📜

ནམོ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ

ནམཀྐཱརཔཱལི༹

༡.

སུགཏཾ ¶ སུགཏཾ སེཊྛཾ, ཀུསལཾཀུསལཾ ཛཧཾ;

ཨམཏཾ ཨམཏཾ སནྟཾ, ཨསམཾ ཨསམཾ དདཾ.

སརཎཾ སརཎཾ ལོཀཾ, ཨརཎཾ ཨརཎཾ ཀརཾ;

ཨབྷཡཾ ཨབྷཡཾ ཋཱནཾ, ནཱཡཀཾ ནཱཡཀཾ ནམེ.

༢.

ནཡནསུབྷགཀཱཡངྒཾ,

མདྷུརཝརསརོཔེཏཾ;

ཨམིཏགུཎགཎཱདྷཱརཾ,

དསབལམཏུལཾ ཝནྡེ.

༣.

ཡོ བུདྡྷོ དྷིཏིམཱཉྙདྷཱརཀོ,

སཾསཱརེ ཨནུབྷོསི ཀཱཡིཀཾ;

དུཀྑཾ ཙེཏསིཀཉྩ ལོཀཏོ,

ཏཾ ཝནྡེ ནརདེཝམངྒལཾ.

༤.

བཱཏྟིཾསཏིལཀྑཎཙིཏྲདེཧཾ,

དེཧཛྫུཏིནིགྒཏཔཛྫལནྟཾ;

པཉྙཱདྷིཏིསཱིལགུཎོགྷཝིནྡཾ,

ཝནྡེ མུནིམནྟིམཛཱཏིཡུཏྟཾ.

༥.

པཱཏོདཡཾ བཱལདིཝཱཀརཾཝ,

མཛ྄ཛྷེ ཡཏཱིནཾ ལལིཏཾ སིརཱིཧི;

པུཎྞིནྡུསངྐཱསམུཁཾ ཨནེཛཾ,

ཝནྡཱམི སབྦཉྙུམཧཾ མུནིནྡཾ.

༦.

ཨུཔེཏཔུཉྙོ ¶ ཝརབོདྷིམཱུལེ,

སསེནམཱརཾ སུགཏོ ཛིནིཏྭཱ;

ཨབོཛ྄ཛྷི བོདྷིཾ ཨརུཎོདཡམྷི,

ནམཱམི ཏཾ མཱརཛིནཾ ཨབྷངྒཾ.

༧.

རཱགཱདིཚེདཱམལཉཱཎཁགྒཾ,

སཏཱིསམཉྙཱཕལཀཱབྷིགཱཧཾ;

སཱིལོགྷལངྐཱརཝིབྷཱུསིཏཾ ཏཾ,

ནམཱམིབྷིཉྙཱཝརམིདྡྷུཔེཏཾ.

༨.

དཡཱལཡཾ སབྦདྷི དུཀྐརཾ ཀརཾ,

བྷཝཎྞཝཱཏིཀྐམམགྒཏཾ གཏཾ;

ཏིལོཀནཱཐཾ སུསམཱཧིཏཾ ཧིཏཾ,

སམནྟཙཀྑུཾ པཎམཱམི ཏཾམིཏཾ.

༩.

ཏཧིཾ ཏཧིཾ པཱརམིསཉྩཡཾ ཙཡཾ,

གཏཾ གཏཾ སབྦྷི སུཁཔྤདཾ པདཾ;

ནརཱནརཱནཾ སུཁསམྦྷཝཾ བྷཝཾ,

ནམཱནམཱནཾ ཛིནཔུངྒཝཾ གཝཾ.

༡༠.

མགྒངྒནཱཝཾ མུནིདཀྑནཱཝིཀོ,

ཨཱིཧཱཕིཡཾ ཉཱཎཀརེན གཱཧཀོ;

ཨཱརུཡ྄ཧ ཡོ ཏཱཡ བཧཱུ བྷཝཎྞཝཱ,

ཏཱརེསི ཏཾ བུདྡྷམགྷཔྤཧཾ ནམེ.

༡༡.

སམཏིཾསཏིཔཱརམིསམྦྷརཎཾ,

ཝརབོདྷིདུམེ ཙཏུསཙྩདསཾ;

ཝརམིདྡྷིགཏཾ ནརདེཝཧིཏཾ,

ཏིབྷཝཱུཔསམཾ པཎམཱམི ཛིནཾ.

༡༢.

སཏཔུཉྙཛལཀྑཎིཀཾ ཝིརཛཾ,

གགནཱུཔམདྷིཾ དྷིཏིམེརུསམཾ;

ཛལཛཱུཔམསཱིཏལསཱིལཡུཏཾ,

པཐཝཱིསཧནཾ པཎམཱམི ཛིནཾ.

༡༣.

ཡོ ¶ བུདྡྷོ སུམཏི དིཝེ དིཝཱཀརོཝ,

སོབྷནྟོ རཏིཛནནེ སིལཱསནམྷི;

ཨཱསཱིནོ སིཝསུཁདཾ ཨདེསི དྷམྨཾ,

དེཝཱནཾ ཏམསདིསཾ ནམཱམི ནིཙྩཾ.

༡༤.

ཡོ པཱདཔངྐཛམུདུཏྟལརཱཛིཀེཧི,

ལོཀེཧི ཏཱིཧིཝིཀལེཧི ནིརཱཀུལེཧི;

སམྤཱཔུཎེ ནིརུཔམེཡྻཏམེཝ ནཱཐོ,

ཏཾ སབྦལོཀམཧིཏཾ ཨསམཾ ནམཱམི.

༡༥.

བུདྡྷཾ ནརཱནརསམོསརཎཾ དྷིཏཏྟཾ,

པཉྙཱཔདཱིཔཛུཏིཡཱ ཝིཧཏནྡྷཀཱརཾ;

ཨཏྠཱབྷིཀཱམནརདེཝཧིཏཱཝཧཾ ཏཾ,

ཝནྡཱམི ཀཱརུཎིཀམགྒམནནྟཉཱཎཾ.

༡༦.

ཨཁིལགུཎནིདྷཱནོ ཡོ མུནིནྡོཔགནྟྭཱ,

ཝནམིསིཔཏནཝ྄ཧཾ སཉྙཏཱནཾ ནིཀེཏཾ;

ཏཧིམཀུསལཚེདཾ དྷམྨཙཀྐཾ པཝཏྟོ,

ཏམཏུལམབྷིཀནྟཾ ཝནྡནེཡྻཾ ནམཱམི.

༡༧.

སུཙིཔརིཝཱརིཏཾ སུརུཙིརཔྤབྷཱཧི རཏྟཾ,

སིརིཝིསརཱལཡཾ གུཔིཏམིནྡྲིཡེཧུཔེཏཾ;

རཝིསསིམཎྜལཔྤབྷུཏིལཀྑཎོཔཙིཏྟཾ,

སུརནརཔཱུཛིཏཾ སུགཏམཱདརཾ ནམཱམི.

༡༨.

མགྒོལུ༹མྤེན མུཧཔཊིགྷཱསཱདིཨུལློལཝཱིཙིཾ,

སཾསཱརོགྷཾ ཏརི ཏམབྷཡཾ པཱརཔཏྟཾ པཛཱནཾ;

ཏཱཎཾ ལེཎཾ ཨསམསརཎཾ ཨེཀཏིཏྠཾ པཏིཊྛཾ,

པུཉྙཀྑེཏྟཾ པརམསུཁདཾ དྷམྨརཱཛཾ ནམཱམི.

༡༩.

ཀཎྜམྦཾམཱུལེ པརཧིཏཀརོ ཡོ མུནིནྡོ ནིསིནྣོ,

ཨཙྪེརཾ སཱིགྷཾ ནཡནསུབྷགཾ ཨཱཀུལཎྞགྒིཛཱལཾ;

དུཛྫཱལདྡྷཾསཾ མུནིབྷིཛཧིཏཾ པཱཊིཧེརཾ ཨཀཱསི,

ཝནྡེ ཏཾ སེཊྛཾ པརམརཏིཛཾ ཨིདྡྷིདྷམྨེཧུཔེཏཾ.

༢༠.

མུནིནྡཀྐོ ¶ ཡྭེཀོ དཡུདཡརུཎོ ཉཱཎཝིཏྠིཎྞབིམྦོ,

ཝིནེཡྻཔྤཱཎོགྷཾ ཀམལཀཐིཏཾ དྷམྨརཾསཱིཝརེཧི;

སུབོདྷེསཱི སུདྡྷེ ཏིབྷཝཀུཧརེ བྱཱཔིཏཀྐིཏྟིནཉྩ,

ཏིལོཀེཀཙྩཀྑུཾ དུཁམསཧནཾ ཏཾ མཧེསིཾ ནམཱམི.

༢༡.

ཡོ ཛིནོ ཨནེཀཛཱཏིཡཾ སཔུཏྟདཱརམངྒཛཱིཝིཏམྤི,

བོདྷིཔེམཏོ ཨལགྒམཱནསོ ཨདཱསིཡེཝ ཨཏྠིཀསྶ;

དཱནཔཱརམིཾ ཏཏོ པརཾ ཨཔཱུརི སཱིལཔཱརམཱདིཀམྤི,

ཏཱསམིདྡྷིཡོཔཡཱཏམགྒཏཾ ཏམེཀདཱིཔཀཾ ནམཱམི.

༢༢.

དེཝཱདེཝཱཏིདེཝཾ ནིདྷནཝཔུདྷརཾ མཱརབྷངྒཾ ཨབྷངྒཾ,

དཱིཔཾ དཱིཔཾ པཛཱནཾ ཛཡཝརསཡནེ བོདྷིཔཏྟཾདྷིཔཏྟཾ;

བྲཧྨཱབྲཧྨཱགཏཱནཾ ཝརགིརཀཐིཀཾ པཱཔཧཱིནཾ པཧཱིནཾ,

ལོཀཱལོཀཱབྷིརཱམཾ སཏཏམབྷིནམེ ཏཾ མུནིནྡཾ མུནིནྡཾ.

༢༣.

བུདྡྷོ ནིགྲོདྷབིམྦོ མུདུཀརཙརཎོ བྲཧྨགྷོསེཎིཛངྒྷོ,

ཀོསཙྪཱདངྒཛཱཏོ པུནརཔི སུགཏོ སུཔྤཏིཊྛིཏཔཱདོ;

མཱུདོདཱཏུཎྞལོམོ ཨཐམཔི སུགཏོ བྲཧྨུཛུགྒཏྟབྷཱཝོ,

ནཱིལཀྑཱི དཱིགྷཔཎྷཱི སུཁུམམལཚཝཱི ཐོམྱརསགྒསགྒཱི.

༢༤.

ཙཏྟཱལཱིསགྒདནྟོ སམཀལཔནཛོ ཨནྟརཾསཔྤཔཱིནོ,

ཙཀྐེནངྐིཏཔཱདོ ཨཝིརལ༹དསནོ མཱརཛུསྶངྑཔཱདོ.

ཏིཊྛནྟོ ¶ ནོནམནྟོབྷཡཀརམུདུནཱ ཛཎྞུཀཱནཱམསནྟོ,

ཝཊྚཀྑནྡྷོ ཛིནོ གོཏརུཎཔཁུམཀོ སཱིཧཔུབྦཌྜྷཀཱཡོ.

༢༥.

སཏྟཔྤཱིནོ ཙ དཱིགྷངྒུལི མཐ སུགཏོ ལོམཀཱུཔེཀལོམོ,

སམྤནྣོདཱཏདཱཋོ ཀནཀསམཏཙོ ནཱིལམུདྡྷགྒལོམོ.

སམྦུདྡྷོ ཐཱུལཛིཝ྄ཧོ ཨཐ སཱིཧཧནུཀོ ཛཱལིཀཔྤཱདཧཏྠོ,

ནཱཐོ ཨུཎྷཱིསསཱིསོ ཨིཏིགུཎསཧིཏཾ ཏཾ མཧེསིཾ ནམཱམི.

༢༦.

བུདྡྷོབུདྡྷོཏིགྷོསོ ཨཏིདུལབྷཏརོ ཀཱ ཀཐཱ བུདྡྷབྷཱཝོ,

ལོཀེ ཏསྨཱ ཝིབྷཱཝཱི ཝིཝིདྷཧིཏསུཁཾ སཱདྷཝོ པཏྠཡནྟཱ.

ཨིཊྛཾ ཨཏྠཾ ཝཧནྟཾ སུརནརམཧིཏཾ ནིབྦྷཡཾ དཀྑིཎེཡྻཾ,

ལོཀཱནཾ ནནྡིཝཌྜྷཾ དསབལམསམཾ ཏཾ ནམསྶནྟུ ནིཙྩཾ.

༢༧.

པུཉྙེནེཏེན སོཧཾ ནིཔུཎམཏི སཏོ སམྤརཱཡེ ཙ ཏིཏྟོ,

དཀྑོ དིཊྛུཛྫུཔཉྙོ ཨཝིཀལཝཱིརིཡོ བྷོགཝཱ སཾཝིབྷཱགཱི.

ཏིཀྑོ སཱུརོ དྷིཏཏྟོ སཔརཧིཏཙརོ དཱིགྷཛཱིཝཱི ཨརོགོ,

དྷཉྙོ ཝཎྞོ ཡསསྶཱི ཨཏིབལཝདྷརོ ཀིཏྟིམཱ ཁནྟུཔེཏོ.

༢༨.

སདྡྷོ ¶ དཱཏངྒུཔེཏོ པརམསིརིདྷརོ དིཊྛདྷམྨེ ཝིརཏྟོ,

ལཛྫཱི ཀལྱཱཎམིཏྟོ ཨབྷིརཏཀུསལོ པཉྩསཱིལཱདིརཀྑོ.

ཨཔྤིཙྪོ ཨཔྤཀོདྷོ ཨཏིཝུཛུཧདཡོ ཨིདྡྷིམཱ ཨཔྤམེཡྻོ,

པཱསཾསོ པེམཝཱཙོ སུཛནགུཎཝིདཱུ མཱམཀོ སོ བྷཝེཡྻཾ.

༢༩.

ཨིཏྠཾ ཨསངྑཡེ ནཱཐ, གུཎེ ལཀྑཎདཱིཔིཏེ;

གཱཐཱསུ སཱུཙཀཱསྭེཀ, གཱཐམྤི སརཏེ བུདྷོ.

༣༠.

ཙཏུརཱཔཱཡམུཏྟོ སོ, སཱདྷཀཏྠདྭཡསྶ ཙ;

ཧཏཱུཔདྡཝཛཱལོ ཙ, ལཱབྷཱི ཧིཏསུཁསྶ ཙ.

༣༡.

ཨདྷིཔོ ནརདེཝཱནཾ, ཙཏུདཱིཔིསྶརོཔི ཝཱ;

བྷཝེཡྻ ཨནྟིམེ དེཧེ, ཏམཉྙཾ སེཏཚཏྟཀཾ.

༣༢.

བྷཱཝནཱཡཱནམཱརུཡ྄ཧ, སམམེསྶཏི སུབྦཏོ;

ཨིམསྨིཾ ཨཏྟབྷཱཝེཔི, ཨརོགོ དཱིགྷཛཱིཝིཀོ.

༣༣.

པཱུཛིཏོ སབྦལོཀེཧི, བྷཱཝནཱབྷིརཏཱིམནོ;

ཛནཔྤིཡོ མནཱཔོ ཙ, ཀཱ ཀཐཱཁིལདྷཱརཎེ.

ནམཀྐཱརཔཱལི༹ ནིཊྛིཏཱ.

ནམཀྐཱརཊཱིཀཱ

ནམོ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ

༡.

སུགཏནྟྱཱདིཝཎྞེཧི ¶ , པསཏྠཉྩ སུཁདྡདཾ;

ཝནྡནྟཱནཾ ཛིནཾ ནཏྭཱ, དྷམྨཾ སུདྡྷཾ གཎུཏྟམཾ.

༢.

ནམཀྐཱརཾ ཧིཏཏྠཱིཧི, པོརཱཎཱཙརིཡེཧི ཙ;

ལིཁིཏྭཱ ཋཔིཏཾ པུཉྙ, བུདྡྷིཡཱ ཏེན ཝནྡིནཾ.

༣.

ཏསྶཏྠཝཎྞནཾ ཀསྶཾ, གམྦྷཱིརཏྠསུབོདྷནཾ;

མོཝིཔུནཱམེན སནྟེན, སཱིལུཔེཏེན ཡཱཙིཏོ.

༤.

ཝཎྞནྟོཔི ཙ ཏསྶཏྠཾ, ཏཾ ཏཾ ཨཊྛཀཐཱདིསུ;

ཝུཏྟཉཱཡེན ཀསྶཱམི, སདྡྷཱ སུཎཱཐ སཱདྷཝོ.

༥.

ནམནཾ ནམཏཱིཏཱི ཝཱ, ནམཏཱི ཏེན ཝཱ ནམོ;

ཏསྶ ཀཱརོནྟི ཏཱཧཱིཏི, ནམཀྐཱརོཏི ཝུཙྩཏི.

༦.

ཏཉྩ བུདྡྷགྷོསཱཙརི, ཡེན པུབྦསུཏཾ ཀཏཾ;

བུདྡྷགྷོསུཔྤཏྟིཡཉྩ, ཏཾ ཏཾ པན ཀཐཱདིསུ.

༧.

ན དིཊྛཾ ཀཏཀཱརཎཾ, ཏསྨཱ ཧིཏཏྠིཀེཧི ཙ;

པོརཱཎཱཙརིཡེཧཱི ཙ, ཋཔིཏནྟི མཡཱ ཝུཏྟཾ;

ཏཾ ཀཱརཎཾ ཝིཉྙཱུཧཱི ཙ, ཝིཙཱརེཏྭཱ ཝིཛཱནིཏནྟི.

༡.

སུགཏཾ སུགཏཾ སེཊྛཾ, ཀུསལཾཀུསལཾ ཛཧཾ;

ཨམཏཾ ཨམཏཾ སནྟཾ, ཨསམཾ ཨསམཾ དདཾ.

སརཎཾ སརཎཾ ལོཀཾ, ཨརཎཾ ཨརཎཾ ཀརཾ;

ཨབྷཡཾ ཨབྷཡཾ ཋཱནཾ, ནཱཡཀཾ ནཱཡཀཾ ནམེ.

༡. [ཀ] ཨིདཱནི ¶ པཋམཾ ཏཱཝ སུགཏནྟྱཱདཱིཧི ཨཊྛཱརསཧི གུཎེཧི ཐོམེཏྭཱ བུདྡྷསྶ ཝནྡིཏུཀཱམེན སུགཏནྟིཨཱདི གཱཐཱདྭཡཾ ཨཱརདྡྷཾ. ཨཡཾ པན སབྦཔཱདཱདིཡམཀཔཐྱཱ ཝཏྟགཱཐཱཏི དཊྛབྦཾ. ཏཾ པན ཡམཀཾ སུབོདྷཱལངྐཱརེ ཀིལིཊྛདོསནྟི ཝུཏྟཾ.

ཝུཏྟཉྷི ཏཏྠ –

‘‘ཡཾ ཀིལིཊྛཔདཾ མནྡཱ, བྷིདྷེཡྻཾ ཡམཀཱདིཀཾ;

ཀིལིཊྛཔདདོསེཝ, ཏམྤི ཨནྟོ ཀརཱིཡཏཱི’’ཏི.

ཨཡཾ པནེཏྠ པཏཱིཏསདྡརཙིཏཏྟཱཡེཝ པསཱདགུཎ སངྑཱཏེན སདྡཱལངྐཱརེན སཾཡུཏྟཱ ཧོཏི. ཏསྨཱ ཏཾ ཡམཀཾ སུཝུཏྟནྟི དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པརཱསུ ཡམཀགཱཐཱསུ. ཏེན ཝུཏྟཾ པུནཱ ལངྐཱརེ –

‘‘པཏཱིཏསདྡརཙིཏཾ, སིལིཊྛཔདསནྡྷིཀཾ;

པསཱདགུཎསཾཡུཏྟཾ, ཡམཀཾ མཏམེདིས’’ནྟི.

ཏཏྠ སུགཏནྟི སོབྷནགམནཏྟཱ སུནྡརཾ ཋཱནཾ གཏཏྟཱ སམྨཱ གཏཏྟཱ ཙ སུགཏོ, སོ ཧི སོབྷནཾ ཨརིཡམགྒེན གཙྪཏཱིཏི སུགཏོཏི ཝུཙྩཏི, སུཔུབྦོ གམུདྷཱཏུ ཏ. སུསདྡོ སོབྷནཏྠོ. ཨརིཡམགྒགམནེན པརིསུདྡྷཾ ཨནཝཛྫཾ ཁེམཾ དིསཾ ཨསཛྫམཱནོ གཏོཏི ཨཏྠོ. ཏཉྩ གམནཾ དུཝིདྷཾ ཧོཏི ཀཱཡགམནཾ, ཉཱཎགམནཉྩཱཏི. ཏཏྠ བྷགཝཏོ ཝེནེཡྻཛནུཔསངྐམནཾ ཨེཀནྟེན ཏེསཾ ཧིཏསུཁསྶ ནིཔྥཱད ནཏོ སོབྷནཾ ཀཱཡེན གམནཾ ཀཱཡགམནཾ ནཱམ. སཡམྦྷཱུ ཉཱཎེན པན སཀལམྤི ལོཀཾ པརིཉྙཱབྷིསམཡཝསེན པརིཛཱནནཏོ ཉཱཎེན གམནཾ ཉཱཎགམནཾ ནཱམ. ཨིདྷ པན ཉཱཎགམནཾ ཨདྷིཔྤེཏཾ. ཨངྒུཏྟརཊཱིཀཱཡཾ པན ‘‘སོབྷནཾ གཏཾ གམནཾ ཨེཏསྶཱཏི སུགཏོ’’ཏི ཝུཏྟཾ. སུནྡརཾ ཋཱནཾ གཙྪཏཱིཏི སུགཏོཏི ཙ ཝུཙྩཏི, ཨཱརམྨཎཀརཎཝསེན ཨམཏཾ ནིབྦཱནཾ གཏོཏི ¶ ཨཏྠོ. སམྨཱ ཨཝིཔརཱིཏཾ ཙེས གཙྪཏཱིཏི སུགཏོཏི ཝུཙྩཏི. སུསདྡོ སམྨཱསདྡཏྠོ. ཏེན ཏེན མགྒེན ཡེ ཀིལེསཱ པཧཱིནཱ, ཏེ ཀིལེསེ ན པུནེཏི ན པཙྩེཏི ན པཙྩཱགཙྪཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཨཐ ཝཱ སམྨཱ ཨཱགཙྪཏཱིཏི སུགཏོཏི ཙ ཝུཙྩཏི, དཱིཔངྐརཔཱདམཱུལཏོ པབྷུཏི ཡཱཝ བོདྷིམཎྜཱ ཏཱཝ སམཏིཾསཔཱརམིཔཱུརིཀཱཡ སམྨཱཔཊིཔཏྟིཡཱ སབྦལོཀསྶ ཧིཏསུཁམེཝ ཀརོནྟོ སསྶཏཾ ཨུཙྪེདཾ ཀཱམསུཁཾ ཨཏྟཀིལམཐཉྩཱཏི ཨིམེ ཙནྟེ ཨནུཔགཙྪནྟོ ཨཱགཏོཏི ཨཏྠོ. ཏཾ སུགཏཾ བུདྡྷཾ ནམེ ནམཱམཱིཏི སམྦནྡྷོ.

པུན སུགཏནྟི སམྨཱ གདཏྟཱ སུགཏོ. སོ ཧི སམྨཱ གདཏི བྷཱསཏཱིཏི སུགཏོཏི ཝུཙྩཏི. སུཔུབྦགདདྷཱཏུ བྷཱསཱཡཾ ཝིཡཏྟིཡཾ ཝཱཙཱཡཾ ཝཱ, ཏ, དསྶ ཏོ. ཚསུ ཝཱཙཱསུ ཡུཏྟཊྛཱནེ ཡུཏྟམེཝ དྭིཝཱཙཾ བྷཱསཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཝུཏྟཉྷི མཛ྄ཛྷིམཔཎྞཱསཔཱལི༹ཡཾ ཨབྷཡརཱཛཀུམཱརསུཏྟེ –

༡

. ‘‘རཱཛཀུམཱར ཡཾ ཏཐཱགཏོ ཏཾ ཝཱཙཾ ཛཱནཱཏི ཨབྷཱུཏཾ ཨཏཙྪཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ, སཱ ཙ པརེསཾ ཨཔྤིཡཱ ཨམནཱཔཱ, ན ཏཾ ཏཐཱགཏོ ཝཱཙཾ བྷཱསཏི. ༢. ཡམྤི ཏཐཱགཏོ ཝཱཙཾ ཛཱནཱཏི བྷཱུཏཾ ཏཙྪཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ, སཱ ཙ པརེསཾ ཨཔྤིཡཱ ཨམནཱཔཱ. ཏམྤི ཏཐཱགཏོ ཝཱཙཾ ན བྷཱསཏི. ༣. ཡཉྩ ཁོ ཏཐཱགཏོ ཝཱཙཾ ཛཱནཱཏི བྷཱུཏཾ ཏཙྪཾ ཨཏྠསཾཧིཏཾ, སཱ ཙ པརེསཾ ཨཔྤིཡཱ ཨམནཱཔཱ, ཏཏྲཀཱལཉྙཱུ ཏཐཱགཏོ ཧོཏི ཏསྶཱ ཝཱཙཱཡ ཝེཡྻཱཀརཎཱཡ. ༤. ཡཾ ཏཐཱགཏོ ཝཱཙཾ ཛཱནཱཏི ཨབྷཱུཏཾ ཨཏཙྪཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ, སཱ ཙ པརེསཾ པིཡཱ མནཱཔཱ, ན ཏཾ ཏཐཱགཏོ ཝཱཙཾ བྷཱསཏི. ༥. ཡམྤི ཏཐཱགཏོ ཛཱནཱཏི བྷཱུཏཾ ཏཙྪཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ, སཱ ཙ པརེསཾ པིཡཱ མནཱཔཱ, ཏམྤི ཏཐཱགཏོ ཝཱཙཾ ན བྷཱསཏི. ༦. ཡཉྩ ཁོ ཏཐཱགཏོ ཝཱཙཾ ཛཱནཱཏི བྷཱུཏཾ ཏཙྪཾ ཨཏྠསཾཧིཏཾ, སཱ ཙ པརེསཾ པིཡཱ མནཱཔཱ ¶ . ཏཏྲ ཀཱལཉྙཱུ ཏཐཱགཏོ ཧོཏི ཏསྶཱ ཝཱཙཱཡ ཝེཡྻཱཀརཎཱཡཱ’’ཏི.

ཨེཏྠ པཱལི༹ཡཾ པནེསཱ སུཁགྒཧཎཏྠཾ སངྑེཔེན ཝེདིཏབྦཱ. ཀཐཾ ཧེསཱ ཨབྷཱུཏཱ ཨནཏྠསཾཧིཏཱ ཨཔྤིཡཱ ཝཱཙཱ ཙ, བྷཱུཏཱ ཨནཏྠསཾཧིཏཱ ཨཔྤིཡཱ ཝཱཙཱ ཙ, བྷཱུཏཱ ཨཏྠ སཾཧིཏཱ ཨཔྤིཡཱ ཝཱཙཱ ཙ, ཨབྷཱུཏཱ ཨནཏྠསཾཧིཏཱ པིཡཱ ཝཱཙཱ ཙ, བྷཱུཏཱ ཨནཏྠསཾཧིཏཱ པིཡཱ ཝཱཙཱ ཙ, བྷཱུཏཱ ཨཏྠསཾཧིཏཱ པིཡཱ ཝཱཙཱ ཙཱཏི ཚབྦིདྷཱ ཧོཏཱིཏི. ཏཏྠ ཨཙོརཾཡེཝ ཙོརོ ཨཡནྟིཨཱདིཝསེན ཝཏྟབྦཝཱཙཱ པཋམཝཱཙཱ ནཱམ. ཙོརཾཡེཝ ཙོརོ ཨཡནྟིཨཱདིཝསེན ཝཏྟབྦཝཱཙཱ དུཏིཡཝཱཙཱ ནཱམ. ཨཀཏཔུཉྙཏཱཡ དུགྒཏོ དུབྦཎྞོ ཨཔྤེསཀྑོ, ཨིདྷ པན ཋཏྭཱཔི པུན པུཉྙཾ ན ཀརོཏི, དུཏིཡཙིཏྟཝཱརེ ཀཐཾ ཙཏཱུཧི ཨཔཱཡེཧི མུཙྩིསྶཏཱིཏི ཨེཝཾ མཧཱཛནསྶ ཨཏྠཔུརེཀྑཱརེན དྷམྨཔུརེཀྑཱརེན ཨནུསཱསནཱིཔུརེཀྑཱརེན ཝཏྟབྦཝཱཙཱ ཏཏིཡཝཱཙཱ ནཱམ. ཨེཀོ དྷུཏྟོ ཨཱཧ-མཡ྄ཧཾ བྷོ མཱཏུ མཡི ཀུཙྪིགཏེ ཀཔིཊྛཕལདོཧལོ༹ ཨཧོསི. སཱ ཨཉྙཾ ཀཔིཊྛཧཱརཀཾ ཨལབྷམཱནཱ མཾཡེཝ པེསེསི. ཨཧཾ གནྟྭཱ རུཀྑཾ ཨབྷིརུཧིཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ པཱདེ གཧེཏྭཱ མུགྒརཾ ཝིཡ རུཀྑསྶ ཨུཔརི ཁིཔིཾ. ཨཐ སཱཁཏོ སཱཁཾ ཝིཙརནྟོ ཕལཱནི གཧེཏྭཱ ཨོཏརིཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ གྷརཾ གནྟྭཱ ནིསྶེཎིཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ཨོརུཡ྄ཧ མཱཏུ སནྟིཀེ གནྟྭཱ ཕལཱནི མཱཏུཡཱ ཨདཱསིཾ. ཏཱནི པན མཧནྟཱནི ཧོནྟི ཙཱཊིཔྤ མཱཎཱནི. ཏཏོ མེ མཱཏརཱ ཨེཀཱསནེ ནིསིནྣཱཡ སམསཊྛིཕལཱནི ཁཱདིཏཱནཱིཏི. ཨེཝམཱདིཝསེན ཝཏྟབྦཝཱཙཱ ཙཏུཏྠཝཱཙཱ ནཱམ. ཨཱམིསཧེཏུ ཙཱཊུཀམྱཏཱདིཝསེན ནཱནཔྤཀཱརཀཾ པརེསཾ ཐོམནཱ ཝཱཙཱ ཙེཝ རཱཛཀཐཾ ཙོརཀཐནྟིཨཱདིནཡཔྤཝཏྟཱ ཏིརཙྪཱནཀཐཱ ཙ པཉྩམཝཱཙཱ ནཱམ. ཨརིཡསཙྩསནྣིསྶིཏཱ དྷམྨཀཐཱ ཚཊྛམཝཱཙཱ ནཱམ. ཏཾ པན ཝསྶསཏམྤི སུཎནྟཱ པཎྜིཏཱ ནེཝ ཏིཏྟིཾ གཙྪནྟི ¶ . ཏཱསུ པན བྷགཝཱ ཏཏིཡཚཊྛམཱ དྭིཝཱཙཱཨེཝ བྷཱསཏི. ཏསྨཱ སཔྤུརིསེཧི སཱཡེཝ དྭིཝཱཙཱ ཝཏྟབྦཱཏི. ཨཡཾ ཏདཊྛཀཐཱཡཾ ཨཱགཏོ སངྑེཔནཡོ. ཝིསུདྡྷིམགྒ མཧཱཊཱིཀཱཡཾ པན སཱརཏྠདཱིཔནཱིཊཱིཀཱཡཉྩ ཏདཉྙཱཀཱརེན ཝཎྞིཏོ. ཏཱསུ པན ཏཾ ཨོལོཀེཏྭཱ གཧེཏབྦནྟི. ཨཡཾ པནེཏྠ སངྒཧགཱཐཱ –

‘‘ཡོ བྷཱུཏམཏྠསཾཧཱིཏཾ, པརེསམཔྤིཡཱ ཝཱཙཾ;

བྷཱུཏམཏྠསཧཱིཏཉྩ, པརེསཾ པིཡཝཱཙནྟི;

དྭིཝཱཙཾ ཡུཏྟཊྛཱནེཝ, ཝདཏཱིཏི སུགཏོཏི;

ཝུཙྩཏཱི ཙ དཀཱརསྶ, ཀཏྭཱ ཏཀཱརཝིཉྙུནཱ’’ཏི.

སེཊྛནྟི གུཎམཧནྟཏྟཱ པསཏྠཏརཾ. སོ ཧི པསཏྠཱནཾ ཝིསེསེན པསཏྠོཏི སེཊྛོཏི ཝུཙྩཏི. པསཏྠཔདཾ, ཝིསེསཏདྡྷིཏེ ཨིཊྛཔཙྩཡོ. པསཏྠསདྡསྶ སོ, པསཏྠཱནཾ པཙྩེཀབུདྡྷཱརིཡསཱཝཀཱདཱིནཾ སཱིལསམཱདྷིཔཉྙཱདི གུཎེཧི ཝིསེསེན པསཏྠོཏི ཨཏྠོ. ཨཐ ཝཱ སུནྡརེ སཏིཔཊྛཱནཱདིབྷེདེ དྷམྨེ ཨེསཏི གཝེསཏི ཨེསིཾ གཝེསིནྟི ཝཱ སེཊྛོ, བུདྡྷོ. སུཔུབྦོཨེས གཝེསནེ ཏ. ཏསྶ རཊྛོ. སུསདྡོ སུནྡརཏྠོ. སནྟེཧི སཔྤུརིསེཧི ཨེསིཏབྦོ གཝེསིཏབྦོཏི ཝཱ སེཊྛོ. སནྟསདྡཱུཔཔདོ ཨིས གཝེསནེ ཏ, སནྟསདྡསྶ སོ, ཨིཀཱརསྶེ, ཏསྶ ཊྛོ. སནྟེཧི སཔྤུརིསེཧི ཨིཙྪིཡཏི ཀནྟིཡ ཏཱིཏི ཝཱ སེཊྛོ. སནྟསདྡཱུཔཔདོ ཨིསུ ཨིཙྪཱཀནྟཱིསུ ཏ. ཨཐ ཝཱ སནྟཱནཾ སཔྤུརིསཱནཾ ཧིཏསུཁཾ ཨིཙྪཏཱིཏི སེཊྛོ, བུདྡྷོ. ཀཏྟུསཱདྷནོཡཾ. སུནྡརེ སཏིཔཊྛཱནཱ དིབྷེདེ དྷམྨེ ཨེསེཏི བུདྡྷེཏཱིཏི ཝཱ སེཊྛོ. ཧེཏུ ཀཏྟུསཱདྷནོཡཾ. སུཔུབྦཨེསདྷཱཏུ བུདྡྷིཡཾ ཏ. ཏཾ སེཊྛཾ.

ཀུསལཾཀུསལཾ ཛཧནྟི ཨེཏྠ ཀུསལཾ ཨཀུསལཾ ཛཧནྟི པདཝིབྷཱགོ ཀཱཏབྦོ. ཀུཙྪིཏཾ པཱཔདྷམྨཾ སལཡཏི ཙལཡཏི ¶ ཀམྤེཏི ཝིདྡྷཾསེཏཱིཏི ཀུསལཾ, ཙཏུབྷཱུམིཀཀུསལཾ ལབྦྷཏི. ཀུཔུབྦོ སལདྷཱཏུ ཨ. ཏཏྠ ཀཱམཱཝཙརཀུསལཾ ཏདངྒཔྤཧཱནེན པཱཔདྷམྨཾ སལཡཏི ཙལཡཏི, མཧགྒཏ ཀུསལཾ ཝིཀྑམྦྷནཔྤཧཱནེན སལཡཏི ཀམྤེཏི, ལོཀུཏྟར ཀུསལཾ སམུཙྪེདཔྤཧཱནེན སལཡཏི ཝིདྡྷཾསེཏཱིཏི ཨཏྠོ.

ཨཐ ཝཱ ཀུཙྪིཏཾ ཨཔཱཡདྭཱརཾ སལནྟི སཾཝརནྟི པིདཧནྟི སཱདྷཝོ ཨེཏེནཱཏི ཀུསལཾ, ཀརཎསཱདྷནོཡཾ. ཨིདྷ པན ཛཧནྟི ཝུཏྟཏྟཱ ཏེབྷཱུམཀཀུསལམེཝཱདྷིཔྤེཏཾ. ཏཾ པན ཨནཝཛྫསུཁཝིཔཱཀལཀྑཎཾ, ཨཀུསལཝིདྡྷཾསནརསཾ, ཝོདཱན པཙྩུཔཊྛཱནཾ, ཨིཊྛཝིཔཱཀཔཙྩུཔཊྛཱནཾ ཝཱ, ཡོནིསོམནསིཀཱར པདཊྛཱནཾ. ན ཀུསལཾ ཨཀུསལཾ, མིཏྟཔཊིཔཀྑོ ཨམིཏྟོ ཝིཡ པཧཱཡཀཔཧཱཏབྦབྷཱཝེན ཀུསལཔཊིཔཀྑནྟི ཨཏྠོ. ཏཾ པན སཱཝཛྫདུཀྑཝིཔཱཀལཀྑཎཾ, སཱཝཛྫཱནིཊྛཝིཔཱཀ ལཀྑཎཾ ཝཱ, ཨནཏྠཛནནརསཾ, ཨནིཊྛཝིཔཱཀཔཙྩུཔཊྛཱནཾ, ཨཡོནིསོམནསིཀཱརཔདཊྛཱནཾ. པུཉྙཱབྷིསངྑཱརཨཱནེཉྫཱ བྷིསངྑཱརསངྑཱཏཾ ཀུསལཾ ཨཔུཉྙཱབྷིསངྑཱརསངྑཱཏཾ ཨཀུསལཉྩ ཀུསལཾཀུསལཾ. ཏཾ པན པདཾ ཛཧནྟིཔདེ ཀམྨཾ.

ཛཧནྟི མགྒཀྑཎེ སམུཙྪེདཔྤཧཱནེན ཕལཀྑཎེ པཊིཔྤསྶམྦྷནཔྤཧཱནེན པཛཧནྟཾ ཝིདྡྷཾསེནྟནྟི ཨཏྠོ. ཏཉྷི ཨརཧཏྟམགྒཉཱཎེན ཛཧཏི པཛཧཏི, ཕལཉཱཎེན ཛཧིཾ པཛཧིཾ པཊིཔྤསྶམྦྷིནྟི ཝཱ ཛཧོ, བུདྡྷོ. ཧཱདྷཱཏུ ཙཱགེ ཨ. ཀིཉྩཱཔི པནེཏྠ ཀུསལཾ མགྒེན པཧཱཏབྦདྷམྨེ ན ཝུཏྟཾ, ཝཊྚམཱུལབྷཱུཏེ ཨཝིཛྫཱཏཎྷཱདིཀིལེསེ པན ཨརཧཏྟམགྒ ཉཱཎེན ཛཧིཏེ ལོཀིཡཀུསལུཔྤཏྟིཡཱ མཱུལབྷཱུཏཱཡ ཨཝིཛྫཱཏཎྷཱཡ ཨབྷཱཝཱ པུཉྙཱབྷིསངྑཱརོ སཾསཱརེ པུན པཊིསནྡྷིཡཱ ནིབྦཏྟེཏུཾ ན སཀྐོཏི, ཏསྨཱ ཝཊྚམཱུལབྷཱུཏེ ཀིལེསེ ཛཧིཏེ ཕལཱུཔཙཱརེན ཀུསལམྤི ཛཧིཏཾ ནཱམ ཧོཏི. རཱུཔཾ བྷིཀྑཝེ ན ཏུམྷཱཀཾ ཏཾ པཛཧཐཱཏིཨཱདཱིསུ ཝིཡ ¶ . ཨརཧནྟེན ཧི ཨབྷིསམཱཙཱརིཀཝཏྟཾ ཀཏམྤི ཀུསལནྟི ན ཝུཏྟཾ, ཀྲིཡཱཏི པན ཝུཏྟནྟི ཝེདིཏབྦཾ.

ཝུཏྟཉྷི ནིདཱནཝགྒསཾཡུཏྟཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘ཁཱིཎཱསཝེན ཧི ཀཏཾ ཀམྨཾ ནེཝ ཀུསལཾ ཧོཏི ནཱཀུསལཾ, ཨཝིཔཱཀཾ ཧུཏྭཱ ཀྲིཡམཏྟེ ཏིཊྛཏཱི’’ཏི.

ཨངྒུཏྟརཊྛཀཐཱཡཉྩ ‘‘ཨརཧཏྟམགྒོ ཙ ཀུསལཱཀུསལ ཀམྨཀྑཡཱཡ སཾཝཏྟཏཱིཏི ཨེཝཾ ཏེན ཏཾ བྷིཛྫཏཱི’’ཏི ཝུཏྟཾ.

ཏེན ཝུཏྟཾ ཙཱུལ༹ནིདྡེསཔཱལི༹ཡཾ ‘‘ཨརཧཏྟམགྒཉཱཎེན ཨབྷིསངྑཱརཝིཉྙཱཎསྶ ནིརོདྷེན ཡེ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ ནཱམཉྩ རཱུཔཉྩ, ཨེཏྠེཏེ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི ཝཱུཔསམནྟི ཨཏྠཾ གཙྪནྟི པཊིཔྤསྶམྦྷནྟཱི’’ཏི.

ཨམཏནྟི མརཎཝིརཧིཏཾ. སོ ཛིནོ ཧི ན མཏོ ཨམཏོ, མརཎདྷམྨསྶ ནིབྦཏྟཀཱནཾ ཀིལེསཱནཾ ཨརཧཏྟ མགྒེན སམུཙྪིནྡིཏཏྟཱ པུན མརཎཏོ ཝིརཧིཏོཏི ཝཱ ཨམཏོ. ཨཐ ཝཱ ནིབྦཱནེ ཨཱརམྨཎཀརཎཝསེན ཨདྷིགཏེ ནཏྠི མཏཾ མརཎཾ ཡསྶ ཛིནསྶཱཏི ཨམཏོཏི ཝུཙྩཏི. ཛིནེན ཧི ཁནྡྷམཙྩུམཱརཾ ཨཛིཏོཔི ཀིལེསམཱརཾ ཛཡིཏྭཱ ཏེསཾ ཨཝསྶཾ ཛིཡམཱནཏྟཱ ཕལཱུཔཙཱརེན ཨམཏོཏི ཝུཙྩཏཱིཏི ཝེདིཏབྦཾ.

པུན ཨམཏནྟི ཨམཏནིབྦཱནསམནྣཱགཏཾ. ནཏྠི མཏཾ མརཎཾ ཨེཏྠཱཏི ཨམཏཾ, ནིབྦཱནཾ. ཏཾ པན སནྟིལཀྑཎཾ, ཨཙྩུཏརསཾ, ཨནིམིཏྟཔཙྩུཔཊྛཱནཾ, ནིསྶརཎཔཙྩུཔཊྛཱནཾ ཝཱ, ནིབྦཱནསྶ པན པདཊྛཱནཾ ན ལབྦྷཏི.

ཝུཏྟཉྷི མིལིནྡཔཉྷེ ནཱགསེནཏྠེརེན ‘‘ན ཀེནཙི ཀཱརཎེན ནིབྦཱནཾ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི.

ཏཾ ཨསྶ ཨཏྠཱིཏི ཨམཏོ, ཛིནོ. སདྡྷཱདིཏོ ཎཱཏི སུཏྟེན ཨསྶཐྱཏྠེ ཎཔཙྩཡོ. སདྡྷོ པཉྙོཏིཨཱདཱིསུ ཝིཡ ¶ . ཨསྶ ཛིནསྶ ཙཏུམགྒཉཱཎེན སཙྪིཀཏཾ ཨམཏཾ ནིབྦཱནཾ ཨཏྠཱིཏི ཨཏྠོ, ཏཾ ཨམཏཾ.

སནྟནྟི སབྦཀིལེསདརཐེཧི ཙ ཝཊྚདུཀྑེཧི ཙ སུཝཱུཔསནྟཾ. སོ ཧི བུདྡྷོ སབྦཀིལེསདརཐཝཊྚདུཀྑེཧི སམིཏྠ ཝཱུཔསམིཏྠཱཏི སནྟོཏི ཝུཙྩཏི. སམུདྷཱཏུ ཨུཔསམེ ཏ. དྷཱཏྭནྟསྶ ལོཔཾ ཏཔཙྩཡསྶནྟོཨཱདེསཾ ཀཏྭཱ པདསིདྡྷི ཝེདིཏབྦཱ. སཾསཱརཝཊྚེ དརཐཀཱརཀཱནཾ ཀིལེསཱནཾ བོདྷིམཎྜེ ཨརཧཏྟམགྒཉཱཎེན སམུཙྪིནྡིཏཏྟཱ སཱིཏིབྷཱུཏོ སནྟཀཱཡཙིཏྟོཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི, ཏཾ སནྟཾ.

ཨསམནྟི སཱིལཱདིགུཎེཧི ཀེནཙི པུགྒལེན ཨསདིསཾ, སོ ཧི བུདྡྷོ ནཏྠི སཱིལཱདིགུཎེཧི སམོ སདིསོ ཨེཏསྶཱཏི ཨསམོཏི ཝུཙྩཏི. ཨིམསྨིཾ སཏྟལོཀེ སཱིལ སམཱདྷིཔཉྙཱདིགུཎེཧི བུདྡྷེན སདིསོ ཀོཙི མནུསྶོ ཝཱ དེཝོ ཝཱ བྲཧྨཱ ཝཱ ནཏྠཱིཏི ཨཏྠོ. བྷགཝཏོ ཧི ཨསཱིཏི ཨནུབྱཉྫནཔཊིམཎྜིཏ བཱཏྟིཾས མཧཱཔུརིསལཀྑཎེཧི ཝིཙིཏྲརཱུཔཀཱཡོ ཙ སབྦཱཀཱརེཧི པརིསུདྡྷསཱིལཀྑནྡྷཱདིགུཎ རཏནསམིདྡྷོ དྷམྨཀཱཡོ ཙ པུཉྙམཧཏྟཐཱམམཧཏྟ ཨིདྡྷིམཧཏྟཡསམཧཏྟཔཉྙཱམཧཏྟཱདིགུཎེཧི ཙ པརམུཀྐཾསགཏོ ཙ ཨཏྠི, ཏསྨཱ བྷགཝཱ སཱིལཱདིགུཎེཧི ཀེནཙི ཨསམོ ཨསདིསོཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

ཨསམཾ དདནྟི ལོཀིཡདྷམྨེན ཨསདིསཾ མགྒཕལནིབྦཱན དྷམྨཾ ཝེནེཡྻཱནཾ སཏྟཱནཾ དེསནཱཉཱཎེན དཱཡཀཾ. ཨེཏྠ ཙ ཨསམནྟི ནཏྠི ཨེཏྠ ཨེཏེསཾ ཝཱ སམོ སདིསོ ལོཀིཡདྷམྨོཏི ཨསམོ, མགྒཕལནིབྦཱནཾ ལབྦྷཏི. ཨཐ ཝཱ ཨསམནྟི ཨཉྙེསཾ དྷམྨཱནཾ ཨགྒབྷཱཝཏོ ཙཏུབྦིདྷེན ཨརིཡ མགྒེན སཙྪིཀཱཏབྦཾ ནིབྦཱནཾ ཝུཙྩཏི. ཝུཏྟཉྷེཏཾ བྷགཝཏཱ ‘‘ཡཱཝཏཱ བྷིཀྑཝེ དྷམྨཱ སངྑཏཱ ཝཱ ཨསངྑཏཱ ཝཱ, ཝིརཱགོ ཏེསཾ ཨགྒམཀྑཱཡཏཱི’’ཏི. ཏསྶ པན པདསྶ དདནྟིཔདེན ¶ ཀམྨབྷཱཝེན སམྦནྡྷོ. དདཱཏཱིཏི དདོ, བུདྡྷོ. དཱདྷཱཏུ ཨ, སོ ཀེནཙི ལོཀིཡདྷམྨེན ཨསམཾ ཨསདིསཾ མགྒཕལནིབྦཱནསངྑཱཏཾ ལོཀུཏྟརདྷམྨཾ མཧཱཀརུཎཱཔྤདྷཱནེན ཨམཏཱདྷིགམཔཊིཔཏྟིདསྶནེན དེསནཱཉཱཎེན ཝེནེཡྻཱནཾ སཏྟཱནཾ དཱཏཱཏི ཨཏྠོ. ཏཾ ཨསམཾ དདཾ.

(ཁ) དུཏིཡགཱཐཱཡཾ པན སརཎནྟི སབྦསཏྟལོཀསྶ པཊིསརཎབྷཱུཏོ པརཱཡཎོ ལེཎོ ཏཱཎོཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. སོ ཧི བུདྡྷོ སརནྟི པཊིསརནྟི ཨེཏྠ སཏྟལོཀཱཏི སརཎོཏི ཝུཙྩཏི. སརདྷཱཏུ ཡུ. ཨཐ ཝཱ སརནྟི ཨོསརནྟི སམོསརནྟི ཨེཏྠ སཏྟལོཀཱཏི སརཎོཏི ཝུཙྩཏི. སརནྟི ཙིནྟེནྟི ཨེཏྠ སདྡྷཱ པསནྣཱ དེཝམནུསྶཱ སརཎམིདནྟི སརཎོཏི ཙ. སརནྟི པཊིཝིཛ྄ཛྷནྟི ཨེཏྠུཔགཏཱ དེཝམནུསྶཱ སདྡྷམྨནྟི སརཎོཏི ཙ ཝུཙྩཏི. སར ཙིནྟཱཡཾ ཡུ. སརཎགམནཊྛཱནེ པན སརཏི ཧིཾསཏི བྷཡཾ སནྟཱཔཾ དུཀྑཾ ཀིལེསཉྩཱཏི སརཎཾ. རཏནཏྟ ཡནྟི ཨཊྛཀཐཱསུ ཝུཏྟཾ. ཏཾ སརཎཾ.

པུན སརཎཾ ལོཀནྟི སཏྟསངྑཱརོཀཱསསངྑཏཾ ལོཀཾ སརནྟཾ ཛཱནནྟཾ. ཨེཏྠ ཧི ལོཀཡཏི པཏིཊྛཡཏི ཨེཏྠ པུཉྙཱཔུཉྙཉྩ ཏབྦིཔཱཀོ ཙཱཏི ལོཀོ, སཏྟ ལོཀོ ལབྦྷཏི. ལོཀདྷཱཏུ པཏིཊྛཱཡཾ ཎ. ལུཛྫཏི པལུཛྫཏཱིཏི ལོཀོ, སངྑཱརལོཀོ. ལུཛདྷཱཏུཎ. ལོཀིཡཏི ཝིཙིཏྟཱཀཱརེན དིསྶཏཱིཏི ལོཀོ, ལོཀིཡནྟི པཏིཊྛིཡནྟི ཨེཏྠ ཝཱ ཛངྒམཱ ཙ ཐཱཝརཱ ཙཱཏི ལོཀོ, ཙཀྐཝཱལ༹སངྑཏོ ཨོཀཱསལོཀོ ལབྦྷཏི. ལོཀདྷཱཏུཎ. ཨེཏྠ ཙ སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ ཨསསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱཏི ཨཱགཏཊྛཱནེ ཨིནྡྲིཡབདྡྷཱནཾ རཱུཔཱདཱིནཾ ཁནྡྷཱནཾ སམཱུཧོ སནྟཱནོ ཙ སཏྟོཡེཝ ལོཀོ སཏྟལོཀོཏི ཝཙནཏྠེན སཏྟལོཀོཏི ཝེདིཏབྦོ. ཨེཀོ ལོཀོ སབྦེ སཏྟཱ ཨཱཧཱ རཊྛིཏིཀཱཏི ¶ ཨཱགཏཊྛཱནེ ཨིནྡྲིཡབདྡྷཱནཾ ཝཱ ཨནིནྡྲིཡབདྡྷཱནཾ ཝཱ ཁནྡྷཱནཾ སམཱུཧོ སནྟཱནོ ཙ པཙྩཡེཧི སངྑརིཡནྟཱིཏི སངྑཱརཱ, སངྑཱརཱཨེཝ ལོཀོ སངྑཱརལོཀོཏི ཝཙནཏྠེན སངྑཱརལོཀོཏི.

‘‘ཡཱཝཏཱ ཙནྡིམསཱུརིཡཱ པརིཧརནྟི,

དིསཱ བྷནྟི ཝིརོཙམཱནཱ;

ཏཱཝ སཧསྶདྷཱ ལོཀོ,

ཨེཏྠ ཏེ ཝཏྟཏི ཝསོ’’ཏི.

ཨཱགཏཊྛཱནེ ཨནིནྡྲིཡབདྡྷཱནཾ རཱུཔཱདཱིནཾ སམཱུཧོ སནྟཱནོ ཙ ཨཝཀསནྟི པཏིཊྛཧནྟི ཨེཏྠཱཏི ཨོཀཱསོ, སོཡེཝ ལོཀོ ཨོཀཱསལོཀོཏི ཝཙནཏྠེན ཨོཀཱས ལོཀོཏི ཝེདིཏབྦོ, ཏཾ ལོཀཾ. སརཏི ཛཱནཱཏི ཨཛཱནཱིཏི ཝཱ སརཎོ, བུདྡྷོ. སར ཙིནྟཱཡཾ ཡུ. ལོཀཾ སརཎནྟི སམྦནྡྷོ. བུདྡྷོ པན སཏྟལོཀཾ, སངྑཱརལོཀཾ, ཨོཀཱསལོཀཾ, ཀིལེསལོཀཾ, བྷཝལོཀཾ, ཨིནྡྲིཡ ལོཀཾ, ཁནྡྷལོཀཾ, ཨཱཡཏནལོཀཾ དྷཱཏུལོཀཉྩཱཏིཨཱདིམནེཀལོཀཾ ཨནཱཝརཎཉཱཎེན པཊིཝིཛ྄ཛྷཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

ཨརཎནྟི ནིཀྐིལེསཾ, ཀིལེསསངྑཱཏརཎཝིརཧིཏཾ ཝཱ. རཎསདྡོ ཙ ཀིལེསེསུ ཙ ཡུདྡྷེ ཙུཎྞཝིཙུཎྞཀརཎེ ཙ དིསྶཏི. ཏཐཱ ཧི སརཎཱ དྷམྨཱ ཨརཎཱ དྷམྨཱཏིཨཱདཱིསུ ཀིལེསེསུ དིསྶཏི. ཏེ ཧི རཎནྟི ཀནྡནྟི སཏྟཱ ཨེཏེཧཱིཏི རཎཱཏི ཝུཙྩནྟི.

‘‘དྷནུགྒཧོ ཨསདིསོ, རཱཛཔུཏྟོ མཧབྦལོ;

སབྦཱམིཏྟེ རཎཾ ཀཏྭཱ, སཾཡམཾ ཨཛ྄ཛྷུཔཱགམཱི’’ཏི.

ཨསདིསཛཱཏཀེ ཡུདྡྷེ དིསྶཏི. རཎཾ ཀཏྭཱཏི ཧི ཡུདྡྷཾ ཀཏྭཱ, སཾཡམནྟི སཾཡཏཾ ཨིསིཔབྦཛྫཾ ཨཛ྄ཛྷུཔཱགམཱིཏི ཨཏྠོ. ཏིཎཉྩ ཀཊྛཉྩ རཎཾ ཀརོནྟོ, དྷཱཝིཾསུ ཏེ ཨཊྛདིསཱ ¶ སམནྟཏོཏི ཚདྡནྟཛཱཏཀེ ཙུཎྞཝིཙུཎྞཀརཎེ དིསྶཏི. རཎཾ ཀརོནྟོཏི ཧི ཙུཎྞཾ ཝིཙུཎྞཾ ཀརོནྟོ. ཏེཏི སབྦེ ཨཊྛསཧསྶནཱགཱཏི ཨཏྠོ. ཨིདྷ པན ཀིལེསེ དཊྛབྦོ. ཨཡཾ པནེཏྠ ཝཙནཏྠོ. རཎནྟི སཏྟེ རཱགཱདཡོ ཙུཎྞེནྟི པཱིལེ༹ནྟཱིཏི རཎཱ, རཎནྟི སཏྟཱ ཨེཏེཧི ཀནྡནྟི པརིདེཝནྟཱིཏི ཝཱ རཎཱ, ཀིལེསཱ. རཎདྷཱཏུ སདྡེ ཨ. ནཏྠི རཎཱ ཀིལེསཱ ཨེཏསྶཱཏི ཨརཎོཏི ཝུཙྩཏི. ཛིནསྶ ཀིལེསམཱརསྶ བོདྷིམཱུལེ ཛིཡམཱནཏྟཱ རཎཱ ཀིལེསཱ ན སནྟཱིཏི ཨཏྠོ. ཏཾ ཨརཎཾ.

ཨརཎཾ ཀརནྟི ཝེནེཡྻསནྟཱནེ རཎསངྑཏཀིལེསསྶ ཨབྷཱཝཀརཎཾ. ཨེཏྠ ཙ རཎནྟི ཨེཏཾ ཡེཧི ཨབྷིབྷཱུཏཱ སཏྟཱ ཀནྡནྟི པརིདཝནྟི ཨེཏེསཾ རཱགཱདཱིནཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ཏེསཾ ཨབྷཱཝཾ ཝེནེཡྻསནྟཱནེ དེསནཱཉཱཎེན ཀརོཏི ཨཏྠོ. ཨཐ ཝཱ ཀརོཏཱིཏི ཀརོ, བུདྡྷོ. ཏཾ ཀརཾ.

ཨབྷཡནྟི ཛཱཏིབྷཡཱདཱིནཾ ཨབྷཱཝཏོ ནིབྦྷཡཾ. ཨེཏྠ ཧི བྷཡཾ ཙིཏྟུཏྲཱསབྷཡཾ, ཉཱཎབྷཡཾ, ཨཱརམྨཎབྷཡཾ, ཨོཏྟཔྤ བྷཡཉྩཱཏི ཙཏུབྦིདྷཾ ཧོཏི. ཏཏྠ བྷཱཡཏི ཙིཏྟེནཱཏི བྷཡཾ, ཙིཏྟུཏྲཱསབྷཡཾ. ཉཱཎེན ཏཱིརེཏྭཱ བྷཱཡཏཱིཏི བྷཡཾ, ཉཱཎཾ. བྷཱཡཏི ཨེཏསྨཱཏི བྷཡཾ, ཨཱརམྨཎབྷཡཾ. བྷཱཡཏི ཨེཏེན པཱཔཏོཏི བྷཡཾ, ཨོཏྟཔྤབྷཡཾ. བྷཱིདྷཱཏུ བྷཡེ ཎ.

མཧཱནིདྡེསཔཱལི༹ཡཾ པན ཨཱགཏཱནི ཛཱཏིབྷཡཾ, ཛརཱབྷཡཾ, བྱཱདྷིབྷཡཾ, མརཎབྷཡཾ, རཱཛབྷཡཾ, ཙོརབྷཡཾ, ཨགྒིབྷཡཾ, ཨུདཀབྷཡཾ, ཨཏྟཱནུཝཱདབྷཡཾ, པརཱནུཝཱདབྷཡཾ, དཎྜབྷཡཾ, དུགྒཏིབྷཡཾ, ཨཱུམིབྷཡཾ, ཀུམྦྷཱིལ༹བྷཡཾ, ཨཱཝཊྚབྷཡཾ, སུསུཀབྷཡཾ, ཨཱཛཱིཝིཀབྷཡཾ, ཨསིལོཀབྷཡཾ, པརིསཡསཱརཛྫབྷཡཾ, མདན བྷཡཾ, དུགྒཏིབྷཡནྟིཨཱདཱིནི གཧིཏཱནི. ནཏྠི བྷཡཱནི ཨེཏསྶཱཏི ཨབྷཡོ, བུདྡྷོ. ཏསྶ བྷཡཱནཾ ཀཱརཎ བྷཱུཏཱནཾ ¶ སབྦཀིལེསཱནཾ ཨརཧཏྟམགྒེན སམུཙྪིནྡིཏཏྟཱ སབྦབྷཡཾ ནཏྠཱིཏི ཨཏྠོ.

པུན ཨབྷཡཾ ཋཱནཾ ནཱཡཀནྟི ཨེཏྠ ཨབྷཡནྟིཔདཾ ཋཱནནྟིཔདེ ཝིསེསནཾ. ཋཱནནྟིཔདཾ ནཱཡཀནྟིཔདེ ཀམྨཾ. བྷཡསདྡསྶ ཨཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ. ནཏྠི སབྦབྷཡཾ ཨེཏྠ ནིབྦཱནེཏི ཨབྷཡཾ, ནིབྦཱནཾ. བུདྡྷཔཙྩེཀབུདྡྷ ཨརཧནྟཱ ཋནྟི ཨུཔྤཛྫནྟི ཨེཏྠཱཏི ཋཱནཾ, ནིབྦཱནཾ. ཝེནེཡྻསཏྟེ ནེཏཱིཏི ནཱཡཀོ, བུདྡྷོ. ནཱིདྷཱཏུ ནཡནེ ཎྭུ. སོ བུདྡྷོ བྷབྦེ ཀུལཔུཏྟེ མགྒཱདྷི གམཔྤཏྟིཡཱ དྷམྨདེསནཱཡ མགྒཕལཉཱཎཾ ཨདྷིགམེནྟོ ནིབྦཱནཊྛཱནཾ ནེཏཱིཏི ཨཏྠོ, ཏཾ ནཱཡཀཾ.

པུན ནཱཡཀཾ ནམེཏི ནཱཡཀཾ བུདྡྷཾ ཨཧཾ ནམེ ནམཱམཱིཏི སམྦནྡྷོ. ཏཏྠ ནཱཡཀནྟི ཝེནེཡྻསཏྟེ སཾསཱརཎྞཝཏོ ནིབྦཱནཔཱརཾ ནེཏཱིཏི ནཱཡཀོ, བུདྡྷོ. སོ ཧི ཡཐཱ ནཱཝིཀོ ཛནེ ནཱཝཱཡ ཨོརིམཏཱིརཏོ པཱརིམཏཱིརཾ ནེཏི, ཨེཝཾ སཏྟེ མགྒངྒནཱཝཱཡ སཾསཱརཎྞཝཏོ ནིབྦཱན པཱརཾ ནེཏི པཱཔུཎེཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཨཐ ཝཱ ནཱཡཀནྟི ཏིཎྞཾ ལོཀཱནཾ ཛེཊྛབྷཱཝགམནཏྟཱ ནཱཡཀོ ཛེཊྛ སེཊྛཝུཌྜྷཏརོ. སོ ཧི ཛེཊྛབྷཱཝཾ ནེཏི གཙྪཏི པཱཔུཎཱཏཱིཏི ནཱཡཀོཏི ཝུཙྩཏི. ནཱིདྷཱཏུ གཏིམྷི ཎྭུ. སོ པན ཨིདྷ ལོཀེ ཨཝིཛྫཎྜགཏཱནཾ སབྦཔཛཱནཾ པཋམཏརཾ ཨཝིཛྫཎྜཀོསཾ ཨརཧཏྟམགྒེན པདཱལེཏྭཱ ཨརིཡཱཡ ཛཱཏིཡཱ ཛཱཏཏྟཱ སབྦསཏྟཱནཾ སེཊྛཛེཊྛཝུཌྜྷཏརབྷཱཝཾ གཏོཏི ཨཏྠོ. ཏཾ ནཱཡཀཾ. ནམེཏི ཨཧཾ ཏཱིཧི དྭཱརེཧི སཀྐཙྩཾ ནམཱམཱིཏི ཨཏྠོ. ཨེཏྠ ཧི ཝཏྟམཱནམིཝིབྷཏྟིཡཱ ཀྭཙིདྷཱཏུཏྱཱདིསུཏྟེན ཨེཨཱདེསོ ཧོཏི. ཨཡཾ པནེཏྠ ཝཱཙྩཏྠཱདིནཡོ. ནམེཏིཔདསྶ ཨཱཁྱཱཏཔདཏྟཱ ཝཙནཏྠོ ན ཀཱཏབྦོ. ཝུཏྟཉྷི སདྡཝིདཱུཧི –

‘‘རུལ༹ྷཱིཁྱཱཏཾ ནིཔཱཏཉྩུ, པསགྒཱལཔནཾ ཏཐཱ;

སབྦནཱམནྟིམེཏེསུ, ན ཀཏོ ཝིགྒཧོ ཚསཱུ’’ཏི.

ཏཾ ¶ པན པདཾ ནམུདྷཱཏུཝཏྟམཱནཨམྷཡོགཔརསྶཔདམིཝིབྷཏྱནྟཾ ཨཱཁྱཱཏཔདཾ. ནམུདྷཱཏུཡཱ ཝཱཙྩཏྠོ ནམནཀྲིཡཱ སངྑཱཏོ ཀུསལཙིཏྟུཔྤཱདོ པདྷཱནཝསེན ལབྦྷཏི. མིཝིབྷཏྟིཡཱ ཝཱཙྩཏྠོ ཏེན ཙིཏྟུཔྤཱདེན ཨུཔལཀྑིཏོ ཨུཔྤཱད ཝནྟོ ཏདཱཀཱརོ པུགྒལོ ཨཔྤདྷཱནཝསེན ལབྦྷཏི. པདསམུདཱཡསྶ པན ཝཱཙྩཏྠོ ཀཏྟུཀམྨབྷཱཝེསུ ཀཏྟུབྷཱུཏོ ཨཏཱིཏཱདིཀཱལེསུ པཙྩུཔྤནྣཀཱལབྷཱུཏོ དྷཱཏྭཏྠ ཀིརིཡཱཝིསེསོཝ ལབྦྷཏི. ཨཡམེཏྠ སངྑེཔོ.

ཝིཏྠཱརོ པནེཝཾ ཝེདིཏབྦོ. ནམུདྷཱཏུཡཱ ཝཙྩཾ སུགཏཱདི བུདྡྷགུཎཾ ཨཱརམྨཎཾ ཀཏྭཱ ཝནྡནཱཀཱརཔྤཝཏྟོ ཀཱཡཝཙཱི ཝིཉྙཏྟིསམུཊྛཱཔཀོ སདྡྷཱཙེཏནཱཔཉྙཱཔདྷཱནོ ཀུསལ ཙིཏྟུཔྤཱདོ ཙ དྭེ ཝིཉྙཏྟིཡོ ཨསམུཊྛཱཔེཏྭཱ མནོདྭཱརེ ཝནྡནཱཀཱརཔྤཝཏྟོ ཀུསལཙིཏྟུཔྤཱདོ ཙ མུཁྱེན ལབྦྷཏི. བུདྡྷགུཎཱནུསྶརཎཝསེན པཝཏྟོ ཡོནིསོམནསིཀཱ རཱདིཔུརེཙརཱནུཙརཀུསལཙིཏྟུཔྤཱདོ ཕལཱུཔཙཱརེན. དིཊྛདྷམྨི ཀསམྤརཱཡིཀསངྑཱཏཾ པཙྪིམཔཙྪིམཕལཾ རོགཱདིཨནྟརཱཡཱནཾ ཨབྷཱཝཉྩ ཝཱ སགྒམོཀྑསམྤཏྟིསུཁཉྩ ཀཱརཎཱུཔཙཱརེན, པུརེ པུརེ ཝནྡནཱ སདིསྱཱུཔཙཱརེན, ཝནྡནསྶ ནཱམཔཉྙཏྟི ཋཱནཱུཔཙཱརེན, ཝཏྠུདྭཱརཱརམྨཎཾ ཋཱནཱུཔཙཱརེན, ཝནྡན གུཎེན ལཀྑིཏཾ པུགྒལདབྦཾ གུཎཱུཔཙཱརེན. ཨུཀྐཊྛམཛ྄ཛྷ མུདུཏྟམཏྟབྷཱཝོ གུཎྱཱུཔཙཱརེན, ཨཝཡཝབྷཱུཏཱ ཝནྡནཱ ཨེཀདེསཱུཔཙཱརེན. སམཱུཧབྷཱུཏཱ ཝནྡནཱ ཨེཀདེསྱཱུཔཙཱརེན, པུབྦཔུབྦཀུསལཙིཏྟུཔྤཱདོ སམཱིཔཱུཔཙཱརེན, པཙྪིམཔཙྪིམ ཀུསལཙིཏྟུཔྤཱདོ སམཱིཔྱཱུཔཙཱརེན, པཎཱམཀུསལཙིཏྟུཔྤཱདབྷཱུཏཱནཾ པརམཏྠདྷམྨཱནཾ ནིབྱཱཔཱརབྷཱཝོ ཏདྡྷམྨཱུཔཙཱརེན. ཏེསཾ ཨེཝཾ དྷམྨཏཱབྷཱཝོ ཨཏདྡྷམྨཱུཔཙཱརེན, ཝནྡནཱཀཱརོ ཨབྷེདབྷེདཱུཔཙཱརེན. ཝནྡནསཏྟི བྷེདཨབྷེདཱུཔཙཱརེན ལབྦྷཏི. མིཝིབྷཏྟིཡཱ ཝཱཙྩཾ ཏཾམུཁྱཱདཱིཧི ལཀྑིཏོ ཀཏྟུ ཀྲིཡཱཝིསེསེན ཙ ཝཏྟམཱནཝིབྷཏྟིསངྑཱཏེན ཝིབྷཏྟིཝིསེ སེན ¶ ཙ པརསྶཔདསངྑཱཏེན པདཝིསེསེན ཙ ཨུཏྟམཔུརིས ཝིསེསེན ཙ ཨམྷཡོགཝིསེསེན ཙ སབྦདྷཱཏུཝིསེསེན ཙ ཨེཀཝཙནཝིསེསེན ཙ པཙྩུཔྤནྣཀཱལཝིསེསེན ཙ དྷཱཏྭཏྠཀྲིཡཱཝིསེསེན ཙ ཨལིངྒ ཝིསེསེན ཙ བྷཱུཝཱདིགཎ ཝིསེསེན ཙ ནོཝིཀརཎཝིསེསེན ཙ བྷཱཝཀམྨཀཏྟཱུསུཀཏྟུཝིསེསེན ཙ ལཀྑིཏོ ཨཧཾསངྑཱཏོ ཁནྡྷསངྑཏོ སནྟཱནོ ཨཔྤདྷཱནེན ལབྦྷཏི. ཀྲིཡཱཔདསྶ ཀྲིཡཱཡ པདྷཱནེན ཝཱཙཀཏྟཱ དྷཱཏྭཏྠོཝ པདྷཱནེན ལབྦྷཏི. ཨཔཙྩཡསྶ ཝཱཙྩཾ བྷཱུཝཱདིགཎཛོཏཀཱ རཱུཔསིདྡྷིམཏྟཱ པད སིལིཊྛཏཱ ལབྦྷཏི.

ཨཐ ཝཱ ཡོ ཨཧཾ ནམཱམཱིཏི སོ ནམེ. སཱམཉྙཏྠ ཝིགྒཧོཡཾ. ཝཱཙྩཏྠོ པན ཝུཏྟནཡེན ཝེདིཏབྦོ. ནམནཉྩེཏྠ བུདྡྷསྶ སཱིལཱདིཨནནྟགུཎེསུ ནིནྣཔབྦྷཱརཏཱཝསེན པཎཱམཀྲིཡཱབྷིནིཔྥཱདིཀཱ ཀུསལཙེཏནཱ. སཱ ཙ ཝནྡནེཡྻ ཝནྡནཀཱནཾ ཁེཏྟཛ྄ཛྷཱསཡསམྤདཱཧི དིཊྛདྷམྨཝེདནཱིཡབྷཱུཏཱ ཡཐཱལདྡྷསམྤཏྟིནིམིཏྟཀསྶ པུརིམཀམྨསྶ ཨནུབལཔྤདཱན ཝསེན ཏནྣིབྦཏྟིཏཝིཔཱཀསནྟཏིཡཱ ཨནྟརཱཡཀརཱནི ཨུཔཔཱིལ༹ཀཨུཔཙྪེདཀཀམྨཱནི པཊིབཱཧིཏྭཱ པཝཏྟིཀཱལེ རོགཱདིཨནྟརཱཡཱནམཔྤཝཏྟིཾ སཱདྷེཏི. སམྤརཱཡེ ཙ ཨུཔཔཛྫཝེདནཱིཡབྷཱུཏཱ སགྒམོཀྑསམྤཏྟིསུཁཾ ནིབྦཏྟེཏཱིཏི.

ཨཡཾ པནེཏྠ དསྶནཏྠནཡོ. ནམེཏིཨིམིནཱ བུདྡྷསྶ སུགཏཱདིགུཎཾ ཨཱརབྦྷ པཝཏྟཱ ཏིཝིདྷཱ པཎཱམཀུསལ ཙེཏནཱ མུཁྱེན དསྶེཏི. ཏཾ དསྶནེན ཏསྶཱ ཀཱརཎབྷཱུཏཱ ཡོནིསོམནསིཀཱརཱདཡོ ཙ ཙཏུཙཀྐསམྤཏྟིཉྩ བུདྡྷུཔྤཱདནཝམཁེཏྟཉྩ པུབྦབྷཱགེ པཝཏྟཾ སདྡྷཱཔཉྙཱཔདྷཱནཾ ཀུསལཙིཏྟུཔྤཱདཉྩ ཕལཱུཔཙཱརེན དཱིཔེཏི. ཏདྡཱིཔནེན ཏསྶཱ ཕལབྷཱུཏཾ དིཊྛདྷམྨརོགཱདིཨནྟརཱཡཝིསོསནཉྩ སགྒམོཀྑ སུཁཉྩ པཋམཀཱརཎཱུཔཙཱརེན པཀཱསེཏི. ཏཔྤཀཱསནེན བུདྡྷསྶ པཎཱམཱརཧབྷཱཝཾ དུཏིཡཀཱརཎཱུཔཙཱརེན ཝིབྷཱཝེཏི ¶ . ཏཾཝིབྷཱཝནེན ཝནྡཀསྶ མེ ཁེཏྟངྒཏབྷཱཝཉྩ པཎཱམེ ཏབྦབྷཱཝཉྩ ཏཏིཡཀཱརཎཱུཔཙཱརེན ཨནུབྷཱཝེཏི.

ཨཡཾ པནེཏྠ ཨལངྐཱརནཡོ. ནམེཏིཝཱཙཀཔདསྶ ཝཱཙྩབྷཱུཏཱ ཏིཝིདྷཱ བུདྡྷཔཎཱམཀུསལཙེཏནཱ སམཊྛཱཡཱི བྷཱཝོ ནཱམ. ཀསྨཱ, སརཱིརཏྟཱ. ཨཐ ཝཱ ཏིཝིདྷཱཡ བུདྡྷཔཎཱ མཀུསལཙེཏནཱཡ སམྤཡུཏྟོ སམཱདྷིཔྤདྷཱནོ མཧཱ ཀུསལཙིཏྟུཔྤཱདོ སམཊྛཱཡཱིབྷཱཝོ ནཱམ. ཀསྨཱ, བུདྡྷསྶ སུགཏཱདིགུཎཱརམྨཎེ ཨེཀགྒཏྟཱ སམཱཧིཏཙིཏྟཏྟཱ ཝཱ. སོཡེཝ པན སནྟརསོ ནཱམ. ཀསྨཱ, བུདྡྷཔཎཱམཙེཏནཱ ཀུསལངྒེན ཨཀུསལངྒསྶ པཧཱིནཏྟཱ. བུདྡྷནྟིཔཱཋསེས པདསྶ ཝཱཙྩབྷཱུཏོ བུདྡྷདབྦོ ཨཱརམྨཎཝིབྷཱཝོ ནཱམ. ཀསྨཱ, ཏསྶ པཎཱམཀུསལཙིཏྟུཔྤཱདསྶ ཨཱརམྨཎཔཙྩཡེན ཨུཔཀཱརཏྟཱ. བུདྡྷསྶ སུགཏནྟྱཱདིགུཎོ ཨུདྡཱིཔནཝིབྷཱཝོ ནཱམ. ཀསྨཱ, པཎཱམསྶ ཀཱརཎཏྟཱ. ཀཱརཎབྷཱུཏཾ ཏཾ སམཊྛཱཡཱིབྷཱཝཾ ཨུཔཱདཱཡ ཛཱནིཏབྦོ དིཊྛདྷམྨརོགཱ དིཨནྟརཱཡཱབྷཱཝོ ཙ སམྤརཱཡེ སགྒམོཀྑསུཁསམྤཏྟི ཙ ཨཱནུབྷཱཝོ ནཱམ. ཀསྨཱ, ཨཱནིསཾསཕལཏྟཱ.

ཏཏྠ ཧི ཀིཉྩཱཔི ཨཱནུབྷཱཝདཱིཔཀཾ པདཾ ནཏྠི. ཀཱརཎསྶ པན ཕལེན ཝིནཱབྷཱཝཏོ ཀཱརཎསྶ ཕལཾ ཝིཉྙེཡྻནྟི. ཨཐ ཝཱ ནམེཏིཔདསྶ སཱམཏྠིཡཏོ ཨཱནུབྷཱཝོ དསྶིཏོཡེཝཱཏི དཊྛབྦོ. ཨཱཝིབྷཱུཏོ ཨུསྶུཀོ ཙ བུདྡྷཔཎཱམསྶ ཨཱནིསཾསཔཛཱནནཱ མཏི ཙ ཨལསཱབྷཱཝོ ཙ ཙིཏྟཔྤསཱདོ ཙ སམཱདྷིཏྱཱདི ཙ བྱབྷིཙཱརཱིབྷཱཝོ ནཱམ. ལོམཧཾསཱདིབྷཱཝོ སཏྭཾཀཱབྷཱཝོ ནཱམཱཏི ཨལངྐཱར ནཡོ ཝེདིཏབྦོ. ཨེཝཾ པཙྪིམཔཙྪིམགཱཐཱསཱུཏི.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔཡོཛནཱ. སུགཏཾ སོབྷནགཏཾ སུནྡརནིབྦཱནཊྛཱནཾ གཏཾ ཝཱ སམྨཱ གཏཾ ཝཱ, སུགཏཾ སམྨཱ ཝཙནཾ གདཾ བྷཱསནཾ, སེཊྛཾ པསཏྠཏརཾ སཏིཔཊྛཱནཱདིབྷེདེ དྷམྨེ ¶ གཝེསནྟཾ ཝཱ སནྟེཧི གཝེསིཏབྦཾ ཝཱ སཏྟཱནཾ ཧིཏསུཁཾ ཨིཙྪིཏཾ ཝཱ, ཀུསལཾཀུསལཾ ཀུསལཾཨཀུསལཾ, ཛཧཾ ཛཧིཏཾ, ཨམཏཾ མརཎཝིརཧིཏཾ ཨམཏཾ ཨམཏནིབྦཱནསམནྣཱ གཏཾ, སནྟཾ ཀིལེསདརཐཝཱུཔསམཾ, ཨསམཾ ལོཀིཡདྷམྨེན ཨསདིསཾ མགྒཕལནིབྦཱནདྷམྨཾ. དདཾ དཱཏཾ དཱཡཀཾ ཝཱ, སརཎཾ སབྦསཏྟལོཀསྶ པཊིསརཎབྷཱུཏཾ. ལོཀཾ སཏྟསངྑ རོཀཱསསངྑཏཾ ཏིལོཀཾ, སརཎཾ ཛཱནནྟཾ, ཨརཎཾ ནིཀྐིལེསཾ, ཀིལེསསངྑཱཏརཎཝིརཧིཏཾ ཝཱ. ཨརཎཾ སཏྟེསུ ཀིལེསརཛསྶཱབྷཱཝཾ, ཀརཾ དེསནཱཉཱཎེན ཀཏཾ, ཨབྷཡཾ ནིབྦྷཡཾ, ཨབྷཡཾ ནིབྦྷཡཊྛཱནཾ ནིབྦཱནདིསཾ, ནཱཡཀཾ སཏྟེ ནིབྦཱནཔཱརཾ ནེནྟཾ, ནཱཡཀཾ ཏིལོཀཱནཾ ཛེཊྛཾ པཱམོཀྑཾ བུདྡྷཾ སཀྐཙྩཾ ཏཱིཧི དྭཱརེཧི ཨཧཾ ནམེ ནམཱམཱིཏི.

པཋམཝནྡནགཱཐཱདྭཡཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢.

ནཡནསུབྷགཀཱཡངྒཾ,

མདྷུརཝརསརོཔེཏཾ;

ཨམིཏགུཎགཎཱདྷཱརཾ,

དསབལམཏུལཾ ཝནྡེ.

༢. ཨེཝཾ པཋམཾ གཱཐཱདྭཡེན བུདྡྷསྶ ནམསྶིཏྭཱ ཨིདཱནི ནཡནསུབྷགཀཱཡངྒནྟྱཱདཱིཧི པཉྩཧི གུཎེཧི ཐོམིཏྭཱ བུདྡྷཾ ཝནྡིཏུཾ ནཡནསུབྷགཀཱཡངྒནྟིཨཱདིགཱཐམཱཧ. ཨཡཾ པན ན ན མགཎཡུཏྟཏྟཱ ནཝཀྑརེཧི ལཀྑིཏཱ བྷུཛགསུ སུགཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ. ཝུཏྟཉྷི ཝུཏྟོདཡེ ‘‘བྷུཛགསུསུམཏཱ ནཱམོ’’ཏི.

ཨཡཾ པནེཏྠ ཡོཛནཱ. ཡསྶཾ པཊིཔཱདཾ ནཱ ཙ དྭེ ནགཎཱམོ ཙ མགཎོ ཙ ཡདི སིཡཱ. སཱ བྷུཛགསུསུ གཱཐཱཏི མཏཱ ཉཱཏབྦཱཏི. ཏཏྠ པན ནཡནསུབྷགཀཱཡངྒནྟི སབྦསཏྟཱནཾ ཙཀྑུསྶ སོབྷནཾ གཏེན ཀཱཡངྒེནསམནྣཱགཏཾ. ཨེཏྠ ¶ ཧི ནཡནནྟི སམཝིསམཾ དསྶེནྟཾ ཨཏྟབྷཱཝཾ ནེཏཱིཏི ནཡནཾ, ཙཀྑུ ལབྦྷཏི. ནཱིདྷཱཏུ ཡུ. སུབྷཾ སོབྷནཾ གཙྪཏཱིཏི སུབྷགཾ, ཀཱཡངྒཾ ལབྦྷཏི. སུབྷསདྡཱུཔཔདོ གམུདྷཱཏུ ཀྭི. ཀཱཡསྶ ཨངྒཾ ཨཝཡཝཾ ཀཱཡངྒཾ. བྷགཝཏོ ཀཱཡངྒཾ ལབྦྷཏི. ཚཊྛཱིཏཔྤུརིསསམཱསོཡཾ. ནཡནསྶ སུབྷགཾ ནཡནསུབྷགཾ, ཏཾ ཀཱཡངྒཾ ཡསྶ བུདྡྷསྶཱཏི ནཡནསུབྷག ཀཱཡངྒོ, བུདྡྷོ. སོ ཧི རཱུཔཀཱཡསྶ དསྶནཱ ནུཏྟརིཡགུཎཡོགཏོ སབྦསཏྟཱནཾ པསཱདཙཀྑུསྶ སོབྷནཾ གཏེན དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎེཧི ཙ ཨསཱིཏྱཱ ནུབྱཉྫནལཀྑཎེཧི ཙ ལཀྑིཏེན ཀཱཡངྒེན སམནྣཱགཏོཏི ཨཏྠོ.

མདྷུརཝརསརོཔེཏནྟི པིཡཔེམནཱིཡཨུཏྟམསདྡེན སམནྣཱགཏཾ, སོ ཧི བྷགཝཱ མདྷིཡཏི པིཡཏི པེམིཡཏི ཝཱཏི མདྷུརོ. མདྷདྷཱཏུ ཨུརོ. ཝུཏྟཉྷི མཛ྄ཛྷིམཔཎྞཱསཊཱིཀཱཡཾ ‘‘མདྷུརོཏི པིཡོ པེམནཱིཡོ ཨཔལིབུདྡྷོ’’ཏི. ཨཐ ཝཱ མདྷིཡཏི ཨསྶཱདིཡཏཱིཏི མདྷུརོ, མདྷཏི སབྦསཏྟཱནཾ པཱིཏིཾ ཨུནྡེཏི ཝཌྜྷེཏཱིཏི མདྷུརོ, མདྷདྷཱཏུ ཨུནྡེ ཨུརོ. ཏེན ཝུཏྟཾ སདྡནཱིཏིཡཾ ‘‘མདྷ ཨུནྡེ’’ཏི. ཝརིཏབྦོ ཨིཙྪིཏབྦོ པཏྠིཏབྦོ ཝཱཏི ཝརོ, སརོ. ཝརདྷཱཏུ ཨིཙྪཱཡཾ ཨ. སརཏི གཙྪཏི སོཏཝིཉྙཱཎཱརམྨཎབྷཱཝནྟི སརོ, སདྡོ. སརདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཨ. སརཏི གཙྪཏི སུཡྻམཱནཏནྟི ཝཱ སརོ, སརིཡཏི སུཎིཡཏཱིཏི ཝཱ སརོ, བྷགཝཏོ ཨཊྛངྒསམནྣཱགཏོ སདྡོ ལབྦྷཏི. ཨུཔསམྤཛྫཏཱིཏི ཨུཔེཏོ, ཨུཔཔུབྦཨིདྷཱཏུ ཏ. མདྷུརོ ཙ ཝརོ ཙ སོ སརོ ཙཱཏི མདྷུརཝརསརོ, ཏེན ཨུཔེཏོ སམྤནྣོ སམནྣཱགཏོཏི མདྷུརཝརསརོཔེཏོཏི ཝུཙྩཏི. བྷགཝཏོ པན ཧདཡ ཝཏྠུནོ སུཝིསུདྡྷཏྟཱ པིཏྟསེམྷཱདཱིཧི ཨཔལིབུདྡྷཏྟཱ དེཝ མནུསྶེཧི མདྷུརེན པིཡེན མནཱཔིཡེན ཝརེན ཨིཙྪིཏཔཏྠི ཏེན ཨཊྛངྒསམནྣཱགཏེན སརེན སདྡེན ཨུཔེཏོ སམྤནྣོ སམནྣཱགཏོཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

ཨེཏྠ ¶ ཙ ཀིཉྩཱཔི སརོཔེཏནྟི སཱམཉྙཝསེན ཝུཏྟཾ, བྷགཝཏོ སརོ པན ཝིསཊྛོ ཙ, ཝིཉྙེཡྻོ, མཉྫུ, སཝནཱིཡོ, བིནྡུ, ཨཝིསཱརཱི, གམྦྷཱིརོ, ནིནྣཱདི ཙཱཏི ཝིསེསེན ཨཊྛངྒསམནྣཱགཏོཏི ཨཏྠོ དཊྛབྦོ. ཝུཏྟཉྷི མཛ྄ཛྷིམ པཎྞཱསེ བྲཧྨཱཡུསུཏྟེ ‘‘ཨཊྛངྒསམནྣཱགཏོ ཁོ པནསྶ གོཏམསྶ མུཁཏོ གྷོསོ ནིཙྪརཏི ཝིསཊྛོ ཙ, ཝིཉྙེཡྻོ ཙ, མཉྫུ ཙ, སཝནཱིཡོ ཙ, བིནྡུ ཙ, ཨཝིསཱརཱི ཙ, གམྦྷཱིརོ ཙ, ནིནྣཱདི ཙ. ཡཐཱཔརིསཾ ཁོ པན སོ བྷཝཾ གོཏམོ སརེན ཝིཉྙཱཔེཏི, ན ཙསྶ བཧིདྡྷཱ པརིསཱཡ གྷོསོ ན ནིཙྪརཏཱི’’ཏི.

ཏསྶཱཊྛཀཐཱཡཾ པན ཝིསཊྛོཏི སིནིདྡྷོ ཨཔལིབུདྡྷོ. ཝིཉྙེཡྻོཏི ཝིཉྙཱཔནཱིཡོ པཱཀཊོ. ཝིསཊྛཏྟཱཡེཝ ཙེས ཝིཉྙེཡྻོ ཧོཏི. མཉྫཱུཏི མདྷུརོ. སཝནཱིཡོཏི སོཏསུཁོ, མདྷུརཏྟཱཡེཝ ཙེས སཝནཱིཡོ ཧོཏི. བིནྡཱུཏི སམྤིཎྜིཏོ. ཨཝིསཱརཱིཏི ཨཝིསཊོ. བིནྡུཏྟཱཡེཝ ཙེས ཨཝིསཱརཱི ཧོཏི. གམྦྷཱིརོཏི གམྦྷཱིརསམུཊྛིཏོ. ནིནྣཱདཱིཏི ནིནྣདཝཱ. གམྦྷཱིརཏྟཱཡེཝ ཙེས ནིནྣཱདི ཧོཏི. ཡཐཱཔརིསནྟི ཙཀྐཝཱལ༹པརིཡནྟཱཔི ཨེཀབདྡྷཾ པརིསཾ ཝིཉྙཱཔེཏི. བཧིདྡྷཱཏི ཨངྒུལིམཏྟམྤི པརིསཏོ བཧིདྡྷཱ ན གཙྪཏི. ཀསྨཱ. སོ ཨེཝརཱུཔོ མདྷུརསརོ ཨཀཱརཎཱ མཱ ནསྶཱིཏི. ཨིཏི བྷགཝཏོ གྷོསོ པརིསཱཡ མཏྟཀེནེཝ ཙརཏཱིཏི ཝཎྞིཏོཏི. ཨབྷིདྷཱནཔྤདཱིཔིཀཱཡཉྩ ཝུཏྟཱ སངྒཧགཱཐཱ –

‘‘ཝིསཊྛམཉྫུཝིཉྙེཡྻཱ, སཝནཱིཡཱཝིསཱརིནོ;

བིནྡུགམྦྷཱིརནིནྣཱདི, ཏྱེཝམཊྛངྒིཀོ སརོ’’ཏི.

ཡཐཱ ཧི བྲཧྨུནོ སརོ པིཏྟསེམྷེཧི ཨཔལིབུདྡྷཏྟཱ ཝིསུདྡྷོ མདྷུརོ ཧོཏི. ཡཐཱ ཙ སཱིཧབྱགྒྷཱདཱིཧི ཝཱལ༹མིགེཧི ཨནུབནྡྷཱ དྷཱཝནྟཱ ཁུདྡཀམིགཱ ཀརཝཱིཀསཀུཎསྶ ཝིཀཱུཛམཱནཾ སདྡཾ སུཏྭཱ སརསྶ མདྷུརཏྟཱ མརཎབྷཡཾ ཧིཏྭཱ ཨདྷཱཝིཏྭཱ ཨུཀྑིཏྟཔཱདཾ ¶ ཨནིཀྑིཔིཏྭཱ ཏིཊྛནྟཱ སུཎནྟི, ཨེཝཾ ཀརཝཱིཀསྶ སདྡོ དྷམྨཏཱབྷཱཝེན མདྷུརོ པིཡོ མནཱཔོ ཧོཏི. ཨེཝཾ བྷགཝཏཱ ཀཏཾ ཀམྨཾ ཝཏྠུཾ སོདྷེཏི, ཝཏྠུསྶ སུདྡྷཏྟཱ པིཏྟསེམྷེཧི ཙ ཨཔལིབུདྡྷཏྟཱ བྷགཝཏོ ནཱབྷིཏོ སམུཊྛཧནྟོ སརོཔི ཨཊྛངྒསམནྣཱགཏོ སུཝིསུདྡྷོ ཨཏིམདྷུརོ ཨཏིཔིཡོ ཨཏིམནཱཔོ ཧོཏི. སཱ པནེསཱ ཧཱིནཱུཔམཱ ཧོཏི, བྷགཝཏོ ཧི སརོ ཏེཧི སདྡེཧི སཏབྷཱགེན སཧསྶབྷཱགེན ཨཏིམདྷུརོ ཨཏིཔིཡོ ཨཏིམནཱཔོ ཧོཏི, ཏཐཱ ཧི དྷམྨཱསོ ཀརཉྙོ ཨསནྡྷིམིཏྟཱ དེཝཱི ཀརཝཱིཀསཀུཎསྶ མདྷུརསདྡཾ སུཏྭཱ ཙིནྟེསི ‘‘ཨིམསྶ ཏིརཙྪཱནསྶ མདྷུརོ སདྡོ, ཀོ ནཱམ སབྦཉྙུཏཉཱཎསིརིཾ པཏྟསྶ བྷགཝཏོ ཨཏིམདྷུརོ སདྡོ’’ཏི, པཱིཏིཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ ཏཾ པཱིཏིཾ ཨཝིཛཧིཏྭཱ སཏྟཧི ཛངྒྷསཏེཧི སདྡྷིཾ སོཏཱཔཏྟིཕལེ པཏིཊྛཱཏི, ཏསྨཱ བྷགཝཏོ མདྷུརཝརསརོཔེཏནྟི ཐོམེཏཱིཏི.

ཨམིཏགུཎགཎཱདྷཱརནྟི ཨཔརིམིཎིཏབྦསཱིལཱདིགུཎསམཱུཧཱནཾ པཏིཊྛཱནབྷཱུཏཾ. ཨེཏྠ ཙ སམིཏོཏི པརིམིཎིཏབྦོཏི མིཏོ, མཱདྷཱཏུ པརིམཱཎེ ཏ, ན མིཏོ ཨམིཏོ. གུཎོཏི སཱིལཱདཡོ དྷམྨཱ. ཏེ ཧི གུཎེནྟི ཏཾསམངྒཱིཔུགྒལཾ པཀཱསེནྟཱིཏི གུཎཱཏི ཝུཙྩནྟི. གུཎདྷཱཏུ པཀཱསནེ ཨ. མཎིསཱརམཉྫཱུསཱཊཱིཀཱཡཾ པན ‘‘གུཎནྟི ཨཏྟནོ ཨཱདྷཱརཾ པཱཀཊཾ ཀརོནྟཱིཏི གུཎཱ’’ཏི ཝུཏྟཾ.

སདྡནཱིཏིདྷཱཏུམཱལཱཡཉྩ ‘‘གུཎ ཨཱམནྟནེ, གུཎོཏི སཱིལཱདཡོ དྷམྨཱ, ཀེནཊྛེན ཏེ གུཎཱ, གོཎཱཔིཡཏི ཨཱམནྟཱཔིཡཏི ཨཏྟནི པཏིཊྛིཏོ པུགྒལོ དཊྛུཾ སོཏུཾ པཱུཛིཏུཉྩ ཨིཙྪནྟེཧི ཛནེཧཱིཏི གུཎོ. ཨེཏྠ ཀིཉྩཱཔི སཱིལཱདི དྷམྨཱནཾ ཨཱམནྟཱཔནཾ ནཏྠི, ཏཐཱཔི ཏཾཧེཏུ ཨཱམནྟནཾ ནིམནྟནཉྩ ཏེཡེཝ ཀརོནྟི ནཱམཱཏི ཨེཝཾ ཝུཏྟཾ. ཨཉྙེ པན གུཉྫནྟེ ཨབྱཡནྟེ ཨིཏི གུཎཱཏི ཨཏྠཾ ཝདནྟི. ཏདནུརཱུཔཾ པན དྷཱཏུསདྡཾན པསྶཱམ ¶ . གུཎ ཨཱམནྟནེ ཨིཙྩེཝ པསྶཱམ. ཝིཙཱརེཏྭཱ གཧེཏབྦ’’ནྟི ཝུཏྟཾ. ཨམིཏོ གུཎོ ཨམིཏགུཎོ, ཏེསཾ གཎོ སམཱུཧོ ཨམིཏགུཎགཎོ, ཏེསཾ. ཨཱདྷཱརཏི ཏིཊྛཏི ཨེཏྠཱཏི ཨམིཏགུཎགཎཱདྷཱརོ, ཛིནོ ལབྦྷཏི. སོ པན སམུདྡོདཀཾ ནཱལི༹པཏྟེན ཨཔརིམིཏཾ ཝིཡ ཀེནཙི ཨཔརིམིཏཱནཾ སཱིལཱདིགུཎསམཱུཧཱནཾ ཨཱདྷཱརོ པཏིཊྛཱནབྷཱུཏོཏི ཨཏྠོ.

དསབལནྟི ཨཉྙེཧི ཨསཱདྷཱརཎཾ ཏཐཱགཏདསབལསམྤནྣཾ. ཨེཏྠ ཧི བལནྟི ཀེཧིཙི ཝིརུདྡྷེཧི ཀཱརཎེ ཧི བལནྟི ན ཀམྤེནྟི ཐིརནྟཱིཏི བལཾ, དས བལཱནི ཡསྶ སོཏི དསབལོ, བུདྡྷོ. ཏཾ པན དུཝིདྷཾ ཧོཏི ཏཐཱ གཏསྶ དསབལཾ ཀཱཡདསབལཉྩ, ཉཱཎདསབལཉྩཱཏི. ཏེསུ ཧི ཀཱཡབལཾ ཧཏྠིཀུལཱནུསཱརེན ཝེདིཏབྦཾ. ཝུཏྟཉྷེཏཾ པོརཱཎེཧི –

‘‘ཀཱལཱ༹ ཝཀཉྩ གངྒེཡྻཾ, པཎྜརཾ ཏམྦཔིངྒལཾ;

གནྡྷ མངྒལཧེམཉྩ, ཨུཔོསཐཾ ཚདྡནྟིམེ དསཱ’’ཏི.

ཨིམཱནི ཧི དས ཧཏྠིཀུལཱནི. ཏཏྠ ཀཱལཱ༹ཝཀནྟི པཀཏིཧཏྠིཀུལཾ དཊྛབྦཾ. ཡཾ དསནྣཾ པུརིསཱནཾ ཀཱཡབལཾ, ཏཾ ཨེཀསྶ ཀཱལཱ༹ཝཀཧཏྠིནོ. ཡཾ དསནྣཾ ཀཱལཱ༹ཝཀཱནཾ བལཾ, ཏཾ ཨེཀསྶ གངྒེཡྻསྶ. ཡཾ དསནྣཾ གངྒེཡྻཱནཾ, ཏཾ ཨེཀསྶ པཎྜརསྶ. ཡཾ དསནྣཾ པཎྜརཱནཾ, ཏཾ ཨེཀསྶ ཏམྦསྶ. ཡཾ དསནྣཾ ཏམྦཱནཾ, ཏཾ ཨེཀསྶ པིངྒལསྶ. ཡཾ དསནྣཾ པིངྒལཱནཾ, ཏཾ ཨེཀསྶ གནྡྷཧཏྠིནོ. ཡཾ དསནྣཾ གནྡྷཧཏྠཱིནཾ, ཏཾ ཨེཀསྶ མངྒལསྶ. ཡཾ དསནྣཾ མངྒལཱནཾ, ཏཾ ཨེཀསྶ ཧེམཝཏསྶ. ཡཾ དསནྣཾ ཧེམཝཏཱནཾ, ཏཾ ཨུཔོསཐསྶ. ཡཾ དསནྣཾ ཨུཔོསཐཱནཾ, ཏཾ ཨེཀསྶ ཚདྡནྟསྶ. ཡཾ དསནྣཾ ཚདྡནྟཱནཾ, ཏཾ ཨེཀསྶ ཏཐཱགཏསྶ, ནཱརཱཡནསངྒྷཱཏབལནྟིཔི ཨིདམེཝ ཝུཙྩཏི. ཏདེཏཾ པཀཏིཧཏྠཱིནཾ གཎནཱཡ ཧཏྠིཀོཊིསཧསྶཱནཾ ¶ . པུརིསགཎནཱཡ དསནྣཾ པུརིསཀོཊིསཧསྶཱནཾ བལཾ ཧོཏི. ཨིདཾ ཏཐཱགཏསྶ ཀཱཡབལཾ ཧོཏི. ཨིདཾ པན ཏཱསུ ཏཱསུ པཱལཱི༹སུ ན ཨཱགཏཾ. ཨཊྛཀཐཱསུཡེཝ ཨཱགཏཾ. ཏེན ཝུཏྟཾ དསཀ ནིཔཱཏ ཨངྒུཏྟརཊཱིཀཱཡཾ ‘‘དས བལཉཱཎཾ པན པཱལི༹ཡཾ ཨཱགཏམེཝ. ན ཀཱཡབལཾ ཝིཡ ཨཊྛ ཀཐཱརཱུལ༹ྷམེཝཱཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ’’ཏི. ཨེཏྠ ཙ ནཱརཱཡན སངྒྷཱཏ བལནྟི ཨེཏྠ ནཱརཱ ཝུཙྩནྟི རསྨིཡོ, ཏཱ བཧཱུ ནཱནཱཝིདྷཱ ཨིཏོ ཨུཔྤཛྫནྟཱིཏི ནཱརཱཡནཾ, ཝཛིརཾ. ཏསྨཱ ནཱརཱཡནསངྒྷཱཏ བལནྟི ཝཛིརསངྒྷཱཏབལནྟི ཨཏྠོཏི.

ཉཱཎདསབལཾ པན ཝིབྷངྒཔཱལི༹ཡཉྩ མཱུལཔཎྞཱསེ མཧཱ སཱིཧནཱདསུཏྟེ དསཀནིཔཱཏཨངྒུཏྟརཔཱལི༹ཡཉྩ ཝིཏྠཱརེན ཨཱགཏམེཝ. སུཁགྒཧཎཏྠཾ པན སངྑེཔེན དསྶཡིསྶཱམི. སེཡྻཐིདཾ. ཋཱནཱཊྛཱནཉཱཎཉྩ, ཀམྨསམཱདཱནཱནཾ ཝིཔཱཀཉཱཎཾ, སབྦཏྠགཱམིནིཔཊིཔདཱཉཱཎཾ, ཨནེཀདྷཱཏུ ནཱནཱདྷཱཏུ ལོཀ ཉཱཎཾ, སཏྟཱནཾ ནཱནཱདྷིམུཏྟིཀཏཾ ཉཱཎཾ, པརསཏྟཱནཾ པརཔུགྒལཱནཾ ཨིནྡྲིཡཔརོཔརིཡཏྟིཉཱཎཾ, ཛྷཱནཝིམོཀྑསམཱདྷིསམཱཔཏྟཱིནཾ སཾཀིལེསཾ ཝོདཱནཾ ཝུཊྛཱནཾ ཉཱཎཾ, པུབྦེནིཝཱསཱནུསྶཏིཉཱཎཾ, སཏྟཱནཾ ཙུཏཱུཔཔཱཏཾ ཉཱཎཾ, ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཉཱཎཉྩཱཏི. ཨཡཾ པན ཀམོ ཨབྷིདྷམྨཝིབྷངྒཔཱལི༹ཡཾ ཨཱགཏཀྐམོ.

ཙུཏཱུཔཔཱཏཉཱཎཊྛཱནེ པན མཱུལཔཎྞཱསཔཱལི༹ཡཾ མཧཱསཱིཧནཱདསུཏྟེ ཙ དསཀནིཔཱཏཨངྒུཏྟརཔཱལི༹ཡཾ དིབྦཙཀྑུཉཱཎཾ ཨཱགཏཾ. ཨཏྠཏོ པན དིབྦཙཀྑུཉཱཎེན ཙུཏཱུཔཔཱཏསྶ པསྶིཏཏྟཱ སདིསམེཝཱཏི. ཏཏྠ ཧི ཋཱནཱཊྛཱནཉཱཎནྟི ཀཱརཎཱཀཱརཎཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཛཱནནཉཱཎཾ. ཀཱརཎཉྷི ཡསྨཱ ཏཏྠ ཕལཾ ཏིཊྛཏི ཏདཱཡཏྟཝུཏྟིཏཱཡ ཨུཔྤཛྫཏི ཙེཝ པཝཏྟཏི ཙ, ཏསྨཱ ཋཱནནྟི ཝུཙྩཏི. ཀམྨསམཱདཱནཱནཾ ཝིཔཱཀཉཱཎནྟི སམཱདིཡིཏྭཱ ཀཏཱནཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏ པཙྩུཔྤནྣཱནཾ ཀུསལཱཀུསལཀམྨཱནཾ སུགཏིདུགྒཏིཔཊིསནྡྷིསངྑཱཏཾ ཝིཔཱཀཾ ནིབྦཱནཕལཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནནཉཱཎཾ. སབྦཏྠ གཱམིནིཔཊིཔདཾ ¶ ཉཱཎནྟི སབྦགཏིགཱམིནིཉྩ པཊིཔདཾ མགྒཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནནཉཱཎཾ. ཏཏྠ ཙ པཊིཔདནྟི པཊིཔཛྫཏི པཱཔུཎཱཏི ཨེཏེནཱཏི པཊིཔདཾ, མགྒཾ. གཏིགཱམིནིནྟི ནིརཡཱདིཔཉྩགཏིགཱམིནིཾ. ཨགཏིགཱམིནིནྟི ནིབྦཱནགཱམིནིཾ. ཝུཏྟཉྷི ‘‘ནིབྦཱནཉྩཱཧཾ སཱརིཔུཏྟ པཛཱནཱམི ནིབྦཱནགཱམིནིཉྩ པཊིཔད’’ནྟི.

ཨནེཀདྷཱཏུནཱནཱདྷཱཏུལོཀཾ ཉཱཎནྟི ཨེཏྠ ཨནེཀ དྷཱཏཱུཏི ཙཀྑུདྷཱཏུཨཱདཱིཧི ཀཱམདྷཱཏཱུཧི ཝཱ བཧུདྷཱཏུཾ. ནཱནཱདྷཱཏཱུཏི ཏཱསཾཡེཝ དྷཱཏཱུནཾ ཝིལཀྑཎཏྟཱ ཝིསདིས སབྷཱཝཏྟཱ ནཱནཱཔྤཀཱརདྷཱཏུཾ. ལོཀནྟི ཁནྡྷཱཡཏན དྷཱཏུལོཀཾ. ཉཱཎནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནནཉཱཎཾ. སཏྟཱནཾ ཨདྷིམུཏྟིཀཏཾ ཉཱཎནྟི སཏྟཱནཾ ཧཱིནཱདཱིཧི ཨདྷིམུཏྟཱིཧི ནཱནཱདྷིམུཏྟིཀབྷཱཝཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནནཉཱཎཾ. པརསཏྟཱནཾ པརཔུགྒལཱནཾ ཨིནྡྲིཡཔརོཔརིཡཏྟིཉཱཎནྟི ཨེཏྠ པརསཏྟཱནནྟི པདྷཱནསཏྟཱནཾ. པརཔུགྒལཱནནྟི ཏཏོ པརེསཾ ཧཱིནསཏྟཱནཾ. ཨེཀཏྠམེཝ ཝཱ ཨེཏཾ པདདྭཡཾ ཝེནེཡྻཝསེན དྭེདྷཱ ཝུཏྟཾ. ཨིནྡྲིཡཔརོཔརིཡཏྟིཉཱཎནྟི སདྡྷཱདཱིནཾ ཨིནྡྲིཡཱནཾ པརབྷཱཝཾ ཝཌྜྷཉྩ ཨཔརབྷཱཝཾ ཧཱནིཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནནཉཱཎཾ.

ཛྷཱནཝིམོཀྑསམཱདྷིསམཱཔཏྟཱིནཾ སཾཀིལེསཾ ཝོདཱནཾ ཝུཊྛཱནཾ ཉཱཎནྟི ཨེཏྠ ཛྷཱནཝིམོཀྑསམཱདྷིསམཱཔཏྟཱིནནྟི པཋམཱདཱིནཾ ཙཏུནྣཾ ཛྷཱནཱནཾ, རཱུཔཱི རཱུཔཱནི པསྶཏཱིཏིཨཱདཱིནཾ ཨཊྛནྣཾ ཝིམོཀྑཱནཾ, སཝིཏཀྐསཝིཙཱརཱདཱིནཾ ཏིཎྞཾ སམཱདྷཱིནཾ, པཋམཛ྄ཛྷཱན སམཱཔཏྟིཨཱདཱིནཉྩ ནཝནྣཾ ཨནུཔུབྦསམཱཔཏྟཱིནཾ. སཾཀིལེསནྟི ཧཱནབྷཱགིཡདྷམྨཾ. ཝོདཱནནྟི ཝིསེསབྷཱགིཡདྷམྨཾ. ཝུཊྛཱནནྟི ཡེན ཀཱརཎེན ཛྷཱནཱདཱིཧི ཝུཊྛཧནྟི, ཏཾ ཀཱརཎཾ. ཉཱཎནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནནཉཱཎཾ. པུབྦེནིཝཱསཱནུསྶཏིཉཱཎནྟི པུབྦེ ནིཝུཏྠཀྑནྡྷཱནུསྶརཎསངྑཱཏཾ པཛཱནནཉཱཎཾ. སཏྟཱནཾ ཙུཏཱུཔཔཱཏཾ ཉཱཎནྟི སཏྟཱནཾ ཙུཏིཉྩ ཨུཔཔཱཏཉྩ པཛཱནནཾ དིབྦཙཀྑུཉཱཎཾ. ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཉཱཎནྟི ཀཱམཱསཝཱདཱིནཾ ཁཡསངྑཱཏཾ ཨཱསཝནིརོདྷཾ ནིབྦཱནཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནན ཉཱཎནྟི ¶ . ཨིམཱནི པན ཉཱཎཱནི ཨཉྙེཧི ཨསཱདྷཱརཎཱནི ཏཐཱགཏསྶ དསབལཉཱཎཱནཱིཏི དཊྛབྦཱནི.

ཧོནྟི ཙེཏྠ –

‘‘ཋཱནཱཊྛཱནཾ ཝིཔཱཀཉྩ, ཉཱཎཾ པཊིཔདཾ ཉཱཎཾ;

ཨནེཀདྷཱཏུལོཀཉྩ, སཏྟཱནཾ ཨདྷིམུཏྟིཀཾ. [སཱ པནེསཱ སེཏཝཝིཔུལཱགཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ;]

ཨིནྡྲིཡཔརཱཔརཉྩ, ཛྷཱནཱདིནཾ སཾཀིལེསཾ;

ཝོདཱནཾ ཝུཊྛཱནཾ ཉཱཎཾ, པུབྦེནིཝཱསཱནུསྶཏིཾ;

སཏྟཱནཾ ཙུཏཱུཔཔཱཏཾ, ཨཱསཝཀྑཡཾ ཉཱཎནྟི;

དསིམཱནི བུདྡྷསྶ ཙཱ, སཱདྷཱརཎཱནི ཉཱཎཱནཱི’’ཏི. [སཱ པནེསཱ སཱམཉྙགཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ;]

ནནུ དསབལཉཱཎཾ ནཱམ པཱཊིཡེཀྐཾ ནཏྠི, སབྦཉྙུཏཉཱཎམེཝ ཧོཏི, ཨཐ ཀསྨཱ ཏཾ ཉཱཎཾ དསབྷེདེན ཝུཏྟནྟི. ཝུཙྩཏེ. ཨཉྙམེཝ ཧི དསབལཉཱཎཾ, ཨཉྙཾ སབྦཉྙུཏཉཱཎཾ, དསབལཉྷི སཀསཀཀིཙྩམེཝ ཛཱནཱཏི. སབྦཉྙུཏཉཱཎཾ པན ཏམྤི ཏཏོ ཨཝསེསམྤི པཛཱནཱཏི. དསབལཉཱཎེསུ ཧི པཋམཾ ཀཱརཎཱཀཱརཎམེཝ ཛཱནཱཏི. དུཏིཡཾ ཀམྨནྟར ཝིཔཱཀནྟརམེཝ. ཏཏིཡཾ ཀམྨཔརིཙྪེདམེཝ. ཙཏུཏྠཾ དྷཱཏུ ནཱནཏྟཀཱརཎམེཝ. པཉྩམཾ སཏྟཱནཾ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཱདྷིམུཏྟིམེཝ. ཚཊྛཾ ཨིནྡྲིཡཱནཾ ཏིཀྑམུདུབྷཱཝམེཝ. སཏྟམཾ ཛྷཱནཱདཱིཧི སདྡྷིཾ ཏེསཾ སཾཀིལེསཱདིམེཝ. ཨཊྛམཾ པུབྦེ ནིཝུཏྠཁནྡྷསནྟཏིམེཝ. ནཝམཾ སཏྟཱནཾ ཙུཏིཔཊིསནྡྷིམེཝ. དསམཾ སཙྩཔརིཙྪེདམེཝ. སབྦཉྙུཏཉཱཎཾ པན ཨེཏེཧི ཛཱནིཏབྦཉྩ ཏཏོ ཨུཏྟརིཉྩ པཛཱནཱཏི. ཨེཏེསཾ པན ཀིཙྩཾ ན སབྦཾ ཀརོཏི. ཏཉྷི ཛྷཱནཾ ཧུཏྭཱ ཨཔྤེཏུཾ ན སཀྐོཏི. ཨིདྡྷི ཧུཏྭཱ ཝིཀུབྦིཏུཾ ན སཀྐོཏི. མགྒོ ཧུཏྭཱ ཀིལེསེ ཁེཔེཏུཾ ན སཀྐོཏི. ཨེཝཾ ཏེསཾ ཉཱཎདྭཡཱནཾ ཝིསེསོཏི. ཏཾ པན ཨིདྷ ཉཱཎདྭཡཾ ཨདྷིཔྤེཏནྟི.

ཨཏུལནྟི ¶ སཱིལཱདཱིཧི གུཎེཧི ཀེནཙི པུགྒལེན ཨསདིསཾ. ཨཡཾ པནེཏྠ ཝཙནཏྠོ. ཏུལནཾ ཨུམྨཱནཾ ཏུལཱ, ཏུལ སདིསྱཾ. སདྡནཱིཏིཡཉྷི ‘‘ཏུལ ཨུམྨཱནེ’’ཏི ཝུཏྟཾ. ཨཐ ཝཱ ཏུལིཡཏི པམིཡཏི ཨེཏཱཡཱཏི ཏུལཱ, པཀཏིཏུལཱ. ཏུལཱ ཝིཡཱཏི ཏུལཱ, ཉཱཎཾ. ཏཱཡ སམྨིཏོ ཏུལོ. སམྨིཏ ཏདྡྷིཏེ ཨཔཙྩཡོ. ཏུལསདིསཉཱཎེན སམྨིཏོ པུགྒལོ. ན ཏུལོ ཨཏུལོ. ཀམྨདྷཱརཡམིསྶཀཏཔྤུརིས སམཱསོཡཾ. སཱིལཱདིགུཎེཧི ཀེནཙི པུགྒལེན ཨསདིསོ བྷགཝཱ ལབྦྷཏི. ཨཐ ཝཱ ནཏྠི ཏུལོ སདིསོ པུགྒལོ ཨེཏསྶཱཏི ཨཏུལོ, བྷགཝཱ. ཨཏགྒུཎསཾཝིཉྙཱཎོཡཾ བཧུབྦཱིཧི. སཱིལཱདིགུཎེཧི ཀེནཙི ཨསདིསོ ཨགྒཔུགྒལོཏི ཨཏྠོ. སདེཝཀེ ལོཀེ ཨགྒཔུགྒལབྷཱཝཏོ. ཡཐཱཧ ‘‘ཡཱཝཏཱ བྷིཀྑཝེ སཏྟཱ ཨཔདཱ ཝཱ དྭིཔདཱ ཝཱ ཙཏུཔྤདཱ ཝཱ, ཏཐཱགཏོ ཏེསཾ ཨགྒམཀྑཱཡཏི, ཝིརཱགོ སེཊྛོ དྷམྨཱནཾ དྭིཔདཱནཉྩ ཙཀྑུམཱ’’ཏི. ཏཾ ཨཏུལཾ བུདྡྷནྟི སམྦནྡྷོ. ཝནྡེཏི བུདྡྷསྶ ནཡནསུབྷགཀཱཡངྒཱདིགུཎཾ ཨནུསྶརིཏྭཱ ཏཱིཧི དྭཱརེཧི སཀྐཙྩཾ ཨཧཾ ཝནྡཱམཱིཏི ཨཏྠོ. ཨེཏྠ ཙ མིཝིབྷཏྟིཡཱ མཧཱཝིསཡསུཏྟེན ཨེཀཱརཱ དེསོཏི དཊྛབྦོ. ཝནྡནཱ པན ཏིཝིདྷཱ ཧོཏི ཀཱཡཝཙཱིམནོཝནྡནཱཝསེནཱཏི. ཡཐཱཧ ‘‘ཏིསྶོ ཨིམཱ བྷིཀྑཝེ ཝནྡནཱ. ཀཏམཱ ཏིསྶོ. ཀཱཡེན ཝནྡཏི, ཝཱཙཱཡ ཝནྡཏི, མནསཱ ཝནྡཏཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཡོནིསོ མནསིཀཱརཙིཏྟཾ པཙྩུཔཊྛཱཔེཏྭཱ ཛཱཎུདྭཡཀཔྤརདྭཡནལཱཊསངྑཱཏཱནི པཉྩ ཨངྒཱནི བྷཱུམིཡཾ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ ཝནྡནེཡྻཱནཾ ཨབྷིམུཁཾ ནིཔཏནྟོ ཀཱཡེན ཝནྡཏི ནཱམ. ཡཾ སནྡྷཱཡ ‘‘པཉྩཔཏིཊྛིཏེན ཝནྡིཏྭཱ’’ཏི ཨཊྛ ཀཐཱདཱིསུ ཝུཏྟཾ. བུདྡྷགུཎཔདཱནི ཝཱཙཱཡ པཝཏྟེནྟོ ཝཱཙཱཡ ཝནྡཏི ནཱམ. ཝིཔསྶིསྶ ནམཏྠུ, སིཁིསྶཱཔི ནམཏྠུ, ཝེསྶ བྷུསྶ ནམཏྠུ, ཀཀུསནྡྷསྶ ནམཏྠུ, ཀོཎཱགམནསྶ ནམཏྠུ ¶ , ཀསྶཔསྶ ནམཏྠུ, ཨངྒཱིརསྶསྶ ནམཏྠུ ཏྱཱདཱིསུཔི ཝཱཙཱཝནྡནཱཡེཝ. བུདྡྷཱདི གུཎཱནི ཨནུསྶརནྟོ མནསཱ ཝནྡཏི ནཱམཱཏི.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔཡོཛནཱ. ནཡནསུབྷགཀཱཡངྒཾ སབྦསཏྟཱནཾ ཙཀྑུསྶ སོབྷནཾ གཏེན ཀཱཡངྒེན སམནྣཱགཏཾ, མདྷུརཝརསརོཔེཏཾ པིཡཔེམནཱིཡེན ཨསྶཱདི ཡེན ཨུཏྟམསདྡེན སམནྣཱགཏཾ, ཨམིཏགུཎགཎཱདྷཱརཾ ཨཔརིམིཎིཏབྦསཱིལཱདིགུཎསམཱུཧཱནཾ པཏིཊྛཱནབྷཱུཏཾ, དསབལཾ ཨནཉྙསཱདྷཱརཎེན ཏཐཱགཏསྶ ཀཱཡཉཱཎདས བལེན སམནྣཱགཏཾ, ཨཏུལཾ སཱིལཱདིགུཎེཧི ཀེནཙི ཨསདིསཾ བུདྡྷཾ ཏཱིཧི དྭཱརེཧི སཀྐཙྩཾ ཨཧཾ ཝནྡེ ཝནྡཱམཱིཏི.

དུཏིཡཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣.

ཡོ བུདྡྷོ དྷིཏིམཱཉྙདྷཱརཀོ,

སཾསཱརེ ཨནུབྷོསི ཀཱཡིཀཾ;

དུཀྑཾ ཙེཏསིཀཉྩ ལོཀཏོ,

ཏཾ ཝནྡེ ནརདེཝ མངྒལཾ.

༣. ཨེཝཾ ཏཏིཡགཱཐཱཡ བུདྡྷསྶ ཝནྡིཏྭཱ ཨིདཱནི སམཱདྷི ཨཱདཱིཧི ཙཏཱུཧི གུཎེཧི ཐོམིཏྭཱ ཝནྡིཏུཀཱམོ ཡོ བུདྡྷོ དྷིཏིམཱཉྙདྷཱརཀོ ཏིཨཱདིགཱཐམཱཧ. ཨཡཾ པན མསཛགཎ གརུཡུཏྟཏྟཱ དསཀྑརེཧི ལཀྑིཏཱ སུདྡྷཝིརཱ ཛིཏགཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ. ཝུཏྟཉྷི ཝུཏྟོདཡེ-མྶཱ ཛྒཱ སུདྡྷཝིརཱ ཛིཏཾ མཏནྟི. ཏསྶཏྠོ. ཡསྶཾ པཊིཔཱདཾ མྶཱ མསགཎཱ ཙ ཛྒཱ ཛགཎགརུཀཱ ཙ ཙེ སིཡྻུཾ, ཏཾ ཝུཏྟཾ སུདྡྷཝིརཱཛིཏནྟི མཏཾ ཉཱཏབྦནྟི. དྷིཏིམཱ ཨཉྙདྷཱརཀོ ཡོ བུདྡྷོ ལོཀཏོ སཾསཱརེ ཀཱཡིཀཾ དུཀྑཉྩ ཙེཏསིཀཾ དུཀྑཉྩ ཨནུབྷོསི ནརདེཝམངྒལཾ, ཏཾ བུདྡྷཾ ཨཧཾ ཝནྡེཏི སམྦནྡྷོ.

ཏཏྠ ¶ ཧི ཡོཏི ཨནིཡམནིདྡེསོ. ཡོ ཡཱདིསོཏི ཨཏྠོ. ཏསྶ ཙ ཨནིཡམཝཱཙཀ སབྦནཱམཔདཏྟཱ ཝཙནཏྠོ ན ཀཱཏབྦོ. ཏསྶ པན ཡ ཨོཏི པདཝིབྷཱགོ ཀཱཏབྦོ. ཏེསུ ཙ ཡསདྡསྶ ཝཱཙྩཾ ཨནིཡམོ བུདྡྷདབྦོ ཨཔྤདྷཱནེན ལབྦྷཏི, ཏསྶ ཡཱདིསཡུཏྟཛཙྩནཱམགོཏྟསཱིལཝིཧཱརཱི གོཙརསངྑཱཏཾ ཨནིཡམསཱམཉྙཱཀཱརཏྟགུཎམེཝ པདྷཱནེན ལབྦྷཏི. པཋམཱསིཝིབྷཏྟིཡཱ ཀཱརིཡབྷཱུཏསྶ ཨོཀཱརསྶ ཝཱཙྩཾ པཀཏཱུཔནིསྶཡསངྑཱཏཾ ཀཏྟུཀཱརཀེཀཝཙནསངྑྱཾ ལབྦྷཏི. ཨཐ ཝཱ སབྦནཱམབྷཱཝཾ ཡཱཏི གཙྪཏཱིཏི ཡོ, ཨནིཡམཝཱཙཀབྷཱཝཾ ཡཱཏི གཙྪཏཱིཏི ཝཱ ཡོ, སབྦནཱམ བྷཱཝེན ཡཱཏི པཝཏྟཏཱིཏི ཝཱ ཡོ, སབྦནཱམབྷཱཝེན ཡཱཏབྦོ ཉཱཏབྦོཏི ཝཱ ཡོ, ཡཱཏབྦོ ཉཱཏབྦོ ཨེཏེན ཝཱ ཨནིཡམཏྠོཏི ཡོ.

ཏེནཱཧུ པོརཱཎཱ –

‘‘ནཱནཱཀཱརཎཾ པཊིཙྩ, དྷཱཏུཔཙྩཡཝིགྒཧཾ;

ཙིནྟཀཱནཾ པབྷཱཝོཝ, པདྷཱནཾ ཧོཏི ཙིནྟནེ’’ཏི.

བུདྡྷོཏི པཊིཝིདྡྷཙཏུསཙྩདྷམྨོ. ཨཡཾ པནེཏྠ ཝཙནཏྠོ. བུཛ྄ཛྷཏི ཙཏྟཱརི སཙྩཱནཱིཏི བུདྡྷོ, བྷགཝཱ. སུདྡྷཀཏྟུསཱདྷནོཡཾ. བུདྷདྷཱཏུ ཏ. བོདྷེཏཱ པཛཱཡཱཏི ཝཱ བུདྡྷོ, ཧེཏུ ཀཏྟུསཱདྷནོཡཾ. ཨཉྙེསཾ ཙཏྟཱརི སཙྩཱནི བོདྷེཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཨཐ ཝཱ ཨནཉྙབོདྷིཏོ ཧུཏྭཱ སཝཱསནཱཡ སམྨོཧནིདྡཱཡ བུཛ྄ཛྷཏི ཛཱགརོཏཱིཏི བུདྡྷོ, དིནཀརཀིརཎ སམཱགམེན པརམརུཙིརསིརཱིསོབྷགྒཔྤཏྟིཡཱ ཝིཀསིཏམིཝ པདུམཾ ཨགྒམགྒཉཱཎསམཱགམེན ཨཔརིམིཏགུཎགཎཱལངྐཏ སབྦཉྙུཏཉཱཎཔྤཏྟིཡཱ བུཛ྄ཛྷཏི ཝིཀསཏཱིཏི ཝཱ བུདྡྷོ, ནིབྦཱན སངྑཱཏཾ ཨེཀཱཡནམགྒཾ བུཛ྄ཛྷཏི གཙྪཏཱིཏི ཝཱ བུདྡྷོ. བུདྷསདྡོ ཧི ཉཱཎཱདཱིསུ ཙཏཱུསྭཏྠེསུ ཝཏྟཏི.

ཏེན ¶ ཝུཏྟཾ –

‘‘ཉཱཎེ ཝིཀསནེ ཙེཝ, གམནེ ཙཱཔི ཛཱགརེ;

ཙཏཱུསྭེཏེསུ ཨཏྠེསུ, བུདྷསདྡོ པཝཏྟཏཱི’’ཏི.

ཨཐ ཝཱ སབྦཉེཡྻདྷམྨེ བུཛ྄ཛྷཏི ཛཱནཱཏཱིཏི བུདྡྷོ, པཱརམི བྷཱཝིཏཱཡ པཉྙཱཡ སབྦེ སངྑཏཱསངྑཏདྷམྨེ བུཛ྄ཛྷཏི ཨབུཛ྄ཛྷི བུཛ྄ཛྷིསྶཏཱིཏི ཝཱ བུདྡྷོ, སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཝཏ སོ བྷགཝཱཏི ཨདྷིགཏཉཱཎགུཎཝིསེསེཧི བུཛ྄ཛྷིཏབྦོཏི ཝཱ བུདྡྷོ, བྷགཝཏཱ བུཛ྄ཛྷིཏབྦཾ ཉཱཏབྦནྟི བུདྡྷཾ. ཀིཾ ཏཾ, སབྦཉྙུཏ ཉཱཎཾ, ཏདསྶཏྠཱིཏི བུདྡྷོ, བྷགཝཱ. ཨཏྠཏོ པན པཱརམིཏཱ བྷཱཝིཏོ སཡམྦྷཱུཉཱཎེན སཧ ཝཱསནཱཡ ཝིཧཏཝིདྡྷསྟ ནིརཝསེསཀླེསོ མཧཱཀརུཎཱསབྦཉྙུཏཉཱཎཱདིཨཔརི མེཡྻགུཎགཎཱདྷཱརོ ཁནྡྷསནྟཱནོ བུདྡྷོ. ཡཐཱཧ ‘‘བུདྡྷོཏི ཡོ སོ བྷགཝཱ སཡམྦྷཱུ ཨནཱཙརིཡཀོ པུབྦེ ཨནནུསྶུཏེསུ དྷམྨེསུ སཱམཾ སཙྩཱནི ཨབྷིསམྦུཛ྄ཛྷི, ཏཏྠ ཙ སབྦཉྙུཏཾ པཏྟོ, བལེསུ ཙ ཝསཱིབྷཱཝ’’ནྟི.

ཨེཏྠ ཙ བུདྡྷོ ནཱམ སབྦཉྙུབུདྡྷ, པཙྩེཀབུདྡྷ, ཙཏུསཙྩབུདྡྷ, སུཏ བུདྡྷཝསེན ཙཏུབྦིདྷོ ཧོཏི. ཏཏྠ ཀཔྤསཏསཧསྶཱདྷིཀཱནི ཙཏྟཱརི ཨསངྑྱེཡྻཱནི སམཏིཾསཔཱརམིཡོ པཱུརེཏྭཱ སམྦོདྷིཔྤཏྟོ སབྦཉྙུབུདྡྷོ ནཱམ. ཀཔྤསཏསཧསྶཱདྷིཀཱནི དྭེ ཨསངྑྱེཡྻཱནི པཱརམིཡོ པཱུརེཏྭཱ སཡམྦྷཱུཔཏྟོ པཙྩེཀབུདྡྷོ ནཱམ. ཨཝསེསཱ ཁཱིཎཱསཝཱ ཙཏུསཙྩབུདྡྷོ ནཱམ. བཧུསྶུཏོ སུཏབུདྡྷོ ནཱམ. ཨིདྷ པན སབྦཉྙུབུདྡྷོ ཨདྷིཔྤེཏོ.

དྷིཏིམཱཉྙདྷཱརཀོཏི ཨེཏྠ དྷིཏིམཱ ཨཉྙདྷཱརཀོཏི པདཙྪེདོ ཀཱཏབྦོ. དྷིཏིམཱཏི སམཱདྷིཝནྟོ, སམྤཡུཏྟ དྷམྨེ ཨེཀཱརམྨཎེ དྷཱརེཏཱིཏི དྷིཏི, སམཱདྷི. དྷཱདྷཱཏུཏི. ཨཱཀཱརསྶ ཨིཀཱརཱདེསོ. དྷིཡཏི ཋཔེཏི ཨེཀཱརམྨཎེ སམྤཡུཏྟདྷམྨེཏི དྷིཏི, ཙིཏྟེན ཡོགེནེཝེསོ ཨེཀཱ རམྨཎེ ¶ པཏིཊྛཱཔནཝསེན ཙིཏྟསྶ ཨཱརམྨཎེ ནིཙྩལབྷཱཝེན པཏིཊྛཱཔེཏཱིཏི ཨཏྠོ. དྷིཏི ཨསྶ ཨཏྠཱིཏི དྷིཏིམཱ, བུདྡྷོ. སོ ཧི ཡཐཱ མཧཱམེརུ ཙཏཱུཧི དིསཱཧི བྷུསཾ ཨཱགཏེཧི ཝཱཏེཧི ན སམིཉྫཏི, ཨེཝཾ པཊིཔཀྑེཧི མིཙྪཱཝཱད ཝཱཏེཧི ཙ ཨིཊྛཱནིཊྛཱརམྨཎེཧི ཙ ལཱབྷཱལཱབྷ ཡསཱཡས ནིནྡཱ པསཾས སུཁདུཀྑསངྑཱཏེཧི ལོཀདྷམྨེཧི ཙ ན སམིཉྫཏི, སམཱདྷིཝནྟོཡེཝ ཧོཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

ཨཉྙདྷཱརཀོཏི ཨརཧཏྟཕལཧཱརཀོ. ཝིམུཏྟིསངྑཱཏཾ ཨརཧཏྟཕལསེཏཙྪཏྟཾ དྷཱརེནྟོ ཝཱ. ཛཱནཱཏི པཋམ མགྒེན དིཊྛསཙྩསྶ ཨཱམརིཡཱདཾ ཨནཏིཀྐམིཏྭཱ ཝཱཏི ཨཉྙཾ, ཨརཧཏྟཕལཾ. ཨཱཔུབྦཉཱདྷཱཏུ ཀྭི. ཨཱསདྡོ མརིཡཱདཏྠོ. སཾཡོགཔརཏྟཱ ཨཱཀཱརསྶ རསྶོ, ཏཾ དྷཱརེཏཱིཏི ཨཉྙདྷཱརཀོ. ཨཉྙསདྡཱུཔཔདདྷརདྷཱཏུ ཎྭུ. སཾསཱརེཏི ཁནྡྷདྷཱཏུཨཱཡཏནཱནཾ ཨབྦོཙྪིནྣཾ པཝཏྟམཱནེ སཾསཱརཝཊྚེ.

ཝུཏྟཉྷི ཨཊྛཀཐཱཡཾ –

‘‘ཁནྡྷཱནཉྩ པཊིཔཱཊི, དྷཱཏུཨཱཡཏནཱན ཙ;

ཨབྦོཙྪིནྣཾ ཝཏྟམཱནཱ, སཾསཱརོཏི པཝུཙྩཏཱི’’ཏི.

ཁནྡྷདྷཱཏུཨཱཡཏནཱནཾ ཨཉྙམཉྙསམྦནྡྷེན སཾཔུནཔྤུནཾ སརཏི གཙྪཏི པཝཏྟཏཱིཏི སཾསཱརོ. སཾཔུབྦསརདྷཱཏུ གཏིམྷི ཎ. ཨཐ ཝཱ ཁནྡྷཱཡཏནདྷཱཏུཡོ སཾ ཨབྦོཙྪིནྣཾ སརནྟི གཙྪནྟི པཝཏྟནྟི ཨེཏྠཱཏི སཾསཱརོཏི ཝཙནཏྠོ ཀཱཏབྦོ, ཏསྨིཾ. ཨནུབྷོསཱིཏི ཨནུཔུནཔྤུནཾ ཨབྷུཉྫི, ཨཝེདཡཱིཏི ཨཏྠོ. ཀཱཡིཀནྟི ཀཱཡེ སརཱིརེ པཝཏྟཾ ཀཱཡིཀཾ. ཙེཏསིཀནྟི ཙེཏསི པཝཏྟཾ ཙེཏསིཀཾ. ཏཾ པན པདདྭཡཾ དུཀྑནྟིཔདེ ཝིསེསནཾ. དུཀྑནྟི ཝཊྚདུཀྑཾ. དུཀྑནཾ དུཀྑཾ, ཨཐ ཝཱ དུཀྑཡཏཱིཏི དུཀྑཾ, དུཀྑདྷཱཏུ ཨ. ཨིདཾ པན ནིབྦཙནཾ ཀཱརིཏཝསེན ཝུཏྟཾ. ཡསྶ ཨུཔྤཛྫཏི, ཏཾ དུཀྑིཏཾ ཀརོཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ལོཀཏོཏི སཏྟལོཀཧེཏུ. ལོཀིཡནྟི ¶ པཝཏྟནྟི ཨེཏྠ པུཉྙཱཔུཉྙཱནི ཏབྦིཔཱཀོ ཙཱཏི ལོཀོ. ལོཀདྷཱཏུ ཎ. ཨཐ ཝཱ ཀུསལཱདཱིནི ལཱཏི གཎྷཱཏཱིཏི ལོཀོ. ལཱདྷཱཏུ ཨོཀཔཙྩཡོ. སཏྟ ལོཀོཝ ལབྦྷཏི. དྷིཏིམཱ ཨཉྙདྷཱརཀོ ཡོ བུདྡྷོ སཾསཱརཝཊྚེ ནིམུགྒཱནཾ སཏྟཱནམནུདཡཱཡ སཾསཱརཝཊྚདུཀྑཏོ པམོཙེཏུཀཱམོ ཀཔྤསཏསཧསྶཱདྷིཀཱནི ཙཏྟཱརི ཨསངྑྱེཡྻཱནི ཨཏིདུཀྐརཱནི སམཏིཾསཔཱརམིཡོ པཉྩ མཧཱ པརིཙྩཱགེ ཙ ཀརོནྟོ སཏྟལོཀཧེཏུ ཀཱཡིཀཾ ཙེཏསིཀཾ སཾསཱརཝཊྚདུཀྑཾ ཨནུབྷཝསཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཏནྟི ཏཱདིསཾ བུདྡྷཾ. ཝནྡེཏི ཝནྡཱམི.

ནརདེཝམངྒལནྟི ནརདེཝཱནཾ མངྒལབྷཱུཏཾ. ཨཡཾ པནེཏྠ ཝཙནཏྟོ. ནིརཡཾ ནེཏི པཱཔུཎཱཏཱིཏི ནརོ, མནུསྶོ. ནིདྷཱཏུ པཱཔུནནེ ཨརོ. ཨརིཡམནུསྶོ པན བྷཱུཏཔུབྦགཏིཀ ནཡེན ནརོ ནཱམཱཏི. ཨཐ ཝཱ སེཊྛབྷཱཝཾ ནེཏཱིཏི ནརོ, ཨུཏྟམཾ པབྦཛྫཾ ནེཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཝིམཱནཝཏྠུཨཊྛཀཐཱཡཾ པན ཛེཊྛབྷཱཝཾ ནེཏཱིཏི ནརོ. པུཏྟབྷཱཏུབྷཱུཏོཔི ཧི པུགྒལོ མཱཏུཛེཊྛབྷགིནཱིནཾ པིཏུཊྛཱནེ ཏིཊྛཏི, པགེཝ བྷཏྟུབྷཱུཏོ ཨིཏརཱསནྟི ཝུཏྟཾ. ཝིསུདྡྷིམགྒམཧཱཊཱིཀཱཡཾ པན ནརཏཱིཏི ནརོ, པུརིསོ. ཡཐཱ ཧི པཋམཔཀཏིབྷཱུཏོ སཏྟོ ཨིཏརཱཡ པཀཏིཡཱ སེཊྛཊྛེན པུརིཨུཙྩེ ཋཱནེ སེཏི པཝཏྟཏཱིཏི པུརིསོཏི ཝུཙྩཏི, ཨེཝཾ ནཡནཊྛེན ནརོཏི ཝུཙྩཏི. པུཏྟབྷཱཏུ བྷཱུཏོཔི ཧི པུགྒལོ མཱཏུཛེཊྛབྷགིནཱིནཾ པིཏུཋཱནེ ཏིཊྛཏི. པགེཝ ཨིཏརཱ ཨིཏརཱསནྟི ཝུཏྟཾ. ཏསྨཱ ཨིདྷ པན ནརནྟི སཱམཉྙེན ཝུཏྟམྤི ཝིསེསེན པུརིསནརནྟི ཝིཉྙཱཡཏི པདྷཱནནཡེན གཧཎསྶ ཡུཏྟཏྟཱ. དིབྦནྟི ཀཱམགུཎ ཛྷཱནཱབྷིཉྙཱཙིཏྟིསྶརིཡཱདཱིཧི ཀཱིལ༹ནྟཱིཏི དེཝཱ. དིཝུདྷཱཏུ ཎ. ཨཐ ཝཱ སརཱིརཱལངྐཱརཛུཏིཡཱ དིབྦནྟཱིཏི དེཝཱ. དེཝཱ ཙ ནཱམ ཏིཝིདྷཱ ཧོནྟི སམྨུཏིདེཝཱ, ཨུཔཔཏྟིདེཝཱ, ཝིསུདྡྷིདེཝཱ ཙཱཏི. ཏཏྠ མཧཱསམྨཏཀཱལཏོ པཊྛཱཡ ལོཀེན ¶ དེཝཱཏི སམྨཏཏྟཱ རཱཛཱནོ དེཝིཡོ རཱཛཀུམཱརཱ ཙ སམྨུཏིདེཝཱ ནཱམ. དེཝལོཀེ ཨུཔཔནྣཱ ཨུཔཔཏྟིདེཝཱ ནཱམ. བུདྡྷཔཙྩེཀབུདྡྷཁཱིཎཱསཝཱ ཝིསུདྡྷིདེཝཱ ནཱམ. ཨིདྷ པན ཨུཔཔཏྟིདེཝཱ ཨདྷིཔྤེཏཱ.

མངྒལནྟི མངྒལབྷཱུཏཾ. ཏནྟིཔདེ ཝིསེསནཾ. མངྒནྟི ཝཌྜྷེནྟི སབྦསམྤཏྟཱིཧི སཏྟཱནཾ ཨེཏེནཱཏི མངྒལོ, བུདྡྷོ. མངྒལ དྷཱཏུ ཝཌྜྷནེ ཨལོ. ཨཐ ཝཱ མངྒཾ ཝུཙྩཏི པཱཔཾ, ཏཾ ཝེནེཡྻཱནཾ དེསནཱཡ ལུནཱཏི ཚིནྡཏཱིཏི མངྒལོ, བུདྡྷོ. མངྒསདྡཱུཔཔདལུདྷཱཏུ ཀྭི. ནརཱ ཙ དེཝཱ ཙ ནརདེཝཱ, ཏེསཾ མངྒལོ ནརདེཝམངྒལོ, བུདྡྷོ. སོ པན མནུསྶདེཝབྲཧྨཱནཾ པཱུཛནཱིཡཏྟཱ ཙ སངྑེ, ཙཀྐཾ, པུཎྞཀུམྦྷོ, གརཱ, སིརཱི, སེཏཙྪཏྟཾ, ཨངྐུསོ, དྷཛཾ, སོཝཏྟིཀཉྩཱཏི ཨཊྛཧི ལོཀིཡམངྒལེཧི སེཊྛཏྟཱ ཨུཏྟམཏྟཱ ཙ མངྒལོ ནཱམཱཏི ཝུཙྩཏི, ཏསྨཱ བུདྡྷསྶ ནརདེཝམངྒལནྟི ཐོམེཏཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོཏི.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔཡོཛནཱ. དྷིཏིམཱ སམཱདྷིཝནྟོ ཨཉྙདྷཱརཀོ ཨརཧཏྟཕལདྷཱརཀོ ཨརཧཏྟཕལསེ ཏཙྪཏྟཾ དྷཱརེནྟོ ཝཱ, ཡོ ཡཱདིསོ བུདྡྷོ, སཾསཱརེ སཾསཱརཝཊྚེ, ཀཱཡིཀཾ ཀཱཡེ པཝཏྟཾ དུཀྑཉྩ ཝཊྚདུཀྑཉྩ ཙེཏསི པཝཏྟཾ དུཀྑཉྩ ཝཊྚདུཀྑཉྩ, ལོཀཏོ ལོཀཧེཏུ, ཨནུབྷོསི པུནཔྤུནཾ ཨབྷཝསི ཨཝེདཡི, ནརདེཝམངྒལཾ ནརདེཝཱནཾ མངྒལབྷཱུཏཾ, ཏཾ ཏཱདིསཾ བུདྡྷཾ ཨཧཾ ཝནྡེ ཝནྡཱམཱིཏི.

ཏཏིཡཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤.

བཱཏྟིཾསཏིལཀྑཎཙིཏྲདེཧཾ,

དེཧཛྫུཏིནིགྒཏཔཛྫལནྟཾ;

པཉྙཱདྷིཏིསཱིལགུཎོགྷཝིནྡཾ,

ཝནྡེ མུནིམནྟིམཛཱཏིཡུཏྟཾ.

༤. ཨེཝཾ ¶ ཏཏིཡགཱཐཱཡ བུདྡྷསྶ ནཏྭཱ ཨིདཱནི བཱཏྟིཾསཏིལཀྑཎཙིཏྲདེཧནྟྱཱདཱིཧི ཚཧི གུཎེཧི ཐོམིཏྭཱ མུནིནོ ཝནྡིཏུཀཱམོ བཱཏྟིཾསཏི ལཀྑཎ ཙིཏྲ དེཧ ནྟྱཱདིགཱཐམཱཧ. ཨཡཾ པན ཏ ཛ ཛ གཎ གརུདྭཡ ཡུཏྟཏྟཱ ཨེཀཱདསཀྑརེཧི ལཀྑིཏཱ ཨུཔཊྛིཏཱ གཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ. ཝུཏྟཉྷི ཝུཏྟོདཡེ ཏྫཱ ཛྒཱ གརུནཱཡམུཔཊྛིཏཱ སཱ’’ཏི. ཏསྶཏྠོ. ཡསྶཾ པཊིཔཱདཾ ཏྫཱ ཏཛགཎཱ ཙ ཛྒཱཛགཎགརཱུ ཙ གརུནཱ པཱདནྟགརུནཱ ཙེ ཡུཏྟཱ, སཱ ཨཡཾ གཱཐཱ ཨུཔཊྛིཏཱ ནཱམཱཏི. ཨེཏྠ ཙ ཨེཀ གརུཀེ སཏིཔི དྭིགརུཀེཔི ལཀྑཎསམཱནཏྟཱ ཨུཔཊྛིཏཱ གཱཐཱ ནཱམཱཏི དཊྛབྦཱ. ཏཏྠ བཱཏྟིཾསཏི ལཀྑཎ ཙིཏྲ དེཧནྟི དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎེཧི ཝིཙིཏྲཾ སརཱིརཝནྟཾ. ཨེཏྠ ཙ དྭཱིཧི ཨདྷིཀཾ ཏིཾསཾ བཱཏྟིཾསཏི. དྭིསདྡསྶ བཱདེསོ. ལཀྑིཡཏི ལཀྑིཏབྦཾ བུདྡྷསརཱིརཾ ཨེཏེནཱཏི ལཀྑཎཾ. དིཧཏི ཨུཔཙཡཏི ཝཌྜྷཏི ཝཱ ཨེཏྠ ཀུསལཱ ཀུསལནྟི དེཧཾ, སརཱིརཾ. དིཧདྷཱཏུ ཨུཔཙཡེ ཝཌྜྷནེ ཝཱ ཎ. བཱཏྟིཾསཏི མཧཱཔུརིསལཀྑཎེཧི ཙིཏྲཾ ཝིཙིཏྲཾ དེཧཾ སརཱིརཾ ཡསྶ སོཏི བཱཏྟིཾསཏིལཀྑཎཙིཏྲདེཧོ, མུནི ལབྦྷཏི.

ཨིདཾ པནེཏྠ དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎསརཱུཔསྶ སངྑེཔ དསྶནཾ. སུཔྤཏིཊྛིཏཔཱདོ ཙ, ཨཱཡཏཔཎྷི, དཱིགྷངྒུལི, མུདུཏ ལུཎཧཏྠཔཱདོ, ཛཱལཧཏྠཔཱདོ, ཨུསྶངྑཔཱདོ, ཨེཎིཛངྒྷོ, ཋིཏཀོཝ ཨནོནམནྟོ ཨུབྷོཧི པཱཎིཏལེཧི ཛཱཎུ ཀཱནི པརིམསཏི པརིམཛྫཏི, ཀོསོཧིཏཝཏྠགུཡ྄ཧོ, སུཝཎྞ ཝཎྞོ ཀཉྩནསནྣིབྷཏྟཙོ, སུཁུམཙྪཝཱི, ཨེཀེཀལོམོ, ཨུདྡྷགྒལོམོ, བྲཧྨུཛུགཏྟོ, སཏྟུསྶདོ, སཱིཧཔུབྦདྡྷ ཀཱཡོ, ཙིཏནྟརཾསོ, ནིགྲོདྷཔརིམཎྜལོ, སམཝཊྚཀྑནྡྷོ, རསགྒརསཱི, སཱིཧཧནུ, ཙཏྟཱལཱིསདནྟོ, སམདནྟོ, ཨཝིརལ༹དནྟོ, སུསུཀྐདཱཋོ, པཧཱུཏཛིཝ྄ཧོ, བྲཧྨསྶརོ ཀརཝཱིཀབྷཱཎི, ཨཏིནཱིལནེཏྟོ, གོཔཁུམོ, ཨུཎྞཱ བྷམུ ཀནྟརེ ¶ ཛཱཏོ, ཨུཎྷཱིསསཱིསོ ཙཱཏི དྭཏྟིཾསཝིདྷཱནི ཧོནྟི མཧཱཔུརིསལཀྑཎཱནི.

ཏེན ཝུཏྟཾ པཱཐེཡྻཝགྒེ ལཀྑཎསུཏྟེ ‘‘ཀཏམཱནི ཏཱནི བྷིཀྑཝེ དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསསྶ མཧཱཔུརིསལཀྑཎཱནི, ཡེཧི སམནྣཱགཏསྶ མཧཱཔུརིསསྶ དྭེ གཏིཡོ བྷཝནྟི, ཨནཉྙཱ. སཙེ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏི རཱཛཱ ཧོཏི ཙཀྐཝཏྟི…པེ… སཙེ ཁོཔན ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛཏི, ཨརཧཾ ཧོཏི སམྨཱ སམྦུདྡྷོ ལོཀེ ཝིཝཊཙྪདོ ༡. ཨིདྷ བྷིཀྑཝེ མཧཱ པུརིསོ སུཔྤཏིཊྛིཏཔཱདོ ཧོཏི. ཡམྤི བྷིཀྑཝེ མཧཱ པུརིསོ སུཔྤཏིཊྛིཏཔཱདོ ཧོཏི. ཨིདམྤི བྷིཀྑཝེ མཧཱ པུརིསསྶ མཧཱཔུརིསལཀྑཎཾ བྷཝཏི ༢. པུན ཙཔརཾ བྷིཀྑཝེ མཧཱཔུརིསསྶ ཧེཊྛཱཔཱདཏལེསུ ཙཀྐཱནི ཛཱཏཱནི ཧོནྟི སཧསྶཱརཱནི སནེམིཀཱནི སནཱབྷིཀཱནི སབྦཱ ཀཱརཔརིཔཱུརཱནི. ཨིདམྤི བྷིཀྑཝེ མཧཱཔུརིསསྶ མཧཱཔུརིས ལཀྑཎཾ བྷཝཏི ༣. པུན ཙཔརཾ བྷིཀྑཝེ མཧཱཔུརིསོ ཨཱཡཏཔཎྷཱི ཧོཏི ༤. དཱིགྷངྒུལཱི ཧོཏི ༥. མུདུཏལུཎ ཧཏྠཔཱདོ ཧོཏི ༦. ཛཱལཧཏྠཔཱདོ ཧོཏི ༧. ཨུསྶངྑཔཱདོ ཧོཏི ༨. ཨེཎིཛངྒྷོ ཧོཏི ༩. ཋིཏཀོཝ ཨནོནམནྟོ ཨུབྷོཧི པཱཎིཏལེཧི ཛཱཎུཀཱནི པརིམསཏི པརིམཛྫཏི ༡༠. ཀོསོཧིཏཝཏྠགུཡ྄ཧོ ཧོཏི ༡༡. སུཝཎྞཝཎྞོ ཀཉྩནསནྣིབྷཏྟཙོ ༡༢. སུཁུམཙྪཝཱི ཧོཏི སུཁུམཏྟཱ ཚཝིཡཱ རཛོཛལླཾ ཀཱཡེ ན ཨུཔལིམྤཏི ༡༣. ཨེཀེཀལོམོ ཧོཏི, ཨེཀེཀཱནི ལོམཱནི ལོམཀཱུཔེསུ ཛཱཏཱནི ༡༤. ཨུདྡྷགྒལོམོ ཧོཏི. ཨུདྡྷགྒཱནི ལོམཱནི ཛཱཏཱནི ནཱིལཱནི ཨཉྫནཝཎྞཱནི ཀུཎྜལཱ ཝཏྟཱནི པདཀྑིཎཱཝཏྟཀཛཱཏཱནི ༡༥. བྲཧྨུཛུགཏྟོ ཧོཏི ༡༦. སཏྟུསྶདོ ཧོཏི ༡༧. སཱིཧཔུབྦདྡྷ ཀཱཡོ ཧོཏི ༡༨. ཙིཏནྟརཾསོ ཧོཏི ༡༩. ནིགྲོདྷཔརིམཎྜལོ ཧོཏི, ཡཱཝཏཀྭསྶ བྱཱམོ, ཏཱཝ ཏཀྭསྶ ¶ ཀཱཡོ ༢༠. སམཝཊྚཀྑནྡྷོ ཧོཏི ༢༡. རསགྒ སགྒཱི ཧོཏི ༢༢. སཱིཧཧནུ ཧོཏི ༢༣. ཙཏྟཱལཱིསདནྟོ ཧོཏི ༢༤. སམདནྟོ ཧོཏི ༢༥. ཨཝིརལ༹དནྟོ ཧོཏི ༢༦. སུསུཀྐདཱཋོ ཧོཏི ༢༧. པཧཱུཏཛིཝ྄ཧོ ཧོཏི ༢༨. བྲཧྨསྶརོ ཧོཏི ཀརཝཱིཀབྷཱཎི ༢༩. ཨཏིནཱིལནེཏྟོ ཧོཏི ༣༠. གོཔཁུམོ ཧོཏི ༣༡. ཨུཎྞཱ བྷམུཀནྟརེ ཛཱཏཱ ཧོཏི ཨོདཱཏཱ མུདུཏཱུལ སནྣིབྷཱ. ཡམྤི བྷིཀྑཝེ མཧཱཔུརིསསྶ ཨུཎྞཱ བྷམུཀནྟརེ ཛཱཏཱ ཧོཏི ཨོདཱཏཱ མུདུཏཱུལསནྣིབྷཱ. ཨིདམྤི བྷིཀྑཝེ མཧཱཔུརིསསྶ མཧཱཔུརིསལཀྑཎཾ བྷཝཏི ༣༢. པུན ཙཔརཾ བྷིཀྑཝེ མཧཱཔུརིསོ ཨུཎྷཱིསསཱིསོ ཧོཏི. ཡམྤི བྷིཀྑཝེ མཧཱཔུརིསོ ཨུཎྷཱིསསཱིསོ ཧོཏི. ཨིདམྤི བྷིཀྑཝེ མཧཱཔུརིསསྶ མཧཱཔུརིསལཀྑཎཾ བྷཝཏི. ཨིམཱནི ཁོ ཏཱནི བྷིཀྑཝེ དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསསྶ མཧཱཔུརིས ལཀྑཎཱནཱི’’ཏི. ཨེཏེསཾ པན དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎཱནཾ ཨཏྠོ པཙྪཱ ཨཱཝིབྷཝིསྶཏཱིཏི.

དེཧཛྫུཏིནིགྒཏཔཛྫལནྟནྟི བྷགཝཏོ རཱུཔཀཱཡཏོ ནིཀྑནྟེཧི ཚབྦཎྞརཾསཱིསངྑཱཏེཧི ཨོབྷཱསེཧི པརིསམནྟཏོ ཝིཛྫོཏཝནྟཾ. ཛཝཏི དིབྦཏཱིཏི ཛུཏི. ཛུདྷཱཏུཏི. ནིགཙྪཏི ནིཙྪརཏཱིཏི ནིགྒཏཱ, རསྨི. ནིཔུབྦགམུདྷཱཏུ ཏ. པཀཱརེན ཛལཏེ དིབྦཏེ པཛྫལནྟཾ. ཨེཏྠ ཙ དེཧནིགྒཏཛུཏཱིཏི ཝཏྟབྦེ ཚནྡཱནུརཀྑཎཏྠཾ པདཝིཔརིཡཱཡེན དེཧཛྫུཏིནིགྒཏནྟི ཝུཏྟཾ. ཏསྨཱ དེཧཏོ ནིགྒཏཱ ཛུཏཱིཏི སམཱསོ དཊྛབྦོ. དེཧཏོ རཱུཔཀཱཡཏོ ནིགྒཏེཧི ནིཙྪརེཧི ཛུཏཱིཧི རཾསཱིཧི པཛྫལནྟཾ ཡསྶ སོཏི དེཧཛྫུཏི ནིགྒཏཔཛྫལནྟོ, མུནི ལབྦྷཏི. མུནིནོ ཧི པུརཏྠིམཀཱཡཏོ ཚབྦཎྞརསྨིཡོ ཨུཊྛཧིཏྭཱ ཨསཱིཏིཧཏྠཊྛཱནཾ ཨགྒ ཧེསི. པཙྪིམཀཱཡཏོ དཀྑིཎཧཏྠཏོ ཝཱམཧཏྠཏོ ཚབྦཎྞཱ རསྨིཡོ ཨུཊྛཧིཏྭཱ ཨསཱིཏིཧཏྠཊྛཱནཾ ཨགྒཧེསི. ཨུཔརི ཀེསནྟཏོ པཊྛཱཡ སབྦཀེསཝཏྟེཧི མོརགཱིཝཝཎྞཱ རསྨི ¶ ཨུཊྛཧིཏྭཱ གགནཏལེ ཨསཱིཏིཧཏྠཊྛཱནཾ ཨགྒཧེསི. ཧེཊྛཱཔཱདཏལེཧི པཝཱལ༹ཝཎྞཱ རསྨི ཨུཊྛཧིཏྭཱ གྷནཔཐཝིཡཾ ཨསཱིཏིཧཏྠཊྛཱནཾ ཨགྒཧེསི, ཨེཝཾ སམནྟཱ ཨསཱིཏིཧཏྠམཏྟཾ ཋཱནཾ ཚབྦཎྞཱ བུདྡྷརསྨིཡོ ཝིཛྫོཏམཱནཱ ཝིཔྥནྡམཱནཱ ཀཉྩནདཎྜདཱིཔིཀཱཧི ནིཙྪརིཏྭཱ ཨཱཀཱསཾ པཀྑནྡཛཱལཱ ཝིཡ ཙཏུདྡཱིཔིཀ མཧཱམེགྷཏོ ནིཀྑནྟཝིཛྫུལཏཱ ཝིཡ ཝིདྷཱཝིཾསཱུཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཏསྨཱ དེཧཛྫུཏིནིགྒཏཔཛྫལནྟནྟི ཐོམེཏཱིཏི.

པཉྙཱདྷིཏི སཱིལ གུཎོགྷཝིནྡནྟི ཨེཏྠ པཉྙཱཏི སབྦཉྙུཏ ཉཱཎཾ. དྷིཏཱིཏི ཛྷཱནམགྒཕལསམྤཡུཏྟསམཱདྷི. སཱིལནྟི པཙྩེཀ བུདྡྷཱརིཡསཱཝཀེཧི ཨསཱདྷཱརཎཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཙཏུཔཱརིསུདྡྷིསཱིལཾ. ཨོགྷནྟི སམཱུཧཾ. ཝིནྡནྟི ལདྡྷཾ. པཀཱརེན ཡཐཱསབྷཱཝཾ སབྦཉེཡྻདྷམྨཾ ཝཱ ཛཱནཱཏི པཊིཝིཛ྄ཛྷཏཱིཏི པཉྙཱ. སབྦཉྙུཏ ཉཱཎཾ. པཔུབྦཉཱདྷཱཏུ ཨ. སཱ པནེསཱ པཛཱནནལཀྑཎཱ པཊིཝེདྷལཀྑཎཱ ཨོབྷཱསནལཀྑཎཱ ཙ, ཝིསཡོབྷཱས རསཱ, ཨསམྨོཧཔཙྩུཔཊྛཱནཱ, སམཱདྷིཔདཊྛཱནཱ. དྷིཏིསདྡསྶ ཝཙནཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ. སཱིལཏཱིཏི སཱིལཾ. ཀཱཡཝཙཱིཀམྨཱནི སམྨཱ དཧཏི སམྨཱ ཋཔེཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཨཐ ཝཱ སཱིལཏི སམཱདྷིཡཏི ཀཱཡཀམྨཱདཱིནཾ སུསིལྱ བྷཱཝེན ན ཝིཔྤཀིརཏཱིཏི སཱིལཾ, སཱིལནྟི སམཱདཧནྟི ཙིཏྟཾ ཨེཏེནཱཏི ཝཱ སཱིལཾ, ཙཏུཔཱརིསུདྡྷིསཱིལཾ. སཱིལདྷཱཏུ ཨ. ཨིདཾ པན པཏིཊྛཱཔནལཀྑཎཾ, དུསྶིལྱཝིདྡྷཾསནརསཾ ཨནཝཛྫརསཾ ཝཱ, སོཙེཡྻཔཙྩུཔཊྛཱནཾ, ཧིརིཨོཏྟཔྤཔདཊྛཱནཾ. གུཎསདྡསྶ ཝཙནཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ. ཨུཧནཏི སམཱུཧཾ ཀརོཏི ཨེཏྠ ཨཝཡཝནྟི ཨོགྷོ, སམཱུཧོ. ཨུཔུབྦཧནདྷཱཏུ ཎ. ཨུསྶ ཨོ. ཧནསྶ གྷོ. ཨབྷིདྷཱནཔྤདཱིཔིཀཱཊཱིཀཱཡཾ པན ‘‘ཨཝཡཝཾ བྱཔིཡཏི གཙྪཏཱིཏི ཨོགྷོ’’ཏི ཝུཏྟཾ. ཝིནྡནཾལབྷནཾ ཝིནྡཾ, ཝིནྡིཡིཏྠ ལབྦྷིཏྠཱཏི ཝཱ ཝིནྡཾ, པཉྙཱ ཙ དྷིཏི ཙ སཱིལཉྩ ཏཾ གུཎཉྩཱཏི པཉྙཱདྷིཏིསཱིལགུཎཱ, ཏེསཾ ཨོགྷོ སམཱུཧོཏི ཏཐཱ, ཏཾ ཝིནྡཾ ལབྷནཾ ཡསྶཱཏི པཉྙཱདྷིཏིསཱིལགུཎོགྷཝིནྡོ, མུནི ¶ . ཨཐ ཝཱ ཝིནྡཾ ལབྷིཏབྦཾ པཉྙཱདྷིཏིསཱིལགུཎོགྷཾ ཡེནཱཏི པཉྙཱདྷིཏིསཱིལགུཎོགྷཝིནྡོ. ཏཏིཡཱབཧུབྦཱིཧི སམཱསོཡཾ. ཝིནྡཱནཾ ལབྷིཏབྦཱནཾ པཉྙཱདྷིཏིསཱིལ སངྑཱཏཱནཾ གུཎཱནཾ སམཱུཧོ ཨཏྠཱིཏི ཨཏྠོ. ཏཾ.

ཝནྡེཏི ཨཧཾ ཝནྡཱམི. མུནིནྟི བུདྡྷཾ. མུནཱཏི ཛཱནཱཏི པརིཙྪིནྡཏི ཝཱ ཧིཏཱཧིཏནྟི མུནི, བུདྡྷོ. མུནདྷཱཏུ ཉཱཎེ ཨི. ཨཐ ཝཱ མུནཱཏི ཛཱནཱཏི ཨུབྷོ ཨཏྠེཏི མུནི, ཁནྡྷཱདི ལོཀེ ཏུལཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ མིནནྟོ ཝིཡ ཨིམེ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཁནྡྷཱ ཨིམེ བཱཧིརཱཏིཨཱདིནཱ ནཡེན ཨིདྷལོཀཏྠཉྩ པརལོཀཏྠཉྩ བྷགཝཱ ཛཱནཱཏཱིཏི ཨཏྠོ. སོ པནེས ཨགཱརིཡམུནི, ཨནཱགཱརིཡམུནི, སེཁམུནི, ཨསེཁམུནི, པཙྩེཀམུནི, མུནིམུནི ཙཱཏི ཨནེཀཝིདྷོ. ཏཏྠ ཨགཱརིཡམུནཱིཏི གིཧིཔི ཨཱགཏཕལོ ཝིཉྙཱཏསཱསནོ. ཨནཱགཱརིཡམུནཱིཏི ཏཐཱརཱུཔོཝ པབྦཛིཏོ. སེཁམུནཱིཏི སཏྟ སེཀྑཱ. ཨསེཁམུནཱིཏི ཁཱིཎཱསཝོ. པཙྩེཀམུནཱིཏི པཙྩེཀབུདྡྷོ. མུནིམུནཱིཏི སམྨཱསམྦུདྡྷོ. ཏེསུ པན ཨིདྷ མུནིམུནི ཨདྷིཔྤེཏོ, ཏཾ མུནིཾ. ཨནྟིམཛཱཏིཡུཏྟནྟི ཨནྟིམེན ཙརིམབྷཝེན ཡུཏྟཾ. ཨཝསཱནཾ ཨམཏི གཙྪཏཱིཏི ཨནྟཾ. ཨམདྷཱཏུ ཏ. མསྶ ནོ. ཨནྟེ བྷཝོ ཨནྟིམོ, ཙརིམབྷཝོ. ཛཱནནཾ ནིབྦཏྟནཾ ཛཱཏི, ཁནྡྷཱནཾ པཝཏྟི. ཀམྨེན ཛནིཡཏི ནིབྦཏྟིཡཏཱིཏི ཝཱ ཛཱཏི. ཨུཔཔཏྟིབྷཝོ ལབྦྷཏི. ཛཱནིདྷཱཏུཏི. དྷཱཏྭནྟ ལོཔོ. ཨནྟིམཛཱཏིཡཱ ཡུཏྟོཏི ཨནྟིམཛཱཏིཡུཏྟོ, མུནི. ཨཱཡཏིཉྷི ཏཱིསུ བྷཝེསུ པཊིསནྡྷིཛནཀཱནཾ སབྦ ཀིལེསཱནཾ བོདྷིཔལླངྐེཡེཝ ཨགྒམགྒེན སམུཙྪིནྡིཏཏྟཱ བྷགཝཏོ ཨནཱགཏེ པུནབྦྷཝོ ནཏྠི, ཏསྨཱ ཨཡཾ ཨརིཡཛཱཏི པཙྪིམཏྟབྷཱཝཡུཏྟོཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

ཏེན ཝུཏྟཾ དྷམྨཙཀྐཔཝཏྟནསུཏྟེ –

‘‘ཉཱཎཉྩ མེདསྶནཾ ཨུདཔཱདི, ཨཀུཔྤཱམེ ཝིམུཏྟི, ཨཡམནྟིམཱ ཛཱཏི, ནཏྠིདཱནི པུནབྦྷཝོ’’ཏི.

ཨཡཾ ¶ པནེཏྠ སངྑེཔཡོཛནཱ. བཱཏྟིཾསཏིལཀྑཎཙིཏྲཾ དེཧཾ དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎེཧི ཝིཙིཏྲཾ རཱུཔཀཱཡཝནྟཾ, དེཧཛྫུཏིནིགྒཏ པཛྫལནྟཾ རཱུཔཀཱཡཏོ ནིགྒཏེཧི ཚབྦཎྞརཾ སཱིཧི པརིསམནྟཏོ ཝིཛྫོཏཝནྟཾ, པཉྙཱདྷིཏིསཱིལགུཎོ གྷཝིནྡཾ པཉྙཱདྷིཏིསཱིལསངྑཏཱནཾ གུཎཱནཾ སམཱུཧཾ ལབྷནཝནྟཾ, ཝིནྡིཏབྦཱནཾ པཉྙཱདྷིཏིསཱིལསངྑཱཏཱནཾ གུཎཱནཾ སམཱུཧཝནྟཾ ཝཱ, ཨནྟིམཛཱཏིཡུཏྟཾ ཙརིམབྷཝེན ཙརིམཏྟབྷཱཝེན ཝཱ ཡུཏྟཾ མུནིཾ བུདྡྷཾ ཨཧཾ ཏཱིཧི དྭཱརེཧི སཀྐཙྩཾ ཝནྡེ ཝནྡཱམཱིཏི.

ཙཏུཏྠཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༥.

པཱཏོདཡཾ བཱལདིཝཱཀརཾཝ,

མཛ྄ཛྷེ ཡཏཱིནཾ ལལིཏཾ སིརཱིཧི;

པུཎྞིནྡུསངྐཱསམུཁཾ ཨནེཛཾ,

ཝནྡཱམི སབྦཉྙུམཧཾ མུནིནྡཾ.

༥. ཨེཝཾ ཙཏུཏྠགཱཐཱཡ བུདྡྷཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨིདཱནི སིརཱིཧི ལལིཏནྟྱཱདཱིཧི ཙཏཱུཧི གུཎེཧི ཐོམིཏྭཱ ཝནྡིཏུཀཱམོ པཱཏོདཡནྟྱཱདིགཱཐམཱཧ. ཨཡཾ པན ཏ ཏ ཛ གཎདྭིགརཱུཧི ཡུཏྟཏྟཱ ཨེཀཱདསཀྑརེཧི ལཀྑིཏཱ ཨིནྡཝཛིརཱ གཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ. ཝུཏྟཉྷི ཝུཏྟོདཡེ ‘‘ཨིནྡཱདིཀཱ ཏཱ ཝཛིརཱ ཛགཱགོ’’ཏི. ཏསྶཏྠོ, ཡསྶཾ པཊིཔཱདཾ ཏཱ དྭེཏ གཎཱ ཙ ཛགཱ ཛགཎ གརུ ཙ གོ གརུ ཙ ཙེ བྷཝནྟི, སཱ ཨིནྡཱ དིཀཱ ཨིནྡསདྡཨཱདིཀཱ ཝཛིརཱ ཝཛིརཱགཱཐཱ ནཱམཱཏི.

ཏཏྠ པཱཏོདཡནྟི ཨེཏྠ པཱཏོ ཨུདཡནྟི པདཙྪེདོ ཀཱཏབྦོ. པགེ པུབྦཎྷསམཡེ པཱཙཱིནལོཀདྷཱཏུཏོ ཨུགྒཏནྟི ཨཏྠོ. པཱཏོ པགེ པཱཙཱིནལོཀདྷཱཏུཏོ ཨུདེཏི ཨུགྒཙྪཏཱིཏི པཱཏོདཡོ, སཱུརིཡོ. པཱཏོཔུབྦ ཨུདདྷཱཏུ ཨུགྒམནེ ཨཡོ, ཏཾ པཱཏོདཡཾ. བཱལདིཝཱ ཀརཾ ¶ ཝཱཏི བཱལདིཝཱཀརཾ ཨིཝཱཏིཔདཙྪེདོ. བཱལདིཝཱཀརཾ ཝཱཏི ནིགྒཏཱབྷིནཝསཱུརིཡཾ ཝིཡ. ཨེཏྠ ཙ བཱལོཏི སམྤཏི ཛཱཏོ ཏརུཎདཱརཀོ པོཏཀོ ཝཱ. སོ ཧི བལཏི ཨསྶསིཏཔསྶསིཏམཏྟེན ཛཱིཝཏི ན སེཊྛེན པཉྙཱཛཱིཝིཏེནཱཏི བཱལོ, ཏརུཎདཱརཀོ. བལདྷཱཏུ པཱཎནེ ཛཱིཝཱཡཾ ཝཱ. སཱུརིཡརཾསིནཱ དིཝཏི དིབྦཏཱིཏི དིཝཱ. དིཝུདྷཱཏུ ཨ. ཨཐ ཝཱ དཱིཡཏི ཁཱིཡཏི ཨནྡྷཀཱརོ ཨེཏེནཱཏི དིཝཱ. དཱིདྷཱཏུ ཁཡེ ཨ, ཝཱགམོ. ཏཾ ཀརོཏཱིཏི དིཝཱཀརོ, དིཝཱ དིཝསེ ཝཱ ཀརོ ཨཱབྷཱ ཡསྶཱཏི དིཝཱཀརོ, སཱུརིཡོ. བཱལསདིསོ དིཝཱཀརོ བཱལདིཝཱཀརོ. ཨཐ ཝཱ བཱལོ ཨིཝ དིཝཱཀརོཏི བཱལདིཝཱཀརོ, ནཝུགྒཏསཱུརིཡོ. སོ པན ཨཱཀཱསེ ནཀྑཏྟཏཱརཱནཾ མཛ྄ཛྷེ སཧསྶརཾསཱིཧི ལལཏི ཝིལཱསཏི ཝིཡཱཏི ཨཏྠོ.

ཡཏཱིནནྟི བྷིཀྑཱུནཾ. ཏེ ཧི ཡཏནྟི ཨུཊྛཧནྟི གྷཊནྟི ཝཱཡམནྟི ཀུསལེ དྷམྨེཏི ཡཏཱིཏི ཝུཙྩནྟི. ཡཏ དྷཱཏུ པཏིཡཏནེ ཝཱཡཱམེ ཝཱ ཨི. ཨཐ ཝཱ ཡམནྟི ཨུཔརམནྟི ཨཀུསལེ དྷམྨེཏི ཡཏཱིཏི ཝུཙྩནྟི. ཡམུདྷཱཏུ ཨུཔརམེ ཨི. དྷཱཏྭནྟལོཔོ. ཏེསཾ ཡཏཱིནཾ. ལལིཏནྟི ཝིལཱསིཏཾ. ལལཏི ཝིལཱསེཏཱིཏི ལལིཏོ, མུནི. ལལདྷཱཏུ ཝིལཱསེ ཏ. ཏཾ. སིརཱིཧཱིཏི བྷགཝཏོ ཀཱཡངྒསོབྷགྒཔཏྟེཧི སིརཱིཧི, བཱཏྟིཾསལཀྑཎཱསཱིཏྱཱ ནུབྱཉྫནཚབྦཎྞརཾསཱིསངྑཏེཧི སམྤཏྟིསིརཱིཧི ཝཱ. ཀཏཔུཉྙེ ནིསྶཡཏཱིཏི སིརཱི. སིདྷཱཏུ སེཝཱཡཾ རཔཙྩཡོ ཨིཏྠི ལིངྒཛོཏཀཨཱིཔཙྩཡོ ཙ. ཀཏཔུཉྙེཧི སེཝིཡཏཱིཏི ཝཱ སིརཱི, སམྤཏྟི. མཱུལཊཱིཀཱཡཾ པན ‘‘སིརཱིཏི པཉྙཱཔུཉྙཱན མེཏཾ ཨདྷིཝཙན’’ནྟི ཝུཏྟཾ. ཡཏཱིནཾ བྷིཀྑཱུནཾ མཛ྄ཛྷེ སིརཱིཧི ལལིཏཾ ཝིལཱསིཏནྟི སམྦནྡྷོ. ཨེཏྠ ཙ ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི, ཡཐཱ པཱཏོ ཨུདིཏོ ཨུགྒཏོ སཱུརིཡོ ཨཱཀཱསེ ནཀྑཏྟཏཱརཱནཾ ¶ མཛ྄ཛྷེ སཧསྶརཾསཱིཧི ལལཏི ཝིལཱསཏི, ཨེཝཾ མུནི ལོཀེ ཡཏཱིནཾ བྷིཀྑཱུནཾ མཛ྄ཛྷེ བཱཏྟིཾསལཀྑཎཱ སཱིཏྱཱནུབྱཉྫནཚབྦཎྞརཾསཱིཧི ཨལངྐཏེཧི སརཱིརསོབྷགྒ པཏྟཱིཧི སམྤཏྟིསིརཱིཧི ལལཏི ཝིལཱསཏཱིཏི.

པུཎྞིནྡུསངྐཱསམུཁནྟི པུཎྞཙནྡེན སདིསཾ ཨཱནནསམྤནྣཾ. ཡཐཱ ཧི ཙནྡོ ཀཱལ༹པཀྑེ པཱཊིཔདདིཝསཏོ པཊྛཱཡ དིནེ དིནེ ཨཱུནོ ཧོཏི, ཨེཝཾ ན མུནིནོ མུཁཾ ཨཱནནཾ ཨཱུནཾ. བྷགཝཏོ པན མུཁཾ ནིཙྩཾ པརིཔུཎྞཙནྡམཎྜལཾ ཝིཡ ཨནཱུནཾ ཧུཏྭཱ སོབྷཏི, ཏསྨཱ པུཎྞསདྡེན ཝིསེསེཏྭཱ པུཎྞིནྡུསངྐཱསམུཁནྟི ཐོམེཏི. སོལ༹སཀལེཧི པཱུརེཏཱིཏི པུཎྞཾ. པཱུརདྷཱཏུ ཏ, ཏསྶ ཎྞོ. ཨིདཏི ནཀྑཏྟཏཱརཱནཾ ཨིསྶརིཡཾ ཀརོཏཱིཏི ཨིནྡུ, ཨིདིདྷཱཏུ ཨིསྶརིཡཾ ཨུ. པུཎྞཾ པརིཔུཎྞཾ ཨིནྡུ པུཎྞིནྡུ, ཙནྡོ. སངྐཱསནྟི སདིསཾ. སངྐཱསསདྡོ ཧི ཨུཔམཱཝཱཙཀོ ནིཔཱཏོ. ཝུཏྟཉྷི

སུབོདྷཱལངྐཱརེ –

‘‘ཨིཝཱདི ཨིཝ ཝཱ ཏུལྱ, སམཱནནིབྷསནྣིབྷཱ;

ཡཐཱ སངྐཱས ཏུལིཏ, པྤཀཱས པཏིརཱུཔཀཱ’’ཏྱཱདི.

པུཎྞཙནྡཾ ཝིཡ མུཁཏི སོབྷཏཱིཏི མུཁཾ, ཨཱནནཾ. མུཁདྷཱཏུ ཨ. པུཎྞིནྡུནཱ སངྐཱསཾ སདིསཾ མུཁཾ ཨཱནནཾ ཡསྶ སོཏི པུཎྞིནྡུསངྐཱསམུཁོ, མུནིནྡོ. ཏཾ. མུནིནྡསྶ པན པུཎྞ ཙནྡསྶ སཧསྶརཾསཱིཧི སསྶིརིཀོ ཝིཡ བྷིཀྑཱུནཾ མཛ྄ཛྷེ བཱཏྟིཾས མཧཱཔུརིས ལཀྑཎཱསཱིཏྱཱནུབྱཉྫན པཊིམཎྜིཏེཧི སིརཱིཧི ཙ བྱཱམཔྤབྷཱཔརིཀྑིཏྟེཧི ཨཱཝེལཱ༹ཝེལཱ༹ ཡམཀཱཡམཀཱ གུམྦཱགུམྦཱ ཧུཏྭཱ ཝིནིཙྪརནྟཱིཧི གྷནབུདྡྷརསྨིསངྑཱཏེཧི ཨལངྐིཏོ སསྶིརིཀམུཁོ ཧོཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཏསྨཱ པུཎྞིནྡུསངྐཱསམུཁནྟི ཐོམེཏི.

ཨནེཛནྟི ནིཏྟཎྷཾ. ལཱབྷཱལཱབྷཱདིཾ པཊིཙྩ ཨེཛཏི ཀམྤཏཱིཏི ཨེཛཱ, ཏཎྷཱ. ཨེཛདྷཱཏུ ཀམྤནེ ཨ, ནཏྠི ཨེཛཱ ཡསྶཱཏི ¶ ཨནེཛོ, མུནིནྡོ. ཝུཏྟཉྷི མཧཱནིདྡེསཔཱལི༹ཡཾ ‘‘ལཱབྷཱལཱབྷ ཡསཱཡས ནིནྡཱནིནྡ སུཁདུཀྑེཧི ན ཨིཉྫཏཱིཏི ཨནེཛོ, བྷགཝཱ ལབྦྷཏཱི’’ཏི.

སབྦཉྙུནྟི པཊིཝིདྡྷ སབྦཉེཡྻདྷམྨཾ. སངྑརཝིཀཱརལཀྑཎནིབྦཱན པཉྙཏྟིཝསེན པཉྩཝིདྷཾ སབྦཾ ཉེཡྻདྷམྨཾ ཛཱནཱཏི པཊིཝིཛ྄ཛྷཏི སཱིལེནཱཏི སབྦཉྙཱུ, མུནིནྡོ. སབྦསདྡཱུཔཔད ཉཱདྷཱཏུ རཱུ. ཨེཏྠ ཙ སབྦེ སངྑཏདྷམྨཱ སངྑརཱ ནཱམ སཀསཀཔཙྩཡེཧི སངྑརིཡནྟཱིཏི ཀཏྭཱ. ཝིཉྙཏྟིདྭཡཾ ལཧུཏཱདིཏྟཡཉྩ ཝིཀཱརོ ནཱམ ཙཏཱུཧི མཧཱབྷཱུཏེཧི ཝིརཱུཔཾ ཀརིཡཏཱིཏི ཀཏྭཱ. ཝིཉྙཏྟིདྭཡསྶ ཡཐཱཀྐམཾ ཙིཏྟཛཝཱཡོདྷཱཏུ ཙིཏྟཛཔཐཝཱི དྷཱཏཱུནཾ ཝིསེསགུཎཏྟཱ, ལཧུཏཱདིཏྟཡསྶ ཙ ཙིཏྟོ ཏྭཱཧཱརཛནིཔྥནྣརཱུཔཱནཾ ཝིསེསགུཎཏྟཱ. ཕསྶཱདིདྷམྨཱནཾ ཕུསནཱདིལཀྑཎཉྩ པཐཝཱིདྷཱཏྭཱདཱིནཾ ཀཀྑལཱ༹དིལཀྑཎཉྩ, ཙིཏྟསྶ ཨཱརམྨཎཝིཛཱནནལཀྑཎཉྩ, ནིབྦཱནསྶ སནྟིལཀྑཎཉྩ, རཱུཔསྶ རུཔྤནལཀྑཎཉྩ, ནཱམསྶ ནམནལཀྑཎཉྩ, ཨནིཙྩཏཱདིཏྟཡཱནི ཙ ཨུཔཙཡཱདིཙཏྟཱརི ལཀྑཎརཱུཔཱནི ཙ ལཀྑཎཱནི ནཱམ ལཀྑིཡནྟི ཨེཏེན ལཀྑིཏབྦཱ དྷམྨཱཏི ཀཏྭཱ. ཨསངྑཏདྷཱཏུནིབྦཱནཾ ནཱམ ཝཱནཾ ཝུཙྩཏི ཏཎྷཱ, ཏཏོ ནིཀྑནྟནྟི ཀཏྭཱ. པརིཙྪེདརཱུཔཾ ཨིཏྠིཔུརིསཱདིགྷཊཔཊཱདཡོ སབྦ ཝོཧཱརཏྠཱ ཙ པཉྙཏྟི ནཱམ པཉྙཱཔིཡཏི པཀཱརེན ཉཱཔིཡཏཱིཏི ཀཏྭཱ. ཨེཏྠ ཙ སངྑཱརནིབྦཱནཱནི པརམཏྠདྷམྨཱ ཧོནྟི. ཝིཀཱརཱདཱིསུ པན ཝིཀཱརལཀྑཎཱནི པཉྙཏྟིཝིསེསཏྟཱ ཝིསུཾ ཝུཏྟཱནི. ཨིམེཧི དྭཱིཧི ཝིནིམུཏྟཱ པན པརིཙྪེདརཱུཔཱ སབྦཝོཧཱརཏྠཱ པཉྙཏྟཱིཏི ཝུཏྟཱཏི ཝེདིཏབྦཱ. ཨཔདཱན ཨཊྛཀཐཱཡཾ པན ‘‘སབྦཾ ཨཏཱིཏཱདིབྷེདཾ ཧཏྠཱམལཀཾ ཝིཡ ཛཱནཱཏཱིཏི སབྦཉྙཱུ’’ཏི ཝུཏྟཾ.

སབྦཉྙཱུཏི ཙ ཀམསབྦཉྙཱུ, སཀིཾ སབྦཉྙཱུ, སཏཏསབྦཉྙཱུ, སཏྟི སབྦཉྙཱུ, ཉཱཏསབྦཉྙཱུ ཙཱཏི པཉྩཝིདྷཱ ཧོཏི སབྦཉྙཱུ. ཏཏྠ ཡཐཱཀྐམཾ སབྦཾ ཛཱནནདྷམྨོ ཀམསབྦཉྙཱུ ནཱམ. ཨེཀཱཝཛྫནེན ཛཝནཝཱརེན ¶ ཛཱནིཏབྦཾ ཙཏུསཙྩདྷམྨཾ ཛཱནནདྷམྨོ སཀིཾསབྦཉྙཱུ ནཱམ. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཱདཱིནཾ ནིཡཏཱརམྨཎཏྟཾ ཛཱནནདྷམྨོ སཏཏསབྦཉྙཱུ ནཱམ. ཨེཀཔྤཧཱརེན སབྦདྷམྨཾ ཛཱནནསམཏྠོ དྷམྨོ སཏྟིསབྦཉྙཱུ ནཱམ. ཨཱཝཛྫནཱབྷེདེན ཛཱནིཏབྦཾ སབྦདྷམྨཾ ཛཱནནདྷམྨོ ཉཱཏསབྦཉྙཱུ ནཱམ. ཏེསུ ཙ སཀིཾ སབྦཉྙཱུ སཏྟིསབྦཉྙཱུཝསེན དྭེ དྷམྨཱ མགྒཉཱཎཱནིཡེཝ. ཏདཝསེསཱ སབྦཉྙུཏཉཱཎཱནི ཧོནྟི. ཏཾ སབྦཉྙུཾ.

མུནིནྡནྟི ཨེཏྠ མུནིསདྡསྶ ཨཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ. མུནཱིནཾ ཨིནྡོ ཨིསྶརོ མུནིནྡོ, ཏཾ མུནིནྡཾ ཨཧཾ ཝནྡཱམཱིཏི སམྦནྡྷོཏི.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔཡོཛནཱ. པཱཏོདཡཾ པགེཝ ཨུདཡཾ ཨུགྒཏཾ, བཱལདིཝཱཀརཾཝ ནཝུགྒཏསཱུརིཡམཱཎཝོཨིཝ, ཡཏཱིནཾ བྷིཀྑཱུནཾ མཛ྄ཛྷེ སིརཱིཧི བཱཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎཱ སཱིཏྱཱནུབྱཉྫནསམྤཏྟིསངྑཱཏེཧི སིརཱིཧི ལལིཏཾ ཝིལཱསིཏཾ, པུཎྞིནྡུསངྐཱསམུཁཾ པུཎྞཙནྡེན སདིསཾ ཨཱནནཝནྟཾ, ཨནེཛཾ ནིཏྟཎྷཾ, ལོཀདྷམྨེཧི ཨནིཉྫནཾ ཝཱ, སབྦཉྙུཾ སབྦདྷམྨ ཝིཛཱནནྟཾ, མུནིནྡཾ བུདྡྷཾ སཀྐཙྩཾ ཏཱིཧི དྭཱརེཧི ཨཧཾ ཝནྡཱམཱིཏི.

པཉྩམཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༦.

ཨུཔེཏཔུཉྙོ ཝརབོདྷིམཱུལེ,

སསེནམཱརཾ སུགཏོ ཛིནིཏྭཱ;

ཨབོཛ྄ཛྷི བོདྷིཾ ཨརུཎོདཡམྷི,

ནམཱམི ཏཾ མཱརཛིནཾ ཨབྷངྒཾ.

༦. ཨེཝཾ པཉྩམགཱཐཱཡ མུནིནྡཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨིདཱནི མཱརཛིནགུཎེན ཐོམིཏྭཱ ཝནྡིཏུཀཱམོ ཨུཔེཏཔུཉྙོ ཏྱཱདིགཱཐམཱཧ. ཨཡཾ པན ཛ ཏ ཛ གཎ དྭིགརུཡུཏྟཏྟཱ ཨེཀཱདསཀྑརེཧི ལཀྑིཏཱ ཨུཔེནྡཝཛིརཱགཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ. ཝུཏྟཉྷི ཝུཏྟོདཡེ ‘‘ཨུཔཱདིཀཱ ¶ སཱཝ ཛཏཱ ཛགཱ གོ’’ཏི. ཏསྶཏྠོ, ཡསྶཾ པཊིཔཱདཾ ཛཏཱ ཛགཎ ཏགཎཱ ཙ ཛགཱ ཛགཎགརཱུ ཙ གོ གརུ ཙ ཙེ སིཡཱ, སཱཝ སཱགཱཐཱཨེཝ ཨུཔཱདིཀཱ ཨུཔསདྡཱདིཀཱ ཨིནྡཝཛིརཱགཱཐཱ ནཱམཱཏི.

ཨུཔེཏཔུཉྙོ ཡོ སུགཏོ ཝརབོདྷིམཱུལེ སསེན མཱརཾ ཛིནིཏྭཱ ཨརུཎོདཡམྷི བོདྷིཾ ཨབོཛ྄ཛྷི མཱརཛིནཾ ཨབྷངྒཾ, ཏཾ སུགཏཾ ཨཧཾ ནམཱམཱིཏི སམྦནྡྷོ. ཏཏྠ ཨུཔེཏཔུཉྙོཏི སམྤནྣདཱནསཱིལཱདིཔཱརམཱིཔུཉྙཝཱ. དཱནསཱིལཱདི པཱརམཱིཔུཉྙེན སམནྣཱགཏོ ཝཱ. དཱནསཱིལཱདིཔཱརམཱིཔུཉྙེན ཨུཔེཏོ སམུཔེཏོ ཨུཔགཏོ སམུཔགཏོ སམྤནྣོ སམནྣཱགཏོཏི ཨཏྠོ. ཨཡཾ པནེཏྠ ཝཙནཏྠོ, ཨུཔནྣོ སམྤནྣོ ཧུཏྭཱ ཨེཏི གཙྪཏི པཝཏྟཏཱིཏི ཨུཔེཏཾ, པུཉྙཾ. ཨུཔཔུབྦཨིདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཏ. པུནཱཏི ཨཏྟནོ ཀཱརཀནྟི པུཉྙཾ, པཱརམཱིཔུཉྙཾ ལབྦྷཏི. པུདྷཱཏུ པཱིཎནེ སོདྷནེ ཝཱ ཎྱོ. ཏསྶ ཉོ. ཏཏྠ ཨཏྟནོ ཀཱརཀནྟི པུནཔྤུནཾ པཝཏྟིཡཱ སཙིཏྟསནྟཏིཉྩ སཾཛནིཏཔཎཱིཏརཱུཔཝིསཊེན སནིསྶཡ རཱུཔསནྟཏིཉྩ པུནཱཏི པཱིཎེཏི སོདྷེཏི ཝཱཏི ཨཏྠོ. ཨཡཾ པཊིསམྦྷིདཱམགྒགཎྛིཔདེ ཝུཏྟོ. པཱུརེཏི ཨཛ྄ཛྷཱསཡནྟི ཝཱ པུཉྙཾ. པཱུརདྷཱཏུ ཎྱ. ཡོ པུགྒལོ པུཉྙཾ ཀརོཏི ཏསྶ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཾ པཱུརེཏཱིཏི ཨཏྠོ.

ཨཐ ཝཱ པུཛྫཉྩ བྷཝཾ ནིབྦཏྟེཏཱིཏི པུཉྙཾ. ནིབྦཏྟིཏདྡྷིཏཱཡཾ. པཱུཛ པདཾ ཎྱཔཙྩཡོ. ཡོ པུཉྙཾ ཀརོཏི, ཏསྶ པཱུཛིཏབྦཾ བྷཝཾ པཝཏྟེཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཏེན ཝུཏྟཾ སམྨོཧཝིནོདནཱི ཨཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘པུནཱཏི ཨཏྟནོ ཀཱརཀཾ པཱུརེཏི ཙསྶ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཾ པུཛྫཉྩ བྷཝཾ ནིབྦཏྟེཏཱིཏི པུཉྙོ’’ཏི. མཱུལཊཱིཀཱཡཉྩ ‘‘པུནཱཏཱིཏི སོདྷེཏི ཨཔུཉྙཕལཏོ དུཀྑསཾཀིལེསཏོ ཙ ཧིཏཛ྄ཛྷཱསཡེན པུཉྙཾ ཀརོཏཱིཏི ཏཾ ནིཔྥཱདནེན ཀཱརཀསྶཛ྄ཛྷཱསཡཾ པཱུརེཏཱིཏི པུཉྙོ. པཱུརཀོ པུཛྫནིབྦཏྟཀོ ཙ ནིརུཏྟིལཀྑཎེན པུཉྙོཏི ཝེདིཏབྦོ’’ཏི ཝུཏྟཾ ¶ . ཝིསུདྡྷིམགྒམཧཱཊཱིཀཱཡཉྩ- ‘‘པུནཱཏི ཨཏྟནོ སནྟཱནཾ ཨཔུཉྙཕལཏོ དུཀྑསཾཀིལེསཏོ ཙ ཝིསོདྷེཏཱིཏི པུཉྙཾ. ཧིཏསུཁཛ྄ཛྷཱསཡེན པུཉྙཾ ཀརོཏཱིཏི ཏཾནིཔྥཱདནེན ཀཱརཀསྶ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཾ པཱུརེཏི, པུཛྫབྷཝཾ ནིབྦཏྟེཏཱིཏི ཝཱ པུཉྙཾ. ཨིཏི པཱུརཀོ པུཛྫནིབྦཏྟཀོ ཙ ནིརུཏྟིནཡེན པུཉྙནྟི ཝེདིཏབྦོ’’ཏི ཝུཏྟཾ. ཨུཔེཏཾ སམྤནྣཾ པུཉྙཾ པཱརམཱིཔུཉྙཾ ཡསྶ སོཏི ཨུཔེཏཔུཉྙོ, སུགཏོ ལབྦྷཏི.

ཝརབོདྷིམཱུལེཏི ཨུཏྟམསྶ བོདྷིརུཀྑསྶ སམཱིཔེ. ཏཏྠ ཝརོཏི ཝརིཏབྦོ པཏྠིཏབྦོ ཨིཙྪིཏབྦོཏི ཝཱ ཝརོ. བོདྷིམཱུལེཏི ཨེཏྠ བོདྷཱིཏི ཝུཙྩཏི རུཀྑོཔི, མགྒོཔི, སབྦཉྙུཏཉཱཎམྤི, ནིབྦཱནམྤི. ཏཏྠ ཧི བོདྷིརུཀྑམཱུལེ པཋམཱབྷི སམྦུདྡྷོཏི ཙ, ཨནྟརཱ ཙ བོདྷིཾ ཨནྟརཱ ཙ གཡནྟི ཙ ཨཱགཏཊྛཱནེ རུཀྑོ. བོདྷཱིཏི ཝུཙྩཏི ཙཏཱུསུ མགྒེསུ ཉཱཎནྟི ཨཱགཏཊྛཱནེ མགྒོ. པཔྤོཏི བོདྷིཾ ཝརབྷཱུརི མེདྷསོཏི ཨཱགཏཊྛཱནེ སབྦཉྙུཏཉཱཎཾ. པཏྭཱན བོདྷིཾ ཨམཏཾ ཨསངྑཏནྟི ཨཱགཏཊྛཱནེ ནིབྦཱནཾ བོདྷཱིཏི ཝུཙྩཏི. ཨིདྷ པན བོདྷིརུཀྑོཏི ཨདྷིཔྤེཏོ. ཨཡཾ པན ཏེསཾ ཝཙནཏྠོ. བུཛ྄ཛྷཏི ཨབུཛ྄ཛྷི བུཛ྄ཛྷིསྶཏི ཙཏྟཱརི ཨརིཡསཙྩཱནི སབྦཾ ཉེཡྻདྷམྨམྤི ཨེཏྠཱཏི བོདྷི, བོདྷིརུཀྑོ. བུདྷདྷཱཏུ ཎི. བུཛ྄ཛྷཏི ཙཏྟཱརི སཙྩཱནཱིཏི བོདྷི, མགྒོ. བུཛ྄ཛྷཏི སབྦཉེཡྻདྷམྨནྟི བོདྷི, སབྦཉྙུཏཉཱཎཾ. ཨརིཡེན བུཛ྄ཛྷིཏབྦནྟི བོདྷི, ནིབྦཱནཾ ལབྦྷཏི. ཝརོ ཨུཏྟམོ བོདྷིརུཀྑོཏི ཝརབོདྷི, ཏསྶ མཱུལཾ སམཱིཔཾ ཝརབོདྷིམཱུལཾ, ཏསྨིཾ.

སསེནམཱརནྟི སཧ སེནཱཡ པཝཏྟཾ མཱརརཱཛཾ. ཏཏྠ སིཡཏི བནྡྷིཡཏཱིཏི སེནཱ. སིདྷཱཏུ བནྡྷནེཡུ. ཏཱཡ སཧ པཝཏྟཏཱིཏི སསེནོ, མཱརརཱཛཱ. ཨནཏྠེ ནིཡོཛེནྟོ གུཎམཱརཎེན སཏྟེ མཱརེཏཱིཏི མཱརོ. མརདྷཱཏུ ཎ. སཏྟཱནཾ ཀུསལཾ མཱརེཏི ཝིནཱསེཏཱིཏི ཝཱ མཱརོ. སསེནོ ཙ སོ མཱརོ ཙཱཏི སསེནམཱརོ, མཱརརཱཛཱ. ཏཾ ¶ . ཛིནིཏྭཱཏི པདེ ཀམྨཾ. ཨུཔེཏཔུཉྙོ ཡོ སུགཏོཏི སམྦནྡྷོ. སུགཏསདྡསྶ ཨཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ.

ཛིནིཏྭཱཏི ཝིསཱཁཔུཎྞམིཡཾ བུདྡྷདིནེ ཨནཏྠངྒཏེཡེཝ སཱུརིཡེ པཱརམཱིཔུཉྙཏེཛེན ཝིཛཡིཏྭཱཏི ཨཏྠོ. ཨབོཛ྄ཛྷཱིཏི པཊིཝིཛ྄ཛྷི ཨདྷིགམི ཝཱ. བོདྷིནྟི ཨནུཏྟརཾ སམྨཱ སམྦོདྷིཾ, ཨརཧཏྟམགྒསབྦཉྙུཏཉཱཎནྟི ཨཏྠོ. སབྦཉྙུཏ ཉཱཎཔདཊྛཱནཉྷི མགྒཉཱཎཾ, མགྒཉཱཎཔདཊྛཱནཉྩ སབྦཉྙུཏཉཱཎཾ བོདྷཱིཏི ཝུཙྩཏི. ཏཾ བོདྷིཾ.

ཨརུཎོདཡམྷཱིཏི ཨརུཎཨུདཡམྷཱིཏི པདཙྪེདོ. ཨརུཎུགྒམནཝེལཱཡནྟི ཨཏྠོ. ཏཏྠ ཨཱསམནྟཏོ ཨཱལོཀཾ ཀརོནྟོ ཨུནཏི གཙྪཏཱིཏི ཨརུཎོ. ཨཱཔུབྦཨུནདྷཱཏུ གཏིམྷི ཎ. ཨཱཀཱརསྶ རསྶོ. རཀཱརཱགམོ. ནསྶ ཎོ. སཱུརིཡསྶ ཨུདཡཏོ པུབྦེ ཨུགྒཏརཾསི ཨརུཎོ ནཱམཱཏི ཨཏྠོ. ཝུཏྟཉྷི དསཀནིཔཱཏ ཨངྒུཏྟརཔཱལི༹ཡཾ ‘‘སཱུརིཡསྶ བྷིཀྑཝེ ཨུདཡཏོ ཨེཏཾ པུབྦངྒམཾ ཨེཏཾ པུབྦནིམིཏྟཾ ཡདིདཾ ཨརུཎུགྒཾ, ཨེཝམེཝ ཁོ བྷིཀྑཝེ ཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨེཏཾ པུབྦངྒམཾ ཨེཏཾ པུབྦནིམིཏྟཾ ཡདིདཾ སམྨཱདིཊྛཱི’’ཏི. ཡཾ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟཾ ཨབྷིདྷཱནཔྤདཱིཔིཀཱཡཾ ‘‘སཱུརསྶོདཡཏོ པུབྦུ, ཊྛིཏརཾསི སིཡཱརུཎོ’’ཏི. ཨབྷིདྷཱནཔྤདཱིཔིཀཱཊཱིཀཱཡཾ པན ‘‘ཨརུཎཝཎྞཏཱཡ ཨརཏི གཙྪཏཱིཏི ཨརུཎོ’’ཏི ཝུཏྟཾ. ཨུདེཏི ཨུགྒཙྪཏཱིཏི ཨུདཡོ, སཱུརིཡོ. ཨུདིདྷཱཏུ ཨ. ཨུདཡསྶ སཱུརིཡསྶ ཨརུཎོ ཨུགྒཏརཾསཱིཏི ཨརུཎོདཡོ. ཏསྶཾ ཨརུཎུགྒམནཝེལཱཡཾ. བོདྷིཾ ཨབོཛ྄ཛྷཱིཏི སམྦནྡྷོ.

བྷགཝཱ ཧི ཝིསཱཁཔུཎྞམིཡཾ ཨནཏྠངྒཏེཡེཝ སཱུརིཡེ མཱརབལཾ ཝིདྷམེཏྭཱ ཙཱིཝརཱུཔརི པཏམཱནེཧི བོདྷིརུཀྑངྐརེཧི རཏྟཔཝཱལ༹པལླཝེཧི ཝིཡ པཱུཛཡམཱནོ རཏྟིཡཱ པཋམཡཱམེ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརིཏྭཱ མཛ྄ཛྷིམཡཱམེ དིབྦཙཀྑུཾ ཝིསོདྷེཏྭཱ པཙྪིམཡཱམེ པཊིཙྩསམུཔྤཱདཾ ཨནུལོམཔཊིལོམཾ མནསིཀརིཏྭཱ ཨཱནཱཔཱནཙཏུཏྠཛ྄ཛྷཱནཾ ནིབྦཏྟེཏྭཱ ཏདེཝ པཱདཀཾ ཀཏྭཱ མཧཱཝཛིརཉཱཎསངྑཱཏཾ ¶ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ མགྒཔཊིཔཱཊིཡཱ ཨདྷིགཏེན ཙཏུཏྠམགྒཉཱཎེན སབྦཀིལེསེ ཁེཔེཏྭཱ ཡདཱ ཨརུཎོ ཨུགྒམིསྶཏི, ཏདཱ སབྦཉྙུཏཉཱཎཱདིསབྦ བུདྡྷགུཎེ པཊིཝིཛ྄ཛྷི ཨདྷིགམཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

མཱརཛིནནྟི པཉྩམཱརཱནཾ ཝིཛིཏཱཝིཾ. དེཝཔུཏྟ ཀིལེསཱབྷི སངྑཱརཁནྡྷམཙྩུསངྑཱཏེ པཉྩམཱརེ ཛིནཱཏི ཨཛིནི ཛིནིསྶཏཱིཏི མཱརཛིནོ, སུགཏོ. དེཝཔུཏྟཀིལེསཱབྷིསངྑརསངྑཏཾ མཱརཏྟཡཾ ཛིནཱཏི ཨཛིནི, ཁནྡྷམཙྩུསངྑཏཾ མཱརདྭཡཾ ཨཝསྶཾ ཛིནིསྶཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཡདི ཨེཝཾ ཀསྨཱ ཝིཛིཏཱཝིནྟི ཝུཏྟནྟི. ཨཝིརདྡྷཾ ཨེཀནྟེན ཛིཡམཱནཏྟཱཏི. ཨབྷངྒནྟི སསེནམཱརསྶ བྷཉྫིཏུཾ ཝིདྡྷཾསིཏུཾ ཨསམཏྠཾ. ཡསྶ ཀསྶཙི བྷཉྫིཏུཾ ཝིདྡྷཾསིཏུཾ ཨསམཏྠཾ ཝཱ. ཏཏྲཱཡཾ ཝཙནཏྠོ. མཱརེན ཡེན ཀེནཙི བྷཉྫིཏུཾ ན སཀྐོཏཱིཏི ཨབྷངྒོ, ཏེན ཝཱ ན བྷཉྫིཡཏི ན ཝིདྡྷཾསིཡཏཱིཏི ཨབྷངྒོ, སུགཏོ. ནཔུབྦ བྷནྫདྷཱཏུ ཏ. ཏསྶ དྷཱཏྭནྟེན གཀཱརཱདེསོ. ཨཐ ཝཱ བྷནྫཏི ཝིདྡྷཾསཏཱིཏི བྷངྒོ, མཱརོ. ཡོ ཀོཙི ཝཱ. ནཏྠི བྷངྒོ མཱརོ ཡོ ཀོཙི ཝཱ ཡསྶཱཏི ཨབྷངྒོ, སུགཏོ. ཏཾ ཨབྷངྒཾ. ཏནྟི སུགཏཾ. མཱརཛིནཾ ཨབྷངྒཾ ཏཾ སུགཏཾ ཨཧཾ ནམཱམཱིཏི སམྦནྡྷོ.

ཨིམིསྶཾ པན གཱཐཱཡཾ ཨེཀནིཔཱཏཛཱཏཀཊྛཀཐཱཡཾ, ཨཔདཱནཊྛཀཐཱཡཉྩ ཨཱགཏནཡེན བུདྡྷསྶ མཱརཝིཛཡཱདིཾ སོཏུཛནཱནཾ བཧུསྶུཏཏྠཾ སངྑེཔེན ཝེདིཏབྦཾ. བོདྷི སཏྟོ ཧི མཧཱསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཧཏྠགཏཾ ཙཀྐཝཏྟིརཛྫཾ ཁེལ༹པིཎྜཾ ཝིཡ ཨནཔེཀྑོ ཚཊྚེཏྭཱ ཨེཀཱུནཏིཾསཝསྶེ ཨཱསལ༹ྷིཔུཎྞམཱཡ ཨུཏྟརསལ༹ྷནཀྑཏྟེན ཡུཏྟེ མཧཱབྷིནིཀྑམཾ ནིཀྑམིཏྭཱ ཨནོམནདཱིཏཱིརེ གྷཊཱིཀཱརབྲཧྨུནཱ དིནྣཾ ཨརཧཏྟ དྷཛབྷཱུཏཾ ཨཊྛཔརིཀྑཱརཾ པཊིགྒཧེཏྭཱ ནིཝཱསེཏྭཱ སམཎཔབྦཛྫཾ ཀཏྭཱ ཚབྦསྶཱནི དུཀྐརཀཱརིཀཾ ཙརིཏྭཱ ནིགྲོདྷརུཀྑམཱུལེ སེནནིགམེ སེནཀུཊུམྦིཀསྶ དྷཱིཏརཱཡ སུཛཱཏཱཡ སཧ སཏསཧསྶགྒྷིཡཱ ¶ སུཝཎྞཔཱཏིཡཱ དིནྣཾ སབྦཾ ཨཔྤོདཀཾ མདྷུཔཱཡཱསཾ ཨེཀཊྛིཏཱལཔཀྐཔྤམཱཎཾ ཨེཀཱུནཔཉྙཱསཱལོཔཾ པརིབྷུཉྫིཏྭཱ སཱཡནྷསམཡེ དེཝཏཱཧི ཨལངྐཏེན མགྒེན བོདྷིརུཀྑཱབྷིམུཁོ གཙྪནྟེ ཨནྟརམགྒེ སོཏྠིཡེན ནཱམ ཏིཎཧཱརཀེན དིནྣཾ ཨཊྛམུཊྛིཀཏིཎཾ གཧེཏྭཱ བོདྷིམཎྜཾ ཨཱརུཡ྄ཧ ཨིདཾ ཋཱནཾ སབྦབུདྡྷཱནཾ ཨཝིཛཧིཏཾ ཨཙལཊྛཱནཾ ཀིལེསབྷཉྫནཊྛཱནནྟི ཉཏྭཱ ཏཱནི ཏིཎཱནི ཨགྒེ གཧེཏྭཱ ཙཱལེསི. ཏཱཝདེཝ ཙུདྡསཧཏྠོ པལླངྐོ ཨཧོསི. ཏཱནིཔི ཏིཎཱནི ཏཐཱརཱུཔེན སཎྛཱནེན སནྠརིཾསུ སཎྛཧིཾསུ ཝཱ. ཡཐཱརཱུཔཾ སུཀུསལོཔི ཝིཙིཏྟཀཱརོ ཝཱ པོཏྠཏཱརོ ཝཱ ཨཱལིཁིཏུམྤི སམཏྠོ ནཏྠི. བོདྷི སཏྟོ བོདྷིཁནྡྷཾ པིཊྛིཏོ ཀཏྭཱ པུརཏྠཱབྷིམུཁོ དལ༹ྷམཱནསོ ཧུཏྭཱ –

‘‘ཀཱམཾ ཏཙོ ཙ ནྷཱརུ ཙ, ཨཊྛི ཙ ཨཝསུསྶཏུ;

ཨུཔསུསྶཏུ ནིསེསཾ, སརཱིརེ མཾསལོཧིཏ’’ནྟི.

ན ཏྭེཝ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨཔཏྭཱ ཨིམཾ པལླངྐཾ བྷིནྡིསྶཱམཱིཏི ཨསནིསཏསནྣིཔཱཏེནཔི ཨབྷེཛྫརཱུཔཾ ཏཾ པལླངྐཾ ཨབྷཉྫིཏྭཱ ནིསཱིདི. ཏསྨིཾ སམཡེ མཱརོ དེཝཔུཏྟོ སིདྡྷཏྠཀུམཱརོ ‘‘མཡ྄ཧཾ ཝསཾ ཨཏིཀྐམིཏུཀཱམོ, ན དཱནི ཨསྶ ཨཏིཀྐམིཏུཾ དསྶཱམཱི’’ཏི མཱརབལསྶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཨེཏམཏྠཾ ཨཱརོཙེཏྭཱ མཱརགྷོསནཾ ནཱམ གྷོསཱཔེཏྭཱ མཱརབལཾ ཨཱདཱཡ ནིཀྑམི. སཱ མཱརསེནཱ མཱརསྶ པུརཏོ དྭཱདས ཡོཛནཱ ཧོནྟི. དཀྑིཎཏོ ཙ ཝཱམཏོ ཙ དྭཱདས ཡོཛནཱ. པཙྪཏོ ཙཀྐཝཱལ༹པརིཡནྟཾ ཀཏྭཱ ཋིཏཱ, ཨུདྡྷཾ ནཝཡོཛནུབྦེདྷཱ. ཡསྶཱ ཨུནྣཱདནྟིཡཱ ཨུནྣཱདསདྡོ ཡོཛནསཧསྶཏོ པཊྛཱཡ པཐཝཱིཨུནྡྲིཡསདྡོ ཝིཡ སུཡྻཏི. ཨཐ མཱརོ དེཝཔུཏྟོ དིཡཌྜྷཡོཛནསཏིཀཾ གིརིམེཁལཾ ནཱམ ཧཏྠིཾ ཨབྷིརཱུཧིཏྭཱ བཱཧུསཧསྶཾ མཱཔེཏྭཱ ནཱནཱཝུདྷཱནི ཨགྒཧེསི. ཨཝསེསཱཡཔི མཱརཔརིསཱཡ དྭེ ཛནཱ ཨེཀསདིསཾ ¶ ཨཱཝུདྷཾ ན གཎྷིཾསུ. ནཱནཔྤཀཱརཝཎྞཱ ནཱནཔྤཀཱར མུཁཱ ཧུཏྭཱ མཧཱསཏྟཾ ཨཛ྄ཛྷོཏྠརམཱནཱ ཨཱགམཾསུ.

དསསཧསྶཙཀྐཝཱལ༹དེཝཏཱ པན མཧཱསཏྟསྶ ཐུཏི ཡོ ཝདམཱནཱ ཨཊྛཾསུ. སཀྐོ དེཝརཱཛཱ ཝིཛཡུཏྟརསངྑཾ དྷམམཱནོ ཨཊྛཱསི. སོ ཀིར སངྑོ ཝཱིསཧཏྠསཏིཀོ ཧོཏི. སཀིཾ ཝཱཏཾ གཱཧཱཔེཏྭཱ དྷམནྟོ ཙཏྟཱརོ མཱསེ སདྡཾ ཀརིཏྭཱ ནིསྶདྡོ ཧོཏི. མཧཱཀཱལ༹ནཱག རཱཛཱ ཨཏིརེཀཔདསཏེན ཝཎྞཾ ཝདནྟོ ཨཊྛཱསི. མཧཱབྲཧྨཱ སེཏཙྪཏྟཾ དྷཱརཡམཱནོ ཨཊྛཱསི. མཱར བལེ པན བོདྷིམཎྜལཾ ཨུཔསངྐམནྟེ ཏེསཾ ཨེཀོཔི ཋཱཏུཾ ནཱསཀྑི. སམྨུཁ སམྨུཁཊྛཱནེནེཝ པལཱཡིཾསུ. ཀཱལོ༹ ནཱམ ནཱགརཱཛཱ པཐཝིཾ ནིམུཛྫིཏྭཱ པཉྩཡོཛནསཏིཀཾ མནྟིརཀནཱགབྷཝནཾ གནྟྭཱ ཨུབྷོཧི ཧཏྠེཧི མུཁཾ པིདཧིཏྭཱ ནིཔནྣོ. སཀྐོ ཝིཛཡུཏྟརསངྑཾ པིཊྛིཡཾ ཀཏྭཱ ཙཀྐཝཱལ༹མུཁ ཝཊྚིཡཾ ཨཊྛཱསི. མཧཱབྲཧྨཱ སེཏཙྪཏྟཾ ཀོཊིཡཾ གཧེཏྭཱ བྲཧྨལོཀམེཝ ཨགམཱསི. ཨེཀདེཝཏཱཔི ཋཱཏུཾ སམཏྠོ ནཱམ ནཱཧོསི. མཧཱཔུརིསོ ཨེཀཀོཝ ནིསཱིདི. མཱརོཔི ཨཏྟནོ པརིསཾ ཨཱཧ ‘‘ཏཱཏ སུདྡྷོདནཔུཏྟེན སིདྡྷཏྠེན སདིསོ ཨཉྙོ པུརིསོ ནཱམ ནཏྠི, མཡཾ སམྨུཁཱ ཡུདྡྷཾ དཱཏུཾ ན སཀྑིསྶཱམ, པཙྪཱ བྷཱགེན དསྶཱམཱ’’ཏི. མཧཱཔུརིསོཔི ཏཱིཎི པསྶཱནི ཨོལོཀེཏྭཱ སབྦདེཝཏཱནཾ པལཱཡིཏཏྟཱ སུཉྙཱནི ཨདྡས. པུན ཨུཏྟརཔསྶེན མཱརབལཾ ཨཛ྄ཛྷོཏྠརམཱནཾ དིསྭཱ ‘‘ཨཡཾ ཨེཏྟཀོ ཛནོ མཾ ཨེཀཀཾ སནྡྷཱཡ མཧནྟཾ ཝཱཡཱམཾ ཀརོཏི, ཨིམསྨིཾ ཋཱནེ མཡ྄ཧཾ མཱཏཱ ཝཱ པིཏཱ ཝཱ བྷཱཏཱ ཝཱ ཨཉྙོ ཀོཙི ཉཱཏཀོ ཝཱ ནཏྠི, ཨིམཱ པན དས པཱརམིཡོཝ མཡ྄ཧཾ དཱིགྷརཏྟཾ པུཏྟཔརིཛནསདིསཱ, ཏསྨཱ མཡཱ པཱརམིཡོཝ ཕལཀཾ ཀཏྭཱ པཱརམིསཏྠེནེཝ པཧརིཏྭཱ ཨཡཾ བལཀཱཡོ མཡཱ ཝིདྡྷཾསེཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི དས པཱརམིཡོ ཨཱཝཛྫམཱནོ ནིསཱིདི.

ཨཐ ¶ མཱརོ དེཝཔུཏྟོ ཨེཏེནེཝ སིདྡྷཏྠཾ པལཱཔེསྶཱམཱིཏི ཝཱཏམཎྜལཾ སམུཊྛཱཔེསི. ཏངྑཎཉྙེཡེཝ པུརཏྠིམཱ དིབྷེདཱ ཝཱཏཱ སམུཊྛཧིཏྭཱ ཨཌྜྷཡོཛནཨེཀཡོཛན དྭིཡོཛནཏིཡོཛནཔྤམཱཎཱནི པབྦཏཀཱུཊཱནི པདཱལེཏྭཱ ཝནགཙྪརུཀྑཱདཱིནི ཨུདྡྷཾ མཱུལཱནི ཀཏྭཱ སཱམནྟཱ གཱམནིགམེ ཙུཎྞཝིཙུཎྞཾ ཀཱཏུཾ སམཏྠཱཔི མཧཱཔུརིསསྶ པུཉྙཏེཛེན མཧཱནུབྷཱཝེན བོདྷིསཏྟཾ པཏྭཱ ཙཱིཝརཀཎྞམཏྟམྤི ཙཱལེཏུཾ ནཱསཀྑིཾསུ. ཏཏོ ཨུདཀེན ཨཛ྄ཛྷོཏྠརིཏྭཱ མཱརེསྶཱམཱཏི མཧཱཝསྶཾ སམུཊྛཱཔེསི. ཏསྶཱནུབྷཱཝེན ཨུཔརཱུཔརི སཏཔཊལསཧསྶཔཊལཱདིབྷེདཱ ཝལཱ༹ཧཀཱ ཨུཊྛཧིཏྭཱ ཝསྶིཾསུ. ཝུཊྛིདྷཱརཱཝེགེན པཐཝཱི བྷིནྣཱ ཨཧོསི. ཝནརུཀྑཱདཱིནཾ ཨུཔརིབྷཱགེན མཧཱམེགྷོ ཨཱགནྟྭཱ མཧཱ སཏྟསྶ ཙཱིཝརེ ཨུསྶཱཝབིནྡུགྒཧཎམཏྟམྤི ཏེམེཏུཾ ནཱསཀྑི. ཏཏོ པཱསཱཎཝསྶཾ སམུཊྛཱཔེསི. མཧནྟཱནི པབྦཏཀཱུཊཱནི དྷཱུམཱཡནྟཱནི པཛྫལནྟཱནི ཨཱཀཱསེནཱགནྟྭཱ བོདྷིསཏྟསྶ པཱདམཱུལེ དིབྦམཱལཱགུལ༹བྷཱཝཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ. ཏཏོ པཧརཝསྶཾ སམུཊྛཱཔེསི. ཨེཀཏོདྷཱརཱ ཨུབྷཏོདྷཱརཱ ཨསིསཏྟིཁུརཔྤཱདཡོ དྷཱུམཱཡནྟཱ པཛྫལནྟཱ ཨཱཀཱསེནཱགནྟྭཱ བོདྷིསཏྟཾ པཏྭཱ དིབྦཔུཔྥཱནི ཨཧེསུཾ. ཏཏོ ཨངྒཱརཝསྶཾ སམུཊྛཱཔེསི. ཀིཾསུཀཝཎྞཱ ཨངྒཱརཱ ཨཱཀཱསེནཱགནྟྭཱ བོདྷིསཏྟསྶ པཱདམཱུལེ དིབྦ པུཔྥཱནི ཧུཏྭཱ ཝིཀིརིཾསུ. ཏཏོ ཀུཀྐུལ༹ཝསྶཾ སམུཊྛཱཔེསི. ཨཙྩུཎྷོ ཨགྒིཝཎྞོ ཀུཀྐུལོ༹ ཨཱཀཱསེནཱགནྟྭཱ བོདྷིསཏྟསྶ པཱདམཱུལེ དིབྦཙནྡནཙུཎྞཾ ཧུཏྭཱ ནིཔཏཏི. ཏཏོ ཝཱལུ༹ཀཝསྶཾ སམུཊྛཱཔེསི. ཨཏིསུཁུམཝཱལི༹ཀཱ དྷཱུམཱཡནྟཱ པཛྫལནྟཱ ཨཱཀཱསེནཱགནྟྭཱ བོདྷིསཏྟསྶ པཱདམཱུལེ དིབྦཔུཔྥཱནི ཧུཏྭཱ ནིཔཏིཾསུ. ཏཏོ ཀལལཝསྶཾ སམུཊྛཱཔེསི. ཏཾ ཀལལཝསྶཾ དྷཱུམཱཡནྟཾ པཛྫལནྟཾ ཨཱཀཱསེ ནཱགནྟྭཱ བོདྷིསཏྟསྶ པཱདམཱུལེ དིབྦཝིལེཔནཾ ཧུཏྭཱ པཏཏི. ཏཏོ ཨིམིནཱ བྷིཾསེཏྭཱ སིདྡྷཏྠཾ པལཱཔེསྶཱམཱིཏི ཨནྡྷཀཱརཾ ¶ སམུཊྛཱཔེསི. ཏཾ ཙཏུརངྒསམནྣཱགཏཾ ཨནྡྷཀཱརཾ ཝིཡ མཧཱཏམཾ ཧུཏྭཱ བོདྷིསཏྟཾ པཏྭཱ སཱུརིཡཔྤབྷཱ ཝིཧཏཾ ཝིཡ ཨནྟརདྷཱཡཏི.

ཨེཝཾ མཱརོ ཨིམཱཧི ནཝཧི ཝཱཏཝསྶཔཱསཱཎཔཧརཨངྒཱར ཀུཀྐུལ༹ཝཱལུ༹ཀ ཀལལཨནྡྷཀཱརཝུཊྛཱིཧི བོདྷིསཏྟཾ པལཱཔེཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ ‘‘ཀིཾ བྷཎེ ཏིཊྛཐ ཨིམཾ སིདྡྷཏྠཀུམཱརཾ གཎྷཐ ཧནཐ པལཱཔེཐཱ’’ཏི པརིསཾ ཨཱཎཱཔེཏྭཱ སཡམྤི གིརིམེཁལསྶ ཧཏྠིནོ ཁནྡྷེ ནིསིནྣོ ཙཀྐཱཝུདྷཾ ཨཱདཱཡ བོདྷིསཏྟཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ‘‘སིདྡྷཏྠ ཨུཊྛཱཧི ཨེཏསྨཱ པལླངྐཱ, ནཱཡཾ ཏུམྷཱཀཾ པཱཔུཎཱཏི, མཡ྄ཧཾཨེཝ པཱཔུཎཱཏཱི’’ཏི ཨཱཧ. མཧཱསཏྟོ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཨཝོཙ ‘‘མཱར ནེཝ ཏཡཱ དསཔཱརམིཡོ པཱུརིཏཱ, ན ཨུཔཔཱརམིཡོ ན པརམཏྠ པཱརམིཡོ ནཱཔི པཉྩམཧཱཔརིཙྩཱགཱ པརིཙྩཏྟཱ ན ཉཱཏཏྠཙརིཡཱ ན ལོཀཏྠཙརིཡཱ ན བུདྡྷཏྠཙརིཡཱ པཱུརིཏཱ, སབྦཱ ཏཱ མཡཱཡེཝ པཱུརིཏཱ, ཏསྨཱ ནཱཡཾ པལླངྐོ ཏུཡ྄ཧཾ པཱཔུཎཱཏི, མཡ྄ཧམེཝ པཱཔུཎཱཏཱི’’ཏི. མཱརོ ཀུདྡྷོ ཀོདྷཝེགཾ ཨསཧནྟོ མཧཱཔུརིསསྶ ཙཀྐཱཝུདྷཾ ཝིསྶཛྫེསི. ཏཾ ཏསྶ དསཔཱརམིཡོ ཨཱཝཛྫནྟསྶ ཨུཔརིབྷཱགེ མཱལཱཝིཏཱནཾ ཧུཏྭཱ ཨཊྛཱསི. ཏཾ ཀིར ཁུརཙཀྐཱཝུདྷཾ ཨཉྙདཱ ཏེན ཀུདྡྷེན ཝིསྶཊྛཾ ཨེཀགྷནཔཱསཱཎ ཐམྦྷེ ཝཾསཀལཱི༹རེ ཝིཡ ཚིནྡནྟཾ གཙྪཏི. ཨིདཱནི པན ཏསྨིཾ མཱལཱཝིཏཱནཾ ཧུཏྭཱ ཋིཏེ ཨཝསེསཱ མཱརཔརིསཱ ཨིདཱནི པལླངྐཏོ ཝུཊྛཱཡ པལཱཡིསྶཏཱིཏི མཧནྟམཧནྟཱནི སེལཀཱུཊཱནི ཝིསྶཛྫེསུཾ. ཏཱནིཔི མཧཱཔུརིསསྶ པཱརམིཡོ ཨཱཝཛྫནྟསྶ མཱལཱགུལ༹བྷཱཝཾ ཨཱཔཛྫིཏྭཱ བྷཱུམིཡཾ པཏིཾསུ.

དེཝཏཱ ཙཀྐཝཱལ༹མུཁཝཊྚིཡཾ ཋིཏཱ གཱིཝཾ པསཱརེཏྭཱ སཱིསཾ ཨུཀྑིཔིཏྭཱ ‘‘ནཊྛོ ཝཏ བྷོ སིདྡྷཏྠཀུམཱརསྶ རཱུཔགྒཔྤཏྟོ ཨཏྟབྷཱཝོ, ཀིཾ ནུ ཁོ ཀརིསྶཏཱི’’ཏི ཨོལོཀེནྟི. ཏཏོ ¶ མཧཱཔུརིསོ པཱུརིཏཔཱརམཱིནཾ བོདྷིསཏྟཱནཾ ཨབྷི སམྦུཛ྄ཛྷནདིཝསེ པཏྟཔལླངྐོ མཡ྄ཧཾཝ པཱཔུཎཱཏཱིཏི ཝཏྭཱ ཋིཏཾ མཱརཾ ཨཱཧ ‘‘མཱར ཏུཡ྄ཧཾ དཱནསྶ དིནྣབྷཱཝེ ཀོ སཀྑཱི’’ཏི. མཱརོ ‘‘ཨེཏྟཀཱ ཛནཱ སཀྑིནོ’’ཏི མཱར བལཱབྷིམུཁཾ ཧཏྠཾ པསཱརེཏི. ཏསྨིཾ ཁཎེ མཱརཔརིསཱཡ ‘‘ཨཧཾ སཀྑཱི ཨཧཾ སཀྑཱི’’ཏི པཝཏྟསདྡོ པཐཝཱིཨུནྡྲིཡསདྡསདིསོ ཨཧོསི. ཨཐ ཁོ མཱརོ མཧཱཔུརིསཾ ཨཱཧ ‘‘སིདྡྷཏྠ ཏུཡ྄ཧཾ དཱནསྶ དིནྣབྷཱཝེ ཀོ སཀྑཱི’’ཏི. མཧཱཔུརིསོ ‘‘ཏུཡ྄ཧཾ ཏཱཝ དཱནསྶ དིནྣབྷཱཝེ སཙེཏནཱ སཀྑིནོ. མཡ྄ཧཾ པན ཨིམསྨིཾ ཋཱནེ སཙེཏནོ ཀོཙི སཀྑཱི ནཱམ ནཏྠི. ཏིཊྛཏུ ཏཱཝ མེ ཨཝསེསཏྟབྷཱཝེསུ དིནྣདཱནཾ, ཝེསྶནྟརཏྟབྷཱཝེ པན ཋཏྭཱ མཡ྄ཧཾ སཏྟསཏྟཀ མཧཱདཱནསྶ དིནྣབྷཱཝེ ཨཙེཏནཱཔི གྷནམཧཱཔཐཝཱི སཀྑཱི’’ཏི ཙཱིཝརགབྦྷནྟརཏོ དཀྑིཎཧཏྠཾ ནཱིཧརིཏྭཱ ཝེསྶནྟརཏྟབྷཱཝེ མཡ྄ཧཾ སཏྟསཏྟཀམཧཱདཱནསྶ དིནྣབྷཱཝེ ཏྭཾ སཀྑི ན སཀྑཱིཏི མཧཱཔཐཝིཡཱབྷིམུཁཾ ཧཏྠཾ པསཱརེསི. མཧཱ པཐཝཱི ‘‘ཨཧཾ ཏེ དཱནསྶ སཀྑཱི’’ཏི ཝིརཝསཧསྶེན ཝིརཝསཏསཧསྶེན མཱརབལཾ ཨཝཏྠརམཱནཱ ཝིཡ ཨུནྣདི.

ཏཏོ མཧཱཔུརིསེ དིནྣཾ ཏེ སིདྡྷཏྠ མཧཱདཱནཾ ཨུཏྟམ དཱནནྟི ཝེསྶནྟརདཱནཾ སམྨསནྟེ དིཡཌྜྷཡོཛནསཏིཀོ གིརིམེཁལོ ཧཏྠཱི ཛཱཎུཀེཧི པཏིཊྛཱསི. མཱརཔརིསཱ དིསཱཝིདིསཱ པལཱཡིཾསུ. དྭེ ཨེཀམགྒེན གཏཱ ནཱམ ནཏྠི. སཱིསཱབྷརཎཱནི ཙེཝ ཝཏྠཱབྷརཎཱནི ཙ པཧཱཡ སམྨུཁ སམྨུཁཊྛཱནེ དིསཱཝིདིསཱཧིཡེཝ པལཱཡིཾསུ. ཏཏོ དེཝསངྒྷོ པལཱཡམཱནཾ མཱརབལཾ དིསྭཱ མཱརསྶ པརཱཛཡོ ཛཱཏོ. སིདྡྷཏྠཀུམཱརསྶ ཛཡོ. ཛཡཔཱུཛཾ ཀརིསྶཱམཱཏི ནཱགཱ ནཱགཱནཾ, སུཔཎྞཱ སུཔཎྞཱནཾ, དེཝཏཱ དེཝཏཱནཾ, བྲཧྨཱནོ བྲཧྨཱནཾ པེསེཏྭཱ གནྡྷམཱལཱདི ཧཏྠཱ མཧཱཔུརིསསྶ སནྟིཀཾ བོདྷིཔལླངྐཾ ཨཱགམཾསུ. ཨེཝཾ གཏེསུ ཙ པནེཏེསུ –

‘‘ཛཡོ ¶ ཧི བུདྡྷསྶ སིརཱིམཏོ ཨཡཾ,

མཱརསྶ ཙ པཱཔིམཏོ པརཱཛཡོ;

ཨུགྒྷོསིསུཾ བོདྷིམཎྜེ པམོདིཏཱ,

ཛཡཾ ཏདཱ ནཱགགཎཱ མཧེསིནོ.

ཛཡོ ཧི བུདྡྷསྶ སིརཱིམཏོ ཨཡཾ,

མཱརསྶ ཙ པཱཔིམཏོ པརཱཛཡོ;

ཨུགྒྷོསིསུཾ བོདྷིམཎྜེ པམོདིཏཱ,

ཛཡཾ ཏདཱ སུཔཎྞསངྒྷཱ མཧེསིནོ.

ཛཡོ ཧི བུདྡྷསྶ སིརཱིམཏོ ཨཡཾ,

མཱརསྶ ཙ པཱཔིམཏོ པརཱཛཡོ;

ཨུགྒྷོསིསུཾ བོདྷིམཎྜེ པམོདིཏཱ,

ཛཡཾ ཏདཱ དེཝགཎཱ མཧེསིནོ.

ཛཡོ ཧི བུདྡྷསྶ སིརཱིམཏོ ཨཡཾ,

མཱརསྶ ཙ པཱཔིམཏོ པརཱཛཡོ;

ཨུགྒྷོསིསུཾ བོདྷིམཎྜེ པམོདིཏཱ,

ཛཡཾ ཏདཱ བྲཧྨགཎཱཔི ཏཱདིནོ’’ཏི.

ཨཝསེསེསུ དསསུ ཙཀྐཝཱལ༹སཧསྶེསུ དེཝཏཱ མཱལཱགནྡྷཝིལེཔནེཧི ཙ པཱུཛཡམཱནཱ ནཱནཔྤཀཱར ཐུཏིཡོ ཙ ཝདམཱནཱ ཨཊྛཾསུ. ཨེཝཾ ཨནཏྠངྒཏེཡེཝ སཱུརིཡེ མཧཱཔུརིསོ མཱརབལཾ ཝིདྷམེཏྭཱ ཙཱིཝརཱུཔརི པཏ མཱནེཧི བོདྷིརུཀྑངྐུརེཧི རཏྟཔཝཱལ༹པལླཝེཧི ཝིཡ པཱུཛཡམཱནོ པཋམཡཱམེ པུབྦེནིཝཱསཉཱཎཾ ཨནུསྶརིཏྭཱ མཛ྄ཛྷིམཡཱམེ དིབྦཙཀྑུཾ ཝིསོདྷེཏྭཱ པཙྪིམཡཱམེ པཊིཙྩ སམུཔྤཱདེ ཉཱཎཾ ཨོཏཱརེསི. ཨཐསྶ དྭཱདསཔདིཀཾ པཙྩཡཱ ཀཱརཾ ཝཊྚཝིཝཊྚཝསེན ཨནུལོམཏོ པཊིལོམཏོ སམྨསནྟསྶ དསསཧསྶིལོཀདྷཱཏུ ཨུདཀཔརིཡནྟཾ ཀཏྭཱ དྭཱདསཀྑཏྟུཾ སམྤཀམྤི. མཧཱཔུརིསེན པན དསསཧསྶི ལོཀདྷཱཏུཾ ཨུནྣཱདེཏྭཱ ཨརུཎུགྒམནཝེལཱཡཾ སབྦཉྙུཏ ཉཱཎཾ ¶ པཊིཝིཛ྄ཛྷཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཨིདྷ པན ཝུཏྟཱཝསེསཾ ཏཱསུ ཙ ཨོལོཀེཏྭཱ གཧེཏབྦནྟི.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔཡོཛནཱ. ཨུཔེཏཔུཉྙོ སམྤནྣ དཱནཱདིཔཱརམཱིཔུཉྙཝཱ དཱནཱདིཔཱརམཱིཔུཉྙེན སམྤནྣོ ཝཱ, ཡོ སུགཏོ ཝརབོདྷིམཱུལེ ཨུཏྟམསྶ བོདྷིརུཀྑསྶ སམཱིཔེ, སསེནམཱརཾ སེནཱཡ སཧ པཝཏྟཾ མཱརརཱཛཾ, ཛིནིཏྭཱ པཱརམཱིཔུཉྙཏེཛེན ཝིཛཡིཏྭཱ, ཨརུཎོདཡམྷི ཝིསཱཁཔུཎྞམིཡཾ ཨརུཎུགྒམནཝེལཱཡཾ, བོདྷིཾ ཨརཧཏྟམགྒཉཱཎ སབྦཉྙུཏཉཱཎསངྑཱཏཾ བོདྷིཾ, ཨབོཛ྄ཛྷི པཊིཝིཛ྄ཛྷི ཨདྷིགམི ཝཱ, མཱརཛིནཾ པཉྩམཱརཱནཾ ཝིཛིཏཱཝིཾ, ཨབྷངྒཾ སསེནམཱརོ ཡོ ཀོཙི ཝཱ བྷིནྡིཏུཾ ཨསམཏྠཾ ཏཾ སུགཏཾ ཨཧཾ ནམཱམཱིཏི.

ཚཊྛམཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༧.

རཱགཱདི ཚེདཱམལཉཱཎཁགྒཾ,

སཏཱིསམཉྙཱཕལཀཱབྷིགཱཧཾ;

སཱིལོགྷལངྐཱརཝིབྷཱུསིཏཾ ཏཾ,

ནམཱམིབྷིཉྙཱཝརམིདྡྷུཔེཏཾ.

༧. ཨེཝཾ ཚཊྛམགཱཐཱཡ སུགཏཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨིདཱནི ཨརཧཏྟ མགྒཉཱཎཱདཱིཧི ཙཏཱུཧི གུཎེཧི ཐོམིཏྭཱ ཝནྡིཏུཀཱམོ རཱགཱདིཏྱཱདིགཱཐམཱཧ. ཨཡཾ པན ཨིནྡཝཛིར ཨུཔེནྡཝཛིར གཱཐཱདྭཡསྶ ལཀྑཎསྶ མིསྶཀཏྟཱ ཨེཀཱདསཀྑརེཧི ལཀྑིཏཱ ཨུཔཛཱཏིགཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ. ཝུཏྟཉྷི ཝུཏྟོདཡེ ‘‘ཨནནྟརོདཱིརིཏལཀྑཎཱ ཙེ, པཱདཱཝིམིསྶཱ ཨུཔཛཱཏིཡོ ཏཱ’’ཏི. ཏསྶཏྠོ. ཡསྶཱ ཝུཏྟིཡཱ ཨནནྟརོ དཱིརིཏལཀྑཎཱ ཨནནྟརེ ཨུདཱིརིཏཾ ཝུཏྟཾ ཨིནྡཝཛིརོཔེནྡ ཝཛིརགཱཐཱནཾ ལཀྑཎཝནྟཱ པཱདཱ ཝིམིསྶཱ སཾསཊྛཱ ཙེ བྷཝནྟི, ཏཱ ཝུཏྟིཡོ ཨུཔཛཱཏིཡོ ནཱམཱཏི.

ཏཏྠ ¶ རཱགཱདིཚེདཱམལ ཉཱཎཁགྒནྟི ཨེཏྠ རཱགཨཱདིཚེད ཨམལཉཱཎཁགྒནྟིཔདཙྪེདོ. རཱགཱདིཀིལེསཾ ཚིནྡནྟཾ མལཝིར ཧིཏཾ ཨརཧཏྟམགྒཉཱཎསངྑཱཏཾ ཨསིཝནྟནྟི ཨཏྠོ. ཏཏྲཱཡཾ ཝཙནཏྠོ. རཱུཔཱདཱིསུ རཉྫཏཱིཏི རཱགོ. རནྫདྷཱཏུ རཱགེ ཎ. རཱགོ ཨཱདི ཡེསནྟེཏི རཱགཱདཡོ, ཀིལེསཱ. ཏེ ཚིནྡཏཱིཏི རཱགཱདིཚེདཾ, ཨརཧཏྟམགྒཉཱཎཾ. ཨཔཱཡཾ མལཏི དྷཱརེཏཱིཏི མལཾ, རཱགཱདི. ཨཐ ཝཱ མལཏི སཾཀིལིསྶཏི ཨེཏེནཱཏི མལཾ. མལདྷཱཏུ སཾཀིལེསནེ ཨ. མལཏོ ཝིརཧིཏཾ ཨམལཾ, ཉཱཎཾ. ཙཏྟཱརི སཙྩཱནི ཛཱནཱཏི པཊིཝིཛ྄ཛྷཏཱིཏི ཉཱཎཾ, ཨརཧཏྟམགྒཉཱཎཾ. རཱགཱདིཚེདཉྩ ཨམལཉྩ ཏཾ ཉཱཎཉྩཱཏི རཱགཱདིཚེདཱམལཉཱཎཾ. རུཀྑཱདིཾ ཁགྒཏི ཚིནྡཏི ཨེཏེནཱཏི ཝཱ ཁགྒཾ, པཀཏིཨསི. ཁགྒཾ ཝིཡཱཏི ཁགྒཾ, ཉཱཎཾ. རཱགཱདིཚེདཱམལཉཱཎསངྑཏཾ ཁགྒཾ ཡསྶ སོཏི རཱགཱདིཚེདཱམལཉཱཎཁགྒོ, བུདྡྷོ. རཱགཱདིཀིལེསཾ ཚིནྡནྟེན མལཝིར ཧིཏེན ཨགྒམགྒཉཱཎསངྑཏེན ཨསིནཱ སམནྣཱགཏོཏི ཨཏྠོ. ཏཾ.

སཏཱིསམཉྙཱ ཕལཀཱབྷིགཱཧནྟི ཨེཏྠ སཏིསམཉྙཱཕལཀ ཨབྷིགཱཧནྟིཔདཙྪེདོ. སམྨཱསཏིནཱམིཀཾ ཕལཀཾ དལ༹ྷགཱཧ ཀནྟི ཨཏྠོ. ཏཏྲཱཡཾ ཝཙནཏྠོ. སརཎཾ སཏི, སརཏི སམྤཡུཏྟདྷམྨཱ ཨེཏཱཡཱཏི, སརཏཱིཏི ཝཱ སཏི. སརདྷཱཏུཏི. ཨཐ ཝཱ པམཱདཾ སརཏི ཧིཾསཏཱིཏི སཏི, སམྨཱསཏི. སརདྷཱཏུ ཧིཾསཱཡཾཏི. སམྨཱ ཨཱཛཱནཱཏི ཨེཏཱཡཱཏི སམཉྙཱ, སཏིཨིཏི སམཉྙཱ སཏིསམཉྙཱ, ཨསིཨཱདིསཏྠཾ ཕལཏི ནིཝཱརེཏཱིཏི ཕལཀཾ, ཁེཊཀཾ. ཕལདྷཱཏུ ནིཝཱརཎེ ཎྭུ. སཏིསམཉྙཾ ཕལཀཾ ཨབྷིདལ༹ྷཾ གཎྷཏཱིཏི སཏིསམཉྙཱཕལ ཀཱབྷིགཱཧོ, བུདྡྷོ ལབྦྷཏི. ཡཐཱ ཧི སེནཱཡ ཕལཀཾ ཨསིཨཱདིསཏྠཾ རཀྑཏི, ཨེཝཾ སཏིསཾཝརོ ཙཀྑཱདི དྭཱརེསུ རཱུཔཱདིཨཱརམྨཎཾ པཝིསིཏུཾ ཨདཏྭཱ རཀྑཏི. ཏསྨཱ བྷགཝཱ སཏིདྷམྨོ སབྦཱཀུསལཱནཾ རཀྑཀཏྟཱ སབྦཀུསལ དྷམྨཱནཾ ཨུཔཀཱརཏྟཱ སབྦཏྠཱནཾ སཱདྷཀཏྟཱ ཙ སཏིཕལཀཾ དལ༹ྷཾ ¶ གཎྷཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཝུཏྟཉྷི ‘‘ཡེ ཀེཙི ཀུསལཱ དྷམྨཱ, སབྦེ ཏེ ཨཔྤམཱདམཱུལཀཱ ཨཔྤམཱདསམོསརཎཱ, ཨཔྤམཱདོ ཏེསཾ དྷམྨཱནཾ ཨགྒམཀྑཱཡཏཱི’’ཏི ཙ. ‘‘སཏིཾ ཁྭཱཧཾ བྷིཀྑཝེ སབྦཏྠིཀཾ ཝདཱམཱི’’ཏི ཙ.

སཱིལོགྷལངྐཱརཝིབྷཱུསིཏནྟི སཱིལཨོགྷཨལངྐཱར ཝིབྷཱུ སིཏནྟི པདཙྪེདོ. ཝིསུདྡྷསཱིལཱནཾ སམཱུཧསངྑཱཏེན ཨལངྐཱརེན ཝིབྷཱུསིཏནྟི ཨཏྠོ. ཏཏྠ སཱིལནྟི ལོཀུཏྟར སཱིལཾ. ཏསྶ ཨཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ. ཏཾ པན ཙེཏནཱ སཱིལཾ, ཙེཏསིཀཾ སཱིལཾ, སཾཝརོ སཱིལཾ, ཨཝཱིཏིཀྐམོ སཱིལཉྩཱཏི ཙཏུབྦིདྷཾ ཧོཏི. ཏཏྠ ཙེཏནཱ སཱིལཾ ནཱམ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ དཱིཧི ཝཱ ཝིརམནྟསྶ ཝཏྟཔཊིཔཏྟིཾ ཝཱ པཱུརེནྟསྶ ཙེཏནཱ. ཙེཏསིཀསཱིལཾ ནཱམ པཱཎཱཏིཔཱཏཱདཱིཧི ཝིརམནྟསྶ ཝིརཏི. སཾཝརོ སཱིལནྟི ཨེཏྠ སཾཝརོ པཱཏིམོཀྑསཾཝརོ, སཏི སཾཝརོ, ཉཱཎསཾཝརོ, ཁནྟིསཾཝརོ, ཝཱིརིཡསཾཝརོ ཙཱཏི པཉྩཝིདྷོ ཧོཏི, སབྦམེཏཾ སཾཝརོ སཱིལཾ ནཱམ. ཨཝཱིཏིཀྐམོ སཱིལཾ ནཱམ སམཱདིནྣསཱིལསྶ ཀཱཡིཀཝཱཙསིཀོ ཨནཏིཀྐམོཏི. ཝུཏྟཉྷེཏཾ པཊིསམྦྷིདཱཡཾ ‘‘ཀིཾསཱིལནྟིཙེཏནཱ སཱིལཾ, ཙེཏསིཀཾ སཱིལཾ, སཾཝརོ སཱིལཾ, ཨཝཱིཏིཀྐམོ སཱིལ’’ནྟི. ཨིདྷ པན ཨཝཱིཏིཀྐམོ སཱིལཾ ནཱདྷིཔྤེཏཾ. ཀསྨཱ. བྷགཝཏོ སམཱདིནྣསིཀྑཱཔདསྶ ཨབྷཱཝཏོ. བུདྡྷཱནཉྷི སིཀྑཱཔདཾ ནཱམ ནཏྠཱིཏི. ཨོགྷོཏི སམཱུཧོ. ཨོགྷསདྡོ ཧི སམཱུཧཝཱཙཀོ. ཏེན ཝུཏྟཾ ཨབྷིདྷཱནཔྤདཱིཔིཀཱཡཾ –

‘‘སམཱུཧོ གཎསངྒྷཱཏཱ, སམུདཱཡོ ཙ སཉྩཡོ;

སནྡོཧོ ནིཝཧོ ཨོགྷོ, ཝིསརོ ནིཀརོ ཙཡོ’’ཏྱཱདི.

ཨཝཧནཏི གཙྪཏི པཝཏྟཏི ཨཝཡཝཾ ཨེཏྠཱཏི ཨོགྷོ, སམཱུཧོ. ཨཝཔུབྦཧནདྷཱཏུ གཏིམྷི ཎོ. ཨཝསྶ ཨོ, ཧནསྶ གྷོ. ཨབྷིདྷཱནཔྤདཱིཔིཀཱཊཱིཀཱཡཾ པན ‘‘ཨཝཡཝཾ ཀཏྭཱ ¶ བྱཱཔིཡཏི གཙྪཏཱིཏི ཨོགྷོ’’ཏི ཝུཏྟཾ. སཱིལཱནཾ ཨོགྷོ སམཱུཧོ སཱིལོགྷོ. ཨལངྐཱརོཏི པིལ༹ནྡྷནོ. ཨལཾ ཝིབྷུསཾ ཏཾ སམངྒཱིཔུགྒལཾ ཀརོཏི ཨནེནཱཏི ཨལངྐཱརོ, སཱིལཾ. ཨལཾསདྡཱུཔཔདཀརདྷཱཏུ ཎོ. སཱིལོགྷོ ཨེཝ ཨལངྐཱརོ སཱིལོགྷཱལངྐཱརོ, ཏེན ཝིབྷཱུ སིཡཏཱིཏི སཱིལོགྷལངྐཱརཝིབྷཱུསིཏོ, བུདྡྷོ. ཏེན པན ཨཉྙེཧི ཨསཱདྷཱརཎེན ལོཀུཏྟརསཱིལཱལངྐཱརེན ཝིབྷཱུསིཏོ. ན ཙཱིཝརཱདིནཱལངྐཱརེནཱཏི ཨཏྠོ. སཱིལཱལངྐཱརེན ཧི སདིསོ ཨལངྐཱརོ ནཱམ ནཏྠི. ཏཾ སཱིལོགྷལངྐཱརཝིབྷཱུསིཏཾ.

ནམཱམིབྷིཉྙཱཝརམིདྡྷུཔེཏནྟི ཨེཏྠ ནམཱམི ཨབྷིཉྙཱཝརཾ ཨིདྡྷི ཨུཔེཏནྟི པདཙྪེདོ. ཏཏྠ ནམཱམཱིཏི ཝནྡཱམི. ཨབྷིཉྙཱཝརམིདྡྷུཔེཏནྟི ཨབྷིཉྙཱསངྑཱཏཱཡ ཨུཏྟམཱཡ ཨིདྡྷིཡཱ སམནྣཱགཏནྟི ཨཏྠོ. ཨབྷིཝིསེསེན ཛཱནཱཏཱིཏི ཨབྷིཉྙཱ, ཚབྦིདྷཾ ཉཱཎཾ. ཏཉྷི ཨིདྡྷིཝིདྷདིབྦསོཏ པརཙིཏྟ ཝིཛཱནན པུབྦེནིཝཱསཱནུསྶཏི ཙུཏཱུཔཔཱཏ ཨཱསཝཀྑཡ ཉཱཎཝསེན ཚབྦིདྷཾ ཧོཏི. ཏཏྠ ཨིདྡྷིཝིདྷཉཱཎནྟི ཨེཀོཔི ཧུཏྭཱ བཧུདྷཱ ཧོཏཱིཏིཨཱདིནཡཔྤཝཏྟེ ཨིདྡྷིཝིདྷེ ཛཱནན ཉཱཎཾ. དིབྦསོཏཉཱཎནྟི དཱུརསནྟིཀཱདིབྷེདསདྡཱརམྨཎཱཡ དིབྦསོཏདྷཱཏུཡཱ ཛཱནནཉཱཎཾ. པརཙིཏྟཝིཛཱནནཉཱཎནྟི པརསཏྟཱནཾ ཙིཏྟཔརིཙྪེདསྶ ཝིཛཱནནཉཱཎཾ. པུབྦེནིཝཱསཱ ནུསྶཏིཉཱཎནྟི ཨཏྟསནྟཱནེ ཝུཏྠཝསེན ཙེཝ གོཙར ནིཝཱསཝསེན ཙ པུབྦེ ཨཏཱིཏབྷཝེསུ ཁནྡྷཱདཱིནཾ ཨནུསྶརཎ སཏིཡཱ སམྤཡུཏྟཾ ཉཱཎཾ. ཙུཏཱུཔཔཱཏཉཱཎནྟི སཏྟཱནཾ ཙུཏིཡཉྩ ཨུཔཔཱཏེ ཙ ཛཱནནཉཱཎཾ. ཨེཏྠ ཙ ཨཊྛཀཐཱསུ ཙུཏཱུཔཔཱཏཉཱཎཊྛཱནེ ཏསྶ སཱདྷཀཏྟཱ དིབྦཙཀྑུཉཱཎནྟི ཝུཏྟཾ. ཨཱསཝཀྑཡཉཱཎནྟི སཙྩཔརིཙྪེདསྶ ཛཱནནཾ ཨརཧཏྟ མགྒཉཱཎནྟི. ཝརནྟི ཨུཏྟམཾ. ཨིདྡྷཱིཏི ཨིཛ྄ཛྷནཾ སམིཛ྄ཛྷནཾ. ཨིཛ྄ཛྷཏི སམིཛ྄ཛྷཏཱིཏི ཝཱ ཨིདྡྷི. ཨིདྷདྷཱཏུཏི. ཨབྷིཉྙཱསངྑཱཏཱཡ ཝརཱཡ ¶ ཨིདྡྷིཡཱ ཨུཔེཏོ སམུཔེཏོ སམནྣཱགཏོཏི ཨབྷིཉྙཱཝརམིདྡྷུཔེཏོ, བུདྡྷོ. ཏཾ ཨབྷིཉྙཱཝརམིདྡྷུཔེཏཾ. ཏཾ བུདྡྷཾ ཨཧཾ ནམཱམཱིཏི སམྦནྡྷོ.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔཡོཛནཱ. རཱགཱདིཚེདཱམལཉཱཎ ཁགྒཾ རཱགཱདིཀིལེསཾ ཚིནྡནྟཾ མལཝིརཧིཏཾ ཨརཧཏྟམགྒཉཱཎ སངྑཱཏཾ ཨསིཝནྟཾ, སཏཱིསམཉྙཱཕལཀཱབྷིགཱཧཾ སམྨཱ སཏིནཱམིཀཾ ཕལཀཾ དལ༹ྷགཧཎཾ, སཱིལོགྷལངྐཱརཝིབྷཱུསིཏཾ སཱིལཱནཾ སམཱུཧསངྑཱཏེན ཨལངྐཱརེན ཝིབྷཱུསིཏཾ, ཨབྷིཉྙཱ ཝརམིདྡྷུཔེཏཾ ཨབྷིཉྙཱསངྑཱཏཱཡ ཝརཱཡ ཨུཏྟམཱཡ ཨིདྡྷིཡཱ ཨུཔེཏཾ སམུཔེཏཾ སམནྣཱགཏཾ ཏཾ བུདྡྷཾ ཨཧཾ ནམཱམཱིཏི.

སཏྟམཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༨.

དཡཱལཡཾ སབྦདྷི དུཀྐརཾ ཀརཾ,

བྷཝཎྞཝཱཏིཀྐམམགྒཏཾ གཏཾ;

ཏིལོཀནཱཐཾ སུསམཱཧིཏཾ ཧིཏཾ,

སམནྟཙཀྑུཾ པཎམཱམི ཏཾམིཏཾ.

༨. ཨེཝཾ སཏྟམགཱཐཱཡ བུདྡྷཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨིདཱནི མཧཱཀརུཎཱ དཱིཧི ནཝཧི གུཎེཧི ཐོམིཏྭཱ ཝནྡིཏུཀཱམོ དཡཱལཡནྟྱཱདིགཱཐམཱཧ. ཨཡཾ པན ཛ ཏ ཛ རགཎེཧི ཡུཏྟཏྟཱ དྭཱདསཀྑརེཧི ལཀྑིཏཱ ཙཏུཔཱདནྟཡམཀཱ ཝཾསཊྛགཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ. ཝུཏྟཉྷི ཝུཏྟོདཡེ ‘‘ཝདནྟི ཝཾསཊྛམིདཾ ཛཏཱ ཛརཱ’’ཏི. ཏསྶཏྠོ, ཡསྶཾ པཊིཔཱདཾ ཛཏཱ ཛཏགཎཱ ཙ ཛརཱ ཛརགཎཱ ཙ ཙེ བྷཝནྟི, ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཝཾསཊྛཾ ཝཾསཊྛགཱཐཱ ནཱམཱཏི མུནཡོ ཨིསཡོ ཝདནྟཱིཏི.

ཏཏྠ དཡཱལཡནྟི མཧཱཀརུཎཱཡ ཙ, མེཏྟཱཡ ཙ ཨཱདྷཱརཾ. དཡཱསདྡོ ཧི ཀརུཎཱཡ ཙ, མེཏྟཱཡ ཙ ཝཏྟཏི. ཨདཡཱཔནྣོཏི ཨེཏྠ ཧི ཀརུཎཱཡ ཝཏྟཏི. ནིཀྐརུཎིཀཏཾ ¶ ཨཱཔནྣོཏི ཨཏྠོ. དཡཱཔནྣོཏི ཨེཏྠ མེཏྟཱཡ མེཏྟཙིཏྟཏཾ ཨཱཔནྣོཏི ཨཏྠོ. ཨིདྷ པན ཏདུབྷཡམྤི ཝཊྚཏི. ཏསྨཱ དཡཱ ཙ དཡཱ ཙ དཡཱཏི སདྡསརཱུཔེཀསེསོ ཀཱཏབྦོ. ཝཙནཏྠོ པནེཏྠ ཨེཝཾ ཝེདིཏབྦོ. དཡཏི ཧིཾསཏི ཀཱརུཎིཀནྟི དཡཱ, མཧཱཀརུཎཱ. དཡདྷཱཏུ ཧིཾསཱཡཾ ཨ. ཡཱ ཀརུཎཱ ཡཱཝ ཡཐཱདྷིཔྤེཏཾ པརསྶ ཧིཏནིཔྥཏྟིཾ ན པཱཔུཎཱཏི, ཏཱཝ ཀཱརུཎིཀཾ ཧིཾསཏཱིཏི ཨཏྠོ. དཡཏི ཧིཾསཏི ཨཔནེཏི པརདུཀྑནྟི ཝཱ དཡཱ. ཨཐ ཝཱ དཡཏི ཨཏྟནོ སུཁམྤི པཧཱཡ ཁེདཾ གཎྷཱཏི སཛྫནོ ཨེཏཱཡཱཏི དཡཱ, དཡཏི ཨནུགྒཎྷཱཏི པཱཔཛནམྤི ཨེཏཱཡཱཏི ཝཱ དཡཱ, དཡནྟི གཎྷནྟི བོདྷིསཏྟཱ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨེཏཱཡཱཏི ཝཱ དཡཱ, བོདྷིསཏྟཱ བུདྡྷབྷཱཝཱཡ ཨབྷིནཱིཧཱརཀརཎ ཀཱལེ ཧཏྠགཏམྤི ཨགྒཕལཾ ཚཊྚེཏྭཱ མཧཱཀརུཎཱཡ སཾསཱརསཱགརཏོ སཏྟེ སམུདྡྷརིཏུཀཱམཱ ཨནསྶཱས ཀརཾ མཧནྟཾ སཾསཱརདུཀྑཉྩ པཙྪིམབྷཝེ སཧ ཨམཏ དྷཱཏུཔཊིལཱབྷེན ཨནེཀགུཎསམལངྐཏཾ སབྦཉྙུཏཉཱཎཉྩ གཎྷནྟཱིཏི ཨཏྠོ. དཡཏི དདཱཏི སཏྟཱནཾ ཨབྷཡཾ ཨེཏཱཡཱཏི དཡཱ, མེཏྟཱ. དཡདྷཱཏུ དཱནེ ཨ. དཡཏི གཙྪཏི ཝིབྷཱགཾ ཨཀཏྭཱ སཏྟེསུ སམཾ པཝཏྟཏཱིཏི དཡཱ. ཡཐཱ ཨུདཀཾ སབྦསཏྟེསུ སཱིཏེན སམཾ ཕརཏི རཛོམལཉྩ པཝཱཧེཏི, ཨེཝཾ མེཏྟཱ པཱཔཀལྱཱཎཛནེསུ ཝིབྷཱགཾ ཨཀཏྭཱ སམཾ པཝཏྟཏཱིཏི ཨཏྠོ.

ཨཔརོ ནཡོ. དཡནྟི ཨནུརཀྑནྟི སཏྟེ ཨེཏཱཡ, སཡཾ ཝཱ ཨནུདྡཡཏི ཨནུདྡཡམཏྟམེཝ ཝཱ ཨེཏནྟི དཡཱ, ཀརུཎཱམེཏྟཱ ལབྦྷནྟི. ཏཱཡ ཨཱལཡཏི པཏིཊྛཏི ཨེཏྠཱཏི དཡཱལཡོ, བུདྡྷོ. བྷགཝཱ ཧི དེཝདཏྟཱདཱིསུ ཝིརོདྷི སཏྟེསུ ཙ ཨཝིརོདྷིསཏྟེསུ ཨོརསེ རཱཧུལེ ཙ སམཾ ནིཙྩཾ ཧིཏཛ྄ཛྷཱསཡཏཱཡ མཧཱཀརུཎཱཡ མེཏྟཱཡ ཙ ཋིཏོ ¶ , ཏསྨཱ དཡཱལཡནྟི ཐོམེཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཝུཏྟཉྷེཏཾ ཨཔདཱནཔཱལི༹ཡཾ –

‘‘ཝདྷཀེ དེཝདཏྟེ ཙ, ཙོརེ ཨངྒུལིམཱལཀེ;

དྷནཔཱལེ རཱཧུལེ ཙ, སམཙིཏྟོ མཧཱམུནཱི’’ཏི.

སབྦདྷཱིཏི སབྦསྨིཾ ཨཏྟབྷཱཝེ. བུདྡྷབྷཱཝཱཡ ཨབྷིནཱིཧཱརཏོ པཊྛཱཡ སབྦཏྟབྷཱཝེསཱུཏི ཨཏྠོ. དུཀྐརནྟི དུཀྑེན ཀརིཏབྦཾ པཉྩམཧཱཔརིཙྩཱགཱདིཀམྨཾ དུཀྑེན ཀརིཏབྦནྟི དུཀྐརཾ, པཉྩམཧཱཔརིཙྩཱགཱདིཀམྨཾ ལབྦྷཏི. ཨེཏྠ ཙ པཉྩམཧཱ པརིཙྩཱགོཏི དྷནཔརིཙྩཱགོ, ཨངྒཔརིཙྩཱགོ, པུཏྟཔརིཙྩཱགོ, བྷརིཡཔརིཙྩཱགོ, ཛཱིཝིཏཔརིཙྩཱགོ ཙཱཏི པཉྩཝིདྷོ ཧོཏི. ཏཏྠ ཧཏྠིཨསྶ དཱསིདཱསཱདི སཝིཉྙཱཎཀསྶ དྷནསྶ ཝཱ མུཏྟཱམཎིརཛཏཱདི ཨཝིཉྙཱཎཀསྶ དྷནསྶ ཝཱ པརིཙྩཱགོ དྷནཔརིཙྩཱགོ ནཱམ. ཧཏྠཔཱདཙཀྑུཀཎྞནཱསཱདིསརཱིརཱཝ ཡཝསྶ པརིཙྩཱགོ ཨངྒཔརིཙྩཱགོ ནཱམ. པུཏྟསྶ ཙ དྷཱིཏུཡཱ ཙ པརིཙྩཱགོ པུཏྟཔརིཙྩཱགོ ནཱམ. བྷརིཡཱཡ པརིཙྩཱགོ བྷརིཡཔརིཙྩཱགོ ནཱམ. ཛཱིཝིཏིནྡྲིཡཔཊིབདྡྷསྶ སརཱིརསྶ པརིཙྩཱགོ ཛཱིཝིཏཔརིཙྩཱགོ ནཱམ. ཀིཉྩཱཔི པན དྷནཔརིཙྩཱགཱ དཡོ དཱནཔཱརམིཡཾཡེཝ ཨནྟོགདྷཱ, ཏཐཱཔི པརིཙྩཱག ཝིསེསབྷཱཝདསྶནཏྠཉྩེཝ སུདུཀྐརབྷཱཝདསྶནཏྠཉྩ མཧཱཔརིཙྩཱགཝསེན ཝིསུཾ ཀཏནྟི ཨདྷིཔྤཱཡོ. མཧཱཔདཱནསུཏྟཊཱིཀཱཡཾ པན ‘‘ཨངྒཔརིཙྩཱགོ, ནཡནཔརིཙྩཱགོ, ཨཏྟཔརིཙྩཱགོ, རཛྫཔརིཙྩཱགོ, པུཏྟདཱརཔརིཙྩཱགོཏི ཨིམེ པཉྩ མཧཱཔརིཙྩཱགཱ. ཏཏྠཔི ཀཱམཾ ཨངྒཔརིཙྩཱགཱདཡོཔི དཱནཔཱརམཱིཡེཝ. ཏཐཱཔི པརིཙྩཱགཝིསེསབྷཱཝདསྶནཏྠཉྩེཝ སུདུཀྐརབྷཱཝདསྶནཏྠཉྩ མཧཱཔརིཙྩཱགཱནཾ ཝིསུཾ གཧཎཾ. ཏཏོཡེཝ ཙ ཨངྒཔརིཙྩཱགཏོཔི ཝིསུཾ ནཡནཔརིཙྩཱགགྒཧཎཾ. པརིཙྩཱགབྷཱཝསཱམཉྙེཔི རཛྫཔརིཙྩཱག པུཏྟདཱརཔརིཙྩཱགགྒཧཎཾ ཀཏ’’ནྟི ཝུཏྟཾ. ཏཾ དུཀྐརཾ. ཨིདཾ པན ཀརནྟི ཨེཏསྶ ཀམྨཔདཾ. ཀརནྟི ཀརོནྟཾ, ཀརོཏཱིཏི ཀརོ, བུདྡྷོ. ཏཾ.

བྷཝཎྞཝཱཏིཀྐམམགྒཏནྟི ¶ ཨེཏྠ བྷཝཨཎྞཝཨཏིཀྐམཾ ཨགྒཏནྟི པདཙྪེདོ. བྷཝཎྞཝཱཏིཀྐམནྟི ཀཱམརཱུཔཨརཱུཔབྷཝསངྑཏཱ ཨཎྞཝཱ སམུདྡཏོ ཨཏིཀྐནྟཾ. བྷཝནྟི སཏྟཱ ཨེཏྠཱཏི བྷཝོ. ཨཎྞོ ཝུཙྩཏི ཨུདཀཾ. ཏཾ ཨེཏསྨིཾ ཨཏྠཱིཏི ཨཎྞཝཱ, སམུདྡོ. བྷཝསངྑཱཏོ ཨཎྞཝོཏི བྷཝཎྞཝཱ, མཧཱསམུདྡོ. བཧཱུཧི ཨཱུམིཝེགཱདཱིཧི བྷཡེཧི ཨོཀིཎྞོ ཝིཡ ཏིཝིདྷོཔི བྷཝོ བཧཱུཧི ཛཱཏིཛརཱམརཎཱདཱིཧི དུཀྑབྷཡེཧི ཨོཀིཎྞོ ཧོཏི, ཏསྨཱ བྷཝཎྞཝཱཏི ཝུཙྩཏི. ཏཾ ཨཏིཀྐམིཏྠ ཨུཏྟརིཏྠཱཏི བྷཝཎྞཝཱཏིཀྐམོ, བུདྡྷོ. ཏསྶ ཧི གམྦྷཱིརེ མཧཱཨུདཀཀྑནྡྷེ མཧཱསམུདྡེ ཨུདཀཾ ཨབྦོཙྪིནྣཾ པཝཏྟཏི སནྡཏིཨིཝ ཏིབྷཝསངྑཏེ སཾསཱརེ པཊིསནྡྷིཙུཏིཡོ ཨབྦོཙྪིནྣཾ ནིབྦཏྟཀཱནཾ དིཡཌྜྷསཧསྶཀིལེསཱནཾ བོདྷིམཎྜེ ཨརཧཏྟམགྒཉཱཎེན ཨསེསཾ ཝིདྡྷཾསིཏཏྟཱ ཏཱིསུ བྷཝེསུ པུནབྦྷཝོ ནཏྠི. ཏསྨཱ བུདྡྷཾ བྷཝཎྞཝཱཏིཀྐམནྟི ཨབྷིཏྠཝིཏུཾ ཨརཧཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཏཾ བྷཝཎྞཝཱཏིཀྐམཾ.

ཨགྒཏནྟི སབྦསཏྟཱནཾ སེཊྛབྷཱཝཾ. ཨཡཾ པནེཏྠ ཨགྒསདྡོ ཨཱདིཀོཊིཀོཊྛཱསསེཊྛེསུ དིསྶཏི. ཏཐཱ ཧེས ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏནྟིཨཱདཱིསུ ཨཱདིམྷི དིསྶཏི. ཏེནེཝ ཨངྒུལགྒེན ཏཾ ཨངྒུལགྒཾ པརཱམསེཡྻཱཏིཨཱདཱིསུ ཀོཊིཡཾ. ཨནུཛཱནཱམི བྷིཀྑཝེ ཝིཧཱརགྒེན ཝཱ པརིཝེཎགྒེན ཝཱ བྷཱཛེཏུནྟིཨཱདཱིསུ ཀོཊྛཱསེ. ཨགྒོ ཧམསྨི ལོཀསྶཱཏིཨཱདཱིསུ སེཊྛེ. སྭཱཡམིདྷཔི སོཡེཝ དཊྛབྦོ. དེཝམནུསྶཱནཾ སེཊྛབྷཱཝཾ ཨཛཏི གཙྪཏཱིཏི ཨགྒོ, བུདྡྷོ. ཨསདིསཊྛེན གུཎཝིསིཊྛཊྛེན ཨསམསམཊྛེན ཙ ཨགྒོ སེཊྛོ ནཱམཱཏི ཨཏྠོ. ཨཐ ཝཱ དུལླབྷཔཱཏུ བྷཱཝཏོ ཨཙྪརིཡམནུསྶབྷཱཝཏོ བཧུཛནཧིཏསུཁཱཝཧཏོ ཨདུཏིཡཨསཧཱཡཱདིབྷཱཝཏོ ཙ བྷགཝཱ ལོཀེ ཨགྒོ སེཊྛོ ནཱམཱཏི ཨཏྠོ. ཝུཏྟཉྷི ཨངྒུཏྟརཔཱལི༹ཡཾ ‘‘ཡཱཝཏཱ བྷིཀྑཝེ སཏྟཱ ཨཔདཱ ཝཱ དྭིཔདཱ ¶ ཝཱ ཙཏུཔྤདཱ ཝཱ བཧུཔྤདཱ ཝཱ, ཏཐཱགཏོ ཏེསཾ ཨགྒམཀྑཱཡཏཱི’’ཏི. ཨགྒསྶ བྷཱཝོ ཨགྒཏཾ. ཏཾ པན གཏནྟིཨེཏསྶ ཀམྨཔདཾ. གཏནྟི པཏྟཾ, པཱཔུཎནྟནྟི ཨཏྠོ.

ཏིལོཀནཱཐནྟི ཀཱམརཱུཔཨརཱུཔསངྑཏཱནཾ ཏིཎྞཾ ལོཀཱནཾ པཊིསརཎཾ. ཨེཏྠ ཙ ལོཀསདྡསྶ ཨཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ. ཏཡོ ལོཀཱ ཏིལོཀཱ. ནཱཐསདྡོ པན ནིཔྥནྣཱནིཔྥནྣཝསེན དུཝིདྷོ ཧོཏི. ཏཏྠ ཨནིཔྥནྣནཱཐསདྡོ པཊིསརཎཏྠོ ཧོཏི སངྐེཏཝསེན. ཏཐཱ ཧི ཝུཏྟཾ ཨཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘སངྐེཏཝཙནཾ སཙྩཾ, ལོཀསམྨུཏིཀཱརཎ’’ནྟི. ཏིལོཀཱནཾ ནཱཐོ པཊིསརཎོཏི ཏིལོཀནཱཐོ, བུདྡྷོ. སབྦཱནཏྠཔརིཧཱར པུབྦངྒམཱཡ ནིརཝསེསཧིཏསུཁཝིདྷཱནཏཔྤརཱཡནིརཏིསཡཱཡ པཡོགསམྤཏྟིཡཱ ཙ སདེཝམནུསྶཱཡ པཛཱཡ ཨཙྩནྟུཔཀཱརིཏཱཡ ཨཔརིམིཏནིརུཔམཔྤབྷཱཝགུཎཝིསེསསམངྒིཏཱཡ ཙ སབྦསཏྟུཏྟམོ བྷགཝཱ ཨཔརིམཱཎཱསུ ལོཀདྷཱཏཱུསུ ཨཔརིམཱཎཱནཾ སཏྟཱནཾ ཨེཀཔཊིསརཎོ ནཱམཱཏི ཨཏྠོ.

ནིཔྥནྣནཱཐསདྡོ པན ཡཱཙནེ, ཨུཔཏཱཔེ, ཨིསྶརིཡེ, ཨཱསཱིསེ ཙཱཏི ཙཏཱུསྭཏྠེསུ ཝཏྟཏི. ཏཏྠ ཡཱཙནེ ནཱཐཏི ཡཱཙཏཱིཏི ནཱཐོ, བུདྡྷོ. ནཱཐདྷཱཏུ ཨ. སོ པན ཝེནེཡྻསཏྟེ ཨཏྟནོ ཧིཏཀརཎེ ཡཱཙིཏྭཱཔི ནིཡོཛེཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཨཐ ཝཱ བྷགཝཱ སཱདྷུ བྷིཀྑཝེ བྷིཀྑུ ཀཱལེན ཀཱལཾ ཨཏྟསམྤཏྟིཾ པཙྩཝེཀྑེཡྻཱཏིཨཱདིནཱ སཏྟཱནཾ ཏཾ ཏཾ ཧིཏཔཊིཔཏྟིཾ ཡཱཙིཏྭཱཔི ཀརུཎཱཡ སམུསྶཱཧིཏོ ཏེ ཏཏྠ ནིཡོཛེཏི. ཏསྨཱ ནཱཐོ ནཱམཱཏི ཨཏྠོ. ཨུཔཏཱཔེ ནཱཐཏི ཝེནེཡྻགཏེ ཀིལེསེ ཨུཔཏཱཔེཏཱིཏི ནཱཐོ, བུདྡྷོ. དྷམྨདེསནཱཡ ཝེནེཡྻསནྟཱནེ ཀིལེསེ ཝིདྡྷཾསཱཔེཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཨིསྶརིཡེ ནཱཐཏི ཨིསྶརིཡཏི སཏྟེཏི ནཱཐོ. པརམེན པན ¶ ཙིཏྟིསྶརིཡེན སམནྣཱགཏོ བྷགཝཱ སབྦསཏྟེ དྷམྨེན ཨིསཏི ཨབྷིབྷཝཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཨཱསཱིསེ པན ནཱཐཏི ཨཱསཱིསཏཱིཏི ནཱཐོ. ཝེནེཡྻཱནཾ ཧིཏསུཁཾ མེཏྟཱཡ ནཝསེན པཏྠེཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཏིལོཀཱནཾ ནཱཐོ ཏིལོཀནཱཐོ, བུདྡྷོ. ཏཾ ཏིལོཀནཱཐཾ.

སུསམཱཧིཏནྟི ལཱབྷཱལཱབྷཱདིལོཀདྷམྨེཧི ཨཙལ མཱནཏྟཱ སུནྡརསམཱདྷིཝནྟཾ. སཾསམཾ ཨཱདྷིཡཏི ཨེཀཱརམྨཎེ སམྤཡུཏྟདྷམྨེ ཋཔེཏི ཨེཏེནཱཏི སམཱདྷི. སཾཔུབྦ དྷཱ དྷཱཏུ ཨི. སུནྡརོ པསཏྠོ ཝཱ སམཱདྷི སུསམཱདྷི. ཏཾ ཨསྶ ཨཏྠཱིཏི སུསམཱཧིཏོ, བུདྡྷོ. ཨསྶཐྱཏྠེ ཏོ. པབྦཏོཏིཨཱདཱིསུ ཝིཡ. དྷསྶ ཧོ. ཙཏཱུཧི དིསཱཧི ཨཱགཏེཧི ཝཱཏེཧི ཨཙལམཱནོ མཧཱམེརུཔབྦཏོ ཝིཡ བྷགཝཱ ལཱབྷཱལཱབྷཱདིལོཀདྷམྨེཧི ཙ མིཙྪཱཝཱད ཝཱཏེཧི ཙ ཨཙལམཱནེན སམཱདྷིནཱ སམནྣཱགཏོཏི ཨཏྠོ. ཏཾ སུསམཱཧིཏཾ.

ཧིཏནྟི མནུསྶདེཝབྲཧྨསངྑཱཏཱནཾ སབྦསཏྟཱནཾ པཡོཛན དྷཱརེནྟཾ. ཀཱརཎཱནུརཱུཔཾ ཧིནོཏི པཝཏྟཏཱིཏི ཧིཏཾ, པཡོཛནཾ. ཧིདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཏ. ཏཾ དྷཱརེཏཱིཏི ཧིཏོ, བུདྡྷོ. ཀིཏནྟ སམཱསོཡཾ. ཧིཏདྷརནྟི ཝཏྟབྦེ ཚནྡཱནུརཀྑཎཏྠཱཡ ཨུཏྟར པདལོཔེན ཧིཏནྟི ཝཏྟབྦཾ. ཡཐཱ སམཛྫནཱི པདཱིཔོཏི. ཨཐ ཝཱ དུཀྑཾ ཧིཾསཏཱིཏི ཧིཏཾ. ཧིཾསདྷཱཏུ ཧིཾསཱཡཾ ཏཔཙྩཡོ. ཡཐཱ ཙ བྱཱདྷིཡཱ ཨོསམཾ རོགཱིནཾ ཧིཏནྟི ཝུཙྩཏི, ཨེཝཾ དུཀྑཧནནཏོ ཧིཏཾ ནཱམ ཧོཏི. སུཁཾ ཝིདདྷཱཏཱིཏི ཝཱ ཧིཏཾ. དྷཱདྷཱཏུ དྷཱརཎེ ཏ. ཡཐཱ ཙ རུདྷིརམཾསཱདི དྷཱཏུ ཝཌྜྷནཾ རསཱཡཏནཾ ཀིསྶཱནཾ ཧིཏནྟི ཝུཙྩཏི, ཨེཝཾ སུཁཝཧནཏོ ཧིཏནྟི ཝུཙྩཏི. པཡོཛནཾ ཏཾ དྷཱརེཏཱིཏི ཧིཏོ, བུདྡྷོ. སོ པན དྷམྨདེསནཱཡ ཝེནེཡྻཛནཱནཾ དུཀྑཱཔནཡནམྤི ཉཱཎཔརིཔཱཙནམྤི ཀཏྭཱ ལོཀིཡལོཀུཏྟརཧིཏསུཁཾ དྷཱརེཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཏཾ ཧིཏཾ.

སམནྟཙཀྑུནྟི ¶ ཨེཏྠ ཙཀྑུ ནཱམ བུདྡྷཙཀྑུ, དྷམྨཙཀྑུ, ཉཱཎ ཙཀྑུ, སམནྟཙཀྑུ, དིབྦཙཀྑཱུཏི པཉྩཝིདྷཾ ཧོཏི. ཏཏྠ ཨདྡསཾ ཁོ ཨཧཾ བྷིཀྑཝེ བུདྡྷཙཀྑུནཱ ལོཀཾ ཝོལོཀེནྟོཏི ཨིདཾ བུདྡྷཙཀྑུ ནཱམ. ཝིརཛཾ ཝཱིཏམལཾ དྷམྨཙཀྑུནྟི ཨིདཾ ཧེཊྛིམམགྒཏྟ ཡསངྑཱཏཾ དྷམྨཙཀྑུ ནཱམ. ཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདཱིཏི ཨིདཾ ཉཱཎཙཀྑུ ནཱམ. སམནྟཙཀྑུ ཝུཙྩཏི སབྦཉྙུཏཉཱཎནྟི ཨིདཾ སམནྟཙཀྑུ ནཱམ. ཨདྡསཾ ཁོ ཨཧཾ བྷིཀྑཝེ དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེནཱཏི ཨིདཾ དིབྦཙཀྑུ ནཱམ. ཨིདྷ པན སམནྟཙཀྑུ ཨདྷིཔྤེཏཾ. པརིསམནྟཏོ སབྦཉེཡྻདྷམྨཾ པསྶནྟཾ སབྦཉྙུཏཉཱཎཝནྟནྟི ཨཏྠོ. ཨཡཾ པནེཏྠ ཝཙནཏྠོ. སམནྟཏོ སབྦཉེཡྻདྷམྨཾ ཙཀྑཏི པསྶཏཱིཏི སམནྟཙཀྑུ, སབྦཉྙུཏཉཱཎཾ. ཙཀྑདྷཱཏུ ཨུ. ཏེན ཝུཏྟཾ མཧཱནིདྡེསཔཱལི༹ཡཾ ‘‘སམནྟཙཀྑུ ཝུཙྩཏི སབྦཉྙུཏཉཱཎ’’ནྟི. སམནྟཙཀྑུ ཨསྶ ཨཏྠཱིཏི སམནྟཙཀྑུ, བུདྡྷོ. ཝུཏྟཉྷེཏཾ པཊིསམྦྷིདཱམགྒེ –

‘‘ན ཏསྶ ཨདྡིཊྛམིདྷཏྠི ཀིཉྩི,

ཨཐོ ཨཝིཉྙཱཏམཛཱནིཏབྦཾ;

སབྦཾ ཨབྷིཉྙཱསི ཡདཏྠི ནེཡྻཾ,

ཏཐཱགཏོ ཏེན སམནྟཙཀྑཱུ’’ཏི.

ཏསྶཏྠོ. ཏསྶ ཏཐཱགཏསྶ ཨདྡིཊྛཾ ཨཔསྶནྟཾ ཀིཉྩི དྷམྨཛཱཏཾ ཨིདྷལོཀེ ན ཨཏྠི. ཨཐོ ཨཝིཉྙཱཏཾ ཨཝིདིཏཾ ཨཔཱཀཊཾ ཝཱ ཨཛཱནིཏབྦཾ དྷམྨཛཱཏཾ ན ཨཏྠི. ནེཡྻཾ ཉཱཏབྦཾ ཡཾ དྷམྨཛཱཏཾ ཨཏྠི. སབྦཾ ཏཾ དྷམྨཛཱཏཾ ཏཐཱགཏོ ཨབྷིཉྙཱསི པཊིཝིཛ྄ཛྷི. ཏེན ཏསྨཱ ཏཐཱགཏོ སམནྟཙཀྑུ ནཱམཱཏི. ཏཾ སམནྟཙཀྑུཾ.

པཎམཱམི ཏཾམིཏནྟི ཨེཏྠ པཎམཱམི ཏཾ ཨམིཏནྟི པདཙྪེདོ. ཨམིཏཾ ཏཾ བུདྡྷཾ ཨཧཾ པཎམཱམཱིཏི སམྦནྡྷོ. ཏཏྠ ཨམིཏནྟི ཨཔརིམེཡྻཾ ཉཱཎེན ཨཔརིཙྪིནྣཾ ཝཱ, སཱིལསམཱདྷི པཉྙཱདིགུཎཝནྟཾ. ཨམིཏབྦཾ ཉཱཎེན ཨཔརིཙྪིནྡིཏབྦནྟི ཝཱ ཨམིཏཾ, སཱིལཱདིགུཎཾ. ནཔུབྦ མཱདྷཱཏུ པརིམཱཎེ ཏ. ཏཾ ཨསྶ ཨཏྠཱིཏི ¶ ཨམིཏོ, བུདྡྷོ. ཡཐཱ ཧི མཧཱསམུདྡེ ན སུཀརཾ ཨུདཀསྶ པམཱཎཾ གཎེཏུཾ ཨེཏྟཀཱནི ཨུདཀཱལ༹ྷཀཱནཱིཏི ཝཱ, ཨེཏྟཀཱནི ཨུདཀཱལ༹ྷཀསཏཱནཱིཏི ཝཱ, ཨེཏྟཀཱནི ཨུདཀཱལ༹ྷཀསཧསྶཱནཱིཏི ཝཱ, ཨེཏྟཀཱནི ཨུདཀཱལ༹ྷཀསཏསཧསྶཱནཱིཏི ཝཱཏི. ཨཐ ཁོ ཨསངྑྱེཡྻོ ཨཔྤམེཡྻོ མཧཱཨུདཀཀྑནྡྷོཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི, ཨེཝམེཝ བུདྡྷསྶ ན སུཀརཾ སཱིལཱདིགུཎསྶ པམཱཎཾ གཎེཏུཾ ཨེཏྟཀཾ སཱིལགུཎཾ, ཨེཏྟཀོ སམཱདྷིགུཎོ, ཨེཏྟཀཱ པཉྙཱགུཎཱཏིཨཱདིནཱཏི. ཨཐ ཁོ ཨསངྑྱེཡྻོ ཨཔྤམེཡྻོ མཧཱགུཎཀྑནྡྷོཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི. ཏེནཝུཏྟཾ ཨཔདཱནཔཱལི༹ཡཾ –

‘‘བུདྡྷོཔི བུདྡྷསྶ བྷཎེཡྻ ཝཎྞཾ,

ཀཔྤམྤི ཙེ ཨཉྙམབྷཱསམཱནོ;

ཁཱིཡེཐ ཀཔྤོ ཙིརདཱིགྷམནྟརེ,

ཝཎྞོ ན ཁཱིཡེཐ ཏཐཱགཏཱན’’ནྟི ཙ.

‘‘ཨསངྑྱེཡྻཱནི ནཱམཱནི, སགུཎེན མཧེསིནོ;

གུཎེན ནཱམམུདྡྷེཡྻཾ, ཨཔི ནཱམསཧསྶཏོ’’ཏི ཙ.

ཏེན བུདྡྷཾ ཨམིཏནྟི ཐོམེཏཱིཏི.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔཡོཛནཱ. དཡཱལཡཾ མཧཱཀརུཎཱཡ མེཏྟཱཡ ཨཱདྷཱརཾ. སབྦདྷི སབྦསྨིཾ ཨཏྟབྷཱཝེ, དུཀྐརཾ དུཀྑེན ཀརིཏབྦཾ པཉྩམཧཱཔརིཙྩཱགཱདིཀམྨཾ ཀརཾ ཀརོནྟཾ, བྷཝཎྞཝཱཏིཀྐམཾ ཏིབྷཝསངྑཱཏསམུདྡཏོ ཨཏིཀྐནྟཾ, ཨགྒཏཾ སབྦསཏྟཱནཾ སེཊྛབྷཱཝཾ, གཏཾ པཏྟཾ, ཏིལོཀནཱཐཾ ཀཱམརཱུཔ ཨརཱུཔསངྑཱཏསྶ ཏིལོཀསྶ པཊིསརཎཾ, སུསམཱཧིཏཾ སུནྡར སམཱདྷིཝནྟཾ, ཧིཏཾ སབྦསཏྟཱནཾ ལོཀིཡལོཀུཏྟརསངྑཱཏཾ ཨཏྠདྷཱརཎཾ, སམནྟཙཀྑུཾ པརིསམནྟཏོ སབྦཉེཡྻདྷམྨཾ པསྶནྟཾ སབྦཉྙུཏཉཱཎཝནྟཾ, ཨམིཏཾ ཨཔརིམེཡྻཾ སཱིལཱདིགུཎཝནྟཾ, ཏཾ བུདྡྷཾ ཨཧཾ པཎམཱམི ཝནྡཱམཱིཏི.

ཨཊྛམཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༩.

ཏཧིཾ ¶ ཏཧིཾ པཱརམིསཉྩཡཾ ཙཡཾ,

གཏཾ གཏཾ སབྦྷི སུཁཔྤདཾ པདཾ;

ནརཱནརཱནཾ སུཁསམྦྷཝཾ བྷཝཾ,

ནམཱནམཱནཾ ཛིནཔུངྒཝཾ གཝཾ.

༩. ཨེཝཾ ཨཊྛམགཱཐཱཡ བུདྡྷཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨིདཱནི པཱརམིསཉྩཡཾ ཙཡནྟྱཱདཱིཧི པཉྩཧི གུཎེཧི ཐོམིཏྭཱ ཝནྡིཏུཀཱམོ ཏཧིཾ ཏཧིཾ པཱརམིསཉྩཡཾཙཡནྟྱཱདིགཱཐམཱཧ. ཨཡཾ པན ཛཏཛར གཎེཧི ཡུཏྟཏྟཱ དྭཱདསཀྑརེཧི ལཀྑིཏཱ སབྦཔཱདཱདྱནྟཡམཀཱ ཝཾསཊྛགཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ. ཝུཏྟཉྷི ཝུཏྟོདཡེ ‘‘ཝདནྟི ཝཾསཊྛམིདཾ ཛཏཱ ཛརཱ’’ཏི. ཏསྶཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ.

ཏཏྠ ཏཧིཾ ཏཧིནྟི ཏསྨིཾ ཏསྨིཾ བྷཝེ ཨཏྟབྷཱཝེ ཝཱ, བུདྡྷཝརཾ པཎིདྷཱནཏོ པཊྛཱཡ ཏེསུ ཏེསུ བྷཝེསུ ཨཏྟབྷཱཝེསུ ཝཱཏི ཨཏྠོ. པཱརམིསཉྩཡནྟི དཱནཱདིཔཱ རམཱིནཾ སམཱུཧཾ. ཨེཏྠ ཙ པཱརམཱི ནཱམ དཱནསཱིལནེཀྑམྨཔཉྙཱ ཝཱིརིཡ ཁནྟིསཙྩཨདྷིཊྛཱནམེཏྟཱཨུཔེཀྑཱཝསེན དསཝིདྷཱ ཧོཏི. ཝུཏྟཉྩ བུདྡྷཝཾསེ –

‘‘དཱནཾ སཱིལཉྩ ནེཀྑམྨཾ, པཉྙཱ ཝཱིརིཡེན པཉྩམཾ;

ཁནྟིསཙྩམདྷིཊྛཱནཾ, མེཏྟུཔེཀྑཱཏི ཏེ དསཱ’’ཏི.

ཨཡཾ པན པཱརམཱིསདྡསྶ ཝཙནཏྠོ. དཱནསཱིལཱདིགུཎ ཝིསེསཡོགེན སཏྟུཏྟམཏཱཡ མཧཱབོདྷིསཏྟོ པརམོ. ཏསྶ ཨཡཾ བྷཱཝོ ཀམྨནྟི ཝཱ པཱརམཱི, དཱནཱདི ཀྲིཡཱཝ ལབྦྷཏི. སནྟཀབྷཱཝཀམྨཏདྡྷིཏེ ཎཔཙྩཡོ. ཨིཏྠིལིངྒཛོཏཀ ཨཱིཔཙྩཡོ ཙ. ཨཐ ཝཱ དཱནཱདཱིནི པཱུརེཏཱིཏི པརམོ. དཱནཱདིགུཎཱནཾ པཱུརཀོ པཱལཀོ ཙ བོདྷིསཏྟོ. པཱུརདྷཱཏུ ཨམཔཙྩཡོ. པརེ སཏྟེ མཝཏི ཨཏྟནི བནྡྷཏི གུཎཝིསེསཡོགེནཱཏི ཝཱ པརམོ, བོདྷིསཏྟོ. པརསདྡཱུཔཔད མུདྷཱཏུ བནྡྷནེ ཀྭི. པརཾ ཨཏིརེཀཾ མཛྫཏི ཀིལེསམལཏོཏི ཝཱ པརམོ. པརསདྡཱུཔ པད ¶ མཛྫདྷཱཏུ སཾསུདྡྷིཡཾ ཀྭི. པརསདྡོ ཨཏིརེཀཏྠོ. པརཾ སེཊྛཾ ནིབྦཱནཾ ཝིསེསེན མཡཏི གཙྪཏཱིཏི ཝཱ པརམོ. པརསདྡཱུཔཔད མཡདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཀྭི. དྷཱཏྭནྟལོཔོ. པར སདྡོ སེཊྛཏྠོ. པརཾ ལོཀཾ པམཱཎབྷཱུཏེན ཉཱཎ ཝིསེསེན ཨིདྷལོཀམིཝ མུནཱཏི པརིཙྪིནྡཏཱིཏི ཝཱ པརམོ. པརསདྡཱུཔ པད མུནདྷཱཏུ པརིཙྪིནྡནེ ཀྭི. པརཾ ཨཏི ཝིཡ སཱིལཱདིགུཎགཎཾ ཨཏྟནོ སནྟཱནེ མིནོཏི པཀྑིཔཏཱིཏི ཝཱ པརམོ. པརསདྡཱུཔཔད མིདྷཱཏུ པཀྑིཔནེ ཀྭི. པརསདྡོ ཨཏིརེཀཝཱཙཀོ. པརཾ ཨཏྟབྷཱུཏདྷམྨཀཱཡཏོ ཨཉྙཾ པཊིཔཀྑཾ ཝཱ ཏདནཏྠཀརཾ ཀིལེསཙོརགཎཾ མིནཱཏི ཧིཾསཏཱིཏི ཝཱ པརམོ, མཧཱབོདྷིསཏྟོ. པརསདྡཱུཔཔད མིདྷཱཏུ ཧིཾསཱཡཾ ཀྭི. པརསདྡོ ཨཉྙཝཱཙཀོ, པཊིཔཀྑཝཱཙཀོ ཝཱ. པརམསྶ ཨཡནྟིཨཱདིནཱ ཝུཏྟནཡེན པཱརམཱིཏི. ཨཔི ཙ པཱརེ ནིབྦཱནེ མཛྫཏི སུཛ྄ཛྷཏཱིཏི པཱརམཱི, མཧཱབོདྷི སཏྟོ. སུདྡྷཀཏྟུསཱདྷནོཡཾ. པཱརསདྡཱུཔཔད མཛདྷཱཏུ སཾསུདྡྷིཡཾ ཀྭི. ཨཱི ཙ. པཱརེ ནིབྦཱནེ སཏྟེ མཛྫཏི སོདྷེཏཱིཏི ཝཱ པཱརམཱི, ཧེཏུཀཏྟུསཱདྷནོཡཾ.

པཱརེནིབྦཱནེ སཏྟེ མཝཏི བནྡྷཏི ཡོཛེཏཱིཏི ཝཱ པཱརམཱི. པཱརཾ ནིབྦཱནཾ མཡཏི གཙྪཏི སཏྟེ ཙ མཱཡེཏི གམེཏི ཝཱ པཱརམཱི. པཱརཾ ནིབྦཱནཾ ཡཱཐཱཝཏོ མུནཱཏི པརིཙྪིནྡཏཱིཏི ཝཱ པཱརམཱི. པཱརེ ནིབྦཱནེ སཏྟེ མིནོཏི པཀྑིཔཏཱིཏི ཝཱ པཱརམཱི. མིདྷཱཏུ པཀྑིཔནེ ཨཱི. པཱརེ ནིབྦཱནེ སཏྟཱནཾ མིནཱཏི ཧིཾསཏཱིཏི ཝཱ པཱརམཱི, མཧཱབོདྷིསཏྟོ. ཏསྶ ཨཡཾ བྷཱཝོ ཀམྨནྟི དཱནཱདིཀྲིཡཱ པཱརམཱིཏི. ཨིམིནཱ ཝུཏྟནཡེན པཱརམཱིསདྡསྶ ཝཙནཏྠོ ཝེདིཏབྦོ. ཀིཉྩཱཔི པན པཱརམཱིསདྡསྶ ནིབྦཙནཾ སངྑེཔེན ཝུཏྟཾ. སོཏཱུནཾ པན ནིརུཏྟིནཡཀོསལླཏྠཾ ཝིཏྠཱརེན ཝུཏྟནྟི དཊྛབྦཾ.

སཱ པན དསཔཱརམཱི, དསཨུཔཔཱརམཱི, དསཔརམཏྠཔཱརམཱི ཙཱཏི ཏིཝིདྷཱ ཧོཏི. ཏཏྠ སཝིཉྙཱཎཱཝིཉྙཱཎཀཾ དྷནཾ པརིཙྩཱགཾ ཀཏྭཱ ¶ པཱུརིཏཱ བོདྷིསམྦྷཱརཱ དསཔཱརམིཡོ ནཱམ. ཧཏྠ པཱད ཀཎྞ ནཱསཱདིཨངྒཔཙྩངྒཔརིཙྩཱགཾ ཀཏྭཱ པཱུརིཏཱ བོདྷིསམྦྷཱརཱ དསཨུཔཔཱརམིཡོ ནཱམ. ཛཱིཝིཏིནྡྲིཡཔརིཙྩཱགཾ ཀཏྭཱ པཱུརིཏཱ བོདྷིསམྦྷཱརཱ དས པརམཏྠཔཱརམིཡོ ནཱམཱཏི. དཱནཱདིཔཱརམཱིནཾ པན ཨཏྠོ ཙརིཡཔིཊཀཨཊྛཀཐཱདཱིསུ གཧེཏབྦོ. ཨཝཡཝཾ སངྒཧཝསེན ཙཡཏི གཙྪཏི པཝཏྟཏཱིཏི སཉྩཡོ, སཾཔུབྦ ཙིདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཎ. སཉྩིནོཏི ཨཝཡཝནྟི ཝཱ སཉྩཡོ, སམཱུཧོ. པཱརམཱིནཾ སཉྩཡོ སམཱུཧོཏི པཱརམིསཉྩཡོ, ཏཾ པཱརམིསཉྩཡཾ. ཏཾ པན ཙཡནྟི ཨེཏསྶ ཀམྨཾ. ཙཡནྟི ཨུཔཙིཏཾ, པརིསམྦྷཱུཏནྟི ཨཏྠོ. ཙཡཏི ཨུཔཙིནཱཏཱིཏི ཙཡོ, ཙིཡིཏྠ ཨུཔཙིཡིཏྠཱཏི ཝཱ ཙཡོ, བུདྡྷོ. ཙིདྷཱཏུ ཨུཔཙཡེ ཎ. ཏཾ ཙཡཾ. སབྦྷིགཏནྟི སམྦནྡྷོ.

ཏཏྠ སབྦྷཱིཏི སནྟེཧི སཔྤུརིསེཧི. རཱགཱདིཀིལེསེ སམེནྟི ཨུཔསམེནྟཱིཏི སནྟཱ, སཔྤུརིསཱ. སམུདྷཱཏུ ཨུཔསམེཏ, ཨནྟཔཙྩཡོ ཝཱ. སནྟེཧཱིཏི ཝཏྟབྦེ སྨཱཧིསྨིཾནཾ མྷཱ བྷིམྷིཝཱཏི སུཏྟེན ཧིཝིབྷཏྟིཡཱ བྷིཀཱརཾ སནྟསདྡསྶ སོ བྷེ བོ ཙནྟེཏི སུཏྟེན བྷཀཱརེ པརེ སནྟསདྡསྶ སཀཱརཾ ཀཏྭཱ ཨནྟེ ཙ བཀཱརཱགམཾ ཀཏྭཱ སབྦྷཱིཏི ཝུཏྟཾ. ཏེཧི སབྦྷི. ཏཾ པན གཏནྟི ཨེཏསྶ ཨཝུཏྟཀཏྟཱ. གཏནྟི ཨུཔགམིཏབྦཾ. ཏཉྷི དེཝམནུསྶེཧི གམིཡཏི ཨུཔགམིཡཏི ཨུཔསངྐམིཡཏཱིཏི གཏོཏི ཝུཙྩཏི. ཏཾ བུདྡྷཾ ཨཏྠཀཱམེཧི སཔྤུརིསེཧི དེཝམནུསྶེཧི སཱིལཱདིཨནནྟགུཎིཀཏྟཱ སརཎནྟི ཨབྷིམཱནཱ པཡིརུཔཱསིཏབྦོཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཏཾ གཏཾ. སུཁཔྤདཾ པདཾ གཏནྟི སམྦནྡྷོ. ཏཏྠ སུཁཔྤདནྟི ཨཙྩནྟསུཁསྶ པཏིཊྛཱནབྷཱུཏཾ. སུཁནཾ སུཁཾ, ཏསྶ པཛྫཏི ཏིཊྛཏི ཨེཏྠཱཏི སུཁཔྤདཾ, ནིབྦཱནཾ. པདནྟི ནིབྦཱནཾ. ཏཉྷི བུདྡྷཱདཱིཧི ཨརིཡེཧི པཛྫིཡཏི གམིཡཏཱིཏི པདནྟི ཝུཙྩཏི. གཏནྟི ཨགམིནྟི གཏོ, བུདྡྷོ. དུཀྑཱདིཨསམྨིསྶསྶ ཨེཀནྟསུཁསྶ པཏིཊྛཱནབྷཱུཏཾ ནིབྦཱནཾ ཨཱརམྨཎཀརཎཝསེན ཨཔཱཔུཎིནྟི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཏཾ གཏཾ.

ནརཱནརཱནནྟི ¶ ནརཨནརཱནནྟི པདཙྪེདོ. མནུསྶདེཝཱནནྟི ཨཏྠོ. པབྦཛྫཱདིསེཊྛབྷཱཝཾ ནརཏི ནེཏཱིཏི ནརོ, ནརཱིཡཏི སཀེན ཀམྨེན ནིཡཏཱིཏི ཝཱ ནརོ, མནུསྶོ, སཏྟོ ཝཱ. ནརདྷཱཏུ ནཡནེ ཨ. ན ནརོ ཨནརོ, དེཝོ. ནརོ ཙ ཨནརོ ཙ ནརཱནརོ, ཏེསཾ ནརཱནརཱནཾ. ཏཾ པན སུཁསམྦྷཝནྟི པདེ སམྦནྡྷོ.

སུཁསམྦྷཝནྟི ལོཀིཡལོཀུཏྟརསུཁསྶ ཀཱརཎཾ. ཏིཝིདྷསུཁསྶ ལབྷནཀཱརཎབྷཱུཏཾ པུཉྙཾ ཝཱ. སུཁཡཏཱིཏི སུཁཾ. ཏིཝིདྷསུཁཾ. ཡསྶ ཨུཔྤཛྫཏི, ཏཾ སུཁིཏཾ ཀརོཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཨཐ ཝཱ སུཊྛུ དུཀྑཾ ཁནཏཱིཏི སུཁཾ. སུཔུབྦཁནུདྷཱཏུ ཨཝདྷཱརཎེ ཨ. སམྦྷཝཏི སུཁསངྑཱཏཾ ཕལཾ ཨནེན པུཉྙེནཱཏི སམྦྷཝཾ, པུཉྙཀརཎཾ. སཾཔུབྦབྷཱུདྷཱཏུ སཏྟཱཡཾཎ. སུཁསྶ སམྦྷཝཾ སུཁསམྦྷཝཾ, ཏཾ པན བྷཝནྟིཔདེ ཀམྨཾ. བྷཝནྟི ནིབྦཏྟེནྟཾ. ཏཾ སུཁསམྦྷཝཾ བྷཱཝེཏི ནིབྦཏྟེཏཱིཏི བྷཝོ, བུདྡྷོ. ཏཾ བྷཝཾ. སོ ཧི མཧཱཀརུཎཱཔུབྦངྒམཱཡ དྷམྨདེསནཱཡ དེཝམནུསྶཱནཾ ལོཀིཡལོཀུཏྟརསུཁསྶ ལབྷནཀཱརཎབྷཱུཏཾ དཱནསཱིལབྷཱཝནཱསངྑཱཏཾ པུཉྙཾ ཀཱརེཏི, ཏསྨཱ བྷགཝཏོ ནརཱནརཱནཾ སུཁསམྦྷཝཾ བྷཝནྟི ཐོམེཏཱིཏི དཊྛབྦཾ.

ནམཱནམཱནནྟི པདསྶ ནམེ ཨནམཱནནྟི པདཙྪེདོ. ནམེཏི ཨཧཾ ནམཱམཱིཏི ཨཏྠོ. ཨེཏྠ ཙ མིཝིབྷཏྟིཡཱ ཨེཀཱརཱདེསོཏི ཝེདིཏབྦོ. ཨནམཱནནྟི ཨནམེནྟཱནཾ ཨཝནྡནྟཱནཾ ཨནཱདརཱནནྟི ཨཏྠོ. ཏཾ པན གཝནྟིཨེཏསྶ ཝིསེསནཾ. གཝནྟི གོཎསདིསཱནཾ བཱལཱནཾ. གཝནྟི ཧི ཚཊྛཱིབཧུཝཙནནྟནཱམཔདཾ. ཏཏོ ནམཾ པཏིམྷཱལུཏྟེ ཙ སམཱསེཏི སུཏྟེ སམབྷིནིཝིཊྛེན ཙགྒཧཎེན ནཾཝཙནསྶ ཨཾ ཨཱདེསཉྩ གོཨིཙྩེཏསྶ ཨོཀཱརསྶ ཨཝཱདེསཾ ཀཏྭཱ རཱུཔསིདྡྷི ཝེདིཏབྦཱ. གཙྪནྟཱིཏི གཱཝོ, གོཎཱ. གཱཝོ ཝིཡཱཏི གཱཝོ, ཏེསཾ གཝཾ བཱལཱནཾ. ཏཾ པན ཛིནཔུངྒཝནྟིཔདེ ཚཊྛཱིཀམྨཾ. ཛིནཔུངྒཝནྟི ཛཡནྟཔུརིསུཏྟམཾ བུདྡྷཾ ནམེ ནམཱམཱིཏི སམྦནྡྷོ. ཨེཏྠ ཙ པུངྒཝ སདྡོ ¶ ཀམྨདྷཱརཡསམཱསེ སེཊྛཏྠཝཱཙཀོ. མུནིཔུངྒཝོཏིཨཱདཱིསུ ཝིཡ. ཝུཏྟཉྩ ཨམརཀོསེ –

‘‘ཨུཏྟརསྨིཾ པདེ བྱགྒྷ, པུངྒཝོསབྷཀུཉྫརཱ;

སཱིཧསདྡཱུལནཱགཱདྱཱ, པུམེ སེཊྛཏྠགོཙརཱ’’ཏི.

ཏསྶཏྠོ. ཀམྨདྷཱརཡསམཱསེ ཨུཏྟརཔདེ ཝཏྟམཱནཱ བྱགྒྷཔུངྒཝོསབྷཀུཉྫརཱ བྱགྒྷཔུངྒཝཨུསབྷཀུཉྫརསདྡཱ ཙ སཱིཧ སདྡཱུལནཱགཱདྱཱ སཱིཧ སདྡཱུལ ནཱགཱསདྡཱ ཙ པུམེ སེཊྛཏྠ ཝཱཙཀཱཏི. ཨཡཾ པནེཏྠ ཝཙནཏྠོ. གོ ཝིཡ བུདྡྷགུཎེ ཨཛཱནནྟེ ཨནམནྟེ ཨཉྙདིཊྛིཀེ བཱལེ ཛིནཱཏི ཨཛིནཱིཏི ཝཱ ཛིནོ. པཀཊྛབྷཱཝཾ པདྷཱནབྷཱཝཾ ཝཱ ཨུདྡྷཾ གཙྪཏཱིཏི པུངྒཝོ. པཨུཔུབྦ གམུདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཨཝཔཙྩཡོ. ནིགྒཧིཏཱ གམོ. ཏསྶ ཀཝགྒནྟཾ དྷཱཏྭནྟལོཔཉྩ ཡདཱདིནཱ ཀཏྭཱ རཱུཔསིདྡྷི ཝེདིཏབྦཱ. ཛིནོ ཙ སོ པུངྒཝོ ཙཱཏི ཛིནཔུངྒཝོ, བུདྡྷོ. སོ པན གུནྣཾ ཝིཡ བུདྡྷཱནཾ སཱིལཱདིཀེ ཨཔྤམེཡྻགུཎེ ཨཛཱནནྟཱནཾ ཨནམནྟཱནཾ ཨགཱརཝནྟཱནཾ ཨཝནྡནྟཱནཾ ཨཉྙ དིཊྛིགཏིཀཱནཾ བཱལཱནཾ ཨསཏྠེན པཱརམཱིཔུཉྙཏེཛེན ཨཛིནཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཏཾ ཛིནཔུངྒཝནྟི.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔཡོཛནཱ. ཏཧིཾ ཏཧིཾ ཏསྨིཾ ཏསྨིཾ བྷཝེ, ཨཏྟབྷཱཝེ ཝཱ, པཱརམིསཉྩཡཾ དཱནཱདིཔཱརམཱིནཾ སམཱུཧཾ, ཙཡཾ ཨུཔཙིཏཾ པརིསམྦྷཱུཏཾ, སབྦྷི སནྟེཧི སཔྤུརིསེཧི, གཏཾ ཨུཔགམིཏབྦཾ པཡིརུཔཱསིཏབྦཾ, སུཁཔྤདཾ ཨཙྩནྟསུཁསྶ པཏིཊྛཱན བྷཱུཏཾ, པདཾ ནིབྦཱནཾ གཏཾ པཏྟཾ ཨགམིཾ, ནརཱནརཱནཾ མནུསྶདེཝཱནཾ, སུཁསམྦྷཝཾ ལོཀིཡལོཀུཏྟརསུཁསྶ ཀཱརཎཾ ཏིཝིདྷ སུཁསྶ ལབྷནཀཱརཎབྷཱུཏཾ པུཉྙཾ ཝཱ བྷཝཾ ནིབྦཏྟེནྟཾ, ཨནམཱནཾ ཨནམནྟཱནཾ ཨནཱདརཱནཾ ཨཝནྡནྟཱནཾ ཝཱ, གཝཾ གོཎསདིསཱནཾ བཱལཱནཾ ཛིནཔུངྒཝཾ ཛཡནྟཔུརིསུཏྟམཾ བུདྡྷཾ ཨཧཾ ནམེ ནམཱམཱིཏི.

ནཝམཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༠.

མགྒངྒནཱཝཾ ¶ མུནིདཀྑནཱཝིཀོ,

ཨཱིཧཱཕིཡཾ ཉཱཎཀརེན གཱཧཀོ;

ཨཱརུཡ྄ཧ ཡོ ཏཱཡ བཧཱུ བྷཝཎྞཝཱ,

ཏཱརེསི ཏཾ བུདྡྷམགྷཔྤཧཾ ནམེ.

༡༠. ཨེཝཾ ནཝམགཱཐཱཡ བུདྡྷཾ ནཏྭཱ ཨིདཱནི བཧཱུ སཏྟེ ཏིབྷཝསངྑཱཏཱ སཾསཱརསམུདྡཏོ ཏཱརེནྟེན གུཎེན ཙ སཏྟཱནཾ དུཀྑཔྤཧཱནེན གུཎེན ཙ ཐོམིཏྭཱ བུདྡྷཾ ཝནྡིཏུ ཀཱམོ མགྒངྒནཱཝནྟྱཱདིགཱཐམཱཧ. ཨཡཾ པན ཏཏ ཛར གཎེཧི རཙིཏཏྟཱ དྭཱདསཀྑརེཧི ཡུཏྟཱ ཨིནྡཝཾས གཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ. ཝུཏྟཉྷི ཝུཏྟོདཡེ ‘‘སཱཡིནྡཝཾསཱ ཁལུ ཡཏྠ ཏཱ ཛརཱ’’ཏི.

ཏསྶཏྠོ. ཡཏྠ ཡསྶཾ གཱཐཱཡཾ ཏཱ ཏགཎདྭཡཉྩ ཛརཱ ཛགཎ རགཎཱ ཙ ཙེ སིཡུཾ, སཱ གཱཐཱ ཁལུ ཨེཀནྟཾ ཨིནྡཝཾསགཱཐཱ ནཱམཱཏི.

ཏཏྠ ཡོ མུནིདཀྑནཱཝིཀོཏི སམྦནྡྷོ. ཡོ བུདྡྷ སངྑཱཏོ ཚེཀོ ནཱཝཱཛེཊྛཀོཏི ཨཏྠོ. ཏཏྠ མུནཱིཏི ཨུབྷོ ལོཀེ མུནཱཏི ཛཱནཱཏཱིཏི མུནི, བྷགཝཱ. མུནདྷཱཏུ ཉཱཎེ ཨི. ཨཐ ཝཱ མོནཾ ཝུཙྩཏི སབྦཉྙུཏཉཱཎཾ, ཏཾ ཨསྶ ཨཏྠཱིཏི མུནི, བྷགཝཱ. ཨསྶཐྱཏྠེ ཨིཔཙྩཡོ. ཝུཏྟཉྷི ཨེཀནིཔཱཏེ ཝཎྞཔཐཛཱཏཀཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘མུནཱིཏི མོནཾ ཝུཙྩཏི ཉཱཎཾ. ཀཱཡ མོནེཡྻཱདཱིསུ ཝཱ ཨཉྙཏརེན སམནྣཱགཏཏྟཱ པུགྒལོ མུནཱིཏི ཝུཙྩཏི. སོ པནེས ཨགཱརིཡམུནི, ཨནགཱརིཡམུནི, སེཀྑམུནི, ཨསེཀྑམུནི, པཙྩེཀམུནི, མུནིམུནཱིཏི ཨནེཀཝིདྷོ. ཏཏྠ ཨགཱརིཡམུནཱིཏི གིཧི ཨཱགཏཕལོ ཝིཉྙཱཏསཱསནོ. ཨནགཱརིཡམུནཱིཏི ཏཐཱརཱུཔོཝ པབྦཛིཏོ. སེཀྑམུནཱིཏི སཏྟསེཀྑཱ. ཨསེཀྑམུནཱིཏི ཁཱིཎཱསཝོ. པཙྩེཀམུནཱིཏི པཙྩེཀསམྦུདྡྷོ. མུནིམུནཱིཏི སམྨཱསམྦུདྡྷོ’’ཏི. ཨིདྷ པན མུནིམུནི ཨདྷིཔྤེཏོ.

དཀྑོཏི ¶ ཚེཀོ. སམུདྡཏརཎེ དཀྑཏི ཀུསལཏྟཾ གཙྪཏཱིཏི དཀྑོ, ནཱཝིཀོ. དཀྑདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཨ. ཨཐ ཝཱ དཀྑཏི ཀུསལཀམྨེ ཨཉྙསྨིཉྩ ཀིཙྩཱཀིཙྩེ ཨདནྡྷཏཱཡ སཱིགྷཾ གཙྪཏཱིཏི དཀྑོ, ཡོཀོཙི ཀུསལོ པུགྒལོ. དཀྑདྷཱཏུ སཱིགྷཏྠེ ཨ. དཀྑོ ཝིཡཱཏི དཀྑོ, བུདྡྷོ. ནཱིཏཏྠེན པན བུདྡྷོ སཏྟཱནཾ སཾསཱརསམུདྡཏོ ཨུདྡྷཱརཎསྶ ཀཱརཎཾ དཀྑཏི པརིཙྪིནྡཏི ཉཱཎེནཱཏི དཀྑོཏི ཝུཙྩཏི. ནཱཝིཀོཏི སམུདྡཏཱིརཾ ནཱཝཱཡ ཏརཏཱིཏི ནཱཝིཀོ, ནཱཝཱཛེཊྛཀོ. ཏརཏིཏདྡྷིཏེ ཎིཀོ. ནཱཝིཀོ ཝིཡཱཏི ནཱཝིཀོ, བུདྡྷོ. ནཱིཏཏྠེན པན བུདྡྷོ ནིབྦཱནཾ པཱརཾ ཨཊྛམགྒངྒནཱཝཱཡ ཏརཏཱིཏི ནཱཝིཀོཏི ཝུཙྩཏི. དཀྑོ ནཱཝིཀོ དཀྑནཱཝིཀོ, མུནི ཙ སོ དཀྑནཱཝིཀོཙཱཏི མུནིདཀྑནཱཝིཀོ, ཀམྨདྷཱརཡསམཱསོཡཾ. ཨཐ ཝཱ དཀྑནཱཝིཀོ ཝིཡ དཀྑོ མུནཱིཏི མུནིདཀྑནཱཝིཀོ, བུདྡྷོ. ཨུཔམཱཀམྨདྷཱརཡསམཱསོཡཾ. ཡཐཱ ཧི སམུདྡཏརཎེ ཚེཀོ ནཱཝིཀོ མནུསྶེ སམུདྡཔཱརཾ ནེཏི, ཨེཝཾ བུདྡྷོ ཝེནེཡྻསཏྟེ ནིབྦཱནཔཱརཾ ནེཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

མགྒངྒནཱཝཾ ཨཱརུཡ྄ཧཱཏི སམྦནྡྷོ. མགྒངྒནཱཝནྟི ཨཊྛམགྒངྒ སངྑཱཏཾ ནཱཝཾ. ཨཱརུཡ྄ཧཱཏི ཨཱརོཧིཏྭཱཏི ཨཏྠོ. ཀིལེསེ མཱརེནྟོ ཨཱརམྨཎཀརཎཝསེན ནིབྦཱནཾ གཙྪཏཱིཏི མགྒོ. མཱརསདྡཱུཔཔད གམུདྷཱཏུ ཀྭི. མཱརེནྟ གོཏི ཝཏྟབྦེ ནིརུཏྟིནཡེན མགྒོཏི ཝུཏྟཾ. ཨཐ ཝཱ ནིབྦཱནཾ མགྒཏི གཝེསཏཱིཏི མགྒོ. མགྒདྷཱཏུ གཝེསནེ ཨ. ནིབྦཱནཏྠིཀེཧི མགྒིཡཏི གཝེསིཡཏཱིཏི ཝཱ མགྒོ. ཨེཀནྟཏོ ཛཱཏི ཛརཱབྱཱདྷིམརཎདུཀྑཱདཱིཧི པཱིལི༹ཏེཧི སཏྟེཧི དུཀྑཀྑཡཾ ནིབྦཱནཾ པཱཔུཎཏྠཱཡ མགྒིཏབྦོ གཝེསིཏབྦོཏི མགྒོ, ཙཏུམགྒོ. ཝུཏྟཉྷི ‘‘མགྒོཏི ཀེནཊྛེན ནིབྦཱནཾ མགྒནཊྛེན ནིབྦཱནཏྠིཀེཧི མགྒནཱིཡཊྛེན ཙཱ’’ཏི. ཨངྒཏི གཙྪཏི ཕལནིབྦཱནཾ ཨེཏེནཱཏི ཨངྒཾ. ཨགིདྷཱཏུ གམནེ ཨ. མགྒསྶ ཨངྒཾ ཀཱརཎནྟི མགྒངྒཾ, སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟ སམྨཱཨཱཛཱིཝ སམྨཱཝཱཡཱམ ¶ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷིཝསེན ཨཊྛམགྒངྒཾ ལབྦྷཏི. ནུཡཏི ཐཝཱིཡཏཱིཏི ནཱཝཱ. ནུདྷཱཏུ ཐཝིཡཾ ཨཝོ. ཨཐ ཝཱ ཨོརཏོ པཱརཾ ནེཏཱིཏི ནཱཝཱ, བྷཱརཾ ནཡནྟི ཨེཏཱཡཱཏི ཝཱ ནཱཝཱ. ནིདྷཱཏུ ནཡནེ ཨཝོ. མགྒངྒསངྑཱཏཱ ནཱཝཱ མགྒངྒནཱཝཱ. ཨཐ ཝཱ ནཱཝཱ ཝིཡ མགྒངྒནྟི མགྒངྒ ནཱཝཱ. ཡཐཱ ཧི ནཱཝཱ ཨཏྟནི ཨཱརུལ༹ྷེ མནུསྶེ སམུདྡ ནདཱིཔཱརཾ ནེཏི, ཨེཝཾ ཨཊྛམགྒངྒདྷམྨཱ ཨཏྟཱནཾ པཊིཔཛྫནྟེ ནིབྦཱན པཱརཾ ནེནྟཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཏཾ མགྒངྒནཱཝཾ.

ཨཱིཧཱཕིཡནྟི ཝཱིརིཡསངྑཱཏཾ དབྦིསཱརཀཾ. ཝུཏྟཉྷི སུཏྟནི པཱཏཨཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘ཕིཡེནཱཏི དབྦིསཱརཀེནཱ’’ཏི. ཨཱིཧཏི ཨཱརབྦྷཏཱིཏི ཨཱིཧཱ. ཨཱིཧཏི ཝཱཡམཏི ཙེཏཡཏི ཨེཏེནཱཏི ཝཱ ཨཱིཧཱ, ཝཱིརིཡཾ. སདྡནཱིཏིཡཾ པན ‘‘ཨཱིཧ ཙེཏཱཡ’’ནྟི ཝུཏྟཾ. ཕཱཏི ཝཌྜྷེཏི ཨུདཀཾ ཨེཏེནཱཏི ཕིཡཾ. ཕཱདྷཱཏུ ཝཌྜྷིཡཾ ཨིཡོ. ཕཱཏི གྷཊྚེཏི ཨུདཀནྟི ཝཱ ཕིཡཾ. ཨཐ ཝཱ ཕཱཡཏི གཙྪཏི ནཱཝཾ ཨེཏེནཱཏི ཕིཡཾ. དབྦིསཱརཀཾ. ཕཱཡི དྷཱཏུ གཏིཡཾ ཨ. ཨཱཀཱརསྶ ཨི. ཨཱིཧཱསངྑཱཏཾ ཕིཡནྟི ཨཱིཧཱཕིཡཾ. ཕིཡཾ ཝིཡ ཨཱིཧཱཏི ཨཱིཧཱཕིཡཾ. ཡཐཱ ཧི ཕིཡེན ནཱཝཱ ཨིཙྪིཏཊྛཱནཾ གཙྪཏི, ཨེཝཾ ཨཱིཧཱསངྑཱཏེན ཝཱིརིཡེན ཏཾ ཏཾ ཀིཙྩཾ སཱདྷེཏི, ཨིཙྪིཏཾ ནིབྦཱནཊྛཱནཾ གཙྪཏཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཏཾ པན གཱཧཀོཏི པདེ ཀམྨཾ. ཉཱཎཀརེནཱཏི སབྦཉྙུཏཉཱཎསངྑཱཏེན ཧཏྠེན. སབྦཾ ཉེཡྻདྷམྨཾ ཛཱནཱཏཱིཏི ཉཱཎཾ, སབྦཉྙུཏཉཱཎཾ. ཏཾ ཏཾ ཀམྨཾ ཀརོཏཱིཏི ཀརོ, ཧཏྠོ. ཉཱཎསངྑཱཏོ ཀརོ ཉཱཎ ཀརོ, ཀརཾ ཝིཡ ཉཱཎནྟི ཝཱ ཉཱཎཀརོ, ཏེན ཉཱཎཀརེན. གཱཧཀོཏི དལ༹ྷགཎྷམཱནོ ཧུཏྭཱ. ཏཱཡཱཏི ཨཊྛམགྒངྒ སངྑཱཏཱཡ ཏཱཡ ནཱཝཱཡ, བཧཱུཏི ཨནེཀེ ཝེནེཡྻསཏྟེ. བྷཝཎྞཝཱཏི ཏིབྷཝསངྑཱཏཱ སཾསཱརཝཊྚསངྑཱཏཱ ཝཱ མཧཱསམུདྡཏོ. ཏསྶ པན ཝཙནཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ.

ཏཱརེསཱིཏི ཨོཏིཎྞེསི, ཨཏིཀྐམེསཱིཏི ཨཏྠོ. བུདྡྷནྟི པཊིཝིདྡྷཙཏུསཙྩདྷམྨཾ. ཨགྷཔྤཧནྟི སཏྟཱནཾ དུཀྑཔྤཛ ཧནྟཾ ¶ . དུཀྑཝིདྡྷཾསེནྟནྟི ཨཏྠོ. ཨཐ ཝཱ ཨགྷཔྤཧནྟི སཏྟཱནཾ ཀིལེསཔྤཛཧནྟཾ. ཀིལེསཝིདྡྷཾསེནྟནྟི ཨཏྠོ. ཨེཏྠ ཧི ཨགྷསདྡོ དུཀྑེ ཀིལེསེ ཙ ཝཏྟཏི. ཏཏྠ ཧི དུཀྑཾ ཨགྷཡཏི དུཀྑཡཏཱིཏི ཨགྷནྟི ཙ, ཨགྷཡཏི དུཀྑཱཀཱརེན པཝཏྟཏཱིཏི ཝཱ ཨགྷནྟི ཙ ཝུཙྩཏི. ཀིལེསོ པན ཨགྷཡནྟི པཱཔཾ ཀརོནྟི སཏྟཱ ཨེཏེནཱཏི ཨགྷོཏི ཝུཙྩཏི. ཨགྷདྷཱཏུ པཱཔཀརཎེ ཨ. ཨགྷཾ པཛཧཏི ཝིདྡྷཾསེཏཱིཏི ཨགྷཔྤཧོ, བུདྡྷོ. ཨགྷསདྡཱུཔཔདཔཔུབྦཧཱདྷཱཏུ ཙཱགེ. བུདྡྷོ ཝེནེཡྻསཏྟཱནཾ དུཀྑཉྩ ཀིལེསཉྩ དྷམྨདེསནཱཡ ཨཔནེཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཨེཏྠ ཙ པཋམཝིཀཔྤེ དུཀྑསྶ ཨཔྤཧཱཏབྦདྷམྨཏྟཱ མགྒེན ཨཔྤཧཱཏབྦམྤི ཕལཱུཔཙཱརེན དུཀྑཔྤཛཧནྟནྟི ཝུཏྟཾ. ཏནྟི མུནིདཀྑནཱཝིཀཾ ཨཧཾ ནམེ ནམཱམཱིཏི སམྦནྡྷོཏི.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔཡོཛནཱ. ཡོ མུནིདཀྑནཱཝིཀོ ཡོ བུདྡྷསངྑཱཏོ ཚེཀོ ནཱཝཱཛེཊྛཀོ, མགྒངྒནཱཝཾ ཨཊྛམགྒངྒསངྑཱཏཾ ནཱཝཾ ཨཱརུཡ྄ཧ ཨཱརོཧིཏྭཱ ཨཱིཧཱཕིཡཾ ཝཱིརིཡསངྑཱཏཾ དབྦིསཱརཀཾ, ཉཱཎཀརེན སབྦཉྙུཏཉཱཎསངྑཱཏེན ཧཏྠེན, གཱཧཀོ དལ༹ྷཾ གཎྷམཱནོ ཧུཏྭཱ ཏཱཡ ཨཊྛམགྒངྒནཱཝཱཡ, བཧཱུ ཨནེཀེ ཝེནེཡྻསཏྟེ བྷཝཎྞཝཱ ཏིབྷཝསངྑཱཏམཧཱསམུདྡཏོ, ཏཱརེསི ཨོཏཱརེསི, བུདྡྷཾ པཊིཝིདྡྷཙཏུསཙྩདྷམྨཾ ཨགྷཔྤཧཾ སཏྟཱནཾ དུཀྑཝིདྡྷཾསེནྟཾ ཀིལེས ཝིདྡྷཾསེནྟཾ ཝཱ ཏཾ མུནིདཀྑནཱཝིཀཾ ཨཧཾ ནམེ ནམཱམཱིཏི.

དསམཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༡.

སམཏིཾསཏིཔཱརམིསམྦྷརཎཾ,

ཝརབོདྷིདུམེ ཙཏུསཙྩདསཾ;

ཝརམིདྡྷིགཏཾ ནརདེཝཧིཏཾ,

ཏིབྷཝཱུཔསམཾ པཎམཱམི ཛིནཾ.

༡༡. ཨེཝཾ ¶ དསམགཱཐཱཡ བུདྡྷཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨིདཱནི སམཏིཾ སཏིཔཱརམིསམྦྷརཎཱདཱིཧི པཉྩཧི གུཎེཧི ཐོམིཏྭཱ ཛིནཾ ཝནྡིཏུཀཱམོ སམཏིཾསཏིཔཱརམིསམྦྷརཎནྟྱཱདིགཱཐམཱཧ. ཨཡཾ པན ཙཏཱུཧི སགཎེཧི རཙིཏཏྟཱ དྭཱདསཀྑརེཧི ཡུཏྟཱ ཏོཊཀགཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ. ཝུཏྟཉྷི ཝུཏྟོདཡེ ‘‘ཨིཧ ཏོཊཀ མམྦུདྷིསེཧི མིཏ’’ནྟི. ཏསྶཏྠོ. ཡསྶཾ པཊིཔཱདཾ ཨམྦུདྷིསེཧི ཙཏཱུཧི སགཎེཧི མིཏཾ པམིཏཾ རཙིཏཾ ལཀྑིཏཾ ཝཱ ཝུཏྟཾ ཨིདྷ ཛགཏིཚནྡེ ཏོཊཀཾ ནཱམཱཏི.

ཏཏྠ པན སམཏིཾསཏིཔཱརམིསམྦྷརཎནྟི དསཔཱརམིཡོ, དས ཨུཔཔཱརམིཡོ, དས པརམཏྠཔཱརམིཡོ ཙཱཏི སམཏིཾསཔཱརམིཡོ སམྦྷཱུཏཾ, པརིཔཱུརིཏནྟི ཨཏྠོ. ཏཱསཾ པན ཝིསེསོ པཱརམིསདྡསྶ ཙ ཝཙནཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ. སམྦྷརིཏྠ པརིཔཱུརཡིཏྠཱཏི སམྦྷརཎོ, ཛིནོ. སཾཔུབྦབྷརདྷཱཏུ པཱུརཎེ ཡུ. སམཏིཾསཔཱརམིཡོ སམྦྷརཎོཏི སམཏིཾསཏིཔཱརམིསམྦྷརཎོ, ཛིནོ. དཱིཔངྐརབུདྡྷསྶ པཱདམཱུལེ ལདྡྷབྱཱཀརཎཏོ པཊྛཱཡ ཀཔྤསཏསཧསྶཱདྷིཀཱནི ཙཏྟཱརི ཨསངྑྱེཡྻཱནི སམཏིཾསཔཱརམིཡོ པཱུརཡིཏྠཱཏི ཨཏྠོ. ཏཾ སམཏིཾསཏིཔཱརམིསམྦྷརཎཾ. ཝརབོདྷིདུམེཏི ཨུཏྟམབོདྷིརུཀྑམཱུལེ. ཨེཏྠ ཙ ཝརབོདྷིསདྡསྶ ཝཙནཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ. དཝཏི གཙྪཏི མཱུལཁནྡྷཏཙསཱཁ ཝིཊཔ པལླཝ ཕལེཧི ཝུཌྜྷིཾ ཝིརཱུལི༹ཾ ཝེཔུལླཾ རཛཏ སུཝཎྞམཎི སནྟཱ རུཙཱིཧི ཨཏིསོབྷནཾ ཝཱ པཱཔུཎཱཏཱིཏི དུམོ, བོདྷིསཏྟསྶ ཝིཛཱཏདིཝསེཡེཝ བོདྷིསཏྟེན སདྡྷིཾ སཧ ཛཱཏོ སཏཧཏྠུབྦེདྷོ ཨསཏྠདུམརཱཛཱ ལབྦྷཏི. དུདྷཱཏུ གཏིམྷི ཨམོ. ཨཔདཱནཊྛཀཐཱཡཾ པན ‘‘དུནཱཏི ཀམྤཏཱིཏི དུམོ. དུམཏི པཱུརེཏི ཨཱཀཱསཏལནྟི ཝཱ དུམོ’’ཏི ཝུཏྟཾ. ཝརོ བོདྷི ཝརབོདྷི, ཝརབོདྷི ཙ སོ དུམོ ཙཱཏི ཝརབོདྷིདུམོ, ཏསྨིཾ.

ཙཏུསཙྩདསནྟི ཙཏྟཱརི ཨརིཡསཙྩཱནི མགྒཉཱཎེན པཊིཝིཛ྄ཛྷིཏཾ. ཨེཏྠ ཙ སཙྩསདྡོ ཨནེཀེསྭཏྠེསུ དིསྶཏི. སེཡྻཐིདཾ. སཙྩཾ ¶ བྷཎེ ན ཀུཛ྄ཛྷེཡྻཱཏིཨཱདཱིསུ ཝཱཙཱསཙྩེ. སཙྩེ ཋིཏཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱཏིཨཱདཱིསུ ཝིརཏིསཙྩེ. ཀསྨཱ ནུ སཙྩཱནི ཝདནྟི ནཱནཱ པཝཱདིཡཱསེ ཀུསལཱཝདཱནཱཏིཨཱདཱིསུ དིཊྛིསཙྩེ. ཨེཀཉྷི སཙྩཾ ན དུཏིཡམཏྠཱིཏིཨཱདཱིསུ པརམཏྠསཙྩེ ནིབྦཱནེ ཙེཝ མགྒེ ཙ, ཙཏུནྣཾ སཙྩཱནཾ ཀཏི ཀུསལཱཏིཨཱདཱིསུ ཨརིཡསཙྩེ. སྭཱཡམིདྷཱཔི ཨརིཡསཙྩེ ཝཏྟཏཱིཏི ཝེདིཏབྦོ. སཐནཾ སཙྩཾ, ཨཝིཏཐཾ. སཐདྷཱཏུ ཨཝིཏཐེ ཎྱོ. ཡཐཱ ཧི ཨགྒཱིནཾ སབྷཱཝོ ཨེཀནྟཾ ཨུཎྷོཡེཝ ཧོཏི, ན སཱིཏལོ, ཨེཝཾ དུཀྑཱདཱིནཾ པཱིལ༹ནཱདི སབྷཱཝཾ ཨེཀནྟཾ སཙྩཾ ཏཐཾ ཨཝིཏཐཾ ཨནཉྙཐཾ ཧོཏི. ཏཾ པན ཙཏུབྦིདྷཾ ཧོཏི དུཀྑསཙྩཾ, སམུདཡསཙྩཾ, ནིརོདྷསཙྩཾ, མགྒསཙྩཉྩཱཏི. ཏཏྠ དུཀྑསཙྩནྟི དུཀྑཙྪིཏཾ ཁཾ ཏུཙྪནྟི དུཀྑཾ. ཀམྨདྷཱརཡསམཱསོཡཾ. ཝུཏྟཉྷེཏཾ སཙྩཝིབྷངྒཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘དུཨིཏི ཨཡཾསདྡོ ཀུཙྪིཏེ དིསྶཏི. ཀུཙྪིཏཉྷི པུཏྟཾ དུཔུཏྟོཏི ཝདནྟི. ཁཾསདྡོ པན ཏུཙྪེ. ཏུཙྪཉྷི ཨཱཀཱསཾ ཁནྟི ཝུཙྩཏི. ཨིདཉྩ པཋམསཙྩཾ ཀུཙྪིཏཾ. ཨནེཀཨུཔདྡཝཱདྷིཊྛཱནཏོ, ཏུཙྪཾབཱལཛནཔརིཀཔྤིཏདྷུཝསུབྷསུཁཏྟབྷཱཝཝིརཧིཏཏོ. ཏསྨཱ ཀུཙྪིཏཏྟཱ ཏུཙྪཏྟཱ ཙ དུཀྑནྟི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. དུཀྑཉྩ ཏཾ སཙྩཉྩཱཏི དུཀྑསཙྩཾ. ཏེབྷཱུམིཀཝཊྚཾ ལབྦྷཏི.

སམུདཡསཙྩནྟི ཨཡཏི པཝཏྟཏི དུཀྑཕལཾ ཨེཏེནཱཏི ཨཡོ, ལོབྷོ. ཨཡདྷཱཏུ གཏིམྷི ཨ. སཾ ཨཝསེས པཙྩཡསཾཡོགེ སཏི ཨུ དུཀྑུཔྤཏྟིཡཱ ཨཡོ ཀཱརཎོཏི སམུདཡོ. ཚཊྛཱིཏཔྤུརིསསམཱསོཡཾ. ཝུཏྟེཉྷེཏཾ སཙྩ ཝིབྷངྒཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘སཾཨིཏི ཙ ཨཡཾསདྡོ སམཱགམོ སམེཏནྟིཨཱདཱིསུ སཾཡོགཾ དཱིཔེཏི. ཨུཨིཏི ཨཡཾསདྡོ ཨུཔྤནྣཾ ཨུདིཏནྟིཨཱདཱིསུ ཨུཔྤཏྟིཾ. ཨཡསདྡོ པན ཀཱརཎཾ དཱིཔེཏི. ཨིདཉྩཱཔི དུཏིཡསཙྩཾ ཨཝསེསཔཙྩཡསམཱཡོགེ སཏི དུཀྑསྶུཔྤཏྟིཀཱརཎཾ. ཨིཏི དུཀྑསྶ སཾཡོགེ ཨུཔྤཏྟིཀཱརཎཏྟཱ དུཀྑསམུདཡནྟི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. སམུདཡོ ཙ སོ སཙྩཉྩཱཏི སམུདཡསཙྩཾ, ལོབྷསངྑཱཏཱ ཏཎྷཱ ལབྦྷཏི ¶ . ནིརོདྷསཙྩནྟི རོདྷཏི ཙརཏི པཝཏྟཏཱིཏི རོདྷོ, ཏེབྷཱུམིཀཝཊྚདྷམྨོ. རོདྷདྷཱཏུ ཙརཎེ ཎ. ནཏྠི ཏེབྷཱུམིཀཝཊྚདྷམྨསྶ རོདྷོ ཙརཎཾ ཨེཏྠཱཏི ནིརོདྷོ, ནིབྦཱནཾ. ཨཐ ཝཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི སཾསཱརདུཀྑཾ ཨེཏྠཱཏི ནིརོདྷོ, ནིབྦཱནཾ. རུདྷིདྷཱཏུ ཨཱཝརཎེ ཎ. ཝུཏྟཉྷེཏཾ སཙྩཝིབྷངྒཊྛ ཀཐཱཡཾ ‘‘ཏཏིཡསཙྩཾ པན ཡསྨཱ ནིསདྡོ ཨབྷཱཝཾ. རོདྷ སདྡོ ཙཱརཀཾ དཱིཔེཏི. ཏསྨཱ ཨབྷཱཝོ ཨེཏྠ སཾསཱར ཙཱརཀསངྑཱཏསྶ དུཀྑརོདྷསྶ སབྦགཏིསུཉྙཏྟཱ. སམདྷི གཏེ ཝཱ ཏསྨིཾ སཾསཱརཙཱརཀསངྑཱཏསྶ དུཀྑརོདྷསྶ ཨབྷཱཝོ ཧོཏི ཏཔྤཊིཔཀྑཏྟཱཏིཔི དུཀྑནིརོདྷནྟི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. དུཀྑསྶ ཝཱ ཨནུཔྤཱདནིརོདྷཔཙྩཡཏྟཱ དུཀྑནིརོདྷནྟི. ནིརོདྷོ ཙ སོ སཙྩཉྩཱཏི ནིརོདྷསཙྩཾ. ནིབྦཱནཾ. མགྒསཙྩནྟི དུཀྑནིརོདྷཾ ནིབྦཱནཾ མགྒཏི གཙྪཏི ཨེཏེནཱཏི མགྒོ. ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ. མགྒདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཨ. ཝུཏྟཉྷེཏཾ སཙྩ ཝིབྷངྒཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘ཙཏུཏྠསཙྩཾ པན ཡསྨཱ ཨེཏཾ དུཀྑནིརོདྷཾ གཙྪཏི ཨཱརམྨཎཝསེན ཏདབྷིམུཁབྷཱུཏཏྟཱ པཊིཔདཱ ཙ ཧོཏི དུཀྑནིརོདྷཔྤཏྟིཡཱ. ཏསྨཱ དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཔཊིཔདཱཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. མགྒོ ཙ སོ སཙྩཉྩཱཏི མགྒསཙྩཾ. ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ལབྦྷཏི. ཡསྨཱ པནེཏཱནི བུདྡྷཱདཡོ ཨརིཡཱ པཊིཝིཛ྄ཛྷནྟི, ཏསྨཱ ཨརིཡསཙྩཱནཱིཏིཔི ཝུཙྩནྟི. ཨཐ ཝཱ བུདྡྷཱདཱིཧི ཨརིཡེཧི པཊིཝིཛ྄ཛྷིཡནྟི, ཏསྨཱ ཨརིཡསཙྩཱནཱིཏིཔི ཝུཙྩནྟི.

ཏེསཾ པན ལཀྑཎཱདཱིནི ཨེཝཾ ཝེདིཏབྦཱནི. ཨེཏྠ ཧི བཱདྷནལཀྑཎཾ དུཀྑསཙྩཾ, སནྟཱཔནརསཾ, པཝཏྟིཔཙྩུཔཊྛཱནཾ, པབྷཝལཀྑཎཾ སམུདཡསཙྩཾ, ཨནུཔཙྪེདཀརཎརསཾ, པལིབོདྷཔཙྩུཔཊྛཱནཾ. སནྟིལཀྑཎཾ ནིརོདྷསཙྩཾ, ཨཙྩུཏིརསཾ, ཨནིམིཏྟཔཙྩུཔཊྛཱནཾ. ནིཡྻཱནལཀྑཎཾ མགྒསཙྩཾ, ཀིལེསཔྤཧཱན ཀརཎརསཾ, ཝུཊྛཱནཔཙྩུཔཊྛཱནནྟི. ཨེཏེསུ པན ཙཏཱུསུ སཙྩེསུ པཋམཏཏིཡསཙྩཱནི ཕལཱནི ཧོནྟི. དུཏིཡ ཙཏུཏྠསཙྩཱནི ཧེཏཱུནི ཧོནྟི. པུརིམཱནི དྭེསཙྩཱནི དུདྡ སཏྟཱ གམྦྷཱིརཱནི. པཙྪིམཱནི དྭེསཙྩཱནི གམྦྷཱིརཏྟཱ དུདྡསཱནི.

ཨཔི ¶ ཙ ཁོ པན དུཀྑནིརོདྷཾ ཨརིཡསཙྩཾ གམྦྷཱིརཉྩེཝ དུདྡསཉྩཱཏི ཝེདིཏབྦཾ. ཨེཀེཀསྶ པན སཙྩསྶ ཙཏུནྣཾ ཙཏུནྣཾ ཨཏྠཱནཾ ཝསེན སོལ༹ས སཙྩཊྛཱ ཧོནྟི. ཏེན ཝུཏྟཾ པཊིསམྦྷིདཱ མགྒཔཱལི༹ཡཾ ‘‘དུཀྑསྶ པཱིལ༹ནཊྛོ སངྑཏཊྛོ སནྟཱཔཊྛོ ཝིཔརིཎཱམཊྛོ, ཨིམེ ཙཏྟཱརོ དུཀྑསྶ དུཀྑཊྛཱ ཏཐཱ ཨཝིཏཐཱ ཨནཉྙཐཱ. ཨེཝཾ དུཀྑཾ ཏཐཊྛེན སཙྩཾ. སམུདཡསྶ ཨཱཡཱུཧནཊྛོ ནིདཱནཊྛོ སཾཡོགཊྛོ པལིབོདྷཊྛོ, ཨིམེ ཙཏྟཱརོ སམུདཡསྶ སམུདཡཊྛཱ ཏཐཱ ཨཝིཏཐཱ ཨནཉྙཐཱ. ཨེཝཾ སམུདཡོ ཏཐཊྛེན སཙྩཾ. ནིརོདྷསྶ ནིསྶརཎཊྛོ ཝིཝེཀཊྛོ ཨསངྑཏཊྛོ ཨམཏཊྛོ, ཨིམེ ཙཏྟཱརོ ནིརོདྷསྶ ནིརོདྷཊྛཱ ཏཐཱ ཨཝིཏཐཱ ཨནཉྙཐཱ, ཨེཝཾ ནིརོདྷོ ཏཐཊྛེན སཙྩཾ. མགྒསྶ ནིཡྻཱནཊྛོ ཧེཏྭཊྛོ དསྶནཊྛོ ཨདྷིཔཏེཡྻཊྛོ, ཨིམེ ཙཏྟཱརོ མགྒསྶ མགྒཊྛཱ ཏཐཱ ཨཝིཏཐཱ ཨནཉྙཐཱ, ཨེཝཾ མགྒོ ཏཐཊྛེན སཙྩ’’ནྟི.

དསྶནཾ དསཾ, དིསཏི པསྶཏཱིཏི ཝཱ དསཾ, ཙཏུམགྒཉཱཎཾ. དིསདྷཱཏུ ཨཔེཀྑནེ ཨ. ཙཏུནྣཾ སཙྩཱནཾ དསྶནཾ ཨསྶཱཏི ཙཏུསཙྩདསོ, ཛིནོ. ཨཐ ཝཱ ཙཏྟཱརི སཙྩཱནི ཨདསྶི ཨཔསྶཱིཏི ཙཏུསཙྩདསོ, ཛིནོ. སོ ཙཏྟཱརི སཙྩཱནི ཙཏུམགྒཉཱཎེན ཨཔྤཊིཝིཛ྄ཛྷཱིཏི ཨཏྠོ. ཏཾ ཙཏུསཙྩདསཾ. ཙཏུསཙྩཉཱཎཾ པན དུཝིདྷཾ ཧོཏི ཨནུབོདྷཉཱཎཉྩ, པཊིཝེདྷ ཉཱཎཉྩཱཏི. ཏཏྠ ཨནུབོདྷཉཱཎཾ ལོཀིཡཾ ཨནུསྶཝཱདིཝསེན ནིརོདྷེ མགྒེ ཙ པཝཏྟཏི, པཊིཝེདྷཉཱཎཾ ལོཀུཏྟརཾ ནིརོདྷམཱརམྨཎཾ ཀཏྭཱ ཀིཙྩཏོ ཙཏྟཱརིཔི སཙྩཱནི པཊིཝིཛ྄ཛྷཏི. ཡཐཱཧ ཡོ བྷིཀྑཝེ དུཀྑཾ པསྶཏི, དུཀྑསམུདཡམྤི སོ པསྶཏི. དུཀྑནིརོདྷམྤི པསྶཏི, དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཔཊི པདམྤི པསྶཏཱིཏི སབྦཾ ཝཏྟབྦཾ. ཙཏུསཙྩཔཊིཝེདྷཉཱཎཾ པན ཨནུབོདྷཉཱཎེན ཝིནཱ ན པཝཏྟཏི, ཏསྨཱ ཨནུབོདྷ ཉཱཎཏྠཱཡ པུབྦེ ཙཏུསཙྩཀམྨཊྛཱནཾ པཎྜིཏེན སམཱརམྦྷི ཏབྦནྟི ¶ . ནནུ ཙ ཨརིཡསཱཝཀཱ ཙཏྟཱརི སཙྩཱནི པཊིཝིཛ྄ཛྷནྟི. ཨཐ ཀསྨཱ ཛིནོཡེཝ ཙཏུསཙྩདསནྟི ཐོམིཏོཏི. བྷགཝཱ པན ཨརིཡསཱཝཀེཧི ཝིསིཊྛེན ཨནཉྙོཔདེསེན ཨརཧཏྟམགྒཉཱཎེན ཙཏྟཱརི སཙྩཱནི པཊིཝིཛ྄ཛྷནྟི. ཏསྨཱ བྷགཝཱཡེཝ ཙཏུསཙྩདསནྟི ཨབྷིཏྠཝིཏོཏི. ཏཏྠ པན ཋཔེཏྭཱ ཏཎྷཉྩ ནིབྦཱནཉྩ ཨཝསེསདྷམྨཱ དུཀྑསཙྩཾ ནཱམ. ཨཊྛསཏཏཎྷཱཝིཙརིཏཱ སམུདཡསཙྩཾ ནཱམ. ནིབྦཱནཾ ནིརོདྷ སཙྩཾ ནཱམ. ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ མགྒསཙྩཾ ནཱམ. ཝུཏྟཾ པན ཨབྷིདྷམྨཏྠསངྒཧེ –

‘‘དུཀྑཾ ཏེབྷཱུམཀཾ ཝཊྚཾ, ཏཎྷཱ སམུདཡོ བྷཝེ;

ནིརོདྷོ ནཱམ ནིབྦཱནཾ, མགྒོ ལོཀུཏྟརོ མཏོ’’ཏི.

ཝརམིདྡྷིགཏནྟི ཝརཾ ཨིདྡྷིགཏཾ. ཨུཏྟམཾ ཨཏཱིཏབུདྡྷཱནཾ ཨིདྡྷིཾ པཏྟནྟི ཨཏྠོ. ཨཐ ཝཱ ཨུཏྟམཱནཾ ཨིདྡྷཱིནཾ པཏིཊྛཱནབྷཱུཏནྟི ཨཏྠོ. ཨིཛ྄ཛྷནཾ སམིཛ྄ཛྷནཾ ཨིདྡྷི, ཨིཛ྄ཛྷཏི སམིཛ྄ཛྷཏི ནིཔྤཛྫཏཱིཏི ཝཱ ཨིདྡྷི. ཨིདྡྷིཝིདྷཉཱཎཉྩ ཨརཧཏྟམགྒོ ཙ ལབྦྷཏི. ཝུཏྟཉྷི ཝིསུདྡྷིམགྒེ ‘‘ཏཐཱ ནེཀྑམྨཾ ཨིཛ྄ཛྷཏཱིཏི ཨིདྡྷཱིཏི ཙ ཨརཧཏྟམགྒོ ཨིཛ྄ཛྷཏཱིཏི ཨིདྡྷཱི’’ཏི ཙ. ཨཐ ཝཱ ཨིཛ྄ཛྷནྟི སཏྟཱ ཨེཏཱཡ ཨིདྡྷཱ ཝུདྡྷཱ ཨུཀྐཾསགཏཱ ཧོནྟཱིཏི ཨིདྡྷི, ཨཊྛསམཱཔཏྟིཡོ ཙ ཙཏྟཱརོ མགྒཱ ཙ ལབྦྷནྟི. ཨིདྷདྷཱཏུ ཝུཌྜྷིཡནྟི པཙྩཡོ. ཨཐ ཝཱ ཏཔཙྩཡོ ཨིཏྠིལིངྒཛོཏཀོ ཨཱིཔཙྩཡོ ཙ. ཨིདྡྷིཾ ཨགམིནྟི ཨིདྡྷིགཏོ, ཛིནོ. ཨཐ ཝཱ གཙྪཏི པཏིཊྛཧཏི ཨེཏྠཱཏི གཏོ, ཝརཱནཾ ཨུཏྟམཱནཾ ཨིདྡྷཱིནཾ གཏོ པཏིཊྛཱནབྷཱུཏོཏི ཝརམིདྡྷིགཏོ, ཛིནོ. ཏཾ ཝརམིདྡྷིགཏཾ. ཀིཉྩཱཔི པན ཨརིཡསཱཝཀཱ ཨིདྡྷིཔྤཏྟཱ ཧོནྟི, བུདྡྷཱ པན ཝིསེསཏོ ཨེཏཱཡ ཨབྷིཉྙཱཡ ཨིདྡྷཱ སམིདྡྷཱ ཝུདྡྷཱ ཨཏིཨུཀྐཾསགཏཱ ཧོནྟི, ཏསྨཱ བུདྡྷོཡེཝ ཝརམིདྡྷིགཏནྟི ཨབྷིཏྠཝིཏུཾ ཨརཧཏཱིཏི ཝེདིཏབྦོ.

ནརདེཝཧིཏནྟི མནུསྶདེཝཱནཾ ལོཀིཡལོཀུཏྟར སངྑཱཏཾ ཧིཏཾ པཡོཛནཾ དྷཱརཎཾ. ཏེསཾ པན ཨཏྠོ ཧེཊྛཱ ¶ ཝུཏྟོཡེཝ. ཏིབྷཝཱུཔསམནྟི ཏིབྷཝཨུཔསམཾ. པུནབྦྷཝཱབྷིནིབྦཏྟིཡཱ ཨབྷཱཝཏོ ཀཱམརཱུཔཨརཱུཔསངྑཱཏེཧི ཏཱིཧི བྷཝེཧི ཏཱིསུ བྷཝེསུ པུནབྦྷཝཱབྷིནིབྦཏྟིཏོ ཝཱ ཨུཔསམིཏཾ ནིབྦུཏཾ ནིརུདྡྷནྟི ཨཏྠོ. བྷཝནྟི སཏྟཱ ཨེཏྠཱཏི བྷཝོ, ཏཡོ བྷཝཱ ཏིབྷཝཱ, ཏེཧི ཨུཔསམིཏྠཱཏི ཏིབྷཝཱུཔསམོ, ཛིནོ. ཏཾ ཏིབྷཝཱུཔསམཾ. བྷགཝཏོ པན བོདྷིཔལླངྐེཝ ཀཱམརཱུཔཱརཱུཔསངྑཱཏེསུ ཏཱིསུ བྷཝེསུ པཊིསནྡྷིཛནཀཱནཾ ཨཝིཛྫཱཏཎྷཱམཱུལཀཱནཾ པུཉྙཱདིསངྑཱརཱནཾ ཨརཧཏྟམགྒཉཱཎེན ནིརཝསེསཾ པཧཱིནཏྟཱ པུནབྦྷཝཱབྷིནིབྦཏྟི ནཏྠི. ཏསྨཱ བྷགཝནྟཾཡེཝ ཝིསེསེན ཏིབྷཝཱུཔསམནྟི ཐོམེཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཛིནནྟི པཉྩམཱརཛཡནྟཾ བུདྡྷཾ. པཎམཱམཱིཏི ཨཧཾ ཉཱཎསམྤཡུཏྟཙིཏྟེན ཨཱདརཾ ཝནྡཱམཱིཏི ཡོཛནཱ.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔཡོཛནཱ. སམཏིཾསཏི སམྦྷརཎཾ སམཏིཾསཔཱརམིཡོ སམྦྷཱུཏཾ པརིཔཱུརིཏཾ, ཝརབོདྷིདུམེ ཨུཏྟམབོདྷིརུཀྑམཱུལེ, ཙཏུསཙྩདསཾ ཙཏྟཱརི ཨརིཡསཙྩཱནི མགྒཉཱཎེན པསྶནྟཾ པཊིཝིཛ྄ཛྷནྟཾ, ཝརམིདྡྷིགཏཾ ཨུཏྟམཾ ཨཏཱིཏ བུདྡྷཱནཾ ཨིདྡྷིཔཏྟཾ ཨུཏྟམཱནཾ ཨིདྡྷཱིནཾ པཏིཊྛཱནབྷཱུཏཾ ཝཱ, ནརདེཝཧིཏཾ མནུསྶདེཝཱནཾ ལོཀིཡལོཀུཏྟརསངྑཱཏཾ པཡོཛནཾ དྷཱརཎཾ, ཏིབྷཝཱུཔསམཾ ཀཱམརཱུཔཨརཱུཔསངྑཱཏེཧི ཏཱིཧི བྷཝེཧི ཨུཔསམིཏཾ, ཀཱམརཱུཔཱརཱུཔསངྑཱཏེསུ ཏཱིསུ བྷཝེསུ པུནབྦྷཝཱ བྷིནིབྦཏྟིཏོ ཨུཔསམིཏཾ ནིབྦུཏཾ ཝཱ, ཛིནཾ པཉྩམཱརཛཡནྟཾ བུདྡྷཾ པཎམཱམི ཨཧཾ ཉཱཎསམྤཡུཏྟཙིཏྟེན ཨཱདརཾ ཝནྡཱམཱིཏི.

ཨེཀཱདསམཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༢.

སཏཔུཉྙཛལཀྑཎིཀཾ ཝིརཛཾ,

གགནཱུཔམདྷིཾ དྷིཏིམེརུསམཾ;

ཛལཛཱུཔམསཱིཏལསཱིལཡུཏཾ,

པཐཝཱིསཧནཾ པཎམཱམི ཛིནཾ.

༡༢. ཨེཝཾ ¶ ཨེཀཱདསམགཱཐཱཡ ཛིནཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨིདཱནི སཏཔུཉྙཛལཀྑཎིཀནྟྱཱདཱིཧི ཚཧི གུཎེཧི ཐོམིཏྭཱ ཛིནཾ ཝནྡིཏུ ཀཱམོ སཏཔུཉྙཛལཀྑཎིཀནྟྱཱདིགཱཐམཱཧ. ཨཡཾ པན ཙཏཱུཧི ས གཎེཧི རཙིཏཏྟཱ དྭཱདསཀྑརེཧི ཡུཏྟཱ ཏོཊཀགཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ. སཱདྷཀཾ པན ཨནནྟརགཱཐཱཝཎྞནཱཡཾ ཝུཏྟམེཝ.

ཏཏྠ སཏཔུཉྙཛལཀྑཎིཀནྟི ཨནེཀཔཱརམཱིཔུཉྙཏེཛེན ཛཱཏེན དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎེན སམྤནྣཾ. ཨེཏྠ ཙ སཏསདྡོ ཨནེཀསངྑྱཱཝཱཙཀོ. སཏཏེཛོ སཧསྶརཾ སཱིཏིཨཱདཱིསུ ཝིཡ. སཏེན ཨནེཀེན པཱརམཱིཔུཉྙཏེཛེན ཛཱཏནྟི སཏཔུཉྙཛཾ, ལཀྑིཡཏི ལཀྑིཏབྦཾ བུདྡྷདབྦཾ ཨེཏེཧཱིཏི ལཀྑཎཾ, དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎཱདི. ལཀྑདྷཱཏུ དསྶནངྐེསུཡུ. སཏཔུཉྙཛཉྩ ཏཾ ལཀྑཎཉྩཱཏི སཏཔུཉྙཛ ལཀྑཎཾ. ཏཾ ཨསྶ ཨཏྠཱིཏི སཏཔུཉྙཛལཀྑཎིཀོ, ཛིནོ. ཏཾ. བྷགཝཱ ཧི ཨནནྟེསུ ཙཀྐཝཱལེ༹སུ སབྦེ སཏྟཱ ཨེཀེཀཾ པུཉྙཀམྨཾ སཏཀྑཏྟུཾ ཀརེཡྻུཾ. ཨེཏྟཀེཧི ཛནེཧི ཀཏཾ པུཉྙཀམྨཾ བོདྷིསཏྟོ ཨེཀོཝ ཨེཀེཀཾ སཏགུཎཾ ཀཏྭཱ ནིབྦཏྟེན པཱརམཱིཔུཉྙཏེཛེན ཛཱཏེཧི དྭཏྟིཾས མཧཱཔུརིསལཀྑཎེཧི ཙ ཨསཱིཏིཨནུབྱཉྫན ལཀྑཎེ ཧི ཙ སམྤནྣོཏི སཏཔུཉྙཛལཀྑཎིཀནྟི ཐོམེཏཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཝུཏྟཉྷི བུདྡྷཝཾསཊྛཀཐཱཡཾ –

‘‘སཏཔུཉྙ ལཀྑཎོཏི ཨནནྟེསུ ཙཀྐཝཱལེ༹སུ སབྦེ སཏྟཱ ཨེཀེཀཾ པུཉྙཀམྨཾ སཏཀྑཏྟུཾ ཀརེཡྻུཾ, ཨེཏྟཀེཧི ཛནེཧི ཀཏཀམྨཾ བོདྷིསཏྟོ སཡམེཝ ཨེཀོ སཏགུཎཾ ཀཏྭཱ ནིབྦཏྟོ. ཏསྨཱ སཏཔུཉྙལཀྑཎོཏི ཝུཙྩཏི. ཀེཙི པན སཏེན སཏེན པུཉྙཀམྨེན ནིབྦཏྟཾ ཨེཀེཀལཀྑཎོཏི ཝདནྟི. ཨེཝཾ སནྟེ ཡོ ཀོཙི བུདྡྷོ བྷཝེཡྻཱཏི. ཏཾ ཨཊྛཀཐཱསུ པཊིཀྑིཏྟ’’ནྟི. པཱཐེཡྻཊྛཀཐཱཡཾ པན ‘‘སཏ པུཉྙལཀྑཎནྟི སཏེན སཏེན པུཉྙཀམྨེན ནིབྦཏྟཾ ཨེཀེཀཾ ལཀྑཎཾ ¶ . ཨེཝཾ སནྟེ ཡོ ཀོཙི བུདྡྷོ བྷཝེཡྻཱཏི ན རོཙཡིཾསུ. ཨནནྟེསུ པན ཙཀྐཝཱལེ༹སུ སབྦེ སཏྟཱ ཨེཀེཀཾ ཀམྨཾ སཏཀྑཏྟུཾ ཀརེཡྻུཾ. ཨེཏྟཀེཧི ཛནེཧི ཀཏཾ ཀམྨཾ བོདྷིསཏྟོ ཨེཀོཝ ཨེཀེཀཾ སཏགུཎཾ ཀཏྭཱ ནིབྦཏྟོ. ཏསྨཱ སཏཔུཉྙལཀྑཎོཏི ཨིམམཏྠཾ རོཙཡིཾསཱུ’’ཏི ཝུཏྟཾ. དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎཾ པན ཨུཔརི ཨཱཝིབྷཝིསྶཏཱིཏི.

ཝིརཛནྟི རཱགརཛཱདཱིནཾ ཨབྷཱཝཱ ཝིགཏརཛཾ. རཉྫཏི སཉྫཏི རཱུཔཱདིཨཱརམྨཎེསཱུཏི རཛོ, རཱགཱདིརཛོ. རནྫདྷཱཏུ རཱགེ ཨ. ཝིགཏོ རཛོ ཨསྶཱཏི ཝིརཛོ, ཛིནོ. ཏཾ ཝིརཛཾ. ཛིནོ ཧི བོདྷིཔལླངྐེཡེཝ སབྦཀིལེསམཱར རཛསྶ ཛཡིཏཏྟཱ ཝིགཏརཛོཏི ཨཏྠོ. གགནཱུཔམདྷིནྟི ཨེཏྠ དྷཱི ཝུཙྩཏི སབྦཉྙུཏཉཱཎཾ. ཏསྨཱ ཨཱཀཱསཱུཔམསབྦཉྙུཏ ཉཱཎཝནྟནྟི ཨཏྠོ. གཙྪནྟི ཨེཏྠ ཝིཧངྒམཱདཡོཏི གགནཾ, ཨཱཀཱསོ. གམུདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཡུ. མཀཱརསྶ གོ. ཨུཔམིཡཏེ ཨུཔམཱ. བྷཱཝསཱདྷནོཡཾ. ཨུཔཔུབྦམཱདྷཱཏུ པརིམཱནེ ཨ. སབྦཉེཡྻདྷམྨཾ དྷརཏི ཛཱནཱཏཱིཏི དྷཱི, སབྦཉྙུཏ ཉཱཎཾ. དྷརདྷཱཏུ ཉཱཎེ ཀྭི, ཨིཏྠིལིངྒཛོཏཀཨཱིཔཙྩཡོ ཙ. གགནེན ཨཱཀཱསེན ཡུཏྟཱ ཨུཔམཱ གགནཱུཔམཱ, ཏཾ སདིསཾ དྷཱི སབྦཉྙུཏཉཱཎཾ ཡསྶཱཏི གགནཱུཔམདྷི, ཛིནོ. ཏཾ གགནཱུཔམདྷིཾ. ཨཡཾ པན ཨནནྟཱདིགུཎཧཱིནཏྟཱ དྷམྨཧཱིནོཔམཱ ནཱམ. ཝུཏྟཉྷི སུབོདྷཱལངྐཱརེ ‘‘དྷམྨཧཱིནཱམུཁམྦྷོཛ, སདིསཾ མུནིནོ ཨིཏཱི’’ཏི. ཡཐཱ ཧི ཨཱཀཱསོ ཨནནྟོཏི ཝུཏྟཏྟཱ ཨཱཀཱསོ ཨནནྟོ ཧུཏྭཱ ཝིཏྠརཏི, ཨེཝཾ བྷགཝཏོ ཨནནྟཾ བུདྡྷཉཱཎནྟི ཝུཏྟཏྟཱ སབྦཉྙུཏཉཱཎསྶ ཨནནྟཱརམྨཎཏྟཱ ཙ ཉཱཎཾ ཨནནྟཾ ཧུཏྭཱ ཝིཏྠརཏི. ཏསྨཱ གགནཱུཔམདྷིནྟི ཐོམེཏཱིཏི.

དྷིཏིམེརུསམནྟི ཨེཏྠ དྷིཏི ཝུཙྩཏི སམཱདྷི. སིནེརུཔབྦཏ སདིསཾ ཨཙལསམཱདྷིཝནྟནྟི ཨཏྠོ. དྷིཡཏི ཋཔིཡཏི སམྤཡུཏྟདྷམྨེ ¶ ཨེཀཱརམྨཎེ ཨེཏེནཱཏི དྷིཏི, བྷགཝཏོ ལོཀིཡལོཀུཏྟརཛྷཱནསམཱདྷི. དྷིདྷཱཏུ དྷཱརཎེཏི. རཾསིཡཱ ཨནྡྷཀཱརཾ མིནཱཏི ཧིཾསཏཱིཏི མེརུ, པབྦཏརཱཛཱ. མཱིདྷཱཏུ ཧིཾསཱཡཾ རུཔཙྩཡོ. ཨིམཾ ཝཙནཏྠཉྷི སིནེརུསྶ པཱཙཱིནཔསྶཾ རཛཏམཡཾ, དཀྑིཎཔསྶཾ མཎིམཡཾ, པཙྪིམཔསྶཾ ཕལླིཀམཡཾ, ཨུཏྟརཔསྶཾ སུཝཎྞམཡཾ ཧོཏཱིཏི ཝུཏྟཝཙནཾ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟཾ. ཨཐ ཝཱ མིནཱཏི ཧིཾསཏི སབྦེ པབྦཏེ ཨཏྟནོ ཨུཙྩཏརཊྛེནཱཏི མེརུ, མེརུནཱ སམོ དྷིཏི སམཱདྷི ཡསྶཱཏི དྷིཏིམེརུསམོ, ཛིནོ. ཏཾ དྷིཏིམེརུ སམཾ. ཡཐཱ ཧི མེརུརཱཛཱ ཨཊྛཧི དིསཱཧི ཨཱགཏེཧི ཝཱཏེཧི ན ཀམྤཏི ན ཙལཏི, ཨེཝཾ ཛིནོ ཀཱམཙྪནྡཱདིནཱིཝརཎེ པཛཧིཏྭཱ ལོཀུཏྟརཛ྄ཛྷཱནསམཱདྷིནཱ སམནྣཱགཏཏྟཱ ཨཊྛཧི ལོཀདྷམྨེཧི ཙ མིཙྪཱདིཊྛིཝཱཏེཧི ཙ ན ཀམྤཏི ན ཙལཏཱིཏི དྷིཏིམེརུསམནྟི ཐོམེཏི.

ཛལཛཱུཔམསཱིཏལསཱིལཡུཏནྟི ཨུདཀཛཱཏཔྤདུམསདིསེན ཨཏིསཱིཏལེན ཨསངྑྱེཡྻསཱིལེན སཾཡུཏྟཾ. ཝུཏྟཉྷི ཨཔདཱན པཱལི༹ཡཾ ‘‘སཱིལཾ ཏསྶ ཨསངྑྱེཡྻ’’ནྟི. ཏདཊྛཀཐཱཡཉྩ ‘‘བྷགཝཏོ པན སཱིལཾ ཨསངྑྱེཡྻམེཝཱ’’ཏི. ཛལཏི དིབྦཏཱིཏི ཛལཾ, ཨུདཀཾ. ཛལདྷཱཏུ དིཏྟིཡཾ ཨ. ཛལེ ཨུདཀེ ཛཱཏཾ ཛལཛཾ, པདུམཾ. ཛལཛེན པདུམེན ཨུཔམཾ སདིསནྟི ཛལཛཱུཔམཾ, སཱིལཾ. སུཁཏྠིཀེཧི སེཝིཡཏཱིཏི སཱིཏལཾ, སཱིལཾ. སིདྷཱཏུ སེཝཱཡཾ ཏལཔཙྩཡོ. ཨཐ ཝཱ སཱིཏགུཎཾ ལཱཏི གཎྷཱཏཱིཏི སཱིཏལཾ, སཱིལཾ. སཱིཏསདྡཱུཔཔད ལཱདྷཱཏུ གཧཎེ ཀྭི. ཨུདཀེ པན ཛཱཏཾ པདུམཾ ཨུདཀེན ཨུཎྷསྶ སམིཏཏྟཱ སཱིཏལཾ ཝིཡ. སཱིལཾ པན བུདྡྷསྶ ཀིལེསཏཱ པནསྶ སམེཏཏྟཱ ཨཙྩནྟསཱིཏལཾ ཧོཏི. སུརཀྑིཏཉྷི ཝིསུདྡྷཾ སཱིལཾ ཀིལེསཔྤཧཱནེན སཏྟཱནཾ ཀིལེསཔརིལཱ༹ཧཾ ཨུཔསམེཏི ན ཧརིཏཙནྡནཾ མུཏྟཱཧཱརོ མཎི ཨུདཀཾ ཝཱཏོ ཙནྡཀིརཎོ ཙ. ཏསྨཱ སཱིལམེཝ སཱིཏལནྟི ཨཙྩནྟསཱིཏལནྟི ཝུཙྩཏི. ཏེན ཝུཏྟཾ ཝིསུདྡྷིམགྒེ –

‘‘ན ¶ ཏཾ སཛལདཱ ཝཱཏཱ, ན ཙཱཔི ཧརིཙནྡནཾ;

ནེཝ ཧཱརཱ ན མཎཡོ, ན ཙནྡཀིརཎངྐུརཱ;

སམཡནྟཱིདྷ སཏྟཱནཾ, པརིལཱ༹ཧཾ སུརཀྑིཏཾ;

ཡཾ སམེཏིདཾ ཨརིཡཾ, སཱིལཾ ཨཙྩནྟསཱིཏལ’’ནྟི.

ཨཡཾ པན ཏསྶ གཱཐཱདྭཡསྶཏྠོ. སུརཀྑིཏཾ སུཊྛུརཀྑིཏཾ ཨརིཡཾ ཝིསུདྡྷཾ ཨཙྩནྟསཱིཏལཾ ཨིདཾ སཱིལཾ ཨིདྷལོཀེ སཏྟཱནཾ ཡཾ པརིལཱ༹ཧཾ སམེཏི, ཏཾ པརིལཱ༹ཧཾ སཛལདཱ ཨུདཀདདེན མེགྷེན སཧ པཝཏྟཱ ཝཱཏཱ སཱིཏཝཱཏཱ ན སམཡནྟི ཧརིཏཙནྡནཉྩཱཔི ན སམཡཏི. ཧཱརཱ མུཏྟཱཧཱརཱ ནེཝ སམཡནྟི. མཎཡོ ཝེལུ༹རིཡཱདིམཎིཡོ ན སམཡནྟི. ཙནྡཀིརཎངྐུརཱ ཙནྡསྶ རཾསིཨངྐུརཱ ན སམཡནྟཱིཏི. སཱིལཏི སམཱདྷིཡཏི ཀཱཡཀམྨཱདཱིནཾ སུསཱིལྱཝསེན ན ཝིཔྤཀིརཏཱིཏི སཱིལཾ. སཱིལདྷཱཏུ སམཱདྷིམྷི ཨ. ཨཐ ཝཱ སཱིལནྟི སམཱདཧནྟི ཙིཏྟཾ ཨེཏེནཱཏི སཱིལཾ, སཱིལེནྟི ཝཱ ཨེཏེན ཀུསལེ དྷམྨེ ཨུཔདྷཱརེནྟི ཨཱབྷུསོ དྷཱརེནྟི སཱདྷཝོཏི སཱིལཾ, ཙེཏནཱདྷམྨོ, ཀུསལཙིཏྟུཔྤཱདོ ཝཱ ལབྦྷཏི. སཱིལདྷཱཏུ ཨུཔདྷཱརཎེ ཨ. ཝུཏྟཉྷེཏཾ ཝིསུདྡྷིམགྒཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘ཀེནཊྛེན སཱིལནྟི སཱིལནཊྛེན སཱིལཾ. ཀིམིདཾ སཱིལཾ ནཱམ, སམཱདྷཱནཾ ཝཱ, ཀཱཡཀམྨཱདཱིནཾ སུསཱིལྱཝསེན ཨཝིཔྤཀིཎྞཏཱཏི ཨཏྠོ. ཨུཔདྷཱརཎཾ ཝཱ, ཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཏིཊྛཱནཝསེན ཨཱདྷཱརབྷཱཝོཏི ཨཏྠོ’’ཏི. ཛལཛཱུཔམེན པདུམསདིསེན སཱིཏལེན ཨཙྩནྟསཱིཏལེན སཱིལེན ཨསངྑྱེཡྻསཱིལེན ཡུཏྟོཏི ཛལཛཱུཔམསཱིཏལསཱིལཡུཏོ, ཛིནོ. ཏཾ ཛལཛཱུཔམསཱིཏལསཱིལཡུཏཾ. ཡཐཱ ཧི ཨུདཀེ ཛཱཏཾ པདུམཾ ཛལེན སཱིཏལཾ ཧོཏི, ཨེཝཾ བྷགཝཏོ མགྒསཱིལེན ཀིལེསུཔཏཱཔནསྶ པཧཱིནཏྟཱ ཏཾ སཱིཏལཾ ཨཙྩནྟསཱིཏལཾ. ཏེན སམྤཡུཏྟོཏི ཛལཛཱུཔམསཱིཏལསཱིལ ཡུཏནྟི ཐོམེཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

པཐཝཱིསཧནནྟི པཐཝཱི ཝིཡ ཁནྟིསམྤནྣཾ ཁནྟིཝནྟཾ ཝཱ. པཐནྟི པཏིཊྛཧནྟི ཨེཏྠ ཏརུཔབྦཏཱདཡོཏི པཐཝཱི, བྷཱུམི. པཐདྷཱཏུ པཏིཊྛཱཡཾ ¶ ཝཱིཔཙྩཡོ. ཨཐ ཝཱ པུཐུ ཧུཏྭཱ ཛཱཏནྟི པཐཝཱི. ཛཱཏཏདྡྷིཏཏྠེ ཝཱིཔཙྩཡོ. སཧཡཏེ ཁམིཡཏེ སཧནཾ, སཧཏི ཁམཏཱིཏི ཝཱ སཧནཾ, ཨདྷིཝཱསནཁནྟི. སཧདྷཱཏུ ཁནྟིཡཾ ཡུ. པཐཝཱི ཝིཡ སཧནཾ ཁམནཾ ཡསྶ སོཏི པཐཝཱིསཧནོ, ཛིནོ. ཏཾ པཐཝཱིསཧནཾ. ཡཐཱ ཧི པཐཝཱི ཨཏྟནོ ཨུཔརི པཀྑིཏྟཾ སུཙིམྤི ཨསུཙིམྤི སབྦཾ སཧཏི, ན པཊིགྷཱནུནཡཾ ཀརོཏི, ཨེཝཾ ཛིནོ ཨིཊྛཱརམྨཎམྤི ཨནིཊྛཱརམྨཎམྤི སབྦཾ སཧཏི, ན ཏཏྠ པཊིགྷཱནུནཡཾ ཀརོཏཱིཏི པཐཝཱིསཧནནྟི ཐོམེཏཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཏེན ཝུཏྟཾ ཨཔདཱནཔཱལི༹ཡཾ –

‘‘ལཱབྷཱལཱབྷེ ན སཛྫནྟི, སམྨཱནནཝིམཱནནེ;

པཐཝཱིསདིསཱ བུདྡྷཱ, ཏསྨཱ ཏེ ན ཝིརཱདྷིཡཱ’’ཏི.

ཨཧཾ ཛིནཾ པཎམཱམི ཝནྡཱམཱིཏི སམྦནྡྷོ.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔཡོཛནཱ. སཏཔུཉྙཛལཀྑཎིཀཾ ཨནེཀཔཱརམཱིཔུཉྙཏེཛེན ཛཱཏེན དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎེན སམྤནྣཾ, ཝིརཛཾ རཱགརཛཱདཱིནཾ ཨབྷཱཝཱ ཝིགཏརཛཾ, གགནཱུཔམདྷིཾ ཨཱཀཱསཱུཔམསབྦཉྙུཏཉཱཎཝནྟཾ, དྷིཏིམེརུསམཾ སིནེརུཔབྦཏསདིསཾ ཨཙལསམཱདྷིཝནྟཾ, ཛལཛཱུཔམསཱིཏལ སཱིལཡུཏཾ. ཨུདཀཛཱཏཔྤདུམསདིསེན ཨཙྩནྟཨཏིསཱིཏལེན ཨསངྑྱེཡྻསཱིལེན སམྤཡུཏྟཾ, པཐཝཱིསཧནཾ པཐཝཱི ཝིཡ ཁནྟིསམྤནྣཾ, ཁནྟིཝནྟཾ ཝཱ, ཛིནཾ པཉྩམཱརཝིཛཡཾ བུདྡྷཾ ཨཧཾ སཀྐཙྩཾ པཎམཱམི ཝནྡཱམཱིཏི.

དྭཱདསམཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༣.

ཡོ བུདྡྷོ སུམཏི དིཝེ དིཝཱཀརོཝ,

སོབྷནྟོ རཏིཛནནེ སིལཱསནམྷི;

ཨཱསཱིནོ སིཝསུཁདཾ ཨདེསི དྷམྨཾ,

དེཝཱནཾ ཏམསདིསཾ ནམཱམི ནིཙྩཾ.

༡༣. ཨེཝཾ ¶ དྭཱདསམགཱཐཱཡ ཛིནཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨིདཱནི ཏཱཝཏིཾསཔུརེ མཱཏུདེཝཔུཏྟཔྤམུཁཱནཾ ཨུཔཔཏྟིདེཝཱནཾ ཨབྷིདྷམྨཾ དེསཀ གུཎེན ཨབྷིཏྠཝིཏྭཱ ཝནྡིཏུཀཱམོ ཡོ བུདྡྷོ སུམཏིཏྱཱདིགཱཐམཱཧ. ཨཡཾ པན མ ན ཛ ར གཎེཧི ཙ ཨེཀགརུནཱ ཙ ཏཱིཧི ཡཏཱིཧི ཙ དསཧི ཡཏཱིཧི ཙ རཙིཏཏྟཱ ཏེརསཀྑར སཾཡུཏྟཱ པཧསྶིཎཱིགཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ. ཝུཏྟཉྷེཏཾ ཝུཏྟོདཡེ ‘‘མྣཱ ཛརཱ གོ ཏིདསཡཏིཔྤཧསྶིཎཱི སཱ’’ཏི.

ཏསྶཏྠོ. ཡསྶཾ པཊིཔཱདཾ མྣཱ མགཎ ནགཎཱ ཙ ཛརཱ ཛ གཎ རགཎཱ ཙ གོ གརུ ཙ ཏིདསཡཏི ཏིཡཏི ཙ དསཡཏི ཙ ཙེ སིཡཱ, སཱ གཱཐཱ པཧསྶིཎཱིགཱཐཱ ནཱམཱཏི. ཏཏྠ སུམཏི ཡོ བུདྡྷོ དྷམྨཾ དེཝཱནཾ ཨདེསཱིཏི སམྦནྡྷོ. ཡོཏི ཨནིཡམཝཱཙཀསབྦནཱམཔདཾ. ཏསྶ ཝཙནཏྠོ ན ཀཱཏབྦོ. ཝུཏྟཉྷི སདྡཝིདཱུཧི –

‘‘རུལ༹ྷཱིཁྱཱཏཾ ནིཔཱཏཉྩུ, པསགྒཱལཔནཾ ཏཐཱ;

སབྦནཱམནྟི ཨེཏེསུ, ན ཀཏོ ཝིགྒཧོ ཚསཱུ’’ཏི.

ཨཐ ཝཱ སབྦནཱམབྷཱཝཾ ཡཱཏཱིཏི ཡོ, ཨནིཡམཝཱཙཀ བྷཱཝཾ ཡཱཏཱིཏི ཝཱ ཡོ. སབྦནཱམབྷཱཝེན ཡཱཏི པཝཏྟཏཱིཏི ཝཱ ཡོ. ཨནིཡམཝཱཙཀབྷཱཝེན ཡཱཏི པཝཏྟཏཱིཏི ཝཱ ཡོ. སབྦནཱམབྷཱཝེན ཡཱཏབྦོ ཉཱཏབྦོཏི ཝཱ ཡོ, ཡཱཏབྦོ ཉཱཏབྦོ ཨེཏེན ཨནིཡམཏྠོཏི ཝཱ ཡོ. སབྦནཱམསངྑཱཏཾ ཡཨིཏིཔདཾ ལབྦྷཏི. ཡོ ཡཱདི སོཏི ཨཏྠོ. བུདྡྷོཏི པཊིཝིདྡྷཙཏུསཙྩདྷམྨོ, པཊིཝིདྡྷསབྦཉེཡྻདྷམྨོ ཝཱ. ཏསྶ པན ཝཙནཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ. སུམཏཱིཏི སུནྡརསབྦཉྙུཏཉཱཎཝཱཏོ, དེསནཱཉཱཎཝཱཏོ ཝཱ. ཨདེསི དྷམྨཾ དེཝཱནནྟི ཝུཙྩམཱནཏྟཱ ཧི ཨིདྷ སབྦཉྙུཏ ཉཱཎཾ སུམཏཱིཏི ཝུཙྩཏི. མནཏི ཛཱནཱཏི སབྦཉེཡྻདྷམྨཾ དེསེཏབྦདྷམྨཾ ཝཱཏི མཏི. མནདྷཱཏུ ཉཱཎེཏི. སུནྡརཱ མཏི སུམཏི, སབྦཉེཡྻདྷམྨཱནཾ ཡཐཱསབྷཱཝཛཱནནསམཏྠཾ ཏེསཾ དེསེ ཏབྦཔྤཀཱརཛཱནནསམཏྠཾ ¶ བོདྷེཏབྦཔུགྒལཱནཾ ཨཱསཡཱདྷི མུཏྟིཡཱདིཝིབྷཱཝནསམཏྠཉྩཱཏི ཏིསམཏྠསམྤནྣཾ སབྦཉྙུཏཉཱཎཾ ལབྦྷཏི. སུམཏཱིཏི ཨིམིནཱ ཧི སབྦཉྙུཏཉཱཎམེཝ ཨབྷིདྷམྨཀཐཱཡ སམུཊྛཱནབྷཱཝེ སམཏྠཾ. ནཱཉྙནྟི ཨིམམཏྠཾ དཱིཔེནྟོ ཨབྷིདྷམྨཀཐཱཡ ཨནཉྙསཱདྷཱརཎབྷཱཝཾ དསྶེཏི. སུནྡརཱ མཏི ཨསྶ ཨསྨིཾ ཝཱ ཨཏྠཱིཏི སུམཏི, བུདྡྷོ. སམཱསནྟ ཏདྡྷིཏཱཡཾ. ཏདསྶཏྠཱིཏིཝཱི ཙཱཏི སུཏྟེ ཙསདྡེན ཨཔཙྩཡོ. ཡཐཱ པཱིཏིསུཁནྟི. ཝུཏྟཉྷི པཱརཱཛིཀཎྜཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘ཨཡཉྩ པཱིཏི ཨིདཉྩ སུཁཾ ཨསྶ ཛྷཱནསྶ ཨསྨིཾ ཝཱ ཛྷཱནེ ཨཏྠཱིཏི ཨིདཾ ཛྷཱནཾ པཱིཏིསུཁནྟི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི.

དིཝེཏི དིཝསེ. སཱུརིཡོབྷཱསེན དིབྦཏི ཨེཏྠཱཏི དིཝོ. དིཝུདྷཱཏུ ཛུཏིཡཾ ཨ. ཏསྨིཾ དིཝེ. དིཝཱ ཀརོཝཱཏི སཱུརིཡོ ཨིཝ. དིཝཱདིནཾ ཀརོཏཱིཏི དིཝཱཀརོ, སཱུརིཡོ. དིཝཱསདྡཱུཔ པད ཀརདྷཱཏུ ཀརཎེ ཨ. ཨཐ ཝཱ དིཝཱ དིཝསེ ཀརོ རཾསི ཨསྶཱཏི དིཝཱཀརོ. ཀརསདྡོ ཧི རཾསིཝཱཙཀོ. སོབྷནྟོཏི ཝིརོཙམཱནོ ཧུཏྭཱ. སུབྷཏི ཝིརོཙཏི ཚབྦཎྞརཾསིཨཱདཱིཧཱིཏི སོབྷནྟོ, བུདྡྷོ. སུབྷདྷཱཏུ སོབྷེ, དིཏྟིཡཾ ཝཱ ཨནྟཔཙྩཡོ. བྷགཝཱ ཧི ཚབྦཎྞརཾསཱིཧི དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎེཧི ཨསཱིཏྱཱནུབྱཉྫནལཀྑཎེཧི ཙ དེཝཱནཾ མཛ྄ཛྷེ སོབྷཏི ཝིརོཙཏཱིཏི ཨཏྠོ. རཏིཛནནེཏི དེཝཱནཾ ཨཏཔྤཀཔཱིཏིསོམནསྶུཔྤཱདནེ, པེམུཔྤཱདནེ ཝཱ. རམནཾ རཏི. རམུདྷཱཏུ ཀཱིལཱ༹ཡནྟི. ཏཾ ཛནེཏི ཨུཔྤཱདེཏཱིཏི རཏིཛནནཾ. སིལཱསནཾ. རཏིསདྡཱུཔཔད ཛནདྷཱཏུ ཛནནེ ཡུ. ཏསྨིཾ རཏིཛནནེ.

སིལཱསནམྷཱིཏི ཏིདསཱལཡེ, པཱརིཙྪཏྟཀམཱུལེ ཛཱཏེ ནིཀྑིཏྟེ ཝཱ དཱིགྷཏོ སཊྛིཡོཛནེ ཝིཏྠཱརཏོ པཎྞཱས ཡོཛནེ པུཐུལཏོ པནྣརསཡོཛནེ ཝཎྞཏོ ཛཡསུམནཔུཔྥསདིསེ རཏྟཀམྤལཝཎྞེ ཝཱ སཎྷསུཁུམེ པཎྜུཀམྤ ལནཱམཀེ སིལཱསནེ. སཀྐེན སེཝིཡཏཱིཏི སིལཾ. པཱསཱཎོ ¶ . སིདྷཱཏུ སེཝཱཡཾ ཨལཔཙྩཡོ. ཨཱསིཡཏི ཨེཏྠཱཏི ཨཱསནཾ. ཨཐ ཝཱ ཨཱགནྟྭཱ སེཝིཡཏི ཨེཏྠཱཏི ཨཱསནཾ. ཨཱཔུབྦསིདྷཱཏུ སེཝཱཡཾ ཡུ. སིལཾཨེཝ ཨཱསནཾ སིལཱསནཾ. པཎྜུཀམྤལསིལཱསནཾ ལབྦྷཏི. ཏསྨིཾ སིལཱསནམྷི. ཨཱསཱིནོཏི དསཧི ཙཀྐཝཱལ༹སཧསྶེཧི ཨཱགམྨ སནྣིསིནྣཱནཾ དེཝཱནཾ གཎེན པརིཝཱརིཏོ ཧུཏྭཱ ནིསཱིདནྟོ. ཨཱསཱིདནཾ ནིསཛྫནཾ ཨཱསཱིནོ. ཨཱསམནྟཏོ སཱིདཏི ཝསཏཱིཏི ཝཱ ཨཱསཱིནོ. ཨབྷིདྷམྨཀཐཱབྷིམུཁཾ སཱིདཏི ནིསཛྫཏཱིཏི ཝཱ ཨཱསཱིནོ, བུདྡྷོ. ཨཱཔུབྦསཱིདདྷཱཏུ ནིསཛྫཱཡཾ. ཝིསརཎ གཏྱཱཝསཱནེསུ ཝཱ ཏཔཙྩཡོ. ཏསྶ ཨཱིཎཱདེསོ, ཎསྶནཏྟཾ, དྷཱཏྭནྟལོཔོ. སིཝསུཁདནྟི ནིབྦཱནསུཁདཱཡཀཾ. ཨརིཡེཧི སེཝིཡཏཱིཏི སིཝཾ, ནིབྦཱནཾ. སིདྷཱཏུ སེཝཱཡཾ ཨཝོ. ཨཐ ཝཱ རཱགགྒིཨཱདཱིཧི སམཏི ཨུཔསམཏི ཨེཏྠཱཏི སིཝཾ, ནིབྦཱནཾ. སམུདྷཱཏུ ཨུཔསམེ རིཝོ. ཨབྷིདྷཱནཔྤདཱིཔིཀཊཱིཀཱཡཾ པན ‘‘སིཝཾ ཁེམབྷཱཝཾ ཀརོཏཱིཏི སིཝཾ, སཾསཱརབྷཱིརུཀེཧི སེཝིཏབྦཏྟཱ ཝཱ སིཝཾ. ཡདཱདིནཱ ཝཔཙྩཡོ’’ཏི ཝུཏྟཾ. སུཁཡཏཱིཏི སུཁཾ. ཡསྶུཔྤཛྫཏི, ཏཾ སུཁིཏཾ ཀརོཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཨཐ ཝཱ སུཊྛུ དུཀྑཾ ཁནཏཱིཏི སུཁཾ. སུཔུབྦ ཁནུདྷཱཏུ ཨཝདཱརཎེ ཀྭི. སིཝསྶ ནིབྦཱནསྶ སུཁཾ སིཝསུཁཾ, ཏཾ དདཱཏཱིཏི སིཝསུཁདཾ, ཨབྷིདྷམྨདྷམྨོ. སིཝསུཁསདྡཱུཔཔདདཱདྷཱཏུ ཨ. ཡོ ཧི ཨབྷིདྷམྨདྷམྨཾ སུཎཱཏི, སོ ཏསྶ ནིབྦཱནསུཁཾ དདཱཏཱིཏི ཨཏྠོ.

ཨདེསི དྷམྨཾ དེཝཱནནྟི དེཝཱནཾ དྷམྨཾ ཨདེསཱིཏི སམྦནྡྷོ. ཨེཏྠ ཙ དྷམྨནྟི ནཱནཱནཡཝིཙིཏྟཾ གམྦྷཱིརཾ སཎྷསུཁུམཾ དུདྡསཾ ཨབྷིདྷམྨ དྷམྨཾ. ཨཏྟནོ སབྷཱཝཾ དྷཱརེཏཱིཏི དྷམྨོ, པཎྜིཏེཧི དྷཱརིཡཏི ན བཱལེཧཱིཏི ཝཱ དྷམྨོ, ཨབྷིདྷམྨཔིཊཀཾ. དྷརདྷཱཏུ དྷཱརཎེ རམྨཔཙྩཡོ. ཏཾ དྷམྨཾ. དེཝཱནནྟི པུབྦེ མནུསྶལོཀེ མཱཏུབྷཱུཏདེཝཔུཏྟཔྤམུཁཱནཾ ཨུཔཔཏྟིདེཝཱནཾ. ཝུཏྟཉྷེཏཾ ཨཊྛསཱལིནཱིཨཊྛཀཐཱཡཾ –

‘‘མཱཏརཾ ¶ པམུཁཾ ཀཏྭཱ, ཏསྶཱ པཉྙཱཡ ཏེཛསཱ;

ཨབྷིདྷམྨཀཐཱམགྒཾ, དེཝཱནཾ སམྤཝཏྟཡཱི’’ཏི.

ཨེཏྠ ཙ མཱཏརནྟིཔདསྶ པུབྦེ མནུསྶལོཀེ མཱཏུབྷཱུཏཾ དེཝཔུཏྟནྟི ཨཏྠོ དཊྛབྦོ. ཝུཏྟཉྷེཏཾ ཛིནཱལངྐཱརཔཱལི༹ཡཾ –

‘‘ཏཏོ པུཏྟཾ གཧེཏྭཱན, གཏཱ མཱཏཱ སཀཾ གྷརཾ;

སཏྟམིཡཾ ཙུཏཱ གནྟྭཱ, དེཝཔུཏྟཏྟམཱགམཱི’’ཏི.

ཏཊྚཱིཀཱཡཉྩ ‘‘བོདྷིསཏྟམཱཏཱ གབྦྷཝུཊྛཱནཏོ སཏྟམེ དིཝསེ ཀཱལངྐཏྭཱ ཏུསིཏཔུརེ དེཝཔུཏྟོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟཱི’’ཏི ཝུཏྟཾ. ཨེཏྠ ཙ དེཝཔུཏྟསདྡེན ཝུཏྟམེཝ. ཀཱལུ༹དཱཡཱི ཐེརགཱཐཱཨཊྛཀཐཱཡཉྩ ‘‘པརིཝཱརིཏཱཏི ཙ ཨིཏྠིལིངྒནིདྡེསོ པུརིམཏྟབྷཱཝསིདྡྷཾ ཨིཏྠིབྷཱཝཾ དེཝཏཱབྷཱཝཾ ཝཱ སནྡྷཱཡ ཀཏོ. དེཝཱུཔཔཏྟི པན པུརིསབྷཱཝེན ཛཱཏཱ’’ཏི ཝུཏྟཾ. ཛཱཏཀཊཱིཀཱཡཉྩ ‘‘དེཝོརོཧནེཏི མཱཏུདེཝཔུཏྟསྶ ཏེམཱསཾ ཨབྷིདྷམྨཔིཊཀཾ དེསེཏྭཱ དེཝོརོཧནཀཱལེ’’ཏི མཱཏུདེཝཔུཏྟསདྡེན ཝུཏྟཾ. ཨབྷིདྷམྨཱཝཏཱརཊཱིཀཱཡཉྩ ‘‘དེཝཱནནྟི ཏདཱ དྷམྨཔཊིགྒཱཧཀཱནཾ དསསཧསྶཙཀྐཝཱལཱ༹དྷིཝཱསཱིནཾ མཱཏུདེཝཔུཏྟཔྤམུཁཱནཾ ཨུཔཔཏྟིདེཝཱན’’ནྟི མཱཏུདེཝཔུཏྟ སདྡེན ཝུཏྟཾ. སིརཱིམཧཱམཱཡཱསཏྠེ ཙ ‘‘སིརཱིམཧཱམཱཡཱ དེཝཱིཔི སཏྟདིཝསེཡེཝ ཝསིཏྭཱ ཀཱལངྐཏྭཱ ཨཏྟནོ པུཉྙཱནུབྷཱཝེན ཏུསིཏབྷཝནེ དེཝཔུཏྟོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟཱི’’ཏི དེཝཔུཏྟསདྡེན ཝུཏྟཾ. མཎིདཱིཔཊཱིཀཱཡཉྩ ‘‘མཱཏརནྟི པུབྦེ མནུསྶལོཀེ མཱཏུབྷཱུཏཾ དེཝཔུཏྟནྟི ཨཏྠོ. སིརཱིམཧཱམཱཡཱ ཧི བོདྷིསཏྟཾ ཝིཛཱཡིཏྭཱ སཏྟཱཧམཏྟཾ ཋཏྭཱ ཨིཏོ ཙཝིཏྭཱ ཏུསིཏབྷཝནེ པུརིསབྷཱཝེནེཝ ནིབྦཏྟོ, ན ཨིཏྠིབྷཱཝེནཱ’’ཏི ཝུཏྟཾ. ཏསྨཱ མཱཏརནྟིཔདསྶ མཱཏུབྷཱུཏཾ དེཝཔུཏྟནྟི ཨཏྠོ མུཁྱེན དཊྛབྦོ.

མདྷུསཱརཏྠ དཱིཔནཱིཊཱིཀཱཡཾ པན –

‘‘སུདྡྷོདནོ ནཱམ པིཏཱ མཧེསིནོ,

བུདྡྷསྶ མཱཏཱ པན མཱཡཱ ནཱམ.

བོདྷིསཏྟཾ ¶ པརིཧརིཡ ཀུཙྪིནཱ,

ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཏིདིཝསྨིཾ མོདཏི;

སཱ གོཏམཱི ཀཱལཾཀཏཱ ཨིཏོ ཙུཏཱ,

དིབྦེཧི ཀཱམེཧི སམངྒིབྷཱུཏཱ;

ཨཱམོདཏི ཀཱམགུཎེཧི པཉྩཧི,

པརིཝཱརིཏཱ དེཝགཎེཧི ཏེཧཱི’’ཏི; ཐེརཱཔཱལི༹;

ཏདཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘པརིཝཱརིཏཱཏི ཙ ཨིཏྠིལིངྒནིདྡེསོ པུརིམཏྟ བྷཱཝསིདྡྷཾ ཨིཏྠིབྷཱཝཾ དེཝཏཱབྷཱཝཾ ཝཱ སནྡྷཱཡ ཀཏོ. དེཝཱུཔཔཏྟི པན པུརིསབྷཱཝེན ཛཱཏཱཏི ཝུཏྟཏྟཱ མཱཏརནྟི མནུསྶཏྟབྷཱཝཝསེན ཝུཏྟ’’ནྟི ཝདནྟི. ཐེརཊྛཀཐཱ པན ནསངྒཧཱརུལ༹ྷཱ. ཨཉྙཊྛཀཐཱཊཱིཀཱསུ ཙ ཏཱདིསཾ ཝཙནཾ ནཏྠི. པཏྠནཱཀཱལེ ཙ བུདྡྷམཱཏཱ ཧུཏྭཱ པཙྪཱ པུརིསོ ཧོམཱིཏི པཏྠནཱ ནཏྠི. ཏིཾསདྷམྨཏཱཡཉྩ བུདྡྷམཱཏུཡཱ པུརིསབྷཱཝོ ནཱམ ནཏྠི. ཏསྨཱ ཏཾ ཝཱིམཾསིཏབྦནྟིཔི ཝིདཱུ ཝདནྟཱིཏི ཝུཏྟཾ. ཏཾ པན ན གཧེཏབྦཾ. ཀསྨཱ, སཾསཡཝཙནེན ཝཱིམཾསིཏབྦནྟི ཝིདཱུཝདནྟཱིཏི ཙ ཝུཏྟཏྟཱ ཙ ཡཐཱཝུཏྟཊྛཀཐཱཊཱིཀཱཝཙནེཧི ཨུཛུཀཾ ཝིརུདྡྷཏྟཱ ཙ. དེཝཏཱསདྡོ ཧི དེཝཔུཏྟེ བྲཧྨེ དེཝདྷཱིཏཱཡ ཙ ཝཏྟཏི. ཏཐཱཧེས ‘‘ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརཱ དེཝཏཱ ཨབྷིཀྐནྟཱཡ རཏྟིཡཱ ཨབྷིཀྐནྟཝཎྞཱ’’ཏིཨཱདཱིསུ དེཝཔུཏྟེ. ཝུཏྟཉྷི ཁུདྡཀཔཱཋཨཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘ཨཉྙཏརཱཏི ཨནིཡམིཏ ནིདྡེསོ. སཱ ཧི ནཱམགོཏྟཏོ ཨཔཱཀཊཱ. ཏསྨཱ ཨཉྙཏརཱཏི ཝུཏྟཱ. དེཝོཡེཝ དེཝཏཱ. ཨིཏྠིཔུརིསསཱདྷཱརཎམེཝེཏཾ. ཨིདྷ པན པུརིསོཨེཝ. སོ དེཝཔུཏྟོ. ཀིནྟུསཱདྷཱརཎནཱམཝསེན དེཝཏཱཏི ཝུཏྟོ’’ཏི. སུནཱིཏཏྠེརཨཔདཱན པཱལི༹ཡཾ ཨཱགཏཱསུ ‘‘ཏཐཱ ཏཱ དེཝཏཱ སཏྟསཏཱ ཨུལཱ༹རཱ བྲཧྨཱ ཝིམཱནཱ ཨབྷིནིཀྑམིཏྭཱ’’ཏིཨཱདཱིསུ བྲཧྨེ. པདཱིཔཝིམཱནཝཏྠུཔཱལི༹ཡཾ ཝུཏྟཱསུ –

‘‘ཨབྷིཀྐནྟེན ཝཎྞེན, ཡཱ ཏྭཾ ཏིཊྛཏི དེཝཏེ;

ཨོབྷཱསེནྟཱི དིསཱ སབྦཱ, ཨོསདྷཱི ཝིཡ ཏཱརཀཱ’’ཏི.

ཨཱདཱིསུ ¶ དེཝདྷཱིཏཱཡ. ཨེཝཾ པན པརིཝཱརིཏཱསདྡོཔི ཝེདིཏབྦོ. ཏསྨཱ ཨཱཙརིཡདྷམྨཔཱལཏྠེརེན ཀཏཱཡ ཐེརཊྛཀཐཱཡ ཝུཏྟཝཙནཾ ཛཱཏཀཊཱིཀཱཡ ཝུཏྟཝཙནཉྩ ཨཱཙརིཡསུམངྒལཏྠེརེན ཀཏཱཡ ཨབྷིདྷམྨཱཝཏཱརཊཱིཀཱཡ ཝུཏྟཝཙནཾ པམཱཎཾ ཀཏྭཱ མཱཏུདེཝཔུཏྟོཏི ཨཏྠོཡེཝ དཊྛབྦོ. ཨེཏརཧི པན ཀེཙི ཨཱཙརིཡཱ ཐེརཱཔཱལི༹ཡཾ ཨཱགཏཾ པརིཝཱརིཏཱསདྡཉྩ མདྷུསཱརཏྠདཱིཔནཱིཊཱིཀཱཝཙནཉྩ པཊིཙྩ མཱཏུདེཝདྷཱིཏཱཏི ཝདནྟི. ཏཾ པན ཏེསཾ མཏིམཏྟནྟི དཊྛབྦཾ. ཨདེསཱིཏི མཧཱཀརུཎཱཔུབྦངྒམེན སབྦཉྙུཏཉཱཎེན ཀཐེསི. ཨསདིསཾ ཏནྟི སམྦནྡྷོ. ཨེཏྠ ཙ ཏནྟི བུདྡྷཾ. ཨསདིསནྟི ཨཔྤཊིཔུགྒལཾ. ནཏྠི ཨེཏསྶ སདིསོ པཊིཔུགྒལོཏི ཨསདིསོ, བུདྡྷོ. སདེཝཀེ ལོཀེ སཱིལཱདིགུཎེན བུདྡྷེན སདིསོ ཀོཙི པུགྒལོ ནཏྠཱིཏི ཨཏྠོ. ཏེནཱཧ ཝིནཡམཧཱཝགྒཔཱལི༹ཡཾ –

‘‘ན མེ ཨཱཙརིཡོ ཨཏྠི, སདིསོ མེ ན ཝིཛྫཏི;

སདེཝཀསྨིཾ ལོཀསྨིཾ, ནཏྠི མེ པཊིཔུགྒལོ’’ཏི.

ནིཙྩནྟིསཏཏཾ སམིཏཾ, སབྦཀཱལཾ ནིརནྟརནྟི ཨཏྠོ. ཨསདིསཾ ཏཾ བུདྡྷཾ ནིཙྩཾ ནམཱམཱིཏི སམྦནྡྷོཏི.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔཡོཛནཱ. སུམཏི སུནྡརསབྦཉྙུཏ ཉཱཎཝཱཏོ, དེསནཱཉཱཎཝཱཏོ ཝཱ. ཡོ ཡཱདིསོ བུདྡྷོ. དིཝེ དིཝསེ དིཝཱཀརོཝ སཱུརིཡོཨིཝ, སོབྷནྟོ ཝིརོཙམཱནོ ཧུཏྭཱ, རཏིཛནནེ དེཝཱནཾ ཨཏཔྤཀཔཱིཏི སོམནསྶུཔྤཱདནེ, པེམུཔྤཱདནེ ཝཱ, སིལཱསནམྷི པཎྜུ ཀམྤལནཱམཀེ སིལཱསནེ, ཨཱསཱིནོ ནིསཱིདནྟོ ཧུཏྭཱ སིཝསུཁདཾ ནིབྦཱནསུཁདཱཡཀཾ, དྷམྨཾ ཨབྷིདྷམྨདྷམྨཾ, དེཝཱནཾ མཱཏུ པུབྦདེཝཔུཏྟཔྤམུཁཱནཾ ཨུཔཔཏྟིདེཝཱནཾ ཨདེསི ཀཐེསི. ཨསདིསཾ ཨཔྤཊིཔུགྒལཾ ཏཾ བུདྡྷཾ ཨཧཾ ནིཙྩཾ སཏཏཾ ནམཱམི ཝནྡཱམཱིཏི.

ཏེརསམཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༤.

ཡོ ¶ པཱདཔངྐཛམུདུཏྟལརཱཛིཀེཧི,

ལོཀེཧི ཏཱིཧིཝིཀལེཧི ནིརཱཀུལེཧི;

སམྤཱཔུཎེ ནིརུཔམེཡྻཏམེཝ ནཱཐོ,

ཏཾ སབྦལོཀམཧིཏཾ ཨསམཾ ནམཱམི.

༡༤. ཨེཝཾ ཏེརསམགཱཐཱཡ བུདྡྷཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨིདཱནི བུདྡྷསྶ པཱདཏལེ ཝིཙིཏྟཔྤཝཏྟེཧི ཨཊྛསཏཙཀྐལཀྑཎེཧི ཐོམིཏྭཱ ཝནྡིཏུཀཱམོ ཡོ པཱདཔངྐཛཏྱཱདིགཱཐམཱཧ. ཨཡཾ པན ཏ བྷ ཛ ཛ གཎེཧི ཙ གརུདྭཡེན རཙིཏཏྟཱ ཙུདྡསཀྑརེཧི ཡུཏྟཱ ཝསནྟཏིལཀཱགཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ. ཝུཏྟཉྷེཏཾ ཝུཏྟོདཡེ ‘‘ཝུཏྟཱ ཝསནྟཏིལཀཱ ཏ བྷ ཛཱ ཛགཱ གོ’’ཏི. ཏསྶཱཡམཏྠོ. ཡསྶཾ པཊིཔཱདཾ ཏ བྷ ཛཱ ཏ བྷ ཛ གཎཱ ཙ ཛགཱ ཛགཎགརུཀཱ ཙ གོ གརུ ཙ ཙེ བྷཝནྟི, སཱ གཱཐཱ ཝསནྟཏིལཀཱགཱཐཱཏི ཚནྡཱཙརིཡེཧི ཝུཏྟཱཏི.

ཏཏྠ པན ཡོ ནཱཐོ ཨཝིཀལེཧི ནིརཱཀུལེཧི པཱདཔངྐཛམུདུཏྟལེཧིཏཱིཧི ལོཀེཧི ནིརུཔམེཡྻཏཾ སམྤཱཔུཎེཨེཝ སབྦལོཀམཧིཏཾ ཨསམཾ ཏཾ ནཱཐཾ ཨཧཾ ནམཱམཱིཏི སམྦནྡྷོ. ཨེཏྠ པན སདྡཀྐམེན ཨདསྶེཏྭཱ ཨཏྠཀྐམེན ཝཎྞནཾ དསྶཡིསྶཱམ. ཡོ ནཱཐོཏི ཡོ ཡཱདིསོ སབྦསཏྟཱནཾ པཊིསརཎོ བུདྡྷོ. ཏཾ པན པདཾ སམྤཱཔུཎེཨེཝཱཏིཔདེ ཀཏྟུབྷཱཝེན སམྦནྡྷིཏབྦཾ. ནཱཐསྶ པན ཝཙནཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ. ཨཝིཀལེཧཱིཏི ཀེནཙི ཨཝེཀལླེཧི སབྦཔཱདཙཀྐལཀྑཎེཧི སམྤུཎྞེཧཱིཏི ཨཏྠོ. ཝིརཱུཔཾ ཀལཏི གཙྪཏཱིཏི ཝིཀལོ. ཝིཔུབྦཀལདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཨ. ནཏྠི ཀིཉྩི ཝིཀལཾ ཨེཏིསྶཱ རཱཛིཡཱཏི ཨཝིཀལཱ, པཱདརཱཛི. པཱདདྭཡེ པརིབྱཏྟཾ སཎྛཱནརཱུཔཾ ཀིཉྩི ཝིཀལཾ ནཏྠཱིཏི ཨཏྠོ. ཏེཧི ཨཝིཀལེཧི.

ནིརཱཀུལེཧཱིཏི ¶ ཨཱཀུལཝིརཧིཏེཧི. པཱདཙཀྐལཀྑཎཱནཾ ཨཉྙམཉྙཾ ཨསཾམིསྶེཧི ཨསཾསཊྛེཧཱིཏི ཨཏྠོ. ཨཱབྷུསོ ཀུལཏི བནྡྷཏཱིཏི ཨཱཀུལཾ, ཨཱཔུབྦ ཀུལདྷཱཏུ བནྡྷནེ ཨ. ཨཐ ཝཱ ཨཱབྷུསོ ཀུལཏི ཨཱཝརཏི སོབྷནནྟི ཨཱཀུལཾ, ནཏྠི ཨཱཀུལཾ ཨཉྙམཉྙམིསྶཾ ཨེཏིསྶཱ པཱདརཱཛི ཡཱཏི ནིརཱཀུལཱ, པཱདརཱཛི. ཏེཧི ནིརཱཀུལེཧི. ཏཾ པན པདདྭཡཾ པཱདཔངྐཛམུདུཏྟལརཱཛིཀེཧཱིཏིཔདེ ཝིསེསནཾ. པཱདཔངྐཛམུདུཏྟལརཱཛིཀེཧཱིཏི པཱདསངྑཱཏཔདུམསྶ སཎྷ ཏལེ ཛཱཏེཧི ཨཊྛསཏཙཀྐལཀྑཎརཱཛིཀེཧི པདཏི གཙྪཏི ཨེཏེནཱཏི པཱདོ. པདདྷཱཏུ གཏིམྷིཎ. པངྐེ ཀདྡམེ ཛཱཏནྟི པངྐཛཾ, པདུམཾ. པཱདསངྑཱཏཾ པངྐཛཾ པཱདཔངྐཛཾ. པངྐཛཾཨིཝ པཱདོ ཝཱ པཱདཔངྐཛཾ, པཱདོ. སཎྷབྷཱཝེན མུདཏི པཝཏྟཏཱིཏི མུདུ, མུདདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཨུ. ཏལཏི པཏིཊྛཏི ཨེཏྠཱཏི ཏལཾ. ཏལདྷཱཏུ པཏིཊྛཱཡཾ ཨ. མུདུ ཙ ཏཾ ཏལཉྩཱཏི མུདུཏྟལཾ, པཱདཔངྐཛསྶ མུདུཏྟལཾ པཱདཔངྐཛམུདུཏྟལཾ, རཱཛཏི དིསྶཏཱིཏི རཱཛིཀཱ, རཱཛཏི སོབྷཏི ཨེཏེནཱཏི རཱཛིཀཱ. རཱཛདྷཱཏུ སོབྷནེ ཎིཀོ. པཱདཔངྐཛ མུདུཏྟལེ ཛཱཏཾ ཨཊྛསཏཙཀྐལཀྑཎསངྑཱཏཾ རཱཛིཀནྟི པཱདཔངྐཛམུདུཏྟལརཱཛིཀཾ, ཏེཧི.

ཏཾ པན ཨཊྛསཏཔཱདཙཀྐལཀྑཎཾ ནཱམེཝཾ ཝེདིཏབྦཾ. བྷགཝཏོ པཱདཔངྐཛམུདུཏལསྶ མཛ྄ཛྷེ ནཱབྷི དིསྶཏི. ནཱབྷིཔཊིཙྪིནྣཱ ཝཊྚལེཁཱ དིསྶཏི. ནཱབྷིམུཁཔརིཀྑེཔཔཊྚོ དིསྶཏི. པནཱལི༹མུཁཾ དིསྶཏི. ཨརཱ དིསྶནྟི. ཨརེསུ ཝཊྚལེཁཱ དིསྶནྟི. ནེམི དིསྶཏི. ནེམིམཎིཀཱ དིསྶནྟི. ཨིདཾ ཏཱཝ པཱལི༹ཨཱགཏམེཝ. སམྤཧུལཝཱརོ པན ཨནཱགཏོ, སོ ཨེཝཾ དཊྛབྦོ. སཏྟི, སིརཱིཝཙྪོ, ནནྡིཡཱཝཊྚཾ, སོཝཏྟིཀོ, ཝཊཾསཀོ, ཝཌྜྷམཱནཀཾ, མཙྪཡུགལཾ, བྷདྡཔཱིཋཾ, ཨངྐུསཾ, ཏོམརོ, པཱསཱདོ, ཏོརཎཾ, སེཏཙྪཏྟཾ, ཁགྒོ, ཏཱལཝཎྜཾ, མོརཧཏྠཀོ, ཝཱལ༹བཱིཛནི, ཨུཎྷཱིསཾ, པཏྟོ ¶ , མཎིཀུསུམདཱམཾ, ནཱིལུཔྤལཾ, རཏྟུཔྤལཾ, སེཏུཔྤལཾ, པདུམཾ, པུཎྜརིཀཾ, པུཎྞགྷཊོ, པུཎྞཔཱཏི, སམུདྡོ, ཙཀྐཝཱལ༹ཾ, ཧིམཝཱ, སིནེརུ, ཙནྡིམསཱུརིཡཱ, ནཀྑཏྟཱནི, ཙཏྟཱརོ མཧཱདཱིཔཱ, དྭེཔརིཏྟདཱིཔསཧསྶཱནི ཨནྟམསོ ཙཀྐཝཏྟི རཉྙོ པརིསཾ ཨུཔཱདཱཡ སབྦོ ཙཀྐལཀྑཎསྶེཝ པརིཝཱརོཏི ཨེཏྟཀམེཝ མཛ྄ཛྷིམཔཎྞཱསཊྛཀཐཱཡཾ ཝུཏྟནྟི ཝེདིཏབྦཾ.

ཛིནཱལངྐཱརཊཱིཀཱཡཾ པན ‘‘ཧེཊྛཱཔཱདཏལེསུ ཙཀྐཱནི ཛཱཏཱནཱིཏི ཙཀྐལཀྑཎཾ ནཱམ དྭཱིསུ པཱདཏལེསུ དྭེ ཙཀྐཱནི ཨེཀེཀསྨིཾ སཧསྶམཏྟཱ ཨརཱ ཡུཏྟཱ ཧོནྟི. ནེམིཝལཡཾ སུཝཎྞཝཎྞཾ. ནཱབྷི ཨིནྡནཱིལམཎིཝཎྞཱ. ཏསྨིཾ མཛ྄ཛྷེ ཙ ནཱབྷིཔརིཡནྟེ ཙ ནཱབྷིམུཁེ ཙ ཝཊྚལེཁཱ མཛ྄ཛྷེ ཚིདྡཾ ཙཀྐཔརིཡནྟེ ནེམིཏོ བཧིདྡྷཱ ཝཊྚེ. སཏྟི, སིརཱིཝཙྪོ, ནནྡིཡཱཝཊྚཾ, སོཝཏྟིཀོ, ཝཊཾསཀཾ, ཝཌྜྷམཱནཀཾ, བྷདྡཔཱིཋཾ, ཨངྐུསོ, པཱསཱདཾ, ཏོརཎཾ, སེཏཙྪཏྟཾ, ཁགྒཾ, ཏཱལཝཎྜཾ, མཡཱུརཧཏྠཾ, ཙཱམརཾ, ཨུཎྷཱིསཾ, པཏྟཾ, མཎི, སུམནདཱམཾ, ནཱིལུཔྤལཾ, རཏྟུཔྤལཾ, རཏྟཔདུམཾ, སེཏཔདུམཾ, པུཎྜརིཀཾ, པུཎྞཀལསཾ, པུཎྞཔཏྟཾ, སམུདྡོ, ཙཀྐཝཱལ༹པབྦཏོ, ཧིམཝནྟཔབྦཏོ, མེརུཔབྦཏོ, སཱུརིཡམཎྜལཾ, ཙནྡམཎྜལཾ, ནཀྑཏྟཾ, སཔརིཝཱརཱ ཙཏུམཧཱདཱིཔཱ, སཔརིཝཱརོ སཏྟརཏནསམངྒཱི ཙཀྐཝཏྟི, དཀྑིཎཱཝཊྚ སེཏསངྑཾ, སུཝཎྞམཙྪཡུགལ༹ཾ, ཙཀྐཱཝུདྷཾ, སཏྟམཧཱགངྒཱ, སཏྟཀུལཔབྦཏཱ, སཏྟསཱིདནྟསཱགརཱ, སུཝཎྞ ཧཾསརཱཛཱ, སཾསུམཱརོ, དྷཛཔཊཱཀོ, སུཝཎྞསིཝིཀཱ, སུཝཎྞཝཱལ༹བཱིཛནི, ཀེལཱསཔབྦཏོ, སཱིཧརཱཛཱ, བྱགྒྷརཱཛཱ, ཝལཱཧཀཨསྶརཱཛཱ, ཨུཔོསཐཚདྡནྟཧཏྠིརཱཛཱ, ཝཱསུཀཱིནཱགརཱཛཱ, ཧཾསརཱཛཱ, ཨུསབྷརཱཛཱ, ཨེརཱཝཎ ཧཏྠིརཱཛཱ, སུཝཎྞམཀརཾ, ཙཏུམུཁསུཝཎྞནཱཝཱ, སཝཙྪཀཱ དྷེནུ, ཀིཾཔུརིསོ, ཀིནྣརཱི, ཀརཝཱིཀོ, མཡཱུརརཱཛཱ, ཀོཉྩརཱཛཱ, ཙཀྐཝཱཀརཱཛཱ, ཛཱིཝཉྫཱིཝཀརཱཛཱ ཚ དེཝལོཀཱ, སོལ༹ས ¶ བྲཧྨལོཀཱཏི ཨིམེ ཨེཏྟཀཱ ཨགྒམངྒལལཀྑཎཱ པཱདཏལེ པཉྙཱཡནྟཱི’’ཏི ཝུཏྟཾ. ཨིམིནཱ ཙ ཝཙནེན ཨཊྛསཏ པཱདཙཀྐལཀྑཎཾ པརིཔུཎྞཾ ཝེདིཏབྦནྟི.

ཏཱིཧི ལོཀེཧཱིཏི སམྦནྡྷོ. ཏཱིཧི ཀཱམརཱུཔཱརཱུཔ ལོཀེཧཱིཏི ཨཏྠོ. ཏསྶ པན ཝཙནཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ. ཏཾ པནེཏཾ ཀཏྭཏྠེ ཀརཎཝཙནཾ. ཏསྶ པན པདསྶ ནིརུཔམེཡྻཱཏི པདེན ཀཏྟུབྷཱཝེན སམྦནྡྷོ. ནིརུཔམེཡྻཏནྟི ཨཔྤམེཡྻབྷཱཝཾ. ཨུཔམིཏབྦནྟི ཨུཔམེཡྻཾ. ཨུཔཔུབྦ མཱདྷཱཏུ པམཱནེ ཎྱོ. ཨུཔམེཡྻསྶ བྷཱཝོ ཨུཔམེཡྻཏཾ. ནཏྠི ཨུཔམེཡྻཏཾ ཨསྶ རཱཛིཀསྶཱཏི ནིརུཔམེཡྻཏཾ. ཨཐ ཝཱ ནཏྠི ཨུཔམེཡྻཾ ཨེཏསྶ རཱཛིཀསྶཱཏི ནིརུཔམེཡྻོ, པཱདཙཀྐལཀྑཎརཱཛིཀོ ལབྦྷཏི. ཏསྶ བྷཱཝོ ནིརུཔམེཡྻཏཾ. ཏཾ པན པདཾ སམྤཱཔུཎེ ཨེཝཱཏིཔདེ ཀམྨཾ. སམྤཱཔུཎེཨེཝཱཏི སམྦནྡྷོ. སམྨཱ གཙྪཏིཨེཝཱཏི ཨཏྠོ. ཀསྨཱ པན ཏཱིཧི ལོཀེཧི པཱདཔངྐཛམུདུཏལེཧི ནིརུཔམེཡྻཏཾ པཱཔུཎཱཏཱིཏི. བུདྡྷཏོ ཨཉྙསྶ ཀསྶཙི དེཝམནུསྶསྶ པཱདཏལམཛ྄ཛྷེ པཱདཙཀྐལཀྑཎསྶ ཨབྷཱཝཏོ. བྷགཝཏོ ཧི པཱདཔངྐཛམུདུཏལེ པཱརམིཔུཉྙཱནུབྷཱཝེན ནིབྦཏྟཱནི ཨཊྛསཏཔཱདཙཀྐལཀྑཎཱནི སམྤཱཔུཎནྟི, ན ཨཉྙེསཾ. ཏསྨཱ ནིརུཔམེཡྻཏཾ པཱཔུཎཱཏཱིཏི.

སབྦལོཀམཧིཏནྟི སབྦལོཀེན པཱུཛིཏཾ. སབྦེན དེཝམནུསྶལོཀེན མཧིཏབྦོ པཱུཛིཏབྦོཏི སབྦལོཀ མཧིཏོ, ནཱཐོ ལབྦྷཏི. ཏཾ. ཨུཔྤནྣེ ཧི ཏཐཱགཏེ ཡེ ཀེཙི མཧེསཀྑཱ དེཝམནུསྶཱ བུདྡྷསྶ པཱུཛེནྟི, པགེཝ ཨཉྙཱ. ཏཐཱ ཧི བྲཧྨཱ སཧམྤཏི སིནེརུམཏྟེན རཏན དཱམེན ཏཐཱགཏཾ པཱུཛེཏི. ཡཐཱབལཉྩ ཨཉྙེཔི དེཝཱ མནུསྶཱ ཙ བིམྦིསཱརཀོསལརཱཛཱདཡོ ནིབྦུཏམྤི བྷགཝནྟཾ ཨུདྡིསྶ ཚནྣཝུཏིཀོཊིདྷནཾ ཝིསྶཛྫེཏྭཱ ཨསོཀ མཧཱརཱཛཱ ¶ སཀལཛམྦུདཱིཔེ ཙཏུརཱསཱིཏིཝིཧཱརསཧསྶཱནི པཏིཊྛཱཔེཏི. ཀཱ ཀཐཱ པན ཨཉྙེསཾ པཱུཛཱཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

ཨསམནྟི སབྦམནུསྶདེཝབྲཧྨེཧི ཨསདིསཾ. ཨཔྤཊིཔུགྒལནྟི ཨཏྠོ. ནཏྠི སམོ སདིསོ པུགྒལོ ཨསྶཱཏི ཨསམོ, ནཱཐོ. སོ པན ཨསཱིཏིཨནུབྱཉྫནཔཊིམཎྜིཏ དྭཏྟིཾས མཧཱཔུརིསལཀྑཎ ཝིཙིཏྲརཱུཔཀཱཡོ. སབྦཱཀཱར པརིསུདྡྷ སཱིལཀྑནྡྷཱདིགུཎརཏནསམིདྡྷདྷམྨཀཱཡོ. པུཉྙམཧཏྟ ཐཱམམཧཏྟཨིདྡྷིམཧཏྟ ཡསམཧཏྟ པཉྙཱམཧཏྟཱནཾ པརམུཀྐཾས གཏོ ཙ ཧོཏི, ཏསྨཱ ཏཐཱགཏེན སམོ སདིསོ ནཱམ ནཏྠཱིཏི ཨཏྠོ. ཏཾ ཨསམཾ. ཏནྟི ནཱཐཾ ཨཧཾ ནམཱམཱིཏི སམྦནྡྷོ.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔཡོཛནཱ. ཡོ ནཱཐོ ཡོ ཡཱདིསོ སབྦསཏྟཱནཾ པཊིསརཎོ བུདྡྷོ, ཨཝིཀལེཧི ཀེཧིཙི ཨཝེཀལླེཧི, ནིརཱཀུལེཧི ཨཱཀུལཝིརཧིཏེཧི, པཱདཔངྐཛ མུདུཏྟལརཱཛིཀེཧི པཱདསངྑཱཏཔདུམསྶ སཎྷཏལེ ཛཱཏེཧི ཨཊྛསཏཙཀྐལཀྑཎརཱཛིཀེཧི, ཏཱིཧི ལོཀེཧི ཀཏྟུབྷཱུཏེཧི, ནིརུཔམེཡྻཏཾ ཨཔྤམེཡྻབྷཱཝཾ ཨཔྤམིཏབྦ བྷཱཝཾ ཝཱ, སམྤཱཔུཎེཨེཝ སམྨཱ གཙྪཏིཨེཝ, སབྦལོཀམཧིཏཾ སབྦལོཀེན པཱུཛིཏཾ, ཨསམཾ སབྦམནུསྶདེཝབྲཧྨེཧི ཨསདིསཾ ཏཾ ནཱཐཾ ཨཧཾ ནམཱམཱིཏི.

ཙུདྡསམཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༥.

བུདྡྷཾ ནརཱནརསམོསརཎཾ དྷིཏཏྟཾ,

པཉྙཱཔདཱིཔཛུཏིཡཱ ཝིཧཏནྡྷཀཱརཾ;

ཨཏྠཱབྷིཀཱམནརདེཝཧིཏཱཝཧཾ ཏཾ,

ཝནྡཱམི ཀཱརུཎིཀམགྒམནནྟཉཱཎཾ.

༡༥. ཨེཝཾ ¶ ཙུདྡསམགཱཐཱཡ ནཱཐཾ ནཏྭཱ ཨིདཱནི ནརཱནརས མོསརཎནྟྱཱདཱིཧི སཏྟཧི གུཎེཧི ཐོམིཏྭཱ བུདྡྷཾ ཝནྡིཏུ ཀཱམོ བུདྡྷཾ ནརཱནརསམོསརཎནྟྱཱདིགཱཐམཱཧ. ཨཡཾ པན ཏབྷཛཛགཎེཧི གརུདྭཡེན ཙ རཙིཏཏྟཱ ཙུདྡསཀྑརེཧི ཡུཏྟཱ ཝསནྟཏིལཀཱགཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ. སཱདྷཀཾ པནེཏྠ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟམེཝ.

ཏཏྠ པན ནརཱནརསམོསརཎནྟི ཨེཏྠ ནརཨནརསམཾ ཨོསརཎནྟི པདཝིབྷཱགོ. མནུསྶདེཝཱནཾ སམཾ ཨོསརཎཾ སནྣིཔཏིཏཊྛཱནནྟི ཨཏྠོ. ནརཱནརསདྡསྶ ཝཙནཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ. སམཾ ཨཝསརནྟི སནྣིཔཏནྟི ཨེཏྠཱཏི སམོསརཎོ, བུདྡྷོ. སམཨཝཔུབྦ སརདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཡུ. ནརཱནརཱནཾ མནུསྶདེཝཱནཾ སམོསརཎོ ནརཱནརསམོསརཎོ, བུདྡྷོ. ཡཐཱ ཧི མཧཱནིགྲོདྷོ ཕལཀཱམཱནཾ སཀུཎ སམཱུཧཱནཾ སམོསརཎཾ ཧོཏི, ཨེཝཾ བུདྡྷོ ལོཀིཡ ལོཀུཏྟརསམྤཏྟིཀཱམཱནཾ མནུསྶདེཝཱནཾ སམོསརཎོ སནྣིཔཏིཏོ པཊིསརཎོ ཝཱ ཧོཏི. ཏསྨཱ ནརཱནརསམོསརཎནྟི ཐོམེཏི.

དྷིཏཏྟནྟི སམཱཧིཏཙིཏྟཾ. ཨེཏྠ ཨཏྟསདྡོ ཨཏྟསམྨཱ པཎིདྷི ཙཱཏིཨཱདཱིསུ ཨཏྟསདྡོ ཝིཡ ཙིཏྟཝཱཙཀོ དཊྛབྦོ. དྷིཡཏི ཋཔིཡཏི ཨེཏྠ ཨེཏེན ཝཱ ཨེཀཱརམྨཎེ སམྤཡུཏྟ དྷམྨཱཏི དྷིཏོ, སམཱདྷི. དྷཱདྷཱཏུ པཏིཊྛཱཡཾ ཏ. ཨཱརམྨཎཾ ཨདཏི ཨཱདདཱཏཱིཏི ཨཏྟཾ, ཙིཏྟཾ. ཨདདྷཱཏུ ཨཱདཱནེ ཏ. དྷིཏཾ སམཱཧིཏཾ ཨཏྟཾ ཙིཏྟཾ ཡསྶཱཏི དྷིཏཏྟོ, བུདྡྷོ. ཏཾ དྷིཏཏྟཾ.

པཉྙཱཔདཱིཔཛུཏིཡཱཏི ཨརཧཏྟམགྒཉཱཎསངྑཱཏཔདཱིཔོབྷཱསེན ཀརཎབྷཱུཏེན. པཛཱནཱཏཱིཏི པཉྙཱ, ཨརཧཏྟམགྒ ཉཱཎཾ. ཡཐཱསབྷཱཝཾ སབྦཔྤཀཱརེཧི ཙཏུསཙྩདྷམྨཾ པཊིཝིཛ྄ཛྷཏཱིཏི ཨཏྠོ. པཉྙཱཝ ཉེཡྻཱཝརཎཔྤཧཱནཏོ སབྦཔཀཱརེཧི ¶ དྷམྨསབྷཱཝཾ དཱིཔེཏཱིཏི པཉྙཱཔདཱིཔོ. ཛོཏེཏཱིཏི ཛུཏི, པཉྙཱཔདཱིཔོབྷཱསོ. ཛུདྷཱཏུ དིཏྟིཡནྟི. པཉྙཱ པདཱིཔོཨེཝ ཛུཏི པཉྙཱཔདཱིཔཛུཏི. ཨཐ ཝཱ པཉྙཱཔདཱིཔསྶ ཛུཏི པཉྙཱཔདཱིཔཛུཏི, ཨཡཾ པན སམཱསོ ཨབྷེདབྷེདཱུ པཙཱརེན དཊྛབྦོ. ཏཱཡ པཉྙཱཔདཱིཔཛུཏིཡཱ.

ཝིཧཏནྡྷཀཱརནྟི ཧནིཏབྦཨཝིཛྫཱསངྑཱཏམོཧཏམཾ. སཝཱསནཀིལེསཔྤཧཱནཏོ ཝིསེསེན ཧནིཏབྦོཏི ཝིཧཏོ. ཝིཔུབྦཧནདྷཱཏུ ཧིཾསཱཡཾ ཏ. ཨནྡྷཾ ཏམཾ ཀརོཏཱིཏི ཨནྡྷཀཱརོ, ཨཝིཛྫཱསངྑཱཏམོཧོ. ཝིསཡསབྷཱཝཔཊིཙྪཱདནཏོ ཨནྡྷཀཱརསརིཀྑཀཏཱཡ མོཧོ ཨནྡྷཀཱརོཏི ཝུཙྩཏི. ཨཐ ཝཱ ཨནྡྷཾ པཉྙཱཙཀྑུཨནྡྷཾ ཀརོཏཱིཏི ཨནྡྷཀཱརོ, མོཧོ. ཨནྡྷསདྡཱུཔཔད ཀརདྷཱཏུ ཎ. ཝིཧཏོ ཨནྡྷཀཱརོ ཡེན སོཏི ཝིཧཏནྡྷཀཱརོ, བུདྡྷོ. ཏཾ ཝིཧཏནྡྷཀཱརཾ. ཡཐཱ ཧི ལོཀེ པདཱིཔོ ཨཏྟནོ ཛུཏིཡཱ ཨནྡྷཀཱརཾ ཧནཏི, ཨེཝཾ བུདྡྷསྶ ཨརཧཏྟམགྒཔཉྙཱཔི ཨཝིཛྫནྡྷཀཱརཾ ཧནཏཱིཏི ཝུཏྟཱ. ཨཡཾ པན ཧཱིནཱུཔམཱཏི ཝུཙྩཏི. པཉྙཱཝཏོ ཧི ཨེཀཔལླངྐེནཔི ནིསིནྣསྶ དསསཧསྶི ལོཀདྷཱཏུ ཨེཀཔཛྫོཏཱ ཧོཏི. ཝུཏྟཉྷེཏཾ བྷགཝཏཱ ‘‘ཙཏྟཱརོམེ བྷིཀྑཝེ པཛྫོཏཱ. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ. ཙནྡཔཛྫོཏོ, སཱུརིཡཔཛྫོཏོ, ཨགྒིཔཛྫོཏོ, པཉྙཱ པཛྫོཏོ. ཨིམེ ཁོ བྷིཀྑཝེ ཙཏྟཱརོ པཛྫོཏཱ. ཨེཏདགྒཾ བྷིཀྑཝེ ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ པཛྫོཏཱནཾ ཡདིདཾ པཉྙཱ པཛྫོཏོ’’ཏི.

པཉྙཱཔདཱིཔཛུཏིཡཱ ཝིཧཏནྡྷཀཱརནྟི ཨེཏྠ པན པཉྙཱཔདཱིཔ ཛུཏིཡཱཏིཨིམིནཱ བུདྡྷསྶ ཨརཧཏྟམགྒཉཱཎཾ མུཁྱེན དསྶེཏི. ཏཾ དསྶནེན པཱརམཱིཉཱཎཉྩ ཝིཔསྶནཱཉཱཎཉྩ ཧེཊྛིམམགྒཕལ ཉཱཎཉྩ ཕལཱུཔཙཱརེན དཱིཔེཏི. ཏདྡཱིཔཀེན ཨཝིཛྫནྡྷཀཱརཔྤཧཱནཾ པཋམཀཱརཎཱུཔཙཱརེན པཀཱསེཏི. ཏཔྤཀཱསནེན ཨརཧཏྟ ཕལཉཱཎལབྷནཾ དུཏིཡཀཱརཎཱུཔཙཱརེན ཝིབྷཱཝེཏི. ཏཾ ཝིབྷཱཝནེན ¶ སབྦཉྙུཏཉཱཎཱདིསབྦབུདྡྷགུཎལབྷནཾ ཏཏིཡ ཀཱརཎཱུཔཙཱརེན ཨཱནུབྷཱཝེཏི.

ནནུ ཙ སབྦེསམྤི ཁཱིཎཱསཝཱནཾ པཉྙཱཔདཱིཔཛུཏིཡཱ ཝིཧཏནྡྷཀཱརཏཱ སམྦྷཝཏི, ཨཐ ཀསྨཱ ཨཉྙསཱདྷཱརཎཱཝིསེས གུཎེན བུདྡྷསྶ ཐོམནཱ ཀཏཱཏི. སཝཱསནཔྤཧཱནེན ཨནཉྙསཱདྷཱརཎཝིསེསཏཱཡ སམྦྷཝཏོ. སབྦེསམྤི ཧི ཁཱིཎཱསཝཱནཾ སཏིཔི པཉྙཱཔདཱིཔཛུཏིཡཱ ཝིཧཏནྡྷཀཱརཏྟེ ཨརིཡསཱཝཀཔཙྩེཀབུདྡྷཱནཾ སཝཱསནཱཡ ཀིལེསཔྤཧཱནཾ ན ཝིཛྫཏི. སམྨཱསམྦུདྡྷཱནཾཡེཝ སཝཱསནཔྤཧཱནེན ཀིལེསཔྤཧཱནསྶ ཝིསེསོ ཝིཛྫཏཱིཏི སཱཏིསཡཝསེན ཨཝིཛྫནྡྷཀཱརཔྤཧཱནེན བྷགཝནྟཾཡེཝ པཉྙཱཔདཱིཔཛུཏིཡཱ ཝིཧཏནྡྷཀཱརནྟི ཐོམེཏཱིཏི.

ཨཏྠཱབྷིཀཱམནྟི སཏྟལོཀསྶ ལོཀིཡལོཀུཏྟར སངྑཱཏཾ པཡོཛནཾ ཨཏིཝིཡ ཨིཙྪནྟཾ. ཀཱརཎཱནུརཱུཔཾ ཨསཏི བྷཝཏཱིཏི ཨཏྠཾ, ཕལཾ. ཨསདྷཱཏུ བྷུཝིམྷི ཐ. ཏཾ ཨབྷིཨཏིརེཀཾ ཀཱམེཏི ཨིཙྪཏཱིཏི ཨཏྠཱབྷིཀཱམོ, བུདྡྷོ. ཨཏྠསདྡཱུཔཔད ཨབྷིཔུབྦཀམུདྷཱཏུ ཨིཙྪཱཡཾ ཎ. ཏཾ ཨཏྠཱབྷིཀཱམཾ. ནརདེཝཧིཏཱཝཧནྟི མནུསྶདེཝཱནཾ ཧིཏཾ དྷཱརཀཾ. ཧིཏཾ ནརཏི ནེཏཱིཏི ནརོ, མནུསྶོ. ཨཐ ཝཱ ནརིཡཏི སཀེན ཀམྨེན ནིཡྻཏཱིཏི ནརོ, མནུསྶོ. ནརདྷཱཏུ ནཡནེ ཨ. ཝུཏྟཉྷི ‘‘ཀམྨེན ནིཡྻཏི ལོཀོ’’ཏི. ཀཱམགུཎ ཛྷཱནཱབྷིཉྙཙིཏྟིསྶརིཡཱདཱིཧི དིབྦནྟི ཀཱིལ༹ནྟཱིཏི དེཝཱ, ཏེསུ ཝཱ ཝིཧརནྟཱིཏི དེཝཱ, དིཝུདྷཱཏུ ཀཱིལཱ༹དཱིསུ ཎ. ནརཱ ཙ དེཝཱ ཙ ནརདེཝཱ. ཧིནོཏི ཝཌྜྷཏཱིཏི ཧིཏཾ, ཕལཾ. ཧིདྷཱཏུ ཝཌྜྷནེ ཏ. ནརདེཝཱནཾ ཧིཏཾ ནརདེཝཧིཏཾ, ཏཾ ཨཱཝཧཏཱིཏི ནརདེཝཧིཏཱཝཧོ, བུདྡྷོ. ནརདེཝཧིཏསདྡཱུཔཔདཨཱཔུབྦ ཝཧདྷཱཏུ ཧརཎེ ཎ. བུདྡྷོ ཧི སབྦདེཝམནུསྶཱནཾ ལོཀིཡལོཀུཏྟརསམྤཏྟིཨཏྠཾ དྷམྨདེསནཱཡ དྷཱརེཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི, ཏཾ ནརདེཝཧིཏཱཝཧཾ. ཀཱརུཎིཀམགྒམནནྟ ཉཱཎནྟི ¶ ཨེཏྠ ཀཱརུཎིཀཾ ཨགྒཾ ཨནནྟཉཱཎནྟིཔདཙྪེདོ. ཏཏྠ ཀཱརུཎིཀནྟི སབྦསཏྟེསུ མཧཱཀརུཎཱཡ ཡུཏྟཾ, མཧཱཀརུཎཝནྟཾ ཝཱ. ཀིརཏཱིཏི ཀརུཎཱ. ཀིརདྷཱཏུ ཨཔནཡནེ ཨུཎཔཙྩཡོ. པརདུཀྑཾ ཝིཀྑིཔཏི ཨཔནེཏཱིཏི ཨཏྠོ.

ཨཐ ཝཱ ཀིནཱཏཱིཏི ཀརུཎཱ. ཀིདྷཱཏུ ཧིཾསཱཡཾ རུཎཔཙྩཡོ. པརདུཀྑེ སཏི ཀཱརུཎིཀཾ ཧིཾསཏི ཝིབཱདྷཏཱིཏི ཨཏྠོ. པརདུཀྑེ སཏི སཱདྷཱུནཾ ཧདཡཀམྤནཾ ཀརོཏཱིཏི ཝཱ ཀརུཎཱ. ཀརདྷཱཏུ ཨུཎཔཙྩཡོ. ཨཐ ཝཱ ཀཾ ཝུཙྩཏི སུཁཾ, ཏཾ རུནྡྷཏཱིཏི ཀརུཎཱ. ཀཾསདྡཱུཔཔད རུདྷིདྷཱཏུ ཨཱཝརཎེ ཡུཔཙྩཡོ. ཨེསཱ ཧི པརདུཀྑཱཔནཡནཀཱམཏཱ ལཀྑཎཱ. ཨཏྟསུཁནིརཔེཀྑཏཱཡ ཀཱརུཎིཀཱནཾ སུཁཾ རུནྡྷཏི ཝིབཱདྷཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཀརུཎཱཡ མཧཱཀརུཎཱཡ ཡུཏྟོ ཀཱརུཎིཀོ. ཀརུཎཱ ཨསྶ ཨཏྠཱིཏི ཝཱ ཀཱརུཎིཀོ, བུདྡྷོ. ཏཾ ཀཱརུཎིཏཾ. ཨགྒནྟི ཛཱཏིཔུཉྙ གུཎམཧཏྟབྷཱཝེན སབྦསཏྟུཏྟམཾ སེཊྛབྷཱཝཾ ཨཛཏི གཙྪཏཱིཏི ཨགྒོ, བུདྡྷོ. ཨཛདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཨ. ཛསྶ གོ. བུདྡྷོ ཧི ཨསམྦྷིནྣཁཏྟིཡཝཾསེ ཛཱཏཏྟཱ ཛཱཏིཝསེན ཙ པཱུརིཏཔཱརམཱིཔུཉྙཏྟཱ པུཉྙཝསེན ཙ ཨཔརིམིཏནིརུཔམསཱིལཱདི གུཎཝིསེསེན སམནྣཱགཏཏྟཱ གུཎཝསེན ཙ ཨནནྟལོཀདྷཱཏཱུསུ སབྦསཏྟུཏྟམབྷཱཝཾ གཙྪཏཱིཏི ཨགྒོ. ནིབྦཱནཾ ཨཛཏི གཙྪཏཱིཏི ཝཱ ཨགྒོ. ཨཐ ཝཱ ཨཛེཏི ཁེཔེཏི ཀིལེསེཏི ཨགྒོ, བུདྡྷོ. ཨཛདྷཱཏུ ཁེཔནེ ཨ. ཏཾ ཨགྒཾ. ཨནནྟཉཱཎནྟི གཎནཝསེན ཙ སབྷཱཝཝསེན ཙ ཝིསཡཝསེན ཙ ཨནྟཝིརཧིཏཉཱཎཾ. ཀེནཙི པུགྒལེན ཉཱཎེན ཨནནྟཾ ཨཔརིཙྪིནྣཾ, སབྦཉྙུཏཉཱཎཝནྟཾ ཝཱ. ནཏྠི ཨནྟཾ ཡསྶཱཏི ཨནནྟཾ, ཉཱཎཾ. སབྦཉེཡྻདྷམྨཾ ཛཱནཱཏཱིཏི ཉཱཎཾ, སབྦཉྙུཏཉཱཎཾ. ཨནནྟཾ ཉཱཎཾ ཡསྶ སོཏི ཨནནྟཉཱཎོ, བུདྡྷོ. བུདྡྷསྶ ཧི ཉཱཎཾ ཀོཙི མནུསྶོ ཝཱ དེཝོ ཝཱ བྲཧྨཱ ཝཱ ཨེཏྟཀནྟི པརིཙྪིནྡིཏུཾ ན སཀྐོཏི, ཏསྨཱ ཨནནྟཾ ཨཔརིམཱཎཾ ཧོཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

ཝུཏྟཉྷེཏཾ ¶ སཱརིཔུཏྟཏྠེརཨཔདཱནེ –

‘‘སཀྐཱ སམུདྡེ ཨུདཀཾ, པམེཏུཾ ཨལ༹ྷཀེན ཝཱ;

ནཏྭེཝ ཏཝ སབྦཉྙུ, ཉཱཎཾ སཀྐཱ པམེཏཝེ’’ཏི.

ཀཱརུཎིཀམགྒམནནྟཉཱཎནྟི ཨེཏྠ ཙ ཀརུཎགྒཧཎེན སམྨཱསམྦོདྷིཡཱ མཱུལཾ དསྶེཏི, མཧཱཀརུཎཱསཉྩོདིཏམཱནསོ ཧི བྷགཝཱ སཾསཱརཔངྐཏོ སཏྟཱནཾ སམུདྡྷརཎཏྠཾ དཱིཔངྐརཔཱདམཱུལེ ཀཏཱབྷིནཱིཧཱརོ ཀཔྤསཏསཧསྶཱདྷིཀཱནི ཙཏྟཱརི ཨསངྑྱེཡྻཱནི ཨནུཔུབྦེན པཱརམིཡོ པཱུརེཏྭཱ ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨདྷིགཏོཏི ཀརུཎཱ སམྨཱསམྦོདྷིཡཱ མཱུལནྟི. ཨགྒནྟི ཨེཏེན བྷགཝཏོ ཨཔརིམིཏནིརུཔམསཱིལཱདིགུཎསམངྒཱིཏཱཡ ཨཔརིམཱཎཱསུ ལོཀདྷཱཏཱུསུ ཨཔརིམཱཎཱནཾ སཏྟཱནཾ ཨུཏྟམབྷཱཝཾ དསྶེཏི. ཨནནྟཉཱཎནྟིཨེཏེན སམྨཱསམྦོདྷིཾ དསྶེཏི. སབྦཉྙུཏཉཱཎཔདཊྛཱནཉྷི ཨགྒམགྒཉཱཎཾ, ཨགྒམགྒཉཱཎཔདཊྛཱནཉྩ སབྦཉྙུཏཉཱཎཾ སམྨཱསམྦོདྷཱིཏི ཝུཙྩཏི. ཏསྶ ཙ སཱམཏྠིཡེན ཙཏུཔཊིསམྦྷིདཱཉཱཎཾ ཙཏུཝེསཱརཛྫཉཱཎཾ ཚཨསཱདྷཱརཎཉཱཎཱནི ཙ ཚཨབྷིཉྙཱ ཨཊྛསུ པརིསཱསུ ཨཀམྤན ཉཱཎཱནི དསབལཉཱཎཱནི སོལ༹སཉཱཎཙརིཡཱ ཙ ཙཏུཙཏྟཱརཱིསཉཱཎཝཏྠཱུནི སཏྟསཏྟཏིཉཱཎཝཏྠཱུནི ཙཱཏི ཨེཝམཱདཱིནཾ ཨནེཀེསཾ པཉྙཱཔབྷེདཱནཾ ཝསེན ཉཱཎཱཙཱརཾ དསྶེཏཱིཏི. ཏཾ བུདྡྷཾ ཨཧཾ ཝིཔྤསནྣེན ཙེཏསཱ ཝནྡཱམཱིཏི སམྦནྡྷོཏི.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔཡོཛནཱ. ནརཱནརསམོསརཎཾ མནུསྶདེཝཱནཾ སམཾ ཨོསརཎཾ སནྣིཔཏིཏཊྛཱནཾ, དྷིཏཏྟཾ སམཱཧིཏཙིཏྟཾ, པཉྙཱཔདཱིཔཛུཏིཡཱ ཨརཧཏྟམགྒཉཱཎསངྑཱཏ པདཱིཔོབྷཱསེན ཀརཎབྷཱུཏེན ཝིཧཏནྡྷཀཱརཾ ཧནིཏབྦ ཨཝིཛྫཱསངྑཱཏམོཧཏམཾ, ཨཏྠཱབྷིཀཱམཾ སཏྟལོཀསྶ ལོཀིཡལོཀུཏྟརསངྑཱཏཔཡོཛནཾ ཨཏིཝིཡ ཨིཙྪནྟཾ, ནརདེཝཧིཏཱཝཧཾ མནུསྶདེཝཱནཾ ཧིཏཾ དྷཱརཀཾ, ཀཱརུཎིཀཾ སབྦསཏྟེསུ ¶ མཧཱཀརུཎཱཡ ཡུཏྟཾ མཧཱཀརུཎཝནྟཾ ཝཱ, ཨགྒཾ ཛཱཏིཔུཉྙགུཎམཧཏྟབྷཱཝེན སབྦསཏྟུཏྟམཾ, ཨནནྟ ཉཱཎཾ གཎཝསེན ཙ སབྷཱཝཝསེན ཙ ཝིསཡཝསེན ཙ ཨནྟཝིརཧིཏཉཱཎཾ, ཨནནྟཾ སབྦཉྙུཏཉཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཏཾ བུདྡྷཾ ཨཧཾ ཝིཔྤསནྣེན ཙེཏསཱ ཝནྡཱམཱིཏི.

པནྣརསམཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༦.

ཨཁིལགུཎནིདྷཱནོ ཡོ མུནིནྡོཔགནྟྭཱ,

ཝནམིསིཔཏནཝ྄ཧཾ སཉྙཏཱནཾ ནིཀེཏཾ;

ཏཧིམཀུསལཚེདཾ དྷམྨཙཀྐཾ པཝཏྟོ,

ཏམཏུལམབྷིཀནྟཾ ཝནྡནེཡྻཾ ནམཱམི.

༡༦. ཨེཝཾ པནྣརསམགཱཐཱཡ བུདྡྷཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨིདཱནི ཨིསིཔཏན མིགདཱཡེ དྷམྨཙཀྐཔཝཏྟནཱདིགུཎེཧི ཐོམིཏྭཱ མུནིནྡཾ ཝནྡིཏུ ཀཱམོ ཨཁིལགུཎནིདྷཱནོ ཏྱཱདིགཱཐམཱཧ. ཨཡཾ པན ནནམཡཡགཎེཧི རཙིཏཏྟཱ པནྣརསཀྑརེཧི ཡུཏྟཱ མཱལིནཱི གཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ. ཝུཏྟཉྷི ཝུཏྟོདཡེ ‘‘ནནམཡཡཡུཏཱཡཾ མཱལིནཱིབྷོགིསཱིཧཱི’’ཏི. ཏསྶཏྠོ. ཡསྶཾ པཊིཔཱདཾ བྷོགིསཱིཧི ཨཊྛསཏྟཡཏཱིཧི ཡུཏྟཱ ཙ ནནམཡཡཡུཏཱ ནནགཎམགཎ ཡཡགཎེཧི ཡུཏྟཱ ཙ ཙེ སིཡུཾ, ཨཡཾ གཱཐཱ མཱལིནཱིགཱཐཱ ནཱམཱཏི. ཨེཏྠ ཙ བྷོགིསཱིཧཱིཏི བྷོགཨིསཱིཧཱིཏི པདཙྪེདོ. བྷོགསདྡོ ཨཊྛསངྑྱཱ ཝཱཙཀོ. ཨིསིསདྡོ སཏྟསངྑྱཱཝཱཙཀོཏི དཊྛབྦོ.

ཏཏྠ ཨཁིལགུཎནིདྷཱནོཏི སབྦལོཀིཡལོཀུཏྟར སངྑཱཏཱནཾ སཱིལསམཱདྷིཔཉྙཱདིགུཎསམཱུཧཱནཾ པཏིཊྛཱནོ. ཨེཏྠ ཙ ཨཁིལསདྡོ ཨནཝསེསཝཱཙཀོ. སབྦོཏི ཨཏྠོ. ཝུཏྟཉྷི མདྷུཊཱིཀཱཡཾ ‘‘ཁིལསདྡོ ཧེཏྠ ཨཝསེསཝཱཙཀོ’’ཏི. ན ཁིལཾ ཨཁིལཾ. ཨཐ ཝཱ ན ཁཱིཡཏཱིཏི ཨཁིལཾ ¶ , སབྦཾ. ནཔུབྦཁིདྷཱཏུ ཁཡེ ལོ. གུཎསདྡསྶ ཝཙནཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ. ཨཁིལཱནི སབྦཱནི གུཎཱནི ཨཁིལགུཎཱནི, ཏེསཾ ནིདྷཱཏི ཏིཊྛཏི ཨེཏྠཱཏི ཨཁིལགུཎནིདྷཱནོ, མུནིནྡོ ལབྦྷཏི. ཡོཏི ཡོ ཡཱདིསོ. མུནིནྡོཔགནྟྭཱཏི ཨེཏྠ མུནིནྡོ ཨུཔགནྟྭཱཏི པདཙྪེདོ. མུནིནྡོཏི ཨགཱརིཡམུནི, ཨནགཱརིཡམུནི, སེཀྑམུནི, ཨསེཀྑམུནི, པཙྩེཀ མུནིཝསེན པཉྩནྣཾ མུནཱིནཾ ཨིནྡོ ཨིསྶརོཏི ཨཏྠོ. ཏསྶ པན ཝཙནཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ. ཨཁིལགུཎནིདྷཱནོ ཡོ མུནིནྡོ སཉྙཏཱནཾ ནིཀེཏཾ ཨིསིཔཏནཨཝ྄ཧཾ ཝནཾ ཨུཔགནྟྭཱ ཏཧིཾ ཨཀུསལཚེདཾ དྷམྨཙཀྐཾ པཝཏྟོཏི སམྦནྡྷོ.

ཝནམིསིཔཏནཝ྄ཧནྟི ཝནཾ ཨིསིཔཏནཨཝ྄ཧནྟི པདཙྪེདོ. ཨེཏྠ ཝནནྟི མིགདཱཡཝནཾ. ཏཉྷི ཝིཝེཀཀཱམེཧི ཝནིཏབྦཾ སམྦྷཛིཏབྦཾ ཨེཏྠཱཏི ཝནནྟི ཝུཙྩཏི. ཝནདྷཱཏུ སམྦྷཏྟིཡཾ ཀྭི. ཨིསིཔཏནཝ྄ཧནྟི ཨིསིཔཏནནཱམིཀཾ ཨིསཱིནཾ པཏནཊྛཱནཏྟཱ ཨིསིཔཏནནྟི ཝོཧརིཏབྦཾ ཝཱ, སཱིལཀྑནྡྷཱདིཀེ ཨེསནྟི གཝེསནྟཱིཏི ཨིསི, པཙྩེཀབུདྡྷཱདཡོ. ཨིསདྷཱཏུ གཝེསནེ ཨིཔཙྩཡོ. ཏེ པཏནྟི སནྣིཔཏནྟི ཨེཏྠཱཏི ཨིསིཔཏནཾ, ཝནཾ. ཨིསིསདྡཱུཔཔདཔཏདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཡུ. ཨཐ ཝཱ ཨིསཱིནཾ པཏནཾ ཨིསིཔཏནཾ, ཝནཾ. ཨཝ྄ཧེཏབྦཾ ཝོཧརིཏབྦནྟི ཨཝ྄ཧཾ. ཨཱཔུབྦཝ྄ཧེདྷཱཏུ ཨཝ྄ཧཡནེ ཀྭི. སཾཡོགཔརཏྟཱ ཨཱཀཱརསྶ རསྶཱདེསོ. ཨིསིཔཏནནྟི ཨཝ྄ཧེཏབྦནྟི ཨིསིཔཏནཝ྄ཧཾ, ཝནཾ. སཉྙཏཱནནྟི ཀཱཡཝཙཱིམནོསཾཡམནྟཱནཾ སཱདྷཱུནཾ. སཾཡམནྟཱིཏི སཉྙཏཱ, པཙྩེཀབུདྡྷཱདཡོ སཱདྷཱུ. སཾཔུབྦཡམུདྷཱཏུ ཨུཔརམེ ཏ. ཏེསཾ སཉྙཏཱནཾ. ནིཀེཏནྟི ཝསནཊྛཱནཾ, རམྨཎཊྛཱནཾ ཝཱ. ནིཀིཏཏི ནིཝསཏི རམྨཏི ཝཱ ཨེཏྠཱཏི ནིཀེཏཾ, ཝནཾ. ནིཔུབྦ ཀིཏདྷཱཏུ ནིཝཱསེ ཎ. ཨུཔགནྟྭཱཏི གམིཏྭཱ. ཏཧིནྟི ཏསྨིཾ ཨིསིཔཏནནཱམཀེ མིགདཱཡཝནེ. ཨཀུསལཚེདནྟི ཨཀུསལསྶ སམུཙྪེདཾ. ཨཀུསལཾ ཚིནྡཏི སམུཙྪིནྡཏི ¶ ཨེཏེན སུཏྟེནཱཏི ཨཀུསལཚེདཾ, དྷམྨཙཀྐ པཝཏྟནསུཏྟཾ. ཨཀུསལསདྡཱུཔཔདཚིདིདྷཱཏུ དྭིདྷཱཀརཎེ ཎ.

དྷམྨཙཀྐནྟི དྷམྨཙཀྐཔཝཏྟནསུཏྟཾ. ཨེཏྠ ཧི ཙཀྐསདྡོ སམྤཏྟིཡཾ, ལཀྑཎེ, རཐངྒེ, ཨིརིཡཱཔཐེ, དཱནེ, རཏན དྷམྨཁུརཙཀྐཱདཱིསུ ཙ དིསྶཏི. ཙཏྟཱརིམཱནི བྷིཀྑཝེ ཙཀྐཱནི, ཡེཧི སམནྣཱགཏཱནཾ དེཝམནུསྶཱནནྟིཨཱདཱིསུ ཧི སམྤཏྟིཡཾ དིསྶཏི. པཱདཏལེསུ ཙཀྐཱནི ཛཱཏཱནཱིཏི ཨེཏྠ ལཀྑཎེ. ཙཀྐཾཝ ཝཧཏོ པདནྟི ཨེཏྠ རཐངྒེ. ཙཏུཙཀྐཾ ནཝདྭཱརནྟི ཨེཏྠ ཨིརིཡཱཔཐེ. དདཾ བྷུཉྫ མཱ ཙ པམཱདོ ཙཀྐཾ ཝཏྟཡ སབྦཔཱཎཱིནནྟི ཨེཏྠ དཱནེ. དིབྦཙཀྐརཏནཾ པཱཏུརཧོསཱིཏི ཨེཏྠ རཏནཙཀྐེ. མཡཱ པཝཏྟིཏཾ ཙཀྐནྟི ཨེཏྠ དྷམྨཙཀྐེ. ཨིཙྪཱཧཏསྶ པོསསྶ ཙཀྐཾ བྷམཏི མཏྠཀེཏི ཨེཏྠ ཁུརཙཀྐེ. ཁུརཔརིཡནྟེན ཙཀྐེནཱཏི ཨེཏྠ པཧརཎཙཀྐེ. ཨསནིཝིཙཀྐནྟི ཨེཏྠ ཨསནིམཎྜལེ. ཨིདྷ པནཱཡཾ དྷམྨཙཀྐེ དཊྛབྦོ. ཏཉྷི སཏིཔཊྛཱནཱདིདྷམྨཾ ཙཀྐེཏི པཝཏྟེཏཱིཏི དྷམྨཙཀྐནྟི ཝུཙྩཏི. ཨརིཡསཙྩཱདིདྷམྨཾ ཝཱ ཙཀྐེཏི པཝཏྟེཏཱིཏི ཙཀྐནྟི. ཨཐ ཝཱ དྷམྨཏོ ཨནཔེཏཏྟཱ དྷམྨཉྩ ཏཾ ཨཱཎཱཙཀྐཉྩཱཏི དྷམྨཙཀྐཾ. དྷམྨེན ཉཱཡེན ཙཀྐནྟི དྷམྨཙཀྐཾ, ཏེན ཝུཏྟཾ པཊིསམྦྷིདཱཡཾ ‘‘དྷམྨཙཀྐནྟི ཀེནཊྛེན དྷམྨཙཀྐཾ. དྷམྨཉྩ པཝཏྟེཏི ཙཀྐཉྩཱཏི དྷམྨཙཀྐཾ, ཙཀྐཉྩ པཝཏྟེཏི དྷམྨཉྩཱཏི དྷམྨཙཀྐཾ, དྷམྨེན པཝཏྟེཏཱིཏི དྷམྨཙཀྐཾ, དྷམྨཙརིཡཱཡ པཝཏྟེཏཱིཏི དྷམྨཙཀྐཾ, དྷམྨེ ཋིཏོ པཝཏྟེཏཱིཏི དྷམྨཙཀྐ’’ནྟིཨཱདི. ཨཔི ཙ དྷམྨཙཀྐནྟི པཊིཝེདྷཉཱཎམྤི དེསནཱཉཱཎམྤི. ཏཏྠ པཊིཝེདྷཉཱཎཾ ནཱམ ཡེན ཉཱཎེན བོདྷིཔལླངྐེ ནིསིནྣོ ཙཏྟཱརི སཙྩཱནི སོལ༹སཧཱཀཱརེཧི སཊྛིནཡསཧསྶེཧི པཊིཝིཛ྄ཛྷི. དེསནཱཉཱཎཾ ནཱམ ཡེན ཉཱཎེན ཏིཔརིཝཊྚཾ དྭཱདསཱཀཱརཾ དྷམྨཙཀྐཾ པཝཏྟེསི. ཨུབྷཡམྤེཏཾ དསབལསྶ ཨུརེ ཛཱཏཉཱཎམེཝ. ཏེསུ པན དྷམྨདེསནཱཉཱཎཾ ཨདྷིཔྤེཏཾ. སུཏྟཾ པན ཋཱནཱུཔཙཱརེན དྷམྨཙཀྐནྟི ཝུཙྩཏི. པཝཏྟོཏི པཉྩཝགྒིཡཱནཾ ¶ བྷིཀྑཱུནཾ དྭེམེ བྷིཀྑཝེ ཨནྟཱ པབྦཛིཏེན ན སེཝིཏབྦཱཏིཨཱདིནཱ ཨདེསཡི.

ཏམཏུལམབྷིཀནྟནྟི ཏཾ ཨཏུལཾ ཨབྷིཀནྟནྟི པདཙྪེདོ. ཨེཏྠ ཏནྟི མུནིནྡཾ. ཨཏུལནྟི སཱིལཱདཱིཧི གུཎེཧི ཀེནཙི ཨསདིསཾ. ནཏྠི ཏུལོ སདིསོ པུགྒལོ ཨེཏསྶཱཏི ཨཏུལོ, མུནིནྡོ. ཏསྶ ཧི ཨཔརིམཱཎཱསུ ལོཀ དྷཱཏཱུསུ སཱིལཱདཱིཧི གུཎེཧི སདིསོ པུགྒལོ ནཏྠི. ཨསདིསེཧི བུདྡྷེཧི སམོཏི ཨཏྠོ. ཨབྷིཀནྟནྟི སབྦདེཝམནུསྶེཧི ཨཏིཝིཡ ཀནྟཾ ཀམནཱིཡཾ སརཱིརཝཎྞཝནྟཾ. ཨཏིརེཀཾ ཏུསིཏབྦསརཱིརཝཎྞསམྤནྣཾ ཝཱ. ཨབྷིཀྐནྟཝཎྞནྟི ཧི ཝཏྟབྦེ ཚནྡཱནུརཀྑཎཏྠཾ ཀཀཱརལོཔཉྩ ཝཎྞཔདལོཔཾ ཀཏྭཱ ཝུཏྟསནྡྷིཝསེན ཨབྷིཀནྟནྟི ཝུཏྟཾ. ཨུཏྟརཔདལོཔ ཝསེན ཝཱ. མུནིནྡསྶ པན སརཱིརཝཎྞཾ སབྦདེཝམནུསྶེཧི ཨཏིཝིཡ ཨཏིརེཀཾ ཝཱ ཀམིཡཏི ཏོསིཡཏཱིཏི ཨབྷིཀནྟནྟི ཝུཙྩཏི. ཨབྷིཔུབྦཀམུདྷཱཏུ ཨིཙྪཱཀནྟཱིསུ ཏ. ཨབྷིཀནྟཾ ཝཎྞཾ སརཱིརཝཎྞཾ ཡསྶ སོཏི ཨབྷིཀནྟོ, མུནིནྡོ. ཏསྶ ཧི དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎེཧི ཙ ཨསཱིཏྱཱནུབྱཉྫན ལཀྑཎེཧི ཙ ཚབྦཎྞརཾསཱིཧི ཙ སུཝཎྞཝཎྞེན ཙ སམནྣཱ གཏཏྟཱ སརཱིརསོབྷགྒཔྤཏྟིཏོ སབྦདེཝམནུསྶེཧི ཨཏིཝིཡ ཀམནཱིཡོ ཏུཊྛོ སརཱིརཝཎྞོ ཨཏྠཱིཏི ཨབྷིཀནྟནྟི ཐོམེཏི. ཏཾ ཨབྷིཀནྟཾ. ཝནྡནེཡྻནྟི དེཝམནུསྶཱནཾ ཝནྡནཱརཧཾ. ཏེཧི ཝནྡིཏབྦཾ ཝཱ, ཝནྡིཡཏེ ཐོམིཡཏེ ཝཱ ཝནྡནཾ. བྷཱཝསཱདྷནོཡཾ. ཝནྡདྷཱཏུ ཝདིདྷཱཏུ ཝཱ ཨབྷིཝཱདནཐུཏཱིསུ ཡུ. ཏཾ ཨརཧཏཱིཏི ཝནྡནེཡྻོ, མུནིནྡོ. ཝནྡཔདཾ ཨརཧཏིཏདྡྷིཏེ ཎེཡྻོ.

ཨཐ ཝཱ དེཝམནུསྶེཧི ཝནྡིཏབྦཾ ཐོམིཏབྦནྟི ཝཱ ཝནྡནེཡྻོ, མུནིནྡོ. སོ ཧི ཨཱདིམཛ྄ཛྷཔརིཡོསཱན གུཎེཧི སམནྣཱགཏཏྟཱ སབྦདེཝམནུསྶཱནཾ ཝནྡནཱརཧོ ཏེཧི ཝཱ ཝནྡིཏབྦོ ཧོཏི. ཏཏྠ ཙ ཨཱདིགུཎཾ ནཱམ ཀརུཎཱནིདཱནཾ ¶ སཱིལཾ པཱཎཱཏིཔཱཏཱདིཝིརཏིཔྤཝཏྟིཏོ. མཛ྄ཛྷ གུཎཾ ནཱམ སམཱདྷི ཛྷཱནཏྟཡཡོགཏོ. པརིཡོསཱནགུཎཾ ནཱམ པཉྙཱ ཏཏོ ཨུཏྟརི ཀརཎཱིཡཱབྷཱཝཏོཏི ཝིསེསེན བྷགཝཏོ ཝནྡནེཡྻནྟི ཐོམེཏི. ཨཧཾ ཏཱིཧི དྭཱརེཧི ནམཱམི ཝནྡཱམཱིཏི སམྦནྡྷོ.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔཡོཛནཱ. ཨཁིལནིདྷཱནོ སབྦ ལོཀིཡལོཀུཏྟརསངྑཱཏཱནཾ སཱིལསམཱདྷིཔཉྙཱདིགུཎ སམཱུཧཱནཾ པཏིཊྛཱནོ ཡོ ཡཱདིསོ མུནིནྡོ པཉྩནྣཾ མུནཱིནཾ ཨིནྡོ ཨིསྶརོ བྷགཝཱ, སཉྙཏཱནཾ ཀཱཡཝཙཱིམནོསཾཡ མནྟཱནཾ སཱདྷཱུནཾ, ནིཀེཏཾ ཝསནཊྛཱནཾ རམྨཎཊྛཱནཾ ཝཱ, ཨིསིཔཏནཝ྄ཧཾ ཨིསིཔཏནནཱམིཀཾ ཨིསིཔཏནནྟི ཝོཧརིཏབྦཾ ཝཱ, ཝནཾ མིགདཱཡཝནཾ, ཨུཔགནྟྭཱ གམིཏྭཱ ཏཧིཾ ཏསྨིཾ ཨིསིཔཏནནཱམཀེ མིགདཱཡ ཝནེ, ཨཀུསལསྶ སམུཙྪེདཾ, དྷམྨཙཀྐཾ དྷམྨཙཀྐཔྤཝཏྟནསུཏྟཾ, པཝཏྟོ པཉྩཝགྒིཡཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨདེསཡི, ཨཏུལཾ སཱིལཱདཱིཧི གུཎེཧི ཀེནཙི ཨསདིསཾ, ཨབྷིཀནྟཾ སབྦདེཝམནུསྶེཧི ཨཏིཝིཡ ཀནྟཾ ཀམནཱིཡཾ ཏུཊྛི སརཱིརཝཎྞཝནྟཾ, ཝནྡནེཡྻཾ དེཝ མནུསྶཱནཾ ཝནྡནཱརཧཾ ཏེཧི ཝཱ ཝནྡིཏབྦཾ, ཏཾ མུནིནྡཾ ཨཧཾ ཏཱིཧི དྭཱརེཧི ནམཱམི ཝནྡཱམཱིཏི.

སོལ༹སམཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༧.

སུཙིཔརིཝཱརིཏཾ སུརུཙིརཔྤབྷཱཧི རཏྟཾ,

སིརིཝིསརཱལཡཾ གུཔིཏམིནྡྲིཡེཧུཔེཏཾ;

རཝིསསིམཎྜལཔྤབྷུཏིལཀྑཎོཔཙིཏྟཾ,

སུརནརཔཱུཛིཏཾ སུགཏམཱདརཾ ནམཱམི.

༡༧. ཨེཝཾ སོལ༹སམགཱཐཱཡ མུནིནྡཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨིདཱནི སུཙིཔརིཝཱརིཏནྟྱཱདཱིཧི སཏྟཧི གུཎེཧི ཐོམིཏྭཱ ཝནྡིཏུཀཱམོ སུཙིཔརིཝཱརིཏནྟྱཱདིགཱཐམཱཧ. ཨཡཾ པན ན ཛབྷཛརགཎེཧི ཙ ཨེཀགརུནཱ ཙ རཙིཏཏྟཱ སོལ༹སཀྑརེཧི ཡུཏྟཱཝཱཎིནཱིགཱཐཱཏི ¶ དཊྛབྦཱ. ཝུཏྟཉྷི ཝུཏྟོདཡེ ‘‘ནཛབྷཛརཱ ཡདཱ བྷཝཏི ཝཱཎིནཱི གཡུཏྟཱ’’ཏི. ཏསྶཏྠོ. ཡསྶཾ པཊིཔཱདཾ ནཛབྷཛརཱ ནགཎ ཛགཎ བྷགཎ ཛགཎ རགཎཱ ཡདཱ གཡུཏྟཱ པཱདནྟགརུནཱ སཾཡོགཱ ཙེ སིཡུཾ, ཏདཱ སཱ ཝུཏྟཱ ཝཱཎིནཱི ཝཱཎིནཱིགཱཐཱ ནཱམ བྷཝཏཱིཏི.

ཏཏྠ སུཙིཔརིཝཱརིཏནྟི རཱགཱདིམལཝིསུདྡྷཱཧི ཨརིཡསཱཝཀཱདིཔརིསཱཧི པརིཀྑཱརིཏཾ ཀིལེསམལཝིསུདྡྷཾ པརིཀྑཱརཝནྟཾ ཝཱ. རཱགཱདིམལེཧི སུཙཏི སུཛ྄ཛྷཏཱིཏི སུཙི, པརིསཱ. སུཙདྷཱཏུ སོཙེཡྻེ ཨི. པརིསམནྟཏོ ཨརིཡབྷིཀྑུཨཱདཱིཧི དེཝ མནུསྶེཧི ཝཱརིཡཏི པརིཀྑརིཡཏཱིཏི པརིཝཱརོ, སུགཏོ. པརིཔུབྦཝརདྷཱཏུ ཨཱཝརཎེ པརིཀྑཱརེ ཝཱ ཎ. སུཙཱིཧི པརིསཱཧི པརིཝཱརིཏོ སུཙིཔརིཝཱརིཏོ, སུགཏོ. ཏཏིཡ ཏཔྤུརིསསམཱསོཡཾ. བྷགཝཏོ ཧི སདཱ རཱགཱདིམལ ཝིསུདྡྷེཧི ཨརིཡབྷིཀྑུཨཱདཱིཧི ཙཏཱུཧི པརིསཱཧི ཨཊྛཧི པརིསཱཧི ཝཱ པརིཝཱརིཏོ ཧོཏཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཨཐ ཝཱ སུཙིཔརིསུདྡྷཾ པརིཝཱརིཏཾ ཡསྶ སོཏི སུཙིཔརིཝཱརིཏོ, སུགཏོ. སུརུཙིརཔྤབྷཱཧཱིཏི སུཊྛུ ཀནྟིཏསརཱིརནིཀྑནྟ བྱཱམམཏྟརཾསཱིཧི ཀརཎབྷཱུཏེཧི སུཊྛུ རུཙིཡཏི ཀམིཡཏི ཏུསིཡཏཱིཏི སུརུཙིརཱ, རཾསི. སུཔུབྦ རུཙདྷཱཏུ རོཙནེ ཨིརོ. པཀཱརེན བྷཱཏི དིབྦཏཱིཏི པབྷཱ, རཾསི. པཔུབྦ བྷཱདྷཱཏུ དིབྦནེ ཀྭི. སུརུཙིརཱ ཙ སཱ པབྷཱ ཙཱཏི སུརུཙིརཔྤབྷཱ, ཏཱཧི སུརུཙིརཔྤབྷཱཧི. རཏྟནྟི ནིཙྩཾ རཉྫིཏབྦཀཱཡཾ. རཉྫིཡཏཱིཏི རཏྟོ, ཀཱཡོ. རནྫདྷཱཏུ རཱགེ ཏ. རཏྟོ ཀཱཡོ ཡསྶ སོཏི རཏྟོ, སུགཏོ. ཨུཏྟརཔདལོཔསམཱ སོཡཾ. རཱུཔསྶ བྷཝོ རཱུཔཾ ཝིཡ, ཏཾ རཏྟཾ. བྷགཝཏོ ཧི སརཱིརཏོ ནིཙྩཾ ནིཀྑནྟེཧི བྱཱམམཏྟརཾསཱིཧི རཉྫིཏབྦོ རཱུཔཀཱཡོ ཨཏྠཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

སིརིཝིསརཱལཡནྟི པཉྙཱཔུཉྙསངྑཱཏལཀྑིསམཱུཧཱནཾ པཏིཊྛཱནཾ. ཨེཏྠ ཙ སིརཱིཏི པཉྙཱཔུཉྙཱནམེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ཨཐ ཝཱ པུཉྙནིབྦཏྟཱ ¶ སརཱིརསོབྷགྒཱདིསམྤཏྟི. སཱ ཧི ཀཏཔུཉྙེ སིཡཏི ནིསྶཡཏི, ཀཏཔུཉྙེཧི ཝཱ སིཡཏི ནིསྶིཡཏཱིཏི སིརཱིཏི ཝུཙྩཏི, པཉྙཱཔུཉྙཾ, ཨིསྶརིཡཾ ཝཱ. སརཱིརསོབྷགྒཱདི སམྤཏྟི ཝཱ ལབྦྷཏི. ཝུཏྟཉྷི ཝིམཱནཝཏྠུཨཊྛཀཐཱདཱིསུ ‘‘སིརཱིཏི བུདྡྷིཔུཉྙཱནཾ ཨདྷིཝཙནནྟི ཙ. སིརཱིཏི ཨིསྶརིཡནྟི ཙ སིརཱིཏི རཱུཔཀཱཡསམྤཏྟཱི’’ཏི ཙ. སིདྷཱཏུ སེཝཱཡཾ, རཔཙྩཡོ ཙ, ཨིཏྠིལིངྒཛོཏཀཨཱིཔཙྩཡོ ཙ. སིརཱིཏི ཧི དཱིགྷཝསེན ཝཏྟབྦེ གཱཐཱབནྡྷཏྟཱ ཚནྡཱནུརཀྑཎཏྠཾ རསྶཝསེན ཝུཏྟཾ. ཝིསརཱལཡནྟི ཝིསརཨཱལཡནྟི པདཙྪེདོ. ཝིསརོཏི སམཱུཧོ. ཝིསནྟི པཝིསནྟི ཨཝཡཝཱ ཡསྨིཾ སམཱུཧེཏི ཝིསརོ, སམཱུཧོ. ཝིསདྷཱཏུ པཝེསནེ ཨརཔཙྩཡོ. ཨཐ ཝཱ ཝིསརནྟི སམོསརནྟི ཨཝཡཝཱ ཡསྨིནྟི ཝིསརོ. ཝིཔུབྦ སརདྷཱཏུ སམོསརཎེ ཨ. པོཏྠཀེསུ པན ཝིསཡཱལ ཡནྟི ཡཀཱརེན པཱཋོ དིསྶཏི. ན སོ ཡུཛྫཏི. ཀསྨཱ, ཝིསརསདྡསྶེཝ སམཱུཧཝཱཙཀཏྟཱ. ཝུཏྟཉྷི ཨབྷིདྷཱནཔྤ དཱིཔིཀཱཡཾ –

‘‘སམཱུཧོ གཎསངྒྷཱཏཱ,

སམུདཱཡོ ཙ སཉྩཡོ;

སནྡོཧོ ནིཝཧོ ཨོགྷོ,

ཝིསརོ ནིཀརོ ཙཡོ’’ཏྱཱདི.

ཨཱལཡནྟི པཏིཊྛཱནཾ. ཨཱལཡནྟི པཏིཊྛནྟི ཨེཏྠཱཏི ཨཱལཡོ, སུགཏོ. ཨཱཔུབྦ ལིདྷཱཏུ ཨལླིཡནེ ཎ. སིརཱིནཾ པཉྙཱསངྑཱཏལཀྑཱིནཾ ཝིསརོ སམཱུཧོ སིརཱིཝིསརོ, ཏེསཾ ཨཱལཡོ སིརཱིཝིསརཱལཡོ, སུགཏོ. ཏཾ སིརིཝིསརཱལཡཾ. གུཔིཏམིནྡྲིཡེཧུཔེཏནྟི གོཔིཏབྦེཧི སཾཝརིཏབྦེཧི ཙཀྑཱདཱིཧི ཚཧི ཨིནྡྲིཡེཧི ཨུཔེཏཾ སམུཔེཏཾ སམནྣཱགཏཾ. གུཔིཡནྟི རཀྑིཡནྟཱིཏི གུཔིཏཱནི. གུཔདྷཱཏུ རཀྑནེ ཏ. ཨིདནྟི སཧཛཱཏདྷམྨེ ཨིསྶརིཡཾ ཀརོནྟཱིཏི ཨིནྡྲིཡཱནི. ཨིདིདྷཱཏུ པརམིསྶརིཡེ ཨིཡོ. གུཔིཏཱནི ཨིནྡྲིཡཱནི གུཔིཏམིནྡྲིཡཱནི ¶ , ཙཀྑཱདིཨིནྡྲིཡཱནི ལབྦྷནྟི. ཏེཧི. ཨུཔེཏི སམྤཛྫཏཱིཏི ཨུཔེཏོ, སུགཏོ. ཨུཔཔུབྦ ཨིདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཏ, ཏཾ ཨུཔེཏཾ. ཀིཉྩཱཔི བུདྡྷཏོ ཨཉྙེཧི ཨརིཡསཱཝཀཱདཱིཧི པུགྒལེཧི ཙཀྑཱདིཨིནྡྲིཡཱནི རཀྑིཏཱནི. བུདྡྷོཡེཝ པན བོདྷིཔལླངྐེ སཧ ཝཱསནཱཡ སབྦ ཀིལེསཱནཾ ཨརཧཏྟམགྒེན ཝིདྡྷཾསིཏཏྟཱ ཝིསིཊྛེན ཙཀྑཱདི ཨིནྡྲིཡཾ རཀྑིཏོ ཧོཏཱིཏི ཏསྶ གུཔིཏམིནྡྲིཡེཧུཔེཏནྟི ཐོམེཏི.

རཝིསསིམཎྜལཔྤབྷུཏིལཀྑཎོཔཙིཏྟནྟི སཱུརིཡམཎྜལ ཙནྡམཎྜལཱདཱིཧི པཱདཙཀྐལཀྑཎེཧི ཨབྷིཝིཙིཏྲཔཱདཾ. ཨུཔསདྡོ ཙེཏྠ བྷུསཊྛཝཱཙཀོ. ཨབྷིཝིཙིཏྲཾ སཱུརིཡམཎྜལ ཙནྡམཎྜལཱདིཾ པཱདཙཀྐལཀྑཎཝནྟཾ ཝཱ. ཨེཏྠ ཙ རཝཱིཏི སཱུརིཡོ, སོ ཧི རཝཏི སཱིགྷཾ གཙྪཏཱིཏི རཝཱིཏི ཝུཙྩཏི. རུདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཎི. ཝུཏྟཉྷི པཱཐེཡྻཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘ཙནྡོ ཨུཛུཀཾ སཎིཀཾ གཙྪཏི, སཱུརིཡསྶ པན ཨུཛུཀཾ གམནཾ སཱིགྷ’’ནྟི. ཎྭཱདི མོགྒལླཱནེ པན ‘‘རུསདྡེ ཨི. ཨོ ཨཝཱདེསོ. རཝཏི གཛྫཏཱིཏི རཝི. ཨཱདིཙྩོ’’ཏི ཝུཏྟཾ. ཨབྷིདྷཱན ཊཱིཀཱཡཉྩ ‘‘རཝནྟི ཨེཏེན སཏྟཱ པབྷཱཝིཏཏྟཱཏི རཝཱི’’ཏི ཝུཏྟཾ. སསཱིཏི ཙནྡོ. སོ ཧི སསཏི ཏིཎེན པཱཎཏི ཛཱིཝཏཱིཏི སསོ, སསཔཎྜིཏོ. སསདྷཱཏུ པཱཎེ ཨ. སསརཱུཔལཀྑཎམེཏྠ ཨཏྠཱིཏི སསཱིཏི ཝུཙྩཏི. ཨཏཱིཏེ ཧི སསརཱཛཱ བྲཱཧྨཎཝེསེན ཨཱགནྟྭཱ ཡཱཙཀསྶ སཀྐརཉྙོ ཨངྒཱརརཱསིམྷི ལངྒྷིཏྭཱ ཛཱིཝིཏཾ པརིཙྩཛིཏྭཱ ཀཱཡཾ ཨདཱསི. ཨཐ པན སཀྐོ རཱཛཱ ཏསྶ སསཔཎྜིཏསྶ ཛཱིཝིཏཔརིཙྩཛིཏསྶ ཛཱིཝིཏདཱནགུཎོ སཀལཀཔྤཾ པཱཀཊོ ཧོཏཱུཏི པབྦཏཾ པཱིལེ༹ཏྭཱ པབྦཏརསཾ ཨཱདཱཡ ཙནྡམཎྜལེ སསརཱུཔལཀྑཎཾ ལིཁིཏྭཱ ཋཔེསི. ཏསྨཱ ཙནྡོ སསཱིཏི ལོཀེཧི ཝོཧརིཡཏི. ཏསྶ པན ཝིཏྠཱརོ སསཔཎྜིཏཛཱཏཀེ པསྶིཏྭཱ གཧེཏབྦོ.

ཨཐ ¶ ཝཱ སསཏི ཧིཾསཏི ཨུཎྷགུཎནྟི སསཱིཏི ཝུཙྩཏི. སསུདྷཱཏུ ཧིཾསཱཡཾ ཨཱིཔཙྩཡོ. མཎྜིཡཏི ཝིབྷཱུསིཡཏི པརིཙྪེདཀརཎཝསེནཱཏི མཎྜལཾ. མཎྜདྷཱཏུ མཌིདྷཱཏུ ཝཱ ཝིབྷཱུསནེ ཨལོ. ཨཐ ཝཱ མཎྜཾ ཝིབྷཱུསནཾ པརིསམནྟཏོ ལཱཏི གཎྷཱཏཱིཏི མཎྜལཾ. མཎྜསདྡཱུཔཔད ལཱདྷཱཏུ གཧཎེ ཀྭི. རཝིནོ མཎྜལཾ རཝིམཎྜལཾ, སསིནོ མཎྜལཾ སསིམཎྜལཾ, རཝིམཎྜལཉྩ སསིམཎྜལཉྩ རཝིསསིམཎྜལཾ, མཎྜལསདྡོ རཝིསདྡེཔི ཡོཛེཏབྦོ. མཎྜལསདྡསྶ དྭནྡཔདཏོ སུཡྻམཱནཏྟཱ. པབྷུཏཱིཏིཨཱདི. སོ ཧི ཨཱདྱཏྠཝཱཙཀོ ཨབྱཡནིཔཱཏོ. རཝིསསིམཎྜལཾ པབྷུཏིཨཱདི ཡསྶཱཏི རཝིསསིམཎྜལཔྤབྷུཏི, པཱདཙཀྐལཀྑཎཾ ལབྦྷཏི. ལཀྑིཡཏི ལཀྑིཏབྦཾ ཨེཏེནཱཏི ལཀྑཎཾ, པཱདཔྤ ཝཏྟཙཀྐལཀྑཎཾ, རཝིསསིམཎྜལཔྤབྷུཏི ཙ ཏཾ ལཀྑཎཉྩཱཏི རཝིསསིམཎྜལཔྤབྷུཏིལཀྑཎཾ, ཏེན ཨུཔཙིཏྟཾ ཨཏིཝིཙིཏྲཾ པཱདཾ ཡསྶ སོཏི རཝིསསིམཎྜལཔྤབྷུཏིལཀྑཎོཔ ཙིཏྟོ, སུགཏོ. ཨཐ ཝཱ ཨུཔཙིཏྟཾ ཨཏིཝིཙིཏྲཾ རཝིསསི མཎྜལཔྤབྷུཏིལཀྑཎཾ པཱདཙཀྐལཀྑཎཾ ཨསྶཱཏི ཏཐཱ, སུགཏོ. ཏཾ.

སུརནརཔཱུཛིཏནྟི དེཝམནུསྶེཧི པཱུཛིཏབྦཾ. སུརནྟི ཨིསྶརིཡ ཀཱིལཱ༹དཱིཧི དིབྦནྟཱིཏི སུརཱ, དེཝཱ. སུརདྷཱཏུ དིབྦནེ ཨ. ཨཐ ཝཱ སུརཏི ཨིསཏི དེཝིསྶརིཡཾ པཱཔུཎཱཏི ཝིརོཙཏི ཙཱཏི སུརཱ, དེཝཱ. སུརདྷཱཏུ ཨིསྶརིཡདིཏྟཱིསུ ཨ. སུནྡརཱ རཱཝཱཙཱ ཨེཏེསནྟི ཝཱ སུརཱ, དེཝཱ. ཁནྡྷསནྟཱནཾ སཀཀམྨཾ ཝཱ ནརནྟི ནིཡནྟཱིཏི ནརཱ, མནུསྶཱ. ནརདྷཱཏུ ནཡནེ ཨ. སུརཱ ཙ ནརཱ ཙ སུརནརཱ, ཏེཧི པཱུཛིཏབྦོཏི སུརནར པཱུཛིཏོ, སུགཏོ. ཏཾ. སུགཏནྟི བུདྡྷཾ. སོ ཧི སོབྷནཾ གཏཾ གམནཾ ཨེཏསྶཱཏི སུགཏོཏི ཝུཙྩཏི. བྷགཝཏོ ཧི ཝེནེཡྻཛནཱུཔསངྐམནཾ ཨེཀནྟེན ཏེསཾ ཧིཏསུཁནིཔྥཱདནཏོ སོབྷནཾ. ཏཐཱ ལཀྑཎཱནུབྱཉྫནཔྤཊི མཎྜིཏརཱུཔཀཱཡཏཱཡ ¶ དུཏཝིལམྦིཏཁལིཏཱནུཀཌྜྷནནིཔྤིལི༹ནུཀྐུཊིཀ ཀུཊིལཱཀུཊིལཏཱདི དོསརཧིཏ མཝཧསིཏ རཱཛཧཾསཨུསབྷ ཝཱརཎ མིགརཱཛགམནཾ ཀཱཡགམནཾ. ཉཱཎགམནཉྩ ཝིཔུལ ནིམྨལ ཀརུཎཱ སཏི ཝཱིརིཡཱདི གུཎཝིསེས སཧིཏ ཨབྷིནཱིཧཱརཏོ ཡཱཝ མཧཱབོདྷི ཨནཝཛྫཏཱཡ སོབྷནམེཝཱཏི.

ཨཐ ཝཱ སཡམྦྷཱུཉཱཎེན སཀལམྤི ལོཀཾ པརིཉྙཱབྷི སམཡཝསེན པརིཛཱནནྟོ ཉཱཎེན སམྨཱ གཏོ ཨཝགཏོཏི སུགཏོ, ཏཐཱ ལོཀསམུདཡཾ པཧཱནཱཏིསམཡཝསེན པཛཧནྟོ ཨནུཔྤཏྟིདྷམྨཏཾ ཨཱཔཱདེནྟོ སམྨཱ གཏོ ཨཝགཏོཏི སུགཏོ, ལོཀནིརོདྷཾ ནིབྦཱནཾ སཙྪིཀིརིཡཱབྷིསམཡཝསེན སམྨཱ གཏོ ཨཝགཏོཏི སུགཏོ, ལོཀནིརོདྷགཱམིནིཔྤཊིཔདཾ བྷཱཝནཱབྷི སམཡཝསེན སམྨཱ གཏོ པཊིཔནྣོཏི སུགཏོ, སོཏཱཔཏྟིམགྒེན ཡེ ཀིལེསཱ པཧཱིནཱ, ཏེ ཀིལེསེ ན པུནེཏི ན པཙྩེཏི ན པཙྩཱགཙྪཏཱིཏི སུགཏོཏིཨཱདིནཱ ནཡེན ཨཡམཏྠོ ཝིབྷཱཝེཏབྦོ. ཨཐ ཝཱ སུནྡརཾ ཋཱནཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ནིབྦཱནམེཝ ཝཱ གཏོ ཨདྷིགཏོཏི སུགཏོ. ཡསྨཱ ཝཱ བྷཱུཏཾ ཏཙྪཾ ཨཏྠསཾཧིཏཾ ཝེནེཡྻཱནཾ ཡཐཱརཧཾ ཡུཏྟམེཝ ཙ དྷམྨཾ བྷཱསཏི, ཏསྨཱ སམྨཱ གདཏཱིཏི སུགཏོ དཀཱརསྶ ཏཀཱརཾ ཀཏྭཱ. ཨིཏི སོབྷན གམནཏཱདཱིཧི སུགཏོ, ཏཾ སུགཏཾ. ཨཱདརནྟི སཀྐཙྩཾ, ཨཱདརནཾ ཨཱདརོ. ཨཱཔུབྦ དརདྷཱཏུ ཨཱདརེ ཎ. ཏཾ ཨཱདརཾ. ནམཱམཱིཏི ཨཧཾ ཝནྡཱམཱིཏི ཨཏྠོཏི.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔཡོཛནཱ. སུཙིཔརིཝཱརིཏཾ རཱགཱདིམལ ཝིསུདྡྷཱཧི ཨརིཡསཱཝཀཱདིཔརིསཱཧི པརིཀྑཱརིཏཾ ཀིལེསམལཝིསུདྡྷཾ པརིཀྑཱརཝནྟཾ ཝཱ, སུརུཙིརཔྤབྷཱཧི སུཊྛུ ཀནྟིཏ སརཱིརནིཀྑནྟབྱཱམམཏྟརཾསཱིཧི ཀརཎབྷཱུཏེཧི, རཏྟཾ ནིཙྩཾ རཉྫིཏབྦཀཱཡཾ, སིརིཝིསརཱལཡཾ པཉྙཱཔུཉྙསངྑཱཏལཀྑིས མཱུཧཱནཾ ¶ པཏིཊྛཱནཾ, གུཔིཏམིནྡྲིཡེཧི གུཔིཏབྦེཧི སཾཝརིཏབྦེཧི ཚཧི ཙཀྑཱདིཨིནྡྲིཡེཧི, ཨུཔེཏཾ སམུཔེཏཾ སམནྣཱགཏཾ, རཝིསསིམཎྜལཔྤབྷུཏིལཀྑཎོཔཙིཏྟཾ སཱུརིཡམཎྜལཙནྡམཎྜལཱདཱིཧི པཱདཙཀྐལཀྑཎེཧི ཨབྷིཝིཙིཏྲཔཱདཾ, ཨབྷིཝིཙིཏྲཾ སཱུརིཡ མཎྜལཙནྡམཎྜལཱདིཾ པཱདཙཀྐལཀྑཎཝནྟཾ ཝཱ, སུརནརཔཱུཛིཏཾ དེཝམནུསྶེཧི པཱུཛིཏབྦཾ, སུགཏཾ བུདྡྷཾ ཨཱདརཾ སཀྐཙྩཾ ཨཧཾ ནམཱམི ཝནྡཱམཱིཏི.

སཏྟརསམཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༨.

མགྒོལུ༹མྤེན མུཧཔཊིགྷཱསཱདིཨུལློལཝཱིཙིཾ,

སཾསཱརོགྷཾ ཏརི ཏམབྷཡཾ པཱརཔཏྟཾ པཛཱནཾ;

ཏཱཎཾ ལེཎཾ ཨསམསརཎཾ ཨེཀཏིཏྠཾ པཏིཊྛཾ,

པུཉྙཀྑེཏྟཾ པརམསུཁདཾ དྷམྨརཱཛཾ ནམཱམི.

༡༨. ཨེཝཾ སཏྟརསམགཱཐཱཡ སུགཏཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨིདཱནི སཾསཱརོགྷཾ ཏརིཏཱདཱིཧི ནཝཧི གུཎེཧི ཐོམིཏྭཱ ཝནྡིཏུཀཱམོ མགྒོལུ༹མྤེནཏྱཱདིགཱཐམཱཧ. ཨཡཾ པན མ བྷ ན ཏ ཏ གཎེཧི ཙ གརུདྭཡེན ཙ རཙིཏཏྟཱ སཏྟརསཀྑརེཧི ཡུཏྟཱ མནྡཀྐནྟཱགཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ. ཝུཏྟཉྷི ཝུཏྟོདཡེ ‘‘མནྡཀྐནྟཱ མ བྷ ན ཏཏ གཱ གོ ཡུགུཏྭསྶ ཀེཧཱི’’ཏི. ཏསྶཱ པནཱཡམཏྠོ. ཡསྶཾ པཊིཔཱདཾ ཡུགུཏྭསྶཀེཧི ཙཏུ ཚ སཏྟཡཏཱིཧི མ བྷ ན ཏ ཏ གཱ མགཎ བྷགཎ ནགཎ ཏགཎ ཏགཎ གརཱུ ཙ གོ གརུ ཙ ཙེ ཡུཏྟཱ, མནྡཀྐནྟཱགཱཐཱནཱམཱཏི. ཡུགུཏྭསྶཀེཧཱིཏི ཨེཏྠ ཙ ཡུགསདྡསྶ མགྒཕལཙཏུབྦིདྷཔུརིསཡུགལ༹ཝཱཙཀཏྟཱ ཡུགསདྡོ ཙཏུསངྑྱཱཝཱཙཀོ, ཨུཏཱུནཾ ཧེམནྟསིསིར ཝསྶནྟ གིམྷ ཝསྶཱན སརད ཨུཏུཝསེན ཚབྦིདྷཏྟཱ ཨུཏུསདྡོ ཚསངྑྱཱཝཱཙཀོ. ཨསྶསདྡོ སཏྟསངྑྱཱཝཱཙཀོཏི ཝེདིཏབྦོ ¶ . ཚཔྤཙྩཡཊཱིཀཱདཱིསུ ཧི ‘‘ཨསྶསདྡསྶ སཏྟསངྑྱཱཝཱཙཀབྷཱཝོ ཝུཏྟོ’’ཏི.

ཏཏྠ པན ཡོ དྷམྨརཱཛཱ མུཧཔཊིགྷཱསཱདིཨུལློལཝཱིཙིཾ སཾསཱརོགྷཾ མགྒོལུ༹མྤེན ཏརི, ཨབྷཡཾ པཱརཔཏྟཾ པཛཱནཾ ཏཱཎཾ ལེཎཾ ཨསམསརཎཾ ཨེཀཏིཏྠཾ པཏིཊྛཾ པུཉྙཀྑེཏྟཾ པརམསུཁདཾ ཏཾ དྷམྨརཱཛཾ ཨཧཾ ནམཱམཱིཏི སམྦནྡྷོ. ཨེཏིསྶཾ པན ཨཏྠཀྐམེན ཝཎྞཡིསྶཱམི. མུཧཔཊིགྷཱསཱདི ཨུལློལཝཱིཙིནྟི མོཧདོསཏཎྷཱདིསངྑཱཏཾ མཧཱཏརངྒ ཁུདྡཨཱུམིཀཾ. མུཡ྄ཧནྟི ཨེཏེན སམྤཡུཏྟདྷམྨཱ, སཡཾ ཝཱ མུཡ྄ཧཏི, མུཡ྄ཧནམཏྟམེཝེཏནྟི མུཧོ, མོཧོ. མུཧདྷཱཏུ ཝེཁིཏྟེ ཎ. པཊིཧཉྙནྟི སམྤཡུཏྟདྷམྨཱ, སཡཾ ཝཱ པཊིཧཉྙཏི པཊིཧཉྙནམཏྟམེཝེཏནྟི པཊིགྷོ, དོསོ. པཊིཔུབྦ ཧནདྷཱཏུ ཧིཾསཱགཏཱིསུ ཨ. ཧནསྶ གྷོ. ཨསནཾ ཨིཙྪནཾ ཨཱསཱ, ཨིསཏི ཨིཙྪཏཱིཏི ཝཱ ཨཱསཱ, ཏཎྷཱ. ཨིསུདྷཱཏུ ཨིཙྪཱཡཾ ཨ. ཨིསྶ ཨཱ. མུཧོ ཙ པཊིགྷོ ཙ ཨཱསཱ ཙ མུཧཔཊིགྷཱསཱ, ཏེ ཨཱདི ཡེསནྟེཏི མུཧཔཊིགྷཱསཱདི, ལོབྷཱདིཀིལེསཱ ལབྦྷནྟི. ཨེཏྠ ཙ ཨཱདིསདྡེན མཱན དིཊྛི ཝིཙིཀིཙྪཱ ཐིན ཨུདྡྷཙྩ ཨཧིརིཀ ཨནོཏྟཔྤཀིལེསེ ཙ ཨཀུསལཙིཏྟུཔྤཱདེ ཙ སངྒཎྷཱཏི. ཨུདྡྷཾ ཨུདཀཾ ལོལཏི ཨཱཀུལེཏཱིཏི ཨུལློལོ, མཧཱཏརངྒོ. ཨུཔུབྦལོལ དྷཱཏུ ཨུམྨཱདནེ ཎ. ཏཱིརཾ ཨུལཏི གཙྪཏཱིཏི ཝཱ ཨུལློལོ. ཨུལདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཨོལཔཙྩཡོ. ཝིམྷཡཾ ཝིཙིཏྟཾ ཙིནོཏཱིཏི ཝཱིཙི, ཁུདྡཀཨཱུམི. ཝིཔུབྦ ཙིདྷཱཏུ ཙཡེ ཀྭི. ཨུལློལོ ཙ ཝཱིཙི ཙ ཨུལློལཝཱིཙི. ཀེསུཙི པོཏྠཀེསུ ཙ ཀུལློལཝཱིཙིནྟིཔཱཋོ དིསྶཏི. ན སོ ཡུཛྫཏི, ཀསྨཱ, ཀུལླསདྡསྶ ཨུལུ༹མྤཏྠཝཱཙཀཏྟཱ. ཨུལློལསདྡོཡེཝ ཧི མཧཱཏརངྒཏྠ ཝཱཙཀོ ཧོཏཱིཏི. ཝུཏྟཉྷི ཨབྷིདྷཱནཔྤདཱིཔིཀཱཡཾ ‘‘ཨུལློལོ ཏུ ཙ ཀལློལོ, མཧཱཝཱིཙིསུ ཀཐྱཏེ’’ཏི.

མཱུལཔཎྞཱསཊྛཀཐཱཡཉྩ ‘‘ཀུལློ ནཱམ ཏརཎཏྠཱཡ ཀལཱཔཾ ཀཏྭཱ བནྡྷོ. པཏྠརིཏྭཱ བདྡྷཱ པན པདརཙཱཊི ཨཱདཡོ ¶ ཨུལུ༹མྤོ’’ཏི ཝུཏྟོ. མུཧཔཊིགྷཱསཱདིཨེཝ ཨུལློལཝཱིཙི. སཱ ཨསྨིཾ སཾསཱརོགྷེ ཨཏྠཱིཏི མུཧཔཊིགྷཱསཱདིཨུལློལཝཱིཙི. སམཱསནྟཏདྡྷིཏཱཡཾ. པཱིཏིསུཁཾ, མཧཱསནྣཾ, རཏྟིདིཝནྟྱཱདཱིསུ ཝིཡ. ཨེཝཾ པནེཏྠ ཝཙནཏྠོ ཀཱཏབྦོ. པཱིཏི ཙ སུཁཉྩ པཱིཏིསུཁཾ, ཏཾ ཨསྶ ཛྷཱནསྶ ཨཏྠི, ཏསྨིཾ ཝཱ ཝིཛྫཏཱིཏི པཱིཏིསུཁཾ, ཛྷཱནཾ. མཧནྟཾ ཨཱསནཾ མཧཱསནཾ, ཏསྶ བྷཱཝོ མཧཱསནྣཾ. རཏྟི ཙ དིཝཱ ཙ རཏྟིདིཝཾ. རཏྟིདིཝཾ ཀཏཾ རཏྟིདིཝནྟི. ཨཐ ཝཱ ཨུལློལཝཱིཙི ཝིཡ མུཧཔཊིགྷཱསཱདི ཨུལློལཝཱིཙི, སཾསཱརོགྷཾ ལབྦྷཏི. ཨུཔམཱ བཧུབྦཱིཧིསམཱསོཡཾ. ཡཐཱ པན མཧཱསམུདྡེ བྷཱཡིཏབྦཱ མཧཱཏརངྒཨཱུམིཝེགཱདཡོ ཙ སཾསུམཱར ཏིམི ཏིཔིངྒལཱདི མཙྪམཀཱརཱདཡོ ཙ ཨོཀིཎྞཱ ཧོནྟི, ཨེཝཾ མོཧཱདིཀིལེསཱ ཙ ཨཀུསལཙིཏྟུཔྤཱདཱ ཙ ཏེཧི ནིབྦཏྟཱ བྷཡཱནཀཱ བཧཱུ ཛཱཏིཛརཱབྱཱདྷིམརཎདུཀྑཱདཡོ ཙ ཁནྡྷཱདཡོ ཙ ཨོཀིཎྞཱ ཧོནྟཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. སཾསཱརོགྷནྟི སཾསཱརསངྑཱཏཾ ཨོགྷཾ སམུདྡཛལཔྤཝཱཧཾ. སཾཔུནཔྤུནཾ ཨབྦོཙྪིནྣཾ ཝཱ སརཏི གཙྪཏི པཝཏྟཏཱིཏི སཾསཱརོ. སཾཔུབྦསརདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཎ. ཁནྡྷདྷཱཏུཨཱཡཏ ནཱནཾ ཨབྦོཙྪིནྣཾ པཝཏྟཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཏེན ཝུཏྟཾ ཨཊྛཀཐཱསུ –

‘‘ཁནྡྷཱནཉྩ པཊིཔཱཊི, དྷཱཏུཨཱཡཏནཱན ཙ;

ཨབྦོཙྪིནྣཾ ཝཏྟམཱནཱ, སཾསཱརོཏི པཝུཙྩཏཱི’’ཏི.

སཏྟེ ཨོཏྠརིཏྭཱ ཨཛ྄ཛྷོཏྠརིཏྭཱ ཧེཊྛཱ ཧནཏི ཧརཏཱིཏི ཨོགྷོ, ཛལཔྤཝཱཧོ. ཨཝཔུབྦ ཧནདྷཱཏུ ཧརཎེ ཎ. ཧནསྶ གྷོ. ཨཝསདྡོ ཨོཏྠརཎཏྠོ. ཨཏྟནི པཏིཏེ སཏྟེ ཧེཊྛཱ ཀཏྭཱ ཧནེཏི ཨོསཱིདཱཔེཏཱིཏི ཝཱ ཨོགྷོ, ཛལཔྤཝཱཧོ. ཨཝཔུབྦ ཧནདྷཱཏུ ཨོསཱིདཱཔནེ ཎ. ཨཝསདྡོ ཧེཊྛཱབྷཱགཏྠོ. ཨོགྷོ ཝིཡཱཏི ཨོགྷོ, སཾསཱརོ. ཨཐ ¶ ཝཱ སཏྟསངྑཱརེ ཨོཏྠརིཏྭཱ ཨཛ྄ཛྷོཏྠརིཏྭཱ ཨབྷིབྷཝིཏྭཱ ཝཊྚསྨིཾ ཧནཏི ཧརཏཱིཏི ཨོགྷོ, ཨོཧནེཏི ཨོསཱིདཱཔེཏི ཝཊྚསྨིཾ སཏྟསངྑཱརེཏི ཝཱ ཨོགྷོ, རཱགཱདི ཀིལེསཱ ལབྦྷནྟི. སཾསཱརོཨེཝ ཨོགྷོ སཾསཱརོགྷོ, ཏཾ སཾསཱརོགྷཾ.

མགྒོལུ༹མྤེནཱཏི ཨེཏྠ མགྒཨོལུ༹མྤེནཱཏི པདཙྪེདོ. ཨཊྛམགྒངྒསངྑཱཏེན ཀུལླེནཱཏི ཨཏྠོ. ཨེཏྠ ཙ མགྒོ ཝུཙྩཏི ཨཊྛངྒིཀམགྒོ. མགྒནྟི གཙྪནྟི བུདྡྷཱ ཙ ཨརིཡསཱཝཀཱ ཙ ཨགཏཾ དིསཾ ནིབྦཱནནྟི མགྒོ. ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ. མགྒདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཨ. ཝུཏྟཉྷི པཊིསམྦྷིདཱམགྒེ ‘‘ཨེཏེན མགྒེན བུདྡྷཱ ཙ སཱཝཀཱ ཙ ཨགཏཾ དིསཾ ནིབྦཱནཾ གཙྪནྟཱིཏི ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ’’ཏི. ཨཐ ཝཱ ནིབྦཱནཾ མགྒཏི གཝེསཏཱིཏི མགྒོ, ནིབྦཱནཏྠིཀེཧི མགྒིཡཏི གཝེསིཡཏཱིཏི ཝཱ མགྒོ, ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ. ཉཱཎེན དསྶིཡཏཱིཏི ཨཏྠོ. མགྒདྷཱཏུ གཝེསནེ ཨ. ཝུཏྟཉྷེཏཾ མཧཱཝགྒསཾཡུཏྟཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘མགྒོཏི ཀེནཊྛེན མགྒོ, ནིབྦཱནཾ མགྒནཊྛེན ནིབྦཱནཏྠིཀེཧི མགྒནིཡཊྛེན ཙཱ’’ཏི. ཨཐ ཝཱ མགྒིཡཏི པཊིཔཛྫིཡཏཱིཏི མགྒོ, ནིབྦཱནཏྠིཀེཧི ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ པཊིཔཛྫིཡཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཨུལུ༹ ཝུཙྩཏི ཨུདཀཾ, ཏཏོ པཱཏི རཀྑཏཱིཏི ཨུལུ༹པོ, སོཡེཝ ནིགྒཧིཏཱགམཝསེན ཨུལུ༹མྤོ, ཀུལློ. ཨུལུ༹སདྡཱུཔཔདཔཱདྷཱཏུ རཀྑནེ ཀྭི. མགྒོཨེཝ ཨུལུ༹མྤོ མགྒོལུ༹མྤོ, མགྒསངྑཱཏོ ཝཱ ཨུལུ༹མྤོ ཏཐཱ, མགྒསདིསོ ཝཱ ཨུལུ༹མྤོ ཏཐཱ, མགྒོ ཝིཡ ཝཱ ཨུལུ༹མྤོ ཏཐཱ, མགྒོ ཙ ཨུལུ༹མྤོ ཙ མགྒོལུ༹མྤོ. ཨཐ ཝཱ ཨུལུ༹མྤོཨེཝ མགྒོ མགྒོལུ༹མྤོ, ཨུལུ༹མྤསངྑཱཏོ ཝཱ མགྒོ ཏཐཱ, ཨུལུ༹མྤ སདིསོ ཝཱ མགྒོ ཏཐཱ, ཨུལུ༹མྤོ ཝིཡ ཝཱ མགྒོ ཏཐཱ, ཨུལུ༹མྤོ ཙ མགྒོ ཙ མགྒོལུ༹མྤོཏི ཨེཝཾ རཱུཔཀསདིསཨུཔམཱ སམུཔེཀྑཏྠཝསེན ཙ པརཔཀྑ སཀཔཀྑཏྠཝསེན ཙ ཝཙནཏྠོ ཝེདིཏབྦོ. ཏེན མགྒོལུ༹མྤེན. ཏརཱིཏི ཨཏརི. དྷམྨརཱཛཱ ཧི ¶ ཨཊྛམགྒངྒནཱཝཱཡ སཾསཱརོགྷཾ ཏརིཏྭཱ ནིབྦཱནཏཱིརཾ པཱཔུཎཱཏི. ཨཏཱིཏཱ བུདྡྷཱ པཱཔུཎིཾསུ. ཨནཱགཏཱ བུདྡྷཱ པཱཔུཎིསྶནྟཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཝུཏྟཉྷི མཧཱཝགྒསཾཡུཏྟེ

‘‘ཨེཀཱཡནཾ ཛཱཏིཁཡནྟདསྶཱི,

མགྒཾ པཛཱནཱཏི ཧིཏཱནུཀམྤཱི;

ཨེཏེན མགྒེན ཏརིཾསུ པུབྦེ,

ཏརིསྶནྟིཡེཝ ཏརནྟི ཨོགྷ’’ནྟི; བུདྡྷཝཾསེ ཙ

‘‘སཾསཱརསོཏཾ ཚིནྡིཏྭཱ, ཝིདྡྷཾསེཏྭཱ ཏཡོ བྷཝེ;

དྷམྨནཱཝཾ སམཱརུཡ྄ཧ, ཏཱརེམི ཛནཏཾ བཧུ’’ནྟི.

ཨབྷཡནྟི ཛཱཏིཛརཱབྱཱདྷིམརཎབྷཡཱདཱིནཾ ཨབྷཱཝཏོ ནིབྦྷཡཾ. སོ ཧི བྷགཝཱ ནཏྠི བྷཡཾ ཨེཏསྶཱཏི ཨབྷཡོཏི ཝུཙྩཏི. ཨཐ ཝཱ ཨབྷཡནྟི ཁེམཾ. ཏཉྷི ནིབྦཱནཾ ནཏྠི ཛཱཏིཨཱདིབྷཡཾ ཨེཏྠཱཏི ཨབྷཡནྟི ཝུཙྩཏི. ཨེཏསྨིཾ པན དུཏིཡཝིཀཔྤེ ཏཾ པདཾ པཱརནྟིཔདེ ཝིསེསནཾ. པཱརཔཏྟནྟི ཨེཏྠ པཱརནྟི སཾསཱརཝཊྚསྶ པརཏཱིརཊྛེན ཝུཙྩཏི ནིབྦཱནཾ. ཏཉྷི ཨུདཀཾ པཱཏི རཀྑཏཱིཏི པཱརཾ, སམུདྡཔཱརཾ. པཱདྷཱཏུ རཀྑནེ ཨརོ. ཨཐ ཝཱ པཱརེཏི སམཏྠེཏི ཏརངྒཱདཡོ ཝཱརེཏུནྟི པཱརཾ. པཱརདྷཱཏུ སམཏྠིཡཾ ཨ. པཱརཾ ཝིཡཱཏི པཱརནྟི ཝུཙྩཏི. ནཱིཏཏྠེན པན ཨེཝཾ ཝཙནཏྠོ ཀཱཏབྦོ. ཛཱཏི བྷཡཱདིཾ པཱཏི རཀྑཏི ཨེཏྠཱཏི པཱརཾ, པཱརེཏི སམཏྠེཏི ཨེཏྠ ཝཱ ཛཱཏིབྷཡཱདཡོ ཝཱརེཏུནྟི པཱརཾ, ནིབྦཱནཾ. ཏཾ པཛྫིཏྠ ཨདྷིགམིཏྠཱཏི པཱརཔཏྟོ, དྷམྨརཱཛཱ. པཱརསདྡཱུཔཔད པདདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཏ. ཨཐ ཝཱ མུཏྟོ མོཙེཡྻནྟིཨཱདིནཱ ནཡེན པཝཏྟསྶ མཧཱབྷིནཱིཧཱརསྶ སཀལསྶ སཾསཱརདུཀྑསྶ ཝཱ སབྦཉྙུཏཉཱཎཱདིགུཎཱནཾ ཝཱ པཱརཾ པརིཡནྟཾ པཏྟོ གཏོཏི པཱརཔཏྟོ, དྷམྨརཱཛཱ. པཱརསདྡོ ཧི པརིཡནྟ ཝཱཙཀོ. ཏཾ པཱརཔཏྟཾ. པཛཱནནྟི སབྦསཏྟཱནཾ. ཏེཧི ཀམྨཀིལེསེཧི པཀཱརེན ཛནིཡཏི ནིབྦཏྟིཡཏཱིཏི པཛཱཏི ཝུཙྩནྟི. ཏེསཾ པཛཱནཾ.

ཏཱཎནྟི ¶ ཏཱཡནཊྛེན ཏཱཎཾ. སཏྟཱནཾ སཾསཱར བྷཡཏོ ཏཱཡཏི རཀྑཏཱིཏི ཏཱཎོ, དྷམྨརཱཛཱ. ཏཱདྷཱཏུ རཀྑནེ ཡུ. ཨཐ ཝཱ ཏཱཎནྟི སཏྟཱནཾ སཾསཱརཝཊྚདུཀྑཏོ པརིཔཱལནཊྛེན ཏཱཎཾ. སོ ཧི དྷམྨརཱཛཱ སཏྟཱནཾ སཾསཱརཝཊྚདུཀྑཏོ དྷམྨདེསནཱཡ མགྒ ཕལནིབྦཱནསུཁཾ དདནྟོ ཏཱཡཏི པཱལེཏཱིཏི ཏཱཎོཏི ཝུཙྩཏི. ཏཾ ཏཱཎཾ. ལེཎནྟི ནིལཱིཡནཊྛེན ལེཎཾ, ཛཱཏིབྷཡཱདཱིཧི པཱིལི༹ཏེཧི སཏྟེཧི ལཱིཡནྟི ནིལཱིཡནྟི ཨེཏྠཱཏི ལེཎོ, དྷམྨརཱཛཱ. ལཱིདྷཱཏུ ནིལཱིཡནེ ཡུ. ཨཐ ཝཱ ལེཎནྟི སཾསཱརབྷཡཾ པསྶནྟེཧི ནིལཱིཡནཊྛེན ལེཎཾ. སོ ཧི དྷམྨརཱཛཱ སཾསཱརནིསྶརཎཏྠིཀེཧི ལཱིཡནྟི ནིལཱིཡནྟི ཨེཏྠཱཏི ལེཎོཏི ཝུཙྩཏི. ཏཾ ལེཎཾ. དྷམྨརཱཛཱ ཧི སཾསཱརབྷཡེཧི པཱིལི༹ཏཱནཾ སབྦསཏྟཱནཾ ཏཱཎཾ ལེཎཾ སརཎཾ པརཱཡནཾ ཋཱནཾ ཧོཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

ཨསམསརཎནྟི སབྦསཏྟཱནཾ ཨསདིསཨཝསྶཡནཾ, ནཏྠི ཨེཏསྶ སམོ སདིསོ སཱིལཱདིགུཎེནཱཏི ཨསམོ, དྷམྨརཱཛཱ. སརཏི གཙྪཏི ཨཝསྶཡཏི ཨེཏྠཱཏི སརཎོ, དྷམྨརཱཛཱ. སརདྷཱཏུ གཏིམྷི ཡུ. ཨསམོ ཨསདིསོ ཧུཏྭཱ སརཎོཏི ཨསམསརཎོ, དྷམྨརཱཛཱ. སམྦྷཱཝ ནཱཀམྨདྷཱརཡསམཱསོཡཾ. དྷམྨརཱཛཱ ཧི སབྦསམྤཏྟིསུཁཱནཾ དཱཡཀཏྟཱ སབྦསཏྟཱནཾ ཨནཉྙསཱདྷཱརཎཾ ཨསམཾ སརཎཾ ཨཝསྶཡནཾ པརཱཡནཾ ཧོཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཏཾ ཨསམསརཎཾ. ཨེཀཏིཏྠནྟི ནིབྦཱནཔཱརགམནཱནཾ ཨེཀཏིཏྠབྷཱུཏཾ. ཏརནྟི ཨུཏྟརནྟི ཨེཏྠ ཨེཏེན ཝཱ ནཛྫསམུདྡཱདིནྟི ཏིཏྠཾ. ནཛྫསམུདྡཱདཱིནཾ པཱརིམཏཱིརགམནཏྠཾ ཨོཏརཎཊྛཱནཾ ལབྦྷཏི. ཏརདྷཱཏུ ཨོཏརཎེ ཐ. རསྶ ཏོ, ཨིཀཱརཱགམོ. མནུསྶཱནཾ ཨེཀཾ ཏིཏྠཾ ཨེཀཏིཏྠཾ, ཏཾ ཝིཡཱཏི ཨེཀཏིཏྠོ, དྷམྨརཱཛཱ. ཡཐཱ ཧི ཏིཏྠེན ནཛྫཱདིཾ ཏརནྟཱ མནུསྶཱ པཱརིམཏཱིརཾ སུཁཾ པཱཔུཎནྟི, ན ཨཏིཏྠེན, ཨེཝཾ སེཊྛབྷཱུཏེན བུདྡྷཏིཏྠེན སཾསཱརོགྷཾ ¶ ཏརནྟཱ ཝེནེཡྻསཏྟཱ ནིབྦཱནཔཱརཾ སུཁཾ པཱཔུཎནྟི, ན ཨཏིཏྠེན ཨཉྙཏིཏྠིཡེན, ཏསྨཱ དྷམྨརཱཛཾ ཨེཀཏིཏྠོཏི ཐོམེཏི. ནཱིཏཏྠེན པན ཨེཀོ སེཊྛོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཱནཔཱརཾ ཏརནྟི ཨུཏྟརནྟི ཨེཏྠཱཏི ཨེཀ ཏིཏྠོ, དྷམྨརཱཛཱ. ཁེམཾ ནིབྦཱནཔཱརཾ ཏརིཏུཀཱམཱ ཝེནེཡྻསཏྟཱ ཨེཏྠ བུདྡྷཏིཏྠེ དེསིཏདྷམྨཾ སུཏྭཱ དེསིཏདྷམྨཱནུརཱུཔཾ པཊིཔཛྫིཏྭཱ སཾསཱརོགྷཾ ཨཊྛམགྒངྒནཱཝཱཡ ཚིནྡིཏྭཱ ཁེམཾ ནིབྦཱནཔཱརཾ སུཁཾ ཏརནྟི, ཨིཏིཏསྨཱ ཨེཏྠཱཏིཔདེན ནིདྡིཊྛོ སོ བུདྡྷོ སབྦསཏྟཱནཾ ཨེཀོ སེཊྛོ ཏིཏྠོ ནཱམ. ན ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ ཨེཀཏིཏྠཱ ནཱམ ཧོནྟཱིཏི ཨཏྠོ. ཏཾ ཨེཀཏིཏྠཾ.

པཏིཊྛནྟི སབྦསཏྟཱནཾ མཧཱདཱིཔཾ ཝིཡ པཏིཊྛཾ ཨཱདྷཱརབྷཱུཏཾ. པཊིསརཎཾ ལེཎཾ པརཱཡནནྟི ཨཏྠོ. པཏིཊྛཧནྟི ཨེཏྠཱཏི པཏིཊྛོ, དྷམྨརཱཛཱ. པཏིཔུབྦཊྛཱདྷཱཏུ གཏིནིཝཏྟིམྷི ཨ. དྷམྨརཱཛཱ ཧི སབྦསུཁཏྠིཀཱནཾ སཏྟཱནཾ མཧཱདཱིཔོ ཝིཡ པཏིཊྛོ པཊིསརཎོ ལེཎོ པརཱཡནོ ཧོཏཱིཏི ཨཏྠོ, ཏཾ པཏིཊྛཾ. པུཉྙཀྑེཏྟནྟི ནིབྦཱནསུཁཏྠིཀཱནཾ པུཉྙབཱིཛསྶ ཁེཏྟབྷཱུཏཾ. པུཉྙཏྠིཀཱནཾ པུཉྙབཱིཛསྶ ཝཔནཋཱནཾ ཁེཏྟབྷཱུཏཾ ཝཱ, ཨཏྟནོ ཀཱརཀཾ པཝཏི སོདྷེཏཱིཏི པུཉྙཾ, ཀུསལཾ. པུདྷཱཏུ སོདྷནེ ཎྱོ. ཨཐ ཝཱ པརཾ པུཛྫབྷཱཝཾ ཛནེཏཱིཏི པུཉྙཾ, སདཱ པཱུཛིཏཾ ཝཱ ཛནེཏཱིཏི པུཉྙཾ, ཀུསལཾ. པཱུཛསདྡཱུཔཔད ཛནདྷཱཏུ ཎྱོ. ནིརུཏྟིནཡེན སདྡསིདྡྷི ཝེདིཏབྦཱ. ཨཝསེསཾ ཨཔུཉྙཾ པུནཱཏི སོདྷེཏཱིཏི ཝཱ པུཉྙཾ, ཀུསལཾ. པུདྷཱཏུ སོདྷནེ ཎྱོ. ཁིཏྟཾ ཝུཏྟཾ བཱིཛཾ ཏཱཡཏི རཀྑཏཱིཏི ཁེཏྟཾ, ཀེདཱརཱདི. ཁིཔསདྡཱུཔཔད ཏཱདྷཱཏུ རཀྑནེ ཀྭི. བཱིཛཱནི ཝཔནྟཱནཾ མནུསྶཱནཾ མཧཔྥལབྷཱཝཀརཎེན བཱིཛཾ རཀྑཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཨཐ ཝཱ ཁིཔནྟི ཝཔནྟི ཨེཏྠ བཱིཛཱནཱིཏི ཁེཏྟཾ. ཁིཔདྷཱཏུ པེརཎེ ཁེཔེ ཝཱ ཏ. ཁེཏྟཾ ཝིཡཱཏི ཁེཏྟོ. དྷམྨརཱཛཱ. ནཱིཏཏྠེན པན པུཉྙབཱིཛཱནི ཝཔནྟཱནཾ སཏྟཱནཾ མཧཔྥལ བྷཱཝཀརཎེན ¶ ཁིཏྟཾ ཝུཏྟཾ པུཉྙབཱིཛཾ ཏཱཡཏི རཀྑཏཱིཏི ཁེཏྟོ. ཨཐ ཝཱ ནིབྦཱནཏྠིཀེཧི པུཉྙབཱིཛཱནི ཁིཔིཡནྟི ཝཔིཡནྟི ཨེཏྠཱཏི ཁེཏྟོ. དྷམྨརཱཛཱཏི ཀཱཏབྦོ. པུཉྙཱནཾ ཁེཏྟཾ པུཉྙཀྑེཏྟོ, དྷམྨརཱཛཱ. ཡཐཱ ཧི རཉྙོ ཝཱ ཨམཙྩཱདཱིནཾ ཝཱ སཱལཱིནཾ ཝཱ ཡཝཱནཾ ཝཱ ཝིརཱུཧནཊྛཱནཾ རཉྙོ ཝཱ ཨམཙྩཱདཱིནཾ ཝཱ སཱལིཁེཏྟཾ ཡཝཁེཏྟནྟི ཝུཙྩཏི. ཨེཝཾ དྷམྨརཱཛཱ སབྦལོཀསྶ པུཉྙམཧབྦལབྷཱཝཀརཎེན པུཉྙཱནཾ ཝིརཱུཧ ནཊྛཱནཾ དྷམྨརཱཛཾ ནིསྶཱཡ སཏྟལོཀསྶ ནཱནཱཔྤཀཱརཧིཏ སུཁསཾཝཏྟནིཀཱནི པུཉྙཱནི ཝིརཱུཧནྟི, ཏསྨཱ དྷམྨརཱཛཱ པུཉྙཀྑེཏྟནྟི ཨབྷིཏྠཝིཏོཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཏཾ པུཉྙཀྑེཏྟཾ.

པརམསུཁདནྟི ཨུཏྟམཾ ནིབྦཱནསུཁཾ དདམཱནཾ. ཝུཏྟཉྷི ‘‘ནིབྦཱནཾ པརམཾ སུཁ’’ནྟི. ཨེཏྠ ཙ པརམསདྡོ ཨུཏྟམཏྠཝཱཙཀོ ཨནིཔྥནྣཔཱཊི པདིཀོ. ཨཐ ཝཱ པརཾ ཨཏིརེཀཾ ཨརིཡེཧི མཱནིཏབྦནྟི པརམཾ, ནིབྦཱནཾ. པརཔུབྦམཱདྷཱཏུ མཱནེ ཨ. པཀཱརེན ཨརིཡེཧི རམིཡཏི ཨེཏྠཱཏི ཝཱ པརམཾ, ནིབྦཱནཾ. པཔུབྦརམུདྷཱཏུ རམནེ ཎ. ཨབྷིདྷཱནཊཱིཀཱཡཾ པན ‘‘པརཾ པཙྩནཱིཀཾ མཱརེཏཱིཏི པརམཾ. པཀཊྛབྷཱཝེ རམཏཱིཏི པརམཾ. ཎོ’’ཏི ཝུཏྟཾ. ཏསྶ སུཁཾ པརམསུཁཾ. པརམཾ ཨུཏྟམཾ ཝཱ སུཁཾ པརམསུཁཾ. ཏཾ དདཱཏཱིཏི པརམསུཁདོ, དྷམྨརཱཛཱ. པརམསུཁསདྡཱུཔཔད དཱདྷཱཏུ དཱནེ ཀྭི. དྷམྨརཱཛཱ པན ཝེནེཡྻསཏྟཱནཾ དྷམྨདེསནཱཡ ཙ ཙཏུཔཙྩཡཔྤཊིགྒཧཎེན ཙ ནིབྦཱནསུཁཾ དེཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཏཾ པརམསུཁདཾ. དྷམྨརཱཛནྟི བུདྡྷཾ. སོ ཧི ལོཀིཡ ལོཀུཏྟརདྷམྨེཧི དེཝམནུསྶཱནཾ རཉྫེཏི ཏོསེཏཱིཏི དྷམྨརཱཛཱཏི. ཨཐ ཝཱ པཱརམཱིདྷམྨེནེཝ བུདྡྷཏྟཾ པཏྭཱ རཱཛཱ ཛཱཏོཏི དྷམྨརཱཛཱཏི. པཱརམཱིདྷམྨེནེཝ ཛཱཏོ ཝཱ རཱཛཱཏི དྷམྨརཱཛཱཏི ཙ ཝུཙྩཏི. ཏཾ དྷམྨརཱཛཾ ཨཧཾ ནམཱམཱིཏི སམྦནྡྷོ.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔཡོཛནཱ. ཡོ དྷམྨརཱཛཱ མུཧ པཊིགྷཱསཱདིཨུལློལཝཱིཙིཾ མོཧདོསཏཎྷཱདིསངྑཱཏཾ མཧཱཏརངྒ ཁུདྡཀཨཱུམིཀཾ, སཾསཱརོགྷཾ སཾསཱརསངྑཱཏཾ ཨོགྷཾ སམུདྡཛལཔྤཝཱཧཾ ¶ . མགྒོལུ༹མྤེན ཨཊྛམགྒངྒསངྑཱཏེན ཀུལླེན ཏརི ཨཏརིཾ, ཨབྷཡཾ ཁེམཾ, ཛཱཏིཨཱདཱིནཾ ཨབྷཱཝཏོ ནིབྦྷཡཾ ཝཱ, པཱརཔཏྟཾ ནིབྦཱནཔཱརཾ པཏྟཾ ཨདྷིགཏཾ, པཛཱནཾ སབྦ སཏྟཱནཾ, ཏཱཎཾ ཏཱཡནཊྛེན ཏཱཎཾ རཀྑཎཾ. ལེཎཾ ནིལཱིཡནཊྛེན ལེཎཾ ནིལཱིཡནཾ, ཨསམསརཎཾ སབྦསཏྟཱནཾ ཨསདིསཨཝསྶཡནཾ, ཨེཀཏིཏྠཾ ནིབྦཱནཔཱརགམནཱནཾ ཨེཀཏིཏྠ བྷཱུཏཾ, པཏིཊྛཾ སབྦསཏྟཱནཾ མཧཱདཱིཔཾ ཝིཡ པཏིཊྛཾ ཨཱདྷཱརབྷཱུཏཾ, པུཉྙཀྑེཏྟཾ ནིབྦཱནསུཁཏྠིཀཱནཾ པུཉྙབཱིཛསྶ ཁེཏྟབྷཱུཏཾ, པུཉྙཏྠིཀཱནཾ པུཉྙབཱིཛསྶ ཝཔནཊྛཱནཾ ཁེཏྟབྷཱུཏཾ ཝཱ, པརམསུཁཾ ཨུཏྟམཾ ནིབྦཱནསུཁཾ དདམཱནཾ, དྷམྨརཱཛཾ བུདྡྷཾ ལོཀིཡལོཀུཏྟར དྷམྨེཧི པཛཱནཾ རཉྫཱཔནཾ ཝཱ, པཱརམཱིདྷམྨེནེཝ བུདྡྷབྷཱཝཾ ཛཱཏཾ བུདྡྷཾ ཝཱ, ཨཧཾ ཏཱིཧི དྭཱརེཧི ནམཱམཱིཏི.

ཨཊྛཱརསམཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༩.

ཀཎྜམྦཾམཱུལེ པརཧིཏཀརོ ཡོ མུནིནྡོ ནིསིནྣོ;

ཨཙྪེརཾ སཱིགྷཾ ནཡནསུབྷགཾ ཨཱཀུལཎྞགྒིཛཱལཾ;

དུཛྫཱལདྡྷཾསཾ མུནིབྷིཛཧིཏཾ པཱཊིཧེརཾ ཨཀཱསི;

ཝནྡེ ཏཾ སེཊྛཾ པརམརཏིཛཾ ཨིདྡྷིདྷམྨེཧུཔེཏཾ.

༡༩. ཨེཝཾ ཨཊྛཱརསམགཱཐཱཡ དྷམྨརཱཛཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨིདཱནི སཱཝཏྠིཡཾ ཀཎྜམྦམཱུལེ ཨིདྡྷིཔཱཊིཧེརཱདཱིཧི གུཎེཧི མུནིནྡསྶ ཐོམེཏྭཱ ཝནྡིཏུཀཱམོ ཀཎྜམྦཾམཱུལེཏྱཱདི གཱཐམཱཧ. ཨཡཾ པན མཏནཡཡཡགཎེཧི ཙ པཉྩ ཡཏི ཚཡཏི སཏྟཡ ཏཱིཧི ཙ རཙིཏཏྟཱ ཨཊྛཱརསཀྑརེཧི ཡུཏྟཱ ཀུསུམིཏལཏཱ ཝེལླིཏཱགཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ. ཝུཏྟཉྷི ཝུཏྟོདཡེ ‘‘མོ ཏོ ནོ ཡོ ཡཱ ཀུསུམིཏལཏཱ ཝེལླིཏཱཀྑུཏྭིསཱིཧཱི’’ཏི. ཨཡཾ པནེཏྠ ཡོཛནཱ. ཡསྶཾ པཊིཔཱདཾ ཨཀྑུཏྭིསཱིཧི པཉྩཡཏི ཚཡཏི སཏྟཡཏཱིཧི མོགཎོ ཙ ཏོགཎོ ཙ ནོགཎོ ཙ ཡོགཎོ ཙ ཡཱ ཡགཎདྭཡཉྩ ཙེ ཡུཏྟཱ ¶ , སཱ གཱཐཱ ཀུསུམིཏལཏཱ ཝེལླིཏཱ ཀུསུམིཏལཏཱ ཝེལླིཏཱ གཱཐཱ ནཱམཱཏི. ཨེཏྠ ཙ ཨཀྑསདྡསྶ པཉྩིནྡྲིཡཝཱཙཀཏྟཱ ཨཀྑསདྡོ པཉྩསངྑྱཱཝཱཙཀོཏི ཝེདིཏབྦོ. ཨུཏཱུནཾ ཧེམནྟསིསཱིརཝསྶནྟགིམྷཝསྶཱནསརདཝསེན ཚབྦིདྷཏྟཱ ཨུཏུསདྡོ ཚསངྑྱཱཝཱཙཀོཏི. ཨིསིསདྡོ ཝིཔསྶཱིཨཱདཱིནཾ བུདྡྷཱནཾ སཏྟཝིདྷཏྟཱ སཏྟསངྑྱཱཝཱཙཀོཏི ཝེདིཏབྦོཏི.

ཏཏྠ པན པརཧིཏཀརོ ཡོ མུནིནྡོ ཀཎྜམྦམཱུལེ ནིསིནྣོ པཱཊིཧེརཾ སཱིགྷཾ ཨཀཱསི, ཏཾ མུནིནྡཾ ཨཧཾ ཝནྡེ ཝནྡཱམཱིཏི སམྦནྡྷོ. ཨཏྠཀྐམེན པནེཏྠ ཝཎྞཡིསྶཱམི. པརཧིཏཀརོཏི ཨཏྟནཱ པརེསཾ སབྦསཏྟཱནཾ ཧིཏཾ ཨཏྠཾ ཀརོནྟོ. ཧིནོཏི ཝཌྜྷཏི སུཁཾ ཨེཏེནཱཏི ཧིཏཾ, ཨཏྠཾ པཡོཛནཾ ཝཱ. ཧིདྷཱཏུ ཝཌྜྷནེ ཏ. ཏཾསམངྒིནོ ལོཀིཡལོཀུཏྟརསུཁཾ ཝཌྜྷཏཱིཏི ཨཏྠོ. པརེསཾ ཧིཏཾ པརཧིཏཾ, ཏཾ ཀརོཏཱིཏི པརཧིཏཀརོ, མུནིནྡོ. སོ ཧི དཱིཔངྐརསྶ བྷགཝཏོ པཱདམཱུལེ ལདྡྷབྱཱཀརཎཏོ པཊྛཱཡ ཨཏྟནོ སུཁཾ པཛཧནྟོ སཏྟལོཀསྶ ཧིཏསུཁཏྠཱཡ ཀཔྤསཏ སཧསྶཱདྷིཀཱནི ཙཏྟཱརི ཨསངྑྱེཡྻཱནི སམཏིཾསཔཱརམིཡོ པཉྩམཧཱཔརིཙྩཱགེ ཙ ཀརོནྟོ སབྦཉྙུབུདྡྷབྷཱཝཾ པཏྟཀཱལེ ཙ པཉྩཙཏྟཱལཱིསཝསྶཱནི དྷམྨ དེསནཱཡ སཏྟལོཀསྶ ལོཀིཡལོཀུཏྟརཧིཏ སུཁཾ ཀརོཏཱིཏི པརཧིཏཀརོཏི ཐོམེཏི. ཡོཏི ཡོ ཡཱདིསོ. མུནིནྡོཏི བུདྡྷོ. སོ ཧི ཨགཱརིཡ མུནི, ཨནགཱརིཡམུནི, སེཀྑམུནི, ཨསེཀྑམུནི, པཙྩེཀམུནིཝསེན པཉྩནྣཾ མུནཱིནཾ ཨིནྡོཏི མུནིནྡོཏི ཝུཙྩཏི. ཀཎྜམྦམཱུལེཏི ཨེཏྠ ཀཎྜཨམྦམཱུལེཏི པདཙྪེདོ. ཚནྡཱནུརཀྑཎཏྠཾ བིནྡཱགམོ. ཀཎྜནཱམིཀེན པསེནདཱིཀོསལརཉྙོ ཨུཡྻཱནཔཱལེན རོཔིཏསྶ སེཏམྦརུཀྑསྶ སམཱིཔེཏི ཨཏྠོ. ཨེཏྠ ཙ ཀཎྜནྟི ཏསྶེཝ ནཱམཾ. ཨཐ ཝཱ ཀཾ ཝུཙྩཏི སུཁཾ, ཏཾ ཌེཏི གཙྪཏི ¶ པཱཔུཎཱཏཱིཏི ཀཎྜོ, ཨུཡྻཱནཔཱལོ. ཀཾསདྡཱུཔཔདཌི དྷཱཏུ གཏིཡཾ ཎ. ཀཾ ཝུཙྩཏི ཝཱ ཨུདཀཾ, ཏཾ རུཀྑེསུ སིཉྩནཾ ཊིནཱཏི ཛཱནཱཏཱིཏི ཀཎྜོ, ཨུཡྻཱནཔཱལོ ཨུཡྻཱན ནཱཡཀོ ཝཱ. ཕལཀཱམེཧི ཛནེཧི ཨམིཡཏི གམིཡཏཱིཏི ཨམྦོ, སེཏམྦརུཀྑོ. ཨམདྷཱཏུ གཏིཡཾ བོ. ཀཎྜནཱམིཀེན ཨུཡྻཱནཔཱལེན རོཔིཏོ ཨམྦོ ཀཎྜམྦོ, ཏསྶ མཱུལཾ སམཱིཔནྟི ཀཎྜམྦམཱུལཾ, ཏསྨིཾ ཀཎྜམྦམཱུལེ.

ནིསིནྣོཏི ཝསམཱནོ. ཝིམྷཱཔནིཡཊྛེན ཨཙྪེརཾ. ཨཡཉྷི ཨཙྪེརསདྡོ ཝིམྷཡཏྠཝཱཙཀོ ཨནིཔྥནྣཔཱཊི པདིཀོ. ཨཐ ཝཱ ཨཱབྷུསོ ཝིམྷཡོ ཙརཏི པཝཏྟཏཱིཏི ཨཙྪེརཾ, པཱཊིཧེརཾ. ཨཱཔུབྦ ཙརདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཨ. ཙརདྷཱཏུསྶཙྪེརཱདེསོ. ཨཱཀཱརསྶ རསྶོ. ཨནྡྷསྶ པབྦཏཱརོཧནཾ ཝིཡ ནིཙྩཾ ན ཙརཏི ན པཝཏྟཏཱིཏི ཨཙྪེརཾ, པཱཊིཧེརཾ. ནཔུབྦ ཙརདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཨ. ཡཐཱ ཧི ཨནྡྷསྶ པབྦཱཏཱརོཧནཾ ནིཙྩཾ ན ཧོཏི, ཀདཱཙིཡེཝ ཧོཏི, ཨེཝམེཝ བྷགཝཏོ པཱཊིཧཱརིཡཾ ནིཙྩཾ ན ཧོཏི, ཀདཱཙིཡེཝ ཧོཏི. ཏསྨཱ ཏཾ ཨཙྪེརནྟི ཝུཙྩཏི. ཏེན ཝུཏྟཾ ནེཏྟིཨཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘ཡཾ ཨབྷིཎྷཾ ན པཝཏྟཏི, ཏཾ ཨཙྪརིཡ’’ནྟི. ཨཐ ཝཱ ཨཙྪརཾ པཧརིཏུཾ ཡོགྒནྟི ཨཙྪརིཡཾ. ཡོགྒཏདྡྷིཏེ ཎིཡཔཙྩཡོ. ཨཙྪརིཡནྟི ཧི ཝཏྟབྦེ ཚནྡཱནུརཀྑཎཏྠཾ ཨིཡསདྡལོཔེན ཨཙྪེརནྟི ཝུཏྟཾ. ཝུཏྟཉྷེཏཾ སཱིལཀྑནྡྷཝགྒཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘ཨནྡྷསྶ པབྦཏཱརོཧནཾ ཝིཡ ནིཙྩཾ ན ཧོཏཱིཏི ཨཙྪརིཡཾ. ཨཡཾ ཏཱཝ སདྡནཡོ. ཨཡཾ པན ཨཊྛཀཐཱནཡོ, ཨཙྪརཱཡོགྒནྟི ཨཙྪརིཡཾ, ཨཙྪརཾ པཧརིཏུཾ ཡུཏྟནྟི ཨཏྠོ’’ཏི. ནཡནསུབྷགནྟི དེཝམནུསྶཱནཾ པསཱདཙཀྑུསྶ སོབྷནཔཏྟཾ. སམཝིསམཾ དསྶེནྟཾ ཨཏྟབྷཱཝཾ ནེཏཱིཏི ནཡནཾ, པསཱདཙཀྑུ. ནཱིདྷཱཏུ ནཡེ ཡུ. ཏསྶ སུབྷཾ སོབྷནཾ གཙྪཏཱིཏི ནཡནསུབྷགཾ, པཱཊིཧེརཾ. ནཡནསུབྷ སདྡཱུཔཔདགམུདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཀྭི. ཏཾ ནཡནསུབྷགཾ.

ཨཱཀུལཎྞགྒིཛཱལནྟི ¶ ཨེཏྠ ཨཱཀུལཨཎྞཨགྒིཛཱལནྟི པདཙྪེདོ. པརིཀིཎྞ ཨུདཀདྷཱར ཨགྒིསིཁཱཝནྟཾ. ཨཐ ཝཱ པརིསམནྟཏོ ཀུལཾ པཀིཎྞཾ ཨཉྙམཉྙམིསྶཀཾ ཡམཀཾ ཡམཀཾ ཨུདཀཛཱལཨགྒིཛཱལཝནྟནྟི ཨཏྠོ. ཨཱབྷུསོ ཀུལཏི ཨུདཀགྒིཛཱལཾ ཨཉྙམཉྙམིསྶཀཾ ཀརོཏཱིཏི ཨཱཀུལཾ, ཨུདཀགྒིཛཱལཾ. ཨཱཔུབྦཀུལདྷཱཏུ ཀརཎེ ཨ. ཨཱབྷུསཾ ཀུལཏི བནྡྷཏི ཨཉྙམཉྙནྟི ཝཱ ཨཱཀུལཾ. ཨཐ ཝཱ ཨཱསམནྟཏོ ཀུལཏི ཡམཀཾ ཡམཀཾ ཨུདཀགྒིཛཱལཾ པཝཏྟཏཱིཏི ཨཱཀུལཾ, ཨུདཀགྒིཛཱལཾ. ཨུདཀཛཱལཾ ཨགྒིཛཱལེན ཨགྒིཛཱལཉྩ ཨུདཀཛཱལེན སམྨིསྶོ ཧོཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཨནནྟི ཛཱིཝནྟི ཨེཏེན སཏྟཱཏི ཨཎྞཾ, ཨུདཀཾ. ཨནདྷཱཏུ ཛཱིཝཱཡཾ ཨ. ནསྶ ཎོ. ཏསྶ དྭིཏྟཾ. དྭིབྷཱཝོ ཝཱ. ཨཐ ཝཱ ཨརཏི གཙྪཏི ཏཾ ཏཾ ཋཱནནྟི ཨཎྞཾ. ཨརདྷཱཏུ གཏིམྷིཏོ. ཏསྶ ཨནྣཱདེསོ, དྷཱཏྭནྟལོཔོ, ནྣསྶ ཎྞཏྟཾ. ཨཎྞསྶ དྷཱརཾ ཨཎྞཾ. ཨུཏྟརཔདལོཔེན. ཀུཊིལབྷཱཝེན ཨཛཏི གཙྪཏཱིཏི ཨགྒི, ཨཛདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཨི. ཛསྶ གྒོ. ཛལཏི དིབྦཏཱིཏི ཛཱལཾ, སིཁཾ. ཛལདྷཱཏུ དིཏྟིཡཾ ཎ. ཨགྒིནོ ཛཱལཾ ཨགྒིཛཱལཾ. ཨཎྞཉྩ ཨགྒིཛཱལཉྩ ཨཎྞགྒིཛཱལཾ, ཨཱཀུལཾ པརིཀིཎྞཾ ཨཎྞགྒིཛཱལཾ ཨསྶཱཏི ཨཱཀུལཎྞགྒིཛཱལཾ, ཡམཀ པཱཊིཧེརཾ ལབྦྷཏི. ཏཾ ཨཱཀུལཎྞགྒིཛཱལཾ.

དུཛྫཱལདྡྷཾསནྟི དུཊྛུ དིཊྛིཝཱདསངྑཱཏཛཱལཾ ཝིདྡྷཾསིཏཾ. དུཊྛུ ཛལཏི བནྡྷཏི སཾསཱརཝཊྚེཏི དུཛྫཱལཾ, དིཊྛིཝཱདཛཱལཾ. ཏིཏྠིཡ ཝཱདོ ཧི ནཏྠི དིནྣནྟིཨཱདིནཡཔཝཏྟོ སཾསཱརཏོ ནིསྶརིཏུམཔྤདཱནཝསེན ཛཱལསདིསཏྟཱ དུཛྫཱལནྟི ཨཏྠོ. དུཔུབྦ ཛལདྷཱཏུ བནྡྷནེ ཎོ. ཏཾ དྷཾསཏི ཝིདྡྷཾསཏཱིཏི དུཛྫཱལདྡྷཾསཾ, ཡམཀཔཱཊིཧཱརིཡཾ. མུནིབྷིཛཧིཏནྟི མུནིབྷི ཨཛཧིཏནྟི པདཙྪེདོ. ཏཏྠ མུནིབྷཱིཏི སབྦསམྨཱསམྦུདྡྷེཧི. ཏེ ཧི མོནཾ ཝུཙྩཏི སབྦཉྙུཏཉཱཎཾ, ཏཾ ཨེཏེསཾ ཨཏྠཱིཏི མུནཱིཏི ཝུཙྩནྟི. ཀཱཡམོནེཡྻ ཝཙཱིམོནེཡྻ མནོམོནེཡྻཾ ཨེཏེསཾ ཨཏྠཱིཏི ཝཱ ¶ མུནི. ཨསྶཏྠིཏདྡྷིཏེ ཎཱིཔཙྩཡོ. ཨཐ ཝཱ ཨིདྷལོཀ པརལོཀཾ ཨཏྟཧིཏ པརཧིཏཾ ཧིཏཱཧིཏཉྩ མུནནྟི ཛཱནནྟཱིཏི མུནཱིཏི ཝུཙྩནྟི. ཏེཧི མུནཱིབྷི.

ཨཛཧིཏནྟི ཨཝིཛཧིཏཾ ཨཔརིཙྩཏྟཾ ཝཱ, ཧཱཏབྦཾ ཙཛིཏབྦནྟི ཛཧིཏཾ. ཧཱདྷཱཏུ ཙཱགེ ཏ. ན ཛཧིཏཾ ཨཛཧིཏཾ, པཱཊིཧེརཾ. ཏཾ ཨཛཧིཏཾ. བྷགཝཏོ ཧི སཱཝཏྠིནགརསྶ དཀྑིཎདྭཱརེ ཀཎྜམྦརུཀྑམཱུལེ ཀཏཾ པཱཊིཧཱརིཡཉྩ བྷགཝཱ པན ཏསྨིཾ པཱཊིཧཱརིཡཱཝསཱནེ ཏཱཝཏིཾསཔུརཾ གཏོ, ཏསྨིཾ པཱརིཚཏྟཀམཱུལམྷི པཎྜུཀམྦལནཱམཀེ སིལཱསནེ སནྣིསིནྣོ དེཝཱནཾ ཨབྷིདྷམྨཀཐཱཡ དེསནཱ ཙ སབྦསམྨཱསམྦུདྡྷེཧི ཨཝིཛཧིཏཱ དྷམྨཏཱཡེཝ ཧོཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. བུདྡྷཝཾསཊྛཀཐཱཡཉྷི སམཏིཾསདྷམྨཏཱཔཀཱསནེ སཱཝཏྠི ནགརདྭཱརེ ཡམཀཔཱཊིཧཱརིཡཀརཎཾ. ཏཱཝཏིཾསེ བྷཝནེ ཨབྷིདྷམྨདེསནཱཏི དྷམྨཏཱབྷཱཝེན ཝུཏྟཾ. ཏསྨཱ པཱཊིཧེརཾ མུནཱིབྷིཛཧིཏནྟི ཐོམེཏི.

པཱཊིཧེརནྟི པཙྩནཱིཀཔཊིཧརཎཝསེན པཱཊིཧཱརིཡཾ, པཊིཔཀྑེ ཏིཏྠིཡེ མདྡིཏྭཱ ཧིནོཏི པཝཏྟཏཱིཏི པཱཊིཧེརཾ. པཊིཔུབྦཧིདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཎོ. ཧིསྶ ཧེརཎིདེསོ. ཨཐ ཝཱ བྷགཝཏོ ཙ སཱསནསྶ ཙ པཊིཔཀྑེ ཏིཏྠིཡེ ཧརཏི ཨཔནེཏཱིཏི པཱཊིཧེརཾ, ཨིདྡྷིཝིདྷཉཱཎཾ. པཊིཔུབྦཧརདྷཱཏུ ཨཔནཡནེ ཎོ. པཊིཧརཏི ཨཔནེཏི སཏྟཱནཾ དིཊྛིམཱནོཔགཏཱནི ཙིཏྟཱནཱིཏི ཝཱ པཱཊིཧེརཾ. ཨཔྤསནྣཱནཾ པསཱདཾ ཨཱཧརཏཱིཏི ཝཱ པཱཊིཧེརཾ. སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ ཝིགཏཱུཔཀྐིལེསེ ཀཏཀིཙྩེན པཊིཔཙྪཱ ཧརིཏབྦཾ པཝཏྟེཏབྦནྟི ཝཱ པཱཊིཧེརཾ. པཊཱིཏི ཧི ཨཡཾསདྡོ པཙྪཱཏི ཨེཏསྶ ཨཏྠཾ བོདྷེཏི. ཏསྨིཾ པཊིཔཝིཊྛམྷི ཨཉྙོ ཨཱགཙྪི བྲཱཧྨཎོཏིཨཱདཱིསུ ཝིཡ. ཨཐ ཝཱ པཊིཔུནཔྤུནཾ ཨུདཀགྒིཛཱལཾ ཨབྦོཙྪིནྣཾ ཡམཀཾ ཡམཀཾ ཧུཏྭཱ ཧརཏི པཝཏྟཏཱིཏི པཱཊིཧེརཾ, ཡམཀཔཱཊིཧཱརིཡཾ. ཏཉྩ པན ཨིདྡྷིཔཱཊིཧཱརིཡ, ཨཱདེསནཱཔཱཊིཧཱརིཡ, ཨནུསཱ སནཱི ¶ པཱཊིཧཱརིཡཝསེན ཏིཝིདྷཾ ཧོཏི. ཏེསུ པན ཨིདྷ ཨིདྡྷིཔཱཊིཧཱརིཡཾ ཨདྷིཔྤེཏནྟི. སཱིགྷནྟི ཁིཔྤཾ ཨཱསུཾ ལཧུཾ ཝཱ. ཏཾ པན ཨཀཱསཱིཏིཔདེ ཀྲིཡཱཝིསེསནཾ. སེཏི ལཧུ ཧུཏྭཱ པཝཏྟཏཱིཏི སཱིགྷཾ. སིདྷཱཏུ གཏིམྷི གྷཔཙྩཡོ. དཱིགྷོ. ཨཀཱསཱིཏི ཨཀརི.

ཨེཏྠ ཙ པཱཊིཧཱརིཡམེཝཾ ཝེདིཏབྦཾ. བྷགཝཱ ཧི ཨབྷིསམྦོདྷིཏོ སཏྟམེ སཾཝཙྪརེ སཱཝཏྠིནགརསྶ དཀྑིཎདྭཱརེ ཀཎྜམྦརུཀྑམཱུལེ དེཝཱནམིནྡེན སཀྐེན ཨཱཎཱཔིཏེན ཝིསུཀམྨདེཝཔུཏྟེན ནིམྨིཏེ དྭཱདསཡོཛནེ རཏན མཎྜཔེ བྷགཝཏཱ ནིམྨིཏེ ཡོཛནཔྤམཱཎེ རཏནཔལླངྐེ རཏནཙངྐམེ ཙ ནིསཱིདིཏྭཱ ཏིཡོཛནིཀེ དིབྦསེཏཙྪཏྟེ དྷཱརཡམཱནེ སམནྟཏོ དྭཱདསཡོཛནཱཡ པརིསཱཡ ཨཏྠཱདཱནཔརིདཱིཔནཾ ཏིཏྠིཡམདྡནཾ ཨུཔརིམཀཱཡཏོ ཨགྒིཀྑནྡྷོ པཝཏྟཏི, ཧེཊྛིམཀཱཡཏོ ཨུདཀདྷཱརཱ པཝཏྟཏི, ཧེཊྛིམཀཱཡཏོ ཨགྒིཀྑནྡྷོ, ཨུཔརིམཀཱཡཏོ ཨུདཀདྷཱརཱ. པུརཏྠིམཀཱཡཏོ ཨགྒིཀྑནྡྷོ, པཙྪིམཀཱཡཏོ ཨུདཀདྷཱརཱ. པཙྪིམཀཱཡཏོ ཨགྒིཀྑནྡྷོ, པུརཏྠིམཀཱཡཏོ ཨུདཀདྷཱརཱ, དཀྑིཎཨཀྑིཏོ ཨགྒིཀྑནྡྷོ, ཝཱམཨཀྑིཏོ ཨུདཀདྷཱརཱ. ཝཱམཨཀྑིཏོ ཨགྒིཀྑནྡྷོ, དཀྑིཎཨཀྑིཏོ ཨུདཀདྷཱརཱ. དཀྑིཎཀཎྞསོཏཏོ ཨགྒིཀྑནྡྷོ, ཝཱམཀཎྞསོཏཏོ ཨུདཀདྷཱརཱ. ཝཱམཀཎྞསོཏཏོ ཨགྒིཀྑནྡྷོ, དཀྑིཎཀཎྞསོཏཏོ ཨུདཀདྷཱརཱ. དཀྑིཎ ནཱསིཀཱསོཏཏོ ཨགྒིཀྑནྡྷོ, ཝཱམནཱསིཀཱསོ ཏཏོ ཨུདཀདྷཱརཱ. ཝཱམནཱསིཀཱསོཏཏོ ཨགྒིཀྑནྡྷོ, དཀྑིཎནཱསིཀཱསོཏཏོ ཨུདཀདྷཱརཱ. དཀྑིཎཨཾསཀཱུཊཏོ ཨགྒིཀྑནྡྷོ, ཝཱམཨཾསཀཱུཊཏོ ཨུདཀདྷཱརཱ. ཝཱམཨཾསཀཱུཊཏོ ཨགྒིཀྑནྡྷོ, དཀྑིཎཨཾསཀཱུཊཏོ ཨུདཀདྷཱརཱ. དཀྑིཎཧཏྠཏོ ཨགྒིཀྑནྡྷོ, ཝཱམཧཏྠཏོ ཨུདཀདྷཱརཱ. ཝཱམཧཏྠཏོ ཨགྒིཀྑནྡྷོ, དཀྑིཎཧཏྠཏོ ཨུདཀདྷཱརཱ. དཀྑིཎཔསྶཏོ ¶ ཨགྒིཀྑནྡྷོ, ཝཱམཔསྶཏོ ཨུདཀདྷཱརཱ. ཝཱམཔསྶཏོ ཨགྒིཀྑནྡྷོ, དཀྑིཎཔསྶཏོ ཨུདཀདྷཱརཱ. དཀྑིཎཔཱདཏོ ཨགྒིཀྑནྡྷོ, ཝཱམཔཱདཏོ ཨུདཀདྷཱརཱ. ཝཱམཔཱདཏོ ཨགྒིཀྑནྡྷོ, དཀྑིཎཔཱདཏོ ཨུདཀདྷཱརཱ. ཨངྒུལངྒུལེཧི ཨགྒིཀྑནྡྷོ, ཨངྒུལནྟརིཀཱཧི ཨུདཀདྷཱརཱ. ཨངྒུལནྟརིཀཱཧི ཨགྒིཀྑནྡྷོ, ཨངྒུལངྒུལེཧི ཨུདཀདྷཱརཱ. ཨེཀེཀལོམཏོ ཨགྒིཀྑནྡྷོ, ཨེཀེཀལོམཏོ ཨུདཀདྷཱརཱ. ལོམཀཱུཔཏོ ལོམཀཱུཔཏོ ཨགྒིཀྑནྡྷོ, ལོམཀཱུཔཏོ ལོམཀཱུཔཏོ ཨུདཀདྷཱརཱ པཝཏྟཏི. ཚནྣཾ ཝཎྞཱནཾ ནཱིལཱནཾ པཱིཏཱནཾ ལོཧིཏཀཱནཾ ཨོདཱཏཱནཾ མཉྫཊྛཱནཾ པབྷསྶརཱནཾ ཨུབྦཧནབྷཱུཏཱནཾ ཡམཀཱ ཡམཀཱ ཝཎྞཱ པཝཏྟནྟི. བྷགཝཱ ཙངྐམཏི, ནིམྨིཏོ ཏིཊྛཏི ཝཱ ནིསཱིདཏི ཝཱ སེཡྻཾ ཝཱ ཀཔྤེཏི. བྷགཝཱ ཏིཊྛཏི, ནིམྨིཏོ ཙངྐམཏི ཝཱ ནིསཱིདཏི ཝཱ སེཡྻཾ ཝཱ ཀཔྤེཏི. བྷགཝཱ ནིསཱིདཏི, ནིམྨིཏོ ཙངྐམཏི ཝཱ ཏིཊྛཏི ཝཱ སེཡྻཾ ཝཱ ཀཔྤེཏི. བྷགཝཱ སེཡྻཾ ཀཔྤེཏི, ནིམྨིཏོ ཙངྐམཏི ཝཱ ཏིཊྛཏི ཝཱ ནིསཱིདཏི ཝཱ. ནིམྨིཏོ ཙངྐམཏི, བྷགཝཱ ཏིཊྛཏི ཝཱ ནིསཱིདཏི ཝཱ སེཡྻཾ ཝཱ ཀཔྤེཏི. ནིམྨིཏོ ཏིཊྛཏི, བྷགཝཱ ཙངྐམཏི ཝཱ ནིསཱིདཏི ཝཱ སེཡྻཾ ཝཱ ཀཔྤེཏི. ནིམྨིཏོ ནིསཱིདཏི, བྷགཝཱ ཙངྐམཏི ཝཱ ཏིཊྛཏི ཝཱ སེཡྻཾ ཝཱ ཀཔྤེཏི. ནིམྨིཏོ སེཡྻཾ ཀཔྤེཏི, བྷགཝཱ ཙངྐམཏི ཝཱ ཏིཊྛཏི ཝཱ ནིསཱིདཏི ཝཱཏི ཝིཝིདྷཾ ཡམཀཔཱཊིཧཱརིཡཾ ཏིཏྠིཡཱནཾ མདྡནཏྠཱཡ ཨཀཱསཱིཏི. ཨེཏྠ ཙ པན ཡོ ཀོཙི ཨེཝརཱུཔཾ པཱཊིཧཱརིཡཾ ཀཱཏུཾ སམཏྠོ ཙེ. སོ ཨཱགཙྪཏཱུཏི ཙོདནཱསདིསཏྟཱ ཝུཏྟཾ ཨཏྠཱདཱནཔརིདཱིཔནནྟི. ཨཏྠཱདཱནཉྷི ཨནུཡོགོ, པཊིཔཀྑསྶ ཨཏྠསྶ ཨཱདཱནཾ གཧཎནྟི ཀཏྭཱ, ཏསྶ པརིདཱིཔནཾ ཨཏྠཱདཱནཔརིདཱིཔནཾ. ཏིཏྠིཡམདྡནནྟི པཱཊིཧཱརིཡཾ ཀརིསྶཱམཱཏི ཀུཧཱཡནཝསེན པུབྦེ ཨུཊྛིཏཱནཾ ཏིཏྠིཡཱནཾ མདྡནཾ. ཏཉྩ ཏཐཱ ཀཱཏུཾ ཨསམཏྠཏཱ སམྤཱདནམེཝ. ཏདེཏཾ པདདྭཡཾ ཡམཀཔཱཊིཧཱརིཡནྟི ཨེཏེན སམྦནྡྷིཏབྦནྟི.

སེཊྛནྟི ¶ པསཏྠཏརཾ. ཏསྶ ཝཙནཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ. པརམརཏིཛནྟི དེཝམནུསྶཱནཾ ཨུཏྟམརཏིཾ ཛནཀཾ. པརམཱནཾ ཨུཏྟམསཱདྷཱུནཾ ཙིཏྟརམནཾ ཛནཱཔེཏཾ ཝཱ, ཨེཏྠ ཙ པཋམཝིཀཔྤེ པརམསདྡོ ཨུཏྟམཝཱཙཀོ ཨནིཔྥནྣཔཱཊིཔདིཀོ ནིཔཱཏོ. དུཏིཡཝིཀཔྤེ སཱདྷུཝཱཙཀོ ནིཔྥནྣཔཱཊིཔདིཀོ. དེཝམནུསྶཱནཾ པརམཾ ཨུཏྟམཾ རཏིཾ ཛནེཏཱིཏི པརམརཏིཛོ, མུནིནྡོ. པརམརཏིསདྡཱུཔཔད ཛནདྷཱཏུ ཛནནེ ཀྭི. ཨཐ ཝཱ པཀཱརེན སདྡྷམྨེ རམནྟཱིཏི པརམཱ, སཱདྷཱུ ལབྦྷནྟི. པཔུབྦ རམུདྷཱཏུ ཀཱིལཱ༹ཡཾ ཨ. ཏེསཾ ཙིཏྟསྶ རཏིཾ རམནཾ ཛནེཏཱིཏི པརམརཏིཛོ, མུནིནྡོ. ཏཾ པརམརཏིཛཾ. སོ ཧི དྷམྨ དེསནཱཡ ཙ པཱཊིཧཱརིཡེན ཨིདྡྷིཡཱ སརཱིརསོབྷགྒ སམྤཏྟིཨཱདཱིཧི ཙ དེཝམནུསྶཱནཾ ཙིཏྟསྶ ཨབྷིརཏིཾ ཨབྷིཀྐནྟཾ ཛནེཏཱིཏི པརམརཏིཛནྟི ཐོམེཏི.

ཨིདྡྷིདྷམྨེཧུཔེཏནྟི ཨིདྡྷིདྷམྨེཧི ཨུཔེཏནྟི པདཙྪེདོ. ཨིདྡྷི དྷམྨེཧཱིཏི ཨཙིནྟེཡྻཨཔྤམེཡྻེཧི བུདྡྷཨིདྡྷིསངྑཱཏགུཎེཧི. དྷམྨསདྡོ ཧི གུཎེ ཝཏྟཏི བུདྡྷདྷམྨཱཏིཨཱདཱིསུ ཝིཡ. ཨིཛ྄ཛྷནཾ སམིཛ྄ཛྷནཾ ཨིདྡྷི. ཨིཛ྄ཛྷཏི སམིཛ྄ཛྷཏཱིཏི ཝཱ ཨིདྡྷི. ཨིཛ྄ཛྷཏི སམིཛ྄ཛྷཏི ཡཐིཙྪིཏཏྠོ ཨེཏཱཡཱཏི ཨིདྡྷི. ཨིདྷདྷཱཏུ ཝུདྡྷིཡཾ ཨི, ཏིཔཙྩཡོ ཝཱ. བྷགཝཱ ཨེཏཱཡ ཨིདྡྷིཡཱ ཡཐིཙྪིཏཏྠོ ཨིདྡྷོ ཝུདྡྷོ ཨུཀྐཾསགཏོ ཧོཏཱིཏི ཨཏྠོ. དྷཱརེཏི པཀཱསེཏི ཏཾསམངྒིནོ དབྦནྟི དྷམྨོ, གུཎོ. ཨིདྡྷིཨེཝ དྷམྨོ ཨིདྡྷིདྷམྨོ, ཏེཧི དྷམྨེཧི. ཨུཔེཏནྟི སམནྣཱགཏཾ. ཨུཔགཙྪཏི སམྤཛྫཏཱིཏི ཨུཔེཏོ, མུནིནྡོ. ཨུཔཔུབྦཨིདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཏ. ཏཾ ཨུཔེཏཾ.

ཨིདྡྷི པན ཨདྷིཊྛཱནཱ ཨིདྡྷི, ཝིཀུཔྤནཱ ཨིདྡྷི, མནོམཡཱ ཨིདྡྷི, ཉཱཎཝིཔྥཱརཱ ཨིདྡྷི, སམཱདྷིཝིཔྥཱརཱ ཨིདྡྷི, ཨརིཡཱ ཨིདྡྷི, ཀམྨཝིཔཱཀཛཱ ཨིདྡྷི, པུཉྙཝཏོ ཨིདྡྷི, ཝིཛྫཱམཡཱ ཨིདྡྷི, ཏཏྠ ཏཏྠ སམྨཱཔཡོགཔཙྩཡཱ ཨིཛ྄ཛྷནཊྛེན ཨིདྡྷི ཙཱཏི དསཝིདྷཱ ཧོཏི. ཏཏྠ པཀཏིཡཱ ཨེཀོ བཧུཀཾ ཨཱཔཛྫཏི. སཏཾ ¶ ཝཱ སཧསྶཾ ཝཱ ཨཱཝཛྫིཏྭཱ ཉཱཎེན ཨདྷིཊྛཱཏི བཧུཀོ ཧོམཱིཏི ཨེཝཾ ཝིབྷཛིཏྭཱ དསྶིཏཱ ཨིདྡྷི ཨདྷིཊྛཱན ཝསེན ནིཔྥནྣཏྟཱ ཨདྷིཊྛཱནཱ ཨིདྡྷི ནཱམ. པཀཏིཝཎྞཾ ཝིཛཧིཏྭཱ ཀུམཱརཝཎྞཾ ཝཱ དསྶེཏི ནཱགཝཎྞཾ ཝཱ སུཔཎྞཝཎྞཾ ཝཱ ཡཀྑཝཎྞཾ ཝཱ…པེ… ཝིཝིདྷམྤི སེནཱབྱཱུཧཾ དསྶེཏཱིཏི ཨེཝཾ ཨཱགཏཱ ཨིདྡྷི པཀཏིཝཎྞཝིཛཧནཝིཀཱརཝསེན པཝཏྟཏྟཱ ཝིཀུཔྤནཱ ཨིདྡྷི ནཱམ. ཨིདྷ བྷིཀྑུ ཨིམམྷཱ ཀཱཡཱ ཨཉྙཾ ཀཱཡཾ ཨབྷིནིམྨིནཱཏི རཱུཔཾ མནོམཡནྟི ཨིམིནཱ ནཡེན ཨཱགཏཱ ཨིདྡྷི སརཱིརབྦྷནྟརེ ཨཉྙསྶེཝ མནོམཡསྶ སརཱིརསྶ ནིཔྥཏྟིཝསེན པཝཏྟཏྟཱ མནོམཡཱ ཨིདྡྷི ནཱམ. ཉཱཎུཔྤཏྟིཏོ པུབྦེ ཝཱ པཙྪཱ ཝཱ ཏངྑཎེ ཝཱ ཉཱཎཱནུབྷཱཝནིབྦཏྟཱ ཝིསེསཱ ཉཱཎཝིཔྥཱརཱ ཨིདྡྷི ནཱམ. ཨེཏྠ ཙ ཨཱཡསྨཏོ བཱཀུལཏྠེརསྶ ཙ ཨཱཡསྨཏོ སཾཀིཙྩཏྠེརསྶ ཙ ཨཱཡསྨཏོ བྷཱུཏཔཱལཏྠེརསྶ ཙ ཉཱཎཝིཔྥཱརཱ ཨིདྡྷི ཝེདིཏབྦཱ. སམཱདྷིཏོ པུབྦེ ཝཱ པཙྪཱ ཝཱ ཏངྑཎེ ཝཱ སམཐཱནུབྷཱཝེན ནིབྦཏྟཱ ཝིསེསཱ སམཱདྷིཝིཔྥཱརཱ ཨིདྡྷི ནཱམ. ཨེཏྠ ཙ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟཏྠེརསྶ ཙ ཨཱཡསྨཏོ སཉྫཱིཝཏྠེརསྶ ཙ ཨཱཡསྨཏོ ཁཱཎུཀོཎྜཉྙཏྠེརསྶ ཙ ཨུཏྟརཱཡ ཨུཔཱསིཀཱཡ ཙ སཱམཱཝཏིཡཱ ཨུཔཱསིཀཱཡ ཙ སམཱདྷིཝིཔྥཱརཱ ཨིདྡྷི ཝེདིཏབྦཱ.

པཊིཀཱུལཱདཱིསུ ཨཔྤཊིཀཱུལསཉྙཱི ཝིཧཱརཱདིཀཱ པན ཨརིཡཱ ཨིདྡྷི ནཱམ. པཀྑིདེཝཱདཱིནཾ ཝེཧཱསགམནཱདིཀཱ ཀམྨ ཝིཔཱཀཛཱ ཨིདྡྷི ནཱམ. ཡཐཱཧ ‘‘ཀཏམཱ ཝིཔཱཀཛཱ ཨིདྡྷི. སབྦེསཾ པཀྑཱིནཾ སབྦེསཾ དེཝཱནཾ ཨེཀཙྩཱནཾ མནུསྶཱནཾ ཨེཀཙྩཱ ནཉྩ ཝིནིཔཱཏིཀཱནཾ ཨཡཾ ཀམྨཝིཔཱཀཛཱ ཨིདྡྷཱི’’ཏིཨཱདི. ཙཀྐཝཏྟིཨཱདཱིནཾ ཝེཧཱསགམནཱདིཀཱ པན པུཉྙཝཏོ ཨིདྡྷི ནཱམ. ཡཐཱཧ ‘‘ཀཏམཱ པུཉྙཝཏོ ཨིདྡྷི. རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟི ཝེཧཱསཾ གཙྪཏི སདྡྷིཾ ཙཏུརངྒིནིཡཱ སེནཱཡ ཨནྟམསོ ཨསྶབནྡྷགོབནྡྷཔུརིསེ ¶ ཨུཔཱདཱཡ. ཛོཏིཀསྶ གཧཔཏིསྶ པུཉྙཝཏོ ཨིདྡྷི. ཛཊིལསྶ གཧཔཏིསྶ པུཉྙཝཏོ ཨིདྡྷི. གྷོསཀསྶ གཧཔཏིསྶ པུཉྙཝཏོ ཨིདྡྷི. མེཎྜཀསྶ གཧཔཏིསྶ པུཉྙཝཏོ ཨིདྡྷི. པཉྩནྣཾ མཧཱཔུཉྙཱནཾ པུཉྙཝཏོ ཨིདྡྷཱི’’ཏི. ཝིཛྫཱདྷརཱདཱིནཾ ཝེཧཱསགམནཱདིཀཱ པན ཝིཛྫཱམཡཱ ཨིདྡྷི ནཱམ. ཨེཏྠ ཙ ཨཱདིསདྡེན ཨཱཀཱསེ ཨནྟལིཀྑེ ཧཏྠིམྤི དསྶེཏི. ཨསྶམྤི…པེ… ཝིཝིདྷམྤི སེནཱབྱཱུཧཾ དསྶེཏི ཏྱཱདིཾ སངྒཎྷཱཏི. ཏེན ཏེན སམྨཱཔཡོགེན ཏསྶ ཏསྶ ཀམྨསྶ ཨིཛ྄ཛྷནཾ ཏཏྠ ཏཏྠ སམྨཱ པཡོགཔཙྩཡཱ ཨིཛ྄ཛྷནཊྛེན ཨིདྡྷི ནཱམ.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔོ. ཝིཏྠཱརོ པན པཊིསམྦྷིདཱམགྒེ ཨིདྡྷིཀཐཱཡ ཙ ཝིསུདྡྷིམགྒཊྛཀཐཱཡ ཙ གཧེཏབྦོ. ཏཱསུ པན ཨིདྡྷཱིསུ བྷགཝཏོ ཋཔེཏྭཱ ཝིཛྫཱམཡིདྡྷིཾ ཨཝསེསཱ ཨཏྠཱིཏི ཝེདིཏབྦཱ. ཨཐ ཝཱ བྷགཝཏོ ཏཱིཧི ཝིཛྫཱཧི ཙ ཨཊྛཧི ཝིཛྫཱཧི ཙ སམནྣཱགཏཏྟཱ སབྦཱ བུདྡྷཨིདྡྷིཡོ སནྟཱིཏི ཝིཛྫཱམཡིདྡྷིཔི ལབྦྷཏཱིཏི དཊྛབྦཱ. ཏཾ མུནིནྡཾ ཨཧཾ ཝནྡེ ཝནྡཱམཱིཏི སམྦནྡྷོ.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔཏྠཡོཛནཱ. པརཧིཏཀརོ ཨཏྟནཱ པརེསཾ སབྦསཏྟཱནཾ ཨཏྠཾ པཡོཛནཾ ཀརོནྟོ, ཡོ མུནིནྡོ ཡོ ཡཱདིསོ བུདྡྷོ, ཀཎྜམྦཾམཱུལེ ཀཎྜནཱམིཀེན པསེནདིཀོསལརཉྙོ ཨུཡྻཱནཔཱལེན རོཔིཏསྶ སེཏམྦརུཀྑསྶ སམཱིཔེ སནྣིསིནྣོ ཝསམཱནོ ཨཙྪེརཾ ཝིམྷཱཔནཱིཡཾ ནཡནསུབྷགཾ དེཝམནུསྶཱནཾ པསཱད ཙཀྑུསྶ སོབྷནཔཏྟཾ ཨཱཀུལཎྞགྒིཛཱལཾ པརིཀིཎྞཨུདཀ དྷཱརཨགྒིསིཁཝནྟཾ པརིསམནྟཏོ ཀུལཾ པརིཀིཎྞཾ ཨཉྙམཉྙ མིསྶཀཾ ཡམཀཾ ཡམཀཾ ཨུདཀཛཱལཨགྒིཛཱལཝནྟཾ ཝཱ, དུཛྫཱལདྡྷཾསཾ དུཊྛུཾ མིཙྪཱདིཊྛིཝཱདསངྑཱཏཾ ཛཱལཾ ཝིདྡྷཾསིཏཾ, མུནིབྷིཛཧིཏཾ སབྦསམྨཱསམྦུདྡྷེཧི ཨཝིཛཧིཏཾ, པཱཊིཧེརཾ པཙྩནཱིཀ པཊིཧཱརཀཾ པཱཊིཧཱརིཡཾ ཨུདཀགྒིཡམཀཾཡམཀཾ པཱཊིཧཱརིཡཾ ཝཱ ¶ , སཱིགྷཾ ཁིཔྤཾ ཨཀཱསི ཨཀརི, སེཊྛཾ པསཏྠཏརཾ, པརམརཏིཛཾ དེཝམནུསྶཱནཾ ཨུཏྟམརཏིཾ ཛནཀཾ ཨུཏྟམཱནཾ སཱདྷཱུནཾ ཙིཏྟརམནཾ ཛནཱཔེཏཾ ཝཱ, ཨིདྡྷིདྷམྨེཧི ཨཙིནྟེཡྻཨཔྤམེཡྻེཧི བུདྡྷཨིདྡྷི གུཎེཧི ཨུཔེཏཾ སམནྣཱགཏཾ, ཏཾ མུནིནྡཾ ཨཧཾ སིརསཱ ཝནྡེ ཝནྡཱམཱིཏི.

ཨེཀཱུནཝཱིསཏིམཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢༠. མུནིནྡཀྐོ ཡྭེཀོ དཡུདཡརུཎོ ཉཱཎཝིཏྠིཎྞབིམྦོ, ཝིནེཡྻཔྤཱཎོགྷཾ ཀམལཀཐིཏཾ དྷམྨརཾསཱིཝརེཧི. སུབོདྷེསཱི སུདྡྷེ ཏིབྷཝཀུཧརེ བྱཱཔིཏཀྐིཏྟིནཉྩ, ཏིལོཀེཀཙྩཀྑུཾ དུཁམསཧནཾ ཏཾ མཧེསིཾ ནམཱམི.

༢༠. ཨེཝཾ ཨེཀཱུནཝཱིསཏིམཱཡ གཱཐཱཡ མུནིནྡཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨིདཱནི ཝིནེཡྻཔྤཱཎོགྷཾ དྷམྨདེསནཱཡ ཙཏུསཙྩདྷམྨཾ བོདྷནེཡྻཱདཱིཧི ནཝཧི གུཎེཧི ཐོམིཏྭཱ མུནིནྡཀྐཾ ཝནྡིཏུཀཱམོ མུནིནྡཀྐོཏྱཱདིགཱཐམཱཧ. ཨཡཾ པན ཡ མ ན ས ར རགཎེཧི ཙ ཨེཀགརུནཱ ཙ ཚཡཏཱིཧི ཙ སཏྟཡཏཱིཧི ཙ རཙིཏཏྟཱ ཨེཀཱུནཝཱིསཏཀྑརཱ མེགྷཝིཔྥུཛྫིཏཱགཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ. ཝུཏྟཉྷི ཝུཏྟོདཡེ ‘‘རསུཏྭསྶེཧི ཡྨཱ ན ས ར ར གརཱུ མེགྷཝིཔྥུཛྫིཏཱ སཱ’’ཏི. ཨཡཾ པནེཏྠ ཡོཛནཱ. ཡསྶཾ པཊིཔཱདཾ རསུཏྭསྶེཧི ཚ ཚ སཏྟ ཡཏཱིཧི ཡྨཱ ཡགཎམགཎཱ ཙ ན ས རར གརཱུ ནགཎ སགཎ རགཎ རགཎ ཨེཀགརུ ཙ ཙེ ཡུཏྟཱ, སཱ གཱཐཱ མེགྷཝིཔྥུཛྫིཏཱ མེགྷ ཝིཔྥུཛྫིཏཱ གཱཐཱ ནཱམཱཏི. ཨེཏྠ ཙ རསཱནཾ ཀསཱཝ ཏིཏྟ མདྷུརལཝཎ ཨམྦིལ ཀཊུཀཝསེན ཚབྦིདྷཏྟཱ རསསདྡོ ཚསངྑྱཱཝཱཙཀོཏི དཊྛབྦོ. ཨུཏཱུནཾ ཧེམནྟ སིསཱིར ཝསནྟ གིམྷཝསྶཱནསརདཝསེན ཚབྦིདྷཏྟཱ ཨུཏུསདྡོ ཚསངྑྱཱཝཱཙཀོཏི. ཨསྶསདྡོ སཏྟསངྑྱཱཝཱཙཀོཏི དཊྛབྦོ. ཨསྶསདྡསྶ ཧི སཏྟསངྑྱཱཝཱཙཀབྷཱཝོ ཚནྡཊཱིཀཱསུ ཝུཏྟོཏི.

ཏཏྠ ¶ པན དཡུདཡརུཎོ ཉཱཎཝིཏྠིཎྞབིམྦོ ཨེཀོ ཡོ མུནིནྡཀྐོ སུདྡྷེ ཏིབྷཝཀུཧརེ ཀམལཀཐིཏཾ ཝིནེཡྻཔྤཱཎོགྷཾ དྷམྨརཾསཱིཝརེཧི སུབོདྷེསི བྱཱཔིཏཀྐིཏྟི ནཉྩ ཏིལོཀེཀཙྩཀྑུཾ དུཁམསཧནཾ མཧེསིཾ ཏཾ མུནིནྡཀྐཾ ནམཱམཱིཏི ཡོཛནཱ.

ཨིམིསྶཱ གཱཐཱཡ ཙ ཨཏྠཀྐམེནེཝ སུཁཛཱནནཏྠཾ ཝཎྞཡིསྶཱམ, ན སདྡཀྐམེན. དཡུདཡརུཎོཏིཔདསྶ དཡཱཨུདཡཨརུཎོཏི པདཝིབྷཱགོ ཀཱཏབྦོ. མཧཱཀརུཎཱསངྑཱཏཨུདཡཔབྦཏུགྒཏསཱུརིཡཱརུཎོ. ཨཐ ཝཱ ཨུདཡཔབྦཏཏོ ཨུགྒཏསཱུརིཡཱརུཎོ ཝིཡ མཧཱཀརུཎཱ ཝཱཏི ཨཏྠོ. ཨེཏྠ ཙ དཡཱསདྡོ ཀརུཎཱམེཏྟཱསུ ཝཏྟཏི. ཨདཡཱཏི ཝུཙྩཏི ནིཀྐརུཎཏནྟི ཨེཏྠ ཧི ཀརུཎཱཡཾ. དཡཱཔནྣོཏི ཨེཏྠ མེཏྟཱཡཾ ཝཏྟཏི. མེཏྟཱཙིཏྟཏཾ ཨཱཔནྣོཏི ཨཏྠོ. ཨིདྷ པན ཀརུཎཱ ཨདྷིཔྤེཏཱ.

ཨཡཾ པན ཝཙནཏྠོ. དཡཏི ཧིཾསཏི ཀཱརུཎིཀཾ ཡཱཝ ཡཐཱདྷིཔྤེཏཾ པརསྶ ཧིཏནིབྦཏྟིཾ ན པཱཔུཎཱཏི ཏཱཝཱཏི དཡཱ, མཧཱཀརུཎཱ. དཡདྷཱཏུ ཧིཾསཱཡཾ ཨ. དཡཏི ཨནུགྒཎྷཱཏི པཱཔཛནམྤི ཨེཏཱཡཱཏི ཝཱ དཡཱ. དཡདྷཱཏུ ཨནུགྒཧཎེ. དཡཏི ཨཏྟནོ སུཁམྤི པཧཱཡ ཁེདཾ གཎྷཱཏཱིཏི ཝཱ དཡཱ. དཡདྷཱཏུ གཧཎེ. ཨཐ ཝཱ དཡནྟི གཎྷནྟི ཨེཏཱཡ བོདྷིསཏྟཱ སཾསཱརདུཀྑཉྩ སབྦཉྙུཏཉཱཎཉྩཱཏི དཡཱ, མཧཱཀརུཎཱ. མཧཱབོདྷིསཏྟཱ ཧི བུདྡྷབྷཱཝཱཡ ཨབྷིནཱིཧཱརཀརཎཀཱལེ ཧཏྠགཏམྤི ཨརཧཏྟ ཕལཾ ཚཊྚེཏྭཱ སཾསཱརསཱགརཏོ སཏྟེ སམུདྡྷརིཏུཀཱམཱ ཨནསྶཱསཀརཾ ཨཏིབྷཡཱནཀཾ སཾསཱརདུཀྑཾ པཙྪིམབྷཝེ ཙ སཧ ཨམཏདྷཱཏུཔཊིལཱབྷེན ཨནེཀགུཎསམལངྐཏཾ སབྦཉྙུཏཉཱཎཉྩ གཎྷནྟཱིཏི ཨཏྠོ. ཀརུཎཱམཱུལཀཱ ཧི སབྦེ བུདྡྷགུཎཱ. ཏེན ཝུཏྟཾ ཨངྒུཏྟརཊཱིཀཱཡཾ ‘‘སབྦེསཉྩ བུདྡྷགུཎཱནཾ ཀརུཎཱ ཨཱདི, ཏནྣིདཱནབྷཱཝཏོ’’ཏི.

ཨཔི ¶ ཙ དཡནྟི ཨནུརཀྑནྟི སཏྟེ ཨེཏཱཡ, སཡཾ ཝཱ ཨནུདྡཡཏི ཨནུདཡམཏྟམེཝ ཝཱ ཨེཏནྟི དཡཱ. དཡདྷཱཏུ ཨནུརཀྑཎེ ཨཔཙྩཡོ. ཨུདེཏི ཝཌྜྷེཏཱིཏི ཨུདཡོ, པབྦཏོ. ཨུདིདྷཱཏུ པསཝནེ ཎ. ཨཱསམནྟཏོ ཨཱལོཀཾ ཀརོནྟོ ཨུཎཏི གཙྪཏཱིཏི ཨརུཎོ, སཱུརིཡརཾསཱི ཝིསེསོ. ཨཱཔུབྦཨུཎདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཎ. དཡཱསངྑཱཏཏོ ཨུདཡཔབྦཏཏོ ཨུགྒཏསཱུརིཡསྶ ཨརུཎོ ཡསྶཱཏི དཡུདཡརུཎོ. ཨཐ ཝཱ ཨུདཡཔབྦཏཏོ ཨུགྒཏསཱུརིཡཱརུཎོ ཝིཡ དཡཱ མཧཱཀརུཎཱ ཡསྶཱཏི དཡུདཡརུཎོ, མུནིནྡཀྐོ. ཡཐཱ ཧི ཨུགྒཏསཱུརིཡསྶ ཨརུཎོ ཨཱལོཀསྶ ཨཱདི ཧོཏི, ཨེཝཾ བོདྷིསཏྟོ དཱིཔངྐརབུདྡྷསྶ པཱདམཱུལེ ཀརོཔཡཱཏཾ ནིབྦཱནསུཁམོསཛྫ མཧཱཀརུཎཱཡ སཾསཱརསམུདྡཏོ སཏྟེ སམུདྡྷརིཏུཀཱམོ བུདྡྷབྷཱཝཱཡ སུདུཀྐརཱ དཱནཱདཡོ དས པཱརམིཡོ ཙ པཉྩ མཧཱཔརིཙྩཱགེ ཙ ཀཔྤསཏསཧསྶཱདྷིཀཱནི ཙཏྟཱརི ཨསངྑྱེཡྻཱནི ཨཀཱསཱིཏི ཀརུཎཱ བུདྡྷབྷཱཝཱཡ ཨཱདི. ཏསྨཱ བུདྡྷསྶེཝ དཡུདཡརུཎོཏི ཨབྷིཏྠཝིཏུཾ ཨརཧཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

ཉཱཎཝིཏྠིཎྞབིམྦོཏི སབྦཉྙུཏཉཱཎསངྑཱཏོ ཝིཏྠཱར པརིམཎྜལོ. ཝིཏྠཱརཙཀྐཝཱལ༹མཎྜལཾ ཝིཡ ཝིཔུལཱརམྨཎ སབྦཉྙུཏཉཱཎཝཱ. སངྑཏཱསངྑཏབྷེདཾ སབྦེཉེཡྻདྷམྨཾ ཛཱནཱཏཱིཏི ཉཱཎཾ, སབྦཉྙུཏཉཱཎཾ. ཉཱདྷཱཏུ ཨཝབོདྷནེཡུ. ཝིསེསེན ཏནོཏི ཝིཏྠཱརེཏཱིཏི ཝིཏྠིཎྞཾ, ཉཱཎཾ. ཝིཔུབྦཏནུདྷཱཏུ ཝིཏྠཱརེ ཏཔཙྩཡོ. ཏསྶ ཨིཎྞཱདེསོ. དྷཱཏྭནྟསྶ ལོཔོ, ཨསརཱུཔདྭིཏྟཾ. ཨཐ ཝཱ ཝིཏྠརཏི པཏྠརཏཱིཏི ཝིཏྠིཎྞཾ. ཐརདྷཱཏུམེཝེཏྠ ཝིསེསོ. ཝམཏི པརིམཎྜལཱཀཱརེན གཙྪཏི པཝཏྟཏཱིཏི བིམྦཾ, ཉཱཎམཎྜལཾ. ཝམདྷཱཏུ གཏིཡཾ བོ. ཨསྶི. ཝསྶ བོ.

ཎྭཱདིམོགྒལླཱནེ པན ‘‘ཝམ ཨུགྒིརཎེ བ. ཝམིསྶ ཝསྶ བིཏྟཾ. ཝམཏི ཨུགྒིརཏཱིཏི བིམྦཾ, སརཱིར’’ནྟི ཝུཏྟཾ. ཏཾ པན བིམྦསདྡསྶ སརཱིརཝཱཙཀེ ¶ ཡུཏྟམེཝ. ན པརིམཎྜལཝཱཙཀེ. ཨིདྷ པན བིམྦསདྡསྶ པརིམཎྜལཝཱཙཀཏྟཱ. ཨཱཙརིཡཱ པན ཨིདྷ བིམྦསདྡསྶ ཨཏྠཾ ཙཀྐམཎྜལནྟི ཝདནྟི. ཏཾ པན ཝིཙཱརེཏབྦཾ. ཀསྨཱ, ཨབྷིདྷཱནཔྤདཱིཔིཀཱཡཾ ‘‘བིམྦཾ ཏུ པཊིབིམྦེ ཙ, མཎྜལེ བིམྦིཀཱཕལེ’’ཏི ཙ. ཏཊྚཱིཀཱཡཉྩ ‘‘མཎྜལེ པཊིམཎྜལེ’’ཏི ཙ ཝུཏྟཏྟཱ. ཉཱཎཾ སབྦཉྙུཏཉཱཎསངྑཱཏཾ ཝིཏྠིཎྞཾ ཝིཏྠཱརཾ བིམྦཾ པརིམཎྜལཾ ཨསྶཱཏི ཉཱཎཝིཏྠིཎྞབིམྦོ. ཨཐ ཝཱ ཝིཏྠིཎྞཾ ཝིཏྠཱརཾ བིམྦཾ ཙཀྐཝཱལ༹པརིམཎྜལཾ ཝིཡ ཝིཔུལཱརམྨཎཾ ཉཱཎཾ སབྦཉྙུཏཉཱཎཾ ཨསྶཱཏི ཉཱཎཝིཏྠིཎྞབིམྦོ, མུནིནྡཀྐོ. ཡཐཱ ཧི ཙཀྐཝཱལ༹སྶ ཨནནྟཏྟཱ ཙཀྐཝཱལ༹མཎྜལཾ ཝིཔུལཾ མཧནྟཾ ཧོཏི, ཨེཝ མེཝ བུདྡྷསྶ སབྦཉྙུཏཉཱཎཾ ཨནནྟཱརམྨཎཏྟཱ ཝིཔུལཾ མཧནྟཾ. ཏསྨཱ ཏསྶ ཉཱཎཝིཏྠིཎྞབིམྦོཏི ཐོམེཏཱིཏི. ཡྭེཀོཏི ཡོ ཨེཀོཏི པདཙྪེདོ. ཡེཀོཏིཔི ཀཏྠཙི པཱཋོ. ཏསྶ པན ཡོ ཨེཀོཏི པདཙྪེདོ ཀཱཏབྦོ. ཏཾ པན པཱཋདྭཡཾ ཡུཏྟམེཝ. ཡྭེཀོཏི ཧི པཱཋེ ཨཱདེསསནྡྷི ཧོཏི. ཡེཀོཏི པཱཋེ པན ལོཔསནྡྷཱིཏི ཨཡམེཏེསཾ ཝིསེསོ. ཡོ མུནིནྡཀྐོཏི སམྦནྡྷོ.

ཨེཀོཏི ཨསཧཱཡོ, ཨདུཏིཡཀོ ཨེཀ བུདྡྷབྷཱུཏོཏི ཨཏྠོ. ཨེཏྠ ཙ ཨེཀསདྡོ ཨཉྙསེཊྛཱསཧཱཡ སངྑྱཱདཱིསུ དིསྶཏི. ཏཐཱཧེས སསྶཏོ ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ, ཨིདམེཝ སཙྩཾ མོགྷམཉྙནྟི ཨིཏྠེཀེ ཨབྷིཝདནྟཱིཏིཨཱདཱིསུ ཨཉྙཏྠེ དིསྶཏི. ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝནྟིཨཱདཱིསུ སེཊྛེ. ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོཏིཨཱདཱིསུ ཨསཧཱཡེ. ཨེཀོཝ ཁོ བྷིཀྑཝེ ཁཎོ ཙ སམཡོ ཙ བྲཧྨཙརིཡཱཡཱཏིཨཱདཱིསུ སངྑྱཱཡཾ. ཨིདྷ པན ཨསཧཱཡེ ཨདྷིཔྤེཏོ. ཨཡཾ པནསྶ ཝཙནཏྠོ. ཨསཧཱཡོ ཧུཏྭཱ ཨེཏི གཙྪཏི པཝཏྟཏཱིཏི ཨེཀོ, ཨདུཏིཡཀོ ཧུཏྭཱ ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨེཏི ཛཱནཱཏི པཊིཝིཛ྄ཛྷཏཱིཏི ཝཱ ཨེཀོ, མུནིནྡཀྐོ. ཨེདྷཱཏུ ཨིདྷཱཏུ ཝཱ ཉཱཎགཏཱིསུ ཎྭུ. ཨཐ ཝཱ ཨེཀོ བྷགཝཱ པབྦཛྫསངྑཱཏེན ཨེཀོ. ཨདུཏིཡཊྛེན ཨེཀོ, ཏཎྷཱཡ པཧཱནཊྛེན ཨེཀོ ¶ , ཨེཀནྟཝཱིཏརཱགོཏི ཨེཀོ, ཨེཀནྟཝཱིཏདོསོཏི ཨེཀོ, ཨེཀནྟཝཱིཏམོཧོཏི ཨེཀོ, ཨེཀནྟནིཀྐིལེསོཏི ཨེཀོ, ཨེཀཱཡ མགྒཾ གཏོཏི ཨེཀོ, ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུདྡྷོཏི ཨེཀོཏིཨཱདིནཱ ཨཱགཏེན མཧཱནིདྡེསནཡེནཔེཏྠ ཨཏྠོ ཝེདིཏབྦོ.

ཨཔི ཙ ཨནནྟཙཀྐཝཱལེ༹སུཡེཝ ཨེཀོཝ བུདྡྷོ ཨེཏི ཨུཔྤཛྫཏི ཝིཀསཏི ཝཱཏི ཨེཀོ. ཝུཏྟཉྷི ཨེཀནིཔཱཏ ཨངྒུཏྟར པཱལི༹ཡཾ ‘‘ཨཊྛཱནམེཏཾ བྷིཀྑཝེ ཨནཝཀཱསོ, ཡཾ ཨེཀིསྶཱ ལོཀདྷཱཏུཡཱ དྭེ ཨརཧནྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ ཨཔུབྦཾ ཨཙརིམཾ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ བྷིཀྑཝེ ཝིཛྫཏི, ཡཾ ཨེཀིསྶཱ ལོཀདྷཱཏུཡཱ ཨེཀོཝ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཨུཔྤཛྫེཡྻ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏཱི’’ཏི. ཏདཊྛཀཐཱཡཉྩ ‘‘ཨེཀིསྶཱ ལོཀདྷཱཏུཡཱཏི དསསཧསྶིལོཀདྷཱཏུཡཱ. ཏཱིཎི ཧི ཁེཏྟཱནི ཛཱཏིཀྑེཏྟཾ ཨཱཎཀྑེཏྟཾ ཝིསཡཀྑེཏྟནྟི. ཏཏྠ ཛཱཏིཀྑེཏྟཾ ནཱམ དསསཧསྶིལོཀདྷཱཏུ. སཱ ཧི ཏཐཱགཏསྶ མཱཏུཀུཙྪིཾ ཨོཀྐམནཀཱལེ ནིཀྑམནཀཱལེ སམྦོདྷིཀཱལེ དྷམྨཙཀྐཔྤཝཏྟནེ ཨཱཡུ སངྑཱརཝོསྶཛྫནེ པརིནིབྦཱནེ ཙ ཀམྤཏི, ཀོཊིསཏསཧསྶ ཙཀྐཝཱལ༹ཾ པན ཨཱཎཀྑེཏྟཾ ནཱམ. ཨཱཊཱནཱཊིཡཔརིཏྟ མོརཔརིཏྟདྷཛགྒཔརིཏྟ རཏནཔརིཏྟཱདཱིནཉྷི ཨེཏྠ ཨཱཎཱ པཝཏྟཏི. ཝིསཡཀྑེཏྟསྶ པན པརིམཱཎཾ ནཏྠི. བུདྡྷཱནཉྷི ཡཱཝཏཀཾ ཉཱཎཾ, ཏཱཝཏཀཾ ཉེཡྻཾ. ཡཱཝཏཀཾ ཉེཡྻཾ, ཏཱཝཏཀཾ ཉཱཎཾ. ཉཱཎཔརིཡནྟིཀཾ ཉེཡྻཾ, ཉེཡྻཔརིཡནྟིཀཾ ཉཱཎནྟི ཝཙནཏོ ཨཝིསཡོ ནཱམ ནཏྠི. ཨིམེསུ པན ཏཱིསུ ཁེཏྟེསུ ཋཔེཏྭཱ ཨིམཾ ཙཀྐཝཱལ༹ཾ ཨཉྙསྨིཾ ཙཀྐཝཱལེ༹ བུདྡྷཱ ཨུཔྤཛྫནྟཱིཏི སུཏྟཾ ནཏྠི. ན ཨུཔྤཛྫནྟཱིཏི པན ཨཏྠི. ཏཱིཎི ཧི པིཊཀཱནི ཝིནཡཔིཊཀཾ, སུཏྟནྟཔིཊཀཾ, ཨབྷིདྷམྨཔིཊཀཾ. ཏིསྶོ སཾགཱིཏིཡོ མཧཱཀསྶཔཏྠེརསྶ སཾགཱིཏི, ཡསཏྠེརསྶ སཾགཱིཏི, མོགྒལིཔུཏྟཏྠེརསྶ སཾགཱིཏི, ཨིམཱ ཏིསྶོ སཾགཱིཏིཡོ ¶ ཨཱརུལ༹ྷེ ཏེཔིཊཀེ བུདྡྷཝཙནེ ཨིམཾ ཙཀྐཝཱལ༹ཾ མུཉྩིཏྭཱ ཨཉྙཏྠ བུདྡྷཱ ཨུཔྤཛྫནྟཱིཏི སུཏྟཾ ནཏྠི. ན ཨུཔྤཛྫནྟཱིཏི པན ཨཏྠཱི’’ཏི.

ཨེཏྠ ཙ ཨེཀིསྶཱ ལོཀདྷཱཏུཡཱཏི དསསཧསྶི ལོཀདྷཱཏུཡཱཏི ཨིདཾ ཛཱཏིཀྑེཏྟཾ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟཾ. དསསཧསྶིལོཀདྷཱཏུ ཧི ཨིམཾ ལོཀདྷཱཏུཾ པརིཝཱརེཏྭཱ ཋིཏཱ ཧོཏི. ཏཏྟཀཱནཾཡེཝ ཛཱཏིཀྑེཏྟབྷཱཝོ དྷམྨཏཱ ཝསེན ཝེདིཏབྦོ. ཨིམེསུ པན ཏཱིསུ ཁེཏྟེསཱུཏི ཨིམིནཱ དསསཧསྶིལོཀདྷཱཏུསངྑཱཏེ ཛཱཏིཀྑེཏྟེ ཀོཊིསཏསཧསྶཙཀྐཝཱལ༹སངྑཱཏེ ཨཱཎཀྑེཏྟེ ཨནནྟཙཀྐཝཱལ༹ སངྑཱཏེ ཝིསཡཀྑེཏྟེ ཙཱཏི ཨིམེསུ ཏཱིསུ བུདྡྷཀྑེཏྟེསུ ཨིཏོ ཙཀྐཝཱལ༹ཏོ ཨཉྙེསུ ཨནནྟཙཀྐཝཱལེ༹སུ བུདྡྷཱ ནུཔྤཛྫནྟཱིཏི དསྶེཏི. ཏིཝིདྷཉྷི བུདྡྷཀྑེཏྟཾ དསྶེཏྭཱ ཨིམེསུ པན ཏཱིསུ ཁེཏྟེསཱུཏི ཨཱདྷཱརབྷཱཝེན ཝུཏྟཾ, ན ནིདྡྷཱརཎབྷཱཝེན. ཀསྨཱ, ཨཊྛཀཐཱཡཾ ནིདྡྷཱརཎཱིཡཔདསྶ ཨབྷཱཝཏོ. སཏི ཧི ཨཊྛཀཐཱཙརིཡོ ཏསྶ པདསྶ ནིདྡྷཱརཎཏྠེ ཨདྷིཔྤེཏེ ཨིམེསུ ཏཱིསུ ཁེཏྟེསུ ཨཱཎཀྑེཏྟེ ཋཔེཏྭཱ ཨིམཾ ཙཀྐཝཱལ༹ནྟིཨཱདི ཝུཙྩེཡྻ. ན. ཏསྨཱ ཏསྶ པདསྶ ཨཱདྷཱརཏྠོཡེཝ གཧེཏབྦོ. པུབྦནིསྶཡཱ ཙརིཡེཧི ཙ ཏསྶ པདསྶ ཨཱདྷཱརབྷཱཝེན ཨཏྠཡོཛནཱ ཀཏཱཏི. ཏཐེཝ པན ཨབྷིདྷམྨཉཱཎཝིབྷངྒཔཱལི༹ཡཉྩ, ཏདཊྛཀཐཱཡཉྩ ཨུཔརིཔཎྞཱསེ བཧུདྷཱཏུསུཏྟཔཱལི༹ཡཉྩ, ཏདཊྛཀཐཱཡཉྩ ནེཏྟིཔཱལི༹ཡཉྩ ཏདཊྛཀཐཱཡཉྩ ཏཾ ཀཱརཎཾ ཨཱགཏམེཝཱཏི. ཏཾ ཨངྒུཏྟརཊཱིཀཱཡཾ པན ‘‘ན ཨུཔྤཛྫནྟཱིཏི པན ཨཏྠཱིཏི ན མེ ཨཱཙརིཡོ ཨཏྠི, སདིསོ མེ ནཝིཛྫཏཱིཏིཨཱདི. ཨིམིསྶཱ ལོཀདྷཱཏུཡཱ ཋཏྭཱ ཝདནྟེན བྷགཝཏཱ ཀིཾཔནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ ཨཏྠེཏརཧི ཨཉྙོ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ བྷགཝཏཱ སམསམོ སམྦོདྷིཡནྟི ཨེཝཾ པུཊྛོཧཾ བྷནྟེ ནོཏི ཝདེཡྻནྟི ཝཏྭཱ ཏསྶ ¶ ཀཱརཎཾ དསྶེཏུཾ ཨཊྛཱནམེཏཾ ཨནཝཀཱསོ, ཡཾ ཨེཀིསྶཱ ལོཀདྷཱཏུཡཱ དྭེ ཨརཧནྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ ཨཔུབྦཾ ཨཙརིམཾ ཨུཔྤཛྫེཡྻུནྟི ཨིམཾ སུཏྟཾ ཨཱཧརནྟེན དྷམྨ སེནཱཔཏིནཱ ཙ བུདྡྷཀྑེཏྟབྷཱུཏཾ ཨིམཾ ལོཀདྷཱཏུཾ ཋཔེཏྭཱ ཨཉྙཏྠ ཨནུཔྤཏྟི ཝུཏྟཱ ཧོཏཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ’’ཏི ཝུཏྟཾ. ཏཐེཝ པན ཉཱཎཝིབྷངྒམཱུལཊཱིཀཱཡཾ, ཨུཔརིཔཎྞཱསབཧུདྷཱཏུ སུཏྟཊཱིཀཱཡཉྩ ཝུཏྟཾ. ཨེཏྠ ཙ ཨིམཾ ལོཀདྷཱཏུཾ ཋཔེཏྭཱ ཨཉྙཏྠ ཨནུཔྤཏྟི ཝུཏྟཱ ཧོཏཱིཏི ཨིམིནཱ བུདྡྷཀྑེཏྟབྷཱུཏཏོ ཨིཏོ ཙཀྐཝཱལ༹ཏོ ཨཉྙེསུ ཨནནྟཙཀྐཝཱལེ༹སུ བུདྡྷཱནཾ ཨནུཔྤཏྟི དསྶིཏཱ ཧོཏི. ཨཉྙཏྠཱཏི ཧི སཱམཉྙེན ཝུཏྟེཔི ཨཊྛཀཐཱཡཾ ཝུཏྟེན ཨིམེསུ ཏཱིསུ ཁེཏྟེསཱུཏི སདྡནྟརསནྣིདྷཱནེན ཨནནྟཙཀྐཝཱལ༹བྷཱུཏོ ཝིསེསཏྠོ གཧེཏབྦོ. སཱམཉྙཝཙནོཔི ཧི སདྡོ སདྡནྟརསནྣིདྷཱནེན ཝིསེསཝིསཡོཏི.

ཨཡཾ པནེཏྠ ཨཔརོ ནཡོ. ཨཊྛཀཐཱཡཾ ཝུཏྟེ བུདྡྷཱ ཧི ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨིམསྨིཾཡེཝ ཙཀྐཝཱལེ༹ ཨུཔྤཛྫནྟི. ཨུཔྤཛྫནཊྛཱནེ པན ཝཱརིཏེ ཨིཏོ ཨཉྙེསུ ཙཀྐཝཱལེ༹སུ ནུཔྤཛྫནྟཱིཏི ཝཱརིཏམེཝ ཧོཏཱིཏིཨེཏྠ ཝཱཀྱེ ཨིམསྨིཾ ཡེཝཱཏིཔདེ སམབྷིནིཝིཊྛོ ཨེཝསདྡོ ནིཝཏྟཱཔནཱཝདྷཱརཎཏྠོ. ཨེཏེན ཨཉྙེསུ ཨནནྟཙཀྐཝཱལེ༹སུ ཨཉྙེསཾ བུདྡྷཱནཾ ཨུཔྤཏྟིཾ ནིཝཏྟེཏི. ཡདིཔི ཧི ཨཉྙེསུ ཨནནྟཙཀྐཝཱལེ༹སུ ཨཉྙེ བུདྡྷཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ. ཨེཝཾ སནྟེསུ སངྑཏཱསངྑཏབྷེདཾ སབྦདྷམྨཾ ཛཱནནྟོ པསྶནྟོ ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཱ ཨཉྙཙཀྐཝཱལེ༹སུ ཨཉྙེ བུདྡྷཱ ཨུཔྤཛྫནྟཱིཏི ཨེཝཾ ཝུཙྩེཡྻ. ན. ཏཎྷངྐརཱདཡོ ཧི ཨཊྛཝཱིསཏི སམྦུདྡྷཱ ཨིཏོ ཙཀྐཝཱལ༹ཏོ ཨཉྙེསུ ཙཀྐཝཱལེ༹སུ ཨུཔྤཛྫནྟཱིཏིཝཙནཾ ཏེཔིཊཀེ བུདྡྷཝཙནེ ནཏྠི, ཏཐཱ ཨཊྛཀཐཱ ཊཱིཀཱསུ ཙ. ཏསྨཱ ཨིཏོ ཙཀྐཝཱལ༹ཏོ ཨཉྙེསུ ཨནནྟ ཙཀྐཝཱལེ༹སུ ཨཉྙེ བུདྡྷཱ ནུཔྤཛྫནྟཱིཏི དཊྛབྦཱ. ཝུཏྟཉྷེཏཾ སུཏྟནྟམཧཱཝགྒཊྛཀཐཱཡཾ མཧཱསམཡསུཏྟཝཎྞནཱཡཾ –

‘‘ཨཐསྶ ¶ ཨེཏདཧོསི མཱདིསོ བུདྡྷོཡེཝ སཀྐུཎེཡྻ. ཨཏྠི པན ཀཏྠཙི ཨཉྙོ བུདྡྷོཏི ཨནནྟཱསུ ལོཀདྷཱཏཱུསུ ཨནནྟཉཱཎཾ པཏྠརིཏྭཱ ཨོལོཀེནྟོ ཨཉྙཾ བུདྡྷཾ ན ཨདྡས. ཨནཙྪརིཡཉྩེཏཾ, ཡཾ ཨིདཱནི ཨཏྟནཱ སམཾ ན པསྶེཡྻ. ཡོ ཛཱཏདིཝསེཔི བྲཧྨཛཱལསུཏྟཝཎྞནཱཡཾ ཝུཏྟནཡེན ཨཏྟནཱ སམཾ ཨཔསྶནྟོ ཨགྒོཧམསྨི ལོཀསྶཱཏི ཨཔྤཊིཝཏྟིཡཾ སཱིཧནཱདཾ ནདི. ཨེཝཾ ཨཉྙཾ ཨཏྟནཱ སམཾ ཨཔསྶིཏྭཱ ཙིནྟེསཱི’’ཏི. ཏཐེཝེཏཾ. པུརཱབྷེདསུཏྟ མཧཱནིདྡེསཊྛཀཐཱཡཉྩ, ཏཾ མཧཱསམཡསུཏྟཊཱིཀཱཡཉྩ ཨེཀིསྶཱ ལོཀདྷཱཏུཡཱཏི སུཏྟེ ཨཱགཏནཡེན སབྦཏྠེཝ པན ཨཔུབྦཾ ཨཙརིམཾ དྭེ བུདྡྷཱ ནཱམ ན ཧོནྟེཝ. ཏེནེཝཱཧ ‘‘ཨནནྟཱསུ ལོཀ དྷཱཏཱུསུ…པེ… ན ཨདྡསཱ’’ཏི སཾཝཎྞེཏི.

ཨཔཎྞཀཛཱཏཀཊྛཀཐཱཡཉྩ ‘‘སཏྠཱ ཨུཔཱསཀཱ ཧེཊྛཱ ཨཝཱིཙིཾ ཨུཔརི བྷཝགྒཾ པརིཙྪེདཾ ཀཏྭཱ ཨཔརིམཱཎཱསུ ལོཀདྷཱཏཱུསུ སཱིལཱདཱིཧི གུཎེཧི བུདྡྷེན སདིསོ ནཱམ ནཏྠི. ཀུཏོ ཨདྷིཀཏརོ…པེ… ཨཱཧཱ’’ཏི ཝུཏྟཾ. ཨིམཱསུ དྭཱིསུ ཨཊྛཀཐཱསུ ཙ ཨནནྟཱསུ ལོཀདྷཱཏཱུསཱུཏི ཙ ཨཔརིམཱཎཱསུ ལོཀདྷཱཏཱུསཱུཏི ཙ ཨནནྟཨཔརིམཱཎ སདྡེན ཝུཏྟཾ. ཏེཧི དྭཱིཧི སདྡེཧི ཊཱིཀཱཝཙནེན ཙ ཨནནྟཱསུ ལོཀདྷཱཏཱུསུ ཨཉྙེསཾ བུདྡྷཱནཾ ཨནུཔྤཏྟིཾ དསྶེཏི.

སམྨོཧཝིནོདནཱིཨཊྛཀཐཱཡ ཡོཛནཱཡཾ པན ཨིམེསུ པནཱཏིཨཱདིནཱ ཀོཊིསཏསཧསྶ ཙཀྐཝཱལ༹ཏོ ཨཉྙསྨིཾ ཙཀྐཝཱལེ༹ བུདྡྷཱ ན ཨུཔྤཛྫནྟཱིཏི ཉཱཔེཏི. མཡཾ པན ཨེཝཾ ཝིཏཀྐཡཱམ. ཨཉྙསྨིཾ ཙཀྐཝཱལེ༹ཏི ཨིཏོ ཙཀྐཝཱལ༹ཏོ ཨཉྙེསུ སབྦེསུཔི ཏཱིསུ བུདྡྷཀྑེཏྟེསཱུཏི ཨཏྠེ གཡ྄ཧམཱནེ སཏི ཀོཊིསཏསཧསྶཙཀྐཝཱལ༹ཏོ ཨཉྙསྨིཾ ཙཀྐཝཱལེ༹ བུདྡྷཱ ན ཨུཔྤཛྫནྟཱིཏི ཝིཉྙཱཡཏི. ཡདི པན ཨཉྙསྨིཾ ཙཀྐཝཱལེ༹ཏི ཨིཏོ ཨཉྙསྨིཾ ཛཱཏིཨཱཎཱཁེཏྟབྷཱུཏེ ཙཀྐཝཱལེ༹ཏི ཨཏྠེ ¶ གཧིཏེ ཀོཊིསཏསཧསྶཙཀྐཝཱལ༹ཏོ ཨཉྙསྨིཾ ཙཀྐཝཱལེ༹ བུདྡྷཱནཾ ཨུཔྤཏྟི བྷཝེཡྻཱཏི ཝིཉྙཱཡཏི. ‘‘ཨཊྛཱནམེཏཾ ཨནཝཀཱསོ, ཡཾ ཨེཀིསྶཱ ལོཀདྷཱཏུཡཱ དྭེ ཨརཧནྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ’’ཏིཨཱདིཔཱལི༹ཡཱ ཙ. ‘‘ཨཊྛཱནམེཏཾ ཨནཝཀཱསོ, ཡཾ ཨེཀིསྶཱ ལོཀདྷཱཏུཡཱ དྭེ རཱཛཱནོ ཙཀྐཝཏྟཱི’’ཏིཨཱདིཔཱལི༹ཡཱ སདྡྷིཾ ཀཐནཏོ ཀོཊིསཏསཧསྶཙཀྐཝཱལ༹ཏོ བུདྡྷཱནཾ ཨནུཔྤཏྟི ཝིཡ ཨཉྙིསྶཱ ལོཀདྷཱཏུཡཱ ཙཀྐཝཏྟིརཉྙོ ཨནུཔྤཏྟི བྷཝེཡྻ. ཀཐཱཝཏྠུཔྤཀརཎེ ཙ ཀོཊིསཏསཧསྶཙཀྐཝཱལ༹ཏོ ཨཉྙསྨིཾ ཙཀྐཝཱལེ༹ བུདྡྷཱནཾ ཨུཔྤཏྟི ན པཊིསེདྷིཏཱ. ཏསྨཱ ཨཱཎཀྑེཏྟབྷཱུཏཏོ ཀོཊིསཏསཧསྶཙཀྐཝཱལ༹ཏོ ཨཉྙསྨིཾ ཙཀྐཝཱལེ༹ བུདྡྷསྶ བྷཝེཡྻཱཏི ཨཡཾ ཨམྷཱཀཾ ཁནྟི. ཝཱིམཾསེཏྭཱ གཧེཏབྦནྟི ཝུཏྟཾ.

ཨེཏྠ ཙ ཡཾ ཀཐཱཝཏྠུཔྤཀརཎེ ཙ…པེ… ན པཊིསེདྷིཏཱཏི ཝུཏྟཾ. ཏཾ པན ཀཐཱཝཏྠུཔཱལི༹ཡཾ ནཏྠེཝ. ཨིམིསྶཱ པན སབྦདིསཱཀཐཱཡཾ པརཝཱདཱིནཾ པརིཀཔྤཝཙནམཏྟམེཝ ཨཏྠི. ཏེན ཝུཏྟཾ ཏསྶཾ པཱལི༹ཡཾ ‘‘སབྦདིསཱ བུདྡྷཱ ཏིཊྛནྟཱིཏི. ཨཱམནྟཱ. པུརཏྠིམཱཡ དིསཱཡ བུདྡྷོ ཏིཊྛཏཱིཏི. ནཧེཝཾ ཝཏྟབྦེ…པེ… པུརཏྠིམཱཡ དིསཱཡ བུདྡྷོ ཏིཊྛཏཱིཏི. ཨཱམནྟཱ. ཀིནྣཱམོ སོ བྷགཝཱ ཀིཾཛཙྩོ ཀིཾགོཏྟོ, ཀིནྣཱམཱ ཏསྶ བྷགཝཏོ མཱཏཱཔིཏརོ, ཀིནྣཱམཾ ཏསྶ བྷགཝཏོ སཱཝཀཡུགཾ, ཀོ ནཱམོ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨུཔཊྛཀོ, ཀིཾདིསཾ ཙཱིཝརཾ དྷཱརེཏི, ཀིཾདིསཾ པཏྟཾ དྷཱརེཏི. ཀཏརསྨིཾ གཱམེ ཝཱ ནིགམེ ཝཱ ནགརེ ཝཱ རཊྛེ ཝཱ ཛནཔདེ ཝཱཏི. ནཧེཝཾ ཝཏྟབྦེ’’ཏྱཱདི.

ཏདཊྛཀཐཱཡཾ པན ‘‘ཨིདཱནི སབྦདིསཱཀཐཱ ནཱམ ཧོཏི. ཏཏྠ ཙཏཱུསུ དིསཱསུ ཧེཊྛཱ ཨུཔརཱིཏི སམནྟཏོ ལོཀདྷཱཏུསནྣིཝེསཾ སབྦལོཀདྷཱཏཱུསུ ཙ བུདྡྷོ ཨཏྠཱིཏི ཨཏྟནོ ཝིཀཔྤསིཔྤཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ སབྦདིསཱསུ བུདྡྷཱ ཏིཊྛནྟཱིཏི ཡེསཾ…པེ… ¶ སེཡྻཐཱཔི མཧཱསངྒྷིཀཱནཾ, ཏེ སནྡྷཱཡ པུཙྪཱ སཀཝཱདིསྶ. པཊིཉྙཱ ཨིཏརསྶ. པུརཏྠིམཱཡཱཏི པུཊྛོ སཀྱམུནིཾ སནྡྷཱཡ པཊིཀྑིཔཏི. པུན པུཊྛོ ལདྡྷིཝསེན ཨཉྙལོཀདྷཱཏུཡཾ ཋིཏཾ སནྡྷཱཡ པཊིཛཱནཱཏི. ཀིནྣཱམོ སོ བྷགཝཱཏིཨཱདི སཙེ ཏྭཾ ཛཱནཱསི. ནཱམཱདིཝསེན ནཾ ཀཐེཧཱིཏི ཙོདནཏྠཾ ཝུཏྟཾ. ཨིམིནཱ ཨུཔཱཡེན སབྦཏྠ ཨཏྠོ ཝེདིཏབྦོ’’ཏི ཝུཏྟཾ. ཨེཏྠ ཙ ཙཏཱུསུ དིསཱསུ…པེ… སེཡྻཐཱཔི མཧཱསངྒྷིཀཱནནྟི ཨིམིནཱ པརཝཱདཱིནཾ ལདྡྷིཾ དསྶེཏི. ཏཏྠ པན ཙཏཱུསུ དིསཱསུ ཙ ཧེཊྛཱ ཙ ཨུཔརི ཙ ཨིཏི ཨེཝཾ སམནྟཏོ ལོཀདྷཱཏུསནྣིཝེསཾ ཨཏྠཱིཏི ཡོཛནཱ. ཡེསཾ…པེ… མཧཱསངྒྷིཀཱནནྟི ཡེསཾ པརཝཱདཱིནཾ ལདྡྷི ཧོཏི. ཀེསཾ ལདྡྷི ཝིཡ. མཧཱསངྒྷིཀཱནཾ ལདྡྷི སེཡྻཐཱཔཱིཏི ཨཏྠོ. ཏེ སནྡྷཱཡཱཏི ཏེ པརཝཱདཱིཔུགྒལེ སནྡྷཱཡ ཉཱཎེན དྷཱརེཏྭཱ སལླཀྑེཏྭཱཏི ཨཏྠོ. པུཙྪཱ སཀཝཱདིསྶཱཏི སཀཝཱདིསྶ སབྦདིསཱསུ བུདྡྷཱ ཏིཊྛནྟཱིཏི པུཙྪཱ ཧོཏི. པཊིཉྙཱ ཨིཏརསྶཱཏི པརཝཱདིསྶ པཊིཛཱནནཱ ཧོཏི. པུརཏྠིམཱཡཱཏི པུཊྛོཏི སཀཝཱདིནཱ པུརཏྠི མཱཡཱཏིཨཱདིནཱ པུཙྪིཏེ སཏི. སཀྱམུནིནྟི སཀྱཝཾས ཁཏྟིཡཛཱཏིབྷཱུཏཾ ཨམྷཱཀཾ གོཏམབུདྡྷཾ སནྡྷཱཡ. པཊིཀྑིཔཏཱིཏི པརཝཱདཱིཔུགྒལོ ཨཔནེཏི. པུན པུཊྛོཏི སཀཝཱདིནཱ པུན པུརཏྠིམཱཡ བུདྡྷོ ཏིཊྛཏཱིཏི པུཙྪིཏེ སཏི. ལདྡྷིཝསེནཱཏི ཨཏྟནོ ཨཉྙལོཀདྷཱཏུཡཾ བུདྡྷོ ཨཏྠི ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཱཏི མིཙྪཱལདྡྷིཝསེན པཊིཛཱནཱཏཱིཏི པརཝཱདཱི པུགྒལོ པཊིཛཱནཱཏི. ཡདི པན ཨཉྙལོཀདྷཱཏུཡཾ བུདྡྷོ ཏིཊྛཏི. ཨེཝཾ སཏི ཏསྶ ནཱམགོཏྟཱདིཾ ཏྭཾ ཀཐེཧཱིཏི སཀཝཱདིསྶ ཙོདནཱཝཙནཾ དསྶེཏུཾ ཀིནྣཱམོ སོ བྷགཝཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཨིམིནཱ ཙ ཨིཏོ ཙཀྐཝཱལ༹ཏོ ཨཉྙེསུ ཨནནྟཙཀྐཝཱལེ༹སུ ཨཉྙེསཾ བུདྡྷཱནཾ ཨབྷཱཝཾ དསྶེཏི. ཏེན ཝུཏྟཾ ཀཐཱཝཏྠུཔཱལི༹ཡཾ ‘‘ཀིནྣཱམོ སོ བྷགཝཱ ཀིཾཛཙྩོ…པེ… ཛནཔདེཝཱཏི. ནཧེཝཾ ཝཏྟབྦེ’’ཏི.

ཨེཏྠ ¶ ཙ པན སཀཝཱདིནཱ ཀིནྣཱམོཏྱཱདིནཱ པུཙྪིཏེ པརཝཱདཱིཔུགྒལོ ཨཏྟནོ ལདྡྷིཡཱ སབྦལོཀདྷཱཏཱུསུ ཨུཔྤཛྫམཱནཱནཾ བུདྡྷཱནཾ ནཱམཱདིཾ ཨཛཱནནྟོ ཨཔསྶནྟོ ན ཧེཝཾ ཝཏྟབྦེཏི པཊིཀྑིཔཏི. ཏསྨཱ པནེཏྠ སཀཝཱདཱི པུགྒལསྶ ལདྡྷིཡཱ ཨཉྙེསུ ཨནནྟཙཀྐཝཱལེ༹སུ ཨཉྙེསཾ བུདྡྷཱནཾ ཨུཔྤཛྫནཱབྷཱཝོ ཝིཉྙཱཡཏི. ཡདིཔི ཧི ཨཉྙཱནནྟཙཀྐཝཱལེ༹སུ ཨཉྙབུདྡྷཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ. ཨེཝཾ སནྟེསུ བུདྡྷསྶ མཏིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཏོ ཛཱནནྟོ པསྶནྟོ མཧཱཔཉྙོ ཨིདྡྷིམཱ དིབྦཙཀྑུཨཱདཱིཧི ཚལ༹བྷིཉྙེཧི སམྤནྣོ པཊིསམྦྷིདཱ པཏྟོ སཏྠཱརཱ དིནྣམཱཏིཀཱནཡེན ཀཐཱཝཏྠུཔཱལི༹ཾ དེསེནྟོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལིཔུཏྟཏྠེརོ ཨཉྙཱནནྟཙཀྐཝཱལེ༹སུ ཨཉྙབུདྡྷཱནཾ ཨུཔྤཏྟིཾ ཀཐེཡྻ ཙ. ནཱཏི. ཏསྨཱ ཨཡཾ ཀཐཱཝཏྠུཔཱལི༹ ཙ ཏདཊྛཀཐཱཝཙནཉྩ ཨཉྙཱནནྟཙཀྐཝཱལེ༹སུ ཨཉྙབུདྡྷཱནཾ ཨབྷཱཝདཱིཔནེ སབྦཊྛཀཐཱཊཱིཀཱསུ ཝུཏྟཝཙནེཧི དལ༹ྷཏརཾ པདྷཱནཝཙནམེཝ ཧོཏཱིཏི དཊྛབྦཾ.

ན པན བུདྡྷཱཨེཝ ཨཉྙཱནནྟཙཀྐཝཱལེ༹སུ ན ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ, ཨཐ ཁོ ལདྡྷབྱཱཀརཎཱ མཧཱབོདྷིསཏྟཱ ཙ པཙྩེཀབོདྷི སཏྟཱ ཨགྒསཱཝཀམཧཱསཱཝཀབོདྷིསཏྟཱ པརིཔཱཀིནྡྲིཡཱ སཱཝཀབོདྷིསཏྟཱ ཙ བུདྡྷཀྑེཏྟབྷཱུཏེ ཨིམསྨིཾཡེཝ ཙཀྐཝཱལེ༹ ཨུཔྤཛྫནྟི, ན ཨཉྙཏྠ. ཀསྨཱ, ཏེསུ བུདྡྷཱནཾ ཨནུཔྤནྣཏྟཱ, ཏེསཾ པན ཨབྷིནཱིཧཱརོ པཱརམཱིསམྦྷརཎཾ ཉཱཎཔརིཔཱཙནཉྩ ཏསྨིཾཨེཝ སམིཛ྄ཛྷཏི, ན ཨཉྙཏྠ. ཏེན ཝུཏྟཾ མཧཱཔདཱན སུཏྟཊཱིཀཱཡཾ –

‘‘པུརིམབུདྡྷཱནཾ མཧཱབོདྷིསཏྟཱནཾ པཙྩེཀབུདྡྷཱནཉྩ ནིབྦཏྟིཡཱ སཱཝཀབོདྷིསཏྟཱནཾ སཱཝཀབོདྷིཡཱ ཨབྷིནཱིཧཱརོ སཱཝཀཔཱརམིཡཱ སམྦྷརཎཾ པརིཔཱཙནཉྩ བུདྡྷཀྑེཏྟབྷཱུཏེ ཨིམསྨིཾ ཙཀྐཝཱལེ༹ ཛམྦུདཱིཔེཨེཝ ཨིཛ྄ཛྷཏི, ན ཨཉྙཏྠཱ’’ཏི. ཏཐེཝེཏཾ ཨེཀནིཔཱཏཨངྒུཏྟརཊཱིཀཱཡཉྩཱཏི.

ཨེཏརཧི ¶ པན ཨཔརེ ཨཱཙརིཡཱ ‘‘ཨཱཎཀྑེཏྟབྷཱུཏཏོ ཀོཊིསཏསཧསྶཙཀྐཝཱལ༹ཏོ ཨཉྙེསུ ཙཀྐཝཱལེ༹སུ བུདྡྷཱ ཨུཔྤཛྫནྟཱི’’ཏི ཝདནྟི. ཏེསཾ པན ཝཙནཾ ཨཡུཏྟམེཝ. ཀསྨཱ, ཨཊྛཀཐཱཡཾ ཝུཏྟེ ཨཉྙསྨིཾ ཙཀྐཝཱལེ༹ཏི ཨེཏྠ ཨཉྙསདྡསྶ ཋཔེཏྭཱ ཨིམཾ ཙཀྐཝཱལ༹ནྟིཔདཏོ ཨཉྙསྶ ཨཔཱདཱནསྶ ཨསམྦྷཝཏོ ཙ ཨནནྟཙཀྐཝཱལེ༹སུ བཧཱུསུ བུདྡྷེསུ ཨུཔྤནྣེསུ བུདྡྷསྶ ཨནཙྪརིཡཏྟཱ ཙ. ཨཙྪརིཡམནུསྶོ ཧི སམྨཱསམྦུདྡྷོ. ཝུཏྟཉྷི ཨེཀནིཔཱཏ ཨངྒུཏྟརཔཱལི༹ཡཾ

‘‘ཨེཀཔུགྒལོ བྷིཀྑཝེ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫམཱནོ ཨུཔྤཛྫཏི ཨཙྪརིཡམནུསྶོ. ཀཏམོ ཨེཀཔུགྒལོ, ཏཐཱགཏོ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ. ཨཡཾ ཁོ བྷིཀྑཝེ ཨེཀཔུགྒལོ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫཏི ཨཙྪརིཡམནུསྶོ’’ཏི. ཨཉྙཾ པན ཀཱརཎཾ མཡཱ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡེནཔི ཝིཉྙཱུཧི ཝིཉྙཱཏབྦནྟི. ཨཉྙེ པན ཨཱཙརིཡཱ བུདྡྷཨཔདཱནཔཱལི༹ཡཾ –

‘‘དིསཱ དསཝིདྷཱ ལོཀེ, ཡཱཡཏོ ནཏྠི ཨནྟཀཾ;

ཏསྨིཉྩ དིསཱབྷཱགམྷི, བུདྡྷཀྑེཏྟེ ཨསངྑཡཱ;

པབྷཱ པཀིཏྟིཏཱ མཡ྄ཧཾ, ཡམཀཱ རཾསིཝཱཧནཱ;

ཨེཏྠནྟརེ རཾསིཛཱལཾ, ཨཱལོཀོ ཝིཔུལོ བྷཝེ’’ཏི.

ཝུཏྟཱསུ དྭཱིསུ གཱཐཱསུ པཋམགཱཐཱཡ ཨཏྠཾ བུདྡྷསྶ ཨནཱདྷིཔྤཱཡེན གཧེཏྭཱ མིཙྪཱཉཱཎེན ཨཉྙཱནནྟཙཀྐཝཱལེ༹སུ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ བུདྡྷཱ ཨསངྑཡཱཏི ཝདནྟི. ཏེསཾ པནེཏཾ ཨཡུཏྟམེཝ ཨསུནྡརམེཝ. ཀསྨཱ, པཱལི༹ཡཱ ཙ ཨཊྛཀཐཱཊཱིཀཱཝཙནེཧི ཙ ཝིརུདྡྷཏྟཱ ཙ ཏསྶཱ གཱཐཱཡ ཨཏྠགྒཧཎསྶ མིཙྪཏྟཱ ཙ. ཨིམཱཡ ཧི པཱལི༹ཡཱ གཱཐཱཡ ཝཱ ཨཉྙཱནནྟཙཀྐཝཱལེ༹སུ ཨཉྙེ བུདྡྷཱ ཨུཔྤཛྫནྟཱིཏི ཨཏྠེ གཡ྄ཧམཱནེ ཨཊྛཀཐཱསུ ཨིམེསུ པན ཏཱིསུ ཁེཏྟེསུ ཋཔེཏྭཱ ཨིམཾ ཙཀྐཝཱལ༹ཾ ཨཉྙསྨིཾ ཙཀྐཝཱལེ༹ བུདྡྷཱ ཨུཔྤཛྫནྟཱིཏི སུཏྟཾ ནཏྠི, ན ཨུཔྤཛྫནྟཱིཏི པན ཨཏྠཱིཏི ཝུཏྟཝཙནེན ཙ, ཏཱིཎི ཧི ¶ པིཊཀཱནི…པེ… ཨིམཱ ཏིསྶོ སཾགཱིཏིཡོ ཨཱརུལ༹ྷེ ཏེཔིཊཀེ བུདྡྷཝཙནེ…པེ… སུཏྟཾ ནཏྠི. ན ཨུཔྤཛྫནྟཱིཏི པན ཨཏྠཱིཏི ཝུཏྟཝཙནེན ཙ ཨུཛུཀཾ ཝིརུཛ྄ཛྷཏི ཙ. བྷདྡནྟམཧཱ བུདྡྷགྷོསཱདཡོ ཨཊྛཀཐཱཙརིཡཱ ཏཾ པཱལི༹ཾ ན པསྶནྟཱིཏི ཨཏྟནོ དུགྒཧིཏེན ཨཊྛཀཐཱཙརིཡཱནཾ ཨབྦྷཀྑཱནཾ ཨཱཔཛྫཏི ཙ. ཀིཾ པནེཏེ ཏིཔིཊཀདྷརཱ ཏིཀྑཝིསདཛཝན གམྦྷཱིརཱདིཉཱཎིཀཱ ཨཊྛཀཐཱཙརིཡཱ ན པསྶེཡྻུཾ. པསྶེཡྻུཾ ཨེཝ. ཏསྨཱ ཨཡུཏྟམེཝ. ཨཊྛཀཐཱསུ པན ཨཱགཏཾ སུཏྟཾ ནཏྠཱིཏིཨཱདིཝཙནམེཝ ཡུཏྟཏརཾ ཧོཏཱིཏི དཊྛབྦཾ.

ཨེཏྠ ཙ བུདྡྷཀྑེཏྟེཏིཔདཾ ཏསྨིཉྩ དིསཱབྷཱགམྷཱིཏིཔདེ ཝིསེསནཾ, ཨསངྑཡཱཏིཔདཾ དུཏིཡགཱཐཱཡ པབྷཱཏིཔདསྶ ཝིསེསནནྟི དཊྛབྦཾ. ཨཡཾ པནེཏྠ ཡོཛནཱ. ལོཀེ ཙཀྐཝཱལ༹ལོཀེ དསཝིདྷཱ དས ཀོཊྛཱསཱ དིསཱ ཧོནྟི. ཏཏྠ ཀོཊྛཱསེ ཡཱཡཏོ ཡཱཡནྟསྶ གཙྪནྟསྶ མེ ཨནྟཀཾ པརིཡོསཱནཾ ནཏྠི. བུདྡྷཀྑེཏྟེ བུདྡྷསྶ དསསཧསྶིསངྑཱཏཛཱཏིཀྑེཏྟབྷཱུཏེ ཏསྨིཉྩ དིསཱབྷཱགམྷི མཡ྄ཧཾ ཨསངྑཡཱ སངྑཱརཧིཏཱ ཡམཀཱ ཡུགལཱ༹ ཡུགལཱ༹ ཧུཏྭཱ རཾསིཝཱཧནཱ རཾསིཝཧནྟཱ རཾསིམུཉྩམཱནཱ ཝཱ པབྷཱ ཙཀྐརཏནམཎིརཏནཱདཱིནཾ ཨཱལོཀཱ པཀིཏྟིཏཱ པཱཀཊཱ པཏྠརིཏཱ ཝཱ. ཨེཏྠནྟརེ དསསཧསྶཙཀྐཝཱལ༹ནྟརེ རཾསིཛཱལཾ རཾསིསམཱུཧེན ཝིཔུལོ བཧུཏརོ ཨཱལོཀོ བྷཝེ ཨཧོསིནྟི. ཨཡམཏྠོ ཙཀྐིནྡཱབྷིསིརཱིསདྡྷམྨ དྷཛམཧཱདྷམྨརཱཛཱདྷིརཱཛགུརཱུཏིལདྡྷལཉྪིཏེན ཨཱཙརིཡབུདྷེན ལིཁིཏོཏི དཊྛབྦོ.

བྷགཝཱ ཧི ཨིམཱཧི གཱཐཱཧི ཙཀྐཝཏྟིརཱཛཀཱལེ མཡ྄ཧཾཙཀྐརཏནམཎཱིརཏནཱདཱིནཾ ཨསངྑཡཱ པབྷཱ བུདྡྷཀྑེཏྟབྷཱུཏེ དསསཧསྶིཙཀྐཝཱལེ༹ པཱཀཊཱ པཏྠརིཏཱཏི དསྶེཏི. ན ཨནནྟཙཀྐཝཱལེ༹སུ ཨུཔྤཛྫནབུདྡྷཱནཾ ཨསངྑཡབྷཱཝནྟི.

ཝུཏྟཉྷེཏཾ ¶ བུདྡྷཨཔདཱནཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘དིསཱ དསཝིདྷཱ ལོཀེཏི ཙཀྐཝཱལ༹ལོཀེ དསཝིདྷཱ དསཀོཊྛཱསཱ དིསཱ ཧོནྟི. ཏཏྠ ཀོཊྛཱསེ ཡཱཡཏོ ཡཱཡནྟསྶ གཙྪནྟསྶ ཨནྟཀཾ ནཏྠཱིཏི ཨཏྠོ. ཙཀྐཝཏྟིཀཱལེ ཏསྨིཾ མཡཱ གཏཊྛཱནེ དིསཱབྷཱགེ ཝཱ བུདྡྷཀྑེཏྟེ བུདྡྷཝིསཡཱ ཨསངྑཡཱ སངྑཱརཧིཏཱ. པབྷཱ པཀིཏྟིཏཱཏི ཏདཱ ཙཀྐཝཏྟི རཱཛཀཱལེ མཡ྄ཧཾ པབྷཱ ཙཀྐརཏནམཎིརཏནཱདཱིནཾ པབྷཱ ཨཱལོཀཱ ཡམཀཱ ཡུགལཱ༹ ཡུགལཱ༹ ཧུཏྭཱ རཾསིཝཱཧནཱ རཾསིམུཉྩམཱནཱ པཀིཏྟིཏཱ པཱཀཊཱ. ཨེཏྠནྟརེ དསསཧསྶཙཀྐཝཱལ༹ནྟརེ རཾསིཛཱལཾ རཾསིསམཱུཧཾ ཨཱལོཀོ ཝིཔུལོ བཧུཏརོ བྷཝེ ཨཧོསིནྟི ཨཏྠོ’’ཏི. ཨེཏྠ ཙ པཋམགཱཐཱཡ པུབྦཌྜྷསྶ ཨེཀཝཱཀྱབྷཱཝཏོ དིསཱ དསཝིདྷཱ ལོཀེཏི ཙཀྐཝཱལ༹ལོཀེ…པེ… ཨནྟཀཾ ནཏྠཱིཏི ཨཏྠོཏི ཝུཏྟཾ. ཨཔརཌྜྷསྶ དུཏིཡགཱཐཱཡཾ ཨནྟོགདྷཏྟཱ ཙཀྐཝཏྟིཀཱལེ…པེ… ཨསངྑཡཱ སངྑཱརཧིཏཱ པབྷཱ པཀིཏྟིཏཱཏི ཏདཱ ཙཀྐཝཏྟིཀཱལེ…པེ… བྷཝེ ཨཧོསིནྟི ཨཏྠོཏི ཝུཏྟཾ. ཏསྨཱ ཨསངྑཡཱཏིཔདཾ དུཏིཡགཱཐཱཡ པབྷཱཏིཔདསྶ ཝིསེསནནྟི དཊྛབྦཾ.

ཛིནཱལངྐཱརཊཱིཀཱཡཾ པན ཨེཝམསྶ སབྦདྷམྨེསུ ཨཔྤཊིཧཏ ཉཱཎཱཙཱརཾ དསྶེཏྭཱ ཨིདཱནི ལོཀེ ཏཱདིསསྶ ཨཉྙསྶ ཨབྷཱཝཾ དསྶེནྟོ ཨཱཧ.

‘‘ཨནནྟསཏྟེསུ ཙ ལོཀདྷཱཏུསུ,

ཨེཀོཝ སབྦེཔི སམཱ ན ཏེནཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨནནྟལོཀདྷཱཏཱུསུ ཨེཀེཀིསྶཾ ལོཀདྷཱཏུཡཱ ཨནནྟསཏྟེསུ ཏེན ཏཐཱགཏེན སམོ ཨེཀོཔི ནཏྠི. སཙེ ཨེཀོ པན སམོ ན བྷཝེཡྻ. སབྦེ སཏྟཱ ཨེཀཛ྄ཛྷཾ ཧུཏྭཱ སམཱ བྷཝེཡྻུནྟི ཙེ. ཏཐཱཔི ནཏྠི, སབྦེ ཨེཀཛ྄ཛྷཾ ཧུཏྭཱཔི ཨིམིནཱ ཨེཀཀེན སམཱ ན ཧོནྟཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོཏི ¶ ཝུཏྟཾ. ཨེཏྠ ཙ ཨནནྟལོཀདྷཱཏུསཱུཏིཨཱདིནཱ ཨིཏོ ཙཀྐཝཱལ༹ཏོ ཨཉྙེསུ ཨནནྟཙཀྐཝཱལེ༹སུ ཨཉྙེསཾ བུདྡྷཱནཾ ཨབྷཱཝཾ དསྶེཏི. ཨེཝཾ པན མཡཱ པཐཝོཛཾ ཨུདྡྷརིཏྭཱ དསྶིཏོ ཝིཡ དསྶིཏེཧི ཨཏིདལ༹ྷཏརེཧི སཱདྷཀཝཙནེཧི ཨིཏོ ཙཀྐཝཱལ༹ཏོ ཨཉྙཙཀྐཝཱལེ༹སུ བུདྡྷཱ ཨུཔྤཛྫནྟཱིཏི མིཙྪཱཝཱདོ སཱུརིཡོ ཨནྡྷཀཱརཾ པཊིཧནཏི ཝིཡ པཊིཧནིཡཏི ཨཔནིཡཏཱིཏི སདྡྷཧཀཾ དཊྛབྦོཏི.

མུནིནྡཀྐོཏི མུནིནྡ ཨཀྐོཏི པདཙྪེདོ. བུདྡྷཱདིཙྩོཏི ཨཏྠོ. སབྦདྷམྨེ མནཏི ཛཱནཱཏཱིཏི མུནི. མནདྷཱཏུ ཉཱཎེ ཨི. མཀཱརེ ཨསྶུཏྟཾ. ཨཐ ཝཱ མུནཱཏི སབྦདྷམྨེ སཀ སཱམཉྙལཀྑཎཱདིནཱ པཊིཝིཛ྄ཛྷཏཱིཏི མུནི. མུནཏི ཧིཏཱཧིཏཾ པརིཙྪིནྡཏཱིཏི ཝཱ མུནི, བྷགཝཱ. མུནདྷཱཏུ པཊིཝིཛ྄ཛྷནེ, ཙཏུསཙྩདྷམྨེ མུནཱཏི ཛཱནཱཏཱིཏི ཝཱ མོནཾ. ཙཏུམགྒཉཱཎཾ. ཝུཏྟཉྷི སཾཡུཏྟཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘མོནནྟི ཙཏུམགྒཉཱཎཾ. ཏཉྷི མུནཱཏཱིཏི མོནཾ, ཙཏུསཙྩདྷམྨེ ཛཱནཱཏཱིཏི ཨཏྠོ’’ཏི. མོནཾ ཨསྶ ཨཏྠཱིཏི མུནི, བྷགཝཱ. མུནི ཙ སོ ཨིནྡཏི ཝེནེཡྻསཏྟེ དྷམྨེན ཨབྷིབྷཝཏི ཨིནྡོ ཙཱཏི མུནིནྡོ, བྷགཝཱ. ཨཐ ཝཱ མུནཱིནཾ པཉྩམུནཱིནཾ ཨིནྡོཏི མུནིནྡོ, བྷགཝཱ. ན ཀམཏི ན གཙྪཏི པཱདེན ཨཏྟནོ པུཉྙཛཝིམཱནེན གཙྪཏཱིཏི ཨཀྐོ, ཨཱདིཙྩོ. ནཔུབྦ ཀམུདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཀྭི. དྷཱཏྭནྟལོཔོ. ཀསྶ དྭིཏྟཾ. ཨཐ ཝཱ ཡུགནྡྷརུབྦེདྷཔྤམཱཎེ ཨཱཀཱསེ ཨརཏི གཙྪཏཱིཏི ཨཀྐོ. ཨརདྷཱཏུ གམནེ ཀཔཙྩཡོ. ཀསྶ དྭིཏྟཾ. ཏཾ ཏཾ རཱསིཏོ ཏཾ ཏཾ རཱསིཾ ཨརཏི ཡཱཏཱིཏི ཝཱ ཨཀྐོ. ཨཐ ཝཱ མཧནྟཛུཏཏཱཡ ཨཀྐིཡཏི ཨབྷིཏྠཝིཡཏི ཏཔྤསནྣེཧི ཛནེཧཱིཏི ཨཀྐོ, ཨཱདིཙྩོ. ཨཀྐདྷཱཏུ ཐཝནེ ཨ. མུནིནྡོ ཙ སོ ཨཀྐོ ཙཱཏི མུནིནྡཀྐོ, ཨཀྐོ ཨཱདིཙྩོ ཝིཡ ཝཱ མུནིནྡོཏི མུནིནྡཀྐོ, བུདྡྷོ. ཡཐཱ ཧི སཱུརིཡོ ཨཏྟནོ ¶ སཧསྶརཾསིཡཱ ཨེཀཙཀྐཝཱལེ༹ ཏིམིརནྡྷཀཱརཾ ཝིདྷམེཏྭཱ དིནེ དིནེ ནཝཡོཛནསཏསཧསྶཔྤདེསཾ ཀོཊིསཧསྶཔྤདེསཾ ཝཱ དསདིསཾ ཝཱ ཨོབྷཱསེཏྭཱ ཝིརོཙམཱནོ ཙརཏི, ཨེཝམེཝ བྷགཝཱཔི ཨཏྟནོ སདྡྷམྨརཾ སིཡཱ བུདྡྷཀྑེཏྟབྷཱུཏེསུ དསསཧསྶཙཀྐཝཱལེ༹སུ ཝིནེཡྻཱནཾ ཨཝིཛྫནྡྷཀཱརཾ ཝིདྷམེཏྭཱ དིནེ དིནེ ཏསྨིཾ ཏསྨིཾ དིསཱབྷཱགེ ཝེནེཡྻསཏྟསམཱུཧཾ ཙཏུསཙྩདྷམྨོབྷཱསེན ཛོཏཡམཱནོ ཝིརོཙནཾ ཙརཏཱིཏི ཋཱནཱནུརཱུཔཾ མུནིནྡཀྐོཏི ཐོམེཏི. ཨཡཾ སམཱསོཔམཱ ཧཱིནཱུཔམཱཏི དཊྛབྦཱ.

སུདྡྷེཏི རཱགཱདིམལེཧི ཝིསུདྡྷེ. སུཛ྄ཛྷཏི ཝིསུཛ྄ཛྷཏཱིཏི སུདྡྷོ, ཏིབྷཝོ. སུདྷདྷཱཏུ སོཙེཡྻེཏི. ཏིབྷཝ ཀུཧརེཏི ཏིབྷཝསངྑཱཏཀམལསརེ. ཀམལསརཾ ཝིཡ ཏིབྷཝསྨིཾ ཝཱ བྷཝནྟི སཏྟཱ ཨེཏྠཱཏི བྷཝོ. བྷཱུདྷཱཏུ སཏྟཱཡཾ ཎ. ཏཡོ བྷཝཱ ཏིབྷཝཱ, ཀཱམརཱུཔཱརཱུཔབྷཱུམི ལབྦྷཏི. ཀུཾ ཝུཙྩཏི ཨུདཀཾ, ཏཾ ཧརཏཱིཏི ཀུཧརོ. ཀུཔུབྦཧརདྷཱཏུ ཧརཎེ ཨ. ཏཡོ བྷཝཱ ཙ ཏེ ཀུཧརོ ཙཱཏི ཏིབྷཝཀུཧརོ, ཀུཧརོ ཝིཡ ཏཡོ བྷཝཱཏི ཝཱ ཏཐཱ. ཏསྨིཾ ཏིབྷཝཀུཧརེ. ཀམལ ཀཐིཏནྟི ཨུཔྤལནྟི ཀཐེཏབྦཾ ཀཾ ཛལཾ ཨལཡཏི ཝིབྷཱུསཡཏཱིཏི ཀམལཾ, ཨུཔྤལཾ. ཀཾསདྡཱུཔཔད ཨལདྷཱཏུ ཝིབྷཱུསནེ ཨ. ཨཐ ཝཱ ཀམིཡཏི ཨིཙྪིཡཏཱིཏི ཀམལཾ. ཀམུདྷཱཏུ ཨིཙྪཱཡཾ ཨལཔཙྩཡོ. ཀམལནྟི ཨུཔྤལནྟི ཀཐིཡཏཱིཏི ཀམལཀཐིཏཾ. ཝིནེཡྻཔྤཱཎོགྷནྟི ཝིནེཡྻཔཱཎཨོགྷནྟི པདཝིབྷཱགོ. ཝིནེཏབྦསཏྟསམཱུཧནྟི ཨཏྠོ. ཝིནེཏབྦོ དམེཏབྦོ སཏྠཱརཱཏི ཝིནེཡྻོ, སཏྟོ. ཝིཔུབྦནིདྷཱཏུ དམནེ ཎྱོ. པཎནྟི ཛཱིཝནྟི སཏྟཱ ཨནེནཱཏི པཱཎཾ, ཛཱིཝིཏིནྡྲིཡཾ. པཎདྷཱཏུ ཛཱིཝཱཡཾ ཎ. ཏཾ ཨསྶ ཨཏྠི ཏསྨིཾ ཝཱ ཝིཛྫཏཱིཏི པཱཎོ, སཏྟོ. ཨསྶཏྠིཏདྡྷིཏེ ཎཔཙྩཡོ. ཝིནེཡྻོ ཙ སོ པཱཎོ ཙཱཏི ཝིནེཡྻཔྤཱཎོ. ཨཝཡཝེན ¶ སཧ ཧནཏི གཙྪཏི པཝཏྟཏཱིཏི ཨོགྷོ, སམཱུཧོ. ཨཝཔུབྦ ཧནདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཎོ. ཨཝསྶ ཨོ. ཧནསྶ གྷོ. ཝིནེཡྻཔྤཱཎཱནཾ ཨོགྷོ སམཱུཧོཏི ཝིནེཡྻཔྤཱཎོགྷོ, ཏཾ.

དྷམྨརཾསིཝརེཧཱིཏི ཨུཏྟམདྷམྨསངྑཱཏརཾསཱིཧི. ཨེཏྠ ཙ དྷམྨོཏི ཡཐཱནུསིཊྛཾ པཊིཔཛྫམཱནེ སཏྟེ ཙཏཱུསུ ཨཔཱཡེསུ ཝཊྚདུཀྑེསུ ཙ ཨཔཏམཱནེ ཀཏྭཱ དྷཱརེཏཱིཏི དྷམྨོ. དྷརདྷཱཏུ དྷཱརཎེ རམྨཔཙྩཡོ. དྷཱརེཏི ཙ ཨཔཱཡཱདིནིབྦཏྟཀཀིལེསཾ ཝིདྡྷཾསེཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཙཏུརིཡམགྒོ ཙ ནིབྦཱནཉྩ ནིཔྤརིཡཱཡཏོ ལབྦྷཏི. ཀསྨཱ, ཨརིཡམགྒསྶ ཀིལེསཱནཾ སམུཙྪེདཔྤཧཱནཝསེན སམུཙྪེདཀཏྟཱ, ནིབྦཱནསྶ ཙ ནིསྶརཎཔྤཧཱནཝསེན ཏསྶ ཨཱརམྨཎབྷཱཝཾ པཏྭཱ ཏདཏྠསིདྡྷིཧེཏུཏྟཱ. ཙཏུརིཡཕལཉྩ པརིཡཏྟིདྷམྨོ ཙ པརིཡཱཡཏོ ལབྦྷཏི. ཀསྨཱ, ཕལསྶ མགྒེན ཝིདྡྷཾསི ཏབྦཱནཾ ཀིལེསཱནཾ པཊིཔྤསྶམྦྷནཔྤཧཱནཝསེན མགྒཱནུཀཱུལཔྤ ཝཏྟཏྟཱ. པརིཡཏྟིདྷམྨསྶ ཙ ཏདངྒཔྤཧཱནཝསེན ཏདདྷིགམ ཧེཏུཏྟཱ. ཨཐ ཝཱ ཀིལེསེ དྷུནཱཏི ཀམྤཏི ཙལཏི ཝིདྡྷཾསེཏཱིཏི དྷམྨོ, ཙཏུརིཡམགྒོ. དྷུནདྷཱཏུ ཀམྤནེ རམྨོ. ཨརིཡེཧི དྷཱརིཡཏི པཊིཝིཛ྄ཛྷིཡཏི སཙྪིཀརིཡཏི ཨཱརམྨཎ ཀརཎཝསེནཱཏི དྷམྨོ, ནིབྦཱནཾ. དྷརདྷཱཏུ ཉཱཎེ. དྷཾསེཏི པཊིཔྤསྶམྦྷེཏི མགྒཔྤཧཱིནཀིལེསཝཱསནནྟི དྷམྨོ, ཨརིཡཕལཾ. དྷཾསདྷཱཏུ ཝིདྡྷཾསནེ. ཨཏྟནོ སབྷཱཝཾ དྷཱརེཏི ཙ དྷཱརིཡཏི ཙ པཎྜིཏེཧི ན བཱལེཧཱིཏི དྷམྨོ, པརིཡཏྟིདྷམྨོ. དྷམྨོ ཙ དྷམྨོ ཙ དྷམྨོ ཙ དྷམྨོ ཙཱཏི དྷམྨོ ཨེཀ སེསནཡེན, དསཝིདྷོ དྷམྨོ ལབྦྷཏི. ཝུཏྟཉྷེཏཾ ཚཏྟཝིམཱནེ –

‘‘རཱགཝིརཱགམནེཛམསོཀཾ,

དྷམྨམསངྑཏམཔྤཊིཀཱུལཾ;

མདྷུརམིམཾ པགུཎཾ སུཝིབྷཏྟཾ,

དྷམྨམིམཾ སརཎཏྟམུཔེཧཱི’’ཏི.

ཨཡཾ ¶ པནེཏྠ ཡོཛནཱ. མཱཎཝ རཱགཝིརཱགཾ རཱགཝིགཏཾ ཨིམཾ དྷམྨཾ མགྒདྷམྨཉྩ ཨནེཛཾ ཨེཛཱསངྑཱཏཏཎྷཱཝིརཧིཏཾ ཨསོཀཾ སོཀཝིརཧིཏཾ ཨིམཾ དྷམྨཾ ཕལདྷམྨཉྩ, ཨསངྑཏཾ སངྑཏཝིརཧིཏཾ ཨིམཾ དྷམྨཾ ནིབྦཱནདྷམྨཉྩ. ཨཔྤཊིཀཱུལཾ ཨཝིརོདྷནཾ མདྷུརཾ ཨཏྠབྱཉྫན སམྤནྣཏྟཱ མདྷུརཾ, པགུཎཾ པཀཊྛགུཎཾ སུཝིབྷཏྟཾ སུཊྛུ ཝིབྷཛིཏབྦཾ, ཨིམཾ དྷམྨཾ པརིཡཏྟིདྷམྨཉྩ སརཎཏྟཾ སརཎབྷཱཝཾ ཨུཔེཧི ཨུཔགཙྪཱཧཱིཏི.

ཨེཏྠ ཧི ཀཱམརཱགཱདིབྷེདོ སབྦོཔི རཱགོ ཝིརཛྫཏི པཧིཡཏི ཨེཏེནཱཏི རཱགཝིརཱགོཏི མགྒོ ཀཐིཏོ. ཨེཛཱསངྑཱཏཱཡ ཏཎྷཱཡ ཨནྟོནིཛ྄ཛྷཱནལཀྑཎསྶ ཙ སོཀསྶ ཏདུཔྤཏྟིཡཱ སབྦསོ པརིཀྑཱིཎཏྟཱ ཨནེཛམ སོཀནྟི ཕལཾ ཀཐིཏཾ. ཀེནཙི པཙྩཡེན ཨསངྑཏཏྟཱ དྷམྨམསངྑཏནྟི ནིབྦཱནཾ ཀཐིཏཾ. ཨཝིརོདྷདཱིཔནཏོ པན ཨཏྠབྱཉྫནསྶ སམྤནྣཏཱཡ པཀཊྛགུཎཝིབྷཱཝནཏོ སུཊྛུ ཝིབྷཛིཏཏྟཱ ཙ ཨཔྤཊིཀཱུལནྟིཨཱདིནཱ སབྦོཔི པརིཡཏྟི དྷམྨོ ཀཐིཏོ. ཝུཏྟཉྷི ཏདཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘ཨེཏྠ ཧི རཱགཝིརཱགནྟི མགྒོ ཀཐིཏོ. ཨནེཛམསོཀནྟི ཕལཾ. དྷམྨམསངྑཏནྟི ནིབྦཱནཾ. ཨཔྤཊིཀཱུལཾ མདྷུརམིམཾ པགུཎཾ སུཝིབྷཏྟནྟི པིཊཀཏྟཡེན ཝིབྷཏྟཱ སབྦདྷམྨཀྑནྡྷཱ’’ཏི. ཨིདྷ པན སཱམཉྙཏོ དསཝིདྷོ དྷམྨོ. ཝིསེསཏོ པན པརིཡཏྟི དྷམྨོ ཨདྷིཔྤེཏོ. ཀསྨཱ, སུབོདྷེསཱིཏི ཝུཙྩམཱནཏྟཱ. རཾསཱིཏི རསིཡནྟི ཨསྶཱདིཡནྟཱིཏི རཾསཱི, རསནྟི ཨསྶཱདེནྟི སཏྟཱ ཨེཏཱཡཱཏི ཝཱ རཾསཱི, རསདྷཱཏུ ཨསྶཱདནེ ཨ ཙ ཨཱི ཙ. ཨཐ ཝཱ རསིཡཏི སིནེཧིཡཏི ཏཾ ཛནེཧཱིཏི རཾསཱི. རསདྷཱཏུ སིནེཧེ. ནིགྒཧཱིཏཱགམོ.

ཝརོཏི ཨུཏྟམོ, ཝརིཏབྦོ པཏྠིཏབྦོཏི ཝརོ, ཝརཏི ནིཝཱརེཏི ཧཱིནནྟི ཝཱ ཝརོ. ཝརདྷཱཏུ པཏྠནེ ནིཝཱརཎེ ཝཱ ཨ. དྷམྨོ ཙ སོ རཾསི ཙཱཏི དྷམྨརཾསི, དྷམྨསྶ ཝཱ རཾསི དྷམྨརཾསི. ཨཡཾ པན སམཱསོ ཨབྷེདཱུཔཙཱརེན ཝུཏྟོ ¶ . ཝརོ ཙ སོ དྷམྨརཾསི ཙཱཏི དྷམྨརཾསིཝརོ, ཏེཧི དྷམྨརཾསིཝརེཧི. སུབོདྷེསཱིཏི ཙཏུསཙྩདྷམྨཾ པཊིཝིཛ྄ཛྷཡམཱནེན སུཊྛུ པབོདྷེསི ཝིཀཱསེཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཡཐཱ ཧི སཱུརིཡོ ཨཏྟནོ རཾསིཡཱ ཕུསཡིཏྭཱ ཀུཧར སངྑཱཏེ སརེ ཛཱཏཾ ཨུཔྤལཾ ཝིཀཱསེཏི, ཨེཝམེཝ བྷགཝཱཔི ཨཏྟནོ དྷམྨདེསནཱསངྑཱཏརཾསིཡཱ ཀམལསརསངྑཱཏེ བྷཝཏྟཡེ ཝསནྟཾ པུཉྙཱུཔནིསྶཡཾ པཊིཝིཛ྄ཛྷཱརཧཾ ཀམལ སངྑཱཏཾ ཝིནེཡྻཔྤཱཎོགྷཾ ཙཏུསཙྩདྷམྨཾ པཊིཝིཛ྄ཛྷཡམཱནོ ཕལདྷམྨེན པབོདྷེསི ཝིཀཱསེཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

བྱཱཔིཏཀྐིཏྟིནཉྩཱཏི ཏིལོཀེ པཏྠཊཔརིཀིཏྟནཾ. སཱིལཱདིགུཎེཧི པཏྠཊཐུཏིགྷོསིཀནྟི ཨཏྠོ. ཙསདྡོ ཙེཏྠ པདཔཱུརཎམཏྟོཡེཝ. ཝིསེསེན ཝིཝིདྷཾ ཝཱ ཨཱཔཏི ཝཌྜྷཏཱིཏི བྱཱཔིཏོ. ཝིཔུབྦཨཱཔདྷཱཏུ བྱཱཔནེ ཝཌྜྷནེ ཝཱ ཏ. བྱཱཔནཾ ཝཱ བྱཱཔིཏཾ. ཀིཏྟིཡཏེ ཨབྷིཏྠཝིཡཏེ ཀིཏྟིནཾ. བྷཱཝསཱདྷནོཡཾ. ཐུཏིཀྲིཡཱ ལབྦྷཏི. ཀིཏྟིཡཏི ཨབྷིཏྠཝིཡཏི དེཝམནུསྶེཧཱིཏི ཀིཏྟིནཾ, ཐུཏིགྷོསོ. ཀིཏྟདྷཱཏུ ཨབྷིཏྠཝནེ ཡུ. བྱཱཔིཏོ པཏྠཊོ ཀིཏྟནོ ཐུཏིགྷོསོ ཡསྶ སོཏི བྱཱཔིཏཀྐིཏྟིནོ, མུནིནྡཀྐོ. ཏཾ. བྷགཝཏོ ཧི ཏིལོཀེ དེཝམནུསྶེཧི སཱིལཱདིགུཎེཧི ཙ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོཏྱཱདཱིཧི གུཎེཧི ཙ ཐོམིཏོ ཀིཏྟིསདྡོ ཡཱཝ བྷཝགྒཾ ཨབྦྷུགྒཙྪཏཱིཏི བྱཱཔིཏཀྐིཏྟིནནྟི ཐོམེཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

ཏིལོཀེཀཙྩཀྑུནྟི ཏིལོཀེ ཨེཀཙཀྑཱུཏི པདཙྪེདོ. ཀཱམརཱུཔ ཨརཱུཔསངྑཱཏཱནཾ ཏིལོཀཱནཾ ཨེཀཾ པཉྙཱཙཀྑུབྷཱུཏནྟི ཨཏྠོ. ཏཡོ ལོཀཱ ཏིལོཀཾ. ཏསྶ ཙཀྑུ ཝིཡ ཨེཀ བྷཱུཏཾཔཉྙཱཙཀྑུ ཡསྶ སོཏི ཏིལོཀེཀཙྩཀྑུ, མུནིནྡཀྐོ. ཨེཏྠ ཙ ཨེཀཙཀྑུསདྡསྶ ལོཔོ ཧོཏི བྲཧྨསྶརོཏིཨཱདཱིསུ ཝིཡ. ཨཐ ཝཱ ཏིལོཀསྶ ཨེཀཾ པཉྙཱཙཀྑུཾ བྷཱུཏོ པཏྟོཏི ཏིལོཀེཀཙྩཀྑུ, མུནིནྡཀྐོ. ཏིལོཀེཀཙྩཀྑུབྷཱུཏནྟི ཝཏྟབྦེ ཚནྡཱནུརཀྑཎཏྠཾ བྷཱུཏསདྡལོཔཾ ཀཏྭཱ ¶ ཏིལོཀེཀཙྩཀྑུནྟི ཝུཏྟཾ. ཨཐ ཝཱ ཏིལོཀསྶ ཨེཀབྷཱུཏོ པཉྙཱཙཀྑུ ཧུཏྭཱ སབྦདྷམྨེ ཙཀྑཏི པསྶཏཱིཏི ཏིལོཀེཀཙྩཀྑུ, མུནིནྡཀྐོ. ཏཾ. བྷགཝཱ ཧི པཉྙཱཙཀྑུ མཡཏྟཱ སཏྟེསུ ཙ ཏདུཔྤཱདནཏོ ཏིལོཀསྶ ཙཀྑུབྷཱུཏོ ཉཱཎབྷཱུཏོ དྷམྨབྷཱུཏོ བྲཧྨབྷཱུཏོ ཧོཏི. ཝུཏྟཉྷི མདྷུཔིཎྜིཀསུཏྟེ ‘‘སོ ཧཱཝུསོ བྷགཝཱ ཛཱནཾ ཛཱནཱཏི, པསྶཾ པསྶཏི ཙཀྑུབྷཱུཏོ ཉཱཎབྷཱུཏོ དྷམྨབྷཱུཏོ བྲཧྨབྷཱུཏོ ཝཏྟཱ པཝཏྟཱ ཨཏྠསྶ ནིནྣེཏཱ ཨམཏསྶ དཱཏཱ དྷམྨསྶཱམཱི ཏཐཱགཏོ’’ཏི. ཏསྨཱ ཏིལོཀེཀཙྩཀྑུནྟི ཐོམེཏི.

དུཁམསཧནནྟི པུཐུཛྫནེཧི ཨཏིདུཀྑམིཏཊྛཱནཾ ཁམནཾ. པུཐུཛྫནེཧི དུཀྑེན ཀསིརེན ཁམིཏབྦནྟི དུཁམཾ, ཨིཊྛཱནིཊྛཱདི ཨཱརམྨཎཾ. དུཀྑམནྟི ཝཏྟབྦེ གཛྫབནྡྷཏྟཱ ཚནྡཱནུརཀྑཎཏྠཾ ཀཀཱརལོཔཾ ཀཏྭཱ དུཁམནྟི ཝུཏྟཾ. ཏཾ སཧཏི ཁམཏཱིཏི དུཁམསཧནོ, མུནིནྡཀྐོ. སཧདྷཱཏུ པརིསཧནེ ཡུ. ཏཾ དུཁམསཧནཾ. བྷགཝཱ ཧི པུཐུཛྫནེཧི སུདུཀྑམིཏཾ ཨིཊྛཱ ནིཊྛཱདིཨཱརམྨཎཾ སཱིཏུཎྷཱདིཾ ལཱབྷཱལཱབྷཡསཱཡས ནིནྡཔསཾསསུཁདུཀྑསངྑཱཏཾ ལོཀདྷམྨཉྩ ཨཏིཝིཡ ཁམཏི ཨདྷིཝཱསེཏི, ཏསྨཱ དུཁམསཧནནྟི ཐོམེཏི.

མཧེསིནྟི མཧནྟཾ སཱིལཀྑནྡྷཱདིཾ པརིཡེསམཱནཾ མཧནྟཾ ནིབྦཱནཾ གཝེསམཱནཾ ཝཱ མཧནྟེ སཱིལཀྑནྡྷཱདིཀེ ཨེསཏི གཝེསཏི པརིཡེསཏཱིཏི མཧེསཱི, མུནིནྡཀྐོ. མཧནྟསདྡཱུཔ པད ཨེསདྷཱཏུ གཝེསནེ ཨཱི. ཝུཏྟཉྷི མཧཱནིདྡེསེ ‘‘མཧེསཱིཏི མཧེསཱི. བྷགཝཱ མཧནྟཾ སཱིལཀྑནྡྷཾ ཨེསི གཝེསི པརིཡེསཱིཏི མཧེསཱི. མཧནྟཾ སམཱདྷིཀྑནྡྷཾ མཧནྟཾ པཉྙཱཀྑནྡྷཾ མཧནྟཾ ཝིམུཏྟིཀྑནྡྷཾ མཧནྟཾ ཝིམུཏྟིཉཱཎདསྶནཀྑནྡྷཾ ཨེསཱི གཝེསཱི པརིཡེསཱིཏི མཧེསཱི’’ཏི. མཧནྟེ སཏྟཏིཾསབོདྷིཔཀྑིཡ དྷམྨེ ཨེསཏི གཝེསཏཱིཏི ཝཱ མཧེསཱི, མཧནྟཾ ནིབྦཱནཾ ཨེསཏི གཝེསཏཱིཏི ཝཱ མཧེསཱི. ཝུཏྟཉྷི མཧཱནིདྡེསེ ‘‘མཧནྟེ སཏིཔཊྛཱནེ མཧནྟེ སམྨཔྤདྷཱནེ མཧནྟེ ཨིདྡྷིཔཱདེ མཧནྟཱནི ཨིནྡྲིཡཱནི ¶ མཧནྟཱནི བལཱནི མཧནྟེ བོཛ྄ཛྷངྒེ མཧནྟཾ ཨརིཡཾ ཨཊྛངྒིཀཾ མགྒཾ མཧནྟཾ པརམཏྠཾ ཨམཏཾ ནིབྦཱནཾ ཨེསཱི གཝེསཱི པརིཡེསཱིཏི མཧེསཱི’’ཏི. ཨཐ ཝཱ མཧེསཀྑེཧི སཏྟེཧི ཨེསིཡཏི གཝེསིཡཏི པརིཡེསིཡཏི ཨམྷཱཀཾ ཀཧཾ བུདྡྷོཏི མཧེསཱི. ཝུཏྟཉྷི མཧཱནིདྡེསེ ‘‘མཧེསཀྑེཧི ཝཱ སཏྟེཧི ཨེསིཏོ གཝེསིཏོ ཀཧཾ བུདྡྷོ’’ཏྱཱདི. ཏཾ མཧེསིཾ. ཏནྟི མུནིནྡཀྐཾ. ཨཧཾ སིརསཱ ནམཱམཱིཏི སམྦནྡྷོ.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔཡོཛནཱ. དཡུདཡརུཎོ མཧཱཀརུཎཱསངྑཱཏཨུདཡཔབྦཏུགྒཏསཱུརིཡཱརུཎོ, ཨུདཡཔབྦ ཏཏོ ཨུགྒཏསཱུརིཡཱརུཎོ ཝིཡ མཧཱཀརུཎཱ ཝཱ, ཉཱཎ ཝིཏྠིཎྞབིམྦོ སབྦཉྙུཏཉཱཎསངྑཱཏོ ཝིཏྠཱརཔརིམཎྜལོ, ཝིཏྠཱརཙཀྐཝཱལ༹མཎྜལཾ ཝིཡ ཝིཔུལཱརམྨཎསབྦཉྙུཏཉཱཎཝཱ, ཨེཀོ ཨསཧཱཡོ ཨེཀབུདྡྷབྷཱུཏོ, ཡོ ཡཱདིསོ མུནིནྡཀྐོ བུདྡྷཱདིཙྩོ སུདྡྷེ རཱགཱདིམལེཧི ཝིསུདྡྷེ ཏིབྷཝ ཀུཧརེ ཏིབྷཝསངྑཱཏཀམལསརེ, ཀམལཀཐིཏཾ ཨུཔྤལནྟི ཀཐེཏབྦཾ, ཝིནེཡྻཔྤཱཎོགྷཾ ཝིནེཏབྦསཏྟསམཱུཧཾ, དྷམྨརཾ སཱིཝརེཧི ཨུཏྟམདྷམྨསངྑཱཏརཾསཱིཧི, སུབོདྷེསི ཙཏུསཙྩདྷམྨཾ པཊིཝེདྷཡམཱནེན སུཊྛུ པབོདྷེསི ཝིཀཱསེསི, བྱཱཔིཏཀྐིཏྟིནཾ ཏིལོཀེ པཏྠཊཔརིཀིཏྟནཾ, སཱིལཱདིགུཎེཧི པཏྠཊཐུཏིགྷོསིཀཾ ཝཱ, ཏིལོཀེཀཙྩཀྑུཾ ཀཱམརཱུཔཨརཱུཔ སངྑཱཏཱནཾ ཏིལོཀཱནཾ ཨེཀཾ པཉྙཱཙཀྑུབྷཱུཏཾ, དུཁམསཧནཾ པུཐུཛྫནེཧི ཨཏིདུཀྑམིཏཊྛཱནཾ ཁམནཾ, མཧེསིཾ མཧནྟཾ སཱིལཀྑནྡྷཱདིཾ པརིཡེསམཱནཾ མཧནྟཾ ནིབྦཱནཾ གཝེསམཱནཾ ཝཱ, ཏཾ མུནིནྡཀྐཾ ཨཧཾ སིརསཱ ནམཱམི ཝནྡཱམཱིཏི.

ཝཱིསཏིམཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢༡.

ཡོ ¶ ཛིནོ ཨནེཀཛཱཏིཡཾ སཔུཏྟདཱརམངྒཛཱིཝིཏམྤི;

བོདྷིཔེམཏོ ཨལགྒམཱནསོ ཨདཱསིཡེཝ ཨཏྠི ཀསྶ;

དཱནཔཱརམིཾ ཏཏོ པརཾ ཨཔཱུརི སཱིལཔཱརམཱདིཀམྤི;

ཏཱསམིདྡྷིཡོཔཡཱཏམགྒཏཾ ཏམེཀདཱིཔཀཾ ནམཱམི.

༢༡. ཨེཝཾ ཝཱིསཏིམཱཡ གཱཐཱཡ མུནིནྡཀྐཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨིདཱནི པུབྦེ ཨནེཀཛཱཏིཡཾ བོདྷིསཏྟཀཱལེ ཛཱིཝིཏཔརིཙྩཱགཱདཱིཧི ཙ དཱནཱདིདསཔཱརམིཡོ པཱུརེནྟེཧི གུཎེཧི ཙ ཐོམེཏྭཱ ཛིནཾ ཝནྡིཏུཀཱམོ ཡོ ཛིནོ ཏྱཱདིམཱཧ. ཨཡཾ པན རཛ རཛ རཛ གཎེཧི ཙ གརུལཧཱུཧི ཙ རཙིཏཏྟཱ ཝཱིསཏཀྑརེཧི ལཀྑིཏཱ ཝུཏྟགཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ. ཝུཏྟཉྷི ཝུཏྟོདཡེ ‘‘ཝུཏྟ མཱིདིསནྟུ ནཱམཏོ རཛཱ རཛཱ རཛཱ གརུལླཧཱུ ཙཱ’’ཏི.

ཨཡཾ པནེཏྠ ཡོཛནཱ. ཡསྶཾ པཊིཔཱདཾ རཛཱ རཛགཎཱ ཙ རཛཱ རཛགཎཱ ཙ རཛཱ རཛགཎཱ ཙ གརུལླཧཱུ ཙ ཙེ སིཡྻུཾ, ཨཱིདིསནྟུ ཨཱིདིསཾ པན གཱཐཱ ནཱམཏོ ནཱམེན ཝུཏྟཾ ཝུཏྟ གཱཐཱ ནཱམཱཏི.

ཏཏྠ པན ཡོ ཛིནོཏི ཡོ བུདྡྷོ. སོ ཧི དེཝཔུཏྟཀིལེསཱབྷིསངྑཱརཁནྡྷམཙྩུཝསེན པཉྩམཱརེ ཨཛིནི ཛིནཱཏི ཛིནིསྶཏཱིཏི ཛིནོཏི ཝུཙྩཏི. ནནུ ཙ བུདྡྷསཱཝཀཱཔི པཉྩམཱརེ ཛིནཏྟཱ ཛིནཱ ནཱམཱཏི ཙེ. ན བྷགཝཏོ པརཱུཔ ནིསྶཡཝིརཧནིརཏིསཡཝསེན པཉྩམཱརཛིནཏྟཱ བྷགཝཱཡེཝ ཛིནོ ནཱམཱཏི. ཝུཏྟཉྷི དྷཱཏུཀཐཱམཱུལཊཱིཀཱཡཾ –

‘‘ཏཏྠ བལཝིདྷམན ཝིསཡཱཏིཀྐམཝསེན དེཝཔུཏྟམཱརསྶ, ཨཔཝཏྟིཀརཎཝསེན ཀིལེསཱབྷིསངྑཱརམཱརཱནཾ, སམུདཡཔྤཧཱནཔརིཉྙཱཝསེན ཁནྡྷམཱརསྶ, མཙྩུམཱརསྶ, ཙ བོདྷིམཱུལེ ཨེཝ བྷཉྫིཏཏྟཱ པརཱུཔནིསྶཡརཧིཏཾ ནིརཏིསཡཾ ཏཾ བྷཉྫནཾ ཨུཔཱདཱཡ བྷགཝཱཨེཝ མཱརབྷཉྫནོཏི ཐོམིཏོ’’ཏི.

ཨནེཀཛཱཏིཡནྟི ¶ ཨནེཀསཾསཱརབྷཝེ. ཨེཏྠ ཧི ཨཡཾ ཛཱཏིསདྡོ ཨནེཀཏྠོ. ཏཐཱ ཧེས ཨེཀམྤི ཛཱཏིཾ དྭེཔི ཛཱཏིཡོཏི ཨེཏྠ བྷཝེ ཨཱགཏོ. ཨཏྠི ཝིསཱཁེ ནིགཎྛཱ ནཱམ སམཎཛཱཏཱིཏི ཨེཏྠ ནིཀཱཡེ. ཏིརི ནཱམ ཏིཎཛཱཏི ནཱབྷིཡཱ ཨུགྒནྟྭཱ ནབྷཾ ཨཱཧཙྩ ཋིཏཱ ཨཧོསཱིཏི ཨེཏྠ པཉྙཏྟིཡཾ. ཛཱཏི དྭཱིཧི ཁནྡྷེཧི སངྒཧིཏཱཏི ཨེཏྠ སངྑཏལཀྑཎེ. ཡཾ མཱཏུཀུཙྪིཡཾ པཋམཾ ཙིཏྟཾ ཨུཔྤནྣཾ པཋམཾ ཝིཉྙཱཎཾ པཱཏུབྷཱུཏཾ. ཏདུཔཱདཱཡ སཱཝསྶ ཛཱཏཱིཏི ཨེཏྠ པཊིསནྡྷིཡཾ. སམྤཏིཛཱཏོ ཨཱནནྡ བོདྷིསཏྟོཏི ཨེཏྠ པསཱུཏིཡཾ. ཨནུཔཀུཊྛོ ཛཱཏིཝཱདེནཱཏི ཨེཏྠ ཀུལེ. ཡཏོཧཾ བྷགིནི ཨརིཡཱཡ ཛཱཏིཡཱ ཛཱཏོཏི ཨེཏྠ ཨརིཡསཱིལེ. ཨིདྷ པནཱཡཾ བྷཝེ ཝཏྟཏི. ཏསྨཱ ཨནེཀསཾསཱརབྷཝེཏི ཨཏྠོ ཝིཉྙཱཏབྦོ. སོ ཧི ཛཱཡཏི ཡོནི གཏིཨཱདི ཝིབྷཱགོཏི ཛཱཏཱིཏི ཝུཙྩཏི. ཨཐ ཝཱ ཛཱཡནྟི ནིབྦཏྟནྟི ཨེཏྠ ཁནྡྷཱདཡོཏི ཛཱཏི, བྷཝོ. ཛནིདྷཱཏུ ནིབྦཏྟནེཏི. ན ཨེཀཱ ཨནེཀཱ, ཨནེཀཱ ཙ སཱ ཛཱཏི ཙཱཏི ཨནེཀ ཛཱཏི. ཏསྶཾ ཨནེཀཛཱཏིཡཾ.

སཔུཏྟདཱརནྟི པུཏྟེན ཙ བྷརིཡཱཡ ཙ སཧིཏཾ. ཨཏྟནོ ཀུལཾ པུནཱཏི པཝཏི སོདྷེཏཱིཏི ཝཱ པུཏྟོ. པུདྷཱཏུ པཝནེ ཏ. མཱཏཱཔིཏཱུནཾ མནཾ པཱུརེཏཱིཏི ཝཱ པུཏྟོ. པཱུརདྷཱཏུ པཱུརཎེ ཏ. པུཏྟོ ཙ དྷཱིཏཱ ཙ པུཏྟོ. ཝིརཱུཔེཀ སེསོཡཾ. སཱམིཀེན དྷརིཡཏེཏི དཱརོ. དྷརདྷཱཏུ དྷཱརཎེ ཎོ. དྷསྶ དོ. ཨཐ ཝཱ པུརིསེན བྷོགཾ དཱིཡཏཱིཏི དཱརོ. དཱདྷཱཏུ དཱནེ རཔཙྩཡོ. དཱཀུཙྪིཏཱ ཀཱརེན པུརིསེན རམིཡཏི ཨེཏྠཱཏི ཝཱ དཱརོ, བྷརིཡཱ. དཱཔུབྦརམུདྷཱཏུ རམནེ ཀྭི. དཱསདྡོ ཀུཙྪིཏཏྠོ. ཨབྷིདྷཱནཊཱིཀཱཡཾ པན ‘‘དཱརཡནྟེ ཡེནཱཏི དཱརོ, དར ཝིདཱརཎེ. ཨཀཏྟརི ཙ ཀཱརཀེ སཉྙཱཡཾ ཎོ’’ཏི ཝུཏྟཾ. པུཏྟོ ཙ དཱརོ ཙ པུཏྟདཱརོ. སམཱཧཱརདྭནྡེཔི ཧི ¶ པུལླིངྒཾ ཨིཙྪནྟི ཨཱཙརིཡཱ. ཏེན སཧ ཝཏྟཏི ཡསྶཱཏི སཔུཏྟདཱརོ, པུཏྟདཱརཔརིཙྩཱགོ. ཏཾ སཔུཏྟདཱརཾ. ཨངྒཛཱིཝིཏམྤཱིཏི ཧཏྠཔཱདཀཎྞནཱསཙཀྑཱདིསརཱིརཱཝཡཝཉྩ ཛཱིཝིཏིནྡྲིཡ པཊིབདྡྷསཀལསརཱིརཉྩ ཨངྒཏི གཙྪཏི ཀཱཡེཏི ཨངྒོ, ཙཀྑཱདིསརཱིརཱཝཡཝོ. ཨགིདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཨ. ཛཱིཝནྟི སཏྟཱ ཨེཏེནཱཏི ཛཱིཝིཏཾ, ཛཱིཝིཏིནྡྲིཡཾ. ཛཱིཝདྷཱཏུ པཱཎདྷཱརཎེ ཏ. ཨངྒོ ཙ ཛཱིཝིཏཉྩ ཨངྒཛཱིཝིཏཾ. ཨེཏྠ ཙ པིསདྡོ སམྤིཎྜནཏྠོ. ཏེན དྷནརཊྛཔརིཙྩཱགཾ སམྤིཎྜེཏི. ཝུཏྟཉྷི སཱིལཀྑནྡྷཊྛ ཀཐཱཡཾ –

‘‘ཨངྒཔརིཙྩཱགཾ ཛཱིཝིཏདྷནརཛྫཔུཏྟདཱརཔརིཙྩཱགནྟི ཨིམེ པཉྩ མཧཱཔརིཙྩཱགེ པརིཙྩཛིཏྭཱ’’ཏི. ཨཐ ཝཱ སམྦྷཱཝནཏྠོ. ཏེན བྷགཝཱ སབྦཉྙུཏཉཱཎཧེཏུཔི པུཏྟདཱརཨངྒཛཱིཝིཏམྤི ཨལགྒམཱནསོ པརིཙྩཛེཏི, པགེཝ དྷནཱདིབཱཧིརཝཏྠུ པརིཙྩཱགེཔཱིཏི སམྦྷཱཝེཏི.

བོདྷིཔེམཏོཏི ཨརཧཏྟམགྒསབྦཉྙུཏཉཱཎསངྑཱཏཱཡ བོདྷིཡཱ པིཡམཱནཏྟཱ, ཧེཏྭཏྠེ ཧི ཏོཔཙྩཡོ. ཙཏྟཱརི སཙྩཱནི བུཛ྄ཛྷཏཱིཏི བོདྷི, ཨརཧཏྟམགྒཉཱཎཾ. སབྦ ཉེཡྻདྷམྨེ བུཛ྄ཛྷཏཱིཏི བོདྷི, སབྦཉྙུཏཉཱཎཾ. བུདྷདྷཱཏུ ཉཱཎེ ཎ. ཨིཏྠིལིངྒཛོཏཀོ ཨཱིཔཙྩཡོ ཙ. ཝུཏྟཉྷི ཨབྷིདྷཱནཔྤདཱིཔིཀཱཡཾ – ‘‘བོདྷི སབྦཉྙུཏཉཱཎེ, ཨརིཡམགྒེ ཙ ནཱརིཡ’’ནྟི. བོདྷི ཙ བོདྷི ཙ བོདྷི སརཱུཔེཀསེ སཝསེན. པིཡནཾ པེམོ, པིཡཱཡིཏབྦོཏི ཝཱ པེམོ. པཱིདྷཱཏུ ཏཔྤནཀནྟཱིསུ མནིཔཙྩཡོ. བོདྷིཡཱ པེམོ བོདྷིཔེམོ, ཏཏོ བོདྷིཔེམཏོ. བྷགཝཏཱ ཧི པུཏྟདཱརཨངྒཛཱིཝིཏེཧིཔི སཏགུཎེན སཧསྶགུཎེན སཏ སཧསྶགུཎེནཔི བོདྷིཉཱཎམེཝ པིཡནྟི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཝུཏྟཉྷི ཝེསྶནྟརཛཱཏཀེ –

‘‘ན མེ དེསྶཱ ཨུབྷོ པུཏྟཱ, མདྡཱི དེཝཱི ན དེསྶིཡཱ;

སབྦཉྙུཏཾ པིཡཾ མཡ྄ཧཾ, ཏསྨཱ པིཡེ ཨདཱསཧ’’ནྟི.

ཨལགྒམཱནསོཏི ¶ པུཏྟདཱརཨངྒཛཱིཝིཏཱདཱིསུ ཨནལླཱིཡན ཙིཏྟོ ཧུཏྭཱ ལགནཾ སངྒནཾ ལགྒོ, ལགཏི སངྒཏི ཨལླཡཏི ཝཱཏི ལགྒོ. ལགདྷཱཏུ སངྒེ ཨལླཱིཡནེ ཝཱ གཔཙྩཡོ. ན ལགྒོ ཨལགྒོ, ནཏྠི ལགྒོ ཨེཏྠ པུཏྟདཱར ཨངྒཛཱིཝིཏཱདཱིསཱུཏི ཝཱ ཨལགྒོ. མནཏི ཛཱནཱཏི ཨཱརམྨཎནྟི མནོ. སོཡེཝ མཱནསོ. ཨལགྒོ མཱནསོ ཡསྶ སོཏི ཨལགྒམཱནསོ, ཛིནོ. ཨཏྠིཀསྶཱཏི པུཏྟ དཱརཱདིཾ ཀཱམིཀསྶ, ཡཱཙཀསྶ པཊིགྒཱཧཀསྶ ཝཱཏི ཨཏྠོ. ཨཏྠོ ཀཱམོ ཨསྶ ཨཏྠཱིཏི ཨཏྠིཀོ, ཎིཀོ. ཏསྶ ཨཏྠིཀསྶ. ཨདཱསིཡེཝཱཏི པཱུཛཱནུགྒཧཀཱམཏཱཡ ཉཱཎསམྤཡུཏྟཔརིཙྩཱགཙེཏནཱཡ ཨདཱསིཨེཝཱཏི ཨཏྠོ. བོདྷིསཏྟོ ཧི པཱརམཱིཔཱུརཎ ཀཱལེ སརཱགསདོསསམོཧསྶེཝ སཏོ ཨཱགཏཱ གཏཱནཾ ཡཱཙཀཱནཾ ཨལངྐཏཔཊིཡཏྟཾ སཱིསཾ ཀནྟིཏྭཱ གལལོཧིཏཾ ནཱིཧརིཏྭཱ སུཨཉྫིཏཱནི ཨཀྑཱིནི ཨུཔྤཱཊེཏྭཱ ཀུལཝཾསཔྤདཱིཔཾ པུཏྟཾ མནཱཔཙཱརིནིཾ བྷརིཡཉྩ ཁེལ༹པིཎྜམིཝ ཨནཔེཀྑོ པརིཙྩཛིཏྭཱ དཱིཡམཱནོཝ སམྨཱསམྦོདྷིཉཱཎཾ ལདྡྷུཾ སཀྐཱ, ན པུཏྟདཱརཨངྒཛཱིཝིཏམྤི ཨཔརིཙྩཛིཏྭཱ. པཉྩ ཧི མཧཱཔརིཙྩཱགེ ཨཔརིཙྩཛིཏྭཱ བུདྡྷབྷཱུཏཔུབྦཱ ནཱམ ནཏྠི. པཙྩེཀབུདྡྷཱརིཡསཱཝཀཱ པན པུཏྟདཱརཨངྒཛཱིཝིཏཾ ཨཔརིཙྩཛནྟཱཔི པཙྩེཀབུདྡྷཱརིཡསཱཝཀབོདྷིཉཱཎཾ ལདྡྷུཾ སམཏྠཱཝ. ཏསྨཱཡེཝ བྷགཝནྟཾཡེཝ སཔུཏྟདཱརམངྒཛཱིཝིཏམྤི བོདྷིཔེམཏོ ཨལགྒམཱནསོ ཨདཱསིཡེཝ ཨཏྠི ཀསྶཱཏི ཐོམེཏི. ཝུཏྟཉྷེཏཾ ཝེསྶནྟརཛཱཏཀཊྛ ཀཐཱཡཾ ‘‘སབྦབོདྷིསཏྟཱ དྷནཔརིཙྩཱགཾ, པུཏྟཔརིཙྩཱགཾ, བྷརིཡཔརིཙྩཱགཾ, ཨངྒཔརིཙྩཱགཾ, ཛཱིཝིཏཔརིཙྩཱགནྟི ཨིམེ པཉྩ མཧཱཔརིཙྩཱགེ ཨཔརིཙྩཛིཏྭཱ བུདྡྷབྷཱུཏཔུབྦཱ ནཱམ ནཏྠཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ པཉྩཧི མཧཱཔརིཙྩཱགགུཎེཧི བྷགཝཏོ ཐོམནཾ ཀཏྭཱ ཨིདཱནི དཱནཱདིཔཱརམཱིཔཱུརཎགུཎེན ཐོམནཾ ཀཏྟུ ཀཱམོ དཱནཔཱརམིནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ དཱནནྟི ཏིཝིདྷཾ ཧོཏི ¶ ཙཱགཙེཏནཱ ཙ, ཝིརཏི ཙ, དེཡྻདྷམྨོ ཙཱཏི. སདྡྷཱ ཧིརིཡཾ ཀུསལཉྩ དཱནནྟི ཨཱགཏཊྛཱནེ ཧི ཙཱགཙེཏནཱ དཱནཾ ནཱམ. ཨབྷཡཾ དེཏཱིཏི ཨཱགཏཊྛཱནེ ཝིརཏཱི དཱནཾ ནཱམ. དཱནཾ དེཏི ཨནྣཾ པཱནནྟི ཨཱགཏཊྛཱནེ དེཡྻདྷམྨོ དཱནཾ ནཱམ. ཏཏྠ ཙཱགཙེཏནཱ དེཏི ཝཱ དེཡྻདྷམྨཾ དེནྟི ཝཱ ཨེཏཱཡ དེཡྻདྷམྨནྟི དཱནཾ. ཝིརཏི ཨཝཁཎྜནཊྛེན ལཝནཊྛེན ཝཱ དཱནཾ. སཱ ཧི ཨུཔྤཛྫམཱནཱ བྷཡབྷེརཝསངྑཱཏཾ དུསྶིལྱཾ ཙེཏནཾ དཱཏི ལུནཱཏི ཙཱཏི དཱནཾ, དེཡྻདྷམྨོ དིཡྻཏཱིཏི དཱནཾ. ཨིདྷ པན ཏིཝིདྷཾ དཱནཾ ཨདྷིཔྤེཏཾ. པཱརམཱིསདྡསྶ ཝཙནཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ. ཨཐ ཝཱ པཱརཾ ནིབྦཱནཾ ཨེཏི གཙྪཏི ཨེཏཱཡཱཏི པཱརམི. པཱརསདྡཱུཔཔད ཨིདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཀྭི. པཱརཾ ཨིཏཱིཏི པདཙྪེདོ ཀཱཏབྦོ. དཱནམེཝ པཱརམཱི དཱནཔཱརམཱི, ཏཾ དཱནཔཱརམིཾ. ཏཏོཏི དཱནཔཱརམིཏོ. པརནྟི ཨཉྙཾ. སཱིལཔཱརམཱདིཀམྤཱིཏི སཱིལཏཱིཏི སཱིལཾ. སཱིལ དྷཱཏུ སམཱདྷིམྷི ཨ. ཀཱཡཝཙཱིཀམྨཱནི སམཱདཧཏི སམཱདྷཔེཏཱིཏི ཨཏྠོ. སཱིལཏི སམཱདྷིཡཏི ཀཱཡཀམྨཱདཱིནཾ སུསིལྱཝསེན ན ཝིཔྤཀིརཏཱིཏི ཝཱ སཱིལཾ, སཱིལནྟི སམཱདཧནྟི ཙིཏྟཾ ཨེཏེནཱཏི ཝཱ སཱིལཾ. ཨཐ ཝཱ སཱིལཡཏི ཨུཔདྷཱརེཏཱིཏི སཱིལཾ, སཱིལདྷཱཏུ ཨུཔདྷཱརཎེ ཨ. ཀུསལ དྷམྨཱནཾ པཏིཊྛཱནབྷཱཝེན ཨཱབྷུསོ དྷཱརེཏཱིཏི ཨཏྠོ. སཱིལེནྟི ཝཱ ཨེཏེན ཀུསལེ དྷམྨེ ཨུཔདྷཱརེནྟི སཱདྷཝོཏི སཱིལཾ, སཱིལིཡཏི ཨུཔདྷཱརིཡཏི སཔྤུརིསེཧི ཧདཡམཾསནྟརཾ ཨུཔནེཏྭཱཏི ཝཱ སཱིལཾ, སཱིལེཏི ཨུཔདྷཱརེཏི ཏཾ སམངྒཱི པུགྒལཾ ཨཔཱཡེསུ ཨུཔྤཏྟིནཱིཝཱརཎཝསེན སུགྒཏི ནིབྦཱནནྟི ཝཱ སཱིལཾ, སཱིལམེཝ པཱརམཱི སཱིལཔཱརམཱི, སཱ ཨཱདི ཡཱསནྟེཏི སཱིལཔཱརམཱདིཀཱ. ཨེཏྠ ཙ ཨཱདིསདྡེན ནེཀྑམྨཔཉྙཱ ཝཱིརིཡཁནྟིསཙྩཨདྷིཊྛཱནམེཏྟཱཨུཔེཀྑཱཔཱརམིཾ སངྒཎྷཱཏི. ཝུཏྟཉྷེཏཾ བུདྡྷཝཾསཔཱལི༹ཡཾ –

‘‘དཱནཾ སཱིལཉྩ ནེཀྑམྨཾ, པཉྙཱ ཝཱིརིཡེན པཉྩམཾ;

ཁནྟིསཙྩམདྷིཊྛཱནཾ, མེཏྟུཔེཀྑཱ ཨིམཱ དསཱ’’ཏི.

པིསདྡོ ¶ ཙེཏྠ སམྤིཎྜནཏྠོ. ཏེན པཉྩ མཧཱཔརིཙྩཱགེ སམྤིཎྜེཏི.

ཨཔཱུརཱིཏི སམྨཱསམྦོདྷཏྠཱཡ པཱུརཎཾ ཨཀཱསཱིཏི ཨཏྠོ. བྷགཝཏོ ཧི དཱིཔངྐརཔཱདམཱུལེ ཨཊྛ དྷམྨེ སམོདྷཱནེཏྭཱ བུདྡྷཏྠཱཡ ཨབྷིནཱིཧཱརཏོ པཊྛཱཡ ཨནེཀཛཱཏཱིསུ སམྨཱསམྦོདྷིཾ པཊིཝིཛ྄ཛྷིཏུཾ ཝཱཡམནྟོ ཨདིནྣདཱནཾ ནཱམ ནཏྠི, ཨརཀྑིཏསཱིལཾ ནཱམ ནཏྠི. ཨཔཱུརིཏཱ པཱརམཱི ནཱམ ནཏྠི. ཨཏིབཧུམྤི པཱུརཎཾ ཨཀཱསིཡེཝ. བྷགཝཱ ཧི བོདྷིསཏྟ བྷཱུཏོ ཙཏཱུསུ མཧཱསམུདྡེསུ ཨུདཀཾ པརཱཛེཏྭཱ ཨདྷིཀཾ ལོཧིཏདཱནམཀཱསི. སཀལཔཐཝིཡཱ པཾསུཾ པརཱཛེཏྭཱ ཨདྷིཀཾ མཾསམདཱསི. སིནེརུཔབྦཏརཱཛཾ པརཱཛེཏྭཱ ཨདྷིཀཾ སཱིསདཱནམདཱསི. ཨཱཀཱསེ ཏཱརཀསམཱུཧཾ པརཱཛེཏྭཱ ཨདྷིཀཾ ནཡནམདཱསི.

ཏེན ཝུཏྟཾ ཛིནཱལངྐཱརེ –

‘‘སོ སཱགརེ ཛལདྷིཀཾ རུདྷིརཾ ཨདཱསི,

བྷཱུམིཾ པརཱཛིཡ སམཾསམདཱསི དཱནཾ;

མེརུཔྤམཱཎམདྷིཀཉྩ སམོལི༹སཱིསཾ,

ཁེ ཏཱརཀཱདྷིཀཏརཾ ནཡནཾ ཨདཱསཱི’’ཏི.

ཝསནྟཏིལཀགཱཐཱ.

ཏཏྠ ཙ སོཏི སོ ཨེཝཾཝིདྷོ བོདྷིསཏྟོ. སཱགརེཏི ཙཏཱུསུ མཧཱསམུདྡེསུ. ཛལདྷིཀནྟི ཨུདཀཏོ ཨདྷིཀཾ ཀཏྭཱ. རུདྷིརཾ ཨདཱསཱིཏི ལོཧིཏདཱནམདཱསི. བྷཱུམིཾ པརཱཛིཡཱཏི པཾསུཔཐཝིཡཱ པཾསུཾ པརཱཛེཏྭཱ ཨཏྟནོ སརཱིརམཾསཾ ཨདྷིཀཾ ཨདཱསི. མེརུཔྤམཱཎམདྷིཀནྟི ཡོཛན ཨཊྛསཊྛིསཏསཧསྶུབྦེདྷསྶ གིརིརཱཛསྶ པམཱཎཏོཔི ཨདྷིཀཾ ཀཏྭཱ. སམོལི༹སཱིསནྟི མོལི༹ཡཱ སཧ ཨབྷིསིཏྟསཱིསཾ ཨདཱསི. ཁེཏི ཙཀྐཝཱལ༹པབྦཏཔརིཡནྟེ ཨཱཀཱསེ. ཏཱརཀཱདྷིཀཏརནྟི ནཀྑཏྟཱདིཏཱརཀརཱུཔཏོཔི ཨདྷིཀཾ ཀཏྭཱ ¶ . ནཡནཾ ཨདཱསཱིཏི ནེཏྟདཱནཾ ཨདཱསཱིཏི ཨེཝམེཏྠ ཨཏྠོ དཊྛབྦོ.

ཏཱསམིདྡྷིཡོཔཡཱཏམགྒཏནྟི ཏཱསཾ ཨིདྡྷིཡཱ ཨུཔཡཱཏཾ ཨགྒཏནྟི པདཙྪེདོ. ཏཱསནྟི ཏཱསཾ པཱརམཱིནཾ. ཨིདྡྷིཡཱཏི སམིདྡྷིཡཱ, ཧེཏྭཏྠེ ཙེཏཾ ཀརཎཝཙནཾ. ཨུཔཡཱཏནྟི ཨུཔགཏཾ. ཨགྒཏནྟི སབྦསཏྟཱནཾ ཨུཏྟམབྷཱཝཾ, སེཊྛབྷཱུཏཾ བུདྡྷཏྟནྟི ཨཏྠོ. ཏཾ པན པདཾ ཨུཔཡཱཏནྟིཔདེ ཀམྨཾ. ཨགྒསདྡོ ཙེཏྠ ཨུཏྟམཝཱཙཀོ ཨནིཔྥནྣཔཱཊིཔདིཀོ. ཨཐ ཝཱ ཨགྒཏི ཨུཏྟམབྷཱཝཾ སེཊྛབྷཱུཏཾ ཝཱ བུདྡྷབྷཱཝཾ པཱཔུཎཱཏཱིཏི ཨགྒོ, ཛིནོ. ཨགྒདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཨ. ཨགྒསྶ བྷཱཝོ ཨགྒཏཾ. བྷགཝཱ ཧི ཨནནྟལོཀདྷཱཏཱུསུ སབྦ སཏྟཱནཾ ཨགྒོ ཨུཏྟམཏརོ སེཊྛཏརོཏི ཨཏྠོ. ཝུཏྟཉྷེཏཾ དསནིཔཱཏ ཨངྒུཏྟརཔཱལི༹ཡཾ –

‘‘ཡཱཝཏཱ བྷིཀྑཝེ སཏྟཱ ཨཔདཱ ཝཱ དྭིཔདཱ ཝཱ ཙཏུཔྤདཱ ཝཱ བཧུཔྤདཱ ཝཱ རཱུཔིནོ ཝཱ ཨརཱུཔིནོ ཝཱ སཉྙིནོ ཝཱ ཨསཉྙིནོ ཝཱ ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙིནོ ཝཱ, ཏཐཱགཏོ ཏེསཾ ཨགྒམཀྑཱཡཏི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ’’ཏི.

ཏམེཀདཱིཔཀནྟི ཏཾ ཨེཀདཱིཔཀནྟི པདཙྪེདོ. ཏནྟི ཛིནཾ. ཨེཀདཱིཔཀནྟི སབྦསཏྟཱནཾ ཨེཀཔཊིསརཎབྷཱུཏཾ པཏིཊྛབྷཱུཏཾ ཝཱ. དཱིཔཀསདྡོ ཧི པཊིསརཎཔཏིཊྛཝཱཙཀོ ནིཔྥནྣཔཱཊིཔདིཀོ. ཝུཏྟཉྷི སཾཡུཏྟཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘པཏིཊྛཱཔནཊྛེན དཱིཔ’’ནྟི. དཱིཔནྟི པཏིཊྛཧནྟི པཊིསརཎབྷཱཝེན སཏྟཱ ཨེཏྠཱཏི ཝཱ དཱིཔཀོ, ཛིནོ. དཱིཔདྷཱཏུ པཏིཊྛཱཡཾ ཨཀོ. ཨེཀསདྡོ སངྑྱཱཝཱཙཀོ. ཨེཀོ ཨེཀབྷཱུཏོ དཱིཔཀོཏི ཨེཀདཱིཔཀོ, ཛིནོ. ཨཐ ཝཱ ཨེཀདཱིཔཀནྟི མནུསྶཱནཾ པཊིསརཎབྷཱུཏཾ པཏིཊྛཱནབྷཱུཏཾ སམུདྡདཱིཔཀམིཝ སབྦསཏྟཱནཾ པཊིསརཎབྷཱུཏཾ པཏིཊྛཱནབྷཱུཏཾ ཨེཀབུདྡྷབྷཱུཏཾ.

ཨཡཾ པནེཏྠ ཝཙནཏྠོ. ཛལམཛ྄ཛྷེ དིཔྤཏཱིཏི དཱིཔོ. དྭིདྷཱ ཨཱཔོསནྡཏི ཨེཏྠཱཏི ཝཱ དཱིཔོ. སོཡེཝ དཱིཔཀོ. སོཝིཡ ¶ ཨེཀོ བུདྡྷོ ཧུཏྭཱ ཨེཏི གཙྪཏི པཝཏྟཏཱིཏི ཨེཀདཱིཔཀོ, ཛིནོ. ཡཐཱ ཧི མཧཱསམུདྡེ བྷིནྣནཱཝཱནཾ མནུསྶཱནཾ སམུདྡདཱིཔོ པཊིསརཎོ པཏིཊྛོ ཧོཏི, ཨེཝཾ ཛིནོ སཾསཱརསཱགརེ ཨལབྦྷནེཡྻཔཏིཊྛེ ཨོསཱིདནྟཱནཾ སབྦསཏྟཱནཾ ཨེཀབུདྡྷབྷཱུཏོ པཊིསརཎོ པཏིཊྛོ ཧོཏཱིཏི ཨེཀདཱིཔཀནྟི ཐོམེཏི. ཏཾ ཛིནཾ ཨཧཾ ནམཱམཱིཏི སམྦནྡྷོཏི.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔཡོཛནཱ. ཡོ ཛིནོ ཨནེཀ ཛཱཏིཡཾ ཨནེཀསཾསཱརབྷཝེ, སཔུཏྟདཱརཾ པུཏྟེན ཙ བྷརིཡཱཡ ཙ སཧིཏཾ, ཨངྒཛཱིཝིཏམྤི ཨངྒཔཙྩངྒཛཱིཝིཏིནྡྲིཡམྤི. ཨཐ ཝཱ ཧཏྠཔཱདཀཎྞནཱསཙཀྑཱདིསརཱིརཱཝཡཝཉྩ ཛཱིཝིཏིནྡྲིཡ པཊིབདྡྷསཀལསརཱིརཉྩ, བོདྷིཔེམཏོ ཨརཧཏྟམགྒ སབྦཉྙུཏཉཱཎསངྑཱཏཱཡ བོདྷིཡཱ པིཡམཱནཏྟཱ, ཨལགྒ མཱནསོཏི པུཏྟདཱརཨངྒཛཱིཝིཏཱདཱིསུ ཨནལླཱིཡནཙིཏྟོ ཧུཏྭཱ, ཨཏྠིཀསྶ པུཏྟདཱརཱདིཾ ཀཱམིཀསྶ ཡཱཙཀསྶ ཨདཱསིཡེཝ པརིཙྩཱགཙེཏནཱཡ ཨདཱསིཨེཝ. དཱནཔཱརམིམྤི ཏཏོ དཱནཔཱརམིཏོ པརཾ ཨཉྙཾ སཱིལཔཱརམཱདིཀམྤི སཱིལཔཱརམཱིཨཱདིཀམྤི, ཨཔཱུརི སམྨཱསམྦོདྷཏྠཱཡ པཱུརཎཾ ཨཀཱསི, ཏཱསཾ པཱརམཱིནཾ ཨིདྡྷིཡཱ སམིདྡྷིཡཱ ཨགྒཏཾ ཨུཏྟམ བྷཱཝཾ སེཊྛབུདྡྷཏྟཾ ཝཱ, ཨུཔཡཱཏཾ ཨུཔགཏཾ, ཨེཀདཱིཔཀཾ སབྦསཏྟཱནཾ ཨེཀཔཊིསརཎབྷཱུཏཾ ཨེཀཔཏིཊྛཱནབྷཱུཏཾ ཝཱ, དཱིཔཀམིཝ ཨེཀཔཊིསརཎབྷཱུཏཾ པཏིཊྛཱནབྷཱུཏཾ ཝཱ ཏཾ ཛིནཾ ཏཱིཧི དྭཱརེཧི ནམཱམཱིཏི.

ཨེཀཝཱིསཏིམཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢༢.

དེཝཱདེཝཱཏིདེཝཾ ནིདྷནཝཔུདྷརཾ མཱརབྷངྒཾ ཨབྷངྒཾ,

དཱིཔཾ དཱིཔཾ པཛཱནཾ ཛཡཝརསཡནེ བོདྷིཔཏྟཾདྷིཔཏྟཾ;

བྲཧྨཱབྲཧྨཱགཏཱནཾ ཝརགིརཀཐིཀཾ པཱཔཧཱིནཾ པཧཱིནཾ,

ལོཀཱལོཀཱབྷིརཱམཾ སཏཏམབྷིནམེ ཏཾ མུནིནྡཾ མུནིནྡཾ.

༢༢. ཨེཝཾ ¶ ཨེཀཝཱིསཏིམཱཡ གཱཐཱཡ ཛིནཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨིདཱནི དེཝཱདེཝཱཏིདེཝནྟྱཱདཱིཧི དསཧི གུཎེཧི ཐོམེཏྭཱ མུནིནྡཾ ཝནྡིཏུཀཱམོ དེཝཱདེཝཱཏིདེཝནྟིཨཱདིམཱཧ. ཨཡཾ པན མ ར བྷ ན ཡ ཡ གཎེཧི ཙ ཏིམུནིཡཏཱིཧི ཙ རཙིཏཏྟཱ ཨེཀཝཱིསཏཀྑརེཧི ཡུཏྟཱ ཨཱདྱནྟཡམཀཱ སདྡྷརཱ གཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ. ཝུཏྟཉྷི ཝུཏྟོདཡེ ‘‘མྲཱ བྷྣཱ ཡོ ཡོཏྲ ཡེན ཏིམུནིཡཏིཡུཏཱ སདྡྷརཱ ཀིཏྟིཏཱཡ’’ནྟི.

ཨཡཾ པནེཏྠ ཡོཛནཱ. ཡསྶཾ པཊིཔཱདཾ མྲཱ མརགཎཱ ཙ བྷྣཱ བྷནགཎཱ ཙ ཡོགཎོ ཙ ཡེན ཡགཎེན སཧ ཡོགཎོ ཙ ཏིམུནིཡཏིཡུཏཱ སཏྟམཀྑརནྟེཏཱིཧི ཡཏཱིཧི ཡུཏྟཱ ཙ ཙེ སིཡུཾ. ཨཏྲ ཨིམསྨིཾ པཀཏི ཚནྡེ ཨཡཾ གཱཐཱ སདྡྷརཱགཱཐཱཏི ཀིཏྟིཏཱཏི. ཨེཏྠ ཙ མུནིསདྡོ སཏྟསངྑྱཱཝཱཙཀོཏི དཊྛབྦོ. ཨེཀསྨིཾ པཱདེ སཏྟམཀྑརནྟེ སཏྟམཀྑརནྟེ ཡཏཱིནཾ ཏིཔརིཝཏྟཏྟཱ ཏིམུནིཡཏིཡུཏཱཏི ཝུཏྟཾ. ཨེཀཝཱིསཏཀྑརཝནྟོཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

ཏཏྠ ཙ དེཝཱདེཝཱཏིདེཝནྟི རཱཛསངྑཱཏསམྨུཏིདེཝ ཙཏུམཧཱརཱཛཱདིཀཨུཔཔཏྟིདེཝཱནཾ ཨཏིཨུཏྟམཾ ཨཏིསེཊྛཾ ཝིསུདྡྷིདེཝབྷཱུཏཾ. ཨེཏྠ ཧི དེཝཱཏི སམྨུཏིདེཝཱ. ཏེ ཧི མཱནུསྶཨིསྶརིཡསམྤཏྟཱིཧི དིབྦནྟཱིཏི མནུསྶརཱཛདེཝཱི ཀུམཱརཱ དེཝཱཏི ཝུཙྩནྟི. པུན དེཝཱཏི ཨུཔཔཏྟིདེཝཱ. ཏེ ཧི དིབྦཨིསྶརིཡསམྤཏྟཱིཧི དིབྦནྟཱིཏི ཙཏུམཧཱརཱཛིཀཱ དེཝཱ ཝུཙྩནྟི, དིབྦནྟི ཀཱམགུཎཱདཱིཧི ཀཱིལ༹ནྟི ལལ༹ནྟི, ཏེསུ ཝཱ ཝིཧརནྟི, ཝིཛཡསམཏྠཏཱཡོགེན པཙྩཏྠིཀེ ཝིཛེཏུཾ ཨིཙྪནྟི, ཨིསྶརིཡདྷནཱདིསཀྐཱརདཱནགྒཧཎཾ ཏཾ ཏཾ ཨཏྠཱནུསཱསནཉྩ ཀརོནྟཱ ཝོཧརནྟི. པུཉྙཱཏིསཡཡོགཱནུབྷཱཝཔྤཏྟཱཡ ཛུཏིཡཱ ཛོཏནྟི. ཡཐཱདྷིཔྤེཏཉྩ ཝིསཡཾ ཨཔྤཊིགྷཱཏེན གཙྪནྟི. ཡཐིཙྪིཏནིཔྥཱདནེ ཙ སཀྐོནྟཱིཏི དེཝཱཏི ཝིསུདྡྷིམགྒམཧཱཊཱིཀཱཡཾ ཨཱགཏནཡེནཔི ཝེདིཏབྦོ. ཨཏིདེཝནྟི ¶ ཏེསཾ དེཝཱནཾ ཨཏིཨུཏྟམཾ ཨཏིསེཊྛཾ ཝཱ ཝིསུདྡྷི དེཝབྷཱུཏཾ བྷགཝནྟནྟི ཨཏྠོ. སོ ཧི ཏེསཾ སམྨུཏི ཨུཔཔཏྟིདེཝཱནཾ སཱིལཱདིགུཎེཧི ཨཏིརེཀཏྟཱ ཨཏིརེཀོ དེཝོཏི བྷགཝཱ ཨཏིདེཝོཏི ཝུཙྩཏི. དེཝོ དེཝཱནཾ ཨཏིརེཀོ ཨཏིཨུཏྟམོ ཨཏིསེཊྛོ ཨཏིཝིསིཊྛོ དེཝོ དེཝཱདེཝཱཏིདེཝོ, ཝིསུདྡྷིདེཝབྷཱུཏོ མུནིནྡོ ལབྦྷཏི. ཏཾ དེཝཱདེཝཱཏིདེཝཾ.

ཝུཏྟཉྷི དྷམྨཧདཡཝིབྷངྒེ ‘‘དེཝཱཏི ཏཡོ དེཝཱ སམྨུཏི དེཝཱ, ཨུཔཔཏྟིདེཝཱ, ཝིསུདྡྷིདེཝཱ. སམྨུཏིདེཝཱ ནཱམ རཱཛཱནོ དེཝིཡོ རཱཛཀུམཱརཱ. ཨུཔཔཏྟིདེཝཱ ནཱམ ཙཏུམཧཱརཱཛིཀེ དེཝེ ཨུཔཱདཱཡ ཏདུཔརི དེཝཱ. ཝིསུདྡྷིདེཝཱ ནཱམ ཨརཧནྟོ ཝུཙྩནྟཱི’’ཏི.

བྷགཝཱ པན ནིརཱཏིསཡཱཡ ཨབྷིཉྙཱཀཱིལཱ༹ཡ ཨུཏྟམེཧི དིབྦབྲཧྨཨརིཡཝིཧཱརེཧི སཔརསནྟཱནགཏཔཉྩཝིདྷམཱརཝིཛ ཡིཙྪཱནིཔྥཏྟིཡཱཙིཏྟིསྶརིཡ སཏྟདྷནཱདི སམྨཱཔཊིཔཏྟི ཨཝེཙྩཔྤསཱདསཀྐཱརདཱནགྒཧཎསངྑཱཏེན དྷམྨསབྷཱཝཔུགྒལཛ྄ཛྷཱསཡཱནུརཱུཔཱནུསཱསནཱིསངྑཱཏེན ཙ ཝོཧཱརཱཏིསཡེན པརམཱཡ པཉྙཱསརཱིརཔྤབྷཱསངྑཱཏཱཡ ཛུཏིཡཱ ཨནཉྙསཱདྷཱརཎཱཡ ཉཱཎསརཱིརགཏིཡཱ མཱརཝིཛཡ སབྦཉྙུགུཎཔརཧིཏ ནིཔྥཱདནེསུ ཨཔྤཊིཧཏཱཡ སཏྟིཡཱ ཙ སམནྣཱགཏཏྟཱ སདེཝཀེན ལོཀེན སརཎནྟི གམནཱིཡཏོ ཨབྷིཏྠཝནཱིཡཏོ བྷཏྟིཝསེན ཀམནཱིཡཏོ ཙ སབྦེ ཏེ དེཝེ ཏེཧི གུཎེཧི ཨབྷིབྷུཡྻ ཋིཏཏྟཱ ཏེསཾ དེཝཱནཾ ཨཏིསེཊྛོ ཨཏིཨུཏྟམོ དེཝོཏི དེཝཱདེཝཱཏིདེཝོཏི ཝིསུདྡྷིམགྒ མཧཱཊཱིཀཱཡཾ ཨཱགཏནཡེནཔི ཝེདིཏབྦོ.

ནིདྷནཝཔུདྷརནྟི ཨནྟིམཀཱཡདྷཱརཎཾ. ཨེཏྠ ཙ ནིདྷནསདྡོ པརིཡོསཱནཝཱཙཀོ ཨནིཔྥནྣཔཱཊིཔདིཀོ. ཨཐ ཝཱ ནིདྷེཏི པརིཡོསཱནཾ ཀརོཏི ཨེཏེནཱཏི ནིདྷནཾ. ནིདྷེཏི ཝིནཱསེཏི བྷཝནྟི ཝཱ ནིདྷནཾ, ཨནྟིམཀཱཡོ ལབྦྷཏི. ནིཔུབྦ དྷཱ དྷཱཏུ ¶ ནཱསེ ཡུ. ཝཔཏི ཀུསལཱཀུསལབཱིཛམེཏྠཱཏི ཝཔུ, ཀཱཡོ. ཝཔདྷཱཏུ བཱིཛསནྟཱནེ ཨུ. ནིདྷནཉྩ ཏཾ ཝཔུ ཙཱཏི ནིདྷནཝཔུ, ཏཾ དྷཱརེཏཱིཏི ནིདྷནཝཔུདྷརོ, མུནིནྡོ. ཏཾ ནིདྷནཝཔུདྷརཾ. སོ ཧི ཨནམཏགྒསཾསཱརབྷཝེསུ ནིབྦཏྟེནྟཱནཾ སབྦཀིལེསཱནཾ བོདྷིམཎྜེ ཨགྒམགྒཉཱཎསཏྠེན སམུཙྪིནྡི ཏཏྟཱ པུནབྦྷཝཱབྷིནིབྦཏྟི ནཏྠི. ཨཡཉྷི བུདྡྷབྷཱཝཛཱཏི ཨནྟིམ བྷཝོ ཧོཏི, ཏསྨཱ ཝིསེསེན མུནིནྡམེཝ ནིདྷནཝཔུདྷརནྟི ཐོམེཏི. ཝུཏྟཉྷེཏཾ ཨངྒུཏྟརཔཱལི༹ཡཾ ‘‘བུདྡྷོ ཨནྟིམ དྷརོ’’ཏི.

མཱརབྷངྒནྟི དེཝཔུཏྟཱདིཔཉྩམཱརེ ཝིདྡྷཾསནཾ. མཱརསདྡཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ. པཉྩམཱརེ བྷཉྫཏི ཨབྷཉྫི བྷཉྫིསྶཏཱིཏི མཱརབྷངྒོ, མུནིནྡོ. མཱརསདྡཱུཔཔད བྷནྫདྷཱཏུ ཨཝམདྡནེ ཏཔཙྩཡོ. ཏསྶ སཧ དྷཱཏྭནྟེན གོཨཱདེསོ. ནཀཱརསྶ ནིགྒཧིཏཱདེསོ. ཏསྶ ཀཝགྒནྟཱདེསོ. ཏཾ མཱརབྷངྒཾ. ཨབྷངྒནྟི མཱརསེནཱཡ བྷཉྫིཏུཾ ཝིདྡྷཾསིཏུཾ ཨསམཏྠཾ, བྷཉྫིཡཏེ བྷངྒོ. ནབྷངྒོ ཨབྷངྒོ. ཨཐ ཝཱ མཱརསེནཱཡ ན བྷཉྫིཡཏཱིཏི ཨབྷངྒོ. མཱརསེནཱཡ བྷཉྫིཏུཾ ན ཨརཧཏཱིཏི ཨཏྠོ. མཱརསེནཱ བྷཉྫིཏུཾ ན སམཏྠོཏི ཝཱ ཨབྷངྒོ, མུནིནྡོ. ཏཾ ཨབྷངྒཾ.

དཱིཔཾདཱིཔཾ པཛཱནནྟི ཨེཏྠ པཛཱནཾ དཱིཔཾ དཱིཔནྟི སམྦནྡྷོ. ཏཏྠ པཛཱནནྟི སཏྟཱནཾ. ཏེཧི ཀམྨཀིལེསེཧི པཛཱཡནྟི ནིབྦཏྟིཡནྟི, པཀཱརེན ཝཱ ཛཱཡནྟི ནིབྦཏྟནྟི པཊིསནྡྷིཙུཏིཝསེནཱཏི པཛཱཏི ཝུཙྩནྟི. དཱིཔནྟི པཉྙཱཔདཱིཔཾ. ཏཉྷི ཀུསལཱཀུསལེ དྷམྨེ ཝིབྷཛིཏྭཱ དཱིཔེཏི པཀཱསེཏི ཛོཏེཏཱིཏི དཱིཔནྟི ཝུཙྩཏི. ཨཐ ཝཱ དིཔྤཏི ཛོཏེཏཱིཏི དཱིཔོ. ཨནྡྷཀཱརཾ ཝིདྷམེཏྭཱ ཨཱལོཀཾ པཀཱསེཏཱིཏི ཨཏྠོ. དཱིཔདྷཱཏུ དིཏྟིཡཾ ཨ. དཱིཔམིཝཱཏི དཱིཔཱ, པཉྙཱ. ཡཐཱ ཧི པདཱིཔོ ཨནྡྷཀཱརཾ ཝིདྷམིཏྭཱ ཨཱལོཀཾ པཀཱསེཏི, ཨེཝཾ པཉྙཱ ཨཝིཛྫནྡྷཀཱརཾ ཧནྟྭཱ དྷམྨཱལོཀཾ པཀཱསེཏཱིཏི ¶ ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཏཾ དཱིཔཾ. པུན དཱིཔནྟི དཱིཔཀཾ པཀཱསེནྟནྟི ཨཏྠོ. སོ ཧི དཱིཔེཏི པཀཱསེཏཱིཏི དཱིཔོཏི ཝུཙྩཏི. མུནིནྡོ ཧི པཡིརུཔཱསནཝསེན གཏཱགཏཱནཾ ཝིནེཡྻསཏྟཱནཾ དྷམྨདེསནཱཡ ཙཏུམགྒཉཱཎཱདིཔཉྙཱཔདཱིཔཾ པཀཱསེཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཏཾ དཱིཔཾ.

ཛཡཝརསཡནེཏི པཉྩམཱརཝིཛཡནྟཊྛཱནབྷཱུཏེ ཨུཏྟམ བོདྷིཔལླངྐཱསནེ. པཉྩམཱརེ ཛིནཱཏི ཨེཏྠཱཏི ཛཡོ, བོདྷིརུཀྑཔལླངྐོ. ཛིདྷཱཏུ ཛཡེ ཎ. ཝརིཏབྦོ པཏྠི ཏབྦོཏི ཝརོ, ཝརདྷཱཏུ པཏྠནེ ཨ. ཝརཏི ནིཝཱརེཏི ཧཱིནནྟི ཝཱ ཝརོ. ཝརདྷཱཏུ ནིཝཱརཎེ ཨ. བུདྡྷེན སེཝིཡཏི བྷཛིཡཏི ཨེཏྠཱཏི སཡནོ. སིདྷཱཏུ སེཝཱཡཾཡུ. ཝརོ ཨུཏྟམོ སཡནོ ཝརསཡནོ, ཛཡོཨེཝ ཝརསཡནོ ཛཡཝརསཡནོ, བོདྷིརུཀྑཔལླངྐོ. ཏསྨིཾ.

བོདྷིཔཏྟཾདྷིཔཏྟནྟི བོདྷིཔཏྟཾ ཨདྷིཔཏྟནྟི པདཙྪེདོ. བོདྷིཔཏྟནྟི ཨརཧཏྟམགྒསབྦཉྙུཏཉཱཎཾ གཏཾ. ཨེཏྠ ཙ བོདྷིསདྡོ རུཀྑམགྒཉཱཎསབྦཉྙུཏཉཱཎནིབྦཱནེསུཔི ཝཏྟཏི. ཏཐཱ ཧེས བོདྷིརུཀྑམཱུལེ པཋམཱབྷིསམྦུདྡྷོཏིཨཱདཱིསུ རུཀྑེ ཝཏྟཏི. བོདྷི ཝུཙྩཏི ཙཏཱུསུ མགྒེསུ ཉཱཎནྟིཨཱདཱིསུ མགྒེ. པཔྤོཏི བོདྷིཾ ཝརབྷཱུརཱི མེདྷསོཏིཨཱདཱིསུ སབྦཉྙུཏཉཱཎེ. པཏྭཱན བོདྷིཾ ཨམཏཾ ཨསངྑཏནྟིཨཱདཱིསུ ནིབྦཱནེ. ཨིདྷ པན བྷགཝཏོ ཨརཧཏྟམགྒསབྦཉྙུཏཉཱཎཾ ཨདྷིཔྤེཏཾ. ཙཏྟཱརི སཙྩཱནི བུཛ྄ཛྷཏཱིཏི བོདྷི, ཨརཧཏྟ མགྒཉཱཎཾ. སབྦཉེཡྻདྷམྨེ བུཛ྄ཛྷཏཱིཏི བོདྷི, སབྦཉྙུཏཉཱཎཾ. བུདྷདྷཱཏུ ཉཱཎེ ཎ ཨཱི ཙ. བོདྷི ཙ བོདྷི ཙ བོདྷི སརཱུཔེཀསེསཝསེན. ཏཾ ཨཔཛྫིཾ ཨགམིནྟི བོདྷི པཏྟོ, མུནིནྡོ. ཏཾ བོདྷིཔཏྟཾ. ཨདྷིཔཏྟནྟི སདེཝཀེ ལོཀེ སབྦདེཝམནུསྶཱནཾ ཛེཊྛབྷཱཝཾ གཏནྟི ཨཏྠོ. སབྦདེཝམནུསྶཱནཾ ཨདྷིཀཾ ཛེཊྛབྷཱཝཾ ཝུཌྜྷཏརབྷཱཝཾ པཏྟོ གཏོཏི ཨདྷིཔཏྟོ, མུནིནྡོ. ཏཾ ཨདྷིཔཏྟཾ. ཡཐཱ ཧི ཀུཀྐུཊཔོཏཀཱནཾ ¶ ཡོ ཀུཀྐུཊཔོཏཀོ ཨཎྜཀོསཾ པདཱལེཏྭཱ ཨབྷིནིབྦྷིདོ, སོ ཏེསཾ ཛེཊྛབྷཱཝཾ ཝུཌྜྷཏརབྷཱཝཾ གཏོ, ཨེཝམེཝ བྷགཝཱ སདེཝཀེ ལོཀེ ཨཝིཛྫཱ གཏཱཡ པཛཱཡ ཏཾ ཨཝིཛྫཎྜཀོསཾ པདཱལེཏྭཱ པཋམཏརཾ ཨརིཡཱཡ ཛཱཏིཡཱ ཛཱཏཏྟཱ ཙ སཱིལསམཱདྷིཔཉྙཱདི སབྦགུཎེཧི ཨདྷིཀཏྟཱ ཙ ཨཔྤཊིསམཏྟཱ ཙ སབྦདེཝམནུསྶཱནཾ ཛེཊྛབྷཱཝཾ ཝུཌྜྷཏརབྷཱཝཾ སེཊྛབྷཱཝཾ ཨཔྤཊིསམབྷཱཝཉྩ པཏྟོ གཏོཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཏསྨཱ ཨདྷིཔཏྟནྟི ཐོམེཏི.

བྲཧྨཱབྲཧྨཱགཏཱནནྟི བྲཧྨ ཨབྲཧྨ ཨཱགཏཱནནྟི པདཙྪེདོ. ཨཱགཏཱནཾ པཡིརུཔཱསནཝསེན ཨཱགཏཱནཾ བྲཧྨ དེཝམནུསྶཔརིསཱནནྟི ཨཏྠོ. ཏཏྠ བྲཧྨཱཏི བྲཧྨཔཱརིསཛྫཱདི བྲཧྨཱ. ཏེ ཧི ཛྷཱནཱདིགུཎེཧི བྲཱུཧནྟི ཝཌྜྷནྟཱིཏི བྲཧྨཱཏི ཝུཙྩནྟི, ཨབྲཧྨཱཏི དེཝམནུསྶཱ. ཏེ ཧི ན བྲཧྨཱ ཨབྲཧྨཱཏི ཝུཙྩནྟི, ཨཱགཙྪནྟི པཡིརུཔཱསནཝསེནཱཏི ཨཱགཏཱ, བྲཧྨཱ བྲཧྨཱནོ ལབྦྷནྟི. ཨཱཔུབྦགམུདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཏ. ཨཱགཏཱ བྲཧྨཱ ཙ ཨབྲཧྨཱ ཙཱཏི བྲཧྨཱབྲཧྨཱགཏཱ, ཏེསཾ. ཝིསེསན པརནིཔཱཏཔདམེཏཾ ཨགྱཱཧིཏོཏིཨཱདཱིསུ ཝིཡ. ཏཾ པན པདཾ ཝརགིརཀཐིཀནྟིཔདེ སམྤདཱནཾ. པཡིརུཔཱསནཱནཾ བྲཧྨ དེཝམནུསྶཔརིསཱནནྟི ཨཏྠོ.

ཝརགིརཀཐིཀནྟི ཨུཏྟམཾ དྷམྨཝཱཙཾ དེསེནྟཾ. སེཊྛཝཱཙཱཡ དྷམྨཾ དེསམཱནཾ ཝཱ, གཱཡཏི ཀཐིཡཏཱིཏི གིརཱ, ཝཱཙཱ. གཱདྷཱཏུ སདྡེ ཨཱིརོ. ཝརཱ སེཊྛཱ གིརཱ ཝཱཙཱ ཝརགིརཱ. ཏཱཡ དྷམྨཾ ཀཐེཏཱིཏི ཝརགིརཀཐིཀོ, མུནིནྡོ. ཨུཏྟམཱཡ མནཱཔབྷཱུཏཝཱཙཱཡ དྷམྨཾ དེསེཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཏཾ.

པཱཔཧཱིནནྟི ལཱམཀཨཀུསལཀིལེསཾ. ཏཉྷི ཨཔཱཡཱདི དུཀྑཾ པཱཔེཏཱིཏི པཱཔོཏི ཝུཙྩཏི. ཨཀུསལཀིལེསོ. པཔུབྦཨཔདྷཱཏུ པཱཔུཎནེ. ཀུསལདྷམྨེན ཧཱཏབྦཾ ཙཛི ཏབྦནྟི ཧཱིནནྟི ཝུཙྩཏི. ལཱམཀདྷམྨོ. ཧཱདྷཱཏུ ཙཱགེ ཏཔཙྩཡོ, ཏསྶིནོ. པཱཔོཨེཝ ཧཱིནཾ པཱཔཧཱིནཾ. པཧཱིནནྟི ¶ ཨརཧཏྟམགྒཉཱཎེན སུསམུཙྪིནྣཾ. པཛཧཏཱིཏི པཧཱིནོ, མུནིནྡོ. པཔུབྦཧཱདྷཱཏུ ཙཱགེ ཨིནོ. སབྦེ ཨཀུསལདྷམྨེ ཨགྒམགྒཉཱཎེན སམུཙྪིནྡཏཱིཏི ཨཏྠོ.

ལོཀཱལོཀཱབྷིརཱམནྟི ལོཀཨལོཀཨབྷིརཱམནྟི པདཙྪེདོ. མནུསྶལོཀདེཝབྲཧྨལོཀཱནཾ ཨབྷིརཱམཊྛཱནབྷཱུཏནྟི ཨཏྠོ. ལོཀོཏི མནུསྶ ལོཀོ, སོ ཧི ལོཀཡཏི པཏིཊྛཧཏི པཝཏྟཏི ཝཱ ཨེཏྠ པུཉྙཱཔུཉྙཾ ཏབྦིཔཱཀོ ཙཱཏི ལོཀོ, མནུསྶ ལོཀོ. ལོཀདྷཱཏུ པཏིཊྛཱཡཾ ཨ. ན ལོཀོ ཨལོཀོ. དེཝབྲཧྨལོཀོ. ལོཀོ ཙ ཨལོཀོ ཙ ལོཀཱལོཀཱ, ཏེསཾ སཏྟལོཀཱནཾ ཨབྷིཨདྷིཀཾ རམནྟི ཨེཏྠཱཏི ལོཀཱལོཀཱབྷིརཱམོ. མུནིནྡོ, ཏཾ. སོ ཧི ཏིལོཀཱནཾ པཱུཛཱནུགྒཧཱདིཀརཎཝསེན ཨབྷིརཱམཊྛཱནཾ ཧོཏཱིཏི ལོཀཱལོཀཱབྷིརཱམནྟི ཐོམེཏི. སཏཏནྟི ནིཙྩཾ. རཏྟིདིཝཾ ཨབྷིཎྷནྟི ཨཏྠོ. མུནིནྡནྟི པཉྩམུནིསྶརཾ, ཏཾ མུནིནྡཾ. ཨབྷིནམེཏི ཨཧཾ ཨབྷིསཀྐཙྩཾ ནམཱམཱིཏི སམྦནྡྷོཏི.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔཡོཛནཱ. དེཝཱདེཝཱཏིདེཝཾ སམྨུཏིདེཝཨུཔཔཏྟིདེཝཱནཾ ཨཏིཨུཏྟམཾ ཝིསུདྡྷིདེཝབྷཱུཏཾ ནིདྷནཝཔུདྷརཾ ཨནྟིམཀཱཡདྷཱརཎཾ, མཱརབྷངྒཾ དེཝཔུཏྟཱདིཔཉྩམཱརེ ཝིདྡྷཾསནཾ ཨབྷངྒཾ མཱརསེནཱཡ བྷཉྫིཏུཾ ཨསམཏྠཾ, མཱརསེནཱ བྷཉྫནཱརཧཾ ཝཱ, པཛཱནཾ སཏྟཱནཾ དཱིཔཾ པཉྙཱཔདཱིཔཾ, ཀམྨབྷཱུཏཾ དཱིཔཾ དཱིཔཀཾ པཀཱསེནྟཾ, ཛཡཝརསཡནེ པཉྩམཱརཝིཛཡནྟཊྛཱནབྷཱུཏེ ཨུཏྟམབོདྷིཔལླངྐཱསནེ ཨཱདྷཱརབྷཱུཏེ, བོདྷིཔཏྟཾ ཨརཧཏྟམགྒསབྦཉྙུཏཉཱཎཾ གཏཾ ཨདྷིཔཏྟཾ སདེཝཀེ ལོཀེ སབྦདེཝམནུསྶཱནཾ ཛེཊྛབྷཱཝཾ གཏཾ, བྲཧྨཱ བྲཧྨཱགཏཱནཾ པཡིརུཔཱསནཝསེན ཨཱགཏཱནཾ བྲཧྨདེཝ མནུསྶཔརིསཱནཾ ཝརགིརཀཐིཀཾ སེཊྛཝཱཙཱཡ དྷམྨཾ དེསམཱནཾ པཱཔཧཱིནཾ ལཱམཀཨཀུསལཀིལེསཾ པཧཱིནཾ ཨརཧཏྟམགྒ ཉཱཎེན ¶ སུསམུཙྪིནྣཾ ལོཀཱལོཀཱབྷིརཱམཾ མནུསྶ ལོཀདེཝབྲཧྨལོཀཱནཾ ཨབྷིརཱམབྷཱུཏཾ, མུནིནྡཾ པཉྩམུནིསྶརཾ ཏཾ མུནིནྡཾ སཏཏཾ ནིཙྩཾ ཨབྷིཎྷཾ ཨཧཾ ཨབྷིནམེ ཨབྷིསཀྐཙྩཾ ནམཱམཱིཏི.

དྭཱཝཱིསཏིམཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢༣.

བུདྡྷོ ནིགྲོདྷབིམྦོ མུདུཀརཙརཎོ བྲཧྨགྷོསེཎིཛངྒྷོ,

ཀོསཙྪཱདངྒཛཱཏོ པུནརཔི སུགཏོ སུཔྤཏིཊྛིཏཔཱདོ;

མཱུདོདཱཏུཎྞལོམོ ཨཐམཔི སུགཏོ བྲཧྨུཛུགྒཏྟབྷཱཝོ,

ནཱིལཀྑཱི དཱིགྷཔཎྷཱི སུཁུམམལཚཝཱི ཐོམྱརསགྒསགྒཱི.

༢༤.

ཙཏྟཱལཱིསགྒདནྟོ སམཀལཔནཛོ ཨནྟརཾསཔྤཔཱིནོ,

ཙཀྐེནངྐིཏཔཱདོ ཨཝིརལ༹དསནོ མཱརཛུསྶངྑཔཱདོ;

ཏིཊྛནྟོ ནོནམནྟོབྷཡཀརམུདུནཱ ཛཎྞུཀཱནཱམསནྟོ,

ཝཊྚཀྑནྡྷོ ཛིནོ གོཏརུཎཔཁུམཀོ སཱིཧཔུབྦཌྜྷཀཱཡོ.

༢༥.

སཏྟཔྤཱིནོ ཙ དཱིགྷངྒུལི མཐ སུགཏོ ལོམཀཱུཔེཀལོམོ,

སམྤནྣོདཱཏདཱཋོ ཀནཀསམཏཙོ ནཱིལམུདྡྷགྒལོམོ;

སམྦུདྡྷོ ཐཱུལཛིཝ྄ཧོ ཨཐ སཱིཧཧནུཀོ ཛཱལིཀཔྤཱདཧཏྠོ,

ནཱཐོ ཨུཎྷཱིསསཱིསོ ཨིཏིགུཎསཧིཏཾ ཏཾ མཧེསིཾ ནམཱམི.

༢༣. ཨེཝཾ ¶ དྭཱཝཱིསཏིམཱཡ གཱཐཱཡ མུནིནྡསྶ པཎཱམཾ ཀཏྭཱ ཨིདཱནི བུདྡྷོ ནིགྲོདྷབིམྦོཏྱཱདཱིཧི ཏཱིཧི གཱཐཱཧི བུདྡྷསྶ དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎསམྤནྣེཧི གུཎེཧི ཐོམིཏྭཱ མཧེསིཾ ཝནྡིཏུཀཱམོ བུདྡྷོ ནིགྲོདྷབིམྦོཏྱཱདིགཱཐཱཏྟཡམཱཧ. ཏཾ པན གཱཐཱཏྟཡཾ སདྡྷརཱགཱཐཱཏི དཊྛབྦཾ. སཱདྷཀཾ པན ཧེཊྛཱ ཝུཏྟམེཝ.

ཏཏྠ པཋམགཱཐཱཡཾ བུདྡྷོཏི པཊིཝིདྡྷཙཏུསཙྩདྷམྨོ པཊིཝིདྡྷནིརཝསེསསབྦདྷམྨོ ཝཱ. ཏཾ པན པདཾ ནིགྲོདྷབིམྦོ ཏྱཱདཱིསུ པདེསུ ཏུལྱལིངྒཏྟབྷཱཝེན སམྦནྡྷིཏབྦཾ. སོ ཧི ཙཏྟཱརི སཙྩཱནི བུཛ྄ཛྷཏི ཨབུཛ྄ཛྷི བུཛ྄ཛྷིསྶཏཱིཏི ཙ, ནིརཝསེསསབྦདྷམྨེ བུཛ྄ཛྷཏི ཨབུཛ྄ཛྷི བུཛ྄ཛྷིསྶཏཱིཏི ཙ བུདྡྷོཏི ཝུཙྩཏི. ཏེསུ པན དྭཱིསུ ཝིཀཔྤེསུ པཋམཝིཀཔྤེ བུདྷདྷཱཏུསྶ ཝཱཙྩཾ ཙཏུསཙྩདྷམྨཔཊིཝིཛ྄ཛྷནཾ ཨརཧཏྟམགྒཉཱཎཾ མུཁྱེན ལབྦྷཏི. ཧེཊྛཱ མགྒཕལཉཱཎཉྩ ཝིཔསྶནཱཉཱཎཉྩ པཱརམཱིཉཱཎཉྩ ཕལཱུཔཙཱརེན. ཨརཧཏྟཕལཉཱཎཉྩ སབྦཉྙུཏཉཱཎཱདིཔཙྪིམཔཙྪིམཉཱཎཱནི ཙ ཀཱརཎཱུཔཙཱརེན. ཏཔཙྩཡསྶ ཝཱཙྩཾ ཏེན མུཁྱོཔཙཱརེན ཨུཔལཀྑིཏོ ཨཔརིམིཏགུཎགཎཱལངྐཱརཾ ཁནྡྷཔཉྩཀཾ པཊིཙྩ བུདྡྷོབུདྡྷོཏི པཉྙཏྟོ སཏྟཝིསེསོ ལབྦྷཏི. དུཏིཡ ཝིཀཔྤེ བུདྷདྷཱཏུསྶ ཝཱཙྩཾ སབྦཉེཡྻདྷམྨཔཊིཝིཛ྄ཛྷནསམཏྠཾ སབྦཉྙུཏཉཱཎཾ མུཁྱེན ལབྦྷཏི. ཙཏུམགྒཕལཉཱཎཉྩ ཝིཔསྶནཱ པཱརམཱིཉཱཎཉྩ ཕལཱུཔཙཱརེན. ཨཱསཡཱནུསཡཉཱཎཱདིཔཙྪིམ པཙྪིམཉཱཎཱནི ཀཱརཎཱུཔཙཱརེན. ཏཔཙྩཡསྶ ཝཱཙྩཾ ཏེན མུཁྱོཔཙཱརེན ཨུཔལཀྑིཏོ ཨཔརིམཱཎགུཎོགྷཱལངྐཏཾ ཁནྡྷཔཉྩཀཾ པཊིཙྩ བུདྡྷོབུདྡྷོཏི པཉྙཏྟོ སཏྟཝིསེསོ ལབྦྷཏི. ཀིཾཔནེཏྠ བུདྷདྷཱཏུསྶ ཝཱཙྩབྷཱུཏཾ ཉཱཎམེཝ བུདྡྷོ ནཱམ ཧོཏི. ཨུདཱཧུ ཏཔཙྩཡསྶ ཝཱཙྩབྷཱུཏོ ཁནྡྷསནྟཱནོ བུདྡྷོ ནཱམཱཏི. ཉཱཎེན པན མལཀར ཀིལེསཱནཾ སཝཱསནཱནཾ ནིརཝསེསཾ པཧཱིནཏྟཱ ཙིཏྟ སནྟཱནོ སུདྡྷོ ཧོཏི. ཏསྶ པན སུདྡྷཏྟཱ ཏསྶ ནིསྶཡབྷཱུཏོ ¶ རཱུཔཀཱཡོཔི སུདྡྷོ ཧོཏི. ཏསྨཱ ཏཔཙྩཡསྶ ཝཱཙྩབྷཱུཏོ ཨརཧཏྟམགྒཉཱཎཱདཱིནཾ ཨཱདྷཱརབྷཱུཏོ ཁནྡྷསནྟཱནོ ནཱམཔཉྙཏྟིཝོཧཱརེན བུདྡྷོ ནཱམཱཏི. ཏེན ཝུཏྟཾ པཊིསམྦྷིདཱམགྒཊྛཀཐཱཡཾ –

‘‘སབྦེསུ དྷམྨེསུ ཨཔྤཊིཧཏཉཱཎ ནིམིཏྟཱནུཏྟརཝིམོཀྑཱདྷིགམཔརིབྷཱཝིཏཾ ཁནྡྷསནྟཱནཾ ཨུཔཱདཱཡ པཎྞཏྟིཀོ སབྦཉྙུཏཔདཊྛཱནཾ ཝཱ སཙྩཱབྷིསམྦོདྷིམུཔཱདཱཡ པཎྞཏྟིཀོ སཏྟཝིསེསོ བུདྡྷོ’’ཏི.

པརམཏྠབྷཱུཏེ ཧི ཁནྡྷསནྟཱནེ ཝོཧཱརསུཁཏྠཾ སཏྟ པུགྒལཱདིཝོཧཱརོ ཨཱརོཔིཏོ. ཨེཝཾ ཝོཧཱརཔྤཏྟོ སཏྟོ ཡཱཝ བོདྷིཉཱཎཏྠཱཡ ན ཝཱཡམཏི, པཎིདྷཱནཾ ན ཀརོཏི. ཏཱཝ སཏྟོཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི. ཡཏོ པན པཊྛཱཡ བོདྷིཉཱཎཏྠཱཡ ཝཱཡམཏི, པཎིདྷཱནཾ ཀརོཏི, ཏདཱ བོདྷིསཏྟོ ནཱམ ཝོཧཱརོ ཧོཏི. སོ པན ཡདཱ བོདྷིཉཱཎཾ ལབྷཏི, ཏདཱ བུདྡྷོ ནཱམ ཝོཧཱརོ ཧོཏི. ཏསྨཱ པཉྙཏྟིསངྑཱཏོ ཁནྡྷསནྟཱནོ བུདྡྷོ ནཱམཱཏི དཊྛབྦོ. ཝུཏྟཉྷི མཧཱནིདྡེསེ ‘‘བུདྡྷོཏི ནེཏཾ ནཱམཾ མཱཏརཱ ཀཏཾ, ན པིཏརཱ ཀཏཾ, ན བྷཱཏརཱ ཀཏཾ, ན བྷགིནིཡཱ ཀཏཾ, ན མིཏྟཱམཙྩེཧི ཀཏཾ, ན ཉཱཏིསཱ ལོཧིཏེཧི ཀཏཾ, ན སམཎབྲཱཧྨཎེཧི ཀཏཾ, ན དེཝཏཱཧི ཀཏཾ, ཝིམོཀྑནྟིཀམེཏཾ བུདྡྷཱནཾ བྷགཝནྟཱནཾ བོདྷིཡཱ མཱུལེ སཧ སབྦཉྙུཏཉཱཎསྶ པཊིལཱབྷཱ སཙྪིཀཱ པཉྙཏྟི ཡདིདཾ བུདྡྷོཏི ཏཾ བུདྡྷ’’ནྟི. ཨཐ ཝཱ པཊྛཱནནཡེན ཝཱ ནཱནནྟརིཀནཡེན ཝཱ ཉཱཎཔྤདྷཱནོ སུཝིསུདྡྷཁནྡྷསནྟཱནོ བུདྡྷོ ནཱམཱཏི ཨཏྠོཔི ཡུཛྫཏེཝཱཏི.

ནིགྲོདྷབིམྦོཏི ནིགྲོདྷརུཀྑསྶ པརིམཎྜལོ ཝིཡ པརིམཎྜལསརཱིརོ. ཨདྷོབྷཱགཾ རུནྡྷཏཱིཏི ནིགྲོདྷོ, ཝཊརུཀྑོ. ནིཔུབྦརུདྷདྷཱཏུ ཨཱཝརཎེ ཎ, ཨུསྶོ གཱགམོ. ཝམཏི ¶ ཨུགྒིརཏཱིཏི བིམྦོ, སརཱིརོ. ཝམུདྷཱཏུ ཨུགྒིརཎེ བོ. ཝམིསྶ ཝསྶ བིཏྟཾ. ནིགྲོདྷསྶ པརིམཎྜལོ ཝིཡ པརིམཎྜལོ བིམྦོ སརཱིརོ ཡསྶཱཏི ནིགྲོདྷབིམྦོ, བུདྡྷོ. ནིགྲོདྷཔརིམཎྜལབིམྦོཏི ཝཏྟབྦེ པརིམཎྜལསདྡལོཔེ ནེཝཾ ཝུཏྟཾ. ཡཐཱ ཧི པཎྞཱསཧཏྠཏཱཡ ཝཱ སཏཧཏྠཏཱཡ ཝཱ སམཀྑནྡྷསཱཁོ ནིགྲོདྷོ དཱིགྷཏོཔི ཝིཏྠཱརཏོཔི ཨེཀཔྤམཱཎོཝ ཧོཏི, ཨེཝཾ ཀཱཡཏོཔི བྱཱམཏོཔི ཨེཀཔྤམཱཎོ. ཡཐཱ ཨཉྙེསཾ ཀཱཡོ ཝཱ དཱིགྷོ ཧོཏི, བྱཱམོ ཝཱ ན ཨེཝཾ ཝིསམཔྤམཱཎོཏི ཨཏྠོ. ཝུཏྟཉྷི བྲཧྨཱཡུསུཏྟེ ‘‘ནིགྲོདྷཔརིམཎྜལོ ཁོ པན བྷཝཾ གོཏམོ. ཡཱཝཏཀྭཱསྶ ཀཱཡོ, ཏཱཝ ཏཀྭཱསྶ བྱཱམོ. ཡཱཝཏཀྭཱསྶ བྱཱམོ, ཏཱཝ ཏཀྭཱསྶ ཀཱཡོ’’ཏི.

མུདུཀརཙརཎོཏི སཎྷཧཏྠཔཱདོ. ཨེཏྠ ཙ མུདུསདྡོ སཎྷསུཁུམཝཱཙཀོ ཨནིཔྥནྣཔཱཊིཔདིཀོ. ཨཐ ཝཱ མུདེཏི མོདཡཏི སཏྟེཏི མུདུ, སཎྷཧཏྠཔཱདོ. མུདདྷཱཏུ མོདནེ ཧཱསེ ཝཱ ཨུ. ཏཾ ཏཾ ཀམྨཾ ཀརོཏི ཨེཏེནཱཏི ཀརོ, ཧཏྠོ ཙརཏི གཙྪཏི ཨེཏེན ཏཾ ཏཾ ཋཱནནྟི ཙརཎོ, པཱདོ. ཙརདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཡུ. མུདུཀརོ ཙ ཙརཎོ ཙ ཡསྶཱཏི མུདུཀརཙརཎོ, བུདྡྷོ. སཔྤི མཎྜེ ཨོསཱརིཏྭཱ ཋཔིཏཾ སཏཝཱརཾ ཝིཧཏཀཔྤཱསཔཊལཾ ཝིཡ མུདུཛཱཏམཏྟཀུམཱརསྶ ཝིཡ ཙ ནིཙྩཀཱལཾ མུདུཧཏྠ པཱདོཏི ཨཏྠོ.

བྲཧྨགྷོསེཎིཛངྒྷོཏི བྲཧྨགྷོསོ ཨེཎིཛངྒྷོཏི པདཙྪེདོ. བྲཧྨགྷོསོཏི བྲཧྨུནོ སརོ ཝིཡ ཨཊྛངྒ སམྤནྣསརཝནྟོཏི ཨཏྠོ. ཛྷཱནཱདིགུཎེཧི བྲཱུཧཏི ཝཌྜྷཏཱིཏིབྲཧྨཱ. བྲཱུཧདྷཱཏུ མནིཔཙྩཡོ. གྷུསིཡཏི སདྡིཡཏི ཀཐིཡཏཱིཏི གྷོསོ, སརོ. གྷུསདྷཱཏུ སདྡེ ཎ. བྲཧྨུནོ གྷོསོ སརོ བྲཧྨགྷོསོ, སོ ཝིཡ གྷོསོ ¶ སརོ ཡསྶཱཏི བྲཧྨགྷོསོ, བུདྡྷོ. ཡཐཱ ཧི མཧཱབྲཧྨུནོ པིཏྟསེམྷེཧི ཨཔལིབུདྡྷཏྟཱ སརོ ཝིསུདྡྷོ ཧོཏི, ཨེཝམེཝ ཏཐཱགཏེནཔི ཀཏཾ ཀམྨཾ ཝཏྠུཾ སོདྷེཏི, ཝཏྠུསྶ སུདྡྷཏྟཱ ནཱབྷིཏོ པཊྛཱཡ སམུཊྛཧནྟོ སརོ ཝིསུདྡྷོ ཨཊྛངྒསམནྣཱགཏོཏི ཨཏྠོ. ཏསྨཱ བྲཧྨགྷོསོ ཝིཡ ཨཊྛངྒསམནྣཱགཏསརཝནྟོཏི ཐོམེཏི.

ཨེཎིཛངྒྷོཏི ཨེཎིམིགསྶ ཛངྒྷཱ ཝིཡ སུཝཊྚཛཱཎུཀོ. ཨེཏི གཙྪཏཱིཏི ཨེཎི, མིགོ. ཨིདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཎི. ཛཱཡཏི ཀམནམེཏཱཡཱཏི ཛངྒྷོ, ཛཱཎུ. ཛནདྷཱཏུ ཛནནེ གྷོ. ནསྶ ནིགྒཧིཏཱདེསོ. ཨེཎིམིགསྶ ཛངྒྷོ ཝིཡ ཛངྒྷོ ཡསྶ སོཏི ཨེཎིཛངྒྷོ, བུདྡྷོ. ཡཐཱ ཧི ཨེཎིམིགསྶ ཛངྒྷོ སུཝཊྚོ ཧོཏི, ཨེཝམེཝ བུདྡྷསྶ མཾསུསྶདེན པརིཔུཎྞཛངྒྷོ. ན ཨེཀཏོ བནྡྷཔིཎྜིཀམཾསོ. སམནྟཏོ སམསཎྛིཏེན མཾསེན པརིཀྑིཏྟཱཧི སུཝཊྚིཏཱཧི སཱལི གབྦྷཡཝགབྦྷསདིསཱཧི ཛངྒྷཱཧི སམནྣཱགཏོཏི ཨཏྠོ. ཏསྨཱ ཨེཎིམིགཛངྒྷསདིསོ སུཝཊྚཛཱཎུཀོཏི ཐོམེཏི.

ཀོསཙྪཱདངྒཛཱཏོཏི ཀོསཙྪཱདཨངྒཛཱཏོཏི པདཙྪེདོ. ཨུསབྷཝཱརཎཱདཱིནཾ ཨངྒཛཱཏོ ཝིཡ སུཝཎྞཔདུམ ཀཎྞིཀསདིསེན ཝཏྠཀོསེན པཊིཙྪནྣེན གུཡ྄ཧངྒཛཱཏེན སམནྣཱགཏོཏི ཨཏྠོ. ཀུསཏི ཏིཊྛཏི ཨེཏྠཱཏི ཀོསོ. ཀུསདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཎ. ཚཱདིཡཏཱིཏི ཚཱདོ. ཚདདྷཱཏུ པཊིཙྪནྣེ ཎ. ཀོསེན ཚཱདོ ཀོསཙྪཱདོ. ཨངྒེ སརཱིརཱཝཡཝེ ཛཱཏནྟི ཨངྒཛཱཏཾ. ཀོསཙྪཱདཾ ཨངྒཛཱཏཾ བྱཉྫནཾ ཡསྶཱཏི ཀོསཙྪཱདངྒཛཱཏོ, བུདྡྷོ. བྷགཝཏོ ཧི ཨུསབྷཝཱརཎཱདཱིནཾ ཨངྒཛཱཏོ ཝིཡ སུཝཎྞཔདུམཀཎྞི ཀསདིསེན ཀོསོཧིཏཝཏྠགུཡ྄ཧེན བྱཉྫནེན སམནྣཱགཏོཏི ཨཏྠོ. ཏསྨཱ ཀོསཙྪཱདངྒཛཱཏསམྤནྣོཏི ཐོམེཏི. པུནརཔཱིཏི པུན ཨཔཱིཏི པདཙྪེདོ. རཀཱརཱ གམོ ¶ . པུནཱཏི ཨེསོ ཨཏྠནྟརཏྠེ ནིཔཱཏོ. ཨཔིསདྡོ སམྤིཎྜནཏྠོ. སུགཏོཏི བུདྡྷོ. སོ ཧི སུནྡརཾ ནིབྦཱནཾ གཙྪཏཱིཏི སུགཏོཏི ཝུཙྩཏི.

སུཔྤཏིཊྛིཏཔཱདོཏི སུཝཎྞཔཱདུཀཏལམིཝ བྷཱུམིཡཾ སམཾ སུཊྛུ པཏིཊྛིཏཔཱདོ. སམཾ སུཊྛུ བྷཱུམིཡཾ པཏིཊྛཏཱིཏི སུཔྤཏིཊྛིཏོ, པཱདོ. སུ པཏི པུབྦོ ཋཱ དྷཱཏུ གཏིནིཝཏྟིཡཾ ཏ. པཛྫཏི གཙྪཏི ཨེཏེནཱཏི པཱདོ. པདདྷཱཏུ གཏིམྷི ཎ. སུཔྤཏིཊྛིཏོ པཱདོ ཡསྶཱཏི སུཔྤཏིཊྛིཏཔཱདོ, སུགཏོ. ཡཐཱ ཧི ཨཉྙེསཾ བྷཱུམིཡཾ པཱདཾ ཋཔེནྟཱནཾ ཨགྒཏལཾ ཝཱ པཎྷིཾ ཝཱ པསྶཾ ཝཱ པཋམཾ ཕུསཏི ཝེམཛ྄ཛྷཾ ཝཱ པན ཚིདྡཾ ཧོཏི, ཨུཀྑིཔནྟཱནམྤི ཨགྒཏལཱདཱིསུ ཨེཀཀོཊྛཱསོཝ པཋམཾ ཨུཊྛཧཏི, ན ཨེཝཾ ཏསྶ. ཏསྶ པན སུཝཎྞཔཱདུཀཏལཾ ཝིཡ ཨེཀཔྤཧཱརེནེཝ སཀལཔཱདཏལཾ བྷཱུམིཾ ཕུསཏི, བྷཱུམིཏོ ཨུཊྛཧཏི. སཙེཔི ཧི བྷགཝཱ ཨནེཀསཏཔོརིསཾ ནརཀཾ ཨཀྐམིསྶཱམཱིཏི པཱདཾ ནཱིཧརཏི, ཏཱཝདེཝ ནིནྣཊྛཱནཾ ཝཱཏཔཱུརིཏཾ ཝིཡ ཀམྨཱརབྷསྟཾ ཨུནྣམིཏྭཱ པཐཝཱིསམཾ ཧོཏི, ཨུནྣཏཊྛཱནམྤི ཨནྟོ པཝིསཏི, དཱུརེ ཨཀྐམིསྶཱམཱིཏི ཨབྷིནཱིཧརནྟསྶ སིནེརུཔྤམཱཎོཔི པབྦཏོ སེདིཏཝེཏྠངྐུརོ ཝིཡ ནམིཏྭཱ པཱདསམཱིཔཾ ཨཱགཙྪཏི. ཏཐཱ ཧིསྶ ཡམཀཔཱཊིཧཱརིཡཾ ཀཏྭཱ ཡུགནྡྷརཔབྦཏཾ ཨཀྐམིསྶཱམཱིཏི པཱདེ ཨབྷིནཱིཧརཏོ པབྦཏོ ནམིཏྭཱ པཱདསམཱིཔཾ ཨཱགཏོ. སོ ཏཾ ཨཀྐམིཏྭཱ དུཏིཡཔཱདེན ཏཱཝཏིཾསབྷཝནཾ ཨཀྐམི. ན ཧི ཙཀྐལཀྑཎེན པཏིཊྛཱཏབྦཊྛཱནཾ ཝིསམཾ བྷཝིཏུཾ སཀྐོཏི. ཁཱཎུ ཝཱ ཀཎྜཀོ ཝཱ སཀྑརཀཐལཱ ཝཱ ཨུཙྩཱརཔསྶཱཝོ ཝཱ ཁེལ༹སིངྒྷཎིཀཱདཱིནི ཝཱ པུརིམཏརཱཝ ཨཔགཙྪནྟི. ཏཏྠ ཏཏྠེཝ པཐཝིཾ པཝིསནྟི. ཏཐཱགཏསྶ ཧི སཱིལཏེཛེན པཉྙཱཏེཛེན དྷམྨཏེཛེན དསནྣཾ པཱརམཱིནཾ ཨཱནུབྷཱཝེན ཨཡཾ མཧཱཔཐཝཱི སམཱ མུདུ པུཔྥཱཀིཎྞཱ ཧོནྟི. ཏཏྲ ཏཐཱགཏོ སམཾ པཱདཾ ནིཀྑིཔཏི. སམཾ ཨུདྡྷརཏི, སབྦཱཝནྟེཧི པཱདཏལེཧི ¶ བྷཱུམིཾ ཕུསཏི, ཏསྨཱ སུཔྤཏིཊྛིཏཔཱདོཏི ཐོམེཏི.

མཱུདོ དཱཏུཎྞལོམོཏི མུད ཨོདཱཏ ཨུཎྞལོམོཏི པདཙྪེདོ. བྷམུཀནྟརེ ཛཱཏོ སཎྷསུཁུམོ སེཏོ སུདྡྷོ ཨུཎྞལོམཝནྟོཏི ཨཏྠོ. ཨེཏྠ ཙ མུདསདྡོ སཎྷསུཁུམཝཱཙཀོ ཨནིཔྥནྣཔཱཊིཔདིཀོ. ཨཐ ཝཱ མུདེཏི མུདཡཏི སཏྟེཏི མུདོ, སུཁུམོ. མུདདྷཱཏུ མོདནེ ཨ. ཨཝདཱཡཏི ཁཎྜིཡཏཱིཏི ཨོདཱཏོ. ཨཝཔུབྦ དཱདྷཱཏུ ཨཝཁཎྜནེ ཏ. ཨཐ ཝཱ ཨཝདཱཡཏི སུཛ྄ཛྷཏཱིཏི ཨོདཱཏོ, ཡཐཱ ཝོདཱནནྟི. མུདོ ཙ ཨོདཱཏོ ཙ མུདོདཱཏོ, ཨུཎཏི ཨུདྡྷཾ གཙྪཏཱིཏི ཨུཎྞཱ, ལོམོ. ཨུཎྞསདྡོ ཧི ལོཀེ ལོམསདྡཔརིཡཱཡོཏི ཝདནྟི ཨཱཙརིཡཱ. མཾསསྶ ཨུཔརི པཝཏྟཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཨུཎདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཎ. མཾསཙམྨཱནི ལུནཱཏི ཚིནྡཏཱིཏི ལོམོ. ལུདྷཱཏུ ཚིནྡནེ མནིཔཙྩཡོ. ལུནིཏབྦོཏི ཝཱ ལོམོ, ཨུཎྞཱ ཙ སཱ ལོམོ ཙཱཏི ཨུཎྞལོམོ, ལོམཝིསེསོ. མུདོ དཱཏོ ཨུཎྞལོམོ ཡསྶ སོཏི མུདོདཱཏུཎྞ ལོམོ, སུགཏོ. ཨུཎྞཱལོམཾ པན བྷགཝཏོ དྭིནྣཾ བྷམུཀཱནཾ ཝེམཛ྄ཛྷེ ནཱསིམཏྠཀེཡེཝ ཛཱཏཾ. ཨུགྒནྟྭཱ པན ནལཱཊམཛ྄ཛྷེ ཛཱཏཾ. སཔྤིམཎྜེ ཨོསཱརེཏྭཱ ཋཔིཏསཏ ཝིཏཏཀཔྤཱསཔཊལཾ ཝིཡ མུདཾ. པརིསུདྡྷཨོསདྷིཏཱརཀཝཎྞཾ ཝིཡ ཙ སིཔྤལིཏཱུལལཏཱཏཱུལཾ ཝིཡ ཙ ཝིགཏམལེན ཨོདཱཏཾ ཨུཎྞཱལོམཾ ཨཏྠི, ན ཨཉྙེསནྟི ཨཏྠོ. ཝུཏྟཉྷེཏཾ བྲཧྨཱཡུསུཏྟེ –

‘‘ཨུཎྞཱ ཁོ པནསྶ བྷོཏོ གོཏམསྶ བྷམུཀནྟརེ ཛཱཏཱ ཨོདཱཏཱ མུདུ ཏཱུལསནྣིབྷཱ’’ཏི.

ཏཾ པནེཏཾ ཀོཊིཡཾ གཧེཏྭཱ ཨཱཀཌྜྷིཡམཱནཾ ཨུཔཌྜྷ བཱཧུཔྤམཱཎཾ ཧོཏི. ཝིསྶཊྛཾ དཀྑིཎཱཝཊྚཝསེན ཨཱཝཊྚིཏྭཱ ཨུདྡྷགྒཱ ཧུཏྭཱ སནྟིཊྛཏི. སུཝཎྞཕལཀམཛ྄ཛྷེ ཋཔིཏརཛཏ པུཔྥུལ༹ཀཾ ¶ ཝིཡ, སུཝཎྞགྷཊཏོ ནིཀྑམྨམཱནཾ ཁཱིརདྷཱརཾ ཝིཡ ཨརུཎཔྤབྷཱརཉྫིཏེ གགནཏལེ ཨོསདྷིཏཱརཀཾ ཝིཡ ཙ ཨཏིམནོཧརཱཡ སིརིཡཱ ཝིརོཙཏི, ཏསྨཱ མཱུདོདཱཏུཎྞལོམོཏི ཐོམེཏི.

ཨཐམཔཱིཏི ཏདཉྙཾ ཨཔི. སུགཏོཏི བུདྡྷོ. སོ ཧི སུནྡརཝཱཙཾ གདཏི ཝདཏཱིཏི སུགཏོཏི ཝུཙྩཏི. བྲཧྨུཛུགྒཏྟབྷཱཝོཏི བྲཧྨཨུཛུཨུགྒཏཨཏྟབྷཱཝོཏི པདཝིབྷཱགོ. བྲཧྨུནོ ཨུཛུ ཨུགྒཏཨཏྟབྷཱཝོ ཝིཡ ཨུཛུམེཝ ཨུགྒཏཨཏྟབྷཱཝོ དཱིགྷསརཱིརོཏི ཨཏྠོ. བྲཧྨཱཡུསུཏྟེ པན ‘‘བྲཧྨུཛུགཏྟོ’’ཏིཔཱཋོ. ཏདཊྛཀཐཱཡཉྩ བྲཧྨུཛུགཏྟོཏི བྲཧྨཱ ཝིཡ ཨུཛུགཏྟོ ཨུཛུམེཝ ཨུགྒཏདཱིགྷསརཱིརོཏི ཝིཝརཏི. ཏཾ པན སནྡྷཱཡ བྲཧྨུཛུགྒཏྟབྷཱཝོཏི ཝུཏྟཾ.

ཨཡཾ པནེཏྠ ཝཙནཏྠོ. ཛྷཱནཱདིགུཎེཧི ཨུཔརཱུཔརིབྲཱུཧཏི ཝཌྜྷཏཱིཏི བྲཧྨཱ. བྲཱུཧདྷཱཏུ ཝཌྜྷནེ མ, ཨརཏི ཨཝངྐབྷཱཝེན པཝཏྟཏཱིཏི ཨུཛུ, ཨཝངྐོ. ཨརདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཛུཔཙྩཡོ. ཨརིསྶ ཨུཨཱདེསོ. ཨུདྡྷཾ གཙྪཏི པཱཔུཎཱཏཱིཏི ཨུགྒཏོ. ཨུཔུབྦ གམུདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཏོ. ཨཱཧིཏོ ཨཱརོཔིཏོ ཨཧཾ མཱནོ ཨེཏྠཱཏི ཨཏྟཱ, སརཱིརོ. ཨཱཔུབྦ དྷཱ དྷཱཏུ རོཔནེ མནིཔཙྩཡོ ཏུཔཙྩཡོ ཝཱ. དྷསྶ ཏོ. མསྶ ཏོ. ཨཐ ཝཱ སུཁདུཀྑཾ ཨདཏི ཨནུབྷཝཏཱིཏི ཨཏྟཱ. ཨདདྷཱཏུ ཨནུབྷཝནེ མནིཔཙྩཡོ. ཀཙྩཱཡནསདྡསཏྠེ པན ‘‘སུཁདུཀྑཾ ཨདཏི བྷཀྑཏཱིཏི ཨཏྟཱ, ཛཱཏིཛརཱམརཎཱདཱིཧི ཨདིཡཏེ བྷཀྑིཡཏེཏི ཝཱ ཨཏྟཱ. ཨཱཏུམཱ’’ཏི ཝུཏྟཾ. ཁྱཱདཱིཧི མནིམཙ ཏོཝཱཏི སུཏྟེན པདསིདྡྷི ཝེདིཏབྦཱ. ཨཏྟཱཏི ཨབྷིདྷཱནཾ བུདྡྷི ཙ བྷཝནྟི ཨེཏསྨཱཏི ཨཏྟབྷཱཝོ, རཱུཔཀཱཡོ. ཨནུཊཱིཀཱཡཾ པན ‘‘ཨཱཧིཏོ ཨཧཾ མཱནོ ཨེཏྠཱཏི ཨཏྟཱ, སོཨེཝ བྷཝཏི ཨུཔྤཛྫཏི ན པརཔརིཀཔྤིཏོ ཝིཡ ནིཙྩོཏི ཨཏྟབྷཱཝོ. ཨཏྟཱཏི ཝཱ དིཊྛིགཏིཀེཧི གཧེཏབྦཱཀཱརེན བྷཝཏི པཝཏྟཏཱིཏི ཨཏྟབྷཱཝོ’’ཏི ཝུཏྟཾ ¶ . བྲཧྨུནོ ཨུཛུམེཝ ཨུགྒཏོ ཨཏྟབྷཱཝོ ཝིཡ ཨུཛུམེཝ ཨུགྒཏོ ཨཏྟབྷཱཝོ ཡསྶ སོཏི བྲཧྨུཛུགྒཏྟབྷཱཝོ, སུགཏོ. ཡེབྷུཡྻེན ཧི སཏྟཱ ཁནྡྷེ ཀཊིཡཾ ཛཱཎུསཱུཏི ཏཱིསུ ཋཱནེསུ ནམནྟི. ཐོཀཾ ཀཊིཡཾ ནམནྟཱ པཙྪཏོ ནམནྟི. ཨིཏརེསུ དྭཱིསུ ཋཱནེསུ པུརཏོ. དཱིགྷསརཱིརཱ པནེཀེ པསྶཱ ཝངྐཱ ཧོནྟི, ཨེཀེ མུཁཾ ཨུནྣམེཏྭཱ ནཀྑཏྟཱནི གཎཡནྟཱ ཝིཡ ཙརནྟི, ཨེཀེ ཨཔྤམཾསལོཧིཏཱ སཱུལསདིསཱ ཧོནྟི, པཝེདྷམཱནཱ གཙྪནྟི, ཏཐཱགཏོ པན ཨུཛུམེཝ ཨུགྒནྟྭཱ དཱིགྷཔྤམཱཎོ དེཝནགརེ ཨུསྶིཏསུཝཎྞ ཏོརཎཾ ཝིཡ ཧོཏི. ཏསྨཱ བྲཧྨུཛུགྒཏྟབྷཱཝོཏི ཐོམེཏི.

ནཱིལཀྑཱིཏི ནཱིལཨཀྑཱིཏི པདཙྪེདོ. ཨཏིནཱིལནེཏྟེན སམནྣཱགཏོཏི ཨཏྠོ. ཨིཀྑཏི པསྶཏི ཨནེན རཱུཔཱརམྨཎཾ སམཝིསམཾ ཝཱཏི ཨཀྑི, ནེཏྟཾ. ཨིཀྑདྷཱཏུ དསྶནེ ཨི. ཨིསྶ ཨཏྟཾ. ནཱིལཱ ཨཏིནཱིལཱ ཨཀྑི ནེཏྟཱ ཡསྶཱཏི ནཱིལཀྑི, སུགཏོ. བྷགཝཏོ ཧི ན སཀལནཱིལཀྑིཝ ཧོཏི. ནཱིལཡུཏྟཊྛཱནེ པནསྶ ཨུམྨཱརཔུཔྥསདིསེན ཨཏིཝིསུདྡྷེན ནཱིལཝཎྞེན སམནྣཱགཏཱནི ཨཀྑཱིནི ཧོནྟི. པཱིཏཡུཏྟཊྛཱནེ ཀཎིཀཱརཔུཔྥསདིསེན ལོཧིཏཝཎྞེན. ལོཧིཏཡུཏྟཊྛཱནེ བནྡྷུཛཱིཝཀཔུཔྥསདིསེན ལོཧིཏཝཎྞེན. སེཏ ཡུཏྟཊྛཱནེ ཨོསདྷིཏཱརཀསདིསེན སེཏཝཎྞེན. ཀཱལ༹ ཡུཏྟཊྛཱནེ ཨདྡཱརིཊྛཀསདིསེན ཀཱལ༹ཝཎྞེན སམནྣཱགཏཱནི སུཝཎྞཝིམཱནེ ཨུགྒྷཱཊིཏམཎིསཱིཧཔཉྫརསདིསཱནི ཁཱཡནྟི. ཝུཏྟཉྷི མཧཱནིདྡེསེ ‘‘མཾསཙཀྑུམྷི བྷགཝཏོ པཉྩཝཎྞཱ སཾཝིཛྫནྟི. ནཱིལོ ཙ ཝཎྞོ, པཱིཏཀོ ཙ ཝཎྞོ, ལོཧིཏཀོ ཙ ཝཎྞོ, ཀཎྷོ ཙ ཝཎྞོ, ཨོདཱཏོ ཙ ཝཎྞོ ཨཀྑིལོམཱནི ཙ བྷགཝཏོ, ཡཏྠ ཙ ཨཀྑི ལོམཱནི པཏིཊྛིཏཱནི. ཏཾ ནཱིལཾ ཧོཏི སུནཱིལཾ པཱསཱདིཀཾ དསྶནེཡྻཾ ཨུམྨཱརཔུཔྥསམཱནཾ. ཏསྶ པརཏོ པཱིཏཀཾ ཧོཏི ¶ སུཔཱིཏཀཾ སུཝཎྞཝཎྞཾ པཱསཱདིཀཾ དསྶནེཡྻཾ ཀཎིཀཱརཔུཔྥསམཱནཾ. ཨུབྷཏོ ཨཀྑིཀུཊཱནི བྷགཝཏོ ལོཧིཏཀཱནི ཧོནྟི སུལོཧིཀཱནི པཱསཱདིཀཱནི དསྶནེཡྻཱནི ཨིནྡགོཔཀསམཱནཱནི. མཛ྄ཛྷེ ཀཎྷཾ ཧོཏི སུཀཎྷཾ ཨལཱུཁཾ སུདྡྷཾ པཱསཱདིཀཾ དསྶནེཡྻཾ ཨདྡཱརིཊྛཀ སམཱནཾ. ཏསྶ པརཏོ ཨོདཱཏཾ ཧོཏི སུཨོདཱཏཾ སེཏཾ པཎྜརཾ པཱསཱདིཀཾ དསྶནེཡྻཾ ཨོསདྷིཏཱརཀསམཱན’’ནྟི. བྷགཝཱ པན ཏེན མཾསཙཀྑུནཱ ཙཏུརངྒསམནྣཱགཏེ ཨནྡྷཀཱརེཔི སམནྟཱ ཡོཛནཾ པསྶཏི དིཝཱ ཙེཝ རཏྟིཉྩ.

ཝུཏྟཉྷི མཧཱནིདྡེསེ –

‘‘ཏེན བྷགཝཱ པཱཀཏིཀེན མཾསཙཀྑུནཱ ཨཏྟབྷཱཝ པརིཡཱཔནྣེན པུརིམསུཙརིཏཀམྨཱབྷིནིབྦཏྟེན སམནྟཱ ཡོཛནཾ པསྶཏི དིཝཱ ཙེཝ རཏྟིཉྩ. ཡདཱཔི ཙཏུརངྒསམནྣཱགཏོ ཨནྡྷཀཱརོ ཧོཏི, སཱུརིཡོ ཙ ཨཏྠངྒམིཏོ ཧོཏི, ཀཱལ༹པཀྑོ ཙ ཨུཔོསཐོ ཧོཏི, ཏིབྦོ ཙ ཝནསཎྜོ ཧོཏི, མཧཱ ཙ ཀཱལ༹མེགྷོ ཨབྦྷུཊྛིཏོ ཧོཏི, ཨེཝརཱུཔེཔི ཙཏུརངྒསམནྣཱགཏེ ཨནྡྷཀཱརེ སམནྟཱ ཡོཛནཾ པསྶཏི. ནཏྠི སོ ཀུཊྚོ ཝཱ ཀཝཱཊཾ ཝཱ པཱཀཱརོ ཝཱ པབྦཏོ ཝཱ གཙྪོ ཝཱ ལཏཱ ཝཱ ཨཱཝརཎཾ རཱུཔཱནཾ དསྶནཱཡཱ’’ཏི. ཏསྨཱ ཨུཔལཀྑཎནཡེན ནཱིལཀྑཱིཏི ཐོམེཏི.

དཱིགྷཔཎྷཱིཏི ཨཱཡཏཔཎྷི. པརིཔུཎྞཔཎྷཱིཏི ཨཏྠོ. པསཏི བཱདྷཏི ཨནེན པརེསནྟི པཎྷི, པཱདསྶ པཙྪཱབྷཱགོ. པསདྷཱཏུ བཱདྷནེ ཎི. སསྶ ཧོ. ཎྭཱདིམོགྒལླཱནེ པན ‘‘པཎ བྱཝཧཱརཐུཏཱིསུ ཧི པཎིཡཏི ཝོཧཱརིཡཏཱིཏི པཎྷི, པཱདསྶ པཙྪཱབྷཱགོ’’ཏི ཝུཏྟཾ. དཱིགྷཱ པཎྷི ཡསྶ སོཏི དཱིགྷཔཎྷི, སུགཏོ. ཡཐཱ ཧི ཨཉྙེསཾ ཨགྒ པཱདོ དཱིགྷོ ཧོཏི. པཎྷིམཏྠཀེ ཛངྒྷཱ པཏིཊྛཱཏི པཎྷིཾ ¶ ཏཙྪེཏྭཱ ཋཔིཏཱ ཝིཡ ཧོཏི. ན ཨེཝཾ ཏཐཱགཏསྶ. ཏཐཱགཏསྶ པན ཙཏཱུསུ ཀོཊྛཱསེསུ དྭེ ཀོཊྛཱསཱ ཨགྒཔཱདཱ ཧོནྟི. ཏཏིཡེ ཀོཊྛཱསེ ཛངྒྷཱ པཏིཊྛཱཏི. ཙཏུཏྠེ ཀོཊྛཱསེ ཨཱརགྒེན ཝཊྚེཏྭཱ ཋཔིཏཱ ཝིཡ རཏྟཀམྦལེ གེཎྜུཀསདིསཱ པཎྷི ཧོཏི. ཏསྨཱ དཱིགྷཔཎྷཱིཏི ཐོམེཏི.

སུཁུམམལཚཝཱིཏི སུཁུམ ཨམལ ཚཝཱིཏི པདཙྪེདོ. སཎྷམལཝིསུདྡྷཏཙོ སཎྷམལཝིརཧིཏཏཙོ ཝཱཏི ཨཏྠོ. ཨེཏྠ ཙ སུཁུམསདྡོ སཎྷཝཱཙཀོ ཨནིཔྥནྣཔཱཊིཔདིཀོ. ཨཐ ཝཱ སུཁཡཏི སཎྷབྷཱཝེནཱཏི སུཁུམཾ, སཎྷཾ. སུཁདྷཱཏུ ཏཀྐརིཡཾ ཨུམཔཙྩཡོ. ཏཾསམངྒཱིཔུགྒལཾ ཀིལིཊྛཾ མལཏི དྷཱརེཏཱིཏི མལཾ, རཛཱདིམལཾ. མལདྷཱཏུ དྷཱརཎེ ཨ, ནཏྠི མལམེཏིསྶཱཏི ཨམལཱ, ཚཝཱི. མཾསཾ ཚཱདེཏཱིཏི ཚཝཱི. ཚད དྷཱཏུ སཾཝརཎེ རཝཔཙྩཡོ ཨཱིཔཙྩཡོ ཙ. སུཁུམཱ སཎྷཱ ཨམལཱ མལཝིརཧིཏཱ ཚཝཱི ཡསྶཱཏི སུཁུམམལཚཝཱི, སུགཏོ. བྷགཝཏོ ཧི སུཝཎྞསིནིདྡྷསཎྷསརཱིརཏྟཱ ཀཉྩནསནྣིབྷ ཏཙཏྟཱ ཙ རཱུཔཀཱཡེ པདུམཔལཱསེ ཨུདཀབིནྡྷུ ཝིཡ རཛོཛལླཾ ཝཱ མལཾ ཝཱ ན ལིམྤཏི. ཝུཏྟཉྷི མཛ྄ཛྷིམཔཎྞཱསེ བྲཧྨཱཡུསུཏྟེ –

‘‘སུཁུམཙྪཝཱི ཁོ པན བྷཝཾ གོཏམོ སུཁུམཏྟཱ ཚཝིཡཱ རཛོཛལླཾ ཀཱཡེ ན ཨུཔལིམྤཏཱི’’ཏི. ཏསྨཱ སུཁུམ མལཚཝཱིཏི ཐོམེཏི.

ཐོམྱརསགྒསགྒཱིཏི ཐོམྱརས གས ཨགྒཱིཏི པདཙྪེདོ. ཐོམིཏབྦ རསཧརཎསཏྟསཧསྶནྷཱརཱུ ཨུདྡྷགྒིཀཱཏི ཨཏྠོ. ཐོམིཡཏཱིཏི ཐོམྱོ, ནྷཱརུ. ཐོམདྷཱཏུ སཱིལཱགྷཱཡཾ ཎྱོ. མདྷུརཱདིབྷེདཾ རསཾ གསེནྟི ཨནྟོ པཝེསེནྟཱིཏི རསགྒསཱ, ནྷཱརུ. རསསདྡཱུཔཔདགསདྷཱཏུ ཨདནེ ཨ. ཨཐ ཝཱ རསཾ གསཏི ཧརཏི ཨེཏེཧཱིཏི རསགྒསཱ ¶ , ནྷཱརུ. གསདྷཱཏུ ཧརཎེ ཨ. དྷཱཏུསདྡོ ཧི ཨནེཀཏྠོ. རསགྒསཱནཾ ཨགྒཱཏི རསགྒསགྒཱ, ཏེ ཨེཏྠ སནྟཱིཏི རསགྒསགྒཱི, ནྷཱརུ. ཨསྶཐྱཏྠེ ཨཱིཔཙྩཡོ. ཐོམྱོ རསགྒསགྒཱི ཡསྶ སོཏི ཐོམྱརསགྒསགྒཱི, སུགཏོ. ཏཐཱགཏསྶ ཧི སཏྟརསཧརཎིསཧསྶཱནི ཨུདྡྷགྒཱནི ཧུཏྭཱ གཱིཝཱཡམེཝ པཊིམུཀྐཱནི. ཏིལཕལམཏྟོཔི ཨཱཧཱརོ ཛིཝ྄ཧགྒེ ཋཔིཏོ སབྦཾ ཀཱཡཾ ཨནུཕརཏི. ཏེནེཝ མཧཱཔདྷཱནཾ པདཧནྟསྶ ཨེཀཏཎྜུལཱདཱིཧིཔི ཀལཱ༹ཡཡཱུསཔསཏེནཔི ཀཱཡསྶ ཡཱཔནཾ ཧོཏི. ཨཉྙེསཾ པན ཏཐཱ ཨབྷཱཝཱ ན སཀལཀཱཡཾ ཨོཛཱ ཕརཏི. ཏེན ཏེ བཧྭཱབཱདྷཱ ཧོནྟི. ཨིདཾ ལཀྑཎཾ ཨཔྤཱབཱདྷཏཱསངྑཱཏསྶ ནིསྶནྡཕལསྶཝསེན པཱཀཊཾ ཧོཏི, ཏསྨཱ ཐོམྱརསགྒསགྒཱིཏི ཐོམེཏི.

ཏེཝཱིསཏིམཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢༤. དུཏིཡགཱཐཱཡཾ ཛིནོཏི པཉྩམཱརཛིཏཝཱ བུདྡྷོ. ཏསྶ པན པདསྶ སམཙཏྟཱལཱིསགྒདནྟོཏྱཱདཱིཧི པདེཧི ཏུལྱལིངྒཏྟབྷཱཝེན སམྦནྡྷོ. ཙཏྟཱལཱིསགྒདནྟོཏི ཙཏྟཱལཱིསཨགྒདནྟོཏི པདཙྪེདོ. སམཙཏྟཱལཱིས ཨུཏྟམདནྟོཏི ཨཏྠོ. ཨེཏྠ ཙ ཨགྒསདྡོ ཨུཏྟམཝཱཙཀོ ཨནིཔྥནྣཔཱཊིཔདིཀོ. ཨཐ ཝཱ ཨུཏྟམབྷཱཝཾ ཨཛཏི གཙྪཏཱིཏི ཨགྒོ, དནྟོ. དཾསཏི ཝིདཾསཏི བྷོཛྫམནེནཱཏི དནྟོ. དཾསདྷཱཏུ དཾསནེ ཏ. ཏསྶ ནྟོ དྷཱཏྭནྟལོཔོ. སམཙཏྟཱལཱིསཾ ཨགྒོ ཨུཏྟམོ དནྟོ ཡསྶཱཏི ཙཏྟཱལཱིསགྒདནྟོ, ཛིནོ. ཨུཔརིམཧནུཀེ པཏིཊྛིཏཱ དནྟཱ ཝཱིསཏི ཧེཊྛིམེ ཝཱིསཏཱིཏི སམཙཏྟཱལཱིསདནྟཱ ཧོནྟཱིཏི ཨཏྠོ. ཨཉྙེསཉྷི པརིཔུཎྞདནྟཱནམྤི དྭཏྟིཾསདནྟཱ ཧོནྟི. ཏཐཱ གཏསྶ པན ཙཏྟཱལཱིསཾ. ཏསྨཱ ཙཏྟཱལཱིསགྒདནྟོཏི ཐོམེཏི.

སམཀལཔནཛོཏི ¶ ཀཀཙེན ཚིནྡིཏྭཱ ཋཔིཏོ ཝིཡ སམདནྟོཏི ཨཏྠོ. ལཔཏི ཝདཏི ཨེཏེནཱཏི ལཔནཾ, མུཁཾ. ལཔདྷཱཏུ ཝདནེ ཡུ. ཏསྨིཾ ལཔནེ མུཁེ ཛཱཏོཏི ལཔནཛོ, དནྟོ. ཏཔྤུརིསསམཱསོཡཾ, སམཀོ ལཔནཛོ དནྟོ ཡསྶཱཏི སམཀལཔནཛོ, ཛིནོ. པཱལི༹ཡཾ པན ‘‘སམདནྟོ’’ཏི པཱཋོ ཨཏྠི. ཨཡམེཝཏྠོ. ཨཉྙེསཉྷི ཀེཙི དནྟཱ ཨུཙྩཱ, ཀེཙི ནཱིཙཱཏི ཝིསམཱ ཧོནྟི. ཏཐཱགཏསྶ པན ཨཡཔཊྚཚིནྣསངྑཔཊལཾ ཝིཡ སམཱ ཧོནྟི. ཏསྨཱ སམཀལཔནཛོཏི ཐོམེཏི.

ཨནྟརཾསཔྤཔཱིནོཏི ཨནྟརཨཾསཔཱིནོཏི པདཝིབྷཱགོ. གཱཐཱབནྡྷཝསེན ཚནྡཱནུརཀྑཎཏྠཾ པཀཱརཱགམཾ ཀཏྭཱ ཨེཝཾ ཝུཏྟཾ. དྭིནྣཾ ཨཾསཱནཾ ཁནྡྷཱནཾ ཨནྟརཾ ཝེམཛ྄ཛྷེ པརིཔུཎྞཔིཊྛིཏལོཏི ཨཏྠོ. ཨེཏྠ ཙ ཨཾསསདྡོ ཁནྡྷཏྠེ ཝཏྟཏི. ཝུཏྟཉྷེཏཾ ཨབྷིདྷཱནཔྤདཱིཔིཀཱཡཾ ‘‘ཨཾསོ ནིཏྠི བྷུཛསིརོ, ཁནྡྷོ ཏསྶནྡྷི ཛཏྟུ ཏ’’ནྟི.

ཨནཏི ཛཱིཝཏི ཨེཏེནཱཏི ཨཾསོ, ཁནྡྷོ. ཨནདྷཱཏུ པཱཎེ སོཔཙྩཡོ. ནསྶ ནིགྒཧིཏཱདེསོ. སརཱིརསྶ ཨཝཡཝབྷཱཝེན ཨནཏི གཙྪཏི པཝཏྟཏཱིཏི ཝཱ ཨཾསོ, དྭིནྣཾ ཨཾསཱནཾ ཁནྡྷཱནཾ ཨནྟརཾ ཝེམཛ྄ཛྷནྟི ཨནྟརཾསོ, པིཎཏི པཱུརཏཱིཏི པཱིནོ, པིཊྛིཏལཾ. པིཎདྷཱཏུ པིནནེ པཱུརཎེ ཝཱ ཎ. ཎསྶ ནོ. དྭིནྣཾ ཨཾསཱནཾ ཁནྡྷཱནཾ ཨནྟརཾ ཝེམཛ྄ཛྷེ པཱིནཾ པརིཔུཎྞཾ པིཊྛིཏལཾ ཡསྶཱཏི ཨནྟརཾསཔྤཔཱིནོ, ཛིནོ. ཨུཏྟརཔདལོཔབཧུབྦཱིཧིསམཱསོཡཾ. ཨཉྙེསཉྷི ཏཾ ཋཱནཾ ནིནྣཾ ཧོཏི, དྭེ པིཊྛིཀོཊྚཱ པཱཊིཨེཀྐཾ པཉྙཱཡནྟི. ཏཐཱགཏསྶ པན ཀཊིཏོ པཊྛཱཡ མཾསཔཊལཾ ཡཱཝ ཁནྡྷཱ ཨུགྒམྨ སམུསྶིཏསུཝཎྞཕལཀཾ ཝིཡ པིཊྛིཾ ཚཱདེཏྭཱ པཏིཊྛིཏཾ. ཏསྨཱ ཨནྟརཾསཔྤཔཱིནོཏི ཐོམེཏི. པཱལི༹ཡཾ པན ‘‘ཙིཏནྟརཾསོ’’ཏི པཱཋོ. ཏདཊྛཀཐཱཡཉྩ ‘‘ཙིཏནྟརཾ སོཏི ¶ ཨནྟརཾསཾ ཝུཙྩཏི དྭིནྣཾ ཀོཊྚཱནམནྟརཾ. ཏཾ པརིཔུཎྞ མསྶཱཏི ཨནྟརཾསོ’’ཏི ཝུཏྟཾ.

ཙཀྐེནངྐིཏཔཱདོཏི ཙཀྐེན ཨངྐིཏཔཱདོཏི པདཙྪེདོ. ཨཊྛསཏཔཱདཙཀྐལཀྑཎེན ལཀྑིཏཔཱདཏལོཏི ཨཏྠོ. ཙཀྐེན ཨཊྛསཏཔཱདཙཀྐེན ཨངྐིཏོ ལཀྑིཏོ པཱདོ ཡེན སོཏི ཙཀྐེནངྐིཏཔཱདོ, ཛིནོ. ཏཏིཡཱབཧུབྦཱིཧི སམཱསོཡཾ. ཨཉྙེསཉྷི པཱདཏལེ ཨཊྛསཏཔཱདཙཀྐ ལཀྑཎཾ ནཏྠི. ཏཐཱགཏསྶ པཱདཏལེཨེཝ ཝིཙིཏྲཾ ཨཊྛསཏ པཱདཙཀྐལཀྑཎཾ ཨཏྠི. ཏསྨཱ ཙཀྐེནངྐིཏཔཱདོཏི ཐོམེཏི.

ཝུཏྟཉྷི བྲཧྨཱཡུསུཏྟེ ‘‘ཧེཊྛཱ ཁོ པན ཏསྶ བྷོཏོ གོཏམསྶ པཱདཏལེསུ ཙཀྐཱནི ཛཱཏཱནི སཧསྶཱརཱནི སནེམིཀཱནི སནཱབྷིཀཱནི སབྦཱཀཱརཔརིཔཱུརཱནཱི’’ཏི. ཨཊྛསཏཔཱདཙཀྐལཀྑཎསརཱུཔཾ པན ཡོ པཱདཔངྐཛམུདུཏྟལརཱ ཛིཀེཧཱིཏི གཱཐཱཝཎྞནཱཡཾ ཝུཏྟམེཝཱཏི.

ཨཝིརལ༹དསནོཏི ཨཝིཝརདནྟོ. ཨཝིཝརདནྟེན སམྤནྣོཏི ཨཏྠོ. ཝིཝརཏི ཕུལླཏཱིཏི ཝིརལོ༹. ཝརདྷཱཏུ ཕུལླནེལོ༹. ཨསྶི. ན ཝིརལོ༹ ཨཝིརལོ༹, ནཏྠི ཝིརལོ༹ ཨེཏསྶཱཏི ཨཝིརལོ༹, དནྟོ. དཾསཏི ཝིདཾསཏི ཁཱདནཱིཡཾ ཝཱ བྷོཛནཱིཡཾ ཝཱ ཨེཏེནཱཏི དསནོ, དནྟོ. དཾསདྷཱཏུ དཾསནེ ཡུ. ནིགྒཧིཏལོཔོ. ཨཝིརལོ༹ དསནོ དནྟོ ཡསྶཱཏི ཨཝིརལ༹དསནོ, ཛིནོ. ཨཉྙེསཉྷི ཀུམྦྷིལཱནཾ ཝིཡ དནྟཱ ཝིརལཱ༹ ཧོནྟི. མཙྪམཾསཱདཱིནི ཁཱདནྟཱནཾ དནྟནྟརཾ པཱུརཏི. ཏཐཱགཏསྶ པན ཀནཀལཏཱཡ སམུསྶཱཔིཏཝཛིར པནྟི ཝིཡ ཨཝིརལཱ༹ ཏུལིཀཱཡ དསྶིཏཔརིཙྪེདཱ ཝིཡ དནྟཱ ཧོནྟི, ཏསྨཱ ཨཝིརལ༹དསནོཏི ཐོམེཏི.

མཱརཛུསྶངྑཔཱདོཏི མཱརཛི ཨུསྶངྑཔཱདོཏི པདཙྪེདོ. ཨེཏྠ ཙ མཱརཛཱིཏི པཉྩམཱརཛིཏཝཱ བུདྡྷོ ཀཏྟུབྷཱུཏོ. སོ ¶ ཧི པཉྩམཱརེ ཛིཏཝཱཏི མཱརཛཱིཏི ཝུཙྩཏི. ཨུསྶངྑཔཱདོཏི པཱདསྶ ཨུཔརི ཋིཏེན སངྑསདིསཏྟཱ སངྑནཱམིཀེན གོཔྥཀེན སམནྣཱགཏོཏི ཨཏྠོ. སཾསུཊྛུཾ པཐཝིཾ ཁནཏཱིཏི སངྑེ. སཾཔུབྦཁནུདྷཱཏུ ཨཝདཱརཎེ ཀྭི. ཨཔདཱནཊྛཀཐཱཡཾ པན ‘‘སཾསུཊྛུཾ ཁཱདནྟོ ཁཎནྟོ གཙྪཏཱིཏི སངྑེ. སམུདྡཛལཔརིཡནྟེ ཙརམཱནོ གཙྪཏི ཙརཏཱིཏི ཨཏྠོ’’ཏི ཝུཏྟཾ. སངྑེ ཝིཡཱཏི སངྑེ, གོཔྥཀོ. པཱདསྶ ཨུདྡྷཾ ཨུཔརི ཋིཏཾ སངྑསདིསཾ གོཔྥཀ མསྶཱཏི ཨུསྶངྑཔཱདོ, ཛིནོ. ཝུཏྟཉྷི བྲཧྨཱཡུསུཏྟཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘ཨུདྡྷཾ པཏིཊྛིཏགོཔྥཀཏྟཱ ཨུསྶངྑཱ པཱདཱ ཨསྶཱཏི ཨུསྶངྑཔཱདོ’’ཏི. ཨཉྙེསཉྷི པིཊྛིཔཱདེ གོཔྥཀཱ ཧོནྟི. ཏེན ཏེསཾ པཱདཱ ཨཱཎིབདྡྷཱ ཝིཡ བདྡྷཱ ཧོནྟི. ན ཡཐཱསུཁཾ པརིཝཏྟནྟི. གཙྪནྟཱནཾ པཱདཏལཱནི ན དིསྶནྟི. ཏཐཱགཏསྶ པན ཨབྷིརཱུཧིཏྭཱ ཨུཔརི གོཔྥཀཱ པཏིཊྛཧནྟི. ཏེནསྶ ནཱབྷིཏོ པཊྛཱཡ ཨུཔརིམཀཱཡོ ནཱཝཱཡ ཋཔིཏ སུཝཎྞཔཊིམཱ ཝིཡ ནིཙྩལོ ཧོཏི. ཨདྷོཀཱཡོཝ ཨིཉྫཏི. སུཁེན པཱདཱ པརིཝཏྟནྟི. པུརཏོཔི པཙྪཏོ ཨུབྷཡཔསྶེསུཔི ཋཏྭཱ པསྶནྟཱནཾ པཱདཏལཱནི པཉྙཱཡནྟི. ན ཧཏྠཱིནཾ ཝིཡ པཙྪཏོཡེཝཱཏི. ཏསྨཱ ཨུསྶངྑཔཱདོཏི ཐོམེཏི.

ཏིཊྛནྟོ ནོནམནྟོབྷཡཀརམུདུནཱ ཛཎྞུཀཱནཱམ སནྟོཏི ཨེཏྠ ཏིཊྛནྟོ ནོ ནམནྟོ ཨུབྷཡ ཀརམུདུནཱ ཛཎྞུཀཱནི ཨཱམསནྟོཏི པདཝིབྷཱགོ. ཏིཊྛནྟོཏི ཋིཏཀོཝ. ནོནམནྟོཏི ཨནམམཱནོ ཧུཏྭཱ. ཨུབྷཡ ཀརམུདུནཱཏི སུཁུམེན ཧཏྠདྭཡེན. ཛཎྞུཀཱནཱིཏི ཛངྒྷཱནི. ཛཱཡཏི གམནཱགམནཾ ཨནེནཱཏི ཛཎྞུ, ཛནདྷཱཏུ ཛནནེ ཎུ. སོཨེཝ ཛཎྞུཀཱ, ཛངྒྷོརཱུནཾ སནྡྷི ལབྦྷཏི. ཏཱནི. ཨཱམསནྟོཏི པརིམཛྫིཏུཾ སཀྐོནྟོ. ཨེཏྠ ཙ ཏིཊྛནྟོ ནོནམནྟོཏི ཨིམིནཱ ཏཐཱགཏསྶ ཨཁུཛྫཨཝཱམནབྷཱཝོ དཱིཔིཏོ ¶ . ཨཝསེསཛནཱ ཧི ཁུཛྫཱ ཝཱ ཧོནྟི ཝཱམནཱ ཝཱ. ཁུཛྫཱནཾ ཨུཔརིམཀཱཡོ ཨཔརིཔུཎྞོ ཧོཏི ཝཱམནཱནཾ ཧེཊྛིམཀཱཡོ. ཏེ ཨཔརིཔུཎྞཀཱཡཏྟཱ ན སཀྐོནྟི ནོནམནྟོ ཛཎྞུཀཱནི པརིམཛྫིཏུཾ. ཏཐཱགཏོ པན པརིཔུཎྞཨུབྷཡཀཱཡཏྟཱ སཀྐོཏི, ཏསྨཱ ཏིཊྛནྟོ…པེ… ཛཎྞུཀཱ ནཱམསནྟོཏི ཐོམེཏི.

ཝཊྚཀྑནྡྷོཏི སུཝཎྞཱལིངྒོ ཝིཡ སམཝཊྚིཏགལིཀོ. ཝུཏྟཉྷི བྲཧྨཱཡུསུཏྟེ ‘‘སམཝཊྚཀྑནྡྷོ’’ཏི. པརིམཎྜལཱ ཀཱརེན ཝཊྚཏི པཝཏྟཏཱིཏི ཝཊྚོ, པརིམཎྜལོ. ཝཊྚདྷཱཏུ ཝཊྚནེ ཨ. བྷོཛནཾ ཁཱདཏི ཨེཏེན གལེནཱཏི ཁནྡྷོ, གལོ. ཁཱདདྷཱཏུ ཁཱདནེ བྷཀྑནེ ཝཱ ཀྭིཔཙྩཡོ. ཁཱདཱམགམཱནཾ ཁནྡྷནྡྷགནྡྷཱཏི སུཏྟེན པདསིདྡྷི ཝེདིཏབྦཱ. ཨབྷིདྷཱནཊཱིཀཱཡཾ པན ‘‘ཀཾ མཏྠཀཾ དདྷཱཏཱིཏི ཀནྡྷོ. སོཨེཝ ཀཀཱརསྶ ཁཀཱརཀརཎཝསེནཱ’’ཏི ཝུཏྟཾ. ཝཊྚོ སམཔརིམཎྜལོ ཁནྡྷོ གལོ ཡསྶཱཏི ཝཊྚཀྑནྡྷོ, ཛིནོ. ཡཐཱ ཧི ཨེཀེ ཀོཉྩཱ ཝིཡ བཀཱ ཝིཡ ཝརཱཧཱ ཝིཡ ཙ དཱིགྷགལཱ ཝངྐགལཱ པུཐུགལཱ ཙ ཧོནྟི. ཀཐནཀཱལེ སིརཱཛལཾ པཉྙཱཡཏི. མནྡོ སརོ ནིཀྑམཏི, ན ཨེཝཾ ཏསྶ. ཏཐཱགཏསྶ པན སུཝཊྚིཏསུཝཎྞཱལིངྒསདིསོ ཁནྡྷོ གལོ ཧོཏི. ཀཐནཀཱལེ སིརཱཛལཾ ན པཉྙཱཡཏི. མེགྷསྶ ཝིཡ གཛྫཏོ སརོ མཧཱ ཧོཏི. ཏསྨཱ ཝཊྚཀྑནྡྷོཏི ཐོམེཏི.

པུན ཛིནོཏི བུདྡྷོ ཀཏྟུབྷཱུཏོ. ཏསྶ པན པདསྶ གོཏརུཎཔཁུམཀོཏྱཱདཱིཧི པདེཧི ཏུལྱལིངྒཏྟབྷཱཝེན སམྦནྡྷོ. གོཏརུཎཔཁུམཀོཏི ཏཾམུཧུཏྟཛཱཏརཏྟ ཝཙྪསྶ ཙཀྑུབྷཎྜོ ཝིཡ ཝིཔྤསནྣཙཀྑུབྷཎྜོ, ཝིཔྤསནྣཙཀྑུབྷཎྜེན སམནྣཱགཏོ ཝཱ. ཨེཏྠ ཙ པཁུམཀོཏི སཀལཾ ཙཀྑུབྷཎྜཾ ཨདྷིཔྤེཏཾ. ཙཀྑུབྷཎྜནྟི ཙཀྑུཔརིཝཱརཾ. ཙཀྑུབྷཎྜནྟི ཨཀྑིདལནྟི ཀེཙི. ཨཀྑིདལཔཏྟནྟི ཝདནྟི ཨཉྙེ. ཨཀྑིདལེ ཧི ¶ པན སདྡྷིཾ ཨཀྑིབིམྦནྟི ཝེདིཏབྦཾ. ཨཡཾ པནེཏྠ ཝཙནཏྠོ. པཏཏི ཙཀྑུཾ པརིཝཱརེཏི ཨེཏེནཱཏི པཁུམཾ, པམྷཱདིཔརིཝཱརཾ. པཏདྷཱཏུ པརིཝཱརེ ཨུམོ. ཏཀཱརསྶ ཁོ. ཨཐ ཝཱ ཨཀྑིནོ པཀྑདྭཡེ ཛཱཏནྟི པཁུམཾ, པམྷཾ. ཛཱཏཏདྡྷིཏེ ཨུམོ. པཀྑུམནྟི ཝཏྟབྦེ ཀཀཱརལོཔཝསེན པཁུམནྟི ཝུཙྩཏི. པཁུམཾཡེཝ པཁུམཀོ. གོཏརུཎསྶ ཏཾམུཧུཏྟཛཱཏརཏྟཝཙྪསྶ པཁུམཾ ཝིཡ པཁུམཾ ཡསྶ སོཏི གོཏརུཎཔཁུམཀོ, ཛིནོ. གོཏརུཎསྶ ཏཾམུཧུཏྟཛཱཏརཏྟཝཙྪསྶ པཁུམསདིསཾ ཝིཔྤསནྣཙཀྑུབྷཎྜཾ ཨཏྠཱིཏི ཨཏྠོ. ཨཉྙེསཉྷི ཨཀྑིབྷཎྜོ ཨཔརིཔུཎྞོ ཧོཏི. ཧཏྠིམཱུསིཀཀཱཀཱདཱིནཾ ཨཀྑིསདིསེཧི ཝིནིགྒཏེཧི གམྦྷཱིརེཧིཔི ཨཀྑཱིཧི སམནྣཱགཏཱ. ཏཐཱགཏསྶ པན དྷོཝིཏྭཱ མཛྫིཏྭཱ ཋཔིཏམཎིགུལི༹ཀཱ ཝིཡ མུདུསིནིདྡྷནཱིལ སུཁུམཔཁུམཱཙིཏཱནི ཨཀྑཱིནི ཧོནྟི. ཏསྨཱ གོཏརུཎཔཁུམཀོཏི ཐོམེཏི.

སཱིཧཔུབྦཌྜྷཀཱཡོཏི སཱིཧསྶ པུབྦཌྜྷཀཱཡོ ཝིཡ པརིཔུཎྞཀཱཡོ. ཝཱཏཱཏཔཱདིཔརིསྶཡཾ སཧཏི ཁམཏཱིཏི སཱིཧོ, སཧདྷཱཏུ ཁམནེ ཨ. ཨཱིཀཱརཱགམོ. ཨཐ ཝཱ སཱུཀརམཧིཾསཱདཡོ སཏྟེ ཧིཾསཏཱིཏི སཱིཧོ. ཧིཾསདྷཱཏུ ཧནནེ ཎ. ཧིཾསོཏི ཝཏྟབྦེ ཨཀྑརཝིཔརིཡཱཡེན སཱིཧོཏི ཝུཙྩཏི. ཨཐ ཝཱ སབྦིརིཡཱཔཐེསུ དལ༹ྷཝཱིརིཡཏྟཱ སུཊྛུ ཨཱིཧཏི ཝཱཡམཏཱིཏི སཱིཧོ, ཀེསརསཱིཧོ. སུཔུབྦ ཨཱིཧདྷཱཏུ ཙེཏཱཡཾ ཨ. ཏེན ཝུཏྟཾ སདྡནཱིཏིཡཾ ‘‘སཧཧིཾས ཨཱིཧཱཝསཱ, སཱིཧསདྡགཏིཾ ཝདེ’’ཏི. སཱིཧསྶ པུབྦཌྜྷེ ཛཱཏོ ཀཱཡོ ཝིཡ པརིཔུཎྞཀཱཡོ ཡསྶཱཏི སཱིཧཔུབྦཌྜྷཀཱཡོ, ཛིནོ. ཡཐཱ ཧི སཱིཧསྶ པུབྦཌྜྷཀཱཡོཝ པརིཔུཎྞོ ཧོཏི, ན ཨེཝཾ ཏསྶ. ཏཐཱགཏསྶ པན ཀཱཡོ སབྦཔརིཔུཎྞོཏི ཨཏྠོ. སཱིཧསྶ པན པུརིམཀཱཡོཝ པརིཔུཎྞོ ཧོཏི, པཙྪིམ ཀཱཡོ ¶ ཨཔརིཔུཎྞོ. ཏཐཱགཏསྶ པན སཱིཧསྶ པུབྦཌྜྷཀཱཡོཨིཝ སབྦོ ཀཱཡོ པརིཔུཎྞོ. སོཔི སཱིཧསྶེཝ ན ཏཏྠ ཏཏྠ ཝིནཏུནྣཏཱདིཝསེན དུསྶཎྛིཏ ཝིསཎྛིཏོ. དཱིགྷཡུཏྟཊྛཱནེ པན དཱིགྷོ. རསྶཀིསཐཱུལ ཨནུཝཊྚིཏཡུཏྟཊྛཱནེསུ ཏཐཱཝིདྷོཝ ཧོཏི. ཝུཏྟཉྷེཏཾ ‘‘མནཱཔིཡེ ཙ ཁོ བྷིཀྑཝེ ཀམྨཝིཔཱཀེ པཙྩུཔཊྛིཏེ ཡེཧི ཨངྒེཧི དཱིགྷེཧི སོབྷཏི, ཏཱནི ཨངྒཱནི ཐཱུལཱནི སཎྛཧནྟི. ཡེཧི ཨངྒེཧི ཀིསེཧི སོབྷཏི, ཏཱནི ཨངྒཱནི ཀིསཱནི སཎྛཧནྟི. ཡེཧི ཨངྒེཧི ཝཊྚེཧི སོབྷཏི, ཏཱནི ཨངྒཱནི ཝཊྚཱནི སཎྛཧནྟཱི’’ཏི. ཨིཏི ནཱནཱཙིཏྟེན པུཉྙཙིཏྟེན ཙིཏྟིཏོ དསཧི པཱརམཱིཧི སཛྫིཏོ ཏཐཱགཏསྶ ཨཏྟབྷཱཝོ ཏསྶ ལོཀེ སབྦསིཔྤིནོ ཝཱ ཨིདྡྷིམནྟོ ཝཱ པཏིརཱུཔཀམྤི ཀཱཏུཾ ན སཀྐོནྟི. ཏསྨཱ སཱིཧཔུབྦཌྜྷཀཱཡོཏི ཐོམེཏི.

ཙཏུཝཱིསཏིམཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢༥. ཏཏིཡ གཱཐཱཡཾ སུགཏོཏི བུདྡྷོ ཀཏྟུབྷཱུཏོ. ཏསྶ པན པདསྶ སཏྟཔྤཱིནོཏྱཱདཱིཧི པདེཧི ཏུལྱལིངྒཏྟབྷཱཝེན སམྦནྡྷོ. སཏྟཔྤཱིནོཏི དྭིཧཏྠཔཱད ཨཾསཀཱུཊ ཨེཀགལཝསེན སཏྟསུ ཋཱནེསུ པརིཔུཎྞམཾསིཀོཏི ཨཏྠོ. ཨཱཙརིཡཱ པན པརིཔུཎྞདྭིཧཏྠཔཱད ཨཾསཀཱུཊ ཁནྡྷསངྑཱཏསཏྟཊྛཱནོཏི ཨཏྠཾ ཝདནྟི. མཾསེན པཱིཎཏི པརིཔཱུརཏཱིཏི པཱིནོ. པཱིཎཏེ པརིཔཱུརཏེ ཝཱ པཱིནོ. པཱིཎདྷཱཏུ པཱིཎནེ, པཱུརཎེ ཝཱ ཎ. ཎསྶ ནོ. དྭེ ཧཏྠཔིཊྛིཡོ དྭེ པཱདཔིཊྛིཡོ དྭེ ཨཾསཀཱུཊཱནི ཨེཀགལོ ཙཱཏི སཏྟསུ ཋཱནེསུ པཱིནོ པརིཔུཎྞོ མཾསོ ཨསྶཱཏི སཏྟཔཱིནོ, སུགཏོ ལབྦྷཏི. ཨཉྙེསཉྷི ཧཏྠཔཱདཔིཊྛཱིསུ ནྷཱརུཛཱལཱ པཉྙཱཡནྟི ཨཾསཀཱུཊགལེསུ ཨཊྛིཀོཊིཡོ. ཏེ མནུསྶཱ པེཏཱ ཝིཡ ཁཱཡནྟི. ན ཏཐཱགཏོ. ཏཐཱགཏོ པན སཏྟསུ ཋཱནེསུ ¶ པརིཔུཎྞམཾསུསྶདཏྟཱ ནིགུལ༹ནྷཱརུཛཱལེཧི ཧཏྠཔིཊྛཱདཱིཧི ཝཊྚེཏྭཱ ཋཔིཏསུཝཎྞཝཎྞཱལིངྒསདིསེན གལེན སཱིལཱརཱུཔཀཾ ཝིཡ ཙིཏྟཀམྨརཱུཔཀཾ ཝིཡ ཙ ཁཱཡཏི, ཏསྨཱ སཏྟཔྤཱིནོཏི ཐོམེཏི.

བྲཧྨཱཡུསུཏྟེ པན ‘‘སཏྟུསྶདོ’’ཏི པཱཋོ. ཏསྶ པན སཏྟསུ ཋཱནེསུ པརིཔུཎྞམཾསུསྶདོཏི ཨཏྠོ དཊྛབྦོ.

དཱིགྷངྒུལཱིཏི དཱིགྷཨངྒུལཱིཏི པདཙྪེདོ. སམཨཱཡཏཧཏྠ པཱདངྒུལཱིཏི ཨཏྠོ. ཨངྒཏི ཨུདྡྷཾ གཙྪཏཱིཏི ཨངྒུལི. ཨངྒཏི ཏཾ ཏཾ ཀཱཡངྒཾ པརཱམསཏི ཨེཏཱཡཱཏི ཝཱ ཨངྒུལི, ཀརསཱཁཱ. ཨགིདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཨུལིཔཙྩཡོ. ཨཐ ཝཱ ཨངྒཾ ཀཱཡངྒཾ ཨུལཏི གཙྪཏི པརཱམསཏི ཨེཏཱཡཱཏི ཨངྒུལི, ཀརསཱཁཱ. ཨངྒ སདྡཱུཔཔདཨུལདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཨི. སམདཱིགྷཱ ཨངྒུལི ཧཏྠ པཱདངྒུལི ཡསྶ སོཏི དཱིགྷངྒུལི, སུགཏོ. སམདཱིགྷཱ ཧཏྠཔཱདངྒུལི ཨཏྠཱིཏི ཨཏྠོ. ཡཐཱ ཧི ཨཉྙེསཾ ཀཱཙི ཨངྒུལི དཱིགྷཱ ཧོཏི ཀཱཙི རསྶཱ, ན ཨེཝཾ ཏཐཱགཏསྶ. ཏཐཱགཏསྶ པན མཀྐཊསྶེཝ དཱིགྷཧཏྠཔཱདངྒུལིཡོ མཱུལེ ཐཱུལཱ ཨནུཔུབྦེན གནྟྭཱ ཨགྒེ ཏནུཀཱ ནིཡྻཱསཏེལེན མདྡིཏྭཱ ཝཊྚིཏཧརིཏཱལཝཊྚསདིསཱ ཧོནྟི. ཏསྨཱ དཱིགྷངྒུལཱིཏི ཐོམེཏི. མཐཱཏི མཨཐཱཏི པདཙྪེདོ. མཀཱརོ ཧི པདསནྡྷིཀརོ. ཨཐཱཏི ཨཏྠནྟརེ ནིཔཱཏོ. ཏདཉྙནྟི ཨཏྠོ.

ལོམཀཱུཔེཀལོམོཏི ལོམཀཱུཔཨེཀལོམོཏི པདཙྪེདོ. ཨེཀེཀལོམཀཱུཔེ ཨེཀེཀཛཱཏལོམོཏི ཨཏྠོ. ཙམྨམཾསཾ ལུནཱཏི ཚིནྡཏཱིཏི ལོམོ, ཝཌྜྷམཱནཾ ལུནིཏབྦནྟི ཝཱ ལོམོ, ལཱུདྷཱཏུ ཚེདནེ མནིཔཙྩཡོ. ཀུཝུཙྩཏི ཨུདཀཾ, ཏཾ པཱཏི རཀྑཏཱིཏི ཀཱུཔོ. ཀུཔུབྦཔཱདྷཱཏུ རཀྑནེ ཀྭི. ཨུསྶ དཱིགྷོ. ཀཱུཔོ ཝིཡཱཏི ཀཱུཔོ, ཨཐ ཝཱ ¶ ཀུཝུཙྩཏི ལོམཾ, ཏཾ པཱཏི རཀྑཏཱིཏི ཀཱུཔོ. ཨབྷིདྷཱནཊཱིཀཱཡཾ པན ‘‘ཀུསདྡེ པོ. དཱིགྷཱདི. ཀཱུཔོ. ཀེན ཨུབྷཏཱིཏི ཝཱ ཀཱུཔོ. བྷསྶ པོ’’ཏི ཝུཏྟཾ. ལོམསྶ ཀཱུཔོ ལོམཀཱུཔོ. ཏསྨིཾ ཏསྨིཾ ཛཱཏོ ཨེཀེཀ ལོམོ ཡསྶཱཏི ལོམཀཱུཔེཀལོམོ, སུགཏོ. ཡཐཱ ཧི ཨཉྙེསཾ ཨེཀེཀསྨིམྤི ལོམཀཱུཔེ ཨནེཀཱནི ལོམཱནི ཛཱཡནྟི, ན ཨེཝཾ ཏཐཱགཏསྶ. ཏཐཱགཏསྶ པན ཨེཀེཀསྨིཾ ལོམཀཱུཔེ ཨེཀེཀལོམོ ཛཱཡཏི. ཝུཏྟཉྷི བྲཧྨཱཡུསུཏྟེ ‘‘ཨེཀེཀལོམོ ཁོ པན བྷཝཾ གོཏམོ. ཨེཀེཀཱནི ལོམཱནི ལོམཀཱུཔེསུ ཛཱཏཱ ནཱི’’ཏི. ཏསྨཱ ལོམཀཱུཔེཀལོམོཏི ཐོམེཏི.

སམྤནྣོདཱཏདཱཋོཏི སམྤནྣོཨོདཱཏདཱཋོཏི པདཙྪེདོ. སམྤནྣསུཀྐདཱཋོཏི ཨཏྠོ. སམྤཛྫཏཱིཏི སམྤནྣོ. སཾཔུབྦཔདདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཏ. ཏསྶ ཨནྣོ. ཨཝདཱཡཏི ཨཝཁཎྜིཡཏི ཨཉྙཝཎྞོབྷཱསནྟི ཨོདཱཏོ. ཨཝཔུབྦ དཱདྷཱཏུ ཨཝཁཎྜནེ ཏ. དཾསཏི ཨོདནཱདིཾ ཨེཏཱཡཱཏི དཱཋོ, དནྟཝིསེསོ. དཾསདྷཱཏུ དཾསནེ ཋོ. དཾསིསྶ དཱ. སམྤནྣོ ཙ ཨོདཱཏོ ཙ དཱཋོ ཡསྶཱཏི སམྤནྣོ དཱཏདཱཋོ, སུགཏོ. ཨཉྙེསཉྷི པཱུཏིདནྟཱ ཨུཊྛཧནྟི. ཏེན ཀཱཙི དཱཋཱ ཀཱལཱ༹པི ཝིཝཎྞཱཔི ཧོནྟི. ཏཐཱགཏོ པན སུཀྐདཱཋོ ཨོསདྷིཏཱརཀམྤི ཨཏིཀྐམྨ ཝིརོཙམཱནཱཡ པབྷཱཡ སམནྣཱགཏདཱཋོ ཧོཏི. པཱལི༹ཡཾ པན ‘‘སུསུཀྐདཱཋོ’’ཏི པཱཋོ. ཨཡམེཝཏྠོ. ཏསྨཱ སམྤནྣོདཱཏདཱཋོཏི ཐོམེཏི.

ཀནཀསམཏཙོཏི སུཝཎྞེན སདིསཙམྨོ. ཀནཏི དིབྦཏི ཨོབྷཱསེནཱཏི ཀནཀཾ. ཀནིཡཏི ཨིཙྪིཡཏི མནུསྶེ ཧཱིཏི ཝཱ ཀནཀཾ, སུཝཎྞཾ. ཀནདྷཱཏུ དིཏྟིགཏིཀནྟཱིསུ ཨཀཔཙྩཡོ, སཾསདིསེན ཨམཏི གཙྪཏི པཝཏྟཏཱིཏི སམཾ. སཾཔུབྦཨམདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཨ. ཏཙཏི མཾསཾ ཚཱདེཏི སཾཝརཏི ཝཱཏི ¶ ཏཙོ, ཏཙཏི དིབྦཏི སུཝཎྞོབྷཱསེནཱཏི ཝཱ ཏཙོ, ཙམྨཾ. ཏཙདྷཱཏུ སཾཝརཎདིཏྟཱིསུ ཨ. ཀནཀེན སུཝཎྞེན སམོ སདིསོ ཏཙོ ཡསྶཱཏི ཀནཀ སམཏཙོ, སུགཏོ. ཡཐཱ ཧི ཨཉྙེསཾ ཏཙོ ཀོཙི ནཱིལཏཙོ སེཏཏཙོ པཱིཏཏཙོ ཧོཏི, ན ཨེཝཾ ཏཐཱགཏསྶ. ཏཐཱགཏསྶ པན ཛཱཏིཧིངྒུལཀེན མཛྫིཏྭཱ ནིསདཱཡ གྷཾསིཏྭཱ གེརུཀཔརིཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཋཔིཏ གྷནསུཝཎྞརཱུཔཀཾ ཝིཡ ཀཉྩནསདིསཏཙོ ཧོཏི. པཱལི༹ཡཾ པན ‘‘སུཝཎྞཝཎྞོ ཀཉྩནསནྣིབྷཏྟཙོ’’ཏི ཝུཏྟོ. ཨེཏྠ ཙ སུཝཎྞཝཎྞོ ཝིཡ ཝཎྞོ ཡསྶཱཏི སུཝཎྞཝཎྞོ, ཀཉྩནེན སནྣིབྷཾ སདིསཾ ཏཙམསྶཱཏི ཀཉྩནསནྣིབྷཏྟཙོཏི ཝཙནཏྠོ ཀཱཏབྦོ. ཨེཏྠ ཙ སུཝཎྞཝཎྞནྟི ཨིམིནཱ ཏཐཱགཏསྶ གྷནསིནིདྡྷསཎྷསརཱིརཏཾ དསྶེཏི. ཀཉྩནསནྣིབྷཏྟཙོཏི ཨིམིནཱ ཚཝིཝཎྞཾ དསྶེཏི. ཨཐ ཝཱ ཝེཝཙནམེཏཾ པདདྭཡཾ. ཏསྨཱ ཀནཀསམཏཙོཏི ཐོམེཏི.

ནཱིལམུདྡྷགྒལོམོཏི ནཱིལཾ ཨུདྡྷཾ ཨགྒལོམོཏི པདཙྪེདོ. ནཱིལཾ ཨུདྡྷཾ ཨགྒཱ ཀོཊི ཧུཏྭཱ མུཁསོབྷཾ ཨུལློཀཡམཱནོ ཝིཡ ཋིཏལོམོ, ནཱིལཱནི ཨུདྡྷཾ ཨགྒཱནི ཀོཊཱིནི ཧུཏྭཱ ཋིཏཱནི ལོམཱནི ཡསྶཱཏི ནཱིལམུདྡྷགྒལོམོ, སུགཏོ. ཡཐཱ ཧི ཨཉྙེསཾ ལོམཱནི ཧེཊྛཱ ཨགྒཱནི ཧུཏྭཱ ཏིཊྛནྟི, ན ཨེཝཾ ཏཐཱགཏསྶ. ཏཐཱགཏསྶ པན ལོམཱནི ཨཱཝཊྚཔརིཡོསཱནེ ཨུདྡྷཾ ཨགྒཱནི ཧུཏྭཱ མུཁསོབྷཾ ཨུལློཀཡམཱནཱནི ཝིཡ ཏིཊྛནྟི. ཝུཏྟཉྷེཏཾ བྲཧྨཱཡུསུཏྟེ ‘‘ཨུདྡྷགྒལོམོ བྷཝཾ གོཏམོ. ཨུདྡྷགྒཱནི ལོམཱནི ཛཱཏཱནི ནཱིལཱནི ཨཉྫནཝཎྞཱནི ཀུཎྜལཱཝཊྚཱནི པདཀྑིཎཱཝཊྚཀཛཱཏཱནཱི’’ཏི. ཏསྨཱ ནཱིལམུདྡྷགྒལོམོཏི ཐོམེཏི.

སམྦུདྡྷོཏི ཏཐཱགཏོ. སོ ཧི ཨནཉྙབུདྡྷོ ཧུཏྭཱ སཱམཾཡེཝ ཙཏྟཱརི སཙྩཱནི བུཛ྄ཛྷཏཱིཏི སམྦུདྡྷོཏི ཝུཙྩཏི. ཏསྶ ¶ པན པདསྶ ཐཱུལཛིཝ྄ཧོཏྱཱདཱིཧི ཏཱིཧི པདེཧི ཏུལྱལིངྒཏྟབྷཱཝེན སམྦནྡྷོ.

ཐཱུལཛིཝ྄ཧོཏི མུདུདཱིགྷཔུཐུལ ཛིཝ྄ཧཱཡ སམྤནྣོཏི ཨཏྠོ. གཱཐཱབནྡྷཝསེན ཧི མུདུདཱིགྷསདྡལོཔཾ ཀཏྭཱ ཨེཝཾ ཝུཏྟཾ. ཏེན ཝུཏྟཾ ཨཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘མུདུཛིཝ྄ཧཱ དཱིགྷཱ ཐཱུལཱ ཝཎྞ སམྤནྣཱ’’ཏི. ཐཱུལཏི བྲཱུཧཏཱིཏི ཐཱུལཱ, ཛིཝ྄ཧཱ. ཐཱུལདྷཱཏུ བུདྡྷིཡཾ ཨ. ཛཱིཝཏི པཱཎཾ དྷཱརེཏཱིཏི ཛིཝ྄ཧཱ, རསནཱ. ཛཱིཝདྷཱཏུ པཱཎདྷཱརཎེ ཧཔཙྩཡོ. ཛཱིཝནྟི སཏྟཱ ཨེཏེན རསེནཱཏི ཛཱིཝིཏཾ, ཚབྦིདྷརསོ. ཏཾ ཨཝ྄ཧཱཡཏཱིཏི ཛིཝ྄ཧཱ, ཛིཝ྄ཧཱཔསཱདརཱུཔཾ. སམྦྷཱརཛིཝ྄ཧཱ ཋཱནཱུཔཙཱརེན ལབྦྷཏི. ཛཱིཝིཏསདྡཱུཔཔད ཨཝ྄ཧདྷཱཏུ ཨཝ྄ཧཱཡནེ ཨ. ཛཱིཝིཏཨཝ྄ཧཱཏི ཝཏྟབྦེ ནིརུཏྟིནཡེན ཝིཏསདྡལོཔཾ ཀཏྭཱ ཛིཝ྄ཧཱཏི ཝུཏྟཾ. ཐཱུལཱ མཧནྟཱ དཱིགྷཱ མུདུཀཱ ཛིཝ྄ཧཱ ཡསྶཱཏི ཐཱུལཛིཝ྄ཧོ, སམྦུདྡྷོ. ཨཉྙེསཉྷི ཛིཝ྄ཧཱ ཐཱུལཱཔི ཧོཏི ཀིསཱཔི རསྶཱཔི ཐདྡྷཱཔི ཝིསམཱཔི. ཏཐཱགཏསྶ པན མུདུཛིཝ྄ཧཱ དཱིགྷཱ པུཐུལཱ ཝཎྞ སམྤནྣཱ ཧོཏི. སོ ཏཾ ལཀྑཎཾ པརིཡེསིཏུཾ ཨཱགཏཱནཾ བྲཧྨཱཡུབྲཱཧྨཎཱདཱིནཾ ཀངྑཱཝིནོདནཏྠཾ ཛིཝ྄ཧཱཡ མུདུཀཏྟཱ ཏཾ ཛིཝ྄ཧཾ ཀཐིནསཱུཙི ཝིཡ ཝཊྚེཏྭཱ ཨུབྷོཔི ནཱསིཀཱསོཏཱནི པརཱམསཏི, དཱིགྷཏྟཱ ཨུབྷོ ཀཎྞསོཏཱནི པརཱམསཏི, པུཐུལཏྟཱ ཀེསནྟཔརིཡོསཱནཾ ཀེཝལམྤི ནལཱཊཾ པཊིཙྪཱདེཏི, ཨེཝཾ ཏསྶཱ མུདུདཱིགྷཔུཐུལབྷཱཝཾ པཀཱསེནྟོ ཀངྑཱཝིནོདེཏི, ཨེཝཾ ཏིལཀྑཎསམྤནྣཾ ཛིཝ྄ཧཾ སནྡྷཱཡ ཐཱུལ ཛིཝ྄ཧོཏི ཐོམེཏི. པཱལི༹ཡཾ པན ‘‘པཧཱུཏཛིཝ྄ཧོ’’ཏི པཱཋོ. ཨཡམེཝཏྠོ.

ཨཐཱཏི ཨཏྠནྟརཏྠེ ནིཔཱཏོ. ཏདཉྙནྟི ཨཏྠོ. སཱིཧཧནུཀོཏི སཱིཧསྶ ཧེཊྛཱ ཧནུ ཝིཡ པརིཔུཎྞ ཧནུཀོ. སཱིཧསདྡཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ. ཧནཏི ཨོདནཱདཱིནཾ ཝཎྞཝིསེསཾ ནཱསེཏཱིཏི ཧནུ. ཧནདྷཱཏུ ཧིཾསཱཡཾ ཨུ. སཱིཧསྶ ཧེཊྛཱ ཧནུ ཝིཡ ཧནུ ཡསྶཱཏི སཱིཧཧནུཀོ ¶ , སམྦུདྡྷོ. སམཱསནྟེ ཀོ. སཱིཧསྶ ཧི ཧེཊྛིམཧནུམེཝ པརིཔུཎྞཾ ཧོཏི, ན ཨུཔརིམཾ. ཏཐཱགཏསྶ པན སཱིཧསྶ ཧེཊྛིམཾ ཝིཡ དྭེཔི པརིཔུཎྞཱནི དྭཱདསིཡཾ པཀྑསྶ ཙནྡསདིསཱནི ཧོནྟི. ཏསྨཱ སཱིཧཧནུཀོཏི ཐོམེཏི.

ཛཱལིཀཔྤཱདཧཏྠོཏི ཀུསལེན ཝཌྜྷཀིནཱ ཝཱཏཔཱནེ སམྨཱཡོཛིཏཛཱལཾ ཝིཡ ཙམྨེན ཨཔྤཊིབདྡྷཧཏྠཔཱདངྒུལནྟརོ. ཛལཏི དིབྦཏཱིཏི ཛཱལཾ, ཛལདྷཱཏུ དིཏྟིཡཾ ཎ. ཛཱལཾ ཨསྶ ཨཏྠི ཏསྨིཾ ཝཱ ཝིཛྫཏཱིཏི ཛཱལིཀཾ, ཝཱཏཔཱནཾ. ཨསྶཐྱཏྠེ ཎིཀོ. ཨཐ ཝཱ ཛཱལཾ ཨེཝ ཛཱལིཀཾ. པཛྫཏི གཙྪཏི ཨེཏེནཱཏི པཱདོ, ཙརཎོ. པདདྷཱཏུ གམནེ ཎ. ཏཾ ཏཾ བྷཱརཾ ཧརཏཱིཏི ཧཏྠོ, ཀརོ. ཧརདྷཱཏུ ཧརཎེ ཐོ. ཛཱལིཀཾ ཝིཡ ཧཏྠཔཱདངྒུལནྟརཾ ཡསྶཱཏི ཛཱལིཀཔྤཱདཧཏྠོ, སམྦུདྡྷོ. ཀུསལེན ཝཌྜྷཀིནཱ ཝཱཏཔཱནེ སམྨཱཡོཛིཏཱནི ཛཱལསདིསཱནི ཧཏྠཔཱདངྒུལནྟརཱནི ཧོནྟི. ན ཙ ཙམྨེན པཊིབདྡྷཨངྒུལནྟརཱནཱིཏི ཨཏྠོ. ཨེཏྠ ཛཱལིཀཔྤཱདཧཏྠངྒུལནྟརནྟི ཝཏྟབྦེ ཨུཏྟརཔདལོཔེན ཨེཝཾ ཝུཏྟཾ. ཙམྨེན པཊིབདྡྷཧཏྠཔཱདངྒུལནྟརོ ཧི ཕཎཧཏྠཀོ པུརིསདོསེན ཨུཔཧཏོ པབྦཛྫམྤི ན ལབྷཏི. ཏཐཱགཏསྶ པན ཙཏསྶོ ཧཏྠངྒུལིཡོ པཉྩཔི པཱདངྒུལིཡོ ཨེཀཔྤམཱཎཱ ཧོནྟི. ཏཱསཾ ཨེཀཔྤམཱཎ ཏཱཡ ཡཝལཀྑཎཾ ཨཉྙམཉྙཾ པཊིཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཏིཊྛཏི. ཨཐསྶ ཧཏྠཔཱདཱ ཀུསལེན ཝཌྜྷཀིནཱ སམྨཱཡོཛིཏཛཱལཝཱཏ པཱནསདིསཱ ཧོནྟི, ཏསྨཱ ཛཱལིཀཔྤཱདཧཏྠོཏི ཐོམེཏི. པཱལི༹ཡཾ པན ‘‘ཛཱལཧཏྠཔཱདོ’’ཏི པཱཋོ. ཨཡམེཝཏྠོ.

ནཱཐོཏི བུདྡྷོ ཀཏྟུཝསེན. སོ ཧི ནཱཐཏི ཝིནེཡྻཱནཾ ཧིཏཔཊིཔཏྟིཾ ཡཱཙཏི, པརསནྟཱནགཏཾ ཝཱ ཀིལེསབྱསཾ ཨུཔཏཱཔེཏི, པརམེན ཙིཏྟིསྶརིཡེན སམནྣཱ གཏོ ¶ . སབྦསཏྟེ ཝཱ གུཎེཧི ཨཱིསཏི ཨབྷིབྷཝཏི, ཝེནེཡྻཱནཾ ཧིཏསུཁཾ ཝཱ ཨཱསཱིསཏཱིཏི ནཱཐོཏི ཝུཙྩཏི. ཝུཏྟཉྷི སདྡནཱིཏིཡཾ ‘‘ནཱཐདྷཱཏུ ཡཱཙནེ ཨུཔཏཱཔེ ཨིསྶརིཡེ ཨཱསིསནེ ཙཱཏི ཙཏཱུསྭཏྠེསུ པཝཏྟཏཱི’’ཏི.

ཏསྶ པན པདསྶ ཨུཎྷཱིསསཱིསོཏིཔདེན ཏུལྱལིངྒཏྟབྷཱཝེན སམྦནྡྷོ. ཨུཎྷཱིསསཱིསོཏི རཉྙོ བདྡྷཨུཎྷཱིས པཊྚོ ཝིཡ ཝིརོཙམཱནོ པཀཏིམཾསཔིཎྜསངྑཱཏོ ཨུཎྷཱིསཔཊྚསཱིསོ. ནལཱཊེ ནཧིཡཏི བནྡྷིཡཏཱིཏི ཨུཎྷཱིསོ. ཨུཔུབྦནཧདྷཱཏུ བནྡྷནེ, ཨཱིསོ. ཝཎྞཝིཀཱརོ. ཝུཏྟཉྷི ཛཱལིནིཡཾ –

‘‘ཝཎྞཱགམོ ཝཎྞཝིཔརིཡཱཡོ,

དྭེ ཙཱཔརེ ཝཎྞཝིཀཱརནཱསཱ;

དྷཱཏཱུནམཏྠཱཏིསཡེན ཡོགོ,

ཏདུཙྩཏེ པཉྩཝིདྷཾ ནིརུཏྟི’’ནྟི.

ཏཏྠ ཙ ཨཝིཛྫམཱནསྶ ཨཱགམཱ ཝཎྞཱགམོ ནཱམ. ཝིཛྫམཱནཨཀྑརཱནཾ ཧེཊྛུཔརིཡཱཡཝསེན ཝཎྞཝིཔརིཡཱཡོ ནཱམ. ཨཉྙཀྑརསྶ ཨཉྙཀྑརཱཔཛྫནཏཱ ཝཎྞཝིཀཱརོ ནཱམ. ཝིཛྫམཱནཀྑརཝིནཱསོ ཝཎྞཝིནཱསོ ནཱམ. ཏཏྠ ཏཏྠ ཡཐཱཡོགཾ ཝིསེསཏྠཡོགོ དྷཱཏཱུནཾ ཨཏྠཱཏིསཡ ཡོགོ ནཱམཱཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཨེཏྠ པན ནཀཱརསྶ ཎཀཱརཾ ཀཏཏྟཱ ཝཎྞཝིཀཱརོཏི དཊྛབྦོ. མཱལཱདིཾ སིཡཏི བནྡྷིཡཏཱིཏི སཱིསོ, ཨུཏྟམངྒོ. སིདྷཱཏུ བནྡྷནེ ཨཱིསོ. རཱཛཱུནཾ ཨུཎྷཱིསཔཊྚེན ཝེཋིཏསཱིསོ ཝིཡ སཱིསོ ཡསྶཱཏི ཨུཎྷཱིསསཱིསོ. ཨཐ ཝཱ རཱཛཱུནཾ ཨུཎྷཱིསཾ ཝིཡ སབྦཏྠ པརིམཎྜལསཱིསོ ཡསྶཱཏི ཨུཎྷཱིསསཱིསོ, ནཱཐོ.

ཝུཏྟཉྷི བྲཧྨཱཡུསུཏྟཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘ཨུཎྷཱིསསཱིསོཏི ཨིདཾ པརིཔུཎྞནལཱཊཉྩེཝ པརིཔུཎྞསཱིསཉྩཱཏི དྭེ ཨཏྠཝསེ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ. ཏཐཱགཏསྶ ཧི དཀྑིཎཀཎྞཙཱུལི༹ཀཏོ པཊྛཱཡ མཾསཔཊཾ ¶ ཨུཊྛཧིཏྭཱ སཀལཾ ནལཱཊཾ ཚཱདཡམཱནཾ པཱུརཡམཱནཾ གནྟྭཱ ཝཱམཀཎྞཙཱུལི༹ཀཱཡ པཏིཊྛིཏཾ. རཉྙོ བདྡྷཨུཎྷཱིསཔཊྚོ ཝིཡ ཝིརོཙཏི. པཙྪིམབྷཝིཀབོདྷིསཏྟཱནཾ ཀིར ཨིམཾ ལཀྑཎཾ ཝིདིཏྭཱ རཱཛཱུནཾ ཨུཎྷཱིསཔཊྚཾ ཨཀཾསུ. ཨཡཾ ཏཱཝ ཨེཀོ ཨཏྠོ. ཨཉྙེ པན ཛནཱ ཨཔརིཔུཎྞསཱིསཱ ཧོནྟི. ཀེཙི ཀཔིསཱིསཱ, ཀེཙི ཕལསཱིསཱ, ཀེཙི ཨཊྛིསཱིསཱ, ཀེཙི ཏུམྦ སཱིསཱ, ཀེཙི པབྦྷཱརསཱིསཱ. ཏཐཱགཏསྶ པན ཨཱརགྒེན ཝཊྚེཏྭཱ ཋཔིཏཾ ཝིཡ སུཔརིཔུཎྞཾ ཨུདཀཔུཔྥུལསདིསཾ སཱིསཾ ཧོཏི. ཏཏྠ པུརིམནཡེན ཨུཎྷཱིསཝེཋིཏསཱིསོ ཝིཡཱཏི ཨུཎྷཱིསསཱིསོ. དུཏིཡནཡེན ཨུཎྷཱིསཾ ཝིཡ སབྦཏྠ པརིམཎྜལ སཱིསོཏི ཨུཎྷཱིསསཱིསོ’’ཏི. ཏཊྚཱིཀཱཡཉྩ ‘‘དྭེ ཨཏྠ ཝསེ པཊིཙྩ ཝུཏྟནྟི, ཡསྨཱ བུདྡྷཱ ཙཀྐཝཏྟིནོ ཙ པརིཔུཎྞ ནལཱཊཏཱཡ པརིཔུཎྞསཱིསབིམྦཏཱཡ ཨུཎྷཱིསསཱིསཱཏི ཝུཙྩནྟི. ཏསྨཱ ཏེ དྭེ ཨཏྠཝསེ པཊིཙྩ ཨུཎྷཱིསསཱིསོཏི ཝུཏྟ’’ནྟི ཝཎྞེཏི. ཏསྨཱ ཨུཎྷཱིསསཱིསོཏི ཐོམེཏི.

ཨིཏིགུཎསཧིཏནྟི ཨིམིནཱ ཝུཏྟཔྤཀཱརེན ནིགྲོདྷབིམྦོཏྱཱདིནཱ དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎགུཎེན སམྤནྣཾ. ཨིཏིཨེཝཾ ཝུཏྟཔྤཀཱརཾ གུཎཾ ཨིཏིགུཎཾ. ཏེན སཧ ཨིཏོ པཏྟོཏི ཨིཏིགུཎསཧིཏོ, མཧེསཱི. ཨཉྙེ ཧི དྭཏྟིཾས མཧཱཔུརིསལཀྑཎེཧི སམྤནྣཱ ན ཧོནྟི, ཙཀྐཝཏྟིརཱཛཱནོ མཧཱཔུརིསལཀྑཎེཧི སམྤནྣཱཔི ཋཔེཏྭཱ ཀོསོཧིཏཝཏྠ གུཡ྄ཧལཀྑཎཾ ཨཝསེསེཧི སམྤནྣཱ ཧོནྟི. ཏཐཱགཏོཡེཝ སབྦམཧཱཔུརིསལཀྑཎེཧི སམནྣཱགཏོ. ཏསྨཱ བྷགཝནྟཾཡེཝ ཨིཏིགུཎསཧིཏནྟི ཐོམནཾ ཨརཧཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཏཾ མཧེསིནྟི སཱིལཀྑནྡྷཱདིཀེ ཙ ནིབྦཱནཉྩ ཨེསཏི གཝེསཏཱིཏི མཧེསཱི. ཏཾ མཧེསིཾ ཨཧཾ ཏཱིཧི དྭཱརེཧི ནམཱམི ཝནྡཱམཱིཏི སམྦནྡྷོ.

པཉྩཝཱིསཏིམཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢༣. ཨཡཾ ¶ པན ཨིམཱསུ ཏཱིསུ གཱཐཱསུ སངྑེཔཏྠཡོཛནཱ. བུདྡྷོ ཀཏྟུབྷཱུཏོ ནིགྲོདྷབིམྦོ ནིགྲོདྷསྶ པརིམཎྜལོ ཝིཡ པརིམཎྜལསརཱིརོ མུདུཀརཙརཎོ སཎྷཧཏྠཔཱདོ, བྲཧྨགྷོསོ བྲཧྨུནོ སརོ ཝིཡ ཨཊྛངྒསམྤནྣསརཝནྟོ, ཨེཎིཛངྒྷཱ ཨེཎིམིགསྶ ཛངྒྷཱ ཝིཡ སུཝཊྚཛཱཎུཀོ, ཀོསཙྪཱདངྒཛཱཏོ ཨུསབྷཝཱརཎཱ དཱིནཾ ཨངྒཛཱཏོ ཝིཡ སུཝཎྞཔདུམཀཎྞིཀསདིསེན ཝཏྠཀོསེན པཊིཙྪནྣེན གུཡ྄ཧངྒཛཱཏེན སམནྣཱགཏོ, པུནརཔི པུནཨཔི, སུགཏོ བུདྡྷོ སུཔྤཏིཊྛིཏཔཱདོ སུཝཎྞ པཱདུཀཏལམིཝ བྷཱུམིཡཾ སམཾ སུཊྛུ པཏིཊྛིཏཔཱདོ, མཱུདོ དཱཏུཎྞལོམོ བྷམུཀནྟརེ ཛཱཏོ སཎྷསུཁུམོ སེཏོ སུདྡྷོ ཨུཎྞལོམཝནྟོ, ཨཐམཔི ཏདཉྙཾཨཔི, སུགཏོ བུདྡྷོ, བྲཧྨུཛུགྒཏྟབྷཱཝོ བྲཧྨུནོ ཨུཛུཨུགྒཏ ཨཏྟབྷཱཝོ ཝིཡ ཨུཛུམེཝ ཨཏྟབྷཱཝོ, ནཱིལཀྑཱི ཨཏིནཱིལནེཏྟེན སམནྣཱགཏོ, དཱིགྷཔཎྷི ཨཱཡཏཔཎྷི པརིཔུཎྞཔཎྷི ཝཱ, སུཁུམམལཚཝཱི སཎྷམལཝིསུདྡྷཏཙོ སཎྷམལ ཝིརཧིཏཏཙོ ཝཱ, ཐོམྱརསགྒསགྒཱི ཐོམིཏབྦསཏྟར སཧརཎསཧསྶནྷཱརུཨུདྡྷགྒིཀཱ.

༢༤. ཛིནོ པཉྩམཱརཛིཏཝཱ བུདྡྷོ, ཙཏྟཱལཱིསགྒདནྟོ སམཙཏྟཱལཱིསཨུཏྟམདནྟོ, སམཀལཔནཛོ ཀཀཙེན ཚིནྡིཏྭཱ ཋཔིཏོ ཝིཡ སམདནྟོ, ཨནྟརཾསཔྤཔཱིནོ དྭིནྣཾ ཨཾསཱནཾ ཁནྡྷཱནཾ ཨནྟརཾ ཝེམཛ྄ཛྷེ པརིཔུཎྞཔིཊྛིཏལོ, ཙཀྐེནངྐིཏཔཱདོ ཨཊྛསཏཔཱདཙཀྐལཀྑཎེན ལཀྑིཏ པཱདཏལོ, ཨཝིརལ༹དསནོ ཨཝིཝརདནྟེན སམྤནྣོ, མཱརཛི པཉྩམཱརཛིཏཝཱ བུདྡྷོ, ཨུསྶངྑཔཱདོ པཱདསྶ ཨུཔརི ཋིཏེན སངྑསདིསཏྟཱ སངྑནཱམིཀེན གོཔྥཀེན སམནྣཱགཏོ, ཏིཊྛནྟོ ཋིཏཀོཝ ནོནམནྟོ ཨནམམཱནོ ཧུཏྭཱ ཨུབྷཡཀརམུདུནཱ སུཁུམེན ཧཏྠདྭཡེན ཛཎྞུཀཱནི ཛངྒྷཱནི ཨཱམསནྟོ པརིམཛྫིཏུཾ སཀྐོནྟོ, ཝཊྚཀྑནྡྷོ སུཝཎྞཱལིངྒོ ¶ ཝིཡ སམཝཊྚིཏགལིཀོ, གོཏརུཎ པཁུམཀོ ཏཾམུཧུཏྟཛཱཏརཏྟཝཙྪསྶ ཙཀྑུབྷཎྜོ ཝིཡ ཝིཔྤསནྣཙཀྑུབྷཎྜོ, ཝིཔྤསནྣཙཀྑུབྷཎྜེན སམནྣཱགཏོ ཝཱ, སཱིཧཔུབྦཌྜྷཀཱཡོ སཱིཧསྶ པུབྦཌྜྷཀཱཡོ ཝིཡ པརིཔུཎྞཀཱཡོ.

༢༥. སུགཏོ བུདྡྷོ, སཏྟཔཱིནོ དྭིཧཏྠཔཱདཨཾསཀཱུཊཨེཀགལཝསེན སཏྟསུ ཋཱནེསུ པརིཔུཎྞམཾསིཀོ, དཱིགྷངྒུལི སམཨཱཡཏཧཏྠཔཱདངྒུལི, ཨཐ ཏདཉྙཾ ལོམ ཀཱུཔེཀལོམོ ཨེཀེཀལོམཀཱུཔེ ཨེཀེཀཛཱཏལོམོ, སམྤནྣོདཱཏདཱཋོ སམྤནྣསུཀྐདཱཋོ, ཀནཀ སམཏཙོ སུཝཎྞེན སདིསཙམྨོ ནཱིལམུདྡྷགྒལོམོ ནཱིལཾ ཨུདྡྷཾ ཨགྒཱ ཀོཊི ཧུཏྭཱ མུཁསོབྷཾ ཨུལློཀཡམཱནོ ཝིཡ ཋིཏལོམོ, སམྦུདྡྷོ ཏཐཱགཏོ, ཐཱུལཛིཝ྄ཧོ མུདུདཱིགྷཔུཐུལཛིཝ྄ཧཱཡ སམྤནྣོ, ཨཐ ཏདཉྙཾ, སཱིཧཧནུཀོ སཱིཧསྶ ཧེཊྛཱཧནུ ཝིཡ པརིཔུཎྞཧནུཀོ, ཛཱལིཀཔྤཱད ཧཏྠོ ཀུསལེན ཝཌྜྷཀིནཱ ཝཱཏཔཱནེ སམྨཱཡོཛིཏ ཛཱལཾ ཝིཡ ཙམྨེན ཨཔྤཊིབདྡྷཧཏྠཔཱདངྒུལནྟརོ, ནཱཐོ བུདྡྷོ, ཨུཎྷཱིསསཱིསོ རཉྙོ ཨུཎྷཱིསཔཊྚོ ཝིཡ ཝིརོཙམཱནོ པཀཏིམཾསཔིཎྜསངྑཱཏོ ཨུཎྷཱིསཔཊྚསཱིསོ, ཨིཏི གུཎསཧིཏཾ ཨེཝཾ ཨིམིནཱ ཝུཏྟཔྤཀཱརེན དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎགུཎེན སམནྣཱགཏཾ ཏཾ མཧེསིཾ བུདྡྷཾ ཏཱིཧི དྭཱརེཧི ཨཧཾ ནམཱམི ཝནྡཱམཱིཏི.

ཏཱིསུ གཱཐཱསུ སངྑེཔཏྠཡོཛནཱ སམཏྟཱ.

ཨིམིསྶཾ པན ནམཀྐཱརཔཱལི༹ཡཾ དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎཾ བུདྡྷཝཙནཔཱལི༹ཡཾ ཨཱགཏནཡཱནུཀྐམེན ན ཝུཏྟཾ. གཱཐཱབནྡྷཝསེན ཚནྡཱནུརཀྑཎཏྠམེཝ པན ནིགྲོདྷབིམྦོཏྱཱདིནཱ ཨཀྐམེན ཝུཏྟཾ. ཏསྨཱ པཱཐེཡྻཝགྒེ ལཀྑཎསུཏྟེ ཝུཏྟཾ དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎཀྐམཾ ¶ སངྑེཔེན དསྶཡིསྶཱམ བཧུསྶུཏཔཉྙཱཝཌྜྷནཏྠཾ.

༡

. བུདྡྷོ སུཔྤཏིཊྛིཏཔཱདོ ༢. ཧེཊྛཱཔཱདཏལེསུ ཙཀྐཛཱཏོ ༣. ཨཱཡཏཔཎྷི ༤. དཱིགྷངྒུལི ༥. མུདུཏལུན ཧཏྠཔཱདོ ༦. ཛཱལཧཏྠཔཱདོ ༧. ཨུསྶངྑཔཱདོ ༨. ཨེཎིཛངྒྷོ ༩. ཋིཏཀོཝ ཨནོནམནྟོ ཨུབྷོཧི པཱཎིཏལེཧི ཛཱཎུཀཱནི པརིམསཏི ༡༠. ཀོསོཧིཏ ཝཏྠགུཡ྄ཧོ ༡༡. སུཝཎྞཝཎྞོ ཀཉྩནསནྣིབྷཏྟཙོ ༡༢. སུཁུམཙྪཝཱི ༡༣. ཨེཀེཀལོམཀཱུཔེསུ ཨེཀེཀལོམོ ༡༤. ནཱིལམུདྡྷགྒལོམོ ༡༥. བྲཧྨུཛུགཏྟོ ༡༦. སཏྟུསྶདོ ༡༧. སཱིཧཔུབྦཌྜྷཀཱཡོ ༡༨. ཙིཏནྟརཾསོ ༡༩. ནིགྲོདྷཔརིམཎྜལོ ༢༠. སམཝཊྚཀྑནྡྷོ ༢༡. རསགྒསགྒཱི ༢༢. སཱིཧཧནུཀོ ༢༣. ཙཏྟཱལཱིསདནྟོ ༢༤. སམདནྟོ ༢༥. ཨཝིརལ༹དནྟོ ༢༦. སུསུཀྐདཱཋོ ༢༧. པཧུཏ ཛིཝ྄ཧོ ༢༨. བྲཧྨསརོ ༢༩. ཨབྷིནཱིལནེཏྟོ ༣༠. གོཔ ཁུམོ ༣༡. ཨུཎྞཱ བྷམུཀནྟརེ ཛཱཏཱ ཨོདཱཏཱ མུདུཏཱུལ སནྣིབྷཱ ༣༢. ཨུཎྷཱིསསཱིསོཏི དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎསྶ ཀམོ ཝེདིཏབྦོ. ཨིམཱནི པན བྷགཝཏོ དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎཱནི པཱརམཱིཔུཉྙཀམྨེན ཡཐཱརཧཾ ཀམྨསརིཀྑཀཾ ལབྦྷནྟཱིཏི ཝེདིཏབྦཱནི. ཏཱནི པན ཀམྨཱནི པཱཐེཡྻཝགྒེ ལཀྑཎསུཏྟེ ཝུཏྟཱནི, ཏཱནི པནེཏྠ ཨོལོཀེཏྭཱ གཧེཏབྦཱནཱིཏི.

ཏིསྶོ ཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢༦.

བུདྡྷོབུདྡྷོཏིགྷོསོ ཨཏིདུལབྷཏརོ ཀཱ ཀཐཱ བུདྡྷབྷཱཝོ,

ལོཀེ ཏསྨཱ ཝིབྷཱཝཱི ཝིཝིདྷཧིཏསུཁཾ སཱདྷཝོ པཏྠཡནྟཱ;

ཨིཊྛཾ ཨཏྠཾ ཝཧནྟཾ སུརནརམཧིཏཾ ནིབྦྷཡཾ དཀྑིཎེཡྻཾ,

ལོཀཱནཾ ནནྡིཝཌྜྷཾ དསབལམསམཾ ཏཾ ནམསྶནྟུ ནིཙྩཾ.

༢༦. ཨེཝཾ ¶ སུགཏནྟིཨཱདཱིཧི པཉྩཝཱིསཏིཝནྡནགཱཐཱཧི བུདྡྷསྶ པཎཱམཾ ཀཏྭཱ ཨིདཱནི ཏསྶ ཝནྡནེ ཨུཡྻོཛནཾ ཀརོནྟོ ཨཱཧ བུདྡྷོ བུདྡྷོཏིགྷོསོ ཏྱཱདིགཱཐཾ. ཨཡཾ པན སདྡྷརཱགཱཐཱཏི དཊྛབྦོ.

ཏཏྠ པན ལོཀེ བུདྡྷོ བུདྡྷོཏི གྷོསོ ཨཏིདུལབྷཏརོ བུདྡྷབྷཱཝོ ཀཱ ཀཐཱཏི སམྦནྡྷོ. ཨེཏྠ ཙ ལོཀེཏི མནུསྶལོཀེ ཏིལོཀེ ཝཱ ཨནནྟཙཀྐཝཱལ༹ ལོཀེ ཝཱ. བུདྡྷོ བུདྡྷོཏིགྷོསོཏི བུདྡྷོ བུདྡྷོ ཨིཏི ཀིཏྟིསདྡོ ཐུཏིསདྡོ ཝཱ. གྷུསནཾ གྷོསོ. གྷུསིཡཏི ཀཐིཡཏཱིཏི ཝཱ གྷོསོ, ཀིཏྟིསདྡོ. གྷུསདྷཱཏུ སདྡེ ཎ. ཨཐ ཝཱ གྷུསིཡཏི ཐཝིཡཏཱིཏི གྷོསོ, ཐུཏིསདྡོ. ཏེན ཝུཏྟཾ པཱརཱཛིཀཎྜཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘ཀིཏྟིསདྡོཏི ཀིཏྟིཨེཝ. ཐུཏིགྷོསོ ཝཱ’’ཏི. བུདྡྷོ བུདྡྷོ ཨིཏི པཝཏྟོ གྷོསོ ཐུཏིགྷོསོཏི བུདྡྷོབུདྡྷོཏིགྷོསོ. ཨཏིདུལབྷཏརོཏི ཨཏིཝིཡ དུལླབྷཏམོ. དུལླབྷཏརོཏི ཧི ཝཏྟབྦེ ཚནྡཱནུརཀྑཎཏྠཾ ལཀཱརལོཔེན དུལབྷཏརོཏི ཝུཏྟཾ. དུཀྑེན ལབྷིཡཏཱིཏི དུལླབྷོ. དུཔུབྦལབྷདྷཱཏུ ལབྷནེ ཨ. ཨཐ ཝཱ ལབྷསྶ ཨསམིདྡྷནྟི དུལླབྷོ, དུབྦྷིཛཱནེཡྻ ཨབྱཡཱིབྷཱཝསམཱསོཡཾ. དུསདྡོ ཨསམིདྡྷཏྠོ, ཡཐཱ དུབྦྷིཀྑོཏི. ཨཏི ཝིཡ དུལླབྷོཏི ཨཏིདུལབྷོ. ཏེསཾ ཝིསེསེན ཨཏིདུལླབྷོཏི ཨཏིདུལབྷཏརོ. བུདྡྷཱ ཧི ལོཀེ ཀདཱཙི ཀརཧཙི ཨུཔྤཛྫནྟི. ཏསྨཱ བུདྡྷོ བུདྡྷོཏི གྷོསོ ཨཏིདུལབྷཏརོཏི ཝུཏྟཾ. ཝུཏྟཉྷེཏཾ ཙཱུལ༹ཝགྒཁནྡྷཀེ ‘‘གྷོསོཔི ཁོ ཨེསོ གཧཔཏི དུལླབྷོ ལོཀསྨིཾ, ཡདིདཾ བུདྡྷོ བུདྡྷོ’’ཏི. ཡཐཱ ཙ ཧི ལོཀེ ཨུདུམྦརིཀཔུཔྥཾ དུལླབྷཾ. ཙནྡམྷི སསཀཾ ཧཏྠེན གཎྷིཏུཾ. ཝཱཡསཱནཾ ཁཱིརཾ, ཨེཝཾ བུདྡྷབྷཱཝོ ཨཏིདུལླབྷཏརོཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཨཡཾ པན ཧཱིནཱུཔམཱཏི དཊྛབྦཱ. ཝུཏྟཉྷེཏཾ ཨཔདཱནཔཱལི༹ཡཾ –

‘‘ཨུདུམྦརིཀཔུཔྥཾཝ ¶ , ཙནྡམྷི སསཀཾ ཡཐཱ;

ཝཱཡསཱནཾ ཡཐཱ ཁཱིརཾ, དུལླབྷཾ ལོཀནཱཡཀ’’ནྟི ཙ;

དུལླབྷོ བུདྡྷུཔྤཱདོ ལོཀསྨི’’ནྟི ཙ;

ཀིཉྩཱཔི ཧི ལོཀེ ཙཀྐཝཏྟིརཱཛཱུནཾ ཨུཔྤཛྫམཱནོ དུལླབྷོ. ཨེཀསྨིམྤི པན ཀཔྤེ ཙཀྐཝཏྟིརཱཛཱནོ ཨནེཀཱ ཨུཔྤཛྫནྟི. ཏཐཱགཏཱ པན ལོཀེ ཨུཔྤཛྫམཱནཱཔི ཨེཀསྨིཾ ཀཔྤེ ཨེཀ དྭིཏི ཙཏུ པཉྩ བུདྡྷཱཡེཝ ཨུཔྤཛྫནྟི, ན ཏདུཏྟརི. ཡསྨཱ ཧི ཨསངྑྱེཡྻེཔི ཀཔྤེ ཏཐཱགཏསུཉྙོ ཧོཏི. ཏསྨཱ ཏཐཱགཏསྶེཝ ཀདཱཙི ཀརཧཙི ཨུཔྤཛྫནཏོ བུདྡྷོབུདྡྷོཏིགྷོསོ ཨཏིདུལབྷཏརོ ཀཱ ཀཐཱ བུདྡྷབྷཱཝོཏི ཝུཏྟོ. ཝུཏྟམྤི ཙེཏཾ བྷགཝཏཱ མཧཱཔརིནིབྦཱནསམཡེ ‘‘དེཝཏཱ ཨཱནནྡ ཨུཛ྄ཛྷཱཡནྟི. དུརཱཝཏམྷཱ ཨཱགཏཱ ཏཐཱགཏཾ དསྶནཱཡ ཀདཱཙི ཀརཧཙི ཏཐཱགཏཱ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི ཨརཧནྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ. ཨཛྫ རཏྟིཡཱ པཙྩཱུསསམཡེ ཏཐཱགཏསྶ པརིནིབྦཱནཾ བྷཝིསྶཏི. ཨཡཉྩ མཧེསཀྑོ བྷིཀྑུ བྷགཝཏོ པུརཏོ ཋིཏོ ཨོཝཱརེནྟོ ཨོཏརེནྟོ ཝཱ ན མཡཾ ལབྷཱམ པཙྪིམེ ཀཱལེ ཏཐཱགཏཾ དསྶནཱཡཱ’’ཏི.

བུདྡྷབྷཱཝོཏི བུདྡྷསྶ བྷཱཝོ. ཀཱ ཀཐཱཏི ཀིཾ ཝཏྟབྦོཨེཝཱཏི ཨཏྠོ. ཀསྨཱ པན བུདྡྷོ ཨཏིདུལླབྷཏརོཏི ཙ, བུདྡྷོ ཀདཱཙི ཀརཧཙི ཨུཔྤཛྫནྟཱིཏི ཙ ཝུཏྟཾ. ནནུ བུདྡྷཱ ལོཀེ ཨནེཀཱ ཨུཔྤཛྫནྟཱིཏི. སཙྩམེཏཾ. བུདྡྷོ ནཱམ པན ཨནེཀཱསངྑྱེཡྻཝཱརེན ཝཱ ཨནེཀཱསངྑྱེཡྻདིཝསམཱསསཾཝཙྪརཾ ཝཱ ཨནེཀཱསངྑྱེཡྻཀཔྤཾ ཝཱ དསཔཱརམིཡོ ཙ པཉྩམཧཱཔརིཙྩཱགེ ཙ པཱུརེཏྭཱཝ བྷཝིཏུཾ སཀྐོཏི, ན ཨེཀེཀཝཱརཱདིནཱ. ཨཐ ཁོ པན ཨནྟམསོ ཀཔྤསཏསཧསྶཱདྷིཀཱནི ཙཏྟཱརི ཨསངྑྱེཡྻཱནི དསཔཱརམིཡོ ཙ པཉྩ མཧཱཔརིཙྩཱགེ ཙ པཱུརེཏྭཱཝ བུདྡྷོ ¶ བྷཝིཏུཾ སཀྐོཏི. ཏསྨཱ བུདྡྷོ ཨཏིདུལླབྷཏརོཏི ཙ, བུདྡྷཱ ཀདཱཙི ཀརཧཙི ཨུཔྤཛྫནྟཱིཏི ཙ ཝུཏྟནྟི.

ཨེཝཾ བུདྡྷསྶ ཨཏིདུལླབྷཏརཏྟཱ ཙ ཀདཱཙི ཀརཧཙི ཨུཔྤནྣཏྟཱ ཙཨེཝ བུདྡྷོབུདྡྷོཏི ཀིཏྟཡནྟསྶ མཧཔྥལཾ ཧོཏི. ཝུཏྟཉྷེཏཾ ཨཔདཱནེ –

‘‘བུདྡྷོཏི ཀིཏྟཡནྟསྶ, ཀཱཡེ བྷཝཏི ཡཱ པཱིཏི;

ཝརམེཝ ཧི སཱ པཱིཏི, ཀསིཎེནཔི ཛམྦུདཱིཔསྶཱ’’ཏི.

ཏསྨཱཏི ཡསྨཱ བུདྡྷོ བུདྡྷོཏི གྷོསོ ཨཏིདུལླབྷཏརོ, བུདྡྷབྷཱཝོ ཀཱ ཀཐཱ. ཏསྨཱ. ཝིབྷཱཝཱིཏི མེདྷཱཝཱི. ཏེ ཧི ཧིཏཱཧིཏཾ ཀཱརཎཱཀཱརཎཾ ཝཱ ཝིསེསེན བྷཱཝེཏི པཀཱསེཏཱིཏི ཝིབྷཱཝཱ, པཉྙཱ. ཝིཔུབྦ བྷཱུདྷཱཏུ སཏྟཱཡཾ ཎ. སཱ ཨེཏེསཾ ཨཏྠཱིཏི ཝིབྷཱཝཱིཏི ཝུཙྩནྟི, སཱདྷཝོ ལབྦྷཏི. ཏཾ པན སཱདྷཝོཏི པདེ ཝིསེསནཾ.

ཝིཝིདྷཧིཏསུཁནྟི ནཱནཔྤཀཱརཾ ལོཀིཡལོཀུཏྟར སངྑཱཏཾ ཧིཏསུཁཾ. ཏསྶ པན ཨཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ. ཏཾ པན པཏྠཡནྟཱཏིཔདེ ཀམྨཾ. སཱདྷཝོཏི སཔྤུརིསཱ. ཏེ ཧི སཔརཧིཏཾ སཱདྷེཏི ནིབྦཏྟེཏཱིཏི སཱདྷཝོཏི ཝུཙྩཏི. སཱདྷདྷཱཏུ སཾསིདྡྷིཡཾ ཨཝོ. ཏསྶ པན པདསྶ ནམསྶནྟཱུཏི པདེན ཀཏྟུབྷཱཝེན སམྦནྡྷོ. པཏྠཡནྟཱཏི ཡཱཙནྟཱ. ཝིཝིདྷཧིཏསུཁཾ པཏྠཡནྟི ཡཱཙནྟཱིཏི པཏྠཡནྟཱ, སཱདྷཝོ. པཏྠདྷཱཏུ ཡཱཙནེ ཨནྟོ. ཡཀཱརཱགམོ. ཏཾ པན སཱདྷཝོཏིཔདེ ཝིསེསནཾ. ཨིཊྛནྟི ཀཱམཡམཱནཾ. ཨིཙྪིཏབྦཾ ཀམིཏབྦནྟི ཨིཊྛཾ. ཨིསུདྷཱཏུ ཨིཙྪཱ ཀནྟཱིསུ ཏཔཙྩཡོ. ཏསྶ རཊྛོ, དྷཱཏྭནྟལོཔོ. ཨཏྠནྟི དིཊྛདྷམྨིཀསམྤརཱཡིཀཱདིཨཏྠཾ. ཨཏྠིཡཏི པཏྠིཡཏཱིཏི ཨཏྠོ, ཝིཔཱཀཱནིསཾསཕལཾ. ཨཏྠདྷཱཏུ ཡཱཙནཱཡཾ ཨ ¶ . ཨཐ ཝཱ ཨསཏི བྷཝཏི ཕལབྷཱཝེནཱཏི ཨཏྠོ. ཨསདྷཱཏུ བྷུཝིམྷི ཐ. ཏཾ པན པདདྭཡཾ ཝཧནྟནྟིཔདེ ཀམྨཾ. ཝཧནྟནྟི དྷཱརཀཾ. ཝཧཏི ཧརཏཱིཏི ཝཧནྟོ, བུདྡྷོ. ཝཧདྷཱཏུ ཝཧནེ པཱཔུཎནེ ཝཱ ཨནྟོ. བུདྡྷོ ཧི སཏྟཱནཾ ལོཀིཡལོཀུཏྟརཧིཏསུཁཾ དྷམྨདེསནཱཡ དྷཱརེཏཱིཏི ཨཏྠོ.

སུརནརམཧིཏནྟི དེཝེཧི ཙ མནུསྶེཧི ཙ ཙཏུཔཙྩཡཱདཱིཧི པཱུཛིཏཾ. ཨིདཾ པནེཏྠ ནིབྦཙནཾ. ཨིསྶརིཡཀཱིལཱ༹དཱིཧི སུརནྟི དིབྦནྟཱིཏི སུརཱ, དེཝཱ. སུརདྷཱཏུ དིཏྟིཡཾ. ཨཐ ཝཱ སུརནྟི ཨཱིསནྟི དེཝིསྶརིཡཾ པཱཔུཎནྟི ཝིརོཙནྟི ཙཱཏི སུརཱ, དེཝཱ. སུནྡརཱ རཱ ཝཱཙཱ ཨེཏེསནྟི ཝཱ སུརཱ, དེཝཱ. ཁནྡྷསནྟཱནཾ ནརནྟི ནེནྟཱིཏི ནརཱ, མནུསྶཱ. ནརདྷཱཏུ ནཡནེ ཨ. སུརཱ ཙ ནརཱ ཙ སུརནརཱ. ཏེཧི མཧིཏབྦཱ པཱུཛིཏབྦཱཏི སུརནརམཧིཏོ, བུདྡྷོ. མཧདྷཱཏུ པཱུཛཱཡཾ ཏ. ཏཾ སུརནརམཧིཏཾ. ནིབྦྷཡནྟི ཨབྷཡཾ. བྷིཡཏེ བྷཡཾ. ནཏྠི བྷཡཾ ཨེཏསྶཱཏི ནིབྦྷཡོ, བུདྡྷོ. ཏཾ ནིབྦྷཡཾ. ཏཐཱགཏསྶ ཨཊྛསུ པརིསཱསུ ཀེནཙི ཀཱརཎེན བྷཡཾ ཧདཡཙལནཾ ཀམྤནཾ ནཏྠཱིཏི ཨཏྠོ.

དཀྑིཎེཡྻནྟི པརལོཀཾ སདྡཧིཏྭཱ དཱཏབྦཨུཏྟམདཱནཱརཧཾ. དཱཏབྦཱཏི དཀྑིཎཱ, དེཡྻདྷམྨཝཏྠུ. དཱདྷཱཏུ དཱནེཀྑིཎཔཙྩཡོ. ཨཐ ཝཱ དཀྑནྟི ཝཌྜྷནྟི ཨེཏཱཡ སཏྟཱ ཡཐཱདྷིཔྤེཏཱཧི སམྤཏྟཱིཧཱིཏི དཀྑིཎཱ, པརལོཀཾ སདྡཧིཏྭཱ དཱཏབྦདཱནཾ. དཀྑདྷཱཏུ ཝཌྜྷནེཡུ, ཏཾ ཨརཧཏཱིཏི དཀྑིཎེཡྻོ, བུདྡྷོ. ཨརཧཏིཏདྡྷིཏེ ཎེཡྻོ. ཨཐ ཝཱ དཀྑིཎཱཡ ཧིཏཾ ཨནུརཱུཔཾ མཧཔྥལཀརཎཏཱཡ ཝིསོདྷེཏཱིཏི དཀྑིཎེཡྻོ, བུདྡྷོ. ཝིསོདྷེཏིཏདྡྷིཏཱཡཾ. བུདྡྷོཡེཝ ཧི དཀྑིཎཱཡ མཧཔྥལཀརཎཝསེན ཙ, ཝིསོདྷནཝསེན ཙ, དེཝསཀྐབྲཧྨེཧི ཙ, ཀོསལརཱཛཱདཱིཧི ཙ, ཨནཱཐཔིཎྜིཀསེཊྛཱདཱིཧི ཙ པརལོཀཾ སདྡཧིཏྭཱ དཱཏབྦཾ ཨུཏྟམདཱནཾ ཝིསེསེན ཨརཧཏི, ཏསྨཱ དཀྑིཎེཡྻནྟི ཐོམེཏི.

ལོཀཱནནྟི ¶ སཏྟལོཀཱནཾ. ཏསྶ པན ཨཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ. ནནྡིཝཌྜྷནྟི པཱིཏིཡཱ ཝཌྜྷཱཔེནྟཾ. ནནྡིཡཏེ ནནྡི. བྷཱཝསཱདྷནོཡཾ. ནནྡདྷཱཏུ སམིདྡྷིཡཾ ནནྡནེ ཝཱ ཨི. པཱིཏིཡཱ ཨདྷིཝཙནམེཏཾ. སཱ ཝཌྜྷེཏི བུདྡྷེཏཱིཏི ནནྡིཝཌྜྷོ, བུདྡྷོ. ནནྡིསདྡཱུཔཔདཝཌྜྷདྷཱཏུ ཝཌྜྷནེ ཨ. བུདྡྷོ ཧི དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎཱསཱིཏཱནུབྱཉྫནལཀྑཎསམྤནྣེན ཙ སབྦཉྙུཏཉཱཎཱདིགུཎསམྤནྣེན དྷམྨདེསནཱཡ ཙ ལོཀེ སབྦསཏྟཱནཾ པཱིཏིཾ ཝཌྜྷེཏཱིཏི ཨཏྠོ. སབྦསཏྟཱནཉྷི བུདྡྷདསྶནེ དྷམྨསཝནེ ཙ ཏིཏྟོ ནཏྠི, ཏསྨཱ ལོཀཱནཾ ནནྡིཝཌྜྷནྟི ཐོམེཏི. ཝུཏྟཉྷེཏཾ ཨཔདཱནཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘པཀཏིཡཱཨེཝ ཧི བུདྡྷདསྶནེ པུཎྞཙནྡསམུདྡརཱཛདསྶནེ ཨཏིཏྟོ ལོཀོཏི. ཀཐཾ པན སབྦསཏྟཱནཾ བུདྡྷདསྶནེ ཨཏིཏྟོ ཧོཏཱི’’ཏི. བུདྡྷསྶ པན བཱཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎཱདཱིཧི སཱིལཱདིཨསཱདྷཱརཎགུཎེཧི ཙ ཨདྷིཀ སམྤནྣོ ཧུཏྭཱ སབྦདེཝམནུསྶེཧི ཨཏིཝིརོཙམཱནཏྟཱ. ཝུཏྟཉྷེཏཾ བྷགཝཏཱ ཏཱཝཏིཾསེ –

‘‘ན ཀོཙི དེཝོ ཝཎྞེན, སམྦུདྡྷཾ ཨཏིརོཙཏི;

སབྦེ དེཝེ ཨདྷིགྒཡ྄ཧ, སམྦུདྡྷོཝ ཝིརོཙཏཱི’’ཏི.

དསབལནྟི ཨཉྙེཧི པཙྩེཀབུདྡྷཱརིཡསཱཝཀེཧི ཨསཱདྷཱརཎེན དསཀཱཡབལེན ཙ དསཉཱཎབལེན སམྤནྣཾ. ཏཉྷི ཀེཧིཙི ཝིརུདྡྷེཧི ཀཱརཎེཧི བལནྟི ན ཀམྤེནྟཱིཏི བལནྟི ཝུཙྩཏི. ཨཐ ཝཱ བལནྟི ཛཱིཝིཏཾ ཀཔྤེནྟི ཨེཏེནཱཏི བལཾ, ཀཱཡབལཾ. བལདྷཱཏུ པཱཎེ ཨ. བལནྟི བྷཱརཾ ཝཧིཏུཾ སཀྐུཎནྟཱིཏི ཝཱ བལཾ, བལནྟི ཛཱནནྟི སབྦདྷམྨནྟི བལཾ, ཉཱཎ བལཾ. དསབལཉྩ དསབལཉྩ དསབལཱནི ཨེཀསེསནཡེན. ཏཱནི ཡསྶ སོཏི དསབལོ, བུདྡྷོ. ཨིདྷ པན སཱམཉྙཝསེན ཝུཏྟོཔི ཝིསེསཊྛཱནིཡཏྟཱ བྷགཝཏོ དསཀཱཡབལཱནི ཙ, དསཉཱཎབལཱནི ཙ ཨདྷིཔྤེཏཱནི. ཏེསཾ པན སརཱུ པཏྠཾ ནཡནསུབྷགཀཱཡངྒནྟྱཱདི གཱཐཱཝཎྞནཱཡཾ ཝུཏྟམེཝ.

ཨསམནྟི ¶ སཱིལཱདིགུཎེཧི ཀེནཙི ཨསདིསཾ. ནཏྠི སམོ སདིསོ པུགྒལོ ཨེཏསྶཱཏི ཨསམོ, བུདྡྷོ. ཏཾ ཨསམཾ. ཏནྟི ཏཱདིསཾ གུཎསམྤནྣཾ བུདྡྷཾ. ནིཙྩནྟི སཏཏཾ སམིཏཾ སབྦཀཱལཾ ནིརནྟརནྟི ཨཏྠོ. ནམསྶནྟཱུཏི ཨབྷིཝནྡནྟཱུཏི.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔཡོཛནཱ. ལོཀེ ཏིལོཀེ མནུསྶལོཀེ ཝཱ, བུདྡྷོབུདྡྷོཏིགྷོསོ བུདྡྷོ བུདྡྷོཨིཏི ཀིཏྟིསདྡོ ཐུཏིསདྡོ ཝཱ, ཨཏིདུལབྷཏརོ ཨཏིཝིཡ དུལླབྷཏམོ, བུདྡྷབྷཱཝོ བུདྡྷསྶ བྷཱཝོ, ཀཱ ཀཐཱ ཀིཾཝཏྟབྦོ ཨེཝ, ཏསྨཱ བུདྡྷོབུདྡྷོཏི གྷོསསྶ ཨཏིདུལླབྷཏརཏྟཱ, ཝིབྷཱཝཱི མེདྷཱཝཱི ཝིཝིདྷཧིཏསུཁཾ ནཱནཔྤཀཱརཾ ལོཀིཡལོཀུཏྟརསངྑཱཏཾ ཧིཏསུཁཾ པཏྠཡནྟཱ ཡཱཙནྟཱ, སཱདྷཝོ སཔྤུརིསཱ ཨིཊྛཾ ཀཱམཡམཱནཾ, ཨཏྠཾ དིཊྛདྷམྨིཀསམྤརཱཡིཀཱདིཨཏྠཾ, ཝཧནྟཾ དྷཱརཀཾ, སུརནརམཧིཏཾ དེཝམནུསྶེཧི པཱུཛིཏཾ, ནིབྦྷཡཾ ཨབྷཡཾ ཨསནྟཱསཾ ཝཱ, དཀྑིཎེཡྻཾ པརལོཀཾ སདྡཧིཏྭཱ དཱཏབྦཨུཏྟམདཱནཱརཧཾ, ལོཀཱནཾ སཏྟལོཀཱནཾ ནནྡིཝཌྜྷཾ པཱིཏིཡཱ ཝཌྜྷཱཔནེནྟཾ. དསབལཾ ཨསཱདྷཱརཎེན དསཀཱཡཉཱཎབལེན སམྤནྣཾ, ཨསམཾ སཱིལཱདིགུཎེཧི ཀེནཙི ཨསདིསཾ ཏཾ ཏཱདིསཾ གུཎསམྤནྣཾ བུདྡྷཾ ནིཙྩཾ སཏཏཾ སམིཏཾ སབྦཀཱལཾ ནིརནྟརཾ, ནམསྶནྟུ ཨབྷིཝནྡནྟཱུཏི.

ཚབྦཱིསཏིམཝནྡནགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢༧.

པུཉྙེནེཏེན སོཧཾ ནིཔུཎམཏི སཏོ སམྤརཱཡེ ཙ ཏིཏྟོ,

དཀྑོ དིཊྛུཛྫུཔཉྙོ ཨཝིཀལཝཱིརིཡོ བྷོགཝཱ སཾཝིབྷཱགཱི;

ཏིཀྑོ ¶ སཱུརོ དྷིཏཏྟོ སཔརཧིཏདྷརོ དཱིགྷཛཱིཝཱི ཨརོགོ,

དྷཉྙོ ཝཎྞོ ཡསསྶཱི ཨཏིབལཝདྷརོ ཀིཏྟིམཱ ཁནྟུཔེཏོ.

༢༨.

སདྡྷོ དཱཏངྒུཔེཏོ པརམསིརིདྷརོ དིཊྛདྷམྨེ ཝིརཏྟོ,

ལཛྫཱི ཀལྱཱཎམིཏྟོ ཨབྷིརཏཀུསལོ པཉྩསཱིལཱདིརཀྑོ;

ཨཔྤིཙྪོ ཨཔྤཀོདྷོ ཨཏིཝུཛུཧདཡོ ཨིདྡྷིམཱ ཨཔྤམེཡྻོ,

པཱསཾསོ པེམཝཱཙོ སུཛནགུཎཝིདཱུ མཱམཀོ སོ བྷཝེཡྻཾ.

༢༧. ཨེཝཾ བུདྡྷོ བུདྡྷོཏི གྷོསོཏྱཱདིགཱཐཱཡ བུདྡྷཝནྡནེ ཨུཡྻོཛནཾ ཀཏྭཱ ཨིདཱནི སུགཏནྟྱཱདཱིཧི གཱཐཱཧི བུདྡྷཾ ཝནྡིཏྭཱ པཎིདྷིཾ ཀརོནྟོ ཨཱཧ པུཉྙེནེཏེན སོཧནྟྱཱདི གཱཐཱདྭཡཾ. ཨཡཾ པན གཱཐཱདྭཡམྤི སདྡྷརཱགཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ. ཏཏྠ པཋམགཱཐཱཡཾ སོཨཧཾ ཨེཏེན པུཉྙེན སམྤརཱཡེ ནིཔུཎམཏི ཙ སཏོ ཙ…པེ… ཁནྟུཔེཏོ ཙ བྷཝེཡྻནྟི སམྦནྡྷོ. སོཧནྟི སོ ཨཧཾ. བུདྡྷསྶ ནམཀྐཱརོ སོཨཧནྟི ཨཏྠོ. ཨེཏེན པུཉྙེནཱཏི ཨིམིནཱ བུདྡྷཝནྡནཔུཉྙཀམྨེན ཨཏྟནོ ཀཱརཀཾ པཝཏི སོདྷེཏཱིཏི པུཉྙཾ. པུདྷཱཏུ སོདྷནེ ཎྱ. པུཉྙནྟི ཙ ཨིདྷ པན བུདྡྷཔཎཱམཀྲིཡཱབྷིནིཔྥཱདིཀཱ ཀུསལཙེཏནཱ ཨདྷིཔྤེཏཱ. སཱ ཙ ཝནྡནེཡྻཝནྡཀཱནཾ ཁེཏྟཛ྄ཛྷཱསཡསམྤདཱཧི དིཊྛདྷམྨ ཝེདནཱིཡབྷཱུཏཱ ཡཐཱལདྡྷསམྤཏྟིནིམིཏྟཀསྶ ཀམྨསྶ ཨནུབལཔྤདཱནཝསེན ཏནྣིབྦཏྟིཏཝིཔཱཀསནྟཏིཡཱ ཨནྟརཱཡཀརཱནི ཨུཔཔཱིལ༹ཀཨུཔཙྪེདཀཀམྨཱནི པཊིབཱཧིཏྭཱ ཏནྣིདཱནཱནཾ ཡཐཱདྷིཔྤེཏསིདྡྷིཝིབནྡྷཀཱནཾ རོགཱདིཨནྟརཱཡཱནམཔྤཝཏྟིཾསཱདྷེཏི ཙཱཏི ཨཏྠོ ཙ ཝེདིཏབྦོ. སམྤརཱཡེ ཙཱཏི ཨེཏྠ ¶ ཙསདྡོ ཨཊྛཱནཡོགོ. སོ ཙ ནིཔུཎམཏིཏྱཱདཱིསུ པདེསུ ཡོཛེཏབྦོ. སམྤརཱཡེཏི པརལོཀེ. སོ ཧི སམྤརཱཡིཏབྦཱ ཨུཔགམིཏབྦཱ ཨེཏྠ སཏྟེཧཱིཏི ཙ, ཀམྨཀིལེསཝསེན སཏྟེཧི སམྤརཱཡིཏབྦཱ པཱཔུཎིཏབྦཱཏི ཝཱ ཨེཏྠཱཏི ཙ སམྤརཱཡོཏི ཝུཙྩཏི. སཾཔརིཔུབྦ ཨཡདྷཱཏུ ཧི གཏིཡཾ ཎ. ཨཐ ཝཱ ཀམྨཝསེན ཨབྷིམུཁོ སམྤརེཏི གཙྪཏི པཝཏྟཏཱིཏི སམྤརཱཡོཏི ཝུཙྩཏི. སཾཔུབྦཔརདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཎྱ. ཨིཏི ཁོ ཨཱནནྡ ཀུསལཱནི སཱིལཱནི ཨནུཔུབྦེན ཨགྒཱཡ པརེནྟཱིཏིཨཱདཱིསུ ཝིཡ ཧི ཙུརཱདི གཎཝསེན པརསདྡཾ གཏིཡམིཙྪནྟི སདྡཝིདཱུ. ཏསྨིཾ སམྤརཱཡེ.

ནིཔུཎམཏཱིཏི སཎྷསུཁུམཔཉྙཝཱ ཙ. སཎྷསུཁུམཾ ཨཏྠནྟརཾ པཊིཝིཛ྄ཛྷནསམཏྠཱཡ པཉྙཱཡ སམྤནྣོ ཙ ཝཱ. ཨེཏྠ ཙ ནིཔུཎསདྡོ སཎྷསུཁུམཝཱཙཀོ ཨནིཔྥནྣཔཱཊིཔདིཀོ. ཧིཏཱཧིཏཾ མནཏི ཛཱནཱཏཱིཏི མཏི, པཉྙཱ. མནདྷཱཏུ ཉཱཎེཏི. ནིཔུཎཱ སཎྷཱ མཏི པཉྙཱ ཡསྶ མེཏི ནིཔུཎམཏི. སཏོཏི སཏིམཱ ཙ. སརཏཱིཏི སཏི, སརདྷཱཏུ ཙིནྟཱཡནྟི. སཱ ཨསྶ མེ ཨཏྠཱིཏི སཏོ. ཏིཏྟོཏི ཏཔྤནོ ཙ. ཡཐཱལདྡྷཝཏྠུནཱ སནྟུཊྛོ ཙཱཏི ཨཏྠོ. ཏིསནཾ ཏཔྤནཾ ཏིཏྟོ. ཏིསདྷཱཏུ ཏཔྤནེ ཏཔཙྩཡོ. སཀཱརསྶ ཏོཨཱདེསོ. ཡཐཱལཱབྷ སནྟོསོ, ཡཐཱབལསནྟོསོ, ཡཐཱསཱརུཔྤསནྟོ སོ ཙཱཏི ཏིཝིདྷེན སནྟོསེན སནྟུཊྛོཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

དཀྑོཏི ཏཾ ཏཾ ཀིཙྩེ ཚེཀོ ཙ ཀུསལོ ཙ ཝཱ. སོ ཧི ཀུསལཀམྨེ ཨཉྙསྨིཉྩ ཀིཙྩཱཀིཙྩེ ཨདནྡྷཏཱཡ སཱིགྷཾ གཙྪཏཱིཏི དཀྑོ. དཀྑདྷཱཏུ སཱིགྷཏྠེ ཨ. དིཊྛུཛྫུཔཉྙོཏི དིཊྛིཨུཛུཔཉྙོཏི པདཙྪེདོ. ཨུཛུ དིཊྛིཔཉྙཱཡ སམནྣཱགཏོཏི ཨཏྠོ. ཀེསུཙི པོཏྠཀེསུ དིཊྛིཛྫུ པཉྙོཏི པཱཋོ. དིཊྛིཨུཛུཔཉྙོཏི པདཙྪེདོ, སོཡེ ཝཏྠོ ¶ . ཨུཛཱུཏི ཨཀུཊིལབྷཱཝེན བྷཝཏཱིཏི ཨུཛུ, ཨཛྫཝོ. ཨུཛུདྷཱཏུ ཨཛྫཝེ ཀྭི. ཨཐ ཝཱ ཨརཏི ཨཀུཊིལབྷཱཝེན པཝཏྟཏཱིཏི ཨུཛུ, ཨཝངྐོ. ཨརདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཛུཔཙྩཡོ. ཨརིསྶ ཨུཨཱདེསོ. སམྨཱ པསྶཏཱིཏི དིཊྛི, མཏི. དིསདྷཱཏུ པསྶནེ ཏཔཙྩཡོ. ཏསྶ རཊྛཱདེསོ. དྷཱཏྭནྟལོཔོ ཙ ཨཱི ཙ. ཨུཛུ ཨཛྫཝཱ དིཊྛི མཏི དིཊྛུཛུ ཝིསེསནཔརནིཔཱཏཝསེན. པཀཱརེན ཛཱནཱཏི ཨནིཙྩཱདིཝསེན ཨཝབུཛ྄ཛྷཏཱིཏི པཉྙཱ. པཔུབྦཉཱདྷཱཏུ ཨཝབོདྷནེ ཨ. ཨུཛུདིཊྛི ཙ ཨུཛུཔཉྙཱ ཙ ཡསྶ མེཏི དིཊྛུཛྫུཔཉྙོ, པུགྒལོ. ཨཝིཀལཝཱིརིཡོཏི ཨནཱུནཝཱིརིཡོ ཙ པརིཔུཎྞཝཱིརིཡོ ཙཱཏི ཨཏྠོ. ཝིཧཱིནཾ ཀརོཏཱིཏི ཝིཀལོ. ཝིཔུབྦཀརདྷཱཏུ ཀརཎེ ཨ. རསྶལོ. ཝཱིརཱནཾ ཀམྨཾ ཝཱིརིཡཾ. ཨཝིཀལཾ ཨནཱུནཾ ཝཱིརིཡཾ ཨསྶམེཏི ཨཝིཀལཝཱིརིཡོ. ན སཀྐཱ ཀུསཱིཏེནེཝ ནཝལོཀུཏྟརདྷམྨཱ ལདྡྷུཾ, ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡེནེཝ སཀྐཱ. ཏསྨཱ ཨཝིཀལཝཱིརིཡོཏི པཏྠེཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

བྷོགཝཱཏི བྷུཉྫིཏབྦསམྤཏྟིསུཁེན སམྤནྣོ ཙ. བྷུཉྫིཏབྦོཏི བྷོགོ, སམྤཏྟི. བྷུཛདྷཱཏུ པཱལནབྱཝཧརཎེསུ ཎ. བྷོགོ ཨསྶ མེ ཨཏྠཱིཏི བྷོགཝཱ. སཾཝིབྷཱགཱིཏི སཾཝིབྷཛནསཱིལོ ཙ སཾཝིབྷཛནསམྤནྣོ ཙ ཝཱ, སཾཝིབྷཛཏི སཱིལེནཱཏི སཾཝིབྷཱགཱི. སཾཝིབྷཛནསཱིལོཏི ཝཱ སཾཝིབྷཱགཱི, སཾཝིབྷཛིཏུཾ སཱིལམསྶཱཏི ཝཱ སཾཝིབྷཱགཱི. སཾཝིབྷཱགེ སཱིལམསྶཱཏི སཾཝིབྷཱགཱི. ཨཡཾ ཏསྶཱིལཏྠོ. སཾཝིབྷཛཏི དྷམྨེནཱཏི སཾཝིབྷཛནདྷམྨོཏི ཝཱ. སཾཝིབྷཛིཏུཾ དྷམྨོ ཨསྶཱཏི ཝཱ, སཾཝིབྷཛནེ དྷམྨོ ཨསྶཱཏི ཝཱ སཾཝིབྷཱགཱི. ཨཡཾ ཏདྡྷམྨཏྠོ. སཾཝིབྷཛནཾ སཱདྷུཀཱརོ ཨསྶ ཨཏྠི. སཱདྷུཀཱརིནཱ སཾཝིབྷཛཏཱིཏི ཝཱ, སཾཝིབྷཛིཏུཾ སཱདྷུཀཱརཱིཏི ཝཱ, སཾཝིབྷཛནེ སཱདྷུཀཱརཱིཏི ཝཱ སཾཝིབྷཱགཱི. ཨཡཾ ཏསྶཱ དྷུཀཱརཏྠོ. སཾཝིཔུབྦ བྷཛདྷཱཏུ ཝིབྷཱགེ ཎ. ཛསྶ གོ. ཨཐ ཝཱ སཾཝིབྷཛནཾ སཾཝིབྷཱགོ. སོ མེ ཨསྶ ཨཏྠཱིཏི སཾཝིབྷཱགཱི ¶ . ཨསྶཐྱཏྠེ ཨཱི. པརེསཾ ཡཱཙཀཱནཾ ཨནྣཱདིདཱནཝཏྠུཾ ནིཙྩཾ པརིཙྩཛནཀཱརཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

ཏིཀྑོཏི ཏིཀྑཔྤཉྙཝཱ ཙ ནིསཱནཔཉྙཝཱ ཝཱ. ཏིཛནཾ ནིསནཾ ཏིཀྑཱ, པཉྙཱ. ཏིཛདྷཱཏུ ནིསཱནེ ཁ. ཛསྶ ཀོ. ཏིཀྑཱ པཉྙཱ མེ ཨསྶ ཨཏྠཱིཏི ཏིཀྑོ. ཨསྶཐྱཏྠེ ཎོ. ཏིཀྑ པཉྙཱཡ སམྤནྣོ ཙཱཏི ཨཏྠོ. པཉྙཱཡ ཙ སབྦ ཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ སེཊྛཏྟཱ མཱུལཀཱརཎཏྟཱ ཙ ཏིཀྑོཏི པཏྠནཾ ཀརོཏི. ཝུཏྟཉྷི མིལིནྡཔཉྷེ –

‘‘པཉྙཱ པསཊྛཱ ལོཀསྨིཾ, ཀཏཱ སདྡྷམྨཊྛིཏིཡཱ;

པཉྙཱཡ ཝིམཏིཾ ཧནྟྭཱ, སནྟིཾ པཔྤོཏི པཎྜིཏོ’’ཏི.

སཱུརོཏི ཙཏཱུསུ པརིསཱསུ ཨཊྛསུ པརིསཱསུ ཙ ཝཱིརོ ཙ. སཏྟིཝནྟོ ནིབྦྷཡོཏི ཨཏྠོ. སཱུརཡཏེ ཝིརཡཏེ སཱུརོ. བྷཱཝསཱདྷནོཡཾ. སཱུརདྷཱཏུ ཝིཀྐནྟིཡཾ ཝཱིརེ ཝཱ ཨ. ཨཐ ཝཱ ཨབྷིརུཨཚམྦྷིཨནུཏྲཱསབྷཱཝེན སཱུརཏི གཙྪཏི པཝཏྟཏཱིཏི སཱུརོ. སཱུརདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཨ. སཱིཧོ ཝིཡ པརིསམཛ྄ཛྷེ སཱུརཝཱིརསམྤནྣོ ཙཱཏི ཨཏྠོ. སཱསནི ཀེཧི པན སདྡྷམྨཝིདཱུཧི སཱུརསདྡསྶ ནིབྦཙནཾ ན དསྶིཏཾ. ཀེཝལཾ པན སཱུརོཏི ཝིསིཊྛསཱུརོཏི ཨཏྠཝིཝརཎམཏྟམེཝ དསྶིཏཾ. དྷིཏཏྟོཏི ཨེཏྠ དྷིཏ ཨཏྟོཏི པདཙྪེདོ. དྷིཏོཏི སམཱདྷི. ཨཏྟནྟི ཙིཏྟཾ. ཨེཀགྒཙིཏྟསམྤནྣོ ཙཱཏི ཨཏྠོ. དྷཱཏི ཏིཊྛཏི ཨེཀཱརམྨཎེཧི དྷིཏོ, ཨེཀཱརམྨཎེ སམྤཡུཏྟདྷམྨེ དྷཱརེཏཱིཏི ཝཱ དྷིཏོ, སམཱདྷི. དྷཱདྷཱཏུ དྷཱརཎེ ཏ. ཨཱརམྨཎཾ ཨརཏི ཛཱནཱཏཱིཏི ཨཏྟཾ, ཙིཏྟཾ. ཨརདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཏ. རསྶ ཏོ. དྷིཏོ སམཱདྷི ཨཏྟཾ ཙིཏྟཾ ཨསྶ མེཏི དྷིཏཏྟོ.

སཔརཧིཏཙརོཏི ཨཏྟཧིཏཔརཧིཏཙརོ, ཨཏྟནོ ཙ པརསྶ ཙ ཨཏྠཾ པཊིཔནྣཀོ ཙཱཏི ཨཏྠོ. ཨཏྟནོ ཙ པརསྶ ཙ ཧིཏཾ ཨཏྠཾ པཡོཛནཾ ཙརཏི པཊིཔཛྫཏཱིཏི སཔརཧིཏཙརོ ¶ . སཔརཧིཏསདྡཱུཔཔད ཙརདྷཱཏུ ཙརཎེ ཨ. དཱིགྷཛཱིཝཱིཏི དཱིགྷཱཡུཀོ ཙ. དཱིགྷེན ཛཱིཝིཏིནྡྲིཡེན སམྤནྣོ ཝཱ. དཱིགྷོ ཛཱིཝོ ཛཱིཝིཏཾ ཨསྶ མེཏི དཱིགྷཛཱིཝི. ཨཱཡུཀཔྤམྤི དཱིགྷཛཱིཝིཏསམྤནྣོ ཙཱཏི ཨཏྠོ. ཨརོགོཏི རོགཝིརཧོ ཙ ཨཱརོགྱཾ ཝཱ. རུཛྫཏི བྷཉྫཏི ཨངྒཔཙྩངྒཱནཱིཏི རོགོ, བྱཱདྷི. རུཛདྷཱཏུ བྷངྒེ ཎ. ཨཐ ཝཱ རུཛྫཏི ཧིཾསཏཱིཏི རོགོ. རུཛདྷཱཏུ ཧིཾསཱཡཾ ཎ. ནཏྠི རོགོ ཏསྶ མེཏི ཨརོགོ, ཚནྣཝུཏིརོགཱནཾ ཨབྷཱཝོ བྷཝེཡྻནྟི ཨཏྠོ. དྷཉྙོཏི སིརཱིཔུཉྙཔཉྙཱལཀྑཎསམྤནྣོ ཙ. དྷཉྙསདྡོ ཧི སིརཱིཔུཉྙཔཉྙཱལཀྑཎཝཱཙཀོཏི དཊྛབྦོ. ཝུཏྟཉྷི ཝེསྶནྟརཛཱཏཀེ ‘‘དྷཉྙཾ མངྒལ སམྨཏ’’ནྟི ཙ. ཏེམིཡཛཱཏཀེ ‘‘དྷཉྙཔུཉྙལཀྑཎསམྤནྣཾ པུཏྟཾ ཝིཛཱཡཱི’’ཏི ཙ. ཨིདཾ པན ནིབྦཙནཾ. དྷནནཾ སམྤཛྫནཾ དྷཉྙཾ, སིརཱིཔཉྙཱཔུཉྙལཀྑཎཱནཾ སམྤནྣནྟི ཨཏྠོ. དྷནདྷཱཏུ སམྤནྣེ. དྷཱཏཱུནཾ ཨནེཀཏྠཏྟཱ ཎྱཔཙྩཡོ. ཎཀཱརཱནུབནྡྷེ ལོཔེ ཀཏེ ཡཔཙྩཡེན སདྡྷིཾ ནཀཱརསྶ ཉཀཱརཾ ཀཏྭཱ དྷཉྙནྟི རཱུཔསིདྡྷི ཝེདིཏབྦཱ. ཨཐ ཝཱ དྷནཾ སིརཱིཔཉྙཱ པུཉྙལཀྑཎསམྤདཾ ཨསྶ མེ ཨཏྠཱིཏི དྷཉྙོ. ཨསྶཐྱཏྠེ ཎྱོ.

ཝཎྞོཏི ཝཎྞསམྤནྣོ ཙ. ཨེཏྠ ཙ ཝཎྞོ དུཝིདྷོ ཧོཏི སརཱིརཝཎྞགུཎཝཎྞཝསེན. ཏཏྠ སརཱིར ཝཎྞོ ནཱམ རཱུཔཀཱཡསྶ པཱསཱདིཀརཱུཔསམྤནྣཏཱ. གུཎ ཝཎྞོ ནཱམ སཱིལསམཱདྷིཔཉྙཱདིགུཎེན ཙ དྷུཏངྒཱདིཔཊིཔདཱགུཎེན ཙ སམྤནྣཏཱ. ཨིདཾ པན ནིབྦཙནཾ. ཝཎྞེཏི ཝིཀཱརམཱཔནྣཱནཾ ཧདཡངྒཏབྷཱཝཾ པཀཱསེཏཱིཏི ཝཎྞོ, སརཱིརརཱུཔཾ. ཝཎྞེཏི ཨཏྟནོ དབྦཾ པཀཱསེཏཱིཏི ཝཎྞོ, གུཎོ. ཝཎྞདྷཱཏུ པཀཱསནེ ཨ. ཨིདྷ པན ཏདུབྷཡམྤི ཡུཛྫཏི. ཝཎྞཾ ཨསྶ མེ ཨཏྠཱིཏི ཝཎྞོ. ཨསྶཐྱཏྠེ ཨ. ཡསསྶཱིཏི པརིཝཱརསམྤནྣོ ཀིཏྟིཝནྟོ ཝཱ. ཨེཏྠ ཙ ¶ དུཝིདྷོ ཧོཏི ཡསོ པརིཝཱརཀིཏྟིཡསཝསེན. ཏཏྠ ཡཛིཡཏི པཱུཛིཡཏི ཨེཏེན པརིཝཱརེནཱཏི ཡསོ, པརིཝཱརོ. ཡཛདྷཱཏུ པཱུཛཱཡཾ ཨ. ཛསྶ སོ. ཨཐ ཝཱ ཡཱཏི གཙྪཏི པཱཔུཎཱཏི སཱམིཀསྶ པརིཝཱརནྟི ཡསོ, པརིཝཱརོ. ཡཱདྷཱཏུ གཏིཡཾ སོཔཙྩཡོ. ཡཛིཡཏི པཱུཛིཡཏི ཨེཏེནཱཏི ཡསོ, ཀིཏྟིསདྡོ. ཡཛདྷཱཏུ དེཝཔཱུཛཱསངྒཧཀརཎདཱནདྷམྨེསུ ཨ. ཛསྶ སོ. ཨཐ ཝཱ ཡཱཏི གཙྪཏི པཱཔུཎཱཏི སབྦཏྠ བྱཱཔནནྟི ཡསོ, ཀིཏྟིགྷོསོ ཐུཏིསདྡོ ཝཱ. ཡཱདྷཱཏུ གཏིཡཾ སོཔཙྩཡོ. ཡསོ ཙ ཡསོ ཙ ཡསོ ཨེཀསེསནཡེན. སོ ཨསྶ མེ ཨཏྠཱིཏི ཡསསྶཱི, ཨསྶཐྱཏྠེ སཱིཔཙྩཡོ.

ཨཏིབལཝདྷརོཏི ཨཏིབལཝནྟདྷཱརཀོ ཙ ཨཏིཝིཡ ཀཱཡབལཉཱཎབལཝནྟཾ དྷཱརེཏཱིཏི ཨཏིབལཝདྷརོ. ཨཛཱཏསཏྟུརཱཛཱདཡོ ཝིཡ པཉྩཧཏྠི དསཧཏྠིབལསྶ དྷཱརཎསམཏྠོ ཙ, སཱརིཔུཏྟཏྠེརཱདཡོ ཝིཡ ཉཱཎབལསྶ དྷཱརཎསམཏྠོ ཙ བྷཝེཡྻནྟི ཨཏྠོ. ཀིཏྟིམཱཏི ཀིཏྟིགྷོསཝནྟོ ཙ. ཀིཏྟིཡཏེ ཀཐིཡཏེ གུཎནྟི ཀིཏྟི, ཐུཏིགྷོསོ. ཀིཏྟདྷཱཏུ སདྡེ ཨི. ཀིཏྟིགྷོསོ ཨསྶ མེ ཨཏྠཱིཏི ཀིཏྟིམཱ. ཨསྶཐྱཏྠེ མནྟུཔཙྩཡོ. ཁནྟུཔེཏོཏི ཁནྟིཡཱ ཨུཔེཏོ སམུཔེཏོ སམནྣཱགཏོ ཙ. ཁམནཾ སཧནཾ ཁནྟི. ཁམུདྷཱཏུ སཧནེ ཏཔཙྩཡོ. ཏསྶནྟི ཏཱཡ ཨུཔེཏོ སམུཔེཏོ སམནྣཱགཏོཏི ཁནྟུཔེཏོ. ཁནྟིཝཱདཏཱཔསོ ཝིཡ ཁནྟུཔེཏོ ཙ བྷཝེཡྻནྟི ཨཏྠོ. ཁནྟིཡཱ ཧི དུཀྐརཏྟཱ སབྦཀུསལ དྷམྨཱནཾ པདྷཱནཏྟཱ སེཊྛཏཔཏྟཱ ཙ ཁནྟུཔེཏོཏི པཏྠནཾ ཀརོཏི. ཝུཏྟཉྷེཏཾ བྷགཝཏཱ ‘‘ཁནྟཱི པརམཾ ཏཔོ ཏིཏིཀྑཱ’’ཏི ཙ. ‘‘ཁནྟྱཱ བྷིཡྻོ ན ཝིཛྫཏཱི’’ཏི ཙ. ‘‘ཁནྟཱིབལཾ བལཱནཱིཀ’’ནྟི ཙ.

‘‘སཱིལསམཱདྷིཔཉྙཱནཾ ¶ , ཁནྟིཔྤདྷཱནཀཱརཎཾ;

སབྦེཔི ཀུསལཱ དྷམྨཱ, ཁནྟྱཱཡཏྟཱཝ ཝཌྜྷརེ’’ཏི ཙ.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔཡོཛནཱ. སོཧཾ སོ ཨཧཾ, ཨེཏེན པུཉྙེན ཨིམིནཱ བུདྡྷཝནྡནཔུཉྙཀམྨེན སམྤརཱཡེ པརལོཀེ, ནིཔུཎམཏི ཙ སཎྷསུཁུམཔཉྙཝཱ ཙ, སཏོ སཏིམཱ ཙ ཏིཏྟོ ཏཔྤནོ ཡཐཱལདྡྷཝཏྠུནཱ སནྟུཊྛོ ཙ, དཀྑོ ཏཾཏཾཀིཙྩེ ཚེཀོ ཙ, དིཊྛུཛྫུཔཉྙོ ཨུཛུདིཊྛི པཉྙཱཡ སམྤནྣོ ཙ ཨཝཱིཀལཝཱིརིཡོ ཨནཱུནཝཱིརིཡོ ཙ པརིཔུཎྞཝཱིརིཡོ ཝཱ, བྷོགཝཱབྷུཉྫིཏབྦསམྤཏྟིསུཁེན སམྤནྣོ ཙ སཾཝིབྷཱགཱི སཾཝིབྷཛནསཱིལོ ཙ ཏིཀྑོ ཏིཀྑཔཉྙཝཱ ཙ, སཱུརོཏི སཏྟིཝནྟོ ནིབྦྷཡོ ཙ, དྷིཏཏྟོ སམཱཧིཏ ཙིཏྟོ ཙ ཨེཀགྒཙིཏྟོ ཝཱ, སཔརཧིཏཙརོ ཨཏྟཧིཏ པརཧིཏཔཊིཔནྣཀོ ཙ དཱིགྷཛཱིཝཱི དཱིགྷཱཡུཀོ ཙ ཨརོགོ རོགཝིརཧོ ཙ དྷཉྙོ སིརཱིཔུཉྙཔཉྙཱལཀྑཎསམྤནྣོ ཙ ཝཎྞོ ཝཎྞསམྤནྣོ ཙ ཡསསྶཱི པརིཝཱརསམྤནྣོ ཙ ཨཏིབལཝདྷརོ ཨཏིབལཝནྟདྷཱརཀོ ཙ ཀིཏྟིམཱ ཀིཏྟི གྷོསཝནྟོ ཙ ཁནྟུཔེཏོ ཁནྟིཡཱ ཨུཔེཏོ སམུཔེཏོ སམནྣཱགཏོ ཙ བྷཝེཡྻནྟི.

སཏྟཝཱིསཏིམགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢༨. ཨེཝཾ པུཉྙེནེཏེནཏྱཱདིགཱཐཱཡ སམྤརཱཡེ པཎིདྷིཾ ཀཏྭཱ ཨིདཱནི དིཊྛདྷམྨེ པཏྠནཾ ཀཏྟུཀཱམོ སདྡྷོ དཱཏངྒུཔེཏོ ཏྱཱདིགཱཐམཱཧ. ཏཏྠ སདྡྷོཏི ཀམྨཱདི སདྡཧནལཀྑཎཱཡ སདྡྷཱཡ སམྤནྣོ ཙ. སདྡཧནཾ སདྡྷཱ, སདྡཧཏཱིཏི ཝཱ སདྡྷཱ. སདྡཧནྟི སམྤཡུཏྟདྷམྨཱ ཨེཏཱཡཱཏི སདྡྷཱ. སཾཔུབྦདྷཱདྷཱཏུ དྷཱརཎེ ཏ. སཱ པན ཀམྨཱདཱིསུ སདྡཧནལཀྑཎཱ. ཨོཀཔྤནལཀྑཎཱ ཝཱ. པསཱདརསཱ. ཨུདཀཔྤསཱདཀམཎི ཝིཡ. པཀྑནྡནརསཱ ཝཱ. ཨོགྷུཏྟརཎོ ཝིཡ ¶ . ཨཀཱལུསྶིཡཔཙྩུཔཊྛཱནཱ ཨདྷིམུཏྟིཔཙྩུཔཊྛཱནཱ ཝཱ, སདྡྷེཡྻཝཏྠུཔདཊྛཱནཱ སོཏཱཔཏྟིཡངྒཔདཊྛཱནཱ ཝཱ. སཱ ཧཏྠཝིཏྟབཱིཛཱནི ཝིཡ དཊྛབྦཱ. བྷགཝཏཱ ཧི སཱ སདྡྷཱ ‘‘སདྡྷཱཧཏྠོ མཧཱནཱགོ’’ཏི ཙ. ‘‘སདྡྷཱིདྷ ཝིཏྟཾ པུརིསསྶ སེཊྛ’’ནྟི ཙ. ‘‘སདྡྷཱབཱིཛཾ ཏཔོ ཝུཊྛཱི’’ཏི ཙ ‘‘སདྡྷཱཡ ཏརཏི ཨོགྷ’’ནྟི ཙ ‘‘སདྡྷཱ བནྡྷཏི པཱཐེཡྻཾ, སདྡྷཱ དུཏིཡཱ པུརིསསྶ ཧོཏཱི’’ཏི ཙ, ‘‘སདྡྷེསིཀོ བྷིཀྑཝེ ཨརིཡསཱཝཀོ’’ཏི ཙ, ‘‘སདྡྷཱདྷན’’ནྟི ཙ.

‘‘ཡེསཾ ཨཏྠི སདྡྷཱ བུདྡྷེ, དྷམྨེ ཙ སངྒྷརཏནེ;

ཏེ མཾ ཨཏིཝིརོཙནྟི, ཨཱཡུནཱ ཡསསཱ སིརིཡཱ’’ཏི.

ཙ. ‘‘སདྡྷཾ ཨུཔནིསྶཱཡ དཱནཾ དེཏི, སཱིལཾ སམཱདིཡཏི, ཨུཔོསཐཀམྨཾ ཀརོཏི, ཛྷཱནཾ ཨུཔྤཱདེཏི, ཝིཔསྶནཾ ཨུཔྤཱདེཏི, མགྒཾ ཨུཔྤཱདེཏི, ཨབྷིཉྙཾ ཨུཔྤཱདེཏི, སམཱཔཏྟིཾ ཨུཔྤཱདེཏཱི’’ཏི ཙ. ‘‘དུལླབྷཱ སདྡྷཱསམྤཏྟཱི’’ཏི ཙ ཝུཏྟཱ. ཏསྨཱ སདྡྷོ ཙ བྷཝེཡྻནྟི པཏྠནཾ ཀརོཏི.

སཱ ཙ པན ཙཏུབྦིདྷཱ ཧོཏི ཨཱགམསདྡྷཱ, ཨདྷིགམསདྡྷཱ, ཨོཀཔྤནསདྡྷཱ, པསཱདསདྡྷཱ ཙཱཏི. ཏཏྠ སབྦཉྙུབོདྷིསཏྟཱནཾ ཨབྷིནཱིཧཱརཏོ ཨཱགཏཏྟཱ ཨཱགམསདྡྷཱ ནཱམ. ཨརིཡསཱཝཀཱནཾ སཙྩཔཊིཝེདྷེན ཨདྷིགཏཏྟཱ ཨདྷིགམསདྡྷཱ ནཱམ. བུདྡྷོ དྷམྨོ སངྒྷོཏི ཝུཏྟེ ཨཙལབྷཱཝེན ཨོཀཔྤནཾ ཨོཀཔྤནསདྡྷཱ ནཱམ. བུདྡྷཱདཱིསུ པསཱདུཔྤཏྟིམཏྟཱ པསཱདསདྡྷཱ ནཱམ. ཨིདྷ པན པཎིདྷཱནཊྛཱནཏྟཱ སབྦསདྡྷཱ ཨདྷིཔྤེཏཱ. སདྡྷཱ ཨསྶ མེ ཨཏྠཱིཏི སདྡྷོ. ཨསྶཐྱཏྠེ ཎ.

དཱཏངྒུཔེཏོཏི དཱཏསྶ ཨངྒཱཡ ཀཱརཎབྷཱུཏཱཡ དྷནསམྤཏྟིཡཱ ཨུཔེཏོ སམུཔེཏོ སམནྣཱགཏོ ཙ. དཱཏབྦཝཏྠུ ཙ, ཏཔྤཊིགྒཱཧཀཔུགྒལོ ཙ, སདྡྷཱ ཙཱཏི ཏཱིཧི ཨངྒེཧི ཨུཔེཏོ སམུཔེཏོ སམནྣཱགཏོ ཙ ཝཱ. དིཡཏེ དཱཏཾ. བྷཱཝསཱདྷནོཡཾ. དཱདྷཱཏུ དཱནེ ཨ. ཨངྒཱིཡཏི ¶ ཉཱཡཏི ཨེཏེནཱཏི ཨངྒོ, དྷནསམྤཏྟི. དཱཏསྶ ཨངྒོ དཱཏངྒོ, ཏེན ཨུཔེཏོ སམུཔེཏོ སམནྣཱགཏོཏི དཱཏངྒུཔེཏོ, ཨཐ ཝཱ དིཡཏཱིཏི དཱཏཾ, དཱནཝཏྠུ. དཱཏསྶ ཨངྒོ དཱཏངྒོ, ཏེན ཨུཔེཏོ སམུཔེཏོ སམནྣཱགཏོཏི དཱཏངྒུཔེཏོ, དཱཏབྦཝཏྠུ ཙ, ཏཔྤཊིགྒཱཧཀ པུགྒལོ ཙ, སདྡྷཱ ཙཱཏི ཏཱིཧི ཨངྒེཧི སམྤཛྫཱམཱིཏི པཏྠནཾ ཀརོཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཝུཏྟཉྷི ཨིཏིཝུཏྟཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘སདྡྷཱ དེཡྻདྷམྨོ པཊིགྒཱཧཀོ ཙཱཏི ཨིམེསཾ ཏིཎྞཾ སམུཁཱིབྷཱུཏཀཱལེཡེཝ ཧི དཱནཾ སམྦྷཝཏཱི’’ཏི.

པརམསིརིདྷརོཏི ཨུཏྟམསིརཱིདྷཱརཀོ ཙ. ཨུཏྟམསིརིཾ དྷཱརཎསམཏྠོ ཙ ཝཱ. ཨེཏྠ ཙ སིརཱིཏི པཉྙཱཔུཉྙསརཱིརསོབྷགྒསམྤཏྟཱིནམེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ཀཏཔུཉྙེཧི སེཝིཡཏཱིཏི སིརཱི, ཀཏཔུཉྙེ པུགྒལེ སེཝཏི ནིསྶཡཏཱིཏི ཝཱ སིརཱི, པཉྙཱཔུཉྙསརཱིརསོབྷགྒསམྤཏྟི ལབྦྷཏི. སིདྷཱཏུ སེཝཱཡཾ ཨིརོ ཨཱི ཙ. པརམཱ ཨུཏྟམཱ སིརཱི པརམསིརཱི, ཏཾ དྷཱརེཏཱིཏི པརམསིརཱིདྷརོ, པརམསིརིཡཱ དྷཱརཎསམཏྠོཏི ཨཏྠོ.

དིཊྛདྷམྨེཏི པཙྩཀྑབྷཱུཏེ ཨཏྟབྷཱཝེ. ཨེཏྠ ཙ དིཊྛདྷམྨོ ཝུཙྩཏི པཙྩཀྑབྷཱུཏོ ཨཏྟབྷཱཝོ. སོ ཧི པསྶིཏབྦོཏི དིཊྛོ, ཨཏྟབྷཱཝོ. དིཊྛོ པསྶིཏབྦོ དྷམྨོ སབྷཱཝོ ཨསྶཱཏི དིཊྛདྷམྨོཏི ཝུཙྩཏི. ཏསྨིཾ དིཊྛདྷམྨེ. ཝིརཏྟོཏི ཀཱམགུཎེསུ ཝིགཏརཏྟོ ཙ, རཛྫནཾ རཏྟོ. རནྫདྷཱཏུ རཱགེ. ཝིགཏོ རཏྟོ ཨསྶ མེཏི ཝིརཏྟོ. ལཛྫཱིཏི པཱཔཧིརིཝནྟོ ཙ, པཱཔཛིགུཙྪནལཀྑཎཱཡ ལཛྫཱཡ སམྤནྣོ ཙ ཝཱ. ཨཐ ཝཱ ལཛྫཱིཏི ཧིརོཏྟཔྤསམྤནྣོ ཙ. ལཛྫཱིསདྡེན ཧི ལཀྑཎཱཧཱརནཡེན ཨོཏྟཔྤམྤི གཧེཏབྦཾ. ཀསྨཱ, ཀུསལ ལཀྑཎསབྷཱཝེན སམཱནཏྟཱ. ཝུཏྟཉྷེཏཾ ནེཏྟིཔཱལི༹ཡཾ –

‘‘ཝུཏྟམྷི ཨེཀདྷམྨེ, ཡེ དྷམྨཱ ཨེཀལཀྑཎཱ ཀེཙི;

ཝུཏྟཱ བྷཝནྟི སབྦོ, སོཧཱརོ ལཀྑཎོ ནཱམཱ’’ཏི.

ལཛྫཏཱིཏི ¶ ལཛྫཱ, ཧིརི. ལཛྫདྷཱཏུ ཧིརིཡཾ. ལཛྫཱ ཨསྶ མེ ཨཏྠཱིཏི ལཛྫཱ, ཀཱཡདུཙྩརིཏཱདིཏོ ཧིརོཏྟཔྤསམནྣཱགཏོ ཙཱཏི ཨཏྠོ. ཀལྱཱཎམིཏྟོཏི སུནྡརམིཏྟ སམྤནྣོ ཙ. ཀལྱཱཎསདྡོ ཧི སུནྡརཝཱཙཀོ ཨནིཔྥནྣ པཱཊིཔདིཀོ. ཨཐ ཝཱ ཀལྱཾ ཧིཏཾ ཨཎཡཏི པཱཔཡཏཱིཏི ཀལྱཱཎོ, སུམིཏྟོ. ཀལྱསདྡཱུཔཔདཨཎདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཎ. མིཛྫཏི སིནེཧཏཱིཏི མིཏྟོ, མིཛྫིཡཏི སིནེཧིཡཏཱིཏི ཝཱ མིཏྟོ, མིདདྷཱཏུ སིནེཧེ ཏ. ཀལྱཱཎོ མིཏྟོ ཨསྶ མེཏི ཀལྱཱཎམིཏྟོ. ཧིཏདྷརསུམིཏྟསམྤནྣོ ཙ བྷཝེཡྻནྟི ཨཏྠོ. ཨིདྷ པན སདྡྷཱསཱིལསུཏཙཱགཝཱིརིཡསཏི སམཱདྷིཔཉྙཱགུཎེཧི སམནྣཱགཏོ ཀལྱཱཎམིཏྟོ ཨདྷིཔྤེཏོ. ཏཾ པན སནྡྷཱཡ བྷགཝཏཱ སིངྒཱལསུཏྟེ –

‘‘ཨུཔཀཱརོ ཙ ཡོ མིཏྟོ, སུཁདུཀྑེ ཙ ཡོ སཁཱ;

ཨཏྠཀྑཱཡཱི ཙ ཡོ མིཏྟོ, ཡོ ཙ མིཏྟཱནུཀམྤཀོ;

ཨེཏེཔི མིཏྟེ ཙཏྟཱརོ, ཨིཏི ཝིཉྙཱཡ པཎྜིཏོ; སཀྐཙྩཾ

པཡིརུཔཱསེཡྻ, མཱཏཱ པུཏྟཾཝ ཨོརས’’ནྟི ཝུཏྟོ.

ཝིསུདྡྷིམགྒེ ཙ –

‘‘པིཡོ གརུ བྷཱཝནཱིཡོ, ཝཏྟཱ ཙ ཝཙནཀྑམོ. གམྦྷཱིརཉྩ ཀཐཾ ཀཏྟཱ, ནོ ཙཱཊྛཱནེ ནིཡོཛཡེ’’ཏི ཝུཏྟོ. ཨིཏི ཨེཝརཱུཔསྶ ཙ ཀལྱཱཎམིཏྟསྶ དུལླབྷཏྟཱ ཀལྱཱཎམིཏྟེན སམྤཛྫཱམཱིཏི པཏྠནཾ ཀརོཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

ཨབྷིརཏཀུསལོཏི དཱནཱདིཔུཉྙཀུསལདྷམྨེསུ ཨབྷིརམཎོ ཙ. ཀུཙྪིཏཾ ཨཔཱཡདྭཱརཾ སལནྟི སཾཝརནྟི པིདཧནྟི སཱདྷཝོ ཨེཏེནཱཏི ཀུསལཾ, དཱནཱདིཔུཉྙདྷམྨཱ. ཀུཔུབྦ སལདྷཱཏུ སཾཝརཎེ ཨ. ཏེསུ ཨབྷིཨཏིརེཀཾ རམཏཱིཏི ཨབྷིརཏཀུསལོ ¶ , ཀིཏནྟསམཱསོཡཾ. ཀུསལཱབྷིརཏོཏི ཝཏྟབྦེ ཚནྡཱནུརཀྑཎཏྠཾ པདཝིཔརིཡཱཡེན ཨེཝཾ ཝུཏྟནྟི. ཨཐ ཝཱ ཨབྷིཨཏིརེཀཾ རམནཾ ཨབྷིརཏོ, ཀུསལེསུ ཨབྷིརཏོ ཡསྶ མེཏི ཨབྷིརཏཀུསལོ, ནིཙྩཾ ཀུསལཔུཉྙསྶ ཀརཎེ ཨབྷིརཏཙིཏྟསམྤནྣོ ཙཱཏི ཨཏྠོ.

པཉྩསཱིལཱདིརཀྑོཏི པཉྩསཱིལཱདཱིནཾ རཀྑིཏུཾ སམཏྠོ ཙ. ཨེཏྠ ཙ ཨཱདིསདྡེན གིཧཱིནཾ ཨཊྛངྒུཔོསཐསཱིལཾ, སཱམཎེརཱནཾ དསངྒསཱིལཉྩ, བྷིཀྑཱུནཾ ཙཏུཔཱརིསུདྡྷིསཱིལཉྩ སངྒཎྷཱཏི. པཉྩསཱིལཾ ཨཱདི ཡེསཾ ཏེཏི པཉྩསཱིལཱདི, ཏཾ རཀྑཏི རཀྑིཏུཾ སམཏྠེཏཱིཏི པཉྩསཱིལཱདིརཀྑོ. གཧཊྛཱནཾ ནིཙྩསཱིལཝསེན པཉྩསཱིལཾ སཏི ཨུསྶཱཧསམཏྠེ ཨུཔོསཐངྒཝསེན ཨཊྛངྒསཱིལཾ དསངྒསཱིལཉྩ ཨཁཎྜཾ ཨཙྪིདྡཾ ཨསབལཾ ཨཀམྨཱསཾ ཀཏྭཱ རཀྑིཏུཾ སཱམཎེརསཱིལཝསེན དསསཱིལཉྩ, བྷིཀྑུསཱིལཝསེན ཙཏུཔཱརིསུདྡྷིསཱིལཉྩ རཀྑིཏུཾ སམཏྠོ ཙཱཏི ཨཏྠོ. བྷགཝཏཱ ཧི ‘‘སཱིལཝིཔཏྟིཧེཏུ ཝཱ བྷིཀྑཝེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱི’’ཏི ཙ. ‘‘སཱིལསམྤདཱཧེཏུ ཝཱ བྷིཀྑཝེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱི’’ཏི ཙ. ‘‘སཱིལསམྤནྣོ མཧནྟཾ བྷོགཀྑནྡྷཾ ཨདྷིགཙྪཏི ཀལྱཱཎོ ཀིཏྟིསདྡོ ཨབྦྷུགྒཙྪཏི. ཙཏུཔརིསཾ ཝིསཱརདོ ཨུཔསངྐམཏི ཨམངྐུབྷཱུཏོ. ཨསམྨཱུལ༹ྷོ ཀཱལཾ ཀརོཏི, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི ཙ ཝུཏྟཏྟཱ ཙ. ཨཊྛཀཐཱཡཉྩ ‘‘སཱིལཱལངྐཱརསདིསོ ཨལངྐཱརོ ནཏྠི, སཱིལསདིསཾ པུཔྥཾ ནཏྠི, སཱིལགནྡྷསདིསོ གནྡྷོ ནཏྠཱི’’ཏི ཙ. ‘‘སཱིལ སམྤཏྟིཉྷི ནིསྶཱཡ ཏིསྶོ ཝིཛྫཱ པཱཔུཎཱཏཱི’’ཏི ཙ. ‘‘ཨཱདིམྷི སཱིལཾ ཝིསོདྷེཡྻཱ’’ཏི ཙ. ‘‘སཏྟཱ སཱིལེན ཝིསུཛ྄ཛྷནྟཱི’’ཏི ཙ. ‘‘སཱིལཾ སཱསནསྶ ཨཱདཱི’’ཏི ཙ. ‘‘སཏྟསུ ཝིསུདྡྷཱིསུ ¶ སཱིལཝིསུདྡྷི སརཱིརཾ ནཱམཱ’’ཏི ཙ. ‘‘སཱིལཾ ནཱམེཏཾ ཨཝསྶཡོ པཏིཊྛཱ ཨཱརམྨཎཾ ཏཱཎཾ ལེཎཾ གཏི པརཱཡན’’ནྟི ཙ ཝུཏྟཏྟཱ པཉྩསཱིལཱདིརཀྑོཏི པཏྠནཾ ཀརོཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

ཨཔྤིཙྪོཏི ཨནིཙྪོ ཙ, རཱུཔཱདིཀཱམགུཎེསུ ཨནིཙྪནྟོཏི ཨཏྠོ. ཨབྷཱཝཏྠོཧེཏྠ ཨཔྤསདྡོ. ཨཔྤཌཾསམཀསཝཱ ཏཱཏཔཱཏིཨཱདཱིསུ ཝིཡ ཨིཙྪནཾ ཨིཙྪཱ, རཱུཔཱདིཀཱམགུཎཾ ཨིཙྪཏཱིཏི ཝཱ ཨིཙྪཱ, ཀཱམཏཎྷཱ. ཨིསུདྷཱཏུ ཨིཙྪཱཀནྟཱིསུ ཨ. དྷཱཏྭནྟསྶཙྪོ. ནཏྠི ཨིཙྪཱ ཡསྶ མེཏི ཨཔྤིཙྪོ, རཱུཔཱདཱིསུ ཀཱམེསུ ཨནིཙྪནྟོ ཙཱཏི ཨཏྠོ. ཨཔྤིཙྪོ པན ཙཏུབྦིདྷོ ཧོཏི པཙྩཡཨཔྤིཙྪོ, པརིཡཏྟིཨཔྤིཙྪོ, དྷུཏངྒཨཔྤིཙྪོ, པཊིཝེདྷཨཔྤིཙྪོ ཙཱཏི. ཏཏྠ ཙཏཱུསུ པཙྩཡེསུ ཨཔྤིཙྪོ པཙྩཡཨཔྤིཙྪོ. ཡོ པན པཙྩཡེ བཧུཾ དེནྟེ ཨཔྤཾ གཎྷཏི, ཨཔྤཾ དེནྟེ ཨཔྤཏརཾ ཝཱ གཎྷཏི ན ཝཱ གཎྷཏི. ན ཨནཝསེསགཱཧཱི ཧོཏི. ཨཡཾ པཙྩཡཨཔྤིཙྪོ ནཱམ. ཡོ པན ཏེཔིཊཀོཔི སམཱནོ ན བཧུསྶུཏབྷཱཝཾ ཛཱནཱཔེཏུཀཱམོ ཧོཏི, ཨཡཾ པརིཡཏྟིཨཔྤིཙྪོ ནཱམ. དྷུཏངྒསམཱདཱནསྶ པན དྷུཏངྒཔརིཧརཎབྷཱཝཾ ཨཉྙེསཾ ཛཱནིཏུཾ ན དེཏི, ཨཡཾ དྷུཏངྒཨཔྤིཙྪོ ནཱམ. ཡོ པན སོཏཱཔནྣཱདཱིསུ ཨཉྙཏརོ ཧུཏྭཱ སོཏཱཔནྣཱདིབྷཱཝཾ ཛཱནཱཔེཏུཾ ན ཨིཙྪཏི, ཨཡཾ ཨདྷིགམཨཔྤིཙྪོ ནཱམ. ཨིམེཧི ཨཔྤིཙྪགུཎེཧི སམྤནྣོ ཙ ཨཧཾ བྷཝེཡྻནྟི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

ཨཔྤཀོདྷོཏི དུསྶནལཀྑཎདོསཏོ ཝིརཧིཏོ ཙ. སོ ཧི ཀུཛ྄ཛྷཏཱིཏི ཀོདྷོཏི ཝུཙྩཏི. དོསསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ནཏྠི ཀོདྷོ ཨསྶ མེཏི ཨཔྤཀོདྷོ.

ཀུདྡྷོ ཨཏྠཾ ན ཛཱནཱཏི, ཀུདྡྷོ དྷམྨཾ ན པསྶཏི;

ཨནྡྷཏམཾ ཏདཱ ཧོཏི, ཡཾ ཀོདྷོ སཧཏེ ནརནྟི.

ཝུཏྟདེསནཾ མནསིཀརིཏྭཱ ཨཔྤཀོདྷོཏི པཏྠནཾ ཀརོཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

ཨཏིཝུཛུཧདཡོཏི ¶ ཨཏིཨེཝ ཨུཛུཙིཏྟསམནྣཱགཏོ ཙ. ཨརཏི གཙྪཏི པཝཏྟཏི ཨཀུཊིལབྷཱཝེནཱཏི ཨུཛུ, ཨཛྫཝཾ. ཨརདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཛུ. ཨརིསྶ ཨུ. ཨཱརམྨཎཾ ཧརཏཱིཏི ཧདཡཾ, ཙིཏྟཾ. ཧརདྷཱཏུ ཧརཎེ ཨཡ. རསྶ དོ. ཨཐ ཝཱ ཨཱརམྨཎཾ ཧརནྟཾ ཨཡཏི གཙྪཏི པཝཏྟཏཱིཏི ཧདཡཾ, ཙིཏྟཾ. ཧརསདྡཱུཔཔད ཨཡདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཨ. ཨུཛུ ཙ ཏཾ ཧདཡཉྩཱཏི ཨུཛུཧདཡཾ. ཨཏིཨེཝ ཨུཛུ ཧདཡཾ ཨསྶ མེཏི ཨཏིཝུཛུཧདཡོ. གོམུཏྟཝངྐོ ཙ ཙནྡལེཁཱཝངྐོ ཙ ནངྒལཀོཊི ཝངྐོ ཙཱཏི ཏཱིཧི ཝངྐེཧི ཝིགཏོ ཧུཏྭཱ ཨཏིཝིཡ ཨུཛུཙིཏྟསམནྣཱགཏོ ཙ བྷཝེཡྻནྟི ཨཏྠོ. ཏཏྠ ཙ ཡོ པཱཔཾ ཀཏྭཱཝ ན ཀརོམཱིཏི བྷཱསཏི. སོ གནྟྭཱ པཙྩོསཀྐནཏཱཡ གོམུཏྟཝངྐོ ནཱམ. ཡོ པཱཔཾ ཀརོནྟོཝ བྷཱཡཱམཧཾ པཱཔསྶཱཏི བྷཱསཏི. སོ ཡེབྷུཡྻེན ཀུཊིལཏཱཡ ཙནྡལེཁཱ ཝངྐོ ནཱམ. ཡོ པཱཔཾ ཀརོནྟོཝ ཀོ པཱཔསྶ ན བྷཱཡེཡྻཱཏི བྷཱསཏི, སོ ནཱཏིཀུཊིལཏཱཡ ནངྒལཀོཊིཝངྐོ ནཱམ ཧོཏི. ཡསྶ ཝཱ ཏཱིཎི ཀམྨདྭཱརཱནི ཨསུདྡྷཱནི. སོ གོམུཏྟཝངྐོ ནཱམ ཧོཏི. ཡསྶ ཡཱནི ཀཱནིཙི དྭེ. སོ ཙནྡལེཁཱ ཝངྐོ ནཱམ. ཡསྶ ཡཾཀིཉྩི ཨེཀཾ. སོ ནངྒལཀོཊིཝངྐོ ནཱམཱཏི ཝེདིཏབྦོ.

ཨིདྡྷིམཱཏི ཨིདྡྷིཡཱ སམནྣཱགཏོ ཙ, ཨིདྡྷིསདྡསྶ ཝཙནཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ. ཨིདྡྷི ཨསྶ མེ ཨཏྠཱིཏི ཨིདྡྷིམཱ. ཨསྶཐྱཏྠེ མནྟུཔཙྩཡོ. མཱནུསྶིཀཱལེ མནུསྶིདྡྷིཡཱ དེཝུཔྤཏྟིཀཱལེ དེཝིདྡྷིཡཱ སམཎུཔྤཏྟིཀཱལེ སམཎིདྡྷིཡཱ ཙ སམྤུཎྞེཡྻནྟི ཨཏྠོ.

ཨཔྤམེཡྻོཏི ཨཔྤམེཏབྦེཧི སཱིལཱདིགུཎེཧི སམྤནྣོ ཙ. པམེཏབྦོཏི པམེཡྻོ. པཔུབྦམཱདྷཱཏུ པམཱཎེ ཎྱ. ན པམེཡྻོ ཨཔྤམེཡྻོ, ཨཔྤམེཡྻོ སཱིལཱདིགུཎོ མེ ཨསྶ ཨཏྠཱིཏི ཨཔྤམེཡྻོ. ཨསྶཐྱཏྠེ ཎ. ཨཔྤམེཡྻེཧི ¶ སཱིལཱདིགུཎེཧི ཙ བྷོགསམྤཏྟཱིཧི ཙ སམྤཛྫཱམཱིཏི པཏྠནཾ ཀརོཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

པཱསཾསོཏི སཱིལཱདིགུཎེཧི བུདྡྷཱདིསཔྤུརིསཱནཾ པསཾསཱརཧོ ཙ, པསཾསིཡཏེ ཐཝིཡཏེ པསཾསོ. བྷཱཝ སཱདྷནོཡཾ. པཔུབྦསཾསདྷཱཏུ ཐུཏིཡཾ, ཏཾ ཨརཧཏཱིཏི པཱསཾསོ. ཨརཧཏིཏདྡྷིཏེ ཎ. བུདྡྷཱདིསཔྤུརིསེཧི པསཾསི ཏབྦེཧི དཱནསཱིལཱདིགུཎེཧི སམྤནྣོ ཙ བྷཝེཡྻནྟི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

པེམཝཱཙོཏི ཨཏྠབྱཉྫནམདྷུརཏཱཡ བུདྡྷཱདིསཔྤུརིསེཧི པེམིཏབྦཝཱཙཱཡ སམྤནྣོ ཙ. པིཡཏེཏི པེམཱ, ཝཱཙཱ. པཱིདྷཱཏུ ཏཔྤནཀནྟཱིསུ ཨིམོ. ཝཙིཏབྦཱཏི ཝཱཙཱ. ཝཙདྷཱཏུ ཝིཡཏྟིཡཾ ཝཱཙཱཡཾ ཎ. པེམཱ ཝཱཙཱ ཨསྶ མེཏི པེམ ཝཱཙོ. བུདྡྷཱདིསཔྤུརིསེཧི པེམིཡཱ ཙཏུརངྒསམནྣཱགཏ ཝཱཙཱཡ སམྤནྣོ ཙཱཏི ཨཏྠོ. སཔྤུརིསཱནཾ པན ཝཱཙཱ ཙཏུརངྒསམནྣཱགཏཱ ཧོཏི. སུབྷཱསིཏཝཱཙཱ ཙ དྷམྨཝཱཙཱ པིཡཝཱཙཱ སཙྩཝཱཙཱཏི. ཏཐཱཧེཏཾ ཝུཏྟཾ སགཱཐཱཝགྒ སཾཡུཏྟེ –

སུབྷཱསིཏཾ ཨུཏྟམམཱཧུ སནྟོ,

དྷམྨཾ བྷཎེ ནཱདྷམྨཾ ཏཾ དུཏིཡཾ;

པིཡཾ བྷཎེ ནཱཔྤིཡཾ ཏཾ ཏཏིཡཾ,

སཙྩཾ བྷཎེ ནཱལིཀཾ ཏཾ ཙཏུཏྠནྟི.

ཨཡཾ པནེཏྠ ཡོཛནཱ. སནྟོ སཔྤུརིསཱ ཨུཏྟམཾ སུབྷཱསིཏཾ སུཊྛུ བྷཱསིཏཾ ཝཱཙཾ ཨཱཧུ, དྷམྨཾ བྷཎེ བྷཎེཡྻ ཨདྷམྨཾ ན བྷཎེ ན བྷཎེཡྻ, དུཏིཡཾ ཏཾ ཝཱཙཾ ཨཱཧུ, པིཡཾ བྷཎེ བྷཎེཡྻ, ཨཔྤིཡཾ ན བྷཎེ ན བྷཎེཡྻ, ཏཏིཡཾ ཏཾ ཝཱཙཾ ཨཱཧུ, སཙྩཾ བྷཎེ བྷཎེཡྻ ཨལིཀཾ ན བྷཎེ ན བྷཎེཡྻ, ཙཏུཏྠཾ ཏཾ ཝཱཙཾ ཨཱཧཱུཏི.

སུཛནགུཎཝིདཱུཏི ¶ བུདྡྷཱདིསཔྤུརིསཱནཾ སཱིལཱདིགུཎཾ ཝིཛཱནཀོ ཙ. སུནྡརོ ཛནོ སུཛནོ. གུཎཏི པཀཱསེཏི སཱིལཱདིགུཎསམངྒིཏཾ པུགྒལནྟི གུཎཾ, སཱིལཱདིགུཎཾ. གུཎདྷཱཏུ པཀཱསནེ ཨ. སུཛནཱནཾ བུདྡྷཱདིསཔྤུརིསཱནཾ གུཎོ སུཛནགུཎོ, ཏཾ ཝིདཏི ཛཱནཱཏཱིཏི སུཛནགུཎཝིདཱུ. སུཛན གུཎསདྡཱུཔཔདཝིདདྷཱཏུ ཉཱཎེ ཨཱུ. བུདྡྷཱདིསཔྤུརིསཱནཾ སཱིལསམཱདྷིཔཉྙཱདིགུཎཾ ཛཱནིཏུཾ སམཏྠོ ཙ བྷཝེཡྻནྟི ཨཏྠོ.

མཱམཀོཏི བུདྡྷཱདིསཛྫནཱནཾ མཱམཀོ ཙ. མམཱཡཏཱིཏི མཱམཀོ. མམདྷཱཏུ མཱནནེ པེམེ ཝཱ ཎྭུ. ཏསྶ ཨཀོ. བུདྡྷཱདིརཏནཏྟཡཉྩ སདྡྷམྨཉྩ མཱནནྟོ ཙ བྷཝེཡྻནྟི ཨཏྠོ. སོཏི སོ ཨཧཾ. བྷཝེཡྻནྟི བྷཝཱམཱིཏི.

ཨཡཾ པནེཏྠ སངྑེཔཡོཛནཱ. སོ ཨཧཾ དིཊྛདྷམྨེ པཙྩཀྑབྷཱུཏེ ཨཏྟབྷཱཝེ, སདྡྷོ སདྡྷཱཡ སམནྣཱགཏོ ཙ, དཱཏངྒུཔེཏོ དཱཏསྶ ཨངྒཱཡ ཀཱརཎབྷཱུཏཱཡ དྷན སམྤཏྟིཡཱ ཨུཔེཏོ སམུཔེཏོ སམནྣཱགཏོ ཙ, དཱཏབྦ ཝཏྠུ ཙ, ཏཔྤཊིགྒཱཧཀཔུགྒལོ ཙ, སདྡྷཱ ཙཱཏི ཏཱིཧི ཨངྒེཧི ཨུཔེཏོ སམུཔེཏོ སམནྣཱགཏོ ཙ ཝཱ, པརམསིརིདྷརོ ཨུཏྟམསིརཱིདྷཱརཀོ ཙ, ཨུཏྟམསིརིཾ དྷཱརཎསམཏྠོ ཙ ཝཱ, ཝིརཏྟོ ཀཱམགུཎེསུ ཝིགཏརཏྟོ ཙ, ལཛྫཱི པཱཔཧིརིཝནྟོ ཙ, པཱཔཛིགུཙྪནལཀྑཎཱཡ ལཛྫཱཡ སམྤནྣོ ཙ ཝཱ, ཧིརོཏྟཔྤསམནྣཱགཏོ ཙ ཝཱ, ཀལྱཱཎམིཏྟོ སུནྡརམིཏྟ སམྤནྣོ ཙ, ཨབྷིརཏཀུསལོ དཱནཱདིཔུཉྙཀུསལདྷམྨེསུ ཨབྷིརམཎོ ཙ, པཉྩསཱིལཱདིརཀྑོ པཉྩསཱིལཱདཱིནི རཀྑིཏུཾ སམཏྠོ ཙ, ཨཔྤིཙྪོ ཨནིཙྪོ ཙ, རཱུཔཱདིཀཱམགུཎེསུ ཨནིཙྪནྟོ ཙ ཝཱ, ཨཔྤཀོདྷོ དུསྶནལཀྑཎདོསཏོ ཝིརཧིཏོ ཙ, ཨཏིཝུཛུཧདཡོ ཨཏིཨེཝ ཨུཛུཙིཏྟསམནྣཱགཏོ ཙ, ཨིདྡྷིཡཱ སམནྣཱགཏོ ཙ, ཨཔྤམེཡྻོ ཨཔྤམེཡྻེཧི སཱིལཱདིགུཎེཧི སམྤནྣོ ཙ, པཱསཾསོ སཱིལཱདིགུཎེཧི བུདྡྷཱདིསཔྤུརིསཱནཾ པསཾསཱརཧོ ཙ, པེམཝཱཙོ ཨཏྠབྱཉྫནམདྷུརཏཱཡ ¶ བུདྡྷཱདིསཔྤུརིསེཧི པེམིཏབྦཝཱཙཱཡ སམྤནྣོ ཙ, སུཛནགུཎཝིདཱུ བུདྡྷཱདིསཔྤུརིསཱནཾ སཱིལཱདིགུཎཾ ཝིཛཱནཀོ ཙ, མཱམཀོ བུདྡྷཱདིསཛྫནཱནཾ མཱམཀོ ཙ, བུདྡྷཱདིརཏནཏྟཡཉྩ སདྡྷམྨཉྩ མཱནནྟོ ཙ ཝཱ, བྷཝེཡྻཾ བྷཝཱམཱིཏི.

ཨཊྛཝཱིསཏིམགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢༩.

ཨིཏྠཾ ཨསངྑཡེ ནཱཐ, གུཎེ ལཀྑཎདཱིཔིཏེ;

གཱཐཱསུ སཱུཙཀཱསྭེཀ, གཱཐམྤི སརཏེ བུདྷོ.

༣༠.

ཙཏུརཱཔཱཡམུཏྟོ སོ, སཱདྷཀཏྠདྭཡསྶ ཙ;

ཧཏཱུཔདྡཝཛཱལོ ཙ, ལཱབྷཱི ཧིཏསུཁསྶ ཙ.

༣༡.

ཨདྷིཔོ ནརདེཝཱནཾ, ཙཏུདཱིཔིསྶརོཔི ཝཱ;

བྷཝེཡྻ ཨནྟིམེ དེཧེ, ཏམཉྙཾ སེཏཚཏྟཀཾ.

༣༢.

བྷཱཝནཱཡཱནམཱརུཡ྄ཧ, སམམེསྶཏི སུབྦཏོ;

ཨིམསྨིཾ ཨཏྟབྷཱཝེཔི, ཨརོགོ དཱིགྷཛཱིཝིཀོ.

༣༣.

པཱུཛིཏོ སབྦལོཀེཧི, བྷཱཝནཱབྷིརཏཱིམནོ;

ཛནཔྤིཡོ མནཱཔོ ཙ, ཀཱ ཀཐཱཁིལདྷཱརཎེ.

༢༩. ཨེཝཾ པུཉྙེནེཏེནཏྱཱདི གཱཐཱདྭཡེན པཎིདྷིཾ ཀཏྭཱ ཨིདཱནི བུདྡྷཝནྡནསྶ ཕལཱནིསཾསཾ དསྶེནྟོ ཨིཏྠནྟྱཱདི གཱཐཱཔཉྩཀཾ ཨཱཧ. ཏཾ པན མཱུལཱཙརིཡེཧི ན ཝུཏྟཾ, པཙྪཱ པན ཧིཏཀཱམེཧི པཎྜིཏེཧི པཀྑིཏྟཾ གཱཐཱཔཉྩཀནྟི དཊྛབྦཾ. ཏཱ པན གཱཐཱཡོ པཐྱཱཝཏྟགཱཐཱཏི དཊྛབྦཱ.

ཏཱསུ པན པཋམགཱཐཱཡཾ ཨིཏྠཾ ཨསངྑཡེ ལཀྑཎདཱིཔིཏེ ནཱཐགུཎེ སཱུཙཀཱསུ གཱཐཱསུ ཨེཀགཱཐམྤི ཡོ བུདྷོ སརཏེཏི སམྦནྡྷོ. ཨིཏྠནྟི ཨིམིནཱ སུགཏནྟིཨཱདིནཱ ཝུཏྟཔྤཀཱརེན. ཨསངྑཡེཏི ཨེཏྟཀཱ བུདྡྷགུཎཱཏི གཎེཏུཾ ཨསམཏྠེ. སངྑིཡཏེ སངྑཡཱ. སངྑིཡཏི གཎིཡཏཱིཏི ཝཱ སངྑཡཱ ¶ . སཁིདྷཱཏུ སངྑྱཱཡཾ ཡཔཙྩཡོ. ཨཐ ཝཱ སངྑིཏུཾ ན སཀྐོནྟཱིཏི ཨསངྑཡཱ. ཨེཏྟཀཱ བུདྡྷགུཎཱ ཨེཏྟཀཱ བུདྡྷགུཎཱཏི ནིརཝསེསཏོ ཨེཀབུདྡྷོཔི ཨནེཀཝསྶ སཏསཧསྶཀོཊིཡཱཔི གཎེཏུཾ ཨསམཏྠོཝ. པགེཝ པན ཨཉྙེཏི ཨཏྠོ. ཝུཏྟམྤི ཙེཏཾ ཨཔདཱནེ –

‘‘བུདྡྷོཔི བུདྡྷསྶ བྷཎེཡྻ ཝཎྞཾ,

ཀཔྤམྤི ཙེ ཨཉྙམབྷཱསམཱནོ;

ཁཱིཡེཐ ཀཔྤོ ཙིརདཱིགྷམནྟརེ,

ཝཎྞོ ན ཁཱིཡེཐ ཏཐཱགཏསྶཱ’’ཏི ཙ.

‘‘སཀྐཱ སམུདྡེ ཨུདཀཾ, པམེཏུཾ ཨཱལ༹ྷཀེན ཝཱ;

ནཏྭེཝ ཏཝ སབྦཉྙུ, ཉཱཎཾ སཀྐཱ པམེཏཝེ’’ཏི ཙ.

མཧཱཝགྒསཾཡུཏྟཊྛཀཐཱཡཉྩ ‘‘ཨཔྤམཱཎཱ ཧི བུདྡྷཱ ཏེསཾ བུདྡྷཱཔི ཨནཝསེསཏོ ཝཎྞཾ ཝཏྟུཾ ཨསམཏྠཱ, པགེཝ ཨིཏརཱ པཛཱ’’ཏི ཙ. ལཀྑཎདཱིཔིཏེཏི ཨུཔལཀྑཎ ནཡེན པཀཱསིཏབྦེ. ཨེཏྠ ཙ པདྷཱནནཡོ ནིདསྶན ནཡོ ཙ ལབྦྷཏི. ནཱཐགུཎེཏི བུདྡྷསྶ སཱིལསམཱདྷི པཉྙཱདིགུཎེ. ཏསྶ པན པདསྶ ཝཙནཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ. སཱུཙཀཱསྭེཀགཱཐམྤཱིཏི སཱུཙཀཱསུ ཨེཀགཱཐམྤཱིཏི པདཙྪེདོ. སཱུཙཀཱསཱུཏི པཀཱསཀཱསུ. གཱཐཱསཱུཏི སུགཏནྟྱཱདིནཱ ཝུཏྟཱསུ ཚབྦཱིསཏིཝནྡནགཱཐཱསུ. ནིདྡྷཱརཎེ ཙེཏཾ བྷུམྨཝཙནཾ. ཀཝཱིཧི གཱཡཏི ཀཐིཡཏཱིཏི གཱཐཱ. པཛྫཝིསེསོ. གེདྷཱཏུ སདྡེ ཐ. གེདྷཱཏུསྶ གཱདེསོ. ཨཐ ཝཱ གཾ ཝུཙྩཏི ཉཱཎཾ. ཏཾ ཏིཊྛཏི ཨེཏྠཱཏི གཱཐཱ. གཾསདྡཱུཔཔདཐཱདྷཱཏུ གཏིནིཝཏྟིཡཾ. གཾ ཝུཙྩཏི ཉཱཎཾ, ཏེན ཀཝཱིཧི བནྡྷིཏྭཱ ཐིཡཏི ཐཔིཡཏཱིཏི ཝཱ གཱཐཱ, ཏཱསུ གཱཐཱསུ. ཨེཀགཱཐམྤཱིཏི ཨེཀཔཛྫམྤི. ཨེཏྠ ཙ པིསདྡོ གརཧཏྠོ. ཏེན ཨནེཀགཱཐཱཡ བུདྡྷགུཎསརཎེ ཀཱ ཀཐཱཝཱཏི སམྦྷཱཝེཏི. བུདྷོཏི ཡོ པཎྜིཏོ. སོ ¶ ཧི ཨཏྠཱནཏྠཾ བུདྷཏི ཛཱནཱཏཱིཏིབུདྷོཏི ཝུཙྩཏི. སརཏེཏི སརཏི. ཚནྡཱནུརཀྑཎཏྠཉྷི པརསྶཔདཏིཝིབྷཏྟིཡཱ ཨཏྟནོཔདཏེཝིབྷཏྟཱདེསོ.

༣༠. སོཏི སོ བུདྷོ བྷཝེཡྻཱཏི སམྦནྡྷོ. ཙཏུརཱཔཱཡམུཏྟོཏི ནིརཡཏིརཙྪཱནཔེཏཨསུརཀཱཡསངྑཱཏེཧི ཙཏཱུཧི ཨཔཱཡེཧི ཝིམུཏྟོ ཙ. པུཉྙསམྨཏཱ ཨཡཱཡེབྷུཡྻེན ཨཔགཏོཏི ཨཔཱཡོ. ཨཡཏོ སུཁཏོ ཨཔགཏོཏི ཝཱ ཨཔཱཡོ. ཨབྱཡཱིབྷཱཝསམཱསོཡཾ. ཨཐ ཝཱ ཏིསྶོ སམྤཏྟིཡོ ཨཡནྟི གཙྪནྟི པཝཏྟནྟི ཨེཏེནཱཏི ཨཡོ, པུཉྙཾ. ཨཡདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཨ. པུཉྙཏོ ཨཡཏི གཙྪཏི པཝཏྟཏཱིཏི ཝཱ, པུཉྙཀཱརཱིཧི ཨཡིཏབྦོ པཝཏྟེཏབྦོཏི ཝཱ ཨཡོ, སུཁཾ. ཏཏོ ཨཔགཏོཏི ཨཔཱཡོ. ཙཏུརོ ཨཔཱཡོ ཙཏུརཱཔཱཡོ, ཏེཧི མུཏྟོ ཝིམུཏྟོཏི ཙཏུརཱཔཱཡམུཏྟོ. སཱདྷཀཏྠདྭཡསྶ ཙཱཏི སཱདྷཀོ ཨཏྠདྭཡསྶ ཙཱཏི པདཙྪེདོ. ཨཏྠདྭཡསྶཱཏི དིཊྛདྷམྨིཀསམྤརཱཡིཀསངྑཱཏསྶ ཨཏྠདྭཡསྶ. ཨེཏྠ ཙསདྡོ ཨཊྛཱནཡོགོ. སོ པན སཱདྷཀོ ཏྱཱདཱིསུ པདེསུ ཡུཏྟོ. སཱདྷཀོཏི ནིཔྥཱདཀོ ཙ. སོ ཧི སཱདྷེཏི ནིཔྥཱདེཏཱིཏི སཱདྷཀོཏི ཝུཙྩཏི.

ཧཏཱུཔདྡཝཛཱལོ ཙཱཏི ཧཏོ ཨུཔདྡཝསངྑཱཏཛཱལོ ཙ. ཧནཡིཏྠ ཨཔནཡིཏྠཱཏི ཧཏོ. ཧནདྷཱཏུ ཧིཾསཱཡཾ ཏ. ཨུཔགནྟྭཱ དཝཏི ཧིཾསཏཱིཏི ཨུཔདྡཝོ, ཛཱཏིབྷཡཱདི སོལ༹སཨུཔདྡཝོ. ཨུཔཔུབྦདུདྷཱཏུ ཧིཾསཱཡཾ, ཨུཔདྡཝཱ ནཱམ པན སོལ༹སཝིདྷཱ ཧོནྟི ཛཱཏིབྷཡཾ, ཛརཱབྷཡཾ, བྱཱདྷིབྷཡཾ, མརཎབྷཡཾ, རཱཛབྷཡཾ, ཙོརབྷཡཾ, ཨགྒིབྷཡཾ, ཨུདཀབྷཡཾ, ཨཱུམིབྷཡཾ, ཀུམྦྷིལབྷཡཾ, ཨཱཝཊྚབྷཡཾ, སུསུཀཱབྷཡཾ, ཨཏྟཱནུཝཱདབྷཡཾ, པརཱནུཝཱདབྷཡཾ, དཎྜབྷཡཾ, དུགྒཏིབྷཡཉྩཱཏི. ཛལཏི ཧིཾསཏི མཙྪེ ཨེཏེནཱཏི ཛཱལཾ, མཙྪཛཱལཾ. ཛཱལཾ ¶ ཝིཡཱཏི ཛཱལོ, ཨུཔདྡཝོ. ནིཏཏྠེན པན ཛལཏི ཧིཾསཏི སཏྟེ ཨེཏེནཱཏི ཛཱལོ. ཨུཔདྡཝོ. ཛལདྷཱཏུ ཧིཾསཱཡཾ ཎ. ཧཏོ ཨུཔདྡཝསངྑཱཏཛཱལོ ཡེན སོཏི ཧཏཱུཔདྡཝཛཱལོ. བུདྡྷཔཎཱམཙེཏནཱཡ པཧིཏོ ཨུཔདྡཝསངྑཱཏཛཱལོ བྷཝེཡྻཱཏི ཨཏྠོ. ལཱབྷཱི ཧིཏསུཁསྶ ཙཱཏི ཧིཏསྶ ཙ སུཁསྶ ཙ ལཱབྷཱི ཙ. ལབྷནཾ ལཱབྷོ, ཏཾ ཨསྶ ཨཏྠཱིཏི ལཱབྷཱི, ཧིནོཏི ཝཌྜྷཏཱིཏི ཧིཏཾ, ཨཏྠཾ. སུཁཡཏཱིཏི སུཁཾ. ཡསྶུཔྤཛྫཏི, ཏཾ སུཁིཏཾ ཀརོཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཨཐ ཝཱ སུཊྛུ དུཀྑཾ ཁནཏཱིཏི སུཁཾ. སུཔུབྦ ཁནུདྷཱཏུ ཨཝདྷཱརཎེ ཀྭི. ཧིཏཉྩ སུཁཉྩ ཧིཏསུཁཾ, ཏསྶ ལཱབྷཱི བྷཝེཡྻཱཏི ཨཏྠོ.

༣༡-༣༢. ནརདེཝཱནཾ ཨདྷིཔོ ཙ ཙཏུདཱིཔིསྶརོཔི ཝཱ བྷཝེཡྻཱཏི སམྦནྡྷོ. ནརདེཝཱནནྟི ནརཱ ཙ དེཝཱ ཙ ནརདེཝཱ, ཏེསཾ. ཀམྨཏྠེ ཙེཏཾ ཚཊྛཱིཝཙནཾ. ཨདྷིཔོཏི ཨིསྶརོ ཙ. སོ ཧི ཨཏྟཱདྷཱིནཾ པཱཏི རཀྑཏི དྷམྨེན ཝཱ ཨདྷིཨབྷིབྷཝིཏྭཱ པཱཏི རཀྑཏཱིཏི ཨདྷིཔོཏི ཝུཙྩཏི. ཨདྷིཔུབྦཔཱདྷཱཏུ རཀྑནེ ཨ, ནརཱནཾ ཨདྷིཔོ ཨིསྶརོ མནུསྶརཱཛཱ ཙ དེཝཱནཾ ཨདྷིཔོ ཨིསྶརོ དེཝརཱཛཱ ཙ བྷཝེཡྻཱཏི ཨཏྠོ. ཙཏུདཱིཔིསྶརོཔི ཝཱཏི ཨེཏྠ པིསདྡོ སམྦྷཱཝནཏྠེ ནིཔཱཏོ. ཏེན པགེཝ ཨེཀདཱིཔིསྶརརཱཛབྷཱཝོ ཙ, པདེ སིསྶརརཱཛབྷཱཝོ ཙཱཏི སམྦྷཱཝེཏི. ཝཱ སདྡོ པདཔཱུརཎ མཏྟོཡེཝ. ཙཏུདཱིཔིསྶརོཏི པུབྦཝིདེཧོ, ཨཔརགོ ཡཱནོ, ཛམྦུདཱིཔོ, ཨུཏྟརཀུརུ ཙཱཏི ཙཏུནྣཾ དཱིཔཱནཾ ཨིསྶརོ ཙཀྐཝཏྟིརཱཛཱཔི བྷཝེཡྻཱཏི ཨཏྠོ. ཏཏྠ པུབྦཝིདེཧོཏི སིནེརུནོ པུརེ བྷཝཾ པུབྦཾ, ཝེདེན པཉྙཱཡ ཨཱིཧནྟི ཝཱཡམནྟི ཨེཏྠཱཏི ཝེདེཧོ, ཝིདསདྡཱུཔཔད ཨཱིཧདྷཱཏུ ཝཱཡཱམེ ཎ. སོཡེཝ ཝིདེཧོ. ཨིམཾ དཱིཔམུཔཱདཱཡ སིནེརུནོ པུབྦདིསབྷཱགཏྟཱ པུབྦོ ཙ སོ ཝིདེཧོ ཙཱཏི པུབྦཝིདེཧོ, པུབྦདཱིཔོ.

ཨཔརགོཡཱནོཏི ¶ སིནེརུནོ ཨཔརེ པཙྪིམེ བྷཝོ ཨཔརོ. གཝེན ཡནྟི གཙྪནྟི ཨེཏྠཱཏི གོཡཱནོ. གོསདྡཱུཔཔད ཡཱདྷཱཏུ གམནེ ཡུ. སིནེརུནོ པཙྪིམ དིསབྷཱགཏྟཱ ཨཔརོ ཙ སོ གོཡཱནོ ཙཱཏི ཨཔརགོཡཱནོ, པཙྪིམདཱིཔོ. ཛམྦུདཱིཔོཏི ཛཱཡཏཱིཏི ཛམྦཱུ. ཡོཛནསཏུབྦེདྷོ རུཀྑོ. ཛནདྷཱཏུ ཛནནེ ཨཱུ. ནསྶ མོ. བཀཱརཱགམོ. ཛལམཛ྄ཛྷེ དིཔྤཏཱིཏི དཱིཔོ, དིཔྤནྟི ཛོཏནྟི ཨེཏྠ སདྡྷམྨཱཏི ཝཱ དཱིཔོ. དཱིཔདྷཱཏུ དིཏྟིཡཾ ཨ. ཏསྶ པན དྭིཨཱཔོཏི པདཙྪེདཾ ཀཏྭཱ དྭིདྷཱ ཨཱཔོ སནྡཏི ཨེཏྠཱཏི དཱིཔོཏི བཧུབྦཱིཧིསམཱསོཔི ཡུཛྫཏི. ཛམྦུཡཱ ལཀྑིཏོ པཉྙཱཏོ ཝཱ དཱིཔོ ཛམྦུདཱིཔོ, དཀྑིཎདཱིཔོ. ཨུཏྟརཀུརཱུཏི སིནེརུནོ ཨུཏྟརེ བྷཝཱ ཨུཏྟརཱ. དྷམྨཏཱསིདྡྷསྶ པཉྩསཱིལསྶ ཨཱནུབྷཱཝེན ཀཾ སུཁཾ ཨུརུམཧནྟཾ ཨེཏྠཱཏི ཀུརུ. བཧུབྦཱིཧིསམཱསོཡཾ. ཀུཾ ཝུཙྩཏི པཱཔཾ. ཏཾ རུནྡྷནྟི ཨེཏྠཱཏི ཝཱ ཀུརུ. ཀུཔུབྦརུདྷིདྷཱཏུ ཨཱཝརཎེ ཀྭི. དྷཱཏྭནྟསྶ ལོཔོ. སིནེརུནོ ཨུཏྟརདིསབྷཱགཏྟཱ ཨུཏྟརོ ཙ སོ ཀུརུ ཙཱཏི ཨུཏྟརཀུརུ. ཨུཏྟརདཱིཔོཏི ཙཏུནྣཾ དཱིཔཱནཾ ཨིསྶརོ ཙཏུདཱིཔིསྶརོ, ཙཀྐཝཏྟིརཱཛཱ ལབྦྷཏི.

ཨེཝཾ ལོཀིཡཧིཏཾ དསྶེཏྭཱ ཨིདཱནི ལོཀུཏྟརཧིཏཾ དསྶེནྟོ ཨཱཧ ཨནྟིམེ དེཧེ…པེ… སུབྦཏོཏི ཨནྟིམེ དེཧེ སུབྦཏོ བྷཱཝནཱཡཱནཾ ཨཱརུཡ྄ཧ ཨཉྙཾ ཏཾ སེཏཚཏྟཀཾ དྷཱརེནྟོ སམཾ ཨེསྶཏཱིཏི སམྦནྡྷོ. ཏཏྠ པན ཨཏྠཀྐམེན ཝཎྞཡིསྶཱམ. ཨནྟིམེཏི ཙརིམེ པཙྪིམེ ཝཱ. ཨནྟེ པརིཡོསཱནེ བྷཝོ ཨནྟིམོ, པཙྪིམསརཱིརོ. ཏསྨིཾ. དེཧེཏི སརཱིརེ. དིཧཏི ཨུཔཙིཡཏི ཝཌྜྷཏཱིཏི དེཧོ, སརཱིརོ. དིཧདྷཱཏུ ཨུཔཙཡེ ཎ. ཨཐ ཝཱ དིཧཏི ཨུཔཙཡཏི ཨེཏེན པུཉྙཱཔུཉྙནྟི དེཧོ, པཙྪིམབྷཝབྷཱུཏེ བྷབྦཀུལཔུཏྟབྷཱུཏེ ཝཱ སརཱིརེཏི ཨཏྠོ. སུབྦཏོཏི སུཊྛུ པཊིཔནྣཀོ ཧུཏྭཱ ¶ . སུཊྛུ ཝཏཾ པཊིཔནྣཾ ཨསྶཱཏི སུབྦཏོ. ཝཀཱརསྶབྦོ. བྷཱཝནཱཡཱནམཱརུཡ྄ཧཱཏི བྷཱཝནཱཡཱནཾ ཨཱརུཡ྄ཧཱཏི པདཙྪེདོ. ཝིཔསྶནཱབྷཱཝནཱསངྑཱཏཡཱནཾ ཨཱརུཧིཏྭཱཏི ཨཏྠོ. བྷཱཝེཏབྦཱ ཝཌྜྷེཏབྦཱཏི བྷཱཝནཱ. ཏེབྷཱུམཀ སངྑཱརཱརམྨཎཾ. ཨཐ ཝཱ ཏདཱརམྨཎཾ བྷཱཝེཏི ཝཌྜྷེཏཱིཏི བྷཱཝནཱ, ཝིཔསྶནཱཔཉྙཱ. བྷཱུདྷཱཏུ སཏྟཱཡཾ ཝཌྜྷནེ ཝཱ ཡུ. སཱ ཙ སམཐཝིཔསྶནཱ བྷཱཝནཱཝསེན དུཝིདྷཱ ཧོཏི. ཏཏྠ ཨིདྷ པན ཨཉྙཾ སེཏཚཏྟཀནྟི སདྡནྟརསནྣིཊྛཱནེན ཝིཔསྶནཱབྷཱཝནཱ ཨདྷིཔྤེཏཱ. ཡནྟི པཱཔུཎནྟི ཨེཏེན ནིབྦཱནནྟི ཡཱནཾ, ཨནིཙྩཱདིཝིཔསྶནཱཉཱཎཾ. ཡཱདྷཱཏུ གཏིཡཾ ཡུ. བྷཱཝནཱསངྑཱཏཾ ཡཱནཾ བྷཱཝནཱཡཱནཾ, བྷཱཝནཱ ཙ སཱ ཡཱནཉྩཱཏི ཝཱ བྷཱཝནཱཡཱནཾ.

ཨཱརུཡ྄ཧཱཏི ཨཱརོཧིཏྭཱ. པཀཏིཡཱནསདིསཾ ཨནིཙྩ དུཀྑཨནཏྟཡཱནཾ ཨཱརུཧིཏྭཱཏི ཨཏྠོ. ཨནིཙྩཱདིལཀྑཎེན ཧི ཝིནཱ མགྒཕལནིབྦཱནཾ པཏྟོ ནཱམ ནཏྠི. ཏསྨཱ བྷཱཝནཱཡཱནམཱརུཡ྄ཧཱཏི ཝུཏྟཾ. ཨཉྙནྟི ཨརཧཏྟཕལཾ. ཏཉྷི པཋམམགྒེན ཨཱདིཊྛམརིཡཱདཾ ཨནཏིཀྐམིཏྭཱ ཙཏུསཙྩདྷམྨཾ ཨཝབུཛ྄ཛྷཏཱིཏི ཨཉྙནྟི ཝུཙྩཏི. ཨཱཔུབྦཉཱདྷཱཏུ ཨཝབོདྷནེ ཀྭི. ཨཱསདྡོ མརིཡཱདཏྠོ. སེཏཚཏྟཀནྟི ཨོདཱཏཱཏཔཏྟཾ. སེཝིཡཏཱིཏི སེཏཾ, དྷཝལཾ. སིདྷཱཏུ སེཝཱཡཾ ཏ. ཀིལེསཏཔཾ ཚཱདེཏཱིཏི ཚཏྟཾ. ཚདདྷཱཏུ སཾཝརཎེ ཏ. ཏཾཡེཝ ཚཏྟཀཾ. སེཏཉྩ ཏཾ ཚཏྟཀཉྩཱཏི སེཏཚཏྟཀཾ. ཨརཧཏྟཕལཨཱཏཔཏྟཾ ལབྦྷཏི. ཨཉྙཾ ཨརཧཏྟཕལསངྑཱཏཾ སེཏཚཏྟཀཾ དྷཱརེནྟོ ཧུཏྭཱཏི སམྦནྡྷོ. སམནྟི ནིབྦཱནཾ. ཏཉྷི སབྦཾ ཝཊྚདུཀྑཾ སམཏི ཝཱུཔསམཏི ནིརུཛ྄ཛྷཏི ཨེཏྠཱཏི སམནྟི ཝུཙྩཏི. ཨེསྶཏཱིཏི པཱཔུཎིསྶཏཱིཏི.

ཨིདཱནི དིཊྛདྷམྨིཀཏྠཾ དསྶེནྟོ ཨིམསྨིཾ ཨཏྟབྷཱཝེཔཱིཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨིམསྨིཾ ཨཏྟབྷཱཝེཔི ཨརོགོ ཙ དཱིགྷཱཡུཀོ ཙ སབྦལོཀེཧི པཱུཛིཏོ ཙ བྷཱཝནཱབྷི རཏིམནོ ¶ ཙ ཛནཔྤིཡོ ཙ མནཱཔོ ཙ བྷཝེཡྻཱཏི ཡོཛནཱ. ཨཏྟབྷཱཝེཔཱིཏི ཨེཏྠ པིསདྡོ སམྤིཎྜནཏྠོ. ཏེན སམྤརཱཡིཀཏྠཾ སམྤིཎྜེཏི. ཨཏྟཱཏི བྷཝཏི ཨེཏེན ཨབྷིདྷཱནཾ བུདྡྷི ཙཱཏི ཨཏྟབྷཱཝོ. ཁནྡྷཔཉྩཀསྶེཏམདྷིཝཙནཾ. ཨརོགོཏི སབྦབྱཱདྷིཝིརཧོ ཙ. སོ ཧི ནཏྠི རོགོ ཨསྶཱཏི ཨརོགོཏི ཝུཙྩཏི. དཱིགྷཛཱིཝིཀོཏི དཱིགྷཱཡུཀོ ཙ. སོ ཧི དཱིགྷཱ ཛཱིཝི ཨཱཡུ ཨསྶཱཏི དཱིགྷཛཱིཝིཀོཏི ཝུཙྩཏི.

༣༣. སབྦལོཀེཧཱིཏི སབྦདེཝམནུསྶེཧི. པཱུཛིཏོཏི པཱུཛིཏབྦོ ཙ. བྷཱཝནཱབྷིརཏིམནོཏི སམཐཝིཔསྶནཱ སངྑཱཏཱཡ བྷཱཝནཱཡ ཨབྷིརམཎཙིཏྟོ ཙ. ཛནཔྤིཡོཏི སབྦཛནེཧི པིཡཱཡིཏབྦོ ཙ. མནཱཔོཏི སབྦསཏྟཱནཾ ཙིཏྟཝཌྜྷནཀོ ཙ བྷཝེཡྻཱཏི སམྦནྡྷོ.

ཨེཝཾ ཚབྦཱིསཏིཡཱ ཝནྡནགཱཐཱསུ ཨེཀགཱཐཱམཏྟམྤི བུདྡྷགུཎཱནུསྶརཎེ ཕལཱནིསཾསཾ དསྶེཏྭཱ ཨིདཱནི སབྦགཱཐཱཡོ ཝཙསཱ དྷཱརེཏྭཱ བུདྡྷཝནྡནེ ཨནེཀཱནི ཕལཱནིསཾསཱནི དསྶེཏུཾ ཀཱ ཀཐཱཁིལདྷཱརཎེཏི ཨཱཧ. ཏཏྠ ཀཱ ཀཐཱཁིལདྷཱརཎེཏི ཀཱ ཀཐཱ ཨཁིལདྷཱརཎེཏི པདཙྪེདོ. སབྦབུདྡྷཝནྡནགཱཐཱཡ ཝཙསཱ དྷཱརཎེ ཀིཾ ཝཏྟབྦཱ ཡེཝཱཏི ཨཏྠོ.

ཨེཏྠ ཙ ཨཁིལསདྡོ སབྦཝཱཙཀོ ཨནིཔྥནྣཔཱཊིཔདིཀོ. ཨཐ ཝཱ ཁིཡནཾ ཁིལཾ. ཁིདྷཱཏུ ཁཡེ ལཔཙྩཡོ. ཁཡཾ ལཱཏི གཎྷཱཏཱིཏི ཝཱ ཁིལཾ, ཨཔྤཀཾ. ཁཡསདྡཱུཔཔདལཱདྷཱཏུ གཧཎེ ཨ. ན ཁིལཾ ཨཁིལཾ, སབྦགཱཐཱཡོ. དྷཱརིཡཏེ དྷཱརཎཾ, ཨཁིལཱཡ སབྦཱཡ གཱཐཱཡ དྷཱརཎཾ ཨཁིལདྷཱརཎཾ, ཏསྨིཾ. ཚབྦཱིསཏིཡཱ བུདྡྷཝནྡནགཱཐཱསུ ཨེཀཾ གཱཐཾ ཝཙསཱ དྷཱརཡིཏྭཱ བུདྡྷཝནྡནེ ཡཐཱཝུཏྟཕལཱནིསཾསཱནི ལབྦྷནྟི, པགེཝ པན སབྦབུདྡྷཝནྡནགཱཐཱཡོ ཝཙསཱ དྷཱརཡིཏྭཱ དིནེ དིནེ བུདྡྷཝནྡནེཏི ¶ ཨཏྠོཏི. ཨིམིནཱ པན གཱཐཱཔཉྩཀེན ཡཐཱཝུཏྟ ཕལཱནིསཾསཾ ཉཏྭཱ སདྡཧཀོ སམྨཱདིཊྛིཀོ ཀུལཔུཏྟོ སབྦབུདྡྷཝནྡནགཱཐཱཡོ ཝཙསཱ དྷཱརཡིཏྭཱ རཏྟིནྡིཝཾ པུབྦཎྷཀཱལེ ཙ སཱཡནྷཀཱལེ ཙ རཏྟིཡཱ པཋམཡཱམེ ཙ པཙྪིམཡཱམེ ཙ སཏཏཾ སམིཏཾ ནིརནྟརཾ བུདྡྷཾ ཝནྡེཡྻཱཏི ཨུཡྻོཛནཾ དསྶེཏཱིཏི.

པཉྩཀགཱཐཱཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

ཨིཏི པོརཱཎཱཙརིཡེཧི ཝནྡིཏསྶ ནམཀྐཱརསྶ སདྡཏྠནཡེཧི ཚནྡཱལངྐཱརནཡེཧི ཙ སཎྷསུཁུམསུདུདྡས གམྦྷཱིརསྶ བུདྡྷསྶ དུཔྤཊིཝིདྷགུཎཔརིདཱིཔཀསྶ སཔྤུརིསཱནཾ ཙིཏྟཔསནྣཛནཀསྶ སཱཊྛཀཐེ པིཊཀཏྟཡེ ཨསཾཧིར ཝིསཱརདཉཱཎཙཱརིནཱ སཱསནསོདྷཀེན བྷདྡནྟརེཝ ཏཏྠེརཝརེན རཙིཏཱ བུདྡྷགུཎཔྤདཱིཔིཀནཱམིཀཱ ཝཎྞནཱ.

ནིགམན

ཨིདཾ པན པུརཾ ནིམྨིཏེན སིརཱིཔཝརཝིཛཡཱནནྟཡསཔཎྜིཏ ཏྲིབྷཝནཱདིཏྱཱདྷིཔཏིམཧཱདྷམྨརཱཛཱདྷིརཱཛཱཏི ལཉྪིཏནཱམིཀེན པིཊཀཏྟཡཔཱལི༹ཾ སིལཱརཱུལ༹ྷཾ ཀཱརཡིཏྭཱ པཉྩམ སངྒཱིཏིཀརཎེན ཏིམཧཱདྷམྨརཱཛེན རཏནཱཔུཉྫནྟི སམྨཏེ རཱཛདྷཱནཱིབྷཱུཏེ ནཱནཱཀུལསཾཀིཎྞེ པུཉྙདྷཉྙཝནྟཱནཾ སཱདྷཱུནཉྩ སཱིལསམཱདྷིཔཉྙཝནྟཱནཾ བྷིཀྑཱུནཉྩ ནིཝཱསབྷཱུཏེ བུདྡྷདྷམྨསངྒྷརཏནཱཀརེ ཙནྡིམསཱུརིཡཱ ཝིཡ བུདྡྷསཱསནུཛྫོཏནེ མནྟལེ ནགརེ ཨིཏི པརིཀིཏྟིཏེ མཧཱརཱམེ དེསེ ཝསནྟེན ཨུཔཱསཀ གུཎསམྤནྣེན ནཱམིཀེན ཨུཔཱསཀེན ཙ ཏསྶུཔཊྛཱཀཱཡ ནཱམིཀཱཡ ཨུཔཱསིཀཱཡ ཙ སམཀུསལཙྪནྡཾ ཀཏྭཱ ནིབྦཱནསྶ སཙྪིཀརཎཏྠཱཡ ཀཱརིཏེ མནོརམེ སུཝཎྞེན ལིམྤིཏཏྟཱ སུཝཎྞཝཏཱི ནཱམིཀེ ¶ དྭིབྷུམྨིཀེ མཧིཊྛཀཝིཧཱརེ ཨཊྛཧི དིསཱཧི ཨཱགཏཱནཾ སུཏེསནབྷིཀྑཱུནཾ སཱཊྛཀཐཾ པིཊཀཏྟཡཾ དིནེ དིནེ སཏཏཾ ནིརནྟརཾ ཝཱཙེནྟེན ཨདྷིཝསནྟེན སཱཊྛཀཐེ པིཊཀཏྟཡེ ཨསཾཧིརཝིསཱརདཉཱཎཙཱརིནཱ མནྟལེ པུརེ པརིཡཏྟིསཱསནཧིཏདྷམྨཱཙརིཡགཎསྶ ཛེཊྛུཀྐཊྛབྷཱུཏེན རེཝཏཱབྷིཔཎྜིཏདྷཛསཱསནཝཾསམཧཱདྷམྨརཱཛགུརཱུཏི ཙ ཨགྒ མཧཱཔཎྜིཏཱཏི ཙ ལདྡྷལཉྪིཏེན མཱུལདྭཱདསསཱསན ཀརམཧཱགཎསྶ ཛེཊྛམཧཱནཱཡཀབྷཱུཏེན སཱསནཱཔྲུཉྙོ ཨཱཙརིཡོཏི ཝིསྶུཏེན སཱསནསོདྷཀ མཧཱནཱཡཀཏྠེརཝརེན པོརཱཎེཧི ཏཏྠ ཏཏྠ པཱལི༹ཡཾ བྷགཝཏཱ ཝུཏྟེཧི བུདྡྷགུཎཔྤཀཱསཀེཧི བུདྡྷགུཎཔདེཧི ཐོམིཏྭཱ ཝནྡིཏསྶ ཨཏྠབྱཉྫནེན ཚནྡཱལངྐཱརནཡེན ཙ པཐཝཱིསནྡྷཱརཀསྶ ཨུདཀཀྑནྡྷསྶ ཝིཡ གམྦྷཱིརསྶ པབྦཏེན པཊིཙྪཱདེཏྭཱ ཋཔིཏསྶ ཝཏྠུསྶ ཝིཡ ཨཏིདུདྡསསྶ སཏདྷཱ བྷིནྣསྶ ཝཱལསྶ ཨགྒཀོཊིཡཱ ཝིཡ ཨཏིསཎྷ སུཁུམསྶ པུཐུཛྫནཉཱཎེན བུདྡྷསྶ དུཔྤཊིཝིདྷགུཎཔརིདཱིཔཀསྶ ནམཀྐཱརསྶ ལཱིནཏྠཔྤཀཱསནཱ བུདྡྷགུཎཔྤདཱིཔིཀནཱམིཀཱ སཾཝཎྞནཱ ཏཱསུ ཏཱསུ ཨཊྛཀཐཱཊཱིཀཱསུ ཨཱགཏཾ སཾཝཎྞནཱནཡཾ ནིསྶཱཡ པཉྙཱཔཱཊཝཏྠཱཡ སཱསནཝུདྡྷིཡཱ ཙ ཀཏཱ.

ཨེཏྟཱཝཏཱ ཙ –

སམྤཏྟེ ཙཀྐཝསྶེ སཱ, དྭིསཧསྶེ ཙཏཱུསཏེ;

ནཝཱདྷིཀཱསིཏཱིཡཱ ཙ, སཀྐརཱཛེ ཙ སམྤཏྟེ.

སཏྟཏིསཏསཧསྶ, ཝསྶེ ཕུསྶམཱསསྶེཝ;

ཀཱལཔཀྑསཏྟམེ ཙ, བུདྡྷདིནེ སུནིཊྛིཏཱ; སཱམཉྙ.

ཨེསཱ ཙ སངྑརོནྟེན, ཡཾ པུཉྙཾ པསུཏཾ མཡཱ;

ཨཉྙམྤི ཏེན པུཉྙེན, པཏྭཱ སམྦོདྷིམུཏྟམཾ.

སཾསཱརཏོ ¶ བཧཱུ སཏྟེ, ཏཱརཡིཏྭཱ ཏཎྷཀྑཡཾ;

ནིབྦཱནཾ སཙྪིཀཱརེཡྻཾ, མགྒཉཱཎུཏྟརེན ཙ.

སདཱ རཀྑནྟུ རཱཛཱནོ, དྷམྨེནེཝ པཛཾ ཨིམཾ;

སབྦེ སཏྟཱ སུཁཱི ཧོནྟུ, ཛོཏེནྟུ ཛིནསཱསནཾ.

མྲམྨརཊྛེ མནུསྶཱ ཙ, སབྦདཱ ནིརུཔདྡཝཱ;

ནིཙྩཾ ཀལྱཱཎསངྐཔྤཱ, པཔྤོནྟུ ཨམཏཾ པདནྟི.

བུདྡྷགུཎཔྤདཱིཔིཀནཱམིཀཱ

ནམཀྐཱརཊཱིཀཱ སམཏྟཱ.