📜
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส
นรทกฺขทีปนี
ปาลิโต ¶ เยว สทฺธมฺโม,
ปาลิเตน วเรน จ;
ปาลิเต สุฏฺุ ยํ สีลํ,
ปาลิตํ ธมฺม-สุนฺทรํ.
สมฺมา ¶ อารทฺธํ สพฺพ-สมฺปตฺตีนํ,
มูลํ โหตีติ ทฏฺพฺพํ.
วีริยารพฺโภ ¶ ภิกฺขเว,
มหโต อตฺถาย สํวตฺตตีติ.
ตสฺมา ¶ วีริยเมว กตฺตพฺพํ,
วีริยวโต หิ อจินฺติตํปิ โหติ.
ยถา ¶ หิ ตจฺฉกานํ สุตฺตํ,
ปมาณํ โหติ;
เอว เมตมฺปิ วิฺูนํ.
สุวิชาโน ¶ ภวํ โหติ,
ทุพฺพิชาโน ปราภโว;
ธมฺมกาโม ภวํ โหติ,
ธมฺมเทสฺสี ปราภโว.
อยํ ¶ ธมฺมตาติ อยํ สภาโว,
อยํ นิยาโมติ วุตฺตํ โหติ.
เย ¶ ธมฺมา เหตุปภวา,
เตสํ เหตุํ ตถาคโต.
รตนตฺตยํ ¶ , สนฺตตํ, อหํ วนฺทามิ;
อาจริยํ, โส อหํ, นิจฺจํ นมามิ;
‘‘โหตุ สพฺพํ, มงฺคลํ, มมํ สพฺพธิ’’.
นรทกฺขทีปนี
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส
ปณาม
นรทกฺขทีปกสฺส,
นโม สมนฺตจกฺขุโน;
สํสารา วิปฺปมุตฺตสฺส,
สํสารา วิปฺปมุตฺตสฺส,
ส-สทฺธมฺมสฺส สงฺฆิโน.
มตฺถนา
ปาลิเตหิ ¶ วรุตฺตมํ,
ปาลิตํ สีล-ปารมึ;
ปาเลตุ วรสมฺพุทฺโธ,
ปาลิตํ คนฺถ-การณํ.
อาสีส
พหุสฺสุโต ¶ จ เมธาวี,
สีเลสุจ สมาหิโต;
เจโตสมถานุยุตฺโต,
อปิ มุทฺธนิ ติฏฺตุ.
อภิยาจก
ธมฺม-สงฺฆํ ¶ วนฺทิตฺวาน,
สพฺพ-โลกสฺส นายกํ;
ยาจิโต ติกกฺรป-เถเรน,
มาณเวน จ ธีมตา.
อุตฺตานเมว สงฺเขปํ,
นานา-สตฺถ-สุธาริตํ;
นร-ทกฺขํ ลิขิสฺสมิ,
ปสฺสนฺตุ ธีร-มามกา.
โกสชฺชํ ¶ ภยโต ทิสฺวา,
วีริยฺชาปิ เขมโต;
อารทฺธวีริยา โหถ;
เอสา พุทฺธานุสาสนี.
วีริยวา ¶ โข ภิกฺขเว อริยสาวโก,
อกุสลํ ปชหติ, กุสลํ ภาเวติ;
สาวชฺชํ ปชหติ, อนวชฺชํ ภาเวติ,
สุทฺธมตฺตานํ ปริหรตีติ.
วีริยวโต ¶ กึ นาม กมฺมํ น สิชฺฌติ;
ปุริสกาโร ¶ นาม น นสฺสติ,
สุเข ปติฏฺาเปตีติ ชานามิ.
ยถา ¶ ขิตฺตํ นเภ เลฑฺฑุ,
ธุวํ ปตติ ภูมิยํ;
ตเถว พุทฺธ-เสฏฺานํ,
วจนํ ธุว-สสฺสตํ.
อ-ทฺเวชฺฌวจนา ¶ พุทฺธา,
อ-โมฆวจนา ชินา.
สุสฺสุสา ¶ ลภเต ปฺํ,
อุฏฺาตา วินฺทเต ธนํ;
ตสฺมา ปาฬึ คุรุํ กตฺวา,
อิมํ ปสฺสาหิ โสภณํ.
สุสฺสุสา ¶ สุต-พุทฺธินี,
สุตํ ปฺาย วฑฺฒนํ;
ปฺาย อตฺถํ ชานาติ,
าโต อตฺโถ สุขาวโห.
สตตํชฺฌายนํ ¶ วาท,
ปร-ตนฺตวโลกนํ;
สพฺพิชฺชาเจร-เสวาจ,
พุทฺธิ-มติ-กโร คุโณ.
อติ-ทีโฆว ¶ นีโฆ หิ,
กุสีโต หีน-วีริโย;
ตสฺมา วีริยํ กตฺวาน,
วิชฺชํ เอสนฺตุ สาธโว.
สุโปริโส ¶ ตาว สิปฺปํ,
อุคฺคณฺเหยฺย ปรํ ธนํ;
คเวเสยฺย ตโต มนฺตํ,
กเถยฺย สจฺจ-ภาสิตํ.
ปถมํ ¶ น ปราชเย สิปฺปํ,
ทุตียํ น ปราชเย ธนํ;
ตตียํ น ปราชเย ธนํ,
จตุตฺถมตฺถํ กึ กริสฺสติ.
โสภนฺติ ¶ อ-มิลาตานิ,
ปุปฺผานิว ปิลนฺธิตุํ;
ตถา โสภนฺติ ทารกา,
โยพฺพเนเยว สิกฺขิตุํ.
ตสฺมา ¶ หเว คุณาธารํ,
ปฺา-วฑฺฒนมุตฺตมํ;
สิกฺเขยฺย มติมา โปโส,
ปตฺเถนฺโต หิตมตฺตโน.
อลํ ¶ วายมิตุํ สิปฺเป,
อตฺถ-กาเมน ชนฺตุนา;
กตํ วิชฺา วิชฺชาทิ,
วโย เต มา อุปชฺฌคา.
วิชฺชํ ¶ สิกฺเข, จเร สีลํ,
ธีเรน สห สํวเส;
ธนาจเย, กเร กมฺมํ,
ปิยํ วาจฺจ สํวเท.
น ¶ ตฺเวว สุปิตุํ โหติ,
รตฺติ นกฺขตฺต-มาลินี;
ปฏิชคฺคิตุเมเวสา,
รตฺติ โหติ วิชานตํ.
อุฏฺาหถ ¶ นิสีทถ,
โก อตฺโถ สุปิเตน โว;
สาธุ โข สิปฺป-วิชฺชาหฺวา,
วิชฺชํ สิกฺขถ สนฺตตํ.
อารพฺภถ ¶ สทา ปุตฺตา,
พหุสฺสุตํ คเวสิตุํ;
ยสฺมา โลเก สิปฺปวนฺตา,
สพฺพา-ทิสาสุ ปากฏา.
สกฺยรูปํ ¶ ปุเร สนฺตํ,
มยา สิปฺปํ น สิกฺขิตํ;
กิจฺฉา วุตฺติ อ-สิปฺปสฺส,
อิติ ปจฺฉา นุตปฺปติ.
โลกตฺถํ ¶ โลก-กมฺมนฺตํ,
อิจฺฉนฺโต ปริเยสิตุํ;
นิจฺจเมว วีริยฺจ,
อตฺถํ มนฺตฺช จินฺตเย.
ธนวา ¶ คุณวา โลเก,
สพฺพา-ทิสาย ปากโฏ;
สีลวา ปฺวา มจฺโจ,
สพฺพ-โลเกหิ ปูชิโต.
สชีวติ ¶ ยโส ยสฺส,
กิตฺติ ยสฺส สชีวติ;
ยส-กิตฺติ วิหีนสฺส,
ชีวนฺโตปิ มโตปมา.
สทฺธีธ ¶ วิตฺตํ ปุริสสฺส เสฏฺํ,
ธมฺโม สุจิณฺโณ สุขมาวหาติ;
สจฺจํ หเว สาทุตรํ รสานํ,
ปฺาชีวึ ชีวิตมาหุ เสฏฺนฺติ.
สติมโต ¶ สทา ภทฺทํ,
สติมา สุขเมธติ;
สติมโต สุเว เสยฺโย,
เวรา จ ปริมุจฺจติ.
มา ¶ โว ขณํ วิราเธถ,
ขณาตีตา หิ โสจเร;
สทตฺเถ วายเมยฺยาถ,
ขโณ โว ปฏิปาทิโต.
ยถิจฺฉิตํ ¶ น ปปฺโปติ,
อ-ผิโย นาวิโกณฺณเว;
ตเถวาวีริโยเปตฺถ,
ตสฺมารเภยฺย สาสนํ.
วายเมเถว ¶ ปุริโส,
ยาว อตฺถสฺส นิปฺผทา;
นิปฺผนฺนโสภโณ อตฺโถ,
ขนฺตา ภิยฺโย น วิชฺชติ.
สเมว ¶ าณ-วายาเม,
สุขาวโห สุ-มงฺคโล;
ุเนธิเก ตถา โน หิ,
ทฺวเยน สาธุ สมฺปทา.
กาย-กมฺมานิ ¶ สิชฺฌนฺติ,
วจี-กมฺมานิ วีริยํ;
น หิ กิจฺจานิ จินฺตาหิ,
กเรยฺยาถีธ วายมํ.
ปฏิกจฺเจว ¶ กเรยฺย,
ตํ ชฺา หิตมตฺตโน;
น สากฏิกจินฺตาย,
มนฺทา ธีโร ปรกฺกเม.
ถิเรน ¶ สก-กมฺเมน,
วฑฺฒติเยว สํ ผลํ;
อ-ถิเรน อลเสน,
กร-กมฺมํ ผลฺจ โน.
อาสีเสเถว ¶ ปุริโส,
น นิพฺพินฺเทยฺย ปณฺฑิโต;
ปสฺสามิ โวหํ อตฺตานํ,
ยถา อิจฺฉึ ตถา อหุ.
อณโณ ¶ าตีนํ โหติ,
เทวานํ ปิตุนฺจ โส;
กรํ ปุริส-กิจฺจานิ,
น จ ปจฺฉานุตปฺปติ.
หิยฺโยติ ¶ หิยฺยติ โปโส,
กริสฺสามิ ปเรติ โย;
อชฺช กตฺตพฺพ กมฺมํ สฺเว,
โส ตโต ปริหายติ.
โส ¶ อ-ปฺปมตฺโต อ-กุทฺโธ,
ตาต กิจฺจานิ การย;
วายามสฺสุ ส-กิจฺเจสุ,
นาลโส วินฺทเต สุขํ.
หีน-ชจฺโจปิ ¶ เจ โหติ,
อุฏฺาตา ธิติมา นโร;
อาจาร-สีล-สมฺปนฺโน,
นิเส อคฺคีว ภาสติ.
โย ¶ ปุพฺเพ กรณียานิ,
ปจฺฉา โส กาตุมิจฺฉติ;
วรุณกฏฺภฺโชว,
ส ปจฺฉา อนุตปฺปติ.
อุฏฺานกาลมฺหิ ¶ อนุฏฺหาโน,
ยุวา พลี อาลสิยํ อุเปโต;
อ-ปุณฺณสงฺกปฺปมโน กุสีโต,
ปฺาย มคฺคํ อลโส น วินฺทติ.
ทุมฺเมโธ ¶ ปุริโส โลเก,
กุสีโต หีน-วีริโย;
อปฺปสฺสุโต อนาจาโร,
ปริหายติ วุฑฺฒิยา.
อปฺปสฺสุตายํ ¶ ปุริโส,
พลีพทฺโทว ชีรติ;
มํสานิ ตสฺส วฑฺฒนฺติ,
ปฺา ตสฺส น วฑฺฒติ.
ยสฺส ¶ มนุสฺส-ภูตสฺส,
นตฺถิ โภคา จ สิปฺปกํ;
กึผลํ ตสฺส มานุสฺสํ,
ทฺวิปาทฏฺโ หิ โส มิโค.
โย ¶ จ วสฺสสตํ ชีเว,
กุสีโต หีน-วีริโย;
เอกาหํ ชีวิตํ เสยฺโย,
วีริยารพฺภโต ทฬํ.
โย ¶ จ ธมฺม-วิภงฺคฺู,
กาลุฏฺายี อ-ตนฺทิโต;
อนุฏฺหติ กาเลน,
ผลํ ตสฺส สมิชฺฌติ.
อ-จริตฺวา ¶ พฺรหฺมจริยํ,
อ-ลทฺธา โยพฺพเน ธนํ;
ชิณฺณโกฺจาว ฌายนฺติ,
ขีณมจฺเฉว ปลฺลเล.
อ-จริตฺวา ¶ พฺรหฺมจริยํ,
อ-ลทฺธา โยพฺพเน ธนํ;
เสนฺตฺติ จาปาติขีณาว,
ปุราณานิ อนุตฺถุนํ.
อปฺปเกนาปิ ¶ เมธาวี,
ปาภเตน วิจกฺขโณ;
สมุฏฺาเปติ อตฺตานํ,
อณุํ อคฺคึว สนฺธมํ.
วายาเมเถว ¶ ปุริโส,
น นิพฺพินฺเทยฺย ปณฺฑิโต;
วายามสฺส ผลํ ปสฺส,
ภุตฺตา อมฺพา อนีติหํ.
อนุฏฺหํ ¶ อ-วายามํ,
สุขํ ยตฺราธิ คจฺฉติ;
สุวิร ตตฺถ คจฺฉาหิ,
มฺจ ตตฺเถว ปาปย.
ยตฺถาลโส ¶ อนุฏฺาตา,
อจฺจนฺตํ สุขเมธติ;
สุวิร ตตฺถ คจฺฉาหิ,
มฺจ ตฺตตฺเถว ปาปย.
อธิปฺปาย-ผลํ ¶ โลเก,
ธีติมนฺตฺตสฺส สิชฺฌติ;
วีริยเมว กตฺตพฺพํ,
เอตํ พุทฺเธหิ วณฺณิตํ.
ปฺา-นิทฺเทส
ปฺํ ¶ ปถมเมเสหิ,
ปฺา-พลํ พหุตฺตมํ;
กุล-ปุตฺต พลํ ปฺา,
กึหินาม น สาธฺยติ.
อเนก-สํสยุจฺเฉทิ ¶ ,
ปโรกฺขตฺถสฺส ทสฺสกํ;
สพฺพสฺส โลจนํ สตฺถํ,
ยสฺส นตฺถฺยนฺธเมว โส.
ปฺา ¶ สุตํ วินิจฺฉินฺทิ,
กิตฺติ-สิโลก-วฑฺฒนี;
ปฺาสหิโต นโร อิธ,
อปิ สุขานิวินฺทติ.
สพฺพฺุพุทฺธ-ปจฺเจก ¶ ,
จตุสจฺจ-สุตา อิติ;
จตุ-พุทฺเธสุ เอโกว,
พหุสฺสุโต นโร ภเว.
เลขเฉโก ¶ วาจเฉโก,
คนฺถเฉโก สุวาจโก;
วิธายกเฉโก สูโร,
นิทฺทุกฺโขว สกมฺมนิ.
ปฺา ¶ หิ เสฏฺา กุสลา วทนฺติ,
นกฺขตฺต-ราชาริว ตารกานํ;
สีลํ สิรีจาปิ สตฺจ ธมฺโม,
อนฺวายิกา ปฺาวโต ภวนฺติ.
เสเวถ ¶ พุทฺเธ นิปุเณ พหุสฺสุตฺเต,
อุคฺคาหโก จ ปริปุจฺฉโก;
สุเณยฺย สกฺกจฺจํ สุภาสิตานิ,
เอวํ กโร ปฺวา โหติ มจฺโจ.
วเยน ¶ ยส-ปุจฺฉาหิ,
ติฏฺ-วาเสน โยนิโส;
สากจฺฉา สฺเนหสํเสวา,
ปติรูป-วาเสนจ.
เอตานิ อฏฺานานิ,
พุทฺธิ-วิสท-การณา;
เยสํ เอตานิ สมฺโภนฺติ,
เตสํ พุทฺธิ ปภิชฺชติ.
๖๔. จตฺตาโรเม ¶ ภิกฺขเว ธมฺมา ปฺาวุทฺธิยา สํวตฺตนฺติ. กตเม จตฺตาโร. สปฺปุริสสํเสโว สทฺธมฺมสวนํ โยนิโส มนสิกาโร ธมฺมานุธมฺม-ปฏิปตฺติ. อิเม โข ภิกฺขเว จตฺตาโร ธมฺมา ปฺา-วุทฺธิยา สํวตฺตนฺตีตฺติ.
จกฺขุปสาท-สมฺปนฺโน ¶ ,
อจฺฉิมนฺตฺจ ปสฺสติ;
อนฺธํ กาณํ สุ-ปสฺสนฺตํ,
อนฺโธ สพฺพํ น ปสฺสติ.
ปสฺสตฺติ ¶ ปสฺโส ปสฺสนฺตํ,
อ-ปสฺสนฺตฺจ ปสฺสติ;
อ-ปสฺสนฺโต อ-ปสฺสนฺตํ,
ปสฺสนฺตฺจ น ปสฺสติ.
ปากฏํ ¶ อ-ปฏิจฺฉนฺนํ,
รูปํ ปสาท-จกฺขุนา;
นาฺํ ปสฺสตฺติ สพฺพํปิ,
ตถโต าณ-จกฺขุนา.
สุชนาสุชนา ¶ สพฺเพ,
คุเณนาปิ วิเวกิโน;
วิเวกํ น สมายนฺติ,
อ-วิเวกีชนนฺติเก.
โย ¶ จ อุปฺปติตํ อตฺถํ,
น ขิปฺปมนุพุชฺฌติ;
อ-มิตฺตวสมนฺเวติ,
ปจฺฉา จ อนุตปฺปติ.
เอวํ ¶ มหิทฺธิกา ปฺา,
นิปุณา สาธุจินฺตินี;
ทิฏฺธมฺม-หิตตฺถาย,
สมฺปราย-สุขาย วา.
ตํ ¶ พลานํ พลํ เสฏฺ,
อคฺค ปฺาพลํ พลํ;
ปฺาพเลนุปตฺถทฺโธ,
เอตฺถํ วินฺทติ ปณฺฑิตฺโต.
เยน ¶ าเณน พุชฺฌนฺติ,
อริยา กต-กิจฺจตํ;
ตํ าณ-รตนํ ลทฺธํ,
วายาเมถ ชิโนรสา.
ปฺารตนมาลสฺส ¶ ,
น จิรํ วตฺตเต ภโว;
ขิปฺปํ ทสฺเสติ อมตํ,
น จ โส โรจเต ภเว.
ปมาทมนุยฺุชนฺติ ¶ ,
พาลา ทุมฺเมธิโน ชนา;
อปฺปมาทฺจ เมธาวี,
ธนํ เสฏฺํว รกฺขติ.
ธน-ปฺุ-ธี-ลาเภน ¶ ,
กาลํ ขิยฺยติ ปณฺฑิโต;
กีฬเนน จ ทุมฺเมโธ,
นิทฺทาย กลเหน วา.
ปมาทํ ¶ อปฺปมาเทน,
ยทา นูทติ ปณฺฑิโต;
ปฺาปาสาท-มารุยฺห,
อ-โสโก โสกินึ ปชํ,
ปพฺพตฏฺโว ภูมฏฺเ,
ธีโร พาเล อเวกฺขติ.
นตฺติ ¶ อตฺตสมํ เปมํ,
นตฺถิ ธฺสมํ ธนํ;
นตฺถิ ปฺาสมา อาภา,
วุฏฺิ เว ปรมา สรา.
ทิฏฺเ ¶ ธมฺเม จ โย อตฺโถ,
โย จตฺโถ สมฺปรายิโก;
อตฺถาภิสมยา ธีโร,
ปณฺฑิโตติ ปวุจฺจติ.
น ¶ เตน ปณฺฑิโต โหติ,
ยาวตา พหุ ภาสติ;
เขมี อ-เวรี อ-ภโย,
ปณฺฑิโตตฺติ ปวุจฺจติ.
ยมฺหิ ¶ สจฺจฺจ ธมฺโม จ,
อ-หึสา สํยโม ทโม;
ส เว วนฺตมโล ธีโร,
เถโร อิติ ปวุจฺจตฺติ.
สก-คุณํ ¶ สก-โทสํ,
โย ชานาติ สปณฺฑิโต;
ปร-คุณํ ปร-โทสํ,
โย ชานาติ สปณฺฑิโต.
สติ-วีริย-ปฺาย ¶ ,
โย กโรติ อิริยาปเถ;
โส ปณฺฑิโต หเว ภเว,
อุภยตฺถ-ปริคฺคโห.
กตฺู ¶ วิชฺชา-สมฺปนฺโน,
ชาติมา ธนวา หเว;
โส วิจารณ-สีโล จ,
นิทฺทุกฺโข ปณฺฑิโต ภเว.
สพฺเพ ¶ กมฺมสฺสกา สตฺตา,
กมฺมํ สตฺเต วิภชฺชติ.
โย ปสฺสติ ปจฺจกฺขตฺถํ,
โย จ สํสารตฺถํ เตสุ;
ปจฺฉิโมว ปูชนีโย,
อุภยตฺถ-สุทิฏฺตฺตา.
อปฺเปน ¶ อนวชฺเชน,
สนฺตุฏฺโ สุลเภน จ;
มตฺตฺู สุภโร หุตฺวา,
จเรยฺย ปณฺฑิโต นโร.
อตฺตานเมว ¶ ปถมํ,
ปติรูเป นิเวสเย;
อถฺมนุสาเสยฺย,
น กิลิสฺเสยฺย ปณฺฑิโต.
อุตฺตม-ปริสาย ¶ เว,
อุตฺตฺตมํ วาจมุตฺตโม;
ภเณยฺยาเขป-วิตฺถารํ,
สา อนคฺฆฺยา โลกตฺตเย.
ปณฺฑิตสฺส ¶ สุภาสิตฺตํ,
ปณฺฑิโตว สุชานิยา;
ทุมฺเมโธ ตํ น ชานาติ,
ธีโร ธีรํ มมายติ.
เยน ¶ เกนจิ วณฺเณน,
ปโร ลภติ รูปฺปนํ;
อตฺโถ วาจาย เจ โหติ,
ตํ น ภาเสยฺย ปณฺฑิโต.
ภฺุชนตฺถํ ¶ กถนตฺถํ,
มุขํ โหตีตฺติ โน วเท;
ยํวา ตํวา มุขารุฬฺหํ,
วจนํ ปณฺฑิโต นโร.
ปร-สตฺติตฺโต ¶ ส-สตฺตึ,
ทุชฺชาโน หิ นโร มิเต;
เจ ชาเน สก-สตฺตึจ,
กา กถา ปร-สตฺติยา.
กตฺต-คุณํ ¶ ปเรสํ โย,
ปฏิกโรติ ปณฺฑิโต;
ชานาติ โส อาจิกฺขติ,
น พาโล คุณ-มามโก.
ปภูตํ ¶ เนว กาตพฺพํ,
ภวิสฺสํ เนว จินฺตเย;
วตฺตมาเนน กาเลน,
วิจรนฺติ วิจกฺขณา.
ธมฺเมสุ ¶ สติ อิจฺฉิตา,
รเสสุ โลณมิจฺฉิตํ;
ราช-กิจฺเจสุ อมจฺจํ,
สพฺพ-าเนสุ ปณฺฑิตํ.
ขตฺติโย ¶ เสฏฺโ ชเน ตสฺมึ,
เย โคตฺตปฏิสาริโน;
วิชฺชา-จรณ-สมฺปนฺโน,
โส เสฏฺโ เทว-มานุเส.
สมฺพุทฺโธ ¶ ทฺวิปทํ เสฏฺโ,
อาชานีโย จตุปฺปทํ;
สุสฺสุสา เสฏฺา ภริยานํ,
โย จ ปุตฺตานมสฺสโว.
สาตฺถโก ¶ จ อ-สมฺโมโห,
สปฺปาโย โคจโร ตถา;
จตฺตาริมานิ สิกฺเขยฺยุํ,
สมฺปชฺาภิวฑฺฒกา.
ปฺฺจ ¶ โข อ-สุสฺสุสํ,
น โกจิ อธิคจฺฉติ;
พหุสฺสุตํ อนาคมฺม,
ธมฺมฏฺํ อ-วินิพฺภชํ.
อธิปฺปาโย ¶ สุทุพฺโพโธ,
ยสฺมา วิชฺชติ ปาฬิยํ;
ตสฺมา อุปฏฺหํ คณฺเห,
ครุํ ครุมตํ วิทู.
จาริตฺต-นิทฺเทส
อตฺตา ¶ หิ อตฺตโน นาโถ,
โก หิ นาโถ ปโร สิยา;
อตฺตนา หิ สุทนฺเตน,
นาถํ ลภติ ทุลฺลภํ.
อตฺตานฺเจ ¶ ปิยํ ชฺา,
รกฺเขยฺย นํ สุรกฺขิตํ;
ติณฺณมฺตรํ ยามํ,
ปฏิชคฺเคยฺย ปณฺฑิโต.
อตฺตนา ¶ กุรุเต ลกฺขึ,
อ-ลกฺขึ กุรุเตตฺตนา;
น หิ ลกฺขึ อ-ลกฺขึ วา,
อฺโ อฺสฺส การโก.
น ¶ ปีฬิตา อตฺต-ทุกฺเขน ธีรา,
สุขปฺผลํ กมฺมํ ปริจฺจชนฺติ;
สมฺโมหิตาวาปิ สุเขน มตฺตา,
น ปาป-กมฺมฺจ สมาจรนฺติ.
โย ¶ เนว นินฺทํ นปฺปสํสํ,
อาทิยติ ครหํ โนปิ ปูชํ;
สิรีจ ลกฺขีจ อเปติ ตมฺหา,
อาโป สุวุฏฺีว ยถา ถลมฺหา.
สาธุ ¶ ธมฺมรุจิ ราชา,
สาธุ ปฺาณวา นโร;
สาธุ มิตฺตานม-ทฺทุพฺโภ,
ปาปสฺส อ-กรํ สุขํ.
กลฺยาณการี ¶ กลฺยาณํ,
ปาปการี จ ปาปกํ;
ยาทิสํ วปตฺเต พีชํ,
ตาทิสํ วหเต ผลํ.
ชีวํ ¶ ปฺาย รกฺเขยฺย,
ธนํ กมฺเมน รกฺขเย;
เอวํ หฺยโรโค สุขิโต,
โปราณก-วโจ อิทํ.
อนุปุพฺเพน ¶ เมธาวี,
โถกํ โถกํ ขเณ ขเณ;
กมฺมาโร รชตสฺเสว,
นิทฺทเม มลมตฺตโน.
วาจานุรกฺขี ¶ มนสา สุสํวุโต,
กาเยน จ นากุสลํ กยิรา;
เอเตตโย กมฺมปเถวิโสธเย,
อาราธเย มคฺคมิสิ-ปฺปเวทิตํ.
อ-สนฺเต ¶ โนปเสเวยฺย,
สนฺเต เสเวยฺย ปณฺฑิโต;
อ-สนฺโต นิรยํ ยนฺติ,
สนฺโต ปาเปนฺติ สุคฺคตึ.
อ-กโรนฺโตปิ ¶ เจ ปาปํ,
กโรนฺตํ มุปเสวติ;
สงฺกิโย โหติ ปาปสฺมึ,
อ-วณฺโณ จสฺส รูหติ.
สงฺฆาคโต ¶ อนิฏฺเหิ,
อมฺโพปิ มธุรปฺผโล;
ติตฺตปุพฺโพว ปา เอว,
มนุสฺโส ตุ ส-ชีวโก.
นิหีน-เสวิโต ¶ โปโส,
นิหียติ จ สพฺพทา;
กทาจิ น จ หาเยถ,
ตุลฺยเสวีปิ อตฺตนา.
วณฺณ-คนฺธ-รโสเปโต ¶ ,
อมฺโพยํ อหุวา ปุเร;
ตเมว ปูชํ ลภมาโน;
เกนมฺโพ กฏุกปฺผโล.
ปุจิมนฺท-ปริวาโร ¶ ,
อมฺโพ เต ทธิวาหน;
มูลํ มูเลน สํสฏฺํ,
สาขา สาขํ นิเสวเร;
อสาตฺต-สนฺนิวาเสน,
เตนมฺโพ กฏุกปฺผโล.
ปาโมกฺข-ภชนํ ¶ ขิปฺปํ,
อตฺถ-กาโม สุ-วุฑฺฒิยํ;
ภเช อุตฺตริ อตฺตนา,
ตสฺมา อุเทติ ปณฺฑิโต.
กาโจ ¶ กฺจน-สํสคฺคา,
ธตฺเต มาร-กตึ ชุตึ;
ตถา สํสนฺนิธาเนน,
มูฬฺโห ยาติ ปวีณตํ.
กีโฏปิ ¶ สุมโน-สงฺคา,
อาโรหติ สตํ สิโร;
อสฺมาปิ ยาติ เทวตฺวํ,
มหพฺภิ สุปฺปติฏฺิโต.
สพฺภิเรว ¶ สมาเสถ,
สพฺภิ กุพฺเพถ สนฺธวํ;
สตํ สทฺธมฺมมฺาย,
ปฺํ ลภติ นาฺโต.
สพฺภิเรว ¶ สมาเสถ,
สพฺภิ กุพฺเพถ สนฺธวํ;
สตํ สทฺธมฺมมฺาย,
สพฺพ-ทุกฺขา ปมุจฺจตฺติ.
สกึเทว ¶ กุลปุตฺต,
สพฺภิ โหติ สมาคโม;
สา นํ สงฺคติ ปาเลติ,
นาสพฺภิ พหุ สงฺคโม.
เสยฺโย ¶ อ-มิตฺโต เมธาวี,
ยฺเจ พาลานุกมฺปโก.
สีลวนฺตํ ¶ ปฺวนฺตํ,
ทิวา นิสฺสย-ทายกํ;
พหุสฺสุตํ คเวสนฺโต,
ภเชยฺย อตฺถ-มามโก.
ปาป-มิตฺเต ¶ วิวชฺเชตฺวา,
ภเชยฺยุตฺตม-ปุคฺคลํ;
โอวาเท จสฺส ติฏฺเยฺย,
ปตฺเถนฺโต อ-จลํ สุขํ.
น ¶ ภเช ปาปเก มิตฺเต,
น ภเช ปุริสาธเม;
ภเชถ มิตฺตฺเต กลฺยาเณ,
ภเชถ ปุริสุตฺตเม.
อนวชฺชํ ¶ มุขมฺโพช,
มนวชฺชา จ ภารตี;
อลงฺกตาว โสภนฺเต,
กึสุ เต นิรลงฺกตา.
น ¶ หิ วณฺเณน สมฺปนฺนา,
มฺชุกา ปิย-ทสฺสินา;
ขรา วาจา ปิยา โหติ,
อสฺมึ โลเก ปรมฺหิ จ.
นนุ ¶ ปสฺสสิมํ กาฬึ,
ทุพฺพณฺณํ ติลกาหตํ;
โกลิลํ สณฺห-วาเจน,
พหูนํ ปาณินํ ปิยํ.
ตสฺมา ¶ สขิล-วาจาย,
มนฺต-ภาณี อนุทฺธโต;
อตฺถํ ธมฺมฺจ ทีเปติ,
มธุรํ ตสฺส ภาสิตํ.
ตเมว ¶ วาจํ ภาเสยฺย,
ยา สตฺตานํ น ตาปเย;
ปเร จ น วิหึเสยฺย,
สา เว วาจา สุภาสิตา.
ปิยํ ¶ วาจํว ภาเสยฺย,
ยา วาจา ปฏินนฺทิตา;
ยํ อนาทาย ปาปานิ;
ปเรสํ ภาสเต ปิยํ.
สจฺจํ ¶ เว อมตา วาจา,
เอส ธมฺโม สนนฺตโน;
สจฺเจ อตฺเถ จ ธมฺเม จ,
อาหุ สนฺโต ปติฏฺิตา.
สุภาสิตฺจ ¶ ธมฺมฺจ,
ปิยฺจ สจฺจเมว จ;
จตุ-องฺเคหิ สมฺปนฺนํ,
วาจํ ภาเสยฺย ปณฺฑิโต.
มนาปเมว ¶ ภาเสยฺย,
นามนาปํ กุทาจนํ;
มนาปํ ภาสมานสฺส,
สิทฺธํ ปิโยสธํ ภเว.
ยํ ¶ วเทยฺย ตํ กเรยฺย,
ยํ น วเท น ตํ กเร;
อ-กโรนฺตํ ภาสมานํ,
ปริชานนฺติ ปณฺฑิตา.
รโหวาทํ ¶ น ภาเสยฺย,
น สมฺมุขา ขิณํ ภเณ;
อ-ตรมาโนว ภเณยฺย,
ตรมาโนว โน ภเณ.
มาโวจ ¶ ผรุสํ กิฺจิ,
วุตฺตา ปฏิวเทยฺยุํ ตํ;
ทุกฺขา หิ สารมฺภกถา,
ปฏิทณฺฑา ผุเสยฺยุํ ตํ.
สก-ยุตฺตํ ¶ กเร กมฺมํ,
สก-ยุตฺตํ วจึ ภเณ;
อ-ยุตฺตเก ธนํ นฏฺํ,
อ-ยุตฺเต ชีวิตํ ขเย.
เย ¶ วุฑฺฒมปจายนฺติ,
นรา ธมฺมสฺส ธกาวิทา;
ทิฏฺเ ธมฺเมว ปาสํสา,
สมฺปราเย จ สุคฺคตึ.
โปรี-กถํ-ว ¶ ภาเสยฺย,
ยุตฺตา กถา หิ ปูริโน;
ภาติ-มตฺตฺจ ภาตาติ,
ปิตุ-มตฺตํ ปิตา อิติ.
ทานฺจ ¶ ปิย-วชฺชฺจ,
อตฺถ-จริยา จ ยา อิธ;
สมานตฺตตา ธมฺเมส,
ตตฺถ ตตฺถ ยถารหํ.
สกึ ¶ วทนฺติ ราชาโน,
สกึ สมณ-พฺราหฺมณา;
สกึว ปุริสา โลเก,
เอสธมฺโม สนนฺตโน.
เอก-วาจํว ¶ ทฺเววาจํ,
ภเณยฺย อนุกมฺปโก;
ตทุตฺตริ น ภาเสยฺย,
ทาโสวยฺยสฺส สนฺติเก.
ตสฺเสว ¶ เตน ปาปิโย,
โย กุทฺธํ ปฏิกุชฺฌตฺติ;
กุทฺธํ อ-ปฏิกุชฺฌนฺโต,
สงฺคามํ เชติ ทุชฺชยํ.
อุภินฺนมตฺถํ ¶ จรติ,
อตฺตโน จ ปรสฺส จ;
ปรํ สํกุปิตํ ตฺวา,
โย สโต อุปสมฺมติ.
อตฺตานํ ¶ รกฺขนฺโต ปรํ รกฺขติ,
ปรํ รกฺขนฺโต อตฺตานํ รกฺขติ.
สีล-สมาธิ-ปฺานํ ¶ ,
ขนฺตี ปธาน-การณํ;
สพฺเพปิ กุสลา ธมฺมา,
ขนฺตฺยายตฺตาว วฑฺฒเร.
ขมา-ขคฺค-กเรตสฺส ¶ ,
ทุชฺชโน กึ กริสฺสติ;
อ-ติเณ ปติโต วนฺหิ,
สยเมวูปสมฺมติ.
สุสฺสุสา ¶ สวณฺเจว,
คหณํ ธารณํ ตถา;
อุหาโปหตฺถวิฺาณํ,
ตตฺว-ฺาณฺจธีคุณํ.
ยสฺเสเต ¶ จตุโร ธมฺมา,
อตฺถิ โปเสสุ ปณฺฑิต;
สจฺจํ ธมฺโม ธีติ จาโค,
ทิฏฺํ โส อติวตฺตติ.
เวชฺโช ¶ ปุโรหิโต มนฺตี,
เวทฺโตฺร จตุตฺถโก;
ปภาต-กาเล ทฏฺพฺพา,
นิจฺจํ สฺว-สีริมิจฺฉตา.
มิตฺตานํ ¶ สนฺติกํ คจฺเฉ,
กาเล น รตฺติยํ กิสํ;
เจ พหุํ ภิชฺเช จินิตฺวา,
ตํ มิตฺเตสุ สมากเร.
น ¶ ปเรสํ วิโลมานิ,
น ปเรสํ กตากตํ;
อตฺตโนว อเวกฺเขยฺย,
กตานิ อ-กตานิ จ.
เทส-ชาติ-ปุพฺเพ-จรา ¶ ,
อนุ-จรา ชโน กเร;
ปเรสํ เวธกํ มายํ,
ตํ ชานิตฺวา สขํ กเร.
ปริตฺตํ ¶ ทารุมารุยฺห,
ยถา สีเท มหณฺณเว;
เอวํ กุสีตมาคมฺม,
สาธุ-ชีวีปิ สีทติ;
ตสฺมา ตํ ปริวชฺเชยฺย,
กุสีตํ หีน-วีริยํ.
อลสฺจ ¶ ปมาโท จ,
อนุฏฺานํ อ-สํยโม;
นิทฺทา ตนฺทิ จ เต ฉิทฺเท,
สพฺพโส ตํ วิวชฺชเย.
จเชยฺย ¶ ทุมฺมิตฺตํ พาลํ,
อาสีวิสํว มาณโว;
ภฺเชยฺย ปาปกํ กมฺมํ,
นฬาคารํว กฺุชโร.
น ¶ หิ อฺฺ-จิตฺตานํ,
อิตฺถีนํ ปุริสาน วา;
นานาวีกตฺวา สํสคฺคํ,
ตาทิสํ ปิจ นาสฺมเส.
นาสฺมเส ¶ กต-ปาปมฺหิ,
นาสฺมเส อลิก-วาทิเน;
นาสฺมเต อตฺตตฺถปฺมฺหิ,
อตฺต-สนฺเตปิ นาสฺมเต.
ฆตาสนํ ¶ กฺุชรํ กณฺห-สปฺปํ,
มุทฺธา-ภิสิตฺตํ ปมทา จ สพฺพา;
เอเต นโร นิจฺจสโต ภเชถ,
เตสํ หเว ทุพฺพิทู สพฺพ-ภาโว.
อิตฺถีนํ ¶ ทุชฺชนาน-ฺจ,
วิสฺสาโส โน-ป ปชฺชเต;
วิเส สิงฺคิมฺหิ นทิยํ,
โรเค ราช-กุลมฺหิ จ.
อิตฺถิ-ธุตฺโต ¶ สุรา-ธุตฺโต,
อกฺข-ธุตฺโต จ โย นโร;
ลทฺธํ ลทฺธํ วินาเสติ,
ตํ ปราภวโต มุขํ.
ปาป-มิตฺโต ¶ ปาป-สโข,
ปาป-อาจาร โคจโร;
อสฺมา โลกา ปรมฺหา จ,
อุภยา ธํสเต นโร.
มจฺเฉเรน ¶ ยสํ หตํ,
กุปฺปเนน คุโณ หโต;
กูเฏน นสฺสเต สจฺจํ,
ขุทฺเทน ธมฺม-รกฺขนํ.
อกฺข-เทวี ¶ ธนานิ จ,
วินาโส โหติ อาปทา;
ิติ หตา ปมาโท จ,
ทฺวิชํ ภิกฺขฺุจ นสฺสติ.
เปสฺุเน ¶ กุลํ หตํ,
มาเนน หิตมตฺตโน;
ทุจฺจริเตน มานุโส,
ทลิทฺทายาทโร หโต.
อ-มานนา ¶ ยตฺถ สิยา,
สนฺตานํปิ วิมานนา;
หีน-สมฺมานนาวาปิ,
น ตตฺถ วสตึ วเส.
ยตฺถาลโส ¶ จ ทกฺโข จ,
สูโร ภีรุ จ ปูชิยา;
น ตตฺถ สนฺโต วสนฺติ,
อ-วิเสส-กเร นเร.
โน ¶ เจ อสฺส สกา-พุทฺธิ,
วินโย วา สุ-สิกฺขิโต;
วเน อนฺธ-มหึโสว,
จเรยฺย พหุโก ชโน.
ผลํ ¶ เว กทลึ หนฺติ,
ผลํ เวฬุํ ผลํ นฬํ;
สกฺกาโร กา-ปุริสํ หนฺติ,
คพฺโภ อสฺสตรึ ยถา.
วชฺชฺจ วชฺชโต ตฺวา,
อ-วชฺชฺจ อ-วชฺชโต;
สมฺมาทิฏฺิ-สมาทานา,
สตฺตา คจฺฉนฺตฺติ สุคฺคตึ.
ฆราวาส-นิทฺเทส
ทุกฺขํ ¶ คหพฺพตํ สาธุ,
สํวิภชฺชฺจ โภชนํ;
อ-หาโส อตฺถ-โลเภสุ,
อตฺถ-พฺยาปตฺติ อพฺยโถ.
โยธ ¶ สีตฺจ อุณฺหฺจ,
ติณา ภิยฺโย น มฺติ;
กรํ ปุริส-กิจฺจานิ,
โส สุขา น วิหายติ.
ปณฺฑิโต ¶ สีล-สมฺปนฺโน,
สณฺหา จ ปฏิภานวา;
นิวาต-วุตฺติ อตฺถทฺโธ,
ตาทิโส ลภเต ยสํ.
อุฏฺานโก ¶ อนลโส,
อาปทาสุ น เวธติ;
อจฺฉินฺนวุตฺติ เมธาวี,
ตาทิโส ลภเต ยสํ.
สงฺคาหโก ¶ มิตฺต-กโร,
วทฺู วีตฺต-มจฺฉโร;
เนตา วิ-เนตา อนุ-เนตา,
ตาทิโส ลภเต ยสํ.
อุฏฺานวโก ¶ สตีมโต,
สุจิ-กมฺมสฺส นิสมฺมการิโน;
สฺตสฺส ธมฺม-ชีวิโน,
อ-ปฺปมตฺตสฺส ยโสภิ-วฑฺฒติ.
ทฺเวว ¶ ตาต ปทากานิ,
ยตฺถ สพฺพํ ปติฏฺิตํ;
อ-ลทฺธสฺส จ โย ลาโภ,
ลทฺธสฺส อนุรกฺขณา.
จตุธา ¶ วิภเช โภเค,
ปณฺฑิโต ฆรมาวสํ;
เอเกน โภคํ ภฺุเชยฺย,
ทฺวีหิ กมฺมํ ปโยชเย;
จตุตฺถฺจ นิธาเปยฺย,
อาปทาสุ ภวิสฺสติ.
อฺชนานํ ¶ ขยํ ทิสฺวา,
อุปจิกานฺจ อาจยํ;
มธูนฺจ สมาหารํ,
ปณฺฑิตฺโต ฆรมาวเส.
วิภวํ ¶ รกฺขโต ลทฺธํ,
ปริหานิ น วิชฺชติ;
อารกฺขมฺหิ อ-สนฺตมฺหิ,
ลทฺธํ ลทฺธํ วินสฺสติ.
ปฺา ¶ นตฺถิ ธนํ นตฺถิ,
ยสฺส โลเก น วินฺทติ;
ปุตฺต-ทารา น ปียนฺติ,
ตสฺส มิตฺตํ สุขาวหํ.
จตฺตาโร ¶ จ เวทิตพฺพา,
มิตฺตา เจว สุหทา จ;
อุปกาโร สุหโทปิ,
สมาน-สุข-ทุกฺโข จ;
อตฺถกฺขายีนุกมฺปโก,
ตถา มิตฺโต เวทิตพฺโพ.
โภคา ¶ นฏฺเน ชิณฺเณน,
อ-มิเตน จ โภชเน;
น ติฏฺนฺติ จิรํ ทิสฺวา,
ตํ ปณฺฑิโต ฆเร วเส.
อติ-สีตํ ¶ อติ-อุณฺหํ,
อติ-สายมิทํ อหุ;
อิติ วิสฺสฏฺ-กมฺมนฺเต,
อตฺถา อจฺเจนฺติ มาณเว.
น ¶ ทิวา สุปฺป-สีเลน,
รตฺตินฏฺานเทสฺสินา;
นิจฺจํ มตฺเตน โสณฺเฑน,
สกฺกา อาวสิตุํ ฆรํ.
หนนฺติ ¶ โภคา ทุมฺเมธํ,
โน เจ ปาร-คเวสิโน;
โภค-ตณฺหาย ทุมฺเมโธ,
หนฺติ อฺเว อตฺตนํ.
ทุชฺชีวิตมชีวิมฺหา ¶ ,
เยสํ โน น ททามเส;
วิชฺชมาเนสุ โภเคสุ,
ทีปํ นา กมฺห มตฺตโน.
สฏฺิ-วสฺส-สหสฺสานิ ¶ ,
ปริปุณฺณานิ สพฺพโส;
นิรเย ปจฺจมานานํ,
กทา อนฺโต ภวิสฺสติ.
นตฺถิ ¶ อนฺโต กุโต อนฺโต,
น อนฺโต ปติทิสฺสติ;
ตทา หิ ปกตํ ปาปํ,
มม ตุยฺหฺเจ มาริสา;
โสหํ ¶ นูน อิโต คนฺตา,
โยนิ ลทฺธาน มานุสํ;
วทฺู สีล-สมฺปนฺโน,
กาหามิ กุสลํ พหุํ.
มา ¶ คิชฺเฌ ปจฺจเย มจฺโจ,
พหุ-โทสา หิ ปจฺจยา;
จรนฺโต ปจฺจเย ายา,
อุภยตฺถาปิ วฑฺฒติ.
อ-ลทฺธา ¶ วิตฺตํ ตปฺปติ,
ปุพฺเพ อ-สมุทานิตํ;
น ปุพฺเพ ธนเมสิสฺสํ,
อิติ ปจฺฉานุตปฺปติ.
กูฏเวที ¶ ปุเร อาสึ,
ปิสุโณ ปิฏฺิ-มํสิโก;
จณฺโฑ จ ผรุโส จาปิ,
อิติ ปจฺฉานุตปฺปติ.
ปาณาติปาตี ¶ ปุเร อาสึ,
ลุทฺโท จาปิ อนริโย;
ภูตานํ นานุกมฺปิยํ,
อิติ ปจฺฉานุตปฺปติ.
พหูสุ ¶ วต สนฺตีสุ,
อนาปาทาสุ อิตฺถิสุ;
ปร-ทารํ อเสวิสฺสํ,
อิติ ปจฺฉานุตปฺปติ.
พหุมฺหิ ¶ ตว สนฺตมฺหิ,
อนฺน-ปาเน อุปฏฺิเต;
น ปุพฺเพ อททํ ทานํ,
อิติ ปจฺฉานุตปฺปติ.
มาตรํ ¶ ปิตรฺจาปิ,
ชิณฺณกํ คต-โยพฺพนํ;
ปหุ สนฺโต น โปสิสฺสํ,
อิติ ปจฺฉานุกปฺปติ.
อาจริยมนุสตฺถารํ ¶ ,
สพฺพ-กาม-รสาหรํ;
ปิตรํ อติมฺิสฺสํ,
อิติ ปจฺฉานุตปฺปติ.
สมเณ ¶ พฺราหฺมเณ จาปิ,
สีลวนฺเต พหุสฺสุเต;
น ปุพฺเพ ปยิรุปาสิสฺสํ,
อิติ ปจฺฉานุตปฺปติ.
สาธุ ¶ โหติ ตโป จิณฺโณ,
สนฺโต จ ปยิรุปาสิโต;
น ปุพฺเพว ตโปจิณฺโณ,
อิติ ปจฺฉานุตปฺปติ.
โย ¶ จ เอตานิ านานิ,
โยนิโส ปฏิปชฺชติ;
กรํ ปุริส-กิจฺจานิ,
ส ปจฺฉา นานุตปฺปติ.
น ¶ สาธารณ-ทารสฺส,
น ภฺุเช สาธุเมกโก;
น เสเว โลกายติกํ,
เนตํ ปฺาย วฑฺฒนํ.
สีลวา ¶ วตฺต-สมฺปนฺโน,
อ-ปฺปมตฺโต วิจกฺขโณ;
นิวาตฺต-วุตฺติ อตฺถทฺโธ,
สุรโต สขิโต มุทุ.
สงฺคเหตา ¶ จ มิตฺตานํ,
สํวิภาคี วีธานวา;
ตปฺเปยฺย อนฺน-ปาเนน,
สทา สมณ-พฺราหฺมเณ.
ธมฺม-กาโม ¶ สุตา-ธาโร,
ภเวยฺย ปริปุจฺฉโก;
สกฺกจฺจํ ปยิรุปาเสยฺย,
สีลวนฺเต พหุสฺสุตฺเต.
ฆรมาวสมานสฺส ¶ ,
คหฏฺสฺส สกํ ฆรํ;
เขมา วุตฺติ สิยา เอวํ,
เอวํ นุ อสฺส สงฺคโห.
อ-พฺยปชฺโช ¶ สิยา เอวํ,
สจฺจ-วาที จ มาณโว;
อสฺมา โลกา ปรํ โลกํ,
เอวํ เปจฺจ น โสจติ.
สุขา ¶ มตฺเตยฺยตา โลเก,
อโถ เปตฺเตยฺยตา สุขา;
สุขา สามฺตา โลเก,
อโถ พฺรหฺมฺตา สุขา.
ปถวี ¶ เวฬุกํ ปตฺตํ,
จกฺกวาฬํ สุจิปฺผลํ;
สิเนรุ วมฺมิโก ขุทฺโท,
สมุทฺโท ปาติโก ยถา.
พฺรหฺมาติ ¶ มาตา-ปิตโร,
ปุพฺพาจริยาติ วุจฺจเร;
อาหุเนยฺยา จ ปุตฺตานํ,
ปชานมนุกมฺปกา.
ตสฺมา ¶ หิ เน นมเสยฺย,
สกฺกเรยฺย จ ปณฺฑิโต;
อนฺเนน อโถ ปาเนน,
วตฺเถน สยเนน จ.
สาธุชน-นิทฺเทส
กาย-กมฺมํ ¶ สุจิ เตสํ,
วาจา-กมฺมํ อนาวิลํ;
มโน-กมฺมํ สุจิ-สุทฺธํ,
ตาทิสา สุชนา นรา.
เสฏฺ-วิตฺตํ ¶ สุตํ ปฺา,
สทฺธนํ สตฺตธา โหตฺติ;
สทฺธา สีลํ สุตํ จาโค,
ปฺา เจว หิโรตฺตปฺปํ.
สทฺธมฺมาปิ ¶ จ สตฺเตว,
สทฺธา หิรี จ โอตฺตปฺปํ;
พาหุสฺสจฺจํ ธิโร เจว,
สติ ปฺา จ อิจฺเจวํ.
หิรี-โอตฺตปฺป-สมฺปนฺนา ¶ ,
สุกฺตฺก-ธมฺม-สมาหิตา;
สนฺโต สปฺปุริสา โลเก,
เทว-ธมฺมาติ วุจฺจเร.
สทฺโธ ¶ หิริมา โอตฺตปฺปี,
วีโร ปฺโ ส-คารโว;
ภพฺโพ อาปชฺชิตุํ พุทฺธึ,
วิรูฬฺหิฺจ วิปุลฺลตํ.
โย ¶ เว กตฺู กต-เวทิ ธีโร,
กลฺยาณ-มิตฺโต ทฬฺหอ-ภตฺโต จ โหติ;
ทุกฺขิตฺตสฺส สกฺกจฺจํ กโรติ กิจฺจํ,
ตถาวิธํ สปฺปุริสํ วทนฺติ.
มาตา-เปตฺติ-ภรํ ¶ ชนฺตุํ,
กุเล เชฏฺาปจายินํ;
สณฺหํ สขิล-สมฺภาสํ,
เปสุเณยปฺปหายินํ.
มจฺเฉร-วินเย ยุตฺตํ,
สจฺจํ โกธาภิตุํ นรํ;
ตํ เว เทวา ตาวตึสา,
อาหุ สปฺปุริโส อิติ.
อ-ปฺปมาเทน ¶ มฆวา,
เทวานํ เสฏฺตํ คโต;
อ-ปฺปมาทํ ปสํสนฺติ,
ปมาโท ครหิโต สทา.
ทานํ ¶ สีลํ ปริจฺจาคํ,
อาชฺชวํ มทฺทวํ ตปํ;
อ-โกธํ อ-วิหึสฺจ,
ขนฺตีจ อ-วิโรธนํ.
อิจฺเจเต กุสเล ธมฺเม,
ิเต ปสฺสามิ อตฺตนิ;
ตโต เม ชายเต ปีติ,
โสมนสฺสฺจนปฺปกํ.
นนุ ¶ เตเยว สนฺตา โน,
สาครา น กุลาจลา;
มนํปิ มริยาทํ เย,
สํวฏฺเฏปิ ชหนฺติ โน.
น ¶ ปุปฺผ-คนฺโธ ปฏิวาตเมติ,
น จนฺทนํ ตคฺคร มลฺลิกา วา;
สตฺจ คนฺโธ ปฏิวาตเมติ,
สพฺพา ทิสา สปฺปุริโส ปวายติ.
เตปิ ¶ โลก-หิตา สตฺตา,
สูริโย จนฺทิมา อปิ;
อตฺถํ ปสฺส คมิสฺสนฺติ,
นิยโม เกน ลงฺฆเต.
สตฺถา ¶ เทว-มนุสฺสานํ,
วสี โสปิ มุนิสฺสโร;
คโตว นิพฺพุตึ สพฺเพ,
สงฺขารา น หิ สสฺสตา.
กเรยฺย ¶ กุสลํ สพฺพํ,
สิวํ นิพฺพานมาวหํ;
สเรยฺยอ อ-นิจฺจํ ขนฺธํ,
นิพฺพิทา-าณ-โคจรํ.
ยาตานุยายี ¶ จ ภวาหิ มาณว,
อลฺลฺจ ปาณึ ปริวชฺชยสฺสุ;
มา จสฺสุ มิตฺเตสุ กทาจิ ทุพฺภิ,
มา จ วสํ อ-สตีนํ คจฺฉ.
อ-สนฺธวํ ¶ นาปิ จ ทิฏฺ-ปุพฺพํ,
โย อาสเนนาปิ นิมนฺตเยยฺย;
ตสฺเสว อตฺถํ ปุริโส กเรยฺย,
ยาตานุยายีติตมาหุปณฺฑิตา.
ยสฺเสกรตฺติปิ ¶ ฆเร วเสยฺย,
ยตฺถนฺน-ปานํ ปุริโส ลเภยฺย;
น ตสฺส ปาปํ มนสาปิ จินฺเตยฺย,
อ-ทุพฺภ-ปาณิ ทหเต มิตฺต-ทุพฺโภ.
ตตีย สาธุนร
ยสฺส ¶ รุกฺขสฺส ฉายาย,
นิสีเทยฺย สเยยฺย วา;
น ตสฺส สาขํ ภฺเชยฺย,
มิตฺต-ทุพฺโภ หิ ปาปโก.
จตุตฺถ สาธุนร
ปุณฺณํปิ ¶ เจ มํ ปถวึ ธเนน,
ทชฺชิตฺถิยา ปุริโส สมฺมตาย;
สทฺธา ขณํ อติมฺเยฺย ตํปิ,
ตาสํ วสํ อ-สตีนํ น คจฺเฉ.
เอวํ ¶ โข ยาตํ อนุยายี โหติ,
อลฺลฺจ ปาณึ ทหเต ปุเนวํ;
อ-สตี จ สา โส ปน มิตฺตํ-ทุพฺโภ,
โส ธมฺมิโก โหหิ ชหสฺสุ อ-ธมฺมํ.
กายขมนีย-นิทฺเทส
อภิวาทน-สีลิสฺส ¶ ,
นิจฺจํ วุฑฺฒาปจายิโน;
จตฺตาโร ธมฺมา วฑฺฒนฺติ,
อายุ วณฺโณ สุขํ พลํ.
๒๓๕. ปฺจิเม ¶ ภิกฺขเว ธมฺมา อายุสฺสา, กตเม ปฺจ. สปฺปาย-การี โหติ. สปฺปาเยจ มตฺตํ ชานาติ. ปริณตฺตโภชี จ โหติ. กาล-จารี จ, พฺรหฺม-จารีจ. อิเม โข ภิกฺขเว ปฺจ ธมฺมา อายุสฺสาติ.
๒๓๖. ปฺจิเม ¶ ภิกฺขเว ธมฺมา อายุสฺสา, กตเม ปฺจ. สปฺปาย-การี โหติ. สปฺปาเยจ มตฺตํ ชานาติ. ปริณตโภชีจโหติ. สีลวาจ, กลฺยาณ มิตฺโตจ. อิเม โข ภิกฺขเว ปฺจ ธมฺมา อายุสฺสาติ.
ปฺจ-สีลํ ¶ สมาทาย,
สมํ กตฺวา ทิเน ทิเน;
สติมา ปฺวา หุตฺวา,
จเร สพฺพิริยาปเถ.
๒๓๘. ปฺจิเม ¶ ภิกฺขเว จงฺกเม อานิสํสา, กตเม ปฺจ, อทฺธานกฺขโม โหติ. ปธานกฺขโม โหติ. อปฺปาพาโธ โหติ. อสิตํปีตํขายิตํสายิตํ สมฺมา ปริณามํ คจฺฉติ. จงฺกมาธิคโต สมาธิ จิรฏฺิติโก โหติ. อิเมโข ภิกฺขเว ปฺจ จงฺกเม อานิ สํสาติ.
ปริสฺสาวน-ทานฺจ ¶ ,
อาวาส-ทานเมว จ;
คิลาน-วตฺถุ-ทานฺจ,
ทาตพฺพํ มนุชาธิป.
กาตพฺพํ ¶ ชิณฺณกาวาสํ,
ปฏิสงฺขรณํ ตถา;
ปฺจ-สีล-สมาทานํ,
กตฺวา ตํ สาธุ-รกฺขิตํ;
อุโปสโถปวาโส จ,
กาตพฺโพโปสเถ อิติ.
อติ-โภตฺตา ¶ โรค-มูลํ,
อายุกฺขยํ กโรติ เว;
ตสฺมา ตํ อติ-ภุตฺตึว,
ปริหเรยฺย ปณฺฑิโต.
อ-ชิณฺเณ ¶ โภชนํ วิสํ,
ทุลฺลทฺเธ อ-วิจารเก;
ชิณฺเณ สุ-ลทฺเธ วิจาเร,
น วชฺชํ สพฺพ-โภชนํ.
จตฺตาโร ¶ ปฺจ อาโลเป,
อาภุตฺวา อุทกํ ปิเว;
อลํ ผาสุ-วิหาราย;
ปหิตตฺตสฺส ภิกฺขุโน.
มนุชสฺส ¶ สทา สติมโต,
มตฺตํ ชานโต ลทฺธ-โภชนํ;
ตนุกสฺส ภวนฺติ เวทนา,
สนิกํ ชีรติ อายุ ปาลยํ.
ครูนํ ¶ อฑฺฒ-โสหิจฺจํ,
ลหูนํ นาติ-กิตฺติยา;
มตฺตา-ปมาณํ นิทฺทิฏฺํ,
สุขํ ชีรติ ตาวตา.
โตยาภาเว ¶ ปิปาสตฺตา,
ขณา ปาเณหิ มุจฺจเต;
ตสฺมา สพฺพาสุวตฺถาสุ,
เทยฺยํ วารึ ปิปาสเย.
สีโตทกํ ¶ ปโย ขุทฺทํ,
ฆตเมเกกโส ทฺวิโส;
ติสฺโส สมคฺคมถ วา,
ปเค ปิตํ ยุวตฺตทํ.
อนฺนํ ¶ พฺรหฺมา รเส วิณฺหุ,
ภุตฺเต เจว มเหสโร;
เอวํ ตฺวาตุ โย ภฺุเช,
อนฺน-โทสํ น ลิมฺปเต.
กตฺติกสฺสนฺติโม ¶ ภาโค,
ยํ จาโท มิค-มาสโช;
ตาวุโภ ยม-ทาาขฺโย,
ลฆฺวาหาโรว ชีวติ.
สตฺถานุกุล-จริยา ¶ ,
จิตฺตฺาวสวตฺตินา;
พุทฺธิ-รกฺขิลิตตฺเถน,
ปริปุณฺณํ รสายนํ.
อ-ชาติยา ¶ อ-ชาตานํ,
ชาตานํ วินิวตฺติยา;
โรคานํ โย วิธิ ทิฏฺโ,
ตํ สุขตฺถี สมาจเร.
อาโรคฺยํ ¶ ปรมา ลาภา,
สนฺตุฏฺิ ปรมํ ธนํ;
วิสฺสาสา ปรมา าติ,
นิพฺพานํ ปรมํ สุขํ.
ปกิณฺณก-นิทฺเทส
กุมุทํ ¶ โก ปโพธยิ,
นาโถ รวินฺทุ ปณฺฑิโต;
กมลํ โก กุมุทํ โก,
นรปํ โก ปโพธยิ.
จิตฺเตน ¶ นิยฺยติ โลโก,
จิตฺเตน ปริกสฺสติ;
จิตฺตสฺส เอก-ธมฺมสฺส,
สพฺเพว วสมนฺวคู.
สมโณ ¶ ราชานุราชา,
เสนาปติ มหา-มตฺโต;
ธมฺมฏฺโ ปณฺฑิโต ทิสฺวา,
ปจฺจกฺขตฺถํ น การิยา.
ทีโป ¶ นว-ทิสํ เตโช,
น เหฏฺา จ ตถา สกํ;
ปร-วชฺชํ วิทู ปสฺเส,
สก-วชฺชํปิ ปสฺสตุ.
ส-ผลํ ¶ ปณฺฑิโต โลเก,
ส-การณํ วจํ ภเณ;
อ-การณํผลํ พาโล,
อิทํ อุภย-ลกฺขณํ.
ตสฺส ¶ วาจาย ชาเนยฺย,
กุฏิลํ พาล-ปณฺฑิตํ;
วาจา-รูปํ มิตฺตํ กเร,
วาจา-รูปํ ธุวํ ชเห.
ทุจฺจินฺติตสฺส ¶ จินฺตา จ,
ทุพฺภาสิตสฺส ภาสนา;
ทุกฺกมฺมสฺส กตฺจาติ,
เอตํ พาลสฺส ลกฺขณํ.
สุ-จินฺติตสฺส ¶ จินฺตา จ,
สุ-ภาสิตสฺส ภาสนา;
สุ-กมฺมสฺส กตฺจาติ,
เอตํ ธีรสฺส ลกฺขณํ.
อ-นยํ ¶ นยติ ทุมฺเมโธ,
อ-ธุรายํ นิ-ยฺุชติ;
ทุนฺนโย เสยฺยโส โหติ,
สมฺมา วุตฺโต ปกุปฺปติ;
วินยํ โส น ชานาติ,
สาธุ ตสฺส อ-ทสฺสนํ.
นยํ ¶ นยติ เมธาวี,
อ-ธุรายํ น ยฺุชติ;
สุ-นโย เสยฺยโส โหติ,
สมฺมา วุตฺโต น กุปฺปติ;
วินยํ โส ปชานาติ,
สาธุ เตน สมาคโม.
อ-นายกา ¶ วินสฺสนฺติ,
นสฺสนฺติ พหุ-นายกา;
ถี-นายกา วินสฺสนฺติ,
นสฺสนฺติ สุสุ-นายกา.
เชฏฺโ ¶ กมฺเมสุ นีจานํ,
ชานํชานํว อาจเร;
อ-ชาเนวํ กเร ชานํ,
นีโจ เอติ ภยํ ปิยํ.
กมฺมํ ¶ ทุชฺชน-สารุปฺปํ,
ทุธา สุชน-สารุปฺปํ;
ทุชฺชนํ เตสุ ทุกฺกมฺเม,
สุ-กมฺเม สุชนํ อิจฺเฉ.
ปณฺฑิโต ¶ เวรี พาโล จ,
ทุชฺชโย พาล-เวริโต;
ปณฺฑิตํ-เวรี ปมาเทน,
น ตํ ชโย หิ สพฺพทา.
คุยฺหสฺส ¶ หิ คุยฺหเมว สาธุ,
น หิ คุยฺหสฺส ปสตฺถมาวิ-กมฺมํ;
อ-นิปฺผนฺนตาย สเหยฺย ธีโร,
นิปฺผนฺนตฺโถว ยถา-สุขํ ภเณยฺย.
คุยฺหมตฺถํ ¶ น วิวเรยฺย,
รกฺเขยฺย นํ ยถา นิธึ;
น หี ปาตุกโต สาธุ,
คุยฺโห อตฺโถ ปชานตา.
ถิยา ¶ คุยฺหํ น สํเสยฺย,
อ-มิตฺตสฺส จ ปณฺฑิโต;
โย จามิเสน สํหีโร,
หทย-ตฺเถโน จ โย นโร.
วิวิจฺจ ¶ ภาเสยฺย ทิวา รหสฺสํ,
รตฺตึ คิรํ นาติ-เวลํ ปมฺุเจ;
อุปสฺสุติกา หิ สุณนฺติ มนฺตํ,
ตสฺมา หิ มนฺโต ขิปฺปมุเปติ เภทํ.
น ¶ ปกาสติ คุยฺหํ โย,
โส คุยฺหํ ปฏิคุยฺหติ;
ภเยสุ น ชเห กิจฺเจ,
สุ-มิตฺโตนุจโร ภเว.
กโรติ ¶ ทุกฺกรํ สาธุํ,
อุชุํ ขมติ ทุกฺขมํ;
ทุทฺททํ สามํ ททาติ,
โย สุ-มิตฺโต หเว ภเว.
ปิย-วาจา ¶ สทา มิตฺโต,
ปิย-วตฺถุํ น ยาจนา;
อิจฺฉาคเตน ทาเนน,
สุ-ทฬฺโห สุ-ปฺปิโย หเว;
ตทงฺคโต จ หีเนน,
อ-ปฺปิโย ภิชฺชโน ภเว.
เทหีติ ¶ ยาจเน หิรี,
สิรี จ กาย-เทวตา;
ปลายนฺติ สิริจฺฉิโต,
น ยาเจ ปร-สนฺตกํ.
สฺวาโน ¶ ลทฺธาน นิมฺมํสํ,
อฏฺึ ตุฏฺโ ปโมทติ;
สกนฺติกํ มิคํ สีโห,
หิตฺวา หตฺถึนุธาวติ.
เอวํ ¶ ฉนฺทานุรูเปน,
ชโน อาสีสเต ผลํ;
มหา ฉนฺทา มหนฺตํว,
หีนํว หีน-ฉนฺทกา.
นานา-ฉนฺทา ¶ มหาราช,
เอกาคาเร วสามเส;
อหํ คาม-วรํ อิจฺเฉ,
พฺราหฺมณี จ ควํ สตํ.
ปุตฺโต ¶ จ อาชฺ-รถํ,
กฺา จ มณิ-กุณฺฑลํ;
ยา เจสา ปุณฺณกา ชมฺมี,
อุชุกฺขลํภิ-กงฺขติ.
านํ ¶ มิตฺเต ธเน กมฺเม,
สตุสฺสาเห สุ-ลพฺภิตํ;
ตํ ทฬฺหํ ทุกฺกรํ กเร,
ปฺา-สติ-สมาธินา.
เภสชฺเช ¶ วิหิเต สุทฺธ,
พุทฺธาทิ-รตนตฺตเย;
ปสาทมาจเร นิจฺจํ,
สชฺชเน ส-คุเณปิ จ.
ราชา ¶ รฏฺเน ธาตุโส,
พาโล ปาเปหิ ทุมฺมโน,
อลงฺกาเรน อิตฺถีปิ,
กาเมหิ จ น ตปฺปติ.
อปฺปิจฺโฉ ¶ จ ธุตงฺเคน,
อารทฺโธ วีริเยน หิ;
วิสารโท ปริสาย,
ปริจฺจาเคน ทายโก;
สวเนน สุ-ธมฺมํปิ,
น ตปฺปติว ปณฺฑิโต.
เชฏฺสฺส ¶ สิตํ หสิตํ,
มชฺฌสฺส มธุรสฺสรํ;
โลเก อํส-สิโร-กมฺปํ,
ชมฺมสฺส อป-หสฺสิตํ;
เอเตสํ อติ-หสฺสิตํ,
หาโส โหติ ยถากฺกมํ.
นตฺถิ ¶ ทุฏฺเ นโย อตฺถิ,
น ธมฺโม น สุ-ภาสิตํ;
นิกฺกมํ ทุฏฺเ ยฺุเชยฺย,
โส หิ สพฺภึ น รฺชติ.
ทุลฺลภํ ¶ ปกตึ วาจํ,
ทุลฺลโภ เขมโก สุโต;
ทุลฺลภา สทิสี ชายา,
ทุลฺลโภ ส-ชโน ปิโย.
ธโช ¶ รถสฺส ปฺาณํ,
ธูโม ปฺาณมคฺคิโน;
ราชา รฏฺสฺส ปฺาณํ,
ภตฺตา ปฺาณมิตฺถิยา.
ทุนฺนาริยา ¶ กุลํ สุทฺธํ,
ปุตฺโต นสฺสติ ลาลนา;
สมิทฺธิ อ-นยา พนฺธุ,
ปวาสา มทนา หิรี.
มาตา ¶ ปิตา จ ปุตฺตานํ,
โนวาเท พหุ-สาสนฺนํ;
ปณฺฑิตา มาตโร อปฺปํ,
วเทยฺยุํ วชฺช-ทีปนํ.
ลาฬเย ¶ ปฺฉ-วสฺสานิ,
ทส-วสฺสานิ ตาฬเย;
ปตฺเต ตุ โสฬเส วสฺเส,
ปุตฺตํ มิตฺตํวทาจเร.
ลาลเน ¶ ธีตรํ โทสา,
ปาลเน พหโว คุณา;
ธีตุยา กิริยํ นิจฺจํ,
ปสฺสนฺตุ สุฏฺุ มาตโร.
อิติ ¶ ปกิณฺณก-นิทฺเทโส นาม
สตฺตมา ปริจฺเฉโท.
สีล-นิทฺเทส
ปมาทํ ¶ ภยโต ทิสฺวา,
อ-ปฺปมาทฺจ เขมโต;
ภาเวถ อฏฺงฺคิกํ มคฺคํ,
เอสา พุทฺธานุสาสนี.
หีเนน ¶ พฺรหฺม-จริเยน,
ขตฺติเย อุปปชฺชติ;
มชฺฌิเมน จ เทวตฺตํ,
อุตฺตเมน วิ-สุชฺฌติ.
ก.
นคเร ¶ พนฺธุมติยา,
พนฺธุมา นาม ขตฺติโย;
ทิวเส ปุณฺณมาย โส,
อุปคจฺฉิ อุโปสถํ.
ข.
อหํ เตน สมเยน,
คุมฺภ-ทาสี อหํ ตหึ;
ทิสฺวา ส-ราชกํ เสนํ,
เอวาหํ จินฺตยึ ตทา.
ค.
ราชาปิ ¶ รชฺชํ ฉฏฺเฏตฺวา,
อุปคจฺฉิ อุโปสถํ;
ส-ผลํ นูน ตํ กมฺมํ,
ชน-กาโย ปโมทิโต.
ฆ.
โยนิโส ¶ ปจฺจเวกฺขิตฺวา,
ทุคฺคจฺจฺจ ทลิทฺทตํ;
มานสํ สมฺปหํสิตฺวา,
อุปคจฺฉิมุ โปสถํ.
ง.
อหํ ¶ อุโปสถํ กตฺวา,
สมฺมา-สมฺพุทฺธสาสเน;
เตน กมฺเมน สุ-กเตน,
ตาวตึสํ อคจฺฉหํ.
จ.
ตตฺถ เม สุ-กตํ พฺยมฺหํ,
อุพฺภ-โยชนมุคฺคตํ;
กูฏาคาร-วรูเปตํ,
มหาสนสุ-ภูสิตํ.
ฉ.
อจฺฉรา ¶ สต-สหสฺสา,
อุปติฏฺนฺติ มํ สทา;
อฺเ เทเว อติกฺกมฺม,
อติโรจามิ สพฺพทา.
ช.
จตุสฏฺิ-เทว-ราชูนํ ¶ ,
มเหสิตฺตมการยึ;
เตสฏฺิ-จกฺกวตฺตินํ,
มเหสิตฺตมการยึ.
ฌ.
สุวณฺณ-วณา ¶ หุตฺวาน,
ภเวสุ สํสรามหํ;
สพฺพตฺถ ปวรา โหมิ,
อุโปสถสฺสิทํ ผลํ.
.
หตฺถิ-ยานํ อสฺส-ยานํ,
รถ-ยานฺจ สิวิกํ;
ลภามิ สพฺพเมตมฺปิ,
อุโปสถสฺสิทํ ผลํ.
ฏ.
โสณฺณ-มยํ ¶ รูปิ-มยํ,
อโถปิ ผลิกา-มยํ;
โลหิตงฺค-มยฺเจว,
สพฺพํ ปฏิลภามหํ.
.
โกเสยฺย-กมฺพลิยานิ ¶ ,
โขม-กปฺปาสิกานิ จ;
มหคฺฆานิ จ วตฺถานิ,
สพฺพํ ปฏิลภามหํ.
ฑ.
อนฺนํ ¶ ปานํ ขาทนียํ,
วตฺถํ เสนาสนานิ จ;
สพฺพเมตํ ปฏิลเภ,
อุโปสถสฺสิทํ ผลํ.
ฒ.
วร-คนฺธฺจ มาลฺจ,
จุณฺณกฺฉ วิเลปนํ;
สพฺพเมตํ ปฏิลเภ,
อุโปสถสฺสิทํ ผลํ.
ณ.
กูฏาคารฺจ ¶ ปาสาทํ,
มณฺฑปํ หมฺมิยํ คุหํ;
สพฺพเมตํ ปฏิลเภ,
อุโปสถสฺสิทํ ผลํ.
ต.
ชาติยา ¶ สตฺต-วสฺสาหํ,
ปพฺพชึ อน-คาริยํ;
อฑฺฒ-มาเส อ-สปฺปตฺเต,
อร หตฺตํ อปาปุณึ.
ถ.
กิเลสา ¶ ฌาปิตา มยฺหํ,
ภวา สพฺเพ สมูหตา;
สพฺพาสว-ปริกฺขีณา,
นตฺถิ ทานิ ปุน-พฺภโว.
ท.
เอก-นวุติโต ¶ กปฺเป,
ยํ กมฺมมกรึ ตทา;
ทุคฺคตึ นาภิชานามิ,
อุโปสถสฺสิทํ ผลํ.
ธ.
สฺวาคตํ ¶ วต เม อาสิ,
มม พุทฺธสฺส สนฺติเก;
ติสฺโส วิชฺชา อนุ-ปตฺตา,
กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ.
น.
ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส,
วิโมกาปิ จ อฏฺิเม;
ฉฬาภิฺา สจฺฉิกตา,
กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ.
าตีนฺจ ¶ ปิโย โหติ,
มิตฺเตสุ จ วิโรจติ;
กายสฺส เภทา สุ-คตึ,
อุปปชฺชติ สีลวา.
นิพฺพานํ ¶ ปตฺถยนฺเตน สมาทินฺนํ,
ปฺจ-สีลมฺปิ อธิ-สีลํ;
ทส-สีลมฺปิ อธิ-สีลเมว.
ก.
นคเร ¶ จนฺทวติยา,
ภฏโก อาสหํ ตทา;
ปร-กมฺมายเน ยุตฺโต,
ปพฺพชฺชํ น ลภามหํ.
ข.
มหนฺธการ-ปิหิตา ¶ ,
ติวิธคฺคีหิ ฑยฺหเร;
เกน นุโข อุปาเยน,
วิ-สํยุตฺโต ภเว อหํ.
ค.
เทยฺยธมฺโม ¶ จ เม นตฺถิ,
ภฏโก ทุกฺขิโต อหํ;
ยํ นูนาหํ ปฺจ-สีลํ,
รกฺเขยฺยํ ปริปูรยํ.
ฆ.
อโนมทสฺสิสฺส มุนิโน,
นิสโภ นาม สาวโก;
ตมหํ อุปสงฺกมฺม,
ปฺจ-สิกฺขาปทคฺคหึ.
ง.
วสฺส-สต-สหสฺสานิ ¶ ,
อายุ วิชฺชติ ตาวเท;
ตาวตา ปฺจ-สีลานิ,
ปริปุณฺณานิ โคปยึ.
จ.
มจฺจุ-กาลมฺหิ ¶ สมฺปตฺเต,
เทวา อสฺสาสยนฺติ มํ;
รโถ สหสฺส-ยุตฺโต เต,
มาริสสฺส อุปฏฺิโต.
ฉ.
วตฺตนฺเต ¶ จริเม จิตฺเต,
มม สีลํ อนุสฺสรึ;
เตน กมฺเมน สุ-กเตน,
ตาวตึสํ อคจฺฉหํ.
ช.
ตึสขตฺตฺุจ เทวินฺโท,
เทว-รชฺชมการยึ;
ทิพฺพ-สุขํ อนุภวึ,
อจฺฉราหิ ปุรกฺขตฺโต.
ฌ.
ปฺจ-สตฺตติขตฺตฺตุ-ฺจ ¶ ,
จกฺกวตฺตี อโหสหํ;
ปเทส-รชฺชํ วิปุลํ,
คณนาโต อ-สงฺขยํ.
.
เทว-โลกา ¶ จวิตฺวาน,
สุกฺก-มูเลน โจทิโต;
ปุเร เวสาลิยํ ชาโต,
มหา-กุเล สุ-อฑฺฒเก.
ฏ.
วสฺสูปนายิเก กาเล,
ทิพฺพนฺเต ชิน-สาสเน;
มาตา จ เม ปิตา เจว,
ปฺจ-สิกฺขาปทคฺคหุํ.
.
สห ¶ สุตฺวานหํ สีลํ,
มม สีลํ อนุสฺสรึ;
เอกาสเน นิสีทิตฺวา,
อรหตฺตมปาปุณึ.
ฑ.
ชาติยา ¶ ปฺจ-วสฺเสน,
อรหตฺตมปาปุณึ;
อุปสมฺปาทยิ พุทฺโธ,
คุณมฺาย จกฺขุมา.
ฒ.
ปริปุณฺณานิ ¶ โคเปตฺวา,
ปฺจ-สิกฺขาปทานหํ;
อ-ปริเมยฺยิโต กปฺเป,
วินิปาตํ น คจฺฉหํ.
ณ.
สฺวาหํ ยสมนุภวึ,
เตสํ สีลาน วาหสา;
กปฺป-โกฏิปิ กิตฺเตนฺโต,
กิตฺตเย เอก-เทสกํ.
ต.
ปฺจ-สีลานิ ¶ โคเปตฺวา,
ตโย เหตู ลภามหํ;
ทีฆายุโก มหา-โภโค,
ติกฺข-ปฺโ ภวามหํ.
ถ.
สํกิตฺเตนฺโต ¶ จ สพฺเพสํ,
อธิ-มตฺตฺจ โปริสํ;
ภวาภเว สํสริตฺวา,
เอเต าเน ลภมหํ.
ท.
อ-ปริเมยฺย-สีเลสุ ¶ ,
วตฺตนฺตา ชิน-สาวกา;
ภเวสุ ยทิ รชฺเชยฺยุํ,
วิปาโก กีทิโส ภเว.
ธ.
สุ-จิณฺณํ เม ปฺจ-สีลํ,
ภฏเกน ตปสฺสินา;
เตน สีเลนหํ อชฺช,
โมจยึ สพฺพ-พนฺธนา.
น.
อ-ปริเมยฺยิโต ¶ กปฺเป,
ปฺจ-สีลานิ โคปยึ;
ทุคฺคตึ นาภิชานามิ,
ปฺจ-สีลานิทํ ผลํ.
ป.
ปฏิสมฺภิทา ¶ จตสฺโส,
วิโมกฺขาปิ จ อฏฺิเม;
ฉฬาภิฺา สจฺฉิกตา,
กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ.
ก.
ตํ ¶ นมสฺสนฺติ เต วิชฺชา,
สพฺเพ ภูมา จ ขตฺติยา;
จตฺตาโร จ มหา-ราชา,
ติทสา จ ยสสฺสิโน;
อถ โก นาม โส ยกฺโข,
ยํ ตฺวํ สกฺก นมสฺสสิ.
ข.
มํ ¶ นมสฺสนฺติ เต-วิชฺชา,
สพฺเพ ภูมา จ ขตฺติยา;
จตฺตาโร จ มหา-ราชา,
ติทสา จ ยสสฺสิโน.
ค.
อหฺจ ¶ สีล-สมฺปนฺเน,
จิรรตฺต-สมาหิเต;
สมฺมา ปพฺพชิเต วนฺเท,
พฺรหฺม-จริย ปรายเน.
ฆ.
เย ¶ คหฏฺา ปฺุ-กรา,
สีลวนฺโต อุปาสกา;
ธมฺเมน ทารํ โปเสนฺติ,
เต นมสฺสามิ มาตลิ.
ง.
เสฏฺา ¶ หิ กิร โลกสฺมึ,
เย ตฺวํ สกฺก นมสฺสสิ;
อหมฺปิ เต นมสฺสามิ,
เย นมสฺสสิ วาสว.
ปาลิตตฺเถรนาเคน ¶ ,
วิสุทฺธารามวาสินา;
สุติจฺฉิตานมตฺถาย,
กตา นรทกฺขทีปนี.
ปุพฺพาจริย-สีหานํ ¶ ,
อาลมฺพิตฺวาน นิสฺสยํ;
ปาลิโต นาม โย เถโร,
อิมํ คนฺถ สุ-เลขนี;
สุนฺทรเมว ปสฺสิตุํ,
ยฺุเชยฺยาถีธ สาธเว.
‘‘ฉปฺปทิกา’’.
อิมํ ¶ คนฺถํ วาจุคฺคโต,
สเจ ภวสิ มาณว;
ปุณฺนมายํ ยถา จนฺโท,
อติ-สุทฺโธ วิโรจติ;
ตเถว ตฺวํ ปุณฺณ-มโน,
วิโรจ สิริยา ธุวํ.
สุ-นิฏฺิโต ¶ อยํ คนฺโถ,
สกฺกราเช ทฌมฺผิเย;
โปฏฺปาทมฺหิ สูรมฺหิ,
กาลปกฺเข จตุทฺทสึ.
สฺจิเตตํ ¶ มยา ปฺุํ,
ตํ-กมฺเมน วเรน จ;
จิรํ ติฏฺตุ สทฺธมฺโม,
อ-เวรา โหนฺตุ ปาณิโน.
อิมํ ¶ คนฺถํ ปสฺสิตฺวาน,
โหนฺตุ สพฺเพปิ ชนฺตุโน;
สุขิตา ธมฺมิกา าณี,
ธมฺมํ ปาเลตุ ปตฺถิโว.
นิพฺพานํ ¶ ปตฺถยนฺเตน,
สีลํ รกฺขนฺตุ สชฺชนา;
ตฺวา ธมฺมํ สุขาวหํ,
ปาปุณนฺตุ อนาสวํ.
อฏฺ-กณฺฑ-มณฺฑิตาย ¶ ,
ทกฺขย อตฺถ-ทีปโก;
นร-สาโร อยํ คนฺโถ,
จิร-กาลํ ปติฏฺตุ.
ยาวตา จนฺท-สูริยา,
นาคจฺเฉยฺยุํ มหี-ตเล;
ปโมทิตา อิมํ คนฺถํ,
ทิสฺสนฺตุ นย-โกวิทา.
สมฺมา ¶ ฉนฺเทนิมํ คนฺถ,
วาเจนฺตา ปริยาปุณา;
ปสนฺเนนานายาเสน,
ปตฺวา สุเขน โกวิทํ.
จนฺทาทิจฺจาว ¶ อากาเส,
พหุสฺสุเตหิ สมฺปทา;
วิเสส-ปุคฺคลา หุตฺวา,
ปปฺโปนฺตุ อมตํ ปทํ.
อุกฺกฏฺ-ธมฺม-ทาเนน ¶ ,
ปาปุเณยฺยมนุตฺตรํ;
ลิงฺค-สมฺปตฺติ-เมธาวี,
ตกฺกี-ปฺา สุ-เปสลี.
นรทกฺข โถมนา อาสีส
๓. คาถา
ปาลิโต ¶ ปาฬิยา เฉโก,
ตฺวํสิ คมฺภีร-าณวา;
ปาลิยาว ปาลิตสฺส,
ททามิทานิ โภ อหํ.
ทกฺขาวาเทสุ ¶ กุสโล,
ปาลิโต สาสนนฺธรี;
ปิฏเกสุ อชฺโฌคายฺห,
นรทกฺขํภิสงฺขรี.
สุต-ธเรน ¶ รจิตํ,
เอตํ สาร-คเวสิโน;
อตนฺทิกา สุ-ทกฺขนฺตุ,
อคฺคคฺค-สาสเน รตา.
นรทกฺข โถมนา อาสีส
๒. คาถา
ุํ ¶ ปาลิโตธ ชาโต โย,
เถโร โส อพฺภุโตว ุํ;
ุํ มหา-ปาลิโต สนฺโต,
นิกาย-ปาลิโต จ ุํ.
ุํ ¶ นร-ทกฺข-คนฺถํ ยํ,
โสวกา นร-ทกฺข-ทํ;
นรา ทกฺขนฺตุ สมฺมา จ,
ทกฺขตฺตํ ปาปุณนฺตุ ุํ.