📜

ནམོ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ

དཱིགྷནིཀཱཡོ

མཧཱཝགྒཔཱལི༹

༡. མཧཱཔདཱནསུཏྟཾ

པུབྦེནིཝཱསཔཊིསཾཡུཏྟཀཐཱ

༡. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ ཀརེརིཀུཊིཀཱཡཾ. ཨཐ ཁོ སམྦཧུལཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟཱནཾ ཀརེརིམཎྜལམཱལེ༹ སནྣིསིནྣཱནཾ སནྣིཔཏིཏཱནཾ པུབྦེནིཝཱསཔཊིསཾཡུཏྟཱ དྷམྨཱི ཀཐཱ ཨུདཔཱདི – ‘‘ཨིཏིཔི པུབྦེནིཝཱསོ, ཨིཏིཔི པུབྦེནིཝཱསོ’’ཏི.

༢. ཨསྶོསི ཁོ བྷགཝཱ དིབྦཱཡ སོཏདྷཱཏུཡཱ ཝིསུདྡྷཱཡ ཨཏིཀྐནྟམཱནུསིཀཱཡ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨིམཾ ཀཐཱསལླཱཔཾ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཡེན ཀརེརིམཎྜལམཱལོ༹ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི, ནིསཛྫ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཀཱཡནུཏྠ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི ཀཐཱཡ སནྣིསིནྣཱ; ཀཱ ཙ པན ཝོ ཨནྟརཱཀཐཱ ཝིཔྤཀཏཱ’’ཏི?

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཨིདྷ, བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟཱནཾ ཀརེརིམཎྜལམཱལེ༹ སནྣིསིནྣཱནཾ སནྣིཔཏིཏཱནཾ པུབྦེནིཝཱསཔཊིསཾཡུཏྟཱ དྷམྨཱི ཀཐཱ ཨུདཔཱདི – ‘ཨིཏིཔི པུབྦེནིཝཱསོ ཨིཏིཔི པུབྦེནིཝཱསོ’ཏི. ཨཡཾ ཁོ ནོ, བྷནྟེ, ཨནྟརཱཀཐཱ ཝིཔྤཀཏཱ. ཨཐ བྷགཝཱ ཨནུཔྤཏྟོ’’ཏི.

༣. ‘‘ཨིཙྪེཡྻཱཐ ནོ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, པུབྦེནིཝཱསཔཊིསཾཡུཏྟཾ དྷམྨིཾ ཀཐཾ སོཏུ’’ནྟི? ‘‘ཨེཏསྶ, བྷགཝཱ, ཀཱལོ; ཨེཏསྶ, སུགཏ, ཀཱལོ; ཡཾ བྷགཝཱ པུབྦེནིཝཱསཔཊིསཾཡུཏྟཾ དྷམྨིཾ ཀཐཾ ཀརེཡྻ, བྷགཝཏོ སུཏྭཱ [བྷགཝཏོ ཝཙནཾ སུཏྭཱ (སྱཱ.)] བྷིཀྑཱུ དྷཱརེསྶནྟཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, བྷིཀྑཝེ, སུཎཱཐ,སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

༤. ‘‘ཨིཏོ སོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀནཝུཏིཀཔྤེ ཡཾ [ཨེཀནཝུཏོ ཀཔྤོ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ལོཀེ ཨུདཔཱདི. ཨིཏོ སོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཏིཾསེ ཀཔྤེ [ཨེཀཏིཾ སཀཔྤོ (སཱི.) ཨེཀཏིཾ སོ ཀཔྤོ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཡཾ སིཁཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ལོཀེ ཨུདཔཱདི. ཏསྨིཉྙེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཏིཾསེ ཀཔྤེ ཝེསྶབྷཱུ བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ལོཀེ ཨུདཔཱདི. ཨིམསྨིཉྙེཝ [ཨིམསྨིཾ (ཀཏྠཙཱི)] ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷདྡཀཔྤེ ཀཀུསནྡྷོ བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ལོཀེ ཨུདཔཱདི. ཨིམསྨིཉྙེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷདྡཀཔྤེ ཀོཎཱགམནོ བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ལོཀེ ཨུདཔཱདི. ཨིམསྨིཉྙེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷདྡཀཔྤེ ཀསྶཔོ བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ལོཀེ ཨུདཔཱདི. ཨིམསྨིཉྙེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷདྡཀཔྤེ ཨཧཾ ཨེཏརཧི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ལོཀེ ཨུཔྤནྣོ.

༥. ‘‘ཝིཔསྶཱི, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཁཏྟིཡོ ཛཱཏིཡཱ ཨཧོསི, ཁཏྟིཡཀུལེ ཨུདཔཱདི. སིཁཱི, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཁཏྟིཡོ ཛཱཏིཡཱ ཨཧོསི, ཁཏྟིཡཀུལེ ཨུདཔཱདི. ཝེསྶབྷཱུ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཁཏྟིཡོ ཛཱཏིཡཱ ཨཧོསི, ཁཏྟིཡཀུལེ ཨུདཔཱདི. ཀཀུསནྡྷོ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ བྲཱཧྨཎོ ཛཱཏིཡཱ ཨཧོསི, བྲཱཧྨཎཀུལེ ཨུདཔཱདི. ཀོཎཱགམནོ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ བྲཱཧྨཎོ ཛཱཏིཡཱ ཨཧོསི, བྲཱཧྨཎཀུལེ ཨུདཔཱདི. ཀསྶཔོ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ བྲཱཧྨཎོ ཛཱཏིཡཱ ཨཧོསི, བྲཱཧྨཎཀུལེ ཨུདཔཱདི. ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཁཏྟིཡོ ཛཱཏིཡཱ ཨཧོསིཾ, ཁཏྟིཡཀུལེ ཨུཔྤནྣོ.

༦. ‘‘ཝིཔསྶཱི, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཀོཎྜཉྙོ གོཏྟེན ཨཧོསི. སིཁཱི, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཀོཎྜཉྙོ གོཏྟེན ཨཧོསི. ཝེསྶབྷཱུ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཀོཎྜཉྙོ གོཏྟེན ཨཧོསི. ཀཀུསནྡྷོ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཀསྶཔོ གོཏྟེན ཨཧོསི. ཀོཎཱགམནོ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཀསྶཔོ གོཏྟེན ཨཧོསི. ཀསྶཔོ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཀསྶཔོ གོཏྟེན ཨཧོསི. ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ གོཏམོ གོཏྟེན ཨཧོསིཾ.

༧. ‘‘ཝིཔསྶིསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨསཱིཏིཝསྶསཧསྶཱནི ཨཱཡུཔྤམཱཎཾ ཨཧོསི. སིཁིསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ སཏྟཏིཝསྶསཧསྶཱནི ཨཱཡུཔྤམཱཎཾ ཨཧོསི. ཝེསྶབྷུསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ སཊྛིཝསྶསཧསྶཱནི ཨཱཡུཔྤམཱཎཾ ཨཧོསི. ཀཀུསནྡྷསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཙཏྟཱལཱིསཝསྶསཧསྶཱནི ཨཱཡུཔྤམཱཎཾ ཨཧོསི. ཀོཎཱགམནསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཏིཾསཝསྶསཧསྶཱནི ཨཱཡུཔྤམཱཎཾ ཨཧོསི. ཀསྶཔསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཝཱིསཏིཝསྶསཧསྶཱནི ཨཱཡུཔྤམཱཎཾ ཨཧོསི. མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི ཨཔྤཀཾ ཨཱཡུཔྤམཱཎཾ པརིཏྟཾ ལཧུཀཾ; ཡོ ཙིརཾ ཛཱིཝཏི, སོ ཝསྶསཏཾ ཨཔྤཾ ཝཱ བྷིཡྻོ.

༨. ‘‘ཝིཔསྶཱི, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ པཱཊལིཡཱ མཱུལེ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ. སིཁཱི, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ པུཎྜརཱིཀསྶ མཱུལེ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ. ཝེསྶབྷཱུ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ སཱལསྶ མཱུལེ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ. ཀཀུསནྡྷོ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ སིརཱིསསྶ མཱུལེ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ. ཀོཎཱགམནོ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཨུདུམྦརསྶ མཱུལེ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ. ཀསྶཔོ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ནིགྲོདྷསྶ མཱུལེ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ. ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཨསྶཏྠསྶ མཱུལེ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ.

༩. ‘‘ཝིཔསྶིསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཁཎྜཏིསྶཾ ནཱམ སཱཝཀཡུགཾ ཨཧོསི ཨགྒཾ བྷདྡཡུགཾ. སིཁིསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨབྷིབྷཱུསམྦྷཝཾ ནཱམ སཱཝཀཡུགཾ ཨཧོསི ཨགྒཾ བྷདྡཡུགཾ. ཝེསྶབྷུསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ སོཎུཏྟརཾ ནཱམ སཱཝཀཡུགཾ ཨཧོསི ཨགྒཾ བྷདྡཡུགཾ. ཀཀུསནྡྷསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཝིདྷུརསཉྫཱིཝཾ ནཱམ སཱཝཀཡུགཾ ཨཧོསི ཨགྒཾ བྷདྡཡུགཾ. ཀོཎཱགམནསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ བྷིཡྻོསུཏྟརཾ ནཱམ སཱཝཀཡུགཾ ཨཧོསི ཨགྒཾ བྷདྡཡུགཾ. ཀསྶཔསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཏིསྶབྷཱརདྭཱཛཾ ནཱམ སཱཝཀཡུགཾ ཨཧོསི ཨགྒཾ བྷདྡཡུགཾ. མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི སཱརིཔུཏྟམོགྒལླཱནཾ ནཱམ སཱཝཀཡུགཾ ཨཧོསི ཨགྒཾ བྷདྡཡུགཾ.

༡༠. ‘‘ཝིཔསྶིསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཏཡོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏཱ ཨཧེསུཾ. ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི ཨཊྛསཊྛིབྷིཀྑུསཏསཧསྶཾ, ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི བྷིཀྑུསཏསཧསྶཾ, ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི ཨསཱིཏིབྷིཀྑུསཧསྶཱནི. ཝིཔསྶིསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨིམེ ཏཡོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏཱ ཨཧེསུཾ སབྦེསཾཡེཝ ཁཱིཎཱསཝཱནཾ.

‘‘སིཁིསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཏཡོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏཱ ཨཧེསུཾ. ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི བྷིཀྑུསཏསཧསྶཾ, ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི ཨསཱིཏིབྷིཀྑུསཧསྶཱནི, ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི སཏྟཏིབྷིཀྑུསཧསྶཱནི. སིཁིསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨིམེ ཏཡོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏཱ ཨཧེསུཾ སབྦེསཾཡེཝ ཁཱིཎཱསཝཱནཾ.

‘‘ཝེསྶབྷུསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཏཡོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏཱ ཨཧེསུཾ. ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི ཨསཱིཏིབྷིཀྑུསཧསྶཱནི, ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི སཏྟཏིབྷིཀྑུསཧསྶཱནི, ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི སཊྛིབྷིཀྑུསཧསྶཱནི. ཝེསྶབྷུསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨིམེ ཏཡོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏཱ ཨཧེསུཾ སབྦེསཾཡེཝ ཁཱིཎཱསཝཱནཾ.

‘‘ཀཀུསནྡྷསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི ཙཏྟཱལཱིསབྷིཀྑུསཧསྶཱནི. ཀཀུསནྡྷསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨཡཾ ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི སབྦེསཾཡེཝ ཁཱིཎཱསཝཱནཾ.

‘‘ཀོཎཱགམནསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི ཏིཾསབྷིཀྑུསཧསྶཱནི. ཀོཎཱགམནསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨཡཾ ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི སབྦེསཾཡེཝ ཁཱིཎཱསཝཱནཾ.

‘‘ཀསྶཔསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི ཝཱིསཏིབྷིཀྑུསཧསྶཱནི. ཀསྶཔསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨཡཾ ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི སབྦེསཾཡེཝ ཁཱིཎཱསཝཱནཾ.

‘‘མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི ཨཌྜྷཏེལ༹སཱནི བྷིཀྑུསཏཱནི. མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཡཾ ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི སབྦེསཾཡེཝ ཁཱིཎཱསཝཱནཾ.

༡༡. ‘‘ཝིཔསྶིསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨསོཀོ ནཱམ བྷིཀྑུ ཨུཔཊྛཱཀོ ཨཧོསི ཨགྒུཔཊྛཱཀོ. སིཁིསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཁེམངྐརོ ནཱམ བྷིཀྑུ ཨུཔཊྛཱཀོ ཨཧོསི ཨགྒུཔཊྛཱཀོ. ཝེསྶབྷུསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨུཔསནྟོ ནཱམ བྷིཀྑུ ཨུཔཊྛཱཀོ ཨཧོསི ཨགྒུཔཊྛཱཀོ. ཀཀུསནྡྷསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ བུདྡྷིཛོ ནཱམ བྷིཀྑུ ཨུཔཊྛཱཀོ ཨཧོསི ཨགྒུཔཊྛཱཀོ. ཀོཎཱགམནསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ སོཏྠིཛོ ནཱམ བྷིཀྑུ ཨུཔཊྛཱཀོ ཨཧོསི ཨགྒུཔཊྛཱཀོ. ཀསྶཔསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ སབྦམིཏྟོ ནཱམ བྷིཀྑུ ཨུཔཊྛཱཀོ ཨཧོསི ཨགྒུཔཊྛཱཀོ. མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི ཨཱནནྡོ ནཱམ བྷིཀྑུ ཨུཔཊྛཱཀོ ཨཧོསི ཨགྒུཔཊྛཱཀོ.

༡༢. ‘‘ཝིཔསྶིསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ བནྡྷུམཱ ནཱམ རཱཛཱ པིཏཱ ཨཧོསི. བནྡྷུམཏཱི ནཱམ དེཝཱི མཱཏཱ ཨཧོསི ཛནེཏྟི [ཛནེཏྟཱི (སྱཱ.)]. བནྡྷུམསྶ རཉྙོ བནྡྷུམཏཱི ནཱམ ནགརཾ རཱཛདྷཱནཱི ཨཧོསི.

‘‘སིཁིསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨརུཎོ ནཱམ རཱཛཱ པིཏཱ ཨཧོསི. པབྷཱཝཏཱི ནཱམ དེཝཱི མཱཏཱ ཨཧོསི ཛནེཏྟི. ཨརུཎསྶ རཉྙོ ཨརུཎཝཏཱི ནཱམ ནགརཾ རཱཛདྷཱནཱི ཨཧོསི.

‘‘ཝེསྶབྷུསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ སུཔྤཏིཏོ ནཱམ [སུཔྤཏཱིཏོ ནཱམ (སྱཱ.)] རཱཛཱ པིཏཱ ཨཧོསི. ཝསྶཝཏཱི ནཱམ [ཡསཝཏཱི ནཱམ (སྱཱ. པཱི.)] དེཝཱི མཱཏཱ ཨཧོསི ཛནེཏྟི. སུཔྤཏིཏསྶ རཉྙོ ཨནོམཾ ནཱམ ནགརཾ རཱཛདྷཱནཱི ཨཧོསི.

‘‘ཀཀུསནྡྷསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨགྒིདཏྟོ ནཱམ བྲཱཧྨཎོ པིཏཱ ཨཧོསི. ཝིསཱཁཱ ནཱམ བྲཱཧྨཎཱི མཱཏཱ ཨཧོསི ཛནེཏྟི. ཏེན ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, སམཡེན ཁེམོ ནཱམ རཱཛཱ ཨཧོསི. ཁེམསྶ རཉྙོ ཁེམཝཏཱི ནཱམ ནགརཾ རཱཛདྷཱནཱི ཨཧོསི.

‘‘ཀོཎཱགམནསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཡཉྙདཏྟོ ནཱམ བྲཱཧྨཎོ པིཏཱ ཨཧོསི. ཨུཏྟརཱ ནཱམ བྲཱཧྨཎཱི མཱཏཱ ཨཧོསི ཛནེཏྟི. ཏེན ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, སམཡེན སོབྷོ ནཱམ རཱཛཱ ཨཧོསི. སོབྷསྶ རཉྙོ སོབྷཝཏཱི ནཱམ ནགརཾ རཱཛདྷཱནཱི ཨཧོསི.

‘‘ཀསྶཔསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ བྲཧྨདཏྟོ ནཱམ བྲཱཧྨཎོ པིཏཱ ཨཧོསི. དྷནཝཏཱི ནཱམ བྲཱཧྨཎཱི མཱཏཱ ཨཧོསི ཛནེཏྟི. ཏེན ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, སམཡེན ཀིཀཱི ནཱམ [ཀིཾ ཀཱི ནཱམ (སྱཱ.)] རཱཛཱ ཨཧོསི. ཀིཀིསྶ རཉྙོ བཱརཱཎསཱི ནཱམ ནགརཾ རཱཛདྷཱནཱི ཨཧོསི.

‘‘མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི སུདྡྷོདནོ ནཱམ རཱཛཱ པིཏཱ ཨཧོསི. མཱཡཱ ནཱམ དེཝཱི མཱཏཱ ཨཧོསི ཛནེཏྟི. ཀཔིལཝཏྠུ ནཱམ ནགརཾ རཱཛདྷཱནཱི ཨཧོསཱི’’ཏི. ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ, ཨིདཾ ཝཏྭཱན སུགཏོ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཱཝིསི.

༡༣. ཨཐ ཁོ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ ཨཡམནྟརཱཀཐཱ ཨུདཔཱདི – ‘‘ཨཙྪརིཡཾ, ཨཱཝུསོ, ཨབྦྷུཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཏཐཱགཏསྶ མཧིདྡྷིཀཏཱ མཧཱནུབྷཱཝཏཱ. ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཏཐཱགཏོ ཨཏཱིཏེ བུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ ཚིནྣཔཔཉྩེ ཚིནྣཝཊུམེ པརིཡཱདིནྣཝཊྚེ སབྦདུཀྑཝཱིཏིཝཏྟེ ཛཱཏིཏོཔི ཨནུསྶརིསྶཏི, ནཱམཏོཔི ཨནུསྶརིསྶཏི, གོཏྟཏོཔི ཨནུསྶརིསྶཏི, ཨཱཡུཔྤམཱཎཏོཔི ཨནུསྶརིསྶཏི, སཱཝཀཡུགཏོཔི ཨནུསྶརིསྶཏི, སཱཝཀསནྣིཔཱཏཏོཔི ཨནུསྶརིསྶཏི – ‘ཨེཝཾཛཙྩཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ ཨིཏིཔི, ཨེཝཾནཱམཱ ཨེཝཾགོཏྟཱ ཨེཝཾསཱིལཱ ཨེཝཾདྷམྨཱ ཨེཝཾཔཉྙཱ ཨེཝཾཝིཧཱརཱི ཨེཝཾཝིམུཏྟཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ ཨིཏིཔཱི’’’ཏི.

‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏཐཱགཏསྶེཝ ནུ ཁོ ཨེསཱ དྷམྨདྷཱཏུ སུཔྤཊིཝིདྡྷཱ, ཡསྶཱ དྷམྨདྷཱཏུཡཱ སུཔྤཊིཝིདྡྷཏྟཱ ཏཐཱགཏོ ཨཏཱིཏེ བུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ ཚིནྣཔཔཉྩེ ཚིནྣཝཊུམེ པརིཡཱདིནྣཝཊྚེ སབྦདུཀྑཝཱིཏིཝཏྟེ ཛཱཏིཏོཔི ཨནུསྶརཏི, ནཱམཏོཔི ཨནུསྶརཏི, གོཏྟཏོཔི ཨནུསྶརཏི, ཨཱཡུཔྤམཱཎཏོཔི ཨནུསྶརཏི, སཱཝཀཡུགཏོཔི ཨནུསྶརཏི, སཱཝཀསནྣིཔཱཏཏོཔི ཨནུསྶརཏི – ‘ཨེཝཾཛཙྩཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ ཨིཏིཔི, ཨེཝཾནཱམཱ ཨེཝཾགོཏྟཱ ཨེཝཾསཱིལཱ ཨེཝཾདྷམྨཱ ཨེཝཾཔཉྙཱ ཨེཝཾཝིཧཱརཱི ཨེཝཾཝིམུཏྟཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ ཨིཏིཔཱི’ཏི, ཨུདཱཧུ དེཝཏཱ ཏཐཱགཏསྶ ཨེཏམཏྠཾ ཨཱརོཙེསུཾ, ཡེན ཏཐཱགཏོ ཨཏཱིཏེ བུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ ཚིནྣཔཔཉྩེ ཚིནྣཝཊུམེ པརིཡཱདིནྣཝཊྚེ སབྦདུཀྑཝཱིཏིཝཏྟེ ཛཱཏིཏོཔི ཨནུསྶརཏི, ནཱམཏོཔི ཨནུསྶརཏི, གོཏྟཏོཔི ཨནུསྶརཏི, ཨཱཡུཔྤམཱཎཏོཔི ཨནུསྶརཏི, སཱཝཀཡུགཏོཔི ཨནུསྶརཏི, སཱཝཀསནྣིཔཱཏཏོཔི ཨནུསྶརཏི – ‘ཨེཝཾཛཙྩཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ ཨིཏིཔི, ཨེཝཾནཱམཱ ཨེཝཾགོཏྟཱ ཨེཝཾསཱིལཱ ཨེཝཾདྷམྨཱ ཨེཝཾཔཉྙཱ ཨེཝཾཝིཧཱརཱི ཨེཝཾཝིམུཏྟཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ ཨིཏིཔཱི’’’ཏི. ཨཡཉྩ ཧིདཾ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨནྟརཱཀཐཱ ཝིཔྤཀཏཱ ཧོཏི.

༡༤. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེན ཀརེརིམཎྜལམཱལོ༹ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ནིསཛྫ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཀཱཡནུཏྠ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི ཀཐཱཡ སནྣིསིནྣཱ; ཀཱ ཙ པན ཝོ ཨནྟརཱཀཐཱ ཝིཔྤཀཏཱ’’ཏི?

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཨིདྷ, བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ ཨཡཾ ཨནྟརཱཀཐཱ ཨུདཔཱདི – ‘ཨཙྪརིཡཾ, ཨཱཝུསོ, ཨབྦྷུཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཏཐཱགཏསྶ མཧིདྡྷིཀཏཱ མཧཱནུབྷཱཝཏཱ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཏཐཱགཏོ ཨཏཱིཏེ བུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ ཚིནྣཔཔཉྩེ ཚིནྣཝཊུམེ པརིཡཱདིནྣཝཊྚེ སབྦདུཀྑཝཱིཏིཝཏྟེ ཛཱཏིཏོཔི ཨནུསྶརིསྶཏི, ནཱམཏོཔི ཨནུསྶརིསྶཏི, གོཏྟཏོཔི ཨནུསྶརིསྶཏི, ཨཱཡུཔྤམཱཎཏོཔི ཨནུསྶརིསྶཏི, སཱཝཀཡུགཏོཔི ཨནུསྶརིསྶཏི, སཱཝཀསནྣིཔཱཏཏོཔི ཨནུསྶརིསྶཏི – ‘‘ཨེཝཾཛཙྩཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ ཨིཏིཔི, ཨེཝཾནཱམཱ ཨེཝཾགོཏྟཱ ཨེཝཾསཱིལཱ ཨེཝཾདྷམྨཱ ཨེཝཾཔཉྙཱ ཨེཝཾཝིཧཱརཱི ཨེཝཾཝིམུཏྟཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ ཨིཏིཔཱི’’ཏི. ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏཐཱགཏསྶེཝ ནུ ཁོ ཨེསཱ དྷམྨདྷཱཏུ སུཔྤཊིཝིདྡྷཱ, ཡསྶཱ དྷམྨདྷཱཏུཡཱ སུཔྤཊིཝིདྡྷཏྟཱ ཏཐཱགཏོ ཨཏཱིཏེ བུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ ཚིནྣཔཔཉྩེ ཚིནྣཝཊུམེ པརིཡཱདིནྣཝཊྚེ སབྦདུཀྑཝཱིཏིཝཏྟེ ཛཱཏིཏོཔི ཨནུསྶརཏི, ནཱམཏོཔི ཨནུསྶརཏི, གོཏྟཏོཔི ཨནུསྶརཏི, ཨཱཡུཔྤམཱཎཏོཔི ཨནུསྶརཏི, སཱཝཀཡུགཏོཔི ཨནུསྶརཏི, སཱཝཀསནྣིཔཱཏཏོཔི ཨནུསྶརཏི – ‘‘ཨེཝཾཛཙྩཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ ཨིཏིཔི, ཨེཝཾནཱམཱ ཨེཝཾགོཏྟཱ ཨེཝཾསཱིལཱ ཨེཝཾདྷམྨཱ ཨེཝཾཔཉྙཱ ཨེཝཾཝིཧཱརཱི ཨེཝཾཝིམུཏྟཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ ཨིཏིཔཱི’’ཏི. ཨུདཱཧུ དེཝཏཱ ཏཐཱགཏསྶ ཨེཏམཏྠཾ ཨཱརོཙེསུཾ, ཡེན ཏཐཱགཏོ ཨཏཱིཏེ བུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ ཚིནྣཔཔཉྩེ ཚིནྣཝཊུམེ པརིཡཱདིནྣཝཊྚེ སབྦདུཀྑཝཱིཏིཝཏྟེ ཛཱཏིཏོཔི ཨནུསྶརཏི, ནཱམཏོཔི ཨནུསྶརཏི, གོཏྟཏོཔི ཨནུསྶརཏི, ཨཱཡུཔྤམཱཎཏོཔི ཨནུསྶརཏི, སཱཝཀཡུགཏོཔི ཨནུསྶརཏི, སཱཝཀསནྣིཔཱཏཏོཔི ཨནུསྶརཏི – ‘ཨེཝཾཛཙྩཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ ཨིཏིཔི, ཨེཝཾནཱམཱ ཨེཝཾགོཏྟཱ ཨེཝཾསཱིལཱ ཨེཝཾདྷམྨཱ ཨེཝཾཔཉྙཱ ཨེཝཾཝིཧཱརཱི ཨེཝཾཝིམུཏྟཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ ཨིཏིཔཱི’ཏི? ཨཡཾ ཁོ ནོ, བྷནྟེ, ཨནྟརཱཀཐཱ ཝིཔྤཀཏཱ, ཨཐ བྷགཝཱ ཨནུཔྤཏྟོ’’ཏི.

༡༥. ‘‘ཏཐཱགཏསྶེཝེསཱ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨདྷཱཏུ སུཔྤཊིཝིདྡྷཱ, ཡསྶཱ དྷམྨདྷཱཏུཡཱ སུཔྤཊིཝིདྡྷཏྟཱ ཏཐཱགཏོ ཨཏཱིཏེ བུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ ཚིནྣཔཔཉྩེ ཚིནྣཝཊུམེ པརིཡཱདིནྣཝཊྚེ སབྦདུཀྑཝཱིཏིཝཏྟེ ཛཱཏིཏོཔི ཨནུསྶརཏི, ནཱམཏོཔི ཨནུསྶརཏི, གོཏྟཏོཔི ཨནུསྶརཏི, ཨཱཡུཔྤམཱཎཏོཔི ཨནུསྶརཏི, སཱཝཀཡུགཏོཔི ཨནུསྶརཏི, སཱཝཀསནྣིཔཱཏཏོཔི ཨནུསྶརཏི – ‘ཨེཝཾཛཙྩཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ ཨིཏིཔི, ཨེཝཾནཱམཱ ཨེཝཾགོཏྟཱ ཨེཝཾསཱིལཱ ཨེཝཾདྷམྨཱ ཨེཝཾཔཉྙཱ ཨེཝཾཝིཧཱརཱི ཨེཝཾཝིམུཏྟཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ ཨིཏིཔཱི’ཏི. དེཝཏཱཔི ཏཐཱགཏསྶ ཨེཏམཏྠཾ ཨཱརོཙེསུཾ, ཡེན ཏཐཱགཏོ ཨཏཱིཏེ བུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ ཚིནྣཔཔཉྩེ ཚིནྣཝཊུམེ པརིཡཱདིནྣཝཊྚེ སབྦདུཀྑཝཱིཏིཝཏྟེ ཛཱཏིཏོཔི ཨནུསྶརཏི, ནཱམཏོཔི ཨནུསྶརཏི, གོཏྟཏོཔི ཨནུསྶརཏི, ཨཱཡུཔྤམཱཎཏོཔི ཨནུསྶརཏི, སཱཝཀཡུགཏོཔི ཨནུསྶརཏི, སཱཝཀསནྣིཔཱཏཏོཔི ཨནུསྶརཏི – ‘ཨེཝཾཛཙྩཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ ཨིཏིཔི, ཨེཝཾནཱམཱ ཨེཝཾགོཏྟཱ ཨེཝཾསཱིལཱ ཨེཝཾདྷམྨཱ ཨེཝཾཔཉྙཱ ཨེཝཾཝིཧཱརཱི ཨེཝཾཝིམུཏྟཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ ཨིཏིཔཱི’ཏི.

‘‘ཨིཙྪེཡྻཱཐ ནོ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ པུབྦེནིཝཱསཔཊིསཾཡུཏྟཾ དྷམྨིཾ ཀཐཾ སོཏུ’’ནྟི? ‘‘ཨེཏསྶ, བྷགཝཱ, ཀཱལོ; ཨེཏསྶ, སུགཏ, ཀཱལོ; ཡཾ བྷགཝཱ བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ པུབྦེནིཝཱསཔཊིསཾཡུཏྟཾ དྷམྨིཾ ཀཐཾ ཀརེཡྻ, བྷགཝཏོ སུཏྭཱ བྷིཀྑཱུ དྷཱརེསྶནྟཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, བྷིཀྑཝེ, སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

༡༦. ‘‘ཨིཏོ སོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀནཝུཏིཀཔྤེ ཡཾ ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ལོཀེ ཨུདཔཱདི. ཝིཔསྶཱི, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཁཏྟིཡོ ཛཱཏིཡཱ ཨཧོསི, ཁཏྟིཡཀུལེ ཨུདཔཱདི. ཝིཔསྶཱི, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཀོཎྜཉྙོ གོཏྟེན ཨཧོསི. ཝིཔསྶིསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨསཱིཏིཝསྶསཧསྶཱནི ཨཱཡུཔྤམཱཎཾ ཨཧོསི. ཝིཔསྶཱི, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ པཱཊལིཡཱ མཱུལེ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ. ཝིཔསྶིསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཁཎྜཏིསྶཾ ནཱམ སཱཝཀཡུགཾ ཨཧོསི ཨགྒཾ བྷདྡཡུགཾ. ཝིཔསྶིསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཏཡོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏཱ ཨཧེསུཾ. ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི ཨཊྛསཊྛིབྷིཀྑུསཏསཧསྶཾ, ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི བྷིཀྑུསཏསཧསྶཾ, ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི ཨསཱིཏིབྷིཀྑུསཧསྶཱནི. ཝིཔསྶིསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨིམེ ཏཡོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏཱ ཨཧེསུཾ སབྦེསཾཡེཝ ཁཱིཎཱསཝཱནཾ. ཝིཔསྶིསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨསོཀོ ནཱམ བྷིཀྑུ ཨུཔཊྛཱཀོ ཨཧོསི ཨགྒུཔཊྛཱཀོ. ཝིཔསྶིསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ བནྡྷུམཱ ནཱམ རཱཛཱ པིཏཱ ཨཧོསི. བནྡྷུམཏཱི ནཱམ དེཝཱི མཱཏཱ ཨཧོསི ཛནེཏྟི. བནྡྷུམསྶ རཉྙོ བནྡྷུམཏཱི ནཱམ ནགརཾ རཱཛདྷཱནཱི ཨཧོསི.

བོདྷིསཏྟདྷམྨཏཱ

༡༧. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི བོདྷིསཏྟོ ཏུསིཏཱ ཀཱཡཱ ཙཝིཏྭཱ སཏོ སམྤཛཱནོ མཱཏུཀུཙྪིཾ ཨོཀྐམི. ཨཡམེཏྠ དྷམྨཏཱ.

༡༨. ‘‘དྷམྨཏཱ, ཨེསཱ, བྷིཀྑཝེ, ཡདཱ བོདྷིསཏྟོ ཏུསིཏཱ ཀཱཡཱ ཙཝིཏྭཱ མཱཏུཀུཙྪིཾ ཨོཀྐམཏི. ཨཐ སདེཝཀེ ལོཀེ སམཱརཀེ སབྲཧྨཀེ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ཨཔྤམཱཎོ ཨུལཱ༹རོ ཨོབྷཱསོ པཱཏུབྷཝཏི ཨཏིཀྐམྨེཝ དེཝཱནཾ དེཝཱནུབྷཱཝཾ. ཡཱཔི ཏཱ ལོཀནྟརིཀཱ ཨགྷཱ ཨསཾཝུཏཱ ཨནྡྷཀཱརཱ ཨནྡྷཀཱརཏིམིསཱ, ཡཏྠ པིམེ ཙནྡིམསཱུརིཡཱ ཨེཝཾམཧིདྡྷིཀཱ ཨེཝཾམཧཱནུབྷཱཝཱ ཨཱབྷཱཡ ནཱནུབྷོནྟི, ཏཏྠཔི ཨཔྤམཱཎོ ཨུལཱ༹རོ ཨོབྷཱསོ པཱཏུབྷཝཏི ཨཏིཀྐམྨེཝ དེཝཱནཾ དེཝཱནུབྷཱཝཾ. ཡེཔི ཏཏྠ སཏྟཱ ཨུཔཔནྣཱ, ཏེཔི ཏེནོབྷཱསེན ཨཉྙམཉྙཾ སཉྫཱནནྟི – ‘ཨཉྙེཔི ཀིར, བྷོ, སནྟི སཏྟཱ ཨིདྷཱུཔཔནྣཱ’ཏི. ཨཡཉྩ དསསཧསྶཱི ལོཀདྷཱཏུ སངྐམྤཏི སམྤཀམྤཏི སམྤཝེདྷཏི. ཨཔྤམཱཎོ ཙ ཨུལཱ༹རོ ཨོབྷཱསོ ལོཀེ པཱཏུབྷཝཏི ཨཏིཀྐམྨེཝ དེཝཱནཾ དེཝཱནུབྷཱཝཾ. ཨཡམེཏྠ དྷམྨཏཱ.

༡༩. ‘‘དྷམྨཏཱ ཨེསཱ, བྷིཀྑཝེ, ཡདཱ བོདྷིསཏྟོ མཱཏུཀུཙྪིཾ ཨོཀྐནྟོ ཧོཏི, ཙཏྟཱརོ ནཾ དེཝཔུཏྟཱ ཙཏུདྡིསཾ [ཙཱཏུདྡིསཾ (སྱཱ.)] རཀྑཱཡ ཨུཔགཙྪནྟི – ‘མཱ ནཾ བོདྷིསཏྟཾ ཝཱ བོདྷིསཏྟམཱཏརཾ ཝཱ མནུསྶོ ཝཱ ཨམནུསྶོ ཝཱ ཀོཙི ཝཱ ཝིཧེཋེསཱི’ཏི. ཨཡམེཏྠ དྷམྨཏཱ.

༢༠. ‘‘དྷམྨཏཱ ཨེསཱ, བྷིཀྑཝེ, ཡདཱ བོདྷིསཏྟོ མཱཏུཀུཙྪིཾ ཨོཀྐནྟོ ཧོཏི, པཀཏིཡཱ སཱིལཝཏཱི བོདྷིསཏྟམཱཏཱ ཧོཏི, ཝིརཏཱ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ, ཝིརཏཱ ཨདིནྣཱདཱནཱ, ཝིརཏཱ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ, ཝིརཏཱ མུསཱཝཱདཱ, ཝིརཏཱ སུརཱམེརཡམཛྫཔྤམཱདཊྛཱནཱ. ཨཡམེཏྠ དྷམྨཏཱ.

༢༡. ‘‘དྷམྨཏཱ ཨེསཱ, བྷིཀྑཝེ, ཡདཱ བོདྷིསཏྟོ མཱཏུཀུཙྪིཾ ཨོཀྐནྟོ ཧོཏི, ན བོདྷིསཏྟམཱཏུ པུརིསེསུ མཱནསཾ ཨུཔྤཛྫཏི ཀཱམགུཎཱུཔསཾཧིཏཾ, ཨནཏིཀྐམནཱིཡཱ ཙ བོདྷིསཏྟམཱཏཱ ཧོཏི ཀེནཙི པུརིསེན རཏྟཙིཏྟེན. ཨཡམེཏྠ དྷམྨཏཱ.

༢༢. ‘‘དྷམྨཏཱ ཨེསཱ, བྷིཀྑཝེ, ཡདཱ བོདྷིསཏྟོ མཱཏུཀུཙྪིཾ ཨོཀྐནྟོ ཧོཏི, ལཱབྷིནཱི བོདྷིསཏྟམཱཏཱ ཧོཏི པཉྩནྣཾ ཀཱམགུཎཱནཾ. སཱ པཉྩཧི ཀཱམགུཎེཧི སམཔྤིཏཱ སམངྒཱིབྷཱུཏཱ པརིཙཱརེཏི. ཨཡམེཏྠ དྷམྨཏཱ.

༢༣. ‘‘དྷམྨཏཱ ཨེསཱ, བྷིཀྑཝེ, ཡདཱ བོདྷིསཏྟོ མཱཏུཀུཙྪིཾ ཨོཀྐནྟོ ཧོཏི, ན བོདྷིསཏྟམཱཏུ ཀོཙིདེཝ ཨཱབཱདྷོ ཨུཔྤཛྫཏི. སུཁིནཱི བོདྷིསཏྟམཱཏཱ ཧོཏི ཨཀིལནྟཀཱཡཱ, བོདྷིསཏྟཉྩ བོདྷིསཏྟམཱཏཱ ཏིརོཀུཙྪིགཏཾ པསྶཏི སབྦངྒཔཙྩངྒིཾ ཨཧཱིནིནྡྲིཡཾ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, མཎི ཝེལུ༹རིཡོ སུབྷོ ཛཱཏིམཱ ཨཊྛཾསོ སུཔརིཀམྨཀཏོ ཨཙྪོ ཝིཔྤསནྣོ ཨནཱཝིལོ སབྦཱཀཱརསམྤནྣོ. ཏཏྲཱསྶ [ཏཏྲསྶ (སྱཱ.)] སུཏྟཾ ཨཱཝུཏཾ ནཱིལཾ ཝཱ པཱིཏཾ ཝཱ ལོཧིཏཾ ཝཱ ཨོདཱཏཾ ཝཱ པཎྜུསུཏྟཾ ཝཱ. ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ ཧཏྠེ ཀརིཏྭཱ པཙྩཝེཀྑེཡྻ – ‘ཨཡཾ ཁོ མཎི ཝེལུ༹རིཡོ སུབྷོ ཛཱཏིམཱ ཨཊྛཾསོ སུཔརིཀམྨཀཏོ ཨཙྪོ ཝིཔྤསནྣོ ཨནཱཝིལོ སབྦཱཀཱརསམྤནྣོ. ཏཏྲིདཾ སུཏྟཾ ཨཱཝུཏཾ ནཱིལཾ ཝཱ པཱིཏཾ ཝཱ ལོཧིཏཾ ཝཱ ཨོདཱཏཾ ཝཱ པཎྜུསུཏྟཾ ཝཱ’ཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡདཱ བོདྷིསཏྟོ མཱཏུཀུཙྪིཾ ཨོཀྐནྟོ ཧོཏི, ན བོདྷིསཏྟམཱཏུ ཀོཙིདེཝ ཨཱབཱདྷོ ཨུཔྤཛྫཏི, སུཁིནཱི བོདྷིསཏྟམཱཏཱ ཧོཏི ཨཀིལནྟཀཱཡཱ, བོདྷིསཏྟཉྩ བོདྷིསཏྟམཱཏཱ ཏིརོཀུཙྪིགཏཾ པསྶཏི སབྦངྒཔཙྩངྒིཾ ཨཧཱིནིནྡྲིཡཾ. ཨཡམེཏྠ དྷམྨཏཱ.

༢༤. ‘‘དྷམྨཏཱ ཨེསཱ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱཧཛཱཏེ བོདྷིསཏྟེ བོདྷིསཏྟམཱཏཱ ཀཱལངྐརོཏི ཏུསིཏཾ ཀཱཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨཡམེཏྠ དྷམྨཏཱ.

༢༥. ‘‘དྷམྨཏཱ ཨེསཱ, བྷིཀྑཝེ, ཡཐཱ ཨཉྙཱ ཨིཏྠིཀཱ ནཝ ཝཱ དས ཝཱ མཱསེ གབྦྷཾ ཀུཙྪིནཱ པརིཧརིཏྭཱ ཝིཛཱཡནྟི, ན ཧེཝཾ བོདྷིསཏྟཾ བོདྷིསཏྟམཱཏཱ ཝིཛཱཡཏི. དསེཝ མཱསཱནི བོདྷིསཏྟཾ བོདྷིསཏྟམཱཏཱ ཀུཙྪིནཱ པརིཧརིཏྭཱ ཝིཛཱཡཏི. ཨཡམེཏྠ དྷམྨཏཱ.

༢༦. ‘‘དྷམྨཏཱ ཨེསཱ, བྷིཀྑཝེ, ཡཐཱ ཨཉྙཱ ཨིཏྠིཀཱ ནིསིནྣཱ ཝཱ ནིཔནྣཱ ཝཱ ཝིཛཱཡནྟི, ན ཧེཝཾ བོདྷིསཏྟཾ བོདྷིསཏྟམཱཏཱ ཝིཛཱཡཏི. ཋིཏཱཝ བོདྷིསཏྟཾ བོདྷིསཏྟམཱཏཱ ཝིཛཱཡཏི. ཨཡམེཏྠ དྷམྨཏཱ.

༢༧. ‘‘དྷམྨཏཱ ཨེསཱ, བྷིཀྑཝེ, ཡདཱ བོདྷིསཏྟོ མཱཏུཀུཙྪིམྷཱ ནིཀྑམཏི, དེཝཱ པཋམཾ པཊིགྒཎྷནྟི, པཙྪཱ མནུསྶཱ. ཨཡམེཏྠ དྷམྨཏཱ.

༢༨. ‘‘དྷམྨཏཱ ཨེསཱ, བྷིཀྑཝེ, ཡདཱ བོདྷིསཏྟོ མཱཏུཀུཙྪིམྷཱ ནིཀྑམཏི, ཨཔྤཏྟོཝ བོདྷིསཏྟོ པཐཝིཾ ཧོཏི, ཙཏྟཱརོ ནཾ དེཝཔུཏྟཱ པཊིགྒཧེཏྭཱ མཱཏུ པུརཏོ ཋཔེནྟི – ‘ཨཏྟམནཱ, དེཝི, ཧོཧི; མཧེསཀྑོ ཏེ པུཏྟོ ཨུཔྤནྣོ’ཏི. ཨཡམེཏྠ དྷམྨཏཱ.

༢༩. ‘‘དྷམྨཏཱ ཨེསཱ, བྷིཀྑཝེ, ཡདཱ བོདྷིསཏྟོ མཱཏུཀུཙྪིམྷཱ ནིཀྑམཏི, ཝིསདོཝ ནིཀྑམཏི ཨམཀྑིཏོ ཨུདེན [ཨུདྡེན (སྱཱ.), ཨུདརེན (ཀཏྠཙི)] ཨམཀྑིཏོ སེམྷེན ཨམཀྑིཏོ རུཧིརེན ཨམཀྑིཏོ ཀེནཙི ཨསུཙིནཱ སུདྡྷོ [ཝིསུདྡྷོ (སྱཱ.)] ཝིསདོ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, མཎིརཏནཾ ཀཱསིཀེ ཝཏྠེ ནིཀྑིཏྟཾ ནེཝ མཎིརཏནཾ ཀཱསིཀཾ ཝཏྠཾ མཀྑེཏི, ནཱཔི ཀཱསིཀཾ ཝཏྠཾ མཎིརཏནཾ མཀྑེཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨུབྷིནྣཾ སུདྡྷཏྟཱ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡདཱ བོདྷིསཏྟོ མཱཏུཀུཙྪིམྷཱ ནིཀྑམཏི, ཝིསདོཝ ནིཀྑམཏི ཨམཀྑིཏོ, ཨུདེན ཨམཀྑིཏོ སེམྷེན ཨམཀྑིཏོ རུཧིརེན ཨམཀྑིཏོ ཀེནཙི ཨསུཙིནཱ སུདྡྷོ ཝིསདོ. ཨཡམེཏྠ དྷམྨཏཱ.

༣༠. ‘‘དྷམྨཏཱ ཨེསཱ, བྷིཀྑཝེ, ཡདཱ བོདྷིསཏྟོ མཱཏུཀུཙྪིམྷཱ ནིཀྑམཏི, དྭེ ཨུདཀསྶ དྷཱརཱ ཨནྟལིཀྑཱ པཱཏུབྷཝནྟི – ཨེཀཱ སཱིཏསྶ ཨེཀཱ ཨུཎྷསྶ ཡེན བོདྷིསཏྟསྶ ཨུདཀཀིཙྩཾ ཀརོནྟི མཱཏུ ཙ. ཨཡམེཏྠ དྷམྨཏཱ.

༣༡. ‘‘དྷམྨཏཱ ཨེསཱ, བྷིཀྑཝེ, སམྤཏིཛཱཏོ བོདྷིསཏྟོ སམེཧི པཱདེཧི པཏིཊྛཧིཏྭཱ ཨུཏྟརཱབྷིམུཁོ [ཨུཏྟརེནཱབྷིམུཁོ (སྱཱ.) ཨུཏྟརེནམུཁོ (ཀ.)] སཏྟཔདཝཱིཏིཧཱརེན གཙྪཏི སེཏམྷི ཚཏྟེ ཨནུདྷཱརིཡམཱནེ, སབྦཱ ཙ དིསཱ ཨནུཝིལོཀེཏི, ཨཱསབྷིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསཏི ‘ཨགྒོཧམསྨི ལོཀསྶ, ཛེཊྛོཧམསྨི ལོཀསྶ, སེཊྛོཧམསྨི ལོཀསྶ, ཨཡམནྟིམཱ ཛཱཏི, ནཏྠིདཱནི པུནབྦྷཝོ’ཏི. ཨཡམེཏྠ དྷམྨཏཱ.

༣༢. ‘‘དྷམྨཏཱ ཨེསཱ, བྷིཀྑཝེ, ཡདཱ བོདྷིསཏྟོ མཱཏུཀུཙྪིམྷཱ ནིཀྑམཏི, ཨཐ སདེཝཀེ ལོཀེ སམཱརཀེ སབྲཧྨཀེ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ཨཔྤམཱཎོ ཨུལཱ༹རོ ཨོབྷཱསོ པཱཏུབྷཝཏི, ཨཏིཀྐམྨེཝ དེཝཱནཾ དེཝཱནུབྷཱཝཾ. ཡཱཔི ཏཱ ལོཀནྟརིཀཱ ཨགྷཱ ཨསཾཝུཏཱ ཨནྡྷཀཱརཱ ཨནྡྷཀཱརཏིམིསཱ, ཡཏྠ པིམེ ཙནྡིམསཱུརིཡཱ ཨེཝཾམཧིདྡྷིཀཱ ཨེཝཾམཧཱནུབྷཱཝཱ ཨཱབྷཱཡ ནཱནུབྷོནྟི, ཏཏྠཔི ཨཔྤམཱཎོ ཨུལཱ༹རོ ཨོབྷཱསོ པཱཏུབྷཝཏི ཨཏིཀྐམྨེཝ དེཝཱནཾ དེཝཱནུབྷཱཝཾ. ཡེཔི ཏཏྠ སཏྟཱ ཨུཔཔནྣཱ, ཏེཔི ཏེནོབྷཱསེན ཨཉྙམཉྙཾ སཉྫཱནནྟི – ‘ཨཉྙེཔི ཀིར, བྷོ, སནྟི སཏྟཱ ཨིདྷཱུཔཔནྣཱ’ཏི. ཨཡཉྩ དསསཧསྶཱི ལོཀདྷཱཏུ སངྐམྤཏི སམྤཀམྤཏི སམྤཝེདྷཏི ཨཔྤམཱཎོ ཙ ཨུལཱ༹རོ ཨོབྷཱསོ ལོཀེ པཱཏུབྷཝཏི ཨཏིཀྐམྨེཝ དེཝཱནཾ དེཝཱནུབྷཱཝཾ. ཨཡམེཏྠ དྷམྨཏཱ.

དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎཱ

༣༣. ‘‘ཛཱཏེ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིམྷི ཀུམཱརེ བནྡྷུམཏོ རཉྙོ པཊིཝེདེསུཾ – ‘པུཏྟོ ཏེ, དེཝ [དེཝ ཏེ (ཀ.)], ཛཱཏོ, ཏཾ དེཝོ པསྶཏཱུ’ཏི. ཨདྡསཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བནྡྷུམཱ རཱཛཱ ཝིཔསྶིཾ ཀུམཱརཾ, དིསྭཱ ནེམིཏྟེ བྲཱཧྨཎེ ཨཱམནྟཱཔེཏྭཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘པསྶནྟུ བྷོནྟོ ནེམིཏྟཱ བྲཱཧྨཎཱ ཀུམཱར’ནྟི. ཨདྡསཾསུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ནེམིཏྟཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝིཔསྶིཾ ཀུམཱརཾ, དིསྭཱ བནྡྷུམནྟཾ རཱཛཱནཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘ཨཏྟམནོ, དེཝ, ཧོཧི, མཧེསཀྑོ ཏེ པུཏྟོ ཨུཔྤནྣོ, ལཱབྷཱ ཏེ, མཧཱརཱཛ, སུལདྡྷཾ ཏེ, མཧཱརཱཛ, ཡསྶ ཏེ ཀུལེ ཨེཝརཱུཔོ པུཏྟོ ཨུཔྤནྣོ. ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎེཧི སམནྣཱགཏོ, ཡེཧི སམནྣཱགཏསྶ མཧཱཔུརིསསྶ དྭེཝ གཏིཡོ བྷཝནྟི ཨནཉྙཱ. སཙེ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏི, རཱཛཱ ཧོཏི ཙཀྐཝཏྟཱི དྷམྨིཀོ དྷམྨརཱཛཱ ཙཱཏུརནྟོ ཝིཛིཏཱཝཱི ཛནཔདཏྠཱཝརིཡཔྤཏྟོ སཏྟརཏནསམནྣཱགཏོ. ཏསྶིམཱནི སཏྟརཏནཱནི བྷཝནྟི. སེཡྻཐིདཾ – ཙཀྐརཏནཾ ཧཏྠིརཏནཾ ཨསྶརཏནཾ མཎིརཏནཾ ཨིཏྠིརཏནཾ གཧཔཏིརཏནཾ པརིཎཱཡཀརཏནམེཝ སཏྟམཾ. པརོསཧསྶཾ ཁོ པནསྶ པུཏྟཱ བྷཝནྟི སཱུརཱ ཝཱིརངྒརཱུཔཱ པརསེནཔྤམདྡནཱ. སོ ཨིམཾ པཐཝིཾ སཱགརཔརིཡནྟཾ ཨདཎྜེན ཨསཏྠེན དྷམྨེན ཨབྷིཝིཛིཡ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏི. སཙེ ཁོ པན ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛཏི, ཨརཧཾ ཧོཏི སམྨཱསམྦུདྡྷོ ལོཀེ ཝིཝཊཙྪདོ.

༣༤. ‘ཀཏམེཧི ཙཱཡཾ, དེཝ, ཀུམཱརོ དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎེཧི སམནྣཱགཏོ, ཡེཧི སམནྣཱགཏསྶ མཧཱཔུརིསསྶ དྭེཝ གཏིཡོ བྷཝནྟི ཨནཉྙཱ. སཙེ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏི, རཱཛཱ ཧོཏི ཙཀྐཝཏྟཱི དྷམྨིཀོ དྷམྨརཱཛཱ ཙཱཏུརནྟོ ཝིཛིཏཱཔཱི ཛནཔདཏྠཱཝརིཡཔྤཏྟོ སཏྟརཏནསམནྣཱགཏོ. ཏསྶིམཱནི སཏྟརཏནཱནི བྷཝནྟི. སེཡྻཐིདཾ – ཙཀྐརཏནཾ ཧཏྠིརཏནཾ ཨསྶརཏནཾ མཎིརཏནཾ ཨིཏྠིརཏནཾ གཧཔཏིརཏནཾ པརིཎཱཡཀརཏནམེཝ སཏྟམཾ. པརོསཧསྶཾ ཁོ པནསྶ པུཏྟཱ བྷཝནྟི སཱུརཱ ཝཱིརངྒརཱུཔཱ པརསེནཔྤམདྡནཱ. སོ ཨིམཾ པཐཝིཾ སཱགརཔརིཡནྟཾ ཨདཎྜེན ཨསཏྠེན དྷམྨེན ཨབྷིཝིཛིཡ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏི. སཙེ ཁོ པན ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛཏི, ཨརཧཾ ཧོཏི སམྨཱསམྦུདྡྷོ ལོཀེ ཝིཝཊཙྪདོ.

༣༥. ‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ སུཔྤཏིཊྛིཏཔཱདོ. ཡཾ པཱཡཾ, དེཝ, ཀུམཱརོ སུཔྤཏིཊྛིཏཔཱདོ. ཨིདམྤིསྶ མཧཱཔུརིསསྶ མཧཱཔུརིསལཀྑཎཾ བྷཝཏི.

‘ཨིམསྶ, དེཝ [ཨིམསྶ ཧི དེཝ (?)], ཀུམཱརསྶ ཧེཊྛཱ པཱདཏལེསུ ཙཀྐཱནི ཛཱཏཱནི སཧསྶཱརཱནི སནེམིཀཱནི སནཱབྷིཀཱནི སབྦཱཀཱརཔརིཔཱུརཱནི. ཡམྤི, ཨིམསྶ དེཝ, ཀུམཱརསྶ ཧེཊྛཱ པཱདཏལེསུ ཙཀྐཱནི ཛཱཏཱནི སཧསྶཱརཱནི སནེམིཀཱནི སནཱབྷིཀཱནི སབྦཱཀཱརཔརིཔཱུརཱནི, ཨིདམྤིསྶ མཧཱཔུརིསསྶ མཧཱཔུརིསལཀྑཎཾ བྷཝཏི.

‘ཨཡཉྷི དེཝ, ཀུམཱརོ ཨཱཡཏཔཎྷཱི…པེ…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ དཱིགྷངྒུལཱི…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ མུདུཏལུནཧཏྠཔཱདོ…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ ཀུམཱརོ ཛཱལཧཏྠཔཱདོ…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ ཨུསྶངྑཔཱདོ…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ ཨེཎིཛངྒྷོ…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ ཋིཏཀོཝ ཨནོནམནྟོ ཨུབྷོཧི པཱཎིཏལེཧི ཛཎྞུཀཱནི པརིམསཏི [པརཱམསཏི (ཀ.)] པརིམཛྫཏི…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ ཀོསོཧིཏཝཏྠགུཡ྄ཧོ…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ སུཝཎྞཝཎྞོ ཀཉྩནསནྣིབྷཏྟཙོ…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ སུཁུམཙྪཝཱི; སུཁུམཏྟཱ ཚཝིཡཱ རཛོཛལླཾ ཀཱཡེ ན ཨུཔལིམྤཏི [ཨུཔལིཔྤཏི (སྱཱ.)] …

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ ཨེཀེཀལོམོ; ཨེཀེཀཱནི ལོམཱནི ལོམཀཱུཔེསུ ཛཱཏཱནི…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ ཨུདྡྷགྒལོམོ; ཨུདྡྷགྒཱནི ལོམཱནི ཛཱཏཱནི ནཱིལཱནི ཨཉྫནཝཎྞཱནི ཀུཎྜལཱཝཊྚཱནི དཀྑིཎཱཝཊྚཀཛཱཏཱནི…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ བྲཧྨུཛུགཏྟོ…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ སཏྟུསྶདོ…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ སཱིཧཔུབྦདྡྷཀཱཡོ…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ ཙིཏནྟརཾསོ [པིཏནྟརཾསོ (སྱཱ.)] …

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ ནིགྲོདྷཔརིམཎྜལོ ཡཱཝཏཀྭསྶ ཀཱཡོ ཏཱཝཏཀྭསྶ བྱཱམོ, ཡཱཝཏཀྭསྶ བྱཱམོ, ཏཱཝཏཀྭསྶ ཀཱཡོ…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ སམཝཊྚཀྑནྡྷོ…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ རསགྒསགྒཱི…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ སཱིཧཧནུ…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ ཙཏྟཱལཱིསདནྟོ…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ སམདནྟོ…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ ཨཝིརལ༹དནྟོ…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ སུསུཀྐདཱཋོ…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ པཧཱུཏཛིཝ྄ཧོ…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ བྲཧྨསྶརོ ཀརཝཱིཀབྷཱཎཱི…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ ཨབྷིནཱིལནེཏྟོ…

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ གོཔཁུམོ…

ཨིམསྶ, དེཝ, ཀུམཱརསྶ ཨུཎྞཱ བྷམུཀནྟརེ ཛཱཏཱ ཨོདཱཏཱ མུདུཏཱུལསནྣིབྷཱ. ཡམྤི ཨིམསྶ དེཝ ཀུམཱརསྶ ཨུཎྞཱ བྷམུཀནྟརེ ཛཱཏཱ ཨོདཱཏཱ མུདུཏཱུལསནྣིབྷཱ, ཨིདམྤིམསྶ མཧཱཔུརིསསྶ མཧཱཔུརིསལཀྑཎཾ བྷཝཏི.

‘ཨཡཉྷི, དེཝ, ཀུམཱརོ ཨུཎྷཱིསསཱིསོ. ཡཾ པཱཡཾ, དེཝ, ཀུམཱརོ ཨུཎྷཱིསསཱིསོ, ཨིདམྤིསྶ མཧཱཔུརིསསྶ མཧཱཔུརིསལཀྑཎཾ བྷཝཏི.

༣༦. ‘ཨིམེཧི ཁོ ཨཡཾ, དེཝ, ཀུམཱརོ དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎེཧི སམནྣཱགཏོ, ཡེཧི སམནྣཱགཏསྶ མཧཱཔུརིསསྶ དྭེཝ གཏིཡོ བྷཝནྟི ཨནཉྙཱ. སཙེ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏི, རཱཛཱ ཧོཏི ཙཀྐཝཏྟཱི དྷམྨིཀོ དྷམྨརཱཛཱ ཙཱཏུརནྟོ ཝིཛིཏཱཝཱི ཛནཔདཏྠཱཝརིཡཔྤཏྟོ སཏྟརཏནསམནྣཱགཏོ. ཏསྶིམཱནི སཏྟརཏནཱནི བྷཝནྟི. སེཡྻཐིདཾ – ཙཀྐརཏནཾ ཧཏྠིརཏནཾ ཨསྶརཏནཾ མཎིརཏནཾ ཨིཏྠིརཏནཾ གཧཔཏིརཏནཾ པརིཎཱཡཀརཏནམེཝ སཏྟམཾ. པརོསཧསྶཾ ཁོ པནསྶ པུཏྟཱ བྷཝནྟི སཱུརཱ ཝཱིརངྒརཱུཔཱ པརསེནཔྤམདྡནཱ. སོ ཨིམཾ པཐཝིཾ སཱགརཔརིཡནྟཾ ཨདཎྜེན ཨསཏྠེན དྷམྨེན [དྷམྨེན སམེན (སྱཱ.)] ཨབྷིཝིཛིཡ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏི. སཙེ ཁོ པན ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛཏི, ཨརཧཾ ཧོཏི སམྨཱསམྦུདྡྷོ ལོཀེ ཝིཝཊཙྪདོ’ཏི.

ཝིཔསྶཱིསམཉྙཱ

༣༧. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བནྡྷུམཱ རཱཛཱ ནེམིཏྟེ བྲཱཧྨཎེ ཨཧཏེཧི ཝཏྠེཧི ཨཙྪཱདཱཔེཏྭཱ [ཨཙྪཱདེཏྭཱ (སྱཱ.)] སབྦཀཱམེཧི སནྟཔྤེསི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བནྡྷུམཱ རཱཛཱ ཝིཔསྶིསྶ ཀུམཱརསྶ དྷཱཏིཡོ ཨུཔཊྛཱཔེསི. ཨཉྙཱ ཁཱིརཾ པཱཡེནྟི, ཨཉྙཱ ནྷཱཔེནྟི, ཨཉྙཱ དྷཱརེནྟི, ཨཉྙཱ ཨངྐེན པརིཧརནྟི. ཛཱཏསྶ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ ཀུམཱརསྶ སེཏཙྪཏྟཾ དྷཱརཡིཏྠ དིཝཱ ཙེཝ རཏྟིཉྩ – ‘མཱ ནཾ སཱིཏཾ ཝཱ ཨུཎྷཾ ཝཱ ཏིཎཾ ཝཱ རཛོ ཝཱ ཨུསྶཱཝོ ཝཱ བཱདྷཡིཏྠཱ’ཏི. ཛཱཏོ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ བཧུནོ ཛནསྶ པིཡོ ཨཧོསི མནཱཔོ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔྤལཾ ཝཱ པདུམཾ ཝཱ པུཎྜརཱིཀཾ ཝཱ བཧུནོ ཛནསྶ པིཡཾ མནཱཔཾ; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ བཧུནོ ཛནསྶ པིཡོ ཨཧོསི མནཱཔོ. སྭཱསྶུདཾ ཨངྐེནེཝ ཨངྐཾ པརིཧརིཡཏི.

༣༨. ‘‘ཛཱཏོ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ མཉྫུསྶརོ ཙ [ཀུམཱརོ བྲཧྨསྶརོ མཉྫུསྶརོ ཙ (སཱི. ཀ.)] ཨཧོསི ཝགྒུསྶརོ ཙ མདྷུརསྶརོ ཙ པེམནིཡསྶརོ ཙ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཧིམཝནྟེ པབྦཏེ ཀརཝཱིཀཱ ནཱམ སཀུཎཛཱཏི མཉྫུསྶརཱ ཙ ཝགྒུསྶརཱ ཙ མདྷུརསྶརཱ ཙ པེམནིཡསྶརཱ ཙ; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ མཉྫུསྶརོ ཙ ཨཧོསི ཝགྒུསྶརོ ཙ མདྷུརསྶརོ ཙ པེམནིཡསྶརོ ཙ.

༣༩. ‘‘ཛཱཏསྶ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ ཀུམཱརསྶ ཀམྨཝིཔཱཀཛཾ དིབྦཙཀྑུ པཱཏུརཧོསི ཡེན སུདཾ [ཡེན དཱུརཾ (སྱཱ.)] སམནྟཱ ཡོཛནཾ པསྶཏི དིཝཱ ཙེཝ རཏྟིཉྩ.

༤༠. ‘‘ཛཱཏོ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ ཨནིམིསནྟོ པེཀྑཏི སེཡྻཐཱཔི དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ. ‘ཨནིམིསནྟོ ཀུམཱརོ པེཀྑཏཱི’ཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ [ཨནིམིསནྟོ པེཀྑཏི, ཛཱཏསྶ ཁོ པན བྷིཀྑཝེ (ཀ.)], ཝིཔསྶིསྶ ཀུམཱརསྶ ‘ཝིཔསྶཱི ཝིཔསྶཱི’ ཏྭེཝ སམཉྙཱ ཨུདཔཱདི.

༤༡. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བནྡྷུམཱ རཱཛཱ ཨཏྠཀརཎེ [ཨཊྚ ཀརཎེ (སྱཱ.)] ནིསིནྣོ ཝིཔསྶིཾ ཀུམཱརཾ ཨངྐེ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ ཨཏྠེ ཨནུསཱསཏི. ཏཏྲ སུདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ པིཏུཨངྐེ ནིསིནྣོ ཝིཙེཡྻ ཝིཙེཡྻ ཨཏྠེ པནཱཡཏི ཉཱཡེན [ཨཊྚེ པནཱཡཏི ཉཱཎེན (སྱཱ.)]. ཝིཙེཡྻ ཝིཙེཡྻ ཀུམཱརོ ཨཏྠེ པནཱཡཏི ཉཱཡེནཱཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ ཀུམཱརསྶ བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ ‘ཝིཔསྶཱི ཝིཔསྶཱི’ ཏྭེཝ སམཉྙཱ ཨུདཔཱདི.

༤༢. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བནྡྷུམཱ རཱཛཱ ཝིཔསྶིསྶ ཀུམཱརསྶ ཏཡོ པཱསཱདེ ཀཱརཱཔེསི, ཨེཀཾ ཝསྶིཀཾ ཨེཀཾ ཧེམནྟིཀཾ ཨེཀཾ གིམྷིཀཾ; པཉྩ ཀཱམགུཎཱནི ཨུཔཊྛཱཔེསི. ཏཏྲ སུདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ ཝསྶིཀེ པཱསཱདེ ཙཏྟཱརོ མཱསེ [ཝསྶིཀེ པཱསཱདེ ཝསྶིཀེ] ནིཔྤུརིསེཧི ཏཱུརིཡེཧི པརིཙཱརཡམཱནོ ན ཧེཊྛཱཔཱསཱདཾ ཨོརོཧཏཱི’’ཏི.

པཋམབྷཱཎཝཱརོ.

ཛིཎྞཔུརིསོ

༤༣. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ བཧཱུནཾ ཝསྶཱནཾ བཧཱུནཾ ཝསྶསཏཱནཾ བཧཱུནཾ ཝསྶསཧསྶཱནཾ ཨཙྩཡེན སཱརཐིཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཡོཛེཧི, སམྨ སཱརཐི, བྷདྡཱནི བྷདྡཱནི ཡཱནཱནི ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཾ གཙྪཱམ སུབྷཱུམིདསྶནཱཡཱ’ཏི. ‘ཨེཝཾ, དེཝཱ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཱརཐི ཝིཔསྶིསྶ ཀུམཱརསྶ པཊིསྶུཏྭཱ བྷདྡཱནི བྷདྡཱནི ཡཱནཱནི ཡོཛེཏྭཱ ཝིཔསྶིསྶ ཀུམཱརསྶ པཊིཝེདེསི – ‘ཡུཏྟཱནི ཁོ ཏེ, དེཝ, བྷདྡཱནི བྷདྡཱནི ཡཱནཱནི, ཡསྶ དཱནི ཀཱལཾ མཉྙསཱི’ཏི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ བྷདྡཾ བྷདྡཾ ཡཱནཾ [བྷདྲཾ ཡཱནཾ (སྱཱ.), བྷདྡཾ ཡཱནཾ (པཱི.) ཙཏྟཱརོ མཱསེ (སཱི. པཱི.)] ཨབྷིརུཧིཏྭཱ བྷདྡེཧི བྷདྡེཧི ཡཱནེཧི ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཾ ནིཡྻཱསི.

༤༤. ‘‘ཨདྡསཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཾ ནིཡྻནྟོ པུརིསཾ ཛིཎྞཾ གོཔཱནསིཝངྐཾ བྷོགྒཾ [བྷགྒཾ (སྱཱ.)] དཎྜཔརཱཡནཾ པཝེདྷམཱནཾ གཙྪནྟཾ ཨཱཏུརཾ གཏཡོབྦནཾ. དིསྭཱ སཱརཐིཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཨཡཾ པན, སམྨ སཱརཐི, པུརིསོ ཀིཾཀཏོ? ཀེསཱཔིསྶ ན ཡཐཱ ཨཉྙེསཾ, ཀཱཡོཔིསྶ ན ཡཐཱ ཨཉྙེས’ནྟི. ‘ཨེསོ ཁོ, དེཝ, ཛིཎྞོ ནཱམཱ’ཏི. ‘ཀིཾ པནེསོ, སམྨ སཱརཐི, ཛིཎྞོ ནཱམཱ’ཏི? ‘ཨེསོ ཁོ, དེཝ, ཛིཎྞོ ནཱམ. ན དཱནི ཏེན ཙིརཾ ཛཱིཝིཏབྦཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ‘ཀིཾ པན, སམྨ སཱརཐི, ཨཧམྤི ཛརཱདྷམྨོ, ཛརཾ ཨནཏཱིཏོ’ཏི? ‘ཏྭཉྩ, དེཝ, མཡཉྩམྷ སབྦེ ཛརཱདྷམྨཱ, ཛརཾ ཨནཏཱིཏཱ’ཏི. ‘ཏེན ཧི, སམྨ སཱརཐི, ཨལཾ དཱནཛྫ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཡཱ. ཨིཏོཝ ཨནྟེཔུརཾ པཙྩནིཡྻཱཧཱི’ཏི. ‘ཨེཝཾ, དེཝཱ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཱརཐི ཝིཔསྶིསྶ ཀུམཱརསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཏཏོཝ ཨནྟེཔུརཾ པཙྩནིཡྻཱསི. ཏཏྲ སུདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ ཨནྟེཔུརཾ གཏོ དུཀྑཱི དུམྨནོ པཛ྄ཛྷཱཡཏི – ‘དྷིརཏྠུ ཀིར, བྷོ, ཛཱཏི ནཱམ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཛཱཏསྶ ཛརཱ པཉྙཱཡིསྶཏཱི’ཏི!

༤༥. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བནྡྷུམཱ རཱཛཱ སཱརཐིཾ ཨཱམནྟཱཔེཏྭཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཀཙྩི, སམྨ སཱརཐི, ཀུམཱརོ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཡཱ ཨབྷིརམིཏྠ? ཀཙྩི, སམྨ སཱརཐི, ཀུམཱརོ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཡཱ ཨཏྟམནོ ཨཧོསཱི’ཏི? ‘ན ཁོ, དེཝ, ཀུམཱརོ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཡཱ ཨབྷིརམིཏྠ, ན ཁོ, དེཝ, ཀུམཱརོ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཡཱ ཨཏྟམནོ ཨཧོསཱི’ཏི. ‘ཀིཾ པན, སམྨ སཱརཐི, ཨདྡས ཀུམཱརོ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཾ ནིཡྻནྟོ’ཏི? ‘ཨདྡསཱ ཁོ, དེཝ, ཀུམཱརོ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཾ ནིཡྻནྟོ པུརིསཾ ཛིཎྞཾ གོཔཱནསིཝངྐཾ བྷོགྒཾ དཎྜཔརཱཡནཾ པཝེདྷམཱནཾ གཙྪནྟཾ ཨཱཏུརཾ གཏཡོབྦནཾ. དིསྭཱ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཡཾ པན, སམྨ སཱརཐི, པུརིསོ ཀིཾཀཏོ, ཀེསཱཔིསྶ ན ཡཐཱ ཨཉྙེསཾ, ཀཱཡོཔིསྶ ན ཡཐཱ ཨཉྙེས’’ནྟི? ‘‘ཨེསོ ཁོ, དེཝ, ཛིཎྞོ ནཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཀིཾ པནེསོ, སམྨ སཱརཐི, ཛིཎྞོ ནཱམཱ’’ཏི? ‘‘ཨེསོ ཁོ, དེཝ, ཛིཎྞོ ནཱམ ན དཱནི ཏེན ཙིརཾ ཛཱིཝིཏབྦཾ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. ‘‘ཀིཾ པན, སམྨ སཱརཐི, ཨཧམྤི ཛརཱདྷམྨོ, ཛརཾ ཨནཏཱིཏོ’’ཏི? ‘‘ཏྭཉྩ, དེཝ, མཡཉྩམྷ སབྦེ ཛརཱདྷམྨཱ, ཛརཾ ཨནཏཱིཏཱ’’ཏི.

‘‘‘ཏེན ཧི, སམྨ སཱརཐི, ཨལཾ དཱནཛྫ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཡཱ, ཨིཏོཝ ཨནྟེཔུརཾ པཙྩནིཡྻཱཧཱི’’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, དེཝཱ’’ཏི ཁོ ཨཧཾ, དེཝ, ཝིཔསྶིསྶ ཀུམཱརསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཏཏོཝ ཨནྟེཔུརཾ པཙྩནིཡྻཱསིཾ. སོ ཁོ, དེཝ, ཀུམཱརོ ཨནྟེཔུརཾ གཏོ དུཀྑཱི དུམྨནོ པཛ྄ཛྷཱཡཏི – ‘‘དྷིརཏྠུ ཀིར བྷོ ཛཱཏི ནཱམ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཛཱཏསྶ ཛརཱ པཉྙཱཡིསྶཏཱི’’’ཏི.

བྱཱདྷིཏཔུརིསོ

༤༦. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བནྡྷུམསྶ རཉྙོ ཨེཏདཧོསི –

‘མཱ ཧེཝ ཁོ ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ ན རཛྫཾ ཀཱརེསི, མཱ ཧེཝ ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛི, མཱ ཧེཝ ནེམིཏྟཱནཾ བྲཱཧྨཎཱནཾ སཙྩཾ ཨསྶ ཝཙན’ནྟི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བནྡྷུམཱ རཱཛཱ ཝིཔསྶིསྶ ཀུམཱརསྶ བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ པཉྩ ཀཱམགུཎཱནི ཨུཔཊྛཱཔེསི – ‘ཡཐཱ ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ རཛྫཾ ཀརེཡྻ, ཡཐཱ ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ ན ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛེཡྻ, ཡཐཱ ནེམིཏྟཱནཾ བྲཱཧྨཎཱནཾ མིཙྪཱ ཨསྶ ཝཙན’ནྟི.

‘‘ཏཏྲ སུདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ པཉྩཧི ཀཱམགུཎེཧི སམཔྤིཏོ སམངྒཱིབྷཱུཏོ པརིཙཱརེཏི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ བཧཱུནཾ ཝསྶཱནཾ…པེ…

༤༧. ‘‘ཨདྡསཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཾ ནིཡྻནྟོ པུརིསཾ ཨཱབཱདྷིཀཾ དུཀྑིཏཾ བཱལ༹ྷགིལཱནཾ སཀེ མུཏྟཀརཱིསེ པལིཔནྣཾ སེམཱནཾ [སཡམཱནཾ (སྱཱ. ཀ.)] ཨཉྙེཧི ཝུཊྛཱཔིཡམཱནཾ ཨཉྙེཧི སཾཝེསིཡམཱནཾ. དིསྭཱ སཱརཐིཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཨཡཾ པན, སམྨ སཱརཐི, པུརིསོ ཀིཾཀཏོ? ཨཀྑཱིནིཔིསྶ ན ཡཐཱ ཨཉྙེསཾ, སརོཔིསྶ [སིརོཔིསྶ (སྱཱ.)] ན ཡཐཱ ཨཉྙེས’ནྟི? ‘ཨེསོ ཁོ, དེཝ, བྱཱདྷིཏོ ནཱམཱ’ཏི. ‘ཀིཾ པནེསོ, སམྨ སཱརཐི, བྱཱདྷིཏོ ནཱམཱ’ཏི? ‘ཨེསོ ཁོ, དེཝ, བྱཱདྷིཏོ ནཱམ ཨཔྤེཝ ནཱམ ཏམྷཱ ཨཱབཱདྷཱ ཝུཊྛཧེཡྻཱ’ཏི. ‘ཀིཾ པན, སམྨ སཱརཐི, ཨཧམྤི བྱཱདྷིདྷམྨོ, བྱཱདྷིཾ ཨནཏཱིཏོ’ཏི? ‘ཏྭཉྩ, དེཝ, མཡཉྩམྷ སབྦེ བྱཱདྷིདྷམྨཱ, བྱཱདྷིཾ ཨནཏཱིཏཱ’ཏི. ‘ཏེན ཧི, སམྨ སཱརཐི, ཨལཾ དཱནཛྫ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཡཱ, ཨིཏོཝ ཨནྟེཔུརཾ པཙྩནིཡྻཱཧཱི’ཏི. ‘ཨེཝཾ དེཝཱ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཱརཐི ཝིཔསྶིསྶ ཀུམཱརསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཏཏོཝ ཨནྟེཔུརཾ པཙྩནིཡྻཱསི. ཏཏྲ སུདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ ཨནྟེཔུརཾ གཏོ དུཀྑཱི དུམྨནོ པཛ྄ཛྷཱཡཏི – ‘དྷིརཏྠུ ཀིར བྷོ ཛཱཏི ནཱམ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཛཱཏསྶ ཛརཱ པཉྙཱཡིསྶཏི, བྱཱདྷི པཉྙཱཡིསྶཏཱི’ཏི.

༤༨. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བནྡྷུམཱ རཱཛཱ སཱརཐིཾ ཨཱམནྟཱཔེཏྭཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཀཙྩི, སམྨ སཱརཐི, ཀུམཱརོ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཡཱ ཨབྷིརམིཏྠ, ཀཙྩི, སམྨ སཱརཐི, ཀུམཱརོ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཡཱ ཨཏྟམནོ ཨཧོསཱི’ཏི? ‘ན ཁོ, དེཝ, ཀུམཱརོ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཡཱ ཨབྷིརམིཏྠ, ན ཁོ, དེཝ, ཀུམཱརོ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཡཱ ཨཏྟམནོ ཨཧོསཱི’ཏི. ‘ཀིཾ པན, སམྨ སཱརཐི, ཨདྡས ཀུམཱརོ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཾ ནིཡྻནྟོ’ཏི? ‘ཨདྡསཱ ཁོ, དེཝ, ཀུམཱརོ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཾ ནིཡྻནྟོ པུརིསཾ ཨཱབཱདྷིཀཾ དུཀྑིཏཾ བཱལ༹ྷགིལཱནཾ སཀེ མུཏྟཀརཱིསེ པལིཔནྣཾ སེམཱནཾ ཨཉྙེཧི ཝུཊྛཱཔིཡམཱནཾ ཨཉྙེཧི སཾཝེསིཡམཱནཾ. དིསྭཱ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཡཾ པན, སམྨ སཱརཐི, པུརིསོ ཀིཾཀཏོ, ཨཀྑཱིནིཔིསྶ ན ཡཐཱ ཨཉྙེསཾ, སརོཔིསྶ ན ཡཐཱ ཨཉྙེས’’ནྟི? ‘‘ཨེསོ ཁོ, དེཝ, བྱཱདྷིཏོ ནཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཀིཾ པནེསོ, སམྨ སཱརཐི, བྱཱདྷིཏོ ནཱམཱ’’ཏི? ‘‘ཨེསོ ཁོ, དེཝ, བྱཱདྷིཏོ ནཱམ ཨཔྤེཝ ནཱམ ཏམྷཱ ཨཱབཱདྷཱ ཝུཊྛཧེཡྻཱ’’ཏི. ‘‘ཀིཾ པན, སམྨ སཱརཐི, ཨཧམྤི བྱཱདྷིདྷམྨོ, བྱཱདྷིཾ ཨནཏཱིཏོ’’ཏི? ‘‘ཏྭཉྩ, དེཝ, མཡཉྩམྷ སབྦེ བྱཱདྷིདྷམྨཱ, བྱཱདྷིཾ ཨནཏཱིཏཱ’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, སམྨ སཱརཐི, ཨལཾ དཱནཛྫ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཡཱ, ཨིཏོཝ ཨནྟེཔུརཾ པཙྩནིཡྻཱཧཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, དེཝཱ’’ཏི ཁོ ཨཧཾ, དེཝ, ཝིཔསྶིསྶ ཀུམཱརསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཏཏོཝ ཨནྟེཔུརཾ པཙྩནིཡྻཱསིཾ. སོ ཁོ, དེཝ, ཀུམཱརོ ཨནྟེཔུརཾ གཏོ དུཀྑཱི དུམྨནོ པཛ྄ཛྷཱཡཏི – ‘‘‘དྷིརཏྠུ ཀིར བྷོ ཛཱཏི ནཱམ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཛཱཏསྶ ཛརཱ པཉྙཱཡིསྶཏི, བྱཱདྷི པཉྙཱཡིསྶཏཱི’’’ཏི.

ཀཱལངྐཏཔུརིསོ

༤༩. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བནྡྷུམསྶ རཉྙོ ཨེཏདཧོསི – ‘མཱ ཧེཝ ཁོ ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ ན རཛྫཾ ཀཱརེསི, མཱ ཧེཝ ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛི, མཱ ཧེཝ ནེམིཏྟཱནཾ བྲཱཧྨཎཱནཾ སཙྩཾ ཨསྶ ཝཙན’ནྟི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བནྡྷུམཱ རཱཛཱ ཝིཔསྶིསྶ ཀུམཱརསྶ བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ པཉྩ ཀཱམགུཎཱནི ཨུཔཊྛཱཔེསི – ‘ཡཐཱ ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ རཛྫཾ ཀརེཡྻ, ཡཐཱ ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ ན ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛེཡྻ, ཡཐཱ ནེམིཏྟཱནཾ བྲཱཧྨཎཱནཾ མིཙྪཱ ཨསྶ ཝཙན’ནྟི.

‘‘ཏཏྲ སུདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ པཉྩཧི ཀཱམགུཎེཧི སམཔྤིཏོ སམངྒཱིབྷཱུཏོ པརིཙཱརེཏི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ བཧཱུནཾ ཝསྶཱནཾ…པེ…

༥༠. ‘‘ཨདྡསཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཾ ནིཡྻནྟོ མཧཱཛནཀཱཡཾ སནྣིཔཏིཏཾ ནཱནཱརཏྟཱནཉྩ དུསྶཱནཾ ཝིལཱཏཾ ཀཡིརམཱནཾ. དིསྭཱ སཱརཐིཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཀིཾ ནུ ཁོ, སོ, སམྨ སཱརཐི, མཧཱཛནཀཱཡོ སནྣིཔཏིཏོ ནཱནཱརཏྟཱནཉྩ དུསྶཱནཾ ཝིལཱཏཾ ཀཡིརཏཱི’ཏི? ‘ཨེསོ ཁོ, དེཝ, ཀཱལངྐཏོ ནཱམཱ’ཏི. ‘ཏེན ཧི, སམྨ སཱརཐི, ཡེན སོ ཀཱལངྐཏོ ཏེན རཐཾ པེསེཧཱི’ཏི. ‘ཨེཝཾ, དེཝཱ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཱརཐི ཝིཔསྶིསྶ ཀུམཱརསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེན སོ ཀཱལངྐཏོ ཏེན རཐཾ པེསེསི. ཨདྡསཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ པེཏཾ ཀཱལངྐཏཾ, དིསྭཱ སཱརཐིཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཀིཾ པནཱཡཾ, སམྨ སཱརཐི, ཀཱལངྐཏོ ནཱམཱ’ཏི? ‘ཨེསོ ཁོ, དེཝ, ཀཱལངྐཏོ ནཱམ. ན དཱནི ཏཾ དཀྑནྟི མཱཏཱ ཝཱ པིཏཱ ཝཱ ཨཉྙེ ཝཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ, སོཔི ན དཀྑིསྶཏི མཱཏརཾ ཝཱ པིཏརཾ ཝཱ ཨཉྙེ ཝཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏེ’ཏི. ‘ཀིཾ པན, སམྨ སཱརཐི, ཨཧམྤི མརཎདྷམྨོ མརཎཾ ཨནཏཱིཏོ; མམྤི ན དཀྑནྟི དེཝོ ཝཱ དེཝཱི ཝཱ ཨཉྙེ ཝཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ; ཨཧམྤི ན དཀྑིསྶཱམི དེཝཾ ཝཱ དེཝིཾ ཝཱ ཨཉྙེ ཝཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏེ’ཏི? ‘ཏྭཉྩ, དེཝ, མཡཉྩམྷ སབྦེ མརཎདྷམྨཱ མརཎཾ ཨནཏཱིཏཱ; ཏམྤི ན དཀྑནྟི དེཝོ ཝཱ དེཝཱི ཝཱ ཨཉྙེ ཝཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ; ཏྭམྤི ན དཀྑིསྶསི དེཝཾ ཝཱ དེཝིཾ ཝཱ ཨཉྙེ ཝཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏེ’ཏི. ‘ཏེན ཧི, སམྨ སཱརཐི, ཨལཾ དཱནཛྫ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཡཱ, ཨིཏོཝ ཨནྟེཔུརཾ པཙྩནིཡྻཱཧཱི’ཏི. ‘ཨེཝཾ, དེཝཱ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཱརཐི ཝིཔསྶིསྶ ཀུམཱརསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཏཏོཝ ཨནྟེཔུརཾ པཙྩནིཡྻཱསི. ཏཏྲ སུདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ ཨནྟེཔུརཾ གཏོ དུཀྑཱི དུམྨནོ པཛ྄ཛྷཱཡཏི – ‘དྷིརཏྠུ ཀིར, བྷོ, ཛཱཏི ནཱམ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཛཱཏསྶ ཛརཱ པཉྙཱཡིསྶཏི, བྱཱདྷི པཉྙཱཡིསྶཏི, མརཎཾ པཉྙཱཡིསྶཏཱི’ཏི.

༥༡. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བནྡྷུམཱ རཱཛཱ སཱརཐིཾ ཨཱམནྟཱཔེཏྭཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཀཙྩི, སམྨ སཱརཐི, ཀུམཱརོ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཡཱ ཨབྷིརམིཏྠ, ཀཙྩི, སམྨ སཱརཐི, ཀུམཱརོ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཡཱ ཨཏྟམནོ ཨཧོསཱི’ཏི? ‘ན ཁོ, དེཝ, ཀུམཱརོ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཡཱ ཨབྷིརམིཏྠ, ན ཁོ, དེཝ, ཀུམཱརོ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཡཱ ཨཏྟམནོ ཨཧོསཱི’ཏི. ‘ཀིཾ པན, སམྨ སཱརཐི, ཨདྡས ཀུམཱརོ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཾ ནིཡྻནྟོ’ཏི? ‘ཨདྡསཱ ཁོ, དེཝ, ཀུམཱརོ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཾ ནིཡྻནྟོ མཧཱཛནཀཱཡཾ སནྣིཔཏིཏཾ ནཱནཱརཏྟཱནཉྩ དུསྶཱནཾ ཝིལཱཏཾ ཀཡིརམཱནཾ. དིསྭཱ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, སོ, སམྨ སཱརཐི, མཧཱཛནཀཱཡོ སནྣིཔཏིཏོ ནཱནཱརཏྟཱནཉྩ དུསྶཱནཾ ཝིལཱཏཾ ཀཡིརཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨེསོ ཁོ, དེཝ, ཀཱལངྐཏོ ནཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, སམྨ སཱརཐི, ཡེན སོ ཀཱལངྐཏོ ཏེན རཐཾ པེསེཧཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ དེཝཱ’’ཏི ཁོ ཨཧཾ, དེཝ, ཝིཔསྶིསྶ ཀུམཱརསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེན སོ ཀཱལངྐཏོ ཏེན རཐཾ པེསེསིཾ. ཨདྡསཱ ཁོ, དེཝ, ཀུམཱརོ པེཏཾ ཀཱལངྐཏཾ, དིསྭཱ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཾ པནཱཡཾ, སམྨ སཱརཐི, ཀཱལངྐཏོ ནཱམཱ’’ཏི? ‘‘ཨེསོ ཁོ, དེཝ, ཀཱལངྐཏོ ནཱམ. ན དཱནི ཏཾ དཀྑནྟི མཱཏཱ ཝཱ པིཏཱ ཝཱ ཨཉྙེ ཝཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ, སོཔི ན དཀྑིསྶཏི མཱཏརཾ ཝཱ པིཏརཾ ཝཱ ཨཉྙེ ཝཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏེ’’ཏི. ‘‘ཀིཾ པན, སམྨ སཱརཐི, ཨཧམྤི མརཎདྷམྨོ མརཎཾ ཨནཏཱིཏོ; མམྤི ན དཀྑནྟི དེཝོ ཝཱ དེཝཱི ཝཱ ཨཉྙེ ཝཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ; ཨཧམྤི ན དཀྑིསྶཱམི དེཝཾ ཝཱ དེཝིཾ ཝཱ ཨཉྙེ ཝཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏེ’’ཏི? ‘‘ཏྭཉྩ, དེཝ, མཡཉྩམྷ སབྦེ མརཎདྷམྨཱ མརཎཾ ཨནཏཱིཏཱ; ཏམྤི ན དཀྑནྟི དེཝོ ཝཱ དེཝཱི ཝཱ ཨཉྙེ ཝཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ, ཏྭམྤི ན དཀྑིསྶསི དེཝཾ ཝཱ དེཝིཾ ཝཱ ཨཉྙེ ཝཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏེ’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, སམྨ སཱརཐི, ཨལཾ དཱནཛྫ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཡཱ, ཨིཏོཝ ཨནྟེཔུརཾ པཙྩནིཡྻཱཧཱི’ཏི. ‘‘‘ཨེཝཾ, དེཝཱ’’ཏི ཁོ ཨཧཾ, དེཝ, ཝིཔསྶིསྶ ཀུམཱརསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཏཏོཝ ཨནྟེཔུརཾ པཙྩནིཡྻཱསིཾ. སོ ཁོ, དེཝ, ཀུམཱརོ ཨནྟེཔུརཾ གཏོ དུཀྑཱི དུམྨནོ པཛ྄ཛྷཱཡཏི – ‘‘དྷིརཏྠུ ཀིར བྷོ ཛཱཏི ནཱམ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཛཱཏསྶ ཛརཱ པཉྙཱཡིསྶཏི, བྱཱདྷི པཉྙཱཡིསྶཏི, མརཎཾ པཉྙཱཡིསྶཏཱི’’’ཏི.

པབྦཛིཏོ

༥༢. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བནྡྷུམསྶ རཉྙོ ཨེཏདཧོསི – ‘མཱ ཧེཝ ཁོ ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ ན རཛྫཾ ཀཱརེསི, མཱ ཧེཝ ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛི, མཱ ཧེཝ ནེམིཏྟཱནཾ བྲཱཧྨཎཱནཾ སཙྩཾ ཨསྶ ཝཙན’ནྟི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བནྡྷུམཱ རཱཛཱ ཝིཔསྶིསྶ ཀུམཱརསྶ བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ པཉྩ ཀཱམགུཎཱནི ཨུཔཊྛཱཔེསི – ‘ཡཐཱ ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ རཛྫཾ ཀརེཡྻ, ཡཐཱ ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ ན ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛེཡྻ, ཡཐཱ ནེམིཏྟཱནཾ བྲཱཧྨཎཱནཾ མིཙྪཱ ཨསྶ ཝཙན’ནྟི.

‘‘ཏཏྲ སུདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ པཉྩཧི ཀཱམགུཎེཧི སམཔྤིཏོ སམངྒཱིབྷཱུཏོ པརིཙཱརེཏི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ བཧཱུནཾ ཝསྶཱནཾ བཧཱུནཾ ཝསྶསཏཱནཾ བཧཱུནཾ ཝསྶསཧསྶཱནཾ ཨཙྩཡེན སཱརཐིཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཡོཛེཧི, སམྨ སཱརཐི, བྷདྡཱནི བྷདྡཱནི ཡཱནཱནི, ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཾ གཙྪཱམ སུབྷཱུམིདསྶནཱཡཱ’ཏི. ‘ཨེཝཾ, དེཝཱ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཱརཐི ཝིཔསྶིསྶ ཀུམཱརསྶ པཊིསྶུཏྭཱ བྷདྡཱནི བྷདྡཱནི ཡཱནཱནི ཡོཛེཏྭཱ ཝིཔསྶིསྶ ཀུམཱརསྶ པཊིཝེདེསི – ‘ཡུཏྟཱནི ཁོ ཏེ, དེཝ, བྷདྡཱནི བྷདྡཱནི ཡཱནཱནི, ཡསྶ དཱནི ཀཱལཾ མཉྙསཱི’ཏི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ བྷདྡཾ བྷདྡཾ ཡཱནཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ བྷདྡེཧི བྷདྡེཧི ཡཱནེཧི ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཾ ནིཡྻཱསི.

༥༣. ‘‘ཨདྡསཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཾ ནིཡྻནྟོ པུརིསཾ བྷཎྜུཾ པབྦཛིཏཾ ཀཱསཱཡཝསནཾ. དིསྭཱ སཱརཐིཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཨཡཾ པན, སམྨ སཱརཐི, པུརིསོ ཀིཾཀཏོ? སཱིསཾཔིསྶ ན ཡཐཱ ཨཉྙེསཾ, ཝཏྠཱནིཔིསྶ ན ཡཐཱ ཨཉྙེས’ནྟི? ‘ཨེསོ ཁོ, དེཝ, པབྦཛིཏོ ནཱམཱ’ཏི. ‘ཀིཾ པནེསོ, སམྨ སཱརཐི, པབྦཛིཏོ ནཱམཱ’ཏི? ‘ཨེསོ ཁོ, དེཝ, པབྦཛིཏོ ནཱམ སཱདྷུ དྷམྨཙརིཡཱ སཱདྷུ སམཙརིཡཱ [སམྨཙརིཡཱ (ཀ.)] སཱདྷུ ཀུསལཀིརིཡཱ [ཀུསལཙརིཡཱ (སྱཱ.)] སཱདྷུ པུཉྙཀིརིཡཱ སཱདྷུ ཨཝིཧིཾསཱ སཱདྷུ བྷཱུཏཱནུཀམྤཱ’ཏི. ‘སཱདྷུ ཁོ སོ, སམྨ སཱརཐི, པབྦཛིཏོ ནཱམ, སཱདྷུ དྷམྨཙརིཡཱ སཱདྷུ སམཙརིཡཱ སཱདྷུ ཀུསལཀིརིཡཱ སཱདྷུ པུཉྙཀིརིཡཱ སཱདྷུ ཨཝིཧིཾསཱ སཱདྷུ བྷཱུཏཱནུཀམྤཱ. ཏེན ཧི, སམྨ སཱརཐི, ཡེན སོ པབྦཛིཏོ ཏེན རཐཾ པེསེཧཱི’ཏི. ‘ཨེཝཾ, དེཝཱ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཱརཐི ཝིཔསྶིསྶ ཀུམཱརསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེན སོ པབྦཛིཏོ ཏེན རཐཾ པེསེསི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ ཏཾ པབྦཛིཏཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཏྭཾ པན, སམྨ, ཀིཾཀཏོ, སཱིསམྤི ཏེ ན ཡཐཱ ཨཉྙེསཾ, ཝཏྠཱནིཔི ཏེ ན ཡཐཱ ཨཉྙེས’ནྟི? ‘ཨཧཾ ཁོ, དེཝ, པབྦཛིཏོ ནཱམཱ’ཏི. ‘ཀིཾ པན ཏྭཾ, སམྨ, པབྦཛིཏོ ནཱམཱ’ཏི? ‘ཨཧཾ ཁོ, དེཝ, པབྦཛིཏོ ནཱམ, སཱདྷུ དྷམྨཙརིཡཱ སཱདྷུ སམཙརིཡཱ སཱདྷུ ཀུསལཀིརིཡཱ སཱདྷུ པུཉྙཀིརིཡཱ སཱདྷུ ཨཝིཧིཾསཱ སཱདྷུ བྷཱུཏཱནུཀམྤཱ’ཏི. ‘སཱདྷུ ཁོ ཏྭཾ, སམྨ, པབྦཛིཏོ ནཱམ སཱདྷུ དྷམྨཙརིཡཱ སཱདྷུ སམཙརིཡཱ སཱདྷུ ཀུསལཀིརིཡཱ སཱདྷུ པུཉྙཀིརིཡཱ སཱདྷུ ཨཝིཧིཾསཱ སཱདྷུ བྷཱུཏཱནུཀམྤཱ’ཏི.

བོདྷིསཏྟཔབྦཛྫཱ

༥༤. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ སཱརཐིཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཏེན ཧི, སམྨ སཱརཐི, རཐཾ ཨཱདཱཡ ཨིཏོཝ ཨནྟེཔུརཾ པཙྩནིཡྻཱཧི. ཨཧཾ པན ཨིདྷེཝ ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིསྶཱམཱི’ཏི. ‘ཨེཝཾ, དེཝཱ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཱརཐི ཝིཔསྶིསྶ ཀུམཱརསྶ པཊིསྶུཏྭཱ རཐཾ ཨཱདཱཡ ཏཏོཝ ཨནྟེཔུརཾ པཙྩནིཡྻཱསི. ཝིཔསྶཱི པན ཀུམཱརོ ཏཏྠེཝ ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛི.

མཧཱཛནཀཱཡཨནུཔབྦཛྫཱ

༥༥. ‘‘ཨསྶོསི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བནྡྷུམཏིཡཱ རཱཛདྷཱནིཡཱ མཧཱཛནཀཱཡོ ཙཏུརཱསཱིཏི པཱཎསཧསྶཱནི – ‘ཝིཔསྶཱི ཀིར ཀུམཱརོ ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ’ཏི. སུཏྭཱན ཏེསཾ ཨེཏདཧོསི – ‘ན ཧི ནཱུན སོ ཨོརཀོ དྷམྨཝིནཡོ, ན སཱ ཨོརཀཱ [ཨོརིཀཱ (སཱི. སྱཱ.)] པབྦཛྫཱ, ཡཏྠ ཝིཔསྶཱི ཀུམཱརོ ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ. ཝིཔསྶཱིཔི ནཱམ ཀུམཱརོ ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིསྶཏི, ཀིམངྒཾ [ཀིམངྒ (སཱི.)] པན མཡ’ནྟི.

‘‘ཨཐ ཁོ, སོ བྷིཀྑཝེ, མཧཱཛནཀཱཡོ [མཧཱཛནཀཱཡོ (སྱཱ.)] ཙཏུརཱསཱིཏི པཱཎསཧསྶཱནི ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ ཝིཔསྶིཾ བོདྷིསཏྟཾ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏཾ ཨནུཔབྦཛིཾསུ. ཏཱཡ སུདཾ, བྷིཀྑཝེ, པརིསཱཡ པརིཝུཏོ ཝིཔསྶཱི བོདྷིསཏྟོ གཱམནིགམཛནཔདརཱཛདྷཱནཱིསུ ཙཱརིཀཾ ཙརཏི.

༥༦. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ རཧོགཏསྶ པཊིསལླཱིནསྶ ཨེཝཾ ཙེཏསོ པརིཝིཏཀྐོ ཨུདཔཱདི – ‘ན ཁོ མེཏཾ [ན ཁོ པནེཏཾ (སྱཱ.)] པཏིརཱུཔཾ ཡོཧཾ ཨཱཀིཎྞོ ཝིཧརཱམི, ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨེཀོ གཎམྷཱ ཝཱུཔཀཊྛོ ཝིཧརེཡྻ’ནྟི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི བོདྷིསཏྟོ ཨཔརེན སམཡེན ཨེཀོ གཎམྷཱ ཝཱུཔཀཊྛོ ཝིཧཱསི, ཨཉྙེནེཝ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི པབྦཛིཏསཧསྶཱནི ཨགམཾསུ, ཨཉྙེན མགྒེན ཝིཔསྶཱི བོདྷིསཏྟོ.

བོདྷིསཏྟཨབྷིནིཝེསོ

༥༧. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཝཱསཱུཔགཏསྶ རཧོགཏསྶ པཊིསལླཱིནསྶ ཨེཝཾ ཙེཏསོ པརིཝིཏཀྐོ ཨུདཔཱདི – ‘ཀིཙྪཾ ཝཏཱཡཾ ལོཀོ ཨཱཔནྣོ, ཛཱཡཏི ཙ ཛཱིཡཏི ཙ མཱིཡཏི ཙ [ཛིཡྻཏི ཙ མིཡྻཏི ཙ (ཀ.)] ཙཝཏི ཙ ཨུཔཔཛྫཏི ཙ, ཨཐ ཙ པནིམསྶ དུཀྑསྶ ནིསྶརཎཾ ནཔྤཛཱནཱཏི ཛརཱམརཎསྶ, ཀུདཱསྶུ ནཱམ ཨིམསྶ དུཀྑསྶ ནིསྶརཎཾ པཉྙཱཡིསྶཏི ཛརཱམརཎསྶཱ’ཏི?

‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིམྷི ནུ ཁོ སཏི ཛརཱམརཎཾ ཧོཏི, ཀིཾཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎ’ནྟི? ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཡོནིསོ མནསིཀཱརཱ ཨཧུ པཉྙཱཡ ཨབྷིསམཡོ – ‘ཛཱཏིཡཱ ཁོ སཏི ཛརཱམརཎཾ ཧོཏི, ཛཱཏིཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎ’ནྟི.

‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིམྷི ནུ ཁོ སཏི ཛཱཏི ཧོཏི, ཀིཾཔཙྩཡཱ ཛཱཏཱི’ཏི? ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཡོནིསོ མནསིཀཱརཱ ཨཧུ པཉྙཱཡ ཨབྷིསམཡོ – ‘བྷཝེ ཁོ སཏི ཛཱཏི ཧོཏི, བྷཝཔཙྩཡཱ ཛཱཏཱི’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིམྷི ནུ ཁོ སཏི བྷཝོ ཧོཏི, ཀིཾཔཙྩཡཱ བྷཝོ’ཏི? ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཡོནིསོ མནསིཀཱརཱ ཨཧུ པཉྙཱཡ ཨབྷིསམཡོ – ‘ཨུཔཱདཱནེ ཁོ སཏི བྷཝོ ཧོཏི, ཨུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ བྷཝོ’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིམྷི ནུ ཁོ སཏི ཨུཔཱདཱནཾ ཧོཏི, ཀིཾཔཙྩཡཱ ཨུཔཱདཱན’ནྟི? ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཡོནིསོ མནསིཀཱརཱ ཨཧུ པཉྙཱཡ ཨབྷིསམཡོ – ‘ཏཎྷཱཡ ཁོ སཏི ཨུཔཱདཱནཾ ཧོཏི, ཏཎྷཱཔཙྩཡཱ ཨུཔཱདཱན’ནྟི.

‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིམྷི ནུ ཁོ སཏི ཏཎྷཱ ཧོཏི, ཀིཾཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ’ཏི? ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཡོནིསོ མནསིཀཱརཱ ཨཧུ པཉྙཱཡ ཨབྷིསམཡོ – ‘ཝེདནཱཡ ཁོ སཏི ཏཎྷཱ ཧོཏི, ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིམྷི ནུ ཁོ སཏི ཝེདནཱ ཧོཏི, ཀིཾཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ’ཏི? ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཡོནིསོ མནསིཀཱརཱ ཨཧུ པཉྙཱཡ ཨབྷིསམཡོ – ‘ཕསྶེ ཁོ སཏི ཝེདནཱ ཧོཏི, ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིམྷི ནུ ཁོ སཏི ཕསྶོ ཧོཏི, ཀིཾཔཙྩཡཱ ཕསྶོ’ཏི? ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཡོནིསོ མནསིཀཱརཱ ཨཧུ པཉྙཱཡ ཨབྷིསམཡོ – ‘སལཱ༹ཡཏནེ ཁོ སཏི ཕསྶོ ཧོཏི, སལཱ༹ཡཏནཔཙྩཡཱ ཕསྶོ’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིམྷི ནུ ཁོ སཏི སལཱ༹ཡཏནཾ ཧོཏི, ཀིཾཔཙྩཡཱ སལཱ༹ཡཏན’ནྟི? ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཡོནིསོ མནསིཀཱརཱ ཨཧུ པཉྙཱཡ ཨབྷིསམཡོ – ‘ནཱམརཱུཔེ ཁོ སཏི སལཱ༹ཡཏནཾ ཧོཏི, ནཱམརཱུཔཔཙྩཡཱ སལཱ༹ཡཏན’ནྟི.

‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིམྷི ནུ ཁོ སཏི ནཱམརཱུཔཾ ཧོཏི, ཀིཾཔཙྩཡཱ ནཱམརཱུཔ’ནྟི? ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཡོནིསོ མནསིཀཱརཱ ཨཧུ པཉྙཱཡ ཨབྷིསམཡོ – ‘ཝིཉྙཱཎེ ཁོ སཏི ནཱམརཱུཔཾ ཧོཏི, ཝིཉྙཱཎཔཙྩཡཱ ནཱམརཱུཔ’ནྟི.

‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིམྷི ནུ ཁོ སཏི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི, ཀིཾཔཙྩཡཱ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི? ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཡོནིསོ མནསིཀཱརཱ ཨཧུ པཉྙཱཡ ཨབྷིསམཡོ – ‘ནཱམརཱུཔེ ཁོ སཏི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི, ནཱམརཱུཔཔཙྩཡཱ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི.

༥༨. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘པཙྩུདཱཝཏྟཏི ཁོ ཨིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ ནཱམརཱུཔམྷཱ, ནཱཔརཾ གཙྪཏི. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཛཱཡེཐ ཝཱ ཛིཡྻེཐ ཝཱ མིཡྻེཐ ཝཱ ཙཝེཐ ཝཱ ཨུཔཔཛྫེཐ ཝཱ, ཡདིདཾ ནཱམརཱུཔཔཙྩཡཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ཝིཉྙཱཎཔཙྩཡཱ ནཱམརཱུཔཾ, ནཱམརཱུཔཔཙྩཡཱ སལཱ༹ཡཏནཾ, སལཱ༹ཡཏནཔཙྩཡཱ ཕསྶོ, ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ, ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ, ཏཎྷཱཔཙྩཡཱ ཨུཔཱདཱནཾ, ཨུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ བྷཝོ, བྷཝཔཙྩཡཱ ཛཱཏི, ཛཱཏིཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ སམྦྷཝནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ སམུདཡོ ཧོཏི’.

༥༩. ‘‘‘སམུདཡོ སམུདཡོ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ པུབྦེ ཨནནུསྶུཏེསུ དྷམྨེསུ ཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདི, ཉཱཎཾ ཨུདཔཱདི, པཉྙཱ ཨུདཔཱདི, ཝིཛྫཱ ཨུདཔཱདི, ཨཱལོཀོ ཨུདཔཱདི.

༦༠. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིམྷི ནུ ཁོ ཨསཏི ཛརཱམརཎཾ ན ཧོཏི, ཀིསྶ ནིརོདྷཱ ཛརཱམརཎནིརོདྷོ’ཏི? ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཡོནིསོ མནསིཀཱརཱ ཨཧུ པཉྙཱཡ ཨབྷིསམཡོ – ‘ཛཱཏིཡཱ ཁོ ཨསཏི ཛརཱམརཎཾ ན ཧོཏི, ཛཱཏིནིརོདྷཱ ཛརཱམརཎནིརོདྷོ’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིམྷི ནུ ཁོ ཨསཏི ཛཱཏི ན ཧོཏི, ཀིསྶ ནིརོདྷཱ ཛཱཏིནིརོདྷོ’ཏི? ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཡོནིསོ མནསིཀཱརཱ ཨཧུ པཉྙཱཡ ཨབྷིསམཡོ – ‘བྷཝེ ཁོ ཨསཏི ཛཱཏི ན ཧོཏི, བྷཝནིརོདྷཱ ཛཱཏིནིརོདྷོ’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིམྷི ནུ ཁོ ཨསཏི བྷཝོ ན ཧོཏི, ཀིསྶ ནིརོདྷཱ བྷཝནིརོདྷོ’ཏི? ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཡོནིསོ མནསིཀཱརཱ ཨཧུ པཉྙཱཡ ཨབྷིསམཡོ – ‘ཨུཔཱདཱནེ ཁོ ཨསཏི བྷཝོ ན ཧོཏི, ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ བྷཝནིརོདྷོ’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིམྷི ནུ ཁོ ཨསཏི ཨུཔཱདཱནཾ ན ཧོཏི, ཀིསྶ ནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ’ཏི? ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཡོནིསོ མནསིཀཱརཱ ཨཧུ པཉྙཱཡ ཨབྷིསམཡོ – ‘ཏཎྷཱཡ ཁོ ཨསཏི ཨུཔཱདཱནཾ ན ཧོཏི, ཏཎྷཱནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིམྷི ནུ ཁོ ཨསཏི ཏཎྷཱ ན ཧོཏི, ཀིསྶ ནིརོདྷཱ ཏཎྷཱནིརོདྷོ’ཏི? ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཡོནིསོ མནསིཀཱརཱ ཨཧུ པཉྙཱཡ ཨབྷིསམཡོ – ‘ཝེདནཱཡ ཁོ ཨསཏི ཏཎྷཱ ན ཧོཏི, ཝེདནཱནིརོདྷཱ ཏཎྷཱནིརོདྷོ’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིམྷི ནུ ཁོ ཨསཏི ཝེདནཱ ན ཧོཏི, ཀིསྶ ནིརོདྷཱ ཝེདནཱནིརོདྷོ’ཏི? ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཡོནིསོ མནསིཀཱརཱ ཨཧུ པཉྙཱཡ ཨབྷིསམཡོ – ‘ཕསྶེ ཁོ ཨསཏི ཝེདནཱ ན ཧོཏི, ཕསྶནིརོདྷཱ ཝེདནཱནིརོདྷོ’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིམྷི ནུ ཁོ ཨསཏི ཕསྶོ ན ཧོཏི, ཀིསྶ ནིརོདྷཱ ཕསྶནིརོདྷོ’ཏི? ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཡོནིསོ མནསིཀཱརཱ ཨཧུ པཉྙཱཡ ཨབྷིསམཡོ – ‘སལཱ༹ཡཏནེ ཁོ ཨསཏི ཕསྶོ ན ཧོཏི, སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷཱ ཕསྶནིརོདྷོ’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིམྷི ནུ ཁོ ཨསཏི སལཱ༹ཡཏནཾ ན ཧོཏི, ཀིསྶ ནིརོདྷཱ སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷོ’ཏི? ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཡོནིསོ མནསིཀཱརཱ ཨཧུ པཉྙཱཡ ཨབྷིསམཡོ – ‘ནཱམརཱུཔེ ཁོ ཨསཏི སལཱ༹ཡཏནཾ ན ཧོཏི, ནཱམརཱུཔནིརོདྷཱ སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷོ’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིམྷི ནུ ཁོ ཨསཏི ནཱམརཱུཔཾ ན ཧོཏི, ཀིསྶ ནིརོདྷཱ ནཱམརཱུཔནིརོདྷོ’ཏི? ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཡོནིསོ མནསིཀཱརཱ ཨཧུ པཉྙཱཡ ཨབྷིསམཡོ – ‘ཝིཉྙཱཎེ ཁོ ཨསཏི ནཱམརཱུཔཾ ན ཧོཏི, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཱ ནཱམརཱུཔནིརོདྷོ’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིམྷི ནུ ཁོ ཨསཏི ཝིཉྙཱཎཾ ན ཧོཏི, ཀིསྶ ནིརོདྷཱ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷོ’ཏི? ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཡོནིསོ མནསིཀཱརཱ ཨཧུ པཉྙཱཡ ཨབྷིསམཡོ – ‘ནཱམརཱུཔེ ཁོ ཨསཏི ཝིཉྙཱཎཾ ན ཧོཏི, ནཱམརཱུཔནིརོདྷཱ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷོ’ཏི.

༦༡. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨདྷིགཏོ ཁོ མྱཱཡཾ མགྒོ སམྦོདྷཱཡ ཡདིདཾ – ནཱམརཱུཔནིརོདྷཱ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷོ, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཱ ནཱམརཱུཔནིརོདྷོ, ནཱམརཱུཔནིརོདྷཱ སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷོ, སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷཱ ཕསྶནིརོདྷོ, ཕསྶནིརོདྷཱ ཝེདནཱནིརོདྷོ, ཝེདནཱནིརོདྷཱ ཏཎྷཱནིརོདྷོ, ཏཎྷཱནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ, ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ བྷཝནིརོདྷོ, བྷཝནིརོདྷཱ ཛཱཏིནིརོདྷོ, ཛཱཏིནིརོདྷཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ནིརོདྷོ ཧོཏི’.

༦༢. ‘‘‘ནིརོདྷོ ནིརོདྷོ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིསཏྟསྶ པུབྦེ ཨནནུསྶུཏེསུ དྷམྨེསུ ཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདི, ཉཱཎཾ ཨུདཔཱདི, པཉྙཱ ཨུདཔཱདི, ཝིཛྫཱ ཨུདཔཱདི, ཨཱལོཀོ ཨུདཔཱདི.

༦༣. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི བོདྷིསཏྟོ ཨཔརེན སམཡེན པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཨུདཡབྦཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧཱསི – ‘ཨིཏི རཱུཔཾ, ཨིཏི རཱུཔསྶ སམུདཡོ, ཨིཏི རཱུཔསྶ ཨཏྠངྒམོ; ཨིཏི ཝེདནཱ, ཨིཏི ཝེདནཱཡ སམུདཡོ, ཨིཏི ཝེདནཱཡ ཨཏྠངྒམོ; ཨིཏི སཉྙཱ, ཨིཏི སཉྙཱཡ སམུདཡོ, ཨིཏི སཉྙཱཡ ཨཏྠངྒམོ; ཨིཏི སངྑཱརཱ, ཨིཏི སངྑཱརཱནཾ སམུདཡོ, ཨིཏི སངྑཱརཱནཾ ཨཏྠངྒམོ; ཨིཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ཨིཏི ཝིཉྙཱཎསྶ སམུདཡོ, ཨིཏི ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’ཏི, ཏསྶ པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཨུདཡབྦཡཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ ན ཙིརསྶེཝ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཱི’’ཏི.

དུཏིཡབྷཱཎཝཱརོ.

བྲཧྨཡཱཙནཀཐཱ

༦༤. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻ’ནྟི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨདྷིགཏོ ཁོ མྱཱཡཾ དྷམྨོ གམྦྷཱིརོ དུདྡསོ དུརནུབོདྷོ སནྟོ པཎཱིཏོ ཨཏཀྐཱཝཙརོ ནིཔུཎོ པཎྜིཏཝེདནཱིཡོ. ཨཱལཡརཱམཱ ཁོ པནཱཡཾ པཛཱ ཨཱལཡརཏཱ ཨཱལཡསམྨུདིཏཱ. ཨཱལཡརཱམཱཡ ཁོ པན པཛཱཡ ཨཱལཡརཏཱཡ ཨཱལཡསམྨུདིཏཱཡ དུདྡསཾ ཨིདཾ ཋཱནཾ ཡདིདཾ ཨིདཔྤཙྩཡཏཱཔཊིཙྩསམུཔྤཱདོ. ཨིདམྤི ཁོ ཋཱནཾ དུདྡསཾ ཡདིདཾ སབྦསངྑཱརསམཐོ སབྦཱུཔདྷིཔཊིནིསྶགྒོ ཏཎྷཱཀྑཡོ ཝིརཱགོ ནིརོདྷོ ནིབྦཱནཾ. ཨཧཉྩེཝ ཁོ པན དྷམྨཾ དེསེཡྻཾ, པརེ ཙ མེ ན ཨཱཛཱནེཡྻུཾ; སོ མམསྶ ཀིལམཐོ, སཱ མམསྶ ཝིཧེསཱ’ཏི.

༦༥. ‘‘ཨཔིསྶུ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིཾ བྷགཝནྟཾ ཨརཧནྟཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ ཨིམཱ ཨནཙྪརིཡཱ གཱཐཱཡོ པཊིབྷཾསུ པུབྦེ ཨསྶུཏཔུབྦཱ –

‘ཀིཙྪེན མེ ཨདྷིགཏཾ, ཧལཾ དཱནི པཀཱསིཏུཾ;

རཱགདོསཔརེཏེཧི, ནཱཡཾ དྷམྨོ སུསམྦུདྷོ.

‘པཊིསོཏགཱམིཾ ནིཔུཎཾ, གམྦྷཱིརཾ དུདྡསཾ ཨཎུཾ;

རཱགརཏྟཱ ན དཀྑནྟི, ཏམོཁནྡྷེན ཨཱཝུཊཱ’ཏི.

‘‘ཨིཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ པཊིསཉྩིཀྑཏོ ཨཔྤོསྶུཀྐཏཱཡ ཙིཏྟཾ ནམི, ནོ དྷམྨདེསནཱཡ.

༦༦. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏརསྶ མཧཱབྲཧྨུནོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ ཨེཏདཧོསི – ‘ནསྶཏི ཝཏ བྷོ ལོཀོ, ཝིནསྶཏི ཝཏ བྷོ ལོཀོ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨཔྤོསྶུཀྐཏཱཡ ཙིཏྟཾ ནམཏི [ནམི (སྱཱ. ཀ.), ནམིསྶཏི (?)], ནོ དྷམྨདེསནཱཡཱ’ཏི. ཨཐ ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, མཧཱབྲཧྨཱ སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བལཝཱ པུརིསོ སམིཉྫིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ པསཱརེཡྻ, པསཱརིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ སམིཉྫེཡྻ; ཨེཝམེཝ བྲཧྨལོཀེ ཨནྟརཧིཏོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ པུརཏོ པཱཏུརཧོསི. ཨཐ ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, མཧཱབྲཧྨཱ ཨེཀཾསཾ ཨུཏྟརཱསངྒཾ ཀརིཏྭཱ དཀྑིཎཾ ཛཱཎུམཎྜལཾ པཐཝིཡཾ ནིཧནྟྭཱ [ནིདཧནྟོ (སྱཱ.)] ཡེན ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཏེནཉྫལིཾ པཎཱམེཏྭཱ ཝིཔསྶིཾ བྷགཝནྟཾ ཨརཧནྟཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘དེསེཏུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ དྷམྨཾ, དེསེཏུ སུགཏོ དྷམྨཾ, སནྟི [སནྟཱི (སྱཱ.)] སཏྟཱ ཨཔྤརཛཀྑཛཱཏིཀཱ; ཨསྶཝནཏཱ དྷམྨསྶ པརིཧཱཡནྟི, བྷཝིསྶནྟི དྷམྨསྶ ཨཉྙཱཏཱརོ’ཏི.

༦༧. ‘‘ཨེཝཾ ཝུཏྟེ [ཨཐ ཁོ (ཀ.)], བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཏཾ མཧཱབྲཧྨཱནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘མཡ྄ཧམྤི ཁོ, བྲཧྨེ, ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཡཾནཱུནཱཧཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻ’’ནྟི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྲཧྨེ, ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨདྷིགཏོ ཁོ མྱཱཡཾ དྷམྨོ གམྦྷཱིརོ དུདྡསོ དུརནུབོདྷོ སནྟོ པཎཱིཏོ ཨཏཀྐཱཝཙརོ ནིཔུཎོ པཎྜིཏཝེདནཱིཡོ. ཨཱལཡརཱམཱ ཁོ པནཱཡཾ པཛཱ ཨཱལཡརཏཱ ཨཱལཡསམྨུདིཏཱ. ཨཱལཡརཱམཱཡ ཁོ པན པཛཱཡ ཨཱལཡརཏཱཡ ཨཱལཡསམྨུདིཏཱཡ དུདྡསཾ ཨིདཾ ཋཱནཾ ཡདིདཾ ཨིདཔྤཙྩཡཏཱཔཊིཙྩསམུཔྤཱདོ. ཨིདམྤི ཁོ ཋཱནཾ དུདྡསཾ ཡདིདཾ སབྦསངྑཱརསམཐོ སབྦཱུཔདྷིཔཊིནིསྶགྒོ ཏཎྷཱཀྑཡོ ཝིརཱགོ ནིརོདྷོ ནིབྦཱནཾ. ཨཧཉྩེཝ ཁོ པན དྷམྨཾ དེསེཡྻཾ, པརེ ཙ མེ ན ཨཱཛཱནེཡྻུཾ; སོ མམསྶ ཀིལམཐོ, སཱ མམསྶ ཝིཧེསཱ’’ཏི. ཨཔིསྶུ མཾ, བྲཧྨེ, ཨིམཱ ཨནཙྪརིཡཱ གཱཐཱཡོ པཊིབྷཾསུ པུབྦེ ཨསྶུཏཔུབྦཱ –

‘‘ཀིཙྪེན མེ ཨདྷིགཏཾ, ཧལཾ དཱནི པཀཱསིཏུཾ;

རཱགདོསཔརེཏེཧི, ནཱཡཾ དྷམྨོ སུསམྦུདྷོ.

‘‘པཊིསོཏགཱམིཾ ནིཔུཎཾ, གམྦྷཱིརཾ དུདྡསཾ ཨཎུཾ;

རཱགརཏྟཱ ན དཀྑནྟི, ཏམོཁནྡྷེན ཨཱཝུཊཱ’’ཏི.

‘ཨིཏིཧ མེ, བྲཧྨེ, པཊིསཉྩིཀྑཏོ ཨཔྤོསྶུཀྐཏཱཡ ཙིཏྟཾ ནམི, ནོ དྷམྨདེསནཱཡཱ’ཏི.

༦༨. ‘‘དུཏིཡམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སོ མཧཱབྲཧྨཱ…པེ… ཏཏིཡམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སོ མཧཱབྲཧྨཱ ཝིཔསྶིཾ བྷགཝནྟཾ ཨརཧནྟཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘དེསེཏུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ དྷམྨཾ, དེསེཏུ སུགཏོ དྷམྨཾ, སནྟི སཏྟཱ ཨཔྤརཛཀྑཛཱཏིཀཱ, ཨསྶཝནཏཱ དྷམྨསྶ པརིཧཱཡནྟི, བྷཝིསྶནྟི དྷམྨསྶ ཨཉྙཱཏཱརོ’ཏི.

༦༩. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ བྲཧྨུནོ ཙ ཨཛ྄ཛྷེསནཾ ཝིདིཏྭཱ སཏྟེསུ ཙ ཀཱརུཉྙཏཾ པཊིཙྩ བུདྡྷཙཀྑུནཱ ལོཀཾ ཝོལོཀེསི. ཨདྡསཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ བུདྡྷཙཀྑུནཱ ལོཀཾ ཝོལོཀེནྟོ སཏྟེ ཨཔྤརཛཀྑེ མཧཱརཛཀྑེ ཏིཀྑིནྡྲིཡེ མུདིནྡྲིཡེ སྭཱཀཱརེ དྭཱཀཱརེ སུཝིཉྙཱཔཡེ དུཝིཉྙཱཔཡེ [དུཝིཉྙཱཔཡེ བྷབྦེ ཨབྷབྦེ (སྱཱ.)] ཨཔྤེཀཙྩེ པརལོཀཝཛྫབྷཡདསྶཱཝིནེ [དསྶཱཝིནོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཝིཧརནྟེ, ཨཔྤེཀཙྩེ ན པརལོཀཝཛྫབྷཡདསྶཱཝིནེ [དསྶཱཝིནོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཝིཧརནྟེ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཨུཔྤལིནིཡཾ ཝཱ པདུམིནིཡཾ ཝཱ པུཎྜརཱིཀིནིཡཾ ཝཱ ཨཔྤེཀཙྩཱནི ཨུཔྤལཱནི ཝཱ པདུམཱནི ཝཱ པུཎྜརཱིཀཱནི ཝཱ ཨུདཀེ ཛཱཏཱནི ཨུདཀེ སཾཝཌྜྷཱནི ཨུདཀཱནུགྒཏཱནི ཨནྟོ ནིམུགྒཔོསཱིནི. ཨཔྤེཀཙྩཱནི ཨུཔྤལཱནི ཝཱ པདུམཱནི ཝཱ པུཎྜརཱིཀཱནི ཝཱ ཨུདཀེ ཛཱཏཱནི ཨུདཀེ སཾཝཌྜྷཱནི སམོདཀཾ ཋིཏཱནི. ཨཔྤེཀཙྩཱནི ཨུཔྤལཱནི ཝཱ པདུམཱནི ཝཱ པུཎྜརཱིཀཱནི ཝཱ ཨུདཀེ ཛཱཏཱནི ཨུདཀེ སཾཝཌྜྷཱནི ཨུདཀཱ ཨཙྩུགྒམྨ ཋིཏཱནི ཨནུཔལིཏྟཱནི ཨུདཀེན. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ བུདྡྷཙཀྑུནཱ ལོཀཾ ཝོལོཀེནྟོ ཨདྡས སཏྟེ ཨཔྤརཛཀྑེ མཧཱརཛཀྑེ ཏིཀྑིནྡྲིཡེ མུདིནྡྲིཡེ སྭཱཀཱརེ དྭཱཀཱརེ སུཝིཉྙཱཔཡེ དུཝིཉྙཱཔཡེ ཨཔྤེཀཙྩེ པརལོཀཝཛྫབྷཡདསྶཱཝིནེ ཝིཧརནྟེ, ཨཔྤེཀཙྩེ ན པརལོཀཝཛྫབྷཡདསྶཱཝིནེ ཝིཧརནྟེ.

༧༠. ‘‘ཨཐ ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, མཧཱབྲཧྨཱ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ ཝིཔསྶིཾ བྷགཝནྟཾ ཨརཧནྟཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ གཱཐཱཧི ཨཛ྄ཛྷབྷཱསི –

‘སེལེ ཡཐཱ པབྦཏམུདྡྷནིཊྛིཏོ, ཡཐཱཔི པསྶེ ཛནཏཾ སམནྟཏོ;

ཏཐཱུཔམཾ དྷམྨམཡཾ སུམེདྷ, པཱསཱདམཱརུཡ྄ཧ སམནྟཙཀྑུ.

‘སོཀཱཝཏིཎྞཾ [སོཀཱཝཀིཎྞཾ (སྱཱ.)] ཛནཏམཔེཏསོཀོ,

ཨཝེཀྑསྶུ ཛཱཏིཛརཱབྷིབྷཱུཏཾ;

ཨུཊྛེཧི ཝཱིར ཝིཛིཏསངྒཱམ,

སཏྠཝཱཧ ཨཎཎ ཝིཙར ལོཀེ.

དེསསྶུ [དེསེཏུ (སྱཱ. པཱི.)] བྷགཝཱ དྷམྨཾ,

ཨཉྙཱཏཱརོ བྷཝིསྶནྟཱི’ཏི.

༧༡. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཏཾ མཧཱབྲཧྨཱནཾ གཱཐཱཡ ཨཛ྄ཛྷབྷཱསི –

‘ཨཔཱརུཏཱ ཏེསཾ ཨམཏསྶ དྭཱརཱ,

ཡེ སོཏཝནྟོ པམུཉྩནྟུ སདྡྷཾ;

ཝིཧིཾསསཉྙཱི པགུཎཾ ན བྷཱསིཾ,

དྷམྨཾ པཎཱིཏཾ མནུཛེསུ བྲཧྨེ’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, མཧཱབྲཧྨཱ ‘ཀཏཱཝཀཱསོ ཁོམྷི ཝིཔསྶིནཱ བྷགཝཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན དྷམྨདེསནཱཡཱ’ཏི ཝིཔསྶིཾ བྷགཝནྟཾ ཨརཧནྟཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཏཏྠེཝ ཨནྟརདྷཱཡི.

ཨགྒསཱཝཀཡུགཾ

༧༢. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀསྶ ནུ ཁོ ཨཧཾ པཋམཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻཾ, ཀོ ཨིམཾ དྷམྨཾ ཁིཔྤམེཝ ཨཱཛཱནིསྶཏཱི’ཏི? ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཡཾ ཁོ ཁཎྜོ ཙ རཱཛཔུཏྟོ ཏིསྶོ ཙ པུརོཧིཏཔུཏྟོ བནྡྷུམཏིཡཱ རཱཛདྷཱནིཡཱ པཊིཝསནྟི པཎྜིཏཱ ཝིཡཏྟཱ མེདྷཱཝིནོ དཱིགྷརཏྟཾ ཨཔྤརཛཀྑཛཱཏིཀཱ. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཁཎྜསྶ ཙ རཱཛཔུཏྟསྶ, ཏིསྶསྶ ཙ པུརོཧིཏཔུཏྟསྶ པཋམཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻཾ, ཏེ ཨིམཾ དྷམྨཾ ཁིཔྤམེཝ ཨཱཛཱནིསྶནྟཱི’ཏི.

༧༣. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བལཝཱ པུརིསོ སམིཉྫིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ པསཱརེཡྻ, པསཱརིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ སམིཉྫེཡྻ; ཨེཝམེཝ བོདྷིརུཀྑམཱུལེ ཨནྟརཧིཏོ བནྡྷུམཏིཡཱ རཱཛདྷཱནིཡཱ ཁེམེ མིགདཱཡེ པཱཏུརཧོསི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ དཱཡཔཱལཾ [མིགདཱཡཔཱལཾ (སྱཱ.)] ཨཱམནྟེསི – ‘ཨེཧི ཏྭཾ, སམྨ དཱཡཔཱལ, བནྡྷུམཏིཾ རཱཛདྷཱནིཾ པཝིསིཏྭཱ ཁཎྜཉྩ རཱཛཔུཏྟཾ ཏིསྶཉྩ པུརོཧིཏཔུཏྟཾ ཨེཝཾ ཝདེཧི – ཝིཔསྶཱི, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ བནྡྷུམཏིཾ རཱཛདྷཱནིཾ ཨནུཔྤཏྟོ ཁེམེ མིགདཱཡེ ཝིཧརཏི, སོ ཏུམྷཱཀཾ དསྶནཀཱམོ’ཏི. ‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དཱཡཔཱལོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ པཊིསྶུཏྭཱ བནྡྷུམཏིཾ རཱཛདྷཱནིཾ པཝིསིཏྭཱ ཁཎྜཉྩ རཱཛཔུཏྟཾ ཏིསྶཉྩ པུརོཧིཏཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཝིཔསྶཱི, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ བནྡྷུམཏིཾ རཱཛདྷཱནིཾ ཨནུཔྤཏྟོ ཁེམེ མིགདཱཡེ ཝིཧརཏི; སོ ཏུམྷཱཀཾ དསྶནཀཱམོ’ཏི.

༧༤. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཁཎྜོ ཙ རཱཛཔུཏྟོ ཏིསྶོ ཙ པུརོཧིཏཔུཏྟོ བྷདྡཱནི བྷདྡཱནི ཡཱནཱནི ཡོཛཱཔེཏྭཱ བྷདྡཾ བྷདྡཾ ཡཱནཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ བྷདྡེཧི བྷདྡེཧི ཡཱནེཧི བནྡྷུམཏིཡཱ རཱཛདྷཱནིཡཱ ནིཡྻིཾསུ. ཡེན ཁེམོ མིགདཱཡོ ཏེན པཱཡིཾསུ. ཡཱཝཏིཀཱ ཡཱནསྶ བྷཱུམི, ཡཱནེན གནྟྭཱ ཡཱནཱ པཙྩོརོཧིཏྭཱ པཏྟིཀཱཝ [པདིཀཱཝ (སྱཱ.)] ཡེན ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ. ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཝིཔསྶིཾ བྷགཝནྟཾ ཨརཧནྟཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ.

༧༥. ‘‘ཏེསཾ ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཨནུཔུབྦིཾ ཀཐཾ [ཨཱནུཔུབྦིཀཐཾ (སཱི. པཱི.)] ཀཐེསི, སེཡྻཐིདཾ – དཱནཀཐཾ སཱིལཀཐཾ སགྒཀཐཾ ཀཱམཱནཾ ཨཱདཱིནཝཾ ཨོཀཱརཾ སཾཀིལེསཾ ནེཀྑམྨེ ཨཱནིསཾསཾ པཀཱསེསི. ཡདཱ ཏེ བྷགཝཱ ཨཉྙཱསི ཀལླཙིཏྟེ མུདུཙིཏྟེ ཝིནཱིཝརཎཙིཏྟེ ཨུདགྒཙིཏྟེ པསནྣཙིཏྟེ, ཨཐ ཡཱ བུདྡྷཱནཾ སཱམུཀྐཾསིཀཱ དྷམྨདེསནཱ, ཏཾ པཀཱསེསི – དུཀྑཾ སམུདཡཾ ནིརོདྷཾ མགྒཾ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ སུདྡྷཾ ཝཏྠཾ ཨཔགཏཀཱལ༹ཀཾ སམྨདེཝ རཛནཾ པཊིགྒཎྷེཡྻ, ཨེཝམེཝ ཁཎྜསྶ ཙ རཱཛཔུཏྟསྶ ཏིསྶསྶ ཙ པུརོཧིཏཔུཏྟསྶ ཏསྨིཾཡེཝ ཨཱསནེ ཝིརཛཾ ཝཱིཏམལཾ དྷམྨཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདི – ‘ཡཾ ཀིཉྩི སམུདཡདྷམྨཾ, སབྦཾ ཏཾ ནིརོདྷདྷམྨ’ནྟི.

༧༦. ‘‘ཏེ དིཊྛདྷམྨཱ པཏྟདྷམྨཱ ཝིདིཏདྷམྨཱ པརིཡོགཱལ༹ྷདྷམྨཱ ཏིཎྞཝིཙིཀིཙྪཱ ཝིགཏཀཐཾཀཐཱ ཝེསཱརཛྫཔྤཏྟཱ ཨཔརཔྤཙྩཡཱ སཏྠུསཱསནེ ཝིཔསྶིཾ བྷགཝནྟཾ ཨརཧནྟཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ, ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ. སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ, ནིཀྐུཛྫིཏཾ ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ, པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ཝིཝརེཡྻ, མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ ‘‘ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱི’’ཏི. ཨེཝམེཝཾ བྷགཝཏཱ ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེཏེ མཡཾ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཾ སརཎཾ གཙྪཱམ དྷམྨཉྩ. ལབྷེཡྻཱམ མཡཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སནྟིཀེ པབྦཛྫཾ, ལབྷེཡྻཱམ ཨུཔསམྤད’ནྟི.

༧༧. ‘‘ཨལཏྠུཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཁཎྜོ ཙ རཱཛཔུཏྟོ, ཏིསྶོ ཙ པུརོཧིཏཔུཏྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ སནྟིཀེ པབྦཛྫཾ ཨལཏྠུཾ ཨུཔསམྤདཾ. ཏེ ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེསི སམཱདཔེསི སམུཏྟེཛེསི སམྤཧཾསེསི; སངྑཱརཱནཾ ཨཱདཱིནཝཾ ཨོཀཱརཾ སཾཀིལེསཾ ནིབྦཱནེ [ནེཀྑམྨེ (སྱཱ.)] ཨཱནིསཾསཾ པཀཱསེསི. ཏེསཾ ཝིཔསྶིནཱ བྷགཝཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶིཡམཱནཱནཾ སམཱདཔིཡམཱནཱནཾ སམུཏྟེཛིཡམཱནཱནཾ སམྤཧཾསིཡམཱནཱནཾ ནཙིརསྶེཝ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཱནི ཝིམུཙྩིཾསུ.

མཧཱཛནཀཱཡཔབྦཛྫཱ

༧༨. ‘‘ཨསྶོསི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བནྡྷུམཏིཡཱ རཱཛདྷཱནིཡཱ མཧཱཛནཀཱཡོ ཙཏུརཱསཱིཏིཔཱཎསཧསྶཱནི – ‘ཝིཔསྶཱི ཀིར བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ བནྡྷུམཏིཾ རཱཛདྷཱནིཾ ཨནུཔྤཏྟོ ཁེམེ མིགདཱཡེ ཝིཧརཏི. ཁཎྜོ ཙ ཀིར རཱཛཔུཏྟོ ཏིསྶོ ཙ པུརོཧིཏཔུཏྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ སནྟིཀེ ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏཱ’ཏི. སུཏྭཱན ནེསཾ ཨེཏདཧོསི – ‘ན ཧི ནཱུན སོ ཨོརཀོ དྷམྨཝིནཡོ, ན སཱ ཨོརཀཱ པབྦཛྫཱ, ཡཏྠ ཁཎྜོ ཙ རཱཛཔུཏྟོ ཏིསྶོ ཙ པུརོཧིཏཔུཏྟོ ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏཱ. ཁཎྜོ ཙ རཱཛཔུཏྟོ ཏིསྶོ ཙ པུརོཧིཏཔུཏྟོ ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིསྶནྟི, ཀིམངྒཾ པན མཡ’ནྟི. ཨཐ ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, མཧཱཛནཀཱཡོ ཙཏུརཱསཱིཏིཔཱཎསཧསྶཱནི བནྡྷུམཏིཡཱ རཱཛདྷཱནིཡཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཡེན ཁེམོ མིགདཱཡོ ཡེན ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཝིཔསྶིཾ བྷགཝནྟཾ ཨརཧནྟཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ.

༧༩. ‘‘ཏེསཾ ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཨནུཔུབྦིཾ ཀཐཾ ཀཐེསི. སེཡྻཐིདཾ – དཱནཀཐཾ སཱིལཀཐཾ སགྒཀཐཾ ཀཱམཱནཾ ཨཱདཱིནཝཾ ཨོཀཱརཾ སཾཀིལེསཾ ནེཀྑམྨེ ཨཱནིསཾསཾ པཀཱསེསི. ཡདཱ ཏེ བྷགཝཱ ཨཉྙཱསི ཀལླཙིཏྟེ མུདུཙིཏྟེ ཝིནཱིཝརཎཙིཏྟེ ཨུདགྒཙིཏྟེ པསནྣཙིཏྟེ, ཨཐ ཡཱ བུདྡྷཱནཾ སཱམུཀྐཾསིཀཱ དྷམྨདེསནཱ, ཏཾ པཀཱསེསི – དུཀྑཾ སམུདཡཾ ནིརོདྷཾ མགྒཾ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ སུདྡྷཾ ཝཏྠཾ ཨཔགཏཀཱལ༹ཀཾ སམྨདེཝ རཛནཾ པཊིགྒཎྷེཡྻ, ཨེཝམེཝ ཏེསཾ ཙཏུརཱསཱིཏིཔཱཎསཧསྶཱནཾ ཏསྨིཾཡེཝ ཨཱསནེ ཝིརཛཾ ཝཱིཏམལཾ དྷམྨཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདི – ‘ཡཾ ཀིཉྩི སམུདཡདྷམྨཾ སབྦཾ ཏཾ ནིརོདྷདྷམྨ’ནྟི.

༨༠. ‘‘ཏེ དིཊྛདྷམྨཱ པཏྟདྷམྨཱ ཝིདིཏདྷམྨཱ པརིཡོགཱལ༹ྷདྷམྨཱ ཏིཎྞཝིཙིཀིཙྪཱ ཝིགཏཀཐཾཀཐཱ ཝེསཱརཛྫཔྤཏྟཱ ཨཔརཔྤཙྩཡཱ སཏྠུསཱསནེ ཝིཔསྶིཾ བྷགཝནྟཾ ཨརཧནྟཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ, ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ. སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ, ནིཀྐུཛྫིཏཾ ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ, པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ཝིཝརེཡྻ, མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ ‘‘ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱི’’ཏི. ཨེཝམེཝཾ བྷགཝཏཱ ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེཏེ མཡཾ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཾ སརཎཾ གཙྪཱམ དྷམྨཉྩ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ [( ) ནཏྠི ཨཊྛཀཐཱཡཾ, པཱལི༹ཡཾ པན སབྦཏྠཔི དིསྶཏི]. ལབྷེཡྻཱམ མཡཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སནྟིཀེ པབྦཛྫཾ ལབྷེཡྻཱམ ཨུཔསམྤད’’ནྟི.

༨༡. ‘‘ཨལཏྠུཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏིཔཱཎསཧསྶཱནི ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ སནྟིཀེ པབྦཛྫཾ, ཨལཏྠུཾ ཨུཔསམྤདཾ. ཏེ ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེསི སམཱདཔེསི སམུཏྟེཛེསི སམྤཧཾསེསི; སངྑཱརཱནཾ ཨཱདཱིནཝཾ ཨོཀཱརཾ སཾཀིལེསཾ ནིབྦཱནེ ཨཱནིསཾསཾ པཀཱསེསི. ཏེསཾ ཝིཔསྶིནཱ བྷགཝཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶིཡམཱནཱནཾ སམཱདཔིཡམཱནཱནཾ སམུཏྟེཛིཡམཱནཱནཾ སམྤཧཾསིཡམཱནཱནཾ ནཙིརསྶེཝ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཱནི ཝིམུཙྩིཾསུ.

པུརིམཔབྦཛིཏཱནཾ དྷམྨཱབྷིསམཡོ

༨༢. ‘‘ཨསྶོསུཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཱནི པུརིམཱནི ཙཏུརཱསཱིཏིཔབྦཛིཏསཧསྶཱནི – ‘ཝིཔསྶཱི ཀིར བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ བནྡྷུམཏིཾ རཱཛདྷཱནིཾ ཨནུཔྤཏྟོ ཁེམེ མིགདཱཡེ ཝིཧརཏི, དྷམྨཉྩ ཀིར དེསེཏཱི’ཏི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏིཔབྦཛིཏསཧསྶཱནི ཡེན བནྡྷུམཏཱི རཱཛདྷཱནཱི ཡེན ཁེམོ མིགདཱཡོ ཡེན ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཝིཔསྶིཾ བྷགཝནྟཾ ཨརཧནྟཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ.

༨༣. ‘‘ཏེསཾ ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཨནུཔུབྦིཾ ཀཐཾ ཀཐེསི. སེཡྻཐིདཾ – དཱནཀཐཾ སཱིལཀཐཾ སགྒཀཐཾ ཀཱམཱནཾ ཨཱདཱིནཝཾ ཨོཀཱརཾ སཾཀིལེསཾ ནེཀྑམྨེ ཨཱནིསཾསཾ པཀཱསེསི. ཡདཱ ཏེ བྷགཝཱ ཨཉྙཱསི ཀལླཙིཏྟེ མུདུཙིཏྟེ ཝིནཱིཝརཎཙིཏྟེ ཨུདགྒཙིཏྟེ པསནྣཙིཏྟེ, ཨཐ ཡཱ བུདྡྷཱནཾ སཱམུཀྐཾསིཀཱ དྷམྨདེསནཱ, ཏཾ པཀཱསེསི – དུཀྑཾ སམུདཡཾ ནིརོདྷཾ མགྒཾ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ སུདྡྷཾ ཝཏྠཾ ཨཔགཏཀཱལ༹ཀཾ སམྨདེཝ རཛནཾ པཊིགྒཎྷེཡྻ, ཨེཝམེཝ ཏེསཾ ཙཏུརཱསཱིཏིཔབྦཛིཏསཧསྶཱནཾ ཏསྨིཾཡེཝ ཨཱསནེ ཝིརཛཾ ཝཱིཏམལཾ དྷམྨཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདི – ‘ཡཾ ཀིཉྩི སམུདཡདྷམྨཾ སབྦཾ ཏཾ ནིརོདྷདྷམྨ’ནྟི.

༨༤. ‘‘ཏེ དིཊྛདྷམྨཱ པཏྟདྷམྨཱ ཝིདིཏདྷམྨཱ པརིཡོགཱལ༹ྷདྷམྨཱ ཏིཎྞཝིཙིཀིཙྪཱ ཝིགཏཀཐཾཀཐཱ ཝེསཱརཛྫཔྤཏྟཱ ཨཔརཔྤཙྩཡཱ སཏྠུསཱསནེ ཝིཔསྶིཾ བྷགཝནྟཾ ཨརཧནྟཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ, ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ. སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ, ནིཀྐུཛྫིཏཾ ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ, པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ཝིཝརེཡྻ, མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ ‘‘ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱི’’ཏི. ཨེཝམེཝཾ བྷགཝཏཱ ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེཏེ མཡཾ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཾ སརཎཾ གཙྪཱམ དྷམྨཉྩ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ. ལབྷེཡྻཱམ མཡཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སནྟིཀེ པབྦཛྫཾ ལབྷེཡྻཱམ ཨུཔསམྤད’’ནྟི.

༨༥. ‘‘ཨལཏྠུཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏིཔབྦཛིཏསཧསྶཱནི ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ སནྟིཀེ པབྦཛྫཾ ཨལཏྠུཾ ཨུཔསམྤདཾ. ཏེ ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེསི སམཱདཔེསི སམུཏྟེཛེསི སམྤཧཾསེསི; སངྑཱརཱནཾ ཨཱདཱིནཝཾ ཨོཀཱརཾ སཾཀིལེསཾ ནིབྦཱནེ ཨཱནིསཾསཾ པཀཱསེསི. ཏེསཾ ཝིཔསྶིནཱ བྷགཝཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶིཡམཱནཱནཾ སམཱདཔིཡམཱནཱནཾ སམུཏྟེཛིཡམཱནཱནཾ སམྤཧཾསིཡམཱནཱནཾ ནཙིརསྶེཝ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཱནི ཝིམུཙྩིཾསུ.

ཙཱརིཀཱཨནུཛཱནནཾ

༨༦. ‘‘ཏེན ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, སམཡེན བནྡྷུམཏིཡཱ རཱཛདྷཱནིཡཱ མཧཱབྷིཀྑུསངྒྷོ པཊིཝསཏི ཨཊྛསཊྛིབྷིཀྑུསཏསཧསྶཾ. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ རཧོགཏསྶ པཊིསལླཱིནསྶ ཨེཝཾ ཙེཏསོ པརིཝིཏཀྐོ ཨུདཔཱདི – ‘མཧཱ ཁོ ཨེཏརཧི བྷིཀྑུསངྒྷོ བནྡྷུམཏིཡཱ རཱཛདྷཱནིཡཱ པཊིཝསཏི ཨཊྛསཊྛིབྷིཀྑུསཏསཧསྶཾ, ཡཾནཱུནཱཧཾ བྷིཀྑཱུ ཨནུཛཱནེཡྻཾ – ‘ཙརཐ, བྷིཀྑཝེ, ཙཱརིཀཾ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱནཾ; མཱ ཨེཀེན དྭེ ཨགམིཏྠ; དེསེཐ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཾ ཨཱདིཀལྱཱཎཾ མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཾ པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཾ སཱཏྠཾ སབྱཉྫནཾ ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ པཀཱསེཐ. སནྟི སཏྟཱ ཨཔྤརཛཀྑཛཱཏིཀཱ, ཨསྶཝནཏཱ དྷམྨསྶ པརིཧཱཡནྟི, བྷཝིསྶནྟི དྷམྨསྶ ཨཉྙཱཏཱརོ. ཨཔི ཙ ཚནྣཾ ཚནྣཾ ཝསྶཱནཾ ཨཙྩཡེན བནྡྷུམཏཱི རཱཛདྷཱནཱི ཨུཔསངྐམིཏབྦཱ པཱཏིམོཀྑུདྡེསཱཡཱ’’’ཏི.

༨༧. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏརོ མཧཱབྲཧྨཱ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བལཝཱ པུརིསོ སམིཉྫིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ པསཱརེཡྻ, པསཱརིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ སམིཉྫེཡྻ. ཨེཝམེཝ བྲཧྨལོཀེ ཨནྟརཧིཏོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ པུརཏོ པཱཏུརཧོསི. ཨཐ ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, མཧཱབྲཧྨཱ ཨེཀཾསཾ ཨུཏྟརཱསངྒཾ ཀརིཏྭཱ ཡེན ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཏེནཉྫལིཾ པཎཱམེཏྭཱ ཝིཔསྶིཾ བྷགཝནྟཾ ཨརཧནྟཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨེཝམེཏཾ, བྷགཝཱ, ཨེཝམེཏཾ, སུགཏ. མཧཱ ཁོ, བྷནྟེ, ཨེཏརཧི བྷིཀྑུསངྒྷོ བནྡྷུམཏིཡཱ རཱཛདྷཱནིཡཱ པཊིཝསཏི ཨཊྛསཊྛིབྷིཀྑུསཏསཧསྶཾ, ཨནུཛཱནཱཏུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ – ‘‘ཙརཐ, བྷིཀྑཝེ, ཙཱརིཀཾ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱནཾ; མཱ ཨེཀེན དྭེ ཨགམིཏྠ; དེསེཐ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཾ ཨཱདིཀལྱཱཎཾ མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཾ པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཾ སཱཏྠཾ སབྱཉྫནཾ ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ པཀཱསེཐ. སནྟི སཏྟཱ ཨཔྤརཛཀྑཛཱཏིཀཱ, ཨསྶཝནཏཱ དྷམྨསྶ པརིཧཱཡནྟི, བྷཝིསྶནྟི དྷམྨསྶ ཨཉྙཱཏཱརོ’’ཏི [ཨཉྙཱཏཱརོ (སྶབྦཏྠ)]. ཨཔི ཙ, བྷནྟེ, མཡཾ ཏཐཱ ཀརིསྶཱམ ཡཐཱ བྷིཀྑཱུ ཚནྣཾ ཚནྣཾ ཝསྶཱནཾ ཨཙྩཡེན བནྡྷུམཏིཾ རཱཛདྷཱནིཾ ཨུཔསངྐམིསྶནྟི པཱཏིམོཀྑུདྡེསཱཡཱ’ཏི. ཨིདམཝོཙ, བྷིཀྑཝེ, སོ མཧཱབྲཧྨཱ, ཨིདཾ ཝཏྭཱ ཝིཔསྶིཾ བྷགཝནྟཾ ཨརཧནྟཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཏཏྠེཝ ཨནྟརདྷཱཡི.

༨༨. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘ཨིདྷ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, རཧོགཏསྶ པཊིསལླཱིནསྶ ཨེཝཾ ཙེཏསོ པརིཝིཏཀྐོ ཨུདཔཱདི – མཧཱ ཁོ ཨེཏརཧི བྷིཀྑུསངྒྷོ བནྡྷུམཏིཡཱ རཱཛདྷཱནིཡཱ པཊིཝསཏི ཨཊྛསཊྛིབྷིཀྑུསཏསཧསྶཾ. ཡཾནཱུནཱཧཾ བྷིཀྑཱུ ཨནུཛཱནེཡྻཾ – ‘ཙརཐ, བྷིཀྑཝེ, ཙཱརིཀཾ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱནཾ; མཱ ཨེཀེན དྭེ ཨགམིཏྠ; དེསེཐ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཾ ཨཱདིཀལྱཱཎཾ མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཾ པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཾ སཱཏྠཾ སབྱཉྫནཾ ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ པཀཱསེཐ. སནྟི སཏྟཱ ཨཔྤརཛཀྑཛཱཏིཀཱ, ཨསྶཝནཏཱ དྷམྨསྶ པརིཧཱཡནྟི, བྷཝིསྶནྟི དྷམྨསྶ ཨཉྙཱཏཱརོ. ཨཔི ཙ, ཚནྣཾ ཚནྣཾ ཝསྶཱནཾ ཨཙྩཡེན བནྡྷུམཏཱི རཱཛདྷཱནཱི ཨུཔསངྐམིཏབྦཱ པཱཏིམོཀྑུདྡེསཱཡཱཏི.

‘‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏརོ མཧཱབྲཧྨཱ མམ ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བལཝཱ པུརིསོ སམིཉྫིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ པསཱརེཡྻ, པསཱརིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ སམིཉྫེཡྻ, ཨེཝམེཝ བྲཧྨལོཀེ ཨནྟརཧིཏོ མམ པུརཏོ པཱཏུརཧོསི. ཨཐ ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, མཧཱབྲཧྨཱ ཨེཀཾསཾ ཨུཏྟརཱསངྒཾ ཀརིཏྭཱ ཡེནཱཧཾ ཏེནཉྫལིཾ པཎཱམེཏྭཱ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨེཝམེཏཾ, བྷགཝཱ, ཨེཝམེཏཾ, སུགཏ. མཧཱ ཁོ, བྷནྟེ, ཨེཏརཧི བྷིཀྑུསངྒྷོ བནྡྷུམཏིཡཱ རཱཛདྷཱནིཡཱ པཊིཝསཏི ཨཊྛསཊྛིབྷིཀྑུསཏསཧསྶཾ. ཨནུཛཱནཱཏུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ – ‘ཙརཐ, བྷིཀྑཝེ, ཙཱརིཀཾ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱནཾ; མཱ ཨེཀེན དྭེ ཨགམིཏྠ; དེསེཐ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཾ…པེ… སནྟི སཏྟཱ ཨཔྤརཛཀྑཛཱཏིཀཱ, ཨསྶཝནཏཱ དྷམྨསྶ པརིཧཱཡནྟི, བྷཝིསྶནྟི དྷམྨསྶ ཨཉྙཱཏཱརོ’ཏི. ཨཔི ཙ, བྷནྟེ, མཡཾ ཏཐཱ ཀརིསྶཱམ, ཡཐཱ བྷིཀྑཱུ ཚནྣཾ ཚནྣཾ ཝསྶཱནཾ ཨཙྩཡེན བནྡྷུམཏིཾ རཱཛདྷཱནིཾ ཨུཔསངྐམིསྶནྟི པཱཏིམོཀྑུདྡེསཱཡཱ’’ཏི. ཨིདམཝོཙ, བྷིཀྑཝེ, སོ མཧཱབྲཧྨཱ, ཨིདཾ ཝཏྭཱ མཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཏཏྠེཝ ཨནྟརདྷཱཡི’.

‘‘‘ཨནུཛཱནཱམི, བྷིཀྑཝེ, ཙརཐ ཙཱརིཀཾ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱནཾ; མཱ ཨེཀེན དྭེ ཨགམིཏྠ; དེསེཐ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཾ ཨཱདིཀལྱཱཎཾ མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཾ པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཾ སཱཏྠཾ སབྱཉྫནཾ ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ པཀཱསེཐ. སནྟི སཏྟཱ ཨཔྤརཛཀྑཛཱཏིཀཱ, ཨསྶཝནཏཱ དྷམྨསྶ པརིཧཱཡནྟི, བྷཝིསྶནྟི དྷམྨསྶ ཨཉྙཱཏཱརོ. ཨཔི ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཚནྣཾ ཚནྣཾ ཝསྶཱནཾ ཨཙྩཡེན བནྡྷུམཏཱི རཱཛདྷཱནཱི ཨུཔསངྐམིཏབྦཱ པཱཏིམོཀྑུདྡེསཱཡཱ’ཏི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཡེབྷུཡྻེན ཨེཀཱཧེནེཝ ཛནཔདཙཱརིཀཾ པཀྐམིཾསུ.

༨༩. ‘‘ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཛམྦུདཱིཔེ ཙཏུརཱསཱིཏི ཨཱཝཱསསཧསྶཱནི ཧོནྟི. ཨེཀམྷི ཧི ཝསྶེ ནིཀྑནྟེ དེཝཏཱ སདྡམནུསྶཱཝེསུཾ – ‘ནིཀྑནྟཾ ཁོ, མཱརིསཱ, ཨེཀཾ ཝསྶཾ; པཉྩ དཱནི ཝསྶཱནི སེསཱནི; པཉྩནྣཾ ཝསྶཱནཾ ཨཙྩཡེན བནྡྷུམཏཱི རཱཛདྷཱནཱི ཨུཔསངྐམིཏབྦཱ པཱཏིམོཀྑུདྡེསཱཡཱ’ཏི. དྭཱིསུ ཝསྶེསུ ནིཀྑནྟེསུ… ཏཱིསུ ཝསྶེསུ ནིཀྑནྟེསུ… ཙཏཱུསུ ཝསྶེསུ ནིཀྑནྟེསུ… པཉྩསུ ཝསྶེསུ ནིཀྑནྟེསུ དེཝཏཱ སདྡམནུསྶཱཝེསུཾ – ‘ནིཀྑནྟཱནི ཁོ, མཱརིསཱ, པཉྩཝསྶཱནི; ཨེཀཾ དཱནི ཝསྶཾ སེསཾ; ཨེཀསྶ ཝསྶསྶ ཨཙྩཡེན བནྡྷུམཏཱི རཱཛདྷཱནཱི ཨུཔསངྐམིཏབྦཱ པཱཏིམོཀྑུདྡེསཱཡཱ’ཏི. ཚསུ ཝསྶེསུ ནིཀྑནྟེསུ དེཝཏཱ སདྡམནུསྶཱཝེསུཾ – ‘ནིཀྑནྟཱནི ཁོ, མཱརིསཱ, ཚབྦསྶཱནི, སམཡོ དཱནི བནྡྷུམཏིཾ རཱཛདྷཱནིཾ ཨུཔསངྐམིཏུཾ པཱཏིམོཀྑུདྡེསཱཡཱ’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཨཔྤེཀཙྩེ སཀེན ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝེན ཨཔྤེཀཙྩེ དེཝཏཱནཾ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝེན ཨེཀཱཧེནེཝ བནྡྷུམཏིཾ རཱཛདྷཱནིཾ ཨུཔསངྐམིཾསུ པཱཏིམོཀྑུདྡེསཱཡཱཏི [པཱཏིམོཀྑུདྡེསཱཡ (?)].

༩༠. ‘‘ཏཏྲ སུདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ བྷིཀྑུསངྒྷེ ཨེཝཾ པཱཏིམོཀྑཾ ཨུདྡིསཏི –

‘ཁནྟཱི པརམཾ ཏཔོ ཏིཏིཀྑཱ,

ནིབྦཱནཾ པརམཾ ཝདནྟི བུདྡྷཱ;

ན ཧི པབྦཛིཏོ པརཱུཔགྷཱཏཱི,

ན སམཎོ [སམཎོ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཧོཏི པརཾ ཝིཧེཋཡནྟོ.

‘སབྦཔཱཔསྶ ཨཀརཎཾ, ཀུསལསྶ ཨུཔསམྤདཱ;

སཙིཏྟཔརིཡོདཔནཾ, ཨེཏཾ བུདྡྷཱནསཱསནཾ.

‘ཨནཱུཔཝཱདོ ཨནཱུཔགྷཱཏོ [ཨནུཔཝཱདོ ཨནུཔགྷཱཏོ (པཱི. ཀ.)], པཱཏིམོཀྑེ ཙ སཾཝརོ;

མཏྟཉྙུཏཱ ཙ བྷཏྟསྨིཾ, པནྟཉྩ སཡནཱསནཾ;

ཨདྷིཙིཏྟེ ཙ ཨཱཡོགོ, ཨེཏཾ བུདྡྷཱནསཱསན’ནྟི.

དེཝཏཱརོཙནཾ

༩༡. ‘‘ཨེཀམིདཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, སམཡཾ ཨུཀྐཊྛཱཡཾ ཝིཧརཱམི སུབྷགཝནེ སཱལརཱཛམཱུལེ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, རཧོགཏསྶ པཊིསལླཱིནསྶ ཨེཝཾ ཙེཏསོ པརིཝིཏཀྐོ ཨུདཔཱདི – ‘ན ཁོ སོ སཏྟཱཝཱསོ སུལབྷརཱུཔོ, ཡོ མཡཱ ཨནཱཝུཏྠཔུབྦོ [ཨནཛ྄ཛྷཱཝུཊྛཔུབྦོ (ཀ. སཱི. ཀ.)] ཨིམིནཱ དཱིགྷེན ཨདྡྷུནཱ ཨཉྙཏྲ སུདྡྷཱཝཱསེཧི དེཝེཧི. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཡེན སུདྡྷཱཝཱསཱ དེཝཱ ཏེནུཔསངྐམེཡྻ’ནྟི. ཨཐ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བལཝཱ པུརིསོ སམིཉྫིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ པསཱརེཡྻ, པསཱརིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ སམིཉྫེཡྻ, ཨེཝམེཝ ཨུཀྐཊྛཱཡཾ སུབྷགཝནེ སཱལརཱཛམཱུལེ ཨནྟརཧིཏོ ཨཝིཧེསུ དེཝེསུ པཱཏུརཧོསིཾ. ཏསྨིཾ, བྷིཀྑཝེ, དེཝནིཀཱཡེ ཨནེཀཱནི དེཝཏཱསཧསྶཱནི ཨནེཀཱནི དེཝཏཱསཏསཧསྶཱནི [ཨནེཀཱནི དེཝཏཱསཏཱནི ཨནེཀཱནི དེཝཏཱསཧསྶཱནི (སྱཱ.)] ཡེནཱཧཾ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཱ དེཝཏཱ མཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘ཨིཏོ སོ, མཱརིསཱ, ཨེཀནཝུཏིཀཔྤེ ཡཾ ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ལོཀེ ཨུདཔཱདི. ཝིཔསྶཱི, མཱརིསཱ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཁཏྟིཡོ ཛཱཏིཡཱ ཨཧོསི, ཁཏྟིཡཀུལེ ཨུདཔཱདི. ཝིཔསྶཱི, མཱརིསཱ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཀོཎྜཉྙོ གོཏྟེན ཨཧོསི. ཝིཔསྶིསྶ, མཱརིསཱ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨསཱིཏིཝསྶསཧསྶཱནི ཨཱཡུཔྤམཱཎཾ ཨཧོསི. ཝིཔསྶཱི, མཱརིསཱ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ པཱཊལིཡཱ མཱུལེ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ. ཝིཔསྶིསྶ, མཱརིསཱ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཁཎྜཏིསྶཾ ནཱམ སཱཝཀཡུགཾ ཨཧོསི ཨགྒཾ བྷདྡཡུགཾ. ཝིཔསྶིསྶ, མཱརིསཱ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཏཡོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏཱ ཨཧེསུཾ. ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི ཨཊྛསཊྛིབྷིཀྑུསཏསཧསྶཾ. ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི བྷིཀྑུསཏསཧསྶཾ. ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི ཨསཱིཏིབྷིཀྑུསཧསྶཱནི. ཝིཔསྶིསྶ, མཱརིསཱ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨིམེ ཏཡོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏཱ ཨཧེསུཾ སབྦེསཾཡེཝ ཁཱིཎཱསཝཱནཾ. ཝིཔསྶིསྶ, མཱརིསཱ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨསོཀོ ནཱམ བྷིཀྑུ ཨུཔཊྛཱཀོ ཨཧོསི ཨགྒུཔཊྛཱཀོ. ཝིཔསྶིསྶ, མཱརིས, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ བནྡྷུམཱ ནཱམ རཱཛཱ པིཏཱ ཨཧོསི. བནྡྷུམཏཱི ནཱམ དེཝཱི མཱཏཱ ཨཧོསི ཛནེཏྟི. བནྡྷུམསྶ རཉྙོ བནྡྷུམཏཱི ནཱམ ནགརཾ རཱཛདྷཱནཱི ཨཧོསི. ཝིཔསྶིསྶ, མཱརིསཱ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨེཝཾ ཨབྷིནིཀྑམནཾ ཨཧོསི ཨེཝཾ པབྦཛྫཱ ཨེཝཾ པདྷཱནཾ ཨེཝཾ ཨབྷིསམྦོདྷི ཨེཝཾ དྷམྨཙཀྐཔྤཝཏྟནཾ. ཏེ མཡཾ, མཱརིསཱ, ཝིཔསྶིམྷི བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིཏྭཱ ཀཱམེསུ ཀཱམཙྪནྡཾ ཝིརཱཛེཏྭཱ ཨིདྷཱུཔཔནྣཱ’ཏི …པེ…

‘‘ཏསྨིཾཡེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དེཝནིཀཱཡེ ཨནེཀཱནི དེཝཏཱསཧསྶཱནི ཨནེཀཱནི དེཝཏཱསཏསཧསྶཱནི [ཨནེཀཱནི དེཝཏཱསཏཱནི ཨནེཀཱནི དེཝཏཱསཧསྶཱནི (སྱཱ. ཨེཝམུཔརིཔི)] ཡེནཱཧཾ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཱ དེཝཏཱ མཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘ཨིམསྨིཾཡེཝ ཁོ, མཱརིསཱ, བྷདྡཀཔྤེ བྷགཝཱ ཨེཏརཧི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ལོཀེ ཨུཔྤནྣོ. བྷགཝཱ, མཱརིསཱ, ཁཏྟིཡོ ཛཱཏིཡཱ ཁཏྟིཡཀུལེ ཨུཔྤནྣོ. བྷགཝཱ, མཱརིསཱ, གོཏམོ གོཏྟེན. བྷགཝཏོ, མཱརིསཱ, ཨཔྤཀཾ ཨཱཡུཔྤམཱཎཾ པརིཏྟཾ ལཧུཀཾ ཡོ ཙིརཾ ཛཱིཝཏི, སོ ཝསྶསཏཾ ཨཔྤཾ ཝཱ བྷིཡྻོ. བྷགཝཱ, མཱརིསཱ, ཨསྶཏྠསྶ མཱུལེ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ. བྷགཝཏོ, མཱརིསཱ, སཱརིཔུཏྟམོགྒལླཱནཾ ནཱམ སཱཝཀཡུགཾ ཨཧོསི ཨགྒཾ བྷདྡཡུགཾ. བྷགཝཏོ, མཱརིསཱ, ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི ཨཌྜྷཏེལ༹སཱནི བྷིཀྑུསཏཱནི. བྷགཝཏོ, མཱརིསཱ, ཨཡཾ ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི སབྦེསཾཡེཝ ཁཱིཎཱསཝཱནཾ. བྷགཝཏོ, མཱརིསཱ, ཨཱནནྡོ ནཱམ བྷིཀྑུ ཨུཔཊྛཱཀོ ཨཧོསི ཨགྒུཔཊྛཱཀོ. བྷགཝཏོ, མཱརིསཱ, སུདྡྷོདནོ ནཱམ རཱཛཱ པིཏཱ ཨཧོསི. མཱཡཱ ནཱམ དེཝཱི མཱཏཱ ཨཧོསི ཛནེཏྟི. ཀཔིལཝཏྠུ ནཱམ ནགརཾ རཱཛདྷཱནཱི ཨཧོསི. བྷགཝཏོ, མཱརིསཱ, ཨེཝཾ ཨབྷིནིཀྑམནཾ ཨཧོསི ཨེཝཾ པབྦཛྫཱ ཨེཝཾ པདྷཱནཾ ཨེཝཾ ཨབྷིསམྦོདྷི ཨེཝཾ དྷམྨཙཀྐཔྤཝཏྟནཾ. ཏེ མཡཾ, མཱརིསཱ, བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིཏྭཱ ཀཱམེསུ ཀཱམཙྪནྡཾ ཝིརཱཛེཏྭཱ ཨིདྷཱུཔཔནྣཱ’ཏི.

༩༢. ‘‘ཨཐ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཝིཧེཧི དེཝེཧི སདྡྷིཾ ཡེན ཨཏཔྤཱ དེཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾ…པེ… ཨཐ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཝིཧེཧི ཙ དེཝེཧི ཨཏཔྤེཧི ཙ དེཝེཧི སདྡྷིཾ ཡེན སུདསྶཱ དེཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾ. ཨཐ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཝིཧེཧི ཙ དེཝེཧི ཨཏཔྤེཧི ཙ དེཝེཧི སུདསྶེཧི ཙ དེཝེཧི སདྡྷིཾ ཡེན སུདསྶཱི དེཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾ. ཨཐ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཝིཧེཧི ཙ དེཝེཧི ཨཏཔྤེཧི ཙ དེཝེཧི སུདསྶེཧི ཙ དེཝེཧི སུདསྶཱིཧི ཙ དེཝེཧི སདྡྷིཾ ཡེན ཨཀནིཊྛཱ དེཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾ. ཏསྨིཾ, བྷིཀྑཝེ, དེཝནིཀཱཡེ ཨནེཀཱནི དེཝཏཱསཧསྶཱནི ཨནེཀཱནི དེཝཏཱསཏསཧསྶཱནི ཡེནཱཧཾ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ, ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཾསུ.

‘‘ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཱ དེཝཏཱ མཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘ཨིཏོ སོ, མཱརིསཱ, ཨེཀནཝུཏིཀཔྤེ ཡཾ ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ལོཀེ ཨུདཔཱདི. ཝིཔསྶཱི, མཱརིསཱ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཁཏྟིཡོ ཛཱཏིཡཱ ཨཧོསི. ཁཏྟིཡཀུལེ ཨུདཔཱདི. ཝིཔསྶཱི, མཱརིསཱ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཀོཎྜཉྙོ གོཏྟེན ཨཧོསི. ཝིཔསྶིསྶ, མཱརིསཱ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨསཱིཏིཝསྶསཧསྶཱནི ཨཱཡུཔྤམཱཎཾ ཨཧོསི. ཝིཔསྶཱི, མཱརིསཱ, བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ པཱཊལིཡཱ མཱུལེ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ. ཝིཔསྶིསྶ, མཱརིསཱ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཁཎྜཏིསྶཾ ནཱམ སཱཝཀཡུགཾ ཨཧོསི ཨགྒཾ བྷདྡཡུགཾ. ཝིཔསྶིསྶ, མཱརིསཱ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཏཡོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏཱ ཨཧེསུཾ. ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི ཨཊྛསཊྛིབྷིཀྑུསཏསཧསྶཾ. ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི བྷིཀྑུསཏསཧསྶཾ. ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི ཨསཱིཏིབྷིཀྑུསཧསྶཱནི. ཝིཔསྶིསྶ, མཱརིསཱ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨིམེ ཏཡོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏཱ ཨཧེསུཾ སབྦེསཾཡེཝ ཁཱིཎཱསཝཱནཾ. ཝིཔསྶིསྶ, མཱརིསཱ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨསོཀོ ནཱམ བྷིཀྑུ ཨུཔཊྛཱཀོ ཨཧོསི ཨགྒུཔཊྛཱཀོ. ཝིཔསྶིསྶ, མཱརིསཱ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ བནྡྷུམཱ ནཱམ རཱཛཱ པིཏཱ ཨཧོསི བནྡྷུམཏཱི ནཱམ དེཝཱི མཱཏཱ ཨཧོསི ཛནེཏྟི. བནྡྷུམསྶ རཉྙོ བནྡྷུམཏཱི ནཱམ ནགརཾ རཱཛདྷཱནཱི ཨཧོསི. ཝིཔསྶིསྶ, མཱརིསཱ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨེཝཾ ཨབྷིནིཀྑམནཾ ཨཧོསི ཨེཝཾ པབྦཛྫཱ ཨེཝཾ པདྷཱནཾ ཨེཝཾ ཨབྷིསམྦོདྷི, ཨེཝཾ དྷམྨཙཀྐཔྤཝཏྟནཾ. ཏེ མཡཾ, མཱརིསཱ, ཝིཔསྶིམྷི བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིཏྭཱ ཀཱམེསུ ཀཱམཙྪནྡཾ ཝིརཱཛེཏྭཱ ཨིདྷཱུཔཔནྣཱ’ཏི. ཏསྨིཾཡེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དེཝནིཀཱཡེ ཨནེཀཱནི དེཝཏཱསཧསྶཱནི ཨནེཀཱནི དེཝཏཱསཏསཧསྶཱནི ཡེནཱཧཾ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཱ དེཝཏཱ མཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘ཨིཏོ སོ, མཱརིསཱ, ཨེཀཏིཾསེ ཀཔྤེ ཡཾ སིཁཱི བྷགཝཱ…པེ… ཏེ མཡཾ, མཱརིསཱ, སིཁིམྷི བྷགཝཏི ཏསྨིཉྙེཝ ཁོ མཱརིསཱ, ཨེཀཏིཾསེ ཀཔྤེ ཡཾ ཝེསྶབྷཱུ བྷགཝཱ…པེ… ཏེ མཡཾ, མཱརིསཱ, ཝེསྶབྷུམྷི བྷགཝཏི…པེ… ཨིམསྨིཾཡེཝ ཁོ, མཱརིསཱ, བྷདྡཀཔྤེ ཀཀུསནྡྷོ ཀོཎཱགམནོ ཀསྶཔོ བྷགཝཱ…པེ… ཏེ མཡཾ, མཱརིསཱ, ཀཀུསནྡྷམྷི ཀོཎཱགམནམྷི ཀསྶཔམྷི བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིཏྭཱ ཀཱམེསུ ཀཱམཙྪནྡཾ ཝིརཱཛེཏྭཱ ཨིདྷཱུཔཔནྣཱ’ཏི.

༩༣. ‘‘ཏསྨིཾཡེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དེཝནིཀཱཡེ ཨནེཀཱནི དེཝཏཱསཧསྶཱནི ཨནེཀཱནི དེཝཏཱསཏསཧསྶཱནི ཡེནཱཧཾ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཱ དེཝཏཱ མཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘ཨིམསྨིཾཡེཝ ཁོ, མཱརིསཱ, བྷདྡཀཔྤེ བྷགཝཱ ཨེཏརཧི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ལོཀེ ཨུཔྤནྣོ. བྷགཝཱ, མཱརིསཱ, ཁཏྟིཡོ ཛཱཏིཡཱ, ཁཏྟིཡཀུལེ ཨུཔྤནྣོ. བྷགཝཱ, མཱརིསཱ, གོཏམོ གོཏྟེན. བྷགཝཏོ, མཱརིསཱ, ཨཔྤཀཾ ཨཱཡུཔྤམཱཎཾ པརིཏྟཾ ལཧུཀཾ ཡོ ཙིརཾ ཛཱིཝཏི, སོ ཝསྶསཏཾ ཨཔྤཾ ཝཱ བྷིཡྻོ. བྷགཝཱ, མཱརིསཱ, ཨསྶཏྠསྶ མཱུལེ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ. བྷགཝཏོ, མཱརིསཱ, སཱརིཔུཏྟམོགྒལླཱནཾ ནཱམ སཱཝཀཡུགཾ ཨཧོསི ཨགྒཾ བྷདྡཡུགཾ. བྷགཝཏོ, མཱརིསཱ, ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི ཨཌྜྷཏེལ༹སཱནི བྷིཀྑུསཏཱནི. བྷགཝཏོ, མཱརིསཱ, ཨཡཾ ཨེཀོ སཱཝཀཱནཾ སནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི སབྦེསཾཡེཝ ཁཱིཎཱསཝཱནཾ. བྷགཝཏོ, མཱརིསཱ, ཨཱནནྡོ ནཱམ བྷིཀྑུ ཨུཔཊྛཱཀོ ཨགྒུཔཊྛཱཀོ ཨཧོསི. བྷགཝཏོ, མཱརིསཱ, སུདྡྷོདནོ ནཱམ རཱཛཱ པིཏཱ ཨཧོསི. མཱཡཱ ནཱམ དེཝཱི མཱཏཱ ཨཧོསི ཛནེཏྟི. ཀཔིལཝཏྠུ ནཱམ ནགརཾ རཱཛདྷཱནཱི ཨཧོསི. བྷགཝཏོ, མཱརིསཱ, ཨེཝཾ ཨབྷིནིཀྑམནཾ ཨཧོསི, ཨེཝཾ པབྦཛྫཱ, ཨེཝཾ པདྷཱནཾ, ཨེཝཾ ཨབྷིསམྦོདྷི, ཨེཝཾ དྷམྨཙཀྐཔྤཝཏྟནཾ. ཏེ མཡཾ, མཱརིསཱ, བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིཏྭཱ ཀཱམེསུ ཀཱམཙྪནྡཾ ཝིརཱཛེཏྭཱ ཨིདྷཱུཔཔནྣཱ’ཏི.

༩༤. ‘‘ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏསྶེཝེསཱ དྷམྨདྷཱཏུ སུཔྤཊིཝིདྡྷཱ, ཡསྶཱ དྷམྨདྷཱཏུཡཱ སུཔྤཊིཝིདྡྷཏྟཱ ཏཐཱགཏོ ཨཏཱིཏེ བུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ ཚིནྣཔཔཉྩེ ཚིནྣཝཊུམེ པརིཡཱདིནྣཝཊྚེ སབྦདུཀྑཝཱིཏིཝཏྟེ ཛཱཏིཏོཔི ཨནུསྶརཏི, ནཱམཏོཔི ཨནུསྶརཏི, གོཏྟཏོཔི ཨནུསྶརཏི, ཨཱཡུཔྤམཱཎཏོཔི ཨནུསྶརཏི, སཱཝཀཡུགཏོཔི ཨནུསྶརཏི, སཱཝཀསནྣིཔཱཏཏོཔི ཨནུསྶརཏི ‘ཨེཝཾཛཙྩཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ’ ཨིཏིཔི. ‘ཨེཝཾནཱམཱ ཨེཝཾགོཏྟཱ ཨེཝཾསཱིལཱ ཨེཝཾདྷམྨཱ ཨེཝཾཔཉྙཱ ཨེཝཾཝིཧཱརཱི ཨེཝཾཝིམུཏྟཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ’ ཨིཏིཔཱིཏི.

‘‘དེཝཏཱཔི ཏཐཱགཏསྶ ཨེཏམཏྠཾ ཨཱརོཙེསུཾ, ཡེན ཏཐཱགཏོ ཨཏཱིཏེ བུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ ཚིནྣཔཔཉྩེ ཚིནྣཝཊུམེ པརིཡཱདིནྣཝཊྚེ སབྦདུཀྑཝཱིཏིཝཏྟེ ཛཱཏིཏོཔི ཨནུསྶརཏི, ནཱམཏོཔི ཨནུསྶརཏི, གོཏྟཏོཔི ཨནུསྶརཏི, ཨཱཡུཔྤམཱཎཏོཔི ཨནུསྶརཏི, སཱཝཀཡུགཏོཔི ཨནུསྶརཏི, སཱཝཀསནྣིཔཱཏཏོཔི ཨནུསྶརཏི ‘ཨེཝཾཛཙྩཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ’ ཨིཏིཔི. ‘ཨེཝཾནཱམཱ ཨེཝཾགོཏྟཱ ཨེཝཾསཱིལཱ ཨེཝཾདྷམྨཱ ཨེཝཾཔཉྙཱ ཨེཝཾཝིཧཱརཱི ཨེཝཾཝིམུཏྟཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ’ ཨིཏིཔཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

མཧཱཔདཱནསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ པཋམཾ.

༢. མཧཱནིདཱནསུཏྟཾ

པཊིཙྩསམུཔྤཱདོ

༩༥. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཀུརཱུསུ ཝིཧརཏི ཀམྨཱསདྷམྨཾ ནཱམ [ཀམྨཱསདམྨཾ ནཱམ (སྱཱ.)] ཀུརཱུནཾ ནིགམོ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི, ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཙྪརིཡཾ, བྷནྟེ, ཨབྦྷུཏཾ, བྷནྟེ! ཡཱཝ གམྦྷཱིརོ ཙཱཡཾ, བྷནྟེ, པཊིཙྩསམུཔྤཱདོ གམྦྷཱིརཱཝབྷཱསོ ཙ, ཨཐ ཙ པན མེ ཨུཏྟཱནཀུཏྟཱནཀོ ཝིཡ ཁཱཡཏཱི’’ཏི. ‘‘མཱ ཧེཝཾ, ཨཱནནྡ, ཨཝཙ, མཱ ཧེཝཾ, ཨཱནནྡ, ཨཝཙ. གམྦྷཱིརོ ཙཱཡཾ, ཨཱནནྡ, པཊིཙྩསམུཔྤཱདོ གམྦྷཱིརཱཝབྷཱསོ ཙ. ཨེཏསྶ, ཨཱནནྡ, དྷམྨསྶ ཨནནུབོདྷཱ ཨཔྤཊིཝེདྷཱ ཨེཝམཡཾ པཛཱ ཏནྟཱཀུལཀཛཱཏཱ ཀུལགཎྛིཀཛཱཏཱ [གུལཱགུཎྛིཀཛཱཏཱ (སཱི. པཱི.), གུཎགཎྛིཀཛཱཏཱ (སྱཱ.)] མུཉྫཔབྦཛབྷཱུཏཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ སཾསཱརཾ ནཱཏིཝཏྟཏི.

༩༦. ‘‘‘ཨཏྠི ཨིདཔྤཙྩཡཱ ཛརཱམརཎ’ནྟི ཨིཏི པུཊྛེན སཏཱ, ཨཱནནྡ, ཨཏྠཱིཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ. ‘ཀིཾཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎ’ནྟི ཨིཏི ཙེ ཝདེཡྻ, ‘ཛཱཏིཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎ’ནྟི ཨིཙྩསྶ ཝཙནཱིཡཾ.

‘‘‘ཨཏྠི ཨིདཔྤཙྩཡཱ ཛཱཏཱི’ཏི ཨིཏི པུཊྛེན སཏཱ, ཨཱནནྡ, ཨཏྠཱིཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ. ‘ཀིཾཔཙྩཡཱ ཛཱཏཱི’ཏི ཨིཏི ཙེ ཝདེཡྻ, ‘བྷཝཔཙྩཡཱ ཛཱཏཱི’ཏི ཨིཙྩསྶ ཝཙནཱིཡཾ.

‘‘‘ཨཏྠི ཨིདཔྤཙྩཡཱ བྷཝོ’ཏི ཨིཏི པུཊྛེན སཏཱ, ཨཱནནྡ, ཨཏྠཱིཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ. ‘ཀིཾཔཙྩཡཱ བྷཝོ’ཏི ཨིཏི ཙེ ཝདེཡྻ, ‘ཨུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ བྷཝོ’ཏི ཨིཙྩསྶ ཝཙནཱིཡཾ.

‘‘‘ཨཏྠི ཨིདཔྤཙྩཡཱ ཨུཔཱདཱན’ནྟི ཨིཏི པུཊྛེན སཏཱ, ཨཱནནྡ, ཨཏྠཱིཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ. ‘ཀིཾཔཙྩཡཱ ཨུཔཱདཱན’ནྟི ཨིཏི ཙེ ཝདེཡྻ, ‘ཏཎྷཱཔཙྩཡཱ ཨུཔཱདཱན’ནྟི ཨིཙྩསྶ ཝཙནཱིཡཾ.

‘‘‘ཨཏྠི ཨིདཔྤཙྩཡཱ ཏཎྷཱ’ཏི ཨིཏི པུཊྛེན སཏཱ, ཨཱནནྡ, ཨཏྠཱིཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ. ‘ཀིཾཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ’ཏི ཨིཏི ཙེ ཝདེཡྻ, ‘ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ’ཏི ཨིཙྩསྶ ཝཙནཱིཡཾ.

‘‘‘ཨཏྠི ཨིདཔྤཙྩཡཱ ཝེདནཱ’ཏི ཨིཏི པུཊྛེན སཏཱ, ཨཱནནྡ, ཨཏྠཱིཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ. ‘ཀིཾཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ’ཏི ཨིཏི ཙེ ཝདེཡྻ, ‘ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ’ཏི ཨིཙྩསྶ ཝཙནཱིཡཾ.

‘‘‘ཨཏྠི ཨིདཔྤཙྩཡཱ ཕསྶོ’ཏི ཨིཏི པུཊྛེན སཏཱ, ཨཱནནྡ, ཨཏྠཱིཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ. ‘ཀིཾཔཙྩཡཱ ཕསྶོ’ཏི ཨིཏི ཙེ ཝདེཡྻ, ‘ནཱམརཱུཔཔཙྩཡཱ ཕསྶོ’ཏི ཨིཙྩསྶ ཝཙནཱིཡཾ.

‘‘‘ཨཏྠི ཨིདཔྤཙྩཡཱ ནཱམརཱུཔ’ནྟི ཨིཏི པུཊྛེན སཏཱ, ཨཱནནྡ, ཨཏྠཱིཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ. ‘ཀིཾཔཙྩཡཱ ནཱམརཱུཔ’ནྟི ཨིཏི ཙེ ཝདེཡྻ, ‘ཝིཉྙཱཎཔཙྩཡཱ ནཱམརཱུཔ’ནྟི ཨིཙྩསྶ ཝཙནཱིཡཾ.

‘‘‘ཨཏྠི ཨིདཔྤཙྩཡཱ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཨིཏི པུཊྛེན སཏཱ, ཨཱནནྡ, ཨཏྠཱིཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ. ‘ཀིཾཔཙྩཡཱ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཨིཏི ཙེ ཝདེཡྻ, ‘ནཱམརཱུཔཔཙྩཡཱ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཨིཙྩསྶ ཝཙནཱིཡཾ.

༩༧. ‘‘ཨིཏི ཁོ, ཨཱནནྡ, ནཱམརཱུཔཔཙྩཡཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ཝིཉྙཱཎཔཙྩཡཱ ནཱམརཱུཔཾ, ནཱམརཱུཔཔཙྩཡཱ ཕསྶོ, ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ, ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ, ཏཎྷཱཔཙྩཡཱ ཨུཔཱདཱནཾ, ཨུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ བྷཝོ, བྷཝཔཙྩཡཱ ཛཱཏི, ཛཱཏིཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ སམྦྷཝནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ སམུདཡོ ཧོཏི.

༩༨. ‘‘‘ཛཱཏིཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎ’ནྟི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཏདཱནནྡ, ཨིམིནཱཔེཏཾ པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ, ཡཐཱ ཛཱཏིཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎཾ. ཛཱཏི ཙ ཧི, ཨཱནནྡ, ནཱབྷཝིསྶ སབྦེན སབྦཾ སབྦཐཱ སབྦཾ ཀསྶཙི ཀིམྷིཙི, སེཡྻཐིདཾ – དེཝཱནཾ ཝཱ དེཝཏྟཱཡ, གནྡྷབྦཱནཾ ཝཱ གནྡྷབྦཏྟཱཡ, ཡཀྑཱནཾ ཝཱ ཡཀྑཏྟཱཡ, བྷཱུཏཱནཾ ཝཱ བྷཱུཏཏྟཱཡ, མནུསྶཱནཾ ཝཱ མནུསྶཏྟཱཡ, ཙཏུཔྤདཱནཾ ཝཱ ཙཏུཔྤདཏྟཱཡ, པཀྑཱིནཾ ཝཱ པཀྑིཏྟཱཡ, སརཱིསཔཱནཾ ཝཱ སརཱིསཔཏྟཱཡ [སིརིཾསཔཱནཾ སིརིཾསཔཏྟཱཡ (སཱི. སྱཱ.)], ཏེསཾ ཏེསཉྩ ཧི, ཨཱནནྡ, སཏྟཱནཾ ཏདཏྟཱཡ ཛཱཏི ནཱབྷཝིསྶ. སབྦསོ ཛཱཏིཡཱ ཨསཏི ཛཱཏིནིརོདྷཱ ཨཔི ནུ ཁོ ཛརཱམརཎཾ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཨེསེཝ ཧེཏུ ཨེཏཾ ནིདཱནཾ ཨེས སམུདཡོ ཨེས པཙྩཡོ ཛརཱམརཎསྶ, ཡདིདཾ ཛཱཏི’’.

༩༩. ‘‘‘བྷཝཔཙྩཡཱ ཛཱཏཱི’ཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཏདཱནནྡ, ཨིམིནཱཔེཏཾ པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ, ཡཐཱ བྷཝཔཙྩཡཱ ཛཱཏི. བྷཝོ ཙ ཧི, ཨཱནནྡ, ནཱབྷཝིསྶ སབྦེན སབྦཾ སབྦཐཱ སབྦཾ ཀསྶཙི ཀིམྷིཙི, སེཡྻཐིདཾ – ཀཱམབྷཝོ ཝཱ རཱུཔབྷཝོ ཝཱ ཨརཱུཔབྷཝོ ཝཱ, སབྦསོ བྷཝེ ཨསཏི བྷཝནིརོདྷཱ ཨཔི ནུ ཁོ ཛཱཏི པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཨེསེཝ ཧེཏུ ཨེཏཾ ནིདཱནཾ ཨེས སམུདཡོ ཨེས པཙྩཡོ ཛཱཏིཡཱ, ཡདིདཾ བྷཝོ’’.

༡༠༠. ‘‘‘ཨུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ བྷཝོ’ཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཏདཱནནྡ, ཨིམིནཱཔེཏཾ པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ, ཡཐཱ ཨུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ བྷཝོ. ཨུཔཱདཱནཉྩ ཧི, ཨཱནནྡ, ནཱབྷཝིསྶ སབྦེན སབྦཾ སབྦཐཱ སབྦཾ ཀསྶཙི ཀིམྷིཙི, སེཡྻཐིདཾ – ཀཱམུཔཱདཱནཾ ཝཱ དིཊྛུཔཱདཱནཾ ཝཱ སཱིལབྦཏུཔཱདཱནཾ ཝཱ ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནཾ ཝཱ, སབྦསོ ཨུཔཱདཱནེ ཨསཏི ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ ཨཔི ནུ ཁོ བྷཝོ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཨེསེཝ ཧེཏུ ཨེཏཾ ནིདཱནཾ ཨེས སམུདཡོ ཨེས པཙྩཡོ བྷཝསྶ, ཡདིདཾ ཨུཔཱདཱནཾ’’.

༡༠༡. ‘‘‘ཏཎྷཱཔཙྩཡཱ ཨུཔཱདཱན’ནྟི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ ཏདཱནནྡ, ཨིམིནཱཔེཏཾ པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ, ཡཐཱ ཏཎྷཱཔཙྩཡཱ ཨུཔཱདཱནཾ. ཏཎྷཱ ཙ ཧི, ཨཱནནྡ, ནཱབྷཝིསྶ སབྦེན སབྦཾ སབྦཐཱ སབྦཾ ཀསྶཙི ཀིམྷིཙི, སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔཏཎྷཱ སདྡཏཎྷཱ གནྡྷཏཎྷཱ རསཏཎྷཱ ཕོཊྛབྦཏཎྷཱ དྷམྨཏཎྷཱ, སབྦསོ ཏཎྷཱཡ ཨསཏི ཏཎྷཱནིརོདྷཱ ཨཔི ནུ ཁོ ཨུཔཱདཱནཾ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཨེསེཝ ཧེཏུ ཨེཏཾ ནིདཱནཾ ཨེས སམུདཡོ ཨེས པཙྩཡོ ཨུཔཱདཱནསྶ, ཡདིདཾ ཏཎྷཱ’’.

༡༠༢. ‘‘‘ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ’ཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཏདཱནནྡ, ཨིམིནཱཔེཏཾ པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ, ཡཐཱ ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ. ཝེདནཱ ཙ ཧི, ཨཱནནྡ, ནཱབྷཝིསྶ སབྦེན སབྦཾ སབྦཐཱ སབྦཾ ཀསྶཙི ཀིམྷིཙི, སེཡྻཐིདཾ – ཙཀྑུསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ སོཏསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ གྷཱནསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ཀཱཡསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ མནོསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ, སབྦསོ ཝེདནཱཡ ཨསཏི ཝེདནཱནིརོདྷཱ ཨཔི ནུ ཁོ ཏཎྷཱ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཨེསེཝ ཧེཏུ ཨེཏཾ ནིདཱནཾ ཨེས སམུདཡོ ཨེས པཙྩཡོ ཏཎྷཱཡ, ཡདིདཾ ཝེདནཱ’’.

༡༠༣. ‘‘ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ, ཨཱནནྡ, ཝེདནཾ པཊིཙྩ ཏཎྷཱ, ཏཎྷཾ པཊིཙྩ པརིཡེསནཱ, པརིཡེསནཾ པཊིཙྩ ལཱབྷོ, ལཱབྷཾ པཊིཙྩ ཝིནིཙྪཡོ, ཝིནིཙྪཡཾ པཊིཙྩ ཚནྡརཱགོ, ཚནྡརཱགཾ པཊིཙྩ ཨཛ྄ཛྷོསཱནཾ, ཨཛ྄ཛྷོསཱནཾ པཊིཙྩ པརིགྒཧོ, པརིགྒཧཾ པཊིཙྩ མཙྪརིཡཾ, མཙྪརིཡཾ པཊིཙྩ ཨཱརཀྑོ. ཨཱརཀྑཱདྷིཀརཎཾ དཎྜཱདཱནསཏྠཱདཱནཀལཧཝིགྒཧཝིཝཱདཏུཝཾཏུཝཾཔེསུཉྙམུསཱཝཱདཱ ཨནེཀེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སམྦྷཝནྟི.

༡༠༤. ‘‘‘ཨཱརཀྑཱདྷིཀརཎཾ [ཨཱརཀྑཾ པཊིཙྩ ཨཱརཀྑཱདྷིཀརཎཾ (སྱཱ.)] དཎྜཱདཱནསཏྠཱདཱནཀལཧཝིགྒཧཝིཝཱདཏུཝཾཏུཝཾཔེསུཉྙམུསཱཝཱདཱ ཨནེཀེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སམྦྷཝནྟཱི’ཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཏདཱནནྡ, ཨིམིནཱཔེཏཾ པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ, ཡཐཱ ཨཱརཀྑཱདྷིཀརཎཾ དཎྜཱདཱནསཏྠཱདཱནཀལཧཝིགྒཧཝིཝཱདཏུཝཾཏུཝཾཔེསུཉྙམུསཱཝཱདཱ ཨནེཀེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སམྦྷཝནྟི. ཨཱརཀྑོ ཙ ཧི, ཨཱནནྡ, ནཱབྷཝིསྶ སབྦེན སབྦཾ སབྦཐཱ སབྦཾ ཀསྶཙི ཀིམྷིཙི, སབྦསོ ཨཱརཀྑེ ཨསཏི ཨཱརཀྑནིརོདྷཱ ཨཔི ནུ ཁོ དཎྜཱདཱནསཏྠཱདཱནཀལཧཝིགྒཧཝིཝཱདཏུཝཾཏུཝཾཔེསུཉྙམུསཱཝཱདཱ ཨནེཀེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སམྦྷཝེཡྻུ’’ནྟི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཨེསེཝ ཧེཏུ ཨེཏཾ ནིདཱནཾ ཨེས སམུདཡོ ཨེས པཙྩཡོ དཎྜཱདཱནསཏྠཱདཱནཀལཧཝིགྒཧཝིཝཱདཏུཝཾཏུཝཾཔེསུཉྙམུསཱཝཱདཱནཾ ཨནེཀེསཾ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ སམྦྷཝཱཡ ཡདིདཾ ཨཱརཀྑོ.

༡༠༥. ‘‘‘མཙྪརིཡཾ པཊིཙྩ ཨཱརཀྑོ’ཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཏདཱནནྡ, ཨིམིནཱཔེཏཾ པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ, ཡཐཱ མཙྪརིཡཾ པཊིཙྩ ཨཱརཀྑོ. མཙྪརིཡཉྩ ཧི, ཨཱནནྡ, ནཱབྷཝིསྶ སབྦེན སབྦཾ སབྦཐཱ སབྦཾ ཀསྶཙི ཀིམྷིཙི, སབྦསོ མཙྪརིཡེ ཨསཏི མཙྪརིཡནིརོདྷཱ ཨཔི ནུ ཁོ ཨཱརཀྑོ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཨེསེཝ ཧེཏུ ཨེཏཾ ནིདཱནཾ ཨེས སམུདཡོ ཨེས པཙྩཡོ ཨཱརཀྑསྶ, ཡདིདཾ མཙྪརིཡཾ’’.

༡༠༦. ‘‘‘པརིགྒཧཾ པཊིཙྩ མཙྪརིཡ’ནྟི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཏདཱནནྡ, ཨིམིནཱཔེཏཾ པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ, ཡཐཱ པརིགྒཧཾ པཊིཙྩ མཙྪརིཡཾ. པརིགྒཧོ ཙ ཧི, ཨཱནནྡ, ནཱབྷཝིསྶ སབྦེན སབྦཾ སབྦཐཱ སབྦཾ ཀསྶཙི ཀིམྷིཙི, སབྦསོ པརིགྒཧེ ཨསཏི པརིགྒཧནིརོདྷཱ ཨཔི ནུ ཁོ མཙྪརིཡཾ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཨེསེཝ ཧེཏུ ཨེཏཾ ནིདཱནཾ ཨེས སམུདཡོ ཨེས པཙྩཡོ མཙྪརིཡསྶ, ཡདིདཾ པརིགྒཧོ’’.

༡༠༧. ‘‘‘ཨཛ྄ཛྷོསཱནཾ པཊིཙྩ པརིགྒཧོ’ཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཏདཱནནྡ, ཨིམིནཱཔེཏཾ པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ, ཡཐཱ ཨཛ྄ཛྷོསཱནཾ པཊིཙྩ པརིགྒཧོ. ཨཛ྄ཛྷོསཱནཉྩ ཧི, ཨཱནནྡ, ནཱབྷཝིསྶ སབྦེན སབྦཾ སབྦཐཱ སབྦཾ ཀསྶཙི ཀིམྷིཙི, སབྦསོ ཨཛ྄ཛྷོསཱནེ ཨསཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱནནིརོདྷཱ ཨཔི ནུ ཁོ པརིགྒཧོ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཨེསེཝ ཧེཏུ ཨེཏཾ ནིདཱནཾ ཨེས སམུདཡོ ཨེས པཙྩཡོ པརིགྒཧསྶ – ཡདིདཾ ཨཛ྄ཛྷོསཱནཾ’’.

༡༠༨. ‘‘‘ཚནྡརཱགཾ པཊིཙྩ ཨཛ྄ཛྷོསཱན’ནྟི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཏདཱནནྡ, ཨིམིནཱཔེཏཾ པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ, ཡཐཱ ཚནྡརཱགཾ པཊིཙྩ ཨཛ྄ཛྷོསཱནཾ. ཚནྡརཱགོ ཙ ཧི, ཨཱནནྡ, ནཱབྷཝིསྶ སབྦེན སབྦཾ སབྦཐཱ སབྦཾ ཀསྶཙི ཀིམྷིཙི, སབྦསོ ཚནྡརཱགེ ཨསཏི ཚནྡརཱགནིརོདྷཱ ཨཔི ནུ ཁོ ཨཛ྄ཛྷོསཱནཾ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཨེསེཝ ཧེཏུ ཨེཏཾ ནིདཱནཾ ཨེས སམུདཡོ ཨེས པཙྩཡོ ཨཛ྄ཛྷོསཱནསྶ, ཡདིདཾ ཚནྡརཱགོ’’.

༡༠༩. ‘‘‘ཝིནིཙྪཡཾ པཊིཙྩ ཚནྡརཱགོ’ཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཏདཱནནྡ, ཨིམིནཱཔེཏཾ པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ, ཡཐཱ ཝིནིཙྪཡཾ པཊིཙྩ ཚནྡརཱགོ. ཝིནིཙྪཡོ ཙ ཧི, ཨཱནནྡ, ནཱབྷཝིསྶ སབྦེན སབྦཾ སབྦཐཱ སབྦཾ ཀསྶཙི ཀིམྷིཙི, སབྦསོ ཝིནིཙྪཡེ ཨསཏི ཝིནིཙྪཡནིརོདྷཱ ཨཔི ནུ ཁོ ཚནྡརཱགོ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཨེསེཝ ཧེཏུ ཨེཏཾ ནིདཱནཾ ཨེས སམུདཡོ ཨེས པཙྩཡོ ཚནྡརཱགསྶ, ཡདིདཾ ཝིནིཙྪཡོ’’.

༡༡༠. ‘‘‘ལཱབྷཾ པཊིཙྩ ཝིནིཙྪཡོ’ཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཏདཱནནྡ, ཨིམིནཱཔེཏཾ པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ, ཡཐཱ ལཱབྷཾ པཊིཙྩ ཝིནིཙྪཡོ. ལཱབྷོ ཙ ཧི, ཨཱནནྡ, ནཱབྷཝིསྶ སབྦེན སབྦཾ སབྦཐཱ སབྦཾ ཀསྶཙི ཀིམྷིཙི, སབྦསོ ལཱབྷེ ཨསཏི ལཱབྷནིརོདྷཱ ཨཔི ནུ ཁོ ཝིནིཙྪཡོ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ ཨེསེཝ ཧེཏུ ཨེཏཾ ནིདཱནཾ ཨེས སམུདཡོ ཨེས པཙྩཡོ ཝིནིཙྪཡསྶ, ཡདིདཾ ལཱབྷོ’’.

༡༡༡. ‘‘‘པརིཡེསནཾ པཊིཙྩ ལཱབྷོ’ཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཏདཱནནྡ, ཨིམིནཱཔེཏཾ པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ, ཡཐཱ པརིཡེསནཾ པཊིཙྩ ལཱབྷོ. པརིཡེསནཱ ཙ ཧི, ཨཱནནྡ, ནཱབྷཝིསྶ སབྦེན སབྦཾ སབྦཐཱ སབྦཾ ཀསྶཙི ཀིམྷིཙི, སབྦསོ པརིཡེསནཱཡ ཨསཏི པརིཡེསནཱནིརོདྷཱ ཨཔི ནུ ཁོ ལཱབྷོ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཨེསེཝ ཧེཏུ ཨེཏཾ ནིདཱནཾ ཨེས སམུདཡོ ཨེས པཙྩཡོ ལཱབྷསྶ, ཡདིདཾ པརིཡེསནཱ’’.

༡༡༢. ‘‘‘ཏཎྷཾ པཊིཙྩ པརིཡེསནཱ’ཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཏདཱནནྡ, ཨིམིནཱཔེཏཾ པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ, ཡཐཱ ཏཎྷཾ པཊིཙྩ པརིཡེསནཱ. ཏཎྷཱ ཙ ཧི, ཨཱནནྡ, ནཱབྷཝིསྶ སབྦེན སབྦཾ སབྦཐཱ སབྦཾ ཀསྶཙི ཀིམྷིཙི, སེཡྻཐིདཾ – ཀཱམཏཎྷཱ བྷཝཏཎྷཱ ཝིབྷཝཏཎྷཱ, སབྦསོ ཏཎྷཱཡ ཨསཏི ཏཎྷཱནིརོདྷཱ ཨཔི ནུ ཁོ པརིཡེསནཱ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཨེསེཝ ཧེཏུ ཨེཏཾ ནིདཱནཾ ཨེས སམུདཡོ ཨེས པཙྩཡོ པརིཡེསནཱཡ, ཡདིདཾ ཏཎྷཱ. ཨིཏི ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨིམེ དྭེ དྷམྨཱ [ཨིམེ དྷམྨཱ (ཀ.)] དྭཡེན ཝེདནཱཡ ཨེཀསམོསརཎཱ བྷཝནྟི’’.

༡༡༣. ‘‘‘ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ’ཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཏདཱནནྡ, ཨིམིནཱཔེཏཾ པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ, ཡཐཱ ‘ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ. ཕསྶོ ཙ ཧི, ཨཱནནྡ, ནཱབྷཝིསྶ སབྦེན སབྦཾ སབྦཐཱ སབྦཾ ཀསྶཙི ཀིམྷིཙི, སེཡྻཐིདཾ – ཙཀྑུསམྥསྶོ སོཏསམྥསྶོ གྷཱནསམྥསྶོ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ཀཱཡསམྥསྶོ མནོསམྥསྶོ, སབྦསོ ཕསྶེ ཨསཏི ཕསྶནིརོདྷཱ ཨཔི ནུ ཁོ ཝེདནཱ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཨེསེཝ ཧེཏུ ཨེཏཾ ནིདཱནཾ ཨེས སམུདཡོ ཨེས པཙྩཡོ ཝེདནཱཡ, ཡདིདཾ ཕསྶོ’’.

༡༡༤. ‘‘‘ནཱམརཱུཔཔཙྩཡཱ ཕསྶོ’ཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཏདཱནནྡ, ཨིམིནཱཔེཏཾ པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ, ཡཐཱ ནཱམརཱུཔཔཙྩཡཱ ཕསྶོ. ཡེཧི, ཨཱནནྡ, ཨཱཀཱརེཧི ཡེཧི ལིངྒེཧི ཡེཧི ནིམིཏྟེཧི ཡེཧི ཨུདྡེསེཧི ནཱམཀཱཡསྶ པཉྙཏྟི ཧོཏི, ཏེསུ ཨཱཀཱརེསུ ཏེསུ ལིངྒེསུ ཏེསུ ནིམིཏྟེསུ ཏེསུ ཨུདྡེསེསུ ཨསཏི ཨཔི ནུ ཁོ རཱུཔཀཱཡེ ཨདྷིཝཙནསམྥསྶོ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡེཧི, ཨཱནནྡ, ཨཱཀཱརེཧི ཡེཧི ལིངྒེཧི ཡེཧི ནིམིཏྟེཧི ཡེཧི ཨུདྡེསེཧི རཱུཔཀཱཡསྶ པཉྙཏྟི ཧོཏི, ཏེསུ ཨཱཀཱརེསུ…པེ… ཏེསུ ཨུདྡེསེསུ ཨསཏི ཨཔི ནུ ཁོ ནཱམཀཱཡེ པཊིགྷསམྥསྶོ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡེཧི, ཨཱནནྡ, ཨཱཀཱརེཧི…པེ… ཡེཧི ཨུདྡེསེཧི ནཱམཀཱཡསྶ ཙ རཱུཔཀཱཡསྶ ཙ པཉྙཏྟི ཧོཏི, ཏེསུ ཨཱཀཱརེསུ…པེ… ཏེསུ ཨུདྡེསེསུ ཨསཏི ཨཔི ནུ ཁོ ཨདྷིཝཙནསམྥསྶོ ཝཱ པཊིགྷསམྥསྶོ ཝཱ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡེཧི, ཨཱནནྡ, ཨཱཀཱརེཧི…པེ… ཡེཧི ཨུདྡེསེཧི ནཱམརཱུཔསྶ པཉྙཏྟི ཧོཏི, ཏེསུ ཨཱཀཱརེསུ …པེ… ཏེསུ ཨུདྡེསེསུ ཨསཏི ཨཔི ནུ ཁོ ཕསྶོ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཨེསེཝ ཧེཏུ ཨེཏཾ ནིདཱནཾ ཨེས སམུདཡོ ཨེས པཙྩཡོ ཕསྶསྶ, ཡདིདཾ ནཱམརཱུཔཾ’’.

༡༡༥. ‘‘‘ཝིཉྙཱཎཔཙྩཡཱ ནཱམརཱུཔ’ནྟི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཏདཱནནྡ, ཨིམིནཱཔེཏཾ པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ, ཡཐཱ ཝིཉྙཱཎཔཙྩཡཱ ནཱམརཱུཔཾ. ཝིཉྙཱཎཉྩ ཧི, ཨཱནནྡ, མཱཏུཀུཙྪིསྨིཾ ན ཨོཀྐམིསྶཐ, ཨཔི ནུ ཁོ ནཱམརཱུཔཾ མཱཏུཀུཙྪིསྨིཾ སམུཙྩིསྶཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝིཉྙཱཎཉྩ ཧི, ཨཱནནྡ, མཱཏུཀུཙྪིསྨིཾ ཨོཀྐམིཏྭཱ ཝོཀྐམིསྶཐ, ཨཔི ནུ ཁོ ནཱམརཱུཔཾ ཨིཏྠཏྟཱཡ ཨབྷིནིབྦཏྟིསྶཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝིཉྙཱཎཉྩ ཧི, ཨཱནནྡ, དཧརསྶེཝ སཏོ ཝོཙྪིཛྫིསྶཐ ཀུམཱརཀསྶ ཝཱ ཀུམཱརིཀཱཡ ཝཱ, ཨཔི ནུ ཁོ ནཱམརཱུཔཾ ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫིསྶཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཨེསེཝ ཧེཏུ ཨེཏཾ ནིདཱནཾ ཨེས སམུདཡོ ཨེས པཙྩཡོ ནཱམརཱུཔསྶ – ཡདིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ’’.

༡༡༦. ‘‘‘ནཱམརཱུཔཔཙྩཡཱ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཏདཱནནྡ, ཨིམིནཱཔེཏཾ པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ, ཡཐཱ ནཱམརཱུཔཔཙྩཡཱ ཝིཉྙཱཎཾ. ཝིཉྙཱཎཉྩ ཧི, ཨཱནནྡ, ནཱམརཱུཔེ པཏིཊྛཾ ན ལབྷིསྶཐ, ཨཔི ནུ ཁོ ཨཱཡཏིཾ ཛཱཏིཛརཱམརཎཾ དུཀྑསམུདཡསམྦྷཝོ [ཛཱཏིཛརཱམརཎདུཀྑསམུདཡསམྦྷཝོ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཨེསེཝ ཧེཏུ ཨེཏཾ ནིདཱནཾ ཨེས སམུདཡོ ཨེས པཙྩཡོ ཝིཉྙཱཎསྶ ཡདིདཾ ནཱམརཱུཔཾ. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཛཱཡེཐ ཝཱ ཛཱིཡེཐ [ཛིཡྻེཐ (ཀ.)] ཝཱ མཱིཡེཐ [མིཡྻེཐ (ཀ.)] ཝཱ ཙཝེཐ ཝཱ ཨུཔཔཛྫེཐ ཝཱ. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཨདྷིཝཙནཔཐོ, ཨེཏྟཱཝཏཱ ནིརུཏྟིཔཐོ, ཨེཏྟཱཝཏཱ པཉྙཏྟིཔཐོ, ཨེཏྟཱཝཏཱ པཉྙཱཝཙརཾ, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཝཊྚཾ ཝཏྟཏི ཨིཏྠཏྟཾ པཉྙཱཔནཱཡ ཡདིདཾ ནཱམརཱུཔཾ སཧ ཝིཉྙཱཎེན ཨཉྙམཉྙཔཙྩཡཏཱ པཝཏྟཏི.

ཨཏྟཔཉྙཏྟི

༡༡༧. ‘‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ, ཨཱནནྡ, ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟོ པཉྙཔེཏི? རཱུཔིཾ ཝཱ ཧི, ཨཱནནྡ, པརིཏྟཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟོ པཉྙཔེཏི – ‘‘རཱུཔཱི མེ པརིཏྟོ ཨཏྟཱ’’ཏི. རཱུཔིཾ ཝཱ ཧི, ཨཱནནྡ, ཨནནྟཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟོ པཉྙཔེཏི – ‘རཱུཔཱི མེ ཨནནྟོ ཨཏྟཱ’ཏི. ཨརཱུཔིཾ ཝཱ ཧི, ཨཱནནྡ, པརིཏྟཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟོ པཉྙཔེཏི – ‘ཨརཱུཔཱི མེ པརིཏྟོ ཨཏྟཱ’ཏི. ཨརཱུཔིཾ ཝཱ ཧི, ཨཱནནྡ, ཨནནྟཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟོ པཉྙཔེཏི – ‘ཨརཱུཔཱི མེ ཨནནྟོ ཨཏྟཱ’ཏི.

༡༡༨. ‘‘ཏཏྲཱནནྡ, ཡོ སོ རཱུཔིཾ པརིཏྟཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟོ པཉྙཔེཏི. ཨེཏརཧི ཝཱ སོ རཱུཔིཾ པརིཏྟཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟོ པཉྙཔེཏི, ཏཏྠ བྷཱཝིཾ ཝཱ སོ རཱུཔིཾ པརིཏྟཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟོ པཉྙཔེཏི, ‘ཨཏཐཾ ཝཱ པན སནྟཾ ཏཐཏྟཱཡ ཨུཔཀཔྤེསྶཱམཱི’ཏི ཨིཏི ཝཱ པནསྶ ཧོཏི. ཨེཝཾ སནྟཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱུཔིཾ [རཱུཔཱི (ཀ.)] པརིཏྟཏྟཱནུདིཊྛི ཨནུསེཏཱིཏི ཨིཙྩཱལཾ ཝཙནཱཡ.

‘‘ཏཏྲཱནནྡ, ཡོ སོ རཱུཔིཾ ཨནནྟཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟོ པཉྙཔེཏི. ཨེཏརཧི ཝཱ སོ རཱུཔིཾ ཨནནྟཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟོ པཉྙཔེཏི, ཏཏྠ བྷཱཝིཾ ཝཱ སོ རཱུཔིཾ ཨནནྟཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟོ པཉྙཔེཏི, ‘ཨཏཐཾ ཝཱ པན སནྟཾ ཏཐཏྟཱཡ ཨུཔཀཔྤེསྶཱམཱི’ཏི ཨིཏི ཝཱ པནསྶ ཧོཏི. ཨེཝཾ སནྟཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱུཔིཾ [རཱུཔཱི (ཀ.)] ཨནནྟཏྟཱནུདིཊྛི ཨནུསེཏཱིཏི ཨིཙྩཱལཾ ཝཙནཱཡ.

‘‘ཏཏྲཱནནྡ, ཡོ སོ ཨརཱུཔིཾ པརིཏྟཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟོ པཉྙཔེཏི. ཨེཏརཧི ཝཱ སོ ཨརཱུཔིཾ པརིཏྟཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟོ པཉྙཔེཏི, ཏཏྠ བྷཱཝིཾ ཝཱ སོ ཨརཱུཔིཾ པརིཏྟཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟོ པཉྙཔེཏི, ‘ཨཏཐཾ ཝཱ པན སནྟཾ ཏཐཏྟཱཡ ཨུཔཀཔྤེསྶཱམཱི’ཏི ཨིཏི ཝཱ པནསྶ ཧོཏི. ཨེཝཾ སནྟཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨརཱུཔིཾ [ཨརཱུཔཱི (ཀ.)] པརིཏྟཏྟཱནུདིཊྛི ཨནུསེཏཱིཏི ཨིཙྩཱལཾ ཝཙནཱཡ.

‘‘ཏཏྲཱནནྡ, ཡོ སོ ཨརཱུཔིཾ ཨནནྟཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟོ པཉྙཔེཏི. ཨེཏརཧི ཝཱ སོ ཨརཱུཔིཾ ཨནནྟཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟོ པཉྙཔེཏི, ཏཏྠ བྷཱཝིཾ ཝཱ སོ ཨརཱུཔིཾ ཨནནྟཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟོ པཉྙཔེཏི, ‘ཨཏཐཾ ཝཱ པན སནྟཾ ཏཐཏྟཱཡ ཨུཔཀཔྤེསྶཱམཱི’ཏི ཨིཏི ཝཱ པནསྶ ཧོཏི. ཨེཝཾ སནྟཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨརཱུཔིཾ [ཨརཱུཔཱི (ཀ.)] ཨནནྟཏྟཱནུདིཊྛི ཨནུསེཏཱིཏི ཨིཙྩཱལཾ ཝཙནཱཡ. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟོ པཉྙཔེཏི.

ནཨཏྟཔཉྙཏྟི

༡༡༩. ‘‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ, ཨཱནནྡ, ཨཏྟཱནཾ ན པཉྙཔེནྟོ ན པཉྙཔེཏི? རཱུཔིཾ ཝཱ ཧི, ཨཱནནྡ, པརིཏྟཾ ཨཏྟཱནཾ ན པཉྙཔེནྟོ ན པཉྙཔེཏི – ‘རཱུཔཱི མེ པརིཏྟོ ཨཏྟཱ’ཏི. རཱུཔིཾ ཝཱ ཧི, ཨཱནནྡ, ཨནནྟཾ ཨཏྟཱནཾ ན པཉྙཔེནྟོ ན པཉྙཔེཏི – ‘རཱུཔཱི མེ ཨནནྟོ ཨཏྟཱ’ཏི. ཨརཱུཔིཾ ཝཱ ཧི, ཨཱནནྡ, པརིཏྟཾ ཨཏྟཱནཾ ན པཉྙཔེནྟོ ན པཉྙཔེཏི – ‘ཨརཱུཔཱི མེ པརིཏྟོ ཨཏྟཱ’ཏི. ཨརཱུཔིཾ ཝཱ ཧི, ཨཱནནྡ, ཨནནྟཾ ཨཏྟཱནཾ ན པཉྙཔེནྟོ ན པཉྙཔེཏི – ‘ཨརཱུཔཱི མེ ཨནནྟོ ཨཏྟཱ’ཏི.

༡༢༠. ‘‘ཏཏྲཱནནྡ, ཡོ སོ རཱུཔིཾ པརིཏྟཾ ཨཏྟཱནཾ ན པཉྙཔེནྟོ ན པཉྙཔེཏི. ཨེཏརཧི ཝཱ སོ རཱུཔིཾ པརིཏྟཾ ཨཏྟཱནཾ ན པཉྙཔེནྟོ ན པཉྙཔེཏི, ཏཏྠ བྷཱཝིཾ ཝཱ སོ རཱུཔིཾ པརིཏྟཾ ཨཏྟཱནཾ ན པཉྙཔེནྟོ ན པཉྙཔེཏི, ‘ཨཏཐཾ ཝཱ པན སནྟཾ ཏཐཏྟཱཡ ཨུཔཀཔྤེསྶཱམཱི’ཏི ཨིཏི ཝཱ པནསྶ ན ཧོཏི. ཨེཝཾ སནྟཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱུཔིཾ པརིཏྟཏྟཱནུདིཊྛི ནཱནུསེཏཱིཏི ཨིཙྩཱལཾ ཝཙནཱཡ.

‘‘ཏཏྲཱནནྡ, ཡོ སོ རཱུཔིཾ ཨནནྟཾ ཨཏྟཱནཾ ན པཉྙཔེནྟོ ན པཉྙཔེཏི. ཨེཏརཧི ཝཱ སོ རཱུཔིཾ ཨནནྟཾ ཨཏྟཱནཾ ན པཉྙཔེནྟོ ན པཉྙཔེཏི, ཏཏྠ བྷཱཝིཾ ཝཱ སོ རཱུཔིཾ ཨནནྟཾ ཨཏྟཱནཾ ན པཉྙཔེནྟོ ན པཉྙཔེཏི, ‘ཨཏཐཾ ཝཱ པན སནྟཾ ཏཐཏྟཱཡ ཨུཔཀཔྤེསྶཱམཱི’ཏི ཨིཏི ཝཱ པནསྶ ན ཧོཏི. ཨེཝཾ སནྟཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱུཔིཾ ཨནནྟཏྟཱནུདིཊྛི ནཱནུསེཏཱིཏི ཨིཙྩཱལཾ ཝཙནཱཡ.

‘‘ཏཏྲཱནནྡ, ཡོ སོ ཨརཱུཔིཾ པརིཏྟཾ ཨཏྟཱནཾ ན པཉྙཔེནྟོ ན པཉྙཔེཏི. ཨེཏརཧི ཝཱ སོ ཨརཱུཔིཾ པརིཏྟཾ ཨཏྟཱནཾ ན པཉྙཔེནྟོ ན པཉྙཔེཏི, ཏཏྠ བྷཱཝིཾ ཝཱ སོ ཨརཱུཔིཾ པརིཏྟཾ ཨཏྟཱནཾ ན པཉྙཔེནྟོ ན པཉྙཔེཏི, ‘ཨཏཐཾ ཝཱ པན སནྟཾ ཏཐཏྟཱཡ ཨུཔཀཔྤེསྶཱམཱི’ཏི ཨིཏི ཝཱ པནསྶ ན ཧོཏི. ཨེཝཾ སནྟཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨརཱུཔིཾ པརིཏྟཏྟཱནུདིཊྛི ནཱནུསེཏཱིཏི ཨིཙྩཱལཾ ཝཙནཱཡ.

‘‘ཏཏྲཱནནྡ, ཡོ སོ ཨརཱུཔིཾ ཨནནྟཾ ཨཏྟཱནཾ ན པཉྙཔེནྟོ ན པཉྙཔེཏི. ཨེཏརཧི ཝཱ སོ ཨརཱུཔིཾ ཨནནྟཾ ཨཏྟཱནཾ ན པཉྙཔེནྟོ ན པཉྙཔེཏི, ཏཏྠ བྷཱཝིཾ ཝཱ སོ ཨརཱུཔིཾ ཨནནྟཾ ཨཏྟཱནཾ ན པཉྙཔེནྟོ ན པཉྙཔེཏི, ‘ཨཏཐཾ ཝཱ པན སནྟཾ ཏཐཏྟཱཡ ཨུཔཀཔྤེསྶཱམཱི’ཏི ཨིཏི ཝཱ པནསྶ ན ཧོཏི. ཨེཝཾ སནྟཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨརཱུཔིཾ ཨནནྟཏྟཱནུདིཊྛི ནཱནུསེཏཱིཏི ཨིཙྩཱལཾ ཝཙནཱཡ. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨཏྟཱནཾ ན པཉྙཔེནྟོ ན པཉྙཔེཏི.

ཨཏྟསམནུཔསྶནཱ

༡༢༡. ‘‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ, ཨཱནནྡ, ཨཏྟཱནཾ སམནུཔསྶམཱནོ སམནུཔསྶཏི? ཝེདནཾ ཝཱ ཧི, ཨཱནནྡ, ཨཏྟཱནཾ སམནུཔསྶམཱནོ སམནུཔསྶཏི – ‘ཝེདནཱ མེ ཨཏྟཱ’ཏི. ‘ན ཧེཝ ཁོ མེ ཝེདནཱ ཨཏྟཱ, ཨཔྤཊིསཾཝེདནོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི ཨིཏི ཝཱ ཧི, ཨཱནནྡ, ཨཏྟཱནཾ སམནུཔསྶམཱནོ སམནུཔསྶཏི. ‘ན ཧེཝ ཁོ མེ ཝེདནཱ ཨཏྟཱ, ནོཔི ཨཔྤཊིསཾཝེདནོ མེ ཨཏྟཱ, ཨཏྟཱ མེ ཝེདིཡཏི, ཝེདནཱདྷམྨོ ཧི མེ ཨཏྟཱ’ཏི ཨིཏི ཝཱ ཧི, ཨཱནནྡ, ཨཏྟཱནཾ སམནུཔསྶམཱནོ སམནུཔསྶཏི.

༡༢༢. ‘‘ཏཏྲཱནནྡ, ཡོ སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཝེདནཱ མེ ཨཏྟཱ’ཏི, སོ ཨེཝམསྶ ཝཙནཱིཡོ – ‘ཏིསྶོ ཁོ ཨིམཱ, ཨཱཝུསོ, ཝེདནཱ – སུཁཱ ཝེདནཱ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. ཨིམཱསཾ ཁོ ཏྭཾ ཏིསྶནྣཾ ཝེདནཱནཾ ཀཏམཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶསཱི’ཏི? ཡསྨིཾ, ཨཱནནྡ, སམཡེ སུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདེཏི, ནེཝ ཏསྨིཾ སམཡེ དུཀྑཾ ཝེདནཾ ཝེདེཏི, ན ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདེཏི; སུཁཾཡེཝ ཏསྨིཾ སམཡེ ཝེདནཾ ཝེདེཏི. ཡསྨིཾ, ཨཱནནྡ, སམཡེ དུཀྑཾ ཝེདནཾ ཝེདེཏི, ནེཝ ཏསྨིཾ སམཡེ སུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདེཏི, ན ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདེཏི; དུཀྑཾཡེཝ ཏསྨིཾ སམཡེ ཝེདནཾ ཝེདེཏི. ཡསྨིཾ, ཨཱནནྡ, སམཡེ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདེཏི, ནེཝ ཏསྨིཾ སམཡེ སུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདེཏི, ན དུཀྑཾ ཝེདནཾ ཝེདེཏི; ཨདུཀྑམསུཁཾཡེཝ ཏསྨིཾ སམཡེ ཝེདནཾ ཝེདེཏི.

༡༢༣. ‘‘སུཁཱཔི ཁོ, ཨཱནནྡ, ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ སངྑཏཱ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཱ ཁཡདྷམྨཱ ཝཡདྷམྨཱ ཝིརཱགདྷམྨཱ ནིརོདྷདྷམྨཱ. དུཀྑཱཔི ཁོ, ཨཱནནྡ, ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ སངྑཏཱ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཱ ཁཡདྷམྨཱ ཝཡདྷམྨཱ ཝིརཱགདྷམྨཱ ནིརོདྷདྷམྨཱ. ཨདུཀྑམསུཁཱཔི ཁོ, ཨཱནནྡ, ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ སངྑཏཱ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཱ ཁཡདྷམྨཱ ཝཡདྷམྨཱ ཝིརཱགདྷམྨཱ ནིརོདྷདྷམྨཱ. ཏསྶ སུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདིཡམཱནསྶ ‘ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི ཧོཏི. ཏསྶཱཡེཝ སུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ནིརོདྷཱ ‘བྱགཱ [བྱགྒཱ (སཱི. ཀ.)] མེ ཨཏྟཱ’ཏི ཧོཏི. དུཀྑཾ ཝེདནཾ ཝེདིཡམཱནསྶ ‘ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི ཧོཏི. ཏསྶཱཡེཝ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ནིརོདྷཱ ‘བྱགཱ མེ ཨཏྟཱ’ཏི ཧོཏི. ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདིཡམཱནསྶ ‘ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི ཧོཏི. ཏསྶཱཡེཝ ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ནིརོདྷཱ ‘བྱགཱ མེ ཨཏྟཱ’ཏི ཧོཏི. ཨིཏི སོ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ཨནིཙྩསུཁདུཀྑཝོཀིཎྞཾ ཨུཔྤཱདཝཡདྷམྨཾ ཨཏྟཱནཾ སམནུཔསྶམཱནོ སམནུཔསྶཏི, ཡོ སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཝེདནཱ མེ ཨཏྟཱ’ཏི. ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཨེཏེན པེཏཾ ནཀྑམཏི – ‘ཝེདནཱ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶིཏུཾ.

༡༢༤. ‘‘ཏཏྲཱནནྡ, ཡོ སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ན ཧེཝ ཁོ མེ ཝེདནཱ ཨཏྟཱ, ཨཔྤཊིསཾཝེདནོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི, སོ ཨེཝམསྶ ཝཙནཱིཡོ – ‘ཡཏྠ པནཱཝུསོ, སབྦསོ ཝེདཡིཏཾ ནཏྠི ཨཔི ནུ ཁོ, ཏཏྠ ‘‘ཨཡམཧམསྨཱི’’ཏི སིཡཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཨེཏེན པེཏཾ ནཀྑམཏི – ‘ན ཧེཝ ཁོ མེ ཝེདནཱ ཨཏྟཱ, ཨཔྤཊིསཾཝེདནོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶིཏུཾ.

༡༢༥. ‘‘ཏཏྲཱནནྡ, ཡོ སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ན ཧེཝ ཁོ མེ ཝེདནཱ ཨཏྟཱ, ནོཔི ཨཔྤཊིསཾཝེདནོ མེ ཨཏྟཱ, ཨཏྟཱ མེ ཝེདིཡཏི, ཝེདནཱདྷམྨོ ཧི མེ ཨཏྟཱ’ཏི. སོ ཨེཝམསྶ ཝཙནཱིཡོ – ཝེདནཱ ཙ ཧི, ཨཱཝུསོ, སབྦེན སབྦཾ སབྦཐཱ སབྦཾ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷེཡྻུཾ. སབྦསོ ཝེདནཱཡ ཨསཏི ཝེདནཱནིརོདྷཱ ཨཔི ནུ ཁོ ཏཏྠ ‘ཨཡམཧམསྨཱི’ཏི སིཡཱ’’ཏི? ‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཨེཏེན པེཏཾ ནཀྑམཏི – ‘‘ན ཧེཝ ཁོ མེ ཝེདནཱ ཨཏྟཱ, ནོཔི ཨཔྤཊིསཾཝེདནོ མེ ཨཏྟཱ, ཨཏྟཱ མེ ཝེདིཡཏི, ཝེདནཱདྷམྨོ ཧི མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶིཏུཾ.

༡༢༦. ‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ནེཝ ཝེདནཾ ཨཏྟཱནཾ སམནུཔསྶཏི, ནོཔི ཨཔྤཊིསཾཝེདནཾ ཨཏྟཱནཾ སམནུཔསྶཏི, ནོཔི ‘ཨཏྟཱ མེ ཝེདིཡཏི, ཝེདནཱདྷམྨོ ཧི མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི. སོ ཨེཝཾ ན སམནུཔསྶནྟོ ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི, ཨནུཔཱདིཡཾ ན པརིཏསྶཏི, ཨཔརིཏསྶཾ [ཨཔརིཏསྶནཾ (ཀ.)] པཙྩཏྟཉྙེཝ པརིནིབྦཱཡཏི, ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཝཾ ཝིམུཏྟཙིཏྟཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུཾ ཡོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ ཨིཏིསྶ [ཨིཏི སཱ (ཨཊྛཀཐཱཡཾ པཱཋནྟརཾ)] དིཊྛཱི’ཏི, ཏདཀལླཾ. ‘ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ ཨིཏིསྶ དིཊྛཱི’ཏི, ཏདཀལླཾ. ‘ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ ཨིཏིསྶ དིཊྛཱི’ཏི, ཏདཀལླཾ. ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ ཨིཏིསྶ དིཊྛཱི’ཏི, ཏདཀལླཾ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡཱཝཏཱ, ཨཱནནྡ, ཨདྷིཝཙནཾ ཡཱཝཏཱ ཨདྷིཝཙནཔཐོ, ཡཱཝཏཱ ནིརུཏྟི ཡཱཝཏཱ ནིརུཏྟིཔཐོ, ཡཱཝཏཱ པཉྙཏྟི ཡཱཝཏཱ པཉྙཏྟིཔཐོ, ཡཱཝཏཱ པཉྙཱ ཡཱཝཏཱ པཉྙཱཝཙརཾ, ཡཱཝཏཱ ཝཊྚཾ [ཡཱཝཏཱ ཝཊྚཾ ཝཊྚཏི (ཀ. སཱི.)], ཡཱཝཏཱ ཝཊྚཏི [ཡཱཝཏཱ ཝཊྚཾ ཝཊྚཏི (ཀ. སཱི.)], ཏདབྷིཉྙཱཝིམུཏྟོ བྷིཀྑུ, ཏདབྷིཉྙཱཝིམུཏྟཾ བྷིཀྑུཾ ‘ན ཛཱནཱཏི ན པསྶཏི ཨིཏིསྶ དིཊྛཱི’ཏི, ཏདཀལླཾ.

སཏྟ ཝིཉྙཱཎཊྛིཏི

༡༢༧. ‘‘སཏྟ ཁོ, ཨཱནནྡ [སཏྟ ཁོ ཨིམཱ ཨཱནནྡ (ཀ. སཱི. སྱཱ.)], ཝིཉྙཱཎཊྛིཏིཡོ, དྭེ ཨཱཡཏནཱནི. ཀཏམཱ སཏྟ? སནྟཱནནྡ, སཏྟཱ ནཱནཏྟཀཱཡཱ ནཱནཏྟསཉྙིནོ, སེཡྻཐཱཔི མནུསྶཱ, ཨེཀཙྩེ ཙ དེཝཱ, ཨེཀཙྩེ ཙ ཝིནིཔཱཏིཀཱ. ཨཡཾ པཋམཱ ཝིཉྙཱཎཊྛིཏི. སནྟཱནནྡ, སཏྟཱ ནཱནཏྟཀཱཡཱ ཨེཀཏྟསཉྙིནོ, སེཡྻཐཱཔི དེཝཱ བྲཧྨཀཱཡིཀཱ པཋམཱབྷིནིབྦཏྟཱ. ཨཡཾ དུཏིཡཱ ཝིཉྙཱཎཊྛིཏི. སནྟཱནནྡ, སཏྟཱ ཨེཀཏྟཀཱཡཱ ནཱནཏྟསཉྙིནོ, སེཡྻཐཱཔི དེཝཱ ཨཱབྷསྶརཱ. ཨཡཾ ཏཏིཡཱ ཝིཉྙཱཎཊྛིཏི. སནྟཱནནྡ, སཏྟཱ ཨེཀཏྟཀཱཡཱ ཨེཀཏྟསཉྙིནོ, སེཡྻཐཱཔི དེཝཱ སུབྷཀིཎྷཱ. ཨཡཾ ཙཏུཏྠཱི ཝིཉྙཱཎཊྛིཏི. སནྟཱནནྡ, སཏྟཱ སབྦསོ རཱུཔསཉྙཱནཾ སམཏིཀྐམཱ པཊིགྷསཉྙཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ནཱནཏྟསཉྙཱནཾ ཨམནསིཀཱརཱ ‘ཨནནྟོ ཨཱཀཱསོ’ཏི ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཱུཔགཱ. ཨཡཾ པཉྩམཱི ཝིཉྙཱཎཊྛིཏི. སནྟཱནནྡ, སཏྟཱ སབྦསོ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ‘ཨནནྟཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཱུཔགཱ. ཨཡཾ ཚཊྛཱི ཝིཉྙཱཎཊྛིཏི. སནྟཱནནྡ, སཏྟཱ སབྦསོ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ‘ནཏྠི ཀིཉྩཱི’ཏི ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཱུཔགཱ. ཨཡཾ སཏྟམཱི ཝིཉྙཱཎཊྛིཏི. ཨསཉྙསཏྟཱཡཏནཾ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནམེཝ དུཏིཡཾ.

༡༢༨. ‘‘ཏཏྲཱནནྡ, ཡཱཡཾ པཋམཱ ཝིཉྙཱཎཊྛིཏི ནཱནཏྟཀཱཡཱ ནཱནཏྟསཉྙིནོ, སེཡྻཐཱཔི མནུསྶཱ, ཨེཀཙྩེ ཙ དེཝཱ, ཨེཀཙྩེ ཙ ཝིནིཔཱཏིཀཱ. ཡོ ནུ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཏསྶཱ ཙ སམུདཡཾ པཛཱནཱཏི, ཏསྶཱ ཙ ཨཏྠངྒམཾ པཛཱནཱཏི, ཏསྶཱ ཙ ཨསྶཱདཾ པཛཱནཱཏི, ཏསྶཱ ཙ ཨཱདཱིནཝཾ པཛཱནཱཏི, ཏསྶཱ ཙ ནིསྶརཎཾ པཛཱནཱཏི, ཀལླཾ ནུ ཏེན ཏདབྷིནནྡིཏུ’’ནྟི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ‘‘ཏཏྲཱནནྡ, ཡམིདཾ ཨསཉྙསཏྟཱཡཏནཾ. ཡོ ནུ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཏསྶ ཙ སམུདཡཾ པཛཱནཱཏི, ཏསྶ ཙ ཨཏྠངྒམཾ པཛཱནཱཏི, ཏསྶ ཙ ཨསྶཱདཾ པཛཱནཱཏི, ཏསྶ ཙ ཨཱདཱིནཝཾ པཛཱནཱཏི, ཏསྶ ཙ ནིསྶརཎཾ པཛཱནཱཏི, ཀལླཾ ནུ ཏེན ཏདབྷིནནྡིཏུ’’ནྟི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཏྲཱནནྡ, ཡམིདཾ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ. ཡོ ནུ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཏསྶ ཙ སམུདཡཾ པཛཱནཱཏི, ཏསྶ ཙ ཨཏྠངྒམཾ པཛཱནཱཏི, ཏསྶ ཙ ཨསྶཱདཾ པཛཱནཱཏི, ཏསྶ ཙ ཨཱདཱིནཝཾ པཛཱནཱཏི, ཏསྶ ཙ ནིསྶརཎཾ པཛཱནཱཏི, ཀལླཾ ནུ ཏེན ཏདབྷིནནྡིཏུ’’ནྟི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ཡཏོ ཁོ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨིམཱསཉྩ སཏྟནྣཾ ཝིཉྙཱཎཊྛིཏཱིནཾ ཨིམེསཉྩ དྭིནྣཾ ཨཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཝིདིཏྭཱ ཨནུཔཱདཱ ཝིམུཏྟོ ཧོཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱནནྡ, བྷིཀྑུ པཉྙཱཝིམུཏྟོ.

ཨཊྛ ཝིམོཀྑཱ

༡༢༩. ‘‘ཨཊྛ ཁོ ཨིམེ, ཨཱནནྡ, ཝིམོཀྑཱ. ཀཏམེ ཨཊྛ? རཱུཔཱི རཱུཔཱནི པསྶཏི ཨཡཾ པཋམོ ཝིམོཀྑོ. ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨརཱུཔསཉྙཱི བཧིདྡྷཱ རཱུཔཱནི པསྶཏི, ཨཡཾ དུཏིཡོ ཝིམོཀྑོ. སུབྷནྟེཝ ཨདྷིམུཏྟོ ཧོཏི, ཨཡཾ ཏཏིཡོ ཝིམོཀྑོ. སབྦསོ རཱུཔསཉྙཱནཾ སམཏིཀྐམཱ པཊིགྷསཉྙཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ནཱནཏྟསཉྙཱནཾ ཨམནསིཀཱརཱ ‘ཨནནྟོ ཨཱཀཱསོ’ཏི ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི, ཨཡཾ ཙཏུཏྠོ ཝིམོཀྑོ. སབྦསོ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ‘ཨནནྟཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི, ཨཡཾ པཉྩམོ ཝིམོཀྑོ. སབྦསོ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ‘ནཏྠི ཀིཉྩཱི’ཏི ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི, ཨཡཾ ཚཊྛོ ཝིམོཀྑོ. སབྦསོ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ‘ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱ’ཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི, ཨཡཾ སཏྟམོ ཝིམོཀྑོ. སབྦསོ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི, ཨཡཾ ཨཊྛམོ ཝིམོཀྑོ. ཨིམེ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨཊྛ ཝིམོཀྑཱ.

༡༣༠. ‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨིམེ ཨཊྛ ཝིམོཀྑེ ཨནུལོམམྤི སམཱཔཛྫཏི, པཊིལོམམྤི སམཱཔཛྫཏི, ཨནུལོམཔཊིལོམམྤི སམཱཔཛྫཏི, ཡཏྠིཙྪཀཾ ཡདིཙྪཀཾ ཡཱཝཏིཙྪཀཾ སམཱཔཛྫཏིཔི ཝུཊྛཱཏིཔི. ཨཱསཝཱནཉྩ ཁཡཱ ཨནཱསཝཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨུབྷཏོབྷཱགཝིམུཏྟོ. ཨིམཱཡ ཙ ཨཱནནྡ ཨུབྷཏོབྷཱགཝིམུཏྟིཡཱ ཨཉྙཱ ཨུབྷཏོབྷཱགཝིམུཏྟི ཨུཏྟརིཏརཱ ཝཱ པཎཱིཏཏརཱ ཝཱ ནཏྠཱི’’ཏི. ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

མཧཱནིདཱནསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ དུཏིཡཾ.

༣. མཧཱཔརིནིབྦཱནསུཏྟཾ

༡༣༡. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི གིཛ྄ཛྷཀཱུཊེ པབྦཏེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན རཱཛཱ མཱགདྷོ ཨཛཱཏསཏྟུ ཝེདེཧིཔུཏྟོ ཝཛྫཱི ཨབྷིཡཱཏུཀཱམོ ཧོཏི. སོ ཨེཝམཱཧ – ‘‘ཨཧཾ ཧིམེ ཝཛྫཱི ཨེཝཾམཧིདྡྷིཀེ ཨེཝཾམཧཱནུབྷཱཝེ ཨུཙྪེཙྪཱམི [ཨུཙྪེཛྫཱམི (སྱཱ. པཱི.), ཨུཙྪིཛྫཱམི (ཀ.)] ཝཛྫཱི, ཝིནཱསེསྶཱམི ཝཛྫཱི, ཨནཡབྱསནཾ ཨཱཔཱདེསྶཱམི ཝཛྫཱི’’ཏི [ཨཱཔཱདེསྶཱམི ཝཛྫཱིཏི (སབྦཏྠ) ཨ. ནི. ༧.༢༢ པསྶིཏབྦཾ].

༡༣༢. ཨཐ ཁོ རཱཛཱ མཱགདྷོ ཨཛཱཏསཏྟུ ཝེདེཧིཔུཏྟོ ཝསྶཀཱརཾ བྲཱཧྨཎཾ མགདྷམཧཱམཏྟཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨེཧི ཏྭཾ, བྲཱཧྨཎ, ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མམ ཝཙནེན བྷགཝཏོ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཱཧི, ཨཔྤཱབཱདྷཾ ཨཔྤཱཏངྐཾ ལཧུཊྛཱནཾ བལཾ ཕཱསུཝིཧཱརཾ པུཙྪ – ‘རཱཛཱ, བྷནྟེ, མཱགདྷོ ཨཛཱཏསཏྟུ ཝེདེཧིཔུཏྟོ བྷགཝཏོ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཏི, ཨཔྤཱབཱདྷཾ ཨཔྤཱཏངྐཾ ལཧུཊྛཱནཾ བལཾ ཕཱསུཝིཧཱརཾ པུཙྪཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྩ ཝདེཧི – ‘རཱཛཱ, བྷནྟེ, མཱགདྷོ ཨཛཱཏསཏྟུ ཝེདེཧིཔུཏྟོ ཝཛྫཱི ཨབྷིཡཱཏུཀཱམོ. སོ ཨེཝམཱཧ – ‘‘ཨཧཾ ཧིམེ ཝཛྫཱི ཨེཝཾམཧིདྡྷིཀེ ཨེཝཾམཧཱནུབྷཱཝེ ཨུཙྪེཙྪཱམི ཝཛྫཱི, ཝིནཱསེསྶཱམི ཝཛྫཱི, ཨནཡབྱསནཾ ཨཱཔཱདེསྶཱམཱི’’’ཏི. ཡཐཱ ཏེ བྷགཝཱ བྱཱཀརོཏི, ཏཾ སཱདྷུཀཾ ཨུགྒཧེཏྭཱ མམ ཨཱརོཙེཡྻཱསི. ན ཧི ཏཐཱགཏཱ ཝིཏཐཾ བྷཎནྟཱི’’ཏི.

ཝསྶཀཱརབྲཱཧྨཎོ

༡༣༣. ‘‘ཨེཝཾ, བྷོ’’ཏི ཁོ ཝསྶཀཱརོ བྲཱཧྨཎོ མགདྷམཧཱམཏྟོ རཉྙོ མཱགདྷསྶ ཨཛཱཏསཏྟུསྶ ཝེདེཧིཔུཏྟསྶ པཊིསྶུཏྭཱ བྷདྡཱནི བྷདྡཱནི ཡཱནཱནི ཡོཛེཏྭཱ བྷདྡཾ བྷདྡཾ ཡཱནཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ བྷདྡེཧི བྷདྡེཧི ཡཱནེཧི རཱཛགཧམྷཱ ནིཡྻཱསི, ཡེན གིཛ྄ཛྷཀཱུཊོ པབྦཏོ ཏེན པཱཡཱསི. ཡཱཝཏིཀཱ ཡཱནསྶ བྷཱུམི, ཡཱནེན གནྟྭཱ, ཡཱནཱ པཙྩོརོཧིཏྭཱ པཏྟིཀོཝ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཝསྶཀཱརོ བྲཱཧྨཎོ མགདྷམཧཱམཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘རཱཛཱ, བྷོ གོཏམ, མཱགདྷོ ཨཛཱཏསཏྟུ ཝེདེཧིཔུཏྟོ བྷོཏོ གོཏམསྶ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཏི, ཨཔྤཱབཱདྷཾ ཨཔྤཱཏངྐཾ ལཧུཊྛཱནཾ བལཾ ཕཱསུཝིཧཱརཾ པུཙྪཏི. རཱཛཱ [ཨེཝཉྩ ཝདེཏི རཱཛཱ (ཀ.)], བྷོ གོཏམ, མཱགདྷོ ཨཛཱཏསཏྟུ ཝེདེཧིཔུཏྟོ ཝཛྫཱི ཨབྷིཡཱཏུཀཱམོ. སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨཧཾ ཧིམེ ཝཛྫཱི ཨེཝཾམཧིདྡྷིཀེ ཨེཝཾམཧཱནུབྷཱཝེ ཨུཙྪེཙྪཱམི ཝཛྫཱི, ཝིནཱསེསྶཱམི ཝཛྫཱི, ཨནཡབྱསནཾ ཨཱཔཱདེསྶཱམཱི’’’ཏི.

རཱཛཨཔརིཧཱནིཡདྷམྨཱ

༡༣༤. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པིཊྛིཏོ ཋིཏོ ཧོཏི བྷགཝནྟཾ བཱིཛཡམཱནོ [ཝཱིཛཡམཱནོ (སཱི.), ཝཱིཛིཡམཱནོ (སྱཱ.)]. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཀིནྟི ཏེ, ཨཱནནྡ, སུཏཾ, ‘ཝཛྫཱི ཨབྷིཎྷཾ སནྣིཔཱཏཱ སནྣིཔཱཏབཧུལཱ’ཏི? ‘‘སུཏཾ མེཏཾ, བྷནྟེ – ‘ཝཛྫཱི ཨབྷིཎྷཾ སནྣིཔཱཏཱ སནྣིཔཱཏབཧུལཱ’’ཏི. ‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, ཨཱནནྡ, ཝཛྫཱི ཨབྷིཎྷཾ སནྣིཔཱཏཱ སནྣིཔཱཏབཧུལཱ བྷཝིསྶནྟི, ཝུདྡྷིཡེཝ, ཨཱནནྡ, ཝཛྫཱིནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཀིནྟི ཏེ, ཨཱནནྡ, སུཏཾ, ‘ཝཛྫཱི སམགྒཱ སནྣིཔཏནྟི, སམགྒཱ ཝུཊྛཧནྟི, སམགྒཱ ཝཛྫིཀརཎཱིཡཱནི ཀརོནྟཱི’ཏི? ‘‘སུཏཾ མེཏཾ, བྷནྟེ – ‘ཝཛྫཱི སམགྒཱ སནྣིཔཏནྟི, སམགྒཱ ཝུཊྛཧནྟི, སམགྒཱ ཝཛྫིཀརཎཱིཡཱནི ཀརོནྟཱི’’ཏི. ‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, ཨཱནནྡ, ཝཛྫཱི སམགྒཱ སནྣིཔཏིསྶནྟི, སམགྒཱ ཝུཊྛཧིསྶནྟི, སམགྒཱ ཝཛྫིཀརཎཱིཡཱནི ཀརིསྶནྟི, ཝུདྡྷིཡེཝ, ཨཱནནྡ, ཝཛྫཱིནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཀིནྟི ཏེ, ཨཱནནྡ, སུཏཾ, ‘ཝཛྫཱི ཨཔཉྙཏྟཾ ན པཉྙཔེནྟི, པཉྙཏྟཾ ན སམུཙྪིནྡནྟི, ཡཐཱཔཉྙཏྟེ པོརཱཎེ ཝཛྫིདྷམྨེ སམཱདཱཡ ཝཏྟནྟཱི’’’ཏི? ‘‘སུཏཾ མེཏཾ, བྷནྟེ – ‘ཝཛྫཱི ཨཔཉྙཏྟཾ ན པཉྙཔེནྟི, པཉྙཏྟཾ ན སམུཙྪིནྡནྟི, ཡཐཱཔཉྙཏྟེ པོརཱཎེ ཝཛྫིདྷམྨེ སམཱདཱཡ ཝཏྟནྟཱི’’’ཏི. ‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, ཨཱནནྡ, ‘‘ཝཛྫཱི ཨཔཉྙཏྟཾ ན པཉྙཔེསྶནྟི, པཉྙཏྟཾ ན སམུཙྪིནྡིསྶནྟི, ཡཐཱཔཉྙཏྟེ པོརཱཎེ ཝཛྫིདྷམྨེ སམཱདཱཡ ཝཏྟིསྶནྟི, ཝུདྡྷིཡེཝ, ཨཱནནྡ, ཝཛྫཱིནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཀིནྟི ཏེ, ཨཱནནྡ, སུཏཾ, ‘ཝཛྫཱི ཡེ ཏེ ཝཛྫཱིནཾ ཝཛྫིམཧལླཀཱ, ཏེ སཀྐརོནྟི གརུཾ ཀརོནྟི [གརུཀརོནྟི (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] མཱནེནྟི པཱུཛེནྟི, ཏེསཉྩ སོཏབྦཾ མཉྙནྟཱི’’’ཏི? ‘‘སུཏཾ མེཏཾ, བྷནྟེ – ‘ཝཛྫཱི ཡེ ཏེ ཝཛྫཱིནཾ ཝཛྫིམཧལླཀཱ, ཏེ སཀྐརོནྟི གརུཾ ཀརོནྟི མཱནེནྟི པཱུཛེནྟི, ཏེསཉྩ སོཏབྦཾ མཉྙནྟཱི’’’ཏི. ‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, ཨཱནནྡ, ཝཛྫཱི ཡེ ཏེ ཝཛྫཱིནཾ ཝཛྫིམཧལླཀཱ, ཏེ སཀྐརིསྶནྟི གརུཾ ཀརིསྶནྟི མཱནེསྶནྟི པཱུཛེསྶནྟི, ཏེསཉྩ སོཏབྦཾ མཉྙིསྶནྟི, ཝུདྡྷིཡེཝ, ཨཱནནྡ, ཝཛྫཱིནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཀིནྟི ཏེ, ཨཱནནྡ, སུཏཾ, ‘ཝཛྫཱི ཡཱ ཏཱ ཀུལིཏྠིཡོ ཀུལཀུམཱརིཡོ, ཏཱ ན ཨོཀྐསྶ པསཡ྄ཧ ཝཱསེནྟཱི’’’ཏི? ‘‘སུཏཾ མེཏཾ, བྷནྟེ – ‘ཝཛྫཱི ཡཱ ཏཱ ཀུལིཏྠིཡོ ཀུལཀུམཱརིཡོ ཏཱ ན ཨོཀྐསྶ པསཡ྄ཧ ཝཱསེནྟཱི’’’ཏི. ‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, ཨཱནནྡ, ཝཛྫཱི ཡཱ ཏཱ ཀུལིཏྠིཡོ ཀུལཀུམཱརིཡོ, ཏཱ ན ཨོཀྐསྶ པསཡ྄ཧ ཝཱསེསྶནྟི, ཝུདྡྷིཡེཝ, ཨཱནནྡ, ཝཛྫཱིནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཀིནྟི ཏེ, ཨཱནནྡ, སུཏཾ, ‘ཝཛྫཱི ཡཱནི ཏཱནི

ཝཛྫཱིནཾ ཝཛྫིཙེཏིཡཱནི ཨབྦྷནྟརཱནི ཙེཝ བཱཧིརཱནི ཙ, ཏཱནི སཀྐརོནྟི གརུཾ ཀརོནྟི མཱནེནྟི པཱུཛེནྟི, ཏེསཉྩ དིནྣཔུབྦཾ ཀཏཔུབྦཾ དྷམྨིཀཾ བལིཾ ནོ པརིཧཱཔེནྟཱི’’’ཏི? ‘‘སུཏཾ མེཏཾ, བྷནྟེ – ‘ཝཛྫཱི ཡཱནི ཏཱནི ཝཛྫཱིནཾ ཝཛྫིཙེཏིཡཱནི ཨབྦྷནྟརཱནི ཙེཝ བཱཧིརཱནི ཙ, ཏཱནི སཀྐརོནྟི གརུཾ ཀརོནྟི མཱནེནྟི པཱུཛེནྟི ཏེསཉྩ དིནྣཔུབྦཾ ཀཏཔུབྦཾ དྷམྨིཀཾ བལིཾ ནོ པརིཧཱཔེནྟཱི’’’ཏི. ‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, ཨཱནནྡ, ཝཛྫཱི ཡཱནི ཏཱནི ཝཛྫཱིནཾ ཝཛྫིཙེཏིཡཱནི ཨབྦྷནྟརཱནི ཙེཝ བཱཧིརཱནི ཙ, ཏཱནི སཀྐརིསྶནྟི གརུཾ ཀརིསྶནྟི མཱནེསྶནྟི པཱུཛེསྶནྟི, ཏེསཉྩ དིནྣཔུབྦཾ ཀཏཔུབྦཾ དྷམྨིཀཾ བལིཾ ནོ པརིཧཱཔེསྶནྟི, ཝུདྡྷིཡེཝ, ཨཱནནྡ, ཝཛྫཱིནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཀིནྟི ཏེ, ཨཱནནྡ, སུཏཾ, ‘ཝཛྫཱིནཾ ཨརཧནྟེསུ དྷམྨིཀཱ རཀྑཱཝརཎགུཏྟི སུསཾཝིཧིཏཱ, ཀིནྟི ཨནཱགཏཱ ཙ ཨརཧནྟོ ཝིཛིཏཾ ཨཱགཙྪེཡྻུཾ, ཨཱགཏཱ ཙ ཨརཧནྟོ ཝིཛིཏེ ཕཱསུ ཝིཧརེཡྻུ’’’ནྟི? ‘‘སུཏཾ མེཏཾ, བྷནྟེ ‘ཝཛྫཱིནཾ ཨརཧནྟེསུ དྷམྨིཀཱ རཀྑཱཝརཎགུཏྟི སུསཾཝིཧིཏཱ ཀིནྟི ཨནཱགཏཱ ཙ ཨརཧནྟོ ཝིཛིཏཾ ཨཱགཙྪེཡྻུཾ, ཨཱགཏཱ ཙ ཨརཧནྟོ ཝིཛིཏེ ཕཱསུ ཝིཧརེཡྻུ’’’ནྟི. ‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, ཨཱནནྡ, ཝཛྫཱིནཾ ཨརཧནྟེསུ དྷམྨིཀཱ རཀྑཱཝརཎགུཏྟི སུསཾཝིཧིཏཱ བྷཝིསྶཏི, ཀིནྟི ཨནཱགཏཱ ཙ ཨརཧནྟོ ཝིཛིཏཾ ཨཱགཙྪེཡྻུཾ, ཨཱགཏཱ ཙ ཨརཧནྟོ ཝིཛིཏེ ཕཱསུ ཝིཧརེཡྻུནྟི. ཝུདྡྷིཡེཝ, ཨཱནནྡ, ཝཛྫཱིནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནཱི’’ཏི.

༡༣༥. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཝསྶཀཱརཾ བྲཱཧྨཎཾ མགདྷམཧཱམཏྟཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨེཀམིདཱཧཾ, བྲཱཧྨཎ, སམཡཾ ཝེསཱལིཡཾ ཝིཧརཱམི སཱརནྡདེ [སཱནནྡརེ (ཀ.)] ཙེཏིཡེ. ཏཏྲཱཧཾ ཝཛྫཱིནཾ ཨིམེ སཏྟ ཨཔརིཧཱནིཡེ དྷམྨེ དེསེསིཾ. ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྲཱཧྨཎ, ཨིམེ སཏྟ ཨཔརིཧཱནིཡཱ དྷམྨཱ ཝཛྫཱིསུ ཋསྶནྟི, ཨིམེསུ ཙ སཏྟསུ ཨཔརིཧཱནིཡེསུ དྷམྨེསུ ཝཛྫཱི སནྡིསྶིསྶནྟི, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྲཱཧྨཎ, ཝཛྫཱིནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཝསྶཀཱརོ བྲཱཧྨཎོ མགདྷམཧཱམཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨེཀམེཀེནཔི, བྷོ གོཏམ, ཨཔརིཧཱནིཡེན དྷམྨེན སམནྣཱགཏཱནཾ ཝཛྫཱིནཾ ཝུདྡྷིཡེཝ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི. ཀོ པན ཝཱདོ སཏྟཧི ཨཔརིཧཱནིཡེཧི དྷམྨེཧི. ཨཀརཎཱིཡཱཝ [ཨཀརཎཱིཡཱ ཙ (སྱཱ. ཀ.)], བྷོ གོཏམ, ཝཛྫཱི [ཝཛྫཱིནཾ (ཀ.)] རཉྙཱ མཱགདྷེན ཨཛཱཏསཏྟུནཱ ཝེདེཧིཔུཏྟེན ཡདིདཾ ཡུདྡྷསྶ, ཨཉྙཏྲ ཨུཔལཱཔནཱཡ ཨཉྙཏྲ མིཐུབྷེདཱ. ཧནྡ ཙ དཱནི མཡཾ, བྷོ གོཏམ, གཙྪཱམ, བཧུཀིཙྩཱ མཡཾ བཧུཀརཎཱིཡཱ’’ཏི. ‘‘ཡསྶདཱནི ཏྭཾ, བྲཱཧྨཎ, ཀཱལཾ མཉྙསཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཝསྶཀཱརོ བྲཱཧྨཎོ མགདྷམཧཱམཏྟོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐཱམི.

བྷིཀྑུཨཔརིཧཱནིཡདྷམྨཱ

༡༣༦. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཙིརཔཀྐནྟེ ཝསྶཀཱརེ བྲཱཧྨཎེ མགདྷམཧཱམཏྟེ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘གཙྪ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཡཱཝཏིཀཱ བྷིཀྑཱུ རཱཛགཧཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརནྟི, ཏེ སབྦེ ཨུཔཊྛཱནསཱལཱཡཾ སནྣིཔཱཏེཧཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ ཡཱཝཏིཀཱ བྷིཀྑཱུ རཱཛགཧཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརནྟི, ཏེ སབྦེ ཨུཔཊྛཱནསཱལཱཡཾ སནྣིཔཱཏེཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སནྣིཔཏིཏོ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུསངྒྷོ, ཡསྶདཱནི, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཀཱལཾ མཉྙཏཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཡེན ཨུཔཊྛཱནསཱལཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ནིསཛྫ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘སཏྟ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔརིཧཱནིཡེ དྷམྨེ དེསེསྶཱམི, ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསིཀརོཐ, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཨབྷིཎྷཾ སནྣིཔཱཏཱ སནྣིཔཱཏབཧུལཱ བྷཝིསྶནྟི, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ སམགྒཱ སནྣིཔཏིསྶནྟི, སམགྒཱ ཝུཊྛཧིསྶནྟི, སམགྒཱ སངྒྷཀརཎཱིཡཱནི ཀརིསྶནྟི, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཨཔཉྙཏྟཾ ན པཉྙཔེསྶནྟི, པཉྙཏྟཾ ན སམུཙྪིནྡིསྶནྟི, ཡཐཱཔཉྙཏྟེསུ སིཀྑཱཔདེསུ སམཱདཱཡ ཝཏྟིསྶནྟི, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཐེརཱ རཏྟཉྙཱུ ཙིརཔབྦཛིཏཱ སངྒྷཔིཏརོ སངྒྷཔརིཎཱཡཀཱ, ཏེ སཀྐརིསྶནྟི གརུཾ ཀརིསྶནྟི མཱནེསྶནྟི པཱུཛེསྶནྟི, ཏེསཉྩ སོཏབྦཾ མཉྙིསྶནྟི, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཨུཔྤནྣཱཡ ཏཎྷཱཡ པོནོབྦྷཝིཀཱཡ ན ཝསཾ གཙྪིསྶནྟི, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཨཱརཉྙཀེསུ སེནཱསནེསུ སཱཔེཀྑཱ བྷཝིསྶནྟི, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ པཙྩཏྟཉྙེཝ སཏིཾ ཨུཔཊྛཔེསྶནྟི – ‘ཀིནྟི ཨནཱགཏཱ ཙ པེསལཱ སབྲཧྨཙཱརཱི ཨཱགཙྪེཡྻུཾ, ཨཱགཏཱ ཙ པེསལཱ སབྲཧྨཙཱརཱི ཕཱསུ [ཕཱསུཾ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཝིཧརེཡྻུ’ནྟི. ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ སཏྟ ཨཔརིཧཱནིཡཱ དྷམྨཱ བྷིཀྑཱུསུ ཋསྶནྟི, ཨིམེསུ ཙ སཏྟསུ ཨཔརིཧཱནིཡེསུ དྷམྨེསུ བྷིཀྑཱུ སནྡིསྶིསྶནྟི, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

༡༣༧. ‘‘ཨཔརེཔི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟ ཨཔརིཧཱནིཡེ དྷམྨེ དེསེསྶཱམི, ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསིཀརོཐ, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ན ཀམྨཱརཱམཱ བྷཝིསྶནྟི ན ཀམྨརཏཱ ན ཀམྨཱརཱམཏམནུཡུཏྟཱ, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ན བྷསྶཱརཱམཱ བྷཝིསྶནྟི ན བྷསྶརཏཱ ན བྷསྶཱརཱམཏམནུཡུཏྟཱ, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ན ནིདྡཱརཱམཱ བྷཝིསྶནྟི ན ནིདྡཱརཏཱ ན ནིདྡཱརཱམཏམནུཡུཏྟཱ, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ན སངྒཎིཀཱརཱམཱ བྷཝིསྶནྟི ན སངྒཎིཀརཏཱ ན སངྒཎིཀཱརཱམཏམནུཡུཏྟཱ, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ན པཱཔིཙྪཱ བྷཝིསྶནྟི ན པཱཔིཀཱནཾ ཨིཙྪཱནཾ ཝསཾ གཏཱ, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ན པཱཔམིཏྟཱ བྷཝིསྶནྟི ན པཱཔསཧཱཡཱ ན པཱཔསམྤཝངྐཱ, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ན ཨོརམཏྟཀེན ཝིསེསཱདྷིགམེན ཨནྟརཱཝོསཱནཾ ཨཱཔཛྫིསྶནྟི, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ སཏྟ ཨཔརིཧཱནིཡཱ དྷམྨཱ བྷིཀྑཱུསུ ཋསྶནྟི, ཨིམེསུ ཙ སཏྟསུ ཨཔརིཧཱནིཡེསུ དྷམྨེསུ བྷིཀྑཱུ སནྡིསྶིསྶནྟི, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

༡༣༨. ‘‘ཨཔརེཔི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟ ཨཔརིཧཱནིཡེ དྷམྨེ དེསེསྶཱམི…པེ… ‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ སདྡྷཱ བྷཝིསྶནྟི…པེ… ཧིརིམནཱ བྷཝིསྶནྟི… ཨོཏྟཔྤཱི བྷཝིསྶནྟི… བཧུསྶུཏཱ བྷཝིསྶནྟི… ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡཱ བྷཝིསྶནྟི… ཨུཔཊྛིཏསྶཏཱི བྷཝིསྶནྟི… པཉྙཝནྟོ བྷཝིསྶནྟི, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི. ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ སཏྟ ཨཔརིཧཱནིཡཱ དྷམྨཱ བྷིཀྑཱུསུ ཋསྶནྟི, ཨིམེསུ ཙ སཏྟསུ ཨཔརིཧཱནིཡེསུ དྷམྨེསུ བྷིཀྑཱུ སནྡིསྶིསྶནྟི, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

༡༣༩. ‘‘ཨཔརེཔི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟ ཨཔརིཧཱནིཡེ དྷམྨེ དེསེསྶཱམི, ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསིཀརོཐ, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེསྶནྟི…པེ… དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེསྶནྟི… ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེསྶནྟི… པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེསྶནྟི… པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེསྶནྟི… སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེསྶནྟི… ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེསྶནྟི, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ སཏྟ ཨཔརིཧཱནིཡཱ དྷམྨཱ བྷིཀྑཱུསུ ཋསྶནྟི, ཨིམེསུ ཙ སཏྟསུ ཨཔརིཧཱནིཡེསུ དྷམྨེསུ བྷིཀྑཱུ སནྡིསྶིསྶནྟི, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ ནོ པརིཧཱནི.

༡༤༠. ‘‘ཨཔརེཔི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟ ཨཔརིཧཱནིཡེ དྷམྨེ དེསེསྶཱམི, ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསིཀརོཐ, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཨནིཙྩསཉྙཾ བྷཱཝེསྶནྟི…པེ… ཨནཏྟསཉྙཾ བྷཱཝེསྶནྟི… ཨསུབྷསཉྙཾ བྷཱཝེསྶནྟི… ཨཱདཱིནཝསཉྙཾ བྷཱཝེསྶནྟི… པཧཱནསཉྙཾ བྷཱཝེསྶནྟི… ཝིརཱགསཉྙཾ བྷཱཝེསྶནྟི… ནིརོདྷསཉྙཾ བྷཱཝེསྶནྟི, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ སཏྟ ཨཔརིཧཱནིཡཱ དྷམྨཱ བྷིཀྑཱུསུ ཋསྶནྟི, ཨིམེསུ ཙ སཏྟསུ ཨཔརིཧཱནིཡེསུ དྷམྨེསུ བྷིཀྑཱུ སནྡིསྶིསྶནྟི, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

༡༤༡. ‘‘ཚ, ཝོ བྷིཀྑཝེ, ཨཔརིཧཱནིཡེ དྷམྨེ དེསེསྶཱམི, ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསིཀརོཐ, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ མེཏྟཾ ཀཱཡཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛཱཔེསྶནྟི སབྲཧྨཙཱརཱིསུ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ མེཏྟཾ ཝཙཱིཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛཱཔེསྶནྟི …པེ… མེཏྟཾ མནོཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛཱཔེསྶནྟི སབྲཧྨཙཱརཱིསུ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ, ཡེ ཏེ ལཱབྷཱ དྷམྨིཀཱ དྷམྨལདྡྷཱ ཨནྟམསོ པཏྟཔརིཡཱཔནྣམཏྟམྤི ཏཐཱརཱུཔེཧི ལཱབྷེཧི ཨཔྤཊིཝིབྷཏྟབྷོགཱི བྷཝིསྶནྟི སཱིལཝནྟེཧི སབྲཧྨཙཱརཱིཧི སཱདྷཱརཎབྷོགཱི, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཡཱནི ཀཱནི སཱིལཱནི ཨཁཎྜཱནི ཨཙྪིདྡཱནི ཨསབལཱནི ཨཀམྨཱསཱནི བྷུཛིསྶཱནི ཝིཉྙཱུཔསཏྠཱནི [ཝིཉྙུཔྤསཏྠཱནི (སཱི.)] ཨཔརཱམཊྛཱནི སམཱདྷིསཾཝཏྟནིཀཱནི ཏཐཱརཱུཔེསུ སཱིལེསུ སཱིལསཱམཉྙགཏཱ ཝིཧརིསྶནྟི སབྲཧྨཙཱརཱིཧི ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཡཱཡཾ དིཊྛི ཨརིཡཱ ནིཡྻཱནིཀཱ, ནིཡྻཱཏི ཏཀྐརསྶ སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ, ཏཐཱརཱུཔཱཡ དིཊྛིཡཱ དིཊྛིསཱམཉྙགཏཱ ཝིཧརིསྶནྟི སབྲཧྨཙཱརཱིཧི ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ ཚ ཨཔརིཧཱནིཡཱ དྷམྨཱ བྷིཀྑཱུསུ ཋསྶནྟི, ཨིམེསུ ཙ ཚསུ ཨཔརིཧཱནིཡེསུ དྷམྨེསུ བྷིཀྑཱུ སནྡིསྶིསྶནྟི, ཝུདྡྷིཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ པཱཊིཀངྑཱ, ནོ པརིཧཱནཱི’’ཏི.

༡༤༢. ཏཏྲ སུདཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརནྟོ གིཛ྄ཛྷཀཱུཊེ པབྦཏེ ཨེཏདེཝ བཧུལཾ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨིཾ ཀཐཾ ཀརོཏི – ‘‘ཨིཏི སཱིལཾ, ཨིཏི སམཱདྷི, ཨིཏི པཉྙཱ. སཱིལཔརིབྷཱཝིཏོ སམཱདྷི མཧཔྥལོ ཧོཏི མཧཱནིསཾསོ. སམཱདྷིཔརིབྷཱཝིཏཱ པཉྙཱ མཧཔྥལཱ ཧོཏི མཧཱནིསཾསཱ. པཉྙཱཔརིབྷཱཝིཏཾ ཙིཏྟཾ སམྨདེཝ ཨཱསཝེཧི ཝིམུཙྩཏི, སེཡྻཐིདཾ – ཀཱམཱསཝཱ, བྷཝཱསཝཱ, ཨཝིཛྫཱསཝཱ’’ཏི.

༡༤༣. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཡཐཱབྷིརནྟཾ ཝིཧརིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཡཱམཱནནྡ, ཡེན ཨམྦལཊྛིཀཱ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ ཡེན ཨམྦལཊྛིཀཱ ཏདཝསརི. ཏཏྲ སུདཾ བྷགཝཱ ཨམྦལཊྛིཀཱཡཾ ཝིཧརཏི རཱཛཱགཱརཀེ. ཏཏྲཱཔི སུདཾ བྷགཝཱ ཨམྦལཊྛིཀཱཡཾ ཝིཧརནྟོ རཱཛཱགཱརཀེ ཨེཏདེཝ བཧུལཾ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨིཾ ཀཐཾ ཀརོཏི – ‘‘ཨིཏི སཱིལཾ ཨིཏི སམཱདྷི ཨིཏི པཉྙཱ. སཱིལཔརིབྷཱཝིཏོ སམཱདྷི མཧཔྥལོ ཧོཏི མཧཱནིསཾསོ. སམཱདྷིཔརིབྷཱཝིཏཱ པཉྙཱ མཧཔྥལཱ ཧོཏི མཧཱནིསཾསཱ. པཉྙཱཔརིབྷཱཝིཏཾ ཙིཏྟཾ སམྨདེཝ ཨཱསཝེཧི ཝིམུཙྩཏི, སེཡྻཐིདཾ – ཀཱམཱསཝཱ, བྷཝཱསཝཱ, ཨཝིཛྫཱསཝཱ’’ཏི.

༡༤༤. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨམྦལཊྛིཀཱཡཾ ཡཐཱབྷིརནྟཾ ཝིཧརིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཡཱམཱནནྡ, ཡེན ནཱལ༹ནྡཱ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ ཡེན ནཱལ༹ནྡཱ ཏདཝསརི, ཏཏྲ སུདཾ བྷགཝཱ ནཱལ༹ནྡཱཡཾ ཝིཧརཏི པཱཝཱརིཀམྦཝནེ.

སཱརིཔུཏྟསཱིཧནཱདོ

༡༤༥. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨེཝཾ པསནྣོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏི; ན ཙཱཧུ ན ཙ བྷཝིསྶཏི ན ཙེཏརཧི ཝིཛྫཏི ཨཉྙོ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ བྷགཝཏཱ བྷིཡྻོབྷིཉྙཏརོ ཡདིདཾ སམྦོདྷིཡ’’ནྟི. ‘‘ཨུལཱ༹རཱ ཁོ ཏེ ཨཡཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨཱསབྷཱི ཝཱཙཱ [ཨཱསབྷིཝཱཙཱ (སྱཱ.)] བྷཱསིཏཱ, ཨེཀཾསོ གཧིཏོ, སཱིཧནཱདོ ནདིཏོ – ‘ཨེཝཾཔསནྣོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏི; ན ཙཱཧུ ན ཙ བྷཝིསྶཏི ན ཙེཏརཧི ཝིཛྫཏི ཨཉྙོ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ བྷགཝཏཱ བྷིཡྻོབྷིཉྙཏརོ ཡདིདཾ སམྦོདྷིཡ’ནྟི.

‘‘ཀིཾ ཏེ [ཀིཾ ནུ (སྱཱ. པཱི. ཀ.)], སཱརིཔུཏྟ, ཡེ ཏེ ཨཧེསུཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ ཨརཧནྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ, སབྦེ ཏེ བྷགཝནྟོ ཙེཏསཱ ཙེཏོ པརིཙྩ ཝིདིཏཱ – ‘ཨེཝཾསཱིལཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ ཨིཏིཔི, ཨེཝཾདྷམྨཱ ཨེཝཾཔཉྙཱ ཨེཝཾཝིཧཱརཱི ཨེཝཾཝིམུཏྟཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ ཨིཏིཔཱི’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཀིཾ པན ཏེ [ཀིཾ པན (སྱཱ. པཱི. ཀ.)], སཱརིཔུཏྟ, ཡེ ཏེ བྷཝིསྶནྟི ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ ཨརཧནྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ, སབྦེ ཏེ བྷགཝནྟོ ཙེཏསཱ ཙེཏོ པརིཙྩ ཝིདིཏཱ – ‘ཨེཝཾསཱིལཱ ཏེ བྷགཝནྟོ བྷཝིསྶནྟི ཨིཏིཔི, ཨེཝཾདྷམྨཱ ཨེཝཾཔཉྙཱ ཨེཝཾཝིཧཱརཱི ཨེཝཾཝིམུཏྟཱ ཏེ བྷགཝནྟོ བྷཝིསྶནྟི ཨིཏིཔཱི’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཀིཾ པན ཏེ, སཱརིཔུཏྟ, ཨཧཾ ཨེཏརཧི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཙེཏསཱ ཙེཏོ པརིཙྩ ཝིདིཏོ – ‘‘ཨེཝཾསཱིལོ བྷགཝཱ ཨིཏིཔི, ཨེཝཾདྷམྨོ ཨེཝཾཔཉྙོ ཨེཝཾཝིཧཱརཱི ཨེཝཾཝིམུཏྟོ བྷགཝཱ ཨིཏིཔཱི’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨེཏྠ ཙ ཧི ཏེ, སཱརིཔུཏྟ, ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣེསུ ཨརཧནྟེསུ སམྨཱསམྦུདྡྷེསུ ཙེཏོཔརིཡཉཱཎཾ [ཙེཏོཔརིཉྙཱཡཉཱཎཾ (སྱཱ.), ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཡཱཡཉཱཎཾ (ཀ.)] ནཏྠི. ཨཐ ཀིཉྩརཧི ཏེ ཨཡཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨུལཱ༹རཱ ཨཱསབྷཱི ཝཱཙཱ བྷཱསིཏཱ, ཨེཀཾསོ གཧིཏོ, སཱིཧནཱདོ ནདིཏོ – ‘ཨེཝཾཔསནྣོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏི; ན ཙཱཧུ ན ཙ བྷཝིསྶཏི ན ཙེཏརཧི ཝིཛྫཏི ཨཉྙོ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ བྷགཝཏཱ བྷིཡྻོབྷིཉྙཏརོ ཡདིདཾ སམྦོདྷིཡ’’’ནྟི?

༡༤༦. ‘‘ན ཁོ མེ, བྷནྟེ, ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣེསུ ཨརཧནྟེསུ སམྨཱསམྦུདྡྷེསུ ཙེཏོཔརིཡཉཱཎཾ ཨཏྠི, ཨཔི ཙ མེ དྷམྨནྭཡོ ཝིདིཏོ. སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ, རཉྙོ པཙྩནྟིམཾ ནགརཾ དལ༹ྷུདྡྷཱཔཾ དལ༹ྷཔཱཀཱརཏོརཎཾ ཨེཀདྭཱརཾ, ཏཏྲསྶ དོཝཱརིཀོ པཎྜིཏོ ཝིཡཏྟོ མེདྷཱཝཱི ཨཉྙཱཏཱནཾ ནིཝཱརེཏཱ ཉཱཏཱནཾ པཝེསེཏཱ. སོ ཏསྶ ནགརསྶ སམནྟཱ ཨནུཔརིཡཱཡཔཐཾ [ཨནུཙརིཡཱཡཔཐཾ (སྱཱ.)] ཨནུཀྐམམཱནོ ན པསྶེཡྻ པཱཀཱརསནྡྷིཾ ཝཱ པཱཀཱརཝིཝརཾ ཝཱ, ཨནྟམསོ བིལཱ༹རནིཀྑམནམཏྟམྤི. ཏསྶ ཨེཝམསྶ [ན པསྶེཡྻ ཏསྶ ཨེཝམསྶ (སྱཱ.)] – ‘ཡེ ཁོ ཀེཙི ཨོལཱ༹རིཀཱ པཱཎཱ ཨིམཾ ནགརཾ པཝིསནྟི ཝཱ ནིཀྑམནྟི ཝཱ, སབྦེ ཏེ ཨིམིནཱཝ དྭཱརེན པཝིསནྟི ཝཱ ནིཀྑམནྟི ཝཱ’ཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ མེ, བྷནྟེ, དྷམྨནྭཡོ ཝིདིཏོ – ‘ཡེ ཏེ, བྷནྟེ, ཨཧེསུཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ ཨརཧནྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ, སབྦེ ཏེ བྷགཝནྟོ པཉྩ ནཱིཝརཎེ པཧཱཡ ཙེཏསོ ཨུཔཀྐིལེསེ པཉྙཱཡ དུབྦལཱིཀརཎེ ཙཏཱུསུ སཏིཔཊྛཱནེསུ སུཔཏིཊྛིཏཙིཏྟཱ སཏྟབོཛ྄ཛྷངྒེ ཡཐཱབྷཱུཏཾ བྷཱཝེཏྭཱ ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུཛ྄ཛྷིཾསུ. ཡེཔི ཏེ, བྷནྟེ, བྷཝིསྶནྟི ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ ཨརཧནྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ, སབྦེ ཏེ བྷགཝནྟོ པཉྩ ནཱིཝརཎེ པཧཱཡ ཙེཏསོ ཨུཔཀྐིལེསེ པཉྙཱཡ དུབྦལཱིཀརཎེ ཙཏཱུསུ སཏིཔཊྛཱནེསུ སུཔཏིཊྛིཏཙིཏྟཱ སཏྟ བོཛ྄ཛྷངྒེ ཡཐཱབྷཱུཏཾ བྷཱཝེཏྭཱ ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུཛ྄ཛྷིསྶནྟི. བྷགཝཱཔི, བྷནྟེ, ཨེཏརཧི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ པཉྩ ནཱིཝརཎེ པཧཱཡ ཙེཏསོ ཨུཔཀྐིལེསེ པཉྙཱཡ དུབྦལཱིཀརཎེ ཙཏཱུསུ སཏིཔཊྛཱནེསུ སུཔཏིཊྛིཏཙིཏྟོ སཏྟ བོཛ྄ཛྷངྒེ ཡཐཱབྷཱུཏཾ བྷཱཝེཏྭཱ ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ’’’ཏི.

༡༤༧. ཏཏྲཔི སུདཾ བྷགཝཱ ནཱལ༹ནྡཱཡཾ ཝིཧརནྟོ པཱཝཱརིཀམྦཝནེ ཨེཏདེཝ བཧུལཾ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨིཾ ཀཐཾ ཀརོཏི – ‘‘ཨིཏི སཱིལཾ, ཨིཏི སམཱདྷི, ཨིཏི པཉྙཱ. སཱིལཔརིབྷཱཝིཏོ སམཱདྷི མཧཔྥལོ ཧོཏི མཧཱནིསཾསོ. སམཱདྷིཔརིབྷཱཝིཏཱ པཉྙཱ མཧཔྥལཱ ཧོཏི མཧཱནིསཾསཱ. པཉྙཱཔརིབྷཱཝིཏཾ ཙིཏྟཾ སམྨདེཝ ཨཱསཝེཧི ཝིམུཙྩཏི, སེཡྻཐིདཾ – ཀཱམཱསཝཱ, བྷཝཱསཝཱ, ཨཝིཛྫཱསཝཱ’’ཏི.

དུསྶཱིལཨཱདཱིནཝཱ

༡༤༨. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ནཱལ༹ནྡཱཡཾ ཡཐཱབྷིརནྟཾ ཝིཧརིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཡཱམཱནནྡ, ཡེན པཱཊལིགཱམོ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ ཡེན པཱཊལིགཱམོ ཏདཝསརི. ཨསྶོསུཾ ཁོ པཱཊལིགཱམིཀཱ ཨུཔཱསཀཱ – ‘‘བྷགཝཱ ཀིར པཱཊལིགཱམཾ ཨནུཔྤཏྟོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ པཱཊལིགཱམིཀཱ ཨུཔཱསཀཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ པཱཊལིགཱམིཀཱ ཨུཔཱསཀཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཨདྷིཝཱསེཏུ ནོ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཨཱཝསཐཱགཱར’’ནྟི. ཨདྷིཝཱསེསི བྷགཝཱ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན. ཨཐ ཁོ པཱཊལིགཱམིཀཱ ཨུཔཱསཀཱ བྷགཝཏོ ཨདྷིཝཱསནཾ ཝིདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཡེན ཨཱཝསཐཱགཱརཾ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ སབྦསནྠརིཾ [སབྦསནྠརིཏཾ སཏྠཏཾ (སྱཱ.), སབྦསནྠརིཾ སནྠཏཾ (ཀ.)] ཨཱཝསཐཱགཱརཾ སནྠརིཏྭཱ ཨཱསནཱནི པཉྙཔེཏྭཱ ཨུདཀམཎིཀཾ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ ཏེལཔདཱིཔཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ, ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཱ ཁོ པཱཊལིགཱམིཀཱ ཨུཔཱསཀཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘སབྦསནྠརིསནྠཏཾ [སབྦསནྠརིཾ སནྠཏཾ (སཱི. སྱཱ. པཱི. ཀ.)], བྷནྟེ, ཨཱཝསཐཱགཱརཾ, ཨཱསནཱནི པཉྙཏྟཱནི, ཨུདཀམཎིཀོ པཏིཊྛཱཔིཏོ, ཏེལཔདཱིཔོ ཨཱརོཔིཏོ; ཡསྶདཱནི, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཀཱལཾ མཉྙཏཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཱཡནྷསམཡཾ [ཨིདཾ པདཾ ཝིནཡམཧཱཝགྒ ན དིསྶཏི]. ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ སདྡྷིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེན ཡེན ཨཱཝསཐཱགཱརཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཱདེ པཀྑཱལེཏྭཱ ཨཱཝསཐཱགཱརཾ པཝིསིཏྭཱ མཛ྄ཛྷིམཾ ཐམྦྷཾ ནིསྶཱཡ པུརཏྠཱབྷིམུཁོ [པུརཏྠིམཱབྷིམུཁོ (ཀ.)] ནིསཱིདི. བྷིཀྑུསངྒྷོཔི ཁོ པཱདེ པཀྑཱལེཏྭཱ ཨཱཝསཐཱགཱརཾ པཝིསིཏྭཱ པཙྪིམཾ བྷིཏྟིཾ ནིསྶཱཡ པུརཏྠཱབྷིམུཁོ ནིསཱིདི བྷགཝནྟམེཝ པུརཀྑཏྭཱ. པཱཊལིགཱམིཀཱཔི ཁོ ཨུཔཱསཀཱ པཱདེ པཀྑཱལེཏྭཱ ཨཱཝསཐཱགཱརཾ པཝིསིཏྭཱ པུརཏྠིམཾ བྷིཏྟིཾ ནིསྶཱཡ པཙྪིམཱབྷིམུཁཱ ནིསཱིདིཾསུ བྷགཝནྟམེཝ པུརཀྑཏྭཱ.

༡༤༩. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ པཱཊལིགཱམིཀེ ཨུཔཱསཀེ ཨཱམནྟེསི – ‘‘པཉྩིམེ, གཧཔཏཡོ, ཨཱདཱིནཝཱ དུསྶཱིལསྶ སཱིལཝིཔཏྟིཡཱ. ཀཏམེ པཉྩ? ཨིདྷ, གཧཔཏཡོ, དུསྶཱིལོ སཱིལཝིཔནྣོ པམཱདཱདྷིཀརཎཾ མཧཏིཾ བྷོགཛཱནིཾ ནིགཙྪཏི. ཨཡཾ པཋམོ ཨཱདཱིནཝོ དུསྶཱིལསྶ སཱིལཝིཔཏྟིཡཱ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, གཧཔཏཡོ, དུསྶཱིལསྶ སཱིལཝིཔནྣསྶ པཱཔཀོ ཀིཏྟིསདྡོ ཨབྦྷུགྒཙྪཏི. ཨཡཾ དུཏིཡོ ཨཱདཱིནཝོ དུསྶཱིལསྶ སཱིལཝིཔཏྟིཡཱ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, གཧཔཏཡོ, དུསྶཱིལོ སཱིལཝིཔནྣོ ཡཉྙདེཝ པརིསཾ ཨུཔསངྐམཏི – ཡདི ཁཏྟིཡཔརིསཾ ཡདི བྲཱཧྨཎཔརིསཾ ཡདི གཧཔཏིཔརིསཾ ཡདི སམཎཔརིསཾ – ཨཝིསཱརདོ ཨུཔསངྐམཏི མངྐུབྷཱུཏོ. ཨཡཾ ཏཏིཡོ ཨཱདཱིནཝོ དུསྶཱིལསྶ སཱིལཝིཔཏྟིཡཱ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, གཧཔཏཡོ, དུསྶཱིལོ སཱིལཝིཔནྣོ སམྨཱུལ༹ྷོ ཀཱལངྐརོཏི. ཨཡཾ ཙཏུཏྠོ ཨཱདཱིནཝོ དུསྶཱིལསྶ སཱིལཝིཔཏྟིཡཱ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, གཧཔཏཡོ, དུསྶཱིལོ སཱིལཝིཔནྣོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨཡཾ པཉྩམོ ཨཱདཱིནཝོ དུསྶཱིལསྶ སཱིལཝིཔཏྟིཡཱ. ཨིམེ ཁོ, གཧཔཏཡོ, པཉྩ ཨཱདཱིནཝཱ དུསྶཱིལསྶ སཱིལཝིཔཏྟིཡཱ.

སཱིལཝནྟཨཱནིསཾས

༡༥༠. ‘‘པཉྩིམེ, གཧཔཏཡོ, ཨཱནིསཾསཱ སཱིལཝཏོ སཱིལསམྤདཱཡ. ཀཏམེ པཉྩ? ཨིདྷ, གཧཔཏཡོ, སཱིལཝཱ སཱིལསམྤནྣོ ཨཔྤམཱདཱདྷིཀརཎཾ མཧནྟཾ བྷོགཀྑནྡྷཾ ཨདྷིགཙྪཏི. ཨཡཾ པཋམོ ཨཱནིསཾསོ སཱིལཝཏོ སཱིལསམྤདཱཡ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, གཧཔཏཡོ, སཱིལཝཏོ སཱིལསམྤནྣསྶ ཀལྱཱཎོ ཀིཏྟིསདྡོ ཨབྦྷུགྒཙྪཏི. ཨཡཾ དུཏིཡོ ཨཱནིསཾསོ སཱིལཝཏོ སཱིལསམྤདཱཡ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, གཧཔཏཡོ, སཱིལཝཱ སཱིལསམྤནྣོ ཡཉྙདེཝ པརིསཾ ཨུཔསངྐམཏི – ཡདི ཁཏྟིཡཔརིསཾ ཡདི བྲཱཧྨཎཔརིསཾ ཡདི གཧཔཏིཔརིསཾ ཡདི སམཎཔརིསཾ ཝིསཱརདོ ཨུཔསངྐམཏི ཨམངྐུབྷཱུཏོ. ཨཡཾ ཏཏིཡོ ཨཱནིསཾསོ སཱིལཝཏོ སཱིལསམྤདཱཡ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, གཧཔཏཡོ, སཱིལཝཱ སཱིལསམྤནྣོ ཨསམྨཱུལ༹ྷོ ཀཱལངྐརོཏི. ཨཡཾ ཙཏུཏྠོ ཨཱནིསཾསོ སཱིལཝཏོ སཱིལསམྤདཱཡ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, གཧཔཏཡོ, སཱིལཝཱ སཱིལསམྤནྣོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨཡཾ པཉྩམོ ཨཱནིསཾསོ སཱིལཝཏོ སཱིལསམྤདཱཡ. ཨིམེ ཁོ, གཧཔཏཡོ, པཉྩ ཨཱནིསཾསཱ སཱིལཝཏོ སཱིལསམྤདཱཡཱ’’ཏི.

༡༥༡. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ པཱཊལིགཱམིཀེ ཨུཔཱསཀེ བཧུདེཝ རཏྟིཾ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེཏྭཱ སམཱདཔེཏྭཱ སམུཏྟེཛེཏྭཱ སམྤཧཾསེཏྭཱ ཨུཡྻོཛེསི – ‘‘ཨབྷིཀྐནྟཱ ཁོ, གཧཔཏཡོ, རཏྟི, ཡསྶདཱནི ཏུམྷེ ཀཱལཾ མཉྙཐཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ པཱཊལིགཱམིཀཱ ཨུཔཱསཀཱ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐམིཾསུ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཙིརཔཀྐནྟེསུ པཱཊལིགཱམིཀེསུ ཨུཔཱསཀེསུ སུཉྙཱགཱརཾ པཱཝིསི.

པཱཊལིཔུཏྟནགརམཱཔནཾ

༡༥༢. ཏེན ཁོ པན སམཡེན སུནིདྷཝསྶཀཱརཱ [སུནཱིདྷཝསྶཀཱརཱ (སྱཱ. ཀ.)] མགདྷམཧཱམཏྟཱ པཱཊལིགཱམེ ནགརཾ མཱཔེནྟི ཝཛྫཱིནཾ པཊིབཱཧཱཡ. ཏེན སམཡེན སམྦཧུལཱ དེཝཏཱཡོ སཧསྶེཝ [སཧསྶསྶེཝ (སཱི. པཱི. ཀ.), སཧསྶསེཝ (ཊཱིཀཱཡཾ པཱཋནྟརཾ), སཧསྶསཧསྶེཝ (ཨུདཱནཊྛཀཐཱ)] པཱཊལིགཱམེ ཝཏྠཱུནི པརིགྒཎྷནྟི. ཡསྨིཾ པདེསེ མཧེསཀྑཱ དེཝཏཱ ཝཏྠཱུནི པརིགྒཎྷནྟི, མཧེསཀྑཱནཾ ཏཏྠ རཉྙཾ རཱཛམཧཱམཏྟཱནཾ ཙིཏྟཱནི ནམནྟི ནིཝེསནཱནི མཱཔེཏུཾ. ཡསྨིཾ པདེསེ མཛ྄ཛྷིམཱ དེཝཏཱ ཝཏྠཱུནི པརིགྒཎྷནྟི, མཛ྄ཛྷིམཱནཾ ཏཏྠ རཉྙཾ རཱཛམཧཱམཏྟཱནཾ ཙིཏྟཱནི ནམནྟི ནིཝེསནཱནི མཱཔེཏུཾ. ཡསྨིཾ པདེསེ ནཱིཙཱ དེཝཏཱ ཝཏྠཱུནི པརིགྒཎྷནྟི, ནཱིཙཱནཾ ཏཏྠ རཉྙཾ རཱཛམཧཱམཏྟཱནཾ ཙིཏྟཱནི ནམནྟི ནིཝེསནཱནི མཱཔེཏུཾ. ཨདྡསཱ ཁོ བྷགཝཱ དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན ཏཱ དེཝཏཱཡོ སཧསྶེཝ པཱཊལིགཱམེ ཝཏྠཱུནི པརིགྒཎྷནྟིཡོ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ རཏྟིཡཱ པཙྩཱུསསམཡཾ པཙྩུཊྛཱཡ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཀེ ནུ ཁོ [ཀོ ནུ ཁོ (སཱི. སྱཱ. པཱི. ཀ.)], ཨཱནནྡ, པཱཊལིགཱམེ ནགརཾ མཱཔེནྟཱི’’ཏི [མཱཔེཏཱིཏི (སཱི. སྱཱ. པཱི. ཀ.)]? ‘‘སུནིདྷཝསྶཀཱརཱ, བྷནྟེ, མགདྷམཧཱམཏྟཱ པཱཊལིགཱམེ ནགརཾ མཱཔེནྟི ཝཛྫཱིནཾ པཊིབཱཧཱཡཱ’’ཏི. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, དེཝེཧི ཏཱཝཏིཾསེཧི སདྡྷིཾ མནྟེཏྭཱ, ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, སུནིདྷཝསྶཀཱརཱ མགདྷམཧཱམཏྟཱ པཱཊལིགཱམེ ནགརཾ མཱཔེནྟི ཝཛྫཱིནཾ པཊིབཱཧཱཡ. ཨིདྷཱཧཾ, ཨཱནནྡ, ཨདྡསཾ དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན སམྦཧུལཱ དེཝཏཱཡོ སཧསྶེཝ པཱཊལིགཱམེ ཝཏྠཱུནི པརིགྒཎྷནྟིཡོ. ཡསྨིཾ, ཨཱནནྡ, པདེསེ མཧེསཀྑཱ དེཝཏཱ ཝཏྠཱུནི པརིགྒཎྷནྟི, མཧེསཀྑཱནཾ ཏཏྠ རཉྙཾ རཱཛམཧཱམཏྟཱནཾ ཙིཏྟཱནི ནམནྟི ནིཝེསནཱནི མཱཔེཏུཾ. ཡསྨིཾ པདེསེ མཛ྄ཛྷིམཱ དེཝཏཱ ཝཏྠཱུནི པརིགྒཎྷནྟི, མཛ྄ཛྷིམཱནཾ ཏཏྠ རཉྙཾ རཱཛམཧཱམཏྟཱནཾ ཙིཏྟཱནི ནམནྟི ནིཝེསནཱནི མཱཔེཏུཾ. ཡསྨིཾ པདེསེ ནཱིཙཱ དེཝཏཱ ཝཏྠཱུནི པརིགྒཎྷནྟི, ནཱིཙཱནཾ ཏཏྠ རཉྙཾ རཱཛམཧཱམཏྟཱནཾ ཙིཏྟཱནི ནམནྟི ནིཝེསནཱནི མཱཔེཏུཾ. ཡཱཝཏཱ, ཨཱནནྡ, ཨརིཡཾ ཨཱཡཏནཾ ཡཱཝཏཱ ཝཎིཔྤཐོ ཨིདཾ ཨགྒནགརཾ བྷཝིསྶཏི པཱཊལིཔུཏྟཾ པུཊབྷེདནཾ. པཱཊལིཔུཏྟསྶ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཏཡོ ཨནྟརཱཡཱ བྷཝིསྶནྟི – ཨགྒིཏོ ཝཱ ཨུདཀཏོ ཝཱ མིཐུབྷེདཱ ཝཱ’’ཏི.

༡༥༣. ཨཐ ཁོ སུནིདྷཝསྶཀཱརཱ མགདྷམཧཱམཏྟཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདིཾསུ, སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཾསུ, ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཱ ཁོ སུནིདྷཝསྶཀཱརཱ མགདྷམཧཱམཏྟཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཨདྷིཝཱསེཏུ ནོ བྷཝཾ གོཏམོ ཨཛྫཏནཱཡ བྷཏྟཾ སདྡྷིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེནཱ’’ཏི. ཨདྷིཝཱསེསི བྷགཝཱ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན. ཨཐ ཁོ སུནིདྷཝསྶཀཱརཱ མགདྷམཧཱམཏྟཱ བྷགཝཏོ ཨདྷིཝཱསནཾ ཝིདིཏྭཱ ཡེན སཀོ ཨཱཝསཐོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ སཀེ ཨཱཝསཐེ པཎཱིཏཾ ཁཱདནཱིཡཾ བྷོཛནཱིཡཾ པཊིཡཱདཱཔེཏྭཱ བྷགཝཏོ ཀཱལཾ ཨཱརོཙཱཔེསུཾ – ‘‘ཀཱལོ, བྷོ གོཏམ, ནིཊྛིཏཾ བྷཏྟ’’ནྟི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ སདྡྷིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེན ཡེན སུནིདྷཝསྶཀཱརཱནཾ མགདྷམཧཱམཏྟཱནཾ ཨཱཝསཐོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ཨཐ ཁོ སུནིདྷཝསྶཀཱརཱ མགདྷམཧཱམཏྟཱ བུདྡྷཔྤམུཁཾ བྷིཀྑུསངྒྷཾ པཎཱིཏེན ཁཱདནཱིཡེན བྷོཛནཱིཡེན སཧཏྠཱ སནྟཔྤེསུཾ སམྤཝཱརེསུཾ. ཨཐ ཁོ སུནིདྷཝསྶཀཱརཱ མགདྷམཧཱམཏྟཱ བྷགཝནྟཾ བྷུཏྟཱཝིཾ ཨོནཱིཏཔཏྟཔཱཎིཾ ཨཉྙཏརཾ ནཱིཙཾ ཨཱསནཾ གཧེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣེ ཁོ སུནིདྷཝསྶཀཱརེ མགདྷམཧཱམཏྟེ བྷགཝཱ ཨིམཱཧི གཱཐཱཧི ཨནུམོདི –

‘‘ཡསྨིཾ པདེསེ ཀཔྤེཏི, ཝཱསཾ པཎྜིཏཛཱཏིཡོ;

སཱིལཝནྟེཏྠ བྷོཛེཏྭཱ, སཉྙཏེ བྲཧྨཙཱརཡོ [བྲཧྨཙཱརིནོ (སྱཱ.)].

‘‘ཡཱ ཏཏྠ དེཝཏཱ ཨཱསུཾ, ཏཱསཾ དཀྑིཎམཱདིསེ;

ཏཱ པཱུཛིཏཱ པཱུཛཡནྟི [པཱུཛིཏཱ པཱུཛཡནྟི ནཾ (ཀ.)], མཱནིཏཱ མཱནཡནྟི ནཾ.

‘‘ཏཏོ ནཾ ཨནུཀམྤནྟི, མཱཏཱ པུཏྟཾཝ ཨོརསཾ;

དེཝཏཱནུཀམྤིཏོ པོསོ, སདཱ བྷདྲཱནི པསྶཏཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སུནིདྷཝསྶཀཱརེ མགདྷམཧཱམཏྟེ ཨིམཱཧི གཱཐཱཧི ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐཱམི.

༡༥༤. ཏེན ཁོ པན སམཡེན སུནིདྷཝསྶཀཱརཱ མགདྷམཧཱམཏྟཱ བྷགཝནྟཾ པིཊྛིཏོ པིཊྛིཏོ ཨནུབནྡྷཱ ཧོནྟི – ‘‘ཡེནཛྫ སམཎོ གོཏམོ དྭཱརེན ནིཀྑམིསྶཏི, ཏཾ གོཏམདྭཱརཾ ནཱམ བྷཝིསྶཏི. ཡེན ཏིཏྠེན གངྒཾ ནདིཾ ཏརིསྶཏི, ཏཾ གོཏམཏིཏྠཾ ནཱམ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཡེན དྭཱརེན ནིཀྑམི, ཏཾ གོཏམདྭཱརཾ ནཱམ ཨཧོསི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཡེན གངྒཱ ནདཱི ཏེནུཔསངྐམི. ཏེན ཁོ པན སམཡེན གངྒཱ ནདཱི པཱུརཱ ཧོཏི སམཏིཏྟིཀཱ ཀཱཀཔེཡྻཱ. ཨཔྤེཀཙྩེ མནུསྶཱ ནཱཝཾ པརིཡེསནྟི, ཨཔྤེཀཙྩེ ཨུལུ༹མྤཾ པརིཡེསནྟི, ཨཔྤེཀཙྩེ ཀུལླཾ བནྡྷནྟི ཨཔཱརཱ [པཱརཱ (སཱི. སྱཱ. ཀ.), ཨོརཱ (ཝི. མཧཱཝགྒ)], པཱརཾ གནྟུཀཱམཱ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ – སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བལཝཱ པུརིསོ སམིཉྫིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ པསཱརེཡྻ, པསཱརིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ སམིཉྫེཡྻ, ཨེཝམེཝ – གངྒཱཡ ནདིཡཱ ཨོརིམཏཱིརེ ཨནྟརཧིཏོ པཱརིམཏཱིརེ པཙྩུཊྛཱསི སདྡྷིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེན. ཨདྡསཱ ཁོ བྷགཝཱ ཏེ མནུསྶེ ཨཔྤེཀཙྩེ ནཱཝཾ པརིཡེསནྟེ ཨཔྤེཀཙྩེ ཨུལུ༹མྤཾ པརིཡེསནྟེ ཨཔྤེཀཙྩེ ཀུལླཾ བནྡྷནྟེ ཨཔཱརཱ པཱརཾ གནྟུཀཱམེ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨེཏམཏྠཾ ཝིདིཏྭཱ ཏཱཡཾ ཝེལཱཡཾ ཨིམཾ ཨུདཱནཾ ཨུདཱནེསི –

‘‘ཡེ ཏརནྟི ཨཎྞཝཾ སརཾ, སེཏུཾ ཀཏྭཱན ཝིསཛྫ པལླལཱནི;

ཀུལླཉྷི ཛནོ བནྡྷཏི [ཀུལླཾ ཛནོ ཙ བནྡྷཏི (སྱཱ.), ཀུལླཾ ཧི ཛནོ པབནྡྷཏི (སཱི. པཱི. ཀ.)], ཏིཎྞཱ [ནིཏིཎྞཱ, ན ཏིཎྞཱ (ཀ.)] མེདྷཱཝིནོ ཛནཱ’’ཏི.

པཋམབྷཱཎཝཱརོ.

ཨརིཡསཙྩཀཐཱ

༡༥༥. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཡཱམཱནནྡ, ཡེན ཀོཊིགཱམོ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ ཡེན ཀོཊིགཱམོ ཏདཝསརི. ཏཏྲ སུདཾ བྷགཝཱ ཀོཊིགཱམེ ཝིཧརཏི. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི –

‘‘ཙཏུནྣཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཙྩཱནཾ ཨནནུབོདྷཱ ཨཔྤཊིཝེདྷཱ ཨེཝམིདཾ དཱིགྷམདྡྷཱནཾ སནྡྷཱཝིཏཾ སཾསརིཏཾ མམཉྩེཝ ཏུམྷཱཀཉྩ. ཀཏམེསཾ ཙཏུནྣཾ? དུཀྑསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཙྩསྶ ཨནནུབོདྷཱ ཨཔྤཊིཝེདྷཱ ཨེཝམིདཾ དཱིགྷམདྡྷཱནཾ སནྡྷཱཝིཏཾ སཾསརིཏཾ མམཉྩེཝ ཏུམྷཱཀཉྩ. དུཀྑསམུདཡསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཙྩསྶ ཨནནུབོདྷཱ ཨཔྤཊིཝེདྷཱ ཨེཝམིདཾ དཱིགྷམདྡྷཱནཾ སནྡྷཱཝིཏཾ སཾསརིཏཾ མམཉྩེཝ ཏུམྷཱཀཉྩ. དུཀྑནིརོདྷསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཙྩསྶ ཨནནུབོདྷཱ ཨཔྤཊིཝེདྷཱ ཨེཝམིདཾ དཱིགྷམདྡྷཱནཾ སནྡྷཱཝིཏཾ སཾསརིཏཾ མམཉྩེཝ ཏུམྷཱཀཉྩ. དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཙྩསྶ ཨནནུབོདྷཱ ཨཔྤཊིཝེདྷཱ ཨེཝམིདཾ དཱིགྷམདྡྷཱནཾ སནྡྷཱཝིཏཾ སཾསརིཏཾ མམཉྩེཝ ཏུམྷཱཀཉྩ. ཏཡིདཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ ཨརིཡསཙྩཾ ཨནུབུདྡྷཾ པཊིཝིདྡྷཾ, དུཀྑསམུདཡཾ [དུཀྑསམུདཡོ (སྱཱ.)] ཨརིཡསཙྩཾ ཨནུབུདྡྷཾ པཊིཝིདྡྷཾ, དུཀྑནིརོདྷཾ [དུཀྑནིརོདྷོ (སྱཱ.)] ཨརིཡསཙྩཾ ཨནུབུདྡྷཾ པཊིཝིདྡྷཾ, དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ ཨརིཡསཙྩཾ ཨནུབུདྡྷཾ པཊིཝིདྡྷཾ, ཨུཙྪིནྣཱ བྷཝཏཎྷཱ, ཁཱིཎཱ བྷཝནེཏྟི, ནཏྠིདཱནི པུནབྦྷཝོ’’ཏི. ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨིདཾ ཝཏྭཱན སུགཏོ ཨཐཱཔརཾ ཨེཏདཝོཙ སཏྠཱ –

‘‘ཙཏུནྣཾ ཨརིཡསཙྩཱནཾ, ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨདསྶནཱ;

སཾསིཏཾ དཱིགྷམདྡྷཱནཾ, ཏཱསུ ཏཱསྭེཝ ཛཱཏིསུ.

ཏཱནི ཨེཏཱནི དིཊྛཱནི, བྷཝནེཏྟི སམཱུཧཏཱ;

ཨུཙྪིནྣཾ མཱུལཾ དུཀྑསྶ, ནཏྠི དཱནི པུནབྦྷཝོ’’ཏི.

ཏཏྲཔི སུདཾ བྷགཝཱ ཀོཊིགཱམེ ཝིཧརནྟོ ཨེཏདེཝ བཧུལཾ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨིཾ ཀཐཾ ཀརོཏི – ‘‘ཨིཏི སཱིལཾ, ཨིཏི སམཱདྷི, ཨིཏི པཉྙཱ. སཱིལཔརིབྷཱཝིཏོ སམཱདྷི མཧཔྥལོ ཧོཏི མཧཱནིསཾསོ. སམཱདྷིཔརིབྷཱཝིཏཱ པཉྙཱ མཧཔྥལཱ ཧོཏི མཧཱནིསཾསཱ. པཉྙཱཔརིབྷཱཝིཏཾ ཙིཏྟཾ སམྨདེཝ ཨཱསཝེཧི ཝིམུཙྩཏི, སེཡྻཐིདཾ – ཀཱམཱསཝཱ, བྷཝཱསཝཱ, ཨཝིཛྫཱསཝཱ’’ཏི.

ཨནཱཝཏྟིདྷམྨསམྦོདྷིཔརཱཡཎཱ

༡༥༦. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཀོཊིགཱམེ ཡཐཱབྷིརནྟཾ ཝིཧརིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཡཱམཱནནྡ, ཡེན ནཱཏིཀཱ [ནཱདིཀཱ (སྱཱ. པཱི.)] ཏེནུཔངྐམིསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ ཡེན ནཱཏིཀཱ ཏདཝསརི. ཏཏྲཔི སུདཾ བྷགཝཱ ནཱཏིཀེ ཝིཧརཏི གིཉྫཀཱཝསཐེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱལ༹ྷོ ནཱམ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ ནཱཏིཀེ ཀཱལངྐཏོ, ཏསྶ ཀཱ གཏི, ཀོ ཨབྷིསམྤརཱཡོ? ནནྡཱ ནཱམ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུནཱི ནཱཏིཀེ ཀཱལངྐཏཱ, ཏསྶཱ ཀཱ གཏི, ཀོ ཨབྷིསམྤརཱཡོ? སུདཏྟོ ནཱམ, བྷནྟེ, ཨུཔཱསཀོ ནཱཏིཀེ ཀཱལངྐཏོ, ཏསྶ ཀཱ གཏི, ཀོ ཨབྷིསམྤརཱཡོ? སུཛཱཏཱ ནཱམ, བྷནྟེ, ཨུཔཱསིཀཱ ནཱཏིཀེ ཀཱལངྐཏཱ, ཏསྶཱ ཀཱ གཏི, ཀོ ཨབྷིསམྤརཱཡོ? ཀུཀྐུཊོ [ཀཀུདྷོ (སྱཱ.)] ནཱམ, བྷནྟེ, ཨུཔཱསཀོ ནཱཏིཀེ ཀཱལངྐཏོ, ཏསྶ ཀཱ གཏི, ཀོ ཨབྷིསམྤརཱཡོ? ཀཱལི༹མྦོ [ཀཱལིངྒོ (པཱི.), ཀཱརལི༹མྦོ (སྱཱ.)] ནཱམ, བྷནྟེ, ཨུཔཱསཀོ…པེ… ནིཀཊོ ནཱམ, བྷནྟེ, ཨུཔཱསཀོ… ཀཊིསྶཧོ [ཀཊིསྶབྷོ (སཱི. པཱི.)] ནཱམ, བྷནྟེ, ཨུཔཱསཀོ… ཏུཊྛོ ནཱམ, བྷནྟེ, ཨུཔཱསཀོ… སནྟུཊྛོ ནཱམ, བྷནྟེ, ཨུཔཱསཀོ… བྷདྡོ [བྷཊོ (སྱཱ.)] ནཱམ, བྷནྟེ, ཨུཔཱསཀོ… སུབྷདྡོ [སུབྷཊོ (སྱཱ.)] ནཱམ, བྷནྟེ, ཨུཔཱསཀོ ནཱཏིཀེ ཀཱལངྐཏོ, ཏསྶ ཀཱ གཏི, ཀོ ཨབྷིསམྤརཱཡོ’’ཏི?

༡༥༧. ‘‘སཱལ༹ྷོ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ ཨནཱསཝཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསི. ནནྡཱ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུནཱི པཉྩནྣཾ ཨོརམྦྷཱགིཡཱནཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ ཏཏྠ པརིནིབྦཱཡིནཱི ཨནཱཝཏྟིདྷམྨཱ ཏསྨཱ ལོཀཱ. སུདཏྟོ, ཨཱནནྡ, ཨུཔཱསཀོ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ རཱགདོསམོཧཱནཾ ཏནུཏྟཱ སཀདཱགཱམཱི སཀིདེཝ ཨིམཾ ལོཀཾ ཨཱགནྟྭཱ དུཀྑསྶནྟཾ ཀརིསྶཏི. སུཛཱཏཱ, ཨཱནནྡ, ཨུཔཱསིཀཱ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ སོཏཱཔནྣཱ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨཱ ནིཡཏཱ སམྦོདྷིཔརཱཡཎཱ [པརཱཡནཱ (སཱི. སྱཱ. པཱི. ཀ.)]. ཀུཀྐུཊོ, ཨཱནནྡ, ཨུཔཱསཀོ པཉྩནྣཾ ཨོརམྦྷཱགིཡཱནཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ ཨོཔཔཱཏིཀོ ཏཏྠ པརིནིབྦཱཡཱི ཨནཱཝཏྟིདྷམྨོ ཏསྨཱ ལོཀཱ. ཀཱལི༹མྦོ, ཨཱནནྡ, ཨུཔཱསཀོ…པེ… ནིཀཊོ, ཨཱནནྡ, ཨུཔཱསཀོ… ཀཊིསྶཧོ, ཨཱནནྡ, ཨུཔཱསཀོ… ཏུཊྛོ, ཨཱནནྡ, ཨུཔཱསཀོ … སནྟུཊྛོ, ཨཱནནྡ, ཨུཔཱསཀོ… བྷདྡོ, ཨཱནནྡ, ཨུཔཱསཀོ… སུབྷདྡོ, ཨཱནནྡ, ཨུཔཱསཀོ པཉྩནྣཾ ཨོརམྦྷཱགིཡཱནཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ ཨོཔཔཱཏིཀོ ཏཏྠ པརིནིབྦཱཡཱི ཨནཱཝཏྟིདྷམྨོ ཏསྨཱ ལོཀཱ. པརོཔཉྙཱསཾ, ཨཱནནྡ, ནཱཏིཀེ ཨུཔཱསཀཱ ཀཱལངྐཏཱ, པཉྩནྣཾ ཨོརམྦྷཱགིཡཱནཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ ཏཏྠ པརིནིབྦཱཡིནོ ཨནཱཝཏྟིདྷམྨཱ ཏསྨཱ ལོཀཱ. སཱདྷིཀཱ ནཝུཏི [ཚཱདྷིཀཱ ནཝུཏི (སྱཱ.)], ཨཱནནྡ, ནཱཏིཀེ ཨུཔཱསཀཱ ཀཱལངྐཏཱ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ རཱགདོསམོཧཱནཾ ཏནུཏྟཱ སཀདཱགཱམིནོ སཀིདེཝ ཨིམཾ ལོཀཾ ཨཱགནྟྭཱ དུཀྑསྶནྟཾ ཀརིསྶནྟི. སཱཏིརེཀཱནི [དསཱཏིརེཀཱནི (སྱཱ.)], ཨཱནནྡ, པཉྩསཏཱནི ནཱཏིཀེ ཨུཔཱསཀཱ ཀཱལངྐཏཱ, ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ སོཏཱཔནྣཱ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨཱ ནིཡཏཱ སམྦོདྷིཔརཱཡཎཱ.

དྷམྨཱདཱསདྷམྨཔརིཡཱཡཱ

༡༥༨. ‘‘ཨནཙྪརིཡཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱནནྡ, ཡཾ མནུསྶབྷཱུཏོ ཀཱལངྐརེཡྻ. ཏསྨིཾཡེཝ [ཏསྨིཾ ཏསྨིཾ ཙེ (སཱི. པཱི.), ཏསྨིཾ ཏསྨིཾ ཁོ (སྱཱ.)] ཀཱལངྐཏེ ཏཐཱགཏཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏམཏྠཾ པུཙྪིསྶཐ, ཝིཧེསཱ ཧེསཱ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏསྶ. ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, དྷམྨཱདཱསཾ ནཱམ དྷམྨཔརིཡཱཡཾ དེསེསྶཱམི, ཡེན སམནྣཱགཏོ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཱཀངྑམཱནོ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ བྱཱཀརེཡྻ – ‘ཁཱིཎནིརཡོམྷི ཁཱིཎཏིརཙྪཱནཡོནི ཁཱིཎཔེཏྟིཝིསཡོ ཁཱིཎཱཔཱཡདུགྒཏིཝིནིཔཱཏོ, སོཏཱཔནྣོཧམསྨི ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨོ ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡཎོ’ཏི.

༡༥༩. ‘‘ཀཏམོ ཙ སོ, ཨཱནནྡ, དྷམྨཱདཱསོ དྷམྨཔརིཡཱཡོ, ཡེན སམནྣཱགཏོ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཱཀངྑམཱནོ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ བྱཱཀརེཡྻ – ‘ཁཱིཎནིརཡོམྷི ཁཱིཎཏིརཙྪཱནཡོནི ཁཱིཎཔེཏྟིཝིསཡོ ཁཱིཎཱཔཱཡདུགྒཏིཝིནིཔཱཏོ, སོཏཱཔནྣོཧམསྨི ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨོ ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡཎོ’ཏི?

‘‘ཨིདྷཱནནྡ, ཨརིཡསཱཝཀོ བུདྡྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི སོ བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཝིཛྫཱཙརཎསམྤནྣོ སུགཏོ ལོཀཝིདཱུ ཨནུཏྟརོ པུརིསདམྨསཱརཐི སཏྠཱ དེཝམནུསྶཱནཾ བུདྡྷོ བྷགཝཱ’ཏི.

‘‘དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི – ‘སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ སནྡིཊྛིཀོ ཨཀཱལིཀོ ཨེཧིཔསྶིཀོ ཨོཔནེཡྻིཀོ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧཱི’ཏི.

‘‘སངྒྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི – ‘སུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ, ཨུཛུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ, ཉཱཡཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ, སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ ཡདིདཾ ཙཏྟཱརི པུརིསཡུགཱནི ཨཊྛ པུརིསཔུགྒལཱ, ཨེས བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ ཨཱཧུནེཡྻོ པཱཧུནེཡྻོ དཀྑིཎེཡྻོ ཨཉྫལིཀརཎཱིཡོ ཨནུཏྟརཾ པུཉྙཀྑེཏྟཾ ལོཀསྶཱ’ཏི.

‘‘ཨརིཡཀནྟེཧི སཱིལེཧི སམནྣཱགཏོ ཧོཏི ཨཁཎྜེཧི ཨཙྪིདྡེཧི ཨསབལེཧི ཨཀམྨཱསེཧི བྷུཛིསྶེཧི ཝིཉྙཱུཔསཏྠེཧི ཨཔརཱམཊྛེཧི སམཱདྷིསཾཝཏྟནིཀེཧི.

‘‘ཨཡཾ ཁོ སོ, ཨཱནནྡ, དྷམྨཱདཱསོ དྷམྨཔརིཡཱཡོ, ཡེན སམནྣཱགཏོ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཱཀངྑམཱནོ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ བྱཱཀརེཡྻ – ‘ཁཱིཎནིརཡོམྷི ཁཱིཎཏིརཙྪཱནཡོནི ཁཱིཎཔེཏྟིཝིསཡོ ཁཱིཎཱཔཱཡདུགྒཏིཝིནིཔཱཏོ, སོཏཱཔནྣོཧམསྨི ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨོ ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡཎོ’’’ཏི.

ཏཏྲཔི སུདཾ བྷགཝཱ ནཱཏིཀེ ཝིཧརནྟོ གིཉྫཀཱཝསཐེ ཨེཏདེཝ བཧུལཾ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨིཾ ཀཐཾ ཀརོཏི –

‘‘ཨིཏི སཱིལཾ ཨིཏི སམཱདྷི ཨིཏི པཉྙཱ. སཱིལཔརིབྷཱཝིཏོ སམཱདྷི མཧཔྥལོ ཧོཏི མཧཱནིསཾསོ. སམཱདྷིཔརིབྷཱཝིཏཱ པཉྙཱ མཧཔྥལཱ ཧོཏི མཧཱནིསཾསཱ. པཉྙཱཔརིབྷཱཝིཏཾ ཙིཏྟཾ སམྨདེཝ ཨཱསཝེཧི ཝིམུཙྩཏི, སེཡྻཐིདཾ – ཀཱམཱསཝཱ, བྷཝཱསཝཱ, ཨཝིཛྫཱསཝཱ’’ཏི.

༡༦༠. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ནཱཏིཀེ ཡཐཱབྷིརནྟཾ ཝིཧརིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཡཱམཱནནྡ, ཡེན ཝེསཱལཱི ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ ཡེན ཝེསཱལཱི ཏདཝསརི. ཏཏྲ སུདཾ བྷགཝཱ ཝེསཱལིཡཾ ཝིཧརཏི ཨམྦཔཱལིཝནེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི –

‘‘སཏོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཧརེཡྻ སམྤཛཱནོ, ཨཡཾ ཝོ ཨམྷཱཀཾ ཨནུསཱསནཱི. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཏོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ. ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི…པེ… ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི…པེ… དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཏོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྤཛཱནོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨབྷིཀྐནྟེ པཊིཀྐནྟེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨཱལོཀིཏེ ཝིལོཀིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, སམིཉྫིཏེ པསཱརིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, སངྒྷཱཊིཔཏྟཙཱིཝརདྷཱརཎེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨསིཏེ པཱིཏེ ཁཱཡིཏེ སཱཡིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨུཙྩཱརཔསྶཱཝཀམྨེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, གཏེ ཋིཏེ ནིསིནྣེ སུཏྟེ ཛཱགརིཏེ བྷཱསིཏེ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྤཛཱནོ ཧོཏི. སཏོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཧརེཡྻ སམྤཛཱནོ, ཨཡཾ ཝོ ཨམྷཱཀཾ ཨནུསཱསནཱི’’ཏི.

ཨམྦཔཱལཱིགཎིཀཱ

༡༦༡. ཨསྶོསི ཁོ ཨམྦཔཱལཱི གཎིཀཱ – ‘‘བྷགཝཱ ཀིར ཝེསཱལིཾ ཨནུཔྤཏྟོ ཝེསཱལིཡཾ ཝིཧརཏི མཡ྄ཧཾ ཨམྦཝནེ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨམྦཔཱལཱི གཎིཀཱ བྷདྡཱནི བྷདྡཱནི ཡཱནཱནི ཡོཛཱཔེཏྭཱ བྷདྡཾ བྷདྡཾ ཡཱནཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ བྷདྡེཧི བྷདྡེཧི ཡཱནེཧི ཝེསཱལིཡཱ ནིཡྻཱསི. ཡེན སཀོ ཨཱརཱམོ ཏེན པཱཡཱསི. ཡཱཝཏིཀཱ ཡཱནསྶ བྷཱུམི, ཡཱནེན གནྟྭཱ, ཡཱནཱ པཙྩོརོཧིཏྭཱ པཏྟིཀཱཝ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨམྦཔཱལིཾ གཎིཀཾ བྷགཝཱ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེསི སམཱདཔེསི སམུཏྟེཛེསི སམྤཧཾསེསི. ཨཐ ཁོ ཨམྦཔཱལཱི གཎིཀཱ བྷགཝཏཱ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶིཏཱ སམཱདཔིཏཱ སམུཏྟེཛིཏཱ སམྤཧཾསིཏཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨདྷིཝཱསེཏུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སྭཱཏནཱཡ བྷཏྟཾ སདྡྷིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེནཱ’’ཏི. ཨདྷིཝཱསེསི བྷགཝཱ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན. ཨཐ ཁོ ཨམྦཔཱལཱི གཎིཀཱ བྷགཝཏོ ཨདྷིཝཱསནཾ ཝིདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི.

ཨསྶོསུཾ ཁོ ཝེསཱལིཀཱ ལིཙྪཝཱི – ‘‘བྷགཝཱ ཀིར ཝེསཱལིཾ ཨནུཔྤཏྟོ ཝེསཱལིཡཾ ཝིཧརཏི ཨམྦཔཱལིཝནེ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏེ ལིཙྪཝཱི བྷདྡཱནི བྷདྡཱནི ཡཱནཱནི ཡོཛཱཔེཏྭཱ བྷདྡཾ བྷདྡཾ ཡཱནཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ བྷདྡེཧི བྷདྡེཧི ཡཱནེཧི ཝེསཱལིཡཱ ནིཡྻིཾསུ. ཏཏྲ ཨེཀཙྩེ ལིཙྪཝཱི ནཱིལཱ ཧོནྟི ནཱིལཝཎྞཱ ནཱིལཝཏྠཱ ནཱིལཱལངྐཱརཱ, ཨེཀཙྩེ ལིཙྪཝཱི པཱིཏཱ ཧོནྟི པཱིཏཝཎྞཱ པཱིཏཝཏྠཱ པཱིཏཱལངྐཱརཱ, ཨེཀཙྩེ ལིཙྪཝཱི ལོཧིཏཱ ཧོནྟི ལོཧིཏཝཎྞཱ ལོཧིཏཝཏྠཱ ལོཧིཏཱལངྐཱརཱ, ཨེཀཙྩེ ལིཙྪཝཱི ཨོདཱཏཱ ཧོནྟི ཨོདཱཏཝཎྞཱ ཨོདཱཏཝཏྠཱ ཨོདཱཏཱལངྐཱརཱ. ཨཐ ཁོ ཨམྦཔཱལཱི གཎིཀཱ དཧརཱནཾ དཧརཱནཾ ལིཙྪཝཱིནཾ ཨཀྑེན ཨཀྑཾ ཙཀྐེན ཙཀྐཾ ཡུགེན ཡུགཾ པཊིཝཊྚེསི [པརིཝཏྟེསི (ཝི. མཧཱཝགྒ)]. ཨཐ ཁོ ཏེ ལིཙྪཝཱི ཨམྦཔཱལིཾ གཎིཀཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཀིཾ, ཛེ ཨམྦཔཱལི, དཧརཱནཾ དཧརཱནཾ ལིཙྪཝཱིནཾ ཨཀྑེན ཨཀྑཾ ཙཀྐེན ཙཀྐཾ ཡུགེན ཡུགཾ པཊིཝཊྚེསཱི’’ཏི? ‘‘ཏཐཱ ཧི པན མེ, ཨཡྻཔུཏྟཱ, བྷགཝཱ ནིམནྟིཏོ སྭཱཏནཱཡ བྷཏྟཾ སདྡྷིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེནཱ’’ཏི. ‘‘དེཧི, ཛེ ཨམྦཔཱལི, ཨེཏཾ [ཨེཀཾ (ཀ.)] བྷཏྟཾ སཏསཧསྶེནཱ’’ཏི. ‘‘སཙེཔི མེ, ཨཡྻཔུཏྟཱ, ཝེསཱལིཾ སཱཧཱརཾ དསྶཐ [དཛྫེཡྻཱཐ (ཝི. མཧཱཝགྒ)], ཨེཝམཧཾ ཏཾ [ཨེཝམྤི མཧནྟཾ (སྱཱ.), ཨེཝཾ མཧནྟཾ (སཱི. པཱི.)] བྷཏྟཾ ན དསྶཱམཱི’’ཏི [ནེཝ དཛྫཱཧཾ ཏཾ བྷཏྟནྟི (ཝི. མཧཱཝགྒ)]. ཨཐ ཁོ ཏེ ལིཙྪཝཱི ཨངྒུལིཾ ཕོཊེསུཾ – ‘‘ཛིཏམྷ [ཛིཏམྷཱ (བཧཱུསུ)] ཝཏ བྷོ ཨམྦཀཱཡ, ཛིཏམྷ ཝཏ བྷོ ཨམྦཀཱཡཱ’’ཏི [‘‘ཛིཏམྷཱ ཝཏ བྷོ ཨམྦཔཱལིཀཱཡ ཝཉྩིཏམྷཱ ཝཏ བྷོ ཨམྦཔཱལིཀཱཡཱ’’ཏི (སྱཱ.)].

ཨཐ ཁོ ཏེ ལིཙྪཝཱི ཡེན ཨམྦཔཱལིཝནཾ ཏེན པཱཡིཾསུ. ཨདྡསཱ ཁོ བྷགཝཱ ཏེ ལིཙྪཝཱི དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟེ. དིསྭཱན བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཡེསཾ [ཡེཧི (ཝི. མཧཱཝགྒ)], བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ ཨདིཊྛཔུབྦཱ, ཨོལོཀེཐ, བྷིཀྑཝེ, ལིཙྪཝིཔརིསཾ; ཨཔལོཀེཐ, བྷིཀྑཝེ, ལིཙྪཝིཔརིསཾ; ཨུཔསཾཧརཐ, བྷིཀྑཝེ, ལིཙྪཝིཔརིསཾ – ཏཱཝཏིཾསསདིས’’ནྟི. ཨཐ ཁོ ཏེ ལིཙྪཝཱི ཡཱཝཏིཀཱ ཡཱནསྶ བྷཱུམི, ཡཱནེན གནྟྭཱ, ཡཱནཱ པཙྩོརོཧིཏྭཱ པཏྟིཀཱཝ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣེ ཁོ ཏེ ལིཙྪཝཱི བྷགཝཱ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེསི སམཱདཔེསི སམུཏྟེཛེསི སམྤཧཾསེསི. ཨཐ ཁོ ཏེ ལིཙྪཝཱི བྷགཝཏཱ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶིཏཱ སམཱདཔིཏཱ སམུཏྟེཛིཏཱ སམྤཧཾསིཏཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཨདྷིཝཱསེཏུ ནོ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སྭཱཏནཱཡ བྷཏྟཾ སདྡྷིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེནཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཏེ ལིཙྪཝཱི ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨདྷིཝུཏྠཾ [ཨདྷིཝཱསིཏཾ (སྱཱ.)] ཁོ མེ, ལིཙྪཝཱི, སྭཱཏནཱཡ ཨམྦཔཱལིཡཱ གཎིཀཱཡ བྷཏྟ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ ཏེ ལིཙྪཝཱི ཨངྒུལིཾ ཕོཊེསུཾ – ‘‘ཛིཏམྷ ཝཏ བྷོ ཨམྦཀཱཡ, ཛིཏམྷ ཝཏ བྷོ ཨམྦཀཱཡཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏེ ལིཙྪཝཱི བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐམིཾསུ.

༡༦༢. ཨཐ ཁོ ཨམྦཔཱལཱི གཎིཀཱ ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན སཀེ ཨཱརཱམེ པཎཱིཏཾ ཁཱདནཱིཡཾ བྷོཛནཱིཡཾ པཊིཡཱདཱཔེཏྭཱ བྷགཝཏོ ཀཱལཾ ཨཱརོཙཱཔེསི – ‘‘ཀཱལོ, བྷནྟེ, ནིཊྛིཏཾ བྷཏྟ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ སདྡྷིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེན ཡེན ཨམྦཔཱལིཡཱ གཎིཀཱཡ ནིཝེསནཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ཨཐ ཁོ ཨམྦཔཱལཱི གཎིཀཱ བུདྡྷཔྤམུཁཾ བྷིཀྑུསངྒྷཾ པཎཱིཏེན ཁཱདནཱིཡེན བྷོཛནཱིཡེན སཧཏྠཱ སནྟཔྤེསི སམྤཝཱརེསི. ཨཐ ཁོ ཨམྦཔཱལཱི གཎིཀཱ བྷགཝནྟཾ བྷུཏྟཱཝིཾ ཨོནཱིཏཔཏྟཔཱཎིཾ ཨཉྙཏརཾ ནཱིཙཾ ཨཱསནཾ གཧེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཨམྦཔཱལཱི གཎིཀཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིམཱཧཾ, བྷནྟེ, ཨཱརཱམཾ བུདྡྷཔྤམུཁསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ དམྨཱི’’ཏི. པཊིགྒཧེསི བྷགཝཱ ཨཱརཱམཾ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨམྦཔཱལིཾ གཎིཀཾ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེཏྭཱ སམཱདཔེཏྭཱ སམུཏྟེཛེཏྭཱ སམྤཧཾསེཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐཱམི. ཏཏྲཔི སུདཾ བྷགཝཱ ཝེསཱལིཡཾ ཝིཧརནྟོ ཨམྦཔཱལིཝནེ ཨེཏདེཝ བཧུལཾ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨིཾ ཀཐཾ ཀརོཏི – ‘‘ཨིཏི སཱིལཾ, ཨིཏི སམཱདྷི, ཨིཏི པཉྙཱ. སཱིལཔརིབྷཱཝིཏོ སམཱདྷི མཧཔྥལོ ཧོཏི མཧཱནིསཾསོ. སམཱདྷིཔརིབྷཱཝིཏཱ པཉྙཱ མཧཔྥལཱ ཧོཏི མཧཱནིསཾསཱ. པཉྙཱཔརིབྷཱཝིཏཾ ཙིཏྟཾ སམྨདེཝ ཨཱསཝེཧི ཝིམུཙྩཏི, སེཡྻཐིདཾ – ཀཱམཱསཝཱ, བྷཝཱསཝཱ, ཨཝིཛྫཱསཝཱ’’ཏི.

ཝེལུ༹ཝགཱམཝསྶཱུཔགམནཾ

༡༦༣. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨམྦཔཱལིཝནེ ཡཐཱབྷིརནྟཾ ཝིཧརིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཡཱམཱནནྡ, ཡེན ཝེལུ༹ཝགཱམཀོ [བེལུ༹ཝགཱམཀོ (སཱི. པཱི.)] ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ ཡེན ཝེལུ༹ཝགཱམཀོ ཏདཝསརི. ཏཏྲ སུདཾ བྷགཝཱ ཝེལུ༹ཝགཱམཀེ ཝིཧརཏི. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨེཐ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, སམནྟཱ ཝེསཱལིཾ ཡཐཱམིཏྟཾ ཡཐཱསནྡིཊྛཾ ཡཐཱསམྦྷཏྟཾ ཝསྶཾ ཨུཔེཐ [ཨུཔགཙྪཐ (སྱཱ.)]. ཨཧཾ པན ཨིདྷེཝ ཝེལུ༹ཝགཱམཀེ ཝསྶཾ ཨུཔགཙྪཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ སམནྟཱ ཝེསཱལིཾ ཡཐཱམིཏྟཾ ཡཐཱསནྡིཊྛཾ ཡཐཱསམྦྷཏྟཾ ཝསྶཾ ཨུཔགཙྪིཾསུ. བྷགཝཱ པན ཏཏྠེཝ ཝེལུ༹ཝགཱམཀེ ཝསྶཾ ཨུཔགཙྪི.

༡༦༤. ཨཐ ཁོ བྷགཝཏོ ཝསྶཱུཔགཏསྶ ཁརོ ཨཱབཱདྷོ ཨུཔྤཛྫི, བཱལ༹ྷཱ ཝེདནཱ ཝཏྟནྟི མཱརཎནྟིཀཱ. ཏཱ སུདཾ བྷགཝཱ སཏོ སམྤཛཱནོ ཨདྷིཝཱསེསི ཨཝིཧཉྙམཱནོ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ན ཁོ མེཏཾ པཏིརཱུཔཾ, ཡྭཱཧཾ ཨནཱམནྟེཏྭཱ ཨུཔཊྛཱཀེ ཨནཔལོཀེཏྭཱ བྷིཀྑུསངྒྷཾ པརིནིབྦཱཡེཡྻཾ. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨིམཾ ཨཱབཱདྷཾ ཝཱིརིཡེན པཊིཔཎཱམེཏྭཱ ཛཱིཝིཏསངྑཱརཾ ཨདྷིཊྛཱཡ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཏཾ ཨཱབཱདྷཾ ཝཱིརིཡེན པཊིཔཎཱམེཏྭཱ ཛཱིཝིཏསངྑཱརཾ ཨདྷིཊྛཱཡ ཝིཧཱསི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཏོ སོ ཨཱབཱདྷོ པཊིཔསྶམྦྷི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ གིལཱནཱ ཝུཊྛིཏོ [གིལཱནཝུཊྛིཏོ (སདྡནཱིཏི)] ཨཙིརཝུཊྛིཏོ གེལཉྙཱ ཝིཧཱརཱ ནིཀྑམྨ ཝིཧཱརཔཙྪཱཡཱཡཾ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘དིཊྛོ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཕཱསུ; དིཊྛཾ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཁམནཱིཡཾ, ཨཔི ཙ མེ, བྷནྟེ, མདྷུརཀཛཱཏོ ཝིཡ ཀཱཡོ. དིསཱཔི མེ ན པཀྑཱཡནྟི; དྷམྨཱཔི མཾ ན པཊིབྷནྟི བྷགཝཏོ གེལཉྙེན, ཨཔི ཙ མེ, བྷནྟེ, ཨཧོསི ཀཱཙིདེཝ ཨསྶཱསམཏྟཱ – ‘ན ཏཱཝ བྷགཝཱ པརིནིབྦཱཡིསྶཏི, ན ཡཱཝ བྷགཝཱ བྷིཀྑུསངྒྷཾ ཨཱརབྦྷ ཀིཉྩིདེཝ ཨུདཱཧརཏཱི’’’ཏི.

༡༦༥. ‘‘ཀིཾ པནཱནནྡ, བྷིཀྑུསངྒྷོ མཡི པཙྩཱསཱིསཏི [པཙྩཱསིཾསཏི (སཱི. སྱཱ.)]? དེསིཏོ, ཨཱནནྡ, མཡཱ དྷམྨོ ཨནནྟརཾ ཨབཱཧིརཾ ཀརིཏྭཱ. ནཏྠཱནནྡ, ཏཐཱགཏསྶ དྷམྨེསུ ཨཱཙརིཡམུཊྛི. ཡསྶ ནཱུན, ཨཱནནྡ, ཨེཝམསྶ – ‘ཨཧཾ བྷིཀྑུསངྒྷཾ པརིཧརིསྶཱམཱི’ཏི ཝཱ ‘མམུདྡེསིཀོ བྷིཀྑུསངྒྷོ’ཏི ཝཱ, སོ ནཱུན, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུསངྒྷཾ ཨཱརབྦྷ ཀིཉྩིདེཝ ཨུདཱཧརེཡྻ. ཏཐཱགཏསྶ ཁོ, ཨཱནནྡ, ན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧཾ བྷིཀྑུསངྒྷཾ པརིཧརིསྶཱམཱི’ཏི ཝཱ ‘མམུདྡེསིཀོ བྷིཀྑུསངྒྷོ’ཏི ཝཱ. སཀིཾ [ཀིཾ (སཱི. པཱི.)], ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏོ བྷིཀྑུསངྒྷཾ ཨཱརབྦྷ ཀིཉྩིདེཝ ཨུདཱཧརིསྶཏི. ཨཧཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཨེཏརཧི ཛིཎྞོ ཝུདྡྷོ མཧལླཀོ ཨདྡྷགཏོ ཝཡོཨནུཔྤཏྟོ. ཨཱསཱིཏིཀོ མེ ཝཡོ ཝཏྟཏི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, ཛཛྫརསཀཊཾ ཝེཋམིསྶཀེན [ཝེལུ༹མིསྶཀེན (སྱཱ.), ཝེགྷམིསྶཀེན (པཱི.), ཝེདྷམིསྶཀེན, ཝེཁམིསྶཀེན (ཀ.)] ཡཱཔེཏི, ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཝེཋམིསྶཀེན མཉྙེ ཏཐཱགཏསྶ ཀཱཡོ ཡཱཔེཏི. ཡསྨིཾ, ཨཱནནྡ, སམཡེ ཏཐཱགཏོ སབྦནིམིཏྟཱནཾ ཨམནསིཀཱརཱ ཨེཀཙྩཱནཾ ཝེདནཱནཾ ནིརོདྷཱ ཨནིམིཏྟཾ ཙེཏོསམཱདྷིཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི, ཕཱསུཏརོ, ཨཱནནྡ, ཏསྨིཾ སམཡེ ཏཐཱགཏསྶ ཀཱཡོ ཧོཏི. ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཨཏྟདཱིཔཱ ཝིཧརཐ ཨཏྟསརཎཱ ཨནཉྙསརཎཱ, དྷམྨདཱིཔཱ དྷམྨསརཎཱ ཨནཉྙསརཎཱ. ཀཐཉྩཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨཏྟདཱིཔོ ཝིཧརཏི ཨཏྟསརཎོ ཨནཉྙསརཎོ, དྷམྨདཱིཔོ དྷམྨསརཎོ ཨནཉྙསརཎོ? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ, ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ. ཝེདནཱསུ…པེ… ཙིཏྟེ…པེ… དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ, ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨཏྟདཱིཔོ ཝིཧརཏི ཨཏྟསརཎོ ཨནཉྙསརཎོ, དྷམྨདཱིཔོ དྷམྨསརཎོ ཨནཉྙསརཎོ. ཡེ ཧི ཀེཙི, ཨཱནནྡ, ཨེཏརཧི ཝཱ མམ ཝཱ ཨཙྩཡེན ཨཏྟདཱིཔཱ ཝིཧརིསྶནྟི ཨཏྟསརཎཱ ཨནཉྙསརཎཱ, དྷམྨདཱིཔཱ དྷམྨསརཎཱ ཨནཉྙསརཎཱ, ཏམཏགྒེ མེ ཏེ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑཱུ བྷཝིསྶནྟི ཡེ ཀེཙི སིཀྑཱཀཱམཱ’’ཏི.

དུཏིཡབྷཱཎཝཱརོ.

ནིམིཏྟོབྷཱསཀཐཱ

༡༦༦. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཝེསཱལིཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསི. ཝེསཱལིཡཾ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘གཎྷཱཧི, ཨཱནནྡ, ནིསཱིདནཾ, ཡེན ཙཱཔཱལཾ ཙེཏིཡཾ [པཱཝཱལཾ (ཙེཏིཡཾ (སྱཱ.)] ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམ དིཝཱ ཝིཧཱརཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ ནིསཱིདནཾ ཨཱདཱཡ བྷགཝནྟཾ པིཊྛིཏོ པིཊྛིཏོ ཨནུབནྡྷི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཡེན ཙཱཔཱལཾ ཙེཏིཡཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ཨཱཡསྨཱཔི ཁོ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི.

༡༦༧. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘རམཎཱིཡཱ, ཨཱནནྡ, ཝེསཱལཱི, རམཎཱིཡཾ ཨུདེནཾ ཙེཏིཡཾ, རམཎཱིཡཾ གོཏམཀཾ ཙེཏིཡཾ, རམཎཱིཡཾ སཏྟམྦཾ [སཏྟམྦཀཾ (པཱི.)] ཙེཏིཡཾ, རམཎཱིཡཾ བཧུཔུཏྟཾ ཙེཏིཡཾ, རམཎཱིཡཾ སཱརནྡདཾ ཙེཏིཡཾ, རམཎཱིཡཾ ཙཱཔཱལཾ ཙེཏིཡཾ. ཡསྶ ཀསྶཙི, ཨཱནནྡ, ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ ཡཱནཱིཀཏཱ ཝཏྠུཀཏཱ ཨནུཊྛིཏཱ པརིཙིཏཱ སུསམཱརདྡྷཱ, སོ ཨཱཀངྑམཱནོ ཀཔྤཾ ཝཱ ཏིཊྛེཡྻ ཀཔྤཱཝསེསཾ ཝཱ. ཏཐཱགཏསྶ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ ཡཱནཱིཀཏཱ ཝཏྠུཀཏཱ ཨནུཊྛིཏཱ པརིཙིཏཱ སུསམཱརདྡྷཱ, སོ ཨཱཀངྑམཱནོ [ཨཱཀངྑམཱནོ (?)], ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏོ ཀཔྤཾ ཝཱ ཏིཊྛེཡྻ ཀཔྤཱཝསེསཾ ཝཱ’’ཏི. ཨེཝམྤི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏཱ ཨོལཱ༹རིཀེ ནིམིཏྟེ ཀཡིརམཱནེ ཨོལཱ༹རིཀེ ཨོབྷཱསེ ཀཡིརམཱནེ ནཱསཀྑི པཊིཝིཛ྄ཛྷིཏུཾ; ན བྷགཝནྟཾ ཡཱཙི – ‘‘ཏིཊྛཏུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཀཔྤཾ, ཏིཊྛཏུ སུགཏོ ཀཔྤཾ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱན’’ནྟི, ཡཐཱ ཏཾ མཱརེན པརིཡུཊྛིཏཙིཏྟོ. དུཏིཡམྤི ཁོ བྷགཝཱ…པེ… ཏཏིཡམྤི ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘རམཎཱིཡཱ, ཨཱནནྡ, ཝེསཱལཱི, རམཎཱིཡཾ ཨུདེནཾ ཙེཏིཡཾ, རམཎཱིཡཾ གོཏམཀཾ ཙེཏིཡཾ, རམཎཱིཡཾ སཏྟམྦཾ ཙེཏིཡཾ, རམཎཱིཡཾ བཧུཔུཏྟཾ ཙེཏིཡཾ, རམཎཱིཡཾ སཱརནྡདཾ ཙེཏིཡཾ, རམཎཱིཡཾ ཙཱཔཱལཾ ཙེཏིཡཾ. ཡསྶ ཀསྶཙི, ཨཱནནྡ, ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ ཡཱནཱིཀཏཱ ཝཏྠུཀཏཱ ཨནུཊྛིཏཱ པརིཙིཏཱ སུསམཱརདྡྷཱ, སོ ཨཱཀངྑམཱནོ ཀཔྤཾ ཝཱ ཏིཊྛེཡྻ ཀཔྤཱཝསེསཾ ཝཱ. ཏཐཱགཏསྶ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ ཡཱནཱིཀཏཱ ཝཏྠུཀཏཱ ཨནུཊྛིཏཱ པརིཙིཏཱ སུསམཱརདྡྷཱ, སོ ཨཱཀངྑམཱནོ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏོ ཀཔྤཾ ཝཱ ཏིཊྛེཡྻ ཀཔྤཱཝསེསཾ ཝཱ’’ཏི. ཨེཝམྤི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏཱ ཨོལཱ༹རིཀེ ནིམིཏྟེ ཀཡིརམཱནེ ཨོལཱ༹རིཀེ ཨོབྷཱསེ ཀཡིརམཱནེ ནཱསཀྑི པཊིཝིཛ྄ཛྷིཏུཾ; ན བྷགཝནྟཾ ཡཱཙི – ‘‘ཏིཊྛཏུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཀཔྤཾ, ཏིཊྛཏུ སུགཏོ ཀཔྤཾ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱན’’ནྟི, ཡཐཱ ཏཾ མཱརེན པརིཡུཊྛིཏཙིཏྟོ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘གཙྪ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཡསྶདཱནི ཀཱལཾ མཉྙསཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཨཝིདཱུརེ ཨཉྙཏརསྨིཾ རུཀྑམཱུལེ ནིསཱིདི.

མཱརཡཱཙནཀཐཱ

༡༦༨. ཨཐ ཁོ མཱརོ པཱཔིམཱ ཨཙིརཔཀྐནྟེ ཨཱཡསྨནྟེ ཨཱནནྡེ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ ཁོ མཱརོ པཱཔིམཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘པརིནིབྦཱཏུདཱནི, བྷནྟེ, བྷགཝཱ, པརིནིབྦཱཏུ སུགཏོ, པརིནིབྦཱནཀཱལོ དཱནི, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ. བྷཱསིཏཱ ཁོ པནེསཱ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ ཝཱཙཱ – ‘ན ཏཱཝཱཧཾ, པཱཔིམ, པརིནིབྦཱཡིསྶཱམི, ཡཱཝ མེ བྷིཀྑཱུ ན སཱཝཀཱ བྷཝིསྶནྟི ཝིཡཏྟཱ ཝིནཱིཏཱ ཝིསཱརདཱ བཧུསྶུཏཱ དྷམྨདྷརཱ དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣཱ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣཱ ཨནུདྷམྨཙཱརིནོ, སཀཾ ཨཱཙརིཡཀཾ ཨུགྒཧེཏྭཱ ཨཱཙིཀྑིསྶནྟི དེསེསྶནྟི པཉྙཔེསྶནྟི པཊྛཔེསྶནྟི ཝིཝརིསྶནྟི ཝིབྷཛིསྶནྟི ཨུཏྟཱནཱི [ཨུཏྟཱནིཾ (ཀ.), ཨུཏྟཱནི (སཱི. པཱི.)] ཀརིསྶནྟི, ཨུཔྤནྣཾ པརཔྤཝཱདཾ སཧདྷམྨེན སུནིགྒཧིཏཾ ནིགྒཧེཏྭཱ སཔྤཱཊིཧཱརིཡཾ དྷམྨཾ དེསེསྶནྟཱི’ཏི. ཨེཏརཧི ཁོ པན, བྷནྟེ, བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ སཱཝཀཱ ཝིཡཏྟཱ ཝིནཱིཏཱ ཝིསཱརདཱ བཧུསྶུཏཱ དྷམྨདྷརཱ དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣཱ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣཱ ཨནུདྷམྨཙཱརིནོ, སཀཾ ཨཱཙརིཡཀཾ ཨུགྒཧེཏྭཱ ཨཱཙིཀྑནྟི དེསེནྟི པཉྙཔེནྟི པཊྛཔེནྟི ཝིཝརནྟི ཝིབྷཛནྟི ཨུཏྟཱནཱིཀརོནྟི, ཨུཔྤནྣཾ པརཔྤཝཱདཾ སཧདྷམྨེན སུནིགྒཧིཏཾ ནིགྒཧེཏྭཱ སཔྤཱཊིཧཱརིཡཾ དྷམྨཾ དེསེནྟི. པརིནིབྦཱཏུདཱནི, བྷནྟེ, བྷགཝཱ, པརིནིབྦཱཏུ སུགཏོ, པརིནིབྦཱནཀཱལོདཱནི, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ.

‘‘བྷཱསིཏཱ ཁོ པནེསཱ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ ཝཱཙཱ – ‘ན ཏཱཝཱཧཾ, པཱཔིམ, པརིནིབྦཱཡིསྶཱམི, ཡཱཝ མེ བྷིཀྑུནིཡོ ན སཱཝིཀཱ བྷཝིསྶནྟི ཝིཡཏྟཱ ཝིནཱིཏཱ ཝིསཱརདཱ བཧུསྶུཏཱ དྷམྨདྷརཱ དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣཱ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣཱ ཨནུདྷམྨཙཱརིནིཡོ, སཀཾ ཨཱཙརིཡཀཾ ཨུགྒཧེཏྭཱ ཨཱཙིཀྑིསྶནྟི དེསེསྶནྟི པཉྙཔེསྶནྟི པཊྛཔེསྶནྟི ཝིཝརིསྶནྟི ཝིབྷཛིསྶནྟི ཨུཏྟཱནཱིཀརིསྶནྟི, ཨུཔྤནྣཾ པརཔྤཝཱདཾ སཧདྷམྨེན སུནིགྒཧིཏཾ ནིགྒཧེཏྭཱ སཔྤཱཊིཧཱརིཡཾ དྷམྨཾ དེསེསྶནྟཱི’ཏི. ཨེཏརཧི ཁོ པན, བྷནྟེ, བྷིཀྑུནིཡོ བྷགཝཏོ སཱཝིཀཱ ཝིཡཏྟཱ ཝིནཱིཏཱ ཝིསཱརདཱ བཧུསྶུཏཱ དྷམྨདྷརཱ དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣཱ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣཱ ཨནུདྷམྨཙཱརིནིཡོ, སཀཾ ཨཱཙརིཡཀཾ ཨུགྒཧེཏྭཱ ཨཱཙིཀྑནྟི དེསེནྟི པཉྙཔེནྟི པཊྛཔེནྟི ཝིཝརནྟི ཝིབྷཛནྟི ཨུཏྟཱནཱིཀརོནྟི, ཨུཔྤནྣཾ པརཔྤཝཱདཾ སཧདྷམྨེན སུནིགྒཧིཏཾ ནིགྒཧེཏྭཱ སཔྤཱཊིཧཱརིཡཾ དྷམྨཾ དེསེནྟི. པརིནིབྦཱཏུདཱནི, བྷནྟེ, བྷགཝཱ, པརིནིབྦཱཏུ སུགཏོ, པརིནིབྦཱནཀཱལོདཱནི, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ.

‘‘བྷཱསིཏཱ ཁོ པནེསཱ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ ཝཱཙཱ – ‘ན ཏཱཝཱཧཾ, པཱཔིམ, པརིནིབྦཱཡིསྶཱམི, ཡཱཝ མེ ཨུཔཱསཀཱ ན སཱཝཀཱ བྷཝིསྶནྟི ཝིཡཏྟཱ ཝིནཱིཏཱ ཝིསཱརདཱ བཧུསྶུཏཱ དྷམྨདྷརཱ དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣཱ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣཱ ཨནུདྷམྨཙཱརིནོ, སཀཾ ཨཱཙརིཡཀཾ ཨུགྒཧེཏྭཱ ཨཱཙིཀྑིསྶནྟི དེསེསྶནྟི པཉྙཔེསྶནྟི པཊྛཔེསྶནྟི ཝིཝརིསྶནྟི ཝིབྷཛིསྶནྟི ཨུཏྟཱནཱིཀརིསྶནྟི, ཨུཔྤནྣཾ པརཔྤཝཱདཾ སཧདྷམྨེན སུནིགྒཧིཏཾ ནིགྒཧེཏྭཱ སཔྤཱཊིཧཱརིཡཾ དྷམྨཾ དེསེསྶནྟཱི’ཏི. ཨེཏརཧི ཁོ པན, བྷནྟེ, ཨུཔཱསཀཱ བྷགཝཏོ སཱཝཀཱ ཝིཡཏྟཱ ཝིནཱིཏཱ ཝིསཱརདཱ བཧུསྶུཏཱ དྷམྨདྷརཱ དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣཱ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣཱ ཨནུདྷམྨཙཱརིནོ, སཀཾ ཨཱཙརིཡཀཾ ཨུགྒཧེཏྭཱ ཨཱཙིཀྑནྟི དེསེནྟི པཉྙཔེནྟི པཊྛཔེནྟི ཝིཝརནྟི ཝིབྷཛནྟི ཨུཏྟཱནཱིཀརོནྟི, ཨུཔྤནྣཾ པརཔྤཝཱདཾ སཧདྷམྨེན སུནིགྒཧིཏཾ ནིགྒཧེཏྭཱ སཔྤཱཊིཧཱརིཡཾ དྷམྨཾ དེསེནྟི. པརིནིབྦཱཏུདཱནི, བྷནྟེ, བྷགཝཱ, པརིནིབྦཱཏུ སུགཏོ, པརིནིབྦཱནཀཱལོདཱནི, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ.

‘‘བྷཱསིཏཱ ཁོ པནེསཱ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ ཝཱཙཱ – ‘ན ཏཱཝཱཧཾ, པཱཔིམ པརིནིབྦཱཡིསྶཱམི, ཡཱཝ མེ ཨུཔཱསིཀཱ ན སཱཝིཀཱ བྷཝིསྶནྟི ཝིཡཏྟཱ ཝིནཱིཏཱ ཝིསཱརདཱ བཧུསྶུཏཱ དྷམྨདྷརཱ དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣཱ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣཱ ཨནུདྷམྨཙཱརིནིཡོ, སཀཾ ཨཱཙརིཡཀཾ ཨུགྒཧེཏྭཱ ཨཱཙིཀྑིསྶནྟི དེསེསྶནྟི པཉྙཔེསྶནྟི པཊྛཔེསྶནྟི ཝིཝརིསྶནྟི ཝིབྷཛིསྶནྟི ཨུཏྟཱནཱིཀརིསྶནྟི, ཨུཔྤནྣཾ པརཔྤཝཱདཾ སཧདྷམྨེན སུནིགྒཧིཏཾ ནིགྒཧེཏྭཱ སཔྤཱཊིཧཱརིཡཾ དྷམྨཾ དེསེསྶནྟཱི’ཏི. ཨེཏརཧི ཁོ པན, བྷནྟེ, ཨུཔཱསིཀཱ བྷགཝཏོ སཱཝིཀཱ ཝིཡཏྟཱ ཝིནཱིཏཱ ཝིསཱརདཱ བཧུསྶུཏཱ དྷམྨདྷརཱ དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣཱ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣཱ ཨནུདྷམྨཙཱརིནིཡོ, སཀཾ ཨཱཙརིཡཀཾ ཨུགྒཧེཏྭཱ ཨཱཙིཀྑནྟི དེསེནྟི པཉྙཔེནྟི པཊྛཔེནྟི ཝིཝརནྟི ཝིབྷཛནྟི ཨུཏྟཱནཱིཀརོནྟི, ཨུཔྤནྣཾ པརཔྤཝཱདཾ སཧདྷམྨེན སུནིགྒཧིཏཾ ནིགྒཧེཏྭཱ སཔྤཱཊིཧཱརིཡཾ དྷམྨཾ དེསེནྟི. པརིནིབྦཱཏུདཱནི, བྷནྟེ, བྷགཝཱ, པརིནིབྦཱཏུ སུགཏོ, པརིནིབྦཱནཀཱལོདཱནི, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ.

‘‘བྷཱསིཏཱ ཁོ པནེསཱ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ ཝཱཙཱ – ‘ན ཏཱཝཱཧཾ, པཱཔིམ, པརིནིབྦཱཡིསྶཱམི, ཡཱཝ མེ ཨིདཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ན ཨིདྡྷཾ ཙེཝ བྷཝིསྶཏི ཕཱིཏཉྩ ཝིཏྠཱརིཀཾ བཱཧུཛཉྙཾ པུཐུབྷཱུཏཾ ཡཱཝ དེཝམནུསྶེཧི སུཔྤཀཱསིཏ’ནྟི. ཨེཏརཧི ཁོ པན, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ བྲཧྨཙརིཡཾ ཨིདྡྷཾ ཙེཝ ཕཱིཏཉྩ ཝིཏྠཱརིཀཾ བཱཧུཛཉྙཾ པུཐུབྷཱུཏཾ, ཡཱཝ དེཝམནུསྶེཧི སུཔྤཀཱསིཏཾ. པརིནིབྦཱཏུདཱནི, བྷནྟེ, བྷགཝཱ, པརིནིབྦཱཏུ སུགཏོ, པརིནིབྦཱནཀཱལོདཱནི, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ བྷགཝཱ མཱརཾ པཱཔིམནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཔྤོསྶུཀྐོ ཏྭཾ, པཱཔིམ, ཧོཧི, ན ཙིརཾ ཏཐཱགཏསྶ པརིནིབྦཱནཾ བྷཝིསྶཏི. ཨིཏོ ཏིཎྞཾ མཱསཱནཾ ཨཙྩཡེན ཏཐཱགཏོ པརིནིབྦཱཡིསྶཏཱི’’ཏི.

ཨཱཡུསངྑཱརཨོསྶཛྫནཾ

༡༦༩. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཙཱཔཱལེ ཙེཏིཡེ སཏོ སམྤཛཱནོ ཨཱཡུསངྑཱརཾ ཨོསྶཛི. ཨོསྶཊྛེ ཙ བྷགཝཏཱ ཨཱཡུསངྑཱརེ མཧཱབྷཱུམིཙཱལོ ཨཧོསི བྷིཾསནཀོ སལོམཧཾསོ [ལོམཧཾསོ (སྱཱ.)], དེཝདུནྡུབྷིཡོ [དེཝདུདྲབྷིཡོ (ཀ.)] ཙ ཕལིཾསུ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨེཏམཏྠཾ ཝིདིཏྭཱ ཏཱཡཾ ཝེལཱཡཾ ཨིམཾ ཨུདཱནཾ ཨུདཱནེསི –

‘‘ཏུལམཏུལཉྩ སམྦྷཝཾ, བྷཝསངྑཱརམཝསྶཛི མུནི;

ཨཛ྄ཛྷཏྟརཏོ སམཱཧིཏོ, ཨབྷིནྡི ཀཝཙམིཝཏྟསམྦྷཝ’’ནྟི.

མཧཱབྷཱུམིཙཱལཧེཏུ

༡༧༠. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨཙྪརིཡཾ ཝཏ བྷོ, ཨབྦྷུཏཾ ཝཏ བྷོ, མཧཱ ཝཏཱཡཾ བྷཱུམིཙཱལོ; སུམཧཱ ཝཏཱཡཾ བྷཱུམིཙཱལོ བྷིཾསནཀོ སལོམཧཾསོ; དེཝདུནྡུབྷིཡོ ཙ ཕལིཾསུ. ཀོ ནུ ཁོ ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ མཧཏོ བྷཱུམིཙཱལསྶ པཱཏུབྷཱཝཱཡཱ’’ཏི?

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི, ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི, ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཙྪརིཡཾ, བྷནྟེ, ཨབྦྷུཏཾ, བྷནྟེ, མཧཱ ཝཏཱཡཾ, བྷནྟེ, བྷཱུམིཙཱལོ; སུམཧཱ ཝཏཱཡཾ, བྷནྟེ, བྷཱུམིཙཱལོ བྷིཾསནཀོ སལོམཧཾསོ; དེཝདུནྡུབྷིཡོ ཙ ཕལིཾསུ. ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ མཧཏོ བྷཱུམིཙཱལསྶ པཱཏུབྷཱཝཱཡཱ’’ཏི?

༡༧༡. ‘‘ཨཊྛ ཁོ ཨིམེ, ཨཱནནྡ, ཧེཏཱུ, ཨཊྛ པཙྩཡཱ མཧཏོ བྷཱུམིཙཱལསྶ པཱཏུབྷཱཝཱཡ. ཀཏམེ ཨཊྛ? ཨཡཾ, ཨཱནནྡ, མཧཱཔཐཝཱི ཨུདཀེ པཏིཊྛིཏཱ, ཨུདཀཾ ཝཱཏེ པཏིཊྛིཏཾ, ཝཱཏོ ཨཱཀཱསཊྛོ. ཧོཏི ཁོ སོ, ཨཱནནྡ, སམཡོ, ཡཾ མཧཱཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི. མཧཱཝཱཏཱ ཝཱཡནྟཱ ཨུདཀཾ ཀམྤེནྟི. ཨུདཀཾ ཀམྤིཏཾ པཐཝིཾ ཀམྤེཏི. ཨཡཾ པཋམོ ཧེཏུ པཋམོ པཙྩཡོ མཧཏོ བྷཱུམིཙཱལསྶ པཱཏུབྷཱཝཱཡ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, སམཎོ ཝཱ ཧོཏི བྲཱཧྨཎོ ཝཱ ཨིདྡྷིམཱ ཙེཏོཝསིཔྤཏྟོ, དེཝོ ཝཱ མཧིདྡྷིཀོ མཧཱནུབྷཱཝོ, ཏསྶ པརིཏྟཱ པཐཝཱིསཉྙཱ བྷཱཝིཏཱ ཧོཏི, ཨཔྤམཱཎཱ ཨཱཔོསཉྙཱ. སོ ཨིམཾ པཐཝིཾ ཀམྤེཏི སངྐམྤེཏི སམྤཀམྤེཏི སམྤཝེདྷེཏི. ཨཡཾ དུཏིཡོ ཧེཏུ དུཏིཡོ པཙྩཡོ མཧཏོ བྷཱུམིཙཱལསྶ པཱཏུབྷཱཝཱཡ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, ཡདཱ བོདྷིསཏྟོ ཏུསིཏཀཱཡཱ ཙཝིཏྭཱ སཏོ སམྤཛཱནོ མཱཏུཀུཙྪིཾ ཨོཀྐམཏི, ཏདཱཡཾ པཐཝཱི ཀམྤཏི སངྐམྤཏི སམྤཀམྤཏི སམྤཝེདྷཏི. ཨཡཾ ཏཏིཡོ ཧེཏུ ཏཏིཡོ པཙྩཡོ མཧཏོ བྷཱུམིཙཱལསྶ པཱཏུབྷཱཝཱཡ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, ཡདཱ བོདྷིསཏྟོ སཏོ སམྤཛཱནོ མཱཏུཀུཙྪིསྨཱ ནིཀྑམཏི, ཏདཱཡཾ པཐཝཱི ཀམྤཏི སངྐམྤཏི སམྤཀམྤཏི སམྤཝེདྷཏི. ཨཡཾ ཙཏུཏྠོ ཧེཏུ ཙཏུཏྠོ པཙྩཡོ མཧཏོ བྷཱུམིཙཱལསྶ པཱཏུབྷཱཝཱཡ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, ཡདཱ ཏཐཱགཏོ ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུཛ྄ཛྷཏི, ཏདཱཡཾ པཐཝཱི ཀམྤཏི སངྐམྤཏི སམྤཀམྤཏི སམྤཝེདྷཏི. ཨཡཾ པཉྩམོ ཧེཏུ པཉྩམོ པཙྩཡོ མཧཏོ བྷཱུམིཙཱལསྶ པཱཏུབྷཱཝཱཡ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, ཡདཱ ཏཐཱགཏོ ཨནུཏྟརཾ དྷམྨཙཀྐཾ པཝཏྟེཏི, ཏདཱཡཾ པཐཝཱི ཀམྤཏི སངྐམྤཏི སམྤཀམྤཏི སམྤཝེདྷཏི. ཨཡཾ ཚཊྛོ ཧེཏུ ཚཊྛོ པཙྩཡོ མཧཏོ བྷཱུམིཙཱལསྶ པཱཏུབྷཱཝཱཡ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, ཡདཱ ཏཐཱགཏོ སཏོ སམྤཛཱནོ ཨཱཡུསངྑཱརཾ ཨོསྶཛྫཏི, ཏདཱཡཾ པཐཝཱི ཀམྤཏི སངྐམྤཏི སམྤཀམྤཏི སམྤཝེདྷཏི. ཨཡཾ སཏྟམོ ཧེཏུ སཏྟམོ པཙྩཡོ མཧཏོ བྷཱུམིཙཱལསྶ པཱཏུབྷཱཝཱཡ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, ཡདཱ ཏཐཱགཏོ ཨནུཔཱདིསེསཱཡ ནིབྦཱནདྷཱཏུཡཱ པརིནིབྦཱཡཏི, ཏདཱཡཾ པཐཝཱི ཀམྤཏི སངྐམྤཏི སམྤཀམྤཏི སམྤཝེདྷཏི. ཨཡཾ ཨཊྛམོ ཧེཏུ ཨཊྛམོ པཙྩཡོ མཧཏོ བྷཱུམིཙཱལསྶ པཱཏུབྷཱཝཱཡ. ཨིམེ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨཊྛ ཧེཏཱུ, ཨཊྛ པཙྩཡཱ མཧཏོ བྷཱུམིཙཱལསྶ པཱཏུབྷཱཝཱཡཱ’’ཏི.

ཨཊྛ པརིསཱ

༡༧༢. ‘‘ཨཊྛ ཁོ ཨིམཱ, ཨཱནནྡ, པརིསཱ. ཀཏམཱ ཨཊྛ? ཁཏྟིཡཔརིསཱ, བྲཱཧྨཎཔརིསཱ, གཧཔཏིཔརིསཱ, སམཎཔརིསཱ, ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀཔརིསཱ [ཙཱཏུམྨཧཱརཱཛིཀཔརིསཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)], ཏཱཝཏིཾསཔརིསཱ, མཱརཔརིསཱ, བྲཧྨཔརིསཱ. ཨབྷིཛཱནཱམི ཁོ པནཱཧཾ, ཨཱནནྡ, ཨནེཀསཏཾ ཁཏྟིཡཔརིསཾ ཨུཔསངྐམིཏཱ. ཏཏྲཔི མཡཱ སནྣིསིནྣཔུབྦཾ ཙེཝ སལླཔིཏཔུབྦཉྩ སཱཀཙྪཱ ཙ སམཱཔཛྫིཏཔུབྦཱ. ཏཏྠ ཡཱདིསཀོ ཏེསཾ ཝཎྞོ ཧོཏི, ཏཱདིསཀོ མཡ྄ཧཾ ཝཎྞོ ཧོཏི. ཡཱདིསཀོ ཏེསཾ སརོ ཧོཏི, ཏཱདིསཀོ མཡ྄ཧཾ སརོ ཧོཏི. དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེམི སམཱདཔེམི སམུཏྟེཛེམི སམྤཧཾསེམི. བྷཱསམཱནཉྩ མཾ ན ཛཱནནྟི – ‘ཀོ ནུ ཁོ ཨཡཾ བྷཱསཏི དེཝོ ཝཱ མནུསྶོ ཝཱ’ཏི? དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེཏྭཱ སམཱདཔེཏྭཱ སམུཏྟེཛེཏྭཱ སམྤཧཾསེཏྭཱ ཨནྟརདྷཱཡཱམི. ཨནྟརཧིཏཉྩ མཾ ན ཛཱནནྟི – ‘ཀོ ནུ ཁོ ཨཡཾ ཨནྟརཧིཏོ དེཝོ ཝཱ མནུསྶོ ཝཱ’ཏི? ཨབྷིཛཱནཱམི ཁོ པནཱཧཾ, ཨཱནནྡ, ཨནེཀསཏཾ བྲཱཧྨཎཔརིསཾ…པེ… གཧཔཏིཔརིསཾ… སམཎཔརིསཾ… ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀཔརིསཾ… ཏཱཝཏིཾསཔརིསཾ… མཱརཔརིསཾ… བྲཧྨཔརིསཾ ཨུཔསངྐམིཏཱ. ཏཏྲཔི མཡཱ སནྣིསིནྣཔུབྦཾ ཙེཝ སལླཔིཏཔུབྦཉྩ སཱཀཙྪཱ ཙ སམཱཔཛྫིཏཔུབྦཱ. ཏཏྠ ཡཱདིསཀོ ཏེསཾ ཝཎྞོ ཧོཏི, ཏཱདིསཀོ མཡ྄ཧཾ ཝཎྞོ ཧོཏི. ཡཱདིསཀོ ཏེསཾ སརོ ཧོཏི, ཏཱདིསཀོ མཡ྄ཧཾ སརོ ཧོཏི. དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེམི སམཱདཔེམི སམུཏྟེཛེམི སམྤཧཾསེམི. བྷཱསམཱནཉྩ མཾ ན ཛཱནནྟི – ‘ཀོ ནུ ཁོ ཨཡཾ བྷཱསཏི དེཝོ ཝཱ མནུསྶོ ཝཱ’ཏི? དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེཏྭཱ སམཱདཔེཏྭཱ སམུཏྟེཛེཏྭཱ སམྤཧཾསེཏྭཱ ཨནྟརདྷཱཡཱམི. ཨནྟརཧིཏཉྩ མཾ ན ཛཱནནྟི – ‘ཀོ ནུ ཁོ ཨཡཾ ཨནྟརཧིཏོ དེཝོ ཝཱ མནུསྶོ ཝཱ’ཏི? ཨིམཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨཊྛ པརིསཱ.

ཨཊྛ ཨབྷིབྷཱཡཏནཱནི

༡༧༣. ‘‘ཨཊྛ ཁོ ཨིམཱནི, ཨཱནནྡ, ཨབྷིབྷཱཡཏནཱནི. ཀཏམཱནི ཨཊྛ? ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱུཔསཉྙཱི ཨེཀོ བཧིདྡྷཱ རཱུཔཱནི པསྶཏི པརིཏྟཱནི སུཝཎྞདུབྦཎྞཱནི. ‘ཏཱནི ཨབྷིབྷུཡྻ ཛཱནཱམི པསྶཱམཱི’ཏི ཨེཝཾསཉྙཱི ཧོཏི. ཨིདཾ པཋམཾ ཨབྷིབྷཱཡཏནཾ.

‘‘ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱུཔསཉྙཱི ཨེཀོ བཧིདྡྷཱ རཱུཔཱནི པསྶཏི ཨཔྤམཱཎཱནི སུཝཎྞདུབྦཎྞཱནི. ‘ཏཱནི ཨབྷིབྷུཡྻ ཛཱནཱམི པསྶཱམཱི’ཏི ཨེཝཾསཉྙཱི ཧོཏི. ཨིདཾ དུཏིཡཾ ཨབྷིབྷཱཡཏནཾ.

‘‘ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨརཱུཔསཉྙཱི ཨེཀོ བཧིདྡྷཱ རཱུཔཱནི པསྶཏི པརིཏྟཱནི སུཝཎྞདུབྦཎྞཱནི. ‘ཏཱནི ཨབྷིབྷུཡྻ ཛཱནཱམི པསྶཱམཱི’ཏི ཨེཝཾསཉྙཱི ཧོཏི. ཨིདཾ ཏཏིཡཾ ཨབྷིབྷཱཡཏནཾ.

‘‘ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨརཱུཔསཉྙཱི ཨེཀོ བཧིདྡྷཱ རཱུཔཱནི པསྶཏི ཨཔྤམཱཎཱནི སུཝཎྞདུབྦཎྞཱནི. ‘ཏཱནི ཨབྷིབྷུཡྻ ཛཱནཱམི པསྶཱམཱི’ཏི ཨེཝཾསཉྙཱི ཧོཏི. ཨིདཾ ཙཏུཏྠཾ ཨབྷིབྷཱཡཏནཾ.

‘‘ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨརཱུཔསཉྙཱི ཨེཀོ བཧིདྡྷཱ རཱུཔཱནི པསྶཏི ནཱིལཱནི ནཱིལཝཎྞཱནི ནཱིལནིདསྶནཱནི ནཱིལནིབྷཱསཱནི. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཨུམཱཔུཔྥཾ ནཱིལཾ ནཱིལཝཎྞཾ ནཱིལནིདསྶནཾ ནཱིལནིབྷཱསཾ. སེཡྻཐཱ ཝཱ པན ཏཾ ཝཏྠཾ བཱརཱཎསེཡྻཀཾ ཨུབྷཏོབྷཱགཝིམཊྛཾ ནཱིལཾ ནཱིལཝཎྞཾ ནཱིལནིདསྶནཾ ནཱིལནིབྷཱསཾ. ཨེཝམེཝ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨརཱུཔསཉྙཱི ཨེཀོ བཧིདྡྷཱ རཱུཔཱནི པསྶཏི ནཱིལཱནི ནཱིལཝཎྞཱནི ནཱིལནིདསྶནཱནི ནཱིལནིབྷཱསཱནི. ‘ཏཱནི ཨབྷིབྷུཡྻ ཛཱནཱམི པསྶཱམཱི’ཏི ཨེཝཾསཉྙཱི ཧོཏི. ཨིདཾ པཉྩམཾ ཨབྷིབྷཱཡཏནཾ.

‘‘ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨརཱུཔསཉྙཱི ཨེཀོ བཧིདྡྷཱ རཱུཔཱནི པསྶཏི པཱིཏཱནི པཱིཏཝཎྞཱནི པཱིཏནིདསྶནཱནི པཱིཏནིབྷཱསཱནི. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཀཎིཀཱརཔུཔྥཾ པཱིཏཾ པཱིཏཝཎྞཾ པཱིཏནིདསྶནཾ པཱིཏནིབྷཱསཾ. སེཡྻཐཱ ཝཱ པན ཏཾ ཝཏྠཾ བཱརཱཎསེཡྻཀཾ ཨུབྷཏོབྷཱགཝིམཊྛཾ པཱིཏཾ པཱིཏཝཎྞཾ པཱིཏནིདསྶནཾ པཱིཏནིབྷཱསཾ. ཨེཝམེཝ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨརཱུཔསཉྙཱི ཨེཀོ བཧིདྡྷཱ རཱུཔཱནི པསྶཏི པཱིཏཱནི པཱིཏཝཎྞཱནི པཱིཏནིདསྶནཱནི པཱིཏནིབྷཱསཱནི. ‘ཏཱནི ཨབྷིབྷུཡྻ ཛཱནཱམི པསྶཱམཱི’ཏི ཨེཝཾསཉྙཱི ཧོཏི. ཨིདཾ ཚཊྛཾ ཨབྷིབྷཱཡཏནཾ.

‘‘ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨརཱུཔསཉྙཱི ཨེཀོ བཧིདྡྷཱ རཱུཔཱནི པསྶཏི ལོཧིཏཀཱནི ལོཧིཏཀཝཎྞཱནི ལོཧིཏཀནིདསྶནཱནི ལོཧིཏཀནིབྷཱསཱནི. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བནྡྷུཛཱིཝཀཔུཔྥཾ ལོཧིཏཀཾ ལོཧིཏཀཝཎྞཾ ལོཧིཏཀནིདསྶནཾ ལོཧིཏཀནིབྷཱསཾ. སེཡྻཐཱ ཝཱ པན ཏཾ ཝཏྠཾ བཱརཱཎསེཡྻཀཾ ཨུབྷཏོབྷཱགཝིམཊྛཾ ལོཧིཏཀཾ ལོཧིཏཀཝཎྞཾ ལོཧིཏཀནིདསྶནཾ ལོཧིཏཀནིབྷཱསཾ. ཨེཝམེཝ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨརཱུཔསཉྙཱི ཨེཀོ བཧིདྡྷཱ རཱུཔཱནི པསྶཏི ལོཧིཏཀཱནི ལོཧིཏཀཝཎྞཱནི ལོཧིཏཀནིདསྶནཱནི ལོཧིཏཀནིབྷཱསཱནི. ‘ཏཱནི ཨབྷིབྷུཡྻ ཛཱནཱམི པསྶཱམཱི’ཏི ཨེཝཾསཉྙཱི ཧོཏི. ཨིདཾ སཏྟམཾ ཨབྷིབྷཱཡཏནཾ.

‘‘ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨརཱུཔསཉྙཱི ཨེཀོ བཧིདྡྷཱ རཱུཔཱནི པསྶཏི ཨོདཱཏཱནི ཨོདཱཏཝཎྞཱནི ཨོདཱཏནིདསྶནཱནི ཨོདཱཏནིབྷཱསཱནི. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཨོསདྷིཏཱརཀཱ ཨོདཱཏཱ ཨོདཱཏཝཎྞཱ ཨོདཱཏནིདསྶནཱ ཨོདཱཏནིབྷཱསཱ. སེཡྻཐཱ ཝཱ པན ཏཾ ཝཏྠཾ བཱརཱཎསེཡྻཀཾ ཨུབྷཏོབྷཱགཝིམཊྛཾ ཨོདཱཏཾ ཨོདཱཏཝཎྞཾ ཨོདཱཏནིདསྶནཾ ཨོདཱཏནིབྷཱསཾ. ཨེཝམེཝ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨརཱུཔསཉྙཱི ཨེཀོ བཧིདྡྷཱ རཱུཔཱནི པསྶཏི ཨོདཱཏཱནི ཨོདཱཏཝཎྞཱནི ཨོདཱཏནིདསྶནཱནི ཨོདཱཏནིབྷཱསཱནི. ‘ཏཱནི ཨབྷིབྷུཡྻ ཛཱནཱམི པསྶཱམཱི’ཏི ཨེཝཾསཉྙཱི ཧོཏི. ཨིདཾ ཨཊྛམཾ ཨབྷིབྷཱཡཏནཾ. ཨིམཱནི ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨཊྛ ཨབྷིབྷཱཡཏནཱནི.

ཨཊྛ ཝིམོཀྑཱ

༡༧༤. ‘‘ཨཊྛ ཁོ ཨིམེ, ཨཱནནྡ, ཝིམོཀྑཱ. ཀཏམེ ཨཊྛ? རཱུཔཱི རཱུཔཱནི པསྶཏི, ཨཡཾ པཋམོ ཝིམོཀྑོ. ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨརཱུཔསཉྙཱི བཧིདྡྷཱ རཱུཔཱནི པསྶཏི, ཨཡཾ དུཏིཡོ ཝིམོཀྑོ. སུབྷནྟེཝ ཨདྷིམུཏྟོ ཧོཏི, ཨཡཾ ཏཏིཡོ ཝིམོཀྑོ. སབྦསོ རཱུཔསཉྙཱནཾ སམཏིཀྐམཱ པཊིགྷསཉྙཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ནཱནཏྟསཉྙཱནཾ ཨམནསིཀཱརཱ ‘ཨནནྟོ ཨཱཀཱསོ’ཏི ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི, ཨཡཾ ཙཏུཏྠོ ཝིམོཀྑོ. སབྦསོ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ‘ཨནནྟཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི, ཨཡཾ པཉྩམོ ཝིམོཀྑོ. སབྦསོ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ‘ནཏྠི ཀིཉྩཱི’ཏི ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི, ཨཡཾ ཚཊྛོ ཝིམོཀྑོ. སབྦསོ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ སཏྟམོ ཝིམོཀྑོ. སབྦསོ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི, ཨཡཾ ཨཊྛམོ ཝིམོཀྑོ. ཨིམེ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨཊྛ ཝིམོཀྑཱ.

༡༧༥. ‘‘ཨེཀམིདཱཧཾ, ཨཱནནྡ, སམཡཾ ཨུརུཝེལཱཡཾ ཝིཧརཱམི ནཛྫཱ ནེརཉྫརཱཡ ཏཱིརེ ཨཛཔཱལནིགྲོདྷེ པཋམཱབྷིསམྦུདྡྷོ. ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, མཱརོ པཱཔིམཱ ཡེནཱཧཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ ཁོ, ཨཱནནྡ, མཱརོ པཱཔིམཱ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘པརིནིབྦཱཏུདཱནི, བྷནྟེ, བྷགཝཱ; པརིནིབྦཱཏུ སུགཏོ, པརིནིབྦཱནཀཱལོདཱནི, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཨཧཾ, ཨཱནནྡ, མཱརཾ པཱཔིམནྟཾ ཨེཏདཝོཙཾ –

‘‘‘ན ཏཱཝཱཧཾ, པཱཔིམ, པརིནིབྦཱཡིསྶཱམི, ཡཱཝ མེ བྷིཀྑཱུ ན སཱཝཀཱ བྷཝིསྶནྟི ཝིཡཏྟཱ ཝིནཱིཏཱ ཝིསཱརདཱ བཧུསྶུཏཱ དྷམྨདྷརཱ དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣཱ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣཱ ཨནུདྷམྨཙཱརིནོ, སཀཾ ཨཱཙརིཡཀཾ ཨུགྒཧེཏྭཱ ཨཱཙིཀྑིསྶནྟི དེསེསྶནྟི པཉྙཔེསྶནྟི པཊྛཔེསྶནྟི ཝིཝརིསྶནྟི ཝིབྷཛིསྶནྟི ཨུཏྟཱནཱིཀརིསྶནྟི, ཨུཔྤནྣཾ པརཔྤཝཱདཾ སཧདྷམྨེན སུནིགྒཧིཏཾ ནིགྒཧེཏྭཱ སཔྤཱཊིཧཱརིཡཾ དྷམྨཾ དེསེསྶནྟི.

‘‘‘ན ཏཱཝཱཧཾ, པཱཔིམ, པརིནིབྦཱཡིསྶཱམི, ཡཱཝ མེ བྷིཀྑུནིཡོ ན སཱཝིཀཱ བྷཝིསྶནྟི ཝིཡཏྟཱ ཝིནཱིཏཱ ཝིསཱརདཱ བཧུསྶུཏཱ དྷམྨདྷརཱ དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣཱ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣཱ ཨནུདྷམྨཙཱརིནིཡོ, སཀཾ ཨཱཙརིཡཀཾ ཨུགྒཧེཏྭཱ ཨཱཙིཀྑིསྶནྟི དེསེསྶནྟི པཉྙཔེསྶནྟི པཊྛཔེསྶནྟི ཝིཝརིསྶནྟི ཝིབྷཛིསྶནྟི ཨུཏྟཱནཱིཀརིསྶནྟི, ཨུཔྤནྣཾ པརཔྤཝཱདཾ སཧདྷམྨེན སུནིགྒཧིཏཾ ནིགྒཧེཏྭཱ སཔྤཱཊིཧཱརིཡཾ དྷམྨཾ དེསེསྶནྟི.

‘‘‘ན ཏཱཝཱཧཾ, པཱཔིམ, པརིནིབྦཱཡིསྶཱམི, ཡཱཝ མེ ཨུཔཱསཀཱ ན སཱཝཀཱ བྷཝིསྶནྟི ཝིཡཏྟཱ ཝིནཱིཏཱ ཝིསཱརདཱ བཧུསྶུཏཱ དྷམྨདྷརཱ དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣཱ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣཱ ཨནུདྷམྨཙཱརིནོ, སཀཾ ཨཱཙརིཡཀཾ ཨུགྒཧེཏྭཱ ཨཱཙིཀྑིསྶནྟི དེསེསྶནྟི པཉྙཔེསྶནྟི པཊྛཔེསྶནྟི ཝིཝརིསྶནྟི ཝིབྷཛིསྶནྟི ཨུཏྟཱནཱིཀརིསྶནྟི, ཨུཔྤནྣཾ པརཔྤཝཱདཾ སཧདྷམྨེན སུནིགྒཧིཏཾ ནིགྒཧེཏྭཱ སཔྤཱཊིཧཱརིཡཾ དྷམྨཾ དེསེསྶནྟི.

‘‘‘ན ཏཱཝཱཧཾ, པཱཔིམ, པརིནིབྦཱཡིསྶཱམི, ཡཱཝ མེ ཨུཔཱསིཀཱ ན སཱཝིཀཱ བྷཝིསྶནྟི ཝིཡཏྟཱ ཝིནཱིཏཱ ཝིསཱརདཱ བཧུསྶུཏཱ དྷམྨདྷརཱ དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣཱ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣཱ ཨནུདྷམྨཙཱརིནིཡོ, སཀཾ ཨཱཙརིཡཀཾ ཨུགྒཧེཏྭཱ ཨཱཙིཀྑིསྶནྟི དེསེསྶནྟི པཉྙཔེསྶནྟི པཊྛཔེསྶནྟི ཝིཝརིསྶནྟི ཝིབྷཛིསྶནྟི ཨུཏྟཱནཱིཀརིསྶནྟི, ཨུཔྤནྣཾ པརཔྤཝཱདཾ སཧདྷམྨེན སུནིགྒཧིཏཾ ནིགྒཧེཏྭཱ སཔྤཱཊིཧཱརིཡཾ དྷམྨཾ དེསེསྶནྟི.

‘‘‘ན ཏཱཝཱཧཾ, པཱཔིམ, པརིནིབྦཱཡིསྶཱམི, ཡཱཝ མེ ཨིདཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ན ཨིདྡྷཉྩེཝ བྷཝིསྶཏི ཕཱིཏཉྩ ཝིཏྠཱརིཀཾ བཱཧུཛཉྙཾ པུཐུབྷཱུཏཾ ཡཱཝ དེཝམནུསྶེཧི སུཔྤཀཱསིཏ’ནྟི.

༡༧༦. ‘‘ཨིདཱནེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨཛྫ ཙཱཔཱལེ ཙེཏིཡེ མཱརོ པཱཔིམཱ ཡེནཱཧཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ ཁོ, ཨཱནནྡ, མཱརོ པཱཔིམཱ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘པརིནིབྦཱཏུདཱནི, བྷནྟེ, བྷགཝཱ, པརིནིབྦཱཏུ སུགཏོ, པརིནིབྦཱནཀཱལོདཱནི, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ. བྷཱསིཏཱ ཁོ པནེསཱ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ ཝཱཙཱ – ‘‘ན ཏཱཝཱཧཾ, པཱཔིམ, པརིནིབྦཱཡིསྶཱམི, ཡཱཝ མེ བྷིཀྑཱུ ན སཱཝཀཱ བྷཝིསྶནྟི…པེ… ཡཱཝ མེ བྷིཀྑུནིཡོ ན སཱཝིཀཱ བྷཝིསྶནྟི…པེ… ཡཱཝ མེ ཨུཔཱསཀཱ ན སཱཝཀཱ བྷཝིསྶནྟི…པེ… ཡཱཝ མེ ཨུཔཱསིཀཱ ན སཱཝིཀཱ བྷཝིསྶནྟི…པེ… ཡཱཝ མེ ཨིདཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ན ཨིདྡྷཉྩེཝ བྷཝིསྶཏི ཕཱིཏཉྩ ཝིཏྠཱརིཀཾ བཱཧུཛཉྙཾ པུཐུབྷཱུཏཾ, ཡཱཝ དེཝམནུསྶེཧི སུཔྤཀཱསིཏ’’ནྟི. ཨེཏརཧི ཁོ པན, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ བྲཧྨཙརིཡཾ ཨིདྡྷཉྩེཝ ཕཱིཏཉྩ ཝིཏྠཱརིཀཾ བཱཧུཛཉྙཾ པུཐུབྷཱུཏཾ, ཡཱཝ དེཝམནུསྶེཧི སུཔྤཀཱསིཏཾ. པརིནིབྦཱཏུདཱནི, བྷནྟེ, བྷགཝཱ, པརིནིབྦཱཏུ སུགཏོ, པརིནིབྦཱནཀཱལོདཱནི, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ’ཏི.

༡༧༧. ‘‘ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཧཾ, ཨཱནནྡ, མཱརཾ པཱཔིམནྟཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཨཔྤོསྶུཀྐོ ཏྭཾ, པཱཔིམ, ཧོཧི, ནཙིརཾ ཏཐཱགཏསྶ པརིནིབྦཱནཾ བྷཝིསྶཏི. ཨིཏོ ཏིཎྞཾ མཱསཱནཾ ཨཙྩཡེན ཏཐཱགཏོ པརིནིབྦཱཡིསྶཏཱི’ཏི. ཨིདཱནེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨཛྫ ཙཱཔཱལེ ཙེཏིཡེ ཏཐཱགཏེན སཏེན སམྤཛཱནེན ཨཱཡུསངྑཱརོ ཨོསྶཊྛོ’’ཏི.

ཨཱནནྡཡཱཙནཀཐཱ

༡༧༨. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཏིཊྛཏུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཀཔྤཾ, ཏིཊྛཏུ སུགཏོ ཀཔྤཾ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱན’’ནྟི.

‘‘ཨལཾདཱནི, ཨཱནནྡ. མཱ ཏཐཱགཏཾ ཡཱཙི, ཨཀཱལོདཱནི, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏཾ ཡཱཙནཱཡཱ’’ཏི. དུཏིཡམྤི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ…པེ… ཏཏིཡམྤི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཏིཊྛཏུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཀཔྤཾ, ཏིཊྛཏུ སུགཏོ ཀཔྤཾ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱན’’ནྟི.

‘‘སདྡཧསི ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏསྶ བོདྷི’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨཐ ཀིཉྩརཧི ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏཾ ཡཱཝཏཏིཡཀཾ ཨབྷིནིཔྤཱིལེ༹སཱི’’ཏི? ‘‘སམྨུཁཱ མེཏཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སུཏཾ སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘ཡསྶ ཀསྶཙི, ཨཱནནྡ, ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ ཡཱནཱིཀཏཱ ཝཏྠུཀཏཱ ཨནུཊྛིཏཱ པརིཙིཏཱ སུསམཱརདྡྷཱ, སོ ཨཱཀངྑམཱནོ ཀཔྤཾ ཝཱ ཏིཊྛེཡྻ ཀཔྤཱཝསེསཾ ཝཱ. ཏཐཱགཏསྶ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ ཡཱནཱིཀཏཱ ཝཏྠུཀཏཱ ཨནུཊྛིཏཱ པརིཙིཏཱ སུསམཱརདྡྷཱ. སོ ཨཱཀངྑམཱནོ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏོ ཀཔྤཾ ཝཱ ཏིཊྛེཡྻ ཀཔྤཱཝསེསཾ ཝཱ’’’ཏི. ‘‘སདྡཧསི ཏྭཾ, ཨཱནནྡཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཏུཡ྄ཧེཝེཏཾ དུཀྐཊཾ, ཏུཡ྄ཧེཝེཏཾ ཨཔརདྡྷཾ, ཡཾ ཏྭཾ ཏཐཱགཏེན ཨེཝཾ ཨོལཱ༹རིཀེ ནིམིཏྟེ ཀཡིརམཱནེ ཨོལཱ༹རིཀེ ཨོབྷཱསེ ཀཡིརམཱནེ ནཱསཀྑི པཊིཝིཛ྄ཛྷིཏུཾ, ན ཏཐཱགཏཾ ཡཱཙི – ‘ཏིཊྛཏུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཀཔྤཾ, ཏིཊྛཏུ སུགཏོ ཀཔྤཾ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱན’’ནྟི. སཙེ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏཾ ཡཱཙེཡྻཱསི, དྭེཝ ཏེ ཝཱཙཱ ཏཐཱགཏོ པཊིཀྑིཔེཡྻ, ཨཐ ཏཏིཡཀཾ ཨདྷིཝཱསེཡྻ. ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཏུཡ྄ཧེཝེཏཾ དུཀྐཊཾ, ཏུཡ྄ཧེཝེཏཾ ཨཔརདྡྷཾ.

༡༧༩. ‘‘ཨེཀམིདཱཧཾ, ཨཱནནྡ, སམཡཾ རཱཛགཧེ ཝིཧརཱམི གིཛ྄ཛྷཀཱུཊེ པབྦཏེ. ཏཏྲཱཔི ཁོ ཏཱཧཾ, ཨཱནནྡ, ཨཱམནྟེསིཾ – ‘རམཎཱིཡཾ, ཨཱནནྡ, རཱཛགཧཾ, རམཎཱིཡོ, ཨཱནནྡ, གིཛ྄ཛྷཀཱུཊོ པབྦཏོ. ཡསྶ ཀསྶཙི, ཨཱནནྡ, ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ ཡཱནཱིཀཏཱ ཝཏྠུཀཏཱ ཨནུཊྛིཏཱ པརིཙིཏཱ སུསམཱརདྡྷཱ, སོ ཨཱཀངྑམཱནོ ཀཔྤཾ ཝཱ ཏིཊྛེཡྻ ཀཔྤཱཝསེསཾ ཝཱ. ཏཐཱགཏསྶ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ ཡཱནཱིཀཏཱ ཝཏྠུཀཏཱ ཨནུཊྛིཏཱ པརིཙིཏཱ སུསམཱརདྡྷཱ, སོ ཨཱཀངྑམཱནོ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏོ ཀཔྤཾ ཝཱ ཏིཊྛེཡྻ ཀཔྤཱཝསེསཾ ཝཱ’ཏི. ཨེཝམྤི ཁོ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏེན ཨོལཱ༹རིཀེ ནིམིཏྟེ ཀཡིརམཱནེ ཨོལཱ༹རིཀེ ཨོབྷཱསེ ཀཡིརམཱནེ ནཱསཀྑི པཊིཝིཛ྄ཛྷིཏུཾ, ན ཏཐཱགཏཾ ཡཱཙི – ‘ཏིཊྛཏུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཀཔྤཾ, ཏིཊྛཏུ སུགཏོ ཀཔྤཾ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱན’ནྟི. སཙེ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏཾ ཡཱཙེཡྻཱསི, དྭེ ཏེ ཝཱཙཱ ཏཐཱགཏོ པཊིཀྑིཔེཡྻ, ཨཐ ཏཏིཡཀཾ ཨདྷིཝཱསེཡྻ. ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཏུཡ྄ཧེཝེཏཾ དུཀྐཊཾ, ཏུཡ྄ཧེཝེཏཾ ཨཔརདྡྷཾ.

༡༨༠. ‘‘ཨེཀམིདཱཧཾ, ཨཱནནྡ, སམཡཾ ཏཏྠེཝ རཱཛགཧེ ཝིཧརཱམི གོཏམནིགྲོདྷེ…པེ… ཏཏྠེཝ རཱཛགཧེ ཝིཧརཱམི ཙོརཔཔཱཏེ… ཏཏྠེཝ རཱཛགཧེ ཝིཧརཱམི ཝེབྷཱརཔསྶེ སཏྟཔཎྞིགུཧཱཡཾ… ཏཏྠེཝ རཱཛགཧེ ཝིཧརཱམི ཨིསིགིལིཔསྶེ ཀཱལ༹སིལཱཡཾ… ཏཏྠེཝ རཱཛགཧེ ཝིཧརཱམི སཱིཏཝནེ སཔྤསོཎྜིཀཔབྦྷཱརེ… ཏཏྠེཝ རཱཛགཧེ ཝིཧརཱམི ཏཔོདཱརཱམེ… ཏཏྠེཝ རཱཛགཧེ ཝིཧརཱམི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ… ཏཏྠེཝ རཱཛགཧེ ཝིཧརཱམི ཛཱིཝཀམྦཝནེ… ཏཏྠེཝ རཱཛགཧེ ཝིཧརཱམི མདྡཀུཙྪིསྨིཾ མིགདཱཡེ ཏཏྲཱཔི ཁོ ཏཱཧཾ, ཨཱནནྡ, ཨཱམནྟེསིཾ – ‘རམཎཱིཡཾ, ཨཱནནྡ, རཱཛགཧཾ, རམཎཱིཡོ གིཛ྄ཛྷཀཱུཊོ པབྦཏོ, རམཎཱིཡོ གོཏམནིགྲོདྷོ, རམཎཱིཡོ ཙོརཔཔཱཏོ, རམཎཱིཡཱ ཝེབྷཱརཔསྶེ སཏྟཔཎྞིགུཧཱ, རམཎཱིཡཱ ཨིསིགིལིཔསྶེ ཀཱལ༹སིལཱ, རམཎཱིཡོ སཱིཏཝནེ སཔྤསོཎྜིཀཔབྦྷཱརོ, རམཎཱིཡོ ཏཔོདཱརཱམོ, རམཎཱིཡོ ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔོ, རམཎཱིཡཾ ཛཱིཝཀམྦཝནཾ, རམཎཱིཡོ མདྡཀུཙྪིསྨིཾ མིགདཱཡོ. ཡསྶ ཀསྶཙི, ཨཱནནྡ, ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ ཡཱནཱིཀཏཱ ཝཏྠུཀཏཱ ཨནུཊྛིཏཱ པརིཙིཏཱ སུསམཱརདྡྷཱ…པེ… ཨཱཀངྑམཱནོ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏོ ཀཔྤཾ ཝཱ ཏིཊྛེཡྻ ཀཔྤཱཝསེསཾ ཝཱ’ཏི. ཨེཝམྤི ཁོ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏེན ཨོལཱ༹རིཀེ ནིམིཏྟེ ཀཡིརམཱནེ ཨོལཱ༹རིཀེ ཨོབྷཱསེ ཀཡིརམཱནེ ནཱསཀྑི པཊིཝིཛ྄ཛྷིཏུཾ, ན ཏཐཱགཏཾ ཡཱཙི – ‘ཏིཊྛཏུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཀཔྤཾ, ཏིཊྛཏུ སུགཏོ ཀཔྤཾ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱན’ནྟི. སཙེ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏཾ ཡཱཙེཡྻཱསི, དྭེཝ ཏེ ཝཱཙཱ ཏཐཱགཏོ པཊིཀྑིཔེཡྻ, ཨཐ ཏཏིཡཀཾ ཨདྷིཝཱསེཡྻ. ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཏུཡ྄ཧེཝེཏཾ དུཀྐཊཾ, ཏུཡ྄ཧེཝེཏཾ ཨཔརདྡྷཾ.

༡༨༡. ‘‘ཨེཀམིདཱཧཾ, ཨཱནནྡ, སམཡཾ ཨིདྷེཝ ཝེསཱལིཡཾ ཝིཧརཱམི ཨུདེནེ ཙེཏིཡེ. ཏཏྲཱཔི ཁོ ཏཱཧཾ, ཨཱནནྡ, ཨཱམནྟེསིཾ – ‘རམཎཱིཡཱ, ཨཱནནྡ, ཝེསཱལཱི, རམཎཱིཡཾ ཨུདེནཾ ཙེཏིཡཾ. ཡསྶ ཀསྶཙི, ཨཱནནྡ, ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ ཡཱནཱིཀཏཱ ཝཏྠུཀཏཱ ཨནུཊྛིཏཱ པརིཙིཏཱ སུསམཱརདྡྷཱ, སོ ཨཱཀངྑམཱནོ ཀཔྤཾ ཝཱ ཏིཊྛེཡྻ ཀཔྤཱཝསེསཾ ཝཱ. ཏཐཱགཏསྶ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ ཡཱནཱིཀཏཱ ཝཏྠུཀཏཱ ཨནུཊྛིཏཱ པརིཙིཏཱ སུསམཱརདྡྷཱ, སོ ཨཱཀངྑམཱནོ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏོ ཀཔྤཾ ཝཱ ཏིཊྛེཡྻ ཀཔྤཱཝསེསཾ ཝཱ’ཏི. ཨེཝམྤི ཁོ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏེན ཨོལཱ༹རིཀེ ནིམིཏྟེ ཀཡིརམཱནེ ཨོལཱ༹རིཀེ ཨོབྷཱསེ ཀཡིརམཱནེ ནཱསཀྑི པཊིཝིཛ྄ཛྷིཏུཾ, ན ཏཐཱགཏཾ ཡཱཙི – ‘ཏིཊྛཏུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཀཔྤཾ, ཏིཊྛཏུ སུགཏོ ཀཔྤཾ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱན’ནྟི. སཙེ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏཾ ཡཱཙེཡྻཱསི, དྭེཝ ཏེ ཝཱཙཱ ཏཐཱགཏོ པཊིཀྑིཔེཡྻ, ཨཐ ཏཏིཡཀཾ ཨདྷིཝཱསེཡྻ, ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཏུཡ྄ཧེཝེཏཾ དུཀྐཊཾ, ཏུཡ྄ཧེཝེཏཾ ཨཔརདྡྷཾ.

༡༨༢. ‘‘ཨེཀམིདཱཧཾ, ཨཱནནྡ, སམཡཾ ཨིདྷེཝ ཝེསཱལིཡཾ ཝིཧརཱམི གོཏམཀེ ཙེཏིཡེ …པེ… ཨིདྷེཝ ཝེསཱལིཡཾ ཝིཧརཱམི སཏྟམྦེ ཙེཏིཡེ… ཨིདྷེཝ ཝེསཱལིཡཾ ཝིཧརཱམི བཧུཔུཏྟེ ཙེཏིཡེ… ཨིདྷེཝ ཝེསཱལིཡཾ ཝིཧརཱམི སཱརནྡདེ ཙེཏིཡེ… ཨིདཱནེཝ ཁོ ཏཱཧཾ, ཨཱནནྡ, ཨཛྫ ཙཱཔཱལེ ཙེཏིཡེ ཨཱམནྟེསིཾ – ‘རམཎཱིཡཱ, ཨཱནནྡ, ཝེསཱལཱི, རམཎཱིཡཾ ཨུདེནཾ ཙེཏིཡཾ, རམཎཱིཡཾ གོཏམཀཾ ཙེཏིཡཾ, རམཎཱིཡཾ སཏྟམྦཾ ཙེཏིཡཾ, རམཎཱིཡཾ བཧུཔུཏྟཾ ཙེཏིཡཾ, རམཎཱིཡཾ སཱརནྡདཾ ཙེཏིཡཾ, རམཎཱིཡཾ ཙཱཔཱལཾ ཙེཏིཡཾ. ཡསྶ ཀསྶཙི, ཨཱནནྡ, ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ ཡཱནཱིཀཏཱ ཝཏྠུཀཏཱ ཨནུཊྛིཏཱ པརིཙིཏཱ སུསམཱརདྡྷཱ, སོ ཨཱཀངྑམཱནོ ཀཔྤཾ ཝཱ ཏིཊྛེཡྻ ཀཔྤཱཝསེསཾ ཝཱ. ཏཐཱགཏསྶ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ ཡཱནཱིཀཏཱ ཝཏྠུཀཏཱ ཨནུཊྛིཏཱ པརིཙིཏཱ སུསམཱརདྡྷཱ, སོ ཨཱཀངྑམཱནོ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏོ ཀཔྤཾ ཝཱ ཏིཊྛེཡྻ ཀཔྤཱཝསེསཾ ཝཱ’ཏི. ཨེཝམྤི ཁོ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏེན ཨོལཱ༹རིཀེ ནིམིཏྟེ ཀཡིརམཱནེ ཨོལཱ༹རིཀེ ཨོབྷཱསེ ཀཡིརམཱནེ ནཱསཀྑི པཊིཝིཛ྄ཛྷིཏུཾ, ན ཏཐཱགཏཾ ཡཱཙི – ‘ཏིཊྛཏུ བྷགཝཱ ཀཔྤཾ, ཏིཊྛཏུ སུགཏོ ཀཔྤཾ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱན’ནྟི. སཙེ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏཾ ཡཱཙེཡྻཱསི, དྭེཝ ཏེ ཝཱཙཱ ཏཐཱགཏོ པཊིཀྑིཔེཡྻ, ཨཐ ཏཏིཡཀཾ ཨདྷིཝཱསེཡྻ. ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཏུཡ྄ཧེཝེཏཾ དུཀྐཊཾ, ཏུཡ྄ཧེཝེཏཾ ཨཔརདྡྷཾ.

༡༨༣. ‘‘ནནུ ཨེཏཾ [ཨེཝཾ (སྱཱ. པཱི.)], ཨཱནནྡ, མཡཱ པཊིཀཙྩེཝ [པཊིགཙྩེཝ (སཱི. པཱི.)] ཨཀྑཱཏཾ – ‘སབྦེཧེཝ པིཡེཧི མནཱཔེཧི ནཱནཱབྷཱཝོ ཝིནཱབྷཱཝོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝོ. ཏཾ ཀུཏེཏྠ, ཨཱནནྡ, ལབྦྷཱ, ཡཾ ཏཾ ཛཱཏཾ བྷཱུཏཾ སངྑཏཾ པལོཀདྷམྨཾ, ཏཾ ཝཏ མཱ པལུཛྫཱིཏི ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི’. ཡཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏེན ཙཏྟཾ ཝནྟཾ མུཏྟཾ པཧཱིནཾ པཊིནིསྶཊྛཾ ཨོསྶཊྛོ ཨཱཡུསངྑཱརོ, ཨེཀཾསེན ཝཱཙཱ བྷཱསིཏཱ – ‘ན ཙིརཾ ཏཐཱགཏསྶ པརིནིབྦཱནཾ བྷཝིསྶཏི. ཨིཏོ ཏིཎྞཾ མཱསཱནཾ ཨཙྩཡེན ཏཐཱགཏོ པརིནིབྦཱཡིསྶཏཱི’ཏི. ཏཉྩ [ཏཾ ཝཙནཾ (སཱི.)] ཏཐཱགཏོ ཛཱིཝིཏཧེཏུ པུན པཙྩཱཝམིསྶཏཱིཏི [པཙྩཱགམིསྶཏཱིཏི (སྱཱ. ཀ.)] ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. ཨཱཡཱམཱནནྡ, ཡེན མཧཱཝནཾ ཀཱུཊཱགཱརསཱལཱ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཨཱནནྡེན སདྡྷིཾ ཡེན མཧཱཝནཾ ཀཱུཊཱགཱརསཱལཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘གཙྪ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཡཱཝཏིཀཱ བྷིཀྑཱུ ཝེསཱལིཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརནྟི, ཏེ སབྦེ ཨུཔཊྛཱནསཱལཱཡཾ སནྣིཔཱཏེཧཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ ཡཱཝཏིཀཱ བྷིཀྑཱུ ཝེསཱལིཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརནྟི, ཏེ སབྦེ ཨུཔཊྛཱནསཱལཱཡཾ སནྣིཔཱཏེཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སནྣིཔཏིཏོ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུསངྒྷོ, ཡསྶདཱནི, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཀཱལཾ མཉྙཏཱི’’ཏི.

༡༨༤. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཡེནུཔཊྛཱནསཱལཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ནིསཛྫ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཏེ མཡཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ དེསིཏཱ, ཏེ ཝོ སཱདྷུཀཾ ཨུགྒཧེཏྭཱ ཨཱསེཝིཏབྦཱ བྷཱཝེཏབྦཱ བཧུལཱིཀཱཏབྦཱ, ཡཐཡིདཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཨདྡྷནིཡཾ ཨསྶ ཙིརཊྛིཏིཀཾ, ཏདསྶ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱནཾ. ཀཏམེ ཙ ཏེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ མཡཱ ཨབྷིཉྙཱ དེསིཏཱ, ཡེ ཝོ སཱདྷུཀཾ ཨུགྒཧེཏྭཱ ཨཱསེཝིཏབྦཱ བྷཱཝེཏབྦཱ བཧུལཱིཀཱཏབྦཱ, ཡཐཡིདཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཨདྡྷནིཡཾ ཨསྶ ཙིརཊྛིཏིཀཾ, ཏདསྶ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱནཾ. སེཡྻཐིདཾ – ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནཱ ཙཏྟཱརོ སམྨཔྤདྷཱནཱ ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ པཉྩིནྡྲིཡཱནི པཉྩ བལཱནི སཏྟ བོཛ྄ཛྷངྒཱ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ. ཨིམེ ཁོ ཏེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ མཡཱ ཨབྷིཉྙཱ དེསིཏཱ, ཡེ ཝོ སཱདྷུཀཾ ཨུགྒཧེཏྭཱ ཨཱསེཝིཏབྦཱ བྷཱཝེཏབྦཱ བཧུལཱིཀཱཏབྦཱ, ཡཐཡིདཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཨདྡྷནིཡཾ ཨསྶ ཙིརཊྛིཏིཀཾ, ཏདསྶ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱན’’ནྟི.

༡༨༥. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཧནྡདཱནི, བྷིཀྑཝེ, ཨཱམནྟཡཱམི ཝོ, ཝཡདྷམྨཱ སངྑཱརཱ, ཨཔྤམཱདེན སམྤཱདེཐ. ནཙིརཾ ཏཐཱགཏསྶ པརིནིབྦཱནཾ བྷཝིསྶཏི. ཨིཏོ ཏིཎྞཾ མཱསཱནཾ ཨཙྩཡེན ཏཐཱགཏོ པརིནིབྦཱཡིསྶཏཱི’’ཏི. ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ, ཨིདཾ ཝཏྭཱན སུགཏོ ཨཐཱཔརཾ ཨེཏདཝོཙ སཏྠཱ [ཨིཏོ པརཾ སྱཱམཔོཏྠཀེ ཨེཝཾཔི པཱཋོ དིསྶཏི –§དཧརཱཔི ཙ ཡེ ཝུདྡྷཱ, ཡེ བཱལཱ ཡེ ཙ པཎྜིཏཱ.§ཨཌྜྷཱཙེཝ དལིདྡཱ ཙ, སབྦེ མཙྩུཔརཱཡནཱ.§ཡཐཱཔི ཀུམྦྷཀཱརསྶ, ཀཏཾ མཏྟིཀབྷཱཛནཾ.§ཁུདྡཀཉྩ མཧནྟཉྩ, ཡཉྩ པཀྐཾ ཡཉྩ ཨཱམཀཾ.§སབྦཾ བྷེདཔརིཡནྟཾ, ཨེཝཾ མཙྩཱན ཛཱིཝིཏཾ.§ཨཐཱཔརཾ ཨེཏདཝོཙ སཏྠཱ]. –

‘‘པརིཔཀྐོ ཝཡོ མཡ྄ཧཾ, པརིཏྟཾ མམ ཛཱིཝིཏཾ;

པཧཱཡ ཝོ གམིསྶཱམི, ཀཏཾ མེ སརཎམཏྟནོ.

‘‘ཨཔྤམཏྟཱ སཏཱིམནྟོ, སུསཱིལཱ ཧོཐ བྷིཀྑཝོ;

སུསམཱཧིཏསངྐཔྤཱ, སཙིཏྟམནུརཀྑཐ.

‘‘ཡོ ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ, ཨཔྤམཏྟོ ཝིཧསྶཏི;

པཧཱཡ ཛཱཏིསཾསཱརཾ, དུཀྑསྶནྟཾ ཀརིསྶཏཱི’’ཏི [ཝིཧརིསྶཏི (སྱཱ.), ཝིཧེསྶཏི (སཱི.)].

ཏཏིཡོ བྷཱཎཝཱརོ.

ནཱགཱཔལོཀིཏཾ

༡༨༦. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཝེསཱལིཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསི. ཝེསཱལིཡཾ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔྤཊིཀྐནྟོ ནཱགཱཔལོཀིཏཾ ཝེསཱལིཾ ཨཔལོཀེཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨིདཾ པཙྪིམཀཾ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏསྶ ཝེསཱལིཡཱ དསྶནཾ བྷཝིསྶཏི. ཨཱཡཱམཱནནྡ, ཡེན བྷཎྜགཱམོ [བྷཎྜུགཱམོ (ཀ.)] ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ ཡེན བྷཎྜགཱམོ ཏདཝསརི. ཏཏྲ སུདཾ བྷགཝཱ བྷཎྜགཱམེ ཝིཧརཏི. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཙཏུནྣཾ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱནཾ ཨནནུབོདྷཱ ཨཔྤཊིཝེདྷཱ ཨེཝམིདཾ དཱིགྷམདྡྷཱནཾ སནྡྷཱཝིཏཾ སཾསརིཏཾ མམཉྩེཝ ཏུམྷཱཀཉྩ. ཀཏམེསཾ ཙཏུནྣཾ? ཨརིཡསྶ, བྷིཀྑཝེ, སཱིལསྶ ཨནནུབོདྷཱ ཨཔྤཊིཝེདྷཱ ཨེཝམིདཾ དཱིགྷམདྡྷཱནཾ སནྡྷཱཝིཏཾ སཾསརིཏཾ མམཾ ཙེཝ ཏུམྷཱཀཉྩ. ཨརིཡསྶ, བྷིཀྑཝེ, སམཱདྷིསྶ ཨནནུབོདྷཱ ཨཔྤཊིཝེདྷཱ ཨེཝམིདཾ དཱིགྷམདྡྷཱནཾ སནྡྷཱཝིཏཾ སཾསརིཏཾ མམཾ ཙེཝ ཏུམྷཱཀཉྩ. ཨརིཡཱཡ, བྷིཀྑཝེ, པཉྙཱཡ ཨནནུབོདྷཱ ཨཔྤཊིཝེདྷཱ ཨེཝམིདཾ དཱིགྷམདྡྷཱནཾ སནྡྷཱཝིཏཾ སཾསརིཏཾ མམཾ ཙེཝ ཏུམྷཱཀཉྩ. ཨརིཡཱཡ, བྷིཀྑཝེ, ཝིམུཏྟིཡཱ ཨནནུབོདྷཱ ཨཔྤཊིཝེདྷཱ ཨེཝམིདཾ དཱིགྷམདྡྷཱནཾ སནྡྷཱཝིཏཾ སཾསརིཏཾ མམཾ ཙེཝ ཏུམྷཱཀཉྩ. ཏཡིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡཾ སཱིལཾ ཨནུབུདྡྷཾ པཊིཝིདྡྷཾ, ཨརིཡོ སམཱདྷི ཨནུབུདྡྷོ པཊིཝིདྡྷོ, ཨརིཡཱ པཉྙཱ ཨནུབུདྡྷཱ པཊིཝིདྡྷཱ, ཨརིཡཱ ཝིམུཏྟི ཨནུབུདྡྷཱ པཊིཝིདྡྷཱ, ཨུཙྪིནྣཱ བྷཝཏཎྷཱ, ཁཱིཎཱ བྷཝནེཏྟི, ནཏྠི དཱནི པུནབྦྷཝོ’’ཏི. ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ, ཨིདཾ ཝཏྭཱན སུགཏོ ཨཐཱཔརཾ ཨེཏདཝོཙ སཏྠཱ –

‘‘སཱིལཾ སམཱདྷི པཉྙཱ ཙ, ཝིམུཏྟི ཙ ཨནུཏྟརཱ;

ཨནུབུདྡྷཱ ཨིམེ དྷམྨཱ, གོཏམེན ཡསསྶིནཱ.

‘‘ཨིཏི བུདྡྷོ ཨབྷིཉྙཱཡ, དྷམྨམཀྑཱསི བྷིཀྑུནཾ;

དུཀྑསྶནྟཀརོ སཏྠཱ, ཙཀྑུམཱ པརིནིབྦུཏོ’’ཏི.

ཏཏྲཱཔི སུདཾ བྷགཝཱ བྷཎྜགཱམེ ཝིཧརནྟོ ཨེཏདེཝ བཧུལཾ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨིཾ ཀཐཾ ཀརོཏི – ‘‘ཨིཏི སཱིལཾ, ཨིཏི སམཱདྷི, ཨིཏི པཉྙཱ. སཱིལཔརིབྷཱཝིཏོ སམཱདྷི མཧཔྥལོ ཧོཏི མཧཱནིསཾསོ. སམཱདྷིཔརིབྷཱཝིཏཱ པཉྙཱ མཧཔྥལཱ ཧོཏི མཧཱནིསཾསཱ. པཉྙཱཔརིབྷཱཝིཏཾ ཙིཏྟཾ སམྨདེཝ ཨཱསཝེཧི ཝིམུཙྩཏི, སེཡྻཐིདཾ – ཀཱམཱསཝཱ, བྷཝཱསཝཱ, ཨཝིཛྫཱསཝཱ’’ཏི.

ཙཏུམཧཱཔདེསཀཐཱ

༡༨༧. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ བྷཎྜགཱམེ ཡཐཱབྷིརནྟཾ ཝིཧརིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཡཱམཱནནྡ, ཡེན ཧཏྠིགཱམོ, ཡེན ཨམྦགཱམོ, ཡེན ཛམྦུགཱམོ, ཡེན བྷོགནགརཾ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ ཡེན བྷོགནགརཾ ཏདཝསརི. ཏཏྲ སུདཾ བྷགཝཱ བྷོགནགརེ ཝིཧརཏི ཨཱནནྡེ [སཱནནྡརེ (ཀ.)] ཙེཏིཡེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, མཧཱཔདེསེ དེསེསྶཱམི, ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསིཀརོཐ, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

༡༨༨. ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘སམྨུཁཱ མེཏཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏོ སུཏཾ སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ, ཨཡཾ དྷམྨོ ཨཡཾ ཝིནཡོ ཨིདཾ སཏྠུསཱསན’ནྟི. ཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ བྷཱསིཏཾ ནེཝ ཨབྷིནནྡིཏབྦཾ ནཔྤཊིཀྐོསིཏབྦཾ. ཨནབྷིནནྡིཏྭཱ ཨཔྤཊིཀྐོསིཏྭཱ ཏཱནི པདབྱཉྫནཱནི སཱདྷུཀཾ ཨུགྒཧེཏྭཱ སུཏྟེ ཨོསཱརེཏབྦཱནི [ཨོཏཱརེཏབྦཱནི], ཝིནཡེ སནྡསྶེཏབྦཱནི. ཏཱནི ཙེ སུཏྟེ ཨོསཱརིཡམཱནཱནི [ཨོཏཱརིཡམཱནཱནི] ཝིནཡེ སནྡསྶིཡམཱནཱནི ན ཙེཝ སུཏྟེ ཨོསརནྟི [ཨོཏརནྟི (སཱི. པཱི. ཨ. ནི. ༤.༡༨༠], ན ཙ ཝིནཡེ སནྡིསྶནྟི, ནིཊྛམེཏྠ གནྟབྦཾ – ‘ཨདྡྷཱ, ཨིདཾ ན ཙེཝ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཝཙནཾ; ཨིམསྶ ཙ བྷིཀྑུནོ དུགྒཧིཏ’ནྟི. ཨིཏིཧེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཚཌྜེཡྻཱཐ. ཏཱནི ཙེ སུཏྟེ ཨོསཱརིཡམཱནཱནི ཝིནཡེ སནྡསྶིཡམཱནཱནི སུཏྟེ ཙེཝ ཨོསརནྟི, ཝིནཡེ ཙ སནྡིསྶནྟི, ནིཊྛམེཏྠ གནྟབྦཾ – ‘ཨདྡྷཱ, ཨིདཾ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཝཙནཾ; ཨིམསྶ ཙ བྷིཀྑུནོ སུགྒཧིཏ’ནྟི. ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, པཋམཾ མཧཱཔདེསཾ དྷཱརེཡྻཱཐ.

‘‘ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨམུཀསྨིཾ ནཱམ ཨཱཝཱསེ སངྒྷོ ཝིཧརཏི སཐེརོ སཔཱམོཀྑོ. ཏསྶ མེ སངྒྷསྶ སམྨུཁཱ སུཏཾ སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ, ཨཡཾ དྷམྨོ ཨཡཾ ཝིནཡོ ཨིདཾ སཏྠུསཱསན’ནྟི. ཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ བྷཱསིཏཾ ནེཝ ཨབྷིནནྡིཏབྦཾ ནཔྤཊིཀྐོསིཏབྦཾ. ཨནབྷིནནྡིཏྭཱ ཨཔྤཊིཀྐོསིཏྭཱ ཏཱནི པདབྱཉྫནཱནི སཱདྷུཀཾ ཨུགྒཧེཏྭཱ སུཏྟེ ཨོསཱརེཏབྦཱནི, ཝིནཡེ སནྡསྶེཏབྦཱནི. ཏཱནི ཙེ སུཏྟེ ཨོསཱརིཡམཱནཱནི ཝིནཡེ སནྡསྶིཡམཱནཱནི ན ཙེཝ སུཏྟེ ཨོསརནྟི, ན ཙ ཝིནཡེ སནྡིསྶནྟི, ནིཊྛམེཏྠ གནྟབྦཾ – ‘ཨདྡྷཱ, ཨིདཾ ན ཙེཝ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཝཙནཾ; ཏསྶ ཙ སངྒྷསྶ དུགྒཧིཏ’ནྟི. ཨིཏིཧེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཚཌྜེཡྻཱཐ. ཏཱནི ཙེ སུཏྟེ ཨོསཱརིཡམཱནཱནི ཝིནཡེ སནྡསྶིཡམཱནཱནི སུཏྟེ ཙེཝ ཨོསརནྟི ཝིནཡེ ཙ སནྡིསྶནྟི, ནིཊྛམེཏྠ གནྟབྦཾ – ‘ཨདྡྷཱ, ཨིདཾ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཝཙནཾ; ཏསྶ ཙ སངྒྷསྶ སུགྒཧིཏ’ནྟི. ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཏིཡཾ མཧཱཔདེསཾ དྷཱརེཡྻཱཐ.

‘‘ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨམུཀསྨིཾ ནཱམ ཨཱཝཱསེ སམྦཧུལཱ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཝིཧརནྟི བཧུསྶུཏཱ ཨཱགཏཱགམཱ དྷམྨདྷརཱ ཝིནཡདྷརཱ མཱཏིཀཱདྷརཱ. ཏེསཾ མེ ཐེརཱནཾ སམྨུཁཱ སུཏཾ སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ཨཡཾ དྷམྨོ ཨཡཾ ཝིནཡོ ཨིདཾ སཏྠུསཱསན’ནྟི. ཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ བྷཱསིཏཾ ནེཝ ཨབྷིནནྡིཏབྦཾ…པེ… ན ཙ ཝིནཡེ སནྡིསྶནྟི, ནིཊྛམེཏྠ གནྟབྦཾ – ‘ཨདྡྷཱ, ཨིདཾ ན ཙེཝ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཝཙནཾ; ཏེསཉྩ ཐེརཱནཾ དུགྒཧིཏ’ནྟི. ཨིཏིཧེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཚཌྜེཡྻཱཐ. ཏཱནི ཙེ སུཏྟེ ཨོསཱརིཡམཱནཱནི…པེ… ཝིནཡེ ཙ སནྡིསྶནྟི, ནིཊྛམེཏྠ གནྟབྦཾ – ‘ཨདྡྷཱ, ཨིདཾ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཝཙནཾ; ཏེསཉྩ ཐེརཱནཾ སུགྒཧིཏ’ནྟི. ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཏིཡཾ མཧཱཔདེསཾ དྷཱརེཡྻཱཐ.

‘‘ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨམུཀསྨིཾ ནཱམ ཨཱཝཱསེ ཨེཀོ ཐེརོ བྷིཀྑུ ཝིཧརཏི བཧུསྶུཏོ ཨཱགཏཱགམོ དྷམྨདྷརོ ཝིནཡདྷརོ མཱཏིཀཱདྷརོ. ཏསྶ མེ ཐེརསྶ སམྨུཁཱ སུཏཾ སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ཨཡཾ དྷམྨོ ཨཡཾ ཝིནཡོ ཨིདཾ སཏྠུསཱསན’ནྟི. ཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ བྷཱསིཏཾ ནེཝ ཨབྷིནནྡིཏབྦཾ ནཔྤཊིཀྐོསིཏབྦཾ. ཨནབྷིནནྡིཏྭཱ ཨཔྤཊིཀྐོསིཏྭཱ ཏཱནི པདབྱཉྫནཱནི སཱདྷུཀཾ ཨུགྒཧེཏྭཱ སུཏྟེ ཨོསཱརིཏབྦཱནི, ཝིནཡེ སནྡསྶེཏབྦཱནི. ཏཱནི ཙེ སུཏྟེ ཨོསཱརིཡམཱནཱནི ཝིནཡེ སནྡསྶིཡམཱནཱནི ན ཙེཝ སུཏྟེ ཨོསརནྟི, ན ཙ ཝིནཡེ སནྡིསྶནྟི, ནིཊྛམེཏྠ གནྟབྦཾ – ‘ཨདྡྷཱ, ཨིདཾ ན ཙེཝ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཝཙནཾ; ཏསྶ ཙ ཐེརསྶ དུགྒཧིཏ’ནྟི. ཨིཏིཧེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཚཌྜེཡྻཱཐ. ཏཱནི ཙ སུཏྟེ ཨོསཱརིཡམཱནཱནི ཝིནཡེ སནྡསྶིཡམཱནཱནི སུཏྟེ ཙེཝ ཨོསརནྟི, ཝིནཡེ ཙ སནྡིསྶནྟི, ནིཊྛམེཏྠ གནྟབྦཾ – ‘ཨདྡྷཱ, ཨིདཾ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཝཙནཾ; ཏསྶ ཙ ཐེརསྶ སུགྒཧིཏ’ནྟི. ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏུཏྠཾ མཧཱཔདེསཾ དྷཱརེཡྻཱཐ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏྟཱརོ མཧཱཔདེསེ དྷཱརེཡྻཱཐཱ’’ཏི.

ཏཏྲཔི སུདཾ བྷགཝཱ བྷོགནགརེ ཝིཧརནྟོ ཨཱནནྡེ ཙེཏིཡེ ཨེཏདེཝ བཧུལཾ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨིཾ ཀཐཾ ཀརོཏི – ‘‘ཨིཏི སཱིལཾ, ཨིཏི སམཱདྷི, ཨིཏི པཉྙཱ. སཱིལཔརིབྷཱཝིཏོ སམཱདྷི མཧཔྥལོ ཧོཏི མཧཱནིསཾསོ. སམཱདྷིཔརིབྷཱཝིཏཱ པཉྙཱ མཧཔྥལཱ ཧོཏི མཧཱནིསཾསཱ. པཉྙཱཔརིབྷཱཝིཏཾ ཙིཏྟཾ སམྨདེཝ ཨཱསཝེཧི ཝིམུཙྩཏི, སེཡྻཐིདཾ – ཀཱམཱསཝཱ, བྷཝཱསཝཱ, ཨཝིཛྫཱསཝཱ’’ཏི.

ཀམྨཱརཔུཏྟཙུནྡཝཏྠུ

༡༨༩. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ བྷོགནགརེ ཡཐཱབྷིརནྟཾ ཝིཧརིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཡཱམཱནནྡ, ཡེན པཱཝཱ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ ཡེན པཱཝཱ ཏདཝསརི. ཏཏྲ སུདཾ བྷགཝཱ པཱཝཱཡཾ ཝིཧརཏི ཙུནྡསྶ ཀམྨཱརཔུཏྟསྶ ཨམྦཝནེ. ཨསྶོསི ཁོ ཙུནྡོ ཀམྨཱརཔུཏྟོ – ‘‘བྷགཝཱ ཀིར པཱཝཾ ཨནུཔྤཏྟོ, པཱཝཱཡཾ ཝིཧརཏི མཡ྄ཧཾ ཨམྦཝནེ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཙུནྡོ ཀམྨཱརཔུཏྟོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཙུནྡཾ ཀམྨཱརཔུཏྟཾ བྷགཝཱ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེསི སམཱདཔེསི སམུཏྟེཛེསི སམྤཧཾསེསི. ཨཐ ཁོ ཙུནྡོ ཀམྨཱརཔུཏྟོ བྷགཝཏཱ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶིཏོ སམཱདཔིཏོ སམུཏྟེཛིཏོ སམྤཧཾསིཏོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨདྷིཝཱསེཏུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སྭཱཏནཱཡ བྷཏྟཾ སདྡྷིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེནཱ’’ཏི. ཨདྷིཝཱསེསི བྷགཝཱ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན. ཨཐ ཁོ ཙུནྡོ ཀམྨཱརཔུཏྟོ བྷགཝཏོ ཨདྷིཝཱསནཾ ཝིདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི.

ཨཐ ཁོ ཙུནྡོ ཀམྨཱརཔུཏྟོ ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན སཀེ ནིཝེསནེ པཎཱིཏཾ ཁཱདནཱིཡཾ བྷོཛནཱིཡཾ པཊིཡཱདཱཔེཏྭཱ པཧཱུཏཉྩ སཱུཀརམདྡཝཾ བྷགཝཏོ ཀཱལཾ ཨཱརོཙཱཔེསི – ‘‘ཀཱལོ, བྷནྟེ, ནིཊྛིཏཾ བྷཏྟ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ སདྡྷིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེན ཡེན ཙུནྡསྶ ཀམྨཱརཔུཏྟསྶ ནིཝེསནཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ནིསཛྫ ཁོ བྷགཝཱ ཙུནྡཾ ཀམྨཱརཔུཏྟཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཡཾ ཏེ, ཙུནྡ, སཱུཀརམདྡཝཾ པཊིཡཏྟཾ, ཏེན མཾ པརིཝིས. ཡཾ པནཉྙཾ ཁཱདནཱིཡཾ བྷོཛནཱིཡཾ པཊིཡཏྟཾ, ཏེན བྷིཀྑུསངྒྷཾ པརིཝིསཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཙུནྡོ ཀམྨཱརཔུཏྟོ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ ཡཾ ཨཧོསི སཱུཀརམདྡཝཾ པཊིཡཏྟཾ, ཏེན བྷགཝནྟཾ པརིཝིསི. ཡཾ པནཉྙཾ ཁཱདནཱིཡཾ བྷོཛནཱིཡཾ པཊིཡཏྟཾ, ཏེན བྷིཀྑུསངྒྷཾ པརིཝིསི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཙུནྡཾ ཀམྨཱརཔུཏྟཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཡཾ ཏེ, ཙུནྡ, སཱུཀརམདྡཝཾ ཨཝསིཊྛཾ, ཏཾ སོབྦྷེ ནིཁཎཱཧི. ནཱཧཾ ཏཾ, ཙུནྡ, པསྶཱམི སདེཝཀེ ལོཀེ སམཱརཀེ སབྲཧྨཀེ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ, ཡསྶ ཏཾ པརིབྷུཏྟཾ སམྨཱ པརིཎཱམཾ གཙྪེཡྻ ཨཉྙཏྲ ཏཐཱགཏསྶཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཙུནྡོ ཀམྨཱརཔུཏྟོ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ ཡཾ ཨཧོསི སཱུཀརམདྡཝཾ ཨཝསིཊྛཾ, ཏཾ སོབྦྷེ ནིཁཎིཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཙུནྡཾ ཀམྨཱརཔུཏྟཾ བྷགཝཱ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེཏྭཱ སམཱདཔེཏྭཱ སམུཏྟེཛེཏྭཱ སམྤཧཾསེཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐཱམི.

༡༩༠. ཨཐ ཁོ བྷགཝཏོ ཙུནྡསྶ ཀམྨཱརཔུཏྟསྶ བྷཏྟཾ བྷུཏྟཱཝིསྶ ཁརོ ཨཱབཱདྷོ ཨུཔྤཛྫི, ལོཧིཏཔཀྑནྡིཀཱ པབཱལ༹ྷཱ ཝེདནཱ ཝཏྟནྟི མཱརཎནྟིཀཱ. ཏཱ སུདཾ བྷགཝཱ སཏོ སམྤཛཱནོ ཨདྷིཝཱསེསི ཨཝིཧཉྙམཱནོ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཡཱམཱནནྡ, ཡེན ཀུསིནཱརཱ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི.

ཙུནྡསྶ བྷཏྟཾ བྷུཉྫིཏྭཱ, ཀམྨཱརསྶཱཏི མེ སུཏཾ;

ཨཱབཱདྷཾ སམྥུསཱི དྷཱིརོ, པབཱལ༹ྷཾ མཱརཎནྟིཀཾ.

བྷུཏྟསྶ ཙ སཱུཀརམདྡཝེན,

བྱཱདྷིཔྤབཱལ༹ྷོ ཨུདཔཱདི སཏྠུནོ;

ཝིརེཙམཱནོ [ཝིརིཙྩམཱནོ (སཱི. སྱཱ. ཀ.), ཝིརིཉྩམཱནོ (?)] བྷགཝཱ ཨཝོཙ,

གཙྪཱམཧཾ ཀུསིནཱརཾ ནགརནྟི.

པཱནཱིཡཱཧརཎཾ

༡༩༡. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ མགྒཱ ཨོཀྐམྨ ཡེན ཨཉྙཏརཾ རུཀྑམཱུལཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨིངྒྷ མེ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཙཏུགྒུཎཾ སངྒྷཱཊིཾ པཉྙཔེཧི, ཀིལནྟོསྨི, ཨཱནནྡ, ནིསཱིདིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ ཙཏུགྒུཎཾ སངྒྷཱཊིཾ པཉྙཔེསི. ནིསཱིདི བྷགཝཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ. ནིསཛྫ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨིངྒྷ མེ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, པཱནཱིཡཾ ཨཱཧར, པིཔཱསིཏོསྨི, ཨཱནནྡ, པིཝིསྶཱམཱི’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདཱནི, བྷནྟེ, པཉྩམཏྟཱནི སཀཊསཏཱནི ཨཏིཀྐནྟཱནི, ཏཾ ཙཀྐཙྪིནྣཾ ཨུདཀཾ པརིཏྟཾ ལུལི༹ཏཾ ཨཱཝིལཾ སནྡཏི. ཨཡཾ, བྷནྟེ, ཀཀུདྷཱ [ཀཀུཐཱ (སཱི. པཱི.)] ནདཱི ཨཝིདཱུརེ ཨཙྪོདཀཱ སཱཏོདཀཱ སཱིཏོདཀཱ སེཏོདཀཱ [སེཏཀཱ (སཱི.)] སུཔྤཏིཏྠཱ རམཎཱིཡཱ. ཨེཏྠ བྷགཝཱ པཱནཱིཡཉྩ པིཝིསྶཏི, གཏྟཱནི ཙ སཱིཏཱི [སཱིཏཾ (སཱི. པཱི. ཀ.)] ཀརིསྶཏཱི’’ཏི.

དུཏིཡམྤི ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨིངྒྷ མེ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, པཱནཱིཡཾ ཨཱཧར, པིཔཱསིཏོསྨི, ཨཱནནྡ, པིཝིསྶཱམཱི’’ཏི. དུཏིཡམྤི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདཱནི, བྷནྟེ, པཉྩམཏྟཱནི སཀཊསཏཱནི ཨཏིཀྐནྟཱནི, ཏཾ ཙཀྐཙྪིནྣཾ ཨུདཀཾ པརིཏྟཾ ལུལི༹ཏཾ ཨཱཝིལཾ སནྡཏི. ཨཡཾ, བྷནྟེ, ཀཀུདྷཱ ནདཱི ཨཝིདཱུརེ ཨཙྪོདཀཱ སཱཏོདཀཱ སཱིཏོདཀཱ སེཏོདཀཱ སུཔྤཏིཏྠཱ རམཎཱིཡཱ. ཨེཏྠ བྷགཝཱ པཱནཱིཡཉྩ པིཝིསྶཏི, གཏྟཱནི ཙ སཱིཏཱིཀརིསྶཏཱི’’ཏི.

ཏཏིཡམྤི ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨིངྒྷ མེ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, པཱནཱིཡཾ ཨཱཧར, པིཔཱསིཏོསྨི, ཨཱནནྡ, པིཝིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ པཏྟཾ གཧེཏྭཱ ཡེན སཱ ནདིཀཱ ཏེནུཔསངྐམི. ཨཐ ཁོ སཱ ནདིཀཱ ཙཀྐཙྪིནྣཱ པརིཏྟཱ ལུལི༹ཏཱ ཨཱཝིལཱ སནྡམཱནཱ, ཨཱཡསྨནྟེ ཨཱནནྡེ ཨུཔསངྐམནྟེ ཨཙྪཱ ཝིཔྤསནྣཱ ཨནཱཝིལཱ སནྡིཏྠ [སནྡཏི (སྱཱ.)]. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨཙྪརིཡཾ ཝཏ, བྷོ, ཨབྦྷུཏཾ ཝཏ, བྷོ, ཏཐཱགཏསྶ མཧིདྡྷིཀཏཱ མཧཱནུབྷཱཝཏཱ. ཨཡཉྷི སཱ ནདིཀཱ ཙཀྐཙྪིནྣཱ པརིཏྟཱ ལུལི༹ཏཱ ཨཱཝིལཱ སནྡམཱནཱ མཡི ཨུཔསངྐམནྟེ ཨཙྪཱ ཝིཔྤསནྣཱ ཨནཱཝིལཱ སནྡཏཱི’’ཏི. པཏྟེན པཱནཱིཡཾ ཨཱདཱཡ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཙྪརིཡཾ, བྷནྟེ, ཨབྦྷུཏཾ, བྷནྟེ, ཏཐཱགཏསྶ མཧིདྡྷིཀཏཱ མཧཱནུབྷཱཝཏཱ. ཨིདཱནི སཱ བྷནྟེ ནདིཀཱ ཙཀྐཙྪིནྣཱ པརིཏྟཱ ལུལི༹ཏཱ ཨཱཝིལཱ སནྡམཱནཱ མཡི ཨུཔསངྐམནྟེ ཨཙྪཱ ཝིཔྤསནྣཱ ཨནཱཝིལཱ སནྡིཏྠ. པིཝཏུ བྷགཝཱ པཱནཱིཡཾ པིཝཏུ སུགཏོ པཱནཱིཡ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ པཱནཱིཡཾ ཨཔཱཡི.

པུཀྐུསམལླཔུཏྟཝཏྠུ

༡༩༢. ཏེན རོཁོ པན སམཡེན པུཀྐུསོ མལླཔུཏྟོ ཨཱལཱ༹རསྶ ཀཱལཱམསྶ སཱཝཀོ ཀུསིནཱརཱཡ པཱཝཾ ཨདྡྷཱནམགྒཔྤཊིཔྤནྣོ ཧོཏི. ཨདྡསཱ ཁོ པུཀྐུསོ མལླཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨཉྙཏརསྨིཾ རུཀྑམཱུལེ ནིསིནྣཾ. དིསྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ པུཀྐུསོ མལླཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཙྪརིཡཾ, བྷནྟེ, ཨབྦྷུཏཾ, བྷནྟེ, སནྟེན ཝཏ, བྷནྟེ, པབྦཛིཏཱ ཝིཧཱརེན ཝིཧརནྟི. བྷཱུཏཔུབྦཾ, བྷནྟེ, ཨཱལཱ༹རོ ཀཱལཱམོ ཨདྡྷཱནམགྒཔྤཊིཔྤནྣོ མགྒཱ ཨོཀྐམྨ ཨཝིདཱུརེ ཨཉྙཏརསྨིཾ རུཀྑམཱུལེ དིཝཱཝིཧཱརཾ ནིསཱིདི. ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, པཉྩམཏྟཱནི སཀཊསཏཱནི ཨཱལཱ༹རཾ ཀཱལཱམཾ ནིསྶཱཡ ནིསྶཱཡ ཨཏིཀྐམིཾསུ. ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, ཨཉྙཏརོ པུརིསོ ཏསྶ སཀཊསཏྠསྶ [སཀཊསཏསྶ (ཀ.)] པིཊྛིཏོ པིཊྛིཏོ ཨཱགཙྪནྟོ ཡེན ཨཱལཱ༹རོ ཀཱལཱམོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱལཱ༹རཾ ཀཱལཱམཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨཔི, བྷནྟེ, པཉྩམཏྟཱནི སཀཊསཏཱནི ཨཏིཀྐནྟཱནི ཨདྡསཱ’ཏི? ‘ན ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨདྡས’ནྟི. ‘ཀིཾ པན, བྷནྟེ, སདྡཾ ཨསྶོསཱི’ཏི? ‘ན ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, སདྡཾ ཨསྶོསི’ནྟི. ‘ཀིཾ པན, བྷནྟེ, སུཏྟོ ཨཧོསཱི’ཏི? ‘ན ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, སུཏྟོ ཨཧོསི’ནྟི. ‘ཀིཾ པན, བྷནྟེ, སཉྙཱི ཨཧོསཱི’ཏི? ‘ཨེཝམཱཝུསོ’ཏི. ‘སོ ཏྭཾ, བྷནྟེ, སཉྙཱི སམཱནོ ཛཱགརོ པཉྩམཏྟཱནི སཀཊསཏཱནི ནིསྶཱཡ ནིསྶཱཡ ཨཏིཀྐནྟཱནི ནེཝ ཨདྡས, ན པན སདྡཾ ཨསྶོསི; ཨཔིསུ [ཨཔི ཧི (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཏེ, བྷནྟེ, སངྒྷཱཊི རཛེན ཨོཀིཎྞཱ’ཏི? ‘ཨེཝམཱཝུསོ’ཏི. ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, ཏསྶ པུརིསསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཙྪརིཡཾ ཝཏ བྷོ, ཨབྦྷུཏཾ ཝཏ བྷོ, སནྟེན ཝཏ བྷོ པབྦཛིཏཱ ཝིཧཱརེན ཝིཧརནྟི. ཡཏྲ ཧི ནཱམ སཉྙཱི སམཱནོ ཛཱགརོ པཉྩམཏྟཱནི སཀཊསཏཱནི ནིསྶཱཡ ནིསྶཱཡ ཨཏིཀྐནྟཱནི ནེཝ དཀྑཏི, ན པན སདྡཾ སོསྶཏཱི’ཏི! ཨཱལཱ༹རེ ཀཱལཱམེ ཨུལཱ༹རཾ པསཱདཾ པཝེདེཏྭཱ པཀྐཱམཱི’’ཏི.

༡༩༣. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, པུཀྐུས, ཀཏམཾ ནུ ཁོ དུཀྐརཏརཾ ཝཱ དུརབྷིསམྦྷཝཏརཾ ཝཱ – ཡོ ཝཱ སཉྙཱི སམཱནོ ཛཱགརོ པཉྩམཏྟཱནི སཀཊསཏཱནི ནིསྶཱཡ ནིསྶཱཡ ཨཏིཀྐནྟཱནི ནེཝ པསྶེཡྻ, ན པན སདྡཾ སུཎེཡྻ; ཡོ ཝཱ སཉྙཱི སམཱནོ ཛཱགརོ དེཝེ ཝསྶནྟེ དེཝེ གལ༹གལཱ༹ཡནྟེ ཝིཛྫུལླཏཱསུ [ཝིཛྫུཏཱསུ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ནིཙྪརནྟཱིསུ ཨསནིཡཱ ཕལནྟིཡཱ ནེཝ པསྶེཡྻ, ན པན སདྡཾ སུཎེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ཀིཉྷི, བྷནྟེ, ཀརིསྶནྟི པཉྩ ཝཱ སཀཊསཏཱནི ཚ ཝཱ སཀཊསཏཱནི སཏྟ ཝཱ སཀཊསཏཱནི ཨཊྛ ཝཱ སཀཊསཏཱནི ནཝ ཝཱ སཀཊསཏཱནི [ནཝ ཝཱ སཀཊསཏཱནི དས ཝཱ སཀཊསཏཱནི (སཱི.)], སཀཊསཧསྶཾ ཝཱ སཀཊསཏསཧསྶཾ ཝཱ. ཨཐ ཁོ ཨེཏདེཝ དུཀྐརཏརཾ ཙེཝ དུརབྷིསམྦྷཝཏརཉྩ ཡོ སཉྙཱི སམཱནོ ཛཱགརོ དེཝེ ཝསྶནྟེ དེཝེ གལ༹གལཱ༹ཡནྟེ ཝིཛྫུལླཏཱསུ ནིཙྪརནྟཱིསུ ཨསནིཡཱ ཕལནྟིཡཱ ནེཝ པསྶེཡྻ, ན པན སདྡཾ སུཎེཡྻཱ’’ཏི.

‘‘ཨེཀམིདཱཧཾ, པུཀྐུས, སམཡཾ ཨཱཏུམཱཡཾ ཝིཧརཱམི བྷུསཱགཱརེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན དེཝེ ཝསྶནྟེ དེཝེ གལ༹གལཱ༹ཡནྟེ ཝིཛྫུལླཏཱསུ ནིཙྪརནྟཱིསུ ཨསནིཡཱ ཕལནྟིཡཱ ཨཝིདཱུརེ བྷུསཱགཱརསྶ དྭེ ཀསྶཀཱ བྷཱཏརོ ཧཏཱ ཙཏྟཱརོ ཙ བལིབདྡཱ [བལིབདྡཱ (སཱི. པཱི.)]. ཨཐ ཁོ, པུཀྐུས, ཨཱཏུམཱཡ མཧཱཛནཀཱཡོ ནིཀྑམིཏྭཱ ཡེན ཏེ དྭེ ཀསྶཀཱ བྷཱཏརོ ཧཏཱ ཙཏྟཱརོ ཙ བལིབདྡཱ ཏེནུཔསངྐམི. ཏེན ཁོ པནཱཧཾ, པུཀྐུས, སམཡེན བྷུསཱགཱརཱ ནིཀྑམིཏྭཱ བྷུསཱགཱརདྭཱརེ ཨབྦྷོཀཱསེ ཙངྐམཱམི. ཨཐ ཁོ, པུཀྐུས, ཨཉྙཏརོ པུརིསོ ཏམྷཱ མཧཱཛནཀཱཡཱ ཡེནཱཧཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཾ ཁོ ཨཧཾ, པུཀྐུས, ཏཾ པུརིསཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཀིཾ ནུ ཁོ ཨེསོ, ཨཱཝུསོ, མཧཱཛནཀཱཡོ སནྣིཔཏིཏོ’ཏི? ‘ཨིདཱནི, བྷནྟེ, དེཝེ ཝསྶནྟེ དེཝེ གལ༹གལཱ༹ཡནྟེ ཝིཛྫུལླཏཱསུ ནིཙྪརནྟཱིསུ ཨསནིཡཱ ཕལནྟིཡཱ དྭེ ཀསྶཀཱ བྷཱཏརོ ཧཏཱ ཙཏྟཱརོ ཙ བལིབདྡཱ. ཨེཏྠེསོ མཧཱཛནཀཱཡོ སནྣིཔཏིཏོ. ཏྭཾ པན, བྷནྟེ, ཀྭ ཨཧོསཱི’ཏི? ‘ཨིདྷེཝ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨཧོསི’ནྟི. ‘ཀིཾ པན, བྷནྟེ, ཨདྡསཱ’ཏི? ‘ན ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨདྡས’ནྟི. ‘ཀིཾ པན, བྷནྟེ, སདྡཾ ཨསྶོསཱི’ཏི? ‘ན ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, སདྡཾ ཨསྶོསི’ནྟི. ‘ཀིཾ པན, བྷནྟེ, སུཏྟོ ཨཧོསཱི’ཏི? ‘ན ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, སུཏྟོ ཨཧོསི’ནྟི. ‘ཀིཾ པན, བྷནྟེ, སཉྙཱི ཨཧོསཱི’ཏི? ‘ཨེཝམཱཝུསོ’ཏི. ‘སོ ཏྭཾ, བྷནྟེ, སཉྙཱི སམཱནོ ཛཱགརོ དེཝེ ཝསྶནྟེ དེཝེ གལ༹གལཱ༹ཡནྟེ ཝིཛྫུལླཏཱསུ ནིཙྪརནྟཱིསུ ཨསནིཡཱ ཕལནྟིཡཱ ནེཝ ཨདྡས, ན པན སདྡཾ ཨསྶོསཱི’ཏི? ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི?

‘‘ཨཐ ཁོ, པུཀྐུས, པུརིསསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཙྪརིཡཾ ཝཏ བྷོ, ཨབྦྷུཏཾ ཝཏ བྷོ, སནྟེན ཝཏ བྷོ པབྦཛིཏཱ ཝིཧཱརེན ཝིཧརནྟི. ཡཏྲ ཧི ནཱམ སཉྙཱི སམཱནོ ཛཱགརོ དེཝེ ཝསྶནྟེ དེཝེ གལ༹གལཱ༹ཡནྟེ ཝིཛྫུལླཏཱསུ ནིཙྪརནྟཱིསུ ཨསནིཡཱ ཕལནྟིཡཱ ནེཝ དཀྑཏི, ན པན སདྡཾ སོསྶཏཱི’ཏི [སུཎིསྶཏི (སྱཱ.)]. མཡི ཨུལཱ༹རཾ པསཱདཾ པཝེདེཏྭཱ མཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ པུཀྐུསོ མལླཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨེསཱཧཾ, བྷནྟེ, ཡོ མེ ཨཱལཱ༹རེ ཀཱལཱམེ པསཱདོ ཏཾ མཧཱཝཱཏེ ཝཱ ཨོཕུཎཱམི སཱིགྷསོཏཱཡ [སིངྒྷསོཏཱཡ (ཀ.)] ཝཱ ནདིཡཱ པཝཱཧེམི. ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ, ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ! སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ, ནིཀྐུཛྫིཏཾ ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ, པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ཝིཝརེཡྻ, མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ ‘ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱི’ཏི; ཨེཝམེཝཾ བྷགཝཏཱ ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེསཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཾ སརཎཾ གཙྪཱམི དྷམྨཉྩ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ. ཨུཔཱསཀཾ མཾ བྷགཝཱ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི.

༡༩༤. ཨཐ ཁོ པུཀྐུསོ མལླཔུཏྟོ ཨཉྙཏརཾ པུརིསཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨིངྒྷ མེ ཏྭཾ, བྷཎེ, སིངྒཱིཝཎྞཾ ཡུགམཊྛཾ དྷཱརཎཱིཡཾ ཨཱཧརཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ སོ པུརིསོ པུཀྐུསསྶ མལླཔུཏྟསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཏཾ སིངྒཱིཝཎྞཾ ཡུགམཊྛཾ དྷཱརཎཱིཡཾ ཨཱཧརི [ཨཱཧརསི (ཀ.)]. ཨཐ ཁོ པུཀྐུསོ མལླཔུཏྟོ ཏཾ སིངྒཱིཝཎྞཾ ཡུགམཊྛཾ དྷཱརཎཱིཡཾ བྷགཝཏོ ཨུཔནཱམེསི – ‘‘ཨིདཾ, བྷནྟེ, སིངྒཱིཝཎྞཾ ཡུགམཊྛཾ དྷཱརཎཱིཡཾ, ཏཾ མེ བྷགཝཱ པཊིགྒཎྷཱཏུ ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, པུཀྐུས, ཨེཀེན མཾ ཨཙྪཱདེཧི, ཨེཀེན ཨཱནནྡ’’ནྟི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ པུཀྐུསོ མལླཔུཏྟོ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ ཨེཀེན བྷགཝནྟཾ ཨཙྪཱདེཏི, ཨེཀེན ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ པུཀྐུསཾ མལླཔུཏྟཾ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེསི སམཱདཔེསི སམུཏྟེཛེསི སམྤཧཾསེསི. ཨཐ ཁོ པུཀྐུསོ མལླཔུཏྟོ བྷགཝཏཱ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶིཏོ སམཱདཔིཏོ སམུཏྟེཛིཏོ སམྤཧཾསིཏོ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི.

༡༩༥. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨཙིརཔཀྐནྟེ པུཀྐུསེ མལླཔུཏྟེ ཏཾ སིངྒཱིཝཎྞཾ ཡུགམཊྛཾ དྷཱརཎཱིཡཾ བྷགཝཏོ ཀཱཡཾ ཨུཔནཱམེསི. ཏཾ བྷགཝཏོ ཀཱཡཾ ཨུཔནཱམིཏཾ ཧཏཙྩིཀཾ ཝིཡ [ཝཱིཏཙྩིཀཾཝིཡ (སཱི. པཱི.)] ཁཱཡཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཙྪརིཡཾ, བྷནྟེ, ཨབྦྷུཏཾ, བྷནྟེ, ཡཱཝ པརིསུདྡྷོ, བྷནྟེ, ཏཐཱགཏསྶ ཚཝིཝཎྞོ པརིཡོདཱཏོ. ཨིདཾ, བྷནྟེ, སིངྒཱིཝཎྞཾ ཡུགམཊྛཾ དྷཱརཎཱིཡཾ བྷགཝཏོ ཀཱཡཾ ཨུཔནཱམིཏཾ ཧཏཙྩིཀཾ ཝིཡ ཁཱཡཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཏཾ, ཨཱནནྡ, ཨེཝམེཏཾ, ཨཱནནྡ དྭཱིསུ ཀཱལེསུ ཨཏིཝིཡ ཏཐཱགཏསྶ ཀཱཡོ པརིསུདྡྷོ ཧོཏི ཚཝིཝཎྞོ པརིཡོདཱཏོ. ཀཏམེསུ དྭཱིསུ? ཡཉྩ, ཨཱནནྡ, རཏྟིཾ ཏཐཱགཏོ ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུཛ྄ཛྷཏི, ཡཉྩ རཏྟིཾ ཨནུཔཱདིསེསཱཡ ནིབྦཱནདྷཱཏུཡཱ པརིནིབྦཱཡཏི. ཨིམེསུ ཁོ, ཨཱནནྡ, དྭཱིསུ ཀཱལེསུ ཨཏིཝིཡ ཏཐཱགཏསྶ ཀཱཡོ པརིསུདྡྷོ ཧོཏི ཚཝིཝཎྞོ པརིཡོདཱཏོ. ‘‘ཨཛྫ ཁོ, པནཱནནྡ, རཏྟིཡཱ པཙྪིམེ ཡཱམེ ཀུསིནཱརཱཡཾ ཨུཔཝཏྟནེ མལླཱནཾ སཱལཝནེ ཨནྟརེན [ཨནྟརེ (སྱཱ.)] ཡམཀསཱལཱནཾ ཏཐཱགཏསྶ པརིནིབྦཱནཾ བྷཝིསྶཏི [བྷཝིསྶཏཱིཏི (ཀ.)]. ཨཱཡཱམཱནནྡ, ཡེན ཀཀུདྷཱ ནདཱི ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི.

སིངྒཱིཝཎྞཾ ཡུགམཊྛཾ, པུཀྐུསོ ཨབྷིཧཱརཡི;

ཏེན ཨཙྪཱདིཏོ སཏྠཱ, ཧེམཝཎྞོ ཨསོབྷཐཱཏི.

༡༩༦. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ ཡེན ཀཀུདྷཱ ནདཱི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཀཀུདྷཾ ནདིཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ནྷཏྭཱ ཙ པིཝིཏྭཱ ཙ པཙྩུཏྟརིཏྭཱ ཡེན ཨམྦཝནཾ ཏེནུཔསངྐམི. ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཙུནྡཀཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨིངྒྷ མེ ཏྭཾ, ཙུནྡཀ, ཙཏུགྒུཎཾ སངྒྷཱཊིཾ པཉྙཔེཧི, ཀིལནྟོསྨི, ཙུནྡཀ, ནིཔཛྫིསྶཱམཱི’’ཏི.

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཙུནྡཀོ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ ཙཏུགྒུཎཾ སངྒྷཱཊིཾ པཉྙཔེསི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ དཀྑིཎེན པསྶེན སཱིཧསེཡྻཾ ཀཔྤེསི པཱདེ པཱདཾ ཨཙྩཱདྷཱཡ སཏོ སམྤཛཱནོ ཨུཊྛཱནསཉྙཾ མནསིཀརིཏྭཱ. ཨཱཡསྨཱ པན ཙུནྡཀོ ཏཏྠེཝ བྷགཝཏོ པུརཏོ ནིསཱིདི.

གནྟྭཱན བུདྡྷོ ནདིཀཾ ཀཀུདྷཾ,

ཨཙྪོདཀཾ སཱཏུདཀཾ ཝིཔྤསནྣཾ;

ཨོགཱཧི སཏྠཱ ཨཀིལནྟརཱུཔོ [སུཀིལནྟརཱུཔོ (སཱི. པཱི.)],

ཏཐཱགཏོ ཨཔྤཊིམོ ཙ [ཨཔྤཊིམོདྷ (པཱི.)] ལོཀེ.

ནྷཏྭཱ ཙ པིཝིཏྭཱ ཙུདཏཱརི སཏྠཱ [པིཝིཏྭཱ ཙུནྡཀེན, པིཝིཏྭཱ ཙ ཨུཏྟརི (ཀ.)],

པུརཀྑཏོ བྷིཀྑུགཎསྶ མཛ྄ཛྷེ;

ཝཏྟཱ [སཏྠཱ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] པཝཏྟཱ བྷགཝཱ ཨིདྷ དྷམྨེ,

ཨུཔཱགམི ཨམྦཝནཾ མཧེསི.

ཨཱམནྟཡི ཙུནྡཀཾ ནཱམ བྷིཀྑུཾ,

ཙཏུགྒུཎཾ སནྠར མེ ནིཔཛྫཾ;

སོ ཙོདིཏོ བྷཱཝིཏཏྟེན ཙུནྡོ,

ཙཏུགྒུཎཾ སནྠརི ཁིཔྤམེཝ.

ནིཔཛྫི སཏྠཱ ཨཀིལནྟརཱུཔོ,

ཙུནྡོཔི ཏཏྠ པམུཁེ [སམུཁེ (ཀ.)] ནིསཱིདཱིཏི.

༡༩༧. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘སིཡཱ ཁོ [ཡོ ཁོ (ཀ.)], པནཱནནྡ, ཙུནྡསྶ ཀམྨཱརཔུཏྟསྶ ཀོཙི ཝིཔྤཊིསཱརཾ ཨུཔྤཱདེཡྻ – ‘ཏསྶ ཏེ, ཨཱཝུསོ ཙུནྡ, ཨལཱབྷཱ ཏསྶ ཏེ དུལླདྡྷཾ, ཡསྶ ཏེ ཏཐཱགཏོ པཙྪིམཾ པིཎྜཔཱཏཾ པརིབྷུཉྫིཏྭཱ པརིནིབྦུཏོ’ཏི. ཙུནྡསྶ, ཨཱནནྡ, ཀམྨཱརཔུཏྟསྶ ཨེཝཾ ཝིཔྤཊིསཱརོ པཊིཝིནེཏབྦོ – ‘ཏསྶ ཏེ, ཨཱཝུསོ ཙུནྡ, ལཱབྷཱ ཏསྶ ཏེ སུལདྡྷཾ, ཡསྶ ཏེ ཏཐཱགཏོ པཙྪིམཾ པིཎྜཔཱཏཾ པརིབྷུཉྫིཏྭཱ པརིནིབྦུཏོ. སམྨུཁཱ མེཏཾ, ཨཱཝུསོ ཙུནྡ, བྷགཝཏོ སུཏཾ སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – དྭེ མེ པིཎྜཔཱཏཱ སམསམཕལཱ [སམཱ སམཕལཱ (ཀ.)] སམཝིཔཱཀཱ [སམསམཝིཔཱཀཱ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)], ཨཏིཝིཡ ཨཉྙེཧི པིཎྜཔཱཏེཧི མཧཔྥལཏརཱ ཙ མཧཱནིསཾསཏརཱ ཙ. ཀཏམེ དྭེ? ཡཉྩ པིཎྜཔཱཏཾ པརིབྷུཉྫིཏྭཱ ཏཐཱགཏོ ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུཛ྄ཛྷཏི, ཡཉྩ པིཎྜཔཱཏཾ པརིབྷུཉྫིཏྭཱ ཏཐཱགཏོ ཨནུཔཱདིསེསཱཡ ནིབྦཱནདྷཱཏུཡཱ པརིནིབྦཱཡཏི. ཨིམེ དྭེ པིཎྜཔཱཏཱ སམསམཕལཱ སམཝིཔཱཀཱ, ཨཏིཝིཡ ཨཉྙེཧི པིཎྜཔཱཏེཧི མཧཔྥལཏརཱ ཙ མཧཱནིསཾསཏརཱ ཙ. ཨཱཡུསཾཝཏྟནིཀཾ ཨཱཡསྨཏཱ ཙུནྡེན ཀམྨཱརཔུཏྟེན ཀམྨཾ ཨུཔཙིཏཾ, ཝཎྞསཾཝཏྟནིཀཾ ཨཱཡསྨཏཱ ཙུནྡེན ཀམྨཱརཔུཏྟེན ཀམྨཾ ཨུཔཙིཏཾ, སུཁསཾཝཏྟནིཀཾ ཨཱཡསྨཏཱ ཙུནྡེན ཀམྨཱརཔུཏྟེན ཀམྨཾ ཨུཔཙིཏཾ, ཡསསཾཝཏྟནིཀཾ ཨཱཡསྨཏཱ ཙུནྡེན ཀམྨཱརཔུཏྟེན ཀམྨཾ ཨུཔཙིཏཾ, སགྒསཾཝཏྟནིཀཾ ཨཱཡསྨཏཱ ཙུནྡེན ཀམྨཱརཔུཏྟེན ཀམྨཾ ཨུཔཙིཏཾ, ཨཱདྷིཔཏེཡྻསཾཝཏྟནིཀཾ ཨཱཡསྨཏཱ ཙུནྡེན ཀམྨཱརཔུཏྟེན ཀམྨཾ ཨུཔཙིཏ’ནྟི. ཙུནྡསྶ, ཨཱནནྡ, ཀམྨཱརཔུཏྟསྶ ཨེཝཾ ཝིཔྤཊིསཱརོ པཊིཝིནེཏབྦོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨེཏམཏྠཾ ཝིདིཏྭཱ ཏཱཡཾ ཝེལཱཡཾ ཨིམཾ ཨུདཱནཾ ཨུདཱནེསི –

‘‘དདཏོ པུཉྙཾ པཝཌྜྷཏི,

སཾཡམཏོ ཝེརཾ ན ཙཱིཡཏི;

ཀུསལོ ཙ ཛཧཱཏི པཱཔཀཾ,

རཱགདོསམོཧཀྑཡཱ སནིབྦུཏོ’’ཏི.

ཙཏུཏྠོ བྷཱཎཝཱརོ.

ཡམཀསཱལཱ

༡༩༨. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཡཱམཱནནྡ, ཡེན ཧིརཉྙཝཏིཡཱ ནདིཡཱ པཱརིམཾ ཏཱིརཾ, ཡེན ཀུསིནཱརཱ ཨུཔཝཏྟནཾ མལླཱནཾ སཱལཝནཾ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ ཡེན ཧིརཉྙཝཏིཡཱ ནདིཡཱ པཱརིམཾ ཏཱིརཾ, ཡེན ཀུསིནཱརཱ ཨུཔཝཏྟནཾ མལླཱནཾ སཱལཝནཾ ཏེནུཔསངྐམི. ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨིངྒྷ མེ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཨནྟརེན ཡམཀསཱལཱནཾ ཨུཏྟརསཱིསཀཾ མཉྩཀཾ པཉྙཔེཧི, ཀིལནྟོསྨི, ཨཱནནྡ, ནིཔཛྫིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ ཨནྟརེན ཡམཀསཱལཱནཾ ཨུཏྟརསཱིསཀཾ མཉྩཀཾ པཉྙཔེསི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ དཀྑིཎེན པསྶེན སཱིཧསེཡྻཾ ཀཔྤེསི པཱདེ པཱདཾ ཨཙྩཱདྷཱཡ སཏོ སམྤཛཱནོ.

ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཡམཀསཱལཱ སབྦཕཱལིཕུལླཱ ཧོནྟི ཨཀཱལཔུཔྥེཧི. ཏེ ཏཐཱགཏསྶ སརཱིརཾ ཨོཀིརནྟི ཨཛ྄ཛྷོཀིརནྟི ཨབྷིཔྤཀིརནྟི ཏཐཱགཏསྶ པཱུཛཱཡ. དིབྦཱནིཔི མནྡཱརཝཔུཔྥཱནི ཨནྟལིཀྑཱ པཔཏནྟི, ཏཱནི ཏཐཱགཏསྶ སརཱིརཾ ཨོཀིརནྟི ཨཛ྄ཛྷོཀིརནྟི ཨབྷིཔྤཀིརནྟི ཏཐཱགཏསྶ པཱུཛཱཡ. དིབྦཱནིཔི ཙནྡནཙུཎྞཱནི ཨནྟལིཀྑཱ པཔཏནྟི, ཏཱནི ཏཐཱགཏསྶ སརཱིརཾ ཨོཀིརནྟི ཨཛ྄ཛྷོཀིརནྟི ཨབྷིཔྤཀིརནྟི ཏཐཱགཏསྶ པཱུཛཱཡ. དིབྦཱནིཔི ཏཱུརིཡཱནི ཨནྟལིཀྑེ ཝཛྫནྟི ཏཐཱགཏསྶ པཱུཛཱཡ. དིབྦཱནིཔི སངྒཱིཏཱནི ཨནྟལིཀྑེ ཝཏྟནྟི ཏཐཱགཏསྶ པཱུཛཱཡ.

༡༩༩. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘སབྦཕཱལིཕུལླཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཡམཀསཱལཱ ཨཀཱལཔུཔྥེཧི. ཏེ ཏཐཱགཏསྶ སརཱིརཾ ཨོཀིརནྟི ཨཛ྄ཛྷོཀིརནྟི ཨབྷིཔྤཀིརནྟི ཏཐཱགཏསྶ པཱུཛཱཡ. དིབྦཱནིཔི མནྡཱརཝཔུཔྥཱནི ཨནྟལིཀྑཱ པཔཏནྟི, ཏཱནི ཏཐཱགཏསྶ སརཱིརཾ ཨོཀིརནྟི ཨཛ྄ཛྷོཀིརནྟི ཨབྷིཔྤཀིརནྟི ཏཐཱགཏསྶ པཱུཛཱཡ. དིབྦཱནིཔི ཙནྡནཙུཎྞཱནི ཨནྟལིཀྑཱ པཔཏནྟི, ཏཱནི ཏཐཱགཏསྶ སརཱིརཾ ཨོཀིརནྟི ཨཛ྄ཛྷོཀིརནྟི ཨབྷིཔྤཀིརནྟི ཏཐཱགཏསྶ པཱུཛཱཡ. དིབྦཱནིཔི ཏཱུརིཡཱནི ཨནྟལིཀྑེ ཝཛྫནྟི ཏཐཱགཏསྶ པཱུཛཱཡ. དིབྦཱནིཔི སངྒཱིཏཱནི ཨནྟལིཀྑེ ཝཏྟནྟི ཏཐཱགཏསྶ པཱུཛཱཡ. ན ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཏཐཱགཏོ སཀྐཏོ ཝཱ ཧོཏི གརུཀཏོ ཝཱ མཱནིཏོ ཝཱ པཱུཛིཏོ ཝཱ ཨཔཙིཏོ ཝཱ. ཡོ ཁོ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཝཱ བྷིཀྑུནཱི ཝཱ ཨུཔཱསཀོ ཝཱ ཨུཔཱསིཀཱ ཝཱ དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣོ ཝིཧརཏི སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣོ ཨནུདྷམྨཙཱརཱི, སོ ཏཐཱགཏཾ སཀྐརོཏི གརུཾ ཀརོཏི མཱནེཏི པཱུཛེཏི ཨཔཙིཡཏི [ཨིདཾ པདཾ སཱིསྱཱཨིཔོཏྠཀེསུ ན དིསྶཏི], པརམཱཡ པཱུཛཱཡ. ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣཱ ཝིཧརིསྶཱམ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣཱ ཨནུདྷམྨཙཱརིནོཏི. ཨེཝཉྷི ཝོ, ཨཱནནྡ, སིཀྑིཏབྦ’’ནྟི.

ཨུཔཝཱཎཏྠེརོ

༢༠༠. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ ཨུཔཝཱཎོ བྷགཝཏོ པུརཏོ ཋིཏོ ཧོཏི བྷགཝནྟཾ བཱིཛཡམཱནོ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུཔཝཱཎཾ ཨཔསཱརེསི – ‘‘ཨཔེཧི, བྷིཀྑུ, མཱ མེ པུརཏོ ཨཊྛཱསཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨཡཾ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨུཔཝཱཎོ དཱིགྷརཏྟཾ བྷགཝཏོ ཨུཔཊྛཱཀོ སནྟིཀཱཝཙརོ སམཱིཔཙཱརཱི. ཨཐ ཙ པན བྷགཝཱ པཙྪིམེ ཀཱལེ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུཔཝཱཎཾ ཨཔསཱརེཏི – ‘ཨཔེཧི བྷིཀྑུ, མཱ མེ པུརཏོ ཨཊྛཱསཱི’ཏི. ཀོ ནུ ཁོ ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡཾ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུཔཝཱཎཾ ཨཔསཱརེཏི – ‘ཨཔེཧི, བྷིཀྑུ, མཱ མེ པུརཏོ ཨཊྛཱསཱི’ཏི? ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨཡཾ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཨུཔཝཱཎོ དཱིགྷརཏྟཾ བྷགཝཏོ ཨུཔཊྛཱཀོ སནྟིཀཱཝཙརོ སམཱིཔཙཱརཱི. ཨཐ ཙ པན བྷགཝཱ པཙྪིམེ ཀཱལེ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུཔཝཱཎཾ ཨཔསཱརེཏི – ‘‘ཨཔེཧི, བྷིཀྑུ, མཱ མེ པུརཏོ ཨཊྛཱསཱི’’ཏི. ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡཾ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུཔཝཱཎཾ ཨཔསཱརེཏི – ‘‘ཨཔེཧི, བྷིཀྑུ, མཱ མེ པུརཏོ ཨཊྛཱསཱི’’ཏི? ‘‘ཡེབྷུཡྻེན, ཨཱནནྡ, དསསུ ལོཀདྷཱཏཱུསུ དེཝཏཱ སནྣིཔཏིཏཱ ཏཐཱགཏཾ དསྶནཱཡ. ཡཱཝཏཱ, ཨཱནནྡ, ཀུསིནཱརཱ ཨུཔཝཏྟནཾ མལླཱནཾ སཱལཝནཾ སམནྟཏོ དྭཱདས ཡོཛནཱནི, ནཏྠི སོ པདེསོ ཝཱལགྒཀོཊིནིཏུདནམཏྟོཔི མཧེསཀྑཱཧི དེཝཏཱཧི ཨཔྥུཊོ. དེཝཏཱ, ཨཱནནྡ, ཨུཛ྄ཛྷཱཡནྟི – ‘དཱུརཱ ཙ ཝཏམྷ ཨཱགཏཱ ཏཐཱགཏཾ དསྶནཱཡ. ཀདཱཙི ཀརཧཙི ཏཐཱགཏཱ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི ཨརཧནྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ. ཨཛྫེཝ རཏྟིཡཱ པཙྪིམེ ཡཱམེ ཏཐཱགཏསྶ པརིནིབྦཱནཾ བྷཝིསྶཏི. ཨཡཉྩ མཧེསཀྑོ བྷིཀྑུ བྷགཝཏོ པུརཏོ ཋིཏོ ཨོཝཱརེནྟོ, ན མཡཾ ལབྷཱམ པཙྪིམེ ཀཱལེ ཏཐཱགཏཾ དསྶནཱཡཱ’’’ཏི.

༢༠༡. ‘‘ཀཐཾབྷཱུཏཱ པན, བྷནྟེ, བྷགཝཱ དེཝཏཱ མནསིཀརོཏཱི’’ཏི [མནསི ཀརོནྟཱིཏི (སྱཱ. ཀ.)]? ‘‘སནྟཱནནྡ, དེཝཏཱ ཨཱཀཱསེ པཐཝཱིསཉྙིནིཡོ ཀེསེ པཀིརིཡ ཀནྡནྟི, བཱཧཱ པགྒཡ྄ཧ ཀནྡནྟི, ཚིནྣཔཱཏཾ པཔཏནྟི [ཚིནྣཾཔཱདཾཝིཡ པཔཏནྟི (སྱཱ.)], ཨཱཝཊྚནྟི, ཝིཝཊྚནྟི – ‘ཨཏིཁིཔྤཾ བྷགཝཱ པརིནིབྦཱཡིསྶཏི, ཨཏིཁིཔྤཾ སུགཏོ པརིནིབྦཱཡིསྶཏི, ཨཏིཁིཔྤཾ ཙཀྑུཾ [ཙཀྑུམཱ (སྱཱ. ཀ.)] ལོཀེ ཨནྟརདྷཾཨཱཡིསྶཏཱི’ཏི.

‘‘སནྟཱནནྡ, དེཝཏཱ པཐཝིཡཾ པཐཝཱིསཉྙིནིཡོ ཀེསེ པཀིརིཡ ཀནྡནྟི, བཱཧཱ པགྒཡ྄ཧ ཀནྡནྟི, ཚིནྣཔཱཏཾ པཔཏནྟི, ཨཱཝཊྚནྟི, ཝིཝཊྚནྟི – ‘ཨཏིཁིཔྤཾ བྷགཝཱ པརིནིབྦཱཡིསྶཏི, ཨཏིཁིཔྤཾ སུགཏོ པརིནིབྦཱཡིསྶཏི, ཨཏིཁིཔྤཾ ཙཀྑུཾ ལོཀེ ཨནྟརདྷཱཡིསྶཏཱི’’’ཏི.

‘‘ཡཱ པན ཏཱ དེཝཏཱ ཝཱིཏརཱགཱ, ཏཱ སཏཱ སམྤཛཱནཱ ཨདྷིཝཱསེནྟི – ‘ཨནིཙྩཱ སངྑཱརཱ, ཏཾ ཀུཏེཏྠ ལབྦྷཱ’ཏི.

ཙཏུསཾཝེཛནཱིཡཊྛཱནཱནི

༢༠༢. ‘‘པུབྦེ, བྷནྟེ, དིསཱསུ ཝསྶཾ ཝུཊྛཱ [ཝསྶཾཝུཏྠཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] བྷིཀྑཱུ ཨཱགཙྪནྟི ཏཐཱགཏཾ དསྶནཱཡ. ཏེ མཡཾ ལབྷཱམ མནོབྷཱཝནཱིཡེ བྷིཀྑཱུ དསྶནཱཡ, ལབྷཱམ པཡིརུཔཱསནཱཡ. བྷགཝཏོ པན མཡཾ, བྷནྟེ, ཨཙྩཡེན ན ལབྷིསྶཱམ མནོབྷཱཝནཱིཡེ བྷིཀྑཱུ དསྶནཱཡ, ན ལབྷིསྶཱམ པཡིརུཔཱསནཱཡཱ’’ཏི.

‘‘ཙཏྟཱརིམཱནི, ཨཱནནྡ, སདྡྷསྶ ཀུལཔུཏྟསྶ དསྶནཱིཡཱནི སཾཝེཛནཱིཡཱནི ཋཱནཱནི. ཀཏམཱནི ཙཏྟཱརི? ‘ཨིདྷ ཏཐཱགཏོ ཛཱཏོ’ཏི, ཨཱནནྡ, སདྡྷསྶ ཀུལཔུཏྟསྶ དསྶནཱིཡཾ སཾཝེཛནཱིཡཾ ཋཱནཾ. ‘ཨིདྷ ཏཐཱགཏོ ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ’ཏི, ཨཱནནྡ, སདྡྷསྶ ཀུལཔུཏྟསྶ དསྶནཱིཡཾ སཾཝེཛནཱིཡཾ ཋཱནཾ. ‘ཨིདྷ ཏཐཱགཏེན ཨནུཏྟརཾ དྷམྨཙཀྐཾ པཝཏྟིཏ’ནྟི, ཨཱནནྡ, སདྡྷསྶ ཀུལཔུཏྟསྶ དསྶནཱིཡཾ སཾཝེཛནཱིཡཾ ཋཱནཾ. ‘ཨིདྷ ཏཐཱགཏོ ཨནུཔཱདིསེསཱཡ ནིབྦཱནདྷཱཏུཡཱ པརིནིབྦུཏོ’ཏི, ཨཱནནྡ, སདྡྷསྶ ཀུལཔུཏྟསྶ དསྶནཱིཡཾ སཾཝེཛནཱིཡཾ ཋཱནཾ. ཨིམཱནི ཁོ, ཨཱནནྡ, ཙཏྟཱརི སདྡྷསྶ ཀུལཔུཏྟསྶ དསྶནཱིཡཱནི སཾཝེཛནཱིཡཱནི ཋཱནཱནི.

‘‘ཨཱགམིསྶནྟི ཁོ, ཨཱནནྡ, སདྡྷཱ བྷིཀྑཱུ བྷིཀྑུནིཡོ ཨུཔཱསཀཱ ཨུཔཱསིཀཱཡོ – ‘ཨིདྷ ཏཐཱགཏོ ཛཱཏོ’ཏིཔི, ‘ཨིདྷ ཏཐཱགཏོ ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ’ཏིཔི, ‘ཨིདྷ ཏཐཱགཏེན ཨནུཏྟརཾ དྷམྨཙཀྐཾ པཝཏྟིཏ’ནྟིཔི, ‘ཨིདྷ ཏཐཱགཏོ ཨནུཔཱདིསེསཱཡ ནིབྦཱནདྷཱཏུཡཱ པརིནིབྦུཏོ’ཏིཔི. ཡེ ཧི ཀེཙི, ཨཱནནྡ, ཙེཏིཡཙཱརིཀཾ ཨཱཧིཎྜནྟཱ པསནྣཙིཏྟཱ ཀཱལངྐརིསྶནྟི, སབྦེ ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫིསྶནྟཱི’’ཏི.

ཨཱནནྡཔུཙྪཱཀཐཱ

༢༠༣. ‘‘ཀཐཾ མཡཾ, བྷནྟེ, མཱཏུགཱམེ པཊིཔཛྫཱམཱ’’ཏི? ‘‘ཨདསྶནཾ, ཨཱནནྡཱ’’ཏི. ‘‘དསྶནེ, བྷགཝཱ, སཏི ཀཐཾ པཊིཔཛྫིཏབྦ’’ནྟི? ‘‘ཨནཱལཱཔོ, ཨཱནནྡཱ’’ཏི. ‘‘ཨཱལཔནྟེན པན, བྷནྟེ, ཀཐཾ པཊིཔཛྫིཏབྦ’’ནྟི? ‘‘སཏི, ཨཱནནྡ, ཨུཔཊྛཱཔེཏབྦཱ’’ཏི.

༢༠༤. ‘‘ཀཐཾ མཡཾ, བྷནྟེ, ཏཐཱགཏསྶ སརཱིརེ པཊིཔཛྫཱམཱ’’ཏི? ‘‘ཨབྱཱཝཊཱ ཏུམྷེ, ཨཱནནྡ, ཧོཐ ཏཐཱགཏསྶ སརཱིརཔཱུཛཱཡ. ཨིངྒྷ ཏུམྷེ, ཨཱནནྡ, སཱརཏྠེ གྷཊཐ ཨནུཡུཉྫཐ [སདཏྠེ ཨནུཡུཉྫཐ (སཱི. སྱཱ.), སདཏྠཾ ཨནུཡུཉྫཐ (པཱི.), སཱརཏྠེ ཨནུཡུཉྫཐ (ཀ.)], སཱརཏྠེ ཨཔྤམཏྟཱ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟཱ ཝིཧརཐ. སནྟཱནནྡ, ཁཏྟིཡཔཎྜིཏཱཔི བྲཱཧྨཎཔཎྜིཏཱཔི གཧཔཏིཔཎྜིཏཱཔི ཏཐཱགཏེ ཨབྷིཔྤསནྣཱ, ཏེ ཏཐཱགཏསྶ སརཱིརཔཱུཛཾ ཀརིསྶནྟཱི’’ཏི.

༢༠༥. ‘‘ཀཐཾ པན, བྷནྟེ, ཏཐཱགཏསྶ སརཱིརེ པཊིཔཛྫིཏབྦ’’ནྟི? ‘‘ཡཐཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ སརཱིརེ པཊིཔཛྫནྟི, ཨེཝཾ ཏཐཱགཏསྶ སརཱིརེ པཊིཔཛྫིཏབྦ’’ནྟི. ‘‘ཀཐཾ པན, བྷནྟེ, རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ སརཱིརེ པཊིཔཛྫནྟཱི’’ཏི? ‘‘རཉྙོ, ཨཱནནྡ, ཙཀྐཝཏྟིསྶ སརཱིརཾ ཨཧཏེན ཝཏྠེན ཝེཋེནྟི, ཨཧཏེན ཝཏྠེན ཝེཋེཏྭཱ ཝིཧཏེན ཀཔྤཱསེན ཝེཋེནྟི, ཝིཧཏེན ཀཔྤཱསེན ཝེཋེཏྭཱ ཨཧཏེན ཝཏྠེན ཝེཋེནྟི. ཨེཏེནུཔཱཡེན པཉྩཧི ཡུགསཏེཧི རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ སརཱིརཾ [སརཱིརེ (སྱཱ. ཀ.)] ཝེཋེཏྭཱ ཨཱཡསཱཡ ཏེལདོཎིཡཱ པཀྑིཔིཏྭཱ ཨཉྙིསྶཱ ཨཱཡསཱཡ དོཎིཡཱ པཊིཀུཛྫིཏྭཱ སབྦགནྡྷཱནཾ ཙིཏཀཾ ཀརིཏྭཱ རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ སརཱིརཾ ཛྷཱཔེནྟི. ཙཱཏུམཧཱཔཐེ [ཙཱཏུམྨཧཱཔཐེ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ ཐཱུཔཾ ཀརོནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ སརཱིརེ པཊིཔཛྫནྟི. ཡཐཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ སརཱིརེ པཊིཔཛྫནྟི, ཨེཝཾ ཏཐཱགཏསྶ སརཱིརེ པཊིཔཛྫིཏབྦཾ. ཙཱཏུམཧཱཔཐེ ཏཐཱགཏསྶ ཐཱུཔོ ཀཱཏབྦོ. ཏཏྠ ཡེ མཱལཾ ཝཱ གནྡྷཾ ཝཱ ཙུཎྞཀཾ [ཝཎྞཀཾ (སཱི. པཱི.)] ཝཱ ཨཱརོཔེསྶནྟི ཝཱ ཨབྷིཝཱདེསྶནྟི ཝཱ ཙིཏྟཾ ཝཱ པསཱདེསྶནྟི ཏེསཾ ཏཾ བྷཝིསྶཏི དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ.

ཐཱུཔཱརཧཔུགྒལོ

༢༠༦. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, ཨཱནནྡ, ཐཱུཔཱརཧཱ. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཏཐཱགཏོ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཐཱུཔཱརཧོ, པཙྩེཀསམྦུདྡྷོ ཐཱུཔཱརཧོ, ཏཐཱགཏསྶ སཱཝཀོ ཐཱུཔཱརཧོ, རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི [ཙཀྐཝཏྟི (སྱཱ. ཀ.)] ཐཱུཔཱརཧོཏི.

‘‘ཀིཉྩཱནནྡ, ཨཏྠཝསཾ པཊིཙྩ ཏཐཱགཏོ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཐཱུཔཱརཧོ? ‘ཨཡཾ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཐཱུཔོ’ཏི, ཨཱནནྡ, བཧུཛནཱ ཙིཏྟཾ པསཱདེནྟི. ཏེ ཏཏྠ ཙིཏྟཾ པསཱདེཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཨིདཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨཏྠཝསཾ པཊིཙྩ ཏཐཱགཏོ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཐཱུཔཱརཧོ.

‘‘ཀིཉྩཱནནྡ, ཨཏྠཝསཾ པཊིཙྩ པཙྩེཀསམྦུདྡྷོ ཐཱུཔཱརཧོ? ‘ཨཡཾ ཏསྶ བྷགཝཏོ པཙྩེཀསམྦུདྡྷསྶ ཐཱུཔོ’ཏི, ཨཱནནྡ, བཧུཛནཱ ཙིཏྟཾ པསཱདེནྟི. ཏེ ཏཏྠ ཙིཏྟཾ པསཱདེཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཨིདཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨཏྠཝསཾ པཊིཙྩ པཙྩེཀསམྦུདྡྷོ ཐཱུཔཱརཧོ.

‘‘ཀིཉྩཱནནྡ, ཨཏྠཝསཾ པཊིཙྩ ཏཐཱགཏསྶ སཱཝཀོ ཐཱུཔཱརཧོ? ‘ཨཡཾ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ སཱཝཀསྶ ཐཱུཔོ’ཏི ཨཱནནྡ, བཧུཛནཱ ཙིཏྟཾ པསཱདེནྟི. ཏེ ཏཏྠ ཙིཏྟཾ པསཱདེཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཨིདཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨཏྠཝསཾ པཊིཙྩ ཏཐཱགཏསྶ སཱཝཀོ ཐཱུཔཱརཧོ.

‘‘ཀིཉྩཱནནྡ, ཨཏྠཝསཾ པཊིཙྩ རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི ཐཱུཔཱརཧོ? ‘ཨཡཾ ཏསྶ དྷམྨིཀསྶ དྷམྨརཉྙོ ཐཱུཔོ’ཏི, ཨཱནནྡ, བཧུཛནཱ ཙིཏྟཾ པསཱདེནྟི. ཏེ ཏཏྠ ཙིཏྟཾ པསཱདེཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཨིདཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨཏྠཝསཾ པཊིཙྩ རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི ཐཱུཔཱརཧོ. ཨིམེ ཁོ, ཨཱནནྡ ཙཏྟཱརོ ཐཱུཔཱརཧཱ’’ཏི.

ཨཱནནྡཨཙྪརིཡདྷམྨོ

༢༠༧. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཝིཧཱརཾ པཝིསིཏྭཱ ཀཔིསཱིསཾ ཨཱལམྦིཏྭཱ རོདམཱནོ ཨཊྛཱསི – ‘‘ཨཧཉྩ ཝཏམྷི སེཁོ སཀརཎཱིཡོ, སཏྠུ ཙ མེ པརིནིབྦཱནཾ བྷཝིསྶཏི, ཡོ མམ ཨནུཀམྤཀོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཀཧཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱནནྡོ’’ཏི? ‘‘ཨེསོ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཝིཧཱརཾ པཝིསིཏྭཱ ཀཔིསཱིསཾ ཨཱལམྦིཏྭཱ རོདམཱནོ ཋིཏོ – ‘ཨཧཉྩ ཝཏམྷི སེཁོ སཀརཎཱིཡོ, སཏྠུ ཙ མེ པརིནིབྦཱནཾ བྷཝིསྶཏི, ཡོ མམ ཨནུཀམྤཀོ’’’ཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཉྙཏརཾ བྷིཀྑུཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨེཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མམ ཝཙནེན ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེཧི – ‘སཏྠཱ ཏཾ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, ཨཱམནྟེཏཱི’’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཏྠཱ ཏཾ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, ཨཱམནྟེཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏསྶ བྷིཀྑུནོ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨལཾ, ཨཱནནྡ, མཱ སོཙི མཱ པརིདེཝི, ནནུ ཨེཏཾ, ཨཱནནྡ, མཡཱ པཊིཀཙྩེཝ ཨཀྑཱཏཾ – ‘སབྦེཧེཝ པིཡེཧི མནཱཔེཧི ནཱནཱབྷཱཝོ ཝིནཱབྷཱཝོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝོ’; ཏཾ ཀུཏེཏྠ, ཨཱནནྡ, ལབྦྷཱ. ཡཾ ཏཾ ཛཱཏཾ བྷཱུཏཾ སངྑཏཾ པལོཀདྷམྨཾ, ཏཾ ཝཏ ཏཐཱགཏསྶཱཔི སརཱིརཾ མཱ པལུཛྫཱི’ཏི ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. དཱིགྷརཏྟཾ ཁོ ཏེ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏོ པཙྩུཔཊྛིཏོ མེཏྟེན ཀཱཡཀམྨེན ཧིཏེན སུཁེན ཨདྭཡེན ཨཔྤམཱཎེན, མེཏྟེན ཝཙཱིཀམྨེན ཧིཏེན སུཁེན ཨདྭཡེན ཨཔྤམཱཎེན, མེཏྟེན མནོཀམྨེན ཧིཏེན སུཁེན ཨདྭཡེན ཨཔྤམཱཎེན. ཀཏཔུཉྙོསི ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, པདྷཱནམནུཡུཉྫ, ཁིཔྤཾ ཧོཧིསི ཨནཱསཝོ’’ཏི.

༢༠༨. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཡེཔི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཨཧེསུཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ ཨརཧནྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ, ཏེསམྤི བྷགཝནྟཱནཾ ཨེཏཔྤརམཱཡེཝ ཨུཔཊྛཱཀཱ ཨཧེསུཾ, སེཡྻཐཱཔི མཡ྄ཧཾ ཨཱནནྡོ. ཡེཔི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, བྷཝིསྶནྟི ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ ཨརཧནྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ, ཏེསམྤི བྷགཝནྟཱནཾ ཨེཏཔྤརམཱཡེཝ ཨུཔཊྛཱཀཱ བྷཝིསྶནྟི, སེཡྻཐཱཔི མཡ྄ཧཾ ཨཱནནྡོ. པཎྜིཏོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱནནྡོ; མེདྷཱཝཱི, བྷིཀྑཝེ, ཨཱནནྡོ. ཛཱནཱཏི ‘ཨཡཾ ཀཱལོ ཏཐཱགཏཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམིཏུཾ བྷིཀྑཱུནཾ, ཨཡཾ ཀཱལོ བྷིཀྑུནཱིནཾ, ཨཡཾ ཀཱལོ ཨུཔཱསཀཱནཾ, ཨཡཾ ཀཱལོ ཨུཔཱསིཀཱནཾ, ཨཡཾ ཀཱལོ རཉྙོ རཱཛམཧཱམཏྟཱནཾ ཏིཏྠིཡཱནཾ ཏིཏྠིཡསཱཝཀཱན’ནྟི.

༢༠༩. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཨཙྪརིཡཱ ཨབྦྷུཏཱ དྷམྨཱ [ཨབྦྷུཏདྷམྨཱ (སྱཱ. ཀ.)] ཨཱནནྡེ. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? སཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུཔརིསཱ ཨཱནནྡཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམཏི, དསྶནེན སཱ ཨཏྟམནཱ ཧོཏི. ཏཏྲ ཙེ ཨཱནནྡོ དྷམྨཾ བྷཱསཏི, བྷཱསིཏེནཔི སཱ ཨཏྟམནཱ ཧོཏི. ཨཏིཏྟཱཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུཔརིསཱ ཧོཏི, ཨཐ ཁོ ཨཱནནྡོ ཏུཎྷཱི ཧོཏི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱིཔརིསཱ ཨཱནནྡཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམཏི, དསྶནེན སཱ ཨཏྟམནཱ ཧོཏི. ཏཏྲ ཙེ ཨཱནནྡོ དྷམྨཾ བྷཱསཏི, བྷཱསིཏེནཔི སཱ ཨཏྟམནཱ ཧོཏི. ཨཏིཏྟཱཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱིཔརིསཱ ཧོཏི, ཨཐ ཁོ ཨཱནནྡོ ཏུཎྷཱི ཧོཏི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱསཀཔརིསཱ ཨཱནནྡཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམཏི, དསྶནེན སཱ ཨཏྟམནཱ ཧོཏི. ཏཏྲ ཙེ ཨཱནནྡོ དྷམྨཾ བྷཱསཏི, བྷཱསིཏེནཔི སཱ ཨཏྟམནཱ ཧོཏི. ཨཏིཏྟཱཝ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱསཀཔརིསཱ ཧོཏི, ཨཐ ཁོ ཨཱནནྡོ ཏུཎྷཱི ཧོཏི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱསིཀཱཔརིསཱ ཨཱནནྡཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམཏི, དསྶནེན སཱ ཨཏྟམནཱ ཧོཏི. ཏཏྲ ཙེ, ཨཱནནྡོ, དྷམྨཾ བྷཱསཏི, བྷཱསིཏེནཔི སཱ ཨཏྟམནཱ ཧོཏི. ཨཏིཏྟཱཝ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱསིཀཱཔརིསཱ ཧོཏི, ཨཐ ཁོ ཨཱནནྡོ ཏུཎྷཱི ཧོཏི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏྟཱརོ ཨཙྪརིཡཱ ཨབྦྷུཏཱ དྷམྨཱ ཨཱནནྡེ.

‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཨཙྪརིཡཱ ཨབྦྷུཏཱ དྷམྨཱ རཉྙེ ཙཀྐཝཏྟིམྷི. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? སཙེ, བྷིཀྑཝེ, ཁཏྟིཡཔརིསཱ རཱཛཱནཾ ཙཀྐཝཏྟིཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམཏི, དསྶནེན སཱ ཨཏྟམནཱ ཧོཏི. ཏཏྲ ཙེ རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི བྷཱསཏི, བྷཱསིཏེནཔི སཱ ཨཏྟམནཱ ཧོཏི. ཨཏིཏྟཱཝ, བྷིཀྑཝེ, ཁཏྟིཡཔརིསཱ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི ཏུཎྷཱི ཧོཏི. སཙེ བྷིཀྑཝེ, བྲཱཧྨཎཔརིསཱ…པེ… གཧཔཏིཔརིསཱ…པེ… སམཎཔརིསཱ རཱཛཱནཾ ཙཀྐཝཏྟིཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམཏི, དསྶནེན སཱ ཨཏྟམནཱ ཧོཏི. ཏཏྲ ཙེ རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི བྷཱསཏི, བྷཱསིཏེནཔི སཱ ཨཏྟམནཱ ཧོཏི. ཨཏིཏྟཱཝ, བྷིཀྑཝེ, སམཎཔརིསཱ ཧོཏི, ཨཐ ཁོ རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི ཏུཎྷཱི ཧོཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏྟཱརོམེ ཨཙྪརིཡཱ ཨབྦྷུཏཱ དྷམྨཱ ཨཱནནྡེ. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུཔརིསཱ ཨཱནནྡཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམཏི, དསྶནེན སཱ ཨཏྟམནཱ ཧོཏི. ཏཏྲ ཙེ ཨཱནནྡོ དྷམྨཾ བྷཱསཏི, བྷཱསིཏེནཔི སཱ ཨཏྟམནཱ ཧོཏི. ཨཏིཏྟཱཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུཔརིསཱ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱནནྡོ ཏུཎྷཱི ཧོཏི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ བྷིཀྑུནཱིཔརིསཱ…པེ… ཨུཔཱསཀཔརིསཱ…པེ… ཨུཔཱསིཀཱཔརིསཱ ཨཱནནྡཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམཏི, དསྶནེན སཱ ཨཏྟམནཱ ཧོཏི. ཏཏྲ ཙེ ཨཱནནྡོ དྷམྨཾ བྷཱསཏི, བྷཱསིཏེནཔི སཱ ཨཏྟམནཱ ཧོཏི. ཨཏིཏྟཱཝ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱསིཀཱཔརིསཱ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱནནྡོ ཏུཎྷཱི ཧོཏི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏྟཱརོ ཨཙྪརིཡཱ ཨབྦྷུཏཱ དྷམྨཱ ཨཱནནྡེ’’ཏི.

མཧཱསུདསྶནསུཏྟདེསནཱ

༢༡༠. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘མཱ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཨིམསྨིཾ ཁུདྡཀནགརཀེ ཨུཛྫངྒལནགརཀེ སཱཁཱནགརཀེ པརིནིབྦཱཡི. སནྟི, བྷནྟེ, ཨཉྙཱནི མཧཱནགརཱནི, སེཡྻཐིདཾ – ཙམྤཱ རཱཛགཧཾ སཱཝཏྠཱི སཱཀེཏཾ ཀོསམྦཱི བཱརཱཎསཱི; ཨེཏྠ བྷགཝཱ པརིནིབྦཱཡཏུ. ཨེཏྠ བཧཱུ ཁཏྟིཡམཧཱསཱལཱ, བྲཱཧྨཎམཧཱསཱལཱ གཧཔཏིམཧཱསཱལཱ ཏཐཱགཏེ ཨབྷིཔྤསནྣཱ. ཏེ ཏཐཱགཏསྶ སརཱིརཔཱུཛཾ ཀརིསྶནྟཱི’’ཏི ‘‘མཱཧེཝཾ, ཨཱནནྡ, ཨཝཙ; མཱཧེཝཾ, ཨཱནནྡ, ཨཝཙ – ‘ཁུདྡཀནགརཀཾ ཨུཛྫངྒལནགརཀཾ སཱཁཱནགརཀ’ནྟི.

‘‘བྷཱུཏཔུབྦཾ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ནཱམ ཨཧོསི ཙཀྐཝཏྟཱི དྷམྨིཀོ དྷམྨརཱཛཱ ཙཱཏུརནྟོ ཝིཛིཏཱཝཱི ཛནཔྤདཏྠཱཝརིཡཔྤཏྟོ སཏྟརཏནསམནྣཱགཏོ. རཉྙོ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནསྶ ཨཡཾ ཀུསིནཱརཱ ཀུསཱཝཏཱི ནཱམ རཱཛདྷཱནཱི ཨཧོསི, པུརཏྠིམེན ཙ པཙྪིམེན ཙ དྭཱདསཡོཛནཱནི ཨཱཡཱམེན; ཨུཏྟརེན ཙ དཀྑིཎེན ཙ སཏྟཡོཛནཱནི ཝིཏྠཱརེན. ཀུསཱཝཏཱི, ཨཱནནྡ, རཱཛདྷཱནཱི ཨིདྡྷཱ ཙེཝ ཨཧོསི ཕཱིཏཱ ཙ བཧུཛནཱ ཙ ཨཱཀིཎྞམནུསྶཱ ཙ སུབྷིཀྑཱ ཙ. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, དེཝཱནཾ ཨཱལ༹ཀམནྡཱ ནཱམ རཱཛདྷཱནཱི ཨིདྡྷཱ ཙེཝ ཧོཏི ཕཱིཏཱ ཙ བཧུཛནཱ ཙ ཨཱཀིཎྞཡཀྑཱ ཙ སུབྷིཀྑཱ ཙ; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཀུསཱཝཏཱི རཱཛདྷཱནཱི ཨིདྡྷཱ ཙེཝ ཨཧོསི ཕཱིཏཱ ཙ བཧུཛནཱ ཙ ཨཱཀིཎྞམནུསྶཱ ཙ སུབྷིཀྑཱ ཙ. ཀུསཱཝཏཱི, ཨཱནནྡ, རཱཛདྷཱནཱི དསཧི སདྡེཧི ཨཝིཝིཏྟཱ ཨཧོསི དིཝཱ ཙེཝ རཏྟིཉྩ, སེཡྻཐིདཾ – ཧཏྠིསདྡེན ཨསྶསདྡེན རཐསདྡེན བྷེརིསདྡེན མུདིངྒསདྡེན ཝཱིཎཱསདྡེན གཱིཏསདྡེན སངྑསདྡེན སམྨསདྡེན པཱཎིཏཱལ༹སདྡེན ‘ཨསྣཱཐ པིཝཐ ཁཱདཐཱ’ཏི དསམེན སདྡེན.

‘‘གཙྪ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཀུསིནཱརཾ པཝིསིཏྭཱ ཀོསིནཱརཀཱནཾ མལླཱནཾ ཨཱརོཙེཧི – ‘ཨཛྫ ཁོ, ཝཱསེཊྛཱ, རཏྟིཡཱ པཙྪིམེ ཡཱམེ ཏཐཱགཏསྶ པརིནིབྦཱནཾ བྷཝིསྶཏི. ཨབྷིཀྐམཐ ཝཱསེཊྛཱ, ཨབྷིཀྐམཐ ཝཱསེཊྛཱ. མཱ པཙྪཱ ཝིཔྤཊིསཱརིནོ ཨཧུཝཏྠ – ཨམྷཱཀཉྩ ནོ གཱམཀྑེཏྟེ ཏཐཱགཏསྶ པརིནིབྦཱནཾ ཨཧོསི, ན མཡཾ ལབྷིམྷཱ པཙྪིམེ ཀཱལེ ཏཐཱགཏཾ དསྶནཱཡཱ’’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཨཏྟདུཏིཡོ ཀུསིནཱརཾ པཱཝིསི.

མལླཱནཾ ཝནྡནཱ

༢༡༡. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཀོསིནཱརཀཱ མལླཱ སནྡྷཱགཱརེ [སནྠཱགཱརེ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] སནྣིཔཏིཏཱ ཧོནྟི ཀེནཙིདེཝ ཀརཎཱིཡེན. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡེན ཀོསིནཱརཀཱནཾ མལླཱནཾ སནྡྷཱགཱརཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཀོསིནཱརཀཱནཾ མལླཱནཾ ཨཱརོཙེསི – ‘‘ཨཛྫ ཁོ, ཝཱསེཊྛཱ, རཏྟིཡཱ པཙྪིམེ ཡཱམེ ཏཐཱགཏསྶ པརིནིབྦཱནཾ བྷཝིསྶཏི. ཨབྷིཀྐམཐ ཝཱསེཊྛཱ ཨབྷིཀྐམཐ ཝཱསེཊྛཱ. མཱ པཙྪཱ ཝིཔྤཊིསཱརིནོ ཨཧུཝཏྠ – ‘ཨམྷཱཀཉྩ ནོ གཱམཀྑེཏྟེ ཏཐཱགཏསྶ པརིནིབྦཱནཾ ཨཧོསི, ན མཡཾ ལབྷིམྷཱ པཙྪིམེ ཀཱལེ ཏཐཱགཏཾ དསྶནཱཡཱ’’’ཏི. ཨིདམཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ མལླཱ ཙ མལླཔུཏྟཱ ཙ མལླསུཎིསཱ ཙ མལླཔཛཱཔཏིཡོ ཙ ཨགྷཱཝིནོ དུམྨནཱ ཙེཏོདུཀྑསམཔྤིཏཱ ཨཔྤེཀཙྩེ ཀེསེ པཀིརིཡ ཀནྡནྟི, བཱཧཱ པགྒཡ྄ཧ ཀནྡནྟི, ཚིནྣཔཱཏཾ པཔཏནྟི, ཨཱཝཊྚནྟི ཝིཝཊྚནྟི – ‘ཨཏིཁིཔྤཾ བྷགཝཱ པརིནིབྦཱཡིསྶཏི, ཨཏིཁིཔྤཾ སུགཏོ པརིནིབྦཱཡིསྶཏི, ཨཏིཁིཔྤཾ ཙཀྑུཾ ལོཀེ ཨནྟརདྷཱཡིསྶཏཱི’ཏི. ཨཐ ཁོ མལླཱ ཙ མལླཔུཏྟཱ ཙ མལླསུཎིསཱ ཙ མལླཔཛཱཔཏིཡོ ཙ ཨགྷཱཝིནོ དུམྨནཱ ཙེཏོདུཀྑསམཔྤིཏཱ ཡེན ཨུཔཝཏྟནཾ མལླཱནཾ སཱལཝནཾ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘སཙེ ཁོ ཨཧཾ ཀོསིནཱརཀེ མལླེ ཨེཀམེཀཾ བྷགཝནྟཾ ཝནྡཱཔེསྶཱམི, ཨཝནྡིཏོ བྷགཝཱ ཀོསིནཱརཀེཧི མལླེཧི བྷཝིསྶཏི, ཨཐཱཡཾ རཏྟི ཝིབྷཱཡིསྶཏི. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཀོསིནཱརཀེ མལླེ ཀུལཔརིཝཏྟསོ ཀུལཔརིཝཏྟསོ ཋཔེཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཝནྡཱཔེཡྻཾ – ‘ཨིཏྠནྣཱམོ, བྷནྟེ, མལློ སཔུཏྟོ སབྷརིཡོ སཔརིསོ སཱམཙྩོ བྷགཝཏོ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཏཱི’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཀོསིནཱརཀེ མལླེ ཀུལཔརིཝཏྟསོ ཀུལཔརིཝཏྟསོ ཋཔེཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཝནྡཱཔེསི – ‘ཨིཏྠནྣཱམོ, བྷནྟེ, མལློ སཔུཏྟོ སབྷརིཡོ སཔརིསོ སཱམཙྩོ བྷགཝཏོ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཏཱི’’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨེཏེན ཨུཔཱཡེན པཋམེནེཝ ཡཱམེན ཀོསིནཱརཀེ མལླེ བྷགཝནྟཾ ཝནྡཱཔེསི.

སུབྷདྡཔརིབྦཱཛཀཝཏྠུ

༢༡༢. ཏེན ཁོ པན སམཡེན སུབྷདྡོ ནཱམ པརིབྦཱཛཀོ ཀུསིནཱརཱཡཾ པཊིཝསཏི. ཨསྶོསི ཁོ སུབྷདྡོ པརིབྦཱཛཀོ – ‘‘ཨཛྫ ཀིར རཏྟིཡཱ པཙྪིམེ ཡཱམེ སམཎསྶ གོཏམསྶ པརིནིབྦཱནཾ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ སུབྷདྡསྶ པརིབྦཱཛཀསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘སུཏཾ ཁོ པན མེཏཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཝུཌྜྷཱནཾ མཧལླཀཱནཾ ཨཱཙརིཡཔཱཙརིཡཱནཾ བྷཱསམཱནཱནཾ – ‘ཀདཱཙི ཀརཧཙི ཏཐཱགཏཱ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི ཨརཧནྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ’ཏི. ཨཛྫེཝ རཏྟིཡཱ པཙྪིམེ ཡཱམེ སམཎསྶ གོཏམསྶ པརིནིབྦཱནཾ བྷཝིསྶཏི. ཨཏྠི ཙ མེ ཨཡཾ ཀངྑཱདྷམྨོ ཨུཔྤནྣོ, ཨེཝཾ པསནྣོ ཨཧཾ སམཎེ གོཏམེ, ‘པཧོཏི མེ སམཎོ གོཏམོ ཏཐཱ དྷམྨཾ དེསེཏུཾ, ཡཐཱཧཾ ཨིམཾ ཀངྑཱདྷམྨཾ པཛཧེཡྻ’’’ནྟི. ཨཐ ཁོ སུབྷདྡོ པརིབྦཱཛཀོ ཡེན ཨུཔཝཏྟནཾ མལླཱནཾ སཱལཝནཾ, ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སུཏཾ མེཏཾ, བྷོ ཨཱནནྡ, པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཝུཌྜྷཱནཾ མཧལླཀཱནཾ ཨཱཙརིཡཔཱཙརིཡཱནཾ བྷཱསམཱནཱནཾ – ‘ཀདཱཙི ཀརཧཙི ཏཐཱགཏཱ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི ཨརཧནྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ’ཏི. ཨཛྫེཝ རཏྟིཡཱ པཙྪིམེ ཡཱམེ སམཎསྶ གོཏམསྶ པརིནིབྦཱནཾ བྷཝིསྶཏི. ཨཏྠི ཙ མེ ཨཡཾ ཀངྑཱདྷམྨོ ཨུཔྤནྣོ – ཨེཝཾ པསནྣོ ཨཧཾ སམཎེ གོཏམེ ‘པཧོཏི མེ སམཎོ གོཏམོ ཏཐཱ དྷམྨཾ དེསེཏུཾ, ཡཐཱཧཾ ཨིམཾ ཀངྑཱདྷམྨཾ པཛཧེཡྻ’ནྟི. སཱདྷཱཧཾ, བྷོ ཨཱནནྡ, ལབྷེཡྻཾ སམཎཾ གོཏམཾ དསྶནཱཡཱ’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ སུབྷདྡཾ པརིབྦཱཛཀཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨལཾ, ཨཱཝུསོ སུབྷདྡ, མཱ ཏཐཱགཏཾ ཝིཧེཋེསི, ཀིལནྟོ བྷགཝཱ’’ཏི. དུཏིཡམྤི ཁོ སུབྷདྡོ པརིབྦཱཛཀོ…པེ… ཏཏིཡམྤི ཁོ སུབྷདྡོ པརིབྦཱཛཀོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སུཏཾ མེཏཾ, བྷོ ཨཱནནྡ, པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཝུཌྜྷཱནཾ མཧལླཀཱནཾ ཨཱཙརིཡཔཱཙརིཡཱནཾ བྷཱསམཱནཱནཾ – ‘ཀདཱཙི ཀརཧཙི ཏཐཱགཏཱ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི ཨརཧནྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ’ཏི. ཨཛྫེཝ རཏྟིཡཱ པཙྪིམེ ཡཱམེ སམཎསྶ གོཏམསྶ པརིནིབྦཱནཾ བྷཝིསྶཏི. ཨཏྠི ཙ མེ ཨཡཾ ཀངྑཱདྷམྨོ ཨུཔྤནྣོ – ཨེཝཾ པསནྣོ ཨཧཾ སམཎེ གོཏམེ, ‘པཧོཏི མེ སམཎོ གོཏམོ ཏཐཱ དྷམྨཾ དེསེཏུཾ, ཡཐཱཧཾ ཨིམཾ ཀངྑཱདྷམྨཾ པཛཧེཡྻ’ནྟི. སཱདྷཱཧཾ, བྷོ ཨཱནནྡ, ལབྷེཡྻཾ སམཎཾ གོཏམཾ དསྶནཱཡཱ’’ཏི. ཏཏིཡམྤི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ སུབྷདྡཾ པརིབྦཱཛཀཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨལཾ, ཨཱཝུསོ སུབྷདྡ, མཱ ཏཐཱགཏཾ ཝིཧེཋེསི, ཀིལནྟོ བྷགཝཱ’’ཏི.

༢༡༣. ཨསྶོསི ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ སུབྷདྡེན པརིབྦཱཛཀེན སདྡྷིཾ ཨིམཾ ཀཐཱསལླཱཔཾ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨལཾ, ཨཱནནྡ, མཱ སུབྷདྡཾ ཝཱརེསི, ལབྷཏཾ, ཨཱནནྡ, སུབྷདྡོ ཏཐཱགཏཾ དསྶནཱཡ. ཡཾ ཀིཉྩི མཾ སུབྷདྡོ པུཙྪིསྶཏི, སབྦཾ ཏཾ ཨཉྙཱཔེཀྑོཝ པུཙྪིསྶཏི, ནོ ཝིཧེསཱཔེཀྑོ. ཡཾ ཙསྶཱཧཾ པུཊྛོ བྱཱཀརིསྶཱམི, ཏཾ ཁིཔྤམེཝ ཨཱཛཱནིསྶཏཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ སུབྷདྡཾ པརིབྦཱཛཀཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘གཙྪཱཝུསོ སུབྷདྡ, ཀརོཏི ཏེ བྷགཝཱ ཨོཀཱས’’ནྟི. ཨཐ ཁོ སུབྷདྡོ པརིབྦཱཛཀོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི, སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སུབྷདྡོ པརིབྦཱཛཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡེམེ, བྷོ གོཏམ, སམཎབྲཱཧྨཎཱ སངྒྷིནོ གཎིནོ གཎཱཙརིཡཱ ཉཱཏཱ ཡསསྶིནོ ཏིཏྠཀརཱ སཱདྷུསམྨཏཱ བཧུཛནསྶ, སེཡྻཐིདཾ – པཱུརཎོ ཀསྶཔོ, མཀྑལི གོསཱལོ, ཨཛིཏོ ཀེསཀམྦལོ, པཀུདྷོ ཀཙྩཱཡནོ, སཉྩཡོ བེལཊྛཔུཏྟོ, ནིགཎྛོ ནཱཊཔུཏྟོ, སབྦེཏེ སཀཱཡ པཊིཉྙཱཡ ཨབྦྷཉྙིཾསུ, སབྦེཝ ན ཨབྦྷཉྙིཾསུ, ཨུདཱཧུ ཨེཀཙྩེ ཨབྦྷཉྙིཾསུ, ཨེཀཙྩེ ན ཨབྦྷཉྙིཾསཱུ’’ཏི? ‘‘ཨལཾ, སུབྷདྡ, ཏིཊྛཏེཏཾ – ‘སབྦེཏེ སཀཱཡ པཊིཉྙཱཡ ཨབྦྷཉྙིཾསུ, སབྦེཝ ན ཨབྦྷཉྙིཾསུ, ཨུདཱཧུ ཨེཀཙྩེ ཨབྦྷཉྙིཾསུ, ཨེཀཙྩེ ན ཨབྦྷཉྙིཾསཱུ’ཏི. དྷམྨཾ ཏེ, སུབྷདྡ, དེསེསྶཱམི; ཏཾ སུཎཱཧི སཱདྷུཀཾ མནསིཀརོཧི, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ སུབྷདྡོ པརིབྦཱཛཀོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

༢༡༤. ‘‘ཡསྨིཾ ཁོ, སུབྷདྡ, དྷམྨཝིནཡེ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ན ཨུཔལབྦྷཏི, སམཎོཔི ཏཏྠ ན ཨུཔལབྦྷཏི. དུཏིཡོཔི ཏཏྠ སམཎོ ན ཨུཔལབྦྷཏི. ཏཏིཡོཔི ཏཏྠ སམཎོ ན ཨུཔལབྦྷཏི. ཙཏུཏྠོཔི ཏཏྠ སམཎོ ན ཨུཔལབྦྷཏི. ཡསྨིཉྩ ཁོ, སུབྷདྡ, དྷམྨཝིནཡེ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཨུཔལབྦྷཏི, སམཎོཔི ཏཏྠ ཨུཔལབྦྷཏི, དུཏིཡོཔི ཏཏྠ སམཎོ ཨུཔལབྦྷཏི, ཏཏིཡོཔི ཏཏྠ སམཎོ ཨུཔལབྦྷཏི, ཙཏུཏྠོཔི ཏཏྠ སམཎོ ཨུཔལབྦྷཏི. ཨིམསྨིཾ ཁོ, སུབྷདྡ, དྷམྨཝིནཡེ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཨུཔལབྦྷཏི, ཨིདྷེཝ, སུབྷདྡ, སམཎོ, ཨིདྷ དུཏིཡོ སམཎོ, ཨིདྷ ཏཏིཡོ སམཎོ, ཨིདྷ ཙཏུཏྠོ སམཎོ, སུཉྙཱ པརཔྤཝཱདཱ སམཎེབྷི ཨཉྙེཧི [ཨཉྙེ (པཱི.)]. ཨིམེ ཙ [ཨིདྷེཝ (ཀ.)], སུབྷདྡ, བྷིཀྑཱུ སམྨཱ ཝིཧརེཡྻུཾ, ཨསུཉྙོ ལོཀོ ཨརཧནྟེཧི ཨསྶཱཏི.

‘‘ཨེཀཱུནཏིཾསོ ཝཡསཱ སུབྷདྡ,

ཡཾ པབྦཛིཾ ཀིཾཀུསལཱནུཨེསཱི;

ཝསྶཱནི པཉྙཱས སམཱདྷིཀཱནི,

ཡཏོ ཨཧཾ པབྦཛིཏོ སུབྷདྡ.

ཉཱཡསྶ དྷམྨསྶ པདེསཝཏྟཱི,

ཨིཏོ བཧིདྡྷཱ སམཎོཔི ནཏྠི.

‘‘དུཏིཡོཔི སམཎོ ནཏྠི. ཏཏིཡོཔི སམཎོ ནཏྠི. ཙཏུཏྠོཔི སམཎོ ནཏྠི. སུཉྙཱ པརཔྤཝཱདཱ སམཎེབྷི ཨཉྙེཧི. ཨིམེ ཙ, སུབྷདྡ, བྷིཀྑཱུ སམྨཱ ཝིཧརེཡྻུཾ, ཨསུཉྙོ ལོཀོ ཨརཧནྟེཧི ཨསྶཱ’’ཏི.

༢༡༥. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ སུབྷདྡོ པརིབྦཱཛཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ, ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ. སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ, ནིཀྐུཛྫིཏཾ ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ, པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ཝིཝརེཡྻ, མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ, ‘ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱི’ཏི, ཨེཝམེཝཾ བྷགཝཏཱ ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེསཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཾ སརཎཾ གཙྪཱམི དྷམྨཉྩ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ. ལབྷེཡྻཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སནྟིཀེ པབྦཛྫཾ, ལབྷེཡྻཾ ཨུཔསམྤད’’ནྟི. ‘‘ཡོ ཁོ, སུབྷདྡ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཔུབྦོ ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ ཨཱཀངྑཏི པབྦཛྫཾ, ཨཱཀངྑཏི ཨུཔསམྤདཾ, སོ ཙཏྟཱརོ མཱསེ པརིཝསཏི. ཙཏུནྣཾ མཱསཱནཾ ཨཙྩཡེན ཨཱརདྡྷཙིཏྟཱ བྷིཀྑཱུ པབྦཱཛེནྟི ཨུཔསམྤཱདེནྟི བྷིཀྑུབྷཱཝཱཡ. ཨཔི ཙ མེཏྠ པུགྒལཝེམཏྟཏཱ ཝིདིཏཱ’’ཏི. ‘‘སཙེ, བྷནྟེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཔུབྦཱ ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ ཨཱཀངྑནྟཱ པབྦཛྫཾ ཨཱཀངྑནྟཱ ཨུཔསམྤདཾ ཙཏྟཱརོ མཱསེ པརིཝསནྟི, ཙཏུནྣཾ མཱསཱནཾ ཨཙྩཡེན ཨཱརདྡྷཙིཏྟཱ བྷིཀྑཱུ པབྦཱཛེནྟི ཨུཔསམྤཱདེནྟི བྷིཀྑུབྷཱཝཱཡ. ཨཧཾ ཙཏྟཱརི ཝསྶཱནི པརིཝསིསྶཱམི, ཙཏུནྣཾ ཝསྶཱནཾ ཨཙྩཡེན ཨཱརདྡྷཙིཏྟཱ བྷིཀྑཱུ པབྦཱཛེནྟུ ཨུཔསམྤཱདེནྟུ བྷིཀྑུབྷཱཝཱཡཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཏེནཧཱནནྡ, སུབྷདྡཾ པབྦཱཛེཧཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. ཨཐ ཁོ སུབྷདྡོ པརིབྦཱཛཀོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ལཱབྷཱ ཝོ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ; སུལདྡྷཾ ཝོ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, ཡེ ཨེཏྠ སཏྠུ [སཏྠཱརཱ (སྱཱ.)] སམྨུཁཱ ཨནྟེཝཱསིཀཱབྷིསེཀེན ཨབྷིསིཏྟཱ’’ཏི. ཨལཏྠ ཁོ སུབྷདྡོ པརིབྦཱཛཀོ བྷགཝཏོ སནྟིཀེ པབྦཛྫཾ, ཨལཏྠ ཨུཔསམྤདཾ. ཨཙིརཱུཔསམྤནྣོ ཁོ པནཱཡསྨཱ སུབྷདྡོ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརནྟོ ནཙིརསྶེཝ – ‘ཡསྶཏྠཱཡ ཀུལཔུཏྟཱ སམྨདེཝ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛནྟི’ ཏདནུཏྟརཾ བྲཧྨཙརིཡཔརིཡོསཱནཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི ཨབྦྷཉྙཱསི. ཨཉྙཏརོ ཁོ པནཱཡསྨཱ སུབྷདྡོ ཨརཧཏཾ ཨཧོསི. སོ བྷགཝཏོ པཙྪིམོ སཀྑིསཱཝཀོ ཨཧོསཱིཏི.

པཉྩམོ བྷཱཎཝཱརོ.

ཏཐཱགཏཔཙྪིམཝཱཙཱ

༢༡༦. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘སིཡཱ ཁོ པནཱནནྡ, ཏུམྷཱཀཾ ཨེཝམསྶ – ‘ཨཏཱིཏསཏྠུཀཾ པཱཝཙནཾ, ནཏྠི ནོ སཏྠཱ’ཏི. ན ཁོ པནེཏཾ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ དཊྛབྦཾ. ཡོ ཝོ, ཨཱནནྡ, མཡཱ དྷམྨོ ཙ ཝིནཡོ ཙ དེསིཏོ པཉྙཏྟོ, སོ ཝོ མམཙྩཡེན སཏྠཱ. ཡཐཱ ཁོ པནཱནནྡ, ཨེཏརཧི བྷིཀྑཱུ ཨཉྙམཉྙཾ ཨཱཝུསོཝཱདེན སམུདཱཙརནྟི, ན ཁོ མམཙྩཡེན ཨེཝཾ སམུདཱཙརིཏབྦཾ. ཐེརཏརེན, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུནཱ ནཝཀཏརོ བྷིཀྑུ ནཱམེན ཝཱ གོཏྟེན ཝཱ ཨཱཝུསོཝཱདེན ཝཱ སམུདཱཙརིཏབྦོ. ནཝཀཏརེན བྷིཀྑུནཱ ཐེརཏརོ བྷིཀྑུ ‘བྷནྟེ’ཏི ཝཱ ‘ཨཱཡསྨཱ’ཏི ཝཱ སམུདཱཙརིཏབྦོ. ཨཱཀངྑམཱནོ, ཨཱནནྡ, སངྒྷོ མམཙྩཡེན ཁུདྡཱནུཁུདྡཀཱནི སིཀྑཱཔདཱནི སམཱུཧནཏུ. ཚནྣསྶ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུནོ མམཙྩཡེན བྲཧྨདཎྜོ དཱཏབྦོ’’ཏི. ‘‘ཀཏམོ པན, བྷནྟེ, བྲཧྨདཎྜོ’’ཏི? ‘‘ཚནྣོ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཡཾ ཨིཙྪེཡྻ, ཏཾ ཝདེཡྻ. སོ བྷིཀྑཱུཧི ནེཝ ཝཏྟབྦོ, ན ཨོཝདིཏབྦོ, ན ཨནུསཱསིཏབྦོ’’ཏི.

༢༡༧. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘སིཡཱ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀབྷིཀྑུསྶཱཔི ཀངྑཱ ཝཱ ཝིམཏི ཝཱ བུདྡྷེ ཝཱ དྷམྨེ ཝཱ སངྒྷེ ཝཱ མགྒེ ཝཱ པཊིཔདཱཡ ཝཱ, པུཙྪཐ, བྷིཀྑཝེ, མཱ པཙྪཱ ཝིཔྤཊིསཱརིནོ ཨཧུཝཏྠ – ‘སམྨུཁཱིབྷཱུཏོ ནོ སཏྠཱ ཨཧོསི, ན མཡཾ སཀྑིམྷཱ བྷགཝནྟཾ སམྨུཁཱ པཊིཔུཙྪིཏུ’’’ ནྟི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཏུཎྷཱི ཨཧེསུཾ. དུཏིཡམྤི ཁོ བྷགཝཱ…པེ… ཏཏིཡམྤི ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘སིཡཱ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀབྷིཀྑུསྶཱཔི ཀངྑཱ ཝཱ ཝིམཏི ཝཱ བུདྡྷེ ཝཱ དྷམྨེ ཝཱ སངྒྷེ ཝཱ མགྒེ ཝཱ པཊིཔདཱཡ ཝཱ, པུཙྪཐ, བྷིཀྑཝེ, མཱ པཙྪཱ ཝིཔྤཊིསཱརིནོ ཨཧུཝཏྠ – ‘སམྨུཁཱིབྷཱུཏོ ནོ སཏྠཱ ཨཧོསི, ན མཡཾ སཀྑིམྷཱ བྷགཝནྟཾ སམྨུཁཱ པཊིཔུཙྪིཏུ’’’ ནྟི. ཏཏིཡམྤི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཏུཎྷཱི ཨཧེསུཾ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘སིཡཱ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, སཏྠུགཱརཝེནཔི ན པུཙྪེཡྻཱཐ. སཧཱཡཀོཔི, བྷིཀྑཝེ, སཧཱཡཀསྶ ཨཱརོཙེཏཱུ’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཏུཎྷཱི ཨཧེསུཾ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཙྪརིཡཾ, བྷནྟེ, ཨབྦྷུཏཾ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ པསནྣོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཨིམསྨིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེ, ‘ནཏྠི ཨེཀབྷིཀྑུསྶཱཔི ཀངྑཱ ཝཱ ཝིམཏི ཝཱ བུདྡྷེ ཝཱ དྷམྨེ ཝཱ སངྒྷེ ཝཱ མགྒེ ཝཱ པཊིཔདཱཡ ཝཱ’’’ཏི. ‘‘པསཱདཱ ཁོ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཝདེསི, ཉཱཎམེཝ ཧེཏྠ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏསྶ. ནཏྠི ཨིམསྨིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེ ཨེཀབྷིཀྑུསྶཱཔི ཀངྑཱ ཝཱ ཝིམཏི ཝཱ བུདྡྷེ ཝཱ དྷམྨེ ཝཱ སངྒྷེ ཝཱ མགྒེ ཝཱ པཊིཔདཱཡ ཝཱ. ཨིམེསཉྷི, ཨཱནནྡ, པཉྩནྣཾ བྷིཀྑུསཏཱནཾ ཡོ པཙྪིམཀོ བྷིཀྑུ, སོ སོཏཱཔནྣོ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨོ ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡཎོ’’ཏི.

༢༡༨. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཧནྡ དཱནི, བྷིཀྑཝེ, ཨཱམནྟཡཱམི ཝོ, ཝཡདྷམྨཱ སངྑཱརཱ ཨཔྤམཱདེན སམྤཱདེཐཱ’’ཏི. ཨཡཾ ཏཐཱགཏསྶ པཙྪིམཱ ཝཱཙཱ.

པརིནིབྦུཏཀཐཱ

༢༡༩. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫི, པཋམཛ྄ཛྷཱནཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫི, དུཏིཡཛ྄ཛྷཱནཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫི, ཏཏིཡཛ྄ཛྷཱནཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫི. ཙཏུཏྠཛ྄ཛྷཱནཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ སམཱཔཛྫི, ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ སམཱཔཛྫི, ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཱཔཛྫི, ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ སམཱཔཛྫི, ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔཛྫི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨནུརུདྡྷཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘པརིནིབྦུཏོ, བྷནྟེ ཨནུརུདྡྷ, བྷགཝཱ’’ཏི. ‘‘ནཱཝུསོ ཨཱནནྡ, བྷགཝཱ པརིནིབྦུཏོ, སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣོ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ སམཱཔཛྫི, ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཱཔཛྫི, ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ སམཱཔཛྫི, ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ སམཱཔཛྫི, ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫི, ཙཏུཏྠཛ྄ཛྷཱནཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫི, ཏཏིཡཛ྄ཛྷཱནཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫི, དུཏིཡཛ྄ཛྷཱནཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫི, པཋམཛ྄ཛྷཱནཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫི, དུཏིཡཛ྄ཛྷཱནཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫི, ཏཏིཡཛ྄ཛྷཱནཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫི, ཙཏུཏྠཛ྄ཛྷཱནཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ སམནནྟརཱ བྷགཝཱ པརིནིབྦཱཡི.

༢༢༠. པརིནིབྦུཏེ བྷགཝཏི སཧ པརིནིབྦཱནཱ མཧཱབྷཱུམིཙཱལོ ཨཧོསི བྷིཾསནཀོ སལོམཧཾསོ. དེཝདུནྡུབྷིཡོ ཙ ཕལིཾསུ. པརིནིབྦུཏེ བྷགཝཏི སཧ པརིནིབྦཱནཱ བྲཧྨཱསཧམྤཏི ཨིམཾ གཱཐཾ ཨབྷཱསི –

‘‘སབྦེཝ ནིཀྑིཔིསྶནྟི, བྷཱུཏཱ ལོཀེ སམུསྶཡཾ;

ཡཏྠ ཨེཏཱདིསོ སཏྠཱ, ལོཀེ ཨཔྤཊིཔུགྒལོ;

ཏཐཱགཏོ བལཔྤཏྟོ, སམྦུདྡྷོ པརིནིབྦུཏོ’’ཏི.

༢༢༡. པརིནིབྦུཏེ བྷགཝཏི སཧ པརིནིབྦཱནཱ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ ཨིམཾ གཱཐཾ ཨབྷཱསི –

‘‘ཨནིཙྩཱ ཝཏ སངྑཱརཱ, ཨུཔྤཱདཝཡདྷམྨིནོ;

ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི, ཏེསཾ ཝཱུཔསམོ སུཁོ’’ཏི.

༢༢༢. པརིནིབྦུཏེ བྷགཝཏི སཧ པརིནིབྦཱནཱ ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ ཨིམཱ གཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི –

‘‘ནཱཧུ ཨསྶཱསཔསྶཱསོ, ཋིཏཙིཏྟསྶ ཏཱདིནོ;

ཨནེཛོ སནྟིམཱརབྦྷ, ཡཾ ཀཱལམཀརཱི མུནི.

‘‘ཨསལླཱིནེན ཙིཏྟེན, ཝེདནཾ ཨཛ྄ཛྷཝཱསཡི;

པཛྫོཏསྶེཝ ནིབྦཱནཾ, ཝིམོཀྑོ ཙེཏསོ ཨཧཱུ’’ཏི.

༢༢༣. པརིནིབྦུཏེ བྷགཝཏི སཧ པརིནིབྦཱནཱ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨིམཾ གཱཐཾ ཨབྷཱསི –

‘‘ཏདཱསི ཡཾ བྷིཾསནཀཾ, ཏདཱསི ལོམཧཾསནཾ;

སབྦཱཀཱརཝརཱུཔེཏེ, སམྦུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ’’ཏི.

༢༢༤. པརིནིབྦུཏེ བྷགཝཏི ཡེ ཏེ ཏཏྠ བྷིཀྑཱུ ཨཝཱིཏརཱགཱ ཨཔྤེཀཙྩེ བཱཧཱ པགྒཡ྄ཧ ཀནྡནྟི, ཚིནྣཔཱཏཾ པཔཏནྟི, ཨཱཝཊྚནྟི ཝིཝཊྚནྟི, ‘‘ཨཏིཁིཔྤཾ བྷགཝཱ པརིནིབྦུཏོ, ཨཏིཁིཔྤཾ སུགཏོ པརིནིབྦུཏོ, ཨཏིཁིཔྤཾ ཙཀྑུཾ ལོཀེ ཨནྟརཧིཏོ’’ཏི. ཡེ པན ཏེ བྷིཀྑཱུ ཝཱིཏརཱགཱ, ཏེ སཏཱ སམྤཛཱནཱ ཨདྷིཝཱསེནྟི – ‘‘ཨནིཙྩཱ སངྑཱརཱ, ཏཾ ཀུཏེཏྠ ལབྦྷཱ’’ཏི.

༢༢༥. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨལཾ, ཨཱཝུསོ, མཱ སོཙིཏྠ མཱ པརིདེཝིཏྠ. ནནུ ཨེཏཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ པཊིཀཙྩེཝ ཨཀྑཱཏཾ – ‘སབྦེཧེཝ པིཡེཧི མནཱཔེཧི ནཱནཱབྷཱཝོ ཝིནཱབྷཱཝོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝོ’. ཏཾ ཀུཏེཏྠ, ཨཱཝུསོ, ལབྦྷཱ. ‘ཡཾ ཏཾ ཛཱཏཾ བྷཱུཏཾ སངྑཏཾ པལོཀདྷམྨཾ, ཏཾ ཝཏ མཱ པལུཛྫཱི’ཏི, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. དེཝཏཱ, ཨཱཝུསོ, ཨུཛ྄ཛྷཱཡནྟཱི’’ཏི. ‘‘ཀཐཾབྷཱུཏཱ པན, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ དེཝཏཱ མནསི ཀརོཏཱི’’ཏི [བྷནྟེ ཨནུརུདྡྷ དེཝཏཱ མནསི ཀརོནྟཱིཏི (སྱཱ. ཀ.)]?

‘‘སནྟཱཝུསོ ཨཱནནྡ, དེཝཏཱ ཨཱཀཱསེ པཐཝཱིསཉྙིནིཡོ ཀེསེ པཀིརིཡ ཀནྡནྟི, བཱཧཱ པགྒཡ྄ཧ ཀནྡནྟི, ཚིནྣཔཱཏཾ པཔཏནྟི, ཨཱཝཊྚནྟི, ཝིཝཊྚནྟི – ‘ཨཏིཁིཔྤཾ བྷགཝཱ པརིནིབྦུཏོ, ཨཏིཁིཔྤཾ སུགཏོ པརིནིབྦུཏོ, ཨཏིཁིཔྤཾ ཙཀྑུཾ ལོཀེ ཨནྟརཧིཏོ’ཏི. སནྟཱཝུསོ ཨཱནནྡ, དེཝཏཱ པཐཝིཡཱ པཐཝཱིསཉྙིནིཡོ ཀེསེ པཀིརིཡ ཀནྡནྟི, བཱཧཱ པགྒཡ྄ཧ ཀནྡནྟི, ཚིནྣཔཱཏཾ པཔཏནྟི, ཨཱཝཊྚནྟི, ཝིཝཊྚནྟི – ‘ཨཏིཁིཔྤཾ བྷགཝཱ པརིནིབྦུཏོ, ཨཏིཁིཔྤཾ སུགཏོ པརིནིབྦུཏོ, ཨཏིཁིཔྤཾ ཙཀྑུཾ ལོཀེ ཨནྟརཧིཏོ’ཏི. ཡཱ པན ཏཱ དེཝཏཱ ཝཱིཏརཱགཱ, ཏཱ སཏཱ སམྤཛཱནཱ ཨདྷིཝཱསེནྟི – ‘ཨནིཙྩཱ སངྑཱརཱ, ཏཾ ཀུཏེཏྠ ལབྦྷཱ’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཨནུརུདྡྷོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཨཱནནྡོ ཏཾ རཏྟཱཝསེསཾ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ ཝཱིཏིནཱམེསུཾ.

༢༢༦. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘གཙྪཱཝུསོ ཨཱནནྡ, ཀུསིནཱརཾ པཝིསིཏྭཱ ཀོསིནཱརཀཱནཾ མལླཱནཾ ཨཱརོཙེཧི – ‘པརིནིབྦུཏོ, ཝཱསེཊྛཱ, བྷགཝཱ, ཡསྶདཱནི ཀཱལཾ མཉྙཐཱ’’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨཱཡསྨཏོ ཨནུརུདྡྷསྶ པཊིསྶུཏྭཱ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཨཏྟདུཏིཡོ ཀུསིནཱརཾ པཱཝིསི. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཀོསིནཱརཀཱ མལླཱ སནྡྷཱགཱརེ སནྣིཔཏིཏཱ ཧོནྟི ཏེནེཝ ཀརཎཱིཡེན. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡེན ཀོསིནཱརཀཱནཾ མལླཱནཾ སནྡྷཱགཱརཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཀོསིནཱརཀཱནཾ མལླཱནཾ ཨཱརོཙེསི – ‘པརིནིབྦུཏོ, ཝཱསེཊྛཱ, བྷགཝཱ, ཡསྶདཱནི ཀཱལཾ མཉྙཐཱ’ཏི. ཨིདམཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ མལླཱ ཙ མལླཔུཏྟཱ ཙ མལླསུཎིསཱ ཙ མལླཔཛཱཔཏིཡོ ཙ ཨགྷཱཝིནོ དུམྨནཱ ཙེཏོདུཀྑསམཔྤིཏཱ ཨཔྤེཀཙྩེ ཀེསེ པཀིརིཡ ཀནྡནྟི, བཱཧཱ པགྒཡ྄ཧ ཀནྡནྟི, ཚིནྣཔཱཏཾ པཔཏནྟི, ཨཱཝཊྚནྟི, ཝིཝཊྚནྟི – ‘‘ཨཏིཁིཔྤཾ བྷགཝཱ པརིནིབྦུཏོ, ཨཏིཁིཔྤཾ སུགཏོ པརིནིབྦུཏོ, ཨཏིཁིཔྤཾ ཙཀྑུཾ ལོཀེ ཨནྟརཧིཏོ’’ཏི.

བུདྡྷསརཱིརཔཱུཛཱ

༢༢༧. ཨཐ ཁོ ཀོསིནཱརཀཱ མལླཱ པུརིསེ ཨཱཎཱཔེསུཾ – ‘‘ཏེན ཧི, བྷཎེ, ཀུསིནཱརཱཡཾ གནྡྷམཱལཉྩ སབྦཉྩ ཏཱལཱ༹ཝཙརཾ སནྣིཔཱཏེཐཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཀོསིནཱརཀཱ མལླཱ གནྡྷམཱལཉྩ སབྦཉྩ ཏཱལཱ༹ཝཙརཾ པཉྩ ཙ དུསྶཡུགསཏཱནི ཨཱདཱཡ ཡེན ཨུཔཝཏྟནཾ མལླཱནཾ སཱལཝནཾ, ཡེན བྷགཝཏོ སརཱིརཾ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏོ སརཱིརཾ ནཙྩེཧི གཱིཏེཧི ཝཱདིཏེཧི མཱལེཧི གནྡྷེཧི སཀྐརོནྟཱ གརུཾ ཀརོནྟཱ མཱནེནྟཱ པཱུཛེནྟཱ ཙེལཝིཏཱནཱནི ཀརོནྟཱ མཎྜལམཱལེ༹ པཊིཡཱདེནྟཱ ཨེཀདིཝསཾ ཝཱིཏིནཱམེསུཾ.

ཨཐ ཁོ ཀོསིནཱརཀཱནཾ མལླཱནཾ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨཏིཝིཀཱལོ ཁོ ཨཛྫ བྷགཝཏོ སརཱིརཾ ཛྷཱཔེཏུཾ, སྭེ དཱནི མཡཾ བྷགཝཏོ སརཱིརཾ ཛྷཱཔེསྶཱམཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཀོསིནཱརཀཱ མལླཱ བྷགཝཏོ སརཱིརཾ ནཙྩེཧི གཱིཏེཧི ཝཱདིཏེཧི མཱལེཧི གནྡྷེཧི སཀྐརོནྟཱ གརུཾ ཀརོནྟཱ མཱནེནྟཱ པཱུཛེནྟཱ ཙེལཝིཏཱནཱནི ཀརོནྟཱ མཎྜལམཱལེ༹ པཊིཡཱདེནྟཱ དུཏིཡམྤི དིཝསཾ ཝཱིཏིནཱམེསུཾ, ཏཏིཡམྤི དིཝསཾ ཝཱིཏིནཱམེསུཾ, ཙཏུཏྠམྤི དིཝསཾ ཝཱིཏིནཱམེསུཾ, པཉྩམམྤི དིཝསཾ ཝཱིཏིནཱམེསུཾ, ཚཊྛམྤི དིཝསཾ ཝཱིཏིནཱམེསུཾ.

ཨཐ ཁོ སཏྟམཾ དིཝསཾ ཀོསིནཱརཀཱནཾ མལླཱནཾ ཨེཏདཧོསི – ‘‘མཡཾ བྷགཝཏོ སརཱིརཾ ནཙྩེཧི གཱིཏེཧི ཝཱདིཏེཧི མཱལེཧི གནྡྷེཧི སཀྐརོནྟཱ གརུཾ ཀརོནྟཱ མཱནེནྟཱ པཱུཛེནྟཱ དཀྑིཎེན དཀྑིཎཾ ནགརསྶ ཧརིཏྭཱ བཱཧིརེན བཱཧིརཾ དཀྑིཎཏོ ནགརསྶ བྷགཝཏོ སརཱིརཾ ཛྷཱཔེསྶཱམཱ’’ཏི.

༢༢༨. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཊྛ མལླཔཱམོཀྑཱ སཱིསཾནྷཱཏཱ ཨཧཏཱནི ཝཏྠཱནི ནིཝཏྠཱ ‘‘མཡཾ བྷགཝཏོ སརཱིརཾ ཨུཙྩཱརེསྶཱམཱ’’ཏི ན སཀྐོནྟི ཨུཙྩཱརེཏུཾ. ཨཐ ཁོ ཀོསིནཱརཀཱ མལླཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨནུརུདྡྷཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ ཨནུརུདྡྷ, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ, ཡེནིམེ ཨཊྛ མལླཔཱམོཀྑཱ སཱིསཾནྷཱཏཱ ཨཧཏཱནི ཝཏྠཱནི ནིཝཏྠཱ ‘མཡཾ བྷགཝཏོ སརཱིརཾ ཨུཙྩཱརེསྶཱམཱ’ཏི ན སཀྐོནྟི ཨུཙྩཱརེཏུ’’ནྟི? ‘‘ཨཉྙཐཱ ཁོ, ཝཱསེཊྛཱ, ཏུམྷཱཀཾ ཨདྷིཔྤཱཡོ, ཨཉྙཐཱ དེཝཏཱནཾ ཨདྷིཔྤཱཡོ’’ཏི. ‘‘ཀཐཾ པན, བྷནྟེ, དེཝཏཱནཾ ཨདྷིཔྤཱཡོ’’ཏི? ‘‘ཏུམྷཱཀཾ ཁོ, ཝཱསེཊྛཱ, ཨདྷིཔྤཱཡོ – ‘མཡཾ བྷགཝཏོ སརཱིརཾ ནཙྩེཧི གཱིཏེཧི ཝཱདིཏེཧི མཱལེཧི གནྡྷེཧི སཀྐརོནྟཱ གརུཾ ཀརོནྟཱ མཱནེནྟཱ པཱུཛེནྟཱ དཀྑིཎེན དཀྑིཎཾ ནགརསྶ ཧརིཏྭཱ བཱཧིརེན བཱཧིརཾ དཀྑིཎཏོ ནགརསྶ བྷགཝཏོ སརཱིརཾ ཛྷཱཔེསྶཱམཱ’ཏི; དེཝཏཱནཾ ཁོ, ཝཱསེཊྛཱ, ཨདྷིཔྤཱཡོ – ‘མཡཾ བྷགཝཏོ སརཱིརཾ དིབྦེཧི ནཙྩེཧི གཱིཏེཧི ཝཱདིཏེཧི གནྡྷེཧི སཀྐརོནྟཱ གརུཾ ཀརོནྟཱ མཱནེནྟཱ པཱུཛེནྟཱ ཨུཏྟརེན ཨུཏྟརཾ ནགརསྶ ཧརིཏྭཱ ཨུཏྟརེན དྭཱརེན ནགརཾ པཝེསེཏྭཱ མཛ྄ཛྷེན མཛ྄ཛྷཾ ནགརསྶ ཧརིཏྭཱ པུརཏྠིམེན དྭཱརེན ནིཀྑམིཏྭཱ པུརཏྠིམཏོ ནགརསྶ མཀུཊབནྡྷནཾ ནཱམ མལླཱནཾ ཙེཏིཡཾ ཨེཏྠ བྷགཝཏོ སརཱིརཾ ཛྷཱཔེསྶཱམཱ’ཏི. ‘‘ཡཐཱ, བྷནྟེ, དེཝཏཱནཾ ཨདྷིཔྤཱཡོ, ཏཐཱ ཧོཏཱུ’’ཏི.

༢༢༩. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཀུསིནཱརཱ ཡཱཝ སནྡྷིསམལསཾཀཊཱིརཱ ཛཎྞུམཏྟེན ཨོདྷིནཱ མནྡཱརཝཔུཔྥེཧི སནྠཏཱ [སཎྛིཏཱ (སྱཱ.)] ཧོཏི. ཨཐ ཁོ དེཝཏཱ ཙ ཀོསིནཱརཀཱ ཙ མལླཱ བྷགཝཏོ སརཱིརཾ དིབྦེཧི ཙ མཱནུསཀེཧི ཙ ནཙྩེཧི གཱིཏེཧི ཝཱདིཏེཧི མཱལེཧི གནྡྷེཧི སཀྐརོནྟཱ གརུཾ ཀརོནྟཱ མཱནེནྟཱ པཱུཛེནྟཱ ཨུཏྟརེན ཨུཏྟརཾ ནགརསྶ ཧརིཏྭཱ ཨུཏྟརེན དྭཱརེན ནགརཾ པཝེསེཏྭཱ མཛ྄ཛྷེན མཛ྄ཛྷཾ ནགརསྶ ཧརིཏྭཱ པུརཏྠིམེན དྭཱརེན ནིཀྑམིཏྭཱ པུརཏྠིམཏོ ནགརསྶ མཀུཊབནྡྷནཾ ནཱམ མལླཱནཾ ཙེཏིཡཾ ཨེཏྠ ཙ བྷགཝཏོ སརཱིརཾ ནིཀྑིཔིཾསུ.

༢༣༠. ཨཐ ཁོ ཀོསིནཱརཀཱ མལླཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཀཐཾ མཡཾ, བྷནྟེ ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏསྶ སརཱིརེ པཊིཔཛྫཱམཱ’’ཏི? ‘‘ཡཐཱ ཁོ, ཝཱསེཊྛཱ, རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ སརཱིརེ པཊིཔཛྫནྟི, ཨེཝཾ ཏཐཱགཏསྶ སརཱིརེ པཊིཔཛྫིཏབྦ’’ནྟི. ‘‘ཀཐཾ པན, བྷནྟེ ཨཱནནྡ, རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ སརཱིརེ པཊིཔཛྫནྟཱི’’ཏི? ‘‘རཉྙོ, ཝཱསེཊྛཱ, ཙཀྐཝཏྟིསྶ སརཱིརཾ ཨཧཏེན ཝཏྠེན ཝེཋེནྟི, ཨཧཏེན ཝཏྠེན ཝེཋེཏྭཱ ཝིཧཏེན ཀཔྤཱསེན ཝེཋེནྟི, ཝིཧཏེན ཀཔྤཱསེན ཝེཋེཏྭཱ ཨཧཏེན ཝཏྠེན ཝེཋེནྟི. ཨེཏེན ཨུཔཱཡེན པཉྩཧི ཡུགསཏེཧི རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ སརཱིརཾ ཝེཋེཏྭཱ ཨཱཡསཱཡ ཏེལདོཎིཡཱ པཀྑིཔིཏྭཱ ཨཉྙིསྶཱ ཨཱཡསཱཡ དོཎིཡཱ པཊིཀུཛྫིཏྭཱ སབྦགནྡྷཱནཾ ཙིཏཀཾ ཀརིཏྭཱ རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ སརཱིརཾ ཛྷཱཔེནྟི. ཙཱཏུམཧཱཔཐེ རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ ཐཱུཔཾ ཀརོནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, ཝཱསེཊྛཱ, རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ སརཱིརེ པཊིཔཛྫནྟི. ཡཐཱ ཁོ, ཝཱསེཊྛཱ, རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ སརཱིརེ པཊིཔཛྫནྟི, ཨེཝཾ ཏཐཱགཏསྶ སརཱིརེ པཊིཔཛྫིཏབྦཾ. ཙཱཏུམཧཱཔཐེ ཏཐཱགཏསྶ ཐཱུཔོ ཀཱཏབྦོ. ཏཏྠ ཡེ མཱལཾ ཝཱ གནྡྷཾ ཝཱ ཙུཎྞཀཾ ཝཱ ཨཱརོཔེསྶནྟི ཝཱ ཨབྷིཝཱདེསྶནྟི ཝཱ ཙིཏྟཾ ཝཱ པསཱདེསྶནྟི, ཏེསཾ ཏཾ བྷཝིསྶཏི དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཀོསིནཱརཀཱ མལླཱ པུརིསེ ཨཱཎཱཔེསུཾ – ‘‘ཏེན ཧི, བྷཎེ, མལླཱནཾ ཝིཧཏཾ ཀཔྤཱསཾ སནྣིཔཱཏེཐཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཀོསིནཱརཀཱ མལླཱ བྷགཝཏོ སརཱིརཾ ཨཧཏེན ཝཏྠེན ཝེཋེཏྭཱ ཝིཧཏེན ཀཔྤཱསེན ཝེཋེསུཾ, ཝིཧཏེན ཀཔྤཱསེན ཝེཋེཏྭཱ ཨཧཏེན ཝཏྠེན ཝེཋེསུཾ. ཨེཏེན ཨུཔཱཡེན པཉྩཧི ཡུགསཏེཧི བྷགཝཏོ སརཱིརཾ ཝེཋེཏྭཱ ཨཱཡསཱཡ ཏེལདོཎིཡཱ པཀྑིཔིཏྭཱ ཨཉྙིསྶཱ ཨཱཡསཱཡ དོཎིཡཱ པཊིཀུཛྫིཏྭཱ སབྦགནྡྷཱནཾ ཙིཏཀཾ ཀརིཏྭཱ བྷགཝཏོ སརཱིརཾ ཙིཏཀཾ ཨཱརོཔེསུཾ.

མཧཱཀསྶཔཏྠེརཝཏྠུ

༢༣༡. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀསྶཔོ པཱཝཱཡ ཀུསིནཱརཾ ཨདྡྷཱནམགྒཔྤཊིཔྤནྣོ ཧོཏི མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ པཉྩམཏྟེཧི བྷིཀྑུསཏེཧི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀསྶཔོ མགྒཱ ཨོཀྐམྨ ཨཉྙཏརསྨིཾ རུཀྑམཱུལེ ནིསཱིདི. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཉྙཏརོ ཨཱཛཱིཝཀོ ཀུསིནཱརཱཡ མནྡཱརཝཔུཔྥཾ གཧེཏྭཱ པཱཝཾ ཨདྡྷཱནམགྒཔྤཊིཔྤནྣོ ཧོཏི. ཨདྡསཱ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀསྶཔོ ཏཾ ཨཱཛཱིཝཀཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ, དིསྭཱ ཏཾ ཨཱཛཱིཝཀཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཔཱཝུསོ, ཨམྷཱཀཾ སཏྠཱརཾ ཛཱནཱསཱི’’ཏི? ‘‘ཨཱམཱཝུསོ, ཛཱནཱམི, ཨཛྫ སཏྟཱཧཔརིནིབྦུཏོ སམཎོ གོཏམོ. ཏཏོ མེ ཨིདཾ མནྡཱརཝཔུཔྥཾ གཧིཏ’’ནྟི. ཏཏྠ ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཝཱིཏརཱགཱ ཨཔྤེཀཙྩེ བཱཧཱ པགྒཡ྄ཧ ཀནྡནྟི, ཚིནྣཔཱཏཾ པཔཏནྟི, ཨཱཝཊྚནྟི, ཝིཝཊྚནྟི – ‘‘ཨཏིཁིཔྤཾ བྷགཝཱ པརིནིབྦུཏོ, ཨཏིཁིཔྤཾ སུགཏོ པརིནིབྦུཏོ, ཨཏིཁིཔྤཾ ཙཀྑུཾ ལོཀེ ཨནྟརཧིཏོ’’ཏི. ཡེ པན ཏེ བྷིཀྑཱུ ཝཱིཏརཱགཱ, ཏེ སཏཱ སམྤཛཱནཱ ཨདྷིཝཱསེནྟི – ‘‘ཨནིཙྩཱ སངྑཱརཱ, ཏཾ ཀུཏེཏྠ ལབྦྷཱ’’ཏི.

༢༣༢. ཏེན ཁོ པན སམཡེན སུབྷདྡོ ནཱམ ཝུདྡྷཔབྦཛིཏོ ཏསྶཾ པརིསཱཡཾ ནིསིནྣོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ སུབྷདྡོ ཝུདྡྷཔབྦཛིཏོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨལཾ, ཨཱཝུསོ, མཱ སོཙིཏྠ, མཱ པརིདེཝིཏྠ, སུམུཏྟཱ མཡཾ ཏེན མཧཱསམཎེན. ཨུཔདྡུཏཱ ཙ ཧོམ – ‘ཨིདཾ ཝོ ཀཔྤཏི, ཨིདཾ ཝོ ན ཀཔྤཏཱི’ཏི. ཨིདཱནི པན མཡཾ ཡཾ ཨིཙྪིསྶཱམ, ཏཾ ཀརིསྶཱམ, ཡཾ ན ཨིཙྪིསྶཱམ, ན ཏཾ ཀརིསྶཱམཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀསྶཔོ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨལཾ, ཨཱཝུསོ, མཱ སོཙིཏྠ, མཱ པརིདེཝིཏྠ. ནནུ ཨེཏཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ པཊིཀཙྩེཝ ཨཀྑཱཏཾ – ‘སབྦེཧེཝ པིཡེཧི མནཱཔེཧི ནཱནཱབྷཱཝོ ཝིནཱབྷཱཝོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝོ’. ཏཾ ཀུཏེཏྠ, ཨཱཝུསོ, ལབྦྷཱ. ‘ཡཾ ཏཾ ཛཱཏཾ བྷཱུཏཾ སངྑཏཾ པལོཀདྷམྨཾ, ཏཾ ཏཐཱགཏསྶཱཔི སརཱིརཾ མཱ པལུཛྫཱི’ཏི, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏཱི’’ཏི.

༢༣༣. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཙཏྟཱརོ མལླཔཱམོཀྑཱ སཱིསཾནྷཱཏཱ ཨཧཏཱནི ཝཏྠཱནི ནིཝཏྠཱ – ‘‘མཡཾ བྷགཝཏོ ཙིཏཀཾ ཨཱལི༹མྤེསྶཱམཱ’’ཏི ན སཀྐོནྟི ཨཱལི༹མྤེཏུཾ. ཨཐ ཁོ ཀོསིནཱརཀཱ མལླཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨནུརུདྡྷཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ ཨནུརུདྡྷ, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ, ཡེནིམེ ཙཏྟཱརོ མལླཔཱམོཀྑཱ སཱིསཾནྷཱཏཱ ཨཧཏཱནི ཝཏྠཱནི ནིཝཏྠཱ – ‘མཡཾ བྷགཝཏོ ཙིཏཀཾ ཨཱལི༹མྤེསྶཱམཱ’ཏི ན སཀྐོནྟི ཨཱལི༹མྤེཏུ’’ནྟི? ‘‘ཨཉྙཐཱ ཁོ, ཝཱསེཊྛཱ, དེཝཏཱནཾ ཨདྷིཔྤཱཡོ’’ཏི. ‘‘ཀཐཾ པན, བྷནྟེ, དེཝཏཱནཾ ཨདྷིཔྤཱཡོ’’ཏི? ‘‘དེཝཏཱནཾ ཁོ, ཝཱསེཊྛཱ, ཨདྷིཔྤཱཡོ – ‘ཨཡཾ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀསྶཔོ པཱཝཱཡ ཀུསིནཱརཾ ཨདྡྷཱནམགྒཔྤཊིཔྤནྣོ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ པཉྩམཏྟེཧི བྷིཀྑུསཏེཧི. ན ཏཱཝ བྷགཝཏོ ཙིཏཀོ པཛྫལིསྶཏི, ཡཱཝཱཡསྨཱ མཧཱཀསྶཔོ བྷགཝཏོ པཱདེ སིརསཱ ན ཝནྡིསྶཏཱི’’’ཏི. ‘‘ཡཐཱ, བྷནྟེ, དེཝཏཱནཾ ཨདྷིཔྤཱཡོ, ཏཐཱ ཧོཏཱུ’’ཏི.

༢༣༤. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀསྶཔོ ཡེན ཀུསིནཱརཱ མཀུཊབནྡྷནཾ ནཱམ མལླཱནཾ ཙེཏིཡཾ, ཡེན བྷགཝཏོ ཙིཏཀོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀཾསཾ ཙཱིཝརཾ ཀཏྭཱ ཨཉྫལིཾ པཎཱམེཏྭཱ ཏིཀྑཏྟུཾ ཙིཏཀཾ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ བྷགཝཏོ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡི. ཏཱནིཔི ཁོ པཉྩབྷིཀྑུསཏཱནི ཨེཀཾསཾ ཙཱིཝརཾ ཀཏྭཱ ཨཉྫལིཾ པཎཱམེཏྭཱ ཏིཀྑཏྟུཾ ཙིཏཀཾ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ བྷགཝཏོ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡིཾསུ. ཝནྡིཏེ ཙ པནཱཡསྨཏཱ མཧཱཀསྶཔེན ཏེཧི ཙ པཉྩཧི བྷིཀྑུསཏེཧི སཡམེཝ བྷགཝཏོ ཙིཏཀོ པཛྫལི.

༢༣༥. ཛྷཱཡམཱནསྶ ཁོ པན བྷགཝཏོ སརཱིརསྶ ཡཾ ཨཧོསི ཚཝཱིཏི ཝཱ ཙམྨནྟི ཝཱ མཾསནྟི ཝཱ ནྷཱརཱུཏི ཝཱ ལསིཀཱཏི ཝཱ, ཏསྶ ནེཝ ཚཱརིཀཱ པཉྙཱཡིཏྠ, ན མསི; སརཱིརཱནེཝ ཨཝསིསྶིཾསུ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ སཔྤིསྶ ཝཱ ཏེལསྶ ཝཱ ཛྷཱཡམཱནསྶ ནེཝ ཚཱརིཀཱ པཉྙཱཡཏི, ན མསི; ཨེཝམེཝ བྷགཝཏོ སརཱིརསྶ ཛྷཱཡམཱནསྶ ཡཾ ཨཧོསི ཚཝཱིཏི ཝཱ ཙམྨནྟི ཝཱ མཾསནྟི ཝཱ ནྷཱརཱུཏི ཝཱ ལསིཀཱཏི ཝཱ, ཏསྶ ནེཝ ཚཱརིཀཱ པཉྙཱཡིཏྠ, ན མསི; སརཱིརཱནེཝ ཨཝསིསྶིཾསུ. ཏེསཉྩ པཉྩནྣཾ དུསྶཡུགསཏཱནཾ དྭེཝ དུསྶཱནི ན ཌཡ྄ཧིཾསུ ཡཉྩ སབྦཨབྦྷནྟརིམཾ ཡཉྩ བཱཧིརཾ. དཌྜྷེ ཙ ཁོ པན བྷགཝཏོ སརཱིརེ ཨནྟལིཀྑཱ ཨུདཀདྷཱརཱ པཱཏུབྷཝིཏྭཱ བྷགཝཏོ ཙིཏཀཾ ནིབྦཱཔེསི. ཨུདཀསཱལཏོཔི [ཨུདཀཾ སཱལཏོཔི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)] ཨབྦྷུནྣམིཏྭཱ བྷགཝཏོ ཙིཏཀཾ ནིབྦཱཔེསི. ཀོསིནཱརཀཱཔི མལླཱ སབྦགནྡྷོདཀེན བྷགཝཏོ ཙིཏཀཾ ནིབྦཱཔེསུཾ. ཨཐ ཁོ ཀོསིནཱརཀཱ མལླཱ བྷགཝཏོ སརཱིརཱནི སཏྟཱཧཾ སནྡྷཱགཱརེ སཏྟིཔཉྫརཾ ཀརིཏྭཱ དྷནུཔཱཀཱརཾ པརིཀྑིཔཱཔེཏྭཱ [པརིཀྑིཔིཏྭཱ (སྱཱ.)] ནཙྩེཧི གཱིཏེཧི ཝཱདིཏེཧི མཱལེཧི གནྡྷེཧི སཀྐརིཾསུ གརུཾ ཀརིཾསུ མཱནེསུཾ པཱུཛེསུཾ.

སརཱིརདྷཱཏུཝིབྷཱཛནཾ

༢༣༦. ཨསྶོསི ཁོ རཱཛཱ མཱགདྷོ ཨཛཱཏསཏྟུ ཝེདེཧིཔུཏྟོ – ‘‘བྷགཝཱ ཀིར ཀུསིནཱརཱཡཾ པརིནིབྦུཏོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ རཱཛཱ མཱགདྷོ ཨཛཱཏསཏྟུ ཝེདེཧིཔུཏྟོ ཀོསིནཱརཀཱནཾ མལླཱནཾ དཱུཏཾ པཱཧེསི – ‘‘བྷགཝཱཔི ཁཏྟིཡོ ཨཧམྤི ཁཏྟིཡོ, ཨཧམྤི ཨརཧཱམི བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ བྷཱགཾ, ཨཧམྤི བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ ཐཱུཔཉྩ མཧཉྩ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི.

ཨསྶོསུཾ ཁོ ཝེསཱལིཀཱ ལིཙྪཝཱི – ‘‘བྷགཝཱ ཀིར ཀུསིནཱརཱཡཾ པརིནིབྦུཏོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཝེསཱལིཀཱ ལིཙྪཝཱི ཀོསིནཱརཀཱནཾ མལླཱནཾ དཱུཏཾ པཱཧེསུཾ – ‘‘བྷགཝཱཔི ཁཏྟིཡོ མཡམྤི ཁཏྟིཡཱ, མཡམྤི ཨརཧཱམ བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ བྷཱགཾ, མཡམྤི བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ ཐཱུཔཉྩ མཧཉྩ ཀརིསྶཱམཱ’’ཏི.

ཨསྶོསུཾ ཁོ ཀཔིལཝཏྠུཝཱསཱི སཀྱཱ – ‘‘བྷགཝཱ ཀིར ཀུསིནཱརཱཡཾ པརིནིབྦུཏོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཀཔིལཝཏྠུཝཱསཱི སཀྱཱ ཀོསིནཱརཀཱནཾ མལླཱནཾ དཱུཏཾ པཱཧེསུཾ – ‘‘བྷགཝཱ ཨམྷཱཀཾ ཉཱཏིསེཊྛོ, མཡམྤི ཨརཧཱམ བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ བྷཱགཾ, མཡམྤི བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ ཐཱུཔཉྩ མཧཉྩ ཀརིསྶཱམཱ’’ཏི.

ཨསྶོསུཾ ཁོ ཨལླཀཔྤཀཱ བུལཡོ [ཐཱུལཡོ (སྱཱ.)] – ‘‘བྷགཝཱ ཀིར ཀུསིནཱརཱཡཾ པརིནིབྦུཏོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨལླཀཔྤཀཱ བུལཡོ ཀོསིནཱརཀཱནཾ མལླཱནཾ དཱུཏཾ པཱཧེསུཾ – ‘‘བྷགཝཱཔི ཁཏྟིཡོ མཡམྤི ཁཏྟིཡཱ, མཡམྤི ཨརཧཱམ བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ བྷཱགཾ, མཡམྤི བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ ཐཱུཔཉྩ མཧཉྩ ཀརིསྶཱམཱ’’ཏི.

ཨསྶོསུཾ ཁོ རཱམགཱམཀཱ ཀོལི༹ཡཱ – ‘‘བྷགཝཱ ཀིར ཀུསིནཱརཱཡཾ པརིནིབྦུཏོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ རཱམགཱམཀཱ ཀོལི༹ཡཱ ཀོསིནཱརཀཱནཾ མལླཱནཾ དཱུཏཾ པཱཧེསུཾ – ‘‘བྷགཝཱཔི ཁཏྟིཡོ མཡམྤི ཁཏྟིཡཱ, མཡམྤི ཨརཧཱམ བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ བྷཱགཾ, མཡམྤི བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ ཐཱུཔཉྩ མཧཉྩ ཀརིསྶཱམཱ’’ཏི.

ཨསྶོསི ཁོ ཝེཊྛདཱིཔཀོ བྲཱཧྨཎོ – ‘‘བྷགཝཱ ཀིར ཀུསིནཱརཱཡཾ པརིནིབྦུཏོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཝེཊྛདཱིཔཀོ བྲཱཧྨཎོ ཀོསིནཱརཀཱནཾ མལླཱནཾ དཱུཏཾ པཱཧེསི – ‘‘བྷགཝཱཔི ཁཏྟིཡོ ཨཧཾ པིསྨི བྲཱཧྨཎོ, ཨཧམྤི ཨརཧཱམི བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ བྷཱགཾ, ཨཧམྤི བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ ཐཱུཔཉྩ མཧཉྩ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི.

ཨསྶོསུཾ ཁོ པཱཝེཡྻཀཱ མལླཱ – ‘‘བྷགཝཱ ཀིར ཀུསིནཱརཱཡཾ པརིནིབྦུཏོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ པཱཝེཡྻཀཱ མལླཱ ཀོསིནཱརཀཱནཾ མལླཱནཾ དཱུཏཾ པཱཧེསུཾ – ‘‘བྷགཝཱཔི ཁཏྟིཡོ མཡམྤི ཁཏྟིཡཱ, མཡམྤི ཨརཧཱམ བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ བྷཱགཾ, མཡམྤི བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ ཐཱུཔཉྩ མཧཉྩ ཀརིསྶཱམཱ’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཀོསིནཱརཀཱ མལླཱ ཏེ སངྒྷེ གཎེ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘བྷགཝཱ ཨམྷཱཀཾ གཱམཀྑེཏྟེ པརིནིབྦུཏོ, ན མཡཾ དསྶཱམ བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ བྷཱག’’ནྟི.

༢༣༧. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ དོཎོ བྲཱཧྨཎོ ཏེ སངྒྷེ གཎེ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘སུཎནྟུ བྷོནྟོ མམ ཨེཀཝཱཙཾ,

ཨམྷཱཀ [ཚནྡཱནུརཀྑཎཏྠཾ ནིགྒཧཱིཏལོཔོ]; བུདྡྷོ ཨཧུ ཁནྟིཝཱདོ;

ན ཧི སཱདྷུ ཡཾ ཨུཏྟམཔུགྒལསྶ,

སརཱིརབྷཱགེ སིཡཱ སམྤཧཱརོ.

སབྦེཝ བྷོནྟོ སཧིཏཱ སམགྒཱ,

སམྨོདམཱནཱ ཀརོམཊྛབྷཱགེ;

ཝིཏྠཱརིཀཱ ཧོནྟུ དིསཱསུ ཐཱུཔཱ,

བཧཱུ ཛནཱ ཙཀྑུམཏོ པསནྣཱ’’ཏི.

༢༣༨. ‘‘ཏེན ཧི, བྲཱཧྨཎ, ཏྭཉྙེཝ བྷགཝཏོ སརཱིརཱནི ཨཊྛདྷཱ སམཾ སཝིབྷཏྟཾ ཝིབྷཛཱཧཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷོ’’ཏི ཁོ དོཎོ བྲཱཧྨཎོ ཏེསཾ སངྒྷཱནཾ གཎཱནཾ པཊིསྶུཏྭཱ བྷགཝཏོ སརཱིརཱནི ཨཊྛདྷཱ སམཾ སུཝིབྷཏྟཾ ཝིབྷཛིཏྭཱ ཏེ སངྒྷེ གཎེ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིམཾ མེ བྷོནྟོ ཏུམྦཾ དདནྟུ ཨཧམྤི ཏུམྦསྶ ཐཱུཔཉྩ མཧཉྩ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི. ཨདཾསུ ཁོ ཏེ དོཎསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཏུམྦཾ.

ཨསྶོསུཾ ཁོ པིཔྤལིཝནིཡཱ [པིཔྥལིཝནིཡཱ (སྱཱ.)] མོརིཡཱ – ‘‘བྷགཝཱ ཀིར ཀུསིནཱརཱཡཾ པརིནིབྦུཏོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ པིཔྤལིཝནིཡཱ མོརིཡཱ ཀོསིནཱརཀཱནཾ མལླཱནཾ དཱུཏཾ པཱཧེསུཾ – ‘‘བྷགཝཱཔི ཁཏྟིཡོ མཡམྤི ཁཏྟིཡཱ, མཡམྤི ཨརཧཱམ བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ བྷཱགཾ, མཡམྤི བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ ཐཱུཔཉྩ མཧཉྩ ཀརིསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘ནཏྠི བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ བྷཱགོ, ཝིབྷཏྟཱནི བྷགཝཏོ སརཱིརཱནི. ཨིཏོ ཨངྒཱརཾ ཧརཐཱ’’ཏི. ཏེ ཏཏོ ཨངྒཱརཾ ཧརིཾསུ [ཨཱཧརིཾསུ (སྱཱ. ཀ.)].

དྷཱཏུཐཱུཔཔཱུཛཱ

༢༣༩. ཨཐ ཁོ རཱཛཱ མཱགདྷོ ཨཛཱཏསཏྟུ ཝེདེཧིཔུཏྟོ རཱཛགཧེ བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ ཐཱུཔཉྩ མཧཉྩ ཨཀཱསི. ཝེསཱལིཀཱཔི ལིཙྪཝཱི ཝེསཱལིཡཾ བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ ཐཱུཔཉྩ མཧཉྩ ཨཀཾསུ. ཀཔིལཝཏྠུཝཱསཱིཔི སཀྱཱ ཀཔིལཝཏྠུསྨིཾ བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ ཐཱུཔཉྩ མཧཉྩ ཨཀཾསུ. ཨལླཀཔྤཀཱཔི བུལཡོ ཨལླཀཔྤེ བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ ཐཱུཔཉྩ མཧཉྩ ཨཀཾསུ. རཱམགཱམཀཱཔི ཀོལི༹ཡཱ རཱམགཱམེ བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ ཐཱུཔཉྩ མཧཉྩ ཨཀཾསུ. ཝེཊྛདཱིཔཀོཔི བྲཱཧྨཎོ ཝེཊྛདཱིཔེ བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ ཐཱུཔཉྩ མཧཉྩ ཨཀཱསི. པཱཝེཡྻཀཱཔི མལླཱ པཱཝཱཡཾ བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ ཐཱུཔཉྩ མཧཉྩ ཨཀཾསུ. ཀོསིནཱརཀཱཔི མལླཱ ཀུསིནཱརཱཡཾ བྷགཝཏོ སརཱིརཱནཾ ཐཱུཔཉྩ མཧཉྩ ཨཀཾསུ. དོཎོཔི བྲཱཧྨཎོ ཏུམྦསྶ ཐཱུཔཉྩ མཧཉྩ ཨཀཱསི. པིཔྤལིཝནིཡཱཔི མོརིཡཱ པིཔྤལིཝནེ ཨངྒཱརཱནཾ ཐཱུཔཉྩ མཧཉྩ ཨཀཾསུ. ཨིཏི ཨཊྛ སརཱིརཐཱུཔཱ ནཝམོ ཏུམྦཐཱུཔོ དསམོ ཨངྒཱརཐཱུཔོ. ཨེཝམེཏཾ བྷཱུཏཔུབྦནྟི.

༢༤༠. ཨཊྛདོཎཾ ཙཀྑུམཏོ སརཱིརཾ, སཏྟདོཎཾ ཛམྦུདཱིཔེ མཧེནྟི.

ཨེཀཉྩ དོཎཾ པུརིསཝརུཏྟམསྶ, རཱམགཱམེ ནཱགརཱཛཱ མཧེཏི.

ཨེཀཱཧི དཱཋཱ ཏིདིཝེཧི པཱུཛིཏཱ, ཨེཀཱ པན གནྡྷཱརཔུརེ མཧཱིཡཏི;

ཀཱལིངྒརཉྙོ ཝིཛིཏེ པུནེཀཾ, ཨེཀཾ པན ནཱགརཱཛཱ མཧེཏི.

ཏསྶེཝ ཏེཛེན ཨཡཾ ཝསུནྡྷརཱ,

ཨཱཡཱགསེཊྛེཧི མཧཱི ཨལངྐཏཱ;

ཨེཝཾ ཨིམཾ ཙཀྑུམཏོ སརཱིརཾ,

སུསཀྐཏཾ སཀྐཏསཀྐཏེཧི.

དེཝིནྡནཱགིནྡནརིནྡཔཱུཛིཏོ,

མནུསྶིནྡསེཊྛེཧི ཏཐེཝ པཱུཛིཏོ;

ཏཾ ཝནྡཐ [ཏཾ ཏཾ ཝནྡཐ (སྱཱ.)] པཉྫལིཀཱ ལབྷིཏྭཱ,

བུདྡྷོ ཧཝེ ཀཔྤསཏེཧི དུལླབྷོཏི.

ཙཏྟཱལཱིས སམཱ དནྟཱ, ཀེསཱ ལོམཱ ཙ སབྦསོ;

དེཝཱ ཧརིཾསུ ཨེཀེཀཾ, ཙཀྐཝཱལ༹པརམྤརཱཏི.

མཧཱཔརིནིབྦཱནསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཏཏིཡཾ.

༤. མཧཱསུདསྶནསུཏྟཾ

༢༤༡. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཀུསིནཱརཱཡཾ ཝིཧརཏི ཨུཔཝཏྟནེ མལླཱནཾ སཱལཝནེ ཨནྟརེན ཡམཀསཱལཱནཾ པརིནིབྦཱནསམཡེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘མཱ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཨིམསྨིཾ ཁུདྡཀནགརཀེ ཨུཛྫངྒལནགརཀེ སཱཁཱནགརཀེ པརིནིབྦཱཡི. སནྟི, བྷནྟེ, ཨཉྙཱནི མཧཱནགརཱནི. སེཡྻཐིདཾ – ཙམྤཱ, རཱཛགཧཾ, སཱཝཏྠི, སཱཀེཏཾ, ཀོསམྦཱི, བཱརཱཎསཱི; ཨེཏྠ བྷགཝཱ པརིནིབྦཱཡཏུ. ཨེཏྠ བཧཱུ ཁཏྟིཡམཧཱསཱལཱ བྲཱཧྨཎམཧཱསཱལཱ གཧཔཏིམཧཱསཱལཱ ཏཐཱགཏེ ཨབྷིཔྤསནྣཱ, ཏེ ཏཐཱགཏསྶ སརཱིརཔཱུཛཾ ཀརིསྶནྟཱི’’ཏི.

༢༤༢. ‘‘མཱ ཧེཝཾ, ཨཱནནྡ, ཨཝཙ; མཱ ཧེཝཾ, ཨཱནནྡ, ཨཝཙ – ཁུདྡཀནགརཀཾ ཨུཛྫངྒལནགརཀཾ སཱཁཱནགརཀ’’ནྟི.

ཀུསཱཝཏཱིརཱཛདྷཱནཱི

‘‘བྷཱུཏཔུབྦཾ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ནཱམ ཨཧོསི ཁཏྟིཡོ མུདྡྷཱཝསིཏྟོ [ཁཏྟིཡོ མུདྡྷཱབྷིསིཏྟོ (ཀ.), ཙཀྐཝཏྟཱིདྷམྨིཀོ དྷམྨརཱཛཱ (མཧཱཔརིནིབྦཱནསུཏྟ)] ཙཱཏུརནྟོ ཝིཛིཏཱཝཱི ཛནཔདཏྠཱཝརིཡཔྤཏྟོ. རཉྙོ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནསྶ ཨཡཾ ཀུསིནཱརཱ ཀུསཱཝཏཱི ནཱམ རཱཛདྷཱནཱི ཨཧོསི. པུརཏྠིམེན ཙ པཙྪིམེན ཙ དྭཱདསཡོཛནཱནི ཨཱཡཱམེན, ཨུཏྟརེན ཙ དཀྑིཎེན ཙ སཏྟཡོཛནཱནི ཝིཏྠཱརེན. ཀུསཱཝཏཱི, ཨཱནནྡ, རཱཛདྷཱནཱི ཨིདྡྷཱ ཙེཝ ཨཧོསི ཕཱིཏཱ ཙ བཧུཛནཱ ཙ ཨཱཀིཎྞམནུསྶཱ ཙ སུབྷིཀྑཱ ཙ. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, དེཝཱནཾ ཨཱལ༹ཀམནྡཱ ནཱམ རཱཛདྷཱནཱི ཨིདྡྷཱ ཙེཝ ཧོཏི ཕཱིཏཱ ཙ [ཨིདྡྷཱ ཙེཝ ཨཧོསི ཕཱིཏཱ ཙ (སྱཱ.)] བཧུཛནཱ ཙ ཨཱཀིཎྞཡཀྑཱ ཙ སུབྷིཀྑཱ ཙ; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཀུསཱཝཏཱི རཱཛདྷཱནཱི ཨིདྡྷཱ ཙེཝ ཨཧོསི ཕཱིཏཱ ཙ བཧུཛནཱ ཙ ཨཱཀིཎྞམནུསྶཱ ཙ སུབྷིཀྑཱ ཙ. ཀུསཱཝཏཱི, ཨཱནནྡ, རཱཛདྷཱནཱི དསཧི སདྡེཧི ཨཝིཝིཏྟཱ ཨཧོསི དིཝཱ ཙེཝ རཏྟིཉྩ, སེཡྻཐིདཾ – ཧཏྠིསདྡེན ཨསྶསདྡེན རཐསདྡེན བྷེརིསདྡེན མུདིངྒསདྡེན ཝཱིཎཱསདྡེན གཱིཏསདྡེན སངྑསདྡེན སམྨསདྡེན པཱཎིཏཱལ༹སདྡེན ‘ཨསྣཱཐ པིཝཐ ཁཱདཐཱ’ཏི དསམེན སདྡེན.

‘‘ཀུསཱཝཏཱི, ཨཱནནྡ, རཱཛདྷཱནཱི སཏྟཧི པཱཀཱརེཧི པརིཀྑིཏྟཱ ཨཧོསི. ཨེཀོ པཱཀཱརོ སོཝཎྞམཡོ, ཨེཀོ རཱུཔིཡམཡོ, ཨེཀོ ཝེལུ༹རིཡམཡོ, ཨེཀོ ཕལིཀམཡོ, ཨེཀོ ལོཧིཏངྐམཡོ [ལོཧིཏངྒམཡོ (ཀ.), ལོཧིཏཀམཡོ (བྱཱཀརཎེསུ)], ཨེཀོ མསཱརགལླམཡོ, ཨེཀོ སབྦརཏནམཡོ. ཀུསཱཝཏིཡཱ, ཨཱནནྡ, རཱཛདྷཱནིཡཱ ཙཏུནྣཾ ཝཎྞཱནཾ དྭཱརཱནི ཨཧེསུཾ. ཨེཀཾ དྭཱརཾ སོཝཎྞམཡཾ, ཨེཀཾ རཱུཔིཡམཡཾ, ཨེཀཾ ཝེལུ༹རིཡམཡཾ, ཨེཀཾ ཕལིཀམཡཾ. ཨེཀེཀསྨིཾ དྭཱརེ སཏྟ སཏྟ ཨེསིཀཱ ནིཁཱཏཱ ཨཧེསུཾ ཏིཔོརིསངྒཱ ཏིཔོརིསནིཁཱཏཱ དྭཱདསཔོརིསཱ ཨུབྦེདྷེན. ཨེཀཱ ཨེསིཀཱ སོཝཎྞམཡཱ, ཨེཀཱ རཱུཔིཡམཡཱ, ཨེཀཱ ཝེལུ༹རིཡམཡཱ, ཨེཀཱ ཕལིཀམཡཱ, ཨེཀཱ ལོཧིཏངྐམཡཱ, ཨེཀཱ མསཱརགལླམཡཱ, ཨེཀཱ སབྦརཏནམཡཱ. ཀུསཱཝཏཱི, ཨཱནནྡ, རཱཛདྷཱནཱི སཏྟཧི ཏཱལཔནྟཱིཧི པརིཀྑིཏྟཱ ཨཧོསི. ཨེཀཱ ཏཱལཔནྟི སོཝཎྞམཡཱ, ཨེཀཱ རཱུཔིཡམཡཱ, ཨེཀཱ ཝེལུ༹རིཡམཡཱ, ཨེཀཱ ཕལིཀམཡཱ, ཨེཀཱ ལོཧིཏངྐམཡཱ, ཨེཀཱ མསཱརགལླམཡཱ, ཨེཀཱ སབྦརཏནམཡཱ. སོཝཎྞམཡསྶ ཏཱལསྶ སོཝཎྞམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི, རཱུཔིཡམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ. རཱུཔིཡམཡསྶ ཏཱལསྶ རཱུཔིཡམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི, སོཝཎྞམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ. ཝེལུ༹རིཡམཡསྶ ཏཱལསྶ ཝེལུ༹རིཡམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི, ཕལིཀམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ. ཕལིཀམཡསྶ ཏཱལསྶ ཕལིཀམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི, ཝེལུ༹རིཡམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ. ལོཧིཏངྐམཡསྶ ཏཱལསྶ ལོཧིཏངྐམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི, མསཱརགལླམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ. མསཱརགལླམཡསྶ ཏཱལསྶ མསཱརགལླམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི, ལོཧིཏངྐམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ. སབྦརཏནམཡསྶ ཏཱལསྶ སབྦརཏནམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི, སབྦརཏནམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ. ཏཱསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཏཱལཔནྟཱིནཾ ཝཱཏེརིཏཱནཾ སདྡོ ཨཧོསི ཝགྒུ ཙ རཛནཱིཡོ ཙ ཁམནཱིཡོ [ཀམནཱིཡོ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཙ མདནཱིཡོ ཙ. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, པཉྩངྒིཀསྶ ཏཱུརིཡསྶ སུཝིནཱིཏསྶ སུཔྤཊིཏཱལི༹ཏསྶ སུཀུསལེཧི སམནྣཱཧཏསྶ སདྡོ ཧོཏི ཝགྒུ ཙ རཛནཱིཡོ ཙ ཁམནཱིཡོ ཙ མདནཱིཡོ ཙ, ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཏཱསཾ ཏཱལཔནྟཱིནཾ ཝཱཏེརིཏཱནཾ སདྡོ ཨཧོསི ཝགྒུ ཙ རཛནཱིཡོ ཙ ཁམནཱིཡོ ཙ མདནཱིཡོ ཙ. ཡེ ཁོ པནཱནནྡ, ཏེན སམཡེན ཀུསཱཝཏིཡཱ རཱཛདྷཱནིཡཱ དྷུཏྟཱ ཨཧེསུཾ སོཎྜཱ པིཔཱསཱ, ཏེ ཏཱསཾ ཏཱལཔནྟཱིནཾ ཝཱཏེརིཏཱནཾ སདྡེན པརིཙཱརེསུཾ.

ཙཀྐརཏནཾ

༢༤༣. ‘‘རཱཛཱ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནོ སཏྟཧི རཏནེཧི སམནྣཱགཏོ ཨཧོསི ཙཏཱུཧི ཙ ཨིདྡྷཱིཧི. ཀཏམེཧི སཏྟཧི? ཨིདྷཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཏདཧུཔོསཐེ པནྣརསེ སཱིསཾནྷཱཏསྶ ཨུཔོསཐིཀསྶ ཨུཔརིཔཱསཱདཝརགཏསྶ དིབྦཾ ཙཀྐརཏནཾ པཱཏུརཧོསི སཧསྶཱརཾ སནེམིཀཾ སནཱབྷིཀཾ སབྦཱཀཱརཔརིཔཱུརཾ. དིསྭཱ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘སུཏཾ ཁོ པནེཏཾ – ‘‘ཡསྶ རཉྙོ ཁཏྟིཡསྶ མུདྡྷཱཝསིཏྟསྶ ཏདཧུཔོསཐེ པནྣརསེ སཱིསཾནྷཱཏསྶ ཨུཔོསཐིཀསྶ ཨུཔརིཔཱསཱདཝརགཏསྶ དིབྦཾ ཙཀྐརཏནཾ པཱཏུབྷཝཏི སཧསྶཱརཾ སནེམིཀཾ སནཱབྷིཀཾ སབྦཱཀཱརཔརིཔཱུརཾ, སོ ཧོཏི རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི’’ཏི. ཨསྶཾ ནུ ཁོ ཨཧཾ རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི’ཏི.

༢༤༤. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཨེཀཾསཾ ཨུཏྟརཱསངྒཾ ཀརིཏྭཱ ཝཱམེན ཧཏྠེན སུཝཎྞབྷིངྐཱརཾ གཧེཏྭཱ དཀྑིཎེན ཧཏྠེན ཙཀྐརཏནཾ ཨབྦྷུཀྐིརི – ‘པཝཏྟཏུ བྷཝཾ ཙཀྐརཏནཾ, ཨབྷིཝིཛིནཱཏུ བྷཝཾ ཙཀྐརཏན’ནྟི. ཨཐ ཁོ ཏཾ, ཨཱནནྡ, ཙཀྐརཏནཾ པུརཏྠིམཾ དིསཾ པཝཏྟི [པཝཏྟཏི (སྱཱ. ཀ.)], ཨནྭདེཝ [ཨནུདེཝ (སྱཱ.)] རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ སདྡྷིཾ ཙཏུརངྒིནིཡཱ སེནཱཡ, ཡསྨིཾ ཁོ པནཱནནྡ, པདེསེ ཙཀྐརཏནཾ པཏིཊྛཱསི, ཏཏྠ རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཝཱསཾ ཨུཔགཙྪི སདྡྷིཾ ཙཏུརངྒིནིཡཱ སེནཱཡ. ཡེ ཁོ པནཱནནྡ, པུརཏྠིམཱཡ དིསཱཡ པཊིརཱཛཱནོ, ཏེ རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨེཧི ཁོ མཧཱརཱཛ, སྭཱགཏཾ ཏེ མཧཱརཱཛ, སཀཾ ཏེ མཧཱརཱཛ, ཨནུསཱས མཧཱརཱཛཱ’ཏི. རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཨེཝམཱཧ – ‘པཱཎོ ན ཧནྟབྦོ, ཨདིནྣཾ ན ཨཱདཱཏབྦཾ, ཀཱམེསུ མིཙྪཱ ན ཙརིཏབྦཱ, མུསཱ ན བྷཎིཏབྦཱ, མཛྫཾ ན པཱཏབྦཾ, ཡཐཱབྷུཏྟཉྩ བྷུཉྫཐཱ’ཏི. ཡེ ཁོ པནཱནནྡ, པུརཏྠིམཱཡ དིསཱཡ པཊིརཱཛཱནོ, ཏེ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨནུཡནྟཱ ཨཧེསུཾ. ཨཐ ཁོ ཏཾ, ཨཱནནྡ, ཙཀྐརཏནཾ པུརཏྠིམཾ སམུདྡཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ པཙྩུཏྟརིཏྭཱ དཀྑིཎཾ དིསཾ པཝཏྟི…པེ… དཀྑིཎཾ སམུདྡཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ པཙྩུཏྟརིཏྭཱ པཙྪིམཾ དིསཾ པཝཏྟི…པེ… པཙྪིམཾ སམུདྡཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ པཙྩུཏྟརིཏྭཱ ཨུཏྟརཾ དིསཾ པཝཏྟི, ཨནྭདེཝ རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ སདྡྷིཾ ཙཏུརངྒིནིཡཱ སེནཱཡ. ཡསྨིཾ ཁོ པནཱནནྡ, པདེསེ ཙཀྐརཏནཾ པཏིཊྛཱསི, ཏཏྠ རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཝཱསཾ ཨུཔགཙྪི སདྡྷིཾ ཙཏུརངྒིནིཡཱ སེནཱཡ. ཡེ ཁོ པནཱནནྡ, ཨུཏྟརཱཡ དིསཱཡ པཊིརཱཛཱནོ, ཏེ རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨེཧི ཁོ མཧཱརཱཛ, སྭཱགཏཾ ཏེ མཧཱརཱཛ, སཀཾ ཏེ མཧཱརཱཛ, ཨནུསཱས མཧཱརཱཛཱ’ཏི. རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཨེཝམཱཧ – ‘པཱཎོ ན ཧནྟབྦོ, ཨདིནྣཾ ན ཨཱདཱཏབྦཾ, ཀཱམེསུ མིཙྪཱ ན ཙརིཏབྦཱ, མུསཱ ན བྷཎིཏབྦཱ, མཛྫཾ ན པཱཏབྦཾ, ཡཐཱབྷུཏྟཉྩ བྷུཉྫཐཱ’ཏི. ཡེ ཁོ པནཱནནྡ, ཨུཏྟརཱཡ དིསཱཡ པཊིརཱཛཱནོ, ཏེ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨནུཡནྟཱ ཨཧེསུཾ.

༢༤༥. ‘‘ཨཐ ཁོ ཏཾ, ཨཱནནྡ, ཙཀྐརཏནཾ སམུདྡཔརིཡནྟཾ པཐཝིཾ ཨབྷིཝིཛིནིཏྭཱ ཀུསཱཝཏིཾ རཱཛདྷཱནིཾ པཙྩཱགནྟྭཱ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨནྟེཔུརདྭཱརེ ཨཏྠཀརཎཔམུཁེ ཨཀྑཱཧཏཾ མཉྙེ ཨཊྛཱསི རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨནྟེཔུརཾ ཨུཔསོབྷཡམཱནཾ. རཉྙོ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཝརཱུཔཾ ཙཀྐརཏནཾ པཱཏུརཧོསི.

ཧཏྠིརཏནཾ

༢༤༦. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཧཏྠིརཏནཾ པཱཏུརཧོསི སབྦསེཏོ སཏྟཔྤཏིཊྛོ ཨིདྡྷིམཱ ཝེཧཱསངྒམོ ཨུཔོསཐོ ནཱམ ནཱགརཱཛཱ. ཏཾ དིསྭཱ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཙིཏྟཾ པསཱིདི – ‘བྷདྡཀཾ ཝཏ བྷོ ཧཏྠིཡཱནཾ, སཙེ དམཐཾ ཨུཔེཡྻཱ’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏཾ, ཨཱནནྡ, ཧཏྠིརཏནཾ – སེཡྻཐཱཔི ནཱམ གནྡྷཧཏྠཱཛཱནིཡོ དཱིགྷརཏྟཾ སུཔརིདནྟོ, ཨེཝམེཝ དམཐཾ ཨུཔགཙྪི. བྷཱུཏཔུབྦཾ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཏམེཝ ཧཏྠིརཏནཾ ཝཱིམཾསམཱནོ པུབྦཎྷསམཡཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ སམུདྡཔརིཡནྟཾ པཐཝིཾ ཨནུཡཱཡིཏྭཱ ཀུསཱཝཏིཾ རཱཛདྷཱནིཾ པཙྩཱགནྟྭཱ པཱཏརཱསམཀཱསི. རཉྙོ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཝརཱུཔཾ ཧཏྠིརཏནཾ པཱཏུརཧོསི.

ཨསྶརཏནཾ

༢༤༧. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨསྶརཏནཾ པཱཏུརཧོསི སབྦསེཏོ ཀཱལ༹སཱིསོ མུཉྫཀེསོ ཨིདྡྷིམཱ ཝེཧཱསངྒམོ ཝལཱཧཀོ ནཱམ ཨསྶརཱཛཱ. ཏཾ དིསྭཱ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཙིཏྟཾ པསཱིདི – ‘བྷདྡཀཾ ཝཏ བྷོ ཨསྶཡཱནཾ སཙེ དམཐཾ ཨུཔེཡྻཱ’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏཾ, ཨཱནནྡ, ཨསྶརཏནཾ སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བྷདྡོ ཨསྶཱཛཱནིཡོ དཱིགྷརཏྟཾ སུཔརིདནྟོ, ཨེཝམེཝ དམཐཾ ཨུཔགཙྪི. བྷཱུཏཔུབྦཾ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཏམེཝ ཨསྶརཏནཾ ཝཱིམཾསམཱནོ པུབྦཎྷསམཡཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ སམུདྡཔརིཡནྟཾ པཐཝིཾ ཨནུཡཱཡིཏྭཱ ཀུསཱཝཏིཾ རཱཛདྷཱནིཾ པཙྩཱགནྟྭཱ པཱཏརཱསམཀཱསི. རཉྙོ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཝརཱུཔཾ ཨསྶརཏནཾ པཱཏུརཧོསི.

མཎིརཏནཾ

༢༤༨. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ མཎིརཏནཾ པཱཏུརཧོསི. སོ ཨཧོསི མཎི ཝེལུ༹རིཡོ སུབྷོ ཛཱཏིམཱ ཨཊྛཾསོ སུཔརིཀམྨཀཏོ ཨཙྪོ ཝིཔྤསནྣོ ཨནཱཝིལོ སབྦཱཀཱརསམྤནྣོ. ཏསྶ ཁོ པནཱནནྡ, མཎིརཏནསྶ ཨཱབྷཱ སམནྟཱ ཡོཛནཾ ཕུཊཱ ཨཧོསི. བྷཱུཏཔུབྦཾ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཏམེཝ མཎིརཏནཾ ཝཱིམཾསམཱནོ ཙཏུརངྒིནིཾ སེནཾ སནྣཡ྄ཧིཏྭཱ མཎིཾ དྷཛགྒཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ རཏྟནྡྷཀཱརཏིམིསཱཡ པཱཡཱསི. ཡེ ཁོ པནཱནནྡ, སམནྟཱ གཱམཱ ཨཧེསུཾ, ཏེ ཏེནོབྷཱསེན ཀམྨནྟེ པཡོཛེསུཾ དིཝཱཏི མཉྙམཱནཱ. རཉྙོ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཝརཱུཔཾ མཎིརཏནཾ པཱཏུརཧོསི.

ཨིཏྠིརཏནཾ

༢༤༩. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨིཏྠིརཏནཾ པཱཏུརཧོསི ཨབྷིརཱུཔཱ དསྶནཱིཡཱ པཱསཱདིཀཱ པརམཱཡ ཝཎྞཔོཀྑརཏཱཡ སམནྣཱགཏཱ ནཱཏིདཱིགྷཱ ནཱཏིརསྶཱ ནཱཏིཀིསཱ ནཱཏིཐཱུལཱ ནཱཏིཀཱལི༹ཀཱ ནཱཙྩོདཱཏཱ ཨཏིཀྐནྟཱ མཱནུསིཝཎྞཾ [མཱནུསྶིཝཎྞཾ (སྱཱ.)] ཨཔྤཏྟཱ དིབྦཝཎྞཾ. ཏསྶ ཁོ པནཱནནྡ, ཨིཏྠིརཏནསྶ ཨེཝརཱུཔོ ཀཱཡསམྥསྶོ ཧོཏི, སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཏཱུལཔིཙུནོ ཝཱ ཀཔྤཱསཔིཙུནོ ཝཱ. ཏསྶ ཁོ པནཱནནྡ, ཨིཏྠིརཏནསྶ སཱིཏེ ཨུཎྷཱནི གཏྟཱནི ཧོནྟི, ཨུཎྷེ སཱིཏཱནི. ཏསྶ ཁོ པནཱནནྡ, ཨིཏྠིརཏནསྶ ཀཱཡཏོ ཙནྡནགནྡྷོ ཝཱཡཏི, མུཁཏོ ཨུཔྤལགནྡྷོ. ཏཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཨིཏྠིརཏནཾ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ པུབྦུཊྛཱཡིནཱི ཨཧོསི པཙྪཱནིཔཱཏིནཱི ཀིངྐཱརཔཊིསྶཱཝིནཱི མནཱཔཙཱརིནཱི པིཡཝཱདིནཱི. ཏཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཨིཏྠིརཏནཾ རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ མནསཱཔི ནོ ཨཏིཙརི [ཨཏིཙརཱི (ཀ.), ཨཏིཙཱརཱི (སཱི. སྱཱ. པཱི.)], ཀུཏོ པན ཀཱཡེན. རཉྙོ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཝརཱུཔཾ ཨིཏྠིརཏནཾ པཱཏུརཧོསི.

གཧཔཏིརཏནཾ

༢༥༠. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ གཧཔཏིརཏནཾ པཱཏུརཧོསི. ཏསྶ ཀམྨཝིཔཱཀཛཾ དིབྦཙཀྑུ པཱཏུརཧོསི ཡེན ནིདྷིཾ པསྶཏི སསྶཱམིཀམྤི ཨསྶཱམིཀམྤི. སོ རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨཔྤོསྶུཀྐོ ཏྭཾ, དེཝ, ཧོཧི, ཨཧཾ ཏེ དྷནེན དྷནཀརཎཱིཡཾ ཀརིསྶཱམཱི’ཏི. བྷཱུཏཔུབྦཾ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཏམེཝ གཧཔཏིརཏནཾ ཝཱིམཾསམཱནོ ནཱཝཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ མཛ྄ཛྷེ གངྒཱཡ ནདིཡཱ སོཏཾ ཨོགཱཧིཏྭཱ གཧཔཏིརཏནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨཏྠོ མེ, གཧཔཏི, ཧིརཉྙསུཝཎྞེནཱ’ཏི. ‘ཏེན ཧི, མཧཱརཱཛ, ཨེཀཾ ཏཱིརཾ ནཱཝཱ ཨུཔེཏཱུ’ཏི. ‘ཨིདྷེཝ མེ, གཧཔཏི, ཨཏྠོ ཧིརཉྙསུཝཎྞེནཱ’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏཾ, ཨཱནནྡ, གཧཔཏིརཏནཾ ཨུབྷོཧི ཧཏྠེཧི ཨུདཀཾ ཨོམསིཏྭཱ པཱུརཾ ཧིརཉྙསུཝཎྞསྶ ཀུམྦྷིཾ ཨུདྡྷརིཏྭཱ རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨལམེཏྟཱཝཏཱ མཧཱརཱཛ, ཀཏམེཏྟཱཝཏཱ མཧཱརཱཛ, པཱུཛིཏམེཏྟཱཝཏཱ མཧཱརཱཛཱ’ཏི? རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨལམེཏྟཱཝཏཱ གཧཔཏི, ཀཏམེཏྟཱཝཏཱ གཧཔཏི, པཱུཛིཏམེཏྟཱཝཏཱ གཧཔཏཱི’ཏི. རཉྙོ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཝརཱུཔཾ གཧཔཏིརཏནཾ པཱཏུརཧོསི.

པརིཎཱཡཀརཏནཾ

༢༥༡. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ པརིཎཱཡཀརཏནཾ པཱཏུརཧོསི པཎྜིཏོ ཝིཡཏྟོ མེདྷཱཝཱི པཊིབལོ རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ ཨུཔཡཱཔེཏབྦཾ ཨུཔཡཱཔེཏུཾ, ཨཔཡཱཔེཏབྦཾ ཨཔཡཱཔེཏུཾ, ཋཔེཏབྦཾ ཋཔེཏུཾ. སོ རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨཔྤོསྶུཀྐོ ཏྭཾ, དེཝ, ཧོཧི, ཨཧམནུསཱསིསྶཱམཱི’ཏི. རཉྙོ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཝརཱུཔཾ པརིཎཱཡཀརཏནཾ པཱཏུརཧོསི.

‘‘རཱཛཱ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནོ ཨིམེཧི སཏྟཧི རཏནེཧི སམནྣཱགཏོ ཨཧོསི.

ཙཏུཨིདྡྷིསམནྣཱགཏོ

༢༥༢. ‘‘རཱཛཱ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནོ ཙཏཱུཧི ཨིདྡྷཱིཧི སམནྣཱགཏོ ཨཧོསི. ཀཏམཱཧི ཙཏཱུཧི ཨིདྡྷཱིཧི? ཨིདྷཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཨབྷིརཱུཔོ ཨཧོསི དསྶནཱིཡོ པཱསཱདིཀོ པརམཱཡ ཝཎྞཔོཀྑརཏཱཡ སམནྣཱགཏོ ཨཏིཝིཡ ཨཉྙེཧི མནུསྶེཧི. རཱཛཱ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནོ ཨིམཱཡ པཋམཱཡ ཨིདྡྷིཡཱ སམནྣཱགཏོ ཨཧོསི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ དཱིགྷཱཡུཀོ ཨཧོསི ཙིརཊྛིཏིཀོ ཨཏིཝིཡ ཨཉྙེཧི མནུསྶེཧི. རཱཛཱ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནོ ཨིམཱཡ དུཏིཡཱཡ ཨིདྡྷིཡཱ སམནྣཱགཏོ ཨཧོསི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཨཔྤཱབཱདྷོ ཨཧོསི ཨཔྤཱཏངྐོ སམཝེཔཱཀིནིཡཱ གཧཎིཡཱ སམནྣཱགཏོ ནཱཏིསཱིཏཱཡ ནཱཙྩུཎྷཱཡ ཨཏིཝིཡ ཨཉྙེཧི མནུསྶེཧི. རཱཛཱ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནོ ཨིམཱཡ ཏཏིཡཱཡ ཨིདྡྷིཡཱ སམནྣཱགཏོ ཨཧོསི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱནཾ པིཡོ ཨཧོསི མནཱཔོ. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, པིཏཱ པུཏྟཱནཾ པིཡོ ཧོཏི མནཱཔོ, ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱནཾ པིཡོ ཨཧོསི མནཱཔོ. རཉྙོཔི, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནསྶ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ པིཡཱ ཨཧེསུཾ མནཱཔཱ. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, པིཏུ པུཏྟཱ པིཡཱ ཧོནྟི མནཱཔཱ, ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོཔི མཧཱསུདསྶནསྶ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ པིཡཱ ཨཧེསུཾ མནཱཔཱ.

‘‘བྷཱུཏཔུབྦཾ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཙཏུརངྒིནིཡཱ སེནཱཡ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཾ ནིཡྻཱསི. ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨཏརམཱནོ, དེཝ, ཡཱཧི, ཡཐཱ ཏཾ མཡཾ ཙིརཏརཾ པསྶེཡྻཱམཱ’ཏི. རཱཛཱཔི, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནོ སཱརཐིཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཨཏརམཱནོ, སཱརཐི, རཐཾ པེསེཧི, ཡཐཱ ཨཧཾ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀེ ཙིརཏརཾ པསྶེཡྻ’ནྟི. རཱཛཱ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནོ ཨིམཱཡ ཙཏུཏྠིཡཱ [ཙཏུཏྠཱཡ (སྱཱ.)] ཨིདྡྷིཡཱ སམནྣཱགཏོ ཨཧོསི. རཱཛཱ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནོ ཨིམཱཧི ཙཏཱུཧི ཨིདྡྷཱིཧི སམནྣཱགཏོ ཨཧོསི.

དྷམྨཔཱསཱདཔོཀྑརཎཱི

༢༥༣. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨིམཱསུ ཏཱལནྟརིཀཱསུ དྷནུསཏེ དྷནུསཏེ པོཀྑརཎིཡོ མཱཔེཡྻ’ནྟི.

‘‘མཱཔེསི ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཏཱསུ ཏཱལནྟརིཀཱསུ དྷནུསཏེ དྷནུསཏེ པོཀྑརཎིཡོ. ཏཱ ཁོ པནཱནནྡ, པོཀྑརཎིཡོ ཙཏུནྣཾ ཝཎྞཱནཾ ཨིཊྛཀཱཧི ཙིཏཱ ཨཧེསུཾ – ཨེཀཱ ཨིཊྛཀཱ སོཝཎྞམཡཱ, ཨེཀཱ རཱུཔིཡམཡཱ, ཨེཀཱ ཝེལུ༹རིཡམཡཱ, ཨེཀཱ ཕལིཀམཡཱ.

‘‘ཏཱསུ ཁོ པནཱནནྡ, པོཀྑརཎཱིསུ ཙཏྟཱརི ཙཏྟཱརི སོཔཱནཱནི ཨཧེསུཾ ཙཏུནྣཾ ཝཎྞཱནཾ, ཨེཀཾ སོཔཱནཾ སོཝཎྞམཡཾ ཨེཀཾ རཱུཔིཡམཡཾ ཨེཀཾ ཝེལུ༹རིཡམཡཾ ཨེཀཾ ཕལིཀམཡཾ. སོཝཎྞམཡསྶ སོཔཱནསྶ སོཝཎྞམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ, རཱུཔིཡམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ. རཱུཔིཡམཡསྶ སོཔཱནསྶ རཱུཔིཡམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ, སོཝཎྞམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ. ཝེལུ༹རིཡམཡསྶ སོཔཱནསྶ ཝེལུ༹རིཡམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ, ཕལིཀམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ. ཕལིཀམཡསྶ སོཔཱནསྶ ཕལིཀམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ, ཝེལུ༹རིཡམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ. ཏཱ ཁོ པནཱནནྡ, པོཀྑརཎིཡོ དྭཱིཧི ཝེདིཀཱཧི པརིཀྑིཏྟཱ ཨཧེསུཾ ཨེཀཱ ཝེདིཀཱ སོཝཎྞམཡཱ, ཨེཀཱ རཱུཔིཡམཡཱ. སོཝཎྞམཡཱཡ ཝེདིཀཱཡ སོཝཎྞམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ, རཱུཔིཡམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ. རཱུཔིཡམཡཱཡ ཝེདིཀཱཡ རཱུཔིཡམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ, སོཝཎྞམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ. ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨིམཱསུ པོཀྑརཎཱིསུ ཨེཝརཱུཔཾ མཱལཾ རོཔཱཔེཡྻཾ ཨུཔྤལཾ པདུམཾ ཀུམུདཾ པུཎྜརཱིཀཾ སབྦོཏུཀཾ སབྦཛནསྶ ཨནཱཝཊ’ནྟི. རོཔཱཔེསི ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཏཱསུ པོཀྑརཎཱིསུ ཨེཝརཱུཔཾ མཱལཾ ཨུཔྤལཾ པདུམཾ ཀུམུདཾ པུཎྜརཱིཀཾ སབྦོཏུཀཾ སབྦཛནསྶ ཨནཱཝཊཾ.

༢༥༤. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨིམཱསཾ པོཀྑརཎཱིནཾ ཏཱིརེ ནྷཱཔཀེ པུརིསེ ཋཔེཡྻཾ, ཡེ ཨཱགཏཱགཏཾ ཛནཾ ནྷཱཔེསྶནྟཱི’ཏི. ཋཔེསི ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཏཱསཾ པོཀྑརཎཱིནཾ ཏཱིརེ ནྷཱཔཀེ པུརིསེ, ཡེ ཨཱགཏཱགཏཾ ཛནཾ ནྷཱཔེསུཾ.

‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨིམཱསཾ པོཀྑརཎཱིནཾ ཏཱིརེ ཨེཝརཱུཔཾ དཱནཾ པཊྛཔེཡྻཾ – ཨནྣཾ ཨནྣཊྛིཀསྶ [ཨནྣཏྠིཏསྶ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.), ཨེཝཾ སབྦཏྠ པཀབྷིརཱུཔེནེཝ དིསྶཏི], པཱནཾ པཱནཊྛིཀསྶ, ཝཏྠཾ ཝཏྠཊྛིཀསྶ, ཡཱནཾ ཡཱནཊྛིཀསྶ, སཡནཾ སཡནཊྛིཀསྶ, ཨིཏྠིཾ ཨིཏྠིཊྛིཀསྶ, ཧིརཉྙཾ ཧིརཉྙཊྛིཀསྶ, སུཝཎྞཾ སུཝཎྞཊྛིཀསྶཱ’ཏི. པཊྛཔེསི ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཏཱསཾ པོཀྑརཎཱིནཾ ཏཱིརེ ཨེཝརཱུཔཾ དཱནཾ – ཨནྣཾ ཨནྣཊྛིཀསྶ, པཱནཾ པཱནཊྛིཀསྶ, ཝཏྠཾ ཝཏྠཊྛིཀསྶ, ཡཱནཾ ཡཱནཊྛིཀསྶ, སཡནཾ སཡནཊྛིཀསྶ, ཨིཏྠིཾ ཨིཏྠིཊྛིཀསྶ, ཧིརཉྙཾ ཧིརཉྙཊྛིཀསྶ, སུཝཎྞཾ སུཝཎྞཊྛིཀསྶ.

༢༥༥. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ པཧཱུཏཾ སཱཔཏེཡྻཾ ཨཱདཱཡ རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨིདཾ, དེཝ, པཧཱུཏཾ སཱཔཏེཡྻཾ དེཝཉྙེཝ ཨུདྡིསྶ ཨཱབྷཏཾ, ཏཾ དེཝོ པཊིགྒཎྷཏཱུ’ཏི. ‘ཨལཾ བྷོ, མམཔིདཾ པཧཱུཏཾ སཱཔཏེཡྻཾ དྷམྨིཀེན བལིནཱ ཨབྷིསངྑཏཾ, ཏཉྩ ཝོ ཧོཏུ, ཨིཏོ ཙ བྷིཡྻོ ཧརཐཱ’ཏི. ཏེ རཉྙཱ པཊིཀྑིཏྟཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཔཀྐམྨ ཨེཝཾ སམཙིནྟེསུཾ – ‘ན ཁོ ཨེཏཾ ཨམྷཱཀཾ པཏིརཱུཔཾ, ཡཾ མཡཾ ཨིམཱནི སཱཔཏེཡྻཱནི པུནདེཝ སཀཱནི གྷརཱནི པཊིཧརེཡྻཱམ. ཡཾནཱུན མཡཾ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ནིཝེསནཾ མཱཔེཡྻཱམཱ’ཏི. ཏེ རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ནིཝེསནཾ ཏེ དེཝ, མཱཔེསྶཱམཱ’ཏི. ཨདྷིཝཱསེསི ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན.

༢༥༦. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ ཝིསྶཀམྨཾ [ཝིསུཀམྨཾ (ཀ.)] དེཝཔུཏྟཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཨེཧི ཏྭཾ, སམྨ ཝིསྶཀམྨ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ནིཝེསནཾ མཱཔེཧི དྷམྨཾ ནཱམ པཱསཱད’ནྟི. ‘ཨེཝཾ བྷདྡནྟཝཱ’ཏི ཁོ, ཨཱནནྡ, ཝིསྶཀམྨོ དེཝཔུཏྟོ སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ པཊིསྶུཏྭཱ སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བལཝཱ པུརིསོ སམིཉྫིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ པསཱརེཡྻ པསཱརིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ སམིཉྫེཡྻ, ཨེཝམེཝ དེཝེསུ ཏཱཝཏིཾསེསུ ཨནྟརཧིཏོ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ པུརཏོ པཱཏུརཧོསི. ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཝིསྶཀམྨོ དེཝཔུཏྟོ རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ནིཝེསནཾ ཏེ དེཝ, མཱཔེསྶཱམི དྷམྨཾ ནཱམ པཱསཱད’ནྟི. ཨདྷིཝཱསེསི ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན.

‘‘མཱཔེསི ཁོ, ཨཱནནྡ, ཝིསྶཀམྨོ དེཝཔུཏྟོ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ནིཝེསནཾ དྷམྨཾ ནཱམ པཱསཱདཾ. དྷམྨོ, ཨཱནནྡ, པཱསཱདོ པུརཏྠིམེན པཙྪིམེན ཙ ཡོཛནཾ ཨཱཡཱམེན ཨཧོསི. ཨུཏྟརེན དཀྑིཎེན ཙ ཨཌྜྷཡོཛནཾ ཝིཏྠཱརེན. དྷམྨསྶ, ཨཱནནྡ, པཱསཱདསྶ ཏིཔོརིསཾ ཨུཙྩཏརེན ཝཏྠུ ཙིཏཾ ཨཧོསི ཙཏུནྣཾ ཝཎྞཱནཾ ཨིཊྛཀཱཧི – ཨེཀཱ ཨིཊྛཀཱ སོཝཎྞམཡཱ, ཨེཀཱ རཱུཔིཡམཡཱ, ཨེཀཱ ཝེལུ༹རིཡམཡཱ, ཨེཀཱ ཕལིཀམཡཱ.

‘‘དྷམྨསྶ, ཨཱནནྡ, པཱསཱདསྶ ཙཏུརཱསཱིཏི ཐམྦྷསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ ཙཏུནྣཾ ཝཎྞཱནཾ – ཨེཀོ ཐམྦྷོ སོཝཎྞམཡོ, ཨེཀོ རཱུཔིཡམཡོ, ཨེཀོ ཝེལུ༹རིཡམཡོ, ཨེཀོ ཕལིཀམཡོ. དྷམྨོ, ཨཱནནྡ, པཱསཱདོ ཙཏུནྣཾ ཝཎྞཱནཾ ཕལཀེཧི སནྠཏོ ཨཧོསི – ཨེཀཾ ཕལཀཾ སོཝཎྞམཡཾ, ཨེཀཾ རཱུཔིཡམཡཾ, ཨེཀཾ ཝེལུ༹རིཡམཡཾ, ཨེཀཾ ཕལིཀམཡཾ.

‘‘དྷམྨསྶ, ཨཱནནྡ, པཱསཱདསྶ ཙཏུཝཱིསཏི སོཔཱནཱནི ཨཧེསུཾ ཙཏུནྣཾ ཝཎྞཱནཾ – ཨེཀཾ སོཔཱནཾ སོཝཎྞམཡཾ, ཨེཀཾ རཱུཔིཡམཡཾ, ཨེཀཾ ཝེལུ༹རིཡམཡཾ, ཨེཀཾ ཕལིཀམཡཾ. སོཝཎྞམཡསྶ སོཔཱནསྶ སོཝཎྞམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ རཱུཔིཡམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ. རཱུཔིཡམཡསྶ སོཔཱནསྶ རཱུཔིཡམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ སོཝཎྞམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ. ཝེལུ༹རིཡམཡསྶ སོཔཱནསྶ ཝེལུ༹རིཡམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ ཕལིཀམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ. ཕལིཀམཡསྶ སོཔཱནསྶ ཕལིཀམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ ཝེལུ༹རིཡམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ.

‘‘དྷམྨེ, ཨཱནནྡ, པཱསཱདེ ཙཏུརཱསཱིཏི ཀཱུཊཱགཱརསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ ཙཏུནྣཾ ཝཎྞཱནཾ – ཨེཀཾ ཀཱུཊཱགཱརཾ སོཝཎྞམཡཾ, ཨེཀཾ རཱུཔིཡམཡཾ, ཨེཀཾ ཝེལུ༹རིཡམཡཾ, ཨེཀཾ ཕལིཀམཡཾ. སོཝཎྞམཡེ ཀཱུཊཱགཱརེ རཱུཔིཡམཡོ པལླངྐོ པཉྙཏྟོ ཨཧོསི, རཱུཔིཡམཡེ ཀཱུཊཱགཱརེ སོཝཎྞམཡོ པལླངྐོ པཉྙཏྟོ ཨཧོསི, ཝེལུ༹རིཡམཡེ ཀཱུཊཱགཱརེ དནྟམཡོ པལླངྐོ པཉྙཏྟོ ཨཧོསི, ཕལིཀམཡེ ཀཱུཊཱགཱརེ སཱརམཡོ པལླངྐོ པཉྙཏྟོ ཨཧོསི. སོཝཎྞམཡསྶ ཀཱུཊཱགཱརསྶ དྭཱརེ རཱུཔིཡམཡོ ཏཱལོ ཋིཏོ ཨཧོསི, ཏསྶ རཱུཔིཡམཡོ ཁནྡྷོ སོཝཎྞམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ. རཱུཔིཡམཡསྶ ཀཱུཊཱགཱརསྶ དྭཱརེ སོཝཎྞམཡོ ཏཱལོ ཋིཏོ ཨཧོསི, ཏསྶ སོཝཎྞམཡོ ཁནྡྷོ, རཱུཔིཡམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ. ཝེལུ༹རིཡམཡསྶ ཀཱུཊཱགཱརསྶ དྭཱརེ ཕལིཀམཡོ ཏཱལོ ཋིཏོ ཨཧོསི, ཏསྶ ཕལིཀམཡོ ཁནྡྷོ, ཝེལུ༹རིཡམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ. ཕལིཀམཡསྶ ཀཱུཊཱགཱརསྶ དྭཱརེ ཝེལུ༹རིཡམཡོ ཏཱལོ ཋིཏོ ཨཧོསི, ཏསྶ ཝེལུ༹རིཡམཡོ ཁནྡྷོ, ཕལིཀམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ.

༢༥༧. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ མཧཱཝིཡཱུཧསྶ ཀཱུཊཱགཱརསྶ དྭཱརེ སབྦསོཝཎྞམཡཾ ཏཱལཝནཾ མཱཔེཡྻཾ, ཡཏྠ དིཝཱཝིཧཱརཾ ནིསཱིདིསྶཱམཱི’ཏི. མཱཔེསི ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ མཧཱཝིཡཱུཧསྶ ཀཱུཊཱགཱརསྶ དྭཱརེ སབྦསོཝཎྞམཡཾ ཏཱལཝནཾ, ཡཏྠ དིཝཱཝིཧཱརཾ ནིསཱིདི. དྷམྨོ, ཨཱནནྡ, པཱསཱདོ དྭཱིཧི ཝེདིཀཱཧི པརིཀྑིཏྟོ ཨཧོསི, ཨེཀཱ ཝེདིཀཱ སོཝཎྞམཡཱ, ཨེཀཱ རཱུཔིཡམཡཱ. སོཝཎྞམཡཱཡ ཝེདིཀཱཡ སོཝཎྞམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ, རཱུཔིཡམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ. རཱུཔིཡམཡཱཡ ཝེདིཀཱཡ རཱུཔིཡམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ, སོཝཎྞམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ.

༢༥༨. ‘‘དྷམྨོ, ཨཱནནྡ, པཱསཱདོ དྭཱིཧི ཀིངྐིཎིཀཛཱལེཧི [ཀིངྐཎིཀཛཱལེཧི (སྱཱ. ཀ.)] པརིཀྑིཏྟོ ཨཧོསི – ཨེཀཾ ཛཱལཾ སོཝཎྞམཡཾ ཨེཀཾ རཱུཔིཡམཡཾ. སོཝཎྞམཡསྶ ཛཱལསྶ རཱུཔིཡམཡཱ ཀིངྐིཎིཀཱ ཨཧེསུཾ, རཱུཔིཡམཡསྶ ཛཱལསྶ སོཝཎྞམཡཱ ཀིངྐིཎིཀཱ ཨཧེསུཾ. ཏེསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཀིངྐིཎིཀཛཱལཱནཾ ཝཱཏེརིཏཱནཾ སདྡོ ཨཧོསི ཝགྒུ ཙ རཛནཱིཡོ ཙ ཁམནཱིཡོ ཙ མདནཱིཡོ ཙ. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, པཉྩངྒིཀསྶ ཏཱུརིཡསྶ སུཝིནཱིཏསྶ སུཔྤཊིཏཱལི༹ཏསྶ སུཀུསལེཧི [ཀུསལེཧི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] སམནྣཱཧཏསྶ སདྡོ ཧོཏི, ཝགྒུ ཙ རཛནཱིཡོ ཙ ཁམནཱིཡོ ཙ མདནཱིཡོ ཙ, ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཏེསཾ ཀིངྐིཎིཀཛཱལཱནཾ ཝཱཏེརིཏཱནཾ སདྡོ ཨཧོསི ཝགྒུ ཙ རཛནཱིཡོ ཙ ཁམནཱིཡོ ཙ མདནཱིཡོ ཙ. ཡེ ཁོ པནཱནནྡ, ཏེན སམཡེན ཀུསཱཝཏིཡཱ རཱཛདྷཱནིཡཱ དྷུཏྟཱ ཨཧེསུཾ སོཎྜཱ པིཔཱསཱ, ཏེ ཏེསཾ ཀིངྐིཎིཀཛཱལཱནཾ ཝཱཏེརིཏཱནཾ སདྡེན པརིཙཱརེསུཾ. ནིཊྛིཏོ ཁོ པནཱནནྡ, དྷམྨོ པཱསཱདོ དུདྡིཀྑོ ཨཧོསི མུསཏི ཙཀྑཱུནི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, ཝསྶཱནཾ པཙྪིམེ མཱསེ སརདསམཡེ ཝིདྡྷེ ཝིགཏཝལཱཧཀེ དེཝེ ཨཱདིཙྩོ ནབྷཾ ཨབྦྷུསྶཀྐམཱནོ [ཨབྦྷུགྒམམཱནོ (སཱི. པཱི. ཀ.)] དུདྡིཀྑོ [དུདིཀྑོ (པཱི.)] ཧོཏི མུསཏི ཙཀྑཱུནི; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, དྷམྨོ པཱསཱདོ དུདྡིཀྑོ ཨཧོསི མུསཏི ཙཀྑཱུནི.

༢༥༩. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ དྷམྨསྶ པཱསཱདསྶ པུརཏོ དྷམྨཾ ནཱམ པོཀྑརཎིཾ མཱཔེཡྻ’ནྟི. མཱཔེསི ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ དྷམྨསྶ པཱསཱདསྶ པུརཏོ དྷམྨཾ ནཱམ པོཀྑརཎིཾ. དྷམྨཱ, ཨཱནནྡ, པོཀྑརཎཱི པུརཏྠིམེན པཙྪིམེན ཙ ཡོཛནཾ ཨཱཡཱམེན ཨཧོསི, ཨུཏྟརེན དཀྑིཎེན ཙ ཨཌྜྷཡོཛནཾ ཝིཏྠཱརེན. དྷམྨཱ, ཨཱནནྡ, པོཀྑརཎཱི ཙཏུནྣཾ ཝཎྞཱནཾ ཨིཊྛཀཱཧི ཙིཏཱ ཨཧོསི – ཨེཀཱ ཨིཊྛཀཱ སོཝཎྞམཡཱ, ཨེཀཱ རཱུཔིཡམཡཱ, ཨེཀཱ ཝེལུ༹རིཡམཡཱ, ཨེཀཱ ཕལིཀམཡཱ.

‘‘དྷམྨཱཡ, ཨཱནནྡ, པོཀྑརཎིཡཱ ཙཏུཝཱིསཏི སོཔཱནཱནི ཨཧེསུཾ ཙཏུནྣཾ ཝཎྞཱནཾ – ཨེཀཾ སོཔཱནཾ སོཝཎྞམཡཾ, ཨེཀཾ རཱུཔིཡམཡཾ, ཨེཀཾ ཝེལུ༹རིཡམཡཾ, ཨེཀཾ ཕལིཀམཡཾ. སོཝཎྞམཡསྶ སོཔཱནསྶ སོཝཎྞམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ རཱུཔིཡམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ. རཱུཔིཡམཡསྶ སོཔཱནསྶ རཱུཔིཡམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ སོཝཎྞམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ. ཝེལུ༹རིཡམཡསྶ སོཔཱནསྶ ཝེལུ༹རིཡམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ ཕལིཀམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ. ཕལིཀམཡསྶ སོཔཱནསྶ ཕལིཀམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ ཝེལུ༹རིཡམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ.

‘‘དྷམྨཱ, ཨཱནནྡ, པོཀྑརཎཱི དྭཱིཧི ཝེདིཀཱཧི པརིཀྑིཏྟཱ ཨཧོསི – ཨེཀཱ ཝེདིཀཱ སོཝཎྞམཡཱ, ཨེཀཱ རཱུཔིཡམཡཱ. སོཝཎྞམཡཱཡ ཝེདིཀཱཡ སོཝཎྞམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ རཱུཔིཡམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ. རཱུཔིཡམཡཱཡ ཝེདིཀཱཡ རཱུཔིཡམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ སོཝཎྞམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ.

‘‘དྷམྨཱ, ཨཱནནྡ, པོཀྑརཎཱི སཏྟཧི ཏཱལཔནྟཱིཧི པརིཀྑིཏྟཱ ཨཧོསི – ཨེཀཱ ཏཱལཔནྟི སོཝཎྞམཡཱ, ཨེཀཱ རཱུཔིཡམཡཱ, ཨེཀཱ ཝེལུ༹རིཡམཡཱ, ཨེཀཱ ཕལིཀམཡཱ, ཨེཀཱ ལོཧིཏངྐམཡཱ, ཨེཀཱ མསཱརགལླམཡཱ, ཨེཀཱ སབྦརཏནམཡཱ. སོཝཎྞམཡསྶ ཏཱལསྶ སོཝཎྞམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི རཱུཔིཡམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ. རཱུཔིཡམཡསྶ ཏཱལསྶ རཱུཔིཡམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི སོཝཎྞམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ. ཝེལུ༹རིཡམཡསྶ ཏཱལསྶ ཝེལུ༹རིཡམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི ཕལིཀམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ. ཕལིཀམཡསྶ ཏཱལསྶ ཕལིཀམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི ཝེལུ༹རིཡམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ. ལོཧིཏངྐམཡསྶ ཏཱལསྶ ལོཧིཏངྐམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི མསཱརགལླམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ. མསཱརགལླམཡསྶ ཏཱལསྶ མསཱརགལླམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི ལོཧིཏངྐམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ. སབྦརཏནམཡསྶ ཏཱལསྶ སབྦརཏནམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི, སབྦརཏནམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ. ཏཱསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཏཱལཔནྟཱིནཾ ཝཱཏེརིཏཱནཾ སདྡོ ཨཧོསི, ཝགྒུ ཙ རཛནཱིཡོ ཙ ཁམནཱིཡོ ཙ མདནཱིཡོ ཙ. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, པཉྩངྒིཀསྶ ཏཱུརིཡསྶ སུཝིནཱིཏསྶ སུཔྤཊིཏཱལི༹ཏསྶ སུཀུསལེཧི སམནྣཱཧཏསྶ སདྡོ ཧོཏི ཝགྒུ ཙ རཛནཱིཡོ ཙ ཁམནཱིཡོ ཙ མདནཱིཡོ ཙ, ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཏཱསཾ ཏཱལཔནྟཱིནཾ ཝཱཏེརིཏཱནཾ སདྡོ ཨཧོསི ཝགྒུ ཙ རཛནཱིཡོ ཙ ཁམནཱིཡོ ཙ མདནཱིཡོ ཙ. ཡེ ཁོ པནཱནནྡ, ཏེན སམཡེན ཀུསཱཝཏིཡཱ རཱཛདྷཱནིཡཱ དྷུཏྟཱ ཨཧེསུཾ སོཎྜཱ པིཔཱསཱ, ཏེ ཏཱསཾ ཏཱལཔནྟཱིནཾ ཝཱཏེརིཏཱནཾ སདྡེན པརིཙཱརེསུཾ.

‘‘ནིཊྛིཏེ ཁོ པནཱནནྡ, དྷམྨེ པཱསཱདེ ནིཊྛིཏཱཡ དྷམྨཱཡ ཙ པོཀྑརཎིཡཱ རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ‘ཡེ [ཡེ ཀོ པནཱནནྡ (སྱཱ. ཀ.)] ཏེན སམཡེན སམཎེསུ ཝཱ སམཎསམྨཏཱ བྲཱཧྨཎེསུ ཝཱ བྲཱཧྨཎསམྨཏཱ’, ཏེ སབྦཀཱམེཧི སནྟཔྤེཏྭཱ དྷམྨཾ པཱསཱདཾ ཨབྷིརུཧི.

པཋམབྷཱཎཝཱརོ.

ཛྷཱནསམྤཏྟི

༢༦༠. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིསྶ ནུ ཁོ མེ ཨིདཾ ཀམྨསྶ ཕལཾ ཀིསྶ ཀམྨསྶ ཝིཔཱཀོ, ཡེནཱཧཾ ཨེཏརཧི ཨེཝཾམཧིདྡྷིཀོ ཨེཝཾམཧཱནུབྷཱཝོ’ཏི? ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཏིཎྞཾ ཁོ མེ ཨིདཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཏིཎྞཾ ཀམྨཱནཾ ཝིཔཱཀོ, ཡེནཱཧཾ ཨེཏརཧི ཨེཝཾམཧིདྡྷིཀོ ཨེཝཾམཧཱནུབྷཱཝོ, སེཡྻཐིདཾ དཱནསྶ དམསྶ སཾཡམསྶཱ’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཡེན མཧཱཝིཡཱུཧཾ ཀཱུཊཱགཱརཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མཧཱཝིཡཱུཧསྶ ཀཱུཊཱགཱརསྶ དྭཱརེ ཋིཏོ ཨུདཱནཾ ཨུདཱནེསི – ‘ཏིཊྛ, ཀཱམཝིཏཀྐ, ཏིཊྛ, བྱཱཔཱདཝིཏཀྐ, ཏིཊྛ, ཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐ. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཀཱམཝིཏཀྐ, ཨེཏྟཱཝཏཱ བྱཱཔཱདཝིཏཀྐ, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐཱ’ཏི.

༢༦༡. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ མཧཱཝིཡཱུཧཾ ཀཱུཊཱགཱརཾ པཝིསིཏྭཱ སོཝཎྞམཡེ པལླངྐེ ནིསིནྣོ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསི. ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསི. པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧཱསི, སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེསི, ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི – ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསི. སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསི.

༢༦༢. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ མཧཱཝིཡཱུཧཱ ཀཱུཊཱགཱརཱ ནིཀྑམིཏྭཱ སོཝཎྞམཡཾ ཀཱུཊཱགཱརཾ པཝིསིཏྭཱ རཱུཔིཡམཡེ པལླངྐེ ནིསིནྣོ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧཱསི. ཏཐཱ དུཏིཡཾ ཏཐཱ ཏཏིཡཾ ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ. ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱཔཛྫེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧཱསི. ཀརུཎཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ…པེ… མུདིཏཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ…པེ… ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧཱསི ཏཐཱ དུཏིཡཾ ཏཐཱ ཏཏིཡཾ ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ. ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱཔཛྫེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧཱསི.

ཙཏུརཱསཱིཏི ནགརསཧསྶཱདི

༢༦༣. ‘‘རཉྙོ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནསྶ ཙཏུརཱསཱིཏི ནགརསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ ཀུསཱཝཏཱིརཱཛདྷཱནིཔྤམུཁཱནི; ཙཏུརཱསཱིཏི པཱསཱདསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ དྷམྨཔཱསཱདཔྤམུཁཱནི; ཙཏུརཱསཱིཏི ཀཱུཊཱགཱརསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ མཧཱཝིཡཱུཧཀཱུཊཱགཱརཔྤམུཁཱནི; ཙཏུརཱསཱིཏི པལླངྐསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ སོཝཎྞམཡཱནི རཱུཔིཡམཡཱནི དནྟམཡཱནི སཱརམཡཱནི གོནཀཏྠཏཱནི པཊིཀཏྠཏཱནི པཊལིཀཏྠཏཱནི ཀདལིམིགཔཝརཔཙྩཏྠརཎཱནི སཨུཏྟརཙྪདཱནི ཨུབྷཏོལོཧིཏཀཱུཔདྷཱནཱནི; ཙཏུརཱསཱིཏི ནཱགསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཨུཔོསཐནཱགརཱཛཔྤམུཁཱནི; ཙཏུརཱསཱིཏི ཨསྶསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཝལཱཧཀཨསྶརཱཛཔྤམུཁཱནི; ཙཏུརཱསཱིཏི རཐསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ སཱིཧཙམྨཔརིཝཱརཱནི བྱགྒྷཙམྨཔརིཝཱརཱནི དཱིཔིཙམྨཔརིཝཱརཱནི པཎྜུཀམྦལཔརིཝཱརཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཝེཛཡནྟརཐཔྤམུཁཱནི; ཙཏུརཱསཱིཏི མཎིསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ མཎིརཏནཔྤམུཁཱནི; ཙཏུརཱསཱིཏི ཨིཏྠིསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ སུབྷདྡཱདེཝིཔྤམུཁཱནི; ཙཏུརཱསཱིཏི གཧཔཏིསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ གཧཔཏིརཏནཔྤམུཁཱནི; ཙཏུརཱསཱིཏི ཁཏྟིཡསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ ཨནུཡནྟཱནི པརིཎཱཡཀརཏནཔྤམུཁཱནི; ཙཏུརཱསཱིཏི དྷེནུསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ དུཧསནྡནཱནི [དུཀཱུལསནྡནཱནི(པཱི.)] དུཀཱུལསནྡཱནཱནི [དུཀཱུལསནྡནཱནི (པཱི.) དུཀཱུལསནྡཱནཱནི (སཾ. ནི. ༣.༩༦)] ཀཾསཱུཔདྷཱརཎཱནི; ཙཏུརཱསཱིཏི ཝཏྠཀོཊིསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ ཁོམསུཁུམཱནཾ ཀཔྤཱསིཀསུཁུམཱནཾ ཀོསེཡྻསུཁུམཱནཾ ཀམྦལསུཁུམཱནཾ; (རཉྙོ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནསྶ) [( ) སཱི. ཨིཔོཏྠཀེསུ ནཏྠི] ཙཏུརཱསཱིཏི ཐཱལིཔཱཀསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ སཱཡཾ པཱཏཾ བྷཏྟཱབྷིཧཱརོ ཨབྷིཧརིཡིཏྠ.

༢༦༤. ‘‘ཏེན ཁོ པནཱནནྡ, སམཡེན རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཙཏུརཱསཱིཏི ནཱགསཧསྶཱནི སཱཡཾ པཱཏཾ ཨུཔཊྛཱནཾ ཨཱགཙྪནྟི. ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨིམཱནི ཁོ མེ ཙཏུརཱསཱིཏི ནཱགསཧསྶཱནི སཱཡཾ པཱཏཾ ཨུཔཊྛཱནཾ ཨཱགཙྪནྟི, ཡཾནཱུན ཝསྶསཏསྶ ཝསྶསཏསྶ ཨཙྩཡེན དྭེཙཏྟཱལཱིསཾ དྭེཙཏྟཱལཱིསཾ ནཱགསཧསྶཱནི སཀིཾ སཀིཾ ཨུཔཊྛཱནཾ ཨཱགཙྪེཡྻུ’ནྟི. ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ པརིཎཱཡཀརཏནཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཨིམཱནི ཁོ མེ, སམྨ པརིཎཱཡཀརཏན, ཙཏུརཱསཱིཏི ནཱགསཧསྶཱནི སཱཡཾ པཱཏཾ ཨུཔཊྛཱནཾ ཨཱགཙྪནྟི, ཏེན ཧི, སམྨ པརིཎཱཡཀརཏན, ཝསྶསཏསྶ ཝསྶསཏསྶ ཨཙྩཡེན དྭེཙཏྟཱལཱིསཾ དྭེཙཏྟཱལཱིསཾ ནཱགསཧསྶཱནི སཀིཾ སཀིཾ ཨུཔཊྛཱནཾ ཨཱགཙྪནྟཱུ’ཏི. ‘ཨེཝཾ, དེཝཱ’ཏི ཁོ, ཨཱནནྡ, པརིཎཱཡཀརཏནཾ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ པཙྩསྶོསི. ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨཔརེན སམཡེན ཝསྶསཏསྶ ཝསྶསཏསྶ ཨཙྩཡེན དྭེཙཏྟཱལཱིསཾ དྭེཙཏྟཱལཱིསཾ ནཱགསཧསྶཱནི སཀིཾ སཀིཾ ཨུཔཊྛཱནཾ ཨཱགམཾསུ.

སུབྷདྡཱདེཝིཨུཔསངྐམནཾ

༢༦༥. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, སུབྷདྡཱཡ དེཝིཡཱ བཧུནྣཾ ཝསྶཱནཾ བཧུནྣཾ ཝསྶསཏཱནཾ བཧུནྣཾ ཝསྶསཧསྶཱནཾ ཨཙྩཡེན ཨེཏདཧོསི – ‘ཙིརཾ དིཊྛོ ཁོ མེ རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ. ཡཾནཱུནཱཧཾ རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམེཡྻ’ནྟི. ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, སུབྷདྡཱ དེཝཱི ཨིཏྠཱགཱརཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཨེཐ ཏུམྷེ སཱིསཱནི ནྷཱཡཐ པཱིཏཱནི ཝཏྠཱནི པཱརུཔཐ. ཙིརཾ དིཊྛོ ནོ རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ, རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམིསྶཱམཱ’ཏི. ‘ཨེཝཾ, ཨཡྻེ’ཏི ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨིཏྠཱགཱརཾ སུབྷདྡཱཡ དེཝིཡཱ པཊིསྶུཏྭཱ སཱིསཱནི ནྷཱཡིཏྭཱ པཱིཏཱནི ཝཏྠཱནི པཱརུཔིཏྭཱ ཡེན སུབྷདྡཱ དེཝཱི ཏེནུཔསངྐམི. ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, སུབྷདྡཱ དེཝཱི པརིཎཱཡཀརཏནཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཀཔྤེཧི, སམྨ པརིཎཱཡཀརཏན, ཙཏུརངྒིནིཾ སེནཾ, ཙིརཾ དིཊྛོ ནོ རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ, རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམིསྶཱམཱ’ཏི. ‘ཨེཝཾ, དེཝཱི’ཏི ཁོ, ཨཱནནྡ, པརིཎཱཡཀརཏནཾ སུབྷདྡཱཡ དེཝིཡཱ པཊིསྶུཏྭཱ ཙཏུརངྒིནིཾ སེནཾ ཀཔྤཱཔེཏྭཱ སུབྷདྡཱཡ དེཝིཡཱ པཊིཝེདེསི – ‘ཀཔྤིཏཱ ཁོ, དེཝི, ཙཏུརངྒིནཱི སེནཱ, ཡསྶདཱནི ཀཱལཾ མཉྙསཱི’ཏི. ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, སུབྷདྡཱ དེཝཱི ཙཏུརངྒིནིཡཱ སེནཱཡ སདྡྷིཾ ཨིཏྠཱགཱརེན ཡེན དྷམྨོ པཱསཱདོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ དྷམྨཾ པཱསཱདཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ ཡེན མཧཱཝིཡཱུཧཾ ཀཱུཊཱགཱརཾ ཏེནུཔསངྐམི. ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མཧཱཝིཡཱུཧསྶ ཀཱུཊཱགཱརསྶ དྭཱརབཱཧཾ ཨཱལམྦིཏྭཱ ཨཊྛཱསི. ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ སདྡཾ སུཏྭཱ – ‘ཀིཾ ནུ ཁོ མཧཏོ ཝིཡ ཛནཀཱཡསྶ སདྡོ’ཏི མཧཱཝིཡཱུཧཱ ཀཱུཊཱགཱརཱ ནིཀྑམནྟོ ཨདྡས སུབྷདྡཾ དེཝིཾ དྭཱརབཱཧཾ ཨཱལམྦིཏྭཱ ཋིཏཾ, དིསྭཱན སུབྷདྡཾ དེཝིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨེཏྠེཝ, དེཝི, ཏིཊྛ མཱ པཱཝིསཱི’ཏི. ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཨཉྙཏརཾ པུརིསཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཨེཧི ཏྭཾ, ཨམྦྷོ པུརིས, མཧཱཝིཡཱུཧཱ ཀཱུཊཱགཱརཱ སོཝཎྞམཡཾ པལླངྐཾ ནཱིཧརིཏྭཱ སབྦསོཝཎྞམཡེ ཏཱལཝནེ པཉྙཔེཧཱི’ཏི. ‘ཨེཝཾ, དེཝཱ’ཏི ཁོ, ཨཱནནྡ, སོ པུརིསོ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ པཊིསྶུཏྭཱ མཧཱཝིཡཱུཧཱ ཀཱུཊཱགཱརཱ སོཝཎྞམཡཾ པལླངྐཾ ནཱིཧརིཏྭཱ སབྦསོཝཎྞམཡེ ཏཱལཝནེ པཉྙཔེསི. ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ དཀྑིཎེན པསྶེན སཱིཧསེཡྻཾ ཀཔྤེསི པཱདེ པཱདཾ ཨཙྩཱདྷཱཡ སཏོ སམྤཛཱནོ.

༢༦༦. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, སུབྷདྡཱཡ དེཝིཡཱ ཨེཏདཧོསི – ‘ཝིཔྤསནྣཱནི ཁོ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨིནྡྲིཡཱནི, པརིསུདྡྷོ ཚཝིཝཎྞོ པརིཡོདཱཏོ, མཱ ཧེཝ ཁོ རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཀཱལམཀཱསཱི’ཏི རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ནགརསཧསྶཱནི ཀུསཱཝཏཱིརཱཛདྷཱནིཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི པཱསཱདསཧསྶཱནི དྷམྨཔཱསཱདཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཀཱུཊཱགཱརསཧསྶཱནི མཧཱཝིཡཱུཧཀཱུཊཱགཱརཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི པལླངྐསཧསྶཱནི སོཝཎྞམཡཱནི རཱུཔིཡམཡཱནི དནྟམཡཱནི སཱརམཡཱནི གོནཀཏྠཏཱནི པཊིཀཏྠཏཱནི པཊལིཀཏྠཏཱནི ཀདལིམིགཔཝརཔཙྩཏྠརཎཱནི སཨུཏྟརཙྪདཱནི ཨུབྷཏོལོཧིཏཀཱུཔདྷཱནཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི, ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ནཱགསཧསྶཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཨུཔོསཐནཱགརཱཛཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཨསྶསཧསྶཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཝལཱཧཀཨསྶརཱཛཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ ཙཏུརཱསཱིཏི རཐསཧསྶཱནི སཱིཧཙམྨཔརིཝཱརཱནི བྱགྒྷཙམྨཔརིཝཱརཱནི དཱིཔིཙམྨཔརིཝཱརཱནི པཎྜུཀམྦལཔརིཝཱརཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཝེཛཡནྟརཐཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི མཎིསཧསྶཱནི མཎིརཏནཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཨིཏྠིསཧསྶཱནི ཨིཏྠིརཏནཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི གཧཔཏིསཧསྶཱནི གཧཔཏིརཏནཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཁཏྟིཡསཧསྶཱནི ཨནུཡནྟཱནི པརིཎཱཡཀརཏནཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི དྷེནུསཧསྶཱནི དུཧསནྡནཱནི ཀཾསཱུཔདྷཱརཎཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཝཏྠཀོཊིསཧསྶཱནི ཁོམསུཁུམཱནཾ ཀཔྤཱསིཀསུཁུམཱནཾ ཀོསེཡྻསུཁུམཱནཾ ཀམྦལསུཁུམཱནཾ. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི, ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཐཱལིཔཱཀསཧསྶཱནི སཱཡཾ པཱཏཾ བྷཏྟཱབྷིཧཱརོ ཨབྷིཧརིཡཏི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧཱི’ཏི.

༢༦༧. ‘‘ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ སུབྷདྡཾ དེཝིཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘དཱིགྷརཏྟཾ ཁོ མཾ ཏྭཾ, དེཝི, ཨིཊྛེཧི ཀནྟེཧི པིཡེཧི མནཱཔེཧི སམུདཱཙརིཏྠ; ཨཐ ཙ པན མཾ ཏྭཾ པཙྪིམེ ཀཱལེ ཨནིཊྛེཧི ཨཀནྟེཧི ཨཔྤིཡེཧི ཨམནཱཔེཧི སམུདཱཙརསཱི’ཏི. ‘ཀཐཾ ཙརཧི ཏཾ, དེཝ, སམུདཱཙརཱམཱི’ཏི? ‘ཨེཝཾ ཁོ མཾ ཏྭཾ, དེཝི, སམུདཱཙར – ‘‘སབྦེཧེཝ, དེཝ, པིཡེཧི མནཱཔེཧི ནཱནཱབྷཱཝོ ཝིནཱབྷཱཝོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝོ, མཱ ཁོ ཏྭཾ, དེཝ, སཱཔེཀྑོ ཀཱལམཀཱསི, དུཀྑཱ སཱཔེཀྑསྶ ཀཱལངྐིརིཡཱ, གརཧིཏཱ ཙ སཱཔེཀྑསྶ ཀཱལངྐིརིཡཱ. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ནགརསཧསྶཱནི ཀུསཱཝཏཱིརཱཛདྷཱནིཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི པཱསཱདསཧསྶཱནི དྷམྨཔཱསཱདཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཀཱུཊཱགཱརསཧསྶཱནི མཧཱཝིཡཱུཧཀཱུཊཱགཱརཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི པལླངྐསཧསྶཱནི སོཝཎྞམཡཱནི རཱུཔིཡམཡཱནི དནྟམཡཱནི སཱརམཡཱནི གོནཀཏྠཏཱནི པཊིཀཏྠཏཱནི པཊལིཀཏྠཏཱནི ཀདལིམིགཔཝརཔཙྩཏྠརཎཱནི སཨུཏྟརཙྪདཱནི ཨུབྷཏོལོཧིཏཀཱུཔདྷཱནཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ནཱགསཧསྶཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཨུཔོསཐནཱགརཱཛཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཨསྶསཧསྶཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཝལཱཧཀཨསྶརཱཛཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི རཐསཧསྶཱནི སཱིཧཙམྨཔརིཝཱརཱནི བྱགྒྷཙམྨཔརིཝཱརཱནི དཱིཔིཙམྨཔརིཝཱརཱནི པཎྜུཀམྦལཔརིཝཱརཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཝེཛཡནྟརཐཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི མཎིསཧསྶཱནི མཎིརཏནཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཨིཏྠིསཧསྶཱནི སུབྷདྡཱདེཝིཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི གཧཔཏིསཧསྶཱནི གཧཔཏིརཏནཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཁཏྟིཡསཧསྶཱནི ཨནུཡནྟཱནི པརིཎཱཡཀརཏནཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི དྷེནུསཧསྶཱནི དུཧསནྡནཱནི ཀཾསཱུཔདྷཱརཎཱནི. ཨེཏྠ དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཝཏྠཀོཊིསཧསྶཱནི ཁོམསུཁུམཱནཾ ཀཔྤཱསིཀསུཁུམཱནཾ ཀོསེཡྻསུཁུམཱནཾ ཀམྦལསུཁུམཱནཾ. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ དེཝ ཙཏུརཱསཱིཏི ཐཱལིཔཱཀསཧསྶཱནི སཱཡཾ པཱཏཾ བྷཏྟཱབྷིཧཱརོ ཨབྷིཧརིཡཏི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསཱི’’’ཏི.

༢༦༨. ‘‘ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱནནྡ, སུབྷདྡཱ དེཝཱི པརོདི ཨསྶཱུནི པཝཏྟེསི. ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, སུབྷདྡཱ དེཝཱི ཨསྶཱུནི པུཉྪིཏྭཱ [པམཛྫིཏྭཱ (སཱི. སྱཱ. པཱི.), པུཉྫིཏྭཱ (ཀ.)] རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘སབྦེཧེཝ, དེཝ, པིཡེཧི མནཱཔེཧི ནཱནཱབྷཱཝོ ཝིནཱབྷཱཝོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝོ, མཱ ཁོ ཏྭཾ, དེཝ, སཱཔེཀྑོ ཀཱལམཀཱསི, དུཀྑཱ སཱཔེཀྑསྶ ཀཱལངྐིརིཡཱ, གརཧིཏཱ ཙ སཱཔེཀྑསྶ ཀཱལངྐིརིཡཱ. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ནགརསཧསྶཱནི ཀུསཱཝཏཱིརཱཛདྷཱནིཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི པཱསཱདསཧསྶཱནི དྷམྨཔཱསཱདཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཀཱུཊཱགཱརསཧསྶཱནི མཧཱཝིཡཱུཧཀཱུཊཱགཱརཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི པལླངྐསཧསྶཱནི སོཝཎྞམཡཱནི རཱུཔིཡམཡཱནི དནྟམཡཱནི སཱརམཡཱནི གོནཀཏྠཏཱནི པཊིཀཏྠཏཱནི པཊལིཀཏྠཏཱནི ཀདལིམིགཔཝརཔཙྩཏྠརཎཱནི སཨུཏྟརཙྪདཱནི ཨུབྷཏོལོཧིཏཀཱུཔདྷཱནཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ནཱགསཧསྶཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཨུཔོསཐནཱགརཱཛཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཨསྶསཧསྶཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཝལཱཧཀཨསྶརཱཛཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ, ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི རཐསཧསྶཱནི སཱིཧཙམྨཔརིཝཱརཱནི བྱགྒྷཙམྨཔརིཝཱརཱནི དཱིཔིཙམྨཔརིཝཱརཱནི པཎྜུཀམྦལཔརིཝཱརཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཝེཛཡནྟརཐཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི མཎིསཧསྶཱནི མཎིརཏནཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཨིཏྠིསཧསྶཱནི ཨིཏྠིརཏནཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ, ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི གཧཔཏིསཧསྶཱནི གཧཔཏིརཏནཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཁཏྟིཡསཧསྶཱནི ཨནུཡནྟཱནི པརིཎཱཡཀརཏནཔྤམུཁཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི དྷེནུསཧསྶཱནི དུཧསནྡནཱནི ཀཾསཱུཔདྷཱརཎཱནི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཝཏྠཀོཊིསཧསྶཱནི ཁོམསུཁུམཱནཾ ཀཔྤཱསིཀསུཁུམཱནཾ ཀོསེཡྻསུཁུམཱནཾ ཀམྦལསུཁུམཱནཾ. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི. ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཐཱལིཔཱཀསཧསྶཱནི སཱཡཾ པཱཏཾ བྷཏྟཱབྷིཧཱརོ ཨབྷིཧརིཡཏི. ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསཱི’ཏི.

བྲཧྨལོཀཱུཔགམཾ

༢༦༩. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ནཙིརསྶེཝ ཀཱལམཀཱསི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, གཧཔཏིསྶ ཝཱ གཧཔཏིཔུཏྟསྶ ཝཱ མནུཉྙཾ བྷོཛནཾ བྷུཏྟཱཝིསྶ བྷཏྟསམྨདོ ཧོཏི, ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ མཱརཎནྟིཀཱ ཝེདནཱ ཨཧོསི. ཀཱལངྐཏོ ཙ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ སུགཏིཾ བྲཧྨལོཀཾ ཨུཔཔཛྫི. རཱཛཱ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནོ ཙཏུརཱསཱིཏི ཝསྶསཧསྶཱནི ཀུམཱརཀཱིལ༹ཾ [ཀཱིལི༹ཏཾ (ཀ.), ཀཱིལི༹ཀཾ (སཱི. པཱི.)] ཀཱིལི༹. ཙཏུརཱསཱིཏི ཝསྶསཧསྶཱནི ཨོཔརཛྫཾ ཀཱརེསི. ཙཏུརཱསཱིཏི ཝསྶསཧསྶཱནི རཛྫཾ ཀཱརེསི. ཙཏུརཱསཱིཏི ཝསྶསཧསྶཱནི གིཧིབྷཱུཏོ [གིཧཱིབྷཱུཏོ (སཱི. པཱི.)] དྷམྨེ པཱསཱདེ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརི [བྲཧྨཙརིཡམཙརི (ཀ.)]. སོ ཙཏྟཱརོ བྲཧྨཝིཧཱརེ བྷཱཝེཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ བྲཧྨལོཀཱུཔགོ ཨཧོསི.

༢༧༠. ‘‘སིཡཱ ཁོ པནཱནནྡ, ཨེཝམསྶ – ‘ཨཉྙོ ནཱུན ཏེན སམཡེན རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཨཧོསཱི’ཏི, ན ཁོ པནེཏཾ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ དཊྛབྦཾ. ཨཧཾ ཏེན སམཡེན རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཨཧོསིཾ. མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི ནགརསཧསྶཱནི ཀུསཱཝཏཱིརཱཛདྷཱནིཔྤམུཁཱནི, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི པཱསཱདསཧསྶཱནི དྷམྨཔཱསཱདཔྤམུཁཱནི, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི ཀཱུཊཱགཱརསཧསྶཱནི མཧཱཝིཡཱུཧཀཱུཊཱགཱརཔྤམུཁཱནི, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི པལླངྐསཧསྶཱནི སོཝཎྞམཡཱནི རཱུཔིཡམཡཱནི དནྟམཡཱནི སཱརམཡཱནི གོནཀཏྠཏཱནི པཊིཀཏྠཏཱནི པཊལིཀཏྠཏཱནི ཀདལིམིགཔཝརཔཙྩཏྠརཎཱནི སཨུཏྟརཙྪདཱནི ཨུབྷཏོལོཧིཏཀཱུཔདྷཱནཱནི, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི ནཱགསཧསྶཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཨུཔོསཐནཱགརཱཛཔྤམུཁཱནི, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི ཨསྶསཧསྶཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཝལཱཧཀཨསྶརཱཛཔྤམུཁཱནི, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི རཐསཧསྶཱནི སཱིཧཙམྨཔརིཝཱརཱནི བྱགྒྷཙམྨཔརིཝཱརཱནི དཱིཔིཙམྨཔརིཝཱརཱནི པཎྜུཀམྦལཔརིཝཱརཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཝེཛཡནྟརཐཔྤམུཁཱནི, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི མཎིསཧསྶཱནི མཎིརཏནཔྤམུཁཱནི, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི ཨིཏྠིསཧསྶཱནི སུབྷདྡཱདེཝིཔྤམུཁཱནི, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི གཧཔཏིསཧསྶཱནི གཧཔཏིརཏནཔྤམུཁཱནི, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི ཁཏྟིཡསཧསྶཱནི ཨནུཡནྟཱནི པརིཎཱཡཀརཏནཔྤམུཁཱནི, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི དྷེནུསཧསྶཱནི དུཧསནྡནཱནི ཀཾསཱུཔདྷཱརཎཱནི, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི ཝཏྠཀོཊིསཧསྶཱནི ཁོམསུཁུམཱནཾ ཀཔྤཱསིཀསུཁུམཱནཾ ཀོསེཡྻསུཁུམཱནཾ ཀམྦལསུཁུམཱནཾ, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི ཐཱལིཔཱཀསཧསྶཱནི སཱཡཾ པཱཏཾ བྷཏྟཱབྷིཧཱརོ ཨབྷིཧརིཡིཏྠ.

༢༧༡. ‘‘ཏེསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཙཏུརཱསཱིཏིནགརསཧསྶཱནཾ ཨེཀཉྙེཝ ཏཾ ནགརཾ ཧོཏི, ཡཾ ཏེན སམཡེན ཨཛ྄ཛྷཱཝསཱམི ཡདིདཾ ཀུསཱཝཏཱི རཱཛདྷཱནཱི. ཏེསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཙཏུརཱསཱིཏིཔཱསཱདསཧསྶཱནཾ ཨེཀོཡེཝ སོ པཱསཱདོ ཧོཏི, ཡཾ ཏེན སམཡེན ཨཛ྄ཛྷཱཝསཱམི ཡདིདཾ དྷམྨོ པཱསཱདོ. ཏེསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཙཏུརཱསཱིཏིཀཱུཊཱགཱརསཧསྶཱནཾ ཨེཀཉྙེཝ ཏཾ ཀཱུཊཱགཱརཾ ཧོཏི, ཡཾ ཏེན སམཡེན ཨཛ྄ཛྷཱཝསཱམི ཡདིདཾ མཧཱཝིཡཱུཧཾ ཀཱུཊཱགཱརཾ. ཏེསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཙཏུརཱསཱིཏིཔལླངྐསཧསྶཱནཾ ཨེཀོཡེཝ སོ པལླངྐོ ཧོཏི, ཡཾ ཏེན སམཡེན པརིབྷུཉྫཱམི ཡདིདཾ སོཝཎྞམཡོ ཝཱ རཱུཔིཡམཡོ ཝཱ དནྟམཡོ ཝཱ སཱརམཡོ ཝཱ. ཏེསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཙཏུརཱསཱིཏིནཱགསཧསྶཱནཾ ཨེཀོཡེཝ སོ ནཱགོ ཧོཏི, ཡཾ ཏེན སམཡེན ཨབྷིརུཧཱམི ཡདིདཾ ཨུཔོསཐོ ནཱགརཱཛཱ. ཏེསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཙཏུརཱསཱིཏིཨསྶསཧསྶཱནཾ ཨེཀོཡེཝ སོ ཨསྶོ ཧོཏི, ཡཾ ཏེན སམཡེན ཨབྷིརུཧཱམི ཡདིདཾ ཝལཱཧཀོ ཨསྶརཱཛཱ. ཏེསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཙཏུརཱསཱིཏིརཐསཧསྶཱནཾ ཨེཀོཡེཝ སོ རཐོ ཧོཏི, ཡཾ ཏེན སམཡེན ཨབྷིརུཧཱམི ཡདིདཾ ཝེཛཡནྟརཐོ. ཏེསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཙཏུརཱསཱིཏིཨིཏྠིསཧསྶཱནཾ ཨེཀཱཡེཝ སཱ ཨིཏྠཱི ཧོཏི, ཡཱ ཏེན སམཡེན པཙྩུཔཊྛཱཏི ཁཏྟིཡཱནཱི ཝཱ ཝེསྶིནཱི [ཝེསྶཱཡིནཱི (སྱཱ.), ཝེལཱམིཀཱནཱི (ཀ. སཱི. པཱི.) ཝེལཱམིཀཱ (སཾ. ནི. ༣.༩༦)] ཝཱ. ཏེསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཝཱ. ཏེསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཙཏུརཱསཱིཏིཝཏྠཀོཊིསཧསྶཱནཾ ཨེཀཾཡེཝ ཏཾ དུསྶཡུགཾ ཧོཏི, ཡཾ ཏེན སམཡེན པརིདཧཱམི ཁོམསུཁུམཾ ཝཱ ཀཔྤཱསིཀསུཁུམཾ ཝཱ ཀོསེཡྻསུཁུམཾ ཝཱ ཀམྦལསུཁུམཾ ཝཱ. ཏེསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཙཏུརཱསཱིཏིཐཱལིཔཱཀསཧསྶཱནཾ ཨེཀོཡེཝ སོ ཐཱལིཔཱཀོ ཧོཏི, ཡཏོ ནཱལི༹ཀོདནཔརམཾ བྷུཉྫཱམི ཏདུཔིཡཉྩ སཱུཔེཡྻཾ.

༢༧༢. ‘‘པསྶཱནནྡ, སབྦེཏེ སངྑཱརཱ ཨཏཱིཏཱ ནིརུདྡྷཱ ཝིཔརིཎཏཱ. ཨེཝཾ ཨནིཙྩཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, སངྑཱརཱ; ཨེཝཾ ཨདྡྷུཝཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, སངྑཱརཱ; ཨེཝཾ ཨནསྶཱསིཀཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, སངྑཱརཱ! ཡཱཝཉྩིདཾ, ཨཱནནྡ, ཨལམེཝ སབྦསངྑཱརེསུ ནིབྦིནྡིཏུཾ, ཨལཾ ཝིརཛྫིཏུཾ, ཨལཾ ཝིམུཙྩིཏུཾ.

‘‘ཚཀྑཏྟུཾ ཁོ པནཱཧཾ, ཨཱནནྡ, ཨབྷིཛཱནཱམི ཨིམསྨིཾ པདེསེ སརཱིརཾ ནིཀྑིཔིཏཾ, ཏཉྩ ཁོ རཱཛཱཝ སམཱནོ ཙཀྐཝཏྟཱི དྷམྨིཀོ དྷམྨརཱཛཱ ཙཱཏུརནྟོ ཝིཛིཏཱཝཱི ཛནཔདཏྠཱཝརིཡཔཏྟོ སཏྟརཏནསམནྣཱགཏོ, ཨཡཾ སཏྟམོ སརཱིརནིཀྑེཔོ. ན ཁོ པནཱཧཾ, ཨཱནནྡ, ཏཾ པདེསཾ སམནུཔསྶཱམི སདེཝཀེ ལོཀེ སམཱརཀེ སབྲཧྨཀེ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ཡཏྠ ཏཐཱགཏོ ཨཊྛམཾ སརཱིརཾ ནིཀྑིཔེཡྻཱ’’ཏི. ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ, ཨིདཾ ཝཏྭཱན སུགཏོ ཨཐཱཔརཾ ཨེཏདཝོཙ སཏྠཱ –

‘‘ཨནིཙྩཱ ཝཏ སངྑཱརཱ, ཨུཔྤཱདཝཡདྷམྨིནོ;

ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི, ཏེསཾ ཝཱུཔསམོ སུཁོ’’ཏི.

མཧཱསུདསྶནསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཛནཝསབྷསུཏྟཾ

ནཱཏིཀིཡཱདིབྱཱཀརཎཾ

༢༧༣. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ནཱཏིཀེ [ནཱདིཀེ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཝིཧརཏི གིཉྫཀཱཝསཐེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན བྷགཝཱ པརིཏོ པརིཏོ ཛནཔདེསུ པརིཙཱརཀེ ཨབྦྷཏཱིཏེ ཀཱལངྐཏེ ཨུཔཔཏྟཱིསུ བྱཱཀརོཏི ཀཱསིཀོསལེསུ ཝཛྫིམལླེསུ ཙེཏིཝཾསེསུ [ཙེཏིཡཝཾསེསུ (ཀ.)] ཀུརུཔཉྩཱལེསུ མཛ྄ཛྷསཱུརསེནེསུ [མཙྪསུརསེནེསུ (སྱཱ.), མཙྪསཱུརསེནེསུ (སཱི. པཱི.)] – ‘‘ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ, ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ [ཨུཔཔནྣོཏི (ཀ.)]. པརོཔཉྙཱས ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ པཉྩནྣཾ ཨོརམྦྷཱགིཡཱནཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ ཏཏྠ པརིནིབྦཱཡིནོ ཨནཱཝཏྟིདྷམྨཱ ཏསྨཱ ལོཀཱ. སཱདྷིཀཱ ནཝུཏི ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ རཱགདོསམོཧཱནཾ ཏནུཏྟཱ སཀདཱགཱམིནོ, སཀིདེཝ [སཀིཾདེཝ (ཀ.)] ཨིམཾ ལོཀཾ ཨཱགནྟྭཱ དུཀྑསྶནྟཾ ཀརིསྶནྟི. སཱཏིརེཀཱནི པཉྩསཏཱནི ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ སོཏཱཔནྣཱ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨཱ ནིཡཏཱ སམྦོདྷིཔརཱཡཎཱ’’ཏི.

༢༧༤. ཨསྶོསུཾ ཁོ ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ – ‘‘བྷགཝཱ ཀིར པརིཏོ པརིཏོ ཛནཔདེསུ པརིཙཱརཀེ ཨབྦྷཏཱིཏེ ཀཱལངྐཏེ ཨུཔཔཏྟཱིསུ བྱཱཀརོཏི ཀཱསིཀོསལེསུ ཝཛྫིམལླེསུ ཙེཏིཝཾསེསུ ཀུརུཔཉྩཱལེསུ མཛ྄ཛྷསཱུརསེནེསུ – ‘ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ, ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ. པརོཔཉྙཱས ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ པཉྩནྣཾ ཨོརམྦྷཱགིཡཱནཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ ཏཏྠ པརིནིབྦཱཡིནོ ཨནཱཝཏྟིདྷམྨཱ ཏསྨཱ ལོཀཱ. སཱདྷིཀཱ ནཝུཏི ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ རཱགདོསམོཧཱནཾ ཏནུཏྟཱ སཀདཱགཱམིནོ སཀིདེཝ ཨིམཾ ལོཀཾ ཨཱགནྟྭཱ དུཀྑསྶནྟཾ ཀརིསྶནྟི. སཱཏིརེཀཱནི པཉྩསཏཱནི ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ སོཏཱཔནྣཱ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨཱ ནིཡཏཱ སམྦོདྷིཔརཱཡཎཱ’ཏི. ཏེན ཙ ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨཏྟམནཱ ཨཧེསུཾ པམུདིཏཱ པཱིཏིསོམནསྶཛཱཏཱ བྷགཝཏོ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎཾ [པཉྷཱཝེཡྻཱཀརཎཾ (སྱཱ. ཀ.)] སུཏྭཱ.

༢༧༥. ཨསྶོསི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ – ‘‘བྷགཝཱ ཀིར པརིཏོ པརིཏོ ཛནཔདེསུ པརིཙཱརཀེ ཨབྦྷཏཱིཏེ ཀཱལངྐཏེ ཨུཔཔཏྟཱིསུ བྱཱཀརོཏི ཀཱསིཀོསལེསུ ཝཛྫིམལླེསུ ཙེཏིཝཾསེསུ ཀུརུཔཉྩཱལེསུ མཛ྄ཛྷསཱུརསེནེསུ – ‘ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ, ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ. པརོཔཉྙཱས ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ པཉྩནྣཾ ཨོརམྦྷཱགིཡཱནཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ ཏཏྠ པརིནིབྦཱཡིནོ ཨནཱཝཏྟིདྷམྨཱ ཏསྨཱ ལོཀཱ. སཱདྷིཀཱ ནཝུཏི ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ རཱགདོསམོཧཱནཾ ཏནུཏྟཱ སཀདཱགཱམིནོ སཀིདེཝ ཨིམཾ ལོཀཾ ཨཱགནྟྭཱ དུཀྑསྶནྟཾ ཀརིསྶནྟི. སཱཏིརེཀཱནི པཉྩསཏཱནི ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ སོཏཱཔནྣཱ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨཱ ནིཡཏཱ སམྦོདྷིཔརཱཡཎཱ’ཏི. ཏེན ཙ ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨཏྟམནཱ ཨཧེསུཾ པམུདིཏཱ པཱིཏིསོམནསྶཛཱཏཱ བྷགཝཏོ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎཾ སུཏྭཱ’’ཏི.

ཨཱནནྡཔརིཀཐཱ

༢༧༦. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨིམེ ཁོ པནཱཔི ཨཧེསུཾ མཱགདྷཀཱ པརིཙཱརཀཱ བཧཱུ ཙེཝ རཏྟཉྙཱུ ཙ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ. སུཉྙཱ མཉྙེ ཨངྒམགདྷཱ ཨངྒམཱགདྷཀེཧི [ཨངྒམཱགདྷིཀེཧི (སྱཱ.)] པརིཙཱརཀེཧི ཨབྦྷཏཱིཏེཧི ཀཱལངྐཏེཧི. ཏེ ཁོ པནཱཔི [ཏེན ཁོ པནཱཔི (སྱཱ.)] ཨཧེསུཾ བུདྡྷེ པསནྣཱ དྷམྨེ པསནྣཱ སངྒྷེ པསནྣཱ སཱིལེསུ པརིཔཱུརཀཱརིནོ. ཏེ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ བྷགཝཏཱ ཨབྱཱཀཏཱ; ཏེསམྤིསྶ སཱདྷུ ཝེཡྻཱཀརཎཾ, བཧུཛནོ པསཱིདེཡྻ, ཏཏོ གཙྪེཡྻ སུགཏིཾ. ཨཡཾ ཁོ པནཱཔི ཨཧོསི རཱཛཱ མཱགདྷོ སེནིཡོ བིམྦིསཱརོ དྷམྨིཀོ དྷམྨརཱཛཱ ཧིཏོ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱནཾ ནེགམཱནཉྩེཝ ཛཱནཔདཱནཉྩ. ཨཔིསྶུདཾ མནུསྶཱ ཀིཏྟཡམཱནརཱུཔཱ ཝིཧརནྟི – ‘ཨེཝཾ ནོ སོ དྷམྨིཀོ དྷམྨརཱཛཱ སུཁཱཔེཏྭཱ ཀཱལངྐཏོ, ཨེཝཾ མཡཾ ཏསྶ དྷམྨིཀསྶ དྷམྨརཉྙོ ཝིཛིཏེ ཕཱསུ [ཕཱསུཀཾ (སྱཱ.)] ཝིཧརིམྷཱ’ཏི. སོ ཁོ པནཱཔི ཨཧོསི བུདྡྷེ པསནྣོ དྷམྨེ པསནྣོ སངྒྷེ པསནྣོ སཱིལེསུ པརིཔཱུརཀཱརཱི. ཨཔིསྶུདཾ མནུསྶཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཡཱཝ མརཎཀཱལཱཔི རཱཛཱ མཱགདྷོ སེནིཡོ བིམྦིསཱརོ བྷགཝནྟཾ ཀིཏྟཡམཱནརཱུཔོ ཀཱལངྐཏོ’ཏི. སོ ཨབྦྷཏཱིཏོ ཀཱལངྐཏོ བྷགཝཏཱ ཨབྱཱཀཏོ. ཏསྶཔིསྶ སཱདྷུ ཝེཡྻཱཀརཎཾ བཧུཛནོ པསཱིདེཡྻ, ཏཏོ གཙྪེཡྻ སུགཏིཾ. བྷགཝཏོ ཁོ པན སམྦོདྷི མགདྷེསུ. ཡཏྠ ཁོ པན བྷགཝཏོ སམྦོདྷི མགདྷེསུ, ཀཐཾ ཏཏྲ བྷགཝཱ མཱགདྷཀེ པརིཙཱརཀེ ཨབྦྷཏཱིཏེ ཀཱལངྐཏེ ཨུཔཔཏྟཱིསུ ན བྱཱཀརེཡྻ. བྷགཝཱ ཙེ ཁོ པན མཱགདྷཀེ པརིཙཱརཀེ ཨབྦྷཏཱིཏེ ཀཱལངྐཏེ ཨུཔཔཏྟཱིསུ ན བྱཱཀརེཡྻ, དཱིནམནཱ [ནིནྣམནཱ (སྱཱ.), དཱིནམཱནཱ (སཱི. པཱི.)] ཏེནསྶུ མཱགདྷཀཱ པརིཙཱརཀཱ; ཡེན ཁོ པནསྶུ དཱིནམནཱ མཱགདྷཀཱ པརིཙཱརཀཱ ཀཐཾ ཏེ བྷགཝཱ ན བྱཱཀརེཡྻཱ’’ཏི?

༢༧༧. ཨིདམཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ མཱགདྷཀེ པརིཙཱརཀེ ཨཱརབྦྷ ཨེཀོ རཧོ ཨནུཝིཙིནྟེཏྭཱ རཏྟིཡཱ པཙྩཱུསསམཡཾ པཙྩུཊྛཱཡ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སུཏཾ མེཏཾ, བྷནྟེ – ‘བྷགཝཱ ཀིར པརིཏོ པརིཏོ ཛནཔདེསུ པརིཙཱརཀེ ཨབྦྷཏཱིཏེ ཀཱལངྐཏེ ཨུཔཔཏྟཱིསུ བྱཱཀརོཏི ཀཱསིཀོསལེསུ ཝཛྫིམལླེསུ ཙེཏིཝཾསེསུ ཀུརུཔཉྩཱལེསུ མཛ྄ཛྷསཱུརསེནེསུ – ‘‘ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ, ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ. པརོཔཉྙཱས ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ པཉྩནྣཾ ཨོརམྦྷཱགིཡཱནཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ ཏཏྠ པརིནིབྦཱཡིནོ ཨནཱཝཏྟིདྷམྨཱ ཏསྨཱ ལོཀཱ. སཱདྷིཀཱ ནཝུཏི ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ རཱགདོསམོཧཱནཾ ཏནུཏྟཱ སཀདཱགཱམིནོ, སཀིདེཝ ཨིམཾ ལོཀཾ ཨཱགནྟྭཱ དུཀྑསྶནྟཾ ཀརིསྶནྟི. སཱཏིརེཀཱནི པཉྩསཏཱནི ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ སོཏཱཔནྣཱ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨཱ ནིཡཏཱ སམྦོདྷིཔརཱཡཎཱཏི. ཏེན ཙ ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨཏྟམནཱ ཨཧེསུཾ པམུདིཏཱ པཱིཏིསོམནསྶཛཱཏཱ བྷགཝཏོ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎཾ སུཏྭཱ’’ཏི. ཨིམེ ཁོ པནཱཔི, བྷནྟེ, ཨཧེསུཾ མཱགདྷཀཱ པརིཙཱརཀཱ བཧཱུ ཙེཝ རཏྟཉྙཱུ ཙ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ. སུཉྙཱ མཉྙེ ཨངྒམགདྷཱ ཨངྒམཱགདྷཀེཧི པརིཙཱརཀེཧི ཨབྦྷཏཱིཏེཧི ཀཱལངྐཏེཧི. ཏེ ཁོ པནཱཔི, བྷནྟེ, ཨཧེསུཾ བུདྡྷེ པསནྣཱ དྷམྨེ པསནྣཱ སངྒྷེ པསནྣཱ སཱིལེསུ པརིཔཱུརཀཱརིནོ, ཏེ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ བྷགཝཏཱ ཨབྱཱཀཏཱ. ཏེསམྤིསྶ སཱདྷུ ཝེཡྻཱཀརཎཾ, བཧུཛནོ པསཱིདེཡྻ, ཏཏོ གཙྪེཡྻ སུགཏིཾ. ཨཡཾ ཁོ པནཱཔི, བྷནྟེ, ཨཧོསི རཱཛཱ མཱགདྷོ སེནིཡོ བིམྦིསཱརོ དྷམྨིཀོ དྷམྨརཱཛཱ ཧིཏོ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱནཾ ནེགམཱནཉྩེཝ ཛཱནཔདཱནཉྩ. ཨཔིསྶུདཾ མནུསྶཱ ཀིཏྟཡམཱནརཱུཔཱ ཝིཧརནྟི – ‘ཨེཝཾ ནོ སོ དྷམྨིཀོ དྷམྨརཱཛཱ སུཁཱཔེཏྭཱ ཀཱལངྐཏོ. ཨེཝཾ མཡཾ ཏསྶ དྷམྨིཀསྶ དྷམྨརཉྙོ ཝིཛིཏེ ཕཱསུ ཝིཧརིམྷཱ’ཏི. སོ ཁོ པནཱཔི, བྷནྟེ, ཨཧོསི བུདྡྷེ པསནྣོ དྷམྨེ པསནྣོ སངྒྷེ པསནྣོ སཱིལེསུ པརིཔཱུརཀཱརཱི. ཨཔིསྶུདཾ མནུསྶཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཡཱཝ མརཎཀཱལཱཔི རཱཛཱ མཱགདྷོ སེནིཡོ བིམྦིསཱརོ བྷགཝནྟཾ ཀིཏྟཡམཱནརཱུཔོ ཀཱལངྐཏོ’ཏི. སོ ཨབྦྷཏཱིཏོ ཀཱལངྐཏོ བྷགཝཏཱ ཨབྱཱཀཏོ; ཏསྶཔིསྶ སཱདྷུ ཝེཡྻཱཀརཎཾ, བཧུཛནོ པསཱིདེཡྻ, ཏཏོ གཙྪེཡྻ སུགཏིཾ. བྷགཝཏོ ཁོ པན, བྷནྟེ, སམྦོདྷི མགདྷེསུ. ཡཏྠ ཁོ པན, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སམྦོདྷི མགདྷེསུ, ཀཐཾ ཏཏྲ བྷགཝཱ མཱགདྷཀེ པརིཙཱརཀེ ཨབྦྷཏཱིཏེ ཀཱལངྐཏེ ཨུཔཔཏྟཱིསུ ན བྱཱཀརེཡྻ? བྷགཝཱ ཙེ ཁོ པན, བྷནྟེ, མཱགདྷཀེ པརིཙཱརཀེ ཨབྦྷཏཱིཏེ ཀཱལངྐཏེ ཨུཔཔཏྟཱིསུ ན བྱཱཀརེཡྻ དཱིནམནཱ ཏེནསྶུ མཱགདྷཀཱ པརིཙཱརཀཱ; ཡེན ཁོ པནསྶུ དཱིནམནཱ མཱགདྷཀཱ པརིཙཱརཀཱ ཀཐཾ ཏེ བྷགཝཱ ན བྱཱཀརེཡྻཱ’’ཏི. ཨིདམཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ མཱགདྷཀེ པརིཙཱརཀེ ཨཱརབྦྷ བྷགཝཏོ སམྨུཁཱ པརིཀཐཾ ཀཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི.

༢༧༨. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཙིརཔཀྐནྟེ ཨཱཡསྨནྟེ ཨཱནནྡེ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ནཱཏིཀཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསི. ནཱཏིཀེ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ པཱདེ པཀྑཱལེཏྭཱ གིཉྫཀཱཝསཐཾ པཝིསིཏྭཱ མཱགདྷཀེ པརིཙཱརཀེ ཨཱརབྦྷ ཨཊྛིཾ ཀཏྭཱ [ཨཊྛིཀཏྭཱ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] མནསིཀཏྭཱ སབྦཾ ཙེཏསཱ [སབྦཙེཏསཱ (པཱི.)] སམནྣཱཧརིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི – ‘‘གཏིཾ ནེསཾ ཛཱནིསྶཱམི ཨབྷིསམྤརཱཡཾ, ཡཾགཏིཀཱ ཏེ བྷཝནྟོ ཡཾཨབྷིསམྤརཱཡཱ’’ཏི. ཨདྡསཱ ཁོ བྷགཝཱ མཱགདྷཀེ པརིཙཱརཀེ ‘‘ཡཾགཏིཀཱ ཏེ བྷཝནྟོ ཡཾཨབྷིསམྤརཱཡཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ གིཉྫཀཱཝསཐཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཝིཧཱརཔཙྪཱཡཱཡཾ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི.

༢༧༩. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨུཔསནྟཔདིསྶོ [ཨུཔསནྟཔཏིསོ (ཀ.)] བྷནྟེ བྷགཝཱ བྷཱཏིརིཝ བྷགཝཏོ མུཁཝཎྞོ ཝིཔྤསནྣཏྟཱ ཨིནྡྲིཡཱནཾ. སནྟེན ནཱུནཛྫ བྷནྟེ བྷགཝཱ ཝིཧཱརེན ཝིཧཱསཱི’’ཏི? ‘‘ཡདེཝ ཁོ མེ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, མཱགདྷཀེ པརིཙཱརཀེ ཨཱརབྦྷ སམྨུཁཱ པརིཀཐཾ ཀཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐནྟོ, ཏདེཝཱཧཾ ནཱཏིཀེ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ པཱདེ པཀྑཱལེཏྭཱ གིཉྫཀཱཝསཐཾ པཝིསིཏྭཱ མཱགདྷཀེ པརིཙཱརཀེ ཨཱརབྦྷ ཨཊྛིཾ ཀཏྭཱ མནསིཀཏྭཱ སབྦཾ ཙེཏསཱ སམནྣཱཧརིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདིཾ – ‘གཏིཾ ནེསཾ ཛཱནིསྶཱམི ཨབྷིསམྤརཱཡཾ, ཡཾགཏིཀཱ ཏེ བྷཝནྟོ ཡཾཨབྷིསམྤརཱཡཱ’ཏི. ཨདྡསཾ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱནནྡ, མཱགདྷཀེ པརིཙཱརཀེ ‘ཡཾགཏིཀཱ ཏེ བྷཝནྟོ ཡཾཨབྷིསམྤརཱཡཱ’’’ཏི.

ཛནཝསབྷཡཀྑོ

༢༨༠. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨནྟརཧིཏོ ཡཀྑོ སདྡམནུསྶཱཝེསི – ‘ཛནཝསབྷོ ཨཧཾ བྷགཝཱ; ཛནཝསབྷོ ཨཧཾ སུགཏཱ’ཏི. ཨབྷིཛཱནཱསི ནོ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཨིཏོ པུབྦེ ཨེཝརཱུཔཾ ནཱམདྷེཡྻཾ སུཏཾ [སུཏྭཱ (པཱི.)] ཡདིདཾ ཛནཝསབྷོ’’ཏི?

‘‘ན ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཨབྷིཛཱནཱམི ཨིཏོ པུབྦེ ཨེཝརཱུཔཾ ནཱམདྷེཡྻཾ སུཏཾ ཡདིདཾ ཛནཝསབྷོཏི, ཨཔི ཙ མེ, བྷནྟེ, ལོམཱནི ཧཊྛཱནི ‘ཛནཝསབྷོ’ཏི ནཱམདྷེཡྻཾ སུཏྭཱ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ན ཧི ནཱུན སོ ཨོརཀོ ཡཀྑོ བྷཝིསྶཏི ཡདིདཾ ཨེཝརཱུཔཾ ནཱམདྷེཡྻཾ སུཔཉྙཏྟཾ ཡདིདཾ ཛནཝསབྷོ’’ཏི. ‘‘ཨནནྟརཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, སདྡཔཱཏུབྷཱཝཱ ཨུལཱ༹རཝཎྞོ མེ ཡཀྑོ སམྨུཁེ པཱཏུརཧོསི. དུཏིཡམྤི སདྡམནུསྶཱཝེསི – ‘བིམྦིསཱརོ ཨཧཾ བྷགཝཱ; བིམྦིསཱརོ ཨཧཾ སུགཏཱཏི. ཨིདཾ སཏྟམཾ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཝེསྶཝཎསྶ མཧཱརཱཛསྶ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཱམི, སོ ཏཏོ ཙུཏོ མནུསྶརཱཛཱ བྷཝིཏུཾ པཧོམི [སོ ཏཏོ ཙུཏོ མནུསྶརཱཛཱ, ཨམནུསྶརཱཛཱ དིཝི ཧོམི (སཱི. པཱི.)].

ཨིཏོ སཏྟ ཏཏོ སཏྟ, སཾསཱརཱནི ཙཏུདྡས;

ནིཝཱསམབྷིཛཱནཱམི, ཡཏྠ མེ ཝུསིཏཾ པུརེ.

༢༨༡. ‘དཱིགྷརཏྟཾ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཨཝིནིཔཱཏོ ཨཝིནིཔཱཏཾ སཉྫཱནཱམི, ཨཱསཱ ཙ པན མེ སནྟིཊྛཏི སཀདཱགཱམིཏཱཡཱ’ཏི. ‘ཨཙྪརིཡམིདཾ ཨཱཡསྨཏོ ཛནཝསབྷསྶ ཡཀྑསྶ, ཨབྦྷུཏམིདཾ ཨཱཡསྨཏོ ཛནཝསབྷསྶ ཡཀྑསྶ. ‘‘དཱིགྷརཏྟཾ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཨཝིནིཔཱཏོ ཨཝིནིཔཱཏཾ སཉྫཱནཱམཱི’’ཏི ཙ ཝདེསི, ‘‘ཨཱསཱ ཙ པན མེ སནྟིཊྛཏི སཀདཱགཱམིཏཱཡཱ’’ཏི ཙ ཝདེསི, ཀུཏོནིདཱནཾ པནཱཡསྨཱ ཛནཝསབྷོ ཡཀྑོ ཨེཝརཱུཔཾ ཨུལཱ༹རཾ ཝིསེསཱདྷིགམཾ སཉྫཱནཱཏཱིཏི? ན ཨཉྙཏྲ, བྷགཝཱ, ཏཝ སཱསནཱ, ན ཨཉྙཏྲ [ཨཉྙཏྠ (སཱི. པཱི.)], སུགཏ, ཏཝ སཱསནཱ; ཡདགྒེ ཨཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏི ཨེཀནྟིཀཏོ [ཨེཀནྟཏོ (སྱཱ.), ཨེཀནྟགཏོ (པཱི.)] ཨབྷིཔྤསནྣོ, ཏདགྒེ ཨཧཾ, བྷནྟེ, དཱིགྷརཏྟཾ ཨཝིནིཔཱཏོ ཨཝིནིཔཱཏཾ སཉྫཱནཱམི, ཨཱསཱ ཙ པན མེ སནྟིཊྛཏི སཀདཱགཱམིཏཱཡ. ཨིདྷཱཧཾ, བྷནྟེ, ཝེསྶཝཎེན མཧཱརཱཛེན པེསིཏོ ཝིརཱུལ༹ྷཀསྶ མཧཱརཱཛསྶ སནྟིཀེ ཀེནཙིདེཝ ཀརཎཱིཡེན ཨདྡསཾ བྷགཝནྟཾ ཨནྟརཱམགྒེ གིཉྫཀཱཝསཐཾ པཝིསིཏྭཱ མཱགདྷཀེ པརིཙཱརཀེ ཨཱརབྦྷ ཨཊྛིཾ ཀཏྭཱ མནསིཀཏྭཱ སབྦཾ ཙེཏསཱ སམནྣཱཧརིཏྭཱ ནིསིནྣཾ – ‘‘གཏིཾ ནེསཾ ཛཱནིསྶཱམི ཨབྷིསམྤརཱཡཾ, ཡཾགཏིཀཱ ཏེ བྷཝནྟོ ཡཾཨབྷིསམྤརཱཡཱ’’ཏི. ཨནཙྪརིཡཾ ཁོ པནེཏཾ, བྷནྟེ, ཡཾ ཝེསྶཝཎསྶ མཧཱརཱཛསྶ ཏསྶཾ པརིསཱཡཾ བྷཱསཏོ སམྨུཁཱ སུཏཾ སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘‘ཡཾགཏིཀཱ ཏེ བྷཝནྟོ ཡཾཨབྷིསམྤརཱཡཱ’’ཏི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཏདཧོསི – བྷགཝནྟཉྩ དཀྑཱམི, ཨིདཉྩ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསྶཱམཱིཏི. ཨིམེ ཁོ མེ, བྷནྟེ, དྭེཔཙྩཡཱ བྷགཝནྟཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམིཏུཾ’.

དེཝསབྷཱ

༢༨༢. ‘པུརིམཱནི, བྷནྟེ, དིཝསཱནི པུརིམཏརཱནི ཏདཧུཔོསཐེ པནྣརསེ ཝསྶཱུཔནཱཡིཀཱཡ པུཎྞཱཡ པུཎྞམཱཡ རཏྟིཡཱ ཀེཝལཀཔྤཱ ཙ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ སུདྷམྨཱཡཾ སབྷཱཡཾ སནྣིསིནྣཱ ཧོནྟི སནྣིཔཏིཏཱ. མཧཏཱི ཙ དིབྦཔརིསཱ [དིབྦཱ པརིསཱ (སཱི. པཱི.)] སམནྟཏོ ནིསིནྣཱ ཧོནྟི [ནིསིནྣཱ ཧོཏི (སཱི.), སནྣིསིནྣཱ ཧོནྟི སནྣིཔཏིཏཱ (ཀ.)], ཙཏྟཱརོ ཙ མཧཱརཱཛཱནོ ཙཏུདྡིསཱ ནིསིནྣཱ ཧོནྟི. པུརཏྠིམཱཡ དིསཱཡ དྷཏརཊྛོ མཧཱརཱཛཱ པཙྪིམཱབྷིམུཁོ [པཙྪཱབྷིམུཁོ (ཀ.)] ནིསིནྣོ ཧོཏི དེཝེ པུརཀྑཏྭཱ; དཀྑིཎཱཡ དིསཱཡ ཝིརཱུལ༹ྷཀོ མཧཱརཱཛཱ ཨུཏྟརཱབྷིམུཁོ ནིསིནྣོ ཧོཏི དེཝེ པུརཀྑཏྭཱ; པཙྪིམཱཡ དིསཱཡ ཝིརཱུཔཀྑོ མཧཱརཱཛཱ པུརཏྠཱབྷིམུཁོ ནིསིནྣོ ཧོཏི དེཝེ པུརཀྑཏྭཱ; ཨུཏྟརཱཡ དིསཱཡ ཝེསྶཝཎོ མཧཱརཱཛཱ དཀྑིཎཱབྷིམུཁོ ནིསིནྣོ ཧོཏི དེཝེ པུརཀྑཏྭཱ. ཡདཱ, བྷནྟེ, ཀེཝལཀཔྤཱ ཙ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ སུདྷམྨཱཡཾ སབྷཱཡཾ སནྣིསིནྣཱ ཧོནྟི སནྣིཔཏིཏཱ, མཧཏཱི ཙ དིབྦཔརིསཱ སམནྟཏོ ནིསིནྣཱ ཧོནྟི, ཙཏྟཱརོ ཙ མཧཱརཱཛཱནོ ཙཏུདྡིསཱ ནིསིནྣཱ ཧོནྟི. ཨིདཾ ནེསཾ ཧོཏི ཨཱསནསྨིཾ; ཨཐ པཙྪཱ ཨམྷཱཀཾ ཨཱསནཾ ཧོཏི. ཡེ ཏེ, བྷནྟེ, དེཝཱ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིཏྭཱ ཨདྷུནཱུཔཔནྣཱ ཏཱཝཏིཾསཀཱཡཾ, ཏེ ཨཉྙེ དེཝེ ཨཏིརོཙནྟི ཝཎྞེན ཙེཝ ཡསསཱ ཙ. ཏེན སུདཾ, བྷནྟེ, དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ ཨཏྟམནཱ ཧོནྟི པམུདིཏཱ པཱིཏིསོམནསྶཛཱཏཱ ‘‘དིབྦཱ ཝཏ བྷོ ཀཱཡཱ པརིཔཱུརེནྟི, ཧཱཡནྟི ཨསུརཀཱཡཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ སམྤསཱདཾ ཝིདིཏྭཱ ཨིམཱཧི གཱཐཱཧི ཨནུམོདི –

‘‘མོདནྟི ཝཏ བྷོ དེཝཱ, ཏཱཝཏིཾསཱ སཧིནྡཀཱ [སཨིནྡཀཱ (སཱི.)];

ཏཐཱགཏཾ ནམསྶནྟཱ, དྷམྨསྶ ཙ སུདྷམྨཏཾ.

ནཝེ དེཝེ ཙ པསྶནྟཱ, ཝཎྞཝནྟེ ཡསསྶིནེ [ཡསསྶིནོ (སྱཱ.)];

སུགཏསྨིཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཙརིཏྭཱན ཨིདྷཱགཏེ.

ཏེ ཨཉྙེ ཨཏིརོཙནྟི, ཝཎྞེན ཡསསཱཡུནཱ;

སཱཝཀཱ བྷཱུརིཔཉྙསྶ, ཝིསེསཱུཔགཏཱ ཨིདྷ.

ཨིདཾ དིསྭཱན ནནྡནྟི, ཏཱཝཏིཾསཱ སཧིནྡཀཱ;

ཏཐཱགཏཾ ནམསྶནྟཱ, དྷམྨསྶ ཙ སུདྷམྨཏ’’ནྟི.

‘ཏེན སུདཾ, བྷནྟེ, དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ ཨཏྟམནཱ ཧོནྟི པམུདིཏཱ པཱིཏིསོམནསྶཛཱཏཱ ‘‘དིབྦཱ ཝཏ, བྷོ, ཀཱཡཱ པརིཔཱུརེནྟི, ཧཱཡནྟི ཨསུརཀཱཡཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, ཡེནཏྠེན དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ སུདྷམྨཱཡཾ སབྷཱཡཾ སནྣིསིནྣཱ ཧོནྟི སནྣིཔཏིཏཱ, ཏཾ ཨཏྠཾ ཙིནྟཡིཏྭཱ ཏཾ ཨཏྠཾ མནྟཡིཏྭཱ ཝུཏྟཝཙནཱཔི ཏཾ [ཝུཏྟཝཙནཱ ནཱམིདཾ (ཀ.)] ཙཏྟཱརོ མཧཱརཱཛཱནོ ཏསྨིཾ ཨཏྠེ ཧོནྟི. པཙྩཱནུསིཊྛཝཙནཱཔི ཏཾ [པཙྩཱནུསིཊྛཝཙནཱ ནཱམིདཾ (ཀ.)] ཙཏྟཱརོ མཧཱརཱཛཱནོ ཏསྨིཾ ཨཏྠེ ཧོནྟི, སཀེསུ སཀེསུ ཨཱསནེསུ ཋིཏཱ ཨཝིཔཀྐནྟཱ [ཨདྷིཔཀྐནྟཱ (ཀ.)].

ཏེ ཝུཏྟཝཱཀྱཱ རཱཛཱནོ, པཊིགྒཡ྄ཧཱནུསཱསནིཾ;

ཝིཔྤསནྣམནཱ སནྟཱ, ཨཊྛཾསུ སམྷི ཨཱསནེཏི.

༢༨༣. ‘ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, ཨུཏྟརཱཡ དིསཱཡ ཨུལཱ༹རོ ཨཱལོཀོ སཉྫཱཡི, ཨོབྷཱསོ པཱཏུརཧོསི ཨཏིཀྐམྨེཝ དེཝཱནཾ དེཝཱནུབྷཱཝཾ. ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ དེཝེ ཏཱཝཏིཾསེ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཡཐཱ ཁོ, མཱརིསཱ, ནིམིཏྟཱནི དིསྶནྟི, ཨུལཱ༹རོ ཨཱལོཀོ སཉྫཱཡཏི, ཨོབྷཱསོ པཱཏུབྷཝཏི, བྲཧྨཱ པཱཏུབྷཝིསྶཏི. བྲཧྨུནོ ཧེཏཾ པུབྦནིམིཏྟཾ པཱཏུབྷཱཝཱཡ ཡདིདཾ ཨཱལོཀོ སཉྫཱཡཏི ཨོབྷཱསོ པཱཏུབྷཝཏཱིཏི.

‘‘ཡཐཱ ནིམིཏྟཱ དིསྶནྟི, བྲཧྨཱ པཱཏུབྷཝིསྶཏི;

བྲཧྨུནོ ཧེཏཾ ནིམིཏྟཾ, ཨོབྷཱསོ ཝིཔུལོ མཧཱ’’ཏི.

སནངྐུམཱརཀཐཱ

༢༨༤. ‘ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ ཡཐཱསཀེསུ ཨཱསནེསུ ནིསཱིདིཾསུ – ‘‘ཨོབྷཱསམེཏཾ ཉསྶཱམ, ཡཾཝིཔཱཀོ བྷཝིསྶཏི, སཙྪིཀཏྭཱཝ ནཾ གམིསྶཱམཱ’’ཏི. ཙཏྟཱརོཔི མཧཱརཱཛཱནོ ཡཐཱསཀེསུ ཨཱསནེསུ ནིསཱིདིཾསུ – ‘‘ཨོབྷཱསམེཏཾ ཉསྶཱམ ཡཾཝིཔཱཀོ བྷཝིསྶཏི, སཙྪིཀཏྭཱཝ ནཾ གམིསྶཱམཱ’’ཏི. ཨིདཾ སུཏྭཱ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ ཨེཀགྒཱ སམཱཔཛྫིཾསུ – ‘‘ཨོབྷཱསམེཏཾ ཉསྶཱམ, ཡཾཝིཔཱཀོ བྷཝིསྶཏི, སཙྪིཀཏྭཱཝ ནཾ གམིསྶཱམཱ’’ཏི.

‘ཡདཱ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ པཱཏུབྷཝཏི, ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨཏྟབྷཱཝཾ ཨབྷིནིམྨིནིཏྭཱ པཱཏུབྷཝཏི. ཡོ ཁོ པན, བྷནྟེ, བྲཧྨུནོ པཀཏིཝཎྞོ ཨནབྷིསམྦྷཝནཱིཡོ སོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ ཙཀྑུཔཐསྨིཾ. ཡདཱ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ པཱཏུབྷཝཏི, སོ ཨཉྙེ དེཝེ ཨཏིརོཙཏི ཝཎྞེན ཙེཝ ཡསསཱ ཙ. སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ, སོཝཎྞོ ཝིགྒཧོ མཱནུསཾ ཝིགྒཧཾ ཨཏིརོཙཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷནྟེ, ཡདཱ བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ པཱཏུབྷཝཏི, སོ ཨཉྙེ དེཝེ ཨཏིརོཙཏི ཝཎྞེན ཙེཝ ཡསསཱ ཙ. ཡདཱ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ པཱཏུབྷཝཏི, ན ཏསྶཾ པརིསཱཡཾ ཀོཙི དེཝོ ཨབྷིཝཱདེཏི ཝཱ པཙྩུཊྛེཏི ཝཱ ཨཱསནེན ཝཱ ནིམནྟེཏི. སབྦེཝ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏཱ པཉྫལིཀཱ པལླངྐེན ནིསཱིདནྟི – ‘‘ཡསྶདཱནི དེཝསྶ པལླངྐཾ ཨིཙྪིསྶཏི བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ, ཏསྶ དེཝསྶ པལླངྐེ ནིསཱིདིསྶཏཱི’’ཏི.

‘ཡསྶ ཁོ པན, བྷནྟེ, དེཝསྶ བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ པལླངྐེ ནིསཱིདཏི, ཨུལཱ༹རཾ སོ ལབྷཏི དེཝོ ཝེདཔཊིལཱབྷཾ; ཨུལཱ༹རཾ སོ ལབྷཏི དེཝོ སོམནསྶཔཊིལཱབྷཾ. སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ, རཱཛཱ ཁཏྟིཡོ མུདྡྷཱཝསིཏྟོ ཨདྷུནཱབྷིསིཏྟོ རཛྫེན, ཨུལཱ༹རཾ སོ ལབྷཏི ཝེདཔཊིལཱབྷཾ, ཨུལཱ༹རཾ སོ ལབྷཏི སོམནསྶཔཊིལཱབྷཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷནྟེ, ཡསྶ དེཝསྶ བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ པལླངྐེ ནིསཱིདཏི, ཨུལཱ༹རཾ སོ ལབྷཏི དེཝོ ཝེདཔཊིལཱབྷཾ, ཨུལཱ༹རཾ སོ ལབྷཏི དེཝོ སོམནསྶཔཊིལཱབྷཾ. ཨཐ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨཏྟབྷཱཝཾ ཨབྷིནིམྨིནིཏྭཱ ཀུམཱརཝཎྞཱི [ཀུམཱརཝཎྞོ (སྱཱ. ཀ.)] ཧུཏྭཱ པཉྩསིཁོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ པཱཏུརཧོསི. སོ ཝེཧཱསཾ ཨབྦྷུགྒནྟྭཱ ཨཱཀཱསེ ཨནྟལིཀྑེ པལླངྐེན ནིསཱིདི. སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ, བལཝཱ པུརིསོ སུཔཙྩཏྠཏེ ཝཱ པལླངྐེ སམེ ཝཱ བྷཱུམིབྷཱགེ པལླངྐེན ནིསཱིདེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ ཝེཧཱསཾ ཨབྦྷུགྒནྟྭཱ ཨཱཀཱསེ ཨནྟལིཀྑེ པལླངྐེན ནིསཱིདིཏྭཱ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ སམྤསཱདཾ ཝིདིཏྭཱ ཨིམཱཧི གཱཐཱཧི ཨནུམོདི –

‘‘མོདནྟི ཝཏ བྷོ དེཝཱ, ཏཱཝཏིཾསཱ སཧིནྡཀཱ;

ཏཐཱགཏཾ ནམསྶནྟཱ, དྷམྨསྶ ཙ སུདྷམྨཏཾ.

‘‘ནཝེ དེཝེ ཙ པསྶནྟཱ, ཝཎྞཝནྟེ ཡསསྶིནེ;

སུགཏསྨིཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཙརིཏྭཱན ཨིདྷཱགཏེ.

‘‘ཏེ ཨཉྙེ ཨཏིརོཙནྟི, ཝཎྞེན ཡསསཱཡུནཱ;

སཱཝཀཱ བྷཱུརིཔཉྙསྶ, ཝིསེསཱུཔགཏཱ ཨིདྷ.

‘‘ཨིདཾ དིསྭཱན ནནྡནྟི, ཏཱཝཏིཾསཱ སཧིནྡཀཱ;

ཏཐཱགཏཾ ནམསྶནྟཱ, དྷམྨསྶ ཙ སུདྷམྨཏ’’ནྟི.

༢༨༥. ‘ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ བྷཱསིཏྠ; ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨུནོ སནངྐུམཱརསྶ བྷཱསཏོ ཨཊྛངྒསམནྣཱགཏོ སརོ ཧོཏི ཝིསྶཊྛོ ཙ ཝིཉྙེཡྻོ ཙ མཉྫུ ཙ སཝནཱིཡོ ཙ བིནྡུ ཙ ཨཝིསཱརཱི ཙ གམྦྷཱིརོ ཙ ནིནྣཱདཱི ཙ. ཡཐཱཔརིསཾ ཁོ པན, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ སརེན ཝིཉྙཱཔེཏི; ན ཙསྶ བཧིདྡྷཱ པརིསཱཡ གྷོསོ ནིཙྪརཏི. ཡསྶ ཁོ པན, བྷནྟེ, ཨེཝཾ ཨཊྛངྒསམནྣཱགཏོ སརོ ཧོཏི, སོ ཝུཙྩཏི ‘‘བྲཧྨསྶརོ’’ཏི.

‘ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ ཏེཏྟིཾསེ ཨཏྟབྷཱཝེ ཨབྷིནིམྨིནིཏྭཱ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ པཙྩེཀཔལླངྐེསུ པལླངྐེན [པཙྩེཀཔལླངྐེན (ཀ.)] ནིསཱིདིཏྭཱ དེཝེ ཏཱཝཏིཾསེ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙནྟི, བྷོནྟོ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ, ཡཱཝཉྩ སོ བྷགཝཱ བཧུཛནཧིཏཱཡ པཊིཔནྣོ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱནཾ. ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷོ, བུདྡྷཾ སརཎཾ གཏཱ དྷམྨཾ སརཎཾ གཏཱ སངྒྷཾ སརཎཾ གཏཱ སཱིལེསུ པརིཔཱུརཀཱརིནོ ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔྤེཀཙྩེ པརནིམྨིཏཝསཝཏྟཱིནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫནྟི, ཨཔྤེཀཙྩེ ནིམྨཱནརཏཱིནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫནྟི, ཨཔྤེཀཙྩེ ཏུསིཏཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫནྟི, ཨཔྤེཀཙྩེ ཡཱམཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫནྟི, ཨཔྤེཀཙྩེ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫནྟི, ཨཔྤེཀཙྩེ ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཡེ སབྦནིཧཱིནཾ ཀཱཡཾ པརིཔཱུརེནྟི, ཏེ གནྡྷབྦཀཱཡཾ པརིཔཱུརེནྟཱི’’’ཏི.

༢༨༦. ‘ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ བྷཱསིཏྠ; ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨུནོ སནངྐུམཱརསྶ བྷཱསཏོ གྷོསོཡེཝ དེཝཱ མཉྙནྟི – ‘‘ཡྭཱཡཾ མམ པལླངྐེ སྭཱཡཾ ཨེཀོཝ བྷཱསཏཱི’’ཏི.

ཨེཀསྨིཾ བྷཱསམཱནསྨིཾ, སབྦེ བྷཱསནྟི ནིམྨིཏཱ;

ཨེཀསྨིཾ ཏུཎྷིམཱསཱིནེ, སབྦེ ཏུཎྷཱི བྷཝནྟི ཏེ.

ཏདཱསུ དེཝཱ མཉྙནྟི, ཏཱཝཏིཾསཱ སཧིནྡཀཱ;

ཡྭཱཡཾ མམ པལླངྐསྨིཾ, སྭཱཡཾ ཨེཀོཝ བྷཱསཏཱིཏི.

‘ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ ཨེཀཏྟེན ཨཏྟཱནཾ ཨུཔསཾཧརཏི, ཨེཀཏྟེན ཨཏྟཱནཾ ཨུཔསཾཧརིཏྭཱ སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ པལླངྐེ པལླངྐེན ནིསཱིདིཏྭཱ དེཝེ ཏཱཝཏིཾསེ ཨཱམནྟེསི –

བྷཱཝིཏཨིདྡྷིཔཱདོ

༢༨༧. ‘‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙནྟི, བྷོནྟོ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ, ཡཱཝ སུཔཉྙཏྟཱ ཙིམེ ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ པཉྙཏྟཱ ཨིདྡྷིཔཧུཏཱཡ [ཨིདྡྷིབཧུལཱིཀཏཱཡ (སྱཱ.)] ཨིདྡྷིཝིསཝིཏཱཡ [ཨིདྡྷིཝིསེཝིཏཱཡ (སྱཱ.)] ཨིདྡྷིཝིཀུབྦནཏཱཡ. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ བྷོ བྷིཀྑུ ཚནྡསམཱདྷིཔྤདྷཱནསངྑཱརསམནྣཱགཏཾ ཨིདྡྷིཔཱདཾ བྷཱཝེཏི. ཝཱིརིཡསམཱདྷིཔྤདྷཱནསངྑཱརསམནྣཱགཏཾ ཨིདྡྷིཔཱདཾ བྷཱཝེཏི. ཙིཏྟསམཱདྷིཔྤདྷཱནསངྑཱརསམནྣཱགཏཾ ཨིདྡྷིཔཱདཾ བྷཱཝེཏི. ཝཱིམཾསཱསམཱདྷིཔྤདྷཱནསངྑཱརསམནྣཱགཏཾ ཨིདྡྷིཔཱདཾ བྷཱཝེཏི. ཨིམེ ཁོ, བྷོ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ པཉྙཏྟཱ ཨིདྡྷིཔཧུཏཱཡ ཨིདྡྷིཝིསཝིཏཱཡ ཨིདྡྷིཝིཀུབྦནཏཱཡ.

‘‘‘ཡེ ཧི ཀེཙི བྷོ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨནེཀཝིཧིཏཾ ཨིདྡྷིཝིདྷཾ པཙྩནུབྷོསུཾ, སབྦེ ཏེ ཨིམེསཾཡེཝ ཙཏུནྣཾ ཨིདྡྷིཔཱདཱནཾ བྷཱཝིཏཏྟཱ བཧུལཱིཀཏཏྟཱ. ཡེཔི ཧི ཀེཙི བྷོ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨནེཀཝིཧིཏཾ ཨིདྡྷིཝིདྷཾ པཙྩནུབྷོསྶནྟི, སབྦེ ཏེ ཨིམེསཾཡེཝ ཙཏུནྣཾ ཨིདྡྷིཔཱདཱནཾ བྷཱཝིཏཏྟཱ བཧུལཱིཀཏཏྟཱ. ཡེཔི ཧི ཀེཙི བྷོ ཨེཏརཧི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨནེཀཝིཧིཏཾ ཨིདྡྷིཝིདྷཾ པཙྩནུབྷོནྟི, སབྦེ ཏེ ཨིམེསཾཡེཝ ཙཏུནྣཾ ཨིདྡྷིཔཱདཱནཾ བྷཱཝིཏཏྟཱ བཧུལཱིཀཏཏྟཱ. པསྶནྟི ནོ བྷོནྟོ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ མམཔིམཾ ཨེཝརཱུཔཾ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝ’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ མཧཱབྲཧྨེ’’ཏི. ‘‘ཨཧམྤི ཁོ བྷོ ཨིམེསཾཡེཝ ཙཏུནྣཉྩ ཨིདྡྷིཔཱདཱནཾ བྷཱཝིཏཏྟཱ བཧུལཱིཀཏཏྟཱ ཨེཝཾ མཧིདྡྷིཀོ ཨེཝཾམཧཱནུབྷཱཝོ’’ཏི. ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ བྷཱསིཏྠ. ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ བྷཱསིཏྭཱ དེཝེ ཏཱཝཏིཾསེ ཨཱམནྟེསི –

ཏིཝིདྷོ ཨོཀཱསཱདྷིགམོ

༢༨༨. ‘‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙནྟི, བྷོནྟོ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ, ཡཱཝཉྩིདཾ ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཏཡོ ཨོཀཱསཱདྷིགམཱ ཨནུབུདྡྷཱ སུཁསྶཱདྷིགམཱཡ. ཀཏམེ ཏཡོ? ཨིདྷ བྷོ ཨེཀཙྩོ སཾསཊྛོ ཝིཧརཏི ཀཱམེཧི སཾསཊྛོ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི. སོ ཨཔརེན སམཡེན ཨརིཡདྷམྨཾ སུཎཱཏི, ཡོནིསོ མནསི ཀརོཏི, དྷམྨཱནུདྷམྨཾ པཊིཔཛྫཏི. སོ ཨརིཡདྷམྨསྶཝནཾ ཨཱགམྨ ཡོནིསོམནསིཀཱརཾ དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔཏྟིཾ ཨསཾསཊྛོ ཝིཧརཏི ཀཱམེཧི ཨསཾསཊྛོ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི. ཏསྶ ཨསཾསཊྛསྶ ཀཱམེཧི ཨསཾསཊྛསྶ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ, སུཁཱ བྷིཡྻོ སོམནསྶཾ. སེཡྻཐཱཔི, བྷོ, པམུདཱ པཱམོཛྫཾ [པཱམུཛྫཾ (པཱི. ཀ.)] ཛཱཡེཐ, ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷོ, ཨསཾསཊྛསྶ ཀཱམེཧི ཨསཾསཊྛསྶ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ, སུཁཱ བྷིཡྻོ སོམནསྶཾ. ཨཡཾ ཁོ, བྷོ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན པཋམོ ཨོཀཱསཱདྷིགམོ ཨནུབུདྡྷོ སུཁསྶཱདྷིགམཱཡ.

‘‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷོ, ཨིདྷེཀཙྩསྶ ཨོལཱ༹རིཀཱ ཀཱཡསངྑཱརཱ ཨཔྤཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོནྟི, ཨོལཱ༹རིཀཱ ཝཙཱིསངྑཱརཱ ཨཔྤཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོནྟི, ཨོལཱ༹རིཀཱ ཙིཏྟསངྑཱརཱ ཨཔྤཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོནྟི. སོ ཨཔརེན སམཡེན ཨརིཡདྷམྨཾ སུཎཱཏི, ཡོནིསོ མནསི ཀརོཏི, དྷམྨཱནུདྷམྨཾ པཊིཔཛྫཏི. ཏསྶ ཨརིཡདྷམྨསྶཝནཾ ཨཱགམྨ ཡོནིསོམནསིཀཱརཾ དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔཏྟིཾ ཨོལཱ༹རིཀཱ ཀཱཡསངྑཱརཱ པཊིཔྤསྶམྦྷནྟི, ཨོལཱ༹རིཀཱ ཝཙཱིསངྑཱརཱ པཊིཔྤསྶམྦྷནྟི, ཨོལཱ༹རིཀཱ ཙིཏྟསངྑཱརཱ པཊིཔྤསྶམྦྷནྟི. ཏསྶ ཨོལཱ༹རིཀཱནཾ ཀཱཡསངྑཱརཱནཾ པཊིཔྤསྶདྡྷིཡཱ ཨོལཱ༹རིཀཱནཾ ཝཙཱིསངྑཱརཱནཾ པཊིཔྤསྶདྡྷིཡཱ ཨོལཱ༹རིཀཱནཾ ཙིཏྟསངྑཱརཱནཾ པཊིཔྤསྶདྡྷིཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ, སུཁཱ བྷིཡྻོ སོམནསྶཾ. སེཡྻཐཱཔི, བྷོ, པམུདཱ པཱམོཛྫཾ ཛཱཡེཐ, ཨེཝམེཝ ཁོ བྷོ ཨོལཱ༹རིཀཱནཾ ཀཱཡསངྑཱརཱནཾ པཊིཔྤསྶདྡྷིཡཱ ཨོལཱ༹རིཀཱནཾ ཝཙཱིསངྑཱརཱནཾ པཊིཔྤསྶདྡྷིཡཱ ཨོལཱ༹རིཀཱནཾ ཙིཏྟསངྑཱརཱནཾ པཊིཔྤསྶདྡྷིཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ, སུཁཱ བྷིཡྻོ སོམནསྶཾ. ཨཡཾ ཁོ, བྷོ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན དུཏིཡོ ཨོཀཱསཱདྷིགམོ ཨནུབུདྡྷོ སུཁསྶཱདྷིགམཱཡ.

‘‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷོ, ཨིདྷེཀཙྩོ ‘ཨིདཾ ཀུསལ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ‘ཨིདཾ ཨཀུསལ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ‘ཨིདཾ སཱཝཛྫཾ ཨིདཾ ཨནཝཛྫཾ, ཨིདཾ སེཝིཏབྦཾ ཨིདཾ ན སེཝིཏབྦཾ, ཨིདཾ ཧཱིནཾ ཨིདཾ པཎཱིཏཾ, ཨིདཾ ཀཎྷསུཀྐསཔྤཊིབྷཱག’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. སོ ཨཔརེན སམཡེན ཨརིཡདྷམྨཾ སུཎཱཏི, ཡོནིསོ མནསི ཀརོཏི, དྷམྨཱནུདྷམྨཾ པཊིཔཛྫཏི. སོ ཨརིཡདྷམྨསྶཝནཾ ཨཱགམྨ ཡོནིསོམནསིཀཱརཾ དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔཏྟིཾ, ‘ཨིདཾ ཀུསལ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨིདཾ ཨཀུསལ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཨིདཾ སཱཝཛྫཾ ཨིདཾ ཨནཝཛྫཾ, ཨིདཾ སེཝིཏབྦཾ ཨིདཾ ན སེཝིཏབྦཾ, ཨིདཾ ཧཱིནཾ ཨིདཾ པཎཱིཏཾ, ཨིདཾ ཀཎྷསུཀྐསཔྤཊིབྷཱག’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏི. ཏསྶ ཨཝིཛྫཱཝིརཱགཱ ཝིཛྫུཔྤཱདཱ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ, སུཁཱ བྷིཡྻོ སོམནསྶཾ. སེཡྻཐཱཔི, བྷོ, པམུདཱ པཱམོཛྫཾ ཛཱཡེཐ, ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷོ, ཨཝིཛྫཱཝིརཱགཱ ཝིཛྫུཔྤཱདཱ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ, སུཁཱ བྷིཡྻོ སོམནསྶཾ. ཨཡཾ ཁོ, བྷོ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཏཏིཡོ ཨོཀཱསཱདྷིགམོ ཨནུབུདྡྷོ སུཁསྶཱདྷིགམཱཡ. ཨིམེ ཁོ, བྷོ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཏཡོ ཨོཀཱསཱདྷིགམཱ ཨནུབུདྡྷཱ སུཁསྶཱདྷིགམཱཡཱ’’ཏི. ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ བྷཱསིཏྠ, ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ བྷཱསིཏྭཱ དེཝེ ཏཱཝཏིཾསེ ཨཱམནྟེསི –

ཙཏུསཏིཔཊྛཱནཾ

༢༨༩. ‘‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙནྟི, བྷོནྟོ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ, ཡཱཝ སུཔཉྙཏྟཱ ཙིམེ ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནཱ པཉྙཏྟཱ ཀུསལསྶཱདྷིགམཱཡ. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷོ, བྷིཀྑུ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ. ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ ཏཏྠ སམྨཱ སམཱདྷིཡཏི, སམྨཱ ཝིཔྤསཱིདཏི. སོ ཏཏྠ སམྨཱ སམཱཧིཏོ སམྨཱ ཝིཔྤསནྣོ བཧིདྡྷཱ པརཀཱཡེ ཉཱཎདསྶནཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི. ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི…པེ… བཧིདྡྷཱ པརཝེདནཱསུ ཉཱཎདསྶནཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི. ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི…པེ… བཧིདྡྷཱ པརཙིཏྟེ ཉཱཎདསྶནཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི. ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ. ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ ཏཏྠ སམྨཱ སམཱདྷིཡཏི, སམྨཱ ཝིཔྤསཱིདཏི. སོ ཏཏྠ སམྨཱ སམཱཧིཏོ སམྨཱ ཝིཔྤསནྣོ བཧིདྡྷཱ པརདྷམྨེསུ ཉཱཎདསྶནཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི. ཨིམེ ཁོ, བྷོ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནཱ པཉྙཏྟཱ ཀུསལསྶཱདྷིགམཱཡཱ’’ཏི. ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ བྷཱསིཏྠ. ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ བྷཱསིཏྭཱ དེཝེ ཏཱཝཏིཾསེ ཨཱམནྟེསི –

སཏྟ སམཱདྷིཔརིཀྑཱརཱ

༢༩༠. ‘‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙནྟི, བྷོནྟོ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ, ཡཱཝ སུཔཉྙཏྟཱ ཙིམེ ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན སཏྟ སམཱདྷིཔརིཀྑཱརཱ སམྨཱསམཱདྷིསྶ པརིབྷཱཝནཱཡ སམྨཱསམཱདྷིསྶ པཱརིཔཱུརིཡཱ. ཀཏམེ སཏྟ? སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི. ཡཱ ཁོ, བྷོ, ཨིམེཧི སཏྟཧངྒེཧི ཙིཏྟསྶ ཨེཀགྒཏཱ པརིཀྑཏཱ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷོ, ཨརིཡོ སམྨཱསམཱདྷི སཨུཔནིསོ ཨིཏིཔི སཔརིཀྑཱརོ ཨིཏིཔི. སམྨཱདིཊྛིསྶ བྷོ, སམྨཱསངྐཔྤོ པཧོཏི, སམྨཱསངྐཔྤསྶ སམྨཱཝཱཙཱ པཧོཏི, སམྨཱཝཱཙསྶ སམྨཱཀམྨནྟོ པཧོཏི. སམྨཱཀམྨནྟསྶ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ པཧོཏི, སམྨཱཨཱཛཱིཝསྶ སམྨཱཝཱཡཱམོ པཧོཏི, སམྨཱཝཱཡཱམསྶ སམྨཱསཏི པཧོཏི, སམྨཱསཏིསྶ སམྨཱསམཱདྷི པཧོཏི, སམྨཱསམཱདྷིསྶ སམྨཱཉཱཎཾ པཧོཏི, སམྨཱཉཱཎསྶ སམྨཱཝིམུཏྟི པཧོཏི. ཡཉྷི ཏཾ, བྷོ, སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ – ‘སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ སནྡིཊྛིཀོ ཨཀཱལིཀོ ཨེཧིཔསྶིཀོ ཨོཔནེཡྻིཀོ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧི ཨཔཱརུཏཱ ཨམཏསྶ དྭཱརཱ’ཏི ཨིདམེཝ ཏཾ སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ. སྭཱཀྑཱཏོ ཧི, བྷོ, བྷགཝཏཱ དྷམྨོ སནྡིཊྛིཀོ, ཨཀཱལིཀོ ཨེཧིཔསྶིཀོ ཨོཔནེཡྻིཀོ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧི ཨཔཱརུཏཱ ཨམཏསྶ དྭཱརཱ [དྭཱརཱཏི (སྱཱ. ཀ.)].

‘‘‘ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷོ, བུདྡྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏཱ, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏཱ, སངྒྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏཱ, ཨརིཡཀནྟེཧི སཱིལེཧི སམནྣཱགཏཱ, ཡེ ཙིམེ ཨོཔཔཱཏིཀཱ དྷམྨཝིནཱིཏཱ སཱཏིརེཀཱནི ཙཏུཝཱིསཏིསཏསཧསྶཱནི མཱགདྷཀཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ སོཏཱཔནྣཱ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨཱ ནིཡཏཱ སམྦོདྷིཔརཱཡཎཱ. ཨཏྠི ཙེཝེཏྠ སཀདཱགཱམིནོ.

‘‘ཨཏྠཱཡཾ [ཨཐཱཡཾ (སཱི. སྱཱ.)] ཨིཏརཱ པཛཱ, པུཉྙཱབྷཱགཱཏི མེ མནོ;

སངྑཱཏུཾ ནོཔི སཀྐོམི, མུསཱཝཱདསྶ ཨོཏྟཔྤ’’ནྟི.

༢༩༡. ‘ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ བྷཱསིཏྠ, ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨུནོ སནངྐུམཱརསྶ བྷཱསཏོ ཝེསྶཝཎསྶ མཧཱརཱཛསྶ ཨེཝཾ ཙེཏསོ པརིཝིཏཀྐོ ཨུདཔཱདི – ‘‘ཨཙྪརིཡཾ ཝཏ བྷོ, ཨབྦྷུཏཾ ཝཏ བྷོ, ཨེཝརཱུཔོཔི ནཱམ ཨུལཱ༹རོ སཏྠཱ བྷཝིསྶཏི, ཨེཝརཱུཔཾ ཨུལཱ༹རཾ དྷམྨཀྑཱནཾ, ཨེཝརཱུཔཱ ཨུལཱ༹རཱ ཝིསེསཱདྷིགམཱ པཉྙཱཡིསྶནྟཱི’’ཏི. ཨཐ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ ཝེསྶཝཎསྶ མཧཱརཱཛསྶ ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ ཝེསྶཝཎཾ མཧཱརཱཛཱནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཏི བྷཝཾ ཝེསྶཝཎོ མཧཱརཱཛཱ ཨཏཱིཏམྤི ཨདྡྷཱནཾ ཨེཝརཱུཔོ ཨུལཱ༹རོ སཏྠཱ ཨཧོསི, ཨེཝརཱུཔཾ ཨུལཱ༹རཾ དྷམྨཀྑཱནཾ, ཨེཝརཱུཔཱ ཨུལཱ༹རཱ ཝིསེསཱདྷིགམཱ པཉྙཱཡིཾསུ. ཨནཱགཏམྤི ཨདྡྷཱནཾ ཨེཝརཱུཔོ ཨུལཱ༹རོ སཏྠཱ བྷཝིསྶཏི, ཨེཝརཱུཔཾ ཨུལཱ༹རཾ དྷམྨཀྑཱནཾ, ཨེཝརཱུཔཱ ཨུལཱ༹རཱ ཝིསེསཱདྷིགམཱ པཉྙཱཡིསྶནྟཱི’’’ཏི.

༢༩༢. ‘‘‘ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ ཨབྷཱསི, ཨིམམཏྠཾ ཝེསྶཝཎོ མཧཱརཱཛཱ བྲཧྨུནོ སནངྐུམཱརསྶ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ བྷཱསཏོ སམྨུཁཱ སུཏཾ [སུཏྭཱ (སཱི. པཱི.)] སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ སཡཾ པརིསཱཡཾ ཨཱརོཙེསི’’.

ཨིམམཏྠཾ ཛནཝསབྷོ ཡཀྑོ ཝེསྶཝཎསྶ མཧཱརཱཛསྶ སཡཾ པརིསཱཡཾ བྷཱསཏོ སམྨུཁཱ སུཏཾ སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ [པཊིགྒཧེཏྭཱ (སཱི. པཱི.)] བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསི. ཨིམམཏྠཾ བྷགཝཱ ཛནཝསབྷསྶ ཡཀྑསྶ སམྨུཁཱ སུཏྭཱ སམྨུཁཱ པཊིགྒཧེཏྭཱ སཱམཉྩ ཨབྷིཉྙཱཡ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ ཨཱརོཙེསི, ཨིམམཏྠམཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ སམྨུཁཱ སུཏྭཱ སམྨུཁཱ པཊིགྒཧེཏྭཱ ཨཱརོཙེསི བྷིཀྑཱུནཾ བྷིཀྑུནཱིནཾ ཨུཔཱསཀཱནཾ ཨུཔཱསིཀཱནཾ. ཏཡིདཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཨིདྡྷཉྩེཝ ཕཱིཏཉྩ ཝིཏྠཱརིཀཾ བཱཧུཛཉྙཾ པུཐུབྷཱུཏཾ ཡཱཝ དེཝམནུསྶེཧི སུཔྤཀཱསིཏནྟི.

ཛནཝསབྷསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ པཉྩམཾ.

༦. མཧཱགོཝིནྡསུཏྟཾ

༢༩༣. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི གིཛ྄ཛྷཀཱུཊེ པབྦཏེ. ཨཐ ཁོ པཉྩསིཁོ གནྡྷབྦཔུཏྟོ ཨབྷིཀྐནྟཱཡ རཏྟིཡཱ ཨབྷིཀྐནྟཝཎྞོ ཀེཝལཀཔྤཾ གིཛ྄ཛྷཀཱུཊཾ པབྦཏཾ ཨོབྷཱསེཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ ཁོ པཉྩསིཁོ གནྡྷབྦཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡཾ ཁོ མེ, བྷནྟེ, དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ སམྨུཁཱ སུཏཾ སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ, ཨཱརོཙེམི ཏཾ བྷགཝཏོ’’ཏི. ‘‘ཨཱརོཙེཧི མེ ཏྭཾ, པཉྩསིཁཱ’’ཏི བྷགཝཱ ཨཝོཙ.

དེཝསབྷཱ

༢༩༤. ‘‘པུརིམཱནི, བྷནྟེ, དིཝསཱནི པུརིམཏརཱནི ཏདཧུཔོསཐེ པནྣརསེ པཝཱརཎཱཡ པུཎྞཱཡ པུཎྞམཱཡ རཏྟིཡཱ ཀེཝལཀཔྤཱ ཙ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ སུདྷམྨཱཡཾ སབྷཱཡཾ སནྣིསིནྣཱ ཧོནྟི སནྣིཔཏིཏཱ; མཧཏཱི ཙ དིབྦཔརིསཱ སམནྟཏོ ནིསིནྣཱ ཧོནྟི, ཙཏྟཱརོ ཙ མཧཱརཱཛཱནོ ཙཏུདྡིསཱ ནིསིནྣཱ ཧོནྟི; པུརཏྠིམཱཡ དིསཱཡ དྷཏརཊྛོ མཧཱརཱཛཱ པཙྪིམཱབྷིམུཁོ ནིསིནྣོ ཧོཏི དེཝེ པུརཀྑཏྭཱ; དཀྑིཎཱཡ དིསཱཡ ཝིརཱུལ༹ྷཀོ མཧཱརཱཛཱ ཨུཏྟརཱབྷིམུཁོ ནིསིནྣོ ཧོཏི དེཝེ པུརཀྑཏྭཱ; པཙྪིམཱཡ དིསཱཡ ཝིརཱུཔཀྑོ མཧཱརཱཛཱ པུརཏྠཱབྷིམུཁོ ནིསིནྣོ ཧོཏི དེཝེ པུརཀྑཏྭཱ; ཨུཏྟརཱཡ དིསཱཡ ཝེསྶཝཎོ མཧཱརཱཛཱ དཀྑིཎཱབྷིམུཁོ ནིསིནྣོ ཧོཏི དེཝེ པུརཀྑཏྭཱ. ཡདཱ བྷནྟེ, ཀེཝལཀཔྤཱ ཙ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ སུདྷམྨཱཡཾ སབྷཱཡཾ སནྣིསིནྣཱ ཧོནྟི སནྣིཔཏིཏཱ, མཧཏཱི ཙ དིབྦཔརིསཱ སམནྟཏོ ནིསིནྣཱ ཧོནྟི, ཙཏྟཱརོ ཙ མཧཱརཱཛཱནོ ཙཏུདྡིསཱ ནིསིནྣཱ ཧོནྟི, ཨིདཾ ནེསཾ ཧོཏི ཨཱསནསྨིཾ; ཨཐ པཙྪཱ ཨམྷཱཀཾ ཨཱསནཾ ཧོཏི.

‘‘ཡེ ཏེ, བྷནྟེ, དེཝཱ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིཏྭཱ ཨདྷུནཱུཔཔནྣཱ ཏཱཝཏིཾསཀཱཡཾ, ཏེ ཨཉྙེ དེཝེ ཨཏིརོཙནྟི ཝཎྞེན ཙེཝ ཡསསཱ ཙ. ཏེན སུདཾ, བྷནྟེ, དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ ཨཏྟམནཱ ཧོནྟི པམུདིཏཱ པཱིཏིསོམནསྶཛཱཏཱ; ‘དིབྦཱ ཝཏ, བྷོ, ཀཱཡཱ པརིཔཱུརེནྟི, ཧཱཡནྟི ཨསུརཀཱཡཱ’ཏི.

༢༩༥. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ སམྤསཱདཾ ཝིདིཏྭཱ ཨིམཱཧི གཱཐཱཧི ཨནུམོདི –

‘མོདནྟི ཝཏ བྷོ དེཝཱ, ཏཱཝཏིཾསཱ སཧིནྡཀཱ;

ཏཐཱགཏཾ ནམསྶནྟཱ, དྷམྨསྶ ཙ སུདྷམྨཏཾ.

ནཝེ དེཝེ ཙ པསྶནྟཱ, ཝཎྞཝནྟེ ཡསསྶིནེ;

སུགཏསྨིཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཙརིཏྭཱན ཨིདྷཱགཏེ.

ཏེ ཨཉྙེ ཨཏིརོཙནྟི, ཝཎྞེན ཡསསཱཡུནཱ;

སཱཝཀཱ བྷཱུརིཔཉྙསྶ, ཝིསེསཱུཔགཏཱ ཨིདྷ.

ཨིདཾ དིསྭཱན ནནྡནྟི, ཏཱཝཏིཾསཱ སཧིནྡཀཱ;

ཏཐཱགཏཾ ནམསྶནྟཱ, དྷམྨསྶ ཙ སུདྷམྨཏ’ནྟི.

‘‘ཏེན སུདཾ, བྷནྟེ, དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ བྷིཡྻོསོ མཏྟཱཡ ཨཏྟམནཱ ཧོནྟི པམུདིཏཱ པཱིཏིསོམནསྶཛཱཏཱ; ‘དིབྦཱ ཝཏ, བྷོ, ཀཱཡཱ པརིཔཱུརེནྟི, ཧཱཡནྟི ཨསུརཀཱཡཱ’’’ཏི.

ཨཊྛ ཡཐཱབྷུཙྩཝཎྞཱ

༢༩༦. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ སམྤསཱདཾ ཝིདིཏྭཱ དེཝེ ཏཱཝཏིཾསེ ཨཱམནྟེསི – ‘ཨིཙྪེཡྻཱཐ ནོ ཏུམྷེ, མཱརིསཱ, ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨཊྛ ཡཐཱབྷུཙྩེ ཝཎྞེ སོཏུ’ནྟི? ‘ཨིཙྪཱམ མཡཾ, མཱརིས, ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨཊྛ ཡཐཱབྷུཙྩེ ཝཎྞེ སོཏུ’ནྟི. ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ བྷགཝཏོ ཨཊྛ ཡཐཱབྷུཙྩེ ཝཎྞེ པཡིརུདཱཧཱསི – ‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙནྟི, བྷོནྟོ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ? ཡཱཝཉྩ སོ བྷགཝཱ བཧུཛནཧིཏཱཡ པཊིཔནྣོ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱནཾ. ཨེཝཾ བཧུཛནཧིཏཱཡ པཊིཔནྣཾ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱནཾ ཨིམིནཱཔངྒེན སམནྣཱགཏཾ སཏྠཱརཾ ནེཝ ཨཏཱིཏཾསེ སམནུཔསྶཱམ, ན པནེཏརཧི, ཨཉྙཏྲ ཏེན བྷགཝཏཱ.

‘‘སྭཱཀྑཱཏོ ཁོ པན ཏེན བྷགཝཏཱ དྷམྨོ སནྡིཊྛིཀོ ཨཀཱལིཀོ ཨེཧིཔསྶིཀོ ཨོཔནེཡྻིཀོ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧི. ཨེཝཾ ཨོཔནེཡྻིཀསྶ དྷམྨསྶ དེསེཏཱརཾ ཨིམིནཱཔངྒེན སམནྣཱགཏཾ སཏྠཱརཾ ནེཝ ཨཏཱིཏཾསེ སམནུཔསྶཱམ, ན པནེཏརཧི, ཨཉྙཏྲ ཏེན བྷགཝཏཱ.

‘‘ཨིདཾ ཀུསལནྟི ཁོ པན ཏེན བྷགཝཏཱ སུཔཉྙཏྟཾ, ཨིདཾ ཨཀུསལནྟི སུཔཉྙཏྟཾ. ཨིདཾ སཱཝཛྫཾ ཨིདཾ ཨནཝཛྫཾ, ཨིདཾ སེཝིཏབྦཾ ཨིདཾ ན སེཝིཏབྦཾ, ཨིདཾ ཧཱིནཾ ཨིདཾ པཎཱིཏཾ, ཨིདཾ ཀཎྷསུཀྐསཔྤཊིབྷཱགནྟི སུཔཉྙཏྟཾ. ཨེཝཾ ཀུསལཱཀུསལསཱཝཛྫཱནཝཛྫསེཝིཏབྦཱསེཝིཏབྦཧཱིན-པཎཱིཏཀཎྷསུཀྐསཔྤཊིབྷཱགཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཉྙཔེཏཱརཾ ཨིམིནཱཔངྒེན སམནྣཱགཏཾ སཏྠཱརཾ ནེཝ ཨཏཱིཏཾསེ སམནུཔསྶཱམ, ན པནེཏརཧི, ཨཉྙཏྲ ཏེན བྷགཝཏཱ.

‘‘སུཔཉྙཏྟཱ ཁོ པན ཏེན བྷགཝཏཱ སཱཝཀཱནཾ ནིབྦཱནགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སཾསནྡཏི ནིབྦཱནཉྩ པཊིཔདཱ ཙ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ གངྒོདཀཾ ཡམུནོདཀེན སཾསནྡཏི སམེཏི, ཨེཝམེཝ སུཔཉྙཏྟཱ ཏེན བྷགཝཏཱ སཱཝཀཱནཾ ནིབྦཱནགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སཾསནྡཏི ནིབྦཱནཉྩ པཊིཔདཱ ཙ. ཨེཝཾ ནིབྦཱནགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ པཉྙཔེཏཱརཾ ཨིམིནཱཔངྒེན སམནྣཱགཏཾ སཏྠཱརཾ ནེཝ ཨཏཱིཏཾསེ སམནུཔསྶཱམ, ན པནེཏརཧི, ཨཉྙཏྲ ཏེན བྷགཝཏཱ.

‘‘ཨབྷིནིཔྥནྣོ [ཨབྷིནིཔྤནྣོ (པཱི. ཀ.)] ཁོ པན ཏསྶ བྷགཝཏོ ལཱབྷོ ཨབྷིནིཔྥནྣོ སིལོཀོ, ཡཱཝ མཉྙེ ཁཏྟིཡཱ སམྤིཡཱཡམཱནརཱུཔཱ ཝིཧརནྟི, ཝིགཏམདོ ཁོ པན སོ བྷགཝཱ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེཏི. ཨེཝཾ ཝིགཏམདཾ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧརཡམཱནཾ ཨིམིནཱཔངྒེན སམནྣཱགཏཾ སཏྠཱརཾ ནེཝ ཨཏཱིཏཾསེ སམནུཔསྶཱམ, ན པནེཏརཧི, ཨཉྙཏྲ ཏེན བྷགཝཏཱ.

‘‘ལདྡྷསཧཱཡོ ཁོ པན སོ བྷགཝཱ སེཁཱནཉྩེཝ པཊིཔནྣཱནཾ ཁཱིཎཱསཝཱནཉྩ ཝུསིཏཝཏཾ. ཏེ བྷགཝཱ ཨཔནུཛྫ ཨེཀཱརཱམཏཾ ཨནུཡུཏྟོ ཝིཧརཏི. ཨེཝཾ ཨེཀཱརཱམཏཾ ཨནུཡུཏྟཾ ཨིམིནཱཔངྒེན སམནྣཱགཏཾ སཏྠཱརཾ ནེཝ ཨཏཱིཏཾསེ སམནུཔསྶཱམ, ན པནེཏརཧི, ཨཉྙཏྲ ཏེན བྷགཝཏཱ.

‘‘ཡཐཱཝཱདཱི ཁོ པན སོ བྷགཝཱ ཏཐཱཀཱརཱི, ཡཐཱཀཱརཱི ཏཐཱཝཱདཱི, ཨིཏི ཡཐཱཝཱདཱི ཏཐཱཀཱརཱི, ཡཐཱཀཱརཱི ཏཐཱཝཱདཱི. ཨེཝཾ དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣཾ ཨིམིནཱཔངྒེན སམནྣཱགཏཾ སཏྠཱརཾ ནེཝ ཨཏཱིཏཾསེ སམནུཔསྶཱམ, ན པནེཏརཧི, ཨཉྙཏྲ ཏེན བྷགཝཏཱ.

‘‘ཏིཎྞཝིཙིཀིཙྪོ ཁོ པན སོ བྷགཝཱ ཝིགཏཀཐཾཀཐོ པརིཡོསིཏསངྐཔྤོ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཾ ཨཱདིབྲཧྨཙརིཡཾ. ཨེཝཾ ཏིཎྞཝིཙིཀིཙྪཾ ཝིགཏཀཐཾཀཐཾ པརིཡོསིཏསངྐཔྤཾ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཾ ཨཱདིབྲཧྨཙརིཡཾ ཨིམིནཱཔངྒེན སམནྣཱགཏཾ སཏྠཱརཾ ནེཝ ཨཏཱིཏཾསེ སམནུཔསྶཱམ, ན པནེཏརཧི, ཨཉྙཏྲ ཏེན བྷགཝཏཱ’ཏི.

༢༩༧. ‘‘ཨིམེ ཁོ, བྷནྟེ, སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ བྷགཝཏོ ཨཊྛ ཡཐཱབྷུཙྩེ ཝཎྞེ པཡིརུདཱཧཱསི. ཏེན སུདཾ, བྷནྟེ, དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ བྷིཡྻོསོ མཏྟཱཡ ཨཏྟམནཱ ཧོནྟི པམུདིཏཱ པཱིཏིསོམནསྶཛཱཏཱ བྷགཝཏོ ཨཊྛ ཡཐཱབྷུཙྩེ ཝཎྞེ སུཏྭཱ. ཏཏྲ, བྷནྟེ, ཨེཀཙྩེ དེཝཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨཧོ ཝཏ, མཱརིསཱ, ཙཏྟཱརོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ དྷམྨཉྩ དེསེཡྻུཾ ཡཐརིཝ བྷགཝཱ. ཏདསྶ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱན’ནྟི. ཨེཀཙྩེ དེཝཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཏིཊྛནྟུ, མཱརིསཱ, ཙཏྟཱརོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ, ཨཧོ ཝཏ, མཱརིསཱ, ཏཡོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ དྷམྨཉྩ དེསེཡྻུཾ ཡཐརིཝ བྷགཝཱ. ཏདསྶ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱན’ནྟི. ཨེཀཙྩེ དེཝཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཏིཊྛནྟུ, མཱརིསཱ, ཏཡོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ, ཨཧོ ཝཏ, མཱརིསཱ, དྭེ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ དྷམྨཉྩ དེསེཡྻུཾ ཡཐརིཝ བྷགཝཱ. ཏདསྶ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱན’ནྟི.

༢༩༨. ‘‘ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷནྟེ, སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ དེཝེ ཏཱཝཏིཾསེ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨཊྛཱནཾ ཁོ ཨེཏཾ, མཱརིསཱ, ཨནཝཀཱསོ, ཡཾ ཨེཀིསྶཱ ལོཀདྷཱཏུཡཱ དྭེ ཨརཧནྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ ཨཔུབྦཾ ཨཙརིམཾ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. ཨཧོ ཝཏ, མཱརིསཱ, སོ བྷགཝཱ ཨཔྤཱབཱདྷོ ཨཔྤཱཏངྐོ ཙིརཾ དཱིགྷམདྡྷཱནཾ ཏིཊྛེཡྻ. ཏདསྶ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱན’ནྟི. ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, ཡེནཏྠེན དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ སུདྷམྨཱཡཾ སབྷཱཡཾ སནྣིསིནྣཱ ཧོནྟི སནྣིཔཏིཏཱ, ཏཾ ཨཏྠཾ ཙིནྟཡིཏྭཱ ཏཾ ཨཏྠཾ མནྟཡིཏྭཱ ཝུཏྟཝཙནཱཔི ཏཾ ཙཏྟཱརོ མཧཱརཱཛཱནོ ཏསྨིཾ ཨཏྠེ ཧོནྟི. པཙྩཱནུསིཊྛཝཙནཱཔི ཏཾ ཙཏྟཱརོ མཧཱརཱཛཱནོ ཏསྨིཾ ཨཏྠེ ཧོནྟི, སཀེསུ སཀེསུ ཨཱསནེསུ ཋིཏཱ ཨཝིཔཀྐནྟཱ.

ཏེ ཝུཏྟཝཱཀྱཱ རཱཛཱནོ, པཊིགྒཡ྄ཧཱནུསཱསནིཾ;

ཝིཔྤསནྣམནཱ སནྟཱ, ཨཊྛཾསུ སམྷི ཨཱསནེཏི.

༢༩༩. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, ཨུཏྟརཱཡ དིསཱཡ ཨུལཱ༹རོ ཨཱལོཀོ སཉྫཱཡི, ཨོབྷཱསོ པཱཏུརཧོསི ཨཏིཀྐམྨེཝ དེཝཱནཾ དེཝཱནུབྷཱཝཾ. ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ དེཝེ ཏཱཝཏིཾསེ ཨཱམནྟེསི – ‘ཡཐཱ ཁོ, མཱརིསཱ, ནིམིཏྟཱནི དིསྶནྟི, ཨུལཱ༹རོ ཨཱལོཀོ སཉྫཱཡཏི, ཨོབྷཱསོ པཱཏུབྷཝཏི, བྲཧྨཱ པཱཏུབྷཝིསྶཏི; བྲཧྨུནོ ཧེཏཾ པུབྦནིམིཏྟཾ པཱཏུབྷཱཝཱཡ, ཡདིདཾ ཨཱལོཀོ སཉྫཱཡཏི ཨོབྷཱསོ པཱཏུབྷཝཏཱིཏི.

‘ཡཐཱ ནིམིཏྟཱ དིསྶནྟི, བྲཧྨཱ པཱཏུབྷཝིསྶཏི;

བྲཧྨུནོ ཧེཏཾ ནིམིཏྟཾ, ཨོབྷཱསོ ཝིཔུལོ མཧཱ’ཏི.

སནངྐུམཱརཀཐཱ

༣༠༠. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ ཡཐཱསཀེསུ ཨཱསནེསུ ནིསཱིདིཾསུ – ‘ཨོབྷཱསམེཏཾ ཉསྶཱམ, ཡཾཝིཔཱཀོ བྷཝིསྶཏི, སཙྪིཀཏྭཱཝ ནཾ གམིསྶཱམཱ’ཏི. ཙཏྟཱརོཔི མཧཱརཱཛཱནོ ཡཐཱསཀེསུ ཨཱསནེསུ ནིསཱིདིཾསུ – ‘ཨོབྷཱསམེཏཾ ཉསྶཱམ, ཡཾཝིཔཱཀོ བྷཝིསྶཏི, སཙྪིཀཏྭཱཝ ནཾ གམིསྶཱམཱ’ཏི. ཨིདཾ སུཏྭཱ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ ཨེཀགྒཱ སམཱཔཛྫིཾསུ – ‘ཨོབྷཱསམེཏཾ ཉསྶཱམ, ཡཾཝིཔཱཀོ བྷཝིསྶཏི, སཙྪིཀཏྭཱཝ ནཾ གམིསྶཱམཱ’ཏི.

‘‘ཡདཱ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ པཱཏུབྷཝཏི, ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨཏྟབྷཱཝཾ ཨབྷིནིམྨིནིཏྭཱ པཱཏུབྷཝཏི. ཡོ ཁོ པན, བྷནྟེ, བྲཧྨུནོ པཀཏིཝཎྞོ, ཨནབྷིསམྦྷཝནཱིཡོ སོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ ཙཀྑུཔཐསྨིཾ. ཡདཱ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ པཱཏུབྷཝཏི, སོ ཨཉྙེ དེཝེ ཨཏིརོཙཏི ཝཎྞེན ཙེཝ ཡསསཱ ཙ. སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ, སོཝཎྞོ ཝིགྒཧོ མཱནུསཾ ཝིགྒཧཾ ཨཏིརོཙཏི, ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷནྟེ, ཡདཱ བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ པཱཏུབྷཝཏི, སོ ཨཉྙེ དེཝེ ཨཏིརོཙཏི ཝཎྞེན ཙེཝ ཡསསཱ ཙ. ཡདཱ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ པཱཏུབྷཝཏི, ན ཏསྶཾ པརིསཱཡཾ ཀོཙི དེཝོ ཨབྷིཝཱདེཏི ཝཱ པཙྩུཊྛེཏི ཝཱ ཨཱསནེན ཝཱ ནིམནྟེཏི. སབྦེཝ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏཱ པཉྫལིཀཱ པལླངྐེན ནིསཱིདནྟི – ‘ཡསྶདཱནི དེཝསྶ པལླངྐཾ ཨིཙྪིསྶཏི བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ, ཏསྶ དེཝསྶ པལླངྐེ ནིསཱིདིསྶཏཱི’ཏི. ཡསྶ ཁོ པན, བྷནྟེ, དེཝསྶ བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ པལླངྐེ ནིསཱིདཏི, ཨུལཱ༹རཾ སོ ལབྷཏི དེཝོ ཝེདཔཊིལཱབྷཾ, ཨུལཱ༹རཾ སོ ལབྷཏི དེཝོ སོམནསྶཔཊིལཱབྷཾ. སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ, རཱཛཱ ཁཏྟིཡོ མུདྡྷཱཝསིཏྟོ ཨདྷུནཱབྷིསིཏྟོ རཛྫེན, ཨུལཱ༹རཾ སོ ལབྷཏི ཝེདཔཊིལཱབྷཾ, ཨུལཱ༹རཾ སོ ལབྷཏི སོམནསྶཔཊིལཱབྷཾ, ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷནྟེ, ཡསྶ དེཝསྶ བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ པལླངྐེ ནིསཱིདཏི, ཨུལཱ༹རཾ སོ ལབྷཏི དེཝོ ཝེདཔཊིལཱབྷཾ, ཨུལཱ༹རཾ སོ ལབྷཏི དེཝོ སོམནསྶཔཊིལཱབྷཾ. ཨཐ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ སམྤསཱདཾ ཝིདིཏྭཱ ཨནྟརཧིཏོ ཨིམཱཧི གཱཐཱཧི ཨནུམོདི –

‘མོདནྟི ཝཏ བྷོ དེཝཱ, ཏཱཝཏིཾསཱ སཧིནྡཀཱ;

ཏཐཱགཏཾ ནམསྶནྟཱ, དྷམྨསྶ ཙ སུདྷམྨཏཾ.

‘ནཝེ དེཝེ ཙ པསྶནྟཱ, ཝཎྞཝནྟེ ཡསསྶིནེ;

སུགཏསྨིཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཙརིཏྭཱན ཨིདྷཱགཏེ.

‘ཏེ ཨཉྙེ ཨཏིརོཙནྟི, ཝཎྞེན ཡསསཱཡུནཱ;

སཱཝཀཱ བྷཱུརིཔཉྙསྶ, ཝིསེསཱུཔགཏཱ ཨིདྷ.

‘ཨིདཾ དིསྭཱན ནནྡནྟི, ཏཱཝཏིཾསཱ སཧིནྡཀཱ;

ཏཐཱགཏཾ ནམསྶནྟཱ, དྷམྨསྶ ཙ སུདྷམྨཏ’ནྟི.

༣༠༡. ‘‘ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ ཨབྷཱསིཏྠ. ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨུནོ སནངྐུམཱརསྶ བྷཱསཏོ ཨཊྛངྒསམནྣཱགཏོ སརོ ཧོཏི ཝིསྶཊྛོ ཙ ཝིཉྙེཡྻོ ཙ མཉྫུ ཙ སཝནཱིཡོ ཙ བིནྡུ ཙ ཨཝིསཱརཱི ཙ གམྦྷཱིརོ ཙ ནིནྣཱདཱི ཙ. ཡཐཱཔརིསཾ ཁོ པན, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ སརེན ཝིཉྙཱཔེཏི, ན ཙསྶ བཧིདྡྷཱ པརིསཱཡ གྷོསོ ནིཙྪརཏི. ཡསྶ ཁོ པན, བྷནྟེ, ཨེཝཾ ཨཊྛངྒསམནྣཱགཏོ སརོ ཧོཏི, སོ ཝུཙྩཏི ‘བྲཧྨསྶརོ’ཏི. ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ བྲཧྨཱནཾ སནངྐུམཱརཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘སཱདྷུ, མཧཱབྲཧྨེ, ཨེཏདེཝ མཡཾ སངྑཱཡ མོདཱམ; ཨཏྠི ཙ སཀྐེན དེཝཱནམིནྡེན ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨཊྛ ཡཐཱབྷུཙྩཱ ཝཎྞཱ བྷཱསིཏཱ; ཏེ ཙ མཡཾ སངྑཱཡ མོདཱམཱ’ཏི.

ཨཊྛ ཡཐཱབྷུཙྩཝཎྞཱ

༣༠༢. ‘‘ཨཐ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ སཀྐཾ དེཝཱནམིནྡཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘སཱདྷུ, དེཝཱནམིནྡ, མཡམྤི ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨཊྛ ཡཐཱབྷུཙྩེ ཝཎྞེ སུཎེཡྻཱམཱ’ཏི. ‘ཨེཝཾ མཧཱབྲཧྨེ’ཏི ཁོ, བྷནྟེ, སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ བྲཧྨུནོ སནངྐུམཱརསྶ བྷགཝཏོ ཨཊྛ ཡཐཱབྷུཙྩེ ཝཎྞེ པཡིརུདཱཧཱསི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཏི, བྷཝཾ མཧཱབྲཧྨཱ? ཡཱཝཉྩ སོ བྷགཝཱ བཧུཛནཧིཏཱཡ པཊིཔནྣོ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱནཾ. ཨེཝཾ བཧུཛནཧིཏཱཡ པཊིཔནྣཾ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱནཾ ཨིམིནཱཔངྒེན སམནྣཱགཏཾ སཏྠཱརཾ ནེཝ ཨཏཱིཏཾསེ སམནུཔསྶཱམ, ན པནེཏརཧི, ཨཉྙཏྲ ཏེན བྷགཝཏཱ.

‘‘སྭཱཀྑཱཏོ ཁོ པན ཏེན བྷགཝཏཱ དྷམྨོ སནྡིཊྛིཀོ ཨཀཱལིཀོ ཨེཧིཔསྶིཀོ ཨོཔནེཡྻིཀོ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧི. ཨེཝཾ ཨོཔནེཡྻིཀསྶ དྷམྨསྶ དེསེཏཱརཾ ཨིམིནཱཔངྒེན སམནྣཱགཏཾ སཏྠཱརཾ ནེཝ ཨཏཱིཏཾསེ སམནུཔསྶཱམ, ན པནེཏརཧི, ཨཉྙཏྲ ཏེན བྷགཝཏཱ.

‘‘ཨིདཾ ཀུསལ’ནྟི ཁོ པན ཏེན བྷགཝཏཱ སུཔཉྙཏྟཾ, ‘ཨིདཾ ཨཀུསལ’ནྟི སུཔཉྙཏྟཾ, ‘ཨིདཾ སཱཝཛྫཾ ཨིདཾ ཨནཝཛྫཾ, ཨིདཾ སེཝིཏབྦཾ ཨིདཾ ན སེཝིཏབྦཾ, ཨིདཾ ཧཱིནཾ ཨིདཾ པཎཱིཏཾ, ཨིདཾ ཀཎྷསུཀྐསཔྤཊིབྷཱག’ནྟི སུཔཉྙཏྟཾ. ཨེཝཾ ཀུསལཱཀུསལསཱཝཛྫཱནཝཛྫསེཝིཏབྦཱསེཝིཏབྦཧཱིནཔཎཱིཏཀཎྷསུཀྐསཔྤཊིབྷཱགཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཉྙཱཔེཏཱརཾ. ཨིམིནཱཔངྒེན སམནྣཱགཏཾ སཏྠཱརཾ ནེཝ ཨཏཱིཏཾསེ སམནུཔསྶཱམ, ན པནེཏརཧི, ཨཉྙཏྲ ཏེན བྷགཝཏཱ.

‘‘སུཔཉྙཏྟཱ ཁོ པན ཏེན བྷགཝཏཱ སཱཝཀཱནཾ ནིབྦཱནགཱམིནཱི པཊིཔདཱ སཾསནྡཏི ནིབྦཱནཉྩ པཊིཔདཱ ཙ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ གངྒོདཀཾ ཡམུནོདཀེན སཾསནྡཏི སམེཏི, ཨེཝམེཝ སུཔཉྙཏྟཱ ཏེན བྷགཝཏཱ སཱཝཀཱནཾ ནིབྦཱནགཱམིནཱི པཊིཔདཱ སཾསནྡཏི ནིབྦཱནཉྩ པཊིཔདཱ ཙ. ཨེཝཾ ནིབྦཱནགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ པཉྙཱཔེཏཱརཾ ཨིམིནཱཔངྒེན སམནྣཱགཏཾ སཏྠཱརཾ ནེཝ ཨཏཱིཏཾསེ སམནུཔསྶཱམ, ན པནེཏརཧི, ཨཉྙཏྲ ཏེན བྷགཝཏཱ.

‘‘ཨབྷིནིཔྥནྣོ ཁོ པན ཏསྶ བྷགཝཏོ ལཱབྷོ ཨབྷིནིཔྥནྣོ སིལོཀོ, ཡཱཝ མཉྙེ ཁཏྟིཡཱ སམྤིཡཱཡམཱནརཱུཔཱ ཝིཧརནྟི. ཝིགཏམདོ ཁོ པན སོ བྷགཝཱ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེཏི. ཨེཝཾ ཝིགཏམདཾ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧརཡམཱནཾ ཨིམིནཱཔངྒེན སམནྣཱགཏཾ སཏྠཱརཾ ནེཝ ཨཏཱིཏཾསེ སམནུཔསྶཱམ, ན པནེཏརཧི, ཨཉྙཏྲ ཏེན བྷགཝཏཱ.

‘‘ལདྡྷསཧཱཡོ ཁོ པན སོ བྷགཝཱ སེཁཱནཉྩེཝ པཊིཔནྣཱནཾ ཁཱིཎཱསཝཱནཉྩ ཝུསིཏཝཏཾ, ཏེ བྷགཝཱ ཨཔནུཛྫ ཨེཀཱརཱམཏཾ ཨནུཡུཏྟོ ཝིཧརཏི. ཨེཝཾ ཨེཀཱརཱམཏཾ ཨནུཡུཏྟཾ ཨིམིནཱཔངྒེན སམནྣཱགཏཾ སཏྠཱརཾ ནེཝ ཨཏཱིཏཾསེ སམནུཔསྶཱམ, ན པནེཏརཧི, ཨཉྙཏྲ ཏེན བྷགཝཏཱ.

‘‘ཡཐཱཝཱདཱི ཁོ པན སོ བྷགཝཱ ཏཐཱཀཱརཱི, ཡཐཱཀཱརཱི ཏཐཱཝཱདཱི; ཨིཏི ཡཐཱཝཱདཱི ཏཐཱཀཱརཱི, ཡཐཱཀཱརཱི ཏཐཱཝཱདཱི. ཨེཝཾ དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔྤནྣཾ ཨིམིནཱཔངྒེན སམནྣཱགཏཾ སཏྠཱརཾ ནེཝ ཨཏཱིཏཾསེ སམནུཔསྶཱམ, ན པནེཏརཧི, ཨཉྙཏྲ ཏེན བྷགཝཏཱ.

‘‘ཏིཎྞཝིཙིཀིཙྪོ ཁོ པན སོ བྷགཝཱ ཝིགཏཀཐཾཀཐོ པརིཡོསིཏསངྐཔྤོ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཾ ཨཱདིབྲཧྨཙརིཡཾ. ཨེཝཾ ཏིཎྞཝིཙིཀིཙྪཾ ཝིགཏཀཐཾཀཐཾ པརིཡོསིཏསངྐཔྤཾ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཾ ཨཱདིབྲཧྨཙརིཡཾ. ཨིམིནཱཔངྒེན སམནྣཱགཏཾ སཏྠཱརཾ ནེཝ ཨཏཱིཏཾསེ སམནུཔསྶཱམ, ན པནེཏརཧི, ཨཉྙཏྲ ཏེན བྷགཝཏཱ’ཏི.

༣༠༣. ‘‘ཨིམེ ཁོ, བྷནྟེ, སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ བྲཧྨུནོ སནངྐུམཱརསྶ བྷགཝཏོ ཨཊྛ ཡཐཱབྷུཙྩེ ཝཎྞེ པཡིརུདཱཧཱསི. ཏེན སུདཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ ཨཏྟམནོ ཧོཏི པམུདིཏོ པཱིཏིསོམནསྶཛཱཏོ བྷགཝཏོ ཨཊྛ ཡཐཱབྷུཙྩེ ཝཎྞེ སུཏྭཱ. ཨཐ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨཏྟབྷཱཝཾ ཨབྷིནིམྨིནིཏྭཱ ཀུམཱརཝཎྞཱི ཧུཏྭཱ པཉྩསིཁོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ པཱཏུརཧོསི. སོ ཝེཧཱསཾ ཨབྦྷུགྒནྟྭཱ ཨཱཀཱསེ ཨནྟལིཀྑེ པལླངྐེན ནིསཱིདི. སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ, བལཝཱ པུརིསོ སུཔཙྩཏྠཏེ ཝཱ པལླངྐེ སམེ ཝཱ བྷཱུམིབྷཱགེ པལླངྐེན ནིསཱིདེཡྻ, ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ ཝེཧཱསཾ ཨབྦྷུགྒནྟྭཱ ཨཱཀཱསེ ཨནྟལིཀྑེ པལླངྐེན ནིསཱིདིཏྭཱ དེཝེ ཏཱཝཏིཾསེ ཨཱམནྟེསི –

གོཝིནྡབྲཱཧྨཎཝཏྠུ

༣༠༤. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙནྟི, བྷོནྟོ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ, ཡཱཝ དཱིགྷརཏྟཾ མཧཱཔཉྙོཝ སོ བྷགཝཱ ཨཧོསི. བྷཱུཏཔུབྦཾ, བྷོ, རཱཛཱ དིསམྤཏི ནཱམ ཨཧོསི. དིསམྤཏིསྶ རཉྙོ གོཝིནྡོ ནཱམ བྲཱཧྨཎོ པུརོཧིཏོ ཨཧོསི. དིསམྤཏིསྶ རཉྙོ རེཎུ ནཱམ ཀུམཱརོ པུཏྟོ ཨཧོསི. གོཝིནྡསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཛོཏིཔཱལོ ནཱམ མཱཎཝོ པུཏྟོ ཨཧོསི. ཨིཏི རེཎུ ཙ རཱཛཔུཏྟོ ཛོཏིཔཱལོ ཙ མཱཎཝོ ཨཉྙེ ཙ ཚ ཁཏྟིཡཱ ཨིཙྩེཏེ ཨཊྛ སཧཱཡཱ ཨཧེསུཾ. ཨཐ ཁོ, བྷོ, ཨཧོརཏྟཱནཾ ཨཙྩཡེན གོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ ཀཱལམཀཱསི. གོཝིནྡེ བྲཱཧྨཎེ ཀཱལངྐཏེ རཱཛཱ དིསམྤཏི པརིདེཝེསི – ‘‘ཡསྨིཾ ཝཏ, བྷོ, མཡཾ སམཡེ གོཝིནྡེ བྲཱཧྨཎེ སབྦཀིཙྩཱནི སམྨཱ ཝོསྶཛྫིཏྭཱ པཉྩཧི ཀཱམགུཎེཧི སམཔྤིཏཱ སམངྒཱིབྷཱུཏཱ པརིཙཱརེམ, ཏསྨིཾ ནོ སམཡེ གོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ ཀཱལངྐཏོ’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ བྷོ རེཎུ རཱཛཔུཏྟོ རཱཛཱནཾ དིསམྤཏིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘མཱ ཁོ ཏྭཾ, དེཝ, གོཝིནྡེ བྲཱཧྨཎེ ཀཱལངྐཏེ ཨཏིབཱལ༹ྷཾ པརིདེཝེསི. ཨཏྠི, དེཝ, གོཝིནྡསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཛོཏིཔཱལོ ནཱམ མཱཎཝོ པུཏྟོ པཎྜིཏཏརོ ཙེཝ པིཏརཱ, ཨལམཏྠདསཏརོ ཙེཝ པིཏརཱ; ཡེཔིསྶ པིཏཱ ཨཏྠེ ཨནུསཱསི, ཏེཔི ཛོཏིཔཱལསྶེཝ མཱཎཝསྶ ཨནུསཱསནིཡཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ ཀུམཱརཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ དེཝཱ’’ཏི.

མཧཱགོཝིནྡཝཏྠུ

༣༠༥. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷོ, རཱཛཱ དིསམྤཏི ཨཉྙཏརཾ པུརིསཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨེཧི ཏྭཾ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཡེན ཛོཏིཔཱལོ ནཱམ མཱཎཝོ ཏེནུཔསངྐམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཛོཏིཔཱལཾ མཱཎཝཾ ཨེཝཾ ཝདེཧི – ‘བྷཝམཏྠུ བྷཝནྟཾ ཛོཏིཔཱལཾ, རཱཛཱ དིསམྤཏི བྷཝནྟཾ ཛོཏིཔཱལཾ མཱཎཝཾ ཨཱམནྟཡཏི, རཱཛཱ དིསམྤཏི བྷོཏོ ཛོཏིཔཱལསྶ མཱཎཝསྶ དསྶནཀཱམོ’’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, དེཝཱ’’ཏི ཁོ, བྷོ, སོ པུརིསོ དིསམྤཏིསྶ རཉྙོ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེན ཛོཏིཔཱལོ མཱཎཝོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཛོཏིཔཱལཾ མཱཎཝཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘བྷཝམཏྠུ བྷཝནྟཾ ཛོཏིཔཱལཾ, རཱཛཱ དིསམྤཏི བྷཝནྟཾ ཛོཏིཔཱལཾ མཱཎཝཾ ཨཱམནྟཡཏི, རཱཛཱ དིསམྤཏི བྷོཏོ ཛོཏིཔཱལསྶ མཱཎཝསྶ དསྶནཀཱམོ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷོ’’ཏི ཁོ བྷོ ཛོཏིཔཱལོ མཱཎཝོ ཏསྶ པུརིསསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེན རཱཛཱ དིསམྤཏི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ དིསམྤཏིནཱ རཉྙཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི; སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ, བྷོ, ཛོཏིཔཱལཾ མཱཎཝཾ རཱཛཱ དིསམྤཏི ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨནུསཱསཏུ ནོ བྷཝཾ ཛོཏིཔཱལོ, མཱ ནོ བྷཝཾ ཛོཏིཔཱལོ ཨནུསཱསནིཡཱ པཙྩབྱཱཧཱསི. པེཏྟིཀེ ཏཾ ཋཱནེ ཋཔེསྶཱམི, གོཝིནྡིཡེ ཨབྷིསིཉྩིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷོ’’ཏི ཁོ, བྷོ, སོ ཛོཏིཔཱལོ མཱཎཝོ དིསམྤཏིསྶ རཉྙོ པཙྩསྶོསི. ཨཐ ཁོ, བྷོ, རཱཛཱ དིསམྤཏི ཛོཏིཔཱལཾ མཱཎཝཾ གོཝིནྡིཡེ ཨབྷིསིཉྩི, ཏཾ པེཏྟིཀེ ཋཱནེ ཋཔེསི. ཨབྷིསིཏྟོ ཛོཏིཔཱལོ མཱཎཝོ གོཝིནྡིཡེ པེཏྟིཀེ ཋཱནེ ཋཔིཏོ ཡེཔིསྶ པིཏཱ ཨཏྠེ ཨནུསཱསི ཏེཔི ཨཏྠེ ཨནུསཱསཏི, ཡེཔིསྶ པིཏཱ ཨཏྠེ ནཱནུསཱསི, ཏེཔི ཨཏྠེ ཨནུསཱསཏི; ཡེཔིསྶ པིཏཱ ཀམྨནྟེ ཨབྷིསམྦྷོསི, ཏེཔི ཀམྨནྟེ ཨབྷིསམྦྷོཏི, ཡེཔིསྶ པིཏཱ ཀམྨནྟེ ནཱབྷིསམྦྷོསི, ཏེཔི ཀམྨནྟེ ཨབྷིསམྦྷོཏི. ཏམེནཾ མནུསྶཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘‘གོཝིནྡོ ཝཏ, བྷོ, བྲཱཧྨཎོ, མཧཱགོཝིནྡོ ཝཏ, བྷོ, བྲཱཧྨཎོ’’ཏི. ཨིམིནཱ ཁོ ཨེཝཾ, བྷོ, པརིཡཱཡེན ཛོཏིཔཱལསྶ མཱཎཝསྶ གོཝིནྡོ མཧཱགོཝིནྡོཏྭེཝ སམཉྙཱ ཨུདཔཱདི.

རཛྫསཾཝིབྷཛནཾ

༣༠༦. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷོ, མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ ཡེན ཏེ ཚ ཁཏྟིཡཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏེ ཚ ཁཏྟིཡེ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘དིསམྤཏི ཁོ, བྷོ, རཱཛཱ ཛིཎྞོ ཝུདྡྷོ མཧལླཀོ ཨདྡྷགཏོ ཝཡོཨནུཔྤཏྟོ, ཀོ ནུ ཁོ པན, བྷོ, ཛཱནཱཏི ཛཱིཝིཏཾ? ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ དིསམྤཏིམྷི རཉྙེ ཀཱལངྐཏེ རཱཛཀཏྟཱརོ རེཎུཾ རཱཛཔུཏྟཾ རཛྫེ ཨབྷིསིཉྩེཡྻུཾ. ཨཱཡནྟུ, བྷོནྟོ, ཡེན རེཎུ རཱཛཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམཐ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ རེཎུཾ རཱཛཔུཏྟཾ ཨེཝཾ ཝདེཐ – ‘‘མཡཾ ཁོ བྷོཏོ རེཎུསྶ སཧཱཡཱ པིཡཱ མནཱཔཱ ཨཔྤཊིཀཱུལཱ, ཡཾསུཁོ བྷཝཾ ཏཾསུཁཱ མཡཾ, ཡཾདུཀྑོ བྷཝཾ ཏཾདུཀྑཱ མཡཾ. དིསམྤཏི ཁོ, བྷོ, རཱཛཱ ཛིཎྞོ ཝུདྡྷོ མཧལླཀོ ཨདྡྷགཏོ ཝཡོཨནུཔྤཏྟོ, ཀོ ནུ ཁོ པན, བྷོ, ཛཱནཱཏི ཛཱིཝིཏཾ? ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ དིསམྤཏིམྷི རཉྙེ ཀཱལངྐཏེ རཱཛཀཏྟཱརོ བྷཝནྟཾ རེཎུཾ རཛྫེ ཨབྷིསིཉྩེཡྻུཾ. སཙེ བྷཝཾ རེཎུ རཛྫཾ ལབྷེཐ, སཾཝིབྷཛེཐ ནོ རཛྫེནཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ བྷོ’’ཏི ཁོ, བྷོ, ཏེ ཚ ཁཏྟིཡཱ མཧཱགོཝིནྡསྶ བྲཱཧྨཎསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེན རེཎུ རཱཛཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ རེཎུཾ རཱཛཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘མཡཾ ཁོ བྷོཏོ རེཎུསྶ སཧཱཡཱ པིཡཱ མནཱཔཱ ཨཔྤཊིཀཱུལཱ; ཡཾསུཁོ བྷཝཾ ཏཾསུཁཱ མཡཾ, ཡཾདུཀྑོ བྷཝཾ ཏཾདུཀྑཱ མཡཾ. དིསམྤཏི ཁོ, བྷོ, རཱཛཱ ཛིཎྞོ ཝུདྡྷོ མཧལླཀོ ཨདྡྷགཏོ ཝཡོཨནུཔྤཏྟོ, ཀོ ནུ ཁོ པན བྷོ ཛཱནཱཏི ཛཱིཝིཏཾ? ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ དིསམྤཏིམྷི རཉྙེ ཀཱལངྐཏེ རཱཛཀཏྟཱརོ བྷཝནྟཾ རེཎུཾ རཛྫེ ཨབྷིསིཉྩེཡྻུཾ. སཙེ བྷཝཾ རེཎུ རཛྫཾ ལབྷེཐ, སཾཝིབྷཛེཐ ནོ རཛྫེནཱ’’ཏི. ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ, ཨཉྙོ མམ ཝིཛིཏེ སུཁོ བྷཝེཐ [སུཁཱ བྷཝེཡྻཱཐ (ཀ.), སུཁཾ བྷཝེཡྻཱཐ, སུཁམེདྷེཡྻཱཐ (སཱི. པཱི.),སུཁ མེདྷེཐ (?)], ཨཉྙཏྲ བྷཝནྟེབྷི? སཙཱཧཾ, བྷོ, རཛྫཾ ལབྷིསྶཱམི, སཾཝིབྷཛིསྶཱམི ཝོ རཛྫེནཱ’’’ཏི.

༣༠༧. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷོ, ཨཧོརཏྟཱནཾ ཨཙྩཡེན རཱཛཱ དིསམྤཏི ཀཱལམཀཱསི. དིསམྤཏིམྷི རཉྙེ ཀཱལངྐཏེ རཱཛཀཏྟཱརོ རེཎུཾ རཱཛཔུཏྟཾ རཛྫེ ཨབྷིསིཉྩིཾསུ. ཨབྷིསིཏྟོ རེཎུ རཛྫེན པཉྩཧི ཀཱམགུཎེཧི སམཔྤིཏོ སམངྒཱིབྷཱུཏོ པརིཙཱརེཏི. ཨཐ ཁོ, བྷོ, མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ ཡེན ཏེ ཚ ཁཏྟིཡཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏེ ཚ ཁཏྟིཡེ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘དིསམྤཏི ཁོ, བྷོ, རཱཛཱ ཀཱལངྐཏོ. ཨབྷིསིཏྟོ རེཎུ རཛྫེན པཉྩཧི ཀཱམགུཎེཧི སམཔྤིཏོ སམངྒཱིབྷཱུཏོ པརིཙཱརེཏི. ཀོ ནུ ཁོ པན, བྷོ, ཛཱནཱཏི, མདནཱིཡཱ ཀཱམཱ? ཨཱཡནྟུ, བྷོནྟོ, ཡེན རེཎུ རཱཛཱ ཏེནུཔསངྐམཐ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ རེཎུཾ རཱཛཱནཾ ཨེཝཾ ཝདེཐ – དིསམྤཏི ཁོ, བྷོ, རཱཛཱ ཀཱལངྐཏོ, ཨབྷིསིཏྟོ བྷཝཾ རེཎུ རཛྫེན, སརཏི བྷཝཾ ཏཾ ཝཙན’’’ནྟི?

༣༠༨. ‘‘‘ཨེཝཾ, བྷོ’’ཏི ཁོ, བྷོ, ཏེ ཚ ཁཏྟིཡཱ མཧཱགོཝིནྡསྶ བྲཱཧྨཎསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེན རེཎུ རཱཛཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ རེཎུཾ རཱཛཱནཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘དིསམྤཏི ཁོ, བྷོ, རཱཛཱ ཀཱལངྐཏོ, ཨབྷིསིཏྟོ བྷཝཾ རེཎུ རཛྫེན, སརཏི བྷཝཾ ཏཾ ཝཙན’’ནྟི? ‘‘སརཱམཧཾ, བྷོ, ཏཾ ཝཙནཾ [ཝཙནནྟི (སྱཱ. ཀ.)]. ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ, པཧོཏི ཨིམཾ མཧཱཔཐཝིཾ ཨུཏྟརེན ཨཱཡཏཾ དཀྑིཎེན སཀཊམུཁཾ སཏྟདྷཱ སམཾ སུཝིབྷཏྟཾ ཝིབྷཛིཏུ’’ནྟི? ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ, ཨཉྙོ པཧོཏི, ཨཉྙཏྲ མཧཱགོཝིནྡེན བྲཱཧྨཎེནཱ’’ཏི? ཨཐ ཁོ, བྷོ, རེཎུ རཱཛཱ ཨཉྙཏརཾ པུརིསཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨེཧི ཏྭཾ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཡེན མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ ཏེནུཔསངྐམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མཧཱགོཝིནྡཾ བྲཱཧྨཎཾ ཨེཝཾ ཝདེཧི – ‘རཱཛཱ ཏཾ, བྷནྟེ, རེཎུ ཨཱམནྟེཏཱི’’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ དེཝཱ’’ཏི ཁོ, བྷོ, སོ པུརིསོ རེཎུསྶ རཉྙོ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེན མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མཧཱགོཝིནྡཾ བྲཱཧྨཎཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘རཱཛཱ ཏཾ, བྷནྟེ, རེཎུ ཨཱམནྟེཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷོ’’ཏི ཁོ, བྷོ, མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ ཏསྶ པུརིསསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེན རེཎུ རཱཛཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ རེཎུནཱ རཉྙཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ, བྷོ, མཧཱགོཝིནྡཾ བྲཱཧྨཎཾ རེཎུ རཱཛཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨེཏུ, བྷཝཾ གོཝིནྡོ, ཨིམཾ མཧཱཔཐཝིཾ ཨུཏྟརེན ཨཱཡཏཾ དཀྑིཎེན སཀཊམུཁཾ སཏྟདྷཱ སམཾ སུཝིབྷཏྟཾ ཝིབྷཛཏཱུ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷོ’’ཏི ཁོ མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ རེཎུསྶ རཉྙོ པཊིསྶུཏྭཱ ཨིམཾ མཧཱཔཐཝིཾ ཨུཏྟརེན ཨཱཡཏཾ དཀྑིཎེན སཀཊམུཁཾ སཏྟདྷཱ སམཾ སུཝིབྷཏྟཾ ཝིབྷཛི. སབྦཱནི སཀཊམུཁཱནི པཊྛཔེསི [ཨཊྛཔེསི (སཱི. པཱི.)]. ཏཏྲ སུདཾ མཛ྄ཛྷེ རེཎུསྶ རཉྙོ ཛནཔདོ ཧོཏི.

༣༠༩. དནྟཔུརཾ ཀལིངྒཱནཾ [ཀཱལིངྒཱནཾ (སྱཱ. པཱི. ཀ.)], ཨསྶཀཱནཉྩ པོཏནཾ.

མཧེསཡཾ [མཱཧིསྶཏི (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཨཝནྟཱིནཾ, སོཝཱིརཱནཉྩ རོརུཀཾ.

མིཐིལཱ ཙ ཝིདེཧཱནཾ, ཙམྤཱ ཨངྒེསུ མཱཔིཏཱ;

བཱརཱཎསཱི ཙ ཀཱསཱིནཾ, ཨེཏེ གོཝིནྡམཱཔིཏཱཏི.

༣༡༠. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷོ, ཏེ ཚ ཁཏྟིཡཱ ཡཐཱསཀེན ལཱབྷེན ཨཏྟམནཱ ཨཧེསུཾ པརིཔུཎྞསངྐཔྤཱ – ‘‘ཡཾ ཝཏ ནོ ཨཧོསི ཨིཙྪིཏཾ, ཡཾ ཨཱཀངྑིཏཾ, ཡཾ ཨདྷིཔྤེཏཾ, ཡཾ ཨབྷིཔཏྠིཏཾ, ཏཾ ནོ ལདྡྷ’’ནྟི.

‘‘སཏྟབྷཱུ བྲཧྨདཏྟོ ཙ, ཝེསྶབྷཱུ བྷརཏོ སཧ;

རེཎུ དྭེ དྷཏརཊྛཱ ཙ, ཏདཱསུཾ སཏྟ བྷཱརདྷཱ’ཏི.

པཋམབྷཱཎཝཱརོ ནིཊྛིཏོ.

ཀིཏྟིསདྡཨབྦྷུགྒམནཾ

༣༡༡. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷོ, ཏེ ཚ ཁཏྟིཡཱ ཡེན མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མཧཱགོཝིནྡཾ བྲཱཧྨཎཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཡཐཱ ཁོ བྷཝཾ གོཝིནྡོ རེཎུསྶ རཉྙོ སཧཱཡོ པིཡོ མནཱཔོ ཨཔྤཊིཀཱུལོ. ཨེཝམེཝ ཁོ བྷཝཾ གོཝིནྡོ ཨམྷཱཀམྤི སཧཱཡོ པིཡོ མནཱཔོ ཨཔྤཊིཀཱུལོ, ཨནུསཱསཏུ ནོ བྷཝཾ གོཝིནྡོ; མཱ ནོ བྷཝཾ གོཝིནྡོ ཨནུསཱསནིཡཱ པཙྩབྱཱཧཱསཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷོ’’ཏི ཁོ མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ ཏེསཾ ཚནྣཾ ཁཏྟིཡཱནཾ པཙྩསྶོསི. ཨཐ ཁོ, བྷོ, མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ སཏྟ ཙ རཱཛཱནོ ཁཏྟིཡེ མུདྡྷཱཝསིཏྟེ རཛྫེ [མུདྡྷཱབྷིསིཏྟེ རཛྫེན (སྱཱ.)] ཨནུསཱསི, སཏྟ ཙ བྲཱཧྨཎམཧཱསཱལེ སཏྟ ཙ ནྷཱཏཀསཏཱནི མནྟེ ཝཱཙེསི.

༣༡༢. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷོ, མཧཱགོཝིནྡསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཨཔརེན སམཡེན ཨེཝཾ ཀལྱཱཎོ ཀིཏྟིསདྡོ ཨབྦྷུགྒཙྪི [ཨབྦྷུགྒཉྪི (སཱི. པཱི.)] – ‘‘སཀྑི མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ བྲཧྨཱནཾ པསྶཏི, སཀྑི མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ བྲཧྨུནཱ སཱཀཙྪེཏི སལླཔཏི མནྟེཏཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ, བྷོ, མཧཱགོཝིནྡསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘མཡ྄ཧཾ ཁོ ཨེཝཾ ཀལྱཱཎོ ཀིཏྟིསདྡོ ཨབྦྷུགྒཏོ – ‘སཀྑི མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ བྲཧྨཱནཾ པསྶཏི, སཀྑི མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ བྲཧྨུནཱ སཱཀཙྪེཏི སལླཔཏི མནྟེཏཱི’ཏི. ན ཁོ པནཱཧཾ བྲཧྨཱནཾ པསྶཱམི, ན བྲཧྨུནཱ སཱཀཙྪེམི, ན བྲཧྨུནཱ སལླཔཱམི, ན བྲཧྨུནཱ མནྟེམི. སུཏཾ ཁོ པན མེཏཾ བྲཱཧྨཎཱནཾ ཝུདྡྷཱནཾ མཧལླཀཱནཾ ཨཱཙརིཡཔཱཙརིཡཱནཾ བྷཱསམཱནཱནཾ – ‘ཡོ ཝསྶིཀེ ཙཏྟཱརོ མཱསེ པཊིསལླཱིཡཏི, ཀརུཎཾ ཛྷཱནཾ ཛྷཱཡཏི, སོ བྲཧྨཱནཾ པསྶཏི བྲཧྨུནཱ སཱཀཙྪེཏི བྲཧྨུནཱ སལླཔཏི བྲཧྨུནཱ མནྟེཏཱི’ཏི. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཝསྶིཀེ ཙཏྟཱརོ མཱསེ པཊིསལླཱིཡེཡྻཾ, ཀརུཎཾ ཛྷཱནཾ ཛྷཱཡེཡྻ’’ནྟི.

༣༡༣. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷོ, མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ ཡེན རེཎུ རཱཛཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ རེཎུཾ རཱཛཱནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘མཡ྄ཧཾ ཁོ, བྷོ, ཨེཝཾ ཀལྱཱཎོ ཀིཏྟིསདྡོ ཨབྦྷུགྒཏོ – ‘སཀྑི མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ བྲཧྨཱནཾ པསྶཏི, སཀྑི མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ བྲཧྨུནཱ སཱཀཙྪེཏི སལླཔཏི མནྟེཏཱི’ཏི. ན ཁོ པནཱཧཾ, བྷོ, བྲཧྨཱནཾ པསྶཱམི, ན བྲཧྨུནཱ སཱཀཙྪེམི, ན བྲཧྨུནཱ སལླཔཱམི, ན བྲཧྨུནཱ མནྟེམི. སུཏཾ ཁོ པན མེཏཾ བྲཱཧྨཎཱནཾ ཝུདྡྷཱནཾ མཧལླཀཱནཾ ཨཱཙརིཡཔཱཙརིཡཱནཾ བྷཱསམཱནཱནཾ – ‘ཡོ ཝསྶིཀེ ཙཏྟཱརོ མཱསེ པཊིསལླཱིཡཏི, ཀརུཎཾ ཛྷཱནཾ ཛྷཱཡཏི, སོ བྲཧྨཱནཾ པསྶཏི, བྲཧྨུནཱ སཱཀཙྪེཏི བྲཧྨུནཱ སལླཔཏི བྲཧྨུནཱ མནྟེཏཱི’ཏི. ཨིཙྪཱམཧཾ, བྷོ, ཝསྶིཀེ ཙཏྟཱརོ མཱསེ པཊིསལླཱིཡིཏུཾ, ཀརུཎཾ ཛྷཱནཾ ཛྷཱཡིཏུཾ; ནམྷི ཀེནཙི ཨུཔསངྐམིཏབྦོ ཨཉྙཏྲ ཨེཀེན བྷཏྟཱབྷིཧཱརེནཱ’’ཏི. ‘‘ཡསྶདཱནི བྷཝཾ གོཝིནྡོ ཀཱལཾ མཉྙཏཱི’’ཏི.

༣༡༤. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷོ, མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ ཡེན ཏེ ཚ ཁཏྟིཡཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏེ ཚ ཁཏྟིཡེ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘མཡ྄ཧཾ ཁོ, བྷོ, ཨེཝཾ ཀལྱཱཎོ ཀིཏྟིསདྡོ ཨབྦྷུགྒཏོ – ‘སཀྑི མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ བྲཧྨཱནཾ པསྶཏི, སཀྑི མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ བྲཧྨུནཱ སཱཀཙྪེཏི སལླཔཏི མནྟེཏཱི’ཏི. ན ཁོ པནཱཧཾ, བྷོ, བྲཧྨཱནཾ པསྶཱམི, ན བྲཧྨུནཱ སཱཀཙྪེམི, ན བྲཧྨུནཱ སལླཔཱམི, ན བྲཧྨུནཱ མནྟེམི. སུཏཾ ཁོ པན མེཏཾ བྲཱཧྨཎཱནཾ ཝུདྡྷཱནཾ མཧལླཀཱནཾ ཨཱཙརིཡཔཱཙརིཡཱནཾ བྷཱསམཱནཱནཾ, ‘ཡོ ཝསྶིཀེ ཙཏྟཱརོ མཱསེ པཊིསལླཱིཡཏི, ཀརུཎཾ ཛྷཱནཾ ཛྷཱཡཏི, སོ བྲཧྨཱནཾ པསྶཏི བྲཧྨུནཱ སཱཀཙྪེཏི བྲཧྨུནཱ སལླཔཏི བྲཧྨུནཱ མནྟེཏཱི’ཏི. ཨིཙྪཱམཧཾ, བྷོ, ཝསྶིཀེ ཙཏྟཱརོ མཱསེ པཊིསལླཱིཡིཏུཾ, ཀརུཎཾ ཛྷཱནཾ ཛྷཱཡིཏུཾ; ནམྷི ཀེནཙི ཨུཔསངྐམིཏབྦོ ཨཉྙཏྲ ཨེཀེན བྷཏྟཱབྷིཧཱརེནཱ’’ཏི. ‘‘ཡསྶདཱནི བྷཝཾ གོཝིནྡོ ཀཱལཾ མཉྙཏཱི’’’ཏི.

༣༡༥. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷོ, མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ ཡེན ཏེ སཏྟ ཙ བྲཱཧྨཎམཧཱསཱལཱ སཏྟ ཙ ནྷཱཏཀསཏཱནི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏེ སཏྟ ཙ བྲཱཧྨཎམཧཱསཱལེ སཏྟ ཙ ནྷཱཏཀསཏཱནི ཨེཏདཝོཙ – ‘‘མཡ྄ཧཾ ཁོ, བྷོ, ཨེཝཾ ཀལྱཱཎོ ཀིཏྟིསདྡོ ཨབྦྷུགྒཏོ – ‘སཀྑི མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ བྲཧྨཱནཾ པསྶཏི, སཀྑི མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ བྲཧྨུནཱ སཱཀཙྪེཏི སལླཔཏི མནྟེཏཱི’ཏི. ན ཁོ པནཱཧཾ, བྷོ, བྲཧྨཱནཾ པསྶཱམི, ན བྲཧྨུནཱ སཱཀཙྪེམི, ན བྲཧྨུནཱ སལླཔཱམི, ན བྲཧྨུནཱ མནྟེམི. སུཏཾ ཁོ པན མེཏཾ བྲཱཧྨཎཱནཾ ཝུདྡྷཱནཾ མཧལླཀཱནཾ ཨཱཙརིཡཔཱཙརིཡཱནཾ བྷཱསམཱནཱནཾ – ‘ཡོ ཝསྶིཀེ ཙཏྟཱརོ མཱསེ པཊིསལླཱིཡཏི, ཀརུཎཾ ཛྷཱནཾ ཛྷཱཡཏི, སོ བྲཧྨཱནཾ པསྶཏི, བྲཧྨུནཱ སཱཀཙྪེཏི, བྲཧྨུནཱ སལླཔཏི, བྲཧྨུནཱ མནྟེཏཱི’ཏི. ཏེན ཧི, བྷོ, ཡཐཱསུཏེ ཡཐཱཔརིཡཏྟེ མནྟེ ཝིཏྠཱརེན སཛ྄ཛྷཱཡཾ ཀརོཐ, ཨཉྙམཉྙཉྩ མནྟེ ཝཱཙེཐ; ཨིཙྪཱམཧཾ, བྷོ, ཝསྶིཀེ ཙཏྟཱརོ མཱསེ པཊིསལླཱིཡིཏུཾ, ཀརུཎཾ ཛྷཱནཾ ཛྷཱཡིཏུཾ; ནམྷི ཀེནཙི ཨུཔསངྐམིཏབྦོ ཨཉྙཏྲ ཨེཀེན བྷཏྟཱབྷིཧཱརེནཱ’’ཏི. ‘‘ཡསྶ དཱནི བྷཝཾ གོཝིནྡོ ཀཱལཾ མཉྙཏཱི’’ཏི.

༣༡༦. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷོ, མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ ཡེན ཙཏྟཱརཱིསཱ བྷརིཡཱ སཱདིསིཡོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཙཏྟཱརཱིསཱ བྷརིཡཱ སཱདིསིཡོ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘མཡ྄ཧཾ ཁོ, བྷོཏཱི, ཨེཝཾ ཀལྱཱཎོ ཀིཏྟིསདྡོ ཨབྦྷུགྒཏོ – ‘སཀྑི མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ བྲཧྨཱནཾ པསྶཏི, སཀྑི མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ བྲཧྨུནཱ སཱཀཙྪེཏི སལླཔཏི མནྟེཏཱི’ཏི. ན ཁོ པནཱཧཾ, བྷོཏཱི, བྲཧྨཱནཾ པསྶཱམི, ན བྲཧྨུནཱ སཱཀཙྪེམི, ན བྲཧྨུནཱ སལླཔཱམི, ན བྲཧྨུནཱ མནྟེམི. སུཏཾ ཁོ པན མེཏཾ བྲཱཧྨཎཱནཾ ཝུདྡྷཱནཾ མཧལླཀཱནཾ ཨཱཙརིཡཔཱཙརིཡཱནཾ བྷཱསམཱནཱནཾ ‘ཡོ ཝསྶིཀེ ཙཏྟཱརོ མཱསེ པཊིསལླཱིཡཏི, ཀརུཎཾ ཛྷཱནཾ ཛྷཱཡཏི, སོ བྲཧྨཱནཾ པསྶཏི, བྲཧྨུནཱ སཱཀཙྪེཏི, བྲཧྨུནཱ སལླཔཏི, བྲཧྨུནཱ མནྟེཏཱིཏི, ཨིཙྪཱམཧཾ, བྷོཏཱི, ཝསྶིཀེ ཙཏྟཱརོ མཱསེ པཊིསལླཱིཡིཏུཾ, ཀརུཎཾ ཛྷཱནཾ ཛྷཱཡིཏུཾ; ནམྷི ཀེནཙི ཨུཔསངྐམིཏབྦོ ཨཉྙཏྲ ཨེཀེན བྷཏྟཱབྷིཧཱརེནཱ’’ཏི. ‘‘ཡསྶ དཱནི བྷཝཾ གོཝིནྡོ ཀཱལཾ མཉྙཏཱི’’’ཏི.

༣༡༧. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷོ, མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ པུརཏྠིམེན ནགརསྶ ནཝཾ སནྡྷཱགཱརཾ ཀཱརཱཔེཏྭཱ ཝསྶིཀེ ཙཏྟཱརོ མཱསེ པཊིསལླཱིཡི, ཀརུཎཾ ཛྷཱནཾ ཛྷཱཡི; ནཱསྶུདྷ ཀོཙི ཨུཔསངྐམཏི [ཨུཔསངྐམི (པཱི.)] ཨཉྙཏྲ ཨེཀེན བྷཏྟཱབྷིཧཱརེན. ཨཐ ཁོ, བྷོ, མཧཱགོཝིནྡསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཙཏུནྣཾ མཱསཱནཾ ཨཙྩཡེན ཨཧུདེཝ ཨུཀྐཎྛནཱ ཨཧུ པརིཏསྶནཱ – ‘‘སུཏཾ ཁོ པན མེཏཾ བྲཱཧྨཎཱནཾ ཝུདྡྷཱནཾ མཧལླཀཱནཾ ཨཱཙརིཡཔཱཙརིཡཱནཾ བྷཱསམཱནཱནཾ – ‘ཡོ ཝསྶིཀེ ཙཏྟཱརོ མཱསེ པཊིསལླཱིཡཏི, ཀརུཎཾ ཛྷཱནཾ ཛྷཱཡཏི, སོ བྲཧྨཱནཾ པསྶཏི, བྲཧྨུནཱ སཱཀཙྪེཏི བྲཧྨུནཱ སལླཔཏི བྲཧྨུནཱ མནྟེཏཱི’ཏི. ན ཁོ པནཱཧཾ བྲཧྨཱནཾ པསྶཱམི, ན བྲཧྨུནཱ སཱཀཙྪེམི ན བྲཧྨུནཱ སལླཔཱམི ན བྲཧྨུནཱ མནྟེམཱི’’’ཏི.

བྲཧྨུནཱ སཱཀཙྪཱ

༣༡༨. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷོ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ མཧཱགོཝིནྡསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བལཝཱ པུརིསོ སམིཉྫིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ པསཱརེཡྻ, པསཱརིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ སམིཉྫེཡྻ, ཨེཝམེཝ, བྲཧྨལོཀེ ཨནྟརཧིཏོ མཧཱགོཝིནྡསྶ བྲཱཧྨཎསྶ སམྨུཁེ པཱཏུརཧོསི. ཨཐ ཁོ, བྷོ, མཧཱགོཝིནྡསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཨཧུདེཝ བྷཡཾ ཨཧུ ཚམྦྷིཏཏྟཾ ཨཧུ ལོམཧཾསོ ཡཐཱ ཏཾ ཨདིཊྛཔུབྦཾ རཱུཔཾ དིསྭཱ. ཨཐ ཁོ, བྷོ, མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ བྷཱིཏོ སཾཝིགྒོ ལོམཧཊྛཛཱཏོ བྲཧྨཱནཾ སནངྐུམཱརཾ གཱཐཱཡ ཨཛ྄ཛྷབྷཱསི –

‘‘‘ཝཎྞཝཱ ཡསཝཱ སིརིམཱ, ཀོ ནུ ཏྭམསི མཱརིས;

ཨཛཱནནྟཱ ཏཾ པུཙྪཱམ, ཀཐཾ ཛཱནེམུ ཏཾ མཡ’’ནྟི.

‘‘མཾ ཝེ ཀུམཱརཾ ཛཱནནྟི, བྲཧྨལོཀེ སནནྟནཾ [སནནྟིཙ (ཀ.)];

སབྦེ ཛཱནནྟི མཾ དེཝཱ, ཨེཝཾ གོཝིནྡ ཛཱནཧི’’.

‘‘‘ཨཱསནཾ ཨུདཀཾ པཛྫཾ, མདྷུསཱཀཉྩ [མདྷུཔཱཀཉྩ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] བྲཧྨུནོ;

ཨགྒྷེ བྷཝནྟཾ པུཙྪཱམ, ཨགྒྷཾ ཀུརུཏུ ནོ བྷཝཾ’’.

‘‘པཊིགྒཎྷཱམ ཏེ ཨགྒྷཾ, ཡཾ ཏྭཾ གོཝིནྡ བྷཱསསི;

དིཊྛདྷམྨཧིཏཏྠཱཡ, སམྤརཱཡ སུཁཱཡ ཙ;

ཀཏཱཝཀཱསོ པུཙྪསྶུ, ཡཾ ཀིཉྩི ཨབྷིཔཏྠིཏ’’ནྟི.

༣༡༩. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷོ, མཧཱགོཝིནྡསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཀཏཱཝཀཱསོ ཁོམྷི བྲཧྨུནཱ སནངྐུམཱརེན. ཀིཾ ནུ ཁོ ཨཧཾ བྲཧྨཱནཾ སནངྐུམཱརཾ པུཙྪེཡྻཾ དིཊྛདྷམྨིཀཾ ཝཱ ཨཏྠཾ སམྤརཱཡིཀཾ ཝཱ’ཏི? ཨཐ ཁོ, བྷོ, མཧཱགོཝིནྡསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀུསལོ ཁོ ཨཧཾ དིཊྛདྷམྨིཀཱནཾ ཨཏྠཱནཾ, ཨཉྙེཔི མཾ དིཊྛདྷམྨིཀཾ ཨཏྠཾ པུཙྪནྟི. ཡཾནཱུནཱཧཾ བྲཧྨཱནཾ སནངྐུམཱརཾ སམྤརཱཡིཀཉྙེཝ ཨཏྠཾ པུཙྪེཡྻ’ནྟི. ཨཐ ཁོ, བྷོ, མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ བྲཧྨཱནཾ སནངྐུམཱརཾ གཱཐཱཡ ཨཛ྄ཛྷབྷཱསི –

‘‘པུཙྪཱམི བྲཧྨཱནཾ སནངྐུམཱརཾ,

ཀངྑཱི ཨཀངྑིཾ པརཝེདིཡེསུ;

ཀཏྠཊྛིཏོ ཀིམྷི ཙ སིཀྑམཱནོ,

པཔྤོཏི མཙྩོ ཨམཏཾ བྲཧྨལོཀ’’ནྟི.

‘‘ཧིཏྭཱ མམཏྟཾ མནུཛེསུ བྲཧྨེ,

ཨེཀོདིབྷཱུཏོ ཀརུཎེདྷིམུཏྟོ [ཀརུཎཱདྷིམུཏྟོ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)];

ནིརཱམགནྡྷོ ཝིརཏོ མེཐུནསྨཱ,

ཨེཏྠཊྛིཏོ ཨེཏྠ ཙ སིཀྑམཱནོ;

པཔྤོཏི མཙྩོ ཨམཏཾ བྲཧྨལོཀ’’ནྟི.

༣༢༠. ‘‘ཧིཏྭཱ མམཏྟ’ནྟི ཨཧཾ བྷོཏོ ཨཱཛཱནཱམི. ཨིདྷེཀཙྩོ ཨཔྤཾ ཝཱ བྷོགཀྑནྡྷཾ པཧཱཡ མཧནྟཾ ཝཱ བྷོགཀྑནྡྷཾ པཧཱཡ ཨཔྤཾ ཝཱ ཉཱཏིཔརིཝཊྚཾ པཧཱཡ མཧནྟཾ ཝཱ ཉཱཏིཔརིཝཊྚཾ པཧཱཡ ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛཏི, ‘ཨིཏི ཧིཏྭཱ མམཏྟ’ནྟི ཨཧཾ བྷོཏོ ཨཱཛཱནཱམི. ‘ཨེཀོདིབྷཱུཏོ’ཏི ཨཧཾ བྷོཏོ ཨཱཛཱནཱམི. ཨིདྷེཀཙྩོ ཝིཝིཏྟཾ སེནཱསནཾ བྷཛཏི ཨརཉྙཾ རུཀྑམཱུལཾ པབྦཏཾ ཀནྡརཾ གིརིགུཧཾ སུསཱནཾ ཝནཔཏྠཾ ཨབྦྷོཀཱསཾ པལཱལཔུཉྫཾ, ཨིཏི ཨེཀོདིབྷཱུཏོ’ཏི ཨཧཾ བྷོཏོ ཨཱཛཱནཱམི. ‘ཀརུཎེདྷིམུཏྟོ’ཏི ཨཧཾ བྷོཏོ ཨཱཛཱནཱམི. ཨིདྷེཀཙྩོ ཀརུཎཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཏཐཱ དུཏིཡཾ, ཏཐཱ ཏཏིཡཾ, ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ. ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ ཀརུཎཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱཔཛྫེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཨིཏི ‘ཀརུཎེདྷིམུཏྟོ’ཏི ཨཧཾ བྷོཏོ ཨཱཛཱནཱམི. ཨཱམགནྡྷེ ཙ ཁོ ཨཧཾ བྷོཏོ བྷཱསམཱནསྶ ན ཨཱཛཱནཱམི.

‘‘ཀེ ཨཱམགནྡྷཱ མནུཛེསུ བྲཧྨེ,

ཨེཏེ ཨཝིདྭཱ ཨིདྷ བྲཱུཧི དྷཱིར;

ཀེནཱཝཊཱ [ཀེནཱཝུཊཱ (སྱཱ.)] ཝཱཏི པཛཱ ཀུརུཏུ [ཀུརུརཱུ (སྱཱ.), ཀུརུཊྛརཱུ (པཱི.), ཀུརཱུརུ (?)],

ཨཱཔཱཡིཀཱ ནིཝུཏབྲཧྨལོཀཱ’’ཏི.

‘‘ཀོདྷོ མོསཝཛྫཾ ནིཀཏི ཙ དུབྦྷོ,

ཀདརིཡཏཱ ཨཏིམཱནོ ཨུསཱུཡཱ;

ཨིཙྪཱ ཝིཝིཙྪཱ པརཧེཋནཱ ཙ,

ལོབྷོ ཙ དོསོ ཙ མདོ ཙ མོཧོ;

ཨེཏེསུ ཡུཏྟཱ ཨནིརཱམགནྡྷཱ,

ཨཱཔཱཡིཀཱ ནིཝུཏབྲཧྨལོཀཱ’’ཏི.

‘‘ཡཐཱ ཁོ ཨཧཾ བྷོཏོ ཨཱམགནྡྷེ བྷཱསམཱནསྶ ཨཱཛཱནཱམི. ཏེ ན སུནིམྨདཡཱ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཱ. པབྦཛིསྶཱམཧཾ, བྷོ, ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡ’’ནྟི. ‘‘ཡསྶདཱནི བྷཝཾ གོཝིནྡོ ཀཱལཾ མཉྙཏཱི’’ཏི.

རེཎུརཱཛཨཱམནྟནཱ

༣༢༡. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷོ, མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ ཡེན རེཎུ རཱཛཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ རེཎུཾ རཱཛཱནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཉྙཾ དཱནི བྷཝཾ པུརོཧིཏཾ པརིཡེསཏུ, ཡོ བྷོཏོ རཛྫཾ ཨནུསཱསིསྶཏི. ཨིཙྪཱམཧཾ, བྷོ, ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏུཾ. ཡཐཱ ཁོ པན མེ སུཏཾ བྲཧྨུནོ ཨཱམགནྡྷེ བྷཱསམཱནསྶ, ཏེ ན སུནིམྨདཡཱ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཱ. པབྦཛིསྶཱམཧཾ, བྷོ, ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡ’’ནྟི.

‘‘ཨཱམནྟཡཱམི རཱཛཱནཾ, རེཎུཾ བྷཱུམིཔཏིཾ ཨཧཾ;

ཏྭཾ པཛཱནསྶུ རཛྫེན, ནཱཧཾ པོརོཧིཙྩེ རམེ’’.

‘‘སཙེ ཏེ ཨཱུནཾ ཀཱམེཧི, ཨཧཾ པརིཔཱུརཡཱམི ཏེ;

ཡོ ཏཾ ཧིཾསཏི ཝཱརེམི, བྷཱུམིསེནཱཔཏི ཨཧཾ;

ཏུཝཾ པིཏཱ ཨཧཾ པུཏྟོ, མཱ ནོ གོཝིནྡ པཱཛཧི’’ [པཱཛེཧི (ཨཊྛཀཐཱཡཾ སཾཝཎྞིཏཔཱཋནྟརཾ)].

‘‘ནམཏྠི ཨཱུནཾ ཀཱམེཧི, ཧིཾསིཏཱ མེ ན ཝིཛྫཏི;

ཨམནུསྶཝཙོ སུཏྭཱ, ཏསྨཱཧཾ ན གཧེ རམེ’’.

‘‘ཨམནུསྶོ ཀཐཾཝཎྞོ, ཀིཾ ཏེ ཨཏྠཾ ཨབྷཱསཐ;

ཡཉྩ སུཏྭཱ ཛཧཱསི ནོ, གེཧེ ཨམྷེ ཙ ཀེཝལཱི’’.

‘‘ཨུཔཝུཏྠསྶ མེ པུབྦེ, ཡིཊྛུཀཱམསྶ མེ སཏོ;

ཨགྒི པཛྫལིཏོ ཨཱསི, ཀུསཔཏྟཔརིཏྠཏོ’’.

‘‘ཏཏོ མེ བྲཧྨཱ པཱཏུརཧུ, བྲཧྨལོཀཱ སནནྟནོ;

སོ མེ པཉྷཾ ཝིཡཱཀཱསི, ཏཾ སུཏྭཱ ན གཧེ རམེ’’.

‘‘སདྡཧཱམི ཨཧཾ བྷོཏོ, ཡཾ ཏྭཾ གོཝིནྡ བྷཱསསི;

ཨམནུསྶཝཙོ སུཏྭཱ, ཀཐཾ ཝཏྟེཐ ཨཉྙཐཱ.

‘‘ཏེ ཏཾ ཨནུཝཏྟིསྶཱམ, སཏྠཱ གོཝིནྡ ནོ བྷཝཾ;

མཎི ཡཐཱ ཝེལུ༹རིཡོ, ཨཀཱཙོ ཝིམལོ སུབྷོ;

ཨེཝཾ སུདྡྷཱ ཙརིསྶཱམ, གོཝིནྡསྶཱནུསཱསནེ’’ཏི.

‘‘‘སཙེ བྷཝཾ གོཝིནྡོ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིསྶཏི, མཡམྤི ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིསྶཱམ. ཨཐ ཡཱ ཏེ གཏི, སཱ ནོ གཏི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

ཚ ཁཏྟིཡཨཱམནྟནཱ

༣༢༢. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷོ, མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ ཡེན ཏེ ཚ ཁཏྟིཡཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏེ ཚ ཁཏྟིཡེ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཉྙཾ དཱནི བྷཝནྟོ པུརོཧིཏཾ པརིཡེསནྟུ, ཡོ བྷཝནྟཱནཾ རཛྫེ ཨནུསཱསིསྶཏི. ཨིཙྪཱམཧཾ, བྷོ, ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏུཾ. ཡཐཱ ཁོ པན མེ སུཏཾ བྲཧྨུནོ ཨཱམགནྡྷེ བྷཱསམཱནསྶ, ཏེ ན སུནིམྨདཡཱ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཱ. པབྦཛིསྶཱམཧཾ, བྷོ, ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ, བྷོ, ཏེ ཚ ཁཏྟིཡཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཔཀྐམྨ ཨེཝཾ སམཙིནྟེསུཾ – ‘‘ཨིམེ ཁོ བྲཱཧྨཎཱ ནཱམ དྷནལུདྡྷཱ; ཡཾནཱུན མཡཾ མཧཱགོཝིནྡཾ བྲཱཧྨཎཾ དྷནེན སིཀྑེཡྻཱམཱ’’ཏི. ཏེ མཧཱགོཝིནྡཾ བྲཱཧྨཎཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘‘སཾཝིཛྫཏི ཁོ, བྷོ, ཨིམེསུ སཏྟསུ རཛྫེསུ པཧཱུཏཾ སཱཔཏེཡྻཾ, ཏཏོ བྷོཏོ ཡཱཝཏཀེན ཨཏྠོ, ཏཱཝཏཀཾ ཨཱཧརཱིཡཏ’’ནྟི. ‘‘ཨལཾ, བྷོ, མམཔིདཾ པཧཱུཏཾ སཱཔཏེཡྻཾ བྷཝནྟཱནཾཡེཝ ཝཱཧསཱ. ཏམཧཾ སབྦཾ པཧཱཡ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིསྶཱམི. ཡཐཱ ཁོ པན མེ སུཏཾ བྲཧྨུནོ ཨཱམགནྡྷེ བྷཱསམཱནསྶ, ཏེ ན སུནིམྨདཡཱ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཱ, པབྦཛིསྶཱམཧཾ, བྷོ, ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ, བྷོ, ཏེ ཚ ཁཏྟིཡཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཔཀྐམྨ ཨེཝཾ སམཙིནྟེསུཾ – ‘‘ཨིམེ ཁོ བྲཱཧྨཎཱ ནཱམ ཨིཏྠིལུདྡྷཱ; ཡཾནཱུན མཡཾ མཧཱགོཝིནྡཾ བྲཱཧྨཎཾ ཨིཏྠཱིཧི སིཀྑེཡྻཱམཱ’’ཏི. ཏེ མཧཱགོཝིནྡཾ བྲཱཧྨཎཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘‘སཾཝིཛྫནྟི ཁོ, བྷོ, ཨིམེསུ སཏྟསུ རཛྫེསུ པཧཱུཏཱ ཨིཏྠིཡོ, ཏཏོ བྷོཏོ ཡཱཝཏིཀཱཧི ཨཏྠོ, ཏཱཝཏིཀཱ ཨཱནཱིཡཏ’’ནྟི. ‘‘ཨལཾ, བྷོ, མམཔིམཱ [མམཔིཏཱ (ཀ.), མམཔི (སཱི.)] ཙཏྟཱརཱིསཱ བྷརིཡཱ སཱདིསིཡོ. ཏཱཔཱཧཾ སབྦཱ པཧཱཡ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིསྶཱམི. ཡཐཱ ཁོ པན མེ སུཏཾ བྲཧྨུནོ ཨཱམགནྡྷེ བྷཱསམཱནསྶ, ཏེ ན སུནིམྨདཡཱ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཱ, པབྦཛིསྶཱམཧཾ, བྷོ, ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡནྟི’’.

༣༢༣. ‘‘སཙེ བྷཝཾ གོཝིནྡོ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིསྶཏི, མཡམྤི ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིསྶཱམ, ཨཐ ཡཱ ཏེ གཏི, སཱ ནོ གཏི བྷཝིསྶཏཱིཏི.

‘‘སཙེ ཛཧཐ ཀཱམཱནི, ཡཏྠ སཏྟོ པུཐུཛྫནོ;

ཨཱརམྦྷཝ྄ཧོ དལ༹ྷཱ ཧོཐ, ཁནྟིབལསམཱཧིཏཱ.

‘‘ཨེས མགྒོ ཨུཛུམགྒོ, ཨེས མགྒོ ཨནུཏྟརོ;

སདྡྷམྨོ སབྦྷི རཀྑིཏོ, བྲཧྨལོཀཱུཔཔཏྟིཡཱཏི.

‘‘ཏེན ཧི བྷཝཾ གོཝིནྡོ སཏྟ ཝསྶཱནི ཨཱགམེཏུ. སཏྟནྣཾ ཝསྶཱནཾ ཨཙྩཡེན མཡམྤི ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིསྶཱམ, ཨཐ ཡཱ ཏེ གཏི, སཱ ནོ གཏི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘‘ཨཏིཙིརཾ ཁོ, བྷོ, སཏྟ ཝསྶཱནི, ནཱཧཾ སཀྐོམི, བྷཝནྟེ, སཏྟ ཝསྶཱནི ཨཱགམེཏུཾ. ཀོ ནུ ཁོ པན, བྷོ, ཛཱནཱཏི ཛཱིཝིཏཱནཾ! གམནཱིཡོ སམྤརཱཡོ, མནྟཱཡཾ [མནྟཱཡ (བཧཱུསུ)] བོདྡྷབྦཾ, ཀཏྟབྦཾ ཀུསལཾ, ཙརིཏབྦཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ནཏྠི ཛཱཏསྶ ཨམརཎཾ. ཡཐཱ ཁོ པན མེ སུཏཾ བྲཧྨུནོ ཨཱམགནྡྷེ བྷཱསམཱནསྶ, ཏེ ན སུནིམྨདཡཱ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཱ, པབྦཛིསྶཱམཧཾ, བྷོ, ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡ’’’ནྟི. ‘‘ཏེན ཧི བྷཝཾ གོཝིནྡོ ཚབྦསྶཱནི ཨཱགམེཏུ…པེ… པཉྩ ཝསྶཱནི ཨཱགམེཏུ… ཙཏྟཱརི ཝསྶཱནི ཨཱགམེཏུ… ཏཱིཎི ཝསྶཱནི ཨཱགམེཏུ… དྭེ ཝསྶཱནི ཨཱགམེཏུ… ཨེཀཾ ཝསྶཾ ཨཱགམེཏུ, ཨེཀསྶ ཝསྶསྶ ཨཙྩཡེན མཡམྤི ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིསྶཱམ, ཨཐ ཡཱ ཏེ གཏི, སཱ ནོ གཏི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘‘ཨཏིཙིརཾ ཁོ, བྷོ, ཨེཀཾ ཝསྶཾ, ནཱཧཾ སཀྐོམི བྷཝནྟེ ཨེཀཾ ཝསྶཾ ཨཱགམེཏུཾ. ཀོ ནུ ཁོ པན, བྷོ, ཛཱནཱཏི ཛཱིཝིཏཱནཾ! གམནཱིཡོ སམྤརཱཡོ, མནྟཱཡཾ བོདྡྷབྦཾ, ཀཏྟབྦཾ ཀུསལཾ, ཙརིཏབྦཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ནཏྠི ཛཱཏསྶ ཨམརཎཾ. ཡཐཱ ཁོ པན མེ སུཏཾ བྲཧྨུནོ ཨཱམགནྡྷེ བྷཱསམཱནསྶ, ཏེ ན སུནིམྨདཡཱ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཱ, པབྦཛིསྶཱམཧཾ, བྷོ, ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡ’’ནྟི. ‘‘ཏེན ཧི བྷཝཾ གོཝིནྡོ སཏྟ མཱསཱནི ཨཱགམེཏུ, སཏྟནྣཾ མཱསཱནཾ ཨཙྩཡེན མཡམྤི ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིསྶཱམ, ཨཐ ཡཱ ཏེ གཏི, སཱ ནོ གཏི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘‘ཨཏིཙིརཾ ཁོ, བྷོ, སཏྟ མཱསཱནི, ནཱཧཾ སཀྐོམི བྷཝནྟེ སཏྟ མཱསཱནི ཨཱགམེཏུཾ. ཀོ ནུ ཁོ པན, བྷོ, ཛཱནཱཏི ཛཱིཝིཏཱནཾ. གམནཱིཡོ སམྤརཱཡོ, མནྟཱཡཾ བོདྡྷབྦཾ, ཀཏྟབྦཾ ཀུསལཾ, ཙརིཏབྦཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ནཏྠི ཛཱཏསྶ ཨམརཎཾ. ཡཐཱ ཁོ པན མེ སུཏཾ བྲཧྨུནོ ཨཱམགནྡྷེ བྷཱསམཱནསྶ, ཏེ ན སུནིམྨདཡཱ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཱ, པབྦཛིསྶཱམཧཾ, བྷོ, ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡ’’ནྟི.

‘‘‘ཏེན ཧི བྷཝཾ གོཝིནྡོ ཚ མཱསཱནི ཨཱགམེཏུ…པེ… པཉྩ མཱསཱནི ཨཱགམེཏུ… ཙཏྟཱརི མཱསཱནི ཨཱགམེཏུ… ཏཱིཎི མཱསཱནི ཨཱགམེཏུ… དྭེ མཱསཱནི ཨཱགམེཏུ… ཨེཀཾ མཱསཾ ཨཱགམེཏུ… ཨདྡྷམཱསཾ ཨཱགམེཏུ, ཨདྡྷམཱསསྶ ཨཙྩཡེན མཡམྤི ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིསྶཱམ, ཨཐ ཡཱ ཏེ གཏི, སཱ ནོ གཏི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘‘ཨཏིཙིརཾ ཁོ, བྷོ, ཨདྡྷམཱསོ, ནཱཧཾ སཀྐོམི བྷཝནྟེ ཨདྡྷམཱསཾ ཨཱགམེཏུཾ. ཀོ ནུ ཁོ པན, བྷོ, ཛཱནཱཏི ཛཱིཝིཏཱནཾ! གམནཱིཡོ སམྤརཱཡོ, མནྟཱཡཾ བོདྡྷབྦཾ, ཀཏྟབྦཾ ཀུསལཾ, ཙརིཏབྦཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ནཏྠི ཛཱཏསྶ ཨམརཎཾ. ཡཐཱ ཁོ པན མེ སུཏཾ བྲཧྨུནོ ཨཱམགནྡྷེ བྷཱསམཱནསྶ, ཏེ ན སུནིམྨདཡཱ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཱ, པབྦཛིསྶཱམཧཾ, བྷོ, ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡ’’ནྟི. ‘‘ཏེན ཧི བྷཝཾ གོཝིནྡོ སཏྟཱཧཾ ཨཱགམེཏུ, ཡཱཝ མཡཾ སཀེ པུཏྟབྷཱཏརོ རཛྫེན [རཛྫེ (སྱཱ.)] ཨནུསཱསིསྶཱམ, སཏྟཱཧསྶ ཨཙྩཡེན མཡམྤི ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིསྶཱམ, ཨཐ ཡཱ ཏེ གཏི, སཱ ནོ གཏི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. ‘‘ན ཙིརཾ ཁོ, བྷོ, སཏྟཱཧཾ, ཨཱགམེསྶཱམཧཾ བྷཝནྟེ སཏྟཱཧ’’ནྟི.

བྲཱཧྨཎམཧཱསཱལཱདཱིནཾ ཨཱམནྟནཱ

༣༢༤. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷོ, མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ ཡེན ཏེ སཏྟ ཙ བྲཱཧྨཎམཧཱསཱལཱ སཏྟ ཙ ནྷཱཏཀསཏཱནི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏེ སཏྟ ཙ བྲཱཧྨཎམཧཱསཱལེ སཏྟ ཙ ནྷཱཏཀསཏཱནི ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཉྙཾ དཱནི བྷཝནྟོ ཨཱཙརིཡཾ པརིཡེསནྟུ, ཡོ བྷཝནྟཱནཾ མནྟེ ཝཱཙེསྶཏི. ཨིཙྪཱམཧཾ, བྷོ, ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏུཾ. ཡཐཱ ཁོ པན མེ སུཏཾ བྲཧྨུནོ ཨཱམགནྡྷེ བྷཱསམཱནསྶ. ཏེ ན སུནིམྨདཡཱ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཱ, པབྦཛིསྶཱམཧཾ, བྷོ, ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡ’’ནྟི. ‘‘མཱ བྷཝཾ གོཝིནྡོ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛི. པབྦཛྫཱ, བྷོ, ཨཔྤེསཀྑཱ ཙ ཨཔྤལཱབྷཱ ཙ; བྲཧྨཉྙཾ མཧེསཀྑཉྩ མཧཱལཱབྷཉྩཱ’’ཏི. ‘‘མཱ བྷཝནྟོ ཨེཝཾ ཨཝཙུཏྠ – ‘‘པབྦཛྫཱ ཨཔྤེསཀྑཱ ཙ ཨཔྤལཱབྷཱ ཙ, བྲཧྨཉྙཾ མཧེསཀྑཉྩ མཧཱལཱབྷཉྩཱ’’ཏི. ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ, ཨཉྙཏྲ མཡཱ མཧེསཀྑཏརོ ཝཱ མཧཱལཱབྷཏརོ ཝཱ! ཨཧཉྷི, བྷོ, ཨེཏརཧི རཱཛཱཝ རཉྙཾ བྲཧྨཱཝ བྲཱཧྨཎཱནཾ [བྲཧྨཱནཾ (སཱི. པཱི. ཀ.)] དེཝཏཱཝ གཧཔཏིཀཱནཾ. ཏམཧཾ སབྦཾ པཧཱཡ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིསྶཱམི. ཡཐཱ ཁོ པན མེ སུཏཾ བྲཧྨུནོ ཨཱམགནྡྷེ བྷཱསམཱནསྶ, ཏེ ན སུནིམྨདཡཱ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཱ. པབྦཛིསྶཱམཧཾ, བྷོ, ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡ’’ནྟི. ‘‘སཙེ བྷཝཾ གོཝིནྡོ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིསྶཏི, མཡམྤི ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིསྶཱམ, ཨཐ ཡཱ ཏེ གཏི, སཱ ནོ གཏི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

བྷརིཡཱནཾ ཨཱམནྟནཱ

༣༢༥. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷོ, མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ ཡེན ཙཏྟཱརཱིསཱ བྷརིཡཱ སཱདིསིཡོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཙཏྟཱརཱིསཱ བྷརིཡཱ སཱདིསིཡོ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡཱ བྷོཏཱིནཾ ཨིཙྪཏི, སཀཱནི ཝཱ ཉཱཏིཀུལཱནི གཙྪཏུ ཨཉྙཾ ཝཱ བྷཏྟཱརཾ པརིཡེསཏུ. ཨིཙྪཱམཧཾ, བྷོཏཱི, ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏུཾ. ཡཐཱ ཁོ པན མེ སུཏཾ བྲཧྨུནོ ཨཱམགནྡྷེ བྷཱསམཱནསྶ, ཏེ ན སུནིམྨདཡཱ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཱ. པབྦཛིསྶཱམཧཾ, བྷོཏཱི, ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡ’’ནྟི. ‘‘ཏྭཉྙེཝ ནོ ཉཱཏི ཉཱཏིཀཱམཱནཾ, ཏྭཾ པན བྷཏྟཱ བྷཏྟུཀཱམཱནཾ. སཙེ བྷཝཾ གོཝིནྡོ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིསྶཏི, མཡམྤི ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིསྶཱམ, ཨཐ ཡཱ ཏེ གཏི, སཱ ནོ གཏི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

མཧཱགོཝིནྡཔབྦཛྫཱ

༣༢༦. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷོ, མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ ཏསྶ སཏྟཱཧསྶ ཨཙྩཡེན ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛི. པབྦཛིཏཾ པན མཧཱགོཝིནྡཾ བྲཱཧྨཎཾ སཏྟ ཙ རཱཛཱནོ ཁཏྟིཡཱ མུདྡྷཱཝསིཏྟཱ སཏྟ ཙ བྲཱཧྨཎམཧཱསཱལཱ སཏྟ ཙ ནྷཱཏཀསཏཱནི ཙཏྟཱརཱིསཱ ཙ བྷརིཡཱ སཱདིསིཡོ ཨནེཀཱནི ཙ ཁཏྟིཡསཧསྶཱནི ཨནེཀཱནི ཙ བྲཱཧྨཎསཧསྶཱནི ཨནེཀཱནི ཙ གཧཔཏིསཧསྶཱནི ཨནེཀེཧི ཙ ཨིཏྠཱགཱརེཧི ཨིཏྠིཡོ ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ མཧཱགོཝིནྡཾ བྲཱཧྨཎཾ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏཾ ཨནུཔབྦཛིཾསུ. ཏཱཡ སུདཾ, བྷོ, པརིསཱཡ པརིཝུཏོ མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ གཱམནིགམརཱཛདྷཱནཱིསུ ཙཱརིཀཾ ཙརཏི. ཡཾ ཁོ པན, བྷོ, ཏེན སམཡེན མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ གཱམཾ ཝཱ ནིགམཾ ཝཱ ཨུཔསངྐམཏི, ཏཏྠ རཱཛཱཝ ཧོཏི རཉྙཾ, བྲཧྨཱཝ བྲཱཧྨཎཱནཾ, དེཝཏཱཝ གཧཔཏིཀཱནཾ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན མནུསྶཱ ཁིཔནྟི ཝཱ ཨུཔཀྑལནྟི ཝཱ ཏེ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘‘ནམཏྠུ མཧཱགོཝིནྡསྶ བྲཱཧྨཎསྶ, ནམཏྠུ སཏྟ པུརོཧིཏསྶཱ’’’ཏི.

༣༢༧. ‘‘མཧཱགོཝིནྡོ, བྷོ, བྲཱཧྨཎོ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧཱསི, ཏཐཱ དུཏིཡཾ, ཏཐཱ ཏཏིཡཾ, ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ. ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱཔཛྫེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧཱསི. ཀརུཎཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ…པེ… མུདིཏཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ…པེ… ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ…པེ… ཨབྱཱཔཛྫེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧཱསི སཱཝཀཱནཉྩ བྲཧྨལོཀསཧབྱཏཱཡ མགྒཾ དེསེསི.

༣༢༨. ‘‘ཡེ ཁོ པན, བྷོ, ཏེན སམཡེན མཧཱགོཝིནྡསྶ བྲཱཧྨཎསྶ སཱཝཀཱ སབྦེན སབྦཾ སཱསནཾ ཨཱཛཱནིཾསུ. ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ བྲཧྨལོཀཾ ཨུཔཔཛྫིཾསུ. ཡེ ན སབྦེན སབྦཾ སཱསནཾ ཨཱཛཱནིཾསུ, ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔྤེཀཙྩེ པརནིམྨིཏཝསཝཏྟཱིནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫིཾསུ; ཨཔྤེཀཙྩེ ནིམྨཱནརཏཱིནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫིཾསུ; ཨཔྤེཀཙྩེ ཏུསིཏཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫིཾསུ; ཨཔྤེཀཙྩེ ཡཱམཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫིཾསུ; ཨཔྤེཀཙྩེ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫིཾསུ; ཨཔྤེཀཙྩེ ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫིཾསུ; ཡེ སབྦནིཧཱིནཾ ཀཱཡཾ པརིཔཱུརེསུཾ ཏེ གནྡྷབྦཀཱཡཾ པརིཔཱུརེསུཾ. ཨིཏི ཁོ, བྷོ [པན (སྱཱ. ཀ.)], སབྦེསཾཡེཝ ཏེསཾ ཀུལཔུཏྟཱནཾ ཨམོགྷཱ པབྦཛྫཱ ཨཧོསི ཨཝཉྫྷཱ སཕལཱ སཨུདྲཡཱ’’’ཏི.

༣༢༩. ‘‘སརཏི ཏཾ བྷགཝཱ’’ཏི? ‘‘སརཱམཧཾ, པཉྩསིཁ. ཨཧཾ ཏེན སམཡེན མཧཱགོཝིནྡོ བྲཱཧྨཎོ ཨཧོསིཾ. ཨཧཾ ཏེསཾ སཱཝཀཱནཾ བྲཧྨལོཀསཧབྱཏཱཡ མགྒཾ དེསེསིཾ. ཏཾ ཁོ པན མེ, པཉྩསིཁ, བྲཧྨཙརིཡཾ ན ནིབྦིདཱཡ ན ཝིརཱགཱཡ ན ནིརོདྷཱཡ ན ཨུཔསམཱཡ ན ཨབྷིཉྙཱཡ ན སམྦོདྷཱཡ ན ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏི, ཡཱཝདེཝ བྲཧྨལོཀཱུཔཔཏྟིཡཱ.

ཨིདཾ ཁོ པན མེ, པཉྩསིཁ, བྲཧྨཙརིཡཾ ཨེཀནྟནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ ཨུཔསམཱཡ ཨབྷིཉྙཱཡ སམྦོདྷཱཡ ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏི. ཀཏམཉྩ ཏཾ, པཉྩསིཁ, བྲཧྨཙརིཡཾ ཨེཀནྟནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ ཨུཔསམཱཡ ཨབྷིཉྙཱཡ སམྦོདྷཱཡ ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏི? ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ. སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨིདཾ ཁོ ཏཾ, པཉྩསིཁ, བྲཧྨཙརིཡཾ ཨེཀནྟནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ ཨུཔསམཱཡ ཨབྷིཉྙཱཡ སམྦོདྷཱཡ ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏི.

༣༣༠. ‘‘ཡེ ཁོ པན མེ, པཉྩསིཁ, སཱཝཀཱ སབྦེན སབྦཾ སཱསནཾ ཨཱཛཱནནྟི, ཏེ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ ཨནཱསཝཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརནྟི; ཡེ ན སབྦེན སབྦཾ སཱསནཾ ཨཱཛཱནནྟི, ཏེ པཉྩནྣཾ ཨོརམྦྷཱགིཡཱནཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ ཧོནྟི ཏཏྠ པརིནིབྦཱཡིནོ ཨནཱཝཏྟིདྷམྨཱ ཏསྨཱ ལོཀཱ. ཡེ ན སབྦེན སབྦཾ སཱསནཾ ཨཱཛཱནནྟི, ཨཔྤེཀཙྩེ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ རཱགདོསམོཧཱནཾ ཏནུཏྟཱ སཀདཱགཱམིནོ ཧོནྟི སཀིདེཝ ཨིམཾ ལོཀཾ ཨཱགནྟྭཱ དུཀྑསྶནྟཾ ཀརིསྶནྟི [ཀརོནྟི (སཱི. པཱི.)]. ཡེ ན སབྦེན སབྦཾ སཱསནཾ ཨཱཛཱནནྟི, ཨཔྤེཀཙྩེ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ སོཏཱཔནྣཱ ཧོནྟི ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨཱ ནིཡཏཱ སམྦོདྷིཔརཱཡཎཱ. ཨིཏི ཁོ, པཉྩསིཁ, སབྦེསཾཡེཝ ཨིམེསཾ ཀུལཔུཏྟཱནཾ ཨམོགྷཱ པབྦཛྫཱ [པབྦཛཱ ཨཧོསི (ཀ.)] ཨཝཉྫྷཱ སཕལཱ སཨུདྲཡཱ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ པཉྩསིཁོ གནྡྷབྦཔུཏྟོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཏཏྠེཝནྟརདྷཱཡཱིཏི.

མཧཱགོཝིནྡསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཚཊྛཾ.

༧. མཧཱསམཡསུཏྟཾ

༣༣༡. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཀྐེསུ ཝིཧརཏི ཀཔིལཝཏྠུསྨིཾ མཧཱཝནེ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ པཉྩམཏྟེཧི བྷིཀྑུསཏེཧི སབྦེཧེཝ ཨརཧནྟེཧི; དསཧི ཙ ལོཀདྷཱཏཱུཧི དེཝཏཱ ཡེབྷུཡྻེན སནྣིཔཏིཏཱ ཧོནྟི བྷགཝནྟཾ དསྶནཱཡ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ. ཨཐ ཁོ ཙཏུནྣཾ སུདྡྷཱཝཱསཀཱཡིཀཱནཾ དེཝཏཱནཾ [དེཝཱནཾ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨཡཾ ཁོ བྷགཝཱ སཀྐེསུ ཝིཧརཏི ཀཔིལཝཏྠུསྨིཾ མཧཱཝནེ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ པཉྩམཏྟེཧི བྷིཀྑུསཏེཧི སབྦེཧེཝ ཨརཧནྟེཧི; དསཧི ཙ ལོཀདྷཱཏཱུཧི དེཝཏཱ ཡེབྷུཡྻེན སནྣིཔཏིཏཱ ཧོནྟི བྷགཝནྟཾ དསྶནཱཡ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ. ཡཾནཱུན མཡམྤི ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏོ སནྟིཀེ པཙྩེཀཾ གཱཐཾ [པཙྩེཀགཱཐཾ (སཱི. སྱཱ. པཱི.), པཙྩེཀགཱཐཱ (ཀ. སཱི.)] བྷཱསེཡྻཱམཱ’’ཏི.

༣༣༢. ཨཐ ཁོ ཏཱ དེཝཏཱ སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བལཝཱ པུརིསོ སམིཉྫིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ པསཱརེཡྻ པསཱརིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ སམིཉྫེཡྻ, ཨེཝམེཝ སུདྡྷཱཝཱསེསུ དེཝེསུ ཨནྟརཧིཏཱ བྷགཝཏོ པུརཏོ པཱཏུརཧེསུཾ. ཨཐ ཁོ ཏཱ དེཝཏཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཱ ཁོ ཨེཀཱ དེཝཏཱ བྷགཝཏོ སནྟིཀེ ཨིམཾ གཱཐཾ ཨབྷཱསི –

‘‘མཧཱསམཡོ པཝནསྨིཾ, དེཝཀཱཡཱ སམཱགཏཱ;

ཨཱགཏམྷ ཨིམཾ དྷམྨསམཡཾ, དཀྑིཏཱཡེ ཨཔརཱཛིཏསངྒྷ’’ནྟི.

ཨཐ ཁོ ཨཔརཱ དེཝཏཱ བྷགཝཏོ སནྟིཀེ ཨིམཾ གཱཐཾ ཨབྷཱསི –

‘‘ཏཏྲ བྷིཀྑཝོ སམཱདཧཾསུ, ཙིཏྟམཏྟནོ ཨུཛུཀཾ ཨཀཾསུ [ཨུཛུཀམཀཾསུ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)];

སཱརཐཱིཝ ནེཏྟཱནི གཧེཏྭཱ, ཨིནྡྲིཡཱནི རཀྑནྟི པཎྜིཏཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཨཔརཱ དེཝཏཱ བྷགཝཏོ སནྟིཀེ ཨིམཾ གཱཐཾ ཨབྷཱསི –

‘‘ཚེཏྭཱ ཁཱིལཾ ཚེཏྭཱ པལིགྷཾ, ཨིནྡཁཱིལཾ ཨཱུཧཙྩ [ཨུཧཙྩ (ཀ.)] མནེཛཱ;

ཏེ ཙརནྟི སུདྡྷཱ ཝིམལཱ, ཙཀྑུམཏཱ སུདནྟཱ སུསུནཱགཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཨཔརཱ དེཝཏཱ བྷགཝཏོ སནྟིཀེ ཨིམཾ གཱཐཾ ཨབྷཱསི –

‘‘ཡེཀེཙི བུདྡྷཾ སརཎཾ གཏཱསེ, ན ཏེ གམིསྶནྟི ཨཔཱཡབྷཱུམིཾ;

པཧཱཡ མཱནུསཾ དེཧཾ, དེཝཀཱཡཾ པརིཔཱུརེསྶནྟཱི’’ཏི.

དེཝཏཱསནྣིཔཱཏཱ

༣༣༣. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཡེབྷུཡྻེན, བྷིཀྑཝེ, དསསུ ལོཀདྷཱཏཱུསུ དེཝཏཱ སནྣིཔཏིཏཱ ཧོནྟི [( ) སཱི. ཨིཔོཏྠཀེསུ ནཏྠི], ཏཐཱགཏཾ དསྶནཱཡ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ. ཡེཔི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཨཧེསུཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ ཨརཧནྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ, ཏེསམྤི བྷགཝནྟཱནཾ ཨེཏཾཔརམཱཡེཝ [ཨེཏཔརམཱཡེཝ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] དེཝཏཱ སནྣིཔཏིཏཱ ཨཧེསུཾ སེཡྻཐཱཔི མཡ྄ཧཾ ཨེཏརཧི. ཡེཔི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, བྷཝིསྶནྟི ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ ཨརཧནྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ, ཏེསམྤི བྷགཝནྟཱནཾ ཨེཏཾཔརམཱཡེཝ དེཝཏཱ སནྣིཔཏིཏཱ བྷཝིསྶནྟི སེཡྻཐཱཔི མཡ྄ཧཾ ཨེཏརཧི. ཨཱཙིཀྑིསྶཱམི, བྷིཀྑཝེ, དེཝཀཱཡཱནཾ ནཱམཱནི; ཀིཏྟཡིསྶཱམི, བྷིཀྑཝེ, དེཝཀཱཡཱནཾ ནཱམཱནི; དེསེསྶཱམི, བྷིཀྑཝེ, དེཝཀཱཡཱནཾ ནཱམཱནི. ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསིཀརོཐ, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ.

༣༣༤. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘སིལོཀམནུཀསྶཱམི, ཡཏྠ བྷུམྨཱ ཏདསྶིཏཱ;

ཡེ སིཏཱ གིརིགབྦྷརཾ, པཧིཏཏྟཱ སམཱཧིཏཱ.

‘‘པུཐཱུསཱིཧཱཝ སལླཱིནཱ, ལོམཧཾསཱབྷིསམྦྷུནོ;

ཨོདཱཏམནསཱ སུདྡྷཱ, ཝིཔྤསནྣམནཱཝིལཱ’’ [ཝིཔྤསནྣཱམནཱཝིལཱ (པཱི. ཀ.)].

བྷིཡྻོ པཉྩསཏེ ཉཏྭཱ, ཝནེ ཀཱཔིལཝཏྠཝེ;

ཏཏོ ཨཱམནྟཡཱི སཏྠཱ, སཱཝཀེ སཱསནེ རཏེ.

‘‘དེཝཀཱཡཱ ཨབྷིཀྐནྟཱ, ཏེ ཝིཛཱནཱཐ བྷིཀྑཝོ’’;

ཏེ ཙ ཨཱཏཔྤམཀརུཾ, སུཏྭཱ བུདྡྷསྶ སཱསནཾ.

ཏེསཾ པཱཏུརཧུ ཉཱཎཾ, ཨམནུསྶཱནདསྶནཾ;

ཨཔྤེཀེ སཏམདྡཀྑུཾ, སཧསྶཾ ཨཐ སཏྟརིཾ.

སཏཾ ཨེཀེ སཧསྶཱནཾ, ཨམནུསྶཱནམདྡསུཾ;

ཨཔྤེཀེནནྟམདྡཀྑུཾ, དིསཱ སབྦཱ ཕུཊཱ ཨཧུཾ.

ཏཉྩ སབྦཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཝཝཏྠིཏྭཱན [ཝཝཀྑིཏྭཱན (སཱི. སྱཱ. པཱི.), ཨཝེཀྑིཏྭཱན (ཊཱིཀཱ)] ཙཀྑུམཱ;

ཏཏོ ཨཱམནྟཡཱི སཏྠཱ, སཱཝཀེ སཱསནེ རཏེ.

‘‘དེཝཀཱཡཱ ཨབྷིཀྐནྟཱ, ཏེ ཝིཛཱནཱཐ བྷིཀྑཝོ;

ཡེ ཝོཧཾ ཀིཏྟཡིསྶཱམི, གིརཱཧི ཨནུཔུབྦསོ.

༣༣༥. ‘‘སཏྟསཧསྶཱ ཏེ ཡཀྑཱ, བྷུམྨཱ ཀཱཔིལཝཏྠཝཱ.

ཨིདྡྷིམནྟོ ཛུཏིམནྟོ, ཝཎྞཝནྟོ ཡསསྶིནོ;

མོདམཱནཱ ཨབྷིཀྐཱམུཾ, བྷིཀྑཱུནཾ སམིཏིཾ ཝནཾ.

‘‘ཚསཧསྶཱ ཧེམཝཏཱ, ཡཀྑཱ ནཱནཏྟཝཎྞིནོ;

ཨིདྡྷིམནྟོ ཛུཏཱིམནྟོ [ཛུཏཱིམནྟོ (སཱི. པཱི.)], ཝཎྞཝནྟོ ཡསསྶིནོ;

མོདམཱནཱ ཨབྷིཀྐཱམུཾ, བྷིཀྑཱུནཾ སམིཏིཾ ཝནཾ.

‘‘སཱཏཱགིརཱ ཏིསཧསྶཱ, ཡཀྑཱ ནཱནཏྟཝཎྞིནོ;

ཨིདྡྷིམནྟོ ཛུཏིམནྟོ, ཝཎྞཝནྟོ ཡསསྶིནོ;

མོདམཱནཱ ཨབྷིཀྐཱམུཾ, བྷིཀྑཱུནཾ སམིཏིཾ ཝནཾ.

‘‘ཨིཙྩེཏེ སོལ༹སསཧསྶཱ, ཡཀྑཱ ནཱནཏྟཝཎྞིནོ;

ཨིདྡྷིམནྟོ ཛུཏིམནྟོ, ཝཎྞཝནྟོ ཡསསྶིནོ;

མོདམཱནཱ ཨབྷིཀྐཱམུཾ, བྷིཀྑཱུནཾ སམིཏིཾ ཝནཾ.

‘‘ཝེསྶཱམིཏྟཱ པཉྩསཏཱ, ཡཀྑཱ ནཱནཏྟཝཎྞིནོ;

ཨིདྡྷིམནྟོ ཛུཏིམནྟོ, ཝཎྞཝནྟོ ཡསསྶིནོ;

མོདམཱནཱ ཨབྷིཀྐཱམུཾ, བྷིཀྑཱུནཾ སམིཏིཾ ཝནཾ.

‘‘ཀུམྦྷཱིརོ རཱཛགཧིཀོ, ཝེཔུལླསྶ ནིཝེསནཾ;

བྷིཡྻོ ནཾ སཏསཧསྶཾ, ཡཀྑཱནཾ པཡིརུཔཱསཏི;

ཀུམྦྷཱིརོ རཱཛགཧིཀོ, སོཔཱགཱ སམིཏིཾ ཝནཾ.

༣༣༦. ‘‘པུརིམཉྩ དིསཾ རཱཛཱ, དྷཏརཊྛོ པསཱསཏི.

གནྡྷབྦཱནཾ ཨདྷིཔཏི, མཧཱརཱཛཱ ཡསསྶིསོ.

‘‘པུཏྟཱཔི ཏསྶ བཧཝོ, ཨིནྡནཱམཱ མཧབྦལཱ;

ཨིདྡྷིམནྟོ ཛུཏིམནྟོ, ཝཎྞཝནྟོ ཡསསྶིནོ;

མོདམཱནཱ ཨབྷིཀྐཱམུཾ, བྷིཀྑཱུནཾ སམིཏིཾ ཝནཾ.

‘‘དཀྑིཎཉྩ དིསཾ རཱཛཱ, ཝིརཱུལ༹ྷོ ཏཾ པསཱསཏི [ཏཔྤསཱསཏི (སྱཱ.)];

ཀུམྦྷཎྜཱནཾ ཨདྷིཔཏི, མཧཱརཱཛཱ ཡསསྶིསོ.

‘‘པུཏྟཱཔི ཏསྶ བཧཝོ, ཨིནྡནཱམཱ མཧབྦལཱ;

ཨིདྡྷིམནྟོ ཛུཏིམནྟོ, ཝཎྞཝནྟོ ཡསསྶིནོ;

མོདམཱནཱ ཨབྷིཀྐཱམུཾ, བྷིཀྑཱུནཾ སམིཏིཾ ཝནཾ.

‘‘པཙྪིམཉྩ དིསཾ རཱཛཱ, ཝིརཱུཔཀྑོ པསཱསཏི;

ནཱགཱནཉྩ ཨདྷིཔཏི, མཧཱརཱཛཱ ཡསསྶིསོ.

‘‘པུཏྟཱཔི ཏསྶ བཧཝོ, ཨིནྡནཱམཱ མཧབྦལཱ;

ཨིདྡྷིམནྟོ ཛུཏིམནྟོ, ཝཎྞཝནྟོ ཡསསྶིནོ;

མོདམཱནཱ ཨབྷིཀྐཱམུཾ, བྷིཀྑཱུནཾ སམིཏིཾ ཝནཾ.

‘‘ཨུཏྟརཉྩ དིསཾ རཱཛཱ, ཀུཝེརོ ཏཾ པསཱསཏི;

ཡཀྑཱནཉྩ ཨདྷིཔཏི, མཧཱརཱཛཱ ཡསསྶིསོ.

‘‘པུཏྟཱཔི ཏསྶ བཧཝོ, ཨིནྡནཱམཱ མཧབྦལཱ;

ཨིདྡྷིམནྟོ ཛུཏིམནྟོ, ཝཎྞཝནྟོ ཡསསྶིནོ;

མོདམཱནཱ ཨབྷིཀྐཱམུཾ, བྷིཀྑཱུནཾ སམིཏིཾ ཝནཾ.

‘‘པུརིམཾ དིསཾ དྷཏརཊྛོ, དཀྑིཎེན ཝིརཱུལ༹ྷཀོ;

པཙྪིམེན ཝིརཱུཔཀྑོ, ཀུཝེརོ ཨུཏྟརཾ དིསཾ.

‘‘ཙཏྟཱརོ ཏེ མཧཱརཱཛཱ, སམནྟཱ ཙཏུརོ དིསཱ;

དདྡལླམཱནཱ [དདྡལ༹ྷམཱནཱ (ཀ.)] ཨཊྛཾསུ, ཝནེ ཀཱཔིལཝཏྠཝེ.

༣༣༧. ‘‘ཏེསཾ མཱཡཱཝིནོ དཱསཱ, ཨཱགུཾ [ཨཱགཱུ (སྱཱ.), ཨཱགུ (སཱི. པཱི.) ཨེཝམུཔརིཔི] ཝཉྩནིཀཱ སཋཱ.

མཱཡཱ ཀུཊེཎྜུ ཝིཊེཎྜུ [ཝེཊེཎྜུ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)], ཝིཊུཙྩ [ཝིཊཱུ ཙ (སྱཱ.)] ཝིཊུཊོ སཧ.

‘‘ཙནྡནོ ཀཱམསེཊྛོ ཙ, ཀིནྣིགྷཎྜུ [ཀིནྣུགྷཎྜུ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ནིགྷཎྜུ ཙ;

པནཱདོ ཨོཔམཉྙོ ཙ, དེཝསཱུཏོ ཙ མཱཏལི.

‘‘ཙིཏྟསེནོ ཙ གནྡྷབྦོ, ནལོ༹རཱཛཱ ཛནེསབྷོ [ཛནོསབྷོ (སྱཱ.)];

ཨཱགཱ པཉྩསིཁོ ཙེཝ, ཏིམྦརཱུ སཱུརིཡཝཙྩསཱ [སུརིཡཝཙྩསཱ (སཱི. པཱི.)].

‘‘ཨེཏེ ཙཉྙེ ཙ རཱཛཱནོ, གནྡྷབྦཱ སཧ རཱཛུབྷི;

མོདམཱནཱ ཨབྷིཀྐཱམུཾ, བྷིཀྑཱུནཾ སམིཏིཾ ཝནཾ.

༣༣༨. ‘‘ཨཐཱགུཾ ནཱགསཱ ནཱགཱ, ཝེསཱལཱ སཧཏཙྪཀཱ.

ཀམྦལསྶཏརཱ ཨཱགུཾ, པཱཡཱགཱ སཧ ཉཱཏིབྷི.

‘‘ཡཱམུནཱ དྷཏརཊྛཱ ཙ, ཨཱགཱུ ནཱགཱ ཡསསྶིནོ;

ཨེརཱཝཎོ མཧཱནཱགོ, སོཔཱགཱ སམིཏིཾ ཝནཾ.

‘‘ཡེ ནཱགརཱཛེ སཧསཱ ཧརནྟི, དིབྦཱ དིཛཱ པཀྑི ཝིསུདྡྷཙཀྑཱུ;

ཝེཧཱཡསཱ [ཝེཧཱསཡཱ (སཱི. པཱི.)] ཏེ ཝནམཛ྄ཛྷཔཏྟཱ, ཙིཏྲཱ སུཔཎྞཱ ཨིཏི ཏེས ནཱམཾ.

‘‘ཨབྷཡཾ ཏདཱ ནཱགརཱཛཱནམཱསི, སུཔཎྞཏོ ཁེམམཀཱསི བུདྡྷོ;

སཎྷཱཧི ཝཱཙཱཧི ཨུཔཝ྄ཧཡནྟཱ, ནཱགཱ སུཔཎྞཱ སརཎམཀཾསུ བུདྡྷཾ.

༣༣༩. ‘‘ཛིཏཱ ཝཛིརཧཏྠེན, སམུདྡཾ ཨསུརཱསིཏཱ.

བྷཱཏརོ ཝཱསཝསྶེཏེ, ཨིདྡྷིམནྟོ ཡསསྶིནོ.

‘‘ཀཱལཀཉྩཱ མཧཱབྷིསྨཱ [ཀཱལཀཉྫཱ མཧཱབྷིཾསཱ (སཱི. པཱི.)], ཨསུརཱ དཱནཝེགྷསཱ;

ཝེཔཙིཏྟི སུཙིཏྟི ཙ, པཧཱརཱདོ ནམུཙཱི སཧ.

‘‘སཏཉྩ བལིཔུཏྟཱནཾ, སབྦེ ཝེརོཙནཱམཀཱ;

སནྣཡ྄ཧིཏྭཱ བལིསེནཾ [བལཱིསེནཾ (སྱཱ.)], རཱཧུབྷདྡམུཔཱགམུཾ;

སམཡོདཱནི བྷདྡནྟེ, བྷིཀྑཱུནཾ སམིཏིཾ ཝནཾ.

༣༤༠. ‘‘ཨཱཔོ ཙ དེཝཱ པཐཝཱི, ཏེཛོ ཝཱཡོ ཏདཱགམུཾ.

ཝརུཎཱ ཝཱརཎཱ [ཝཱརུཎཱ (སྱཱ.)] དེཝཱ, སོམོ ཙ ཡསསཱ སཧ.

‘‘མེཏྟཱ ཀརུཎཱ ཀཱཡིཀཱ, ཨཱགུཾ དེཝཱ ཡསསྶིནོ;

དསེཏེ དསདྷཱ ཀཱཡཱ, སབྦེ ནཱནཏྟཝཎྞིནོ.

‘‘ཨིདྡྷིམནྟོ ཛུཏིམནྟོ, ཝཎྞཝནྟོ ཡསསྶིནོ;

མོདམཱནཱ ཨབྷིཀྐཱམུཾ, བྷིཀྑཱུནཾ སམིཏིཾ ཝནཾ.

‘‘ཝེཎྜུདེཝཱ སཧལི ཙ [ཝེཎྷཱུཙ དེཝཱ སཧལཱིཙ (སཱི. པཱི.)], ཨསམཱ ཙ དུཝེ ཡམཱ;

ཙནྡསྶཱུཔནིསཱ དེཝཱ, ཙནྡམཱགུཾ པུརཀྑཏྭཱ.

‘‘སཱུརིཡསྶཱུཔནིསཱ [སུརིཡསྶཱུཔནིསཱ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] དེཝཱ, སཱུརིཡམཱགུཾ པུརཀྑཏྭཱ;

ནཀྑཏྟཱནི པུརཀྑཏྭཱ, ཨཱགུཾ མནྡཝལཱཧཀཱ.

‘‘ཝསཱུནཾ ཝཱསཝོ སེཊྛོ, སཀྐོཔཱགཱ པུརིནྡདོ;

དསེཏེ དསདྷཱ ཀཱཡཱ, སབྦེ ནཱནཏྟཝཎྞིནོ.

‘‘ཨིདྡྷིམནྟོ ཛུཏིམནྟོ, ཝཎྞཝནྟོ ཡསསྶིནོ;

མོདམཱནཱ ཨབྷིཀྐཱམུཾ, བྷིཀྑཱུནཾ སམིཏིཾ ཝནཾ.

‘‘ཨཐཱགུཾ སཧབྷཱུ དེཝཱ, ཛལམགྒིསིཁཱརིཝ;

ཨརིཊྛཀཱ ཙ རོཛཱ ཙ, ཨུམཱཔུཔྥནིབྷཱསིནོ.

‘‘ཝརུཎཱ སཧདྷམྨཱ ཙ, ཨཙྩུཏཱ ཙ ཨནེཛཀཱ;

སཱུལེཡྻརུཙིརཱ ཨཱགུཾ, ཨཱགུཾ ཝཱསཝནེསིནོ;

དསེཏེ དསདྷཱ ཀཱཡཱ, སབྦེ ནཱནཏྟཝཎྞིནོ.

‘‘ཨིདྡྷིམནྟོ ཛུཏིམནྟོ, ཝཎྞཝནྟོ ཡསསྶིནོ;

མོདམཱནཱ ཨབྷིཀྐཱམུཾ, བྷིཀྑཱུནཾ སམིཏིཾ ཝནཾ.

‘‘སམཱནཱ མཧཱསམནཱ, མཱནུསཱ མཱནུསུཏྟམཱ;

ཁིཌྜཱཔདོསིཀཱ ཨཱགུཾ, ཨཱགུཾ མནོཔདོསིཀཱ.

‘‘ཨཐཱགུཾ ཧརཡོ དེཝཱ, ཡེ ཙ ལོཧིཏཝཱསིནོ;

པཱརགཱ མཧཱཔཱརགཱ, ཨཱགུཾ དེཝཱ ཡསསྶིནོ;

དསེཏེ དསདྷཱ ཀཱཡཱ, སབྦེ ནཱནཏྟཝཎྞིནོ.

‘‘ཨིདྡྷིམནྟོ ཛུཏིམནྟོ, ཝཎྞཝནྟོ ཡསསྶིནོ;

མོདམཱནཱ ཨབྷིཀྐཱམུཾ, བྷིཀྑཱུནཾ སམིཏིཾ ཝནཾ.

‘‘སུཀྐཱ ཀརམྦྷཱ [ཀརུམྷཱ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཨརུཎཱ, ཨཱགུཾ ཝེགྷནསཱ སཧ;

ཨོདཱཏགཡ྄ཧཱ པཱམོཀྑཱ, ཨཱགུཾ དེཝཱ ཝིཙཀྑཎཱ.

‘‘སདཱམཏྟཱ ཧཱརགཛཱ, མིསྶཀཱ ཙ ཡསསྶིནོ;

ཐནཡཾ ཨཱག པཛྫུནྣོ, ཡོ དིསཱ ཨབྷིཝསྶཏི.

‘‘དསེཏེ དསདྷཱ ཀཱཡཱ, སབྦེ ནཱནཏྟཝཎྞིནོ;

ཨིདྡྷིམནྟོ ཛུཏིམནྟོ, ཝཎྞཝནྟོ ཡསསྶིནོ;

མོདམཱནཱ ཨབྷིཀྐཱམུཾ, བྷིཀྑཱུནཾ སམིཏིཾ ཝནཾ.

‘‘ཁེམིཡཱ ཏུསིཏཱ ཡཱམཱ, ཀཊྛཀཱ ཙ ཡསསྶིནོ;

ལམྦཱིཏཀཱ ལཱམསེཊྛཱ, ཛོཏིནཱམཱ ཙ ཨཱསཝཱ;

ནིམྨཱནརཏིནོ ཨཱགུཾ, ཨཐཱགུཾ པརནིམྨིཏཱ.

‘‘དསེཏེ དསདྷཱ ཀཱཡཱ, སབྦེ ནཱནཏྟཝཎྞིནོ;

ཨིདྡྷིམནྟོ ཛུཏིམནྟོ, ཝཎྞཝནྟོ ཡསསྶིནོ;

མོདམཱནཱ ཨབྷིཀྐཱམུཾ, བྷིཀྑཱུནཾ སམིཏིཾ ཝནཾ.

‘‘སཊྛེཏེ དེཝནིཀཱཡཱ, སབྦེ ནཱནཏྟཝཎྞིནོ;

ནཱམནྭཡེན ཨཱགཙྪུཾ [ཨཱགཉྪུཾ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)], ཡེ ཙཉྙེ སདིསཱ སཧ.

‘‘‘པཝུཊྛཛཱཏིམཁིལཾ [པཝུཏྠཛཱཏིཾ ཨཁིལཾ (སཱི. པཱི.)], ཨོགྷཏིཎྞམནཱསཝཾ;

དཀྑེམོགྷཏརཾ ནཱགཾ, ཙནྡཾཝ ཨསིཏཱཏིགཾ’.

༣༤༡. ‘‘སུབྲཧྨཱ པརམཏྟོ ཙ [པརམཏྠོ ཙ (ཀ.)], པུཏྟཱ ཨིདྡྷིམཏོ སཧ.

སནངྐུམཱརོ ཏིསྶོ ཙ, སོཔཱག སམིཏིཾ ཝནཾ.

‘‘སཧསྶཾ བྲཧྨལོཀཱནཾ, མཧཱབྲཧྨཱབྷིཏིཊྛཏི;

ཨུཔཔནྣོ ཛུཏིམནྟོ, བྷིསྨཱཀཱཡོ ཡསསྶིསོ.

‘‘དསེཏྠ ཨིསྶརཱ ཨཱགུཾ, པཙྩེཀཝསཝཏྟིནོ;

ཏེསཉྩ མཛ྄ཛྷཏོ ཨཱག, ཧཱརིཏོ པརིཝཱརིཏོ.

༣༤༢. ‘‘ཏེ ཙ སབྦེ ཨབྷིཀྐནྟེ, སཨིནྡེ [སིནྡེ (སྱཱ.)] དེཝེ སབྲཧྨཀེ.

མཱརསེནཱ ཨབྷིཀྐཱམི, པསྶ ཀཎྷསྶ མནྡིཡཾ.

‘‘‘ཨེཐ གཎྷཐ བནྡྷཐ, རཱགེན བདྡྷམཏྠུ ཝོ;

སམནྟཱ པརིཝཱརེཐ, མཱ ཝོ མུཉྩིཏྠ ཀོཙི ནཾ’.

‘‘ཨིཏི ཏཏྠ མཧཱསེནོ, ཀཎྷོ སེནཾ ཨཔེསཡི;

པཱཎིནཱ ཏལམཱཧཙྩ, སརཾ ཀཏྭཱན བྷེརཝཾ.

‘‘ཡཐཱ པཱཝུསྶཀོ མེགྷོ, ཐནཡནྟོ སཝིཛྫུཀོ; +

ཏདཱ སོ པཙྩུདཱཝཏྟི, སངྐུདྡྷོ ཨསཡཾཝསེ [ཨསཡཾཝསཱི (སཱི. པཱི.)].

༣༤༣. ཏཉྩ སབྦཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཝཝཏྠིཏྭཱན ཙཀྑུམཱ.

ཏཏོ ཨཱམནྟཡཱི སཏྠཱ, སཱཝཀེ སཱསནེ རཏེ.

‘‘མཱརསེནཱ ཨབྷིཀྐནྟཱ, ཏེ ཝིཛཱནཱཐ བྷིཀྑཝོ;

ཏེ ཙ ཨཱཏཔྤམཀརུཾ, སུཏྭཱ བུདྡྷསྶ སཱསནཾ;

ཝཱིཏརཱགེཧི པཀྐཱམུཾ, ནེསཾ ལོམཱཔི ཨིཉྫཡུཾ.

‘‘‘སབྦེ ཝིཛིཏསངྒཱམཱ, བྷཡཱཏཱིཏཱ ཡསསྶིནོ;

མོདནྟི སཧ བྷཱུཏེཧི, སཱཝཀཱ ཏེ ཛནེསུཏཱ’’ཏི.

མཧཱསམཡསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ སཏྟམཾ.

༨. སཀྐཔཉྷསུཏྟཾ

༣༤༤. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ མགདྷེསུ ཝིཧརཏི, པཱཙཱིནཏོ རཱཛགཧསྶ ཨམྦསཎྜཱ ནཱམ བྲཱཧྨཎགཱམོ, ཏསྶུཏྟརཏོ ཝེདིཡཀེ པབྦཏེ ཨིནྡསཱལགུཧཱཡཾ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ ཨུསྶུཀྐཾ ཨུདཔཱདི བྷགཝནྟཾ དསྶནཱཡ. ཨཐ ཁོ སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཀཧཾ ནུ ཁོ བྷགཝཱ ཨེཏརཧི ཝིཧརཏི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ’’ཏི? ཨདྡསཱ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ བྷགཝནྟཾ མགདྷེསུ ཝིཧརནྟཾ པཱཙཱིནཏོ རཱཛགཧསྶ ཨམྦསཎྜཱ ནཱམ བྲཱཧྨཎགཱམོ, ཏསྶུཏྟརཏོ ཝེདིཡཀེ པབྦཏེ ཨིནྡསཱལགུཧཱཡཾ. དིསྭཱན དེཝེ ཏཱཝཏིཾསེ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཡཾ, མཱརིསཱ, བྷགཝཱ མགདྷེསུ ཝིཧརཏི, པཱཙཱིནཏོ རཱཛགཧསྶ ཨམྦསཎྜཱ ནཱམ བྲཱཧྨཎགཱམོ, ཏསྶུཏྟརཏོ ཝེདིཡཀེ པབྦཏེ ཨིནྡསཱལགུཧཱཡཾ. ཡདི པན, མཱརིསཱ, མཡཾ ཏཾ བྷགཝནྟཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམེཡྻཱམ ཨརཧནྟཾ སམྨཱསམྦུདྡྷ’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ བྷདྡནྟཝཱ’’ཏི ཁོ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ པཙྩསྶོསུཾ.

༣༤༥. ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ པཉྩསིཁཾ གནྡྷབྦདེཝཔུཏྟཾ [གནྡྷབྦཔུཏྟཾ (སྱཱ.)] ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཡཾ, ཏཱཏ པཉྩསིཁ, བྷགཝཱ མགདྷེསུ ཝིཧརཏི པཱཙཱིནཏོ རཱཛགཧསྶ ཨམྦསཎྜཱ ནཱམ བྲཱཧྨཎགཱམོ, ཏསྶུཏྟརཏོ ཝེདིཡཀེ པབྦཏེ ཨིནྡསཱལགུཧཱཡཾ. ཡདི པན, ཏཱཏ པཉྩསིཁ, མཡཾ ཏཾ བྷགཝནྟཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམེཡྻཱམ ཨརཧནྟཾ སམྨཱསམྦུདྡྷ’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ བྷདྡནྟཝཱ’’ཏི ཁོ པཉྩསིཁོ གནྡྷབྦདེཝཔུཏྟོ སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ པཊིསྶུཏྭཱ བེལུཝཔཎྜུཝཱིཎཾ ཨཱདཱཡ སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ ཨནུཙརིཡཾ ཨུཔཱགམི.

༣༤༦. ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ དེཝེཧི ཏཱཝཏིཾསེཧི པརིཝུཏོ པཉྩསིཁེན གནྡྷབྦདེཝཔུཏྟེན པུརཀྑཏོ སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བལཝཱ པུརིསོ སམིཉྫིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ པསཱརེཡྻ པསཱརིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ སམིཉྫེཡྻ; ཨེཝམེཝ དེཝེསུ ཏཱཝཏིཾསེསུ ཨནྟརཧིཏོ མགདྷེསུ པཱཙཱིནཏོ རཱཛགཧསྶ ཨམྦསཎྜཱ ནཱམ བྲཱཧྨཎགཱམོ, ཏསྶུཏྟརཏོ ཝེདིཡཀེ པབྦཏེ པཙྩུཊྛཱསི. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཝེདིཡཀོ པབྦཏོ ཨཏིརིཝ ཨོབྷཱསཛཱཏོ ཧོཏི ཨམྦསཎྜཱ ཙ བྲཱཧྨཎགཱམོ ཡཐཱ ཏཾ དེཝཱནཾ དེཝཱནུབྷཱཝེན. ཨཔིསྶུདཾ པརིཏོ གཱམེསུ མནུསྶཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘‘ཨཱདིཏྟསྶུ ནཱམཛྫ ཝེདིཡཀོ པབྦཏོ ཛྷཱཡཏིསུ [ཛྷཱཡཏསྶུ (སྱཱ.), པཛ྄ཛྷཱཡིཏསྶུ (སཱི. པཱི.)] ནཱམཛྫ ཝེདིཡཀོ པབྦཏོ ཛལཏིསུ [ཛལཏསྶུ (སྱཱ.), ཛལིཏསྶུ (སཱི. པཱི.)] ནཱམཛྫ ཝེདིཡཀོ པབྦཏོ ཀིཾསུ ནཱམཛྫ ཝེདིཡཀོ པབྦཏོ ཨཏིརིཝ ཨོབྷཱསཛཱཏོ ཨམྦསཎྜཱ ཙ བྲཱཧྨཎགཱམོ’’ཏི སཾཝིགྒཱ ལོམཧཊྛཛཱཏཱ ཨཧེསུཾ.

༣༤༧. ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ པཉྩསིཁཾ གནྡྷབྦདེཝཔུཏྟཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘དུརུཔསངྐམཱ ཁོ, ཏཱཏ པཉྩསིཁ, ཏཐཱགཏཱ མཱདིསེན, ཛྷཱཡཱི ཛྷཱནརཏཱ, ཏདནྟརཾ [ཏདནནྟརཾ (སཱི. སྱཱ. པཱི. ཀ.)] པཊིསལླཱིནཱ. ཡདི པན ཏྭཾ, ཏཱཏ པཉྩསིཁ, བྷགཝནྟཾ པཋམཾ པསཱདེཡྻཱསི, ཏཡཱ, ཏཱཏ, པཋམཾ པསཱདིཏཾ པཙྪཱ མཡཾ ཏཾ བྷགཝནྟཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམེཡྻཱམ ཨརཧནྟཾ སམྨཱསམྦུདྡྷ’’ནྟི. ‘‘ཨེཝཾ བྷདྡནྟཝཱ’’ཏི ཁོ པཉྩསིཁོ གནྡྷབྦདེཝཔུཏྟོ སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ པཊིསྶུཏྭཱ བེལུཝཔཎྜུཝཱིཎཾ ཨཱདཱཡ ཡེན ཨིནྡསཱལགུཧཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ‘‘ཨེཏྟཱཝཏཱ མེ བྷགཝཱ ནེཝ ཨཏིདཱུརེ བྷཝིསྶཏི ནཱཙྩཱསནྣེ, སདྡཉྩ མེ སོསྶཏཱི’’ཏི ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི.

པཉྩསིཁགཱིཏགཱཐཱ

༣༤༨. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ ཁོ པཉྩསིཁོ གནྡྷབྦདེཝཔུཏྟོ བེལུཝཔཎྜུཝཱིཎཾ [ཝེལུ༹ཝཔཎྜུཝཱིཎཾ ཨཱདཱཡ (སྱཱ.)] ཨསྶཱཝེསི, ཨིམཱ ཙ གཱཐཱ ཨབྷཱསི བུདྡྷཱུཔསཉྷིཏཱ དྷམྨཱུཔསཉྷིཏཱ སངྒྷཱུཔསཉྷིཏཱ ཨརཧནྟཱུཔསཉྷིཏཱ ཀཱམཱུཔསཉྷིཏཱ –

‘‘ཝནྡེ ཏེ པིཏརཾ བྷདྡེ, ཏིམྦརུཾ སཱུརིཡཝཙྪསེ;

ཡེན ཛཱཏཱསི ཀལྱཱཎཱི, ཨཱནནྡཛནནཱི མམ.

‘‘ཝཱཏོཝ སེདཏཾ ཀནྟོ, པཱནཱིཡཾཝ པིཔཱསཏོ;

ཨངྒཱིརསི པིཡཱམེསི, དྷམྨོ ཨརཧཏཱམིཝ.

‘‘ཨཱཏུརསྶེཝ བྷེསཛྫཾ, བྷོཛནཾཝ ཛིགྷཙྪཏོ;

པརིནིབྦཱཔཡ མཾ བྷདྡེ, ཛལནྟམིཝ ཝཱརིནཱ.

‘‘སཱིཏོདཀཾ པོཀྑརཎིཾ, ཡུཏྟཾ ཀིཉྫཀྑརེཎུནཱ;

ནཱགོ གྷམྨཱབྷིཏཏྟོཝ, ཨོགཱཧེ ཏེ ཐནཱུདརཾ.

‘‘ཨཙྩངྐུསོཝ ནཱགོཝ, ཛིཏཾ མེ ཏུཏྟཏོམརཾ;

ཀཱརཎཾ ནཔྤཛཱནཱམི, སམྨཏྟོ ལཀྑཎཱུརུཡཱ.

‘‘ཏཡི གེདྷིཏཙིཏྟོསྨི, ཙིཏྟཾ ཝིཔརིཎཱམིཏཾ;

པཊིགནྟུཾ ན སཀྐོམི, ཝངྐགྷསྟོཝ ཨམྦུཛོ.

‘‘ཝཱམཱུརུ སཛ མཾ བྷདྡེ, སཛ མཾ མནྡལོཙནེ;

པལིསྶཛ མཾ ཀལྱཱཎི, ཨེཏཾ མེ ཨབྷིཔཏྠིཏཾ.

‘‘ཨཔྤཀོ ཝཏ མེ སནྟོ, ཀཱམོ ཝེལླིཏཀེསིཡཱ;

ཨནེཀབྷཱཝོ སམུཔྤཱདི, ཨརཧནྟེཝ དཀྑིཎཱ.

‘‘ཡཾ མེ ཨཏྠི ཀཏཾ པུཉྙཾ, ཨརཧནྟེསུ ཏཱདིསུ;

ཏཾ མེ སབྦངྒཀལྱཱཎི, ཏཡཱ སདྡྷིཾ ཝིཔཙྩཏཾ.

‘‘ཡཾ མེ ཨཏྠི ཀཏཾ པུཉྙཾ, ཨསྨིཾ པཐཝིམཎྜལེ;

ཏཾ མེ སབྦངྒཀལྱཱཎི, ཏཡཱ སདྡྷིཾ ཝིཔཙྩཏཾ.

‘‘སཀྱཔུཏྟོཝ ཛྷཱནེན, ཨེཀོདི ནིཔཀོ སཏོ;

ཨམཏཾ མུནི ཛིགཱིསཱནོ [ཛིགིཾསཱནོ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)], ཏམཧཾ སཱུརིཡཝཙྪསེ.

‘‘ཡཐཱཔི མུནི ནནྡེཡྻ, པཏྭཱ སམྦོདྷིམུཏྟམཾ;

ཨེཝཾ ནནྡེཡྻཾ ཀལྱཱཎི, མིསྶཱིབྷཱཝཾ གཏོ ཏཡཱ.

‘‘སཀྐོ ཙེ མེ ཝརཾ དཛྫཱ, ཏཱཝཏིཾསཱནམིསྶརོ;

ཏཱཧཾ བྷདྡེ ཝརེཡྻཱཧེ, ཨེཝཾ ཀཱམོ དལ༹ྷོ མམ.

‘‘སཱལཾཝ ན ཙིརཾ ཕུལླཾ, པིཏརཾ ཏེ སུམེདྷསེ;

ཝནྡམཱནོ ནམསྶཱམི, ཡསྶཱ སེཏཱདིསཱི པཛཱ’’ཏི.

༣༤༩. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ བྷགཝཱ པཉྩསིཁཾ གནྡྷབྦདེཝཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཾསནྡཏི ཁོ ཏེ, པཉྩསིཁ, ཏནྟིསྶརོ གཱིཏསྶརེན, གཱིཏསྶརོ ཙ ཏནྟིསྶརེན; ན ཙ པན [ནེཝ པན (སྱཱ.)] ཏེ པཉྩསིཁ, ཏནྟིསྶརོ གཱིཏསྶརཾ ཨཏིཝཏྟཏི, གཱིཏསྶརོ ཙ ཏནྟིསྶརཾ. ཀདཱ སཾཡཱུལ༹ྷཱ པན ཏེ, པཉྩསིཁ, ཨིམཱ གཱཐཱ བུདྡྷཱུཔསཉྷིཏཱ དྷམྨཱུཔསཉྷིཏཱ སངྒྷཱུཔསཉྷིཏཱ ཨརཧནྟཱུཔསཉྷིཏཱ ཀཱམཱུཔསཉྷིཏཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཀམིདཾ, བྷནྟེ, སམཡཾ བྷགཝཱ ཨུརུཝེལཱཡཾ ཝིཧརཏི ནཛྫཱ ནེརཉྫརཱཡ ཏཱིརེ ཨཛཔཱལནིགྲོདྷེ པཋམཱབྷིསམྦུདྡྷོ. ཏེན ཁོ པནཱཧཾ, བྷནྟེ, སམཡེན བྷདྡཱ ནཱམ སཱུརིཡཝཙྪསཱ ཏིམྦརུནོ གནྡྷབྦརཉྙོ དྷཱིཏཱ, ཏམབྷིཀངྑཱམི. སཱ ཁོ པན, བྷནྟེ, བྷགིནཱི པརཀཱམིནཱི ཧོཏི; སིཁཎྜཱི ནཱམ མཱཏལིསྶ སངྒཱཧཀསྶ པུཏྟོ, ཏམབྷིཀངྑཏི. ཡཏོ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཏཾ བྷགིནིཾ ནཱལཏྠཾ ཀེནཙི པརིཡཱཡེན. ཨཐཱཧཾ བེལུཝཔཎྜུཝཱིཎཾ ཨཱདཱཡ ཡེན ཏིམྦརུནོ གནྡྷབྦརཉྙོ ནིཝེསནཾ ཏེནུཔསངྐམིཾ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བེལུཝཔཎྜུཝཱིཎཾ ཨསྶཱཝེསིཾ, ཨིམཱ ཙ གཱཐཱ ཨབྷཱསིཾ བུདྡྷཱུཔསཉྷིཏཱ དྷམྨཱུཔསཉྷིཏཱ སངྒྷཱུཔསཉྷིཏཱ ཨརཧནྟཱུཔསཉྷིཏཱ ཀཱམཱུཔསཉྷིཏཱ –

‘‘ཝནྡེ ཏེ པིཏརཾ བྷདྡེ, ཏིམྦརུཾ སཱུརིཡཝཙྪསེ;

ཡེན ཛཱཏཱསི ཀལྱཱཎཱི, ཨཱནནྡཛནནཱི མམ. …པེ…

སཱལཾཝ ན ཙིརཾ ཕུལླཾ, པིཏརཾ ཏེ སུམེདྷསེ;

ཝནྡམཱནོ ནམསྶཱམི, ཡསྶཱ སེཏཱདིསཱི པཛཱ’’ཏི.

‘‘ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷནྟེ, བྷདྡཱ སཱུརིཡཝཙྪསཱ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ན ཁོ མེ, མཱརིས, སོ བྷགཝཱ སམྨུཁཱ དིཊྛོ ཨཔི ཙ སུཏོཡེཝ མེ སོ བྷགཝཱ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ སུདྷམྨཱཡཾ སབྷཱཡཾ ཨུཔནཙྩནྟིཡཱ. ཡཏོ ཁོ ཏྭཾ, མཱརིས, ཏཾ བྷགཝནྟཾ ཀིཏྟེསི, ཧོཏུ ནོ ཨཛྫ སམཱགམོ’ཏི. སོཡེཝ ནོ, བྷནྟེ, ཏསྶཱ བྷགིནིཡཱ སདྡྷིཾ སམཱགམོ ཨཧོསི. ན ཙ དཱནི ཏཏོ པཙྪཱ’’ཏི.

སཀྐཱུཔསངྐམ

༣༥༠. ཨཐ ཁོ སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘པཊིསམྨོདཏི པཉྩསིཁོ གནྡྷབྦདེཝཔུཏྟོ བྷགཝཏཱ, བྷགཝཱ ཙ པཉྩསིཁེནཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ པཉྩསིཁཾ གནྡྷབྦདེཝཔུཏྟཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨབྷིཝཱདེཧི མེ ཏྭཾ, ཏཱཏ པཉྩསིཁ, བྷགཝནྟཾ – ‘སཀྐོ, བྷནྟེ, དེཝཱནམིནྡོ སཱམཙྩོ སཔརིཛནོ བྷགཝཏོ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཏཱི’ཏི’’. ‘‘ཨེཝཾ བྷདྡནྟཝཱ’’ཏི ཁོ པཉྩསིཁོ གནྡྷབྦདེཝཔུཏྟོ སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ པཊིསྶུཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏི – ‘‘སཀྐོ, བྷནྟེ, དེཝཱནམིནྡོ སཱམཙྩོ སཔརིཛནོ བྷགཝཏོ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ སུཁཱི ཧོཏུ, པཉྩསིཁ, སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ སཱམཙྩོ སཔརིཛནོ; སུཁཀཱམཱ ཧི དེཝཱ མནུསྶཱ ཨསུརཱ ནཱགཱ གནྡྷབྦཱ ཡེ ཙཉྙེ སནྟི པུཐུཀཱཡཱ’’ཏི.

༣༥༡. ཨེཝཉྩ པན ཏཐཱགཏཱ ཨེཝརཱུཔེ མཧེསཀྑེ ཡཀྑེ ཨབྷིཝདནྟི. ཨབྷིཝདིཏོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ བྷགཝཏོ ཨིནྡསཱལགུཧཾ པཝིསིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. དེཝཱཔི ཏཱཝཏིཾསཱ ཨིནྡསཱལགུཧཾ པཝིསིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཾསུ. པཉྩསིཁོཔི གནྡྷབྦདེཝཔུཏྟོ ཨིནྡསཱལགུཧཾ པཝིསིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི.

ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨིནྡསཱལགུཧཱ ཝིསམཱ སནྟཱི སམཱ སམཔཱདི, སམྦཱདྷཱ སནྟཱི ཨུརུནྡཱ [ཨུརུདྡཱ (ཀ.)] སམཔཱདི, ཨནྡྷཀཱརོ གུཧཱཡཾ ཨནྟརདྷཱཡི, ཨཱལོཀོ ཨུདཔཱདི ཡཐཱ ཏཾ དེཝཱནཾ དེཝཱནུབྷཱཝེན.

༣༥༢. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཀྐཾ དེཝཱནམིནྡཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཙྪརིཡམིདཾ ཨཱཡསྨཏོ ཀོསིཡསྶ, ཨབྦྷུཏམིདཾ ཨཱཡསྨཏོ ཀོསིཡསྶ ཏཱཝ བཧུཀིཙྩསྶ བཧུཀརཎཱིཡསྶ ཡདིདཾ ཨིདྷཱགམན’’ནྟི. ‘‘ཙིརཔཊིཀཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམིཏུཀཱམོ; ཨཔི ཙ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ ཀེཧིཙི ཀེཧིཙི [ཀེཧིཙི (སྱཱ.)] ཀིཙྩཀརཎཱིཡེཧི བྱཱཝཊོ; ཨེཝཱཧཾ ནཱསཀྑིཾ བྷགཝནྟཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམིཏུཾ. ཨེཀམིདཾ, བྷནྟེ, སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི སལལཱ༹གཱརཀེ. ཨཐ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, སཱཝཏྠིཾ ཨགམཱསིཾ བྷགཝནྟཾ དསྶནཱཡ. ཏེན ཁོ པན, བྷནྟེ, སམཡེན བྷགཝཱ ཨཉྙཏརེན སམཱདྷིནཱ ནིསིནྣོ ཧོཏི, བྷཱུཛཏི [བྷུཉྫཏཱི ཙ (སཱི. པཱི.), བྷུཛགཱི (སྱཱ.)] ཙ ནཱམ ཝེསྶཝཎསྶ མཧཱརཱཛསྶ པརིཙཱརིཀཱ བྷགཝནྟཾ པཙྩུཔཊྛིཏཱ ཧོཏི, པཉྫལིཀཱ ནམསྶམཱནཱ ཏིཊྛཏི. ཨཐ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷཱུཛཏིཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཨབྷིཝཱདེཧི མེ ཏྭཾ, བྷགིནི, བྷགཝནྟཾ – ‘‘སཀྐོ, བྷནྟེ, དེཝཱནམིནྡོ སཱམཙྩོ སཔརིཛནོ བྷགཝཏོ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཏཱི’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷནྟེ, སཱ བྷཱུཛཏི མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨཀཱལོ ཁོ, མཱརིས, བྷགཝནྟཾ དསྶནཱཡ; པཊིསལླཱིནོ བྷགཝཱ’ཏི. ‘ཏེན ཧཱི, བྷགིནི, ཡདཱ བྷགཝཱ ཏམྷཱ སམཱདྷིམྷཱ ཝུཊྛིཏོ ཧོཏི, ཨཐ མམ ཝཙནེན བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཧི – ‘‘སཀྐོ, བྷནྟེ, དེཝཱནམིནྡོ སཱམཙྩོ སཔརིཛནོ བྷགཝཏོ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཏཱི’’ཏི. ཀཙྩི མེ སཱ, བྷནྟེ, བྷགིནཱི བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེསི? སརཏི བྷགཝཱ ཏསྶཱ བྷགིནིཡཱ ཝཙན’’ནྟི? ‘‘ཨབྷིཝཱདེསི མཾ སཱ, དེཝཱནམིནྡ, བྷགིནཱི, སརཱམཧཾ ཏསྶཱ བྷགིནིཡཱ ཝཙནཾ. ཨཔི ཙཱཧཾ ཨཱཡསྨཏོ ནེམིསདྡེན [ཙཀྐནེམིསདྡེན (སྱཱ.)] ཏམྷཱ སམཱདྷིམྷཱ ཝུཊྛིཏོ’’ཏི. ‘‘ཡེ ཏེ, བྷནྟེ, དེཝཱ ཨམྷེཧི པཋམཏརཾ ཏཱཝཏིཾསཀཱཡཾ ཨུཔཔནྣཱ, ཏེསཾ མེ སམྨུཁཱ སུཏཾ སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘ཡདཱ ཏཐཱགཏཱ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི ཨརཧནྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ, དིབྦཱ ཀཱཡཱ པརིཔཱུརེནྟི, ཧཱཡནྟི ཨསུརཀཱཡཱ’ཏི. ཏཾ མེ ཨིདཾ, བྷནྟེ, སཀྑིདིཊྛཾ ཡཏོ ཏཐཱགཏོ ལོཀེ ཨུཔྤནྣོ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ, དིབྦཱ ཀཱཡཱ པརིཔཱུརེནྟི, ཧཱཡནྟི ཨསུརཀཱཡཱཏི.

གོཔཀཝཏྠུ

༣༥༣. ‘‘ཨིདྷེཝ, བྷནྟེ, ཀཔིལཝཏྠུསྨིཾ གོཔིཀཱ ནཱམ སཀྱདྷཱིཏཱ ཨཧོསི བུདྡྷེ པསནྣཱ དྷམྨེ པསནྣཱ སངྒྷེ པསནྣཱ སཱིལེསུ པརིཔཱུརཀཱརིནཱི. སཱ ཨིཏྠིཏྟཾ [ཨིཏྠིཙིཏྟཾ (སྱཱ.)] ཝིརཱཛེཏྭཱ པུརིསཏྟཾ [པུརིསཙིཏྟཾ (སྱཱ.)] བྷཱཝེཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔནྣཱ. དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨམྷཱཀཾ པུཏྟཏྟཾ ཨཛ྄ཛྷུཔགཏཱ. ཏཏྲཔི ནཾ ཨེཝཾ ཛཱནནྟི – ‘གོཔཀོ དེཝཔུཏྟོ, གོཔཀོ དེཝཔུཏྟོ’ཏི. ཨཉྙེཔི, བྷནྟེ, ཏཡོ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིཏྭཱ ཧཱིནཾ གནྡྷབྦཀཱཡཾ ཨུཔཔནྣཱ. ཏེ པཉྩཧི ཀཱམགུཎེཧི སམཔྤིཏཱ སམངྒཱིབྷཱུཏཱ པརིཙཱརཡམཱནཱ ཨམྷཱཀཾ ཨུཔཊྛཱནཾ ཨཱགཙྪནྟི ཨམྷཱཀཾ པཱརིཙརིཡཾ. ཏེ ཨམྷཱཀཾ ཨུཔཊྛཱནཾ ཨཱགཏེ ཨམྷཱཀཾ པཱརིཙརིཡཾ གོཔཀོ དེཝཔུཏྟོ པཊིཙོདེསི – ‘ཀུཏོམུཁཱ ནཱམ ཏུམྷེ, མཱརིསཱ, ཏསྶ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ ཨསྶུཏྠ [ཨཱཡུཧིཏྠ (སྱཱ.)] – ཨཧཉྷི ནཱམ ཨིཏྠིཀཱ སམཱནཱ བུདྡྷེ པསནྣཱ དྷམྨེ པསནྣཱ སངྒྷེ པསནྣཱ སཱིལེསུ པརིཔཱུརཀཱརིནཱི ཨིཏྠིཏྟཾ ཝིརཱཛེཏྭཱ པུརིསཏྟཾ བྷཱཝེཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔནྣཱ, དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ སཧབྱཏཾ སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ པུཏྟཏྟཾ ཨཛ྄ཛྷུཔགཏཱ. ཨིདྷཱཔི མཾ ཨེཝཾ ཛཱནནྟི ‘‘གོཔཀོ དེཝཔུཏྟོ གོཔཀོ དེཝཔུཏྟོ’ཏི. ཏུམྷེ པན, མཱརིསཱ, བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིཏྭཱ ཧཱིནཾ གནྡྷབྦཀཱཡཾ ཨུཔཔནྣཱ. དུདྡིཊྛརཱུཔཾ ཝཏ, བྷོ, ཨདྡསཱམ, ཡེ མཡཾ ཨདྡསཱམ སཧདྷམྨིཀེ ཧཱིནཾ གནྡྷབྦཀཱཡཾ ཨུཔཔནྣེ’ཏི. ཏེསཾ, བྷནྟེ, གོཔཀེན དེཝཔུཏྟེན པཊིཙོདིཏཱནཾ དྭེ དེཝཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཏིཾ པཊིལབྷིཾསུ ཀཱཡཾ བྲཧྨཔུརོཧིཏཾ, ཨེཀོ པན དེཝོ ཀཱམེ ཨཛ྄ཛྷཱཝསི.

༣༥༤. ‘‘‘ཨུཔཱསིཀཱ ཙཀྑུམཏོ ཨཧོསིཾ,

ནཱམམྤི མཡ྄ཧཾ ཨཧུ ‘གོཔིཀཱ’ཏི;

བུདྡྷེ ཙ དྷམྨེ ཙ ཨབྷིཔྤསནྣཱ,

སངྒྷཉྩུཔཊྛཱསིཾ པསནྣཙིཏྟཱ.

‘‘‘ཏསྶེཝ བུདྡྷསྶ སུདྷམྨཏཱཡ,

སཀྐསྶ པུཏྟོམྷི མཧཱནུབྷཱཝོ;

མཧཱཛུཏཱིཀོ ཏིདིཝཱུཔཔནྣོ,

ཛཱནནྟི མཾ ཨིདྷཱཔི ‘གོཔཀོ’ཏི.

‘‘‘ཨཐདྡསཾ བྷིཀྑཝོ དིཊྛཔུབྦེ,

གནྡྷབྦཀཱཡཱུཔགཏེ ཝསཱིནེ;

ཨིམེཧི ཏེ གོཏམསཱཝཀཱསེ,

ཡེ ཙ མཡཾ པུབྦེ མནུསྶབྷཱུཏཱ.

‘‘‘ཨནྣེན པཱནེན ཨུཔཊྛཧིམྷཱ,

པཱདཱུཔསངྒཡ྄ཧ སཀེ ནིཝེསནེ;

ཀུཏོམུཁཱ ནཱམ ཨིམེ བྷཝནྟོ,

བུདྡྷསྶ དྷམྨཱནི པཊིགྒཧེསུཾ [བུདྡྷསྶ དྷམྨཾ ན པཊིགྒཧེསུཾ (སྱཱ.)].

‘‘‘པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཧི དྷམྨོ,

སུདེསིཏོ ཙཀྑུམཏཱནུབུདྡྷོ;

ཨཧཉྷི ཏུམྷེཝ ཨུཔཱསམཱནོ,

སུཏྭཱན ཨརིཡཱན སུབྷཱསིཏཱནི.

‘‘‘སཀྐསྶ པུཏྟོམྷི མཧཱནུབྷཱཝོ,

མཧཱཛུཏཱིཀོ ཏིདིཝཱུཔཔནྣོ;

ཏུམྷེ པན སེཊྛམུཔཱསམཱནཱ,

ཨནུཏྟརཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིཏྭཱ.

‘‘‘ཧཱིནཾ ཀཱཡཾ ཨུཔཔནྣཱ བྷཝནྟོ,

ཨནཱནུལོམཱ བྷཝཏཱུཔཔཏྟི;

དུདྡིཊྛརཱུཔཾ ཝཏ ཨདྡསཱམ,

སཧདྷམྨིཀེ ཧཱིནཀཱཡཱུཔཔནྣེ.

‘‘‘གནྡྷབྦཀཱཡཱུཔགཏཱ བྷཝནྟོ,

དེཝཱནམཱགཙྪཐ པཱརིཙརིཡཾ;

ཨགཱརེ ཝསཏོ མཡ྄ཧཾ,

ཨིམཾ པསྶ ཝིསེསཏཾ.

‘‘‘ཨིཏྠཱི ཧུཏྭཱ སྭཛྫ པུམོམྷི དེཝོ,

དིབྦེཧི ཀཱམེཧི སམངྒིབྷཱུཏོ’;

ཏེ ཙོདིཏཱ གོཏམསཱཝཀེན,

སཾཝེགམཱཔཱདུ སམེཙྩ གོཔཀཾ.

‘‘‘ཧནྡ ཝིཡཱཡཱམ [ཝིགཱཡཱམ (སྱཱ.), ཝིཏཱཡཱམ (པཱི.)] བྱཱཡཱམ [ཝིཡཱཡམཱམ (སཱི. པཱི.)],

མཱ ནོ མཡཾ པརཔེསྶཱ ཨཧུམྷཱ’;

ཏེསཾ དུཝེ ཝཱིརིཡམཱརབྷིཾསུ,

ཨནུསྶརཾ གོཏམསཱསནཱནི.

‘‘ཨིདྷེཝ ཙིཏྟཱནི ཝིརཱཛཡིཏྭཱ,

ཀཱམེསུ ཨཱདཱིནཝམདྡསཾསུ;

ཏེ ཀཱམསཾཡོཛནབནྡྷནཱནི,

པཱཔིམཡོགཱནི དུརཙྩཡཱནི.

‘‘ནཱགོཝ སནྣཱནི གུཎཱནི [སནྡཱནགུཎཱནི (སཱི. པཱི.), སནྟཱནི གུཎཱནི (སྱཱ.)] ཚེཏྭཱ,

དེཝེ ཏཱཝཏིཾསེ ཨཏིཀྐམིཾསུ;

སཨིནྡཱ དེཝཱ སཔཛཱཔཏིཀཱ,

སབྦེ སུདྷམྨཱཡ སབྷཱཡུཔཝིཊྛཱ.

‘‘ཏེསཾ ནིསིནྣཱནཾ ཨབྷིཀྐམིཾསུ,

ཝཱིརཱ ཝིརཱགཱ ཝིརཛཾ ཀརོནྟཱ;

ཏེ དིསྭཱ སཾཝེགམཀཱསི ཝཱསཝོ,

དེཝཱབྷིབྷཱུ དེཝགཎསྶ མཛ྄ཛྷེ.

‘‘‘ཨིམེཧི ཏེ ཧཱིནཀཱཡཱུཔཔནྣཱ,

དེཝེ ཏཱཝཏིཾསེ ཨབྷིཀྐམནྟི’;

སཾཝེགཛཱཏསྶ ཝཙོ ནིསམྨ,

སོ གོཔཀོ ཝཱསཝམཛ྄ཛྷབྷཱསི.

‘‘‘བུདྡྷོ ཛནིནྡཏྠི མནུསྶལོཀེ,

ཀཱམཱབྷིབྷཱུ སཀྱམུནཱིཏི ཉཱཡཏི;

ཏསྶེཝ ཏེ པུཏྟཱ སཏིཡཱ ཝིཧཱིནཱ,

ཙོདིཏཱ མཡཱ ཏེ སཏིམཛ྄ཛྷལཏྠུཾ.

‘‘‘ཏིཎྞཾ ཏེསཾ ཨཱཝསིནེཏྠ [ཨཝསཱིནེཏྠ (པཱི.)] ཨེཀོ,

གནྡྷབྦཀཱཡཱུཔགཏོ ཝསཱིནོ;

དྭེ ཙ སམྦོདྷིཔཐཱནུསཱརིནོ,

དེཝེཔི ཧཱིལེ༹ནྟི སམཱཧིཏཏྟཱ.

‘‘‘ཨེཏཱདིསཱི དྷམྨཔྤཀཱསནེཏྠ,

ན ཏཏྠ ཀིཾཀངྑཏི ཀོཙི སཱཝཀོ;

ནིཏིཎྞཨོགྷཾ ཝིཙིཀིཙྪཚིནྣཾ,

བུདྡྷཾ ནམསྶཱམ ཛིནཾ ཛནིནྡཾ’.

‘‘ཡཾ ཏེ དྷམྨཾ ཨིདྷཉྙཱཡ,

ཝིསེསཾ ཨཛ྄ཛྷགཾསུ [ཨཛ྄ཛྷགམཾསུ (སྱཱ.)] ཏེ;

ཀཱཡཾ བྲཧྨཔུརོཧིཏཾ,

དུཝེ ཏེསཾ ཝིསེསགཱུ.

‘‘ཏསྶ དྷམྨསྶ པཏྟིཡཱ,

ཨཱགཏམྷཱསི མཱརིས;

ཀཏཱཝཀཱསཱ བྷགཝཏཱ,

པཉྷཾ པུཙྪེམུ མཱརིསཱ’’ཏི.

༣༥༥. ཨཐ ཁོ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘‘དཱིགྷརཏྟཾ ཝིསུདྡྷོ ཁོ ཨཡཾ ཡཀྑོ [སཀྐོ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)], ཡཾ ཀིཉྩི མཾ པཉྷཾ པུཙྪིསྶཏི, སབྦཾ ཏཾ ཨཏྠསཉྷིཏཾཡེཝ པུཙྪིསྶཏི, ནོ ཨནཏྠསཉྷིཏཾ. ཡཉྩསྶཱཧཾ པུཊྛོ བྱཱཀརིསྶཱམི, ཏཾ ཁིཔྤམེཝ ཨཱཛཱནིསྶཏཱི’’ཏི.

༣༥༦. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཀྐཾ དེཝཱནམིནྡཾ གཱཐཱཡ ཨཛ྄ཛྷབྷཱསི –

‘‘པུཙྪ ཝཱསཝ མཾ པཉྷཾ, ཡཾ ཀིཉྩི མནསིཙྪསི;

ཏསྶ ཏསྶེཝ པཉྷསྶ, ཨཧཾ ཨནྟཾ ཀརོམི ཏེ’’ཏི.

པཋམབྷཱཎཝཱརོ ནིཊྛིཏོ.

༣༥༧. ཀཏཱཝཀཱསོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ བྷགཝཏཱ ཨིམཾ བྷགཝནྟཾ [དེཝཱནམིནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨིམཾ (སཱི. པཱི.)] པཋམཾ པཉྷཾ ཨཔུཙྪི –

‘‘ཀིཾ སཾཡོཛནཱ ནུ ཁོ, མཱརིས, དེཝཱ མནུསྶཱ ཨསུརཱ ནཱགཱ གནྡྷབྦཱ ཡེ ཙཉྙེ སནྟི པུཐུཀཱཡཱ, ཏེ – ‘ཨཝེརཱ ཨདཎྜཱ ཨསཔཏྟཱ ཨབྱཱཔཛྫཱ ཝིཧརེམུ ཨཝེརིནོ’ཏི ཨིཏི ཙ ནེསཾ ཧོཏི, ཨཐ ཙ པན སཝེརཱ སདཎྜཱ སསཔཏྟཱ སབྱཱཔཛྫཱ ཝིཧརནྟི སཝེརིནོ’’ཏི? ཨིཏྠཾ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ བྷགཝནྟཾ པཉྷཾ [ཨིམཾ པཋམཾ པཉྷཾ (སཱི. པཱི.)] ཨཔུཙྪི. ཏསྶ བྷགཝཱ པཉྷཾ པུཊྛོ བྱཱཀཱསི –

‘‘ཨིསྶཱམཙྪརིཡསཾཡོཛནཱ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, དེཝཱ མནུསྶཱ ཨསུརཱ ནཱགཱ གནྡྷབྦཱ ཡེ ཙཉྙེ སནྟི པུཐུཀཱཡཱ, ཏེ – ‘ཨཝེརཱ ཨདཎྜཱ ཨསཔཏྟཱ ཨབྱཱཔཛྫཱ ཝིཧརེམུ ཨཝེརིནོ’ཏི ཨིཏི ཙ ནེསཾ ཧོཏི, ཨཐ ཙ པན སཝེརཱ སདཎྜཱ སསཔཏྟཱ སབྱཱཔཛྫཱ ཝིཧརནྟི སཝེརིནོ’’ཏི. ཨིཏྠཾ བྷགཝཱ སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ པཉྷཾ པུཊྛོ བྱཱཀཱསི. ཨཏྟམནོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡི ཨནུམོདི – ‘‘ཨེཝམེཏཾ, བྷགཝཱ, ཨེཝམེཏཾ, སུགཏ. ཏིཎྞཱ མེཏྠ ཀངྑཱ ཝིགཏཱ ཀཐཾཀཐཱ བྷགཝཏོ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎཾ སུཏྭཱ’’ཏི.

༣༥༨. ཨིཏིཧ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨུཏྟརིཾ [ཨུཏྟརིཾ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] པཉྷཾ ཨཔུཙྪི –

‘‘ཨིསྶཱམཙྪརིཡཾ པན, མཱརིས, ཀིཾནིདཱནཾ ཀིཾསམུདཡཾ ཀིཾཛཱཏིཀཾ ཀིཾཔབྷཝཾ; ཀིསྨིཾ སཏི ཨིསྶཱམཙྪརིཡཾ ཧོཏི; ཀིསྨིཾ ཨསཏི ཨིསྶཱམཙྪརིཡཾ ན ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིསྶཱམཙྪརིཡཾ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, པིཡཱཔྤིཡནིདཱནཾ པིཡཱཔྤིཡསམུདཡཾ པིཡཱཔྤིཡཛཱཏིཀཾ པིཡཱཔྤིཡཔབྷཝཾ; པིཡཱཔྤིཡེ སཏི ཨིསྶཱམཙྪརིཡཾ ཧོཏི, པིཡཱཔྤིཡེ ཨསཏི ཨིསྶཱམཙྪརིཡཾ ན ཧོཏཱི’’ཏི.

‘‘པིཡཱཔྤིཡཾ ཁོ པན, མཱརིས, ཀིཾནིདཱནཾ ཀིཾསམུདཡཾ ཀིཾཛཱཏིཀཾ ཀིཾཔབྷཝཾ; ཀིསྨིཾ སཏི པིཡཱཔྤིཡཾ ཧོཏི; ཀིསྨིཾ ཨསཏི པིཡཱཔྤིཡཾ ན ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘པིཡཱཔྤིཡཾ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཚནྡནིདཱནཾ ཚནྡསམུདཡཾ ཚནྡཛཱཏིཀཾ ཚནྡཔབྷཝཾ; ཚནྡེ སཏི པིཡཱཔྤིཡཾ ཧོཏི; ཚནྡེ ཨསཏི པིཡཱཔྤིཡཾ ན ཧོཏཱི’’ཏི.

‘‘ཚནྡོ ཁོ པན, མཱརིས, ཀིཾནིདཱནོ ཀིཾསམུདཡོ ཀིཾཛཱཏིཀོ ཀིཾཔབྷཝོ; ཀིསྨིཾ སཏི ཚནྡོ ཧོཏི; ཀིསྨིཾ ཨསཏི ཚནྡོ ན ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཚནྡོ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཝིཏཀྐནིདཱནོ ཝིཏཀྐསམུདཡོ ཝིཏཀྐཛཱཏིཀོ ཝིཏཀྐཔབྷཝོ; ཝིཏཀྐེ སཏི ཚནྡོ ཧོཏི; ཝིཏཀྐེ ཨསཏི ཚནྡོ ན ཧོཏཱི’’ཏི.

‘‘ཝིཏཀྐོ ཁོ པན, མཱརིས, ཀིཾནིདཱནོ ཀིཾསམུདཡོ ཀིཾཛཱཏིཀོ ཀིཾཔབྷཝོ; ཀིསྨིཾ སཏི ཝིཏཀྐོ ཧོཏི; ཀིསྨིཾ ཨསཏི ཝིཏཀྐོ ན ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཝིཏཀྐོ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, པཔཉྩསཉྙཱསངྑཱནིདཱནོ པཔཉྩསཉྙཱསངྑཱསམུདཡོ པཔཉྩསཉྙཱསངྑཱཛཱཏིཀོ པཔཉྩསཉྙཱསངྑཱཔབྷཝོ; པཔཉྩསཉྙཱསངྑཱཡ སཏི ཝིཏཀྐོ ཧོཏི; པཔཉྩསཉྙཱསངྑཱཡ ཨསཏི ཝིཏཀྐོ ན ཧོཏཱི’’ཏི.

‘‘ཀཐཾ པཊིཔནྣོ པན, མཱརིས, བྷིཀྑུ པཔཉྩསཉྙཱསངྑཱནིརོདྷསཱརུཔྤགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཊིཔནྣོ ཧོཏཱི’’ཏི?

ཝེདནཱཀམྨཊྛཱནཾ

༣༥༩. ‘‘སོམནསྶཾཔཱཧཾ [པཧཾ (སཱི. པཱི.), ཙཱཧཾ (སྱཱ. ཀཾ.)], དེཝཱནམིནྡ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི. དོམནསྶཾཔཱཧཾ, དེཝཱནམིནྡ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི. ཨུཔེཀྑཾཔཱཧཾ, དེཝཱནམིནྡ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི.

༣༦༠. ‘‘སོམནསྶཾཔཱཧཾ, དེཝཱནམིནྡ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱིཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཏཏྠ ཡཾ ཛཉྙཱ སོམནསྶཾ ‘ཨིམཾ ཁོ མེ སོམནསྶཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟཱི’ཏི, ཨེཝརཱུཔཾ སོམནསྶཾ ན སེཝིཏབྦཾ. ཏཏྠ ཡཾ ཛཉྙཱ སོམནསྶཾ ‘ཨིམཾ ཁོ མེ སོམནསྶཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟཱི’ཏི, ཨེཝརཱུཔཾ སོམནསྶཾ སེཝིཏབྦཾ. ཏཏྠ ཡཾ ཙེ སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ, ཡཾ ཙེ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ, ཡེ ཨཝིཏཀྐེ ཨཝིཙཱརེ, ཏེ [སེ (སཱི. པཱི.)] པཎཱིཏཏརེ. སོམནསྶཾཔཱཧཾ, དེཝཱནམིནྡ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱིཏི. ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ, ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

༣༦༡. ‘‘དོམནསྶཾཔཱཧཾ, དེཝཱནམིནྡ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱིཏི. ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཏཏྠ ཡཾ ཛཉྙཱ དོམནསྶཾ ‘ཨིམཾ ཁོ མེ དོམནསྶཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟཱི’ཏི, ཨེཝརཱུཔཾ དོམནསྶཾ ན སེཝིཏབྦཾ. ཏཏྠ ཡཾ ཛཉྙཱ དོམནསྶཾ ‘ཨིམཾ ཁོ མེ དོམནསྶཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟཱི’ཏི, ཨེཝརཱུཔཾ དོམནསྶཾ སེཝིཏབྦཾ. ཏཏྠ ཡཾ ཙེ སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ, ཡཾ ཙེ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ, ཡེ ཨཝིཏཀྐེ ཨཝིཙཱརེ, ཏེ པཎཱིཏཏརེ. དོམནསྶཾཔཱཧཾ, དེཝཱནམིནྡ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱི’ཏི ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ, ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

༣༦༢. ‘‘ཨུཔེཀྑཾཔཱཧཾ, དེཝཱནམིནྡ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱིཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཏཏྠ ཡཾ ཛཉྙཱ ཨུཔེཀྑཾ ‘ཨིམཾ ཁོ མེ ཨུཔེཀྑཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟཱི’ཏི, ཨེཝརཱུཔཱ ཨུཔེཀྑཱ ན སེཝིཏབྦཱ. ཏཏྠ ཡཾ ཛཉྙཱ ཨུཔེཀྑཾ ‘ཨིམཾ ཁོ མེ ཨུཔེཀྑཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟཱི’ཏི, ཨེཝརཱུཔཱ ཨུཔེཀྑཱ སེཝིཏབྦཱ. ཏཏྠ ཡཾ ཙེ སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ, ཡཾ ཙེ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ, ཡེ ཨཝིཏཀྐེ ཨཝིཙཱརེ, ཏེ པཎཱིཏཏརེ. ཨུཔེཀྑཾཔཱཧཾ, དེཝཱནམིནྡ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱིཏི ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ, ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

༣༦༣. ‘‘ཨེཝཾ པཊིཔནྣོ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, བྷིཀྑུ པཔཉྩསཉྙཱསངྑཱནིརོདྷསཱརུཔྤགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཊིཔནྣོ ཧོཏཱི’’ཏི. ཨིཏྠཾ བྷགཝཱ སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ པཉྷཾ པུཊྛོ བྱཱཀཱསི. ཨཏྟམནོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡི ཨནུམོདི – ‘‘ཨེཝམེཏཾ, བྷགཝཱ, ཨེཝམེཏཾ, སུགཏ, ཏིཎྞཱ མེཏྠ ཀངྑཱ ཝིགཏཱ ཀཐཾཀཐཱ བྷགཝཏོ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎཾ སུཏྭཱ’’ཏི.

པཱཏིམོཀྑསཾཝརོ

༣༦༤. ཨིཏིཧ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ ཨཔུཙྪི –

‘‘ཀཐཾ པཊིཔནྣོ པན, མཱརིས, བྷིཀྑུ པཱཏིམོཀྑསཾཝརཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཀཱཡསམཱཙཱརཾཔཱཧཾ, དེཝཱནམིནྡ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི. ཝཙཱིསམཱཙཱརཾཔཱཧཾ, དེཝཱནམིནྡ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི. པརིཡེསནཾཔཱཧཾ, དེཝཱནམིནྡ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦ’’མྤི.

‘‘ཀཱཡསམཱཙཱརཾཔཱཧཾ, དེཝཱནམིནྡ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི སེཝིཏབྦམྤི ཨསེཝིཏབྦམྤཱིཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཏཏྠ ཡཾ ཛཉྙཱ ཀཱཡསམཱཙཱརཾ ‘ཨིམཾ ཁོ མེ ཀཱཡསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟཱི’ཏི, ཨེཝརཱུཔོ ཀཱཡསམཱཙཱརོ ན སེཝིཏབྦོ. ཏཏྠ ཡཾ ཛཉྙཱ ཀཱཡསམཱཙཱརཾ ‘ཨིམཾ ཁོ མེ ཀཱཡསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟཱི’ཏི, ཨེཝརཱུཔོ ཀཱཡསམཱཙཱརོ སེཝིཏབྦོ. ཀཱཡསམཱཙཱརཾཔཱཧཾ, དེཝཱནམིནྡ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱིཏི ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ, ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

‘‘ཝཙཱིསམཱཙཱརཾཔཱཧཾ, དེཝཱནམིནྡ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱི’ཏི. ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཏཏྠ ཡཾ ཛཉྙཱ ཝཙཱིསམཱཙཱརཾ ‘ཨིམཾ ཁོ མེ ཝཙཱིསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟཱི’ཏི, ཨེཝརཱུཔོ ཝཙཱིསམཱཙཱརོ ན སེཝིཏབྦོ. ཏཏྠ ཡཾ ཛཉྙཱ ཝཙཱིསམཱཙཱརཾ ‘ཨིམཾ ཁོ མེ ཝཙཱིསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟཱི’ཏི, ཨེཝརཱུཔོ ཝཙཱིསམཱཙཱརོ སེཝིཏབྦོ. ཝཙཱིསམཱཙཱརཾཔཱཧཾ, དེཝཱནམིནྡ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱིཏི ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ, ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

‘‘པརིཡེསནཾཔཱཧཾ, དེཝཱནམིནྡ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱིཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཏཏྠ ཡཾ ཛཉྙཱ པརིཡེསནཾ ‘ཨིམཾ ཁོ མེ པརིཡེསནཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟཱི’ཏི, ཨེཝརཱུཔཱ པརིཡེསནཱ ན སེཝིཏབྦཱ. ཏཏྠ ཡཾ ཛཉྙཱ པརིཡེསནཾ ‘ཨིམཾ ཁོ མེ པརིཡེསནཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟཱི’ཏི, ཨེཝརཱུཔཱ པརིཡེསནཱ སེཝིཏབྦཱ. པརིཡེསནཾཔཱཧཾ, དེཝཱནམིནྡ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱིཏི ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ, ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

‘‘ཨེཝཾ པཊིཔནྣོ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, བྷིཀྑུ པཱཏིམོཀྑསཾཝརཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏཱི’’ཏི. ཨིཏྠཾ བྷགཝཱ སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ པཉྷཾ པུཊྛོ བྱཱཀཱསི. ཨཏྟམནོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡི ཨནུམོདི – ‘‘ཨེཝམེཏཾ, བྷགཝཱ, ཨེཝམེཏཾ, སུགཏ. ཏིཎྞཱ མེཏྠ ཀངྑཱ ཝིགཏཱ ཀཐཾཀཐཱ བྷགཝཏོ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎཾ སུཏྭཱ’’ཏི.

ཨིནྡྲིཡསཾཝརོ

༣༦༥. ཨིཏིཧ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ ཨཔུཙྪི –

‘‘ཀཐཾ པཊིཔནྣོ པན, མཱརིས, བྷིཀྑུ ཨིནྡྲིཡསཾཝརཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཾ རཱུཔཾཔཱཧཾ, དེཝཱནམིནྡ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི. སོཏཝིཉྙེཡྻཾ སདྡཾཔཱཧཾ, དེཝཱནམིནྡ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི. གྷཱནཝིཉྙེཡྻཾ གནྡྷཾཔཱཧཾ, དེཝཱནམིནྡ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི. ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཾ རསཾཔཱཧཾ, དེཝཱནམིནྡ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི. ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཾ ཕོཊྛབྦཾཔཱཧཾ, དེཝཱནམིནྡ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི. མནོཝིཉྙེཡྻཾ དྷམྨཾཔཱཧཾ, དེཝཱནམིནྡ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཨིམསྶ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སངྑིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམི. ཡཐཱརཱུཔཾ, བྷནྟེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཾ རཱུཔཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཨེཝརཱུཔཾ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཾ རཱུཔཾ ན སེཝིཏབྦཾ. ཡཐཱརཱུཔཉྩ ཁོ, བྷནྟེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཾ རཱུཔཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཨེཝརཱུཔཾ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཾ རཱུཔཾ སེཝིཏབྦཾ. ཡཐཱརཱུཔཉྩ ཁོ, བྷནྟེ, སོཏཝིཉྙེཡྻཾ སདྡཾ སེཝཏོ…པེ… གྷཱནཝིཉྙེཡྻཾ གནྡྷཾ སེཝཏོ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཾ རསཾ སེཝཏོ… ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཾ ཕོཊྛབྦཾ སེཝཏོ… མནོཝིཉྙེཡྻཾ དྷམྨཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཨེཝརཱུཔོ མནོཝིཉྙེཡྻོ དྷམྨོ ན སེཝིཏབྦོ. ཡཐཱརཱུཔཉྩ ཁོ, བྷནྟེ, མནོཝིཉྙེཡྻཾ དྷམྨཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཨེཝརཱུཔོ མནོཝིཉྙེཡྻོ དྷམྨོ སེཝིཏབྦོ.

‘‘ཨིམསྶ ཁོ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སངྑིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཏོ ཏིཎྞཱ མེཏྠ ཀངྑཱ ཝིགཏཱ ཀཐཾཀཐཱ བྷགཝཏོ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎཾ སུཏྭཱ’’ཏི.

༣༦༦. ཨིཏིཧ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ ཨཔུཙྪི –

‘‘སབྦེཝ ནུ ཁོ, མཱརིས, སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཀནྟཝཱདཱ ཨེཀནྟསཱིལཱ ཨེཀནྟཚནྡཱ ཨེཀནྟཨཛ྄ཛྷོསཱནཱ’’ཏི? ‘‘ན ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, སབྦེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཀནྟཝཱདཱ ཨེཀནྟསཱིལཱ ཨེཀནྟཚནྡཱ ཨེཀནྟཨཛ྄ཛྷོསཱནཱ’’ཏི.

‘‘ཀསྨཱ པན, མཱརིས, ན སབྦེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཀནྟཝཱདཱ ཨེཀནྟསཱིལཱ ཨེཀནྟཚནྡཱ ཨེཀནྟཨཛ྄ཛྷོསཱནཱ’’ཏི? ‘‘ཨནེཀདྷཱཏུ ནཱནཱདྷཱཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ལོཀོ. ཏསྨིཾ ཨནེཀདྷཱཏུནཱནཱདྷཱཏུསྨིཾ ལོཀེ ཡཾ ཡདེཝ སཏྟཱ དྷཱཏུཾ ཨབྷིནིཝིསནྟི, ཏཾ ཏདེཝ ཐཱམསཱ པརཱམཱསཱ ཨབྷིནིཝིསྶ ཝོཧརནྟི – ‘ཨིདམེཝ སཙྩཾ མོགྷམཉྙ’ནྟི. ཏསྨཱ ན སབྦེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཀནྟཝཱདཱ ཨེཀནྟསཱིལཱ ཨེཀནྟཚནྡཱ ཨེཀནྟཨཛ྄ཛྷོསཱནཱ’’ཏི.

‘‘སབྦེཝ ནུ ཁོ, མཱརིས, སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨཙྩནྟནིཊྛཱ ཨཙྩནྟཡོགཀྑེམཱི ཨཙྩནྟབྲཧྨཙཱརཱི ཨཙྩནྟཔརིཡོསཱནཱ’’ཏི? ‘‘ན ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, སབྦེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨཙྩནྟནིཊྛཱ ཨཙྩནྟཡོགཀྑེམཱི ཨཙྩནྟབྲཧྨཙཱརཱི ཨཙྩནྟཔརིཡོསཱནཱ’’ཏི.

‘‘ཀསྨཱ པན, མཱརིས, ན སབྦེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨཙྩནྟནིཊྛཱ ཨཙྩནྟཡོགཀྑེམཱི ཨཙྩནྟབྲཧྨཙཱརཱི ཨཙྩནྟཔརིཡོསཱནཱ’’ཏི? ‘‘ཡེ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, བྷིཀྑཱུ ཏཎྷཱསངྑཡཝིམུཏྟཱ ཏེ ཨཙྩནྟནིཊྛཱ ཨཙྩནྟཡོགཀྑེམཱི ཨཙྩནྟབྲཧྨཙཱརཱི ཨཙྩནྟཔརིཡོསཱནཱ. ཏསྨཱ ན སབྦེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨཙྩནྟནིཊྛཱ ཨཙྩནྟཡོགཀྑེམཱི ཨཙྩནྟབྲཧྨཙཱརཱི ཨཙྩནྟཔརིཡོསཱནཱ’’ཏི.

ཨིཏྠཾ བྷགཝཱ སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ པཉྷཾ པུཊྛོ བྱཱཀཱསི. ཨཏྟམནོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡི ཨནུམོདི – ‘‘ཨེཝམེཏཾ, བྷགཝཱ, ཨེཝམེཏཾ, སུགཏ. ཏིཎྞཱ མེཏྠ ཀངྑཱ ཝིགཏཱ ཀཐཾཀཐཱ བྷགཝཏོ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎཾ སུཏྭཱ’’ཏི.

༣༦༧. ཨིཏིཧ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཨེཛཱ, བྷནྟེ, རོགོ, ཨེཛཱ གཎྜོ, ཨེཛཱ སལླཾ, ཨེཛཱ ཨིམཾ པུརིསཾ པརིཀཌྜྷཏི ཏསྶ ཏསྶེཝ བྷཝསྶ ཨབྷིནིབྦཏྟིཡཱ. ཏསྨཱ ཨཡཾ པུརིསོ ཨུཙྩཱཝཙམཱཔཛྫཏི. ཡེསཱཧཾ, བྷནྟེ, པཉྷཱནཾ ཨིཏོ བཧིདྡྷཱ ཨཉྙེསུ སམཎབྲཱཧྨཎེསུ ཨོཀཱསཀམྨམྤི ནཱལཏྠཾ, ཏེ མེ བྷགཝཏཱ བྱཱཀཏཱ. དཱིགྷརཏྟཱནུསཡིཏཉྩ པན [དཱིགྷརཏྟཱནུཔསྶཏཱ, ཡཉྩ པན (སྱཱ.), དཱིགྷརཏྟཱནུསཡིནོ, ཡཉྩ པན (སཱི. པཱི.)] མེ ཝིཙིཀིཙྪཱཀཐཾཀཐཱསལླཾ, ཏཉྩ བྷགཝཏཱ ཨབྦུལ༹ྷ’’ནྟི.

‘‘ཨབྷིཛཱནཱསི ནོ ཏྭཾ, དེཝཱནམིནྡ, ཨིམེ པཉྷེ ཨཉྙེ སམཎབྲཱཧྨཎེ པུཙྪིཏཱ’’ཏི? ‘‘ཨབྷིཛཱནཱམཧཾ, བྷནྟེ, ཨིམེ པཉྷེ ཨཉྙེ སམཎབྲཱཧྨཎེ པུཙྪིཏཱ’’ཏི. ‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན ཏེ, དེཝཱནམིནྡ, བྱཱཀཾསུ? སཙེ ཏེ ཨགརུ བྷཱསསྶཱུ’’ཏི. ‘‘ན ཁོ མེ, བྷནྟེ, གརུ ཡཏྠསྶ བྷགཝཱ ནིསིནྣོ བྷགཝནྟརཱུཔོ ཝཱ’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, དེཝཱནམིནྡ, བྷཱསསྶཱུ’’ཏི. ‘‘ཡེསྭཱཧཾ [ཡེསཱཧཾ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)], བྷནྟེ, མཉྙཱམི སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨཱརཉྙིཀཱ པནྟསེནཱསནཱཏི, ཏྱཱཧཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨིམེ པཉྷེ པུཙྪཱམི, ཏེ མཡཱ པུཊྛཱ ན སམྤཱཡནྟི, ཨསམྤཱཡནྟཱ མམཾཡེཝ པཊིཔུཙྪནྟི – ‘ཀོ ནཱམོ ཨཱཡསྨཱ’ཏི? ཏེསཱཧཾ པུཊྛོ བྱཱཀརོམི – ‘ཨཧཾ ཁོ, མཱརིས, སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ’ཏི. ཏེ མམཾཡེཝ ཨུཏྟརི པཊིཔུཙྪནྟི – ‘ཀིཾ པནཱཡསྨཱ, དེཝཱནམིནྡ [དེཝཱནམིནྡོ (སཱི. པཱི.)], ཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཨིམཾ ཋཱནཾ པཏྟོ’ཏི? ཏེསཱཧཾ ཡཐཱསུཏཾ ཡཐཱཔརིཡཏྟཾ དྷམྨཾ དེསེམི. ཏེ ཏཱཝཏཀེནེཝ ཨཏྟམནཱ ཧོནྟི – ‘སཀྐོ ཙ ནོ དེཝཱནམིནྡོ དིཊྛོ, ཡཉྩ ནོ ཨཔུཙྪིམྷཱ, ཏཉྩ ནོ བྱཱཀཱསཱི’ཏི. ཏེ ཨཉྙདཏྠུ མམཾཡེཝ སཱཝཀཱ སམྤཛྫནྟི, ན ཙཱཧཾ ཏེསཾ. ཨཧཾ ཁོ པན, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སཱཝཀོ སོཏཱཔནྣོ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨོ ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡཎོ’’ཏི.

སོམནསྶཔཊིལཱབྷཀཐཱ

༣༦༨. ‘‘ཨབྷིཛཱནཱསི ནོ ཏྭཾ, དེཝཱནམིནྡ, ཨིཏོ པུབྦེ ཨེཝརཱུཔཾ ཝེདཔཊིལཱབྷཾ སོམནསྶཔཊིལཱབྷ’’ནྟི? ‘‘ཨབྷིཛཱནཱམཧཾ, བྷནྟེ, ཨིཏོ པུབྦེ ཨེཝརཱུཔཾ ཝེདཔཊིལཱབྷཾ སོམནསྶཔཊིལཱབྷ’’ནྟི. ‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན ཏྭཾ, དེཝཱནམིནྡ, ཨབྷིཛཱནཱསི ཨིཏོ པུབྦེ ཨེཝརཱུཔཾ ཝེདཔཊིལཱབྷཾ སོམནསྶཔཊིལཱབྷ’’ནྟི?

‘‘བྷཱུཏཔུབྦཾ, བྷནྟེ, དེཝཱསུརསངྒཱམོ སམུཔབྱཱུལ༹ྷོ [སམཱུཔབྦུལ༹ྷོ (སཱི. པཱི.)] ཨཧོསི. ཏསྨིཾ ཁོ པན, བྷནྟེ, སངྒཱམེ དེཝཱ ཛིནིཾསུ, ཨསུརཱ པརཱཛཡིཾསུ [པརཱཛིཾསུ (སཱི. པཱི.)]. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, ཏཾ སངྒཱམཾ ཨབྷིཝིཛིནིཏྭཱ ཝིཛིཏསངྒཱམསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཱ ཙེཝ དཱནི དིབྦཱ ཨོཛཱ ཡཱ ཙ ཨསུརཱ ཨོཛཱ, ཨུབྷཡམེཏཾ [ཨུབྷཡམེཏྠ (སྱཱ.)] དེཝཱ པརིབྷུཉྫིསྶནྟཱི’ཏི. སོ ཁོ པན མེ, བྷནྟེ, ཝེདཔཊིལཱབྷོ སོམནསྶཔཊིལཱབྷོ སདཎྜཱཝཙརོ སསཏྠཱཝཙརོ ན ནིབྦིདཱཡ ན ཝིརཱགཱཡ ན ནིརོདྷཱཡ ན ཨུཔསམཱཡ ན ཨབྷིཉྙཱཡ ན སམྦོདྷཱཡ ན ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏི. ཡོ ཁོ པན མེ ཨཡཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཝེདཔཊིལཱབྷོ སོམནསྶཔཊིལཱབྷོ, སོ ཨདཎྜཱཝཙརོ ཨསཏྠཱཝཙརོ ཨེཀནྟནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ ཨུཔསམཱཡ ཨབྷིཉྙཱཡ སམྦོདྷཱཡ ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏཱི’’ཏི.

༣༦༩. ‘‘ཀིཾ པན ཏྭཾ, དེཝཱནམིནྡ, ཨཏྠཝསཾ སམྤསྶམཱནོ ཨེཝརཱུཔཾ ཝེདཔཊིལཱབྷཾ སོམནསྶཔཊིལཱབྷཾ པཝེདེསཱི’’ཏི? ‘‘ཚ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཨཏྠཝསེ སམྤསྶམཱནོ ཨེཝརཱུཔཾ ཝེདཔཊིལཱབྷཾ སོམནསྶཔཊིལཱབྷཾ པཝེདེམི.

‘‘ཨིདྷེཝ ཏིཊྛམཱནསྶ, དེཝབྷཱུཏསྶ མེ སཏོ;

པུནརཱཡུ ཙ མེ ལདྡྷོ, ཨེཝཾ ཛཱནཱཧི མཱརིས.

‘‘ཨིམཾ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, པཋམཾ ཨཏྠཝསཾ སམྤསྶམཱནོ ཨེཝརཱུཔཾ ཝེདཔཊིལཱབྷཾ སོམནསྶཔཊིལཱབྷཾ པཝེདེམི.

‘‘ཙུཏཱཧཾ དིཝིཡཱ ཀཱཡཱ, ཨཱཡུཾ ཧིཏྭཱ ཨམཱནུསཾ;

ཨམཱུལ༹ྷོ གབྦྷམེསྶཱམི, ཡཏྠ མེ རམཏཱི མནོ.

‘‘ཨིམཾ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, དུཏིཡཾ ཨཏྠཝསཾ སམྤསྶམཱནོ ཨེཝརཱུཔཾ ཝེདཔཊིལཱབྷཾ སོམནསྶཔཊིལཱབྷཾ པཝེདེམི.

‘‘སྭཱཧཾ ཨམཱུལ༹ྷཔཉྙསྶ [ཨམཱུལ༹ྷཔཉྷསྶ (?)], ཝིཧརཾ སཱསནེ རཏོ;

ཉཱཡེན ཝིཧརིསྶཱམི, སམྤཛཱནོ པཊིསྶཏོ.

‘‘ཨིམཾ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཏཏིཡཾ ཨཏྠཝསཾ སམྤསྶམཱནོ ཨེཝརཱུཔཾ ཝེདཔཊིལཱབྷཾ སོམནསྶཔཊིལཱབྷཾ པཝེདེམི.

‘‘ཉཱཡེན མེ ཙརཏོ ཙ, སམྦོདྷི ཙེ བྷཝིསྶཏི;

ཨཉྙཱཏཱ ཝིཧརིསྶཱམི, སྭེཝ ཨནྟོ བྷཝིསྶཏི.

‘‘ཨིམཾ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཙཏུཏྠཾ ཨཏྠཝསཾ སམྤསྶམཱནོ ཨེཝརཱུཔཾ ཝེདཔཊིལཱབྷཾ སོམནསྶཔཊིལཱབྷཾ པཝེདེམི.

‘‘ཙུཏཱཧཾ མཱནུསཱ ཀཱཡཱ, ཨཱཡུཾ ཧིཏྭཱན མཱནུསཾ;

པུན དེཝོ བྷཝིསྶཱམི, དེཝལོཀམྷི ཨུཏྟམོ.

‘‘ཨིམཾ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, པཉྩམཾ ཨཏྠཝསཾ སམྤསྶམཱནོ ཨེཝརཱུཔཾ ཝེདཔཊིལཱབྷཾ སོམནསྶཔཊིལཱབྷཾ པཝེདེམི.

‘‘ཏེ [ཡེ (?)] པཎཱིཏཏརཱ དེཝཱ, ཨཀནིཊྛཱ ཡསསྶིནོ;

ཨནྟིམེ ཝཏྟམཱནམྷི, སོ ནིཝཱསོ བྷཝིསྶཏི.

‘‘ཨིམཾ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཚཊྛཾ ཨཏྠཝསཾ སམྤསྶམཱནོ ཨེཝརཱུཔཾ ཝེདཔཊིལཱབྷཾ སོམནསྶཔཊིལཱབྷཾ པཝེདེམི.

‘‘ཨིམེ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཚ ཨཏྠཝསེ སམྤསྶམཱནོ ཨེཝརཱུཔཾ ཝེདཔཊིལཱབྷཾ སོམནསྶཔཊིལཱབྷཾ པཝེདེམི.

༣༧༠. ‘‘ཨཔརིཡོསིཏསངྐཔྤོ, ཝིཙིཀིཙྪོ ཀཐཾཀཐཱི.

ཝིཙརིཾ དཱིགྷམདྡྷཱནཾ, ཨནྭེསནྟོ ཏཐཱགཏཾ.

‘‘ཡསྶུ མཉྙཱམི སམཎེ, པཝིཝིཏྟཝིཧཱརིནོ;

སམྦུདྡྷཱ ཨིཏི མཉྙཱནོ, གཙྪཱམི ཏེ ཨུཔཱསིཏུཾ.

‘‘‘ཀཐཾ ཨཱརཱདྷནཱ ཧོཏི, ཀཐཾ ཧོཏི ཝིརཱདྷནཱ’;

ཨིཏི པུཊྛཱ ན སམྤཱཡནྟི [སམྦྷོནྟི (སྱཱ.)], མགྒེ པཊིཔདཱསུ ཙ.

‘‘ཏྱསྶུ ཡདཱ མཾ ཛཱནནྟི, སཀྐོ དེཝཱནམཱགཏོ;

ཏྱསྶུ མམེཝ པུཙྪནྟི, ‘ཀིཾ ཀཏྭཱ པཱཔུཎཱི ཨིདཾ’.

‘‘ཏེསཾ ཡཐཱསུཏཾ དྷམྨཾ, དེསཡཱམི ཛནེ སུཏཾ [ཛནེསུཏ (ཀ. སཱི.)];

ཏེན ཨཏྟམནཱ ཧོནྟི, ‘དིཊྛོ ནོ ཝཱསཝོཏི ཙ’.

‘‘ཡདཱ ཙ བུདྡྷམདྡཀྑིཾ, ཝིཙིཀིཙྪཱཝིཏཱརཎཾ;

སོམྷི ཝཱིཏབྷཡོ ཨཛྫ, སམྦུདྡྷཾ པཡིརུཔཱསིཡ [པཡིརུཔཱསཡིཾ (སྱཱ. ཀ.)].

‘‘ཏཎྷཱསལླསྶ ཧནྟཱརཾ, བུདྡྷཾ ཨཔྤཊིཔུགྒལཾ;

ཨཧཾ ཝནྡེ མཧཱཝཱིརཾ, བུདྡྷམཱདིཙྩབནྡྷུནཾ.

‘‘ཡཾ ཀརོམསི བྲཧྨུནོ, སམཾ དེཝེཧི མཱརིས;

ཏདཛྫ ཏུཡ྄ཧཾ ཀསྶཱམ [དསྶཱམ (སྱཱ. ཀ.)], ཧནྡ སཱམཾ ཀརོམ ཏེ.

‘‘ཏྭམེཝ ཨསི [ཏུཝམེཝསི (པཱི.)] སམྦུདྡྷོ, ཏུཝཾ སཏྠཱ ཨནུཏྟརོ;

སདེཝཀསྨིཾ ལོཀསྨིཾ, ནཏྠི ཏེ པཊིཔུགྒལོ’’ཏི.

༣༧༡. ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ པཉྩསིཁཾ གནྡྷབྦཔུཏྟཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བཧཱུཔཀཱརོ ཁོ མེསི ཏྭཾ, ཏཱཏ པཉྩསིཁ, ཡཾ ཏྭཾ བྷགཝནྟཾ པཋམཾ པསཱདེསི. ཏཡཱ, ཏཱཏ, པཋམཾ པསཱདིཏཾ པཙྪཱ མཡཾ ཏཾ བྷགཝནྟཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམིམྷཱ ཨརཧནྟཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ. པེཏྟིཀེ ཝཱ ཋཱནེ ཋཔཡིསྶཱམི, གནྡྷབྦརཱཛཱ བྷཝིསྶསི, བྷདྡཉྩ ཏེ སཱུརིཡཝཙྪསཾ དམྨི, སཱ ཧི ཏེ ཨབྷིཔཏྠིཏཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ པཱཎིནཱ པཐཝིཾ པརཱམསིཏྭཱ ཏིཀྑཏྟུཾ ཨུདཱནཾ ཨུདཱནེསི – ‘‘ནམོ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶཱ’’ཏི.

ཨིམསྨིཉྩ པན ཝེཡྻཱཀརཎསྨིཾ བྷཉྙམཱནེ སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ ཝིརཛཾ ཝཱིཏམལཾ དྷམྨཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདི – ‘‘ཡཾ ཀིཉྩི སམུདཡདྷམྨཾ, སབྦཾ ཏཾ ནིརོདྷདྷམྨ’’ནྟི. ཨཉྙེསཉྩ ཨསཱིཏིཡཱ དེཝཏཱསཧསྶཱནཾ, ཨིཏི ཡེ སཀྐེན དེཝཱནམིནྡེན ཨཛ྄ཛྷིཊྛཔཉྷཱ པུཊྛཱ, ཏེ བྷགཝཏཱ བྱཱཀཏཱ. ཏསྨཱ ཨིམསྶ ཝེཡྻཱཀརཎསྶ སཀྐཔཉྷཱཏྭེཝ ཨདྷིཝཙནནྟི.

སཀྐཔཉྷསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཨཊྛམཾ.

༩. མཧཱསཏིཔཊྛཱནསུཏྟཾ

༣༧༢. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཀུརཱུསུ ཝིཧརཏི ཀམྨཱསདྷམྨཾ ནཱམ ཀུརཱུནཾ ནིགམོ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདྡནྟེ’’ཏི [བྷདནྟེཏི (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

ཨུདྡེསོ

༣༧༣. ‘‘ཨེཀཱཡནོ ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, མགྒོ སཏྟཱནཾ ཝིསུདྡྷིཡཱ, སོཀཔརིདེཝཱནཾ སམཏིཀྐམཱཡ དུཀྑདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱཡ ཉཱཡསྶ ཨདྷིགམཱཡ ནིབྦཱནསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ, ཡདིདཾ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནཱ.

‘‘ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ, ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ, ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ, ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ, དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ.

ཨུདྡེསོ ནིཊྛིཏོ.

ཀཱཡཱནུཔསྶནཱ ཨཱནཱཔཱནཔབྦཾ

༣༧༤. ‘‘ཀཐཉྩ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨརཉྙགཏོ ཝཱ རུཀྑམཱུལགཏོ ཝཱ སུཉྙཱགཱརགཏོ ཝཱ ནིསཱིདཏི པལླངྐཾ ཨཱབྷུཛིཏྭཱ ཨུཛུཾ ཀཱཡཾ པཎིདྷཱཡ པརིམུཁཾ སཏིཾ ཨུཔཊྛཔེཏྭཱ. སོ སཏོཝ ཨསྶསཏི, སཏོཝ པསྶསཏི. དཱིགྷཾ ཝཱ ཨསྶསནྟོ ‘དཱིགྷཾ ཨསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, དཱིགྷཾ ཝཱ པསྶསནྟོ ‘དཱིགྷཾ པསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. རསྶཾ ཝཱ ཨསྶསནྟོ ‘རསྶཾ ཨསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, རསྶཾ ཝཱ པསྶསནྟོ ‘རསྶཾ པསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘སབྦཀཱཡཔཊིསཾཝེདཱི ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘སབྦཀཱཡཔཊིསཾཝེདཱི པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི. ‘པསྶམྦྷཡཾ ཀཱཡསངྑཱརཾ ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘པསྶམྦྷཡཾ ཀཱཡསངྑཱརཾ པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, དཀྑོ བྷམཀཱརོ ཝཱ བྷམཀཱརནྟེཝཱསཱི ཝཱ དཱིགྷཾ ཝཱ ཨཉྪནྟོ ‘དཱིགྷཾ ཨཉྪཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, རསྶཾ ཝཱ ཨཉྪནྟོ ‘རསྶཾ ཨཉྪཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དཱིགྷཾ ཝཱ ཨསྶསནྟོ ‘དཱིགྷཾ ཨསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, དཱིགྷཾ ཝཱ པསྶསནྟོ ‘དཱིགྷཾ པསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, རསྶཾ ཝཱ ཨསྶསནྟོ ‘རསྶཾ ཨསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, རསྶཾ ཝཱ པསྶསནྟོ ‘རསྶཾ པསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘སབྦཀཱཡཔཊིསཾཝེདཱི ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘སབྦཀཱཡཔཊིསཾཝེདཱི པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘པསྶམྦྷཡཾ ཀཱཡསངྑཱརཾ ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘པསྶམྦྷཡཾ ཀཱཡསངྑཱརཾ པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི. ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཨཛ྄ཛྷཏྟབཧིདྡྷཱ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི. སམུདཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཀཱཡསྨིཾ ཝིཧརཏི, ཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཀཱཡསྨིཾ ཝིཧརཏི, སམུདཡཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཀཱཡསྨིཾ ཝིཧརཏི. ‘ཨཏྠི ཀཱཡོ’ཏི ཝཱ པནསྶ སཏི པཙྩུཔཊྛིཏཱ ཧོཏི ཡཱཝདེཝ ཉཱཎམཏྟཱཡ པཊིསྶཏིམཏྟཱཡ ཨནིསྶིཏོ ཙ ཝིཧརཏི, ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨེཝམྤི ཁོ [ཨེཝམྤི (སཱི. སྱཱ. པཱི.)], བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི.

ཨཱནཱཔཱནཔབྦཾ ནིཊྛིཏཾ.

ཀཱཡཱནུཔསྶནཱ ཨིརིཡཱཔཐཔབྦཾ

༣༧༥. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ གཙྪནྟོ ཝཱ ‘གཙྪཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, ཋིཏོ ཝཱ ‘ཋིཏོམྷཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, ནིསིནྣོ ཝཱ ‘ནིསིནྣོམྷཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, སཡཱནོ ཝཱ ‘སཡཱནོམྷཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཡཐཱ ཝཱ པནསྶ ཀཱཡོ པཎིཧིཏོ ཧོཏི, ཏཐཱ ཏཐཱ ནཾ པཛཱནཱཏི. ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཨཛ྄ཛྷཏྟབཧིདྡྷཱ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི. སམུདཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཀཱཡསྨིཾ ཝིཧརཏི, ཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཀཱཡསྨིཾ ཝིཧརཏི, སམུདཡཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཀཱཡསྨིཾ ཝིཧརཏི. ‘ཨཏྠི ཀཱཡོ’ཏི ཝཱ པནསྶ སཏི པཙྩུཔཊྛིཏཱ ཧོཏི ཡཱཝདེཝ ཉཱཎམཏྟཱཡ པཊིསྶཏིམཏྟཱཡ ཨནིསྶིཏོ ཙ ཝིཧརཏི, ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི.

ཨིརིཡཱཔཐཔབྦཾ ནིཊྛིཏཾ.

ཀཱཡཱནུཔསྶནཱ སམྤཛཱནཔབྦཾ

༣༧༦. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨབྷིཀྐནྟེ པཊིཀྐནྟེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨཱལོཀིཏེ ཝིལོཀིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, སམིཉྫིཏེ པསཱརིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, སངྒྷཱཊིཔཏྟཙཱིཝརདྷཱརཎེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨསིཏེ པཱིཏེ ཁཱཡིཏེ སཱཡིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨུཙྩཱརཔསྶཱཝཀམྨེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, གཏེ ཋིཏེ ནིསིནྣེ སུཏྟེ ཛཱགརིཏེ བྷཱསིཏེ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི. ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ…པེ… ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི.

སམྤཛཱནཔབྦཾ ནིཊྛིཏཾ.

ཀཱཡཱནུཔསྶནཱ པཊིཀཱུལམནསིཀཱརཔབྦཾ

༣༧༧. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཨུདྡྷཾ པཱདཏལཱ ཨདྷོ ཀེསམཏྠཀཱ ཏཙཔརིཡནྟཾ པཱུརཾ ནཱནཔྤཀཱརསྶ ཨསུཙིནོ པཙྩཝེཀྑཏི – ‘ཨཏྠི ཨིམསྨིཾ ཀཱཡེ ཀེསཱ ལོམཱ ནཁཱ དནྟཱ ཏཙོ, མཾསཾ ནྷཱརུ ཨཊྛི ཨཊྛིམིཉྫཾ ཝཀྐཾ, ཧདཡཾ ཡཀནཾ ཀིལོམཀཾ པིཧཀཾ པཔྥཱསཾ, ཨནྟཾ ཨནྟགུཎཾ ཨུདརིཡཾ ཀརཱིསཾ [ཀརཱིསཾ མཏྠལུངྒཾ (ཀ.)], པིཏྟཾ སེམྷཾ པུབྦོ ལོཧིཏཾ སེདོ མེདོ, ཨསྶུ ཝསཱ ཁེལོ༹ སིངྒྷཱཎིཀཱ ལསིཀཱ མུཏྟ’ནྟི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨུབྷཏོམུཁཱ པུཏོལི༹ [མཱུཏོལཱི༹ (སྱཱ.), མུཏོལི (པཱི.)] པཱུརཱ ནཱནཱཝིཧིཏསྶ དྷཉྙསྶ, སེཡྻཐིདཾ སཱལཱིནཾ ཝཱིཧཱིནཾ མུགྒཱནཾ མཱསཱནཾ ཏིལཱནཾ ཏཎྜུལཱནཾ. ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ མུཉྩིཏྭཱ པཙྩཝེཀྑེཡྻ – ‘ཨིམེ སཱལཱི, ཨིམེ ཝཱིཧཱི ཨིམེ མུགྒཱ ཨིམེ མཱསཱ ཨིམེ ཏིལཱ ཨིམེ ཏཎྜུལཱ’ཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཨུདྡྷཾ པཱདཏལཱ ཨདྷོ ཀེསམཏྠཀཱ ཏཙཔརིཡནྟཾ པཱུརཾ ནཱནཔྤཀཱརསྶ ཨསུཙིནོ པཙྩཝེཀྑཏི – ‘ཨཏྠི ཨིམསྨིཾ ཀཱཡེ ཀེསཱ ལོམཱ…པེ… མུཏྟ’ནྟི.

ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ…པེ… ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི.

པཊིཀཱུལམནསིཀཱརཔབྦཾ ནིཊྛིཏཾ.

ཀཱཡཱནུཔསྶནཱ དྷཱཏུམནསིཀཱརཔབྦཾ

༣༧༨. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཡཐཱཋིཏཾ ཡཐཱཔཎིཧིཏཾ དྷཱཏུསོ པཙྩཝེཀྑཏི – ‘ཨཏྠི ཨིམསྨིཾ ཀཱཡེ པཐཝཱིདྷཱཏུ ཨཱཔོདྷཱཏུ ཏེཛོདྷཱཏུ ཝཱཡོདྷཱཏཱུ’ཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, དཀྑོ གོགྷཱཏཀོ ཝཱ གོགྷཱཏཀནྟེཝཱསཱི ཝཱ གཱཝིཾ ཝདྷིཏྭཱ ཙཏུམཧཱཔཐེ བིལསོ ཝིབྷཛིཏྭཱ ནིསིནྣོ ཨསྶ, ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཡཐཱཋིཏཾ ཡཐཱཔཎིཧིཏཾ དྷཱཏུསོ པཙྩཝེཀྑཏི – ‘ཨཏྠི ཨིམསྨིཾ ཀཱཡེ པཐཝཱིདྷཱཏུ ཨཱཔོདྷཱཏུ ཏེཛོདྷཱཏུ ཝཱཡོདྷཱཏཱུ’ཏི.

‘‘ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི…པེ… ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི.

དྷཱཏུམནསིཀཱརཔབྦཾ ནིཊྛིཏཾ.

ཀཱཡཱནུཔསྶནཱ ནཝསིཝཐིཀཔབྦཾ

༣༧༩. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སེཡྻཐཱཔི པསྶེཡྻ སརཱིརཾ སིཝཐིཀཱཡ ཚཌྜིཏཾ ཨེཀཱཧམཏཾ ཝཱ དྭཱིཧམཏཾ ཝཱ ཏཱིཧམཏཾ ཝཱ ཨུདྡྷུམཱཏཀཾ ཝིནཱིལཀཾ ཝིཔུབྦཀཛཱཏཾ. སོ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཨུཔསཾཧརཏི – ‘ཨཡམྤི ཁོ ཀཱཡོ ཨེཝཾདྷམྨོ ཨེཝཾབྷཱཝཱི ཨེཝཾཨནཏཱིཏོ’ཏི.

‘‘ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ …པེ… ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སེཡྻཐཱཔི པསྶེཡྻ སརཱིརཾ སིཝཐིཀཱཡ ཚཌྜིཏཾ ཀཱཀེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ ཀུལལེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ གིཛ྄ཛྷེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ ཀངྐེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ སུནཁེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ བྱགྒྷེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ དཱིཔཱིཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ སིངྒཱལེཧི ཝཱ [གིཛ྄ཛྷེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ, སུཝཱནེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ, སིགཱལེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ, (སྱཱ. པཱི.)] ཁཛྫམཱནཾ ཝིཝིདྷེཧི ཝཱ པཱཎཀཛཱཏེཧི ཁཛྫམཱནཾ. སོ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཨུཔསཾཧརཏི – ‘ཨཡམྤི ཁོ ཀཱཡོ ཨེཝཾདྷམྨོ ཨེཝཾབྷཱཝཱི ཨེཝཾཨནཏཱིཏོ’ཏི.

‘‘ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ…པེ… ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སེཡྻཐཱཔི པསྶེཡྻ སརཱིརཾ སིཝཐིཀཱཡ ཚཌྜིཏཾ ཨཊྛིཀསངྑལིཀཾ སམཾསལོཧིཏཾ ནྷཱརུསམྦནྡྷཾ…པེ… ཨཊྛིཀསངྑལིཀཾ ནིམཾསལོཧིཏམཀྑིཏཾ ནྷཱརུསམྦནྡྷཾ…པེ… ཨཊྛིཀསངྑལིཀཾ ཨཔགཏམཾསལོཧིཏཾ ནྷཱརུསམྦནྡྷཾ…པེ… ཨཊྛིཀཱནི ཨཔགཏསམྦནྡྷཱནི [ཨཔགཏནྷཱརུསམྦནྡྷཱནི (སྱཱ.)] དིསཱ ཝིདིསཱ ཝིཀྑིཏྟཱནི, ཨཉྙེན ཧཏྠཊྛིཀཾ ཨཉྙེན པཱདཊྛིཀཾ ཨཉྙེན གོཔྥཀཊྛིཀཾ [‘‘ཨཉྙེན གོཔྥཀཊྛིཀ’’ནྟི ཨིདཾ སཱི. སྱཱ. པཱི. པོཏྠཀེསུ ནཏྠི] ཨཉྙེན ཛངྒྷཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཨཱུརུཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཀཊིཊྛིཀཾ [ཨཉྙེན ཀཊཊྛིཀཾ ཨཉྙེན པིཊྛཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཀཎྜཀཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཕཱསུཀཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཨུརཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཨཾསཊྛིཀཾ ཨཉྙེན བཱཧུཊྛིཀཾ (སྱཱ.)] ཨཉྙེན ཕཱསུཀཊྛིཀཾ ཨཉྙེན པིཊྛིཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཁནྡྷཊྛིཀཾ [ཨཉྙེན ཀཊཊྛིཀཾ ཨཉྙེན པིཊྛཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཀཎྜཀཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཕཱསུཀཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཨུརཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཨཾསཊྛིཀཾ ཨཉྙེན བཱཧུཊྛིཀཾ (སྱཱ.)] ཨཉྙེན གཱིཝཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཧནུཀཊྛིཀཾ ཨཉྙེན དནྟཊྛིཀཾ ཨཉྙེན སཱིསཀཊཱཧཾ. སོ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཨུཔསཾཧརཏི – ‘ཨཡམྤི ཁོ ཀཱཡོ ཨེཝཾདྷམྨོ ཨེཝཾབྷཱཝཱི ཨེཝཾཨནཏཱིཏོ’ཏི.

‘‘ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ …པེ… ཝིཧརཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སེཡྻཐཱཔི པསྶེཡྻ སརཱིརཾ སིཝཐིཀཱཡ ཚཌྜིཏཾ ཨཊྛིཀཱནི སེཏཱནི སངྑཝཎྞཔཊིབྷཱགཱནི…པེ… ཨཊྛིཀཱནི པུཉྫཀིཏཱནི ཏེརོཝསྶིཀཱནི …པེ… ཨཊྛིཀཱནི པཱུཏཱིནི ཙུཎྞཀཛཱཏཱནི. སོ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཨུཔསཾཧརཏི – ‘ཨཡམྤི ཁོ ཀཱཡོ ཨེཝཾདྷམྨོ ཨེཝཾབྷཱཝཱི ཨེཝཾཨནཏཱིཏོ’ཏི. ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཨཛ྄ཛྷཏྟབཧིདྡྷཱ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི. སམུདཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཀཱཡསྨིཾ ཝིཧརཏི, ཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཀཱཡསྨིཾ ཝིཧརཏི, སམུདཡཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཀཱཡསྨིཾ ཝིཧརཏི. ‘ཨཏྠི ཀཱཡོ’ཏི ཝཱ པནསྶ སཏི པཙྩུཔཊྛིཏཱ ཧོཏི ཡཱཝདེཝ ཉཱཎམཏྟཱཡ པཊིསྶཏིམཏྟཱཡ ཨནིསྶིཏོ ཙ ཝིཧརཏི, ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི.

ནཝསིཝཐིཀཔབྦཾ ནིཊྛིཏཾ.

ཙུདྡས ཀཱཡཱནུཔསྶནཱ ནིཊྛིཏཱ.

ཝེདནཱནུཔསྶནཱ

༣༨༠. ‘‘ཀཐཉྩ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སུཁཾ ཝཱ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘སུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. དུཀྑཾ ཝཱ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘དུཀྑཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. སཱམིསཾ ཝཱ སུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘སཱམིསཾ སུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, ནིརཱམིསཾ ཝཱ སུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ནིརཱམིསཾ སུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. སཱམིསཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘སཱམིསཾ དུཀྑཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, ནིརཱམིསཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ནིརཱམིསཾ དུཀྑཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. སཱམིསཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘སཱམིསཾ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, ནིརཱམིསཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ནིརཱམིསཾ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཨཛ྄ཛྷཏྟབཧིདྡྷཱ ཝཱ ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི. སམུདཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཝེདནཱསུ ཝིཧརཏི, ཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཝེདནཱསུ ཝིཧརཏི, སམུདཡཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཝེདནཱསུ ཝིཧརཏི. ‘ཨཏྠི ཝེདནཱ’ཏི ཝཱ པནསྶ སཏི པཙྩུཔཊྛིཏཱ ཧོཏི ཡཱཝདེཝ ཉཱཎམཏྟཱཡ པཊིསྶཏིམཏྟཱཡ ཨནིསྶིཏོ ཙ ཝིཧརཏི, ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི.

ཝེདནཱནུཔསྶནཱ ནིཊྛིཏཱ.

ཙིཏྟཱནུཔསྶནཱ

༣༨༡. ‘‘ཀཐཉྩ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སརཱགཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘སརཱགཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཝཱིཏརཱགཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཝཱིཏརཱགཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི. སདོསཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘སདོསཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཝཱིཏདོསཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཝཱིཏདོསཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི. སམོཧཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘སམོཧཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཝཱིཏམོཧཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཝཱིཏམོཧཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི. སངྑིཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘སངྑིཏྟཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཝིཀྑིཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཝིཀྑིཏྟཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི. མཧགྒཏཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘མཧགྒཏཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཨམཧགྒཏཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཨམཧགྒཏཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི. སཨུཏྟརཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘སཨུཏྟརཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཨནུཏྟརཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཨནུཏྟརཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི. སམཱཧིཏཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘སམཱཧིཏཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཨསམཱཧིཏཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཨསམཱཧིཏཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི. ཝིམུཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཝིམུཏྟཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི. ཨཝིམུཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཨཝིམུཏྟཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི. ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཨཛ྄ཛྷཏྟབཧིདྡྷཱ ཝཱ ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི. སམུདཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཙིཏྟསྨིཾ ཝིཧརཏི, ཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཙིཏྟསྨིཾ ཝིཧརཏི, སམུདཡཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཙིཏྟསྨིཾ ཝིཧརཏི, ‘ཨཏྠི ཙིཏྟ’ནྟི ཝཱ པནསྶ སཏི པཙྩུཔཊྛིཏཱ ཧོཏི ཡཱཝདེཝ ཉཱཎམཏྟཱཡ པཊིསྶཏིམཏྟཱཡ ཨནིསྶིཏོ ཙ ཝིཧརཏི, ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི.

ཙིཏྟཱནུཔསྶནཱ ནིཊྛིཏཱ.

དྷམྨཱནུཔསྶནཱ ནཱིཝརཎཔབྦཾ

༣༨༢. ‘‘ཀཐཉྩ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི པཉྩསུ ནཱིཝརཎེསུ. ཀཐཉྩ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི པཉྩསུ ནཱིཝརཎེསུ?

‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཀཱམཙྪནྡཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཀཱམཙྪནྡོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཀཱམཙྪནྡཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཀཱམཙྪནྡོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ ཀཱམཙྪནྡསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ ཀཱམཙྪནྡསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ པཧཱིནསྶ ཀཱམཙྪནྡསྶ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ བྱཱཔཱདཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ བྱཱཔཱདོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ བྱཱཔཱདཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ བྱཱཔཱདོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ བྱཱཔཱདསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ བྱཱཔཱདསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ པཧཱིནསྶ བྱཱཔཱདསྶ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཐིནམིདྡྷཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཐིནམིདྡྷ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཐིནམིདྡྷཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཐིནམིདྡྷ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ ཐིནམིདྡྷསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ ཐིནམིདྡྷསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ པཧཱིནསྶ ཐིནམིདྡྷསྶ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ པཧཱིནསྶ ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩསྶ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝིཙིཀིཙྪཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝིཙིཀིཙྪཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝིཙིཀིཙྪཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝིཙིཀིཙྪཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣཱཡ ཝིཙིཀིཙྪཱཡ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣཱཡ ཝིཙིཀིཙྪཱཡ པཧཱནཾ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ པཧཱིནཱཡ ཝིཙིཀིཙྪཱཡ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, བཧིདྡྷཱ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཨཛ྄ཛྷཏྟབཧིདྡྷཱ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི སམུདཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི, ཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི, སམུདཡཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི ‘ཨཏྠི དྷམྨཱ’ཏི ཝཱ པནསྶ སཏི པཙྩུཔཊྛིཏཱ ཧོཏི ཡཱཝདེཝ ཉཱཎམཏྟཱཡ པཊིསྶཏིམཏྟཱཡ ཨནིསྶིཏོ ཙ ཝིཧརཏི, ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི པཉྩསུ ནཱིཝརཎེསུ.

ནཱིཝརཎཔབྦཾ ནིཊྛིཏཾ.

དྷམྨཱནུཔསྶནཱ ཁནྡྷཔབྦཾ

༣༨༣. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ. ཀཐཉྩ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ – ‘ཨིཏི རཱུཔཾ, ཨིཏི རཱུཔསྶ སམུདཡོ, ཨིཏི རཱུཔསྶ ཨཏྠངྒམོ; ཨིཏི ཝེདནཱ, ཨིཏི ཝེདནཱཡ སམུདཡོ, ཨིཏི ཝེདནཱཡ ཨཏྠངྒམོ; ཨིཏི སཉྙཱ, ཨིཏི སཉྙཱཡ སམུདཡོ, ཨིཏི སཉྙཱཡ ཨཏྠངྒམོ; ཨིཏི སངྑཱརཱ, ཨིཏི སངྑཱརཱནཾ སམུདཡོ, ཨིཏི སངྑཱརཱནཾ ཨཏྠངྒམོ, ཨིཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ཨིཏི ཝིཉྙཱཎསྶ སམུདཡོ, ཨིཏི ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’ཏི, ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, བཧིདྡྷཱ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཨཛ྄ཛྷཏྟབཧིདྡྷཱ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི. སམུདཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི, ཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི, སམུདཡཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི. ‘ཨཏྠི དྷམྨཱ’ཏི ཝཱ པནསྶ སཏི པཙྩུཔཊྛིཏཱ ཧོཏི ཡཱཝདེཝ ཉཱཎམཏྟཱཡ པཊིསྶཏིམཏྟཱཡ, ཨནིསྶིཏོ ཙ ཝིཧརཏི, ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ.

ཁནྡྷཔབྦཾ ནིཊྛིཏཾ.

དྷམྨཱནུཔསྶནཱ ཨཱཡཏནཔབྦཾ

༣༨༤. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཚསུ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀབཱཧིརེསུ ཨཱཡཏནེསུ. ཀཐཉྩ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཚསུ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀབཱཧིརེསུ ཨཱཡཏནེསུ?

‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུཉྩ པཛཱནཱཏི, རཱུཔེ ཙ པཛཱནཱཏི, ཡཉྩ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སཾཡོཛནཾ ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ སཾཡོཛནསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ སཾཡོཛནསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ པཧཱིནསྶ སཾཡོཛནསྶ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘སོཏཉྩ པཛཱནཱཏི, སདྡེ ཙ པཛཱནཱཏི, ཡཉྩ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སཾཡོཛནཾ ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ སཾཡོཛནསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ སཾཡོཛནསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ པཧཱིནསྶ སཾཡོཛནསྶ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘གྷཱནཉྩ པཛཱནཱཏི, གནྡྷེ ཙ པཛཱནཱཏི, ཡཉྩ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སཾཡོཛནཾ ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ སཾཡོཛནསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ སཾཡོཛནསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ པཧཱིནསྶ སཾཡོཛནསྶ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘ཛིཝ྄ཧཉྩ པཛཱནཱཏི, རསེ ཙ པཛཱནཱཏི, ཡཉྩ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སཾཡོཛནཾ ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ སཾཡོཛནསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ སཾཡོཛནསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ པཧཱིནསྶ སཾཡོཛནསྶ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘ཀཱཡཉྩ པཛཱནཱཏི, ཕོཊྛབྦེ ཙ པཛཱནཱཏི, ཡཉྩ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སཾཡོཛནཾ ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ སཾཡོཛནསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ སཾཡོཛནསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ པཧཱིནསྶ སཾཡོཛནསྶ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘མནཉྩ པཛཱནཱཏི, དྷམྨེ ཙ པཛཱནཱཏི, ཡཉྩ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སཾཡོཛནཾ ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ སཾཡོཛནསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ སཾཡོཛནསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ པཧཱིནསྶ སཾཡོཛནསྶ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, བཧིདྡྷཱ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཨཛ྄ཛྷཏྟབཧིདྡྷཱ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི. སམུདཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི, ཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི, སམུདཡཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི. ‘ཨཏྠི དྷམྨཱ’ཏི ཝཱ པནསྶ སཏི པཙྩུཔཊྛིཏཱ ཧོཏི ཡཱཝདེཝ ཉཱཎམཏྟཱཡ པཊིསྶཏིམཏྟཱཡ, ཨནིསྶིཏོ ཙ ཝིཧརཏི, ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཚསུ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀབཱཧིརེསུ ཨཱཡཏནེསུ.

ཨཱཡཏནཔབྦཾ ནིཊྛིཏཾ.

དྷམྨཱནུཔསྶནཱ བོཛ྄ཛྷངྒཔབྦཾ

༣༨༥. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི སཏྟསུ བོཛ྄ཛྷངྒེསུ. ཀཐཉྩ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི སཏྟསུ བོཛ྄ཛྷངྒེསུ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ བྷཱཝནཱཡ པཱརིཔཱུརཱི ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ བྷཱཝནཱཡ པཱརིཔཱུརཱི ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ བྷཱཝནཱཡ པཱརིཔཱུརཱི ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ བྷཱཝནཱཡ པཱརིཔཱུརཱི ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ བྷཱཝནཱཡ པཱརིཔཱུརཱི ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ བྷཱཝནཱཡ པཱརིཔཱུརཱི ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ བྷཱཝནཱཡ པཱརིཔཱུརཱི ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, བཧིདྡྷཱ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཨཛ྄ཛྷཏྟབཧིདྡྷཱ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི. སམུདཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི, ཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི, སམུདཡཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི ‘ཨཏྠི དྷམྨཱ’ཏི ཝཱ པནསྶ སཏི པཙྩུཔཊྛིཏཱ ཧོཏི ཡཱཝདེཝ ཉཱཎམཏྟཱཡ པཊིསྶཏིམཏྟཱཡ ཨནིསྶིཏོ ཙ ཝིཧརཏི, ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི སཏྟསུ བོཛ྄ཛྷངྒེསུ.

བོཛ྄ཛྷངྒཔབྦཾ ནིཊྛིཏཾ. [བོཛ྄ཛྷངྒཔབྦཾ ནིཊྛིཏཾ, པཋམབྷཱཎཝཱརཾ (སྱཱ.)]

དྷམྨཱནུཔསྶནཱ སཙྩཔབྦཾ

༣༨༦. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཙཏཱུསུ ཨརིཡསཙྩེསུ. ཀཐཉྩ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཙཏཱུསུ ཨརིཡསཙྩེསུ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ‘ཨིདཾ དུཀྑ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑསམུདཡོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི.

པཋམབྷཱཎཝཱརོ ནིཊྛིཏོ.

དུཀྑསཙྩནིདྡེསོ

༣༨༧. ‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ ཨརིཡསཙྩཾ? ཛཱཏིཔི དུཀྑཱ, ཛརཱཔི དུཀྑཱ, མརཎམྤི དུཀྑཾ, སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱཔི དུཀྑཱ, ཨཔྤིཡེཧི སམྤཡོགོཔི དུཀྑོ, པིཡེཧི ཝིཔྤཡོགོཔི དུཀྑོ [ཨཔྤིཡེཧི…པེ… ཝིཔྤཡོགོ དུཀྑོཏིཔཱཋོ ཙེཝ ཏཾནིདྡེསོ ཙ ཀཏྠཙི ན དིསྶཏི, ཨཊྛཀཐཱཡཾཔི ཏཾསཾཝཎྞནཱ ནཏྠི], ཡམྤིཙྪཾ ན ལབྷཏི ཏམྤི དུཀྑཾ, སངྑིཏྟེན པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ [པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱཔི (ཀ.)] དུཀྑཱ.

༣༨༨. ‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱཏི? ཡཱ ཏེསཾ ཏེསཾ སཏྟཱནཾ ཏམྷི ཏམྷི སཏྟནིཀཱཡེ ཛཱཏི སཉྫཱཏི ཨོཀྐནྟི ཨབྷིནིབྦཏྟི ཁནྡྷཱནཾ པཱཏུབྷཱཝོ ཨཱཡཏནཱནཾ པཊིལཱབྷོ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཛཱཏི.

༣༨༩. ‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཛརཱ? ཡཱ ཏེསཾ ཏེསཾ སཏྟཱནཾ ཏམྷི ཏམྷི སཏྟནིཀཱཡེ ཛརཱ ཛཱིརཎཏཱ ཁཎྜིཙྩཾ པཱལིཙྩཾ ཝལིཏྟཙཏཱ ཨཱཡུནོ སཾཧཱནི ཨིནྡྲིཡཱནཾ པརིཔཱཀོ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཛརཱ.

༣༩༠. ‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, མརཎཾ? ཡཾ [ཨཊྛཀཐཱ ཨོལོཀེཏབྦཱ] ཏེསཾ ཏེསཾ སཏྟཱནཾ ཏམྷཱ ཏམྷཱ སཏྟནིཀཱཡཱ ཙུཏི ཙཝནཏཱ བྷེདོ ཨནྟརདྷཱནཾ མཙྩུ མརཎཾ ཀཱལཀིརིཡཱ ཁནྡྷཱནཾ བྷེདོ ཀལེ༹ཝརསྶ ནིཀྑེཔོ ཛཱིཝིཏིནྡྲིཡསྶུཔཙྪེདོ, ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, མརཎཾ.

༣༩༡. ‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སོཀོ? ཡོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏརཉྙཏརེན བྱསནེན སམནྣཱགཏསྶ ཨཉྙཏརཉྙཏརེན དུཀྑདྷམྨེན ཕུཊྛསྶ སོཀོ སོཙནཱ སོཙིཏཏྟཾ ཨནྟོསོཀོ ཨནྟོཔརིསོཀོ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སོཀོ.

༣༩༢. ‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, པརིདེཝོ? ཡོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏརཉྙཏརེན བྱསནེན སམནྣཱགཏསྶ ཨཉྙཏརཉྙཏརེན དུཀྑདྷམྨེན ཕུཊྛསྶ ཨཱདེཝོ པརིདེཝོ ཨཱདེཝནཱ པརིདེཝནཱ ཨཱདེཝིཏཏྟཾ པརིདེཝིཏཏྟཾ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ པརིདེཝོ.

༣༩༣. ‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ? ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱཡིཀཾ དུཀྑཾ ཀཱཡིཀཾ ཨསཱཏཾ ཀཱཡསམྥསྶཛཾ དུཀྑཾ ཨསཱཏཾ ཝེདཡིཏཾ, ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ.

༣༩༤. ‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དོམནསྶཾ? ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙེཏསིཀཾ དུཀྑཾ ཙེཏསིཀཾ ཨསཱཏཾ མནོསམྥསྶཛཾ དུཀྑཾ ཨསཱཏཾ ཝེདཡིཏཾ, ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དོམནསྶཾ.

༣༩༥. ‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱཡཱསོ? ཡོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏརཉྙཏརེན བྱསནེན སམནྣཱགཏསྶ ཨཉྙཏརཉྙཏརེན དུཀྑདྷམྨེན ཕུཊྛསྶ ཨཱཡཱསོ ཨུཔཱཡཱསོ ཨཱཡཱསིཏཏྟཾ ཨུཔཱཡཱསིཏཏྟཾ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱཡཱསོ.

༣༩༦. ‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤིཡེཧི སམྤཡོགོ དུཀྑོ? ཨིདྷ ཡསྶ ཏེ ཧོནྟི ཨནིཊྛཱ ཨཀནྟཱ ཨམནཱཔཱ རཱུཔཱ སདྡཱ གནྡྷཱ རསཱ ཕོཊྛབྦཱ དྷམྨཱ, ཡེ ཝཱ པནསྶ ཏེ ཧོནྟི ཨནཏྠཀཱམཱ ཨཧིཏཀཱམཱ ཨཕཱསུཀཀཱམཱ ཨཡོགཀྑེམཀཱམཱ, ཡཱ ཏེཧི སདྡྷིཾ སངྒཏི སམཱགམོ སམོདྷཱནཾ མིསྶཱིབྷཱཝོ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤིཡེཧི སམྤཡོགོ དུཀྑོ.

༣༩༧. ‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, པིཡེཧི ཝིཔྤཡོགོ དུཀྑོ? ཨིདྷ ཡསྶ ཏེ ཧོནྟི ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ རཱུཔཱ སདྡཱ གནྡྷཱ རསཱ ཕོཊྛབྦཱ དྷམྨཱ, ཡེ ཝཱ པནསྶ ཏེ ཧོནྟི ཨཏྠཀཱམཱ ཧིཏཀཱམཱ ཕཱསུཀཀཱམཱ ཡོགཀྑེམཀཱམཱ མཱཏཱ ཝཱ པིཏཱ ཝཱ བྷཱཏཱ ཝཱ བྷགིནཱི ཝཱ མིཏྟཱ ཝཱ ཨམཙྩཱ ཝཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ ཝཱ, ཡཱ ཏེཧི སདྡྷིཾ ཨསངྒཏི ཨསམཱགམོ ཨསམོདྷཱནཾ ཨམིསྶཱིབྷཱཝོ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, པིཡེཧི ཝིཔྤཡོགོ དུཀྑོ.

༣༩༨. ‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཡམྤིཙྪཾ ན ལབྷཏི ཏམྤི དུཀྑཾ? ཛཱཏིདྷམྨཱནཾ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱནཾ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨཧོ ཝཏ མཡཾ ན ཛཱཏིདྷམྨཱ ཨསྶཱམ, ན ཙ ཝཏ ནོ ཛཱཏི ཨཱགཙྪེཡྻཱ’ཏི. ན ཁོ པནེཏཾ ཨིཙྪཱཡ པཏྟབྦཾ, ཨིདམྤི ཡམྤིཙྪཾ ན ལབྷཏི ཏམྤི དུཀྑཾ. ཛརཱདྷམྨཱནཾ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱནཾ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨཧོ ཝཏ མཡཾ ན ཛརཱདྷམྨཱ ཨསྶཱམ, ན ཙ ཝཏ ནོ ཛརཱ ཨཱགཙྪེཡྻཱ’ཏི. ན ཁོ པནེཏཾ ཨིཙྪཱཡ པཏྟབྦཾ, ཨིདམྤི ཡམྤིཙྪཾ ན ལབྷཏི ཏམྤི དུཀྑཾ. བྱཱདྷིདྷམྨཱནཾ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱནཾ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫཏི ‘ཨཧོ ཝཏ མཡཾ ན བྱཱདྷིདྷམྨཱ ཨསྶཱམ, ན ཙ ཝཏ ནོ བྱཱདྷི ཨཱགཙྪེཡྻཱ’ཏི. ན ཁོ པནེཏཾ ཨིཙྪཱཡ པཏྟབྦཾ, ཨིདམྤི ཡམྤིཙྪཾ ན ལབྷཏི ཏམྤི དུཀྑཾ. མརཎདྷམྨཱནཾ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱནཾ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫཏི ‘ཨཧོ ཝཏ མཡཾ ན མརཎདྷམྨཱ ཨསྶཱམ, ན ཙ ཝཏ ནོ མརཎཾ ཨཱགཙྪེཡྻཱ’ཏི. ན ཁོ པནེཏཾ ཨིཙྪཱཡ པཏྟབྦཾ, ཨིདམྤི ཡམྤིཙྪཾ ན ལབྷཏི ཏམྤི དུཀྑཾ. སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསདྷམྨཱནཾ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱནཾ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫཏི ‘ཨཧོ ཝཏ མཡཾ ན སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསདྷམྨཱ ཨསྶཱམ, ན ཙ ཝཏ ནོ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསདྷམྨཱ ཨཱགཙྪེཡྻུ’ནྟི. ན ཁོ པནེཏཾ ཨིཙྪཱཡ པཏྟབྦཾ, ཨིདམྤི ཡམྤིཙྪཾ ན ལབྷཏི ཏམྤི དུཀྑཾ.

༣༩༩. ‘‘ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སངྑིཏྟེན པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ དུཀྑཱ? སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, སངྑིཏྟེན པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ དུཀྑཱ. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ ཨརིཡསཙྩཾ.

སམུདཡསཙྩནིདྡེསོ

༤༠༠. ‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑསམུདཡཾ [དུཀྑསམུདཡོ (སྱཱ.)] ཨརིཡསཙྩཾ? ཡཱཡཾ ཏཎྷཱ པོནོབྦྷཝིཀཱ [པོནོབྷཝིཀཱ (སཱི. པཱི.)] ནནྡཱིརཱགསཧགཏཱ [ནནྡིརཱགསཧགཏཱ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཏཏྲཏཏྲཱབྷིནནྡིནཱི, སེཡྻཐིདཾ – ཀཱམཏཎྷཱ བྷཝཏཎྷཱ ཝིབྷཝཏཎྷཱ.

‘‘སཱ ཁོ པནེསཱ, བྷིཀྑཝེ, ཏཎྷཱ ཀཏྠ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཀཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི? ཡཾ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨེཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི.

‘‘ཀིཉྩ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ? ཙཀྑུ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨེཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི. སོཏཾ ལོཀེ…པེ… གྷཱནཾ ལོཀེ… ཛིཝ྄ཧཱ ལོཀེ… ཀཱཡོ ལོཀེ… མནོ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨེཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི.

‘‘རཱུཔཱ ལོཀེ… སདྡཱ ལོཀེ… གནྡྷཱ ལོཀེ… རསཱ ལོཀེ… ཕོཊྛབྦཱ ལོཀེ… དྷམྨཱ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨེཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི.

‘‘ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ལོཀེ… སོཏཝིཉྙཱཎཾ ལོཀེ… གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ ལོཀེ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ལོཀེ… ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ ལོཀེ… མནོཝིཉྙཱཎཾ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨེཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི.

‘‘ཙཀྑུསམྥསྶོ ལོཀེ… སོཏསམྥསྶོ ལོཀེ… གྷཱནསམྥསྶོ ལོཀེ… ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ལོཀེ… ཀཱཡསམྥསྶོ ལོཀེ… མནོསམྥསྶོ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨེཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི.

‘‘ཙཀྑུསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ལོཀེ… སོཏསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ལོཀེ… གྷཱནསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ལོཀེ… ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ལོཀེ… ཀཱཡསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ལོཀེ… མནོསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨེཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི.

‘‘རཱུཔསཉྙཱ ལོཀེ… སདྡསཉྙཱ ལོཀེ… གནྡྷསཉྙཱ ལོཀེ… རསསཉྙཱ ལོཀེ… ཕོཊྛབྦསཉྙཱ ལོཀེ… དྷམྨསཉྙཱ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨེཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི.

‘‘རཱུཔསཉྩེཏནཱ ལོཀེ… སདྡསཉྩེཏནཱ ལོཀེ… གནྡྷསཉྩེཏནཱ ལོཀེ… རསསཉྩེཏནཱ ལོཀེ… ཕོཊྛབྦསཉྩེཏནཱ ལོཀེ… དྷམྨསཉྩེཏནཱ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨེཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི.

‘‘རཱུཔཏཎྷཱ ལོཀེ… སདྡཏཎྷཱ ལོཀེ… གནྡྷཏཎྷཱ ལོཀེ… རསཏཎྷཱ ལོཀེ… ཕོཊྛབྦཏཎྷཱ ལོཀེ… དྷམྨཏཎྷཱ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨེཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི.

‘‘རཱུཔཝིཏཀྐོ ལོཀེ… སདྡཝིཏཀྐོ ལོཀེ… གནྡྷཝིཏཀྐོ ལོཀེ… རསཝིཏཀྐོ ལོཀེ… ཕོཊྛབྦཝིཏཀྐོ ལོཀེ… དྷམྨཝིཏཀྐོ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨེཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི.

‘‘རཱུཔཝིཙཱརོ ལོཀེ… སདྡཝིཙཱརོ ལོཀེ… གནྡྷཝིཙཱརོ ལོཀེ… རསཝིཙཱརོ ལོཀེ… ཕོཊྛབྦཝིཙཱརོ ལོཀེ… དྷམྨཝིཙཱརོ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨེཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑསམུདཡཾ ཨརིཡསཙྩཾ.

ནིརོདྷསཙྩནིདྡེསོ

༤༠༡. ‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑནིརོདྷཾ [དུཀྑནིརོདྷོ (སྱཱ.)] ཨརིཡསཙྩཾ? ཡོ ཏསྶཱཡེཝ ཏཎྷཱཡ ཨསེསཝིརཱགནིརོདྷོ ཙཱགོ པཊིནིསྶགྒོ མུཏྟི ཨནཱལཡོ.

‘‘སཱ ཁོ པནེསཱ, བྷིཀྑཝེ, ཏཎྷཱ ཀཏྠ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཀཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི? ཡཾ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཨེཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘ཀིཉྩ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ? ཙཀྑུ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཨེཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི. སོཏཾ ལོཀེ…པེ… གྷཱནཾ ལོཀེ… ཛིཝ྄ཧཱ ལོཀེ… ཀཱཡོ ལོཀེ… མནོ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཨེཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘རཱུཔཱ ལོཀེ… སདྡཱ ལོཀེ… གནྡྷཱ ལོཀེ… རསཱ ལོཀེ… ཕོཊྛབྦཱ ལོཀེ… དྷམྨཱ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཨེཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ལོཀེ… སོཏཝིཉྙཱཎཾ ལོཀེ… གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ ལོཀེ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ལོཀེ… ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ ལོཀེ… མནོཝིཉྙཱཎཾ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཨེཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘ཙཀྑུསམྥསྶོ ལོཀེ… སོཏསམྥསྶོ ལོཀེ… གྷཱནསམྥསྶོ ལོཀེ… ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ལོཀེ… ཀཱཡསམྥསྶོ ལོཀེ… མནོསམྥསྶོ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཨེཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘ཙཀྑུསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ལོཀེ… སོཏསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ལོཀེ … གྷཱནསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ལོཀེ… ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ལོཀེ… ཀཱཡསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ལོཀེ… མནོསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཨེཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘རཱུཔསཉྙཱ ལོཀེ… སདྡསཉྙཱ ལོཀེ… གནྡྷསཉྙཱ ལོཀེ… རསསཉྙཱ ལོཀེ… ཕོཊྛབྦསཉྙཱ ལོཀེ… དྷམྨསཉྙཱ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཨེཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘རཱུཔསཉྩེཏནཱ ལོཀེ… སདྡསཉྩེཏནཱ ལོཀེ… གནྡྷསཉྩེཏནཱ ལོཀེ… རསསཉྩེཏནཱ ལོཀེ… ཕོཊྛབྦསཉྩེཏནཱ ལོཀེ… དྷམྨསཉྩེཏནཱ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཨེཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘རཱུཔཏཎྷཱ ལོཀེ… སདྡཏཎྷཱ ལོཀེ… གནྡྷཏཎྷཱ ལོཀེ… རསཏཎྷཱ ལོཀེ… ཕོཊྛབྦཏཎྷཱ ལོཀེ… དྷམྨཏཎྷཱ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཨེཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘རཱུཔཝིཏཀྐོ ལོཀེ… སདྡཝིཏཀྐོ ལོཀེ… གནྡྷཝིཏཀྐོ ལོཀེ… རསཝིཏཀྐོ ལོཀེ… ཕོཊྛབྦཝིཏཀྐོ ལོཀེ… དྷམྨཝིཏཀྐོ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཨེཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘རཱུཔཝིཙཱརོ ལོཀེ… སདྡཝིཙཱརོ ལོཀེ… གནྡྷཝིཙཱརོ ལོཀེ… རསཝིཙཱརོ ལོཀེ… ཕོཊྛབྦཝིཙཱརོ ལོཀེ… དྷམྨཝིཙཱརོ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཨེཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑནིརོདྷཾ ཨརིཡསཙྩཾ.

མགྒསཙྩནིདྡེསོ

༤༠༢. ‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ ཨརིཡསཙྩཾ? ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི? ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑེ ཉཱཎཾ, དུཀྑསམུདཡེ ཉཱཎཾ, དུཀྑནིརོདྷེ ཉཱཎཾ, དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ཉཱཎཾ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱསངྐཔྤོ? ནེཀྑམྨསངྐཔྤོ ཨབྱཱཔཱདསངྐཔྤོ ཨཝིཧིཾསཱསངྐཔྤོ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི བྷིཀྑཝེ, སམྨཱསངྐཔྤོ.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཝཱཙཱ? མུསཱཝཱདཱ ཝེརམཎཱི [ཝེརམཎི (ཀ.)] པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ ཝེརམཎཱི ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ ཝེརམཎཱི སམྥཔྤལཱཔཱ ཝེརམཎཱི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཝཱཙཱ.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཀམྨནྟོ? པཱཎཱཏིཔཱཏཱ ཝེརམཎཱི ཨདིནྣཱདཱནཱ ཝེརམཎཱི ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ ཝེརམཎཱི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཀམྨནྟོ.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཨཱཛཱིཝོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ མིཙྪཱཨཱཛཱིཝཾ པཧཱཡ སམྨཱཨཱཛཱིཝེན ཛཱིཝིཏཾ ཀཔྤེཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཨཱཛཱིཝོ.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཝཱཡཱམོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨནུཔྤནྣཱནཾ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨནུཔྤཱདཱཡ ཚནྡཾ ཛནེཏི ཝཱཡམཏི ཝཱིརིཡཾ ཨཱརབྷཏི ཙིཏྟཾ པགྒཎྷཱཏི པདཧཏི; ཨུཔྤནྣཱནཾ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཱཡ ཚནྡཾ ཛནེཏི ཝཱཡམཏི ཝཱིརིཡཾ ཨཱརབྷཏི ཙིཏྟཾ པགྒཎྷཱཏི པདཧཏི; ཨནུཔྤནྣཱནཾ ཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདཱཡ ཚནྡཾ ཛནེཏི ཝཱཡམཏི ཝཱིརིཡཾ ཨཱརབྷཏི ཙིཏྟཾ པགྒཎྷཱཏི པདཧཏི; ཨུཔྤནྣཱནཾ ཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཋིཏིཡཱ ཨསམྨོསཱཡ བྷིཡྻོབྷཱཝཱཡ ཝེཔུལླཱཡ བྷཱཝནཱཡ པཱརིཔཱུརིཡཱ ཚནྡཾ ཛནེཏི ཝཱཡམཏི ཝཱིརིཡཾ ཨཱརབྷཏི ཙིཏྟཾ པགྒཎྷཱཏི པདཧཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཝཱཡཱམོ.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱསཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ; ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ; ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ; དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱསཏི.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱསམཱདྷི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧརཏི, སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ, སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེཏི, ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱསམཱདྷི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ ཨརིཡསཙྩཾ.

༤༠༣. ‘‘ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, བཧིདྡྷཱ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཨཛ྄ཛྷཏྟབཧིདྡྷཱ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི. སམུདཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི, ཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི, སམུདཡཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི. ‘ཨཏྠི དྷམྨཱ’ཏི ཝཱ པནསྶ སཏི པཙྩུཔཊྛིཏཱ ཧོཏི ཡཱཝདེཝ ཉཱཎམཏྟཱཡ པཊིསྶཏིམཏྟཱཡ ཨནིསྶིཏོ ཙ ཝིཧརཏི, ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཙཏཱུསུ ཨརིཡསཙྩེསུ.

སཙྩཔབྦཾ ནིཊྛིཏཾ.

དྷམྨཱནུཔསྶནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༤༠༤. ‘‘ཡོ ཧི ཀོཙི, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནེ ཨེཝཾ བྷཱཝེཡྻ སཏྟཝསྶཱནི, ཏསྶ དྭིནྣཾ ཕལཱནཾ ཨཉྙཏརཾ ཕལཾ པཱཊིཀངྑཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ཨཉྙཱ; སཏི ཝཱ ཨུཔཱདིསེསེ ཨནཱགཱམིཏཱ.

‘‘ཏིཊྛནྟུ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཝསྶཱནི. ཡོ ཧི ཀོཙི, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནེ ཨེཝཾ བྷཱཝེཡྻ ཚ ཝསྶཱནི…པེ… པཉྩ ཝསྶཱནི… ཙཏྟཱརི ཝསྶཱནི… ཏཱིཎི ཝསྶཱནི… དྭེ ཝསྶཱནི… ཨེཀཾ ཝསྶཾ… ཏིཊྛཏུ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཾ ཝསྶཾ. ཡོ ཧི ཀོཙི, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནེ ཨེཝཾ བྷཱཝེཡྻ སཏྟམཱསཱནི, ཏསྶ དྭིནྣཾ ཕལཱནཾ ཨཉྙཏརཾ ཕལཾ པཱཊིཀངྑཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ཨཉྙཱ; སཏི ཝཱ ཨུཔཱདིསེསེ ཨནཱགཱམིཏཱ.

‘‘ཏིཊྛནྟུ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟ མཱསཱནི. ཡོ ཧི ཀོཙི, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནེ ཨེཝཾ བྷཱཝེཡྻ ཚ མཱསཱནི…པེ… པཉྩ མཱསཱནི… ཙཏྟཱརི མཱསཱནི… ཏཱིཎི མཱསཱནི … དྭེ མཱསཱནི… ཨེཀཾ མཱསཾ… ཨཌྜྷམཱསཾ… ཏིཊྛཏུ, བྷིཀྑཝེ, ཨཌྜྷམཱསོ. ཡོ ཧི ཀོཙི, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནེ ཨེཝཾ བྷཱཝེཡྻ སཏྟཱཧཾ, ཏསྶ དྭིནྣཾ ཕལཱནཾ ཨཉྙཏརཾ ཕལཾ པཱཊིཀངྑཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ཨཉྙཱ; སཏི ཝཱ ཨུཔཱདིསེསེ ཨནཱགཱམིཏཱཏི.

༤༠༥. ‘‘ཨེཀཱཡནོ ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, མགྒོ སཏྟཱནཾ ཝིསུདྡྷིཡཱ སོཀཔརིདེཝཱནཾ སམཏིཀྐམཱཡ དུཀྑདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱཡ ཉཱཡསྶ ཨདྷིགམཱཡ ནིབྦཱནསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ ཡདིདཾ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནཱཏི. ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ, ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟ’’ནྟི. ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

མཧཱསཏིཔཊྛཱནསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ནཝམཾ.

༡༠. པཱཡཱསིསུཏྟཾ

༤༠༦. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཀུམཱརཀསྶཔོ ཀོསལེསུ ཙཱརིཀཾ ཙརམཱནོ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ པཉྩམཏྟེཧི བྷིཀྑུསཏེཧི ཡེན སེཏབྱཱ ནཱམ ཀོསལཱནཾ ནགརཾ ཏདཝསརི. ཏཏྲ སུདཾ ཨཱཡསྨཱ ཀུམཱརཀསྶཔོ སེཏབྱཱཡཾ ཝིཧརཏི ཨུཏྟརེན སེཏབྱཾ སིཾསཔཱཝནེ [སཱིསཔཱཝནེ (སྱཱ.)]. ཏེན ཁོ པན སམཡེན པཱཡཱསི རཱཛཉྙོ སེཏབྱཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏི སཏྟུསྶདཾ སཏིཎཀཊྛོདཀཾ སདྷཉྙཾ རཱཛབྷོགྒཾ རཉྙཱ པསེནདིནཱ ཀོསལེན དིནྣཾ རཱཛདཱཡཾ བྲཧྨདེཡྻཾ.

པཱཡཱསིརཱཛཉྙཝཏྠུ

༤༠༧. ཏེན ཁོ པན སམཡེན པཱཡཱསིསྶ རཱཛཉྙསྶ ཨེཝརཱུཔཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཨུཔྤནྣཾ ཧོཏི – ‘‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ [སུཀཊཀྐཊཱནཾ (སཱི. པཱི.)] ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’ཏི. ཨསྶོསུཾ ཁོ སེཏབྱཀཱ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ – ‘‘སམཎོ ཁལུ བྷོ ཀུམཱརཀསྶཔོ སམཎསྶ གོཏམསྶ སཱཝཀོ ཀོསལེསུ ཙཱརིཀཾ ཙརམཱནོ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ པཉྩམཏྟེཧི བྷིཀྑུསཏེཧི སེཏབྱཾ ཨནུཔྤཏྟོ སེཏབྱཱཡཾ ཝིཧརཏི ཨུཏྟརེན སེཏབྱཾ སིཾསཔཱཝནེ. ཏཾ ཁོ པན བྷཝནྟཾ ཀུམཱརཀསྶཔཾ ཨེཝཾ ཀལྱཱཎོ ཀིཏྟིསདྡོ ཨབྦྷུགྒཏོ – ‘པཎྜིཏོ བྱཏྟོ མེདྷཱཝཱི བཧུསྶུཏོ ཙིཏྟཀཐཱི ཀལྱཱཎཔཊིབྷཱནོ ཝུདྡྷོ [བུདྡྷོ (སྱཱ. ཀ.)] ཙེཝ ཨརཧཱ ཙ. སཱདྷུ ཁོ པན ཏཐཱརཱུཔཱནཾ ཨརཧཏཾ དསྶནཾ ཧོཏཱི’’’ཏི. ཨཐ ཁོ སེཏབྱཀཱ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ སེཏབྱཱཡ ནིཀྑམིཏྭཱ སངྒྷསངྒྷཱི གཎཱིབྷཱུཏཱ ཨུཏྟརེནམུཁཱ གཙྪནྟི ཡེན སིཾསཔཱཝནཾ [ཡེན སིཾསཔཱཝནཾ, ཏེནུཔསངྐམནྟི (སཱི. པཱི.)].

༤༠༨. ཏེན ཁོ པན སམཡེན པཱཡཱསི རཱཛཉྙོ ཨུཔརིཔཱསཱདེ དིཝཱསེཡྻཾ ཨུཔགཏོ ཧོཏི. ཨདྡསཱ ཁོ པཱཡཱསི རཱཛཉྙོ སེཏབྱཀེ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀེ སེཏབྱཱཡ ནིཀྑམིཏྭཱ སངྒྷསངྒྷཱི གཎཱིབྷཱུཏེ ཨུཏྟརེནམུཁེ གཙྪནྟེ ཡེན སིཾསཔཱཝནཾ [ཡེན སིཾསཔཱཝནཾ, ཏེནུཔསངྐམནྟེ (སཱི. པཱི.)], དིསྭཱ ཁཏྟཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, བྷོ ཁཏྟེ, སེཏབྱཀཱ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ སེཏབྱཱཡ ནིཀྑམིཏྭཱ སངྒྷསངྒྷཱི གཎཱིབྷཱུཏཱ ཨུཏྟརེནམུཁཱ གཙྪནྟི ཡེན སིཾསཔཱཝན’’ནྟི [ཨེཏྠ པན སབྦཏྠཔི ཨེཝམེཝ དིསྶཏི, ནཏྠི པཱཋནྟརཾ]?

‘‘ཨཏྠི ཁོ, བྷོ, སམཎོ ཀུམཱརཀསྶཔོ, སམཎསྶ གོཏམསྶ སཱཝཀོ ཀོསལེསུ ཙཱརིཀཾ ཙརམཱནོ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ པཉྩམཏྟེཧི བྷིཀྑུསཏེཧི སེཏབྱཾ ཨནུཔྤཏྟོ སེཏབྱཱཡཾ ཝིཧརཏི ཨུཏྟརེན སེཏབྱཾ སིཾསཔཱཝནེ. ཏཾ ཁོ པན བྷཝནྟཾ ཀུམཱརཀསྶཔཾ ཨེཝཾ ཀལྱཱཎོ ཀིཏྟིསདྡོ ཨབྦྷུགྒཏོ – ‘པཎྜིཏོ བྱཏྟོ མེདྷཱཝཱི བཧུསྶུཏོ ཙིཏྟཀཐཱི ཀལྱཱཎཔཊིབྷཱནོ ཝུདྡྷོ ཙེཝ ཨརཧཱ ཙཱ’ཏི [ཨརཧཱ ཙ (སྱཱ. ཀ.)]. ཏམེཏེ [ཏམེནཾ ཏེ (སཱི. ཀ.), ཏམེནཾ (པཱི.)] བྷཝནྟཾ ཀུམཱརཀསྶཔཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམནྟཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, བྷོ ཁཏྟེ, ཡེན སེཏབྱཀཱ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ ཏེནུཔསངྐམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ སེཏབྱཀེ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀེ ཨེཝཾ ཝདེཧི – ‘པཱཡཱསི, བྷོ, རཱཛཉྙོ ཨེཝམཱཧ – ཨཱགམེནྟུ ཀིར བྷཝནྟོ, པཱཡཱསིཔི རཱཛཉྙོ སམཎཾ ཀུམཱརཀསྶཔཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམིསྶཏཱི’ཏི. པུརཱ སམཎོ ཀུམཱརཀསྶཔོ སེཏབྱཀེ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀེ བཱལེ ཨབྱཏྟེ སཉྙཱཔེཏི – ‘ཨིཏིཔི ཨཏྠི པརོ ལོཀོ, ཨཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཨཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’ཏི. ནཏྠི ཧི, བྷོ ཁཏྟེ, པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ བྷོ’’ཏི ཁོ སོ ཁཏྟཱ པཱཡཱསིསྶ རཱཛཉྙསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེན སེཏབྱཀཱ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ སེཏབྱཀེ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀེ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘པཱཡཱསི, བྷོ, རཱཛཉྙོ ཨེཝམཱཧ, ཨཱགམེནྟུ ཀིར བྷཝནྟོ, པཱཡཱསིཔི རཱཛཉྙོ སམཎཾ ཀུམཱརཀསྶཔཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམིསྶཏཱི’’ཏི.

༤༠༩. ཨཐ ཁོ པཱཡཱསི རཱཛཉྙོ སེཏབྱཀེཧི བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀེཧི པརིཝུཏོ ཡེན སིཾསཔཱཝནཾ ཡེནཱཡསྨཱ ཀུམཱརཀསྶཔོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཀུམཱརཀསྶཔེན སདྡྷིཾ སམྨོདི, སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. སེཏབྱཀཱཔི ཁོ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ ཨཔྤེཀཙྩེ ཨཱཡསྨནྟཾ ཀུམཱརཀསྶཔཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ; ཨཔྤེཀཙྩེ ཨཱཡསྨཏཱ ཀུམཱརཀསྶཔེན སདྡྷིཾ སམྨོདིཾསུ; སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨཔྤེཀཙྩེ ཡེནཱཡསྨཱ ཀུམཱརཀསྶཔོ ཏེནཉྫལིཾ པཎཱམེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨཔྤེཀཙྩེ ནཱམགོཏྟཾ སཱཝེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨཔྤེཀཙྩེ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ.

ནཏྠིཀཝཱདོ

༤༡༠. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ པཱཡཱསི རཱཛཉྙོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཀུམཱརཀསྶཔཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཧཉྷི, བྷོ ཀསྶཔ, ཨེཝཾཝཱདཱི ཨེཝཾདིཊྛཱི – ‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི. ‘‘ནཱཧཾ, རཱཛཉྙ, ཨེཝཾཝཱདིཾ ཨེཝཾདིཊྛིཾ ཨདྡསཾ ཝཱ ཨསྶོསིཾ ཝཱ. ཀཐཉྷི ནཱམ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’ཏི?

ཙནྡིམསཱུརིཡཨུཔམཱ

༤༡༡. ‘‘ཏེན ཧི, རཱཛཉྙ, ཏཉྙེཝེཏྠ པཊིཔུཙྪིསྶཱམི, ཡཐཱ ཏེ ཁམེཡྻ, ཏཐཱ ནཾ བྱཱཀརེཡྻཱསི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, རཱཛཉྙ, ཨིམེ ཙནྡིམསཱུརིཡཱ ཨིམསྨིཾ ཝཱ ལོཀེ པརསྨིཾ ཝཱ, དེཝཱ ཝཱ ཏེ མནུསྶཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨིམེ, བྷོ ཀསྶཔ, ཙནྡིམསཱུརིཡཱ པརསྨིཾ ལོཀེ, ན ཨིམསྨིཾ; དེཝཱ ཏེ ན མནུསྶཱ’’ཏི. ‘‘ཨིམིནཱཔི ཁོ ཏེ, རཱཛཉྙ, པརིཡཱཡེན ཨེཝཾ ཧོཏུ – ཨིཏིཔི ཨཏྠི པརོ ལོཀོ, ཨཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཨཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’ཏི.

༤༡༢. ‘‘ཀིཉྩཱཔི བྷཝཾ ཀསྶཔོ ཨེཝམཱཧ, ཨཐ ཁོ ཨེཝཾ མེ ཨེཏྠ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པན, རཱཛཉྙ, པརིཡཱཡོ, ཡེན ཏེ པརིཡཱཡེན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི, བྷོ ཀསྶཔ, པརིཡཱཡོ, ཡེན མེ པརིཡཱཡེན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི. ‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ ཝིཡ, རཱཛཉྙཱ’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ མེ, བྷོ ཀསྶཔ, མིཏྟཱམཙྩཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཨདིནྣཱདཱཡཱི ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱི མུསཱཝཱདཱི པིསུཎཝཱཙཱ ཕརུསཝཱཙཱ སམྥཔྤལཱཔཱི ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལཱུ བྱཱཔནྣཙིཏྟཱ མིཙྪཱདིཊྛཱི. ཏེ ཨཔརེན སམཡེན ཨཱབཱདྷིཀཱ ཧོནྟི དུཀྑིཏཱ བཱལ༹ྷགིལཱནཱ. ཡདཱཧཾ ཛཱནཱམི – ‘ན དཱནིམེ ཨིམམྷཱ ཨཱབཱདྷཱ ཝུཊྛཧིསྶནྟཱི’ཏི ཏྱཱཧཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝཾ ཝདཱམི – ‘སནྟི ཁོ, བྷོ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ཡེ ཏེ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཨདིནྣཱདཱཡཱི ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱི མུསཱཝཱདཱི པིསུཎཝཱཙཱ ཕརུསཝཱཙཱ སམྥཔྤལཱཔཱི ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལཱུ བྱཱཔནྣཙིཏྟཱ མིཙྪཱདིཊྛཱི, ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱི’ཏི. བྷཝནྟོ ཁོ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཨདིནྣཱདཱཡཱི ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱི མུསཱཝཱདཱི པིསུཎཝཱཙཱ ཕརུསཝཱཙཱ སམྥཔྤལཱཔཱི ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལཱུ བྱཱཔནྣཙིཏྟཱ མིཙྪཱདིཊྛཱི. སཙེ ཏེསཾ བྷཝཏཾ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ སཙྩཾ ཝཙནཾ, བྷཝནྟོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫིསྶནྟི. སཙེ, བྷོ, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻཱཐ, ཡེན མེ ཨཱགནྟྭཱ ཨཱརོཙེཡྻཱཐ – ‘ཨིཏིཔི ཨཏྠི པརོ ལོཀོ, ཨཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཨཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’ཏི. བྷཝནྟོ ཁོ པན མེ སདྡྷཱཡིཀཱ པཙྩཡིཀཱ, ཡཾ བྷཝནྟེཧི དིཊྛཾ, ཡཐཱ སཱམཾ དིཊྛཾ ཨེཝམེཏཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཏེ མེ ‘སཱདྷཱུ’ཏི པཊིསྶུཏྭཱ ནེཝ ཨཱགནྟྭཱ ཨཱརོཙེནྟི, ན པན དཱུཏཾ པཧིཎནྟི. ཨཡམྤི ཁོ, བྷོ ཀསྶཔ, པརིཡཱཡོ, ཡེན མེ པརིཡཱཡེན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི.

ཙོརཨུཔམཱ

༤༡༣. ‘‘ཏེན ཧི, རཱཛཉྙ, ཏཉྙེཝེཏྠ པཊིཔུཙྪིསྶཱམི. ཡཐཱ ཏེ ཁམེཡྻ ཏཐཱ ནཾ བྱཱཀརེཡྻཱསི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, རཱཛཉྙ, ཨིདྷ ཏེ པུརིསཱ ཙོརཾ ཨཱགུཙཱརིཾ གཧེཏྭཱ དསྶེཡྻུཾ – ‘ཨཡཾ ཏེ, བྷནྟེ, ཙོརོ ཨཱགུཙཱརཱི; ཨིམསྶ ཡཾ ཨིཙྪསི, ཏཾ དཎྜཾ པཎེཧཱི’ཏི. ཏེ ཏྭཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻཱསི – ‘ཏེན ཧི, བྷོ, ཨིམཾ པུརིསཾ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ པཙྪཱབཱཧཾ གཱལ༹ྷབནྡྷནཾ བནྡྷིཏྭཱ ཁུརམུཎྜཾ ཀརིཏྭཱ [ཀཱརེཏྭཱ (སྱཱ. ཀ.)] ཁརསྶརེན པཎཝེན རཐིཀཱཡ རཐིཀཾ [རཐིཡཱཡ རཐིཡཾ (བཧཱུསཱུ)] སིངྒྷཱཊཀེན སིངྒྷཱཊཀཾ པརིནེཏྭཱ དཀྑིཎེན དྭཱརེན ནིཀྑམིཏྭཱ དཀྑིཎཏོ ནགརསྶ ཨཱགྷཱཏནེ སཱིསཾ ཚིནྡཐཱ’ཏི. ཏེ ‘སཱདྷཱུ’ཏི པཊིསྶུཏྭཱ ཏཾ པུརིསཾ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ པཙྪཱབཱཧཾ གཱལ༹ྷབནྡྷནཾ བནྡྷིཏྭཱ ཁུརམུཎྜཾ ཀརིཏྭཱ ཁརསྶརེན པཎཝེན རཐིཀཱཡ རཐིཀཾ སིངྒྷཱཊཀེན སིངྒྷཱཊཀཾ པརིནེཏྭཱ དཀྑིཎེན དྭཱརེན ནིཀྑམིཏྭཱ དཀྑིཎཏོ ནགརསྶ ཨཱགྷཱཏནེ ནིསཱིདཱཔེཡྻུཾ. ལབྷེཡྻ ནུ ཁོ སོ ཙོརོ ཙོརགྷཱཏེསུ – ‘ཨཱགམེནྟུ ཏཱཝ བྷཝནྟོ ཙོརགྷཱཏཱ, ཨམུཀསྨིཾ མེ གཱམེ ཝཱ ནིགམེ ཝཱ མིཏྟཱམཙྩཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ, ཡཱཝཱཧཾ ཏེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཨཱགཙྪཱམཱི’ཏི, ཨུདཱཧུ ཝིཔྤལཔནྟསྶེཝ ཙོརགྷཱཏཱ སཱིསཾ ཚིནྡེཡྻུ’’ནྟི? ‘‘ན ཧི སོ, བྷོ ཀསྶཔ, ཙོརོ ལབྷེཡྻ ཙོརགྷཱཏེསུ – ‘ཨཱགམེནྟུ ཏཱཝ བྷཝནྟོ ཙོརགྷཱཏཱ ཨམུཀསྨིཾ མེ གཱམེ ཝཱ ནིགམེ ཝཱ མིཏྟཱམཙྩཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ, ཡཱཝཱཧཾ ཏེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཨཱགཙྪཱམཱི’ཏི. ཨཐ ཁོ ནཾ ཝིཔྤལཔནྟསྶེཝ ཙོརགྷཱཏཱ སཱིསཾ ཚིནྡེཡྻུ’’ནྟི. ‘‘སོ ཧི ནཱམ, རཱཛཉྙ, ཙོརོ མནུསྶོ མནུསྶབྷཱུཏེསུ ཙོརགྷཱཏེསུ ན ལབྷིསྶཏི – ‘ཨཱགམེནྟུ ཏཱཝ བྷཝནྟོ ཙོརགྷཱཏཱ, ཨམུཀསྨིཾ མེ གཱམེ ཝཱ ནིགམེ ཝཱ མིཏྟཱམཙྩཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ, ཡཱཝཱཧཾ ཏེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཨཱགཙྪཱམཱི’ཏི. ཀིཾ པན ཏེ མིཏྟཱམཙྩཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཨདིནྣཱདཱཡཱི ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱི མུསཱཝཱདཱི པིསུཎཝཱཙཱ ཕརུསཝཱཙཱ སམྥཔྤལཱཔཱི ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལཱུ བྱཱཔནྣཙིཏྟཱ མིཙྪཱདིཊྛཱི, ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔནྣཱ ལབྷིསྶནྟི ནིརཡཔཱལེསུ – ‘ཨཱགམེནྟུ ཏཱཝ བྷཝནྟོ ནིརཡཔཱལཱ, ཡཱཝ མཡཾ པཱཡཱསིསྶ རཱཛཉྙསྶ གནྟྭཱ ཨཱརོཙེམ – ‘‘ཨིཏིཔི ཨཏྠི པརོ ལོཀོ, ཨཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཨཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི? ཨིམིནཱཔི ཁོ ཏེ, རཱཛཉྙ, པརིཡཱཡེན ཨེཝཾ ཧོཏུ – ‘ཨིཏིཔི ཨཏྠི པརོ ལོཀོ, ཨཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཨཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི.

༤༡༤. ‘‘ཀིཉྩཱཔི བྷཝཾ ཀསྶཔོ ཨེཝམཱཧ, ཨཐ ཁོ ཨེཝཾ མེ ཨེཏྠ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པན, རཱཛཉྙ, པརིཡཱཡོ ཡེན ཏེ པརིཡཱཡེན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི, བྷོ ཀསྶཔ, པརིཡཱཡོ, ཡེན མེ པརིཡཱཡེན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི. ‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ ཝིཡ, རཱཛཉྙཱ’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ མེ, བྷོ ཀསྶཔ, མིཏྟཱམཙྩཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏཱ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏཱ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏཱ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏཱ པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏཱ ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏཱ སམྥཔྤལཱཔཱ པཊིཝིརཏཱ ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱལཱུ ཨབྱཱཔནྣཙིཏྟཱ སམྨཱདིཊྛཱི. ཏེ ཨཔརེན སམཡེན ཨཱབཱདྷིཀཱ ཧོནྟི དུཀྑིཏཱ བཱལ༹ྷགིལཱནཱ. ཡདཱཧཾ ཛཱནཱམི – ‘ན དཱནིམེ ཨིམམྷཱ ཨཱབཱདྷཱ ཝུཊྛཧིསྶནྟཱི’ཏི ཏྱཱཧཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝཾ ཝདཱམི – ‘སནྟི ཁོ, བྷོ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ཡེ ཏེ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏཱ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏཱ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏཱ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏཱ པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏཱ ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏཱ སམྥཔྤལཱཔཱ པཊིཝིརཏཱ ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱལཱུ ཨབྱཱཔནྣཙིཏྟཱ སམྨཱདིཊྛཱི ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱིཏི. བྷཝནྟོ ཁོ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏཱ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏཱ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏཱ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏཱ པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏཱ ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏཱ སམྥཔྤལཱཔཱ པཊིཝིརཏཱ ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱལཱུ ཨབྱཱཔནྣཙིཏྟཱ སམྨཱདིཊྛཱི. སཙེ ཏེསཾ བྷཝཏཾ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ སཙྩཾ ཝཙནཾ, བྷཝནྟོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫིསྶནྟི. སཙེ, བྷོ, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻཱཐ, ཡེན མེ ཨཱགནྟྭཱ ཨཱརོཙེཡྻཱཐ – ‘ཨིཏིཔི ཨཏྠི པརོ ལོཀོ, ཨཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཨཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’ཏི. བྷཝནྟོ ཁོ པན མེ སདྡྷཱཡིཀཱ པཙྩཡིཀཱ, ཡཾ བྷཝནྟེཧི དིཊྛཾ, ཡཐཱ སཱམཾ དིཊྛཾ ཨེཝམེཏཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཏེ མེ ‘སཱདྷཱུ’ཏི པཊིསྶུཏྭཱ ནེཝ ཨཱགནྟྭཱ ཨཱརོཙེནྟི, ན པན དཱུཏཾ པཧིཎནྟི. ཨཡམྤི ཁོ, བྷོ ཀསྶཔ, པརིཡཱཡོ, ཡེན མེ པརིཡཱཡེན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི.

གཱུཐཀཱུཔཔུརིསཨུཔམཱ

༤༡༥. ‘‘ཏེན ཧི, རཱཛཉྙ, ཨུཔམཾ ཏེ ཀརིསྶཱམི. ཨུཔམཱཡ མིདྷེཀཙྩེ [ཨུཔམཱཡཔིདྷེཀཙྩེ (སཱི. སྱཱ.), ཨུཔམཱཡཔིཨིདྷེཀཙྩེ (པཱི.)] ཝིཉྙཱུ པུརིསཱ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནནྟི. སེཡྻཐཱཔི, རཱཛཉྙ, པུརིསོ གཱུཐཀཱུཔེ སསཱིསཀཾ [སསཱིསཀོ (སྱཱ.)] ནིམུགྒོ ཨསྶ. ཨཐ ཏྭཾ པུརིསེ ཨཱཎཱཔེཡྻཱསི – ‘ཏེན ཧི, བྷོ, ཏཾ པུརིསཾ ཏམྷཱ གཱུཐཀཱུཔཱ ཨུདྡྷརཐཱ’ཏི. ཏེ ‘སཱདྷཱུ’ཏི པཊིསྶུཏྭཱ ཏཾ པུརིསཾ ཏམྷཱ གཱུཐཀཱུཔཱ ཨུདྡྷརེཡྻུཾ. ཏེ ཏྭཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻཱསི – ‘ཏེན ཧི, བྷོ, ཏསྶ པུརིསསྶ ཀཱཡཱ ཝེལུ༹པེསིཀཱཧི གཱུཐཾ སུནིམྨཛྫིཏཾ ནིམྨཛྫཐཱ’ཏི. ཏེ ‘སཱདྷཱུ’ཏི པཊིསྶུཏྭཱ ཏསྶ པུརིསསྶ ཀཱཡཱ ཝེལུ༹པེསིཀཱཧི གཱུཐཾ སུནིམྨཛྫིཏཾ ནིམྨཛྫེཡྻུཾ. ཏེ ཏྭཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻཱསི – ‘ཏེན ཧི, བྷོ, ཏསྶ པུརིསསྶ ཀཱཡཾ པཎྜུམཏྟིཀཱཡ ཏིཀྑཏྟུཾ སུབྦཊྚིཏཾ ཨུབྦཊྚེཐཱ’ཏི [སུཔྤཊྚིཏཾ ཨུཔྤཊྚེཐཱཏི (ཀ.)]. ཏེ ཏསྶ པུརིསསྶ ཀཱཡཾ པཎྜུམཏྟིཀཱཡ ཏིཀྑཏྟུཾ སུབྦཊྚིཏཾ ཨུབྦཊྚེཡྻུཾ. ཏེ ཏྭཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻཱསི – ‘ཏེན ཧི, བྷོ, ཏཾ པུརིསཾ ཏེལེན ཨབྦྷཉྫིཏྭཱ སུཁུམེན ཙུཎྞེན ཏིཀྑཏྟུཾ སུཔྤདྷོཏཾ ཀརོཐཱ’ཏི. ཏེ ཏཾ པུརིསཾ ཏེལེན ཨབྦྷཉྫིཏྭཱ སུཁུམེན ཙུཎྞེན ཏིཀྑཏྟུཾ སུཔྤདྷོཏཾ ཀརེཡྻུཾ. ཏེ ཏྭཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻཱསི – ‘ཏེན ཧི, བྷོ, ཏསྶ པུརིསསྶ ཀེསམསྶུཾ ཀཔྤེཐཱ’ཏི. ཏེ ཏསྶ པུརིསསྶ ཀེསམསྶུཾ ཀཔྤེཡྻུཾ. ཏེ ཏྭཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻཱསི – ‘ཏེན ཧི, བྷོ, ཏསྶ པུརིསསྶ མཧགྒྷཉྩ མཱལཾ མཧགྒྷཉྩ ཝིལེཔནཾ མཧགྒྷཱནི ཙ ཝཏྠཱནི ཨུཔཧརཐཱ’ཏི. ཏེ ཏསྶ པུརིསསྶ མཧགྒྷཉྩ མཱལཾ མཧགྒྷཉྩ ཝིལེཔནཾ མཧགྒྷཱནི ཙ ཝཏྠཱནི ཨུཔཧརེཡྻུཾ. ཏེ ཏྭཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻཱསི – ‘ཏེན ཧི, བྷོ, ཏཾ པུརིསཾ པཱསཱདཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ པཉྩཀཱམགུཎཱནི ཨུཔཊྛཱཔེཐཱ’ཏི. ཏེ ཏཾ པུརིསཾ པཱསཱདཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ པཉྩཀཱམགུཎཱནི ཨུཔཊྛཱཔེཡྻུཾ.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, རཱཛཉྙ, ཨཔི ནུ ཏསྶ པུརིསསྶ སུནྷཱཏསྶ སུཝིལིཏྟསྶ སུཀཔྤིཏཀེསམསྶུསྶ ཨཱམུཀྐམཱལཱབྷརཎསྶ ཨོདཱཏཝཏྠཝསནསྶ ཨུཔརིཔཱསཱདཝརགཏསྶ པཉྩཧི ཀཱམགུཎེཧི སམཔྤིཏསྶ སམངྒཱིབྷཱུཏསྶ པརིཙཱརཡམཱནསྶ པུནདེཝ ཏསྨིཾ གཱུཐཀཱུཔེ ནིམུཛྫིཏུཀཱམཏཱ [ནིམུཛྫིཏུཀཱམྱཏཱ (སྱཱ. ཀ.)] ཨསྶཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧིདཾ, བྷོ ཀསྶཔ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ཨསུཙི, བྷོ ཀསྶཔ, གཱུཐཀཱུཔོ ཨསུཙི ཙེཝ ཨསུཙིསངྑཱཏོ ཙ དུགྒནྡྷོ ཙ དུགྒནྡྷསངྑཱཏོ ཙ ཛེགུཙྪོ ཙ ཛེགུཙྪསངྑཱཏོ ཙ པཊིཀཱུལོ ཙ པཊིཀཱུལསངྑཱཏོ ཙཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, རཱཛཉྙ, མནུསྶཱ དེཝཱནཾ ཨསུཙཱི ཙེཝ ཨསུཙིསངྑཱཏཱ ཙ, དུགྒནྡྷཱ ཙ དུགྒནྡྷསངྑཱཏཱ ཙ, ཛེགུཙྪཱ ཙ ཛེགུཙྪསངྑཱཏཱ ཙ, པཊིཀཱུལཱ ཙ པཊིཀཱུལསངྑཱཏཱ ཙ. ཡོཛནསཏཾ ཁོ, རཱཛཉྙ, མནུསྶགནྡྷོ དེཝེ ཨུབྦཱདྷཏི. ཀིཾ པན ཏེ མིཏྟཱམཙྩཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏཱ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏཱ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏཱ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏཱ པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏཱ ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏཱ སམྥཔྤལཱཔཱ པཊིཝིརཏཱ ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱལཱུ ཨབྱཱཔནྣཙིཏྟཱ སམྨཱདིཊྛཱི, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔནྣཱ ཏེ ཨཱགནྟྭཱ ཨཱརོཙེསྶནྟི – ‘ཨིཏིཔི ཨཏྠི པརོ ལོཀོ, ཨཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཨཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’ཏི? ཨིམིནཱཔི ཁོ ཏེ, རཱཛཉྙ, པརིཡཱཡེན ཨེཝཾ ཧོཏུ – ‘ཨིཏིཔི ཨཏྠི པརོ ལོཀོ, ཨཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཨཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི.

༤༡༦. ‘‘ཀིཉྩཱཔི བྷཝཾ ཀསྶཔོ ཨེཝམཱཧ, ཨཐ ཁོ ཨེཝཾ མེ ཨེཏྠ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པན, རཱཛཉྙ, པརིཡཱཡོ …པེ… ‘‘ཨཏྠི, བྷོ ཀསྶཔ, པརིཡཱཡོ…པེ… ``ཡཐཱ ཀཐཾ ཝིཡ, རཱཛཉྙཱཏི? ‘‘ཨིདྷ མེ, བྷོ ཀསྶཔ, མིཏྟཱམཙྩཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏཱ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏཱ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏཱ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏཱ སུརཱམེརཡམཛྫཔམཱདཊྛཱནཱ པཊིཝིརཏཱ, ཏེ ཨཔརེན སམཡེན ཨཱབཱདྷིཀཱ ཧོནྟི དུཀྑིཏཱ བཱལ༹ྷགིལཱནཱ. ཡདཱཧཾ ཛཱནཱམི – ‘ན དཱནིམེ ཨིམམྷཱ ཨཱབཱདྷཱ ཝུཊྛཧིསྶནྟཱི’ཏི ཏྱཱཧཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝཾ ཝདཱམི – ‘སནྟི ཁོ, བྷོ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ཡེ ཏེ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏཱ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏཱ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏཱ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏཱ སུརཱམེརཡམཛྫཔམཱདཊྛཱནཱ པཊིཝིརཏཱ, ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ སཧབྱཏནྟི. བྷཝནྟོ ཁོ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏཱ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏཱ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏཱ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏཱ སུརཱམེརཡམཛྫཔམཱདཊྛཱནཱ པཊིཝིརཏཱ. སཙེ ཏེསཾ བྷཝཏཾ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ སཙྩཾ ཝཙནཾ, བྷཝནྟོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫིསྶནྟི, དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ སཧབྱཏཾ. སཙེ, བྷོ, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻཱཐ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ སཧབྱཏཾ, ཡེན མེ ཨཱགནྟྭཱ ཨཱརོཙེཡྻཱཐ – `ཨིཏིཔི ཨཏྠི པརོ ལོཀོ, ཨཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཨཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོཏི. བྷཝནྟོ ཁོ པན མེ སདྡྷཱཡིཀཱ པཙྩཡིཀཱ, ཡཾ བྷཝནྟེཧི དིཊྛཾ, ཡཐཱ སཱམཾ དིཊྛཾ ཨེཝམེཏཾ བྷཝིསྶཏཱིཏི. ཏེ མེ ‘སཱདྷཱུ’ཏི པཊིསྶུཏྭཱ ནེཝ ཨཱགནྟྭཱ ཨཱརོཙེནྟི, ན པན དཱུཏཾ པཧིཎནྟི. ཨཡམྤི ཁོ, བྷོ ཀསྶཔ, པརིཡཱཡོ, ཡེན མེ པརིཡཱཡེན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི.

ཏཱཝཏིཾསདེཝཨུཔམཱ

༤༡༧. ‘‘ཏེན ཧི, རཱཛཉྙ, ཏཉྙེཝེཏྠ པཊིཔུཙྪིསྶཱམི; ཡཐཱ ཏེ ཁམེཡྻ, ཏཐཱ ནཾ བྱཱཀརེཡྻཱསི. ཡཾ ཁོ པན, རཱཛཉྙ, མཱནུསྶཀཾ ཝསྶསཏཾ, དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ ཨེསོ ཨེཀོ རཏྟིནྡིཝོ [རཏྟིདིཝོ (ཀ.)], ཏཱཡ རཏྟིཡཱ ཏིཾསརཏྟིཡོ མཱསོ, ཏེན མཱསེན དྭཱདསམཱསིཡོ སཾཝཙྪརོ, ཏེན སཾཝཙྪརེན དིབྦཾ ཝསྶསཧསྶཾ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ ཨཱཡུཔྤམཱཎཾ. ཡེ ཏེ མིཏྟཱམཙྩཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏཱ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏཱ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏཱ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏཱ སུརཱམེརཡམཛྫཔམཱདཊྛཱནཱ པཊིཝིརཏཱ, ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔནྣཱ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ སཧབྱཏཾ. སཙེ པན ཏེསཾ ཨེཝཾ བྷཝིསྶཏི – ‘ཡཱཝ མཡཾ དྭེ ཝཱ ཏཱིཎི ཝཱ རཏྟིནྡིཝཱ དིབྦེཧི པཉྩཧི ཀཱམགུཎེཧི སམཔྤིཏཱ སམངྒཱིབྷཱུཏཱ པརིཙཱརེམ, ཨཐ མཡཾ པཱཡཱསིསྶ རཱཛཉྙསྶ གནྟྭཱ ཨཱརོཙེཡྻཱམ – ‘‘ཨིཏིཔི ཨཏྠི པརོ ལོཀོ, ཨཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཨཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’ཏི. ཨཔི ནུ ཏེ ཨཱགནྟྭཱ ཨཱརོཙེཡྻུཾ – ‘ཨིཏིཔི ཨཏྠི པརོ ལོཀོ, ཨཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཨཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧིདཾ, བྷོ ཀསྶཔ. ཨཔི ཧི མཡཾ, བྷོ ཀསྶཔ, ཙིརཾ ཀཱལངྐཏཱཔི བྷཝེཡྻཱམ. ཀོ པནེཏཾ བྷོཏོ ཀསྶཔསྶ ཨཱརོཙེཏི – ‘ཨཏྠི དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ’ཏི ཝཱ ‘ཨེཝཾདཱིགྷཱཡུཀཱ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ’ཏི ཝཱ. ན མཡཾ བྷོཏོ ཀསྶཔསྶ སདྡཧཱམ – ‘ཨཏྠི དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ’ཏི ཝཱ ‘ཨེཝཾདཱིགྷཱཡུཀཱ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ’ཏི ཝཱ’’ཏི.

ཛཙྩནྡྷཨུཔམཱ

༤༡༨. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, རཱཛཉྙ, ཛཙྩནྡྷོ པུརིསོ ན པསྶེཡྻ ཀཎྷ – སུཀྐཱནི རཱུཔཱནི, ན པསྶེཡྻ ནཱིལཀཱནི རཱུཔཱནི, ན པསྶེཡྻ པཱིཏཀཱནི [མཉྫེཊྛཀཱནི (སྱཱ.)] རཱུཔཱནི, ན པསྶེཡྻ ལོཧིཏཀཱནི རཱུཔཱནི, ན པསྶེཡྻ མཉྫིཊྛཀཱནི རཱུཔཱནི, ན པསྶེཡྻ སམཝིསམཾ, ན པསྶེཡྻ ཏཱརཀཱནི རཱུཔཱནི, ན པསྶེཡྻ ཙནྡིམསཱུརིཡེ. སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ནཏྠི ཀཎྷསུཀྐཱནི རཱུཔཱནི, ནཏྠི ཀཎྷསུཀྐཱནཾ རཱུཔཱནཾ དསྶཱཝཱི. ནཏྠི ནཱིལཀཱནི རཱུཔཱནི, ནཏྠི ནཱིལཀཱནཾ རཱུཔཱནཾ དསྶཱཝཱི. ནཏྠི པཱིཏཀཱནི རཱུཔཱནི, ནཏྠི པཱིཏཀཱནཾ རཱུཔཱནཾ དསྶཱཝཱི. ནཏྠི ལོཧིཏཀཱནི རཱུཔཱནི, ནཏྠི ལོཧིཏཀཱནཾ རཱུཔཱནཾ དསྶཱཝཱི. ནཏྠི མཉྫིཊྛཀཱནི རཱུཔཱནི, ནཏྠི མཉྫིཊྛཀཱནཾ རཱུཔཱནཾ དསྶཱཝཱི. ནཏྠི སམཝིསམཾ, ནཏྠི སམཝིསམསྶ དསྶཱཝཱི. ནཏྠི ཏཱརཀཱནི རཱུཔཱནི, ནཏྠི ཏཱརཀཱནཾ རཱུཔཱནཾ དསྶཱཝཱི. ནཏྠི ཙནྡིམསཱུརིཡཱ, ནཏྠི ཙནྡིམསཱུརིཡཱནཾ དསྶཱཝཱི. ཨཧམེཏཾ ན ཛཱནཱམི, ཨཧམེཏཾ ན པསྶཱམི, ཏསྨཱ ཏཾ ནཏྠཱི’ཏི. སམྨཱ ནུ ཁོ སོ, རཱཛཉྙ, ཝདམཱནོ ཝདེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧིདཾ, བྷོ ཀསྶཔ. ཨཏྠི ཀཎྷསུཀྐཱནི རཱུཔཱནི, ཨཏྠི ཀཎྷསུཀྐཱནཾ རཱུཔཱནཾ དསྶཱཝཱི. ཨཏྠི ནཱིལཀཱནི རཱུཔཱནི, ཨཏྠི ནཱིལཀཱནཾ རཱུཔཱནཾ དསྶཱཝཱི…པེ… ཨཏྠི སམཝིསམཾ, ཨཏྠི སམཝིསམསྶ དསྶཱཝཱི. ཨཏྠི ཏཱརཀཱནི རཱུཔཱནི, ཨཏྠི ཏཱརཀཱནཾ རཱུཔཱནཾ དསྶཱཝཱི. ཨཏྠི ཙནྡིམསཱུརིཡཱ, ཨཏྠི ཙནྡིམསཱུརིཡཱནཾ དསྶཱཝཱི. ‘ཨཧམེཏཾ ན ཛཱནཱམི, ཨཧམེཏཾ ན པསྶཱམི, ཏསྨཱ ཏཾ ནཏྠཱི’ཏི. ན ཧི སོ, བྷོ ཀསྶཔ, སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ ཏྭཾ, རཱཛཉྙ, ཛཙྩནྡྷཱུཔམོ མཉྙེ པཊིབྷཱསི ཡཾ མཾ ཏྭཾ ཨེཝཾ ཝདེསི’’.

‘‘ཀོ པནེཏཾ བྷོཏོ ཀསྶཔསྶ ཨཱརོཙེཏི – ‘ཨཏྠི དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ’’ཏི ཝཱ, ‘ཨེཝཾདཱིགྷཱཡུཀཱ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ’ཏི ཝཱ? ན མཡཾ བྷོཏོ ཀསྶཔསྶ སདྡཧཱམ – ‘ཨཏྠི དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ’ཏི ཝཱ ‘ཨེཝཾདཱིགྷཱཡུཀཱ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ’ཏི ཝཱ’’ཏི. ‘‘ན ཁོ, རཱཛཉྙ, ཨེཝཾ པརོ ལོཀོ དཊྛབྦོ, ཡཐཱ ཏྭཾ མཉྙསི ཨིམིནཱ མཾསཙཀྑུནཱ. ཡེ ཁོ ཏེ རཱཛཉྙ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི, ཏེ ཏཏྠ ཨཔྤམཏྟཱ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟཱ ཝིཧརནྟཱ དིབྦཙཀྑུཾ ཝིསོདྷེནྟི. ཏེ དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན ཨིམཾ ཙེཝ ལོཀཾ པསྶནྟི པརཉྩ སཏྟེ ཙ ཨོཔཔཱཏིཀེ. ཨེཝཉྩ ཁོ, རཱཛཉྙ, པརོ ལོཀོ དཊྛབྦོ; ནཏྭེཝ ཡཐཱ ཏྭཾ མཉྙསི ཨིམིནཱ མཾསཙཀྑུནཱ. ཨིམིནཱཔི ཁོ ཏེ, རཱཛཉྙ, པརིཡཱཡེན ཨེཝཾ ཧོཏུ – ‘ཨིཏིཔི ཨཏྠི པརོ ལོཀོ, ཨཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཨཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི.

༤༡༩. ‘‘ཀིཉྩཱཔི བྷཝཾ ཀསྶཔོ ཨེཝམཱཧ, ཨཐ ཁོ ཨེཝཾ མེ ཨེཏྠ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པན, རཱཛཉྙ, པརིཡཱཡོ…པེ… ཨཏྠི, བྷོ ཀསྶཔ, པརིཡཱཡོ…པེ… ཡཐཱ ཀཐཾ ཝིཡ, རཱཛཉྙཱ’’ཏི? ‘‘ཨིདྷཱཧཾ, བྷོ ཀསྶཔ, པསྶཱམི སམཎབྲཱཧྨཎེ སཱིལཝནྟེ ཀལྱཱཎདྷམྨེ ཛཱིཝིཏུཀཱམེ ཨམརིཏུཀཱམེ སུཁཀཱམེ དུཀྑཔཊིཀཱུལེ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷོ ཀསྶཔ, ཨེཝཾ ཧོཏི – སཙེ ཁོ ཨིམེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཱིལཝནྟོ ཀལྱཱཎདྷམྨཱ ཨེཝཾ ཛཱནེཡྻུཾ – ‘ཨིཏོ ནོ མཏཱནཾ སེཡྻོ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨིདཱནིམེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཱིལཝནྟོ ཀལྱཱཎདྷམྨཱ ཝིསཾ ཝཱ ཁཱདེཡྻུཾ, སཏྠཾ ཝཱ ཨཱཧརེཡྻུཾ, ཨུབྦནྡྷིཏྭཱ ཝཱ ཀཱལངྐརེཡྻུཾ, པཔཱཏེ ཝཱ པཔཏེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ ཨིམེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཱིལཝནྟོ ཀལྱཱཎདྷམྨཱ ན ཨེཝཾ ཛཱནནྟི – ‘ཨིཏོ ནོ མཏཱནཾ སེཡྻོ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི, ཏསྨཱ ཨིམེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཱིལཝནྟོ ཀལྱཱཎདྷམྨཱ ཛཱིཝིཏུཀཱམཱ ཨམརིཏུཀཱམཱ སུཁཀཱམཱ དུཀྑཔཊིཀཱུལཱ ཨཏྟཱནཾ ན མཱརེནྟི [( ) ནཏྠི (སྱཱ. པཱི.)]. ཨཡམྤི ཁོ, བྷོ ཀསྶཔ, པརིཡཱཡོ, ཡེན མེ པརིཡཱཡེན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི.

གབྦྷིནཱིཨུཔམཱ

༤༢༠. ‘‘ཏེན ཧི, རཱཛཉྙ, ཨུཔམཾ ཏེ ཀརིསྶཱམི. ཨུཔམཱཡ མིདྷེཀཙྩེ ཝིཉྙཱུ པུརིསཱ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནནྟི. བྷཱུཏཔུབྦཾ, རཱཛཉྙ, ཨཉྙཏརསྶ བྲཱཧྨཎསྶ དྭེ པཛཱཔཏིཡོ ཨཧེསུཾ. ཨེཀིསྶཱ པུཏྟོ ཨཧོསི དསཝསྶུདྡེསིཀོ ཝཱ དྭཱདསཝསྶུདྡེསིཀོ ཝཱ, ཨེཀཱ གབྦྷིནཱི ཨུཔཝིཛཉྙཱ. ཨཐ ཁོ སོ བྲཱཧྨཎོ ཀཱལམཀཱསི. ཨཐ ཁོ སོ མཱཎཝཀོ མཱཏུསཔཏྟིཾ [མཱཏུསཔཏིཾ (སྱཱ.)] ཨེཏདཝོཙ – ‘ཡམིདཾ, བྷོཏི, དྷནཾ ཝཱ དྷཉྙཾ ཝཱ རཛཏཾ ཝཱ ཛཱཏརཱུཔཾ ཝཱ, སབྦཾ ཏཾ མཡ྄ཧཾ; ནཏྠི ཏུཡ྄ཧེཏྠ ཀིཉྩི. པིཏུ མེ [པིཏུ མེ སནྟཀོ (སྱཱ.)] བྷོཏི, དཱཡཛྫཾ ནིཡྻཱདེཧཱི’ཏི [ནཱིཡྻཱཏེཧཱིཏི (སཱི. པཱི.)]. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ སཱ བྲཱཧྨཎཱི ཏཾ མཱཎཝཀཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨཱགམེཧི ཏཱཝ, ཏཱཏ, ཡཱཝ ཝིཛཱཡཱམི. སཙེ ཀུམཱརཀོ བྷཝིསྶཏི, ཏསྶཔི ཨེཀདེསོ བྷཝིསྶཏི; སཙེ ཀུམཱརིཀཱ བྷཝིསྶཏི, སཱཔི ཏེ ཨོཔབྷོགྒཱ [ཨུཔབྷོགྒཱ (སྱཱ.)] བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. དུཏིཡམྤི ཁོ སོ མཱཎཝཀོ མཱཏུསཔཏྟིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཡམིདཾ, བྷོཏི, དྷནཾ ཝཱ དྷཉྙཾ ཝཱ རཛཏཾ ཝཱ ཛཱཏརཱུཔཾ ཝཱ, སབྦཾ ཏཾ མཡ྄ཧཾ; ནཏྠི ཏུཡ྄ཧེཏྠ ཀིཉྩི. པིཏུ མེ, བྷོཏི, དཱཡཛྫཾ ནིཡྻཱདེཧཱི’ཏི. དུཏིཡམྤི ཁོ སཱ བྲཱཧྨཎཱི ཏཾ མཱཎཝཀཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨཱགམེཧི ཏཱཝ, ཏཱཏ, ཡཱཝ ཝིཛཱཡཱམི. སཙེ ཀུམཱརཀོ བྷཝིསྶཏི, ཏསྶཔི ཨེཀདེསོ བྷཝིསྶཏི; སཙེ ཀུམཱརིཀཱ བྷཝིསྶཏི སཱཔི ཏེ ཨོཔབྷོགྒཱ [ཨུཔབྷོགྒཱ (སྱཱ.)] བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཏཏིཡམྤི ཁོ སོ མཱཎཝཀོ མཱཏུསཔཏྟིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཡམིདཾ, བྷོཏི, དྷནཾ ཝཱ དྷཉྙཾ ཝཱ རཛཏཾ ཝཱ ཛཱཏརཱུཔཾ ཝཱ, སབྦཾ ཏཾ མཡ྄ཧཾ; ནཏྠི ཏུཡ྄ཧེཏྠ ཀིཉྩི. པིཏུ མེ, བྷོཏི, དཱཡཛྫཾ ནིཡྻཱདེཧཱི’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ སཱ བྲཱཧྨཎཱི སཏྠཾ གཧེཏྭཱ ཨོཝརཀཾ པཝིསིཏྭཱ ཨུདརཾ ཨོཔཱདེསི [ཨུཔྤཱཏེསི (སྱཱ.)] – ‘ཡཱཝ ཝིཛཱཡཱམི ཡདི ཝཱ ཀུམཱརཀོ ཡདི ཝཱ ཀུམཱརིཀཱ’ཏི. སཱ ཨཏྟཱནཾ ཙེཝ ཛཱིཝིཏཉྩ གབྦྷཉྩ སཱཔཏེཡྻཉྩ ཝིནཱསེསི. ཡཐཱ ཏཾ བཱལཱ ཨབྱཏྟཱ ཨནཡབྱསནཾ ཨཱཔནྣཱ ཨཡོནིསོ དཱཡཛྫཾ གཝེསནྟཱི, ཨེཝམེཝ ཁོ ཏྭཾ, རཱཛཉྙ, བཱལོ ཨབྱཏྟོ ཨནཡབྱསནཾ ཨཱཔཛྫིསྶསི ཨཡོནིསོ པརལོཀཾ གཝེསནྟོ; སེཡྻཐཱཔི སཱ བྲཱཧྨཎཱི བཱལཱ ཨབྱཏྟཱ ཨནཡབྱསནཾ ཨཱཔནྣཱ ཨཡོནིསོ དཱཡཛྫཾ གཝེསནྟཱི. ན ཁོ, རཱཛཉྙ, སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཱིལཝནྟོ ཀལྱཱཎདྷམྨཱ ཨཔཀྐཾ པརིཔཱཙེནྟི; ཨཔི ཙ པརིཔཱཀཾ ཨཱགམེནྟི. པཎྜིཏཱནཾ ཨཏྠོ ཧི, རཱཛཉྙ, སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ སཱིལཝནྟཱནཾ ཀལྱཱཎདྷམྨཱནཾ ཛཱིཝིཏེན. ཡཐཱ ཡཐཱ ཁོ, རཱཛཉྙ, སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཱིལཝནྟོ ཀལྱཱཎདྷམྨཱ ཙིརཾ དཱིགྷམདྡྷཱནཾ ཏིཊྛནྟི, ཏཐཱ ཏཐཱ བཧུཾ པུཉྙཾ པསཝནྟི, བཧུཛནཧིཏཱཡ ཙ པཊིཔཛྫནྟི བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱནཾ. ཨིམིནཱཔི ཁོ ཏེ, རཱཛཉྙ, པརིཡཱཡེན ཨེཝཾ ཧོཏུ – ‘ཨིཏིཔི ཨཏྠི པརོ ལོཀོ, ཨཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཨཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི.

༤༢༡. ‘‘ཀིཉྩཱཔི བྷཝཾ ཀསྶཔོ ཨེཝམཱཧ, ཨཐ ཁོ ཨེཝཾ མེ ཨེཏྠ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པན, རཱཛཉྙ, པརིཡཱཡོ…པེ… ཨཏྠི, བྷོ ཀསྶཔ, པརིཡཱཡོ…པེ… ཡཐཱ ཀཐཾ ཝིཡ, རཱཛཉྙཱ’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ མེ, བྷོ ཀསྶཔ, པུརིསཱ ཙོརཾ ཨཱགུཙཱརིཾ གཧེཏྭཱ དསྶེནྟི – ‘ཨཡཾ ཏེ, བྷནྟེ, ཙོརོ ཨཱགུཙཱརཱི; ཨིམསྶ ཡཾ ཨིཙྪསི, ཏཾ དཎྜཾ པཎེཧཱི’ཏི. ཏྱཱཧཾ ཨེཝཾ ཝདཱམི – ‘ཏེན ཧི, བྷོ, ཨིམཾ པུརིསཾ ཛཱིཝནྟཾཡེཝ ཀུམྦྷིཡཱ པཀྑིཔིཏྭཱ མུཁཾ པིདཧིཏྭཱ ཨལླེན ཙམྨེན ཨོནནྡྷིཏྭཱ ཨལླཱཡ མཏྟིཀཱཡ བཧལཱཝལེཔནཾ [བཧལཝིལེཔནཾ (སྱཱ. ཀ.)] ཀརིཏྭཱ ཨུདྡྷནཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ ཨགྒིཾ དེཐཱ’ཏི. ཏེ མེ ‘སཱདྷཱུ’ཏི པཊིསྶུཏྭཱ ཏཾ པུརིསཾ ཛཱིཝནྟཾཡེཝ ཀུམྦྷིཡཱ པཀྑིཔིཏྭཱ མུཁཾ པིདཧིཏྭཱ ཨལླེན ཙམྨེན ཨོནནྡྷིཏྭཱ ཨལླཱཡ མཏྟིཀཱཡ བཧལཱཝལེཔནཾ ཀརིཏྭཱ ཨུདྡྷནཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ ཨགྒིཾ དེནྟི. ཡདཱ མཡཾ ཛཱནཱམ ‘ཀཱལངྐཏོ སོ པུརིསོ’ཏི, ཨཐ ནཾ ཀུམྦྷིཾ ཨོརོཔེཏྭཱ ཨུབྦྷིནྡིཏྭཱ མུཁཾ ཝིཝརིཏྭཱ སཎིཀཾ ནིལློཀེམ [ཝིལོཀེམ (སྱཱ.)] – ‘ཨཔྤེཝ ནཱམསྶ ཛཱིཝཾ ནིཀྑམནྟཾ པསྶེཡྻཱམཱ’ཏི. ནེཝསྶ མཡཾ ཛཱིཝཾ ནིཀྑམནྟཾ པསྶཱམ. ཨཡམྤི ཁོ, བྷོ ཀསྶཔ, པརིཡཱཡོ, ཡེན མེ པརིཡཱཡེན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི.

སུཔིནཀཨུཔམཱ

༤༢༢. ‘‘ཏེན ཧི, རཱཛཉྙ, ཏཉྙེཝེཏྠ པཊིཔུཙྪིསྶཱམི, ཡཐཱ ཏེ ཁམེཡྻ, ཏཐཱ ནཾ བྱཱཀརེཡྻཱསི. ཨབྷིཛཱནཱསི ནོ ཏྭཾ, རཱཛཉྙ, དིཝཱ སེཡྻཾ ཨུཔགཏོ སུཔིནཀཾ པསྶིཏཱ ཨཱརཱམརཱམཎེཡྻཀཾ ཝནརཱམཎེཡྻཀཾ བྷཱུམིརཱམཎེཡྻཀཾ པོཀྑརཎཱིརཱམཎེཡྻཀ’’ནྟི? ‘‘ཨབྷིཛཱནཱམཧཾ, བྷོ ཀསྶཔ, དིཝཱསེཡྻཾ ཨུཔགཏོ སུཔིནཀཾ པསྶིཏཱ ཨཱརཱམརཱམཎེཡྻཀཾ ཝནརཱམཎེཡྻཀཾ བྷཱུམིརཱམཎེཡྻཀཾ པོཀྑརཎཱིརཱམཎེཡྻཀ’’ནྟི. ‘‘རཀྑནྟི ཏཾ ཏམྷི སམཡེ ཁུཛྫཱཔི ཝཱམནཀཱཔི ཝེལཱསིཀཱཔི [ཙེལཱཝིཀཱཔི (སྱཱ.), ཀེལཱ༹ཡིཀཱཔི (སཱི.)] ཀོམཱརིཀཱཔཱི’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷོ ཀསྶཔ, རཀྑནྟི མཾ ཏམྷི སམཡེ ཁུཛྫཱཔི ཝཱམནཀཱཔི ཝེལཱསིཀཱཔི [ཙེལཱཝིཀཱཔི (སྱཱ.), ཀེལཱ༹ཡིཀཱཔི (སཱི.)] ཀོམཱརིཀཱཔཱི’’ཏི. ‘‘ཨཔི ནུ ཏཱ ཏུཡ྄ཧཾ ཛཱིཝཾ པསྶནྟི པཝིསནྟཾ ཝཱ ནིཀྑམནྟཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧིདཾ, བྷོ ཀསྶཔ’’. ‘‘ཏཱ ཧི ནཱམ, རཱཛཉྙ, ཏུཡ྄ཧཾ ཛཱིཝནྟསྶ ཛཱིཝནྟིཡོ ཛཱིཝཾ ན པསྶིསྶནྟི པཝིསནྟཾ ཝཱ ནིཀྑམནྟཾ ཝཱ. ཀིཾ པན ཏྭཾ ཀཱལངྐཏསྶ ཛཱིཝཾ པསྶིསྶསི པཝིསནྟཾ ཝཱ ནིཀྑམནྟཾ ཝཱ. ཨིམིནཱཔི ཁོ ཏེ, རཱཛཉྙ, པརིཡཱཡེན ཨེཝཾ ཧོཏུ – ‘‘ཨིཏིཔི ཨཏྠི པརོ ལོཀོ, ཨཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཨཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི.

༤༢༣. ‘‘ཀིཉྩཱཔི བྷཝཾ ཀསྶཔོ ཨེཝམཱཧ, ཨཐ ཁོ ཨེཝཾ མེ ཨེཏྠ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པན, རཱཛཉྙ, པརིཡཱཡོ…པེ… ‘‘ཨཏྠི, བྷོ ཀསྶཔ, པརིཡཱཡོ…པེ… ཡཐཱ ཀཐཾ ཝིཡ རཱཛཉྙཱ’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ མེ, བྷོ ཀསྶཔ, པུརིསཱ ཙོརཾ ཨཱགུཙཱརིཾ གཧེཏྭཱ དསྶེནྟི – ‘ཨཡཾ ཏེ, བྷནྟེ, ཙོརོ ཨཱགུཙཱརཱི; ཨིམསྶ ཡཾ ཨིཙྪསི, ཏཾ དཎྜཾ པཎེཧཱི’ཏི. ཏྱཱཧཾ ཨེཝཾ ཝདཱམི – ‘ཏེན ཧི, བྷོ, ཨིམཾ པུརིསཾ ཛཱིཝནྟཾཡེཝ ཏུལཱཡ ཏུལེཏྭཱ ཛིཡཱཡ ཨནསྶཱསཀཾ མཱརེཏྭཱ པུནདེཝ ཏུལཱཡ ཏུལེཐཱ’ཏི. ཏེ མེ ‘སཱདྷཱུ’ཏི པཊིསྶུཏྭཱ ཏཾ པུརིསཾ ཛཱིཝནྟཾཡེཝ ཏུལཱཡ ཏུལེཏྭཱ ཛིཡཱཡ ཨནསྶཱསཀཾ མཱརེཏྭཱ པུནདེཝ ཏུལཱཡ ཏུལེནྟི. ཡདཱ སོ ཛཱིཝཏི, ཏདཱ ལཧུཏརོ ཙ ཧོཏི མུདུཏརོ ཙ ཀམྨཉྙཏརོ ཙ. ཡདཱ པན སོ ཀཱལངྐཏོ ཧོཏི ཏདཱ གརུཏརོ ཙ ཧོཏི པཏྠིནྣཏརོ ཙ ཨཀམྨཉྙཏརོ ཙ. ཨཡམྤི ཁོ, བྷོ ཀསྶཔ, པརིཡཱཡོ, ཡེན མེ པརིཡཱཡེན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི.

སནྟཏྟཨཡོགུལ༹ཨུཔམཱ

༤༢༤. ‘‘ཏེན ཧི, རཱཛཉྙ, ཨུཔམཾ ཏེ ཀརིསྶཱམི. ཨུཔམཱཡ མིདྷེཀཙྩེ ཝིཉྙཱུ པུརིསཱ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནནྟི. སེཡྻཐཱཔི, རཱཛཉྙ, པུརིསོ དིཝསཾ སནྟཏྟཾ ཨཡོགུལ༹ཾ ཨཱདིཏྟཾ སམྤཛྫལིཏཾ སཛོཏིབྷཱུཏཾ ཏུལཱཡ ཏུལེཡྻ. ཏམེནཾ ཨཔརེན སམཡེན སཱིཏཾ ནིབྦུཏཾ ཏུལཱཡ ཏུལེཡྻ. ཀདཱ ནུ ཁོ སོ ཨཡོགུལོ༹ ལཧུཏརོ ཝཱ ཧོཏི མུདུཏརོ ཝཱ ཀམྨཉྙཏརོ ཝཱ, ཡདཱ ཝཱ ཨཱདིཏྟོ སམྤཛྫལིཏོ སཛོཏིབྷཱུཏོ, ཡདཱ ཝཱ སཱིཏོ ནིབྦུཏོ’’ཏི? ‘‘ཡདཱ སོ, བྷོ ཀསྶཔ, ཨཡོགུལོ༹ ཏེཛོསཧགཏོ ཙ ཧོཏི ཝཱཡོསཧགཏོ ཙ ཨཱདིཏྟོ སམྤཛྫལིཏོ སཛོཏིབྷཱུཏོ, ཏདཱ ལཧུཏརོ ཙ ཧོཏི མུདུཏརོ ཙ ཀམྨཉྙཏརོ ཙ. ཡདཱ པན སོ ཨཡོགུལོ༹ ནེཝ ཏེཛོསཧགཏོ ཧོཏི ན ཝཱཡོསཧགཏོ སཱིཏོ ནིབྦུཏོ, ཏདཱ གརུཏརོ ཙ ཧོཏི པཏྠིནྣཏརོ ཙ ཨཀམྨཉྙཏརོ ཙཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, རཱཛཉྙ, ཡདཱཡཾ ཀཱཡོ ཨཱཡུསཧགཏོ ཙ ཧོཏི ཨུསྨཱསཧགཏོ ཙ ཝིཉྙཱཎསཧགཏོ ཙ, ཏདཱ ལཧུཏརོ ཙ ཧོཏི མུདུཏརོ ཙ ཀམྨཉྙཏརོ ཙ. ཡདཱ པནཱཡཾ ཀཱཡོ ནེཝ ཨཱཡུསཧགཏོ ཧོཏི ན ཨུསྨཱསཧགཏོ ན ཝིཉྙཱཎསཧགཏོ ཏདཱ གརུཏརོ ཙ ཧོཏི པཏྠིནྣཏརོ ཙ ཨཀམྨཉྙཏརོ ཙ. ཨིམིནཱཔི ཁོ ཏེ, རཱཛཉྙ, པརིཡཱཡེན ཨེཝཾ ཧོཏུ – ‘ཨིཏིཔི ཨཏྠི པརོ ལོཀོ, ཨཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཨཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི.

༤༢༥. ‘‘ཀིཉྩཱཔི བྷཝཾ ཀསྶཔོ ཨེཝམཱཧ, ཨཐ ཁོ ཨེཝཾ མེ ཨེཏྠ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པན, རཱཛཉྙ, པརིཡཱཡོ…པེ… ཨཏྠི, བྷོ ཀསྶཔ, པརིཡཱཡོ…པེ… ཡཐཱ ཀཐཾ ཝིཡ རཱཛཉྙཱ’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ མེ, བྷོ ཀསྶཔ, པུརིསཱ ཙོརཾ ཨཱགུཙཱརིཾ གཧེཏྭཱ དསྶེནྟི – ‘ཨཡཾ ཏེ, བྷནྟེ, ཙོརོ ཨཱགུཙཱརཱི; ཨིམསྶ ཡཾ ཨིཙྪསི, ཏཾ དཎྜཾ པཎེཧཱི’ཏི. ཏྱཱཧཾ ཨེཝཾ ཝདཱམི – ‘ཏེན ཧི, བྷོ, ཨིམཾ པུརིསཾ ཨནུཔཧཙྩ ཚཝིཉྩ ཙམྨཉྩ མཾསཉྩ ནྷཱརུཉྩ ཨཊྛིཉྩ ཨཊྛིམིཉྫཉྩ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེཐ, ཨཔྤེཝ ནཱམསྶ ཛཱིཝཾ ནིཀྑམནྟཾ པསྶེཡྻཱམཱ’ཏི. ཏེ མེ ‘སཱདྷཱུ’ཏི པཊིསྶུཏྭཱ ཏཾ པུརིསཾ ཨནུཔཧཙྩ ཚཝིཉྩ…པེ… ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེནྟི. ཡདཱ སོ ཨཱམཏོ ཧོཏི, ཏྱཱཧཾ ཨེཝཾ ཝདཱམི – ‘ཏེན ཧི, བྷོ, ཨིམཾ པུརིསཾ ཨུཏྟཱནཾ ནིཔཱཏེཐ, ཨཔྤེཝ ནཱམསྶ ཛཱིཝཾ ནིཀྑམནྟཾ པསྶེཡྻཱམཱ’ཏི. ཏེ ཏཾ པུརིསཾ ཨུཏྟཱནཾ ནིཔཱཏེནྟི. ནེཝསྶ མཡཾ ཛཱིཝཾ ནིཀྑམནྟཾ པསྶཱམ. ཏྱཱཧཾ ཨེཝཾ ཝདཱམི – ‘ཏེན ཧི, བྷོ, ཨིམཾ པུརིསཾ ཨཝཀུཛྫཾ ནིཔཱཏེཐ… པསྶེན ནིཔཱཏེཐ… དུཏིཡེན པསྶེན ནིཔཱཏེཐ… ཨུདྡྷཾ ཋཔེཐ… ཨོམུདྡྷཀཾ ཋཔེཐ… པཱཎིནཱ ཨཱཀོཊེཐ… ལེཌྜུནཱ ཨཱཀོཊེཐ… དཎྜེན ཨཱཀོཊེཐ… སཏྠེན ཨཱཀོཊེཐ… ཨོདྷུནཱཐ སནྡྷུནཱཐ ནིདྡྷུནཱཐ, ཨཔྤེཝ ནཱམསྶ ཛཱིཝཾ ནིཀྑམནྟཾ པསྶེཡྻཱམཱ’ཏི. ཏེ ཏཾ པུརིསཾ ཨོདྷུནནྟི སནྡྷུནནྟི ནིདྡྷུནནྟི. ནེཝསྶ མཡཾ ཛཱིཝཾ ནིཀྑམནྟཾ པསྶཱམ. ཏསྶ ཏདེཝ ཙཀྑུ ཧོཏི ཏེ རཱུཔཱ, ཏཉྩཱཡཏནཾ ནཔྤཊིསཾཝེདེཏི. ཏདེཝ སོཏཾ ཧོཏི ཏེ སདྡཱ, ཏཉྩཱཡཏནཾ ནཔྤཊིསཾཝེདེཏི. ཏདེཝ གྷཱནཾ ཧོཏི ཏེ གནྡྷཱ, ཏཉྩཱཡཏནཾ ནཔྤཊིསཾཝེདེཏི. སཱཝ ཛིཝ྄ཧཱ ཧོཏི ཏེ རསཱ, ཏཉྩཱཡཏནཾ ནཔྤཊིསཾཝེདེཏི. སྭེཝ ཀཱཡོ ཧོཏི ཏེ ཕོཊྛབྦཱ, ཏཉྩཱཡཏནཾ ནཔྤཊིསཾཝེདེཏི. ཨཡམྤི ཁོ, བྷོ ཀསྶཔ, པརིཡཱཡོ, ཡེན མེ པརིཡཱཡེན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི.

སངྑདྷམཨུཔམཱ

༤༢༦. ‘‘ཏེན ཧི, རཱཛཉྙ, ཨུཔམཾ ཏེ ཀརིསྶཱམི. ཨུཔམཱཡ མིདྷེཀཙྩེ ཝིཉྙཱུ པུརིསཱ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནནྟི. བྷཱུཏཔུབྦཾ, རཱཛཉྙ, ཨཉྙཏརོ སངྑདྷམོ སངྑཾ ཨཱདཱཡ པཙྩནྟིམཾ ཛནཔདཾ ཨགམཱསི. སོ ཡེན ཨཉྙཏརོ གཱམོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མཛ྄ཛྷེ གཱམསྶ ཋིཏོ ཏིཀྑཏྟུཾ སངྑཾ ཨུཔལཱཔེཏྭཱ སངྑཾ བྷཱུམིཡཾ ནིཀྑིཔིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨཐ ཁོ, རཱཛཉྙ, ཏེསཾ པཙྩནྟཛནཔདཱནཾ [པཙྩནྟཛཱནཾ (སཱི.)] མནུསྶཱནཾ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨམྦྷོ ཀསྶ ནུ ཁོ [ཨེཏདཧོསི ‘‘ཀིསྶ དུཁོ (པཱི.)] ཨེསོ སདྡོ ཨེཝཾརཛནཱིཡོ ཨེཝཾཀམནཱིཡོ ཨེཝཾམདནཱིཡོ ཨེཝཾབནྡྷནཱིཡོ ཨེཝཾམུཙྪནཱིཡོ’ཏི. སནྣིཔཏིཏྭཱ ཏཾ སངྑདྷམཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘ཨམྦྷོ, ཀསྶ ནུ ཁོ ཨེསོ སདྡོ ཨེཝཾརཛནཱིཡོ ཨེཝཾཀམནཱིཡོ ཨེཝཾམདནཱིཡོ ཨེཝཾབནྡྷནཱིཡོ ཨེཝཾམུཙྪནཱིཡོ’ཏི. ‘ཨེསོ ཁོ, བྷོ, སངྑོ ནཱམ ཡསྶེསོ སདྡོ ཨེཝཾརཛནཱིཡོ ཨེཝཾཀམནཱིཡོ ཨེཝཾམདནཱིཡོ ཨེཝཾབནྡྷནཱིཡོ ཨེཝཾམུཙྪནཱིཡོ’ཏི. ཏེ ཏཾ སངྑཾ ཨུཏྟཱནཾ ནིཔཱཏེསུཾ – ‘ཝདེཧི, བྷོ སངྑ, ཝདེཧི, བྷོ སངྑཱ’ཏི. ནེཝ སོ སངྑོ སདྡམཀཱསི. ཏེ ཏཾ སངྑཾ ཨཝཀུཛྫཾ ནིཔཱཏེསུཾ, པསྶེན ནིཔཱཏེསུཾ, དུཏིཡེན པསྶེན ནིཔཱཏེསུཾ, ཨུདྡྷཾ ཋཔེསུཾ, ཨོམུདྡྷཀཾ ཋཔེསུཾ, པཱཎིནཱ ཨཱཀོཊེསུཾ, ལེཌྜུནཱ ཨཱཀོཊེསུཾ, དཎྜེན ཨཱཀོཊེསུཾ, སཏྠེན ཨཱཀོཊེསུཾ, ཨོདྷུནིཾསུ སནྡྷུནིཾསུ ནིདྡྷུནིཾསུ – ‘ཝདེཧི, བྷོ སངྑ, ཝདེཧི, བྷོ སངྑཱ’ཏི. ནེཝ སོ སངྑོ སདྡམཀཱསི.

‘‘ཨཐ ཁོ, རཱཛཉྙ, ཏསྶ སངྑདྷམསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཱཝ བཱལཱ ཨིམེ པཙྩནྟཛནཔདཱམནུསྶཱ, ཀཐཉྷི ནཱམ ཨཡོནིསོ སངྑསདྡཾ གཝེསིསྶནྟཱི’ཏི. ཏེསཾ པེཀྑམཱནཱནཾ སངྑཾ གཧེཏྭཱ ཏིཀྑཏྟུཾ སངྑཾ ཨུཔལཱཔེཏྭཱ སངྑཾ ཨཱདཱཡ པཀྐཱམི. ཨཐ ཁོ, རཱཛཉྙ, ཏེསཾ པཙྩནྟཛནཔདཱནཾ མནུསྶཱནཾ ཨེཏདཧོསི – ‘ཡདཱ ཀིར, བྷོ, ཨཡཾ སངྑོ ནཱམ པུརིསསཧགཏོ ཙ ཧོཏི ཝཱཡཱམསཧགཏོ [ཝཱཡོསཧགཏོ (སྱཱ.)] ཙ ཝཱཡུསཧགཏོ ཙ, ཏདཱཡཾ སངྑོ སདྡཾ ཀརོཏི, ཡདཱ པནཱཡཾ སངྑོ ནེཝ པུརིསསཧགཏོ ཧོཏི ན ཝཱཡཱམསཧགཏོ ན ཝཱཡུསཧགཏོ, ནཱཡཾ སངྑོ སདྡཾ ཀརོཏཱི’ཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, རཱཛཉྙ, ཡདཱཡཾ ཀཱཡོ ཨཱཡུསཧགཏོ ཙ ཧོཏི ཨུསྨཱསཧགཏོ ཙ ཝིཉྙཱཎསཧགཏོ ཙ, ཏདཱ ཨབྷིཀྐམཏིཔི པཊིཀྐམཏིཔི ཏིཊྛཏིཔི ནིསཱིདཏིཔི སེཡྻམྤི ཀཔྤེཏི, ཙཀྑུནཱཔི རཱུཔཾ པསྶཏི, སོཏེནཔི སདྡཾ སུཎཱཏི, གྷཱནེནཔི གནྡྷཾ གྷཱཡཏི, ཛིཝ྄ཧཱཡཔི རསཾ སཱཡཏི, ཀཱཡེནཔི ཕོཊྛབྦཾ ཕུསཏི, མནསཱཔི དྷམྨཾ ཝིཛཱནཱཏི. ཡདཱ པནཱཡཾ ཀཱཡོ ནེཝ ཨཱཡུསཧགཏོ ཧོཏི, ན ཨུསྨཱསཧགཏོ, ན ཝིཉྙཱཎསཧགཏོ, ཏདཱ ནེཝ ཨབྷིཀྐམཏི ན པཊིཀྐམཏི ན ཏིཊྛཏི ན ནིསཱིདཏི ན སེཡྻཾ ཀཔྤེཏི, ཙཀྑུནཱཔི རཱུཔཾ ན པསྶཏི, སོཏེནཔི སདྡཾ ན སུཎཱཏི, གྷཱནེནཔི གནྡྷཾ ན གྷཱཡཏི, ཛིཝ྄ཧཱཡཔི རསཾ ན སཱཡཏི, ཀཱཡེནཔི ཕོཊྛབྦཾ ན ཕུསཏི, མནསཱཔི དྷམྨཾ ན ཝིཛཱནཱཏི. ཨིམིནཱཔི ཁོ ཏེ, རཱཛཉྙ, པརིཡཱཡེན ཨེཝཾ ཧོཏུ – ‘ཨིཏིཔི ཨཏྠི པརོ ལོཀོ, ཨཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཨཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’ཏི [ཝིཔཱཀོཏི, པཋམབྷཱཎཝཱརཾ (སྱཱ.)].

༤༢༧. ‘‘ཀིཉྩཱཔི བྷཝཾ ཀསྶཔོ ཨེཝམཱཧ, ཨཐ ཁོ ཨེཝཾ མེ ཨེཏྠ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པན, རཱཛཉྙ, པརིཡཱཡོ…པེ… ཨཏྠི, བྷོ ཀསྶཔ, པརིཡཱཡོ…པེ… ཡཐཱ ཀཐཾ ཝིཡ རཱཛཉྙཱ’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ མེ, བྷོ ཀསྶཔ, པུརིསཱ ཙོརཾ ཨཱགུཙཱརིཾ གཧེཏྭཱ དསྶེནྟི – ‘ཨཡཾ ཏེ, བྷནྟེ, ཙོརོ ཨཱགུཙཱརཱི, ཨིམསྶ ཡཾ ཨིཙྪསི, ཏཾ དཎྜཾ པཎེཧཱི’ཏི. ཏྱཱཧཾ ཨེཝཾ ཝདཱམི – ‘ཏེན ཧི, བྷོ, ཨིམསྶ པུརིསསྶ ཚཝིཾ ཚིནྡཐ, ཨཔྤེཝ ནཱམསྶ ཛཱིཝཾ པསྶེཡྻཱམཱ’ཏི. ཏེ ཏསྶ པུརིསསྶ ཚཝིཾ ཚིནྡནྟི. ནེཝསྶ མཡཾ ཛཱིཝཾ པསྶཱམ. ཏྱཱཧཾ ཨེཝཾ ཝདཱམི – ‘ཏེན ཧི, བྷོ, ཨིམསྶ པུརིསསྶ ཙམྨཾ ཚིནྡཐ, མཾསཾ ཚིནྡཐ, ནྷཱརུཾ ཚིནྡཐ, ཨཊྛིཾ ཚིནྡཐ, ཨཊྛིམིཉྫཾ ཚིནྡཐ, ཨཔྤེཝ ནཱམསྶ ཛཱིཝཾ པསྶེཡྻཱམཱ’ཏི. ཏེ ཏསྶ པུརིསསྶ ཨཊྛིམིཉྫཾ ཚིནྡནྟི, ནེཝསྶ མཡཾ ཛཱིཝཾ པསྶེཡྻཱམ. ཨཡམྤི ཁོ, བྷོ ཀསྶཔ, པརིཡཱཡོ, ཡེན མེ པརིཡཱཡེན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི.

ཨགྒིཀཛཊིལཨུཔམཱ

༤༢༨. ‘‘ཏེན ཧི, རཱཛཉྙ, ཨུཔམཾ ཏེ ཀརིསྶཱམི. ཨུཔམཱཡ མིདྷེཀཙྩེ ཝིཉྙཱུ པུརིསཱ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནནྟི. བྷཱུཏཔུབྦཾ, རཱཛཉྙ, ཨཉྙཏརོ ཨགྒིཀོ ཛཊིལོ ཨརཉྙཱཡཏནེ པཎྞཀུཊིཡཱ སམྨཏི [ཝསཏི (སཱི. པཱི.)]. ཨཐ ཁོ, རཱཛཉྙ, ཨཉྙཏརོ ཛནཔདེ སཏྠོ [སཏྠོ ཛནཔདཔདེསཱ (སཱི.), ཛནཔདོ སཏྠཝཱསོ (སྱཱ.), ཛནཔདཔདེསོ (པཱི.)] ཝུཊྛཱསི. ཨཐ ཁོ སོ སཏྠོ [སཏྠཝཱསོ (སྱཱ.)] ཏསྶ ཨགྒིཀསྶ ཛཊིལསྶ ཨསྶམསྶ སཱམནྟཱ ཨེཀརཏྟིཾ ཝསིཏྭཱ པཀྐཱམི. ཨཐ ཁོ, རཱཛཉྙ, ཏསྶ ཨགྒིཀསྶ ཛཊིལསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ ཡེན སོ སཏྠཝཱསོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཾ, ཨཔྤེཝ ནཱམེཏྠ ཀིཉྩི ཨུཔཀརཎཾ ཨདྷིགཙྪེཡྻ’ནྟི. ཨཐ ཁོ སོ ཨགྒིཀོ ཛཊིལོ ཀཱལསྶེཝ ཝུཊྛཱཡ ཡེན སོ སཏྠཝཱསོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨདྡས ཏསྨིཾ སཏྠཝཱསེ དཧརཾ ཀུམཱརཾ མནྡཾ ཨུཏྟཱནསེཡྻཀཾ ཚཌྜིཏཾ. དིསྭཱནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ན ཁོ མེ ཏཾ པཏིརཱུཔཾ ཡཾ མེ པེཀྑམཱནསྶ མནུསྶབྷཱུཏོ ཀཱལངྐརེཡྻ; ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨིམཾ དཱརཀཾ ཨསྶམཾ ནེཏྭཱ ཨཱཔཱདེཡྻཾ པོསེཡྻཾ ཝཌྜྷེཡྻ’ནྟི. ཨཐ ཁོ སོ ཨགྒིཀོ ཛཊིལོ ཏཾ དཱརཀཾ ཨསྶམཾ ནེཏྭཱ ཨཱཔཱདེསི པོསེསི ཝཌྜྷེསི. ཡདཱ སོ དཱརཀོ དསཝསྶུདྡེསིཀོ ཝཱ ཧོཏི [ཨཧོསི (?)] དྭཱདསཝསྶུདྡེསིཀོ ཝཱ, ཨཐ ཁོ ཏསྶ ཨགྒིཀསྶ ཛཊིལསྶ ཛནཔདེ ཀཉྩིདེཝ ཀརཎཱིཡཾ ཨུཔྤཛྫི. ཨཐ ཁོ སོ ཨགྒིཀོ ཛཊིལོ ཏཾ དཱརཀཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨིཙྪཱམཧཾ, ཏཱཏ, ཛནཔདཾ [ནགརཾ (ཀ.)] གནྟུཾ; ཨགྒིཾ, ཏཱཏ, པརིཙརེཡྻཱསི. མཱ ཙ ཏེ ཨགྒི ནིབྦཱཡི. སཙེ ཙ ཏེ ཨགྒི ནིབྦཱཡེཡྻ, ཨཡཾ ཝཱསཱི ཨིམཱནི ཀཊྛཱནི ཨིདཾ ཨརཎིསཧིཏཾ, ཨགྒིཾ ནིབྦཏྟེཏྭཱ ཨགྒིཾ པརིཙརེཡྻཱསཱི’ཏི. ཨཐ ཁོ སོ ཨགྒིཀོ ཛཊིལོ ཏཾ དཱརཀཾ ཨེཝཾ ཨནུསཱསིཏྭཱ ཛནཔདཾ ཨགམཱསི. ཏསྶ ཁིཌྜཱཔསུཏསྶ ཨགྒི ནིབྦཱཡི.

‘‘ཨཐ ཁོ ཏསྶ དཱརཀསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘པིཏཱ ཁོ མཾ ཨེཝཾ ཨཝཙ – ‘‘ཨགྒིཾ, ཏཱཏ, པརིཙརེཡྻཱསི. མཱ ཙ ཏེ ཨགྒི ནིབྦཱཡི. སཙེ ཙ ཏེ ཨགྒི ནིབྦཱཡེཡྻ, ཨཡཾ ཝཱསཱི ཨིམཱནི ཀཊྛཱནི ཨིདཾ ཨརཎིསཧིཏཾ, ཨགྒིཾ ནིབྦཏྟེཏྭཱ ཨགྒིཾ པརིཙརེཡྻཱསཱི’’ཏི. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨགྒིཾ ནིབྦཏྟེཏྭཱ ཨགྒིཾ པརིཙརེཡྻ’ནྟི. ཨཐ ཁོ སོ དཱརཀོ ཨརཎིསཧིཏཾ ཝཱསིཡཱ ཏཙྪི – ‘ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨགྒིཾ ཨདྷིགཙྪེཡྻ’ནྟི. ནེཝ སོ ཨགྒིཾ ཨདྷིགཙྪི. ཨརཎིསཧིཏཾ དྭིདྷཱ ཕཱལེསི, ཏིདྷཱ ཕཱལེསི, ཙཏུདྷཱ ཕཱལེསི, པཉྩདྷཱ ཕཱལེསི, དསདྷཱ ཕཱལེསི, སཏདྷཱ [ཝཱིསཏིདྷཱ (སྱཱ.)] ཕཱལེསི, སཀལིཀཾ སཀལིཀཾ ཨཀཱསི, སཀལིཀཾ སཀལིཀཾ ཀརིཏྭཱ ཨུདུཀྑལེ ཀོཊྚེསི, ཨུདུཀྑལེ ཀོཊྚེཏྭཱ མཧཱཝཱཏེ ཨོཔུནི [ཨོཕུནི (སྱཱ. ཀ.)] – ‘ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨགྒིཾ ཨདྷིགཙྪེཡྻ’ནྟི. ནེཝ སོ ཨགྒིཾ ཨདྷིགཙྪི.

‘‘ཨཐ ཁོ སོ ཨགྒིཀོ ཛཊིལོ ཛནཔདེ ཏཾ ཀརཎཱིཡཾ ཏཱིརེཏྭཱ ཡེན སཀོ ཨསྶམོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ དཱརཀཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཀཙྩི ཏེ, ཏཱཏ, ཨགྒི ན ནིབྦུཏོ’ཏི? ‘ཨིདྷ མེ, ཏཱཏ, ཁིཌྜཱཔསུཏསྶ ཨགྒི ནིབྦཱཡི. ཏསྶ མེ ཨེཏདཧོསི – ‘‘པིཏཱ ཁོ མཾ ཨེཝཾ ཨཝཙ ཨགྒིཾ, ཏཱཏ, པརིཙརེཡྻཱསི. མཱ ཙ ཏེ, ཏཱཏ, ཨགྒི ནིབྦཱཡི. སཙེ ཙ ཏེ ཨགྒི ནིབྦཱཡེཡྻ, ཨཡཾ ཝཱསཱི ཨིམཱནི ཀཊྛཱནི ཨིདཾ ཨརཎིསཧིཏཾ, ཨགྒིཾ ནིབྦཏྟེཏྭཱ ཨགྒིཾ པརིཙརེཡྻཱསཱིཏི. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨགྒིཾ ནིབྦཏྟེཏྭཱ ཨགྒིཾ པརིཙརེཡྻ’’ནྟི. ཨཐ ཁྭཱཧཾ, ཏཱཏ, ཨརཎིསཧིཏཾ ཝཱསིཡཱ ཏཙྪིཾ – ‘‘ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨགྒིཾ ཨདྷིགཙྪེཡྻ’’ནྟི. ནེཝཱཧཾ ཨགྒིཾ ཨདྷིགཙྪིཾ. ཨརཎིསཧིཏཾ དྭིདྷཱ ཕཱལེསིཾ, ཏིདྷཱ ཕཱལེསིཾ, ཙཏུདྷཱ ཕཱལེསིཾ, པཉྩདྷཱ ཕཱལེསིཾ, དསདྷཱ ཕཱལེསིཾ, སཏདྷཱ ཕཱལེསིཾ, སཀལིཀཾ སཀལིཀཾ ཨཀཱསིཾ, སཀལིཀཾ སཀལིཀཾ ཀརིཏྭཱ ཨུདུཀྑལེ ཀོཊྚེསིཾ, ཨུདུཀྑལེ ཀོཊྚེཏྭཱ མཧཱཝཱཏེ ཨོཔུནིཾ – ‘‘ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨགྒིཾ ཨདྷིགཙྪེཡྻ’’ནྟི. ནེཝཱཧཾ ཨགྒིཾ ཨདྷིགཙྪི’’’ནྟི. ཨཐ ཁོ ཏསྶ ཨགྒིཀསྶ ཛཊིལསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཱཝ བཱལོ ཨཡཾ དཱརཀོ ཨབྱཏྟོ, ཀཐཉྷི ནཱམ ཨཡོནིསོ ཨགྒིཾ གཝེསིསྶཏཱི’ཏི. ཏསྶ པེཀྑམཱནསྶ ཨརཎིསཧིཏཾ གཧེཏྭཱ ཨགྒིཾ ནིབྦཏྟེཏྭཱ ཏཾ དཱརཀཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨེཝཾ ཁོ, ཏཱཏ, ཨགྒི ནིབྦཏྟེཏབྦོ. ན ཏྭེཝ ཡཐཱ ཏྭཾ བཱལོ ཨབྱཏྟོ ཨཡོནིསོ ཨགྒིཾ གཝེསཱི’ཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ ཏྭཾ, རཱཛཉྙ, བཱལོ ཨབྱཏྟོ ཨཡོནིསོ པརལོཀཾ གཝེསིསྶསི. པཊིནིསྶཛྫེཏཾ, རཱཛཉྙ, པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ, པཊིནིསྶཛྫེཏཾ, རཱཛཉྙ, པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ, མཱ ཏེ ཨཧོསི དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡཱ’’ཏི.

༤༢༩. ‘‘ཀིཉྩཱཔི བྷཝཾ ཀསྶཔོ ཨེཝམཱཧ, ཨཐ ཁོ ནེཝཱཧཾ སཀྐོམི ཨིདཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ པཊིནིསྶཛྫིཏུཾ. རཱཛཱཔི མཾ པསེནདི ཀོསལོ ཛཱནཱཏི ཏིརོརཱཛཱནོཔི – ‘པཱཡཱསི རཱཛཉྙོ ཨེཝཾཝཱདཱི ཨེཝཾདིཊྛཱི – ‘‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’ཏི. སཙཱཧཾ, བྷོ ཀསྶཔ, ཨིདཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ པཊིནིསྶཛྫིསྶཱམི, བྷཝིསྶནྟི མེ ཝཏྟཱརོ – ‘ཡཱཝ བཱལོ པཱཡཱསི རཱཛཉྙོ ཨབྱཏྟོ དུགྒཧིཏགཱཧཱི’ཏི. ཀོཔེནཔི ནཾ ཧརིསྶཱམི, མཀྑེནཔི ནཾ ཧརིསྶཱམི, པལཱསེནཔི ནཾ ཧརིསྶཱམཱི’’ཏི.

དྭེ སཏྠཝཱཧཨུཔམཱ

༤༣༠. ‘‘ཏེན ཧི, རཱཛཉྙ, ཨུཔམཾ ཏེ ཀརིསྶཱམི. ཨུཔམཱཡ མིདྷེཀཙྩེ ཝིཉྙཱུ པུརིསཱ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནནྟི. བྷཱུཏཔུབྦཾ, རཱཛཉྙ, མཧཱསཀཊསཏྠོ སཀཊསཧསྶཾ པུརཏྠིམཱ ཛནཔདཱ པཙྪིམཾ ཛནཔདཾ ཨགམཱསི. སོ ཡེན ཡེན གཙྪི, ཁིཔྤཾཡེཝ པརིཡཱདིཡཏི ཏིཎཀཊྛོདཀཾ ཧརིཏཀཔཎྞཾ. ཏསྨིཾ ཁོ པན སཏྠེ དྭེ སཏྠཝཱཧཱ ཨཧེསུཾ ཨེཀོ པཉྩནྣཾ སཀཊསཏཱནཾ, ཨེཀོ པཉྩནྣཾ སཀཊསཏཱནཾ. ཨཐ ཁོ ཏེསཾ སཏྠཝཱཧཱནཾ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཡཾ ཁོ མཧཱསཀཊསཏྠོ སཀཊསཧསྶཾ; ཏེ མཡཾ ཡེན ཡེན གཙྪཱམ, ཁིཔྤམེཝ པརིཡཱདིཡཏི ཏིཎཀཊྛོདཀཾ ཧརིཏཀཔཎྞཾ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཨིམཾ སཏྠཾ དྭིདྷཱ ཝིབྷཛེཡྻཱམ – ཨེཀཏོ པཉྩ སཀཊསཏཱནི ཨེཀཏོ པཉྩ སཀཊསཏཱནཱི’ཏི. ཏེ ཏཾ སཏྠཾ དྭིདྷཱ ཝིབྷཛིཾསུ [ཝིབྷཛེསུཾ (ཀ.)] ཨེཀཏོ པཉྩ སཀཊསཏཱནི, ཨེཀཏོ པཉྩ སཀཊསཏཱནི. ཨེཀོ སཏྠཝཱཧོ བཧུཾ ཏིཎཉྩ ཀཊྛཉྩ ཨུདཀཉྩ ཨཱརོཔེཏྭཱ སཏྠཾ པཡཱཔེསི [པཱཡཱཔེསི (སཱི. པཱི.)]. དྭཱིཧཏཱིཧཔཡཱཏོ ཁོ པན སོ སཏྠོ ཨདྡས པུརིསཾ ཀཱལ༹ཾ ལོཧིཏཀྑཾ [ལོཧིཏཀྑིཾ (སྱཱ.)] སནྣདྡྷཀལཱཔཾ [ཨཱསནྣདྡྷཀལཱཔཾ (སྱཱ.)] ཀུམུདམཱལིཾ ཨལླཝཏྠཾ ཨལླཀེསཾ ཀདྡམམཀྑིཏེཧི ཙཀྐེཧི བྷདྲེན རཐེན པཊིཔཐཾ ཨཱགཙྪནྟཾ’, དིསྭཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཀུཏོ, བྷོ, ཨཱགཙྪསཱི’ཏི? ‘ཨམུཀམྷཱ ཛནཔདཱ’ཏི. ‘ཀུཧིཾ གམིསྶསཱི’ཏི? ‘ཨམུཀཾ ནཱམ ཛནཔད’ནྟི. ‘ཀཙྩི, བྷོ, པུརཏོ ཀནྟཱརེ མཧཱམེགྷོ ཨབྷིཔྤཝུཊྛོ’ཏི? ‘ཨེཝཾ, བྷོ, པུརཏོ ཀནྟཱརེ མཧཱམེགྷོ ཨབྷིཔྤཝུཊྛོ, ཨཱསིཏྟོདཀཱནི ཝཊུམཱནི, བཧུ ཏིཎཉྩ ཀཊྛཉྩ ཨུདཀཉྩ. ཚཌྜེཐ, བྷོ, པུརཱཎཱནི ཏིཎཱནི ཀཊྛཱནི ཨུདཀཱནི, ལཧུབྷཱརེཧི སཀཊེཧི སཱིགྷཾ སཱིགྷཾ གཙྪཐ, མཱ ཡོགྒཱནི ཀིལམིཏྠཱ’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ སོ སཏྠཝཱཧོ སཏྠིཀེ ཨཱམནྟེསི – ‘ཨཡཾ, བྷོ, པུརིསོ ཨེཝམཱཧ – ‘‘པུརཏོ ཀནྟཱརེ མཧཱམེགྷོ ཨབྷིཔྤཝུཊྛོ, ཨཱསིཏྟོདཀཱནི ཝཊུམཱནི, བཧུ ཏིཎཉྩ ཀཊྛཉྩ ཨུདཀཉྩ. ཚཌྜེཐ, བྷོ, པུརཱཎཱནི ཏིཎཱནི ཀཊྛཱནི ཨུདཀཱནི, ལཧུབྷཱརེཧི སཀཊེཧི སཱིགྷཾ སཱིགྷཾ གཙྪཐ, མཱ ཡོགྒཱནི ཀིལམིཏྠཱ’’ཏི. ཚཌྜེཐ, བྷོ, པུརཱཎཱནི ཏིཎཱནི ཀཊྛཱནི ཨུདཀཱནི, ལཧུབྷཱརེཧི སཀཊེཧི སཏྠཾ པཡཱཔེཐཱ’ཏི. ‘ཨེཝཾ, བྷོ’ཏི ཁོ ཏེ སཏྠིཀཱ ཏསྶ སཏྠཝཱཧསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཚཌྜེཏྭཱ པུརཱཎཱནི ཏིཎཱནི ཀཊྛཱནི ཨུདཀཱནི ལཧུབྷཱརེཧི སཀཊེཧི སཏྠཾ པཡཱཔེསུཾ. ཏེ པཋམེཔི སཏྠཝཱསེ ན ཨདྡསཾསུ ཏིཎཾ ཝཱ ཀཊྛཾ ཝཱ ཨུདཀཾ ཝཱ. དུཏིཡེཔི སཏྠཝཱསེ… ཏཏིཡེཔི སཏྠཝཱསེ… ཙཏུཏྠེཔི སཏྠཝཱསེ… པཉྩམེཔི སཏྠཝཱསེ… ཚཊྛེཔི སཏྠཝཱསེ… སཏྟམེཔི སཏྠཝཱསེ ན ཨདྡསཾསུ ཏིཎཾ ཝཱ ཀཊྛཾ ཝཱ ཨུདཀཾ ཝཱ. སབྦེཝ ཨནཡབྱསནཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ. ཡེ ཙ ཏསྨིཾ སཏྠེ ཨཧེསུཾ མནུསྶཱ ཝཱ པསཱུ ཝཱ, སབྦེ སོ ཡཀྑོ ཨམནུསྶོ བྷཀྑེསི. ཨཊྛིཀཱནེཝ སེསཱནི.

‘‘ཡདཱ ཨཉྙཱསི དུཏིཡོ སཏྠཝཱཧོ – ‘བཧུནིཀྑནྟོ ཁོ, བྷོ, དཱནི སོ སཏྠོ’ཏི བཧུཾ ཏིཎཉྩ ཀཊྛཉྩ ཨུདཀཉྩ ཨཱརོཔེཏྭཱ སཏྠཾ པཡཱཔེསི. དྭཱིཧཏཱིཧཔཡཱཏོ ཁོ པན སོ སཏྠོ ཨདྡས པུརིསཾ ཀཱལ༹ཾ ལོཧིཏཀྑཾ སནྣདྡྷཀལཱཔཾ ཀུམུདམཱལིཾ ཨལླཝཏྠཾ ཨལླཀེསཾ ཀདྡམམཀྑིཏེཧི ཙཀྐེཧི བྷདྲེན རཐེན པཊིཔཐཾ ཨཱགཙྪནྟཾ, དིསྭཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཀུཏོ, བྷོ, ཨཱགཙྪསཱི’ཏི? ‘ཨམུཀམྷཱ ཛནཔདཱ’ཏི. ‘ཀུཧིཾ གམིསྶསཱི’ཏི? ‘ཨམུཀཾ ནཱམ ཛནཔད’ནྟི. ‘ཀཙྩི, བྷོ, པུརཏོ ཀནྟཱརེ མཧཱམེགྷོ ཨབྷིཔྤཝུཊྛོ’ཏི? ‘ཨེཝཾ, བྷོ, པུརཏོ ཀནྟཱརེ མཧཱམེགྷོ ཨབྷིཔྤཝུཊྛོ. ཨཱསིཏྟོདཀཱནི ཝཊུམཱནི, བཧུ ཏིཎཉྩ ཀཊྛཉྩ ཨུདཀཉྩ. ཚཌྜེཐ, བྷོ, པུརཱཎཱནི ཏིཎཱནི ཀཊྛཱནི ཨུདཀཱནི, ལཧུབྷཱརེཧི སཀཊེཧི སཱིགྷཾ སཱིགྷཾ གཙྪཐ, མཱ ཡོགྒཱནི ཀིལམིཏྠཱ’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ སོ སཏྠཝཱཧོ སཏྠིཀེ ཨཱམནྟེསི – ‘ཨཡཾ, བྷོ, ‘‘པུརིསོ ཨེཝམཱཧ – པུརཏོ ཀནྟཱརེ མཧཱམེགྷོ ཨབྷིཔྤཝུཊྛོ, ཨཱསིཏྟོདཀཱནི ཝཊུམཱནི, བཧུ ཏིཎཉྩ ཀཊྛཉྩ ཨུདཀཉྩ. ཚཌྜེཐ, བྷོ, པུརཱཎཱནི ཏིཎཱནི ཀཊྛཱནི ཨུདཀཱནི, ལཧུབྷཱརེཧི སཀཊེཧི སཱིགྷཾ སཱིགྷཾ གཙྪཐ; མཱ ཡོགྒཱནི ཀིལམིཏྠཱ’’ཏི. ཨཡཾ བྷོ པུརིསོ ནེཝ ཨམྷཱཀཾ མིཏྟོ, ན ཉཱཏིསཱལོཧིཏོ, ཀཐཾ མཡཾ ཨིམསྶ སདྡྷཱཡ གམིསྶཱམ. ན ཝོ ཚཌྜེཏབྦཱནི པུརཱཎཱནི ཏིཎཱནི ཀཊྛཱནི ཨུདཀཱནི, ཡཐཱབྷཏེན བྷཎྜེན སཏྠཾ པཡཱཔེཐ. ན ནོ པུརཱཎཾ ཚཌྜེསྶཱམཱ’ཏི. ‘ཨེཝཾ, བྷོ’ཏི ཁོ ཏེ སཏྠིཀཱ ཏསྶ སཏྠཝཱཧསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཡཐཱབྷཏེན བྷཎྜེན སཏྠཾ པཡཱཔེསུཾ. ཏེ པཋམེཔི སཏྠཝཱསེ ན ཨདྡསཾསུ ཏིཎཾ ཝཱ ཀཊྛཾ ཝཱ ཨུདཀཾ ཝཱ. དུཏིཡེཔི སཏྠཝཱསེ… ཏཏིཡེཔི སཏྠཝཱསེ… ཙཏུཏྠེཔི སཏྠཝཱསེ… པཉྩམེཔི སཏྠཝཱསེ… ཚཊྛེཔི སཏྠཝཱསེ… སཏྟམེཔི སཏྠཝཱསེ ན ཨདྡསཾསུ ཏིཎཾ ཝཱ ཀཊྛཾ ཝཱ ཨུདཀཾ ཝཱ. ཏཉྩ སཏྠཾ ཨདྡསཾསུ ཨནཡབྱསནཾ ཨཱཔནྣཾ. ཡེ ཙ ཏསྨིཾ སཏྠེཔི ཨཧེསུཾ མནུསྶཱ ཝཱ པསཱུ ཝཱ, ཏེསཉྩ ཨཊྛིཀཱནེཝ ཨདྡསཾསུ ཏེན ཡཀྑེན ཨམནུསྶེན བྷཀྑིཏཱནཾ.

‘‘ཨཐ ཁོ སོ སཏྠཝཱཧོ སཏྠིཀེ ཨཱམནྟེསི – ‘ཨཡཾ ཁོ, བྷོ, སཏྠོ ཨནཡབྱསནཾ ཨཱཔནྣོ, ཡཐཱ ཏཾ ཏེན བཱལེན སཏྠཝཱཧེན པརིཎཱཡཀེན. ཏེན ཧི, བྷོ, ཡཱནམྷཱཀཾ སཏྠེ ཨཔྤསཱརཱནི པཎིཡཱནི, ཏཱནི ཚཌྜེཏྭཱ, ཡཱནི ཨིམསྨིཾ སཏྠེ མཧཱསཱརཱནི པཎིཡཱནི, ཏཱནི ཨཱདིཡཐཱ’ཏི. ‘ཨེཝཾ, བྷོ’ཏི ཁོ ཏེ སཏྠིཀཱ ཏསྶ སཏྠཝཱཧསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཡཱནི སཀསྨིཾ སཏྠེ ཨཔྤསཱརཱནི པཎིཡཱནི, ཏཱནི ཚཌྜེཏྭཱ ཡཱནི ཏསྨིཾ སཏྠེ མཧཱསཱརཱནི པཎིཡཱནི, ཏཱནི ཨཱདིཡིཏྭཱ སོཏྠིནཱ ཏཾ ཀནྟཱརཾ ནིཏྠརིཾསུ, ཡཐཱ ཏཾ པཎྜིཏེན སཏྠཝཱཧེན པརིཎཱཡཀེན. ཨེཝམེཝ ཁོ ཏྭཾ, རཱཛཉྙ, བཱལོ ཨབྱཏྟོ ཨནཡབྱསནཾ ཨཱཔཛྫིསྶསི ཨཡོནིསོ པརལོཀཾ གཝེསནྟོ སེཡྻཐཱཔི སོ པུརིམོ སཏྠཝཱཧོ. ཡེཔི ཏཝ [ཏེ (ཀ.)] སོཏབྦཾ སདྡྷཱཏབྦཾ [སདྡཧཱཏབྦཾ (པཱི. ཀ.)] མཉྙིསྶནྟི, ཏེཔི ཨནཡབྱསནཾ ཨཱཔཛྫིསྶནྟི, སེཡྻཐཱཔི ཏེ སཏྠིཀཱ. པཊིནིསྶཛྫེཏཾ, རཱཛཉྙ, པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ; པཊིནིསྶཛྫེཏཾ, རཱཛཉྙ, པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ. མཱ ཏེ ཨཧོསི དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡཱ’’ཏི.

༤༣༡. ‘‘ཀིཉྩཱཔི བྷཝཾ ཀསྶཔོ ཨེཝམཱཧ, ཨཐ ཁོ ནེཝཱཧཾ སཀྐོམི ཨིདཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ པཊིནིསྶཛྫིཏུཾ. རཱཛཱཔི མཾ པསེནདི ཀོསལོ ཛཱནཱཏི ཏིརོརཱཛཱནོཔི – ‘པཱཡཱསི རཱཛཉྙོ ཨེཝཾཝཱདཱི ཨེཝཾདིཊྛཱི – ‘‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ…པེ… ཝིཔཱཀོ’’’ཏི. སཙཱཧཾ, བྷོ ཀསྶཔ, ཨིདཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ པཊིནིསྶཛྫིསྶཱམི, བྷཝིསྶནྟི མེ ཝཏྟཱརོ – ‘ཡཱཝ བཱལོ པཱཡཱསི རཱཛཉྙོ, ཨབྱཏྟོ དུགྒཧིཏགཱཧཱི’ཏི. ཀོཔེནཔི ནཾ ཧརིསྶཱམི, མཀྑེནཔི ནཾ ཧརིསྶཱམི, པལཱསེནཔི ནཾ ཧརིསྶཱམཱི’’ཏི.

གཱུཐབྷཱརིཀཨུཔམཱ

༤༣༢. ‘‘ཏེན ཧི, རཱཛཉྙ, ཨུཔམཾ ཏེ ཀརིསྶཱམི. ཨུཔམཱཡ མིདྷེཀཙྩེ ཝིཉྙཱུ པུརིསཱ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནནྟི. བྷཱུཏཔུབྦཾ, རཱཛཉྙ, ཨཉྙཏརོ སཱུཀརཔོསཀོ པུརིསོ སཀམྷཱ གཱམཱ ཨཉྙཾ གཱམཾ ཨགམཱསི. ཏཏྠ ཨདྡས པཧཱུཏཾ སུཀྑགཱུཐཾ ཚཌྜིཏཾ. དིསྭཱནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཡཾ ཁོ པཧུཏོ སུཀྑགཱུཐོ ཚཌྜིཏོ, མམ ཙ སཱུཀརབྷཏྟཾ [སཱུཀརཱནཾ བྷཀྑོ (སྱཱ.)]; ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨིཏོ སུཀྑགཱུཐཾ ཧརེཡྻ’ནྟི. སོ ཨུཏྟརཱསངྒཾ པཏྠརིཏྭཱ པཧཱུཏཾ སུཀྑགཱུཐཾ ཨཱཀིརིཏྭཱ བྷཎྜིཀཾ བནྡྷིཏྭཱ སཱིསེ ཨུབྦཱཧེཏྭཱ [ཨུཙྩཱརོཔེཏྭཱ (ཀ. སཱི. ཀ.)] ཨགམཱསི. ཏསྶ ཨནྟརཱམགྒེ མཧཱཨཀཱལམེགྷོ པཱཝསྶི. སོ ཨུགྒྷརནྟཾ པགྒྷརནྟཾ ཡཱཝ ཨགྒནཁཱ གཱུཐེན མཀྑིཏོ གཱུཐབྷཱརཾ ཨཱདཱཡ ཨགམཱསི. ཏམེནཾ མནུསྶཱ དིསྭཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཀཙྩི ནོ ཏྭཾ, བྷཎེ, ཨུམྨཏྟོ, ཀཙྩི ཝིཙེཏོ, ཀཐཉྷི ནཱམ ཨུགྒྷརནྟཾ པགྒྷརནྟཾ ཡཱཝ ཨགྒནཁཱ གཱུཐེན མཀྑིཏོ གཱུཐབྷཱརཾ ཧརིསྶསཱི’ཏི. ‘ཏུམྷེ ཁྭེཏྠ, བྷཎེ, ཨུམྨཏྟཱ, ཏུམྷེ ཝིཙེཏཱ, ཏཐཱ ཧི པན མེ སཱུཀརབྷཏྟ’ནྟི. ཨེཝམེཝ ཁོ ཏྭཾ, རཱཛཉྙ, གཱུཐབྷཱརིཀཱུཔམོ [གཱུཐཧཱརིཀཱུཔམོ (སཱི. པཱི.)] མཉྙེ པཊིབྷཱསི. པཊིནིསྶཛྫེཏཾ, རཱཛཉྙ, པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ. པཊིནིསྶཛྫེཏཾ, རཱཛཉྙ, པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ. མཱ ཏེ ཨཧོསི དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡཱ’’ཏི.

༤༣༣. ‘‘ཀིཉྩཱཔི བྷཝཾ ཀསྶཔོ ཨེཝམཱཧ, ཨཐ ཁོ ནེཝཱཧཾ སཀྐོམི ཨིདཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ པཊིནིསྶཛྫིཏུཾ. རཱཛཱཔི མཾ པསེནདི ཀོསལོ ཛཱནཱཏི ཏིརོརཱཛཱནོཔི – ‘པཱཡཱསི རཱཛཉྙོ ཨེཝཾཝཱདཱི ཨེཝཾདིཊྛཱི – ‘‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ…པེ… ཝིཔཱཀོ’’ཏི. སཙཱཧཾ, བྷོ ཀསྶཔ, ཨིདཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ པཊིནིསྶཛྫིསྶཱམི, བྷཝིསྶནྟི མེ ཝཏྟཱརོ – ‘ཡཱཝ བཱལོ པཱཡཱསི རཱཛཉྙོ ཨབྱཏྟོ དུགྒཧིཏགཱཧཱི’ཏི. ཀོཔེནཔི ནཾ ཧརིསྶཱམི, མཀྑེནཔི ནཾ ཧརིསྶཱམི, པལཱསེནཔི ནཾ ཧརིསྶཱམཱི’’ཏི.

ཨཀྑདྷུཏྟཀཨུཔམཱ

༤༣༤. ‘‘ཏེན ཧི, རཱཛཉྙ, ཨུཔམཾ ཏེ ཀརིསྶཱམི, ཨུཔམཱཡ མིདྷེཀཙྩེ ཝིཉྙཱུ པུརིསཱ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནནྟི. བྷཱུཏཔུབྦཾ, རཱཛཉྙ, དྭེ ཨཀྑདྷུཏྟཱ ཨཀྑེཧི དིབྦིཾསུ. ཨེཀོ ཨཀྑདྷུཏྟོ ཨཱགཏཱགཏཾ ཀལིཾ གིལཏི. ཨདྡསཱ ཁོ དུཏིཡོ ཨཀྑདྷུཏྟོ ཏཾ ཨཀྑདྷུཏྟཾ ཨཱགཏཱགཏཾ ཀལིཾ གིལནྟཾ, དིསྭཱ ཏཾ ཨཀྑདྷུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཏྭཾ ཁོ, སམྨ, ཨེཀནྟིཀེན ཛིནཱསི, དེཧི མེ, སམྨ, ཨཀྑེ པཛོཧིསྶཱམཱི’ཏི. ‘ཨེཝཾ སམྨཱ’ཏི ཁོ སོ ཨཀྑདྷུཏྟོ ཏསྶ ཨཀྑདྷུཏྟསྶ ཨཀྑེ པཱདཱསི. ཨཐ ཁོ སོ ཨཀྑདྷུཏྟོ ཨཀྑེ ཝིསེན པརིབྷཱཝེཏྭཱ ཏཾ ཨཀྑདྷུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨེཧི ཁོ, སམྨ, ཨཀྑེཧི དིབྦིསྶཱམཱ’ཏི. ‘ཨེཝཾ སམྨཱ’ཏི ཁོ སོ ཨཀྑདྷུཏྟོ ཏསྶ ཨཀྑདྷུཏྟསྶ པཙྩསྶོསི. དུཏིཡམྤི ཁོ ཏེ ཨཀྑདྷུཏྟཱ ཨཀྑེཧི དིབྦིཾསུ. དུཏིཡམྤི ཁོ སོ ཨཀྑདྷུཏྟོ ཨཱགཏཱགཏཾ ཀལིཾ གིལཏི. ཨདྡསཱ ཁོ དུཏིཡོ ཨཀྑདྷུཏྟོ ཏཾ ཨཀྑདྷུཏྟཾ དུཏིཡམྤི ཨཱགཏཱགཏཾ ཀལིཾ གིལནྟཾ, དིསྭཱ ཏཾ ཨཀྑདྷུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ལིཏྟཾ པརམེན ཏེཛསཱ, གིལམཀྑཾ པུརིསོ ན བུཛ྄ཛྷཏི;

གིལ རེ གིལ པཱཔདྷུཏྟཀ [གིལི རེ པཱཔདྷུཏྟཀ (ཀ.)], པཙྪཱ ཏེ ཀཊུཀཾ བྷཝིསྶཏཱིཏི.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ ཏྭཾ, རཱཛཉྙ, ཨཀྑདྷུཏྟཀཱུཔམོ མཉྙེ པཊིབྷཱསི. པཊིནིསྶཛྫེཏཾ, རཱཛཉྙ, པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ; པཊིནིསྶཛྫེཏཾ, རཱཛཉྙ, པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ. མཱ ཏེ ཨཧོསི དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡཱ’’ཏི.

༤༣༥. ‘‘ཀིཉྩཱཔི བྷཝཾ ཀསྶཔོ ཨེཝམཱཧ, ཨཐ ཁོ ནེཝཱཧཾ སཀྐོམི ཨིདཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ པཊིནིསྶཛྫིཏུཾ. རཱཛཱཔི མཾ པསེནདི ཀོསལོ ཛཱནཱཏི ཏིརོརཱཛཱནོཔི – ‘པཱཡཱསི རཱཛཉྙོ ཨེཝཾཝཱདཱི ཨེཝཾདིཊྛཱི – ‘‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ…པེ… ཝིཔཱཀོ’’ཏི. སཙཱཧཾ, བྷོ ཀསྶཔ, ཨིདཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ པཊིནིསྶཛྫིསྶཱམི, བྷཝིསྶནྟི མེ ཝཏྟཱརོ – ‘ཡཱཝ བཱལོ པཱཡཱསི རཱཛཉྙོ ཨབྱཏྟོ དུགྒཧིཏགཱཧཱི’ཏི. ཀོཔེནཔི ནཾ ཧརིསྶཱམི, མཀྑེནཔི ནཾ ཧརིསྶཱམི, པལཱསེནཔི ནཾ ཧརིསྶཱམཱི’’ཏི.

སཱཎབྷཱརིཀཨུཔམཱ

༤༣༦. ‘‘ཏེན ཧི, རཱཛཉྙ, ཨུཔམཾ ཏེ ཀརིསྶཱམི, ཨུཔམཱཡ མིདྷེཀཙྩེ ཝིཉྙཱུ པུརིསཱ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནནྟི. བྷཱུཏཔུབྦཾ, རཱཛཉྙ, ཨཉྙཏརོ ཛནཔདོ ཝུཊྛཱསི. ཨཐ ཁོ སཧཱཡཀོ སཧཱཡཀཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཨཱཡཱམ, སམྨ, ཡེན སོ ཛནཔདོ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམ, ཨཔྤེཝ ནཱམེཏྠ ཀིཉྩི དྷནཾ ཨདྷིགཙྪེཡྻཱམཱ’ཏི. ‘ཨེཝཾ སམྨཱ’ཏི ཁོ སཧཱཡཀོ སཧཱཡཀསྶ པཙྩསྶོསི. ཏེ ཡེན སོ ཛནཔདོ, ཡེན ཨཉྙཏརཾ གཱམཔཊྚཾ [གཱམཔཛྫཾ (སྱཱ.), གཱམཔཏྟཾ (སཱི.)] ཏེནུཔསངྐམིཾསུ, ཏཏྠ ཨདྡསཾསུ པཧཱུཏཾ སཱཎཾ ཚཌྜིཏཾ, དིསྭཱ སཧཱཡཀོ སཧཱཡཀཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཨིདཾ ཁོ, སམྨ, པཧཱུཏཾ སཱཎཾ ཚཌྜིཏཾ, ཏེན ཧི, སམྨ, ཏྭཉྩ སཱཎབྷཱརཾ བནྡྷ, ཨཧཉྩ སཱཎབྷཱརཾ བནྡྷིསྶཱམི, ཨུབྷོ སཱཎབྷཱརཾ ཨཱདཱཡ གམིསྶཱམཱ’ཏི. ‘ཨེཝཾ སམྨཱ’ཏི ཁོ སཧཱཡཀོ སཧཱཡཀསྶ པཊིསྶུཏྭཱ སཱཎབྷཱརཾ བནྡྷིཏྭཱ ཏེ ཨུབྷོ སཱཎབྷཱརཾ ཨཱདཱཡ ཡེན ཨཉྙཏརཾ གཱམཔཊྚཾ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ. ཏཏྠ ཨདྡསཾསུ པཧཱུཏཾ སཱཎསུཏྟཾ ཚཌྜིཏཾ, དིསྭཱ སཧཱཡཀོ སཧཱཡཀཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཡསྶ ཁོ, སམྨ, ཨཏྠཱཡ ཨིཙྪེཡྻཱམ སཱཎཾ, ཨིདཾ པཧཱུཏཾ སཱཎསུཏྟཾ ཚཌྜིཏཾ. ཏེན ཧི, སམྨ, ཏྭཉྩ སཱཎབྷཱརཾ ཚཌྜེཧི, ཨཧཉྩ སཱཎབྷཱརཾ ཚཌྜེསྶཱམི, ཨུབྷོ སཱཎསུཏྟབྷཱརཾ ཨཱདཱཡ གམིསྶཱམཱ’ཏི. ‘ཨཡཾ ཁོ མེ, སམྨ, སཱཎབྷཱརོ དཱུརཱབྷཏོ ཙ སུསནྣདྡྷོ ཙ, ཨལཾ མེ ཏྭཾ པཛཱནཱཧཱི’ཏི. ཨཐ ཁོ སོ སཧཱཡཀོ སཱཎབྷཱརཾ ཚཌྜེཏྭཱ སཱཎསུཏྟབྷཱརཾ ཨཱདིཡི.

‘‘ཏེ ཡེན ཨཉྙཏརཾ གཱམཔཊྚཾ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ. ཏཏྠ ཨདྡསཾསུ པཧཱུཏཱ སཱཎིཡོ ཚཌྜིཏཱ, དིསྭཱ སཧཱཡཀོ སཧཱཡཀཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཡསྶ ཁོ, སམྨ, ཨཏྠཱཡ ཨིཙྪེཡྻཱམ སཱཎཾ ཝཱ སཱཎསུཏྟཾ ཝཱ, ཨིམཱ པཧཱུཏཱ སཱཎིཡོ ཚཌྜིཏཱ. ཏེན ཧི, སམྨ, ཏྭཉྩ སཱཎབྷཱརཾ ཚཌྜེཧི, ཨཧཉྩ སཱཎསུཏྟབྷཱརཾ ཚཌྜེསྶཱམི, ཨུབྷོ སཱཎིབྷཱརཾ ཨཱདཱཡ གམིསྶཱམཱ’ཏི. ‘ཨཡཾ ཁོ མེ, སམྨ, སཱཎབྷཱརོ དཱུརཱབྷཏོ ཙ སུསནྣདྡྷོ ཙ, ཨལཾ མེ, ཏྭཾ པཛཱནཱཧཱི’ཏི. ཨཐ ཁོ སོ སཧཱཡཀོ སཱཎསུཏྟབྷཱརཾ ཚཌྜེཏྭཱ སཱཎིབྷཱརཾ ཨཱདིཡི.

‘‘ཏེ ཡེན ཨཉྙཏརཾ གཱམཔཊྚཾ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ. ཏཏྠ ཨདྡསཾསུ པཧཱུཏཾ ཁོམཾ ཚཌྜིཏཾ, དིསྭཱ…པེ… པཧཱུཏཾ ཁོམསུཏྟཾ ཚཌྜིཏཾ, དིསྭཱ… པཧཱུཏཾ ཁོམདུསྶཾ ཚཌྜིཏཾ, དིསྭཱ… པཧཱུཏཾ ཀཔྤཱསཾ ཚཌྜིཏཾ, དིསྭཱ… པཧཱུཏཾ ཀཔྤཱསིཀསུཏྟཾ ཚཌྜིཏཾ, དིསྭཱ… པཧཱུཏཾ ཀཔྤཱསིཀདུསྶཾ ཚཌྜིཏཾ, དིསྭཱ… པཧཱུཏཾ ཨཡཾ [ཨཡསཾ (སྱཱ.)] ཚཌྜིཏཾ, དིསྭཱ… པཧཱུཏཾ ལོཧཾ ཚཌྜིཏཾ, དིསྭཱ… པཧཱུཏཾ ཏིཔུཾ ཚཌྜིཏཾ, དིསྭཱ… པཧཱུཏཾ སཱིསཾ ཚཌྜིཏཾ, དིསྭཱ… པཧཱུཏཾ སཛ྄ཛྷཾ [སཛ྄ཛྷུཾ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཚཌྜིཏཾ, དིསྭཱ… པཧཱུཏཾ སུཝཎྞཾ ཚཌྜིཏཾ, དིསྭཱ སཧཱཡཀོ སཧཱཡཀཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཡསྶ ཁོ, སམྨ, ཨཏྠཱཡ ཨིཙྪེཡྻཱམ སཱཎཾ ཝཱ སཱཎསུཏྟཾ ཝཱ སཱཎིཡོ ཝཱ ཁོམཾ ཝཱ ཁོམསུཏྟཾ ཝཱ ཁོམདུསྶཾ ཝཱ ཀཔྤཱསཾ ཝཱ ཀཔྤཱསིཀསུཏྟཾ ཝཱ ཀཔྤཱསིཀདུསྶཾ ཝཱ ཨཡཾ ཝཱ ལོཧཾ ཝཱ ཏིཔུཾ ཝཱ སཱིསཾ ཝཱ སཛ྄ཛྷཾ ཝཱ, ཨིདཾ པཧཱུཏཾ སུཝཎྞཾ ཚཌྜིཏཾ. ཏེན ཧི, སམྨ, ཏྭཉྩ སཱཎབྷཱརཾ ཚཌྜེཧི, ཨཧཉྩ སཛ྄ཛྷབྷཱརཾ [སཛ྄ཛྷུབྷཱརཾ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཚཌྜེསྶཱམི, ཨུབྷོ སུཝཎྞབྷཱརཾ ཨཱདཱཡ གམིསྶཱམཱ’ཏི. ‘ཨཡཾ ཁོ མེ, སམྨ, སཱཎབྷཱརོ དཱུརཱབྷཏོ ཙ སུསནྣདྡྷོ ཙ, ཨལཾ མེ ཏྭཾ པཛཱནཱཧཱི’ཏི. ཨཐ ཁོ སོ སཧཱཡཀོ སཛ྄ཛྷབྷཱརཾ ཚཌྜེཏྭཱ སུཝཎྞབྷཱརཾ ཨཱདིཡི.

‘‘ཏེ ཡེན སཀོ གཱམོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ. ཏཏྠ ཡོ སོ སཧཱཡཀོ སཱཎབྷཱརཾ ཨཱདཱཡ ཨགམཱསི, ཏསྶ ནེཝ མཱཏཱཔིཏརོ ཨབྷིནནྡིཾསུ, ན པུཏྟདཱརཱ ཨབྷིནནྡིཾསུ, ན མིཏྟཱམཙྩཱ ཨབྷིནནྡིཾསུ, ན ཙ ཏཏོནིདཱནཾ སུཁཾ སོམནསྶཾ ཨདྷིགཙྪི. ཡོ པན སོ སཧཱཡཀོ སུཝཎྞབྷཱརཾ ཨཱདཱཡ ཨགམཱསི, ཏསྶ མཱཏཱཔིཏརོཔི ཨབྷིནནྡིཾསུ, པུཏྟདཱརཱཔི ཨབྷིནནྡིཾསུ, མིཏྟཱམཙྩཱཔི ཨབྷིནནྡིཾསུ, ཏཏོནིདཱནཉྩ སུཁཾ སོམནསྶཾ ཨདྷིགཙྪི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ ཏྭཾ, རཱཛཉྙ, སཱཎབྷཱརིཀཱུཔམོ མཉྙེ པཊིབྷཱསི. པཊིནིསྶཛྫེཏཾ, རཱཛཉྙ, པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ; པཊིནིསྶཛྫེཏཾ, རཱཛཉྙ, པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ. མཱ ཏེ ཨཧོསི དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡཱ’’ཏི.

སརཎགམནཾ

༤༣༧. ‘‘པུརིམེནེཝ ཨཧཾ ཨོཔམྨེན བྷོཏོ ཀསྶཔསྶ ཨཏྟམནོ ཨབྷིརདྡྷོ. ཨཔི ཙཱཧཾ ཨིམཱནི ཝིཙིཏྲཱནི པཉྷཱཔཊིབྷཱནཱནི སོཏུཀཱམོ ཨེཝཱཧཾ བྷཝནྟཾ ཀསྶཔཾ པཙྩནཱིཀཾ ཀཱཏབྦཾ ཨམཉྙིསྶཾ. ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ ཀསྶཔ, ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ ཀསྶཔ. སེཡྻཐཱཔི, བྷོ ཀསྶཔ, ནིཀྐུཛྫིཏཾ ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ, པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ཝིཝརེཡྻ, མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ ‘ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱི’ཏི ཨེཝམེཝཾ བྷོཏཱ ཀསྶཔེན ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེསཱཧཾ, བྷོ ཀསྶཔ, ཏཾ བྷཝནྟཾ གོཏམཾ སརཎཾ གཙྪཱམི, དྷམྨཉྩ, བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ. ཨུཔཱསཀཾ མཾ བྷཝཾ ཀསྶཔོ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏཾ.

‘‘ཨིཙྪཱམི ཙཱཧཾ, བྷོ ཀསྶཔ, མཧཱཡཉྙཾ ཡཛིཏུཾ, ཨནུསཱསཏུ མཾ བྷཝཾ ཀསྶཔོ, ཡཾ མམསྶ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡཱ’’ཏི.

ཡཉྙཀཐཱ

༤༣༨. ‘‘ཡཐཱརཱུཔེ ཁོ, རཱཛཉྙ, ཡཉྙེ གཱཝོ ཝཱ ཧཉྙནྟི ཨཛེལ༹ཀཱ ཝཱ ཧཉྙནྟི, ཀུཀྐུཊསཱུཀརཱ ཝཱ ཧཉྙནྟི, ཝིཝིདྷཱ ཝཱ པཱཎཱ སཾགྷཱཏཾ ཨཱཔཛྫནྟི, པཊིགྒཱཧཀཱ ཙ ཧོནྟི མིཙྪཱདིཊྛཱི མིཙྪཱསངྐཔྤཱ མིཙྪཱཝཱཙཱ མིཙྪཱཀམྨནྟཱ མིཙྪཱཨཱཛཱིཝཱ མིཙྪཱཝཱཡཱམཱ མིཙྪཱསཏཱི མིཙྪཱསམཱདྷཱི, ཨེཝརཱུཔོ ཁོ, རཱཛཉྙ, ཡཉྙོ ན མཧཔྥལོ ཧོཏི ན མཧཱནིསཾསོ ན མཧཱཛུཏིཀོ ན མཧཱཝིཔྥཱརོ. སེཡྻཐཱཔི, རཱཛཉྙ, ཀསྶཀོ བཱིཛནངྒལཾ ཨཱདཱཡ ཝནཾ པཝིསེཡྻ. སོ ཏཏྠ དུཀྑེཏྟེ དུབྦྷཱུམེ ཨཝིཧཏཁཱཎུཀཎྚཀེ བཱིཛཱནི པཏིཊྛཱཔེཡྻ ཁཎྜཱནི པཱུཏཱིནི ཝཱཏཱཏཔཧཏཱནི ཨསཱརདཱནི ཨསུཁསཡིཏཱནི. དེཝོ ཙ ན ཀཱལེན ཀཱལཾ སམྨཱདྷཱརཾ ཨནུཔྤཝེཙྪེཡྻ. ཨཔི ནུ ཏཱནི བཱིཛཱནི ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ [ཝིརུལ༹ྷིཾ (མོགྒལཱནེ)] ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫེཡྻུཾ, ཀསྶཀོ ཝཱ ཝིཔུལཾ ཕལཾ ཨདྷིགཙྪེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧིདཾ [ན ཨེཝཾ (སྱཱ. ཀ.)] བྷོ ཀསྶཔ’’. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, རཱཛཉྙ, ཡཐཱརཱུཔེ ཡཉྙེ གཱཝོ ཝཱ ཧཉྙནྟི, ཨཛེལ༹ཀཱ ཝཱ ཧཉྙནྟི, ཀུཀྐུཊསཱུཀརཱ ཝཱ ཧཉྙནྟི, ཝིཝིདྷཱ ཝཱ པཱཎཱ སཾགྷཱཏཾ ཨཱཔཛྫནྟི, པཊིགྒཱཧཀཱ ཙ ཧོནྟི མིཙྪཱདིཊྛཱི མིཙྪཱསངྐཔྤཱ མིཙྪཱཝཱཙཱ མིཙྪཱཀམྨནྟཱ མིཙྪཱཨཱཛཱིཝཱ མིཙྪཱཝཱཡཱམཱ མིཙྪཱསཏཱི མིཙྪཱསམཱདྷཱི, ཨེཝརཱུཔོ ཁོ, རཱཛཉྙ, ཡཉྙོ ན མཧཔྥལོ ཧོཏི ན མཧཱནིསཾསོ ན མཧཱཛུཏིཀོ ན མཧཱཝིཔྥཱརོ.

‘‘ཡཐཱརཱུཔེ ཙ ཁོ, རཱཛཉྙ, ཡཉྙེ ནེཝ གཱཝོ ཧཉྙནྟི, ན ཨཛེལ༹ཀཱ ཧཉྙནྟི, ན ཀུཀྐུཊསཱུཀརཱ ཧཉྙནྟི, ན ཝིཝིདྷཱ ཝཱ པཱཎཱ སཾགྷཱཏཾ ཨཱཔཛྫནྟི, པཊིགྒཱཧཀཱ ཙ ཧོནྟི སམྨཱདིཊྛཱི སམྨཱསངྐཔྤཱ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟཱ སམྨཱཨཱཛཱིཝཱ སམྨཱཝཱཡཱམཱ སམྨཱསཏཱི སམྨཱསམཱདྷཱི, ཨེཝརཱུཔོ ཁོ, རཱཛཉྙ, ཡཉྙོ མཧཔྥལོ ཧོཏི མཧཱནིསཾསོ མཧཱཛུཏིཀོ མཧཱཝིཔྥཱརོ. སེཡྻཐཱཔི, རཱཛཉྙ, ཀསྶཀོ བཱིཛནངྒལཾ ཨཱདཱཡ ཝནཾ པཝིསེཡྻ. སོ ཏཏྠ སུཁེཏྟེ སུབྷཱུམེ སུཝིཧཏཁཱཎུཀཎྚཀེ བཱིཛཱནི པཏིཊྛཔེཡྻ ཨཁཎྜཱནི ཨཔཱུཏཱིནི ཨཝཱཏཱཏཔཧཏཱནི སཱརདཱནི སུཁསཡིཏཱནི. དེཝོ ཙ ཀཱལེན ཀཱལཾ སམྨཱདྷཱརཾ ཨནུཔྤཝེཙྪེཡྻ. ཨཔི ནུ ཏཱནི བཱིཛཱནི ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫེཡྻུཾ, ཀསྶཀོ ཝཱ ཝིཔུལཾ ཕལཾ ཨདྷིགཙྪེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷོ ཀསྶཔ’’. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, རཱཛཉྙ, ཡཐཱརཱུཔེ ཡཉྙེ ནེཝ གཱཝོ ཧཉྙནྟི, ན ཨཛེལ༹ཀཱ ཧཉྙནྟི, ན ཀུཀྐུཊསཱུཀརཱ ཧཉྙནྟི, ན ཝིཝིདྷཱ ཝཱ པཱཎཱ སཾགྷཱཏཾ ཨཱཔཛྫནྟི, པཊིགྒཱཧཀཱ ཙ ཧོནྟི སམྨཱདིཊྛཱི སམྨཱསངྐཔྤཱ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟཱ སམྨཱཨཱཛཱིཝཱ སམྨཱཝཱཡཱམཱ སམྨཱསཏཱི སམྨཱསམཱདྷཱི, ཨེཝརཱུཔོ ཁོ, རཱཛཉྙ, ཡཉྙོ མཧཔྥལོ ཧོཏི མཧཱནིསཾསོ མཧཱཛུཏིཀོ མཧཱཝིཔྥཱརོ’’ཏི.

ཨུཏྟརམཱཎཝཝཏྠུ

༤༣༩. ཨཐ ཁོ པཱཡཱསི རཱཛཉྙོ དཱནཾ པཊྛཔེསི སམཎབྲཱཧྨཎཀཔཎདྡྷིཀཝཎིབྦཀཡཱཙཀཱནཾ. ཏསྨིཾ ཁོ པན དཱནེ ཨེཝརཱུཔཾ བྷོཛནཾ དཱིཡཏི ཀཎཱཛཀཾ བིལངྒདུཏིཡཾ, དྷོརཀཱནི [ཐོརཀཱནི (སཱི. པཱི.), ཙོརཀཱནི (སྱཱ.)] ཙ ཝཏྠཱནི གུལ༹ཝཱལཀཱནི [གུལ༹གཱལ༹ཀཱནི (ཀ.)]. ཏསྨིཾ ཁོ པན དཱནེ ཨུཏྟརོ ནཱམ མཱཎཝོ ཝཱཝཊོ [བྱཱཝཊོ (སཱི. པཱི.)] ཨཧོསི. སོ དཱནཾ དཏྭཱ ཨེཝཾ ཨནུདྡིསཏི – ‘‘ཨིམིནཱཧཾ དཱནེན པཱཡཱསིཾ རཱཛཉྙམེཝ ཨིམསྨིཾ ལོཀེ སམཱགཙྪིཾ, མཱ པརསྨི’’ནྟི. ཨསྶོསི ཁོ པཱཡཱསི རཱཛཉྙོ – ‘‘ཨུཏྟརོ ཀིར མཱཎཝོ དཱནཾ དཏྭཱ ཨེཝཾ ཨནུདྡིསཏི – ‘ཨིམིནཱཧཾ དཱནེན པཱཡཱསིཾ རཱཛཉྙམེཝ ཨིམསྨིཾ ལོཀེ སམཱགཙྪིཾ, མཱ པརསྨི’’’ནྟི. ཨཐ ཁོ པཱཡཱསི རཱཛཉྙོ ཨུཏྟརཾ མཱཎཝཾ ཨཱམནྟཱཔེཏྭཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཙྩཾ ཀིར ཏྭཾ, ཏཱཏ ཨུཏྟར, དཱནཾ དཏྭཱ ཨེཝཾ ཨནུདྡིསསི – ‘ཨིམིནཱཧཾ དཱནེན པཱཡཱསིཾ རཱཛཉྙམེཝ ཨིམསྨིཾ ལོཀེ སམཱགཙྪིཾ, མཱ པརསྨི’’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷོ’’. ‘‘ཀིསྶ པན ཏྭཾ, ཏཱཏ ཨུཏྟར, དཱནཾ དཏྭཱ ཨེཝཾ ཨནུདྡིསསི – ‘ཨིམིནཱཧཾ དཱནེན པཱཡཱསིཾ རཱཛཉྙམེཝ ཨིམསྨིཾ ལོཀེ སམཱགཙྪིཾ, མཱ པརསྨི’ནྟི? ནནུ མཡཾ, ཏཱཏ ཨུཏྟར, པུཉྙཏྠིཀཱ དཱནསྶེཝ ཕལཾ པཱཊིཀངྑིནོ’’ཏི? ‘‘བྷོཏོ ཁོ དཱནེ ཨེཝརཱུཔཾ བྷོཛནཾ དཱིཡཏི ཀཎཱཛཀཾ བིལངྒདུཏིཡཾ, ཡཾ བྷཝཾ པཱདཱཔི [པཱདཱསི (ཀ.)] ན ཨིཙྪེཡྻ སམྥུསིཏུཾ [ཚུཔིཏུཾ (པཱི. ཀ.)], ཀུཏོ བྷུཉྫིཏུཾ, དྷོརཀཱནི ཙ ཝཏྠཱནི གུལ༹ཝཱལཀཱནི, ཡཱནི བྷཝཾ པཱདཱཔི [ཨཙིཏྟིཀཏཾ (ཀ.)] ན ཨིཙྪེཡྻ སམྥུསིཏུཾ, ཀུཏོ པརིདཧིཏུཾ. བྷཝཾ ཁོ པནམྷཱཀཾ པིཡོ མནཱཔོ, ཀཐཾ མཡཾ མནཱཔཾ ཨམནཱཔེན སཾཡོཛེམཱ’’ཏི? ‘‘ཏེན ཧི ཏྭཾ, ཏཱཏ ཨུཏྟར, ཡཱདིསཱཧཾ བྷོཛནཾ བྷུཉྫཱམི, ཏཱདིསཾ བྷོཛནཾ པཊྛཔེཧི. ཡཱདིསཱནི ཙཱཧཾ ཝཏྠཱནི པརིདཧཱམི, ཏཱདིསཱནི ཙ ཝཏྠཱནི པཊྛཔེཧཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷོ’’ཏི ཁོ ཨུཏྟརོ མཱཎཝོ པཱཡཱསིསྶ རཱཛཉྙསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཡཱདིསཾ བྷོཛནཾ པཱཡཱསི རཱཛཉྙོ བྷུཉྫཏི, ཏཱདིསཾ བྷོཛནཾ པཊྛཔེསི. ཡཱདིསཱནི ཙ ཝཏྠཱནི པཱཡཱསི རཱཛཉྙོ པརིདཧཏི, ཏཱདིསཱནི ཙ ཝཏྠཱནི པཊྛཔེསི.

༤༤༠. ཨཐ ཁོ པཱཡཱསི རཱཛཉྙོ ཨསཀྐཙྩཾ དཱནཾ དཏྭཱ ཨསཧཏྠཱ དཱནཾ དཏྭཱ ཨཙིཏྟཱིཀཏཾ དཱནཾ དཏྭཱ ཨཔཝིདྡྷཾ དཱནཾ དཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫི སུཉྙཾ སེརཱིསཀཾ ཝིམཱནཾ. ཡོ པན ཏསྶ དཱནེ ཝཱཝཊོ ཨཧོསི ཨུཏྟརོ ནཱམ མཱཎཝོ. སོ སཀྐཙྩཾ དཱནཾ དཏྭཱ སཧཏྠཱ དཱནཾ དཏྭཱ ཙིཏྟཱིཀཏཾ དཱནཾ དཏྭཱ ཨནཔཝིདྡྷཾ དཱནཾ དཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫི དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ སཧབྱཏཾ.

པཱཡཱསིདེཝཔུཏྟོ

༤༤༡. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ གཝམྤཏི ཨབྷིཀྑཎཾ སུཉྙཾ སེརཱིསཀཾ ཝིམཱནཾ དིཝཱཝིཧཱརཾ གཙྪཏི. ཨཐ ཁོ པཱཡཱསི དེཝཔུཏྟོ ཡེནཱཡསྨཱ གཝམྤཏི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ གཝམྤཏིཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཾ ཁོ པཱཡཱསིཾ དེཝཔུཏྟཾ ཨཱཡསྨཱ གཝམྤཏི ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོསི ཏྭཾ, ཨཱཝུསོ’’ཏི? ‘‘ཨཧཾ, བྷནྟེ, པཱཡཱསི རཱཛཉྙོ’’ཏི. ‘‘ནནུ ཏྭཾ, ཨཱཝུསོ, ཨེཝཾདིཊྛིཀོ ཨཧོསི – ‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’’’ཏི? ‘‘སཙྩཱཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཝཾདིཊྛིཀོ ཨཧོསིཾ – ‘ཨིཏིཔི ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ’ཏི. ཨཔི ཙཱཧཾ ཨཡྻེན ཀུམཱརཀསྶཔེན ཨེཏསྨཱ པཱཔཀཱ དིཊྛིགཏཱ ཝིཝེཙིཏོ’’ཏི. ‘‘ཡོ པན ཏེ, ཨཱཝུསོ, དཱནེ ཝཱཝཊོ ཨཧོསི ཨུཏྟརོ ནཱམ མཱཎཝོ, སོ ཀུཧིཾ ཨུཔཔནྣོ’’ཏི? ‘‘ཡོ མེ, བྷནྟེ, དཱནེ ཝཱཝཊོ ཨཧོསི ཨུཏྟརོ ནཱམ མཱཎཝོ, སོ སཀྐཙྩཾ དཱནཾ དཏྭཱ སཧཏྠཱ དཱནཾ དཏྭཱ ཙིཏྟཱིཀཏཾ དཱནཾ དཏྭཱ ཨནཔཝིདྡྷཾ དཱནཾ དཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔནྣོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ སཧབྱཏཾ. ཨཧཾ པན, བྷནྟེ, ཨསཀྐཙྩཾ དཱནཾ དཏྭཱ ཨསཧཏྠཱ དཱནཾ དཏྭཱ ཨཙིཏྟཱིཀཏཾ དཱནཾ དཏྭཱ ཨཔཝིདྡྷཾ དཱནཾ དཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔནྣོ སུཉྙཾ སེརཱིསཀཾ ཝིམཱནཾ. ཏེན ཧི, བྷནྟེ གཝམྤཏི, མནུསྶལོཀཾ གནྟྭཱ ཨེཝམཱརོཙེཧི – ‘སཀྐཙྩཾ དཱནཾ དེཐ, སཧཏྠཱ དཱནཾ དེཐ, ཙིཏྟཱིཀཏཾ དཱནཾ དེཐ, ཨནཔཝིདྡྷཾ དཱནཾ དེཐ. པཱཡཱསི རཱཛཉྙོ ཨསཀྐཙྩཾ དཱནཾ དཏྭཱ ཨསཧཏྠཱ དཱནཾ དཏྭཱ ཨཙིཏྟཱིཀཏཾ དཱནཾ དཏྭཱ ཨཔཝིདྡྷཾ དཱནཾ དཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔནྣོ སུཉྙཾ སེརཱིསཀཾ ཝིམཱནཾ. ཡོ པན ཏསྶ དཱནེ ཝཱཝཊོ ཨཧོསི ཨུཏྟརོ ནཱམ མཱཎཝོ, སོ སཀྐཙྩཾ དཱནཾ དཏྭཱ སཧཏྠཱ དཱནཾ དཏྭཱ ཙིཏྟཱིཀཏཾ དཱནཾ དཏྭཱ ཨནཔཝིདྡྷཾ དཱནཾ དཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔནྣོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ སཧབྱཏ’’’ནྟི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ གཝམྤཏི མནུསྶལོཀཾ ཨཱགནྟྭཱ ཨེཝམཱརོཙེསི – ‘‘སཀྐཙྩཾ དཱནཾ དེཐ, སཧཏྠཱ དཱནཾ དེཐ, ཙིཏྟཱིཀཏཾ དཱནཾ དེཐ, ཨནཔཝིདྡྷཾ དཱནཾ དེཐ. པཱཡཱསི རཱཛཉྙོ ཨསཀྐཙྩཾ དཱནཾ དཏྭཱ ཨསཧཏྠཱ དཱནཾ དཏྭཱ ཨཙིཏྟཱིཀཏཾ དཱནཾ དཏྭཱ ཨཔཝིདྡྷཾ དཱནཾ དཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔནྣོ སུཉྙཾ སེརཱིསཀཾ ཝིམཱནཾ. ཡོ པན ཏསྶ དཱནེ ཝཱཝཊོ ཨཧོསི ཨུཏྟརོ ནཱམ མཱཎཝོ, སོ སཀྐཙྩཾ དཱནཾ དཏྭཱ སཧཏྠཱ དཱནཾ དཏྭཱ ཙིཏྟཱིཀཏཾ དཱནཾ དཏྭཱ ཨནཔཝིདྡྷཾ དཱནཾ དཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔནྣོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ སཧབྱཏ’’ནྟི.

པཱཡཱསིསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ དསམཾ.

མཧཱཝགྒོ ནིཊྛིཏོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

མཧཱཔདཱན ནིདཱནཾ, ནིབྦཱནཉྩ སུདསྶནཾ;

ཛནཝསབྷ གོཝིནྡཾ, སམཡཾ སཀྐཔཉྷཀཾ;

མཧཱསཏིཔཊྛཱནཉྩ, པཱཡཱསི དསམཾ བྷཝེ [སཏིཔཊྛཱནཔཱཡཱསི, མཧཱཝགྒསྶ སངྒཧོ (སཱི. པཱི.) སཏིཔཊྛཱནཔཱཡཱསི, མཧཱཝགྒོཏི ཝུཙྩཏཱིཏི (སྱཱ.)].

མཧཱཝགྒཔཱལི༹ ནིཊྛིཏཱ.