิสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – คิหินิวตฺถํ ¶ อาวุโส นิวาเสนฺตสฺส จ, คิหิปารุตํ ปารุปนฺตสฺส จ, สํเวลฺลิยํ นิวาเสนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู คิหินิวตฺถํ นิวาสึสุ, คิหิปารุตมฺปิ ปารุปึสุ, สํเวลฺลิยมฺปิ นิวาสึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อุภโต ¶ กาชํ อาวุโส ธาเรนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู อุภโต กาชํ ธาเรสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – โลกายตํ ¶ อาวุโส ปริยาปุณนฺตสฺส จ วาเจนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู โลกายตํ ปริยาปุณึสุปิ วาเจสุมฺปิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ติรจฺฉานวิชฺชํ ¶ อาวุโส ปริยาปุณนฺตสฺส จ วาเจนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ติรจฺฉานวิชฺชํ ปริยาปุณึสุปิ วาเจสุมฺปิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ขิปิเต อาวุโส ‘‘ชีวา’’ติวทนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ¶ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ภควา ภนฺเต มหติยา ปริสาย ปริวุโต ธมฺมํ เทเสนฺโต ขิปิ, ภิกฺขู ‘‘ชีวตุ ภนฺเต ภควา, ชีวตุ สุคโตติ’’ อุจฺจาสทฺทํ มหาสทฺทํ อกํสุ, เตน สทฺเทน ธมฺมกถา อนฺตรา อโหสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อาราเม อาวุโส ปสฺสาววจฺจานํ ตหํ ตหํ กรณํ ปฏิกฺขิปิตฺวา เอกมนฺตํ กาตุํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู อาราเม ตหํ ตหํ ปสฺสาวํ อกํสุ, ตหํ ตหํ วจฺจํ อกํสุ, อาราโม ทุสฺสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ขุทฺทกวตฺถุกฺขนฺธก
ปุจฺฉา – ขุทฺทกวตฺถุํ ¶ ปุจฺฉิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ อาวุโส กติ อาปตฺติโย.
วิสฺสชฺชนา – ขุทฺทกํ วิสฺสชฺชิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ ภนฺเต ติสฺโส อาปตฺติโย.
๖. เสนาสนกฺขนฺธก
ปุจฺฉา – ปฺจ ¶ อาวุโส เลณานิ ภควตา กตฺถ อนฺุาตานิ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตานิ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตานิ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู ภควนฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา เอตทโวจุํ ‘‘ราชคหโก ภนฺเต เสฏฺี วิหาเร การาเปตุกาโม, กถํ นุ โข ภนฺเต ปฏิปชฺชิตพฺพ’’นฺติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตานิ.
ปุจฺฉา – กถํ ¶ อาวุโส วิหารา ปมํ อุปฺปนฺนา, กถฺจ เต ปติฏฺาปิ ตา.
วิสฺสชฺชนา – เอกาเหเนว ¶ ภนฺเต ราชคหเกน เสฏฺินา ฉฏฺิวิหารา ปติฏฺาปิตา, เต อิธ ภนฺเต สฏฺิวิหารา พุทฺธปฺปมุขสฺส อาคตานาคตสฺส จาตุทฺทิสสฺส สงฺฆสฺส ปติฏฺาปิตา.
ปุจฺฉา – วิหาเร ¶ อาวุโส ปฏิภานกมฺมํ ปฏิกฺขิปิตฺวา มาลากมฺมาทีนิ ภควตา กตฺถ อนฺุาตานิ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตานิ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตานิ. ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู วิหาเร ปฏิภานจิตฺตํ การาเปสุํ อิตฺถิรูปกํ ปุริสรูปกํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตานิ.
ปุจฺฉา – ยถาวุฑฺฒํ ¶ อาวุโส อภิวาทนาทีนิ จ อคฺคาสนาทีนิ จ อนุชานิตฺวา สงฺฆิกํ ยถาวุฑฺฒํ ปฏิพาหนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – อนฺตรา จ ภนฺเต เวสาลึ อนฺตรา จ สาวตฺถึ ฉพฺพคฺคิยานํ ภิกฺขูนํ อนฺเตวาสิเก ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยานํ ภนฺเต ภิกฺขูนํ อนฺเตวาสิกา ภิกฺขู พุทฺธปฺปมุขสฺส สงฺฆสฺส ปุรโต ปุรโต คนฺตฺวา วิหาเร ปฏิคฺคเหสุํ, เสยฺยาโย ปฏิคฺคเหสุํ ‘‘อิทํ อมฺหากํ อุปชฺฌายานํ ภวิสฺสติ, อิทํ อมฺหากํ อาจริยานํ ภวิสฺสติ, อิทํ อมฺหากํ ภวิสฺสตี’’ติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – เอเกน ¶ อาวุโส ทฺเว ปฏิพาหนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อายสฺมนฺตํ อุปนนฺทํ สกฺยปุตฺตํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต อุปนนฺโท สกฺยปุตฺโต เอโก ทฺเว ปฏิพาหิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – นวเกน ¶ อาวุโส อุทฺทิสนฺเตน สมเก วา อาสเน นิสีทิตุํ อุจฺจตเร วา ธมฺมคารเวน, เถเรน ปน ภิกฺขุนา อุทฺทิสาเปนฺเตน สมเก วา อาสเน นิสีทิตุํ นีจตเร วา ธมฺมคารเวน ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู อายสฺมโต อุปาลิสฺส สนฺติเก วินยํ ปริยาปุณึสุ, อายสฺมา ภนฺเต อุปาลิ ิตโกว อุทฺทิสติ เถรานํ ภิกฺขูนํ คารเวน, ตตฺถ ภนฺเต เถรา เจว ภิกฺขู กิลมึสุ อายสฺมา จ อุปาลิ กิลมิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – ติวสฺสนฺตเรน ¶ อาวุโส สห นิสีทิตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตํ, สมฺพหุลานํ ภนฺเต ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ ‘‘กิตฺตาวตานุ โข สมานาสนิโก โหตี’’ติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – มฺเจ ¶ จ อาวุโส ปีเ จ ทฺวินฺนํเยว นิสีทิตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล สมานาสนิเก อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู สมานาสนิกา มฺเจ นิสีทิตฺวา มฺจํ ภินฺทึสุ, ปีเ นิสีทิตฺวา ปีํ ภินฺทึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – ทีฆาสเน ¶ ปนาวุโส อสมานาสนิเกหิปิ นิสีทิตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู ทีฆาสเน อสมานาสนิเกหิ สห นิสีทิตุํ กุกฺกุจฺจายึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – ปฺจ ¶ อาวุโส อวิสฺสชฺชิยานิ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตานิ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตานิ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตานิ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู สงฺฆิกํ เสนาสนํ วิสฺสชฺเชสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ปฺจ ¶ อาวุโส อเวภงฺคิยานิ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตานิ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตานิ.
วิสฺสชฺชนา – กีฏาคิริสฺมึ ภนฺเต อสฺสชิปุนพฺพสุเก ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตานิ, อสฺสชิปุนพฺพสุกา ภนฺเต ภิกฺขู สงฺฆิกํ เสนาสนํ วิภชึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตานิ.
ปุจฺฉา – อฺตฺร ¶ ปริโภคํ อาวุโส อฺตฺร ปริภฺุชนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – อาฬวิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู อฺตรสฺส อุปาสกสฺส วิหารปริโภคํ เสนาสนํ อฺตฺร ปริภฺุชึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อโธเตหิ จ อาวุโส อลฺเลหิ จ ปาเทหิ เสนาสนํ อกฺกมนฺตสฺส จ สอุปาหเนน เสนาสนํ อกฺกมนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – อาฬวิยํ ¶ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู อโธเตหิ ปาเทหิ เสนาสนํ อกฺกมึสุ, อลฺเลหิ จ ปาเทหิ เสนาสนํ อกฺกมึสุ, สอุปาหนาปิ เสนาสนํ อกฺกมึสุ, เสนาสนํ ทุสฺสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ปริกมฺมกตาย อาวุโส ภูมิยา นิฏฺุภนฺตสฺส จ ปริกมฺมกตํ ภิตฺตึ อปสฺสยนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – อาฬวิยํ ¶ ภนฺเต สมฺพหุเลว ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู ปริกมฺมกตาย ภูมิยา นิฏฺุภึสุ, ปริกมฺมกตํ ภิตฺตึ อปสฺสยึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – เสนาสนกฺขนฺธกํ ปุจฺฉิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ อาวุโส กติ อาปตฺติโย.
วิสฺสชฺชนา – เสนาสนกฺขนฺธกํ ¶ วิสฺสชฺชิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ ภนฺเต ติสฺโส อาปตฺติโย.
๗. สงฺฆเตทกกฺขนฺธก
ปุจฺฉา – กถํ ¶ อาวุโส ฉนฺนํ สกฺยกุมารานํ สห อุปาลิกปฺปเกน ปพฺพชฺชา อโหสิ, กถฺจ เนสํ วิเสโส อุทปาทิ.
วิสฺสชฺชนา – ภควา ภนฺเต อุปาลึ กปฺปกํ ปมํ ปพฺพาเชสิ, ปจฺฉา เต สกฺยกุมาเร, อถ ภนฺเต อายสฺมา ภทฺทิโย เตเนว อนฺตรวสฺเสน ติสฺโส วิชฺชา สจฺฉากาสิ, อายสฺมา อนุรุทฺโธ ทิพฺพจกฺขุํ อุปฺปาเทสิ, อายสฺมา อานนฺโท โสตาปตฺติผลํ สจฺฉากาสิ, เทวทตฺโต โปถุชฺชนิกํ อิทฺธึ อภินิปฺผาเทสิ. เอวํ โข ภนฺเต ฉนฺนํ สกฺยกุมารานํ อุปาลิกปฺปเกน สห ปพฺพชฺชา อโหสิ, เอวฺจ ปน ภนฺเต เตสํ วิเสสาธิคโม อโหสิ.
ปกาสนีย
ปุจฺฉา – ปกาสนียกมฺมํ ¶ อาวุโส กาตุํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต เทวทตฺตํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, เทวทตฺโต ภนฺเต ‘‘สราชิกาย มํ ภควา ปริสาย เขฬาสกวาเทน อปสาเทติ, สาริปุตฺตโมคฺคลฺลาเนว อุกฺกํสตี’’ติ กุปิโต อนตฺตมโน ภควติ อาฆาตํ พนฺธิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปกาสนีย
ปุจฺฉา – เทวทตฺตสฺส ¶ อาวุโส ปกาสนียกมฺมํ การาเปตฺวา กถํ ภควา ปกาเสตุํ อาณาเปสิ.
วิสฺสชฺชนา – ภควา ภนฺเต เทวทตฺตสฺส ปกาสนียกมฺมํ กาตุํ ปฺเปตฺวา อายสฺมนฺตํ สาริปุตฺตํ อามนฺเตสิ ‘‘เตน หิ ตฺวํ สาริปุตฺต เทวทตฺตํ ราชคเห ปกาเสหี’’ติ, เอวํ โข ภนฺเต เทวทตฺตสฺส ปกาสนียกมฺมํ กตฺวา เทวทตฺตํ ราชคเห ปกาเสตุํ ภควา อาณาเปสิ.
เทวทตฺต
ปุจฺฉา – กถํ ¶ อาวุโส เทวทตฺเตน ทุฏฺจิตฺเตน วธกจิตฺเตน ตถา คตสฺส รุหิรํ อุปฺปาเทตฺวา ปมํ อานนฺตริยํ กมฺมํ อุปจิตํ.
วิสฺสชฺชนา – ภควา ภนฺเต คิชฺฌกูฏสฺส ปพฺพตสฺส ฉายายํ จงฺกมิ, อถ ภนฺเต เทวทตฺโต คิชฺฌกูฏํ ปพฺพตํ อารุหิตฺวา มหตึ สิลํ ปวิชฺฌิ ‘‘อิมาย สมณํ โคตมํ ชีวิตา โวโรเปสฺสามี’’ติ, อถ โข ภนฺเต ทฺเว ปพฺพตกูฏานิ สมาคนฺตฺวา ตํ สิลํ สมฺปฏิจฺฉึสุ, ตโต ปปติกา อุปฺปติตฺวา ภควโต ปาเท รุหิรํ อุปฺปาเทสิ. เอวํ โข ภนฺเต เทวทตฺเตน ทุฏฺเน วธกจิตฺเตน ตถาคตสฺส รุหิรํ อุปฺปาเทตฺวา ปมํ อานนฺตริยกมฺมํ อุปจิตํ.
ปุจฺฉา – กุเลสุ ¶ อาวุโส ติกโภชนํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต เทวทตฺตํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, เทวทตฺโต ภนฺเต ปริหีนลาภสกฺกาโร สปริโส กุเลสุ วิฺาเปตฺวา วิฺาเปตฺวา ภฺุชิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อลํ ¶ เทวทตฺต, มา เต รุจฺจิ สงฺฆเภโท, ครุโก โข เทวทตฺต สงฺฆเภโทติอาทิโก อาวุโส โอวาโท ภควตา กตฺถ ทินฺโน, กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ทินฺโน.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต เทวทตฺตํ อารพฺภ ทินฺโน, เทวทตฺโต ภนฺเต สงฺฆเภทาย ปรกฺกมิ จกฺกเภทาย, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ทินฺโน.
อลํ ¶ เทวทตฺต, มา เต รุจฺจิ สงฺฆเภโท, ครุโก โข เทวทตฺต สงฺฆเภโท –
ปุจฺฉา – ‘‘สุกรํ สาธุนา สาธุํ, สาธุํ ปาเปน ทุกฺกรํ. ปาปํ ปาเปน สุกรํ, ปาปมริเยหิ ทุกฺกร’’นฺติ- อาวุโส ¶ อิทํ อุทานํ ภควตา กตฺถ อุทานิตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อุทานิตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต เทวทตฺตํเยว อารพฺภ อุทานิตํ, อายสฺมา ภนฺเต อานนฺโท ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย ราชคหํ ปิณฺฑาย ปาวิสิ, อถ โข ภนฺเต เทวทตฺโต เยนายสฺมา อานนฺโท เตนุปสงฺกมิ, อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ เอตทโวจ ‘‘อชฺชตคฺเค ทานาหํ อาวุโส อานนฺท อฺตฺเรว ภควตา อฺตฺเรว ภิกฺขุสงฺฆา อุโปสถํ กริสฺสามิ สงฺฆกมฺมํ กริสฺสามี’’ติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อุทานิตํ.
สุกรํ สาธุนา สาธุํ, สาธุํ ปาเปน ทุกฺกรํ;
ปาปํ ปาเปน สุกรํ, ปาปมริเยหิ ทุกฺกรํ.
ปุจฺฉา – เภทานุวตฺตกานํ ¶ อาวุโส ภิกฺขูนํ ถุลฺลจฺจยํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, อายสฺมา ภนฺเต สาริปุตฺโต ภควนฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา เอตทโวจ ‘‘สาธุ ภนฺเต เภทานุวตฺตกา ภิกฺขู ปุน อุปสมฺปชฺเชยฺยุ’’นฺติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
‘‘สาธุ ¶ ภนฺเต เภทานุวตฺตกา ภิกฺขู ปุน อุปสมฺปชฺเชยฺยุ’’นฺติ –
ปุจฺฉา – กิตฺตาวตา ¶ นุ โข อาวุโส สงฺฆราชิ โหติ โน จ สงฺฆเภโท, กิตฺตาวตา จ ปน สงฺฆราชิ เจว โหติ สงฺฆเภโท จ.
วิสฺสชฺชนา – เอกโต ภนฺเต เอโก โหติ, เอกโต ทฺเว จตุตฺโถ อนุสฺสาเวติ, สลากํ คาเหติ ‘‘อยํ ธมฺโม อยํ วินโย อิทํ สตฺถุสาสนํ อิมํ คณฺหถ อิมํ โรเจถาติ’’, เอเตเนว ภนฺเต นเยน จตุนฺนํ วา ปฺจนฺนํ วา ฉนฺนํ วา สตฺตนฺนํ วา อฏฺนฺนํ วา สงฺฆราชิ โหติ, โน จ สงฺฆเภโท, เอกโต ภนฺเต จตฺตาโร โหนฺติ, เอกโต จตฺตาโร, นวโม อนุสฺสาเวติ, สลากํ คาเหติ ‘‘อยํ ธมฺโม อยํ วินโย อิทํ สตฺถุสาสนํ อิมํ คณฺหถ อิมํ โรเจถา’’ติ, เอวํ โข ภนฺเต สงฺฆราชิ เจว โหติ สงฺฆเภโท จ. เอวํ โข ภนฺเต สงฺฆราชิ โหติ, โน จ สงฺฆเภโท, เอวฺจ ปน ภนฺเต สงฺฆราชิ เจว โหติ สงฺฆเภโท จ.
ปุจฺฉา – กิตฺตาวตา ¶ นุ โข อาวุโส สงฺโฆ ภินฺโน โหติ.
วิสฺสชฺชนา – อิธ ภนฺเต ภิกฺขู อธมฺมาทึ ธมฺมาทีนีติ ทีเปนฺติ, เต อิเมหิ อฏฺารสหิ วตฺถูหิ อปกสฺสนฺติ, อวปกสฺสนฺติ, อาเวนึ ¶ อุโปสถํ กโรนฺติ, อาเวนึ ปวารณํ กโรนฺติ, อาเวนึ สงฺฆกมฺมํ กโรนฺติ, เอวํ โข ภนฺเต สงฺโฆ ภินฺโน โหติ.
ปุจฺฉา – กิตฺตาวตา นุ โข อาวุโส สงฺโฆ สมคฺโค โหติ.
วิสฺสชฺชนา – อิธ ภนฺเต ภิกฺขู อธมฺมํ อธมฺโมติ ทีเปนฺติ, ธมฺมํ ธมฺโมติ ทีเปนฺติ, อวินยํ อวินโยติ ทีเปนฺติ…เป… ทุฏฺุลฺลํ อาปตฺตึ ทุฏฺุลฺลา อาปตฺตีติ ทีเปนฺติ, อทุฏฺุลฺลํ อาปตฺตึ อทุฏฺุลฺลา อาปตฺตีติ ทีเปนฺติ, เต อิเมหิ อฏฺารสหิ วตฺถูหิ น อปกสฺสนฺติ, น อวปกสฺสนฺติ, น อาเวนึ อุโปสถํ กโรนฺติ, น อาเวนึ ปวารณํ กโรนฺติ, น อาเวนึ สงฺฆกมฺมํ กโรนฺติ, เอตฺตาวตา โข ภนฺเต สงฺโฆ สมคฺโค โหติ.
ปุจฺฉา – สมคฺคํ ¶ อาวุโส สงฺฆํ ภินฺทิตฺวา กึ โส ปสวติ.
วิสฺสชฺชนา – สมคฺคํ โข ภนฺเต สงฺฆํ ภินฺทิตฺวา กปฺปฏฺิติกํ กิพฺพิสํ ปสวติ, กปฺปํ นิรยมฺหิ ปจฺจติ.
ปุจฺฉา – ภินฺนํ ¶ โข อาวุโส สงฺฆํ สมคฺคํ กตฺวา กึ โส ปสวติ.
วิสฺสชฺชนา – ภินฺนํ โข ภนฺเต สงฺฆํ สมคฺคํ กตฺวา พฺรหฺมํ ปฺุํ ปสวติ, กปฺปํ สคฺคมฺหิ โมทติ.
ปุจฺฉา – สงฺฆเภทํ ¶ ปุจฺฉิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ อาวุโส กติ อาปตฺติโย.
วิสฺสชฺชนา – สงฺฆเภทํ วิสฺสชฺชิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ ภนฺเต ทฺเว อาปตฺติโย.
๘. วตฺตกฺขนฺธก
ปุจฺฉา – อาคนฺตุกานํ ¶ อาวุโส ภิกฺขูนํ วตฺตํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล อาคนฺตุเก ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, อาคนฺตุกา ภนฺเต ภิกฺขู สอุปาหนาปิ อารามํ ปวิสึสุ, ฉตฺตปคฺคหิตาปิ อารามํ ปวิสึสุ, โอคุณฺิตาปิ อารามํ ปวิสึสุ, สีเสปิ จีวรํ กริตฺวา อารามํ ปวิสึสุ, ปานีเยนปิ ปาเท โทวึสุ, วุฑฺฒตเรปิ อาวาสิเก ภิกฺขู นาภิวาเทสุํ, นปิ เสนาสนํ ปุจฺฉึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ‘‘เตน หิ ภิกฺขเว อาคนฺตุกานํ ภิกฺขูนํ วตฺตํ ปฺเปสฺสามิ, ยถา อาคนฺตุเกหิ ภิกฺขูหิ สมฺมา วตฺติตพฺพํ, อาคนฺตุเกน ภิกฺขเว ภิกฺขุนา อิทานิ อารามํ ปวิสิสฺสามีติ อุปาหนา โอมฺุจิตฺวา นีจํ กตฺวา ปปฺโผเฏตฺวา คเหตฺวา ฉตฺตํ อปนาเมตฺวา สีสํ วิวริตฺวา สีเส จีวรํ ขนฺเธ กตฺวา สาธุกํ อตรมาเนน อาราโม ปวิสิตพฺโพ’’ เอวมาทินา ภนฺเต อาคนฺตุกานํ ภิกฺขูนํ วตฺตํ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – อาวาสิกานํ ¶ อาวุโส ภิกฺขูนํ วตฺตํ ภควตา กตฺถ กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ, กถฺจ ปน ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล อาวาสิเก ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต อาวาสิกา ภิกฺขู อาคนฺตุเก ภิกฺขู ทิสฺวา เนว อาสนํ ปฺเปสุํ, น ปาโททกํ ปาทปีํ ปาทกถลิกํ อุปนิกฺขิปึสุ, น ปจฺจุคฺคนฺตฺวา ปตฺตจีวรํ ปฏิคฺคเหสุํ, น เสนาสนํ ปฺเปสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ –
‘‘อาวาสิเกน ภิกฺขเว ภิกฺขุนา อาคนฺตุกํ ภิกฺขุํ วุฑฺฒตรํ ทิสฺวา อาสนํ ปฺเปตพฺพํ, ปาโททกํ ปาทปีํ ปาทกถลิกํ อุปนิกฺขิปิตพฺพํ, ปจฺจุคฺคนฺตฺวา ปตฺตจีวรํ ปฏิคฺคเหตพฺพํ ¶ ปานีเยน ปุจฺฉิตพฺโพ’’ เอวมาทินา ภนฺเต อาวาสิกานํ ภิกฺขูนํ วตฺตํ ภควตา ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – คมิกานํ ¶ อาวุโส ภิกฺขูนํ วตฺตํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ, กถฺจปน ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล คมิเก ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต คมิกา ภิกฺขู ทารุภณฺฑํ มตฺติกาภณฺฑํ อปฺปฏิสาเมตฺวา ทฺวารวาตปานํ วิวริตฺวา เสนาสนํ อนาปุจฺฉา ปกฺกมึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ‘‘คมิเกน ภิกฺขเว ภิกฺขุนา ทารุภณฺฑํ ปฏิสาเมตฺวา ทฺวารวาตปานํ ถเกตฺวา เสนาสนํ อาปุจฺฉา ปกฺกมิตพฺพํ’’ เอวมาทินา ภนฺเต อากาเรน ภควตา คมิกานํ ภิกฺขูนํ วตฺตํ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ภตฺตคฺเค ¶ อาวุโส อนุโมทิตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ¶ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู ภตฺตคฺเค นานุโมทึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – ภิกฺขูนํ อาวุโส ภตฺตคฺควตฺตํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ทุนฺนิวตฺถา ทุปฺปารุตา อนากปฺปสมฺปนฺนา ภตฺตคฺคํ คจฺฉึสุ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ‘‘สเจ อาราเม กาโล อาโรจิโต โหติ, ติมณฺฑลํ ปฏิจฺฉาเทนฺเตน ปริมณฺฑลํ นิวาเสตฺวา กายพนฺธนํ พนฺธิตฺวา สคุณํ กตฺวา สงฺฆาฏิโย ปารุปิตฺวา คณฺิกํ ปฏิมฺุจิตฺวา โธวิตฺวา ¶ ปตฺตํ คเหตฺวา สาธุกํ อตรมาเนน คาโม ปวิสิตพฺโพ’’ติ เอวมาทินา ภนฺเต ภตฺตคฺควตฺตํ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ภิกฺขูนํ ¶ อาวุโส เสนาสนวตฺตํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ, กถฺจ ตํ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ปฺตฺตํ, ฉพฺพคฺคิยา ภนฺเต ภิกฺขู ภิกฺขูสุ อชฺโฌกาเส จีวรํ กโรนฺเตสุ ปฏิวาเต องฺคเณ เสนาสนํ ปปฺโผเฏสุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ‘‘ยสฺมึ วิหาเร วิหรติ, สเจ โส วิหาโร อุกฺลาโป โหติ, สเจ อุสฺสหติ โสเธตพฺโพ’’ติ เอวมาทินา ภนฺเต ภิกฺขูนํ เสนาสนวตฺตํ ภควตา ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – สมาจารํ ปุจฺฉิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ อาวุโส กติ อาปตฺติโย.
วิสฺสชฺชนา – สมาจารํ วิสฺสชฺชิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ ภนฺเต เอกา อาปตฺติ.
๙. ปาติโมกฺขฏฺปนกฺขนฺธก
ปุจฺฉา – สาปตฺติเกน ¶ อาวุโส ปาติโมกฺขํ สุณนฺตสฺส ปาติโมกฺขํ เปตุํ ภควตา กตฺถ ปฺตฺตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต อฺตรํ ปุคฺคลํ ทุสฺสีลํ ปาปธมฺมํ อารพฺภ ปฺตฺตํ, อฺตโร ภนฺเต ปุคฺคโล ทุสฺสีโล ปาปธมฺโม ตทหุโปสเถ สงฺฆมชฺเฌ นิสินฺโน อโหสิ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ ปฺตฺตํ.
ปุจฺฉา – ปนํ ¶ อาวุโส ปุจฺฉิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ อาวุโส กติ อาปตฺติโย.
วิสฺสชฺชนา – ปนํ วิสฺสชฺชิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ ภนฺเต เอกา อาปตฺติ.
๑๐. ภิกฺขุนิกฺขนฺธก
ปุจฺฉา – อฏฺหิ ¶ อาวุโส ครุธมฺเมหิ อุปสมฺปทา ภควตา กตฺถ อนฺุาตา, กสฺส อนฺุาตา, กิสฺมิฺจ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตา.
วิสฺสชฺชนา – เวสาลิยํ ภนฺเต มหาปชาปติยา โคตมิยา อนฺุาตา, มหาปชาปติ ภนฺเต โคตมี สูเนหิ ปาเทหิ รโชกิณฺเณน คตฺเตน ทุกฺขี ทุมฺมนา อสฺสุมุขี รุทมานา พหิทฺวารโกฏฺเก อฏฺาสิ, อถ โข ภนฺเต อายสฺมา อานนฺโท มหาปชาปตึ โคตมึ ตํ การณํ ปุจฺฉิตฺวา ภควนฺตํ จตุกฺขตฺตุํ ยาจิ มาตุคามสฺส ตถาคตปฺปเวทิเต ธมฺมวินเย อาคารสฺมา อนาคาริยํ ปพฺพชฺชํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตา.
ปุจฺฉา – ภิกฺขูหิ ¶ อาวุโส ภิกฺขุนิโย อุปสมฺปาเทตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – เวสาลิยํ ภนฺเต มหาปชาปตึ โคตมึ อารพฺภ อนฺุาตํ, มหาปชาปติ ภนฺเต โคตมี ภควนฺตํ เอตทโวจ ‘‘กถาหํ ภนฺเต อิมาสุ สากิยานีสุ ปฏิปชฺชามี’’ติ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – เอกโต ¶ อุปสมฺปนฺนาย อาวุโส ภิกฺขุนิสงฺเฆ วิสุทฺธาย ภิกฺขุสงฺเฆ อุปสมฺปาเทตุํ ภควตา กตฺถ อนฺุาตํ, กํ อารพฺภ กิสฺมึ วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ อนฺุาตํ, สมฺพหุลา ภนฺเต ภิกฺขู ภิกฺขุนีนํ อนฺตรายิเก ธมฺเม ปุจฺฉึสุ, อุปสมฺปทาเปกฺขาโย วิตฺถายึสุ, มงฺกู อเหสุํ, น สกฺขึสุ วิสฺสชฺเชตุํ, ตสฺมึ ภนฺเต วตฺถุสฺมึ อนฺุาตํ.
ปุจฺฉา – ภิกฺขุนิกฺขนฺธกํ ¶ ปุจฺฉิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ อาวุโส กติ อาปตฺติโย.
วิสฺสชฺชนา – ภิกฺขุนิกฺขนฺธกํ วิสฺสชฺชิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ ภนฺเต ทฺเว อาปตฺติโย.
๑๑. ปฺจสติกกฺขนฺธก
ปม สํคายนา
ปุจฺฉา – ปฺจสติกํ ¶ ปุจฺฉิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ อาวุโส กติ อาปตฺติโย.
วิสฺสชฺชนา – ปฺจสติกํ วิสฺสชฺชิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ ภนฺเต น กตมา อาปตฺติ.
๑๒. สตฺตสติกกฺขนฺธก
ทุติย สํคายนา
ปุจฺฉา – สตฺตสติกํ ¶ ปุจฺฉิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ อาวุโส กติ อาปตฺติโย.
วิสฺสชฺชนา – สตฺตสติกํ วิสฺสชฺชิสฺสํ, สนิทานํ สนิทฺเทสํ. สมุกฺกฏฺปทานํ ภนฺเต น กตมา อาปตฺติ.
ปุจฺฉา – กสฺส ¶ อาวุโส วจนํ.
วิสฺสชฺชนา – ภควโต ภนฺเต วจนํ อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส.
ปุจฺฉา – เก อาวุโส สิกฺขนฺติ.
วิสฺสชฺชนา – เสกฺขา จ ภนฺเต ปุถุชฺชนกลฺยาณกา จ สิกฺขนฺติ.
ปุจฺฉา – เก ¶ อาวุโส สิกฺขิตสิกฺขา.
วิสฺสชฺชนา – อรหนฺโต ภนฺเต สิกฺขิตสิกฺขา.
ปุจฺฉา – กตฺถ อาวุโส ิตํ.
วิสฺสชฺชนา – สิกฺขากาเมสุ ภนฺเต ิตํ.
ปุจฺฉา – เกนาวุโส อาภตํ.
วิสฺสชฺชนา – ปรมฺปราย ภนฺเต อาภตํ.