📜
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส
ธมฺมนีติ
วนฺทิตฺวา รตนํ เสฏฺํ ¶ , นิสฺสาย ปุพฺพเก ครุํ;
นิติธมฺมํปวกฺขามิ, สพฺพโลกสุขาวหํ.
อาจริโยจสิปฺปฺจ, ปฺาสุตํกถาธนํ;
เทโสจนิสฺสโยมิตฺตํ, ทุชฺชโนสุชโนพลํ.
อิตฺถีปุตฺโตจทาโสจ ¶ , ฆราวาโสกตากโต;
าตพฺโพจอลงฺกาโร, ราชธมฺโมปเสวโก;
ทุกาทิมิสฺสโกเจว, ปกิณฺณโกติมาติกา.
กินฺเตหิปาทสุสฺสสา ¶ , เยสํนตฺถิครูนิห;
เยตปฺปาทรโชกิณฺณา, เตวสาธูวิเวกิโน.
วินาครูปเทสนฺตํ, พาโลลงฺกตฺตุมิจฺฉติ;
สมฺปาปุเณนวิฺูหิ, หสภาวํกถํนุโส.
อุฏฺานาอุปฏฺานาจ, สุสฺสุสาปริจาริกา;
สกฺกจฺจํสิปฺปุคฺคหณํ, ครุํอาราธเยพุโธ.
อุปชฺฌาจริยานฺจ ¶ , มาตาปิตูนเมวจ;
สกฺกจฺจํโยนุปฏฺาติ, สุโตปิตสฺสตาทิโส.
อุปชฺฌาจริยานฺจ, มาตาปิตูนเมวจ;
สกฺกจฺจํโยอุปฏฺาติ, สุโตปิตสฺสตาทิโส;
สมฺมาอุปปริกฺขิตฺวา;
อกฺขเรสุปเทสุจ;
โจรฆาโตสิสฺโสสิยา,
ครุโจรฏฺฏการโก.
ปณฺฑิโตสุตสมฺปนฺโน ¶ , ยตฺถอตฺถีติ เจสุโต;
มหุสฺสาเหนตํานํ, คนฺตพฺพํวสุเตสินา.
สุขํรุกฺขสฺสฉายาว, ตโตาติมาตาปิตุ;
ตโตอาจริโยรฺโ, ตโตชินสฺสสาสนํ.
ปาสาณฉตฺตํครุกํ, ตโตเทวานจิกฺขนํ;
ตโตวุฑฺฒานโมวาโท, ตโตชินสฺสสาสนํ.
ตุลํสลฺลหุกํโลเก ¶ , ตโตจปลชาติโก;
ตโตวุฑฺฒานโนวาโท, ยติธมฺเมปมาทโก.
สุติสมฺมุติสงฺขฺยาจ, โยคานิติวิเสสกา;
คนฺธพฺพาคณิกาเจว, ธนุเพทาจปูรณา.
ติกิจฺฉาอิติหาสาจ ¶ , โชติมายาจฉนฺทติ;
เกตุมนฺตาจสทฺทาจ, สิปฺปาฏฺารสกาอิเม.
อลสสฺสกุโตสิปฺปํ, อสิปฺปสฺสกุโตธนํ;
อธนสฺสกุโตมิตฺตํ, อมิตฺตสฺสกุโตสุขํ;
อสุขสฺสกุโตปฺุํ, อปฺุสฺสกุโตนิพฺพานํ.
สิปฺปํสมํธนํนตฺถิ, สิปฺปํโจรานคณฺหนฺติ;
อิธโลเกสิปฺปํมิตฺตํ, ปรโลเกสุขาวหํ.
โพธปุตฺรสทาวิตฺยํ ¶ , มาเขทาจริยํครุํ;
สเทเสปูชิโตราชา, พุโธสพฺพตฺถปูชิโต.
โพธปุตฺรกิมาลสฺเส, อโพโธภารวาหโก;
โพธโกปูชิโต โลเก, โพธปุตฺรทิเนทิเน.
รูปโยพฺพนฺนสมฺปนฺนา, วิสาลกุลสมฺภวา;
วิตฺยาหีนานโสภนฺติ, นิคนฺธาอิวกึสุกา.
มาตาสตฺรุรุปิตาจ ¶ , พาลกาเลนสิกฺขิต;
น โสภติสภามชฺเฌ, หํสมชฺเฌพโกยถา.
คุโณเสฏฺงฺคตํยาติ, นอุจฺเจสยเนวเส;
ปาสาทสีขเรวาโส, กาโกกึครุโฬสิยา.
สพฺพสุตมธิยเต, หีนมุกฺกฏฺมชฺฌิเม;
สพฺพสฺสอตฺถํชาเนยฺย, นจสพฺพํปโยชเย.
นโลเกโสภเตมุฬฺโห ¶ ,
เกวลตฺตปสํสโก;
อปิสมฺปิหิโตกูเป,
กตวิชฺโชปกาสิโต.
มทนฺตทมนํสตฺถํ, ขลานํกุรุเตมทํ;
จกฺขุสงฺขารกํเตชํ, อุลูกานมิวนฺธกํ.
โภชนํเมถุนํนิทฺทา,
คเวโปเสจวิชฺชติ;
วิชฺชาวิเสโสโปสสฺส,
ตํหีโนโคสโมภเว.
โยสิสฺโสสิปฺปโลเภน ¶ , พหุํพหุํวคณฺหาติ;
มุโควสุปินํปสฺสํ, นสกฺกากถิตุํ ปรํ.
สุสฺสุสาสุตวฑฺฒนา, ปฺายวฑฺฒนํสุตํ;
ปฺายอตฺถํชานนฺติ, าโตอตฺโถสุขาวโห.
อนาคตํภยํทิสฺวา ¶ , ทูรโตปริวชฺชเย;
อาคตฺจภยํทิสฺวา, อภิโตโหติปณฺฑิโต.
โลภํโกธํมทํมานํ, ตนฺทึอิสฺสํปมตฺตกํ;
โสณฺฑํนิทฺทาลุกํมกฺขํ, มจฺเฉรฺจชเหพุโธ.
สทฺธาหิริจโอตฺตปฺปํ, พาหุสจฺจํวิรํสติ;
ปฺาจสตฺตธมฺเมหิ, สมฺปนฺโนปณฺฑิโตมโต.
ทิฏฺเธมฺเมจโยอตฺโถ ¶ ,
โยจตฺโถสมฺปรายิโก;
อตฺถาภิสมยาธีโร,
ปณฺฑิโตติปวุจฺจติ.
สภาวสทิสํวากฺยํ, สภาวสทิสํปิยํ;
สภาวสทิสํโกธํ, โยชานาติสปณฺฑิโต.
ภูปาโลปณฺฑิโตนิจฺจํ, เนวตุลฺโยกุทาจนํ;
สเทเสปูชิโตราชา, พุโธสพฺพตฺถปูชิโต.
ปณฺฑิตสฺสปสํสาย ¶ , ทณฺโฑพาเลนทิยฺยเต;
ปณฺฑิโตปณฺฑิเตเนว, วณฺณิโตวสุวณฺณิโต.
อตฺตนายทิเอเกน, วินิเถนมหาชนา;
วินยํยนฺติสพฺเพปิ, โกธํนาเสยฺยปณฺฑิโต.
สรีรสฺสคุณานฺจ, ทูรมจฺจนฺตมนฺตรํ;
สรีรํขณวิทฺธํสิ, คุณาตุกปฺปายิโน.
อตฺถํมหนฺตมาปชฺชํ, วิชฺชํสมฺปตฺติเมวจ;
วิจเรยฺยามานถทฺโธ, ปณฺฑิโตโสปวุจฺจติ.
นาลพฺภมติปตฺเถนฺติ ¶ , นฏฺมฺปินจโสจเร;
วิปฺปตฺยฺจนมุยฺหนฺติ, เยนราเตวปณฺฑิตา.
คณฺิาเนเอกปเท, นาติมฺเยฺยปณฺฑิโต;
กิมกฺโกเวฬุปพฺภาโร, ติมหาทีปภานุโท.
คุณโทเสสุเนเกน, อตฺถิโกจิวิวชฺชิโต;
สุขุมาลปทุมสฺส, นฬํภวติกกฺขฬํ.
สุมหนฺตานิสตฺถานิ, ธารยนฺตาพหุสฺสุตา;
เฉทาโยสํสยานนฺตุ, กฺลิสฺสนฺติโลภโมหิตา.
โทสํปิสคุเณทิสฺวา ¶ , คุณวาทีวทนฺติน;
นโลโกวิชฺชมานมฺปิจนฺเทปสฺสติลฺชนํ.
สกึปิวิฺูธีเรน, กโรติสหสงฺคมํ;
อตฺตตฺถฺจปรตฺถฺจ, นิพฺพานนฺตํสุขํลเภ.
นทีตีเรฏฺิเตกูเป, อรณิตาลวณฺฑเก;
นวทาปาทินตฺถีติ, นมุเขวจนํตถา.
ปณฺฑิโตอปุฏฺโเภรี ¶ , ปชฺชุนฺโนโหติปุจฺฉิโต;
พาโลปุฏฺโอปุฏฺโปิ, พหุํวิกตฺถเตสทา.
คุณสมฺปนฺนลงฺกาโร, สพฺพสตฺตหิตาวโห;
ปรตฺตตฺถํนจเรยฺย, กุโตโสปณฺฑิโตภเว.
สปรตฺถํจเรธีโร, อสกฺโกนฺโตสกํจเร;
ตมฺปิเจวอสกฺโกนฺโต, ปาปาตฺตานํวิโยชเย.
สพฺพํสุณาติโสเตน ¶ , สพฺพํปสฺสติจกฺขุนา;
นจทิฏฺํสุตํธีโร, สพฺพิจฺฉิตุมรหติ.
จกฺขุมาสฺสยถาอนฺโธ, โสตวาพธิโรยถา;
ปฺาวาปิยถามุโค, พลวาทุพฺพโลริว;
อถอตฺเถสมุปฺปนฺเน, สเยยฺยมตสายิตํ.
อติชาตํมนุชาตํ, ปุตฺตมิจฺฉนฺติปณฺฑิตา;
อวชาตํนอิจฺฉนฺติ, โยโหติกุลฉินฺนโก.
ตโยวปณฺฑิตาสตฺเถ ¶ , อหเมวาติวาทิจ;
อหมปิติวาทีจ, นาหนฺติจอิเมตโย;
นสาสภายตฺถนสนฺติสนฺโต,
นเตสนฺโตเยนวทนฺติธมฺมํ;
ราคฺจโทสฺจปหายโมหํ,
ธมฺมํภณนฺตาวภวนฺติสนฺโต.
พาเลจุมฺมตฺตเกภูเป, คุรุมาตาปิตูสฺวปิ;
สงฺเฆเชเจภาตริ, นโทสากริยาพุธา.
อตฺตนามโนตาปฺจ ¶ , ฆเรทุจฺจริตานิจ;
วฺจนฺจอวมานํ, มติมานปกาสเย.
ปรทารํชเนตฺตึว, เลฑฺฑุํวปรสนฺตกํ;
อตฺตาวสพฺพสตฺตานํ, โยปสฺสติสปณฺฑิโต.
สเนมิตฺตํกลุเสนธมฺมํ,
ปโรปตาเปนสมิทฺธิภาวํ;
สุเขนวิชฺชํผรุเสนนารึ,
อิจฺฉนฺติเยเตนเจวปณฺฑิตา.
นิปุเณสุหเมเสยฺย ¶ , วิจินิตฺวาสุตตฺถิโก;
สตฺตํหุกฺขลิยํปกฺกํ, ภาชเนปิตถาภเว.
วสุํคณฺหนฺติทูรฏฺา, ปพฺพเตรตโนจิเต;
นมิลกฺขาสมีปฏฺา, เอวํพาลาพหุสฺสุเต.
หิรฺเนมิคานํว ¶ , สุสีเลนอสีลิโน;
อธมฺมิกสฺสธเมน, พาลานมฺปิสุเตนกึ.
อปฺปสฺสุตายํปุริโส, พลิพทฺโธวชีวติ;
มํสานิตสฺสวฑฺฒนฺติ, ปฺาตสฺสนวฑฺฒติ.
อปฺปสฺสุโตสุตํอปฺปํ, พหุมฺติมานิโก;
สินฺธูทกํอปสฺสนฺโต, กูเปโสยํวมณฺฑุโก.
ตทมินาปิชานาถ ¶ , โสพฺเภสุปตีเรสุจ;
สณนฺตายนฺติกุโสพฺภา, ตุณฺหียนฺติมโหทธี.
สุภาสิตํอุตฺตมมาหุสนฺโต,
ธมฺมํภเณนาธมฺมํ, ตํทุติยํ;
ปิยํภเณนาปิยํตํตติยํ,
สจฺจํภเณนาลิกํตํจตุตฺถํ.
สีหเมทาสุวณฺเณว ¶ , นจติฏฺนฺติรจเต;
ปณฺฑิตานํกถาวากฺยํ นจติฏฺติทุชฺชเน.
มหาเตโชปิเตโชยํ, มตฺติกํนมุทุํกเร;
อาโปปาเปติมุทุกํ, สาธุวาจาจกกฺขฬํ;
มุทุนาวริปุํเชติ, มุทุนาเชติทารุณํ;
นาสิทฺธิมุทุนากิฺจิ, ยโตโตมุทุนาชเย.
จนฺทนํ ¶ สีตลํ โลเก, ตโต จนฺทํว สีตลํ;
จนฺทน จนฺท สีตมฺหา, สาธุวากฺยํ สุภาสิตํ.
สีตวาโจ พหุมิตฺโต, ผรุโสตุ อมิตฺตโก;
อุปมํ เอตฺถ าตพฺพา, จนฺทสูริยราชุนํ.
ปตฺตกลฺโลทิตํอปฺปํ, วากฺยํสุภาสิตํภเว;
ขุทฺทิตสฺสกทนฺนมฺปิ, ภุตฺตํสาทุรโสภเว.
สตฺถกาปิพหุวาจา ¶ , นาทราพหุภาณิโน;
โสปการมฺปฺยุทาสีนํ, นนุทิฏฺํนทีชลํ.
นาติเวลํปภาเสยฺย, นตุณฺหิสพฺพทาสิยา;
อวิกิณฺณํมิตํวากฺยํ, ปตฺตกาเลอุทีรเย.
อิจฺฉิตพฺเพสุกมฺเมสุ, วาจายกุสลํมูลํ;
วาจายกุสเลนฏฺเ, อิจฺฉิตพฺพํนสิชฺฌติ.
หตฺถปาทาสิโรปิฏฺิ, กุจฺฉิปฺจอิเมชนา;
มุขเมวูปเสวนฺติ, สทาวอนุสาสิตา.
สทฺธาธนํสีลธนํ ¶ , หิริโอตฺตปฺปิยํธนํ;
สุตธนฺจจาโคจ, ปฺาเวสตฺตมํธนํ.
อิตฺถีนฺจธนํรูปํ, ปุริสานํธนํกุลํ;
อุรคานํธนํวิสํ, ภูปาลานํธนํพลํ;
ภิกฺขูนฺจธนํสีลํ, พฺรหฺมณานํธนํวิชฺชา.
นรูปํนจปฺาณํ ¶ , นจกุลฺจสมฺภโว;
กาลวิปฺปตฺติสมฺปตฺเต, ธนเมววิเสสกํ.
ธนหีนํจเชมิตฺตา, ปุตฺตทาราสโหทรา;
ธนวนฺตํวเสวนฺติ, ธนํโลเกมหาสขา.
สตฺตาสทูปเสวนฺติ, โสทกํวาปิอาทิกํ;
สโภคํสธนฺเจว, ตุจฺฉาเตเจชหนฺติเต.
อตฺตนาวกตาลกฺขี ¶ , อลกฺขีอตฺตนากตา;
นหิลกฺขึอลกฺขิฺจ, อฺโอฺสฺสการิโต.
ธนวาโชติโยราชา, นทีเวชฺโชตถาอิเม;
ปฺจยตฺถนวิชฺชนฺติ, นตตฺถทิวสํวเส.
ยตฺถเทเสนสมาโน ¶ , นปีตินจพนฺธโว;
นจวิชฺชาคโมโกจิ, นตตฺถทิวสํวเส.
อมานนายตฺถสิยา, สนฺตานํอวมานนํ;
หีนสมานนาวาปิ, นตตฺถทิวสํวเส.
เทสโมสชฺชคจฺฉนฺติ, สีหาสปฺปุริสาคชา;
ตตฺเตวนิธนํยนฺติ, กากากาปุริสามิคา.
ยตฺถาลโสจทกฺโขจ ¶ , สูโรภิรุสมปูชา;
นสนฺโตตตฺถวสนฺติ, อวิเสสกเรนโก.
จลตฺเยเกนปาเทน, ติฏฺตฺเยเกนปณฺฑิโต;
นาสมิกฺขฺยปรํานํ, ปุพฺพมายตนํจเช.
านภฏฺานโสภนฺเต, ทนฺตาเกสานขานรา;
อิติวิฺายมติมา, สานํนลหุํจเช.
คุโณสพฺพฺุตุลฺโยปิ, สีทตฺเยโกอนิสฺสโย;
อนคฺฆํรตนํมณิ, เหมํนิสฺสายโสภเต.
นเสเวผรุสํสามึ, ตํปิเสเวนมจฺฉรึ;
ตโตนิคฺคณฺหิกํสามึ, เนวาปคฺคณฺหิกํตโต.
ปโรกฺเขคุณหนฺตารํ ¶ , ปจฺจกฺเขปิยภาณินํ;
ตาทิสํโนปเสเวยฺย, วิสกุมฺภํปโลภิตํ.
ปิฏฺิโตกฺกํนิเสเวยฺย, นิเสเวอคฺคิกุจฺฉินา;
สามีนํสพฺพกาเยน, ปรโลกํอมุฬฺหโก.
นเสเวกตปาปมฺหิ, น เสวาลิกวาทเน;
นเสเวอตฺตทตฺถมฺหิ, นเสเวอติสนฺตเก.
มหนฺตํนิสฺสยํกตฺวา ¶ , ขุทฺทโกปิมหาภเว;
เหมปพฺพตํนิสฺสาย, เหมปกฺขีภวนฺติเต.
อสหาโยสมตฺโตปิ, เตชสีกึกริสฺสติ;
นิวาตสณฺิโตอคฺคิ, สยเมวูปสมฺมติ.
รุกฺขาสุภูมินิสฺสาย, ปุปฺผผลํปวฑฺฒติ;
สปฺปูริสูปนิสฺสาย, มหาปฺุํปวฑฺฒติ.
อนลโสอจณฺฑิกฺโก ¶ , อสฏฺโสุจิสจฺจวา;
อลุทฺโธอตฺถกาโมจ, ตมุตฺตํอุตฺตโมนโร.
อหิเตปฏิเสโธจ, หิเตสุจนิโยชโก;
พฺยสเนจาปริจฺจาโค, สงฺเขปํมิตฺตลกฺขณํ.
อาตุเรพฺยสเนสเจ ¶ , ทุพฺภิกฺเขปรวิคฺคเห;
ราชทฺวาเรสุสาเนจ, สงฺเขปํมิตฺตลกฺขิณํ.
หิเตสโนสุมิตฺโตจ, วิฺูจทุลฺลโภชโน;
ยโถสธฺจสาทฺุจ, โรคหารีจสชฺชโน.
โยธุวานิปริจชฺช, อธุวาโนปเสวติ;
ธุวานิตสฺสนสฺสนฺติ, อธุเวสุกถาวกา.
ลุทฺธมตฺเถนคณฺเหยฺย ¶ , ถทฺธมฺชถิกมฺมุนา;
ฉนฺทานุวตฺติยามุฬฺหํ, ยถาภูเตนปณฺฑิตํ.
สจฺจาภิกฺขณสํสคฺคา, อสโมสรเณนจ;
เอเตนมิตฺตาชิรนฺติ, อกาเลยาจเนนจ.
ตสฺมานาภิกฺขณํคจฺเฉ, นจคจฺเฉจิราจิรํ;
กาเลนยาจํยาเจยฺย, เอวํมิตฺตานชียเร.
เยนมิตฺเตนสํสคฺคา ¶ , โยคกฺเขโมวิหียติ;
ปุพฺเพวชฺฌภวํตสฺส, รกฺเขยฺยคฺคึวปณฺฑิโต.
เยนมิตฺเตนสํสคฺคา, โยคกฺเขโมปวฑฺฒติ;
กเรยฺยตฺตสมํวุตฺตึ, สพฺพกิจฺเจสุปณฺฑิโต.
ปพฺเพปพฺเพกเมนุจฺฉุ, วิเสสรสวาคฺคโต;
ตถาสุเมตฺติโกสาธุ, วิปริตฺโตวทุชฺชโน.
เตเนวมุนินาวุตฺตํ ¶ , ธมฺมาเยเกจิโลกิยา;
ตตาโลกุตฺตราเจว, ธมฺมานิพฺพานคามิโน.
กลฺยาณมิตฺตมาคมฺม, สพฺเพเตโหนฺติปาณินํ;
ตสฺมากลฺยาณมิตฺเตสุ, กาตพฺพํหิสทาทรํ.
โยหเวกตฺูกตเวทิธีโร,
กลฺยาณมิตฺเตทฬฺหภตฺติจโหติ;
ทุกฺขิตสฺสสกฺกจฺจํกโรติกิจฺจํ,
ตพฺภาวํสปฺปุริสํวทนฺติโลเก.
หิตกาโรปโรพนฺธุ ¶ , พนฺธูปิอหิโตปโร;
อหิโตเทหโชพฺยาธิ, หิตมารฺโมสธํ.
ปทุมํวมุขยสฺส, วาจาจนฺทนสีตลํ;
มธุติฏฺติชิวฺหคฺเค, หทเยสุหลาหลํ;
ตาทิสํโนปเสเวยฺย, ตํมิตฺตํปริวชฺชเย.
กตฺวานกุสลํกมฺมํ ¶ , กตฺวาน, กุสลํปุเร;
สุขิตํทุกฺขิตํโหนฺตํ, โสพาโลโยนปสฺสติ.
กาลกฺเขเปนหาเปติ, ทานสีลาทิกํชโฬ;
อถิรํปิถิรํมฺเ, อตฺตานํสสฺสตีสมํ.
พาโลธปาปกํกตฺวา, นตํฉฏฺฏิตุมุสฺสเห;
กึพฺยคฺฆอาทิคจฺฉนฺโต, ปทํมกฺเขตุมุสฺสเห.
นิทฺธโนปิจกาเมติ ¶ , ทุพฺพโลเวริกํกโร;
มนฺทสตฺโถวิวาทตฺถี, ติวิธํมุฬฺหลกฺขณํ.
อนวฺหายํคมยนฺโต, อปุจฺฉาพหุภาสโก;
อตฺตคฺคุณํปสํสนฺติ, ติวิธํหีนลกฺขณํ.
ยถาจุฏฺฏมฺปราปกฺกา, พหิรตฺตกเมวจ;
อนฺโตกิมิลปูรโณ, เอวํทุชฺชนธมฺมตา.
ยทูนกํสณติตํ, ยํปูรํสนฺตเมวตํ;
อฑฺฒกุมฺภุปโมพาโล, ยํปูรกุมฺโภวปณฺฑิโต.
พุเธหิสาสมาโนปิ ¶ , ขโลพหุตเกตโว;
ฆํสิยมาโนปงฺคาโร, นิลมตฺตํนิคจฺฉติ.
มุฬฺหสิสฺโสปเทเสน, กุนารีภรเณนจ;
ขลสตฺตูหิสํโยคา, ปณฺฑิโตปฺยวสีทติ.
จารุตาปรทาราย, ธนํโลกตปตฺติยา;
ปสุตํสาธุนาสาย, ขเลขลตราคุณา.
อิโตหาสตรํโลเก ¶ , กิฺจิตสฺสนวิชฺชติ;
ทุชฺชโนติจยํอาห, สุชนํทุชฺชโนสยํ.
นวินาปรวาเทน, รมนฺติทุชฺชนาขลุ;
นสาสพฺพรเสภุตฺวา, วินาสุทฺเธนตุสฺสติ.
ตปฺปเตยาติสมฺพนฺธํ, ทฺรวํภวตฺยวนตํ;
มุทุทุชฺชนจิตฺตํน กึโลเหนปมียเต.
ตสฺมาทุชฺชนสํสคฺคํ ¶ , อาสิวีสมิโวรคํ;
อารกาปริวชฺเชยฺย, ภูตกาโมวิจกฺขโณ.
ทุชฺชเนนหิสํสคฺคํ, สตฺตุตาปินยุชฺชติ;
ตตฺโตวฑยฺหตฺยงฺคาโร, สนฺโตกาฬายตํกโร;
ทุชฺชโนวชฺชนีโยว, วิชฺชายาลงฺกโตปิเจ;
มณินาลงฺกโตสนฺโต, สพฺโพกึนุภยํกโร.
อคฺคิโนทหโตทายํ, สขาภวติมาลุโต;
โสเอวทีปํนาเสติ, ขเลนตฺเถวมิตฺตตา.
สพฺโพทุฏฺโขโลทุฏฺโ ¶ , สพฺพาทุฏฺตโรขโล;
มนฺโตสเธหิโสสพฺโพ, ขโลเกนุปสมฺมติ.
หทยฏฺเนสุเตน, ขโลเนวสุสีลวา;
มธุนาโกฏรฏฺเน, นิมฺโพกึมธุโรภเว.
อสตํสมฺปโยเคน, สนฺโตปิอสนฺโตภเว;
มคฺโคกจวรยุตฺโต, อุชุมฺปิอสาธุภเว.
ปุติมจฺฉํกุสคฺเคน ¶ , โยนโรอุปนยฺหติ;
กุสาปิปุตึวายนฺติ, เอวํพาลุปเสวนา.
พาลํนปสฺเสนสุเณ, นจพาเสนสํวเส;
พาเลนาลาปสลฺลาปํ, นกเรนจโรจเย.
อนยํเนติทุมฺเมโธ, อธุรายนิยฺุชติ;
ทุนฺนโยเสยฺยโสโหติ, สมฺมาวุตฺโตปิกุปฺปติ;
วินยํโสนชานาติ, สาธุเสนอทสฺสนํ.
ยาวชีวํปิเจพาโล ¶ , ปณฺฑิตํปยิรูปาสิ;
นโสธมฺมํวิชานาติ, ทพฺพิสูปรสํยถา.
ผลํเวกทลึหนฺติ, หนฺติเวฬุนฬํผลํ;
สกฺกาโรกาปุริสํหนฺติ, คพฺโภอสฺสตรึยถา.
สุนโขสุนขํทิสฺวา, ทนฺตํทสฺเสติหึสิตุํ;
ทุชฺชโนทุชฺชนํทิสฺวา, โรสยํหึสมิจฺฉติ.
มณฺฑูโกปินุกฺโกสีโห ¶ , สุกโรปินุกฺโกทีปิ;
พิลาโรสทิโสพฺยคฺโฆ, ทุปฺปฺโปินปฺวา.
มณฺฑูโกปิสีโหวิย,
กาโกคณฺเหปิฺเปิฺเ;
พาโลจปณฺฑิโตวิย,
ธีโรปุจฺเฉวเยวเย.
กาโกทุฏฺโสกุเณสุ, ฆเรทุฏฺโจมูสิโก;
วานโรจวเนทุฏฺโ, มนุสฺเสสุจพฺรหฺมโณ.
ติณานิภูมิโจทกํ ¶ , จตุตฺถํวากฺยสุฏฺุตํ;
เอตานิหิสตํเคเห, โนฉิชฺชนฺเตกทาจิปิ.
อมฺพุํปิวนฺติโนนชฺโช, รุกฺขาขาทนฺติโนผลํ;
เมโฆกทาจิโนสสฺสํ, ปรตฺถายสตํธนํ.
คุณากุพฺพนฺติทูตตฺตํ ¶ , ทูเรปิวสตํสตํ;
เกฏเกคนฺธมาฆาย, คจฺฉนฺติภมราสยํ.
อากิณฺโณปิอสพฺภีธ, อสํสฏฺโวภทฺทโก;
พหุนาสนฺนชาเตน, คจฺเฉ นอุมฺมตฺตเกน.
ปาปมิตฺเตวิวชฺเชตฺวา, ภเชยฺยุตฺตมปุคฺคลํ;
โอวาเทจสฺสติฏฺเยฺย, ปตฺถนฺโตอจลํสุขํ.
ยถาจปนสาปกฺกา, พหิสณฺฑกเมวจ;
อนฺโตอมตปูรโณ, เอวํ สุชนธมฺมตา.
ตคฺครฺชปลาเสน ¶ , โยนโรอุปนยฺหติ;
ปตฺตาปิคนฺธํวายนฺติ, เอวํธีรุปเสวนา.
ธีรํปสฺเสสุเณธีรํ, ธีเรนสหสํวเส;
ธีเรนาลาปสลฺลาปํ, ตํกเรตฺจโรจเย.
นยํนยติ เมธาวี, อธุรายนยุชฺชติ;
สุนโยเสยฺยโสโหติ, สมฺมาวุตฺโตนกุปฺปติ;
วินยํโสปชานาติ, สาธุเตนสมาคโม.
อปฺปเกนปิเจวิฺู ¶ , ปณฺฑิตํปยิรูปาสิ;
ขิปฺปํธมฺมํวิชานาติ, ชิวฺหาสูปรสํยถา.
พาหุพลฺจอมจฺจํ, โภคํอภิชจฺจํพลํ;
อิเมหิจตุพเลหิ, ปฺาเวเสตํพลํ.
พลํปกฺขีนมากาโส ¶ , มจฺฉานํอุทกํพลํ;
ทุพฺพลสฺสพลํราชา, กุมารานํรุทํพลํ.
พลํจนฺโทพลํสูโร, พลํสมณพฺรหฺมณา;
พลํเวลํสมุทฺทสฺส, พลํติพลมิตฺถิยา.
สปาทานํพลํสีโห, ตโตปุฬุวโกพลํ;
ตโตกิปฺปิลิโกนโร, ราชาสพฺเพสมนฺตโต.
คติมิคานํปวนํ, อากาโสปกฺขินํคติ;
วิราโคคติธมฺมานํ, นิพฺพานารหตํคติ.
จเรยฺยกุลชํปฺโ ¶ , วิรูปมวิกฺกํ;
หีนายปิสุรูปาย, วิวาหสทิสํกเร.
สามามิคกฺขีสุเกสี, ตนุมชฺฌิมทนฺตวา;
ทสฺสนียามุขวณฺณา, คมฺภีรนาภิวาจกา;
สุสีลาวายมติจ, หีนกุลํปิวาหเย.
สุตฺโตมาตาวโภเชสิ ¶ , ภรเณสุจธาติโย;
กมฺเมสุสกปนฺติ จ, กตกมฺเมสุธาตินํ.
ธมฺเมสุปติฏฺานิจฺจํ, สยเนสุจวณฺณิภา;
กุเลสุภาตรํวาจี, ยานารีเสฏฺสมฺมตา.
โยนํภรติสพฺพทา ¶ , นิจฺจํอาตาปิอุสฺสุโก;
สพฺพกามหรํโปสํ, ภตฺตารํนาติมฺติ.
นจาปิสฺวตฺถิภตฺตารํ, อิจฺฉาจาเรนโรสเย;
ภตฺตุจครุโนสพฺเพ, ปติปูเชติปณฺฑิตา.
อุฏฺาหิกาอนลสฺสา, สงฺคาหิกาปริชเน;
ภตฺตุมนาปํจรติ, สมฺภตมนุรกฺขติ.
เอวํวตฺตติยานารี, ภตฺตุฉนฺทวสานุคา;
มนาปานามเตเทวา, ยตฺถสาอุปปชฺชติ.
อิตฺถิเยกจฺจิโยวาปิ ¶ , เสยฺยาวุตฺตาวมุนินา;
ภณฺฑานํอุตฺตมาอิตฺถี, อคฺคุปฏฺายิกาติปิ.
มาตราธีตราวาปิ, ภคินิยาวิจกฺขโณ;
นวิวิตฺตาสเนมนฺเต, นารีมายาวินีนนุ.
วิชฺชุตานฺจโลลตฺตํ, สตฺถานฺจาติติกฺขณํ;
สิงฺฆตํวายุเตชานํ, อนุกุพฺพนฺตินาริโย.
ทิคุโณถีนมาหาโร ¶ ,
พุทฺธิจาปิจตุคฺคุโณ;
ฉคุโณโหติวายาโม,
กาโมตฺวฏฺคุโณภเว.
เอกเมกายอิตฺถิยา, อฏฺอฏฺปติโนสิยุํ;
สูโรจปลวนฺโตจ, สพฺพกามรสาหรา;
กเรยฺยนวเมฉนฺทํ, อุนฺนตฺตาหินปูรติ.
วิวาทสีลีอุสฺสุยา ¶ , ปสฺสนฺตตณฺหิกาคตา;
อมิตาภฺุชนานิทฺทา, สตํปุตฺตํปิตํชเห.
ลปนฺตีสทฺธิมฺเน, ปสฺสนฺตฺํสวิพฺภมา;
จิตฺตกํจินฺตยนฺตฺํ, นารีนํนามโกปิโย.
คณฺเหยฺยวาตํชาเลน, สาครเมกปาณินา;
โอสิฺเจยฺยจตาเฬน, สเกนชนเยรวํ;
ปมาทาสุวิสชฺเชยฺย, อิตฺถิเยสาวธมฺมตา.
ชิวฺหาสหสฺสิโกโยหิ ¶ , ชีเววสฺสสตํนโร;
เตนนิกมฺมุนาวุตฺโต, ถิโทโสกึขยํคโต.
ปฺจานานิสมฺปสฺสํ ¶ , ปุตฺตมิจฺฉนฺติปณฺฑิตา;
ภโตวาโนภริสฺสติ, กิจฺจํวาโนกริสฺสติ.
กุลวํโสจิรํติฏฺเ, ทายชฺชํปติปชฺชติ;
อถวาปนเปตานํ, ทกฺขิณานุปทสฺสติ.
อติชาตมนุชาตํ, ปุตฺตมิจฺฉนฺติปณฺฑิตา;
อวชาตํนอิจฺฉนฺติ, โยโหติกุลฉินฺนโก.
เอกูทรสมุปฺปนฺนา, นภวนฺติสมสฺสมา;
นานาวณฺณานานาจรา, ยถาพทรกณฺฑกา.
อทมฺเมพหโวโทเส ¶ , ทมฺเมตุพหโวคุเณ;
ตสฺมาปุตฺตฺจสิสฺสฺจ, ทมฺมกาเลวทมฺมเย.
โอวาเทยฺยานุสาเสยฺย,
อสปฺปายานิวารเย;
ทนฺโตหิโยปิโยโหติ,
อทนฺโตโหติอปฺปิโย.
ปุตฺตํวาภาตรํทุฏฺํ, อนุสาเสยฺยโนชเห;
กึนุเฉชฺชํหตฺถปาทํ, ลิตฺตอสุจินาสิยา.
อนฺโตชาโตธนกฺกิโต ¶ , ทาสพฺโยปคโตสยํ;
ทาสากรมรานิโต, อิจฺเจวํจตุธาสิยุํ.
ทาสาปฺเจวโจรยฺย, สขาตตฺตสทิสา;
ตถาวิฺูหิวิฺเยฺย, มิตฺตาทาราจพนฺธวา.
ทุฏฺทาเรนอมิตฺยา ¶ , ทาโสจุตฺตรวาจโก;
สสปฺเปจฆเรวาโส, มจฺจุเมวนสํสโย.
ยสํลาภํปตฺถยนฺตํ, นรํวชฺชนฺติทูรโต;
ตสฺมาอนเปกฺขิตฺวาน, ตํมคฺคํมคฺคเยพุโธ.
ขลํสาลํปสุํเขตฺตํ ¶ , คนฺตาจสฺสอภิกฺขณํ;
มิตํธฺํนิธาเปยฺย, มิตฺจปาจเยฆเร.
อฺชนานํขยํทิสฺวา, วมฺมิกานฺจสฺจยํ;
มธูนฺจสมาหารํ, ปณฺฑิโตฆรมาวเส.
สยํอายํวยํชฺา, สยํชฺากตากตํ;
นิคฺคณฺเหนิคฺคณฺหารหํ, ปคฺคณฺเหปคฺคณฺหารหํ.
เอกยาโมนราธิปฺโป ¶ ,
ทฺวิยาโมปณฺฑิโตนโร;
ตโยยาโมฆราวาโสจ,
จตุยาโมจทุคฺคโต.
โยจพนฺธุหิเตยุตฺโต,
โสปิตาโยจโปสโก;
ตํมิตฺตํยตฺถวิสาโส,
ภริยายตฺถนิพฺพุติ.
สทฺธาเปเมสุสนฺเตสุ, นคเณมาสกํสตํ;
สทฺธาเปเมอสนฺเตสุ, มาสกํปิสตํคเณ.
ยาจโกอปิโยโหติ ¶ , ยาจํอททมปฺปิยํ;
ตสฺมาเสฏฺนโรโลเก, ธนํสิปฺปํปริคฺคเห.
สพฺพทาปิธนํรกฺเข, ทารํรกฺเขธนํปิจ;
ทารํธนฺจอตฺตานํ, รกฺขาเยวสทาภเว.
นสาธารณทารสฺส, นภฺุเชสาทุเมกโก;
นเสเวโลกายติกํ, เนตํปฺายวฑฺฒนํ.
สีลวาวตฺตสมฺปนฺโน ¶ , อปฺปมตฺโตวิจกฺขโณ;
นิวาตวุตฺติอถทฺโธ, สูรโตสขิโลมุทุ.
สงฺคเหตาวมิตฺตานํ, สํวิภาคีวิชานวา;
ตปฺเปยฺยอนฺนปาเนน, สทาสมณพฺรหฺมณา.
ธมฺมกาโมสุตทฺธโร, ภเวยฺยปริปุจฺฉาโก;
สกฺกจฺจํปยิรูปาเส, สีลวนฺเตพหุสฺสุเต.
ปุพฺพสิโรสิเมธาวี ¶ , ทีฆายุทกฺขิณํสิโร;
ปจฺฉิโมจิตฺตสนฺโตสิ, มรณํอุตฺตโรภเว.
อายุมาปาจินํมูขํ, ธนวาทกฺขิณํภเว;
ปจฺฉิมํยสสีภฺุเช, โนภฺุเชอุตฺตรํมุขํ;
ภุตฺวานิสีทนํถูลํ, ติฏฺนฺโตพลวฑฺฒโน;
อายุมาจงฺกโมสิยา, ธาวนฺโตโรควชฺชิโต.
โยจสิตฺจอุณฺหฺจ ¶ , ติณาภิยฺโยนมฺติ;
กรํปุริสกิจฺจานิ, โสสุขานวิหายติ.
วิสมฺหามตมาเทยฺย, อสุทฺธมฺหาปิกฺจนํ;
นีจมฺหาปฺยุตฺตโมวิชฺชํ, รตนถึปิทุกฺกุลา.
คุยฺหมตฺถมสมฺพุทฺธํ, สมฺโพธยติโยนโร;
มนฺตเภทภยาตสฺส, ทาสภูโตติติกฺขติ.
อฺาตวาสวสตา, ชาตเวทสเมนปิ;
ขมิตพฺพํสปฺเน, อปิทาสสฺสตชฺชิตํ.
ธนธฺปโยเคสุ ¶ , ตถาวิชฺชาคเมสุจ;
ทูเตจพฺยาหาเรสุ, จตฺโตลชฺชํสทาภเว.
นหิโกจิกเตกิจฺเจ, กตฺตารํสมเปกฺขเต;
ตสฺมาสพฺพานิกมฺมานิ, สาวเสสานิการเย.
อุปการํหิเตเนว, สตฺตุนาสตฺตุมุทฺธเร;
ปาทลคฺคํกรฏฺเน, กณฺฑเกเนวกณฺฑกํ.
นเมนมนฺตสฺสภเชภชนฺตํ ¶ ,
กิจฺจานิกุพฺพสฺสกเรยฺยกิจฺจํ;
นานตฺถกามสฺสกเรยฺยอตฺถํ,
อสมฺภชนฺตํปินสมฺภเชยฺย.
วเชจชนฺติสิเนหากิริยา,
อเปมจิตฺเตน นสมฺภเชยฺย;
ทิโชวทุมํขิณผลํตฺวา,
อฺํอเปกฺเขยฺยมหาหิโลโก.
จเชเอกํกุลสฺสตฺถํ, คามสฺสตฺถํกุลํจเช,
คามํชนปทสฺสตฺถํ, อตฺตตฺถํปถวึจเช.
ธนํจเชองฺคํวรสฺสเหตุ ¶ ,
องฺคํจเชชีวิตํรกฺขมาโน;
ธนํองฺคํชีวิตฺจาปิสพฺพํ,
จเชนโรธมฺมมนุสฺสรนฺโต.
อหาคจฺฉนฺติหายนฺตา, สตฺตานมิหชีวิตํ;
ตสฺมาหิมาปมตฺตตํ, คจฺฉนฺตุชินสาสเน.
เอเตสิยฺโยสมายนฺติ ¶ , สนฺติเตสํนชีรติ;
โยอธิปฺปนฺนํสหติ, โยจชานาติเทสนํ.
อคฺคิอาโปอิตฺถีมุฬฺโห, สปฺโปราชกุลานิจ;
ปยตโนวคนฺตพฺโพ, มจฺจุปาณหรานิติ.
สตฺถํสุนิจฺฉิตมปีติวิจินฺตนียํ,
สาราธิโตปฺยวนิโปปริสงฺกนีโย;
หตฺถงฺคตาปิยุวตีปริรกฺขนียา,
สตฺถาวนีปยุวตีสุกุโตวสีตํ.
อุสฺสาโหริปุวมิตฺตํ ¶ , อลโสมิตฺตํวริปุ,
วิสํวิยามตํวิชฺชา, ปมาโทอมตํวิสํ.
วเหอมิตฺตํขนฺเธน, ยาวกาเลอนาคเต;
ตเมวอาคเตกาเล, ภินฺเทกุมฺภํวสิลายํ.
สิงฺคึปฺาสหตฺเถน ¶ , สเตนวาหนํจเช;
หตฺถีนนฺตุสหสฺเสน, เทสจชฺเชนทุชฺชนํ.
ปจฺจกฺเขครโวสํเส, ปโรกฺเขมิตฺตพนฺธเว;
กมฺมนฺเตจทาสภจฺเจ, ปุตฺตทาเรสํเสมเต.
สิเนสิปฺปํสิเนธนํ, สิเนปพฺพตมารุเห;
สิเนกาโมจโกโธจ, อิเมปฺจสิเนสิเน.
สตํจกฺขุสตํกณฺณา ¶ , นายกสฺสสุโตสทา;
ตถาปิอนฺธพธิโร, เอสานายกธมฺมตา.
พหูนํอปฺปสารานํ, สามคฺคิยาติทุชฺชโย;
ติเณนวฏฺฏเตรชฺชุ, เตนนาโคปิพนฺธเต.
อุปฺปชฺชเตสเจโกโธ, อาวชฺเชกกจูปมํ;
อุปฺปชฺชเตรเสตณฺหา, ปุตฺตมํสูปมํสเร.
ทานํสิเนหเภสชฺชํ, มจฺเฉรํโทสโนสธํ;
ทานํยสสฺสิเภสชฺชํ, มจฺเฉรํกปฺปโนสธํ.
ธนมิจฺเฉวณิชฺเชยฺย ¶ , สิปฺปมิจฺเฉพหุสฺสุเต;
ปุตฺตมิจฺเฉนาริกฺเ, ราชามจฺจํอิจฺฉาคเต.
มหนฺตํวฏฺฏรุกฺขาทึ, ขุทฺทพีชํพหุปฺผลํ;
สกฺขึกตฺวาอุทิกฺเขยฺย, ปฺุปาปํกโรนโร.
ครุกาตพฺพโปเสสุ, นีจวุตฺตึกโรติโย;
นีจตฺตํโสปหนฺตฺวาน, อุตฺตมตฺเถปติฏฺติ.
อุตฺตมํปณิปาเตน ¶ , สูรํเภเทนวิชเย;
หีนมปฺปปทาเนน, วิกฺกเมนสมํชเย.
นตฺตโทสํปเรชฺา, ชฺาโทสํปรสฺสตุ;
กุมฺโมคุยฺหาอิวงฺคานิ, ปรภาวฺจลกฺขเย.
อุสฺสูรเสยฺยํอาลสฺยํ ¶ , จณฺฑิกฺกํทีฆสุตฺติยํ;
เอกสฺสทฺธานคมนํ, ปรทารุปเสวนํ;
เอตํพฺรหฺมณสฺเสวสฺสุ, อนตฺถายภวิสฺสติ.
สุราโยโควิกาโลจ, สมชฺชานฆรงฺคโต;
ขิฑฺฑธุตฺโตปาปมิตฺโต, อลโสโสอิเมชนา;
มหาโภคาวินสฺสนฺติ, หีนภาวสฺสิทํผลํ.
อติสีตํอติอุณฺหํ, อติสายมิทํอหุ;
อิติวิสฺสฏฺกมฺมนฺเต, ขณาอจฺจนฺติมาณเว.
ปรนาสนโตนฏฺโ ¶ , ปุเรวปรนาสโก;
สิงฺฆํวอานสํยาติ, ติโณปาสาทฌาปโก.
นวิสาเสอมิตฺตสฺส, มิตฺตฺจาปินวิสาเส;
กทาจิกุปฺปิโตมิตฺโต, สพฺพโทสปกาสโก.
กุเทสฺจกุมิตฺตฺจ, กุสมฺพนฺธํกุพนฺธวํ;
กุทารฺจกุราชานํ, ทูรโตปริวชฺชเย.
กกฺกโฏอสีโสยาติ ¶ , สพฺพาปโทวคจฺฉติ;
อถนีกุกฺกุฏีปุตฺตา, ปุริเสนาวมฺเร.
หีนปุตฺโตราชามจฺโจ, พาลปุตฺโตปิปณฺฑิโต;
อธนสฺสปุตฺโตเสฏฺิ, ปุริเสนาวมฺเร.
เยนมิจฺฉติสมฺพนฺธํ, เตนตีณินการเย;
วิวาทมตฺถสมฺพนฺธํ, ปโรกฺเขทารทสฺสนํ.
อิณเสโสอคฺคิเสโส ¶ ,
สตฺรุเสโสตเถวจ;
ปุนปฺปุนมฺปิวฑฺฒนฺติ,
ตสฺมาเสสํนการเย.
กุลชาโตกุลปุตฺโต, กุลวํสสุรกฺขิโต;
อตฺตนาทุกฺขปตฺโตปิ, หีนกมฺมํนการเย.
สมิทฺโธธนธฺเน, นกฏฺโทติณคฺคิหิ;
สพฺพโตทุคฺคโตนฏฺโ, ตสฺมานทุกฺกฏํกเร.
นคณสฺสคฺคโถคจฺเฉ ¶ , สิทฺเธกมฺเมสมํผลํ;
กมฺมวิปฺปตฺติเจโหติ, ผรุสํตสฺสภาสเย.
พาลกฺโกเปตธูโมจ, วุฑฺฒิตฺถิปลฺลโลทกํ;
อายุกฺขยกรํนิจฺจํ, รตฺโตจทธิโภชนํ.
อิตฺถีนํทุชฺชนานฺจ, วิสาโสโนปปชฺชเต;
วิเสสิคิมฺหินทิยํ, โรเคราชกุลมฺหิจ.
อยุตฺตกมฺมารภนํวิโรโธ ¶ ,
สงฺฆสฺสยุทฺธฺจมหาพเลหิ;
วิสาสกมฺมํปมทาสุนิจฺจํ,
ทฺวารานิมจฺจุสฺสวทนฺติวิทฺวา.
ถิโยเสเวยฺยนจฺจนฺตํ, สาทุภฺุเชยฺยนาหิตํ;
ปูชเยมานเยวุฑฺเฒ, ครุํมายายโนภเช.
วินาสตฺถํนคจฺเฉยฺย, สูโรสงฺคามภูมิยํ;
ปณฺฑิตฺวทฺธคูวาณิชฺโช, วิเทสคมโนตถา.
เทหีติวจนทฺวารา ¶ , เทหฏฺาปฺจเทวตา;
สชฺชนิยฺยนฺติธิกิตฺติ, มติหีริสิรีปิจ.
นตฺถีติวจนํทุกฺขํ, เทหีติวจนํตถา;
วากฺยนตฺถีติเทหีติ, มาภเวยฺยภวาภเว.
ยตฺถโวสํนชานนฺติ, ชาติยาวินเยนวา;
นตตฺถมานํกิริยา, ชเนวสมฺาตเก.
มาตาหีนสฺสทุพฺภาสา ¶ , ปิตาหีนสฺสทุกฺริยา;
อุโภมาตาปิตาหีนา, ทุพฺภาสาจทุกฺกิริยา.
มาตาเสฏฺสฺสสุภาสา,
ปิตาเสฏฺสฺสสุกิริยา;
อุโภมาตาปิตาเสฏฺา,
สุภาสาจสุกิริยา.
อติทีโฆมหามุฬฺโห ¶ , มชฺฌิโมจวิจกฺขโณ;
วาสุเทวํปุเรกฺขิตฺวา, สพฺเพวามนกาสา.
อาจาโรกุลมกฺขาติ, เทสมกฺขติภาสิตํ;
สมฺภโวเปมมกฺขาติ, เทหมกฺขาติโภชนํ.
ชลปฺปมาณํกุมุทนาฬํ,
กุลปฺปมาณํกรณกมฺมํ;
ปฺาปมาณํกถิตวากฺยํ,
ภูมิปฺปมาณํภชฺชลติณํ.
ชเวนภทฺรํชานนฺติ ¶ , วเหนจพลิพทฺธํ;
ทุเหนเธนุชานนฺติ, ภาสมาเนนปณฺฑิตํ.
ชาเนยฺยเปสเนภจฺจํ พนฺธวํปิภยาคเม,
พฺยสเนจตถามิตฺตํ, ทารฺจวิภวกฺขเย.
วินาสตฺถํนชานนฺติ, กาลํสพฺเพปิโชติกา;
กุกฺกุฏาปนชานนฺติ, ตโตรุกฺขาตโตภฺวาปา.
ปถวีภูสนํเมรุ ¶ , รตฺติยาภูสนํสสี;
ชนานํภูสนํราชา, เสนานํภูสนํคโช.
สีลตาโสภเตรูปํ,
จาริตาโสภเตกุลํ;
สปุปฺผาโสภเตรฺํ,
สคชาโสภเตพลํ.
โกกิลานํสทฺทํรูปํ ¶ , นารีรูปํปติพฺพตํ;
วิชฺชารูปํอรูปานํ, ขมารูปํตปสฺสินํ.
กิสาโสภาตปสฺสีจ,
ถูลาโสภาจตุปฺปทา;
วิชฺชาโสภามนุสฺสาจ,
อิตฺถีโสภาจสามิกา.
รตฺติหีโนนจนฺทโร, อูมิหีโนนสาคโร;
หํสหีโนนสํผุลฺโล, อิตฺถิหีโนนปุริโส.
วตฺถหีนํนลงฺการํ ¶ , ปติหีนานนาริกา;
สิปฺปหีโนนปุริโส, เธนุหีนํนโภชนํ.
ทีปเกทีปโกจนฺโท, นาริเกทีปโกปติ;
ติโลเกทีปโกธมฺโม, สุปุตฺโตกุลทีปโก.
อปุตฺตกํฆรํสฺุํ, เทสํสฺุํอราชิกํ;
อปฺสฺสมุขํสฺุํ, สพฺพสฺุํทลิทฺทกํ.
โสตํสุเตเนวนกุณฺฑเลน ¶ ,
ทาเนนปาณีนตุกงฺกเณน;
อาภาติกาโยปุริสุตฺตมสฺส,
ปโรปกาเรนนจนฺทเนน.
ทานํสีลํปริจฺจาคํ ¶ , อชฺชวํมทฺทวํตปํ;
อโกธํอวิหึสฺจ, ขนฺตีจอวิโรธนํ;
ทเสเตธมฺเมราชาโน, อปฺปมตฺเตนธาเรยฺยุํ.
ทานํอตฺถจริยาปิย, วาจาอตฺตสมํปิจ;
สงฺคหาจตุโรอิเม, มุนินฺเทนปกาสิตา.
วเนมิคานลภนฺติ, มตาภยานิทฺทสุขํ;
ราชาโนปินลภนฺติ, อุตฺตรถามภีตโต;
สํสารภยภิเตน, นรมนฺติเยปณฺฑิตา.
ขมาชาคริยุฏฺานํ ¶ , สํวิภาโคทยิกฺขนา;
นายกสฺสคุณาเอเต, อิจฺฉิตพฺพาหิตตฺถิโน.
ปริภูโตมุทุโหติ, อติติกฺขฺจเวรวา;
เอตฺจอุภยํตฺวา, อนุมชฺฌํสมาจเร.
เนกนฺตมุทุนาสกฺกา, เอกนฺตติขิเณนวา;
มหตฺเตฏฺปิตุอตฺตํ, ตสฺมาอุภยมาจเร.
กสฺสโกวาณิโชมจฺโจ ¶ , สมโณสุตสีลวา;
เตสุวิปุลชาเตสุ, รฏฺํปิวิปุลํสิยา.
เตสุทุพฺพลชาเตสุ, รฏฺํปิทุพฺพลํสิยา;
สรฏฺํวิปุลํตสฺมา, ธาเรยฺยรฏฺภารวา.
มหารุกฺขสฺสผลิโน, อามํฉินฺทติโยผลํ;
รสฺจสฺสนชานาติ, พีชฺจสฺสวินสฺสติ.
มหารุกฺขูปมํรฏฺํ, อธมฺเมนปสาสติ;
รสฺจสฺสนชานาติ, รฏฺฺจาปิวินสฺสติ.
มหารุกฺขสฺสผลิโน ¶ , ปกฺกํฉินฺทติโยผลํ;
รสฺจสฺสวิชานาติ, พีชฺจสฺสนนสฺสติ.
มหารุกฺขูปมํรฏฺํ, ธมฺเมน โยปสาสติ;
รสฺจสฺสวิชานาติ, รฏฺฺจาปินนสฺสติ.
โยจราชาชนปทํ, อธมฺเมนปสาสติ;
สพฺโพสธีหิโสราชา, วิรุทฺโธโหติขตฺติโย.
ตเถวเนคเมหึสํ ¶ , เยยุตฺตากยวิกฺกเย;
โอชาทานพลิกาเร, สโกเสนวิรุชฺฌติ.
ปหารวรเขตฺตฺู, สงฺคาเมกตนิสฺสเม;
อุสฺสิเตหึสยํราชา, สพเลนวิรุชฺฌติ.
ตเถวอิสโยหึสํ, สํยเมพฺรหฺมจาริโย;
อธมฺมจาริขตฺติโย, สสคฺเคนวิรุชฺฌติ.
สยํกตานปเรน ¶ , มหานชฺโชชุวงฺกตา;
อิสฺสเรนตถารฺา, สรฏฺเอธิปจฺจตฺตา.
ปุตฺโตปาปํกโตมาตา,
สิสฺโสปาปํกโตครุ;
นาคเรหิกโตราชา,
ราชาปาปํปุโรหิโต.
ปฺุาปฺุํกโรนฺเตสุ, ฉภาโคเอกเทสกํ;
ราชาลภติสพฺเพหิ, ตสฺมาปาปานิวารเย;
ปฺุเมวปวฑฺเฒนฺโต, ชนกายํปสาสเย.
พาลสฺสชีวิตํอปฺปํ ¶ , ปณฺฑิตสฺสพหุตรํ;
ชนกายสฺสราชาว, ราชธมฺโมวราชุนํ.
อนายกาวินสฺสนฺติ, นสฺสนฺติพหุนายกา;
ถินายกาวินสฺสนฺติ, นสฺสนฺติสุสุนายกา.
กจฺฉปีนฺจมจฺฉีนํ, กุกฺกุฏีนฺจเธนุนํ;
ปุตฺตโปโสยถาโหติ, ตถามจฺเจสุราชุนํ.
นหิราชกุลํปตฺโต ¶ , อฺาโตลภเตยสํ;
นาสูโรนาติทุมฺเมโธ, นปมตฺโตกุทาจนํ.
ยทาสีลฺจปฺฺจ ¶ , โสเจยฺยฺจาธิคจฺฉติ;
อถวิสาสิโตตมฺหิ, คุยฺหฺจสฺสนรกฺขติ.
ทิวาวายทิวารตฺตึ, ราชกิจฺเจสุปณฺฑิโต;
อชฺฌิฏฺโนวิกปฺเปยฺย, สราชวสตึวเส.
นรฺาสมกํวตฺถํ, นมาลํนวิเลปนํ;
อากปฺปํสรกุตฺตึวา, นรฺาสทิสมาจเร.
กิเฬราชาอมจฺเจหิ ¶ , ภริยาปริวาริโต;
นามจฺโจราชภริยา, ภาวํกุพฺเพถปณฺฑิโต.
อนุทฺธโตอจปโล, นิปโกสํวุตินฺทฺริโย;
มโนปณิธิสมฺปนฺโน, สราชวสตึวเส.
นาสฺสภริยากิเฬยฺย, นมนฺเตยฺยรโหคโต;
นาสฺสโกเสธนํคณฺเห, สราชวสตึวเส.
น ¶ นิทฺทํพหุํมฺเยฺย, นมทายสุรํปิเว;
นาสทาเยมิเคหฺเ, สราชวสตึวเส.
นาสฺสปิฏฺํนปลฺลงฺกํ, นโกจฺฉํนนาวํรถํ;
สมฺมโตมฺหีติอารุฬฺเห, สราชวสตึวเส.
นาติทูเรภเชรฺโ, นจฺจาสนฺเนวิจกฺขโณ;
สมุขาจสฺสติฏฺเยฺย, สนฺตสนฺโตสภตฺตุโน.
นเมราชาสขาโหติ ¶ ๖, นราชาโหติเมถุโน;
ขิปฺปํกุชฺฌนฺติราชาโน, สุเลนกฺขิวฆฏฺฏิตํ.
นปูชิโตมฺมาโน, เมธาวีปณฺฑิโตนโร;
ผรุสํปติมนฺเตยฺย, ราชานํปริสํคตํ.
ลทฺธทฺวาโรลเภทฺวารํ, เนวราชูสุวีสเย;
อคฺคึวสํยโตติฏฺเ, สราชวสตึวเส.
ปุตฺตํวาภาตรํวาปิ ¶ , สมฺปคฺคณฺหาติขตฺติโย;
คาเมหินิคเมหิวา, รฏฺเหิชนปเทหิ;
ตุณฺหิภูโตวุทิกฺเขยฺย, นภเณเฉกปาปกํ.
หตฺถาโรเหอนิกฏฺเ, รถิเกปตฺติการเก;
เตสํกมฺมาวธาเนน, ราชาวฑฺเฒติเวตฺตนํ;
นเตสํอนฺตราคจฺเฉ, สราชวสตึวเส.
จาโปวูนูทโรจสฺส ¶ , วํโสวาปิปกมฺปยฺเย;
ปฏิโลมํนวตฺเตยฺย, สราชวสตึวเส.
จาโปวูนูทโรจสฺส, มจฺโฉวสฺสอชิวฺหโก;
อภาสํนิปโกสูโร, สราชวสตึวเส.
นพาฬฺหํอิตฺถึคจฺเฉยฺย, สมฺปสฺสํ เตชสงฺขยํ;
กาสํสาสํถทฺธาพลํ, ขีณเมโธนิคจฺฉติ.
นาติเวลํปภาเสยฺย ¶ , นตุณฺหิสพฺพทาสิยา;
อวิติณฺณํมิตํวาจํ, ปตฺถกาเลอุทีรเย.
อโกธโนอสงฺฆฏฺโฏ,
สจฺโจสณฺโหอเปสุโณ;
สมฺผํคิรํนภาเสยฺย,
สราชวสตึวเส.
มาตาปิตุภโรอสฺส ¶ , กุเลเชฏฺาปจายิโก;
หิริโอตฺตปฺปสมฺปนฺโน, สราชวสตึวเส.
วินิโตสิปฺปวาทนฺโต, ยตตฺโตนิยโตมุทุ;
อปฺปมตฺโตสุจิทกฺโข, สราชวสตึวเส.
นิวาตวุตฺติวุฑฺเฒสุ ¶ , สปฺปติสฺโสสคารโว;
สูรโตสุขสํวาโส, สราชวสตึวเส.
อารกาปริวชฺเชยฺย, สฺิตุํปหิตํชนํ;
ภตฺตารเมวุทิกฺเขยฺย, นจอฺสฺสราชิโน.
สมเณพฺรหฺมเณจาปิ, สีลวนฺเตพหุสฺสุเต;
สกฺกจฺจํปยิรูปาเส, อนฺนปาเนนตปฺปยฺเย;
อาสชฺชปฺเหปุจฺเฉยฺย, อากงฺขํวุฑฺฒิมตฺตโน.
ทินฺนปุพฺพํนหาเปยฺย ¶ , ทานํสมณพฺรหฺมเณ;
นจกิฺจินิวาเรยฺย, ทานกาเลวณิพฺพเก.
ปฺาวาวุฑฺฒิสมฺปนฺโน, วิธานวิธิโกวิโท;
กาลฺูสมยฺูจ, สราชวสตึวเส.
อุฏฺาตากมฺมเจเรสุ, อปฺปมตฺโตวิจกฺขโณ;
สุสํวิหิตกมฺมนฺโต, สราชวสตึวเส.
ขลํสาลํปสุํเขตฺตํ ¶ , คนฺตาจสฺสอภิกฺขณํ;
มิตํธฺํนิธาเปยฺย, มิตฺจปาจเยฆเร.
ปุตฺตํวาภาตรํวาปิ, สีเลสุอสมาหิตํ;
อนงฺควาหิเตพาลา, ยถาเปตาตเถวเต;
โจฬฺจเนสํปิณฺฑฺจ, อาสนฺจปทาปเร.
ทาเสกมฺมกเรโปเส ¶ , สีเลสุสุสมาหิเต;
ทกฺเขอุฏฺานสมฺปนฺเน, อธิปจฺจมฺหิาปเย.
สีลวาจอโลโภจ, อนุรุตฺโตจราชิโน;
อาวีรโหหิโตจสฺส, สราชวสตึวเส.
ฉนฺทฺูราชิโนอสฺส, จิตฺตฏฺโจสฺสราชิโน;
อสงฺกุสกวุตฺติสฺส, สราชวสตึวเส.
อุจฺฉาทเนนฺหาปเนจ ¶ , โธเตปาเทอโทสิรํ;
อาหโตปินกุปฺเปยฺย, สราชวสตึวเส.
กุมฺภิฺหิปฺชลึกฺริยา, จาตฺจาปิปทกฺขิณํ;
กิเมวสพฺพกามานํ, นทาทํธีรมุตฺตมํ.
โยเทติสยนํวตฺถํ, ยานํอาวสตํฆรํ;
ปชฺชุนฺโนริวภูตานํ, โภเคหิอภิวสฺสติ.
ทฺเววิเมกณฺฑกาติกฺขา ¶ , สรีรปริโสสิตา;
กาเมตินิทฺธโนโยจ, โยจกุปฺปตฺยนิสฺสโร.
อธนสฺสรสํขาทา, อพลสฺสหตาหตา;
อปฺสฺสกถาวากฺยา, ติวิธํหีนลกฺขณํ.
ปถพฺยามธุราตีณิ ¶ , อุจฺฉุนารีสุภาสิตํ;
อุจฺฉุนารีสุตปฺปนฺติ, นตปฺปนฺติสุภาสิตํ.
ปถพฺยาตีณิรตนานิ, สงฺคหานิมหีตเล;
สิปฺปํธฺฺจมิตฺตฺจ, ภวนฺติรตนาอิเม.
กลฺยาณมิตฺตํกนฺตารํ, ยุทฺธํสภายภาสิตุํ;
อสตฺถาคนฺตุมิจฺฉนฺติ, มุฬฺหาเตจตุโรชนา.
ชีวนฺโตปิมตาปฺจ ¶ , พฺยาเสนปริกิตฺติตา;
ทุกฺขิโตพฺยาธิโตปกฺโข, อิณวานิตฺยเสวโก.
จกฺขุทฺวาราทิกํฉกฺกํ, สํวุโตสปฺโนโร;
ฉพฺพิโธโหติสีเลน, อสีเลนาปิฉพฺพิโธ.
นิทฺทาลุโกปมาโทจ, สุขิโตโรควาลโส;
นิจฺฉนฺโทจกมฺมาราโม, สตฺเตเตสตฺถวชฺชิตา.
กุลโชปฺวาฉนฺโท ¶ , หิโรตฺตปฺโปสุตทฺธโร;
อตฺถกาโมสุรกฺโขจ, อฏฺเเตสตฺถยุชฺชิตา.
กุลเสฏฺโสปฺโจ, วุฑฺฒิสูโรจสีลวา;
พหุสฺสุโตวุฏฺาโนจ, มีโรสุคติคามิโก;
นเวเตสุชนาเสฏฺา, ปาปาตฺตานํนิวารเย.
พุทฺโธปจฺเจกพุทฺโธจ, อรหาอคฺคสาวโก;
มาตาปิตาครุสตฺถา, ทายโกธมฺมเทสโก;
ปณฺฑิเตหิอิเมทส, น ทุพฺภนฺตีติชานิยา.
ธมฺมตฺถกามโมกฺขานํ ¶ , ปาโณสํสิทฺธิการณํ;
ตํนิฆาโตกึนิหโต, รกฺขิโตกึนรกฺขติ.
สถํทีฆายุโกสพฺพ ¶ , สตฺตานํสุขการณํ;
อสถํปนสพฺเพสํ, ทุกฺขเหตุนสํสโย.
ยนฺตคโตอุจฺฉุรสํ, นชหาติคโชตถา;
สงฺคาเมสุคโตลิฬํ, สุสฺสุเตนาปิจนฺทนํ.
สารคนฺธํนชหาติ, ทุกฺขปตฺโตปิปณฺฑิโต;
นชหาติสตํธมฺมํ, สุขกาเลกถาวกา.
อตฺตาพนฺธุมนุสฺสานํ, ริปุอตฺตาวชนฺตุนํ;
อตฺตาวนิยโตาติ, อตฺตาวนิยโตริปุ.
อตฺตานํปริจฺจาเคน ¶ , ยํนิสฺสิตานุรกฺขนํ;
กโรนฺติสชฺชนาเยว, นตํนิติมาตามตํ.
สตฺถกพฺพวิจาเรน, กาโลคจฺฉติธีมตํ;
พฺยสเนนอสาธูนํ, นิทฺทายกลเหนวา.
ภมราปุปฺผมิจฺฉนฺติ, ปุติมิจฺฉนฺติมกฺขิกา;
สุชานาคุณมิจฺฉนฺติ, โทสมิจฺฉนฺติทุชฺชนา.
นมนฺติผลิโนรุกฺขา ¶ , นมเตวพุธาชนา;
สุกฺขกฏฺฺจมุฬฺโหจ, เนวนมนฺติภิชฺชเต.
สเจสนฺโตวิวาทติ, ขิปฺปสนฺธิยเรปุน;
พาโลปตฺตาวภิชฺชนฺติ, นเตสมตมาคมุํ.
อปฺปมฺปิสาธูนํธนํ, กูปาวาริวนิสฺสโย;
พหุกํปิอสาธูนํ, นจวาริวอณฺณเว.
โสกานสหสฺสานิ ¶ , ภยานสตานิจ;
ทิวเสทิวเสมุฬฺหํ, อาวีสนฺตินปณฺฑิตํ.
ทุฏฺจิตฺโตปนาหิสฺส, โกโธปาสาณเลขิโต;
กุจฺฉิตพฺโพสุชนสฺส, ชเลเลขาจิรฏฺิตา.
นิทุลุโกอสนฺตุฏฺโ, อกตฺูจภิรุโก;
สกฺโกนฺตินสมาจารํ, สิกฺขิตุํเตกทาจิปิ.
สาธุตฺตํสุชนสมาคมาขลานํ ¶ ,
สาธูนํนขลสมาคมาขลตฺตํ;
อาโมทํกุสุมภวํทธาติภูมิ,
ภูคนฺธํนจกุสุมานิธารยนฺติ.
คุณมทฺธิสมํมกฺเข, ปเรนกลเหสติ;
อทฺธิสมํปกาเสนฺตํ, อนุมตฺตํปิโทสกํ.
โทสํปรสฺสปสฺสนฺติ, อตฺตโทสํนปสฺสติ;
ติลมตฺตํปรโทสํ, นาฬิเกรํนปสฺสติ.
โกโธอตฺถํนชานาติ ¶ , โกโธธมฺมํนปสฺสติ;
อนฺธตมํตทาโหติ, ยํโกโธสหเตนรํ.
โกโธอพฺภนฺตเรชาโต, ธุวํนาเสติโกธนํ;
วตฺถาลงฺการปุณฺณายํ, มฺชุสายํสิขียถา.
ราโคนามมโนสลฺลํ, คุณวรตฺตโจรโก;
ราหุวิชฺชาสสงฺกิสฺส, ตโปธนหุตาสโน.
นติตฺติราชาธเนน ¶ , ปณฺฑิโตปิสุภาสิเต;
จกฺขูปิปิยทสฺสเน, สาคโรปิมหาชเล.
อสนฺตุฏฺโยตินฏฺโ, สนฺตุฏฺโปิมหีปติ;
สสชฺชาคณิกานฏฺา, นิลชฺชาสุกุลคตา.
ภูปาณฺณวคฺคิถีสิปฺปี, อภิชฺฌาลุจปุคฺคโล;
เอเตสํมหิจฺฉนฺตานํ, มหิจฺฉตาอนิจฺฉิตา.
อาโรคฺยํปรมํลาภํ ¶ , สนฺตุฏฺีปรมํธนํ;
วิสาโสปรมําติ, นิพฺพานํปรมํสุขํ.
ทุคฺคตํคจฺฉโภลาภ, ลาโภลาเภนปูรติ;
ถเลปวุฏฺปชฺชุนฺน, อาโปอาเปนปูรติ.
โพธยนฺตินยาจนฺติ, เทหีติปจฺฉิมาชนา;
ปสฺสวตฺถุํอทานสฺส, มาภวตูติอีทิโส.
เสเลเสเลนมาณิกํ ¶ , คเชคเชนมุตฺติกํ;
วเนวเนนจนฺทนํ, าเนาเนนปณฺฑิตํ.
สเตสุชายเตสูโร, สหสฺเสสุจปณฺฑิโต;
วากฺยํสตสหสฺเสสุ, จาโคภวติวานวา.
ชิเนนอาคตํสูรํ, ธนฺจเคหมาคตํ;
ชิณฺณอนฺนํปสํเสยฺย, ทารฺจคตโยพฺพนํ.
โปตฺถเกสุจยํสิปฺปํ ¶ , ปรหตฺเถสุยํธนํ;
ยทาอิจฺเฉสมุปฺปนฺเน, นตํสิปฺปํนตํธนํ.
วาจาวุธาจราชาโน, สจฺจาวุธาจสมณา;
ธนาวุธาเสฏฺิโนจ, โคณาวุธาทลิทฺทกา.
อุกฺกฏฺเสูรมิจฺฉนฺติ, โกลาหเลสุภาสิตํ;
ปิยํอนฺนฺจปานฺจ, อตฺถกิจฺเจสุปณฺฑิตํ.
กปเณตารเยมิตฺตํ ¶ , ทุพฺภิกฺเขธฺํธารเย;
สภายํธารเยสิปฺปํ, สงฺคหานิมหีตเล.
ทุพฺภิกฺเขอนฺนทานฺจ, สุภิกฺเขจหิรฺทํ;
ภเยจภยธาตารํ, สพฺเพสํวรมํวรํ.
หํโสมชฺเฌนกากานํ, สีโหคุนฺนํนโสภเต;
คทฺรภานํนตุรงฺโค, พาลานฺจนปณฺฑิโต.
นโสราชาโยอเชยฺยํ ¶ , ชินาตินโสสขารํ;
โยอยุตฺเตนชินาติ, นสาภริยาปติโน;
วิโรธตินเตปุตฺตา, เยนภรนฺติ ชิณฺณ.
นตฺถิวิชฺชาสมํมิตฺตํ, นตฺถิพฺยาธิสโมริปุ;
นตฺถิอตฺตสมํเปมํ, นตฺถิกมฺมปรํพลํ.
อิตฺถิมิสฺโสกุโตสีลํ,
มํสภกฺโขกุโตทยํ;
สุราปาโนกุโตสจฺจํ,
มหาโกโธกุโตตปํ.
กฺวาติภาโรสมตฺถานํ ¶ , กึทูโรพฺยวหารินํ;
โกวิเทโสสวิชฺชานํ, โกปโรปิยวาทินํ.
ทุพฺภิกฺโขกสิโนนตฺถิ, สนฺตานํนตฺถิปาปโก;
มุคสฺสกลโหนตฺถิ, นตฺถิชาครโตภยํ.
พาลิตฺถีมกฺขิกาตุณฺฑิ, อิสีนฺจกมณฺฑลุ;
เสตมฺพุผลํตมฺพุลํ, โนชฺฌิฏฺมุปชายโต.
ปฺจรตฺยาสุคนฺธพฺพา ¶ , สตฺตรตฺยาธนุคฺคหา;
เอกมาสาสุภริยา, อฑฺฒมาสาสิสฺสามลา.
มลิตฺถิยาทุจฺจริตํ, มจฺเฉรํททโตมลํ;
มลาเวลามกาธมฺมา, อสฺมึโลเกปรมฺหิจ;
มลํมลตรํตโต, อวิชฺชาปรมํมลํ.
สุตสฺสรกฺขาสพฺพทาภิโยโค,
กุลสฺสวตฺถํปุริสสฺสวิชฺชา;
รฺโปมาโทปสโมธนสฺส,
อิตฺถีนนฺตุนตฺเถวชาตุรกฺขา.
สตฺตานํชรตาหนฺติ ¶ , ตณฺหาหนฺติสพฺพสุขํ;
สพฺพพลํจินฺตาหนฺติ, ทยาหนฺติสกํธนํ.
นีเจวาโสสิรึหนฺติ, หนฺติครุํจยาจโก;
ปสํสาสุคุณํหนฺติ, หนฺติจิตฺตํอสฺตา.
อสนํภยมนฺตานํ ¶ , มจฺจานํมรณํภยํ;
อุตฺตมานนฺตุสพฺเพสํ, อวมานํปรํภยํ.
สูริโยตปนํตโป, นสนฺติปริวาริตา;
จนฺทรํสีตลํชาตํ, ตารกาปริวาริตา;
อุปมาเอตฺถาตพฺพา, สูริยจนฺทราชุนํ.
อลโสมนฺทพุทฺธิจ, สุขิโตโรคปีฬิโต;
นิทฺทาโรมํสวฑฺฒโน, สุภกฺโขจวิลุทฺธโก.
ปมาโทชายเตมทา, ปมาทาชายเตขโย;
ขยาโทสาปวฑฺฒนฺติ, มทํกึนชเหพุโธ.
ยาทิสํวปฺปเตพีชํ ¶ , ตาทิสํผลํสมฺปตฺโต;
กลฺยาณการิกลฺยาณํ, ปาปการีจปาปกํ.
ปฺุาปาปผลํโยเจ, นสทฺทหติสจฺจโต;
โสเวสกานนํขิปฺปํ, อาทาสตลมานเย.
สมฺปรายิกตฺเถโย ¶ , นสทฺทหติเจปิโส;
อาวาเสสปฺปคามีนํ, โมกฺขเภกึนปสฺสติ.
สทฺธาหิริจโอตฺตปฺปํ, พาหุสจฺจํวิรํสติ;
ปฺาจสตฺตธมฺเมหิ, สมฺปนฺโนปณฺฑิโตมโต.
รวิมูลํสสีขนฺธํ, โสริองฺคาจปตฺติกํ;
พุทฺธํปุปฺผํครุพีชํ, ภรคุผลเมวจ.
โปตฺถกาทีนิเขตฺตํว ¶ , เลขานิยุคนงฺคลํ;
อกฺขรานิพีชํกตฺวา, จรนฺโตปณฺฑิโตภเว.
อกฺขรํเอกเมกฺจ, พุทฺธรูปํสมํสิยา;
ตสฺมาหิปณฺฑิโตโปโส, ลิเขยฺยปิฏกตฺตยํ.
ทุคฺคตึนาภิชาเยยฺย, ปิฏกตฺตยการโก;
พหุกฺขตฺตุํจกฺกวตฺติ, ราชาจตุทีปาธิโป.
ปเทสรชฺชํวิปุลํ, คณนาโตอสงฺขฺเยโย;
ฉกามาวจโรเทว, ราชาโหติพหุกฺขตฺตุํ.
ทานาทีนิจปฺุานิ ¶ , กโรนฺโตโพธิองฺกุโร;
ภวาสพฺพงฺคสมฺปนฺโน, ติโลกปูชิโตภเว.
อทฺเธมหทฺธเนผิเต, ชายเรกุลมุตฺตเม;
อุตฺตเมเนวสํวาโส, ปิฏกตฺตยวาจโก.
เอกกฺขรผเลนหิ, ปิฏกตฺตยการโก;
จตุราสีติสหสฺสํ, ลภนฺติปวรํสุขํ.
อปฺปเกนาปิเมธาวี, ปาภเตนวิจกฺขโณ;
สมุฏฺาเปติอตฺตานํ, อนุมคฺคิวสนฺธมํ.
ทุกฺขํปาปสฺสปฺุสฺส ¶ , สุขํมิสฺสสฺสมิสฺสกํ;
สพฺพํสทิสกํยาติ, าตพฺพํกมฺมุโนผลํ.
โจเทนฺโตจตุภาคาจ, กมฺมการาตโยภาคา;
สามิโนสมภาคาจ, เอกภาคานุโมทนา.
อนตฺตสฺสวากฺยาปรมํตุณฺหิ ¶ ,
อสนฺตมิตฺตาปรมํเอกํ;
สุรูปทาราวรมนฺธา,
ทูเรกลาภาวรมสฺสสุกฺขํ.
หีนจชฺโชปิเจ โหติ, อุฏฺาตาธีติมานโร;
สีลอาจารสมฺปนฺโน, นิเสอคฺคิวภาสติ.
นจชฺชวสโลโหติ,
นจชฺชโหติพฺรหฺมโณ;
กมฺมุนาวสโลโหติ,
กมฺมุนาโหติพฺรหฺมโณ.
ปถวีเวฬุกํปตฺตํ ¶ , จกฺกวาฬํสุจิปฺผลํ;
สิเนรุวมฺมิกํขุทฺทํ, สมุทฺโทปาติตํยถา.
เอเกเนวจกปฺเปน, มาตุขีรํนสฺจยํ;
ตโตตุสมุทฺโทจาปิ, อติเรกตรํพหุํ.
พฺรหฺมาติมาตาปีตโร, ปุพฺพาจริยาวุจฺจเต;
อาหุเนยฺยาจปุตฺตานํ, ปชานมนุกมฺปกา.
ตสฺมาหิเนนมสฺเสยฺย ¶ , สกฺกเรยฺยจปณฺฑิโต;
อนฺเนนอโถปาเนน, วตฺเถนสยเนนจ.
อุจฺฉาทเนนนฺหาเปน, ปาทานํโธวเนนจ;
อุฏฺายปาทจริยา, อุปฏฺาเปยฺยปณฺฑิโต;
อิเธวนํปสํสนฺติ, ปจฺจสคฺเคปโมทติ.
เอกสฺเสเกนกปฺเปน ¶ , ปุคฺคลสฺสฏฺิสฺจโย;
สมํปพฺพตราสิมฺหิ, อิติวุตฺตํมเหสินา.
สพฺพทานํธมฺมทานํชินาติ;
สพฺพรสํธมฺมรโสชินาติ,
สพฺพรตึธมฺมรติชินาติ;
สพฺพทุกฺขํตณฺหกฺขโยชินาติ.
อปฺปมาทรตาโหถ, สจิตฺตมนุรกฺขถ;
ทุกฺขาอุทฺธรถตฺตานํ, ปงฺเกสนฺนํวกฺุชรํ.
จชทุชฺชนสํสคฺคํ ¶ , ภชสาธุสมาคมํ;
กรปฺุมโหรตฺตึ, สรนิจฺจมนิจฺจตํ.
อนิจฺจาวตสงฺขารา, อุปฺปาทวยธมฺมิโน;
อุปฺปชฺชิตฺวานิรุชฺฌนฺติ, เตสํวูปสโมสุโข.
นหิธมฺโมอธมฺโมจ, อุโภสมวิปากิโน;
อธมฺโมนิรยํเนติ, ธมฺโมปาเปติสุคฺคตึ.
สมสีสํสมปาทํ ¶ , อนฺตรฺจสมํสมํ;
อิทํมนสินิธาย, ลิเขยฺยปิฏกตฺตยนฺติ.