📜

ནམོ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ.

སཱིམཝིསོདྷནཱི

ཝརདཾ ཝརདཾ ཨགྒཾ, དིཙྩཾ དིཙྩཾཝ ཝནཛཾ;

བོདྷཀཾ བོདྷཀཾ པཱཎཾ, དེཝ’དེཝཾ ནམཱམ’ཧཾ.

སནྟཾ སནྟཾ སདཱ ཝཊྚཾ, པཛཾ’བྷཝེ སུཏཾ;

ནིབྦུདཾ ནིབྦུདཾ ཏཱརཾ, དྷམྨཝརཾ ནམཱམ’ཧཾ.

སུཏཾ སུཏཾ བྷཝནེ ཡཾ, ནཏནཾ ནཏནཱ’རཧཾ;

ནརཱ’ནརཱ སདཱ’ཀཾསུ, སངྒྷཝརཾ ནམཱམ’ཧཾ.

ཨིཙྩེཝ’མཙྩནྟནཏསྶནེཡྻཾ, ནཏཡྻམཱནོ རཏནཏྟཡཾ ཡཾ;

པུཉྙཱབྷིཝཌྜྷིཾ མཧགྒྷཾ ཨལཏྠཾ, ཏསྶཱནུབྷཱཝེན ཧཏནྟརཱཡོ.

ཝིནཡེ སཏི ཋིཏེ ཡཾ, སཱསནཾ སཎྛིཏཾ བྷཝེ;

ཝིནཡེ སཏི ནཊྛེ ཡཾ, ཝིནཊྛཾ སཱསནཾ བྷཝེ.

ཏསྨཱ དིཏྟཾ མམེ’དཱནི, ཛོཏཡིཏྭཱན སཱསནེ;

བྷིནྡིཏྭཱ དྭེལ༹ྷཀཾ ཝཱདཾ, ཨེཀཱིབྷཱཝཾ ཀརོམ’ཧཾ.

ཨཏྟུཀྐཾསན-བྷཱཝཉྩ, པརཝམྦྷནཀམྤིཙ;

ཏེསུ ཙིཏྟཾ ཨཔེསེཏྭཱ, སཱསནསྶ སུཝུཌྜྷིཡཱ.

ཡདི མེ ཨཱིདིསཾ ཙིཏྟཾ, བྷཝེཡྻུཾ པཱཔསངྐཔྤཱ;

པཙྩིསྶཾ ནིརཡེ བྷཡཾ, ཧཱིན’ཛ྄ཛྷཱསཡཀཱརཎཱ.

སཱསནསྶ སུལབྷཾ’ཝ པཏྠཡནྟོ སཏཱ’ཙཱརོ;

སཾསནྡིསྶམཧཾ དཱནི, ཙིརཾ སདྡྷམྨ’སུདྡྷིཡཱ.

སུདུལླབྷཾ ལབྷིཏྭཱན, པབྦཛྫཾ ཛིནསཱསནེ;

སམྦུདྡྷསྶ ཝརཾ ཝཱདཾ, ཀཏྭཱ དྭེལ༹ྷཀ’མེཀིཀཾ.

སཱིམཝིསོདྷནིཾ ནཱམ, ནཱནཱགནྠསམཱཧཊཾ;

ཀརིསྶཾ མེ ནིསཱམེནྟུ, སཱདྷཝོ ཀཝིཔུངྒཝཱ.

པཱལི༹ཾ ཨཊྛཀཐཉྩེཝ, མཱཏིཀཾ པདབྷཱཛནིཾ;

ཨོགཱཧེཏྭཱན ཏཾ སབྦཾ, པུནཔྤུནཾ ཨསེསཏོ.

ཨཏྟནོམཏིགནྠེསུ, ཊཱིཀཱགཎྛིཔདེསུཙ;

ཝིནིཙྪཡཝིམཏཱིསུ, མཱཏིཀཱ’ཊྛཀཐཱསུཔི.

སབྦཾ ཨསེསཀཾ ཀཏྭཱ, སཾསནྡིཏྭཱན ཨེཀཏོ;

པཝཏྟཱ ཝཎྞནཱ ཨེསཱ, ཏོསཡནྟཱི ཝིཙཀྑཎེཏི.

བུདྡྷུཔྤཱདོ ཧི དུལླབྷོ, ཏཏོ པབྦཛྫཱ ཙ ཨུཔསམྤདཱ ཙ, ཝུཏྟཉྷེཏཾ

བུདྡྷོ ཙ དུལླབྷོ ལོཀེ, སདྡྷམྨསཝནམྤི ཙ;

སངྒྷོ ཙ དུལླབྷོ ལོཀེ, སཔྤཱུརིསཱ’ཏིདུལླབྷཱ.

དུལླབྷཉྩ མནུསྶཏྟཾ, བུདྡྷུཔྤཱདོ ཙ དུལླབྷོ;

དུལླབྷཱ ཁཎསམྤཏྟི, སདྡྷམྨོ པརམདུལླབྷོ’ཏི.

༡. ཨུཔསམྤདཱཀཎྜོ

ཨིམསྨིཉྷི ཋཱནེ ཋཏྭཱ བུདྡྷགུཎཔཊིསཾཡུཏྟཱཡ ཀཐཱཡ ཝུཙྩམཱནཱཡ སཱདྷཱུནཾ ཙིཏྟསམྤཧཾསནཉྩེཝ, ཨིམསྶེཝ པཀརཎསྶ ཨནུམྨཏྟཝཙནབྷཱཝོ ཙ བྷཝེཡྻ, ཨནུམྨཏྟཝཙནཏྟེ ཙ སིདྡྷེ སོཏབྦཾ མཉྙིསྶནྟི, ཏསྨཱ བུདྡྷགུཎཾ ཝཎྞཡིསྶཱམ. ཨམྷཱཀཾ ཀིར བྷགཝཱ བྲཧྨདེཝབུདྡྷམཱདིཾ ཀཏྭཱ ཡཱཝ པོརཱཎསཀྱགོཏམཱ མནོཔཎིདྷིཝསེན, ཀཊྛཝཱཧནཛཱཏཀཾཨཱདིཾཀཏྭཱ ཡཱཝ མཛ྄ཛྷིམདཱིཔངྐརཱ ཝཱཙངྒཝསེན མཛ྄ཛྷིམདཱིཔངྐརཔཱདམཱུལཏོ པཊྛཱཡ ཀཱཡཝཱཙངྒཝསེན སབྦཾ སམྤིཎྜེཏྭཱ ཡཱཝ ཝེསྶནྟརཏྟབྷཱཝཱ ཝཱིསཏི ཨསངྑྱེཡྻཱནི པཱརམིཡོ པཱུརེནྟསྶ སབྦཉྙུཏཉྙཱཎཏྠཱཡ ཡེཝ ཨལངྐཏཾ སཱིསཾ ཚིནྡིཏྭཱ དེནྟསྶ སབྦཉྙུབོདྷིསཏྟསྶ སཱིསཾ ཛམྦུདཱིཔཝཱསཱིནཾ ཨུདྡྷནཏོཔི བཧུཏརཾ, ཨཉྫིཏནཡནཾ ཨུཔྤཱཊེཏྭཱ དེནྟསྶ ནཡནཾ ཨཛཊཱཀཱསེ གགནཏལེ ཏཱརཱགཎཏོཔི བཧུཏརཾ, ཧདཡམཾསཾ ཝཱ དཀྑིཎབཱཧུཾ ཝཱ ཚིནྡིཏྭཱ དེནྟསྶ མཾསཾ ཚནཧུཏ ཨཊྛས ཧསྶཱདྷིཀསཏསཧསྶཔམཱཎསིནེརུརཱཛཏོཔི བཧུཏརཾ, ལོཧིཏཾ ཨུཔྤཱཊེཏྭཱ དེནྟསྶ རུཧིརཾ ཙཏཱུསུ མཧཱསམུདྡེསུ ཨུདཀཏོཔི བཧུཏརཾ, མདྡཱིསདིསེ ཙ བྷརིཡེ ཛཱལཱིཀཎྷཱཛིནསདིསེ ཙ པུཏྟེ པརེསཾ དཱསཏྠཱཡ དེནྟསྶ གཎནཔཐཾ ཝཱིཏིཝཏྟཱ. ཨེཝཾ པཱརམིཡོ པཱུརེནྟསྶེཝ.

ཙིནྟིཏཾ སཏྟསངྑྱེཡྻཾ, ནཝསངྑྱེཡྻ’ཝཱཙཀཾ;

ཀཱཡཝཱཙཱ ཙཏུཁྱཱཏཾ, བུདྡྷཏྟཾ སམུཔཱགམཱིཏི.

ཛཱཏཏྟཀཱིསོཏཏྟཀིཡཱ ཝུཏྟནཡེན ཨསཱུརོ ཧུཏྭཱ བུདྡྷཏྟཾ ཙིནྟེནྟསྶེཝ སཏྟཨསངྑྱེཡྻཱནི ཝཱིཏིཝཏྟཱནི. ཨཏིསཱུརོ ཨཧུཏྭཱ ཝཱཙཱམཏྟམེཝ ནཝ ཨསངྑྱེཡྻཱནི ཝཱིཏིཝཏྟཱནི. ཨཏིསཱུརོ ཧུཏྭཱ ཀཱཡངྒཝཱཙངྒཝསེན པཱུརེནྟསྶ ཙཏྟཱརི ཨསངྑྱེཡྻཱནི ཝཱིཏིཝཏྟཱནི. ཨིམཱནི ཙཏྟཱརི ཨསངྑྱེཡྻཱནི དཱིཔངྐརཔཱདམཱུལཏོ པཊྛཱཡ ཝེདིཏབྦཱནི. སཏསཧསྶཀཔྤམཏྠཀེ པན ཨཛ྄ཛྷཏྟཔཱརམཱི པཱུརིཏཱཏི ཝེདིཏབྦཱ. ཝེསྶནྟརཏྟབྷཱཝེན ཙ སཏྟཀམཧཱདཱནཾ དཏྭཱ སཏྟཀྑཏྟུཾ པཐཝིཾ ཀམྤེཏྭཱ ཝངྐཔབྦཏཾ གནྟྭཱ ནཡནསདིསེ དྭེ པུཏྟེ བྲཱཧྨཎསྶ དཱསཏྠཱཡ དཏྭཱ དུཏིཡདིཝསེ བྲཱཧྨཎཝཎྞེན ཨཱགཏསྶ སཀྐསྶ དེཝརཉྙོ ཨཏྟསམཾ མདྡིཾ ནཱམ བྷརིཡཾ དཏྭཱ ཏསྨིཾ བྷཝེ ཨཔརིམེཡྻཱནི པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ ཏཏོ ཏུསིཏཔུརཾ གནྟྭཱ ཏཏྠ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ དསཧི ཙཀྐཝཱལ༹སཧསྶེཧི ཨཱགནྟྭཱ དེཝཏཱཝིསེསེཧི.

ཀཱལོ དེཝ མཧཱཝཱིར, ཨུཔྤཛྫ མཱཏུཀུཙྪིཡཾ;

སདེཝཀཾ ཏཱརཡནྟོ, བུཛ྄ཛྷསྶུ ཨམཏཾ པདནྟི.

ཡཱཙིཡམཱནོ ཀཱལཾ དཱིཔཉྩ དེསཉྩ ཀུལཾ མཱཏརམེཝཙཱཏི ཨིམཱནི པཉྩ མཧཱཝིལོཀནཱནི ཝིལོཀེཏྭཱ ཏུསིཏཔུརཏོ ཙཝིཏྭཱ མཧཱསམྨཏཝཾསཛསྶ ཨོཀྐཱཀརཉྙོ པུཏྟཱནཾ ཀུསལམྦྷེདབྷཡེན བྷགིནཱིཧིཡེཝ སདྡྷིཾ ཨཱཝཱཧཀརཎཾ སུཏྭཱ སཀྱཱ ཝཏ བྷོ རཱཛཀུམཱརཱཏི ཨོཀྐཱཀམཧཱརཱཛེན ཝུཏྟཝཙནཾ པཝཏྟནིམིཏྟཾ ཀཏྭཱ སཀྱཱཏི ལདྡྷནཱམཱནཾ རཱཛཱུནམབྦྷནྟརེ པཝཏྟསྶ སུདྡྷོདནམཧཱརཱཛསྶ ཛེཊྛམཧེསིཡཱ སིརིམཧཱམཱཡཱཡ ཀུཙྪིམྷི ནིབྦཏྟིཏྭཱ དསམཱསཙྩཡེན དེཝདཧནགརསྶ ཀཔིལཝཏྠུསྶ ཙ མཛ྄ཛྷེ ལུམྦིནཱིཝནེ མཱཏུཀུཙྪིཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ ཛཱཏཀྑཎེཡེཝ ཨུཏྟརཱབྷིམུཁཾ སཏྟཔདཝཱིཏིཧཱརེན གནྟྭཱ ཨཚམྦྷིཝཱཙཾ ནིཙྪཱརེཏྭཱ པིཏརཾ ཝནྡཱཔེཏྭཱ ཨནུཀྐམེན སོལ༹སཝསྶུདྡེསིཀཀཱལེ རཛྫསིརིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ རཱཧུལབྷདྡསྶ ཛཱཏདིཝསེ ནིཀྑམིཏྭཱ ཚབྦསྶཱནི དུཀྐརཙརིཡཾ ཙརིཏྭཱ ཝེསཱཁཔུཎྞམདིཝསེ ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུཛ྄ཛྷིཏྭཱ པཉྩཙཏྟཱལཱིས ཝསྶཱནི དེཝམནུསྶཱནཾ རཏནདཱམཾ གནྠེནྟོ ཝིཡ དྷམྨརཏནཝསྶཾ ཝསྶཱཔེཏྭཱ ཡཱཝ སུབྷདྡཔརིབྦཱཛཀཝིནཡནཱ ཀཏབུདྡྷཀིཙྩེ ཀུསིནཱརཱཡཨུཔཝཊྚནེ མལླཱནཾ སཱལཝནེ ཝེསཱཁཔུཎྞམདིཝསེ པཙྩཱུསསམཡེ ཨནུཔཱདིསེསཱཡ ནིབྦཱནདྷཱཏུཡཱ པརིནིབྦུཏེ བྷགཝཏིལོཀནཱཐེ སུབྷདྡེན ཝུཌྜྷཔབྦཛིཏེན ‘‘ཨལཾ ཨཱཝུསོ མཱ སོཙིཏྠ མཱ པརིདེཝིཏྠ, སུམུཏྟཱ མཡཾ ཏེན མཧཱསམཎེན, ཨུཔདྡུཏཱ ཙ ཧོམ’ཨིདཾ ཝོ ཀཔྤཏི ཨིདཾ ཝོ ན ཀཔྤཏཱི’ཏི. ཨིདཱནི པན མཡཾ ཡཾ ཨིཙྪིསྶཱམ ཏཾ ཀརིསྶཱམ, ཡཾ ན ཨིཙྪིསྶཱམ ན ཏཾ ཀརིསྶཱམཱ’’ཏི ཝུཏྟཝཙནཾ སལླཀྑེཏྭཱ གཎཔཱམོཀྑཱནཾ སཏྟནྣཾ བྷིཀྑུསཏསཧསྶཱནཾ སངྒྷཏྠེརོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀསྶཔོ དྷམྨསངྒཱིཏིཾ ཀཏྭཱ པརིསུདྡྷེ དྷམྨཝིནཡེ ཏཏོ ཨཔརབྷཱགེ ཝསྶསཏསྶ ཨཙྩཡེན ཝེསཱལིཡཱ ཝཛྫིཔུཏྟཀཱ དསཝཏྠཱུནི དསྶེཏྭཱ སཱསནཝིཔཏྟིཾ ཀརོནྟེ དིསྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཡསཏྠེརེན ཀཱཀཎྜཀཔུཏྟེན སམུསྶཱཧིཡམཱནོ དུཏིཡསངྒཱིཏིཾ ཀཏྭཱ ཏཏོ ཨཔརབྷཱགེ ཏཐཱགཏསྶ པརིནིབྦཱནཏོ དྭིནྣཾ ཝསྶསཏཱནཾ ཨུཔརི ཨཊྛཱརསམེ ཝསྶེ དྷམྨཱསོཀོནཱམ རཱཛཱ སཀལཛམྦུདཱིཔཏལེ ཨེཀརཛྫཱབྷིསེཀཾ པཱཔུཎིཏྭཱ བུདྡྷསཱསནེ མཧནྟཾ ལཱབྷསཀྐཱརཾ པཝཏྟེཏྭཱ པརིཧཱིནལཱབྷསཀྐཱརཱ ཏིཏྠིཡཱ ཨནྟམསོ གྷཱསཙྪཱདནམཏྟམྤི ཨལབྷནྟཱ ལཱབྷསཀྐཱརཾ པཏྠཡམཱནཱ སཱསནེ པབྦཛིཏྭཱ སཀཱནི སཀཱནི དིཊྛིགཏཱནི དཱིཔེཏྭཱ སཱསནེ མཧནྟཾ ཨབྦུདཉྩ མལཉྩ པཝཏྟེསུཾ. ཏདཱ དྷམྨཱསོཀརཉྙོ པཏྟཱབྷིསེཀཏོ སཏྟརསམེ ཝསྶེ སཊྛིསཏསཧསྶ བྷིཀྑཱུསུ སཧསྶབྷིཀྑུཾ གཧེཏྭཱ མོགྒལིཔུཏྟཏིསྶོ ནཱམ སངྒྷཏྠེརོ མཧཱཔཝཱརཎཱཡ པརཔྤཝཱདཾ བྷིནྡིཏྭཱ ཀཐཱཝཏྠུཔྤཀརཎཾ དེསེཏྭཱ ཏཏིཡདྷམྨསངྒཱིཏིཾ ཀཏྭཱ པརིསུདྡྷེ དྷམྨཝིནཡེ སཱཊྛཀཐེབུདྡྷཝཙནེ དྷརནྟེཝ པཱལི༹ཡཊྛཀཐཱསུ ཨཏྠཙྪཱཡཾ གཧེཏྭཱ ཨཏྟནོ མཏིཝསེན ནཱནཱགནྠཝིསེསཱནི ཀརོནྟི, ཏེསུ ཨཏྟནོམཏིཝསེན ཨཏྠཙྪཱཡཾ གཧེཏྭཱ ཀཱརཎཔཏིརཱུཔཀཾ ཀཏྭཱ ཝུཏྟཝཙནཾ སཱརཏོ སལླཀྑེཏྭཱ སུཏྟ-སུཏྟཱནུལོམཨཱཙརིཡཝཱདེ མུཉྩིཏྭཱ པཱལི༹ཡཱ ཨཊྛཀཐཾ, ཨཊྛཀཐཱཡ ཙ པཱལི༹ཾ ཏབྦིཝརཎབྷཱུཏཾ སཱརཏྠདཱིཔནིཉྩ ཨཉྙཱནི ཙ གནྠཝིསེསཱནི ཨསཾསནྡིཏྭཱ ཨཏྟནོམཏིཡཱཔི པུབྦཱཔརཾ ཨསམཱནེཏྭཱ ཝཱདཔྤཀཱསནམཏྟམེཝ ཋཔེཏྭཱ གརུཀལཧུཀེསུ གརུཀེཡེཝ ཋཱཏབྦེཔི གརུཀེ ཨཊྛཏྭཱ ཀེཙི བྷིཀྑཱུ ནདིཡཱ ཨུདཀུཀྑེཔཾ ཨཀཏྭཱ ཀརོནྟི. ཨེཝཾ སཱསནེ དྭིདྷཱ བྷིནྣཱ ཧོནྟི. ཨིདཉྩ བྷིནྡནཾ ཀོསམྦཀཀྑནྡྷཀེ བྷིནྣཏོཔི སཏགུཎེན སཧསྶགུཎེན བལཝཏརམེཝ སཱསནསྶ ཝིཔཏྟིཀཱརཎཏྟཱ, ཏཐཱ ཧི ན ཨིདཾ མནུསྶལོཀེ བྷིཀྑཱུནཾཡེཝ ཧོཏི, བྷིཀྑཱུནཾ, ཨུཔཱསཀམནུསྶཱནཾ, ཨཱརཀྑཀདེཝཏཱནམྤི, ཏཱསཾ སཧཱཡཀཱནཾ བྷུམྨནིསྶིཏདེཝཏཱནམྤི ཏཱསཾ སཧཱཡཀཱནཾ རུཀྑནིསྶིཏདེཝཏཱནམྤི ཏཱསཾསཧཱཡཀཱནཾ ཨཱཀཱསཊྛཀདེཝཏཱནམྤི, ཏཱསཾ སཧཱཡཀཱནཾ ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀདེཝཏཱནམྤི, ཏཱསཾ སཧཱཡཀཱནཾ ཏཱཝཏིཾསདེཝཏཱནམྤི, ཨེཝཾ མིཏྟཔརམྤརཝསེན ཚཀཱམཱཝཙརདེཝཏཱནམྤི ཏཱསཾ མིཏྟཱནཾ བྲཧྨཔཱརིསཛྫཱནམྤཱིཏི ཨེཝཾ ཡཱཝཨཀནིཊྛབྲཧྨལོཀཱ ཨརིཡཔུགྒལེ ཋཔེཏྭཱ སབྦེ པུཐུཛྫནཱ དེཝམནུསྶཱ བྷིནྣཱ ཧོནྟི, ཏེསཾ བྷིནྣཏྟཱ བཧུ ཙ པཱཔཾ པསཝཏི, ཏསྨཱ པཱལི༹ཡཱ ཨཊྛཀཐཾ, ཨཊྛཀཐཱཡ ཙ པཱལི༹ཾ སཾསནྡིཏྭཱ ཏཱནི ཏཱནི གནྠཝིསེསཱནི ཙ ཨེཀཏོ ཀཏྭཱ གངྒོདཀེ ན ཡམུནོདཀཾ ཝིཡ མིསྶིཏྭཱ ཨེཀཱིབྷཱཝཾ ཀཏྭཱ སཱིམཝིསོདྷནིཾ ནཱམ ཀརིསྶཱམི, ཏཾ སུཎཱཐ སཱདྷུཀཾ མནསིཀརོཐ དྷམྨརཱཛསྶ སཱཝཀཱཏི.

ཏཏྠ བུདྡྷུཔྤཱདོ དུལླབྷོ ཏི བུདྡྷསྶ ཨུཔྤཱདཀཱལོ དུལླབྷོ ཏཐཱ ཧི ཨནུཔྤནྣཀཱལེ བུདྡྷེ བུདྡྷོཏི སདྡམྤི ཨསུཏྭཱ ཝཱིཏིཝཏྟཱནཾ ཀཔྤཱནཾ གཎནཔཐཾ ཝཱིཏིཝཏྟཱ. བུདྡྷཀཱརཎསྶ དུཀྐརཏྟཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟམེཝ.

ཏཏོ པབྦཛཱ ཙ ཨུཔསམྤདཱཙཱ ཏིཨེཏྠ ཏོཔཙྩཡོ ལཱམཀཏྠེ, པཉྩམྱཏྠེ ཝཱ. བུདྡྷུཔྤཱདོ དུལླབྷོ, ཏམནུཔབྦཛྫཱ ཙ ཨུཔསམྤདཱ ཙ དུལླབྷཱཡེཝཱཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཡཐཱ ཙ ལོཀེ ཀིཉྩིདེཝ མཧགྒྷཾ ཨལབྷིཏབྦཾ ལབྷིཏྭཱ ཝཱ ཏེན སཧཀཱརཱིཀཱརཎབྷཱུཏཾ ཨཔྤགྒྷམྤི མཧགྒྷཾ མཧགྒྷཾ དུལླབྷཾ དུལླབྷནྟི ཝུཙྩཏི, ཨེཝམེཝ ཨཏིདུལླབྷཾ བུདྡྷུཔྤཱདཾ ཨཱགམྨ ཏམནུཔབྦཛིཏམྤི དུལླབྷནྟི ཝུཙྩཏི, ཡཐཱ ཙ ནིདིཡཱ ཨུཔརིམབྷཱགེ སཏྟཱཧཝཊྚལིཀཱདིབྷཱཝེན ཨུདཀཔཱུརཎེ ཧེཊྛཱ ཀིསྨིཉྩི ཋཱནེ ཏརིཏུཾ ཨཝིསཧནྟཱ ཨིདམེཝ ཋཱནཾ དུཀྐརནྟི ཝུཙྩཏི, ཨེཝམེཝ བུདྡྷཀཱརཎསྶ དུཀྐརབྷཱཝེ ན ཏམནུཔབྦཛྫུཔསམྤདཱཔི དུཀྐརཾ དུལླབྷནྟི ཝུཙྩཏི. ཨཉྙཐཱ བུདྡྷབྷགཝཏོ པི པབྦཛྫུཔསམྤདབྷཱཝོཡེཝ སེཊྛོ བྷཝེཡྻ. ཨཐཝཱ ཀཱརཎཱུཔཙཱརཝསེནཱཔི ཨེཝཾ ཝུཏྟནྟི དཊྛབྦཾ, ཡཐཱ སེམྷོགུལོ༹ཏི ཏཐཱ ཧི གུལ༹སྶ པི ཝནཔཙྩཡཱ སེམྷོ ཨུསྶནྣོ, ཏཾ ཛནོ གུལེ༹ནསེམྷོཏི ཝཏྟབྦེཔི ཀཱརཎསྨིཾ གུལེ༹ ཕལབྷཱུཏཾ སེམྷཾ རོཔེཏྭཱ སེམྷོ གུལོ༹ཏི ཝུཙྩཏི, ཨེཝཾ ཀཱརཎསྶ དུཀྐརཏྟཱ དུལླབྷེ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཏམནུཀྲིཡཱ པབྦཛྫཱཔི ཏཾ མཱུལཀཱརཎབྷཱུཏེ བུདྡྷུཔྤཱདེ རོཔེཏྭཱ དུལླབྷཱ པབྦཛྫཱཏི ཝུཙྩཏི. བུདྡྷུཔྤཱདཀཱལེཔི བུདྡྷདསྶནཾ དུལླབྷམེཝ, ཨནུཔྤནྣཀཱལེ པན པགེཝ, སབྦཁཎེསུ ནཝམཁཎཏྟཱ ཙ ཏཐཱ ཧི མིལཀྑུདེསཨརཱུཔབྷཱུམིཨསཉྙསཏྟནིརཡཔེཏཏིརཙྪཱནབྷཱུམཱིསུ ཛཱཡམཱནེསུ ཝཱ མཛ྄ཛྷིམདེསེ ཛཱཡམཱནོཔི མིཙྪཱདིཊྛིབྷཱུཏཱ ཝཱ, སམྨཱདིཊྛིཀུལེ ཛཱཡམཱནཱཔི ཙཀྑུསོཏ ཝིཀལབྷཱཝེན ཨངྒཝིཀལཱ ཝཱ བུདྡྷདསྶནཾ ན ཨརཧནྟི, དསྶནམྤི དསྶནམཏྟམེཝ. སུཔཎྞནཱགརཱཛཱདཱིནཾ ཏསྨིཾ བྷཝེ མགྒཕལབྷཱགིནོ ན ཧོནྟི, ཧོནྟི ཙེཏྠ.

‘‘པཙྩནྟཛོ ཨརཱུཔིནོ, ཝིཀལངྒོ ཨསཉྙཛོ;

མིཙྪཱདིཊྛི ཏིརཙྪཱནོ, པེཏོ ནེརཡིཀོཔིཙ.

ཨེཏེ ཨཊྛཀྑཎཱ ཝུཏྟཱ, བུདྡྷེནཱདིཙྩབནྡྷུནཱ;

བུདྡྷུཔྤཱདོ ཁཎོ ཨེཀོ, ནཝམོཏི པཝུཙྩཏཱིཏི’’.

པབྦཛྫཱ ཏིཙེཏྠ སཱམཉྙེན ཝུཏྟེཔི སཱམཎེརཱཝ ཨདྷིཔྤེཏཱ, ཨུཔསམྤདཱ ཙཱཏི ཝིསུཾ ཝུཏྟཏྟཱ. སཱམཎེརཱ ཙ ནཱམ བུདྡྷཾ སརཎཾ གཙྪཱམིཏྱཱདིནཱ ཏིཀྑཏྟུཾ ཝཏྭཱ ཨུབྷཏོསུདྡྷིཝསེནེཝ སཱམཎེརབྷཱུམིཡཾ ཏིཊྛནྟི. དསསཱིལཱནི པན ཏེསཾ སིཀྑཱཔདམཏྟམེཝ. ཏཱནི པཱལི༹ཝསེན ཨསཀྐོནྟོ ཨཏྠཝསེན ‘‘ཨིདཉྩ སམཱདཱཡ ཝཏྟེཧཱི’’ཏི ཨཱཙིཀྑིཏུམྤི ཝཊྚཏིཡེཝ. ཨིདྷ ཝཏྟབྦཾ ནཏྠི. ཨུཔསམྤདཱ པན ཨཊྛཝིདྷཱ ཧོནྟི ཨེཧིབྷིཀྑཱུཔསམྤདཱ, སརཎགམནཱུཔསམྤདཱ, ཨོཝཱད པཊིགྒཧཎཱུཔསམྤདཱ, པཉྷཱབྱཱཀརཎཱུཔསམྤདཱ, ཨཊྛགརུདྷམྨཔཊིགྒཧཎཱུཔསམྤདཱ, དཱུཏེནཱུཔསམྤདཱ, ཨཊྛཝཱཙིཀཱུཔསམྤདཱ, ཉཏྟིཙཏུཏྠཱུཔསམྤདཱ ཙཱཏི. ཏཏྠ བྷགཝཱ ཨེཧི བྷིཀྑུབྷཱཝཱཡ ཨུཔནིསྶཡསམྤནྣཾ པུགྒལཾ དིསྭཱ རཏྟཔཾསུཀཱུལནྟརཏོ སུཝཎྞཝཎྞཾ དཀྑིཎཧཏྠཾ ནཱིཧརིཏྭཱ བྲཧྨགྷོསཾ ནིཙྪཱརེནྟོ ‘‘ཨེཧི བྷིཀྑུ ཙར བྲཧྨཙརིཡཾ སམྨཱ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི ཝདཏི. ཏསྶཱནནྟརམེཝ གིཧིལིངྒཾ ཨནྟརདྷཱཡིཏྭཱ.

ཏིཙཱིཝརཉྩ པཏྟོ ཙ, ཝཱསི སཱུཙིཙ བནྡྷནཾ;

པརིསྶཱཝནམཊྛེཏེ, ཡུཏྟཡོགསྶ བྷིཀྑུནོཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེཧི ཨཊྛཧིཔརིཀྑཱརེཧི སརཱིརེ པཊིམུཏྟོཡེཝ ཝསྶསཏིཀཏྠེརོ ཝིཡ ཨིརིཡཱཔཐསམྤནྣོ བུདྡྷཱཙརིཡཀོ བུདྡྷུཔཛ྄ཛྷཱཡཀོ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ ཝནྡམཱནོཝ ཏིཊྛཏི. ཨཡཾ ཨེཧི བྷིཀྑཱུཔསམྤདཱ ནཱམ. བྷགཝཱ ཧི པཋམབོདྷིཡཾ ཨེཏསྨིཾ ཀཱལེ ཨེཧི བྷིཀྑུཔསམྤདཱཡ ཨེཝ ཨུཔསམྤཱདེཏི. ཏཱནི པན པཉྩཝགྒིཡཱདཡོ ཨངྒུལིམཱལཏྠེརཔརིཡོསཱནཱ.

ཏཱིཎིསཏཾ སཧསྶཉྩ, ཙཏྟཱལཱིསཾ པུནཱཔརོ;

ཨེཀོ ཙ ཐེརོ སཔྤཉྙོ; སབྦེ ཏེ ཨེཧི བྷིཀྑུཀཱཏི.

ཨེཏེ ཝིནཡཔིཊཀེ ནིདྡིཊྛཨེཧིབྷིཀྑཱུ ནཱམ ཝིནཡཔིཊཀེ ཨནིདྡིཊྛཱ པན ཏིསཏཔརིཝཱརསེལབྲཱཧྨཎཱདཡོ.

སཏྟཝཱིས སཧསྶཱནི, ཏཱིཎིཡེཝ སཏཱནི ཙ;

ཨེཏེ ཧི སབྦེ སངྑཱཏཱ, སབྦེ ཏེ ཨེཧིབྷིཀྑུཀཱཏི.

ཏཾ སབྦཾ སམྤིཎྜེཏྭཱ ཨཊྛཝཱིསསཧསྶཱནི ཚསཏཱནི ཨེཀཙཏྟཱལཱིསུཏྟརཱནི ཙ ཧོནྟི. པཋམབོདྷིཙ ནཱམེསཱ ཝཱིསཏིཝསྶཱནི ཧོནྟི.

བྷགཝཱ ཧི ཨནུཏྟརཾ དྷམྨཙཀྐཾ པཝཏྟེཏྭཱ ཨཊྛཱརསཀོཊིབྲཱཧྨཎཱནཾ ཨམཏཾ པཱཡེཏྭཱ པཋམཝསྶཾ ཝསི. དུཏིཡཏཏིཡཙཏུཏྠཝསྶེསུ རཱཛགཧེ ཝེལུ༹ཝནཝིཧཱརེ ཝསྶཾ ཝསི, བྷགཝཱ ཧི ཨཱསཱལ༹ྷིནཀྑཏྟཔུཎྞམིཡཾ བཱརཱཎསིཡཱ ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ པཋམཝསྶཾ ཝསིཏྭཱ ཕགྒུཎམཱསེ ཕགྒུཎཔུཎྞམིཡཾ རཱཛགཧཾ པཏྭཱ བིམྦིསཱརརཉྙཱ ཀཱརིཏེ ཝེལུ༹ཝན ཝིཧཱརེ ཨེཀམཱསམཏྟཾ ཝསིཏྭཱ ཙིཏྲམཱསེ ཝཱིསཏིཁཱིཎཱསཝསཧསྶཔརིཝུཏོ ཀཔིལཝཏྠུཾ གནྟྭཱ ཨསཱིཏིཡཱ ཉཱཏིསཧསྶཱནཾ མཛ྄ཛྷེ ཝིཔྤཊིཔནྣཱནཾ རཱཛཱུནཾ མཏྠཀེ པཾསུརཛཾ ཨོཀིརིཏྭཱ ཏེ ཝནྡཱཔེཏྭཱ པོཀྑརཝསྶཉྩ ཝསྶཱཔེཏྭཱ ཏམཱགམྨ ཨསཱིཏིཡཱ ཉཱཏིསཧསྶཱནཾ ཝེསྶནྟར ཛཱཏཀཾ ཀཐེཏྭཱ རཱཧུལམཱཏརམཱགམྨ ཙནྡཀིནྣརཱིཛཱཏཀཉྩ ཀཐེཏྭཱ པིཏརཾ ཨནཱགཱམིཕལེ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ རཱཛགཧམེཝ ཨཱགནྟྭཱ ཝཱསཾ ཀཔྤེསི, ཏེན ཝུཏྟཾ དུཏིཡ ཏཏིཡ ཙཏུཏྠ ཝསྶེསུ རཱཛགཧེ ཝེལུ༹ཝནཝིཧཱརེ ཝསྶཾ ཝསཱི’’ཏི. པཉྩམེ པན ཝེསཱལིཡཾ ཨེཀཝཱསཾ ཝསི. ཚཊྛེ མཀུལ༹པབྦཏེ ཨེཀཝཱསཾ ཝསི. པུཎྞོ ཝཱ ཏཏྠ. ཏཏྲཱཡཾ ཨནུཔུབྦིཀཐཱ སུནཱཔརནྟརཊྛེ ཀིར ཨེཀསྨིཾ ཝཱཎིཛཀགཱམེ དྭེ བྷཱཏརོ. ཏེསུ ཀདཱཙི ཛེཊྛོ པཉྩསཀཊསཏཱནི གཧེཏྭཱ ཛནཔདཾ གནྟྭཱ བྷཎྜཾ ཨཱཧརཏི, ཀདཱཙི ཀནིཊྛོ. ཨིམསྨིཾ པན སམཡེ ཀནིཊྛཾ གྷརེ ཋཔེཏྭཱ ཛེཊྛབྷཱཏིཀོ པཉྩ སཀཊསཏཱནི གཧེཏྭཱ ཛནཔདཙཱརིཀཾ ཙརནྟོ ཨནུཔུབྦེན སཱཝཏྠིཾ པཏྭཱ ཛེཏཝནསྶ ཨཝིདཱུརེ པཉྩསཀཊསཏཱནི ཋཔེཏྭཱ བྷུཏྟཔཱཏརཱསོ པརིཛནཔརིཝུཏོ ཕཱསུཀཊྛཱནེ ནིསཱིདི. ཏེན ཙ སམཡེན སཱཝཏྠིཝཱསིནོ བྷུཏྟཔཱཏརཱསཱ ཨུཔོསཐངྒཱནི ཨདྷིཊྛཱཡ སུཊྛུཏྟརཱསངྒཱ གནྡྷཔུཔྥཱདིཧཏྠཱ ཡེནབུདྡྷོ, ཡེནདྷམྨོ, ཡེནསངྒྷོ, ཏནྣིནྣཱ ཏཔྤོཎཱ ཏཔྤབྦྷརཱ ཧུཏྭཱ དིཀྑིཎདྭཱརེན ནིཀྑམིཏྭཱ ཛེཏཝནཾ གཙྪནྟི. སོ ཏེ དིསྭཱ ‘‘ཀཧཾ ཨིམེ གཙྪནྟཱི’’ཏི ཨེཀཾ མནུསྶཾ པུཙྪི. ཀིཾ ཏྭཾ ཨཡྻོ ན ཛཱནཱསི, ལོཀེ བུདྡྷདྷམྨསངྒྷརཏནཱནི ནཱམ ཨུཔྤནྣཱནི, ཨིཙྩེཝ མཧཱཛནོ སཏྠུསནྟིཀེ དྷམྨཀཐཾ སོཏུཾ གཙྪཏཱིཏི. ཏསྶ ‘‘བུདྡྷོ’’ཏི ཝཙནཾ ཚཝིཙམྨཱདཱིནི ཚིནྡིཏྭཱ ཨཊྛིམིཉྫཾ ཨཱཧཙྩ ཨཊྛཱསི. ཨཐ ཨཏྟནོ པརིཛནཔརིཝུཏོ ཏཱཡ པརིསཱཡསདྡྷིཾ ཝིཧཱརཾ གནྟྭཱ སཏྠཱམདྷུརསྶརེན དྷམྨཾ དེསེནྟསྶ པརིས པརིཡནྟེ ཋིཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པབྦཛྫཱཡ ཙིཏྟཾ ཨུཔྤཱདེསི. ཨཐ ཏཐཱགཏེན ཀཱལཾ ཝིདིཏྭཱ པརིསཱཡ ཨུཡྻོཛིཏཱཡ སཏྠཱརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཝནྡིཏྭཱ སྭཱཏནཱཡ ནིམནྟེཏྭཱ དུཏིཡདིཝསེ མཎྜཔཾ ཀརེཏྭཱ ཨཱསནཱནི པཉྙཱཔེཏྭཱ བུདྡྷཔྤམུཁསྶ སངྒྷསྶ མཧཱདཱནཾ དཏྭཱ བྷཏྟཀིཙྩཱཝསཱནེ བྷགཝཱ ཨནུམོདནཾ ཀཏྭཱ པཀྐམི. བྷུཏྟཔཱཏརསོ ཨུཔོསཐངྒཱནི ཨདྷིཊྛཱཡ བྷཎྜཱགཱརིཀཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ‘‘ཨེཏྟཀཾ བྷཎྜཾ ཝིསྶཛྫིཏཾ ཨེཏྟཀཾ པན ན ཝིསྶཛྫིཏ’’ནྟི སབྦཾ ཨཱཙིཀྑིཏྭཱ ‘‘ཨིམཾ སཱཔཏེཡྻཾ མཡ྄ཧཾ ཀནིཊྛསྶ དེཧཱི’’ཏི སབྦཾ ནིཡྻོཏེཏྭཱ སཏྠུ སནྟིཀེ པབྦཛིཏྭཱ ཀམྨཊྛཱན པརཱཡཎོ ཨཧོསི. ཨཐསྶ ཀམྨཊྛཱནཾ མནསིཀརོནྟསྶ ཀམྨཊྛཱནཾ ན ཨུཔཊྛཱཏི, ཏཏོ ཙིནྟེསི ‘‘ཨཡཾ ཛནཔདོ མཡ྄ཧཾ ཨསཔྤཱཡོ, ཡཾནཱུནཱཧཾ སཏྠུ སནྟིཀེ ཀམྨཊྛཱནཾ གཧེཏྭཱ སཀཊྛཱནམེཝ གཙྪེཡྻ’’ནྟི. ཨཐ པུབྦཎྷསམཡེ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ སཱཡནྷསམཡེ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ བྷགཝནྟཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཀམྨཊྛཱནཾ ཀཐཱཔེཏྭཱ སཏྠཱ སཱིཧནཱདཾ ནདིཏྭཱ པཀྐམི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ པུཎྞོ སཱུནཱཔརནྟརཊྛཾ པཏྭཱ སམྨཏཔབྦཏཾ ནཱམ པཝིསིཏྭཱ ཝཱཎིཛཀགཱམཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསི. ཨཐ ནཾ ཀནིཊྛབྷཱཏཱ སགེཧཾ ནེཏྭཱ བྷིཀྑཾ དཏྭཱ ‘‘བྷནྟེ ཨཉྙཏྠ ཨགནྟྭཱ ཨིདྷེཝ ཝསཐཱ’’ཏི པཊིཉྙཾ ཀཱརེཏྭཱ ཝསཱཔེསི. ཏཏོ སམུདྡགིརིཝིཧཱརཾ ནཱམ ཨགམཱསི. ཏཏྠ སམུདྡཝཱིཙིཡོ ཨཱགནྟྭཱ ཨཡཀཎྚཔཱསཱཎེསུ པཧརིཏྭཱ མཧཱསདྡཾ ཀརོནྟི. ཐེརོ ཀམྨཊྛཱནཾ མནསིཀརོནྟོ ན ཕཱསུཝིཧཱརོ ཧོཏཱིཏི སམུདྡཾ ནིསདྡཾ ཀཏྭཱ ཨདྷིཊྛཱསི. ཏཏོ མཱཏུལགིརིཾ ནཱམ ཨཱགམཱསི. ཏཏྠ སཀུཎསངྒྷོ ཨུསྶནྣོ རཏྟིཉྩ དིཝཱ ཙ སདྡོ ཨེཀོ བདྡྷོ ཧོཏི. ཐེརོ ‘‘ཨིདཾ ཋཱནཾ ཨཕཱསུཀནྟི ཏཏོ མཀུལ༹ཀཱརཱམཝིཧཱརཾ ནཱམ གཏོ. སོ ཝཱཎིཛགཱམསྶ ནཱཏིདཱུརོ ནཱཙྩཱསནྣོ གམནཱགམནསམྤནྣོ ཝིཝིཏྟོ ཨཔྤསདྡོ. ཐེརོ ‘‘ཨིདཾ ཋཱནཾ ཕཱསུཀ’’ནྟི ཏཏྠ རཏྟིཊྛཱནདིཝཱཋཱནེ ཙངྐམནཱདཱིནི ཀཱརེཏྭཱ ཝསྶཾ ཨུཔགཙྪཏི. ཨེཝཾ ཙཏཱུསུ ཋཱནེསུ ཝིཧཱསི. ཨཐེཀདིཝསཾ ཏསྨིཾཡེཝ ཨནྟོཝསྶེ པཉྩ ཝཱཎིཛཀསཏཱནི ‘‘པརསམུདྡཾ གཙྪཱམཱ’’ཏི ནཱཝཱཡ བྷཎྜཾ པཀྑིཔིཾསུ. ནཱཝཱརོཧནདིཝསེ ཐེརསྶ ཀནིཊྛབྷཱཏཱ ཐེརཾ བྷོཛེཏྭཱ ཐེརསྶ སནྟིཀེ སིཀྑཱཔདཱནི གཧེཏྭཱ གཙྪནྟོ ‘‘བྷནྟེ མཧཱསམུདྡོ ནཱམ ཨསྶདྡྷེཡྻོ ཙཱནེཀནྟརཱཡོ ཙ, ཨམྷེ ཨཱཝཛྫེཡྻཱཐཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ནཱཝཾ ཨཱརཱུཡ྄ཧི. ནཱཝཱ ཨཱུམིཛཝེན གཙྪམཱནཱ ཨཉྙཏརཾ དཱིཔཾ པཱཔུཎི. མནུསྶཱ ‘‘པཱཏརཱསཾ ཀརིསྶཱམཱ’’ཏི དཱིཔཀེ ཨོཏིཎྞཱ. ཏསྨིཾ དཱིཔཀེ ཨཉྙཾ ཀིཉྩི ནཏྠི, ཙནྡནཝནམེཝ ཨཧོསི. ཨཐེཀོ ཝཱ སིཡཱ རུཀྑཾ ཨཱཀོཊེཏྭཱ ལོཧིཏཙནྡནབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ‘‘བྷོ མཡཾ ལཱབྷཏྠཱཡ པརསམུདྡཾ གཙྪཱམ, ཨིཏོ ཙ ཨུཏྟརི ལཱབྷཱ ནཱམ ནཏྠི, ཙཏུརངྒུལ མཏྟཱཔི གྷཊིཀཱ སཏསཧསྶཾ ཨགྒྷཏི, སཾཧཱརེཏབྦཀཡུཏྟཾ བྷཎྜཾ ཧཱརེཏྭཱ གཙྪཱམཱ’’ཏི. ཏེ ཏཐཱ ཀརིཾསུ ཙནྡནཝནེ ཨདྷིཝཏྠཱ ཨམནུསྶཱ ཀུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཨིམེཧི ཨམྷཱཀཾ ཙནྡནཝནཾ ནཱསིཏཾ, གྷཱཏེསྶཱམ ནེ’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ན ཨིམེསུ གྷཱཊིཏེསུ སབྦཾ ཨེཀཀུཎཔཾ བྷཝིསྶཏི, སམུདྡམཛ྄ཛྷེ ནེསཾ ནཱཝཾ ཨོསཱིདེསྶཱམཱ’’ཏི ཨཱཧཾསུ. ཨཐ ཏེསཾ ནཱཝཾ ཨཱརཱུཡ྄ཧ མུཧུཏྟཾ གཏཀཱལེཡེཝ ཨུཔྤཱདིཀཾ ཨུཔཊྛཱཔེཏྭཱ སཡམྤི ཏེ ཨམནུསྶཱ བྷཡཱནཀཱནི རཱུཔཱནི དསྶཡིཾསུ. བྷཱིཏཱ མནུསྶཱ ཨཏྟནོ དེཝཏཱ ནམསྶནྟི. ཐེརསྶ ཀནིཊྛོ ཙཱུལ༹པུཎྞཀུཊུམྦིཀོ ‘‘མཡ྄ཧཾ བྷཱཏཱ ཨཝསྶཡོ ཧོཏཱུ’’ཏི ཐེརསྶ ནམསྶམཱནོ ཨཊྛཱསི. ཐེརོ པི ཀིར ཏསྨིཾཡེཝ ཁཎེ ཨཱཝཛྫེཏྭཱ ཏེསཾ བྱསནཔྤཏྟིཾ ཉཏྭཱ ཝེཧཱསཾ ཨུཔྤཏིཏྭཱ ཨབྷིམུཁོ ཨཊྛཱསི. ཨམནུསྶཱ ཐེརཾ དིསྭཱཝ ‘‘ཨཡྻཔུཎྞཏྠེརོ ཨེཧཱི’’ ཏི པཀྐམིཾསུ. ཨུཔྤཱདིཀཾ སནྣིསཱིདི. ཐེརོ ‘‘མཱ བྷཱཡཐཱ’’ཏི ཏེསཾ ཨསྶཱསེཏྭཱཝ ཀཧཾ གནྟུཀཱམཏྠཱ’’ཏི པུཙྪི. ‘‘བྷནྟེ ཨམྷཱཀཾ སཀཊྛཱནམེཝ གཙྪཱམཱ’’ཏི ཐེརོ ནཱཝཾ ཕལེ ཨཀྐམིཏྭཱ ‘‘ཨེཏེསཾ ཨིཙྪིཏཊྛཱནཾ གཙྪཏཱུ’’ཏི ཨདྷིཊྛཱཏི. ཝཱཎིཛཱ སཀཊྛཱནཾ གནྟྭཱ ཏཾ པཝཏྟིཾ པུཏྟདཱརསྶ ཨཱརོཙེཏྭཱ ‘‘ཨེཐ ཐེརཾ སརཎཾ གཙྪཱམཱ’’ཏི པཉྩསཏཱནི ཨཏྟནོ ཨཏྟནོ པཉྩམཱཏུགཱམསཏེཧི སདྡྷིཾ ཏཱིསུ སརཎེསུ པཏིཊྛཱཡ ཨུཔཱསཀཏྟཾ པཊིཝེདེསུཾ. ཏཏོ ནཱཝཱཡ བྷཎྜཾ ཨོཏཱརེཏྭཱ ཐེརསྶ ཨེཀཾ ཀོཊྛཱསཾ ཀཏྭཱ ‘‘ཨཡཾ བྷནྟེ ཏུམྷཱཀཾ ཀོཊྛཱསོ’’ཏི ཨཱཧཾསུ. ཐེརོ ‘‘མཡ྄ཧཾ ཝིསུཾ ཀོཊྛཱས ཀིཙྩཾ ནཏྠི’’. སཏྠཱ པན ཏུམྷེཧི དིཊྛཔུབྦོ’ཏི. ན དིཊྛཔུབྦོ བྷནྟེ’ཏི, ཏེནཧི ཨིམིནཱ སཏྠུ མཎྜལམཱལ༹ཾ ཀརོཐ. ཨེཝཾ སཏྠཱརཾ པསྶིསྶཐཱཏི ཏེ སཱདྷུ བྷནྟེ’ཏི ཏེན ཙ ཀོཊྛཱསེན ཨཏྟནོ ཙ ཀོཊྛཱསེན མཎྜལམཱལ༹ཾ ཀཱཏུཾ ཨཱརབྷིཾསུ. སཏྠཱ ཀིརསྶ ཨཱརདྡྷཀཱལཏོ པཊྛཱཡ པརིབྷོགཾ ཨཀཱསི. ཏཐོ མནུསྶཱ རཏྟིཾ ཨོབྷཱསཾ དིསྭཱ ‘‘མཧེསཀྑཱ དེཝཏཱ ཨཏྠཱི’’ཏི སཉྙཾཀརིཾསུ. ཨུཔཱསཀཱ མཎྜལམཱལ༹ཉྩ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ སེནཱསནཱནི ཙ ནིཊྛཔེཏྭཱ དཱནསམྦྷཱརཾ སཛྫེཏྭཱ ‘‘ཀཏཾ བྷནྟེ ཨམྷེཧི ཨཏྟནོཀིཙྩཾ, སཏྠཱརཾ པཀྐོསཐཱ’’ཏི ཐེརསྶ ཨཱརོཙེསུཾ. ཐེརོ སཱཡནྷསམཡེ ཨིདྡྷིཡཱསཱཝཏྠིཾ པཏྭཱ ‘‘བྷནྟེ ཝཱཎིཛགཱམཝཱསིནོ ཏུམྷེ དཊྛུཀཱམཱ, ཏེསཾ ཨནུཀམྤཾ ཀརོཐཱ’’ཏི. བྷགཝཱ ཨདྷིཝཱསེསི. ཐེརོ བྷགཝཏོ ཨདྷིཝཱསནཾ ཝིདིཏྭཱ སཀཊྛཱནམེཝ པཙྩཱགཏོ. བྷགཝཱ ཨཱནནྡཏྠེརཾ ཨཱམནྟེསི ‘‘ཨཱནནྡ སྭེ སཱུནཱཔརནྟེ ཝཱཎིཛགཱམེ པིཎྜཱཡ ཙརིསྶཱམ, ཏྭཾ ཨེཀཱུནཔཉྩསཏཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ སལཱཀཾ དེཧཱི’’ཏི. ཐེརོ སཱདྷུ བྷནྟེ’ཏི བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ཏམཏྠཾ ཨཱརོཙེཏྭཱ ‘‘ཙཱརིཀཱ སལཱཀཾ གཎྷནྟཱུ’’ཏི ཨཱཧ. ཏཾ དིཝསཾ ཀུཎྜདྷཱནཏྠེརོ པཋམཾ སལཱཀཾ ཨགྒཧོཏི. ཝཱཎིཛགཱམཝཱསིནོཔི ‘‘སྭེ ཀིར སཏྠཱ ཨཱགམིསྶཏཱི’’ཏི གཱམམཛ྄ཛྷེ མཎྜཔཾ ཀཏྭཱ དཱནགྒཾ སཛྫཡིཾསུ. བྷགཝཱ པཱཏོཝ སརཱིརཔཊིཛགྒནཾ ཀཏྭཱ གནྡྷཀུཊིཾ པཝིསིཏྭཱ ཕལསམཱཔཏྟིཾ ཨཔྤེཏྭཱ ནིསཱིདི. སཀྐསྶ པཎྜུཀམྦལསིལཱསནཾ ཨུཎྷཾ ཨཧོསི. སོ ཀིཾ ཨིདནྟི ཨཱཝཛྫེཏྭཱ སཏྠུ སཱུནཱཔརནྟགམནཾ དིསྭཱ ཝིསུཀམྨཾ ཨཱམནྟེསི ‘‘ཏཱཏ ཨཛྫ བྷགཝཱ ཏཱིཎིམཏྟཱནི ཡོཛནསཏཱནི པིཎྜཱཙཱརཾ གམིསྶཏི, པཉྩ ཀཱུཊཱགཱརསཏཱནི མཱཔེཏྭཱ ཛེཏཝནདྭཱར ཀོཊྛམཏྠཀེ གམནསཛྫཱནིཾ ཀཏྭཱ ཋཔེཧཱི’’ཏི, སོ ཏཐཱ ཨཀཱསི. བྷགཝཏོ ཀཱུཊཱགཱརཾ ཙཏུམུཁཾ ཨཧོསི, དྭིནྣཾ ཨགྒསཱཝཀཱནཾ དྭིམུཁཾ, སེསཱནཾ ཨེཀམུཁཾ, སཏྠཱ གནྡྷཀུཊིཏོ ནིཀྑམྨ པཊིཔཱཊིཡཱ ཋཔིཏ ཀཱུཊཱགཱརེསུ དྷུརཀཱུཊཱགཱརཾ པཱཝིསི. དྭེ ཨགྒསཱཝཀེ ཨཱདིཾ ཀཏྭཱ ཨེཀཱུནཔཉྩབྷིཀྑུསཏཱནིཔི ཀཱུཊཱགཱརཾ གནྟྭཱ ནིསིནྣཱ ཨཧེསུཾ, ཨེཀཾ ཏུཙྪཀཱུཊཱགཱརཾ ཨཧོསི. པཉྩཔི ཀཱུཊཱགཱརསཏཱནི ཨཱཀཱསེ ཨུཔྤཏིཾསུ. སཏྠཱ སཙྩབནྡྷཔབྦཏཾ ནཱམ པཏྭཱ ཀཱུཊཱགཱརཾ ཨཱཀཱསེ ཋཔེཏྭཱ ཏསྨིཾ པབྦཏེ སཙྩབནྡྷོ ནཱམ མིཙྪཱདིཊྛི, སོ མཧཱཛནཾ མིཙྪཱདིཊྛིཾ ཨུགྒཎྷཱཔེནྟོ ལཱབྷགྒཡསགྒཔྤཏྟོ ཧུཏྭཱ ཝསཏི. ཨབྦྷནྟརེ ཙསྶ ཨནྟོཙཱཊིཡཾ པདཱིཔོ ཝིཡ ཨརཧཏྟསྶ ཨུཔནིསྶཡོ ཛལཏི, ཏཾ དིསྭཱ ‘‘དྷམྨམསྶ ཀཐེསྶཱམཱི’’ཏི གནྟྭཱ དྷམྨཾ དེསེཏི. ཏཱཔསོ དེསནཱཔརིཡོསཱནེ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི. མགྒེནེཝསྶ ཨབྷིཉྙཱ ཨཱགཏཱ, ཨེཧི བྷིཀྑུ ཧུཏྭཱ ཨིདྡྷིམཡཔཏྟཙཱིཝརོ ཀཱུཊཱགཱརཾ པཱཝིསི. བྷགཝཱ ཀཱུཊཱགཱརགཏེཧི པཉྩཧི བྷིཀྑུསཏེཧིསདྡྷིཾ ཝཱཎིཛགཱམཾ གནྟྭཱ ཀཱུཊཱགཱརཱནི ཨདིསྶམཱནཱནི ཀཏྭཱ ཝཱཎིཛགཱམཾ པཱཝིསི. ཝཱཎིཛཱ བུདྡྷཔྤམུཁསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ མཧཱདཱནཾ དཏྭཱ སསཏྠཱརཾ མཀུལ༹ཀཱརཱམཾ ནཡིཾསུ. སཏྠཱ མཎྜལམཱལ༹ཾ པཱཝིསི. མཧཱཛནོ ཡཱཝ སཏྠཱ བྷཏྟདརཐཾ པཊིཔྤསྶམྦྷེཏི, ཏཱཝ པཱཏརཱསཾ ཀཏྭཱ ཨུཔོསཐངྒཱནི སམཱདཱཡ གནྡྷཉྩ པུཔྥཉྩ ཨཱདཱཡ དྷམྨསཝནཏྠཱཡ ཨཱརཱམཾ པཙྩཱགམཱསི. སཏྠཱ དྷམྨཾ དེསེསི. མཧཱཛནསྶ བནྡྷནཱ མོཀྑོ ཛཱཏོ, མཧནྟ བུདྡྷཀོལཱཧལཾ ཨཧོསི. སཏྠཱ མཧཱཛནསྶ སངྒཧཏྠཾ ཀཏིཔཱཧཾ ཏཏྠེཝ ཝསི, ཨརུཎཾ པན མཧཱགནྡྷཀུཊིཡཾཡེཝ ཨུཊྛཔེསི. ཏཏྠ ཀཏིཔཱཧཾ ཝསིཏྭཱ ཝཱཎིཛགཱམེ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ ‘‘ཏྭཾ ཨིདྷེཝ ཝསཱཧཱི’’ཏི པུཎྞཏྠེརཾ ནིཝཏྟེཏྭཱ ཨནྟརེ ནམྨདཱནདཱི ནཱམ ཨཏྠི, ཏསྶཱ ཏཱིརཾ ཨགམཱསི. ནམྨདཱནཱགརཱཛཱ སཏྠུ པཙྩུགྒནྟྭཱ ནཱགབྷཝནཾ པཝེསེཏྭཱ ཏིཎྞཾ རཏནཱནཾ སཀྐཱརཾ ཨཀཱསི. སཏྠཱ ཏསྶ དྷམྨཾ ཀཐེཏྭཱ ནཱགབྷཝནཱ ནིཀྑམི. སོ ‘‘མཡ྄ཧཾ བྷནྟེ པརིཙརིཏབྦཾ དེཐཱ’’ཏི ཡཱཙི. བྷགཝཱ ནམྨདཱནདཱིཏཱིརེ པདཙེཏིཡཾ དསྶེསི. ཏཾ ཝཱིཙཱིསུ ཨཱགཧཱསུ པིདྷིཡཏི ཝཱིཙཱིསུ གཏཱསུ ཝིཝརཏི, མཧཱསཀྐཱརཔྤཏྟཾ ཨཧོསི. སཏྠཱ ཏཏོ ནིཀྑམྨ སཙྩབནྡྷཔབྦཏཾ གནྟྭཱ སཙྩབནྡྷཾ ཨཱཧ ‘‘ཏཡཱ མཧཱཛནོ ཨཔཱཡམགྒེ ཨོཏཱརིཏོ. ཏྭཾ ཨིདྷེཝ ཝསིཏྭཱ ཨེཏེསཾ ལདྡྷིཾ ཝིསྶཛྫཱཔེཏྭཱ ནིབྦཱནམགྒེ པཏིཊྛཱཔེཧཱི’’ཏི. སོཔི པརིཙརིཏབྦཾ ཡཱཙི. སཏྠཱ གྷནཔིཊྛིཔཱསཱཎེ ཨལླམཏྟིཀཔིཎྜམྷི ལཉྪནཾ ཝིཡ པདཙེཏིཡཾ དསྶེསི. ཨེཝཾ སཱུནཱཔརནྟརཊྛེཡེཝ དྭེ ཙཀྐརཏནཙེཏིཡཱནི ཡཱཝསཱསནནྟརདྷཱནཾ པཏིཊྛཱཔེསི. སཏྟམེ པན ཝསྶེ སཱཝཏྠིཡཾ ཀཎྜམྦརུཀྑམཱུལེ ཏིཏྠི མདྡནཾ ཀརོནྟོ ཡམཀཔཱཊིཧཱརིཡཾ ཀཏྭཱ དསཧི ཙཀྐཝཱལ༹ སཧསྶེཧི ཨཱགཏཱནཾ དེཝཏཱནཾ མཱཏརཾ ཀཱཡསཀྑིཾ ཀཏྭཱ ཨབྷིདྷམྨཾ དེསེནྟེ ཏཱཝཏིཾསབྷཝནེ པཱརིཙྪཏྟཀམཱུལེ པཎྜུཀམྦལསིལཱཡཾ ཝསྶཾ ཝསི. ཨཊྛམེ སཾསུམཱརནགརེ ཨེཀཝསྶཾ ཝསི. ནཝམེ ཀོསམྦིཡཾ ཨེཀཝསྶཾ ཝསི. ཏདཱ བྷདྡིཡོ, ཀིམིལོ, བྷགུ, ཨཱནནྡོ, ཨནུརུདྡྷོ, དེཝདཏྟོ, ཙཱཏི ཚ ཁཏྟིཡཱ པབྦཛིཾསུ. ཏེསཾ ཝིཏྠཱརོ དྷམྨཔདེ ཨཱགཏོ. དསམེ པན ཝསྶེ པཱལིལེཡྻཱགཱམེ དཀྑིཎཝནསཎྜེ བྷདྡསཱལམཱུལེ པཱལིལེཡྻཀེན ཧཏྠིནཱ ཨུཔཊྛིཡམཱནོ ཕཱསུཀཾ ཝསྶཱཝཱསཾ ཝསི. ཨེཀཱདསམེ ནཱལནྡྷབྲཱཧྨཎགཱམེ ཨེཀཝཱསཾ ཝསི. དྭཱདསམེ ཝེརཉྫཱཡཾ ཨེཀཝཱསཾ ཝསི དུཙྩརིཏསྶ ཝིཔཱཀཾ ཨནུབྷཝམཱནོ, བྷགཝཏཱ ཀིར ཕུསྶསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ སཱཝཀཱནཾ ཝཙཱིདུཙྩརིཏཝསེན ཀཏུཔཙིཏསྶ ཨཀུསལཀམྨསྶ ཏདཱ ལདྡྷོཀཱསཝསེན ཨུཔཊྛིཏཏྟཱ ཝེརཉྫབྲཱཧྨཎེན ནིམནྟིཏོཔི སམཱནོ མཱརཱཝཊྚན ཝསེན ཨསལླཀྑེཏྭཱ ཨསྶཝཱཎིཛཀཱནཾ ནིབདྡྷཝཏྟསངྑེཔེན པཉྙཏྟཾ པཏྠཔཏྠམཱུལཀཾ ཡཝཏཎྜུལམེཝ ཏེམཱསཾ བྷུཉྫཏི, ཝུཏྟཉྷེཏཾ ཨཔདཱནེ.

‘‘ཕུསྶསྶཱཧཾ པཱཝཙནེ, སཱཝཀེ པརིབྷཱསིསྶཾ;

ཡཝཾ ཁཱདཐ བྷུཉྫཐ, མཱཙ བྷུཉྫཐ སཱལིནོ.

ཏེན ཀམྨཝིཔཱཀེན, ཏེམཱསཾ ཁཱདིཏཾ ཡཝཾ;

ནིམནྟིཏོ བྲཱཧྨཎེན, ཝེརཉྫཱཡཾ ཝསིཾ ཏདཱཏི’’.

ཏེན ཝུཏྟཾ ‘‘དྭཱདསམེ ཝེརཉྫཱཡཾ ཨེཀཝཱསཾ ཝསི དུཙྩརིཏསྶ ཝིཔཱཀཾ ཨནུབྷཝམཱནོ’’ཏི. ཏེརསམེ ཛཱལིཡཔབྦཏེ ཨེཀཝཱསཾ ཝསི. ཙཏུདྡསམེ སཱཝཏྠིཡཾ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ ཛེཏཝནཝིཧཱརེ པཋམཝཱསཾ ཝསིཏྭཱ པནྣརསམེ ཝསྶེ ཉཱཏིཛནསངྒཧཏྠཾ ཀཔིལཝཏྠུཾ གནྟྭཱ ཨེཀམེཝ ཝཱསཾ ཀཔྤེསི. སོལ༹སམེ ཝསྶེ ཨཱལ༹ཝཀཡཀྑདམནཏྠཾ ཨགྒཱལ༹ཝཱིནགརེ ཨེཀཝཱསཾ ཝསི. སཏྟརསམེ ཝསྶེ རཱཛགཧམེཝ ནིཝཏྟིཏྭཱ ཝཱསཾ ཀཔྤེསི. ཨཊྛཱརསམེ ཝསྶེ ཛཱལིཡཔབྦཏམེཝ ནིཝཏྟིཏྭཱ ཝསི. ཨེཀཱུནཝཱིསཏིམེཔི ཝསྶེ ཏཏྠེཝ ཛཱལིཡཔབྦཏམེཝ ཝསི. ཝཱིསཏིམེ ཝསྶེ རཱཛགཧསྶ ཨཝིདཱུརེ བྷཱིསནཀེ བྷེསཀལཝནསཎྜེ ཝཱསཾ ཀཔྤེསཱི’’ཏི ཨིམཱནི ཝཱིསཏི ཝསྶཱནི པཋམབོདྷཱིཏི ཝེདིཏབྦཱནི. ཨེཏསྨིཾ ཀཱལེ ཨེཧིབྷིཀྑཱུཔསམྤདཱཡཨེཝ ཨུཔསམྤཱདེསཱིཏི ཡེབྷུཡྻེན བྷགཝནྟཾཡེཝ ཨུདྡིསྶ ཨཱཙརིཡུཔཛ྄ཛྷཱཡཾ ཀཏྭཱ ཨེཧིབྷིཀྑུ བྷཱཝམཱཔནྣེ པུཉྙཝནྟཔུགྒལེཡེཝ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟཾ, ཨཉྙེསམྤི ཨརིཡབྷཱཝམནཱཔནྣཱནཾ སུདིནྣཱདཱིནཾ ཝཱ ཡམཀཔཱཊིཧཱརིཡེ པསཱིདིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟཏྠེརསྶ སནྟིཀེ པབྦཛིཏཱནཾ པུབྦེ ཀསྶཔབུདྡྷཀཱལེ ཝགྒུལིབྷཱུཏཔུབྦཱནཾ པཉྩནྣཾ བྷིཀྑུསཏཱནཾ ཐེརསྶེཝ སནྟིཀེ པབྦཛིཏབྷཱཝསྶ དིསྶནཏོ ཏེན ཝུཏྟཾ ‘‘བྷགཝཱ ཧི པཋམབོདྷིཡཾ ཨེཏསྨིཾ ཀཱལེ ཨེཧི བྷིཀྑཱུཔསམྤདཱཡ ཨེཝ ཨུཔསམྤཱདེསཱི’’ཏི. ཨིཏོ པརེསུ པན པཉྩཝཱིསཏིཝསྶེསུ ཨནཱཐཔིཎྜིཀེན ཀཱརིཏེ ཛེཏཝནམཧཱཝིཧཱརེ ཨེཀཱུནཝཱིསཏིཝསྶཱ ཝཱསཾ ཝསི. ཝིསཱཁཱཡ སཏྟཝཱིསཏི ཀོཊིདྷནཔརིཙྩཱགེན ཀཱརིཏེ པུབྦཱརཱམེ ཚབྦསྶཱནི ཝསི. དྭིནྣཾ ཀུལཱནཾ གུཎམཧཏྟཾ པཊིཙྩ སཱཝཏྠིཡཾ ནིསྶཱཡ པཉྩཝཱིསཏི ཝསྶཱནི ཝཱསཾ ཝསི. ཨནྟིམེ པན ཝསྶེ བེལུ༹ཝགཱམེ ཝསིཏྭཱ མརཎནྟིཀཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫི, ཨཱཡུསངྑཱརོསྶཛྫནཉྩ ཏཏྠ ཨཀཱསི. ཨིམཱནི ཨིདྷ ནཱདྷིཔྤེཏཱནི, བྷགཝཏོ ཝསྶཀྐམཛཱནནཏྠཾཡེཝ ཝུཏྟནྟི.

སརཎགམནཱུཔསམྤདཱ ནཱམ ‘‘བུདྡྷཾ སརཎཾ གཙྪཱམི’’ཏྱཱདིནཱ ཏིཀྑཏྟུཾ ཝཱཙཾ བྷིནྡིཏྭཱ ཝུཏྟེཧི ཏཱིཧི སརཎགམནེཧི ཨུཔསམྤནྣོ.

ཨོཝཱདཔཊིགྒཧཎཱུཔསམྤདཱ ནཱམ ‘‘ཏསྨཱ ཏིཧ ཏེ ཀསྶཔ ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ ཏིབྦམེཝ ཧིརོཏྟཔྤཾ པཙྩུཔཊྛིཏཾ བྷཝིསྶཏི ཐེརེསུ ནཝེསུ མཛ྄ཛྷིམེསུ ཙཱཏི, ཨེཝཉྷི ཏེ ཀསྶཔ སིཀྑིཏབྦཾ ཏསྨཱ ཏིཧ ཏེ ཀསྶཔ ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ ཡཾ ཀིཉྩི དྷམྨཾ སོསྶཱམི ཀུསལཱུཔསཉྷིཏཾ སབྦནྟཾ ཨཊྛིཾ ཀཏྭཱ མནསིཀཏྭཱ སབྦམེཝ ཙེཏསོ སམནྣཱཧརིཏྭཱ ཨོཧིཏསོཏོ དྷམྨཾ སོསྶཱམཱིཏི, ཨེཝཉྷི ཏེ ཀསྶཔ སིཀྑིཏབྦཾ ཏསྨཱ ཏིཧ ཏེ ཀསྶཔ ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ སཱཏསཧགཏཾ མེ ཀཱཡགཏཱ སཏིཾ ན ཛཧིསྶཏཱིཏི, ཨེཝཉྷི ཏེ ཀསྶཔ སིཀྑིཏབྦནྟི ཨིམིནཱ ཨོཝཱདཔཊིགྒཎེན མཧཱཀསྶཔཏྠེརསྶ ཨནུཉྙཱཏཨུཔསམྤདཱ ནཱམ.

པཉྷཱབྱཱཀརཎཱུཔསམྤདཱ ནཱམ སོཔཱཀསྶ ཨནུཉྙཱཏཨུཔསམྤདཱ, བྷགཝཱ ཀིར པུབྦཱརཱམེ ཨནུཙངྐམནྟོ སོཔཱཀསཱམཎེརཾ ‘‘ཨུདྡྷུམཱཏཀསཉྙཱཏི ཝཱ སོཔཱཀ རཱུཔསཉྙཱཏི ཝཱ ཨིམེ དྷམྨཱ ནཱནཏྠཱ ནཱནཱབྱཉྫནཱ, ཨུདཱཧུ ཨེཀཏྠཱ བྱཉྫནམེཝ ནཱན’’ནྟི དསཨསུབྷནིསྶིཏེ པཉྷེ པུཙྪི. སོ ཏེ བྱཱཀཱསི. བྷགཝཱ ཏསྶ སཱདྷུཀཱརཾ དཏྭཱ ‘‘ཀཏིཝསྶོསི ཏྭཾ སོཔཱཀཱ’’ཏི པུཙྪི. ‘‘སཏྟཝསྶོ ཨཧཾ བྷགཝཱ’’ཏི, ‘‘སོཔཱཀ ཏྭཾ མམ སབྦཉྙུཏཉྙཱཎེན སདྡྷིཾ སཾསནྡིཏྭཱ པཉྷེ བྱཱཀཱསཱི’’ཏི ཨཱརདྡྷཙིཏྟོ ཨུཔསམྤདཾ ཨནུཛཱནཱཏི, ཨཡཾ པཉྷཱབྱཱཀརཎཱུཔསམྤདཱ.

ཨཊྛཝཱཙིཀཱུཔསམྤདཱ ནཱམ བྷིཀྑུནིཡཱ བྷིཀྑུནིསངྒྷཏོ ཉཏྟིཙཏུཏྠེན བྷིཀྑུསངྒྷཏོ ཉཏྟིཙཏུཏྠེནཱཏི ཨིམེཧི དྭཱིཧི ཀམྨེཧི ཨུཔསམྤདཱ. ཉཏྟིཙཏུཏྠཀམྨཱུཔསམྤདཱ ནཱམ བྷིཀྑཱུནཾ ཨེཏརཧི ཨུཔསམྤདཱ, ཨཡམེཝ ཨིདྷཱདྷིཔྤེཏཱ, སམྤཏྟིཝིཔཏྟིཝསེན སམྦྷཝཏོ. ཀསྨཱ ཧེས ཨུཔསམྤནྣོ ནཱམཱཏི. སམགྒེན སངྒྷེན ཉཏྟིཙཏུཏྠེན ཀམྨེན ཨཀུཔྤེན ཋཱནཱརཧེན ཨུཔརིབྷཱཝཾ སམཱཔནྣོ པཏྟོཏི ཨུཔསམྤནྣོ, སེཊྛབྷཱཝཾ པཏྟོཏིཨཏྠོ ཏཐཱ ཧི གིཧིབྷཱཝཏོ སཱམཎེརབྷཱཝོ སེཊྛོ ནཱམ, ཏཏོཔི ཨུཔསམྤནྣབྷཱཝོཡེཝ སེཊྛོ. ཏཏྠ སམགྒེན སངྒྷེནཱཏི སབྦནྟིམེན པརིཡཱཡེན པཉྩཝགྒཀརཎཱིཡེ ཀམྨེ ཡཱཝཏིཀཱ བྷིཀྑཱུ ཀམྨཔྤཏྟཱ, ཏེསཾ ཨཱགཏཏྟཱ ཚནྡཱརཧཱནཾ ཚནྡསྶ ཨཱཧཊཏྟཱ, སམྨུཁཱིབྷཱུཏཱནཉྩ ཨཔྤཊིཀྐོསནཏོ ཨེཏསྨིཾ ཀམྨེ སམགྒབྷཱཝཾ ཨུཔགཏེན. ཉཏྟིཙཏུཏྠེནཱཏི ཏཱིཧི ཨནུསཱཝནཱཧི ཨེཀཱཡ ཙ ཉཏྟིཡཱ ཀཏྟབྦེན. ཨེཏྠ ཙ ཀིཉྩཱཔི ཉཏྟི སབྦཔཋམཾ ཝུཏྟཱ, ཏིསྶནྣཾ པན ཨནུསཱཝནཱནཾ ཨཏྠབྱཉྫནབྷེདཱབྷཱཝཏོ ཨཏྠབྱཉྫནབྷིནྣཱ ཉཏྟི ཏཱསཾ ཙཏུཏྠནྟི ཀཏྭཱ ཉཏྟིཙཏུཏྠནྟི ཝུཙྩཏི. ཀམྨེནཱ ཏི དྷམྨིཀེན ཀམྨེན, ཝིནཡཀམྨེནཱཏིཨཏྠོ. ཨཀུཔྤེནཱ ཏི ཝཏྠུ ཉཏྟི ཨནུསཱཝན སཱིམ པརིསསམྤཏྟི སམྤནྣཏྟཱ ཨཀོཔེཏབྦཏཾ ཨཔྤཊིཀྐོསིཏབྦཏཉྩ ཨུཔགཏེན. ཋཱནཱརཧེནཱ ཏི ཀཱརཎཱརཧེན, སཏྠུསཱསནཱརཧེནཱཏི ཨཏྠོ. ཨེཏེཧི ཀཱརཎེཧི སེཊྛབྷཱཝམཱཔནྣོཏི ཨཏྠོ. ཏཏྠ སམྤཏྟིཝིཔཏྟིཝསེན སམྦྷཝཏོ ཏི ཝཏྠུསམྤཏྟི ཉཏྟིསམྤཏྟི ཨནུསཱཝནསམྤཏྟིསཱིམསམྤཏྟིཔརིསསམྤཏྟིཝསེན པཉྩཧི སམྤཏྟཱིཧི ཨུཔསམྤདཀམྨསྶ སིཛ྄ཛྷནཏོཏི ཨཏྠོ. ཏཏྠ ཝཏྠུ སམྤཏྟིནཱམ པརིཔུཎྞཝཱིསཏིཝསྶབྷཱཝོ ཨིདཱནི པུརིསཏྟབྷཱཝོ ཙ. ཨུནྣཝཱིསཏིཝསྶཾ, ཨནྟིམཝཏྠུཨཛ྄ཛྷཱཔནྣཔུབྦཾ, པཎྜཀོ, ཐེཡྻསཾཝཱསཀོ, ཏིཏྠིཡཔཀྐནྟཀོ, ཏིརཙྪཱནགཏོ, མཱཏུགྷཱཏཀོ, པིཏུགྷཱཏཀོ, ཨརཧནྟགྷཱཏཀོ, བྷིཀྑུནིདཱུསཀོ, སངྒྷབྷེདཀོ, ལོཧིཏུཔྤཱདཀོ, ཨུབྷཏོབྱཉྫནཀོ, ཏི ཨིམེ ཏེརས པུགྒལཱ ཨུཔསམྤདཱཡ ཨཝཏྠུ. ཏཏྠ ཨཱུནཝཱིསཏིཝསྶནྟི སཱམཉྙེན ཝུཏྟེཔི མཱཏུཀུཙྪིཏོ ནིཀྑམནཏོ པཊྛཱཡ ཨེཀཱུནཝཱིསཔརིཔུཎྞོ པུརིསཔུགྒལོ ཨུཔསམྤདཱཡ ཝཏྠུ, ཏཏོ ཨོརཾ ན ཨུཔསམྤདཱཡ ཝཏྠུ ཏཐོ ཧི ཨེཀསྨིཾ སཾཝཙྪརེ ཧེམནྟགིམྷཝསྶཝསེན ཏིཎྞཾ ཨུཏཱུནཾ སམྦྷཝཏྟཱ ཏཡོ ཨུཏཱུ ཧོནྟི, ཧོནྟི ཙེཏྠ.

‘‘ཀཏྟིཀནྟིཀཔཀྑམྷཱ, ཧེམཾ ཕགྒུཎཔུཎྞམཱ;

ཏསྶནྟི ཀཔཀྑམྷཱ, གིམྷཾ ཨཱསཱལ༹ྷིཔུཎྞམཱ;

ཝསྶཀཱལཾ ཏཏོ སེསཾ, ཙཏུཝཱིསཏཱུཔོསཐཱ.

ཙཱཏུདྡསཱི ཚ ཨེཏེསུ, པཀྑཱ ཏཏིཡསཏྟམཱ;

སེསཱ པནྣརསཱི ཉེཡྻཱ, ཨཊྛཱརས ཨུཔོསཐཱཏི’’.

ཨེཏྠ ཙ ཀཏྟིཀསྶ ཀཱལ༹པཀྑཔཱཊིཔདཏོ པཊྛཱཡ ཡཱཝ ཕགྒུཎཔུཎྞམཱ ཙཏྟཱརོ མཱསཱ ཧེམཨུཏུ ནཱམ. ཕགྒུཎསྶ ཀཱལ༹པཀྑཔཱཊིཔདཏོ པཊྛཱཡ ཡཱཝ ཨཱསཱལ༹ྷཱིཔུཎྞམཱ ཙཏྟཱརོ མཱསཱ གིམྷཨུཏུ ནཱམ. ཨསཱལ༹ྷཀཱལ༹པཀྑཔཱཊིཔདཏོ པཊྛཱཡ ཡཱཝ ཨཔརཀཏྟིཀཔུཎྞམཱ ཙཏྟཱརོ མཱསཱ ཝསྶཨུཏུ ནཱམ. ཨེཝཾ ཨེཀསྨིཾ སཾཝཙྪརེ ཏཡོ ཨུཏཱུ ཧོནྟི. ཏཏྠ ཨེཀསྨིཾ ཨུཏུམྷི པཀྑསྶ ཏཏིཡསཏྟམེསུ དྭེ དྭེ ཀཏྭཱ ཚ ཙཏུདྡསིཀཱ, པཋམདུཏིཡཙཏུཏྠཔཉྩམཚཊྛཨཊྛམེསུ ཚ ཚ ཀཏྭཱ ཨཊྛཱརས པནྣརསིཀཱཏི ཨེཝཾ ཨེཀསཾཝཙྪརེ ཙཏུཝཱིསཏི ཨུཔོསཐཱ ཧོནྟི. ཨིམེསུ ཙཏུཝཱིསཏུཔོསཐེསུ ཙཱཏུདྡསིཡཱ ཨེཀཱུནཏིཾས དིཝསཱ ཧོནྟཱིཏི ཀཏྭཱ ཨེཀསཾཝཙྪརེ ཚ ཨཱུནཱ དིཝསཱ ཧོནྟི. ཨིམིནཱ ནཡེན ཨེཀཱུནཝཱིསཏིམེ ཝསྶེ ཚམཱསཱདྷིཀཱནི ཨཊྛཱརསཝསྶཱནི ཧོནྟི. ཏསྨིཾ མཱཏུཀུཙྪིམྷི ནིབྦཏྟཀཱལེ དསམཱསེ པཀྑིཔིཏྭཱ ཙཏྟཱརི མཱསཱདྷིཀཱནི ཨེཀཱུནཝཱིསཝསྶཱནི པརིཔུཎྞཱནི. རཱཛཱནོ པན ཏིཎྞཾ ཏིཎྞཾ ཝསྶཱནཾ ཨཙྩཡེན མཱསཾ ཨཱཀཌྜྷནྟི, དིཝསེན སཧ མཱསམྤི, ཏསྨཱ ཨཊྛཱརསཝསྶེ ཡེཝ ཚ མཱསཱདྷིཀཱནི ཧོནྟི. ཏཾ ཧེཊྛཱཙཏུམཱསཱདྷིཀ ཨེཀཱུནཝཱིསཏིམེ ཝསྶེ པཀྑིཔིཏྭཱ ཨེཀམཱསཱདྷིཀཱནི ཝཱིསཏིཝསྶཱནི སབྦསོ པརིཔུཎྞཱནི ཧོནྟི. ཨེཝཾ ཨེཀཱུནཝཱིསཏིཝསྶཏོ པཊྛཱཡ གབྦྷཝཱིསོ ཨུཔསམྤདཱཡ ཝཏྠཱུཏི ཝེདིཏབྦོ. ཨིདཱནི པུརིསཏྟབྷཱཝོ ཏི བྷིཀྑུནིཡཱ ཨབྷཱཝཏོ པུརིསཔུགྒལོཝ ཨིདཱནི ཝཊྚཏཱིཏི ཨདྷིཔྤེཏོ ཏཐཱ ཧི མཱཏུགཱམསྶ པབྦཛིཏཏྠཱ པཉྩཝསྶསཏཱནི སདྡྷམྨོ ཏིཊྛེཡྻ, པཉྙཏྟཏྟཱ པན ཨཔརཱནི པཉྩཝསྶསཏཱནི ཋསྶཏཱིཏི ཨེཝཾ ཝསྶསཧསྶམེཝ པཊིསམྦྷིདཱཔྤཏྟསདྡྷམྨསྶ པཏིཊྛིཏབྷཱཝོ ཝུཏྟོ. མཱཏུགཱམཱ ཙ ནཱམ དུཔྤཉྙཱ ཏིབྦཀིལེསཱ ལཱམཀཱ ཙ. བྷགཝཏཱ ཙ པཋམབོདྷིཡཾ ཨཱདིཏོ པཊྛཱཡམེཝ མཧཱཔཛཱཔཏིཡཱ གོཏམིཡཱ ཨཊྛགརུདྷམྨཔཊིགྒཧཎེན ཨུཔསམྤདཏྟེ ཨནུཉྙཱཏེཔི སཱསནསྶ ཨཙིརཊྛིཏིཀབྷཱཝོ ཝུཏྟོ. དུཔྤཉྙཏྟཱ ཨིཏྠིཡོ སཱསནེ ཙིརཾ ན ཏིཊྛནྟི, ཏིབྦཀིལེསཏྟཱ ཡཐཱ པཉྙཏྟ སིཀྑཱཔདཱནུརཱུཔཾ སཾཝརམྤི རཀྑིཏུཾ ན སཀྐོནྟི. ལཱམཀཏྟཱཔི ཏཱ ཨཊྛསམཱཔཏྟིཾ ལབྷནྟཱཔི བྲཱཧྨཔཱརིསཛྫཾ ནཱཏིཀྐམནྟི, ཨེཝཾ བྷིཀྑུནིཡཱ ཨབྷཱཝཏོ ཨིདཱནི པུརིསཔུགྒལོཏི ཝུཏྟཾ. ཨིམསྨིཾ ཋཱནེ ཋཏྭཱ ཙཏྟཱརི ཁེཏྟཱནི ཝེདིཏབྦཱནི ཏཐཱ ཧི མཱཏུགཱམསྶ པབྦཛིཏཏྟཱ ཝསྶསཧསྶམེཝ ཋསྶཏཱིཏི ཙེཏཾ པཊིསམྦྷིདཱཔྤཏྟཁཱིཎཱསཝཝསེན ཝུཏྟཾ, ཏཏོ པརཾ ཨུཏྟརིཔི སུཀྑཝིཔསྶཀཁཱིཎཱསཝཝསེན ཝསྶསཧསྶཾ, ཨནཱགཱམིཝསེན ཝསྶསཧསྶཾ, སཀདཱགཱམིཝསེན ཝསྶསཧསྶཾ, སོཏཱཔནྣཝསེན ཝསྶསཧསྶནྟི ཨེཝཾ པཉྩཝསྶསཧསྶཱནི པཊིཝེདྷསདྡྷམྨོ ཏིཊྛཏི. པརིཡཏྟིསདྡྷམྨོཔི ཏཱནིཡེཝ ན ཧི པརིཡཏྟིཡཱ ཨསཏི པཊིཝེདྷོ ཨཏྠི. ནཱཔི པརིཡཏྟིཡཱ སཏི པཊིཝེདྷོ ན ཧོཏི. ལིངྒཾ པན པརིཡཏྟིཡཱ ཨནྟརཧིཏཱཡ ཙིརཾ པཝཏྟིསྶཏི, ཨིདཾ ཁནྡྷཀབྷཱཎཀཱནཾ མཏེན ཝུཏྟནྟི ཝེདིཏབྦཾ. དཱིགྷནིཀཱཡཊྛཀཐཱཡཾ པན ཨེཝཾ ཝུཏྟཾ ‘‘པཊིསམྦྷིདཱཔྤཏྟེཧི ཝསྶསཧསྶཾ ཨཊྛཱསི, ཚལ༹བྷིཉྙེཧི ཝསྶསཧསྶཾ, ཏེཝིཛྫེཧི ཝསྶསཧསྶཾ, སུཀྑཝིཔསྶཀེཧི ཝསྶསཧསྶཾ, པཱཏིམོཀྑེན ཝསྶསཧསྶཾ ཨཊྛཱསཱི’’ཏི. ཨིདམྤི དཱིགྷབྷཱཎཀཏྠེརཱནཾ མཏེན ཝུཏྟཾ. ཨངྒུཏྟརནིཀཱཡཊྛཀཐཱཡམྤི བུདྡྷཱནཾ པརིནིབྦཱནཏོ ཝསྶསཧསྶམེཝ པཊིསམྦྷིདཱ ནིབྦཏྟེཏུཾ སཀྐོནྟི, ཏཏོ པརཾ ཚ ཨབྷིཉྙཱ, ཏཏོ ཏཱཔི ཨསཀྐོནྟཱ ཏིསྶོ ཝིཛྫཱ ནིབྦཏྟནྟི. གཙྪནྟེཀཱལེ ཏཱནིཔི ནིབྦཏྟེཏུཾ ཨསཀྐོནྟཱ སུཀྑཝིཔསྶཀཱ ཧོནྟི. ཨེཏེནེཝ ཨུཔཱཡེན ཨནཱགཱམིནོ སཀདཱགིམིནོ, སོཏཱཔནྣཱཏི ཝུཏྟཾ. ཨིདམྤི ཨངྒུཏྟརནིཀཱཡེ ཝུཏྟཾ. སཾཡུཏྟནིཀཱཡཊྛཀཐཱཡཾ པན པཋམབོདྷིཡཾ བྷིཀྑཱུ པཊིསམྦྷིདཱཔྤཏྟཱ. ཨཐ ཀཱལེ གཙྪནྟེ པཊིསམྦྷིདཱ པཱཔུཎིཏུཾ ན སཀྑིཾསུ, ཚལ༹བྷིཉྙཱ ཨཧེསུཾ. ཏཏོ ཚཔི ཨབྷིཉྙཱ པཏྟུཾ ཨསཀྐོནྟཱ ཏིསྶོ ཝིཛྫཱ པཱཔུཎིཾསུ. ཨིདཱནི ཀཱལེ གཙྪནྟེ ཏིསྶོ ཝིཛྫཱ པཱཔུཎིཏུཾ ཨསཀྐོནྟཱ ཨཱསཝཀྑཡཾ པཱཔུཎིསྶནྟི, ཏམྤི ཨསཀྐོནྟཱ ཨནཱགཱམིཕལཾ, ཏམྤི ཨསཀྐོནྟཱ སཀདཱགཱམིཕལཾ, ཏམྤི ཨསཀྐོནྟཱ སོཏཱཔཏྟིཕལཾ. གཙྪནྟེཀཱལེ སོཏཱཔཏྟིཕལམྤི པཏྟུཾ ན སཀྑིསྶནྟཱི’ཏི ཝུཏྟཾ. ཡསྨཱ ཙེ ཏེ ཨཱཙརིཡཱ བྷིནྣཝཱདཱ, ཏསྨཱ ཏེསཾ ཨཱཙརིཡཱནཾ བྷཱཎཀཱནཾ མཏམེཝ བུདྡྷགྷོསཱཙརིཡེན ཏཏྠ ཏཏྠ ལིཁིཏནྟི གཧེཏབྦཾ, ཨཉྙཐཱ ཨཱཙརིཡསྶེཝ པུབྦཱཔརཝིརོདྷཔྤསངྒོ སིཡཱ ཨཱཙརིཡབུདྡྷགྷོསེནེཝ ཧི སཱིཧལ༹བྷཱསཾ ཨཔནེཏྭཱ མཱགདྷབྷཱསཱཡ སཱཊྛཀཐཾ བུདྡྷཝཙནཾ ལིཁིཏཾ, ན ཨཉྙེན ཨཱཙརིཡེན ཏསྨཱ ཨཊྛཀཐཱཡ ཝུཏྟཝཙནམེཝ པམཱཎནྟི གཧེཏབྦཾ. ནནུ ཙཏྟཱརོཔི ནིཀཱཡཊྛཀཐཱསངྒཱིཏིཾ ཨཱརཱུལ༹ྷཱ, ཨཐ ཀསྨཱ ཨེཝཾ བྷིནྣཱཏི. སཙྩཾ, ཏཐཱཔི ཀེསཉྩི ཐེརཱནཾ ཝཱདཔྤཀཱསནཏྠཾ ཝུཏྟཾ. ན སངྒཱཧཀཏྠེརཱནཾ, ཏསྨཱ ཨཊྛཀཐཱཝཙནམེཝ པམཱཎནྟི ཝུཏྟཾ.

ཨནྟིམཝཏྠུཨཛ྄ཛྷཱཔནྣཔུབྦནྟི པཱརཱཛིཀབྷིཀྑུ, སོ ཨབྷབྦོ སཱསནེ ཨུཔསམྤདཀམྨསྶ ལདྡྷུཾ.

པཎྜཀོཏིཙེཏྟ པཉྩཝིདྷོ ཧོཏི ཨཱསིཏྟཔཎྜཀོ, ཨུསྶཱུཡཔཎྜཀོ, ཨོཔཀྐམིཀཔཎྜཀོ, ནཔུཾསཀོ, པཀྑཔཎྜཀོཏི. ཏཏྠ ཡསྶ པརེསཾ ཨངྒཛཱཏཾ མུཁེན གཎྷིཏྭཱ ཨསུཙིནཱ ཨཱསིཏྟསྶ པརིལཱ༹ཧོ ཝཱུཔསམཏི, ཨཡཾ ཨཱསིཏྟཔཎྜཀོ ནཱམ. ཡསྶ པརེསཾ ཨཛ྄ཛྷཱཙཱརཾ པསྶཏོ ཨུསྶཱུཡཱཡ ཨུཔྤནྣཱཡ པརིལཱ༹ཧོ ཝཱུཔསམཏི, ཨཡཾ ཨུསྶཱུཡཔཎྜཀོ ནཱམ. ཡསྶ ཨུཔཀྐམེན བཱིཛཱནི ཨཔནཱིཏཱནི ཧོནྟི, ཨཡཾ ཨོཔཀྐམིཀཔཎྜཀོ ནཱམ. ཡོ པན པཊིསནྡྷིཡཾ ཡེཝ ཨབྷཱཝཀོ ཨུཔྤནྣོ ཧོཏི, ཨཡཾ ནཔུཾསཀོ ནཱམ. ཨེཀཙྩོ པན ཨཀུསལཝིཔཱཀཱནུབྷཱཝེན ཀཱལ༹པཀྑེ པཎྜཀོ ཧོཏི, ཛུཎྷཔཀྑེ པནསྶ པརིལཱ༹ཧོཝཱུཔསམཏི, ཨཡཾ པཀྑཔཎྜཀོ ནཱམ, ཀེཙི པན ཡོ ཀཱལ༹པཀྑེ ཨིཏྠཱི ཧོཏི, ཛུཎྷཔཀྑེ པུརིསོ, ཨཡཾ པཀྑཔཎྜཀོཏི ཝདནྟི, ཏཾ ཏེསཾ མཏིམཏྟམེཝ. ཨེཏེསུ ཨཱསིཏྟཔཎྜཀསྶ ཙ ཨུསྶཱུཡཔཎྜཀསྶ ཙ པབྦཛྫཱ ན ཝཱརིཏཱ. ཨོཔཀྐམིཀནཔུཾསཀཔཀྑཔཎྜཀཱནཾ པན ཝཱརིཏཱ. ཏེསུཔི པཀྑཔཎྜཀསྶ ཡསྨིཾ པཀྑེ པཎྜཀོ ཧོཏི, ཏསྨིཾཡེཝ པབྦཛྫཱ ཝཱརིཏཱ. ཨེཏྠ ཙ ཨཔཎྜཀཔཀྑེ པབྦཛིཏྭཱ པཎྜཀཔཀྑེ ནཱསེཏབྦོཏི ཏཱིསུཔི གཎྛིཔདེསུ ཝུཏྟཾ. ཀེཙི པན ‘‘ཨཔཎྜཀཔཀྑེཔབྦཛིཏོ སཏོ ཀིལེསཀྑཡཾ པཱཔུཎཱཏི, ན ནཱསེཏབྦོ’’ཏི ཝདནྟི, ཏཾ ཏེསཾ མཏིམཏྟམེཝ, པཎྜཀསྶ ཀིལེསཀྑཡཱ སམྦྷཝཏོ ཁཱིཎཀིལེསསྶ ཙ པཎྜཀབྷཱཝཱནུཔཔཏྟིཏོ ཨཧེཏུཀ པཊིསནྡྷིཀཐཱཡཉྷི ཨཝིསེསེན པཎྜཀསྶ ཨཧེཏུཀཔཊིསནྡྷི ཀཏཱ ཝུཏྟཱ, ཨཱསིཏྟ ཨུསྶཱུཡཔཀྑཔཎྜཀཱནཉྩ པཊིསནྡྷིཏོ པཊྛཱཡེཝ པཎྜཀབྷཱཝོ, ན པཝཏྟིཡཾཡེཝཱཏི ཝདནྟི. ཏེནེཝ ཨཧེཏུཀཔཊིསནྡྷིནིདྡེསེ ཛཙྩནྡྷ-ཛཙྩབདྷིརཱདཡོ ཝིཡ པཎྜཀོ ཛཱཏིསདྡེན ཝིསེསེཏྭཱ ནིདྡིཊྛོ. ཙཏུཏྠཔཱརཱཛིཀསཾཝཎྞནཱཡཾ པན ཨབྷབྦཔུགྒལེ དསྶེནྟེན པཎྜཀཏིརཙྪཱནགཏཨུབྷཏོ བྱཉྫནཀཱ ཏཡོ ཝཏྠུཝིཔནྣཱ ཨཧེཏུཀཔཊིསནྡྷིཀཱ, ཏེསཾ སགྒོ ཨཝཱརིཏོཏི ཨཝིསེསེན ཝུཏྟཾ, ཨེཝཾ པཉྩཝིདྷཱ པཎྜཀཱ ཏེ པཎྜཀསཱམཉྙེན ཨཝིསེསེཏྭཱ ‘‘པཎྜཀཱཏི ཨེཝམེཝ ཝཏྭཱ པཎྜཀོ བྷིཀྑཝེ ན ཨུཔསམྤཱདེཏབྦོ’’ཏི ཝུཏྟནྟི དཊྛབྦཾ.

ཐེཡྻསཾཝཱསཀོ ཏི ཡོ སཡམེཝ པབྦཛྫཱལིངྒཾ གཧེཏྭཱ བྷིཀྑུཝསྶཾ གཎེཏྭཱ བྷིཀྑཱུཏི པཊིཉྙཾ སམྤཊིཙྪཏི, ཡཐཱཝུཌྜྷཾ ཝནྡནཾ སཱདིཡཏི, སོ ལིངྒསྶ སཾཝཱསསྶ ཙ ཐེནཏྟཱ ཨུབྷཡཏྠེནཀོ ནཱམ. ཡོ པན ཡཐཱཝུཌྜྷཾ ཝནྡནཾ ན སཱདིཡཏི, ཨསུདྡྷཙིཏྟཝསེན ལིངྒསྶཐེནཏྟཱལིངྒཏྠེནཀོ ནཱམ. ཡོ ཝཱ པན སཱམཎེརབྷཱུམིཡཾ ཋཏྭཱ མུསཱཝཱདེན བྷིཀྑུཏི པཊིཉྙཾ གཧེཏྭཱ བྷིཀྑུཝསྶགྒེན ཝནྡནཱདིཾ སཱདིཡཏི, སོ བྷིཀྑཱུཧི དིནྣལིངྒཏྟཱ ལིངྒཏྠེནཀོ ན ཧོཏི, སཾཝཱསསྶ ཐེནཏྟཱ སཾཝཱསཏྠེནཀོ ནཱམ. ཨེཏྠ ཙ ཨུབྷཡཏྠེནཀོཔི ཨསུདྡྷཙིཏྟེན ལིངྒཏྠེནཀེཨེཝ པཝིཊྛོཏི ཝེདིཏབྦོ. ཡོཔི སཱམཎེརོ ཝུཌྜྷསཱམཎེརཱནཾ ཝནྡནཾ སཱདིཡཏི, དཧརབྷིཀྑཱུཔི ཝུཌྜྷབྷིཀྑཱུནཾ ཝནྡནཾ སཱདིཡཏི, སོཔི ཐེཡྻསཾཝཱསཀོ ནཱཔི ཧོཏི, ཨཐེནཏྟཱ. ཡོ ཝཱ པན བྷིཀྑུཔཱརཱཛིཀམཱཔནྣོཝ བྷིཀྑུལིངྒེ ཋིཏོ ཡཱཝ པཊིཛཱནཱཏི, ཏཱཝ ཨཏྠེཝ ཏསྶ བྷིཀྑུབྷཱཝོ, ན སོ ཨནུཔསམྤནྣསངྑྱཾ གཙྪཏི, ཏཐཱ ཧི སོ སཾཝཱསཾ སཱདིཡནྟོཔི ཐེཡྻསཾཝཱསཀོ ན ཧོཏི, སོ སཧསེཡྻཱདིཨཱཔཏྟིམྤི ན ཛནེཏི, ཨོམསཝཱདེ པཱཙིཏྟིཡཉྩ ན ཛནེཏི ཏེནེཝ ‘‘ཨསུདྡྷོ ཧོཏི པུགྒལོ ཨཉྙཏརཾ པཱརཱཛིཀཾ དྷམྨཾ ཨཛ྄ཛྷཱཔནྣོ, ཏཉྩེ སུདྡྷདིཊྛི སམཱནོ ཨོཀཱསཾ ཀཱརཱཔེཏྭཱ ཨཀྐོསཱདྷིཔྤཱཡོ ཝདཏི ཨཱཔཏྟི ཨོམསཝཱདསྶཱ’’ཏི ཨོམསཝཱདེ པཱཙིཏྟིཡཾ ཝུཏྟཾ. ཨསཏི ཧི བྷིཀྑུབྷཱཝེ དུཀྐཊཾ ཝདེཡྻ. ཡོ པན སཱམཎེརོ སཱམཎེརལིངྒེནེཝ པཱཎཱཏིཔཱཏཱདིཔཉྩཝིདྷཾ སིལཝིཔཏྟིཾ པཱཔུཎཱཏི, སོཔི ཨཱགཏོ ལིངྒནཱསནཱཡ ནཱསེཏྭཱ སརཎསཱིལཾ དཱཏབྦཾ, ཨཐེནཏྟཱ ཨུཔསམྤདཱཡ ཨཝཏྠུབྷཱཝམྤི ན པཱཔུཎཱཏི. ཝིཀཱལབྷོཛནཱདིཀཾ ཀརོནྟསྶ པན ‘‘ཨཙྩཡོ མཾ བྷནྟེ ཨཙྩཱགམཱ’’ཏྱཱདིནཱ སངྒྷམཛ྄ཛྷེ ཨཙྩཡཾ དེསཱཔེཏྭཱ ཝཱ དཎྜཀམྨཾ ཝཱ ཀཏྭཱ སཱིལཾ དཱཏབྦམེཝ. ཏིཏྠིཡཔཀྐནྟཀོ ཨུཏྟཱནོཡེཝ.

ཏིརཙྪཱནགཏོཏི ཡོཀོཙི ཨམནུསྶབྷཱུཏོ ཙཏྟཱརོ ཨཔཱཡིཀཱཔི ཨུཔསམྤདཱཡ ཨཝཏྠུཡེཝ. ཏེ པཊིསནྡྷིཡཱ ལཱམཀཏྟཱ ཨབྷབྦཱ སཱསནེ པབྦཛིཏུཾ. ཡདི ཙཏྟཱརོ ཨཔཱཡིཀཱ ཨུཔསམྤདཱཡ ཨཝཏྠུ བྷཝེཡྻ, ཨཐ ཀསྨཱ སེསེ ཨནཔདིསིཏྭཱ ཏིརཙྪཱནགཏོཝ ཨཝཏྠཱུཏི ཝུཏྟནྟི. སེསཱནཾ ཨཔཱཀཊཝཏྠུཏྟཱ, ཏཐཱ ཧི སམྦུདྡྷཀཱལེ ཏིརཙྪཱནཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟོ ཨེཀོ ནཱགརཱཛཱ ནཱགཡོནིཡཱ ཨཊྚཱིཡཏི ཧརཱཡཏི ཛིགུཙྪཏི. ཨཐཁོ ཏསྶ ནཱགསྶ ཨེཏདཧོསི ཀེནནུཁོ ཨཧཾ ཨུཔཱཡེན ནཱགཡོནིཡཱ པརིམུཙྩེཡྻཾ ཁིཔྤཉྩ མནུསྶཏྟཾ ལབྷེཡྻནྟི. ཨཐཁོ ཏསྶ ནཱགསྶ ཨེཏདཧོསི ‘‘ཨིམེ ཁོ སམཎཱསཀྱཔུཏྟིཡཱ དྷམྨཙཱརིནོ སམཙཱརིནོ བྲཧྨཙཱརིནོ སཙྩཝཱདིནོ སཱིལཝནྟོ ཀལྱཱཎདྷམྨཱ སཙེ ཁོ ཨཧཾ སམཎེསུ སཀྱཔུཏྟིཡེསུ པབྦཛེཡྻཾ, ཨེཝཱཧཾ ནཱགཡོནིཡཱ པརིམུཙྩེཡྻཾ ཁིཔྤཉྩ མནུསྶཏྟཾ པཊིལབྷེཡྻ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ སོ ནཱགོ མཱཎཝཀཝཎྞེན བྷིཀྑཱུ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པབྦཛྫཾ ཡཱཙི. ཏཾ བྷིཀྑཱུ པབྦཱཛེསུཾ ཨུཔསམྤཱདེསུཾ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན སོ ནཱགོ ཨཉྙཏརེན བྷིཀྑུནཱ སདྡྷིཾ པཙྩནྟིམེ ཝིཧཱརེ པཊིཝསཏི. ཨཐ ཁོ སོ བྷིཀྑུ རཏྟིཡཱ པཙྩཱུསསམཡཾ པཙྩཱུཊྛཱཡ ཨཛ྄ཛྷོཀཱསེ ཙངྐམཏི. ཨཐ ཁོ སོ ནཱགོ ཏསྶ བྷིཀྑུནོ ནིཀྑནྟེ ཝིསྶཊྛོ ནིདྡཾ ཨོཀྐམེསི. སབྦོ ཝིཧཱརོ ཨཧིནཱ པུཎྞོ, ཝཱཏཔཱནེཧི བྷོགཱ ནིཀྑནྟཱ ཧོནྟི. ཨཐཁོ སོ བྷིཀྑུ ‘‘ཝིཧཱརཾ པཝིསིསྶཱམཱི’’ཏི ཀཝཱཊཾ པཎཱམེནྟོ ཨདྡས སབྦཾ ཝིཧཱརཾ ཨཧིནཱཔུཎྞཾ ཝཱཏཔཱནེཧི བྷོགེ ནིཀྑནྟེ. དིསྭཱན བྷཱིཏོ ཝིསྶརམཀཱསི. བྷིཀྑཱུ ཨུཔདྷཱཝིཏྭཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙུཾ ‘‘ཀིསྶ ཏྭཾ ཨཱཝུསོ ཝིསྶརམཀཱསཱི’’ཏི. ཨཡཾ ཨཱཝུསོ སབྦོ ཝིཧཱརོ ཨཧིནཱ པུཎྞོ ཝཱཏཔཱནེཧི བྷོགཱ ནིཀྑནྟཱཏི. ཨཐ ཁོ སོ ནཱགོ ཏེན སདྡེན པབུཛ྄ཛྷིཏྭཱ སཀེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. བྷིཀྑཱུ ཨེཝམཱཧཾསུ ‘‘ཀོཙི ཏྭཾ ཨཱཝུསོ’’ཏི. ‘‘ཨཧཾ བྷནྟེ ནཱགོ’’ཏི. ‘‘ཀིསྶ པན ཏྭཾ ཨཱཝུསོ ཨེཝརཱུཔཾ ཨཀཱསཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ སོ ནཱགོ བྷིཀྑཱུནཾ ཨེཏམཏྠཾ ཨཱརོཙེསཱི. བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ ཨེཏམཏྠཾ ཨཱརོཙེསུཾ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨེཏསྨིཾ ནིདཱནེ ཨེཏསྨིཾ པཀརཎེ བྷིཀྑུསངྒྷཾ སནྣིཔཱཏཱཔེཏྭཱ ཏཾ ནཱགཾ ཨེཏདཝོཙ ‘‘ཏུམྷེ ཁྭཏྠ ནཱགཱ ཨཝིརཱུལ༹ྷིདྷམྨཱ ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ, གཙྪ ཏྭཾ ནཱག, ཏཏྠེཝ ཙཱཏུདྡསེ པནྣརསེ ཨཊྛམིཡཱ ཙ པཀྑསྶ ཨུཔོསཐཾ ཨུཔཝས, ཨེཝཾ ཏྭཾ ནཱགཡོནིཡཱ པརིམུཙྩིསྶསི ཁིཔྤཉྩ མནུསྶཏྟཾ པཊིལབྷིསྶསཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ སོ ནཱགོ ‘‘ཨཝིརཱུལ༹ྷདྷམྨོ ཀིརཱཧཾ ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེཏི དུཀྑཱི དུམྨནོ ཨསྶཱུནི པཝཏྟཡམཱནོ ཝིསྶརཾ ཀཏྭཱ པཀྐམི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི ‘‘དྭེ མེ བྷིཀྑཝེ པཙྩཡཱ ནཱགསྶ སབྷཱཝཔཱཏུཀམྨཱཡ. ཡདཱ ཙ སཛཱཏིཡཱ མེཐུནཾ དྷམྨཾ པཊིསེཝཏི, ཡདཱ ཙ ཝིསྶཊྛོ ནིདྡཾ ཨོཀྐམཏི. ཨིམེ ཁོ བྷིཀྑཝེ དྭེ པཙྩཡཱ ནཱགསྶ སབྷཱཝ པཱཏུཀམྨཱཡ. ཏིརཙྪཱནགཏོ བྷིཀྑཝེ ན ཨུཔསམྤཱདེཏབྦོ, ཨུཔསམྤནྣོ ནཱསེཏབྦོ’’ཏི ཨེཝཾ ཏིརཙྪཱནསྶེཝ པཱཀཊཝཏྟུཏྟཱཏི. ཨེཏྠ ཙ པཝཏྟིཡཾ ཨབྷིཎྷཾ སབྷཱཝཔཱཏུཀམྨདསྶནཝསེན ‘‘དྭེ པཙྩཡཱ’’ཏི ཝུཏྟཾ. ནཱགསྶ པན པཉྩསུ ཀཱལེསུ སབྷཱཝཔཱཏུཀམྨཾ ཧོཏི པཊིསནྡྷིཀཱལེ, ཏཙཔཛཧནནཀཱལེ, སཛཱཏིཡཱ མེཐུནཀཱལེ, ཝིསྶཊྛ ནིདྡོཀྐམནཀཱལེ, ཙུཏིཀཱལེཏི. ནནུ ཙ དེཝཱཔི ཨུཔསམྤདཱཡ ཨཝཏྠུཡེཝ, ཨཐ ཀསྨཱ ཙཏྟཱརོ ཨཔཱཡིཀཱཝ ཨུཔསམྤདཱཡ ཨཝཏྠཱུཏི ཝུཏྟནྟི. སཙྩཾ, ཏཐཱཔི དེཝཱནཾ ཨབྷབྦཏྟཱ པཊིཝེདྷསཱསནསྶ ཋིཏཏྟཱ ཏེ ཨབྷབྦཏོ ཝིསུཾ ཀརཎཏྠཱཡ ཨེཝཾ ཝུཏྟནྟི དཊྛབྦཾ. ཝཀྑཏི ཧི སམནྟཔཱསཱདིཀཱཡ ཝིནཡཊྛཀཐཱཡ མཧཱཝགྒེ ‘‘ཏིརཙྪཱནགཏོ བྷིཀྑཝེཏི ཨེཏྠ ནཱགོ ཝཱ ཧོཏུ སུཔཎྞམཱཎཝཀཱདཱིནཾ ཝཱ ཨཉྙཏརོ ཨནྟམསོ སཀྐཾ དེཝརཱཛཱནཾ ཨུཔཱདཱཡ ཡོ ཀོཙི ཨམནུསྶཛཱཏིཡོ སབྦོཝ ཨིམསྨིཾ ཨཏྠེ ཏིརཙྪཱནགཏོཏི ཝེདིཏབྦོ’’ཏི, ཏེན ‘‘ཏིརཙྪཱནགཏོཏི ཡོཀོཙི ཨམནུསྶབྷཱུཏོ’’ཏི ཝུཏྟནྟི. ཨེཏྠ ཙཱཧ ཡདི ནཱགསུཔཎྞཱ པཊིསནྡྷིཡཱ ལཱམཀཱ བྷཝེཡྻ, ཨཐ ཀསྨཱ ཝིདྷུརཛཱཏཀེ ཙཏྟཱརོ ཛནཱ ནཱགསུཔཎྞསཀྐདྷནཉྩཡཀོརབྱེསུ བྷཝནེསུ ཏཾ ཏདེཝ ཋཱནཾ པཏྠེནྟཱ དཱནཱདཱིནི པུཉྙཱནི ཀརོནྟི, ཏེསུ ཨེཀོ ཨཱཡུཔརིཡོསཱནེ སཔུཏྟདཱརོ ནཱགབྷཝནེ ནཱགརཱཛཱ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི, ཨེཀོ སུཔཎྞབྷཝནེ སིམྦལིཝིམཱནེ སུཔཎྞརཱཛཱ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི, ཨེཀོ ཏཱཝཏིཾསབྷཝནེ སཀྐོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི, ཨེཀོ དྷནཉྩཡཀོརབྱརཉྙོ ཨགྒམཧེསིཡཱ ཀུཙྪིམྷི ནིབྦཏྟཱིཏི ཙཏུནྣམྤི ཛནཱནཾ པཊིསནྡྷིཡཾ ཀུསལཀམྨེནེཝ པཝཏྟབྷཱཝོ ཝུཏྟོ ཡདི ཀུསལཀམྨེན བྷཝེཡྻ, ‘‘ཀུསལཱ ཙེཏནཱ ཝིཔཱཀཱནཾ ཁནྡྷཱནཾ ཀཊཏྟཱ ཙ རཱུཔཱནཾ ཀམྨཔཙྩཡེན པཙྩཡོ’’ཏི ཨིམིསྶཱཔི པཊྛཱནཔཱལི༹ཡཱ ཨཧེཏུཀཱནམྤི པཊིསནྡྷིཀྑཎེ ཀམྨཔཙྩཡབྷཱཝོ ཝུཏྟོ བྷཝེཡྻ, ན པནེཝཾ ཝཏྟབྦཾ ཨཐ ཀཐཉྩིདཾ པཙྩེཏབྦནྟི. ཝུཙྩཏེ, ནིཀནྟིཡཱ བལཝཏྟཱ སཏྟཝིདྷམེཐུནསཾཡོགཏྟཱ ཙ ཨཔརིསུདྡྷཱ ཏེསཾ ཀུསལཙེཏནཱ, ཨཔརིསུདྡྷཱཡེཝ སུགཏིབྷཱུམིཡཾ ཛནེཏུཾ ན སཀྐོནྟི. དུགྒཏིབྷཱུམིཡཾ པཝཏྟམཱནཱཔི ཀམྨཱ ཡཱུཧནཀཱལེ ཏཾ ཏཾ བྷཱུམིཔཏྠནཱ ཏཎྷཱསམྤཡུཏྟཱཔུབྦབྷཱགཙེཏནཱ བལེན ཏེསུ ཏིརཙྪཱནབྷཱུམཱིསུ ནིབྦཏྟནྟི, ན ཨཉྙེན ཨཀུསལེན. ཨེཝཉྷི པཏྠིཏཔཏྠནཱ སིདྡྷཱཔི བྷཝེཡྻ. ཡདི ཨཉྙེན ཨཀུསལཀམྨེན བྷཝེཡྻ, ཨིཙྪིཏཔཏྠནཱཔི ཨསིདྡྷཱཝ བྷཝེཡྻ. ནིཀནྟིཙ ནཱམེསཱ བལཝཛྷཱནསམྤཡུཏྟཙེཏནཱཔི པཊིབཱཧིཏུཾ སཀྐཱ ཏཐཱ ཧི གོཔཀདེཝདཏྟསྶ ཨཱཙརིཡསམཎོ ཛྷཱནབལེན བྲཧྨབྷཱུམཱིསུ ཨནིབྦཏྟིཏྭཱ ཛྷཱནཾ པཊིབཱཧིཏྭཱ ཨཉྙཀམྨེན གནྡྷབྦདེཝེསུཡེཝ ཨུཔྤཛྫཏི ‘‘སཱིལཝཏོ ཧི བྷིཀྑཝེ ཙེཏོཔཎིདྷི སམིཛ྄ཛྷཏི ཝིསུདྡྷཏྟཱ’’ཏི ཏེསཾ ཝིཏྠཱརོ དཱིགྷནིཀཱཡེ ཨཱགཏོ, ཨཏྠིཀེཧི ཏཏྠ ཨོལོཀེཏབྦོ. སཏྟཝིདྷམེཐུནསཾཡོགཝསེནཱཔི སཏྟཱ དུཀྑཏོ ན མུཙྩནྟི ཝུཏྟཉྷི བྷགཝཏཱ ‘‘ཨིདྷ བྲཱཧྨཎ ཨེཀཙྩོ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ སམྨཱ བྲཧྨཙཱརཱི པཊིཛཱནམཱནོ ན ཧེཝ ཁོ མཱཏུགཱམེན སདྡྷིཾ དྭཡཾདྭཡ སམཱཔཏྟིཾ སམཱཔཛྫཏི, ཨཔི ཙ ཁོ མཱཏུགཱམསྶ ཨུཙྪཱདནཾ ནྷཱཔནཾ པརིམདྡནཾ སམྦཱཧནཾ སཱདིཡཏི, སོ ཏདསྶཱདེཏི ཏཾ ནིཀཱམེཏི, ཏེནཙཝིཏྟིཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཨིདམྤིཁོ བྲཱཧྨཎབྲཧྨཙརིཡསྶ ཁཎྜམྤི ཚིདྡམྤི སབལམྤི ཀམྨཱསམྤི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི བྲཱཧྨཎ ཨཔརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརཏི. སཾཡུཏྟོ མེཐུནསཾཡོགེན ན པརིམུཙྩཏི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱམརཎེན…པེ… ན པརིམུཙྩཏི དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམི. པུནཙ པརཾ བྲཱཧྨཎ ཨིདྷེཀཙྩོ སམཎོཝཱ…པེ… པཊིཛཱནམཱནོ. ན ཧེཝ ཁོ མཱཏུགཱམེནསདྡྷིཾ དྭཡཾདྭཡསམཱཔཏྟིཾ སམཱཔཛྫཏི, ན པི མཱཏུགཱམསྶ ཨུཙྪཱདནཾ…པེ… སཱདིཡཏི, ཨཔི ཙ ཁོ མཱཏུགཱམེན སདྡྷིཾ སཾཛགྒྷཏི སཾཀཱིལ༹ཏི སཾཀེལཱ༹ཡཏི, སོ ཏདསྶཱདེཏི…པེ… དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམི. པུནཙ པརཾ བྲཱཧྨཎ ཨིདྷེཀཙྩོ སམཎོ ཝཱ…པེ… ན ཧེཝ ཁོ མཱཏུགཱམེན སདྡྷིཾ སམཱཔཛྫཏི. ནཔི མཱཏུགཱམསྶ ཨུཙྪཱདནཾ སཱདིཡཏི. ནཔི མཱཏུགཱམེན སདྡྷིཾ སཾཛགྒྷཏི སཾཀཱིལ༹ཏི སཾཀེལཱ༹ཡཏི. ཨཔིཙ ཁོ མཱཏུགཱམསྶ ཙཀྑུཾ ཨུཔནིཛ྄ཛྷཱཡཏི པེཀྑཏི, སོ ཏདསྶཱདེཏི…པེ… དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམི. པུནཙ པརཾ བྲཱཧྨཎ ཨིདྷེཀཙྩོ སམཎོཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ…པེ… ན ཧེཝ ཁོ མཱཏུགཱམེན, ན མཱཏུགཱམསྶ, ནཔི མཱཏུགཱམེན པེཀྑཏི. ཨཔི ཙ ཁོ མཱཏུགཱམསྶ སདྡཾ སུཎཱཏི ཏིརོཀུཊྚཾཝཱ ཏིརོཔཱཀཱརཾཝཱ ཧསནྟིཡཱ ཝཱ བྷཎནྟིཡཱ ཝཱ གཱཡནྟིཡཱ ཝཱ རོདནྟིཡཱ ཝཱ, སོ ཏདསྶཱདེཏི…པེ… དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམི. པུནཙ པརཾ བྲཱཧྨཎ ཨིདྷེཀཙྩོ སམཎོ ཝཱ བྲཧྨཎོ ཝཱ…པེ… ནཧེཝ ཁོ མཱཏུགཱམེན, ནཔི མཱཏུགཱམསྶ, ནཔི མཱཏུགཱམེན, ནཔི མཱཏུགཱམསྶ རོདནྟིཡཱ ཝཱ…པེ… ཨཔི ཙ ཁོ ཡཱནིཏཱནི པུབྦེ མཱཏུགཱམེན སདྡྷིཾ ཧསིཏལཔིཏཀཱིལི༹ཏཱནི ཨནུསྶརཏི. སོ ཏདསྶཱ དེཏི…པེ… དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམི. པུནཙ པརཾ བྲཱཧྨཎ ཨིདྷེཀཙྩོ སམཎོ ཝཱ བྲཧྨཎོ ཝཱ…པེ… ན ཧེཝ ཁོ མཱཏུགཱམེན, ནཔི མཱཏུགཱམསྶ…པེ… ན པི ཡཱནི ཏཱནི པུབྦེ མཱཏུགཱམེན སདྡྷིཾ ཧསིཏལཔིཏཀཱིལི༹ཏཱནི ཨནུསྶརཏི, ཨཔི ཙ ཁོ གཧཔཏིཾ ཝཱ གཧཔཏིཔུཏྟཾ ཝཱ པཉྩཧི ཀཱམགུཎེཧི སཧིཏཾ སམངྒཱིབྷཱུཏཾ པརིཙཱརཡམཱནཾ, སོ ཏདསྶཱདེཏི…པེ… དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམི. པུནཙ པརཾ བྲཱཧྨཎ…པེ… ན ཧེཝ ཁོ མཱཏུགཱམེན…པེ… ནཔི ཨནུསྶརཏི གཧཔཏིཾ ཝཱ གཧཔཏིཔུཏྟཾ ཝཱ པརིཙཱརཡམཱནཾ, ཨཔི ཙ ཁོ ཨཉྙཏརཾ དེཝནིཀཱཡཾ པཎིདྷཱཡ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརཏི ཨིམིནཱཧཾ སཱིལེན ཝཱ ཝཏེན ཝཱ ཏཔེནཝཱ བྲཧྨཙརིཡེན ཝཱ དེཝོ ཝཱ བྷཝིསྶཱམི དེཝཉྙཏརོ ཝཱཏི, སོ ཏདསྶཱདེཏི, ཏཾ ནིཀཱམེཏི, ཏེན ཙ ཝིཏྟིཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཨིདཾ ཁོ བྲཱཧྨཎ བྲཧྨཙརིཡསྶ ཁཎྜམྤི ཚིདྡམྤི སབལམྤི ཀམྨཱསམྤཱི’’ཏི ཨེཝཾ ལཱབྷཱདིཧེཏུཀེན བྷེདེན ཙ སཏྟཝིདྷམེཐུནསཾཡོགེན ཁཎྜཱདིབྷཱཝོ སངྒཧིཏོཏི ཝེདིཏབྦོ.

མཱཏུགྷཱཏཀེ པན ཡེན མནུསྶིཏྠིབྷཱུཏཱཔི ཨཛནིཀཱ པོསཱ ཝནིཀཱ མཱཏཱ ཝཱ མཧཱམཱཏཱ ཝཱ ཙཱུལ༹མཱཏཱ ཝཱ ཛནིཀཱཔི ཨམནུསྶིཏྠིབྷཱུཏཱ མཱཏཱ གྷཱཏིཏཱ, ཏསྶ པབྦཛྫཱ ན ཝཱརིཏཱ, ན ཙ ཨནནྟརིཀོ ཧོཏི. ཏིརཙྪཱནིཏྠིཡོཔི མནུསྶཔུརིསམཱགམྨ མནུསྶབྷཱུཏཾ པུཏྟཾ ཝིཛཱཡནྟི ཀོནྟཔུཏྟཱ དྭེབྷཱཏིཀཏྠེརཱ ཝིཡ ཏེཔི ཧི ཨཎྜཛཱཡེཝ, ཏཐཱ ཧི པེཏལོཀེ ཏིརཙྪཱནེ མནུསྶེ ཙཱཏི ཨིམེསུ ཏཱིསུ བྷཱུམཱིསུ ཙཏསྶོ ཡོནིཡོ སམྦྷཝནྟི. མནུསྶེསུ པནེཏྠ ཀེཙིདེཝ ཨོཔཔཱཏིཀཱ ཧོནྟི, སེཡྻཐཱཔི མཧཱཔདུམཀུམཱརཱདཡོ. ཨཎྜཛཱཔི ཀོནྟ པུཏྟཱ དྭེབྷཱཏིཀཏྠེརཱ ཝིཡ. ཝིཏྠཱརོ པན སཱིཧལ༹ཝཏྠུསྨིཾ ཨོལོཀེཏབྦོ. ཨེཏྠ ཙ ཀོནྟཱཏི ཀིནྣརཱི, ཏསྶཱ པུཏྟཱ ཀོནྟཔུཏྟཱ, སཱ ཧི རཉྙོ ཨསོཀདྷམྨརཱཛསྶ ཀཱལེ ཝནཙརཀེན ལབྷིཏྭཱ མནུསྶསཾཝཱསམཱགམྨ དྭེ པུཏྟེ ཝིཛཱཡིཏྭཱ ‘‘ཨིདཱནི དཱརཀེ པཧཱཡ ན གམིསྶཏཱི’’ཏི སཉྙཱཡ ཝནཙརཀོ ཏསྶཱ པོཏྠཾ ཨདཱསི, སཱ པོཏྠཾ ལབྷིཏྭཱ པཀྑནྡིཏྭཱ སཀཊྛཱནམེཝ གཏཱ ཀིནྣརིཡོ ཧི པོཏྠཾ ཝིནཱ པཀྑནྡིཏུཾ ན སཀྐོནྟི, ཏེནེཝ ཏཱཔསོ ‘‘མཱ པོཏྠཾ ཨསྶཱ ཨདཱསཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཀམྨཔཙྩཡ ཨུཏུསམུཊྛཱནཉྷི ཏཱསཾ པོཏྠཾ, རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ ཙཀྐརཏནཾ ཝིཡ, ཏཐཱ ཧི ཙཀྐཝཏྟིནོ ཝེཧཱསགམནཱདི པུཉྙཝཏོ ཨིདྡྷིནཱམ, ན ཏེན ཙཀྐརཏནཾ ཝཱ ཧཏྠིཨསྶརཏནཾ ཝཱ ཝིནཱ ཨཏྟནོ སབྷཱཝེནེཝ གནྟུཾ སཀྐོནྟི. ཏཏྠ ཙཀྐརཏནཾ རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ ཀམྨབལེན ནིབྦཏྟཏྟཱ སམུདྡམཛ྄ཛྷེ ཛཱཡམཱནམྤི ཀམྨཔཙྩཡཨུཏུསམུཊྛཱནཾ ནཱམ. ཧཏྠིཨསྶརཏནཱནི པན ཀམྨཔཙྩཡཀམྨསམུཊྛཱནཱནི ནཱམ. པཀྑཱིནཾ ཝེཧཱསགམནཱདིཀཱ ཀམྨཝིཔཱཀཛཱ ཨིདྡྷི. ཀིནྣརིཡོ པན པོཏྠཾ ཝིནཱ ཨཏྟནོ སབྷཱཝེན པཀྑནྡིཏུཾ ན སཀྐོནྟི, ཏསྨཱ ཏཱསཾ པོཏྠཾ ཀམྨཔཙྩཡཨུཏུསམུཊྛཱནནྟི དཊྛབྦཾ. ཀེཙི པན དེཝཱནཾ ཨལངྐཱརཱ ཝིཡ པཊིསནྡྷིཡཱ སཧ ཨཱགཏོཏི ཝདནྟི, ན ཏཾ པཙྩེཏབྦཾ, ཨཎྜཛཛལཱབུཛཱནཾ ཏཐཱ ཨསམྦྷཝཏོ. ཀེཙིཔི པཝཏྟི ཀཱལེ ཀཏནྟི ཝདནྟི, ཏམྤི ཨཡུཏྟམེཝ, སཾསེདཛཱཔི པདུམགབྦྷེཝཱ ཝེལུ༹གབྦྷེ ཝཱ ནིབྦཏྟཱ པོཀྑརསཱཏིབྲཱཧྨཎཔདུམཝཏཱིཝེལུ༹ཝཏཱིདེཝཱིཨཱདཡོ ཝིཡ. ཛལཱབུཛཱ པན པཱཀཊཱཡེཝ. ཡེན སཡཾ ཏིརཙྪཱནབྷཱུཏེན མནུསྶིཏྠིབྷཱུཏཱ མཱཏཱ གྷཱཏིཏཱ, སོཔི ཨཱནནྟརིཀོ ན ཧོཏི ཏིརཙྪཱནགཏཏྟཱ པནསྶ པབྦཛྫཱ པཊིཀྑིཏྟཱ, ཀམྨཾ པནསྶ བྷཱརིཡཾ ཧོཏི, ཨཱནནྟརིཡཾ ཨཱཧཙྩ ཏིཊྛཏི. མནུསྶིཏྠིཡོཔི ཏིརཙྪཱནམཱགམྨ གབྦྷཾ ཛནེནྟི, སེཡྻཐཱཔི བྷཱུརིདཏྟསྶ མཱཏཱ ཨིཏྠིཡོ ཧི ཨཊྛཧི ཀཱརཎེཧི གབྦྷགྒཧཎཾ ཧོཏི - ཨཛ྄ཛྷཱཙཱརེན, ཀཱཡསཾསགྒེན, ཙོལ༹གྒཧཎེན, ཨསུཙིཔཱནེན, ནཱབྷིཔརཱམསནེན, རཱུཔདསྶནེན, སདྡེན གནྡྷེནཱཏི. ཏཏྠ ཨཛ྄ཛྷཱཙཱརེན སུདིནྣསྶ པུརཱཎདུཏིཡིཀཱ གབྦྷཾ གཎྷིཏྭཱ པཙྪིམབྷཝིཀཾ སུཝཎྞབིམྦསདིསཾ བཱིཛཀཾ ནཱམ པུཏྟཾ ཝིཛཱཡི. ཀདཱཙི ཨེཀཙྩཱ ཨུཏུསམཡེ ཚནྡརཱགརཏྟཱ པུརིསཱནཾ ཧཏྠགཱཧཝེཎིགཱཧཨངྒཔཙྩངྒཔརཱམསནཾ སཱདིཡནྟིཡོཔི གབྦྷཾ གཎྷནྟི. ཨེཝཾ ཀཱཡསཾསགྒེན གབྦྷགྒཧཎཾ ཧོཏི. ཨུདཱཡིཏྠེརསྶ པན པུརཱཎདུཏིཡིཀཱ བྷིཀྑུནཱི ཏཾ ཨསུཙིཾ ཨེཀདེསཾ མུཁེན ཨགྒཧེསི, ཨེཀདེསཾ ཙོལ༹ཀེནེཝ སདྡྷིཾ ཨངྒཛཱཏེ པཀྑིཔི, སཱ ཏེན གབྦྷཾ གཎྷི. ཨེཝཾ ཙོལ༹གྒཧཎེན གབྦྷགྒཧཎཾ ཧོཏི. མིགསིངྒཏཱཔསསྶ མཱཏཱ མིགཱི ཨུཏུསམཡེ ཏཱཔསསྶ པསྶཱཝཊྛཱནཾ ཨཱགནྟྭཱ སསམྦྷཝཾ པིཝི, སཱ ཏེན གབྦྷཾ གཎྷིཏྭཱ མིགསིངྒཾ ནཱམ ཏཱཔསདཱརཀཾ ཝིཛཱཡི. ཨེཝཾ ཨསུཙིཔཱནེན གབྦྷགྒཧཎཾ ཧོཏི. སཱམསྶ པན བོདྷིསཏྟསྶ མཱཏཱ ཨུཏུསམཡེ ནཱབྷིཔརཱམསནེན གབྦྷཾ གཎྷིཏྭཱ སཱམཏཱཔསདཱརཀཾ ཝིཛཱཡི, ཨེཝཾ མཎྜབྱསྶ ཙ ཙཎྜཔཛྫོ ཏསྶ ཙ མཱཏཱ ཨུཏུསམཡེ ནཱབྷིཔརཱམསནཝསེན, ཏཏྠ ཙ དིཊྛམངྒལིཀཱཡ ནཱབྷིཔརཱམསནེན མཎྜབྱསྶ ནིབྦཏྟི ཨཧོསི. ཙཎྜཔཛྫོཏསྶ མཱཏུ ནཱབྷིཡཾ ཝིཙྪིཀོ ཕརིཏྭཱ གཏོ, ཏེན ཙཎྜཔཛྫོཏསྶ ནིབྦཏྟི ཨཧོསི. ཨིདྷེཀཙྩཱ ཨིཏྠཱི ཨུཏུསམཡེ པུརིསསཾསགྒཾ ཨལབྷམཱནཱ ཚནྡརཱགཝསེན ཨནྟོགེཧེགཏཱཝ པུརིསཾ ཨུཔནིཛ྄ཛྷཱཡཏི, རཱཛོརོདྷོ ཝིཡ, སཱ ཏེན གབྦྷཾ གཎྷཱཏི. ཨེཝཾ རཱུཔདསྶནེན གབྦྷགྒཧཎཾ ཧོཏི. བལཱཀཱསུ པན པུརིསོནཱམ ནཏྠི, ཏཱ ཨུཏུསམཡེ མེགྷསདྡཾ སུཏྭཱ གབྦྷཾ གཎྷནྟི. གཱཝཱིཨེཝ ཝཱ ཀདཱཙི ཨུསབྷགནྡྷེན གབྦྷཾ གཎྷནྟི. ཨེཝཾ གནྡྷེན གབྦྷགྒཧཎཾ ཧོཏི. ཨེཝཾ ཨཊྛཧི ཀཱརཎེཧི ཨིཏྠིཡོ གབྦྷཾ གཎྷནྟི. ཨེཏྠ ཙ པིཏུསདིསཱཡེཝ པུཏྟཱ ཧོནྟི, ཏསྨཱ བྷཱུརིདཏྟཱདཡོ དྷཏརཊྛཾ ནཱགརཱཛཱནཾ པཊིཙྩ ནཱགཱཡེཝ ཧོནྟི. ཙཎྜཔཛྫོཏསྶ པན ཝིཙྪིཀཾ པཊིཙྩ མནུསྶོ ཛཱཏོ, སམྦྷཝེན ཨཛཱཏཏྟཱ. པིཏུགྷཱཏཀེཔི ཨེསེཝ ནཡོ.

ཨརཧནྟགྷཱཏཀོ པན ཨམནུསྶ ཨརཧནྟདེཝཏཾ ཝཱ མནུསྶཛཱཏིཡཾ ཝཱ ཨཝསེསཾ ཨརིཡཔུགྒལཾ གྷཱཏེཏྭཱ ཨནནྟརིཡོ ན ཧོཏི, པབྦཛྫཱཔིསྶ ན ཝཱརིཏཱ, ཀམྨཾ པན བལཝཾ ཧོཏི. ཏིརཙྪཱནོ པན ཨམནུསྶཨརཧནྟམྤི གྷཱཏེཏྭཱ ཨཱནནྟརིཀོ ན ཧོཏི, ཀམྨཾ པན བྷཱརིཡཾ ཏིརཙྪཱནགཏཏྟཱ པནསྶ པབྦཛྫཱ ཝཱརིཏཱ. བྷིཀྑུནིདཱུསཀསངྒྷབྷེདཀཱནི པཱཀཊཱཡེཝ.

ལོཧིཏུཔྤཱདཀོ པན ཡོ ཏཐཱགཏསྶ ཨབྷེཛྫཀཱཡཏཱཡ པརཱུཔཀྐམེན ཙམྨཾ ཚིནྡིཏྭཱ ལོཧིཏཾ པགྒྷརིཏུཾ ན སཀྐོཏི, སརཱིརསྶ པན ཨནྟོཡེཝ ཨེཀསྨིཾ ཋཱནེ ལོཧིཏཾ སམོསརཏི, ཨཱགྷཱཏེན པཏུབྦནམཱནཾ སཉྩིཏཾ ཧོཏི, ཏསྶ བཧུ ཨཔུཉྙཾ པསཝཏི, ཨཱནནྟརིཀོ ཙ ཧོཏི, པབྦཛྫཱཔིསྶ ཝཱརིཏཱ, སེཡྻཐཱཔི དེཝདཏྟོ. ཡོ པན ཛཱིཝཀོ ཝིཡ རོགཝཱུཔསམནཏྠཾ ཕཱལེཏྭཱ པཱུཏིམཾསཉྩ ལོཧིཏཉྩ ནཱིཧརིཏྭཱ ཕཱསུཾ ཀརོཏི, ཨཡཾ ལོཧིཏུཔྤཱདཀོ ན ཧོཏི, བཧུཔུཉྙཾ པསཝཏི བྲཧྨཔུཉྙཾ པསཝཏི, སེཡྻཐཱཔི ཛཱིཝཀོཀོམཱརབྷཙྩོ.

ཨུབྦྷཏོབྱཉྫནཀོ པན ཨིཏྠི-པུརིསཝསེན དུཝིདྷོ ཏཏྠ ཨིཏྠིཨུབྷཏོབྱཉྫནཀསྶ ཨིཏྠིནིམིཏྟཾ པཱཀཊཾ, པུརིསནིམིཏྟཾ པཊིཙྪནྣཾ. པུརིསཨུབྷཏོབྱཉྫནཀསྶ པུརིསནིམིཏྟཾ པཱཀཊཾ, ཨིཏྠིནིམིཏྟཾ པཊིཙྪནྣཾ. ཨིཏྠིཨུབྷཏོབྱཉྫནཀསྶ ཨིཏྠཱིསུ པུརིསཏྟཾ ཀརོནྟསྶ ཨིཏྠིནིམིཏྟཾ པཊིཙྪནྣཾ ཧོཏི, པུརིསནིམིཏྟཾ པཱཀཊཾ ཧོཏི. པུརིསཨུབྷཏོབྱཉྫནཀསྶ པུརིསཱནཾ ཨིཏྠིབྷཱཝཾ ཨུཔགཙྪནྟསྶ པུརིསནིམིཏྟཾ པཊིཙྪནྣཾ ཧོཏི, ཨིཏྠིནིམིཏྟཾ པཱཀཊཾ. ཨིཏྠིཨུབྷཏོབྱཉྫནཀོ སཡཉྩ གབྦྷཾ གཎྷཱཏི, པརཉྩ གཎྷཱཔེཏི. པུརིས ཨུབྷཏོ བྱཉྫནཀོ པན སཡཾ ན གཎྷཱཏི, པརཾ གཎྷཱཔེཏི. ཨིདམེཝ ཏེསཾ ནཱནཱཀརཎཾ. ཨུབྷཏོབྱཉྫནནྟི ཙེཏྠ ‘‘བྱཉྫནནྟི ནིམིཏྟཾ. ཨུབྷཏོ བྱཉྫནཾ ཨསྶ ཨཏྠཱིཏི ཝིགྒཧེན ‘‘ཨུབྷཏོབྱཉྫ’’ནྟི ཝཀྑཐ, ཨེཀསྶ དྭེ ཨིནྡྲིཡཱནི ཧོནྟི, ཨཐ ཨེཀམེཝཱཏི. ཨེཀམེཝ ན དྭེ, ‘‘ཡསྶ ཨིཏྠིནྡྲིཡཾ ཨུཔྤཛྫཏི, ཏསྶ པུརིསིནྡྲིཡཾ ཨུཔྤཛྫཏཱིཏི ནོ. ཡསྶ ཝཱ པན པུརིསིནྡྲིཡཾ ཨུཔྤཛྫཏི, ཏསྶ ཨིཏྠིནྡྲིཡཾ ཨུཔྤཛྫཏཱིཏི ནོཏི ཨེཀསྨིཾ སནྟཱནེ ཨིནྡྲིཡ དྭཡསྶ པཊིསེཝིཏཏྟཱ. ཏཉྩ ཁོ ཨིཏྠིཨུབྷཏོབྱཉྫནཀསྶ ཨིཏྠིནྡྲིཡཾ, པུརིསཨུབྷཏོབྱཉྫནཀསྶ པུརིསིནྡྲིཡམེཝཱཏི. ཡདི ཨེཀམེཝ ཨིནྡྲིཡཾ, ཨེཝཾ ཨུབྷཏོབྱཉྫནཀབྷཱཝོ ཀཐཾ སིཡཱ. ཨིནྡྲིཡཾ བྱཉྫནཀཱརཎནྟི ཝུཏྟཾ, ཏཉྩ ཏསྶ ནཏྠཱིཏི. ཝུཙྩཏེ ན ཨིཏྠིནྡྲིཡཾ པུརིསབྱཉྫནསྶ ཀཱརཎཾ, ཏཐཱ པུརིསིནྡྲིཡམྤི ཨིཏྠིབྱཉྫནཀསྶ, ཀསྨཱ སདཱ ཨབྷཱཝཏོཏི, ཏཐཱ ཧི ཨིཏྠི ཨུབྷཏོབྱཉྫནཀསྶ ཡདཱ ཨིཏྠིཡཱ རཏྟཾ ཧོཏི, ཏདཱ པུརིསབྱཉྫནཾ པཱཀཊཾ ཧོཏི, ཨིཏྠིབྱཉྫནཾ པཊིཙྪནྣཾ ཏཐཱ པུརིསཨུབྷཏོབྱཉྫནཀསྶཔི. ཡདི ཏེསཾ ཨིནྡྲིཡདྭཡཾ བྱཉྫནཱནཾ ཀཱརཎཾ བྷཝེཡྻ, སདཱ བྱཉྫན དྭཡཾ ཨེཀཏོ ཏིཊྛེཡྻ ན པན ཏིཊྛཏི, ཏསྨཱ ཨེཀམེཝ ཨིནྡྲིཡནྟི ནིཊྛམེཏྠཱཝ གནྟབྦཾ. བྱཉྫནཀཱརཎཾ ཨིནྡྲིཡཾ པཧཱཡ རཱགཙིཏྟམེཝེཏྠ བྱཉྫནདྭཡསྶ ཀཱརཎནྟི དཊྛབྦཾ, ཏསྨཱ ཨིཏྠིཨུབྷཏོབྱཉྫནཀོ སཡམྤི གབྦྷཾ གཎྷཱཏི, པརམྤི གཎྷཱཔེཏི, པུརིསཨུབྷཏོབྱཉྫནཀོ པརཾ གཎྷཱཔེཏི, སཡཾ པན ན གཎྷཱཏི, ཨིཏྠིནྡྲིཡསམངྒིསྶེཝ གབྦྷསམྦྷཝཏོཏི. ཀུརུནྡིཡཾ པན ‘‘ཡདི པཊིསནྡྷིཡཾ པུརིསལིངྒཾ, པཝཏྟེ ཨིཏྠིལིངྒཾ ནིབྦཏྟཏི, ཡདི པཊིསནྡྷིཡཾ ཨིཏྠིལིངྒཾ, པཝཏྟེ པུརིསལིངྒཾ ནིབྦཏཱི’’ཏི པཊིསནྡྷིཡཾ ལིངྒསམྦྷཝོ ཝུཏྟོ, སོ ཨཡུཏྟོཝ. ཀསྨཱ, པཝཏྟིཡཾཡེཝ ཨིཏྠིལིངྒཱདཱིནི སམུཊྛཧནྟི. པཊིསནྡྷིཡམེཝ སམུཊྛཱཏི, ན ལིངྒཱདཱིནི. ཨིནྡྲིཡམེཝ ལིངྒནྟི ན སཀྐཱ ཝཏྟུཾ, ཨིནྡྲིཡལིངྒཱནཾ བྷིནྣསབྷཱཝཏྟཱ, ཡཐཱ ཙ བཱིཛེ སཏི རུཀྑོ སམྦྷཝཏི, ནཱསཏི, ཨེཝམེཝ ཨིནྡྲིཡེ སཏི ལིངྒཱདཱིནི སམྦྷཝནྟི བཱིཛསདིསཉྷི ཨིནྡྲིཡཾ, རུཀྑསདིསཱནི ལིངྒཱདཱིནི ཨེཝམེཝ ཏེསུ པུགྒལེསུ པཎྜཀཱདཡོ ཨེཀཱདསཔུགྒལཱ ཏསྨིཾ ཡེཝ བྷཝེ ནིཡཱམཾ ཨོཀྐམིཏུཾ ན ཨརཧནྟི, ཏསྨཱ ཨབྷབྦཱ ནཱམ. ཨཱུནཝཱིསཏི ཨནྟིམཝཏྠུཨཛ྄ཛྷཱཔནྣཔུབྦཱ དྭེ ཨུཔསམྤདཱཡ ཨཝཏྠུམཏྟམེཝ, ཨུཔནིསྶཡེ སཏི ཏསྨིཾཡེཝ བྷཝེ ནིཡཱམཾ ཨོཀྐམིཏུཾ ཨརཧནྟི, ཏསྨཱ བྷབྦཱནཱམ ཧོནྟི.

ཝཏྠུསམྤཏྟིཀཐཱ ནིཊྛིཏཱ.

ཉཏྟིསམྤཏྟི ནཱམ.

‘‘སིཐིལཾ དྷནིཏཉྩ དཱིགྷརསྶཾ, གརུཀཾ ལཧུཀཉྩ ནིགྒཧིཏཾ;

སམྦནྡྷཾ ཝཝཏྠིཏཾ ཝིམུཏྟཾ, དསདྷཱ བྱཉྫནབུདྡྷིཡཱ པབྷེདོ’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟཾ དསཝིདྷཾ བྱཉྫནཾ ཨཔེཀྑིཏྭཱ ཝཱ ཨེཝཾ ཨསཀྐོནྟེནཱཔི སིཐིལདྷནིཏ ཝིམུཏྟནིགྒཧིཏཝསེན ཝུཏྟཱནི བྱཉྫནཱནི ཨཀོཔེཏྭཱ ཝཱ དུརུཏྟཾ ཝཱ ཨཀཏྭཱ ཝུཏྟཾ ཉཏྟིསམྤཏྟི ནཱམ. ཉཏྟིཝིཔཏྟི ནཱམ སབྦསོ ཉཏྟིཾ ཨཊྛཔེཏྭཱ ཝཱ ཝཏྠུསངྒྷཔུགྒལཉཏྟཱིནཾ ཨཔརཱམསནཱནི པཙྪཱ ཉཏྟིཊྛཔནཉྩཱཏི ཨིམེ ཏཱཝ པཉྩ ཉཏྟིདོསཱ. ཏཏྠ ཨཡཾ ཨིཏྠནཱམོཏི ཨུཔསམྤདཱཔེཀྑསྶ ཨཔི ཨཀིཏྟནཾ ཝཏྠུཨཔརཱམསནཾ ནཱམ. སུཎཱཏུ མེ བྷནྟེ སངྒྷོཏི ཨེཏྠ སུཎཱཏུ མེ བྷནྟེཏི ཝཏྭཱ སངྒྷོཏི ཨབྷཎནཾ སངྒྷཨཔརཱམསནཾ ནཱམ. ཨིཏྠནྣཱམསྶ ཨུཔསམྤདཱཔེཀྑོཏི ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡསྶ ཨཀིཏྟནཾ པུགྒལཨཔརཱམསནཾ ནཱམ. སབྦེན སབྦཾ ཉཏྟིཡཱ ཨནུཙྩཱརཎཾ ཉཏྟིཨཔརཱམསནཾ ནཱམ. པཋམཾ ཀམྨཝཱཙཾ ནིཊྛཱཔེཏྭཱ ཨེསཱ ཉཏྟཱིཏི ཝཏྭཱ ཁམཏི སངྒྷསྶཱཏི ཨེཝཾ ཉཏྟི ཀིཏྟནཾ པཙྪཱ ཉཏྟིཊྛཔནཾ ནཱམ. ཨིཏི ཨིམེ པཉྩ ཉཏྟིདོསཱ ཉཏྟིཝིཔཏྟི ནཱམ. ཨིམེཧི དོསེཧི ཝིམུཏྟཱཡ ཉཏྟིཡཱ སམྤནྣཾ ཉཏྟིསམྤཏྟི ནཱམ.

ཉཏྟིསམྤཏྟིཀཐཱ ནིཊྛིཏཱ.

ཨནུསཱཝནསམྤཏྟི ནཱམ ཝཏྠུ སངྒྷཔུགྒལཱནཾ ཨཔརཱམསནཱནི, སཱཝནཱཡ ཧཱཔནཾ, ཨཀཱལེ སཱཝནནྟི ཨིམེ པཉྩ ཨནུསཱཝནདོསེ ཝཛྫེཏྭཱ ཀཐནཾ ཨནུསཱཝནསམྤཏྟི ནཱམ. ཏཏྠ ཝཏྠཱདཱིནཾ ཨཔརཱམསནཱནི ཉཏྟིཡཾ ཝུཏྟསདིསཱནེཝ. ཏཱིསུ པན ཨནུསཱཝནཱསུ ཡཏྠ ཀཏྠཙི ཨེཏེསཾ ཨཔརཱམསནཾ ཨཔརཱམསནམེཝ. སབྦེན སབྦཾ པན ཀམྨཝཱཙཾ ཨཝཏྭཱ ཙཏུཀྑཏྟུཾ ཉཏྟིཀིཏྟནམེཝ ཝཱ ཀམྨཝཱཙབྦྷནྟརེཔི ཙཏྟཱརི བྱཉྫནཱནི ཀོཔེཏྭཱ ཝཱ ཨཀྑརསྶ ཝཱ པདསྶ ཝཱ དུརུཙྩཱརཎཾ ཝཱ ཀཏྭཱ སཱཝནཾ སཱཝནཱཡ ཧཱཔནཾ ནཱམ, ཏཐཱ ཧི སིཐིལདྷནིཏཝིམུཏྟནིགྒཧིཏཝསེན ཙཏྟཱརི བྱཉྫནཱནི ཨནྟོཀམྨཝཱཙཱཡ ཀམྨཾ ཀོཔེནྟི. ཏཏྠ ‘‘སུཎཱཏུ མེ ཏི སིཐིལེ ཝཏྟབྦེ སུཎཱཐུ མེ’’ཏི ཝཙནཾ སིཐིལེ དྷནིཏཾ ནཱམ. ‘‘བྷནྟེ’’ཏི ཝཏྟབྦེ བྷནྟེཏི ཝཙནཾ དྷནིཏེ སིཐིལཾ ནཱམ. ‘‘སུཎཱཏུ ཨེསཱ ཉཏྟཱི’’ཏི ཝཏྟབྦེ ‘‘སུཎནྟུ ཨེསཾ ཉཏྟཱི’’ཏི ཝཙནཾ ཝིམུཏྟེ ནིགྒཧིཏཾ ནཱམ. ‘‘པཏྟཀལླ’’ནྟི ཝཏྟབྦེ ‘‘པཏྟཀལླཱ’’ཏི ཝཙནཾ ནིགྒཧིཏེ ཝིམུཏྟཾ ནཱམ. ཨེཝཾ ཨིམཱནི ཙཏྟཱརི བྱཉྫནཱནི ཨནྟོཀམྨཝཱཙཱཡ ཀམྨཾ དཱུསེནྟི. ཨིམཱནི ཙཏྟཱརི ཨཀོཔེཏྭཱ ཝདནྟེནཱཔི ཨཉྙསྨིཾ ཨཀྑརེ ཝཏྟབྦེ ཨཉྙཾ ཨཀྑརཾ ཝདནྟོ དུརུཏྟཾ ཀརོཏི ནཱམ. ཨིཏརེསུ དཱིགྷརསྶཱདཱིསུ ཚསུ ཋཱནེསུ དཱིགྷཊྛཱནེ དཱིགྷཾ, རསྶཊྛཱནེ རསྶམེཝཱཏི ཨེཝཾ ཡཐཱཋཱནེ ཏཾ ཏདེཝ ཨཀྑརཾ བྷཱསནྟེན ཨནུཀྐམཱགཏཾ པཝེཎིཾ ཨཝིནཱསེཏྭཱ ཀམྨཝཱཙཱ ཀཱཏབྦཱ. སཙེ པན ཨེཝཾ ཨཀཏྭཱ དཱིགྷེ ཝཏྟབྦེ རསྶཾ, རསྶེ ཝཏྟབྦེ དཱིགྷཾ ཝདཏི, ཏཐཱ གརུཀེ ཝཏྟབྦེ ལཧུཀཾ, ལཧུཀེ ཝཏྟབྦེ གརུཀཾ ཝདཏི. སམྦནྡྷེ ཝཱ ཝཏྟབྦེ ཝཝཏྠིཏཾ, ཝཝཏྠིཏེ ཝཱ ཝཏྟབྦེ སམྦནྡྷཾ ཝདཏི, ཨེཝམྤི ཀམྨཝཱཙཱ ན ཀུཔྤཏི. ཨིམཱནི ཚ བྱཉྫནཱནི ཀམྨཾ ན ཀོཔེནྟི. ཨིདམེཝ ཨཱཙརིཡཱནཾ སམཱནཀཐཱ. ཨཔརེ པན ཨིདཱནི བྱཉྫནཱནི ཨནྟོཀམྨཝཱཙཱཡ ཀམྨཾ དཱུསེནྟཱིཏི ཝདནྟི, ཨེཝཾ སཏི ཨནུཔསམྤནྣཱཝ བཧུཏརཱ བྷཝེཡྻུཾ, ཝཱིམཾསིཏྭཱ པན གཧེཏབྦཾ. སུཊྛུཏརཱ ཝཱ ཀམྨཝཱཙཱ སིཀྑིཏབྦཱ. སཱཝནཱཡ ཨནོཀཱསེ པཋམཾ ཉཏྟིཾ ཨཊྛཔེཏྭཱ ཨནུསཱཝནཾ ཨཀཱལེ སཱཝནཾ ནཱམ. ཨིཏི ཨིམེཧི དོསེཧི ཝིམུཏྟཱཡ ཨནུསཱཝནཱཡ སམྤནྣཾ ཨནུསཱཝནསམྤཏྟིསམྤནྣཾ ནཱམ. ཡདི པཏྟཙཱིཝརརཧིཏཾ པུགྒལཾ ཨུཔསམྤཱདེཏི, ‘‘པརིཔུཎྞསྶ པཏྟཙཱིཝར’’ནྟི ཨནུསཱཝནཱཡ ཀཏཏྟཱ ཀམྨཀོཔོ ན ཧོཏི, ཀཱརཀསངྒྷོ པན སཱཏིསཱརོ ཏེནེཝཱཧ ཝིམཏིཝིནོདནིཡམྤི པཏྟཙཱིཝརཱནཾ ཨབྷཱཝེཔི’པརིཔུཎྞསྶ པཏྟཙཱིཝར’ནྟི ཀམྨཝཱཙཱཡ སཱཝིཏཏྟཱ ཀམྨཀོཔཾ ཨཝཏྭཱ དུཀྐཊམེཝ ཝུཏྟནྟི. སཙེ ཨནུཔཛ྄ཛྷཱཡཀོ ཨུཔསམྤཱདེཏི, ‘‘ཨིཏྠནྣཱམསྶ ཨུཔསམྤདཱཔེཀྑོ, ཨིཏྠནྣཱམེན ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡེནཱ’’ཏི ཝཱ ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡཾ སཱཝེཏི, སཱུཔསམྤནྣོཝ ཧོཏི. ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡཾ ན སཱཝེཏི ནུཔསམྤནྣོ. ཝཀྑཏི ཧི ཝིམཏིཝིནོདནིཡཾ ‘‘ཀམྨཾ ན ཀུཔྤཏཱིཏི ཨིདཾ ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡཱབྷཱཝེཔི ཨིཏྠནྣཱམསྶ ཨུཔསམྤདཱཔེཀྑོ ཨིཏྠནྣཱམེན ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡེནཱ’’ཏི མཏསྶ ཝཱ ཝིབྦྷམནྟསྶ ཝཱ པུརཱཎཨུཔཛ྄ཛྷཱཡསྶ ཝཱ ཡསྶ ཀསྶཙི ཨཝིཛྫམཱནསྶཱཔི ནཱམེན སབྦཏྠ ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡཀིཏྟནསྶ ཀཏཏྟཱ ཝུཏྟཾ. ཡདི ཧི ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡཀིཏྟནཾ ན ཀརེཡྻ,’པུགྒལཾ ན པརཱམསཏཱི’ཏི ཝུཏྟཀམྨཝིཔཏྟིཨེཝ སིཡཱ, ཏེནེཝ པཱལི༹ཡཾ ‘‘ཨནུཔཛ྄ཛྷཱཡཀནྟི ཝུཏྟ’’ནྟི. སཙེ སངྒྷུཔཛ྄ཛྷཱཡེན གཎུཔཛ྄ཛྷཱཡེན ཨུཔསམྤཱདེཏི, ཀཱརཀསངྒྷོ སཱཏིསཱརོ, ཀམྨཾ པན ན ཀུཔྤཏི, ཝཀྑཏི ཧི ཝིམཏིཝིནོདནིཡཾ ‘‘སངྒྷེན ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡེནཱ’’ཏི ཨཡཾ ཨིཏྠནྣཱམོ སངྒྷསྶ ཨུཔསམྤདཱཔེཀྑོ, ཨིཏྠནྣཱམོ སངྒྷཾ ཨུཔསམྤདཾ ཡཱཙཏི. སངྒྷེན ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡེནཱ’’ཏི ཨེཝཾ ཀམྨཝཱཙཱཡ སངྒྷམེཝ ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡཾ ཀིཏྟེཏྭཱཏི ཨཏྠོ. ཨེཝཾ’གཎེན ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡེནཱ’ཏི ཨེཏྠཱཔི ཨཡཾ ཨིཏྠནྣཱམོགཎསྶ ཨུཔསམྤདཱཔེཀྑོ’ཏི ཨཱདིནཱ ཡོཛནཱ ཝེདིཏབྦཱ. ཨེཝཾ ཝུཏྟེཔི ཀམྨཾ ན ཀུཔྤཏི ཨེཝ, དུཀྐཊསྶེཝ ཝུཏྟཏྟཱ, ཨཉྙཐཱ སོ ཙ པུགྒལོ ཨནུཔསམྤནྣོཏི ཝདེཡྻཱ’ཏི. སཙེ པཎྜཀཱདིནཱ ཨནུཔསམྤནྣཀེན ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡེན ཨུཔསམྤཱདེཏི, ཏེ ཝཛྫེཏྭཱ པཉྩཝགྒཱདིགཎོ ཧཏྠཔཱསཾ ཨཝིཛཧིཏྭཱ པཱུརཏི, ཀམྨཾ ན ཀུཔྤཏི, ཀཱརཀསངྒྷོ པན སཱཏིསཱརོ ཏེན ཝུཏྟཾ ཝིམཏིཝིནོདནིཡཾ ‘‘པཎྜཀཱདཱིཧི ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡེཧི ཀརིཡམཱནེསུ པཎྜཀཱདིཀེན ཝིནཱཝ པཉྩཝགྒཱདིགཎོ པཱུརཏི, ཀམྨཾ ན ཀུཔྤཏི. ཨིཏརཐཱ ཀུཔྤཏཱི’’ཏི. སཙེ ཙཏྟཱརོ ཨཱཙརིཡཱ ཨེཀཏོ ཨནུསཱཝེནྟི, ཨེཏྠ པན ཀཐནྟི ཝུཙྩཏེ, སབྦཨཊྛཀཐཱསུ དྭཱིཧི ཝཱ ཏཱིཧི ཝཱ ཨཱཙརིཡེཧི ཝིསུཾ ཝིསུཾ ཨེཀེན ཨེཀསྶཱཏི ཨེཀཔྤཧཱརེནེཝ དྭེ ཏིསྶོ ཝཱ ཀམྨཝཱཙཱ ཀཱཏབྦཱ. སཙེ པན ནཱནཱཙརིཡཱ ནཱནུཔཛ྄ཛྷཱཡཱ ཧོནྟི, ཏིསྶཏྠེརོ སུམནཏྠེརསྶ སདྡྷིཝིཧཱརིཀཾ, སུམནཏྠེརོ ཏིསྶཏྠེརསྶ སདྡྷིཝིཧཱརིཀཾ ཨནུསཱཝེཏི, གཎཔཱུརཀཱ ཧོནྟི ཝཊྚཏི. སཙེ པན ནཱནུཔཛ྄ཛྷཱཡཱ ཧོནྟི, ཨེཀོ ཨཱཙརིཡོ ཧོཏི, ནཏྭེཝ’ནཱནུཔཛ྄ཛྷཱཡེནཱ’ཏི པཊིཀྑིཏྟཏྟཱ ན ཝཊྚཏཱིཏི ཨེཏྟཀམེཝ ཝུཏྟཾ. ཙཏུནྣཾ པན ཛནཱནཾ ཝིཙཱརཎཀཐཱཡ ནཱཔི ཀམྨཝིཔཏྟིཚཱཡཱ དིསྶཏི, ཏཐཱཔི ན ཀཏྟབྦམེཝ, སབྦཨཊྛཀཐཱསུ ཨཝིཙཱརིཏཏྟཱ. སཙེ ཝཏྠཱལངྐཱརཱདིསཧིཏཔརཱུལ༹ྷཀེསམསྶུཾ ཨུཔསམྤཱདེཏི, སཱུཔསམྤནྣོཝ ཧོཏི, པཙྪཱ ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏུཾ ཝཊྚཏི ཏེརསཝཏྠུཝིམུཏྟཏྟཱ སམྤཏྟི ཡེཝེཏྠཔམཱཎཏྟཱ ཙ.

ཨནུསཱཝནསམྤཏྟིཀཐཱ ནིཊྛིཏཱ.

ཨིདཱནི སཱིམཝིསོདྷནིཾ ནཱམ, ནཱནཱགནྠསམཱཧནྟི ཨིམིསྶཱ གཱཐཱཡ སཾཝཎྞནཱཀྐམོ ཨནུཔྤཏྟོ.

པཉྙཱཝ སབྦཉེཡྻེསུ, དཡཱ ཡསྶ མཧེསིནོ;

ཨནནྟེསུཔི སཏྟེསུ, པཝཏྟིཏྠ ཡཐཱརུཙི.

ཏཱཡ ཨུསྶཱཧིཏོ སཏྠཱ, བྷིཀྑཱུནཾ ཧིཏཀཱརཎཾ;

ཡཾ སཱིམཾ ཨནུཛཱནཱཏི, ཏཏྠ པཉྷོ པཝཏྟཏི.

དྭེལ༹ྷཀཱ སཾསཡཱ ཧོནྟི, དེསེ སབྦཏྠ བྷིཀྑཝོ;

གནྠཱཔི ཝིསམཱ ཧོནྟི, ཨཏྟནོམཏིཀཱརཎཱ.

ཡདི མེ ཨཱིདིསཾ ཝཱདཾ, སུཏྭཱཝུཔེཀྑཀོ བྷཝེ;

པབྦཛྫཱ ནིཔྥལཱ མཡ྄ཧཾ, ཝརེ སམྦུདྡྷསཱསནེ;

གམྦྷཱིརོ ནིཔུཎོ ཨཏྠོ, སབྦཉྙུཛིནགོཙརོ.

སཱརིཔུཏྟོ མཧཱཔཉྙོ, ཐེརསྶཔི ཨཝིསཡོ;

ཀཐཾ ཏྭཾ སཀྐུཎེཡྻཱསི, སབྦཉྙུཛིནགོཙརེ;

ཨིཏི མེ ཨུཔཝདེཡྻུཾ, དྷརཏེཝ མཧཱམུནི.

པཱལིཕུལློ མཧཱསཱལོ, ཨུཙྩོ མེརུནགཱུཔམོ;

པརིནིབྦཱནཀཱལམྷི, སམྦུདྡྷོ ཨིཙྩམབྲཝི.

མཱ ཏྭཾ ཨཱནནྡ རོདསི, མཱ ཏྭཾ ཨཱནནྡ སོཙསི;

ཨཧམེཀོཝ ནིབྦཱཡི, དྷརནྟེཝ བཧཱུ བུདྡྷཱ.

སམྦུདྡྷཱ ཙཏུརཱསཱིཏི, སཧསྶཱནི ཨིམཱནི ཏེ;

ཨོཝདིསྶནྟི ཏྭཾ བྷིཀྑུ, ཀཏཔུཉྙོསི ཧོཧིསི.

ཝརེ སཱཊྛཀཐེ པཱལི༹, ཋིཏེ སབྦཉྙུགོཙརེ;

ནིབྦུཏོཔི སམྦུདྡྷོ, ཨསུཉྙོཝ པཛཾ ཨིམཾ.

ཨེཝཱཧཾ ཙིནྟཡིཏྭཱན, རཏྟིདིཝཾ ཨཏནྡིཏོ;

དྷརནྟེཡེཝ སམྦུདྡྷེ, བྷིནྣཝཱདོ ཨཝིསཡོ.

ཏཾ ཝཱདཾ བྷིནྡཡིཏྭཱན, ཛཧིཏྭཱ ཝཏྟནོམཏིཾ;

ཝིསྶཛྫིསྶམཧཾ དཱནི, ཙིརཾ སདྡྷམྨསུདྡྷིཡཱཏི.

ཏཏྠ སཱིམཝིསོདྷནི'ནྟི སཱིམཝིཔཏྟིཛཧནཾ སཱིམཝིཔཏྟིཾ པཧཱཡ སམྤཏྟིལཀྑཎཔྤཀཱསཀཾ པཀརཎཾ ཀརིསྶནྟི ཨཏྠོ. ཏཏྠ སཱིམཱཏི པནྣརསཝིདྷཱ སཱིམཱ. ཀཏམེ པནྣརས. ཁཎྜསཱིམཱ, ཨུཔཙཱརསཱིམཱ, སམཱནསཾཝཱསསཱིམཱ, ཨཝིཔྤཝཱསསཱིམཱ, ལཱབྷསཱིམཱ, གཱམསཱིམཱ, ནིགམསཱིམཱ, ནགརསཱིམཱ, ཨབྦྷནྟརསཱིམཱ, ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ, ཛནཔདསཱིམཱ, རཊྛསཱིམཱ, རཛྫསཱིམཱ, དཱིཔསཱིམཱ, ཙཀྐཝཱལ༹སཱིམཱ’ཏི. ཏཏྠ ཁཎྜསཱིམཱ ནཱམ པབྦཛྫུཔསམྤདཱདཱིནཾ སངྒྷཀམྨཱནཾ སུཁཀརཎཏྠཾ མཧཱསཱིམཱཡ ཝཱ གཱམཁེཏྟེ ཝཱ ཁཎྜིཏྭཱ པརིཙྪིནྡིཏྭཱ སམྨཏཱ. ཏསྶཱཝིཏྠཱརོ ''པཋམཾ ནིམིཏྟཱ ཀིཏྟེཏབྦཱ''ཏི ཨཱདིནཱ དྭཱསཏྟཏིཔྤབྷེདཱཡ སམནྟཔཱསཱདིཀཱཡ ཝིནཡཊྛཀཐཱཡ མཧཱཝགྒེ ཝུཏྟོ, ཨིདྷ ཝུཏྟོཔི ཏཐེཝ ཝུཏྟོ བྷཝེཡྻ, ཏསྨཱ ན ཝཀྑཱམ, དུཝིཉྙེཡྻཊྛཱནམེཝ ཀིཉྩིཋཱནཾ ནཱིཧརིཏྭཱ པཱཀཊཾ ཀརིསྶཱམ. ཏཏྠ སཙེ པན ཧེཊྛཱ ཨུཔརིམསྶ སཱིམཱཔརིཙྪེདསྶ པརཏོ ཨནྟོ ལེཎཾ ཧོཏི, བཧི སཱིམཱ ན ཨོཏརཏི. ཨཐཱཔི ཨུཔརིམསྶ སཱིམཱཔརིཙྪེདསྶ ཨོརཏོ བཧི ལེཎཾ ཧོཏི, ཨནྟོསཱིམཱ ན ཨོཏརཏཱིཏི ཨིམེ དྭེ ཨེཀཏྠཱ བྱཉྫནམེཝ ནཱནཾ. ཨཡཉྷེཏྠཏྠོཨུཔརིམསྶ སཱིམཱཔརིཙྪེདསྶ ཨོརིམབྷཱགཏོ ཧེཊྛཱ པབྦཏཔཱདེ ཨུམངྒསཎྛཱནེན པབྦཏཔསྶེ ཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ ལེཎཾ ཧོཏི, སཱིམཱཔརིཙྪེདསྶ པརཏོ ལེཎེ ཙ ལེཎསྶ བཧིབྷཱུཏེ ཧེཊྛཱ པབྦཏེ ཙ བྷཱུམིབྷཱགེ སཱིམཱ ན ཨོཏརཏི, ལེཎསྶ ཨུཔརིཡེཝ སཱིམཱ ཧོཏཱིཏི. ཏསྶ ཨུཔརིམསྶ སཱིམཱཔརིཙྪེདསྶ ཨོརིམབྷཱགཏོ བཧིབྷཱུཏེ ཧེཊྛཱ པབྦཏཔཱདེ ཨུམངྒསཎྛཱནེན ཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ པབྦཏཔསྶེ ལེཎཾ ཨཐཱཔི ཧོཏི, ལེཎེ ཙ ལེཎསྶ པརབྷཱུཏེ ཧེཊྛཱ པབྦཏེ ཙ བྷཱུམིབྷཱགེ སཱིམཱ ན ཨོཏརཏི, ལེཎསྶ ཨུཔརིབྷཱགེ ཝ སཱིམཱ ཧོཏཱིཏི. ཨེསཱ ཙ ཝིཙཱརཎཱ ཝིམཏིཝིནོདནིཡམྤི ཀཏཱ. ཨནྟོ ཏི པབྦཏསྶ ཨནྟོ, པབྦཏམཱུལེཏི ཨཏྠོ. ཏམེཝ ཨནྟོསདྡཾ སཱིམཱཔརིཙྪེདེན ཝིསེསེཏུཾ ‘‘ཨུཔརིམསྶ སཱིམཱཔརིཙྪེདསྶ པརཏོ’’ཏི ཝུཏྟཾ. པབྦཏཔཱདཾ པན ཨཔེཀྑིཏྭཱ ‘‘ཨོརཏོ’’ཏི ཝཏྟབྦེཔི སཱིམཱནིསྶཡཾ པབྦཏགྒཾ སནྡྷཱཡ ‘‘པརཏོ’’ཏི ཝུཏྟནྟི དཊྛབྦཾ ཏེནེཝ བཧིལེཎནྟི ཨེཏྠ བཧིསདྡཾ ཝིསེསེནྟོ ‘‘ཨུཔརིམསྶ སཱིམཱཔརིཙྪེདསྶ ཨོརཏོ’’ཏི ཨཱཧ. བཧི སཱིམཱ ན ཨོཏརཏཱིཏི ཨེཏྠ བཧཱི ཏི པབྦཏཔཱདེལེཎཾ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟཾ. ལེཎསྶ བཧིབྷཱུཏེ ཨུཔརི སཱིམཱཔརིཙྪེདསྶ ཧེཊྛཱབྷཱགེ སཱིམཱ ན ཨོཏརཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཨནྟོསཱིམཱཏི ལེཎསྶ ཙ པབྦཏཔཱདསྶ ཙ ཨནྟོ ཨཏྟནོ ཨོཏརཎཱརཧཊྛཱནེ ན ཨོཏརཏཱིཏི ཨཏྠོ. བཧི སཱིམཱ ན ཨོཏརཏཱིཏི ཨཏྠོ, སཱིམཱ ན ཨོཏརཏཱི ཏི ཙེཏྠ ཨཏྟནོ ཨོཏརཎཱརཧཊྛཱནེ ལེཎབྷཱཝེན སཱིམཱ སབྦཐཱ ‘‘ཨནོཏརཎམེཝ དསྶིཏནྟི གཧེཏབྦཾ. ཏཏྠ པི ཨནོཏརཎནྟི ཨུཔརིཨེཝ སཱིམཱ ཧོཏཱི’’ཏི ཝིམཏིཝིནོདནཱི. ཀེཙི པན ཝེལུ༹སུསིརོ ཝིཡ སུསིརམེཝ ལེཎནྟི ཝདནྟི, ཏཾ ཨཡུཏྟཾ.

ཨུཔཙཱརསཱིམཱ ནཱམ གཱམཱརཉྙནིགམཱདིཝསཱ ཡཱཝ བྲཧྨལོཀཱ ཏེསཾ ཏེསཾ སཏྟཱནཾ ནིཝཱསགེཧསྶ ཝཱ དེཝཝིམཱནཀཔྤརུཀྑཱདཱིནཾ ཝཱ ཨུཔཙཱརཱརཧཊྛཱནམེཝ ཨུཔཙཱརསཱིམཱ ཏེ ཨིདྷ ནཱདྷིཔྤེཏཱ, བྷིཀྑཱུནཾ ཨཝིསཡཏཱཡ. ཡཾ པན པདེསཾ པརིཙྪིནྡིཏྭཱ པརིཝེཎཾ ཀཏྭཱ པཱཀཱརཱདིཔརིཀྑིཏྟཾ ཝཱ ཀཏྭཱ ཨཔརིཀྑིཏྟེཔི ཨུཔཙཱརཱརཧཊྛཱནཾ པརིཙྪིནྡིཏྭཱ ཝཱ ཡསྨིཾ པདེསེ བྷིཀྑཱུ ཝསནྟི, ཨཡམེཝ ཨུཔཙཱརསཱིམཱཏི ཨདྷིཔྤེཏཱ. བྷིཀྑཱུནཾ ཝསྶཱུཔགམནཀཐིནཏྠཱརཀརཎཊྛཱནཏྟཱ, ཏཐཱ ཧི ‘‘ཀཐིནཏྠཏསཱིམཱཡ’’ནྟི ཨུཔཙཱརསཱིམཾ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟཾ, ཁནྡྷསཱིམཱཡ ཏཏྲུཔྤཱདཱབྷཱཝཏོཏི ཏཱིསུཔི གཎྛིཔདེསུ ཝུཏྟཾ. ཏཏྲུཔྤཱདེནཱ བྷཏནྟི ཝིཧཱརསནྟཀེན ཁེཏྟཝཏྠུཨཱདིནཱ ཨཱབྷཏཾ ཀིཉྩི སངྒྷིཀཾ ཙཱིཝརཾ ཨུཔྤཛྫཏི, ཏཾ ཏེསཾ ཀཐིནཏྠཱརཀབྷིཀྑཱུནཾ ཡེཝ བྷཝིསྶཏཱིཏི ཡོཛནཱ ཀཱཏབྦཱ. ཁེཏྟཝཏྠུཨཱདིནཱ ཏི ཨེཏྠ ཨཱདིསདྡེན མཏཀཙཱིཝརཾ ཝཱ ཧོཏུ སཾགྷཾ ཨུདྡིསྶ དིནྣཾ ཝཱ སངྒྷིཀེན ཝཱ ཏི མཧཱཨཊྛཀཐཱཡཾ ཝུཏྟཾ. ཏསྨིཾ ཨུཔཙཱརསཱིམེ པཝཏྟཙཱིཝརཾ སབྦཾ སངྒཎྷཱཏི, ཏེནེཝ ‘‘ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཉྙཏརེན ཨུཔཱསཀེན སངྒྷཾ ཨུདྡིསྶ ཝིཧཱརོ ཀཱརིཏོ ཧོཏི, སོ ཏསྶ ཝིཧཱརསྶ ཀཏེ ཨུབྷཏོསངྒྷསྶ ཨཀཱལཙཱིཝརཾ དཱཏུཀཱམོ ཧོཏི. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨུབྷཏོསངྒྷསྶ ཀཐིནཾ ཨཏྠཏཾ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ སོ ཨུཔཱསཀོ སངྒྷཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཀཐིནུདྡྷཱརཾ ཡཱཙཱི’’ཏི ཨིམསྨིཾ ཝཏྠུསྨིཾ ཨཱནིསཾསཔསམྦྷནཏྠཾ ཀཐིནུདྡྷཱརཾ བྷགཝཏཱ པཉྙཏྟཾ, ཏེནེཝ ཐུལླནནྡཱ བྷིཀྑུནཱི ཨཱནིསཾསཾ ཨཔྤཊིཔྤསྶམྦྷེནྟཱ ཙཱིཝརཾ ཨམྷཱཀཾ བྷཝིསྶཏཱིཏི ཀཐིནུདྡྷཱརཾ པཊིབཱཧི, ཏསྨཱ ཀཐིནཏྠཏསཱིམཱཡཾ ཨནུདྡྷཊེ ཀཐིནེ ཡཱཝ ཕགྒུཎཔུཎྞམཱ པཉྩ མཱསཱ ཨེཏྠནྟརེ མཏཀཙཱིཝརཾ ཝཱ ཧོཏུ ཙཱཏུདྡིསཾ སངྒྷཾ ཨུདྡིསྶ མཏཱནཾ ཉཱཏིཛནཱནཾ ཝཱ, བྷིཀྑཱཔཉྙཏྟིཡཱ ཝཱ ཝིཧཱརམཧཱདིཀིཙྩེན ཝཱ ཡེནཀེནཙི ཨཱཀཱརེན སངྒྷིཀཾ ཙཱིཝརཾ དིནྣཾ ཧོཏི, ཏཾ སབྦཾ ཏེསཾ ཀཐིནཏྠཱརཀབྷིཀྑཱུནཾཡེཝ ཧོཏི. ཚིནྣཝསྶཱནཾ ཝཱ པཙྪིམིཀཱཡ ཨུཔགཏཱནཾ ཝཱ ཏཏྠ སམྤཏྟཱནཾ སཱིམཊྛཀབྷིཀྑཱུནཾ ཝཱ ན ཧོཏི. ཨཛཱནིཏྭཱ ཙེ གཎྷནྟི དཱཏབྦམེཝ. ཡདི ཏཾ ཙཱིཝརཾ ཏཎྜུལཱདིཁཱདནཱིཡབྷོཛནཾ ཀརོཏི, ཨིཏརེསམྤི ཧོཏིཡེཝ. ཀསྨཱཏི ཙེ ཨཱནིསཾས ཝིགཏཏྟཱ. ཏེནེཝ གཎཔཱུརཎཝསེན སམྤཏྟཱནཾ ཚིནྣཾ ཝསྶཱནཾ ཝཱ པཙྪིམིཀཱཡ ཨུཔགཏཱནཾ ཝཱ ཨཉྙསྨིཾ ཝིཧཱརེ ཝུཏྠཝསྶནཾ ཝཱ ཁཱདནཱིཡབྷོཛནཱིཡཱདཱིནི པཱཔུཎནྟི. ཀཐིནཏྠཏསཱཊཀསྶ དཱནཀམྨཝཱཙཱ པན ཁཎྜསཱིམཱཡམེཝ ཝཊྚསི. ཏསྨིཾ ཝིཧཱརེ ཨསཏི ཨཉྙཝིཧཱརེ བདྡྷསཱིམཱཡ ཝཱ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱདཱིསུ ཝཱ ཀཱཏབྦམེཝ.

ཀསྨཱཏི ཙེ, ཏསྨིཾ ཝིཧཱརེ པུརིམིཀཱཡ ཨུཔགཏཱ ཀཐིནཏྠཱརཀུསལཱ ན ཧོནྟི. ཨཏྠཱརཀུསལཱ ཁནྡྷཀབྷཱཎཀཏྠེརཱ པརིཡེསིཏྭཱ ཨཱནེཏབྦཱ. ཀམྨཝཱཙཾ སཱཝེཏྭཱ ཀཐིནཾ ཨཏྠརཱཔེཏྭཱ དཱནཉྩ བྷུཉྫིཏྭཱ གམིསྶནྟི, ཨཱནིསཾསོ པན ཨིཏརེསཾ ཝཧོཏཱི’ཏི. ཨཉྙསཱིམཊྛཀབྷིཀྑཱུནམྤི ཀམྨཝཱཙ སཱཝནསྶ ཨཊྛཀཐཱཡཾ ཝུཏྟཏྟཱ. ཚིནྣཝསྶཱཝཱ པཙྪིམིཀཱཡ ཨུཔགཏཱ ཝཱ ཨཉྙསྨིཾ ཝིཧཱརེ ཝུཏྠཝསྶཱཔི ཝཱ པུརིམིཀཱཡ ཨུཔགཏཱནཾ གཎཔཱུརཎམཏྟམེཝ ལབྷནྟི, ཨཱནིསཾསོ ཨིཏརེསཾཡེཝ ཧོཏི. སཙེཔི ཏེ ཚིནྣཝསྶཱདཡོ ཨནུམོདེནྟི, བྷིནྣོ ཀཐིནཏྠཱརོ, ཨིདཾ ཨཊྛཀཐཱཡཾ ཝིཙཱརིཏཾ. ཨཔརེ པན ‘‘ཀཐིནཏྠཏསཱིམནྟི ཨུཔཙཱརསཱིམཾ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟ’’ནྟི ཝུཏྟཏྟཱ ཨུཔཙཱརསཱིམཱཡམེཝ ཀཐིནནཏྠཱརཀ ཉཏྟིཾ ཀརོནྟི, ཏཾ ཨཡུཏྟཾ, སོདྷེཏུཾ དུཀྐརཏྟཱ. ཏཐཱ ཧི ཨུཔཙཱརསཱིམཱཡམེཝ པཝིཊྛགཱམསཱིམཱཡཾ ཏཏྠ ཨོཏིཎྞེ བྷིཀྑཱུ ཏཏྠ པཱསཱནཡནཾ ཝཱ བཧིསཱིམཀརཎཾ ཝཱ ཀོ སཀྑིསྶཏི. ‘‘ཀཐིནཏྠཏསཱིམཱཡ’’ནྟི ཨིམིནཱཔིཔདེན ཀཐིནཏྠཏབྷཱཝོཡེཝ ཝུཏྟོ, ན ཀཐིནཏྠཏསཱཊཀསྶ དཱནཀམྨཝཱཙཱ, སཱ ཙ ཝིཙཱརཎཱ ཀམྨཙཏུཀྐེན དཱིཔེཏབྦཱ. ཏཏྠ ཨཔལོཀནཀམྨཾ ཉཏྟིཀམྨཾ ཉཏྟིདུཏིཡཀམྨཾ ཉཏྟིཙཏུཏྠཀམྨནྟི. ཏཏྠ ཨཔལོཀནཀམྨཾ ནཱམ སཱིམཊྛཀསངྒྷཾ སོདྷེཏྭཱ ཚནྡཱརཧཱནཾ ཚནྡཾ ཨཱཧརིཏྭཱ སམགྒསྶ སངྒྷསྶ ཨནུམཏིཡཱ སངྒྷཾ ཀིཏྟེཏྭཱ ‘‘རུཙྩཏི སངྒྷསྶཱ’’ཏི ཏིཀྑུཏྟུཾ ཨནུསཱཝེཏྭཱ ཀཏྟབྦཾ ཝུཙྩཏི. ཉཏྟིཀམྨཾ ནཱམ ཝུཏྟནཡེནེཝ སམགྒསྶ སངྒྷསྶ ཨནུམཏིཡཱ ཨེཀཱཡ ཉཏྟིཡཱ ཀཏྟབྦཾ ཀམྨཾ. ཉཏྟིདུཏིཡཀམྨཾ ནཱམ ཝུཏྟནཡེནེཝ སམགྒསྶ སངྒྷསྶ ཨནུམཏིཡཱ ཨེཀཱཡ ཉཏྟིཡཱ ཨེཀཱཡ ཙ ཨནུསཱཝནཱཡཱཏི ཨེཝཾ ཉཏྟིདུཏིཡཱཡ ཨནུསཱཝནཱཡ ཀཏྟབྦཾ ཀམྨཾ. ཉཏྟིཙཏུཏྠཀམྨཾ ནཱམ ཝུཏྟནཡེནེཝ སམགྒསྶ སངྒྷསྶ ཨནུམཏིཡཱ ཨེཀཱཡ ཉཏྟིཡཱ ཏཱིཧི ཙ ཨནུསཱཝནཱཧཱིཏི ཨེཝཾ ཉཏྟིཙཏུཏྠཱཧི ཏཱིཧི ཨནུསཱཝནཱཧི ཀཏྟབྦཾ ཀམྨཾ. ཏཏྠ ཨཔལོཀནཀམྨཾ ཕལབྷཱཛནཀཱལཱདཱིསུ ལཧུཀཀམྨེཡེཝ ལབྦྷཏི. ཀཐིནཏྠཏསཱཊཀདཱནེཔི ཨནཏྠཏེཡེཝ ཀཐིནེ ཏཏོ བཧུཨཱནིསཾསཙཱིཝརསཱཊཀཾ ལབྷིཏྭཱ ཏེནེཝ སཱཊཀེན ཨཏྠརིཏབྦཱ, པུན ཀམྨཝཱཙཱཡ དཱནཀིཙྩཾ ནཏྠི ཨཔལོཀནཀམྨེན སངྒྷསྶ ཨནུམཏིཡཱ དཱཏབྦཾ. ཀཐིནཏྠཏསཱཊཀདཱནཀམྨཝཱཙཱ ཨེཀཱ ཙེ ཝཊྚཏི. པུན ཀམྨ ཝཱཙཱཡཀིཙྩཾ ནཏྠི. ཉཏྟིཀམྨཾ པན དྷམྨསངྒཱཧཀཀཱལེ མཧཱཀསྶཔཏྠེརཱདཱིཧི ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ སམྨནྣནཀཱལེ ལཧུཀཀམྨེཡེཝ ལབྦྷཏི. ཉཏྟིདུཏིཡཀམྨཾ པན སཱིམཱསམྨུཏི, སཱིམཱསམཱུཧནཾ, ཀཐིནདཱནཾ, ཀཐིནུདྡྷཱརོ, ཀུཊིཝཏྠུདེསནཱ, ཝིཧཱརཝཏྠུདེསནཱཏི ཨིམཱནི ཚ གརུཀམྨཱནི ཨཔལོཀེཏྭཱ ཀཱཏུཾ ན ཝཊྚཏི. ཉཏྟིདུཏིཡཀམྨཝཱཙཾ སཱཝེཏྭཱཝ ཀཱཏབྦཾ. ཨིཏོ པརེསུ ཙཱིཝརཝིཔྤཝཱསསམྨུཏིཨཱདཱིསུ ཉཏྟིདུཏིཡཀམྨེསུ ཨཔལོཀེཏྭཱཔི ཀཱཏབྦཾ, ལཧུཀཀམྨཏྟཱ. ཉཏྟིཙཏུཏྠཀམྨཾ པན ཨིདཱནི ཨུཔསམྤདཱཀམྨཾ ཨིདཱནི ཙཏྟཱརི ཀམྨཱནི བདྡྷསཱིམཱཡ ཝཱ, ཏསྨིཾ ཨསཏི ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཡ ཝཱ སོདྷེཏུཾ ཨསཀྐོནྟེ སཏི ཨབདྡྷསཱིམཱཡ ཝཱ ཀཱཏབྦམེཝ. ཨཔརེ ཨེཝཾ ཝདནྟི ‘‘ཀུཊིཝཏྠུཀཱརཝིཧཱརཝཏྠུཀཱརཀཱལེ ཏཱནི ཀུཊིཝིཧཱརཝཏྠཱུནི ཀཐཾ སཱིམཊྛཱ ཀཱཏུཾ སཀྑིསྶནྟི, ཏསྨཱ ཏཏྠ ཏཏྠེཝ ཀུཊིཝིཧཱརཀརཎཊྛཱནེཡེཝ ཀཱཏབྦ’’ནྟི, ཏཾ ཏེསཾ ཝཙནམཏྟམེཝ, ན སཱརཏོ པཙྩེཏབྦཾ. ཝཏྠུཔརཱམསནམེཝེཏྠ པམཱཎཾ, ཏཐཱ ཧི སངྒྷཀུཊིཝཏྠུཾ ཨོལོཀེནྟཾ ཡཱཙཏིཏྱཱདིནཱ ཝཏྠུཔརཱམསནཾ ཀཏྭཱ ཧེཊྛཱ ཝཏྠུཉཏྟིདོསེ ཙ ཝིཔཏྟི ལཀྑཎེ ཙ ཝཛྫེཏྭཱ ཉཏྟིདུཏིཡཀམྨེན སམྨཏབྷིཀྑཱུཧི ཏཏྠ ཀུཊིཝིཧཱརཊྛཱནཾ གནྟྭཱ ཨོལོཀེཏབྦཾ ཏེནེཝ པཱལི༹ཡཾ ‘‘ཏེཧི སམྨཏེཧི བྷིཀྑཱུཧི ཏཏྠ གནྟྭཱ ཀུཊིཝཏྠུ ཨོལོཀེཏབྦ’’ནྟི ཝུཏྟཾ. ཨཉྙཐཱ པཏྟཙཱིཝརཝིརཧིཏཾ པུགྒལཾ ཝཱ ཨནུཔཛ྄ཛྷཱཡཀཾ ཝཱ ཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཱདེནྟེཧི ‘‘པརིཔུཎྞསྶ པཏྟཙཱིཝར’’ནྟི ཝཱ ‘‘ཨིཏྠནྣཱམསྶ ཨུཔསམྤདཱཔེཀྑོ, ཨིཏྠནྣཱམེན ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡེནཱ’’ཏི ཀམྨཝཱཙཱཡ སཱཝིཏེཔི ཀམྨསྶ ཨསིཛ྄ཛྷནཾ བྷཝེཡྻ. ཨཔརེ ཨེཝཾ ཝདནྟི ‘‘སཱིམཱསམྨུཏིཀཱལེ པན ཀཏཾ, ཏཐཱ ཧི སཱིམཱསམྨུཏིཀཱལེ བྷིཀྑཱུ ཏསྨིཾ ཡེཝ ཋཱནེ ཋཏྭཱ ཀམྨཝཱཙཾ སཱཝེནྟི, ཏསྨིམྤི ཋཱནེ ཨབདྡྷསཱིམཱཝ ཧོཏི. ཡདི བདྡྷསཱིམཱ བྷཝེཡྻ, སཱིམཛ྄ཛྷོཏྠརཎཾ ཝཱ སཱིམསམྦྷེདོ ཝཱ སིཡཱ’’ཏི. སཙྩཾ, ཏཐཱཔི ཏཾ སཱིམཱསམྨུཏིཊྛཱནཾ བྷུཛིསྶཾ ཀཏྭཱ སཱིམསམྨུཏིཀམྨསྶཀཏཏྟཱ ཝིསུཾགཱམེ སམྨཏཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ གཱམསཱིམེ ཋིཏཱ བྷིཀྑཱུ ཀམྨཾ ཀོཔེཏུཾ ན སཀྐོནྟི. ཡདི སཱིམསམྨུཏིཊྛཱནཾ བྷུཛིསྶཾ ཀཏྭཱཝ སཱིམཾ སམྨནྣེཡྻ, ཀཐཾ བྷགཝཏོ དྷརམཱནཀཱལེ ཚབྦགྒིཡཱ བྷིཀྑུ ཡཐཱསུཁཾ སཱིམཾ སམྨནྣིསྶནྟཱིཏི ན པནེཝཾ དཊྛབྦཾ ཏཐཱ ཧི ཝཱསཱཁཱ མིགཱརམཱཏཱཔི ནཝཀོཊཱིཧི བྷཱུམིཾ གཎྷིཏྭཱ པུབྦཱརཱམཾ ནཱམ མཧཱ ཝིཧཱརཾ ཀཱརེསི, ཏཐཱ ཨནཱཐཔིཎྜིཀོ ཀཧཱཔཎསནྠཏེན ཛེཏསྶ རཱཛཀུམཱརསྶ ཨུཡྻཱནཊྛཱནཾ ཀིཎཱཔེཏྭཱ གཎྷིཏྭཱ ཛེཏཝནཾ ནཱམ མཧཱཝིཧཱརཾ ཀཱརེསི ཨེཝཾ པུཉྙཀཱམཱ པརིཝེཎཾ ཀཏྭཱ ཝིཧཱརཾ ཀརོནྟི ཏསྨཱ ཚབྦགྒིཡཱ བྷིཀྑཱུ ཡཐཱསུཁཾ སཱིམཾ བནྡྷནྟཱིཏི དཊྛབྦནྟི. ཨཡཾ ཨུཔཙཱརསཱིམཱཡ ཝིཙཱརཎཱ.

སམཱནསཾཝཱསསཱིམཱ ནཱམ དིཊྛིསཱིལསཱམཉྙསངྒྷཱཏསངྑཱཏེཧི བྷིཀྑུགཎེཧི ཨུཔོསཐཱདིསངྒྷཀམྨེན སམཱནཾ ཨེཀཱིབྷཱཝཾ ཧུཏྭཱ ཝསིཏུཾ སམྨཏཱ སཱིམཱ. ཨཝིཔྤཝཱསསཱིམཱ ནཱམ ཏིཙཱིཝརེན ཝིཔྤཝསིཏུཾ སམྨཏཱ སཱིམཱ, ཨེཏཱ དྭེསཱིམཱ ཏིཡོཛནཔརམཏཱཡཔི སམྦྷཝཏོ མཧཱསཱིམཱ ཏིཔི ནཱམཾ ལབྷནྟི, ཏཱསཾ ཝིཙཱརཎཱ མཧཱཨཊྛཀཐཱཡཾ སབྦསོ པརིཔུཎྞཾ ཀཏྭཱ ཝུཏྟཱ, ཏསྨཱ ཨིདྷ ན ཝཀྑཱམ ཝུཙྩམཱནམྤི ཨཝིསེསེཏྭཱ ཝུཏྟཾ བྷཝེཡྻ, ཏསྨཱ ན ཝཀྑཱམ.

ལཱབྷསཱིམཱ ནཱམ ཡཾ གཱམཾ ཝཱ ནིགམཾ ཝཱ པོཀྑརཎཱིཏལཱ༹ཀཝནཱདིཀཾ ཝཱ ཡཾ ཡཾ པདེསཾ སངྒྷསྶ ཙཏུཙྩཔྤཡཏྠཱཡ རཱཛརཱཛམཧཱམཏྟེཧི པརིཙྪིནྡིཏྭཱ ཋཔིཏཱ, ཨེསཱ ལཱབྷསཱིམཱ ནཱམ. ནེཝ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཨནུཉྙཱཏཱ, ན དྷམྨསངྒཧཀཏྠེརེཧི ཋཔིཏཱ, ཨཔི ཙ ཁོ ལཱབྷདཱཡཀེཧི ཋཔིཏཱཝ. མཱཏིཀཱཊྛཀཐཱཡ ལཱིནཏྠཔྤཀཱསནིཡམྤི ལཱབྷསཱིམཱཏི ཡཾ རཱཛརཱཛམཧཱམཏྟཱདཡོ ཝིཧཱརཾ ཀཱརེཏྭཱ གཱཝུཏཾ ཝཱ ཨཌྜྷཡོཛནཾ ཝཱ ཡོཛནཾ ཝཱ སམནྟཱ པརིཙྪིནྡིཏྭཱ ‘‘ཨཡཾ ཨམྷཱཀཾ ཝིཧཱརསྶ ལཱབྷསཱིམཱ, ཡཾ ཨེཏྠནྟརེ ཨུཔྤཛྫཏི, ཏཾ སབྦཾ ཨམྷཱཀཾ ཝིཧཱརསྶ དེམཱ’’ཏི ཋཔེནྟི, ཨཡཾ ལཱབྷསཱིམཱ ནཱམཱ’ཏི ཝུཏྟཾ. ཨིམསྨིཾ ལཱབྷསཱིམཱདྷིཀཱརེ རཉྙོ མཧཱཙེཏིཡདཱཡཀསྶ དིཝངྒཏཀཱལཏོ ཨེཀསྨིཾ སཾཝཙྪརེ ཨཏཱིཏེ ཏསྶ ཛེཊྛཔུཏྟསྶ དྷམྨརཉྙོ ཀཱལེ ཨཱིདིསཾ པུཉྙཾ བྷཱུཏཔུབྦཾ. ཡདི ཧི རཱཛརཱཛམཧཱམཏྟཱདཱིསུ ཡོ ཀོཙི ཡསྶ ཝིཧཱརསྶ ཡཱནི ཏལཱ༹ཀཁེཏྟཝཏྠཱདཱིནི དཏྭཱ ཏཾ སཧིཏཝིཧཱརཾ པུགྒལསྶ དེཏི, ཨེཝཾ སཏི ཀིཾ ཏསྶ པུགྒལསྶ ཏཾ སཧིཏཝིཧཱརཾ པུགྒལིཀབྷཱཝེན པཊིགྒཧེཏུཾ ཝཊྚཏི, ཨུདཱཧུ སངྒྷིཀབྷཱཝེནེཝཱཏི ཏལཱ༹ཀཁེཏྟཝཏྠཱདིཝིརཧིཏོ པན ཀེཝལོ པུགྒལིཀཝིཧཱརོ ཨཉྙེསཾ དམྨཱིཏི ཨདཏྭཱ པུགྒལེ མཏེ སངྒྷིཀོ ཧོཏི, ཨུདཱཧུ པུགྒལིཀོཡེཝཱཏི. ཏཏྲཱཡཾ ཝིསྶཛྫནཱ, ཡདི ཧི རཱཛརཱཛམཧཱམཏྟཱདཱིསུ ཡོཀོཙི ཝིཧཱརསྶ ཏལཱ༹ཀཁེཏྟཱཝཏྠཱདཱིནི དེཏི, ཨེཝཾ སཏི པཊིཀྑིཔིཏུཾ ན ཝཊྚཏཱིཏིདཊྛབྦཾ ཏེན ཝུཏྟཾ ཝིནཡཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘ཨིམཾ ཏལཱ༹ཀཾ, ཨིམཾ ཁེཏྟཾ, ཨིམཾ ཝཏྠུཾ ཝིཧཱརསྶ དེམཱཏི ཝུཏྟེ པཊིཀྑིཔིཏུཾ ན ལབྦྷཏཱི’’ཏི. ‘‘པཱསཱདསྶ དཱསིཾ, དཱསཾ, ཁེཏྟཾ, ཝཏྠུཾ, གོམཧིཾསཾ དེམཱཏི ཝདནྟི, པཱཊེཀྐཾ གཧཎཀིཙྩཾ ནཏྠི, པཱསཱདེ པཊིགྒཧིཏེ པཊིགྒཧིཏམེཝ ཧོཏཱི’’ཏི ཙ. ཝིནཡཝིནིཙྪཡཔཀརཎེ ཙ.

‘‘ཁེཏྟཝཏྠུཏལཱ༹ཀཾ ཝཱ, དེམ གོཨཛིཀཱདིཀཾ;

ཝིཧཱརསྶཱཏི ཝུཏྟེཔི, ནིསེདྷེཏུཾ ན ཝཊྚཏཱི’’ཏི.

ཁུདྡསིཀྑཱཔཀརཎེ ཙ ‘‘ཁེཏྟཱདཱིནི ཝིཧཱརསྶ, ཝུཏྟེ དམྨཱིཏི ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཝུཏྟཾ. ‘‘ཝིཧཱརསྶ དེམཱ’’ཏི ཙེཏྠ སངྒྷིཀཝིཧཱརསྶེཝ, ན པུགྒལིཀཝིཧཱརསྶཱཏི དཊྛབྦཾ, ཏཐཱ ཧི ཝུཏྟཾ ཝིམཏིཝིནོདནིཡཾ ཝིཧཱརསྶ དེམཱཏི སངྒྷིཀཝིཧཱརཾ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟནྟི. ‘‘པཱསཱདསྶཱ’’ཏི ཙ སཱམཉྙེན ཝུཏྟེཔི ‘‘ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཝིསཱཁཱ མིགཱརམཱཏཱ སངྒྷསྶ ཨཏྠཱཡ སཱལི༹ནྡཾ པཱསཱདཾ ཀཱརཱཔེཏུཀཱམོ ཧོཏི ཧཏྠིནཁཀ’’ནྟི ཨིམསྨིཾ ཝཏྠུསྨིཾ པཱསཱདཔརིབྷོགསྶ ཨནུཉྙཱཏཏྟཱ སངྒྷིཀཾཡེཝ པཱསཱདཾ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟནྟི ཝིཉྙཱཡཏི ཏཐཱ ཧི ཝུཏྟཾ ཝིམཏིཝིནོདནིཡཾ སབྦཾ པཱསཱདཔརིབྷོག’ནྟི. པཱལི༹ཡཱ ཨཊྛཀཐཱཡ ཝཎྞནཱདྷིཀཱརེ ‘‘སུཝཎྞརཛཏཱདིཝིཙིཏྲཱནཱི’’ཏིཨཱདི སངྒྷིཀསེནཱསནཾ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟཾ. པུགྒལིཀཾ པན སུཝཎྞཱདིཝིཙིཏྲཾ བྷིཀྑུསྶ སམྤཊིཙྪིཏུམེཝ ན ཝཊྚཏི, ‘‘ན ཀེནཙི པརིཡཱཡེན ཛཱཏརཱུཔཛཏཾ སཱདིཡིཏབྦ’’ནྟི ཝུཏྟཏྟཱ, ཏེནེཝེཏྠ ཨཊྛཀཐཱཡཾ སངྒྷིཀཝིཧཱརེ ཝཱ པུགྒལིཀཝིཧཱརེ ཝཱཏི ན ཝུཏྟ’ནྟི. ‘‘བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨཝིནཡཝཎྞནཊྛཱནེ’’ཏི ཝུཏྟཏྟཱ སངྒྷིཀམེཝ སུཝཎྞཱདིམཡཾ སེནཱསནཾ སེནཱསནཔརིཀྑཱརཱ ཙ ཝཊྚནྟི, ན པུགྒལིཀཱནཱིཏི གཧེཏབྦནྟི ཙ, ཏསྨཱ ཏལཱ༹ཀཁེཏྟཝཏྠཱདིསཧིཏཝིཧཱརོ སངྒྷིཀོཡེཝ ཧོཏི, ན པུགྒལིཀོཏི ཝིནཡཀོཝིདེཧི དཊྛབྦོ. སཙེ པན རཱཛརཱཛམཧཱམཏྟཱདཱིསུ ཡོཀོཙི ཏལཱ༹ཀཁེཏྟཝཏྠཱདིསཧིཏཾ ཝིཧཱརཾ པུགྒལསྶ ཏཾ སཧིཏཝིཧཱརབྷཱཝམཱརོཙེཏྭཱ དེཏི, ཨེཝཾ སཏི པུགྒལསྶ སངྒྷིཀཝིཧཱརབྷཱཝེནེཝ པཊིགྒཧེཏུཾ ཝཊྚཏི, ན པུགྒལིཀཝིཧཱརབྷཱཝེནཱཏི དཊྛབྦཾ. ‘‘ཀསྨཱ, ཝིཧཱརསྶ དེམཱ’’ཏི ཝཏྭཱ དིནྣཱནཾ ཏལཱ༹ཀཁེཏྟཝཏྠཱདཱིནཾ སངྒྷསྶེཝ ཝཊྚམཱནཏྟཱ. ཏེནེཝཱཧ ཝིམཏིཝིནོདནིཡཾ ‘‘ཝིཧཱརསྶ དེམཱཏི ཝུཏྟཾ སངྒྷསྶ ཝཊྚཏི, ན པུགྒལསྶ, ཁེཏྟཱདི ཝིཡ དཊྛབྦ’’ནྟི. ཏཏྲཱཡཾ ཡོཛནཱ ཝིཧཱརསྶཱདེམཱཏི ཝཏྭཱ དིནྣཾ ཁེཏྟཱདི སངྒྷསྶ ཝཊྚཏི, ན པུགྒལསྶ, ཨེཝཾ ཝིཧཱརསྶ དེམཱཏི ཝུཏྟཾ སུཝཎྞཱདིཝིཙིཏྟཾ ཨཀཔྤིཡམཉྩཾ སངྒྷསྶ ཝཊྚཏི, ན པུགྒལསྶཱཏི དཊྛབྦནྟི. སངྒྷསྶེཝ ཀཔྤིཡཝོཧཱརེན ཁེཏྟཱདཱིནི པཊིགྒཧེཏུཾ ཝཊྚཏི, ཏཐཱ ཧི ཝུཏྟཾ ཝིམཏིཝིནོདནིཡཾ ‘‘ཙཏྟཱརོཔཙྩཡེ པརིབྷུཉྫཏཱུཏི དེཏི ཝཊྚཏཱིཏིཨེཏྠ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ཙཏུཔཙྩཡཔརིབྷོགཏྠཱཡ ཏལཱ༹ཀཾ དམྨཱིཏི ཝཱ བྷིཀྑུསངྒྷོ ཙཏྟཱརོ པཙྩཡེ པརིབྷུཉྫིཏུཾ ཏལཱ༹ཀཾ དམྨཱིཏི ཝཱ ཨིཏོ ཏལཱ༹ཀཏོ ཨུཔྤནྣེ ཙཏྟཱརོ པཙྩཡེ དམྨཱིཏི ཝཱ ཝུཏྟམྤི ཝཊྚཏི. ཨིདཉྩ སངྒྷསྶ དིཡྻམཱནཉྙེཝ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟཾ, པུགྒལསྶ པན ཨེཝམྤི དིནྣཾ ཏལཱ༹ཀཁེཏྟཱདི ན ཝཊྚཏི. སུདྡྷཙིཏྟསྶ པན ཨུདཀཔརིབྷོགཏྠཾ ཀཱུཔཔོཀྑརཎཱིཨཱདཡོ ཝཊྚནྟི. སངྒྷསྶཏལཱ༹ཀཾཨཏྠི, ཏཾཀཐནྟིཨཱདིནཱཧིསབྦཏྠ སངྒྷསྶཝསེནེཝ ཝུཏྟནྟི. ‘‘ཁེཏྟཱདཡོ པན སབྦེསངྒྷསྶེཝ ཝཊྚནྟི, པཱལི༹ཡཾ པུགྒལིཀཝསེན གཧེཏུཾ ཨནནུཉྙཱཏཏྟཱཏི དཊྛབྦ’’ནྟི ཙ. པུགྒལསྶ པན པུགྒལཱནཉྩ ཁེཏྟཝཏྠཱདཱིནི ཀཔྤིཡཝོཧཱརེནཱཔི པཊིགྒཧེཏུཾ ན ཝཊྚཏི. ཨེཝཉྩཀཏྭཱ ཝིམཏིཝིནོདནིཡཾ ‘‘ཁེཏྟཝཏྠཱདཱིནིཔི ཀཔྤིཡཝོཧཱརེནཱཔི པུགྒལཱནཾ གཧེཏུཾ ན ཝཊྚཏི, ཏཐཱ ཨནུཉྙཱཏཏྟཱཏི ཝིཉྙཱཡཏི ཁེཏྟཝཏྠུཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏཱི’’ཏི ཨཱདིནཱ ཧི པཊིཀྑིཏྟཱསུ ཨེཀསྶེཝ པུགྒལིཀཝསེན གཧཎེ ཨནནུཉྙཱཏེ ཏདིཏརཱནཾ ཏཐཱགཧེཏབྦཏཱ སིདྡྷཱཝ ཧོཏཱི’ཏི ཝུཏྟཾ, ཏསྨཱ ཏལཱ༹ཀཁེཏྟཝཏྠཱདིསཧིཏསྶ ཝིཧཱརསྶ སངྒྷིཀབྷཱཝེནེཝ པཊིགྒཧེཏབྦཏཱ སིདྡྷཱ ཧོཏཱིཏི དཊྛབྦཱ. ཨཡཾ པཋམཔཉྷེ ཝིསྶཛྫནཱ.

ཏལཱ༹ཀཁེཏྟཝཏྠཱདིཝིརཧིཏཾ པན ཝིཧཱརཾ པུགྒལིཀབྷཱཝེནཱཔི པཊིགྒཧེཏུཾ ཝཊྚཏི. སོ ཙ ཝིཧཱརོ ཏསྨིཾ པུགྒལེ ཛཱིཝནྟེ པུགྒལིཀོ ཧོཏི. ཨཉྙེསཾ དམྨཱིཏི ཨདཏྭཱ མཏེ ཨཝིསྶཛྫནཱིཡོ ཨཝེབྷངྒིཡོ, སངྒྷིཀོཡེཝ ཧོཏཱིཏི དཊྛབྦོ. ཡཐཱཧ, བྷིཀྑུསྶ བྷིཀྑཝེ ཀཱལངྐཏེ སངྒྷོ སཱམི པཏྟཙཱིཝརེ. ཨཔི ཙ གིལཱནུཔཊྛཱཀཱ བཧཱུཔཀཱརཱ, ཨནུཛཱནཱམི བྷིཀྑཝེ སངྒྷེན ཏིཙཱིཝརཉྩ གིལཱནུཔཊྛཱཀཱནཾ དཱཏུཾ. ཡཾ ཏཏྠ ལཧུབྷཎྜཾ ལཧུཔརིཀྑཱརཾ, ཏཾ སམྨུཁཱིབྷཱུཏེན སངྒྷེན བྷཱཛེཏབྦཾ. ཡཾ ཏཏྠ གརུབྷཎྜཾགརུཔརིཀྑཱརཾ ཏཾ ཨཱགཏཱནཱགཏསྶ ཙཱཏུདྡིསསྶ སངྒྷསྶ ཨཝིསྶཛྫིཡཾ ཨཝེབྷངྒིཡནྟི. ཝིནཡཊྛཀཐཱཡཉྩ ‘‘ཏསྨིཾ ཛཱིཝནྟེ པུགྒལིཀོ, མཏེ སངྒྷིཀོཡེཝཱཏི ཨཉྙེསཾ ཨདཏྭཱ ཋཔིཏཔརིཀྑཱརཱཔི ཏཏྠ སངྒྷསྶེཝ ཧོནྟི. དྭིནྣཾ སནྟཀཾ ཧོཏི ཨཝིབྷཏྟཾ, ཨེཀསྨིཾ ཀཱལངྐཏེ ཨིཏརོ སཱམི. བཧཱུནཾ སནྟཀེཔི ཨེསེཝ ནཡོ, སབྦེསུ མཏེསུ སངྒྷིཀཾ ཧོཏཱི’’ཏི ཝུཏྟཾ.

ཨེཏྠ ཙ ཡཾ ཏཏྠ གརུབྷཎྜ’ནྟི ཨཱདཱིསུ གརུབྷཎྜཾ ནཱམ རཱསིཝསེན པཉྩཝིདྷཾ, སརཱུཔཝསེན པན པཉྩཝཱིསཏིཝིདྷཾ ཧོཏི, ཏསྨཱ མཏཀསནྟཀབྷཱུཏསྶཱཔི ཝིཧཱརསྶ གརུབྷཎྜབྷཱཝོ ཝེདིཏབྦོ, ཏེནཱཧ ཨཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘ཡཾ ཏཏྠ ལཧུབྷཎྜཾ ཡཾ ཏཏྠ གརུབྷཎྜ’’ནྟི.

ཨིཏི པཉྩཧི རཱསཱིཧི, པཉྩནིམྨལལོཙནོ;

པཉྩཝཱིསཝིདྷཾ ནཱཐོ, གརུབྷཎྜཾ པཀཱསཡཱིཏི.

ཨེཏྠ ཝིཧཱརསྶ གརུབྷཎྜབྷཱཝོ ཝེདིཏབྦོ. ཨཡཾ དུཏིཡཔཉྷེ ཝིསྶཛྫནཱ.

ཨཡཾ ཧཾསཱཝཏིཡཱ པཱམོཀྑམཧཱཐེརཱནཾ ཝིསྶཛྫནཱ. རཱམཉྙརཊྛཝཱསིནོ པན མཧཱཐེརཱ པུགྒལིཀབྷཱཝེནཱཔི པཊིགྒཧེཏབྦམེཝཱཏི ཝདནྟི, ཏཐཱ ཛཾམཱཡརཊྛཝཱསིནོཔི མཧཱཐེརཱ, ཏཐཱ སཱུནཱཔརནྟརཊྛཝཱསིནོཔི མཧཱཐེརཱ ཏཐཱ ཨིསིནགརཝཱསིནོཔི མཧཱཐེརཱ པུགྒལིཀབྷཱཝེན པཊིགྒཧཎེ དོསོ ནཏྠཱི’ཏི ཝདནྟི ཏེསཾ མཧཱཐེརཱནཾ ཨཡམདྷིཔྤཱཡོ ལཱབྷསཱིམཱནཱམེསཱ ནེཝ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཨནུཉྙཱཏཱ. ན དྷམྨསངྒཱཧཀཏྠེརེཧིཔི ཋཔིཏཱ. ཨཔི ཙ ཁོ པུཉྙཏྠིཀེཧི ལཱབྷདཱཡཀེཧི ཋཔིཏཱ ཏསྨཱ པུཉྙཏྠིཀཱ རཱཛརཱཛམཧཱམཏྟཱདཡོ ཝིཧཱརཾ ཀཱརཱཔེཏྭཱ ཏསྶ ཝིཧཱརསྶ ལཱབྷཏྠཱཡ པདེསཾ པརིཙྪིནྡིཏྭཱ ཋཔེནྟི ‘‘ཡཾ ཨེཏྠནྟརེ ཨུཔྤཛྫཏི, ཏཾ སབྦཾ ཨམྷཱཀཾ ཝིཧཱརསྶ དེམཱ’’ཏི. ཏཾ པན ཝིཧཱརཾ ཨཏྟནོ རུཙིཏསྶ ཡསྶཀསྶཙི པུགྒལསྶ ‘‘ཨིམཾ ཝིཧཱརཾ ཏུཡ྄ཧཾ དམྨི, ཏཝ ཝིཧཱརོ ཧོཏཱུ’’ཏིཝཱ ཨཏྟནོ རུཙིཡཱ དེཏི སོཔི པུགྒལོ ‘‘ཨནུཛཱནཱམི བྷིཀྑཝེ པཉྩལེཎཱནི ཝིཧཱར’’ནྟི ཨཱདིནཱ ཨནུཉྙཱཏཝིཧཱརམེཝ པཊིགྒཎྷཱཏི, བྷགཝཏོ ཨནུཉྙཱཏཝིཧཱརམཏྟསྶེཝ པཊིགྒཧིཏཏྟཱཏི. ཏསྨིཾ ཝིཧཱརེ ཁེཏྟཝཏྠཱདཱིནི ཨཏྠཱིཏི ཙེ. ‘‘ཁེཏྟཝཏྠུཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏཱི’’ཏི ཨཱདིནཱ ཡཾ ཁེཏྟཱདིཝཏྠུཔཊིགྒཧཎཾ པཊིཀྑིཏྟཾ, ཏསྶ ཁེཏྟཱདིཝཏྠུསྶ ཨཔྤཊིགྒཧིཏཏྟཱ ཝིཧཱརམཏྟམེཝ ཧི པཊིགྒཧིཏེ ཏཔྤཊིབདྡྷཱ ཁེཏྟཱདིཝཏྠུསྨིཾ ཨུཔྤནྣཙཱིཝར པིཎྜཔཱཏགིལཱནཔཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱཔི ཏསྶེཝ པུགྒལསྶ ཀཔྤིཡབྷཱཝེནེཝ པཝཏྟནྟི, པུགྒལསྶ པཊིགྒཧཎེ ཝཱ པརིབྷུཏྟེ ཝཱ དོསོ ནཏྠི, བྷགཝཏཱ ཨེཝ ཨནུཉྙཱཏསྶ ཀཔྤིཡཔཙྩཡསྶ པརིབྷུཉྫིཏཏྟཱ. སུཏྟཾ ཨཱཧརཱཏི ཙེ, ‘‘ཨནུཛཱནཱམི བྷིཀྑཝེ སབྦཾ པཱསཱདཔརིབྷོག’’ནྟི. ནནུ ཙ ཝིསཱཁཱ མིགཱརམཱཏཱ སངྒྷསྶེཝ ཨཏྠཱཡ སཱལི༹ནྡཾ པཱསཱདཾ ཧཏྠིནཁཀནྟི. སཙྩཾ, ཏཐཱཔི པུགྒལོ སངྒྷཔརིཡཱཔནྣོ སངྒྷསྶ པཱསཱདཔརིབྷོགེ ཨནུཉྙཱཏེ ཏདནྟོགདྷསྶཔི པུགྒལསྶ ཨནུཉྙཱཏམེཝ ཧོཏི. ཨཉྙཐཱ པུགྒལེ ཨནྟོཝིཧཱརེ ནིསིནྣོཡེཝ སངྒྷོ ཏསྨིཾ ཡེཝ ཝིཧཱརསཱིམེ ཀམྨཾ ཀརོནྟོཔི ཀམྨཀོཔོ ན བྷཝེཡྻ, ཨཝགྒཱརཧཏྟཱཏི ཝཀྑཏི ཙ སཱརཏྠདཱིཔནིཡཾ ‘‘ཨནུཛཱནཱམི བྷིཀྑཝེ སབྦཾ པཱསཱདཔརིབྷོག’’ནྟི ཝཙནཏོ པུགྒལིཀེཔི སེནཱསནེ སེ ནཱསནཔརིབྷོགཝསེན ནིཡམིཏཾ སུཝཎྞགྷཊཱདིཀཾ པརིབྷུཉྫིཏུཾ ཝཊྚམཱནམྤི ཀེཝལཾ ཨཏྟནོ སནྟཀཾ ཀཏྭཱ པརིབྷུཉྫིཏུཾ ན ཝཊྚཏཱི’’ཏི, ཨིམིནཱཔི ཝཙནེན པུགྒལིཀཝིཧཱརསྶཔི སབྦཀཔྤིཡབྷཱཝོ ཝིཉྙཱཡཏི ‘‘ཨནུཛཱནཱམི བྷིཀྑཝེ སབྦཾ པཱསཱདཔརིབྷོག’’ནྟི ཉཱཔཀསྶ དསྶནཏོ. སུཝཎྞགྷཊཱདིཀནྟི ཨེཏྠ ཨཱདིསདྡོ མརིཡཱདཏྠོ, པཀཱརཏྠོ ཝཱ, ཏེན རཛཏཧཱརཀཱུཊ-ཛཱཏིཕལིཀཱདཱིནི ཨཀཔྤིཡགྷཊཱནི སུཝཎྞརཛཏཧཱརཀཱུཊ ཛཱཏིཕལིཀཱདིབྷཱཛནསརཝཱདཱིནི ཙ སེནཱསནཔརིཀྑཱརཱནི སངྒཎྷཱཏི, ཏཱནི བྷིཀྑུསྶ པརིཀྑཱརབྷཱཝེན ན ཝཊྚནྟི ཏཐཱ དཱསིདཱསགོམཧིཾསཱཔི, ཏཐཱ ཁེཏྟཱདིཝཏྠུམྤི བྷིཀྑུསྶ ཨཏྟནོ སནྟཀབྷཱཝེན པཊིགྒཧེཏུཾ ན ཝཊྚནྟི, ཝིཧཱརསྶ པན པཊིསེདྷེཏབྦཾ ནཏྠི, སབྦསདྡསྶ དསྶནཏོ ཏེནེཝཱཧ སམནྟཔཱསཱདིཀཱཡ ཝིནཡཊྛཀཐཱཡ ‘‘སེནཱསནེ པན དྭཱརཀཝཱཊ ཝཱཏཔཱནཀཝཱཊཱདཱིསུ སབྦཾ རཏནམཡམྤི ཝཎྞམཊྛཀམྨཾ ཝཊྚཏི. སེནཱསནེ ཀིཉྩི པཊིསེདྷེཏབྦཾ ནཏྠི ཨཉྙཏྲ ཝིརུདྡྷསེནཱསནཱ’’ཏི, ཨིམིནཱ ཋཔེཏྭཱ’གཱམཉྩ གཱམཱུཔཙཱརཉྩཱ’ཏི ཨེཏྠ ཝིརུདྡྷསེནཱསནཾ ཋཔེཏྭཱ སབྦཀཔྤིཡཱཀཔྤིཡཾ ཝིཧཱརསྶ ཀཔྤཏི, ཀིཉྩིཨཔྤམཏྟཀམྤི པཊིསེདྷེཏབྦཾ ནཱམ ནཏྠཱིཏི ཝིཉྙཱཡཏི, ཏེནེཝཱཧ ཝིནཡཝིནིཙྪཡེ.

‘‘ཁེཏྟཝཏྠུ ཏལཱ༹ཀཾཝཱ, དེམ གོཨཛིཀཱདིཀཾ;

ཝིཧཱརསྶཱཏི ཝུཏྟེཔི, ནིསེདྷེཏུཾ ན ཝཊྚཏཱི’’ཏི.

ནནུཙ ཝིཧཱརསྶ དེམཱཏི སངྒྷིཀཝིཧཱརཾ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟནྟི ཝིམཏིཝིནོདནིཡཾ ཝུཏྟནྟི. ཝུཏྟཾ ཨེཏྠ ཧི ཨཱཙརིཡསྶཨདྷིཔྤཱཡེན བྷཝིཏབྦཾ ‘‘ཁེཏྟཝཏྟཱདཱིནིཔུགྒལིཀཝིཧཱརསྶ དེམཱ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ན ཀཔྤཏི ཨུཔཱསཀཱ’’ཏི པཊིཀྑིཔིཏབྦཾ. ཀསྨཱ པུགྒལོ ཏསྶ ཝིཧཱརསྶ སཱམི, ཝིཧཱརསྶ དིནྣེ པུགྒལསྶ དིནྣམེཝ ཧོཏི, ཨེཝཾ སཏི ཙ ‘‘ཁེཏྟཝཏྠུཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏཱི’’ཏི ཨཱདིནཱ ཝུཏྟསིཀྑཱཔདེན ཀཱརེཏབྦཏཾ ཨཱཔཛྫཏི. སངྒྷིཀཝིཧཱརསྶ པན ན པཊིཀྑིཔིཏབྦཾ. ཀསྨཱ སོ པུགྒལོ ཏསྶ སངྒྷིཀཝིཧཱརསྶ ཨནིསྶརོ. ཙཱཏུདྡིསཾ སངྒྷཾ ཨུདྡིསྶ དིནྣཾ ཡཾཀིཉྩི ཁུདྡཀཾ ཝཱ མཧནྟཾ ཝཱ པདེསཾ ཨཙྪིནྡིཏྭཱ གཎྷནྟསྶཔི པཱརཱཛིཀོ ན ཧོཏི, སབྦསྶེཝ ཙཱཏུདྡིསིཀསྶ སངྒྷསྶ དྷུརནིཀྑེཔསྶ ཨསམྦྷཝཏོ ཏསྨཱ སངྒྷིཀཝིཧཱརསྶ དིནྣེ པཊིཀྑིཏྟེ སངྒྷསྶ ལཱབྷནྟརཱཡཀརོ ཧོཏཱིཏི. ཨིམམེཝཏྠཾ སནྡྷཱཡ ཝིཧཱརསྶ དེམཱཏི སངྒྷིཀཝིཧཱརཾ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟ’ནྟི ཝུཏྟཾ བྷཝེཡྻ, ན པུགྒལིཀབྷཱཝེནཱཔི པཊིགྒཧེཏབྦནྟི. ཨེཝཉྩ སཏི སཱམིཀཱནཾ དྷུརནིཀྑེཔེནཱ’ཏི ཨེཏྠ ཨེཀསྶ སནྟཀེ ཏལཱ༹ཀེ ཁེཏྟེ ཙ ཛཱཏེ ཏསྶེཝ དྷུརནིཀྑེཔེན པཱརཱཛིཀཾ. ཡདི པན ཏཾ ཏལཱ༹ཀཾ སབྦསཱདྷཱརཎཾ, ཁེཏྟཱནི པཱཊིཔུགྒལིཀཱནི, ཏསྶ ཙ དྷུརནིཀྑེཔེ ཨཝཧཱརོ. ཨཐ ཁེཏྟཱནིཔི སབྦསཱདྷཱརཎཱནི, སབྦེསཾ དྷུརནིཀྑེཔེཡེཝ པཱརཱཛིཀཾ, ནཱསཏཱིཏི དཊྛབྦནྟི ཝིམཏིཝིནོདནིཡཾ ཝུཏྟཝཙནེན ཨཝིརོདྷོ སིཡཱ, ཏཐཱ ཧི ཁེཏྟཝཏྠཱདིསཧིཏསྶ ཝིཧཱརསྶ པུགྒལིཀབྷཱཝེན ཨཀཔྤིཡེ སཏི. ཀཐཾ པུགྒལསྶ ཁེཏྟཝཏྠཱདིཀམཱརབྦྷ ཨབྷིཡུཉྫབྷཱཝོ བྷཝེཡྻ, ཨེཝཉྩ པན ཝདེཡྻ ‘‘དྷུརཾ ནིཀྑིཔཏཱིཏི ཨེཏྠ ཨེཀསྶ སནྟཀེ ཏལཱ༹ཀེ ཁེཏྟེ ཙཱཏིཨེཏྠ གིཧིསནྟཀམེཝ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟ’’ནྟི. ཏཐཱཔི ན ཝཏྟབྦཾ. ཀསྨཱ ‘‘དྷུརཾ ནིཀྑིཔཏཱིཏི ཡདཱ པན སཱམིཀོ ཨཡཾ ཐདྡྷོ ཀཀྑལོ༹, ཛཱིཝིཏབྲཧྨཙརིཡནྟརཱཡམྤི མེ ཀརེཡྻ, ཨལཾ དཱནི མཡ྄ཧཾ ཨིམིནཱ’’ཏི པདསྶ དིསྶནཏོ ཏེནེཝ ‘‘ཁེཏྟཱནི པཱཊིཔུགྒལིཀཱནི, ཏསྶ ཙ དྷུརནིཀྑེཔེ’’ཏི ཝིམཏིཝིནོདནིཡཾ ཝུཏྟཾ. ཏཐཱ ‘‘ཨནུཛཱནཱམི བྷིཀྑཝེ སབྦཾ པཱསཱདཔརིབྷོག’’ནྟི ཝཙནཏོ པུགྒལིཀེཔི སེནཱསནེ སེནཱསནཔརིབྷོགཝསེན ནིཡམིཏཾ སུཝཎྞགྷཊཱདིཀཾ པརིབྷུཉྫིཏུཾ ན ཝཊྚམཱནམྤི ཀེཝལཾ ཨཏྟནོ སནྟཀཾ ཀཏྭཱ པརིབྷུཉྫིཏུཾ ན ཝཊྚཏཱི’’ཏི སཱརཏྠདཱིཔནིཡཾ ཝུཏྟ ཝཙནེནཱཔི ཨཝིརོདྷོ སིཡཱ, ཏཐཱ ‘‘སེནཱསནེ ཀིཉྩི པཊིསེདྷེཏབྦཾ ནཏྠི ཨཉྙཏྲ ཝིརུདྡྷསེནཱསནནཱ’’ཏི ཨཊྛཀཐཱཝཙནེནཱཔི སཾསནྡམེཝ. ཏཐཱ ‘‘ཡཾ བྷིཀྑཝེ མཡཱ ཨིདཾ ན ཀཔྤཏཱིཏི ཨཔྤཊིཀྑིཏྟཾ, ཏཾ ཙེ ཀཔྤིཡཾ ཨནུལོམེཏི, ཨཀཔྤིཡཾ པཊིབཱཧཏི, ཏཾ ཝོ ཀཔྤཏཱི’’ཏི ཨིམིནཱ སུཏྟཱནུལོམེནཔིསཾནྡམེཝ. ཀཐཾ ‘‘ཨནུཛཱནཱམི བྷིཀྑཝེ པཉྩལེཎཱནི ཝིཧཱརནྟྱཱ’’དིནཱ ཨནུཉྙཱཏཝིཧཱརསྶ པཊིགྒཧིཏཏྠཱ. ཏཔྤཊིབདྡྷཙཱིཝརཱདིཀཔྤིཡཔཙྩཡསྶེཝ པརིབྷུཉྫིཏཏྟཱ ཙ ཝིཧཱརཔིཎྜཔཱཏགིལཱནཔཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱཔི བྷིཀྑུསྶ སབྦཀཔྤིཡཱ ཀཔྤིཡཱནུལོམཱ ཙ ཧོནྟི. ཨེཝཾ སུཏྟསུཏྟཱནུལོམཨཱཙརིཡཝཱདཨཏྟནོམཏཱིཧི སཾསནྡནཏོ ཨཉྙདཏྠུ གངྒོདཀེན ཡམུནོདཀཾ ཝིཡ ཁེཏྟཝཏྠཱདིསཧིཏཝིཧཱརོ པུགྒལིཀབྷཱཝེནཱཔི པཊིགྒཧེཏབྦོཏི ཀཔྤིཡཱ ཀཔྤིཡཱནི ཝིནཡཀོཝིདེཧི དཊྛབྦོ. ཨཡཾ ཨིསིནགརཝཱསཱིནཾ མཧཱཐེརཱནཾ སམཱནཝིསྶཛྫནཱ.

‘‘ཡེ ཙ ཛནཱ གརུབྷཎྜཾ སཾཝིདྷཱཡ ཨཝཧརུཾ. དྷུརནིཀྑེཔོ ཙ ཧོཏི, པཱརཱཛིཀམནཱཔནྣཱ, པཉྷཱམེསཱ ཀུསལེཧི ཙིནྟིཏཱ’’ཏི.

ཨཡཾ པཉྷཱ སངྒྷིཀབྷཱུམིཐེནཀེ བྷིཀྑུ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟཱ, ཏཏྠ ཧི པཙྩུཔྤནྣསངྒྷསྶ དྷུརནིཀྑེཔེན ཙཱཏུདྡིསིཀསངྒྷསྶ དྷུརནིཀྑེཔཱབྷཱཝཏོ ཨཝཧཱརོ ནཏྠཱིཏི. ཨཡཾ ལཱབྷསིམཱཡ ཝིཙཱརཎཱ.

གཱམསཱིམཱནིགམསཱིམཱནགརསཱིམཱ པན པཱཀཊཱཡེཝ. ཏཱསཾ པན ཝིསེསོ ཨེཝཾ ཝེདིཏབྦོ ཡསྨིཾ པན པདེསེ ཨཱཔཎམེཝ ཨཏྠི, ན པཱཀཱརཔརིཀྑིཏྟཾ པཱཀཱརཔརིཀྑིཏྟམེཝ ཝཱ ཨཏྠི ན ཨཱཔཎཾ ཨཡཾ པདེསོ གཱམོ ནཱམ. ཡསྨིཾ པན ཊྛཱནེ གཱམོཡེཝ ཨཏྠི, ན པན ཨཱཔཎཔཱཀཱརཱ སནྟི, ཨཡཾ པདེསོ ནིགམོ ནཱམ. ཡཏྠ པན ཨཱཔཎམྤི ཨཏྠི པཱཀཱརཔརིཀྑིཏྟམྤི, ཨཡཾ པདེསོ ནགརཾ ནཱམ. ཨཡཾ པདེསོ ནཱགཱརཝནྟི ཨེཏྠཱཏི ཝཙནཏྠེན རཱཛཱུནཾ ཝཱ མཧཱམཏྟཱནཾ ཝཱ ནིཝཱསནཡོགྱཊྛཱནཏྟཱ ནགརནྟི ཝུཙྩཏི. ལོཀིཡསཏྠེ པན.

‘‘ཝིཙིཏྟདེཝཱཡཏནཾ, པཱསཱདཱཔཎམནྡིརཾ;

ནགརཾ དསྶཡེ ཝིདྭཱ, རཱཛམགྒོ པསོབྷིཏ’’ནྟི.

ཝུཏྟཾ. ཨེཝཾ གཱམནིགམནགརཱནཾ ཝིསེསཾ ཉཏྭཱ གཱམོཡེཝ གཱམསཱིམཱ, ནིགམོཡེཝ ནིགམསཱིམཱ, ནགརམེཝ ནགརསཱིམཱཏི ཏཱསཾ ཝཙནཏྠོ ཝེདིཏབྦོ. ཏཏྠ ཡཾ པདེསཾ ཨསམྨཏཱཡ བྷིཀྑཝེ སཱིམཱཡ ཨཋཔིཏཱཡ ཡཾ གཱམཾ ཝཱ ནིགམཾ ཝཱ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏི, ཡཱ ཏསྶ གཱམསྶ ཝཱ གཱམསཱིམཱ ནིགམསྶ ཝཱ ནིགམསཱིམཱ, ཨཡཾ ཏཏྠ སམཱནསཾཝཱསཱ ཨེཀཱུཔོསཐཱ’ཏི ཨནུཉྙཱཏཾ, ཏསྨིཾ པདེསེ སབྦོཔི ཝཱ གཱམཔདེསོ. ཡམྤི ཨེཀསྨིཾཡེཝ གཱམཁེཏྟེ ཨེཀཾ པདེསཾ ‘‘ཨཡཾ ཝིསུཾ གཱམོ ཧོཏཱུ’’ཏི པརིཙྪིནྡིཏྭཱ རཱཛཱ ཀསྶཙི དེཏི སོཔི ཝིསུཾགཱམསཱིམཱ ཧོཏིཡེཝ ཏསྨཱ སཱ ཙ ཨིཏརཱ ཙ པཀཏིགཱམནགརནིགམསཱིམཱ བདྡྷསཱིམཱསདིསཱཡེཝ ཧོནྟི. ཀེཝལཾ པན ཏིཙཱིཝརཝིཔྤཝཱསཔརིཧཱརཾ ན ལབྷནྟི. ཨེཏྠ ཙ ཨཔརེ ཨེཝཾ ཝདནྟི, ‘‘རཱཛཱ པསེནདཱིཀོསལཱདཡོ པོཀྑརསཱཏིཔབྷུཏཱིནཾ དཀྑིཎོདཀཔཱཏནཝསེན དེནྟི ཝིཡ བྲཧྨདེཡྻཝསེན དིནྣམེཝ ཝིསུཾ གཱམསཱིམཱ ཧོཏི, ན ཨཱཡམཏྟསྶ, ཚེཛྫབྷེཛྫསྶ ཨནིསྶརཏྟཱ’’ཏི ཏཾ ན པནེཝཾ དཊྛབྦཾ, ཚེཛྫབྷེཛྫསྶ རཱཛཱརཧཏྟཱ ཏཐཱ ཧི ལོཀཝོཧཱརསངྐེཏཝསེན ཨཡཾ པདེསོ ཨིམསྶ གཱམསྶ པརིཙྪེདོ’’ཏི ཨིསྶརེཧི ཀཏཔརིཙྪིནྣམེཝ པམཱཎཾ ཧོཏི. ཡདི ཚེཛྫབྷེཛྫཀརོ བྷཝེཡྻ, རཱཛཱཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི. སོཔི གཱམདེསོ ནགརརཛྫསཱིམཱ བྷཝེཡྻ, ན པན གཱམསཱིམཱམཏྟམེཝ, ཏེནེཝཱཧ སམནྟཔཱསཱདིཀཱཡ ཝིནཡཊྛཀཐཱཡ ‘‘ཡཏྟཀེ པདེསེ ཏསྶ གཱམསྶ གཱམབྷོཛཀཱ བལིཾ ལབྷནྟི, སོ པདེསོ ཨཔྤོ ཝཱ ཧོཏུ མཧནྟོ ཝཱ, གཱམསཱིམཱཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི. ནགརནིགམསཱིམཱསུཔི ཨེསེཝ ནཡོ’’ཏི. ཨཡཾ གཱམ ནིགམནགརསཱིམཱནཾ ཝིཙཱརཎཱ.

ཨབྦྷནྟརསཱིམཱ ནཱམ ཡཾ པཊཔདེསཾ ཨགཱམཀེ བྷིཀྑཝེ ཨརཉྙེ སམནྟཱ སཏྟབྦྷནྟརཱ, ཨཡཾ ཏཏྠ སམཱནསཾཝཱསཱ ཨེཀཱུཔོསཐཱ’ཏི ཨནུཉྙཱཏཱ ཨབྦྷནྟརསཱིམཱ ནཱམ. ཏཏྠ སམནྟཱ སཏྟབྦྷནྟརཱཏི ཡསྨིཾ ཝིཉྫྷཱཊཝིསདིསེ ཨརཉྙེ བྷིཀྑུ ཝསཏི, ཨཐསྶ ཋིཏོཀཱསཏོ སམནྟཱ པུརཏྠིམཱཡ སཏྟབྦྷནྟརཱ པཙྪིམཱཡ སཏྟབྦྷནྟརཱ དཀྑིཎཱཡ སཏྟབྦྷནྟརཱ ཨུཏྟརཱཡ སཏྟབྦྷནྟརཱཏི སམནྟཱ སཏྟབྦྷནྟརཱ. ཝིནིབྦེདྷེན ཙུདྡསཱ ཏི པུརཏྠིམཔཙྪིམཝསེན ཙུདྡསབྦྷནྟརཱ, དཀྑིཎུཏྟརཝསེནཔི ཙུདྡསབྦྷནྟརཱཏི ཨེཝཾ ནིབྦེདྷེན ཙུདྡས ཙུདྡས ཀཏྭཱ སམནྟཱ ཨཊྛཝཱིསཏི ཨབྦྷནྟརཱ ཧོནྟི. ཨེཏྠ ཙ ཨེཀཾ ཨབྦྷནྟརཾ ཨཊྛཝཱིསཏི ཧཏྠཔྤམཱཎཾ ཧོཏི, ཏསྨཱ པུརཏྠིམཱཡ སཏྟབྦྷནྟརེ ཚནྣཝུཏིསཏཧཏྠཔྤམཱཎཾ ཧོཏི, ཨེཝཾ དཀྑིཎུཏྟརཔཙྪིམེསུཔཱིཏི སབྦཾ སམྤིཎྜེཏྭཱ ཙཏུརཱསཱིཏིསཏྟསཏཧཏྠཔྤམཱཎཾ ཧོཏི. པརིམཎྜལཝསེན པན སབྦཾ ཚསཏྟཏིཨེཀསཏུཏྟརཱནི ཙ ཨེཀཾ སཧསྶཉྩ ཧོཏི. པཀཏིཨཡནཝསེན མིནིཏེ པན –

‘‘པཉྩཧཏྠོ མཏོ དཎྜོ, ཝཱིསདཎྜོ ཨུསབྷོ;

ཨཐཱིཏིཨུསབྷཱ གཱཝཱི, ཙཏུགཱཝཱི ཡོཛན’’ནྟི.

ཝུཏྟཏྟཱ ཨཡནཝསེན ཝིནིབྦེདྷེ ཙུདྡསབྦྷནྟརེ དྭེཧཏྠཱདྷིཀཨཊྛསཏྟཏི ཧོཏི. སབྦཾ ཨཊྛཝཱིསཏི ཨབྦྷནྟརཾ སམྤིཎྜེཏྭཱ ཙཏུཧཏྠཱདྷིཀཚཔྤཉྙཱསུཏྟར ཨེཀསཏཾ ཧོཏི. པརིམཎྜལཝསེན པན ཚཧཏྠཱདྷིཀཙཏུཏིཾསུཏྟརདྭེསཏཱནི ཧོནྟི, ཨུསབྷཝསེན པན ཝིནིབྦེདྷེན ཙུདྡས ཨབྦྷནྟརེ དྭེཧི ཨཱུནཱནི ཙཏྟཱརི ཨུསབྷཱནི ཙ དྭེརཏནཉྩ ཧོནྟི. སབྦཾ སམྤིཎྜེཏྭཱ ཨཊྛཝཱིསཏིཡཱ ཨབྦྷནྟརེ ཙཏུརཏནཉྩ སོལ༹ས ཨཡནཱནི ཨདྷིཀཱནི སཏྟ ཨུསབྷཱནི ཧོནྟི. པརིམཎྜལཝསེན པན ཚརཏནཉྩ ཙུདྡསཨཡནཱནི ཙ ཨདྷིཀཱནི ཨེཀཱདས ཨུསབྷཱནི ཧོནྟི. ཨཡམེཏྠ སཱརཏོ ཝིནིཙྪཡོ. ཀེཙི པན ཨབྦྷནྟརསདྡཾ ཧཏྠརཏནཝཱཙཀཾ པརིཀཔྤེཏྭཱ ཨེཝཾ ཝདནྟི མཛ྄ཛྷེ ཋིཏསྶ སམནྟཱ སཏྟ ཝིནིབྦེདྷེན ཙུདྡསཱ’ཏི ཝུཏྟཏྟཱ པུརཏྠིམཱཡ སཏྟ ཧཏྠཱ དཀྑིཎུཏྟརཔཙྪིམེསུཔི སཏྟ སཏྟ ཧཏྠཱཏི ཀཏྭཱ ཨེཝཾ ནིབྦེདྷེན ཙུདྡས ཧཏྠཱ ཧོནྟི. སབྦཾ སམྤིཎྜེཏྭཱ ཨཊྛཝཱིསཏིཧཏྠཾ ཨབྦྷནྟརནྟི ཏཾ ཏེསཾ མཏིམཏྟམེཝ, ན སཱརཏོ པཙྩེཏབྦཾ. ཀསྨཱ ཨཊྛཀཐཱཡཾ ཏཏྠ ཨེཀཾ ཨབྦྷནྟརཾ ཨཊྛཝཱིསཏིཧཏྠ’ནྟི ཝུཏྟཏྟཱ. ཡདི ཏེསཾ མཏེན སབྦཾ སམྤིཎྜེཏྭཱ ཨཊྛཝཱིསཏིཧཏྠབྦྷནྟརཾ བྷཝེཡྻ, ཨཊྛཀཐཱཡཾ ཏཏྠ ཨབྦྷནྟརཾ ནཱམ ཨཊྛཝཱིསཏིཧཏྠཔྤམཱཎཾ ཧོཏི, མཛ྄ཛྷེ ཋིཏསྶ སམནྟཱ སཏྟཝིནིབྦེདྷེན ཙུདྡསཱ ཧོནྟཱི’ཏི ཝཏྟབྦཾ བྷཝེཡྻ, ན པནེཝཾ ཝུཏྟཾ, ཏསྨཱ ཏཾ ཏེསཾ མཏིམཏྟམེཝཱཏི དཊྛབྦཾ. ཏཏྠ ཨཡཉྷེཏྠཏྠོ ཏཏྠ ཏཏྠཱ’ཏི ནིདྡྷཱརཎེ བྷུམྨཾ. ཨེཀནྟི གཎནཔརིཙྪེདོ. ཨབྦྷནྟརནྟི པརིཙྪིནྣནིདྡེསོ, ནིཡམིཏཔརིདཱིཔནཾ ཝཱ. ཨཊྛཝཱིསཏིཧཏྠཔྤམཱཎནྟི པརིཙྪིནྡིཏབྦདྷམྨསམུདཱཡནིདྡེསོ ཏཏྠ ཏེསུ སམནྟཱ སཏྟབྦྷནྟརེསུ ཨེཀཾ ཨབྦྷནྟརཾ ནཱམ ཨཊྛཝཱིསཏིཧཏྠཔྤམཱཎཾ ཧོཏཱིཏི ཨཏྠོ དཊྛབྦོ. ཨེཏྠ པན སངྑྱཱ ཀཐེཏབྦཱ. སཱ དུཝིདྷཱ པརིམཱཎམིནནཝསེན. ཏཏྠ པརིམཱཎ སངྑྱཱ ཨེཝཾ ཝེདིཏབྦཱ ཙཏསྶོ མུཊྛིཡོ ཨེཀོ ཀུཌུཝོ. ཙཏྟཱརོ ཀུཌུཝཱ ཨེཀོ པཏྠོ, ཙཏྟཱརོ པཏྠཱ ཨེཀོ ཨཱལ༹ྷཀོ. ཙཏྟཱརོ ཨཱལ༹ྷཀཱ ཨེཀཾ དོཎཾ, ཙཏྟཱརི དོཎཱནི ཨེཀཱ མཱནིཀཱ. ཙཏསྶོ མཱནིཀཱ ཨེཀཱ ཁཱརཱི. ཝཱིསཏི ཁཱརིཀཱ ཨེཀོ ཝཱཧོ. ཏདེཝ ཨེཀཾ སཀཊནྟི སུཏྟནིཔཱཏཊྛཀཐཱདཱིསུ ཝུཏྟཾ. སཱརཏྠདཱིཔནིཡཾ པན ནཝ ཝཱཧསཧསྶཱནཱིཏི ཨེཏྠ ཙཏསྶོ མུཊྛིཡོ ཀུཌུཝོ, ཙཏྟཱརོ ཀུཌུཝཱ ཨེཀོ པཏྠོ, ཙཏྟཱརོ པཏྠཱ ཨེཀོ ཨཱལ༹ྷཀོ. ཙཏྟཱརོ ཨཱལ༹ྷཀཱ ཨེཀཾ དོཎཾ, ཙཏྟཱརི དོཎཱནི ཨེཀཱ མཱནིཀཱ, ཙཏྟསྶོ མཱནིཀཱ ཨེཀཱ ཁཱརཱི. ཝཱིསཏིཁཱརིཀཱ ཨེཀོ ཝཱཧོ. ཏདེཝ ཨེཀཾ སཀཊནྟི སུཏྟནིཔཱཏཊྛཀཐཱདཱིསུ ཝུཏྟ’ནྟི ཝཏྭཱ ‘‘ཨིདྷ པན དྭེ སཀཊཱནི ཨེཀོ ཝཱཧོཏི ཝདནྟཱི’’ཏི ལིཁིཏཾ པཙྩནྟཝོཧཱརེན མིནིཏེ པན སཊྛིསཏཾ ཨེཀོ ཝཱཧོཏི རཉྙོ དྷམྨཱསོཀསྶ སཱུཝཀཱཧཏསཱལིཡཱ མིནིཏེ པན པཙྩནྟཝོཧཱརེན ཝཱིསཱདྷིཀཏིསཏཾ ཧོཏི ཨེཀོ ཝཱཧོཏི ཝདནྟི. མིནན སངྑྱཱ པན ཨེཝཾ ཝེདིཏབྦཱ. ཏཐཱ ཧི –

‘‘ཚཏྟིཾས པརམཱཎཱུནཾ, ཨཎུམཏྟནྟི ཝུཙྩཏི;

ཚཏྟིཾ སཨཎུམཏྟཾ, ཏཛྫཱརཱིཏི པཝུཙྩཏི.

ཚཏྟིཾ སམཏྟཱཏཛྫཱརཱི, རཐརེཎུཔམཱཎཾ;

ཚཏྟིཾས རཐརེཎཱུ ཙ, ཨེཀཱ ལིཀྑཱཏི ཝུཙྩཏི.

སཏྟལིཀྑཱ ཙ ཨེཀཱུཀཱ, སཏྟཱུཀཱ དྷཉྙམཱསཀོ;

སཏྟདྷཉྙངྒུལི ཨེཀཱ, ཝིདཏྠི དྭཱདསངྒུལི.

དྭེ ཝིདཏྠིཏུ རཏནཾ, སཏྟཧཏྠཾ ཨེཀཡཊྛི;

ཝཱིསཡཊྛིཏུ ཨུསབྷཾ, ཨུསབྷཱསཱིཏི གཱཝུཏཾ;

གཱཝུཏཱནི ཙཏྟཱརི, མེརུཡོཛནནྟི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི.

ཝུཏྟཏྟཱ ཨེཀཱ རཛོ པརམཱཎུ ཨཏིསུཁུམཱ ཨཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ, སརཱིརམྤི གྷནསེལམཡཾ སིནེརུཔབྦཏརཱཛམྤི ཝིནིཛ྄ཛྷིཏྭཱ གཏཱ. ཏསྶཱ ཚཏྟིཾསཔརིམཱཎཾ ཨེཀོཨཎུ ཏཛྫཱརིཏསྶ ཚཏྟིཾསཔརིམཱཎཾ ཨེཀཱརཐརེཎུ. ཏསྶཱ ཚཏྟིཾསཔརིམཱཎཾ ཨེཀལིཀྑཱ. སཏྟལིཀྑཱ ཨེཀཱ ཨཱུཀཱ. སཏྟ ཨཱུཀཱ ཨེཀཾ དྷཉྙཾ. སཏྟདྷཉྙཾ ཨེཀཱ ཨངྒུལི, དྭཱདསཨངྒུལི ཨེཀཱ ཝིདཏྠི. དྭེ ཝིདཏྠི ཨེཀརཏནཾ. སཏྟཧཏྠཾ ཨེཀཡཊྛི, ཝཱིསཡཊྛི ཨེཀཱ ཨུསབྷཱ, ཨསཱིཏི ཨུསབྷཱ གཱཝུཏཾ. ཙཏྟཱརི གཱཝུཏཱནི མེརུཡོཛནནྟི ཝུཙྩཏི. ཏཏྠ ཨཎུརཛོ ཀིལ༹ཉྫཀུཊྚཚིདྡཱདཱིསུ ཝཱཏེ པཧཊཀཱལེ སཱུརིཡཱལོཀེསུ དིསྶཏི. ཏཛྫཱརཱི པན སཀཊམགྒཱདཱིསུ དཀྑིཎཝཱམ པསྶཱདཱིསུ དིསྶཏི. རཐརེཎུ པན ཏསྶཱ ཨལླཱིཡནཊྛཱནེསུ དིསྶཏི. ལིཀྑཱ པན ཨཏིཨོལཱ༹རིཀཱ པཱཀཊཱ ཧོཏི. ཨཡཾ མེརུཨཡནཝསེན ཝུཏྟཾ.

ཨཔརམྤི

‘‘དས ཀེསཱ ཨེཀཏིལཾ, ཚཏིལཾ ཡཝཀཾ བྷཝེ;

ཙཏུཡཝཉྩ ཨངྒུལི, པཉྩདས ཨེཀཔཱད’’ནྟི.

ཝུཏྟཏྟཱ དས ཀེསཱ ཨེཀཏིལཾ ནཱམ. ཚཏིལཾ ཨེཀཾ ཡཝཾ ནཱམ. ཙཏུཡཝཾ ཨེཀོ ཨངྒུལི ནཱམ. པཉྩདསངྒུལིཡོ ཨེཀོ པཱདོཏི ཝུཙྩཏི. ཨིདཾ ཏཱིསུ ཝེདེསུ ཨཱགཏཝསེན ཝུཏྟཾ.

ཨཔརམྤི

‘‘དས ཀེསཱ ཨེཀཏིལཾ, ཚཏིལཾ ཡཝཀཾ བྷཝེ;

ཙཏུཡཝཉྩ ཨངྒུལི, ཨཊྛངྒུལི ཨེཀཱ མུཊྛི, རཏནཾ ཏིམུཊྛི བྷཝེ’’ཏི.

ཝུཏྟཏྟཱ དསཀེསཱ ཨེཀཾ ཏིལཾ ནཱམ. ཚཏིལཾ ཨེཀཾ ཡཝཾ ནཱམ. ཙཏུཡཝཾ ཨེཀཱཨངྒུལི ནཱམ. ཨཊྛངྒུལཾ ཨེཀཱམུཊྛི. ཏྲིམུཊྛི ཨེཀརཏནཾ. པཉྩ རཏནཱནི ཨེཀོདཎྜོ. ཝཱིསཏི དཎྜཱནི ཨེཀོཨུསབྷོ. ཨསཱིཏི ཨུསབྷཱ ཨེཀཱ གཱཝཱི. ཙཏསྶོ གཱཝིཡོ ཨེཀཡོཛནནྟི ཝུཏྟཾ, ཏེནེཝཱཧ.

‘‘པཉྩཧཏྠོ མཏོ དཎྜོ, ཝཱིསདཎྜོ ཙ ཨུསབྷོ;

ཨསཱིཏི ཨུསབྷཱ གཱཝཱི, ཙཏུགཱཝཱི ཙ ཡོཛན’’ནྟི.

ཨིདཾ པཀཏིཨཡནཝསེན ཝུཏྟཾ. ཙཀྐཝཱལ༹ཨཡནཡོཛནཝསེན པན

‘‘སཏྟཧཏྠོ མཏོ དཎྜོ, ཝཱིསདཎྜོ ཙ ཨུསབྷོ;

ཨསཱིཏི ཨུསབྷཱ གཱཝཱི, ཙཏུགཱཝཱི ཙ ཡོཛན’’ནྟི ཝུཏྟཾ.

ཨཔརམྤི.

‘‘དས ཀེསཱ ཨེཀཏིལཾ; ཚཏིལཾ ཨེཀཾ ཡཝཾ;

ཙཏུཡཝཾ ཨེཀངྒུལི; ཨཊྛངྒུལཾ ཨེཀཱམུཊྛི;

ཏྲིམུཊྛི ཨེཀརཏནཾ, ཨཊྛཝཱིསཏིརཏནཾ ཨེཀཾཨབྦྷནྟརནྟི.

ཝུཏྟཾ. ཏེནེཝཱཧ ‘‘ཏཏྠ ཨེཀཾ ཨཊྛཝཱིསཏིཧཏྟཔྤམཱཎཾ ཧོཏཱི’’ཏི. ཨེཏྠ ཙ ཨགཱམཀེ ཙེཏི ཨེཏྠ ཨཀཱརོ ཀཏརཏྠོཏི, ཏཐཱ ཧི ཨཀཱརོ.

པཊིསེདྷེ ཝུདྡྷིཏབྦྷཱཝེ, ཨཉྙཏྠེ སདིསེཔིཙ;

ཝིརུདྡྷེ གརཧེ སུཉྙེ, ཨཀཱརོ ཝིརཧ’པྤཀེ’ཏི.

ཝུཏྟེསུ དིསྶཏི ཏཐཱ ཧི ཨཛནེཏྭཱ ཏིཨཱདཱིསུ པཊིསེདྷེ དིསྶཏི. ‘‘ཨཔརིཧཱནཱིཡཱ དྷམྨཱ’’ཏི ཨཱདཱིསུ ཝུདྡྷིམྷི. ‘‘ཨནཝཛྫཾ བྷནྟེ’’ཏི ཨཱདཱིསུ ཏབྦྷཱཝེ ཨཀྑརཱ’ཏི ཨཱདཱིསུ ཨཉྙཏྠེ. ‘‘ཨམརུ རཱཛཱ’’ཏིཨཱདཱིསུ སདིསེ. ‘‘ཨམལ’’ནྟི ཨཱདཱིསུ ཝིརུདྡྷེ. ‘‘ཨསེཊྛོཡཾ བྲཱཧྨཎོ ཨབྲཧྨཙཱརཱི’’ཏི ཨཱདཱིསུ གརཧེ. ‘‘ཨགཱམོ’’ཏི ཨཱདཱིསུ སུཉྙེ. ‘‘ཨཔཏིཀཱཡཾཨིཏྠཱི’’ཏི ཨཱདཱིསུ ཝིརཧེ. ‘‘ཨཐ ནཱཡཾ ཀཉྙཱ’’ཏི ཨཱདཱིསུ ཨཔྤཀེ. ཨིདྷ པན སུཉྙེ ཝིརཧེ ཝཱ དཊྛབྦོ. སུཉྙཏྠེན པན ཨགཱམཀེ ནིམནུསྶེ ཀེཝལཱརཉྙེཏི ཨཏྠོ. ཝིརཧཏྠོ ཝཱ ཨགཱམཀེ གཱམཝིརཧིཏེ པདེསེཏི ཨཏྠོ དཊྛབྦོ. ཏེནེཝ སུཉྙཏྠེན ཝིརཧཏྠེན ‘‘ཨགཱམཀེ’’ཏིམིནཱཔདེན གཱམནདཱིཛཱཏསྶརསམུདྡེ མུཉྩིཏྭཱ ཡཾ ཨནཝསེསཾ ཧེཊྛཱ པཐཝཱིསནྡྷཱརཀཨུདཀམྤིཨུདཀསནྡྷཱརཀོ ཝཱཏོཔི ཨཛཊཱཀཱསམྤི, ཏཐཱ ཡཱཝ ཨུཔརིབྲཧྨལོཀཾ ཨུཔཱདཱཡ སབྦཾ ཨསུརཡཀྑསུརཱདིཨཱཀཱསཊྛཀདེཝབྲཧྨཝིམཱནཱནིཔི ཨརཉྙནྟྭེཝ སངྒཧིཏཱ. ནདཱིསམུདྡནྟརེསུཔི མཙྪབནྡྷཱནཾ ཨགམནཔཐོ དཱིཔཀོ ཝཱ པབྦཏོ ཝཱ, སོཔི ཨརཉྙསཱིམཱཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི, ཏསྨཱ ཨཡཾ སཏྟབྦྷནྟརསཱིམཱ ནིམནུསྶེ ཀེཝལཱརཉྙེ པཐཝཱིམཎྜལེཔི དེཝལོཀེ ཝིམཱནཀཔྤརུཀྑཱདཱིསུཔི ལབྦྷཏེཝ. པཐཝིཡཾ པན ཡསྨིཾ གཱམཁེཏྟེ ཧེཊྛཱ པཐཝིཡཱ ཡཏྠ ཝཱ སུཝཎྞམཎིཨཱདཱིནི ཁཎིཏྭཱ གཧེཏུཾ སཀྐོནྟི, ཏཾ པདེསཾ གཱམཁེཏྟམེཝ. ཏཏོ པརཱ ཡཱཝ པཐཝཱིསནྡྷཱརཀཨུདཀཱ ཨཛཊཱཀཱསེཔི ལབྦྷཏེཝ. ནནུ ཚཀཱམཱཝཙར དེཝལོཀེསུཔི དེཝཝིམཱནཀཔྤརུཀྑགཱམནིགམཱདཡོཔི ཨཏྠེཝ. ཨཐ ཀསྨཱ ‘‘ཨརཉྙཱ’’ཏི ཀཐིཏཱཏི ཨམནུསྶཱ ཝཱ སཏྟཱ ཛཱཏིབྷིནྣཏྟཱ ཙ ཏེ ཨགཱམཱཡེཝ, ཏེནེཝ ‘‘ནིམནུསྶམྷི ཨརཉྙམྷཱི’’ཏི ཝུཏྟཾ. ཏིརཙྪཱནཝཏྠུསྨིམྤི ‘‘ནཱགོ ཝཱ ཧོཏུ སུཔཎྞམཱཎཝཀཱདཱིནཾ ཝཱ ཨཉྙཏརོ ཨནྟམསོ སཀྐཾ དེཝརཱཛཱནཾ ཨུཔཱདཱཡ ཡོ ཀོཙི ཨམནུསྶཛཱཏིཀོ སབྦོཝ ཨིམསྨིཾ ཨཏྠེ ཏིརཙྪཱནགཏོཏི ཝེདིཏབྦོ’’ཏི ཝུཏྟཾ, ཏསྨཱ ཛཱཏིབྷིནྣཏཱཡ ཨམནུསྶཱཝཱསོ ཨརཉྙནྟི ཝེདིཏབྦོ. ཨབྦྷནྟརསཱིམཱཡ ཝིཙཱརཎཱ.

ཨིདཱནི ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཡ སཾཝཎྞནཱཀྐམོ སམྤཏྟོ. ཏཏྠ ‘‘སབྦཱ བྷིཀྑཝེ ནདཱི ཨསཱིམཱ. སབྦོ སམུདྡོ ཨསཱིམོ. སབྦོ ཛཱཏསྶརོ ཨསཱིམོ. ནདིཡཱ ཝཱ བྷིཀྑཝེ སམུདྡེ ཝཱ ཛཱཏསྶརེ ཝཱ ཡཾ མཛ྄ཛྷིམསྶ པུརིསསྶ སམནྟཱ ཨུདཀུཀྑེཔཱ, ཨཡཾ ཏཏྠ སམཱནསཾཝཱསཱ ཨེཀཱུཔོསཐཱ’’ཏི པཉྙཏྟཱ, ཨཡཾ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ ནཱམ. ཏཏྠ ‘‘སབྦཱ བྷིཀྑཝེ ནདཱི ཨསཱིམཱ’’ཏི ཨེཏྠ ཨསཱིམསདྡེ ཨཀཱརོ ཝིརཧཏྠོ, ཨསཱིམཱ བདྡྷསཱིམཱ ཝིརཧིཏཱཏི ཨཏྠོ. ཉཏྟིདུཏིཡཀམྨཝཱཙཾ སཱཝེཏྭཱཔི བནྡྷསཱིམཱཝིརཧིཏཱཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. པཊིསེདྷཏྠོ ཝཱ, ཨསམྨནྣིཏབྦཱཏི ཨཏྠོ. ཝུཌྜྷིཨཏྠོ ཝཱ, ‘‘ཨསེཀྑཱ དྷམྨཱ’’ཏི ཡཐཱ སིཀྑིཏསིཀྑཱ ནིཊྛིཏསིཀྑཱཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཨེཝཾ ཨསཱིམཱསཱིམཀིཙྩནིཊྛཔྤཏྟཱཏི ཨཏྠོ. ཉཏྟིདུཏིཡཀམྨ ཝཱཙཾ སཱཝེཏྭཱ སམྨཏཱཔི ཨསམྨཏཱཡེཝ, ཨཏྟནོ སབྷཱཝེནེཝ གཱམསཱིམཱ ཝིཡ བདྡྷསཱིམཱསདིསཱཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཨེཏེན ནདཱིཛཱཏསྶརསམུདྡཱནཾ བདྡྷསཱིམཱཡ ཨཁེཏྟབྷཱཝོ དསྶིཏོ ཧོཏི. ཨེཝཾ ‘‘སབྦཱ བྷིཀྑཝེ ནདཱི ཨསཱིམཱ’’ཏིཨཱདིནཱ ནདཱིསམུདྡཛཱཏསྶརཱནཾ བདྡྷསཱིམཱབྷཱཝཾ པཊིཀྑིཔིཏྭཱ ཏཏྠ ལོཀཝོཧཱརསིདྡྷཱསུ ཨེཏཱསུ ནདཱིཨཱདཱིསུ ཨབདྡྷསཱིམཱསུ པུན ཝགྒཀམྨཔརིཧཱརཏྠཾ ཝཱལིཀཱདཱིཧི སཱིམཔརིཙྪིནྡནཾ ཀཏྟུཀཱམོ བྷགཝཱ ‘‘ནདིཡཱ ཝཱ བྷིཀྑཝེ སམུདྡེ ཝཱ ཛཱཏསྶརེ ཝཱ ཡཾ མཛ྄ཛྷིམསྶ པུརིསསྶ སམནྟཱ ཨུདཀུཀྑེཔཱ’’ཏི ཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ མཛ྄ཛྷིམསྶ པུརིསསྶཏི ཐཱམམཛ྄ཛྷིམསྶ པུརིསསྶ ཏེནེཝཱཧ སམནྟཔཱཀཱདིཀཱཡ ཝིནཡཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘ཐཱམམཛ྄ཛྷིམེན པུརིསེནཱ’’ཏི. ཡདི ཝཌྜྷཀཱིཔུརིསམིཙྪེཡྻ, ‘‘ཝཌྜྷཀཱིཔུརིསེནཱ’’ཏི ཝུཏྟཾ བྷཝེཡྻ, ན པནེཝཾ ཝུཏྟཾ, ཏེན ཉཱཡཏི ‘‘ཐཱམམཛ྄ཛྷིམསྶ པུརིསསྶཱ’’ཏི. ཏིཝིདྷཱ ཧི པུརིསཱ ཨུཏྟམཔུརིསོ མཛ྄ཛྷིམཔུརིསོ པཀཏིཔུརིསོཏི. ཏཏྠ ཨུཏྟམཔུརིསོ ནཱམ སབྦཉྙུ བྷགཝཱ, སོ ཧི བྷགཝཱ སབྦསཏྟུཏྟམོ ཐཱམཡསསམྤཏྟིཨིསྶརིཡཱདཱིཧི ཏཐཱ ཧི ཏཐཱགཏསྶ ཐཱམོ.

‘‘ཀཱལཱ༹ཝཀཉྩ གངྒེཡྻཾ, པཎྜརཾ ཏམྦཔིངྒལཾ;

གནྡྷམངྒལཧེམཉྩ, ཨུཔོསཐཾ ཚདྡནྟིམེ’’ཏི.

ཝུཏྟཱནཾ དསནྣཾ ཧཏྠིཀུལཱནཾ བལཱནུསཱརེན ཝེདིཏབྦོ. ཏཏྠ ཀཱལཱ༹ཝཀ ནྟི པཀཏིཧཏྠིཀུལཾ ཡཾ དསནྣཾ པུརིསཱནཾ ཀཱཡབལཾ, ཏཾ ཨེཀསྶ ཀཱལཱ༹ཝཀསྶ ཧཏྠིནོ བལཾ. ཡཾ དསནྣཾ ཀཱལཱ༹ཝཀཱནཾ བལཾ, ཏཾ ཨེཀསྶ གངྒེཡྻསྶ བལཾ. ཡཾ དསནྣཾ གངྒེཡྻཱནཾ བལཾ, ཏཾ ཨེཀསྶ པཎྜརསྶ བལཾ, ཡཾ དསནྣཾ པཎྜརཱནཾ བལཾ, ཏཾ ཨེཀསྶ ཏམྦསྶ བལཾ. ཡཾ དསནྣཾ ཏམྦཱནཾ བལཾ, ཏཾ ཨེཀསྶ པིངྒལསྶ བལཾ. ཡཾ དསནྣཾ པིངྒལཱནཾ བལཾ, ཏཾ ཨེཀསྶ གནྡྷཧཏྠིནོ བལཾ. ཡཾ དསནྣཾ གནྡྷཧཏྠཱིནཾ བལཾ, ཏཾ ཨེཀསྶ མངྒལསྶ བལཾ. ཡཾ དསནྣཾ མངྒལཱནཾ བལཾ, ཏཾ ཨེཀསྶ ཧེམསྶ བལཾ. ཡཾ དསནྣཾ ཧེམཝཏཱནཾ བལཾ, ཏཾ ཨེཀསྶ ཨུཔོསཐསྶ བལཾ. ཡཾ དསནྣཾ ཨུཔོསཐཱནཾ བལཾ, ཏཾ ཨེཀསྶ ཚདྡནྟསྶ བལཾ. ཡཾ དསནྣཾ ཚདྡནྟཱནཾ བལཾ, ཏཾ ཨེཀསྶ ཏཐཱགཏསྶ ཀཱཡབལཾ. ‘‘ནཱརཱཡནསངྑཱཏཾ བལ’’ནྟིཔི ཨིདམེཝ ཝུཙྩཏི. ཏཏྠ ནཱརཱ ཝུཙྩནྟི རསྨིཡོ, ཏཱ བཧཱུ ནཱནཱཝིདྷཱ ཏཏོ ཨུཔྤཛྫནྟཱིཏི ནཱརཡནཾ, ཝཛིརཾ, ཏསྨཱ ཝཛིརསངྑཱཏཾ བལནྟི པི ཨཏྠོ, ཏདེཏཾ པཀཏིཧཏྠིགཎནཱཡ ཧཏྠིཀོཊིསཧསྶཾ, པུརིསགཎནཱཡ དསནྣཾ པུརིསཀོཊིསཧསྶཱནཾ བལཾ ཧོཏི, ཨིདཾ ཏཐཱགཏསྶ ཀཱཡབལཾ. ཨིསྶརིཡཱདིབལཝིདྷཱནཾ པན ཏཾཏཾ སུཏྟཱནུསཱརེན ཝེདིཏབྦཾ. མཛ྄ཛྷིམཔུརིསོ ནཱམ ཝཌྜྷཀིཔུརིསོ སོ ཧི ཏཐཱགཏསྶ བལཾ པཊིཙྩ སིནེརུཔབྦཏརཱཛཾ སཱསཔབཱིཛེན མིནནྟོ ཝིཡ སཏེནཔིསཧསྶེནཔི སཏསཧསྶེནཔི མིནེཏུཾ ཨབྷབྦོ, ཨནྟམསོ པཱདངྒུཊྛ སོ པཱདངྒུཊྛཀམྤི གཎྷེཏུཾ ཨབྷབྦོཝ. ཏསྶ པཀཏིཔུརིསཏོ མཧནྟབྷཱཝེན མཛ྄ཛྷེ བྷཝཏྟཱ མཛ྄ཛྷིམཔུརིསོ ནཱམ ཛཱཏོ, ཏཐཱ ཧི སུགཏཝིདཏྠི ཝཌྜྷཀིསྶ ཏིསྶོ ཝིདཏྠིཡོ, ཝཌྜྷཀིཧཏྠེན དིཡཌྜྷཧཏྠོ ཧོཏི, ཏཐཱ ཝཌྜྷཀིཝིདཏྠི པཀཏིཔུརིསསྶ དྭེ ཝིདཏྠིཡོ, པཀཏིཔུརིསཧཏྠེན པརིཔུཎྞཧཏྠོ ཧོཏི ཏཐཱ ཧི སུགཏཝིདཏྠི ནཱམ ཨིདཱནི མཛ྄ཛྷིམསྶ པུརིསསྶ ཏིསྶོ ཝིདཏྠིཡོ, ཝཌྜྷཀིཧཏྠེན དིཡཌྜྷོ ཧཏྠོ ཧོཏཱིཏི ཀུཊིཀཱརསིཀྑཱཔདཊྛཀཐཱཡཾ ཝུཏྟཾ. ཨཡཾ ཨིདྷ མཛ྄ཛྷིམཔུརིསོཏི ནཱདྷིཔྤེཏཱ. ཀསྨཱ ཀུཊིཀཱརསིཀྑཱཔདེཡེཝ ཏིཧཏྠཱཏི ཝཌྜྷཀིཧཏྠེན ཏིཧཏྠཱ. པམཱཎཡུཏྟོ མཉྩོཏི པཀཏིཝིདཏྠིཡཱ ནཝཝིདཏྠིཔྤམཱཎོ མཉྩོཏི ཝུཙྩཏི ཡཐཱ, ཨེཝཾ མཛ྄ཛྷིམཔུརིསེནཱ’ཏི ཨིདྷ ཨཝཏྭཱ’ཐཱམམཛ྄ཛྷིམེན པུརིསེནཱ’ཏི ཨཊྛཀཐཱཡཾ ཝུཏྟཏྟཱ. པཀཏིཔུརིསོ ནཱམ’ཡཾ དསནྣཾ པུརིསཱནཾ ཀཱཡབལཾ, ཏཾ ཨེཀསྶ ཀཱལཱ༹ཝཀསྶ ཧཏྠིནོ བལ’ནྟི ཝུཏྟཔུརིསོ པཀཏིཔུརིསོ ནཱམ. ཏཏྠ ཀིཉྩཱཔི ཨེཀཙྩེ པུཉྙཝནྟཱ རཱཛཱ ཨཛཱཏསཏྟུ ཛཱིཝཀོ ཀོམཱརབྷཙྩོ ཨིཏྠིཡཱཔི ཝིསཱཁཱ མིགཱརམཱཏཱཏི ཨེཝམཱདཡོ པཉྩནྣཾ ཧཏྠཱིནཾ བལཾ དྷཱརེནྟི, ན པན ཏེ མཛ྄ཛྷིམཔུརིསཱ ནཱམ ཧོནྟི, པཀཏིཔུརིསོ ཡེཝ, པུཉྙཝནྟབྷཱཝེན ཝིསེསཔུརིསཏྟཱ. ཨིདྷ པན པཀཏིཔུརིསོཡེཝ ཐཱམ མཛ྄ཛྷིམཔུརིསོཏི ཨདྷིཔྤེཏོ. ཨུདཀུཀྑེཔཱཏི ཨུདཀུཀྑེཔེན པརིཙྪིནྣཱ, ཏེནེཝཱཧ མཱཏིཀཱཊྛཀཐཱཡཾ ལཱིནཏྠཔྤཀཱསནིཡཾ ཨུདཀུཀྑེཔཱཏི ཀརཎཏྠེ ནིསྶཀྐཝཙནནྟི ཨཱཧ. ཨུདཀུཀྑེཔེནཱ’ཏི ཨཡཉྷེཏྠཏྠོ. ནདཱིསམུདྡཛཱཏསྶརེསུ ཡཾཋཱནཾ མཛྫིམསྶ པུརིསསྶ སམནྟཱ པརིསཔརིཡནྟཏོ ཨུདཀུཀྑེཔེན པརིཙྪིནྣཾ, ཨཡཾ ཏཏྠ ནདཱིཨཱདཱིསུ ལོཀཝོཧཱར སིདྡྷཱསུ ཏཱསུཨེཝ ཨབདྡྷསཱིམཱསུ ཨཔརཱཔི སམཱནསཾཝཱསཱ ཨེཀཱུཔོསཐཱཏི ཀངྑཱཝིཏརཎིཡཾ པན ཡཾ མཛ྄ཛྷིམསྶ པུརིསསྶ སམནྟཱ ཨུདཀུཀྑེཔཱཏི ཡཾ ཋཱནཾ ཐཱམམཛ྄ཛྷིམསྶ པུརིསསྶ སམནྟཏོ ཨུདཀུཀྑེཔེན པརིཙྪིནྣཾ. ཏཏྠ ཡཐཱ ཨཀྑདྷུཏྟཱ དཱརུགུལ༹ཾ ཁིཔནྟི, ཨེཝཾ ཨུདཀཾ ཝཱ ཝཱལིཀཾ ཝཱ ཧཏྠེན གཧེཏྭཱ མཛ྄ཛྷིམེན པུརིསེན སབྦཐཱམེན ཁིཔིཏབྦཾ. ཡཏྠ ཨེཝཾ ཁིཏྟཾ ཨུདཀཾ ཝཱ ཝཱལིཀཱ པཏཏི, ཨཡཾ ཨུདཀུཀྑེཔོ ནཱམ. ཨཡཾ ཏཏྠ སམཱན སཾཝཱསཱ ཨེཀཱུཔོསཐཱཏི, ཨཡཾ ཏེསུ ནདཱིཨཱདཱིསུ ཨུདཀུཀྑེཔཔརིཙྪིནྣཱ སཱིམཱ སམཱནསཾཝཱསཱཙེཝ ཨེཀཱུཔོསཐཱཙཱ’ཏི ཨཏྠཡོཛནཾ ཀཏྭཱ ཨཡཾ ཨེཏེསཾ ནདཱིཨཱདཱིནཾ ཨནྟོཡེཝ ལབྦྷཏི, ན བཧི, ཏསྨཱ ནདིཡཱ ཝཱ ཛཱཏསྶརེ ཝཱ ཡཏྟཀཾ པདེསཾ པཀཏིཝསྶཀཱལེ ཙཏཱུསུ མཱསེསུ ཨུདཀཾ ཨོཏྠརཏི, སམུདྡེ ཡསྨིཾ པདེསེ པཀཏིཝཱིཙིཡོ ཨོསརིཏྭཱ སཎྛཧནྟི, ཏཏོཔཊྛཱཡ ཀཔྤིཡབྷཱུམི. དུབྦུཊྛིཀཱལེ ཝཱ གིམྷེ ཝཱ ནདཱིཛཱཏསྶརེསུ སུཀྑེསུཔི སཱཨེཝ ཀཔྤིཡབྷཱུམི. སཙེ པན སུཀྑེ ཛཱཏསྶརེ ཝཱཔིཾ ཝཱ ཁཎནྟི ཝཔྤཾ ཝཱ ཀརོནྟི, ཏཾ ཋཱནཾ གཱམཁེཏྟཾ ཧོཏི. ཡཱ པནེསཱ ཀཔྤིཡབྷཱུམཱིཏི ཝུཏྟཱ, ཏཏོ བཧི ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ ན གཙྪཏི, ཨནྟོཡེཝ གཙྪཏི, ཏསྨཱ ཏེསཾ ཨནྟོཔརིསཔརིཡནྟཏོ པཊྛཱཡ སམནྟཱཨུདཀུཀྑེཔ པརིཙྪེདོ ཀཱཏབྦོ’’ཏི ཝུཏྟཾ. གཎྛིཔདེ པན ཡཾ མཛ྄ཛྷིམསྶ པུརིསསྶ སམནྟཱ ཨུདཀུཀྑེཔཱཏི པན ཨེཏིསྶཱ ནདིཡཱ ཙཏུཝགྒཱདཱིནཾ སངྒྷཱནཾ ཝིསུཾ ཙཏུཝགྒཀརཎཱིཡཱདིཀམྨཀརཎཀཱལེ སཱིམཱཔརིཙྪེདདསྶནཏྠཾ ཝུཏྟཾ, ཏིཙཱིཝརེན ཝིཔྤཝཱསཔརིཙྪེདདསྶནཏྠམྤི སཏྟབྦྷནྟརསཱིམཱཡ པརིཙྪེདདསྶནཾ ཝིཡཱཏི ཨཱཙརིཡཱ, ཏསྨཱ ཨུདཀུཀྑེཔཔརིཙྪེདཱབྷཱཝེཔི ཨནྟོནདིཡཾ ཀཱཏུཾ ཝཊྚཏཱིཏི སིདྡྷ’ནྟི ལིཁིཏཾ. ཏཏྠ ཨུདཀུཀྑེཔཔརིཙྪེདཱབྷཱཝེཔཱི’ཏི ཨིདཾ པདཾ སམནྟཏོ ཨུདཀུཀྑེཔེན པརིཙྪིནྣ’ནྟི མཧཱཨཊྛཀཐཱཝཙནེན ཝཱ སམནྟཱ ཨུདཀུཀྑེཔཔརིཙྪེདོ ཀཱཏབྦོ’ཏི མཱཏིཀཱཊྛཀཐཱཡ ཀངྑཱ ཝིཏརཎིཡཉྩ ཝུཏྟཝཙནེན ཝཱ, ‘‘ཏཏྠཱཔི ཧི མཛ྄ཛྷིམཔུརིསོ ན ཉཱཡཏི, ཏཐཱ སབྦཐཱམེན ཁིཔན’’ནྟི ཝཱ, ‘‘ཨེཏདཏྠམེཝ ཧི ཝཱལིཀཱདཱིཧི སཱིམཔརིཙྪིནྡན’’ནྟི ཝཱ ཝིམཏིཝིནོདནཱིཝཙནེཧི ཝཱ ན སམེཏི. གནྠཀཱརེནཱཔི པརཱུཔཝཱདཝིཝཛྫནཏྠཾ ‘‘ཨཡཾ ཨམྷཱཀཾ ཁནྟཱི’’ཏི ཨཝཏྭཱ’ཨཙརིཡཱ’ཏི ཨཉྙཀཏྟཱརེ ནིདསྶིཏྭཱ པརཏོ ནིགམནེ ‘‘ཨིདཾ སབྦཾ སུཊྛུ ཝིཙཱརེཏྭཱ གརུཀུལེ པཡིརུཔཱསིཏྭཱ གཧེཏབྦཾ ཡུཏྟཾ གཧེཏབྦཾ, ཨིཏརཾ ཚཌྜེཏབྦ’’ནྟི ཝུཏྟཾ ཏསྨཱ ཨཉྙེསཾ ཨཱཙརིཡཱནཾ མཏེན ལིཁིཏནྟི དཊྛབྦཾ. ཨཉྙཐཱ ཏིསྶོཔི སངྒཱིཏིཡོ ཨཱརཱུལ༹ྷེ ཨཊྛཀཐཱཝཙནེ ཙ ཀངྑཱཝིཏརཎཱི-ཝིམཏིཝིནོདནཱིཝཙནཱནི ཙ མཀྑེཏབྦཱནི བྷཝེཡྻུཾ, གནྠཱཔི ཨཉྙམཉྙཝིརུདྡྷཱ བྷཝེཡྻུཾ, བྷགཝཏཱ པཉྙཏྟསིཀྑཱཔདམྤི སཱཝཀཱནཾ མཏེན པཊིསངྑརིཏབྦཾ བྷཝེཡྻ བྷགཝཏཱ པཉྙཏྟསིཀྑཱཔདཾ པན ན མཀྑེཏབྦཾ, ཡཐཱ པཉྙཏྟེཡེཝ ཝཏྟིཏབྦཾ ཝཀྑཏི ཧི ཝཏྠུཾ ཛཱནིཏྭཱཔི མཛྫཾ པིཝཏོ བྷིཀྑུསྶ པཱཙིཏྟིཡཾ, སཱམཎེརསྶ པན ཛཱནིཏྭཱ པིཝཏོ སཱིལབྷེདོ, ན ཨཛཱནིཏྭཱཏི ཝུཏྟཾ ཏཏྠ ཀཱརཎཾ མགྒིཏབྦཾ, སིཀྑཱཔད པཉྙཏྟིཡཱ བུདྡྷཱནམེཝ ཝིསཡཏྟཱ ན ཝཱ མགྒིཏབྦཾ, ཡཐཱ པཉྙཏྟེཡེཝ ཝཏྟིཏབྦ’ནྟི ཏསྨཱ སམནྟཱ ཨུདཀུཀྑེཔཱཏི པཉྙཏྟསིཀྑཱཔདཱནུརཱུཔཾ སམནྟཏོ ཨུདཀུཀྑེཔེན པརིཙྪིནྣནྟི ཝཱ ཨུདཀཾ ཨུཀྑིཔིཏབྦནྟི ཝཱ ཨུདཀུཀྑེཔེན པི པརིཙྪིནྣཱ སཱིམཱཏིཝཱ སམནྟཱ ཨུདཀུཀྑེཔཔརིཙྪེདོ ཀཱཏབྦོཏི ཝཱ ཝུཏྟདྷམྨསངྒཱཧཀཏྠེརཱནཾ ཝཙནམེཝ པམཱཎཾ ཏེ ཧི བུདྡྷམཏཉྙུནོ, ཨིདཉྩ ཝཙནཾ བྷགཝཏོ ན པཙྩཀྑཝཙནཾ ནཱཔིསངྒཱཧཀཏྠེརཱནཾ ཝཙནཾ ཨཐཝཱ ‘‘ཡཾ མཛ྄ཛྷིམསྶ པུརིསསྶ སམནྟཱ ཨུདཀུཀྑེཔཱ’’ཏི པན ཨེཏིསྶཱ ནདིཡཱ…པེ… སཏྟབྦྷནྟརསཱིམཱཡ པརིཙྪེདདསྶནཾ ཝིཡ སཱིམཔརིཙྪེདདསྶནཏྠཾ ཝུཏྟ’ནྟི ཨཱཙརིཡཱ ཡསྨཱ ཝདནྟི, ཏསྨཱ ཨུདཀུཀྑེཔཔརིཙྪེདཱབྷཱཝེཔི ཨནྟོནདིཡཾ ཀཱཏུཾ ཝཊྚཏཱིཏི སིདྡྷནྟི ཨིམིསྶཱ ཨཏྠཡོཛནཱཡ ན དྷམྨསངྒཱཧཀཏྠེརཱཔི པཝིཊྛཱ, གནྠཀཱརོཔི ཨཔཝིཊྛོ. ཀསྨཱཏི ཙེ ཏིསྶོཔི སངྒཱིཏིཡོ ཨཱརཱུལ༹ྷེསུ ཝིནཡཊྛཀཐཱསུཙེཝ ཏབྦིཝརཎབྷཱུཏཱསུ སིལོཀཊཱིཀཱསུ ཙ ‘‘ཨུདཀུཀྑེཔེན པརིཙྪིནྣཾ, ཨུདཀཾ ཨུཀྑིཔིཏབྦཾ, ཨུདཀུཀྑེཔཔརིཙྪེདོ ཀཱཏབྦོ’’ཏི ཨཱདིནཱ བཧཱུཧི ཨཱཀཱརེཧི ཨུདཀུཀྑེཔཔརིཙྪེདམེཝ ལིཁནྟི, ཏསྨཱ དྷམྨསངྒཱཧཀཏྠེརཱཔི ཨཔྤཝིཊྛཱཏི ཝིཉྙཱཡཏི གནྠཀཱརོ པི པརཱུཔཝཱདཝིཝཛྫནཏྠཾ ‘‘ཨཱཙརིཡཱ’’ཏི ཨཉྙཀཏྟཱརེ ནིདསྶེཏི, ཏསྨཱ གནྟྠཀཱརོཔི ཨཔྤཝིཊྛོཏི ཝིཉྙཱཡཏི, ཨིདཉྩ ཝཙནཾ ཀེསཉྩི ཐེརཱནཾ ཨཏྟནོམཏི, ཨཏྟནོམཏིཙ ནཱམེསཱ སབྦདུབྦལཱ, སིནེརུཔབྦཏརཱཛཾ སཱསཔབཱིཛེན མིནེནྟོ ཝིཡ སབྦཉྙུབུདྡྷེན པཉྙཏྟསྶ ཨུདཀུཀྑེཔཱཏི སིཀྑཱཔདསྶ ཨཏྠཾ ཝདནྟཱནཾ མཧཱཀསྶཔཡསམོགྒལིཔུཏྟཏིསྶཔབྷུཏཱིནཉྩ ཏེསཾ སིསྶཱནུསིསྶཱནཾ མཧཱཝིཧཱརཝཱསཱིནཉྩ ཝཙནཾ ཀོ ནཱམ པུགྒལོ མཀྑེཏུཾ སཀྑིསྶཏི, ཨུཔསམྤདཱདིཀམྨསྶ ཙ གརུཀམྨཏྟཱ སཱསནསྶ མཱུལཏྟཱ ཙ གརུཀེཡེཝ ཋཱཏབྦཾ. ‘‘ཡཾ མཛ྄ཛྷིམསྶ པུརིསསྶ སམནྟཱ ཨུདཀུཀྑེཔཱ’’ཏི བྷགཝཏཱ པཉྙཏྟཾ, ཀཐཾ མཛ྄ཛྷིམསྶ པུརིསསྶ ཨུདཀུཀྑེཔཱརཧཊྛཱནམེཝ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ, ཨུདཱཧུ ཨུདཀུཀྑེཔེནེཝ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཏི ཙོདནཾ པརིཧརནྟོ ཨཊྛཀཐཱཙརིཡོ ཀཐཾ པན ཨུདཀཾ ཨུཀྑིཔིཏབྦནྟྱཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཀཐནྟི ཀཐེཏུཀམྱཏཱ པུཙྪཱ, ཀཐཾ ཀེན ཀཱརཎེན ཨུདཀཾ ཨུཀྑིཔིཏབྦཾ ཨུདཀཱསིཉྩནསངྑེཔེན ཨུཀྑིཔིཏབྦཾ ཨཐ ཁོ ལེཌྜུཁིཔནདཱརུགུལ༹ཁིཔནཱཀཱརེན ཨུཀྑིཔིཏབྦནྟི ཨཏྠོ. ཨཀྑདྷུཏྟཱཏི སཱམཉྙེན ཝུཏྟེཔི ‘‘སཱིཧོ གཱཡཏི ནངྒུཊྛཾ, སཱིཧོ ཙཱལེཏི ཝཱལདྷི’’ནྟི ཨེཏྠ ཝིཡ དཱརུགུལ༹ཾ ཁིཔནྟི སདྡནྟརསནྣིདྷཱནཏོ ཨཏྠཝསེན དཱརུགུལ༹ཀཱིལ༹ཀཱ དྷུཏྟཛནཱཏི ཝིཉྙཱཡཏི ཨཀྑསདྡོ ཧི ཛཱུཏེཔི ནིརཱུལ༹ྷོ. དཱརུགུལ༹ནྟི བྷམཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ ཨཱརགྒེན ཀཏདཱརུཝིཀཏི ཨཡཉྷེཏྠཏྠོ… ཡཐཱ ཨཀྑདྷུཏྟཱ དཱརུགུལ༹ཀཱ དྷུཏྟཛནཱ དཱརུགུལ༹ཾ ཧཏྠེན གཧེཏྭཱ ཨཏྟནོ བལཾ དསྶེནྟཱ ཝིཡ སབྦཐཱམེན ཨཏྟཱནཾ ཨོནམིཏྭཱ ཁིཔནྟི, ཨེཝམེཝ ཐཱམམཛ྄ཛྷིམེན པུརིསེན ཨུདཀཾ ཝཱ ཝཱལིཀཾ ཝཱ ཧཏྠེན གཧེཏྭཱ ཨཏྟནོ བལཾ དསྶེནྟཱཝིཡ ཨོནམིཏྭཱ སབྦཐཱམེན ནིསིནྣསྶ ཝཱ ཋིཏསྶ ཝཱ པརིསཔརིཡནྟཏོ ཨནུཔརིཡཱཡིཏྭཱ ཁིཔིཏབྦཾ, ཨེཝཾ ཙིཏྟཾ ཨུདཀཾ ཝཱ ཝཱལིཀཾ ཝཱ ཡཏྠ ཡསྨིཾ ཋཱནེ པཏཏི, ཨཡམེཀོ ཨུདཀུཀྑེཔོ ནཱམཱཏི ‘‘ཨཡམེཀོ ཨུདཀུཀྑེཔོ’’ཏི ཨིམིནཱ པདེན དྭིནྣཾ སངྒྷཱནཾ ཝིསུཾཝིསུཾ ཀམྨཀརཎཱདྷིཀཱརེ སཱིམནྟརིཀཏྟཱ ཨཉྙསྶཱཔི ཨུདཀུཀྑེཔསྶ སམྦྷཝཾ དསྶེཏི, ཏེནེཝ མཱཏིཀཱཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘སཙེ པན དྭེ སངྒྷཱ ཝིསུཾཝིསུཾ ཨུཔོསཐཱདིཀམྨཾ ཀརོནྟི, དྭིནྣཾ ཨུདཀུཀྑེཔཱནཾ ཨནྟརེ ཨཉྙོ ཨེཀོ ཨུདཀུཀྑེཔོ ཨུཔཙཱརཏྠཱཡ ཋཔེཏབྦོ’’ཏི ཝུཏྟཾ, ཝིམཏིཝིནོདནིཡམྤི ‘‘ཏསྶ ཨནྟོཏི ཏསྶ ཨུདཀུཀྑེཔཔརིཙྪིནྣསྶ ཋཱནསྶ ཨནྟོ ན ཀེཝལཉྩ ཏསྶེཝ ཨནྟོ, ཏཏོ བཧིཔི ཨེཀསྶ ཨུདཀུཀྑེཔསྶ ཨནྟོ ཋཱཏུཾ ན ཝཊྚཏཱིཏི ཝཙནཾ ཨུདཀུཀྑེཔཔརིཙྪེདསྶ དུབྦིཛཱནཏོ ཀམྨཀོཔསངྐཱ ཧོཏཱི’’ཏི ཝུཏྟཾ, སཱརཏྠདཱིཔནིཡཾ པན ‘‘ཏསྶ ཨནྟོ ཧཏྠཔཱསཾ ཝིཛཧིཏྭཱ ཋིཏོ ཀམྨཾ ཀོཔེཏཱིཏི ཨིམིནཱ པརིཙྪེདཏོ བཧི ཡཏྠ ཀཏྠཙི ཋིཏོ ཀམྨཾ ན ཀོཔེཏཱིཏི དཱིཔེཏཱི’’ཏི ཝཏྭཱ མཱཏིཀཱཊྛཀཐཱཝཙནམྤི པཊིཀྑིཔི, ཏཾ ཨེཀསངྒྷཾ སནྣིཔཱཏཾ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟནྟི དཊྛབྦཾ, ཡཐཱ ཙ མཧཱསཱིམཱཡ ཁཎྜིཏྭཱ བདྡྷཱནཾ ཁཎྜསཱིམཱནཾ ཨཉྙམཉྙསངྐརཝིཝཛྫནཏྠཾ སཱིམནྟརིཀཱ ཋཔིཏཱ, ཨེཝམེཝ ཨཏྟནོ སབྷཱཝེན གཱམསཱིམཱ ཝིཡ སཡཾ ཛཱཏསཱིམཱཡཾ ནདཱིསམུདྡཛཱཏསྶརཱནཾ ཨཏིམཧནྟབྷཱཝེན ཨུདཀུཀྑེཔེན ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ བྷགཝཏཱ ཨནུཉྙཱཏཱ, ཏཐཱཔི དྭིནྣཾ བདྡྷསཱིམཱནམིཝ ཨཉྙམཉྙསངྐརཝིཝཛྫནཏྠཾ དྭིནྣཾ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱནཾ ཨནྟརེ སཱིམནྟརིཀཏྠཱཡ ཨཉྙོ ཨུདཀུཀྑེཔོ ཋཔེཏབྦོ’ཏི ཝུཏྟཾ, སནིམིཏྟཱ བདྡྷསཱིམཱ, སཨུདཀུཀྑེཔཱ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ, སཱིམནྟརིཀཱ ཝིཡ ཨེཀོ ཨུདཀུཀྑེཔོ དཊྛབྦོ, ཏེནེཝ ཝིམཏིཝིནོདནིཡཾ ‘‘ཨིདཉྩེཏྠ སཱིམནྟརིཀཱཝིདྷཱནཾ དྭིནྣཾ བདྡྷསཱིམཱནཾ སཱིམནྟརིཀཱཨནུཛཱནནསུཏྟཱནུལོམཏོ སིདྡྷནྟི དཊྛབྦ’’ནྟི ཝུཏྟཾ, ཨེཀསྨིཾ སངྒྷསནྣིཔཱཏེ པན ཨེཀསྶ ཨུདཀུཀྑེཔསྶ བཧི ཏིཊྛནྟོཔི ཀམྨཾ ན ཀོཔེཏཱིཏི དཊྛབྦཾ ཝུཏྟཉྷི ཝིམཏིཝིནོདནིཡཾ བྷགཝཏཱ ནིདཱནཝསེན ཨེཀགཱམསཱིམནིསྶིཏཱནཾ ཨེཀསབྷཱགཱནཉྩ དྭིནྣཾ བདྡྷསཱིམཱནམེཝ ཨཉྙམཉྙཾ སམྦྷེདཛ྄ཛྷོཏྠརཎཾ སཱིམནྟརིཀཾ ཝིནཱ ཨབྱཝདྷཱནེ ཋཱནཉྩ བྷགཝཏཱ ཨནུམཏམེཝཱཏི ཉཏྭཱ ཨཊྛཀཐཱཙརིཡཱ ཨིདྷཱཔི སཱིམནྟརིཀཱཝིདྷཱནམཀཾསུ ཝིསབྷཱགསཱིམཱནམྤི ཧི ཨེཀསཱིམནིསྶིཏཏྟཾ ཨེཀསབྷཱཝཏྟཉྩཱཏི དྭཱིཧངྒེཧི སམནྣཱགཏེ སཏི ཨེཝ སཱིམནྟརིཀཾ ཝིནཱ ཋཱནཾ སམྦྷེདཱཡ ཧོཏི, ནཱསཏཱིཏི དཊྛབྦ’ནྟི. ཨེཝཾ ནདཱིསམུདྡཛཱཏསྶརེསུ སམནྟཱཨུདཀུཀྑེཔཱཏི པཉྙཏྟསིཀྑཱཔདཱནུརཱུཔཾ ཨུདཀུཀྑེཔེན པརིཙྪེདཾ དསྶེཏྭཱ རསྶཔབྷཝེ ནདཱིཛཱཏསྶརཔདེསེ ཨུདཀུཀྑེཔེན ཝིནཱཝ ཨཏྟནོ སབྷཱཝེན གཱམསཱིམཱཡམིཝ སབྦཐཱ ཀཔྤིཡབྷཱཝཾ དསྶེཏུཾ སཙེ པན ནཱཏིདཱིགྷཱ ཧོཏི, པབྷཝཏོ པཊྛཱཡ ཏྱཱདིམཱཧ. ཏཏྠ པབྷཝཏོ པཊྛཱཡཱཏི ཡསྨིཾ པདེསེ ཙཏུམཱསཔརམཱ ནདཱི སནྡཏི, ཏསྶ ཨུཔརིམབྷཱགཏོ པཊྛཱཡཱཏི ཨཏྠོ. ཡཱཝ མུཁདྭཱརཱ ཏི ཡཱཝ ནདཱིཏཱིརམེཝེཏྠ མུཁདྭཱརཱཏི ཨདྷིཔྤེཏཱ. སབྦཏྠཱ’ཏི སབྦསྨིཾ ནདཱིཔདེསེ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཀམྨཾ ནཏྠཱི ཏི ཨུདཀུཀྑེཔེན པཝཏྟཱ སཱིམཱ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ. ཀརིཏབྦནྟི ཀམྨཾ, ཀརཀརཎེཏི དྷཱཏུ, རམྨཔཙྩཡོ. ཀརཎེཏི མནོདྭཱརཝཱིཐིཡཱ སཏྟམཀུསལཛཝནཙིཏྟསམུཊྛཱཔིཏཝཱཡོདྷཱཏུཡཱ ཝིཀཱརབྷཱུཏོ ཀཱཡཔཡོགོ, ཏེན ཀཱཡཔཡོགེན ཁིཔིཏབྦཾ ཨུདྡྷཊཾ ཀམྨནྟི ཝུཙྩཏི པརམཏྠཝསེན པན ཀཱཡཔཡོགསངྑཱཏཱཡ ཙིཏྟཾ ཛཝཱཡོདྷཱཏུཡཱ ཝིཔྥཱརེན དེསནྟརཔྤཏྟིསམུཊྛཱཔིཀཱ ཨཊྛཀལཱཔཔུཉྫཱཡེཝ. ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཡ ཀམྨཾ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཀམྨཾ ཏཾ ཨེཏྠ རསྶཔབྷཝནདིཡཱ ནཏྠཱིཏི ཨཏྠོ. ཨཡཉྷེཏྠཏྠོ སཙེ ནདཱི ནཱཏིདཱིགྷཱ ཧོཏི ཨཌྜྷཡོཛནཾ ཝཱ གཱཝུཏཾ ཝཱ ཨཌྜྷགཱཝུཏཾ ཝཱ, ཏསྶཱ པཝཏྟནཊྛཱནཏོ པཊྛཱཡ ཡཱཝ ནདཱིཏཱིརཱ སབྦཏྠ ནདཱིཔདེསེ ཨཛ྄ཛྷོཏྠརིཏྭཱ སངྒྷོ ནིསཱིདཏི, ཏཏྠ ཏསྨིཾ ནདཱིཔདེསེ སམནྟཏོ ཨཝསེསནདིཡཱ ཨབྷཱཝཱ ཝགྒཀམྨསངྐཱབྷཱཝེན ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ ཀམྨཾ ནཏྠི, ཀེཝལཱ ནདཱི སཱིམཱཡེཝཱཏི སཱརཏྠདཱིཔནིཡམྤི མཱཏིཀཱཊྛཀཐཱཡལཱིནཏྠཔྤཀཱསནིཡམྤི ཨེཏདེཝ སནྣིཊྛཱནཾ ཝུཏྟཾ ཝིམཏིཝིནོདནིཡཾ པན ཡཏྠ ཁུདྡཀེ ཨརཉྙེ མཧནྟེཧི ཝཱ བྷིཀྑཱུཧི པརིཔུཎྞཏཱཡ ཝགྒཀམྨསངྐཱབྷཱཝེན སཏྟབྦྷནྟརསཱིམཱཔེཀྑཱ ནཏྠི, ཏཏྠ སཏྠབྦྷནྟརསཱིམཱ ན ཨུཔྤཛྫཏི, ཀེཝལཱརཉྙསཱིམཱཡེཝ ཏཏྠ སངྒྷེན ཀམྨཾ ཀཱཏབྦཾ ནདཱིཨཱདཱིསུཔི ཨེསེཝ ནཡོ ཝཀྑཏི ཧི སཙེ ནདཱི ནཱཏིདཱིགྷཱ ཧོཏི, པབྷཝཏོ པཊྛཱཡ ཡཱཝམུཁདྭཱརཱ སབྦཏྠ སངྒྷོ ནིསཱིདཏི, ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཀམྨཾ ནཏྠཱི’ཏི ཨཱདི ཙ ཨུབྷཡཏྠཱཔི ཙ. ཡསྶཾ དིསཱཡཾ སཏྟབྦྷནྟརསྶ ཝཱ ཨུདཀུཀྑེཔསྶ ཝཱ ཨོཀཱསོ ནཔྤཧོཏི, ཏཏྠ ཀཐཾ མིནནཾ ཁིཔནཾ ཝཱ བྷཝེཡྻ, གཱམཁེཏྟཱདཱིསུ པཝིསནཏོ ཨཁེཏྟེ སཱིམཱ པཝིཊྛཱ ནཱམཱཏིསཱིམཱ ཝིཔཛྫེཡྻ, ཨཔེཀྑཱཡ སཱིམུཔྤཏྟིཡཾ པན ཡཏོ པཧོཏི, ཏཏྠ སཏྟབྦྷནྟརཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ སཡམེཝ པརིཔུཎྞཱ ཛཱཡནྟི. ཡཏོ པན ནཔྤཧོཏི, ཏཏྠ ཨཏྟནོ ཁེཏྟཔྤམཱཎེནེཝ ཛཱཡནྟི, ན བཧཱིཏི ཝུཏྟཾ, ཨེཏྠ ཙ’སཱིམཱཔེཀྑཱཡ སཏྟབྦྷནྟརཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ སཡམེཝ པརིཔུཎྞཱ ཛཱཡནྟཱི’ཏི ཝུཏྟཏྟཱ ཨུདཀུཀྑེཔཾ ཝིནཱཡེཝ ཨཔེཀྑཱཡ སཱིམཱཡ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’ཏི ཨཏྠཾ ཝདནྟི, ཏཾ ཨཡུཏྟརཱུཔཾ ཝིཡ དིསྶཏི. ཀསྨཱཏི ཙེ པཱལི༹ནཡཝིརོདྷཏོ ཝིམཏིཝིནོདནིཡཾ པརཏོ ཝུཏྟཝཙནེནཱཔི ཝིརོདྷཏོ ཙ. ཨིདཉྩ ཝཙནཾ ཨཱཙརིཡསྶ ཀེསཉྩི པུགྒལཱནཾ ཝཱདཔྤཀཱསནཏྠཾ ཝུཏྟཾ བྷཝེཡྻ. ཀསྨཱ པརཏོ ཝུཏྟཝཙནེན ཨགྷཊིཡཏྟཱ ཙ པཱལི༹ཡཊྛཀཐཱཊཱིཀཱཝཙནེཧིཔི ཝིརུཛ྄ཛྷནཏོ ཙ, ཏཾ པརཏོ ཝཎྞཡིསྶཱམ. ཡཐཱ ཙ ལོཀེ ཝཏིཾ ཨཔརིཀྑིཔིཏྭཱ ‘‘ཨིདཾ ཝཏིཡཱ ཋཱན’’ནྟི ཙ ཡཐཱ ཙ ནངྒལཀོཊིཡཱ ཨཀསིཏྭཱ ‘‘ཨིདཾ ཀསིཀཊྛཱན’’ནྟི ཙ ཡཐཱ ཙ ཝཏྠུཾ ཀརོནྟཱ མནུསྶཱ ཀུདྷཱརཱིཕརསུཨཱདིནཱ རུཀྑེ ཨཙྪིནྡིཏྭཱ ‘‘ཨིདཾ མམ ཀུདྷཱརིཔཏནཊྛཱན’’ནྟི ཙ ཡཐཱ ཙ དཱཏྟེན ཨལཱཡིཏྭཱ ‘‘ཨིདཾ མམ ལཱཡིཏཊྛཱན’’ནྟི ཙ ན སཀྐཱ ཝཏྟུཾ, ཨེཝམེཝ ཨུདཀཾ ཝཱ ཝཱལིཀཾ ཝཱ ཧཏྠེན ཨཁིཔིཏྭཱ ‘‘ཨཡམེཀོ ཨུདཀུཀྑེཔོཏི ཙ, ཨུདཀཔཏནཊྛཱནནྟི ཙ ན སཀྐཱ ཝཏྟུཾ. ཨེཏྠ ཙ དྭེ བྷིཀྑཱུ ཨེཝཾ ཝིཝཱདཾ ཀརོནྟི ཝིམཏིཝིནོདནིཡཾ ‘‘ཡཏྠ ཁུདྡཀེ ཨརཉྙེ མཧནྟེཧི བྷིཀྑཱུཧི པརིཔུཎྞཏཱཡ ཝགྒཀམྨསངྐཱབྷཱཝེན སཏྟབྦྷནྟརསཱིམཱཔེཀྑཱ ནཏྠི, ཏཏྠ སཏྟབྦྷནྟརསཱིམཱ ན ཨུཔྤཛྫཏི, ཀེཝལཱརཉྙསཱིམཱཡེཝ ཏཏྠ སངྒྷེན ཀམྨཾ ཀཏྟབྦཾ ནདཱི ཨཱདཱིསུཔི ཨེསེཝ ནཡོ. ཝཀྑཏི ཧི སཙེ ནདཱི ནཱཏིདཱིགྷཱ ཧོཏི. པབྷཝཏོ པཊྛཱཡ ཡཱཝ མུཁདྭཱརཱ སབྦཏྠ སངྒྷོ ནིསཱིདཏི, ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཀམྨཾ ནཏྠཱི’ཏིཨཱདིཾ, ཨིམིནཱ ཨེཝ ཝཙནེན ཝགྒཀམྨཔརིཧཱརཏྠཾ སཱིམཱཔེཀྑཱཡ སཏི ཨེཝ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ སཏྟབྦྷནྟརསཱིམཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, ནཱསཏཱིཏི དཊྛབྦ’ནྟི ཝུཏྟཏྟཱ ཨུདཀུཀྑེཔཾ ཝིནཱཝ པརིསཔརིཡནྟཏོ པཊྛཱཡ སཱིམཱཔེཀྑཱཡ སཧེཝ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཏསྨཱ ཨུདཀུཀྑེཔེན པཡོཛནཾ ནཏྠེཝཱཏི ཏེ ཨེཝཾ ཝཏྟབྦཱ ‘‘མཱ སཔྤུརིསཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻཱཐ ཨཱཙརིཡཝརཉྩ མཱ ཨབྦྷཱཙིཀྑཐ ཨིདཉྩ ཝཙནཾ ཨཱཙརིཡཝརསྶ ནེཡྻཝཙནཾ, པརཏོཔི ཨཱཙརིཡཝརོ སནྣིཊྛཱནཾ ཝཀྑཏི ཝིནཡཊྛཀཐཱསུཙེཝ སཱརཏྠདཱིཔནིཡཉྩ ཝུཏྟཝཙནེཧིཔི ཏཝ ཝཙནཾ ཨསཾསནྡེཝ, ཝིམཏིཝིནོདནིཡམེཝ པརཏོ ཝུཏྟཝཙནེནཱཔི ན གྷཊིཡཏི. ཀཐཾ ནེཡྻཝཙནཾ ཧོཏཱིཏི. ‘‘སཱིམཱཔེཀྑཱཡ སཏི ཨེཝ…པེ… ནསྶཏཱི’’ཏི ཨེཏྠ སཱིམཱཔེཀྑཱཡ ཝིནཱ མགྒགམནནྷཱནཱདི ཨཏྠེཧི བྷིཀྑཱུཧི ཨརཉྙེ ཝཱ ནདཱིཨཱདཱིསུཔིཝཱ པཝིཊྛཀྑཎེཡེཝ ནུཔྤཛྫཏི, སཱིམཱཔེཀྑཱཡ སཏིཨེཝ ཨརཉྙེ སམནྟཱ སཏྟབྦྷནྟརཱ’ཏི པཉྙཏྟསིཀྑཱཔདཱནུརཱུཔཾ ཨབྦྷནྟརསཱིམཱ ཨུཔྤཛྫཏི’ ནདཱིསམུདྡཛཱཏསྶརེསུཔི མཛ྄ཛྷིམསྶ པུརིསསྶ སམནྟཱ ཨུདཀུཀྑེ’པཱཏི པཉྙཏྟ སིཀྑཱཔདཱནུརཱུཔཾ ཨུདཀུཀྑེཔེན སཧ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ན ཨུདཀུཀྑེཔེན ཝིནཱཏི ཨཡཾ ནེཡྻཏྠོ. ནཱསཏཱིཏིཨེཏྠ ཨུདཀུཀྑེཔེན ཝིནཱཏི ཨཏྠོཔི ན ལབྦྷཏེ. ཨེཝཉྩ སཏི ཝིམཏིཝིནོདནིཡཾ ཡེཝ པུན ཏཏྠཱཏི ལོཀཝོཧཱརསིདྡྷཱསུ ཨེཏཱསུ ནདཱིཨཱདཱིསུ ཏཱིསུ ཨབདྡྷསཱིམཱསུ པུནཝགྒཀམྨཔརིཧཱརཏྠཾ སཱསནཝོཧཱརསིདྡྷཱཡ ཨབདྡྷསཱིམཱཡ པརིཙྪེདཾ དསྶེནྟོཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. པཱལི༹ཡཾ ‘‘ཡཾ མཛ྄ཛྷིམསྶ པུརིསསྶཱ’’ཏི ཨཱདཱིསུ ཨུདཀཾ ཨུཀྑིཔིཏྭཱ ཁིཔིཡཏི ཨེཏྠཱཏི ཨུདཀུཀྑེཔོ, ཨུདཀསྶ པཐནོཀཱསོ, ཏསྨཱ ཨུདཀུཀྑེཔཱ. ཨཡཉྷེཏྠ པདསམྦནྡྷཝསེན ཨཏྠོ… ‘‘པརིས པརིཡནྟཏོ པཊྛཱཡ སམནྟཱ ཡཱཝ མཛ྄ཛྷིམསྶ པུརིསསྶ ཨུདཀུཀྑེཔོ ཨུདཀཔཏནཊྛཱནཾ, ཏཱཝ ཡཾ ཏཾ པརིཙྪིནྣཾ ཊྛཱནཾ, ཨཡཾ ཏཏྠ ནདཱིཨཱདཱིསུ ཨཔརཱ སམཱནསཾཝཱསཱ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ’’ཏི ཝུཏྟཨཏྠཔདེཧིཔི སམཱནཾ བྷཝེཡྻ ཨཱཙརིཡམེཝ ཧི ཀེཙིཔན སམནྟཱ ཨབྦྷནྟརཾ མིནིཏྭཱ པརིཙྪེདཀརཎེནེཝ སཱིམཱ སཉྫཱཡཏི, ན སཡམེཝཱཏི ཝདནྟི, ཏཾ ན གཧེཏབྦྷནྟྱཱདིནཱ ཀེཙིཝཱདཾ པཊིཀྑིཔིཏྭཱ མིནནཁིཔནེ དོསཾ དསྶེཏྭཱ ཙ ཡཾ པནེཏྠ ཨབྦྷནྟརམིནནཔྤམཱཎསྶ ཝཱལིཀཱདིཁིཔནཀམྨསྶ ཙ དསྶནཾ, ཏཾ སཡཾཛཱཏསཱིམཱནཾ ཋིཏཊྛཱནཔརིཙྪེདདསྶནཏྠཾ ཀཏཾ, གཱམཱུཔཙཱརགྷརཱུཔཙཱརཛཱནནཏྠཾ ལེཌྜུསུཔྤཱདིཁིཔནཝིཛཱནནདསྶནཾ ཝིཡ, ཏེནེཝ མཱཏིཀཱཊྛཀཐཱཡཾ སཱིམཾ ཝཱ བནྡྷནྟི ཨུདཀུཀྑེཔཾ ཝཱ པརིཙྪེད’ནྟི ཝུཏྟཾ, ཨེཝཾ ཀཏེཔི ཏསྶ པརིཙྪེདསྶ པབྷཝཏོ ཉཱཏུཾ ཨསཀྐུཎེཡྻཏྟེན ཐཱུལཏོ ཉཏྭཱ ཨནྟོཏིཊྛནྟེཧི ནིརཱསངྐཊྛཱནེ ཋཱཏབྦཾ ཨཉྙཾ བཧིཀརོནྟེཧི ཨཏིདཱུརེ ནིརཱསངྐཊྛཱནེ པེསེཏབྦནྟི ཝཱ, ཏསྨཱ ཡཐཱ ཝུཏྟསཱིམཱཔེཀྑཝསེནེཝ ཏཱསཾ སཏྟབྦྷནྟརཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱནཾ ཨུཔྤཏྟི, ཏབྦིགམེན ཝིནཱསོ ཙ གཧེཏབྦོཏི ཨམྷཱཀཾ ཁནྟི, ཝཱིམཾསིཏྭཱ གཧེཏབྦཾ, ཨཉྙོ ཝཱ པཀཱརོ ཨིཏོ ཡུཏྟཏརོ གཝེསིཏབྦོ’ཏི ཨཱཧ. ཝཱིམཾསིཏྭཱ གཧེཏབྦཾ. ཨཉྙོ ཝཱ པཀཱརོ ཨིཏོ ཡུཏྟཏརོ གཝེསིཏབྦོ’ཏི ཨིམིནཱ ཨཱཙརིཡསྶ ཝཙནེན ཨིམསྶ ཝཙནསྶ ཨཏྟནོམཏིབྷཱཝཉྩ ཨཱཙརིཡསྶ ཨཔཊིསམྦྷིདཱཔཏྟབྷཱཝཉྩ དསྶེཏི. ཨིདཉྩ ཝཙནཾ ན བྷགཝཏོ པཙྩཀྑཝཙནཾ, ནཱཔིདྷམྨསངྒཱཧཀཏྠེརཱནཾ ཝཙནཾ, ཏིསྶོཔི སངྒཱིཏིཡོ ཨནཱརཱུལ༹ྷཱ, ནཱཔི ཨཊྛཀཐཱཡ སཾཝཎྞནཱཙརིཡསྶ ཝཱདཔྤཀཱསནམེཝ ཏསྨཱ ཨསལླཀྑིཏབྦམེཝ སཱརཏྠདཱིཔནིཡམྤི སཙེ ནདཱི ནཱཏིདཱིགྷཱ ཧོཏཱིཏི ཨིམིསྶཱ སཾཝཎྞནཱདྷིཀཱརེ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ ཀམྨཾ ནཏྠཱིཏི ཡསྨཱ སབྦོཔི ནདཱིཔདེསོ བྷིཀྑཱུཧི ཨཛ྄ཛྷོཏྠཊོ, ཏསྨཱ སམནྟཏོ ནདིཡཱ ཨབྷཱཝཱ ཨུདཀུཀྑེཔེན པཡོཛནཾ ནཏྠཱི’ཏི ཝུཏྟཾ ཏཐཱ ཧི སམནྟཏོ ནདིཡཱ ཨབྷཱཝཱ ཨུདཀུཀྑེཔེན པཡོཛནཾ ནཏྠཱི’ཏིཨིམསྶ ཨནྭཡཝསེན ཝཱ ཨཏྠཱཔཏྟིཝསེན ཝཱ སམནྟཏོ ནདིཡཱ བྷཱཝེ སཏི ཨུདཀུཀྑེཔེན པཡོཛནཾ ཨཏྠེཝ ཝགྒཀམྨཔརིཧཱརཏྠནྟི ཨཏྠོ ལབྦྷཏེ མཱཏིཀཱཊྛཀཐཱཡ ལཱིནཏྠཔྤཀཱསནིཡམྤི ‘‘སམནྟཱ ཨུདཀུཀྑེཔཔརིཙྪེདོ ཀཱཏབྦོཏི པཧོནཀཊྛཱནཾ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟཾ ཡཏྠ པན ཀུནྣདིཡཾ ནཔྤཧོཏི. ཏཏྠ པཧོནཀཊྛཱནེ ཨུདཀུཀྑེཔཔརིཙྪེདོ ཀཱཏབྦོ’ཏིཝུཏྟཾ. ཨུདཀུཀྑེཔཔརིཙྪེདོ ཀཱཏབྦོ’ཏི ཨིམིནཱ ཝཙནེན སཱིམཱཔེཀྑཱཡ སཧ ཨུདཀུཀྑེཔཾ ཝིནཱ ཨཏྟནོ སབྷཱཝེནེཝ ནུཔྤཛྫཏཱིཏི ཝིཉྙཱཡཏི, ཏཐཱ ཧི ཨུདཀུཀྑེཔཔརིཙྪེདཀེ ཀཏྟཱརེ ཨསཏི ཀཐཾ ཨུདཀུཀྑེཔཔརིཙྪེདོ ཀཱཏབྦོ བྷཝེཡྻ ཏསྨཱ ‘‘ཝགྒཀམྨཔརིཧཱརཏྠཾ སཱིམཱཔེཀྑཱཡ སཏི ཨེཝ ཨུདཀུཀྑེཔསཏྟབྦྷནྟརསཱིམཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, ནཱསཏཱི’ཏི ཨིདཾ ཝཙནཾ སཱརཏྠདཱིཔནིཡཉྩ མཱཏིཀཱཊྛཀཐཱཡཉྩ ཝུཏྟཝཙནེཧི ཨཉྙམཉྙཝིརུདྡྷཾ ཝིཡ དིསྶཏི ཝིམཏིཝིནོདནིཡཾཡེཝ ཙ ‘‘མཧོགྷེན པན ཨུནྣཏཊྛཱནཏོ ནིནྣཊྛཱནེ པཏནྟེན ཁཏོ ཁུདྡཀོ ཝཱ མཧནྟོ ཝཱ ལཀྑཎཡུཏྟོ ཛཱཏསྶརོཝ ཨེཏྠཱཔི ཁུདྡཀེ ཨུདཀུཀྑེཔཀིཙྩཾ ནཏྠི སམུདྡེ པན སབྦཐཱ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཡམེཝ ཀམྨཾ ཀཱཏབྦཾ, སོདྷེཏུཾ དུཀྐརཏྟཱ’’ཏི ཝུཏྟཾ ཏཐཱ ཧི ཨཡམཱཙརིཡཝརོ པུབྦེ ‘‘ཝགྒཀམྨཔརིཧཱརཏྠཾ སཱིམཱཔེཀྑཱཡ སཏི ཨེཝ ཨུདཀུཀྑེཔསཏྟབྦྷནྟརསཱིམཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, ནཱསཏཱི’’ཏི ཝཏྭཱ པརཏོ ཀཐམཱཙརིཡཝརེན ‘‘ཨེཏྠཱཔི ཁུདྡཀེ ཨུདཀུཀྑེཔཀིཙྩཾ ནཏྠི’’ཏྱཱདིཝཙནམུཙྩཏེ, ཏཏྠཱཡཾ ཝིགྒཧོ ཨུདཀཾ ཨུཀྑིཔིཏྭཱ ཁིཔཱིཡཏི ཨེཏྠཱཏི ཨུདཀུཀྑེཔོ ཨུདཀསྶ པཏནོཀཱསོ ཀིནྟུཾ, ཋཱནཾ ཀརིཏབྦཾ ཀིཙྩཾ ཀར ཀརཎེཏི དྷཱཏུ རིཙྩཔཙྩཡོ ཡཾ. ‘‘ཨཛྫེཝ ཀིཙྩཾ ཨཱཏཔྤ’’ནྟི ཡཐཱ, ཨུདཀུཀྑེཔསྶ ཀིཙྩཾ ཀརཎཾ ཨུདཀུཀྑེཔཀིཙྩཾ. སམུདྡེ པནཱ ཏི ཨེཏྠ པན སདྡོ ཝིསེསཏྠོ, པཀྑནྟརཏྠོཏིཔི ཨཔརེ ཝིསེསཏྠེ པན ནདཱིཛཱཏསྶརེསུ མཧནྟེསུ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཡམེཝ ཀཱཏབྦཾ, ཁུདྡཀེ པན ཀེཝལེ ནདཱིཛཱཏསྶརེཔི ཀཱཏབྦཾ སམུདྡེ པན ཝིསེསཏོ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཡམེཝ ཀཱཏབྦནྟི ཨཡཾ པན སདྡསྶ ཝིསེསཏྠོ. སབྦཐཱ ཏི སབྦེན སབྦཾ. ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཡམེཝཱ ཏི ཨེཏྠ ཨེཝཀཱརོ སནྣིཊྛཱནཏྠོ, ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཡམེཝ ཀམྨཾ ཀཱཏབྦཾ, ན སམུདྡསཱིམཱཡ ཀདཱཙཱིཏི ཨཏྠོ ཡུཛྫཏེཝ. ནདཱིཛཱཏསྶརེསུ པན མཧནྟེསུ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཡ ཀཱཏབྦཾ, ཁུདྡཀེ ནདཱིཛཱཏསྶརེཡེཝ ན ཀཱཏབྦནྟི ཨཡཾ ཨཏྠོ སཱམཏྠིཡཏོ ལབྦྷཏེཝ ནདཱིཛཱཏསྶརེསུ ཁུདྡཀམཧནྟབྷཱཝེན ནདཱིཛཱཏསྶརཨུདཀུཀྑེཔཱཏི དྭེ དྭེ སཱིམཱ ལབྦྷནྟི སམུདྡེ པན ཀསྨཱ སམུདྡཨུདཀུཀྑེཔཝསེན དྭེ ན ལབྦྷནྟཱིཏི སམུདྡེ པན ཀསྨཱ སམུདྡཨུདཀུཀྑེཔཝསེན དྭེ ན ལབྦྷནྟཱིཏི ཙོདནཾ མནསིསནྡྷཱཡཱཧ ‘‘སོདྷེཏུཾ དུཀྐརཏྟཱ’’ཏི. ཏཏྠ སོདྷེཏུཾ དུཀྐརཏྟཱ ཏི སམུདྡསྶ ཨཏིམཧནྟབྷཱཝེན སམུདྡམོཏིཎྞེ བྷིཀྑཱུ ཧཏྠཔཱསནཡནཾ ཝཱ བཧིསམུདྡཀརཎཾ ཝཱ ཀཱཏུཾ ཨཏིདུཀྐརཾ ཏསྨཱ སབྦཐཱ སབྦེན སབྦཾ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཡམེཝ ཀཱཏབྦནྟི ཨཡམཱཙརིཡཝརསྶ ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཡདི ཝགྒཀམྨཔརིཧཱརཏྠཾ སཱིམཱཔེཀྑཱཡ སཏི ཨེཝ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻ, ཨེཝཾ སཏི སམུདྡམོཏིཎྞེ བྷིཀྑུསམཱུཧེཝ ཧཏྠཔཱསཏོ བཧི ཀརེཡྻ, ཨེཝཉྩ སཏི སོདྷེཏུཾ དུཀྐརཏྟཱ’ཏི ཧེཏུཔདམྤི ནིརཏྠཀཾ བྷཝེཡྻ ན པནེཝཾ སཀྐཱ ཝཏྟུཾ, ཏེན ཉཱཡཏི ‘‘ཝགྒཀམྨཔརིཧཱརཏྠཾ ཨུདཀུཀྑེཔཔཡོཛན’’ནྟི. ཨཔིཙ ཏེསཾ ཨཱཙརིཡཱནཾ ཨདྷིཔྤཱཡེན ‘‘མཡཾ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཡ ན ཀརོམ, ཀེཝལཾ སམུདྡེཡེཝ ཀརོམཱ’’ཏི ཨིཙྪམཱནེ སཏི ཀཐཾ ཀརིསྶནྟི. ཏསྨཱ ཏེསཾ མཏེན སཱིམཱཔེཀྑཱཡ སཧེཝ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཡ སམྦྷཝཏོ གཏགཏཊྛཱནེ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ བྷཝེཡྻ ཨེཝཉྩ སཏི ‘‘སམུདྡེ པན སབྦཐཱ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཡམེཝ ཀམྨཾ ཀཱཏབྦཾ, སོདྷེཏུཾ དུཀྐརཏྟཱ’’ཏི ཝཙནམྤི ནིརཏྠཀཾ བྷཝེཡྻ ཨེཝཉྩ པན ཝདེཡྻ… སབྦསོ སམུདྡསཱིམཱཡ ཨལབྦྷམཱནཏཾ སནྡྷཱཡ ‘‘སམུདྡེ པནཱ’’ཏྱཱདིཝཙནཾ ཨཱཙརིཡཝརེན ཝུཏྟནྟི ཏཐཱཔི ན ཝཏྟབྦཾ ཀསྨཱ ཨེཝཉྩ ཨཏྠེ ཨིཙྪམཱནེ སཏི ‘‘སམུདྡེ པན སབྦཏྠ ཨུདཀུཀྑེ པསཱིམཱཝ ལབྦྷཏཱི’’ཏི ཝཏྟབྦཾ སིཡཱ ནནེཝཾ ཝུཏྟཾ. ཨཐཝཱ པཀརཎཱདིཝསེན སདྡཏྠེ ཝིབྷཛྫཱིཡམཱནེཔི ཝིརུཛ྄ཛྷཏེཝ ཀཐཾ སཾཡོགཝསེན ‘‘སཝཙྪཾ དྷེནུམཱནེཧཱི’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘གཱཝཱི’’ཏི ཝིཉྙཱཡཏི, ན ཝལ༹ཝཱ. ‘‘ཨཝཙྪཾ དྷེནུ’’ནྟི ཝུཏྟེ གཱཝཱིཏི ཝིཉྙཱཡཏི, ན ཝལ༹ཝཱཏི ཨེཏྠ ཝིཡ ཀདཱཙིཔི ཨེཝསདྡེན ནིཝཏྟེཏབྦསྶ སམུདྡསྶ ནདིཡམིཝ ནཱཏིདཱིགྷབྷཱཝེ ཨལབྦྷམཱནེ སཏི ‘‘སམུདྡེ པན སབྦཐཱ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཡམེཝ ཀམྨཾ ཀཱཏབྦ’’ནྟི ཨེཝཀཱརེན ཨཝཏྟབྦཾ སིཡཱ, ཏཐཱ ཧི སཾཡོགཝིཔྤཡོགཝསེན ‘‘སཝཙྪཾ དྷེནུཾ, ཨཝཙྪཾ དྷེནུ’’ནྟི ཝུཏྟེ གཱཝཱིཏི ཝིཉྙཱཡཏི, ན ཝལ༹ཝཱ. ཝལ༹ཝཱ ཙ ནཱམ ཡོནིམགྒསྶ ཨཏིསམྦཱདྷཏྟཱ ཝིཛཱཡིཏུཾ ན སཀྐོནྟི, གབྦྷསྶ པརིཎཏཀཱལེ ཀུཙྪིཾ ཕཱལེཏྭཱ ཨཱཛཉྙཔོཏཀཾ གཎྷནྟི ཨེཝཾ ཨེཀགབྦྷེནེཝ མརནྟི ཏསྨཱ ‘‘ཝལ༹ཝཾ སཝཙྪ’’ནྟིཝཱ ཨཝཙྪ’’ནྟི ཝཱ ཝཏྟུཾ ནཱརཧཏི ཨེཝམེཝ ཀདཱཙིཔི ནཱཏིདཱིགྷསམུདྡསྶཔི ཨནུཔལབྦྷམཱནཏྟཱ ཏཾ ནིཝཏྟཱཔཀེན ཨེཝསདྡེན ‘‘སམུདྡེ པན སབྦཐཱ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཡམེཝ ཀམྨཾ ཀཱཏབྦ’’ནྟི ཨཔདིསིཏུཾ ནཱརཧཏིཡེཝ ཏསྨཱ ཨུདཀུཀྑེཔེན སཱིམཱ ཨུཔྤཛྫཏཱིཏི ནིཊྛམེཏྠཱཝ གནྟབྦཾ ཏེན ཝུཏྟཾ ‘‘ཨེཝཉྩ ཨཏྠེ ཨིཙྪམཱནེ སཏི སམུདྡེ པན སབྦཐཱ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཝ ལབྦྷཏཱིཏི ཝཏྟབྦཾ སིཡཱ ན པནེཝཾ ཝུཏྟ’’ནྟི ཏེན ཉཱཡཏི ཝགྒཀམྨཔརིཧཱརཏྠཾ ཝཱལིཀཱདཱིཧི ཁིཔནནྟི ཨཔིཙ ཝིམཏིཝིནོདནིཡཾཡེཝ ‘‘གཙྪནྟིཡཱ པན ནཱཝཱཡ ཀཱཏུཾ ན ཝཊྚཏི. ཀསྨཱ ཨུདཀུཀྑེཔམཏྟམེཝ ཧི སཱིམཱ, ཏཾ ནཱཝཱ སཱིགྷམེཝ ཨཏིཀྐམེཏི ཨེཝཾ སཏི ཨཉྙིསྶཱ སཱིམཱཡ ཉཏྟི, ཨཉྙིསྶཱ ཨནུསཱཝནཱ ཧོཏཱི’’ཏི ཨིམསྶ སཾཝཎྞནཱདྷིཀཱརེ ཏནྟི སཱིམཾ. སཱིགྷམེཝ ཨཏིཀྐམེཏཱིཏི ཨིམིནཱ ཏཾ ཨནཏིཀྐམིཏྭཱ ཨནྟོ ཨེཝ པརིཝཏྟམཱནཱཡ ཀཱཏུཾ ཝཊྚཏཱིཏི དསྶེཏི. ཨེཏདཏྠམེཝ ཧི ཝཱལིཀཱདཱིཧི སཱིམཱཔརིཙྪིནྡནཾ. ཨིཏརཐཱ ‘‘བཧིཔརིཝཏྟཱ ནུཁོ ནོ ཝཱ’’ཏི ཀམྨཀོཔསངྐཱ བྷཝེཡྻ. ཨཉྙིསྶཱ ཨནུསཱཝནཱཏི ཀེཝལཱཡ ནདཱིསཱིམཱཡ ཨནུསཱཝནཱ’ཏི ཨཱཙརིཡཝརེན ཝུཏྟཾ. ཡདིསཱི མཱཔེཀྑཱཡ སཧ ཨཏྟནོ སབྷཱཝེན ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻ, ཨེཝཾ སཏི ནཱཝཱཡ གཏགཏཊྛཱནེ སམནྟཏོ སབྷཱ ཝིཡ པརིཁིཔིཏྭཱ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻ, ཨུཔྤཛྫམཱནེཔི ཙ ཨཉྙིསྶཱ ཨནུསཱཝནཱཏི ཙ ཨཔརཱཡ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཡ ཨནུསཱཝནཱཏི ཝཏྟབྦཾ བྷཝེཡྻ ན པནེཝཾ ཝུཏྟཾ ཨཐཱཔི ཝདེཡྻ ‘‘པཋམོཏིཎྞཊྛཱནེཡེཝ སཱིམཱཔེཀྑཱ ཧོཏི, གཏགཏཊྛཱནེ ནཏྠཱི’’ཏི, ཏམྤི ཝཙནཾ ཨཡུཏྟམེཝ. ཀསྨཱ ཡཱཝ ཀམྨཾ ན ནིཔྥནྣཾ, ཏཱཝ སཱིམཱཔེཀྑཱཡ ཝིནཱ ཨསམྦྷཝཏོ ཏེན ཉཱཡཏི ‘‘ཝགྒཀམྨཔརིཧཱརཏྠཾ ཨུདཀུཀྑེཔཾ ཝིནཱ སཱིམཱཔེཀྑཱཡ སཧེཝ ཨཏྟནོ སབྷཱཝེན ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ ནུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི ནིཊྛམེཏྠཱཝ གནྟབྦཾ ཏསྨཱ ནཱཝཱཡ ཀམྨཾ ཀརོནྟེཧི ཐིརཏརཾ ཀཏྭཱ ནཱཝཾ ཨགམནཱིཡཾ ཀཏྭཱཝ ཀཱཏབྦཾ. སཱརཏྠདཱིཔནིཡམྤི ‘‘གཙྪནྟིཡཱ པན ནཱཝཱཡ ཀཱཏུཾནཝཊྚཏཱིཏི ཨེཏྠ ཨུདཀུཀྑེཔཾ ཨནཏིཀྐམིཏྭཱ པརིཝཏྟམཱནཱཡ ཀཱཏུཾ ཝཊྚཏཱིཏི ཝེདིཏབྦ’’ནྟི ཝུཏྟཾ. ཨེཝཉྩ པན ཝདེཡྻ ‘‘ཡཱཝ པརིསཱ ཝཌྜྷཏི, ཏཱཝ སཱིམཱཔི ཝཌྜྷཏི པརིསཔརིཡནྟཏོ ཨུདཀུཀྑེཔོཡེཝ པམཱཎནྟི ཝིནཡཊྛཀཐཱཡཾ ཝུཏྟཏྟཱ པརིསཝསེན ཝཌྜྷམཱནཱ ཨུདཀཁིཔནཾ ཝིནཱཡེཝ ཝཌྜྷཏི ཨུཔཙཱརསཱིམཱ ཝིཡ ཏསྨཱ ཨུདཀུཀྑེཔེན པཡོཛནཾ ནཏྠེཝཱ’’ཏི. ཏཾ ནུ, ཨཡཉྷེཏྠཏྠོ… ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ ནཱམེསཱ ཝཌྜྷམཱནཱ པརིསཝསེནེཝ ཝཌྜྷཏི བདྡྷསཱིམཱཡཾ པན ཝཌྜྷམཱནཱ སམཱུཧཝསེན ཝཌྜྷཏི. ཀསྨཱ པརིསཝསེན ཝཌྜྷམཱནཱ པརིསཔརིཡནྟཏོ ཨུདཀུཀྑེཔོ ཀཱཏབྦོཏི. ཨཔརེ ཨེཝཾ ཝདནྟི པུབྦེ ཨུདཀུཀྑེཔོཡེཝ པམཱཎཾ, པུན ཨུདཀུཀྑེཔཀིཙྩཾ ནཏྠི, ཀཐིནཏྠཏསཱཊཀདཱནཀམྨཝཱཙཱཝིཡ ཏཐཱ ཧི ཀཐིནཏྠཏསཱཊཀདཱནཀཱལེ ཝུཏྟཀམྨཝཱཙཱ ཨེཀཱཡེཝཝཊྚཏི, ཨཏྠཏེཡེཝ ཀཐིནེ པུན ཝརསཱཊཀཾ ལབྷིཏྭཱ ཀམྨཝཱཙཱཡ དཱནཀིཙྩཾ ནཏྠི ཨེཝམེཝ ཨེཏྠཱཔི པུབྦེ ཨུདཀུཀྑེཔོཡེཝ པམཱཎཾ, པུན ཨུདཀུཀྑེཔཀིཙྩཾ ནཏྠཱིཏི ཏེ ཨུཔཙཱརསཱིམཱཡམིཝ མཉྙིཏྭཱ ཝདནྟི ཨུཔཙཱརསཱིམཱཡཉྷི པུརིསཱཡ ནིསིནྣཊྛཱནམེཝ ཨུཔཙཱརསཱིམཱབྷཱཝེན ཝཌྜྷཏི ཨིདྷ པན པརིསཔརིཡནྟཏོ ཨུདཀུཀྑེཔཔྤམཱཎེན ཝཌྜྷཏིཡེཝ ན ཨུདཀུཀྑེཔཾ ཝིནཱཝ ཨིཛ྄ཛྷཏེ ‘‘ཀཐཾ པན ཨུདཀཾ ཨུཀྑིཔིཏབྦཾ ཡཐཱ ཨཀྑདྷུཏྟཱ དཱརུགུལ༹ཾ ཁིཔནྟི, ཨེཝཾ ཨུདཀཾ ཝཱ ཝཱལིཀཾ ཝཱ ཧཏྠེན གཧེཏྭཱ ཐཱམམཛ྄ཛྷིམེན པུརིསེན སབྦཐཱམེན ཁིཔིཏབྦཾ, ཡཏྠ ཨེཝཾ ཁིཏྟཾ ཨུདཀཾ ཝཱ ཝཱལིཀཾ ཝཱ པཏཏི, ཨཡམེཀོ ཨུདཀུཀྑེཔོ’’ཏི ཨཊྛཀཐཱཝཙནཾ བྷིནྡནྟི ནཱམ. ཀིམིཝཱཏི ཙེ, ཡེ པན ‘‘ཀམྨམེཝ ཀམྨཀརཎཾ ཀརོཏི, ནཏྠི ནིརཡཔཱལཱ’’ཏི ཝདནྟི, ཏེ ‘‘ཨཏྠི བྷིཀྑཝེ ནིརཡེ ནིརཡཔཱལཱ’’ཏི དེཝདཱུཏསུཏྟཾ བྷིནྡནྟི ཝིཡཱཏི. ཨེཝཉྩཔན ཝདེཡྻ ཡེ ཨུདཀུཀྑེཔེན སཧ ཨིཛ྄ཛྷནྟི, ཏེཔི ‘‘སཙེཔི ཧི བྷིཀྑུསཧསྶཾ ཏིཊྛཏི, ཏསྶ ཋིཏོཀཱསསྶ བཱཧིརནྟཏོ པཊྛཱཡ བྷིཀྑཱུནཾ ཝགྒཀམྨཔརིཧཱརཏྠཾ སཱིམཱཔེཀྑཱཡ ཨུཔྤནྣཱཡ ཏཱཡ སཧ སཡམེཝ སཉྫཱཏཱ སཏྟབྦྷནྟརསཱིམཱ སམཱནསཾཝཱསཀཱཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཡཏྠ པན ཁུདྡཀེ ཨརཉྙེ མཧནྟེཧི ཝཱ བྷིཀྑཱུཧི པརིཔུཎྞཏཱཡ ཝགྒཀམྨསངྐཱབྷཱཝེན སཏྟབྦྷནྟརསཱིམཱཔེཀྑཱ ནཏྠི, ཏཏྠ སཏྟབྦྷནྟརསཱིམཱ ན ཨུཔྤཛྫཏི, ཀེཝལཱརཉྙསཱིམཱཡམེཝ ཏཏྠ སངྒྷེན ཀམྨཾ ཀཱཏབྦཾ ནདཱིཨཱདཱིསུཔི ཨེསེཝནཡོ’’ཏི ཝིམཏི ཝིནོདནིཡཾ ཝུཏྟཝཙནཾ བྷིནྡནྟི ནཱམཱཏི. ཏཾ ན, ཏེན ནོ ཀཱ ཧཱནི ཨེཝམྤི ཨམྷཱཀཾ ཝཱདེ ཀོཙི ཝིརོདྷོ ན ཝིཛྫཏེཝ. ཀསྨཱཏི ཙེ, ཨིམེ དྭེ སདྡརཙནཱཔི ཨསམྦནྡྷཱཝ བྷིནྣལཀྑཎཱ བྷིནྣཝིསཡཱ ཙེཏཱ སཱིམཱ. ཀཐཾ སདྡརཙནཱ ཨསམྦནྡྷཱ. ཡཐཱ ཨརཉྙེ ཏཏྠ སཏྟབྦྷནྟརསཱིམཱ ན ཨུཔྤཛྫཏི, ཀེཝལཱརཉྙམེཝཱཏི ཝུཙྩཏི, ཨེཝ མེཝ ‘‘ནདིཡཱཔི སབྦཏྠ སངྒྷོ ནིསཱིདཏི, ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ ནུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི ཨཝཏྭཱ ‘‘ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ ཀམྨཾ ནཏྠཱི’’ཏི ཀྲིཡཱཔརཱམསནཝསེན ཝུཏྟཾ. ཀརིཏབྦཾ ཀམྨཾ. ཀིཾ ཏཾ, ཁིཔནཾ. ཨེཝམྤི སདྡརཙནཱ ཨསམྦནྡྷཱཝ. ‘‘ཝགྒཀམྨཔརིཧཱརཏྠཾ…པེ… ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ སཏྟབྦྷནྟརསཱིམཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ནཱསཏཱི’’ཏི ཨེཏྠ ‘‘ནཱསཏཱི’’ཏི ཨིམསྶ ཨུདཀུཀྑེཔེན ཝིནཱཔཱིཏི ཨཏྠོཔི ཡུཛྫཏེཝ. ཀསྨཱཏི ཙེ ‘‘སཱིམཱཔེཀྑཱཡ སཏིཨེཝཱ’’ཏི ཨིམིནཱ ཨནུལོམནཡཝསེན ‘‘སཱིམཱཔེཀྑཱཡ ཨསཏི ནུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི ཨཏྠོ ཡུཛྫཏེཝ. ཀེཙིཔན ‘‘སམནྟཱ ཨབྦྷནྟརཾ མིནིཏྭཱ པརིཙྪེདཀརཎེནེཝ སཱིམཱ སཉྫཱཡཏི, ན སཡམེཝཱ’’ཏི ཝདནྟི ཏཾ ན གཧེཏབྦཾ. ཡདི ཧི…པེ… ཡཐཱ ཙེཏྠ, ཨེཝཾ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཡཔི ནདཱིཨཱདཱིསུཔི ཏཏྠཱཔི ཧི མཛ྄ཛྷིམཔུརིསོ ན ཉཱཡཏི, ཏཐཱ སབྦཐཱམེན ཁིཔནནྟི ཨིམིནཱཔི ཝཙནེན ཨཱཙརིཡཝརསྶ ཨུདཀུཀྑེཔེན སཧེཝ སཱིམཱཔེཀྑཱཡ སཏི ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ནཱསཏཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ ཉཱཡཏི. ཀཐཾ བྷིནྣལཀྑཎཱ, གཱམསཱིམསཏྟབྦྷནྟརཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ ཀིཉྩཱཔི ཨབདྡྷསཱིམསཱམཉྙེན སམཱནཱ, ན པན སམཱནལཀྑཎཱ ཏཐཱ ཧི ‘‘ཨསམྨཏཱཡ བྷིཀྑཝེ སཱིམཱཡ ཨཊྛཔིཏཱཡ ཡཾ གཱམཾ ཝཱ ནིགམཾ ཝཱ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏི, ཡཱ ཏསྶ གཱམསྶ ཝཱ གཱམསཱིམཱ, ནིགམསྶ ཝཱ ནིགམསཱིམཱ, ཨཡཾ ཏཏྠ སམཱནསཾཝཱསཱ ཨེཀཱུཔོསཐཱ’’ཏི ཨིམསྨིཾ སིཀྑཱཔདེ ཁུདྡཀོ ཝཱ མཧནྟོ ཝཱ སབྦོཔི གཱམཔདེསོ གཱམསཱིམཱཏི ཨནུཉྙཱཏཱ, ན སཏྟབྦྷནྟརསཱིམཱཡ ཝིཡ སམནྟཱ ལེཌྜུཔཱཏུཀྑེཔེན ཨནུཉྙཱཏཱ ཨབྦྷནྟརསཱིམཱཡཔི ཨགཱམཀེ ཙེ ཨརཉྙེ ཡཾ ནིསྶཱཡ ཝིཧརཏི, ཏསྶ ཨརཉྙསྶ ཨརཉྙསཱིམཱཏི ནཱནུཉྙཱཏཱ ཏཐཱ ནདཱིསམུདྡཛཱཏསྶརེསུཔི གཱམསཱིམཱཡམིཝ སབྦོ ནདཱིསམུདྡཛཱཏསྶརཔདེསོ ནདཱིསམུདྡཛཱཏསྶ རསཱིམཱཏི ཨེཝམེཝ ན ཨནུཉྙཱཏཱ ཏཐཱ ཨབྦྷནྟརསཱིམཱཡམིཝ སམནྟཱ སཏྟབྦྷནྟརཱཏི ཝཱ ནཱནུཉྙཱཏཱ ཨེཝམིམཱ གཱམསཱིམསཏྟབྦྷནྟརཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ བྷིནྣལཀྑཎཱ, ཏསྨཱ བྷགཝཏཱ པཉྙཏྟསིཀྑཱཔདཱནུསཱརེནེཝ གཱམསཱིམཱཡཔི ཁུདྡཀོ ཝཱ མཧནྟོ ཝཱ སབྦོ གཱམཔདེསོ གཱམསཱིམཱཝ ཧོཏི, སཏྟབྦྷནྟརསཱིམཱཡཔི ‘‘སམནྟཱ སཏྟབྦྷནྟརཱ’’ཏི པཉྙཏྟསིཀྑཱཔདཱནུསཱརེན སམནྟཱ སཏྟབྦྷནྟརསཱིམཱ སཱིམཱཔེཀྑཱཡ སཧ སཡམེཝ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི མིནནཱམིནནཝིཙཱརཎཱ པན ནིརཏྠཀཱཝ ཏཐཱ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཡཔི ‘‘མཛ྄ཛྷིམསྶ པུརིསསྶ སམནྟཱ ཨུདཀུཀྑེཔཱ’’ཏི པཉྙཏྟསིཀྑཱཔདཱནུརཱུཔཾ ཨུདཀུཀྑེཔེན སཧེཝ ཨུཔྤཛྫཏཱིཏི ནཏྠི ཁིཔནཱཁིཔན ཝིཙཱརཎཱཡ པཡོཛནནྟི. ཀཐཾ བྷིནྣཝིསཡཱ སཏྟབྦྷནྟརསཱིམཱ ཨརཉྙཝིསཡཱ, ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ ནདཱིསམུདྡཛཱཏསྶརཝིསཡཱ, ཨེཝམྤི ཨེཏཱ གཱམསཱིམསཏྟབྦྷནྟརཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ བྷིནྣཝིསཡཱཝ ཏསྨཱ ‘‘ནདཱིཨཱདཱིསུ ཨེསེཝ ནཡོ’’ཏི ཝུཏྟེཔི སཏྟབྦྷནྟརསཱིམཱ ཨཔེཀྑཱཡ སཧེཝ ཨཏྟནོ སབྷཱཝེནེཝ སཏྟབྦྷནྟརསཱིམཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཡཐཱ. ཨེཝམེཝ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཡཔི ཨཔེཀྑཱཡ སཧ ཨུདཀུཀྑེཔཾ ཀཏྭཱཝ ཝགྒཀམྨཔརིཧཱརཏྠཾ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ན ཝིནཱཏི སནྣིཊྛཱནཾ ཀཱཏབྦཾ. ནནུ ཙ མཱཏིཀཱཊྛཀཐཱཡཾ པརིཙྪེདབྦྷནྟརེ ཧཏྠཔཱསཾ ཝིཛཧིཏྭཱ ཋིཏོཔི, པརིཙྪེདཱ བཧི ཨཉྙཾ ཏཏྟཀཾཡེཝ པརིཙྪེདཾ ཨནཏིཀྐམིཏྭཱ ཋིཏོཔི ཀམྨཾ ཀོཔེཏི, ཨིདཾ སབྦཨཊྛཀཐཱསུ སིནྣིཊྛཱན’ནྟི ཝུཏྟཝཙནེ ནཝིརུཛ྄ཛྷཏཱིཏི ཙེ. ཏཾ ན, མཱཏིཀཱཊྛཀཐཱཡཾ ‘‘སཙེ པན དྭེསངྒྷཱ ཝིསུཾཝིསུཾ ཨུཔོསཐཱདིཀམྨཾ ཀརོནྟི, དྭིནྣཾ ཨུདཀུཀྑེཔཱནཾ ཨནྟརེ ཨཉྙོ ཨེཀོ ཨུདཀུཀྑེཔོ ཨུཔཙཱརཏྠཱཡ ཋཔེཏབྦོ’’ཏི དྭིནྣཾ སངྒྷཱནཾ ཝིསུཾ ཝིསུཾ ཀམྨཀརཎཱདྷིཀཱརེ ཝུཏྟཏྟཱ. སཱརཏྠདཱིཔནིཡམྤི ‘‘ཏཏྠ ཨཉྙཾ ཏཏྟཀཾཡེཝ པརིཙྪེདཾ ཨནཏིཀྐམིཏྭཱ ཋིཏོཔི ཀམྨཾ ཀོཔེཏཱིཏི ཨིདཾ ནེཝ པཱལི༹ཡཾ, ན ཨཊྛཀཐཱཡཾ ཨུཔལབྦྷཏི. ཡདི ཙེཏཾ དྭིནྣཾ སངྒྷཱནཾ ཝིསུཾཝིསུཾ ཨུཔོསཐཱདིཀམྨཀརཎཱདྷིཀཱརེ ཝུཏྟཏྟཱ ཨུདཀུཀྑེཔཏོ བཧི ཨཉྙཾ ཨུདཀུཀྑེཔཾ ཨནཏིཀྐམིཏྭཱ ཨུཔོསཐཱདིཀརཎཏྠཾ. ཋིཏོ སངྒྷོ སཱིམཱསམྦྷེདསམྦྷཝཏོ ཀམྨཾ ཀོཔེཏཱིཏི ཨིམིནཱ ཨདྷིཔྤཱཡེན ཝུཏྟཾ སིཡཱ. ཨེཝཾ སཏི ཡུཛྫེཡྻ, ཏེནེཝ མཱཏིཀཱཊྛཀཐཱཡཾ ལཱིནཏྠཔྤཀཱསནིཡཾ ཨཉྙཾ ཏཏྟཀཾཡེཝ པརིཙྪེདནྟི དུཏིཡཾ ཨུདཀུཀྑེཔཾ ཨནཏིཀྐམནྟོཔི ཀོཔེཏི. ཀསྨཱ, ཨཏྟནོ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཡ པརེསཾ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཡ ཨཛ྄ཛྷོཏྠཏཏྟཱ སཱིམཱསམྦྷེདོ ཧོཏི, ཏསྨཱ ཀོཔེཏཱི’ཏི ‘‘ཨིདཾ སབྦཨཊྛཀཐཱསུ སནྣིཊྛཱན’’ནྟི ཙ ཨིམིནཱ ཨདྷིཔྤཱཡེན ཝུཏྟནྟི གཧེཏབྦཾ. སབྦཱསུཔི ཨཊྛཀཐཱསུ སཱིམཱསམྦྷེདསྶ ཨནིཙྪིཏཏྟཱ ཏེནེཝ ཨཏྟནོ ཙ ཨཉྙེསཉྩ ཨུདཀུཀྑེཔཔརིཙྪེདསྶ ཨནྟརཱ ཨཉྙོ ཨུདཀུཀྑེཔོ སཱིམནྟརིཀཏྠཱཡ ཋཔེཏབྦོཏི ཝུཏྟཾ. ཨཉྙེ པནེཏྠ ཨཉྙཐཱཔི པཔཉྩེནྟི, ཏཾ ན གཧེཏབྦ’ནྟི ཝཏྭཱ པཊིཀྑིཏྟཾ. ཏསྶ ‘‘ཨནྟོཧཏྠཔཱསཾ ཝིཛཧིཏྭཱ ཋིཏོ ཀམྨཾ ཀོཔེཏཱི’’ཏི ཨིམིནཱ པརིཙྪེདཏོ བཧི ཡཏྠཀཏྠཙི ཋིཏོ ཀམྨཾ ན ཀོཔེཏཱིཏི དཱིཔེཏཱིཏི སཱརཏྠདཱིཔནཱིཝཙནེནཱཔི ཨེཀསྨིཾ སངྒྷསནྣིཔཱཏེ པརིཙྪེདཏོ བཧི ཨཉྙཾ ཏཏྟཀཾཡེཝ པརིཙྪེདཾ ཨནཏིཀྐམིཏྭཱ ཋིཏོཔི ཀམྨཾ ན ཀོཔེཏཱིཏི ཝེདིཏབྦམེཏཾ སཱརཏྠདཱིཔནིཡཾཡེཝ ཨིམམཏྠཾ དལ༹ྷིཀརཎཝསེན ཨུདཀུཀྑེཔཔྤམཱཎཱ སཱིམནྟརིཀཱ སུཝིཉྙེཡྻཏརཱ ཧོཏི, སཱིམཱསམྦྷེདསངྐཱ ཙ ན སིཡཱཏི སཱམིཙིདསྶནཏྠཾ ཨཉྙོ ཨུདཀུཀྑེཔོ སཱིམནྟརིཀཏྠཱཡ ཋཔེཏབྦོ’ཏི ཝུཏྟཾ. ཡཏྟཀེན པན སཱིམཱསམྦྷེདོ ན ཧོཏི, ཏཏྟཀཾ ཋཔེཏུཾ ཝཊྚཏིཡེཝ, ཏེནཱཧུ པོརཱཎཱ ‘‘ཡཏྟཀེན སཱིམསངྐརོ ན ཧོཏི, ཏཏྟཀམྤི ཋཔེཏུཾ ཝཊྚཏི. ཁུདྡཀཾ པན ན ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཨིདམྤི ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཡ པརིསཝསེན ཝཌྜྷནཏོ སཱིམསམྦྷེདསངྐཱ སིཡཱ. ཏཾ ནིཝཱརཎཏྠམེཝ ཝུཏྟནྟི.

པཱལི༹ཾ ཨཊྛཀཐཉྩེཝ, ཊཱིཀཱཝིམཏིཨཱདིཀེ;

ཨོལོཀེཏྭཱ པུནཔྤུནཾ, མཉྙནྟུ ཀཝིཔུངྒཝཱཏི;

ཨཡམེཏྠ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཡ ཝིཙཱརཎཱ.

ཛནཔདསཱིམཱ ནཱམ ཨེཀསྶ རཉྙོ ཝིཛིཏེ པཝཏྟོ མཧཱམཙྩཱནཾ ནིཝཱསབྷཱུཏོ ཨེཀམེཀོ པདེསོ ཛནཔདསཱིམཱ ནཱམ.

རཊྛསཱིམཱ ནཱམ ཀཱསིཀོསལཱདིཀཱ སོལ༹ས མཧཱཛནཔདཱ. ‘‘སོལ༹སམཧཱནགར’’ནྟིཔི ཏེསཾ ནཱམཾ. ཏཏྠ སོལ༹ས མཧཱཛནཔདཱནི ནཱམ. ཨངྒརཊྛཾ, མགདྷརཊྛཾ, ཀོསལརཊྛཾ, ཝཛྫིརཊྛཾ, ཙེཏིཡརཊྛཾ, ཀུརུརཊྛཾ, པཉྩཱལརཊྛཾ, མཛ྄ཛྷརཊྛཾ, སུརསེནརཊྛཾ, ཨསྶཀརཊྛཾ, ཨཝནྟིརཊྛཾ, གནྡྷཱལརཊྛཾ, མལླརཊྛཾ, ཀམྦོཛརཊྛནྟི ཨིམཱནི སོལ༹སམཧཱཛནཔདཱནི ནཱམ. ཨིམེ སོལ༹སམཧཱཛནཔདཱ མཛ྄ཛྷིམཔདེསེཡེཝ པཝཏྟཱ མཧཱརཊྛཱ ནཱམ ཏདཉྙེཔི སུནཱཔརནྟརཊྛཱདིཀཱ བཧུཏརཱཝ. ཏཐཱ པཙྩནྟཝིསཡེཔི རཱམཉྙཱདིཀཱ ཨནེཀཔྤབྷེདཱ མཧཱརཊྛཱ ཨཏྠེཝ ཏེཔི སབྦེ རཊྛསཱིམཱ ནཱམ. ལོཀིཡསཏྠེསུ པན ཡསྨིཾ པདེསེ ཁཏྟིཡབྲཱཧྨཎཝེསྶསུདྡཝསེན ཙཏུཝཎྞཱནི ཝསནྟི, སོ པདེསོ ‘‘མཧཱརཊྛོ’’ཏི པཝུཙྩཏི. ཝུཏྟཉྷེ ཏཾ པོརཱཎེཧི.

‘‘པཝཏྟཱ ཙཏུཝཎྞཱནཾ, ཡསྨིཾ པདེསེ ན ཝིཛྫཏེ;

སོ མིལཀྑུདེསོ ཝུཏྟོ, པུཉྙབྷཱུམི ཏཏོ པར’’ནྟི.

རཛྫསཱིམཱ ནཱམ ཨེཀསྶ རཉྙོ ཨཱཎཱཔཝཏྟཊྛཱནཾ རཛྫསཱིམཱ ནཱམ.

དཱིཔསཱིམཱ ནཱམ སམུདྡནྟརེ ཝཱ ནདིམཛ྄ཛྷེ ཝཱ པཝཏྟཱ དཱིཔཱ དཱིཔསཱིམཱ ནཱམ. ཡསྨིཾ པན དཱིཔེ གཱམཱ ཝསནྟི, སོ གཱམསཱིམཱཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི, ཝཀྑཏི ཧི སུཀྑེ ཛཱཏསྶརེ ཝཱཔིཾ ཝཱ ཁཎནྟི ཝཔྤཾ ཝཱ ཀརོནྟི, ཏཾ ཋཱནཾ གཱམཁེཏྟཾ ཧོཏཱིཏི.

ཙཀྐཝཱལ༹སཱིམཱ ནཱམ ‘‘ཨཱཡཱམཏོ ཙ ཝིཏྠཱརཏོ ཙ ཡོཛནཱནཾ དྭཱདསསཏསཧསྶཱནི ཏཱིཎིསཧསྶཱནི ཙཏྟཱརིསཏཱནི པཉྙཱསཉྩཡོཛནཱནི.

པརིཀྑེཔཏོ

‘‘སབྦཾ སཏསཧསྶཱནི, ཚཏྟིཾསཔརིམཎྜལཾ;

དསཉྩེཝ སཧསྶཱནི, ཨཌྜྷུཌྜྷཱནི སཏཱནིཙཱ’’ཏི.

ཝུཏྟཾ ཨེཀཾ ཙཀྐཝཱལ༹ཾ ཙཀྐཝཱལ༹སཱིམཱ ནཱམ. ཨེཝཾ པནྣརསཔྤབྷེདཱ ཧོཏི སཱིམཱ. ཏཏྠ ཨིདྡྷིམཱ པུགྒལོ ཡསྨིཾ ཡསྨིཾ ཝཱ སཱིམེ ཨུཔོསཐཱདིསངྒྷཀམྨཾ ཀརོཏི, ཏཏྠ ཏཏྠ གཏེ བྷིཀྑཱུ ཧཏྠཔཱསནཡནཾ ཝཱ བཧིསཱིམཀརཎཾ ཝཱ ཀཱཏུཾ ཚནྡཱརཧཱནཾ, ཚནྡཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ཀཱཏུཾ སཀྐུཎེཡྻབྷཱཝོཡེཝ པམཱཎཾ. ཨེཝམསཀྐོནྟེ ཨནིདྡྷིམཔུགྒལེ སནྡྷཱཡ ཨཏིམཧནྟཱརཉྙེ སམནྟཱ སཏྟབྦྷནྟརསཱིམཱ ཨནུཉྙཱཏཱ. ཏཏྠ སཱིམཱཔེཀྑཱཡ སཧ སམནྟཱ སཏྟབྦྷནྟརསཱིམཱ ཨཏྟནོ སབྷཱཝེནེཝ ཛཱཏཱ ཏཐཱ ནདཱིསམུདྡཛཱཏསྶརེསུཔི མཛ྄ཛྷིམསྶ པུརིསསྶ སམནྟཱ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ ཨནུཉྙཱཏཱ ཏཏྠཔི ཝགྒཀམྨཔརིཧཱརཏྠཾ སཱིམཱཔེཀྑཾ ཀཏྭཱ ཨུདཀུཀྑེཔེན སཧ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཏཐཱ གཱམནིགམཛནཔདནགརརཊྛརཛྫསཱིམཱསུཔི ཝགྒཀམྨཔརིཧཱརཏྠཾ བདྡྷསཱིམཱ ཨནུཉྙཱཏཱ. ཏཏོ པརེསུ པན གཱམསཱིམསཏྟབྦྷནྟརཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ ནུཉྙཱཏསུཏྟཱནུལོམནཡསཱམཏྠིཡཏོ ཁུདྡཀེསུ གཱམནིགམཛནཔདནགརེསུ ཏཏྠ ཏཏྠ གཏེ བྷིཀྑཱུ སོདྷེཏྭཱ ཚནྡཱརཧཱནཾ ཚནྡཾ ཨཱཧརིཏྭཱ སམགྒསྶ སངྒྷསྶ ཨནུམཏིཡཱཝ ཨུཔོསཐཱདིསངྒྷཀམྨཾ ཀཱཏབྦམེཝ ཏཐཱ ཁུདྡཀེ ཨརཉྙེཔི ནདཱིཛཱཏསྶརེཔི ཡཐཱསུཁཾ ཨུཔོསཐཱདིསངྒྷཀམྨཾ ཀཱཏབྦམེཝཱཏི.

ཨེཝཾ པརིཙྪིནྡནལཀྑཎེན ཨབྷེདེཔི བདྡྷཱབདྡྷཝསེན དུཝིདྷཱ. ཏཔྤབྷེདེན པནྣརསཝིདྷཱ, སརཱུཔཝསེན པན ཁཎྜསཱིམཱ, ཨུཔཙཱརསཱིམཱ, སམཱནསཾཝཱསསཱིམཱ, ཨཝིཔྤཝཱསསཱིམཱ, ལཱབྷསཱིམཱ, གཱམསཱིམཱ. ནིགམསཱིམཱ, ནགརསཱིམཱ, ཨབྦྷནྟརསཱིམཱ, ཨརཉྙསཱིམཱ, ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱ, ནདཱིསཱིམཱ, ཛཱཏསྶརསཱིམཱ, སམུདྡསཱིམཱ, ཛནཔདསཱིམཱ, རཊྛསཱིམཱ, རཛྫསཱིམཱ, དཱིཔསཱིམཱ, ཙཀྐཝཱལ༹སཱིམཱཏིཨེཀཱུནཝཱིསཔྤབྷེདེ པི སཱིམེ ཝིཔཏྟིལཀྑཎཾ པཧཱཡ སམྤཏྟིལཀྑཎཔྤཀཱསཀཾ སཱིམཝིསོདྷནཱིནཱམ པཀརཎཾ སམཏྟཾ.

ཨིཏི

‘‘སཱིམཝིསོདྷནིཾ ནཱམ, ནཱནཱགནྠསམཱཧཊཾ;

ཀརིསྶཾ མེ ནིསཱམེནྟུ, སཱདྷཝོ ཀཝིཔུངྒཝཱ.

པཱལི༹ཾ ཨཊྛཀཐཉྩེཝ, མཱཏིཀཱཔདབྷཱཛནིཾ;

ཨོགཱཧེཏྭཱན ཏཾ སབྦཾ, པུནཔྤུནམསེསཏོ.

ཨཏྟནོམཏིགནྠེསུ, ཊཱིཀཱགཎྛིཔདེསུ ཙ;

ཝིནིཙྪཡཝིམཏཱིསུ, མཱཏིཀཱཊྛཀཐཱསུཔི.

སབྦཾ ཨསེསཀཾ ཀཏྭཱ, སཾསནྡིཏྭཱན ཨེཀཏོ;

པཝཏྟཱ ཝཎྞནཱ ཨེསཱ, ཏོསཡནྟཱི ཝིཙཀྑཎེ’’ཏི.

ཨིམེསཾ གཱཐཱཔདཱནཾ ཨཏྠོ སབྦསོ སཾཝཎྞིཏོ ཧོཏི.

སཱིམསམྤཏྟིཀཐཱ ནིཊྛིཏཱ.

པརིསསམྤཏྟིནཱམ ཨེཀཝཱིསཏིཝཛྫནཱིཡཔུགྒལེ ཝཛྫེཏྭཱ ཨེཏརཧི ཉཏྟིཙཏུཏྠཀམྨེན ཨུཔསམྤནྣཱ བྷིཀྑཱུ པཙྩནྟིམེསུ ཛནཔདེསུ པཉྩཝགྒཏོ པཊྛཱཡ, མཛ྄ཛྷིམེསུ ཛནཔདེསུ དསཝགྒཏོ པཊྛཱཡ སབྦེ ཧཏྠཔཱསཾ ཨཝིཛཧིཏྭཱ ནིསིནྣཱ ཧོནྟི, ཨཡཾ པརིསསམྤཏྟི ནཱམ. ཏཏྠ ཨེཀཝཱིསཏི ཝཛྫནཱིཡཱ ནཱམ ‘‘ན བྷིཀྑཝེ སག ཊྛཱཡ པརིསཱཡཱ’’ཏི ཝཙནཏོ ཧེཊྛཱ ‘‘ན བྷིཀྑཝེ བྷིཀྑུནིཡཱ ནིསིནྣཔརིསཱཡ པཱཏིམོཀྑཾ ཨུདྡིསིཏབྦ’’ནྟི ཨཱདིནཱནཡེན ཝུཏྟཱ བྷིཀྑུནཱི, སིཀྑམཱནཱ, སཱམཎེརོ, སཱམཎེརཱི, སིཀྑཱཔཙྩཀྑཱཏཀོ, ཨནྟིམཝཏྠུཨཛ྄ཛྷཱཔནྣཀོ, ཨཱཔཏྟིཡཱ ཨདསྶནེ ཨུཀྑིཏྟཀོ, ཨཱཔཏྟིཡཱ ཨཔྤཊིཀམྨེ ཨུཀྑིཏྟཀོ, པཱཔིཀཱཡ དིཊྛིཡཱ ཨཔྤཊིནིསྶགྒེ ཨུཀྑིཏྟཀོ, པཎྜཀོ, ཐེཡྻསཾཝཱསཀོ, ཏིཏྠིཡཔཀྐནྟཀོ, ཏིརཙྪཱནགཏོ, མཱགྷཱཏུཏཀོ, པིཏུགྷཱཏཀོ, ཨརཧནྟགྷཱཏཀོ, བྷིཀྑུནིདཱུསཀོ, སངྒྷབྷེདཀོ, ལོཧིཏུཔྤཱདཀོ, ཨུབྷཏོབྱཉྫནཀོཏི ཏེ བཧིསཱིམཀརཎཝསེན ནིསིནྣཱཏི ཨཏྠོ. ཡདི ཏེ ཧཏྠཔཱསེ ཝཱ སཱིམེཡེཝ ཝཱ ཧོནྟི, ཏེ ཨཝཛྫེཏྭཱ པཉྩཝགྒཱདིཀོ པཀཏཏྟགཎོ ཧཏྠཔཱསཾ ཨཝིཛཧིཏྭཱ ནིསིནྣོ ཧོཏི, ཀཱརཀསངྒྷོ སཱཝཛྫོ, ཀམྨཾཔན ན ཀུཔྤཏི ཀསྨཱ ཨཝགྒཱརཧཏྟཱ. ཨཔརེཔན ཨེཝཾ ཝདནྟི ཨནྟིམཝཏྠུཨཛ྄ཛྷཱཔནྣསྶ ཨཝནྡནཱིཡེསུ ཨཝུཏྟཏྟཱ, ཏེན སདྡྷིཾ སཡནྟསྶ སཧསེཡྻཱཔཏྟིཡཱ ཨབྷཱཝཏོ ཏསྶ ཙ པཊིགྒཧཎསྶ རཱུཧནཏོཏི ཏདེཝ ཡུཏྟཏརནྟི ཝིཉྙཱཡཏི, ཀིཉྩཱཔི ཡཱཝ སོ བྷིཀྑུབྷཱཝཾ པཊིཛཱནཱཏི, ཏཱཝ ཝནྡིཏབྦོ. ཡདཱ པན ‘‘ཨསྶམཎོམྷཱི’’ཏི པཊིཛཱནཱཏི, ཏདཱ ན ཝནྡིཏབྦོཏི ཨཡམེཏྠ ཝིསེསོ ཝེདིཏབྦོ. ཨནྟིམཝཏྠུཨཛ྄ཛྷཱཔནྣསྶ ཧི བྷིཀྑུབྷཱཝཾ པཊིཛཱནནྟསྶེཝ བྷིཀྑུབྷཱཝོ, ན ཏཏོཔརཾ. བྷིཀྑུབྷཱཝཾ ཨཔྤཊིཛཱནནྟོ ཧི ཨནུཔསམྤནྣཔཀྑཾ བྷཛཏཱིཏི མཛ྄ཛྷིམགཎྛིཔདེ སཱརཏྠདཱིཔནིཡཉྩ ཝུཏྟཏྟཱ ཨནྟིམཝཏྠུ ཨཛ྄ཛྷཱཔནྣཔུབྦོ བྷིཀྑུ ཨཏྟནོ ཀཱརཎཾ ཨཛཱནིཏྭཱཝ ཏེན སཧ པཉྩཝགྒགཎོ ཨུཔོསཐཱདིསངྒྷཀམྨཾ ཀརོཏི, ཀཱརཀསངྒྷོ ཨནཝཛྫོ, ཀམྨམྤི ན ཀུཔྤཏཱིཏི, ཏེསཾ མཏིམཏྟམེཝ. ཀསྨཱ སཧསེཡྻཱཔཏྟི ཨབྷཱཝོཔི ཏསྶ བྷིཀྑུསཉྙཱཡ པཏིཊྛིཏཏྟཱ, པཊིགྒཧཎརུཧཎསྶ ཙ ཏསྨིཾ པུགྒལེ བྷིཀྑཱུཏི སདྡཧིཏཏྟཱ ཏེན པུགྒལེན སཧསེཡྻཱཔཏྟིཔི ནཏྠི, པཊིགྒཧཎཉྩ རུཧཏི, ཨེཀཝཱིསཏིཝཛྫནཱིཡཔུགྒལེཔི ཏཐཱཝིདྷསྶ ཨཝིཙཱརིཀཏྟཱ ཏེན སཧ པཉྩཝགྒགཎོ ཨུཔོསཐཱདིསངྒྷཀམྨཾ ཀརོནྟོ ཀཱརཀསངྒྷོ ཨསཉྩིཙྩ ཨནུཔཝཛྫོ. ཀམྨཾ པན ཀུཔྤཏཱིཏི ཨམྷཱཀཾ ཁནྟི, ཨིཏོ ཡུཏྟཏརོ ལབྦྷམཱནོ པརིཡེསིཏབྦོཝ.

པརིསསམྤཏྟིཀཐཱ ནིཊྛིཏཱ.

ཨེཝཾ ཝཏྠུཉཏྟིཨནུསཱཝནསཱིམཔརིསསམྤཏྟིཝསེན པཉྩཧི ཨངྒེཧི སམྤནྣོཏི པཉྩངྒོཏི ཝཱ སམགྒེན སངྒྷེན ཉཏྟིཙཏུཏྠེན ཀམྨེན ཨཀུཔྤེན ཋཱནཱརཧེན ཨུཔརིབྷཱཝཾ སམཱཔནྣོཏི ཝཱ དྭཱིཧི ཀཱརཎེཧི ལདྡྷནཱམོ ཉཏྟི ཙཏུཏྠཨུཔསམྤནྣབྷཱཝོ ཨཏིདུལླབྷོཝ.

ཨེཝཾ བུདྡྷུཔྤཱདོ དུལླབྷོ, ཏཏོ པབྦཛྫཱ ཙ ཨུཔསམྤདཱ ཙཱ ཏི ཨིམེསཾ ཏིཎྞཾ པདཱནཾ ཨཏྟོ ཝུཏྟོཡེཝ ཧོཏི.

ཨིཏི སཱགརབུདྡྷིཏྠེརཝིརཙིཏེ སཱིམཝིསོདྷནེ

ཨུཔསམྤདཱཀཎྜོ པཋམོ པརིཙྪེདོ.

༢. ཀཔྤཝིནཱསཀཎྜོ

ཨིདཱནི བུདྡྷུཔྤཱདདུལླབྷཀཐཱ

‘‘བུདྡྷོ ཙ དུལླབྷོ ལོཀེ, སདྡྷམྨསཝནམྤི ཙ;

སངྒྷོ ཙ དུལླབྷོ ལོཀེ, སཔྤུརིསཱཏི དུལླབྷཱ’’ཏི.

ཨིམིསྶཱ གཱཐཱཡ སཾཝཎྞནཱཀྐམོ སམྤཏྟོ. ཏཏྠ ཨིམསྨིཾ སཏྟལོཀེ ཨོཀཱསལོཀེ ཝཱ སབྦཉྙུསམྨཱསམྦུདྡྷོ དུལླབྷོཝ ཏཐཱ ཧེས ལོཀོ སངྑཱརལོཀོ, སཏྟལོཀོ, ཨོཀཱསལོཀོཏི ཏིཔྤབྷེདོ ཧོཏི ཏེསཾ སམྤཏྟིཝིཔཏྟི ཙ ཨེཝཾ ཝེདིཏབྦཱ ཏཏྠ ལུཛྫཏི པལུཛྫཏཱིཏི ལོཀོཏི ཝཙནཏྠེན སཏྟལོཀོ ཝེདིཏབྦོ. ལོཀིཡནྟི པཏིཊྛཧནྟི ཨེཏྠ སཏྟནིཀཱཡཱཏི ཝཙནཏྠེན ཨོཀཱསལོཀོ ཝེདིཏབྦོ. ཏཐཱ ཧེས སཏྟཱ ཨཝཀསནྟི ཨེཏྠཱཏིཨོཀཱསོཏི ཝུཙྩཏི སོ བྷཱུམིཝསེན ཨཔཱཡབྷཱུམི, ཀཱམསུགཏིབྷཱུམི, རཱུཔཱཝཙརབྷཱུམི, ཨརཱུཔཱཝཙརབྷཱུམིཙེཏི ཙཏུབྦིདྷཱ ཧོཏི. ཏཏྠ ནིརཡཾ, ཏིརཙྪཱནཡོནི, པེཏྟིཝིསཡོ, ཨསུརཀཱཡོ, ཏི ཙཏསྶོ ཨཔཱཡབྷཱུམི ནཱམ. མནུསྶཱ, ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀཱ, ཏཱཝཏིཾསཱ, ཡཱམཱ, ཏུསིཏཱ, ནིམྨཱནརཏི, པརནིམྨིཏཝསཝཏྟཱི ཙེཏི སཏྟཝིདྷཱ ཧོཏི ཀཱམསུགཏིབྷཱུམི སཱཔནཱཡཾ ཨེཀཱདསཝིདྷཱཔི ཀཱམཏཎྷཱ ཨཝཙརཏི ཨེཏྠཱཏི ཝཙནཏྠེན ཀཱམཱཝཙརབྷཱུམི ནཱམ. བྲཧྨཔཱརིསཛྫཱ, བྲཧྨཔུརོཧིཏཱ, མཧཱབྲཧྨཱ ཙ པཋམཛ྄ཛྷཱནབྷཱུམི ཨིདཾ ཨགྒིནཱ པརིགྒཧིཏཊྛཱནཾ. པརིཏྟཱབྷཱ, ཨཔྤམཱཎཱབྷཱ, ཨཱབྷསྶརཱ ཙ དུཏིཡཛ྄ཛྷཱནབྷཱུམི ཨིདཾ ཨཱཔེན པརིགྒཧིཏཊྛཱནཾ. པརིཏྟསུབྷཱ, ཨཔྤམཱཎསུབྷཱ, སུབྷཀིཎྷཱ ཙ ཏཏིཡཛ྄ཛྷཱནབྷཱུམི ཨིདཾ ཝཱཏེན པརིགྒཧིཏཊྛཱནཾ, ཏེསཾ ཝིཔཏྟིཾ པརཏོ ཝཎྞཡིསྶཱམ. ཝེཧཔྥལཱ, ཨསཉྙསཏྟཱ, སུདྡྷཱཝཱསཱ ཙ ཙཏུཏྠཛ྄ཛྷཱནབྷཱུམིཙེཏི རཱུཔཱཝཙརབྷཱུམི སོལ༹སཝིདྷཱ ཧོཏི. ཨཝིཧཱ, ཨཏཔྤཱ, སུདསྶཱ, སུདསྶཱི, ཨཀནིཊྛཱཙེཏི སུདྡྷཱཝཱསབྷཱུམི པཉྩཝིདྷཱ ཧོཏི. ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནབྷཱུམི, ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནབྷཱུམི, ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནབྷཱུམི, ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནབྷཱུམིཙེཏི ཙཏུབྦིདྷཱ ཧོཏི ཨརཱུཔབྷཱུམི. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཨེཀཏིཾསཔྤབྷེདཱཔི བྷཱུམི ཨཝཀསནྟི ཨེཏྠ སཏྟནིཀཱཡཱཏི ཝཙནཏྠེན ཨོཀཱསོཏི ཝུཙྩཏི. ཏཏྠ ཨཊྛ མཧཱནིརཡཱནི ཨཔཱཡབྷཱུམི ནཱམ. ཏིརཙྪཱནཾ པེཏྟིཝིསཡོ ཨསུརཀཱཡོཏི ཨིམེསཾ ཝིསུཾ བྷཱུམི ནཱམ ནཏྠི, མནུསྶབྷཱུམིཡཾཡེཝ ཡཏྠ ཀཏྠཙི ཨརཉྙཝནཔཏྠཱདཱིསུ ནིབདྡྷཝཱསཾ ཝསནྟི སོཡེཝ པདེསོ ཏེསཾ བྷཱུམི. མནུསྶབྷཱུམིཏོ དྭིཏཱལཱིསསཧསྶཡོཛནོ ཡུགནྡྷརཔྤམཱཎོ སིནེརུནོ པཉྩམཱལི༹ནྡྷོ ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀབྷཱུམི. ཏཏུཔརི དྭིཏཱལཱིསསཧསྶཡོཛནཾ སིནེརུམཏྠཀཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ བྷཱུམི. ཏཏུཔརི དྭེཏཱལཱིསསཧསྶཡོཛནཾ ཋཱནཾ ཡཱམཱནཾ བྷཱུམི. ཨིམིནཱ ནཡེན ཡཱཝ ཝསཝཏྟིབྷཱུམི དྭིཏཱལཱིསསཧསྶཡོཛནེ ཏིཊྛཏི, ཏསྨཱ མནུསྶབྷཱུམིཏོ ཡཱཝ ཝསཝཏྟིབྷཱུམི དྭེསཧསྶཱནིཔཉྩན ཧུཏཱནི དུཝེསཏསཧསྶཱནི ཡོཛནཱནི ཧོནྟི, ཏེནེཏཾ ཝུཙྩཏི.

‘‘མནུསྶབྷཱུམིཏོ ཡཱཝ, བྷཱུམི ཝསཝཏྟནྟརཱ;

དུཝེ སཏསཧསྶཱནི, པཉྩནཧུཏམེཝ ཙ.

དྭེསཧསྶཉྩ མདྷིཀཾ, ཡོཛནཱནཾ པམཱཎཏོ;

གཎནཱ ནཱམ བྷཱུམཱིསུ, སངྑྱཱ ཨེཝཾ པཀཱསིཏཱ’’ཏི.

ཏཏུཔརི བྲཧྨཔཱརིསཛྫཱདཡོ ཏཡོ བྲཧྨུནོ པཉྩཔཉྙཱསསཏསཧསྶ ཨཊྛསཧསྶཡོཛནེ སམཏལེ ཋཱནེ ཏིཊྛནྟི. དུཏིཡཏཏིཡབྷཱུམཱིབྲཧྨུནོཔི ཏཔྤམཱཎེསུ སམཏལེསུ ཏིཊྛནྟི. ཙཏུཏྠབྷཱུམིཡཾ པན ཝེཧཔྥལཨསཉྙསཏྟཱ ཏཔྤམཱཎེ སམཏལེ ཋཱནེ ཏིཊྛནྟི. ཏཏུཔརིསུདྡྷཱཝཱསབྷཱུམིཡོ ཏཾཏཾ པམཱཎེ ཋཱནེ ཨུཔརཱུཔརི ཏིཊྛནྟི. ཙཏསྶོཔི ཨརཱུཔབྷཱུམིཡོ ཏཔྤམཱཎེ ཋཱནེ ཨུཔརཱུཔརི ཏིཊྛནྟི. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཙ མནུསྶབྷཱུམིཏོ ཡཱཝ བྷཝགྒཱ ཡོཛནཱནཾ སཏྟཀོཊི ཙ ཨཊྛཱརསལཀྑཱ ཙ པཉྩནཧུཏཱནི ཙ ཚསཧསྶཱནི ཙ ཧོནྟི ཏེནེཏཾ ཝུཙྩཏི པོརཱཎེཧི.

‘‘ཧེཊྛིམཱ བྲཧྨལོཀམྷཱ, པཏིཏཱ མཧཏཱི སིལཱ;

ཨཧོརཏྟེན ཨེཀེན, ཨུགྒཏཱ ཨཊྛཏཱལཱིསཾ.

ཡོཛནཱནཾ སཧསྶཱནི, ཙཱཏུམཱསེཧི བྷཱུམི;

ཨེཝཾ ཝུཏྟཔྤམཱཎེན, སཱཡཾ ཧེཊྛིམབྷཱུམི.

ཨིཏོ སཏསཧསྶཱནི, སཏྟཔཉྙཱས ཙཱཔརཾ;

སཊྛི ཙེཝ སཧསྶཱནི, ཨུབྦེདྷེན པཀཱསིཏཱ.

ཡོཛནེསུཔི ཝུཏྟེསུ, ཧིཏྭཱ ཀཱམཔྤམཱཎཀཾ;

སེསཱནི ཝསཝཏྟཱིནཾ, པཱརིསཛྫཱན མནྟརཾ.

ཏཉྩ པཉྩཧི པཉྙཱས, སཏསཧསྶཱནི ཙཱཔརཾ;

ཨཊྛ ཙེཝ སཧསྶཱནི, ཡོཛནཱནི པཝུཙྩརེ.

ཨིཏོ པརཱསུ སབྦཱསུ, བྲཧྨབྷཱུམཱིསུ ཡོཛནཱ;

ཏཔྤམཱཎཱཝ དཊྛབྦཱ, ནཡགྒཱཧེན དྷཱིམཏཱ.

བྷཱུམིཏོ ཨཱབྷཝགྒམྷཱ, སཏྟཀོཊི ཨཊྛཱརས;

ལཀྑཱ པཉྩ ནཧུཏཱནི, ཚསཧསྶཱནི སབྦདཱཏི.

ཨེསཱ ཙ ཝིཙཱརཎཱ ཊཱིཀཱ ཙརིཡམཏེན ཀཏཱ;

ཨིདམེཝ སནྡྷཱཡ, ཡཱཝཏཱ ཙནྡིམསཱུརིཡཱ.

པརིཧརནྟི དིསཱ བྷནྟི, ཝིརོཙམཱནཱ ཡཱཝཏཱ;

ཏཱཝ སཧསྶདྷཱ ལོཀེ, ཨེཏྠ ཏེ ཝཏྟཏཱི ཝསོ’’ཏི.

ཝུཏྟཾ. ཨེཏྠནྟརེ སཏྟཱ ཏིཊྛནྟི, ཏེསཾ ཝིཏྠཱརོ ཨཔུབྦཾ ཀཏྭཱ ཀཐེཏུཾ ཨསཀྐུཎེཡྻཏྟཱ ན ཝཀྑཱམ ཨིམསྨིཾ སཏྟལོཀེ ཨོཀཱསལོཀེ ཙ སབྦཉྙུསམྨཱསམྦུདྡྷོཝ དུལླབྷོ, ཏཐཱ ཧི ཙཏྟཱརོ བུདྡྷཱ ཨནུབུདྡྷོ, སཱཝཀབུདྡྷོ, པཙྩེཀབུདྡྷོ, སམྨཱསམྦུདྡྷོཏི. ཏཏྠ བཧུསྶུཏཾ བྷིཀྑུཾ པསཾསནྟེན ཙ ན སོ ཏུམྷཱཀཾ སཱཝཀོ ནཱམ, བུདྡྷོནཱམེས ཙུནྡཱཏི བཧུསྶུཏསྶ བྷིཀྑུནོ བུདྡྷབྷཱཝཾ ཨནུཛཱནནྟེན ཙ.

དྷམྨཀཱཡོ ཡཏོ སཏྠཱ, དྷམྨོ སཏྠུཀཱཡོ མཏོ;

དྷམྨཱསིཀོསོ སངྒྷོ ཙ, སཏྠུསངྑྱམྤི གཙྪཏཱིཏི.

ཝུཏྟེ པུཐུཛྫནོཔི ཨུཔཙཱརཝསེན ཝཱཙནཱམགྒསྶ བོདྷཏྟཱ ཨནུབུདྡྷོ ནཱམ. ཨརིཡསཱཝཀོ པན པརཏོ ཡོསཝསེན ཙཏྟཱརི སཙྩཱནི བུཛ྄ཛྷཏི བུཛ྄ཛྷནམཏྟམེཝ ཝཱཏི ཝཙནཏྠེན བུཛ྄ཛྷནསབྷཱཝཏྟཱ སཱཝཀབུདྡྷོ ནཱམ. ཡོ པན ཁགྒཝིསཱཎཀཔྤོ སཡམྦྷཱུཉཱཎེན ཨནཉྙབོདྷཀོ ཧུཏྭཱ སཱམཾ བུཛ྄ཛྷནཏྠེན པཙྩེཀབུཛ྄ཛྷཏྟཱ པཙྩེཀབུདྡྷོ ནཱམ. སམྦུདྡྷོཏིཔི ཨེཏསྶེཝ ནཱམཾ. ཡོ པན སངྑཏཱསངྑཏཔྤབྷེདཾ སཀལམྤི དྷམྨཛཱཏཾ ཡཱཐཱཝསརསལཀྑཎཔྤཊིཝེདྷཝསེན སམྨཱ པཀཱརེན སཡཾ པཙིཏུཔཱརམིཏཱསཡམྦྷཱུཏེན སཡམྦྷཱུཉཱཎེན སཡམེཝ ཨནཉྙབོདྷིཏོ ཧུཏྭཱ སཝཱསནསམྨོཧནིདྡཱཡ ཨཙྩནྟཾ ཝིགཏོ དིནཀརཀིརཎསམཱགམེན པརམརུཙིརསིརཱིསོབྷགྒཔྤཏྟིཡཱ ཝིཀསིཏམིཝ པདུམཾ ཨགྒམགྒཉཱཎསམཱགམེན ཨཔརིམིཏགུཎགཎཱལངྐཏསབྦཉྙུཏཉྙཱཎཔྤཏྟིཡཱ སབྦདྷམྨེ བུཛ྄ཛྷི ཨབུཛ྄ཛྷི ཨཉྙཱསཱིཏི སམྨཱསམྦུདྡྷོ, བྷགཝཱ, སོཝ ལོཀེ དུལླབྷོ པཙྩེཀསམྦུདྡྷཱནམྤི ཧི ཨེཀསྨིཾ ཀཱལེ སཏསཧསྶཱདིཝསེན ཨེཀཏོ པཝཏྟཏྟཱ ཏེ དུལླབྷཱཔི ཨནཙྪརིཡཛཱཏཏྟཱ པརེསཾ མགྒཕལཱདྷིགམཱཡ ཨུཔནིསྶཡརཧིཏཏྟཱ ཙ སམྨཱསམྦུདྡྷོཝ ལོཀེ དུལླབྷོ, ཨཡཾ ལོཀསམྤཏྟིཝིཙཱརཎཱ.

ཀཐཾ ལོཀསྶ ཝིཔཏྟི ཝེདིཏབྦཱ ཏཐཱ ཧེས ལོཀོ ཝིནསྶམཱནོ ཏེཛེནཔི ཨཱཔེནཔི ཝཱཡུནཱཔི ཝིནསྶཏི. ཏསྶ ཝིཏྠཱརོ ཝིསུདྡྷིམགྒཱདཱིསུ ཝུཙྩམཱནོཔི ཀེསཉྩི པུགྒལཱནཾ མཏེན མིཙྪཱགཱཧཏྟཱ བྲཧྨཱུནཾ ཨཱཡུནཱ མིནིཏེཔི ཨསམཱནཾ སཾཝཊྚསཱིམཱཔི ཝིརུདྡྷཱ, ཏསྨཱ ཏེསཾ ཝཱདཾ ཨཔནེཏྭཱ གནྠཏོ སམཱནེཏྭཱ ཝཀྑཱམ. ཏཏྠ ཙཏྟཱརི ཨསངྑྱེཡྻཱནི. ཀཏམཱནི ཙཏྟཱརི ཨསངྑྱེཡྻཱནི སཾཝཊྚོ, སཾཝཊྚཊྛཱཡཱི, ཝིཝཊྚོ, ཝཊྚཊྛཱཡཱིཏི. ཏཡོ སཾཝཊྚཱ ཨཱཔོསཾཝཊྚོ, ཏེཛོསཾཝཊྚོ, ཝཱཡོསཾཝཊྚོ. ཏིསྶོ སཾཝཊྚསཱིམཱ ཨཱབྷསྶརཱ, སུབྷཀིཎྷཱ, ཝེཧཔྥལཱཏི. ཨཡམེཏྠ ཨུདྡེསོ. ཏཏྠ སཾཝཊྚོ ནཱམ པརིཧཱཡམཱནོ ཀཔྤོ. ཏེན སཾཝཊྚཊྛཱཡཱིཔི གཧིཏོ ཧོཏི, ཏཾ མཱུལཀཏྟཱ. ཝཌྜྷཡམཱནོ ཝིཝཊྚཀཔྤོ ནཱམ. ཏེན ཝིཝཊྚཊྛཱཡཱིཔི གཧིཏོ ཏཾ མཱུལཀཏྟཱ. ཏཏྠ སཾཝཊྚོཏི ཝིནཱསོ. ཡདཱ ཀཔྤོ ཝིནསྶམཱནོ ཏེཛེན སཾཝཊྚཏི, ཨཱབྷསྶརཏོ ཧེཊྛཱ པཋམཛ྄ཛྷཱནབྷཱུམི ཨགྒིནཱ དཡ྄ཧཏི. ཡདཱ ཨཱཔེན སཾཝཊྚཏི, སུབྷཀིཎྷཏོ ཧེཊྛཱ ཡཱཝ དུཏིཡཛ྄ཛྷཱནབྷཱུམི ཨུདཀེན ཝིལཱིཡཏི. ཡདཱ ཝཱཡུནཱ སཾཝཊྚཏི, ཝེཧཔྥལཏོ ཧེཊྛཱ ཡཱཝ ཏཏིཡཛ྄ཛྷཱནབྷཱུམི ཝཱཏེན སཾཝཊྚཏི. ཝིཏྠཱརཏོ པན ཛཱཏིཁེཏྟ ཨཱཎཱཁེཏྟཝིསཡཁེཏྟཝསེན ཏིཎྞཾ བུདྡྷཁེཏྟཱནཾ ཨཱཎཱཁེཏྟཾ ཝིནསྶཏི. ཏསྨིཾ ཝིནཊྛེ ཛཱཏིཁེཏྟམྤི ཝིནསྶཏེཝ. ཏཏྠ ཛཱཏིཁེཏྟཾ དསསཧསྶཙཀྐཝཱལ༹པརིཡནྟཾ ཧོཏི. ཏཾ ཏཐཱགཏསྶ པཊིསནྡྷིགྒཧཎཨཱཡུསངྑཱརོསྶཛྫནཱདིཀཱལེསུཔི ཀམྤཏི. ཨཱཎཱཁེཏྟཾ ཀོཊིསཏསཧསྶཙཀྐཝཱལ༹པརིཡནྟཾ. ཡཏྠ རཏནསུཏྟཾ ཁནྡྷཔརིཏྟཾ དྷཛགྒཔརིཏྟཾ ཨཱཊཱནཱཊིཡཔརིཏྟཾ མོརཔརིཏྟནྟི ཨིམེསཾ པརིཏྟཱནཾ ཨཱནུབྷཱཝོ པཝཏྟཏི. ཝིསཡཁེཏྟཾ ཨནནྟཾ ཨཔརིམཱཎཾ. ཏཏྠ ཛཱཏིཁེཏྟཨཱཎཱཁེཏྟཱཝསེན དྭེ ཁེཏྟཱནི ཨེཀཏོ ཝིནསྶནྟི. སཎྛཧནྟམྤི ཨེཀཏོ སཎྛཧཏི. ཏསྶ ཝིནཱསོཙ སཎྛཧནྟཉྩ ཨེཝཾ ཝེདིཏབྦཾ ཡསྨིཾ སམཡེ ཀཔྤོ ཨགྒིནཱ ནསྶཏི, ཏདཱ ཨཱདིཏོ ཀཔྤཝིནཱསཀམཧཱམེགྷོ ཝུཊྛཧིཏྭཱ ཀོཊིསཏསཧསྶཙཀྐཝཱལ༹ཾ ཨེཀམེགྷཝསྶཾ ཝསི, ཏུཊྛཱ མནུསྶཱ བཱིཛཱནི ཝཔྤེནྟི, སསྶེསུ གོཁཱཡིཏམཏྟེསུ ཛཱཏེསུ གདྲབྷརཝཾ ཝིརཝནྟོ ཨེཀབིནྡུཔི ན པཏཏི. ཡདཱ པཙྪིནྣམེཝ ཧོཏི ཏདཱ ཝསྶཱུཔཛཱིཝིནོ སཏྟཱ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ པརིཏྟཱབྷེསུ བྲཧྨབྷཱུམཱིསུ ཨུཔྤཛྫནྟི པུཉྙཕལཱུཔཛཱིཝིནོཔི དེཝཏཱ ཏཏྠེཝ བྲཧྨལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི, ཨེཝཾ དཱིགྷསྶ ཨདྡྷུནོ ཨཙྩཡེན ཏཏྠ ཏཏྠ ཨུདཀཾ པརིཀྑཡཾ གཙྪཏི, མཙྪཀཙྪཔཱདི ཨུདཀནིསྶིཏཱ པཱཎཱ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ མནུསྶདེཝལོཀེསུ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཛྷཱནཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ བྲཧྨལོཀེ ནིབྦཏྟནྟི. ནེརཡིཀསཏྟཱཔི སཏྟམསཱུརིཡཔཱཏུབྷཱཝཱ ཝིནསྶནྟི, ཏེཔི དེཝལོཀེ པཊིལདྡྷཛ྄ཛྷཱནཝསེན བྲཧྨལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི, ཏདཱ ཧི ལོཀབྱཱུཧཱ ནཱམ ཀཱམཱཝཙརདེཝཱ ཨུཀྑིཏྟསིརཱ ཝིཀིཎྞཀེསཱ རུདམུཁཱ ཨསྶཱུནི ཧཏྠེཧི མུཉྩམཱནཱ རཏྟཝཏྠནིཝཏྠཱ ཨཏིཝིཡ ཝིརཱུཔཝེསདྷཱརིནོ ཧུཏྭཱ མནུསྶཔཐེ ཝིཙརནྟཱ ཨེཝཾ ཨཱརོཙེནྟི ‘‘མཱརིསཱ བྷོ ཨིཏོ ཝསྶསཏ སཧསྶཙྩཡེན ཀཔྤཝུཊྛཱནཾ བྷཝིསྶཏི ཨཡཾ ལོཀོ ཝིནསྶིསྶཏི མཧཱསམུདྡོཔིསུསྶིསྶཏི ཨཡཉྩ མཧཱཔཐཝཱི སིནེརུཔབྦཏརཱཛཱ ཌཡ྄ཧིསྶཏི ཝིནསྶིསྶཏི ཡཱཝབྲཧྨལོཀཱ ཝིནཱསོ བྷཝིསྶཏི མེཏྟཾ མཱརིསཱ བྷཱཝེཐ. ཀརུཎཾ, མུདིཏཾ, ཨུཔེཀྑཾ མཱརིསཱ བྷཱཝེཐ མཱཏརཾ ཨུཔཊྛཧཐ, པིཏརཾ ཨུཔཊྛཧཐ, ཀུལེ ཛེཊྛཱཔཙཱཡིནོ ཧོཐཱ’’ཏི. ཏེསཾ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཡེབྷུཡྻེན མནུསྶཱ ཙ བྷུམྨདེཝཏཱ ཙ སཾཝེགཛཱཏཱ ཨཉྙམཉྙཾ མུདུཙིཏྟཱ ཧུཏྭཱ མེཏྟཱདཱིནི པུཉྙཱནི ཀརིཏྭཱ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟནྟི. ཏཏྠ སུདྷཱབྷོཛནཾ བྷུཉྫིཏྭཱ ཝཱཡོ པརིཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཛྷཱནཾ པཊིལབྷནྟི, ཨེཝཾ ནེརཡིཀསཏྟཱཔི ཨཔརཱཔརིཡཀམྨེན དེཝལོཀཾ ནིབྦཏྟནྟི. ཡེ པན ནིཡཏམིཙྪཱདིཊྛིཀཱ ཏེསཾ ཀམྨསྶ ཨཔརིཀྑཡཱ ཨཉྙཙཀྐཝཱལེ༹སུ ཨཏྟནོ ཀམྨཱནུརཱུཔཾ ཝིཔཱཀམནུབྷོནྟི. ཏེནེཝ ཨཧོསིཀམྨེ མིཙྪཱདིཊྛིཝསེན ཨཀཏྟབྦཾ ནཱམ པཱཔཾ ནཏྠི, ཡཏོ སཾསཱརཁཱཎུབྷཱཝོཝ ནཱམ ཧོཏཱིཏི ཨཱཧ ‘‘དིཊྛི པརམཱནི བྷིཀྑཝེ ཝཛྫཱནཱི’’ཏི. ‘‘ཨཔརཱཔརིཡཝེདནཱིཡཀམྨརཧིཏོཔི སཾསརནྟོ སཏྟོ ནཱམ ནཏྠཱི’’ཏི ཝུཏྟཏྟཱ. ‘‘ཨཔརཱཔརིཡཀམྨཝསེན ཡཏོ མིཙྪཱདིཊྛིསམཱདཱནཏོ སཔྤུརིསཱུཔནིསྶཡཝསེན ཝིརཱཛེཏྭཱ བྷཝཏོ ཝུཊྛཱནཾ ནཱམ བྷཝེཡྻཱཏི ཨམྷཱཀཾ ཁནྟི. ཨེཝཾ དེཝལོཀེ པཊིལདྡྷཛ྄ཛྷཱནཝསེན སབྦེཔི བྲཧྨལོཀེ ནིབྦཏྟནྟི. ཝསྶུཔཙྪེདཏོ པན ཨུདྡྷཾ དཱིགྷསྶ ཨདྡྷུནོ ཨཙྩཡེན དུཏིཡོ སཱུརིཡོ པཱཏུབྷཝཏི. པཱཏུབྷཱུཏེ ཙ ཏསྨིཾ ནེཝ རཏྟིཔརིཙྪེདོ, ན དིཝཱ པརིཙྪེདོ པཉྙཱཡཏི, ཨེཀོ སཱུརིཡོ ཨུཊྛེཏི, ཨེཀོ སཱུརིཡོ ཨཏྠཾ གཙྪཏི. ཨཝིཙྪིནྣསཱུརིཡསནྟཱཔོཝ ལོཀོ ཧོཏི.

པཀཏིསཱུརིཡེ སཱུརིཡདེཝཔུཏྟོ ཨཏྠི ཀཔྤཝིནཱསཀསཱུརིཡེ པན ནཏྠི. པཀཏིསཱུརིཡོབྷཱསེན ཨཱཀཱསེ ཝལཱཧཀཱ དྷཱུམསིཁཱཔི ཙརནྟི. ཀཔྤཝིནཱསཀསཱུརིཡོབྷཱསེན ཝིགཏདྷཱུམཝལཱཧཀཾ ཨཱདཱསམཎྜལཾ ཝིཡ ནིམྨལཾ ཧོཏི ནབྷཾ ཋཔེཏྭཱ གངྒཱ, ཡམུནཱ, སརབྷཱུ, ཨཙིརཝཏཱི, མཧཱིཏི, ཨིམཱ པཉྩ མཧཱནདིཡོ ཋཔེཏྭཱ ཨཝསེསཔཉྩསཏཀུནྣདཱིཨཱདཱིསུ ཨུདཀཾ སུསྶཏི ཏཏོ དཱིགྷསྶ ཨདྡྷུནོ ཨཙྩཡེན ཏཏིཡོ སཱུརིཡོ པཱཏུབྷཝཏི ཏསྨིཾ པཱཏུབྷཱུཏེ པཉྩ མཧཱནདིཡོཔི སུསྶནྟི. ཏཏོ དཱིགྷསྶ ཨདྡྷུནོ ཨཙྩཡེན ཙཏུཏྠོ སཱུརིཡོ པཱཏུབྷཝཏི. ཡསྶ པཱཏུབྷཱཝཱ ཧིམཝཏཱི མཧཱནདཱིནཾ པབྷཝཱ སཱིཧཔཏནོ, ཧཾསཔཏནོ, མནྡཱཀིནཱི, ཀཎྞམུཎྜཀོ, རཐཀཱརདཧོ, ཨནོཏཏྟདཧོ, ཚདྡནྟདཧོ, ཀུཎཱལདཧོཏི ཨིམེ སཏྟ མཧཱསརཱ སུསྶནྟི. ཏཏོ དཱིགྷསྶ ཨདྡྷུནོ ཨཙྩཡེན པཉྩམོ སཱུརིཡོ པཱཏུབྷཝཏི, ཡསྶ པཱཏུབྷཱཝཱ ཨནུཔུབྦེན མཧཱསམུདྡོ ཨངྒུལིཔབྦཏེམནམཏྟམྤི ཨུདཀཾ ན སཎྛཱཏི. ཏཏོ དཱིགྷསྶ ཨདྡྷུནོ ཨཙྩཡེན ཚཊྛོ སཱུརིཡོ པཱཏུབྷཝཏི, ཡསྨིཾ པཱཏུབྷཱཝེ སཀལཙཀྐཝཱལ༹ཾ ཨེཀདྷཱུམཾ ཧོཏི, པརིཡཱདིནྣསིནེཧདྷཱུམེན ཡཐཱ ཙ ཨེཝཾ ཀོཊིསཏསཧསྶཙཀྐཝཱལ༹མྤི. ཏཏོཔི དཱིགྷསྶ ཨདྡྷུནོ ཨཙྩཡེན སཏྟམོ སཱུརིཡོ པཱཏུབྷཝཏི, ཡསྶ པཱཏུབྷཱཝཱ སཀལཙཀྐཝཱལ༹ཾ ཨེཀཛཱལཾ ཧོཏི སདྡྷིཾ ཀོཊིསཏསཧསྶཙཀྐཝཱལེ༹ཧི ཡོཛནསཏིཀཱདིབྷེདཱ སིནེརུཀཱུཊཱནི པལུཛྫིཏྭཱ ཨཱཀཱསེཡེཝ ཨནྟརདྷཱཡནྟི. སཱཔི ཨགྒིཛཱལཱ ཨུཊྛཧིཏྭཱ ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀེ གཎྷཱཏི, ཏཏྠ ཀནཀཝིམཱནརཏནཝིམཱནཱནི ཛྷཱཔེཏྭཱ ཏཱཝཏིཾསབྷཝནཾ གཎྷཱཏི ཨེཏེནཱུཔཱཡེན ཡཱཝ པཋམཛ྄ཛྷཱནབྷཱུམི གཎྷཱཏི. ཏཏྠ ཏཡོཔི བྲཧྨལོཀེ ཛྷཱཔེཏྭཱ ཨཱབྷསྶརེ ཨཱཧཙྩ ཨཊྛཱསི. སཱ ཡཱཝ ཨཎུམཏྟམྤི སངྑཱརགཏཾ ཨཏྠི, ཏཱཝ ནནིབྦཱཡི. སབྦསངྑཱརཔརིཀྑཡཱ པན སཔྤིཏེལཛྷཱཔནཨགྒིསིཁཱ ཝིཡ ཚཱརིཀམྤི ཨནཝསེསེཏྭཱ ནིབྦཱཡི. ཧེཊྛཱ ཨཱཀཱསེན སཧ ཨུཔརི ཨཱཀཱསོ ཨེཀོ ཧོཏི མཧནྡྷཀཱརོ. ཨེཝཾ ཀཔྤཝིནཱསཀམཧཱམེགྷཏོ ཡཱཝཛཱལཔརིཙྪེདཱ སཾཝཊྚོ ནཱམ ཨེཀམསངྑྱེཡྻཾ ནཱམ. ཨཐ དཱིགྷསྶ ཨདྡྷུནོ ཨཙྩཡེན མཧཱམེགྷོ ཝུཊྛཧིཏྭཱ པཋམཾ སུཁུམཾ ཝསྶཏི. ཨནུཔུབྦེན ཀུམུདནཱལ༹ཡཊྛིམུསལཏཱལཀྑནྡྷཱདིཔྤམཱཎཱཧི དྷཱརཱཧི ཝསྶནྟོ ཀོཊིསཏསཧསྶཙཀྐཝཱལེ༹སུ སབྦཌཌྜྷཊྛཱནཾ པཱུརེཏྭཱ ཨནྟརདྷཱཡཏི. ཏཾ ཨུདཀཾ ཧེཊྛཱ ཙ ཏིརིཡཉྩ ཝཱཏོ སམུཊྛཧིཏྭཱ གྷནཾ ཀརོཏི. པརིཝཊུམཾ པདུམིནིཔཏྟེ ཨུདཀབིནྡུསདིསཾ. ཨེཝཾ ཨགྒིཛཱལནིབྦཱཡནཏོ ཡཱཝ ཀོཊིསཏསཧསྶཙཀྐཝཱལ༹པརིཔཱུརཏོ སམྤཏྟིམཧཱམེགྷོ, ཨིདཾ སཾཝཊྚཊྛཱཡཱི ནཱམ, དུཏིཡམསངྑྱེཡྻཾ ནཱམ. ཀཐཾ ཏཱཝ མཧནྟཾ ཨུདཀརཱསིཾ ཝཱཏོ གྷནཾ ཀརོཏཱིཏི ཙེ. ཝིཝརསམྤདཱནཏོ ཏཾ ཝཱ ཏེན པིཎྜིཡམཱནཾ གྷནཾ ཀརིཡམཱནཾ པརིཀྑཡམཱནཾ ཨནུཔུབྦེན ཧེཊྛཱ ཨོཏརཏི. ཨོཏིཎྞོཏིཎྞེ ཨུདཀེ པུབྦེ བྲཧྨལོཀཊྛཱནེ བྲཧྨཔཱརི སཛྫ-བྲཧྨཔུརོཧིཏམཧཱབྲཧྨཱཝསེན པཋམཛ྄ཛྷཱནབྷཱུམི པཋམཾ པཱཏུབྷཝཏི. ཏཏོ ཨོཏིཎྞོཏིཎྞེ ཨུདཀེ ཙཏུཀཱམཱཝཙརདེཝལོཀཊྛཱནེ ཨནུཀྐམེན པརནིམྨིཏཝསཝཏྟཱི, ནིམྨཱནརཏཱི, ཏུསིཏཱ, ཡཱམཱཏི ཙཏྟཱརོ ཀཱམཱཝཙརདེཝལོཀཱ པཱཏུབྷཝནྟི. ཏཏོ པུརིམཔཐཝིཊྛཱནཾ ཨོཏིཎྞེ པན ཨུདཀེ བལཝཝཱཏཱ ཨུཔྤཛྫནྟི. ཏེ ཏཾ པིདཧིཏདྭཱརེ དྷམཀརཎེ ཋིཏཨུདཀམིཝ ནིརུསྶཱསཾ ཀཏྭཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. མདྷུརོདཀཾ པརིཀྑཡཾ གཙྪམཱནཾ ཨུཔརི རསཔཐཝིཾ སམུཊྛཱཔེཏི སཱ ཝཎྞསམྤནྣཱཙེཝ ཧོཏི གནྡྷརསསམྤནྣཱ ཙ, ནིརུདཀཔཱཡཱསསྶ ཨུཔརི པཊལཾ ཝིཡ ཏདཱ ཙ ཨཱབྷསྶརབྲཧྨལོཀེ པཋམཏརཱབྷིནིབྦཏྟཱ སཏྟཱ ཨཱཡུཀྑཡཱ ཝཱ པུཉྙཀྑཡཱ ཝཱ ཏཏོ ཙཝིཏྭཱ ཨིདྷཱུཔཔཛྫནྟི. ‘‘པུཉྙཀྑཡཱ ཝཱ’’ཏི ཨིམིནཱ བྲཧྨཱུནཾ ཨཱཡུཔརིཙྪེདཾ ཨཔྤཏྭཱཝ ཀམྨཀྑཡེན མརཎཾ ཝིཉྙཱཡཏི. ཏེ ཧོནྟི སཡཾཔབྷཱ ཨནྟལིཀྑཙརཱ. ཏེ ཨགྒཉྙསུཏྟེ ཝུཏྟནཡེན ཏཾ རསཔཐཝིཾ སཱཡིཏྭཱ ཏཎྷཱབྷིབྷཱུཏཱ ཨཱལུཔྤཀཱརཾ པརིབྷུཉྫིཏུཾ ཨུཔཀྐམནྟི. ཨཐ ནེསཾ སཡཾ པབྷཱ ཨནྟརདྷཱཡཏི, ཨནྡྷཀཱརོ ཧོཏི ཏེ ཨནྡྷཀཱརཾ དིསྭཱ བྷཱཡནྟི. ཏཏོ ནེསཾ བྷཡཾ ནཱསེཏྭཱ སཱུརབྷཱཝཾ ཛནཡནྟཾ པརིཔུཎྞཔཎྞཱསཡོཛནཾ སཱུརིཡམཎྜལཾ ཝཱ པཱཏུབྷཝཏི. ཏེ ཏཾ དིསྭཱ ‘‘ཨཱལོཀཾ པཊིལབྷིམྷཱ’’ཏི ཧཊྛཏུཊྛཱ ཧུཏྭཱ ‘‘ཨམྷཱཀཾ བྷཡཾ ནཱསེཏྭཱ སཱུརབྷཱཝཾ ཛནཡནྟོ ཨུཊྛིཏོ, ཏསྨཱ སཱུརིཡོ ཧོཏཱུ’’ཏི སཱུརིཡོ ཏྭེཝསྶ ནཱམཾ ཀརོནྟི. ཨཐ སཱུརིཡེ དིཝསཾ ཨཱལོཀཾ ཀཏྭཱ ཨཏྠངྒཏེ ‘‘ཡམྤི ཨཱལོཀཾ ལབྷིམྷཱ, སོཔི ནོ ནཊྛོ’’ཏི པུན བྷཱིཏཱ ཧོནྟི. ཏེསཾ ཨེཝཾ ཧོཏི ‘‘སཱདྷུཝཏསྶ ཨཉྙཾ ཨཱལོཀཾ ལབྷེཡྻཱམཱ’’ཏི. ཏེསཾ ཙིཏྟཾ ཉཏྭཱ ཝིཡ ཨེཀཱུནཔཉྙཱསཡོཛནཾ ཙནྡམཎྜལཾ པཱཏུབྷཝཏི. ཏེ ཏཾ དིསྭཱ བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ ཧཊྛཏུཊྛཱ ཧུཏྭཱ ‘‘ཨམྷཱཀཾ ཚནྡཾ ཉཏྭཱ ཝིཡ ཨུཊྛིཏོ, ཏསྨཱ ཙནྡོ ཧོཏཱུ’’ཏི ཙནྡོཏྭེཝསྶ ནཱམཾ ཀརོནྟི. ཏཏོ པབྷུཏི རཏྟིདིཝཱ པཉྙཱཡནྟི. ཨནུཀྐམེན ཙ མཱསདྡྷམཱསཨུཏུསཾཝཙྪརཱ. ཙནྡིམསཱུརིཡཱནཾ པན པཱཏུབྷཱུཏདིཝསེཡེཝ སིནེརུཙཀྐཝཱལ༹ཧིམཝནྟཔབྦཏཱ པཱཏུབྷཝནྟི, ཏེ ཙ ཁོ ཨཔུབྦཾ ཨཙརིམཾ ཕགྒུཎཔུཎྞམདིཝསེཡེཝ པཱཏུབྷཝནྟི. ཀཐཾ ཡཐཱནཱམ ཀངྒུབྷཏྟེ པཙྩམཱནེ ཨེཀཔྤཧཱརེནེཝ བུབྦུལ༹ཀཱནི ཨུཊྛཧནྟི. ཨེཀེ པདེསཱ ཐཱུཔཐཱུཔཱ ཧོནྟི, ཨེཀེ ནིནྣནིནྣཱ, ཨེཀེ སམསམཱ ཨེཝམེཝ ཐཱུཔཐཱུཔཊྛཱནེ པབྦཏཱ ཧོནྟི, ནིནྣནིནྣཊྛཱནེ སམུདྡཱ, སམསམཊྛཱནེ དཱིཔཱཏི ཨེཝཾ མནུསྶལོཀེ སཎྛིཏེ ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀཱ, ཏཱཝཏིཾསཱཏི དྭེ ཀཱམཱཝཙརདེཝལོཀཱ པཙྪཏོ པཱཏུབྷཝནྟི. བྷཱུམནིསྶིཏཱ ནཱམ ཧེཏེ དྭེ དེཝལོཀཱ. ཨེཝཾ སམྤཏྟིམཧཱམེགྷཏོ ཡཱཝ ཙནྡིམསཱུརིཡཔཱཏུབྷཱཝོ, ཨིདཾ ཝིཝཊྚོ ནཱམ ཏཏིཡམསངྑྱེཡྻཾ ནཱམ. ཨཐ ཏེསཾ སཏྟཱནཾ རསཔཐཝིཾ པརིབྷུཉྫནྟཱནཾ ཀམྨེན ཨེཀཙྩེ ཝཎྞཝནྟོ, ཨེཀཙྩེ དུབྦཎྞཱ ཧོནྟི ཏཏྠ ཝཎྞཝནྟོ དུབྦཎྞེ ཨཏིམཉྙནྟི. ཏེསཾ མཱནཱཏིམཱནཔཙྩཡཱ སཱཔི རསཔཐཝཱི ཨནྟརདྷཱཡཏི. བྷཱུམིཔཔྤཊཀོ པཱཏུབྷཝཏི ཨཐ ནེསཾ ཏེནེཝ ནཡེན སོཔི ཨནྟརདྷཱཡཏི, པཏཱལཏཱ པཱཏུབྷཝཏི, ཏེནེཝ ནཡེན སཱཔི ཨནྟརདྷཱཡཏི. ཨཀཊྛཔཱཀོ སཱལི པཱཏུབྷཝཏི ཨཀཎོ ཨཐུསོ སུདྡྷོ སུགནྡྷོ ཏཎྜུལཔྥལོ. ཏཏོ ནེསཾ བྷཱཛནཱནི ཨུཔྤཛྫནྟི ཏེ སཱལཱི བྷཱཛནེ ཋཔེཏྭཱ པཱསཱཎཔིཊྛིཡཱ ཋཔེནྟི, སཡམེཝ ཛཱལསིཁཱ ཨུཊྛཧིཏྭཱ པཙཏི. སོ ཧོཏི ཨོདནོ སུམནཛཱཏིཔུཔྥསདིསོ, ན ཏསྶ སཱུཔེན ཝཱ བྱཉྫནེན ཝཱ ཀརཎཱིཡཾ ཨཏྠི. ཡཾཡཾ རསཾ བྷུཉྫིཏུཀཱམཱ ཧོནྟི, ཏཾཏཾ རསོཝ ཧོཏི. ཏེསཾ ཏཾ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧརཏཾ ཏཏོ པབྷུཏི མུཏྟཀརཱིསཾ སཉྫཱཡཏི. ཨཐ ནེསཾ ཏསྶ ནིཀྑམནཏྠཱཡ ཝཎམུཁཱནི པབྷིཛྫནྟི. པུརིསསྶ པུརིསབྷཱཝོ, ཨིཏྠིཡཱ ཨིཏྠིབྷཱཝོ པཱཏུབྷཝཏི. ཏཏྲསུདཾ ཨིཏྠཱི པུརིསཾ, པུརིསོ ཙ ཨིཏྠིཾ ཨཏིཝེལཾ ཨུཔནིཛ྄ཛྷཱཡཏི. ཏེསཾ ཨཏིཝེལཾ ཨུཔནིཛ྄ཛྷཱཡནབྷཱཝཱ ཀཱམཔརིལཱ༹ཧོ ཨུཔྤཛྫཏི. ཏཏོ མེཐུནདྷམྨཾ པཊིསེཝནྟི. ཏེ ཨསདྡྷམྨཔཊིསེཝནཔཙྩཡཱ ཝིཉྙཱུཧི གརཧིཡམཱནཱ ཝིཧེཋིཡམཱནཱ ཏསྶ ཨསདྡྷམྨསྶ པཊིཙྪཱདནཧེཏུ ཨགཱརཱནི ཀརོནྟི.

ཏེ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསམཱནཱ ཨནུཀྐམེན ཨཉྙཏརསྶ ཨལསཛཱཏིཀསྶ སཏྟསྶ དིཊྛཱནུགཏིཾ ཨཱཔཛྫནྟཱ སནྣིདྷིཾ ཀརོནྟི. ཏཏོ པབྷུཏི ཀཎོཔི ཐུསོཔི ཏཎྜུལཾ པརིཡོནདྡྷནྟི, ལཱཡིཏཊྛཱནམྤི ནཔྤཊིཝིརཱུཧཏི. ཏེ སནྣིཔཏིཏྭཱ ཨནུཊྛུནནྟི ‘‘པཱཔཀཱ ཝཏ བྷོ དྷམྨཱ སཏྟེསུ པཱཏུབྷཱུཏཱ, མཡཾ པུབྦེ མནོམཡཱ ཨཧུམྷཱ’’ཏི. ཨགྒཉྙསུཏྟེ ཝུཏྟནཡེན ཝིཏྠརེཏབྦཾ. ཏཏོ མརིཡཱདཾ ཋཔེནྟི. ཨཐཉྙཏརོ སཏྟོ ཨཉྙསྶ བྷཱགཾ ཨདིནྣཾ ཨཱདིཡཏི. ཏཾ དྭིཀྑཏྟུཾ པརིབྷཱསིཏྭཱ ཏཏིཡཝཱརེ ལེཌྜུདཎྜེཧི པཧརནྟི. ཏེ ཨེཝཾ ཨདིནྣཱདཱནཀལཧམུསཱཝཱདདཎྜདཱནེསུ ཨུཔྤནྣེསུ སནྣིཔཏིཏྭཱ ཙིནྟཡནྟི, ‘‘ཡཾནཱུན མཡཾ ཨེཀཾ སཏྟཾ སམྨནྣེཡྻཱམ, ཡོ ནོ སམྨཱ ཁིཡིཏབྦཾ ཁིཡེཡྻ, གརཧིཏབྦཾ གརཧེཡྻ, པབྦཱཛེཏབྦཾ པབྦཱཛེཡྻ, མཡཾ པནསྶ སཱལཱིནཾ བྷཱགཾ ཨནུཔདསྶཱམཱ’’ཏི. ཨེཝཾ ཀཏསནྣིཊྛཱནེསུ པན སཏྟེསུ ཨིམསྨིཾ ཏཱཝ ཀཔྤེ ཨཡམེཝ བྷགཝཱ བོདྷིསཏྟབྷཱུཏོ ཏེན སམཡེན ཏེསུ སཏྟེསུ ཨབྷིརཱུཔཏརོ ཙ དསྶནཱིཡཏརོ ཙ མཧེསཀྑཏརོ ཙ བུདྡྷིསམྤནྣོ པཊིབལོ ནིགྒཧཔགྒཧཾ ཀཱཏུཾ ཏེ ཏཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཡཱཙིཏྭཱ སམྨནིཾསུ. སོ ཏེན མཧཱཛནེན སམྨཏོཏིཔི མཧཱསམྨཏོ, ཁེཏྟཱནཾ ཨདྷིཔཏཱིཏི ཁཏྟིཡོ, དྷམྨེན སམེན པརེསཾ རཉྫེཏཱིཏི རཱཛཱཏི, ཏཱིཧི ནཱམེཧི པཉྙཱཡིཏྠ. ཡཉྷི ལོཀེ ཨཙྪརིཡཾ ཋཱནཾ བོདྷིསཏྟོཝ ཏཏྠ ཨཱདི པུརིསོཏི ཨེཝཾ བོདྷིསཏྟཾ ཨཱདིཾ ཀཏྭཱ ཁཏྟིཡམཎྜལེ སཎྛིཏེ ཨནུཔུབྦེན བྲཱཧྨཎཱདཡོཔི ཝཎྞཱ སཎྛཧིཾསུ. ཨེཝཾ ཙནྡིམསཱུརིཡཔཱཏུ བྷཱཝཏོ ཡཱཝ པུན ཀཔྤཝིནཱསཀམཧཱམེགྷོ, ཨིདཾ ཝིཝཊྚཊྛཱཡཱི ནཱམ ཙཏུཏྠམསངྑྱེཡྻཾ ནཱམ. ཏེནེཏཾ ཝུཙྩཏི མེགྷོ ཛཱལཔརིཙྪིནྣོ སཾཝཊྚོཏི ཛཱལཱ མེགྷཔརིཙྪིནྣོ སཾཝཊྚཊྛཱཡཱིཏི ཝུཙྩཏི. མེགྷཱ སཱུརིཡཔརིཙྪིནྣོ ཝིཝཊྚོཏི ཝུཙྩཏི. སཱུརིཡཱ མེགྷཔརིཙྪིནྣོ ཝིཝཊྚཊྛཱཡཱིཏི ཝུཙྩཏི. ཙཏྟཱརི ཨིམཱནི ཀཔྤཱནི མཧཱཀཔྤོཏི ཝུཙྩཏི. ཝིཝཊྚཊྛཱཡིཀཔྤེཡེཝ ཨུཔྤཛྫནྟི བུདྡྷཱདཡོཏི. ཏཐཱ ཧི ཨིམསྨིཾཡེཝ ཝིཝཊྚཊྛཱཡིཨསངྑྱཡྻཀཔྤེ བུདྡྷཔཙྩེཀ བུདྡྷསཱཝཀཙཀྐཝཏྟིནོ ཨུཔྤཛྫནྟི, ན ཏཱིསུ ཨསངྑྱེཡྻཀཔྤེསུ. ཏཉྩ ཁོ ཨསུཉྙཀཔྤེཡེཝ, ན སུཉྙཀཔྤེ. ཏཏྠ བུདྡྷཔཙྩེཀབུདྡྷསཱཝཀཙཀྐཝཏྟཱིཧི པུཉྙཝནྟཔུགྒལེཧི ཨསུཉྙཏྟཱ ཨསུཉྙཀཔྤོ ནཱམ. ཏབྦིགམེན སུཉྙཀཔྤོ ཝེདིཏབྦོ. ཏེསུཔི ཨསུཉྙཀཔྤོ པཉྩཝིདྷོ ཧོཏི སཱརཀཔྤོ, མཎྜཀཔྤོ, ཝརཀཔྤོ, སཱརམཎྜཀཔྤོ, བྷདྡཀཔྤོཏི, ཏེསུ ཡསྨིཾ ཀཔྤེ ཨེཀོཝ བུདྡྷོ ཨུཔྤཛྫཏི, སོ སཱརཀཔྤོ ནཱམ. ཡསྨིཾ ཀཔྤེ དྭེ བུདྡྷཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, སོ མཎྜཀཔྤོ ནཱམ. ཡསྨིཾ ཀཔྤེ ཏཡོ ཨུཔྤཛྫནྟི, སོ ཝརཀཔྤོ ནཱམ. ཡསྨིཾ ཀཔྤེ ཙཏྟཱརོ བུདྡྷཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, སོ སཱརམཎྜཀཔྤོ ནཱམ. ཡསྨིཾ ཀཔྤེ པཉྩ བུདྡྷཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, སོ བྷདྡཀཔྤོནཱམ. ཨིམཱནི པཉྩཀཔྤཱནིཡེཝ སཧེཝ སམོདྷཱནེཏྭཱ ཛཱཏཏྟཀཱིསོཏཏྟཀིཡཱ ནིདཱནེ.

‘‘ནནྡོ སུནནྡོ པཐཝཱི, མཎྜོ དྷརཎཱི སཱགརོ;

པུཎྜརཱིཀོ ཨིམེ སཏྟ, ཨསངྑྱེཡྻཱ པཀཱསིཏཱ.

པཉྩ བུདྡྷསཧསྶཱནི, ཧོནྟི ནནྡེ ཨསངྑྱེཡྻེ;

ནཝ བུདྡྷསཧསྶཱནི, སུནནྡམྷི ཨསངྑྱེཡྻེ.

དས བུདྡྷསཧསྶཱནི, པཐཝིམྷི ཨསངྑྱེཡྻེ;

ཨེཀཱདས སཧསྶཱནི, ཏམྷི མཎྜེ ཨསངྑྱེཡྻེ.

ཝཱིསཏི བུདྡྷསཧསྶཱནི, དྷརཎིམྷི ཨསངྑྱེཡྻེ;

ཏིཾས བུདྡྷསཧསྶཱནི, སཱགརམྷི ཨསངྑྱེཡྻེ.

ཙཏྟཱལཱིས སཧསྶཱནི, པུཎྜརཱིཀེ ཨསངྑྱེཡྻེ;

ཨསངྑྱེཡྻེསུ སཏྟསུ, ཨེཏྟཀཱཏི པཝུཙྩཏི.

ཨེཀཾསཏསཧསྶཱནི, ཝཱིསཏི ཙ སཧསྶཉྩ;

སེསཱ པཉྩསཧསྶཱནི, སབྦབུདྡྷེཧི མཎྜིཏཱ’’ཏི.

ཝུཏྟཾ. ཨཔརམྤི ཝུཏྟཾ.

‘‘བྷདྡོ སབྦཕུལློ, སབྦརཏནོ ཨུསབྷཀྑནྡྷོ;

མཱནིཏབྷདྡོ ཙ པདུམོ, ཨུསབྷཀྑནྟུཏྟམེཝ ཙ;

སབྦབྷཱསོ ཨསངྑྱེཡྻོ, ནཝམོཏི པཝུཙྩཏི.

པཎྞཱས བུདྡྷསཧསྶཱནི, སབྦབྷདྡེ ཨསངྑྱེཡྻེ;

སཊྛི བུདྡྷསཧསྶཱནི, སབྦཕུལླེ ཨསངྑྱེཡྻེ.

སཏྟཏི བུདྡྷསཧསྶཱནི, སབྦརཏནེ ཨསངྑྱེཡྻེ;

ཨསཱིཏི བུདྡྷསཧསྶཱནི, ཨུསབྷཀྑནྡྷེ ཨསངྑྱེཡྻེ.

ནཝུཏི བུདྡྷསཧསྶཱནི, མཱནིཏབྷདྡེ ཨསངྑྱེཡྻེ;

ཝཱིསཏི བུདྡྷསཧསྶཱནི, པདུམམྷི ཨསངྑྱེཡྻེ.

དས བུདྡྷསཧསྶཱནི ཨུསབྷམྷི ཨསངྑྱེཡྻེ;

པཉྩ བུདྡྷསཧསྶཱནི, ཁནྟུཏྟམེ ཨསངྑྱེཡྻེ.

དྭེ ཙ བུདྡྷསཧསྶཱནི, སབྦབྷཱསེ ཨསངྑྱེཡྻེ;

ཨངྑྱེཡེ ནཝསྨིཾ, ཨེཏྟཀཱཏི པཝུཙྩཏི.

ཏཱིཎི སཏསཧསྶཱནི, སཏྟཱསཱིཏིསཧསྶཉྩ;

གཎནཱནཉྩ བུདྡྷཱནཾ, སབྦབུདྡྷེཧི མཎྜིཏཱ’’ཏི.

ཏེ སབྦེཔི སམྨཱསམྦུདྡྷེ ཡཱཝ ཨརིམེཏྟེཡྻཱ སམོདྷཱནེཏྭཱ

‘‘སམྦུདྡྷེ ཨཊྛཝཱིསཉྩ, དྭཱདསཉྩ སཧསྶཀེ;

པཉྩསཏསཧསྶཱནི, ནམཱམི སིརསཱ མཧཾ;

ཏེསཾ དྷམྨཉྩ སངྒྷཉྩ, ཨཱདརེན ནམཱམཧཾ.

ནམཀྐཱརཱནུབྷཱཝེན, ཧིཏྭཱ སབྦེ ཨུཔདྡཝེ;

ཨནེཀཨནྟརཱཡཱཔི, ཝིནསྶནྟུ ཨསེསཏོ’’ཏི.

ནམསྶནགཱཐཱ པཝཏྟཱ སཱ ཨཱུནསངྑྱཱཝསེནེཝ ཀཏཱཝ བྷཝིཏབྦཾ, ཏཐཱ ཧི ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཱ པོརཱཎབྲཧྨདེཝབུདྡྷཾ ཨཱདིཾ ཀཏྭཱ ཡཱཝ པོརཱཎསཀྱགོཏམཱ མནསཱཝ ཙིནྟེནྟསྶ སཏྟཨསངྑྱེཡྻཱནི ཝཱིཏིཝཏྟཱནི པོརཱཎསཀྱགོཏམབུདྡྷཾ ཨཱདིཾ ཀཏྭཱ ཡཱཝ མཛ྄ཛྷིམདཱིཔངྐརཱ ཝཱཙཱམཏྟེན ནཝ ཨསངྑྱེཡྻཱནི ཝཱིཏིཝཏྟཱནི. མཛ྄ཛྷིམདཱིཔངྐརཏོ པཊྛཱཡ ཡཱཝ པདུམུཏྟརབུདྡྷཱ ཀཱཡངྒཝཱཙངྒཝསེན ཙཏྟཱརི ཨསངྑྱེཡྻཱནི ཝཱིཏིཝཏྟཱནི. པདུམུཏྟརབུདྡྷཏོ ཡཱཝ ཀཀུསནྡྷཱ ཨེཀམསངྑྱེཡྻཾ ཝཱིཏིཝཏྟཾ. ཨེཝམིམེསུ ཝཱིསཏིཨསངྑྱེཡྻེསུ བྲཧྨདེཝཔོརཱཎསཀྱགོཏམབུདྡྷཱནམནྟརེ སཏྟ ཨསངྑྱེཡྻེ སབྦཾ སམྤིཎྜེཏྭཱ ཨེཀསཏསཧསྶཉྩ ཝཱིསཏི སཧསྶཉྩ པཉྩསཧསྶཱནི ཙ ཧོནྟི. པོརཱཎསཀྱགོཏམམཛ྄ཛྷིམདཱིཔངྐརཱནམནྟརེ ནཝ ཨསངྑྱེཡྻེ སབྦཾ སམྤིཎྜེཏྭཱ ཏཱིཎིསཏསཧསྶཱནི སཏྟཱསཱིཏིསཧསྶཱནི ཙ ཧོནྟི. མཛ྄ཛྷིམདཱིཔངྐརཏོ ཡཱཝ མེཏྟེཡྻཱ ཨཊྛཝཱིསཱཏི སབྦཾ སམོདྷཱནེཏྭཱ ཨཊྛཝཱིསཉྩ དྭཱདསསཧསྶཉྩ པཉྩསཏསཧསྶཱནི ཙ ཧོནྟི ཏསྨཱ ཨཱུནསངྑྱཱཏི ཝེདིཏབྦཱ. པརིཔུཎྞསངྑྱཱཝསེན ཨིཙྪམཱནེཧི ཙིནྟེཏབྦཱཝ. ཨེསཱ ཙ སངྑྱཱཝིཙཱརཎཱ ནིདཱནེ ཝུཏྟཱཝ.

ཨེཝཾ ‘‘ཙིནྟིཏཾ སཏྟསངྑྱེཡྻཾ, ནཝསངྑྱེཡྻཝཱཙཀཾ;

ཀཱཡཝཱཙཱ ཙཏུསངྑྱེཡྻཾ, བུདྡྷཏྟཾསམུཔཱགམཱི’’ཏི.

ཝུཏྟེསུ ཝཱིསཏིཨསངྑྱེཡྻེསུ པཝཏྟཨསངྑྱེཡྻཀཔྤཝསེནེཝ ཀཏཱ. ཨཏྠཏོ པན སཱརཀཔྤམཎྜཀཔྤཝརཀཔྤསཱརམཎྜཀཔྤབྷདྡཀཔྤཝསེན པཉྩཝིདྷཱཏི ཝེདིཏབྦཱ. ཨིམཱནི པཉྩནཱམཱནི བུདྡྷུཔྤཱདཀཔྤེཡེཝ ལབྦྷནྟི, ཨནུཔྤནྣཀཔྤེ པན སུཉྙཀཔྤོཏྭེཝ ནཱམཾ ལབྦྷཏི ཏཐཱ ཧི ཀཔྤསཎྛཧནཀཱལེ སབྦཔཋམཾ མཧཱབོདྷིཔལླངྐཊྛཱནེཡེཝ པདུམིནིགབྦྷཱ ཨུཔྤཛྫཏི. སཱ ཡསྨིཾ ཀཱལེ ཨེཀོ བུདྡྷོ ཨུཔྤཛྫིསྶཏི, ཨེཀོ པདུམིནིགབྦྷོ ཨཊྛཔརིཀྑཱརེཧི སཧ ཨུཔྤཛྫཏི. ཏཾ དིསྭཱ སུདྡྷཱཝཱསབྲཧྨུནོ ནེམིཏྟཔཱཋཀཱ ཨརཧནྟོ ཨིམསྨིཾ ཀཔྤེ ཨེཀོ བུདྡྷོ ཨུཔྤཛྫིསྶཏཱིཏི སཉྫཱཏཔཱིཏིསོམནསྶཱ ཧུཏྭཱ ཨཊྛཔརིཀྑཱརེ གཧེཏྭཱ བྲཧྨལོཀེ ཋཔེནྟི ‘‘ཡདཱ བུདྡྷོ ཨུཔྤཛྫིསྶཏི, ཏདཱ དསྶཱམཱ’’ཏི. ཨེཝཾ དྭེ ཏཡོ ཙཏྟཱརོ པཉྩ བུདྡྷཱ ཨུཔྤཛྫིསྶནྟི, ཏདཱ དྭེ ཏཱིཎི ཙཏྟཱརི པཉྩ པདུམིནིགབྦྷཱ ཨཊྛཔརིཀྑཱརེཧི སཧ ཨུཔྤཛྫནྟི. ཏཉྩ ཁོ ཨེཀསྨིཾ ཡེཝ ནཱལེ༹ཀེཀ བདྡྷཱ ཧུཏྭཱ ཨུཔྤཛྫནྟི. ཨེཝཾ ཀཔྤསཎྛཧནཀཱལཏོ པཊྛཱཡེཝ ཨིམཱནི པཉྩ ནཱམཱནི ལབྦྷནྟཱིཏི ཝེདིཏབྦཱནི. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཨིམསྨིཾཡེཝ ཝིཝཊྚཊྛཱཡཱིཨསངྑྱེཡྻཀཔྤེ བུདྡྷཱདཡོ མཧེསཀྑཱ པུཉྙཝནྟོ ཙཀྐཝཏྟིརཱཛཱནོ ཨུཔྤཛྫནྟི, ཏཐཱ ཨཱཡུཀཔྤནྟརཀཔྤཱནིཔི. ཏཏྠ ཨཱཡུཀཔྤོ ནཱམ ཏེསཾ ཏེསཾ སཏྟཱནཾ ཨཱཡུཔརིཙྪེདོ. ཨནྟརཀཔྤོ ནཱམ ཏཏྠ སཏྠརོགདུབྦྷིཀྑཱནཾ ཨཉྙཏརསཾཝཊྚནེན བཧཱུསུ ཝིནཱསམུཔགཏེསུ ཨཝསིཊྛསཏྟསནྟཱ ནཔྤཝཏྟཀུསལཀམྨཱནུབྷཱཝེན དསཝསྶཏོ པཊྛཱཡ ཨནུཀྐམེན ཨསངྑྱེཡྻཱཡུཀཔྤཔྤམཱཎེསུ སཏྟེསུ པན ཨདྷམྨསམཱདཱནཝསེན ཀམེན པརིཧཱཡིཏྭཱ དསཝསྶཱཡུཀེསུ ཛཱཏེསུ རོགཱདཱིནམཉྙཏརསཾཝཊྚནེན སཏྟཱནཾ ཝིནཱསཔྤཏྟི ཡཱཝ ཨཡམེཀོ ཨནྟརཀཔྤོ. ཨེཝཾ པརིཙྪིནྣཨནྟརཀཔྤཝསེན ཙཏུསཊྛིཨནྟརཀཔྤོ ཨེཀོ ཨསངྑྱེཡྻཀཔྤོ ཝཱིསཏི ཨནྟརཀཔྤཔྤམཱཎོཏི ཨཔརེ ཝདནྟི. ཨིམཱནི ཙཏྟཱརི ཨསངྑྱེཡྻཀཔྤཱནི ཨེཀོ མཧཱཀཔྤོ ནཱམ. ཨེཝཾ ཏེཛོ སཾཝཊྚཝསེན ཏཱཝ མཧཱཀཔྤཱནཾ ཨནྟརཾ ཨགྒིནཱཝ ཝིནསྶཏི. ཡསྨིཾ པན སམཡེ ཀཔྤོ ཨུདཀེན ནསྶཏི, ཏདཱ ཨཱདིཏོཝ ཀཔྤཝིནཱསཀམཧཱམེགྷོ ཝུཊྛཧིཏྭཱཏི པུབྦེ ཝུཏྟནཡེནེཝ ཝིཏྠཱརེཏབྦཾ ཨཡཾ པན ཝིསེསོ ཡཐཱ ཏཏྠ དུཏིཡསཱུརིཡོ, ཨེཝམིདྷཔི ཀཔྤཝིནཱསཀོ ཁཱརུདཀམཧཱམེགྷོ ཝུཊྛཱཏི སོ ཨཱདིཏོ སུཁུམཾ ཝསྶནྟོ ཨནུཀྐམེན མཧཱདྷཱརཱཧི ཀོཊིསཏསཧསྶཙཀྐཝཱལ༹ཾ པཱུརེནྟོ ཝསྶཏི. ཁཱརུདཀེན ཕུཊྛཕུཊྛཱ པཐཝཱིཔབྦཏཱདཡོ ཝིལཱིཡནྟི ཏཾ ཨུདཀཾ ཝཱཏེན སམནྟཏོ དྷཱརིཏཾ པཐཝིཏོ ཡཱཝ པརིཏྟཱབྷཱ ཨཔྤམཱཎཱབྷཱ ཨཱབྷསྶརཱཏི ཏཡོཔི དུཏིཡཛ྄ཛྷཱནབྷཱུམི ཨུདཀཾ གཎྷཱཏི. ཏཏྠ ཏཡོཔི བྲཧྨལོཀེ ཝིལཱིཡཱཔེཏྭཱ སུབྷ ཀིཎྷེ ཨཱཧཙྩ ཏིཊྛཏི ཡཱཝ ཨཎུམཏྟཾ སངྑཱརགཏཾ ཨཏྠི, ཏཱཝ ན ཝཱུཔསམཏི. ཨུདཀཱནུགཏཾ པན སབྦསངྑཱརགཏཾ ཨབྷིབྷཝིཏྭཱ སཧསཱ ཝཱུཔསམཏི ཨནྟརདྷཱནཾ གཙྪཏི, ཧེཊྛཱ ཨཱཀཱསེན སཧ ཨུཔརི ཨཱཀཱསོ ཨེཀོ ཧོཏི མཧནྡྷཀཱརོཏི སབྦཾ ཝུཏྟསདིསམེཝ. ཀེཝལཾ པནིདྷ ཨོཏིཎྞོཏིཎྞེ ཨུདཀེ ཨཱབྷསྶརབྲཧྨལོཀཾ ཨཱདིཾ ཀཏྭཱ ལོཀཔཱཏུབྷཱཝོ ཝེདིཏབྦོ. སུབྷཀིཎྷཏོ ཙཝིཏྭཱ ཨཱབྷསྶརཊྛཱནཱདཱིསུ སཏྟཱ ནིབྦཏྟནྟི ཨེཏྠཱཔི ཀཔྤཝིནཱསཀམཧཱམེགྷཏོ ཡཱཝ ཀཔྤཝིནཱསཀཨུདཀཔརིཙྪེདོ སཾཝཊྚོ ནཱམ པཋམམསངྑྱེཡྻཀཔྤོ ནཱམཱཏི ཙཏྟཱརིཨསངྑྱེཡྻཀཔྤཱནི ཝུཏྟསདིསཱནི ཨེཝཾ སཏྟ མཧཱཀཔྤཱནི སཏྟཀྑཏྟུཾ ཨགྒིནཱ ཝིལཱིཡིཏྭཱ ཨཊྛམེ མཧཱཀཔྤེ ཨུདཀེནཔི ཝིནཱསོ ཙ སཎྛཧནཉྩ ཝེདིཏབྦཾ, ཨེཝཾ སཏྟསཏྟམཧཱཀཔྤོ སཏྟསཏྟཝཱརཾ ཨགྒིནཱ ཝིལཱིཡིཏྭཱ ཨཊྛམེ ཨཊྛམེ ཝཱརེ ཨཱཔེན ཝིལཱིཡིཏྭཱ ཨནུཀྐམེན ཏེསཊྛིམཧཱཀཔྤཱནི པརིཔུཎྞཱནི ཏདཱ ཨཱཔཝཱརཾ པཊིབཱཧིཏྭཱ ཙཏུསཊྛིམེ མཧཱཀཔྤེ ཝཱཏེན ཝིནསྶཏི ཏདཱ ཨཱདིཏོ ཀཔྤཝིནཱསཀམཧཱཝཱཏོ ཝུཊྛཧིཏྭཱཏི སབྦཾ པུབྦེ ཝུཏྟནཡམེཝ. ཨཡཾ པན ཝིསེསོ ཡཐཱ ཨགྒིནཱ ཝིནཱསཀཔྤེ དུཏིཡསཱུརིཡོ, ཨེཝམིདྷཱཔི ཀཔྤཝིནཱསནཏྠཾ ཝཱཏོ སམུཊྛཱཏི སོ པཋམཾ སུཁུམརཛཾ ཨུཊྛཱཔེཏི, ཏཏོ ཐཱུལརཛཾ སཎྷརཛཾ སུཁུམཝཱལིཀཾ སཀྑརཔཱསཱཎཱདཡོཏི ཡཱཝ ཀཱུཊཱགཱརམཏྟེ པཱསཱཎེཔི ཝིསམཊྛཱནེ ཋིཏམཧཱརུཀྑེཙ ཨུཊྛཱཔེཏི, ཏེ པཐཝིཏོ ནབྷམུགྒཏཱ ན པུན པཏནྟི, ཏཏྠེཝ ཙུཎྞཝིཙུཎྞཱ ཧུཏྭཱ ཨབྷཱཝཾ གཙྪནྟི. ཡཐཱནུཀྐམེན ཧེཊྛཱ མཧཱཔཐཝིཡཱ ཝཱཏོ སམུཊྛཧིཏྭཱ པཐཝིཾ པརིཝཏྟེཏྭཱ ཨུདྡྷཾམཱུལཾ ཀཏྭཱ ཨཱཀཱསེ ཁིཔཏི ཡོཛནསཏཔྤམཱཎཱཔི པཐཝིཔྤདེསཱ དྭིཡོཛནཏིཡོཛནཙཏུཡོཛནཔཉྩཡོཛནཚཡོཛནསཏྟཡོཛནཔྤམཱཎཱཔི བྷིཛྫིཏྭཱ ཏེ ཝེགཀྑིཏྟཱ ཨཱཀཱསེཡེཝ ཙུཎྞཝིཙུཎྞཱ ཧུཏྭཱ ཨབྷཱཝཾ གཙྪནྟི ཙཀྐཝཱལ༹པབྦཏམྤི ཝཱཏོ ཨུཀྑིཔིཏྭཱ ཨཱཀཱསེ ཁིཔཏི ཏེ ཨཉྙམཉྙཾ གྷཊྚཡནྟཱ ཙུཎྞཝིཙུཎྞཱ ཧུཏྭཱ ཝིནསྶནྟི ཨེཏེནེཝ བྷཱུམཊྛཀཝིམཱནཱནི ཨཱཀཱསཊྛཀཝིམཱནཱནི ཙ ཝིནཱསེནྟོ ཚཀཱམཱཝཙརདེཝལོཀེ ནཱསེཏྭཱ ཀོཊིསཏསཧསྶཙཀྐཝཱལཱ༹ནི ཝིནཱསེཏི. ཏཏྠ ཙཀྐཝཱལཱ༹ ཙཀྐཝཱལེ༹ཧི, ཧིམཝནྟཱ ཧིམཝནྟེཧི, སིནེརཱུ སིནེརཱུཧི ཨཉྙམཉྙཾ སམཱགནྟྭཱ ཙུཎྞཝིཙུཎྞཱ ཧུཏྭཱ ཝིནསྶནྟི. པཐཝིཏོ ཡཱཝ པརིཏྟསུབྷཱ, ཨཔྤམཱཎསུབྷཱ, སུབྷཎིཎྷཱཏི ཏཡོཔི ཏཏིཡཛ྄ཛྷཱནབྷཱུམཱི ཝཱཏོ གཎྷཱཏི ཏཏྠ ཏཡོཔི བྲཧྨལོཀེ ཝིནཱསེཏྭཱ ཝེཧཔྥལཾ ཨཱཧཙྩ ཨཊྛཱསི. ཨེཝཾ སབྦཾ སངྑཱརགཏཾ ཝིནཱསེཏྭཱ སཡཾ ཝིནསྶཏི, ཧེཊྛཱ ཨཱཀཱསེན སཧ ཨུཔརི ཨཱཀཱསོ ཨེཀོ ཧོཏི མཧནྡྷཀཱརོཏི སབྦཾ ཝུཏྟསདིསཾ. ཨིདྷ པན སུབྷཀིཎྷབྲཧྨལོཀཾ ཨཱདིཾ ཀཏྭཱ ལོཀོ པཱཏུབྷཝཏི. ཝེཧཔྥལཏོ ཙཝིཏྭཱ སུབྷཀིཎྷཱདཱིསུ སཏྟཱ ནིབྦཏྟནྟི, ཏཏྠཀཔྤཝིནཱ སཀམཧཱམེགྷཏོ ཡཱཝ ཀཔྤཝིནཱསཀཝཱཏུཔཙྪེདོ, ཨིདཾ སཾཝཊྚོ ནཱམ, པཋམམསངྑྱེཡྻཾ ནཱམཱཏི ཙཏྟཱརི ཨསངྑྱེཡྻཀཔྤཱནི ཨེཀོ མཧཱཀཔྤོ ནཱམཱཏི སབྦཾ ཏེཛོསཾཝཊྚེ ཝུཏྟནཡམེཝ.

ཝུཏྟམྤི ཙེཏཾ.

‘‘སཏྟ སཏྟ གྒིནཱ ཝཱརཱ, ཨཊྛམེ ཨཊྛམེ དཀཱ;

ཙཏུསཊྛི ཡདཱ པུཎྞཱ, ཨེཀོ ཝཱཡུཝརོ སིཡཱ.

ཨགྒིནཱ’བྷསྶརཱ ཧེཊྛཱ, ཨཱཔེན སུབྷཀིཎྷཏོ;

ཝེཧཔྥལཏོ ཝཱཏེན, ཨེཝཾ ལོཀོ ཝིནསྶཏཱི’’ཏི.

ཏསྨཱ ཏིཎྞམྤི པཋམཛ྄ཛྷཱནཏལཱནཾ ཨེཀཀཔྤེཔི ཨཝིནཱསཱབྷཱཝཏོ སཀལཀཔྤེ ཏེསཾ སམྦྷཝོ ནཏྠཱིཏི ཨསངྑྱེཡྻ ཀཔྤཝསེན ཏེསཾ ཨཱཡུཔརིཙྪེདོ དཊྛབྦོ. དུཏིཡཛ྄ཛྷཱནཏལཏོ པཊྛཱཡ པན པརིཔུཎྞམཧཱཀཔྤཝསེན ཨཱཡུཔརིཙྪེདོ དཊྛབྦོ, ན ཨསངྑྱེཡྻཀཔྤཝསེན. ཡདི དུཏིཡཛ྄ཛྷཱནཏལཏོ པཊྛཱཡ པརིཔུཎྞམཧཱཀཔྤཝསེན ཨཱཡུཔརིཙྪེདོ སིཡཱ, ཀཐཾ ཨཱབྷསྶརཱདཱིསུ བྲཧྨཱུནཾ ཨཊྛམཧཱཀཔྤཱདིཝསེན ཨཱཡུ པརིཔུཎྞཾ སིཡཱ, ཏཐཱ ཧི པཋམཛ྄ཛྷཱནཏལཾ སཏྟསུ ཝཱརེསུ ཨགྒིནཱ ཝིནསྶཏི. ཨཊྛམེ ཝཱརེ ཡཱཝ ཨཱབྷསྶརཱ ཨུདཀེན ཝིནསྶཏི པུན སཏྟཝཱརེསུ ཨགྒིནཱ པཋམཛ྄ཛྷཱནཏལཾ, པུན ཨཊྛམེཝཱརེ ཨུདཀེན དུཏིཡཛ྄ཛྷཱནཏལཾ ཝིནསྶཏཱིཏི ཨེཝཾ ཨཊྛམེ ཝཱརེ ཨཱཔཝཱརཾ པཊིབཱཧིཏྭཱ ཡཱཝ སུབྷཀིཎྷཱ ཝཱཏེན ཝིནསྶཏི ཨེཝཾ ཙཏུསཊྛི པརིཔུཎྞཱ ཧོཏཱིཏི སཙྩཾ, ཧེཊྛཱཝིཝཊྚཊྛཱཡཱི ཨསངྑྱེཡྻཀཔྤཝསེན ཨེཀོ སཏྟ མཧཱཀཔྤཱནི ཙཱཏི ཨཊྛ ཀཔྤཱནི ཨཱབྷསྶརབྲཧྨཱུནཾ ཨཱཡུཔྤམཱཎཾ ཧོཏི. ཙཏུསཊྛིཀཔྤེསུཔི ཝིཝཊྚཊྛཱཡཱིཨསངྑྱེཡྻཀཔྤཝསེན ཨེཀོ ཏེ སཊྛིམཧཱཀཔྤཱནི ཙཱཏི ཙཏུསཊྛིཀཔྤཱནི སུབྷཀིཎྷཱནཾ བྲཧྨཱུནཾ ཨཱཡུཔྤམཱཎཾ ཧོཏི ཏེན ཝུཏྟཾ པོརཱཎེཧི.

སཏྟ སཏྟ’གྒིནཱ ཝཱརཱ, ཨཊྛམེ ཨཊྛམེ དཀཱ;

ཙཏུསཊྛི ཡདཱ པུཎྞཱ, ཨེཀོ ཝཱཡུཝརོ སིཡཱ’ཏི.

ཀེཙི པན.

‘‘ཨགྒིནཱ’བྷསྶརཱ ཧེཊྛཱ, ཨཱཔེན སུབྷཀིཎྷཏོ;

ཝེཧཔྥལཏོ ཝཱཏེན, ཨེཝཾ ལོཀོ ཝིནསྶཏཱི’’ཏི.

ཨིམིསྶཱ གཱཐཱཡ ‘‘ཨཱབྷསྶརཱཏི’’ཙ ‘‘སུབྷཀིཎྷཏོ’’ཏི ཙ ‘‘ཝེཧཔྥལཏོ’’ཏི ཙ ཨབྷིཝིདྷིཝསེན ཝུཏྟབྷཱཝཉྩ སམཏལབྷཱཝེཔི སེཊྛབྷཱུམིཏྟཱ པཊྛཱནཝསེན ཝུཏྟབྷཱཝཉྩ ཨམཉྙིཏྭཱ སུདྡྷཱཝཱསབྷཱུམཱིསུ ཝིཡ ཨུཔརཱུཔརིཝསེན བྷཱུམིཀྐམོཏི མཉྙིཏྭཱ.

‘‘པཉྩབྷཱུམི ནཊྛཱ ཨགྒི, ཨཊྛ བྷཱུམི ནཊྛཱ དཀཱ;

ནཝབྷཱུམི ནཊྛཱ ཝཱཏཱ, ལོཀནཊྛཱ ཏདཱ སིཡུཾ.

པཋམེ ཨགྒི དྭཏྟིཾས, དུཏིཡེ ཨཱདི སོལ༹ས;

དུཏིཡབྷཱུམེ མཛ྄ཛྷེ ཨཊྛམཾ, ཏཾ ཚཔྤཉྙཱས ཝཱརཀཾ.

ཨཱབྷསྶརམྷི ཙཏུཏྠཾ, པརིཏྟསུབྷམྷི དྭེ ཛལཾ;

ཨཔྤམཱཎསུབྷཾ ཨེཀཝཱརཾ, མཏཾ ཨུདཀསཏྟམ’’ནྟི.

ཝདནྟི ཏེསཾ ཝཱདེ ཨཱབྷསྶརཏོ ཧེཊྛཱ པཉྩབྷཱུམི ཨགྒིནཊྛཱ, སུབྷཀིཎྷཏོ ཧེཊྛཱ ཨཊྛབྷཱུམི ཨུདཀནཊྛཱཏི ཝདནྟི. སམཏལདཱིཔནཏྠཾ སནྡེཧཙྪེདནཏྠཾ ཨེཝཾ གཧིཏཱཏི ཨེཀབྷཝཔརིཡོསཱནཾ སནྡྷཱཡ པཊིསནྡྷིབྷཝཉྩཱཏི ཨཱདི ཝུཏྟནྟི. ཨིམིསྶཱཔི ཨཏྠཾ དུགྒཧིཏེན གཧེཏྭཱ པཊིསནྡྷིབྷཝངྒཝསེན སདིསབྷཱཝམེཝ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟནྟི པརིཀཔྤེནྟི སོ ཨཡུཏྟརཱུཔོ ཝིཡ དིསྶཏི ཨཏིཝིཡ མིཙྪཱགཱཧོ ཙ ཧོཏི ཨགྒཉྙསུཏྟཝིསུདྡྷིམགྒཱདཱིཧི ཝིརུཛ྄ཛྷནཏོ སཾཝཊྚསཱིམཱཔི ཝིརུདྡྷཱ ཏཏྠ པཋམཛ྄ཛྷཱནཏལཾ ཨུཔཱདཱཡ ཨགྒིནཱ, དུཏིཡཛ྄ཛྷཱནཏལཾ ཨུཔཱདཱཡ ཨུདཀེན, ཙཏུཏྠཛ྄ཛྷཱནཏལཾ ཨུཔཱདཱཡ ཝཱཏེན ཝིནསྶཏཱིཏི ཝུཏྟཝཙནེནཱཔི ཝིརུཛ྄ཛྷཏེཝ ཏསྨཱ ‘‘ཨཱབྷསྶརཱ’’ཏི ཙ ‘‘སུབྷཀིཎྷཏོ’’ཏི ཙ ‘‘ཝེཧཔྥལཏོ’’ཏི ཙ ཨེཏྠཱབྷིཝིདྷིཝསེན ཨཏྠོ གཧེཏབྦོ. ཨཉྙཐཱ ‘‘ཨུཔརི པབྦཏཱ དེཝོ ཝསྶཏཱི’’ཏི ཨེཏྠ ཝིཡ ཨཱབྷསྶརསུབྷཀིཎྷཝེཧཔྥལཱནཾ ཏེན ཏེན སཾཝཊྚེན ཝིནཱསོཔི ན བྷཝེཡྻ. ཨཡཾ ལོཀཝིཔཏྟིཔརིཙྪེདོ. ཨེཝཾ བུདྡྷོ ཙ དུལླབྷོ ལོཀེ ཏི ཨིམསྶ ཨཏྠོ ཝུཏྟོཡེཝ.

ཨིཏི སཱགརབུདྡྷིཏྠེརཝིརཙིཏེ སཱིམཝིསོདྷནེ

ཀཔྤཝིནཱསཀཎྜོ དུཏིཡོ པརིཙྪེདོ.

༣. ནིབྦཱནཀཎྜོ

ཨིདཱནི ‘‘སདྡྷམྨསཝནམྤི ཙཱཏི ཨིམསྶ སཾཝཎྞནཱཀྐམོ སམྤཏྟོ ཏཏྠ སདྡྷམྨསཝནམྤི ཙ ལོཀེ དུལླབྷམེཝ ཏཐཱ ཧི སདྡྷམྨོ ནཱམ ཏིཝིདྷོ ཧོཏི. པརིཡཏྟིསདྡྷམྨོ, པཊིཔཏྟིསདྡྷམྨོ, པཊིཝེདྷསདྡྷམྨོཏི. ཏཏྠ པརིཡཏྟིསདྡྷམྨོ ནཱམ ཏེཔིཊཀཾ བུདྡྷཝཙནཾ. པཊིཔཏྟིསདྡྷམྨོ ནཱམ ཏེརསདྷུཏངྒཱནི ཨསཱིཏི ཁནྡྷཀཝཏྟཱདཡོ ཨབྷིསམཱཙཱརཝཏྟཱདཱིནི. པཊིཝེདྷསདྡྷམྨོ ནཱམ ཙཏུསཙྩཔྤཊིཝེདྷོ. ཏེསུ པརིཡཏྟིསདྡྷམྨོ དྭིནྣཾ སདྡྷམྨཱནཾ པུབྦངྒམོཡེཝ པདཊྛཱནཉྩ. ཀསྨཱ ཏཾམཱུལཀཏྟཱ ཏཐཱ ཧི པརིཡཏྟིཡཱ ཨསཏི པཊིཝེདྷོ ནཱམ ནཏྠི. པརིཡཏྟིཡཱ ཨནྟརཧིཏཱཡ པཊིཔཏྟི, པཊིཔཏྟིཡཱ ཨནྟརཧིཏཱཡ ཨདྷིགམོ ཨནྟརདྷཱཡཏི. ཀིཾ ཀཱརཎཱ ཨཡཉྷི པརིཡཏྟི པཊིཔཏྟིཡཱ པཙྩཡོ ཧོཏི. པཊིཔཏྟིཨདྷིགམསྶཱཔི པརིཡཏྟིཡེཝ པམཱཎཾ. ཏཏྠ པཊིཝེདྷོ ཙ པཊིཔཏྟི ཙ ཧོཏིཔི ནཧོཏིཔི. ཨེཀསྨིཉྷི ཀཱལེ པཊིཝེདྷདྷརཱ བྷིཀྑཱུ བཧཱུ ཧོནྟི, ‘‘ཨེས བྷིཀྑུ པུཐུཛྫནོ’’ཏི ཨངྒུལིཾ པཧརིཏྭཱ དསྶེཏབྦོ ཧོཏི. ཨིམསྨིཾ ཡེཝ དཱིཔེ ཨེཀཝཱརཾ པུཐུཛྫནབྷིཀྑུནཱམ ནཱཧོསི. པཊིཔཏྟིཔཱུརཀཱཔི ཀདཱཙི བཧཱུ ཧོནྟི ཀདཱཙི ཨཔྤཱ. ཨིཏི པཊིཝེདྷོ ཙ པཊིཔཏྟི ཙ ཧོཏིཔི ན ཧོཏིཔི. སཱསནསྶ ཋིཏིཡཱ པན པརིཡཏྟིཡེཝ པམཱཎཾ པཎྜིཏོ ཧི ཏེཔིཊཀཾ སུཏྭཱ དྭེཔི པཱུརེཏི, ཡཐཱ ཨམྷཱཀཾ བོདྷིསཏྟོ ཨཱལཱ༹རསྶ སནྟིཀེ པཉྩ ཨབྷིཉྙཱ སཏྟ ཙ སམཱཔཏྟིཡོ ནིབྦཏྟེཏྭཱ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏན སམཱཔཏྟིཡཱ པརིཀམྨཾ པུཙྪི. སོ ‘‘ན ཛཱནཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཏཏོ ཨུདཀསྶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཨདྷིགཏཝིསེསཾ སཾསནྡིཏྭཱ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནསྶ པརིཀམྨཾ པུཙྪི. སོ ཨཱཙིཀྑི, ཏསྶ ཝཙནསམནནྟརམེཝ མཧཱསཏྟོ ཏཾ སམྤཱདེསི ཨེཝམེཝ པཉྙཝཱ བྷིཀྑུ པརིཡཏྟིཾ སུཏྭཱ དྭེཔི པཱུརེཏི ཏསྨཱ པརིཡཏྟིཡཱ ཋིཏཱཡ སཱསནཾ ཋིཏཾ ཧོཏི ཡཐཱ མཧཱཏལཱ༹ཀསྶ པཱལི༹ཡཱ ཐིརཱཡ ཨུདཀཾ ན ཋསྶཏཱིཏི ན ཝཏྟབྦཾ ཨུདཀེ སཏི པདུམཱདཱིནི པུཔྥཱནི ན པུཔྥིསྶནྟཱིཏི ན ཝཏྟབྦཾ ཨེཝམེཝ མཧཱཏལཱ༹ཀསྶ ཐིརཔཱལི༹སདིསེ ཏེཔིཊཀེ བུདྡྷཝཙནེ སཏི མཧཱཏལཱ༹ཀེ ཨུདཀསདིསཱ པཊིཔཏྟིཔཱུརཀཱ ཀུལཔུཏྟཱ ནཏྠཱིཏི ན ཝཏྟབྦཾ. ཏེསུ སཏི མཧཱཏལཱ༹ཀེསུ པདུམཱདཱིནི པུཔྥཱནི ཝིཡ སོཏཱཔནྣཱདཡོ ཨརིཡཔུགྒལཱ ནཏྠཱིཏི ན ཝཏྟབྦཾ, ཨེཀནྟཏོ པརིཡཏྟིཡེཝ པམཱཎཾ པརིཡཏྟིཡཱ ཨནྟརཧིཏཱཡ པཊིཔཏྟིཔཊིཝེདྷཱནཾ ཨནྟརདྷཱནཏོ. ཏཏྠ པརིཡཏྟིནཱམ ཏེཔིཊཀཾ བུདྡྷཝཙནཾ སཱཊྛཀཐཱ པཱལི༹ཡཱཝ སཱ ཏིཊྛཏི, ཏཱཝ པརིཡཏྟི པརིཔུཎྞཱ ཧོཏི. གཙྪནྟེ ཀཱལེ ཀལིཡུགརཱཛཱནོ ཨདྷམྨིཀཱ ཧོནྟི ཏེསུ ཨདྷམྨིཀེསུ རཱཛཱམཙྩཱདཡོ ཨདྷམྨིཀཱ ཧོནྟི ཏཐཱ རཊྛཛནཔདཝཱསིནོཔི ཨདྷམྨིཀཱ ཨེཏེསཾ ཨདྷམྨིཀཏཱཡ ན དེཝོ སམྨཱ ཝསྶཏི, ཏཏོ སསྶཱནི ན སམྤཛྫནྟི. ཏེསུ སམྤཛྫནྟེསུ པཙྩཡདཱཡཀཱ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ པཙྩཡེ དཱཏུཾ ན སཀྐོནྟི. བྷིཀྑཱུ པཙྩཡེཧི ཀིལམནྟཱ ཨནྟེཝཱསིཀེ སངྒཧེཏུཾ ན སཀྐོནྟི. གཙྪནྟེ གཙྪནྟེ ཀཱལེ པརིཡཏྟི པརིཧཱཡཏི, ཨཏྠཝསེན དྷཱརེཏུཾ ན སཀྐོནྟི, པཱལི༹ཝསེནེཝ དྷཱརེནྟི. ཏཏོ ཀཱལེ གཙྪནྟེ པཱལི༹མྤི སཀལཾ དྷཱརེཏུཾ ན སཀྐོནྟི པཋམཾ ཨབྷིདྷམྨཔིཊཀཾ པརིཧཱཡཏི. པརིཧཱཡམཱནཾ མཏྠཀཏོ པཊྛཱཡ པརིཡཏྟི ཧཱཡཏི པཋམཉྷི མཧཱཔཀརཎཾ པརིཧཱཡཏི. ཏསྨིཾ པརིཧཱཡམཱནེ ཡམཀཾ, ཀཐཱཝཏྠུ, པུགྒལཔཉྙཏྟི, དྷཱཏུཀཐཱ, ཝིབྷངྒོ, དྷམྨསངྒཧོཏི ཨེཝཾ ཨབྷིདྷམྨཔིཊཀེ པརིཧཱིནེ མཏྠཀཏོ པཊྛཱཡ སུཏྟནྟཔིཊཀཾ པརིཧཱཡཏི. པཋམཉྷི ཨངྒུཏྟརནིཀཱཡོ པརིཧཱཡཏི. ཏསྨིམྤི པཋམཾ ཨེཀཱདསནིཔཱཏོ…པེ… ཏཏོ ཨེཀནིཔཱཏོཏི ཨེཝཾ ཨངྒུཏྟརེ པརིཧཱིནེ མཏྠཀཏོ པཊྛཱཡ སཾཡུཏྟནིཀཱཡོ པརིཧཱཡཏི, པཋམཾ མཧཱཝགྒོ པརིཧཱཡཏི. ཏཏོ པཊྛཱཡ སལཱ༹ཡཏནཝགྒོ, ཁནྡྷཝགྒོ, ནིདཱནཝགྒོ, སགཱཐཱཝགྒོཏི ཨེཝཾ སཾཡུཏྟནིཀཱཡེ པརིཧཱིནེ མཏྠཀཏོ པཊྛཱཡ མཛ྄ཛྷིམནིཀཱཡོ པརིཧཱཡཏི པཋམཉྷི ཨུཔརིཔཎྞཱསཀོ པརིཧཱཡཏི. ཏཏོ མཛ྄ཛྷིམཔཎྞཱསཀོ, ཏཏོ མཱུལཔཎྞཱསཀོཏི ཨེཝཾ མཛ྄ཛྷིམནིཀཱཡེ པརིཧཱིནེ མཏྠཀཏོ པཊྛཱཡ དཱིགྷནིཀཱཡོ པརིཧཱཡཏི, པཋམཉྷི པཱཐིཡཝགྒོ པརིཧཱཡཏི ཏཏོ མཧཱཝགྒོ, ཏཏོ ཁནྡྷཀཝགྒོཏི དཱིགྷནིཀཱཡེ པརིཧཱིནེ སུཏྟནྟཔིཊཀཾ པརིཧཱིནཾ ནཱམ ཧོཏི. ཝིནཡཔིཊཀེན སདྡྷིཾ ཛཱཏཀམེཝ དྷཱརེནྟི. ཝིནཡཔིཊཀཾ ལཛྫིནོ དྷཱརེནྟི. ལཱབྷཀཱམཱ པན སུཏྟནྟེ ཀཐིཏེཔི སལླཀྑེནྟཱ ནཏྠཱིཏི ཛཱཏཀམེཝ དྷཱརེནྟི. གཙྪནྟེ ཀཱལེ ཛཱཏཀམྤི དྷཱརེཏུཾ ན སཀྐོནྟི. ཨཐ ནེསཾ པཋམཾ ཝེསྶནྟརཛཱཏཀཾ པརིཧཱཡཏི. ཏཏོ པཊིལོམཀྐམེན པུཎྞཀཛཱཀཏཀཾ, མཧཱནཱརདཀསྶཔཛཱཏཀཾ པརིཧཱཡཏི. ཝིནཡཔིཊཀམེཝ དྷཱརེནྟི. གཙྪནྟེ ཀཱལེ ཏམྤི མཏྠཀཏོ པརིཧཱཡཏི པཋམཉྷི པརིཝཱརོ པརིཧཱཡཏི, ཏཏོ ཁནྡྷཀོ བྷིཀྑུནཱིཝིབྷངྒོ མཧཱཝིབྷངྒོཏི ཨནུཀྐམེན ཨུཔོསཐཀྑནྡྷཀམཏྟམེཝ དྷཱརེནྟི, ཏདཱ པརིཡཏྟི ཨནནྟརཧིཏཱཝ ཧོཏི. ཡཱཝ པན མནུསྶེསུ ཙཏུཔྤདིཀགཱཐཱཔི པཝཏྟཏི, ཏཱཝ པརིཡཏྟི ཨནནྟརཧིཏཱཝ ཧོཏི. ཡདཱ སདྡྷོ པསནྣོ རཱཛཱ ཧཏྠིཀྑནྡྷེ སུཝཎྞཙངྐོཊཀམྷི སཧསྶཏྠཝིཀཾ ཋཔཱཔེཏྭཱ ‘‘བུདྡྷེཧི ཀཐིཏཾ ཙཏུཔྤདིཀཾ གཱཐཾ ཛཱནནྟོ ཨིམཾ སཧསྶཾ གཎྷཏཱུ’’ཏི ནགརེ བྷེརིཾ ཙརཱཔེཏྭཱ གཎྷཀཾ ཨལབྷིཏྭཱ ཨེཀཝཱརཾ ཙརཱཔིཏེ ན སུཎནྟཱཔི ཧོནྟི ཨསུཎནྟཱཔི, ཡཱཝ ཏཏིཡཾ ཙརཱཔེཏྭཱ གཎྷཀཾ ཨལབྷིཏྭཱ རཱཛཔུརིསཱ སཧསྶཏྠཝིཀཾ པུན རཱཛཀུལཾ པཝེསེནྟི, ཏདཱ པརིཡཏྟིཨནྟརཧིཏཱ ནཱམ ཧོཏི. ཨེཝཾ པརིཡཏྟིཡཱ ཨནྟརཧིཏཱཡ པཊིཔཏྟིཔི པཊིཝེདྷོཔི ཨནྟརཧིཏོཝ ཧོཏི. སདྡྷམྨསཝནསྶ དུལླབྷབྷཱཝོ དྷམྨསོཎྜཀཝཏྠུནཱ དཱིཔེཏབྦོ ཨམྷཱཀཾ ཀིར སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཀསྶཔསམྨཱསམྦུདྡྷསྶ དྷམྨརཱཛསྶ སཱསནནྟརདྷཱནཏོ ནཙིརེནེཝ ཀཱལེན བཱརཱཎསིརཉྙོ པུཏྟོ དྷམྨསོཎྜཀརཱཛཀུམཱརོ ཧུཏྭཱ པིཏུཨཙྩཡེན རཛྫེ པཏིཊྛཱཡ ཀསྶཔདསབལེན དེསིཏཾ དྷམྨཾ སོཏུཀཱམོ ཧུཏྭཱ མཱསམཏྟཾ རཛྫཾ ཀཏྭཱ ཨམྷཱཀཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཨིམསྨིཾ ཡེཝ བྷདྡཀཔྤེ རཛྫཾ ཀཱརེཏྭཱ དེཝནགརསདིསེ བཱརཱཎསིནགརེ ཙཀྐཝཏྟིརཛྫསདིསཾ རཛྫཾ ཀརོནྟོ ཨེཝཾ ཙིནྟེསི… ‘‘མཡ྄ཧཾ ཨེཝརཱུཔཾ རཛྫཾ ཀིཾ ཝིལཱསཾ རཛྫཱནུབྷཱཝཾ སདྡྷམྨཝིཡོགེན, དིཝཱཀརཝིརཧིཏོ ཨཱཀཱསོ ཝིཡ, སསངྐཝིརཧིཏརཏྟི ཝིཡ, དཱཋཱཝིརཧིཏགཛོ ཝིཡ, ཝེལནྟཝིརཧིཏམཧཱསམུདྡོ ཝིཡ ཙཀྑུཝིརཧིཏ སུསཛྫིཏཝདནཾ ཝིཡ, སུགནྡྷཝིརཧིཏཔཱརིཚཏྟཔུཔྥཾ ཝིཡ, ཙཏུཨཀྑརནིཡམིཏདྷམྨདེསནཱཝིཡོགེན མཡ྄ཧཾ ཨིདཾ རཛྫཾ ན སོབྷཏཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ སུཝཎྞཙངྐོཊཀེན སཧསྶཏྠཝིཀཾ བྷཎྜཀཾ སུསཛྫིཏཾ མངྒལཧཏྠིཀུམྦྷེ ཋཔེཏྭཱ བཱརཱཎསཱིནགརེ མཧཱཝཱིཐིཡཾ བྷེརིཾ ཙརཱཔེཏི ‘‘ཨེཀཔདིཀཾ ཝཱ དྭིཔདིཀཾ ཝཱ ཏིཔདིཀཾ ཝཱ ཙཏུཔྤདིཀཾ ཝཱ དྷམྨཔདཾ ཛཱནནྟསྶ དམྨཱི’’ཏི ཨེཝཾ བྷེརིཾ ཙརཱཔེཏྭཱ དྷམྨཛཱནནཀཾ ཨལབྷིཏྭཱ པུནཔྤུནཾ དྭིསཧསྶཾ ཏིསཧསྶཾ ཡཱཝ སཏསཧསྶཾ ཀོཊི དྭེ སཧསྶཀོཊི, སཏསཧསྶཀོཊི གཱམནིགམཛནཔདསེནཱཔཏིཊྛཱནཾ ཨུཔརཱཛཊྛཱནཾ. པརིཡོསཱནེ དྷམྨདེསཀཾ ཨལབྷིཏྭཱ ཨཏྟནོ སུཝཎྞཔཱིཋཀཾ སེཏཙྪཏྟཾ ཙཛིཏྭཱཔི དྷམྨདེསཀཾ ཨལབྷིཏྭཱ རཛྫསིརིཾ པཧཱཡ ཨཏྟཱནཾ ཙཛིཏྭཱ ‘‘དྷམྨདེསཀསྶ དཱསོ ཧུཏྭཱཔི དྷམྨཾ སོསྶཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨེཝམྤི དྷམྨ དེསཀཾ ཨལབྷིཏྭཱ ཝིཔྤཊིསཱརཱི ཧུཏྭཱ ‘‘ཀིཾ མེ སདྡྷམྨཝིཡོགེན རཛྫེནཱཏི ཨམཙྩཱནཾ རཛྫཾ ནིཡྻཱཏེཏྭཱ སདྡྷམྨགཝེསཀོ ཧུཏྭཱ དྷམྨསོཎྜཀམཧཱརཱཛཱ མཧཱཝནཾ པཱཝིསི དྷམྨསོཎྜཀམཧཱརཱཛསྶ སདྡྷམྨསཝནཾ སནྡྷཱཡ པཝིཊྛཀྑཀེ སཀྐདེཝམཧཱརཱཛསྶ ཝེཛཡནྟཔཱསཱདོ སཧེཝ ཀིཎྞིཀཱཡ ཀམྤོ ཨཧོསི, པཎྜུཀམྦལསིལཱསནཾ ཨུཎྷཱཀཱརཾ ཨཧོསི. སཀྐོདེཝརཱཛཱ ཀེནཀཱརཎེན པཎྜུཀམྦལསིལཱསནཾ ཨུཎྷཱཀཱརཾ ཨཧོསཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཨཏྟནོ སཧསྶནེཏྟེན དེཝམནུསྶེསུ ཝིཏྠཱརེཏྭཱ ཨོལོཀེནྟོ དྷམྨགཝེསཀོ ཧུཏྭཱ ཝནཾ པཝིཊྛཾ དྷམྨསོཎྜཀམཧཱརཱཛཱནཾ དིསྭཱ ཙིནྟེསི… ‘‘ཨཛྫ མེ ཨཏྟཱནམྤི ཛཧཱཡ རཀྑསཝེསཾ མཱཔེཏྭཱ ཨེཏཾ ཨནིཙྩཔརིདཱིཔནཾ ཛཱཏིཛརཱབྱཱདྷིམརཎཾ སཀལསརཱིརེ དོསཾ དསྶེཏྭཱ དྷམྨཾ དེསེཏྭཱ ཨེཏཾ སཀརཛྫེཡེཝ པཏིཊྛཱཔེཏབྦ’’ནྟི ཙིནྟེཏྭཱ སཀྐོ དེཝརཱཛཱ ཡཀྑསརཱུཔཾ མཱཔེཏྭཱ བོདྷིསཏྟསྶ ཨབྷིམུཁོ ཨཝིདཱུརེ ཨཏྟཱནཾ དསྶེསི. ཏཾ དིསྭཱ དྷམྨསོཎྜཀམཧཱརཱཛཱ ཨེཝཾ ཙིནྟེསི… ‘‘ཨེཝཾརཱུཔོ ནཱམ རཀྑསོ དྷམྨཾ ཛཱནེཡྻཱ’’ཏི, ཙིནྟེཏྭཱ ཨཝིདཱུརེ ཋཱནེ ཋཏྭཱ པུཙྪཱམཱིཏི རཀྑསེན སདྡྷིཾ སལླཔནྟོ ཨཱཧ ‘‘སཱམིཔུཉྙདེཝརཱཛ ཨིམསྨིཾ པན ཝནགྷནེ ཝསནཀདེཝརཱཛཱ ཀིཾ ནུཁོ དྷམྨཾ ཛཱནཱསཱི’’ཏི, དེཝཏཱ ‘‘མཧཱརཱཛ དྷམྨཾ ཛཱནཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཡདི དྷམྨཾ ཛཱནཱསི, མཡ྄ཧཾ དྷམྨཀཐཾ ཀཐེཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཨཧཾ ཏུཡ྄ཧཾ དྷམྨཾ ཀཐེསྶཱམི, ཏྭཾ མཡ྄ཧཾ ཀཱིདིསཾ དྷམྨཀཐིཀསྶ སཀྐཱརཾ ཀརིསྶསཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཨེཝཾ སནྟེ མཡ྄ཧཾ དྷམྨཾ ཀཐེཏྭཱ པཙྪཱ མཡ྄ཧཾ སརཱིརེ མཾསཾ ཁཱདིསྶསཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཨཧཾ མཧཱརཱཛ ཚཱཏོ ཧུཏྭཱ དྷམྨཾ ཀཐེཏུཾ ན སཀྐོམཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཡདི ཏུམྷེ པཋམཾ མཾསཾ ཁཱདཐ, དྷམྨཾ ཀོ སུཎིསྶཏཱི’’ཏི ཨཱཧ. པུན སོ རཀྑསོ ‘‘ནཱཧཾ དྷམྨཾ དེསེཏུཾ སཀྐོམཱི’’ཏི. པུན རཱཛཱ ‘‘མཡ྄ཧཾ དྷམྨཔཊིལཱབྷཉྩ ཏུམྷཱཀཾ མཾསཔཊིལཱབྷཉྩ ཏུམྷེ ཛཱནིཏྭཱ མཡ྄ཧཾ དྷམྨཾ དེསེཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཨཐ སཀྐོ དེཝརཱཛཱ ‘‘སཱདྷུ ཧོཐཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཝིདཱུརེ ཋཱནེ ཨུབྦེདྷེན ཏིགཱཝུཏམཏྟཾ མཧནྟཾ ཨཉྫནཔབྦཏཾ མཱཔེཏྭཱ ཨེཝམཱཧ… ‘‘སཙེ མཧཱརཱཛ ཨིམཾ པབྦཏམུདྡྷནིཾ ཨཱརཱུཡ྄ཧ ཨཱཀཱསཱ ཨུཔྤཏིཏྭཱ ཏྭཾ མམ མུཁེ པཏིསྶསི, ཨཧཾ ཏེ ཨཱཀཱསགཏཀཱལེ དྷམྨཾ དེསེསྶཱམི, ཨེཝཾ སནྟེ ཏུཡ྄ཧཉྩ དྷམྨཔྤལཱབྷོ མཡ྄ཧཉྩ མཾསཔཊིལཱབྷོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཏསྶ ཀཐཾ སུཏྭཱ དྷམྨསོཎྜཀམཧཱརཱཛཱ ‘‘ཨནམཏགྒེ སཾསཱརེ པུརིསོ ཧུཏྭཱ ཨདྷམྨསམངྒཱི ཧུཏྭཱ ཨདྷམྨསྶེཝ ཨཏྠཱཡ པཱཎཱཏིཔཱཏོ ཨདིནྣཱདཱནོ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརོ སཱུཀརིཀོ ཨོརབྦྷིཀོ སཱཀུཎི ཀོ ཙོརོ པརདཱརིཀོ ཏཾ གཧེཏྭཱ སཱིསཙྪིནྣཱནཾ ལོཧིཏཾ ཙཏཱུསུ མཧཱསམུདྡེསུ ཨུདཀཏོཔི བཧུཏརཾ མཱཏཱཔིཏུཨཱདཱིནམྤི མནཱཔཱནཾ ཨཏྠཱཡ རོདནྟཱནཾ ཨསྶུ ཙཏཱུསུམཧཱསམུདྡེསུ ཨུདཀཏོཔི བཧུཏརཾ, ཨིམཾ པན སརཱིརཾ དྷམྨསྶ ཨཏྠཱཡ ཝིཀྐིཎཱམི ཏཾ མཧཔྥལཉྩ མནཱཔཉྩཱ’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ‘‘སཱདྷུ མཱརིས ཨེཝཾ ཀརོམཱི’’ཏི པབྦཏཾ ཨཱརཱུཡ྄ཧ པབྦཏགྒེ ཋིཏོ ‘‘མམ རཛྫེན སདྡྷིཾ མཡ྄ཧཾ སཛཱིཝསརཱིརཾ སདྡྷམྨསྶཏྠཱཡ དསྶཱམཱི’’ཏི སོམནསྶོ ཧུཏྭཱ ‘‘དྷམྨཾ ཀཐེཐཱ’’ཏི སདྡྷམྨཏྠཱཡ ཛཱིཝིཏཾ པརིཙྩཛིཏྭཱ ཨཱཀཱསཏོ ཨུཔྤཏིཏྭཱ དྷམྨཾ ཀཐེཐཱཏི ཨཱཧ. ཨཐ སཀྐོ དེཝརཱཛཱ སཀཏྟབྷཱཝེན སབྦཱལངྐཱརེཧི པཊིམཎྜིཏོ ཨཏིཝིཡ སོཏུཾ སོམནསྶོ ཨཱཀཱསཏོ པཏནྟཾ དིབྦཕསྶེན པརཱམསནྟོ ཨུརེན པཊིགྒཎྷིཏྭཱ དེཝལོཀཾ ནེཏྭཱ པཎྜུཀམྦལསིལཱསནེ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ མཱལཱགནྡྷཱདཱིཧི པཱུཛེཏྭཱ དྷམྨསོཎྜཀམཧཱརཱཛསྶ དྷམྨཾ དེསེནྟོ ཨིམཾ གཱཐམཱཧ.

‘‘ཨནིཙྩཱ ཝཏ སངྑཱརཱ, ཨུཔྤཱདཝཡདྷམྨིནོ;

ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི, ཏེསཾ ཝཱུཔསམོ སུཁོ’’ཏི.

ཨེཝཾ སཀྐོ དྷམྨསོཎྜཀམཧཱརཱཛསྶ དྷམྨཾ དེསེཏྭཱ དེཝལོཀསམྤཏྟིཾ དསྶེཏྭཱ དེཝལོཀཏོ ཨཱནེཏྭཱ སཀརཛྫེ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ ཨཔྤམཱདེན ཨོཝདིཏྭཱ དེཝལོཀམེཝ ཨགམཱསི ཨེཝཾ སདྡྷམྨསཝནསྶཱཔི དུལླབྷབྷཱཝོ ཝེདིཏབྦོ. ཨེཝཾ པརིཡཏྟིཨནྟརདྷཱནེན པཊིཔཏྟི པཊིཝེདྷཱཔི ཨནྟརདྷཱཡནྟི. ཨེཏྠ ཙ ཏཱིཎི པརིནིབྦཱནཱནི ཝེདིཏབྦཱནི ཀཏམཱནི ཏཱིཎི པརིནིབྦཱནཱནི. ཀིལེསཔརིནིབྦཱནཾ, ཁནྡྷཔརིནིབྦཱནཾ, དྷཱཏུཔརིནིབྦཱནནྟི. ཏཏྠ ཀིལེསཔརིནིབྦཱནཾ བོདྷིམཎྜེཡེཝ ཧོཏི, བྷགཝཱ ཧི བོདྷིམཎྜེཡེཝ ཝཱིརིཡཔཱདེཧི སཱིལཔཐཝིཡཾ པཏིཊྛཱཡ སདྡྷཱཧཏྠེན ཀམྨཀྑཡཀརཾ ཉཱཎཕརསུཾ གཧེཏྭཱ སབྦོ ལོབྷདོསམོཧཝིཔརཱིཏམནསིཀཱརཨཧིརཱིཀཱནོཏྟཔྤཀོདྷཱུཔནཱཧམཀྑཔལཱ༹ས- ཨིསྶཱམཙྪརིཡམཱཡཱསཱཋེཡྻཐམྦྷསཱརམྦྷམཱནཱཏི མཱནམདཔམཱདཏཎྷཱ’ཝིཛྫཱཏིཝིདྷཱཀུསལམཱུལདུཙྩརིཏསཾཀིལེསམལཝིསམསཉྙཱཝིཏཀྐ པཔཉྩཙཏུབྦིདྷཝིཔརིཡེསཨཱསཝགནྠཨོགྷཡོགཱ’གཏིགནྠུ’ པཱདཱནཔཉྩཙེཏོཁིལཝིནིབནྡྷནཱིཝརཎཱ’བྷིནནྡན ཚཝིཝཱདམཱུལཏཎྷཱཀཱཡསཏྟཱནུསཡ ཨཊྛམིཙྪཏྟནཝཏཎྷཱམཱུལཀདསཱཀུསལཀམྨཔཐ དྭཱསཊྛིདིཊྛིགཏ ཨཊྛསཏཏཎྷཱཝིཙརིཏཔྤ བྷེད སབྦདརཐཔརིལཱ༹ཧཀིལེསསཏསཧསྶཱནི, སངྑེཔཏོ ཝཱ པཉྩ ཀིལེསཨབྷིསངྑཱརཁནྡྷམཙྩུདེཝཔུཏྟམཱརེ ཨསེསཏོ ཧཏཱ ཝིཧཏཱ ཨནབྷཱཝཾཀཏཱ ཏསྨཱ སབྦེཔི ཀིལེསཱ བོདྷིམཎྜེཡེཝ ནིབྦཱནཾ ནིརོདྷཾ གཙྪནྟཱིཏི ཀིལེསནིབྦཱནཾ བོདྷིམཎྜེཡེཝ ཧོཏི ཨེཏྠ ཙ བོདྷཱིཏི ཨརཧཏྟམགྒཉྙཱཎཾ ཨདྷིཔྤེཏཾ ཏཐཱ ཧི སབྦེསམྤི བུདྡྷཔཙྩེཀབུདྡྷཨརིཡསཱཝཀཱནཾ ཨརཧཏྟམགྒཀྑཎེཡེཝ སབྦེཔི ཀིལེསཱ ཨསེསཾ ནིརོདྷཾ ནིབྦཱནཾ གཙྪནྟི ཏེཔི བུདྡྷཱ ཨུགྒྷཊིཏཝིཉྙཱུཝིབྷཛྫིཏཉྙཱུནེཡྻཝསེན ཏིཝིདྷཱ ཧོནྟི ཝུཏྟཉྷེཏཾ ཛཱཏཏྟཀཱིསོཏཏྟཀཱིནིདཱནེ.

‘‘ཨུགྒྷཊིཏཉྙུནཱམཀོ, ཝིབྷཛྫིཏཉྙུནོ དུཝེ;

ཏཏིཡོ ནེཡྻོ ནཱམེན, བོདྷིསཏྟོ ཏིདྷཱ མཏོ.

ཨུགྒྷཊིཏཉྙུབོདྷིསཏྟོ, པཉྙཱདྷིཀོཏི ནཱམསོ;

ཝིབྷཛྫིཏཉྙུབོདྷིསཏྟོ, ཝུཏྟོ ཝཱིརིཡཱདྷིཀོ.

མཏོ ནེཡྻོ སདྡྷཱདྷིཀོ ནཱམ, བོདྷིསཏྟཱ ཨིམེ ཏཡོ;

ཀཔྤེཙ སཏསཧསྶེ, ཙཏུརོ ཙ ཨསངྑྱེཡྻེ.

པཱུརེཏྭཱ བོདྷིསམྦྷཱརེ, ལདྡྷབྱཱཀརཎོ པུརེ;

ཨུགྒྷཊིཏཉྙུབོདྷིསཏྟོ, པཏྟོ སམྦོདྷིམུཏྟམཾ.

ཨཊྛམེ ཙ ཨསངྑྱེཡྻེ, ཀཔྤེ ཙ སཏསཧསྶེ;

པཱུརེཏྭཱ བོདྷིསམྦྷཱརེ, ལདྡྷབྱཱཀརཎོ པུརེ.

ཝིཔཉྩིཏཉྙུབོདྷིསཏྟོ, པཏྟོ སམྦོདྷིམུཏྟམཾ;

ནེཡྻོ ཏུ བོདྷིསཏྟོ ཙ, སོལ༹སེ ཨསངྑྱེཡྻེ.

ཀཔྤེ ཙ སཏསཧསྶེ, ལདྡྷབྱཱཀརཎོ པུརེ;

པཱུརེཏྭཱ བོདྷིསམྦྷཱརེ, པཏྟོ སམྦོདྷིམུཏྟམ’’ ནྟི.

སུཏྟནིཔཱཏཨཔདཱནཊྛཀཐཱསུ པན ‘‘བུདྡྷཱནཾ ཨཱནནྡ ཧེཊྛིམཔརིཙྪེདེན ཙཏྟཱརི ཨསངྑྱེཡྻཱནི ཀཔྤསཏསཧསྶཉྩ, མཛ྄ཛྷིམཔརིཙྪེདེན ཨཊྛ ཨསངྑྱེཡྻཱནི ཀཔྤསཏསཧསྶཉྩ, ཨུཔརིམཔརིཙྪེདེན སོལ༹སཱསངྑྱྱེཡྻཱནི ཀཔྤསཏསཧསྶཉྩ. ཨེཏེཙ པཉྙཱདྷིཀསདྡྷཱདྷིཀཝཱིརིཡཱདྷིཀཝསེན ཝེདིཏབྦཱཏི ཝུཏྟཾ ཏེསུ པཉྙཱདྷིཀོ ཙཏྟཱརི ཨསངྑྱེཡྻཱནི ཀཔྤསཏསཧསྶཉྩ, སདྡྷཱདྷིཀོ ཨཊྛཨསངྑེཡྻེཡྻཱནི ཀཔྤསཏསཧསྶཉྩ, ཝཱིརིཡཱདྷིཀོ སོལ༹སཨསངྑྱེཡྻཱནི ཀཔྤསཏསཧསྶཉྩཱཏི ཝེདིཏབྦཾ. ཏཏྠ པཉྙཱདྷིཀོ ཡོནིགཏིཝིཉྙཱཎཊྛིཏིསཏྟཱཝཱསེསུ སཾསརནྟོཔི པཉྙཱབཧུལླཝསེན སམྤནྣཛ྄ཛྷཱསཡ སམྦྷཝཏོ ཁིཔྤཉྙེཝ ཏསྶ སམྦོདྷི. སདྡྷཱདྷིཀོ པན མནྡཔཉྙཏྟཱ ཨསྶདྡཧིཏབྦེཔི སདྡཧཏི, ཏསྨཱ ཏསྶ མནྡཉྙེཝ སམྦོདྷི. ཝཱིརིཡཱདྷིཀོ པན ཨུབྷཡམནྡོ ཨསྶདྡཧིཏབྦམྤི སདྡཧཏི, ཨཀཏྟབྦམྤི ཀརོཏི, རཱཛཱ པསྶེནདཱིཀོསལོ ཡཐཱ སོ ཧི སབྦཉྙུབུདྡྷེ དྷརམཱནེཡེཝ ཨགམནཱིཡམྤི པརདཱརཾ གནྟུཾ ཙིཏྟཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ པརཾ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེཏུཾ ཨཱརདྡྷོ ནེརཡིཀཱནཾ ཝིརཝནྟཱནཾ དུ-ས-ན-སོཏི སདྡམྤི སུཏྭཱ ཨཏིཝིམཱུལ༹ྷོ སབྦཉྙུབུདྡྷཾ ཋཔེཏྭཱ མིཙྪཱདིཊྛིབྲཱཧྨཎཾ པུཙྪིཏྭཱ ཏསྶ ཝཙནེན སབྦཛནཱནཾ ཡཉྙཏྠཱཡ དུཀྑཾ ཨུཔྤཱདེསི ཀོ པནཝཱདོ ཨནུཔྤནྣེ བུདྡྷེ, ཏཐཱ ཧི ཨེས ཀསྶཔབྷགཝཏོ སཱསནནྟརདྷཱནེན ཨནྡྷབྷཱུཏེ ལོཀེ བཱརཱཎསིཡཾ རཱཛཱ ཧུཏྭཱཔི ནིགྲོདྷརུཀྑདེཝཏཱཡ ཡཉྙཏྠཱཡ ཨེཀསཏརཱཛཱནོ མཧེསཱིཧི སདྡྷིཾ མཱརེཏུཾ ཨཱརདྡྷོ. ཨེཝཾ ཝཱིརིཡཱདྷིཀོ ཨུབྷཡམནྡོ, ཏསྨཱ ཏསྶ སམྦོདྷི ཨཏིམནྡོཏི ཨེཝཾ པཉྙཱདྷིཀསདྡྷཱདྷིཀཝཱིརིཡཱདྷིཀཝསེན ཀཱལསྶཱཔི རསྶདཱིགྷབྷཱཝོ ཝེདིཏབྦོཏི. པཙྪིམནཡོཨེཝ པསཾསིཏབྦོཏི ཨཡམེཏྠ ཨམྷཱཀཾ ཨཏྟནོམཏི. ཁནྡྷཔརིནིབྦཱནཾ པན ཀུསིནཱརཱཡ ཨུཔཝཏྟནེ མལླཱནཾ སཱལཝནེ ཡམཀསཱལཱནམནྟརེ ཝེསཱཁཔུཎྞམདིཝསེ པཙྩཱུསསམཡེ ཨེཀཱུནཝཱིསཏིཡཱ ཙུཏིཙིཏྟེསུ མེཏྟཱཔུབྦབྷཱགསྶ སོམནསྶཉཱཎསམྤཡུཏྟཨསངྑཱརིཀཀུསལཙིཏྟསདིསེན མཧཱཝིཔཱཀཙིཏྟེན ཨབྱཱཀཏེན ཙརིམཀཾ ཀཏྭཱ ཀཏྠཙི བྷཝེ པཊིསནྡྷིཝིཉྙཱཎསྶ ཨནནྟརཔཙྩཡོ ཧུཏྭཱ ཀམྨཏཎྷཱཀིལེསེཧི ཨནུཔཱདཱནོ སབྦུཔདྷིཔཊིནིསྶགྒོ ཨུཔཱདིནྣཀཀྑནྡྷཔརིཙྩཱགོ ཧོཏཱིཏི ཝེདིཏབྦཾ. ཝིཏྠཱརོ པན དཱིགྷནིཀཱཡེ མཧཱཝགྒེ མཧཱཔརིནིབྦཱནསུཏྟཝཎྞནཱཡཾ ཨོལོཀེཏབྦོ. ཏཏྠ ཝིདེསཾ གཙྪནྟོ པུརིསོ སབྦཾ ཉཱཏིཛནཾ ཨཱལིངྒེཏྭཱ སཱིསེ ཙུམྦིཏྭཱ གཙྪཏི ཝིཡ བྷགཝཱཔི ནིབྦཱནཔུརཾ པཝིསནྟོ སབྦེཔི ཙཏུཝཱིསཏིཀོཊིསཏསཧསྶསམཱཔཏྟིཡོ ཨནཝསེསཾ སམཱཔཛྫིཏྭཱ ཡཱཝ སཉྙཱཝེདཡིཏཾ, ཏཏོཔི ཝུཊྛཱཡ ཡཱཝ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ སམཱཔཛྫིཏྭཱ ཝུཊྛཱཡ ཛྷཱནངྒཱནི པཙྩཝེཀྑིཏྭཱ བྷཝངྒཙིཏྟེན ཨབྱཱཀཏེན དུཀྑསཙྩེན པརིནིབྦཱཡི. པཱལི༹ཡཾ པན ‘‘ཙཏུཏྠཛ྄ཛྷཱནཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ སམནནྟརཱ བྷགཝཱ པརིནིབྦཱཡཱི’’ཏི ཝུཏྟཾ ཏཏྠ དྭེ སམནནྟརཱ ཛྷཱནསམནནྟརཱ, པཙྩཝེཀྑཎསམནནྟརཱཏི. ཏཏྠ ཛྷཱནཱ ཝུཊྛཱཡ བྷཝངྒཾ ཨོཏིཎྞསྶ ཏཏྠེཝ པརིནིབྦཱནཾ ཛྷཱནསམནནྟརཾ ནཱམ. ཛྷཱནཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ པུན ཛྷཱནངྒཱནི པཙྩཝེཀྑིཏྭཱ བྷཝངྒཾ ཨོཏིཎྞསྶ ཏཏྠེཝ པརིནིབྦཱནཾ པཙྩཝེཀྑཎསམནནྟརཾ ནཱམ. བྷགཝཱ པན ཛྷཱནསམནནྟརཱ ཨཔརི ནིབྦཱཡིཏྟཱ པཙྩཝེཀྑཎསམནནྟརམེཝ པརིནིབྦཱཡཱིཏི ཝེདིཏབྦཾ, ཏེནེཝཱཧ ‘‘བྷགཝཱ པན ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫིཏྭཱ ཛྷཱནཱ ཝུཊྛཱཡ ཛྷཱནངྒཱནི པཙྩཝེཀྑིཏྭཱ བྷཝངྒཙིཏྟེན ཨབྱཱཀཏེན དུཀྑསཙྩེན པརིནིབྦཱཡཱི’’ཏི. ཨེཏྠ བྷགཝཏོ པརིནིབྦཱནཙིཏྟསྶ ཀིཾ ཨཱརམྨཎཾ ཀམྨཾ ཝཱ ཧོཏི, ཨུདཱཧུ ཀམྨནིམིཏྟགཏིནིམིཏྟཱནི, ཨཐ ནིབྦཱནནྟི ཨཔརེ ཨེཝཾ ཝདནྟི.

ནཱཧུ ཨསྶཱསཔསྶཱསཱ, ཋིཏཙིཏྟསྶ ཏཱདིནོ;

ཨནེཛོ སནྟི’མཱརབྦྷ, ཡཾཀཱལ’མཀརཱི མུནི.

ཨསལླཱིནེན ཙིཏྟེན, ཝེདནཾ ཨཛ྄ཛྷཝཱསཡི;

པཛྫོཏསྶེ’ཝ ནིབྦཱནཾ, ཝིམོཀྑོ ཙེཏསོ ཨཧཱུ’ཏི.

ཨིམིསྶཱགཱཐཱཡ ‘‘ཡཾ ཡོ མུནི ཨནེཛོ སནྟི ནིབྦཱནཾ ཨཱརབྦྷ ཀཱལཾ ཨཀརཱི’’ཏི ཡོཛེཏྭཱ བྷགཝཏོ པརིནིབྦཱནཙིཏྟསྶ ནིབྦཱནཱརམྨཎནྟི ཏམཡུཏྟཾ, པཊིསནྡྷིབྷཝངྒཙུཏཱིནཾ ནིབྦཱནཱརམྨཎསྶ ཨནཱརཧཏྟཱ ‘‘ནིབྦཱནཾ གོཏྲབྷུསྶ ཝོདཱནསྶ མགྒསྶ ཨཱརམྨཎཔཙྩཡེནཔཙྩཡོ, ནིབྦཱནཾ ཕལསྶ ཨཱཝཛྫནཱཡཱ’’ཏི པཊྛཱནཔཱལི༹ཡཱ ཛཝནཨཱཝཛྫནཱནམེཝ ཨདྷིཔྤེཏཏྟཱ ཏསྨཱ ཨེཏྠ ‘‘ཡཾ ཡོ མུནི ཕལསམཱཔཏྟིཡཱ ཨནེཛོ ཨནེཛསངྑཱཏོ ཏཎྷཱརཧིཏོ སནྟིཾ ནིབྦཱནཾ ཨཱརབྦྷ ཨཱརམྨཎཾ ཀཏྭཱ ཀཱལཾ ཨསཱིཏིཝསྶཔརིམཱཎཾ ཨཀརི ཨཏིཀྐམཱི’’ཏི ཡོཛནཱ ཀཱཏབྦཱ. ཀེཙི པན ཨེཝཾ ཝདནྟི… ‘‘ཀཏྠཙི པན ཨནུཔྤཛྫམཱནསྶ ཁཱིཎཱསཝསྶ ཡཐོཔཊྛིཏཾ ནཱམརཱུཔདྷམྨཱདིཀམེཝ ཙུཏིཔརིཡོསཱནཱནཾ གོཙརབྷཱཝཾ གཙྪཏི, ན ཀམྨ-ཀམྨནིམིཏྟཱདཡོ’’ཏི ཝུཏྟཏྟཱ ཀམྨནིཏྟགཏིནིམིཏྟཱནི ཨརཧཏོ ཙུཏིཙིཏྟསྶ ཨཱརམྨཎབྷཱཝཾ ན གཙྪནྟཱིཏི ཏམྤི ཨཡུཏྟམེཝ ཨཡཉྷེཏྠཏྠོ ཀཏྠཙི པན བྷཝེ ཨནུཔྤཛྫམཱནསྶ ཁཱིཎཱསཝསྶ ཨརཧཏོ ཡཐཱ ཡཐཱ ཡེན ཡེན པཀཱརེན ཨུཔཊྛིཏཾ ནཱམརཱུཔདྷམྨཱདིཀམེཝ ཙུཏིཔརིཡོསཱནཾ ཨཱཝཛྫནཛཝནཙིཏྟཱནཾ གོཙརབྷཱཝཾ གཙྪཏི, པུན བྷཝཱབྷིནིབྦཏྟིཡཱ ཨབྷཱཝཏོ. ཀིཾ ཀཱརཎཾ བྷཱུཏཱནི ཀམྨཀམྨནིམིཏྟགཏིནིམིཏྟཱནི གོཙརབྷཱཝཾ ན གཙྪནྟཱིཏི. ཙུཏིཙིཏྟསྶ པན པཊིསནྡྷིཙིཏྟེན གཧིཏཾ ཨཏཱིཏཱརམྨཎམེཝ གོཙརབྷཱཝཾ གཙྪཏི. ‘‘ནཱམརཱུཔཱདིཀམེཝཱ ཏི ཨེཏྠ ནཱམ’’ནྟི ཙིཏྟཙེཏསིཀནིབྦཱནཾ རཱུཔནྟི ཨཊྛཱརསཝིདྷཾ རཱུཔཾ སངྒཎྷཱཏི. ནཱམཉྩ རཱུཔཉྩ ནཱམརཱུཔཱ. ནཱམརཱུཔཱ ཙ ཏེ དྷམྨཱ ཙེཏི ཏཐཱ. ཏེ ཨཱདི ཡེསཾ ཏེཏི ནཱམརཱུཔདྷམྨཱདི ཏམེཝ ནཱམརཱུཔདྷམྨཱདིཀཾ. ཨཱདིསདྡེན ཚ པཉྙཏྟིཡོ སངྒཎྷཱཏི, ཏེན ནིབྦཱནམྤི ཨརཧཏོ མརཎཱསནྣཀཱལེ ཀྲིཡཛཝནསྶཔི ཨཱརམྨཎབྷཱཝོ བྷཝེཡྻཱཏི ཨམྷཱཀཾ ཁནྟི ཝཱིམཾསིཏྭཱ པན གཧེཏབྦཾ. བྷགཝཏོ ནིབྦཱནཙིཏྟསྶ པན ཏུསིཏཔུརཏོ ཙཝིཏྭཱ སིརཱིམཧཱམཱཡཱཡ ཀུཙྪིམྷི ཝསིཏཔཊིསནྡྷིཙིཏྟེན གཧིཏཱརམྨཎམེཝ ཨཱརམྨཎཾ ཧོཏཱིཏི དཊྛབྦཾ ཏཉྩ ཁོ གཏིནིམིཏྟམེཝ, ན ཀམྨཀམྨནིམིཏྟཱནི. ཡུཏྟིཏོཔི ཨཱགམཏོཔི གཏིནིམིཏྟམེཝ ཡུཛྫཏི ཏཐཱ ཧི ཏུསིཏཔུརེཡེཝ སེཏཀེཏུདེཝཔུཏྟོ ཧུཏྭཱ དིབྦགཎནཱཡ ཙཏྟཱརི སཧསྶཱནི, མནུསྶགཎནཱཡ སཏྟཔཉྙཱསཝསྶཀོཊི,སཊྛིཝསྶསཏསཧསྶཱནི ཋཏྭཱ པརིཡོསཱནེ པཉྩ པུབྦནིམིཏྟཱནི དིསྭཱ སུདྡྷཱཝཱསེ ཨརཧནྟབྲཧྨུནཱ དསཧི ཙཀྐཝཱལ༹སཧསྶེཧི ཨཱགམྨ དེཝཏཱཝིསེསེཧི ཙ.

‘‘ཀཱལོ དེཝ མཧཱཝཱིར, ཨུཔྤཛྫ མཱཏུཀུཙྪཡཾ;

སདེཝཀཾ ཏཱརཡནྟོ, བུཛ྄ཛྷསྶུ ཨམཏཾ པད’’ནྟི.

ཡཱཙིཡམཱནོ ‘‘ཀཱལཾ དཱིཔཉྩ དེསཉྩ, ཀུལཾ མཱཏརམེཝ ཙཱ’’ཏི ཝུཏྟཱནི པཉྩ མཧཱཝིལོཀནཱནི ཝིལོཀེཏྭཱ ཏུསིཏཔུརཏོ ཙཝིཏྭཱ ཨཱསཱལ༹ྷཱིཔུཎྞམཱཡཾ ཨུཏྟརཱསཱལ༹ྷནཀྑཏྟེནེཝ སདྡྷིཾ ཨེཀཱུནཝཱིསཏིཡཱ པཊིསནྡྷིཙིཏྟེསུ མེཏྟཱཔུབྦབྷཱགམསྶ སོམནསྶཉཱཎསམྤཡུཏྟཨསངྑཱརིཀཀུསལཙིཏྟསྶ སདིསེན མཧཱཝིཔཱཀཙིཏྟེན པཊིསནྡྷིཾ ཨགྒཧེསི. ཏདཱརམྨཎཱསནྣཝཱིཐིཏོ པུབྦབྷཱགེ ཨཱལོཀིཏཱནི ཀཱལདཱིཔདེསཀུལམཱཏརཝསེན ཨིམཱནི པཉྩ པཊིསནྡྷིཙིཏྟསྶ གཏིནིམིཏྟཱརམྨཎབྷཱཝེན གོཙརབྷཱཝཾ གཙྪནྟཱིཏི ཨམྷཱཀཾ ཁནྟི ཏནྣིནྣཏཔྤོཎཏཔྤབྦྷཱརཝསེན བཱཧུལླཔྤཝཏྟིཏོ ཏེནེཝ ཨབྷིདྷམྨཏྠསངྒཧཱདཱིསུ ཨབྷིདྷམྨཏྠ ཝིབྷཱཝནིཡཾ ‘‘མརཎཀཱལེ ཡཐཱརཧཾ ཨབྷིམུཁཱིབྷཱུཏཾ བྷཝནྟརེ པཊིསནྡྷིཛནཀཾ ཀམྨཾ ཝཱ ཏཾ ཀམྨཀརཎཀཱལེ རཱུཔཱདིཀམུཔལདྡྷཔུབྦམུཔཀརཎབྷཱུཏཉྩ ཀམྨནིམིཏྟཾ ཝཱ ཨནནྟརམུཔྤཛྫམཱནབྷཝེ ཨུཔལབྷིཏབྦཾ ཨུཔབྷོགབྷཱུཏཾ གཏིནིམིཏྟཾ ཝཱ ཀམྨབལེན ཚནྣཾ དྭཱརཱནམཉྙཏརསྨིཾ པཙྩུཔཊྛཱསི, ཏཏོ པརཾ ཏམེཝ ཏཐོཔཊྛིཏམཱལམྦཎཾ ཨཱརབྦྷ ཝིཔཙྩམཱནཀཀམྨཱནུརཱུཔཾ པརིསུདྡྷཾ ཝཱ, ཨུཔཀྐིལིཊྛཾ ཝཱ ཨུཔཔཛྫིཏབྦབྷཝཱནུརཱུཔཾ ཏཏྠོཎཏཾཝ ཙིཏྟསནྟཱནམབྷིཎྷཾ པཝཏྟཏི བཱཧུལླེན. ཏམེཝ ཝཱ པན ཛནཀབྷཱུཏཾ ཀམྨཾ ཨབྷིནཝཀརཎཝསེན དྭཱརཔྤཏྟཾ ཧོཏི. པཙྩཱསནྣམརཎསྶ པན ཏསྶ ཝཱིཐིཙིཏྟཱཝསཱནེ བྷཝངྒཀྑཡེཝཱ ཙཝནཝསེན པཙྩུཔྤནྣབྷཝཔརིཡོསཱནབྷཱུཏཾ ཙུཏིཙིཏྟཾ ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི. ཏསྨིཾ ནིརུདྡྷཱཝསཱནེ ཏསྶཱནནྟརམེཝ ཏཐཱ གཧིཏམཱལམྦཎམཱརབྦྷ སཝཏྠུཀམཝཏྠུཀམེཝ ཝཱ ཡཐཱརཧཾ ཨཝིཛྫཱནུསཡཔརིཀྑིཏྟེན ཏཎྷཱནུསཡམཱུལཀེན སངྑཱརེན ཛནིཡམཱནཾ སམྤཡུཏྟེཧི པརིགྒཡ྄ཧམཱནཾ སཧཛཱཏཱནམདྷིཊྛཱནབྷཱཝེན པུབྦངྒམབྷཱུཏཾ བྷཝནྟརཔཊིསནྡྷཱནཝསེན པཊིསནྡྷིསངྑཱཏཾ མཱནསམུཔྤཛྫམཱནམེཝ པཏིཊྛཱཏི བྷཝནྟརེ’’ཏི ཝུཏྟཾ. ཏཏྠ ‘‘ཏཏྠོཎཏཾཝ ཙིཏྟསནྟཱནམབྷིཎྷཾ པཝཏྟཏི བཱཧུལླེནཱ’’ཏི ཨིམིནཱ ཀམྨབལེན ཨུཔཊྛིཏཾ གཏིནིམིཏྟཾ མརཎཱསནྣཝཱིཐིཏོ པུབྦེ ཨེཀཱཧདྭཱིཧཱདིཝསེན སཏྟཱཧམྤི, སཏྟཱཧཏོ ཨུཏྟརིཔི ཨུཔྤཛྫཏེ ཝཱཏི དསྶེཏི ཏཐཱ ཧི པརིསུདྡྷཾ ཝཱ ཨུཔཀྐིལིཊྛཾ ཝཱ ཝིཔཙྩམཱནཀཀམྨཱནུརཱུཔཾ གཏིནིམིཏྟཾ ཙིརཀཱལམྤི ཏིཊྛཏི, ཨརིཡགཱལཏིསྶཙོརགྷཱཏཀཱདཡོ ཝིཡ ཏཐཱ ཧི ཨརིཡགཱལཏིསྶོ ནཱམ ཨུཔཱསཀོ སཱིཧལ༹དཱིཔེ ཨཏྟནོ བྷརིཡཱཡ སུམནཱཡ སདྡྷིཾ ཡཱཝཛཱིཝཾ དཱནཱདི པུཉྙཀམྨཱནི ཀཏྭཱ ཨཱཡཱུཧཔརིཡོསཱནེ ཨརིཡགཱལཏིསྶསྶ མརཎམཉྩེ ནིཔནྣསྶ ཚདེཝལོཀཏོ རཐཾ ཨཱནེཏྭཱ ཨཏྟནོ ཨཏྟནོ དེཝལོཀཾ ཝཎྞེསུཾ. ཨུཔཱསཀོ དེཝཏཱནཾ ཀཐཾ སུཏྭཱ ཏུསིཏཔུརཏོ ཨཱཧཊརཐཾ ཋཔེཏྭཱ ཨཝསེསརཐེ ‘‘གཧེཏྭཱ གཙྪཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. སུམནཱ པན ཨཏྟནོ སཱམིཀསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ‘‘ཀིཾ ཏིསྶ མརཎཱསནྣེ ཝིལཱཔཾ ཨཀཱསཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཏིསྶོ ཨཏྟནོ བྷརིཡཱཡ ཀཐཾ སུཏྭཱ ཨཱཧ… ‘‘ཨཧཾ ཝིལཱཔཾ ན ཀརོམི, དེཝལོཀཏོ དེཝཏཱ ཚ རཐེ ཨཱནེསུཾ ཏཱཧི དེཝཏཱཧི སདྡྷཾ ཀཐེམཱི’’ཏི. ཏཾ ནཔསྶཱམི ཀུཧི’’ནྟི ཝུཏྟེ པུཔྥདཱམཾ ཨཱཧརཱཔེཏྭཱ ཨཱཀཱསེ ཁིཔཱཔེསི. སཱ ཏཾ པུཔྥདཱམཾ རཐསཱིསེ ཨོལམྦམཱནཾ དིསྭཱ གབྦྷཾ པཝིསིཏྭཱ སཡནེ སཡིཏྭཱ ནཱསིཀཝཱཏཾ སནྣིརུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཙཝིཏྭཱ པཱཏུརཧོསི. སཱ ཨཏྟནོ སཱམིཀསྶ སཱསནཾ པེསེསི… ‘‘ཨཧཾ པན པཋམཾ ཨཱགཏོམྷི, ཏྭཾ ཀསྨཱ ཙིརཱཡསཱི’’ཏི. ཨུབྷོཔི རཐེ ཋཏྭཱ སབྦེ ཨོལོཀེནྟཱནཾཡེཝ ཏུསིཏཔུརཾ ཨགམཾསུ. ཨིམསྨིཉྷི ཝཏྠུསྨིཾ སཱམིཀསྶ ཨུཔཊྛིཏགཏིནིམིཏྟཾ བྷརིཡཱཡ པཱཀཊཾ ཧུཏྭཱ པུརེཏརཏུསིཏཔུརེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ སཱམིཀསྶ སཱསནཾ པེསེསི ཏེན ཨརིཡགཱལཏིསྶསྶ ཙིརཀཱལཾ གཏིནིམིཏྟཾ ཨུཔཊྛཱཏཱིཏི ཝེདིཏབྦཾ. མནུསྶལོཀེ ཧི ཙིརཀཱལཾ ཏུསིཏཔུརེ མུཧུཏྟཾཝ ཧོཏི. ཨེཝཾ པརིསུདྡྷཾ ཝིཔཙྩམཱནཀཀམྨཱནུརཱུཔཾ གཏིནིམིཏྟཾ ཙིརཀཱལཾ པཝཏྟཏི ཨིམིནཱ ནཡེན དུཊྛགཱམཎིཨབྷཡདྷམྨིཀཨུཔྶཀཱདཱིནམྤི ཝཏྠུ ཝིཏྠཱརེཏབྦཾ. ཙོརགྷཱཏཀསྶ པན མཧཱནིརཡེ ཝིཔཙྩམཱནཀཀམྨཱནུརཱུཔཾ ནེརཡགྒིཛཱལཱདིཀཾ སཏྟཱཧཾ ཨུཔཊྛཱཏི. སཱཝཏྠིནགརེ ཀིར པཉྩསཏཱ ཙོརཱ བཧིནགརེ ཙོརཀམྨཾ ཀརོནྟི. ཨཐེཀདིཝསཾ ཛནཔདཔུརིསོ ཏེསཾ ཨབྦྷནྟརོ ཧུཏྭཱ ཙོརཀམྨཾ ཨཀཱསི, ཏདཱ ཏེ སབྦེཔི རཱཛཔུརིསཱ ཨགྒཧེསུཾ. རཱཛཱ ཏེ དིསྭཱ ‘‘ཏུམྷཱཀཾ ཨནྟརེ ཨིམེ སབྦེ མཱརེཏུཾ སམཏྠསྶ ཛཱིཝིཏཾ དམྨཱི’’ཏི ཨཱཧ. པཉྩསཏཱ ཙོརཱ ཨཉྙམཉྙཾ སམྦནྡྷཱ ཨཉྙམཉྙཾ སཧཱཡཀཱཏི ཨཉྙམཉྙཾ མཱརེཏུཾ ན ཨིཙྪིཾསུ, ཛནཔདམནུསྶོ པན ‘‘ཨཧཾ མཱརེམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ སབྦེ མཱརེསི. རཱཛཱ ཏསྶ ཏུསྶིཏྭཱ ཙོརགྷཱཏཀཀམྨཾ ཨདཱསི. སོ པཉྩཝཱིསཏིཝསྶཱནི ཙོརགྷཱཏཀཀམྨཾ ཨཱཀཱསི. རཱཛཱ ཏསྶ མཧལླཀོཏི ཝཏྭཱ ཨཉྙསྶ ཙོརགྷཱཏཀ ཀམྨཾ དཱཔེསི. སོ ཙོརགྷཱཏཀཀམྨཱ ཨཔནཱིཏོ ཨཉྙཏརསྶ སནྟིཀེ ནཱསིཀཝཱཏཾ ཨུགྒཎྷིཏྭཱ ཧཏྠཔཱདཀཎྞནཱསཱདཱིཧི ཚིནྡིཏབྦཱནཾ ཨཱུརཱུཐནཀཊྛཱནཾ བྷིནྡནྟམཱརེཏབྦཡུཏྟཱནཾ ནཱསིཀཝཱཏཾ ཝིསྶཛྫེཏྭཱ མཱརེཏབྦཾ མནྟཾ ལབྷི. སོ རཱཛཱནཾ ཨཱརོཙེཏྭཱ ནཱསིཀཝཱཏེན ཙོརགྷཱཏཀཀམྨཾ ཀརོནྟསྶེཝ ཏིཾས ཝསྶཱནི ཨཏིཀྐམི. སོ པཙྪཱ མཧལླཀོ ཧུཏྭཱ མརཎམཉྩེ ནིཔཛྫི ‘‘སཏྟདིཝསེན ཀཱལཾ ཀརིསྶཏཱི’’ཏི. མརཎཀཱལེ མཧནྟཾ ཝེདནཾ ཨཧོསི. སོ མཧཱནིརཡེ ནིབྦཏྟོ ཝིཡ མཧཱསདྡཾ ཀཏྭཱ དུཀྑིཏོ ཧོཏི. ཏསྶ སདྡེན བྷཱིཏཱ མནུསྶཱ ཨུབྷཏོཔསྶེ གེཧཾ ཚཌྜེཏྭཱ པལཱཡིཾསུ. ཏསྶ མརཎདིཝསེ སཱརིཔུཏྟཏྠེརོ དིབྦཙཀྑུནཱ ལོཀཾ ཨོལོཀེནྟོ ཨེཏསྶ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ མཧཱནིརཡེ ནིབྦཏྟམཱནཾ དིསྭཱ ཏསྶ ཨནུཀམྤཾ པཊིཙྩ གེཧདྭཱརེ པཱཀཊོ ཨཧོསི. སོ ཀུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ནཱསིཀཝཱཏཾ ཝིསྶཛྫེསི. ཡཱཝ ཏཏིཡཾ ཝིསྶཛྫམཱནོཔི ཝིསྶཛྫཱཔེཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ ཐེརཾ ཨཏིརེཀེན ཝིརོཙམཱནཾ དིསྭཱ ཙིཏྟཾ པསཱདེཏྭཱ པཱཡཱསཾ ཐེརསྶ དཱཔེསི. ཐེརོ མངྒལཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ཨགམཱསི. ཙོརགྷཱཏཀོ ཐེརསྶ དིནྣདཱནཾ ཨནུསྶརིཏྭཱ ཙཝིཏྭཱ སགྒེ ནིབྦཏྟི, ནིརཡཛཱལཱདཡོ ཨནྟརདྷཱཡནྟི. སོ ཨནཱགཏེཔི པཙྩེཀབུདྡྷོ བྷཝིསྶཏི. ཨེཝཾ ཨུཔཀྐིལིཊྛཾ ཝཱ ཝིཔཙྩམཱན ཀཀམྨཱནུརཱུཔཾ གཏིནིམིཏྟམྤི སཏྟཱཧཔརམཾ ཨུཔཊྛཱཏི. ཨཏྠིཀེཧི པན སཧསྶཝཏྠུ སགཱཐཱཝགྒེསུ ཨོལོཀེཏབྦོ. བྷགཝཏོ པན པརིསུདྡྷཾ མེཏྟཱཔུབྦབྷཱགསྶ སོམནསྶ ཉཱཎསམྤཡུཏྟཀུསལསྶ ཀམྨསྶ ཝེགེན ཀཱལདཱིཔདེསཀུལམཱཏརཝསེན ཨིམཱནི པཉྩགཏིནིམིཏྟཱནི ཙིརཀཱལཾ ཧུཏྭཱ ཨུཔཊྛཧནྟི. ཙིརཀཱལནྟི མནུསྶལོཀེ སཏྟཱཧམཏྟཾ, ཏུསིཏཔུརེམུཧུཏྟམེཝ, ཏཐཱཔི མནུསྶལོཀེ སཏྟཱཧམཏྟེ ཀཱལེ དེཝཏཱནཾ པཉྩཔུབྦནིམིཏྟཱནི པཉྙཱཡནྟི ཏཉྩ ཁོ པུཉྙཝནྟཱནཾཡེཝ པཉྙཱཡནྟི, ན སབྦེསཾ མནུསྶལོཀེ པུཉྙཝནྟཱནཾ རཱཛརཱཛམཧཱམཏྟཱདཱིནཾ ཝིཡ ཏཾ དིསྭཱ མཧེསཀྑཱ དེཝཏཱ ཛཱནནྟི, ན ཨཔྤེསཀྑཱ, མནུསྶལོཀེ ནེམིཏྟཀཱ བྲཱཧྨཎཔཎྜིཏཱདཡོཝིཡ. མཧེསཀྑཱ དེཝཏཱ ཏཾ པུབྦནིམིཏྟཾ དིསྭཱ ནནྡཝནཾ ནེཏྭཱ ‘‘ཀཱལོ དེཝཱ’’ཏི ཨཱདཱིཧི ཡཱཙནྟི. མཧཱསཀྐོ ཏཏྠེཝ ནནྡཝནུཡྻཱནེ ཀཱལདཱིཔདེསཀུལམཱཏརཝསེན པཉྩ ཝིལོཀེཏྭཱ ཙཝིཏྭཱ ཏམཱརམྨཎཾ ཀཏྭཱ མཧཱམཱཡཱཡ ཀུཙྪིམྷི པཊིསནྡྷིཾ ཨགྒཧེསཱིཏི སནྣིཊྛཱནམཝགནྟབྦཾ.

ཏཏྠ ཀཱལནྟི མནུསྶལོཀེ ཨེཀཱུནཏིཾསཏིམེ ཝསྶེ ཝེསཱཁཔུཎྞམདིཝསེ བུདྡྷོ བྷཝིསྶཱམཱིཏི ཀཱལཾ ཨོལོཀེསི. དཱིཔནྟི ཛམྦུདཱིཔེཡེཝ བྷཝིསྶཱམི, ན ཨཉྙདཱིཔེསཱུཏི དཱིཔཾ ཨོལོཀེསི. དེསནྟི མཛ྄ཛྷིམདེསེཡེཝ, ཏཉྩ ཁོ མཧཱབོདྷིམཎྜེཡེཝ, ན ཨཉྙདེསེཏི དེསཾ ཨོལོཀེསི. ཀུལནྟི དྭེ ཀུལཱནི ཁཏྟིཡཀུལབྲཱཧྨཎཀུལཝསེན. ཏཏྠ ཡསྨིཾ ཀཱལེ ཁཏྟིཡཀུལཾ ལོཀེ སེཊྛབྷཱཝེན ‘‘ཨཡམེཝ ལོཀེ ཨགྒོ’’ཏི སམྨནྣཏི, ཏདཱ ཁཏྟིཡཀུལེཡེཝ བུདྡྷཱ ཨུཔྤཛྫནྟི. ཡསྨིཾ པན ཀཱལེ བྲཱཧྨཎཀུལཾ ཨཡམེཝ ལོཀེ ཨགྒོཏི, ཏདཱ བྲཱཧྨཎཀུལེཡེཝ བུདྡྷཱ ཨུཔྤཛྫནྟི. ཨིདཱནི པན ཁཏྟིཡཀུལམེཝ ཨགྒོཏི སམྨནྣནྟི. ཁཏྟིཡཀུལེཔི སཀྱརཱཛཱནོཝ ལོཀེ ཨུཏྟམཱ, ཨསམྦྷིནྣཁཏྟིཡཀུལཏྟཱ ཏསྨཱ སཀྱརཱཛཀུལེཡེཝ བྷཝིསྶཱམཱིཏི ཀུལཾ ཨོལོཀེསི. མཱཏརནྟི མམ མཱཏརཾ དས མཱསཱནི སཏྟ ཙ དིཝསཱནི ཋསྶཏི, ཨེཏྠནྟརེ མམ མཱཏུཡཱ ཨརོགོ བྷཝིསྶཏཱིཏི མཱཏརམྤི ཨོལོཀེསི. བོདྷིསཏྟམཱཏཱ པན པཙྪིམཝཡེ ཋིཏཱ. ཨེཝཾ ཡུཏྟིཏོཔི ཨཱགམཏོཔི བྷགཝཏོ ནིབྦཱནཙིཏྟསྶ པཊསནྡྷིཙིཏྟེན གཧིཏནིམིཏྟམེཝ ཨཱརམྨཎཾ ཧོཏཱིཏི ཝེདིཏབྦཾ.

སབྦཉྙུཛིནནིབྦཱན, ཙིཏྟསྶ གོཙརཾ སུབྷཾ;

ཝིཉྙེཡྻཾ གཏིནིམིཏྟཾ, གནྠེཧི ཨཝིརོདྷཏོ.

དྷཱཏུཔརིནིབྦཱནམྤི བོདྷིམཎྜེཡེཝ བྷཝིསྶཏི ཝུཏྟཉྷེཏཾ ཨུཔརིཔཎྞཱསཀེ ‘‘དྷཱཏུཔརིནིབྦཱནཾ ཨནཱགཏེ བྷཝིསྶཏི སཱསནསྶ ཧི ཨོསཀྐནཀཱལེ ཨིམསྨིཾ ཏམྦཔཎྞིདཱིཔེ དྷཱཏུཡོ སནྣིཔཏིཏྭཱ མཧཱཙེཏིཡཏོ ནཱགདཱིཔེ རཱཛཱཡཏནཙེཏིཡཾ, ཏཏོ མཧཱབོདྷིཔལླངྐཾ གམིསྶནྟི. ནཱགབྷཝནཏོཔི དེཝལོཀཏོཔི དྷཱཏུཡོ མཧཱབོདྷིཔལླངྐམེཝ གམིསྶནྟི སཱསཔམཏྟཱཔི དྷཱཏུཡོ ཨནྟརཱ ན ནསྶིསྶནྟི, སབྦཱ དྷཱཏུཡོ མཧཱབོདྷིཔལླངྐེ རཱསིབྷཱུཏཱ སུཝཎྞཀྑནྡྷཱ ཝིཡ ཨེཀགྒྷནཱ ཧུཏྭཱ ཚབྦཎྞརསྨིཡོ ཝིསྶཛྫིསྶནྟི, ཏཱ དསསཧསྶལོཀདྷཱཏུཾ ཕརིསྶནྟི. ཏཏོ དསསཧསྶཙཀྐཝཱལེ༹སུ དེཝཏཱ སནྣིཔཏིཏྭཱ ''ཨཛྫ སཏྠཱ པརིནིབྦཱཡཏི ཨཛྫ སཱསནཾ ཨོསཀྐཏི པཙྪིམདསྶནཾ ཨིདཾ ཨམྷཱཀ’’ནྟི དསབལསྶ པརིནིབྦུཏདིཝསཏོ མཧནྟཏརཾ ཀཱརུཉྙཾ ཀརིསྶནྟི ཋཔེཏྭཱ ཨནཱགཱམིཁཱིཎཱསཝེ ཨཝསེསཱ སཀཏྟབྷཱཝེན སནྡྷཱརེཏུཾ ནཱསཀྑིཾསུ, དྷཱཏུསརཱིརཏོ ཏེཛོདྷཱཏུ ཨུཊྛཧིཏྭཱ ཡཱཝ བྲཧྨལོཀཱ ཨུགྒཙྪིསྶཏི. སཱསཔམཏྟཱཡཔི དྷཱཏུཡཱ སཏི ཨེཀཛཱལཱ བྷཝིསྶཏི དྷཱཏཱུསུ པརིཡཱདཱནཾ གཏཱསུ པཙྪིཛྫིསྶཏི. ཨེཝཾ མཧནྟཾ ཨཱནུབྷཱཝཾ དསྶེཏྭཱ དྷཱཏཱུསུ ཨནྟརཧིཏཱསུ སཱསནཾ ཨནྟརཧིཏཾ ནཱམ ཧོཏི. ཡཱཝ ཨེཝཾ ན ཨནྟརདྷཱཡཏི, ཏཱཝ ཨནནྟརདྷཱནམེཝ སཱསནཾ. པརིནིབྦཱནཀཱལཏོ པཊྛཱཡ ཡཱཝ སཱསཔམཏྟཱ དྷཱཏུ ཏིཊྛཏི, ཏཱཝ བུདྡྷཀཱལཏོ པཙྪཱཏི ན ཝེདིཏབྦཾ དྷཱཏཱུསུ ཧི ཋིཏཱསུ བུདྡྷཱ ཋིཏཱ ཝ ཧོནྟི, ཏསྨཱ ཨེཏྠནྟརེ ཨཉྙསྶ བུདྡྷསྶ ཨུཔྤཏྟི ནིཝཱརིཏཱཝ ཧོཏི. ཏེནེཝ ཝདཱམ.

པརིནིབྦཱནཀཱལཏོ, པཙྪཱ དྷརནྟི དྷཱཏུཡོ;

ཨནིབྦུཏོཝ སམྦུདྡྷོ, ཨཉྙབུདྡྷསྶ ཝཱརིཏཱ.

ཛཱིཝམཱནེཔི སམྦུདྡྷེ, ནིབྦུཏེ ཝཱ ཏཐཱགཏེ;

ཡོ ཀརོཏི སམཾ པཱུཛཾ, ཕལཾ ཏཱས སམཾ སིཡཱ’ཏི.

ཨིཏི སཱགརབུདྡྷིཏྠེརཝིཙརིཏེ སཱིམཝིསོདྷནེ དྷམྨཝཎྞནཱཡ

ནིབྦཱནཀཎྜོ ཏཏིཡོ པརིཙྪེདོ.

༤. སམསཱིསིཀཎྜོ

ཨིདཱནི སངྒྷོ ཙ དུལླབྷོ ལོཀེཏི པདསྶ ཝཎྞནཱཀྐམོ སམྤཏྟོ. ཏཏྠ སངྒྷོཏི པརམཏྠསམྨུཏིཝསེན དུཝིདྷོ ཧོཏི. ཏེསུ པརམཏྠསངྒྷོ ཙཏྟཱརི པུརིསཡུགཱནི, ཨཊྛཔུརིསཔུགྒལཱ, ཙཏྟཱལཱིསམྤི པུགྒལཱ, ཨཊྛསཏམྤི པུརིསཔུགྒལཱཏི ཙཏུབྦིདྷོ ཧོཏི. ཏཏྠ སངྑེཔཝསེན སོཏཱཔཏྟིམགྒཊྛོ ཕལཊྛོཏི ཨེཀཾ ཡུགཾ, སཀདཱམིམགྒཊྛོ ཕལཊྛོཏི ཨེཀཾ, ཨནཱགཱམིམགྒཊྛོ ཕལཊྛོཏི ཨེཀཾ, ཨརཧཏྟམགྒཊྛོ ཕལཊྛོཏི ཨེཀནྟི ཙཏྟཱརི པུརིསཡུགཱནི ཧོནྟི. ཙཏྟཱརོ མགྒཊྛཱ ཙཏྟཱརོ ཕལཊྛཱཏི ཨཊྛཔུརིསཔུགྒལཱ ཧོནྟི. ཙཏྟཱལཱིསམྤི པུགྒལཱཏི སོཏཱཔཏྟིམགྒཊྛོ པཋམཛྷཱནིཀཱདིཝསེན པཉྩ, ཏཐཱ སཀདཱགཱམིཨནཱགཱམིཨརཧཏྟམགྒཊྛཱཔི པཉྩ པཉྩཱཏི ཝཱིསཏི མགྒཊྛཔུགྒལཱ, ཏཐཱ ཕལཊྛཱཔི སོཏཔཏྟིཕལཊྛཱདིཝསེན པཉྩ པཉྩཱཏི ཝཱིསཏི ཕལཊྛཱཏི ཙཏྟཱལཱིསཔུགྒལཱ ཧོནྟི. ཨེཏྠ ཙ མགྒསྶ ཨེཀཙིཏྟཀྑཎིཀཏྟཱ ཀཐཾ ཝཱིསཏིམགྒཊྛཱ པུགྒལཱ བྷཝེཡྻུནྟི.

ཝུཙྩཏེཔཱདཀཛ྄ཛྷཱནསམྨསིཏཛ྄ཛྷཱནཔུགྒལཛ྄ཛྷཱསཡེསུཔི ཧི ཨཉྙཏརཝསེན ཏཾ ཏཾ ཛྷཱནསདིསཝིཏཀྐཱདིཨངྒཔཱཏུབྷཱཝེན ཙཏྟཱརོཔི མགྒཊྛཱ པཋམཛ྄ཛྷཱནིཀཱདིཝོཧཱརཾ ལབྷནྟཱ པཙྩེཀཾ པཉྩཔཉྩདྷཱ ཝིབྷཛིཡནྟི, ཏསྨཱ ཝཱིསཏི མགྒཊྛཱ ཧོནྟི. ཏཏྠ པཋམཛ྄ཛྷཱནཱདཱིསུ ཡཾ ཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫིཏྭཱ ཏཏོ ཝུཊྛཱཡ སངྑཱརེ སམྨསནྟསྶ ཝུཊྛཱནགཱམིནཱིཝིཔསྶནཱ པཝཏྟཱ, ཏཾ པཱདཀཛ྄ཛྷཱནཾ ཝུཊྛཱནགཱམིནིཝིཔསྶནཱཡ པདཊྛཱནབྷཱཝཏོ. ཡཾ ཡཾ ཛྷཱནཾ སམྨསནྟསྶ སཱ པཝཏྟཱ, ཏཾ སམྨསིཏཛ྄ཛྷཱནཾ. ‘‘ཨཧོ ཝཏ མེ པཋམཛ྄ཛྷཱནསདིསོ མགྒོ པཉྩངྒིཀོ, དུཏིཡཛ྄ཛྷཱནཱདཱིསུ ཝཱ ཨཉྙཏརསདིསོ ཙཏུརངྒིཀཱདིབྷེདོ མགྒོ བྷཝེཡྻཱ’’ཏི ཨེཝཾ ཡོགཱཝཙརསྶ ཨུཔྤནྣཛ྄ཛྷཱསཡོ པུགྒལཛ྄ཛྷཱསཡོ ནཱམ. ཏཏྠ ཡེན པཋམཛ྄ཛྷཱནཱདཱིསུ ཨཉྙཏརཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫིཏྭཱ ཏཏོ ཝུཊྛཱཡ པཀིཎྞཀསངྑཱརེ སམྨསིཏྭཱ མགྒོ ཨུཔྤཱདིཏོ ཧོཏི, ཏསྶ སོ མགྒོ པཋམཛ྄ཛྷཱནཱདི ཏཾ ཏཾ པཱདཀཛ྄ཛྷཱནསདིསོ ཧོཏི. སཙེ པན ཝིཔསྶནཱཔཱདཀཾ ཀིཉྩིཛྷཱནཾ ནཏྠི, ཀེཝལཾ པཋམཛ྄ཛྷཱནཱདཱིསུ ཨཉྙཏརཾ ཛྷཱནཾ སམྨསིཏྭཱ མགྒོ ཨུཔྤཱདིཏོ ཧོཏི, ཏསྶ སོ སམྨསིཏཛ྄ཛྷཱནསདིསོ ཧོཏི. ཡདཱ པནཡཾ ཀིཉྩི ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫིཏྭཱ ཏཏོ ཨཉྙཾ སམྨསིཏྭཱ མགྒོ ཨུཔྤཱདིཏོ ཧོཏི, ཏདཱ པུགྒལཛ྄ཛྷཱསཡཝསེན དྭཱིསུ ཨཉྙཏརསདིསོ ཧོཏི. ཨེཝཾ སམཐཡཱནིཀསྶ པུཐུཛྫནསྶ ཨརིཡཱནཾ ཝཱ པཱདཀཛ྄ཛྷཱནསམྨསིཏཛ྄ཛྷཱནཔུགྒལཛ྄ཛྷཱསཡཝསེན པཋམཛ྄ཛྷཱནཱདཱིནཾ ཨཉྙཏརཛྷཱནསདིསསྶ མགྒངྒིཀསྶ པཝཏྟནཏོ པུགྒལབྷེདཝསེན ཝཱིསཏི མགྒཊྛཱ པུགྒལཱ ཧོནྟི, ཏཐཱ ཕལཊྛཱཔི ཝཱིསཏཱིཏི ཙཏྟཱལཱིསཨརིཡཔུགྒལཱ ཧོནྟི. ཨཔརམྤི སཙེ པན པུགྒལསྶ ཏཐཱ ཝིདྷོ ཨཛ྄ཛྷཱསཡོ ནཏྠི, ཨནུལོམཝསེན ཧེཊྛིམཧེཊྛིམཛྷཱནཏོ ཝུཊྛཱཡ ཨུཔརཱུཔརིཛྷཱནདྷམྨེ སམྨསིཏྭཱ ཨུཔྤཱདིཏམགྒོ པཱདཀཛ྄ཛྷཱནམནཔེཀྑིཏྭཱ སམྨསིཏཛ྄ཛྷཱནསདིསོ ཧོཏི. པཊིལོམཝསེན ཨུཔརཱུཔརིཛྷཱནཏོ ཝུཊྛཱཡ ཧེཊྛིམཧེཊྛིམཛྷཱནདྷམྨེ སམྨསིཏྭཱ ཨུཔྤཱདིཏམགྒོ སམྨསིཏཛ྄ཛྷཱནམནཔེཀྑིཏྭཱ པཱདཀཛ྄ཛྷཱནསདིསོ ཧོཏི, ཧེཊྛིམཧེཊྛིམཛྷཱནཏོ ཧི ཨུཔརཱུཔརིཛྷཱནཾ བལཝཏརནྟི, ཨཊྛསཏམྤི པུརིསཔུགྒལཱཏི ཏཏྠ ཨེཀབཱིཛཱི, ཀོལཾཀོལོ, སཏྟཀྑཏྟུཔརམོཏི ཏཡོ སོཏཱཔནྣཱ. ཀཱམརཱུཔཱརཱུཔབྷཝེསུ ཨདྷིགཏཕལཱ ཏཡོ སཀདཱགཱམིནོཏི ཏེ སབྦེཔི དུཀྑཔཊིཔདཱ དནྡྷཱབྷིཉྙཾ, དུཀྑཔཊིཔདཱ ཁིཔྤཱབྷིཉྙཾ, སུཁཱཔཊིཔདཱ དནྡྷཱབྷིཉྙཾ, སུཁཱཔཊིཔདཱ ཁིཔྤཱབྷིཉྙནྟི ཙཏུནྣཾ པཊིཔདཱནཾ ཝསེན ཙཏུཝཱིསཏི, ཨནྟརཱཔརིནིབྦཱཡཱི, ཨུཔཧཙྩཔརི ནིབྦཱཡཱི, སསངྑཱརཔརིནིབྦཱཡཱི, ཨསངྑཱརཔརིནིབྦཱཡཱི, ཨུདྡྷཾསོཏོ ཨཀནིཊྛགཱམཱིཏི ཨཝིཧཱསུ པཉྩ ཨནཱམིགཱནོ, ཏཐཱ ཨཏཔྤཱསུདསྶཱསུདསྶཱིསུཔི པཉྩ. ཨཀནིཊྛེསུ པན ཨུདྡྷཾསོཏཝཛྫཱ ཨནྟརཱཔརིནིབྦཱཡཱི, ཨུཔཧཙྩཔརིནིབྦཱཡཱི, སསངྑཱརཔརིནིབྦཱཡཱི, ཨསངྑཱརཔརིབྦཱཡཱིཏི ཙཏྟཱརོཏི ཙཏུཝཱིསཏི ཨནཱགཱམིནོ. སུཀྑཝིཔསྶཀོ, སམཐཡཱནིཀོཏི དྭེ ཨརཧནྟོ, ཙཏྟཱརོ མགྒཊྛཱཏི ཙཏུཔཉྙཱས ཏེ སབྦེཔི སདྡྷཱདྷུརཔཉྙཱདྷུརཱནཾཝསེན དྭེགུཎེ ཧུཏྭཱ ཨཊྛསཏཾ ཨརིཡཔུགྒལཱ ཧོནྟི. ཏེ སབྦེཔི ‘‘ཨཊྛསཏཾ ཝཱ’’ཏི ཝིཏྠཱརཝསེན ཨུདྡིཊྛཱ ཨརིཡཔུགྒལཱ ཏེ སངྑེཔཏོ ཡུགཝསེན སོཏཱཔཏྟི མགྒཊྛོ ཕལཊྛོཏི ཨེཀཾ ཡུགནྟྱཱདིནཱ ཙཏྟཱརོཝ ཧོནྟི. ཏེནེཝཱཧ རཏནཔརིཏྟེ ‘‘ཡེ པུགྒལཱ ཨཊྛསཏཾ པསཏྠཱ, ཙཏྟཱརི ཨེཏཱནི ཡུགཱནི ཧོནྟཱི’’ཏི ཨཡཾ པབྷེདོམགྒཊྛཕལཊྛེསུ མིསྶཀཝསེན ལབྦྷཏི ཛྷཱནིཀཝིཔསྶཀཔབྷེདོ པན ཕལཊྛེཡེཝ ལབྦྷཏི མགྒསྶ ཨེཀཙིཏྟཀྑཏིཀཏྟཱ མགྒཊྛེསུ ན ལབྦྷཏི. ཏཏྠ སོཏཱཔཏྟིཕལཊྛོ ཛྷཱནིཀསུཀྑཝིཔསྶཀཝསེན དུཝིདྷོ. ཏེསུ ཛྷཱནིཀོ པུགྒལོ ཏསྨིཾ བྷཝེ ཨརཧཏྟཔྤཏྟོ པརིནིབྦཱཡཏི. ཨཔྤཏྟོ བྲཧྨལོཀགཏོ ཧོཏི, སོ ཛྷཱནིཀོ ནཱམ. མཱུལཊཱིཀཱཡཾ པན ནིཀནྟིཡཱ སཏི པུཐུཛྫནཱདཡོ ཡཐཱལདྡྷཛ྄ཛྷཱནསྶ བྷཱུམིབྷཱུཏེ སུདྡྷཱཝཱསཝཛྫིཏེ ཡཏྠ ཀཏྠཙི ནིབྦཏྟནྟི ཏཐཱ ཀཱམབྷཝེཔི ཀཱམཱཝཙརཀམྨབལེན ‘‘ཨིཛ྄ཛྷཏི ཧི བྷིཀྑཝེ སཱིལཝཏོ ཙེཏོཔཎིདྷི ཝིསུདྡྷཏྟཱ’’ཏི ཝུཏྟཾ. ཨནཱགཱམིནོ པན ཀཱམརཱགསྶ སབྦསོ པཧཱིནཏྟཱ ཀཱམབྷཝེསུ ནིཀནྟིཾ ན ཨུཔྤཱདེནྟཱིཏི ཀཱམལོཀཝཛྫིཏེ ཡཐཱལདྡྷསྶ བྷཱུམི བྷཱུཏེ ཡཏྠ ཀཏྠཙི ནིབྦཏྟནྟཱི’ཏི ཝུཏྟཾ ཏཐཱ ཧི ཨནཱགཱམིསྶེཝ ཀཱམབྷཝེ ནིཀནྟིཡཱ པཧཱིནཏྟཱ སོཏཱཔནྣསཀདཱགཱམཱིནམྤི ནིཀནྟིཡཱ སཏི ཀཱམབྷཝེ ཀཱམཱཝཙརཀམྨབལེན ཨུཔྤཏྟིབྷཱཝོ ཨཝཱརིཏོཝ ཧོཏཱིཏི ཝིཉྙཱཡཏི ཏསྨཱ ‘‘ཨཔྤཏྟེ བྲཧྨལོཀགཏོ ཧོཏི, སོ ཛྷཱནིཀོ ནཱམཱཏི ཨིདཾ ཡེབྷུཡྻཝསེན ཝུཏྟ’’ནྟི དཊྛབྦཾ. སུཀྑཝིཔསྶཀོ པན ཏིཝིདྷོ ཨེཀབཱིཛཱི, ཀོལཾཀོལོ, སཏྟཀྑཏྟུཔརམོཏི. ཏཏྠ ཨེཀོ མནུསྶལོཀེ ཝཱ ཧོཏུ ཚདེཝལོཀེ ཝཱ, ཨེཀཔཊིསནྡྷིཀོ ཧུཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ པརིནིབྦཱཡཏི, ཨཡཾ ཨེཀབཱིཛཱི ནཱམ ཨེཀོ མནུསྶལོཀེ ཨེཀཱ པཊིསནྡྷི དེཝལོཀེ ཨེཀཱཏི དྭེཔཊིསནྡྷིཀོ ཝཱ, ཨེཝཾ ཏིཙཏུཔཉྩཚཔརམོ ཧུཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ པརིནིབྦཱཡཏི, ཨཡཾ ཀོལཾཀོལོ ནཱམ. ཨེཀོ མནུསྶལོཀེ སོཏཱཔནྣོ ཧུཏྭཱ དེཝལོཀེ ཨེཀཱ པཊིསནྡྷི ཏཏོ པུནཱགནྟྭཱ མནུསྶལོཀེ ཨེཀཱཏི ཨེཝཾ མནུསྶདེཝལོཀམིསྶཀཝསེན ཏཏྠ ཙཏྟཱརི ཨིདྷ ཏཱིཎིཏྱཱདིནཱ ཏཏྠ ཚ, ཨིདྷ ཨེཀོཏི ཡཱཝ སཏྟཔཊིསནྡྷིཀོ ཧུཏྭཱ པརིནིབྦཱཡཏི, ཨཡཾ སཏྟཀྑཏྟུཔརམོ ནཱམ. ཀེཝལཾ པན མནུསྶལོཀེ ཡེཝ སཏྟ དེཝལོཀེཡེཝ ཝཱ སཏྟཱཏི ཨེཝཾ ཨམིསྶོ ཧུཏྭཱ པཊིསནྡྷིཀོ གཧེཏབྦོ ཨཔརེ པན ‘‘ཨིཏོ སཏྟ, ཏཏོ སཏྟ སཾསཱརེ ཝིཙརནྟཱི’’ཏི ཝུཏྟཏྟཱ མནུསྶལོཀསཏྟཔཊིསནྡྷིདེཝལོཀ སཏྟཔཊིསནྡྷིཝསེན སཏྟཀྑཏྟུཔརམཾ ཝདནྟི. ཏཾ ཨཡུཏྟཾ ཀསྨཱ ‘‘ཀིཉྩཱཔི ཏེ ཧོནྟི བྷུསཾཔམཏྟཱ, ན ཏེ བྷཝཾ ཨཊྛམམཱདིཡནྟཱི’’ཏི པཱལི༹ཡཱ ཝིརོདྷཏྟཱ. ཨཔིཙ དྭིབྷཝཔརིཙྪིནྣོ སཀདཱགཱམཱིཔི དྭིཀྑཏྟུཾ མནུསྶལོཀཾ ཨཱགཏོ བྷཝེཡྻ, ཏསྶཔི ཏཏྠ ཨེཀཾ, ཨིདྷ ཨེཀནྟི ཝཱརསྶ ལབྦྷིཏབྦཏོ ན པནེཝཾ དཊྛབྦཾ. སཀིཾ ཨིམཾ མནུསྶལོཀཾ ཨཱགཙྪཏཱིཏི སཀདཱགཱམཱི ཨིདྷ པཏྭཱ ཨིདྷ པརིནིབྦཱཡཱི, ཏཏྠ པཏྭཱ ཏཏྠ པརིནིབྦཱཡཱི, ཏཏྠ པཏྭཱ ཨིདྷ པརིནིབྦཱཡཱི, ཨིདྷ པཏྭཱ ཏཏྠ པརིནིབྦཱཡཱིཏི པཉྩསུ སཀདཱགཱམཱིསུ པཉྩམཀོ ཨིདྷ ཨདྷིཔྤེཏོ. ཡདི ཨེཝཾ ཨིདྷ པཏྭཱ ཨིདྷ པརིནིབྦཱཡཱིཏི ཨཱདཡོ ཙཏྟཱརོ ཀཐཾ སཀདཱགཱམཱིནཱམཱཏི. ཏེ སཀིཾ པུན ཨཱགཙྪཏཱིཏི ཝཙནཏྠེན སཀདཱགཱམཱི ནཱམ. ཀཱམཏཎྷཱཡ སབྦསོ པཧཱིནཏྟཱ ཨིམཾ ཀཱམདྷཱཏུཾ ཨནཱགཙྪཏཱིཏི ཨནཱགཱམཱི, ནིཙྩཾ བྲཧྨལོཀེཡེཝ པཊིསནྡྷི ཝསེན ཨཱགཙྪཏཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཛྷཱནིཀསྶ ཨེཝཾ ཧོཏུ, སུཀྑཝིཔསྶཀསྶ ཀཐནྟི སོཔི ཛྷཱནིཀོཝ ཧུཏྭཱ གཙྪཏི ཏསྶ ཧི མགྒནྟརེ སཱིཧབྱགྒྷཱདཱིཧི ཧཏསྶཱཔི ལཀྑཎཏྟཡཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ ཛྷཱནིཀོ ཧུཏྭཱཝ མརཎཾ ཧོཏི ཨཡཾ པན རཱུཔཱརཱུཔབྷཝེན ཨེཀཀྑཏྟུཔརམོ ནཱམ. སཏྟཀྑཏྟུཔརམཱདཡོ ཨརིཡཱ རཱུཔཱརཱུཔལོཀེསུ ཨནེཀཀྑཏྟུཔཊིསནྡྷིཀཱཔི བྲཧྨལོཀསཱམཉྙེན ཨེཀཔཊིསནྡྷིཀཱ ནཱམ ཧོནྟི. ཨརཧཱ པན པཱཔཀརཎེ རཧཱབྷཱཝཱ དཀྑིཎཾ ཨརཧཏྟཱ པུན བྷཝཱ བྷིནིབྦཏྟིཡཱརཧཱབྷཱཝཱཏྱཱདིནཱ ཝཙནཏྠེན ཨརཧཱ ནཱམ. སོཔི ཏིཝིདྷོ ཛྷཱནིཀ སུཀྑཝིཔསྶཀ སམསཱིསཱིཝསེན. ཏཏྠ ཛྷཱནིཀོ མགྒེནེཝ ཨཱགཏོ, སོ པཊིསམྦྷིདཱཔྤཏྟོ ནཱམ. ཨཔརོཔི པུཐུཛྫནསེཀྑསནྟཱནེ ཛྷཱནིཀོ ཧུཏྭཱ ཛྷཱནཾ པཱདཀཾ ཀཏྭཱ མགྒཾ ཨུཔྤཱདེཏི, སོཔི ཛྷཱནིཀོཝ. སུཀྑཝིཔསྶཀོ པན ཀིལེསཀྑཡམཏྟམེཝ མགྒེན སཧ ཨནཱགཏཛྷཱནཾ ནཱམ ནཏྠི, ཏཾ པཙྪཱ པརིཧཱཡཏཱིཏིཔི ཝདནྟི. སམསཱིསཱི པན ཏིཝིདྷོ ཧོཏི ཨིརིཡཱཔཐསམསཱིསཱི, རོགསམསཱིསཱི, ཛཱིཝིཏསམསཱིསཱིཏི. ཏཏྠ ཡོ ཋཱནཱདཱིསུ ཨིརིཡཱཔཐེསུ ཡེནེཝ ཨིརིཡཔཐེན སམནྣཱགཏོ ཧུཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཨཱརབྷཏི, ཏེནེཝ ཨིརིཡཱཔཐེན ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ པརིནིབྦཱཡཏི ཨཡཾ ཨིརིཡཱཔཐསམསཱིསཱི ནཱམ. ཡོ པན ཨེཀཾ རོགཾ པཏྭཱ ཨནྟོརོགེ ཨེཝ ཝིཔསྶནཾ པཊྛཔེཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཏེནེཝ རོགེན པརིནིབྦཱཡཏི ཨཡཾ རོགསམསཱིསི ནཱམ. ཡོ པན ཏེརསསུ སཱིསེསུ ཀིལེསསཱིསཾ ཨཝིཛྫཾ ཨརཧཏྟམགྒོ པརིཡཱདིཡཏི, པཝཏྟིསཱིསཾ ཛཱིཝིཏིནྡྲིཡཾ ཙུཏིཙིཏྟཾ པརིཡཱདིཡཏི, ཨཡཾ ཛཱིཝིཏསམསཱིསཱིནཱམ. ཏཏྠ ཏེརས སཱིསཱནི ཀཏམཱནི ཏེརས སཱིསཱནི. པལིབོདྷསཱིསཾ, ཏཎྷཱབནྡྷནསཱིསཾ, མཱནཔརཱམཱསསཱིསཾ, དིཊྛིཝིཀྑེཔསཱིསཾ, ཨུདྡྷཙྩཀིལེསསཱིསཾ, ཨཝིཛྫཱཨདྷིམོཀྑསཱིསཾ, སདྡྷཱཔགྒཧསཱིསཾ, ཝཱིརིཡཨུཔཊྛཱནསཱིསཾ, སཏིཨཝིཀྑེཔསཱིསཾ, སམཱདྷིདསྶནསཱིསཾ, པཉྙཱཔཝཏྟིསཱིསཾ, ཛཱིཝིཏིནྡྲིཡགོཙརསཱིསཾ, ཝིམོཀྑསངྑཱརསཱིསནྟི. ཨེཏྠ ཙ ཨཝིཛྫཱ པརིཡཱདཱཡཀཾ མགྒཙིཏྟཾ ཛཱིཝིཏིནྡྲིཡཾ པརིཡཱདཱཏུཾ སཀྐོཏི, ཛཱིཝིཏཔརིཡཱདཱཡཀཾ ཙུཏིཙིཏྟཾ ཨཝིཛྫཾ པརིཡཱདཱཏུཾ ན སཀྐོཏི, ཨཝིཛྫཱ པརིཡཱདཱཡཀཾ ཙིཏྟཾ ཨཉྙཾ, ཛཱིཝིཏིནྡྲིཡཔརིཡཱདཱཡཀཾ ཙིཏྟཾ ཨཉྙཾ. ཀཐཾ པནིདཾ སཱིསཾ སམཾ ཧོཏཱིཏི. ཝཱརསམཏཱཡ, ཡསྨིཉྷི ཝཱརེ མགྒཝུཊྛཱནཾ ཧོཏི, སོཏཱཔཏྟིམགྒེ མགྒཕལནིབྦཱནཔཧཱིནསེསཀིལེསཔཙྩཝེཀྑཎཱཝསེན པཉྩ པཙྩཝེཀྑཎཱནི, ཏཐཱ སཀདཱམིམགྒེ པཉྩ, ཨནཱགཱམིམགྒེ པཉྩ, ཨརཧཏྟམགྒེ སེསཀིལེསཱབྷཱཝཱ ཙཏྟཱརཱིཏི ཨེཀཱུནཝཱིསཏིམེ པཙྩཝེཀྑཎཉཱཎེ པཏིཊྛཱཡ བྷཝངྒཾ ཨོཏརིཏྭཱ པརིནིབྦཱཡཏོ ཨིམཱཡ ཝཱརསམཏཱཡ ཨིདཾ ཨུབྷཡསཱིས པརིཡཱདཱནམྤི སམཾ ཧོཏི ནཱམ. ཨརཧཏྟམགྒེ ཙ པཝཏྟིསཱིསཾ ཛཱིཝིཏིནྡྲིཡཾ པཝཏྟིཏོ ཝུཊྛཧནྟོ མགྒོ ཙུཏིཏོ ཨུདྡྷཾ ཨཔྤཝཏྟིཀརཎཝསེན ཡདིཔི པརིཡཱདིཡཏི. ཡཱཝ པན ཙུཏི, ཏཱཝ པཝཏྟིསབྷཱཝཏོ པཝཏྟིསཱིསཾ ཛཱིཝིཏིནྡྲིཡཾ ཙུཏིཙིཏྟཾ པརིཡཱདིཡཏི ནཱམ. ཀིལེསཔརིཡཱདཱནེན མགྒཙིཏྟེན ཨཏྟནོ ཨནནྟརཾ ཝིཡ ནིཔྥཱདེཏབྦཱ པཙྩཝེཀྑཎཝཱརཱཝ པརིཔུཎྞཱ. པརིཔུཎྞཝསེན པཧཱིནཀིལེསེ པཙྩཝེཀྑཎཏོ ཀིལེསཔརིཡཱདཱནསྶེཝ ཝཱརཱཏི ཝཏྟབྦཏཾ ཨརཧནྟི, ཏེནེཝ ཀིལེསསཱིསཾ ཨཝིཛྫཱཔརིཡཱདཱནཉྩ པཝཏྟིསཱིསཾ ཛཱིཝིཏིནྡྲིཡཔརིཡཱདཱནཉྩ སམཾ ཀཏྭཱ ཨིམཱཡ ཝཱརསམཏཱཡ ཀིལེསཔརིཡཱདཱནཾ ཛཱིཝིཏཔརིཡཱདཱནཱནཾ ཨཔུབྦཙརིམཏཱ ཝེདིཏབྦཱཏི ཝུཏྟཾ. སཾཡུཏྟཋཀཐཱཡཾ པན ཡསྶ པུགྒལསྶ ཨཔུབྦཾ ཨཙརིམཾ ཨཱསཝཔརིཡཱདཱནཉྩ ཧོཏི ཛཱིཝིཏཔརིཡཱདཱནཉྩ, ཨཡཾཏི པུགྒལོ སམསཱིསཱི. ཨེཏྠ ཙ པཝཏྟིསཱིསཾ ཀིལེསསཱིསནྟི དྭེ སཱིསཱནི. ཏཏྠ པཝཏྟིསཱིསཾ ནཱམ ཛཱིཝིཏིནྡྲིཡཾ. ཀིལེསསཱིསཾ ནཱམ ཨཝིཛྫཱ. ཏེསུ ཛཱིཝིཏིནྡྲིཡཾ ཙུཏིཙིཏྟཾ ཁེཔེཏི. ཨཝིཛྫཾ མགྒཙིཏྟཾ. དྭིནྣཾ ཙིཏྟཱནཾ ཨེཀཏོ ཨུཔྤཱདོ ནཏྠི. མགྒཱནནྟརཾ པན ཕལཾ, ཕལཱནནྟརཾ བྷཝངྒཾ, བྷཝངྒཏོ ཝུཊྛཱཡ པཙྩཝེཀྑཎཾ པརིཔུཎྞཾ ཧོཏི, ཏཾ ཨཔརིཔུཎྞཾ ཝཱཏི. ཏིཁིཎེན ཨསིནཱ སཱིསེ ཚིནྡནྟེཔི ཧི ཨེཀོ ཝཱ དྭེ ཝཱ པཙྩཝེཀྑཎཝཱརཱ ཨཝསྶཾ ཨུཔྤཛྫནྟིཡེཝ, ཙིཏྟཱནཾ པན ལཧུཔརིཝཏྟིཏཱཡ ཨཱསཝཀྑཡོ ཙ ཛཱིཝིཏཔརིཡཱདཱནཉྩ ཨེཀཀྑཎེ ཝིཡ སཉྫཱཡཏཱི’ཏི ཝུཏྟཾ. ཏཊྚཱིཀཱཡཉྩ ‘‘དྭིནྣཾ ཙིཏྟཱནནྟི ཙུཏིཙིཏྟམགྒཙིཏྟཱནཾ. ཏནྟི པཙྩཡཝེཀལླཾ. པརིཔུཎྞཾ ཛཝནཙིཏྟཱནཾ སཏྟཀྑཏྟུཾ པཝཏྟིཡཱ. ཨཔརིཔུཎྞཾ པཉྩཀྑཏྟུཾ པཝཏྟིཡཱ. ཀིཉྩཱཔི ཨེཀོ ཝཱ དྭེ ཝཱ ཏི ཝུཏྟཾ, ཏཾ པན ཝཙན སིལིཊྛཝསེན ཝུཏྟཾ. ཡཱཝ ཨེཀཾ ཝཱ དྭེ ཝཱ ཏདཱརམྨཎཙིཏྟཱནཱིཏི ཧེཊྛིམནྟེན དྭེ པཝཏྟནྟཱིཏི ཝདནྟཱི’’ཏི ཝུཏྟཾ. ཨེཏྠ ཙ ‘‘པརིཔུཎྞཾ ཛཝནཙིཏྟཱནཾ སཏྟཀྑཏྟུཾ པཝཏྟིཡཱ, ཨཔརིཔུཎྞཾ པཉྪཀྑཏྟུཾ པཝཏྟིཡཱ’’ཏི ཨིམིནཱ ཨཊྛཀཐཱཊཱིཀཱཝཙནེན སམསཱིསཱིནཾ པཙྩཝེཀྑཎཱཝསེན མརཎཱསནྣཝཱིཐིཡཾ པརིཔུཎྞཝསེན སཏྟཀྑཏྟུཾ, ཨཔརིཔུཎྞཝསེན པཉྩཀྑཏྟུཾ ཀྲིཡཛཝནཱནི ཛཝནྟཱིཏི སནྣིཊྛཱནམེཏྠཱཝ གནྟབྦཾ. ‘‘ཨསམྨཱུལ༹ྷོ ཀཱལཾ ཀརོཏཱི’’ཏི ཝུཏྟཏྟཱ ཙ ཝིཉྙཱཡཏི སཏྟཀྑཏྟུཾ པརིཔུཎྞཝསེན མརཎཱསནྣཀཱལེ ཛཝནཔཝཏྟི. ཨེཝཉྩ སཏི ‘‘མནྡཔྤཝཏྟིཡཾ པན མརཎཀཱལཱདཱིསུ པཉྩཝཱརམེཝཱ’’ཏི ཨེཏྠ ‘‘མནྡཔྤཝཏྟིཡ’’ནྟི ཝིསེསནཾ སཱཏྠཀཾ སིཡཱ. ‘‘པཉྩཝཱརམེཝཱ’’ཏི ཨེཏྠ ཨེཝཀཱརེན མནྡཔྤཝཏྟིཀཱལེ ཚསཏྟཀྑཏྟུཾ ནིཝཏྟེཏི. ཨསམྨཱུལ༹ྷཀཱལེ པན ཚསཏྟཀྑཏྟུམྤི ཨནུཛཱནཱཏི. ཀཱམཱཝཙརཛཝནཱནཉྩ ཨནིཡཏཔརིམཱཎཱ བལཝཀཱལེཔི པརིསམྤུཎྞབྷཱཝཱ ཏཐཱ ཧི ‘‘ཀཱམཱཝཙརཛཝནཱནིབལཝཀཱལེ སཏྟཀྑཏྟུཾ ཚཀྑཏྟུཾ ཝཱ, མནྡཔྤཝཏྟིཡཾ པན མརཎཀཱལཱདཱིསུ པཉྩཝཱརམེཝ. བྷགཝཏོ ཡམཀཔཱཊིཧཱརིཡཀཱལཱདཱིསུ ལཧུཀཔྤཝཏྟིཡཾ ཙཏྟཱརི པཉྩཝཱ པཙྩཝེཀྑཎཛཝནཙིཏྟཱནི བྷཝནྟཱི’’ཏི ཨནིཡམིཏཔྤམཱཎཝསེན ཨུཔྤཏྟིབྷཱཝོ ཨཱགཏོ ཨིམསྨིཾ སམསཱིསིནིདྡེསཝཱརེཔི མརཎཱསནྣཝཱིཐིཙིཏྟསྶ ཝིསུཾ ཨལབྦྷནཏོ པཙྩཝེཀྑཎནྟེཡེཝ བྷཝངྒཙིཏྟེན པརིནིབྦཱནཏོ པརིཔུཎྞཝསེན སཏྟ ཛཝནཙིཏྟཱནི པཱཊིཀངྑིཏབྦཱནཱིཏི ཨམྷཱཀཾ ཁནྟི ཝཱིམཾསིཏྭཱ གཧེཏབྦོ ཨིཏོ ཡུཏྟཏརོ ཝཱ པཀཱརོ ལབྦྷམཱནོ གཝེསིཏབྦོ. ཨེཝཾ པརམཏྠསངྒྷཝསེན ཙཏྟཱརི པུརིསཡུགཱནི, ཨཊྛ པུརིསཔུགྒལཱ, ཙཏྟཱལཱིསམྤིཔུགྒལཱ ཨཊྛསཏམྤི པུརིསཔུགྒལཱཏི སབྦཾ སམོདྷཱནེཏྭཱ ཨིམསྨིཾ ལོཀེ སངྒྷོཔི དུལླབྷོཏི ཝེདིཏབྦོ ཏཐཱ ཧི ཨརིཡཔུགྒལཱ ཨཏིདུལླབྷཱཝ སཱསནསྶ ཝིཛྫམཱནཀཱལེཔི ཨིདཱནི སོཏཱཔནྣསྶཱཔི ཨཝིཛྫམཱནཏོ ཨཡཾ པརམཏྠསངྒྷཝིཙཱརཎཱ. སམྨུཏིསངྒྷོ པན ཉཏྟིཙཏུཏྠེན ཨུཔསམྤནྣོ པུཐུཛྫནསངྒྷོཝ, སོཔི དུལླབྷོཡེཝ. ཀསྨཱ བུདྡྷུཔྤཱདཀཱལེཡེཝ ལབྦྷནཏོ ཏཐཱ ཧི ཨནུཔྤནྣེ བུདྡྷེ པཙྩེཀབུདྡྷཱནཾ སཏསཧསྶཱདིགཎནེ ཨུཔྤཛྫམཱནེཔི ཏེསཾ སནྟིཀེ ཨུཔསམྤདཱབྷཱཝསྶ ཨལབྦྷམཱནཏོ པཙྩེཀབུདྡྷཱནཉྷི སནྟིཀེ པབྦཛིཏཱནཾ ཀུལཔུཏྟཱནཾ སརཎགམནཀམྨཊྛཱནསྶཱཔི དཱཏུཾ ཨསཀྐུཎེཡྻཏྟཱ. པཙྩེཀབུདྡྷཱ ཙ ནཱམ མཱུགསྶ སུཔིནདསྶནཾ ཝིཡ ཨཏྟནཱ པཊིལདྡྷསཙྩདྷམྨེ པརེསཾ ཨཱཙིཀྑིཏུཾ ན སཀྐོནྟི, ཏསྨཱ ཏེ པབྦཱཛེཏྭཱ ཀམྨཊྛཱནེ ནིཡོཛེཏུཾ ཨསམཏྠཱ ‘‘ཨེཝཾ ཏེ ནིཝཱསེཏབྦཾ, ཨེཝཾ ཏེ པཱརུཔིཏབྦ’’ནྟི ཨཱདིནཱནཡེན ཨབྷིསམཱཙཱརིཀམེཝ སིཀྑཱཔེསུཾ ཏསྨཱ བུདྡྷུཔྤཱདཀཱལེཡེཝ སམྨུཏིསངྒྷོ ལབྦྷཏི. ཨཔིཙ ན ཏེ དུལླབྷཱཡེཝ ཧོནྟི, ཨཐ ཁོ ཏསྨིཾ ཨུདྡིསྶ ཨཔྤམཏྟཀསྶཱཔི ཀཏཱཀཱརསྶ ཨསངྑྱེཡྻཕལཱཔི ཧོནྟི ཝུཏྟཉྷེཏཾ བྷགཝཏཱ ‘‘བྷཝིསྶནྟི ཁོ པནཱནནྡ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ གོཏྲབྷུནོ ཀཱསཱཝཀཎྛཱ དུསྶཱིལཱ པཱཔདྷམྨཱ ཏེསུ དུསྶཱིལེསུ སངྒྷཾ ཨུདྡིསྶ དཱནཾ དསྶནྟི, ཏདཱ པཱཧཾ ཨཱནནྡ སངྒྷགཏཾ དཀྑིཎཾ ཨསངྑྱེཡྻཾ ཨཔྤམེཡྻཾ ཝདཱམི ན ཏྭེཝཱཧཾ ཨཱནནྡ ཀེནཙི པརིཡཱཡེན སངྒྷགཏཱ དཀྑིཎཱ པཱཊིཔུགྒལིཀཾ དཀྑིཎཾ མཧཔྥལནྟི ཝདཱམཱི’’ཏི. ཏཐཱ ཧི ཨུཔརིཔཎྞཱསཀེ དཀྑིཎཝིབྷངྒཝཎྞནཱཡཾ ‘‘ཀཱསཱཝཀཎྛཱནཾ སངྒྷེ དིནྣེ དཀྑིཎཱཔི གུཎཱསངྑྱཱཡ ཨསངྑྱེཡྻཱ’’ཏི ཝུཏྟཾ. སངྒྷགཏདཀྑིཎཱ ཧི སངྒྷེ ཙིཏྟཱིཀཱརཾ ཀཱཏུཾ སཀྐོནྟསྶ ཧོཏི. སངྒྷེ པན ཙིཏྟཱིཀཱརོ དུཀྐརོ ཡོ ཧི ‘‘སངྒྷགཏཾ དཀྑིཎཾ དསྶཱམཱི’’ཏི དེཡྻདྷམྨཾ པཊིཡཱདེཏྭཱ ཝིཧཱརཾ གནྟྭཱ བྷནྟེ སངྒྷཾ ཨུདྡིསྶ ཨེཀཾ ཐེརཾ དེཐཱ’ཏི ཝདཏི, ཨཐ སངྒྷཏོ སཱམཎེརཾ ལབྷིཏྭཱ ‘‘སཱམཎེརོ མེ ལདྡྷོ’’ཏི ཨཉྙཐཏྟཾ ཨཱཔཛྫཏི, ཏསྶ དཀྑིཎཱ སངྒྷགཏཱ ན ཧོཏི. མཧཱཐེརཾ ལབྷིཏྭཱ པི ‘‘མཧཱཐེརོ མེ ལདྡྷོ’’ཏི སོམནསྶཾ ཨུཔྤཱདེནྟསྶཱཔི ན ཧོཏིཡེཝ. ཏསྶ དཀྑིཎཱ སངྒྷགཏཱ ན ཧོཏི. ཡོ པན སཱམཎེརཾ ཨུཔསམྤནྣཾ ཝཱ དཧརཾ ཝཱ ཐེརཾ ཝཱ བཱལཾ ཝཱ པཎྜིཏཾ ཝཱ ཡཾཀིཉྩི སངྒྷཏོ ལབྷིཏྭཱ ནིབྦེམཏིཀོ ཧུཏྭཱ ‘‘སངྒྷསྶ དམྨཱི’’ཏི སངྒྷེ ཙིཏྟཱིཀཱརཾ ཀཱཏུཾ སཀྐོཏི, ཏསྶ དཀྑིཎཱ སངྒྷགཏཱ ནཱམ ཧོཏི. པརསམུདྡཝཱསིནོ ཀིར ཨེཝཾ ཀརོནྟི ཏཏྠ ཧི ཨེཀོ ཝིཧཱརསྶཱམིཀུཊུམྦིཀོ ‘‘སངྒྷགཏཾ དཀྑིཎཾ དསྶཱམཱི’’ཏི སངྒྷཏོ ཨུདྡིསིཏྭཱ ‘‘ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ དེཐཱ’’ཏི ཡཱཙིཏྭཱ སོ ཨེཀཾ དུསྶཱིལབྷིཀྑུཾ ལབྷིཏྭཱ ནིསཱིདནཊྛཱནཾ ཨོཔུཉྫཱཔེཏྭཱ ཨཱསནཾ པཉྙཔེཏྭཱ ཨུཔརི ཝིཏཱནཾ བནྡྷིཏྭཱ གནྡྷདྷཱུམཔུཔྥེཧི པཱུཛེཏྭཱ པཱདེ དྷོཝིཏྭཱ མཀྑེཏྭཱ བུདྡྷསྶ ནིཔཙྩཀཱརཾ ཀརོནྟོ ཝིཡ སངྒྷེ ཙིཏྟཱིཀཱརེན དེཡྻདྷམྨཾ ཨདཱསི སོ བྷིཀྑུ པཙྪཱབྷཏྟཾ ཝིཧཱརཾ ཛགྒནཏྠཱཡ ‘‘ཀུདཱལཀཾ དེཐཱ’’ཏི གྷརདྭཱརཾ ཨཱགཏོ ཨུཔཱསཀོ ནིསིནྣོཝ ཀུདཱལཾ པཱདེན ཁིཔིཏྭཱ ‘‘གཎྷཱ’’ཏི ཨདཱསི ཏམེནཾ མནུསྶཱ ཨཱཧཾསུ ‘‘ཏུམྷེཧི པཱཏོཝ ཨེཏསྶ ཀཏསཀྐཱརོ ཝཏྟུཾ ན སཀྐཱ, ཨིདཱནི ཨཔཙཡམཏྟཀམྤི ནཏྠི, ཀིཾ ནཱམེཏ’’ནྟི. ཨུཔཱསཀོ ‘‘སངྒྷསྶ སོ ཨཡྻོ ཙིཏྟཱིཀཱརོ, ན ཨེཏསྶཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཀཱསཱཝཀཎྛསངྒྷདིནྣདཀྑིཎཾ པན ཀོ སོདྷེཏི, སཱརིཔུཏྟམོགྒལཱནཱདཡོ ཨསཱིཏིམཧཱཐེརཱ སོདྷེནྟི ཨཔི ཙ ཐེརཱ ཙིརཔརིནིབྦུཏཱ, ཐེརེ ཨཱདིཾ ཀཏྭཱ ཡཱཝཛྫཏནཱ དྷརམཱནཁཱིཎཱསཝཱ སོདྷེནྟིཡེཝ, ཏཐཱ ཧི དཱཡཀཏོ པཊིགྒཱཧཏོཔི མཧཔྥལཾ ཧོཏི དཱནཾ. དཱཡཀཏོ ཝེསྶནྟརཛཱཏཀཾ ཀཐེཏབྦཾ ཝེསྶནྟརོ ཧི དུསྶཱིལསྶ ཛཱུཛཀཱབྲཱཧྨཎསྶ ནཡནསདིསེ དྭེ ཛཱལཱིཀཎྷཱཛིནེ པུཏྟེ དཏྭཱ པཐཝིཾ ཀམྤེསི. སབྦཉྙུཏཉྙཱཎཾ ཨཱརབྦྷ པཝཏྟཙེཏནཱཡ མཧནྟབྷཱཝེན པཐཝིཾ ཀམྤེསི. ཨེཝཾ དཱཡཀཏོཔི མཧཔྥལཾ ཧོཏི. པཊིགྒཱཧཀཏོ པན སཱརིཔུཏྟཏྠེརསྶ དིནྣཙོརགྷཱཏཀཝཏྠུ ཀཐེཏབྦཾ ཙོརགྷཱཏཀོ ནཱམ ཧི སཱཝཏྠིཡཾ ཨེཀོ ཛནཔདཔུརིསོ པཉྩཝཱིསཏི ཝསྶཱནི ཙོརགྷཱཏཀཀམྨཾ ཀཏྭཱ མཧལླཀཀཱལེཔི ཏིཾས ཝསྶཱནི ནཱསིཀཝཱཏེནེཝ ཀཎྞནཱསཱདཱིནི ཚིནྡིཏྭཱ ཙོརགྷཱཏཀཀམྨཾ ཀརོནྟསྶེཝ པཉྩཔཉྙཱས ཝསྶཱནི ཝཱིཏིཝཏྟཱནི. སོ མརཎ མཉྩེ ནིཔནྣོཝ ཨཏྟནོ ཀམྨབལེན མཧཱནིརཡེ ནིབྦཏྟོ ཝིཡ མཧཱསདྡཾ ཀཏྭཱ དུཀྑིཏོ ཧོཏི, ཏསྶ སདྡེན བྷཱིཏཱ མནུསྶཱ ཨུབྷཏོ པསྶེ གེཧཾ ཚཌྜེཏྭཱ པལཱཡིཾསུ. ཏདཱ སཱརིཔུཏྟཏྠེརོ དིབྦཙཀྑུ ནཱ ལོཀཾ ཝོལོཀེནྟོ ཏཾ དིསྭཱ ཏསྶ ཨནུཀམྤཾ པཊིཙྩ ཏསྶ གེཧདྭཱརེ ཨཊྛཱསི. སོ ཀུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཏིཀྑཏྟུཾ ནཱསིཀཝཱཏེན ཝིསྶཛྫམཱནོཔི ཝིསྶཛྫིཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ ཨཏིཝིརོཙམཱནཾ ཐེརཾ དིསྭཱ ཨཏིཝིཡ པསཱིདིཏྭཱ ཨཏྟནོ ཨཏྠཱཡ སམྤཱདིཏཾ པཱཡཱསཾ ཨདཱསི. ཐེརོཔི མངྒལཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ པཀྐམི. ཙོརགྷཱཏཀོ ཐེརསྶ དིནྣདཱནཾ ཨནུསྶརིཏྭཱ སགྒེ ནིབྦཏྟི, ཨེཝཾ པཊིགྒཱཧཀཏོཔི མཧཔྥལཾ ཧོཏི. ཨུབྷཡཏོཔི མཧཔྥལཾ, ཨནཱཐཔིཎྜིཀཝིསཱཁཱདཡོ བུདྡྷཔྤམུཁསྶ དིནྣདཱནཾ ཝེདིཏབྦཾ.

ཝུཏྟཉྷེཏཾ བྷགཝཏཱ.

‘‘ཏཐཱགཏེ ཙ སམྦུདྡྷེ, ཨཐཝཱ ཏསྶ སཱཝཀེ;

ནཏྠི ཙིཏྟེ པསནྣམྷི, ཨཔྤཀཱ ནཱམ དཀྑིཎཱ.

ཨེཝཾ ཨཙིནྟིཡཱ བུདྡྷཱ, བུདྡྷདྷམྨཱ ཨཙིནྟིཡཱ;

ཨཙིནྟིཡེ པསནྣཱནཾ, ཝིཔཱཀོ ཧོཏི ཨཙིནྟིཡོ’’ཏི.

ཨེཝཾ ཨུབྷཡཝསེན མཧཔྥལབྷཱཝོ ཝེདིཏབྦོ. དཱཡཀཏོཔི པཊིགྒཱཧཀཏོཔི ནིཔྥལམེཝ. སེཡྻཐཱཔི མཀྑལིགོསཱལཚསཏྠཱརཱདཱིནཾ ཨཏྟནོ ཨུཔཱསཀམིཙྪཱདིཊྛཱིཧི པཱུཛཱཝིསེསཱ ཝུཏྟཉྷེཏཾ བྷགཝཏཱ.

‘‘མཱསེ མཱསེ ཀུསགྒེན, བཱལོ བྷུཉྫེཡྻ བྷོཛནཾ;

ན སོ སངྑཏདྷམྨཱནཾ, ཀལཾ ནཱགྒྷཏི སོལ༹སི’’ནྟི.

ཏེནེཝཱཧ བྷགཝཱ ཙཏྟཱརིམཱནི ཨཱནནྡ དཀྑིཎཝིསུདྡྷིཡོ’’ཏི. ཨིམཱནི ཏཱིཎི བུདྡྷདྷམྨསངྒྷརཏནཱནི སཱདྷཱུནཾ རཏིཛནནཏྠེན རཏནཱནི ནཱམ.

ཝུཏྟཉྷེཏཾ.

‘‘ཙིཏྟཱིཀཏཾ མཧགྒྷཉྩ, ཨཏུལཾ དུལླབྷདསྶནཾ;

ཨནོམསཏྟཔརིབྷོགཾ, རཏནཾ ཏེན ཝུཙྩཏཱི’’ཏི.

རཏནཉྩ ནཱམ དུཝིདྷཾ སཝིཉྙཱཎཀཱཝིཉྙཱཎཀཝསེན. ཏཏྠ ཨཝིཉྙཱཎཀཾ ཙཀྐརཏནཾ, མཎིརཏནཾ ཡཾ ཝཱ པནཉྙམྤི ཨནིནྡྲིཡབདྡྷསུཝཎྞརཛཏཱདི. སཝིཉྙཱཎཀཾ ཧཏྠིཨསྶརཏནཱདིཔརིཎཱཡཀརཏནཔརིཡོསཱནཾ, ཡཾ ཝཱ པནཉྙམྤི ཨིནྡྲིཡབདྡྷཾ. ཨེཝཾ དུཝིདྷེ ཙེཏྠ སཝིཉྙཱཎཀརཏནཾ ཨགྒམཀྑཱཡཏི, ཀསྨཱ ཡསྨཱ ཨཝིཉྙཱཎཀཾ སུཝཎྞརཛཏམཎིམུཏྟཱདིརཏནཾ སཝིཉྙཱཎཀཱནཾ ཧཏྟིརཏནཱདཱིནཾ ཨལངྐཱརཏྠཱཡ ཨུཔནཱིཡཏི. སཝིཉྙཱཎཀརཏནམྤི དུཝིདྷཾ ཏིརཙྪཱནགཏརཏནཾ མནུསྶརཏནཉྩ. ཏཏྠ མནུསྶརཏནཾ ཨགྒམཀྑཱཡཏི. ཀསྨཱ ཡསྨཱ ཏིརཙྪཱནགཏརཏནཾ མནུསྶརཏནསྶ ཨོཔཝཡ྄ཧཾ ཧོཏི. མནུསྶརཏནམྤི དུཝིདྷཾ ཨིཏྠིརཏནཾ པུརིསརཏནཉྩ. ཏཏྠ པུརིསརཏནཾ ཨགྒམཀྑཱཡཏི. ཀསྨཱ ཡསྨཱ ཨིཏྠིརཏནཾ པུརིསརཏནསྶ པརིཙཱརིཀཏྟཾ ཨཱཔཛྫཏི. པུརིསརཏནམྤི དུཝིདྷཾ ཨགཱརིཀརཏནཾ ཨནགཱརིཀརཏནཉྩ ཏཏྠ ཨནགཱརིཀརཏནཾ ཨགྒམཀྑཱཡཏི. ཀསྨཱ ཡསྨཱ ཨགཱརིཀརཏནེསུ ཨགྒོ ཙཀྐཝཏྟཱིཔི སཱིལཱདིགུཎཡུཏྟཾ ཨནགཱརིཀརཏནཾ པཉྩཔཏིཊྛིཏེན ཝནྡིཏྭཱ ཨུཔཊྛཧིཏྭཱ པཡིརུཔཱསིཏྭཱ དིབྦམཱནུསྶིཀཱ སམྤཏྟིཡོ པཱཔུཎིཏྭཱ ཨནྟེ ནིབྦཱནསམྤཏྟིཾ པཱཔུཎཱཏི. ཨནགཱརིཀརཏནམྤི དུཝིདྷཾ ཨརིཡཔུཐུཛྫནཝསེན. ཨརིཡརཏནམྤི དུཝིདྷཾ སེཀྑཱསེཀྑཝསེན. ཨསེཀྑརཏནམྤི དུཝིདྷཾ སུཀྑཝིཔསྶཀསམཐཡཱནིཀཝསེན. སམཐཡཱནིཀརཏནམྤི དུཝིདྷཾ སཱཝཀཔཱརམིཔྤཏྟམཔཏྟཉྩ. ཏཏྠ སཱཝཀཔཱརམིཔྤཏྟཾ ཨགྒམཀྑཱཡཏི. ཀསྨཱ གུཎམཧཏྟཏཱཡ. སཱཝཀཔཱརམིཔྤཏྟརཏནཏོཔི པཙྩེཀབུདྡྷརཏནཾ ཨགྒམཀྑཱཡཏི. ཀསྨཱ གུཎམཧཏྟཏཱཡ. སཱརིཔུཏྟམོགྒལཱནསདིསཱཔི ཧི ཨནེཀསཏཱ སཱཝཀཱ པཙྩེཀབུདྡྷསྶ གུཎཱནཾ སཏབྷཱགམྤི ན ཨུཔནེནྟི. པཙྩེཀབུདྡྷཏོ སམྦུདྡྷརཏནཾ ཨགྒམཀྑཱཡཏི. ཀསྨཱ གུཎམཧཏྟཏཱཡ སཀལམྤི ཛམྦུདཱིཔཾ པལླངྐེ ན པལླངྐཾ གྷཊྚེནྟོ ནིསིནྣཱ པཙྩེཀསམྦུདྡྷཱ ཨེཀསྶ གུཎཱནཾ ནེཝ སངྑྱཾ ཀལཾ གཎནབྷཱགཾ ཨུཔནེནྟི, ཝུཏྟཉྷེཏཾ བྷགཝཏཱ ‘‘ཡཱཝཏཱ བྷིཀྑཝེ སཏྟཱ ཨཔདཱ ཝཱ…པེ… ཏཐཱགཏོ ཏེསཾ ཨགྒམཀྑཱཡཏཱི’’ཏི ཨཱདི. ཨེཝཾ ‘‘བུདྡྷོ ཙ དུལླབྷོ ལོཀེ, སདྡྷམྨསཝནམྤི ཙ, སངྒྷོ ཙ དུལླབྷོ ལོཀེ’’ཏི ཨིམེསཾ ཏིཎྞཾ པདཱནཾ ཨཏྠུདྡྷཱརཝསེན སབྦསོ ཨཏྠོ ཝུཏྟོཡེཝ ཧོཏི.

ཨིཏི སཱགརབུདྡྷིཏྠེརཝིརཙིཏེ སཱིམཝིསོདྷནེ སངྒྷཝཎྞནཱཡ

སམསཱིསིཀཎྜོ ཙཏུཏྠོ པརིཙྪེདོ.

པཀིཎྞཀཀཎྜོ

ཨིདཱནི སཔྤུརིསཱཏི དུལླབྷཱཏི ཨིམསྶ སཾཝཎྞནཱཀྐམོ སམྤཏྟོ ཏཐཱ ཧི ལོཀེ སཔྤུརིསཱཔི ཨཏིདུལླབྷཱཡེཝ. སཔྤུརིསཱཏི ཀལྱཱཎགུཎསམྤནྣཱ ཨུཏྟམཔུརིསཱ. ཏེ ནིསྶཱཡ ཛཱཏིདྷམྨཱ སཏྟཱ ཛཱཏིཡཱ, མརཎདྷམྨཱ སཏྟཱ མརཎཏོ མུཙྩནྟི ཝུཏྟཉྷེཏཾ བྷགཝཏཱ ‘‘མམཉྷི ཨཱནནྡ ཀལྱཱཎམིཏྟཾ ཨཱགམྨ ཛཱཏིཡཱ པརིམུཙྩནྟི, ཛརཱདྷམྨཱ སཏྟཱ ཛརཱཡ མུཙྩནྟཱི’’ཏི ཨཱདི ཝཙནཏོ པན སམྨཱསམྦུདྡྷོཡེཝ སབྦཱཀཱརསམྤནྣོ ཀལྱཱཎམིཏྟོ ནཱམ. ཏཾ ཨལབྷནྟེན སཱརིཔུཏྟམོགྒལཱནཱདཡོ ཨརིཡཔུགྒལཱ ཝཱ. ཏེཔི ཨལབྷནྟེན ཨེཀནྟཛཧིཏཾ སིཝཊྛིཀཾ ཀལྱཱཎམིཏྟཾ ལབྷིཏབྦཾ, ཝུཏྟཉྷེཏཾ པོརཱཎེཧི.

‘‘པིཡོ གརུ བྷཱཝནཱིཡོ, ཝཏྟཱ ཙ ཝཙནཀྑམོ;

གམྦྷཱིརཉྩ ཀཐཾ ཀཏྟཱ, ནོཙཱཋཱནེ ནིཡོཛཡེ’’ཏི.

ཨེཝམཱདིགུཎསམནྣཱགཏོ ཝཌྜྷིཔཀྑེ ཋིཏཔཎྜིཏཔུགྒལོ ལོཀེ དུལླབྷོཝ. ཀཏམོ པཎྜིཏཔུགྒལོ བུདྡྷཔཙྩེཀབུདྡྷཱ ཨསཱིཏི ཙ མཧཱསཱཝཀཱ ཨཉྙེ ཙ ཏཐཱགཏསྶ སཱཝཀཱ སུནེཏྟམཧཱགོཝིནྡཝིདྷུརསརབྷངྒམཧོསདྷསུཏསོམནིམིརཱཛཨཡོགྷརཀུམཱརཀ ཨཀཏྟིཔཎྜིཏཱདཡོ ཙ པཎྜིཏཱཏི ཝེདིཏབྦཱ. ཏེ བྷཡེ ཝིཡ རཀྑཱ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝིཡ པདཱིཔཱ, ཁུཔྤིཔཱསཱདིདུཀྑཱབྷིབྷཝེ ཝིཡ ཨནྣཔཱནཱདིཔཊིལཱབྷོ, ཨཏྟནོ ཝཙནཀརཱནཾ སབྦབྷཡཨུཔདྡཝཱུཔསགྒཝིདྡྷཾསནསམཏྠཱ ཧོནྟི ཏཐཱ ཧི ཏཐཱགཏཾ ཨཱགམྨ ཨསངྑྱེཡྻཱ ཨཔརིམཱཎཱ དེཝམནུསྶཱ ཨཱསཝཀྑཡཾ པཏྟཱ བྲཧྨལོཀེ པཏིཊྛིཏཱ, དེཝལོཀེ ཨུཔྤནྣཱ. སཱརིཔུཏྟཏྠེརེ ཙིཏྟཾ པསཱདེཏྭཱ ཙཏཱུཧི ཙ པཙྩཡེཧི ཐེརཾ ཨུཔཊྛཧིཏྭཱ ཨསཱིཏི ཀུསལཧསྶཱནི སགྒེ ནིབྦཏྟཱནི, ཏཐཱ མཧཱམོགྒལཱནམཧཱཀསྶཔཔབྷུཏི སུནེཏྟསྶ སཏྠུནོ སཱཝཀཱ ཨཔྤེཀཙྩེ བྲཧྨལོཀེ ཨུཔཔཛྫིཾསུ, ཨཔྤེཀཙྩེ པརནིམྨིཏཝསཝཏྟཱིནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ…པེ… ཨཔྤེཀཙྩེ གཧཔཏིམཧཱསཱལཀུལཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫིཾསུ, ཝུཏྟཉྷེཏཾ ‘‘ནཏྠི བྷིཀྑཝེ པཎྜིཏཏོ བྷཡཾ, ནཏྠི པཎྜིཏཏོ ཨུཔདྡཝོ, ནཏྠི པཎྜིཏཏོ ཨུཔསགྒོ’’ཏི. ཨཔིཙ ཏགྒརམཱལཱདིགནྡྷབྷཎྜསདིསོ པཎྜིཏོ, ཏགྒརམཱལཱདིགནྡྷབྷཎྜཔལིཝེཋནཔཏྟསདིསོ ཏདུཔསེཝཱི ཝུཏྟཉྷེཏཾ ནཱརདཛཱཏཀེ.

‘‘ཏགྒརཉྩ པལཱསེན, ཡོ ནརོ ཨུཔནཡ྄ཧཏི;

པཏྟཱཔི སུརབྷི ཝཱཡནྟི, ཨེཝཾ དྷཱིརཱུཔསེཝནཱ’’ཏི.

ཨཀིཏྟིཔཎྜིཏོ སཀྐེན དེཝཱནམིནྡེན ཝརེ དིཡྻམཱནེ ཨེཝམཱཧ

‘‘དྷཱིརཾ པསྶེ སུཎེ དྷཱིརཾ, དྷཱིརེན སཧ སཾཝསེ;

དྷཱིརེནཱ’ལཱཔསལླཱཔཾ, ཏཾ ཀརེ ཏཉྩ རོཙཡེ.

ཀིཾ ནུ ཏེ ཨཀརཾ དྷཱིརོ, ཝད ཀསྶཔ ཀཱརཎཾ;

ཀེན ཀསྶཔ དྷཱིརསྶ, དསྶནཾ ཨབྷིཀངྑསི.

ནཡཾ ནཡཏི མེདྷཱཝཱི, ཨདུརཱཡཾ ན ཡུཉྫཏི;

སནརོ སེཡྻསོ ཧོཏི, སམྨཱ ཝུཏྟོ ན ཀུཔྤཏི;

ཝིནཡཾ སོ པཛཱནཱཏི, སཱདྷུ ཏེན སམཱགམོ’’ཏི.

ཨཔིཙ ཏེཔི སཔྤུརིསེ སངྒམྨ ཨསྶུཏཔུབྦམྤི ཨུབྷཡལོཀཧིཏཱཝཧཾ ཝཱཙཾ སུཡྻཏེཝ, ཝུཏྟམྤི ཙེཏཾ.

‘‘སུབྷཱསིཏཾ ཨུཏྟམམཱཧུ སནྟོ, དྷམྨཾ བྷཎེ ནཱདྷམྨཾ ཏཾ དུཏིཡཾ;

པིཡཾ བྷཎེ ནཱཔྤིཡཾ ཏཾ ཏཏིཡཾ, སཙྩཾ བྷཎེ ནཱལཱིཀཾ ཏཾ ཙཏུཏྠ’’ནྟི ཙ.

‘‘ཡཾ བུདྡྷོ བྷཱསཏི ཝཱཙཾ, ཁེམཾ ནིབྦཱནཔཏྟིཡཱ;

དུཀྑསྶནྟཀིརིཡཱཡ, སཱ ཝེ ཝཱཙཱནམུཏྟམཱ’’ཏི.

སཔྤུརིསཱུཔནིསྶཡསེཝནཔཙྩཡཱཡེཝ དཱནཱདིཀུསལསམཱཡོགེན ཨཔཱཡདུཀྑཏོ མུཙྩནྟི ཝུཏྟཉྷེཏཾ ‘‘ཨཔིཙ ནེརཡིཀཱདིདུཀྑཔརིཏྟཱཎཏོ པུཉྙཱནི ཨེཝ པཱཎཱིནཾ བཧཱུཔཀཱརཱནི, ཡཏོ ཏེསམྤི ཨུཔཀཱརཱནུསྶརཎཏཱ ཀཏཉྙུཏཱ སཔྤུརིསེཧི པསཾསནཱིཡཱདིནཱནཔྤཀཱརཝིསེསཱདྷིགམཧེཏཱུཙ ཧོནྟི ཝུཏྟཉྷེཏཾ བྷགཝཏཱ, ‘‘དྭེ མེ བྷིཀྑཝེ པུགྒལཱ དུལླབྷཱ ལོཀསྨིཾ, ཀཏམེ དྭེ, ཡོ ཙ པུབྦཀཱརཱི, ཡོ ཙ ཀཏཉྙུ ཀཏཝེདཱི’’ཏི. ཨཔིཙ ཝིདྷུརམཧོསདྷཛཱཏཀཱདིཀཱལེཔི ཨིདྷལོཀཔརལོཀསམྤཏྟིཨཏྠམེཝ ཨཏྟནོ ཝཙནཀརེ སམྨཱ ཡོཛེནྟི. ཨནཱཀུལཀམྨནྟཱདྷིཊྛཱནེན ཀཱལཉྙུཏཱཡ པཏིརཱུཔཀཱརིཏཱཡ ཨནལསཏཱཡ ཨུཊྛཱནཝཱིརིཡསམཏཱཡ ཨབྱསནིཡཏཱཙ ཀཱལཱནཏིཀྐམནཨཔྤཏིརཱུཔཀརཎཨཀརཎསིཐིལཀརཎཱཧི ཨཀུསལཱདཱིཧི རཧིཏཀསིགོརཀྑཝཱཎིཛྫཱདཡོ ཀམྨནྟཱ, ཨེཏེ ཨཏྟནོ ཝཱ པུཏྟདཱརསྶ ཝཱ དཱསཀམྨཀརཱནཾ ཝཱ བྱཏྟཏཱཡ ཨེཝཾ པཡོཛིཏཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ དྷནདྷཉྙཝིཏྟི པཊིལཱབྷཧེཏཱུ ཧོནྟི, ཝུཏྟཉྷེཏཾ བྷགཝཏཱ.

པཏིརཱུཔཀཱརཱིརི དྷུརཝཱ, ཨུཊྛཱནཏཱ ཝིནྡཏེ དྷནནྟི ཙ;

ན དིཝཱ སོཔྤསཱིལེ, རཏྟིཾ ཨུཊྛཱནདསྶིནཱ;

ནིཙྩཔྤམཏྟེན སོཎྜེན, སཀྐཱ ཨཱཝསིཏུཾ གྷརཾ.

ཨཏཱིསིཏཾ ཨཏིཨུཎྷཾ, ཨཏིསཱརམིདཾ ཨཧུ;

ཨིཏི ཝིསྶཊྛཀམྨནྟེ, ཨཏྠཱ ཨཙྩེནྟི མཱཎཝེ.

ཡོ ཙ སཱིཏཉྩ ཨུཎྷཉྩ; ཏིཎཱནི ཡོ ན མཉྙཏི;

སཔྤུརིསཀིཙྩཱནི, སོ སུཁཾ ན ཝིཧཱཡཏཱི’’ཏི ཙ.

བྷོགེ སཾཧརམཱནསྶ, པརསྶེཝ ཨིརཡཏོ;

བྷོགཱ སནྣིཙཡཾ ཡནྟི, ཝམྨིཀོཝཱུཔཙཱིཡཏཱིཏི.

ཨེཝམཱདིཔྤབྷེདཱ སཔྤུརིསཱ ལོཀེ ཨཏིདུལླབྷཱཝ. ཏབྦིགམེན དུཔྤུརིསཱ བཱལཛནཱ ཨགཝེསནྟོཔི ལབྦྷནྟེཝ ཏེ བཱལཱ ཨཏྟཱནཾ སེཝམཱནེ པརཛནེ སཾསཱརདུཀྑེཡེཝ ཨོསཱིདེནྟི བྷཝཏོ ཝུཊྛཱནཾ ན དེནྟི ཏཐཱ ཧི པཱུརཎཀསྶཔཱདཡོ ཚསཏྠཱརཱ དེཝདཏྟཀོཀཱལིཀ-མོདཀཏིསྶ ཁཎྜདེཝིཡཱཔུཏྟསམུདྡདཏྟཙིཉྩམཱཎཝིཀཱདཡོ ཨཏཱིཏཀཱལེ ཙ དཱིགྷདུཀྑསྶ ལཱབྷཱཏི ཨིམེ ཨཉྙེ ཙ ཨེཝརཱུཔཱ སཏྟཱ བཱལཱ ཨགྒིཔདིཏྟམིཝ ཨགཱརཾ ཨཏྟནཱ དུགྒཧིཏེན ཨཏྟཱནཉྩ ཨཏྟནོ ཝཙནཀཱརཀེ ཙ ཝིནཱསེནྟི ཏཐཱ ཧི དེཝདཏྟམཱགམྨ རཱཛཱ ཨཛཱཏསཏྟུ-ཀོཀཱལིཀཱདཡོ ཏདཉྙེཔི པུགྒལཱ ཨཔཱཡེ ནིབྦཏྟནྟི. རཱཛཱ ཨཛཱཏསཏྟུ སཱམཉྙཕལསུཏྟནྟསཝནཀཱལེ ཡདི པིཏརཾ ཨགྷཱཏེཡྻ, སོཏཱཔནྣོ བྷཝེཡྻ པིཏརཾ གྷཱཏིཏཏྟཱ མགྒཕལམྤི ཨཔྤཏྭཱ ལོཧཀུམྦྷིཡཾ སཊྛིཝསྶསཧསྶཱནི པཙྩིཏྭཱ མུཙྩིསྶཏི ཨནཱགཏེཔི པཙྩེཀབུདྡྷོ བྷཝིསྶཏི. ཀོཀཱལིཀོཔི སཱརིཔུཏྟམོགྒལཱནཏྠེརེ ཨནཔཙཱཡིཏྭཱ མཧཱནིརཡེ པདུམགཎནཱཡ པཙྩནོཀཱསེ ནིརཡཔདེསེ པདུམནིརཡེ…པེ… པདུམཾ ཁོ པན ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ནིརཡཾ ཀོཀཱལིཀོ བྷིཀྑུ ཨུཔཔནྣོ སཱརིཔུཏྟམོགྒལཱནེསུ ཙིཏྟཾ ཨཱགྷཱཏེཏྭཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཏཏྠ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑཱུཏི ནཱམགོཏྟེན ཨཔཱཀཊཾ ‘‘ཀིཾ ཝ དཱིགྷཾ ནུཁོ བྷནྟེ པདུམེ ནིརཡེ ཨཱཡུཔྤམཱཎ’’ནྟི པཉྷཾ པུཙྪིཏྭཱ ནིསིནྣཾ ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཝམཱཧ ‘‘དཱིགྷཾ ཁོ བྷིཀྑུ ནིརཡེ ཨཱཡུཔྤམཱཎཾ, ཏཾ ན སུཀརཾ སངྑཱཏུཾ ཨེཏྟཀཱནི ཝསྶཱནཱིཏི ཝཱ ཨེཏྟཀཱནི ཝསྶསཏཱནཱིཏི ཝཱ ཨེཏྟཀཱནི ཝསྶསཧསྶཱནཱིཏི ཝཱ ཨེཏྟཀཱནི ཝསྶསཏསཧསྶཱནཱི’’ཏི ཝཱ སཀྐཱ པན བྷནྟེ ཨུཔམཾ ཀཱཏུནྟི. ‘‘སཀྐཱ བྷིཀྑཱུ’’ཏི བྷགཝཱ ཨཝོཙ. སེཡྻཐཱཔི བྷིཀྑུ ཝཱིསཏིཁཱརིཀོ ཀོསལཀོ ཏིལཝཱཧོ ཧོཏི, ཏཏོ པུརིསོ ཝསྶསཏསྶ ཝསྶསཧསྶསྶ ཨཙྩཡེན ཨེཀམེཀཾ ཏིལཾ ཨུདྡྷརེཡྻ, ཁིཔྤཏརཾ ཁོ སོ བྷིཀྑུ ཝཱིསཏིཁཱརིཀོ ཀོསལཀོ ཏིལཝཱཧོ ཨིམིནཱ ཨུཔཀྐམེན པརིཀྑཡཾ པརིཡཱདཱནཾ གཙྪེཡྻ, ན ཏྭེཝ ཨེཀོ ཨབྦུདོ ནིརཡོ. སེཡྻཐཱཔི བྷིཀྑུ ཝཱིས ཨབྦུདོ ནིརཡོ, ཨེཝམེཀོ ནིརབྦུདོ ནིརཡོ’’ཏི ཨཱདི. ཝཱིསཏིཁཱརིཀོ ཏི མཱགདྷིཀེན པཏྠེན ཙཏྟཱརོ པཏྠཱ ཀོསལརཊྛེ ཨེཀོ པཏྠོ ཧོཏི. ཏེན པཏྠེན ཙཏྟཱརོ པཏྠཱ ཨཱལ༹ྷཀཾ. ཙཏྟཱརི ཨཱལ༹ྷཀཱནི དོཎཾ. ཙཏུདོཎཱ མཱནིཀཱ. ཙཏུམཱནིཀཱ ཁཱརཱི. ཏཱཡཁཱརིཡཱ ཝཱིསཏིཁཱརིཀོ ཏིལཝཱཧོ. ཏིལཝཱཧོཏི ཏིལསཀཊཾ. ཨབྦུདོ ནིརཡོཏི ཨབྦུདོ ནཱམ ཨེཀོ པཙྩེཀནིརཡོ ནཏྠི, ཨཝཱིཙིམྷི ཨེཝ པན ཨབྦུདགཎནཱཡ པཙྩནོཀཱསོ ‘‘ཨབྦུདོ ནིརཡོ’’ཏི ཝུཏྟོ. ཨེས ནཡོ ནིརབྦུདཱདཱིསུཔི. ཏཏྠ ཝསྶགཎནཱཔི ཨེཝཾ ཝེདིཏབྦཱ ཡཐཱཧ ‘‘སཏཾསཏསཧསྶཱནི ཀོཊི ཧོཏི ཨེཝཾ སཏཾསཧསྶཀོཊིཡོ པཀོཊི ནཱམ. སཏཾསཏསཧསྶཔཀོཊིཡོ ཀོཊིཔཀོཊི ནཱམ. སཏཾ སཏསཧསྶཀོཊིཔཀོཊིཡོ ནཧུཏཾ. སཏཾསཏསཧསྶནཧུཏཱནི ནིནྣཧུཏཾ. སཏཾསཏསཧསྶནིནྣཧུཏཱནི ཨེཀོ ཨབྦུདོ. ཏཏོ ཝཱིསཏིགུཎོ ནིརབྦུདོ. ཨེས ནཡོ སབྦཏྠ ཨཡཉྩ གཎནཱ ཨཔརིཙིཏཱནཾ དུཀྐརཱ’’ཏི ཝུཏྟཾ ཏཾ ན སུཀརཾ སངྑཱཏུ’ནྟི ཀེཙི པན ཏཏྠ པརིདེཝནཱནཏྟེནཔི ཀམྨཀརཎནཱནཏྟེནཔི ཨིམཱནི ནཱམཱནི ལདྡྷཱནཱིཏི ཝདནྟི. ཨཔརེཔི ཝཱནཀཱརཎེཧཱིཏི ཊཱིཀཱནེཏྟི. ཡཐཱ ཙ དཱིགྷཝིདསྶཨཱགྷཱཏཱ ཙ བུདྡྷནྟརཾ སཊྛིཡོཛནམཏྟེན ཨཏྟབྷཱཝེན ཨུཏྟཱནོ པཏིཏོ མཧཱནིརཡེ པཙྩཏི ཡཐཱ ཙ, ཏསྶ དིཊྛིཨབྷིརུཙིཏཱནི པཉྩ ཀུལསཏཱནི ཏསྶེཝ སཧབྱཏཾ ཨུཔྤནྣཱནི མཧཱནིརཡེ པཙྩནྟི. ཝུཏྟཉྩེཏཾ བྷགཝཏཱ ‘‘སེཡྻཐཱཔི བྷིཀྑཝེ ནལཱ༹གཱརཾ ཝཱ ཏིཎཱགཱརཾ ཝཱ ཨགྒིཕུཊྛོ ཀཱུཊཱགཱརཱནི དཧཏི ཨུལླིཏྟཱཝལིཏྟཱནི ནིཝཱཏཱནི ཕུསིཏགྒལཱ༹ནི པིཧིཏ ཝཱཏཔཱནཱནི ཨེཝམེཝ ཁོ བྷིཀྑཝེ ཡཱནིཀཱནིཙི བྷཡཱནི ཨུཔྤཛྫནྟི, སབྦཱནི བཱལཏོ ཨུཔྤཛྫནྟི, ནོ པཎྜིཏཏོ ཡེཀེཙི ཨུཔདྡཝཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, ནོ པཎྜིཏཏོ, ཡེཀེཙི ཨུཔསགྒཱ…པེ… ནོ པཎྜིཏཏོ. ཨིཏི ཁོ བྷིཀྑཝེ སཔྤཊིབྷཡོ བཱལོ ཨཔྤཊིབྷཡོ པཎྜིཏོ སཨུཔདྡཝོ བཱལོ ཨནུཔདྡཝོ པཎྜིཏོ, སཨུཔསགྒོ བཱལོ ཨནུཔསགྒོ པཎྜིཏོཏི. ཨཔི ཙ པཱུཏིམཙྪསདིསོ བཱལོ, པཱུཏིམཙྪབདྡྷཔཏྟ པུཏིསདིསོ ཧོཏི ཏདུཔསེཝཱི. ཚཌྜནཱིཡཏཾ ཛིགུཙྪནཱིཡཏཉྩ ཨཱཔཛྫཏི ཝིཉྙཱུནཾ ཝུཏྟམྤི ཙེཏཾ ནཱརདཛཱཏཀེ.

‘‘པཱུཏིམཙྪཾ ཀུསགྒེན, ཡོ ནརོ ཨུཔནཡ྄ཧཏི;

ཀུསཱཔི པཱུཏི ཝཱཡནྟི, ཨེཝཾ བཱལཱུཔསེཝནཱ’’ཏི.

ཨཀཏྟིཔཎྜིཏོཙཱཔི སཀྐེན དེཝཱནམིནྡེན ཝརེ དིཡྻམཱནེ ཨེཝམཱཧ

‘‘བཱལཾ ན པསྶེ ན སུཎེ, ན ཙ བཱལེན སཾཝསེ;

བཱལེནཱ’ལླཱཔསལླཱཔཾ, ན ཀརེ ན ཙ རོཙཡེ.

ཀིཾནུ ཏེ ཨཀརཾ བཱལོ, ཝད ཀསྶཔ ཀཱརཎཾ;

ཀེན ཀསྶཔ བཱལསྶ, དསྶནཾ ནཱབྷིཀངྑསི.

ཨནཡཾ ནཡཏི དུམྨེདྷོ, ཨདྷུརཱཡཾ ནིཡུཉྫཏི;

དུནྣཡོ སེཡྻསོ ཧོཏི, སམྨཱ ཝུཏྟོ པཀུཔྤཏི;

ཝིནཡཾ སོ ན ཛཱནཱཏི, སཱདྷུ ཏསྶ ཨདསྶན’’ནྟི.

ཨེཝཾ བཱལདུཛྫནསཾསགྒཝསེནེཝ སབྦཱནི བྷཡུཔདྡཝཱནི ཨུཔྤཛྫནྟི, ནོ པཎྜིཏསེཝནཝསེནཱཏིསབྦསོ སཔྤུརིསཱ ཨཏིདུལླབྷཱཝ.

ཨིདཱནི.

‘‘དུལླབྷཉྩ མནུསྶཏྟཾ, བུདྡྷུཔྤཱདོ ཙ དུལླབྷོ;

དུལླབྷཱ ཁཎསམྤཏྟི, སདྡྷམྨོ པརམདུལླབྷོ’’ཏི.

ཨིམིསྶཱ གཱཐཱཡ ཝཎྞནཱཀྐམོ སམྤཏྟོ. ཏཏྠ དུལླབྷཉྩ མནུསྶཏྟནྟི མནུསྶབྷཱཝོཔི དུལླབྷོཡེཝ མནུསྶསྶ དུལླབྷབྷཱཝོ ཀཱཎཀཙྪཔོཔམཱདཱིཧི ཝེདིཏབྦོ ཨེཀོ ཀིར ཀསྶཀོ གངྒཱཏཱིརེ ཏཱིཎི སཾཝཙྪརཱནི ཀསིཏྭཱ ཀིཉྩིམཏྟམྤི ཨལབྷིཏྭཱ ནངྒལཕཱལཾ དྭེདྷཱ བྷིནྡིཏྭཱ གངྒཱཡཾ ཁིཔི ཏེན གངྒཱནདིཡཱ ཝཱཧེན ཨེཀོ ཨུདྡྷཾ ཨེཀོ ཧེཊྛཱཏི ཨེཝཾ དྭེ ནངྒལཕཱལཀཱ གངྒཱཡཾ ཝུཡ྄ཧནྟཱ ཙིརེན ཨེཀོ ཨུདྡྷཾ ཨེཀོ ཧེཊྛཱཏི དྭེ ཨེཀཏོ ཧུཏྭཱ པཱཀཏིཀཱ ཡུཛྫནྟི ཏསྨིཾ ཁཎེ ཝསྶསཏཝསྶསཧསྶཙྩཡེན ཨེཀཝཱརཾ ཨུམྨུཛྫམཱནོ ཀཱཎཀཙྪཔོ ཨུམྨུཛྫམཱནཀྑཎེ ཏསྶ གཱིཝཱ དྭིནྣཾ ནངྒལཕཱལཱནམནྟརེ ཧོཏི ཨཡཾ ཀཱལོ དུལླབྷོཝ ཨེཝམེཝ མནུསྶཏྟབྷཱཝོཔི དུལླབྷོཡེཝ ཏཐཱཧི མནུསྶཏྟབྷཱཝཾ ཨལབྷིཏྭཱཝ ནིརཡཔེཏཨསུརཀཱཡཏིརཙྪཱནབྷཱུམཱིསུཡེཝ སཾསརིཏྭཱ སཱིསམྤི ཨུཀྑིཔིཏུཾ ཨལབྷནྟཱ ཨེཀབུདྡྷནྟརཱ དྭེ བུདྡྷནྟརཱ ཏཡོ བུདྡྷནྟརཱ ཙཏྟཱརོ བུདྡྷནྟརཱ ཨེཀཱསངྑྱེཡྻཝསེན ནིརཡེ པཙྩནཀསཏྟཱནཾ གཎནཔཐཾ ཝཱིཏིཝཏྟཱ, ཏཐཱ པེཏཨསུརཀཱཡཏིརཙྪཱནབྷཱུམཱིསུཔི ཨཏིཁུདྡཀེན ཨཏྟབྷཱཝེན ཏིལབཱིཛསཱསཔབཱིཛསྶ ཙཏུཔཉྩཚསཏྟཨཊྛཀལབྷཱགམཏྟེནེཝ ཨངྒུལིཡཱ པཏིཊྛིཏཊྛཱནམཏྟེཡེཝ བྷཱུམིཔདེསེ ནིསིནྣཱནཾ ཨཏིཁུདྡཀསཏྟཱནཾ གཎནཔཐམྤི ཝཱིཏིཝཏྟཱ ཏེ ཧི གཎིཏུཾ ཨིདྡྷིམནྟཔུགྒལེ ཋཔེཏྭཱ ཨཉྙོ ཀོ ནཱམ སཀྑིསྶཏི ཏེཧི མོཧནྡྷབྷཱཝེན ཀཎྷསུཀྐཔཀྑམྤི ཨཛཱནནྟཱ ཨནེཀེསུ བུདྡྷསཏེསུ ཝཱ བུདྡྷསཧསྶེསུ ཝཱ ཨུཔྤཛྫམཱནེསུཔི བུདྡྷོཏིསདྡཾ ཨསུཏྭཱ ཝཱིཏིཝཏྟཱ, ཨེཝཾ མནུསྶཏྟབྷཱཝོཔི དུལླབྷོཡེཝ. མནུསྶཏྟབྷཱཝེ ལབྷམཱནེཔི བུདྡྷུཔྤཱདཀཱལོ ཨཏིདུལླབྷོཝ. བུདྡྷུཔྤཱདཀཱལེཔི སམྨཱདིཊྛི ཧུཏྭཱ ཀུསལཱུཔཔཏྟིསངྑཱཏཱ ཁཎསམྤཏྟི དུལླབྷཱཝ, སདྡྷམྨདེསཀསྶཱཔི དུལླབྷཏྟཱ, ཏསྨིམྤི སཏི ཨངྒཝིཀལབྷཱཝེན སདྡྷམྨསཝནསྶཱཔི དུལླབྷཏྟཱཏི ཨེཝམཱདིཔྤབྷེདཱ མནུསྶཏྟབྷཱཝཱདིཀཱ ཁཎསམྤཏྟིཡོ དུལླབྷཱཏི ཝེདིཏབྦཱ. དུལླབྷཱ ཁཎསམྤཏྟཱིཏི ཀུསལཱུཔཔཏྟིསངྑཱཏཱ ཁཎསམྤཏྟི དུལླབྷཱཡེཝ ཏཐཱ ཧི པཙྩནྟཝིསཡ ཨརཱུཔཨསཉྙསཏྟཏིརཙྪཱནཔེཏནེརཡིཀཀཱལེ ཝཱ མཛ྄ཛྷིམདེསེཔི ཙཀྑཱདིཨངྒཝིཀལེཝཱ པརིཔུཎྞཨངྒབྷཱཝེཔི མིཙྪཱདིཊྛིབྷཱུཏཱ ཝཱ ཀུསལཱུཔཔཏྟིསངྑཱཏཱ ཁཎཱ ན ཧོནྟི པཙྩནྟཝིསཡེ ཧི པཝཏྟཱ ཛནཱ པཱཎཱཏིཔཱཏཱདིདསཨཀུསལཀམྨཔཐེཡེཝ རམནྟི ཨབྷིརམནྟི, ཙཎྜསབྷཱཝཱ ཙ ཏེ ཧོནྟི, རཏནཏྟཡགུཎམྤི ན ཛཱནནྟི. ཨརཱུཔིནོཔི པུགྒལཱ པརཏོགྷོསཝིརཧིཏཏྟཱ སོཏཱཔཏྟིམགྒཔཊིལཱབྷོཔི ཏེསཾ ནཏྠི, བུདྡྷདསྶནཱདཱིནིཔི ན ལབྷནྟི. ཨསཉྙསཏྟཏིརཙྪཱནཔེཏནེརཡིཀཀཱལེསུ པན པགེཝ པཱུརིཏཔཱརམཱིནཾ སཏྟཱནཾ པཝཏྟནམྤི ཨབྦོཧཱརིཀཾ, སམྨཱདིཊྛིཀུལེ ཛཱཡམཱནཱཔི ཙཀྑུཝིཀལེན བུདྡྷསངྒྷརཏནཱནཾ ཨདསྶནཾ, སོཏཝིཀལེན དྷམྨསཝནཏོཔི ཧཱཡཏི ཨེལ༹མཱུགཱདིབྷཱཝེན ཀུསལསམཱདཱནཱ ན ཧོནྟི. ཨངྒསམྤནྣེཔི མིཙྪཱདིཊྛིབྷཱཝེན དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎཨསཱིཏིཨནུབྱཉྫནབྱཱམཔྤབྷཱཔརིཀྑིཏྟཾ སབྦཛནཱནཾ ནཡནརསཱཡཏནབྷཱུཏཾ སབྦཉྙུབུདྡྷམྤི དིསྭཱ པསཱདསོམྨེན ཙཀྑུནཱ ཨོལོཀེཏབྦམྤི ན མཉྙནྟི མནོཔདོསཝསེནེཝ ཡུགགྒཱཧཱ ཧུཏྭཱ ཡམཀཔཱཊིཧཱརིཡཀཱལཱདཱིསུ ཨནེཀེཔི མིཙྪཱདིཊྛིནོ མཧཱནིརཡེ ཨུཔྤཛྫནྟི. ཨེཝཾ ཀུསལཱུཔཔཏྟིཁཎསམྤཏྟིཔི དུལླབྷཱཡེཝ.

‘‘དུལླབྷཉྩ མནུསྶཏྟཾ, བུདྡྷུཔྤཱདོ ཙ དུལླབྷོ;

དུལླབྷཱ ཁཎསམྤཏྟི, སདྡྷམྨོ པརམདུལླབྷོ’’ཏི.

ཨིམིསྶཱ གཱཐཱཡ ཨཏྠོ ཝུཏྟོཡེཝ.

ཨིཏི སཱགརབུདྡྷིཏྠེརཝིརཙིཏེ སཱིམཝིསོདྷནེ

པཀིཎྞཀཀཎྜོ ནཱམ པཉྩམོ པརིཙྪེདོ.

ཨེཝཾ སཏྠུཔརིནིབྦཱནཏོ ཝསྶསཏཙྩཡེན པཏིཊྛིཏེ ཨིསིནཱ ཀཱརིཏཏྟཱ’ ཨིསིནགར’ནྟི ལདྡྷནཱམེ དྭཏྟཔཱདིབྷཱུཔཱལཱནཾ ནིཝཱསཊྛཱནབྷཱུཏེ སཱིརིཁེཏྟནགརེ ཨེརཱཝཏིཡཱ ནདིཡཱ པཱརིམཏཱིརབྷཱུཏེ པབྦཏསཱནུམྷི པཏིཊྛིཏསྶ ཀཉྩནཝརམཧཱཐཱུཔསྶ དཱཡཀསྶ སཏྭིཝམཧཱདྷམྨརཉྙོ ཀཱལེ སཱསནསྶ དྭིསཧསྶསཏཱདྷིཀཨེཀཏིཾསཏིམེ ཝསྶེ སཱསནེ པཊིལདྡྷསདྡྷཱནཾ ཀུལཔུཏྟཱནཾ མཧཱཛཱནིཀརཎཝསེན ཝིམཏིཝིནོདནིཡཱ ཝུཏྟཝཙནཾ སདྡཡུཏྟིཨཏྠཡུཏྟིཝསེན སཱདྷུཀཾ ཨཝིཙིནིཏྭཱ ནདིཡཱ ཨུདཀུཀྑེཔཾ ཨཀཏྭཱ ཨུཔསམྤདཱ ཀམྨསྶ ཀཱརིཏཏྟཱ སཱསནེ པརཱཛཡམཱཔནྣེ ཀུལཔུཏྟེ ཨུཔཱརམྦྷཀརཎཝསེན སཱིམཝིཔཏྟིཧཱརཀོ སཱིམསམྤཏྟིཔྤཀཱསཀོ གནྠོ པཝཏྟཏི.

ཨེཏྟཱཝཏཱ ཙ སིརིཁེཏྟནགརགོཙརགཱམེན སཏྭིཝམཧཱདྷམྨརཱཛགུརུབྷཱུཏེན མཧཱཝེཡྻཱཀརཎེན ཏིཔིཊཀདྷརེན’སདྡྷམྨཀོཝིདོ’ཏི པཱཀཊ ནཱམདྷེཡྻེན མཧཱཐེརེན ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡོ ཧུཏྭཱ པཉྙཱདྷིཔཏཱིནཾ ནིཝཱསབྷཱུཏེ པཙྪིམཛིནཙཀྐསཱསནཝརེ ཝཱསིགཎཱཙརིཡེན གཎཝཱཙཀེན ཝིནཡདྷརེན མཧཱསཱམིནཱ ཙ, རཱཛགུརུནཱ ཏིཔིཊཀནཱགཏྠེརེན ཙ ཨཱཙརིཡོ ཧུཏྭཱ ཝེཛྫཀམྨཛངྒྷཔེསནཀམྨཱདིཝསེན ཨནེསནཾ པཧཱཡ སམྨཱ ཨཱཛཱིཝེན ཝིསུདྡྷཱཛཱིཝེཧི སངྒྷགཎེཧི ཀཱརཀསངྒྷཱ ཧུཏྭཱ སིརིཁེཏྟནགརསྶ དཀྑིཎདིསཱབྷཱགེ དཱིགྷཔབྦཏསཱནུམྷི ཨེརཱཝཏིཡཱ ནདིཡཱ ཏཱིརེ ཝཱལིཀཔུལི༹ནེ སཱིམཱཔེཀྑཱཡ སཧ ཨུདཀུཀྑེཔཾ ཀཏྭཱ པཝཏྟཱཡ ཨུདཀུཀྑེཔསཱིམཱཡ དསདྷཱ བྱཉྫནཝིཔཏྟིཾ ཨཀཏྭཱ ཋཱནཱརཧེན ཉཏྟིཙཏུཏྠེན ཀམྨེན ཨུཔསམྤདཱཡ ཝཱིསཏིཝསྶེན སཱགརབུདྡྷཱིཏི གརཱུཧི གཧིཏནཱམདྷེཡྻེན བྷིཀྑུནཱ རཙིཏོ སཱསནཝིཔཏྟིཧཱརཀོ སཱིམཝིསོདྷནཱི ནཱམ གནྠོ སམཏྟོ.

ཨེཏྟཱཝཏཱ ཝིབྷཏྟཱ ཧི, སཔྤབྷེདཔྤཝཏྟིཀཱ;

སཱིམཝིསོདྷནཱིཧེསཱ, ནིཔུཎཱ སཱདྷུཙིནྟིཏཱ.

སིརིཁེཏྟཱཏི པཉྙཱཏེ, པུརེ ཨཔརནཱམཀེ;

དཀྑིཎེཡྻདིསཱབྷཱགེ, ཨུཙྩནེན ཀཏཱལཡེ.

ཝསནྟོ བྷིཀྑུ ནཱམེན, སཱགརབུདྡྷཱིཏི ཝིསྶུཏོ;

པུཎྞེ ཝཱིསཏིཝསྶམྷི, གནྠོཡཾ སཱདྷུཙིནྟིཏོ.

མཡཱཡཾ རཙིཏོ གནྠོ, ནིཊྛཔྤཏྟོ ཨནཱཀུལོ;

ཨེཝཾ པཱཎིནཾ སབྦེ, སཱིགྷཾ སིཛ྄ཛྷནྟུ སངྐཔྤཱ.

ཡཱཝ བུདྡྷོཏིནཱམམྤི ལོཀཛེཊྛསྶ ཏཱདིནོ;

ཏཱཝ ཏིཊྛཏུ ཡཾ གནྠོ, སཱསནེ ཧཱརཡཾ ཏམཾ.

ཨུདྡྷཾ ཡཱཝ བྷཝགྒཱ ཙ, ཨདྷོ ཡཱཝ ཨཝཱིཙིཏོ;

སམནྟཱ ཙཀྐཝཱལེ༹སུ, ཡེ སཏྟཱ པཐཝཱིཙརཱ.

ཏེཔི སབྦེ མཡཱ ཧོནྟུ, སམསམཝིཔཱཀིནོ;

ཙིརཾ ཛཱིཝཏུ ནོ རཱཛཱ, སཱསནསྶ ཨུཛྫོཏཀོ.

དིབྦནྟོ རཱཛདྷམྨེན, ཨརོགོ སཧ ཉཱཏིབྷི;

ཨནེན པུཉྙཀམྨེན, བྷཝེཡྻཾ ཛཱཏིཛཱཏིཡཾ.

སཱསནཾ ཛོཏཡནྟོཝ, སཀྱཔུཏྟསྶ སཱསནེ;

ཡདཱ ནསྶཏི སདྡྷམྨོ, ཨནྡྷཱིབྷཱུཏོ མཧཱིཏལེ;

དེཝལོཀེ ཏདཱ ཧེསྶཾ, ཏུསིཏེ ཋཱནམུཏྟམེཏི.

སཱིམཝིསོདྷནཱི ནིཊྛིཏཱ.