📜

ནམོ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ

མཛ྄ཛྷིམནིཀཱཡོ

མཱུལཔཎྞཱསཔཱལི༹

༡. མཱུལཔརིཡཱཡཝགྒོ

༡. མཱུལཔརིཡཱཡསུཏྟཾ

༡. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཨུཀྐཊྛཱཡཾ ཝིཧརཏི སུབྷགཝནེ སཱལརཱཛམཱུལེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སབྦདྷམྨམཱུལཔརིཡཱཡཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

༢. ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨརིཡཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ ¶ ཨརིཡདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ, སཔྤུརིསཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ – པཐཝིཾ [པཋཝིཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] པཐཝིཏོ སཉྫཱནཱཏི; པཐཝིཾ པཐཝིཏོ སཉྙཏྭཱ པཐཝིཾ མཉྙཏི, པཐཝིཡཱ མཉྙཏི, པཐཝིཏོ མཉྙཏི, པཐཝིཾ མེཏི མཉྙཏི ¶ , པཐཝིཾ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨཔརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘ཨཱཔཾ ཨཱཔཏོ སཉྫཱནཱཏི; ཨཱཔཾ ཨཱཔཏོ སཉྙཏྭཱ ཨཱཔཾ མཉྙཏི, ཨཱཔསྨིཾ མཉྙཏི, ཨཱཔཏོ མཉྙཏི, ཨཱཔཾ མེཏི མཉྙཏི, ཨཱཔཾ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨཔརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘ཏེཛཾ ¶ ཏེཛཏོ སཉྫཱནཱཏི; ཏེཛཾ ཏེཛཏོ སཉྙཏྭཱ ཏེཛཾ མཉྙཏི, ཏེཛསྨིཾ མཉྙཏི, ཏེཛཏོ མཉྙཏི, ཏེཛཾ མེཏི མཉྙཏི, ཏེཛཾ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨཔརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘ཝཱཡཾ ཝཱཡཏོ སཉྫཱནཱཏི; ཝཱཡཾ ཝཱཡཏོ སཉྙཏྭཱ ཝཱཡཾ མཉྙཏི, ཝཱཡསྨིཾ མཉྙཏི, ཝཱཡཏོ མཉྙཏི, ཝཱཡཾ མེཏི མཉྙཏི, ཝཱཡཾ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨཔརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ¶ ཝདཱམི.

༣. ‘‘བྷཱུཏེ བྷཱུཏཏོ སཉྫཱནཱཏི; བྷཱུཏེ བྷཱུཏཏོ སཉྙཏྭཱ བྷཱུཏེ མཉྙཏི, བྷཱུཏེསུ མཉྙཏི, བྷཱུཏཏོ མཉྙཏི, བྷཱུཏེ མེཏི མཉྙཏི, བྷཱུཏེ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨཔརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘དེཝེ དེཝཏོ སཉྫཱནཱཏི; དེཝེ དེཝཏོ སཉྙཏྭཱ དེཝེ མཉྙཏི, དེཝེསུ མཉྙཏི, དེཝཏོ མཉྙཏི, དེཝེ མེཏི མཉྙཏི, དེཝེ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨཔརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘པཛཱཔཏིཾ པཛཱཔཏིཏོ སཉྫཱནཱཏི; པཛཱཔཏིཾ པཛཱཔཏིཏོ སཉྙཏྭཱ པཛཱཔཏིཾ མཉྙཏི, པཛཱཔཏིསྨིཾ མཉྙཏི, པཛཱཔཏིཏོ མཉྙཏི, པཛཱཔཏིཾ མེཏི མཉྙཏི, པཛཱཔཏིཾ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨཔརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘བྲཧྨཾ ¶ བྲཧྨཏོ སཉྫཱནཱཏི; བྲཧྨཾ བྲཧྨཏོ སཉྙཏྭཱ བྲཧྨཾ མཉྙཏི ¶ , བྲཧྨསྨིཾ མཉྙཏི, བྲཧྨཏོ མཉྙཏི, བྲཧྨཾ མེཏི མཉྙཏི, བྲཧྨཾ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨཔརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘ཨཱབྷསྶརེ ཨཱབྷསྶརཏོ སཉྫཱནཱཏི; ཨཱབྷསྶརེ ཨཱབྷསྶརཏོ སཉྙཏྭཱ ཨཱབྷསྶརེ མཉྙཏི, ཨཱབྷསྶརེསུ མཉྙཏི, ཨཱབྷསྶརཏོ མཉྙཏི, ཨཱབྷསྶརེ མེཏི མཉྙཏི, ཨཱབྷསྶརེ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨཔརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘སུབྷཀིཎྷེ སུབྷཀིཎྷཏོ སཉྫཱནཱཏི; སུབྷཀིཎྷེ སུབྷཀིཎྷཏོ སཉྙཏྭཱ སུབྷཀིཎྷེ མཉྙཏི, སུབྷཀིཎྷེསུ མཉྙཏི, སུབྷཀིཎྷཏོ མཉྙཏི, སུབྷཀིཎྷེ མེཏི མཉྙཏི, སུབྷཀིཎྷེ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨཔརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘ཝེཧཔྥལེ ¶ ཝེཧཔྥལཏོ སཉྫཱནཱཏི; ཝེཧཔྥལེ ཝེཧཔྥལཏོ སཉྙཏྭཱ ཝེཧཔྥལེ མཉྙཏི, ཝེཧཔྥལེསུ མཉྙཏི, ཝེཧཔྥལཏོ མཉྙཏི, ཝེཧཔྥལེ མེཏི མཉྙཏི, ཝེཧཔྥལེ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨཔརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘ཨབྷིབྷུཾ ཨབྷིབྷཱུཏོ སཉྫཱནཱཏི; ཨབྷིབྷུཾ ཨབྷིབྷཱུཏོ སཉྙཏྭཱ ཨབྷིབྷུཾ མཉྙཏི, ཨབྷིབྷུསྨིཾ མཉྙཏི, ཨབྷིབྷཱུཏོ མཉྙཏི, ཨབྷིབྷུཾ མེཏི མཉྙཏི, ཨབྷིབྷུཾ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨཔརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

༤. ‘‘ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཏོ སཉྫཱནཱཏི; ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཏོ སཉྙཏྭཱ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ མཉྙཏི, ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསྨིཾ མཉྙཏི, ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཏོ མཉྙཏི, ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ མེཏི མཉྙཏི, ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ¶ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨཔརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཏོ སཉྫཱནཱཏི; ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཏོ སཉྙཏྭཱ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ¶ མཉྙཏི, ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསྨིཾ མཉྙཏི, ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཏོ ¶ མཉྙཏི, ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ མེཏི མཉྙཏི, ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨཔརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཏོ སཉྫཱནཱཏི; ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཏོ སཉྙཏྭཱ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ མཉྙཏི, ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསྨིཾ མཉྙཏི, ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཏོ མཉྙཏི, ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ མེཏི མཉྙཏི, ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨཔརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཏོ སཉྫཱནཱཏི; ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཏོ སཉྙཏྭཱ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ མཉྙཏི, ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནསྨིཾ མཉྙཏི, ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཏོ མཉྙཏི, ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ མེཏི མཉྙཏི, ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨཔརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

༥. ‘‘དིཊྛཾ ¶ དིཊྛཏོ སཉྫཱནཱཏི; དིཊྛཾ དིཊྛཏོ སཉྙཏྭཱ དིཊྛཾ མཉྙཏི, དིཊྛསྨིཾ མཉྙཏི, དིཊྛཏོ མཉྙཏི, དིཊྛཾ མེཏི མཉྙཏི, དིཊྛཾ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨཔརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘སུཏཾ སུཏཏོ སཉྫཱནཱཏི; སུཏཾ སུཏཏོ སཉྙཏྭཱ སུཏཾ ¶ མཉྙཏི, སུཏསྨིཾ མཉྙཏི, སུཏཏོ མཉྙཏི, སུཏཾ མེཏི མཉྙཏི, སུཏཾ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨཔརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘མུཏཾ མུཏཏོ སཉྫཱནཱཏི; མུཏཾ མུཏཏོ སཉྙཏྭཱ མུཏཾ མཉྙཏི, མུཏསྨིཾ མཉྙཏི, མུཏཏོ མཉྙཏི, མུཏཾ མེཏི མཉྙཏི, མུཏཾ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨཔརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘ཝིཉྙཱཏཾ ཝིཉྙཱཏཏོ སཉྫཱནཱཏི; ཝིཉྙཱཏཾ ཝིཉྙཱཏཏོ སཉྙཏྭཱ ཝིཉྙཱཏཾ མཉྙཏི, ཝིཉྙཱཏསྨིཾ མཉྙཏི, ཝིཉྙཱཏཏོ མཉྙཏི, ཝིཉྙཱཏཾ མེཏི མཉྙཏི, ཝིཉྙཱཏཾ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨཔརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

༦. ‘‘ཨེཀཏྟཾ ¶ ཨེཀཏྟཏོ སཉྫཱནཱཏི; ཨེཀཏྟཾ ཨེཀཏྟཏོ སཉྙཏྭཱ ཨེཀཏྟཾ མཉྙཏི, ཨེཀཏྟསྨིཾ མཉྙཏི, ཨེཀཏྟཏོ མཉྙཏི, ཨེཀཏྟཾ མེཏི མཉྙཏི, ཨེཀཏྟཾ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨཔརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘ནཱནཏྟཾ ནཱནཏྟཏོ སཉྫཱནཱཏི; ནཱནཏྟཾ ནཱནཏྟཏོ སཉྙཏྭཱ ནཱནཏྟཾ མཉྙཏི, ནཱནཏྟསྨིཾ མཉྙཏི, ནཱནཏྟཏོ མཉྙཏི, ནཱནཏྟཾ མེཏི མཉྙཏི, ནཱནཏྟཾ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨཔརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘སབྦཾ སབྦཏོ སཉྫཱནཱཏི; སབྦཾ སབྦཏོ སཉྙཏྭཱ སབྦཾ མཉྙཏི, སབྦསྨིཾ ¶ མཉྙཏི, སབྦཏོ མཉྙཏི, སབྦཾ མེཏི མཉྙཏི, སབྦཾ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨཔརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘ནིབྦཱནཾ ནིབྦཱནཏོ སཉྫཱནཱཏི; ནིབྦཱནཾ ནིབྦཱནཏོ སཉྙཏྭཱ ནིབྦཱནཾ མཉྙཏི, ནིབྦཱནསྨིཾ མཉྙཏི ¶ , ནིབྦཱནཏོ མཉྙཏི, ནིབྦཱནཾ མེཏི མཉྙཏི, ནིབྦཱནཾ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨཔརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

པུཐུཛྫནཝསེན པཋམནཡབྷཱུམིཔརིཙྪེདོ ནིཊྛིཏོ.

༧. ‘‘ཡོཔི ¶ སོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སེཀྑོ [སེཁོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨཔྤཏྟམཱནསོ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ པཏྠཡམཱནོ ཝིཧརཏི, སོཔི པཐཝིཾ པཐཝིཏོ ཨབྷིཛཱནཱཏི; པཐཝིཾ པཐཝིཏོ ཨབྷིཉྙཱཡ [ཨབྷིཉྙཏྭཱ (ཀ.)] པཐཝིཾ མཱ མཉྙི [ཝཱ མཉྙཏི], པཐཝིཡཱ མཱ མཉྙི, པཐཝིཏོ མཱ མཉྙི, པཐཝིཾ མེཏི མཱ མཉྙི, པཐཝིཾ མཱབྷིནནྡི [ཝཱ ཨབྷིནནྡཏི (སཱི.) ཊཱིཀཱ ཨོལོཀེཏབྦཱ]. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘པརིཉྙེཡྻཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘ཨཱཔཾ…པེ… ཏེཛཾ… ཝཱཡཾ… བྷཱུཏེ… དེཝེ… པཛཱཔཏིཾ… བྲཧྨཾ… ཨཱབྷསྶརེ… སུབྷཀིཎྷེ… ཝེཧཔྥལེ… ཨབྷིབྷུཾ… ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ… ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ… ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ… ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ… དིཊྛཾ… སུཏཾ… མུཏཾ… ཝིཉྙཱཏཾ… ཨེཀཏྟཾ… ནཱནཏྟཾ… སབྦཾ… ནིབྦཱནཾ ནིབྦཱནཏོ ཨབྷིཛཱནཱཏི; ནིབྦཱནཾ ནིབྦཱནཏོ ཨབྷིཉྙཱཡ ¶ ནིབྦཱནཾ མཱ མཉྙི, ནིབྦཱནསྨིཾ མཱ མཉྙི, ནིབྦཱནཏོ མཱ མཉྙི, ནིབྦཱནཾ མེཏི མཱ མཉྙི, ནིབྦཱནཾ མཱབྷིནནྡི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘པརིཉྙེཡྻཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

སེཀྑཝསེན [སཏྠཱརཝསེན (སཱི.), སཏྠུཝསེན (སྱཱ. ཀ.)] དུཏིཡནཡབྷཱུམིཔརིཙྪེདོ ནིཊྛིཏོ.

༨. ‘‘ཡོཔི སོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨརཧཾ ཁཱིཎཱསཝོ ཝུསིཏཝཱ ཀཏཀརཎཱིཡོ ཨོཧིཏབྷཱརོ ཨནུཔྤཏྟསདཏྠོ པརིཀྑཱིཎབྷཝསཾཡོཛནོ སམྨདཉྙཱ ཝིམུཏྟོ, སོཔི པཐཝིཾ པཐཝིཏོ ཨབྷིཛཱནཱཏི; པཐཝིཾ པཐཝིཏོ ¶ ཨབྷིཉྙཱཡ པཐཝིཾ ན མཉྙཏི, པཐཝིཡཱ ན མཉྙཏི, པཐཝིཏོ ན མཉྙཏི, པཐཝིཾ མེཏི ན མཉྙཏི, པཐཝིཾ ནཱབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘པརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘ཨཱཔཾ…པེ… ཏེཛཾ… ཝཱཡཾ… བྷཱུཏེ… དེཝེ… པཛཱཔཏིཾ… བྲཧྨཾ… ཨཱབྷསྶརེ… སུབྷཀིཎྷེ… ཝེཧཔྥལེ… ཨབྷིབྷུཾ… ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ… ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ… ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ… ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ… དིཊྛཾ… སུཏཾ… མུཏཾ… ཝིཉྙཱཏཾ… ཨེཀཏྟཾ… ནཱནཏྟཾ… སབྦཾ… ནིབྦཱནཾ ནིབྦཱནཏོ ཨབྷིཛཱནཱཏི; ནིབྦཱནཾ ནིབྦཱནཏོ ཨབྷིཉྙཱཡ ནིབྦཱནཾ ན མཉྙཏི, ནིབྦཱནསྨིཾ ན མཉྙཏི, ནིབྦཱནཏོ ན མཉྙཏི, ནིབྦཱནཾ མེཏི ན མཉྙཏི, ནིབྦཱནཾ ནཱབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘པརིཉྙཱཏཾ ཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

ཁཱིཎཱསཝཝསེན ཏཏིཡནཡབྷཱུམིཔརིཙྪེདོ ནིཊྛིཏོ.

༩. ‘‘ཡོཔི ¶ སོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨརཧཾ ཁཱིཎཱསཝོ ཝུསིཏཝཱ ཀཏཀརཎཱིཡོ ཨོཧིཏབྷཱརོ ཨནུཔྤཏྟསདཏྠོ པརིཀྑཱིཎབྷཝསཾཡོཛནོ སམྨདཉྙཱ ཝིམུཏྟོ, སོཔི པཐཝིཾ པཐཝིཏོ ¶ ཨབྷིཛཱནཱཏི; པཐཝིཾ པཐཝིཏོ ཨབྷིཉྙཱཡ པཐཝིཾ ན མཉྙཏི, པཐཝིཡཱ ན མཉྙཏི, པཐཝིཏོ ན མཉྙཏི, པཐཝིཾ མེཏི ན མཉྙཏི, པཐཝིཾ ནཱབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཁཡཱ རཱགསྶ, ཝཱིཏརཱགཏྟཱ.

‘‘ཨཱཔཾ…པེ… ཏེཛཾ… ཝཱཡཾ… བྷཱུཏེ… དེཝེ… པཛཱཔཏིཾ… བྲཧྨཾ… ཨཱབྷསྶརེ… སུབྷཀིཎྷེ… ཝེཧཔྥལེ… ཨབྷིབྷུཾ… ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ… ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ… ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ¶ … ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ ¶ … དིཊྛཾ… སུཏཾ… མུཏཾ… ཝིཉྙཱཏཾ… ཨེཀཏྟཾ… ནཱནཏྟཾ… སབྦཾ… ནིབྦཱནཾ ནིབྦཱནཏོ ཨབྷིཛཱནཱཏི; ནིབྦཱནཾ ནིབྦཱནཏོ ཨབྷིཉྙཱཡ ནིབྦཱནཾ ན མཉྙཏི, ནིབྦཱནསྨིཾ ན མཉྙཏི, ནིབྦཱནཏོ ན མཉྙཏི, ནིབྦཱནཾ མེཏི ན མཉྙཏི, ནིབྦཱནཾ ནཱབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཁཡཱ རཱགསྶ, ཝཱིཏརཱགཏྟཱ.

ཁཱིཎཱསཝཝསེན ཙཏུཏྠནཡབྷཱུམིཔརིཙྪེདོ ནིཊྛིཏོ.

༡༠. ‘‘ཡོཔི སོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨརཧཾ ཁཱིཎཱསཝོ ཝུསིཏཝཱ ཀཏཀརཎཱིཡོ ཨོཧིཏབྷཱརོ ཨནུཔྤཏྟསདཏྠོ པརིཀྑཱིཎབྷཝསཾཡོཛནོ སམྨདཉྙཱ ཝིམུཏྟོ, སོཔི པཐཝིཾ པཐཝིཏོ ཨབྷིཛཱནཱཏི; པཐཝིཾ པཐཝིཏོ ཨབྷིཉྙཱཡ པཐཝིཾ ན མཉྙཏི, པཐཝིཡཱ ན མཉྙཏི, པཐཝིཏོ ན མཉྙཏི, པཐཝིཾ མེཏི ན མཉྙཏི, པཐཝིཾ ནཱབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཁཡཱ དོསསྶ, ཝཱིཏདོསཏྟཱ.

‘‘ཨཱཔཾ…པེ… ཏེཛཾ… ཝཱཡཾ… བྷཱུཏེ… དེཝེ… པཛཱཔཏིཾ… བྲཧྨཾ… ཨཱབྷསྶརེ… སུབྷཀིཎྷེ… ཝེཧཔྥལེ… ཨབྷིབྷུཾ… ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ… ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ… ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ… ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ… དིཊྛཾ… སུཏཾ… མུཏཾ… ཝིཉྙཱཏཾ… ཨེཀཏྟཾ… ནཱནཏྟཾ… སབྦཾ… ནིབྦཱནཾ ནིབྦཱནཏོ ཨབྷིཛཱནཱཏི; ནིབྦཱནཾ ནིབྦཱནཏོ ཨབྷིཉྙཱཡ ནིབྦཱནཾ ན མཉྙཏི, ནིབྦཱནསྨིཾ ན མཉྙཏི, ནིབྦཱནཏོ ན མཉྙཏི, ནིབྦཱནཾ མེཏི ན མཉྙཏི, ནིབྦཱནཾ ནཱབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཁཡཱ དོསསྶ, ཝཱིཏདོསཏྟཱ.

ཁཱིཎཱསཝཝསེན པཉྩམནཡབྷཱུམིཔརིཙྪེདོ ནིཊྛིཏོ.

༡༡. ‘‘ཡོཔི ¶ ¶ སོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨརཧཾ ཁཱིཎཱསཝོ ཝུསིཏཝཱ ཀཏཀརཎཱིཡོ ཨོཧིཏབྷཱརོ ཨནུཔྤཏྟསདཏྠོ པརིཀྑཱིཎབྷཝསཾཡོཛནོ སམྨདཉྙཱ ཝིམུཏྟོ, སོཔི པཐཝིཾ པཐཝིཏོ ཨབྷིཛཱནཱཏི; པཐཝིཾ པཐཝིཏོ ཨབྷིཉྙཱཡ པཐཝིཾ ན མཉྙཏི, པཐཝིཡཱ ན མཉྙཏི, པཐཝིཏོ ན མཉྙཏི, པཐཝིཾ མེཏི ན མཉྙཏི, པཐཝིཾ ནཱབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཁཡཱ མོཧསྶ, ཝཱིཏམོཧཏྟཱ.

‘‘ཨཱཔཾ…པེ… ཏེཛཾ… ཝཱཡཾ… བྷཱུཏེ… དེཝེ… པཛཱཔཏིཾ… བྲཧྨཾ… ཨཱབྷསྶརེ… སུབྷཀིཎྷེ… ཝེཧཔྥལེ… ཨབྷིབྷུཾ… ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ… ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ… ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ¶ … ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ… དིཊྛཾ… སུཏཾ… མུཏཾ… ཝིཉྙཱཏཾ… ཨེཀཏྟཾ… ནཱནཏྟཾ… སབྦཾ… ནིབྦཱནཾ ནིབྦཱནཏོ ཨབྷིཛཱནཱཏི; ནིབྦཱནཾ ནིབྦཱནཏོ ཨབྷིཉྙཱཡ ནིབྦཱནཾ ན མཉྙཏི, ནིབྦཱནསྨིཾ ན མཉྙཏི, ནིབྦཱནཏོ ན མཉྙཏི, ནིབྦཱནཾ མེཏི ན མཉྙཏི, ནིབྦཱནཾ ནཱབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཁཡཱ མོཧསྶ, ཝཱིཏམོཧཏྟཱ.

ཁཱིཎཱསཝཝསེན ཚཊྛནཡབྷཱུམིཔརིཙྪེདོ ནིཊྛིཏོ.

༡༢. ‘‘ཏཐཱགཏོཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ པཐཝིཾ པཐཝིཏོ ཨབྷིཛཱནཱཏི; པཐཝིཾ པཐཝིཏོ ཨབྷིཉྙཱཡ པཐཝིཾ ན མཉྙཏི, པཐཝིཡཱ ན མཉྙཏི, པཐཝིཏོ ན མཉྙཏི, པཐཝིཾ མེཏི ན མཉྙཏི, པཐཝིཾ ནཱབྷིནནྡཏི ¶ . ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘པརིཉྙཱཏནྟཾ ཏཐཱགཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘ཨཱཔཾ…པེ… ཏེཛཾ… ཝཱཡཾ… བྷཱུཏེ… དེཝེ… པཛཱཔཏིཾ… བྲཧྨཾ… ཨཱབྷསྶརེ… སུབྷཀིཎྷེ… ཝེཧཔྥལེ… ཨབྷིབྷུཾ… ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ… ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ¶ … ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ… ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ… དིཊྛཾ… སུཏཾ… མུཏཾ… ཝིཉྙཱཏཾ… ཨེཀཏྟཾ… ནཱནཏྟཾ… སབྦཾ… ནིབྦཱནཾ ནིབྦཱནཏོ ཨབྷིཛཱནཱཏི; ནིབྦཱནཾ ནིབྦཱནཏོ ཨབྷིཉྙཱཡ ནིབྦཱནཾ ན མཉྙཏི, ནིབྦཱནསྨིཾ ན མཉྙཏི, ནིབྦཱནཏོ ན མཉྙཏི, ནིབྦཱནཾ མེཏི ན མཉྙཏི, ནིབྦཱནཾ ནཱབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘པརིཉྙཱཏནྟཾ ཏཐཱགཏསྶཱ’ཏི ཝདཱམི.

ཏཐཱགཏཝསེན སཏྟམནཡབྷཱུམིཔརིཙྪེདོ ནིཊྛིཏོ.

༡༣. ‘‘ཏཐཱགཏོཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ པཐཝིཾ པཐཝིཏོ ཨབྷིཛཱནཱཏི; པཐཝིཾ པཐཝིཏོ ཨབྷིཉྙཱཡ པཐཝིཾ ན མཉྙཏི, པཐཝིཡཱ ན མཉྙཏི, པཐཝིཏོ ན མཉྙཏི, པཐཝིཾ མེཏི ན མཉྙཏི, པཐཝིཾ ནཱབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ནནྡཱི [ནནྡི (སཱི. སྱཱ.)] དུཀྑསྶ མཱུལ’ནྟི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ‘བྷཝཱ ཛཱཏི བྷཱུཏསྶ ཛརཱམརཎ’ནྟི. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ‘ཏཐཱགཏོ སབྦསོ ཏཎྷཱནཾ ཁཡཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཙཱགཱ པཊིནིསྶགྒཱ ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘ཨཱཔཾ ¶ …པེ… ཏེཛཾ… ཝཱཡཾ… བྷཱུཏེ… དེཝེ… པཛཱཔཏིཾ… བྲཧྨཾ… ཨཱབྷསྶརེ… སུབྷཀིཎྷེ… ཝེཧཔྥལེ… ཨབྷིབྷུཾ… ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ… ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ… ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ… ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ… དིཊྛཾ… སུཏཾ… མུཏཾ… ཝིཉྙཱཏཾ… ཨེཀཏྟཾ… ནཱནཏྟཾ… སབྦཾ… ནིབྦཱནཾ ནིབྦཱནཏོ ཨབྷིཛཱནཱཏི; ནིབྦཱནཾ ནིབྦཱནཏོ ཨབྷིཉྙཱཡ ནིབྦཱནཾ ན མཉྙཏི, ནིབྦཱནསྨིཾ ན མཉྙཏི, ནིབྦཱནཏོ ན མཉྙཏི, ནིབྦཱནཾ མེཏི ན མཉྙཏི, ནིབྦཱནཾ ནཱབྷིནནྡཏི. ཏཾ ¶ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ནནྡཱི དུཀྑསྶ མཱུལ’ནྟི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ‘བྷཝཱ ཛཱཏི བྷཱུཏསྶ ཛརཱམརཎ’ནྟི. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ‘ཏཐཱགཏོ སབྦསོ ཏཎྷཱནཾ ཁཡཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཙཱགཱ པཊིནིསྶགྒཱ ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ’ཏི ཝདཱམཱི’’ཏི.

ཏཐཱགཏཝསེན ཨཊྛམནཡབྷཱུམིཔརིཙྪེདོ ནིཊྛིཏོ.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ན ཏེ བྷིཀྑཱུ [ན ཨཏྟམནཱ ཏེབྷིཀྑཱུ (སྱཱ.), ཏེ བྷིཀྑཱུ (པཱི. ཀ.)] བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

མཱུལཔརིཡཱཡསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ པཋམཾ.

༢. སབྦཱསཝསུཏྟཾ

༡༤. ཨེཝཾ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སབྦཱསཝསཾཝརཔརིཡཱཡཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ ¶ ¶ , སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

༡༥. ‘‘ཛཱནཏོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, པསྶཏོ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཾ ཝདཱམི, ནོ ཨཛཱནཏོ ནོ ཨཔསྶཏོ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱནཏོ ཀིཉྩ པསྶཏོ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཾ ཝདཱམི? ཡོནིསོ ཙ མནསིཀཱརཾ ཨཡོནིསོ ཙ མནསིཀཱརཾ. ཨཡོནིསོ, བྷིཀྑཝེ, མནསིཀརོཏོ ཨནུཔྤནྣཱ ཙེཝ ཨཱསཝཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, ཨུཔྤནྣཱ ཙ ཨཱསཝཱ པཝཌྜྷནྟི; ཡོནིསོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མནསིཀརོཏོ ཨནུཔྤནྣཱ ཙེཝ ཨཱསཝཱ ན ཨུཔྤཛྫནྟི, ཨུཔྤནྣཱ ཙ ཨཱསཝཱ པཧཱིཡནྟི.

༡༦. ‘‘ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ དསྶནཱ པཧཱཏབྦཱ, ཨཏྠི ཨཱསཝཱ སཾཝརཱ པཧཱཏབྦཱ, ཨཏྠི ཨཱསཝཱ པཊིསེཝནཱ པཧཱཏབྦཱ, ཨཏྠི ཨཱསཝཱ ཨདྷིཝཱསནཱ པཧཱཏབྦཱ, ཨཏྠི ཨཱསཝཱ པརིཝཛྫནཱ པཧཱཏབྦཱ, ཨཏྠི ཨཱསཝཱ ཝིནོདནཱ པཧཱཏབྦཱ, ཨཏྠི ཨཱསཝཱ བྷཱཝནཱ པཧཱཏབྦཱ.

དསྶནཱ པཧཱཏབྦཱསཝཱ

༡༧. ‘‘ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ དསྶནཱ པཧཱཏབྦཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ ¶ , ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ – ཨརིཡཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ, སཔྤུརིསཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ – མནསིཀརཎཱིཡེ དྷམྨེ ནཔྤཛཱནཱཏི, ཨམནསིཀརཎཱིཡེ དྷམྨེ ནཔྤཛཱནཱཏི. སོ མནསིཀརཎཱིཡེ དྷམྨེ ཨཔྤཛཱནནྟོ ཨམནསིཀརཎཱིཡེ དྷམྨེ ཨཔྤཛཱནནྟོ, ཡེ དྷམྨཱ ན མནསིཀརཎཱིཡཱ, ཏེ དྷམྨེ མནསི ཀརོཏི, ཡེ དྷམྨཱ མནསིཀརཎཱིཡཱ ཏེ དྷམྨེ ན མནསི ཀརོཏི.

‘‘ཀཏམེ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ ན མནསིཀརཎཱིཡཱ ཡེ དྷམྨེ མནསི ཀརོཏི? ཡསྶ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེ མནསིཀརོཏོ ཨནུཔྤནྣོ ཝཱ ཀཱམཱསཝོ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨུཔྤནྣོ ཝཱ ཀཱམཱསཝོ པཝཌྜྷཏི; ཨནུཔྤནྣོ ཝཱ བྷཝཱསཝོ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨུཔྤནྣོ ཝཱ བྷཝཱསཝོ པཝཌྜྷཏི; ཨནུཔྤནྣོ ཝཱ ཨཝིཛྫཱསཝོ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨུཔྤནྣོ ཝཱ ཨཝིཛྫཱསཝོ པཝཌྜྷཏི – ཨིམེ དྷམྨཱ ན མནསིཀརཎཱིཡཱ ཡེ དྷམྨེ མནསི ཀརོཏི.

‘‘ཀཏམེ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ མནསིཀརཎཱིཡཱ ཡེ དྷམྨེ ན མནསི ཀརོཏི? ཡསྶ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེ མནསིཀརོཏོ ཨནུཔྤནྣོ ཝཱ ཀཱམཱསཝོ ན ཨུཔྤཛྫཏི, ཨུཔྤནྣོ ཝཱ ཀཱམཱསཝོ པཧཱིཡཏི; ཨནུཔྤནྣོ ཝཱ བྷཝཱསཝོ ན ཨུཔྤཛྫཏི, ཨུཔྤནྣོ ཝཱ བྷཝཱསཝོ པཧཱིཡཏི; ཨནུཔྤནྣོ ཝཱ ཨཝིཛྫཱསཝོ ན ཨུཔྤཛྫཏི, ཨུཔྤནྣོ ཝཱ ཨཝིཛྫཱསཝོ པཧཱིཡཏི – ཨིམེ དྷམྨཱ མནསིཀརཎཱིཡཱ ཡེ དྷམྨེ ན མནསི ཀརོཏི.

‘‘ཏསྶ ཨམནསིཀརཎཱིཡཱནཾ ¶ དྷམྨཱནཾ མནསིཀཱརཱ མནསིཀརཎཱིཡཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨམནསིཀཱརཱ ཨནུཔྤནྣཱ ཙེཝ ཨཱསཝཱ ཨུཔྤཛྫནྟི ཨུཔྤནྣཱ ཙ ཨཱསཝཱ ¶ པཝཌྜྷནྟི.

༡༨. ‘‘སོ ཨེཝཾ ཨཡོནིསོ མནསི ཀརོཏི – ‘ཨཧོསིཾ ནུ ཁོ ཨཧཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ? ན ནུ ཁོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ? ཀིཾ ནུ ཁོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ? ཀཐཾ ནུ ཁོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ? ཀིཾ ཧུཏྭཱ ཀིཾ ཨཧོསིཾ ནུ ཁོ ཨཧཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ? བྷཝིསྶཱམི ནུ ཁོ ཨཧཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ? ན ནུ ཁོ བྷཝིསྶཱམི ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ? ཀིཾ ནུ ཁོ བྷཝིསྶཱམི ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ? ཀཐཾ ནུ ཁོ བྷཝིསྶཱམི ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ? ཀིཾ ཧུཏྭཱ ཀིཾ བྷཝིསྶཱམི ནུ ཁོ ཨཧཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱན’ནྟི? ཨེཏརཧི ཝཱ པཙྩུཔྤནྣམདྡྷཱནཾ [པཙྩུཔྤནྣམདྡྷཱནཾ ཨཱརབྦྷ (སྱཱ.)] ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཀཐཾཀཐཱི ཧོཏི – ‘ཨཧཾ ནུ ཁོསྨི? ནོ ནུ ཁོསྨི? ཀིཾ ནུ ཁོསྨི? ཀཐཾ ནུ ཁོསྨི? ཨཡཾ ནུ ཁོ སཏྟོ ཀུཏོ ཨཱགཏོ? སོ ཀུཧིཾ གཱམཱི བྷཝིསྶཏཱི’ཏི?

༡༩. ‘‘ཏསྶ ཨེཝཾ ཨཡོནིསོ མནསིཀརོཏོ ཚནྣཾ དིཊྛཱིནཾ ཨཉྙཏརཱ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི. ‘ཨཏྠི མེ ཨཏྟཱ’ཏི ཝཱ ཨསྶ [ཝཱསྶ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] སཙྩཏོ ཐེཏཏོ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི; ‘ནཏྠི མེ ཨཏྟཱ’ཏི ཝཱ ཨསྶ སཙྩཏོ ཐེཏཏོ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི; ‘ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ སཉྫཱནཱམཱི’ཏི ཝཱ ཨསྶ སཙྩཏོ ཐེཏཏོ ¶ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི; ‘ཨཏྟནཱཝ ཨནཏྟཱནཾ སཉྫཱནཱམཱི’ཏི ཝཱ ཨསྶ སཙྩཏོ ཐེཏཏོ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི; ‘ཨནཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ སཉྫཱནཱམཱི’ཏི ཝཱ ཨསྶ སཙྩཏོ ཐེཏཏོ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི; ཨཐ ཝཱ པནསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཧོཏི – ‘ཡོ མེ ཨཡཾ ཨཏྟཱ ཝདོ ཝེདེཡྻོ ཏཏྲ ཏཏྲ ཀལྱཱཎཔཱཔཀཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཝིཔཱཀཾ པཊིསཾཝེདེཏི སོ ཁོ པན མེ ཨཡཾ ཨཏྟཱ ནིཙྩོ དྷུཝོ སསྶཏོ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ ¶ སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶཏཱི’ཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ ¶ , དིཊྛིགཏཾ དིཊྛིགཧནཾ དིཊྛིཀནྟཱརཾ དིཊྛིཝིསཱུཀཾ དིཊྛིཝིཔྥནྡིཏཾ དིཊྛིསཾཡོཛནཾ. དིཊྛིསཾཡོཛནསཾཡུཏྟོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ན པརིམུཙྩཏི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི; ‘ན པརིམུཙྩཏི དུཀྑསྨཱ’ཏི ཝདཱམི.

༢༠. ‘‘སུཏཝཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ – ཨརིཡཱནཾ དསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ, སཔྤུརིསཱནཾ དསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ – མནསིཀརཎཱིཡེ དྷམྨེ པཛཱནཱཏི ཨམནསིཀརཎཱིཡེ དྷམྨེ པཛཱནཱཏི. སོ མནསིཀརཎཱིཡེ དྷམྨེ པཛཱནནྟོ ཨམནསིཀརཎཱིཡེ དྷམྨེ པཛཱནནྟོ ཡེ དྷམྨཱ ན ¶ མནསིཀརཎཱིཡཱ ཏེ དྷམྨེ ན མནསི ཀརོཏི, ཡེ དྷམྨཱ མནསིཀརཎཱིཡཱ ཏེ དྷམྨེ མནསི ཀརོཏི.

‘‘ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ ན མནསིཀརཎཱིཡཱ ཡེ དྷམྨེ ན མནསི ཀརོཏི? ཡསྶ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེ མནསིཀརོཏོ ཨནུཔྤནྣོ ཝཱ ཀཱམཱསཝོ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨུཔྤནྣོ ཝཱ ཀཱམཱསཝོ པཝཌྜྷཏི; ཨནུཔྤནྣོ ཝཱ བྷཝཱསཝོ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨུཔྤནྣོ ཝཱ བྷཝཱསཝོ པཝཌྜྷཏི; ཨནུཔྤནྣོ ཝཱ ཨཝིཛྫཱསཝོ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨུཔྤནྣོ ཝཱ ཨཝིཛྫཱསཝོ པཝཌྜྷཏི – ཨིམེ དྷམྨཱ ན མནསིཀརཎཱིཡཱ, ཡེ དྷམྨེ ན མནསི ཀརོཏི.

‘‘ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ མནསིཀརཎཱིཡཱ ཡེ དྷམྨེ མནསི ཀརོཏི? ཡསྶ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེ མནསིཀརོཏོ ཨནུཔྤནྣོ ཝཱ ཀཱམཱསཝོ ན ཨུཔྤཛྫཏི, ཨུཔྤནྣོ ཝཱ ཀཱམཱསཝོ པཧཱིཡཏི; ཨནུཔྤནྣོ ཝཱ བྷཝཱསཝོ ན ཨུཔྤཛྫཏི ¶ , ཨུཔྤནྣོ ཝཱ བྷཝཱསཝོ པཧཱིཡཏི; ཨནུཔྤནྣོ ཝཱ ཨཝིཛྫཱསཝོ ན ཨུཔྤཛྫཏི, ཨུཔྤནྣོ ཝཱ ཨཝིཛྫཱསཝོ པཧཱིཡཏི – ཨིམེ དྷམྨཱ མནསིཀརཎཱིཡཱ ཡེ དྷམྨེ མནསི ཀརོཏི.

‘‘ཏསྶ ཨམནསིཀརཎཱིཡཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨམནསིཀཱརཱ མནསིཀརཎཱིཡཱནཾ དྷམྨཱནཾ མནསིཀཱརཱ ཨནུཔྤནྣཱ ཙེཝ ཨཱསཝཱ ན ཨུཔྤཛྫནྟི, ཨུཔྤནྣཱ ཙ ཨཱསཝཱ པཧཱིཡནྟི.

༢༡. ‘‘སོ ¶ ‘ཨིདཾ དུཀྑ’ནྟི ཡོནིསོ མནསི ཀརོཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑསམུདཡོ’ཏི ཡོནིསོ མནསི ཀརོཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷོ’ཏི ཡོནིསོ ¶ མནསི ཀརོཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི ཡོནིསོ མནསི ཀརོཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཡོནིསོ མནསིཀརོཏོ ཏཱིཎི སཾཡོཛནཱནི པཧཱིཡནྟི – སཀྐཱཡདིཊྛི, ཝིཙིཀིཙྪཱ, སཱིལབྦཏཔརཱམཱསོ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ དསྶནཱ པཧཱཏབྦཱ.

སཾཝརཱ པཧཱཏབྦཱསཝཱ

༢༢. ‘‘ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ སཾཝརཱ པཧཱཏབྦཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ པཊིསངྑཱ ཡོནིསོ ཙཀྑུནྡྲིཡསཾཝརསཾཝུཏོ ཝིཧརཏི. ཡཉྷིསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུནྡྲིཡསཾཝརཾ ཨསཾཝུཏསྶ ཝིཧརཏོ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ ཨཱསཝཱ ཝིགྷཱཏཔརིལཱ༹ཧཱ, ཙཀྑུནྡྲིཡསཾཝརཾ སཾཝུཏསྶ ཝིཧརཏོ ཨེཝཾས ཏེ ཨཱསཝཱ ཝིགྷཱཏཔརིལཱ༹ཧཱ ན ཧོནྟི. པཊིསངྑཱ ཡོནིསོ སོཏིནྡྲིཡསཾཝརསཾཝུཏོ ཝིཧརཏི…པེ… གྷཱནིནྡྲིཡསཾཝརསཾཝུཏོ ཝིཧརཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧིནྡྲིཡསཾཝརསཾཝུཏོ ཝིཧརཏི…པེ… ཀཱཡིནྡྲིཡསཾཝརསཾཝུཏོ ཝིཧརཏི…པེ… མནིནྡྲིཡསཾཝརསཾཝུཏོ ཝིཧརཏི. ཡཉྷིསྶ, བྷིཀྑཝེ ¶ , མནིནྡྲིཡསཾཝརཾ ཨསཾཝུཏསྶ ཝིཧརཏོ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ ཨཱསཝཱ ཝིགྷཱཏཔརིལཱ༹ཧཱ, མནིནྡྲིཡསཾཝརཾ སཾཝུཏསྶ ཝིཧརཏོ ཨེཝཾས ཏེ ཨཱསཝཱ ཝིགྷཱཏཔརིལཱ༹ཧཱ ན ཧོནྟི.

‘‘ཡཉྷིསྶ, བྷིཀྑཝེ, སཾཝརཾ ཨསཾཝུཏསྶ ཝིཧརཏོ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ ཨཱསཝཱ ཝིགྷཱཏཔརིལཱ༹ཧཱ ¶ , སཾཝརཾ སཾཝུཏསྶ ཝིཧརཏོ ཨེཝཾས ཏེ ཨཱསཝཱ ཝིགྷཱཏཔརིལཱ༹ཧཱ ན ཧོནྟི. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ སཾཝརཱ པཧཱཏབྦཱ.

པཊིསེཝནཱ པཧཱཏབྦཱསཝཱ

༢༣. ‘‘ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ པཊིསེཝནཱ པཧཱཏབྦཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ པཊིསངྑཱ ཡོནིསོ ཙཱིཝརཾ པཊིསེཝཏི – ‘ཡཱཝདེཝ སཱིཏསྶ པཊིགྷཱཏཱཡ, ཨུཎྷསྶ པཊིགྷཱཏཱཡ, ཌཾསམཀསཝཱཏཱཏཔསརཱིཾསཔ- [སིརིཾསཔ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] སམྥསྶཱནཾ པཊིགྷཱཏཱཡ, ཡཱཝདེཝ ཧིརིཀོཔཱིནཔྤཊིཙྪཱདནཏྠཾ’.

‘‘པཊིསངྑཱ ཡོནིསོ པིཎྜཔཱཏཾ པཊིསེཝཏི – ‘ནེཝ དཝཱཡ, ན མདཱཡ, ན མཎྜནཱཡ, ན ¶ ཝིབྷཱུསནཱཡ, ཡཱཝདེཝ ཨིམསྶ ཀཱཡསྶ ཋིཏིཡཱ ཡཱཔནཱཡ, ཝིཧིཾསཱུཔརཏིཡཱ, བྲཧྨཙརིཡཱནུགྒཧཱཡ, ཨིཏི པུརཱཎཉྩ ཝེདནཾ པཊིཧངྑཱམི ནཝཉྩ ¶ ཝེདནཾ ན ཨུཔྤཱདེསྶཱམི, ཡཱཏྲཱ ཙ མེ བྷཝིསྶཏི ཨནཝཛྫཏཱ ཙ ཕཱསུཝིཧཱརོ ཙ’ [ཙཱཏི (སཱི.)].

‘‘པཊིསངྑཱ ཡོནིསོ སེནཱསནཾ པཊིསེཝཏི – ‘ཡཱཝདེཝ སཱིཏསྶ པཊིགྷཱཏཱཡ, ཨུཎྷསྶ པཊིགྷཱཏཱཡ, ཌཾསམཀསཝཱཏཱཏཔསརཱིཾསཔསམྥསྶཱནཾ པཊིགྷཱཏཱཡ, ཡཱཝདེཝ ཨུཏུཔརིསྶཡཝིནོདནཔཊིསལླཱནཱརཱམཏྠཾ’.

‘‘པཊིསངྑཱ ཡོནིསོ གིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཾ པཊིསེཝཏི – ‘ཡཱཝདེཝ ཨུཔྤནྣཱནཾ ཝེཡྻཱབཱདྷིཀཱནཾ ཝེདནཱནཾ པཊིགྷཱཏཱཡ, ཨབྱཱབཛ྄ཛྷཔརམཏཱཡ’ [ཨབྱཱཔཛ྄ཛྷཔརམཏཱཡ (སཱི. སྱཱ. པཱི.), ཨབྱཱཔཛྫཔརམཏཱཡ (ཀ.)].

‘‘ཡཉྷིསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤཊིསེཝཏོ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ ཨཱསཝཱ ¶ ཝིགྷཱཏཔརིལཱ༹ཧཱ, པཊིསེཝཏོ ཨེཝཾས ཏེ ཨཱསཝཱ ཝིགྷཱཏཔརིལཱ༹ཧཱ ན ཧོནྟི. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ པཊིསེཝནཱ པཧཱཏབྦཱ.

ཨདྷིཝཱསནཱ པཧཱཏབྦཱསཝཱ

༢༤. ‘‘ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ ཨདྷིཝཱསནཱ པཧཱཏབྦཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ པཊིསངྑཱ ཡོནིསོ ཁམོ ཧོཏི སཱིཏསྶ ཨུཎྷསྶ, ཛིགྷཙྪཱཡ པིཔཱསཱཡ. ཌཾསམཀསཝཱཏཱཏཔསརཱིཾསཔསམྥསྶཱནཾ, དུརུཏྟཱནཾ དུརཱགཏཱནཾ ཝཙནཔཐཱནཾ, ཨུཔྤནྣཱནཾ སཱརཱིརིཀཱནཾ ཝེདནཱནཾ དུཀྑཱནཾ ཏིབྦཱནཾ [ཏིཔྤཱནཾ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཁརཱནཾ ཀཊུཀཱནཾ ཨསཱཏཱནཾ ཨམནཱཔཱནཾ པཱཎཧརཱནཾ ཨདྷིཝཱསཀཛཱཏིཀོ ཧོཏི.

‘‘ཡཉྷིསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཨནདྷིཝཱསཡཏོ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ ཨཱསཝཱ ཝིགྷཱཏཔརིལཱ༹ཧཱ, ཨདྷིཝཱསཡཏོ ཨེཝཾས ཏེ ཨཱསཝཱ ཝིགྷཱཏཔརིལཱ༹ཧཱ ན ཧོནྟི. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ ཨདྷིཝཱསནཱ པཧཱཏབྦཱ.

པརིཝཛྫནཱ པཧཱཏབྦཱསཝཱ

༢༥. ‘‘ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ པརིཝཛྫནཱ པཧཱཏབྦཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ¶ པཊིསངྑཱ ཡོནིསོ ཙཎྜཾ ཧཏྠིཾ པརིཝཛྫེཏི, ཙཎྜཾ ཨསྶཾ པརིཝཛྫེཏི, ཙཎྜཾ གོཎཾ པརིཝཛྫེཏི, ཙཎྜཾ ཀུཀྐུརཾ པརིཝཛྫེཏི, ཨཧིཾ ཁཱཎུཾ ཀཎྚཀཊྛཱནཾ ¶ སོབྦྷཾ པཔཱཏཾ ཙནྡནིཀཾ ཨོལི༹གལླཾ. ཡཐཱརཱུཔེ ཨནཱསནེ ནིསིནྣཾ ¶ ཡཐཱརཱུཔེ ཨགོཙརེ ཙརནྟཾ ཡཐཱརཱུཔེ པཱཔཀེ མིཏྟེ བྷཛནྟཾ ཝིཉྙཱུ སབྲཧྨཙཱརཱི པཱཔཀེསུ ཋཱནེསུ ཨོཀཔྤེཡྻུཾ, སོ ཏཉྩ ཨནཱསནཾ ཏཉྩ ཨགོཙརཾ ཏེ ཙ ¶ པཱཔཀེ མིཏྟེ པཊིསངྑཱ ཡོནིསོ པརིཝཛྫེཏི.

‘‘ཡཉྷིསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔརིཝཛྫཡཏོ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ ཨཱསཝཱ ཝིགྷཱཏཔརིལཱ༹ཧཱ, པརིཝཛྫཡཏོ ཨེཝཾས ཏེ ཨཱསཝཱ ཝིགྷཱཏཔརིལཱ༹ཧཱ ན ཧོནྟི. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ པརིཝཛྫནཱ པཧཱཏབྦཱ.

ཝིནོདནཱ པཧཱཏབྦཱསཝཱ

༢༦. ‘‘ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ ཝིནོདནཱ པཧཱཏབྦཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ པཊིསངྑཱ ཡོནིསོ ཨུཔྤནྣཾ ཀཱམཝིཏཀྐཾ ནཱདྷིཝཱསེཏི པཛཧཏི ཝིནོདེཏི བྱནྟཱིཀརོཏི ཨནབྷཱཝཾ གམེཏི, ཨུཔྤནྣཾ བྱཱཔཱདཝིཏཀྐཾ…པེ… ཨུཔྤནྣཾ ཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐཾ…པེ… ཨུཔྤནྣུཔྤནྣེ པཱཔཀེ ཨཀུསལེ དྷམྨེ ནཱདྷིཝཱསེཏི པཛཧཏི ཝིནོདེཏི བྱནྟཱིཀརོཏི ཨནབྷཱཝཾ གམེཏི.

‘‘ཡཉྷིསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཨཝིནོདཡཏོ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ ཨཱསཝཱ ཝིགྷཱཏཔརིལཱ༹ཧཱ, ཝིནོདཡཏོ ཨེཝཾས ཏེ ཨཱསཝཱ ཝིགྷཱཏཔརིལཱ༹ཧཱ ན ཧོནྟི. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ ཝིནོདནཱ པཧཱཏབྦཱ.

བྷཱཝནཱ པཧཱཏབྦཱསཝཱ

༢༧. ‘‘ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ བྷཱཝནཱ པཧཱཏབྦཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ པཊིསངྑཱ ཡོནིསོ སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི ཝིཝེཀནིསྶིཏཾ ཝིརཱགནིསྶིཏཾ ནིརོདྷནིསྶིཏཾ ཝོསྶགྒཔརིཎཱམིཾ; པཊིསངྑཱ ཡོནིསོ དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི…པེ… ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི… པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི… ¶ པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི… སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི… ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི ཝིཝེཀནིསྶིཏཾ ཝིརཱགནིསྶིཏཾ ནིརོདྷནིསྶིཏཾ ཝོསྶགྒཔརིཎཱམིཾ.

‘‘ཡཉྷིསྶ, བྷིཀྑཝེ ¶ , ཨབྷཱཝཡཏོ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ ཨཱསཝཱ ཝིགྷཱཏཔརིལཱ༹ཧཱ, བྷཱཝཡཏོ ཨེཝཾས ཏེ ཨཱསཝཱ ཝིགྷཱཏཔརིལཱ༹ཧཱ ན ཧོནྟི. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ བྷཱཝནཱ པཧཱཏབྦཱ.

༢༨. ‘‘ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཡེ ཨཱསཝཱ དསྶནཱ པཧཱཏབྦཱ ཏེ དསྶནཱ པཧཱིནཱ ཧོནྟི, ཡེ ཨཱསཝཱ སཾཝརཱ པཧཱཏབྦཱ ¶ ཏེ སཾཝརཱ པཧཱིནཱ ཧོནྟི, ཡེ ཨཱསཝཱ པཊིསེཝནཱ པཧཱཏབྦཱ ཏེ པཊིསེཝནཱ པཧཱིནཱ ཧོནྟི, ཡེ ཨཱསཝཱ ཨདྷིཝཱསནཱ པཧཱཏབྦཱ ཏེ ཨདྷིཝཱསནཱ པཧཱིནཱ ཧོནྟི, ཡེ ཨཱསཝཱ པརིཝཛྫནཱ པཧཱཏབྦཱ ¶ ཏེ པརིཝཛྫནཱ པཧཱིནཱ ཧོནྟི, ཡེ ཨཱསཝཱ ཝིནོདནཱ པཧཱཏབྦཱ ཏེ ཝིནོདནཱ པཧཱིནཱ ཧོནྟི, ཡེ ཨཱསཝཱ བྷཱཝནཱ པཧཱཏབྦཱ ཏེ བྷཱཝནཱ པཧཱིནཱ ཧོནྟི; ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ – ‘བྷིཀྑུ སབྦཱསཝསཾཝརསཾཝུཏོ ཝིཧརཏི, ཨཙྪེཙྪི [ཨཙྪེཛྫི (ཀ.)] ཏཎྷཾ, ཝིཝཏྟཡི [ཝཱཝཏྟཡི (སཱི. པཱི.)] སཾཡོཛནཾ, སམྨཱ མཱནཱབྷིསམཡཱ ཨནྟམཀཱསི དུཀྑསྶཱ’’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

སབྦཱསཝསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ དུཏིཡཾ.

༣. དྷམྨདཱཡཱདསུཏྟཾ

༢༩. ¶ ¶ ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘དྷམྨདཱཡཱདཱ མེ, བྷིཀྑཝེ, བྷཝཐ, མཱ ཨཱམིསདཱཡཱདཱ. ཨཏྠི མེ ཏུམྷེསུ ཨནུཀམྤཱ – ‘ཀིནྟི མེ སཱཝཀཱ དྷམྨདཱཡཱདཱ བྷཝེཡྻུཾ, ནོ ཨཱམིསདཱཡཱདཱ’ཏི. ཏུམྷེ ཙ མེ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱམིསདཱཡཱདཱ བྷཝེཡྻཱཐ ནོ དྷམྨདཱཡཱདཱ, ཏུམྷེཔི ཏེན ཨཱདིཡཱ [ཨཱདིསྶཱ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] བྷཝེཡྻཱཐ – ‘ཨཱམིསདཱཡཱདཱ སཏྠུསཱཝཀཱ ཝིཧརནྟི, ནོ དྷམྨདཱཡཱདཱ’ཏི; ཨཧམྤི ཏེན ཨཱདིཡོ བྷཝེཡྻཾ – ‘ཨཱམིསདཱཡཱདཱ སཏྠུསཱཝཀཱ ཝིཧརནྟི, ནོ དྷམྨདཱཡཱདཱ’ཏི. ཏུམྷེ ཙ མེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨདཱཡཱདཱ བྷཝེཡྻཱཐ, ནོ ཨཱམིསདཱཡཱདཱ, ཏུམྷེཔི ཏེན ན ཨཱདིཡཱ བྷཝེཡྻཱཐ – ‘དྷམྨདཱཡཱདཱ སཏྠུསཱཝཀཱ ཝིཧརནྟི, ནོ ཨཱམིསདཱཡཱདཱ’ཏི; ཨཧམྤི ཏེན ན ཨཱདིཡོ བྷཝེཡྻཾ – ‘དྷམྨདཱཡཱདཱ སཏྠུསཱཝཀཱ ཝིཧརནྟི, ནོ ཨཱམིསདཱཡཱདཱ’ཏི. ཏསྨཱཏིཧ མེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨདཱཡཱདཱ བྷཝཐ, མཱ ཨཱམིསདཱཡཱདཱ. ཨཏྠི མེ ¶ ཏུམྷེསུ ཨནུཀམྤཱ – ‘ཀིནྟི མེ སཱཝཀཱ དྷམྨདཱཡཱདཱ བྷཝེཡྻུཾ, ནོ ཨཱམིསདཱཡཱདཱ’ཏི.

༣༠. ‘‘ཨིདྷཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷུཏྟཱཝཱི ཨསྶཾ པཝཱརིཏོ པརིཔུཎྞོ པརིཡོསིཏོ ¶ སུཧིཏོ ཡཱཝདཏྠོ; སིཡཱ ཙ མེ པིཎྜཔཱཏོ ཨཏིརེཀདྷམྨོ ཚཌྜནཱིཡདྷམྨོ [ཚཌྜིཡདྷམྨོ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)]. ཨཐ དྭེ བྷིཀྑཱུ ཨཱགཙྪེཡྻུཾ ཛིགྷཙྪཱདུབྦལྱ- [ཛིགྷཙྪཱདུབྦལླ (སཱི. པཱི.)] པརེཏཱ ¶ . ཏྱཱཧཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻཾ – ‘ཨཧཾ ཁོམྷི, བྷིཀྑཝེ, བྷུཏྟཱཝཱི པཝཱརིཏོ པརིཔུཎྞོ པརིཡོསིཏོ སུཧིཏོ ཡཱཝདཏྠོ; ཨཏྠི ཙ མེ ཨཡཾ པིཎྜཔཱཏོ ཨཏིརེཀདྷམྨོ ཚཌྜནཱིཡདྷམྨོ. སཙེ ཨཱཀངྑཐ, བྷུཉྫཐ, ནོ ཙེ ཏུམྷེ བྷུཉྫིསྶཐ [སཙེ ཏུམྷེ ན བྷུཉྫིསྶཐ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)], ཨིདཱནཱཧཾ ཨཔྤཧརིཏེ ཝཱ ཚཌྜེསྶཱམི, ཨཔྤཱཎཀེ ཝཱ ཨུདཀེ ཨོཔིལཱཔེསྶཱམཱི’ཏི. ཏཏྲེཀསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝམསྶ – ‘བྷགཝཱ ཁོ བྷུཏྟཱཝཱི པཝཱརིཏོ པརིཔུཎྞོ པརིཡོསིཏོ སུཧིཏོ ཡཱཝདཏྠོ; ཨཏྠི ཙཱཡཾ བྷགཝཏོ པིཎྜཔཱཏོ ཨཏིརེཀདྷམྨོ ཚཌྜནཱིཡདྷམྨོ. སཙེ མཡཾ ན བྷུཉྫིསྶཱམ, ཨིདཱནི བྷགཝཱ ཨཔྤཧརིཏེ ཝཱ ཚཌྜེསྶཏི, ཨཔྤཱཎཀེ ཝཱ ཨུདཀེ ཨོཔིལཱཔེསྶཏི’ ¶ . ཝུཏྟཾ ཁོ པནེཏཾ བྷགཝཏཱ – ‘དྷམྨདཱཡཱདཱ མེ, བྷིཀྑཝེ, བྷཝཐ, མཱ ཨཱམིསདཱཡཱདཱ’ཏི. ཨཱམིསཉྙཏརཾ ཁོ པནེཏཾ, ཡདིདཾ པིཎྜཔཱཏོ. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨིམཾ པིཎྜཔཱཏཾ ཨབྷུཉྫིཏྭཱ ཨིམིནཱཝ ཛིགྷཙྪཱདུབྦལྱེན ཨེཝཾ ཨིམཾ རཏྟིནྡིཝཾ [རཏྟིདིཝཾ (ཀ.)] ཝཱིཏིནཱམེཡྻ’’ནྟི. སོ ཏཾ པིཎྜཔཱཏཾ ཨབྷུཉྫིཏྭཱ ཏེནེཝ ཛིགྷཙྪཱདུབྦལྱེན ཨེཝཾ ཏཾ རཏྟིནྡིཝཾ ཝཱིཏིནཱམེཡྻ. ཨཐ དུཏིཡསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝམསྶ – ‘བྷགཝཱ ཁོ བྷུཏྟཱཝཱི པཝཱརིཏོ པརིཔུཎྞོ པརིཡོསིཏོ སུཧིཏོ ཡཱཝདཏྠོ; ཨཏྠི ཙཱཡཾ བྷགཝཏོ པིཎྜཔཱཏོ ཨཏིརེཀདྷམྨོ ཚཌྜནཱིཡདྷམྨོ. སཙེ མཡཾ ན བྷུཉྫིསྶཱམ, ཨིདཱནི བྷགཝཱ ཨཔྤཧརིཏེ ཝཱ ཚཌྜེསྶཏི, ཨཔྤཱཎཀེ ¶ ཝཱ ཨུདཀེ ཨོཔིལཱཔེསྶཏི. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨིམཾ པིཎྜཔཱཏཾ བྷུཉྫིཏྭཱ ཛིགྷཙྪཱདུབྦལྱཾ པཊིཝིནོདེཏྭཱ [པཊིཝིནེཏྭཱ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཨེཝཾ ཨིམཾ རཏྟིནྡིཝཾ ཝཱིཏིནཱམེཡྻ’ནྟི. སོ ཏཾ པིཎྜཔཱཏཾ བྷུཉྫིཏྭཱ ཛིགྷཙྪཱདུབྦལྱཾ པཊིཝིནོདེཏྭཱ ཨེཝཾ ཏཾ རཏྟིནྡིཝཾ ཝཱིཏིནཱམེཡྻ. ཀིཉྩཱཔི སོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཏཾ པིཎྜཔཱཏཾ བྷུཉྫིཏྭཱ ཛིགྷཙྪཱདུབྦལྱཾ པཊིཝིནོདེཏྭཱ ཨེཝཾ ཏཾ རཏྟིནྡིཝཾ ཝཱིཏིནཱམེཡྻ, ཨཐ ཁོ ཨསུཡེཝ མེ པུརིམོ བྷིཀྑུ པུཛྫཏརོ ཙ པཱསཾསཏརོ ཙ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏཉྷི ཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ དཱིགྷརཏྟཾ ¶ ཨཔྤིཙྪཏཱཡ སནྟུཊྛིཡཱ སལླེཁཱཡ སུབྷརཏཱཡ ཝཱིརིཡཱརམྦྷཱཡ སཾཝཏྟིསྶཏི. ཏསྨཱཏིཧ མེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨདཱཡཱདཱ བྷཝཐ, མཱ ཨཱམིསདཱཡཱདཱ. ཨཏྠི མེ ཏུམྷེསུ ཨནུཀམྤཱ – ‘ཀིནྟི མེ སཱཝཀཱ དྷམྨདཱཡཱདཱ བྷཝེཡྻུཾ, ནོ ཨཱམིསདཱཡཱདཱ’’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨིདཾ ཝཏྭཱན [ཝཏྭཱ (སཱི. པཱི.) ཨེཝམཱིདིསེསུ ཋཱནེསུ] སུགཏོ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཱཝིསི.

༣༡. ཏཏྲ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཝུསོ བྷིཀྑཝེ’’ཏི. ‘‘ཨཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ ¶ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, སཏྠུ པཝིཝིཏྟསྶ ཝིཧརཏོ སཱཝཀཱ ཝིཝེཀཾ ནཱནུསིཀྑནྟི, ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ པན སཏྠུ པཝིཝིཏྟསྶ ཝིཧརཏོ སཱཝཀཱ ཝིཝེཀམནུསིཀྑནྟཱི’’ཏི? ‘‘དཱུརཏོཔི ཁོ མཡཾ, ཨཱཝུསོ, ཨཱགཙྪཱམ ¶ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ སནྟིཀེ ཨེཏསྶ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠམཉྙཱཏུཾ. སཱདྷུ ཝཏཱཡསྨནྟཾཡེཝ སཱརིཔུཏྟཾ པཊིབྷཱཏུ ཨེཏསྶ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠོ; ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ སུཏྭཱ བྷིཀྑཱུ དྷཱརེསྶནྟཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ¶ ཧཱཝུསོ, སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, སཏྠུ པཝིཝིཏྟསྶ ཝིཧརཏོ སཱཝཀཱ ཝིཝེཀཾ ནཱནུསིཀྑནྟི? ཨིདྷཱཝུསོ, སཏྠུ པཝིཝིཏྟསྶ ཝིཧརཏོ སཱཝཀཱ ཝིཝེཀཾ ནཱནུསིཀྑནྟི, ཡེསཉྩ དྷམྨཱནཾ སཏྠཱ པཧཱནམཱཧ, ཏེ ཙ དྷམྨེ ནཔྤཛཧནྟི, བཱཧུལིཀཱ [བཱཧུལླིཀཱ (སྱཱ.)] ཙ ཧོནྟི, སཱཐལིཀཱ, ཨོཀྐམནེ པུབྦངྒམཱ, པཝིཝེཀེ ནིཀྑིཏྟདྷུརཱ. ཏཏྲཱཝུསོ, ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཏཱིཧི ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧཱ བྷཝནྟི. ‘སཏྠུ པཝིཝིཏྟསྶ ཝིཧརཏོ སཱཝཀཱ ཝིཝེཀཾ ནཱནུསིཀྑནྟཱི’ཏི – ཨིམིནཱ པཋམེན ཋཱནེན ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ གཱརཡ྄ཧཱ བྷཝནྟི. ‘ཡེསཉྩ དྷམྨཱནཾ སཏྠཱ པཧཱནམཱཧ ཏེ ཙ དྷམྨེ ནཔྤཛཧནྟཱི’ཏི – ཨིམིནཱ དུཏིཡེན ¶ ཋཱནེན ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ གཱརཡ྄ཧཱ བྷཝནྟི. ‘བཱཧུལིཀཱ ཙ, སཱཐལིཀཱ, ཨོཀྐམནེ པུབྦངྒམཱ, པཝིཝེཀེ ནིཀྑིཏྟདྷུརཱ’ཏི – ཨིམིནཱ ཏཏིཡེན ཋཱནེན ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ གཱརཡ྄ཧཱ བྷཝནྟི. ཐེརཱ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑཱུ ཨིམེཧི ཏཱིཧི ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧཱ བྷཝནྟི. ཏཏྲཱཝུསོ, མཛ྄ཛྷིམཱ བྷིཀྑཱུ…པེ… ནཝཱ བྷིཀྑཱུ ཏཱིཧི ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧཱ བྷཝནྟི. ‘སཏྠུ པཝིཝིཏྟསྶ ཝིཧརཏོ ¶ སཱཝཀཱ ཝིཝེཀཾ ནཱནུསིཀྑནྟཱི’ཏི – ཨིམིནཱ པཋམེན ཋཱནེན ནཝཱ བྷིཀྑཱུ གཱརཡ྄ཧཱ བྷཝནྟི. ‘ཡེསཉྩ དྷམྨཱནཾ སཏྠཱ པཧཱནམཱཧ ཏེ ཙ དྷམྨེ ནཔྤཛཧནྟཱི’ཏི – ཨིམིནཱ དུཏིཡེན ཋཱནེན ནཝཱ བྷིཀྑཱུ གཱརཡ྄ཧཱ བྷཝནྟི. ‘བཱཧུལིཀཱ ཙ ཧོནྟི, སཱཐལིཀཱ, ཨོཀྐམནེ པུབྦངྒམཱ, པཝིཝེཀེ ནིཀྑིཏྟདྷུརཱ’ཏི – ཨིམིནཱ ཏཏིཡེན ཋཱནེན ནཝཱ བྷིཀྑཱུ གཱརཡ྄ཧཱ བྷཝནྟི. ནཝཱ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑཱུ ཨིམེཧི ཏཱིཧི ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧཱ བྷཝནྟི. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, སཏྠུ པཝིཝིཏྟསྶ ཝིཧརཏོ སཱཝཀཱ ཝིཝེཀཾ ནཱནུསིཀྑནྟི.

༣༢. ‘‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ, པནཱཝུསོ, སཏྠུ པཝིཝིཏྟསྶ ཝིཧརཏོ སཱཝཀཱ ཝིཝེཀམནུསིཀྑནྟི ¶ ? ཨིདྷཱཝུསོ, སཏྠུ པཝིཝིཏྟསྶ ཝིཧརཏོ སཱཝཀཱ ཝིཝེཀམནུསིཀྑནྟི – ཡེསཉྩ དྷམྨཱནཾ སཏྠཱ པཧཱནམཱཧ ཏེ ཙ དྷམྨེ པཛཧནྟི; ན ཙ བཱཧུལིཀཱ ཧོནྟི, ན སཱཐལིཀཱ ཨོཀྐམནེ ནིཀྑིཏྟདྷུརཱ པཝིཝེཀེ པུབྦངྒམཱ. ཏཏྲཱཝུསོ, ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཏཱིཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསཱ བྷཝནྟི. ‘སཏྠུ པཝིཝིཏྟསྶ ཝིཧརཏོ སཱཝཀཱ ཝིཝེཀམནུསིཀྑནྟཱི’ཏི – ཨིམིནཱ པཋམེན ཋཱནེན ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ པཱསཾསཱ བྷཝནྟི. ‘ཡེསཉྩ དྷམྨཱནཾ སཏྠཱ པཧཱནམཱཧ ཏེ ཙ དྷམྨེ པཛཧནྟཱི’ཏི – ཨིམིནཱ དུཏིཡེན ཋཱནེན ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ པཱསཾསཱ ¶ བྷཝནྟི. ‘ན ཙ བཱཧུལིཀཱ, ན སཱཐལིཀཱ ཨོཀྐམནེ ནིཀྑིཏྟདྷུརཱ པཝིཝེཀེ པུབྦངྒམཱ’ཏི – ཨིམིནཱ ཏཏིཡེན ཋཱནེན ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ པཱསཾསཱ བྷཝནྟི. ཐེརཱ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑཱུ ཨིམེཧི ཏཱིཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསཱ བྷཝནྟི ¶ . ཏཏྲཱཝུསོ, མཛ྄ཛྷིམཱ བྷིཀྑཱུ…པེ… ནཝཱ བྷིཀྑཱུ ཏཱིཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསཱ བྷཝནྟི. ‘སཏྠུ པཝིཝིཏྟསྶ ཝིཧརཏོ སཱཝཀཱ ཝིཝེཀམནུསིཀྑནྟཱི’ཏི – ཨིམིནཱ པཋམེན ཋཱནེན ནཝཱ བྷིཀྑཱུ པཱསཾསཱ བྷཝནྟི. ‘ཡེསཉྩ དྷམྨཱནཾ སཏྠཱ པཧཱནམཱཧ ཏེ ཙ དྷམྨེ པཛཧནྟཱི’ཏི – ཨིམིནཱ དུཏིཡེན ཋཱནེན ནཝཱ བྷིཀྑཱུ པཱསཾསཱ བྷཝནྟི. ‘ན ཙ བཱཧུལིཀཱ, ན སཱཐལིཀཱ ཨོཀྐམནེ ནིཀྑིཏྟདྷུརཱ པཝིཝེཀེ པུབྦངྒམཱ’ཏི – ཨིམིནཱ ཏཏིཡེན ཋཱནེན ནཝཱ བྷིཀྑཱུ པཱསཾསཱ བྷཝནྟི. ནཝཱ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑཱུ ཨིམེཧི ¶ ཏཱིཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསཱ བྷཝནྟི. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, སཏྠུ པཝིཝིཏྟསྶ ཝིཧརཏོ སཱཝཀཱ ཝིཝེཀམནུསིཀྑནྟི.

༣༣. ‘‘ཏཏྲཱཝུསོ, ལོབྷོ ཙ པཱཔཀོ དོསོ ཙ པཱཔཀོ. ལོབྷསྶ ཙ པཧཱནཱཡ དོསསྶ ཙ པཧཱནཱཡ ཨཏྠི མཛ྄ཛྷིམཱ པཊིཔདཱ ཙཀྑུཀརཎཱི ཉཱཎཀརཎཱི ཨུཔསམཱཡ ཨབྷིཉྙཱཡ སམྦོདྷཱཡ ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏི. ཀཏམཱ ཙ སཱ, ཨཱཝུསོ, མཛ྄ཛྷིམཱ པཊིཔདཱ ཙཀྑུཀརཎཱི ཉཱཎཀརཎཱི ཨུཔསམཱཡ ཨབྷིཉྙཱཡ སམྦོདྷཱཡ ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏི? ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ, སེཡྻཐིདཾ [སེཡྻཐཱིདཾ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ སཱ, ཨཱཝུསོ, མཛ྄ཛྷིམཱ པཊིཔདཱ ཙཀྑུཀརཎཱི ཉཱཎཀརཎཱི ཨུཔསམཱཡ ཨབྷིཉྙཱཡ སམྦོདྷཱཡ ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏི.

‘‘ཏཏྲཱཝུསོ, ཀོདྷོ ཙ པཱཔཀོ ཨུཔནཱཧོ ཙ ¶ པཱཔཀོ…པེ… མཀྑོ ཙ པཱཔཀོ པལཱ༹སོ ཙ པཱཔཀོ, ཨིསྶཱ ཙ པཱཔིཀཱ མཙྪེརཉྩ པཱཔཀཾ, མཱཡཱ ཙ པཱཔིཀཱ སཱཋེཡྻཉྩ པཱཔཀཾ, ཐམྦྷོ ཙ པཱཔཀོ སཱརམྦྷོ ¶ ཙ པཱཔཀོ, མཱནོ ཙ པཱཔཀོ ཨཏིམཱནོ ཙ པཱཔཀོ, མདོ ཙ པཱཔཀོ པམཱདོ ཙ པཱཔཀོ. མདསྶ ཙ པཧཱནཱཡ པམཱདསྶ ཙ པཧཱནཱཡ ཨཏྠི མཛ྄ཛྷིམཱ པཊིཔདཱ ཙཀྑུཀརཎཱི ཉཱཎཀརཎཱི ཨུཔསམཱཡ ཨབྷིཉྙཱཡ སམྦོདྷཱཡ ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏི. ཀཏམཱ ཙ སཱ, ཨཱཝུསོ, མཛ྄ཛྷིམཱ པཊིཔདཱ ཙཀྑུཀརཎཱི ཉཱཎཀརཎཱི ཨུཔསམཱཡ ཨབྷིཉྙཱཡ སམྦོདྷཱཡ ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏི? ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ སཱ, ཨཱཝུསོ, མཛ྄ཛྷིམཱ ¶ པཊིཔདཱ ཙཀྑུཀརཎཱི ཉཱཎཀརཎཱི ཨུཔསམཱཡ ཨབྷིཉྙཱཡ སམྦོདྷཱཡ ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

དྷམྨདཱཡཱདསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཏཏིཡཾ.

༤. བྷཡབྷེརཝསུཏྟཾ

༣༤. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ ཛཱཎུསྶོཎི བྲཱཧྨཎོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ [སཱརཱཎཱིཡཾ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཛཱཎུསྶོཎི བྲཱཧྨཎོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡེམེ, བྷོ གོཏམ, ཀུལཔུཏྟཱ བྷཝནྟཾ གོཏམཾ ཨུདྡིསྶ སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏཱ, བྷཝཾ ཏེསཾ གོཏམོ པུབྦངྒམོ, བྷཝཾ ཏེསཾ གོཏམོ བཧུཀཱརོ, བྷཝཾ ཏེསཾ གོཏམོ སམཱདཔེཏཱ [སམཱདཱཔེཏཱ (?)]; བྷོཏོ ཙ པན གོཏམསྶ སཱ ཛནཏཱ དིཊྛཱནུགཏིཾ ཨཱཔཛྫཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཏཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཝམེཏཾ, བྲཱཧྨཎ! ཡེ ཏེ, བྲཱཧྨཎ, ཀུལཔུཏྟཱ མམཾ ཨུདྡིསྶ སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏཱ, ཨཧཾ ཏེསཾ པུབྦངྒམོ, ཨཧཾ ཏེསཾ བཧུཀཱརོ, ཨཧཾ ཏེསཾ སམཱདཔེཏཱ; མམ ཙ པན སཱ ཛནཏཱ དིཊྛཱནུགཏིཾ ཨཱཔཛྫཏཱི’’ཏི. ‘‘དུརབྷིསམྦྷཝཱནི ཧི ཁོ, བྷོ གོཏམ, ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི, དུཀྐརཾ པཝིཝེཀཾ, དུརབྷིརམཾ ཨེཀཏྟེ, ཧརནྟི མཉྙེ མནོ ཝནཱནི སམཱདྷིཾ ཨལབྷམཱནསྶ བྷིཀྑུནོ’’ཏི ¶ . ‘‘ཨེཝམེཏཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཝམེཏཾ, བྲཱཧྨཎ! དུརབྷིསམྦྷཝཱནི ཧི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི ¶ སེནཱསནཱནི, དུཀྐརཾ པཝིཝེཀཾ, དུརབྷིརམཾ ཨེཀཏྟེ, ཧརནྟི མཉྙེ མནོ ཝནཱནི སམཱདྷིཾ ཨལབྷམཱནསྶ བྷིཀྑུནོ’’ཏི.

༣༥. ‘‘མཡ྄ཧམྤི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, པུབྦེཝ སམྦོདྷཱ ཨནབྷིསམྦུདྡྷསྶ བོདྷིསཏྟསྶེཝ སཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘དུརབྷིསམྦྷཝཱནི ཧི ཁོ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི, དུཀྐརཾ པཝིཝེཀཾ, དུརབྷིརམཾ ཨེཀཏྟེ, ཧརནྟི མཉྙེ མནོ ཝནཱནི སམཱདྷིཾ ཨལབྷམཱནསྶ བྷིཀྑུནོ’ཏི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ བྲཱཧྨཎ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡེ ཁོ ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨཔརིསུདྡྷཀཱཡཀམྨནྟཱ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི, ཨཔརིསུདྡྷཀཱཡཀམྨནྟསནྡོསཧེཏུ ཧཝེ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨཀུསལཾ བྷཡབྷེརཝཾ ཨཝ྄ཧཱཡནྟི. ན ཁོ པནཱཧཾ ཨཔརིསུདྡྷཀཱཡཀམྨནྟོ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝཱམི; པརིསུདྡྷཀཱཡཀམྨནྟོཧམསྨི. ཡེ ཧི ཝོ ཨརིཡཱ པརིསུདྡྷཀཱཡཀམྨནྟཱ ¶ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི ¶ པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི ཏེསམཧཾ ཨཉྙཏརོ’ཏི. ཨེཏམཧཾ, བྲཱཧྨཎ, པརིསུདྡྷཀཱཡཀམྨཏཾ ཨཏྟནི སམྤསྶམཱནོ བྷིཡྻོ པལློམམཱཔཱདིཾ ཨརཉྙེ ཝིཧཱརཱཡ.

༣༦. ‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡེ ཁོ ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨཔརིསུདྡྷཝཙཱིཀམྨནྟཱ…པེ… ཨཔརིསུདྡྷམནོཀམྨནྟཱ ¶ …པེ… ཨཔརིསུདྡྷཱཛཱིཝཱ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི, ཨཔརིསུདྡྷཱཛཱིཝསནྡོསཧེཏུ ཧཝེ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨཀུསལཾ བྷཡབྷེརཝཾ ཨཝ྄ཧཱཡནྟི. ན ཁོ པནཱཧཾ ཨཔརིསུདྡྷཱཛཱིཝོ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝཱམི; པརིསུདྡྷཱཛཱིཝོཧམསྨི. ཡེ ཧི ཝོ ཨརིཡཱ པརིསུདྡྷཱཛཱིཝཱ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི ཏེསམཧཾ ཨཉྙཏརོ’ཏི. ཨེཏམཧཾ, བྲཱཧྨཎ, པརིསུདྡྷཱཛཱིཝཏཾ ཨཏྟནི སམྤསྶམཱནོ བྷིཡྻོ པལློམམཱཔཱདིཾ ཨརཉྙེ ཝིཧཱརཱཡ.

༣༧. ‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡེ ཁོ ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལཱུ ཀཱམེསུ ཏིབྦསཱརཱགཱ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི, ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུཀཱམེསུཏིབྦསཱརཱགསནྡོསཧེཏུ ཧཝེ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨཀུསལཾ བྷཡབྷེརཝཾ ཨཝ྄ཧཱཡནྟི. ན ཁོ པནཱཧཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཀཱམེསུ ཏིབྦསཱརཱགོ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝཱམི; ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱལཱུཧམསྨི. ཡེ ཧི ཝོ ཨརིཡཱ ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱལཱུ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི ¶ , ཏེསམཧཾ ཨཉྙཏརོ’ཏི. ཨེཏམཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱལུཏཾ ཨཏྟནི སམྤསྶམཱནོ བྷིཡྻོ པལློམམཱཔཱདིཾ ཨརཉྙེ ཝིཧཱརཱཡ.

༣༨. ‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡེ ཁོ ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ བྱཱཔནྣཙིཏྟཱ པདུཊྛམནསངྐཔྤཱ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི ¶ པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི, བྱཱཔནྣཙིཏྟཔདུཊྛམནསངྐཔྤསནྡོསཧེཏུ ཧཝེ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨཀུསལཾ བྷཡབྷེརཝཾ ཨཝ྄ཧཱཡནྟི. ན ཁོ པནཱཧཾ བྱཱཔནྣཙིཏྟོ པདུཊྛམནསངྐཔྤོ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝཱམི; མེཏྟཙིཏྟོཧམསྨི. ཡེ ཧི ཝོ ཨརིཡཱ མེཏྟཙིཏྟཱ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི ཏེསམཧཾ ཨཉྙཏརོ’ཏི. ཨེཏམཧཾ, བྲཱཧྨཎ, མེཏྟཙིཏྟཏཾ ཨཏྟནི སམྤསྶམཱནོ བྷིཡྻོ པལློམམཱཔཱདིཾ ཨརཉྙེ ཝིཧཱརཱཡ.

༣༩. ‘‘ཏསྶ ¶ ¶ མཡ྄ཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡེ ཁོ ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཐཱིནམིདྡྷཔརིཡུཊྛིཏཱ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི, ཐཱིནམིདྡྷཔརིཡུཊྛཱནསནྡོསཧེཏུ ཧཝེ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨཀུསལཾ བྷཡབྷེརཝཾ ཨཝ྄ཧཱཡནྟི. ན ཁོ པནཱཧཾ ཐཱིནམིདྡྷཔརིཡུཊྛིཏོ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝཱམི; ཝིགཏཐཱིནམིདྡྷོཧམསྨི. ཡེ ཧི ཝོ ཨརིཡཱ ཝིགཏཐཱིནམིདྡྷཱ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི ཏེསམཧཾ ཨཉྙཏརོ’ཏི. ཨེཏམཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཝིགཏཐཱིནམིདྡྷཏཾ ཨཏྟནི སམྤསྶམཱནོ བྷིཡྻོ པལློམམཱཔཱདིཾ ཨརཉྙེ ཝིཧཱརཱཡ.

༤༠. ‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡེ ཁོ ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨུདྡྷཏཱ ཨཝཱུཔསནྟཙིཏྟཱ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི, ཨུདྡྷཏཨཝཱུཔསནྟཙིཏྟསནྡོསཧེཏུ ¶ ཧཝེ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨཀུསལཾ བྷཡབྷེརཝཾ ཨཝ྄ཧཱཡནྟི. ན ཁོ པནཱཧཾ ཨུདྡྷཏོ ཨཝཱུཔསནྟཙིཏྟོ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝཱམི; ཝཱུཔསནྟཙིཏྟོཧམསྨི. ཡེ ཧི ཝོ ཨརིཡཱ ཝཱུཔསནྟཙིཏྟཱ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི, ཏེསམཧཾ ཨཉྙཏརོ’ཏི. ཨེཏམཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཝཱུཔསནྟཙིཏྟཏཾ ཨཏྟནི སམྤསྶམཱནོ བྷིཡྻོ པལློམམཱཔཱདིཾ ཨརཉྙེ ཝིཧཱརཱཡ.

༤༡. ‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡེ ཁོ ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཀངྑཱི ཝིཙིཀིཙྪཱི ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི, ཀངྑིཝིཙིཀིཙྪིསནྡོསཧེཏུ ཧཝེ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨཀུསལཾ བྷཡབྷེརཝཾ ཨཝ྄ཧཱཡནྟི. ན ཁོ པནཱཧཾ ཀངྑཱི ཝིཙིཀིཙྪཱི ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝཱམི; ཏིཎྞཝིཙིཀིཙྪོཧམསྨི. ཡེ ཧི ཝོ ཨརིཡཱ ཏིཎྞཝིཙིཀིཙྪཱ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི ཏེསམཧཾ ཨཉྙཏརོ’ཏི. ཨེཏམཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཏིཎྞཝིཙིཀིཙྪཏཾ ཨཏྟནི སམྤསྶམཱནོ ¶ བྷིཡྻོ པལློམམཱཔཱདིཾ ཨརཉྙེ ཝིཧཱརཱཡ.

༤༢. ‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡེ ཁོ ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨཏྟུཀྐཾསཀཱ པརཝམྦྷཱི ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི, ཨཏྟུཀྐཾསནཔརཝམྦྷནསནྡོསཧེཏུ ཧཝེ ཏེ བྷོནྟོ ¶ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨཀུསལཾ བྷཡབྷེརཝཾ ཨཝ྄ཧཱཡནྟི ¶ . ན ཁོ པནཱཧཾ ཨཏྟུཀྐཾསཀོ པརཝམྦྷཱི ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝཱམི ¶ ; ཨནཏྟུཀྐཾསཀོ ཨཔརཝམྦྷཱིཧམསྨི. ཡེ ཧི ཝོ ཨརིཡཱ ཨནཏྟུཀྐཾསཀཱ ཨཔརཝམྦྷཱི ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི ཏེསམཧཾ ཨཉྙཏརོ’ཏི. ཨེཏམཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨནཏྟུཀྐཾསཀཏཾ ཨཔརཝམྦྷིཏཾ ཨཏྟནི སམྤསྶམཱནོ བྷིཡྻོ པལློམམཱཔཱདིཾ ཨརཉྙེ ཝིཧཱརཱཡ.

༤༣. ‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡེ ཁོ ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཚམྦྷཱི བྷཱིརུཀཛཱཏིཀཱ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི, ཚམྦྷིབྷཱིརུཀཛཱཏིཀསནྡོསཧེཏུ ཧཝེ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨཀུསལཾ བྷཡབྷེརཝཾ ཨཝ྄ཧཱཡནྟི. ན ཁོ པནཱཧཾ ཚམྦྷཱི བྷཱིརུཀཛཱཏིཀོ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝཱམི; ཝིགཏལོམཧཾསོཧམསྨི. ཡེ ཧི ཝོ ཨརིཡཱ ཝིགཏལོམཧཾསཱ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི ཏེསམཧཾ ཨཉྙཏརོ’ཏི. ཨེཏམཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཝིགཏལོམཧཾསཏཾ ཨཏྟནི སམྤསྶམཱནོ བྷིཡྻོ པལློམམཱཔཱདིཾ ཨརཉྙེ ཝིཧཱརཱཡ.

༤༤. ‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡེ ཁོ ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀཾ ནིཀཱམཡམཱནཱ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི, ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀནིཀཱམན [ནིཀཱམཡམཱན (སཱི. སྱཱ.)] སནྡོསཧེཏུ ཧཝེ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨཀུསལཾ བྷཡབྷེརཝཾ ཨཝ྄ཧཱཡནྟི. ན ཁོ པནཱཧཾ ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀཾ ནིཀཱམཡམཱནོ ¶ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝཱམི; ཨཔྤིཙྪོཧམསྨི. ཡེ ཧི ཝོ ཨརིཡཱ ཨཔྤིཙྪཱ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི ཏེསམཧཾ ཨཉྙཏརོ’ཏི. ཨེཏམཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨཔྤིཙྪཏཾ ཨཏྟནི སམྤསྶམཱནོ བྷིཡྻོ པལློམམཱཔཱདིཾ ཨརཉྙེ ཝིཧཱརཱཡ.

༤༥. ‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡེ ཁོ ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཀུསཱིཏཱ ཧཱིནཝཱིརིཡཱ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི ¶ , ཀུསཱིཏཧཱིནཝཱིརིཡསནྡོསཧེཏུ ཧཝེ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨཀུསལཾ བྷཡབྷེརཝཾ ཨཝ྄ཧཱཡནྟི. ན ཁོ པནཱཧཾ ཀུསཱིཏོ ཧཱིནཝཱིརིཡོ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝཱམི; ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡོཧམསྨི. ཡེ ཧི ཝོ ཨརིཡཱ ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡཱ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི ཏེསམཧཾ ཨཉྙཏརོ’ཏི. ཨེཏམཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡཏཾ ཨཏྟནི སམྤསྶམཱནོ བྷིཡྻོ པལློམམཱཔཱདིཾ ཨརཉྙེ ཝིཧཱརཱཡ.

༤༦. ‘‘ཏསྶ ¶ མཡ྄ཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡེ ¶ ཁོ ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ མུཊྛསྶཏཱི ཨསམྤཛཱནཱ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི, མུཊྛསྶཏིཨསམྤཛཱནསནྡོསཧེཏུ ཧཝེ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨཀུསལཾ བྷཡབྷེརཝཾ ཨཝ྄ཧཱཡནྟི. ན ཁོ པནཱཧཾ མུཊྛསྶཏི ཨསམྤཛཱནོ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝཱམི; ཨུཔཊྛིཏསྶཏིཧམསྨི. ཡེ ¶ ཧི ཝོ ཨརིཡཱ ཨུཔཊྛིཏསྶཏཱི ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི ཏེསམཧཾ ཨཉྙཏརོ’ཏི. ཨེཏམཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨུཔཊྛིཏསྶཏིཏཾ ཨཏྟནི སམྤསྶམཱནོ བྷིཡྻོ པལློམམཱཔཱདིཾ ཨརཉྙེ ཝིཧཱརཱཡ.

༤༧. ‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡེ ཁོ ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨསམཱཧིཏཱ ཝིབྦྷནྟཙིཏྟཱ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི, ཨསམཱཧིཏཝིབྦྷནྟཙིཏྟསནྡོསཧེཏུ ཧཝེ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨཀུསལཾ བྷཡབྷེརཝཾ ཨཝ྄ཧཱཡནྟི. ན ཁོ པནཱཧཾ ཨསམཱཧིཏོ ཝིབྦྷནྟཙིཏྟོ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝཱམི; སམཱདྷིསམྤནྣོཧམསྨི. ཡེ ཧི ཝོ ཨརིཡཱ སམཱདྷིསམྤནྣཱ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི ཏེསམཧཾ ཨཉྙཏརོ’ཏི. ཨེཏམཧཾ, བྲཱཧྨཎ, སམཱདྷིསམྤདཾ ཨཏྟནི སམྤསྶམཱནོ བྷིཡྻོ པལློམམཱཔཱདིཾ ཨརཉྙེ ཝིཧཱརཱཡ.

༤༨. ‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡེ ཁོ ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ དུཔྤཉྙཱ ཨེལ༹མཱུགཱ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི, དུཔྤཉྙཨེལ༹མཱུགསནྡོསཧེཏུ ཧཝེ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨཀུསལཾ བྷཡབྷེརཝཾ ཨཝ྄ཧཱཡནྟི. ན ཁོ པནཱཧཾ དུཔྤཉྙོ ཨེལ༹མཱུགོ ¶ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝཱམི; པཉྙཱསམྤནྣོཧམསྨི. ཡེ ཧི ཝོ ཨརིཡཱ པཉྙཱསམྤནྣཱ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི ཏེསམཧཾ ¶ ཨཉྙཏརོ’ཏི. ཨེཏམཧཾ, བྲཱཧྨཎ, པཉྙཱསམྤདཾ ཨཏྟནི སམྤསྶམཱནོ བྷིཡྻོ པལློམམཱཔཱདིཾ ཨརཉྙེ ཝིཧཱརཱཡ.

སོལ༹སཔརིཡཱཡཾ ནིཊྛིཏཾ.

༤༩. ‘‘ཏསྶ ¶ མཡ྄ཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ ཡཱ ཏཱ རཏྟིཡོ ཨབྷིཉྙཱཏཱ ཨབྷིལཀྑིཏཱ – ཙཱཏུདྡསཱི པཉྩདསཱི ཨཊྛམཱི ཙ པཀྑསྶ – ཏཐཱརཱུཔཱསུ རཏྟཱིསུ ཡཱནི ཏཱནི ཨཱརཱམཙེཏིཡཱནི ཝནཙེཏིཡཱནི རུཀྑཙེཏིཡཱནི བྷིཾསནཀཱནི སལོམཧཾསཱནི ཏཐཱརཱུཔེསུ སེནཱསནེསུ ཝིཧརེཡྻཾ ཨཔྤེཝ ནཱམཱཧཾ བྷཡབྷེརཝཾ པསྶེཡྻ’ནྟི. སོ ཁོ ཨཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨཔརེན སམཡེན ཡཱ ཏཱ རཏྟིཡོ ཨབྷིཉྙཱཏཱ ཨབྷིལཀྑིཏཱ – ཙཱཏུདྡསཱི པཉྩདསཱི ཨཊྛམཱི ཙ པཀྑསྶ – ཏཐཱརཱུཔཱསུ རཏྟཱིསུ ཡཱནི ཏཱནི ཨཱརཱམཙེཏིཡཱནི ཝནཙེཏིཡཱནི རུཀྑཙེཏིཡཱནི བྷིཾསནཀཱནི སལོམཧཾསཱནི ཏཐཱརཱུཔེསུ སེནཱསནེསུ ཝིཧརཱམི. ཏཏྠ ཙ མེ, བྲཱཧྨཎ, ཝིཧརཏོ མགོ ཝཱ ཨཱགཙྪཏི, མོརོ ཝཱ ཀཊྛཾ ¶ པཱཏེཏི, ཝཱཏོ ཝཱ པཎྞཀསཊཾ [པཎྞསཊཾ (སཱི. པཱི.)] ཨེརེཏི; ཏསྶ མཡ྄ཧཾ བྲཱཧྨཎ ཨེཏདཧོསི [ཏསྶ མཡ྄ཧཾ ཨེཝཾ ཧོཏི (སཱི. སྱཱ.)] – ‘ཨེཏཾ ནཱུན ཏཾ བྷཡབྷེརཝཾ ཨཱགཙྪཏཱི’ཏི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིཾ ནུ ཁོ ཨཧཾ ཨཉྙདཏྠུ བྷཡཔཊིཀངྑཱི [བྷཡཔཱཊིཀངྑཱི (སཱི.)] ཝིཧརཱམི? ཡཾནཱུནཱཧཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏསྶ [ཡཐཱབྷཱུཏསྶ ཡཐཱབྷཱུཏསྶ (སཱི. སྱཱ.)] མེ ཏཾ བྷཡབྷེརཝཾ ཨཱགཙྪཏི, ཏཐཱབྷཱུཏཾ ཏཐཱབྷཱུཏོཝ [ཡཐཱབྷཱུཏོ ཡཐཱབྷཱུཏོཝ (སཱི. སྱཱ.)] ཏཾ བྷཡབྷེརཝཾ པཊིཝིནེཡྻ’ནྟི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཙངྐམནྟསྶ ཏཾ བྷཡབྷེརཝཾ ཨཱགཙྪཏི. སོ ཁོ ཨཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ནེཝ ཏཱཝ ཏིཊྛཱམི ¶ ན ནིསཱིདཱམི ན ནིཔཛྫཱམི, ཡཱཝ ཙངྐམནྟོཝ ཏཾ བྷཡབྷེརཝཾ པཊིཝིནེམི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཋིཏསྶ ཏཾ བྷཡབྷེརཝཾ ཨཱགཙྪཏི. སོ ཁོ ཨཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ནེཝ ཏཱཝ ཙངྐམཱམི ན ནིསཱིདཱམི ན ནིཔཛྫཱམི. ཡཱཝ ཋིཏོཝ ཏཾ བྷཡབྷེརཝཾ པཊིཝིནེམི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ནིསིནྣསྶ ཏཾ བྷཡབྷེརཝཾ ཨཱགཙྪཏི. སོ ཁོ ཨཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ནེཝ ཏཱཝ ནིཔཛྫཱམི ན ཏིཊྛཱམི ¶ ན ཙངྐམཱམི, ཡཱཝ ནིསིནྣོཝ ཏཾ བྷཡབྷེརཝཾ པཊིཝིནེམི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ནིཔནྣསྶ ཏཾ བྷཡབྷེརཝཾ ཨཱགཙྪཏི. སོ ཁོ ཨཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ནེཝ ཏཱཝ ནིསཱིདཱམི ན ཏིཊྛཱམི ན ཙངྐམཱམི, ཡཱཝ ནིཔནྣོཝ ཏཾ བྷཡབྷེརཝཾ པཊིཝིནེམི.

༥༠. ‘‘སནྟི ཁོ པན, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ རཏྟིཾཡེཝ སམཱནཾ དིཝཱཏི སཉྫཱནནྟི, དིཝཱཡེཝ སམཱནཾ རཏྟཱིཏི སཉྫཱནནྟི. ཨིདམཧཾ ཏེསཾ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ སམྨོཧཝིཧཱརསྨིཾ ཝདཱམི. ཨཧཾ ཁོ པན, བྲཱཧྨཎ, རཏྟིཾཡེཝ སམཱནཾ རཏྟཱིཏི སཉྫཱནཱམི, དིཝཱཡེཝ སམཱནཾ དིཝཱཏི སཉྫཱནཱམི. ཡཾ ཁོ ཏཾ, བྲཱཧྨཎ, སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ – ‘ཨསམྨོཧདྷམྨོ སཏྟོ ལོཀེ ཨུཔྤནྣོ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱན’ནྟི, མམེཝ ཏཾ སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ – ‘ཨསམྨོཧདྷམྨོ སཏྟོ ལོཀེ ཨུཔྤནྣོ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱན’ནྟི.

༥༡. ‘‘ཨཱརདྡྷཾ ¶ ¶ ཁོ པན མེ, བྲཱཧྨཎ, ཝཱིརིཡཾ ཨཧོསི ཨསལླཱིནཾ, ཨུཔཊྛིཏཱ སཏི ཨསམྨུཊྛཱ [ཨཔྤམྨུཊྛཱ (སྱཱ.)], པསྶདྡྷོ ཀཱཡོ ཨསཱརདྡྷོ, སམཱཧིཏཾ ཙིཏྟཾ ཨེཀགྒཾ. སོ ཁོ ཨཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ. ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ¶ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ. པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧཱསིཾ, སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེསིཾ; ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི – ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ. སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ.

༥༢. ‘‘སོ ཨེཝཾ སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཨནངྒཎེ ཝིགཏཱུཔཀྐིལེསེ མུདུབྷཱུཏེ ཀམྨནིཡེ ཋིཏེ ཨཱནེཉྫཔྤཏྟེ པུབྦེནིཝཱསཱནུསྶཏིཉཱཎཱཡ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེསིཾ. སོ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ¶ ཨནུསྶརཱམི, སེཡྻཐིདཾ – ཨེཀམྤི ཛཱཏིཾ དྭེཔི ཛཱཏིཡོ ཏིསྶོཔི ཛཱཏིཡོ ཙཏསྶོཔི ཛཱཏིཡོ པཉྩཔི ཛཱཏིཡོ དསཔི ཛཱཏིཡོ ཝཱིསམྤི ཛཱཏིཡོ ཏིཾསམྤི ཛཱཏིཡོ ཙཏྟཱལཱིསམྤི ཛཱཏིཡོ པཉྙཱསམྤི ཛཱཏིཡོ ཛཱཏིསཏམྤི ཛཱཏིསཧསྶམྤི ཛཱཏིསཏསཧསྶམྤི ཨནེཀེཔི སཾཝཊྚཀཔྤེ ¶ ཨནེཀེཔི ཝིཝཊྚཀཔྤེ ཨནེཀེཔི སཾཝཊྚཝིཝཊྚཀཔྤེ – ‘ཨམུཏྲཱསིཾ ཨེཝཾནཱམོ ཨེཝཾགོཏྟོ ཨེཝཾཝཎྞོ ཨེཝམཱཧཱརོ ཨེཝཾསུཁདུཀྑཔྤཊིསཾཝེདཱི ཨེཝམཱཡུཔརིཡནྟོ, སོ ཏཏོ ཙུཏོ ཨམུཏྲ ཨུདཔཱདིཾ; ཏཏྲཱཔཱསིཾ ཨེཝཾནཱམོ ཨེཝཾགོཏྟོ ཨེཝཾཝཎྞོ ཨེཝམཱཧཱརོ ཨེཝཾསུཁདུཀྑཔྤཊིསཾཝེདཱི ཨེཝམཱཡུཔརིཡནྟོ, སོ ཏཏོ ཙུཏོ ཨིདྷཱུཔཔནྣོ’ཏི. ཨིཏི སཱཀཱརཾ སཨུདྡེསཾ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརཱམི. ཨཡཾ ཁོ མེ, བྲཱཧྨཎ, རཏྟིཡཱ པཋམེ ཡཱམེ པཋམཱ ཝིཛྫཱ ཨདྷིགཏཱ, ཨཝིཛྫཱ ཝིཧཏཱ ཝིཛྫཱ ཨུཔྤནྣཱ, ཏམོ ཝིཧཏོ ཨཱལོཀོ ཨུཔྤནྣོ, ཡཐཱ ཏཾ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ.

༥༣. ‘‘སོ ཨེཝཾ སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཨནངྒཎེ ཝིགཏཱུཔཀྐིལེསེ མུདུབྷཱུཏེ ཀམྨནིཡེ ཋིཏེ ཨཱནེཉྫཔྤཏྟེ སཏྟཱནཾ ཙུཏཱུཔཔཱཏཉཱཎཱཡ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེསིཾ. སོ དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན སཏྟེ པསྶཱམི ཙཝམཱནེ ཨུཔཔཛྫམཱནེ ཧཱིནེ པཎཱིཏེ སུཝཎྞེ དུབྦཎྞེ སུགཏེ དུགྒཏེ ཡཐཱཀམྨཱུཔགེ སཏྟེ པཛཱནཱམི – ‘ཨིམེ ཝཏ བྷོནྟོ སཏྟཱ ཀཱཡདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཝཙཱིདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ མནོདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཨརིཡཱནཾ ¶ ཨུཔཝཱདཀཱ མིཙྪཱདིཊྛིཀཱ མིཙྪཱདིཊྛིཀམྨསམཱདཱནཱ; ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔནྣཱ. ཨིམེ ཝཱ པན བྷོནྟོ སཏྟཱ ཀཱཡསུཙརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ¶ ཝཙཱིསུཙརིཏེན སམནྣཱགཏཱ མནོསུཙརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཨརིཡཱནཾ ཨནུཔཝཱདཀཱ སམྨཱདིཊྛིཀཱ ¶ སམྨཱདིཊྛིཀམྨསམཱདཱནཱ; ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔནྣཱ’ཏི. ཨིཏི དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན སཏྟེ པསྶཱམི ཙཝམཱནེ ཨུཔཔཛྫམཱནེ ཧཱིནེ པཎཱིཏེ སུཝཎྞེ དུབྦཎྞེ སུགཏེ དུགྒཏེ ཡཐཱཀམྨཱུཔགེ སཏྟེ པཛཱནཱམི. ཨཡཾ ཁོ མེ, བྲཱཧྨཎ, རཏྟིཡཱ མཛ྄ཛྷིམེ ཡཱམེ དུཏིཡཱ ཝིཛྫཱ ཨདྷིགཏཱ, ཨཝིཛྫཱ ཝིཧཏཱ ཝིཛྫཱ ཨུཔྤནྣཱ, ཏམོ ཝིཧཏོ ཨཱལོཀོ ཨུཔྤནྣོ, ཡཐཱ ཏཾ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ.

༥༤. ‘‘སོ ¶ ཨེཝཾ སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཨནངྒཎེ ཝིགཏཱུཔཀྐིལེསེ མུདུབྷཱུཏེ ཀམྨནིཡེ ཋིཏེ ཨཱནེཉྫཔྤཏྟེ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཉཱཎཱཡ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེསིཾ. སོ ‘ཨིདཾ དུཀྑ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ‘ཨཡཾ དུཀྑསམུདཡོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ. ‘ཨིམེ ཨཱསཝཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ‘ཨཡཾ ཨཱསཝསམུདཡོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ‘ཨཡཾ ཨཱསཝནིརོདྷོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ‘ཨཡཾ ཨཱསཝནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ. ཏསྶ མེ ཨེཝཾ ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཀཱམཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩིཏྠ, བྷཝཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩིཏྠ, ཨཝིཛྫཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩིཏྠ. ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཨཧོསི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི ཨབྦྷཉྙཱསིཾ. ཨཡཾ ¶ ཁོ མེ, བྲཱཧྨཎ, རཏྟིཡཱ པཙྪིམེ ཡཱམེ ཏཏིཡཱ ཝིཛྫཱ ཨདྷིགཏཱ, ཨཝིཛྫཱ ཝིཧཏཱ ཝིཛྫཱ ཨུཔྤནྣཱ, ཏམོ ཝིཧཏོ ཨཱལོཀོ ཨུཔྤནྣོ, ཡཐཱ ཏཾ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ.

༥༥. ‘‘སིཡཱ ཁོ པན ཏེ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཝམསྶ – ‘ཨཛྫཱཔི ནཱུན སམཎོ གོཏམོ ཨཝཱིཏརཱགོ ཨཝཱིཏདོསོ ཨཝཱིཏམོཧོ, ཏསྨཱ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝཏཱི’ཏི. ན ཁོ པནེཏཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཝཾ དཊྛབྦཾ. དྭེ ཁོ ཨཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨཏྠཝསེ སམྤསྶམཱནོ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝཱམི – ཨཏྟནོ ཙ དིཊྛདྷམྨསུཁཝིཧཱརཾ སམྤསྶམཱནོ, པཙྪིམཉྩ ཛནཏཾ ཨནུཀམྤམཱནོ’’ཏི.

༥༦. ‘‘ཨནུཀམྤིཏརཱུཔཱ ¶ ཝཏཱཡཾ བྷོཏཱ གོཏམེན པཙྪིམཱ ཛནཏཱ ¶ , ཡཐཱ ཏཾ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན. ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ གོཏམ! ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ གོཏམ! སེཡྻཐཱཔི, བྷོ གོཏམ, ནིཀྐུཛྫིཏཾ ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ, པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ཝིཝརེཡྻ, མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ – ‘ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱི’ཏི; ཨེཝམེཝཾ བྷོཏཱ གོཏམེན ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེསཱཧཾ བྷཝནྟཾ གོཏམཾ སརཎཾ གཙྪཱམི དྷམྨཉྩ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ. ཨུཔཱསཀཾ མཾ བྷཝཾ གོཏམོ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི.

བྷཡབྷེརཝསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཨནངྒཎསུཏྟཾ

༥༧. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑཝེ’’ཏི. ‘‘ཨཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཙཏྟཱརོམེ, ཨཱཝུསོ, པུགྒལཱ སནྟོ སཾཝིཛྫམཱནཱ ལོཀསྨིཾ. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷཱཝུསོ, ཨེཀཙྩོ པུགྒལོ སཱངྒཎོཝ སམཱནོ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨངྒཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨིདྷ པནཱཝུསོ, ཨེཀཙྩོ པུགྒལོ སཱངྒཎོཝ སམཱནོ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨངྒཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཨིདྷཱཝུསོ, ཨེཀཙྩོ པུགྒལོ ཨནངྒཎོཝ སམཱནོ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨངྒཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨིདྷ པནཱཝུསོ, ཨེཀཙྩོ པུགྒལོ ཨནངྒཎོཝ སམཱནོ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨངྒཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཏཏྲཱཝུསོ, ཡྭཱཡཾ པུགྒལོ སཱངྒཎོཝ སམཱནོ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨངྒཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ཨཡཾ ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ པུགྒལཱནཾ སཱངྒཎཱནཾཡེཝ སཏཾ ཧཱིནཔུརིསོ ཨཀྑཱཡཏི. ཏཏྲཱཝུསོ, ཡྭཱཡཾ པུགྒལོ སཱངྒཎོཝ སམཱནོ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨངྒཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཨཡཾ ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ པུགྒལཱནཾ སཱངྒཎཱནཾཡེཝ སཏཾ སེཊྛཔུརིསོ ཨཀྑཱཡཏི ¶ . ཏཏྲཱཝུསོ, ཡྭཱཡཾ པུགྒལོ ཨནངྒཎོཝ ¶ སམཱནོ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨངྒཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ཨཡཾ ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ པུགྒལཱནཾ ཨནངྒཎཱནཾཡེཝ སཏཾ ཧཱིནཔུརིསོ ཨཀྑཱཡཏི. ཏཏྲཱཝུསོ, ཡྭཱཡཾ པུགྒལོ ཨནངྒཎོཝ སམཱནོ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨངྒཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཨཡཾ ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ པུགྒལཱནཾ ཨནངྒཎཱནཾཡེཝ སཏཾ སེཊྛཔུརིསོ ཨཀྑཱཡཏཱི’’ཏི.

༥༨. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཀོ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཡེནིམེསཾ དྭིནྣཾ པུགྒལཱནཾ སཱངྒཎཱནཾཡེཝ སཏཾ ཨེཀོ ཧཱིནཔུརིསོ ཨཀྑཱཡཏི, ཨེཀོ སེཊྛཔུརིསོ ཨཀྑཱཡཏི? ཀོ པནཱཝུསོ ¶ སཱརིཔུཏྟ, ཧེཏུ ཀོ ¶ པཙྩཡོ ཡེནིམེསཾ དྭིནྣཾ པུགྒལཱནཾ ཨནངྒཎཱནཾཡེཝ སཏཾ ཨེཀོ ཧཱིནཔུརིསོ ཨཀྑཱཡཏི, ཨེཀོ སེཊྛཔུརིསོ ཨཀྑཱཡཏཱི’’ཏི?

༥༩. ‘‘ཏཏྲཱཝུསོ, ཡྭཱཡཾ པུགྒལོ སཱངྒཎོཝ སམཱནོ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨངྒཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ཏསྶེཏཾ པཱཊིཀངྑཾ – ན ཚནྡཾ ཛནེསྶཏི ན ཝཱཡམིསྶཏི ན ཝཱིརིཡཾ ཨཱརབྷིསྶཏི ཏསྶངྒཎསྶ པཧཱནཱཡ; སོ སརཱགོ སདོསོ སམོཧོ སཱངྒཎོ སཾཀིལིཊྛཙིཏྟོ ཀཱལཾ ཀརིསྶཏི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, ཀཾསཔཱཏི ཨཱབྷཏཱ ཨཱཔཎཱ ཝཱ ཀམྨཱརཀུལཱ ཝཱ རཛེན ཙ མལེན ཙ པརིཡོནདྡྷཱ. ཏམེནཾ སཱམིཀཱ ན ཙེཝ པརིབྷུཉྫེཡྻུཾ ན ཙ པརིཡོདཔེཡྻུཾ [པརིཡོདཱཔེཡྻུཾ (?)], རཛཱཔཐེ ཙ ནཾ ནིཀྑིཔེཡྻུཾ. ཨེཝཉྷི སཱ, ཨཱཝུསོ, ཀཾསཔཱཏི ཨཔརེན སམཡེན སཾཀིལིཊྛཏརཱ ¶ ཨསྶ མལགྒཧིཏཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཡྭཱཡཾ པུགྒལོ སཱངྒཎོཝ སམཱནོ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨངྒཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ཏསྶེཏཾ པཱཊིཀངྑཾ – ན ཚནྡཾ ཛནེསྶཏི ན ཝཱཡམིསྶཏི ན ཝཱིརིཡཾ ཨཱརབྷིསྶཏི ཏསྶངྒཎསྶ པཧཱནཱཡ; སོ སརཱགོ སདོསོ སམོཧོ སཱངྒཎོ སཾཀིལིཊྛཙིཏྟོ ཀཱལཾ ཀརིསྶཏི.

‘‘ཏཏྲཱཝུསོ, ཡྭཱཡཾ པུགྒལོ སཱངྒཎོཝ སམཱནོ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨངྒཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཏསྶེཏཾ པཱཊིཀངྑཾ – ཚནྡཾ ཛནེསྶཏི ཝཱཡམིསྶཏི ཝཱིརིཡཾ ཨཱརབྷིསྶཏི ཏསྶངྒཎསྶ པཧཱནཱཡ; སོ ཨརཱགོ ཨདོསོ ཨམོཧོ ཨནངྒཎོ ཨསཾཀིལིཊྛཙིཏྟོ ཀཱལཾ ཀརིསྶཏི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, ཀཾསཔཱཏི ཨཱབྷཏཱ ཨཱཔཎཱ ཝཱ ཀམྨཱརཀུལཱ ཝཱ རཛེན ཙ མལེན ཙ པརིཡོནདྡྷཱ. ཏམེནཾ སཱམིཀཱ པརིབྷུཉྫེཡྻུཉྩེཝ པརིཡོདཔེཡྻུཉྩ, ན ཙ ནཾ རཛཱཔཐེ ནིཀྑིཔེཡྻུཾ. ཨེཝཉྷི ¶ སཱ, ཨཱཝུསོ, ཀཾསཔཱཏི ཨཔརེན སམཡེན པརིསུདྡྷཏརཱ ཨསྶ པརིཡོདཱཏཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཡྭཱཡཾ པུགྒལོ སཱངྒཎོཝ སམཱནོ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨངྒཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཏསྶེཏཾ པཱཊིཀངྑཾ – ཚནྡཾ ཛནེསྶཏི ཝཱཡམིསྶཏི ཝཱིརིཡཾ ཨཱརབྷིསྶཏི ཏསྶངྒཎསྶ པཧཱནཱཡ; སོ ཨརཱགོ ཨདོསོ ཨམོཧོ ཨནངྒཎོ ཨསཾཀིལིཊྛཙིཏྟོ ཀཱལཾ ཀརིསྶཏི.

‘‘ཏཏྲཱཝུསོ ¶ , ཡྭཱཡཾ པུགྒལོ ཨནངྒཎོཝ སམཱནོ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨངྒཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ཏསྶེཏཾ པཱཊིཀངྑཾ ¶ – སུབྷནིམིཏྟཾ མནསི ཀརིསྶཏི, ཏསྶ སུབྷནིམིཏྟསྶ མནསིཀཱརཱ རཱགོ ཙིཏྟཾ ཨནུདྡྷཾསེསྶཏི; སོ སརཱགོ སདོསོ སམོཧོ སཱངྒཎོ སཾཀིལིཊྛཙིཏྟོ ¶ ཀཱལཾ ཀརིསྶཏི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, ཀཾསཔཱཏི ཨཱབྷཏཱ ཨཱཔཎཱ ཝཱ ཀམྨཱརཀུལཱ ཝཱ པརིསུདྡྷཱ པརིཡོདཱཏཱ. ཏམེནཾ སཱམིཀཱ ན ཙེཝ པརིབྷུཉྫེཡྻུཾ ན ཙ པརིཡོདཔེཡྻུཾ, རཛཱཔཐེ ཙ ནཾ ནིཀྑིཔེཡྻུཾ. ཨེཝཉྷི སཱ, ཨཱཝུསོ, ཀཾསཔཱཏི ཨཔརེན སམཡེན སཾཀིལིཊྛཏརཱ ཨསྶ མལགྒཧིཏཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཡྭཱཡཾ པུགྒལོ ཨནངྒཎོཝ སམཱནོ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨངྒཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ཏསྶེཏཾ པཱཊིཀངྑཾ – སུབྷནིམིཏྟཾ མནསི ཀརིསྶཏི, ཏསྶ སུབྷནིམིཏྟསྶ མནསིཀཱརཱ རཱགོ ཙིཏྟཾ ཨནུདྡྷཾསེསྶཏི;སོ སརཱགོ སདོསོ སམོཧོ སཱངྒཎོ སཾཀིལིཊྛཙིཏྟོཀཱལཾཀརིསྶཏི.

‘‘ཏཏྲཱཝུསོ, ཡྭཱཡཾ པུགྒལོ ཨནངྒཎོཝ སམཱནོ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨངྒཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཏསྶེཏཾ པཱཊིཀངྑཾ – སུབྷནིམིཏྟཾ ན མནསི ཀརིསྶཏི, ཏསྶ སུབྷནིམིཏྟསྶ ཨམནསིཀཱརཱ རཱགོ ཙིཏྟཾ ནཱནུདྡྷཾསེསྶཏི; སོ ཨརཱགོ ཨདོསོ ཨམོཧོ ཨནངྒཎོ ཨསཾཀིལིཊྛཙིཏྟོ ཀཱལཾ ཀརིསྶཏི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, ཀཾསཔཱཏི ཨཱབྷཏཱ ཨཱཔཎཱ ཝཱ ཀམྨཱརཀུལཱ ཝཱ པརིསུདྡྷཱ པརིཡོདཱཏཱ. ཏམེནཾ སཱམིཀཱ པརིབྷུཉྫེཡྻུཉྩེཝ པརིཡོདཔེཡྻུཉྩ, ན ཙ ནཾ རཛཱཔཐེ ནིཀྑིཔེཡྻུཾ. ཨེཝཉྷི སཱ, ཨཱཝུསོ, ཀཾསཔཱཏི ཨཔརེན སམཡེན པརིསུདྡྷཏརཱ ཨསྶ པརིཡོདཱཏཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ¶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཡྭཱཡཾ པུགྒལོ ཨནངྒཎོཝ སམཱནོ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨངྒཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཏསྶེཏཾ པཱཊིཀངྑཾ – སུབྷནིམིཏྟཾ ན མནསི ཀརིསྶཏི, ཏསྶ སུབྷནིམིཏྟསྶ ཨམནསིཀཱརཱ རཱགོ ཙིཏྟཾ ནཱནུདྡྷཾསེསྶཏི; སོ ཨརཱགོ ཨདོསོ ཨམོཧོ ཨནངྒཎོ ཨསཾཀིལིཊྛཙིཏྟོ ཀཱལཾ ཀརིསྶཏི.

‘‘ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ མོགྒལླཱན ¶ , ཧེཏུ ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེནིམེསཾ དྭིནྣཾ པུགྒལཱནཾ སཱངྒཎཱནཾཡེཝ སཏཾ ཨེཀོ ཧཱིནཔུརིསོ ཨཀྑཱཡཏི, ཨེཀོ སེཊྛཔུརིསོ ཨཀྑཱཡཏི. ཨཡཾ པནཱཝུསོ མོགྒལླཱན, ཧེཏུ ཨཡཾ ¶ པཙྩཡོ ཡེནིམེསཾ དྭིནྣཾ པུགྒལཱནཾ ཨནངྒཎཱནཾཡེཝ སཏཾ ཨེཀོ ཧཱིནཔུརིསོ ཨཀྑཱཡཏི, ཨེཀོ སེཊྛཔུརིསོ ཨཀྑཱཡཏཱི’’ཏི.

༦༠. ‘‘ཨངྒཎཾ ཨངྒཎནྟི, ཨཱཝུསོ, ཝུཙྩཏི. ཀིསྶ ནུ ཁོ ཨེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཨདྷིཝཙནཾ ཡདིདཾ ཨངྒཎ’’ནྟི? ‘‘པཱཔཀཱནཾ ཁོ ཨེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཨཀུསལཱནཾ ཨིཙྪཱཝཙརཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ, ཡདིདཾ ཨངྒཎ’’ནྟི.

‘‘ཋཱནཾ ¶ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨཱཔཏྟིཉྩ ཝཏ ཨཱཔནྣོ ཨསྶཾ, ན ཙ མཾ བྷིཀྑཱུ ཛཱནེཡྻུཾ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔནྣོ’ཏི. ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཏཾ བྷིཀྑུཾ བྷིཀྑཱུ ཛཱནེཡྻུཾ – ‘ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔནྣོ’ཏི. ‘ཛཱནནྟི མཾ བྷིཀྑཱུ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔནྣོ’ཏི – ཨིཏི སོ ཀུཔིཏོ ཧོཏི ཨཔྤཏཱིཏོ. ཡོ ཙེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཀོཔོ ཡོ ཙ ཨཔྤཙྩཡོ – ཨུབྷཡམེཏཾ ཨངྒཎཾ.

‘‘ཋཱནཾ ¶ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨཱཔཏྟིཉྩ ཝཏ ཨཱཔནྣོ ཨསྶཾ, ཨནུརཧོ མཾ བྷིཀྑཱུ ཙོདེཡྻུཾ, ནོ སངྒྷམཛ྄ཛྷེ’ཏི. ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཏཾ བྷིཀྑུཾ བྷིཀྑཱུ སངྒྷམཛ྄ཛྷེ ཙོདེཡྻུཾ, ནོ ཨནུརཧོ. ‘སངྒྷམཛ྄ཛྷེ མཾ བྷིཀྑཱུ ཙོདེནྟི, ནོ ཨནུརཧོ’ཏི – ཨིཏི སོ ཀུཔིཏོ ཧོཏི ཨཔྤཏཱིཏོ. ཡོ ཙེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཀོཔོ ཡོ ཙ ཨཔྤཙྩཡོ – ཨུབྷཡམེཏཾ ཨངྒཎཾ.

‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨཱཔཏྟིཉྩ ཝཏ ཨཱཔནྣོ ཨསྶཾ, སཔྤཊིཔུགྒལོ མཾ ཙོདེཡྻ, ནོ ཨཔྤཊིཔུགྒལོ’ཏི. ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨཔྤཊིཔུགྒལོ ཙོདེཡྻ, ནོ སཔྤཊིཔུགྒལོ. ‘ཨཔྤཊིཔུགྒལོ མཾ ཙོདེཏི, ནོ སཔྤཊིཔུགྒལོ’ཏི – ཨིཏི སོ ཀུཔིཏོ ཧོཏི ཨཔྤཏཱིཏོ. ཡོ ཙེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཀོཔོ ཡོ ཙ ཨཔྤཙྩཡོ – ཨུབྷཡམེཏཾ ཨངྒཎཾ.

‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨཧོ ཝཏ མམེཝ སཏྠཱ པཊིཔུཙྪིཏྭཱ པཊིཔུཙྪིཏྭཱ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻ, ན ཨཉྙཾ བྷིཀྑུཾ སཏྠཱ པཊིཔུཙྪིཏྭཱ པཊིཔུཙྪིཏྭཱ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻཱ’ཏི. ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨཉྙཾ བྷིཀྑུཾ སཏྠཱ པཊིཔུཙྪིཏྭཱ ¶ པཊིཔུཙྪིཏྭཱ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻ, ན ཏཾ བྷིཀྑུཾ ¶ སཏྠཱ ¶ པཊིཔུཙྪིཏྭཱ པཊིཔུཙྪིཏྭཱ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻ. ‘ཨཉྙཾ བྷིཀྑུཾ སཏྠཱ པཊིཔུཙྪིཏྭཱ པཊིཔུཙྪིཏྭཱ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨཾ དེསེཏི, ན མཾ སཏྠཱ པཊིཔུཙྪིཏྭཱ པཊིཔུཙྪིཏྭཱ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨཾ དེསེཏཱི’ཏི – ཨིཏི སོ ཀུཔིཏོ ཧོཏི ཨཔྤཏཱིཏོ. ཡོ ཙེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཀོཔོ ཡོ ཙ ཨཔྤཙྩཡོ – ཨུབྷཡམེཏཾ ཨངྒཎཾ.

‘‘ཋཱནཾ ¶ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨཧོ ཝཏ མམེཝ བྷིཀྑཱུ པུརཀྑཏྭཱ པུརཀྑཏྭཱ གཱམཾ བྷཏྟཱཡ པཝིསེཡྻུཾ, ན ཨཉྙཾ བྷིཀྑུཾ བྷིཀྑཱུ པུརཀྑཏྭཱ པུརཀྑཏྭཱ གཱམཾ བྷཏྟཱཡ པཝིསེཡྻུ’ནྟི. ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨཉྙཾ བྷིཀྑུཾ བྷིཀྑཱུ པུརཀྑཏྭཱ པུརཀྑཏྭཱ གཱམཾ བྷཏྟཱཡ པཝིསེཡྻུཾ, ན ཏཾ བྷིཀྑུཾ བྷིཀྑཱུ པུརཀྑཏྭཱ པུརཀྑཏྭཱ གཱམཾ བྷཏྟཱཡ པཝིསེཡྻུཾ. ‘ཨཉྙཾ བྷིཀྑུཾ བྷིཀྑཱུ པུརཀྑཏྭཱ པུརཀྑཏྭཱ གཱམཾ བྷཏྟཱཡ པཝིསནྟི, ན མཾ བྷིཀྑཱུ པུརཀྑཏྭཱ པུརཀྑཏྭཱ གཱམཾ བྷཏྟཱཡ པཝིསནྟཱི’ཏི – ཨིཏི སོ ཀུཔིཏོ ཧོཏི ཨཔྤཏཱིཏོ. ཡོ ཙེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཀོཔོ ཡོ ཙ ཨཔྤཙྩཡོ – ཨུབྷཡམེཏཾ ཨངྒཎཾ.

‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨཧོ ཝཏ ཨཧམེཝ ལབྷེཡྻཾ བྷཏྟགྒེ ཨགྒཱསནཾ ཨགྒོདཀཾ ཨགྒཔིཎྜཾ, ན ཨཉྙོ བྷིཀྑུ ལབྷེཡྻ བྷཏྟགྒེ ཨགྒཱསནཾ ཨགྒོདཀཾ ཨགྒཔིཎྜ’ནྟི. ཋཱནཾ ཁོ ¶ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨཉྙོ བྷིཀྑུ ལབྷེཡྻ བྷཏྟགྒེ ཨགྒཱསནཾ ཨགྒོདཀཾ ཨགྒཔིཎྜཾ, ན སོ བྷིཀྑུ ལབྷེཡྻ བྷཏྟགྒེ ཨགྒཱསནཾ ཨགྒོདཀཾ ཨགྒཔིཎྜཾ. ‘ཨཉྙོ བྷིཀྑུ ལབྷཏི བྷཏྟགྒེ ཨགྒཱསནཾ ཨགྒོདཀཾ ཨགྒཔིཎྜཾ, ནཱཧཾ ལབྷཱམི བྷཏྟགྒེ ཨགྒཱསནཾ ཨགྒོདཀཾ ཨགྒཔིཎྜ’ནྟི – ཨིཏི སོ ཀུཔིཏོ ཧོཏི ཨཔྤཏཱིཏོ. ཡོ ཙེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཀོཔོ ཡོ ཙ ཨཔྤཙྩཡོ – ཨུབྷཡམེཏཾ ཨངྒཎཾ.

‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨཧོ ཝཏ ཨཧམེཝ བྷཏྟགྒེ བྷུཏྟཱཝཱི ཨནུམོདེཡྻཾ, ན ཨཉྙོ བྷིཀྑུ བྷཏྟགྒེ བྷུཏྟཱཝཱི ཨནུམོདེཡྻཱ’ཏི. ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨཉྙོ བྷིཀྑུ བྷཏྟགྒེ བྷུཏྟཱཝཱི ཨནུམོདེཡྻ, ན སོ བྷིཀྑུ བྷཏྟགྒེ བྷུཏྟཱཝཱི ཨནུམོདེཡྻ. ‘ཨཉྙོ བྷིཀྑུ བྷཏྟགྒེ བྷུཏྟཱཝཱི ¶ ཨནུམོདཏི, ནཱཧཾ བྷཏྟགྒེ བྷུཏྟཱཝཱི ཨནུམོདཱམཱི’ཏི – ཨིཏི སོ ཀུཔིཏོ ཧོཏི ཨཔྤཏཱིཏོ. ཡོ ཙེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཀོཔོ ཡོ ཙ ཨཔྤཙྩཡོ – ཨུབྷཡམེཏཾ ཨངྒཎཾ.

‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨཧོ ཝཏ ཨཧམེཝ ཨཱརཱམགཏཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻཾ, ན ཨཉྙོ བྷིཀྑུ ཨཱརཱམགཏཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻཱ’ཏི. ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨཉྙོ བྷིཀྑུ ¶ ཨཱརཱམགཏཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻ, ན སོ བྷིཀྑུ ཨཱརཱམགཏཱནཾ ¶ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻ. ‘ཨཉྙོ བྷིཀྑུ ཨཱརཱམགཏཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨཾ ¶ དེསེཏི, ནཱཧཾ ཨཱརཱམགཏཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨཾ དེསེམཱི’ཏི – ཨིཏི སོ ཀུཔིཏོ ཧོཏི ཨཔྤཏཱིཏོ. ཡོ ཙེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཀོཔོ ཡོ ཙ ཨཔྤཙྩཡོ – ཨུབྷཡམེཏཾ ཨངྒཎཾ.

‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨཧོ ཝཏ ཨཧམེཝ ཨཱརཱམགཏཱནཾ བྷིཀྑུནཱིནཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻཾ…པེ… ཨུཔཱསཀཱནཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻཾ…པེ… ཨུཔཱསིཀཱནཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻཾ, ན ཨཉྙོ བྷིཀྑུ ཨཱརཱམགཏཱནཾ ཨུཔཱསིཀཱནཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻཱ’ཏི. ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨཉྙོ བྷིཀྑུ ཨཱརཱམགཏཱནཾ ཨུཔཱསིཀཱནཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻ, ན སོ བྷིཀྑུ ཨཱརཱམགཏཱནཾ ཨུཔཱསིཀཱནཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻ. ‘ཨཉྙོ བྷིཀྑུ ཨཱརཱམགཏཱནཾ ཨུཔཱསིཀཱནཾ དྷམྨཾ དེསེཏི, ནཱཧཾ ཨཱརཱམགཏཱནཾ ཨུཔཱསིཀཱནཾ དྷམྨཾ དེསེམཱི’ཏི – ཨིཏི སོ ཀུཔིཏོ ཧོཏི ཨཔྤཏཱིཏོ. ཡོ ཙེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཀོཔོ ཡོ ཙ ཨཔྤཙྩཡོ – ཨུབྷཡམེཏཾ ཨངྒཎཾ.

‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨཧོ ཝཏ མམེཝ བྷིཀྑཱུ སཀྐརེཡྻུཾ གརུཾ ཀརེཡྻུཾ [གརུཀརེཡྻུཾ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] མཱནེཡྻུཾ པཱུཛེཡྻུཾ, ན ཨཉྙཾ བྷིཀྑུཾ བྷིཀྑཱུ སཀྐརེཡྻུཾ གརུཾ ཀརེཡྻུཾ མཱནེཡྻུཾ པཱུཛེཡྻུ’ནྟི. ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨཉྙཾ བྷིཀྑུཾ བྷིཀྑཱུ སཀྐརེཡྻུཾ གརུཾ ཀརེཡྻུཾ མཱནེཡྻུཾ པཱུཛེཡྻུཾ, ན ཏཾ བྷིཀྑུཾ བྷིཀྑཱུ སཀྐརེཡྻུཾ གརུཾ ཀརེཡྻུཾ མཱནེཡྻུཾ པཱུཛེཡྻུཾ. ‘ཨཉྙཾ བྷིཀྑུཾ བྷིཀྑཱུ སཀྐརོནྟི གརུཾ ¶ ཀརོནྟི མཱནེནྟི པཱུཛེནྟི ¶ , ན མཾ བྷིཀྑཱུ སཀྐརོནྟི གརུཾ ཀརོནྟི མཱནེནྟི པཱུཛེནྟཱི’ཏི – ཨིཏི སོ ཀུཔིཏོ ཧོཏི ཨཔྤཏཱིཏོ. ཡོ ཙེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཀོཔོ ཡོ ཙ ཨཔྤཙྩཡོ – ཨུབྷཡམེཏཾ ཨངྒཎཾ.

‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨཧོ ཝཏ མམེཝ བྷིཀྑུནིཡོ…པེ… ཨུཔཱསཀཱ…པེ… ཨུཔཱསིཀཱ སཀྐརེཡྻུཾ གརུཾ ཀརེཡྻུཾ མཱནེཡྻུཾ པཱུཛེཡྻུཾ, ན ཨཉྙཾ བྷིཀྑུཾ ཨུཔཱསིཀཱ སཀྐརེཡྻུཾ གརུཾ ཀརེཡྻུཾ མཱནེཡྻུཾ པཱུཛེཡྻུ’ནྟི. ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨཉྙཾ བྷིཀྑུཾ ཨུཔཱསིཀཱ སཀྐརེཡྻུཾ གརུཾ ཀརེཡྻུཾ མཱནེཡྻུཾ པཱུཛེཡྻུཾ, ན ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨུཔཱསིཀཱ སཀྐརེཡྻུཾ གརུཾ ¶ ཀརེཡྻུཾ མཱནེཡྻུཾ པཱུཛེཡྻུཾ. ‘ཨཉྙཾ བྷིཀྑུཾ ཨུཔཱསིཀཱ སཀྐརོནྟི གརུཾ ཀརོནྟི མཱནེནྟི པཱུཛེནྟི, ན མཾ ཨུཔཱསིཀཱ སཀྐརོནྟི གརུཾ ཀརོནྟི མཱནེནྟི པཱུཛེནྟཱི’ཏི – ཨིཏི སོ ཀུཔིཏོ ཧོཏི ཨཔྤཏཱིཏོ. ཡོ ཙེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཀོཔོ ཡོ ཙ ཨཔྤཙྩཡོ – ཨུབྷཡམེཏཾ ཨངྒཎཾ.

‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨཧོ ཝཏ ཨཧམེཝ ལཱབྷཱི ཨསྶཾ པཎཱིཏཱནཾ ཙཱིཝརཱནཾ, ན ཨཉྙོ བྷིཀྑུ ལཱབྷཱི ཨསྶ པཎཱིཏཱནཾ ཙཱིཝརཱན’ནྟི. ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨཉྙོ ¶ བྷིཀྑུ ལཱབྷཱི ཨསྶ པཎཱིཏཱནཾ ཙཱིཝརཱནཾ, ན སོ བྷིཀྑུ ལཱབྷཱི ཨསྶ པཎཱིཏཱནཾ ཙཱིཝརཱནཾ. ‘ཨཉྙོ བྷིཀྑུ ལཱབྷཱི [ལཱབྷཱི ཨསྶ (ཀ.)] པཎཱིཏཱནཾ ཙཱིཝརཱནཾ, ནཱཧཾ ལཱབྷཱི ¶ [ལཱབྷཱི ཨསྶཾ (ཀ.)] པཎཱིཏཱནཾ ཙཱིཝརཱན’ནྟི – ཨིཏི སོ ཀུཔིཏོ ཧོཏི ཨཔྤཏཱིཏོ. ཡོ ཙེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཀོཔོ ཡོ ཙ ཨཔྤཙྩཡོ – ཨུབྷཡམེཏཾ ཨངྒཎཾ.

‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨཧོ ཝཏ ཨཧམེཝ ལཱབྷཱི ཨསྶཾ པཎཱིཏཱནཾ པིཎྜཔཱཏཱནཾ…པེ… པཎཱིཏཱནཾ སེནཱསནཱནཾ…པེ… པཎཱིཏཱནཾ གིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱནཾ, ན ཨཉྙོ བྷིཀྑུ ལཱབྷཱི ཨསྶ པཎཱིཏཱནཾ གིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱན’ནྟི. ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨཉྙོ བྷིཀྑུ ལཱབྷཱི ཨསྶ པཎཱིཏཱནཾ གིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱནཾ, ན སོ བྷིཀྑུ ལཱབྷཱི ཨསྶ པཎཱིཏཱནཾ གིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱནཾ. ‘ཨཉྙོ བྷིཀྑུ ¶ ལཱབྷཱི [ལཱབྷཱི ཨསྶ (ཀ.)] པཎཱིཏཱནཾ གིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱནཾ, ནཱཧཾ ལཱབྷཱི [ལཱབྷཱི ཨསྶཾ (ཀ.)] པཎཱིཏཱནཾ གིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱན’ནྟི – ཨིཏི སོ ཀུཔིཏོ ཧོཏི ཨཔྤཏཱིཏོ. ཡོ ཙེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཀོཔོ ཡོ ཙ ཨཔྤཙྩཡོ – ཨུབྷཡམེཏཾ ཨངྒཎཾ.

‘‘ཨིམེསཾ ཁོ ཨེཏཾ, ཨཱཝུསོ, པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ ཨིཙྪཱཝཙརཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ, ཡདིདཾ ཨངྒཎ’’ནྟི.

༦༡. ‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ ཨིམེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཨིཙྪཱཝཙརཱ ཨཔྤཧཱིནཱ དིསྶནྟི ཙེཝ སཱུཡནྟི ཙ, ཀིཉྩཱཔི སོ ཧོཏི ཨཱརཉྙིཀོ པནྟསེནཱསནོ པིཎྜཔཱཏིཀོ ¶ སཔདཱནཙཱརཱི པཾསུཀཱུལིཀོ ལཱུཁཙཱིཝརདྷརོ, ཨཐ ཁོ ནཾ སབྲཧྨཙཱརཱི ན ཙེཝ སཀྐརོནྟི ན གརུཾ ཀརོནྟི ན མཱནེནྟི ན པཱུཛེནྟི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏེ ཧི ཏསྶ ¶ ཨཱཡསྨཏོ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཨིཙྪཱཝཙརཱ ཨཔྤཧཱིནཱ དིསྶནྟི ཙེཝ སཱུཡནྟི ཙ. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, ཀཾསཔཱཏི ཨཱབྷཏཱ ཨཱཔཎཱ ཝཱ ཀམྨཱརཀུལཱ ཝཱ པརིསུདྡྷཱ པརིཡོདཱཏཱ. ཏམེནཾ སཱམིཀཱ ཨཧིཀུཎཔཾ ཝཱ ཀུཀྐུརཀུཎཔཾ ཝཱ མནུསྶཀུཎཔཾ ཝཱ རཙཡིཏྭཱ ཨཉྙིསྶཱ ཀཾསཔཱཏིཡཱ པཊིཀུཛྫིཏྭཱ ཨནྟརཱཔཎཾ པཊིཔཛྫེཡྻུཾ. ཏམེནཾ ཛནོ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨམྦྷོ, ཀིམེཝིདཾ ཧརཱིཡཏི ཛཉྙཛཉྙཾ ཝིཡཱ’ཏི? ཏམེནཾ ཨུཊྛཧིཏྭཱ ཨཔཱཔུརིཏྭཱ [ཨཝཱཔུརིཏྭཱ (སཱི.)] ཨོལོཀེཡྻ. ཏསྶ སཧདསྶནེན ཨམནཱཔཏཱ ཙ སཎྛཧེཡྻ, པཱཊིཀུལྱཏཱ [པཊིཀཱུལཏཱ (ཀ.), པཱཊིཀཱུལྱཏཱ (སྱཱ.)] ཙ སཎྛཧེཡྻ, ཛེགུཙྪཏཱ ཙ [ཛེགུཙྪིཏཱ ཙ (པཱི. ཀ.)] སཎྛཧེཡྻ; ཛིགྷཙྪིཏཱནམྤི ན བྷོཏྟུཀམྱཏཱ ཨསྶ, པགེཝ སུཧིཏཱནཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཡསྶ ཀསྶཙི བྷིཀྑུནོ ཨིམེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཨིཙྪཱཝཙརཱ ཨཔྤཧཱིནཱ དིསྶནྟི ཙེཝ སཱུཡནྟི ཙ, ཀིཉྩཱཔི སོ ཧོཏི ཨཱརཉྙིཀོ པནྟསེནཱསནོ པིཎྜཔཱཏིཀོ སཔདཱནཙཱརཱི པཾསུཀཱུལིཀོ ལཱུཁཙཱིཝརདྷརོ, ཨཐ ཁོ ནཾ སབྲཧྨཙཱརཱི ན ཙེཝ སཀྐརོནྟི ན གརུཾ ཀརོནྟི ¶ ན མཱནེནྟི ན པཱུཛེནྟི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏེ ཧི ཏསྶ ཨཱཡསྨཏོ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཨིཙྪཱཝཙརཱ ཨཔྤཧཱིནཱ དིསྶནྟི ཙེཝ སཱུཡནྟི ཙ.

༦༢. ‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ ཨིམེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཨིཙྪཱཝཙརཱ པཧཱིནཱ དིསྶནྟི ཙེཝ སཱུཡནྟི ཙ, ཀིཉྩཱཔི སོ ཧོཏི གཱམནྟཝིཧཱརཱི ¶ ནེམནྟནིཀོ གཧཔཏིཙཱིཝརདྷརོ, ཨཐ ཁོ ནཾ སབྲཧྨཙཱརཱི སཀྐརོནྟི གརུཾ ཀརོནྟི མཱནེནྟི པཱུཛེནྟི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ ¶ ? ཏེ ཧི ཏསྶ ཨཱཡསྨཏོ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཨིཙྪཱཝཙརཱ པཧཱིནཱ དིསྶནྟི ཙེཝ སཱུཡནྟི ཙ. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, ཀཾསཔཱཏི ཨཱབྷཏཱ ཨཱཔཎཱ ཝཱ ཀམྨཱརཀུལཱ ཝཱ པརིསུདྡྷཱ པརིཡོདཱཏཱ. ཏམེནཾ སཱམིཀཱ སཱལཱིནཾ ཨོདནཾ ཝིཙིཏཀཱལ༹ཀཾ [ཝིཙིནིཏཀཱལ༹ཀཾ (ཀ.)] ཨནེཀསཱུཔཾ ཨནེཀབྱཉྫནཾ རཙཡིཏྭཱ ཨཉྙིསྶཱ ཀཾསཔཱཏིཡཱ པཊིཀུཛྫིཏྭཱ ཨནྟརཱཔཎཾ པཊིཔཛྫེཡྻུཾ. ཏམེནཾ ཛནོ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨམྦྷོ, ཀིམེཝིདཾ ཧརཱིཡཏི ཛཉྙཛཉྙཾ ཝིཡཱ’ཏི? ཏམེནཾ ཨུཊྛཧིཏྭཱ ཨཔཱཔུརིཏྭཱ ཨོལོཀེཡྻ. ཏསྶ སཧ དསྶནེན མནཱཔཏཱ ཙ སཎྛཧེཡྻ, ཨཔྤཱཊིཀུལྱཏཱ ཙ སཎྛཧེཡྻ, ཨཛེགུཙྪཏཱ ཙ སཎྛཧེཡྻ; སུཧིཏཱནམྤི བྷོཏྟུཀམྱཏཱ ཨསྶ, པགེཝ ཛིགྷཙྪིཏཱནཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཡསྶ ཀསྶཙི བྷིཀྑུནོ ཨིམེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཨིཙྪཱཝཙརཱ པཧཱིནཱ དིསྶནྟི ཙེཝ སཱུཡནྟི ཙ, ཀིཉྩཱཔི སོ ཧོཏི གཱམནྟཝིཧཱརཱི ནེམནྟནིཀོ གཧཔཏིཙཱིཝརདྷརོ, ཨཐ ཁོ ནཾ སབྲཧྨཙཱརཱི སཀྐརོནྟི གརུཾ ཀརོནྟི མཱནེནྟི པཱུཛེནྟི ¶ . ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏེ ཧི ཏསྶ ཨཱཡསྨཏོ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཨིཙྪཱཝཙརཱ པཧཱིནཱ དིསྶནྟི ཙེཝ སཱུཡནྟི ཙཱ’’ཏི.

༦༣. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨུཔམཱ མཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, པཊིབྷཱཏཱི’’ཏི. ‘‘པཊིབྷཱཏུ ཏཾ, ཨཱཝུསོ མོགྒལླཱནཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཀམིདཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, སམཡཾ རཱཛགཧེ ཝིཧརཱམི གིརིབྦཛེ. ཨཐ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ ¶ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ རཱཛགཧཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསིཾ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན སམཱིཏི ཡཱནཀཱརཔུཏྟོ རཐསྶ ནེམིཾ ཏཙྪཏི. ཏམེནཾ པཎྜུཔུཏྟོ ཨཱཛཱིཝཀོ པུརཱཎཡཱནཀཱརཔུཏྟོ པཙྩུཔཊྛིཏོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པཎྜུཔུཏྟསྶ ཨཱཛཱིཝཀསྶ པུརཱཎཡཱནཀཱརཔུཏྟསྶ ཨེཝཾ ཙེཏསོ པརིཝིཏཀྐོ ཨུདཔཱདི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཡཾ སམཱིཏི ཡཱནཀཱརཔུཏྟོ ཨིམིསྶཱ ནེམིཡཱ ཨིམཉྩ ཝངྐཾ ཨིམཉྩ ཛིམྷཾ ཨིམཉྩ དོསཾ ཏཙྪེཡྻ, ཨེཝཱཡཾ ནེམི ཨཔགཏཝངྐཱ ཨཔགཏཛིམྷཱ ཨཔགཏདོསཱ སུདྡྷཱ ཨསྶ [སུདྡྷཱསྶ (སཱི. པཱི.), སུདྡྷཱ (ཀ.)] སཱརེ པཏིཊྛིཏཱ’ཏི ¶ . ཡཐཱ ཡཐཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པཎྜུཔུཏྟསྶ ཨཱཛཱིཝཀསྶ པུརཱཎཡཱནཀཱརཔུཏྟསྶ ཙེཏསོ པརིཝིཏཀྐོ ཧོཏི, ཏཐཱ ཏཐཱ ¶ སམཱིཏི ཡཱནཀཱརཔུཏྟོ ཏསྶཱ ནེམིཡཱ ཏཉྩ ཝངྐཾ ཏཉྩ ཛིམྷཾ ཏཉྩ དོསཾ ཏཙྪཏི. ཨཐ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པཎྜུཔུཏྟོ ཨཱཛཱིཝཀོ པུརཱཎཡཱནཀཱརཔུཏྟོ ཨཏྟམནོ ཨཏྟམནཝཱཙཾ ནིཙྪཱརེསི – ‘ཧདཡཱ ཧདཡཾ མཉྙེ ཨཉྙཱཡ ཏཙྪཏཱི’ཏི.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཡེ ཏེ པུགྒལཱ ཨསྶདྡྷཱ, ཛཱིཝིཀཏྠཱ ན སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏཱ, སཋཱ མཱཡཱཝིནོ ཀེཏབིནོ [ཀེཊུབྷིནོ (བཧཱུསུ)] ཨུདྡྷཏཱ ཨུནྣལཱ༹ ཙཔལཱ མུཁརཱ ཝིཀིཎྞཝཱཙཱ, ཨིནྡྲིཡེསུ ཨགུཏྟདྭཱརཱ, བྷོཛནེ ཨམཏྟཉྙུནོ, ཛཱགརིཡཾ ཨནནུཡུཏྟཱ, སཱམཉྙེ ཨནཔེཀྑཝནྟོ, སིཀྑཱཡ ན ཏིབྦགཱརཝཱ, བཱཧུལིཀཱ སཱཐལིཀཱ, ཨོཀྐམནེ པུབྦངྒམཱ, པཝིཝེཀེ ནིཀྑིཏྟདྷུརཱ, ཀུསཱིཏཱ ཧཱིནཝཱིརིཡཱ མུཊྛསྶཏཱི ཨསམྤཛཱནཱ ཨསམཱཧིཏཱ ¶ ཝིབྦྷནྟཙིཏྟཱ དུཔྤཉྙཱ ཨེལ༹མཱུགཱ, ཏེསཾ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨིམིནཱ དྷམྨཔརིཡཱཡེན ཧདཡཱ ཧདཡཾ མཉྙེ ཨཉྙཱཡ ཏཙྪཏི.

‘‘ཡེ པན ཏེ ཀུལཔུཏྟཱ སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏཱ, ཨསཋཱ ཨམཱཡཱཝིནོ ཨཀེཏབིནོ ཨནུདྡྷཏཱ ཨནུནྣལཱ༹ ཨཙཔལཱ ཨམུཁརཱ ཨཝིཀིཎྞཝཱཙཱ, ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརཱ, བྷོཛནེ མཏྟཉྙུནོ, ཛཱགརིཡཾ ཨནུཡུཏྟཱ, སཱམཉྙེ ཨཔེཀྑཝནྟོ, སིཀྑཱཡ ཏིབྦགཱརཝཱ, ན བཱཧུལིཀཱ ¶ ན སཱཐལིཀཱ, ཨོཀྐམནེ ནིཀྑིཏྟདྷུརཱ, པཝིཝེཀེ པུབྦངྒམཱ, ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡཱ པཧིཏཏྟཱ ཨུཔཊྛིཏསྶཏཱི སམྤཛཱནཱ སམཱཧིཏཱ ཨེཀགྒཙིཏྟཱ པཉྙཝནྟོ ཨནེལ༹མཱུགཱ, ཏེ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ ཨིམཾ དྷམྨཔརིཡཱཡཾ སུཏྭཱ པིཝནྟི མཉྙེ, གྷསནྟི མཉྙེ ཝཙསཱ ཙེཝ མནསཱ ཙ – ‘སཱདྷུ ཝཏ, བྷོ, སབྲཧྨཙཱརཱི ཨཀུསལཱ ཝུཊྛཱཔེཏྭཱ ཀུསལེ པཏིཊྛཱཔེཏཱི’ཏི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, ཨིཏྠཱི ཝཱ པུརིསོ ཝཱ དཧརོ ཡུཝཱ མཎྜནཀཛཱཏིཀོ སཱིསཾནྷཱཏོ ཨུཔྤལམཱལཾ ཝཱ ཝསྶིཀམཱལཾ ཝཱ ཨཏིམུཏྟཀམཱལཾ [ཨདྷིམུཏྟཀམཱལཾ (སྱཱ.)] ཝཱ ལབྷིཏྭཱ ཨུབྷོཧི ཧཏྠེཧི པཊིགྒཧེཏྭཱ ཨུཏྟམངྒེ སིརསྨིཾ པཏིཊྛཔེཡྻ, ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཡེ ཏེ ཀུལཔུཏྟཱ སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏཱ, ཨསཋཱ ཨམཱཡཱཝིནོ ཨཀེཏབིནོ ཨནུདྡྷཏཱ ཨནུནྣལཱ༹ ཨཙཔལཱ ཨམུཁརཱ ཨཝིཀིཎྞཝཱཙཱ, ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརཱ, བྷོཛནེ མཏྟཉྙུནོ, ཛཱགརིཡཾ ཨནུཡུཏྟཱ, སཱམཉྙེ ཨཔེཀྑཝནྟོ, སིཀྑཱཡ ཏིབྦགཱརཝཱ, ན ¶ བཱཧུལིཀཱ ན སཱཐལིཀཱ, ཨོཀྐམནེ ནིཀྑིཏྟདྷུརཱ, པཝིཝེཀེ པུབྦངྒམཱ, ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡཱ པཧིཏཏྟཱ ཨུཔཊྛིཏསྶཏཱི ¶ སམྤཛཱནཱ སམཱཧིཏཱ ཨེཀགྒཙིཏྟཱ པཉྙཝནྟོ ཨནེལ༹མཱུགཱ, ཏེ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ ཨིམཾ དྷམྨཔརིཡཱཡཾ སུཏྭཱ པིཝནྟི མཉྙེ, གྷསནྟི མཉྙེ ཝཙསཱ ཙེཝ མནསཱ ཙ – ‘སཱདྷུ ཝཏ, བྷོ, སབྲཧྨཙཱརཱི ཨཀུསལཱ ཝུཊྛཱཔེཏྭཱ ཀུསལེ པཏིཊྛཱཔེཏཱི’ཏི. ཨིཏིཧ ཏེ ཨུབྷོ མཧཱནཱགཱ ཨཉྙམཉྙསྶ སུབྷཱསིཏཾ སམནུམོདིཾསཱུ’’ཏི.

ཨནངྒཎསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ པཉྩམཾ.

༦. ཨཱཀངྑེཡྻསུཏྟཾ

༦༤. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘སམྤནྣསཱིལཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཧརཐ སམྤནྣཔཱཏིམོཀྑཱ; པཱཏིམོཀྑསཾཝརསཾཝུཏཱ ཝིཧརཐ ཨཱཙཱརགོཙརསམྤནྣཱ ཨཎུམཏྟེསུ ཝཛྫེསུ བྷཡདསྶཱཝིནོ; སམཱདཱཡ སིཀྑཐ སིཀྑཱཔདེསུ.

༦༥. ‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ – ‘སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ པིཡོ ཙ ཨསྶཾ མནཱཔོ ཙ གརུ ཙ བྷཱཝནཱིཡོ ཙཱ’ཏི [མནཱཔོ གརུབྷཱཝནིཡོ ཙཱཏི (སཱི.)], སཱིལེསྭེཝསྶ པརིཔཱུརཀཱརཱི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཙེཏོསམཐམནུཡུཏྟོ ཨནིརཱཀཏཛ྄ཛྷཱནོ ཝིཔསྶནཱཡ སམནྣཱགཏོ བྲཱུཧེཏཱ སུཉྙཱགཱརཱནཾ.

‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ – ‘ལཱབྷཱི ཨསྶཾ ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱན’ནྟི, སཱིལེསྭེཝསྶ པརིཔཱུརཀཱརཱི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཙེཏོསམཐམནུཡུཏྟོ ཨནིརཱཀཏཛ྄ཛྷཱནོ ཝིཔསྶནཱཡ སམནྣཱགཏོ བྲཱུཧེཏཱ སུཉྙཱགཱརཱནཾ.

‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ – ‘ཡེསཱཧཾ ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསན གིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཾ པརིབྷུཉྫཱམི ཏེསཾ ཏེ ཀཱརཱ མཧཔྥལཱ ཨསྶུ ¶ མཧཱནིསཾསཱ’ཏི, སཱིལེསྭེཝསྶ པརིཔཱུརཀཱརཱི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཙེཏོསམཐམནུཡུཏྟོ ཨནིརཱཀཏཛ྄ཛྷཱནོ ཝིཔསྶནཱཡ སམནྣཱགཏོ བྲཱུཧེཏཱ སུཉྙཱགཱརཱནཾ.

‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ¶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ – ‘ཡེ མཾ [ཡེ མེ (སཱི. སྱཱ.)] ཉཱཏཱི སཱལོཧིཏཱ པེཏཱ ཀཱལངྐཏཱ [ཀཱལཀཏཱ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] པསནྣཙིཏྟཱ ཨནུསྶརནྟི ཏེསཾ ཏཾ མཧཔྥལཾ ཨསྶ མཧཱནིསཾས’ནྟི, སཱིལེསྭེཝསྶ པརིཔཱུརཀཱརཱི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཙེཏོསམཐམནུཡུཏྟོ ཨནིརཱཀཏཛ྄ཛྷཱནོ ཝིཔསྶནཱཡ སམནྣཱགཏོ བྲཱུཧེཏཱ སུཉྙཱགཱརཱནཾ.

༦༦. ‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ¶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ – ‘ཨརཏིརཏིསཧོ ཨསྶཾ, ན ཙ མཾ ཨརཏི སཧེཡྻ, ཨུཔྤནྣཾ ཨརཏིཾ ཨབྷིབྷུཡྻ ཨབྷིབྷུཡྻ ཝིཧརེཡྻ’ནྟི, སཱིལེསྭེཝསྶ པརིཔཱུརཀཱརཱི…པེ… བྲཱུཧེཏཱ སུཉྙཱགཱརཱནཾ.

‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ – ‘བྷཡབྷེརཝསཧོ ཨསྶཾ, ན ཙ མཾ བྷཡབྷེརཝཾ སཧེཡྻ, ཨུཔྤནྣཾ བྷཡབྷེརཝཾ ཨབྷིབྷུཡྻ ཨབྷིབྷུཡྻ ཝིཧརེཡྻ’ནྟི, སཱིལེསྭེཝསྶ པརིཔཱུརཀཱརཱི…པེ… བྲཱུཧེཏཱ སུཉྙཱགཱརཱནཾ.

‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ – ‘ཙཏུནྣཾ ཛྷཱནཱནཾ ཨཱབྷིཙེཏསིཀཱནཾ དིཊྛདྷམྨསུཁཝིཧཱརཱནཾ ནིཀཱམལཱབྷཱི ཨསྶཾ ཨཀིཙྪལཱབྷཱི ཨཀསིརལཱབྷཱི’ཏི, སཱིལེསྭེཝསྶ པརིཔཱུརཀཱརཱི…པེ… བྲཱུཧེཏཱ སུཉྙཱགཱརཱནཾ.

‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ – ‘ཡེ ཏེ སནྟཱ ཝིམོཀྑཱ ཨཏིཀྐམྨ རཱུཔེ ཨཱརུཔྤཱ, ཏེ ཀཱཡེན ཕུསིཏྭཱ ཝིཧརེཡྻ’ནྟི, སཱིལེསྭེཝསྶ པརིཔཱུརཀཱརཱི…པེ… བྲཱུཧེཏཱ སུཉྙཱགཱརཱནཾ.

༦༧. ‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ¶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ – ‘ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ སོཏཱཔནྣོ ཨསྶཾ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨོ ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡཎོ’ཏི, སཱིལེསྭེཝསྶ པརིཔཱུརཀཱརཱི…པེ… བྲཱུཧེཏཱ སུཉྙཱགཱརཱནཾ.

‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ¶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ – ‘ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ རཱགདོསམོཧཱནཾ ཏནུཏྟཱ སཀདཱགཱམཱི ཨསྶཾ སཀིདེཝ ཨིམཾ ལོཀཾ ཨཱགནྟྭཱ དུཀྑསྶནྟཾ ཀརེཡྻ’ནྟི, སཱིལེསྭེཝསྶ པརིཔཱུརཀཱརཱི…པེ… བྲཱུཧེཏཱ སུཉྙཱགཱརཱནཾ.

‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ¶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ – ‘པཉྩནྣཾ ཨོརམྦྷཱགིཡཱནཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ ཨོཔཔཱཏིཀོ ཨསྶཾ ཏཏྠ པརིནིབྦཱཡཱི ཨནཱཝཏྟིདྷམྨོ ཏསྨཱ ལོཀཱ’ཏི, སཱིལེསྭེཝསྶ པརིཔཱུརཀཱརཱི…པེ… ¶ བྲཱུཧེཏཱ སུཉྙཱགཱརཱནཾ.

༦༨. ‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ – ‘ཨནེཀཝིཧིཏཾ ཨིདྡྷིཝིདྷཾ པཙྩནུབྷཝེཡྻཾ – ཨེཀོཔི ཧུཏྭཱ བཧུདྷཱ ཨསྶཾ, བཧུདྷཱཔི ཧུཏྭཱ ཨེཀོ ཨསྶཾ; ཨཱཝིབྷཱཝཾ ཏིརོབྷཱཝཾ; ཏིརོཀུཊྚཾ ཏིརོཔཱཀཱརཾ ཏིརོཔབྦཏཾ ཨསཛྫམཱནོ གཙྪེཡྻཾ, སེཡྻཐཱཔི ཨཱཀཱསེ; པཐཝིཡཱཔི ཨུམྨུཛྫནིམུཛྫཾ ཀརེཡྻཾ, སེཡྻཐཱཔི ཨུདཀེ; ཨུདཀེཔི ཨབྷིཛྫམཱནེ གཙྪེཡྻཾ, སེཡྻཐཱཔི པཐཝིཡཾ; ཨཱཀཱསེཔི པལླངྐེན ཀམེཡྻཾ, སེཡྻཐཱཔི པཀྑཱི སཀུཎོ; ཨིམེཔི ཙནྡིམསཱུརིཡེ ཨེཝཾམཧིདྡྷིཀེ ཨེཝཾམཧཱནུབྷཱཝེ པཱཎིནཱ པརཱམསེཡྻཾ པརིམཛྫེཡྻཾ; ཡཱཝ བྲཧྨལོཀཱཔི ཀཱཡེན ཝསཾ ཝཏྟེཡྻ’ནྟི, སཱིལེསྭེཝསྶ པརིཔཱུརཀཱརཱི…པེ… བྲཱུཧེཏཱ སུཉྙཱགཱརཱནཾ.

‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ¶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ – ‘དིབྦཱཡ སོཏདྷཱཏུཡཱ ཝིསུདྡྷཱཡ ཨཏིཀྐནྟམཱནུསིཀཱཡ ཨུབྷོ སདྡེ སུཎེཡྻཾ – དིབྦེ ཙ མཱནུསེ ཙ ཡེ དཱུརེ སནྟིཀེ ཙཱ’ཏི, སཱིལེསྭེཝསྶ པརིཔཱུརཀཱརཱི…པེ… བྲཱུཧེཏཱ སུཉྙཱགཱརཱནཾ.

‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ – ‘པརསཏྟཱནཾ པརཔུགྒལཱནཾ ཙེཏསཱ ཙེཏོ པརིཙྩ པཛཱནེཡྻཾ – སརཱགཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ སརཱགཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནེཡྻཾ, ཝཱིཏརཱགཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ཝཱིཏརཱགཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནེཡྻཾ; སདོསཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ སདོསཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནེཡྻཾ, ཝཱིཏདོསཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ཝཱིཏདོསཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནེཡྻཾ; སམོཧཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ སམོཧཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནེཡྻཾ, ཝཱིཏམོཧཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ཝཱིཏམོཧཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནེཡྻཾ; སཾཁིཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ སཾཁིཏྟཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནེཡྻཾ, ཝིཀྑིཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ཝིཀྑིཏྟཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནེཡྻཾ; མཧགྒཏཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ མཧགྒཏཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནེཡྻཾ, ཨམཧགྒཏཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ཨམཧགྒཏཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནེཡྻཾ; སཨུཏྟརཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ སཨུཏྟརཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནེཡྻཾ, ཨནུཏྟརཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ཨནུཏྟརཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནེཡྻཾ; སམཱཧིཏཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ སམཱཧིཏཾ ¶ ཙིཏྟནྟི པཛཱནེཡྻཾ, ཨསམཱཧིཏཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ཨསམཱཧིཏཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནེཡྻཾ; ཝིམུཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནེཡྻཾ, ཨཝིམུཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ཨཝིམུཏྟཾ ཙིཏྟནྟི ¶ པཛཱནེཡྻ’ནྟི, སཱིལེསྭེཝསྶ པརིཔཱུརཀཱརཱི…པེ… བྲཱུཧེཏཱ སུཉྙཱགཱརཱནཾ.

‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ¶ ¶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ – ‘ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརེཡྻཾ, སེཡྻཐིདཾ – ཨེཀམྤི ཛཱཏིཾ དྭེཔི ཛཱཏིཡོ ཏིསྶོཔི ཛཱཏིཡོ ཙཏསྶོཔི ཛཱཏིཡོ པཉྩཔི ཛཱཏིཡོ དསཔི ཛཱཏིཡོ ཝཱིསམྤི ཛཱཏིཡོ ཏིཾསམྤི ཛཱཏིཡོ ཙཏྟཱལཱིསམྤི ཛཱཏིཡོ པཉྙཱསམྤི ཛཱཏིཡོ ཛཱཏིསཏམྤི ཛཱཏིསཧསྶམྤི ཛཱཏི སཏསཧསྶམྤི ཨནེཀེཔི སཾཝཊྚཀཔྤེ ཨནེཀེཔི ཝིཝཊྚཀཔྤེ ཨནེཀེཔི སཾཝཊྚཝིཝཊྚཀཔྤེ – ཨམུཏྲཱསིཾ ཨེཝཾནཱམོ ཨེཝཾགོཏྟོ ཨེཝཾཝཎྞོ ཨེཝམཱཧཱརོ ཨེཝཾསུཁདུཀྑཔྤཊིསཾཝེདཱི ཨེཝམཱཡུཔརིཡནྟོ, སོ ཏཏོ ཙུཏོ ཨམུཏྲ ཨུདཔཱདིཾ; ཏཏྲཱཔཱསིཾ ཨེཝཾནཱམོ ཨེཝཾགོཏྟོ ཨེཝཾཝཎྞོ ཨེཝམཱཧཱརོ ཨེཝཾསུཁདུཀྑཔྤཊིསཾཝེདཱི ཨེཝམཱཡུཔརིཡནྟོ, སོ ཏཏོ ཙུཏོ ཨིདྷཱུཔཔནྣོཏི. ཨིཏི སཱཀཱརཾ སཨུདྡེསཾ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརེཡྻ’ནྟི, སཱིལེསྭེཝསྶ པརིཔཱུརཀཱརཱི…པེ… བྲཱུཧེཏཱ སུཉྙཱགཱརཱནཾ.

‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ – ‘དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན སཏྟེ པསྶེཡྻཾ ཙཝམཱནེ ཨུཔཔཛྫམཱནེ ཧཱིནེ པཎཱིཏེ སུཝཎྞེ དུབྦཎྞེ སུགཏེ དུགྒཏེ ཡཐཱཀམྨཱུཔགེ སཏྟེ པཛཱནེཡྻཾ – ཨིམེ ཝཏ བྷོནྟོ སཏྟཱ ཀཱཡདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཝཙཱིདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ མནོདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཨརིཡཱནཾ ཨུཔཝཱདཀཱ མིཙྪཱདིཊྛིཀཱ མིཙྪཱདིཊྛིཀམྨསམཱདཱནཱ, ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔནྣཱ; ཨིམེ ཝཱ པན བྷོནྟོ ¶ སཏྟཱ ཀཱཡསུཙརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཝཙཱིསུཙརིཏེན སམནྣཱགཏཱ མནོསུཙརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཨརིཡཱནཾ ཨནུཔཝཱདཀཱ སམྨཱདིཊྛིཀཱ སམྨཱདིཊྛིཀམྨསམཱདཱནཱ, ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔནྣཱཏི, ཨིཏི དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན སཏྟེ པསྶེཡྻཾ ཙཝམཱནེ ཨུཔཔཛྫམཱནེ ཧཱིནེ པཎཱིཏེ སུཝཎྞེ དུབྦཎྞེ སུགཏེ དུགྒཏེ ཡཐཱཀམྨཱུཔགེ སཏྟེ པཛཱནེཡྻ’ནྟི, སཱིལེསྭེཝསྶ པརིཔཱུརཀཱརཱི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཙེཏོསམཐམནུཡུཏྟོ ཨནིརཱཀཏཛ྄ཛྷཱནོ ཝིཔསྶནཱཡ སམནྣཱགཏོ བྲཱུཧེཏཱ སུཉྙཱགཱརཱནཾ.

༦༩. ‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ¶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ – ‘ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ ཨནཱསཝཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ དིཊྛེཝདྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ¶ ཨུཔསམྤཛྫ ¶ ཝིཧརེཡྻ’ནྟི, སཱིལེསྭེཝསྶ པརིཔཱུརཀཱརཱི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཙེཏོསམཐམནུཡུཏྟོ ཨནིརཱཀཏཛ྄ཛྷཱནོ ཝིཔསྶནཱཡ སམནྣཱགཏོ བྲཱུཧེཏཱ སུཉྙཱགཱརཱནཾ.

‘‘སམྤནྣསཱིལཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཧརཐ སམྤནྣཔཱཏིམོཀྑཱ; པཱཏིམོཀྑསཾཝརསཾཝུཏཱ ཝིཧརཐ ཨཱཙཱརགོཙརསམྤནྣཱ ཨཎུམཏྟེསུ ཝཛྫེསུ བྷཡདསྶཱཝིནོ; སམཱདཱཡ སིཀྑཐ སིཀྑཱཔདེསཱུ’’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟ’’ནྟི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

ཨཱཀངྑེཡྻསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཚཊྛཾ.

༧. ཝཏྠསུཏྟཾ

༧༠. ཨེཝཾ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཝཏྠཾ སཾཀིལིཊྛཾ མལགྒཧིཏཾ; ཏམེནཾ རཛཀོ ཡསྨིཾ ཡསྨིཾ རངྒཛཱཏེ ཨུཔསཾཧརེཡྻ – ཡདི ནཱིལཀཱཡ ཡདི པཱིཏཀཱཡ ཡདི ལོཧིཏཀཱཡ ཡདི མཉྫིཊྛཀཱཡ [མཉྫེཊྛཀཱཡ (སཱི. པཱི.), མཉྫེཊྛིཀཱཡ (སྱཱ.)] དུརཏྟཝཎྞམེཝསྶ ཨཔརིསུདྡྷཝཎྞམེཝསྶ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཔརིསུདྡྷཏྟཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝཏྠསྶ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙིཏྟེ སཾཀིལིཊྛེ, དུགྒཏི པཱཊིཀངྑཱ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཝཏྠཾ པརིསུདྡྷཾ པརིཡོདཱཏཾ; ཏམེནཾ རཛཀོ ཡསྨིཾ ཡསྨིཾ རངྒཛཱཏེ ཨུཔསཾཧརེཡྻ – ཡདི ནཱིལཀཱཡ ཡདི པཱིཏཀཱཡ ཡདི ལོཧིཏཀཱཡ ཡདི མཉྫིཊྛཀཱཡ – སུརཏྟཝཎྞམེཝསྶ པརིསུདྡྷཝཎྞམེཝསྶ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? པརིསུདྡྷཏྟཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝཏྠསྶ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙིཏྟེ ཨསཾཀིལིཊྛེ, སུགཏི པཱཊིཀངྑཱ.

༧༡. ‘‘ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཱ? ཨབྷིཛ྄ཛྷཱཝིསམལོབྷོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ, བྱཱཔཱདོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ, ཀོདྷོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ, ཨུཔནཱཧོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ, མཀྑོ ¶ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ, པལཱ༹སོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ, ཨིསྶཱ ¶ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ, མཙྪརིཡཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ, མཱཡཱ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ, སཱཋེཡྻཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ, ཐམྦྷོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ, སཱརམྦྷོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ, མཱནོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ, ཨཏིམཱནོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ, མདོ ཙིཏྟསྶ ¶ ཨུཔཀྐིལེསོ, པམཱདོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ.

༧༢. ‘‘ས ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ‘ཨབྷིཛ྄ཛྷཱཝིསམལོབྷོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱཝིསམལོབྷཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧཏི; ‘བྱཱཔཱདོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ བྱཱཔཱདཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧཏི ¶ ; ‘ཀོདྷོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཀོདྷཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧཏི; ‘ཨུཔནཱཧོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཨུཔནཱཧཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧཏི; ‘མཀྑོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ མཀྑཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧཏི; ‘པལཱ༹སོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ པལཱ༹སཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧཏི; ‘ཨིསྶཱ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཨིསྶཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧཏི; ‘མཙྪརིཡཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ མཙྪརིཡཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧཏི; ‘མཱཡཱ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ མཱཡཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧཏི; ‘སཱཋེཡྻཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ སཱཋེཡྻཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧཏི; ‘ཐམྦྷོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཐམྦྷཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧཏི; ‘སཱརམྦྷོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི ¶ – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ སཱརམྦྷཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧཏི; ‘མཱནོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ མཱནཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧཏི; ‘ཨཏིམཱནོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཨཏིམཱནཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧཏི; ‘མདོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ མདཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧཏི; ‘པམཱདོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ པམཱདཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧཏི.

༧༣. ‘‘ཡཏོ ཁོ [ཡཏོ ཙ ཁོ (སཱི. སྱཱ.)], བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ‘ཨབྷིཛ྄ཛྷཱཝིསམལོབྷོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱཝིསམལོབྷོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ ¶ པཧཱིནོ ཧོཏི, ‘བྱཱཔཱདོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ བྱཱཔཱདོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཧོཏི; ‘ཀོདྷོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཀོདྷོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཧོཏི; ‘ཨུཔནཱཧོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཨུཔནཱཧོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཧོཏི; ‘མཀྑོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ མཀྑོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཧོཏི; ‘པལཱ༹སོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ པལཱ༹སོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཧོཏི; ‘ཨིསྶཱ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཨིསྶཱ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཧོཏི; ‘མཙྪརིཡཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ མཙྪརིཡཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཧོཏི; ‘མཱཡཱ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ མཱཡཱ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཧོཏི; ‘སཱཋེཡྻཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི ¶ – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ སཱཋེཡྻཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཧོཏི; ‘ཐམྦྷོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཐམྦྷོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཧོཏི; ‘སཱརམྦྷོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ སཱརམྦྷོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ¶ ཧོཏི; ‘མཱནོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ མཱནོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཧོཏི; ‘ཨཏིམཱནོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཨཏིམཱནོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཧོཏི; ‘མདོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ མདོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཧོཏི; ‘པམཱདོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ པམཱདོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཧོཏི.

༧༤. ‘‘སོ བུདྡྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི སོ བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཝིཛྫཱཙརཎསམྤནྣོ སུགཏོ ལོཀཝིདཱུ ཨནུཏྟརོ པུརིསདམྨསཱརཐི སཏྠཱ དེཝམནུསྶཱནཾ བུདྡྷོ བྷགཝཱ’ཏི; དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི – ‘སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ སནྡིཊྛིཀོ ཨཀཱལིཀོ ཨེཧིཔསྶིཀོ ཨོཔནེཡྻིཀོ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧཱི’ཏི; སངྒྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི – ‘སུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ, ཨུཛུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ, ཉཱཡཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ, སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣོ ¶ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ, ཡདིདཾ ཙཏྟཱརི པུརིསཡུགཱནི, ཨཊྛ པུརིསཔུགྒལཱ. ཨེས བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ ཨཱཧུནེཡྻོ པཱཧུནེཡྻོ དཀྑིཎེཡྻོ ཨཉྫལིཀརཎཱིཡོ ¶ , ཨནུཏྟརཾ པུཉྙཀྑེཏྟཾ ལོཀསྶཱ’ཏི.

༧༥. ‘‘ཡཐོདྷི [ཡཏོདྷི (ཨཊྛཀཐཱཡཾ པཱཋནྟརཾ)] ཁོ པནསྶ ཙཏྟཾ ཧོཏི ཝནྟཾ མུཏྟཾ པཧཱིནཾ པཊིནིསྶཊྛཾ, སོ ‘བུདྡྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོམྷཱི’ཏི ལབྷཏི ཨཏྠཝེདཾ, ལབྷཏི དྷམྨཝེདཾ, ལབྷཏི དྷམྨཱུཔསཾཧིཏཾ པཱམོཛྫཾ. པམུདིཏསྶ པཱིཏི ཛཱཡཏི, པཱིཏིམནསྶ ཀཱཡོ པསྶམྦྷཏི, པསྶདྡྷཀཱཡོ སུཁཾ ཝེདེཏི, སུཁིནོ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི; ‘དྷམྨེ…པེ… སངྒྷེ ¶ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོམྷཱི’ཏི ལབྷཏི ཨཏྠཝེདཾ, ལབྷཏི དྷམྨཝེདཾ, ལབྷཏི དྷམྨཱུཔསཾཧིཏཾ པཱམོཛྫཾ; པམུདིཏསྶ པཱིཏི ཛཱཡཏི, པཱིཏིམནསྶ ཀཱཡོ པསྶམྦྷཏི, པསྶདྡྷཀཱཡོ སུཁཾ ཝེདེཏི, སུཁིནོ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི. ‘ཡཐོདྷི ཁོ པན མེ ཙཏྟཾ ཝནྟཾ མུཏྟཾ པཧཱིནཾ པཊིནིསྶཊྛ’ནྟི ལབྷཏི ཨཏྠཝེདཾ, ལབྷཏི དྷམྨཝེདཾ, ལབྷཏི དྷམྨཱུཔསཾཧིཏཾ པཱམོཛྫཾ; པམུདིཏསྶ པཱིཏི ཛཱཡཏི, པཱིཏིམནསྶ ཀཱཡོ པསྶམྦྷཏི, པསྶདྡྷཀཱཡོ སུཁཾ ཝེདེཏི, སུཁིནོ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི.

༧༦. ‘‘ས ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾསཱིལོ ཨེཝཾདྷམྨོ ཨེཝཾཔཉྙོ སཱལཱིནཾ ཙེཔི པིཎྜཔཱཏཾ བྷུཉྫཏི ཝིཙིཏཀཱལ༹ཀཾ ཨནེཀསཱུཔཾ ཨནེཀབྱཉྫནཾ, ནེཝསྶ ཏཾ ཧོཏི ཨནྟརཱཡཱཡ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཝཏྠཾ སཾཀིལིཊྛཾ མལགྒཧིཏཾ ཨཙྪོདཀཾ ཨཱགམྨ པརིསུདྡྷཾ ཧོཏི པརིཡོདཱཏཾ ¶ , ཨུཀྐཱམུཁཾ ཝཱ པནཱགམྨ ཛཱཏརཱུཔཾ པརིསུདྡྷཾ ཧོཏི པརིཡོདཱཏཾ, ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾསཱིལོ ཨེཝཾདྷམྨོ ཨེཝཾཔཉྙོ སཱལཱིནཾ ཙེཔི པིཎྜཔཱཏཾ བྷུཉྫཏི ཝིཙིཏཀཱལ༹ཀཾ ཨནེཀསཱུཔཾ ཨནེཀབྱཉྫནཾ ¶ , ནེཝསྶ ཏཾ ཧོཏི ཨནྟརཱཡཱཡ.

༧༧. ‘‘སོ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཏཐཱ དུཏིཡཾ, ཏཐཱ ཏཏིཡཾ, ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ [ཙཏུཏྠིཾ (སཱི. པཱི.)]. ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱཔཛྫེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི; ཀརུཎཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ…པེ… མུདིཏཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ…པེ… ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ¶ ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཏཐཱ དུཏིཡཾ, ཏཐཱ ཏཏིཡཾ, ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ. ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱཔཛྫེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི.

༧༨. ‘‘སོ ‘ཨཏྠི ཨིདཾ, ཨཏྠི ཧཱིནཾ, ཨཏྠི པཎཱིཏཾ, ཨཏྠི ཨིམསྶ སཉྙཱགཏསྶ ཨུཏྟརིཾ ནིསྶརཎ’ནྟི པཛཱནཱཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཀཱམཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཏི, བྷཝཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཏི, ཨཝིཛྫཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཏི. ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི ¶ . ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ – ‘བྷིཀྑུ སིནཱཏོ ཨནྟརེན སིནཱནེནཱ’’’ཏི.

༧༩. ཏེན ཁོ པན སམཡེན སུནྡརིཀབྷཱརདྭཱཛོ བྲཱཧྨཎོ བྷགཝཏོ ཨཝིདཱུརེ ནིསིནྣོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ སུནྡརིཀབྷཱརདྭཱཛོ བྲཱཧྨཎོ ¶ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘གཙྪཏི པན བྷཝཾ གོཏམོ བཱཧུཀཾ ནདིཾ སིནཱཡིཏུ’’ནྟི? ‘‘ཀིཾ, བྲཱཧྨཎ, བཱཧུཀཱཡ ནདིཡཱ? ཀིཾ བཱཧུཀཱ ནདཱི ཀརིསྶཏཱི’’ཏི? ‘‘ལོཀྑསམྨཏཱ [ལོཁྱསམྨཏཱ (སཱི.), མོཀྑསམྨཏཱ (པཱི.)] ཧི, བྷོ གོཏམ, བཱཧུཀཱ ནདཱི བཧུཛནསྶ, པུཉྙསམྨཏཱ ཧི, བྷོ གོཏམ, བཱཧུཀཱ ནདཱི བཧུཛནསྶ, བཱཧུཀཱཡ པན ནདིཡཱ བཧུཛནོ པཱཔཀམྨཾ ཀཏཾ པཝཱཧེཏཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སུནྡརིཀབྷཱརདྭཱཛཾ བྲཱཧྨཎཾ གཱཐཱཧི ཨཛ྄ཛྷབྷཱསི –

‘‘བཱཧུཀཾ ཨདྷིཀཀྐཉྩ, གཡཾ སུནྡརིཀཾ མཔི [སུནྡརིཀཱམཔི (སཱི. སྱཱ. པཱི.), སུནྡརིཀཾ མཧིཾ (ཨིཏིཔི)];

སརསྶཏིཾ པཡཱགཉྩ, ཨཐོ བཱཧུམཏིཾ ནདིཾ;

ནིཙྩམྤི བཱལོ པཀྑནྡོ [པཀྑནྣོ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)], ཀཎྷཀམྨོ ན སུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘ཀིཾ ¶ སུནྡརིཀཱ ཀརིསྶཏི, ཀིཾ པཡཱགཱ [པཡཱགོ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཀིཾ བཱཧུཀཱ ནདཱི;

ཝེརིཾ ཀཏཀིབྦིསཾ ནརཾ, ན ཧི ནཾ སོདྷཡེ པཱཔཀམྨིནཾ.

‘‘སུདྡྷསྶ ¶ ཝེ སདཱ ཕགྒུ, སུདྡྷསྶུཔོསཐོ སདཱ;

སུདྡྷསྶ སུཙིཀམྨསྶ, སདཱ སམྤཛྫཏེ ཝཏཾ;

ཨིདྷེཝ སིནཱཧི བྲཱཧྨཎ, སབྦབྷཱུཏེསུ ཀརོཧི ཁེམཏཾ.

‘‘སཙེ མུསཱ ན བྷཎསི, སཙེ པཱཎཾ ན ཧིཾསསི;

སཙེ ཨདིནྣཾ ནཱདིཡསི, སདྡཧཱནོ ཨམཙྪརཱི;

ཀིཾ ཀཱཧསི གཡཾ གནྟྭཱ, ཨུདཔཱནོཔི ཏེ གཡཱ’’ཏི.

༨༠. ཨེཝཾ ¶ ཝུཏྟེ, སུནྡརིཀབྷཱརདྭཱཛོ བྲཱཧྨཎོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ གོཏམ, ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ གོཏམ! སེཡྻཐཱཔི, བྷོ གོཏམ, ནིཀྐུཛྫིཏཾ ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ, པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ཝིཝརེཡྻ, མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ – ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱིཏི; ཨེཝམེཝཾ བྷོཏཱ གོཏམེན ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེསཱཧཾ བྷཝནྟཾ གོཏམཾ སརཎཾ གཙྪཱམི དྷམྨཉྩ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ. ལབྷེཡྻཱཧཾ བྷོཏོ གོཏམསྶ སནྟིཀེ པབྦཛྫཾ, ལབྷེཡྻཾ ཨུཔསམྤད’’ནྟི. ཨལཏྠ ཁོ སུནྡརིཀབྷཱརདྭཱཛོ བྲཱཧྨཎོ བྷགཝཏོ སནྟིཀེ པབྦཛྫཾ, ཨལཏྠ ཨུཔསམྤདཾ. ཨཙིརཱུཔསམྤནྣོ ¶ ཁོ པནཱཡསྨཱ བྷཱརདྭཱཛོ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརནྟོ ནཙིརསྶེཝ – ཡསྶཏྠཱཡ ཀུལཔུཏྟཱ སམྨདེཝ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛནྟི ཏདནུཏྟརཾ – བྲཧྨཙརིཡཔརིཡོསཱནཾ དིཊྛེཝདྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསི. ‘‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’’ཏི ཨབྦྷཉྙཱསི. ཨཉྙཏརོ ཁོ པནཱཡསྨཱ བྷཱརདྭཱཛོ ཨརཧཏཾ ཨཧོསཱིཏི.

ཝཏྠསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ སཏྟམཾ.

༨. སལླེཁསུཏྟཾ

༨༡. ཨེཝཾ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཙུནྡོ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ¶ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཙུནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡཱ ཨིམཱ, བྷནྟེ, ཨནེཀཝིཧིཏཱ དིཊྛིཡོ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི – ཨཏྟཝཱདཔཊིསཾཡུཏྟཱ ཝཱ ལོཀཝཱདཔཊིསཾཡུཏྟཱ ཝཱ – ཨཱདིམེཝ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུནོ མནསིཀརོཏོ ཨེཝམེཏཱསཾ དིཊྛཱིནཾ པཧཱནཾ ཧོཏི, ཨེཝམེཏཱསཾ དིཊྛཱིནཾ པཊིནིསྶགྒོ ཧོཏཱི’’ཏི?

༨༢. ‘‘ཡཱ ཨིམཱ, ཙུནྡ, ཨནེཀཝིཧིཏཱ དིཊྛིཡོ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི – ཨཏྟཝཱདཔཊིསཾཡུཏྟཱ ཝཱ ལོཀཝཱདཔཊིསཾཡུཏྟཱ ཝཱ – ཡཏྠ ཙེཏཱ དིཊྛིཡོ ཨུཔྤཛྫནྟི ཡཏྠ ཙ ཨནུསེནྟི ཡཏྠ ཙ སམུདཱཙརནྟི ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེ སོ ཨཏྟཱ’ཏི – ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱ པསྶཏོ ཨེཝམེཏཱསཾ དིཊྛཱིནཾ པཧཱནཾ ཧོཏི, ཨེཝམེཏཱསཾ དིཊྛཱིནཾ པཊིནིསྶགྒོ ཧོཏི.

‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཙུནྡ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩོ བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ¶ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརེཡྻ. ཏསྶ ཨེཝམསྶ – ‘སལླེཁེན ཝིཧརཱམཱི’ཏི. ན ཁོ པནེཏེ, ཙུནྡ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ སལླེཁཱ ཝུཙྩནྟི. དིཊྛདྷམྨསུཁཝིཧཱརཱ ཨེཏེ ¶ ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ཝུཙྩནྟི.

‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཙུནྡ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩོ བྷིཀྑུ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརེཡྻ. ཏསྶ ཨེཝམསྶ – ‘སལླེཁེན ཝིཧརཱམཱི’ཏི. ན ཁོ པནེཏེ, ཙུནྡ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ སལླེཁཱ ཝུཙྩནྟི. དིཊྛདྷམྨསུཁཝིཧཱརཱ ཨེཏེ ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ཝུཙྩནྟི.

‘‘ཋཱནཾ ¶ ཁོ པནེཏཾ, ཙུནྡ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩོ བྷིཀྑུ པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧརེཡྻ, སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེཡྻ, ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི – ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརེཡྻ. ཏསྶ ཨེཝམསྶ – ‘སལླེཁེན ཝིཧརཱམཱི’ཏི. ན ཁོ པནེཏེ, ཙུནྡ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ སལླེཁཱ ¶ ཝུཙྩནྟི. དིཊྛདྷམྨསུཁཝིཧཱརཱ ཨེཏེ ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ཝུཙྩནྟི.

‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཙུནྡ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩོ བྷིཀྑུ སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ཨདུཀྑམསུཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ¶ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརེཡྻ. ཏསྶ ཨེཝམསྶ – ‘སལླེཁེན ཝིཧརཱམཱི’ཏི. ན ཁོ པནེཏེ, ཙུནྡ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ སལླེཁཱ ཝུཙྩནྟི. དིཊྛདྷམྨསུཁཝིཧཱརཱ ཨེཏེ ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ཝུཙྩནྟི.

‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཙུནྡ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩོ བྷིཀྑུ སབྦསོ རཱུཔསཉྙཱནཾ སམཏིཀྐམཱ, པཊིགྷསཉྙཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ, ནཱནཏྟསཉྙཱནཾ ཨམནསིཀཱརཱ, ‘ཨནནྟོ ཨཱཀཱསོ’ཏི ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརེཡྻ. ཏསྶ ཨེཝམསྶ – ‘སལླེཁེན ཝིཧརཱམཱི’ཏི. ན ཁོ པནེཏེ, ཙུནྡ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ སལླེཁཱ ཝུཙྩནྟི. སནྟཱ ཨེཏེ ཝིཧཱརཱ ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ཝུཙྩནྟི.

‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཙུནྡ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩོ བྷིཀྑུ སབྦསོ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ‘ཨནནྟཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརེཡྻ. ཏསྶ ཨེཝམསྶ – ‘སལླེཁེན ཝིཧརཱམཱི’ཏི. ན ཁོ པནེཏེ, ཙུནྡ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ སལླེཁཱ ཝུཙྩནྟི. སནྟཱ ཨེཏེ ཝིཧཱརཱ ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ཝུཙྩནྟི.

‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཙུནྡ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩོ བྷིཀྑུ སབྦསོ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ‘ནཏྠི ཀིཉྩཱི’ཏི ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརེཡྻ. ཏསྶ ཨེཝམསྶ – ‘སལླེཁེན ཝིཧརཱམཱི’ཏི. ན ཁོ པནེཏེ, ཙུནྡ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ སལླེཁཱ ¶ ཝུཙྩནྟི. སནྟཱ ཨེཏེ ཝིཧཱརཱ ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ཝུཙྩནྟི.

‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཙུནྡ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩོ བྷིཀྑུ སབྦསོ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརེཡྻ. ཏསྶ ཨེཝམསྶ – ‘སལླེཁེན ཝིཧརཱམཱི’ཏི ¶ . ན ¶ ཁོ པནེཏེ, ཙུནྡ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ སལླེཁཱ ཝུཙྩནྟི. སནྟཱ ཨེཏེ ཝིཧཱརཱ ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ཝུཙྩནྟི.

༨༣. ‘‘ཨིདྷ ཁོ པན ཝོ, ཙུནྡ, སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ ཝིཧིཾསཀཱ བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཨཝིཧིཾསཀཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ ཨདིནྣཱདཱཡཱི བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ ¶ ཨབྲཧྨཙཱརཱི བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ བྲཧྨཙཱརཱི བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ མུསཱཝཱདཱི བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ པིསུཎཝཱཙཱ [པིསུཎཱ ཝཱཙཱ (སཱི. པཱི.)] བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ ཕརུསཝཱཙཱ [ཕརུསཱ ཝཱཙཱ (སཱི. པཱི.)] བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ སམྥཔྤལཱཔཱི བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ སམྥཔྤལཱཔཱ པཊིཝིརཏཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལཱུ བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱལཱུ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ བྱཱཔནྣཙིཏྟཱ བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཨབྱཱཔནྣཙིཏྟཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ མིཙྪཱདིཊྛཱི བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ སམྨཱདིཊྛཱི བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ མིཙྪཱསངྐཔྤཱ ¶ བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ སམྨཱསངྐཔྤཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ མིཙྪཱཝཱཙཱ བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ སམྨཱཝཱཙཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ མིཙྪཱཀམྨནྟཱ བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ སམྨཱཀམྨནྟཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ མིཙྪཱཨཱཛཱིཝཱ བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ སམྨཱཨཱཛཱིཝཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ མིཙྪཱཝཱཡཱམཱ བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ སམྨཱཝཱཡཱམཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ མིཙྪཱསཏཱི བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ སམྨཱསཏཱི བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ མིཙྪཱསམཱདྷི བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ སམྨཱསམཱདྷཱི བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ མིཙྪཱཉཱཎཱི བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ སམྨཱཉཱཎཱི བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ མིཙྪཱཝིམུཏྟཱི བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ སམྨཱཝིམུཏྟཱི བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ.

‘‘‘པརེ ཐཱིནམིདྡྷཔརིཡུཊྛིཏཱ བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཝིགཏཐཱིནམིདྡྷཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ ¶ . ‘པརེ ཨུདྡྷཏཱ བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཨནུདྡྷཏཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ ཝིཙིཀིཙྪཱི [ཝེཙིཀིཙྪཱི (སཱི. པཱི. ཀ.)] བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཏིཎྞཝིཙིཀིཙྪཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ ཀོདྷནཱ བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཨཀྐོདྷནཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ ཨུཔནཱཧཱི བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཨནུཔནཱཧཱི བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ ¶ མཀྑཱི བྷཝིསྶནྟི ¶ , མཡམེཏྠ ཨམཀྑཱི བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ ¶ པལཱ༹སཱི བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཨཔལཱ༹སཱི བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ ཨིསྶུཀཱི བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཨནིསྶུཀཱི བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ མཙྪརཱི བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཨམཙྪརཱི བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ སཋཱ བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཨསཋཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ མཱཡཱཝཱི བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཨམཱཡཱཝཱི བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ ཐདྡྷཱ བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཨཏྠདྡྷཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ ཨཏིམཱནཱི བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཨནཏིམཱནཱི བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ དུབྦཙཱ བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ སུཝཙཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ པཱཔམིཏྟཱ བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཀལྱཱཎམིཏྟཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ པམཏྟཱ བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཨཔྤམཏྟཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ ཨསྶདྡྷཱ བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ སདྡྷཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ ཨཧིརིཀཱ བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཧིརིམནཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ ཨནོཏྟཱཔཱི [ཨནོཏྟཔྤཱི (ཀ.)] བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཨོཏྟཱཔཱི བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ ཨཔྤསྶུཏཱ བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ བཧུསྶུཏཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ ཀུསཱིཏཱ བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ མུཊྛསྶཏཱི བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཨུཔཊྛིཏསྶཏཱི བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི ¶ སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ དུཔྤཉྙཱ བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ པཉྙཱསམྤནྣཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ. ‘པརེ སནྡིཊྛིཔརཱམཱསཱི ཨཱདྷཱནགྒཱཧཱི དུཔྤཊིནིསྶགྒཱི བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཨསནྡིཊྛིཔརཱམཱསཱི ཨནཱདྷཱནགྒཱཧཱི སུཔྤཊིནིསྶགྒཱི བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི སལླེཁོ ཀརཎཱིཡོ.

༨༤. ‘‘ཙིཏྟུཔྤཱདམྤི ཁོ ཨཧཾ, ཙུནྡ, ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ བཧུཀཱརཾ [བཧཱུཔཀཱརཾ (ཀ.)] ཝདཱམི, ཀོ པན ཝཱདོ ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ ཨནུཝིདྷཱིཡནཱསུ! ཏསྨཱཏིཧ, ཙུནྡ, ‘པརེ ཝིཧིཾསཀཱ བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཨཝིཧིཾསཀཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི ཙིཏྟཾ ཨུཔྤཱདེཏབྦཾ. ‘པརེ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏཱ ¶ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི ཙིཏྟཾ ཨུཔྤཱདེཏབྦཾ…‘པརེ སནྡིཊྛིཔརཱམཱསཱི ¶ ཨཱདྷཱནགྒཱཧཱི དུཔྤཊིནིསྶགྒཱི བྷཝིསྶནྟི, མཡམེཏྠ ཨསནྡིཊྛིཔརཱམཱསཱི ཨནཱདྷཱནགྒཱཧཱི སུཔྤཊིནིསྶགྒཱི བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི ཙིཏྟཾ ཨུཔྤཱདེཏབྦཾ.

༨༥. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཙུནྡ, ཝིསམོ མགྒོ ཨསྶ, ཏསྶ [མགྒོ ཏསྶཱསྶ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཨཉྙོ སམོ མགྒོ པརིཀྐམནཱཡ; སེཡྻཐཱ ཝཱ པན, ཙུནྡ, ཝིསམཾ ཏིཏྠཾ ཨསྶ, ཏསྶ ཨཉྙཾ སམཾ ཏིཏྠཾ པརིཀྐམནཱཡ; ཨེཝམེཝ ¶ ཁོ, ཙུནྡ, ཝིཧིཾསཀསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨཝིཧིཾསཱ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, པཱཎཱཏིཔཱཏིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ ཝེརམཎཱི ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, ཨདིནྣཱདཱཡིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨདིནྣཱདཱནཱ ཝེརམཎཱི ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, ཨབྲཧྨཙཱརིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨབྲཧྨཙརིཡཱ ཝེརམཎཱི ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ ¶ , མུསཱཝཱདིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ མུསཱཝཱདཱ ཝེརམཎཱི ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, པིསུཎཝཱཙསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ ཝེརམཎཱི ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, ཕརུསཝཱཙསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ ཝེརམཎཱི ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, སམྥཔྤལཱཔིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སམྥཔྤལཱཔཱ ཝེརམཎཱི ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, བྱཱཔནྣཙིཏྟསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨབྱཱཔཱདོ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, མིཙྪཱདིཊྛིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, མིཙྪཱསངྐཔྤསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སམྨཱསངྐཔྤོ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, མིཙྪཱཝཱཙསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སམྨཱཝཱཙཱ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, མིཙྪཱཀམྨནྟསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སམྨཱཀམྨནྟོ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, མིཙྪཱཨཱཛཱིཝསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, མིཙྪཱཝཱཡཱམསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སམྨཱཝཱཡཱམོ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, མིཙྪཱསཏིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སམྨཱསཏི ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, མིཙྪཱསམཱདྷིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སམྨཱསམཱདྷི ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, མིཙྪཱཉཱཎིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སམྨཱཉཱཎཾ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, མིཙྪཱཝིམུཏྟིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སམྨཱཝིམུཏྟི ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ.

‘‘ཐཱིནམིདྡྷཔརིཡུཊྛིཏསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཝིགཏཐིནམིདྡྷཏཱ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, ཨུདྡྷཏསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨནུདྡྷཙྩཾ ¶ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, ཝིཙིཀིཙྪིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཏིཎྞཝིཙིཀིཙྪཏཱ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, ཀོདྷནསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ¶ ཨཀྐོདྷོ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, ཨུཔནཱཧིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨནུཔནཱཧོ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, མཀྑིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨམཀྑོ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, པལཱ༹སིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨཔལཱ༹སོ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ ¶ , ཨིསྶུཀིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨནིསྶུཀིཏཱ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, མཙྪརིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨམཙྪརིཡཾ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, སཋསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨསཱཋེཡྻཾ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, མཱཡཱཝིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨམཱཡཱ [ཨམཱཡཱཝིཏཱ (ཀ.)] ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, ཐདྡྷསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨཏྠདྡྷིཡཾ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, ཨཏིམཱནིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨནཏིམཱནོ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, དུབྦཙསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སོཝཙསྶཏཱ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, པཱཔམིཏྟསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཀལྱཱཎམིཏྟཏཱ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, པམཏྟསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨཔྤམཱདོ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, ཨསྶདྡྷསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སདྡྷཱ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, ཨཧིརིཀསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཧིརཱི ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, ཨནོཏྟཱཔིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨོཏྟཔྤཾ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, ཨཔྤསྶུཏསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ བཱཧུསཙྩཾ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, ཀུསཱིཏསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཝཱིརིཡཱརམྦྷོ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, མུཊྛསྶཏིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨུཔཊྛིཏསྶཏིཏཱ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ, དུཔྤཉྙསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ པཉྙཱསམྤདཱ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ ¶ , སནྡིཊྛིཔརཱམཱསི-ཨཱདྷཱནགྒཱཧི-དུཔྤཊིནིསྶགྒིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨསནྡིཊྛིཔརཱམཱསིཨནཱདྷཱནགྒཱཧི-སུཔྤཊིནིསྶགྒིཏཱ ཧོཏི པརིཀྐམནཱཡ.

༨༦. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཙུནྡ, ཡེ ཀེཙི ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སབྦེ ཏེ ཨདྷོབྷཱགངྒམནཱིཡཱ [ཨདྷོབྷཱཝངྒམནཱིཡཱ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)], ཡེ ཀེཙི ཀུསལཱ དྷམྨཱ སབྦེ ཏེ ཨུཔརིབྷཱགངྒམནཱིཡཱ [ཨུཔརིབྷཱཝངྒམནཱིཡཱ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)], ཨེཝམེཝ ཁོ, ཙུནྡ, ཝིཧིཾསཀསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨཝིཧིཾསཱ ཧོཏི ཨུཔརིབྷཱགཱཡ [ཨུཔརིབྷཱཝཱཡ (སཱི. སྱཱ. ཀ.)], པཱཎཱཏིཔཱཏིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ ཝེརམཎཱི ཧོཏི ཨུཔརིབྷཱགཱཡ…པེ… སནྡིཊྛིཔརཱམཱསི-ཨཱདྷཱནགྒཱཧི-དུཔྤཊིནིསྶགྒིསྶ ¶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨསནྡིཊྛིཔརཱམཱསི-ཨནཱདྷཱནགྒཱཧི-སུཔྤཊིནིསྶགྒིཏཱ ཧོཏི ཨུཔརིབྷཱགཱཡ.

༨༧. ‘‘སོ ཝཏ, ཙུནྡ, ཨཏྟནཱ པལིཔཔལིཔནྣོ པརཾ པལིཔཔལིཔནྣཾ ཨུདྡྷརིསྶཏཱིཏི ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. སོ ཝཏ, ཙུནྡ, ཨཏྟནཱ ཨཔལིཔཔལིཔནྣོ པརཾ ¶ པལིཔཔལིཔནྣཾ ཨུདྡྷརིསྶཏཱིཏི ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི. སོ ཝཏ, ཙུནྡ, ཨཏྟནཱ ཨདནྟོ ཨཝིནཱིཏོ ཨཔརིནིབྦུཏོ པརཾ དམེསྶཏི ཝིནེསྶཏི པརིནིབྦཱཔེསྶཏཱིཏི ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. སོ ཝཏ ¶ , ཙུནྡ, ཨཏྟནཱ དནྟོ ཝིནཱིཏོ པརིནིབྦུཏོ པརཾ དམེསྶཏི ཝིནེསྶཏི པརིནིབྦཱཔེསྶཏཱིཏི ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, ཙུནྡ, ཝིཧིཾསཀསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨཝིཧིཾསཱ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ, པཱཎཱཏིཔཱཏིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ ཝེརམཎཱི ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. ཨདིནྣཱདཱཡིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨདིནྣཱདཱནཱ ཝེརམཎཱི ¶ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. ཨབྲཧྨཙཱརིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨབྲཧྨཙརིཡཱ ཝེརམཎཱི ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. མུསཱཝཱདིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ མུསཱཝཱདཱ ཝེརམཎཱི ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. པིསུཎཝཱཙསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ ཝེརམཎཱི ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. ཕརུསཝཱཙསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ ཝེརམཎཱི ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. སམྥཔྤལཱཔིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སམྥཔྤལཱཔཱ ཝེརམཎཱི ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. བྱཱཔནྣཙིཏྟསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨབྱཱཔཱདོ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. མིཙྪཱདིཊྛིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. མིཙྪཱསངྐཔྤསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སམྨཱསངྐཔྤོ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. མིཙྪཱཝཱཙསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སམྨཱཝཱཙཱ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. མིཙྪཱཀམྨནྟསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སམྨཱཀམྨནྟོ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. མིཙྪཱཨཱཛཱིཝསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. མིཙྪཱཝཱཡཱམསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སམྨཱཝཱཡཱམོ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. མིཙྪཱསཏིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སམྨཱསཏི ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. མིཙྪཱསམཱདྷིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སམྨཱསམཱདྷི ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. མིཙྪཱཉཱཎིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སམྨཱཉཱཎཾ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. མིཙྪཱཝིམུཏྟིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སམྨཱཝིམུཏྟི ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ.

‘‘ཐཱིནམིདྡྷཔརིཡུཊྛིཏསྶ ¶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཝིགཏཐིནམིདྡྷཏཱ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. ཨུདྡྷཏསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨནུདྡྷཙྩཾ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. ཝིཙིཀིཙྪིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཏིཎྞཝིཙིཀིཙྪཏཱ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. ཀོདྷནསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨཀྐོདྷོ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. ཨུཔནཱཧིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨནུཔནཱཧོ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. མཀྑིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨམཀྑོ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. པལཱ༹སིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨཔལཱ༹སོ ¶ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. ཨིསྶུཀིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨནིསྶུཀིཏཱ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. མཙྪརིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨམཙྪརིཡཾ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. སཋསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨསཱཋེཡྻཾ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. མཱཡཱཝིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨམཱཡཱ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. ཐདྡྷསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨཏྠདྡྷིཡཾ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. ཨཏིམཱནིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨནཏིམཱནོ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. དུབྦཙསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སོཝཙསྶཏཱ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. པཱཔམིཏྟསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཀལྱཱཎམིཏྟཏཱ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. པམཏྟསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨཔྤམཱདོ ¶ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. ཨསྶདྡྷསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ སདྡྷཱ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. ཨཧིརིཀསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཧིརཱི ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. ཨནོཏྟཱཔིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨོཏྟཔྤཾ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. ཨཔྤསྶུཏསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ བཱཧུསཙྩཾ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. ཀུསཱིཏསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཝཱིརིཡཱརམྦྷོ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. མུཊྛསྶཏིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ¶ ཨུཔཊྛིཏསྶཏིཏཱ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. དུཔྤཉྙསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ¶ པཉྙཱསམྤདཱ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ. སནྡིཊྛིཔརཱམཱསི-ཨཱདྷཱནགྒཱཧི-དུཔྤཊིནིསྶགྒིསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཨསནྡིཊྛིཔརཱམཱསི-ཨནཱདྷཱནགྒཱཧི-སུཔྤཊིནིསྶགྒིཏཱ ཧོཏི པརིནིབྦཱནཱཡ.

༨༨. ‘‘ཨིཏི ཁོ, ཙུནྡ, དེསིཏོ མཡཱ སལླེཁཔརིཡཱཡོ, དེསིཏོ ཙིཏྟུཔྤཱདཔརིཡཱཡོ, དེསིཏོ པརིཀྐམནཔརིཡཱཡོ, དེསིཏོ ཨུཔརིབྷཱགཔརིཡཱཡོ, དེསིཏོ པརིནིབྦཱནཔརིཡཱཡོ. ཡཾ ཁོ, ཙུནྡ, སཏྠཱརཱ ཀརཎཱིཡཾ སཱཝཀཱནཾ ཧིཏེསིནཱ ཨནུཀམྤཀེན ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀཏཾ ཝོ ཏཾ མཡཱ. ‘ཨེཏཱནི, ཙུནྡ, རུཀྑམཱུལཱནི, ཨེཏཱནི སུཉྙཱགཱརཱནི, ཛྷཱཡཐ, ཙུནྡ, མཱ པམཱདཏྠ, མཱ པཙྪཱཝིཔྤཊིསཱརིནོ ཨཧུཝཏྠ’ – ཨཡཾ ཁོ ཨམྷཱཀཾ ཨནུསཱསནཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཙུནྡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

ཙཏུཏྟཱལཱིསཔདཱ ཝུཏྟཱ, སནྡྷཡོ པཉྩ དེསིཏཱ;

སལླེཁོ ནཱམ སུཏྟནྟོ, གམྦྷཱིརོ སཱགརཱུཔམོཏི.

སལླེཁསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཨཊྛམཾ.

༩. སམྨཱདིཊྛིསུཏྟཾ

༨༩. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཝུསོ བྷིཀྑཝེ’’ཏི. ‘‘ཨཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘‘སམྨཱདིཊྛི [སམྨཱདིཊྛཱི (སཱི. སྱཱ.)] སམྨཱདིཊྛཱི’ཏི, ཨཱཝུསོ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨ’’ནྟི?

‘‘དཱུརཏོཔི ཁོ མཡཾ, ཨཱཝུསོ, ཨཱགཙྪེཡྻཱམ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ སནྟིཀེ ཨེཏསྶ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠམཉྙཱཏུཾ. སཱདྷུ ཝཏཱཡསྨནྟཾཡེཝ སཱརིཔུཏྟཾ པཊིབྷཱཏུ ཨེཏསྶ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠོ. ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ སུཏྭཱ བྷིཀྑཱུ དྷཱརེསྶནྟཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, ཨཱཝུསོ, སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཀུསལཉྩ པཛཱནཱཏི, ཨཀུསལམཱུལཉྩ པཛཱནཱཏི, ཀུསལཉྩ པཛཱནཱཏི, ཀུསལམཱུལཉྩ པཛཱནཱཏི ¶ – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན ¶ སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨཾ. ཀཏམཾ པནཱཝུསོ, ཨཀུསལཾ, ཀཏམཾ ཨཀུསལམཱུལཾ, ཀཏམཾ ཀུསལཾ, ཀཏམཾ ཀུསལམཱུལཾ? པཱཎཱཏིཔཱཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཀུསལཾ, ཨདིནྣཱདཱནཾ ཨཀུསལཾ, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརོ ཨཀུསལཾ, མུསཱཝཱདོ ཨཀུསལཾ, པིསུཎཱ ཝཱཙཱ [པིསུཎཝཱཙཱ (ཀ.)] ཨཀུསལཾ, ཕརུསཱ ཝཱཙཱ [ཕརུསཝཱཙཱ (ཀ.)] ཨཀུསལཾ, སམྥཔྤལཱཔོ ཨཀུསལཾ, ཨབྷིཛ྄ཛྷཱ ཨཀུསལཾ, བྱཱཔཱདོ ཨཀུསལཾ, མིཙྪཱདིཊྛི ཨཀུསལཾ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ ཨཀུསལཾ. ཀཏམཉྩཱཝུསོ, ཨཀུསལམཱུལཾ? ལོབྷོ ཨཀུསལམཱུལཾ, དོསོ ཨཀུསལམཱུལཾ, མོཧོ ཨཀུསལམཱུལཾ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཨཀུསལམཱུལཾ.

‘‘ཀཏམཉྩཱཝུསོ ¶ ¶ , ཀུསལཾ? པཱཎཱཏིཔཱཏཱ ཝེརམཎཱི ཀུསལཾ, ཨདིནྣཱདཱནཱ ཝེརམཎཱི ཀུསལཾ, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ ཝེརམཎཱི ཀུསལཾ, མུསཱཝཱདཱ ཝེརམཎཱི ཀུསལཾ, པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ ཝེརམཎཱི ཀུསལཾ, ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ ཝེརམཎཱི ཀུསལཾ, སམྥཔྤལཱཔཱ ཝེརམཎཱི ཀུསལཾ, ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱ ཀུསལཾ, ཨབྱཱཔཱདོ ཀུསལཾ, སམྨཱདིཊྛི ཀུསལཾ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཀུསལཾ. ཀཏམཉྩཱཝུསོ, ཀུསལམཱུལཾ? ཨལོབྷོ ཀུསལམཱུལཾ, ཨདོསོ ཀུསལམཱུལཾ, ཨམོཧོ ཀུསལམཱུལཾ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཀུསལམཱུལཾ.

‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ ཨཀུསལཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཨཀུསལམཱུལཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཀུསལཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཀུསལམཱུལཾ པཛཱནཱཏི, སོ སབྦསོ རཱགཱནུསཡཾ པཧཱཡ, པཊིགྷཱནུསཡཾ པཊིཝིནོདེཏྭཱ, ‘ཨསྨཱི’ཏི དིཊྛིམཱནཱནུསཡཾ སམཱུཧནིཏྭཱ, ཨཝིཛྫཾ པཧཱཡ ཝིཛྫཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ, དིཊྛེཝདྷམྨེ དུཀྑསྶནྟཀརོ ཧོཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན ¶ སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨ’’ནྟི.

༩༠. ‘‘སཱདྷཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨུཏྟརི [ཨུཏྟརིཾ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] པཉྷཾ ཨཔུཙྪུཾ [ཨཔུཙྪིཾསུ (སྱཱ.)] – ‘‘སིཡཱ པནཱཝུསོ, ཨཉྙོཔི པརིཡཱཡོ ཡཐཱ ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨ’’ནྟི?

‘‘སིཡཱ, ཨཱཝུསོ. ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཱཧཱརཉྩ པཛཱནཱཏི, ཨཱཧཱརསམུདཡཉྩ པཛཱནཱཏི, ཨཱཧཱརནིརོདྷཉྩ པཛཱནཱཏི, ཨཱཧཱརནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཉྩ པཛཱནཱཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ ¶ སདྡྷམྨཾ. ཀཏམོ པནཱཝུསོ, ཨཱཧཱརོ, ཀཏམོ ཨཱཧཱརསམུདཡོ, ཀཏམོ ཨཱཧཱརནིརོདྷོ, ཀཏམཱ ཨཱཧཱརནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཙཏྟཱརོམེ, ཨཱཝུསོ, ཨཱཧཱརཱ བྷཱུཏཱནཾ ཝཱ སཏྟཱནཾ ཋིཏིཡཱ, སམྦྷཝེསཱིནཾ ཝཱ ཨནུགྒཧཱཡ. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཀབལཱི༹ཀཱརོ ཨཱཧཱརོ ཨོལཱ༹རིཀོ ¶ ཝཱ སུཁུམོ ཝཱ, ཕསྶོ དུཏིཡོ, མནོསཉྩེཏནཱ ཏཏིཡཱ, ཝིཉྙཱཎཾ ཙཏུཏྠཾ. ཏཎྷཱསམུདཡཱ ཨཱཧཱརསམུདཡོ, ཏཎྷཱནིརོདྷཱ ཨཱཧཱརནིརོདྷོ, ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཨཱཧཱརནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི ¶ སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ ¶ , སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི’.

‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ ཨཱཧཱརཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཨཱཧཱརསམུདཡཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཨཱཧཱརནིརོདྷཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཨཱཧཱརནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཛཱནཱཏི, སོ སབྦསོ རཱགཱནུསཡཾ པཧཱཡ, པཊིགྷཱནུསཡཾ པཊིཝིནོདེཏྭཱ, ‘ཨསྨཱི’ཏི དིཊྛིམཱནཱནུསཡཾ སམཱུཧནིཏྭཱ, ཨཝིཛྫཾ པཧཱཡ ཝིཛྫཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ, དིཊྛེཝདྷམྨེ དུཀྑསྶནྟཀརོ ཧོཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨ’’ནྟི.

༩༡. ‘‘སཱདྷཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨུཏྟརི པཉྷཾ ཨཔུཙྪུཾ – ‘‘སིཡཱ པནཱཝུསོ, ཨཉྙོཔི པརིཡཱཡོ ཡཐཱ ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨ’’ནྟི?

‘‘སིཡཱ, ཨཱཝུསོ. ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ དུཀྑཉྩ པཛཱནཱཏི, དུཀྑསམུདཡཉྩ པཛཱནཱཏི, དུཀྑནིརོདྷཉྩ པཛཱནཱཏི, དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཉྩ པཛཱནཱཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨཾ. ཀཏམཾ པནཱཝུསོ, དུཀྑཾ, ཀཏམོ དུཀྑསམུདཡོ, ཀཏམོ དུཀྑནིརོདྷོ, ཀཏམཱ དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཛཱཏིཔི དུཀྑཱ, ཛརཱཔི དུཀྑཱ, མརཎམྤི དུཀྑཾ, སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱཔི དུཀྑཱ, ཨཔྤིཡེཧི སམྤཡོགོཔི དུཀྑོ, པིཡེཧི ཝིཔྤཡོགོཔི དུཀྑོ, ཡམྤིཙྪཾ ན ¶ ལབྷཏི ཏམྤི དུཀྑཾ, སཾཁིཏྟེན པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ [པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱཔི (ཀ.)] དུཀྑཱ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, དུཀྑཾ. ཀཏམོ ཙཱཝུསོ, དུཀྑསམུདཡོ? ཡཱཡཾ ཏཎྷཱ ¶ པོནོབྦྷཝིཀཱ ནནྡཱིརཱགསཧགཏཱ [པོནོབྷཝིཀཱ (སཱི. པཱི.)] ཏཏྲཏཏྲཱབྷིནནྡིནཱི [ནནྡིརཱགསཧགཏཱ (སཱི. པཱི.)], སེཡྻཐིདཾ, ཀཱམཏཎྷཱ བྷཝཏཎྷཱ ¶ ཝིབྷཝཏཎྷཱ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, དུཀྑསམུདཡོ. ཀཏམོ ཙཱཝུསོ, དུཀྑནིརོདྷོ? ཡོ ཏསྶཱཡེཝ ཏཎྷཱཡ ཨསེསཝིརཱགནིརོདྷོ ཙཱགོ པཊིནིསྶགྒོ མུཏྟི ཨནཱལཡོ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, དུཀྑནིརོདྷོ. ཀཏམཱ ཙཱཝུསོ, དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཨཡམེཝ ¶ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ, སེཡྻཐིདཾ, སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ.

‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ དུཀྑཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ དུཀྑསམུདཡཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ དུཀྑནིརོདྷཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཛཱནཱཏི, སོ སབྦསོ རཱགཱནུསཡཾ པཧཱཡ, པཊིགྷཱནུསཡཾ པཊིཝིནོདེཏྭཱ, ‘ཨསྨཱི’ཏི དིཊྛིམཱནཱནུསཡཾ སམཱུཧནིཏྭཱ, ཨཝིཛྫཾ པཧཱཡ ཝིཛྫཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ, དིཊྛེཝདྷམྨེ དུཀྑསྶནྟཀརོ ཧོཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨ’’ནྟི.

༩༢. ‘‘སཱདྷཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨུཏྟརི པཉྷཾ ཨཔུཙྪུཾ – ‘‘སིཡཱ པནཱཝུསོ, ཨཉྙོཔི པརིཡཱཡོ ཡཐཱ ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན ¶ སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨ’’ནྟི?

‘‘སིཡཱ, ཨཱཝུསོ. ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཛརཱམརཎཉྩ པཛཱནཱཏི, ཛརཱམརཎསམུདཡཉྩ པཛཱནཱཏི, ཛརཱམརཎནིརོདྷཉྩ པཛཱནཱཏི, ཛརཱམརཎནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཉྩ པཛཱནཱཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨཾ. ཀཏམཾ པནཱཝུསོ, ཛརཱམརཎཾ, ཀཏམོ ཛརཱམརཎསམུདཡོ, ཀཏམོ ཛརཱམརཎནིརོདྷོ, ཀཏམཱ ཛརཱམརཎནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཡཱ ཏེསཾ ཏེསཾ སཏྟཱནཾ ཏམྷི ཏམྷི སཏྟནིཀཱཡེ ཛརཱ ཛཱིརཎཏཱ ཁཎྜིཙྩཾ པཱལིཙྩཾ ཝལིཏྟཙཏཱ ཨཱཡུནོ སཾཧཱནི ཨིནྡྲིཡཱནཾ པརིཔཱཀོ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཛརཱ. ཀཏམཉྩཱཝུསོ, མརཎཾ? ཡཱ [ཡཾ (པཱི. ཀ.), སཏིཔཊྛཱནསུཏྟེཔི] ཏེསཾ ཏེསཾ སཏྟཱནཾ ¶ ཏམྷཱ ཏམྷཱ སཏྟནིཀཱཡཱ ཙུཏི ཙཝནཏཱ བྷེདོ ཨནྟརདྷཱནཾ མཙྩུ མརཎཾ ཀཱལཾཀིརིཡཱ ཁནྡྷཱནཾ བྷེདོ, ཀལེ༹ཝརསྶ ནིཀྑེཔོ, ཛཱིཝིཏིནྡྲིཡསྶུཔཙྪེདོ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, མརཎཾ. ཨིཏི ཨཡཉྩ ཛརཱ ཨིདཉྩ མརཎཾ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཛརཱམརཎཾ. ཛཱཏིསམུདཡཱ ཛརཱམརཎསམུདཡོ, ཛཱཏིནིརོདྷཱ ཛརཱམརཎནིརོདྷོ, ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཛརཱམརཎནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཡཏོ ¶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ ཛརཱམརཎཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཛརཱམརཎསམུདཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཛརཱམརཎནིརོདྷཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ¶ ཛརཱམརཎནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཛཱནཱཏི, སོ སབྦསོ རཱགཱནུསཡཾ པཧཱཡ…པེ… དུཀྑསྶནྟཀརོ ཧོཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨ’’ནྟི.

༩༣. ‘‘སཱདྷཱཝུསོ’’ཏི ཁོ…པེ… ཨཔུཙྪུཾ – སིཡཱ པནཱཝུསོ…པེ… ¶ ‘‘སིཡཱ, ཨཱཝུསོ. ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཛཱཏིཉྩ པཛཱནཱཏི, ཛཱཏིསམུདཡཉྩ པཛཱནཱཏི, ཛཱཏིནིརོདྷཉྩ པཛཱནཱཏི, ཛཱཏིནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཉྩ པཛཱནཱཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨཾ. ཀཏམཱ པནཱཝུསོ, ཛཱཏི, ཀཏམོ ཛཱཏིསམུདཡོ, ཀཏམོ ཛཱཏིནིརོདྷོ, ཀཏམཱ ཛཱཏིནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཡཱ ཏེསཾ ཏེསཾ སཏྟཱནཾ ཏམྷི ཏམྷི སཏྟནིཀཱཡེ ཛཱཏི སཉྫཱཏི ཨོཀྐནྟི ཨབྷིནིབྦཏྟི ཁནྡྷཱནཾ པཱཏུབྷཱཝོ, ཨཱཡཏནཱནཾ པཊིལཱབྷོ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཛཱཏི. བྷཝསམུདཡཱ ཛཱཏིསམུདཡོ, བྷཝནིརོདྷཱ ཛཱཏིནིརོདྷོ, ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཛཱཏིནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ ཛཱཏིཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཛཱཏིསམུདཡཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཛཱཏིནིརོདྷཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཛཱཏིནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཛཱནཱཏི, སོ སབྦསོ རཱགཱནུསཡཾ པཧཱཡ…པེ… དུཀྑསྶནྟཀརོ ཧོཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ¶ ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ ¶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨ’’ནྟི.

༩༤. ‘‘སཱདྷཱཝུསོ’’ཏི ཁོ…པེ… ཨཔུཙྪུཾ – སིཡཱ པནཱཝུསོ…པེ… ‘‘སིཡཱ, ཨཱཝུསོ. ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ བྷཝཉྩ པཛཱནཱཏི, བྷཝསམུདཡཉྩ པཛཱནཱཏི, བྷཝནིརོདྷཉྩ པཛཱནཱཏི, བྷཝནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཉྩ པཛཱནཱཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ ¶ སདྡྷམྨཾ. ཀཏམོ པནཱཝུསོ, བྷཝོ, ཀཏམོ བྷཝསམུདཡོ, ཀཏམོ བྷཝནིརོདྷོ, ཀཏམཱ བྷཝནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཏཡོམེ, ཨཱཝུསོ, བྷཝཱ – ཀཱམབྷཝོ, རཱུཔབྷཝོ, ཨརཱུཔབྷཝོ. ཨུཔཱདཱནསམུདཡཱ བྷཝསམུདཡོ, ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ བྷཝནིརོདྷོ, ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ བྷཝནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ བྷཝཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ བྷཝསམུདཡཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ བྷཝནིརོདྷཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ བྷཝནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཛཱནཱཏི, སོ སབྦསོ རཱགཱནུསཡཾ པཧཱཡ…པེ… དུཀྑསྶནྟཀརོ ཧོཏི. ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨ’’ནྟི.

༩༥. ‘‘སཱདྷཱཝུསོ’’ཏི ཁོ…པེ… ཨཔུཙྪུཾ – སིཡཱ པནཱཝུསོ…པེ… ‘‘སིཡཱ, ཨཱཝུསོ. ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨུཔཱདཱནཉྩ པཛཱནཱཏི, ཨུཔཱདཱནསམུདཡཉྩ ¶ པཛཱནཱཏི, ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཉྩ པཛཱནཱཏི, ཨུཔཱདཱནནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཉྩ པཛཱནཱཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨཾ. ཀཏམཾ པནཱཝུསོ, ཨུཔཱདཱནཾ, ཀཏམོ ཨུཔཱདཱནསམུདཡོ, ཀཏམོ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ, ཀཏམཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཙཏྟཱརིམཱནི, ཨཱཝུསོ, ཨུཔཱདཱནཱནི ¶ – ཀཱམུཔཱདཱནཾ, དིཊྛུཔཱདཱནཾ, སཱིལབྦཏུཔཱདཱནཾ, ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནཾ. ཏཎྷཱསམུདཡཱ ཨུཔཱདཱནསམུདཡོ, ཏཎྷཱནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ, ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ¶ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ ཨུཔཱདཱནཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཨུཔཱདཱནསམུདཡཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཛཱནཱཏི, སོ སབྦསོ རཱགཱནུསཡཾ པཧཱཡ…པེ… དུཀྑསྶནྟཀརོ ཧོཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨ’’ནྟི.

༩༦. ‘‘སཱདྷཱཝུསོ’’ཏི ¶ ཁོ…པེ… ཨཔུཙྪུཾ – སིཡཱ པནཱཝུསོ…པེ… ‘‘སིཡཱ, ཨཱཝུསོ. ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཏཎྷཉྩ པཛཱནཱཏི, ཏཎྷཱསམུདཡཉྩ པཛཱནཱཏི, ཏཎྷཱནིརོདྷཉྩ པཛཱནཱཏི, ཏཎྷཱནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཉྩ པཛཱནཱཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན ¶ སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨཾ. ཀཏམཱ པནཱཝུསོ, ཏཎྷཱ, ཀཏམོ ཏཎྷཱསམུདཡོ, ཀཏམོ ཏཎྷཱནིརོདྷོ, ཀཏམཱ ཏཎྷཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཚཡིམེ, ཨཱཝུསོ, ཏཎྷཱཀཱཡཱ – རཱུཔཏཎྷཱ, སདྡཏཎྷཱ, གནྡྷཏཎྷཱ, རསཏཎྷཱ, ཕོཊྛབྦཏཎྷཱ, དྷམྨཏཎྷཱ. ཝེདནཱསམུདཡཱ ཏཎྷཱསམུདཡོ, ཝེདནཱནིརོདྷཱ ཏཎྷཱནིརོདྷོ, ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཏཎྷཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ ཏཎྷཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཏཎྷཱསམུདཡཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཏཎྷཱནིརོདྷཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཏཎྷཱནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཛཱནཱཏི, སོ སབྦསོ རཱགཱནུསཡཾ པཧཱཡ…པེ… དུཀྑསྶནྟཀརོ ཧོཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨ’’ནྟི.

༩༧. ‘‘སཱདྷཱཝུསོ’’ཏི ཁོ…པེ… ཨཔུཙྪུཾ – སིཡཱ པནཱཝུསོ…པེ… ‘‘སིཡཱ, ཨཱཝུསོ. ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཝེདནཉྩ པཛཱནཱཏི, ཝེདནཱསམུདཡཉྩ པཛཱནཱཏི, ཝེདནཱནིརོདྷཉྩ པཛཱནཱཏི, ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཉྩ པཛཱནཱཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ¶ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨཾ. ཀཏམཱ པནཱཝུསོ, ཝེདནཱ, ཀཏམོ ཝེདནཱསམུདཡོ, ཀཏམོ ཝེདནཱནིརོདྷོ, ཀཏམཱ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི ¶ པཊིཔདཱ? ཚཡིམེ, ཨཱཝུསོ, ཝེདནཱཀཱཡཱ – ཙཀྑུསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ, སོཏསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ, གྷཱནསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ, ཀཱཡསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ, མནོསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ. ཕསྶསམུདཡཱ ཝེདནཱསམུདཡོ, ཕསྶནིརོདྷཱ ཝེདནཱནིརོདྷོ, ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཡཏོ ¶ ¶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ ཝེདནཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཝེདནཱསམུདཡཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཝེདནཱནིརོདྷཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཛཱནཱཏི, སོ སབྦསོ རཱགཱནུསཡཾ པཧཱཡ…པེ… དུཀྑསྶནྟཀརོ ཧོཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨ’’ནྟི.

༩༨. ‘‘སཱདྷཱཝུསོ’’ཏི ཁོ…པེ… ཨཔུཙྪུཾ – སིཡཱ པནཱཝུསོ…པེ… ‘‘སིཡཱ, ཨཱཝུསོ. ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཕསྶཉྩ པཛཱནཱཏི, ཕསྶསམུདཡཉྩ པཛཱནཱཏི, ཕསྶནིརོདྷཉྩ པཛཱནཱཏི, ཕསྶནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཉྩ པཛཱནཱཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨཾ. ཀཏམོ པནཱཝུསོ, ཕསྶོ, ཀཏམོ ཕསྶསམུདཡོ, ཀཏམོ ཕསྶནིརོདྷོ, ཀཏམཱ ཕསྶནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཚཡིམེ, ཨཱཝུསོ, ཕསྶཀཱཡཱ – ཙཀྑུསམྥསྶོ, སོཏསམྥསྶོ ¶ , གྷཱནསམྥསྶོ, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ, ཀཱཡསམྥསྶོ, མནོསམྥསྶོ. སལཱ༹ཡཏནསམུདཡཱ ཕསྶསམུདཡོ, སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷཱ ཕསྶནིརོདྷོ, ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཕསྶནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ ཕསྶཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཕསྶསམུདཡཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཕསྶནིརོདྷཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཕསྶནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཛཱནཱཏི, སོ སབྦསོ རཱགཱནུསཡཾ པཧཱཡ…པེ… དུཀྑསྶནྟཀརོ ¶ ཧོཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨ’’ནྟི.

༩༩. ‘‘སཱདྷཱཝུསོ’’ཏི ཁོ…པེ… ཨཔུཙྪུཾ – སིཡཱ པནཱཝུསོ…པེ… ‘‘སིཡཱ, ཨཱཝུསོ. ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སལཱ༹ཡཏནཉྩ པཛཱནཱཏི, སལཱ༹ཡཏནསམུདཡཉྩ པཛཱནཱཏི, སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷཉྩ པཛཱནཱཏི, སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཉྩ པཛཱནཱཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན ¶ སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨཾ. ཀཏམཾ པནཱཝུསོ, སལཱ༹ཡཏནཾ, ཀཏམོ སལཱ༹ཡཏནསམུདཡོ, ཀཏམོ སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷོ, ཀཏམཱ སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ ¶ ? ཚཡིམཱནི, ཨཱཝུསོ, ཨཱཡཏནཱནི – ཙཀྑཱཡཏནཾ, སོཏཱཡཏནཾ, གྷཱནཱཡཏནཾ, ཛིཝ྄ཧཱཡཏནཾ, ཀཱཡཱཡཏནཾ, མནཱཡཏནཾ. ནཱམརཱུཔསམུདཡཱ སལཱ༹ཡཏནསམུདཡོ, ནཱམརཱུཔནིརོདྷཱ སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷོ, ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ སལཱ༹ཡཏནཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ སལཱ༹ཡཏནསམུདཡཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷཾ པཛཱནཱཏི ¶ , ཨེཝཾ སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཛཱནཱཏི, སོ སབྦསོ རཱགཱནུསཡཾ པཧཱཡ…པེ… དུཀྑསྶནྟཀརོ ཧོཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨ’’ནྟི.

༡༠༠. ‘‘སཱདྷཱཝུསོ’’ཏི ཁོ…པེ… ཨཔུཙྪུཾ – སིཡཱ པནཱཝུསོ…པེ… ‘‘སིཡཱ, ཨཱཝུསོ. ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ནཱམརཱུཔཉྩ པཛཱནཱཏི, ནཱམརཱུཔསམུདཡཉྩ པཛཱནཱཏི, ནཱམརཱུཔནིརོདྷཉྩ པཛཱནཱཏི, ནཱམརཱུཔནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཉྩ པཛཱནཱཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨཾ. ཀཏམཾ པནཱཝུསོ, ནཱམརཱུཔཾ, ཀཏམོ ནཱམརཱུཔསམུདཡོ, ཀཏམོ ནཱམརཱུཔནིརོདྷོ, ཀཏམཱ ནཱམརཱུཔནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཝེདནཱ, སཉྙཱ, ཙེཏནཱ, ཕསྶོ, མནསིཀཱརོ ¶ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ནཱམཾ; ཙཏྟཱརི ཙ མཧཱབྷཱུཏཱནི, ཙཏུནྣཉྩ མཧཱབྷཱུཏཱནཾ ཨུཔཱདཱཡརཱུཔཾ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, རཱུཔཾ. ཨིཏི ཨིདཉྩ ནཱམཾ ཨིདཉྩ རཱུཔཾ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ནཱམརཱུཔཾ. ཝིཉྙཱཎསམུདཡཱ ནཱམརཱུཔསམུདཡོ, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཱ ནཱམརཱུཔནིརོདྷོ, ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ནཱམརཱུཔནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ ¶ ནཱམརཱུཔཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ནཱམརཱུཔསམུདཡཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ནཱམརཱུཔནིརོདྷཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ནཱམརཱུཔནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཛཱནཱཏི, སོ སབྦསོ ¶ རཱགཱནུསཡཾ པཧཱཡ…པེ… དུཀྑསྶནྟཀརོ ཧོཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨ’’ནྟི.

༡༠༡. ‘‘སཱདྷཱཝུསོ’’ཏི ཁོ…པེ… ཨཔུཙྪུཾ – སིཡཱ པནཱཝུསོ…པེ… ‘‘སིཡཱ, ཨཱཝུསོ. ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཝིཉྙཱཎཉྩ པཛཱནཱཏི, ཝིཉྙཱཎསམུདཡཉྩ པཛཱནཱཏི, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཉྩ པཛཱནཱཏི, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཉྩ པཛཱནཱཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨཾ. ཀཏམཾ པནཱཝུསོ, ཝིཉྙཱཎཾ, ཀཏམོ ཝིཉྙཱཎསམུདཡོ, ཀཏམོ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷོ, ཀཏམཱ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཚཡིམེ, ཨཱཝུསོ, ཝིཉྙཱཎཀཱཡཱ – ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ, སོཏཝིཉྙཱཎཾ, གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ, ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ, མནོཝིཉྙཱཎཾ. སངྑཱརསམུདཡཱ ཝིཉྙཱཎསམུདཡོ, སངྑཱརནིརོདྷཱ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷོ, ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎསམུདཡཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཛཱནཱཏི ¶ , སོ སབྦསོ ¶ རཱགཱནུསཡཾ པཧཱཡ…པེ… དུཀྑསྶནྟཀརོ ཧོཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨ’’ནྟི.

༡༠༢. ‘‘སཱདྷཱཝུསོ’’ཏི ¶ ཁོ…པེ… ཨཔུཙྪུཾ – སིཡཱ པནཱཝུསོ…པེ… ‘‘སིཡཱ, ཨཱཝུསོ. ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སངྑཱརེ ཙ པཛཱནཱཏི, སངྑཱརསམུདཡཉྩ པཛཱནཱཏི, སངྑཱརནིརོདྷཉྩ པཛཱནཱཏི, སངྑཱརནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཉྩ པཛཱནཱཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨཾ. ཀཏམེ པནཱཝུསོ, སངྑཱརཱ, ཀཏམོ སངྑཱརསམུདཡོ, ཀཏམོ ¶ སངྑཱརནིརོདྷོ, ཀཏམཱ སངྑཱརནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཏཡོམེ, ཨཱཝུསོ, སངྑཱརཱ – ཀཱཡསངྑཱརོ, ཝཙཱིསངྑཱརོ, ཙིཏྟསངྑཱརོ. ཨཝིཛྫཱསམུདཡཱ སངྑཱརསམུདཡོ, ཨཝིཛྫཱནིརོདྷཱ སངྑཱརནིརོདྷོ, ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ སངྑཱརནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ སངྑཱརེ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ སངྑཱརསམུདཡཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ སངྑཱརནིརོདྷཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ སངྑཱརནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཛཱནཱཏི, སོ སབྦསོ རཱགཱནུསཡཾ པཧཱཡ, པཊིགྷཱནུསཡཾ པཊིཝིནོདེཏྭཱ, ‘ཨསྨཱི’ཏི དིཊྛིམཱནཱནུསཡཾ སམཱུཧནིཏྭཱ, ཨཝིཛྫཾ པཧཱཡ ཝིཛྫཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ, དིཊྛེཝ དྷམྨེ དུཀྑསྶནྟཀརོ ཧོཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ ¶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨ’’ནྟི.

༡༠༣. ‘‘སཱདྷཱཝུསོ’’ཏི ཁོ…པེ… ཨཔུཙྪུཾ – སིཡཱ པནཱཝུསོ…པེ… ‘‘སིཡཱ, ཨཱཝུསོ. ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཝིཛྫཉྩ པཛཱནཱཏི, ཨཝིཛྫཱསམུདཡཉྩ པཛཱནཱཏི, ཨཝིཛྫཱནིརོདྷཉྩ པཛཱནཱཏི, ཨཝིཛྫཱནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཉྩ པཛཱནཱཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨཾ. ཀཏམཱ པནཱཝུསོ, ཨཝིཛྫཱ, ཀཏམོ ཨཝིཛྫཱསམུདཡོ, ཀཏམོ ཨཝིཛྫཱནིརོདྷོ, ཀཏམཱ ཨཝིཛྫཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, དུཀྑེ ཨཉྙཱཎཾ, དུཀྑསམུདཡེ ཨཉྙཱཎཾ, དུཀྑནིརོདྷེ ཨཉྙཱཎཾ, དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ཨཉྙཱཎཾ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཨཝིཛྫཱ. ཨཱསཝསམུདཡཱ ཨཝིཛྫཱསམུདཡོ, ཨཱསཝནིརོདྷཱ ཨཝིཛྫཱནིརོདྷོ, ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཨཝིཛྫཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཡཏོ ¶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ ཨཝིཛྫཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཨཝིཛྫཱསམུདཡཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཨཝིཛྫཱནིརོདྷཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཨཝིཛྫཱནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཛཱནཱཏི, སོ སབྦསོ རཱགཱནུསཡཾ པཧཱཡ, པཊིགྷཱནུསཡཾ པཊིཝིནོདེཏྭཱ, ‘ཨསྨཱི’ཏི དིཊྛིམཱནཱནུསཡཾ སམཱུཧནིཏྭཱ, ཨཝིཛྫཾ པཧཱཡ ཝིཛྫཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ, དིཊྛེཝ དྷམྨེ དུཀྑསྶནྟཀརོ ཧོཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ¶ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨ’’ནྟི.

༡༠༤. ‘‘སཱདྷཱཝུསོ’’ཏི ¶ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨུཏྟརི པཉྷཾ ཨཔུཙྪུཾ – ‘‘སིཡཱ པནཱཝུསོ, ཨཉྙོཔི པརིཡཱཡོ ¶ ཡཐཱ ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨ’’ནྟི?

‘‘སིཡཱ, ཨཱཝུསོ. ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཱསཝཉྩ པཛཱནཱཏི, ཨཱསཝསམུདཡཉྩ པཛཱནཱཏི, ཨཱསཝནིརོདྷཉྩ པཛཱནཱཏི, ཨཱསཝནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཉྩ པཛཱནཱཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨཾ. ཀཏམོ པནཱཝུསོ, ཨཱསཝོ, ཀཏམོ ཨཱསཝསམུདཡོ, ཀཏམོ ཨཱསཝནིརོདྷོ, ཀཏམཱ ཨཱསཝནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱཏི? ཏཡོམེ, ཨཱཝུསོ, ཨཱསཝཱ – ཀཱམཱསཝོ, བྷཝཱསཝོ, ཨཝིཛྫཱསཝོ. ཨཝིཛྫཱསམུདཡཱ ཨཱསཝསམུདཡོ, ཨཝིཛྫཱནིརོདྷཱ ཨཱསཝནིརོདྷོ, ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཨཱསཝནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ ཨཱསཝཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཨཱསཝསམུདཡཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཨཱསཝནིརོདྷཾ ¶ པཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཨཱསཝནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཛཱནཱཏི, སོ སབྦསོ རཱགཱནུསཡཾ པཧཱཡ, པཊིགྷཱནུསཡཾ པཊིཝིནོདེཏྭཱ, ‘ཨསྨཱི’ཏི དིཊྛིམཱནཱནུསཡཾ སམཱུཧནིཏྭཱ, ཨཝིཛྫཾ པཧཱཡ ཝིཛྫཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ, དིཊྛེཝ དྷམྨེ དུཀྑསྶནྟཀརོ ཧོཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི ¶ , ཨུཛུགཏཱསྶ དིཊྛི, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ, ཨཱགཏོ ཨིམཾ སདྡྷམྨ’’ནྟི.

ཨིདམཝོཙཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

སམྨཱདིཊྛིསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ནཝམཾ. [ཨིཏོ པརཾ ཀེསུཙི པོཏྠཀེསུ ཨིམཱཔི གཱཐཱཡོ§ཨེཝཾ དིསྶནྟི –§དུཀྑཾ ཛརཱམརཎཾ ཨུཔཱདཱནཾ, སལཱ༹ཡཏནཾ ནཱམརཱུཔཾ. ཝིཉྙཱཎཾ ཡཱ སཱ པརེ, ཀཏམཱ པནཱཝུསོ པདཱནཾ§ཀིཾ ཛཱཏི ཏཎྷཱ ཙ ཝེདནཱ, ཨཝིཛྫཱཡ ཙཏུཀྐནཡོ. ཙཏྟཱརི པརེ ཀཏམཱ, པནཱཝུསོ པདཱནཾ ཀེཝལཾ§ཨཱཧཱརོ ཙ བྷཝོ ཕསྶོ, སངྑཱརོ ཨཱསཝཔཉྩམོ. ཡཱཝ པཉྩ པརེ ཀཏམཱ, པནཱཝུསོ པདཱནཾ ཀིཾ§ཀཏམནྟི ཚབྦིདྷཱ ཝུཏྟཾ, ཀཏམཱནི ཙཏུབྦིདྷཱནི. ཀཏམོ པཉྩཝིདྷོ ཝུཏྟོ, སབྦེསཾ ཨེཀསངྑཱནཾ པཉྩནཡཔདཱནི ཙཱཏི ]

༡༠. མཧཱསཏིཔཊྛཱནསུཏྟཾ

༡༠༥. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཀུརཱུསུ ཝིཧརཏི ཀམྨཱསདྷམྨཾ ནཱམ ཀུརཱུནཾ ནིགམོ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

ཨུདྡེསོ

༡༠༦. ‘‘ཨེཀཱཡནོ ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, མགྒོ སཏྟཱནཾ ཝིསུདྡྷིཡཱ, སོཀཔརིདེཝཱནཾ ¶ [པརིདྡཝཱནཾ (སཱི. པཱི.)] སམཏིཀྐམཱཡ, དུཀྑདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱཡ, ཉཱཡསྶ ཨདྷིགམཱཡ, ནིབྦཱནསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ, ཡདིདཾ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནཱ.

‘‘ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ, ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ; ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ, ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ; ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ, ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ; དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ, ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ.

ཨུདྡེསོ ནིཊྛིཏོ.

ཀཱཡཱནུཔསྶནཱ ཨཱནཱཔཱནཔབྦཾ

༡༠༧. ‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨརཉྙགཏོ ཝཱ རུཀྑམཱུལགཏོ ཝཱ སུཉྙཱགཱརགཏོ ཝཱ ནིསཱིདཏི, པལླངྐཾ ཨཱབྷུཛིཏྭཱ, ཨུཛུཾ ཀཱཡཾ པཎིདྷཱཡ, པརིམུཁཾ སཏིཾ ཨུཔཊྛཔེཏྭཱ. སོ སཏོཝ ཨསྶསཏི, སཏོཝ [སཏོ (སཱི. སྱཱ.)] པསྶསཏི. དཱིགྷཾ ¶ ཝཱ ཨསྶསནྟོ ‘དཱིགྷཾ ཨསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, དཱིགྷཾ ཝཱ པསྶསནྟོ ‘དཱིགྷཾ པསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, རསྶཾ ཝཱ ཨསྶསནྟོ ‘རསྶཾ ཨསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, རསྶཾ ཝཱ པསྶསནྟོ ¶ ‘རསྶཾ པསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘སབྦཀཱཡཔཊིསཾཝེདཱི ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘སབྦཀཱཡཔཊིསཾཝེདཱི པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི ¶ , ‘པསྶམྦྷཡཾ ཀཱཡསངྑཱརཾ ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘པསྶམྦྷཡཾ ཀཱཡསངྑཱརཾ པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, དཀྑོ བྷམཀཱརོ ཝཱ བྷམཀཱརནྟེཝཱསཱི ཝཱ དཱིགྷཾ ཝཱ ཨཉྪནྟོ ‘དཱིགྷཾ ཨཉྪཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, རསྶཾ ཝཱ ཨཉྪནྟོ ‘རསྶཾ ཨཉྪཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དཱིགྷཾ ཝཱ ཨསྶསནྟོ ‘དཱིགྷཾ ཨསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, དཱིགྷཾ ཝཱ པསྶསནྟོ ‘དཱིགྷཾ པསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, རསྶཾ ཝཱ ཨསྶསནྟོ ‘རསྶཾ ཨསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, རསྶཾ ཝཱ པསྶསནྟོ ‘རསྶཾ པསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ‘སབྦཀཱཡཔཊིསཾཝེདཱི ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘སབྦཀཱཡཔཊིསཾཝེདཱི པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ‘པསྶམྦྷཡཾ ཀཱཡསངྑཱརཾ ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘པསྶམྦྷཡཾ ཀཱཡསངྑཱརཾ པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི. ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཨཛ྄ཛྷཏྟབཧིདྡྷཱ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི; སམུདཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཀཱཡསྨིཾ ཝིཧརཏི, ཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཀཱཡསྨིཾ ཝིཧརཏི, སམུདཡཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཀཱཡསྨིཾ ཝིཧརཏི. ‘ཨཏྠི ཀཱཡོ’ཏི ཝཱ པནསྶ སཏི པཙྩུཔཊྛིཏཱ ཧོཏི. ཡཱཝདེཝ ¶ ཉཱཎམཏྟཱཡ པཊིསྶཏིམཏྟཱཡ ཨནིསྶིཏོ ཙ ཝིཧརཏི, ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨེཝམྤི ཁོ [ཨེཝམྤི (སཱི. སྱཱ. པཱི.)], བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི.

ཨཱནཱཔཱནཔབྦཾ ནིཊྛིཏཾ.

ཀཱཡཱནུཔསྶནཱ ཨིརིཡཱཔཐཔབྦཾ

༡༠༨. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ གཙྪནྟོ ཝཱ ‘གཙྪཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, ཋིཏོ ཝཱ ‘ཋིཏོམྷཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, ནིསིནྣོ ཝཱ ‘ནིསིནྣོམྷཱི’ཏི ¶ པཛཱནཱཏི, སཡཱནོ ཝཱ ‘སཡཱནོམྷཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ཡཐཱ ཡཐཱ ཝཱ པནསྶ ཀཱཡོ པཎིཧིཏོ ཧོཏི ཏཐཱ ཏཐཱ ནཾ པཛཱནཱཏི. ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཨཛ྄ཛྷཏྟབཧིདྡྷཱ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི; སམུདཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཀཱཡསྨིཾ ཝིཧརཏི, ཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཀཱཡསྨིཾ ཝིཧརཏི, སམུདཡཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཀཱཡསྨིཾ ཝིཧརཏི. ‘ཨཏྠི ¶ ¶ ཀཱཡོ’ཏི ཝཱ པནསྶ སཏི པཙྩུཔཊྛིཏཱ ཧོཏི. ཡཱཝདེཝ ཉཱཎམཏྟཱཡ པཊིསྶཏིམཏྟཱཡ ཨནིསྶིཏོ ཙ ཝིཧརཏི, ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི.

ཨིརིཡཱཔཐཔབྦཾ ནིཊྛིཏཾ.

ཀཱཡཱནུཔསྶནཱ སམྤཛཱནཔབྦཾ

༡༠༩. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨབྷིཀྐནྟེ པཊིཀྐནྟེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨཱལོཀིཏེ ཝིལོཀིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, སམིཉྫིཏེ པསཱརིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, སངྒྷཱཊིཔཏྟཙཱིཝརདྷཱརཎེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨསིཏེ པཱིཏེ ཁཱཡིཏེ སཱཡིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨུཙྩཱརཔསྶཱཝཀམྨེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, གཏེ ཋིཏེ ནིསིནྣེ སུཏྟེ ཛཱགརིཏེ བྷཱསིཏེ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི. ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི…པེ… ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི.

སམྤཛཱནཔབྦཾ ནིཊྛིཏཾ.

ཀཱཡཱནུཔསྶནཱ པཊིཀཱུལམནསིཀཱརཔབྦཾ

༡༡༠. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཨུདྡྷཾ པཱདཏལཱ, ཨདྷོ ཀེསམཏྠཀཱ, ཏཙཔརིཡནྟཾ པཱུརཾ ནཱནཔྤཀཱརསྶ ཨསུཙིནོ པཙྩཝེཀྑཏི – ‘ཨཏྠི ཨིམསྨིཾ ཀཱཡེ ཀེསཱ ལོམཱ ནཁཱ དནྟཱ ཏཙོ མཾསཾ ¶ ནྷཱརུ [ནཧཱརུ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཨཊྛི ཨཊྛིམིཉྫཾ ཝཀྐཾ ཧདཡཾ ཡཀནཾ ཀིལོམཀཾ པིཧཀཾ པཔྥཱསཾ ཨནྟཾ ཨནྟགུཎཾ ཨུདརིཡཾ ཀརཱིསཾ པིཏྟཾ སེམྷཾ པུབྦོ ལོཧིཏཾ སེདོ མེདོ ཨསྶུ ཝསཱ ཁེལོ༹ སིངྒྷཱཎིཀཱ ལསིཀཱ མུཏྟ’ནྟི [མུཏྟཾ མཏྠལུངྒནྟི (ཀ.)].

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨུབྷཏོམུཁཱ པུཏོལི༹ [མཱུཏོལཱི༹ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] པཱུརཱ ནཱནཱཝིཧིཏསྶ དྷཉྙསྶ, སེཡྻཐིདཾ – སཱལཱིནཾ ¶ ཝཱིཧཱིནཾ མུགྒཱནཾ མཱསཱནཾ ཏིལཱནཾ ཏཎྜུལཱནཾ. ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ མུཉྩིཏྭཱ པཙྩཝེཀྑེཡྻ – ‘ཨིམེ སཱལཱི ཨིམེ ཝཱིཧཱི ཨིམེ ¶ མུགྒཱ ཨིམེ མཱསཱ ཨིམེ ཏིལཱ ཨིམེ ཏཎྜུལཱ’ཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཨུདྡྷཾ པཱདཏལཱ, ཨདྷོ ཀེསམཏྠཀཱ, ཏཙཔརིཡནྟཾ པཱུརཾ ནཱནཔྤཀཱརསྶ ཨསུཙིནོ པཙྩཝེཀྑཏི – ‘ཨཏྠི ཨིམསྨིཾ ཀཱཡེ ཀེསཱ ལོམཱ…པེ… མུཏྟ’ནྟི.

‘‘ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི…པེ… ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི.

པཊིཀཱུལམནསིཀཱརཔབྦཾ ནིཊྛིཏཾ.

ཀཱཡཱནུཔསྶནཱ དྷཱཏུམནསིཀཱརཔབྦཾ

༡༡༡. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཡཐཱཋིཏཾ ཡཐཱཔཎིཧིཏཾ དྷཱཏུསོ པཙྩཝེཀྑཏི – ‘ཨཏྠི ཨིམསྨིཾ ཀཱཡེ པཐཝཱིདྷཱཏུ ཨཱཔོདྷཱཏུ ཏེཛོདྷཱཏུ ཝཱཡོདྷཱཏཱུ’ཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, དཀྑོ གོགྷཱཏཀོ ཝཱ གོགྷཱཏཀནྟེཝཱསཱི ཝཱ གཱཝིཾ ཝདྷིཏྭཱ ཙཏུམཧཱཔཐེ [ཙཱཏུམྨཧཱཔཐེ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] བིལསོ ཝིབྷཛིཏྭཱ ནིསིནྣོ ཨསྶ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཡཐཱཋིཏཾ ཡཐཱཔཎིཧིཏཾ དྷཱཏུསོ པཙྩཝེཀྑཏི – ‘ཨཏྠི ཨིམསྨིཾ ཀཱཡེ པཐཝཱིདྷཱཏུ ཨཱཔོདྷཱཏུ ཏེཛོདྷཱཏུ ཝཱཡོདྷཱཏཱུ’ཏི. ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི…པེ… ¶ ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ ¶ , བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི.

དྷཱཏུམནསིཀཱརཔབྦཾ ནིཊྛིཏཾ.

ཀཱཡཱནུཔསྶནཱ ནཝསིཝཐིཀཔབྦཾ

༡༡༢. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སེཡྻཐཱཔི པསྶེཡྻ སརཱིརཾ སིཝཐིཀཱཡ ཚཌྜིཏཾ ཨེཀཱཧམཏཾ ཝཱ དྭཱིཧམཏཾ ཝཱ ཏཱིཧམཏཾ ཝཱ ཨུདྡྷུམཱཏཀཾ ཝིནཱིལཀཾ ཝིཔུབྦཀཛཱཏཾ. སོ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཨུཔསཾཧརཏི – ‘ཨཡམྤི ཁོ ཀཱཡོ ཨེཝཾདྷམྨོ ཨེཝཾབྷཱཝཱི ཨེཝཾཨནཏཱིཏོ’ཏི [ཨེཏཾ ཨནཏཱིཏོཏི (སཱི. པཱི.)]. ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི…པེ… ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི.

‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སེཡྻཐཱཔི པསྶེཡྻ སརཱིརཾ སིཝཐིཀཱཡ ཚཌྜིཏཾ ཀཱཀེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ ཀུལལེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ གིཛ྄ཛྷེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ ཀངྐེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ སུནཁེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ བྱགྒྷེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ དཱིཔཱིཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ སིངྒཱལེཧི ཝཱ [གིཛ྄ཛྷེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ, སུཝཱནེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ, སིགཱལེཧི ཝཱ (སྱཱ. པཱི.)] ཁཛྫམཱནཾ ཝིཝིདྷེཧི ཝཱ པཱཎཀཛཱཏེཧི ཁཛྫམཱནཾ. སོ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཨུཔསཾཧརཏི – ‘ཨཡམྤི ཁོ ཀཱཡོ ཨེཝཾདྷམྨོ ཨེཝཾབྷཱཝཱི ཨེཝཾཨནཏཱིཏོ’ཏི. ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི…པེ… ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སེཡྻཐཱཔི པསྶེཡྻ སརཱིརཾ སིཝཐིཀཱཡ ཚཌྜིཏཾ ཨཊྛིཀསངྑལིཀཾ སམཾསལོཧིཏཾ ནྷཱརུསམྦནྡྷཾ…པེ… ཨཊྛིཀསངྑལིཀཾ ནིམཾསལོཧིཏམཀྑིཏཾ ནྷཱརུསམྦནྡྷཾ…པེ… ཨཊྛིཀསངྑལིཀཾ ཨཔགཏམཾསལོཧིཏཾ ནྷཱརུསམྦནྡྷཾ…པེ… ཨཊྛིཀཱནི ཨཔགཏསམྦནྡྷཱནི ¶ [ཨཔགཏནྷཱརུསམྦནྡྷཱནི (སྱཱ.)] དིསཱ ཝིདིསཱ ཝིཀྑིཏྟཱནི, ཨཉྙེན ཧཏྠཊྛིཀཾ ཨཉྙེན པཱདཊྛིཀཾ ¶ ཨཉྙེན གོཔྥཀཊྛིཀཾ [‘‘ཨཉྙེན གོཔྥཀཊྛིཀ’’ནྟི ཨིདཾ སཱི. སྱཱ. པཱི. པོཏྠཀེསུ ནཏྠི] ཨཉྙེན ཛངྒྷཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཨཱུརུཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཀཊིཊྛིཀཾ [ཨཉྙེན ཀཊཊྛིཀཾ ཨཉྙེན པིཊྛཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཀཎྚཀཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཕཱསུཀཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཨུརཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཨཾསཊྛིཀཾ ཨཉྙེན བཱཧུཊྛིཀཾ (སྱཱ.)] ཨཉྙེན ཕཱསུཀཊྛིཀཾ ཨཉྙེན པིཊྛིཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཁནྡྷཊྛིཀཾ [ཨཉྙེན ཀཊཊྛིཀཾ ཨཉྙེན པིཊྛཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཀཎྚཀཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཕཱསུཀཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཨུརཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཨཾསཊྛིཀཾ ཨཉྙེན བཱཧུཊྛིཀཾ (སྱཱ.)] ཨཉྙེན གཱིཝཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཧནུཀཊྛིཀཾ ཨཉྙེན དནྟཊྛིཀཾ ཨཉྙེན སཱིསཀཊཱཧཾ. སོ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཨུཔསཾཧརཏི – ‘ཨཡམྤི ཁོ ཀཱཡོ ཨེཝཾདྷམྨོ ཨེཝཾབྷཱཝཱི ཨེཝཾཨནཏཱིཏོ’ཏི. ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི…པེ… ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སེཡྻཐཱཔི པསྶེཡྻ སརཱིརཾ སིཝཐིཀཱཡ ཚཌྜིཏཾ, ཨཊྛིཀཱནི སེཏཱནི སངྑཝཎྞཔཊིབྷཱགཱནི [སངྑཝཎྞཱུཔནིབྷཱནི (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] …པེ… ཨཊྛིཀཱནི པུཉྫཀིཏཱནི ཏེརོཝསྶིཀཱནི…པེ… ཨཊྛིཀཱནི པཱུཏཱིནི ཙུཎྞཀཛཱཏཱནི ¶ . སོ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཨུཔསཾཧརཏི – ‘ཨཡམྤི ཁོ ཀཱཡོ ཨེཝཾདྷམྨོ ཨེཝཾབྷཱཝཱི ཨེཝཾཨནཏཱིཏོ’ཏི. ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ¶ ཝིཧརཏི, བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཨཛ྄ཛྷཏྟབཧིདྡྷཱ ཝཱ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི; སམུདཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཀཱཡསྨིཾ ཝིཧརཏི, ཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཀཱཡསྨིཾ ཝིཧརཏི, སམུདཡཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཀཱཡསྨིཾ ཝིཧརཏི. ‘ཨཏྠི ཀཱཡོ’ཏི ཝཱ པནསྶ སཏི པཙྩུཔཊྛིཏཱ ཧོཏི. ཡཱཝདེཝ ཉཱཎམཏྟཱཡ པཊིསྶཏིམཏྟཱཡ ཨནིསྶིཏོ ཙ ཝིཧརཏི, ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི.

ནཝསིཝཐིཀཔབྦཾ ནིཊྛིཏཾ.

ཙུདྡསཀཱཡཱནུཔསྶནཱ ནིཊྛིཏཱ.

ཝེདནཱནུཔསྶནཱ

༡༡༣. ‘‘ཀཐཉྩ ¶ ¶ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སུཁཾ ཝཱ [སུཁཾ, དུཀྑཾ, ཨདུཀྑམསུཁཾ (སཱི. སྱཱ. པཱི. ཀ.)] ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘སུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; དུཀྑཾ ཝཱ [སུཁཾ, དུཀྑཾ ཨདུཀྑམསུཁཾ (སཱི. སྱཱ. པཱི. ཀ.)] ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘དུཀྑཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; སཱམིསཾ ཝཱ སུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘སཱམིསཾ སུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ནིརཱམིསཾ ཝཱ སུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ནིརཱམིསཾ སུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; སཱམིསཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘སཱམིསཾ དུཀྑཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ནིརཱམིསཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ནིརཱམིསཾ དུཀྑཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; སཱམིསཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘སཱམིསཾ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ནིརཱམིསཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ནིརཱམིསཾ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཨཛ྄ཛྷཏྟབཧིདྡྷཱ ཝཱ ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི; སམུདཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཝེདནཱསུ ཝིཧརཏི, ཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཝེདནཱསུ ཝིཧརཏི, སམུདཡཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཝེདནཱསུ ཝིཧརཏི. ‘ཨཏྠི ཝེདནཱ’ཏི ཝཱ པནསྶ སཏི པཙྩུཔཊྛིཏཱ ཧོཏི. ཡཱཝདེཝ ཉཱཎམཏྟཱཡ པཊིསྶཏིམཏྟཱཡ ཨནིསྶིཏོ ཙ ཝིཧརཏི ¶ , ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི.

ཝེདནཱནུཔསྶནཱ ནིཊྛིཏཱ.

ཙིཏྟཱནུཔསྶནཱ

༡༡༤. ‘‘ཀཐཉྩ ¶ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སརཱགཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘སརཱགཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཝཱིཏརཱགཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཝཱིཏརཱགཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི; སདོསཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘སདོསཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཝཱིཏདོསཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཝཱིཏདོསཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི; སམོཧཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘སམོཧཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཝཱིཏམོཧཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཝཱིཏམོཧཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི; སཾཁིཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘སཾཁིཏྟཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཝིཀྑིཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཝིཀྑིཏྟཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི; མཧགྒཏཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘མཧགྒཏཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཨམཧགྒཏཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཨམཧགྒཏཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི; སཨུཏྟརཾ ¶ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘སཨུཏྟརཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཨནུཏྟརཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཨནུཏྟརཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི; སམཱཧིཏཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘སམཱཧིཏཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཨསམཱཧིཏཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཨསམཱཧིཏཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི; ཝིམུཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཝིམུཏྟཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཨཝིམུཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཨཝིམུཏྟཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི. ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཨཛ྄ཛྷཏྟབཧིདྡྷཱ ཝཱ ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི; སམུདཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ¶ ཝཱ ཙིཏྟསྨིཾ ཝིཧརཏི, ཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཙིཏྟསྨིཾ ཝིཧརཏི, སམུདཡཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ ཙིཏྟསྨིཾ ཝིཧརཏི. ‘ཨཏྠི ཙིཏྟ’ནྟི ཝཱ པནསྶ སཏི པཙྩུཔཊྛིཏཱ ཧོཏི. ཡཱཝདེཝ ཉཱཎམཏྟཱཡ པཊིསྶཏིམཏྟཱཡ ཨནིསྶིཏོ ཙ ཝིཧརཏི, ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི ¶ . ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི.

ཙིཏྟཱནུཔསྶནཱ ནིཊྛིཏཱ.

དྷམྨཱནུཔསྶནཱ ནཱིཝརཎཔབྦཾ

༡༡༥. ‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི པཉྩསུ ནཱིཝརཎེསུ. ཀཐཉྩ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི པཉྩསུ ནཱིཝརཎེསུ?

‘‘ཨིདྷ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཀཱམཙྪནྡཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཀཱམཙྪནྡོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཀཱམཙྪནྡཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཀཱམཙྪནྡོ’ཏི པཛཱནཱཏི; ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ ཀཱམཙྪནྡསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ ཀཱམཙྪནྡསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ པཧཱིནསྶ ཀཱམཙྪནྡསྶ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ བྱཱཔཱདཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ བྱཱཔཱདོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ བྱཱཔཱདཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ བྱཱཔཱདོ’ཏི པཛཱནཱཏི; ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ བྱཱཔཱདསྶ ¶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ བྱཱཔཱདསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ པཧཱིནསྶ བྱཱཔཱདསྶ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཐཱིནམིདྡྷཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཐཱིནམིདྡྷ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཐཱིནམིདྡྷཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཐཱིནམིདྡྷ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ ཐཱིནམིདྡྷསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ ¶ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ ཐཱིནམིདྡྷསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ པཧཱིནསྶ ཐཱིནམིདྡྷསྶ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩ’ནྟི པཛཱནཱཏི; ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ པཧཱིནསྶ ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩསྶ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝིཙིཀིཙྪཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝིཙིཀིཙྪཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝིཙིཀིཙྪཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝིཙིཀིཙྪཱ’ཏི པཛཱནཱཏི; ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣཱཡ ཝིཙིཀིཙྪཱཡ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣཱཡ ཝིཙིཀིཙྪཱཡ པཧཱནཾ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ པཧཱིནཱཡ ཝིཙིཀིཙྪཱཡ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, བཧིདྡྷཱ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཨཛ྄ཛྷཏྟབཧིདྡྷཱ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི; སམུདཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི, ཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི ¶ , སམུདཡཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི. ‘ཨཏྠི དྷམྨཱ’ཏི ཝཱ པནསྶ སཏི པཙྩུཔཊྛིཏཱ ཧོཏི. ཡཱཝདེཝ ཉཱཎམཏྟཱཡ པཊིསྶཏིམཏྟཱཡ ¶ ཨནིསྶིཏོ ཙ ཝིཧརཏི, ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི པཉྩསུ ནཱིཝརཎེསུ.

ནཱིཝརཎཔབྦཾ ནིཊྛིཏཾ.

དྷམྨཱནུཔསྶནཱ ཁནྡྷཔབྦཾ

༡༡༦. ‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ¶ ཝིཧརཏི པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ. ཀཐཉྩ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ – ‘ཨིཏི རཱུཔཾ, ཨིཏི རཱུཔསྶ སམུདཡོ, ཨིཏི རཱུཔསྶ ཨཏྠངྒམོ; ཨིཏི ཝེདནཱ, ཨིཏི ཝེདནཱཡ སམུདཡོ, ཨིཏི ཝེདནཱཡ ཨཏྠངྒམོ; ཨིཏི སཉྙཱ, ཨིཏི སཉྙཱཡ སམུདཡོ, ཨིཏི སཉྙཱཡ ཨཏྠངྒམོ; ཨིཏི སངྑཱརཱ, ཨིཏི སངྑཱརཱནཾ སམུདཡོ, ཨིཏི སངྑཱརཱནཾ ཨཏྠངྒམོ; ཨིཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ཨིཏི ཝིཉྙཱཎསྶ སམུདཡོ, ཨིཏི ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’ཏི; ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, བཧིདྡྷཱ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཨཛ྄ཛྷཏྟབཧིདྡྷཱ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི; སམུདཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི, ཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི, སམུདཡཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི. ‘ཨཏྠི དྷམྨཱ’ཏི ཝཱ པནསྶ སཏི པཙྩུཔཊྛིཏཱ ཧོཏི. ཡཱཝདེཝ ཉཱཎམཏྟཱཡ པཊིསྶཏིམཏྟཱཡ ཨནིསྶིཏོ ཙ ཝིཧརཏི, ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ.

ཁནྡྷཔབྦཾ ནིཊྛིཏཾ.

དྷམྨཱནུཔསྶནཱ ཨཱཡཏནཔབྦཾ

༡༡༧. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཚསུ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀབཱཧིརེསུ ཨཱཡཏནེསུ. ཀཐཉྩ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཚསུ ¶ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀབཱཧིརེསུ ཨཱཡཏནེསུ?

‘‘ཨིདྷ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུཉྩ པཛཱནཱཏི, རཱུཔེ ཙ པཛཱནཱཏི, ཡཉྩ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སཾཡོཛནཾ ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ སཾཡོཛནསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ སཾཡོཛནསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ པཧཱིནསྶ སཾཡོཛནསྶ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘སོཏཉྩ ¶ པཛཱནཱཏི, སདྡེ ཙ པཛཱནཱཏི, ཡཉྩ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སཾཡོཛནཾ ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ སཾཡོཛནསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ སཾཡོཛནསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ པཧཱིནསྶ སཾཡོཛནསྶ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘གྷཱནཉྩ པཛཱནཱཏི, གནྡྷེ ཙ པཛཱནཱཏི, ཡཉྩ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སཾཡོཛནཾ ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ སཾཡོཛནསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ སཾཡོཛནསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ པཧཱིནསྶ སཾཡོཛནསྶ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘ཛིཝ྄ཧཉྩ པཛཱནཱཏི, རསེ ཙ པཛཱནཱཏི, ཡཉྩ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སཾཡོཛནཾ ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ སཾཡོཛནསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ སཾཡོཛནསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ པཧཱིནསྶ སཾཡོཛནསྶ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘ཀཱཡཉྩ པཛཱནཱཏི, ཕོཊྛབྦེ ཙ པཛཱནཱཏི, ཡཉྩ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སཾཡོཛནཾ ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ སཾཡོཛནསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ སཾཡོཛནསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ པཧཱིནསྶ སཾཡོཛནསྶ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘མནཉྩ པཛཱནཱཏི, དྷམྨེ ཙ པཛཱནཱཏི, ཡཉྩ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སཾཡོཛནཾ ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ སཾཡོཛནསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ སཾཡོཛནསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ པཧཱིནསྶ སཾཡོཛནསྶ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘ཨིཏི ¶ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, བཧིདྡྷཱ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཨཛ྄ཛྷཏྟབཧིདྡྷཱ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི; སམུདཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི, ཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི, སམུདཡཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི. ‘ཨཏྠི དྷམྨཱ’ཏི ཝཱ པནསྶ སཏི པཙྩུཔཊྛིཏཱ ཧོཏི. ཡཱཝདེཝ ཉཱཎམཏྟཱཡ ¶ པཊིསྶཏིམཏྟཱཡ ཨནིསྶིཏོ ¶ ཙ ཝིཧརཏི ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཚསུ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀབཱཧིརེསུ ཨཱཡཏནེསུ.

ཨཱཡཏནཔབྦཾ ནིཊྛིཏཾ.

དྷམྨཱནུཔསྶནཱ བོཛ྄ཛྷངྒཔབྦཾ

༡༡༨. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི སཏྟསུ བོཛ྄ཛྷངྒེསུ. ཀཐཉྩ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི སཏྟསུ བོཛ྄ཛྷངྒེསུ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ནཏྠི མེ ¶ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ བྷཱཝནཱཡ པཱརིཔཱུརཱི ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ བྷཱཝནཱཡ པཱརིཔཱུརཱི ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ བྷཱཝནཱཡ པཱརིཔཱུརཱི ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘སནྟཾ ¶ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི ¶ , ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ བྷཱཝནཱཡ པཱརིཔཱུརཱི ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ བྷཱཝནཱཡ པཱརིཔཱུརཱི ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ བྷཱཝནཱཡ པཱརིཔཱུརཱི ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི.

‘‘སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨནུཔྤནྣསྶ ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ ཨུཔྤཱདོ ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི, ཡཐཱ ཙ ཨུཔྤནྣསྶ ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒསྶ བྷཱཝནཱཡ པཱརིཔཱུརཱི ཧོཏི ཏཉྩ པཛཱནཱཏི ¶ .

‘‘ཨིཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, བཧིདྡྷཱ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཨཛ྄ཛྷཏྟབཧིདྡྷཱ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི; སམུདཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི, ཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི, སམུདཡཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི. ‘ཨཏྠི དྷམྨཱ’ཏི ཝཱ པནསྶ སཏི པཙྩུཔཊྛིཏཱ ཧོཏི. ཡཱཝདེཝ ཉཱཎམཏྟཱཡ པཊིསྶཏིམཏྟཱཡ ཨནིསྶིཏོ ཙ ཝིཧརཏི, ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི སཏྟསུ བོཛ྄ཛྷངྒེསུ.

བོཛ྄ཛྷངྒཔབྦཾ ནིཊྛིཏཾ [བོཛ྄ཛྷངྒཔབྦཾ ནིཊྛིཏཾ. པཋམབྷཱཎཝཱརཾ (སྱཱ.)].

དྷམྨཱནུཔསྶནཱ སཙྩཔབྦཾ

༡༡༩. ‘‘པུན ¶ ¶ ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཙཏཱུསུ ཨརིཡསཙྩེསུ. ཀཐཉྩ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཙཏཱུསུ ཨརིཡསཙྩེསུ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ‘ཨིདཾ དུཀྑ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑསམུདཡོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི.

པཋམབྷཱཎཝཱརོ ནིཊྛིཏོ.

དུཀྑསཙྩནིདྡེསོ

༡༢༠. ‘‘ཀཏམཉྩ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ ཨརིཡསཙྩཾ? ཛཱཏིཔི དུཀྑཱ, ཛརཱཔི དུཀྑཱ, མརཎམྤི དུཀྑཾ, སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱཔི དུཀྑཱ, ཨཔྤིཡེཧི སམྤཡོགོཔི དུཀྑོ, པིཡེཧི ཝིཔྤཡོགོཔི དུཀྑོ [‘‘ཨཔྤིཡེཧི…པེ… ཝིཔྤཡོགོཔི དུཀྑོ’’ཏི པཱཋོ ཙེཝ ཏཾནིདྡེསོ ཙ སཱི. པཱི. པོཏྠཀེསུ ན དིསྶཏི, སུམངྒལཝིལཱསིནིཡཾཔི ཏཾསཾཝཎྞནཱ ནཏྠི], ཡམྤིཙྪཾ ན ལབྷཏི ཏམྤི དུཀྑཾ, སཾཁིཏྟེན པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ [པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱཔི (ཀ.)] དུཀྑཱ.

༡༢༡. ‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱཏི? ཡཱ ཏེསཾ ཏེསཾ སཏྟཱནཾ ཏམྷི ཏམྷི སཏྟནིཀཱཡེ ཛཱཏི སཉྫཱཏི ཨོཀྐནྟི ཨབྷིནིབྦཏྟི ཁནྡྷཱནཾ པཱཏུབྷཱཝོ ཨཱཡཏནཱནཾ པཊིལཱབྷོ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཛཱཏི.

༡༢༢. ‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཛརཱ? ཡཱ ཏེསཾ ཏེསཾ སཏྟཱནཾ ཏམྷི ཏམྷི སཏྟནིཀཱཡེ ཛརཱ ཛཱིརཎཏཱ ཁཎྜིཙྩཾ པཱལིཙྩཾ ཝལིཏྟཙཏཱ ཨཱཡུནོ སཾཧཱནི ཨིནྡྲིཡཱནཾ པརིཔཱཀོ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཛརཱ.

༡༢༣. ‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, མརཎཾ? ཡཾ [སུམངྒལཝིལཱསིནཱི ཨོལོཀེཏབྦཱ] ཏེསཾ ཏེསཾ སཏྟཱནཾ ཏམྷཱ ཏམྷཱ སཏྟནིཀཱཡཱ ཙུཏི ཙཝནཏཱ བྷེདོ ཨནྟརདྷཱནཾ མཙྩུ མརཎཾ ཀཱལངྐིརིཡཱ ཁནྡྷཱནཾ བྷེདོ ཀལེ༹ཝརསྶ ནིཀྑེཔོ ཛཱིཝིཏིནྡྲིཡསྶུཔཙྪེདོ, ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, མརཎཾ.

༡༢༤. ‘‘ཀཏམོ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སོཀོ? ཡོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏརཉྙཏརེན བྱསནེན ¶ སམནྣཱགཏསྶ ཨཉྙཏརཉྙཏརེན ¶ དུཀྑདྷམྨེན ཕུཊྛསྶ སོཀོ སོཙནཱ སོཙིཏཏྟཾ ཨནྟོསོཀོ ཨནྟོཔརིསོཀོ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སོཀོ.

༡༢༥. ‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, པརིདེཝོ? ཡོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏརཉྙཏརེན བྱསནེན སམནྣཱགཏསྶ ཨཉྙཏརཉྙཏརེན དུཀྑདྷམྨེན ཕུཊྛསྶ ཨཱདེཝོ པརིདེཝོ ཨཱདེཝནཱ པརིདེཝནཱ ཨཱདེཝིཏཏྟཾ པརིདེཝིཏཏྟཾ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, པརིདེཝོ.

༡༢༦. ‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ? ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱཡིཀཾ དུཀྑཾ ཀཱཡིཀཾ ཨསཱཏཾ ཀཱཡསམྥསྶཛཾ དུཀྑཾ ཨསཱཏཾ ཝེདཡིཏཾ, ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ.

༡༢༧. ‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དོམནསྶཾ? ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙེཏསིཀཾ དུཀྑཾ ཙེཏསིཀཾ ཨསཱཏཾ མནོསམྥསྶཛཾ དུཀྑཾ ཨསཱཏཾ ཝེདཡིཏཾ, ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དོམནསྶཾ.

༡༢༨. ‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱཡཱསོ? ཡོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏརཉྙཏརེན བྱསནེན སམནྣཱགཏསྶ ཨཉྙཏརཉྙཏརེན དུཀྑདྷམྨེན ཕུཊྛསྶ ཨཱཡཱསོ ཨུཔཱཡཱསོ ཨཱཡཱསིཏཏྟཾ ཨུཔཱཡཱསིཏཏྟཾ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱཡཱསོ.

༡༢༩. ‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤིཡེཧི སམྤཡོགོ དུཀྑོ? ཨིདྷ ཡསྶ ཏེ ཧོནྟི ཨནིཊྛཱ ཨཀནྟཱ ཨམནཱཔཱ རཱུཔཱ སདྡཱ གནྡྷཱ རསཱ ཕོཊྛབྦཱ དྷམྨཱ, ཡེ ཝཱ པནསྶ ཏེ ཧོནྟི ཨནཏྠཀཱམཱ ཨཧིཏཀཱམཱ ཨཕཱསུཀཀཱམཱ ཨཡོགཀྑེམཀཱམཱ, ཡཱ ཏེཧི སདྡྷིཾ སངྒཏི སམཱགམོ སམོདྷཱནཾ མིསྶཱིབྷཱཝོ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤིཡེཧི སམྤཡོགོ དུཀྑོ.

༡༣༠. ‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, པིཡེཧི ཝིཔྤཡོགོ དུཀྑོ? ཨིདྷ ཡསྶ ཏེ ཧོནྟི ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ རཱུཔཱ སདྡཱ གནྡྷཱ ¶ རསཱ ཕོཊྛབྦཱ དྷམྨཱ, ཡེ ཝཱ པནསྶ ཏེ ཧོནྟི ཨཏྠཀཱམཱ ཧིཏཀཱམཱ ཕཱསུཀཀཱམཱ ཡོགཀྑེམཀཱམཱ མཱཏཱ ཝཱ པིཏཱ ཝཱ བྷཱཏཱ ཝཱ བྷགིནཱི ཝཱ མིཏྟཱ ཝཱ ཨམཙྩཱ ཝཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ ཝཱ, ཡཱ ཏེཧི སདྡྷིཾ ཨསངྒཏི ཨསམཱགམོ ¶ ཨསམོདྷཱནཾ ཨམིསྶཱིབྷཱཝོ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, པིཡེཧི ཝིཔྤཡོགོ དུཀྑོ.

༡༣༡. ‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཡམྤིཙྪཾ ན ལབྷཏི ཏམྤི དུཀྑཾ? ཛཱཏིདྷམྨཱནཾ, བྷིཀྑཝེ ¶ , སཏྟཱནཾ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨཧོ ཝཏ མཡཾ ན ཛཱཏིདྷམྨཱ ཨསྶཱམ, ན ཙ ཝཏ ནོ ཛཱཏི ཨཱགཙྪེཡྻཱ’ཏི. ན ཁོ པནེཏཾ ཨིཙྪཱཡ པཏྟབྦཾ, ཨིདམྤི ཡམྤིཙྪཾ ན ལབྷཏི ཏམྤི དུཀྑཾ. ཛརཱདྷམྨཱནཾ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱནཾ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨཧོ ཝཏ མཡཾ ན ཛརཱདྷམྨཱ ཨསྶཱམ, ན ཙ ཝཏ ནོ ཛརཱ ཨཱགཙྪེཡྻཱ’ཏི. ན ཁོ པནེཏཾ ཨིཙྪཱཡ པཏྟབྦཾ, ཨིདམྤི ཡམྤིཙྪཾ ན ལབྷཏི ཏམྤི དུཀྑཾ. བྱཱདྷིདྷམྨཱནཾ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱནཾ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨཧོ ཝཏ མཡཾ ན བྱཱདྷིདྷམྨཱ ཨསྶཱམ, ན ཙ ཝཏ ནོ བྱཱདྷི ཨཱགཙྪེཡྻཱ’ཏི. ན ཁོ པནེཏཾ ཨིཙྪཱཡ པཏྟབྦཾ, ཨིདམྤི ཡམྤིཙྪཾ ན ལབྷཏི ཏམྤི དུཀྑཾ. མརཎདྷམྨཱནཾ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱནཾ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨཧོ ཝཏ མཡཾ ན མརཎདྷམྨཱ ཨསྶཱམ, ན ཙ ཝཏ ནོ མརཎཾ ཨཱགཙྪེཡྻཱ’ཏི. ན ཁོ པནེཏཾ ཨིཙྪཱཡ པཏྟབྦཾ, ཨིདམྤི ཡམྤིཙྪཾ ན ལབྷཏི ཏམྤི དུཀྑཾ. སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསདྷམྨཱནཾ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱནཾ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨཧོ ཝཏ མཡཾ ན སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསདྷམྨཱ ཨསྶཱམ, ན ཙ ཝཏ ནོ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསདྷམྨཱ ཨཱགཙྪེཡྻུ’ནྟི. ན ཁོ པནེཏཾ ཨིཙྪཱཡ པཏྟབྦཾ, ཨིདམྤི ཡམྤིཙྪཾ ན ལབྷཏི ཏམྤི དུཀྑཾ.

༡༣༢. ‘‘ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཾཁིཏྟེན པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ དུཀྑཱ? སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, སཾཁིཏྟེན པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ དུཀྑཱ. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ ཨརིཡསཙྩཾ.

སམུདཡསཙྩནིདྡེསོ

༡༣༣. ‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑསམུདཡཾ [དུཀྑསམུདཡོ (སྱཱ.)] ཨརིཡསཙྩཾ? ཡཱཡཾ ཏཎྷཱ ¶ པོནོབྦྷཝིཀཱ [པོནོབྷཝིཀཱ (སཱི. པཱི.)] ནནྡཱིརཱགསཧགཏཱ [ནནྡིརཱགསཧགཏཱ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཏཏྲཏཏྲཱབྷིནནྡིནཱི. སེཡྻཐིདཾ – ཀཱམཏཎྷཱ བྷཝཏཎྷཱ ཝིབྷཝཏཎྷཱ.

‘‘སཱ ¶ ཁོ པནེསཱ, བྷིཀྑཝེ, ཏཎྷཱ ཀཏྠ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཀཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི? ཡཾ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨེཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི.

‘‘ཀིཉྩ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ? ཙཀྑུ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨེཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི. སོཏཾ ལོཀེ…པེ… གྷཱནཾ ལོཀེ… ཛིཝ྄ཧཱ ¶ ལོཀེ… ཀཱཡོ ལོཀེ… མནོ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨེཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི.

‘‘རཱུཔཱ ལོཀེ… སདྡཱ ལོཀེ… གནྡྷཱ ལོཀེ… རསཱ ལོཀེ… ཕོཊྛབྦཱ ལོཀེ… དྷམྨཱ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨེཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི.

‘‘ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ལོཀེ… སོཏཝིཉྙཱཎཾ ལོཀེ… གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ ལོཀེ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ལོཀེ… ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ ལོཀེ… མནོཝིཉྙཱཎཾ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨེཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི.

‘‘ཙཀྑུསམྥསྶོ ལོཀེ… སོཏསམྥསྶོ ལོཀེ… གྷཱནསམྥསྶོ ལོཀེ… ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ལོཀེ… ཀཱཡསམྥསྶོ ལོཀེ… མནོསམྥསྶོ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨེཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི.

‘‘ཙཀྑུསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ལོཀེ… སོཏསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ལོཀེ… གྷཱནསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ལོཀེ… ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ལོཀེ… ཀཱཡསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ལོཀེ… མནོསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨེཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི.

‘‘རཱུཔསཉྙཱ ལོཀེ… སདྡསཉྙཱ ¶ ལོཀེ… གནྡྷསཉྙཱ ལོཀེ… རསསཉྙཱ ལོཀེ… ཕོཊྛབྦསཉྙཱ ལོཀེ… དྷམྨསཉྙཱ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨེཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི.

‘‘རཱུཔསཉྩེཏནཱ ¶ ལོཀེ… སདྡསཉྩེཏནཱ ལོཀེ… གནྡྷསཉྩེཏནཱ ལོཀེ… རསསཉྩེཏནཱ ལོཀེ… ཕོཊྛབྦསཉྩེཏནཱ ལོཀེ… དྷམྨསཉྩེཏནཱ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨེཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི.

‘‘རཱུཔཏཎྷཱ ལོཀེ… སདྡཏཎྷཱ ལོཀེ… གནྡྷཏཎྷཱ ལོཀེ… རསཏཎྷཱ ལོཀེ… ཕོཊྛབྦཏཎྷཱ ¶ ལོཀེ… དྷམྨཏཎྷཱ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨེཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི.

‘‘རཱུཔཝིཏཀྐོ ལོཀེ… སདྡཝིཏཀྐོ ལོཀེ… གནྡྷཝིཏཀྐོ ལོཀེ… རསཝིཏཀྐོ ལོཀེ… ཕོཊྛབྦཝིཏཀྐོ ལོཀེ… དྷམྨཝིཏཀྐོ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨེཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི.

‘‘རཱུཔཝིཙཱརོ ལོཀེ… སདྡཝིཙཱརོ ལོཀེ… གནྡྷཝིཙཱརོ ལོཀེ… རསཝིཙཱརོ ལོཀེ… ཕོཊྛབྦཝིཙཱརོ ལོཀེ… དྷམྨཝིཙཱརོ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨེཏྠ ནིཝིསམཱནཱ ནིཝིསཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑསམུདཡཾ ཨརིཡསཙྩཾ.

ནིརོདྷསཙྩནིདྡེསོ

༡༣༤. ‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑནིརོདྷཾ [དུཀྑནིརོདྷོ (སྱཱ.)] ཨརིཡསཙྩཾ? ཡོ ཏསྶཱཡེཝ ཏཎྷཱཡ ཨསེསཝིརཱགནིརོདྷོ ཙཱགོ པཊིནིསྶགྒོ མུཏྟི ཨནཱལཡོ.

‘‘སཱ ཁོ པནེསཱ, བྷིཀྑཝེ, ཏཎྷཱ ཀཏྠ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཀཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི? ཡཾ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཨེཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘ཀིཉྩ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ? ཙཀྑུ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ¶ ཏཎྷཱ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཨེཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི. སོཏཾ ལོཀེ…པེ… གྷཱནཾ ལོཀེ… ཛིཝ྄ཧཱ ལོཀེ… ཀཱཡོ ལོཀེ… མནོ ¶ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཨེཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘རཱུཔཱ ལོཀེ… སདྡཱ ལོཀེ… གནྡྷཱ ལོཀེ… རསཱ ལོཀེ… ཕོཊྛབྦཱ ལོཀེ… དྷམྨཱ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཨེཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ¶ ལོཀེ… སོཏཝིཉྙཱཎཾ ལོཀེ… གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ ལོཀེ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ལོཀེ… ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ ལོཀེ… མནོཝིཉྙཱཎཾ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཨེཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘ཙཀྑུསམྥསྶོ ལོཀེ… སོཏསམྥསྶོ ལོཀེ… གྷཱནསམྥསྶོ ལོཀེ… ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ལོཀེ… ཀཱཡསམྥསྶོ ལོཀེ… མནོསམྥསྶོ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཨེཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘ཙཀྑུསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ལོཀེ… སོཏསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ལོཀེ… གྷཱནསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ལོཀེ… ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ལོཀེ… ཀཱཡསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ལོཀེ… མནོསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཨེཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘རཱུཔསཉྙཱ ལོཀེ… སདྡསཉྙཱ ལོཀེ… གནྡྷསཉྙཱ ལོཀེ… རསསཉྙཱ ལོཀེ… ཕོཊྛབྦསཉྙཱ ལོཀེ… དྷམྨསཉྙཱ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཨེཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘རཱུཔསཉྩེཏནཱ ལོཀེ… སདྡསཉྩེཏནཱ ལོཀེ… གནྡྷསཉྩེཏནཱ ལོཀེ… རསསཉྩེཏནཱ ལོཀེ… ཕོཊྛབྦསཉྩེཏནཱ ལོཀེ… དྷམྨསཉྩེཏནཱ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཨེཏྠ ¶ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘རཱུཔཏཎྷཱ ལོཀེ… སདྡཏཎྷཱ ལོཀེ… གནྡྷཏཎྷཱ ལོཀེ… རསཏཎྷཱ ལོཀེ… ཕོཊྛབྦཏཎྷཱ ལོཀེ… དྷམྨཏཎྷཱ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ ¶ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཨེཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘རཱུཔཝིཏཀྐོ ལོཀེ… སདྡཝིཏཀྐོ ལོཀེ… གནྡྷཝིཏཀྐོ ལོཀེ… རསཝིཏཀྐོ ལོཀེ… ཕོཊྛབྦཝིཏཀྐོ ལོཀེ… དྷམྨཝིཏཀྐོ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཨེཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘རཱུཔཝིཙཱརོ ལོཀེ… སདྡཝིཙཱརོ ལོཀེ… གནྡྷཝིཙཱརོ ལོཀེ… རསཝིཙཱརོ ལོཀེ… ཕོཊྛབྦཝིཙཱརོ ¶ ལོཀེ… དྷམྨཝིཙཱརོ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ. ཨེཏྠེསཱ ཏཎྷཱ པཧཱིཡམཱནཱ པཧཱིཡཏི, ཨེཏྠ ནིརུཛ྄ཛྷཱམཱནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑནིརོདྷཾ ཨརིཡསཙྩཾ.

མགྒསཙྩནིདྡེསོ

༡༣༥. ‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ ཨརིཡསཙྩཾ? ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི? ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑེ ཉཱཎཾ, དུཀྑསམུདཡེ ཉཱཎཾ, དུཀྑནིརོདྷེ ཉཱཎཾ, དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ཉཱཎཾ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱསངྐཔྤོ? ནེཀྑམྨསངྐཔྤོ ཨབྱཱཔཱདསངྐཔྤོ ཨཝིཧིཾསཱསངྐཔྤོ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱསངྐཔྤོ.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཝཱཙཱ? མུསཱཝཱདཱ ཝེརམཎཱི [ཝེརམཎི (ཀ.)], པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ ཝེརམཎཱི, ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ ཝེརམཎཱི, སམྥཔྤལཱཔཱ ཝེརམཎཱི ¶ . ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཝཱཙཱ.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཀམྨནྟོ? པཱཎཱཏིཔཱཏཱ ཝེརམཎཱི, ཨདིནྣཱདཱནཱ ཝེརམཎཱི, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ ཝེརམཎཱི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཀམྨནྟོ.

‘‘ཀཏམོ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཨཱཛཱིཝོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ མིཙྪཱཨཱཛཱིཝཾ པཧཱཡ སམྨཱཨཱཛཱིཝེན ཛཱིཝིཏཾ ཀཔྤེཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཨཱཛཱིཝོ.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཝཱཡཱམོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨནུཔྤནྣཱནཾ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨནུཔྤཱདཱཡ ཚནྡཾ ཛནེཏི ཝཱཡམཏི ཝཱིརིཡཾ ཨཱརབྷཏི ཙིཏྟཾ པགྒཎྷཱཏི པདཧཏི; ཨུཔྤནྣཱནཾ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཱཡ ཚནྡཾ ཛནེཏི ཝཱཡམཏི ཝཱིརིཡཾ ཨཱརབྷཏི ཙིཏྟཾ པགྒཎྷཱཏི པདཧཏི; ཨནུཔྤནྣཱནཾ ཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདཱཡ ཚནྡཾ ཛནེཏི ཝཱཡམཏི ཝཱིརིཡཾ ཨཱརབྷཏི ཙིཏྟཾ པགྒཎྷཱཏི པདཧཏི; ཨུཔྤནྣཱནཾ ཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཋིཏིཡཱ ཨསམྨོསཱཡ བྷིཡྻོབྷཱཝཱཡ ཝེཔུལླཱཡ བྷཱཝནཱཡ པཱརིཔཱུརིཡཱ ཚནྡཾ ཛནེཏི ཝཱཡམཏི ཝཱིརིཡཾ ཨཱརབྷཏི ཙིཏྟཾ པགྒཎྷཱཏི པདཧཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཝཱཡཱམོ.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱསཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི ¶ སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ; ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ; ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ; དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ ¶ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱསཏི.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱསམཱདྷི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧརཏི, སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ, སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེཏི, ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱསམཱདྷི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ ཨརིཡསཙྩཾ.

༡༣༦. ‘‘ཨིཏི ¶ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, བཧིདྡྷཱ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཨཛ྄ཛྷཏྟབཧིདྡྷཱ ཝཱ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི; སམུདཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི, ཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི, སམུདཡཝཡདྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝཱ དྷམྨེསུ ཝིཧརཏི. ‘ཨཏྠི དྷམྨཱ’ཏི ཝཱ པནསྶ སཏི པཙྩུཔཊྛིཏཱ ཧོཏི. ཡཱཝདེཝ ཉཱཎམཏྟཱཡ པཊིསྶཏིམཏྟཱཡ ཨནིསྶིཏོ ཙ ཝིཧརཏི, ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ ¶ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཙཏཱུསུ ཨརིཡསཙྩེསུ.

སཙྩཔབྦཾ ནིཊྛིཏཾ.

དྷམྨཱནུཔསྶནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༡༣༧. ‘‘ཡོ ¶ ཧི ཀོཙི, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནེ ཨེཝཾ བྷཱཝེཡྻ སཏྟ ཝསྶཱནི, ཏསྶ དྭིནྣཾ ཕལཱནཾ ཨཉྙཏརཾ ཕལཾ པཱཊིཀངྑཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ཨཉྙཱ; སཏི ཝཱ ཨུཔཱདིསེསེ ཨནཱགཱམིཏཱ.

‘‘ཏིཊྛནྟུ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟ ཝསྶཱནི. ཡོ ཧི ཀོཙི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནེ ཨེཝཾ བྷཱཝེཡྻ ཚ ཝསྶཱནི…པེ… པཉྩ ཝསྶཱནི… ཙཏྟཱརི ཝསྶཱནི… ཏཱིཎི ཝསྶཱནི… དྭེ ཝསྶཱནི… ཨེཀཾ ཝསྶཾ… ཏིཊྛཏུ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཾ ཝསྶཾ. ཡོ ཧི ཀོཙི, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནེ ཨེཝཾ བྷཱཝེཡྻ སཏྟ མཱསཱནི, ཏསྶ དྭིནྣཾ ཕལཱནཾ ཨཉྙཏརཾ ཕལཾ པཱཊིཀངྑཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ཨཉྙཱ; སཏི ཝཱ ཨུཔཱདིསེསེ ཨནཱགཱམིཏཱ. ཏིཊྛནྟུ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟ མཱསཱནི. ཡོ ཧི ཀོཙི, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནེ ཨེཝཾ བྷཱཝེཡྻ ཚ མཱསཱནི…པེ… པཉྩ མཱསཱནི… ཙཏྟཱརི མཱསཱནི… ཏཱིཎི མཱསཱནི… དྭེ མཱསཱནི… ཨེཀཾ མཱསཾ… ཨཌྜྷམཱསཾ… ཏིཊྛཏུ, བྷིཀྑཝེ, ཨཌྜྷམཱསོ. ཡོ ཧི ཀོཙི, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནེ ཨེཝཾ བྷཱཝེཡྻ སཏྟཱཧཾ, ཏསྶ དྭིནྣཾ ཕལཱནཾ ཨཉྙཏརཾ ཕལཾ པཱཊིཀངྑཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ཨཉྙཱ སཏི ཝཱ ཨུཔཱདིསེསེ ཨནཱགཱམིཏཱ’’ཏི.

༡༣༨. ‘‘‘ཨེཀཱཡནོ ¶ ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, མགྒོ སཏྟཱནཾ ཝིསུདྡྷིཡཱ སོཀཔརིདེཝཱནཾ སམཏིཀྐམཱཡ དུཀྑདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱཡ ཉཱཡསྶ ཨདྷིགམཱཡ ¶ ནིབྦཱནསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ ཡདིདཾ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནཱ’ཏི. ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ, ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟ’’ནྟི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

མཧཱསཏིཔཊྛཱནསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ དསམཾ.

མཱུལཔརིཡཱཡཝགྒོ ནིཊྛིཏོ པཋམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ – [ཨིཏོ པརཾ ཀེསུཙི པོཏྠཀེསུ ཨིམཱཔི གཱཐཱཡོ ཨེཝཾ དིསྶནྟི –§ཨཛརཾ ཨམཏཾ ཨམཏཱདྷིགམཾ, ཕལམགྒནིདསྶནཾ དུཀྑནུདཾ. སཧིཏཏྟཾ མཧཱརསཧསྶཀརཾ, བྷཱུཏམིཏི སཱརཾ ཝིཝིདྷཾ སུཎཱཐ.§ཏལཱ༹ཀཾ ཝསུཔཱུརིཏཾ གྷམྨཔཐེ, ཏིཝིདྷགྒིཔིལེ༹སིཏནིབྦཱཔནཾ. བྱཱདྷིཔནུདནཨོསདྷཡོ, པཙྪིམསུཏྟཔཝརཱ ཋཔིཏཱ.§མདྷུམནྡཝརསཱམདཱནཾ, ཁིཌྜཱརཏི ཛནནིམནུསངྒྷཱཏཾ. ཏཐཱ སུཏྟེ ཝེཡྻཱཀརཎཱ ཋཔིཏཱ, སཀྱཔུཏྟཱནམབྷིདམནཏྠཱཡ.§པཉྙཱསཾ ཙ དིཡཌྜྷསཏཾ, དྭེ ཙ ཝེཡྻཱཀརཎཾ ཨཔརེ ཙ. ཏེཝནཱམགཏཾ ཙ ཨནུཔུབྦཾ, ཨེཀམནཱ ནིསཱམེཐ མུདགྒཾ.]

མཱུལསུསཾཝརདྷམྨདཱཡཱདཱ, བྷེརཝཱནངྒཎཱཀངྑེཡྻཝཏྠཾ;

སལླེཁསམྨཱདིཊྛིསཏིཔཊྛཾ, ཝགྒཝརོ ཨསམོ སུསམཏྟོ.

༢. སཱིཧནཱདཝགྒོ

༡. ཙཱུལ༹སཱིཧནཱདསུཏྟཾ

༡༣༩. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཨིདྷེཝ, བྷིཀྑཝེ, སམཎོ, ཨིདྷ དུཏིཡོ སམཎོ, ཨིདྷ ཏཏིཡོ སམཎོ, ཨིདྷ ཙཏུཏྠོ སམཎོ; སུཉྙཱ པརཔྤཝཱདཱ སམཎེབྷི ¶ ཨཉྙེཧཱིཏི [སམཎེཧི ཨཉྙེཏི (སཱི. པཱི. ཀ.) ཨེཏྠ ཨཉྙེཧཱིཏི སཀཱཡ པཊིཉྙཱཡ སཙྩཱབྷིཉྙེཧཱིཏི ཨཏྠོ ཝེདིཏབྦོ]. ཨེཝམེཏཾ [ཨེཝམེཝ (སྱཱ. ཀ.)], བྷིཀྑཝེ, སམྨཱ སཱིཧནཱདཾ ནདཐ.

༡༤༠. ‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཀོ པནཱཡསྨནྟཱནཾ ཨསྶཱསོ, ཀིཾ བལཾ, ཡེན ཏུམྷེ ཨཱཡསྨནྟོ ཨེཝཾ ཝདེཐ – ཨིདྷེཝ སམཎོ, ཨིདྷ དུཏིཡོ སམཎོ, ཨིདྷ ཏཏིཡོ སམཎོ, ཨིདྷ ཙཏུཏྠོ སམཎོ; སུཉྙཱ པརཔྤཝཱདཱ སམཎེབྷི ཨཉྙེཧཱི’ཏི? ཨེཝཾཝཱདིནོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝམསྶུ ཝཙནཱིཡཱ – ‘ཨཏྠི ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཙཏྟཱརོ དྷམྨཱ ཨཀྑཱཏཱ ཡེ མཡཾ ཨཏྟནི སམྤསྶམཱནཱ ཨེཝཾ ཝདེམ – ཨིདྷེཝ སམཎོ, ཨིདྷ དུཏིཡོ སམཎོ, ཨིདྷ ཏཏིཡོ སམཎོ, ཨིདྷ ¶ ཙཏུཏྠོ སམཎོ; སུཉྙཱ པརཔྤཝཱདཱ སམཎེབྷི ཨཉྙེཧཱིཏི. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨཏྠི ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, སཏྠརི པསཱདོ, ཨཏྠི དྷམྨེ པསཱདོ, ཨཏྠི སཱིལེསུ པརིཔཱུརཀཱརིཏཱ; སཧདྷམྨིཀཱ ཁོ པན པིཡཱ མནཱཔཱ – གཧཊྛཱ ཙེཝ པབྦཛིཏཱ ཙ. ཨིམེ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཙཏྟཱརོ དྷམྨཱ ཨཀྑཱཏཱ ཡེ མཡཾ ཨཏྟནི སམྤསྶམཱནཱ ཨེཝཾ ཝདེམ – ཨིདྷེཝ སམཎོ, ཨིདྷ དུཏིཡོ སམཎོ, ཨིདྷ ཏཏིཡོ སམཎོ, ཨིདྷ ཙཏུཏྠོ སམཎོ; སུཉྙཱ པརཔྤཝཱདཱ སམཎེབྷི ཨཉྙེཧཱི’ཏི.

༡༤༡. ‘‘ཋཱནཾ ¶ ¶ ཁོ པནེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨམྷཱཀམྤི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཏྠི སཏྠརི པསཱདོ ཡོ ཨམྷཱཀཾ སཏྠཱ, ཨམྷཱཀམྤི ཨཏྠི དྷམྨེ པསཱདོ ཡོ ཨམྷཱཀཾ དྷམྨོ, མཡམྤི སཱིལེསུ པརིཔཱུརཀཱརིནོ ཡཱནི ཨམྷཱཀཾ སཱིལཱནི, ཨམྷཱཀམྤི སཧདྷམྨིཀཱ པིཡཱ མནཱཔཱ – གཧཊྛཱ ཙེཝ པབྦཛིཏཱ ཙ. ཨིདྷ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཀོ ཝིསེསོ ཀོ ཨདྷིཔྤཡཱསོ [ཨདྷིཔྤཱཡོ (ཀ. སཱི. སྱཱ. པཱི.), ཨདྷིཔྤཡོགོ (ཀ.)] ཀིཾ ནཱནཱཀརཎཾ ཡདིདཾ ཏུམྷཱཀཉྩེཝ ཨམྷཱཀཉྩཱ’ཏི?

‘‘ཨེཝཾཝཱདིནོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝམསྶུ ཝཙནཱིཡཱ – ‘ཀིཾ པནཱཝུསོ, ཨེཀཱ ནིཊྛཱ, ཨུདཱཧུ པུཐུ ནིཊྛཱ’ཏི? སམྨཱ བྱཱཀརམཱནཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻུཾ – ‘ཨེཀཱཝུསོ, ནིཊྛཱ, ན པུཐུ ནིཊྛཱ’ཏི.

‘‘‘སཱ པནཱཝུསོ, ནིཊྛཱ སརཱགསྶ ཨུདཱཧུ ཝཱིཏརཱགསྶཱ’ཏི? སམྨཱ བྱཱཀརམཱནཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ¶ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻུཾ – ‘ཝཱིཏརཱགསྶཱཝུསོ, སཱ ནིཊྛཱ, ན སཱ ནིཊྛཱ སརཱགསྶཱ’ཏི.

‘‘‘སཱ པནཱཝུསོ, ནིཊྛཱ སདོསསྶ ཨུདཱཧུ ཝཱིཏདོསསྶཱ’ཏི? སམྨཱ བྱཱཀརམཱནཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻུཾ – ‘ཝཱིཏདོསསྶཱཝུསོ, སཱ ནིཊྛཱ, ན སཱ ནིཊྛཱ སདོསསྶཱ’ཏི.

‘‘‘སཱ པནཱཝུསོ, ནིཊྛཱ སམོཧསྶ ཨུདཱཧུ ཝཱིཏམོཧསྶཱ’ཏི? སམྨཱ བྱཱཀརམཱནཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻུཾ – ‘ཝཱིཏམོཧསྶཱཝུསོ, སཱ ནིཊྛཱ, ན སཱ ནིཊྛཱ སམོཧསྶཱ’ཏི.

‘‘‘སཱ པནཱཝུསོ, ནིཊྛཱ སཏཎྷསྶ ཨུདཱཧུ ཝཱིཏཏཎྷསྶཱ’ཏི? སམྨཱ ¶ བྱཱཀརམཱནཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻུཾ – ‘ཝཱིཏཏཎྷསྶཱཝུསོ, སཱ ནིཊྛཱ, ན སཱ ནིཊྛཱ སཏཎྷསྶཱ’ཏི.

‘‘‘སཱ པནཱཝུསོ, ནིཊྛཱ སཨུཔཱདཱནསྶ ཨུདཱཧུ ཨནུཔཱདཱནསྶཱ’ཏི? སམྨཱ བྱཱཀརམཱནཱ, བྷིཀྑཝེ ¶ , ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻུཾ – ‘ཨནུཔཱདཱནསྶཱཝུསོ, སཱ ནིཊྛཱ, ན སཱ ནིཊྛཱ སཨུཔཱདཱནསྶཱ’ཏི.

‘‘‘སཱ ¶ པནཱཝུསོ, ནིཊྛཱ ཝིདྡསུནོ ཨུདཱཧུ ཨཝིདྡསུནོ’ཏི? སམྨཱ བྱཱཀརམཱནཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻུཾ – ‘ཝིདྡསུནོ, ཨཱཝུསོ, སཱ ནིཊྛཱ, ན སཱ ནིཊྛཱ ཨཝིདྡསུནོ’ཏི.

‘‘‘སཱ པནཱཝུསོ, ནིཊྛཱ ཨནུརུདྡྷཔྤཊིཝིརུདྡྷསྶ ཨུདཱཧུ ཨནནུརུདྡྷཨཔྤཊིཝིརུདྡྷསྶཱ’ཏི? སམྨཱ བྱཱཀརམཱནཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻུཾ – ‘ཨནནུརུདྡྷཨཔྤཊིཝིརུདྡྷསྶཱཝུསོ, སཱ ནིཊྛཱ, ན སཱ ནིཊྛཱ ཨནུརུདྡྷཔྤཊིཝིརུདྡྷསྶཱ’ཏི.

‘‘‘སཱ ¶ པནཱཝུསོ, ནིཊྛཱ པཔཉྩཱརཱམསྶ པཔཉྩརཏིནོ ཨུདཱཧུ ནིཔྤཔཉྩཱརཱམསྶ ནིཔྤཔཉྩརཏིནོ’ཏི? སམྨཱ བྱཱཀརམཱནཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻུཾ – ‘ནིཔྤཔཉྩཱརཱམསྶཱཝུསོ, སཱ ནིཊྛཱ ནིཔྤཔཉྩརཏིནོ, ན སཱ ནིཊྛཱ པཔཉྩཱརཱམསྶ པཔཉྩརཏིནོ’ཏི.

༡༤༢. ‘‘དྭེམཱ, བྷིཀྑཝེ, དིཊྛིཡོ – བྷཝདིཊྛི ཙ ཝིབྷཝདིཊྛི ཙ. ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ བྷཝདིཊྛིཾ ཨལླཱིནཱ བྷཝདིཊྛིཾ ཨུཔགཏཱ བྷཝདིཊྛིཾ ཨཛ྄ཛྷོསིཏཱ, ཝིབྷཝདིཊྛིཡཱ ཏེ པཊིཝིརུདྡྷཱ. ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཝིབྷཝདིཊྛིཾ ཨལླཱིནཱ ཝིབྷཝདིཊྛིཾ ཨུཔགཏཱ ཝིབྷཝདིཊྛིཾ ཨཛ྄ཛྷོསིཏཱ, བྷཝདིཊྛིཡཱ ཏེ པཊིཝིརུདྡྷཱ. ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨིམཱསཾ དྭིནྣཾ དིཊྛཱིནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནནྟི, ‘ཏེ སརཱགཱ ཏེ སདོསཱ ཏེ སམོཧཱ ཏེ སཏཎྷཱ ཏེ སཨུཔཱདཱནཱ ཏེ ཨཝིདྡསུནོ ཏེ ཨནུརུདྡྷཔྤཊིཝིརུདྡྷཱ ཏེ པཔཉྩཱརཱམཱ པཔཉྩརཏིནོ; ཏེ ན པརིམུཙྩནྟི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི; ན པརིམུཙྩནྟི དུཀྑསྨཱ’ཏི ཝདཱམི. ཡེ ཙ ཁོ ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨིམཱསཾ དྭིནྣཾ དིཊྛཱིནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནནྟི, ‘ཏེ ཝཱིཏརཱགཱ ཏེ ཝཱིཏདོསཱ ཏེ ཝཱིཏམོཧཱ ཏེ ཝཱིཏཏཎྷཱ ཏེ ¶ ཨནུཔཱདཱནཱ ཏེ ཝིདྡསུནོ ཏེ ཨནནུརུདྡྷཨཔྤཊིཝིརུདྡྷཱ ཏེ ནིཔྤཔཉྩཱརཱམཱ ནིཔྤཔཉྩརཏིནོ; ཏེ པརིམུཙྩནྟི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ ¶ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི; པརིམུཙྩནྟི དུཀྑསྨཱ’ཏི ཝདཱམི.

༡༤༣. ‘‘ཙཏྟཱརིམཱནི ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱནཱནི. ཀཏམཱནི ཙཏྟཱརི? ཀཱམུཔཱདཱནཾ, དིཊྛུཔཱདཱནཾ, སཱིལབྦཏུཔཱདཱནཾ, ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནཾ. སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཱཝཱདཱ པཊིཛཱནམཱནཱ. ཏེ ན སམྨཱ སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི – ཀཱམུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ན དིཊྛུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ན སཱིལབྦཏུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ན ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨིམཱནི ཧི ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཏཱིཎི ཋཱནཱནི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནནྟི. ཏསྨཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཱཝཱདཱ པཊིཛཱནམཱནཱ; ཏེ ན སམྨཱ སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི – ཀཱམུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ན དིཊྛུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ན སཱིལབྦཏུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ན ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི.

‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཱཝཱདཱ པཊིཛཱནམཱནཱ. ཏེ ན སམྨཱ སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི – ཀཱམུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, དིཊྛུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ན སཱིལབྦཏུཔཱདཱནསྶ ¶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ན ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨིམཱནི ཧི ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ དྭེ ཋཱནཱནི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནནྟི. ཏསྨཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཱཝཱདཱ པཊིཛཱནམཱནཱ; ཏེ ན སམྨཱ [པཊིཛཱནམཱནཱ ན སམྨཱ (?)] སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི – ཀཱམུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, དིཊྛུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ན སཱིལབྦཏུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ན ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི.

‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཱཝཱདཱ པཊིཛཱནམཱནཱ. ཏེ ན སམྨཱ སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི – ཀཱམུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, དིཊྛུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, སཱིལབྦཏུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ན ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨིམཉྷི ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཀཾ ཋཱནཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནནྟི. ཏསྨཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཱཝཱདཱ པཊིཛཱནམཱནཱ; ཏེ ན སམྨཱ [པཊིཛཱནམཱནཱ ན སམྨཱ (?)] སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི – ཀཱམུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, དིཊྛུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ ¶ པཉྙཔེནྟི, སཱིལབྦཏུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ན ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི.

‘‘ཨེཝརཱུཔེ ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཝིནཡེ ཡོ སཏྠརི པསཱདོ སོ ན སམྨགྒཏོ ཨཀྑཱཡཏི; ཡོ ¶ དྷམྨེ པསཱདོ སོ ན སམྨགྒཏོ ཨཀྑཱཡཏི; ཡཱ སཱིལེསུ པརིཔཱུརཀཱརིཏཱ སཱ ན སམྨགྒཏཱ ཨཀྑཱཡཏི; ཡཱ སཧདྷམྨིཀེསུ པིཡམནཱཔཏཱ སཱ ན སམྨགྒཏཱ ཨཀྑཱཡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཧོཏི ཡཐཱ ཏཾ དུརཀྑཱཏེ ¶ དྷམྨཝིནཡེ དུཔྤཝེདིཏེ ཨནིཡྻཱནིཀེ ཨནུཔསམསཾཝཏྟནིཀེ ཨསམྨཱསམྦུདྡྷཔྤཝེདིཏེ.

༡༤༤. ‘‘ཏཐཱགཏོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཱཝཱདོ པཊིཛཱནམཱནོ སམྨཱ སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཾ པཉྙཔེཏི – ཀཱམུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེཏི, དིཊྛུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེཏི, སཱིལབྦཏུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེཏི, ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེཏི. ཨེཝརཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཝིནཡེ ཡོ སཏྠརི པསཱདོ སོ སམྨགྒཏོ ཨཀྑཱཡཏི; ཡོ དྷམྨེ པསཱདོ སོ སམྨགྒཏོ ཨཀྑཱཡཏི; ཡཱ སཱིལེསུ པརིཔཱུརཀཱརིཏཱ སཱ སམྨགྒཏཱ ཨཀྑཱཡཏི; ཡཱ སཧདྷམྨིཀེསུ པིཡམནཱཔཏཱ སཱ སམྨགྒཏཱ ཨཀྑཱཡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཧོཏི ཡཐཱ ཏཾ སྭཱཀྑཱཏེ དྷམྨཝིནཡེ སུཔྤཝེདིཏེ ནིཡྻཱནིཀེ ཨུཔསམསཾཝཏྟནིཀེ སམྨཱསམྦུདྡྷཔྤཝེདིཏེ.

༡༤༥. ‘‘ཨིམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏྟཱརོ ཨུཔཱདཱནཱ. ཀིཾནིདཱནཱ ཀིཾསམུདཡཱ ཀིཾཛཱཏིཀཱ ཀིཾཔབྷཝཱ? ཨིམེ ཙཏྟཱརོ ཨུཔཱདཱནཱ ཏཎྷཱནིདཱནཱ ཏཎྷཱསམུདཡཱ ¶ ཏཎྷཱཛཱཏིཀཱ ཏཎྷཱཔབྷཝཱ. ཏཎྷཱ ཙཱཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀིཾནིདཱནཱ ཀིཾསམུདཡཱ ཀིཾཛཱཏིཀཱ ཀིཾཔབྷཝཱ? ཏཎྷཱ ཝེདནཱནིདཱནཱ ཝེདནཱསམུདཡཱ ཝེདནཱཛཱཏིཀཱ ཝེདནཱཔབྷཝཱ. ཝེདནཱ ཙཱཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀིཾནིདཱནཱ ཀིཾསམུདཡཱ ཀིཾཛཱཏིཀཱ ཀིཾཔབྷཝཱ? ཝེདནཱ ཕསྶནིདཱནཱ ཕསྶསམུདཡཱ ཕསྶཛཱཏིཀཱ ཕསྶཔབྷཝཱ. ཕསྶོ ཙཱཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀིཾནིདཱནོ ཀིཾསམུདཡོ ཀིཾཛཱཏིཀོ ཀིཾཔབྷཝོ? ཕསྶོ སལཱ༹ཡཏནནིདཱནོ སལཱ༹ཡཏནསམུདཡོ སལཱ༹ཡཏནཛཱཏིཀོ སལཱ༹ཡཏནཔབྷཝོ. སལཱ༹ཡཏནཉྩིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀིཾནིདཱནཾ ཀིཾསམུདཡཾ ཀིཾཛཱཏིཀཾ ཀིཾཔབྷཝཾ? སལཱ༹ཡཏནཾ ནཱམརཱུཔནིདཱནཾ ནཱམརཱུཔསམུདཡཾ ནཱམརཱུཔཛཱཏིཀཾ ནཱམརཱུཔཔབྷཝཾ. ནཱམརཱུཔཉྩིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀིཾནིདཱནཾ ཀིཾསམུདཡཾ ཀིཾཛཱཏིཀཾ ཀིཾཔབྷཝཾ? ནཱམརཱུཔཾ ཝིཉྙཱཎནིདཱནཾ ཝིཉྙཱཎསམུདཡཾ ཝིཉྙཱཎཛཱཏིཀཾ ཝིཉྙཱཎཔབྷཝཾ. ཝིཉྙཱཎཉྩིདཾ, བྷིཀྑཝེ ¶ , ཀིཾནིདཱནཾ ཀིཾསམུདཡཾ ཀིཾཛཱཏིཀཾ ¶ ཀིཾཔབྷཝཾ? ཝིཉྙཱཎཾ སངྑཱརནིདཱནཾ སངྑཱརསམུདཡཾ སངྑཱརཛཱཏིཀཾ སངྑཱརཔབྷཝཾ. སངྑཱརཱ ཙིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཀིཾནིདཱནཱ ཀིཾསམུདཡཱ ཀིཾཛཱཏིཀཱ ཀིཾཔབྷཝཱ? སངྑཱརཱ ཨཝིཛྫཱནིདཱནཱ ཨཝིཛྫཱསམུདཡཱ ཨཝིཛྫཱཛཱཏིཀཱ ཨཝིཛྫཱཔབྷཝཱ.

‘‘ཡཏོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི ཝིཛྫཱ ཨུཔྤནྣཱ, སོ ཨཝིཛྫཱཝིརཱགཱ ཝིཛྫུཔྤཱདཱ ནེཝ ཀཱམུཔཱདཱནཾ ཨུཔཱདིཡཏི, ན དིཊྛུཔཱདཱནཾ ཨུཔཱདིཡཏི, ན སཱིལབྦཏུཔཱདཱནཾ ཨུཔཱདིཡཏི, ན ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནཾ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨནུཔཱདིཡཾ ན པརིཏསྶཏི, ཨཔརིཏསྶཾ པཙྩཏྟཉྙེཝ པརིནིབྦཱཡཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ ¶ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ ¶ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

ཙཱུལ༹སཱིཧནཱདསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ པཋམཾ.

༢. མཧཱསཱིཧནཱདསུཏྟཾ

༡༤༦. ཨེཝཾ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཝེསཱལིཡཾ ཝིཧརཏི བཧིནགརེ ཨཔརཔུརེ ཝནསཎྜེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན སུནཀྑཏྟོ ལིཙྪཝིཔུཏྟོ ཨཙིརཔཀྐནྟོ ཧོཏི ཨིམསྨཱ དྷམྨཝིནཡཱ. སོ ཝེསཱལིཡཾ པརིསཏི [པརིསཏིཾ (སཱི. པཱི.)] ཨེཝཾ [ཨེཏཾ (པཱི. ཀ.)] ཝཱཙཾ བྷཱསཏི – ‘‘ནཏྠི སམཎསྶ གོཏམསྶ ཨུཏྟརི [ཨུཏྟརིཾ (པཱི.)] མནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ. ཏཀྐཔརིཡཱཧཏཾ སམཎོ གོཏམོ དྷམྨཾ དེསེཏི ཝཱིམཾསཱནུཙརིཏཾ སཡཾཔཊིབྷཱནཾ. ཡསྶ ཙ ཁྭཱསྶ ཨཏྠཱཡ དྷམྨོ དེསིཏོ སོ ནིཡྻཱཏི ཏཀྐརསྶ སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཝེསཱལིཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསི. ཨསྶོསི ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ སུནཀྑཏྟསྶ ལིཙྪཝིཔུཏྟསྶ ཝེསཱལིཡཾ པརིསཏི ཨེཝཾ ཝཱཙཾ བྷཱསམཱནསྶ – ‘‘ནཏྠི སམཎསྶ གོཏམསྶ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ. ཏཀྐཔརིཡཱཧཏཾ སམཎོ གོཏམོ དྷམྨཾ དེསེཏི ¶ ཝཱིམཾསཱནུཙརིཏཾ སཡཾཔཊིབྷཱནཾ. ཡསྶ ཙ ཁྭཱསྶ ཨཏྠཱཡ དྷམྨོ དེསིཏོ སོ ནིཡྻཱཏི ཏཀྐརསྶ སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཝེསཱལིཡཾ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ ¶ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སུནཀྑཏྟོ, བྷནྟེ, ལིཙྪཝིཔུཏྟོ ཨཙིརཔཀྐནྟོ ཨིམསྨཱ དྷམྨཝིནཡཱ. སོ ཝེསཱལིཡཾ པརིསཏི ཨེཝཾ ཝཱཙཾ བྷཱསཏི – ‘ནཏྠི སམཎསྶ གོཏམསྶ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ. ཏཀྐཔརིཡཱཧཏཾ སམཎོ གོཏམོ དྷམྨཾ དེསེཏི ཝཱིམཾསཱནུཙརིཏཾ སཡཾཔཊིབྷཱནཾ. ཡསྶ ཙ ཁྭཱསྶ ཨཏྠཱཡ དྷམྨོ དེསིཏོ སོ ནིཡྻཱཏི ཏཀྐརསྶ སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡཱ’’’ཏི.

༡༤༧. ‘‘ཀོདྷནོ ཧེསོ, སཱརིཔུཏྟ, སུནཀྑཏྟོ མོགྷཔུརིསོ. ཀོདྷཱ ཙ པནསྶ ཨེསཱ ཝཱཙཱ བྷཱསིཏཱ. ‘ཨཝཎྞཾ བྷཱསིསྶཱམཱི’ཏི ཁོ, སཱརིཔུཏྟ, སུནཀྑཏྟོ མོགྷཔུརིསོ ཝཎྞཾཡེཝ ཏཐཱགཏསྶ ¶ བྷཱསཏི ¶ . ཝཎྞོ ཧེསོ, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏསྶ ཡོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཡསྶ ཙ ཁྭཱསྶ ཨཏྠཱཡ དྷམྨོ དེསིཏོ སོ ནིཡྻཱཏི ཏཀྐརསྶ སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡཱ’ཏི.

‘‘ཨཡམྤི ཧི ནཱམ, སཱརིཔུཏྟ, སུནཀྑཏྟསྶ མོགྷཔུརིསསྶ མཡི དྷམྨནྭཡོ ན བྷཝིསྶཏི – ‘ཨིཏིཔི སོ བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཝིཛྫཱཙརཎསམྤནྣོ སུགཏོ ལོཀཝིདཱུ ཨནུཏྟརོ པུརིསདམྨསཱརཐི, སཏྠཱ དེཝམནུསྶཱནཾ, བུདྡྷོ བྷགཝཱ’ཏི.

‘‘ཨཡམྤི ཧི ནཱམ, སཱརིཔུཏྟ, སུནཀྑཏྟསྶ མོགྷཔུརིསསྶ མཡི ¶ དྷམྨནྭཡོ ན བྷཝིསྶཏི – ‘ཨིཏིཔི སོ བྷགཝཱ ཨནེཀཝིཧིཏཾ ཨིདྡྷིཝིདྷཾ པཙྩནུབྷོཏི – ཨེཀོཔི ཧུཏྭཱ བཧུདྷཱ ཧོཏི, བཧུདྷཱཔི ཧུཏྭཱ ཨེཀོ ཧོཏི; ཨཱཝིབྷཱཝཾ, ཏིརོབྷཱཝཾ; ཏིརོཀུཊྚཾ ཏིརོཔཱཀཱརཾ ཏིརོཔབྦཏཾ ཨསཛྫམཱནོ གཙྪཏི, སེཡྻཐཱཔི ཨཱཀཱསེ; པཐཝིཡཱཔི ཨུམྨུཛྫནིམུཛྫཾ ཀརོཏི, སེཡྻཐཱཔི ཨུདཀེ; ཨུདཀེཔི ཨབྷིཛྫམཱནོ གཙྪཏི, སེཡྻཐཱཔི པཐཝིཡཾ; ཨཱཀཱསེཔི པལླངྐེན ཀམཏི, སེཡྻཐཱཔི པཀྑཱི སཀུཎོ; ཨིམེཔི ཙནྡིམསཱུརིཡེ ཨེཝཾམཧིདྡྷིཀེ ཨེཝཾམཧཱནུབྷཱཝེ པཱཎིནཱ པརིམསཏི པརིམཛྫཏི; ཡཱཝ བྲཧྨལོཀཱཔི ཀཱཡེན ཝསཾ ཝཏྟེཏཱི’ཏི.

‘‘ཨཡམྤི ¶ ཧི ནཱམ, སཱརིཔུཏྟ, སུནཀྑཏྟསྶ མོགྷཔུརིསསྶ མཡི དྷམྨནྭཡོ ན བྷཝིསྶཏི – ‘ཨིཏིཔི སོ བྷགཝཱ དིབྦཱཡ སོཏདྷཱཏུཡཱ ཝིསུདྡྷཱཡ ཨཏིཀྐནྟམཱནུསིཀཱཡ ཨུབྷོ སདྡེ སུཎཱཏི – དིབྦེ ཙ མཱནུསེ ཙ, ཡེ དཱུརེ སནྟིཀེ ཙཱ’ཏི.

‘‘ཨཡམྤི ཧི ནཱམ, སཱརིཔུཏྟ, སུནཀྑཏྟསྶ མོགྷཔུརིསསྶ མཡི དྷམྨནྭཡོ ན བྷཝིསྶཏི – ‘ཨིཏིཔི སོ བྷགཝཱ པརསཏྟཱནཾ པརཔུགྒལཱནཾ ཙེཏསཱ ཙེཏོ པརིཙྩ པཛཱནཱཏི – སརཱགཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ སརཱགཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནཱཏི, ཝཱིཏརཱགཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ཝཱིཏརཱགཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནཱཏི; སདོསཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ སདོསཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནཱཏི, ཝཱིཏདོསཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ཝཱིཏདོསཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནཱཏི; སམོཧཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ སམོཧཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནཱཏི, ཝཱིཏམོཧཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ཝཱིཏམོཧཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནཱཏི; སཾཁིཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ སཾཁིཏྟཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནཱཏི ¶ , ཝིཀྑིཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ཝིཀྑིཏྟཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནཱཏི; མཧགྒཏཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ མཧགྒཏཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནཱཏི, ཨམཧགྒཏཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ཨམཧགྒཏཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནཱཏི; སཨུཏྟརཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ སཨུཏྟརཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནཱཏི, ཨནུཏྟརཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ཨནུཏྟརཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནཱཏི; སམཱཧིཏཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ སམཱཧིཏཾ ཙིཏྟནྟི ¶ པཛཱནཱཏི, ཨསམཱཧིཏཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ཨསམཱཧིཏཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནཱཏི; ཝིམུཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནཱཏི, ཨཝིམུཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ཨཝིམུཏྟཾ ཙིཏྟནྟི པཛཱནཱཏཱི’ཏི.

༡༤༨. ‘‘དས ཁོ པནིམཱནི, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏསྶ ཏཐཱགཏབལཱནི ཡེཧི བལེཧི སམནྣཱགཏོ ཏཐཱགཏོ ཨཱསབྷཾ ཋཱནཾ པཊིཛཱནཱཏི, པརིསཱསུ སཱིཧནཱདཾ ནདཏི, བྲཧྨཙཀྐཾ པཝཏྟེཏི. ཀཏམཱནི དས?

‘‘ཨིདྷ, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏོ ཋཱནཉྩ ཋཱནཏོ ཨཊྛཱནཉྩ ཨཊྛཱནཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཡམྤི, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏོ ཋཱནཉྩ ཋཱནཏོ ཨཊྛཱནཉྩ ཨཊྛཱནཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཨིདམྤི, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏསྶ ¶ ཏཐཱགཏབལཾ ཧོཏི ཡཾ བལཾ ཨཱགམྨ ཏཐཱགཏོ ཨཱསབྷཾ ཋཱནཾ པཊིཛཱནཱཏི, པརིསཱསུ སཱིཧནཱདཾ ནདཏི, བྲཧྨཙཀྐཾ པཝཏྟེཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏོ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཱནཾ ཀམྨསམཱདཱནཱནཾ ཋཱནསོ ཧེཏུསོ ཝིཔཱཀཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཡམྤི, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏོ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཱནཾ ཀམྨསམཱདཱནཱནཾ ཋཱནསོ ཧེཏུསོ ཝིཔཱཀཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཨིདམྤི, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏསྶ ཏཐཱགཏབལཾ ཧོཏི ཡཾ བལཾ ཨཱགམྨ ཏཐཱགཏོ ཨཱསབྷཾ ¶ ཋཱནཾ པཊིཛཱནཱཏི, པརིསཱསུ སཱིཧནཱདཾ ནདཏི, བྲཧྨཙཀྐཾ པཝཏྟེཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏོ སབྦཏྠགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཡམྤི ¶ , སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏོ སབྦཏྠགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཨིདམྤི, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏསྶ ཏཐཱགཏབལཾ ཧོཏི ཡཾ བལཾ ཨཱགམྨ ཏཐཱགཏོ ཨཱསབྷཾ ཋཱནཾ པཊིཛཱནཱཏི, པརིསཱསུ སཱིཧནཱདཾ ནདཏི, བྲཧྨཙཀྐཾ པཝཏྟེཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏོ ཨནེཀདྷཱཏུནཱནཱདྷཱཏུལོཀཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཡམྤི, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏོ ཨནེཀདྷཱཏུནཱནཱདྷཱཏུལོཀཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཨིདམྤི, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏསྶ ཏཐཱགཏབལཾ ཧོཏི ཡཾ བལཾ ཨཱགམྨ ཏཐཱགཏོ ཨཱསབྷཾ ཋཱནཾ པཊིཛཱནཱཏི, པརིསཱསུ སཱིཧནཱདཾ ནདཏི, བྲཧྨཙཀྐཾ པཝཏྟེཏི.

‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏོ སཏྟཱནཾ ནཱནཱདྷིམུཏྟིཀཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཡམྤི, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏོ སཏྟཱནཾ ནཱནཱདྷིམུཏྟིཀཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཨིདམྤི, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏསྶ ཏཐཱགཏབལཾ ཧོཏི ཡཾ བལཾ ཨཱགམྨ ཏཐཱགཏོ ཨཱསབྷཾ ཋཱནཾ པཊིཛཱནཱཏི, པརིསཱསུ སཱིཧནཱདཾ ནདཏི, བྲཧྨཙཀྐཾ པཝཏྟེཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏོ པརསཏྟཱནཾ པརཔུགྒལཱནཾ ཨིནྡྲིཡཔརོཔརིཡཏྟཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཡམྤི, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏོ པརསཏྟཱནཾ པརཔུགྒལཱནཾ ཨིནྡྲིཡཔརོཔརིཡཏྟཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཨིདམྤི, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏསྶ ཏཐཱགཏབལཾ ཧོཏི ཡཾ བལཾ ཨཱགམྨ ཏཐཱགཏོ ཨཱསབྷཾ ཋཱནཾ པཊིཛཱནཱཏི, པརིསཱསུ སཱིཧནཱདཾ ནདཏི, བྲཧྨཙཀྐཾ པཝཏྟེཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏོ ཛྷཱནཝིམོཀྑསམཱདྷིསམཱཔཏྟཱིནཾ སཾཀིལེསཾ ཝོདཱནཾ ཝུཊྛཱནཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཡམྤི, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏོ ཛྷཱནཝིམོཀྑསམཱདྷིསམཱཔཏྟཱིནཾ ¶ སཾཀིལེསཾ ཝོདཱནཾ ཝུཊྛཱནཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཨིདམྤི, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏསྶ ཏཐཱགཏབལཾ ཧོཏི ཡཾ བལཾ ཨཱགམྨ ཏཐཱགཏོ ཨཱསབྷཾ ཋཱནཾ པཊིཛཱནཱཏི, པརིསཱསུ སཱིཧནཱདཾ ནདཏི, བྲཧྨཙཀྐཾ པཝཏྟེཏི.

‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏོ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརཏི, སེཡྻཐིདཾ – ཨེཀམྤི ཛཱཏིཾ དྭེཔི ཛཱཏིཡོ ཏིསྶོཔི ཛཱཏིཡོ ཙཏསྶོཔི ཛཱཏིཡོ པཉྩཔི ཛཱཏིཡོ དསཔི ཛཱཏིཡོ ཝཱིསམྤི ཛཱཏིཡོ ཏིཾསམྤི ཛཱཏིཡོ ཙཏྟཱལཱིསམྤི ཛཱཏིཡོ པཉྙཱསམྤི ཛཱཏིཡོ ཛཱཏིསཏམྤི ཛཱཏིསཧསྶམྤི ཛཱཏིསཏསཧསྶམྤི ཨནེཀེཔི སཾཝཊྚཀཔྤེ ཨནེཀེཔི ཝིཝཊྚཀཔྤེ ཨནེཀེཔི སཾཝཊྚཝིཝཊྚཀཔྤེ – ‘ཨམུཏྲཱསིཾ ཨེཝཾནཱམོ ཨེཝཾགོཏྟོ ཨེཝཾཝཎྞོ ཨེཝམཱཧཱརོ ཨེཝཾསུཁདུཀྑཔྤཊིསཾཝེདཱི ཨེཝམཱཡུཔརིཡནྟོ, སོ ཏཏོ ཙུཏོ ཨམུཏྲ ཨུདཔཱདིཾ; ཏཏྲཱཔཱསིཾ ཨེཝཾནཱམོ ཨེཝཾགོཏྟོ ཨེཝཾཝཎྞོ ཨེཝམཱཧཱརོ ཨེཝཾསུཁདུཀྑཔྤཊིསཾཝེདཱི ཨེཝམཱཡུཔརིཡནྟོ, སོ ཏཏོ ཙུཏོ ཨིདྷཱུཔཔནྣོ’ཏི. ཨིཏི སཱཀཱརཾ སཨུདྡེསཾ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརཏི. ཡམྤི, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏོ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརཏི, སེཡྻཐིདཾ – ཨེཀམྤི ཛཱཏིཾ དྭེཔི ཛཱཏིཡོ…པེ… ཨིཏི སཱཀཱརཾ སཨུདྡེསཾ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརཏི, ཨིདམྤི, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏསྶ ཏཐཱགཏབལཾ ཧོཏི ཡཾ བལཾ ཨཱགམྨ ཏཐཱགཏོ ཨཱསབྷཾ ཋཱནཾ པཊིཛཱནཱཏི, པརིསཱསུ སཱིཧནཱདཾ ནདཏི, བྲཧྨཙཀྐཾ པཝཏྟེཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏོ དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན ¶ སཏྟེ པསྶཏི ཙཝམཱནེ ཨུཔཔཛྫམཱནེ ཧཱིནེ པཎཱིཏེ སུཝཎྞེ དུབྦཎྞེ སུགཏེ དུགྒཏེ ཡཐཱཀམྨཱུཔགེ ¶ སཏྟེ པཛཱནཱཏི – ‘ཨིམེ ཝཏ བྷོནྟོ སཏྟཱ ཀཱཡདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཝཙཱིདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ མནོདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཨརིཡཱནཾ ཨུཔཝཱདཀཱ མིཙྪཱདིཊྛིཀཱ མིཙྪཱདིཊྛིཀམྨསམཱདཱནཱ, ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ¶ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔནྣཱ. ཨིམེ ཝཱ པན བྷོནྟོ སཏྟཱ ཀཱཡསུཙརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཝཙཱིསུཙརིཏེན སམནྣཱགཏཱ མནོསུཙརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཨརིཡཱནཾ ཨནུཔཝཱདཀཱ སམྨཱདིཊྛིཀཱ སམྨཱདིཊྛིཀམྨསམཱདཱནཱ, ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔནྣཱ’ཏི. ཨིཏི དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན སཏྟེ པསྶཏི ཙཝམཱནེ ཨུཔཔཛྫམཱནེ ཧཱིནེ ¶ པཎཱིཏེ སུཝཎྞེ དུབྦཎྞེ སུགཏེ དུགྒཏེ ཡཐཱཀམྨཱུཔགེ སཏྟེ པཛཱནཱཏི. ཡམྤི, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏོ དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན སཏྟེ པསྶཏི ཙཝམཱནེ ཨུཔཔཛྫམཱནེ ཧཱིནེ པཎཱིཏེ སུཝཎྞེ དུབྦཎྞེ སུགཏེ དུགྒཏེ ཡཐཱཀམྨཱུཔགེ སཏྟེ པཛཱནཱཏི – ‘ཨིམེ ཝཏ བྷོནྟོ སཏྟཱ ཀཱཡདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཝཙཱིདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ མནོདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཨརིཡཱནཾ ཨུཔཝཱདཀཱ མིཙྪཱདིཊྛིཀཱ མིཙྪཱདིཊྛིཀམྨསམཱདཱནཱ, ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔནྣཱ. ཨིམེ ཝཱ པན བྷོནྟོ སཏྟཱ ཀཱཡསུཙརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཝཙཱིསུཙརིཏེན སམནྣཱགཏཱ མནོསུཙརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཨརིཡཱནཾ ཨནུཔཝཱདཀཱ སམྨཱདིཊྛིཀཱ སམྨཱདིཊྛིཀམྨསམཱདཱནཱ, ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔནྣཱ’ཏི. ཨིཏི དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན སཏྟེ པསྶཏི ཙཝམཱནེ ཨུཔཔཛྫམཱནེ ཧཱིནེ པཎཱིཏེ སུཝཎྞེ དུབྦཎྞེ སུགཏེ དུགྒཏེ ཡཐཱཀམྨཱུཔགེ སཏྟེ པཛཱནཱཏི. ཨིདམྤི, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏསྶ ཏཐཱགཏབལཾ ཧོཏི ཡཾ བལཾ ཨཱགམྨ ཏཐཱགཏོ ཨཱསབྷཾ ཋཱནཾ པཊིཛཱནཱཏི, པརིསཱསུ སཱིཧནཱདཾ ནདཏི, བྲཧྨཙཀྐཾ པཝཏྟེཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏོ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ ཨནཱསཝཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཡམྤི, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏོ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ ཨནཱསཝཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི, ཨིདམྤི, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏསྶ ཏཐཱགཏབལཾ ཧོཏི ཡཾ བལཾ ཨཱགམྨ ཏཐཱགཏོ ཨཱསབྷཾ ཋཱནཾ པཊིཛཱནཱཏི, པརིསཱསུ སཱིཧནཱདཾ ནདཏི, བྲཧྨཙཀྐཾ པཝཏྟེཏི.

‘‘ཨིམཱནི ཁོ, སཱརིཔུཏྟ, དས ཏཐཱགཏསྶ ཏཐཱགཏབལཱནི ཡེཧི བལེཧི སམནྣཱགཏོ ཏཐཱགཏོ ཨཱསབྷཾ ཋཱནཾ པཊིཛཱནཱཏི, པརིསཱསུ སཱིཧནཱདཾ ནདཏི, བྲཧྨཙཀྐཾ པཝཏྟེཏི.

༡༤༩. ‘‘ཡོ ¶ ཁོ མཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཝཾ ཛཱནནྟཾ ཨེཝཾ པསྶནྟཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ནཏྠི སམཎསྶ གོཏམསྶ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ; ཏཀྐཔརིཡཱཧཏཾ ¶ སམཎོ གོཏམོ དྷམྨཾ དེསེཏི ཝཱིམཾསཱནུཙརིཏཾ སཡཾཔཊིབྷཱན’ནྟི, ཏཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཝཱཙཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ དིཊྛིཾ ཨཔྤཊིནིསྶཛྫིཏྭཱ ཡཐཱབྷཏཾ ནིཀྑིཏྟོ ཨེཝཾ ནིརཡེ. སེཡྻཐཱཔི, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ སཱིལསམྤནྣོ སམཱདྷིསམྤནྣོ པཉྙཱསམྤནྣོ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ¶ ཨཉྙཾ ཨཱརཱདྷེཡྻ, ཨེཝཾ སམྤདམིདཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཝདཱམི. ཏཾ ཝཱཙཾ ཨཔྤཧཱཡ, ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ དིཊྛིཾ ཨཔྤཊིནིསྶཛྫིཏྭཱ ཡཐཱབྷཏཾ ནིཀྑིཏྟོ ཨེཝཾ ནིརཡེ.

༡༥༠. ‘‘ཙཏྟཱརིམཱནི, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏསྶ ཝེསཱརཛྫཱནི ཡེཧི ཝེསཱརཛྫེཧི སམནྣཱགཏོ ཏཐཱགཏོ ཨཱསབྷཾ ཋཱནཾ པཊིཛཱནཱཏི, པརིསཱསུ སཱིཧནཱདཾ ནདཏི, བྲཧྨཙཀྐཾ པཝཏྟེཏི. ཀཏམཱནི ཙཏྟཱརི?

‘‘‘སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཏེ པཊིཛཱནཏོ ཨིམེ དྷམྨཱ ཨནབྷིསམྦུདྡྷཱ’ཏི. ཏཏྲ ཝཏ མཾ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ དེཝོ ཝཱ མཱརོ ཝཱ བྲཧྨཱ ཝཱ ཀོཙི ཝཱ ལོཀསྨིཾ སཧདྷམྨེན ¶ པཊིཙོདེསྶཏཱིཏི ནིམིཏྟམེཏཾ, སཱརིཔུཏྟ, ན སམནུཔསྶཱམི. ཨེཏམཧཾ [ཨེཏམྤཧཾ (སཱི. པཱི.)], སཱརིཔུཏྟ, ནིམིཏྟཾ ཨསམནུཔསྶནྟོ ཁེམཔྤཏྟོ ཨབྷཡཔྤཏྟོ ཝེསཱརཛྫཔྤཏྟོ ཝིཧརཱམི.

‘‘‘ཁཱིཎཱསཝསྶ ཏེ པཊིཛཱནཏོ ཨིམེ ཨཱསཝཱ ཨཔརིཀྑཱིཎཱ’ཏི. ཏཏྲ ཝཏ མཾ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ དེཝོ ཝཱ མཱརོ ཝཱ བྲཧྨཱ ཝཱ ཀོཙི ཝཱ ལོཀསྨིཾ སཧདྷམྨེན པཊིཙོདེསྶཏཱིཏི ནིམིཏྟམེཏཾ, སཱརིཔུཏྟ, ན སམནུཔསྶཱམི. ཨེཏམཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ནིམིཏྟཾ ཨསམནུཔསྶནྟོ ཁེམཔྤཏྟོ ཨབྷཡཔྤཏྟོ ¶ ཝེསཱརཛྫཔྤཏྟོ ཝིཧརཱམི.

‘‘‘ཡེ ཁོ པན ཏེ ཨནྟརཱཡིཀཱ དྷམྨཱ ཝུཏྟཱ, ཏེ པཊིསེཝཏོ ནཱལཾ ཨནྟརཱཡཱཡཱ’ཏི. ཏཏྲ ཝཏ མཾ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ དེཝོ ཝཱ མཱརོ ཝཱ བྲཧྨཱ ཝཱ ཀོཙི ཝཱ ལོཀསྨིཾ སཧདྷམྨེན པཊིཙོདེསྶཏཱིཏི ནིམིཏྟམེཏཾ, སཱརིཔུཏྟ, ན སམནུཔསྶཱམི. ཨེཏམཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ནིམིཏྟཾ ཨསམནུཔསྶནྟོ ཁེམཔྤཏྟོ ཨབྷཡཔྤཏྟོ ཝེསཱརཛྫཔྤཏྟོ ཝིཧརཱམི.

‘‘‘ཡསྶ ཁོ པན ཏེ ཨཏྠཱཡ དྷམྨོ དེསིཏོ, སོ ན ནིཡྻཱཏི ཏཀྐརསྶ སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡཱ’ཏི ¶ . ཏཏྲ ཝཏ མཾ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ དེཝོ ཝཱ མཱརོ ཝཱ བྲཧྨཱ ཝཱ ཀོཙི ཝཱ ལོཀསྨིཾ སཧདྷམྨེན པཊིཙོདེསྶཏཱི’ཏི ནིམིཏྟམེཏཾ, སཱརིཔུཏྟ, ན སམནུཔསྶཱམི. ཨེཏམཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ནིམིཏྟཾ ཨསམནུཔསྶནྟོ ཁེམཔྤཏྟོ ཨབྷཡཔྤཏྟོ ཝེསཱརཛྫཔྤཏྟོ ཝིཧརཱམི.

‘‘ཨིམཱནི ¶ ཁོ, སཱརིཔུཏྟ, ཙཏྟཱརི ཏཐཱགཏསྶ ཝེསཱརཛྫཱནི ཡེཧི ཝེསཱརཛྫེཧི སམནྣཱགཏོ ཏཐཱགཏོ ཨཱསབྷཾ ཋཱནཾ པཊིཛཱནཱཏི, པརིསཱསུ སཱིཧནཱདཾ ནདཏི, བྲཧྨཙཀྐཾ པཝཏྟེཏི.

‘‘ཡོ ཁོ མཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཝཾ ཛཱནནྟཾ ཨེཝཾ པསྶནྟཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ནཏྠི སམཎསྶ གོཏམསྶ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ, ཏཀྐཔརིཡཱཧཏཾ སམཎོ གོཏམོ དྷམྨཾ དེསེཏི ཝཱིམཾསཱནུཙརིཏཾ སཡཾཔཊིབྷཱན’ནྟི, ཏཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཝཱཙཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ དིཊྛིཾ ཨཔྤཊིནིསྶཛྫིཏྭཱ ཡཐཱབྷཏཾ ནིཀྑིཏྟོ ཨེཝཾ ནིརཡེ. སེཡྻཐཱཔི, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ སཱིལསམྤནྣོ སམཱདྷིསམྤནྣོ པཉྙཱསམྤནྣོ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ¶ ཨཉྙཾ ཨཱརཱདྷེཡྻ, ཨེཝཾ སམྤདམིདཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཝདཱམི. ཏཾ ཝཱཙཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ དིཊྛིཾ ཨཔྤཊིནིསྶཛྫིཏྭཱ ཡཐཱབྷཏཾ ནིཀྑིཏྟོ ཨེཝཾ ནིརཡེ.

༡༥༡. ‘‘ཨཊྛ ཁོ ཨིམཱ, སཱརིཔུཏྟ, པརིསཱ. ཀཏམཱ ཨཊྛ? ཁཏྟིཡཔརིསཱ, བྲཱཧྨཎཔརིསཱ, གཧཔཏིཔརིསཱ, སམཎཔརིསཱ, ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀཔརིསཱ [ཙཱཏུམྨཧཱརཱཛིཀཱ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)], ཏཱཝཏིཾསཔརིསཱ, མཱརཔརིསཱ, བྲཧྨཔརིསཱ – ཨིམཱ ཁོ, སཱརིཔུཏྟ, ཨཊྛ པརིསཱ. ཨིམེཧི ཁོ, སཱརིཔུཏྟ, ཙཏཱུཧི ཝེསཱརཛྫེཧི སམནྣཱགཏོ ཏཐཱགཏོ ཨིམཱ ཨཊྛ པརིསཱ ཨུཔསངྐམཏི ཨཛ྄ཛྷོགཱཧཏི. ཨབྷིཛཱནཱམི ཁོ པནཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨནེཀསཏཾ ཁཏྟིཡཔརིསཾ ཨུཔསངྐམིཏཱ. ཏཏྲཔི མཡཱ སནྣིསིནྣཔུབྦཉྩེཝ, སལླཔིཏཔུབྦཉྩ, སཱཀཙྪཱ ཙ སམཱཔཛྫིཏཔུབྦཱ. ཏཏྲ ཝཏ མཾ བྷཡཾ ཝཱ སཱརཛྫཾ ཝཱ ཨོཀྐམིསྶཏཱིཏི ནིམིཏྟམེཏཾ, སཱརིཔུཏྟ, ན སམནུཔསྶཱམི. ཨེཏམཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ནིམིཏྟཾ ཨསམནུཔསྶནྟོ ཁེམཔྤཏྟོ ཨབྷཡཔྤཏྟོ ཝེསཱརཛྫཔྤཏྟོ ཝིཧརཱམི.

‘‘ཨབྷིཛཱནཱམི ཁོ པནཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨནེཀསཏཾ བྲཱཧྨཎཔརིསཾ…པེ… གཧཔཏིཔརིསཾ… སམཎཔརིསཾ… ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀཔརིསཾ… ཏཱཝཏིཾསཔརིསཾ… མཱརཔརིསཾ… བྲཧྨཔརིསཾ ཨུཔསངྐམིཏཱ. ཏཏྲཔི མཡཱ སནྣིསིནྣཔུབྦཉྩེཝ, སལླཔིཏཔུབྦཉྩ, སཱཀཙྪཱ ཙ སམཱཔཛྫིཏཔུབྦཱ. ཏཏྲ ཝཏ མཾ བྷཡཾ ཝཱ སཱརཛྫཾ ཝཱ ཨོཀྐམིསྶཏཱིཏི ནིམིཏྟམེཏཾ, སཱརིཔུཏྟ ¶ , ན སམནུཔསྶཱམི. ཨེཏམཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ནིམིཏྟཾ ཨསམནུཔསྶནྟོ ཁེམཔྤཏྟོ ཨབྷཡཔྤཏྟོ ཝེསཱརཛྫཔྤཏྟོ ¶ ཝིཧརཱམི.

‘‘ཡོ ¶ ཁོ མཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཝཾ ཛཱནནྟཾ ཨེཝཾ པསྶནྟཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ནཏྠི སམཎསྶ གོཏམསྶ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ¶ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ, ཏཀྐཔརིཡཱཧཏཾ སམཎོ གོཏམོ དྷམྨཾ དེསེཏི ཝཱིམཾསཱནུཙརིཏཾ སཡཾཔཊིབྷཱན’ནྟི, ཏཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཝཱཙཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ དིཊྛིཾ ཨཔྤཊིནིསྶཛྫིཏྭཱ ཡཐཱབྷཏཾ ནིཀྑིཏྟོ ཨེཝཾ ནིརཡེ. སེཡྻཐཱཔི, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ སཱིལསམྤནྣོ སམཱདྷིསམྤནྣོ པཉྙཱསམྤནྣོ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ཨཉྙཾ ཨཱརཱདྷེཡྻ, ཨེཝཾ སམྤདམིདཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཝདཱམི. ཏཾ ཝཱཙཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ དིཊྛིཾ ཨཔྤཊིནིསྶཛྫིཏྭཱ ཡཐཱབྷཏཾ ནིཀྑིཏྟོ ཨེཝཾ ནིརཡེ.

༡༥༢. ‘‘ཙཏསྶོ ཁོ ཨིམཱ, སཱརིཔུཏྟ, ཡོནིཡོ. ཀཏམཱ ཙཏསྶོ? ཨཎྜཛཱ ཡོནི, ཛལཱབུཛཱ ཡོནི, སཾསེདཛཱ ཡོནི, ཨོཔཔཱཏིཀཱ ཡོནི. ཀཏམཱ ཙ, སཱརིཔུཏྟ, ཨཎྜཛཱ ཡོནི? ཡེ ཁོ ཏེ, སཱརིཔུཏྟ, སཏྟཱ ཨཎྜཀོསཾ ཨབྷིནིབྦྷིཛྫ ཛཱཡནྟི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, སཱརིཔུཏྟ, ཨཎྜཛཱ ཡོནི. ཀཏམཱ ཙ, སཱརིཔུཏྟ, ཛལཱབུཛཱ ཡོནི? ཡེ ཁོ ཏེ, སཱརིཔུཏྟ, སཏྟཱ ཝཏྠིཀོསཾ ཨབྷིནིབྦྷིཛྫ ཛཱཡནྟི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, སཱརིཔུཏྟ, ཛལཱབུཛཱ ཡོནི. ཀཏམཱ ཙ, སཱརིཔུཏྟ, སཾསེདཛཱ ཡོནི? ཡེ ཁོ ཏེ, སཱརིཔུཏྟ, སཏྟཱ པཱུཏིམཙྪེ ཝཱ ཛཱཡནྟི པཱུཏིཀུཎཔེ ཝཱ པཱུཏིཀུམྨཱསེ ཝཱ ཙནྡནིཀཱཡེ ཝཱ ཨོལི༹གལླེ ཝཱ ཛཱཡནྟི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, སཱརིཔུཏྟ, སཾསེདཛཱ ཡོནི. ཀཏམཱ ཙ, སཱརིཔུཏྟ, ཨོཔཔཱཏིཀཱ ཡོནི? དེཝཱ, ནེརཡིཀཱ, ཨེཀཙྩེ ཙ མནུསྶཱ, ཨེཀཙྩེ ཙ ཝིནིཔཱཏིཀཱ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, སཱརིཔུཏྟ, ཨོཔཔཱཏིཀཱ ཡོནི. ཨིམཱ ཁོ, སཱརིཔུཏྟ, ཙཏསྶོ ཡོནིཡོ.

‘‘ཡོ ¶ ཁོ མཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཝཾ ཛཱནནྟཾ ཨེཝཾ པསྶནྟཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ནཏྠི སམཎསྶ གོཏམསྶ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ, ཏཀྐཔརིཡཱཧཏཾ སམཎོ གོཏམོ དྷམྨཾ དེསེཏི ཝཱིམཾསཱནུཙརིཏཾ སཡཾཔཊིབྷཱན’ནྟི, ཏཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཝཱཙཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ དིཊྛིཾ ཨཔྤཊིནིསྶཛྫིཏྭཱ ཡཐཱབྷཏཾ ནིཀྑིཏྟོ ཨེཝཾ ནིརཡེ. སེཡྻཐཱཔི, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ སཱིལསམྤནྣོ སམཱདྷིསམྤནྣོ པཉྙཱསམྤནྣོ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ཨཉྙཾ ཨཱརཱདྷེཡྻ, ཨེཝཾ ¶ སམྤདམིདཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཝདཱམི. ཏཾ ཝཱཙཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ དིཊྛིཾ ཨཔྤཊིནིསྶཛྫིཏྭཱ ཡཐཱབྷཏཾ ནིཀྑིཏྟོ ཨེཝཾ ནིརཡེ.

༡༥༣. ‘‘པཉྩ ¶ ཁོ ཨིམཱ, སཱརིཔུཏྟ, གཏིཡོ. ཀཏམཱ པཉྩ? ནིརཡོ, ཏིརཙྪཱནཡོནི, པེཏྟིཝིསཡོ, མནུསྶཱ, དེཝཱ. ནིརཡཉྩཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, པཛཱནཱམི, ནིརཡགཱམིཉྩ མགྒཾ, ནིརཡགཱམིནིཉྩ པཊིཔདཾ; ཡཐཱ པཊིཔནྣོ ཙ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི ཏཉྩ པཛཱནཱམི. ཏིརཙྪཱནཡོནིཉྩཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, པཛཱནཱམི, ཏིརཙྪཱནཡོནིགཱམིཉྩ མགྒཾ, ཏིརཙྪཱནཡོནིགཱམིནིཉྩ པཊིཔདཾ; ཡཐཱ པཊིཔནྣོ ཙ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཨུཔཔཛྫཏི ཏཉྩ པཛཱནཱམི. པེཏྟིཝིསཡཾ ཙཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, པཛཱནཱམི, པེཏྟིཝིསཡགཱམིཉྩ མགྒཾ, པེཏྟིཝིསཡགཱམིནིཉྩ པཊིཔདཾ; ཡཐཱ པཊིཔནྣོ ཙ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པེཏྟིཝིསཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི ཏཉྩ པཛཱནཱམི. མནུསྶེ ཙཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, པཛཱནཱམི, མནུསྶལོཀགཱམིཉྩ མགྒཾ ¶ , མནུསྶལོཀགཱམིནིཉྩ པཊིཔདཾ; ཡཐཱ པཊིཔནྣོ ཙ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ མནུསྶེསུ ཨུཔཔཛྫཏི ཏཉྩ པཛཱནཱམི. དེཝེ ཙཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, པཛཱནཱམི, དེཝལོཀགཱམིཉྩ མགྒཾ, དེཝལོཀགཱམིནིཉྩ པཊིཔདཾ; ཡཐཱ པཊིཔནྣོ ཙ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི ཏཉྩ པཛཱནཱམི. ནིབྦཱནཉྩཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, པཛཱནཱམི, ནིབྦཱནགཱམིཉྩ མགྒཾ, ནིབྦཱནགཱམིནིཉྩ ¶ པཊིཔདཾ; ཡཐཱ པཊིཔནྣོ ཙ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ ཨནཱསཝཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི ཏཉྩ པཛཱནཱམི.

༡༥༤. ‘‘ཨིདྷཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཀཙྩཾ པུགྒལཾ ཨེཝཾ ཙེཏསཱ ཙེཏོ པརིཙྩ པཛཱནཱམི – ཏཐཱཡཾ པུགྒལོ པཊིཔནྣོ ཏཐཱ ཙ ཨིརིཡཏི ཏཉྩ མགྒཾ སམཱརཱུལ༹ྷོ, ཡཐཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫིསྶཏཱིཏི. ཏམེནཾ པསྶཱམི ཨཔརེན སམཡེན དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔནྣཾ, ཨེཀནྟདུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདཡམཱནཾ. སེཡྻཐཱཔི, སཱརིཔུཏྟ, ཨངྒཱརཀཱསུ སཱདྷིཀཔོརིསཱ པཱུརཱ ཨངྒཱརཱནཾ ཝཱིཏཙྩིཀཱནཾ ཝཱིཏདྷཱུམཱནཾ. ཨཐ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ གྷམྨཱབྷིཏཏྟོ གྷམྨཔརེཏོ ཀིལནྟོ ཏསིཏོ པིཔཱསིཏོ ཨེཀཱཡནེན མགྒེན ཏམེཝ ཨངྒཱརཀཱསུཾ པཎིདྷཱཡ. ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཏཐཱཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ པཊིཔནྣོ ཏཐཱ ཙ ¶ ཨིརིཡཏི ཏཉྩ མགྒཾ སམཱརཱུལ༹ྷོ, ཡཐཱ ཨིམཾཡེཝ ཨངྒཱརཀཱསུཾ ཨཱགམིསྶཏཱི’ཏི ¶ . ཏམེནཾ པསྶེཡྻ ཨཔརེན སམཡེན ཏསྶཱ ཨངྒཱརཀཱསུཡཱ ¶ པཏིཏཾ, ཨེཀནྟདུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདཡམཱནཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ ཨཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨིདྷེཀཙྩཾ པུགྒལཾ ཨེཝཾ ཙེཏསཱ ཙེཏོ པརིཙྩ པཛཱནཱམི – ཏཐཱཡཾ པུགྒལོ པཊིཔནྣོ ཏཐཱ ཙ ཨིརིཡཏི ཏཉྩ མགྒཾ སམཱརཱུལ༹ྷོ ཡཐཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫིསྶཏཱིཏི. ཏམེནཾ པསྶཱམི ཨཔརེན སམཡེན དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔནྣཾ, ཨེཀནྟདུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདཡམཱནཾ.

‘‘ཨིདྷ པནཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཀཙྩཾ པུགྒལཾ ཨེཝཾ ཙེཏསཱ ཙེཏོ པརིཙྩ པཛཱནཱམི – ཏཐཱཡཾ པུགྒལོ པཊིཔནྣོ ཏཐཱ ཙ ཨིརིཡཏི ཏཉྩ མགྒཾ སམཱརཱུལ༹ྷོ, ཡཐཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཨུཔཔཛྫིསྶཏཱིཏི. ཏམེནཾ པསྶཱམི ཨཔརེན སམཡེན དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཨུཔཔནྣཾ, དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདཡམཱནཾ. སེཡྻཐཱཔི, སཱརིཔུཏྟ, གཱུཐཀཱུཔོ སཱདྷིཀཔོརིསོ, པཱུརོ གཱུཐསྶ. ཨཐ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ གྷམྨཱབྷིཏཏྟོ གྷམྨཔརེཏོ ¶ ཀིལནྟོ ཏསིཏོ པིཔཱསིཏོ ཨེཀཱཡནེན མགྒེན ཏམེཝ གཱུཐཀཱུཔཾ པཎིདྷཱཡ. ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཏཐཱཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ པཊིཔནྣོ ཏཐཱ ¶ ཙ ཨིརིཡཏི ཏཉྩ མགྒཾ སམཱརཱུལ༹ྷོ ཡཐཱ ཨིམཾཡེཝ གཱུཐཀཱུཔཾ ཨཱགམིསྶཏཱི’ཏི. ཏམེནཾ པསྶེཡྻ ཨཔརེན སམཡེན ཏསྨིཾ གཱུཐཀཱུཔེ པཏིཏཾ, དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདཡམཱནཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ ཨཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨིདྷེཀཙྩཾ པུགྒལཾ ཨེཝཾ ཙེཏསཱ ཙེཏོ པརིཙྩ པཛཱནཱམི – ཏཐཱཡཾ པུགྒལོ པཊིཔནྣོ ཏཐཱ ཙ ཨིརིཡཏི ཏཉྩ མགྒཾ སམཱརཱུལ༹ྷོ, ཡཐཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཨུཔཔཛྫིསྶཏཱིཏི. ཏམེནཾ པསྶཱམི ཨཔརེན སམཡེན དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཨུཔཔནྣཾ, དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདཡམཱནཾ.

‘‘ཨིདྷ པནཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཀཙྩཾ པུགྒལཾ ཨེཝཾ ཙེཏསཱ ཙེཏོ པརིཙྩ པཛཱནཱམི – ཏཐཱཡཾ པུགྒལོ པཊིཔནྣོ ཏཐཱ ཙ ཨིརིཡཏི ཏཉྩ མགྒཾ སམཱརཱུལ༹ྷོ, ཡཐཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པེཏྟིཝིསཡཾ ཨུཔཔཛྫིསྶཏཱིཏི. ཏམེནཾ ¶ པསྶཱམི ཨཔརེན སམཡེན དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པེཏྟིཝིསཡཾ ཨུཔཔནྣཾ, དུཀྑབཧུལཱ ཝེདནཱ ཝེདཡམཱནཾ. སེཡྻཐཱཔི, སཱརིཔུཏྟ, རུཀྑོ ཝིསམེ བྷཱུམིབྷཱགེ ཛཱཏོ ཏནུཔཏྟཔལཱསོ ཀབརཙྪཱཡོ ¶ . ཨཐ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ གྷམྨཱབྷིཏཏྟོ གྷམྨཔརེཏོ ཀིལནྟོ ཏསིཏོ པིཔཱསིཏོ ཨེཀཱཡནེན མགྒེན ཏམེཝ རུཀྑཾ པཎིདྷཱཡ. ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཏཐཱཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ པཊིཔནྣོ ཏཐཱ ཙ ཨིརིཡཏི ཏཉྩ མགྒཾ སམཱརཱུལ༹ྷོ, ཡཐཱ ཨིམཾཡེཝ རུཀྑཾ ཨཱགམིསྶཏཱི’ཏི. ཏམེནཾ པསྶེཡྻ ¶ , ཨཔརེན སམཡེན ཏསྶ རུཀྑསྶ ཚཱཡཱཡ ནིསིནྣཾ ཝཱ ནིཔནྣཾ ཝཱ དུཀྑབཧུལཱ ཝེདནཱ ཝེདཡམཱནཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ ཨཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨིདྷེཀཙྩཾ པུགྒལཾ ཨེཝཾ ཙེཏསཱ ཙེཏོ པརིཙྩ པཛཱནཱམི – ཏཐཱཡཾ པུགྒལོ པཊིཔནྣོ ཏཐཱ ཙ ཨིརིཡཏི ཏཉྩ མགྒཾ སམཱརཱུལ༹ྷོ, ཡཐཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པེཏྟིཝིསཡཾ ཨུཔཔཛྫིསྶཏཱིཏི. ཏམེནཾ པསྶཱམི ཨཔརེན སམཡེན དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པེཏྟིཝིསཡཾ ཨུཔཔནྣཾ, དུཀྑབཧུལཱ ཝེདནཱ ཝེདཡམཱནཾ.

‘‘ཨིདྷ པནཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཀཙྩཾ པུགྒལཾ ཨེཝཾ ཙེཏསཱ ཙེཏོ པརིཙྩ པཛཱནཱམི – ཏཐཱཡཾ པུགྒལོ པཊིཔནྣོ ཏཐཱ ཙ ཨིརིཡཏི ཏཉྩ མགྒཾ སམཱརཱུལ༹ྷོ ཡཐཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ མནུསྶེསུ ཨུཔཔཛྫིསྶཏཱིཏི. ཏམེནཾ པསྶཱམི ཨཔརེན སམཡེན དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ མནུསྶེསུ ཨུཔཔནྣཾ, སུཁབཧུལཱ ཝེདནཱ ཝེདཡམཱནཾ. སེཡྻཐཱཔི, སཱརིཔུཏྟ, རུཀྑོ སམེ བྷཱུམིབྷཱགེ ཛཱཏོ བཧལཔཏྟཔལཱསོ སནྡཙྪཱཡོ [སཎྜཙྪཱཡོ (སྱཱ.), སནྟཙྪཱཡོ (ཀ.)]. ཨཐ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ གྷམྨཱབྷིཏཏྟོ གྷམྨཔརེཏོ ཀིལནྟོ ཏསིཏོ པིཔཱསིཏོ ཨེཀཱཡནེན མགྒེན ཏམེཝ རུཀྑཾ པཎིདྷཱཡ. ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཏཐཱཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ པཊིཔནྣོ ཏཐཱ ཙ ཨིརིཡཏི ཏཉྩ མགྒཾ སམཱརཱུལ༹ྷོ, ཡཐཱ ཨིམམེཝ རུཀྑཾ ཨཱགམིསྶཏཱི’ཏི. ཏམེནཾ པསྶེཡྻ ཨཔརེན སམཡེན ཏསྶ རུཀྑསྶ ཚཱཡཱཡ ནིསིནྣཾ ཝཱ ནིཔནྣཾ ཝཱ སུཁབཧུལཱ ཝེདནཱ ཝེདཡམཱནཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ ཨཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨིདྷེཀཙྩཾ ¶ པུགྒལཾ ཨེཝཾ ཙེཏསཱ ཙེཏོ པརིཙྩ པཛཱནཱམི – ཏཐཱཡཾ པུགྒལོ པཊིཔནྣོ ཏཐཱ ཙ ཨིརིཡཏི ཏཉྩ མགྒཾ སམཱརཱུལ༹ྷོ ཡཐཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ¶ མནུསྶེསུ ཨུཔཔཛྫིསྶཏཱིཏི. ཏམེནཾ པསྶཱམི ཨཔརེན སམཡེན དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ མནུསྶེསུ ཨུཔཔནྣཾ, སུཁབཧུལཱ ཝེདནཱ ཝེདཡམཱནཾ.

‘‘ཨིདྷ ¶ པནཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཀཙྩཾ པུགྒལཾ ཨེཝཾ ཙེཏསཱ ཙེཏོ པརིཙྩ པཛཱནཱམི – ཏཐཱཡཾ པུགྒལོ པཊིཔནྣོ ཏཐཱ ཙ ཨིརིཡཏི ཏཉྩ མགྒཾ སམཱརཱུལ༹ྷོ, ཡཐཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫིསྶཏཱི’ཏི. ཏམེནཾ པསྶཱམི ཨཔརེན སམཡེན དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ¶ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔནྣཾ, ཨེཀནྟསུཁཱ ཝེདནཱ ཝེདཡམཱནཾ. སེཡྻཐཱཔི, སཱརིཔུཏྟ, པཱསཱདོ, ཏཏྲཱསྶ ཀཱུཊཱགཱརཾ ཨུལླིཏྟཱཝལིཏྟཾ ནིཝཱཏཾ ཕུསིཏགྒལ༹ཾ པིཧིཏཝཱཏཔཱནཾ. ཏཏྲཱསྶ པལླངྐོ གོནཀཏྠཏོ པཊིཀཏྠཏོ པཊལིཀཏྠཏོ ཀདལིམིགཔཝརཔཙྩཏྠརཎོ སཨུཏྟརཙྪདོ ཨུབྷཏོལོཧིཏཀཱུཔདྷཱནོ. ཨཐ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ གྷམྨཱབྷིཏཏྟོ གྷམྨཔརེཏོ ཀིལནྟོ ཏསིཏོ པིཔཱསིཏོ ཨེཀཱཡནེན མགྒེན ཏམེཝ པཱསཱདཾ པཎིདྷཱཡ. ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཏཐཱཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ པཊིཔནྣོ ཏཐཱ ཙ ཨིརིཡཏི ཏཉྩ མགྒཾ སམཱརཱུལ༹ྷོ, ཡཐཱ ཨིམཾཡེཝ པཱསཱདཾ ཨཱགམིསྶཏཱི’ཏི. ཏམེནཾ པསྶེཡྻ ཨཔརེན སམཡེན ཏསྨིཾ པཱསཱདེ ཏསྨིཾ ཀཱུཊཱགཱརེ ཏསྨིཾ པལླངྐེ ནིསིནྣཾ ཝཱ ནིཔནྣཾ ཝཱ ཨེཀནྟསུཁཱ ཝེདནཱ ཝེདཡམཱནཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ ཨཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨིདྷེཀཙྩཾ པུགྒལཾ ཨེཝཾ ཙེཏསཱ ཙེཏོ པརིཙྩ པཛཱནཱམི – ཏཐཱཡཾ ¶ པུགྒལོ པཊིཔནྣོ ཏཐཱ ཙ ཨིརིཡཏི ཏཉྩ མགྒཾ སམཱརཱུལ༹ྷོ ཡཐཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫིསྶཏཱིཏི. ཏམེནཾ པསྶཱམི ཨཔརེན སམཡེན དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔནྣཾ, ཨེཀནྟསུཁཱ ཝེདནཱ ཝེདཡམཱནཾ.

‘‘ཨིདྷ པནཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཀཙྩཾ པུགྒལཾ ཙེཏསཱ ཙེཏོ པརིཙྩ པཛཱནཱམི – ཏཐཱཡཾ པུགྒལོ པཊིཔནྣོ ཏཐཱ ཙ ཨིརིཡཏི ཏཉྩ མགྒཾ སམཱརཱུལ༹ྷོ, ཡཐཱ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ ཨནཱསཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརིསྶཏཱིཏི. ཏམེནཾ པསྶཱམི ཨཔརེན སམཡེན ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ ཨནཱསཝཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརནྟཾ, ཨེཀནྟསུཁཱ ཝེདནཱ ཝེདཡམཱནཾ. སེཡྻཐཱཔི, སཱརིཔུཏྟ, པོཀྑརཎཱི ཨཙྪོདཀཱ ¶ སཱཏོདཀཱ སཱིཏོདཀཱ སེཏཀཱ སུཔཏིཏྠཱ རམཎཱིཡཱ. ཨཝིདཱུརེ ཙསྶཱ ཏིབྦོ ཝནསཎྜོ. ཨཐ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ གྷམྨཱབྷིཏཏྟོ གྷམྨཔརེཏོ ཀིལནྟོ ཏསིཏོ པིཔཱསིཏོ ཨེཀཱཡནེན མགྒེན ཏམེཝ པོཀྑརཎིཾ པཎིདྷཱཡ. ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཏཐཱ བྷཝཾ པུརིསོ པཊིཔནྣོ ཏཐཱ ཙ ཨིརིཡཏི ཏཉྩ མགྒཾ སམཱརཱུལ༹ྷོ, ཡཐཱ ཨིམཾཡེཝ པོཀྑརཎིཾ ཨཱགམིསྶཏཱི’ཏི. ཏམེནཾ པསྶེཡྻ ཨཔརེན སམཡེན ཏཾ པོཀྑརཎིཾ ཨོགཱཧེཏྭཱ ནྷཱཡིཏྭཱ ཙ པིཝིཏྭཱ ཙ སབྦདརཐཀིལམཐཔརིལཱ༹ཧཾ པཊིཔྤསྶམྦྷེཏྭཱ ¶ པཙྩུཏྟརིཏྭཱ ཏསྨིཾ ཝནསཎྜེ ནིསིནྣཾ ཝཱ ནིཔནྣཾ ¶ ཝཱ, ཨེཀནྟསུཁཱ ཝེདནཱ ཝེདཡམཱནཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ ཨཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨིདྷེཀཙྩཾ པུགྒལཾ ཨེཝཾ ཙེཏསཱ ཙེཏོ པརིཙྩ པཛཱནཱམི – ཏཐཱཡཾ པུགྒལོ པཊིཔནྣོ ཏཐཱ ཙ ཨིརིཡཏི ཏཉྩ མགྒཾ སམཱརཱུལ༹ྷོ, ཡཐཱ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ ཨནཱསཝཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ¶ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརིསྶཏཱི’ཏི. ཏམེནཾ པསྶཱམི ཨཔརེན སམཡེན ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ ཨནཱསཝཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརནྟཾ, ཨེཀནྟསུཁཱ ཝེདནཱ ཝེདཡམཱནཾ. ཨིམཱ ཁོ, སཱརིཔུཏྟ, པཉྩ གཏིཡོ.

‘‘ཡོ ཁོ མཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཝཾ ཛཱནནྟཾ ཨེཝཾ པསྶནྟཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ནཏྠི སམཎསྶ གོཏམསྶ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ; ཏཀྐཔརིཡཱཧཏཾ སམཎོ གོཏམོ དྷམྨཾ དེསེཏི ཝཱིམཾསཱནུཙརིཏཾ སཡཾཔཊིབྷཱན’ནྟི ཏཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཝཱཙཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ དིཊྛིཾ ཨཔྤཊིནིསྶཛྫིཏྭཱ ཡཐཱབྷཏཾ ནིཀྑིཏྟོ ཨེཝཾ ནིརཡེ. སེཡྻཐཱཔི, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ སཱིལསམྤནྣོ སམཱདྷིསམྤནྣོ པཉྙཱསམྤནྣོ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ཨཉྙཾ ཨཱརཱདྷེཡྻ, ཨེཝཾ སམྤདམིདཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཝདཱམི ‘ཏཾ ཝཱཙཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ དིཊྛིཾ ཨཔྤཊིནིསྶཛྫིཏྭཱ ཡཐཱབྷཏཾ ནིཀྑིཏྟོ ཨེཝཾ ནིརཡེ’.

༡༥༥. ‘‘ཨབྷིཛཱནཱམི ཁོ པནཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཙཏུརངྒསམནྣཱགཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ¶ ཙརིཏཱ [ཙརིཏྭཱ (ཀ.)] – ཏཔསྶཱི སུདཾ ཧོམི པརམཏཔསྶཱི, ལཱུཁོ སུདཾ [ལཱུཁསྶུདཾ (སཱི. པཱི.)] ཧོམི པརམལཱུཁོ, ཛེགུཙྪཱི སུདཾ ཧོམི པརམཛེགུཙྪཱི, པཝིཝིཏྟོ སུདཾ [པཝིཝིཏྟསྶུདཾ (སཱི. པཱི.)] ཧོམི པརམཔཝིཝིཏྟོ ¶ . ཏཏྲཱསྶུ མེ ཨིདཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཏཔསྶིཏཱཡ ཧོཏི – ཨཙེལཀོ ཧོམི མུཏྟཱཙཱརོ ཧཏྠཱཔལེཁནོ [ཧཏྠཱཝལེཁནོ (སྱཱ.)], ན ཨེཧིབྷདྡནྟིཀོ ན ཏིཊྛབྷདྡནྟིཀོ; ནཱབྷིཧཊཾ ན ཨུདྡིསྶཀཏཾ ན ནིམནྟནཾ སཱདིཡཱམི. སོ ན ཀུམྦྷིམུཁཱ པཊིགྒཎྷཱམི, ན ཀལོ༹པིམུཁཱ པཊིགྒཎྷཱམི, ན ཨེལ༹ཀམནྟརཾ, ན དཎྜམནྟརཾ, ན མུསལམནྟརཾ, ན དྭིནྣཾ བྷུཉྫམཱནཱནཾ, ན གབྦྷིནིཡཱ, ན པཱཡམཱནཱཡ [པཱཡནྟིཡཱ (ཀ.)], ན པུརིསནྟརགཏཱཡ, ན སངྐིཏྟཱིསུ, ན ཡཏྠ སཱ ཨུཔཊྛིཏོ ཧོཏི, ན ཡཏྠ མཀྑིཀཱ སཎྜསཎྜཙཱརིནཱི; ན མཙྪཾ ན མཾསཾ ན སུརཾ ན མེརཡཾ ན ཐུསོདཀཾ པིཝཱམི; སོ ཨེཀཱགཱརིཀོ ཝཱ ཧོམི ཨེཀཱལོཔིཀོ, དྭཱགཱརིཀོ ¶ ཝཱ ཧོམི དྭཱལོཔིཀོ…པེ… སཏྟཱགཱརིཀོ ཝཱ ཧོམི སཏྟཱལོཔིཀོ; ཨེཀིསྶཱཔི དཏྟིཡཱ ཡཱཔེམི, དྭཱིཧིཔི དཏྟཱིཧི ཡཱཔེམི…པེ… སཏྟཧིཔི དཏྟཱིཧི ཡཱཔེམི; ཨེཀཱཧིཀམྤི ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེམི, དྭཱིཧིཀམྤི ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེམི…པེ… སཏྟཱཧིཀམྤི ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེམི; ཨིཏི ཨེཝརཱུཔཾ ཨདྡྷམཱསིཀམྤི པརིཡཱཡབྷཏྟབྷོཛནཱནུཡོགམནུཡུཏྟོ ཝིཧརཱམི.

‘‘སོ སཱཀབྷཀྑོ ཝཱ ཧོམི, སཱམཱཀབྷཀྑོ ཝཱ ཧོམི, ནཱིཝཱརབྷཀྑོ ཝཱ ཧོམི, དདྡུལབྷཀྑོ ཝཱ ཧོམི, ཧཊབྷཀྑོ ཝཱ ཧོམི, ཀཎབྷཀྑོ ཝཱ ¶ ཧོམི, ཨཱཙཱམབྷཀྑོ ཝཱ ཧོམི ¶ , པིཉྙཱཀབྷཀྑོ ཝཱ ཧོམི, ཏིཎབྷཀྑོ ཝཱ ཧོམི, གོམཡབྷཀྑོ ཝཱ ཧོམི, ཝནམཱུལཕལཱཧཱརོ ཡཱཔེམི པཝཏྟཕལབྷོཛཱི.

‘‘སོ སཱཎཱནིཔི དྷཱརེམི, མསཱཎཱནིཔི དྷཱརེམི, ཚཝདུསྶཱནིཔི དྷཱརེམི, པཾསུཀཱུལཱནིཔི དྷཱརེམི, ཏིརཱིཊཱནིཔི དྷཱརེམི, ཨཛིནམྤི དྷཱརེམི, ཨཛིནཀྑིཔམྤི དྷཱརེམི, ཀུསཙཱིརམྤི དྷཱརེམི, ཝཱཀཙཱིརམྤི དྷཱརེམི, ཕལཀཙཱིརམྤི དྷཱརེམི, ཀེསཀམྦལམྤི དྷཱརེམི, ཝཱལ༹ཀམྦལམྤི དྷཱརེམི, ཨུལཱུཀཔཀྑམྤི དྷཱརེམི; ཀེསམསྶུལོཙཀོཔི ཧོམི ཀེསམསྶུལོཙནཱནུཡོགམནུཡུཏྟོ; ཨུབྦྷཊྛཀོཔི ཧོམི ཨཱསནཔཊིཀྑིཏྟོ; ཨུཀྐུཊིཀོཔི ཧོམི ཨུཀྐུཊིཀཔྤདྷཱནམནུཡུཏྟོ; ཀཎྚཀཱཔསྶཡིཀོཔི ཧོམི ཀཎྚཀཱཔསྶཡེ སེཡྻཾ ཀཔྤེམི [ཨིམསྶཱནནྟརེ ཨཉྙོཔི ཀོཙི པཱཋཔདེསོ ཨཉྙེསུ ཨཱཛཱིཝཀཝཏདཱིཔཀསུཏྟེསུ དིསྶཏི]; སཱཡཏཏིཡཀམྤི ཨུདཀོརོཧནཱནུཡོགམནུཡུཏྟོ ཝིཧརཱམི – ཨིཏི ཨེཝརཱུཔཾ ཨནེཀཝིཧིཏཾ ཀཱཡསྶ ¶ ཨཱཏཱཔནཔརིཏཱཔནཱནུཡོགམནུཡུཏྟོ ཝིཧརཱམི. ཨིདཾསུ མེ, སཱརིཔུཏྟ, ཏཔསྶིཏཱཡ ཧོཏི.

༡༥༦. ‘‘ཏཏྲཱསྶུ མེ ཨིདཾ, སཱརིཔུཏྟ, ལཱུཁསྨིཾ ཧོཏི – ནེཀཝསྶགཎིཀཾ རཛོཛལླཾ ཀཱཡེ སནྣིཙིཏཾ ཧོཏི པཔཊིཀཛཱཏཾ. སེཡྻཐཱཔི, སཱརིཔུཏྟ, ཏིནྡུཀཁཱཎུ ནེཀཝསྶགཎིཀོ སནྣིཙིཏོ ཧོཏི པཔཊིཀཛཱཏོ, ཨེཝམེཝཱསྶུ མེ, སཱརིཔུཏྟ, ནེཀཝསྶགཎིཀཾ རཛོཛལླཾ ཀཱཡེ སནྣིཙིཏཾ ཧོཏི པཔཊིཀཛཱཏཾ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཨིམཾ རཛོཛལླཾ པཱཎིནཱ པརིམཛྫེཡྻཾ, ཨཉྙེ ཝཱ པན མེ ཨིམཾ རཛོཛལླཾ པཱཎིནཱ པརིམཛྫེཡྻུ’ནྟི. ཨེཝམྤི མེ, སཱརིཔུཏྟ ¶ , ན ཧོཏི. ཨིདཾསུ མེ, སཱརིཔུཏྟ, ལཱུཁསྨིཾ ཧོཏི.

‘‘ཏཏྲཱསྶུ མེ ཨིདཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཛེགུཙྪིསྨིཾ ཧོཏི – སོ ཁོ ཨཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, སཏོཝ ཨབྷིཀྐམཱམི, སཏོཝ པཊིཀྐམཱམི, ཡཱཝ ཨུདཀབིནྡུམྷིཔི མེ དཡཱ པཙྩུཔཊྛིཏཱ ཧོཏི – ‘མཱཧཾ ཁུདྡཀེ པཱཎེ ཝིསམགཏེ སངྒྷཱཏཾ ཨཱཔཱདེསི’ནྟི. ཨིདཾསུ མེ, སཱརིཔུཏྟ, ཛེགུཙྪིསྨིཾ ཧོཏི.

‘‘ཏཏྲཱསྶུ མེ ཨིདཾ, སཱརིཔུཏྟ, པཝིཝིཏྟསྨིཾ ཧོཏི – སོ ཁོ ¶ ཨཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨཉྙཏརཾ ཨརཉྙཱཡཏནཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཝིཧརཱམི. ཡདཱ པསྶཱམི གོཔཱལཀཾ ཝཱ པསུཔཱལཀཾ ཝཱ ཏིཎཧཱརཀཾ ཝཱ ཀཊྛཧཱརཀཾ ཝཱ ཝནཀམྨིཀཾ ཝཱ, ཝནེན ཝནཾ གཧནེན གཧནཾ ནིནྣེན ནིནྣཾ ཐལེན ཐལཾ སཾཔཏཱམི [པཔཏཱམི (སཱི. སྱཱ. པཱི.)]. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? མཱ མཾ ཏེ ཨདྡསཾསུ ཨཧཉྩ མཱ ཏེ ཨདྡསནྟི. སེཡྻཐཱཔི, སཱརིཔུཏྟ, ཨཱརཉྙཀོ མགོ མནུསྶེ དིསྭཱ ཝནེན ཝནཾ གཧནེན གཧནཾ ནིནྣེན ནིནྣཾ ¶ ཐལེན ཐལཾ སཾཔཏཏི, ཨེཝམེཝ ཁོ ཨཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཡདཱ པསྶཱམི གོཔཱལཀཾ ཝཱ པསུཔཱལཀཾ ཝཱ ཏིཎཧཱརཀཾ ཝཱ ཀཊྛཧཱརཀཾ ཝཱ ཝནཀམྨིཀཾ ཝཱ ཝནེན ཝནཾ གཧནེན གཧནཾ ནིནྣེན ནིནྣཾ ཐལེན ཐལཾ སཾཔཏཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? མཱ མཾ ཏེ ཨདྡསཾསུ ཨཧཉྩ མཱ ཏེ ཨདྡསནྟི. ཨིདཾསུ མེ, སཱརིཔུཏྟ, པཝིཝིཏྟསྨིཾ ཧོཏི.

‘‘སོ ཁོ ཨཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཡེ ཏེ གོཊྛཱ པཊྛིཏགཱཝོ ཨཔགཏགོཔཱལཀཱ, ཏཏྠ ཙཏུཀྐུཎྜིཀོ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཡཱནི ཏཱནི ཝཙྪཀཱནཾ ¶ ཏརུཎཀཱནཾ དྷེནུཔཀཱནཾ གོམཡཱནི ཏཱནི སུདཾ ཨཱཧཱརེམི. ཡཱཝཀཱིཝཉྩ མེ ¶ , སཱརིཔུཏྟ, སཀཾ མུཏྟཀརཱིསཾ ཨཔརིཡཱདིནྣཾ ཧོཏི, སཀཾཡེཝ སུདཾ མུཏྟཀརཱིསཾ ཨཱཧཱརེམི. ཨིདཾསུ མེ, སཱརིཔུཏྟ, མཧཱཝིཀཊབྷོཛནསྨིཾ ཧོཏི.

༡༥༧. ‘‘སོ ཁོ ཨཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨཉྙཏརཾ བྷིཾསནཀཾ ཝནསཎྜཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཝིཧརཱམི. ཏཏྲཱསྶུདཾ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཾསནཀསྶ ཝནསཎྜསྶ བྷིཾསནཀཏསྨིཾ ཧོཏི – ཡོ ཀོཙི ཨཝཱིཏརཱགོ ཏཾ ཝནསཎྜཾ པཝིསཏི, ཡེབྷུཡྻེན ལོམཱནི ཧཾསནྟི. སོ ཁོ ཨཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཡཱ ཏཱ རཏྟིཡོ སཱིཏཱ ཧེམནྟིཀཱ ཨནྟརཊྛཀཱ ཧིམཔཱཏསམཡཱ [ཨནྟརཊྛཀེ ཧིམཔཱཏསམཡེ (སཱི. པཱི.)] ཏཐཱརཱུཔཱསུ རཏྟཱིསུ རཏྟིཾ ཨབྦྷོཀཱསེ ཝིཧརཱམི, དིཝཱ ཝནསཎྜེ; གིམྷཱནཾ པཙྪིམེ མཱསེ དིཝཱ ཨབྦྷོཀཱསེ ཝིཧརཱམི, རཏྟིཾ ཝནསཎྜེ. ཨཔིསྶུ མཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨཡཾ ཨནཙྪརིཡགཱཐཱ པཊིབྷཱསི པུབྦེ ཨསྶུཏཔུབྦཱ –

‘‘སོཏཏྟོ སོསིནྣོ [སོསཱིནོ (སཱི. པཱི. ཀ.), སོསིནོ (སྱཱ.), སོསིནྡོ (སདྡནཱིཏི)] ཙེཝ, ཨེཀོ བྷིཾསནཀེ ཝནེ;

ནགྒོ ན ཙགྒིམཱསཱིནོ, ཨེསནཱཔསུཏོ མུནཱི’’ཏི.

‘‘སོ ཁོ ཨཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, སུསཱནེ སེཡྻཾ ཀཔྤེམི ཚཝཊྛིཀཱནི ཨུཔདྷཱཡ. ཨཔིསྶུ མཾ, སཱརིཔུཏྟ, གཱམཎྜལཱ [གོམཎྜལཱ (བཧཱུསུ) ཙརིཡཱཔིཊཀཨཊྛཀཐཱ ཨོལོཀེཏབྦཱ] ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨོཊྛུབྷནྟིཔི, ཨོམུཏྟེནྟིཔི, པཾསུཀེནཔི ཨོཀིརནྟི, ཀཎྞསོཏེསུཔི སལཱཀཾ པཝེསེནྟི. ན ཁོ པནཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨབྷིཛཱནཱམི ཏེསུ པཱཔཀཾ ཙིཏྟཾ ཨུཔྤཱདེཏཱ. ཨིདཾསུ མེ, སཱརིཔུཏྟ, ཨུཔེཀྑཱཝིཧཱརསྨིཾ ཧོཏི.

༡༥༨. ‘‘སནྟི ¶ ¶ ཁོ པན, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ‘ཨཱཧཱརེན ¶ སུདྡྷཱི’ཏི. ཏེ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཀོལེཧི ཡཱཔེམཱ’ཏི. ཏེ ཀོལམྤི ཁཱདནྟི, ཀོལཙུཎྞམྤི ཁཱདནྟི, ཀོལོདཀམྤི པིཝནྟི – ཨནེཀཝིཧིཏམྤི ཀོལཝིཀཏིཾ པརིབྷུཉྫནྟི. ཨབྷིཛཱནཱམི ཁོ པནཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཀཾཡེཝ ཀོལཾ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརིཏཱ. སིཡཱ ཁོ པན ཏེ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཝམསྶ – ‘མཧཱ ནཱུན ཏེན སམཡེན ཀོལོ ཨཧོསཱི’ཏི. ན ཁོ པནེཏཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཝཾ དཊྛབྦཾ. ཏདཱཔི ཨེཏཔརམོཡེཝ ཀོལོ ཨཧོསི སེཡྻཐཱཔི ཨེཏརཧི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཀཾཡེཝ ¶ ཀོལཾ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརཡཏོ ཨདྷིམཏྟཀསིམཱནཾ པཏྟོ ཀཱཡོ ཧོཏི. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཨཱསཱིཏིཀཔབྦཱནི ཝཱ ཀཱལ༹པབྦཱནི ཝཱ, ཨེཝམེཝསྶུ མེ ཨངྒཔཙྩངྒཱནི བྷཝནྟི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཨོཊྛཔདཾ, ཨེཝམེཝསྶུ མེ ཨཱནིསདཾ ཧོཏི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཝཊྚནཱཝལཱི༹, ཨེཝམེཝསྶུ མེ པིཊྛིཀཎྚཀོ ཨུནྣཏཱཝནཏོ ཧོཏི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཛརསཱལཱཡ གོཔཱནསིཡོ ཨོལུགྒཝིལུགྒཱ བྷཝནྟི, ཨེཝམེཝསྶུ མེ ཕཱསུལི༹ཡོ ཨོལུགྒཝིལུགྒཱ བྷཝནྟི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ གམྦྷཱིརེ ཨུདཔཱནེ ཨུདཀཏཱརཀཱ གམྦྷཱིརགཏཱ ཨོཀྑཱཡིཀཱ དིསྶནྟི, ཨེཝམེཝསྶུ མེ ཨཀྑིཀཱུཔེསུ ཨཀྑིཏཱརཀཱ གམྦྷཱིརགཏཱ ཨོཀྑཱཡིཀཱ དིསྶནྟི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཏིཏྟཀཱལཱབུཨཱམཀཙྪིནྣོ ཝཱཏཱཏཔེན སཾཕུཊིཏོ [སམྥུསིཏོ (སྱཱ.), སཾཔུཊིཏོ (པཱི. ཀ.) ཨེཏྠ སཾཕུཊིཏོཏི སངྐུཙིཏོཏི ཨཏྠོ] ཧོཏི སམྨིལཱཏོ, ཨེཝམེཝསྶུ ¶ མེ སཱིསཙྪཝི སཾཕུཊིཏཱ ཧོཏི སམྨིལཱཏཱ ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ. སོ ཁོ ཨཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ‘ཨུདརཙྪཝིཾ པརིམསིསྶཱམཱི’ཏི པིཊྛིཀཎྚཀཾཡེཝ པརིགྒཎྷཱམི, ‘པིཊྛིཀཎྚཀཾ པརིམསིསྶཱམཱི’ཏི ཨུདརཙྪཝིཾཡེཝ པརིགྒཎྷཱམི, ཡཱཝསྶུ མེ, སཱརིཔུཏྟ, ཨུདརཙྪཝི པིཊྛིཀཎྚཀཾ ཨལླཱིནཱ ཧོཏི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ. སོ ཁོ ཨཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ‘ཝཙྩཾ ཝཱ མུཏྟཾ ཝཱ ཀརིསྶཱམཱི’ཏི ཏཏྠེཝ ཨཝཀུཛྫོ པཔཏཱམི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ. སོ ཁོ ཨཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཏམེཝ ཀཱཡཾ ཨསྶཱསེནྟོ པཱཎིནཱ གཏྟཱནི ཨནོམཛྫཱམི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, པཱཎིནཱ གཏྟཱནི ཨནོམཛྫཏོ པཱུཏིམཱུལཱནི ལོམཱནི ཀཱཡསྨཱ པཏནྟི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ.

༡༥༩. ‘‘སནྟི ཁོ པན, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ‘ཨཱཧཱརེན སུདྡྷཱི’ཏི. ཏེ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘མུགྒེཧི ཡཱཔེམ…པེ… ཏིལེཧི ཡཱཔེམ…པེ… ཏཎྜུལེཧི ཡཱཔེམཱ’ཏི. ཏེ ཏཎྜུལམྤི ཁཱདནྟི, ཏཎྜུལཙུཎྞམྤི ཁཱདནྟི, ཏཎྜུལོདཀམྤི ¶ པིཝནྟི – ཨནེཀཝིཧིཏམྤི ཏཎྜུལཝིཀཏིཾ པརིབྷུཉྫནྟི. ཨབྷིཛཱནཱམི ཁོ པནཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཀཾཡེཝ ཏཎྜུལཾ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརིཏཱ. སིཡཱ ཁོ པན ཏེ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཝམསྶ – ‘མཧཱ ནཱུན ཏེན སམཡེན ཏཎྜུལོ ཨཧོསཱི’ཏི. ན ཁོ པནེཏཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཝཾ དཊྛབྦཾ. ཏདཱཔི ཨེཏཔརམོཡེཝ ཏཎྜུལོ ཨཧོསི ¶ , སེཡྻཐཱཔི ¶ ཨེཏརཧི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཀཾཡེཝ ཏཎྜུལཾ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརཡཏོ ཨདྷིམཏྟཀསིམཱནཾ ¶ པཏྟོ ཀཱཡོ ཧོཏི. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཨཱསཱིཏིཀཔབྦཱནི ཝཱ ཀཱལ༹པབྦཱནི ཝཱ, ཨེཝམེཝསྶུ མེ ཨངྒཔཙྩངྒཱནི བྷཝནྟི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཨོཊྛཔདཾ, ཨེཝམེཝསྶུ མེ ཨཱནིསདཾ ཧོཏི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཝཊྚནཱཝལཱི༹, ཨེཝམེཝསྶུ མེ པིཊྛིཀཎྚཀོ ཨུནྣཏཱཝནཏོ ཧོཏི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཛརསཱལཱཡ གོཔཱནསིཡོ ཨོལུགྒཝིལུགྒཱ བྷཝནྟི, ཨེཝམེཝསྶུ མེ ཕཱསུལི༹ཡོ ཨོལུགྒཝིལུགྒཱ བྷཝནྟི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ གམྦྷཱིརེ ཨུདཔཱནེ ཨུདཀཏཱརཀཱ གམྦྷཱིརགཏཱ ཨོཀྑཱཡིཀཱ དིསྶནྟི, ཨེཝམེཝསྶུ མེ ཨཀྑིཀཱུཔེསུ ཨཀྑིཏཱརཀཱ གམྦྷཱིརགཏཱ ཨོཀྑཱཡིཀཱ དིསྶནྟི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཏིཏྟཀཱལཱབུ ཨཱམཀཙྪིནྣོ ཝཱཏཱཏཔེན སཾཕུཊིཏོ ཧོཏི སམྨིལཱཏོ, ཨེཝམེཝསྶུ མེ སཱིསཙྪཝི སཾཕུཊིཏཱ ཧོཏི སམྨིལཱཏཱ ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ. སོ ཁོ ཨཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ‘ཨུདརཙྪཝིཾ པརིམསིསྶཱམཱི’ཏི པིཊྛིཀཎྚཀཾཡེཝ པརིགྒཎྷཱམི, ‘པིཊྛིཀཎྚཀཾ པརིམསིསྶཱམཱི’ཏི ཨུདརཙྪཝིཾཡེཝ པརིགྒཎྷཱམི. ཡཱཝསྶུ མེ, སཱརིཔུཏྟ, ཨུདརཙྪཝི པིཊྛིཀཎྚཀཾ ཨལླཱིནཱ ཧོཏི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ. སོ ཁོ ཨཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ‘ཝཙྩཾ ཝཱ མུཏྟཾ ཝཱ ཀརིསྶཱམཱི’ཏི ཏཏྠེཝ ཨཝཀུཛྫོ པཔཏཱམི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ. སོ ཁོ ཨཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཏམེཝ ཀཱཡཾ ཨསྶཱསེནྟོ པཱཎིནཱ གཏྟཱནི ཨནོམཛྫཱམི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, པཱཎིནཱ གཏྟཱནི ཨནོམཛྫཏོ པཱུཏིམཱུལཱནི ལོམཱནི ཀཱཡསྨཱ པཏནྟི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ.

‘‘ཏཱཡཔི ཁོ ཨཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨིརིཡཱཡ ཏཱཡ པཊིཔདཱཡ ཏཱཡ དུཀྐརཀཱརིཀཱཡ ནཱཛ྄ཛྷགམཾ ཨུཏྟརིཾ མནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསཾ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨིམིསྶཱཡེཝ ཨརིཡཱཡ པཉྙཱཡ ཨནདྷིགམཱ, ཡཱཡཾ ཨརིཡཱ པཉྙཱ ཨདྷིགཏཱ ཨརིཡཱ ནིཡྻཱནིཀཱ, ནིཡྻཱཏི ཏཀྐརསྶ སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ.

༡༦༠. ‘‘སནྟི ཁོ པན, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ‘སཾསཱརེན སུདྡྷཱི’ཏི. ན ཁོ པན སོ [ན ཁོ པནེསོ (སཱི. སྱཱ.)], སཱརིཔུཏྟ, སཾསཱརོ སུལབྷརཱུཔོ ¶ ཡོ མཡཱ ཨསཾསརིཏཔུབྦོ ¶ ཨིམིནཱ དཱིགྷེན ཨདྡྷུནཱ, ཨཉྙཏྲ སུདྡྷཱཝཱསེཧི དེཝེཧི. སུདྡྷཱཝཱསེ ཙཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དེཝེ སཾསརེཡྻཾ, ནཡིམཾ ལོཀཾ པུནརཱགཙྪེཡྻཾ.

‘‘སནྟི ཁོ པན, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ‘ཨུཔཔཏྟིཡཱ ¶ སུདྡྷཱི’ཏི. ན ཁོ པན སཱ, སཱརིཔུཏྟ ¶ , ཨུཔཔཏྟི སུལབྷརཱུཔཱ ཡཱ མཡཱ ཨནུཔཔནྣཔུབྦཱ ཨིམིནཱ དཱིགྷེན ཨདྡྷུནཱ, ཨཉྙཏྲ སུདྡྷཱཝཱསེཧི དེཝེཧི. སུདྡྷཱཝཱསེ ཙཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དེཝེ ཨུཔཔཛྫེཡྻཾ, ནཡིམཾ ལོཀཾ པུནརཱགཙྪེཡྻཾ.

‘‘སནྟི ཁོ པན, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ‘ཨཱཝཱསེན སུདྡྷཱི’ཏི. ན ཁོ པན སོ, སཱརིཔུཏྟ, ཨཱཝཱསོ སུལབྷརཱུཔོ ཡོ མཡཱ ཨནཱཝུཊྛཔུབྦོ [ཨནཱཝུཏྠཔུབྦོ (སཱི. པཱི.)] ཨིམིནཱ དཱིགྷེན ཨདྡྷུནཱ, ཨཉྙཏྲ སུདྡྷཱཝཱསེཧི དེཝེཧི. སུདྡྷཱཝཱསེ ཙཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དེཝེ ཨཱཝསེཡྻཾ, ནཡིམཾ ལོཀཾ པུནརཱགཙྪེཡྻཾ.

‘‘སནྟི ཁོ པན, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ‘ཡཉྙེན སུདྡྷཱི’ཏི. ན ཁོ པན སོ, སཱརིཔུཏྟ, ཡཉྙོ སུལབྷརཱུཔོ ཡོ མཡཱ ཨཡིཊྛཔུབྦོ ཨིམིནཱ དཱིགྷེན ཨདྡྷུནཱ, ཏཉྩ ཁོ རཉྙཱ ཝཱ སཏཱ ཁཏྟིཡེན མུདྡྷཱཝསིཏྟེན བྲཱཧྨཎེན ཝཱ མཧཱསཱལེན.

‘‘སནྟི ཁོ པན, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ‘ཨགྒིཔརིཙརིཡཱཡ སུདྡྷཱི’ཏི. ན ཁོ པན སོ, སཱརིཔུཏྟ, ཨགྒི སུལབྷརཱུཔོ ཡོ མཡཱ ཨཔརིཙིཎྞཔུབྦོ ཨིམིནཱ དཱིགྷེན ཨདྡྷུནཱ, ཏཉྩ ཁོ རཉྙཱ ཝཱ སཏཱ ཁཏྟིཡེན མུདྡྷཱཝསིཏྟེན བྲཱཧྨཎེན ཝཱ མཧཱསཱལེན.

༡༦༡. ‘‘སནྟི ཁོ པན, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ‘ཡཱཝདེཝཱཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ དཧརོ ཧོཏི ཡུཝཱ ¶ སུསུཀཱལ༹ཀེསོ བྷདྲེན ཡོབྦནེན སམནྣཱགཏོ པཋམེན ཝཡསཱ ཏཱཝདེཝ པརམེན པཉྙཱཝེཡྻཏྟིཡེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི. ཡཏོ ཙ ཁོ ཨཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ ཛིཎྞོ ཧོཏི ཝུདྡྷོ མཧལླཀོ ཨདྡྷགཏོ ཝཡོཨནུཔྤཏྟོ, ཨཱསཱིཏིཀོ ཝཱ ནཱཝུཏིཀོ ཝཱ ཝསྶསཏིཀོ ཝཱ ཛཱཏིཡཱ, ཨཐ ཏམྷཱ པཉྙཱཝེཡྻཏྟིཡཱ, པརིཧཱཡཏཱི’ཏི. ན ཁོ པནེཏཾ, སཱརིཔུཏྟ ¶ , ཨེཝཾ དཊྛབྦཾ. ཨཧཾ ཁོ པན, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཏརཧི ཛིཎྞོ ཝུདྡྷོ མཧལླཀོ ཨདྡྷགཏོ ཝཡོཨནུཔྤཏྟོ, ཨཱསཱིཏིཀོ མེ ཝཡོ ཝཏྟཏི. ཨིདྷ མེ ཨསྶུ, སཱརིཔུཏྟ, ཙཏྟཱརོ སཱཝཀཱ ཝསྶསཏཱཡུཀཱ ཝསྶསཏཛཱིཝིནོ, པརམཱཡ སཏིཡཱ ཙ གཏིཡཱ ཙ དྷིཏིཡཱ ཙ སམནྣཱགཏཱ པརམེན ཙ པཉྙཱཝེཡྻཏྟིཡེན. སེཡྻཐཱཔི, སཱརིཔུཏྟ, དལ༹ྷདྷམྨཱ [དལ༹ྷདྷམྨོ (བཧཱུསུ) ཊཱིཀཱ ཙ མོགྒལླཱནབྱཱཀརཎཾ ཙ ཨོལོཀེཏབྦཾ] དྷནུགྒཧོ སིཀྑིཏོ ཀཏཧཏྠོ ཀཏཱུཔཱསནོ ལཧུཀེན ཨསནེན ཨཔྤཀསིརེནེཝ ཏིརིཡཾ ཏཱལཙྪཱཡཾ ཨཏིཔཱཏེཡྻ, ཨེཝཾ ཨདྷིམཏྟསཏིམནྟོ ¶ ཨེཝཾ ཨདྷིམཏྟགཏིམནྟོ ཨེཝཾ ¶ ཨདྷིམཏྟདྷིཏིམནྟོ ཨེཝཾ པརམེན པཉྙཱཝེཡྻཏྟིཡེན སམནྣཱགཏཱ. ཏེ མཾ ཙཏུནྣཾ སཏིཔཊྛཱནཱནཾ ཨུཔཱདཱཡུཔཱདཱཡ པཉྷཾ པུཙྪེཡྻུཾ, པུཊྛོ པུཊྛོ ཙཱཧཾ ཏེསཾ བྱཱཀརེཡྻཾ, བྱཱཀཏཉྩ མེ བྱཱཀཏཏོ དྷཱརེཡྻུཾ, ན ཙ མཾ དུཏིཡཀཾ ཨུཏྟརི པཊིཔུཙྪེཡྻུཾ. ཨཉྙཏྲ ཨསིཏཔཱིཏཁཱཡིཏསཱཡིཏཱ ཨཉྙཏྲ ཨུཙྩཱརཔསྶཱཝཀམྨཱ, ཨཉྙཏྲ ནིདྡཱཀིལམཐཔཊིཝིནོདནཱ ཨཔརིཡཱདིནྣཱཡེཝསྶ, སཱརིཔུཏྟ, ཏཐཱགཏསྶ དྷམྨདེསནཱ, ཨཔརིཡཱདིནྣཾཡེཝསྶ ཏཐཱགཏསྶ དྷམྨཔདབྱཉྫནཾ, ཨཔརིཡཱདིནྣཾཡེཝསྶ ཏཐཱགཏསྶ པཉྷཔཊིབྷཱནཾ ¶ . ཨཐ མེ ཏེ ཙཏྟཱརོ སཱཝཀཱ ཝསྶསཏཱཡུཀཱ ཝསྶསཏཛཱིཝིནོ ཝསྶསཏསྶ ཨཙྩཡེན ཀཱལཾ ཀརེཡྻུཾ. མཉྩཀེན ཙེཔི མཾ, སཱརིཔུཏྟ, པརིཧརིསྶཐ, ནེཝཏྠི ཏཐཱགཏསྶ པཉྙཱཝེཡྻཏྟིཡསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ. ཡཾ ཁོ ཏཾ [ཡཾ ཁོ པནེཏཾ (སཱི.)], སཱརིཔུཏྟ, སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ – ‘ཨསམྨོཧདྷམྨོ སཏྟོ ལོཀེ ཨུཔྤནྣོ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱན’ནྟི, མམེཝ ཏཾ སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ ‘ཨསམྨོཧདྷམྨོ སཏྟོ ལོཀེ ཨུཔྤནྣོ བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱན’’’ནྟི.

༡༦༢. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ ནཱགསམཱལོ བྷགཝཏོ པིཊྛིཏོ ཋིཏོ ཧོཏི བྷགཝནྟཾ བཱིཛཡམཱནོ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ནཱགསམཱལོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཙྪརིཡཾ, བྷནྟེ, ཨབྦྷུཏཾ, བྷནྟེ! ཨཔི ཧི མེ, བྷནྟེ, ཨིམཾ དྷམྨཔརིཡཱཡཾ སུཏྭཱ ལོམཱནི ཧཊྛཱནི. ཀོནཱམོ ཨཡཾ, བྷནྟེ, དྷམྨཔརིཡཱཡོ’’ཏི? ‘‘ཏསྨཱཏིཧ ཏྭཾ, ནཱགསམཱལ, ཨིམཾ དྷམྨཔརིཡཱཡཾ ལོམཧཾསནཔརིཡཱཡོ ཏྭེཝ ནཾ དྷཱརེཧཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ ¶ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ ནཱགསམཱལོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

མཧཱསཱིཧནཱདསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ དུཏིཡཾ.

༣. མཧཱདུཀྑཀྑནྡྷསུཏྟཾ

༡༦༣. ཨེཝཾ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ སམྦཧུལཱ བྷིཀྑཱུ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ¶ སཱཝཏྠིཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསིཾསུ. ཨཐ ཁོ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨཏིཔྤགོ ཁོ ཏཱཝ སཱཝཏྠིཡཾ པིཎྜཱཡ ཙརིཏུཾ, ཡཾ ནཱུན མཡཾ ཡེན ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨཱརཱམོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཱམཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཡེན ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨཱརཱམོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏེཧི ཨཉྙཏིཏྠིཡེཧི པརིབྦཱཛཀེཧི སདྡྷིཾ སམྨོདིཾསུ; སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣེ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཏེ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘སམཎོ, ཨཱཝུསོ, གོཏམོ ཀཱམཱནཾ པརིཉྙཾ པཉྙཔེཏི, མཡམྤི ཀཱམཱནཾ པརིཉྙཾ པཉྙཔེམ; སམཎོ, ཨཱཝུསོ, གོཏམོ རཱུཔཱནཾ པརིཉྙཾ པཉྙཔེཏི, མཡམྤི རཱུཔཱནཾ པརིཉྙཾ པཉྙཔེམ; སམཎོ, ཨཱཝུསོ, གོཏམོ ཝེདནཱནཾ པརིཉྙཾ པཉྙཔེཏི, མཡམྤི ཝེདནཱནཾ པརིཉྙཾ པཉྙཔེམ; ཨིདྷ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཀོ ཝིསེསོ, ཀོ ཨདྷིཔྤཡཱསོ, ཀིཾ ནཱནཱཀརཎཾ སམཎསྶ ཝཱ གོཏམསྶ ཨམྷཱཀཾ ཝཱ – ཡདིདཾ དྷམྨདེསནཱཡ ཝཱ དྷམྨདེསནཾ, ཨནུསཱསནིཡཱ ཝཱ ཨནུསཱསནི’’ནྟི? ཨཐ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཏེསཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ བྷཱསིཏཾ ནེཝ ¶ ཨབྷིནནྡིཾསུ, ནཔྤཊིཀྐོསིཾསུ; ཨནབྷིནནྡིཏྭཱ ཨཔྤཊིཀྐོསིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐམིཾསུ – ‘‘བྷགཝཏོ སནྟིཀེ ཨེཏསྶ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནིསྶཱམཱ’’ཏི.

༡༦༤. ཨཐ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ སཱཝཏྠིཡཾ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཨིདྷ མཡཾ, བྷནྟེ, པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ སཱཝཏྠིཾ ¶ པིཎྜཱཡ པཱཝིསིམྷ. ཏེསཾ ནོ, བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཏིཔྤགོ ཁོ ཏཱཝ སཱཝཏྠིཡཾ པིཎྜཱཡ ཙརིཏུཾ, ཡཾ ནཱུན མཡཾ ཡེན ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨཱརཱམོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཱམཱ’ཏི. ཨཐ ཁོ མཡཾ, བྷནྟེ, ཡེན ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨཱརཱམོ ཏེནུཔསངྐམིམྷ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏེཧི ཨཉྙཏིཏྠིཡེཧི ¶ པརིབྦཱཛཀེཧི སདྡྷིཾ སམྨོདིམྷ; སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིམྷ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣེ ཁོ ཨམྷེ, བྷནྟེ, ཏེ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘སམཎོ, ཨཱཝུསོ, གོཏམོ ཀཱམཱནཾ པརིཉྙཾ པཉྙཔེཏི, མཡམྤི ཀཱམཱནཾ པརིཉྙཾ པཉྙཔེམ ¶ . སམཎོ, ཨཱཝུསོ, གོཏམོ རཱུཔཱནཾ པརིཉྙཾ པཉྙཔེཏི, མཡམྤི རཱུཔཱནཾ པརིཉྙཾ པཉྙཔེམ. སམཎོ, ཨཱཝུསོ, གོཏམོ ཝེདནཱནཾ པརིཉྙཾ པཉྙཔེཏི, མཡམྤི ཝེདནཱནཾ པརིཉྙཾ པཉྙཔེམ. ཨིདྷ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཀོ ཝིསེསོ, ཀོ ཨདྷིཔྤཡཱསོ, ཀིཾ ནཱནཱཀརཎཾ ¶ སམཎསྶ ཝཱ གོཏམསྶ ཨམྷཱཀཾ ཝཱ, ཡདིདཾ དྷམྨདེསནཱཡ ཝཱ དྷམྨདེསནཾ ཨནུསཱསནིཡཱ ཝཱ ཨནུསཱསནི’ནྟི. ཨཐ ཁོ མཡཾ, བྷནྟེ, ཏེསཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ བྷཱསིཏཾ ནེཝ ཨབྷིནནྡིམྷ, ནཔྤཊིཀྐོསིམྷ; ཨནབྷིནནྡིཏྭཱ ཨཔྤཊིཀྐོསིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐམིམྷ – ‘བྷགཝཏོ སནྟིཀེ ཨེཏསྶ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནིསྶཱམཱ’’’ཏི.

༡༦༥. ‘‘ཨེཝཾཝཱདིནོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝམསྶུ ཝཙནཱིཡཱ – ‘ཀོ པནཱཝུསོ, ཀཱམཱནཾ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎཾ? ཀོ རཱུཔཱནཾ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎཾ? ཀོ ཝེདནཱནཾ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎ’ནྟི? ཨེཝཾ པུཊྛཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ན ཙེཝ སམྤཱཡིསྶནྟི, ཨུཏྟརིཉྩ ཝིགྷཱཏཾ ཨཱཔཛྫིསྶནྟི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡཐཱ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཝིསཡསྨིཾ. ནཱཧཾ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, པསྶཱམི སདེཝཀེ ལོཀེ སམཱརཀེ སབྲཧྨཀེ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ཡོ ཨིམེསཾ པཉྷཱནཾ ཝེཡྻཱཀརཎེན ཙིཏྟཾ ཨཱརཱདྷེཡྻ, ཨཉྙཏྲ ཏཐཱགཏེན ཝཱ ཏཐཱགཏསཱཝཀེན ཝཱ, ཨིཏོ ཝཱ པན སུཏྭཱ.

༡༦༦. ‘‘ཀོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམཱནཾ ཨསྶཱདོ? པཉྩིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམགུཎཱ. ཀཏམེ པཉྩ? ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ, སོཏཝིཉྙེཡྻཱ སདྡཱ…པེ… གྷཱནཝིཉྙེཡྻཱ གནྡྷཱ ¶ … ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ… ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཱ ཕོཊྛབྦཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ – ཨིམེ ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ ཀཱམགུཎཱ. ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ པཉྩ ཀཱམགུཎེ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ – ཨཡཾ ཀཱམཱནཾ ཨསྶཱདོ.

༡༦༧. ‘‘ཀོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཀུལཔུཏྟོ ཡེན སིཔྤཊྛཱནེན ¶ ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེཏི – ཡདི མུདྡཱཡ ཡདི གཎནཱཡ ཡདི སངྑཱནེན [སངྑཱཡ (ཀ.)] ཡདི ཀསིཡཱ ཡདི ཝཎིཛྫཱཡ ཡདི གོརཀྑེན ཡདི ཨིསྶཏྠེན ཡདི རཱཛཔོརིསེན ཡདི སིཔྤཉྙཏརེན – སཱིཏསྶ པུརཀྑཏོ ཨུཎྷསྶ པུརཀྑཏོ ཌཾསམཀསཝཱཏཱཏཔསརཱིཾསཔསམྥསྶེཧི རིསྶམཱནོ [ཨཱིརཡམཱནོ (ཀ.), སམྥསྶམཱནོ (ཙཱུལ༹ནི. ཁགྒཝིསཱཎསུཏྟ ༡༣༦)] ཁུཔྤིཔཱསཱཡ མཱིཡམཱནོ; ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ སནྡིཊྛིཀོ, དུཀྑཀྑནྡྷོ ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ¶ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ.

‘‘ཏསྶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, ཀུལཔུཏྟསྶ ཨེཝཾ ཨུཊྛཧཏོ གྷཊཏོ ཝཱཡམཏོ ཏེ བྷོགཱ ནཱབྷིནིཔྥཛྫནྟི. སོ སོཙཏི ཀིལམཏི པརིདེཝཏི ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི, སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི – ‘མོགྷཾ ཝཏ མེ ཨུཊྛཱནཾ, ཨཕལོ ཝཏ མེ ཝཱཡཱམོ’ཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ སནྡིཊྛིཀོ དུཀྑཀྑནྡྷོ ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ.

‘‘ཏསྶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, ཀུལཔུཏྟསྶ ཨེཝཾ ཨུཊྛཧཏོ གྷཊཏོ ཝཱཡམཏོ ཏེ བྷོགཱ ཨབྷིནིཔྥཛྫནྟི. སོ ཏེསཾ བྷོགཱནཾ ཨཱརཀྑཱདྷིཀརཎཾ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི – ‘ཀིནྟི མེ བྷོགེ ནེཝ རཱཛཱནོ ཧརེཡྻུཾ, ན ཙོརཱ ཧརེཡྻུཾ, ན ཨགྒི དཧེཡྻ, ན ཨུདཀཾ ཝཧེཡྻ [ཝཱཧེཡྻ (ཀ.)], ན ཨཔྤིཡཱ དཱཡཱདཱ ཧརེཡྻུ’ནྟི. ཏསྶ ¶ ཨེཝཾ ཨཱརཀྑཏོ གོཔཡཏོ ཏེ བྷོགེ རཱཛཱནོ ཝཱ ཧརནྟི, ཙོརཱ ཝཱ ཧརནྟི, ཨགྒི ཝཱ དཧཏི, ཨུདཀཾ ཝཱ ཝཧཏི, ཨཔྤིཡཱ ཝཱ དཱཡཱདཱ ཧརནྟི. སོ སོཙཏི ཀིལམཏི པརིདེཝཏི ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི, སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི – ‘ཡམྤི མེ ཨཧོསི ཏམྤི ནོ ནཏྠཱི’ཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ སནྡིཊྛིཀོ, དུཀྑཀྑནྡྷོ ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ.

༡༦༨. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ རཱཛཱནོཔི རཱཛཱུཧི ཝིཝདནྟི, ཁཏྟིཡཱཔི ཁཏྟིཡེཧི ཝིཝདནྟི ¶ , བྲཱཧྨཎཱཔི བྲཱཧྨཎེཧི ཝིཝདནྟི, གཧཔཏཱིཔི གཧཔཏཱིཧི ཝིཝདནྟི, མཱཏཱཔི པུཏྟེན ཝིཝདཏི, པུཏྟོཔི མཱཏརཱ ཝིཝདཏི, པིཏཱཔི པུཏྟེན ཝིཝདཏི, པུཏྟོཔི པིཏརཱ ཝིཝདཏི, བྷཱཏཱཔི བྷཱཏརཱ ཝིཝདཏི, བྷཱཏཱཔི བྷགིནིཡཱ ཝིཝདཏི, བྷགིནཱིཔི བྷཱཏརཱ ཝིཝདཏི, སཧཱཡོཔི སཧཱཡེན ཝིཝདཏི. ཏེ ཏཏྠ ཀལཧཝིགྒཧཝིཝཱདཱཔནྣཱ ཨཉྙམཉྙཾ པཱཎཱིཧིཔི ཨུཔཀྐམནྟི, ལེཌྜཱུཧིཔི ཨུཔཀྐམནྟི, དཎྜེཧིཔི ཨུཔཀྐམནྟི, སཏྠེཧིཔི ཨུཔཀྐམནྟི. ཏེ ཏཏྠ མརཎམྤི ནིགཙྪནྟི, མརཎམཏྟམྤི དུཀྑཾ ¶ . ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ སནྡིཊྛིཀོ, དུཀྑཀྑནྡྷོ ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ ཨསིཙམྨཾ གཧེཏྭཱ, དྷནུཀལཱཔཾ སནྣཡ྄ཧིཏྭཱ, ཨུབྷཏོབྱཱུལ༹ྷཾ སངྒཱམཾ པཀྑནྡནྟི ཨུསཱུསུཔི ཁིཔྤམཱནེསུ ¶ , སཏྟཱིསུཔི ཁིཔྤམཱནཱསུ, ཨསཱིསུཔི ཝིཛྫོཏལནྟེསུ. ཏེ ཏཏྠ ཨུསཱུཧིཔི ཝིཛ྄ཛྷནྟི, སཏྟིཡཱཔི ཝིཛ྄ཛྷནྟི, ཨསིནཱཔི སཱིསཾ ཚིནྡནྟི. ཏེ ཏཏྠ མརཎམྤི ནིགཙྪནྟི, མརཎམཏྟམྤི དུཀྑཾ. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ སནྡིཊྛིཀོ, དུཀྑཀྑནྡྷོ ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ ཨསིཙམྨཾ གཧེཏྭཱ, དྷནུཀལཱཔཾ སནྣཡ྄ཧིཏྭཱ, ཨདྡཱཝལེཔནཱ [ཨཊྚཱཝལེཔནཱ (སྱཱ. ཀ.)] ཨུཔཀཱརིཡོ པཀྑནྡནྟི ཨུསཱུསུཔི ཁིཔྤམཱནེསུ, སཏྟཱིསུཔི ཁིཔྤམཱནཱསུ ¶ , ཨསཱིསུཔི ཝིཛྫོཏལནྟེསུ. ཏེ ཏཏྠ ཨུསཱུཧིཔི ཝིཛ྄ཛྷནྟི, སཏྟིཡཱཔི ཝིཛ྄ཛྷནྟི, ཚཀཎཀཱཡཔི [པཀཊྛིཡཱཔི (སཱི.)] ཨོསིཉྩནྟི, ཨབྷིཝགྒེནཔི ཨོམདྡནྟི, ཨསིནཱཔི སཱིསཾ ཚིནྡནྟི. ཏེ ཏཏྠ མརཎམྤི ནིགཙྪནྟི, མརཎམཏྟམྤི དུཀྑཾ. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ སནྡིཊྛིཀོ, དུཀྑཀྑནྡྷོ ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ.

༡༦༩. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ སནྡྷིམྤི ཚིནྡནྟི, ནིལློཔམྤི ཧརནྟི, ཨེཀཱགཱརིཀམྤི ཀརོནྟི, པརིཔནྠེཔི ཏིཊྛནྟི, པརདཱརམྤི གཙྪནྟི. ཏམེནཾ རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ ཝིཝིདྷཱ ཀམྨཀཱརཎཱ ཀཱརེནྟི – ཀསཱཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟི, ཝེཏྟེཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟི, ཨཌྜྷདཎྜཀེཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟི; ཧཏྠམྤི ཚིནྡནྟི, པཱདམྤི ཚིནྡནྟི, ཧཏྠཔཱདམྤི ¶ ཚིནྡནྟི, ཀཎྞམྤི ཚིནྡནྟི, ནཱསམྤི ཚིནྡནྟི, ཀཎྞནཱསམྤི ཚིནྡནྟི; བིལངྒཐཱལིཀམྤི ཀརོནྟི ¶ , སངྑམུཎྜིཀམྤི ཀརོནྟི, རཱཧུམུཁམྤི ཀརོནྟི, ཛོཏིམཱལིཀམྤི ཀརོནྟི, ཧཏྠཔཛྫོཏིཀམྤི ཀརོནྟི, ཨེརཀཝཏྟིཀམྤི ཀརོནྟི, ཙཱིརཀཝཱསིཀམྤི ཀརོནྟི, ཨེཎེཡྻཀམྤི ཀརོནྟི, བལི༹སམཾསིཀམྤི ཀརོནྟི, ཀཧཱཔཎིཀམྤི ཀརོནྟི, ཁཱརཱཔཏཙྪིཀམྤི ཀརོནྟི, པལིགྷཔརིཝཏྟིཀམྤི ཀརོནྟི, པལཱལཔཱིཋཀམྤི ཀརོནྟི, ཏཏྟེནཔི ཏེལེན ཨོསིཉྩནྟི, སུནཁེཧིཔི ཁཱདཱཔེནྟི, ཛཱིཝནྟམྤི སཱུལེ ཨུཏྟཱསེནྟི, ཨསིནཱཔི སཱིསཾ ཚིནྡནྟི ¶ . ཏེ ཏཏྠ མརཎམྤི ནིགཙྪནྟི, མརཎམཏྟམྤི དུཀྑཾ. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ སནྡིཊྛིཀོ, དུཀྑཀྑནྡྷོ ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ ཀཱཡེན དུཙྩརིཏཾ ཙརནྟི, ཝཱཙཱཡ དུཙྩརིཏཾ ཙརནྟི, མནསཱ དུཙྩརིཏཾ ཙརནྟི. ཏེ ཀཱཡེན དུཙྩརིཏཾ ཙརིཏྭཱ, ཝཱཙཱཡ དུཙྩརིཏཾ ཙརིཏྭཱ, མནསཱ དུཙྩརིཏཾ ཙརིཏྭཱ, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ སམྤརཱཡིཀོ, དུཀྑཀྑནྡྷོ ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ.

༡༧༠. ‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམཱནཾ ནིསྶརཎཾ? ཡོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམེསུ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ – ཨིདཾ ཀཱམཱནཾ ནིསྶརཎཾ.

‘‘ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨེཝཾ ¶ ཀཱམཱནཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནནྟི ཏེ ཝཏ སཱམཾ ཝཱ ཀཱམེ པརིཛཱནིསྶནྟི, པརཾ ཝཱ ཏཐཏྟཱཡ སམཱདཔེསྶནྟི ཡཐཱ པཊིཔནྣོ ཀཱམེ པརིཛཱནིསྶཏཱིཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. ཡེ ཙ ཁོ ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ¶ ཨེཝཾ ཀཱམཱནཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནནྟི, ཏེ ཝཏ སཱམཾ ཝཱ ཀཱམེ པརིཛཱནིསྶནྟི པརཾ ཝཱ ཏཐཏྟཱཡ སམཱདཔེསྶནྟི ཡཐཱ པཊིཔནྣོ ཀཱམེ པརིཛཱནིསྶཏཱིཏི – ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི.

༡༧༡. ‘‘ཀོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱནཾ ཨསྶཱདོ? སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཁཏྟིཡཀཉྙཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཀཉྙཱ ཝཱ གཧཔཏིཀཉྙཱ ཝཱ པནྣརསཝསྶུདྡེསིཀཱ ཝཱ སོལ༹སཝསྶུདྡེསིཀཱ ཝཱ, ནཱཏིདཱིགྷཱ ནཱཏིརསྶཱ ནཱཏིཀིསཱ ནཱཏིཐཱུལཱ ནཱཏིཀཱལཱི༹ ནཱཙྩོདཱཏཱ པརམཱ སཱ, བྷིཀྑཝེ, ཏསྨིཾ སམཡེ སུབྷཱ ¶ ཝཎྞནིབྷཱཏི? ‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’. ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སུབྷཾ ཝཎྞནིབྷཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ – ཨཡཾ རཱུཔཱནཾ ཨསྶཱདོ.

‘‘ཀོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཏམེཝ བྷགིནིཾ པསྶེཡྻ ཨཔརེན སམཡེན ཨཱསཱིཏིཀཾ ཝཱ ནཱཝུཏིཀཾ ཝཱ ཝསྶསཏིཀཾ ཝཱ ཛཱཏིཡཱ, ཛིཎྞཾ གོཔཱནསིཝངྐཾ ¶ བྷོགྒཾ དཎྜཔརཱཡནཾ པཝེདྷམཱནཾ གཙྪནྟིཾ ཨཱཏུརཾ གཏཡོབྦནཾ ཁཎྜདནྟཾ [ཁཎྜདནྟིཾ (སཱི. པཱི.)] པལིཏཀེསཾ [པལིཏཀེསིཾ], ཝིལཱུནཾ ཁལིཏསིརཾ ཝལིནཾ ཏིལཀཱཧཏགཏྟཾ [ཏིལཀཱཧཏགཏྟིཾ (བཧཱུསུ) ཨཊྛཀཐཱ ཊཱིཀཱ ཨོལོཀེཏབྦཱ]. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཡཱ པུརིམཱ སུབྷཱ ཝཎྞནིབྷཱ ¶ སཱ ཨནྟརཧིཏཱ, ཨཱདཱིནཝོ པཱཏུབྷཱུཏོཏི? ‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏམེཝ བྷགིནིཾ པསྶེཡྻ ཨཱབཱདྷིཀཾ དུཀྑིཏཾ བཱལ༹ྷགིལཱནཾ, སཀེ མུཏྟཀརཱིསེ པལིཔནྣཾ སེམཱནཾ [སེཡྻམཱནཾ (ཀ.)], ཨཉྙེཧི ཝུཊྛཱཔིཡམཱནཾ, ཨཉྙེཧི སཾཝེསིཡམཱནཾ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཡཱ པུརིམཱ སུབྷཱ ཝཎྞནིབྷཱ སཱ ཨནྟརཧིཏཱ, ཨཱདཱིནཝོ པཱཏུབྷཱུཏོཏི? ‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ.

༡༧༢. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏམེཝ བྷགིནིཾ པསྶེཡྻ སརཱིརཾ སིཝཐིཀཱཡ ཚཌྜིཏཾ – ཨེཀཱཧམཏཾ ཝཱ དྭཱིཧམཏཾ ཝཱ ཏཱིཧམཏཾ ཝཱ, ཨུདྡྷུམཱཏཀཾ ཝིནཱིལཀཾ ཝིཔུབྦཀཛཱཏཾ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཡཱ པུརིམཱ སུབྷཱ ཝཎྞནིབྷཱ སཱ ཨནྟརཧིཏཱ, ཨཱདཱིནཝོ པཱཏུབྷཱུཏོཏི? ‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏམེཝ བྷགིནིཾ པསྶེཡྻ སརཱིརཾ སིཝཐིཀཱཡ ཚཌྜིཏཾ – ཀཱཀེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ, ཀུལལེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ, གིཛ྄ཛྷེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ, ཀངྐེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ, སུནཁེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ, བྱགྒྷེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ, དཱིཔཱིཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ, སིངྒཱལེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ, ཝིཝིདྷེཧི ཝཱ པཱཎཀཛཱཏེཧི ཁཛྫམཱནཾ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ ¶ , ཡཱ པུརིམཱ སུབྷཱ ཝཎྞནིབྷཱ སཱ ཨནྟརཧིཏཱ, ཨཱདཱིནཝོ པཱཏུབྷཱུཏོཏི? ‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏམེཝ བྷགིནིཾ པསྶེཡྻ སརཱིརཾ སིཝཐིཀཱཡ ཚཌྜིཏཾ – ཨཊྛིཀསངྑལིཀཾ སམཾསལོཧིཏཾ ནྷཱརུསམྦནྡྷཾ, ཨཊྛིཀསངྑལིཀཾ ¶ ནིམཾསལོཧིཏམཀྑིཏཾ ¶ ནྷཱརུསམྦནྡྷཾ, ཨཊྛིཀསངྑལིཀཾ ཨཔགཏམཾསལོཧིཏཾ ནྷཱརུསམྦནྡྷཾ, ཨཊྛིཀཱནི ཨཔགཏསམྦནྡྷཱནི དིསཱཝིདིསཱཝིཀྑིཏྟཱནི – ཨཉྙེན ཧཏྠཊྛིཀཾ, ཨཉྙེན པཱདཊྛིཀཾ, ཨཉྙེན གོཔྥཀཊྛིཀཾ, ཨཉྙེན ཛངྒྷཊྛིཀཾ, ཨཉྙེན ཨཱུརུཊྛིཀཾ, ཨཉྙེན ཀཊིཊྛིཀཾ, ཨཉྙེན ཕཱསུཀཊྛིཀཾ, ཨཉྙེན པིཊྛིཊྛིཀཾ, ཨཉྙེན ཁནྡྷཊྛིཀཾ, ཨཉྙེན གཱིཝཊྛིཀཾ, ཨཉྙེན ཧནུཀཊྛིཀཾ, ཨཉྙེན དནྟཊྛིཀཾ, ཨཉྙེན ¶ སཱིསཀཊཱཧཾ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཡཱ པུརིམཱ སུབྷཱ ཝཎྞནིབྷཱ སཱ ཨནྟརཧིཏཱ, ཨཱདཱིནཝོ པཱཏུབྷཱུཏོཏི? ‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏམེཝ བྷགིནིཾ པསྶེཡྻ སརཱིརཾ སིཝཐིཀཱཡ ཚཌྜིཏཾ – ཨཊྛིཀཱནི སེཏཱནི སངྑཝཎྞཔཊིབྷཱགཱནི, ཨཊྛིཀཱནི པུཉྫཀིཏཱནི ཏེརོཝསྶིཀཱནི, ཨཊྛིཀཱནི པཱུཏཱིནི ཙུཎྞཀཛཱཏཱནི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཡཱ པུརིམཱ སུབྷཱ ཝཎྞནིབྷཱ སཱ ཨནྟརཧིཏཱ, ཨཱདཱིནཝོ པཱཏུབྷཱུཏོཏི? ‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ.

‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱནཾ ནིསྶརཎཾ? ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔེསུ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ – ཨིདཾ རཱུཔཱནཾ ནིསྶརཎཾ.

‘‘ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨེཝཾ རཱུཔཱནཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནནྟི ཏེ ཝཏ སཱམཾ ཝཱ རཱུཔེ པརིཛཱནིསྶནྟི, པརཾ ཝཱ ཏཐཏྟཱཡ སམཱདཔེསྶནྟི ཡཐཱ པཊིཔནྣོ རཱུཔེ པརིཛཱནིསྶཏཱིཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. ཡེ ཙ ཁོ ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨེཝཾ རཱུཔཱནཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནནྟི ཏེ ཝཏ སཱམཾ ཝཱ རཱུཔེ པརིཛཱནིསྶནྟི པརཾ ཝཱ ཏཐཏྟཱཡ སམཱདཔེསྶནྟི ཡཐཱ པཊིཔནྣོ རཱུཔེ པརིཛཱནིསྶཏཱིཏི ¶ – ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི.

༡༧༣. ‘‘ཀོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱནཾ ཨསྶཱདོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཡསྨིཾ སམཡེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི, ནེཝ ཏསྨིཾ སམཡེ ཨཏྟབྱཱབཱདྷཱཡཔི ཙེཏེཏི, ན པརབྱཱབཱདྷཱཡཔི ཙེཏེཏི, ན ཨུབྷཡབྱཱབཱདྷཱཡཔི ¶ ཙེཏེཏི ¶ ; ཨབྱཱབཛ྄ཛྷཾཡེཝ ཏསྨིཾ སམཡེ ཝེདནཾ ཝེདེཏི. ཨབྱཱབཛ྄ཛྷཔརམཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱནཾ ཨསྶཱདཾ ཝདཱམི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ¶ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི…པེ… ཡསྨིཾ སམཡེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ, ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧརཏི, སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེཏི ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ¶ ཨཱཙིཀྑནྟི – ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི…པེ… ཡསྨིཾ སམཡེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི, ནེཝ ཏསྨིཾ སམཡེ ཨཏྟབྱཱབཱདྷཱཡཔི ཙེཏེཏི, ན པརབྱཱབཱདྷཱཡཔི ཙེཏེཏི, ན ཨུབྷཡབྱཱབཱདྷཱཡཔི ཙེཏེཏི; ཨབྱཱབཛ྄ཛྷཾཡེཝ ཏསྨིཾ སམཡེ ཝེདནཾ ཝེདེཏི. ཨབྱཱབཛ྄ཛྷཔརམཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱནཾ ཨསྶཱདཾ ཝདཱམི.

༡༧༤. ‘‘ཀོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ? ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ – ཨཡཾ ཝེདནཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ.

‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱནཾ ནིསྶརཎཾ? ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱསུ ཚནྡརཱགཝིནཡོ, ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ – ཨིདཾ ཝེདནཱནཾ ནིསྶརཎཾ.

‘‘ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨེཝཾ ཝེདནཱནཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནནྟི, ཏེ ཝཏ སཱམཾ ཝཱ ཝེདནཾ པརིཛཱནིསྶནྟི, པརཾ ཝཱ ཏཐཏྟཱཡ སམཱདཔེསྶནྟི ཡཐཱ པཊིཔནྣོ ཝེདནཾ པརིཛཱནིསྶཏཱིཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. ཡེ ཙ ཁོ ¶ ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨེཝཾ ཝེདནཱནཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནནྟི ཏེ ཝཏ སཱམཾ ཝཱ ཝེདནཾ པརིཛཱནིསྶནྟི, པརཾ ཝཱ ཏཐཏྟཱཡ སམཱདཔེསྶནྟི ཡཐཱ པཊིཔནྣོ ཝེདནཾ པརིཛཱནིསྶཏཱིཏི – ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

མཧཱདུཀྑཀྑནྡྷསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཏཏིཡཾ.

༤. ཙཱུལ༹དུཀྑཀྑནྡྷསུཏྟཾ

༡༧༥. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཀྐེསུ ཝིཧརཏི ཀཔིལཝཏྠུསྨིཾ ནིགྲོདྷཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ མཧཱནཱམོ སཀྐོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ མཧཱནཱམོ སཀྐོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘དཱིགྷརཏྟཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ ཨེཝཾ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི – ‘ལོབྷོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ, དོསོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ, མོཧོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི. ཨེཝཉྩཱཧཾ [ཨེཝཾཔཱཧཾ (ཀ.)], བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི – ‘ལོབྷོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ, དོསོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ, མོཧོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི. ཨཐ ཙ པན མེ ཨེཀདཱ ལོབྷདྷམྨཱཔི ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟི, དོསདྷམྨཱཔི ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟི, མོཧདྷམྨཱཔི ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཀོསུ ནཱམ མེ དྷམྨོ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨཔྤཧཱིནོ ཡེན མེ ཨེཀདཱ ལོབྷདྷམྨཱཔི ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟི, དོསདྷམྨཱཔི ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟི, མོཧདྷམྨཱཔི ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟཱི’’’ཏི.

༡༧༦. ‘‘སོ ཨེཝ ཁོ ཏེ, མཧཱནཱམ, དྷམྨོ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨཔྤཧཱིནོ ཡེན ཏེ ཨེཀདཱ ལོབྷདྷམྨཱཔི ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟི, དོསདྷམྨཱཔི ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟི, མོཧདྷམྨཱཔི ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟི. སོ ཙ ཧི ཏེ, མཧཱནཱམ, དྷམྨོ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཧཱིནོ ཨབྷཝིསྶ, ན ཏྭཾ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསེཡྻཱསི, ན ཀཱམེ པརིབྷུཉྫེཡྻཱསི. ཡསྨཱ ཙ ཁོ ཏེ, མཧཱནཱམ, སོ ཨེཝ དྷམྨོ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨཔྤཧཱིནོ ཏསྨཱ ཏྭཾ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསསི, ཀཱམེ པརིབྷུཉྫསི.

༡༧༧. ‘‘‘ཨཔྤསྶཱདཱ ¶ ཀཱམཱ བཧུདུཀྑཱ བཧུཔཱཡཱསཱ, ཨཱདཱིནཝོ [བཧཱུཔཱཡཱསཱ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཨེཏྠ བྷིཡྻོ’ཏི – ཨིཏི ཙེཔི, མཧཱནཱམ, ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ སུདིཊྛཾ ཧོཏི, སོ ཙ [སོཝ (ཀ.)] ཨཉྙཏྲེཝ ཀཱམེཧི ཨཉྙཏྲ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི པཱིཏིསུཁཾ ནཱདྷིགཙྪཏི, ཨཉྙཾ ཝཱ ཏཏོ སནྟཏརཾ; ཨཐ ཁོ སོ ནེཝ ཏཱཝ ཨནཱཝཊྚཱི ཀཱམེསུ ཧོཏི. ཡཏོ ཙ ཁོ, མཧཱནཱམ, ཨརིཡསཱཝཀསྶ ‘ཨཔྤསྶཱདཱ ཀཱམཱ བཧུདུཀྑཱ བཧུཔཱཡཱསཱ, ཨཱདཱིནཝོ ¶ ཨེཏྠ བྷིཡྻོ’ཏི – ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ ¶ སུདིཊྛཾ ཧོཏི, སོ ཙ ཨཉྙཏྲེཝ ཀཱམེཧི ཨཉྙཏྲ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི པཱིཏིསུཁཾ ཨདྷིགཙྪཏི ཨཉྙཾ ཝཱ ཏཏོ སནྟཏརཾ; ཨཐ ཁོ སོ ཨནཱཝཊྚཱི ཀཱམེསུ ཧོཏི.

‘‘མཡ྄ཧམྤི ཁོ, མཧཱནཱམ ¶ , པུབྦེཝ སམྦོདྷཱ, ཨནབྷིསམྦུདྡྷསྶ བོདྷིསཏྟསྶེཝ སཏོ, ‘ཨཔྤསྶཱདཱ ཀཱམཱ བཧུདུཀྑཱ བཧུཔཱཡཱསཱ, ཨཱདཱིནཝོ ཨེཏྠ བྷིཡྻོ’ཏི – ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ སུདིཊྛཾ ཧོཏི, སོ ཙ ཨཉྙཏྲེཝ ཀཱམེཧི ཨཉྙཏྲ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི པཱིཏིསུཁཾ ནཱཛ྄ཛྷགམཾ, ཨཉྙཾ ཝཱ ཏཏོ སནྟཏརཾ; ཨཐ ཁྭཱཧཾ ནེཝ ཏཱཝ ཨནཱཝཊྚཱི ཀཱམེསུ པཙྩཉྙཱསིཾ. ཡཏོ ཙ ཁོ མེ, མཧཱནཱམ, ‘ཨཔྤསྶཱདཱ ཀཱམཱ བཧུདུཀྑཱ བཧུཔཱཡཱསཱ, ཨཱདཱིནཝོ ཨེཏྠ བྷིཡྻོ’ཏི – ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ སུདིཊྛཾ ཨཧོསི, སོ ཙ [སོཝ (ཀ.)] ཨཉྙཏྲེཝ ཀཱམེཧི ཨཉྙཏྲ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི པཱིཏིསུཁཾ ཨཛ྄ཛྷགམཾ, ཨཉྙཾ ཝཱ ཏཏོ སནྟཏརཾ; ཨཐཱཧཾ ཨནཱཝཊྚཱི ཀཱམེསུ པཙྩཉྙཱསིཾ.

༡༧༨. ‘‘ཀོ ཙ, མཧཱནཱམ, ཀཱམཱནཾ ཨསྶཱདོ? པཉྩིམེ, མཧཱནཱམ, ཀཱམགུཎཱ. ཀཏམེ པཉྩ? ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ; སོཏཝིཉྙེཡྻཱ སདྡཱ…པེ… གྷཱནཝིཉྙེཡྻཱ གནྡྷཱ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ… ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཱ ཕོཊྛབྦཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ – ཨིམེ ཁོ, མཧཱནཱམ, པཉྩ ཀཱམགུཎཱ. ཡཾ ཁོ, མཧཱནཱམ, ཨིམེ པཉྩ ཀཱམགུཎེ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ – ཨཡཾ ཀཱམཱནཾ ཨསྶཱདོ.

‘‘ཀོ ཙ, མཧཱནཱམ, ཀཱམཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ? ཨིདྷ, མཧཱནཱམ, ཀུལཔུཏྟོ ཡེན སིཔྤཊྛཱནེན ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེཏི – ཡདི མུདྡཱཡ ཡདི གཎནཱཡ ཡདི སངྑཱནེན ཡདི ཀསིཡཱ ཡདི ཝཎིཛྫཱཡ ཡདི གོརཀྑེན ཡདི ཨིསྶཏྠེན ཡདི རཱཛཔོརིསེན ཡདི སིཔྤཉྙཏརེན, སཱིཏསྶ པུརཀྑཏོ ཨུཎྷསྶ པུརཀྑཏོ ཌཾསམཀསཝཱཏཱཏཔསརཱིཾསཔསམྥསྶེཧི རིསྶམཱནོ ཁུཔྤིཔཱསཱཡ མཱིཡམཱནོ; ཨཡམྤི, མཧཱནཱམ, ཀཱམཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ སནྡིཊྛིཀོ དུཀྑཀྑནྡྷོ ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ¶ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ.

‘‘ཏསྶ ¶ ཙེ མཧཱནཱམ ཀུལཔུཏྟསྶ ཨེཝཾ ཨུཊྛཧཏོ གྷཊཏོ ཝཱཡམཏོ ཏེ བྷོགཱ ནཱབྷིནིཔྥཛྫནྟི, སོ སོཙཏི ཀིལམཏི པརིདེཝཏི ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི ‘མོགྷཾ ¶ ཝཏ མེ ཨུཊྛཱནཾ, ཨཕལོ ཝཏ མེ ཝཱཡཱམོ’ཏི. ཨཡམྤི, མཧཱནཱམ, ཀཱམཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ སནྡིཊྛིཀོ དུཀྑཀྑནྡྷོ ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ.

‘‘ཏསྶ ཙེ, མཧཱནཱམ, ཀུལཔུཏྟསྶ ཨེཝཾ ཨུཊྛཧཏོ གྷཊཏོ ཝཱཡམཏོ ཏེ བྷོགཱ ཨབྷིནིཔྥཛྫནྟི. སོ ཏེསཾ བྷོགཱནཾ ཨཱརཀྑཱདྷིཀརཎཾ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི – ‘ཀིནྟི མེ བྷོགེ ནེཝ རཱཛཱནོ ཧརེཡྻུཾ, ན ཙོརཱ ཧརེཡྻུཾ, ན ཨགྒི དཧེཡྻ, ན ཨུདཀཾ ཝཧེཡྻ, ན ཨཔྤིཡཱ ཝཱ དཱཡཱདཱ ཧརེཡྻུ’ནྟི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཨཱརཀྑཏོ གོཔཡཏོ ཏེ བྷོགེ རཱཛཱནོ ཝཱ ཧརནྟི, ཙོརཱ ཝཱ ཧརནྟི, ཨགྒི ཝཱ དཧཏི, ཨུདཀཾ ཝཱ ཝཧཏི, ཨཔྤིཡཱ ཝཱ དཱཡཱདཱ ཧརནྟི. སོ སོཙཏི ཀིལམཏི པརིདེཝཏི ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི – ‘ཡམྤི མེ ཨཧོསི ཏམྤི ནོ ནཏྠཱི’ཏི. ཨཡམྤི, མཧཱནཱམ, ཀཱམཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ སནྡིཊྛིཀོ དུཀྑཀྑནྡྷོ ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, མཧཱནཱམ, ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ རཱཛཱནོཔི རཱཛཱུཧི ཝིཝདནྟི, ཁཏྟིཡཱཔི ཁཏྟིཡེཧི ཝིཝདནྟི, བྲཱཧྨཎཱཔི བྲཱཧྨཎེཧི ཝིཝདནྟི, གཧཔཏཱིཔི གཧཔཏཱིཧི ཝིཝདནྟི, མཱཏཱཔི པུཏྟེན ཝིཝདཏི, པུཏྟོཔི མཱཏརཱ ཝིཝདཏི, པིཏཱཔི པུཏྟེན ཝིཝདཏི, པུཏྟོཔི པིཏརཱ ཝིཝདཏི, བྷཱཏཱཔི བྷཱཏརཱ ཝིཝདཏི, བྷཱཏཱཔི བྷགིནིཡཱ ཝིཝདཏི, བྷགིནཱིཔི བྷཱཏརཱ ཝིཝདཏི, སཧཱཡོཔི སཧཱཡེན ཝིཝདཏི. ཏེ ཏཏྠ ཀལཧཝིགྒཧཝིཝཱདཱཔནྣཱ ཨཉྙམཉྙཾ པཱཎཱིཧིཔི ཨུཔཀྐམནྟི, ལེཌྜཱུཧིཔི ཨུཔཀྐམནྟི, དཎྜེཧིཔི ཨུཔཀྐམནྟི, སཏྠེཧིཔི ཨུཔཀྐམནྟི. ཏེ ཏཏྠ མརཎམྤི ནིགཙྪནྟི, མརཎམཏྟམྤི དུཀྑཾ ¶ . ཨཡམྤི, མཧཱནཱམ, ཀཱམཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ སནྡིཊྛིཀོ དུཀྑཀྑནྡྷོ ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, མཧཱནཱམ, ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ ཨསིཙམྨཾ གཧེཏྭཱ, དྷནུཀལཱཔཾ སནྣཡ྄ཧིཏྭཱ, ཨུབྷཏོབྱཱུལ༹ྷཾ སངྒཱམཾ པཀྑནྡནྟི ཨུསཱུསུཔི ཁིཔྤམཱནེསུ, སཏྟཱིསུཔི ཁིཔྤམཱནཱསུ, ཨསཱིསུཔི ཝིཛྫོཏལནྟེསུ. ཏེ ཏཏྠ ཨུསཱུཧིཔི ཝིཛ྄ཛྷནྟི, སཏྟིཡཱཔི ཝིཛ྄ཛྷནྟི, ཨསིནཱཔི སཱིསཾ ¶ ཚིནྡནྟི. ཏེ ཏཏྠ མརཎམྤི ནིགཙྪནྟི, མརཎམཏྟམྤི དུཀྑཾ. ཨཡམྤི, མཧཱནཱམ, ཀཱམཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ སནྡིཊྛིཀོ དུཀྑཀྑནྡྷོ ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, མཧཱནཱམ, ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ ཨསིཙམྨཾ ¶ གཧེཏྭཱ, དྷནུཀལཱཔཾ སནྣཡ྄ཧིཏྭཱ, ཨདྡཱཝལེཔནཱ ཨུཔཀཱརིཡོ པཀྑནྡནྟི ཨུསཱུསུཔི ཁིཔྤམཱནེསུ, སཏྟཱིསུཔི ཁིཔྤམཱནཱསུ, ཨསཱིསུཔི ཝིཛྫོཏལནྟེསུ. ཏེ ཏཏྠ ཨུསཱུཧིཔི ཝིཛ྄ཛྷནྟི, སཏྟིཡཱཔི ཝིཛ྄ཛྷནྟི, ཚཀཎཀཱཡཔི ཨོསིཉྩནྟི, ཨབྷིཝགྒེནཔི ཨོམདྡནྟི, ཨསིནཱཔི སཱིསཾ ཚིནྡནྟི. ཏེ ཏཏྠ མརཎམྤི ནིགཙྪནྟི, མརཎམཏྟམྤི དུཀྑཾ. ཨཡམྤི, མཧཱནཱམ, ཀཱམཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ སནྡིཊྛིཀོ དུཀྑཀྑནྡྷོ ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, མཧཱནཱམ, ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ སནྡྷིམྤི ཚིནྡནྟི, ནིལློཔམྤི ཧརནྟི, ཨེཀཱགཱརིཀམྤི ¶ ཀརོནྟི, པརིཔནྠེཔི ཏིཊྛནྟི, པརདཱརམྤི གཙྪནྟི. ཏམེནཾ རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ ཝིཝིདྷཱ ཀམྨཀཱརཎཱ ཀཱརེནྟི – ཀསཱཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟི, ཝེཏྟེཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟི, ཨཌྜྷདཎྜཀེཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟི; ཧཏྠམྤི ཚིནྡནྟི, པཱདམྤི ཚིནྡནྟི, ཧཏྠཔཱདམྤི ཚིནྡནྟི, ཀཎྞམྤི ཚིནྡནྟི, ནཱསམྤི ཚིནྡནྟི, ཀཎྞནཱསམྤི ཚིནྡནྟི; བིལངྒཐཱལིཀམྤི ཀརོནྟི, སངྑམུཎྜིཀམྤི ཀརོནྟི, རཱཧུམུཁམྤི ཀརོནྟི, ཛོཏིམཱལིཀམྤི ཀརོནྟི, ཧཏྠཔཛྫོཏིཀམྤི ཀརོནྟི, ཨེརཀཝཏྟིཀམྤི ཀརོནྟི, ཙཱིརཀཝཱསིཀམྤི ཀརོནྟི, ཨེཎེཡྻཀམྤི ཀརོནྟི, བལི༹སམཾསིཀམྤི ཀརོནྟི, ཀཧཱཔཎིཀམྤི ཀརོནྟི, ཁཱརཱཔཏཙྪིཀམྤི ཀརོནྟི, པལིགྷཔརིཝཏྟིཀམྤི ཀརོནྟི, པལཱལཔཱིཋཀམྤི ཀརོནྟི, ཏཏྟེནཔི ཏེལེན ཨོསིཉྩནྟི, སུནཁེཧིཔི ཁཱདཱཔེནྟི, ཛཱིཝནྟམྤི སཱུལེ ཨུཏྟཱསེནྟི, ཨསིནཱཔི སཱིསཾ ཚིནྡནྟི. ཏེ ཏཏྠ མརཎམྤི ནིགཙྪནྟི, མརཎམཏྟམྤི དུཀྑཾ. ཨཡམྤི, མཧཱནཱམ, ཀཱམཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ སནྡིཊྛིཀོ དུཀྑཀྑནྡྷོ ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, མཧཱནཱམ, ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ ཀཱཡེན དུཙྩརིཏཾ ཙརནྟི, ཝཱཙཱཡ དུཙྩརིཏཾ ཙརནྟི, མནསཱ དུཙྩརིཏཾ ཙརནྟི. ཏེ ཀཱཡེན དུཙྩརིཏཾ ཙརིཏྭཱ, ཝཱཙཱཡ དུཙྩརིཏཾ ཙརིཏྭཱ, མནསཱ དུཙྩརིཏཾ ཙརིཏྭཱ, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ, ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཨཡམྤི, མཧཱནཱམ, ཀཱམཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ སམྤརཱཡིཀོ ¶ , དུཀྑཀྑནྡྷོ ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ.

༡༧༩. ‘‘ཨེཀམིདཱཧཾ, མཧཱནཱམ, སམཡཾ རཱཛགཧེ ཝིཧརཱམི གིཛ྄ཛྷཀཱུཊེ པབྦཏེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན སམྦཧུལཱ ནིགཎྛཱ [ནིགནྠཱ (སྱཱ. ཀ.)] ཨིསིགིལིཔསྶེ ཀཱལ༹སིལཱཡཾ ¶ ཨུབྦྷཊྛཀཱ ཧོནྟི ཨཱསནཔཊིཀྑིཏྟཱ, ཨོཔཀྐམིཀཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདཡནྟི. ཨཐ ཁྭཱཧཾ, མཧཱནཱམ, སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེན ཨིསིགིལིཔསྶེ ཀཱལ༹སིལཱ ཡེན ཏེ ནིགཎྛཱ ¶ ཏེནུཔསངྐམིཾ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏེ ནིགཎྛེ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཀིནྣུ ཏུམྷེ, ཨཱཝུསོ, ནིགཎྛཱ ཨུབྦྷཊྛཀཱ ཨཱསནཔཊིཀྑིཏྟཱ, ཨོཔཀྐམིཀཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདཡཐཱ’ཏི? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, མཧཱནཱམ, ཏེ ནིགཎྛཱ མཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘ནིགཎྛོ, ཨཱཝུསོ, ནཱཊཔུཏྟོ [ནཱཐཔུཏྟོ (སཱི. པཱི.)] སབྦཉྙཱུ སབྦདསྶཱཝཱི ཨཔརིསེསཾ ཉཱཎདསྶནཾ པཊིཛཱནཱཏི – ‘‘ཙརཏོ ཙ མེ ཏིཊྛཏོ ཙ སུཏྟསྶ ཙ ཛཱགརསྶ ¶ ཙ སཏཏཾ སམིཏཾ ཉཱཎདསྶནཾ པཙྩུཔཊྛིཏ’’ནྟི. སོ ཨེཝམཱཧ – ‘‘ཨཏྠི ཁོ ཝོ [ཨཏྠི ཁོ བྷོ (སྱཱ. ཀ.)], ནིགཎྛཱ, པུབྦེ པཱཔཀམྨཾ ཀཏཾ, ཏཾ ཨིམཱཡ ཀཊུཀཱཡ དུཀྐརཀཱརིཀཱཡ ནིཛྫཱིརེཐ [ནིཛྫརེཐ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)]; ཡཾ པནེཏྠ [མཡཾ པནེཏྠ (ཀ.)] ཨེཏརཧི ཀཱཡེན སཾཝུཏཱ ཝཱཙཱཡ སཾཝུཏཱ མནསཱ སཾཝུཏཱ ཏཾ ཨཱཡཏིཾ པཱཔསྶ ཀམྨསྶ ཨཀརཎཾ; ཨིཏི པུརཱཎཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཏཔསཱ བྱནྟིབྷཱཝཱ, ནཝཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཨཀརཎཱ, ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝོ; ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝཱ ཀམྨཀྑཡོ, ཀམྨཀྑཡཱ དུཀྑཀྑཡོ, དུཀྑཀྑཡཱ ཝེདནཱཀྑཡོ, ཝེདནཱཀྑཡཱ སབྦཾ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. ཏཉྩ པནམྷཱཀཾ རུཙྩཏི ཙེཝ ཁམཏི ཙ, ཏེན ཙམྷ ཨཏྟམནཱ’ཏི.

༡༨༠. ‘‘ཨེཝཾ ¶ ཝུཏྟེ, ཨཧཾ, མཧཱནཱམ, ཏེ ནིགཎྛེ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཀིཾ པན ཏུམྷེ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ཛཱནཱཐ – ཨཧུཝམྷེཝ མཡཾ པུབྦེ ན ནཱཧུཝམྷཱ’ཏི? ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’. ‘ཀིཾ པན ཏུམྷེ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ཛཱནཱཐ – ཨཀརམྷེཝ མཡཾ པུབྦེ པཱཔཀམྨཾ ན ནཱཀརམྷཱ’ཏི? ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’. ‘ཀིཾ པན ཏུམྷེ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ཛཱནཱཐ – ཨེཝརཱུཔཾ ཝཱ ཨེཝརཱུཔཾ ཝཱ པཱཔཀམྨཾ ཨཀརམྷཱ’ཏི? ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’. ‘ཀིཾ པན ཏུམྷེ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ཛཱནཱཐ – ཨེཏྟཀཾ ཝཱ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ, ཨེཏྟཀཾ ཝཱ དུཀྑཾ ནིཛྫཱིརེཏབྦཾ ¶ , ཨེཏྟཀམྷི ཝཱ དུཀྑེ ནིཛྫིཎྞེ སབྦཾ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི? ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’. ‘ཀིཾ པན ཏུམྷེ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ཛཱནཱཐ – དིཊྛེཝ དྷམྨེ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཾ, ཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨུཔསམྤད’ནྟི? ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’.

‘‘‘ཨིཏི ཀིར ཏུམྷེ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ན ཛཱནཱཐ – ཨཧུཝམྷེཝ མཡཾ པུབྦེ ན ནཱཧུཝམྷཱཏི, ན ཛཱནཱཐ – ཨཀརམྷེཝ མཡཾ པུབྦེ པཱཔཀམྨཾ ན ནཱཀརམྷཱཏི, ན ཛཱནཱཐ – ཨེཝརཱུཔཾ ཝཱ ཨེཝརཱུཔཾ ཝཱ པཱཔཀམྨཾ ཨཀརམྷཱཏི, ན ཛཱནཱཐ – ཨེཏྟཀཾ ཝཱ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ, ཨེཏྟཀཾ ཝཱ དུཀྑཾ ནིཛྫཱིརེཏབྦཾ, ཨེཏྟཀམྷི ཝཱ དུཀྑེ ནིཛྫིཎྞེ སབྦཾ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ བྷཝིསྶཏཱིཏི. ན ཛཱནཱཐ – དིཊྛེཝ དྷམྨེ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཾ, ཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨུཔསམྤདཾ. ཨེཝཾ སནྟེ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ཡེ ལོཀེ ལུདྡཱ ལོཧིཏཔཱཎིནོ ཀུརཱུརཀམྨནྟཱ མནུསྶེསུ ¶ པཙྩཱཛཱཏཱ ཏེ ནིགཎྛེསུ པབྦཛནྟཱི’ཏི? ‘ན ¶ ཁོ, ཨཱཝུསོ གོཏམ, སུཁེན སུཁཾ ཨདྷིགནྟབྦཾ, དུཀྑེན ཁོ སུཁཾ ཨདྷིགནྟབྦཾ; སུཁེན ཙཱཝུསོ ¶ གོཏམ, སུཁཾ ཨདྷིགནྟབྦཾ ཨབྷཝིསྶ, རཱཛཱ མཱགདྷོ སེནིཡོ བིམྦིསཱརོ སུཁཾ ཨདྷིགཙྪེཡྻ, རཱཛཱ མཱགདྷོ སེནིཡོ བིམྦིསཱརོ སུཁཝིཧཱརིཏརོ ཨཱཡསྨཏཱ གོཏམེནཱ’ཏི.

‘‘‘ཨདྡྷཱཡསྨནྟེཧི ནིགཎྛེཧི སཧསཱ ཨཔྤཊིསངྑཱ ཝཱཙཱ བྷཱསིཏཱ – ན ཁོ, ཨཱཝུསོ གོཏམ, སུཁེན སུཁཾ ཨདྷིགནྟབྦཾ, དུཀྑེན ཁོ སུཁཾ ཨདྷིགནྟབྦཾ; སུཁེན ཙཱཝུསོ གོཏམ, སུཁཾ ཨདྷིགནྟབྦཾ ཨབྷཝིསྶ, རཱཛཱ མཱགདྷོ སེནིཡོ བིམྦིསཱརོ སུཁཾ ཨདྷིགཙྪེཡྻ, རཱཛཱ མཱགདྷོ སེནིཡོ བིམྦིསཱརོ སུཁཝིཧཱརིཏརོ ཨཱཡསྨཏཱ གོཏམེནཱ’’ཏི. ཨཔི ཙ ཨཧམེཝ ཏཏྠ པཊིཔུཙྪིཏབྦོ – ཀོ ནུ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ སུཁཝིཧཱརིཏརོ རཱཛཱ ཝཱ མཱགདྷོ སེནིཡོ བིམྦིསཱརོ ཨཱཡསྨཱ ཝཱ གོཏམོ’ཏི? ཨདྡྷཱཝུསོ གོཏམ, ཨམྷེཧི སཧསཱ ཨཔྤཊིསངྑཱ ཝཱཙཱ བྷཱསིཏཱ, ན ཁོ, ཨཱཝུསོ གོཏམ, སུཁེན སུཁཾ ཨདྷིགནྟབྦཾ, དུཀྑེན ཁོ སུཁཾ ཨདྷིགནྟབྦཾ; སུཁེན ཙཱཝུསོ གོཏམ, སུཁཾ ཨདྷིགནྟབྦཾ ཨབྷཝིསྶ, རཱཛཱ མཱགདྷོ སེནིཡོ བིམྦིསཱརོ སུཁཾ ཨདྷིགཙྪེཡྻ, རཱཛཱ མཱགདྷོ སེནིཡོ བིམྦིསཱརོ སུཁཝིཧཱརིཏརོ ཨཱཡསྨཏཱ གོཏམེནཱཏི. ཨཔི ཙ ཏིཊྛཏེཏཾ, ཨིདཱནིཔི མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ གོཏམཾ པུཙྪཱམ – ཀོ ནུ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ སུཁཝིཧཱརིཏརོ རཱཛཱ ཝཱ མཱགདྷོ སེནིཡོ བིམྦིསཱརོ ཨཱཡསྨཱ ཝཱ གོཏམོ’ཏི?

‘‘‘ཏེན ¶ ཧཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ཏུམྷེཝ ཏཏྠ པཊིཔུཙྪིསྶཱམི, ཡཐཱ ཝོ ཁམེཡྻ ཏཐཱ ནཾ བྱཱཀརེཡྻཱཐ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, པཧོཏི རཱཛཱ མཱགདྷོ སེནིཡོ བིམྦིསཱརོ, ཨནིཉྫམཱནོ ¶ ཀཱཡེན, ཨབྷཱསམཱནོ ཝཱཙཾ, སཏྟ རཏྟིནྡིཝཱནི ཨེཀནྟསུཁཾ པཊིསཾཝེདཱི ཝིཧརིཏུ’ནྟི? ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’.

‘‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, པཧོཏི རཱཛཱ མཱགདྷོ སེནིཡོ བིམྦིསཱརོ, ཨནིཉྫམཱནོ ཀཱཡེན, ཨབྷཱསམཱནོ ཝཱཙཾ, ཚ རཏྟིནྡིཝཱནི…པེ… པཉྩ རཏྟིནྡིཝཱནི… ཙཏྟཱརི རཏྟིནྡིཝཱནི… ཏཱིཎི རཏྟིནྡིཝཱནི… དྭེ རཏྟིནྡིཝཱནི… ཨེཀཾ རཏྟིནྡིཝཾ ཨེཀནྟསུཁཾ པཊིསཾཝེདཱི ཝིཧརིཏུ’ནྟི? ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’.

‘‘‘ཨཧཾ ¶ ཁོ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, པཧོམི ཨནིཉྫམཱནོ ཀཱཡེན, ཨབྷཱསམཱནོ ཝཱཙཾ, ཨེཀཾ རཏྟིནྡིཝཾ ཨེཀནྟསུཁཾ པཊིསཾཝེདཱི ཝིཧརིཏུཾ. ཨཧཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, པཧོམི ཨནིཉྫམཱནོ ཀཱཡེན, ཨབྷཱསམཱནོ ཝཱཙཾ, དྭེ རཏྟིནྡིཝཱནི… ཏཱིཎི རཏྟིནྡིཝཱནི… ཙཏྟཱརི རཏྟིནྡིཝཱནི… པཉྩ རཏྟིནྡིཝཱནི… ཚ རཏྟིནྡིཝཱནི… སཏྟ རཏྟིནྡིཝཱནི ཨེཀནྟསུཁཾ པཊིསཾཝེདཱི ཝིཧརིཏུཾ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ཨེཝཾ སནྟེ ཀོ སུཁཝིཧཱརིཏརོ རཱཛཱ ཝཱ མཱགདྷོ སེནིཡོ བིམྦིསཱརོ ཨཧཾ ཝཱ’ཏི? ‘ཨེཝཾ སནྟེ ཨཱཡསྨཱཝ གོཏམོ ¶ སུཁཝིཧཱརིཏརོ རཉྙཱ མཱགདྷེན སེནིཡེན བིམྦིསཱརེནཱ’’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ མཧཱནཱམོ སཀྐོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

ཙཱུལ༹དུཀྑཀྑནྡྷསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཨནུམཱནསུཏྟཾ

༡༨༡. ཨེཝཾ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ བྷགྒེསུ ཝིཧརཏི སུསུམཱརགིརེ [སུཾསུམཱརགིརེ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] བྷེསཀལཱ༹ཝནེ མིགདཱཡེ. ཏཏྲ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘ཨཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱམོགྒལླཱནསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘པཝཱརེཏི ¶ ཙེཔི, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ – ‘ཝདནྟུ མཾ ཨཱཡསྨནྟོ, ཝཙནཱིཡོམྷི ཨཱཡསྨནྟེཧཱི’ཏི, སོ ཙ ཧོཏི དུབྦཙོ, དོཝཙསྶཀརཎེཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ, ཨཀྑམོ ཨཔྤདཀྑིཎགྒཱཧཱི ཨནུསཱསནིཾ, ཨཐ ཁོ ནཾ སབྲཧྨཙཱརཱི ན ཙེཝ ཝཏྟབྦཾ མཉྙནྟི, ན ཙ ཨནུསཱསིཏབྦཾ མཉྙནྟི, ན ཙ ཏསྨིཾ པུགྒལེ ཝིསྶཱསཾ ཨཱཔཛྫིཏབྦཾ མཉྙནྟི.

‘‘ཀཏམེ ཙཱཝུསོ, དོཝཙསྶཀརཎཱ དྷམྨཱ? ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཱཔིཙྪོ ཧོཏི, པཱཔིཀཱནཾ ཨིཙྪཱནཾ ཝསཾ གཏོ. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཱཔིཙྪོ ཧོཏི, པཱཔིཀཱནཾ ཨིཙྪཱནཾ ཝསཾ གཏོ – ཨཡམྤི དྷམྨོ དོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨཏྟུཀྐཾསཀོ ཧོཏི པརཝམྦྷཱི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨཏྟུཀྐཾསཀོ ཧོཏི པརཝམྦྷཱི – ཨཡམྤི དྷམྨོ དོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཀོདྷནོ ཧོཏི ཀོདྷཱབྷིབྷཱུཏོ. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཀོདྷནོ ཧོཏི ཀོདྷཱབྷིབྷཱུཏོ – ཨཡམྤི དྷམྨོ དོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ ¶ , བྷིཀྑུ ཀོདྷནོ ཧོཏི ཀོདྷཧེཏུ ཨུཔནཱཧཱི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཀོདྷནོ ཧོཏི ཀོདྷཧེཏུ ཨུཔནཱཧཱི – ཨཡམྤི དྷམྨོ དོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཀོདྷནོ ཧོཏི ཀོདྷཧེཏུ ཨབྷིསངྒཱི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཀོདྷནོ ཧོཏི ཀོདྷཧེཏུ ཨབྷིསངྒཱི – ཨཡམྤི དྷམྨོ དོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཀོདྷནོ ཧོཏི ཀོདྷསཱམནྟཱ [ཀོདྷསཱམནྟཾ (སྱཱ. པཱི. ཀ.)] ཝཱཙཾ ནིཙྪཱརེཏཱ. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཀོདྷནོ ཧོཏི ཀོདྷསཱམནྟཱ ཝཱཙཾ ནིཙྪཱརེཏཱ – ཨཡམྤི དྷམྨོ དོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙོདིཏོ [ཙུདིཏོ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཙོདཀེན ཙོདཀཾ པཊིཔྥརཏི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཙོདཀཾ པཊིཔྥརཏི – ཨཡམྤི དྷམྨོ དོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཙོདཀཾ ཨཔསཱདེཏི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཙོདཀཾ ཨཔསཱདེཏི – ཨཡམྤི དྷམྨོ དོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ ¶ , ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཙོདཀསྶ པཙྩཱརོཔེཏི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཙོདཀསྶ པཙྩཱརོཔེཏི – ཨཡམྤི དྷམྨོ དོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཨཉྙེནཉྙཾ པཊིཙརཏི, བཧིདྡྷཱ ཀཐཾ ཨཔནཱམེཏི, ཀོཔཉྩ དོསཉྩ ཨཔྤཙྩཡཉྩ པཱཏུཀརོཏི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཨཉྙེནཉྙཾ པཊིཙརཏི, བཧིདྡྷཱ ཀཐཾ ཨཔནཱམེཏི, ཀོཔཉྩ དོསཉྩ ཨཔྤཙྩཡཉྩ པཱཏུཀརོཏི – ཨཡམྤི དྷམྨོ དོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཨཔདཱནེ ¶ ན སམྤཱཡཏི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཨཔདཱནེ ན སམྤཱཡཏི – ཨཡམྤི དྷམྨོ དོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ མཀྑཱི ཧོཏི པལཱ༹སཱི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ མཀྑཱི ཧོཏི པལཱ༹སཱི – ཨཡམྤི དྷམྨོ དོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨིསྶུཀཱི ཧོཏི མཙྪརཱི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨིསྶུཀཱི ཧོཏི མཙྪརཱི – ཨཡམྤི དྷམྨོ དོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ སཋོ ཧོཏི མཱཡཱཝཱི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ སཋོ ཧོཏི མཱཡཱཝཱི – ཨཡམྤི དྷམྨོ དོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཐདྡྷོ ཧོཏི ཨཏིམཱནཱི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཐདྡྷོ ཧོཏི ཨཏིམཱནཱི – ཨཡམྤི དྷམྨོ དོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ སནྡིཊྛིཔརཱམཱསཱི ཧོཏི ཨཱདྷཱནགྒཱཧཱི དུཔྤཊིནིསྶགྒཱི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ སནྡིཊྛིཔརཱམཱསཱི ཧོཏི ཨཱདྷཱནགྒཱཧཱི དུཔྤཊིནིསྶགྒཱི – ཨཡམྤི དྷམྨོ དོཝཙསྶཀརཎོ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟཱཝུསོ, དོཝཙསྶཀརཎཱ དྷམྨཱ.

༡༨༢. ‘‘ནོ ¶ ཙེཔི, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཝཱརེཏི – ‘ཝདནྟུ མཾ ཨཱཡསྨནྟོ, ཝཙནཱིཡོམྷི ཨཱཡསྨནྟེཧཱི’ཏི, སོ ཙ ཧོཏི སུཝཙོ, སོཝཙསྶཀརཎེཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ, ཁམོ པདཀྑིཎགྒཱཧཱི ཨནུསཱསནིཾ, ཨཐ ཁོ ནཾ སབྲཧྨཙཱརཱི ཝཏྟབྦཉྩེཝ མཉྙནྟི, ཨནུསཱསིཏབྦཉྩ མཉྙནྟི, ཏསྨིཉྩ པུགྒལེ ཝིསྶཱསཾ ཨཱཔཛྫིཏབྦཾ མཉྙནྟི.

‘‘ཀཏམེ ཙཱཝུསོ, སོཝཙསྶཀརཎཱ དྷམྨཱ? ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ན པཱཔིཙྪོ ཧོཏི, ན པཱཔིཀཱནཾ ཨིཙྪཱནཾ ཝསཾ གཏོ. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ན པཱཔིཙྪོ ཧོཏི ན ¶ པཱཔིཀཱནཾ ཨིཙྪཱནཾ ཝསཾ གཏོ – ཨཡམྤི དྷམྨོ སོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨནཏྟུཀྐཾསཀོ ཧོཏི ཨཔརཝམྦྷཱི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨནཏྟུཀྐཾསཀོ ཧོཏི ཨཔརཝམྦྷཱི – ཨཡམྤི དྷམྨོ སོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ན ཀོདྷནོ ཧོཏི ན ཀོདྷཱབྷིབྷཱུཏོ. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ན ཀོདྷནོ ཧོཏི ན ཀོདྷཱབྷིབྷཱུཏོ – ཨཡམྤི དྷམྨོ སོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ན ཀོདྷནོ ཧོཏི ན ཀོདྷཧེཏུ ཨུཔནཱཧཱི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ན ཀོདྷནོ ཧོཏི ན ཀོདྷཧེཏུ ཨུཔནཱཧཱི – ཨཡམྤི དྷམྨོ སོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ན ཀོདྷནོ ཧོཏི ན ཀོདྷཧེཏུ ཨབྷིསངྒཱི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ན ཀོདྷནོ ཧོཏི ན ཀོདྷཧེཏུ ཨབྷིསངྒཱི – ཨཡམྤི དྷམྨོ སོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ན ཀོདྷནོ ཧོཏི ན ཀོདྷསཱམནྟཱ ཝཱཙཾ ནིཙྪཱརེཏཱ. ཡམྤཱཝུསོ ¶ , བྷིཀྑུ ན ཀོདྷནོ ཧོཏི ན ཀོདྷསཱམནྟཱ ཝཱཙཾ ནིཙྪཱརེཏཱ – ཨཡམྤི དྷམྨོ སོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཙོདཀཾ ནཔྤཊིཔྥརཏི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཙོདཀཾ ནཔྤཊིཔྥརཏི – ཨཡམྤི དྷམྨོ སོཝཙསྶཀརཎོ ¶ .

‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཙོདཀཾ ན ཨཔསཱདེཏི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཙོདཀཾ ན ཨཔསཱདེཏི – ཨཡམྤི དྷམྨོ ¶ སོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཙོདཀསྶ ན པཙྩཱརོཔེཏི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཙོདཀསྶ ན པཙྩཱརོཔེཏི – ཨཡམྤི དྷམྨོ སོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ན ཨཉྙེནཉྙཾ པཊིཙརཏི, ན བཧིདྡྷཱ ཀཐཾ ཨཔནཱམེཏི, ན ཀོཔཉྩ དོསཉྩ ཨཔྤཙྩཡཉྩ པཱཏུཀརོཏི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ན ཨཉྙེནཉྙཾ པཊིཙརཏི, ན བཧིདྡྷཱ ཀཐཾ ཨཔནཱམེཏི, ན ཀོཔཉྩ དོསཉྩ ཨཔྤཙྩཡཉྩ པཱཏུཀརོཏི – ཨཡམྤི དྷམྨོ སོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཨཔདཱནེ སམྤཱཡཏི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཨཔདཱནེ སམྤཱཡཏི – ཨཡམྤི དྷམྨོ སོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨམཀྑཱི ཧོཏི ཨཔལཱ༹སཱི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨམཀྑཱི ཧོཏི ཨཔལཱ༹སཱི – ཨཡམྤི དྷམྨོ སོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨནིསྶུཀཱི ཧོཏི ཨམཙྪརཱི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨནིསྶུཀཱི ཧོཏི ཨམཙྪརཱི – ཨཡམྤི དྷམྨོ སོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨསཋོ ཧོཏི ཨམཱཡཱཝཱི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨསཋོ ཧོཏི ཨམཱཡཱཝཱི – ཨཡམྤི དྷམྨོ སོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨཏྠདྡྷོ ཧོཏི ཨནཏིམཱནཱི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨཏྠདྡྷོ ཧོཏི ཨནཏིམཱནཱི – ཨཡམྤི དྷམྨོ སོཝཙསྶཀརཎོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨསནྡིཊྛིཔརཱམཱསཱི ཧོཏི ཨནཱདྷཱནགྒཱཧཱི སུཔྤཊིནིསྶགྒཱི. ཡམྤཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨསནྡིཊྛིཔརཱམཱསཱི ཧོཏི, ཨནཱདྷཱནགྒཱཧཱི སུཔྤཊིནིསྶགྒཱི ¶ – ཨཡམྤི དྷམྨོ སོཝཙསྶཀརཎོ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟཱཝུསོ, སོཝཙསྶཀརཎཱ དྷམྨཱ.

༡༨༣. ‘‘ཏཏྲཱཝུསོ ¶ , བྷིཀྑུནཱ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ ཨེཝཾ ཨནུམིནིཏབྦཾ [ཨནུམཱནིཏབྦཾ (སཱི.)] – ‘ཡོ ཁྭཱཡཾ པུགྒལོ པཱཔིཙྪོ, པཱཔིཀཱནཾ ཨིཙྪཱནཾ ཝསཾ གཏོ, ཨཡཾ མེ པུགྒལོ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ; ཨཧཉྩེཝ ཁོ པནསྶཾ པཱཔིཙྪོ པཱཔིཀཱནཾ ཨིཙྪཱནཾ ཝསཾ གཏོ, ཨཧཾཔཱསྶཾ པརེསཾ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ’ཏི. ཨེཝཾ ཛཱནནྟེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ‘ན པཱཔིཙྪོ བྷཝིསྶཱམི, ན པཱཔིཀཱནཾ ཨིཙྪཱནཾ ཝསཾ གཏོ’ཏི ཙིཏྟཾ ཨུཔྤཱདེཏབྦཾ.

‘‘‘ཡོ ཁྭཱཡཾ པུགྒལོ ཨཏྟུཀྐཾསཀོ པརཝམྦྷཱི, ཨཡཾ མེ པུགྒལོ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ; ཨཧཉྩེཝ ཁོ པནསྶཾ ཨཏྟུཀྐཾསཀོ པརཝམྦྷཱི, ཨཧཾཔཱསྶཾ པརེསཾ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ’ཏི. ཨེཝཾ ཛཱནནྟེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ‘ཨནཏྟུཀྐཾསཀོ བྷཝིསྶཱམི ཨཔརཝམྦྷཱི’ཏི ཙིཏྟཾ ཨུཔྤཱདེཏབྦཾ.

‘‘‘ཡོ ཁྭཱཡཾ པུགྒལོ ཀོདྷནོ ཀོདྷཱབྷིབྷཱུཏོ, ཨཡཾ མེ པུགྒལོ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ. ཨཧཉྩེཝ ཁོ པནསྶཾ ཀོདྷནོ ཀོདྷཱབྷིབྷཱུཏོ, ཨཧཾཔཱསྶཾ པརེསཾ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ’ཏི. ཨེཝཾ ཛཱནནྟེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ‘ན ཀོདྷནོ བྷཝིསྶཱམི ན ཀོདྷཱབྷིབྷཱུཏོ’ཏི ཙིཏྟཾ ཨུཔྤཱདེཏབྦཾ.

‘‘‘ཡོ ཁྭཱཡཾ པུགྒལོ ཀོདྷནོ ཀོདྷཧེཏུ ཨུཔནཱཧཱི, ཨཡཾ མེ པུགྒལོ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ; ཨཧཉྩེཝ ཁོ པནསྶཾ ཀོདྷནོ ཀོདྷཧེཏུ ཨུཔནཱཧཱི, ཨཧཾཔཱསྶཾ པརེསཾ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ’ཏི. ཨེཝཾ ཛཱནནྟེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ‘ན ཀོདྷནོ བྷཝིསྶཱམི ན ཀོདྷཧེཏུ ཨུཔནཱཧཱི’ཏི ཙིཏྟཾ ཨུཔྤཱདེཏབྦཾ.

‘‘‘ཡོ ¶ ཁྭཱཡཾ པུགྒལོ ཀོདྷནོ ཀོདྷཧེཏུ ཨབྷིསངྒཱི, ཨཡཾ མེ པུགྒལོ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ; ཨཧཉྩེཝ ¶ ཁོ པནསྶཾ ཀོདྷནོ ཀོདྷཧེཏུ ཨབྷིསངྒཱི, ཨཧཾཔཱསྶཾ པརེསཾ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ’ཏི. ཨེཝཾ ཛཱནནྟེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ‘ན ཀོདྷནོ བྷཝིསྶཱམི ན ཀོདྷཧེཏུ ཨབྷིསངྒཱི’ཏི ཙིཏྟཾ ཨུཔྤཱདེཏབྦཾ.

‘‘‘ཡོ ¶ ཁྭཱཡཾ པུགྒལོ ཀོདྷནོ ཀོདྷསཱམནྟཱ ཝཱཙཾ ནིཙྪཱརེཏཱ, ཨཡཾ མེ པུགྒལོ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ; ཨཧཉྩེཝ ཁོ པནསྶཾ ཀོདྷནོ ཀོདྷསཱམནྟཱ ཝཱཙཾ ནིཙྪཱརེཏཱ, ཨཧཾཔཱསྶཾ པརེསཾ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ’ཏི. ཨེཝཾ ཛཱནནྟེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ‘ན ཀོདྷནོ བྷཝིསྶཱམི ན ཀོདྷསཱམནྟཱ ཝཱཙཾ ནིཙྪཱརེསྶཱམཱི’ཏི ཙིཏྟཾ ཨུཔྤཱདེཏབྦཾ.

‘‘‘ཡོ ཁྭཱཡཾ པུགྒལོ ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཙོདཀཾ པཊིཔྥརཏི, ཨཡཾ མེ པུགྒལོ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ; ཨཧཉྩེཝ ཁོ པན ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཙོདཀཾ པཊིཔྥརེཡྻཾ ¶ , ཨཧཾཔཱསྶཾ པརེསཾ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ’ཏི. ཨེཝཾ ཛཱནནྟེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ‘ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཙོདཀཾ ནཔྤཊིཔྥརིསྶཱམཱི’ཏི ཙིཏྟཾ ཨུཔྤཱདེཏབྦཾ.

‘‘‘ཡོ ཁྭཱཡཾ པུགྒལོ ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཙོདཀཾ ཨཔསཱདེཏི, ཨཡཾ མེ པུགྒལོ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ; ཨཧཉྩེཝ ཁོ པན ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཙོདཀཾ ཨཔསཱདེཡྻཾ, ཨཧཾཔཱསྶཾ པརེསཾ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ’ཏི. ཨེཝཾ ཛཱནནྟེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ‘ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཙོདཀཾ ན ཨཔསཱདེསྶཱམཱི’ཏི ཙིཏྟཾ ཨུཔྤཱདེཏབྦཾ.

‘‘‘ཡོ ཁྭཱཡཾ པུགྒལོ ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཙོདཀསྶ པཙྩཱརོཔེཏི, ཨཡཾ མེ པུགྒལོ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ; ཨཧཉྩེཝ ཁོ པན ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཙོདཀསྶ པཙྩཱརོཔེཡྻཾ, ཨཧཾཔཱསྶཾ པརེསཾ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ’ཏི. ཨེཝཾ ¶ ཛཱནནྟེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ‘ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཙོདཀསྶ ན པཙྩཱརོཔེསྶཱམཱི’ཏི ཙིཏྟཾ ཨུཔྤཱདེཏབྦཾ.

‘‘‘ཡོ ཁྭཱཡཾ པུགྒལོ ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཨཉྙེནཉྙཾ པཊིཙརཏི, བཧིདྡྷཱ ཀཐཾ ཨཔནཱམེཏི, ཀོཔཉྩ དོསཉྩ ཨཔྤཙྩཡཉྩ པཱཏུཀརོཏི, ཨཡཾ མེ པུགྒལོ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ; ཨཧཉྩེཝ ཁོ པན ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཨཉྙེནཉྙཾ པཊིཙརེཡྻཾ, བཧིདྡྷཱ ཀཐཾ ཨཔནཱམེཡྻཾ ¶ , ཀོཔཉྩ དོསཉྩ ཨཔྤཙྩཡཉྩ པཱཏུཀརེཡྻཾ, ཨཧཾཔཱསྶཾ པརེསཾ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ’ཏི. ཨེཝཾ ཛཱནནྟེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ‘ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ན ཨཉྙེནཉྙཾ པཊིཙརིསྶཱམི, ན བཧིདྡྷཱ ཀཐཾ ཨཔནཱམེསྶཱམི, ན ཀོཔཉྩ དོསཉྩ ཨཔྤཙྩཡཉྩ པཱཏུཀརིསྶཱམཱི’ཏི ཙིཏྟཾ ཨུཔྤཱདེཏབྦཾ.

‘‘‘ཡོ ¶ ཁྭཱཡཾ པུགྒལོ ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཨཔདཱནེ ན སམྤཱཡཏི, ཨཡཾ མེ པུགྒལོ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ; ཨཧཉྩེཝ ཁོ པན ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཨཔདཱནེ ན སམྤཱཡེཡྻཾ, ཨཧཾཔཱསྶཾ པརེསཾ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ’ཏི. ཨེཝཾ ཛཱནནྟེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ‘ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཨཔདཱནེ སམྤཱཡིསྶཱམཱི’ཏི ཙིཏྟཾ ཨུཔྤཱདེཏབྦཾ.

‘‘‘ཡོ ཁྭཱཡཾ པུགྒལོ མཀྑཱི པལཱ༹སཱི, ཨཡཾ མེ པུགྒལོ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ; ཨཧཉྩེཝ ཁོ པནསྶཾ མཀྑཱི པལཱ༹སཱི, ཨཧཾཔཱསྶཾ པརེསཾ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ’ཏི. ཨེཝཾ ཛཱནནྟེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ‘ཨམཀྑཱི བྷཝིསྶཱམི ཨཔལཱ༹སཱི’ཏི ཙིཏྟཾ ཨུཔྤཱདེཏབྦཾ.

‘‘‘ཡོ ཁྭཱཡཾ པུགྒལོ ཨིསྶུཀཱི མཙྪརཱི, ཨཡཾ མེ པུགྒལོ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ; ཨཧཉྩེཝ ཁོ པནསྶཾ ¶ ཨིསྶུཀཱི མཙྪརཱི, ཨཧཾཔཱསྶཾ པརེསཾ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ’ཏི. ཨེཝཾ ཛཱནནྟེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ‘ཨནིསྶུཀཱི བྷཝིསྶཱམི ཨམཙྪརཱི’ཏི ཙིཏྟཾ ཨུཔྤཱདེཏབྦཾ.

‘‘‘ཡོ ཁྭཱཡཾ པུགྒལོ སཋོ མཱཡཱཝཱི, ཨཡཾ མེ པུགྒལོ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ; ཨཧཉྩེཝ ཁོ པནསྶཾ སཋོ མཱཡཱཝཱི, ཨཧཾཔཱསྶཾ པརེསཾ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ’ཏི. ཨེཝཾ ཛཱནནྟེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ‘ཨསཋོ བྷཝིསྶཱམི ཨམཱཡཱཝཱི’ཏི ཙིཏྟཾ ཨུཔྤཱདེཏབྦཾ.

‘‘‘ཡོ ཁྭཱཡཾ པུགྒལོ ཐདྡྷོ ཨཏིམཱནཱི, ཨཡཾ མེ པུགྒལོ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ; ཨཧཉྩེཝ ཁོ པནསྶཾ ཐདྡྷོ ཨཏིམཱནཱི, ཨཧཾཔཱསྶཾ པརེསཾ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ’ཏི. ཨེཝཾ ཛཱནནྟེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ‘ཨཏྠདྡྷོ བྷཝིསྶཱམི ཨནཏིམཱནཱི’ཏི ཙིཏྟཾ ཨུཔྤཱདེཏབྦཾ.

‘‘‘ཡོ ཁྭཱཡཾ པུགྒལོ སནྡིཊྛིཔརཱམཱསཱི ཨཱདྷཱནགྒཱཧཱི དུཔྤཊིནིསྶགྒཱི, ཨཡཾ མེ པུགྒལོ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ; ཨཧཉྩེཝ ཁོ པནསྶཾ སནྡིཊྛིཔརཱམཱསཱི ཨཱདྷཱནགྒཱཧཱི དུཔྤཊིནིསྶགྒཱི, ཨཧཾཔཱསྶཾ པརེསཾ ཨཔྤིཡོ ཨམནཱཔོ’ཏི. ཨེཝཾ ཛཱནནྟེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ‘ཨསནྡིཊྛིཔརཱམཱསཱི བྷཝིསྶཱམི ཨནཱདྷཱནགྒཱཧཱི སུཔྤཊིནིསྶགྒཱི’ཏི ཙིཏྟཾ ཨུཔྤཱདེཏབྦཾ.

༡༨༤. ‘‘ཏཏྲཱཝུསོ ¶ , བྷིཀྑུནཱ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ ཨེཝཾ པཙྩཝེཀྑིཏབྦཾ – ‘ཀིཾ ནུ ཁོམྷི པཱཔིཙྪོ, པཱཔིཀཱནཾ ཨིཙྪཱནཾ ཝསཾ གཏོ’ཏི? སཙེ, ཨཱཝུསོ ¶ , བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘པཱཔིཙྪོ ཁོམྷི, པཱཔིཀཱནཾ ཨིཙྪཱནཾ ཝསཾ གཏོ’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེསཾཡེཝ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པནཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ¶ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ན ཁོམྷི པཱཔིཙྪོ, ན པཱཔིཀཱནཾ ཨིཙྪཱནཾ ཝསཾ གཏོ’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ ཨེཝཾ པཙྩཝེཀྑིཏབྦཾ – ‘ཀིཾ ནུ ཁོམྷི ཨཏྟུཀྐཾསཀོ པརཝམྦྷཱི’ཏི? སཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཨཏྟུཀྐཾསཀོ ཁོམྷི པརཝམྦྷཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེསཾཡེཝ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པནཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཨནཏྟུཀྐཾསཀོ ¶ ཁོམྷི ཨཔརཝམྦྷཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ ཨེཝཾ པཙྩཝེཀྑིཏབྦཾ – ‘ཀིཾ ནུ ཁོམྷི ཀོདྷནོ ཀོདྷཱབྷིབྷཱུཏོ’ཏི? སཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཀོདྷནོ ཁོམྷི ཀོདྷཱབྷིབྷཱུཏོ’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེསཾཡེཝ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པནཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ན ཁོམྷི ཀོདྷནོ ཀོདྷཱབྷིབྷཱུཏོ’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ ཨེཝཾ པཙྩཝེཀྑིཏབྦཾ – ‘ཀིཾ ནུ ཁོམྷི ཀོདྷནོ ཀོདྷཧེཏུ ཨུཔནཱཧཱི’ཏི? སཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི ‘ཀོདྷནོ ཁོམྷི ཀོདྷཧེཏུ ཨུཔནཱཧཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེསཾཡེཝ ¶ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པནཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི ‘ན ཁོམྷི ཀོདྷནོ ཀོདྷཧེཏུ ཨུཔནཱཧཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

‘‘པུན ¶ ¶ ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ ཨེཝཾ པཙྩཝེཀྑིཏབྦཾ – ‘ཀིཾ ནུ ཁོམྷི ཀོདྷནོ ཀོདྷཧེཏུ ཨབྷིསངྒཱི’ཏི? སཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཀོདྷནོ ཁོམྷི ཀོདྷཧེཏུ ཨབྷིསངྒཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེསཾཡེཝ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པནཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ན ཁོམྷི ཀོདྷནོ ཀོདྷཧེཏུ ཨབྷིསངྒཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ ཨེཝཾ པཙྩཝེཀྑིཏབྦཾ – ‘ཀིཾ ནུ ཁོམྷི ཀོདྷནོ ཀོདྷསཱམནྟཱ ཝཱཙཾ ནིཙྪཱརེཏཱ’ཏི? སཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཀོདྷནོ ཁོམྷི ཀོདྷསཱམནྟཱ ཝཱཙཾ ནིཙྪཱརེཏཱ’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེསཾཡེཝ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པནཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ན ཁོམྷི ཀོདྷནོ ཀོདྷསཱམནྟཱ ཝཱཙཾ ནིཙྪཱརེཏཱ’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ ཨེཝཾ པཙྩཝེཀྑིཏབྦཾ – ‘ཀིཾ ནུ ཁོམྷི ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཙོདཀཾ ¶ པཊིཔྥརཱམཱི’ཏི? སཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི ‘ཙོདིཏོ ཁོམྷི ཙོདཀེན ཙོདཀཾ པཊིཔྥརཱམཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེསཾཡེཝ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པནཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཙོདིཏོ ཁོམྷི ཙོདཀེན ཙོདཀཾ ནཔྤཊིཔྥརཱམཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ ཨེཝཾ པཙྩཝེཀྑིཏབྦཾ – ‘ཀིཾ ནུ ཁོམྷི ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཙོདཀཾ ཨཔསཱདེམཱི’ཏི? སཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི ‘ཙོདིཏོ ཁོམྷི ཙོདཀེན ཙོདཀཾ ཨཔསཱདེམཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེསཾཡེཝ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པནཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཙོདིཏོ ཁོམྷི ཙོདཀེན ཙོདཀཾ ¶ ན ཨཔསཱདེམཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ ཨེཝཾ པཙྩཝེཀྑིཏབྦཾ – ‘ཀིཾ ནུ ཁོམྷི ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཙོདཀསྶ པཙྩཱརོཔེམཱི’ཏི? སཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ¶ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཙོདིཏོ ཁོམྷི ཙོདཀེན ཙོདཀསྶ པཙྩཱརོཔེམཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེསཾཡེཝ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པནཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཙོདིཏོ ཁོམྷི ཙོདཀེན ཙོདཀསྶ ན པཙྩཱརོཔེམཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ¶ ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ ཨེཝཾ པཙྩཝེཀྑིཏབྦཾ – ‘ཀིཾ ནུ ཁོམྷི ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཨཉྙེནཉྙཾ པཊིཙརཱམི, བཧིདྡྷཱ ཀཐཾ ཨཔནཱམེམི, ཀོཔཉྩ དོསཉྩ ཨཔྤཙྩཡཉྩ པཱཏུཀརོམཱི’ཏི? སཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཙོདིཏོ ཁོམྷི ཙོདཀེན ཨཉྙེནཉྙཾ པཊིཙརཱམི, བཧིདྡྷཱ ཀཐཾ ཨཔནཱམེམི, ཀོཔཉྩ དོསཉྩ ཨཔྤཙྩཡཉྩ པཱཏུཀརོམཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེསཾཡེཝ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པནཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཙོདིཏོ ཁོམྷི ཙོདཀེན ན ཨཉྙེནཉྙཾ པཊིཙརཱམི, ན བཧིདྡྷཱ ཀཐཾ ཨཔནཱམེམི, ན ཀོཔཉྩ དོསཉྩ ཨཔྤཙྩཡཉྩ པཱཏུཀརོམཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ ཨེཝཾ པཙྩཝེཀྑིཏབྦཾ – ‘ཀིཾ ནུ ཁོམྷི ཙོདིཏོ ཙོདཀེན ཨཔདཱནེ ན སམྤཱཡཱམཱི’ཏི? སཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཙོདིཏོ ཁོམྷི ཙོདཀེན ཨཔདཱནེ ན སམྤཱཡཱམཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེསཾཡེཝ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པནཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཙོདིཏོ ཁོམྷི ཙོདཀེན ཨཔདཱནེ སམྤཱཡཱམཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ ¶ , ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ ཨེཝཾ པཙྩཝེཀྑིཏབྦཾ – ‘ཀིཾ ནུ ཁོམྷི མཀྑཱི པལཱ༹སཱི’ཏི? སཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘མཀྑཱི ཁོམྷི པལཱ༹སཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེསཾཡེཝ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པནཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཨམཀྑཱི ཁོམྷི ཨཔལཱ༹སཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ ཨེཝཾ པཙྩཝེཀྑིཏབྦཾ – ‘ཀིཾ ནུ ཁོམྷི ཨིསྶུཀཱི མཙྪརཱི’ཏི? སཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཨིསྶུཀཱི ཁོམྷི མཙྪརཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེསཾཡེཝ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པནཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཨནིསྶུཀཱི ཁོམྷི ཨམཙྪརཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ ཨེཝཾ པཙྩཝེཀྑིཏབྦཾ – ‘ཀིཾ ནུ ཁོམྷི སཋོ མཱཡཱཝཱི’ཏི? སཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘སཋོ ཁོམྷི མཱཡཱཝཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེསཾཡེཝ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པནཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཨསཋོ ཁོམྷི ཨམཱཡཱཝཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ ཨེཝཾ པཙྩཝེཀྑིཏབྦཾ ¶ – ‘ཀིཾ ནུ ཁོམྷི ཐདྡྷོ ཨཏིམཱནཱི’ཏི? སཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཐདྡྷོ ཁོམྷི ཨཏིམཱནཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེསཾཡེཝ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པནཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཨཏྠདྡྷོ ཁོམྷི ཨནཏིམཱནཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ ཨེཝཾ པཙྩཝེཀྑིཏབྦཾ – ‘ཀིཾ ནུ ཁོམྷི སནྡིཊྛིཔརཱམཱསཱི ཨཱདྷཱནགྒཱཧཱི དུཔྤཊིནིསྶགྒཱི’ཏི? སཙེ, ཨཱཝུསོ ¶ , བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘སནྡིཊྛིཔརཱམཱསཱི ཁོམྷི ཨཱདྷཱནགྒཱཧཱི དུཔྤཊིནིསྶགྒཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ¶ ཏེསཾཡེཝ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པནཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཨསནྡིཊྛིཔརཱམཱསཱི ཁོམྷི ཨནཱདྷཱནགྒཱཧཱི སུཔྤཊིནིསྶགྒཱི’ཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

‘‘སཙེ ¶ , ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ སབྦེཔིམེ པཱཔཀེ ཨཀུསལེ དྷམྨེ ཨཔྤཧཱིནེ ཨཏྟནི སམནུཔསྶཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ སབྦེསཾཡེཝ ཨིམེསཾ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པནཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ སབྦེཔིམེ པཱཔཀེ ཨཀུསལེ དྷམྨེ པཧཱིནེ ཨཏྟནི སམནུཔསྶཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ, ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, ཨིཏྠཱི ¶ ཝཱ པུརིསོ ཝཱ, དཧརོ ཡུཝཱ མཎྜནཛཱཏིཀོ, ཨཱདཱསེ ཝཱ པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ, ཨཙྪེ ཝཱ ཨུདཀཔཏྟེ, སཀཾ མུཁནིམིཏྟཾ པཙྩཝེཀྑམཱནོ, སཙེ ཏཏྠ པསྶཏི རཛཾ ཝཱ ཨངྒཎཾ ཝཱ, ཏསྶེཝ རཛསྶ ཝཱ ཨངྒཎསྶ ཝཱ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམཏི; ནོ ཙེ ཏཏྠ པསྶཏི རཛཾ ཝཱ ཨངྒཎཾ ཝཱ, ཏེནེཝ ཨཏྟམནོ ཧོཏི – ‘ལཱབྷཱ ཝཏ མེ, པརིསུདྡྷཾ ཝཏ མེ’ཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, སཙེ བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ སབྦེཔིམེ པཱཔཀེ ཨཀུསལེ དྷམྨེ ཨཔྤཧཱིནེ ཨཏྟནི སམནུཔསྶཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ སབྦེསཾཡེཝ ཨིམེསཾ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པནཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ སབྦེཔིམེ པཱཔཀེ ཨཀུསལེ དྷམྨེ པཧཱིནེ ཨཏྟནི སམནུཔསྶཏི, ཏེནཱཝུསོ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ, ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསཱུ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱམོགྒལླཱནསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

ཨནུམཱནསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ པཉྩམཾ.

༦. ཙེཏོཁིལསུཏྟཾ

༡༨༥. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ པཉྩ ཙེཏོཁིལཱ ཨཔྤཧཱིནཱ, པཉྩ ཙེཏསོཝིནིབནྡྷཱ [ཙེཏསོཝིནིབདྡྷཱ (སཱི.), ཙེཏོཝིནིབདྡྷཱ (སཱརཏྠདཱིཔནཱིཊཱིཀཱ)] ཨསམུཙྪིནྣཱ, སོ ཝཏིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫིསྶཏཱིཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི.

‘‘ཀཏམཱསྶ པཉྩ ཙེཏོཁིལཱ ཨཔྤཧཱིནཱ ཧོནྟི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཏྠརི ཀངྑཏི ཝིཙིཀིཙྪཏི ནཱདྷིམུཙྩཏི ན སམྤསཱིདཏི. ཡོ སོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཏྠརི ཀངྑཏི ཝིཙིཀིཙྪཏི ནཱདྷིམུཙྩཏི ན སམྤསཱིདཏི ཏསྶ ཙིཏྟཾ ན ནམཏི ཨཱཏཔྤཱཡ ཨནུཡོགཱཡ སཱཏཙྩཱཡ པདྷཱནཱཡ. ཡསྶ ཙིཏྟཾ ན ནམཏི ཨཱཏཔྤཱཡ ཨནུཡོགཱཡ སཱཏཙྩཱཡ པདྷཱནཱཡ, ཨེཝམསྶཱཡཾ པཋམོ ཙེཏོཁིལོ ཨཔྤཧཱིནོ ཧོཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེ ཀངྑཏི ཝིཙིཀིཙྪཏི ནཱདྷིམུཙྩཏི ན སམྤསཱིདཏི…པེ… ཨེཝམསྶཱཡཾ དུཏིཡོ ཙེཏོཁིལོ ཨཔྤཧཱིནོ ཧོཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སངྒྷེ ཀངྑཏི ཝིཙིཀིཙྪཏི ནཱདྷིམུཙྩཏི ན སམྤསཱིདཏི…པེ… ཨེཝམསྶཱཡཾ ཏཏིཡོ ཙེཏོཁིལོ ཨཔྤཧཱིནོ ཧོཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སིཀྑཱཡ ཀངྑཏི ཝིཙིཀིཙྪཏི ནཱདྷིམུཙྩཏི ན སམྤསཱིདཏི. ཡོ སོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སིཀྑཱཡ ཀངྑཏི ཝིཙིཀིཙྪཏི ནཱདྷིམུཙྩཏི ན སམྤསཱིདཏི, ཏསྶ ཙིཏྟཾ ན ནམཏི ¶ ཨཱཏཔྤཱཡ ཨནུཡོགཱཡ སཱཏཙྩཱཡ པདྷཱནཱཡ. ཡསྶ ཙིཏྟཾ ¶ ན ནམཏི ཨཱཏཔྤཱཡ ཨནུཡོགཱཡ སཱཏཙྩཱཡ པདྷཱནཱཡ, ཨེཝམསྶཱཡཾ ཙཏུཏྠོ ཙེཏོཁིལོ ཨཔྤཧཱིནོ ཧོཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སབྲཧྨཙཱརཱིསུ ཀུཔིཏོ ཧོཏི ཨནཏྟམནོ ཨཱཧཏཙིཏྟོ ཁིལཛཱཏོ. ཡོ སོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སབྲཧྨཙཱརཱིསུ ཀུཔིཏོ ཧོཏི ཨནཏྟམནོ ཨཱཧཏཙིཏྟོ ཁིལཛཱཏོ, ཏསྶ ཙིཏྟཾ ན ནམཏི ཨཱཏཔྤཱཡ ཨནུཡོགཱཡ སཱཏཙྩཱཡ པདྷཱནཱཡ. ཡསྶ ཙིཏྟཾ ན ནམཏི ¶ ཨཱཏཔྤཱཡ ཨནུཡོགཱཡ སཱཏཙྩཱཡ པདྷཱནཱཡ, ཨེཝམསྶཱཡཾ པཉྩམོ ཙེཏོཁིལོ ཨཔྤཧཱིནོ ཧོཏི. ཨིམཱསྶ པཉྩ ཙེཏོཁིལཱ ཨཔྤཧཱིནཱ ཧོནྟི.

༡༨༦. ‘‘ཀཏམཱསྶ པཉྩ ཙེཏསོཝིནིབནྡྷཱ ཨསམུཙྪིནྣཱ ཧོནྟི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱམེ ཨཝཱིཏརཱགོ [ཨཝིགཏརཱགོ (ཀཏྠཙི)] ཧོཏི ཨཝིགཏཙྪནྡོ ཨཝིགཏཔེམོ ཨཝིགཏཔིཔཱསོ ཨཝིགཏཔརིལཱ༹ཧོ ཨཝིགཏཏཎྷོ. ཡོ སོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱམེ ཨཝཱིཏརཱགོ ཧོཏི ཨཝིགཏཙྪནྡོ ཨཝིགཏཔེམོ ཨཝིགཏཔིཔཱསོ ཨཝིགཏཔརིལཱ༹ཧོ ཨཝིགཏཏཎྷོ, ཏསྶ ཙིཏྟཾ ན ནམཏི ཨཱཏཔྤཱཡ ཨནུཡོགཱཡ སཱཏཙྩཱཡ པདྷཱནཱཡ. ཡསྶ ཙིཏྟཾ ན ནམཏི ཨཱཏཔྤཱཡ ཨནུཡོགཱཡ སཱཏཙྩཱཡ པདྷཱནཱཡ, ཨེཝམསྶཱཡཾ པཋམོ ཙེཏསོཝིནིབནྡྷོ ཨསམུཙྪིནྣོ ཧོཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཨཝཱིཏརཱགོ ཧོཏི…པེ… ཨེཝམསྶཱཡཾ དུཏིཡོ ཙེཏསོཝིནིབནྡྷོ ཨསམུཙྪིནྣོ ཧོཏི.

‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ རཱུཔེ ཨཝཱིཏརཱགོ ཧོཏི…པེ… ཨེཝམསྶཱཡཾ ཏཏིཡོ ཙེཏསོཝིནིབནྡྷོ ཨསམུཙྪིནྣོ ¶ ཧོཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡཱཝདཏྠཾ ཨུདརཱཝདེཧཀཾ བྷུཉྫིཏྭཱ སེཡྻསུཁཾ པསྶསུཁཾ མིདྡྷསུཁཾ ཨནུཡུཏྟོ ཝིཧརཏི. ཡོ སོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡཱཝདཏྠཾ ཨུདརཱཝདེཧཀཾ བྷུཉྫིཏྭཱ སེཡྻསུཁཾ པསྶསུཁཾ མིདྡྷསུཁཾ ཨནུཡུཏྟོ ཝིཧརཏི, ཏསྶ ཙིཏྟཾ ན ནམཏི ཨཱཏཔྤཱཡ ཨནུཡོགཱཡ སཱཏཙྩཱཡ པདྷཱནཱཡ. ཡསྶ ཙིཏྟཾ ན ནམཏི ཨཱཏཔྤཱཡ ཨནུཡོགཱཡ སཱཏཙྩཱཡ པདྷཱནཱཡ, ཨེཝམསྶཱཡཾ ཙཏུཏྠོ ཙེཏསོཝིནིབནྡྷོ ཨསམུཙྪིནྣོ ཧོཏི.

‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨཉྙཏརཾ དེཝནིཀཱཡཾ པཎིདྷཱཡ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརཏི – ‘ཨིམིནཱཧཾ སཱིལེན ཝཱ ཝཏེན ཝཱ ཏཔེན ཝཱ བྲཧྨཙརིཡེན ཝཱ དེཝོ ཝཱ བྷཝིསྶཱམི དེཝཉྙཏརོ ཝཱ’ཏི. ཡོ སོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨཉྙཏརཾ དེཝནིཀཱཡཾ པཎིདྷཱཡ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརཏི – ‘ཨིམིནཱཧཾ སཱིལེན ཝཱ ཝཏེན ཝཱ ཏཔེན ཝཱ བྲཧྨཙརིཡེན ཝཱ དེཝོ ཝཱ བྷཝིསྶཱམི དེཝཉྙཏརོ ཝཱ’ཏི, ཏསྶ ཙིཏྟཾ ན ནམཏི ཨཱཏཔྤཱཡ ཨནུཡོགཱཡ སཱཏཙྩཱཡ པདྷཱནཱཡ ¶ . ཡསྶ ཙིཏྟཾ ན ནམཏི ཨཱཏཔྤཱཡ ཨནུཡོགཱཡ སཱཏཙྩཱཡ པདྷཱནཱཡ, ཨེཝམསྶཱཡཾ པཉྩམོ ཙེཏསོཝིནིབནྡྷོ ཨསམུཙྪིནྣོ ཧོཏི. ཨིམཱསྶ པཉྩ ཙེཏསོཝིནིབནྡྷཱ ཨསམུཙྪིནྣཱ ཧོནྟི.

‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨིམེ པཉྩ ཙེཏོཁིལཱ ཨཔྤཧཱིནཱ, ཨིམེ པཉྩ ཙེཏསོཝིནིབནྡྷཱ ཨསམུཙྪིནྣཱ, སོ ཝཏིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫིསྶཏཱིཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི.

༡༨༧. ‘‘ཡསྶ ¶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ པཉྩ ཙེཏོཁིལཱ པཧཱིནཱ, པཉྩ ཙེཏསོཝིནིབནྡྷཱ སུསམུཙྪིནྣཱ, སོ ཝཏིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫིསྶཏཱིཏི – ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི.

‘‘ཀཏམཱསྶ པཉྩ ཙེཏོཁིལཱ པཧཱིནཱ ཧོནྟི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཏྠརི ན ཀངྑཏི ན ཝིཙིཀིཙྪཏི ཨདྷིམུཙྩཏི སམྤསཱིདཏི. ཡོ སོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཏྠརི ན ཀངྑཏི ན ཝིཙིཀིཙྪཏི ཨདྷིམུཙྩཏི སམྤསཱིདཏི, ཏསྶ ཙིཏྟཾ ནམཏི ཨཱཏཔྤཱཡ ཨནུཡོགཱཡ སཱཏཙྩཱཡ པདྷཱནཱཡ. ཡསྶ ཙིཏྟཾ ནམཏི ཨཱཏཔྤཱཡ ཨནུཡོགཱཡ སཱཏཙྩཱཡ པདྷཱནཱཡ, ཨེཝམསྶཱཡཾ པཋམོ ཙེཏོཁིལོ པཧཱིནོ ཧོཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེ ན ཀངྑཏི ན ཝིཙིཀིཙྪཏི ཨདྷིམུཙྩཏི སམྤསཱིདཏི…པེ… ཨེཝམསྶཱཡཾ དུཏིཡོ ཙེཏོཁིལོ པཧཱིནོ ཧོཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སངྒྷེ ན ཀངྑཏི ན ཝིཙིཀིཙྪཏི ཨདྷིམུཙྩཏི སམྤསཱིདཏི…པེ… ཨེཝམསྶཱཡཾ ཏཏིཡོ ཙེཏོཁིལོ པཧཱིནོ ཧོཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སིཀྑཱཡ ན ཀངྑཏི ན ཝིཙིཀིཙྪཏི ཨདྷིམུཙྩཏི སམྤསཱིདཏི…པེ… ཨེཝམསྶཱཡཾ ཙཏུཏྠོ ཙེཏོཁིལོ པཧཱིནོ ཧོཏི.

‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སབྲཧྨཙཱརཱིསུ ན ཀུཔིཏོ ཧོཏི ན ཨནཏྟམནོ [ཨཏྟམནོ (སཱི. པཱི.)] ཨནཱཧཏཙིཏྟོ ཨཁིལཛཱཏོ. ཡོ སོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སབྲཧྨཙཱརཱིསུ ན ཀུཔིཏོ ཧོཏི ན ཨནཏྟམནོ ཨནཱཧཏཙིཏྟོ ཨཁིལཛཱཏོ, ཏསྶ ཙིཏྟཾ ནམཏི ཨཱཏཔྤཱཡ ¶ ཨནུཡོགཱཡ སཱཏཙྩཱཡ པདྷཱནཱཡ. ཡསྶ ཙིཏྟཾ ནམཏི ཨཱཏཔྤཱཡ ཨནུཡོགཱཡ སཱཏཙྩཱཡ པདྷཱནཱཡ, ཨེཝམསྶཱཡཾ ¶ པཉྩམོ ཙེཏོཁིལོ པཧཱིནོ ཧོཏི. ཨིམཱསྶ པཉྩ ཙེཏོཁིལཱ པཧཱིནཱ ཧོནྟི.

༡༨༨. ‘‘ཀཏམཱསྶ ¶ པཉྩ ཙེཏསོཝིནིབནྡྷཱ སུསམུཙྪིནྣཱ ཧོནྟི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱམེ ཝཱིཏརཱགོ ཧོཏི ཝིགཏཙྪནྡོ ཝིགཏཔེམོ ཝིགཏཔིཔཱསོ ཝིགཏཔརིལཱ༹ཧོ ཝིགཏཏཎྷོ. ཡོ སོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱམེ ཝཱིཏརཱགོ ཧོཏི ཝིགཏཙྪནྡོ ཝིགཏཔེམོ ཝིགཏཔིཔཱསོ ཝིགཏཔརིལཱ༹ཧོ ཝིགཏཏཎྷོ, ཏསྶ ཙིཏྟཾ ནམཏི ཨཱཏཔྤཱཡ ཨནུཡོགཱཡ སཱཏཙྩཱཡ པདྷཱནཱཡ. ཡསྶ ཙིཏྟཾ ནམཏི ཨཱཏཔྤཱཡ ཨནུཡོགཱཡ སཱཏཙྩཱཡ པདྷཱནཱཡ, ཨེཝམསྶཱཡཾ པཋམོ ཙེཏསོཝིནིབནྡྷོ སུསམུཙྪིནྣོ ཧོཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཝཱིཏརཱགོ ཧོཏི…པེ… རཱུཔེ ཝཱིཏརཱགོ ཧོཏི…པེ… ན ཡཱཝདཏྠཾ ཨུདརཱཝདེཧཀཾ བྷུཉྫིཏྭཱ སེཡྻསུཁཾ པསྶསུཁཾ མིདྡྷསུཁཾ ཨནུཡུཏྟོ ཝིཧརཏི. ཡོ སོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ཡཱཝདཏྠཾ ཨུདརཱཝདེཧཀཾ བྷུཉྫིཏྭཱ སེཡྻསུཁཾ པསྶསུཁཾ མིདྡྷསུཁཾ ཨནུཡུཏྟོ ཝིཧརཏི, ཏསྶ ཙིཏྟཾ ནམཏི ཨཱཏཔྤཱཡ ཨནུཡོགཱཡ སཱཏཙྩཱཡ པདྷཱནཱཡ. ཡསྶ ཙིཏྟཾ ནམཏི ཨཱཏཔྤཱཡ ཨནུཡོགཱཡ སཱཏཙྩཱཡ པདྷཱནཱཡ, ཨེཝམསྶཱཡཾ ཙཏུཏྠོ ཙེཏསོཝིནིབནྡྷོ སུསམུཙྪིནྣོ ཧོཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ཨཉྙཏརཾ དེཝནིཀཱཡཾ པཎིདྷཱཡ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརཏི – ‘ཨིམིནཱཧཾ སཱིལེན ཝཱ ཝཏེན ཝཱ ཏཔེན ཝཱ བྲཧྨཙརིཡེན ཝཱ དེཝོ ཝཱ བྷཝིསྶཱམི དེཝཉྙཏརོ ¶ ཝཱ’ཏི. ཡོ སོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ཨཉྙཏརཾ དེཝནིཀཱཡཾ པཎིདྷཱཡ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརཏི – ‘ཨིམིནཱཧཾ སཱིལེན ཝཱ ཝཏེན ཝཱ ཏཔེན ཝཱ བྲཧྨཙརིཡེན ཝཱ དེཝོ ཝཱ བྷཝིསྶཱམི དེཝཉྙཏརོ ཝཱ’ཏི, ཏསྶ ཙིཏྟཾ ནམཏི ཨཱཏཔྤཱཡ ཨནུཡོགཱཡ སཱཏཙྩཱཡ པདྷཱནཱཡ. ཡསྶ ཙིཏྟཾ ནམཏི ཨཱཏཔྤཱཡ ཨནུཡོགཱཡ སཱཏཙྩཱཡ པདྷཱནཱཡ, ཨེཝམསྶཱཡཾ པཉྩམོ ཙེཏསོཝིནིབནྡྷོ སུསམུཙྪིནྣོ ཧོཏི. ཨིམཱསྶ པཉྩ ཙེཏསོཝིནིབནྡྷཱ སུསམུཙྪིནྣཱ ཧོནྟི.

‘‘ཡསྶ ¶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨིམེ པཉྩ ཙེཏོཁིལཱ པཧཱིནཱ, ཨིམེ པཉྩ ཙེཏསོཝིནིབནྡྷཱ སུསམུཙྪིནྣཱ, སོ ཝཏིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫིསྶཏཱིཏི – ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི.

༡༨༩. ‘‘སོ ཚནྡསམཱདྷིཔདྷཱནསངྑཱརསམནྣཱགཏཾ ཨིདྡྷིཔཱདཾ བྷཱཝེཏི, ཝཱིརིཡསམཱདྷིཔདྷཱནསངྑཱརསམནྣཱགཏཾ ཨིདྡྷིཔཱདཾ བྷཱཝེཏི, ཙིཏྟསམཱདྷིཔདྷཱནསངྑཱརསམནྣཱགཏཾ ¶ ཨིདྡྷིཔཱདཾ བྷཱཝེཏི, ཝཱིམཾསཱསམཱདྷིཔདྷཱནསངྑཱརསམནྣཱགཏཾ ཨིདྡྷིཔཱདཾ བྷཱཝེཏི, ཨུསྶོལ༹ྷཱིཡེཝ པཉྩམཱི. ས ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ ཨུསྶོལ༹ྷཱིཔནྣརསངྒསམནྣཱགཏོ ¶ བྷིཀྑུ བྷབྦོ ཨབྷིནིབྦིདཱཡ, བྷབྦོ སམྦོདྷཱཡ, བྷབྦོ ཨནུཏྟརསྶ ཡོགཀྑེམསྶ ཨདྷིགམཱཡ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཀུཀྐུཊིཡཱ ཨཎྜཱནི ཨཊྛ ཝཱ དས ཝཱ དྭཱདས ཝཱ. ཏཱནསྶུ ཀུཀྐུཊིཡཱ སམྨཱ ཨདྷིསཡིཏཱནི སམྨཱ པརིསེདིཏཱནི སམྨཱ པརིབྷཱཝིཏཱནི. ཀིཉྩཱཔི ཏསྶཱ ཀུཀྐུཊིཡཱ ན ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨཧོ ཝཏིམེ ཀུཀྐུཊཔོཏཀཱ པཱདནཁསིཁཱཡ ཝཱ མུཁཏུཎྜཀེན ཝཱ ཨཎྜཀོསཾ ¶ པདཱལེཏྭཱ སོཏྠིནཱ ཨབྷིནིབྦྷིཛྫེཡྻུ’ནྟི. ཨཐ ཁོ བྷབྦཱཝ ཏེ ཀུཀྐུཊཔོཏཀཱ པཱདནཁསིཁཱཡ ཝཱ མུཁཏུཎྜཀེན ཝཱ ཨཎྜཀོསཾ པདཱལེཏྭཱ སོཏྠིནཱ ཨབྷིནིབྦྷིཛྫིཏུཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ ཨུསྶོལ༹ྷིཔནྣརསངྒསམནྣཱགཏོ བྷིཀྑུ བྷབྦོ ཨབྷིནིབྦིདཱཡ, བྷབྦོ སམྦོདྷཱཡ, བྷབྦོ ཨནུཏྟརསྶ ཡོགཀྑེམསྶ ཨདྷིགམཱཡཱ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

ཙེཏོཁིལསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཚཊྛཾ.

༧. ཝནཔཏྠསུཏྟཾ

༡༩༠. ཨེཝཾ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཝནཔཏྠཔརིཡཱཡཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི, ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསིཀརོཐ, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

༡༩༡. ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨཉྙཏརཾ ཝནཔཏྠཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཏཾ ཝནཔཏྠཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏོ ཨནུཔཊྛིཏཱ ཙེཝ སཏི ན ཨུཔཊྛཱཏི, ཨསམཱཧིཏཉྩ ¶ ཙིཏྟཾ ན སམཱདྷིཡཏི, ཨཔརིཀྑཱིཎཱ ཙ ཨཱསཝཱ ན པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, ཨནནུཔྤཏྟཉྩ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནཱནུཔཱཔུཎཱཏི. ཡེ ཙ ཁོ ཨིམེ པབྦཛིཏེན ཛཱིཝིཏཔརིཀྑཱརཱ སམུདཱནེཏབྦཱ – ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱ – ཏེ ཀསིརེན སམུདཱགཙྪནྟི. ཏེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑིཏབྦཾ ¶ – ‘ཨཧཾ ཁོ ཨིམཾ ཝནཔཏྠཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཱམི, ཏསྶ མེ ཨིམཾ ཝནཔཏྠཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏོ ཨནུཔཊྛིཏཱ ཙེཝ སཏི ན ཨུཔཊྛཱཏི, ཨསམཱཧིཏཉྩ ཙིཏྟཾ ན སམཱདྷིཡཏི, ཨཔརིཀྑཱིཎཱ ཙ ཨཱསཝཱ ན པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, ཨནནུཔྤཏྟཉྩ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནཱནུཔཱཔུཎཱམི. ཡེ ཙ ཁོ ཨིམེ པབྦཛིཏེན ཛཱིཝིཏཔརིཀྑཱརཱ ¶ སམུདཱནེཏབྦཱ – ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱ – ཏེ ཀསིརེན སམུདཱགཙྪནྟཱི’ཏི. ཏེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ རཏྟིབྷཱགཾ ཝཱ དིཝསབྷཱགཾ ཝཱ ཏམྷཱ ཝནཔཏྠཱ པཀྐམིཏབྦཾ, ན ཝཏྠབྦཾ.

༡༩༢. ‘‘ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨཉྙཏརཾ ཝནཔཏྠཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཏཾ ཝནཔཏྠཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏོ ཨནུཔཊྛིཏཱ ཙེཝ སཏི ན ཨུཔཊྛཱཏི, ཨསམཱཧིཏཉྩ ཙིཏྟཾ ན སམཱདྷིཡཏི, ཨཔརིཀྑཱིཎཱ ཙ ཨཱསཝཱ ན པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, ཨནནུཔྤཏྟཉྩ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནཱནུཔཱཔུཎཱཏི. ཡེ ཙ ཁོ ཨིམེ པབྦཛིཏེན ཛཱིཝིཏཔརིཀྑཱརཱ སམུདཱནེཏབྦཱ – ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱ – ཏེ ཨཔྤཀསིརེན སམུདཱགཙྪནྟི. ཏེན ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑིཏབྦཾ – ‘ཨཧཾ ཁོ ཨིམཾ ཝནཔཏྠཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཱམི. ཏསྶ མེ ཨིམཾ ཝནཔཏྠཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏོ ཨནུཔཊྛིཏཱ ཙེཝ སཏི ན ཨུཔཊྛཱཏི ཨསམཱཧིཏཉྩ ཙིཏྟཾ ན སམཱདྷིཡཏི, ཨཔརིཀྑཱིཎཱ ཙ ཨཱསཝཱ ན པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, ཨནནུཔྤཏྟཉྩ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནཱནུཔཱཔུཎཱམི. ཡེ ཙ ཁོ ཨིམེ པབྦཛིཏེན ཛཱིཝིཏཔརིཀྑཱརཱ སམུདཱནེཏབྦཱ – ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱ – ཏེ ཨཔྤཀསིརེན སམུདཱགཙྪནྟི. ན ཁོ པནཱཧཾ ཙཱིཝརཧེཏུ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ ན པིཎྜཔཱཏཧེཏུ…པེ… ན སེནཱསནཧེཏུ…པེ… ན གིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཧེཏུ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ. ཨཐ ཙ པན མེ ཨིམཾ ¶ ཝནཔཏྠཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏོ ཨནུཔཊྛིཏཱ ཙེཝ སཏི ན ཨུཔཊྛཱཏི, ཨསམཱཧིཏཉྩ ཙིཏྟཾ ན སམཱདྷིཡཏི, ཨཔརིཀྑཱིཎཱ ཙ ཨཱསཝཱ ན པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, ཨནནུཔྤཏྟཉྩ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནཱནུཔཱཔུཎཱམཱི’ཏི. ཏེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ སངྑཱཔི ཏམྷཱ ཝནཔཏྠཱ པཀྐམིཏབྦཾ, ན ཝཏྠབྦཾ.

༡༩༣. ‘‘ཨིདྷ ¶ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨཉྙཏརཾ ཝནཔཏྠཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཏཾ ཝནཔཏྠཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏོ ཨནུཔཊྛིཏཱ ཙེཝ སཏི ཨུཔཊྛཱཏི, ཨསམཱཧིཏཉྩ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི, ཨཔརིཀྑཱིཎཱ ཙ ཨཱསཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, ཨནནུཔྤཏྟཉྩ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ཨནུཔཱཔུཎཱཏི. ཡེ ཙ ཁོ ཨིམེ པབྦཛིཏེན ཛཱིཝིཏཔརིཀྑཱརཱ སམུདཱནེཏབྦཱ – ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱ, ཏེ ཀསིརེན སམུདཱགཙྪནྟི. ཏེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑིཏབྦཾ ¶ – ‘ཨཧཾ ཁོ ཨིམཾ ཝནཔཏྠཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཱམི. ཏསྶ མེ ཨིམཾ ཝནཔཏྠཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏོ ཨནུཔཊྛིཏཱ ཙེཝ སཏི ཨུཔཊྛཱཏི ཨསམཱཧིཏཉྩ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི, ཨཔརིཀྑཱིཎཱ ཙ ཨཱསཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, ཨནནུཔྤཏྟཉྩ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ཨནུཔཱཔུཎཱམི. ཡེ ཙ ཁོ ཨིམེ པབྦཛིཏེན ཛཱིཝིཏཔརིཀྑཱརཱ སམུདཱནེཏབྦཱ – ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱ – ཏེ ཀསིརེན སམུདཱགཙྪནྟི. ན ཁོ པནཱཧཾ ཙཱིཝརཧེཏུ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ, ན པིཎྜཔཱཏཧེཏུ…པེ… ན སེནཱསནཧེཏུ…པེ… ན གིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཧེཏུ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ ¶ . ཨཐ ཙ པན མེ ཨིམཾ ཝནཔཏྠཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏོ ཨནུཔཊྛིཏཱ ཙེཝ སཏི ཨུཔཊྛཱཏི, ཨསམཱཧིཏཉྩ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི, ཨཔརིཀྑཱིཎཱ ཙ ཨཱསཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, ཨནནུཔྤཏྟཉྩ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ཨནུཔཱཔུཎཱམཱི’ཏི. ཏེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ སངྑཱཔི ཏསྨིཾ ཝནཔཏྠེ ཝཏྠབྦཾ, ན པཀྐམིཏབྦཾ.

༡༩༤. ‘‘ཨིདྷ ¶ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨཉྙཏརཾ ཝནཔཏྠཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཏཾ ཝནཔཏྠཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏོ ཨནུཔཊྛིཏཱ ཙེཝ སཏི ཨུཔཊྛཱཏི, ཨསམཱཧིཏཉྩ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི, ཨཔརིཀྑཱིཎཱ ཙ ཨཱསཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, ཨནནུཔྤཏྟཉྩ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ཨནུཔཱཔུཎཱཏི. ཡེ ཙ ཁོ ཨིམེ པབྦཛིཏེན ཛཱིཝིཏཔརིཀྑཱརཱ སམུདཱནེཏབྦཱ – ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱ – ཏེ ཨཔྤཀསིརེན སམུདཱགཙྪནྟི. ཏེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑིཏབྦཾ – ‘ཨཧཾ ཁོ ཨིམཾ ཝནཔཏྠཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཱམི. ཏསྶ མེ ཨིམཾ ཝནཔཏྠཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏོ ཨནུཔཊྛིཏཱ ཙེཝ སཏི ཨུཔཊྛཱཏི ཨསམཱཧིཏཉྩ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི, ཨཔརིཀྑཱིཎཱ ཙ ཨཱསཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, ཨནནུཔྤཏྟཉྩ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ཨནུཔཱཔུཎཱམི. ཡེ ཙ ཁོ ཨིམེ པབྦཛིཏེན ཛཱིཝིཏཔརིཀྑཱརཱ སམུདཱནེཏབྦཱ – ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱ – ཏེ ཨཔྤཀསིརེན སམུདཱགཙྪནྟཱི’ཏི ¶ . ཏེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ ཡཱཝཛཱིཝམྤི ཏསྨིཾ ཝནཔཏྠེ ཝཏྠབྦཾ, ན པཀྐམིཏབྦཾ.

༡༩༥. ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨཉྙཏརཾ གཱམཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏི ¶ …པེ… ཨཉྙཏརཾ ནིགམཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏི…པེ… ཨཉྙཏརཾ ནགརཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏི…པེ… ཨཉྙཏརཾ ཛནཔདཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏི…པེ… ཨཉྙཏརཾ པུགྒལཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཏཾ པུགྒལཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏོ ཨནུཔཊྛིཏཱ ཙེཝ སཏི ན ཨུཔཊྛཱཏི, ཨསམཱཧིཏཉྩ ཙིཏྟཾ ན སམཱདྷིཡཏི, ཨཔརིཀྑཱིཎཱ ཙ ཨཱསཝཱ ན པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, ཨནནུཔྤཏྟཉྩ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནཱནུཔཱཔུཎཱཏི. ཡེ ཙ ཁོ ཨིམེ པབྦཛིཏེན ཛཱིཝིཏཔརིཀྑཱརཱ སམུདཱནེཏབྦཱ – ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱ – ཏེ ཀསིརེན སམུདཱགཙྪནྟི. ཏེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑིཏབྦཾ – ‘ཨཧཾ ཁོ ཨིམཾ པུགྒལཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཱམི. ཏསྶ མེ ཨིམཾ པུགྒལཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏོ ཨནུཔཊྛིཏཱ ཙེཝ སཏི ན ཨུཔཊྛཱཏི, ཨསམཱཧིཏཉྩ ཙིཏྟཾ ན སམཱདྷིཡཏི, ཨཔརིཀྑཱིཎཱ ཙ ཨཱསཝཱ ན པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, ཨནནུཔྤཏྟཉྩ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནཱནུཔཱཔུཎཱམི. ཡེ ཙ ཁོ ཨིམེ པབྦཛིཏེན ཛཱིཝིཏཔརིཀྑཱརཱ སམུདཱནེཏབྦཱ – ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱ – ཏེ ཀསིརེན སམུདཱགཙྪནྟཱི’ཏི. ཏེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ རཏྟིབྷཱགཾ ཝཱ དིཝསབྷཱགཾ ཝཱ སོ པུགྒལོ ཨནཱཔུཙྪཱ པཀྐམིཏབྦཾ, ནཱནུབནྡྷིཏབྦོ.

༡༩༦. ‘‘ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨཉྙཏརཾ པུགྒལཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཏཾ ¶ པུགྒལཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏོ ཨནུཔཊྛིཏཱ ¶ ཙེཝ སཏི ན ཨུཔཊྛཱཏི, ཨསམཱཧིཏཉྩ ཙིཏྟཾ ན སམཱདྷིཡཏི, ཨཔརིཀྑཱིཎཱ ཙ ¶ ཨཱསཝཱ ན པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, ཨནནུཔྤཏྟཉྩ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནཱནུཔཱཔུཎཱཏི. ཡེ ཙ ཁོ ཨིམེ པབྦཛིཏེན ཛཱིཝིཏཔརིཀྑཱརཱ སམུདཱནེཏབྦཱ – ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱ, ཏེ ཨཔྤཀསིརེན སམུདཱགཙྪནྟི. ཏེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑིཏབྦཾ – ‘ཨཧཾ ཁོ ཨིམཾ པུགྒལཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཱམི. ཏསྶ མེ ཨིམཾ པུགྒལཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏོ ཨནུཔཊྛིཏཱ ཙེཝ སཏི ན ཨུཔཊྛཱཏི, ཨསམཱཧིཏཉྩ ཙིཏྟཾ ན སམཱདྷིཡཏི, ཨཔརིཀྑཱིཎཱ ཙ ཨཱསཝཱ ན པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, ཨནནུཔྤཏྟཉྩ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནཱནུཔཱཔུཎཱམི. ཡེ ཙ ཁོ ཨིམེ པབྦཛིཏེན ཛཱིཝིཏཔརིཀྑཱརཱ སམུདཱནེཏབྦཱ – ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱ ¶ – ཏེ ཨཔྤཀསིརེན སམུདཱགཙྪནྟི. ན ཁོ པནཱཧཾ ཙཱིཝརཧེཏུ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ, ན པིཎྜཔཱཏཧེཏུ…པེ… ན སེནཱསནཧེཏུ…པེ… ན གིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཧེཏུ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ. ཨཐ ཙ པན མེ ཨིམཾ པུགྒལཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏོ ཨནུཔཊྛིཏཱ ཙེཝ སཏི ན ཨུཔཊྛཱཏི, ཨསམཱཧིཏཉྩ ཙིཏྟཾ ན སམཱདྷིཡཏི, ཨཔརིཀྑཱིཎཱ ཙ ཨཱསཝཱ ན པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, ཨནནུཔྤཏྟཉྩ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནཱནུཔཱཔུཎཱམཱི’ཏི. ཏེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ སངྑཱཔི སོ པུགྒལོ ཨཱཔུཙྪཱ པཀྐམིཏབྦཾ, ནཱནུབནྡྷིཏབྦོ.

༡༩༧. ‘‘ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨཉྙཏརཾ པུགྒལཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཏཾ པུགྒལཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏོ ཨནུཔཊྛིཏཱ ཙེཝ སཏི ཨུཔཊྛཱཏི, ཨསམཱཧིཏཉྩ ¶ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི, ཨཔརིཀྑཱིཎཱ ཙ ཨཱསཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, ཨནནུཔྤཏྟཉྩ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ཨནུཔཱཔུཎཱཏི. ཡེ ཙ ཁོ ཨིམེ པབྦཛིཏེན ཛཱིཝིཏཔརིཀྑཱརཱ སམུདཱནེཏབྦཱ – ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱ – ཏེ ཀསིརེན སམུདཱགཙྪནྟི. ཏེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑིཏབྦཾ – ‘ཨཧཾ ཁོ ཨིམཾ པུགྒལཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཱམི. ཏསྶ མེ ཨིམཾ པུགྒལཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏོ ཨནུཔཊྛིཏཱ ཙེཝ སཏི ཨུཔཊྛཱཏི, ཨསམཱཧིཏཉྩ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི, ཨཔརིཀྑཱིཎཱ ཙ ཨཱསཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, ཨནནུཔྤཏྟཉྩ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ཨནུཔཱཔུཎཱམི. ཡེ ཙ ཁོ ཨིམེ པབྦཛིཏེན ཛཱིཝིཏཔརིཀྑཱརཱ སམུདཱནེཏབྦཱ – ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱ – ཏེ ཀསིརེན སམུདཱགཙྪནྟི. ན ཁོ པནཱཧཾ ཙཱིཝརཧེཏུ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ, ན པིཎྜཔཱཏཧེཏུ…པེ… ན སེནཱསནཧེཏུ…པེ… ན གིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཧེཏུ ཨགཱརསྨཱ ¶ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ. ཨཐ ཙ པན མེ ཨིམཾ པུགྒལཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏོ ཨནུཔཊྛིཏཱ ཙེཝ སཏི ཨུཔཊྛཱཏི, ཨསམཱཧིཏཉྩ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི, ཨཔརིཀྑཱིཎཱ ཙ ཨཱསཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, ཨནནུཔྤཏྟཉྩ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ཨནུཔཱཔུཎཱམཱི’ཏི. ཏེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ སངྑཱཔི སོ པུགྒལོ ཨནུབནྡྷིཏབྦོ, ན པཀྐམིཏབྦཾ.

༡༩༨. ‘‘ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨཉྙཏརཾ པུགྒལཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཏཾ པུགྒལཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏོ ཨནུཔཊྛིཏཱ ཙེཝ སཏི ¶ ཨུཔཊྛཱཏི, ཨསམཱཧིཏཉྩ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི, ཨཔརིཀྑཱིཎཱ ཙ ཨཱསཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི ¶ , ཨནནུཔྤཏྟཉྩ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ཨནུཔཱཔུཎཱཏི. ཡེ ཙ ཁོ ཨིམེ པབྦཛིཏེན ཛཱིཝིཏཔརིཀྑཱརཱ སམུདཱནེཏབྦཱ – ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱ – ཏེ ཨཔྤཀསིརེན སམུདཱགཙྪནྟི. ཏེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑིཏབྦཾ – ‘ཨཧཾ ཁོ ཨིམཾ པུགྒལཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཱམི ¶ . ཏསྶ མེ ཨིམཾ པུགྒལཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཏོ ཨནུཔཊྛིཏཱ ཙེཝ སཏི ཨུཔཊྛཱཏི, ཨསམཱཧིཏཉྩ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི, ཨཔརིཀྑཱིཎཱ ཙ ཨཱསཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, ཨནནུཔྤཏྟཉྩ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ཨནུཔཱཔུཎཱམི. ཡེ ཙ ཁོ ཨིམེ པབྦཛིཏེན ཛཱིཝིཏཔརིཀྑཱརཱ སམུདཱནེཏབྦཱ – ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱ – ཏེ ཨཔྤཀསིརེན སམུདཱགཙྪནྟཱི’ཏི. ཏེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ ཡཱཝཛཱིཝམྤི སོ པུགྒལོ ཨནུབནྡྷིཏབྦོ, ན པཀྐམིཏབྦཾ, ཨཔི པནུཛྫམཱནེནཔཱི’’ཏི [ཨཔི པཎུཛྫམཱནེནཱཏི (?)].

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

ཝནཔཏྠསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ སཏྟམཾ.

༨. མདྷུཔིཎྜིཀསུཏྟཾ

༡༩༩. ཨེཝཾ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཀྐེསུ ཝིཧརཏི ཀཔིལཝཏྠུསྨིཾ ནིགྲོདྷཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཀཔིལཝཏྠུཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསི. ཀཔིལཝཏྠུསྨིཾ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ ཡེན མཧཱཝནཾ ཏེནུཔསངྐམི དིཝཱཝིཧཱརཱཡ. མཧཱཝནཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ བེལུཝལཊྛིཀཱཡ མཱུལེ དིཝཱཝིཧཱརཾ ནིསཱིདི. དཎྜཔཱཎིཔི ཁོ སཀྐོ ཛངྒྷཱཝིཧཱརཾ [ཛངྒྷཝིཧཱརཾ (ཀ.)] ཨནུཙངྐམམཱནོ ཨནུཝིཙརམཱནོ ཡེན མཧཱཝནཾ ཏེནུཔསངྐམི. མཧཱཝནཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཡེན བེལུཝལཊྛིཀཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ དཎྜམོལུབྦྷ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ ཁོ དཎྜཔཱཎི སཀྐོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཾཝཱདཱི སམཎོ ཀིམཀྑཱཡཱི’’ཏི? ‘‘ཡཐཱཝཱདཱི ཁོ, ཨཱཝུསོ, སདེཝཀེ ལོཀེ སམཱརཀེ སབྲཧྨཀེ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ ¶ སདེཝམནུསྶཱཡ ན ཀེནཙི ལོཀེ ཝིགྒཡ྄ཧ ཏིཊྛཏི, ཡཐཱ ཙ པན ཀཱམེཧི ཝིསཾཡུཏྟཾ ཝིཧརནྟཾ ཏཾ བྲཱཧྨཎཾ ཨཀཐཾཀཐིཾ ཚིནྣཀུཀྐུཙྩཾ བྷཝཱབྷཝེ ཝཱིཏཏཎྷཾ སཉྙཱ ནཱནུསེནྟི – ཨེཝཾཝཱདཱི ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨེཝམཀྑཱཡཱི’’ཏི.

‘‘ཨེཝཾ ཝུཏྟེ དཎྜཔཱཎི སཀྐོ སཱིསཾ ཨོཀམྤེཏྭཱ ¶ , ཛིཝ྄ཧཾ ནིལླཱལེ༹ཏྭཱ, ཏིཝིསཱཁཾ ནལཱཊིཀཾ ¶ ནལཱཊེ ཝུཊྛཱཔེཏྭཱ དཎྜམོལུབྦྷ པཀྐཱམི.

༢༠༠. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེན ནིགྲོདྷཱརཱམོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ནིསཛྫ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨིདྷཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཀཔིལཝཏྠུཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསིཾ. ཀཔིལཝཏྠུསྨིཾ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ ཡེན མཧཱཝནཾ ཏེནུཔསངྐམིཾ དིཝཱཝིཧཱརཱཡ. མཧཱཝནཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ བེལུཝལཊྛིཀཱཡ མཱུལེ དིཝཱཝིཧཱརཾ ནིསཱིདིཾ. དཎྜཔཱཎིཔི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཀྐོ ཛངྒྷཱཝིཧཱརཾ ཨནུཙངྐམམཱནོ ཨནུཝིཙརམཱནོ ཡེན མཧཱཝནཾ ཏེནུཔསངྐམི. མཧཱཝནཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཡེན བེལུཝལཊྛིཀཱ ཡེནཱཧཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མཡཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ དཎྜམོལུབྦྷ ཨེཀམནྟཾ ¶ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དཎྜཔཱཎི སཀྐོ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཀིཾཝཱདཱི སམཎོ ཀིམཀྑཱཡཱི’ཏི?

‘‘ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དཎྜཔཱཎིཾ སཀྐཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ཡཐཱཝཱདཱི ཁོ, ཨཱཝུསོ, སདེཝཀེ ལོཀེ སམཱརཀེ སབྲཧྨཀེ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ན ཀེནཙི ལོཀེ ཝིགྒཡ྄ཧ ཏིཊྛཏི, ཡཐཱ ཙ པན ཀཱམེཧི ཝིསཾཡུཏྟཾ ཝིཧརནྟཾ ཏཾ བྲཱཧྨཎཾ ཨཀཐཾཀཐིཾ ཚིནྣཀུཀྐུཙྩཾ བྷཝཱབྷཝེ ཝཱིཏཏཎྷཾ སཉྙཱ ནཱནུསེནྟི – ཨེཝཾཝཱདཱི ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨེཝམཀྑཱཡཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ ཝུཏྟེ བྷིཀྑཝེ, དཎྜཔཱཎི སཀྐོ སཱིསཾ ¶ ཨོཀམྤེཏྭཱ, ཛིཝ྄ཧཾ ནིལླཱལེ༹ཏྭཱ, ཏིཝིསཱཁཾ ནལཱཊིཀཾ ནལཱཊེ ཝུཊྛཱཔེཏྭཱ དཎྜམོལུབྦྷ པཀྐཱམཱི’’ཏི.

༢༠༡. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཾཝཱདཱི པན, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སདེཝཀེ ལོཀེ སམཱརཀེ སབྲཧྨཀེ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ན ཀེནཙི ལོཀེ ཝིགྒཡ྄ཧ ཏིཊྛཏི? ཀཐཉྩ པན, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཾ ཀཱམེཧི ཝིསཾཡུཏྟཾ ཝིཧརནྟཾ ཏཾ ¶ བྲཱཧྨཎཾ ཨཀཐཾཀཐིཾ ཚིནྣཀུཀྐུཙྩཾ བྷཝཱབྷཝེ ཝཱིཏཏཎྷཾ སཉྙཱ ནཱནུསེནྟཱི’’ཏི? ‘‘ཡཏོནིདཱནཾ, བྷིཀྑུ, པུརིསཾ པཔཉྩསཉྙཱསངྑཱ སམུདཱཙརནྟི. ཨེཏྠ ཙེ ནཏྠི ཨབྷིནནྡིཏབྦཾ ཨབྷིཝདིཏབྦཾ ཨཛ྄ཛྷོསིཏབྦཾ. ཨེསེཝནྟོ རཱགཱནུསཡཱནཾ, ཨེསེཝནྟོ པཊིགྷཱནུསཡཱནཾ, ཨེསེཝནྟོ དིཊྛཱནུསཡཱནཾ ¶ , ཨེསེཝནྟོ ཝིཙིཀིཙྪཱནུསཡཱནཾ, ཨེསེཝནྟོ མཱནཱནུསཡཱནཾ, ཨེསེཝནྟོ བྷཝརཱགཱནུསཡཱནཾ, ཨེསེཝནྟོ ཨཝིཛྫཱནུསཡཱནཾ, ཨེསེཝནྟོ དཎྜཱདཱན-སཏྠཱདཱན-ཀལཧ-ཝིགྒཧ-ཝིཝཱད-ཏུཝཾཏུཝཾ-པེསུཉྙ-མུསཱཝཱདཱནཾ. ཨེཏྠེཏེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟཱི’ཏི. ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨིདཾ ཝཏྭཱན སུགཏོ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཱཝིསི.

༢༠༢. ཨཐ ཁོ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ, ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ, ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ཡཏོནིདཱནཾ, བྷིཀྑུ, པུརིསཾ པཔཉྩསཉྙཱསངྑཱ སམུདཱཙརནྟི. ཨེཏྠ ཙེ ནཏྠི ཨབྷིནནྡིཏབྦཾ ¶ ཨབྷིཝདིཏབྦཾ ཨཛ྄ཛྷོསིཏབྦཾ. ཨེསེཝནྟོ རཱགཱནུསཡཱནཾ…པེ… ཨེཏྠེཏེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟཱི’ཏི ¶ . ཀོ ནུ ཁོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛེཡྻཱ’’ཏི? ཨཐ ཁོ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨཡཾ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ. པཧོཏི ཙཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ མཧཱཀཙྩཱནེན སདྡྷིཾ སམྨོདིཾསུ. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ཡཏོནིདཱནཾ, བྷིཀྑུ, པུརིསཾ པཔཉྩསཉྙཱསངྑཱ སམུདཱཙརནྟི. ཨེཏྠ ཙེ ནཏྠི ཨབྷིནནྡིཏབྦཾ ཨབྷིཝདིཏབྦཾ ཨཛ྄ཛྷོསིཏབྦཾ. ཨེསེཝནྟོ ¶ རཱགཱནུསཡཱནཾ…པེ… ཨེཏྠེཏེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟཱི’ཏི. ཏེསཾ ནོ, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, ཨམྷཱཀཾ ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘‘ཡཏོནིདཱནཾ, བྷིཀྑུ, པུརིསཾ པཔཉྩསཉྙཱསངྑཱ སམུདཱཙརནྟི. ཨེཏྠ ¶ ཙེ ནཏྠི ཨབྷིནནྡིཏབྦཾ ཨབྷིཝདིཏབྦཾ ཨཛ྄ཛྷོསིཏབྦཾ. ཨེསེཝནྟོ རཱགཱནུསཡཱནཾ…པེ… ཨེཏྠེཏེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟཱི’’ཏི. ཀོ ནུ ཁོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛེཡྻཱཏི? ཏེསཾ ནོ, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, ཨམྷཱཀཾ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཡཾ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ, པཧོཏི ¶ ཙཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ¶ ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམཱ’ཏི. ཝིབྷཛཏཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ’’ཏི.

༢༠༣. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ མཱུལཾ, ཨཏིཀྐམྨ ཁནྡྷཾ, སཱཁཱཔལཱསེ སཱརཾ པརིཡེསིཏབྦཾ མཉྙེཡྻ; ཨེཝཾསམྤདམིདཾ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ སཏྠརི སམྨུཁཱིབྷཱུཏེ, ཏཾ བྷགཝནྟཾ ཨཏིསིཏྭཱ ¶ , ཨམྷེ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪིཏབྦཾ མཉྙཐ. སོ ཧཱཝུསོ, བྷགཝཱ ཛཱནཾ ཛཱནཱཏི, པསྶཾ པསྶཏི, ཙཀྑུབྷཱུཏོ ཉཱཎབྷཱུཏོ དྷམྨབྷཱུཏོ བྲཧྨབྷཱུཏོ, ཝཏྟཱ པཝཏྟཱ, ཨཏྠསྶ ནིནྣེཏཱ, ཨམཏསྶ དཱཏཱ, དྷམྨསྶཱམཱི ཏཐཱགཏོ. སོ ཙེཝ པནེཏསྶ ཀཱལོ ཨཧོསི, ཡཾ བྷགཝནྟཾཡེཝ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱཐ. ཡཐཱ ཝོ བྷགཝཱ བྱཱཀརེཡྻ ཏཐཱ ནཾ དྷཱརེཡྻཱཐཱ’’ཏི. ‘‘ཨདྡྷཱཝུསོ ཀཙྩཱན, བྷགཝཱ ཛཱནཾ ཛཱནཱཏི, པསྶཾ པསྶཏི, ཙཀྑུབྷཱུཏོ ཉཱཎབྷཱུཏོ དྷམྨབྷཱུཏོ བྲཧྨབྷཱུཏོ, ཝཏྟཱ པཝཏྟཱ, ཨཏྠསྶ ནིནྣེཏཱ, ཨམཏསྶ དཱཏཱ, དྷམྨསྶཱམཱི ཏཐཱགཏོ. སོ ཙེཝ པནེཏསྶ ཀཱལོ ཨཧོསི, ཡཾ བྷགཝནྟཾཡེཝ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམ. ཡཐཱ ནོ བྷགཝཱ བྱཱཀརེཡྻ ཏཐཱ ནཾ དྷཱརེཡྻཱམ. ཨཔི ཙཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ, པཧོཏི ¶ ཙཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཝིབྷཛཏཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཨགརུཾ ཀཏྭཱ’’ཏི [ཨགརུཀཏྭཱ (སཱི.), ཨགརུཀརིཏྭཱ (སྱཱ. པཱི.)]. ‘‘ཏེན ཧཱཝུསོ, སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསིཀརོཐ, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱཀཙྩཱནསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཨེཏདཝོཙ –

༢༠༤. ‘‘ཡཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ཡཏོནིདཱནཾ, བྷིཀྑུ, པུརིསཾ པཔཉྩསཉྙཱསངྑཱ སམུདཱཙརནྟི ¶ . ཨེཏྠ ཙེ ནཏྠི ཨབྷིནནྡིཏབྦཾ ཨབྷིཝདིཏབྦཾ ཨཛ྄ཛྷོསིཏབྦཾ, ཨེསེཝནྟོ རཱགཱནུསཡཱནཾ…པེ… ཨེཏྠེཏེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟཱི’ཏི, ཨིམསྶ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམི –

‘‘ཙཀྑུཉྩཱཝུསོ, པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ, ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ, ཕསྶཔཙྩཡཱ ¶ ཝེདནཱ, ཡཾ ཝེདེཏི ཏཾ སཉྫཱནཱཏི ¶ , ཡཾ སཉྫཱནཱཏི ཏཾ ཝིཏཀྐེཏི, ཡཾ ཝིཏཀྐེཏི ཏཾ པཔཉྩེཏི, ཡཾ པཔཉྩེཏི ཏཏོནིདཱནཾ པུརིསཾ པཔཉྩསཉྙཱསངྑཱ སམུདཱཙརནྟི ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣེསུ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ. སོཏཉྩཱཝུསོ, པཊིཙྩ སདྡེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི སོཏཝིཉྙཱཎཾ…པེ… གྷཱནཉྩཱཝུསོ, པཊིཙྩ གནྡྷེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཉྩཱཝུསོ, པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ…པེ… ཀཱཡཉྩཱཝུསོ, པཊིཙྩ ཕོཊྛབྦེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ…པེ… མནཉྩཱཝུསོ, པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ, ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ, ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ, ཡཾ ཝེདེཏི ཏཾ སཉྫཱནཱཏི, ཡཾ སཉྫཱནཱཏི ཏཾ ཝིཏཀྐེཏི, ཡཾ ཝིཏཀྐེཏི ཏཾ པཔཉྩེཏི, ཡཾ པཔཉྩེཏི ཏཏོནིདཱནཾ པུརིསཾ པཔཉྩསཉྙཱསངྑཱ སམུདཱཙརནྟི ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣེསུ མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ.

‘‘སོ ཝཏཱཝུསོ, ཙཀྑུསྨིཾ སཏི རཱུཔེ སཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེ སཏི ཕསྶཔཉྙཏྟིཾ པཉྙཱཔེསྶཏཱིཏི – ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི. ཕསྶཔཉྙཏྟིཡཱ སཏི ཝེདནཱཔཉྙཏྟིཾ པཉྙཱཔེསྶཏཱིཏི – ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི. ཝེདནཱཔཉྙཏྟིཡཱ སཏི སཉྙཱཔཉྙཏྟིཾ པཉྙཱཔེསྶཏཱིཏི – ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི. སཉྙཱཔཉྙཏྟིཡཱ སཏི ¶ ཝིཏཀྐཔཉྙཏྟིཾ པཉྙཱཔེསྶཏཱིཏི – ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི. ཝིཏཀྐཔཉྙཏྟིཡཱ སཏི པཔཉྩསཉྙཱསངྑཱསམུདཱཙརཎཔཉྙཏྟིཾ པཉྙཱཔེསྶཏཱིཏི – ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི. སོ ཝཏཱཝུསོ, སོཏསྨིཾ སཏི སདྡེ སཏི…པེ… ¶ ¶ གྷཱནསྨིཾ སཏི གནྡྷེ སཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ སཏི རསེ སཏི…པེ… ཀཱཡསྨིཾ སཏི ཕོཊྛབྦེ སཏི…པེ… མནསྨིཾ སཏི དྷམྨེ སཏི མནོཝིཉྙཱཎེ སཏི ཕསྶཔཉྙཏྟིཾ པཉྙཱཔེསྶཏཱིཏི – ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི. ཕསྶཔཉྙཏྟིཡཱ སཏི ཝེདནཱཔཉྙཏྟིཾ པཉྙཱཔེསྶཏཱིཏི – ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི. ཝེདནཱཔཉྙཏྟིཡཱ སཏི སཉྙཱཔཉྙཏྟིཾ པཉྙཱཔེསྶཏཱིཏི – ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི. སཉྙཱཔཉྙཏྟིཡཱ སཏི ཝིཏཀྐཔཉྙཏྟིཾ པཉྙཱཔེསྶཏཱིཏི – ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི. ཝིཏཀྐཔཉྙཏྟིཡཱ སཏི པཔཉྩསཉྙཱསངྑཱསམུདཱཙརཎཔཉྙཏྟིཾ པཉྙཱཔེསྶཏཱིཏི – ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི.

‘‘སོ ཝཏཱཝུསོ, ཙཀྑུསྨིཾ ཨསཏི རཱུཔེ ཨསཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེ ཨསཏི ཕསྶཔཉྙཏྟིཾ པཉྙཱཔེསྶཏཱིཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. ཕསྶཔཉྙཏྟིཡཱ ཨསཏི ཝེདནཱཔཉྙཏྟིཾ པཉྙཱཔེསྶཏཱིཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. ཝེདནཱཔཉྙཏྟིཡཱ ཨསཏི སཉྙཱཔཉྙཏྟིཾ པཉྙཱཔེསྶཏཱིཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. སཉྙཱཔཉྙཏྟིཡཱ ཨསཏི ཝིཏཀྐཔཉྙཏྟིཾ པཉྙཱཔེསྶཏཱིཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. ཝིཏཀྐཔཉྙཏྟིཡཱ ཨསཏི པཔཉྩསཉྙཱསངྑཱསམུདཱཙརཎཔཉྙཏྟིཾ པཉྙཱཔེསྶཏཱིཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. སོ ཝཏཱཝུསོ, སོཏསྨིཾ ¶ ཨསཏི སདྡེ ཨསཏི…པེ… གྷཱནསྨིཾ ཨསཏི གནྡྷེ ཨསཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨསཏི རསེ ཨསཏི…པེ… ཀཱཡསྨིཾ ཨསཏི ཕོཊྛབྦེ ཨསཏི…པེ… མནསྨིཾ ཨསཏི དྷམྨེ ཨསཏི མནོཝིཉྙཱཎེ ¶ ཨསཏི ཕསྶཔཉྙཏྟིཾ པཉྙཱཔེསྶཏཱིཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. ཕསྶཔཉྙཏྟིཡཱ ཨསཏི ཝེདནཱཔཉྙཏྟིཾ པཉྙཱཔེསྶཏཱིཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. ཝེདནཱཔཉྙཏྟིཡཱ ཨསཏི སཉྙཱཔཉྙཏྟིཾ པཉྙཱཔེསྶཏཱིཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. སཉྙཱཔཉྙཏྟིཡཱ ཨསཏི ཝིཏཀྐཔཉྙཏྟིཾ པཉྙཱཔེསྶཏཱིཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. ཝིཏཀྐཔཉྙཏྟིཡཱ ཨསཏི པཔཉྩསཉྙཱསངྑཱསམུདཱཙརཎཔཉྙཏྟིཾ པཉྙཱཔེསྶཏཱིཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི.

‘‘ཡཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ¶ ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ཡཏོནིདཱནཾ, བྷིཀྑུ, པུརིསཾ པཔཉྩསཉྙཱསངྑཱ སམུདཱཙརནྟི ཨེཏྠ ཙེ ནཏྠི ཨབྷིནནྡིཏབྦཾ ཨབྷིཝདིཏབྦཾ ཨཛ྄ཛྷོསིཏབྦཾ ཨེསེཝནྟོ རཱགཱནུསཡཱནཾ…པེ… ཨེཏྠེཏེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟཱི’ཏི, ཨིམསྶ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ ¶ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམི. ཨཱཀངྑམཱནཱ ཙ པན ཏུམྷེ ཨཱཡསྨནྟོ བྷགཝནྟཾཡེཝ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱཐ. ཡཐཱ ནོ བྷགཝཱ བྱཱཀརོཏི ཏཐཱ ནཾ དྷཱརེཡྻཱཐཱ’’ཏི.

༢༠༥. ཨཐ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱཀཙྩཱནསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཡཾ ཁོ ནོ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ཡཏོནིདཱནཾ, བྷིཀྑུ, པུརིསཾ པཔཉྩསཉྙཱསངྑཱ སམུདཱཙརནྟི. ཨེཏྠ ཙེ ནཏྠི ཨབྷིནནྡིཏབྦཾ ཨབྷིཝདིཏབྦཾ ཨཛ྄ཛྷོསིཏབྦཾ. ཨེསེཝནྟོ རཱགཱནུསཡཱནཾ…པེ… ཨེཏྠེཏེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟཱི’ཏི. ཏེསཾ ནོ, བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘‘ཡཏོནིདཱནཾ, བྷིཀྑུ, པུརིསཾ པཔཉྩསཉྙཱསངྑཱ སམུདཱཙརནྟི. ཨེཏྠ ཙེ ནཏྠི ཨབྷིནནྡིཏབྦཾ ཨབྷིཝདིཏབྦཾ ཨཛ྄ཛྷོསིཏབྦཾ. ཨེསེཝནྟོ རཱགཱནུསཡཱནཾ, ཨེསེཝནྟོ པཊིགྷཱནུསཡཱནཾ, ཨེསེཝནྟོ དིཊྛཱནུསཡཱནཾ, ཨེསེཝནྟོ ཝིཙིཀིཙྪཱནུསཡཱནཾ, ཨེསེཝནྟོ མཱནཱནུསཡཱནཾ, ཨེསེཝནྟོ བྷཝརཱགཱནུསཡཱནཾ ¶ , ཨེསེཝནྟོ ཨཝིཛྫཱནུསཡཱནཾ, ཨེསེཝནྟོ དཎྜཱདཱན-སཏྠཱདཱན-ཀལཧ-ཝིགྒཧ-ཝིཝཱདཏུཝཾཏུཝཾ-པེསུཉྙ-མུསཱཝཱདཱནཾ. ཨེཏྠེཏེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟཱི’’ཏི. ཀོ ནུ ཁོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛེཡྻཱ’ཏི? ཏེསཾ ནོ, བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཡཾ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ, པཧོཏི ཙཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ¶ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ, ཡཾནཱུན མཡཾ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམཱ’ཏི. ཨཐ ཁོ མཡཾ, བྷནྟེ, ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཏེནུཔསངྐམིམྷ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ¶ མཧཱཀཙྩཱནཾ ¶ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪིམྷ. ཏེསཾ ནོ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཏཱ མཧཱཀཙྩཱནེན ཨིམེཧི ཨཱཀཱརེཧི ཨིམེཧི པདེཧི ཨིམེཧི བྱཉྫནེཧི ཨཏྠོ ཝིབྷཏྟོ’’ཏི. ‘‘པཎྜིཏོ, བྷིཀྑཝེ, མཧཱཀཙྩཱནོ; མཧཱཔཉྙོ, བྷིཀྑཝེ, མཧཱཀཙྩཱནོ. མཾ ཙེཔི ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱཐ, ཨཧམྤི ཏཾ ཨེཝམེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཾ ཡཐཱ ཏཾ མཧཱཀཙྩཱནེན བྱཱཀཏཾ. ཨེསོ ཙེཝེཏསྶ ཨཏྠོ. ཨེཝཉྩ [ཨེཝེམེཝ ཙ (ཀ.)] ནཾ དྷཱརེཐཱ’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ, པུརིསོ ཛིགྷཙྪཱདུབྦལྱཔརེཏོ མདྷུཔིཎྜིཀཾ ཨདྷིགཙྪེཡྻ, སོ ཡཏོ ཡཏོ སཱཡེཡྻ, ལབྷེཐེཝ སཱདུརསཾ ཨསེཙནཀཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷནྟེ, ཙེཏསོ བྷིཀྑུ དབྦཛཱཏིཀོ, ཡཏོ ཡཏོ ཨིམསྶ དྷམྨཔརིཡཱཡསྶ པཉྙཱཡ ཨཏྠཾ ཨུཔཔརིཀྑེཡྻ, ལབྷེཐེཝ ཨཏྟམནཏཾ, ལབྷེཐེཝ ཙེཏསོ པསཱདཾ. ཀོ ནཱམོ ཨཡཾ [ཀོ ནཱམཱཡཾ (སྱཱ.)], བྷནྟེ, དྷམྨཔརིཡཱཡོ’’ཏི? ‘‘ཏསྨཱཏིཧ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཨིམཾ དྷམྨཔརིཡཱཡཾ མདྷུཔིཎྜིཀཔརིཡཱཡོ ཏྭེཝ ནཾ དྷཱརེཧཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ ¶ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

མདྷུཔིཎྜིཀསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཨཊྛམཾ.

༩. དྭེདྷཱཝིཏཀྐསུཏྟཾ

༢༠༦. ཨེཝཾ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘པུབྦེཝ མེ, བྷིཀྑཝེ, སམྦོདྷཱ ཨནབྷིསམྦུདྡྷསྶ བོདྷིསཏྟསྶེཝ སཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ དྭིདྷཱ ཀཏྭཱ དྭིདྷཱ ཀཏྭཱ ཝིཏཀྐེ ཝིཧརེཡྻ’ནྟི. སོ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡོ ཙཱཡཾ ཀཱམཝིཏཀྐོ ཡོ ཙ བྱཱཔཱདཝིཏཀྐོ ཡོ ཙ ཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐོ – ཨིམཾ ཨེཀཾ བྷཱགམཀཱསིཾ ¶ ; ཡོ ཙཱཡཾ ནེཀྑམྨཝིཏཀྐོ ཡོ ཙ ཨབྱཱཔཱདཝིཏཀྐོ ཡོ ཙ ཨཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐོ – ཨིམཾ དུཏིཡཾ བྷཱགམཀཱསིཾ.

༢༠༧. ‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ¶ ཀཱམཝིཏཀྐོ. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱམི – ‘ཨུཔྤནྣོ ཁོ མེ ཨཡཾ ཀཱམཝིཏཀྐོ. སོ ཙ ཁོ ཨཏྟབྱཱབཱདྷཱཡཔི སཾཝཏྟཏི, པརབྱཱབཱདྷཱཡཔི སཾཝཏྟཏི, ཨུབྷཡབྱཱབཱདྷཱཡཔི སཾཝཏྟཏི, པཉྙཱནིརོདྷིཀོ ཝིགྷཱཏཔཀྑིཀོ ཨནིབྦཱནསཾཝཏྟནིཀོ’ [ཨནིབྦཱནསཾཝཏྟནིཀོ’’ཏི (?)]. ‘ཨཏྟབྱཱབཱདྷཱཡ སཾཝཏྟཏཱི’ཏིཔི མེ, བྷིཀྑཝེ, པཊིསཉྩིཀྑཏོ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪཏི; ‘པརབྱཱབཱདྷཱཡ སཾཝཏྟཏཱི’ཏིཔི མེ, བྷིཀྑཝེ, པཊིསཉྩིཀྑཏོ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪཏི; ‘ཨུབྷཡབྱཱབཱདྷཱཡ སཾཝཏྟཏཱི’ཏིཔི མེ, བྷིཀྑཝེ, པཊིསཉྩིཀྑཏོ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪཏི; ¶ ‘པཉྙཱནིརོདྷིཀོ ཝིགྷཱཏཔཀྑིཀོ ཨནིབྦཱནསཾཝཏྟནིཀོ’ཏིཔི མེ, བྷིཀྑཝེ, པཊིསཉྩིཀྑཏོ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪཏི. སོ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔྤནྣུཔྤནྣཾ ཀཱམཝིཏཀྐཾ པཛཧམེཝ [ཨཏཱིཏཀཱལིཀཀིརིཡཱཔདཱནིཡེཝ] ཝིནོདམེཝ [ཨཏཱིཏཀཱལིཀཀིརིཡཱཔདཱནིཡེཝ] བྱནྟམེཝ [བྱནྟེཝ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ནཾ ཨཀཱསིཾ.

༢༠༨. ‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ ཨུཔྤཛྫཏི བྱཱཔཱདཝིཏཀྐོ…པེ… ཨུཔྤཛྫཏི ཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐོ. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱམི – ‘ཨུཔྤནྣོ ཁོ མེ ཨཡཾ ཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐོ. སོ ཙ ཁོ ཨཏྟབྱཱབཱདྷཱཡཔི སཾཝཏྟཏི, པརབྱཱབཱདྷཱཡཔི ¶ སཾཝཏྟཏི, ཨུབྷཡབྱཱབཱདྷཱཡཔི སཾཝཏྟཏི, པཉྙཱནིརོདྷིཀོ ཝིགྷཱཏཔཀྑིཀོ ཨནིབྦཱནསཾཝཏྟནིཀོ’. ‘ཨཏྟབྱཱབཱདྷཱཡ སཾཝཏྟཏཱི’ཏིཔི མེ, བྷིཀྑཝེ, པཊིསཉྩིཀྑཏོ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪཏི; ‘པརབྱཱབཱདྷཱཡ སཾཝཏྟཏཱི’ཏིཔི མེ, བྷིཀྑཝེ, པཊིསཉྩིཀྑཏོ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪཏི; ‘ཨུབྷཡབྱཱབཱདྷཱཡ སཾཝཏྟཏཱི’ཏིཔི མེ, བྷིཀྑཝེ, པཊིསཉྩིཀྑཏོ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪཏི; ‘པཉྙཱནིརོདྷིཀོ ཝིགྷཱཏཔཀྑིཀོ ཨནིབྦཱནསཾཝཏྟནིཀོ’ཏིཔི མེ, བྷིཀྑཝེ, པཊིསཉྩིཀྑཏོ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪཏི. སོ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔྤནྣུཔྤནྣཾ ཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐཾ པཛཧམེཝ ཝིནོདམེཝ བྱནྟམེཝ ནཾ ཨཀཱསིཾ.

‘‘ཡཉྙདེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ བཧུལམནུཝིཏཀྐེཏི ཨནུཝིཙཱརེཏི, ཏཐཱ ཏཐཱ ནཏི ཧོཏི ཙེཏསོ. ཀཱམཝིཏཀྐཾ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ བཧུལམནུཝིཏཀྐེཏི ¶ ཨནུཝིཙཱརེཏི, པཧཱསི ནེཀྑམྨཝིཏཀྐཾ, ཀཱམཝིཏཀྐཾ བཧུལམཀཱསི, ཏསྶ ཏཾ ¶ ཀཱམཝིཏཀྐཱཡ ཙིཏྟཾ ནམཏི. བྱཱཔཱདཝིཏཀྐཾ ཙེ, བྷིཀྑཝེ…པེ… ཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐཾ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ བཧུལམནུཝིཏཀྐེཏི ཨནུཝིཙཱརེཏི, པཧཱསི ཨཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐཾ, ཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐཾ བཧུལམཀཱསི, ཏསྶ ཏཾ ཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐཱཡ ཙིཏྟཾ ནམཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཝསྶཱནཾ པཙྪིམེ མཱསེ སརདསམཡེ ཀིཊྛསམྦཱདྷེ གོཔཱལཀོ གཱཝོ རཀྑེཡྻ. སོ ཏཱ གཱཝོ ཏཏོ ཏཏོ དཎྜེན ཨཱཀོཊེཡྻ པཊིཀོཊེཡྻ སནྣིརུནྡྷེཡྻ སནྣིཝཱརེཡྻ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? པསྶཏི ཧི སོ, བྷིཀྑཝེ, གོཔཱལཀོ ཏཏོནིདཱནཾ ཝདྷཾ ཝཱ བནྡྷནཾ ཝཱ ཛཱནིཾ ཝཱ གརཧཾ ཝཱ. ཨེཝམེཝ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨདྡསཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨཱདཱིནཝཾ ཨོཀཱརཾ སཾཀིལེསཾ, ཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ནེཀྑམྨེ ཨཱནིསཾསཾ ཝོདཱནཔཀྑཾ.

༢༠༩. ‘‘ཏསྶ ¶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ནེཀྑམྨཝིཏཀྐོ. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱམི – ‘ཨུཔྤནྣོ ཁོ མེ ཨཡཾ ནེཀྑམྨཝིཏཀྐོ. སོ ཙ ཁོ ནེཝཏྟབྱཱབཱདྷཱཡ སཾཝཏྟཏི, ན པརབྱཱབཱདྷཱཡ སཾཝཏྟཏི, ན ཨུབྷཡབྱཱབཱདྷཱཡ སཾཝཏྟཏི, པཉྙཱཝུདྡྷིཀོ ཨཝིགྷཱཏཔཀྑིཀོ ནིབྦཱནསཾཝཏྟནིཀོ’. རཏྟིཾ ཙེཔི ནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནུཝིཏཀྐེཡྻཾ ཨནུཝིཙཱརེཡྻཾ, ནེཝ ཏཏོནིདཱནཾ བྷཡཾ སམནུཔསྶཱམི. དིཝསཾ ཙེཔི ནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནུཝིཏཀྐེཡྻཾ ཨནུཝིཙཱརེཡྻཾ, ནེཝ ཏཏོནིདཱནཾ བྷཡཾ སམནུཔསྶཱམི. རཏྟིནྡིཝཾ ཙེཔི ནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནུཝིཏཀྐེཡྻཾ ཨནུཝིཙཱརེཡྻཾ, ནེཝ ཏཏོནིདཱནཾ བྷཡཾ སམནུཔསྶཱམི. ཨཔི ཙ ཁོ མེ ཨཏིཙིརཾ ཨནུཝིཏཀྐཡཏོ ཨནུཝིཙཱརཡཏོ ཀཱཡོ ཀིལམེཡྻ ¶ . ཀཱཡེ ཀིལནྟེ [ཀིལམནྟེ (ཀ.)] ཙིཏྟཾ ¶ ཨཱུཧཉྙེཡྻ. ཨཱུཧཏེ ཙིཏྟེ ཨཱརཱ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིམྷཱཏི. སོ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སཎྛཔེམི སནྣིསཱདེམི ཨེཀོདིཾ ཀརོམི [ཨེཀོདི ཀརོམི (པཱི.)] སམཱདཧཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘མཱ མེ ཙིཏྟཾ ཨཱུཧཉྙཱི’ཏི [ཨུགྒྷཱཊཱིཏི (སྱཱ. ཀ.), ཨཱུཧནཱིཏི (པཱི.)].

༢༡༠. ‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ཨབྱཱཔཱདཝིཏཀྐོ…པེ… ཨུཔྤཛྫཏི ཨཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐོ. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱམི – ‘ཨུཔྤནྣོ ཁོ མེ ཨཡཾ ཨཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐོ. སོ ཙ ཁོ ནེཝཏྟབྱཱབཱདྷཱཡ སཾཝཏྟཏི, ན པརབྱཱབཱདྷཱཡ སཾཝཏྟཏི, ན ཨུབྷཡབྱཱབཱདྷཱཡ ¶ སཾཝཏྟཏི, པཉྙཱཝུདྡྷིཀོ ཨཝིགྷཱཏཔཀྑིཀོ ནིབྦཱནསཾཝཏྟནིཀོ’. རཏྟིཾ ཙེཔི ནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནུཝིཏཀྐེཡྻཾ ཨནུཝིཙཱརེཡྻཾ, ནེཝ ཏཏོནིདཱནཾ བྷཡཾ སམནུཔསྶཱམི. དིཝསཾ ཙེཔི ནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནུཝིཏཀྐེཡྻཾ ཨནུཝིཙཱརེཡྻཾ, ནེཝ ཏཏོནིདཱནཾ བྷཡཾ སམནུཔསྶཱམི. རཏྟིནྡིཝཾ ཙེཔི ནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནུཝིཏཀྐེཡྻཾ ཨནུཝིཙཱརེཡྻཾ, ནེཝ ཏཏོནིདཱནཾ བྷཡཾ སམནུཔསྶཱམི. ཨཔི ཙ ཁོ མེ ཨཏིཙིརཾ ཨནུཝིཏཀྐཡཏོ ཨནུཝིཙཱརཡཏོ ཀཱཡོ ཀིལམེཡྻ. ཀཱཡེ ཀིལནྟེ ཙིཏྟཾ ཨཱུཧཉྙེཡྻ. ཨཱུཧཏེ ཙིཏྟེ ཨཱརཱ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིམྷཱཏི. སོ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སཎྛཔེམི, སནྣིསཱདེམི, ཨེཀོདིཾ ཀརོམི སམཱདཧཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘མཱ མེ ཙིཏྟཾ ཨཱུཧཉྙཱི’ཏི.

‘‘ཡཉྙདེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ བཧུལམནུཝིཏཀྐེཏི ཨནུཝིཙཱརེཏི, ཏཐཱ ཏཐཱ ནཏི ཧོཏི ཙེཏསོ. ནེཀྑམྨཝིཏཀྐཉྩེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ བཧུལམནུཝིཏཀྐེཏི ཨནུཝིཙཱརེཏི, པཧཱསི ¶ ཀཱམཝིཏཀྐཾ, ནེཀྑམྨཝིཏཀྐཾ བཧུལམཀཱསི, ཏསྶཾ ཏཾ ནེཀྑམྨཝིཏཀྐཱཡ ཙིཏྟཾ ནམཏི. ཨབྱཱཔཱདཝིཏཀྐཉྩེ, བྷིཀྑཝེ…པེ… ཨཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐཉྩེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ བཧུལམནུཝིཏཀྐེཏི ཨནུཝིཙཱརེཏི, པཧཱསི ཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐཾ, ཨཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐཾ བཧུལམཀཱསི, ཏསྶ ཏཾ ཨཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐཱཡ ཙིཏྟཾ ནམཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, གིམྷཱནཾ པཙྪིམེ མཱསེ སབྦསསྶེསུ གཱམནྟསམྦྷཏེསུ གོཔཱལཀོ གཱཝོ རཀྑེཡྻ ¶ , ཏསྶ རུཀྑམཱུལགཏསྶ ཝཱ ཨབྦྷོཀཱསགཏསྶ ཝཱ སཏིཀརཎཱིཡམེཝ ཧོཏི – ‘ཨེཏཱ [ཨེཏེ (ཀ.)] གཱཝོ’ཏི. ཨེཝམེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏིཀརཎཱིཡམེཝ ཨཧོསི – ‘ཨེཏེ དྷམྨཱ’ཏི.

༢༡༡. ‘‘ཨཱརདྡྷཾ ཁོ པན མེ, བྷིཀྑཝེ, ཝཱིརིཡཾ ཨཧོསི ཨསལླཱིནཾ, ཨུཔཊྛིཏཱ སཏི ཨསམྨུཊྛཱ ¶ , པསྶདྡྷོ ཀཱཡོ ཨསཱརདྡྷོ, སམཱཧིཏཾ ཙིཏྟཾ ཨེཀགྒཾ. སོ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ. ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ. པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧཱསིཾ སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ, སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེསིཾ, ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ ¶ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི, ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ. སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ.

༢༡༢. ‘‘སོ ཨེཝཾ སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཨནངྒཎེ ཝིགཏཱུཔཀྐིལེསེ མུདུབྷཱུཏེ ཀམྨནིཡེ ཋིཏེ ཨཱནེཉྫཔྤཏྟེ པུབྦེནིཝཱསཱནུསྶཏིཉཱཎཱཡ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེསིཾ. སོ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརཱམི. སེཡྻཐིདཾ, ཨེཀམྤི ཛཱཏིཾ…པེ… ཨིཏི སཱཀཱརཾ སཨུདྡེསཾ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརཱམི. ཨཡཾ ཁོ ¶ མེ, བྷིཀྑཝེ, རཏྟིཡཱ པཋམེ ཡཱམེ པཋམཱ ཝིཛྫཱ ཨདྷིགཏཱ; ཨཝིཛྫཱ ཝིཧཏཱ ཝིཛྫཱ ཨུཔྤནྣཱ; ཏམོ ཝིཧཏོ ཨཱལོཀོ ཨུཔྤནྣོ; ཡཐཱ ཏཾ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ.

༢༡༣. ‘‘སོ ཨེཝཾ སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཨནངྒཎེ ཝིགཏཱུཔཀྐིལེསེ མུདུབྷཱུཏེ ཀམྨནིཡེ ཋིཏེ ཨཱནེཉྫཔྤཏྟེ སཏྟཱནཾ ཙུཏཱུཔཔཱཏཉཱཎཱཡ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེསིཾ. སོ དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན སཏྟེ པསྶཱམི ཙཝམཱནེ ཨུཔཔཛྫམཱནེ…པེ… ཨིམེ ཝཏ བྷོནྟོ སཏྟཱ ཀཱཡདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ…པེ… ཨིཏི དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན སཏྟེ པསྶཱམི ཙཝམཱནེ ཨུཔཔཛྫམཱནེ ཧཱིནེ པཎཱིཏེ སུཝཎྞེ དུབྦཎྞེ སུགཏེ དུགྒཏེ, ཡཐཱཀམྨཱུཔགེ སཏྟེ པཛཱནཱམི. ཨཡཾ ཁོ མེ, བྷིཀྑཝེ, རཏྟིཡཱ མཛ྄ཛྷིམེ ཡཱམེ དུཏིཡཱ ཝིཛྫཱ ཨདྷིགཏཱ; ཨཝིཛྫཱ ཝིཧཏཱ ཝིཛྫཱ ཨུཔྤནྣཱ; ཏམོ ཝིཧཏོ ཨཱལོཀོ ཨུཔྤནྣོ; ཡཐཱ ཏཾ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ.

༢༡༤. ‘‘སོ ཨེཝཾ སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཨནངྒཎེ ཝིགཏཱུཔཀྐིལེསེ མུདུབྷཱུཏེ ཀམྨནིཡེ ཋིཏེ ཨཱནེཉྫཔྤཏྟེ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཉཱཎཱཡ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེསིཾ. སོ ‘ཨིདཾ དུཀྑ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ‘ཨཡཾ དུཀྑསམུདཡོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ ¶ . ‘ཨིམེ ཨཱསཝཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ‘ཨཡཾ ཨཱསཝསམུདཡོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ‘ཨཡཾ ¶ ཨཱསཝནིརོདྷོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ‘ཨཡཾ ¶ ཨཱསཝནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ. ཏསྶ མེ ཨེཝཾ ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཀཱམཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩིཏྠ, བྷཝཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩིཏྠ, ཨཝིཛྫཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩིཏྠ, ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཨཧོསི – ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི ཨབྦྷཉྙཱསིཾ. ཨཡཾ ཁོ མེ, བྷིཀྑཝེ, རཏྟིཡཱ པཙྪིམེ ཡཱམེ ཏཏིཡཱ ཝིཛྫཱ ཨདྷིགཏཱ; ཨཝིཛྫཱ ཝིཧཏཱ ཝིཛྫཱ ཨུཔྤནྣཱ; ཏམོ ཝིཧཏོ ཨཱལོཀོ ཨུཔྤནྣོ; ཡཐཱ ཏཾ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ.

༢༡༥. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨརཉྙེ པཝནེ མཧནྟཾ ནིནྣཾ པལླལཾ. ཏམེནཾ མཧཱམིགསངྒྷོ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརེཡྻ. ཏསྶ ཀོཙིདེཝ པུརིསོ ཨུཔྤཛྫེཡྻ ཨནཏྠཀཱམོ ཨཧིཏཀཱམོ ཨཡོགཀྑེམཀཱམོ. སོ ཡྭཱསྶ མགྒོ ཁེམོ སོཝཏྠིཀོ པཱིཏིགམནཱིཡོ ཏཾ མགྒཾ པིདཧེཡྻ, ཝིཝརེཡྻ ཀུམྨགྒཾ, ཨོདཧེཡྻ ཨོཀཙརཾ, ཋཔེཡྻ ཨོཀཙཱརིཀཾ. ཨེཝཉྷི སོ, བྷིཀྑཝེ, མཧཱམིགསངྒྷོ ཨཔརེན སམཡེན ¶ ཨནཡབྱསནཾ [ཨནཡབྱསནཾ ཏནུཏྟཾ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཨཱཔཛྫེཡྻ. ཏསྶེཝ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, མཧཏོ མིགསངྒྷསྶ ཀོཙིདེཝ པུརིསོ ཨུཔྤཛྫེཡྻ ཨཏྠཀཱམོ ཧིཏཀཱམོ ཡོགཀྑེམཀཱམོ. སོ ཡྭཱསྶ མགྒོ ཁེམོ སོཝཏྠིཀོ པཱིཏིགམནཱིཡོ ཏཾ མགྒཾ ཝིཝརེཡྻ, པིདཧེཡྻ ཀུམྨགྒཾ, ཨཱུཧནེཡྻ ཨོཀཙརཾ, ནཱསེཡྻ ཨོཀཙཱརིཀཾ. ཨེཝཉྷི སོ, བྷིཀྑཝེ, མཧཱམིགསངྒྷོ ཨཔརེན སམཡེན ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫེཡྻ.

‘‘ཨུཔམཱ ཁོ མེ ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀཏཱ ཨཏྠསྶ ཝིཉྙཱཔནཱཡ ¶ . ཨཡཾ ཙེཝེཏྠ ཨཏྠོ – མཧནྟཾ ནིནྣཾ པལླལནྟི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམཱནམེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. མཧཱམིགསངྒྷོཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱནམེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. པུརིསོ ཨནཏྠཀཱམོ ཨཧིཏཀཱམོ ཨཡོགཀྑེམཀཱམོཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཱརསྶེཏཾ པཱཔིམཏོ ཨདྷིཝཙནཾ. ཀུམྨགྒོཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཊྛངྒིཀསྶེཏཾ མིཙྪཱམགྒསྶ ཨདྷིཝཙནཾ, སེཡྻཐིདཾ – མིཙྪཱདིཊྛིཡཱ མིཙྪཱསངྐཔྤསྶ མིཙྪཱཝཱཙཱཡ མིཙྪཱཀམྨནྟསྶ མིཙྪཱཨཱཛཱིཝསྶ མིཙྪཱཝཱཡཱམསྶ མིཙྪཱསཏིཡཱ མིཙྪཱསམཱདྷིསྶ. ཨོཀཙརོཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ནནྡཱིརཱགསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ཨོཀཙཱརིཀཱཏི ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཝིཛྫཱཡེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. པུརིསོ ཨཏྠཀཱམོ ཧིཏཀཱམོ ཡོགཀྑེམཀཱམོཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ. ཁེམོ མགྒོ སོཝཏྠིཀོ པཱིཏིགམནཱིཡོཏི ཁོ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསྶེཏཾ ཨཊྛངྒིཀསྶ མགྒསྶ ཨདྷིཝཙནཾ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛིཡཱ སམྨཱསངྐཔྤསྶ སམྨཱཝཱཙཱཡ སམྨཱཀམྨནྟསྶ སམྨཱཨཱཛཱིཝསྶ སམྨཱཝཱཡཱམསྶ སམྨཱསཏིཡཱ སམྨཱསམཱདྷིསྶ.

‘‘ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཝཊོ མཡཱ ཁེམོ མགྒོ སོཝཏྠིཀོ པཱིཏིགམནཱིཡོ, པིཧིཏོ ཀུམྨགྒོ, ཨཱུཧཏོ ཨོཀཙརོ, ནཱསིཏཱ ཨོཀཙཱརིཀཱ. ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, སཏྠཱརཱ ཀརཎཱིཡཾ སཱཝཀཱནཾ ཧིཏེསིནཱ ཨནུཀམྤཀེན ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀཏཾ ཝོ ཏཾ མཡཱ. ཨེཏཱནི, བྷིཀྑཝེ ¶ , རུཀྑམཱུལཱནི, ཨེཏཱནི སུཉྙཱགཱརཱནི; ཛྷཱཡཐ, བྷིཀྑཝེ, མཱ པམཱདཏྠ; མཱ པཙྪཱ ཝིཔྤཊིསཱརིནོ ཨཧུཝཏྠ. ཨཡཾ ཝོ ཨམྷཱཀཾ ཨནུསཱསནཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

དྭེདྷཱཝིཏཀྐསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ནཝམཾ.

༡༠. ཝིཏཀྐསཎྛཱནསུཏྟཾ

༢༡༦. ཨེཝཾ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ¶ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཨདྷིཙིཏྟམནུཡུཏྟེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ པཉྩ ནིམིཏྟཱནི ཀཱལེན ཀཱལཾ མནསི ཀཱཏབྦཱནི. ཀཏམཱནི པཉྩ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཡཾ ནིམིཏྟཾ ཨཱགམྨ ཡཾ ནིམིཏྟཾ མནསིཀརོཏོ ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཝིཏཀྐཱ ཚནྡཱུཔསཾཧིཏཱཔི དོསཱུཔསཾཧིཏཱཔི མོཧཱུཔསཾཧིཏཱཔི, ཏེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ ཏམྷཱ ནིམིཏྟཱ ཨཉྙཾ ནིམིཏྟཾ མནསི ཀཱཏབྦཾ ཀུསལཱུཔསཾཧིཏཾ. ཏསྶ ཏམྷཱ ནིམིཏྟཱ ཨཉྙཾ ནིམིཏྟཾ མནསིཀརོཏོ ཀུསལཱུཔསཾཧིཏཾ ཡེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ¶ ཝིཏཀྐཱ ཚནྡཱུཔསཾཧིཏཱཔི དོསཱུཔསཾཧིཏཱཔི མོཧཱུཔསཾཧིཏཱཔི ཏེ པཧཱིཡནྟི ཏེ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སནྟིཊྛཏི སནྣིསཱིདཏི ཨེཀོདི ཧོཏི [ཨེཀོདིབྷོཏི (སྱཱ. ཀ.)] སམཱདྷིཡཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, དཀྑོ པལགཎྜོ ཝཱ པལགཎྜནྟེཝཱསཱི ཝཱ སུཁུམཱཡ ཨཱཎིཡཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨཱཎིཾ ཨབྷིནིཧནེཡྻ ཨབྷིནཱིཧརེཡྻ ཨབྷིནིཝཏྟེཡྻ [ཨབྷིནིཝཛྫེཡྻ (སཱི. པཱི.)]; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཡཾ ནིམིཏྟཾ ཨཱགམྨ ཡཾ ནིམིཏྟཾ མནསིཀརོཏོ ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཝིཏཀྐཱ ཚནྡཱུཔསཾཧིཏཱཔི དོསཱུཔསཾཧིཏཱཔི ¶ མོཧཱུཔསཾཧིཏཱཔི, ཏེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ ཏམྷཱ ནིམིཏྟཱ ཨཉྙཾ ནིམིཏྟཾ མནསི ཀཱཏབྦཾ ཀུསལཱུཔསཾཧིཏཾ. ཏསྶ ཏམྷཱ ནིམིཏྟཱ ཨཉྙཾ ནིམིཏྟཾ མནསིཀརོཏོ ཀུསལཱུཔསཾཧིཏཾ ཡེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཝིཏཀྐཱ ཚནྡཱུཔསཾཧིཏཱཔི དོསཱུཔསཾཧིཏཱཔི མོཧཱུཔསཾཧིཏཱཔི ཏེ པཧཱིཡནྟི ཏེ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སནྟིཊྛཏི སནྣིསཱིདཏི ཨེཀོདི ཧོཏི སམཱདྷིཡཏི.

༢༡༧. ‘‘ཏསྶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཏམྷཱ ནིམིཏྟཱ ཨཉྙཾ ནིམིཏྟཾ མནསིཀརོཏོ ཀུསལཱུཔསཾཧིཏཾ ཨུཔྤཛྫནྟེཝ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཝིཏཀྐཱ ཚནྡཱུཔསཾཧིཏཱཔི དོསཱུཔསཾཧིཏཱཔི མོཧཱུཔསཾཧིཏཱཔི, ཏེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ ཏེསཾ ཝིཏཀྐཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ ཨུཔཔརིཀྑིཏབྦོ – ‘ཨིཏིཔིམེ ཝིཏཀྐཱ ཨཀུསལཱ, ཨིཏིཔིམེ ཝིཏཀྐཱ སཱཝཛྫཱ, ཨིཏིཔིམེ ཝིཏཀྐཱ ¶ དུཀྑཝིཔཱཀཱ’ཏི. ཏསྶ ཏེསཾ ཝིཏཀྐཱནཾ ཨཱདཱིནཝཾ ཨུཔཔརིཀྑཏོ ཡེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཝིཏཀྐཱ ཚནྡཱུཔསཾཧིཏཱཔི དོསཱུཔསཾཧིཏཱཔི མོཧཱུཔསཾཧིཏཱཔི ཏེ པཧཱིཡནྟི ཏེ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སནྟིཊྛཏི སནྣིསཱིདཏི ཨེཀོདི ཧོཏི སམཱདྷིཡཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏྠཱི ཝཱ པུརིསོ ཝཱ དཧརོ ཡུཝཱ མཎྜནཀཛཱཏིཀོ ཨཧིཀུཎཔེན ཝཱ ཀུཀྐུརཀུཎཔེན ཝཱ མནུསྶཀུཎཔེན ¶ ཝཱ ཀཎྛེ ཨཱསཏྟེན ཨཊྚིཡེཡྻ ཧརཱཡེཡྻ ཛིགུཙྪེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏསྶ ཙེ བྷིཀྑུནོ ཏམྷཱཔི ནིམིཏྟཱ ཨཉྙཾ ནིམིཏྟཾ ¶ མནསིཀརོཏོ ཀུསལཱུཔསཾཧིཏཾ ཨུཔྤཛྫནྟེཝ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཝིཏཀྐཱ ཚནྡཱུཔསཾཧིཏཱཔི དོསཱུཔསཾཧིཏཱཔི མོཧཱུཔསཾཧིཏཱཔི, ཏེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ ཏེསཾ ཝིཏཀྐཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ ཨུཔཔརིཀྑིཏབྦོ – ‘ཨིཏིཔིམེ ཝིཏཀྐཱ ཨཀུསལཱ, ཨིཏིཔིམེ ¶ ཝིཏཀྐཱ སཱཝཛྫཱ, ཨིཏིཔིམེ ཝིཏཀྐཱ དུཀྑཝིཔཱཀཱ’ཏི. ཏསྶ ཏེསཾ ཝིཏཀྐཱནཾ ཨཱདཱིནཝཾ ཨུཔཔརིཀྑཏོ ཡེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཝིཏཀྐཱ ཚནྡཱུཔསཾཧིཏཱཔི དོསཱུཔསཾཧིཏཱཔི མོཧཱུཔསཾཧིཏཱཔི ཏེ པཧཱིཡནྟི ཏེ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སནྟིཊྛཏི སནྣིསཱིདཏི ཨེཀོདི ཧོཏི སམཱདྷིཡཏི.

༢༡༨. ‘‘ཏསྶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཏེསམྤི ཝིཏཀྐཱནཾ ཨཱདཱིནཝཾ ཨུཔཔརིཀྑཏོ ཨུཔྤཛྫནྟེཝ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཝིཏཀྐཱ ཚནྡཱུཔསཾཧིཏཱཔི དོསཱུཔསཾཧིཏཱཔི མོཧཱུཔསཾཧིཏཱཔི, ཏེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ ཏེསཾ ཝིཏཀྐཱནཾ ཨསཏིཨམནསིཀཱརོ ཨཱཔཛྫིཏབྦོ. ཏསྶ ཏེསཾ ཝིཏཀྐཱནཾ ཨསཏིཨམནསིཀཱརཾ ཨཱཔཛྫཏོ ཡེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཝིཏཀྐཱ ཚནྡཱུཔསཾཧིཏཱཔི དོསཱུཔསཾཧིཏཱཔི མོཧཱུཔསཾཧིཏཱཔི ཏེ པཧཱིཡནྟི ཏེ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སནྟིཊྛཏི སནྣིསཱིདཏི ཨེཀོདི ཧོཏི སམཱདྷིཡཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུམཱ པུརིསོ ཨཱཔཱཐགཏཱནཾ རཱུཔཱནཾ ཨདསྶནཀཱམོ ཨསྶ; སོ ནིམཱིལེཡྻ ཝཱ ཨཉྙེན ཝཱ ཨཔལོཀེཡྻ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏསྶ ཙེ བྷིཀྑུནོ ཏེསམྤི ཝིཏཀྐཱནཾ ཨཱདཱིནཝཾ ཨུཔཔརིཀྑཏོ ཨུཔྤཛྫནྟེཝ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཝིཏཀྐཱ ཚནྡཱུཔསཾཧིཏཱཔི དོསཱུཔསཾཧིཏཱཔི མོཧཱུཔསཾཧིཏཱཔི, ཏེ པཧཱིཡནྟི ཏེ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སནྟིཊྛཏི སནྣིསཱིདཏི ཨེཀོདི ཧོཏི སམཱདྷིཡཏི.

༢༡༩. ‘‘ཏསྶ ¶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཏེསམྤི ཝིཏཀྐཱནཾ ཨསཏིཨམནསིཀཱརཾ ཨཱཔཛྫཏོ ¶ ཨུཔྤཛྫནྟེཝ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཝིཏཀྐཱ ཚནྡཱུཔསཾཧིཏཱཔི དོསཱུཔསཾཧིཏཱཔི མོཧཱུཔསཾཧིཏཱཔི, ཏེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ ཏེསཾ ཝིཏཀྐཱནཾ ཝིཏཀྐསངྑཱརསཎྛཱནཾ མནསིཀཱཏབྦཾ. ཏསྶ ཏེསཾ ཝིཏཀྐཱནཾ ཝིཏཀྐསངྑཱརསཎྛཱནཾ མནསིཀརོཏོ ཡེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཝིཏཀྐཱ ཚནྡཱུཔསཾཧིཏཱཔི དོསཱུཔསཾཧིཏཱཔི མོཧཱུཔསཾཧིཏཱཔི ཏེ པཧཱིཡནྟི ཏེ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སནྟིཊྛཏི སནྣིསཱིདཏི ཨེཀོདི ཧོཏི སམཱདྷིཡཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ སཱིགྷཾ གཙྪེཡྻ. ཏསྶ ཨེཝམསྶ – ‘ཀིཾ ནུ ཁོ ཨཧཾ སཱིགྷཾ གཙྪཱམི? ཡཾནཱུནཱཧཾ སཎིཀཾ གཙྪེཡྻ’ནྟི. སོ སཎིཀཾ གཙྪེཡྻ. ཏསྶ ཨེཝམསྶ – ‘ཀིཾ ནུ ཁོ ཨཧཾ སཎིཀཾ གཙྪཱམི? ཡཾནཱུནཱཧཾ ཏིཊྛེཡྻ’ནྟི. སོ ཏིཊྛེཡྻ ¶ . ཏསྶ ཨེཝམསྶ – ‘ཀིཾ ནུ ཁོ ཨཧཾ ཋིཏོ? ཡཾནཱུནཱཧཾ ནིསཱིདེཡྻ’ནྟི. སོ ནིསཱིདེཡྻ. ཏསྶ ཨེཝམསྶ – ‘ཀིཾ ནུ ཁོ ཨཧཾ ནིསིནྣོ? ཡཾནཱུནཱཧཾ ནིཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ནིཔཛྫེཡྻ. ཨེཝཉྷི སོ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨིརིཡཱཔཐཾ ཨབྷིནིཝཛྫེཏྭཱ [ཨབྷིནིསྶཛྫེཏྭཱ (སྱཱ.)] སུཁུམཾ སུཁུམཾ ཨིརིཡཱཔཐཾ ཀཔྤེཡྻ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏསྶ ཙེ བྷིཀྑུནོ ཏེསམྤི ཝིཏཀྐཱནཾ ཨསཏིཨམནསིཀཱརཾ ཨཱཔཛྫཏོ ཨུཔྤཛྫནྟེཝ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཝིཏཀྐཱ ཚནྡཱུཔསཾཧིཏཱཔི དོསཱུཔསཾཧིཏཱཔི མོཧཱུཔསཾཧིཏཱཔི ཏེ པཧཱིཡནྟི ཏེ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སནྟིཊྛཏི སནྣིསཱིདཏི ཨེཀོདི ཧོཏི སམཱདྷིཡཏི.

༢༢༠. ‘‘ཏསྶ ¶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཏེསམྤི ཝིཏཀྐཱནཾ ཝིཏཀྐསངྑཱརསཎྛཱནཾ མནསིཀརོཏོ ཨུཔྤཛྫནྟེཝ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཝིཏཀྐཱ ཚནྡཱུཔསཾཧིཏཱཔི དོསཱུཔསཾཧིཏཱཔི མོཧཱུཔསཾཧིཏཱཔི. ཏེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ དནྟེབྷིདནྟམཱདྷཱཡ [དནྟེ + ཨབྷིདནྟཾ + ཨཱདྷཱཡཱཏི ཊཱིཀཱཡཾ པདཙྪེདོ, དནྟེབྷཱིཏི པནེཏྠ ཀརཎཏྠོ ཡུཏྟོ ཝིཡ དིསྶཏི] ཛིཝ྄ཧཱཡ ཏཱལུཾ ཨཱཧཙྩ ཙེཏསཱ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིགྒཎྷིཏབྦཾ ཨབྷིནིཔྤཱིལེ༹ཏབྦཾ ཨབྷིསནྟཱཔེཏབྦཾ ¶ . ཏསྶ དནྟེབྷིདནྟམཱདྷཱཡ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཏཱལུཾ ཨཱཧཙྩ ཙེཏསཱ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིགྒཎྷཏོ ཨབྷིནིཔྤཱིལ༹ཡཏོ ཨབྷིསནྟཱཔཡཏོ ཡེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཝིཏཀྐཱ ཚནྡཱུཔསཾཧིཏཱཔི དོསཱུཔསཾཧིཏཱཔི མོཧཱུཔསཾཧིཏཱཔི ཏེ པཧཱིཡནྟི ཏེ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སནྟིཊྛཏི སནྣིསཱིདཏི ཨེཀོདི ཧོཏི སམཱདྷིཡཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, བལཝཱ པུརིསོ དུབྦལཏརཾ པུརིསཾ སཱིསེ ཝཱ གལེ ཝཱ ཁནྡྷེ ཝཱ གཧེཏྭཱ ཨབྷིནིགྒཎྷེཡྻ ཨབྷིནིཔྤཱིལེ༹ཡྻ ཨབྷིསནྟཱཔེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏསྶ ཙེ བྷིཀྑུནོ ཏེསམྤི ཝིཏཀྐཱནཾ ཝིཏཀྐསངྑཱརསཎྛཱནཾ མནསིཀརོཏོ ཨུཔྤཛྫནྟེཝ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཝིཏཀྐཱ ཚནྡཱུཔསཾཧིཏཱཔི དོསཱུཔསཾཧིཏཱཔི མོཧཱུཔསཾཧིཏཱཔི. ཏེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ དནྟེབྷིདནྟམཱདྷཱཡ ¶ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཏཱལུཾ ཨཱཧཙྩ ཙེཏསཱ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིགྒཎྷིཏབྦཾ ཨབྷིནིཔྤཱིལེ༹ཏབྦཾ ཨབྷིསནྟཱཔེཏབྦཾ. ཏསྶ དནྟེབྷིདནྟམཱདྷཱཡ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཏཱལུཾ ཨཱཧཙྩ ཙེཏསཱ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིགྒཎྷཏོ ཨབྷིནིཔྤཱིལ༹ཡཏོ ཨབྷིསནྟཱཔཡཏོ ཡེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཝིཏཀྐཱ ཚནྡཱུཔསཾཧིཏཱཔི དོསཱུཔསཾཧིཏཱཔི ¶ མོཧཱུཔསཾཧིཏཱཔི ¶ ཏེ པཧཱིཡནྟི ཏེ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སནྟིཊྛཏི སནྣིསཱིདཏི ཨེཀོདི ཧོཏི སམཱདྷིཡཏི.

༢༢༡. ‘‘ཡཏོ ཁོ [ཡཏོ ཙ ཁོ (སྱཱ. ཀ.)], བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཡཾ ནིམིཏྟཾ ཨཱགམྨ ཡཾ ནིམིཏྟཾ མནསིཀརོཏོ ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཝིཏཀྐཱ ཚནྡཱུཔསཾཧིཏཱཔི དོསཱུཔསཾཧིཏཱཔི མོཧཱུཔསཾཧིཏཱཔི, ཏསྶ ཏམྷཱ ནིམིཏྟཱ ཨཉྙཾ ནིམིཏྟཾ མནསིཀརོཏོ ཀུསལཱུཔསཾཧིཏཾ ཡེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཝིཏཀྐཱ ཚནྡཱུཔསཾཧིཏཱཔི དོསཱུཔསཾཧིཏཱཔི མོཧཱུཔསཾཧིཏཱཔི ཏེ པཧཱིཡནྟི ཏེ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སནྟིཊྛཏི སནྣིསཱིདཏི ཨེཀོདི ཧོཏི སམཱདྷིཡཏི. ཏེསམྤི ཝིཏཀྐཱནཾ ཨཱདཱིནཝཾ ཨུཔཔརིཀྑཏོ ཡེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཝིཏཀྐཱ ཚནྡཱུཔསཾཧིཏཱཔི དོསཱུཔསཾཧིཏཱཔི མོཧཱུཔསཾཧིཏཱཔི ཏེ པཧཱིཡནྟི ཏེ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སནྟིཊྛཏི སནྣིསཱིདཏི ཨེཀོདི ཧོཏི སམཱདྷིཡཏི. ཏེསམྤི ཝིཏཀྐཱནཾ ཨསཏིཨམནསིཀཱརཾ ཨཱཔཛྫཏོ ཡེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཝིཏཀྐཱ ཚནྡཱུཔསཾཧིཏཱཔི དོསཱུཔསཾཧིཏཱཔི མོཧཱུཔསཾཧིཏཱཔི ཏེ པཧཱིཡནྟི ཏེ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སནྟིཊྛཏི སནྣིསཱིདཏི ཨེཀོདི ཧོཏི སམཱདྷིཡཏི. ཏེསམྤི ཝིཏཀྐཱནཾ ཝིཏཀྐསངྑཱརསཎྛཱནཾ མནསིཀརོཏོ ཡེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཝིཏཀྐཱ ཚནྡཱུཔསཾཧིཏཱཔི དོསཱུཔསཾཧིཏཱཔི མོཧཱུཔསཾཧིཏཱཔི ¶ ཏེ པཧཱིཡནྟི ཏེ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སནྟིཊྛཏི སནྣིསཱིདཏི ཨེཀོདི ཧོཏི སམཱདྷིཡཏི. དནྟེབྷིདནྟམཱདྷཱཡ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཏཱལུཾ ཨཱཧཙྩ ཙེཏསཱ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིགྒཎྷཏོ ཨབྷིནིཔྤཱིལ༹ཡཏོ ཨབྷིསནྟཱཔཡཏོ ཡེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ ཝིཏཀྐཱ ཚནྡཱུཔསཾཧིཏཱཔི དོསཱུཔསཾཧིཏཱཔི མོཧཱུཔསཾཧིཏཱཔི ཏེ པཧཱིཡནྟི ཏེ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སནྟིཊྛཏི སནྣིསཱིདཏི ཨེཀོདི ཧོཏི ¶ སམཱདྷིཡཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝསཱི ཝིཏཀྐཔརིཡཱཡཔཐེསུ. ཡཾ ཝིཏཀྐཾ ཨཱཀངྑིསྶཏི ཏཾ ཝིཏཀྐཾ ཝིཏཀྐེསྶཏི, ཡཾ ཝིཏཀྐཾ ནཱཀངྑིསྶཏི ན ཏཾ ཝིཏཀྐཾ ཝིཏཀྐེསྶཏི. ཨཙྪེཙྪི ཏཎྷཾ, ཝིཝཏྟཡི [ཝཱཝཏྟཡི (སཱི. པཱི.)] སཾཡོཛནཾ, སམྨཱ མཱནཱབྷིསམཡཱ ཨནྟམཀཱསི དུཀྑསྶཱ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ ¶ ¶ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

ཝིཏཀྐསཎྛཱནསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ དསམཾ.

སཱིཧནཱདཝགྒོ ནིཊྛིཏོ དུཏིཡོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཙཱུལ༹སཱིཧནཱདལོམཧཾསཝརོ, མཧཱཙཱུལ༹དུཀྑཀྑནྡྷཨནུམཱནིཀསུཏྟཾ;

ཁིལཔཏྠམདྷུཔིཎྜིཀདྭིདྷཱཝིཏཀྐ, པཉྩནིམིཏྟཀཐཱ པུན ཝགྒོ.

༣. ཨོཔམྨཝགྒོ

༡. ཀཀཙཱུཔམསུཏྟཾ

༢༢༢. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ མོལི༹ཡཕགྒུནོ བྷིཀྑུནཱིཧི སདྡྷིཾ ཨཏིཝེལཾ སཾསཊྛོ ཝིཧརཏི. ཨེཝཾ སཾསཊྛོ ཨཱཡསྨཱ མོལི༹ཡཕགྒུནོ བྷིཀྑུནཱིཧི སདྡྷིཾ ཝིཧརཏི – སཙེ ཀོཙི བྷིཀྑུ ཨཱཡསྨཏོ མོལི༹ཡཕགྒུནསྶ སམྨུཁཱ ཏཱསཾ བྷིཀྑུནཱིནཾ ཨཝཎྞཾ བྷཱསཏི, ཏེནཱཡསྨཱ མོལི༹ཡཕགྒུནོ ཀུཔིཏོ ཨནཏྟམནོ ཨདྷིཀརཎམྤི ཀརོཏི. སཙེ པན ཀོཙི བྷིཀྑུ ཏཱསཾ བྷིཀྑུནཱིནཾ སམྨུཁཱ ཨཱཡསྨཏོ མོལི༹ཡཕགྒུནསྶ ཨཝཎྞཾ བྷཱསཏི, ཏེན ཏཱ བྷིཀྑུནིཡོ ཀུཔིཏཱ ཨནཏྟམནཱ ཨདྷིཀརཎམྤི ཀརོནྟི. ཨེཝཾ སཾསཊྛོ ཨཱཡསྨཱ མོལི༹ཡཕགྒུནོ བྷིཀྑུནཱིཧི སདྡྷིཾ ཝིཧརཏི. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཱཡསྨཱ, བྷནྟེ, མོལི༹ཡཕགྒུནོ བྷིཀྑུནཱིཧི སདྡྷིཾ ཨཏིཝེལཾ སཾསཊྛོ ཝིཧརཏི. ཨེཝཾ སཾསཊྛོ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ མོལི༹ཡཕགྒུནོ བྷིཀྑུནཱིཧི སདྡྷིཾ ཝིཧརཏི – སཙེ ཀོཙི བྷིཀྑུ ཨཱཡསྨཏོ མོལི༹ཡཕགྒུནསྶ སམྨུཁཱ ཏཱསཾ བྷིཀྑུནཱིནཾ ཨཝཎྞཾ བྷཱསཏི, ཏེནཱཡསྨཱ མོལི༹ཡཕགྒུནོ ཀུཔིཏོ ཨནཏྟམནོ ¶ ཨདྷིཀརཎམྤི ཀརོཏི. སཙེ པན ཀོཙི བྷིཀྑུ ཏཱསཾ བྷིཀྑུནཱིནཾ སམྨུཁཱ ཨཱཡསྨཏོ མོལི༹ཡཕགྒུནསྶ ཨཝཎྞཾ བྷཱསཏི, ཏེན ཏཱ བྷིཀྑུནིཡོ ཀུཔིཏཱ ཨནཏྟམནཱ ཨདྷིཀརཎམྤི ཀརོནྟི. ཨེཝཾ སཾསཊྛོ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ མོལི༹ཡཕགྒུནོ བྷིཀྑུནཱིཧི སདྡྷིཾ ཝིཧརཏཱི’’ཏི.

༢༢༣. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཉྙཏརཾ བྷིཀྑུཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨེཧི ཏྭཾ ¶ , བྷིཀྑུ, མམ ཝཙནེན མོལི༹ཡཕགྒུནཾ བྷིཀྑུཾ ཨཱམནྟེཧི – ‘སཏྠཱ ཏཾ, ཨཱཝུསོ ཕགྒུན, ཨཱམནྟེཏཱི’’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ ¶ , བྷནྟེ’’ཏི ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེནཱཡསྨཱ མོལི༹ཡཕགྒུནོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མོལི༹ཡཕགྒུནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཏྠཱ ཏཾ, ཨཱཝུསོ ཕགྒུན, ཨཱམནྟེཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ མོལི༹ཡཕགྒུནོ ཏསྶ ¶ བྷིཀྑུནོ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ མོལི༹ཡཕགྒུནཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘སཙྩཾ ཀིར ཏྭཾ, ཕགྒུན, བྷིཀྑུནཱིཧི སདྡྷིཾ ཨཏིཝེལཾ སཾསཊྛོ ཝིཧརསི? ཨེཝཾ སཾསཊྛོ ཀིར ཏྭཾ, ཕགྒུན, བྷིཀྑུནཱིཧི སདྡྷིཾ ཝིཧརསི – སཙེ ཀོཙི བྷིཀྑུ ཏུཡ྄ཧཾ སམྨུཁཱ ཏཱསཾ བྷིཀྑུནཱིནཾ ཨཝཎྞཾ བྷཱསཏི, ཏེན ཏྭཾ ཀུཔིཏོ ཨནཏྟམནོ ཨདྷིཀརཎམྤི ཀརོསི. སཙེ པན ཀོཙི བྷིཀྑུ ཏཱསཾ བྷིཀྑུནཱིནཾ སམྨུཁཱ ཏུཡ྄ཧཾ ཨཝཎྞཾ བྷཱསཏི, ཏེན ཏཱ བྷིཀྑུནིཡོ ཀུཔིཏཱ ཨནཏྟམནཱ ཨདྷིཀརཎམྤི ཀརོནྟི. ཨེཝཾ སཾསཊྛོ ཀིར ཏྭཾ, ཕགྒུན, བྷིཀྑུནཱིཧི སདྡྷིཾ ཝིཧརསཱི’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི. ‘‘ནནུ ཏྭཾ, ཕགྒུན, ཀུལཔུཏྟོ སདྡྷཱ ¶ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི.

༢༢༤. ‘‘ན ཁོ ཏེ ཨེཏཾ, ཕགྒུན, པཏིརཱུཔཾ ཀུལཔུཏྟསྶ སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏསྶ, ཡཾ ཏྭཾ བྷིཀྑུནཱིཧི སདྡྷིཾ ཨཏིཝེལཾ སཾསཊྛོ ཝིཧརེཡྻཱསི. ཏསྨཱཏིཧ, ཕགྒུན, ཏཝ ཙེཔི ཀོཙི སམྨུཁཱ ཏཱསཾ བྷིཀྑུནཱིནཾ ཨཝཎྞཾ བྷཱསེཡྻ, ཏཏྲཱཔི ཏྭཾ, ཕགྒུན, ཡེ གེཧསིཏཱ [གེཧསྶིཏཱ (?)] ཚནྡཱ ཡེ གེཧསིཏཱ ཝིཏཀྐཱ ཏེ པཛཧེཡྻཱསི. ཏཏྲཱཔི ཏེ, ཕགྒུན, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན ཙེཝ མེ ཙིཏྟཾ ཝིཔརིཎཏཾ བྷཝིསྶཏི, ན ཙ པཱཔིཀཾ ཝཱཙཾ ནིཙྪཱརེསྶཱམི, ཧིཏཱནུཀམྤཱི ཙ ཝིཧརིསྶཱམི མེཏྟཙིཏྟོ, ན དོསནྟརོ’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, ཕགྒུན, སིཀྑིཏབྦཾ.

‘‘ཏསྨཱཏིཧ, ཕགྒུན, ཏཝ ཙེཔི ཀོཙི སམྨུཁཱ ཏཱསཾ བྷིཀྑུནཱིནཾ པཱཎིནཱ པཧཱརཾ དདེཡྻ, ལེཌྜུནཱ པཧཱརཾ དདེཡྻ, དཎྜེན པཧཱརཾ དདེཡྻ, སཏྠེན པཧཱརཾ དདེཡྻ. ཏཏྲཱཔི ཏྭཾ, ཕགྒུན, ཡེ གེཧསིཏཱ ཚནྡཱ ཡེ གེཧསིཏཱ ཝིཏཀྐཱ ཏེ པཛཧེཡྻཱསི. ཏཏྲཱཔི ཏེ, ཕགྒུན, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ ‘ན ཙེཝ མེ ཙིཏྟཾ ཝིཔརིཎཏཾ བྷཝིསྶཏི, ན ཙ པཱཔིཀཾ ཝཱཙཾ ནིཙྪཱརེསྶཱམི, ཧིཏཱནུཀམྤཱི ཙ ཝིཧརིསྶཱམི མེཏྟཙིཏྟོ, ན དོསནྟརོ’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, ཕགྒུན, སིཀྑིཏབྦཾ.

‘‘ཏསྨཱཏིཧ, ཕགྒུན, ཏཝ ཙེཔི ཀོཙི སམྨུཁཱ ཨཝཎྞཾ བྷཱསེཡྻ, ཏཏྲཱཔི ཏྭཾ, ཕགྒུན ¶ , ཡེ གེཧསིཏཱ ཚནྡཱ ཡེ གེཧསིཏཱ ཝིཏཀྐཱ ཏེ ¶ པཛཧེཡྻཱསི. ཏཏྲཱཔི ཏེ, ཕགྒུན, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ ‘ན ཙེཝ མེ ཙིཏྟཾ ཝིཔརིཎཏཾ བྷཝིསྶཏི, ན ཙ པཱཔིཀཾ ཝཱཙཾ ནིཙྪཱརེསྶཱམི, ཧིཏཱནུཀམྤཱི ཙ ཝིཧརིསྶཱམི མེཏྟཙིཏྟོ, ན དོསནྟརོ’ཏི. ཨེཝཉྷི ¶ ཏེ, ཕགྒུན, སིཀྑིཏབྦཾ.

‘‘ཏསྨཱཏིཧ, ཕགྒུན, ཏཝ ཙེཔི ཀོཙི པཱཎིནཱ པཧཱརཾ དདེཡྻ, ལེཌྜུནཱ པཧཱརཾ དདེཡྻ, དཎྜེན པཧཱརཾ དདེཡྻ, སཏྠེན པཧཱརཾ ¶ དདེཡྻ, ཏཏྲཱཔི ཏྭཾ, ཕགྒུན, ཡེ གེཧསིཏཱ ཚནྡཱ ཡེ གེཧསིཏཱ ཝིཏཀྐཱ ཏེ པཛཧེཡྻཱསི. ཏཏྲཱཔི ཏེ, ཕགྒུན, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ ‘ན ཙེཝ མེ ཙིཏྟཾ ཝིཔརིཎཏཾ བྷཝིསྶཏི, ན ཙ པཱཔིཀཾ ཝཱཙཾ ནིཙྪཱརེསྶཱམི, ཧིཏཱནུཀམྤཱི ཙ ཝིཧརིསྶཱམི མེཏྟཙིཏྟོ, ན དོསནྟརོ’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, ཕགྒུན, སིཀྑིཏབྦ’’ནྟི.

༢༢༥. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱརཱདྷཡིཾསུ ཝཏ མེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཨེཀཾ སམཡཾ ཙིཏྟཾ. ཨིདྷཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསིཾ – ཨཧཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཱསནབྷོཛནཾ བྷུཉྫཱམི. ཨེཀཱསནབྷོཛནཾ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷུཉྫམཱནོ ཨཔྤཱབཱདྷཏཉྩ སཉྫཱནཱམི ཨཔྤཱཏངྐཏཉྩ ལཧུཊྛཱནཉྩ བལཉྩ ཕཱསུཝིཧཱརཉྩ. ཨེཐ ཏུམྷེཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཱསནབྷོཛནཾ བྷུཉྫཐ. ཨེཀཱསནབྷོཛནཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏུམྷེཔི བྷུཉྫམཱནཱ ཨཔྤཱབཱདྷཏཉྩ སཉྫཱནིསྶཐ ཨཔྤཱཏངྐཏཉྩ ལཧུཊྛཱནཉྩ བལཉྩ ཕཱསུཝིཧཱརཉྩཱཏི. ན མེ, བྷིཀྑཝེ, ཏེསུ བྷིཀྑཱུསུ ཨནུསཱསནཱི ཀརཎཱིཡཱ ཨཧོསི; སཏུཔྤཱདཀརཎཱིཡམེཝ མེ, བྷིཀྑཝེ, ཏེསུ བྷིཀྑཱུསུ ཨཧོསི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, སུབྷཱུམིཡཾ ཙཏུམཧཱཔཐེ ཨཱཛཉྙརཐོ ཡུཏྟོ ཨསྶ ཋིཏོ ཨོདྷསྟཔཏོདོ. ཏམེནཾ དཀྑོ ཡོགྒཱཙརིཡོ ཨསྶདམྨསཱརཐི ཨབྷིརུཧིཏྭཱ, ཝཱམེན ཧཏྠེན རསྨིཡོ གཧེཏྭཱ, དཀྑིཎེན ཧཏྠེན པཏོདཾ གཧེཏྭཱ, ཡེནིཙྪཀཾ ཡདིཙྪཀཾ ¶ སཱརེཡྻཔི པཙྩཱསཱརེཡྻཔི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ན མེ ཏེསུ བྷིཀྑཱུསུ ཨནུསཱསནཱི ཀརཎཱིཡཱ ཨཧོསི, སཏུཔྤཱདཀརཎཱིཡམེཝ མེ, བྷིཀྑཝེ, ཏེསུ བྷིཀྑཱུསུ ཨཧོསི. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཏུམྷེཔི ཨཀུསལཾ པཛཧཐ, ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ ཨཱཡོགཾ ཀརོཐ. ཨེཝཉྷི ཏུམྷེཔི ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫིསྶཐ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, གཱམསྶ ཝཱ ནིགམསྶ ཝཱ ཨཝིདཱུརེ མཧནྟཾ སཱལཝནཾ. ཏཉྩསྶ ཨེལ༹ཎྜེཧི སཉྪནྣཾ. ཏསྶ ཀོཙིདེཝ པུརིསོ ཨུཔྤཛྫེཡྻ ཨཏྠཀཱམོ ཧིཏཀཱམོ ཡོགཀྑེམཀཱམོ. སོ ཡཱ ཏཱ སཱལལཊྛིཡོ ཀུཊིལཱ ཨོཛཱཔཧརཎིཡོ [ཨོཛཧརཎིཡོ (ཀ.)] ཏཱ ཚེཏྭཱ [ཏཙྪེཏྭཱ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] བཧིདྡྷཱ ནཱིཧརེཡྻ, ཨནྟོཝནཾ སུཝིསོདྷིཏཾ ཝིསོདྷེཡྻ. ཡཱ པན ཏཱ སཱལལཊྛིཡོ ཨུཛུཀཱ སུཛཱཏཱ ཏཱ སམྨཱ པརིཧརེཡྻ. ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, སཱལཝནཾ ཨཔརེན སམཡེན ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫེཡྻ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏུམྷེཔི ཨཀུསལཾ པཛཧཐ, ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ ཨཱཡོགཾ ཀརོཐ. ཨེཝཉྷི ¶ ཏུམྷེཔི ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫིསྶཐ.

༢༢༦. ‘‘བྷཱུཏཔུབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམིསྶཱཡེཝ སཱཝཏྠིཡཱ ཝེདེཧིཀཱ ནཱམ གཧཔཏཱནཱི ཨཧོསི. ཝེདེཧིཀཱཡ, བྷིཀྑཝེ, གཧཔཏཱནིཡཱ ཨེཝཾ ཀལྱཱཎོ ཀིཏྟིསདྡོ ཨབྦྷུགྒཏོ – ‘སོརཏཱ ཝེདེཧིཀཱ གཧཔཏཱནཱི, ནིཝཱཏཱ ཝེདེཧིཀཱ གཧཔཏཱནཱི, ཨུཔསནྟཱ ཝེདེཧིཀཱ གཧཔཏཱནཱི’ཏི. ཝེདེཧིཀཱཡ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, གཧཔཏཱནིཡཱ ཀཱལཱི༹ ནཱམ དཱསཱི ཨཧོསི དཀྑཱ ཨནལསཱ ¶ སུསཾཝིཧིཏཀམྨནྟཱ.

‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱལི༹ཡཱ དཱསིཡཱ ཨེཏདཧོསི – ‘མཡ྄ཧཾ ཁོ ཨཡྻཱཡ ཨེཝཾ ཀལྱཱཎོ ཀིཏྟིསདྡོ ཨབྦྷུགྒཏོ – ‘‘སོརཏཱ ཝེདེཧིཀཱ གཧཔཏཱནཱི, ནིཝཱཏཱ ཝེདེཧིཀཱ གཧཔཏཱནཱི, ཨུཔསནྟཱ ཝེདེཧིཀཱ གཧཔཏཱནཱི’’ཏི. ཀིཾ ནུ ཁོ མེ ཨཡྻཱ སནྟཾཡེཝ ནུ ཁོ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཀོཔཾ ན པཱཏུཀརོཏི ཨུདཱཧུ ཨསནྟཾ ཨུདཱཧུ མཡ྄ཧམེཝེཏེ [མཡ྄ཧེཝེཏེ (སཱི. པཱི.)] ཀམྨནྟཱ སུསཾཝིཧིཏཱ ཡེན མེ ཨཡྻཱ སནྟཾཡེཝ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཀོཔཾ ན པཱཏུཀརོཏི, ནོ ཨསནྟཾ? ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨཡྻཾ ཝཱིམཾསེཡྻ’ནྟི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱལཱི༹ དཱསཱི དིཝཱ ཨུཊྛཱསི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདེཧིཀཱ གཧཔཏཱནཱི ཀཱལི༹ཾ དཱསིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཧེ ཛེ ཀཱལཱི༹’ཏི. ‘ཀིཾ, ཨཡྻེ’ཏི? ‘ཀིཾ, ཛེ, དིཝཱ ཨུཊྛཱསཱི’ཏི? ‘ན ཁྭཡྻེ [ན ཁོ ཨཡྻེ (སཱི. པཱི.)], ཀིཉྩཱི’ཏི. ‘ནོ ཝཏ རེ ཀིཉྩི, པཱཔི དཱསི [པཱཔདཱསི (སྱཱ. ཀ.)], དིཝཱ ཨུཊྛཱསཱི’ཏི ཀུཔིཏཱ ཨནཏྟམནཱ བྷཱཀུཊིཾ [བྷཱུཀུཊིཾ (སཱི. པཱི.), བྷཀུཊཱིཾ (སྱཱ.)] ཨཀཱསི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱལི༹ཡཱ དཱསིཡཱ ¶ ཨེཏདཧོསི – ‘སནྟཾཡེཝ ཁོ མེ ཨཡྻཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཀོཔཾ ན པཱཏུཀརོཏི, ནོ ཨསནྟཾ; མཡ྄ཧམེཝེཏེ ཀམྨནྟཱ སུསཾཝིཧིཏཱ, ཡེན མེ ཨཡྻཱ སནྟཾཡེཝ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཀོཔཾ ན པཱཏུཀརོཏི, ནོ ཨསནྟཾ. ཡཾནཱུནཱཧཾ བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ ཨཡྻཾ ཝཱིམཾསེཡྻ’’’ནྟི.

‘‘ཨཐ ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱལཱི༹ དཱསཱི དིཝཱཏརཾཡེཝ ཨུཊྛཱསི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདེཧིཀཱ གཧཔཏཱནཱི ཀཱལི༹ཾ དཱསིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཧེ ཛེ, ཀཱལཱི༹’ཏི. ‘ཀིཾ, ཨཡྻེ’ཏི? ‘ཀིཾ, ཛེ, དིཝཱཏརཾ ཨུཊྛཱསཱི’ཏི? ‘ན ཁྭཡྻེ, ཀིཉྩཱི’ཏི. ‘ནོ ཝཏ རེ ཀིཉྩི, པཱཔི དཱསི, དིཝཱཏརཾ ¶ ཨུཊྛཱསཱི’ཏི ཀུཔིཏཱ ཨནཏྟམནཱ ཨནཏྟམནཝཱཙཾ ནིཙྪཱརེསི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱལི༹ཡཱ དཱསིཡཱ ཨེཏདཧོསི – ‘སནྟཾཡེཝ ཁོ མེ ཨཡྻཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཀོཔཾ ན པཱཏུཀརོཏི, ནོ ཨསནྟཾ. མཡ྄ཧམེཝེཏེ ཀམྨནྟཱ སུསཾཝིཧིཏཱ, ཡེན མེ ཨཡྻཱ སནྟཾཡེཝ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཀོཔཾ ན པཱཏུཀརོཏི, ནོ ཨསནྟཾ. ཡཾནཱུནཱཧཾ བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ ཨཡྻཾ ཝཱིམཾསེཡྻ’ནྟི.

‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱལཱི༹ དཱསཱི དིཝཱཏརཾཡེཝ ཨུཊྛཱསི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདེཧིཀཱ གཧཔཏཱནཱི ཀཱལི༹ཾ དཱསིཾ ཨེཏདཝོཙ ¶ – ‘ཧེ ཛེ, ཀཱལཱི༹’ཏི. ‘ཀིཾ, ཨཡྻེ’ཏི? ‘ཀིཾ, ཛེ, དིཝཱ ཨུཊྛཱསཱི’ཏི? ‘ན ཁྭཡྻེ, ཀིཉྩཱི’ཏི. ‘ནོ ཝཏ རེ ཀིཉྩི, པཱཔི དཱསི, དིཝཱ ཨུཊྛཱསཱི’ཏི ཀུཔིཏཱ ཨནཏྟམནཱ ཨགྒལ༹སཱུཙིཾ གཧེཏྭཱ སཱིསེ པཧཱརཾ ཨདཱསི, སཱིསཾ ཝོབྷིནྡི [ཝི + ཨཝ + བྷིནྡི = ཝོབྷིནྡི]. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱལཱི༹ དཱསཱི བྷིནྣེན སཱིསེན ལོཧིཏེན གལནྟེན པཊིཝིསྶཀཱནཾ ཨུཛ྄ཛྷཱཔེསི – ‘པསྶཐཡྻེ, སོརཏཱཡ ཀམྨཾ; པསྶཐཡྻེ, ནིཝཱཏཱཡ ཀམྨཾ, པསྶཐཡྻེ, ཨུཔསནྟཱཡ ཀམྨཾ! ཀཐཉྷི ནཱམ ཨེཀདཱསིཀཱཡ དིཝཱ ཨུཊྛཱསཱིཏི ཀུཔིཏཱ ཨནཏྟམནཱ ཨགྒལ༹སཱུཙིཾ གཧེཏྭཱ སཱིསེ པཧཱརཾ དསྶཏི, སཱིསཾ ཝོབྷིནྡིསྶཏཱི’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདེཧིཀཱཡ གཧཔཏཱནིཡཱ ཨཔརེན སམཡེན ཨེཝཾ པཱཔཀོ ཀིཏྟིསདྡོ ཨབྦྷུགྒཙྪི – ‘ཙཎྜཱི ཝེདེཧིཀཱ གཧཔཏཱནཱི, ཨནིཝཱཏཱ ཝེདེཧིཀཱ གཧཔཏཱནཱི, ཨནུཔསནྟཱ ཝེདེཧིཀཱ གཧཔཏཱནཱི’ཏི.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིདྷེཀཙྩོ བྷིཀྑུ ཏཱཝདེཝ སོརཏསོརཏོ ཧོཏི ནིཝཱཏནིཝཱཏོ ¶ ཧོཏི ཨུཔསནྟཱུཔསནྟོ ཧོཏི ཡཱཝ ན ཨམནཱཔཱ ཝཙནཔཐཱ ཕུསནྟི. ཡཏོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུཾ ¶ ཨམནཱཔཱ ཝཙནཔཐཱ ཕུསནྟི, ཨཐ བྷིཀྑུ ‘སོརཏོ’ཏི ཝེདིཏབྦོ, ‘ནིཝཱཏོ’ཏི ཝེདིཏབྦོ, ‘ཨུཔསནྟོ’ཏི ཝེདིཏབྦོ. ནཱཧཾ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུཾ ‘སུཝཙོ’ཏི ཝདཱམི ཡོ ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཧེཏུ སུཝཙོ ཧོཏི, སོཝཙསྶཏཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏཉྷི སོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཾ ¶ ཨལབྷམཱནོ ན སུཝཙོ ཧོཏི, ན སོཝཙསྶཏཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཡོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨཾཡེཝ སཀྐརོནྟོ, དྷམྨཾ གརུཾ ཀརོནྟོ, དྷམྨཾ མཱནེནྟོ, དྷམྨཾ པཱུཛེནྟོ, དྷམྨཾ ཨཔཙཱཡམཱནོ [དྷམྨཾ ཡེཝ སཀྐརོནྟོ དྷམྨཾ གརུཀརོནྟོ དྷམྨཾ ཨཔཙཱཡམཱནོ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] སུཝཙོ ཧོཏི, སོཝཙསྶཏཾ ཨཱཔཛྫཏི, ཏམཧཾ ‘སུཝཙོ’ཏི ཝདཱམི. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ‘དྷམྨཾཡེཝ སཀྐརོནྟཱ, དྷམྨཾ གརུཾ ཀརོནྟཱ, དྷམྨཾ མཱནེནྟཱ, དྷམྨཾ པཱུཛེནྟཱ, དྷམྨཾ ཨཔཙཱཡམཱནཱ སུཝཙཱ བྷཝིསྶཱམ, སོཝཙསྶཏཾ ཨཱཔཛྫིསྶཱམཱ’ཏི. ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ.

༢༢༧. ‘‘པཉྩིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཝཙནཔཐཱ ཡེཧི ཝོ པརེ ཝདམཱནཱ ཝདེཡྻུཾ – ཀཱལེན ཝཱ ཨཀཱལེན ཝཱ; བྷཱུཏེན ཝཱ ཨབྷཱུཏེན ཝཱ; སཎྷེན ཝཱ ཕརུསེན ཝཱ; ཨཏྠསཾཧིཏེན ཝཱ ཨནཏྠསཾཧིཏེན ཝཱ; མེཏྟཙིཏྟཱ ཝཱ དོསནྟརཱ ཝཱ. ཀཱལེན ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, པརེ ཝདམཱནཱ ཝདེཡྻུཾ ཨཀཱལེན ཝཱ; བྷཱུཏེན ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, པརེ ཝདམཱནཱ ཝདེཡྻུཾ ཨབྷཱུཏེན ཝཱ; སཎྷེན ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, པརེ ཝདམཱནཱ ཝདེཡྻུཾ ཕརུསེན ཝཱ; ཨཏྠསཾཧིཏེན ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, པརེ ཝདམཱནཱ ཝདེཡྻུཾ ཨནཏྠསཾཧིཏེན ¶ ཝཱ ¶ ; མེཏྟཙིཏྟཱ ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, པརེ ཝདམཱནཱ ཝདེཡྻུཾ དོསནྟརཱ ཝཱ. ཏཏྲཱཔི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན ཙེཝ ནོ ཙིཏྟཾ ཝིཔརིཎཏཾ བྷཝིསྶཏི, ན ཙ པཱཔིཀཾ ཝཱཙཾ ནིཙྪཱརེསྶཱམ, ཧིཏཱནུཀམྤཱི ཙ ཝིཧརིསྶཱམ མེཏྟཙིཏྟཱ, ན དོསནྟརཱ. ཏཉྩ པུགྒལཾ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརིསྶཱམ, ཏདཱརམྨཎཉྩ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙིཏྟེན ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱབཛ྄ཛྷེན [ཨབྱཱཔཛ྄ཛྷེན (སཱི. སྱཱ. པཱི.), ཨབྱཱཔཛྫེན (ཀ.) ཨངྒུཏྟརཏིཀནིཔཱཏཊཱིཀཱ ཨོལོཀེཏབྦཱ] ཕརིཏྭཱ ཝིཧརིསྶཱམཱ’ཏི. ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ.

༢༢༨. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ ཀུདཱལཔིཊཀཾ [ཀུདྡཱལཔིཊཀཾ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཨཱདཱཡ. སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨཧཾ ཨིམཾ མཧཱཔཐཝིཾ ཨཔཐཝིཾ ཀརིསྶཱམཱི’ཏི ¶ . སོ ཏཏྲ ཏཏྲ ཝིཁཎེཡྻ [ཁཎེཡྻ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)], ཏཏྲ ཏཏྲ ཝིཀིརེཡྻ, ཏཏྲ ཏཏྲ ཨོཊྛུབྷེཡྻ, ཏཏྲ ཏཏྲ ཨོམུཏྟེཡྻ – ‘ཨཔཐཝཱི བྷཝསི, ཨཔཐཝཱི བྷཝསཱི’ཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནུ སོ པུརིསོ ཨིམཾ མཧཱཔཐཝིཾ ཨཔཐཝིཾ ཀརེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ཨཡཉྷི, བྷནྟེ, མཧཱཔཐཝཱི གམྦྷཱིརཱ ཨཔྤམེཡྻཱ. སཱ ན སུཀརཱ ཨཔཐཝཱི ཀཱཏུཾ; ཡཱཝདེཝ ཙ པན སོ པུརིསོ ཀིལམཐསྶ ཝིགྷཱཏསྶ བྷཱགཱི ཨསྶཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩིམེ ཝཙནཔཐཱ ཡེཧི ཝོ པརེ ཝདམཱནཱ ཝདེཡྻུཾ – ཀཱལེན ཝཱ ཨཀཱལེན ཝཱ; བྷཱུཏེན ཝཱ ཨབྷཱུཏེན ཝཱ; སཎྷེན ཝཱ ཕརུསེན ཝཱ; ཨཏྠསཾཧིཏེན ཝཱ ཨནཏྠསཾཧིཏེན ཝཱ; མེཏྟཙིཏྟཱ ཝཱ དོསནྟརཱ ཝཱ. ཀཱལེན ཝཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, པརེ ཝདམཱནཱ ཝདེཡྻུཾ ཨཀཱལེན ¶ ཝཱ; བྷཱུཏེན ཝཱ བྷིཀྑཝེ, པརེ ཝདམཱནཱ ཝདེཡྻུཾ ཨབྷཱུཏེན ཝཱ; སཎྷེན ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, པརེ ཝདམཱནཱ ཝདེཡྻུཾ ཕརུསེན ཝཱ; ཨཏྠསཾཧིཏེན ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, པརེ ཝདམཱནཱ ཝདེཡྻུཾ ཨནཏྠསཾཧིཏེན ཝཱ; མེཏྟཙིཏྟཱ ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, པརེ ཝདམཱནཱ ཝདེཡྻུཾ དོསནྟརཱ ཝཱ. ཏཏྲཱཔི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན ཙེཝ ནོ ཙིཏྟཾ ཝིཔརིཎཏཾ བྷཝིསྶཏི, ན ཙ པཱཔིཀཾ ཝཱཙཾ ནིཙྪཱརེསྶཱམ, ཧིཏཱནུཀམྤཱི ཙ ཝིཧརིསྶཱམ མེཏྟཙིཏྟཱ ན དོསནྟརཱ. ཏཉྩ པུགྒལཾ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརིསྶཱམ, ཏདཱརམྨཎཉྩ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ པཐཝིསམེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱབཛ྄ཛྷེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརིསྶཱམཱ’ཏི. ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ.

༢༢༩. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ ལཱཁཾ ཝཱ ཧལིདྡིཾ ཝཱ ནཱིལཾ ཝཱ མཉྫིཊྛཾ ཝཱ ཨཱདཱཡ. སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨཧཾ ཨིམསྨིཾ ཨཱཀཱསེ རཱུཔཾ ལིཁིསྶཱམི, རཱུཔཔཱཏུབྷཱཝཾ ཀརིསྶཱམཱི’ཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནུ སོ པུརིསོ ཨིམསྨིཾ ཨཱཀཱསེ རཱུཔཾ ལིཁེཡྻ, རཱུཔཔཱཏུབྷཱཝཾ ཀརེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ཨཡཉྷི, བྷནྟེ, ཨཱཀཱསོ ཨརཱུཔཱི ཨནིདསྶནོ. ཏཏྠ ན སུཀརཾ རཱུཔཾ ལིཁིཏུཾ, རཱུཔཔཱཏུབྷཱཝཾ ཀཱཏུཾ; ཡཱཝདེཝ ཙ པན ¶ སོ པུརིསོ ཀིལམཐསྶ ཝིགྷཱཏསྶ བྷཱགཱི ཨསྶཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩིམེ ཝཙནཔཐཱ ཡེཧི ཝོ པརེ ཝདམཱནཱ ཝདེཡྻུཾ ཀཱལེན ཝཱ ཨཀཱལེན ཝཱ ¶ …པེ… ‘ན ཙེཝ… ཏདཱརམྨཎཉྩ ¶ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ ཨཱཀཱསསམེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱབཛ྄ཛྷེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརིསྶཱམཱ’ཏི. ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ.

༢༣༠. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ ཨཱདིཏྟཾ ཏིཎུཀྐཾ ཨཱདཱཡ. སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨཧཾ ཨིམཱཡ ཨཱདིཏྟཱཡ ཏིཎུཀྐཱཡ གངྒཾ ནདིཾ སནྟཱཔེསྶཱམི སཾཔརིཏཱཔེསྶཱམཱི’ཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནུ སོ པུརིསོ ཨཱདིཏྟཱཡ ཏིཎུཀྐཱཡ གངྒཾ ནདིཾ སནྟཱཔེཡྻ སཾཔརིཏཱཔེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘གངྒཱ ཧི, བྷནྟེ, ནདཱི གམྦྷཱིརཱ ཨཔྤམེཡྻཱ. སཱ ན སུཀརཱ ཨཱདིཏྟཱཡ ཏིཎུཀྐཱཡ སནྟཱཔེཏུཾ སཾཔརིཏཱཔེཏུཾ; ཡཱཝདེཝ ཙ པན སོ པུརིསོ ཀིལམཐསྶ ཝིགྷཱཏསྶ བྷཱགཱི ཨསྶཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩིམེ ཝཙནཔཐཱ ཡེཧི ཝོ པརེ ཝདམཱནཱ ཝདེཡྻུཾ ཀཱལེན ཝཱ ཨཀཱལེན ¶ ཝཱ…པེ… ‘ན ཙེཝ… ཏདཱརམྨཎཉྩ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ གངྒཱསམེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱབཛ྄ཛྷེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརིསྶཱམཱ’’ཏི. ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ.

༢༣༡. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, བིལཱ༹རབྷསྟཱ མདྡིཏཱ སུམདྡིཏཱ སུཔརིམདྡིཏཱ, མུདུཀཱ ཏཱུལིནཱི ཚིནྣསསྶརཱ ཚིནྣབྷབྦྷརཱ. ཨཐ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ ཀཊྛཾ ཝཱ ཀཐལཾ [ཀཋལཾ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཝཱ ཨཱདཱཡ. སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨཧཾ ཨིམཾ བིལཱ༹རབྷསྟཾ མདྡིཏཾ སུམདྡིཏཾ སུཔརིམདྡིཏཾ, མུདུཀཾ ཏཱུལིནིཾ, ཚིནྣསསྶརཾ ཚིནྣབྷབྦྷརཾ ཀཊྛེན ཝཱ ཀཐལེན ཝཱ སརསརཾ ཀརིསྶཱམི བྷརབྷརཾ ཀརིསྶཱམཱི’ཏི ¶ . ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནུ སོ པུརིསོ ཨམུཾ བིལཱ༹རབྷསྟཾ མདྡིཏཾ སུམདྡིཏཾ སུཔརིམདྡིཏཾ, མུདུཀཾ ཏཱུལིནིཾ, ཚིནྣསསྶརཾ ཚིནྣབྷབྦྷརཾ ཀཊྛེན ཝཱ ཀཐལེན ཝཱ སརསརཾ ཀརེཡྻ, བྷརབྷརཾ ཀརེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ཨམུ ཧི, བྷནྟེ, བིལཱ༹རབྷསྟཱ མདྡིཏཱ སུམདྡིཏཱ སུཔརིམདྡིཏཱ, མུདུཀཱ ཏཱུལིནཱི, ཚིནྣསསྶརཱ ཚིནྣབྷབྦྷརཱ. སཱ ན སུཀརཱ ཀཊྛེན ཝཱ ཀཐལེན ཝཱ སརསརཾ ཀཱཏུཾ བྷརབྷརཾ ཀཱཏུཾ; ཡཱཝདེཝ ཙ པན སོ པུརིསོ ཀིལམཐསྶ ཝིགྷཱཏསྶ བྷཱགཱི ཨསྶཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩིམེ ཝཙནཔཐཱ ཡེཧི ཝོ པརེ ཝདམཱནཱ ཝདེཡྻུཾ ཀཱལེན ཝཱ ¶ ཨཀཱལེན ཝཱ; བྷཱུཏེན ཝཱ ཨབྷཱུཏེན ཝཱ; སཎྷེན ¶ ཝཱ ཕརུསེན ཝཱ; ཨཏྠསཾཧིཏེན ཝཱ ཨནཏྠསཾཧིཏེན ཝཱ; མེཏྟཙིཏྟཱ ཝཱ དོསནྟརཱ ཝཱ. ཀཱལེན ཝཱ བྷིཀྑཝེ པརེ ཝདམཱནཱ ཝདེཡྻུཾ ཨཀཱལེན ཝཱ; བྷཱུཏེན ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, པརེ ཝདམཱནཱ ཝདེཡྻུཾ ཨབྷཱུཏེན ཝཱ; སཎྷེན ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, པརེ ཝདམཱནཱ ཝདེཡྻུཾ ཕརུསེན ཝཱ; ཨཏྠསཾཧིཏེན ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, པརེ ཝདམཱནཱ ཝདེཡྻུཾ ཨནཏྠསཾཧིཏེན ཝཱ; མེཏྟཙིཏྟཱ ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, པརེ ཝདམཱནཱ ཝདེཡྻུཾ དོསནྟརཱ ཝཱ. ཏཏྲཱཔི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན ཙེཝ ནོ ཙིཏྟཾ ཝིཔརིཎཏཾ བྷཝིསྶཏི, ན ཙ པཱཔིཀཾ ཝཱཙཾ ནིཙྪཱརེསྶཱམ ཧིཏཱནུཀམྤཱི ཙ ཝིཧརིསྶཱམ མེཏྟཙིཏྟཱ ན དོསནྟརཱ. ཏཉྩ པུགྒལཾ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརིསྶཱམ, ཏདཱརམྨཎཉྩ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ བིལཱ༹རབྷསྟཱསམེན ཙེཏསཱ ¶ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱབཛ྄ཛྷེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརིསྶཱམཱ’ཏི. ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ.

༢༣༢. ‘‘ཨུབྷཏོདཎྜཀེན ཙེཔི, བྷིཀྑཝེ, ཀཀཙེན ཙོརཱ ཨོཙརཀཱ ཨངྒམངྒཱནི ཨོཀནྟེཡྻུཾ, ཏཏྲཱཔི ཡོ མནོ པདཱུསེཡྻ, ན མེ སོ ཏེན སཱསནཀརོ. ཏཏྲཱཔི ཝོ, བྷིཀྑཝེ ¶ , ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན ཙེཝ ནོ ཙིཏྟཾ ཝིཔརིཎཏཾ བྷཝིསྶཏི, ན ཙ པཱཔིཀཾ ཝཱཙཾ ནིཙྪཱརེསྶཱམ, ཧིཏཱནུཀམྤཱི ཙ ཝིཧརིསྶཱམ མེཏྟཙིཏྟཱ ན དོསནྟརཱ. ཏཉྩ པུགྒལཾ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརིསྶཱམ ཏདཱརམྨཎཉྩ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱབཛ྄ཛྷེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརིསྶཱམཱ’ཏི. ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ.

༢༣༣. ‘‘ཨིམཉྩ [ཨིམཉྩེ (?)] ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཀཀཙཱུཔམཾ ཨོཝཱདཾ ཨབྷིཀྑཎཾ མནསི ཀརེཡྻཱཐ. པསྶཐ ནོ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཏཾ ཝཙནཔཐཾ, ཨཎུཾ ཝཱ ཐཱུལཾ ཝཱ, ཡཾ ཏུམྷེ ནཱདྷིཝཱསེཡྻཱཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཾ ཀཀཙཱུཔམཾ ཨོཝཱདཾ ཨབྷིཀྑཎཾ མནསིཀརོཐ. ཏཾ ཝོ བྷཝིསྶཏི དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡཱ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

ཀཀཙཱུཔམསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ པཋམཾ.

༢. ཨལགདྡཱུཔམསུཏྟཾ

༢༣༤. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨརིཊྛསྶ ནཱམ བྷིཀྑུནོ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦསྶ [གནྡྷབཱདྷིཔུབྦསྶ (ཀ.)] ཨེཝརཱུཔཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཨུཔྤནྣཾ ཧོཏི – ‘‘ཏཐཱཧཾ བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི ཡཐཱ ཡེམེ ཨནྟརཱཡིཀཱ དྷམྨཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ ཏེ པཊིསེཝཏོ ནཱལཾ ཨནྟརཱཡཱཡཱ’’ཏི. ཨསྶོསུཾ ཁོ སམྦཧུལཱ བྷིཀྑཱུ – ‘‘ཨརིཊྛསྶ ཀིར ནཱམ བྷིཀྑུནོ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦསྶ ཨེཝརཱུཔཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཨུཔྤནྣཾ – ‘ཏཐཱཧཾ བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི ཡཐཱ ཡེམེ ཨནྟརཱཡིཀཱ དྷམྨཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ ཏེ པཊིསེཝཏོ ནཱལཾ ཨནྟརཱཡཱཡཱ’’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཡེན ཨརིཊྛོ བྷིཀྑུ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨརིཊྛཾ བྷིཀྑུཾ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘སཙྩཾ ཀིར ཏེ, ཨཱཝུསོ ཨརིཊྛ, ཨེཝརཱུཔཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཨུཔྤནྣཾ – ‘ཏཐཱཧཾ བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི ཡཐཱ ཡེམེ ཨནྟརཱཡིཀཱ དྷམྨཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ ཏེ པཊིསེཝཏོ ནཱལཾ ཨནྟརཱཡཱཡཱ’’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾབྱཱཁོ [ཨེཝཾ ཁོ (?) བྷགཝཏོ སམྨུཁཱཡེཝསྶ ‘‘ཨེཝཾབྱཱཁོ’’ཏི] ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི ཡཐཱ ཡེམེ ཨནྟརཱཡིཀཱ དྷམྨཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ ཏེ པཊིསེཝཏོ ནཱལཾ ཨནྟརཱཡཱཡཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཏེཔི བྷིཀྑཱུ ཨརིཊྛཾ བྷིཀྑུཾ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦཾ ཨེཏསྨཱ ¶ པཱཔཀཱ དིཊྛིགཏཱ ཝིཝེཙེཏུཀཱམཱ སམནུཡུཉྫནྟི སམནུགཱཧནྟི [སམནུགྒཱཧནྟི (སྱཱ.)] སམནུབྷཱསནྟི – ‘‘མཱ ཧེཝཾ, ཨཱཝུསོ ཨརིཊྛ, ཨཝཙ, མཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྦྷཱཙིཀྑི; ན ཧི སཱདྷུ བྷགཝཏོ ཨབྦྷཀྑཱནཾ [ཨབྦྷཱཙིཀྑནཾ (ཀ.)], ན ཧི བྷགཝཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ. ཨནེཀཔརིཡཱཡེནཱཝུསོ ཨརིཊྛ, ཨནྟརཱཡིཀཱ དྷམྨཱ ཨནྟརཱཡིཀཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ, ཨལཉྩ པན ཏེ པཊིསེཝཏོ ཨནྟརཱཡཱཡ. ཨཔྤསྶཱདཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ བཧུདུཀྑཱ བཧུཔཱཡཱསཱ,ཨཱདཱིནཝོ ཨེཏྠ བྷིཡྻོ. ཨཊྛིཀངྐལཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ…པེ… མཾསཔེསཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ… ཏིཎུཀྐཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ… ཨངྒཱརཀཱསཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ… སུཔིནཀཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ… ཡཱཙིཏཀཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ… རུཀྑཕལཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ… ཨསིསཱུནཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ… སཏྟིསཱུལཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ… སཔྤསིརཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ ¶ བྷགཝཏཱ བཧུདུཀྑཱ བཧུཔཱཡཱསཱ, ཨཱདཱིནཝོ ཨེཏྠ བྷིཡྻོ’’ཏི. ཨེཝམྤི ཁོ ཨརིཊྛོ བྷིཀྑུ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦོ ¶ ཏེཧི བྷིཀྑཱུཧི སམནུཡུཉྫིཡམཱནོ སམནུགཱཧིཡམཱནོ [སམནུགྒཱཧིཡམཱནོ (སྱཱ. ཝིནཡེཔི)] སམནུབྷཱསིཡམཱནོ ཏདེཝ [ཏཐེཝ ཏཾ (ཝིནཡེ)] པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཐཱམསཱ པརཱམཱསཱ ཨབྷིནིཝིསྶ ཝོཧརཏི – ‘‘ཨེཝཾབྱཱཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི ཡཐཱ ཡེམེ ཨནྟརཱཡིཀཱ དྷམྨཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ ཏེ པཊིསེཝཏོ ནཱལཾ ཨནྟརཱཡཱཡཱ’’ཏི.

༢༣༥. ཡཏོ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ནཱསཀྑིཾསུ ཨརིཊྛཾ བྷིཀྑུཾ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦཾ ¶ ¶ ཨེཏསྨཱ པཱཔཀཱ དིཊྛིགཏཱ ཝིཝེཙེཏུཾ, ཨཐ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཨརིཊྛསྶ ནཱམ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུནོ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦསྶ ཨེཝརཱུཔཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཨུཔྤནྣཾ – ‘ཏཐཱཧཾ བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི ཡཐཱ ཡེམེ ཨནྟརཱཡིཀཱ དྷམྨཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ ཏེ པཊིསེཝཏོ ནཱལཾ ཨནྟརཱཡཱཡཱ’ཏི. ཨསྶུམྷ ཁོ མཡཾ, བྷནྟེ – ‘ཨརིཊྛསྶ ཀིར ནཱམ བྷིཀྑུནོ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦསྶ ཨེཝརཱུཔཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཨུཔྤནྣཾ – ཏཐཱཧཾ བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི ཡཐཱ ཡེམེ ཨནྟརཱཡིཀཱ དྷམྨཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ ཏེ པཊིསེཝཏོ ནཱལཾ ཨནྟརཱཡཱཡཱ’ཏི. ཨཐ ཁོ མཡཾ, བྷནྟེ, ཡེན ཨརིཊྛོ བྷིཀྑུ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦོ ཏེནུཔསངྐམིམྷ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨརིཊྛཾ བྷིཀྑུཾ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦཾ ཨེཏདཝོཙུམྷ – ‘སཙྩཾ ཀིར ཏེ, ཨཱཝུསོ ཨརིཊྛ, ཨེཝརཱུཔཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཨུཔྤནྣཾ – ཏཐཱཧཾ བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི ཡཐཱ ཡེམེ ཨནྟརཱཡིཀཱ དྷམྨཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ ཏེ པཊིསེཝཏོ ནཱལཾ ཨནྟརཱཡཱཡཱ’ཏི?

‘‘ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷནྟེ, ཨརིཊྛོ བྷིཀྑུ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦོ ཨམྷེ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨེཝཾབྱཱཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི ཡཐཱ ཡེམེ ཨནྟརཱཡིཀཱ དྷམྨཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ ཏེ པཊིསེཝཏོ ནཱལཾ ཨནྟརཱཡཱཡཱ’ཏི. ཨཐ ཁོ མཡཾ, བྷནྟེ, ཨརིཊྛཾ བྷིཀྑུཾ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦཾ ཨེཏསྨཱ པཱཔཀཱ དིཊྛིགཏཱ ཝིཝེཙེཏུཀཱམཱ སམནུཡུཉྫིམྷ སམནུགཱཧིམྷ སམནུབྷཱསིམྷ ¶ – ‘མཱ ཧེཝཾ, ཨཱཝུསོ ཨརིཊྛ, ཨཝཙ, མཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྦྷཱཙིཀྑི; ན ཧི སཱདྷུ བྷགཝཏོ ཨབྦྷཀྑཱནཾ ¶ , ན ཧི བྷགཝཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ. ཨནེཀཔརིཡཱཡེནཱཝུསོ ཨརིཊྛ, ཨནྟརཱཡིཀཱ དྷམྨཱ ཨནྟརཱཡིཀཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ, ཨལཉྩ པན ཏེ པཊིསེཝཏོ ཨནྟརཱཡཱཡ. ཨཔྤསྶཱདཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ བཧུདུཀྑཱ བཧུཔཱཡཱསཱ, ཨཱདཱིནཝོ ཨེཏྠ བྷིཡྻོ. ཨཊྛིཀངྐལཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ…པེ… སཔྤསིརཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ བཧུདུཀྑཱ བཧུཔཱཡཱསཱ, ཨཱདཱིནཝོ ཨེཏྠ བྷིཡྻོ’ཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, བྷནྟེ, ཨརིཊྛོ བྷིཀྑུ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦོ ཨམྷེཧི སམནུཡུཉྫིཡམཱནོ སམནུགཱཧིཡམཱནོ ¶ སམནུབྷཱསིཡམཱནོ ཏདེཝ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཐཱམསཱ པརཱམཱསཱ ཨབྷིནིཝིསྶ ཝོཧརཏི – ‘ཨེཝཾབྱཱཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི ཡཐཱ ཡེམེ ཨནྟརཱཡིཀཱ དྷམྨཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ ཏེ པཊིསེཝཏོ ནཱལཾ ཨནྟརཱཡཱཡཱ’ཏི. ཡཏོ ཁོ མཡཾ, བྷནྟེ, ནཱསཀྑིམྷ ཨརིཊྛཾ བྷིཀྑུཾ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦཾ ཨེཏསྨཱ པཱཔཀཱ དིཊྛིགཏཱ ཝིཝེཙེཏུཾ, ཨཐ མཡཾ ཨེཏམཏྠཾ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེམཱ’’ཏི.

༢༣༦. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཉྙཏརཾ བྷིཀྑུཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨེཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མམ ཝཙནེན ཨརིཊྛཾ བྷིཀྑུཾ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦཾ ཨཱམནྟེཧི – ‘སཏྠཱ ཏཾ, ཨཱཝུསོ ཨརིཊྛ, ཨཱམནྟེཏཱི’’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ ¶ , བྷནྟེ’’ཏི ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ, ཡེན ཨརིཊྛོ བྷིཀྑུ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨརིཊྛཾ བྷིཀྑུཾ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཏྠཱ ¶ ཏཾ, ཨཱཝུསོ ཨརིཊྛ, ཨཱམནྟེཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཨརིཊྛོ བྷིཀྑུ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦོ ཏསྶ བྷིཀྑུནོ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨརིཊྛཾ བྷིཀྑུཾ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཙྩཾ ཀིར ཏེ, ཨརིཊྛ, ཨེཝརཱུཔཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཨུཔྤནྣཾ – ‘ཏཐཱཧཾ བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི ཡཐཱ ཡེམེ ཨནྟརཱཡིཀཱ དྷམྨཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ ཏེ པཊིསེཝཏོ ནཱལཾ ཨནྟརཱཡཱཡཱ’’’ཏི?

‘‘ཨེཝཾབྱཱཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི – ‘ཡཐཱ ཡེམེ ཨནྟརཱཡིཀཱ དྷམྨཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ ཏེ པཊིསེཝཏོ ནཱལཾ ཨནྟརཱཡཱཡཱ’’’ཏི. ‘‘ཀསྶ ཁོ ནཱམ ཏྭཾ, མོགྷཔུརིས, མཡཱ ཨེཝཾ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱསི? ནནུ མཡཱ, མོགྷཔུརིས, ཨནེཀཔརིཡཱཡེན ཨནྟརཱཡིཀཱ དྷམྨཱ ཨནྟརཱཡིཀཱ ཝུཏྟཱ? ཨལཉྩ པན ཏེ པཊིསེཝཏོ ཨནྟརཱཡཱཡ. ཨཔྤསྶཱདཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ མཡཱ, བཧུདུཀྑཱ བཧུཔཱཡཱསཱ, ཨཱདཱིནཝོ ཨེཏྠ བྷིཡྻོ. ཨཊྛིཀངྐལཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ མཡཱ… མཾསཔེསཱུཔམཱ ¶ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ མཡཱ… ཏིཎུཀྐཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ མཡཱ… ཨངྒཱརཀཱསཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ མཡཱ… སུཔིནཀཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ མཡཱ… ཡཱཙིཏཀཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ མཡཱ… རུཀྑཕལཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ མཡཱ… ཨསིསཱུནཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ མཡཱ… སཏྟིསཱུལཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ མཡཱ… སཔྤསིརཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ མཡཱ, བཧུདུཀྑཱ བཧུཔཱཡཱསཱ, ཨཱདཱིནཝོ ཨེཏྠ བྷིཡྻོ. ཨཐ ཙ པན ཏྭཾ, མོགྷཔུརིས, ཨཏྟནཱ དུགྒཧིཏེན ¶ ཨམྷེ ཙེཝ ཨབྦྷཱཙིཀྑསི, ཨཏྟཱནཉྩ ཁནསི, བཧུཉྩ ཨཔུཉྙཾ པསཝསི. ཏཉྷི ཏེ, མོགྷཔུརིས, བྷཝིསྶཏི དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡཱ’’ཏི.

ཨཐ ¶ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནཱཡཾ ཨརིཊྛོ བྷིཀྑུ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦོ ཨུསྨཱིཀཏོཔི ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ’’ཏི? ‘‘ཀིཉྷི [ཀིཾཏི (ཀ.)] སིཡཱ, བྷནྟེ; ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨརིཊྛོ བྷིཀྑུ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦོ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏོ མངྐུབྷཱུཏོ པཏྟཀྑནྡྷོ ཨདྷོམུཁོ པཛ྄ཛྷཱཡནྟོ ཨཔྤཊིབྷཱནོ ནིསཱིདི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨརིཊྛཾ བྷིཀྑུཾ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦཾ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏཾ མངྐུབྷཱུཏཾ པཏྟཀྑནྡྷཾ ཨདྷོམུཁཾ པཛ྄ཛྷཱཡནྟཾ ཨཔྤཊིབྷཱནཾ ཝིདིཏྭཱ ཨརིཊྛཾ བྷིཀྑུཾ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘པཉྙཱཡིསྶསི ཁོ ཏྭཾ, མོགྷཔུརིས, ཨེཏེན སཀེན པཱཔཀེན དིཊྛིགཏེན. ཨིདྷཱཧཾ བྷིཀྑཱུ པཊིཔུཙྪིསྶཱམཱི’’ཏི.

༢༣༧. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཏུམྷེཔི མེ, བྷིཀྑཝེ ¶ , ཨེཝཾ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱཐ ཡཐཱཡཾ ཨརིཊྛོ བྷིཀྑུ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦོ ཨཏྟནཱ དུགྒཧིཏེན ཨམྷེ ཙེཝ ཨབྦྷཱཙིཀྑཏི, ཨཏྟཱནཉྩ ཁནཏི, བཧུཉྩ ཨཔུཉྙཾ པསཝཏཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ. ཨནེཀཔརིཡཱཡེན ཧི ནོ, བྷནྟེ, ཨནྟརཱཡིཀཱ དྷམྨཱ ཨནྟརཱཡིཀཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ; ཨལཉྩ པན ཏེ པཊིསེཝཏོ ཨནྟརཱཡཱཡ. ཨཔྤསྶཱདཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ བཧུདུཀྑཱ བཧུཔཱཡཱསཱ, ཨཱདཱིནཝོ ཨེཏྠ བྷིཡྻོ. ཨཊྛིཀངྐལཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ…པེ… སཔྤསིརཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ བཧུདུཀྑཱ བཧུཔཱཡཱསཱ ¶ , ཨཱདཱིནཝོ ཨེཏྠ བྷིཡྻོ’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, བྷིཀྑཝེ, སཱདྷུ, ཁོ མེ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱཐ. ཨནེཀཔརིཡཱཡེན ཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནྟརཱཡིཀཱ དྷམྨཱ ཝུཏྟཱ མཡཱ, ཨལཉྩ པན ཏེ པཊིསེཝཏོ ཨནྟརཱཡཱཡ. ཨཔྤསྶཱདཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ མཡཱ ¶ , བཧུདུཀྑཱ བཧུཔཱཡཱསཱ, ཨཱདཱིནཝོ ཨེཏྠ བྷིཡྻོ. ཨཊྛིཀངྐལཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ མཡཱ…པེ… སཔྤསིརཱུཔམཱ ཀཱམཱ ཝུཏྟཱ མཡཱ, བཧུདུཀྑཱ བཧུཔཱཡཱསཱ, ཨཱདཱིནཝོ ཨེཏྠ བྷིཡྻོ. ཨཐ ཙ པནཱཡཾ ཨརིཊྛོ བྷིཀྑུ གདྡྷབཱདྷིཔུབྦོ ཨཏྟནཱ དུགྒཧིཏེན ཨམྷེ ཙེཝ ཨབྦྷཱཙིཀྑཏི, ཨཏྟཱནཉྩ ཁནཏི, བཧུཉྩ ཨཔུཉྙཾ པསཝཏི. ཏཉྷི ཏསྶ མོགྷཔུརིསསྶ བྷཝིསྶཏི དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡ. སོ ཝཏ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏྲེཝ ཀཱམེཧི ཨཉྙཏྲ ཀཱམསཉྙཱཡ ཨཉྙཏྲ ཀཱམཝིཏཀྐེཧི ཀཱམེ པཊིསེཝིསྶཏཱིཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི’’.

༢༣༨. ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩེ མོགྷཔུརིསཱ དྷམྨཾ པརིཡཱཔུཎནྟི – སུཏྟཾ, གེཡྻཾ, ཝེཡྻཱཀརཎཾ, གཱཐཾ, ཨུདཱནཾ, ཨིཏིཝུཏྟཀཾ, ཛཱཏཀཾ, ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ, ཝེདལླཾ. ཏེ ཏཾ དྷམྨཾ པརིཡཱཔུཎིཏྭཱ ཏེསཾ དྷམྨཱནཾ པཉྙཱཡ ཨཏྠཾ ན ཨུཔཔརིཀྑནྟི. ཏེསཾ ཏེ དྷམྨཱ པཉྙཱཡ ཨཏྠཾ ཨནུཔཔརིཀྑཏཾ ¶ ན ནིཛ྄ཛྷཱནཾ ཁམནྟི. ཏེ ཨུཔཱརམྦྷཱནིསཾསཱ ཙེཝ དྷམྨཾ པརིཡཱཔུཎནྟི ཨིཏིཝཱདཔྤམོཀྑཱནིསཾསཱ ཙ. ཡསྶ ཙཏྠཱཡ དྷམྨཾ པརིཡཱཔུཎནྟི ཏཉྩསྶ ཨཏྠཾ ¶ ནཱནུབྷོནྟི. ཏེསཾ ཏེ དྷམྨཱ དུགྒཧིཏཱ དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡ སཾཝཏྟནྟི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? དུགྒཧིཏཏྟཱ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱནཾ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཨལགདྡཏྠིཀོ ཨལགདྡགཝེསཱི ཨལགདྡཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ. སོ པསྶེཡྻ མཧནྟཾ ཨལགདྡཾ. ཏམེནཾ བྷོགེ ཝཱ ནངྒུཊྛེ ཝཱ གཎྷེཡྻ. ཏསྶ སོ ཨལགདྡོ པཊིཔརིཝཏྟིཏྭཱ [པཊིནིཝཏྟིཏྭཱ (སྱཱ. ཀ.)] ཧཏྠེ ཝཱ བཱཧཱཡ ཝཱ ཨཉྙཏརསྨིཾ ཝཱ ཨངྒཔཙྩངྒེ ཌཾསེཡྻ [ཌསེཡྻ (སཱི. པཱི.)]. སོ ཏཏོནིདཱནཾ ¶ མརཎཾ ཝཱ ནིགཙྪེཡྻ མརཎམཏྟཾ ཝཱ དུཀྑཾ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? དུགྒཧིཏཏྟཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨལགདྡསྶ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིདྷེཀཙྩེ མོགྷཔུརིསཱ དྷམྨཾ པརིཡཱཔུཎནྟི – སུཏྟཾ, གེཡྻཾ, ཝེཡྻཱཀརཎཾ, གཱཐཾ, ཨུདཱནཾ, ཨིཏིཝུཏྟཀཾ, ཛཱཏཀཾ, ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ, ཝེདལླཾ. ཏེ ཏཾ དྷམྨཾ པརིཡཱཔུཎིཏྭཱ ཏེསཾ དྷམྨཱནཾ པཉྙཱཡ ཨཏྠཾ ན ཨུཔཔརིཀྑནྟི. ཏེསཾ ཏེ དྷམྨཱ པཉྙཱཡ ཨཏྠཾ ཨནུཔཔརིཀྑཏཾ ན ནིཛ྄ཛྷཱནཾ ཁམནྟི. ཏེ ཨུཔཱརམྦྷཱནིསཾསཱ ཙེཝ དྷམྨཾ པརིཡཱཔུཎནྟི ཨིཏིཝཱདཔྤམོཀྑཱནིསཾསཱ ཙ. ཡསྶ ཙཏྠཱཡ དྷམྨཾ པརིཡཱཔུཎནྟི ཏཉྩསྶ ཨཏྠཾ ནཱནུབྷོནྟི. ཏེསཾ ཏེ དྷམྨཱ དུགྒཧིཏཱ དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡ སཾཝཏྟནྟི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? དུགྒཧིཏཏྟཱ བྷིཀྑཝེ དྷམྨཱནཾ.

༢༣༩. ‘‘ཨིདྷ ¶ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩེ ཀུལཔུཏྟཱ དྷམྨཾ པརིཡཱཔུཎནྟི – སུཏྟཾ, གེཡྻཾ, ཝེཡྻཱཀརཎཾ, གཱཐཾ, ཨུདཱནཾ, ཨིཏིཝུཏྟཀཾ, ཛཱཏཀཾ, ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ, ཝེདལླཾ. ཏེ ཏཾ དྷམྨཾ པརིཡཱཔུཎིཏྭཱ ཏེསཾ དྷམྨཱནཾ པཉྙཱཡ ཨཏྠཾ ཨུཔཔརིཀྑནྟི. ཏེསཾ ཏེ དྷམྨཱ པཉྙཱཡ ཨཏྠཾ ཨུཔཔརིཀྑཏཾ ནིཛ྄ཛྷཱནཾ ¶ ཁམནྟི. ཏེ ན ཙེཝ ཨུཔཱརམྦྷཱནིསཾསཱ དྷམྨཾ པརིཡཱཔུཎནྟི ན ཨིཏིཝཱདཔྤམོཀྑཱནིསཾསཱ ཙ [ན ཙ ཨིཏིཝཱདཔྤམོཀྑཱནིསཾསཱ (?)]. ཡསྶ ཙཏྠཱཡ དྷམྨཾ པརིཡཱཔུཎནྟི ཏཉྩསྶ ཨཏྠཾ ཨནུབྷོནྟི. ཏེསཾ ཏེ དྷམྨཱ སུགྒཧིཏཱ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ སཾཝཏྟནྟི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? སུགྒཧིཏཏྟཱ བྷིཀྑཝེ དྷམྨཱནཾ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཨལགདྡཏྠིཀོ ཨལགདྡགཝེསཱི ཨལགདྡཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ. སོ པསྶེཡྻ མཧནྟཾ ཨལགདྡཾ. ཏམེནཾ ཨཛཔདེན དཎྜེན སུནིགྒཧིཏཾ ནིགྒཎྷེཡྻ. ཨཛཔདེན དཎྜེན སུནིགྒཧིཏཾ ནིགྒཧིཏྭཱ, གཱིཝཱཡ སུགྒཧིཏཾ གཎྷེཡྻ. ཀིཉྩཱཔི སོ, བྷིཀྑཝེ ¶ , ཨལགདྡོ ཏསྶ པུརིསསྶ ཧཏྠཾ ཝཱ བཱཧཾ ཝཱ ཨཉྙཏརཾ ཝཱ ཨངྒཔཙྩངྒཾ བྷོགེཧི པལིཝེཋེཡྻ, ཨཐ ཁོ སོ ནེཝ ཏཏོནིདཱནཾ མརཎཾ ཝཱ ནིགཙྪེཡྻ མརཎམཏྟཾ ཝཱ དུཀྑཾ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? སུགྒཧིཏཏྟཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨལགདྡསྶ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིདྷེཀཙྩེ ཀུལཔུཏྟཱ དྷམྨཾ པརིཡཱཔུཎནྟི – སུཏྟཾ, གེཡྻཾ, ཝེཡྻཱཀརཎཾ, གཱཐཾ, ཨུདཱནཾ, ཨིཏིཝུཏྟཀཾ, ཛཱཏཀཾ, ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ, ཝེདལླཾ. ཏེ ཏཾ དྷམྨཾ པརིཡཱཔུཎིཏྭཱ ཏེསཾ དྷམྨཱནཾ པཉྙཱཡ ཨཏྠཾ ཨུཔཔརིཀྑནྟི. ཏེསཾ ཏེ དྷམྨཱ པཉྙཱཡ ཨཏྠཾ ཨུཔཔརིཀྑཏཾ ནིཛ྄ཛྷཱནཾ ཁམནྟི. ཏེ ན ཙེཝ ཨུཔཱརམྦྷཱནིསཾསཱ དྷམྨཾ པརིཡཱཔུཎནྟི, ན ཨིཏིཝཱདཔྤམོཀྑཱནིསཾསཱ ཙ. ཡསྶ ཙཏྠཱཡ དྷམྨཾ པརིཡཱཔུཎནྟི, ཏཉྩསྶ ཨཏྠཾ ཨནུབྷོནྟི. ཏེསཾ ཏེ དྷམྨཱ སུགྒཧིཏཱ དཱིགྷརཏྟཾ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ སཾཝཏྟནྟི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? སུགྒཧིཏཏྟཱ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱནཾ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶ ¶ མེ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནེཡྻཱཐ, ཏཐཱ ནཾ དྷཱརེཡྻཱཐ. ཡསྶ ཙ པན མེ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ན ཨཱཛཱནེཡྻཱཐ, ཨཧཾ ཝོ ཏཏྠ པཊིཔུཙྪིཏབྦོ, ཡེ ཝཱ པནཱསྶུ ཝིཡཏྟཱ བྷིཀྑཱུ.

༢༤༠. ‘‘ཀུལླཱུཔམཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཾ དེསེསྶཱམི ནིཏྠརཎཏྠཱཡ, ནོ གཧཎཏྠཱཡ. ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསིཀརོཐ, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཨདྡྷཱནམགྒཔྤཊིཔནྣོ. སོ པསྶེཡྻ མཧནྟཾ ཨུདཀཎྞཝཾ, ཨོརིམཾ ཏཱིརཾ སཱསངྐཾ སཔྤཊིབྷཡཾ, པཱརིམཾ ཏཱིརཾ ཁེམཾ ཨཔྤཊིབྷཡཾ; ན ཙསྶ ནཱཝཱ སནྟཱརཎཱི ཨུཏྟརསེཏུ ཝཱ ཨཔཱརཱ པཱརཾ གམནཱཡ. ཏསྶ ཨེཝམསྶ ¶ – ‘ཨཡཾ ཁོ མཧཱཨུདཀཎྞཝོ, ཨོརིམཾ ཏཱིརཾ སཱསངྐཾ སཔྤཊིབྷཡཾ, པཱརིམཾ ཏཱིརཾ ཁེམཾ ཨཔྤཊིབྷཡཾ; ནཏྠི ཙ ནཱཝཱ སནྟཱརཎཱི ཨུཏྟརསེཏུ ཝཱ ཨཔཱརཱ པཱརཾ གམནཱཡ. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཏིཎཀཊྛསཱཁཱཔལཱསཾ སཾཀཌྜྷིཏྭཱ, ཀུལླཾ བནྡྷིཏྭཱ, ཏཾ ཀུལླཾ ནིསྶཱཡ ཧཏྠེཧི ཙ པཱདེཧི ཙ ཝཱཡམམཱནོ སོཏྠིནཱ པཱརཾ ཨུཏྟརེཡྻ’ནྟི. ཨཐ ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཏིཎཀཊྛསཱཁཱཔལཱསཾ སཾཀཌྜྷིཏྭཱ, ཀུལླཾ བནྡྷིཏྭཱ ཏཾ ཀུལླཾ ནིསྶཱཡ ཧཏྠེཧི ཙ པཱདེཧི ཙ ཝཱཡམམཱནོ སོཏྠིནཱ པཱརཾ ཨུཏྟརེཡྻ. ཏསྶ པུརིསསྶ ཨུཏྟིཎྞསྶ [ཏིཎྞསྶ (པཱི. ཀ.)] པཱརངྒཏསྶ ཨེཝམསྶ – ‘བཧུཀཱརོ ཁོ མེ ཨཡཾ ཀུལློ; ཨིམཱཧཾ ཀུལླཾ ནིསྶཱཡ ཧཏྠེཧི ཙ པཱདེཧི ཙ ཝཱཡམམཱནོ སོཏྠིནཱ པཱརཾ ཨུཏྟིཎྞོ. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨིམཾ ཀུལླཾ སཱིསེ ཝཱ ཨཱརོཔེཏྭཱ ཁནྡྷེ ¶ ཝཱ ཨུཙྩཱརེཏྭཱ [ཨུཙྩོཔེཏྭཱ (ཀ.)] ཡེན ཀཱམཾ པཀྐམེཡྻ’ནྟི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནུ སོ པུརིསོ ཨེཝཾཀཱརཱི ཏསྨིཾ ཀུལླེ ཀིཙྩཀཱརཱི ཨསྶཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཀཐཾཀཱརཱི ཙ སོ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཏསྨིཾ ཀུལླེ ཀིཙྩཀཱརཱི ཨསྶ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཏསྶ པུརིསསྶ ཨུཏྟིཎྞསྶ པཱརངྒཏསྶ ཨེཝམསྶ – ‘བཧུཀཱརོ ཁོ མེ ཨཡཾ ཀུལློ; ཨིམཱཧཾ ཀུལླཾ ནིསྶཱཡ ¶ ཧཏྠེཧི ཙ པཱདེཧི ཙ ཝཱཡམམཱནོ སོཏྠིནཱ པཱརཾ ཨུཏྟིཎྞོ. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨིམཾ ཀུལླཾ ཐལེ ཝཱ ཨུསྶཱདེཏྭཱ [ཨུསྶཱརེཏྭཱ (ཀ.)] ཨུདཀེ ཝཱ ཨོཔིལཱཔེཏྭཱ ཡེན ཀཱམཾ པཀྐམེཡྻ’ནྟི. ཨེཝཾཀཱརཱི ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཏསྨིཾ ཀུལླེ ཀིཙྩཀཱརཱི ཨསྶ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཀུལླཱུཔམོ མཡཱ དྷམྨོ དེསིཏོ ནིཏྠརཎཏྠཱཡ, ནོ གཧཎཏྠཱཡ. ཀུལླཱུཔམཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཾ དེསིཏཾ, ཨཱཛཱནནྟེཧི དྷམྨཱཔི ཝོ པཧཱཏབྦཱ པགེཝ ཨདྷམྨཱ.

༢༤༡. ‘‘ཚཡིམཱནི, བྷིཀྑཝེ, དིཊྛིཊྛཱནཱནི. ཀཏམཱནི ཚ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨརིཡཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ, སཔྤུརིསཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ, རཱུཔཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི ¶ སམནུཔསྶཏི; ཝེདནཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི; སཉྙཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི; སངྑཱརེ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ ¶ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི; ཡམྤི ཏཾ དིཊྛཾ སུཏཾ མུཏཾ ཝིཉྙཱཏཾ པཏྟཾ པརིཡེསིཏཾ, ཨནུཝིཙརིཏཾ མནསཱ ཏམྤི ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི; ཡམྤི ཏཾ དིཊྛིཊྛཱནཾ – སོ ལོཀོ སོ ཨཏྟཱ, སོ པེཙྩ བྷཝིསྶཱམི ནིཙྩོ དྷུཝོ སསྶཏོ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ ¶ , སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶཱམཱིཏི – ཏམྤི ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི. སུཏཝཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨརིཡཱནཾ དསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ, སཔྤུརིསཱནཾ དསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ, རཱུཔཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི; ཝེདནཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི; སཉྙཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི; སངྑཱརེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི; ཡམྤི ཏཾ དིཊྛཾ སུཏཾ མུཏཾ ཝིཉྙཱཏཾ པཏྟཾ པརིཡེསིཏཾ, ཨནུཝིཙརིཏཾ མནསཱ, ཏམྤི ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི; ཡམྤི ཏཾ དིཊྛིཊྛཱནཾ – སོ ལོཀོ སོ ཨཏྟཱ, སོ པེཙྩ བྷཝིསྶཱམི ནིཙྩོ དྷུཝོ སསྶཏོ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ, སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶཱམཱིཏི – ཏམྤི ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི. སོ ཨེཝཾ སམནུཔསྶནྟོ ཨསཏི ན པརིཏསྶཏཱི’’ཏི.

༢༤༢. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སིཡཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, བཧིདྡྷཱ ཨསཏི པརིཏསྶནཱ’’ཏི? ‘‘སིཡཱ, བྷིཀྑཱུ’’ཏི – བྷགཝཱ ¶ ཨཝོཙ. ‘‘ཨིདྷ བྷིཀྑུ ཨེཀཙྩསྶ ¶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧུ ཝཏ མེ, ཏཾ ཝཏ མེ ནཏྠི; སིཡཱ ཝཏ མེ, ཏཾ ཝཏཱཧཾ ན ལབྷཱམཱི’ཏི. སོ སོཙཏི ཀིལམཏི པརིདེཝཏི ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, བཧིདྡྷཱ ཨསཏི པརིཏསྶནཱ ཧོཏཱི’’ཏི.

‘‘སིཡཱ པན, བྷནྟེ, བཧིདྡྷཱ ཨསཏི ཨཔརིཏསྶནཱ’’ཏི? ‘‘སིཡཱ, བྷིཀྑཱུ’’ཏི – བྷགཝཱ ཨཝོཙ. ‘‘ཨིདྷ བྷིཀྑུ ཨེཀཙྩསྶ ན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧུ ཝཏ མེ, ཏཾ ཝཏ མེ ནཏྠི; སིཡཱ ཝཏ མེ, ཏཾ ཝཏཱཧཾ ན ལབྷཱམཱི’ཏི. སོ ན སོཙཏི ¶ ན ཀིལམཏི ན པརིདེཝཏི ན ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི ན སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, བཧིདྡྷཱ ཨསཏི ཨཔརིཏསྶནཱ ཧོཏཱི’’ཏི.

‘‘སིཡཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨསཏི པརིཏསྶནཱ’’ཏི? ‘‘སིཡཱ, བྷིཀྑཱུ’’ཏི – བྷགཝཱ ཨཝོཙ. ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཧོཏི – ‘སོ ལོཀོ སོ ཨཏྟཱ, སོ པེཙྩ བྷཝིསྶཱམི ནིཙྩོ དྷུཝོ སསྶཏོ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ, སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶཱམཱི’ཏི. སོ སུཎཱཏི ཏཐཱགཏསྶ ཝཱ ཏཐཱགཏསཱཝཀསྶ ཝཱ སབྦེསཾ དིཊྛིཊྛཱནཱདྷིཊྛཱནཔརིཡུཊྛཱནཱབྷིནིཝེསཱནུསཡཱནཾ སམུགྒྷཱཏཱཡ སབྦསངྑཱརསམཐཱཡ སབྦཱུཔདྷིཔཊིནིསྶགྒཱཡ ཏཎྷཱཀྑཡཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ ནིབྦཱནཱཡ དྷམྨཾ དེསེནྟསྶ. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི ¶ – ‘ཨུཙྪིཛྫིསྶཱམི ནཱམསྶུ, ཝིནསྶིསྶཱམི ནཱམསྶུ, ནསྶུ ནཱམ བྷཝིསྶཱམཱི’ཏི. སོ སོཙཏི ཀིལམཏི པརིདེཝཏི ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨསཏི པརིཏསྶནཱ ཧོཏཱི’’ཏི.

‘‘སིཡཱ པན, བྷནྟེ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨསཏི ཨཔརིཏསྶནཱ’’ཏི? ‘‘སིཡཱ, བྷིཀྑཱུ’’ཏི ¶ བྷགཝཱ ཨཝོཙ. ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩསྶ ན ཨེཝཾ དིཊྛི ཧོཏི – ‘སོ ལོཀོ སོ ཨཏྟཱ, སོ པེཙྩ བྷཝིསྶཱམི ནིཙྩོ དྷུཝོ སསྶཏོ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ, སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶཱམཱི’ཏི. སོ སུཎཱཏི ཏཐཱགཏསྶ ཝཱ ཏཐཱགཏསཱཝཀསྶ ཝཱ སབྦེསཾ དིཊྛིཊྛཱནཱདྷིཊྛཱནཔརིཡུཊྛཱནཱབྷིནིཝེསཱནུསཡཱནཾ སམུགྒྷཱཏཱཡ སབྦསངྑཱརསམཐཱཡ སབྦཱུཔདྷིཔཊིནིསྶགྒཱཡ ཏཎྷཱཀྑཡཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ ནིབྦཱནཱཡ དྷམྨཾ དེསེནྟསྶ. ཏསྶ ན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨུཙྪིཛྫིསྶཱམི ནཱམསྶུ, ཝིནསྶིསྶཱམི ནཱམསྶུ, ནསྶུ ནཱམ བྷཝིསྶཱམཱི’ཏི. སོ ན སོཙཏི ¶ ན ཀིལམཏི ན པརིདེཝཏི ན ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི ན སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨསཏི ཨཔརིཏསྶནཱ ཧོཏི’’.

༢༤༣. ‘‘ཏཾ [ཏཉྩ (ཀ.)], བྷིཀྑཝེ, པརིགྒཧཾ པརིགྒཎྷེཡྻཱཐ, ཡྭཱསྶ [ཡྭཱསྶུ (ཀ.)] པརིགྒཧོ ནིཙྩོ དྷུཝོ སསྶཏོ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ, སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཏིཊྛེཡྻ. པསྶཐ ནོ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཏཾ པརིགྒཧཾ ཡྭཱསྶ པརིགྒཧོ ནིཙྩོ དྷུཝོ སསྶཏོ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ, སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཏིཊྛེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑཝེ. ཨཧམྤི ཁོ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, པརིགྒཧཾ ན སམནུཔསྶཱམི ¶ ཡྭཱསྶ པརིགྒཧོ ནིཙྩོ དྷུཝོ སསྶཏོ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཏིཊྛེཡྻ.

‘‘ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནཾ ཨུཔཱདིཡེཐ, ཡཾས [ཡསྶ (སྱཱ. ཀ.)] ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནཾ ཨུཔཱདིཡཏོ ན ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ. པསྶཐ ནོ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཏཾ ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནཾ ¶ ཡཾས ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནཾ ཨུཔཱདིཡཏོ ན ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑཝེ. ཨཧམྤི ཁོ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནཾ ན སམནུཔསྶཱམི ཡཾས ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནཾ ཨུཔཱདིཡཏོ ན ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ.

‘‘ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, དིཊྛིནིསྶཡཾ ནིསྶཡེཐ ཡཾས དིཊྛིནིསྶཡཾ ནིསྶཡཏོ ན ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ. པསྶཐ ནོ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཏཾ དིཊྛིནིསྶཡཾ ཡཾས དིཊྛིནིསྶཡཾ ནིསྶཡཏོ ན ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑཝེ. ཨཧམྤི ཁོ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, དིཊྛིནིསྶཡཾ ན སམནུཔསྶཱམི ཡཾས དིཊྛིནིསྶཡཾ ནིསྶཡཏོ ¶ ན ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ’’.

༢༤༤. ‘‘ཨཏྟནི ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, སཏི ཨཏྟནིཡཾ མེ ཏི ཨསྶཱ’’ཏི?

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨཏྟནིཡེ ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, སཏི ཨཏྟཱ མེ ཏི ཨསྶཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨཏྟནི ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྟནིཡེ ཙ སཙྩཏོ ཐེཏཏོ ཨནུཔལབྦྷམཱནེ, ཡམྤི ཏཾ དིཊྛིཊྛཱནཾ – ‘སོ ལོཀོ སོ ཨཏྟཱ, སོ པེཙྩ བྷཝིསྶཱམི ནིཙྩོ དྷུཝོ སསྶཏོ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ, སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶཱམཱི’ཏི – ནནཱཡཾ [ན ཙ ཁོཡཾ (ཀ.)], བྷིཀྑཝེ, ཀེཝལོ པརིཔཱུརོ བཱལདྷམྨོ’’’ཏི?

‘‘ཀིཉྷི ནོ སིཡཱ, བྷནྟེ, ཀེཝལོ ཧི, བྷནྟེ, པརིཔཱུརོ [ཀེཝལོ པརིཔཱུརོ (སཱི. པཱི.)] བཱལདྷམྨོ’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’ ¶ .

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ, དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ…པེ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ, དུཀྑཾ ¶ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ ¶ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ཀིཉྩི རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ¶ , ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ, ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ, ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ རཱུཔཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི – ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཡཱ ཀཱཙི ཝེདནཱ…པེ… ཡཱ ཀཱཙི སཉྙཱ… ཡེ ཀེཙི སངྑཱརཱ… ཡཾ ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ, ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ, ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ, ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི – ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ’’.

༢༤༥. ‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔསྨིཾ ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡ ནིབྦིནྡཏི, སཉྙཱཡ ནིབྦིནྡཏི, སངྑཱརེསུ ནིབྦིནྡཏི, ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ནིབྦིནྡཏི, ནིབྦིདཱ ཝིརཛྫཏི [ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི (སཱི. སྱཱ. པཱི.)], ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི ¶ , ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨུཀྑིཏྟཔལིགྷོ ཨིཏིཔི, སཾཀིཎྞཔརིཀྑོ ཨིཏིཔི, ཨབྦཱུལ༹ྷེསིཀོ ཨིཏིཔི, ནིརགྒལོ༹ ཨིཏིཔི, ཨརིཡོ པནྣདྡྷཛོ པནྣབྷཱརོ ཝིསཾཡུཏྟོ ཨིཏིཔི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨུཀྑིཏྟཔལིགྷོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི, ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝཾཀཏཱ, ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨུཀྑིཏྟཔལིགྷོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཾཀིཎྞཔརིཀྑོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ པོནོབྦྷཝིཀོ ¶ ཛཱཏིསཾསཱརོ པཧཱིནོ ཧོཏི, ཨུཙྪིནྣམཱུལོ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏོ ཨནབྷཱཝཾཀཏོ, ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨོ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཾཀིཎྞཔརིཀྑོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨབྦཱུལ༹ྷེསིཀོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཏཎྷཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི, ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝཾཀཏཱ, ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨབྦཱུལ༹ྷེསིཀོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ནིརགྒལོ༹ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ པཉྩ ཨོརམྦྷཱགིཡཱནི སཾཡོཛནཱནི པཧཱིནཱནི ཧོནྟི, ཨུཙྪིནྣམཱུལཱནི ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱནི ཨནབྷཱཝཾཀཏཱནི, ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱནི ¶ . ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ནིརགྒལོ༹ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨརིཡོ པནྣདྡྷཛོ པནྣབྷཱརོ ཝིསཾཡུཏྟོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨསྨིམཱནོ པཧཱིནོ ཧོཏི, ཨུཙྪིནྣམཱུལོ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏོ ཨནབྷཱཝཾཀཏོ ¶ , ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨོ ¶ . ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨརིཡོ པནྣདྡྷཛོ པནྣབྷཱརོ ཝིསཾཡུཏྟོ ཧོཏི.

༢༤༦. ‘‘ཨེཝཾ ཝིམུཏྟཙིཏྟཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུཾ སཨིནྡཱ དེཝཱ སབྲཧྨཀཱ སཔཛཱཔཏིཀཱ ཨནྭེསཾ ནཱདྷིགཙྪནྟི – ‘ཨིདཾ ནིསྶིཏཾ ཏཐཱགཏསྶ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? དིཊྛེཝཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེ ཏཐཱགཏཾ ཨནནུཝིཛྫོཏི ཝདཱམི. ཨེཝཾཝཱདིཾ ཁོ མཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝམཀྑཱཡིཾ ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨསཏཱ ཏུཙྪཱ མུསཱ ཨབྷཱུཏེན ཨབྦྷཱཙིཀྑནྟི – ‘ཝེནཡིཀོ སམཎོ གོཏམོ, སཏོ སཏྟསྶ ཨུཙྪེདཾ ཝིནཱསཾ ཝིབྷཝཾ པཉྙཱཔེཏཱི’ཏི. ཡཐཱ ཙཱཧཾ ན, བྷིཀྑཝེ [བྷིཀྑཝེ ན (སཱི. སྱཱ. པཱི.)], ཡཐཱ ཙཱཧཾ ན ཝདཱམི, ཏཐཱ མཾ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨསཏཱ ཏུཙྪཱ མུསཱ ཨབྷཱུཏེན ཨབྦྷཱཙིཀྑནྟི – ‘ཝེནཡིཀོ སམཎོ གོཏམོ, སཏོ སཏྟསྶ ཨུཙྪེདཾ ཝིནཱསཾ ཝིབྷཝཾ པཉྙཱཔེཏཱི’ཏི. པུབྦེ ཙཱཧཾ བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི ཙ དུཀྑཉྩེཝ པཉྙཱཔེམི, དུཀྑསྶ ཙ ནིརོདྷཾ. ཏཏྲ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, པརེ ཏཐཱགཏཾ ཨཀྐོསནྟི པརིབྷཱསནྟི རོསེནྟི ཝིཧེསེནྟི, ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏསྶ ན ཧོཏི ཨཱགྷཱཏོ ན ཨཔྤཙྩཡོ ན ཙེཏསོ ཨནབྷིརདྡྷི.

‘‘ཏཏྲ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, པརེ ཏཐཱགཏཾ སཀྐརོནྟི གརུཾ ཀརོནྟི མཱནེནྟི པཱུཛེནྟི, ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏསྶ ན ཧོཏི ཨཱནནྡོ ན སོམནསྶཾ ན ཙེཏསོ ཨུཔྤིལཱཝིཏཏྟཾ. ཏཏྲ ཙེ, བྷིཀྑཝེ ¶ , པརེ ¶ ཝཱ ཏཐཱགཏཾ སཀྐརོནྟི གརུཾ ཀརོནྟི མཱནེནྟི པཱུཛེནྟི, ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཡཾ ཁོ ཨིདཾ པུབྦེ པརིཉྙཱཏཾ ཏཏྠ མེ ཨེཝརཱུཔཱ ཀཱརཱ [སཀྐཱརཱ (ཀ.)] ཀརཱིཡནྟཱི’ཏི. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཏུམྷེ ཙེཔི པརེ ཨཀྐོསེཡྻུཾ པརིབྷཱསེཡྻུཾ རོསེཡྻུཾ ཝིཧེསེཡྻུཾ, ཏཏྲ ཏུམྷེ ཧི ན ཨཱགྷཱཏོ ན ཨཔྤཙྩཡོ ན ཙེཏསོ ཨནབྷིརདྡྷི ཀརཎཱིཡཱ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཏུམྷེ ཙེཔི པརེ སཀྐརེཡྻུཾ གརུཾ ཀརེཡྻུཾ མཱནེཡྻུཾ པཱུཛེཡྻུཾ, ཏཏྲ ཏུམྷེཧི ན ཨཱནནྡོ ན སོམནསྶཾ ན ཙེཏསོ ཨུཔྤིལཱཝིཏཏྟཾ ཀརཎཱིཡཾ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཏུམྷེ ཙེཔི པརེ སཀྐརེཡྻུཾ གརུཾ ¶ ཀརེཡྻུཾ མཱནེཡྻུཾ པཱུཛེཡྻུཾ, ཏཏྲ ཏུམྷཱཀཾ ཨེཝམསྶ – ‘ཡཾ ཁོ ཨིདཾ པུབྦེ པརིཉྙཱཏཾ, ཏཏྠ མེ [ཏཏྠ ནོ (ཀ.) ཏཏྠ + ཨིམེཏི པདཙྪེདོ] ཨེཝརཱུཔཱ ཀཱརཱ ཀརཱིཡནྟཱི’ཏི.

༢༤༧. ‘‘ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ན ཏུམྷཱཀཾ ཏཾ པཛཧཐ; ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ? རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ, ཏཾ པཛཧཐ; ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཝེདནཱ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ, ཏཾ ¶ པཛཧཐ; སཱ ཝོ པཧཱིནཱ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. སཉྙཱ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ, ཏཾ པཛཧཐ; སཱ ཝོ པཧཱིནཱ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. སངྑཱརཱ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ, ཏེ པཛཧཐ; ཏེ ཝོ པཧཱིནཱ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶནྟི. ཝིཉྙཱཎཾ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ, ཏཾ པཛཧཐ; ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ¶ ཨིམསྨིཾ ཛེཏཝནེ ཏིཎཀཊྛསཱཁཱཔལཱསཾ, ཏཾ ཛནོ ཧརེཡྻ ཝཱ དཧེཡྻ ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརེཡྻ. ཨཔི ནུ ཏུམྷཱཀཾ ཨེཝམསྶ – ‘ཨམྷེ ཛནོ ཧརཏི ཝཱ དཧཏི ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརོཏཱི’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ན ཧི ནོ ཨེཏཾ, བྷནྟེ, ཨཏྟཱ ཝཱ ཨཏྟནིཡཾ ཝཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ན ཏུམྷཱཀཾ ཏཾ པཛཧཐ; ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ? རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ, ཏཾ པཛཧཐ; ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཝེདནཱ, བྷིཀྑཝེ…པེ… སཉྙཱ, བྷིཀྑཝེ… སངྑཱརཱ, བྷིཀྑཝེ…པེ… ཝིཉྙཱཎཾ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ, ཏཾ པཛཧཐ; ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི.

༢༤༨. ‘‘ཨེཝཾ ¶ སྭཱཀྑཱཏོ, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ དྷམྨོ ཨུཏྟཱནོ ཝིཝཊོ པཀཱསིཏོ ཚིནྣཔིལོཏིཀོ. ཨེཝཾ སྭཱཀྑཱཏེ, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ དྷམྨེ ཨུཏྟཱནེ ཝིཝཊེ པཀཱསིཏེ ཚིནྣཔིལོཏིཀེ ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨརཧནྟོ ཁཱིཎཱསཝཱ ཝུསིཏཝནྟོ ཀཏཀརཎཱིཡཱ ཨོཧིཏབྷཱརཱ ཨནུཔྤཏྟསདཏྠཱ པརིཀྑཱིཎབྷཝསཾཡོཛནཱ སམྨདཉྙཱ ཝིམུཏྟཱ, ཝཊྚཾ ཏེསཾ ནཏྠི པཉྙཱཔནཱཡ. ཨེཝཾ སྭཱཀྑཱཏོ, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ དྷམྨོ ཨུཏྟཱནོ ཝིཝཊོ པཀཱསིཏོ ཚིནྣཔིལོཏིཀོ. ཨེཝཾ སྭཱཀྑཱཏེ, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ དྷམྨེ ཨུཏྟཱནེ ཝིཝཊེ པཀཱསིཏེ ཚིནྣཔིལོཏིཀེ ཡེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ པཉྩོརམྦྷཱགིཡཱནི སཾཡོཛནཱནི ¶ པཧཱིནཱནི, སབྦེ ཏེ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཏཏྠ ¶ པརིནིབྦཱཡིནོ, ཨནཱཝཏྟིདྷམྨཱ ཏསྨཱ ལོཀཱ. ཨེཝཾ སྭཱཀྑཱཏོ, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ དྷམྨོ ཨུཏྟཱནོ ཝིཝཊོ པཀཱསིཏོ ཚིནྣཔིལོཏིཀོ. ཨེཝཾ སྭཱཀྑཱཏེ, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ དྷམྨེ ཨུཏྟཱནེ ཝིཝཊེ པཀཱསིཏེ ཚིནྣཔིལོཏིཀེ ཡེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཏཱིཎི སཾཡོཛནཱནི པཧཱིནཱནི, རཱགདོསམོཧཱ ཏནུབྷཱུཏཱ, སབྦེ ཏེ སཀདཱགཱམིནོ, སཀིདེཝ ཨིམཾ ལོཀཾ ཨཱགནྟྭཱ དུཀྑསྶནྟཾ ཀརིསྶནྟི. ཨེཝཾ སྭཱཀྑཱཏོ, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ དྷམྨོ ཨུཏྟཱནོ ཝིཝཊོ པཀཱསིཏོ ཚིནྣཔིལོཏིཀོ. ཨེཝཾ སྭཱཀྑཱཏེ, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ དྷམྨེ ཨུཏྟཱནེ ཝིཝཊེ པཀཱསིཏེ ཚིནྣཔིལོཏིཀེ ཡེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཏཱིཎི སཾཡོཛནཱནི པཧཱིནཱནི, སབྦེ ཏེ སོཏཱཔནྣཱ, ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨཱ ¶ , ནིཡཏཱ སམྦོདྷིཔརཱཡནཱ. ཨེཝཾ སྭཱཀྑཱཏོ, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ དྷམྨོ ཨུཏྟཱནོ ཝིཝཊོ པཀཱསིཏོ ཚིནྣཔིལོཏིཀོ. ཨེཝཾ སྭཱཀྑཱཏེ, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ དྷམྨེ ཨུཏྟཱནེ ཝིཝཊེ པཀཱསིཏེ ཚིནྣཔིལོཏིཀེ ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ དྷམྨཱནུསཱརིནོ སདྡྷཱནུསཱརིནོ སབྦེ ཏེ སམྦོདྷིཔརཱཡནཱ. ཨེཝཾ སྭཱཀྑཱཏོ, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ དྷམྨོ ཨུཏྟཱནོ ཝིཝཊོ པཀཱསིཏོ ཚིནྣཔིལོཏིཀོ. ཨེཝཾ སྭཱཀྑཱཏེ, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ དྷམྨེ ཨུཏྟཱནེ ཝིཝཊེ པཀཱསིཏེ ཚིནྣཔིལོཏིཀེ ཡེསཾ མཡི སདྡྷཱམཏྟཾ པེམམཏྟཾ སབྦེ ཏེ སགྒཔརཱཡནཱ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

ཨལགདྡཱུཔམསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ དུཏིཡཾ.

༣. ཝམྨིཀསུཏྟཾ

༢༤༩. ཨེཝཾ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ ཀུམཱརཀསྶཔོ ཨནྡྷཝནེ ཝིཧརཏི. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརཱ དེཝཏཱ ཨབྷིཀྐནྟཱཡ རཏྟིཡཱ ཨབྷིཀྐནྟཝཎྞཱ ཀེཝལཀཔྤཾ ཨནྡྷཝནཾ ཨོབྷཱསེཏྭཱ ཡེནཱཡསྨཱ ཀུམཱརཀསྶཔོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཱ ཁོ སཱ དེཝཏཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཀུམཱརཀསྶཔཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘བྷིཀྑུ ¶ བྷིཀྑུ, ཨཡཾ ཝམྨིཀོ [ཝམྨཱིཀོ (ཀཏྠཙི) སཀྐཏཱནུརཱུཔཾ] རཏྟིཾ དྷཱུམཱཡཏི, དིཝཱ པཛྫལཏི. བྲཱཧྨཎོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨབྷིཀྑཎ, སུམེདྷ, སཏྠཾ ཨཱདཱཡཱ’ཏི. ཨབྷིཀྑཎནྟོ སུམེདྷོ སཏྠཾ ཨཱདཱཡ ཨདྡས ལངྒིཾ ‘ལངྒཱི, བྷདནྟེ’ཏི. བྲཱཧྨཎོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨུཀྑིཔ ལངྒིཾ; ཨབྷིཀྑཎ, སུམེདྷ, སཏྠཾ ཨཱདཱཡཱ’ཏི. ཨབྷིཀྑཎནྟོ སུམེདྷོ སཏྠཾ ཨཱདཱཡ ཨདྡས ཨུདྡྷུམཱཡིཀཾ. ‘ཨུདྡྷུམཱཡིཀཱ, བྷདནྟེ’ཏི. བྲཱཧྨཎོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨུཀྑིཔ ཨུདྡྷུམཱཡིཀཾ; ཨབྷིཀྑཎ, སུམེདྷ, སཏྠཾ ཨཱདཱཡཱ’ཏི. ཨབྷིཀྑཎནྟོ སུམེདྷོ སཏྠཾ ཨཱདཱཡ ཨདྡས དྭིདྷཱཔཐཾ. ‘དྭིདྷཱཔཐོ, བྷདནྟེ’ཏི. བྲཱཧྨཎོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨུཀྑིཔ དྭིདྷཱཔཐཾ; ཨབྷིཀྑཎ, སུམེདྷ, སཏྠཾ ཨཱདཱཡཱ’ཏི. ཨབྷིཀྑཎནྟོ སུམེདྷོ སཏྠཾ ཨཱདཱཡ ཨདྡས ཙངྒཝཱརཾ [པངྐཝཱརཾ (སྱཱ.), ཙངྐཝཱརཾ (ཀ.)]. ‘ཙངྒཝཱརོ, བྷདནྟེ’ཏི. བྲཱཧྨཎོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨུཀྑིཔ ¶ ཙངྒཝཱརཾ; ཨབྷིཀྑཎ, སུམེདྷ, སཏྠཾ ཨཱདཱཡཱ’ཏི. ཨབྷིཀྑཎནྟོ སུམེདྷོ སཏྠཾ ཨཱདཱཡ ཨདྡས ཀུམྨཾ. ‘ཀུམྨོ ¶ , བྷདནྟེ’ཏི. བྲཱཧྨཎོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨུཀྑིཔ ཀུམྨཾ; ཨབྷིཀྑཎ, སུམེདྷ, སཏྠཾ ཨཱདཱཡཱ’ཏི. ཨབྷིཀྑཎནྟོ སུམེདྷོ སཏྠཾ ཨཱདཱཡ ཨདྡས ཨསིསཱུནཾ. ‘ཨསིསཱུནཱ, བྷདནྟེ’ཏི. བྲཱཧྨཎོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨུཀྑིཔ ཨསིསཱུནཾ; ཨབྷིཀྑཎ, སུམེདྷ, སཏྠཾ ཨཱདཱཡཱ’ཏི. ཨབྷིཀྑཎནྟོ སུམེདྷོ སཏྠཾ ཨཱདཱཡ ཨདྡས མཾསཔེསིཾ. ‘མཾསཔེསི, བྷདནྟེ’ཏི. བྲཱཧྨཎོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨུཀྑིཔ མཾསཔེསིཾ; ཨབྷིཀྑཎ, སུམེདྷ, སཏྠཾ ཨཱདཱཡཱ’ཏི. ཨབྷིཀྑཎནྟོ སུམེདྷོ སཏྠཾ ཨཱདཱཡ ཨདྡས ནཱགཾ. ‘ནཱགོ, བྷདནྟེ’ཏི. བྲཱཧྨཎོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཏིཊྛཏུ ནཱགོ, མཱ ནཱགཾ གྷཊྚེསི; ནམོ ཀརོཧི ནཱགསྶཱ’’’ཏི.

‘‘ཨིམེ ¶ ཁོ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, པཉྷེ བྷགཝནྟཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པུཙྪེཡྻཱསི, ཡཐཱ ཙ ཏེ བྷགཝཱ བྱཱཀརོཏི ཏཐཱ ནཾ དྷཱརེཡྻཱསི. ནཱཧཾ ཏཾ, བྷིཀྑུ, པསྶཱམི སདེཝཀེ ལོཀེ སམཱརཀེ སབྲཧྨཀེ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ, ཡོ ཨིམེསཾ པཉྷཱནཾ ཝེཡྻཱཀརཎེན ཙིཏྟཾ ཨཱརཱདྷེཡྻ ཨཉྙཏྲ ཏཐཱགཏེན ཝཱ, ཏཐཱགཏསཱཝཀེན ཝཱ, ཨིཏོ ཝཱ པན སུཏྭཱ’’ཏི – ཨིདམཝོཙ སཱ དེཝཏཱ. ཨིདཾ ཝཏྭཱ ཏཏྠེཝནྟརདྷཱཡི.

༢༥༠. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཀུམཱརཀསྶཔོ ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཀུམཱརཀསྶཔོ བྷགཝནྟཾ ¶ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིམཾ, བྷནྟེ, རཏྟིཾ ཨཉྙཏརཱ དེཝཏཱ ཨབྷིཀྐནྟཱཡ རཏྟིཡཱ ཨབྷིཀྐནྟཝཎྞཱ ཀེཝལཀཔྤཾ ཨནྡྷཝནཾ ཨོབྷཱསེཏྭཱ ¶ ཡེནཱཧཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཱ ཁོ, བྷནྟེ, སཱ དེཝཏཱ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘བྷིཀྑུ བྷིཀྑུ, ཨཡཾ ཝམྨིཀོ རཏྟིཾ དྷཱུམཱཡཏི, དིཝཱ པཛྫལཏི’. བྲཱཧྨཎོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨབྷིཀྑཎ, སུམེདྷ, སཏྠཾ ཨཱདཱཡཱ’ཏི. ཨབྷིཀྑཎནྟོ སུམེདྷོ སཏྠཾ ཨཱདཱཡ…པེ… ཨིཏོ ཝཱ པན སུཏྭཱཏི. ཨིདམཝོཙ, བྷནྟེ, སཱ དེཝཏཱ. ཨིདཾ ཝཏྭཱ ཏཏྠེཝནྟརདྷཱཡི. ‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཝམྨིཀོ, ཀཱ རཏྟིཾ དྷཱུམཱཡནཱ, ཀཱ དིཝཱ པཛྫལནཱ, ཀོ བྲཱཧྨཎོ, ཀོ སུམེདྷོ, ཀིཾ སཏྠཾ, ཀིཾ ཨབྷིཀྑཎཾ, ཀཱ ལངྒཱི, ཀཱ ཨུདྡྷུམཱཡིཀཱ, ཀོ དྭིདྷཱཔཐོ, ཀིཾ ཙངྒཝཱརཾ, ཀོ ཀུམྨོ, ཀཱ ཨསིསཱུནཱ ¶ , ཀཱ མཾསཔེསི, ཀོ ནཱགོ’’’ཏི?

༢༥༡. ‘‘‘ཝམྨིཀོ’ཏི ¶ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨིམསྶེཏཾ ཙཱཏུམཧཱབྷཱུཏིཀསྶ [ཙཱཏུམྨཧཱབྷཱུཏིཀསྶ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཀཱཡསྶ ཨདྷིཝཙནཾ, མཱཏཱཔེཏྟིཀསམྦྷཝསྶ ཨོདནཀུམྨཱསཱུཔཙཡསྶ ཨནིཙྩུཙྪཱདན-པརིམདྡནབྷེདན-ཝིདྡྷཾསན-དྷམྨསྶ.

‘‘ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, དིཝཱ ཀམྨནྟེ [ཀམྨནྟཾ (ཀ.)] ཨཱརབྦྷ རཏྟིཾ ཨནུཝིཏཀྐེཏི ཨནུཝིཙཱརེཏི – ཨཡཾ རཏྟིཾ དྷཱུམཱཡནཱ. ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, རཏྟིཾ ཨནུཝིཏཀྐེཏྭཱ ཨནུཝིཙཱརེཏྭཱ དིཝཱ ཀམྨནྟེ པཡོཛེཏི ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ ‘མནསཱ’ [( ) ནཏྠི (སཱི. སྱཱ.)] – ཨཡཾ དིཝཱ པཛྫལནཱ.

‘‘‘བྲཱཧྨཎོ’ཏི ¶ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཏཐཱགཏསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ. ‘སུམེདྷོ’ཏི ཁོ བྷིཀྑུ སེཀྑསྶེཏཾ བྷིཀྑུནོ ཨདྷིཝཙནཾ.

‘‘‘སཏྠ’ནྟི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨརིཡཱཡེཏཾ པཉྙཱཡ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘ཨབྷིཀྑཎ’ནྟི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཝཱིརིཡཱརམྦྷསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ.

‘‘‘ལངྒཱི’ཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨཝིཛྫཱཡེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ཨུཀྑིཔ ལངྒིཾ, པཛཧ ཨཝིཛྫཾ; ཨབྷིཀྑཎ, སུམེདྷ, སཏྠཾ ཨཱདཱཡཱཏི ཨཡམེཏསྶ ཨཏྠོ.

‘‘‘ཨུདྡྷུམཱཡིཀཱ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཀོདྷཱུཔཱཡཱསསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ཨུཀྑིཔ ཨུདྡྷུམཱཡིཀཾ, པཛཧ ཀོདྷཱུཔཱཡཱསཾ; ཨབྷིཀྑཎ, སུམེདྷ, སཏྠཾ ཨཱདཱཡཱཏི ཨཡམེཏསྶ ཨཏྠོ.

‘‘‘དྭིདྷཱཔཐོ’ཏི ¶ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཝིཙིཀིཙྪཱཡེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ཨུཀྑིཔ དྭིདྷཱཔཐཾ, པཛཧ ཝིཙིཀིཙྪཾ; ཨབྷིཀྑཎ, སུམེདྷ, སཏྠཾ ཨཱདཱཡཱཏི ཨཡམེཏསྶ ཨཏྠོ.

‘‘‘ཙངྒཝཱར’ནྟི ཁོ, བྷིཀྑུ, པཉྩནྣེཏཾ ནཱིཝརཎཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ, སེཡྻཐིདཾ – ཀཱམཙྪནྡནཱིཝརཎསྶ, བྱཱཔཱདནཱིཝརཎསྶ, ཐཱིནམིདྡྷནཱིཝརཎསྶ, ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩནཱིཝརཎསྶ, ཝིཙིཀིཙྪཱནཱིཝརཎསྶ. ཨུཀྑིཔ ཙངྒཝཱརཾ, པཛཧ པཉྩ ནཱིཝརཎེ ¶ ; ཨབྷིཀྑཎ, སུམེདྷ, སཏྠཾ ཨཱདཱཡཱཏི ཨཡམེཏསྶ ཨཏྠོ.

‘‘‘ཀུམྨོ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, པཉྩནྣེཏཾ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ, སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷསྶ, ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷསྶ, སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷསྶ, སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷསྶ, ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷསྶ. ཨུཀྑིཔ ཀུམྨཾ, པཛཧ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ; ཨབྷིཀྑཎ, སུམེདྷ, སཏྠཾ ཨཱདཱཡཱཏི ཨཡམེཏསྶ ཨཏྠོ.

‘‘‘ཨསིསཱུནཱ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, པཉྩནྣེཏཾ ཀཱམགུཎཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ – ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱནཾ རཱུཔཱནཾ ཨིཊྛཱནཾ ཀནྟཱནཾ མནཱཔཱནཾ པིཡརཱུཔཱནཾ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱནཾ རཛནཱིཡཱནཾ, སོཏཝིཉྙེཡྻཱནཾ སདྡཱནཾ…པེ… གྷཱནཝིཉྙེཡྻཱནཾ གནྡྷཱནཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱནཾ རསཱནཾ…པེ… ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཱནཾ ¶ ཕོཊྛབྦཱནཾ ཨིཊྛཱནཾ ཀནྟཱནཾ མནཱཔཱནཾ པིཡརཱུཔཱནཾ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱནཾ ¶ རཛནཱིཡཱནཾ. ཨུཀྑིཔ ཨསིསཱུནཾ, པཛཧ པཉྩ ཀཱམགུཎེ; ཨབྷིཀྑཎ, སུམེདྷ, སཏྠཾ ཨཱདཱཡཱཏི ཨཡམེཏསྶ ཨཏྠོ.

‘‘‘མཾསཔེསཱི’ཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, ནནྡཱིརཱགསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ཨུཀྑིཔ མཾསཔེསིཾ, པཛཧ ནནྡཱིརཱགཾ; ཨབྷིཀྑཎ, སུམེདྷ, སཏྠཾ ཨཱདཱཡཱཏི ཨཡམེཏསྶ ཨཏྠོ.

‘‘‘ནཱགོ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཁཱིཎཱསཝསྶེཏཾ བྷིཀྑུནོ ཨདྷིཝཙནཾ. ཏིཊྛཏུ ནཱགོ, མཱ ནཱགཾ གྷཊྚེསི; ནམོ ཀརོཧི ནཱགསྶཱཏི ཨཡམེཏསྶ ཨཏྠོ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ ཀུམཱརཀསྶཔོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

ཝམྨིཀསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཏཏིཡཾ.

༤. རཐཝིནཱིཏསུཏྟཾ

༢༥༢. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཨཐ ཁོ སམྦཧུལཱ ཛཱཏིབྷཱུམཀཱ བྷིཀྑཱུ ཛཱཏིབྷཱུམིཡཾ ཝསྶཾཝུཊྛཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣེ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱཏིབྷཱུམིཡཾ ཛཱཏིབྷཱུམཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ ཨེཝཾ སམྦྷཱཝིཏོ – ‘ཨཏྟནཱ ཙ ཨཔྤིཙྪོ ཨཔྤིཙྪཀཐཉྩ བྷིཀྑཱུནཾ ཀཏྟཱ, ཨཏྟནཱ ཙ སནྟུཊྛོ སནྟུཊྛིཀཐཉྩ བྷིཀྑཱུནཾ ཀཏྟཱ, ཨཏྟནཱ ཙ པཝིཝིཏྟོ པཝིཝེཀཀཐཉྩ བྷིཀྑཱུནཾ ཀཏྟཱ, ཨཏྟནཱ ཙ ཨསཾསཊྛོ ཨསཾསགྒཀཐཉྩ བྷིཀྑཱུནཾ ཀཏྟཱ, ཨཏྟནཱ ཙ ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡོ ཝཱིརིཡཱརམྦྷཀཐཉྩ བྷིཀྑཱུནཾ ཀཏྟཱ, ཨཏྟནཱ ཙ སཱིལསམྤནྣོ སཱིལསམྤདཱཀཐཉྩ བྷིཀྑཱུནཾ ཀཏྟཱ, ཨཏྟནཱ ཙ སམཱདྷིསམྤནྣོ སམཱདྷིསམྤདཱཀཐཉྩ བྷིཀྑཱུནཾ ཀཏྟཱ, ཨཏྟནཱ ཙ པཉྙཱསམྤནྣོ པཉྙཱསམྤདཱཀཐཉྩ བྷིཀྑཱུནཾ ཀཏྟཱ, ཨཏྟནཱ ཙ ཝིམུཏྟིསམྤནྣོ ཝིམུཏྟིསམྤདཱཀཐཉྩ བྷིཀྑཱུནཾ ཀཏྟཱ, ཨཏྟནཱ ཙ ཝིམུཏྟིཉཱཎདསྶནསམྤནྣོ ཝིམུཏྟིཉཱཎདསྶནསམྤདཱཀཐཉྩ བྷིཀྑཱུནཾ ཀཏྟཱ, ཨོཝཱདཀོ ཝིཉྙཱཔཀོ སནྡསྶཀོ སམཱདཔཀོ སམུཏྟེཛཀོ ¶ སམྤཧཾསཀོ སབྲཧྨཙཱརཱིན’’’ནྟི? ‘‘པུཎྞོ ནཱམ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ མནྟཱཎིཔུཏྟོ ¶ ཛཱཏིབྷཱུམིཡཾ ཛཱཏིབྷཱུམཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ ཨེཝཾ སམྦྷཱཝིཏོ – ‘ཨཏྟནཱ ཙ ཨཔྤིཙྪོ ཨཔྤིཙྪཀཐཉྩ བྷིཀྑཱུནཾ ཀཏྟཱ, ཨཏྟནཱ ཙ སནྟུཊྛོ…པེ… ཨོཝཱདཀོ ཝིཉྙཱཔཀོ སནྡསྶཀོ སམཱདཔཀོ སམུཏྟེཛཀོ སམྤཧཾསཀོ སབྲཧྨཙཱརཱིན’’’ནྟི.

༢༥༣. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ བྷགཝཏོ ཨཝིདཱུརེ ནིསིནྣོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ལཱབྷཱ ཨཱཡསྨཏོ པུཎྞསྶ མནྟཱཎིཔུཏྟསྶ, སུལདྡྷལཱབྷཱ ཨཱཡསྨཏོ པུཎྞསྶ མནྟཱཎིཔུཏྟསྶ, ཡསྶ ཝིཉྙཱུ སབྲཧྨཙཱརཱི སཏྠུ སམྨུཁཱ ཨནུམསྶ ཨནུམསྶ ཝཎྞཾ བྷཱསནྟི, ཏཉྩ སཏྠཱ ཨབྦྷནུམོདཏི. ཨཔྤེཝ ནཱམ མཡམྤི ཀདཱཙི ¶ ཀརཧཙི ཨཱཡསྨཏཱ པུཎྞེན མནྟཱཎིཔུཏྟེན སདྡྷིཾ སམཱགཙྪེཡྻཱམ [སམཱགམཾ གཙྪེཡྻ (ཀ.)], ཨཔྤེཝ ནཱམ སིཡཱ ཀོཙིདེཝ ཀཐཱསལླཱཔོ’’ཏི.

༢༥༤. ཨཐ ¶ ཁོ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཡཐཱབྷིརནྟཾ ཝིཧརིཏྭཱ ཡེན སཱཝཏྠི ཏེན ཙཱརིཀཾ པཀྐཱམི. ཨནུཔུབྦེན ཙཱརིཀཾ ཙརམཱནོ ཡེན སཱཝཏྠི ཏདཝསརི. ཏཏྲ སུདཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ¶ ཨཱརཱམེ. ཨསྶོསི ཁོ ཨཱཡསྨཱ པུཎྞོ མནྟཱཎིཔུཏྟོ – ‘‘བྷགཝཱ ཀིར སཱཝཏྠིཾ ཨནུཔྤཏྟོ; སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ’’ཏི.

༢༥༥. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ པུཎྞོ མནྟཱཎིཔུཏྟོ སེནཱསནཾ སཾསཱམེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཡེན སཱཝཏྠི ཏེན ཙཱརིཀཾ པཀྐཱམི. ཨནུཔུབྦེན ཙཱརིཀཾ ཙརམཱནོ ཡེན སཱཝཏྠི ཛེཏཝནཾ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ པུཎྞཾ མནྟཱཎིཔུཏྟཾ བྷགཝཱ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེསི སམཱདཔེསི སམུཏྟེཛེསི སམྤཧཾསེསི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ པུཎྞོ མནྟཱཎིཔུཏྟོ བྷགཝཏཱ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶིཏོ སམཱདཔིཏོ སམུཏྟེཛིཏོ སམྤཧཾསིཏོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཡེན ཨནྡྷཝནཾ ཏེནུཔསངྐམི དིཝཱཝིཧཱརཱཡ.

༢༥༦. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡསྶ ཁོ ཏྭཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, པུཎྞསྶ ནཱམ བྷིཀྑུནོ མནྟཱཎིཔུཏྟསྶ ཨབྷིཎྷཾ ཀིཏྟཡམཱནོ ཨཧོསི, སོ བྷགཝཏཱ ¶ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶིཏོ སམཱདཔིཏོ སམུཏྟེཛིཏོ སམྤཧཾསིཏོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཡེན ཨནྡྷཝནཾ ཏེན པཀྐནྟོ དིཝཱཝིཧཱརཱཡཱ’’ཏི.

ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏརམཱནརཱུཔོ ནིསཱིདནཾ ཨཱདཱཡ ཨཱཡསྨནྟཾ པུཎྞཾ མནྟཱཎིཔུཏྟཾ པིཊྛིཏོ པིཊྛིཏོ ཨནུབནྡྷི སཱིསཱནུལོཀཱི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ པུཎྞོ མནྟཱཎིཔུཏྟོ ཨནྡྷཝནཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཨཉྙཏརསྨིཾ རུཀྑམཱུལེ དིཝཱཝིཧཱརཾ ནིསཱིདི. ཨཱཡསྨཱཔི ¶ ཁོ སཱརིཔུཏྟོ ཨནྡྷཝནཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཨཉྙཏརསྨིཾ རུཀྑམཱུལེ དིཝཱཝིཧཱརཾ ནིསཱིདི.

ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེནཱཡསྨཱ པུཎྞོ མནྟཱཎིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ པུཎྞེན མནྟཱཎིཔུཏྟེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ པུཎྞཾ མནྟཱཎིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

༢༥༧. ‘‘བྷགཝཏི ནོ, ཨཱཝུསོ, བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི.

‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, སཱིལཝིསུདྡྷཏྠཾ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’’ཏི?

‘‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’’.

‘‘ཀིཾ པནཱཝུསོ, ཙིཏྟཝིསུདྡྷཏྠཾ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’’ཏི?

‘‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’’.

‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, དིཊྛིཝིསུདྡྷཏྠཾ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’’ཏི?

‘‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’’.

‘‘ཀིཾ པནཱཝུསོ, ཀངྑཱཝིཏརཎཝིསུདྡྷཏྠཾ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’’ཏི?

‘‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’’.

‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒཱམགྒཉཱཎདསྶནཝིསུདྡྷཏྠཾ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’’ཏི?

‘‘ནོ ¶ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’’.

‘‘ཀིཾ པནཱཝུསོ, པཊིཔདཱཉཱཎདསྶནཝིསུདྡྷཏྠཾ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’’ཏི?

‘‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’’.

‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཉཱཎདསྶནཝིསུདྡྷཏྠཾ ¶ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’’ཏི?

‘‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’’.

‘‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, སཱིལཝིསུདྡྷཏྠཾ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’ཏི ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’ཏི ཝདེསི. ‘ཀིཾ པནཱཝུསོ, ཙིཏྟཝིསུདྡྷཏྠཾ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’ཏི ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’ཏི ཝདེསི. ‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, དིཊྛིཝིསུདྡྷཏྠཾ…པེ… ཀངྑཱཝིཏརཎཝིསུདྡྷཏྠཾ…པེ… མགྒཱམགྒཉཱཎདསྶནཝིསུདྡྷཏྠཾ…པེ… པཊིཔདཱཉཱཎདསྶནཝིསུདྡྷཏྠཾ…པེ… ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཉཱཎདསྶནཝིསུདྡྷཏྠཾ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’ཏི ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ ‘ནོ ཧིདཾ ཨཱཝུསོ’ཏི ཝདེསི. ཀིམཏྠཾ ཙརཧཱཝུསོ, བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ¶ ཝུསྶཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱནཏྠཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, སཱིལཝིསུདྡྷི ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱན’’ནྟི?

‘‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’’.

‘‘ཀིཾ པནཱཝུསོ, ཙིཏྟཝིསུདྡྷི ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱན’’ནྟི?

‘‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’’.

‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, དིཊྛིཝིསུདྡྷི ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱན’’ནྟི?

‘‘ནོ ¶ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’’.

‘‘ཀིཾ པནཱཝུསོ ཀངྑཱཝིཏརཎཝིསུདྡྷི ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱན’’ནྟི ¶ ?

‘‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’’.

‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒཱམགྒཉཱཎདསྶནཝིསུདྡྷི ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱན’’ནྟི?

‘‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’’.

‘‘ཀིཾ པནཱཝུསོ, པཊིཔདཱཉཱཎདསྶནཝིསུདྡྷི ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱན’’ནྟི?

‘‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’’.

‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཉཱཎདསྶནཝིསུདྡྷི ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱན’’ནྟི?

‘‘ནོ ཧིདཾ ¶ , ཨཱཝུསོ’’.

‘‘ཀིཾ པནཱཝུསོ, ཨཉྙཏྲ ཨིམེཧི དྷམྨེཧི ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱན’’ནྟི?

‘‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’’.

‘‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, སཱིལཝིསུདྡྷི ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱན’ནྟི ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’ཏི ཝདེསི. ‘ཀིཾ པནཱཝུསོ, ཙིཏྟཝིསུདྡྷི ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱན’ནྟི ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’ཏི ཝདེསི. ‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, དིཊྛིཝིསུདྡྷི ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱན’ནྟི…པེ… ཀངྑཱཝིཏརཎཝིསུདྡྷི… མགྒཱམགྒཉཱཎདསྶནཝིསུདྡྷི… པཊིཔདཱཉཱཎདསྶནཝིསུདྡྷི… ‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཉཱཎདསྶནཝིསུདྡྷི ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱན’ནྟི ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’ཏི ཝདེསི. ‘ཀིཾ པནཱཝུསོ, ཨཉྙཏྲ ཨིམེཧི དྷམྨེཧི ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱན’ནྟི ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’ཏི ཝདེསི. ཡཐཱཀཐཾ པནཱཝུསོ, ཨིམསྶ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠོ དཊྛབྦོ’’ཏི?

༢༥༨. ‘‘སཱིལཝིསུདྡྷིཾ ¶ ཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱནཾ པཉྙཔེཡྻ, སཨུཔཱདཱནཾཡེཝ སམཱནཾ ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱནཾ པཉྙཔེཡྻ [པཉྙཱཔེསྶ (སཱི. སྱཱ.) ཨེཝམཉྙཏྠཔི]. ཙིཏྟཝིསུདྡྷིཾ ཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱནཾ པཉྙཔེཡྻ, སཨུཔཱདཱནཾཡེཝ སམཱནཾ ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱནཾ པཉྙཔེཡྻ. དིཊྛིཝིསུདྡྷིཾ ཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱནཾ པཉྙཔེཡྻ, སཨུཔཱདཱནཾཡེཝ སམཱནཾ ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱནཾ པཉྙཔེཡྻ. ཀངྑཱཝིཏརཎཝིསུདྡྷིཾ ཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱནཾ པཉྙཔེཡྻ, སཨུཔཱདཱནཾཡེཝ སམཱནཾ ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱནཾ པཉྙཔེཡྻ ¶ . མགྒཱམགྒཉཱཎདསྶནཝིསུདྡྷིཾ ཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱནཾ པཉྙཔེཡྻ, སཨུཔཱདཱནཾཡེཝ སམཱནཾ ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱནཾ པཉྙཔེཡྻ. པཊིཔདཱཉཱཎདསྶནཝིསུདྡྷིཾ ཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱནཾ པཉྙཔེཡྻ, སཨུཔཱདཱནཾཡེཝ སམཱནཾ ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱནཾ པཉྙཔེཡྻ. ཉཱཎདསྶནཝིསུདྡྷིཾ ཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱནཾ པཉྙཔེཡྻ, སཨུཔཱདཱནཾཡེཝ ¶ སམཱནཾ ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱནཾ པཉྙཔེཡྻ. ཨཉྙཏྲ ཙེ, ཨཱཝུསོ, ཨིམེཧི དྷམྨེཧི ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱནཾ ཨབྷཝིསྶ, པུཐུཛྫནོ པརིནིབྦཱཡེཡྻ. པུཐུཛྫནོ ཧི, ཨཱཝུསོ, ཨཉྙཏྲ ཨིམེཧི དྷམྨེཧི. ཏེན ཧཱཝུསོ, ཨུཔམཾ ཏེ ཀརིསྶཱམི; ཨུཔམཱཡཔིདྷེཀཙྩེ ཝིཉྙཱུ པུརིསཱ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནནྟི.

༢༥༩. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, རཉྙོ པསེནདིསྶ ཀོསལསྶ སཱཝཏྠིཡཾ པཊིཝསནྟསྶ ¶ སཱཀེཏེ ཀིཉྩིདེཝ ཨཙྩཱཡིཀཾ ཀརཎཱིཡཾ ཨུཔྤཛྫེཡྻ. ཏསྶ ཨནྟརཱ ཙ སཱཝཏྠིཾ ཨནྟརཱ ཙ སཱཀེཏཾ སཏྟ རཐཝིནཱིཏཱནི ཨུཔཊྛཔེཡྻུཾ. ཨཐ ཁོ, ཨཱཝུསོ, རཱཛཱ པསེནདི ཀོསལོ སཱཝཏྠིཡཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཨནྟེཔུརདྭཱརཱ པཋམཾ རཐཝིནཱིཏཾ ཨབྷིརུཧེཡྻ, པཋམེན རཐཝིནཱིཏེན དུཏིཡཾ རཐཝིནཱིཏཾ པཱཔུཎེཡྻ, པཋམཾ རཐཝིནཱིཏཾ ཝིསྶཛྫེཡྻ དུཏིཡཾ རཐཝིནཱིཏཾ ཨབྷིརུཧེཡྻ. དུཏིཡེན རཐཝིནཱིཏེན ཏཏིཡཾ རཐཝིནཱིཏཾ པཱཔུཎེཡྻ, དུཏིཡཾ རཐཝིནཱིཏཾ ཝིསྶཛྫེཡྻ, ཏཏིཡཾ རཐཝིནཱིཏཾ ¶ ཨབྷིརུཧེཡྻ. ཏཏིཡེན རཐཝིནཱིཏེན ཙཏུཏྠཾ རཐཝིནཱིཏཾ པཱཔུཎེཡྻ, ཏཏིཡཾ རཐཝིནཱིཏཾ ཝིསྶཛྫེཡྻ, ཙཏུཏྠཾ རཐཝིནཱིཏཾ ཨབྷིརུཧེཡྻ. ཙཏུཏྠེན རཐཝིནཱིཏེན པཉྩམཾ རཐཝིནཱིཏཾ པཱཔུཎེཡྻ, ཙཏུཏྠཾ རཐཝིནཱིཏཾ ཝིསྶཛྫེཡྻ, པཉྩམཾ རཐཝིནཱིཏཾ ཨབྷིརུཧེཡྻ. པཉྩམེན རཐཝིནཱིཏེན ཚཊྛཾ རཐཝིནཱིཏཾ པཱཔུཎེཡྻ, པཉྩམཾ རཐཝིནཱིཏཾ ཝིསྶཛྫེཡྻ, ཚཊྛཾ རཐཝིནཱིཏཾ ཨབྷིརུཧེཡྻ. ཚཊྛེན རཐཝིནཱིཏེན སཏྟམཾ རཐཝིནཱིཏཾ པཱཔུཎེཡྻ, ཚཊྛཾ རཐཝིནཱིཏཾ ཝིསྶཛྫེཡྻ, སཏྟམཾ རཐཝིནཱིཏཾ ཨབྷིརུཧེཡྻ. སཏྟམེན རཐཝིནཱིཏེན སཱཀེཏཾ ཨནུཔཱཔུཎེཡྻ ཨནྟེཔུརདྭཱརཾ. ཏམེནཾ ཨནྟེཔུརདྭཱརགཏཾ སམཱནཾ མིཏྟཱམཙྩཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ ཨེཝཾ པུཙྪེཡྻུཾ – ‘ཨིམིནཱ ཏྭཾ, མཧཱརཱཛ, རཐཝིནཱིཏེན སཱཝཏྠིཡཱ སཱཀེཏཾ ཨནུཔྤཏྟོ ཨནྟེཔུརདྭཱར’ནྟི ¶ ? ཀཐཾ བྱཱཀརམཱནོ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, རཱཛཱ པསེནདི ཀོསལོ སམྨཱ བྱཱཀརམཱནོ བྱཱཀརེཡྻཱ’’ཏི?

‘‘ཨེཝཾ བྱཱཀརམཱནོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, རཱཛཱ པསེནདི ཀོསལོ སམྨཱ བྱཱཀརམཱནོ བྱཱཀརེཡྻ – ‘ཨིདྷ མེ སཱཝཏྠིཡཾ པཊིཝསནྟསྶ སཱཀེཏེ ཀིཉྩིདེཝ ཨཙྩཱཡིཀཾ ཀརཎཱིཡཾ ཨུཔྤཛྫི [ཨུཔྤཛྫཏི (ཀ.)]. ཏསྶ མེ ཨནྟརཱ ཙ སཱཝཏྠིཾ ཨནྟརཱ ཙ སཱཀེཏཾ སཏྟ རཐཝིནཱིཏཱནི ཨུཔཊྛཔེསུཾ. ཨཐ ཁྭཱཧཾ སཱཝཏྠིཡཱ ¶ ནིཀྑམིཏྭཱ ཨནྟེཔུརདྭཱརཱ པཋམཾ རཐཝིནཱིཏཾ ཨབྷིརུཧིཾ. པཋམེན རཐཝིནཱིཏེན དུཏིཡཾ རཐཝིནཱིཏཾ པཱཔུཎིཾ, པཋམཾ རཐཝིནཱིཏཾ ཝིསྶཛྫིཾ དུཏིཡཾ རཐཝིནཱིཏཾ ཨབྷིརུཧིཾ. དུཏིཡེན རཐཝིནཱིཏེན ཏཏིཡཾ རཐཝིནཱིཏཾ པཱཔུཎིཾ, དུཏིཡཾ རཐཝིནཱིཏཾ ཝིསྶཛྫིཾ, ཏཏིཡཾ རཐཝིནཱིཏཾ ཨབྷིརུཧིཾ. ཏཏིཡེན རཐཝིནཱིཏེན ཙཏུཏྠཾ རཐཝིནཱིཏཾ པཱཔུཎིཾ, ཏཏིཡཾ རཐཝིནཱིཏཾ ཝིསྶཛྫིཾ, ཙཏུཏྠཾ རཐཝིནཱིཏཾ ཨབྷིརུཧིཾ. ཙཏུཏྠེན རཐཝིནཱིཏེན པཉྩམཾ རཐཝིནཱིཏཾ པཱཔུཎིཾ, ཙཏུཏྠཾ རཐཝིནཱིཏཾ ཝིསྶཛྫིཾ, པཉྩམཾ ¶ རཐཝིནཱིཏཾ ཨབྷིརུཧིཾ. པཉྩམེན རཐཝིནཱིཏེན ཚཊྛཾ རཐཝིནཱིཏཾ པཱཔུཎིཾ, པཉྩམཾ རཐཝིནཱིཏཾ ཝིསྶཛྫིཾ, ཚཊྛཾ རཐཝིནཱིཏཾ ཨབྷིརུཧིཾ. ཚཊྛེན རཐཝིནཱིཏེན སཏྟམཾ རཐཝིནཱིཏཾ པཱཔུཎིཾ, ཚཊྛཾ རཐཝིནཱིཏཾ ཝིསྶཛྫིཾ, སཏྟམཾ རཐཝིནཱིཏཾ ཨབྷིརུཧིཾ. སཏྟམེན རཐཝིནཱིཏེན སཱཀེཏཾ ཨནུཔྤཏྟོ ཨནྟེཔུརདྭཱར’ནྟི. ཨེཝཾ བྱཱཀརམཱནོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, རཱཛཱ པསེནདི ཀོསལོ སམྨཱ བྱཱཀརམཱནོ བྱཱཀརེཡྻཱ’’ཏི.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, སཱིལཝིསུདྡྷི ཡཱཝདེཝ ཙིཏྟཝིསུདྡྷཏྠཱ, ཙིཏྟཝིསུདྡྷི ཡཱཝདེཝ དིཊྛིཝིསུདྡྷཏྠཱ, དིཊྛིཝིསུདྡྷི ཡཱཝདེཝ ཀངྑཱཝིཏརཎཝིསུདྡྷཏྠཱ, ཀངྑཱཝིཏརཎཝིསུདྡྷི ¶ ཡཱཝདེཝ མགྒཱམགྒཉཱཎདསྶནཝིསུདྡྷཏྠཱ, མགྒཱམགྒཉཱཎདསྶནཝིསུདྡྷི ཡཱཝདེཝ པཊིཔདཱཉཱཎདསྶནཝིསུདྡྷཏྠཱ, པཊིཔདཱཉཱཎདསྶནཝིསུདྡྷི ཡཱཝདེཝ ཉཱཎདསྶནཝིསུདྡྷཏྠཱ, ཉཱཎདསྶནཝིསུདྡྷི ཡཱཝདེཝ ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱནཏྠཱ. ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱནཏྠཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’’ཏི.

༢༦༠. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ པུཎྞཾ མནྟཱཎིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོནཱམོ ཨཱཡསྨཱ, ཀཐཉྩ པནཱཡསྨནྟཾ སབྲཧྨཙཱརཱི ཛཱནནྟཱི’’ཏི? ‘‘པུཎྞོཏི ཁོ མེ, ཨཱཝུསོ, ནཱམཾ; མནྟཱཎིཔུཏྟོཏི ཙ པན མཾ སབྲཧྨཙཱརཱི ཛཱནནྟཱི’’ཏི. ‘‘ཨཙྪརིཡཾ, ཨཱཝུསོ, ཨབྦྷུཏཾ, ཨཱཝུསོ! ཡཐཱ ཏཾ སུཏཝཏཱ སཱཝཀེན སམྨདེཝ སཏྠུསཱསནཾ ཨཱཛཱནནྟེན, ཨེཝམེཝ ཨཱཡསྨཏཱ ¶ པུཎྞེན མནྟཱཎིཔུཏྟེན གམྦྷཱིརཱ ¶ གམྦྷཱིརཔཉྷཱ ཨནུམསྶ ཨནུམསྶ བྱཱཀཏཱ. ལཱབྷཱ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ, སུལདྡྷལཱབྷཱ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ, ཡེ ཨཱཡསྨནྟཾ པུཎྞཾ མནྟཱཎིཔུཏྟཾ ལབྷནྟི དསྶནཱཡ, ལབྷནྟི པཡིརཱུཔཱསནཱཡ. ཙེལཎྜུཀེན [ཙེལཎྜཀེན (ཀ.), ཙེལཎྜུཔེཀེན (?)] ཙེཔི སབྲཧྨཙཱརཱི ཨཱཡསྨནྟཾ པུཎྞཾ མནྟཱཎིཔུཏྟཾ ¶ མུདྡྷནཱ པརིཧརནྟཱ ལབྷེཡྻུཾ དསྶནཱཡ, ལབྷེཡྻུཾ པཡིརཱུཔཱསནཱཡ, ཏེསམྤི ལཱབྷཱ ཏེསམྤི སུལདྡྷཾ, ཨམྷཱཀམྤི ལཱབྷཱ ཨམྷཱཀམྤི སུལདྡྷཾ, ཡེ མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ པུཎྞཾ མནྟཱཎིཔུཏྟཾ ལབྷཱམ དསྶནཱཡ, ལབྷཱམ པཡིརཱུཔཱསནཱཡཱ’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ པུཎྞོ མནྟཱཎིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནཱམོ ཨཱཡསྨཱ, ཀཐཉྩ པནཱཡསྨནྟཾ སབྲཧྨཙཱརཱི ཛཱནནྟཱི’’ཏི? ‘‘ཨུཔཏིསྶོཏི ཁོ མེ, ཨཱཝུསོ, ནཱམཾ; སཱརིཔུཏྟོཏི ཙ པན མཾ སབྲཧྨཙཱརཱི ཛཱནནྟཱི’’ཏི. ‘‘སཏྠུཀཔྤེན ཝཏ ཀིར, བྷོ [ཁོ (ཀ.)], སཱཝཀེན སདྡྷིཾ མནྟཡམཱནཱ ན ཛཱནིམྷ – ‘ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ’ཏི. སཙེ ཧི མཡཾ ཛཱནེཡྻཱམ ‘ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ’ཏི, ཨེཏྟཀམྤི ནོ ནཔྤཊིབྷཱསེཡྻ [ནཔྤཊིབྷེཡྻ (?)]. ཨཙྪརིཡཾ, ཨཱཝུསོ, ཨབྦྷུཏཾ, ཨཱཝུསོ! ཡཐཱ ཏཾ སུཏཝཏཱ སཱཝཀེན སམྨདེཝ སཏྠུསཱསནཾ ཨཱཛཱནནྟེན, ཨེཝམེཝ ཨཱཡསྨཏཱ སཱརིཔུཏྟེན གམྦྷཱིརཱ གམྦྷཱིརཔཉྷཱ ཨནུམསྶ ཨནུམསྶ པུཙྪིཏཱ. ལཱབྷཱ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ སུལདྡྷལཱབྷཱ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ, ཡེ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ལབྷནྟི དསྶནཱཡ, ལབྷནྟི པཡིརཱུཔཱསནཱཡ. ཙེལཎྜུཀེན ཙེཔི སབྲཧྨཙཱརཱི ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ མུདྡྷནཱ པརིཧརནྟཱ ¶ ལབྷེཡྻུཾ དསྶནཱཡ, ལབྷེཡྻུཾ པཡིརཱུཔཱསནཱཡ, ཏེསམྤི ¶ ལཱབྷཱ ཏེསམྤི སུལདྡྷཾ, ཨམྷཱཀམྤི ལཱབྷཱ ཨམྷཱཀམྤི སུལདྡྷཾ, ཡེ མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ལབྷཱམ དསྶནཱཡ, ལབྷཱམ པཡིརཱུཔཱསནཱཡཱ’’ཏི.

ཨིཏིཧ ཏེ ཨུབྷོཔི མཧཱནཱགཱ ཨཉྙམཉྙསྶ སུབྷཱསིཏཾ སམནུམོདིཾསཱུཏི.

རཐཝིནཱིཏསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཙཏུཏྠཾ.

༥. ནིཝཱཔསུཏྟཾ

༢༦༡. ཨེཝཾ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ན ¶ , བྷིཀྑཝེ, ནེཝཱཔིཀོ ནིཝཱཔཾ ནིཝཔཏི མིགཛཱཏཱནཾ – ‘ཨིམཾ མེ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མིགཛཱཏཱ པརིབྷུཉྫནྟཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཝཎྞཝནྟོ ཙིརཾ དཱིགྷམདྡྷཱནཾ ཡཱཔེནྟཱུ’ཏི. ཨེཝཉྩ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ནེཝཱཔིཀོ ནིཝཱཔཾ ནིཝཔཏི མིགཛཱཏཱནཾ – ‘ཨིམཾ མེ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མིགཛཱཏཱ ཨནུཔཁཛྫ མུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫིསྶནྟི, ཨནུཔཁཛྫ མུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫམཱནཱ མདཾ ཨཱཔཛྫིསྶནྟི, མཏྟཱ སམཱནཱ པམཱདཾ ཨཱཔཛྫིསྶནྟི, པམཏྟཱ སམཱནཱ ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ བྷཝིསྶནྟི ཨིམསྨིཾ ནིཝཱཔེ’ཏི.

༢༦༢. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, པཋམཱ མིགཛཱཏཱ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨནུཔཁཛྫ མུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫིཾསུ, ཏེ ཏཏྠ ཨནུཔཁཛྫ མུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫམཱནཱ མདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, མཏྟཱ སམཱནཱ པམཱདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, པམཏྟཱ སམཱནཱ ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ ཨཧེསུཾ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨམུསྨིཾ ནིཝཱཔེ. ཨེཝཉྷི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, པཋམཱ མིགཛཱཏཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ.

༢༦༣. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, དུཏིཡཱ མིགཛཱཏཱ ཨེཝཾ སམཙིནྟེསུཾ – ‘ཡེ ཁོ ¶ ཏེ པཋམཱ མིགཛཱཏཱ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨནུཔཁཛྫ མུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫིཾསུ. ཏེ ཏཏྠ ཨནུཔཁཛྫ མུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫམཱནཱ མདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, མཏྟཱ སམཱནཱ པམཱདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, པམཏྟཱ སམཱནཱ ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ ¶ ཨཧེསུཾ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨམུསྨིཾ ནིཝཱཔེ. ཨེཝཉྷི ཏེ པཋམཱ མིགཛཱཏཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. ཡཾནཱུན མཡཾ སབྦསོ ནིཝཱཔབྷོཛནཱ པཊིཝིརམེཡྻཱམ, བྷཡབྷོགཱ པཊིཝིརཏཱ ཨརཉྙཱཡཏནཱནི ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཝིཧརེཡྻཱམཱ’ཏི. ཏེ སབྦསོ ནིཝཱཔབྷོཛནཱ པཊིཝིརམིཾསུ, བྷཡབྷོགཱ པཊིཝིརཏཱ ཨརཉྙཱཡཏནཱནི ¶ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཝིཧརིཾསུ. ཏེསཾ གིམྷཱནཾ པཙྪིམེ མཱསེ, ཏིཎོདཀསངྑཡེ, ཨདྷིམཏྟཀསིམཱནཾ པཏྟོ ཀཱཡོ ཧོཏི. ཏེསཾ ཨདྷིམཏྟཀསིམཱནཾ པཏྟཀཱཡཱནཾ བལཝཱིརིཡཾ པརིཧཱཡི. བལཝཱིརིཡེ པརིཧཱིནེ ཏམེཝ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ ནེཝཱཔིཀསྶ པཙྩཱགམིཾསུ. ཏེ ཏཏྠ ཨནུཔཁཛྫ མུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫིཾསུ. ཏེ ཏཏྠ ཨནུཔཁཛྫ མུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫམཱནཱ མདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, མཏྟཱ སམཱནཱ པམཱདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, པམཏྟཱ སམཱནཱ ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ ཨཧེསུཾ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨམུསྨིཾ ནིཝཱཔེ. ཨེཝཉྷི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, དུཏིཡཱཔི མིགཛཱཏཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ.

༢༦༤. ‘‘ཏཏྲ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཏཏིཡཱ མིགཛཱཏཱ ཨེཝཾ སམཙིནྟེསུཾ – ‘ཡེ ཁོ ཏེ པཋམཱ མིགཛཱཏཱ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ ནེཝཱཔིཀསྶ…པེ… ཨེཝཉྷི ཏེ པཋམཱ མིགཛཱཏཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. ཡེཔི ཏེ དུཏིཡཱ མིགཛཱཏཱ ཨེཝཾ སམཙིནྟེསུཾ – ཡེ ཁོ ཏེ པཋམཱ མིགཛཱཏཱ ¶ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ ནེཝཱཔིཀསྶ…པེ… ཨེཝཉྷི ཏེ པཋམཱ མིགཛཱཏཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. ཡཾནཱུན མཡཾ སབྦསོ ནིཝཱཔབྷོཛནཱ པཊིཝིརམེཡྻཱམ, བྷཡབྷོགཱ པཊིཝིརཏཱ ཨརཉྙཱཡཏནཱནི ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཝིཧརེཡྻཱམཱཏི. ཏེ སབྦསོ ནིཝཱཔབྷོཛནཱ པཊིཝིརམིཾསུ, བྷཡབྷོགཱ པཊིཝིརཏཱ ཨརཉྙཱཡཏནཱནི ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཝིཧརིཾསུ. ཏེསཾ གིམྷཱནཾ པཙྪིམེ མཱསེ ཏིཎོདཀསངྑཡེ ཨདྷིམཏྟཀསིམཱནཾ པཏྟོ ཀཱཡོ ཧོཏི. ཏེསཾ ཨདྷིམཏྟཀསིམཱནཾ པཏྟཀཱཡཱནཾ བལཝཱིརིཡཾ པརིཧཱཡི. བལཝཱིརིཡེ པརིཧཱིནེ ཏམེཝ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ ནེཝཱཔིཀསྶ པཙྩཱགམིཾསུ. ཏེ ཏཏྠ ཨནུཔཁཛྫ མུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫིཾསུ. ཏེ ཏཏྠ ཨནུཔཁཛྫ མུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫམཱནཱ མདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, མཏྟཱ སམཱནཱ པམཱདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, པམཏྟཱ སམཱནཱ ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ ཨཧེསུཾ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨམུསྨིཾ ནིཝཱཔེ. ཨེཝཉྷི ཏེ དུཏིཡཱཔི མིགཛཱཏཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨུཔནིསྶཱཡ ¶ ཨཱསཡཾ ཀཔྤེཡྻཱམ. ཏཏྲཱསཡཾ ཀཔྤེཏྭཱ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨནནུཔཁཛྫ ཨམུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫིསྶཱམ, ཨནནུཔཁཛྫ ཨམུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫམཱནཱ ན མདཾ ཨཱཔཛྫིསྶཱམ, ཨམཏྟཱ སམཱནཱ ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫིསྶཱམ, ཨཔྤམཏྟཱ སམཱནཱ ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ བྷཝིསྶཱམ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨམུསྨིཾ ནིཝཱཔེ’ཏི. ཏེ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨུཔནིསྶཱཡ ཨཱསཡཾ ཀཔྤཡིཾསུ. ཏཏྲཱསཡཾ ཀཔྤེཏྭཱ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨནནུཔཁཛྫ ¶ ཨམུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫིཾསུ, ཏེ ཏཏྠ ཨནནུཔཁཛྫ ཨམུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫམཱནཱ ན མདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, ཨམཏྟཱ སམཱནཱ ¶ ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, ཨཔྤམཏྟཱ སམཱནཱ ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ ཨཧེསུཾ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨམུསྨིཾ ནིཝཱཔེ.

‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ནེཝཱཔིཀསྶ ཙ ནེཝཱཔིཀཔརིསཱཡ ཙ ཨེཏདཧོསི – ‘སཋཱསྶུནཱམིམེ ཏཏིཡཱ མིགཛཱཏཱ ཀེཏབིནོ, ཨིདྡྷིམནྟཱསྶུནཱམིམེ ཏཏིཡཱ མིགཛཱཏཱ པརཛནཱ; ཨིམཉྩ ནཱམ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ པརིབྷུཉྫནྟི, ན ཙ ནེསཾ ¶ ཛཱནཱམ ཨཱགཏིཾ ཝཱ གཏིཾ ཝཱ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཨིམཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མཧཏཱིཧི དཎྜཝཱཀརཱཧི [དཎྜཝཱགུརཱཧི (སྱཱ.)] སམནྟཱ སཔྤདེསཾ ཨནུཔརིཝཱརེཡྻཱམ – ཨཔྤེཝ ནཱམ ཏཏིཡཱནཾ མིགཛཱཏཱནཾ ཨཱསཡཾ པསྶེཡྻཱམ, ཡཏྠ ཏེ གཱཧཾ གཙྪེཡྻུ’ནྟི. ཏེ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མཧཏཱིཧི དཎྜཝཱཀརཱཧི སམནྟཱ སཔྤདེསཾ ཨནུཔརིཝཱརེསུཾ. ཨདྡསཾསུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ནེཝཱཔིཀོ ཙ ནེཝཱཔིཀཔརིསཱ ཙ ཏཏིཡཱནཾ མིགཛཱཏཱནཾ ཨཱསཡཾ, ཡཏྠ ཏེ གཱཧཾ ཨགམཾསུ. ཨེཝཉྷི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཏཏིཡཱཔི མིགཛཱཏཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ.

༢༦༥. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏུཏྠཱ མིགཛཱཏཱ ཨེཝཾ སམཙིནྟེསུཾ – ‘ཡེ ཁོ ཏེ པཋམཱ མིགཛཱཏཱ…པེ… ཨེཝཉྷི ཏེ པཋམཱ མིགཛཱཏཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. ཡེཔི ཏེ དུཏིཡཱ མིགཛཱཏཱ ཨེཝཾ སམཙིནྟེསུཾ ‘ཡེ ཁོ ཏེ པཋམཱ མིགཛཱཏཱ…པེ… ཨེཝཉྷི ཏེ པཋམཱ མིགཛཱཏཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. ཡཾནཱུན མཡཾ ¶ སབྦསོ ནིཝཱཔབྷོཛནཱ པཊིཝིརམེཡྻཱམ, བྷཡབྷོགཱ པཊིཝིརཏཱ ཨརཉྙཱཡཏནཱནི ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཝིཧརེཡྻཱམཱ’ཏི. ཏེ སབྦསོ ནིཝཱཔབྷོཛནཱ པཊིཝིརམིཾསུ…པེ… ཨེཝཉྷི ཏེ དུཏིཡཱཔི མིགཛཱཏཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. ཡེཔི ཏེ ཏཏིཡཱ མིགཛཱཏཱ ཨེཝཾ སམཙིནྟེསུཾ ‘ཡེ ཁོ ཏེ པཋམཱ ¶ མིགཛཱཏཱ…པེ… ཨེཝཉྷི ཏེ པཋམཱ མིགཛཱཏཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. ཡེཔི ཏེ དུཏིཡཱ མིགཛཱཏཱ ཨེཝཾ སམཙིནྟེསུཾ ‘ཡེ ཁོ ཏེ པཋམཱ མིགཛཱཏཱ…པེ… ཨེཝཉྷི ཏེ པཋམཱ མིགཛཱཏཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. ཡཾནཱུན མཡཾ སབྦསོ ནིཝཱཔབྷོཛནཱ པཊིཝིརམེཡྻཱམ, བྷཡབྷོགཱ པཊིཝིརཏཱ ཨརཉྙཱཡཏནཱནི ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཝིཧརེཡྻཱམཱ’ཏི. ཏེ སབྦསོ ནིཝཱཔབྷོཛནཱ པཊིཝིརམིཾསུ…པེ… ཨེཝཉྷི ཏེ དུཏིཡཱཔི མིགཛཱཏཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨུཔནིསྶཱཡ ཨཱསཡཾ ཀཔྤེཡྻཱམ, ཏཏྲཱསཡཾ ཀཔྤེཏྭཱ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨནནུཔཁཛྫ ཨམུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫིསྶཱམ, ཨནནུཔཁཛྫ ཨམུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫམཱནཱ ན མདཾ ཨཱཔཛྫིསྶཱམ, ཨམཏྟཱ ¶ སམཱནཱ ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫིསྶཱམ, ཨཔྤམཏྟཱ སམཱནཱ ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ བྷཝིསྶཱམ ནེཝཱཔིཀསྶ ¶ ཨམུསྨིཾ ནིཝཱཔེ’ཏི. ཏེ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨུཔནིསྶཱཡ ཨཱསཡཾ ཀཔྤཡིཾསུ, ཏཏྲཱསཡཾ ཀཔྤེཏྭཱ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨནནུཔཁཛྫ ཨམུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫིཾསུ, ཏེ ཏཏྠ ཨནནུཔཁཛྫ ཨམུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫམཱནཱ ན མདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, ཨམཏྟཱ སམཱནཱ ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, ཨཔྤམཏྟཱ སམཱནཱ ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ ཨཧེསུཾ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨམུསྨིཾ ནིཝཱཔེ.

‘‘ཏཏྲ ནེཝཱཔིཀསྶ ཙ ནེཝཱཔིཀཔརིསཱཡ ཙ ཨེཏདཧོསི – ‘སཋཱསྶུནཱམིམེ ཏཏིཡཱ མིགཛཱཏཱ ཀེཏབིནོ, ཨིདྡྷིམནྟཱསྶུནཱམིམེ ཏཏིཡཱ ¶ མིགཛཱཏཱ པརཛནཱ, ཨིམཉྩ ནཱམ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ པརིབྷུཉྫནྟི. ན ཙ ནེསཾ ཛཱནཱམ ཨཱགཏིཾ ཝཱ གཏིཾ ཝཱ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཨིམཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མཧཏཱིཏི ¶ དཎྜཝཱཀརཱཧི སམནྟཱ སཔྤདེསཾ ཨནུཔརིཝཱརེཡྻཱམ, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཏཏིཡཱནཾ མིགཛཱཏཱནཾ ཨཱསཡཾ པསྶེཡྻཱམ, ཡཏྠ ཏེ གཱཧཾ གཙྪེཡྻུ’ནྟི. ཏེ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མཧཏཱིཏི དཎྜཝཱཀརཱཧི སམནྟཱ སཔྤདེསཾ ཨནུཔརིཝཱརེསུཾ. ཨདྡསཾསུ ཁོ ནེཝཱཔིཀོ ཙ ནེཝཱཔིཀཔརིསཱ ཙ ཏཏིཡཱནཾ མིགཛཱཏཱནཾ ཨཱསཡཾ, ཡཏྠ ཏེ གཱཧཾ ཨགམཾསུ. ཨེཝཉྷི ཏེ ཏཏིཡཱཔི མིགཛཱཏཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཡཏྠ ཨགཏི ནེཝཱཔིཀསྶ ཙ ནེཝཱཔིཀཔརིསཱཡ ཙ ཏཏྲཱསཡཾ ཀཔྤེཡྻཱམ, ཏཏྲཱསཡཾ ཀཔྤེཏྭཱ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨནནུཔཁཛྫ ཨམུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫིསྶཱམ, ཨནནུཔཁཛྫ ཨམུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫམཱནཱ ན མདཾ ཨཱཔཛྫིསྶཱམ, ཨམཏྟཱ སམཱནཱ ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫིསྶཱམ, ཨཔྤམཏྟཱ སམཱནཱ ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ ¶ བྷཝིསྶཱམ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨམུསྨིཾ ནིཝཱཔེ’ཏི. ཏེ ཡཏྠ ཨགཏི ནེཝཱཔིཀསྶ ཙ ནེཝཱཔིཀཔརིསཱཡ ཙ ཏཏྲཱསཡཾ ཀཔྤཡིཾསུ. ཏཏྲཱསཡཾ ཀཔྤེཏྭཱ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨནནུཔཁཛྫ ཨམུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫིཾསུ, ཏེ ཏཏྠ ཨནནུཔཁཛྫ ཨམུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫམཱནཱ ན མདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, ཨམཏྟཱ སམཱནཱ ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, ཨཔྤམཏྟཱ སམཱནཱ ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ ཨཧེསུཾ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨམུསྨིཾ ནིཝཱཔེ.

‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ནེཝཱཔིཀསྶ ཙ ནེཝཱཔིཀཔརིསཱཡ ཙ ཨེཏདཧོསི – ‘སཋཱསྶུནཱམིམེ ཙཏུཏྠཱ མིགཛཱཏཱ ཀེཏབིནོ, ཨིདྡྷིམནྟཱསྶུནཱམིམེ ཙཏུཏྠཱ མིགཛཱཏཱ པརཛནཱ. ཨིམཉྩ ནཱམ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ པརིབྷུཉྫནྟི, ན ཙ ནེསཾ ཛཱནཱམ ཨཱགཏིཾ ཝཱ གཏིཾ ཝཱ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཨིམཾ ནིཝཱཔཾ ¶ ནིཝུཏྟཾ མཧཏཱིཧི དཎྜཝཱཀརཱཧི སམནྟཱ སཔྤདེསཾ ཨནུཔརིཝཱརེཡྻཱམ, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཙཏུཏྠཱནཾ མིགཛཱཏཱནཾ ཨཱསཡཾ པསྶེཡྻཱམ ཡཏྠ ཏེ གཱཧཾ གཙྪེཡྻུ’ནྟི. ཏེ ¶ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མཧཏཱིཧི དཎྜཝཱཀརཱཧི སམནྟཱ སཔྤདེསཾ ཨནུཔརིཝཱརེསུཾ. ནེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨདྡསཾསུ ནེཝཱཔིཀོ ཙ ནེཝཱཔིཀཔརིསཱ ཙ ཙཏུཏྠཱནཾ མིགཛཱཏཱནཾ ཨཱསཡཾ, ཡཏྠ ཏེ གཱཧཾ གཙྪེཡྻུཾ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ནེཝཱཔིཀསྶ ཙ ནེཝཱཔིཀཔརིསཱཡ ཙ ཨེཏདཧོསི – ‘སཙེ ཁོ མཡཾ ཙཏུཏྠེ མིགཛཱཏེ གྷཊྚེསྶཱམ, ཏེ གྷཊྚིཏཱ ཨཉྙེ གྷཊྚིསྶནྟི ཏེ གྷཊྚིཏཱ ཨཉྙེ གྷཊྚིསྶནྟི. ཨེཝཾ ཨིམཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ སབྦསོ མིགཛཱཏཱ པརིམུཉྩིསྶནྟི. ཡཾནཱུན མཡཾ ཙཏུཏྠེ མིགཛཱཏེ ཨཛ྄ཛྷུཔེཀྑེཡྻཱམཱ’ཏི. ཨཛ྄ཛྷུཔེཀྑིཾསུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ནེཝཱཔིཀོ ཙ ནེཝཱཔིཀཔརིསཱ ཙ ཙཏུཏྠེ མིགཛཱཏེ. ཨེཝཉྷི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏུཏྠཱ མིགཛཱཏཱ པརིམུཙྩིཾསུ ནེཝཱཔིཀསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ.

༢༦༦. ‘‘ཨུཔམཱ ཁོ མེ ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀཏཱ ཨཏྠསྶ ཝིཉྙཱཔནཱཡ. ཨཡཾ ཙེཝེཏྠ ཨཏྠོ – ནིཝཱཔོཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩནྣེཏཾ ཀཱམགུཎཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ནེཝཱཔིཀོཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཱརསྶེཏཾ པཱཔིམཏོ ཨདྷིཝཙནཾ. ནེཝཱཔིཀཔརིསཱཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཱརཔརིསཱཡེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. མིགཛཱཏཱཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སམཎབྲཱཧྨཎཱནམེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ.

༢༦༧. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, པཋམཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མཱརསྶ ཨམཱུནི ཙ ལོཀཱམིསཱནི ཨནུཔཁཛྫ མུཙྪིཏཱ ¶ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫིཾསུ. ཏེ ཏཏྠ ཨནུཔཁཛྫ མུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫམཱནཱ མདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, མཏྟཱ སམཱནཱ པམཱདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, པམཏྟཱ སམཱནཱ ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ ཨཧེསུཾ མཱརསྶ ཨམུསྨིཾ ནིཝཱཔེ ཨམུསྨིཉྩ ལོཀཱམིསེ ¶ . ཨེཝཉྷི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, པཋམཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ མཱརསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. སེཡྻཐཱཔི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, པཋམཱ མིགཛཱཏཱ ཏཐཱུཔམེ ཨཧཾ ཨིམེ པཋམེ སམཎབྲཱཧྨཎེ ཝདཱམི.

༢༦༨. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, དུཏིཡཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾ སམཙིནྟེསུཾ – ‘ཡེ ཁོ ཏེ པཋམཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མཱརསྶ ཨམཱུནི ཙ ལོཀཱམིསཱནི ཨནུཔཁཛྫ མུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫིཾསུ. ཏེ ཏཏྠ ཨནུཔཁཛྫ མུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫམཱནཱ མདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, མཏྟཱ སམཱནཱ པམཱདཾ ¶ ཨཱཔཛྫིཾསུ, པམཏྟཱ སམཱནཱ ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ ཨཧེསུཾ མཱརསྶ ཨམུསྨིཾ ནིཝཱཔེ ཨམུསྨིཉྩ ལོཀཱམིསེ. ཨེཝཉྷི ཏེ པཋམཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ ¶ མཱརསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. ཡཾནཱུན མཡཾ སབྦསོ ནིཝཱཔབྷོཛནཱ ལོཀཱམིསཱ པཊིཝིརམེཡྻཱམ, བྷཡབྷོགཱ པཊིཝིརཏཱ ཨརཉྙཱཡཏནཱནི ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཝིཧརེཡྻཱམཱ’ཏི. ཏེ སབྦསོ ནིཝཱཔབྷོཛནཱ ལོཀཱམིསཱ པཊིཝིརམིཾསུ, བྷཡབྷོགཱ པཊིཝིརཏཱ ཨརཉྙཱཡཏནཱནི ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཝིཧརེཡྻཱམཱཏི. ཏེ སབྦསོ ནིཝཱཔབྷོཛནཱ ལོཀཱམིསཱ པཊིཝིརམིཾསུ, བྷཡབྷོགཱ པཊིཝིརཏཱ ཨརཉྙཱཡཏནཱནི ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཝིཧརིཾསུ. ཏེ ཏཏྠ སཱཀབྷཀྑཱཔི ཨཧེསུཾ, སཱམཱཀབྷཀྑཱཔི ཨཧེསུཾ, ནཱིཝཱརབྷཀྑཱཔི ཨཧེསུཾ, དདྡུལབྷཀྑཱཔི ཨཧེསུཾ, ཧཊབྷཀྑཱཔི ཨཧེསུཾ, ཀཎབྷཀྑཱཔི ཨཧེསུཾ, ཨཱཙཱམབྷཀྑཱཔི ཨཧེསུཾ, པིཉྙཱཀབྷཀྑཱཔི ཨཧེསུཾ, ཏིཎབྷཀྑཱཔི ཨཧེསུཾ, གོམཡབྷཀྑཱཔི ཨཧེསུཾ, ཝནམཱུལཕལཱཧཱརཱ ཡཱཔེསུཾ པཝཏྟཕལབྷོཛཱི.

‘‘ཏེསཾ གིམྷཱནཾ པཙྪིམེ མཱསེ, ཏིཎོདཀསངྑཡེ, ཨདྷིམཏྟཀསིམཱནཾ པཏྟོ ཀཱཡོ ཧོཏི. ཏེསཾ ཨདྷིམཏྟཀསིམཱནཾ ¶ པཏྟཀཱཡཱནཾ བལཝཱིརིཡཾ པརིཧཱཡི. བལཝཱིརིཡེ པརིཧཱིནེ ཙེཏོཝིམུཏྟི པརིཧཱཡི. ཙེཏོཝིམུཏྟིཡཱ པརིཧཱིནཱཡ ཏམེཝ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མཱརསྶ པཙྩཱགམིཾསུ ཏཱནི ཙ ལོཀཱམིསཱནི. ཏེ ཏཏྠ ཨནུཔཁཛྫ མུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫིཾསུ. ཏེ ཏཏྠ ཨནུཔཁཛྫ མུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫམཱནཱ མདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, མཏྟཱ སམཱནཱ པམཱདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, པམཏྟཱ སམཱནཱ ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ ཨཧེསུཾ མཱརསྶ ཨམུསྨིཾ ནིཝཱཔེ ཨམུསྨིཉྩ ལོཀཱམིསེ. ཨེཝཉྷི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, དུཏིཡཱཔི སམཎབྲཱཧྨཎཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ མཱརསྶ ¶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. སེཡྻཐཱཔི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, དུཏིཡཱ མིགཛཱཏཱ ཏཐཱུཔམེ ཨཧཾ ཨིམེ དུཏིཡེ སམཎབྲཱཧྨཎེ ཝདཱམི.

༢༦༩. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཏཏིཡཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾ སམཙིནྟེསུཾ – ‘ཡེ ཁོ ཏེ པཋམཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མཱརསྶ ཨམཱུནི ཙ ལོཀཱམིསཱནི…པེ…. ཨེཝཉྷི ཏེ པཋམཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ མཱརསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. ཡེཔི ཏེ དུཏིཡཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾ སམཙིནྟེསུཾ – ‘ཡེ ཁོ ཏེ པཋམཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མཱརསྶ ཨམཱུནི ཙ ལོཀཱམིསཱནི…པེ…. ཨེཝཉྷི ཏེ པཋམཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ མཱརསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. ཡཾནཱུན མཡཾ སབྦསོ ནིཝཱཔབྷོཛནཱ ལོཀཱམིསཱ པཊིཝིརམེཡྻཱམ, བྷཡབྷོགཱ པཊིཝིརཏཱ ཨརཉྙཱཡཏནཱནི ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཝིཧརེཡྻཱམཱ’ཏི. ཏེ སབྦསོ ནིཝཱཔབྷོཛནཱ ལོཀཱམིསཱ ¶ པཊིཝིརམིཾསུ. བྷཡབྷོགཱ པཊིཝིརཏཱ ཨརཉྙཱཡཏནཱནི ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཝིཧརིཾསུ. ཏེ ཏཏྠ སཱཀབྷཀྑཱཔི ཨཧེསུཾ…པེ… པཝཏྟཕལབྷོཛཱི. ཏེསཾ གིམྷཱནཾ ¶ པཙྪིམེ མཱསེ ཏིཎོདཀསངྑཡེ ཨདྷིམཏྟཀསིམཱནཾ ¶ པཏྟོ ཀཱཡོ ཧོཏི. ཏེསཾ ཨདྷིམཏྟཀསིམཱནཾ པཏྟཀཱཡཱནཾ བལཝཱིརིཡཾ པརིཧཱཡི, བལཝཱིརིཡེ པརིཧཱིནེ ཙེཏོཝིམུཏྟི པརིཧཱཡི, ཙེཏོཝིམུཏྟིཡཱ པརིཧཱིནཱཡ ཏམེཝ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མཱརསྶ པཙྩཱགམིཾསུ ཏཱནི ཙ ལོཀཱམིསཱནི. ཏེ ཏཏྠ ཨནུཔཁཛྫ མུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫིཾསུ. ཏེ ཏཏྠ ཨནུཔཁཛྫ མུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫམཱནཱ མདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, མཏྟཱ སམཱནཱ པམཱདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, པམཏྟཱ སམཱནཱ ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ ཨཧེསུཾ མཱརསྶ ཨམུསྨིཾ ནིཝཱཔེ ཨམུསྨིཉྩ ལོཀཱམིསེ. ཨེཝཉྷི ཏེ དུཏིཡཱཔི སམཎབྲཱཧྨཎཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ མཱརསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མཱརསྶ ཨམཱུནི ཙ ལོཀཱམིསཱནི ཨུཔནིསྶཱཡ ཨཱསཡཾ ཀཔྤེཡྻཱམ, ཏཏྲཱསཡཾ ཀཔྤེཏྭཱ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མཱརསྶ ཨམཱུནི ཙ ལོཀཱམིསཱནི ཨནནུཔཁཛྫ ཨམུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫིསྶཱམ, ཨནནུཔཁཛྫ ཨམུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫམཱནཱ ན མདཾ ཨཱཔཛྫིསྶཱམ, ཨམཏྟཱ སམཱནཱ ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫིསྶཱམ, ཨཔྤམཏྟཱ སམཱནཱ ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ བྷཝིསྶཱམ མཱརསྶ ཨམུསྨིཾ ནིཝཱཔེ ཨམུསྨིཉྩ ལོཀཱམིསེ’’ཏི.

‘‘ཏེ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མཱརསྶ ཨམཱུནི ཙ ལོཀཱམིསཱནི ཨུཔནིསྶཱཡ ཨཱསཡཾ ཀཔྤཡིཾསུ. ཏཏྲཱསཡཾ ཀཔྤེཏྭཱ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མཱརསྶ ཨམཱུནི ཙ ལོཀཱམིསཱནི ཨནནུཔཁཛྫ ཨམུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫིཾསུ. ཏེ ཏཏྠ ཨནནུཔཁཛྫ ཨམུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫམཱནཱ ན མདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, ཨམཏྟཱ སམཱནཱ ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, ཨཔྤམཏྟཱ སམཱནཱ ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ ཨཧེསུཾ མཱརསྶ ཨམུསྨིཾ ནིཝཱཔེ ཨམུསྨིཉྩ ལོཀཱམིསེ ¶ . ཨཔི ཙ ཁོ ཨེཝཾདིཊྛིཀཱ ཨཧེསུཾ – སསྶཏོ ལོཀོ ཨིཏིཔི, ཨསསྶཏོ ལོཀོ ཨིཏིཔི; ཨནྟཝཱ ལོཀོ ཨིཏིཔི, ཨནནྟཝཱ ལོཀོ ཨིཏིཔི; ཏཾ ཛཱིཝཾ ཏཾ སརཱིརཾ ཨིཏིཔི, ཨཉྙཾ ཛཱིཝཾ ཨཉྙཾ སརཱིརཾ ཨིཏིཔི; ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ ཨིཏིཔི, ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ ཨིཏིཔི, ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ ཨིཏིཔི, ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ ཨིཏིཔི ¶ . ཨེཝཉྷི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཏཏིཡཱཔི སམཎབྲཱཧྨཎཱ ¶ ན པརིམུཙྩིཾསུ མཱརསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. སེཡྻཐཱཔི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཏཏིཡཱ མིགཛཱཏཱ ཏཐཱུཔམེ ཨཧཾ ཨིམེ ཏཏིཡེ སམཎབྲཱཧྨཎེ ཝདཱམི.

༢༧༠. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏུཏྠཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾ སམཙིནྟེསུཾ – ‘ཡེ ཁོ ཏེ པཋམཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མཱརསྶ…པེ…. ཨེཝཉྷི ཏེ པཋམཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ ¶ མཱརསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. ཡེཔི ཏེ དུཏིཡཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾ སམཙིནྟེསུཾ – ‘ཡེ ཁོ ཏེ པཋམཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ…པེ…. ཨེཝཉྷི ཏེ པཋམཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ མཱརསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. ཡཾནཱུན མཡཾ སབྦསོ ནིཝཱཔབྷོཛནཱ ལོཀཱམིསཱ པཊིཝིརམེཡྻཱམ བྷཡབྷོགཱ པཊིཝིརཏཱ ཨརཉྙཱཡཏནཱནི ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཝིཧརེཡྻཱམཱ’ཏི. ཏེ སབྦསོ ནིཝཱཔབྷོཛནཱ ལོཀཱམིསཱ པཊིཝིརམིཾསུ…པེ…. ཨེཝཉྷི ཏེ དུཏིཡཱཔི སམཎབྲཱཧྨཎཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ མཱརསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. ཡེཔི ཏེ ཏཏིཡཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾ སམཙིནྟེསུཾ ཡེ ཁོ ཏེ པཋམཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ¶ …པེ…. ཨེཝཉྷི ཏེ པཋམཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ མཱརསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. ཡེཔི ཏེ དུཏིཡཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾ སམཙིནྟེསུཾ ཡེ ཁོ ཏེ པཋམཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ…པེ…. ཨེཝཉྷི ཏེ པཋམཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ མཱརསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. ཡཾནཱུན མཡཾ སབྦསོ ནིཝཱཔབྷོཛནཱ ལོཀཱམིསཱ པཊིཝིརམེཡྻཱམ, བྷཡབྷོགཱ པཊིཝིརཏཱ ཨརཉྙཱཡཏནཱནི ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཝིཧརེཡྻཱམཱ’ཏི. ཏེ སབྦསོ ནིཝཱཔབྷོཛནཱ ལོཀཱམིསཱ པཊིཝིརམིཾསུ…པེ…. ཨེཝཉྷི ཏེ དུཏིཡཱཔི སམཎབྲཱཧྨཎཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ མཱརསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མཱརསྶ ཨམཱུནི ཙ ལོཀཱམིསཱནི ཨུཔནིསྶཱཡ ཨཱསཡཾ ཀཔྤེཡྻཱམ. ཏཏྲཱསཡཾ ཀཔྤེཏྭཱ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མཱརསྶ ཨམཱུནི ཙ ལོཀཱམིསཱནི ཨནནུཔཁཛྫ ཨམུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫིསྶཱམ, ཨནནུཔཁཛྫ ཨམུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫམཱནཱ ན མདཾ ཨཱཔཛྫིསྶཱམ, ཨམཏྟཱ སམཱནཱ ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫིསྶཱམ, ཨཔྤམཏྟཱ སམཱནཱ ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ བྷཝིསྶཱམ མཱརསྶ ཨམུསྨིཾ ནིཝཱཔེ ཨམུསྨིཉྩ ལོཀཱམིསེཏི.

‘‘ཏེ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མཱརསྶ ཨམཱུནི ཙ ལོཀཱམིསཱནི ཨུཔནིསྶཱཡ ཨཱསཡཾ ཀཔྤཡིཾསུ. ཏཏྲཱསཡཾ ཀཔྤེཏྭཱ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མཱརསྶ ཨམཱུནི ཙ ལོཀཱམིསཱནི ཨནནུཔཁཛྫ ཨམུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫིཾསུ. ཏེ ཏཏྠ ཨནནུཔཁཛྫ ཨམུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫམཱནཱ ན མདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ. ཨམཏྟཱ སམཱནཱ ¶ ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ. ཨཔྤམཏྟཱ སམཱནཱ ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ ཨཧེསུཾ མཱརསྶ ཨམུསྨིཾ ནིཝཱཔེ ཨམུསྨིཉྩ ལོཀཱམིསེ. ཨཔི ཙ ཁོ ཨེཝཾདིཊྛིཀཱ ཨཧེསུཾ སསྶཏོ ལོཀོ ཨིཏིཔི…པེ… ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ ཨིཏིཔི. ཨེཝཉྷི ཏེ ཏཏིཡཱཔི སམཎབྲཱཧྨཎཱ ན པརིམུཙྩིཾསུ མཱརསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཡཏྠ ཨགཏི མཱརསྶ ཙ མཱརཔརིསཱཡ ཙ ཏཏྲཱསཡཾ ཀཔྤེཡཱམ. ཏཏྲཱསཡཾ ཀཔྤེཏྭཱ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མཱརསྶ ཨམཱུནི ¶ ཙ ལོཀཱམིསཱནི ཨནནུཔཁཛྫ ཨམུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫིསྶཱམ, ཨནནུཔཁཛྫ ཨམུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫམཱནཱ ན མདཾ ཨཱཔཛྫིསྶཱམ, ཨམཏྟཱ སམཱནཱ ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫིསྶཱམ, ཨཔྤམཏྟཱ སམཱནཱ ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ བྷཝིསྶཱམ མཱརསྶ ཨམུསྨིཾ ནིཝཱཔེ ཨམུསྨིཉྩ ལོཀཱམིསེཏི.

‘‘ཏེ ¶ ཡཏྠ ཨགཏི མཱརསྶ ཙ མཱརཔརིསཱཡ ཙ ཏཏྲཱསཡཾ ཀཔྤཡིཾསུ. ཏཏྲཱསཡཾ ཀཔྤེཏྭཱ ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ¶ ནིཝུཏྟཾ མཱརསྶ ཨམཱུནི ཙ ལོཀཱམིསཱནི ཨནནུཔཁཛྫ ཨམུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫིཾསུ, ཏེ ཏཏྠ ཨནནུཔཁཛྫ ཨམུཙྪིཏཱ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫམཱནཱ ན མདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, ཨམཏྟཱ སམཱནཱ ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ, ཨཔྤམཏྟཱ སམཱནཱ ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ ཨཧེསུཾ མཱརསྶ ཨམུསྨིཾ ནིཝཱཔེ ཨམུསྨིཉྩ ལོཀཱམིསེ. ཨེཝཉྷི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏུཏྠཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ པརིམུཙྩིཾསུ མཱརསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ. སེཡྻཐཱཔི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏུཏྠཱ མིགཛཱཏཱ ཏཐཱུཔམེ ཨཧཾ ཨིམེ ཙཏུཏྠེ སམཎབྲཱཧྨཎེ ཝདཱམི.

༢༧༡. ‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨགཏི མཱརསྶ ཙ མཱརཔརིསཱཡ ཙ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨནྡྷམཀཱསི མཱརཾ, ཨཔདཾ ཝདྷིཏྭཱ མཱརཙཀྑུཾ ཨདསྶནཾ གཏོ པཱཔིམཏོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ…པེ… པཱཔིམཏོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧརཏི སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ, སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེཏི ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི ¶ ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ…པེ… པཱཔིམཏོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ, པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ, ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ¶ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ…པེ… པཱཔིམཏོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སབྦསོ རཱུཔསཉྙཱནཾ སམཏིཀྐམཱ པཊིགྷསཉྙཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ¶ ནཱནཏྟསཉྙཱནཾ ཨམནསིཀཱརཱ ‘ཨནནྟོ ཨཱཀཱསོ’ཏི ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ…པེ… པཱཔིམཏོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སབྦསོ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ‘ཨནནྟཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ…པེ… པཱཔིམཏོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སབྦསོ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ¶ ‘ནཏྠི ཀིཉྩཱི’ཏི ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ…པེ… པཱཔིམཏོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སབྦསོ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ…པེ… པཱཔིམཏོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སབྦསོ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. པཉྙཱཡ ཙསྶ དིསྭཱ ཨཱསཝཱ པརིཀྑཱིཎཱ ཧོནྟི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨནྡྷམཀཱསི མཱརཾ, ཨཔདཾ ཝདྷིཏྭཱ མཱརཙཀྑུཾ ཨདསྶནཾ གཏོ པཱཔིམཏོ ཏིཎྞོ ལོཀེ ཝིསཏྟིཀ’’ནྟི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

ནིཝཱཔསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ པཉྩམཾ.

༦. པཱསརཱསིསུཏྟཾ

༢༧༢. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ སཱཝཏྠིཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསི. ཨཐ ཁོ སམྦཧུལཱ བྷིཀྑཱུ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཙིརསྶུཏཱ ནོ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, བྷགཝཏོ སམྨུཁཱ དྷམྨཱི ཀཐཱ. སཱདྷུ མཡཾ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, ལབྷེཡྻཱམ བྷགཝཏོ སམྨུཁཱ དྷམྨིཾ ཀཐཾ སཝནཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧཱཡསྨནྟོ ཡེན རམྨཀསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཨསྶམོ ཏེནུཔསངྐམཐ; ཨཔྤེཝ ནཱམ ལབྷེཡྻཱཐ བྷགཝཏོ སམྨུཁཱ དྷམྨིཾ ཀཐཾ སཝནཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ པཙྩསྶོསུཾ.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཡཱམཱནནྡ, ཡེན པུབྦཱརཱམོ མིགཱརམཱཏུཔཱསཱདོ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམ དིཝཱཝིཧཱརཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. ཨཐ ¶ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཨཱནནྡེན སདྡྷིཾ ཡེན པུབྦཱརཱམོ མིགཱརམཱཏུཔཱསཱདོ ཏེནུཔསངྐམི དིཝཱཝིཧཱརཱཡ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཡཱམཱནནྡ, ཡེན ¶ པུབྦཀོཊྛཀོ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམ གཏྟཱནི པརིསིཉྩིཏུ’’ནྟི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི.

༢༧༣. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཨཱནནྡེན སདྡྷིཾ ཡེན པུབྦཀོཊྛཀོ ཏེནུཔསངྐམི གཏྟཱནི པརིསིཉྩིཏུཾ. པུབྦཀོཊྛཀེ གཏྟཱནི པརིསིཉྩིཏྭཱ པཙྩུཏྟརིཏྭཱ ཨེཀཙཱིཝརོ ཨཊྛཱསི གཏྟཱནི པུབྦཱཔཡམཱནོ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཡཾ, བྷནྟེ, རམྨཀསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཨསྶམོ ཨཝིདཱུརེ. རམཎཱིཡོ, བྷནྟེ, རམྨཀསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཨསྶམོ; པཱསཱདིཀོ, བྷནྟེ, རམྨཀསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཨསྶམོ. སཱདྷུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཡེན རམྨཀསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཨསྶམོ ཏེནུཔསངྐམཏུ ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡཱ’’ཏི. ཨདྷིཝཱསེསི བྷགཝཱ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན.

ཨཐ ¶ ¶ ཁོ བྷགཝཱ ཡེན རམྨཀསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཨསྶམོ ཏེནུཔསངྐམི. ཏེན ཁོ པན སམཡེན སམྦཧུལཱ བྷིཀྑཱུ རམྨཀསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཨསྶམེ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྣིསིནྣཱ ཧོནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ བཧིདྭཱརཀོཊྛཀེ ཨཊྛཱསི ཀཐཱཔརིཡོསཱནཾ ཨཱགམཡམཱནོ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཀཐཱཔརིཡོསཱནཾ ཝིདིཏྭཱ ཨུཀྐཱསིཏྭཱ ཨགྒལ༹ཾ ཨཱཀོཊེསི. ཝིཝརིཾསུ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ དྭཱརཾ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ རམྨཀསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཨསྶམཾ པཝིསིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ནིསཛྫ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཀཱཡནུཏྠ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི ཀཐཱཡ སནྣིསིནྣཱ? ཀཱ ཙ པན ཝོ ཨནྟརཱཀཐཱ ཝིཔྤཀཏཱ’’ཏི ¶ ? ‘‘བྷགཝནྟམེཝ ཁོ ནོ, བྷནྟེ, ཨཱརབྦྷ དྷམྨཱི ཀཐཱ ཝིཔྤཀཏཱ, ཨཐ བྷགཝཱ ཨནུཔྤཏྟོ’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑཝེ! ཨེཏཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏུམྷཱཀཾ པཏིརཱུཔཾ ཀུལཔུཏྟཱནཾ སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏཱནཾ ཡཾ ཏུམྷེ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྣིསཱིདེཡྻཱཐ. སནྣིཔཏིཏཱནཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དྭཡཾ ཀརཎཱིཡཾ – དྷམྨཱི ཝཱ ཀཐཱ, ཨརིཡོ ཝཱ ཏུཎྷཱིབྷཱཝོ’’.

༢༧༤. ‘‘དྭེམཱ, བྷིཀྑཝེ, པརིཡེསནཱ – ཨརིཡཱ ཙ པརིཡེསནཱ, ཨནརིཡཱ ཙ པརིཡེསནཱ.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨནརིཡཱ པརིཡེསནཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཨཏྟནཱ ཛཱཏིདྷམྨོ སམཱནོ ཛཱཏིདྷམྨཾཡེཝ པརིཡེསཏི, ཨཏྟནཱ ཛརཱདྷམྨོ སམཱནོ ཛརཱདྷམྨཾཡེཝ ¶ པརིཡེསཏི, ཨཏྟནཱ བྱཱདྷིདྷམྨོ སམཱནོ བྱཱདྷིདྷམྨཾཡེཝ པརིཡེསཏི, ཨཏྟནཱ མརཎདྷམྨོ སམཱནོ མརཎདྷམྨཾཡེཝ པརིཡེསཏི, ཨཏྟནཱ སོཀདྷམྨོ སམཱནོ སོཀདྷམྨཾཡེཝ པརིཡེསཏི, ཨཏྟནཱ སཾཀིལེསདྷམྨོ སམཱནོ སཾཀིལེསདྷམྨཾཡེཝ པརིཡེསཏི.

‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱཏིདྷམྨཾ ཝདེཐ? པུཏྟབྷརིཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱཏིདྷམྨཾ, དཱསིདཱསཾ ཛཱཏིདྷམྨཾ, ཨཛེལ༹ཀཾ ཛཱཏིདྷམྨཾ, ཀུཀྐུཊསཱུཀརཾ ཛཱཏིདྷམྨཾ, ཧཏྠིགཝཱསྶཝལ༹ཝཾ ཛཱཏིདྷམྨཾ, ཛཱཏརཱུཔརཛཏཾ ཛཱཏིདྷམྨཾ. ཛཱཏིདྷམྨཱ ཧེཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔདྷཡོ. ཨེཏྠཱཡཾ གཐིཏོ [གདྷཱིཏོ (སྱཱ. ཀ.)] མུཙྪིཏོ ཨཛ྄ཛྷཱཔནྣོ ཨཏྟནཱ ཛཱཏིདྷམྨོ སམཱནོ ཛཱཏིདྷམྨཾཡེཝ པརིཡེསཏི.

‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཛརཱདྷམྨཾ ཝདེཐ? པུཏྟབྷརིཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཛརཱདྷམྨཾ, དཱསིདཱསཾ ཛརཱདྷམྨཾ, ཨཛེལ༹ཀཾ ཛརཱདྷམྨཾ, ཀུཀྐུཊསཱུཀརཾ ¶ ཛརཱདྷམྨཾ, ཧཏྠིགཝཱསྶཝལ༹ཝཾ ཛརཱདྷམྨཾ ¶ , ཛཱཏརཱུཔརཛཏཾ ¶ ཛརཱདྷམྨཾ. ཛརཱདྷམྨཱ ཧེཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔདྷཡོ. ཨེཏྠཱཡཾ གཐིཏོ མུཙྪིཏོ ཨཛ྄ཛྷཱཔནྣོ ཨཏྟནཱ ཛརཱདྷམྨོ སམཱནོ ཛརཱདྷམྨཾཡེཝ པརིཡེསཏི.

‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྱཱདྷིདྷམྨཾ ཝདེཐ? པུཏྟབྷརིཡཾ, བྷིཀྑཝེ, བྱཱདྷིདྷམྨཾ, དཱསིདཱསཾ བྱཱདྷིདྷམྨཾ, ཨཛེལ༹ཀཾ བྱཱདྷིདྷམྨཾ, ཀུཀྐུཊསཱུཀརཾ བྱཱདྷིདྷམྨཾ, ཧཏྠིགཝཱསྶཝལ༹ཝཾ བྱཱདྷིདྷམྨཾ. བྱཱདྷིདྷམྨཱ ཧེཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔདྷཡོ. ཨེཏྠཱཡཾ གཐིཏོ མུཙྪིཏོ ཨཛ྄ཛྷཱཔནྣོ ཨཏྟནཱ བྱཱདྷིདྷམྨོ སམཱནོ བྱཱདྷིདྷམྨཾཡེཝ པརིཡེསཏི.

‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, མརཎདྷམྨཾ ཝདེཐ? པུཏྟབྷརིཡཾ, བྷིཀྑཝེ, མརཎདྷམྨཾ, དཱསིདཱསཾ མརཎདྷམྨཾ, ཨཛེལ༹ཀཾ མརཎདྷམྨཾ, ཀུཀྐུཊསཱུཀརཾ མརཎདྷམྨཾ, ཧཏྠིགཝཱསྶཝལ༹ཝཾ མརཎདྷམྨཾ. མརཎདྷམྨཱ ཧེཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔདྷཡོ. ཨེཏྠཱཡཾ གཐིཏོ མུཙྪིཏོ ཨཛ྄ཛྷཱཔནྣོ ཨཏྟནཱ མརཎདྷམྨོ སམཱནོ མརཎདྷམྨཾཡེཝ པརིཡེསཏི.

‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སོཀདྷམྨཾ ཝདེཐ? པུཏྟབྷརིཡཾ, བྷིཀྑཝེ, སོཀདྷམྨཾ, དཱསིདཱསཾ སོཀདྷམྨཾ, ཨཛེལ༹ཀཾ སོཀདྷམྨཾ, ཀུཀྐུཊསཱུཀརཾ སོཀདྷམྨཾ, ཧཏྠིགཝཱསྶཝལ༹ཝཾ སོཀདྷམྨཾ. སོཀདྷམྨཱ ཧེཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔདྷཡོ. ཨེཏྠཱཡཾ གཐིཏོ མུཙྪིཏོ ཨཛ྄ཛྷཱཔནྣོ ཨཏྟནཱ སོཀདྷམྨོ སམཱནོ སོཀདྷམྨཾཡེཝ པརིཡེསཏི.

‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སཾཀིལེསདྷམྨཾ ཝདེཐ? པུཏྟབྷརིཡཾ, བྷིཀྑཝེ, སཾཀིལེསདྷམྨཾ, དཱསིདཱསཾ སཾཀིལེསདྷམྨཾ, ཨཛེལ༹ཀཾ སཾཀིལེསདྷམྨཾ ¶ , ཀུཀྐུཊསཱུཀརཾ སཾཀིལེསདྷམྨཾ, ཧཏྠིགཝཱསྶཝལ༹ཝཾ སཾཀིལེསདྷམྨཾ, ཛཱཏརཱུཔརཛཏཾ སཾཀིལེསདྷམྨཾ. སཾཀིལེསདྷམྨཱ ཧེཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔདྷཡོ. ཨེཏྠཱཡཾ གཐིཏོ མུཙྪིཏོ ཨཛ྄ཛྷཱཔནྣོ ཨཏྟནཱ སཾཀིལེསདྷམྨོ སམཱནོ སཾཀིལེསདྷམྨཾཡེཝ པརིཡེསཏི. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནརིཡཱ པརིཡེསནཱ.

༢༧༥. ‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡཱ པརིཡེསནཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཨཏྟནཱ ཛཱཏིདྷམྨོ སམཱནོ ཛཱཏིདྷམྨེ ཨཱདཱིནཝཾ ཝིདིཏྭཱ ¶ ཨཛཱཏཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ པརིཡེསཏི, ཨཏྟནཱ ཛརཱདྷམྨོ སམཱནོ ཛརཱདྷམྨེ ཨཱདཱིནཝཾ ཝིདིཏྭཱ ཨཛརཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ པརིཡེསཏི, ཨཏྟནཱ བྱཱདྷིདྷམྨོ སམཱནོ བྱཱདྷིདྷམྨེ ཨཱདཱིནཝཾ ཝིདིཏྭཱ ཨབྱཱདྷིཾ ཨནུཏྟརཾ ¶ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ པརིཡེསཏི, ཨཏྟནཱ མརཎདྷམྨོ སམཱནོ མརཎདྷམྨེ ¶ ཨཱདཱིནཝཾ ཝིདིཏྭཱ ཨམཏཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ པརིཡེསཏི, ཨཏྟནཱ སོཀདྷམྨོ སམཱནོ སོཀདྷམྨེ ཨཱདཱིནཝཾ ཝིདིཏྭཱ ཨསོཀཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ པརིཡེསཏི, ཨཏྟནཱ སཾཀིལེསདྷམྨོ སམཱནོ སཾཀིལེསདྷམྨེ ཨཱདཱིནཝཾ ཝིདིཏྭཱ ཨསཾཀིལིཊྛཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ པརིཡེསཏི. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡཱ པརིཡེསནཱ.

༢༧༦. ‘‘ཨཧམྤི སུདཾ, བྷིཀྑཝེ, པུབྦེཝ སམྦོདྷཱ ཨནབྷིསམྦུདྡྷོ བོདྷིསཏྟོཝ སམཱནོ ཨཏྟནཱ ཛཱཏིདྷམྨོ སམཱནོ ཛཱཏིདྷམྨཾཡེཝ པརིཡེསཱམི, ཨཏྟནཱ ཛརཱདྷམྨོ སམཱནོ ཛརཱདྷམྨཾཡེཝ པརིཡེསཱམི, ཨཏྟནཱ ¶ བྱཱདྷིདྷམྨོ སམཱནོ བྱཱདྷིདྷམྨཾཡེཝ པརིཡེསཱམི, ཨཏྟནཱ མརཎདྷམྨོ སམཱནོ མརཎདྷམྨཾཡེཝ པརིཡེསཱམི, ཨཏྟནཱ སོཀདྷམྨོ སམཱནོ སོཀདྷམྨཾཡེཝ པརིཡེསཱམི, ཨཏྟནཱ སཾཀིལེསདྷམྨོ སམཱནོ སཾཀིལེསདྷམྨཾཡེཝ པརིཡེསཱམི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིཾ ནུ ཁོ ཨཧཾ ཨཏྟནཱ ཛཱཏིདྷམྨོ སམཱནོ ཛཱཏིདྷམྨཾཡེཝ པརིཡེསཱམི, ཨཏྟནཱ ཛརཱདྷམྨོ སམཱནོ…པེ… བྱཱདྷིདྷམྨོ སམཱནོ… མརཎདྷམྨོ སམཱནོ… སོཀདྷམྨོ སམཱནོ… ཨཏྟནཱ སཾཀིལེསདྷམྨོ སམཱནོ སཾཀིལེསདྷམྨཾཡེཝ པརིཡེསཱམི? ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨཏྟནཱ ཛཱཏིདྷམྨོ སམཱནོ ཛཱཏིདྷམྨེ ཨཱདཱིནཝཾ ཝིདིཏྭཱ ཨཛཱཏཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ པརིཡེསེཡྻཾ, ཨཏྟནཱ ཛརཱདྷམྨོ སམཱནོ ཛརཱདྷམྨེ ཨཱདཱིནཝཾ ཝིདིཏྭཱ ཨཛརཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ པརིཡེསེཡྻཾ, ཨཏྟནཱ བྱཱདྷིདྷམྨོ སམཱནོ བྱཱདྷིདྷམྨེ ཨཱདཱིནཝཾ ཝིདིཏྭཱ ཨབྱཱདྷིཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ པརིཡེསེཡྻཾ, ཨཏྟནཱ མརཎདྷམྨོ སམཱནོ མརཎདྷམྨེ ཨཱདཱིནཝཾ ཝིདིཏྭཱ ཨམཏཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ པརིཡེསེཡྻཾ, ཨཏྟནཱ སོཀདྷམྨོ སམཱནོ སོཀདྷམྨེ ཨཱདཱིནཝཾ ཝིདིཏྭཱ ཨསོཀཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ པརིཡེསེཡྻཾ, ཨཏྟནཱ སཾཀིལེསདྷམྨོ སམཱནོ སཾཀིལེསདྷམྨེ ཨཱདཱིནཝཾ ཝིདིཏྭཱ ཨསཾཀིལིཊྛཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ པརིཡེསེཡྻ’ནྟི.

༢༧༧. ‘‘སོ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔརེན སམཡེན དཧརོཝ སམཱནོ སུསུཀཱལ༹ཀེསོ ¶ , བྷདྲེན ཡོབྦནེན སམནྣཱགཏོ པཋམེན ཝཡསཱ ཨཀཱམཀཱནཾ མཱཏཱཔིཏཱུནཾ ཨསྶུམུཁཱནཾ རུདནྟཱནཾ ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ¶ ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཾ. སོ ཨེཝཾ པབྦཛིཏོ སམཱནོ ཀིཾ ཀུསལགཝེསཱི [ཀིཾཀུསལཾགཝེསཱི (ཀ.)] ཨནུཏྟརཾ སནྟིཝརཔདཾ པརིཡེསམཱནོ ཡེན ཨཱལཱ༹རོ ཀཱལཱམོ ཏེནུཔསངྐམིཾ. ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱལཱ༹རཾ ཀཱལཱམཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཨིཙྪཱམཧཾ, ཨཱཝུསོ ཀཱལཱམ, ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ ¶ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིཏུ’ནྟི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱལཱ༹རོ ཀཱལཱམོ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཝིཧརཏཱཡསྨཱ; ཏཱདིསོ ཨཡཾ དྷམྨོ ཡཏྠ ཝིཉྙཱུ པུརིསོ ¶ ནཙིརསྶེཝ སཀཾ ཨཱཙརིཡཀཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརེཡྻཱ’ཏི. སོ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ནཙིརསྶེཝ ཁིཔྤམེཝ ཏཾ དྷམྨཾ པརིཡཱཔུཎིཾ. སོ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཱཝཏཀེནེཝ ཨོཊྛཔཧཏམཏྟེན ལཔིཏལཱཔནམཏྟེན ཉཱཎཝཱདཉྩ ཝདཱམི ཐེརཝཱདཉྩ, ‘ཛཱནཱམི པསྶཱམཱི’ཏི ཙ པཊིཛཱནཱམི ཨཧཉྩེཝ ཨཉྙེ ཙ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ན ཁོ ཨཱལཱ༹རོ ཀཱལཱམོ ཨིམཾ དྷམྨཾ ཀེཝལཾ སདྡྷཱམཏྟཀེན སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམཱིཏི པཝེདེཏི; ཨདྡྷཱ ཨཱལཱ༹རོ ཀཱལཱམོ ཨིམཾ དྷམྨཾ ཛཱནཾ པསྶཾ ཝིཧརཏཱི’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡེན ཨཱལཱ༹རོ ཀཱལཱམོ ཏེནུཔསངྐམིཾ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱལཱ༹རཾ ཀཱལཱམཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ནོ, ཨཱཝུསོ ཀཱལཱམ, ཨིམཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམཱིཏི པཝེདེསཱི’ཏི [ཨུཔསམྤཛྫ པཝེདེསཱིཏི (སཱི. སྱཱ. པཱི.)]? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱལཱ༹རོ ཀཱལཱམོ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ¶ པཝེདེསི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ན ཁོ ཨཱལཱ༹རསྶེཝ ཀཱལཱམསྶ ཨཏྠི སདྡྷཱ, མཡ྄ཧཾཔཏྠི སདྡྷཱ; ན ཁོ ཨཱལཱ༹རསྶེཝ ཀཱལཱམསྶ ཨཏྠི ཝཱིརིཡཾ, མཡ྄ཧཾཔཏྠི ཝཱིརིཡཾ; ན ཁོ ཨཱལཱ༹རསྶེཝ ཀཱལཱམསྶ ཨཏྠི སཏི, མཡ྄ཧཾཔཏྠི སཏི; ན ཁོ ཨཱལཱ༹རསྶེཝ ཀཱལཱམསྶ ཨཏྠི སམཱདྷི, མཡ྄ཧཾཔཏྠི སམཱདྷི; ན ཁོ ཨཱལཱ༹རསྶེཝ ཀཱལཱམསྶ ཨཏྠི པཉྙཱ, མཡ྄ཧཾཔཏྠི པཉྙཱ. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཡཾ དྷམྨཾ ཨཱལཱ༹རོ ཀཱལཱམོ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམཱིཏི པཝེདེཏི, ཏསྶ དྷམྨསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ པདཧེཡྻ’ནྟི. སོ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ནཙིརསྶེཝ ཁིཔྤམེཝ ཏཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ.

‘‘ཨཐ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡེན ཨཱལཱ༹རོ ཀཱལཱམོ ཏེནུཔསངྐམིཾ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱལཱ༹རཾ ཀཱལཱམཾ ཨེཏདཝོཙཾ –

‘ཨེཏྟཱཝཏཱ ནོ, ཨཱཝུསོ ཀཱལཱམ, ཨིམཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ པཝེདེསཱི’ཏི?

‘ཨེཏྟཱཝཏཱ ¶ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨིམཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ པཝེདེམཱི’ཏི.

‘ཨཧམྤི ¶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཨིམཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམཱི’ཏི.

‘ལཱབྷཱ ནོ, ཨཱཝུསོ, སུལདྡྷཾ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཡེ མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ ཏཱདིསཾ སབྲཧྨཙཱརིཾ པསྶཱམ. ཨིཏི ཡཱཧཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ པཝེདེམི ཏཾ ཏྭཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརསི. ཡཾ ཏྭཾ ¶ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརསི ཏམཧཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ ¶ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ པཝེདེམི. ཨིཏི ཡཱཧཾ དྷམྨཾ ཛཱནཱམི ཏཾ ཏྭཾ དྷམྨཾ ཛཱནཱསི, ཡཾ ཏྭཾ དྷམྨཾ ཛཱནཱསི ཏམཧཾ དྷམྨཾ ཛཱནཱམི. ཨིཏི ཡཱདིསོ ཨཧཾ ཏཱདིསོ ཏུཝཾ, ཡཱདིསོ ཏུཝཾ ཏཱདིསོ ཨཧཾ. ཨེཧི དཱནི, ཨཱཝུསོ, ཨུབྷོཝ སནྟཱ ཨིམཾ གཎཾ པརིཧརཱམཱ’ཏི. ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱལཱ༹རོ ཀཱལཱམོ ཨཱཙརིཡོ མེ སམཱནོ (ཨཏྟནོ) [( ) ནཏྠི (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཨནྟེཝཱསིཾ མཾ སམཱནཾ ཨཏྟནཱ [ཨཏྟནོ (སཱི. པཱི.)] སམསམཾ ཋཔེསི, ཨུལཱ༹རཱཡ ཙ མཾ པཱུཛཱཡ པཱུཛེསི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ནཱཡཾ དྷམྨོ ནིབྦིདཱཡ ན ཝིརཱགཱཡ ན ནིརོདྷཱཡ ན ཨུཔསམཱཡ ན ཨབྷིཉྙཱཡ ན སམྦོདྷཱཡ ན ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏི, ཡཱཝདེཝ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཱུཔཔཏྟིཡཱ’ཏི. སོ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཾ དྷམྨཾ ཨནལངྐརིཏྭཱ ཏསྨཱ དྷམྨཱ ནིབྦིཛྫ ཨཔཀྐམིཾ.

༢༧༨. ‘‘སོ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀིཾ ཀུསལགཝེསཱི ཨནུཏྟརཾ སནྟིཝརཔདཾ པརིཡེསམཱནོ ཡེན ཨུདཀོ [ཨུདྡཀོ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] རཱམཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམིཾ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨུདཀཾ རཱམཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཨིཙྪཱམཧཾ, ཨཱཝུསོ [ཨཱཝུསོ རཱམ (སཱི. སྱཱ. ཀ.) མཧཱསཏྟོ རཱམཔུཏྟམེཝ ཨཝོཙ, ན རཱམཾ, རཱམོ ཧི ཏཏྠ གཎཱཙརིཡོ བྷཝེཡྻ, ཏདཱ ཙ ཀཱལངྐཏོ ཨསནྟོ. ཏེནེཝེཏྠ རཱམཱཡཏྟཱནི ཀྲིཡཔདཱནི ཨཏཱིཏཀཱལཝསེན ཨཱགཏཱནི, ཨུདཀོ ཙ རཱམཔུཏྟོ མཧཱསཏྟསྶ སབྲཧྨཙཱརཱིཏྭེཝ ཝུཏྟོ, ན ཨཱཙརིཡོཏི. ཊཱིཀཱཡཾ ཙ ‘‘པཱལི༹ཡཾ རཱམསྶེཝ སམཱཔཏྟིལཱབྷིཏཱ ཨཱགཏཱ ན ཨུདཀསྶཱ’’ཏི ཨཱདི པཙྪཱབྷཱགེ པཀཱསིཏཱ], ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིཏུ’ནྟི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷིཀྑཝེ, ཨུདཀོ རཱམཔུཏྟོ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཝིཧརཏཱཡསྨཱ; ཏཱདིསོ ཨཡཾ དྷམྨོ ཡཏྠ ཝིཉྙཱུ པུརིསོ ནཙིརསྶེཝ སཀཾ ཨཱཙརིཡཀཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརེཡྻཱ’ཏི. སོ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ནཙིརསྶེཝ ཁིཔྤམེཝ ཏཾ དྷམྨཾ པརིཡཱཔུཎིཾ. སོ ཁོ ¶ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཱཝཏཀེནེཝ ཨོཊྛཔཧཏམཏྟེན ལཔིཏལཱཔནམཏྟེན ཉཱཎཝཱདཉྩ ཝདཱམི ¶ ཐེརཝཱདཉྩ, ‘ཛཱནཱམི པསྶཱམཱི’ཏི ཙ པཊིཛཱནཱམི ཨཧཉྩེཝ ཨཉྙེ ཙ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ན ཁོ རཱམོ ཨིམཾ དྷམྨཾ ཀེཝལཾ སདྡྷཱམཏྟཀེན སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམཱིཏི པཝེདེསི; ཨདྡྷཱ རཱམོ ཨིམཾ དྷམྨཾ ཛཱནཾ པསྶཾ ཝིཧཱསཱི’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡེན ཨུདཀོ རཱམཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམིཾ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨུདཀཾ རཱམཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ནོ, ཨཱཝུསོ, རཱམོ ཨིམཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ¶ ཝིཧརཱམཱིཏི པཝེདེསཱི’ཏི? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷིཀྑཝེ, ཨུདཀོ རཱམཔུཏྟོ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ པཝེདེསི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ན ཁོ རཱམསྶེཝ ཨཧོསི སདྡྷཱ, མཡ྄ཧཾཔཏྠི སདྡྷཱ; ན ཁོ རཱམསྶེཝ ཨཧོསི ཝཱིརིཡཾ ¶ , མཡ྄ཧཾཔཏྠི ཝཱིརིཡཾ; ན ཁོ རཱམསྶེཝ ཨཧོསི སཏི, མཡ྄ཧཾཔཏྠི སཏི; ན ཁོ རཱམསྶེཝ ཨཧོསི སམཱདྷི, མཡ྄ཧཾཔཏྠི སམཱདྷི, ན ཁོ རཱམསྶེཝ ཨཧོསི པཉྙཱ, མཡ྄ཧཾཔཏྠི པཉྙཱ. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཡཾ དྷམྨཾ རཱམོ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམཱིཏི པཝེདེསི, ཏསྶ དྷམྨསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ པདཧེཡྻ’ནྟི. སོ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ནཙིརསྶེཝ ཁིཔྤམེཝ ཏཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ.

‘‘ཨཐ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡེན ཨུདཀོ རཱམཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམིཾ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨུདཀཾ རཱམཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙཾ –

‘ཨེཏྟཱཝཏཱ ནོ, ཨཱཝུསོ, རཱམོ ཨིམཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ པཝེདེསཱི’ཏི?

‘ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, རཱམོ ཨིམཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ པཝེདེསཱི’ཏི.

‘ཨཧམྤི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཨིམཾ ¶ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམཱི’ཏི.

‘ལཱབྷཱ ནོ, ཨཱཝུསོ, སུལདྡྷཾ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཡེ མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ ཏཱདིསཾ སབྲཧྨཙཱརིཾ པསྶཱམ. ཨིཏི ཡཾ དྷམྨཾ རཱམོ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ པཝེདེསི, ཏཾ ཏྭཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརསི. ཡཾ ཏྭཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརསི, ཏཾ དྷམྨཾ རཱམོ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ པཝེདེསི. ཨིཏི ཡཾ དྷམྨཾ རཱམོ ཨབྷིཉྙཱསི ཏཾ ཏྭཾ དྷམྨཾ ཛཱནཱསི, ཡཾ ཏྭཾ དྷམྨཾ ཛཱནཱསི, ཏཾ དྷམྨཾ རཱམོ ཨབྷིཉྙཱསི. ཨིཏི ཡཱདིསོ རཱམོ ཨཧོསི ཏཱདིསོ ཏུཝཾ, ཡཱདིསོ ཏུཝཾ ཏཱདིསོ རཱམོ ཨཧོསི. ཨེཧི དཱནི, ཨཱཝུསོ, ཏུཝཾ ཨིམཾ གཎཾ པརིཧརཱ’ཏི ¶ . ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ ¶ , ཨུདཀོ རཱམཔུཏྟོ སབྲཧྨཙཱརཱི མེ སམཱནོ ཨཱཙརིཡཊྛཱནེ མཾ ཋཔེསི, ཨུལཱ༹རཱཡ ཙ མཾ པཱུཛཱཡ པཱུཛེསི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ནཱཡཾ དྷམྨོ ནིབྦིདཱཡ ན ཝིརཱགཱཡ ན ནིརོདྷཱཡ ན ཨུཔསམཱཡ ན ཨབྷིཉྙཱཡ ན སམྦོདྷཱཡ ན ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏི, ཡཱཝདེཝ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཱུཔཔཏྟིཡཱ’ཏི. སོ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཾ དྷམྨཾ ཨནལངྐརིཏྭཱ ཏསྨཱ དྷམྨཱ ནིབྦིཛྫ ཨཔཀྐམིཾ.

༢༧༩. ‘‘སོ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀིཾ ཀུསལགཝེསཱི ཨནུཏྟརཾ སནྟིཝརཔདཾ པརིཡེསམཱནོ མགདྷེསུ ཨནུཔུབྦེན ཙཱརིཀཾ ཙརམཱནོ ཡེན ཨུརུཝེལཱ སེནཱནིགམོ ཏདཝསརིཾ. ཏཏྠདྡསཾ ¶ རམཎཱིཡཾ བྷཱུམིབྷཱགཾ, པཱསཱདིཀཉྩ ཝནསཎྜཾ, ནདིཉྩ སནྡནྟིཾ སེཏཀཾ སུཔཏིཏྠཾ རམཎཱིཡཾ, སམནྟཱ [སཱམནྟཱ (?)] ཙ གོཙརགཱམཾ ¶ . ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘རམཎཱིཡོ ཝཏ, བྷོ, བྷཱུམིབྷཱགོ, པཱསཱདིཀོ ཙ ཝནསཎྜོ, ནདཱི ཙ སནྡཏི སེཏཀཱ སུཔཏིཏྠཱ རམཎཱིཡཱ, སམནྟཱ ཙ གོཙརགཱམོ. ཨལཾ ཝཏིདཾ ཀུལཔུཏྟསྶ པདྷཱནཏྠིཀསྶ པདྷཱནཱཡཱ’ཏི. སོ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཏྠེཝ ནིསཱིདིཾ – ཨལམིདཾ པདྷཱནཱཡཱཏི.

༢༨༠. ‘‘སོ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྟནཱ ཛཱཏིདྷམྨོ སམཱནོ ཛཱཏིདྷམྨེ ཨཱདཱིནཝཾ ཝིདིཏྭཱ ཨཛཱཏཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ པརིཡེསམཱནོ ཨཛཱཏཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ ཨཛ྄ཛྷགམཾ, ཨཏྟནཱ ཛརཱདྷམྨོ སམཱནོ ཛརཱདྷམྨེ ཨཱདཱིནཝཾ ཝིདིཏྭཱ ཨཛརཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ པརིཡེསམཱནོ ཨཛརཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ ཨཛ྄ཛྷགམཾ, ཨཏྟནཱ བྱཱདྷིདྷམྨོ སམཱནོ བྱཱདྷིདྷམྨེ ཨཱདཱིནཝཾ ཝིདིཏྭཱ ཨབྱཱདྷིཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ པརིཡེསམཱནོ ཨབྱཱདྷིཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ ཨཛ྄ཛྷགམཾ, ཨཏྟནཱ མརཎདྷམྨོ སམཱནོ མརཎདྷམྨེ ཨཱདཱིནཝཾ ཝིདིཏྭཱ ཨམཏཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ ཨཛ྄ཛྷགམཾ, ཨཏྟནཱ སོཀདྷམྨོ སམཱནོ སོཀདྷམྨེ ཨཱདཱིནཝཾ ཝིདིཏྭཱ ཨསོཀཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ ཨཛ྄ཛྷགམཾ, ཨཏྟནཱ སཾཀིལེསདྷམྨོ སམཱནོ སཾཀིལེསདྷམྨེ ཨཱདཱིནཝཾ ཝིདིཏྭཱ ཨསཾཀིལིཊྛཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ པརིཡེསམཱནོ ཨསཾཀིལིཊྛཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ ཨཛ྄ཛྷགམཾ. ཉཱཎཉྩ པན མེ དསྶནཾ ཨུདཔཱདི – ‘ཨཀུཔྤཱ མེ ཝིམུཏྟི, ཨཡམནྟིམཱ ཛཱཏི, ནཏྠི དཱནི པུནབྦྷཝོ’ཏི.

༢༨༡. ‘‘ཏསྶ ¶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཨདྷིགཏོ ཁོ མྱཱཡཾ དྷམྨོ གམྦྷཱིརོ དུདྡསོ དུརནུབོདྷོ སནྟོ པཎཱིཏོ ཨཏཀྐཱཝཙརོ ནིཔུཎོ པཎྜིཏཝེདནཱིཡོ. ཨཱལཡརཱམཱ ཁོ པནཱཡཾ པཛཱ ཨཱལཡརཏཱ ཨཱལཡསམྨུདིཏཱ. ཨཱལཡརཱམཱ ཁོ པནཱཡཾ ¶ པཛཱ ཨཱལཡརཏཱཡ ཨཱལཡསམྨུདིཏཱཡ དུདྡསཾ ཨིདཾ ཋཱནཾ ཡདིདཾ – ཨིདཔྤཙྩཡཏཱ པཊིཙྩསམུཔྤཱདོ. ཨིདམྤི ཁོ ཋཱནཾ དུདྡསཾ ཡདིདཾ – སབྦསངྑཱརསམཐོ སབྦཱུཔདྷིཔཊིནིསྶགྒོ ཏཎྷཱཀྑཡོ ¶ ཝིརཱགོ ནིརོདྷོ ནིབྦཱནཾ. ཨཧཉྩེཝ ¶ ཁོ པན དྷམྨཾ དེསེཡྻཾ, པརེ ཙ མེ ན ཨཱཛཱནེཡྻུཾ, སོ མམསྶ ཀིལམཐོ, སཱ མམསྶ ཝིཧེསཱ’ཏི. ཨཔིསྶུ མཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཱ ཨནཙྪརིཡཱ གཱཐཱཡོ པཊིབྷཾསུ པུབྦེ ཨསྶུཏཔུབྦཱ –

‘ཀིཙྪེན མེ ཨདྷིགཏཾ, ཧལཾ དཱནི པཀཱསིཏུཾ;

རཱགདོསཔརེཏེཧི, ནཱཡཾ དྷམྨོ སུསམྦུདྷོ.

‘པཊིསོཏགཱམིཾ ནིཔུཎཾ, གམྦྷཱིརཾ དུདྡསཾ ཨཎུཾ;

རཱགརཏྟཱ ན དཀྑནྟི, ཏམོཁནྡྷེན ཨཱཝུཊཱ’’’ཏི [ཨཱཝཊཱཏི (སཱི.), ཨཱཝུཏཱ (སྱཱ.)].

༢༨༢. ‘‘ཨིཏིཧ མེ, བྷིཀྑཝེ, པཊིསཉྩིཀྑཏོ ཨཔྤོསྶུཀྐཏཱཡ ཙིཏྟཾ ནམཏི, ནོ དྷམྨདེསནཱཡ. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྲཧྨུནོ སཧམྤཏིསྶ མམ ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ ཨེཏདཧོསི – ‘ནསྶཏི ཝཏ བྷོ ལོཀོ, ཝིནསྶཏི ཝཏ བྷོ ལོཀོ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཏཐཱགཏསྶ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨཔྤོསྶུཀྐཏཱཡ ཙིཏྟཾ ནམཏི [ནམིསྶཏི (?)], ནོ དྷམྨདེསནཱཡཱ’ཏི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྲཧྨཱ སཧམྤཏི – སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བལཝཱ པུརིསོ སམིཉྫིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ པསཱརེཡྻ, པསཱརིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ སམིཉྫེཡྻ, ཨེཝམེཝ – བྲཧྨལོཀེ ཨནྟརཧིཏོ མམ པུརཏོ པཱཏུརཧོསི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྲཧྨཱ སཧམྤཏི ཨེཀཾསཾ ཨུཏྟརཱསངྒཾ ཀརིཏྭཱ ཡེནཱཧཾ ཏེནཉྫལིཾ པཎཱམེཏྭཱ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘དེསེཏུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ དྷམྨཾ, དེསེཏུ ¶ སུགཏོ དྷམྨཾ. སནྟི སཏྟཱ ཨཔྤརཛཀྑཛཱཏིཀཱ, ཨསྶཝནཏཱ དྷམྨསྶ པརིཧཱཡནྟི. བྷཝིསྶནྟི དྷམྨསྶ ཨཉྙཱཏཱརོ’ཏི. ཨིདམཝོཙ, བྷིཀྑཝེ, བྲཧྨཱ སཧམྤཏི. ཨིདཾ ཝཏྭཱ ཨཐཱཔརཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘པཱཏུརཧོསི ¶ མགདྷེསུ པུབྦེ,

དྷམྨོ ཨསུདྡྷོ སམལེཧི ཙིནྟིཏོ;

ཨཔཱཔུརེཏཾ [ཨཝཱཔུརེཏཾ (སཱི.)] ཨམཏསྶ དྭཱརཾ,

སུཎནྟུ དྷམྨཾ ཝིམལེནཱནུབུདྡྷཾ.

‘སེལེ ¶ ཡཐཱ པབྦཏམུདྡྷནིཊྛིཏོ,

ཡཐཱཔི པསྶེ ཛནཏཾ སམནྟཏོ;

ཏཐཱུཔམཾ དྷམྨམཡཾ སུམེདྷ,

པཱསཱདམཱརུཡ྄ཧ སམནྟཙཀྑུ;

སོཀཱཝཏིཎྞཾ [སོཀཱཝཀིཎྞཾ (སྱཱ.)] ཛནཏམཔེཏསོཀོ,

ཨཝེཀྑསྶུ ཛཱཏིཛརཱབྷིབྷཱུཏཾ.

‘ཨུཊྛེཧི ¶ ཝཱིར ཝིཛིཏསངྒཱམ,

སཏྠཝཱཧ ཨཎཎ ཝིཙར ལོཀེ;

དེསསྶུ [དེསེཏུ (སྱཱ. ཀ.)] བྷགཝཱ དྷམྨཾ,

ཨཉྙཱཏཱརོ བྷཝིསྶནྟཱི’’’ཏི.

༢༨༣. ‘‘ཨཐ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, བྲཧྨུནོ ཙ ཨཛ྄ཛྷེསནཾ ཝིདིཏྭཱ སཏྟེསུ ཙ ཀཱརུཉྙཏཾ པཊིཙྩ བུདྡྷཙཀྑུནཱ ལོཀཾ ཝོལོཀེསིཾ. ཨདྡསཾ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, བུདྡྷཙཀྑུནཱ ལོཀཾ ཝོལོཀེནྟོ སཏྟེ ཨཔྤརཛཀྑེ ¶ མཧཱརཛཀྑེ, ཏིཀྑིནྡྲིཡེ མུདིནྡྲིཡེ, སྭཱཀཱརེ དྭཱཀཱརེ, སུཝིཉྙཱཔཡེ དུཝིཉྙཱཔཡེ, ཨཔྤེཀཙྩེ པརལོཀཝཛྫབྷཡདསྶཱཝིནེ [དསྶཱཝིནོ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཝིཧརནྟེ, ཨཔྤེཀཙྩེ ན པརལོཀཝཛྫབྷཡདསྶཱཝིནེ [དསྶཱཝིནོ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཝིཧརནྟེ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཨུཔྤལིནིཡཾ ཝཱ པདུམིནིཡཾ ཝཱ པུཎྜརཱིཀིནིཡཾ ཝཱ ཨཔྤེཀཙྩཱནི ཨུཔྤལཱནི ཝཱ པདུམཱནི ཝཱ པུཎྜརཱིཀཱནི ཝཱ ཨུདཀེ ཛཱཏཱནི ཨུདཀེ སཾཝཌྜྷཱནི ཨུདཀཱནུགྒཏཱནི ཨནྟོནིམུགྒཔོསཱིནི, ཨཔྤེཀཙྩཱནི ཨུཔྤལཱནི ཝཱ པདུམཱནི ཝཱ པུཎྜརཱིཀཱནི ཝཱ ཨུདཀེ ཛཱཏཱནི ཨུདཀེ སཾཝཌྜྷཱནི ཨུདཀཱནུགྒཏཱནི སམོདཀཾ ཋིཏཱནི, ཨཔྤེཀཙྩཱནི ཨུཔྤལཱནི ཝཱ པདུམཱནི ཝཱ པུཎྜརཱིཀཱནི ཝཱ ཨུདཀེ ཛཱཏཱནི ཨུདཀེ སཾཝཌྜྷཱནི ཨུདཀཾ ཨཙྩུགྒམྨ ཋིཏཱནི [ཏིཊྛནྟི (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཨནུཔལིཏྟཱནི ཨུདཀེན; ཨེཝམེཝ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, བུདྡྷཙཀྑུནཱ ¶ ལོཀཾ ཝོལོཀེནྟོ ཨདྡསཾ སཏྟེ ཨཔྤརཛཀྑེ མཧཱརཛཀྑེ, ཏིཀྑིནྡྲིཡེ མུདིནྡྲིཡེ, སྭཱཀཱརེ དྭཱཀཱརེ, སུཝིཉྙཱཔཡེ དུཝིཉྙཱཔཡེ, ཨཔྤེཀཙྩེ པརལོཀཝཛྫབྷཡདསྶཱཝིནེ ཝིཧརནྟེ, ཨཔྤེཀཙྩེ ན པརལོཀཝཛྫབྷཡདསྶཱཝིནེ ཝིཧརནྟེ. ཨཐ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, བྲཧྨཱནཾ སཧམྤཏིཾ གཱཐཱཡ པཙྩབྷཱསིཾ –

‘ཨཔཱརུཏཱ ¶ ཏེསཾ ཨམཏསྶ དྭཱརཱ,

ཡེ སོཏཝནྟོ པམུཉྩནྟུ སདྡྷཾ;

ཝིཧིཾསསཉྙཱི པགུཎཾ ན བྷཱསིཾ,

དྷམྨཾ པཎཱིཏཾ མནུཛེསུ བྲཧྨེ’’’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྲཧྨཱ སཧམྤཏི ‘ཀཏཱཝཀཱསོ ཁོམྷི བྷགཝཏཱ དྷམྨདེསནཱཡཱ’ཏི མཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཏཏྠེཝནྟརདྷཱཡི.

༢༨༤. ‘‘ཏསྶ ¶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཀསྶ ནུ ཁོ ཨཧཾ པཋམཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻཾ; ཀོ ཨིམཾ དྷམྨཾ ཁིཔྤམེཝ ཨཱཛཱནིསྶཏཱི’ཏི? ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཡཾ ཁོ ཨཱལཱ༹རོ ཀཱལཱམོ པཎྜིཏོ ཝིཡཏྟོ མེདྷཱཝཱི དཱིགྷརཏྟཾ ཨཔྤརཛཀྑཛཱཏིཀོ. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨཱལཱ༹རསྶ ཀཱལཱམསྶ ¶ པཋམཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻཾ. སོ ཨིམཾ དྷམྨཾ ཁིཔྤམེཝ ཨཱཛཱནིསྶཏཱི’ཏི. ཨཐ ཁོ མཾ, བྷིཀྑཝེ, དེཝཏཱ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘སཏྟཱཧཀཱལངྐཏོ, བྷནྟེ, ཨཱལཱ༹རོ ཀཱལཱམོ’ཏི. ཉཱཎཉྩ པན མེ དསྶནཾ ཨུདཔཱདི – ‘སཏྟཱཧཀཱལངྐཏོ ཨཱལཱ༹རོ ཀཱལཱམོ’ཏི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘མཧཱཛཱནིཡོ ཁོ ཨཱལཱ༹རོ ཀཱལཱམོ. སཙེ ཧི སོ ཨིམཾ དྷམྨཾ སུཎེཡྻ, ཁིཔྤམེཝ ཨཱཛཱནེཡྻཱ’ཏི.

‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཀསྶ ནུ ཁོ ཨཧཾ པཋམཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻཾ; ཀོ ཨིམཾ དྷམྨཾ ཁིཔྤམེཝ ཨཱཛཱནིསྶཏཱི’ཏི? ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཡཾ ཁོ ཨུདཀོ རཱམཔུཏྟོ པཎྜིཏོ ཝིཡཏྟོ མེདྷཱཝཱི དཱིགྷརཏྟཾ ཨཔྤརཛཀྑཛཱཏིཀོ. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨུདཀསྶ རཱམཔུཏྟསྶ པཋམཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻཾ. སོ ཨིམཾ དྷམྨཾ ཁིཔྤམེཝ ཨཱཛཱནིསྶཏཱི’ཏི. ཨཐ ཁོ མཾ, བྷིཀྑཝེ, དེཝཏཱ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨབྷིདོསཀཱལངྐཏོ, བྷནྟེ, ཨུདཀོ རཱམཔུཏྟོ’ཏི. ཉཱཎཉྩ པན མེ དསྶནཾ ཨུདཔཱདི – ‘ཨབྷིདོསཀཱལངྐཏོ ཨུདཀོ རཱམཔུཏྟོ’ཏི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘མཧཱཛཱནིཡོ ཁོ ཨུདཀོ རཱམཔུཏྟོ. སཙེ ཧི སོ ཨིམཾ དྷམྨཾ སུཎེཡྻ ¶ , ཁིཔྤམེཝ ཨཱཛཱནེཡྻཱ’ཏི.

‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཀསྶ ནུ ཁོ ཨཧཾ པཋམཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻཾ; ཀོ ཨིམཾ དྷམྨཾ ཁིཔྤམེཝ ཨཱཛཱནིསྶཏཱི’ཏི? ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘བཧུཀཱརཱ ¶ ཁོ མེ པཉྩཝགྒིཡཱ བྷིཀྑཱུ, ཡེ མཾ པདྷཱནཔཧིཏཏྟཾ ཨུཔཊྛཧིཾསུ. ཡཾནཱུནཱཧཾ པཉྩཝགྒིཡཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ པཋམཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻ’ནྟི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཀཧཾ ནུ ཁོ ཨེཏརཧི པཉྩཝགྒིཡཱ བྷིཀྑཱུ ཝིཧརནྟཱི’ཏི? ཨདྡསཾ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན པཉྩཝགྒིཡེ བྷིཀྑཱུ བཱརཱཎསིཡཾ ཝིཧརནྟེ ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ. ཨཐ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨུརུཝེལཱཡཾ ཡཐཱབྷིརནྟཾ ཝིཧརིཏྭཱ ཡེན བཱརཱཎསཱི ཏེན ཙཱརིཀཾ པཀྐམིཾ [པཀྐཱམིཾ (སྱཱ. པཱི. ཀ.)].

༢༨༥. ‘‘ཨདྡསཱ ཁོ མཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཀོ ཨཱཛཱིཝཀོ ཨནྟརཱ [ཨཱཛཱིཝིཀོ (སཱི. པཱི. ཀ.)] ཙ གཡཾ ཨནྟརཱ ཙ བོདྷིཾ ཨདྡྷཱནམགྒཔྤཊིཔནྣཾ. དིསྭཱན མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཝིཔྤསནྣཱནི ཁོ ཏེ, ཨཱཝུསོ, ཨིནྡྲིཡཱནི, པརིསུདྡྷོ ཚཝིཝཎྞོ པརིཡོདཱཏོ! ཀཾསི ཏྭཾ, ཨཱཝུསོ, ཨུདྡིསྶ པབྦཛིཏོ, ཀོ ཝཱ ཏེ སཏྠཱ, ཀསྶ ཝཱ ཏྭཾ དྷམྨཾ རོཙེསཱི’ཏི ¶ ? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཀཾ ཨཱཛཱིཝཀཾ གཱཐཱཧི ཨཛ྄ཛྷབྷཱསིཾ –

‘སབྦཱབྷིབྷཱུ སབྦཝིདཱུཧམསྨི, སབྦེསུ དྷམྨེསུ ཨནཱུཔལིཏྟོ;

སབྦཉྫཧོ ཏཎྷཱཀྑཡེ ཝིམུཏྟོ, སཡཾ ཨབྷིཉྙཱཡ ཀམུདྡིསེཡྻཾ.

‘ན ¶ མེ ཨཱཙརིཡོ ཨཏྠི, སདིསོ མེ ན ཝིཛྫཏི;

སདེཝཀསྨིཾ ལོཀསྨིཾ, ནཏྠི མེ པཊིཔུགྒལོ.

‘ཨཧཉྷི ཨརཧཱ ལོཀེ, ཨཧཾ སཏྠཱ ཨནུཏྟརོ;

ཨེཀོམྷི སམྨཱསམྦུདྡྷོ, སཱིཏིབྷཱུཏོསྨི ནིབྦུཏོ.

‘དྷམྨཙཀྐཾ པཝཏྟེཏུཾ, གཙྪཱམི ཀཱསིནཾ པུརཾ;

ཨནྡྷཱིབྷཱུཏསྨིཾ [ཨནྡྷབྷཱུཏསྨིཾ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ལོཀསྨིཾ, ཨཱཧཉྪཾ ཨམཏདུནྡུབྷི’ནྟི.

‘ཡཐཱ ཁོ ཏྭཾ, ཨཱཝུསོ, པཊིཛཱནཱསི, ཨརཧསི ཨནནྟཛིནོ’ཏི!

‘མཱདིསཱ ¶ ཝེ ཛིནཱ ཧོནྟི, ཡེ པཏྟཱ ཨཱསཝཀྑཡཾ;

ཛིཏཱ མེ པཱཔཀཱ དྷམྨཱ, ཏསྨཱཧམུཔཀ ཛིནོ’ཏི.

‘‘ཨེཝཾ ¶ ཝུཏྟེ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཀོ ཨཱཛཱིཝཀོ ‘ཧུཔེཡྻཔཱཝུསོ’ཏི [ཧུཝེཡྻཔཱཝུསོ (སཱི. པཱི.), ཧུཝེཡྻཱཝུསོ (སྱཱ.)] ཝཏྭཱ སཱིསཾ ཨོཀམྤེཏྭཱ ཨུམྨགྒཾ གཧེཏྭཱ པཀྐཱམི.

༢༨༦. ‘‘ཨཐ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནུཔུབྦེན ཙཱརིཀཾ ཙརམཱནོ ཡེན བཱརཱཎསཱི ཨིསིཔཏནཾ མིགདཱཡོ ཡེན པཉྩཝགྒིཡཱ བྷིཀྑཱུ ཏེནུཔསངྐམིཾ. ཨདྡསཾསུ ཁོ མཾ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཝགྒིཡཱ བྷིཀྑཱུ དཱུརཏོ ཨཱགཙྪནྟཾ. དིསྭཱན ཨཉྙམཉྙཾ སཎྛཔེསུཾ [ཨཉྙམཉྙཾ ཀཏིཀཾ སཎྛཔེསུཾ (ཝིནཡཔིཊཀེ མཧཱཝགྒེ)] – ‘ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, སམཎོ གོཏམོ ཨཱགཙྪཏི བཱཧུལླིཀོ [བཱཧུལིཀོ (སཱི. པཱི.) སཱརཏྠདཱིཔནཱིཊཱིཀཱཡ སམེཏི] པདྷཱནཝིབྦྷནྟོ ཨཱཝཏྟོ བཱཧུལླཱཡ. སོ ནེཝ ཨབྷིཝཱདེཏབྦོ, ན པཙྩུཊྛཱཏབྦོ; ནཱསྶ པཏྟཙཱིཝརཾ པཊིགྒཧེཏབྦཾ. ཨཔི ཙ ཁོ ཨཱསནཾ ཋཔེཏབྦཾ, སཙེ ཨཱཀངྑིསྶཏི ནིསཱིདིསྶཏཱི’ཏི. ཡཐཱ ཡཐཱ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔསངྐམིཾ ཏཐཱ ¶ ཏཐཱ པཉྩཝགྒིཡཱ བྷིཀྑཱུ ནཱསཀྑིཾསུ སཀཱཡ ཀཏིཀཱཡ སཎྛཱཏུཾ. ཨཔྤེཀཙྩེ མཾ པཙྩུགྒནྟྭཱ པཏྟཙཱིཝརཾ པཊིགྒཧེསུཾ, ཨཔྤེཀཙྩེ ཨཱསནཾ པཉྙཔེསུཾ, ཨཔྤེཀཙྩེ པཱདོདཀཾ ཨུཔཊྛཔེསུཾ. ཨཔི ཙ ཁོ མཾ ནཱམེན ཙ ཨཱཝུསོཝཱདེན ཙ སམུདཱཙརནྟི.

‘‘ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཝགྒིཡེ བྷིཀྑཱུ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘མཱ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏཾ ནཱམེན ཙ ཨཱཝུསོཝཱདེན ཙ སམུདཱཙརཐ [སམུདཱཙརིཏྠ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)]. ཨརཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ¶ . ཨོདཧཐ, བྷིཀྑཝེ, སོཏཾ, ཨམཏམདྷིགཏཾ, ཨཧམནུསཱསཱམི, ཨཧཾ དྷམྨཾ དེསེམི. ཡཐཱནུསིཊྛཾ ཏཐཱ པཊིཔཛྫམཱནཱ ནཙིརསྶེཝ – ཡསྶཏྠཱཡ ཀུལཔུཏྟཱ སམྨདེཝ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛནྟི ཏདནུཏྟརཾ – བྲཧྨཙརིཡཔརིཡོསཱནཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརིསྶཐཱ’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཝགྒིཡཱ བྷིཀྑཱུ མཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘ཏཱཡཔི ཁོ ཏྭཾ, ཨཱཝུསོ གོཏམ, ཨིརིཡཱཡ ཏཱཡ པཊིཔདཱཡ ཏཱཡ དུཀྐརཀཱརིཀཱཡ ནཱཛ྄ཛྷགམཱ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསཾ, ཀིཾ པན ཏྭཾ ཨེཏརཧི བཱཧུལླིཀོ པདྷཱནཝིབྦྷནྟོ ཨཱཝཏྟོ བཱཧུལླཱཡ ཨདྷིགམིསྶསི ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེས’ནྟི? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཝགྒིཡེ བྷིཀྑཱུ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ན, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ བཱཧུལླིཀོ, ན པདྷཱནཝིབྦྷནྟོ, ན ཨཱཝཏྟོ བཱཧུལླཱཡ ¶ ¶ . ཨརཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷོ. ཨོདཧཐ, བྷིཀྑཝེ, སོཏཾ, ཨམཏམདྷིགཏཾ, ཨཧམནུསཱསཱམི, ཨཧཾ དྷམྨཾ དེསེམི. ཡཐཱནུསིཊྛཾ ཏཐཱ པཊིཔཛྫམཱནཱ ནཙིརསྶེཝ – ཡསྶཏྠཱཡ ཀུལཔུཏྟཱ ¶ སམྨདེཝ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛནྟི ཏདནུཏྟརཾ – བྲཧྨཙརིཡཔརིཡོསཱནཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརིསྶཐཱ’ཏི. དུཏིཡམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཝགྒིཡཱ བྷིཀྑཱུ མཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘ཏཱཡཔི ཁོ ཏྭཾ, ཨཱཝུསོ གོཏམ, ཨིརིཡཱཡ ཏཱཡ པཊིཔདཱཡ ཏཱཡ དུཀྐརཀཱརིཀཱཡ ནཱཛ྄ཛྷགམཱ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསཾ, ཀིཾ པན ཏྭཾ ཨེཏརཧི བཱཧུལླིཀོ པདྷཱནཝིབྦྷནྟོ ཨཱཝཏྟོ བཱཧུལླཱཡ ཨདྷིགམིསྶསི ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེས’ནྟི? དུཏིཡམྤི ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཝགྒིཡེ བྷིཀྑཱུ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ན, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ བཱཧུལླིཀོ…པེ… ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརིསྶཐཱ’ཏི. ཏཏིཡམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཝགྒིཡཱ བྷིཀྑཱུ མཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘ཏཱཡཔི ཁོ ཏྭཾ, ཨཱཝུསོ གོཏམ, ཨིརིཡཱཡ ཏཱཡ པཊིཔདཱཡ ཏཱཡ དུཀྐརཀཱརིཀཱཡ ནཱཛ྄ཛྷགམཱ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསཾ, ཀིཾ པན ཏྭཾ ཨེཏརཧི བཱཧུལླིཀོ པདྷཱནཝིབྦྷནྟོ ཨཱཝཏྟོ བཱཧུལླཱཡ ཨདྷིགམིསྶསི ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེས’ནྟི?

‘‘ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཝགྒིཡེ བྷིཀྑཱུ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཨབྷིཛཱནཱཐ མེ ནོ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏོ པུབྦེ ཨེཝརཱུཔཾ པབྷཱཝིཏམེཏ’ནྟི [བྷཱསིཏམེཏནྟི (སཱི. སྱཱ. ཝིནཡེཔི)]? ‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’. ‘ཨརཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷོ. ཨོདཧཐ, བྷིཀྑཝེ, སོཏཾ, ཨམཏམདྷིགཏཾ, ཨཧམནུསཱསཱམི, ཨཧཾ དྷམྨཾ དེསེམི. ཡཐཱནུསིཊྛཾ ཏཐཱ པཊིཔཛྫམཱནཱ ནཙིརསྶེཝ ¶ – ཡསྶཏྠཱཡ ཀུལཔུཏྟཱ སམྨདེཝ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛནྟི ཏདནུཏྟརཾ – བྲཧྨཙརིཡཔརིཡོསཱནཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ¶ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརིསྶཐཱ’ཏི.

‘‘ཨསཀྑིཾ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཝགྒིཡེ བྷིཀྑཱུ སཉྙཱཔེཏུཾ. དྭེཔི སུདཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཨོཝདཱམི, ཏཡོ བྷིཀྑཱུ པིཎྜཱཡ ཙརནྟི. ཡཾ ཏཡོ བྷིཀྑཱུ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ ཨཱཧརནྟི ཏེན ཚབྦགྒིཡཱ [ཚབྦགྒཱ (སཱི. སྱཱ.)] ཡཱཔེམ. ཏཡོཔི སུདཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཨོཝདཱམི, དྭེ བྷིཀྑཱུ པིཎྜཱཡ ཙརནྟི. ཡཾ དྭེ བྷིཀྑཱུ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ ཨཱཧརནྟི ཏེན ཚབྦགྒིཡཱ ཡཱཔེམ. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཝགྒིཡཱ ¶ བྷིཀྑཱུ མཡཱ ཨེཝཾ ཨོཝདིཡམཱནཱ ཨེཝཾ ཨནུསཱསིཡམཱནཱ ཨཏྟནཱ ཛཱཏིདྷམྨཱ སམཱནཱ ཛཱཏིདྷམྨེ ཨཱདཱིནཝཾ ཝིདིཏྭཱ ཨཛཱཏཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ པརིཡེསམཱནཱ ཨཛཱཏཾ ཨནུཏྟརཾ ¶ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ ཨཛ྄ཛྷགམཾསུ, ཨཏྟནཱ ཛརཱདྷམྨཱ སམཱནཱ ཛརཱདྷམྨེ ཨཱདཱིནཝཾ ཝིདིཏྭཱ ཨཛརཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ པརིཡེསམཱནཱ ཨཛརཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ ཨཛ྄ཛྷགམཾསུ, ཨཏྟནཱ བྱཱདྷིདྷམྨཱ སམཱནཱ…པེ… ཨཏྟནཱ མརཎདྷམྨཱ སམཱནཱ… ཨཏྟནཱ སོཀདྷམྨཱ སམཱནཱ… ཨཏྟནཱ སཾཀིལེསདྷམྨཱ སམཱནཱ སཾཀིལེསདྷམྨེ ཨཱདཱིནཝཾ ཝིདིཏྭཱ ཨསཾཀིལིཊྛཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ པརིཡེསམཱནཱ ཨསཾཀིལིཊྛཾ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ ནིབྦཱནཾ ཨཛ྄ཛྷགམཾསུ. ཉཱཎཉྩ པན ནེསཾ དསྶནཾ ཨུདཔཱདི – ‘ཨཀུཔྤཱ ནོ ¶ ཝིམུཏྟི [ཨཀུཔྤཱ ནེསཾ ཝིམུཏྟི (ཀ.)], ཨཡམནྟིམཱ ཛཱཏི, ནཏྠི དཱནི པུནབྦྷཝོ’ཏི.

༢༨༧. ‘‘པཉྩིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམགུཎཱ. ཀཏམེ པཉྩ? ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ, སོཏཝིཉྙེཡྻཱ སདྡཱ…པེ… གྷཱནཝིཉྙེཡྻཱ གནྡྷཱ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ… ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཱ ཕོཊྛབྦཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ ཀཱམགུཎཱ. ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨིམེ པཉྩ ཀཱམགུཎེ གཐིཏཱ མུཙྪིཏཱ ཨཛ྄ཛྷོཔནྣཱ ཨནཱདཱིནཝདསྶཱཝིནོ ཨནིསྶརཎཔཉྙཱ པརིབྷུཉྫནྟི, ཏེ ཨེཝམསྶུ ཝེདིཏབྦཱ – ‘ཨནཡམཱཔནྣཱ བྱསནམཱཔནྣཱ ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ པཱཔིམཏོ’ [པཱཔིམཏོ’’ཏི (?)]. ‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨཱརཉྙཀོ མགོ བདྡྷོ པཱསརཱསིཾ ཨདྷིསཡེཡྻ. སོ ཨེཝམསྶ ཝེདིཏབྦོ – ཨནཡམཱཔནྣོ བྱསནམཱཔནྣོ ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ ལུདྡསྶ. ཨཱགཙྪནྟེ ཙ པན ལུདྡེ ཡེན ཀཱམཾ ན པཀྐམིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཧི ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨིམེ པཉྩ ཀཱམགུཎེ གཐིཏཱ མུཙྪིཏཱ ཨཛ྄ཛྷོཔནྣཱ ཨནཱདཱིནཝདསྶཱཝིནོ ཨནིསྶརཎཔཉྙཱ པརིབྷུཉྫནྟི, ཏེ ཨེཝམསྶུ ཝེདིཏབྦཱ – ‘ཨནཡམཱཔནྣཱ བྱསནམཱཔནྣཱ ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ པཱཔིམཏོ’. ཡེ ཙ ཁོ ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨིམེ པཉྩ ཀཱམགུཎེ ཨགཐིཏཱ ཨམུཙྪིཏཱ ཨནཛ྄ཛྷོཔནྣཱ ཨཱདཱིནཝདསྶཱཝིནོ ནིསྶརཎཔཉྙཱ ¶ པརིབྷུཉྫནྟི, ཏེ ཨེཝམསྶུ ཝེདིཏབྦཱ – ‘ན ཨནཡམཱཔནྣཱ ན བྱསནམཱཔནྣཱ ན ¶ ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ པཱཔིམཏོ’.

‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨཱརཉྙཀོ མགོ ཨབདྡྷོ པཱསརཱསིཾ ཨདྷིསཡེཡྻ. སོ ཨེཝམསྶ ཝེདིཏབྦོ – ‘ན ཨནཡམཱཔནྣོ ན བྱསནམཱཔནྣོ ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ ལུདྡསྶ. ཨཱགཙྪནྟེ ཙ པན ལུདྡེ ཡེན ཀཱམཾ པཀྐམིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཧི ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨིམེ པཉྩ ཀཱམགུཎེ ཨགཐིཏཱ ཨམུཙྪིཏཱ ཨནཛ྄ཛྷོཔནྣཱ ཨཱདཱིནཝདསྶཱཝིནོ ནིསྶརཎཔཉྙཱ པརིབྷུཉྫནྟི, ཏེ ཨེཝམསྶུ ཝེདིཏབྦཱ – ‘ན ཨནཡམཱཔནྣཱ ན བྱསནམཱཔནྣཱ ན ¶ ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ པཱཔིམཏོ’.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨཱརཉྙཀོ མགོ ཨརཉྙེ པཝནེ ཙརམཱནོ ཝིསྶཏྠོ གཙྪཏི, ཝིསྶཏྠོ ཏིཊྛཏི, ཝིསྶཏྠོ ནིསཱིདཏི, ཝིསྶཏྠོ སེཡྻཾ ཀཔྤེཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨནཱཔཱཐགཏོ, བྷིཀྑཝེ, ལུདྡསྶ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨནྡྷམཀཱསི མཱརཾ ཨཔདཾ, ཝདྷིཏྭཱ མཱརཙཀྑུཾ ཨདསྶནཾ གཏོ པཱཔིམཏོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ…པེ… པཱཔིམཏོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧརཏི, སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ, སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེཏི ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ…པེ… པཱཔིམཏོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ…པེ… པཱཔིམཏོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སབྦསོ རཱུཔསཉྙཱནཾ སམཏིཀྐམཱ པཊིགྷསཉྙཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ¶ ནཱནཏྟསཉྙཱནཾ ཨམནསིཀཱརཱ ‘ཨནནྟོ ཨཱཀཱསོ’ཏི ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ…པེ… པཱཔིམཏོ.

‘‘པུན ¶ ¶ ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སབྦསོ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ‘ཨནནྟཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ…པེ… པཱཔིམཏོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སབྦསོ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ‘ནཏྠི ཀིཉྩཱི’ཏི ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ…པེ… པཱཔིམཏོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སབྦསོ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ¶ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ…པེ… པཱཔིམཏོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སབྦསོ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི, པཉྙཱཡ ཙསྶ དིསྭཱ ཨཱསཝཱ པརིཀྑཱིཎཱ ཧོནྟི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨནྡྷམཀཱསི མཱརཾ ཨཔདཾ, ཝདྷིཏྭཱ མཱརཙཀྑུཾ ཨདསྶནཾ གཏོ པཱཔིམཏོ. ཏིཎྞོ ལོཀེ ཝིསཏྟིཀཾ ཝིསྶཏྠོ གཙྪཏི, ཝིསྶཏྠོ ཏིཊྛཏི, ཝིསྶཏྠོ ནིསཱིདཏི, ཝིསྶཏྠོ སེཡྻཾ ཀཔྤེཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨནཱཔཱཐགཏོ, བྷིཀྑཝེ, པཱཔིམཏོ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

པཱསརཱསིསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཚཊྛཾ.

༧. ཙཱུལ༹ཧཏྠིཔདོཔམསུཏྟཾ

༢༨༨. ཨེཝཾ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཛཱཎུསྶོཎི བྲཱཧྨཎོ སབྦསེཏེན ཝལ༹ཝཱབྷིརཐེན [ཝལ༹བྷཱིརཐེན (སཱི. པཱི.)] སཱཝཏྠིཡཱ ནིཡྻཱཏི དིཝཱདིཝསྶ. ཨདྡསཱ ཁོ ཛཱཎུསྶོཎི བྲཱཧྨཎོ པིལོཏིཀཾ པརིབྦཱཛཀཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ. དིསྭཱན པིལོཏིཀཾ པརིབྦཱཛཀཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཧནྡ, ཀུཏོ ནུ བྷཝཾ ཝཙྪཱཡནོ ཨཱགཙྪཏི དིཝཱདིཝསྶཱ’’ཏི?

‘‘ཨིཏོ ཧི ཁོ ཨཧཾ ¶ , བྷོ, ཨཱགཙྪཱམི སམཎསྶ གོཏམསྶ སནྟིཀཱ’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཏི, བྷཝཾ ཝཙྪཱཡནོ, སམཎསྶ གོཏམསྶ པཉྙཱཝེཡྻཏྟིཡཾ?

‘‘པཎྜིཏོ མཉྙེ’’ཏི.

‘‘ཀོ ཙཱཧཾ, བྷོ, ཀོ ཙ སམཎསྶ གོཏམསྶ པཉྙཱཝེཡྻཏྟིཡཾ ཛཱནིསྶཱམི! སོཔི ནཱུནསྶ ཏཱདིསོཝ ཡོ སམཎསྶ གོཏམསྶ པཉྙཱཝེཡྻཏྟིཡཾ ཛཱནེཡྻཱ’’ཏི.

‘‘ཨུལཱ༹རཱཡ ཁལུ བྷཝཾ ཝཙྪཱཡནོ སམཎཾ གོཏམཾ པསཾསཱཡ པསཾསཏཱི’’ཏི.

‘‘ཀོ ཙཱཧཾ, བྷོ, ཀོ ཙ སམཎཾ གོཏམཾ པསཾསིསྶཱམི?

‘‘པསཏྠཔསཏྠོཝ སོ བྷཝཾ གོཏམོ སེཊྛོ དེཝམནུསྶཱན’’ནྟི.

‘‘ཀཾ པན བྷཝཾ ཝཙྪཱཡནོ ཨཏྠཝསཾ སམྤསྶམཱནོ སམཎེ གོཏམེ ཨེཝཾ ཨབྷིཔྤསནྣོ’’ཏི [ཨབྷིཔྤསནྣོ ཧོཏཱིཏི (སྱཱ.)]?

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷོ, ཀུསལོ ནཱགཝནིཀོ ནཱགཝནཾ པཝིསེཡྻ. སོ པསྶེཡྻ ནཱགཝནེ ¶ མཧནྟཾ ¶ ¶ ཧཏྠིཔདཾ, དཱིགྷཏོ ཙ ཨཱཡཏཾ, ཏིརིཡཉྩ ཝིཏྠཏཾ. སོ ནིཊྛཾ གཙྪེཡྻ – ‘མཧཱ ཝཏ, བྷོ, ནཱགོ’ཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ ཨཧཾ, བྷོ, ཡཏོ ཨདྡསཾ སམཎེ གོཏམེ ཙཏྟཱརི པདཱནི ཨཐཱཧཾ ནིཊྛམགམཾ – ‘སམྨཱསམྦུདྡྷོ བྷགཝཱ, སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ, སུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ’ཏི.

༢༨༩. ‘‘ཀཏམཱནི ཙཏྟཱརི? ཨིདྷཱཧཾ, བྷོ, པསྶཱམི ཨེཀཙྩེ ཁཏྟིཡཔཎྜིཏེ ནིཔུཎེ ཀཏཔརཔྤཝཱདེ ཝཱལཝེདྷིརཱུཔེ, ཏེ བྷིནྡནྟཱ [ཝོབྷིནྡནྟཱ (སཱི. པཱི.) ཝི + ཨཝ + བྷིནྡནྟཱ] མཉྙེ ཙརནྟི པཉྙཱགཏེན དིཊྛིགཏཱནི. ཏེ སུཎནྟི – ‘སམཎོ ཁལུ, བྷོ, གོཏམོ ཨམུཀཾ ནཱམ གཱམཾ ཝཱ ནིགམཾ ཝཱ ཨོསརིསྶཏཱི’ཏི. ཏེ པཉྷཾ ཨབྷིསངྑརོནྟི – ‘ཨིམཾ མཡཾ པཉྷཾ སམཎཾ གོཏམཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པུཙྪིསྶཱམ. ཨེཝཾ ཙེ ནོ པུཊྛོ ཨེཝཾ བྱཱཀརིསྶཏི, ཨེཝམསྶ མཡཾ ཝཱདཾ ཨཱརོཔེསྶཱམ. ཨེཝཾ ཙེཔི ནོ པུཊྛོ ཨེཝཾ བྱཱཀརིསྶཏི, ཨེཝམྤིསྶ མཡཾ ཝཱདཾ ཨཱརོཔེསྶཱམཱ’ཏི. ཏེ སུཎནྟི – ‘སམཎོ ཁལུ, བྷོ, གོཏམོ ཨམུཀཾ ནཱམ གཱམཾ ཝཱ ནིགམཾ ཝཱ ཨོསཊོ’ཏི. ཏེ ཡེན སམཎོ གོཏམོ ཏེནུཔསངྐམནྟི. ཏེ སམཎོ གོཏམོ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེཏི སམཱདཔེཏི སམུཏྟེཛེཏི སམྤཧཾསེཏི. ཏེ སམཎེན གོཏམེན དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶིཏཱ སམཱདཔིཏཱ སམུཏྟེཛིཏཱ སམྤཧཾསིཏཱ ན ཙེཝ སམཎཾ གོཏམཾ པཉྷཾ པུཙྪནྟི, ཀུཏོསྶ [ཀུཏསྶ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)] ཝཱདཾ ཨཱརོཔེསྶནྟི? ཨཉྙདཏྠུ ¶ སམཎསྶེཝ གོཏམསྶ སཱཝཀཱ སམྤཛྫནྟི. ཡདཱཧཾ, བྷོ, སམཎེ གོཏམེ ཨིམཾ པཋམཾ ¶ པདཾ ཨདྡསཾ ཨཐཱཧཾ ནིཊྛམགམཾ – ‘སམྨཱསམྦུདྡྷོ བྷགཝཱ, སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ, སུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ’ཏི.

‘‘པུན ཙཔརཱཧཾ, བྷོ, པསྶཱམི ཨིདྷེཀཙྩེ བྲཱཧྨཎཔཎྜིཏེ…པེ… གཧཔཏིཔཎྜིཏེ…པེ… སམཎཔཎྜིཏེ ནིཔུཎེ ཀཏཔརཔྤཝཱདེ ཝཱལཝེདྷིརཱུཔེ ཏེ བྷིནྡནྟཱ མཉྙེ ཙརནྟི པཉྙཱགཏེན དིཊྛིགཏཱནི. ཏེ སུཎནྟི – ‘སམཎོ ཁལུ བྷོ གོཏམོ ཨམུཀཾ ནཱམ ¶ གཱམཾ ཝཱ ནིགམཾ ཝཱ ཨོསརིསྶཏཱི’ཏི. ཏེ པཉྷཾ ཨབྷིསངྑརོནྟི ‘ཨིམཾ མཡཾ པཉྷཾ སམཎཾ གོཏམཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པུཙྪིསྶཱམ. ཨེཝཾ ཙེ ནོ པུཊྛོ ཨེཝཾ བྱཱཀརིསྶཏི, ཨེཝམསྶ མཡཾ ཝཱདཾ ཨཱརོཔེསྶཱམ. ཨེཝཾ ཙེཔི ནོ པུཊྛོ ཨེཝཾ བྱཱཀརིསྶཏི, ཨེཝཾཔིསྶ མཡཾ ཝཱདཾ ཨཱརོཔེསྶཱམཱ’ཏི. ཏེ སུཎནྟི ‘སམཎོ ཁལུ བྷོ གོཏམོ ཨམུཀཾ ནཱམ གཱམཾ ཝཱ ནིགམཾ ཝཱ ཨོསཊོ’ཏི. ཏེ ཡེན སམཎོ གོཏམོ ཏེནུཔསངྐམནྟི. ཏེ སམཎོ གོཏམོ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེཏི སམཱདཔེཏི སམུཏྟེཛེཏི སམྤཧཾསེཏི. ཏེ སམཎེན གོཏམེན དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶིཏཱ སམཱདཔིཏཱ སམུཏྟེཛིཏཱ སམྤཧཾསིཏཱ ན ཙེཝ སམཎཾ གོཏམཾ པཉྷཾ པུཙྪནྟི, ཀུཏོསྶ ¶ ཝཱདཾ ཨཱརོཔེསྶནྟི? ཨཉྙདཏྠུ སམཎཾཡེཝ གོཏམཾ ཨོཀཱསཾ ཡཱཙནྟི ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛྫཱཡ. ཏེ སམཎོ གོཏམོ པབྦཱཛེཏི [པབྦཱཛེཏི ཨུཔསམྤཱདེཏི (སཱི.)]. ཏེ ཏཏྠ པབྦཛིཏཱ སམཱནཱ ཝཱུཔཀཊྛཱ ཨཔྤམཏྟཱ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟཱ ཝིཧརནྟཱ ¶ ནཙིརསྶེཝ – ཡསྶཏྠཱཡ ཀུལཔུཏྟཱ སམྨདེཝ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛནྟི ཏདནུཏྟརཾ – བྲཧྨཙརིཡཔརིཡོསཱནཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརནྟི. ཏེ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘མནཾ ཝཏ, བྷོ, ཨནསྶཱམ, མནཾ ཝཏ, བྷོ, པནསྶཱམ; མཡཉྷི པུབྦེ ཨསྶམཎཱཝ སམཱནཱ སམཎམྷཱཏི པཊིཛཱནིམྷ, ཨབྲཱཧྨཎཱཝ སམཱནཱ བྲཱཧྨཎམྷཱཏི པཊིཛཱནིམྷ, ཨནརཧནྟོཝ སམཱནཱ ཨརཧནྟམྷཱཏི པཊིཛཱནིམྷ. ཨིདཱནི ཁོམྷ སམཎཱ, ཨིདཱནི ཁོམྷ བྲཱཧྨཎཱ, ཨིདཱནི ཁོམྷ ཨརཧནྟོ’ཏི. ཡདཱཧཾ, བྷོ, སམཎེ གོཏམེ ཨིམཾ ཙཏུཏྠཾ པདཾ ཨདྡསཾ ཨཐཱཧཾ ནིཊྛམགམཾ – ‘སམྨཱསམྦུདྡྷོ བྷགཝཱ, སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ, སུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ’’’ཏི.

‘‘ཡཏོ ¶ ཁོ ཨཧཾ, བྷོ, སམཎེ གོཏམེ ཨིམཱནི ཙཏྟཱརི པདཱནི ཨདྡསཾ ཨཐཱཧཾ ནིཊྛམགམཾ – ‘སམྨཱསམྦུདྡྷོ བྷགཝཱ, སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ, སུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ’’’ཏི.

༢༩༠. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཛཱཎུསྶོཎི བྲཱཧྨཎོ སབྦསེཏཱ ཝལ༹ཝཱབྷིརཐཱ ཨོརོཧིཏྭཱ ཨེཀཾསཾ ཨུཏྟརཱསངྒཾ ཀརིཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནཉྫལིཾ པཎཱམེཏྭཱ ཏིཀྑཏྟུཾ ཨུདཱནཾ ཨུདཱནེསི – ‘‘ནམོ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ; ནམོ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ; ནམོ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ. ཨཔྤེཝ ནཱམ མཡམྤི ཀདཱཙི ཀརཧཙི ¶ ཏེན བྷོཏཱ གོཏམེན སདྡྷིཾ སམཱགཙྪེཡྻཱམ, ཨཔྤེཝ ནཱམ སིཡཱ ཀོཙིདེཝ ཀཐཱསལླཱཔོ’’ཏི! ཨཐ ཁོ ཛཱཎུསྶོཎི བྲཱཧྨཎོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི ¶ ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཛཱཎུསྶོཎི བྲཱཧྨཎོ ཡཱཝཏཀོ ཨཧོསི པིལོཏིཀེན པརིབྦཱཛཀེན སདྡྷིཾ ཀཐཱསལླཱཔོ ཏཾ སབྦཾ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷགཝཱ ཛཱཎུསྶོཎིཾ བྲཱཧྨཎཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ན ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཧཏྠིཔདོཔམོ ཝིཏྠཱརེན པརིཔཱུརོ ཧོཏི. ཨཔི ཙ, བྲཱཧྨཎ, ཡཐཱ ཧཏྠིཔདོཔམོ ཝིཏྠཱརེན པརིཔཱུརོ ཧོཏི ཏཾ སུཎཱཧི, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཧི, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷོ’’ཏི ཁོ ཛཱཎུསྶོཎི བྲཱཧྨཎོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

༢༩༡. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྲཱཧྨཎ, ནཱགཝནིཀོ ནཱགཝནཾ པཝིསེཡྻ. སོ པསྶེཡྻ ནཱགཝནེ མཧནྟཾ ¶ ཧཏྠིཔདཾ, དཱིགྷཏོ ཙ ཨཱཡཏཾ, ཏིརིཡཉྩ ཝིཏྠཏཾ. ཡོ ཧོཏི ཀུསལོ ནཱགཝནིཀོ ནེཝ ཏཱཝ ནིཊྛཾ གཙྪཏི – ‘མཧཱ ཝཏ, བྷོ, ནཱགོ’ཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? སནྟི ཧི, བྲཱཧྨཎ, ནཱགཝནེ ཝཱམནིཀཱ ནཱམ ཧཏྠིནིཡོ མཧཱཔདཱ, ཏཱསཾ པེཏཾ པདཾ ཨསྶཱཏི.

‘‘སོ ཏམནུགཙྪཏི. ཏམནུགཙྪནྟོ པསྶཏི ནཱགཝནེ མཧནྟཾ ཧཏྠིཔདཾ, དཱིགྷཏོ ཙ ཨཱཡཏཾ, ཏིརིཡཉྩ ཝིཏྠཏཾ, ཨུཙྩཱ ཙ ནིསེཝིཏཾ. ཡོ ཧོཏི ཀུསལོ ནཱགཝནིཀོ ནེཝ ཏཱཝ ནིཊྛཾ གཙྪཏི – ‘མཧཱ ཝཏ, བྷོ, ནཱགོ’ཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? སནྟི ཧི, བྲཱཧྨཎ, ནཱགཝནེ ཨུཙྩཱ ཀཱལཱ༹རིཀཱ ནཱམ ཧཏྠིནིཡོ མཧཱཔདཱ, ཏཱསཾ པེཏཾ པདཾ ཨསྶཱཏི.

‘‘སོ ¶ ཏམནུགཙྪཏི. ཏམནུགཙྪནྟོ པསྶཏི ནཱགཝནེ ¶ མཧནྟཾ ཧཏྠིཔདཾ, དཱིགྷཏོ ཙ ཨཱཡཏཾ, ཏིརིཡཉྩ ཝིཏྠཏཾ, ཨུཙྩཱ ཙ ནིསེཝིཏཾ, ཨུཙྩཱ ཙ དནྟེཧི ཨཱརཉྫིཏཱནི. ཡོ ཧོཏི ཀུསལོ ནཱགཝནིཀོ ནེཝ ཏཱཝ ནིཊྛཾ གཙྪཏི – ‘མཧཱ ཝཏ, བྷོ, ནཱགོ’ཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? སནྟི ཧི, བྲཱཧྨཎ, ནཱགཝནེ ཨུཙྩཱ ཀཎེརུཀཱ ནཱམ ཧཏྠིནིཡོ མཧཱཔདཱ, ཏཱསཾ པེཏཾ པདཾ ཨསྶཱཏི.

‘‘སོ ཏམནུགཙྪཏི. ཏམནུགཙྪནྟོ པསྶཏི ནཱགཝནེ མཧནྟཾ ཧཏྠིཔདཾ, དཱིགྷཏོ ཙ ཨཱཡཏཾ, ཏིརིཡཉྩ ཝིཏྠཏཾ, ཨུཙྩཱ ཙ ནིསེཝིཏཾ, ཨུཙྩཱ ཙ དནྟེཧི ཨཱརཉྫིཏཱནི, ཨུཙྩཱ ཙ སཱཁཱབྷངྒཾ. ཏཉྩ ནཱགཾ པསྶཏི རུཀྑམཱུལགཏཾ ཝཱ ཨབྦྷོཀཱསགཏཾ ཝཱ གཙྪནྟཾ ཝཱ ཏིཊྛནྟཾ ཝཱ ནིསིནྣཾ ཝཱ ནིཔནྣཾ ཝཱ. སོ ནིཊྛཾ གཙྪཏི – ‘ཨཡམེཝ སོ མཧཱནཱགོ’ཏི.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ ¶ , བྲཱཧྨཎ, ཨིདྷ ཏཐཱགཏོ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫཏི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཝིཛྫཱཙརཎསམྤནྣོ སུགཏོ ལོཀཝིདཱུ ཨནུཏྟརོ པུརིསདམྨསཱརཐི སཏྠཱ དེཝམནུསྶཱནཾ བུདྡྷོ བྷགཝཱ. སོ ཨིམཾ ལོཀཾ སདེཝཀཾ སམཱརཀཾ སབྲཧྨཀཾ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཾ པཛཾ སདེཝམནུསྶཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེཏི. སོ དྷམྨཾ དེསེཏི ཨཱདིཀལྱཱཎཾ མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཾ པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཾ སཱཏྠཾ སབྱཉྫནཾ; ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ པཀཱསེཏི. ཏཾ དྷམྨཾ སུཎཱཏི གཧཔཏི ཝཱ གཧཔཏིཔུཏྟོ ཝཱ ཨཉྙཏརསྨིཾ ཝཱ ཀུལེ པཙྩཱཛཱཏོ. སོ ཏཾ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཏཐཱགཏེ སདྡྷཾ པཊིལབྷཏི. སོ ཏེན སདྡྷཱཔཊིལཱབྷེན སམནྣཱགཏོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘སམྦཱདྷོ གྷརཱཝཱསོ རཛོཔཐོ ¶ , ཨབྦྷོཀཱསོ པབྦཛྫཱ. ནཡིདཾ སུཀརཾ ཨགཱརཾ ¶ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཱ ཨེཀནྟཔརིཔུཎྞཾ ཨེཀནྟཔརིསུདྡྷཾ སངྑལིཁིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིཏུཾ. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛེཡྻ’ནྟི. སོ ཨཔརེན སམཡེན ཨཔྤཾ ཝཱ བྷོགཀྑནྡྷཾ པཧཱཡ མཧནྟཾ ཝཱ བྷོགཀྑནྡྷཾ པཧཱཡ ཨཔྤཾ ཝཱ ཉཱཏིཔརིཝཊྚཾ པཧཱཡ མཧནྟཾ ཝཱ ཉཱཏིཔརིཝཊྚཾ པཧཱཡ ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛཏི.

༢༩༢. ‘‘སོ ཨེཝཾ པབྦཛིཏོ སམཱནོ བྷིཀྑཱུནཾ སིཀྑཱསཱཛཱིཝསམཱཔནྣོ པཱཎཱཏིཔཱཏཾ པཧཱཡ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ནིཧིཏདཎྜོ ¶ ནིཧིཏསཏྠོ ལཛྫཱི དཡཱཔནྣོ སབྦཔཱཎབྷཱུཏཧིཏཱནུཀམྤཱི ཝིཧརཏི.

‘‘ཨདིནྣཱདཱནཾ པཧཱཡ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི དིནྣཱདཱཡཱི དིནྣཔཱཊིཀངྑཱི. ཨཐེནེན སུཙིབྷཱུཏེན ཨཏྟནཱ ཝིཧརཏི.

‘‘ཨབྲཧྨཙརིཡཾ པཧཱཡ བྲཧྨཙཱརཱི ཧོཏི ཨཱརཱཙཱརཱི ཝིརཏོ མེཐུནཱ གཱམདྷམྨཱ.

‘‘མུསཱཝཱདཾ པཧཱཡ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི སཙྩཝཱདཱི སཙྩསནྡྷོ ཐེཏོ [ཋེཏོ (སྱཱ. ཀཾ.)] པཙྩཡིཀོ ཨཝིསཾཝཱདཀོ ལོཀསྶ.

‘‘པིསུཎཾ ཝཱཙཾ པཧཱཡ པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨིཏོ སུཏྭཱ ན ཨམུཏྲ ཨཀྑཱཏཱ ཨིམེསཾ བྷེདཱཡ, ཨམུཏྲ ཝཱ སུཏྭཱ ན ཨིམེསཾ ཨཀྑཱཏཱ ཨམཱུསཾ བྷེདཱཡ. ཨིཏི བྷིནྣཱནཾ ཝཱ སནྡྷཱཏཱ སཧིཏཱནཾ ཝཱ ཨནུཔྤདཱཏཱ, སམགྒཱརཱམོ སམགྒརཏོ སམགྒནནྡཱི སམགྒཀརཎིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི ¶ .

‘‘ཕརུསཾ ཝཱཙཾ པཧཱཡ ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཡཱ སཱ ཝཱཙཱ ནེལཱ ཀཎྞསུཁཱ པེམནཱིཡཱ ཧདཡངྒམཱ པོརཱི བཧུཛནཀནྟཱ བཧུཛནམནཱཔཱ ¶ ཏཐཱརཱུཔིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི.

‘‘སམྥཔྤལཱཔཾ པཧཱཡ སམྥཔྤལཱཔཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི ཀཱལཝཱདཱི བྷཱུཏཝཱདཱི ཨཏྠཝཱདཱི དྷམྨཝཱདཱི ཝིནཡཝཱདཱི, ནིདྷཱནཝཏིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཀཱལེན སཱཔདེསཾ པརིཡནྟཝཏིཾ ཨཏྠསཾཧིཏཾ.

༢༩༣. ‘‘སོ ¶ བཱིཛགཱམབྷཱུཏགཱམསམཱརམྦྷཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨེཀབྷཏྟིཀོ ཧོཏི རཏྟཱུཔརཏོ, ཝིརཏོ ཝིཀཱལབྷོཛནཱ, ནཙྩགཱིཏཝཱདིཏཝིསཱུཀདསྶནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, མཱལཱགནྡྷཝིལེཔནདྷཱརཎམཎྜནཝིབྷཱུསནཊྛཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨུཙྩཱསཡནམཧཱསཡནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཛཱཏརཱུཔརཛཏཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨཱམཀདྷཉྙཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨཱམཀམཾསཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨིཏྠིཀུམཱརིཀཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, དཱསིདཱསཔཊིགྒཧཎཱ ¶ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨཛེལ༹ཀཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཀུཀྐུཊསཱུཀརཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཧཏྠིགཝཱསྶཝལ༹ཝཱཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཁེཏྟཝཏྠུཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, དཱུཏེཡྻཔཧིཎགམནཱནུཡོགཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཀཡཝིཀྐཡཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཏུལཱཀཱུཊཀཾསཀཱུཊམཱནཀཱུཊཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨུཀྐོཊནཝཉྩནནིཀཏིསཱཙིཡོགཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཚེདནཝདྷབནྡྷནཝིཔརཱམོསཨཱལོཔསཧསཱཀཱརཱ [སཱཧསཱཀཱརཱ (ཀ.)] པཊིཝིརཏོ ཧོཏི [ཨིམསྶ ཨནནྟརཾ ‘‘སོ ཨིམིནཱ ཨརིཡེན སཱིལཀྑནྡྷེན སམནྣཱགཏོ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨནཝཛྫསུཁཾ པཊིསཾཝེདེཏཱི’’ཏི ཝཙནཾ དཱིགྷནིཀཱཡེ ཨཱགཏཾ, ཏཾ ཨིདྷ སནྟོསཀཐཱཝསཱནེ ཨཱགཏཾ, སཱ ཙ སནྟོསཀཐཱ ཏཏྠ སཏིསམྤཛཉྙཱནནྟརམེཝ ཨཱགཏཱ].

༢༩༤. ‘‘སོ སནྟུཊྛོ ཧོཏི ཀཱཡཔརིཧཱརིཀེན ཙཱིཝརེན ཀུཙྪིཔརིཧཱརིཀེན པིཎྜཔཱཏེན. སོ ཡེན ཡེནེཝ ¶ པཀྐམཏི སམཱདཱཡེཝ པཀྐམཏི. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ པཀྑཱི སཀུཎོ ཡེན ཡེནེཝ ཌེཏི སཔཏྟབྷཱརོཝ ཌེཏི, ཨེཝམེཝ བྷིཀྑུ སནྟུཊྛོ ཧོཏི ཀཱཡཔརིཧཱརིཀེན ཙཱིཝརེན ཀུཙྪིཔརིཧཱརིཀེན པིཎྜཔཱཏེན. སོ ཡེན ཡེནེཝ པཀྐམཏི སམཱདཱཡེཝ པཀྐམཏི. སོ ཨིམིནཱ ཨརིཡེན སཱིལཀྑནྡྷེན སམནྣཱགཏོ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨནཝཛྫསུཁཾ པཊིསཾཝེདེཏི.

༢༩༥. ‘‘སོ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ན ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཧོཏི ནཱནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཏི, རཀྑཏི ཙཀྑུནྡྲིཡཾ, ཙཀྑུནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཏི. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ…པེ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ན ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཧོཏི ནཱནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ མནིནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཏི, རཀྑཏི ¶ མནིནྡྲིཡཾ, མནིནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཏི. སོ ཨིམིནཱ ཨརིཡེན ཨིནྡྲིཡསཾཝརེན སམནྣཱགཏོ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨབྱཱསེཀསུཁཾ པཊིསཾཝེདེཏི.

‘‘སོ ཨབྷིཀྐནྟེ པཊིཀྐནྟེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨཱལོཀིཏེ ཝིལོཀིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི ¶ , སམིཉྫིཏེ པསཱརིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, སཾགྷཱཊིཔཏྟཙཱིཝརདྷཱརཎེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨསིཏེ པཱིཏེ ¶ ཁཱཡིཏེ སཱཡིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨུཙྩཱརཔསྶཱཝཀམྨེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, གཏེ ཋིཏེ ནིསིནྣེ སུཏྟེ ཛཱགརིཏེ བྷཱསིཏེ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེ ¶ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི.

༢༩༦. ‘‘སོ ཨིམིནཱ ཙ ཨརིཡེན སཱིལཀྑནྡྷེན སམནྣཱགཏོ, (ཨིམཱཡ ཙ ཨརིཡཱཡ སནྟུཊྛིཡཱ སམནྣཱགཏོ) [( ) ཨེཏྠནྟརེ པཱཋོ ཨིདྷ ནདིསྶཏི, ཙཏུཀྐངྒུཏྟརེ པན ཨིམསྨིཾ ཋཱནེ དིསྶཏི, ཨཊྛཀཐཱཊཱིཀཱསུ ཙ ཏདཏྠོ པཀཱསིཏོ. ཏསྨཱ སོ ཨེཏྠ པཊཱིཔཱུརིཏོ] ཨིམིནཱ ཙ ཨརིཡེན ཨིནྡྲིཡསཾཝརེན སམནྣཱགཏོ, ཨིམིནཱ ཙ ཨརིཡེན སཏིསམྤཛཉྙེན སམནྣཱགཏོ ཝིཝིཏྟཾ སེནཱསནཾ བྷཛཏི ཨརཉྙཾ རུཀྑམཱུལཾ པབྦཏཾ ཀནྡརཾ གིརིགུཧཾ སུསཱནཾ ཝནཔཏྠཾ ཨབྦྷོཀཱསཾ པལཱལཔུཉྫཾ. སོ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ ནིསཱིདཏི པལླངྐཾ ཨཱབྷུཛིཏྭཱ, ཨུཛུཾ ཀཱཡཾ པཎིདྷཱཡ, པརིམུཁཾ སཏིཾ ཨུཔཊྛཔེཏྭཱ. སོ ཨབྷིཛ྄ཛྷཾ ལོཀེ པཧཱཡ ཝིགཏཱབྷིཛ྄ཛྷེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི, ཨབྷིཛ྄ཛྷཱཡ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི. བྱཱཔཱདཔྤདོསཾ པཧཱཡ ཨབྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཝིཧརཏི, སབྦཔཱཎབྷཱུཏཧིཏཱནུཀམྤཱི བྱཱཔཱདཔྤདོསཱ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི. ཐིནམིདྡྷཾ པཧཱཡ ཝིགཏཐིནམིདྡྷོ ཝིཧརཏི ཨཱལོཀསཉྙཱི སཏོ སམྤཛཱནོ, ཐིནམིདྡྷཱ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི. ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩཾ པཧཱཡ ཨནུདྡྷཏོ ཝིཧརཏི, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱུཔསནྟཙིཏྟོ ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩཱ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི. ཝིཙིཀིཙྪཾ པཧཱཡ ཏིཎྞཝིཙིཀིཙྪོ ཝིཧརཏི ཨཀཐཾཀཐཱི ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ, ཝིཙིཀིཙྪཱཡ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི.

༢༩༧. ‘‘སོ ཨིམེ པཉྩ ནཱིཝརཎེ པཧཱཡ ཙེཏསོ ཨུཔཀྐིལེསེ པཉྙཱཡ དུབྦལཱིཀརཎེ, ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདམྤི ཝུཙྩཏི, བྲཱཧྨཎ, ཏཐཱགཏཔདཾ ཨིཏིཔི, ཏཐཱགཏནིསེཝིཏཾ ཨིཏིཔི, ཏཐཱགཏཱརཉྫིཏཾ ཨིཏིཔི. ན ཏྭེཝ ཏཱཝ ཨརིཡསཱཝཀོ ནིཊྛཾ གཙྪཏི – ‘སམྨཱསམྦུདྡྷོ ¶ བྷགཝཱ, སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ, སུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ’ཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྲཱཧྨཎ, བྷིཀྑུ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདམྤི ཝུཙྩཏི, བྲཱཧྨཎ…པེ… ¶ སུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ’ཏི.

‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, བྲཱཧྨཎ, བྷིཀྑུ པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧརཏི སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ, སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེཏི, ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ¶ ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདམྤི ཝུཙྩཏི, བྲཱཧྨཎ…པེ… སུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ’ཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྲཱཧྨཎ, བྷིཀྑུ སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ, པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ, ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདམྤི ཝུཙྩཏི, བྲཱཧྨཎ, ཏཐཱགཏཔདཾ ཨིཏིཔི, ཏཐཱགཏནིསེཝིཏཾ ཨིཏིཔི, ཏཐཱགཏཱརཉྫིཏཾ ཨིཏིཔི. ན ཏྭེཝ ཏཱཝ ཨརིཡསཱཝཀོ ནིཊྛཾ གཙྪཏི – ‘སམྨཱསམྦུདྡྷོ བྷགཝཱ, སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ, སུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ’ཏི.

༢༩༨. ‘‘སོ ཨེཝཾ སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཨནངྒཎེ ཝིགཏཱུཔཀྐིལེསེ མུདུབྷཱུཏེ ཀམྨནིཡེ ཋིཏེ ཨཱནེཉྫཔྤཏྟེ པུབྦེནིཝཱསཱནུསྶཏིཉཱཎཱཡ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེཏི. སོ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརཏི, སེཡྻཐིདཾ – ཨེཀམྤི ཛཱཏིཾ, དྭེཔི ཛཱཏིཡོ…པེ… ཨིཏི སཱཀཱརཾ སཨུདྡེསཾ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརཏི. ཨིདམྤི ཝུཙྩཏི, བྲཱཧྨཎ, ཏཐཱགཏཔདཾ ཨིཏིཔི, ཏཐཱགཏནིསེཝིཏཾ ཨིཏིཔི, ཏཐཱགཏཱརཉྫིཏཾ ཨིཏིཔི. ན ཏྭེཝ ཏཱཝ ཨརིཡསཱཝཀོ ནིཊྛཾ གཙྪཏི – ‘སམྨཱསམྦུདྡྷོ བྷགཝཱ, སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ, སུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ’ཏི.

‘‘སོ ¶ ཨེཝཾ སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཨནངྒཎེ ཝིགཏཱུཔཀྐིལེསེ མུདུབྷཱུཏེ ཀམྨནིཡེ ཋིཏེ ཨཱནེཉྫཔྤཏྟེ སཏྟཱནཾ ཙུཏཱུཔཔཱཏཉཱཎཱཡ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེཏི. སོ དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ¶ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན…པེ… ཡཐཱཀམྨཱུཔགེ སཏྟེ པཛཱནཱཏི. ཨིདམྤི ཝུཙྩཏི, བྲཱཧྨཎ, ཏཐཱགཏཔདཾ ཨིཏིཔི, ཏཐཱགཏནིསེཝིཏཾ ཨིཏིཔི, ཏཐཱགཏཱརཉྫིཏཾ ཨིཏིཔི. ན ཏྭེཝ ཏཱཝ ཨརིཡསཱཝཀོ ནིཊྛཾ གཙྪཏི – ‘སམྨཱསམྦུདྡྷོ བྷགཝཱ, སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ, སུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ’ཏི.

༢༩༩. ‘‘སོ ཨེཝཾ སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཨནངྒཎེ ཝིགཏཱུཔཀྐིལེསེ མུདུབྷཱུཏེ ཀམྨནིཡེ ཋིཏེ ཨཱནེཉྫཔྤཏྟེ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཉཱཎཱཡ ¶ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེཏི. སོ ‘ཨིདཾ དུཀྑ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑསམུདཡོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ‘ཨིམེ ཨཱསཝཱ’ཏི ¶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ ཨཱསཝསམུདཡོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ ཨཱསཝནིརོདྷོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ ཨཱསཝནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཨིདམྤི ཝུཙྩཏི, བྲཱཧྨཎ, ཏཐཱགཏཔདཾ ཨིཏིཔི, ཏཐཱགཏནིསེཝིཏཾ ཨིཏིཔི, ཏཐཱགཏཱརཉྫིཏཾ ཨིཏིཔི. ན ཏྭེཝ ཏཱཝ ཨརིཡསཱཝཀོ ནིཊྛཾ གཏོ ཧོཏི, ཨཔི ཙ ཁོ ནིཊྛཾ གཙྪཏི – ‘སམྨཱསམྦུདྡྷོ བྷགཝཱ, སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ, སུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ’ཏི.

‘‘ཏསྶ ཨེཝཾ ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཀཱམཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཏི ¶ , བྷཝཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཏི, ཨཝིཛྫཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཏི. ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི ¶ པཛཱནཱཏི. ཨིདམྤི ཝུཙྩཏི, བྲཱཧྨཎ, ཏཐཱགཏཔདཾ ཨིཏིཔི, ཏཐཱགཏནིསེཝིཏཾ ཨིཏིཔི, ཏཐཱགཏཱརཉྫིཏཾ ཨིཏིཔི. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཨརིཡསཱཝཀོ ནིཊྛཾ གཏོ ཧོཏི – ‘སམྨཱསམྦུདྡྷོ བྷགཝཱ, སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ, སུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ’ཏི. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཧཏྠིཔདོཔམོ ཝིཏྠཱརེན པརིཔཱུརོ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཛཱཎུསྶོཎི བྲཱཧྨཎོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ གོཏམ, ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ གོཏམ! སེཡྻཐཱཔི, བྷོ གོཏམ, ནིཀྐུཛྫིཏཾ ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ, པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ཝིཝརེཡྻ, མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ – ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱིཏི; ཨེཝམེཝཾ བྷོཏཱ གོཏམེན ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེསཱཧཾ བྷཝནྟཾ གོཏམཾ སརཎཾ གཙྪཱམི, དྷམྨཉྩ, བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ. ཨུཔཱསཀཾ མཾ བྷཝཾ གོཏམོ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི.

ཙཱུལ༹ཧཏྠིཔདོཔམསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ སཏྟམཾ.

༨. མཧཱཧཏྠིཔདོཔམསུཏྟཾ

༣༠༠. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཝུསོ བྷིཀྑཝེ’’ཏི. ‘‘ཨཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, ཡཱནི ཀཱནིཙི ཛངྒལཱནཾ པཱཎཱནཾ པདཛཱཏཱནི སབྦཱནི ཏཱནི ཧཏྠིཔདེ སམོདྷཱནཾ གཙྪནྟི, ཧཏྠིཔདཾ ཏེསཾ ཨགྒམཀྑཱཡཏི ཡདིདཾ མཧནྟཏྟེན; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཡེ ཀེཙི ཀུསལཱ དྷམྨཱ སབྦེཏེ ཙཏཱུསུ ཨརིཡསཙྩེསུ སངྒཧཾ གཙྪནྟི. ཀཏམེསུ ཙཏཱུསུ? དུཀྑེ ཨརིཡསཙྩེ ¶ , དུཀྑསམུདཡེ ཨརིཡསཙྩེ, དུཀྑནིརོདྷེ ཨརིཡསཙྩེ, དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ཨརིཡསཙྩེ’’.

༣༠༡. ‘‘ཀཏམཉྩཱཝུསོ, དུཀྑཾ ཨརིཡསཙྩཾ? ཛཱཏིཔི དུཀྑཱ, ཛརཱཔི དུཀྑཱ, མརཎམྤི དུཀྑཾ, སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱཔི དུཀྑཱ, ཡམྤིཙྪཾ ན ལབྷཏི ཏམྤི དུཀྑཾ; སཾཁིཏྟེན, པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ དུཀྑཱ. ཀཏམེ ཙཱཝུསོ, པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ? སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ.

‘‘ཀཏམོ ཙཱཝུསོ, རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ? ཙཏྟཱརི ཙ མཧཱབྷཱུཏཱནི, ཙཏུནྣཉྩ མཧཱབྷཱུཏཱནཾ ཨུཔཱདཱཡ རཱུཔཾ.

‘‘ཀཏམཱ ཙཱཝུསོ, ཙཏྟཱརོ མཧཱབྷཱུཏཱ? པཐཝཱིདྷཱཏུ, ཨཱཔོདྷཱཏུ ¶ , ཏེཛོདྷཱཏུ, ཝཱཡོདྷཱཏུ.

༣༠༢. ‘‘ཀཏམཱ ཙཱཝུསོ, པཐཝཱིདྷཱཏུ? པཐཝཱིདྷཱཏུ སིཡཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ, སིཡཱ བཱཧིརཱ. ཀཏམཱ ཙཱཝུསོ, ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ པཐཝཱིདྷཱཏུ? ཡཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཙྩཏྟཾ ཀཀྑལ༹ཾ ཁརིགཏཾ ཨུཔཱདིནྣཾ, སེཡྻཐིདཾ – ཀེསཱ ལོམཱ ནཁཱ དནྟཱ ཏཙོ མཾསཾ ནྷཱརུ ཨཊྛི ཨཊྛིམིཉྫཾ ཝཀྐཾ ཧདཡཾ ཡཀནཾ ཀིལོམཀཾ པིཧཀཾ པཔྥཱསཾ ཨནྟཾ ཨནྟགུཎཾ ཨུདརིཡཾ ཀརཱིསཾ, ཡཾ ཝཱ པནཉྙམྤི ཀིཉྩི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ¶ པཙྩཏྟཾ ཀཀྑལ༹ཾ ཁརིགཏཾ ཨུཔཱདིནྣཾ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ པཐཝཱིདྷཱཏུ. ཡཱ ཙེཝ ཁོ པན ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ པཐཝཱིདྷཱཏུ, ཡཱ ཙ བཱཧིརཱ པཐཝཱིདྷཱཏུ, པཐཝཱིདྷཱཏུརེཝེསཱ. ‘ཏཾ ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི – ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དིསྭཱ པཐཝཱིདྷཱཏུཡཱ ནིབྦིནྡཏི, པཐཝཱིདྷཱཏུཡཱ ཙིཏྟཾ ཝིརཱཛེཏི.

‘‘ཧོཏི ¶ ཁོ སོ, ཨཱཝུསོ, སམཡོ ཡཾ བཱཧིརཱ ཨཱཔོདྷཱཏུ པཀུཔྤཏི [པཐཝཱིདྷཱཏུ པཀུཔྤཏི (ཀ.)]. ཨནྟརཧིཏཱ ཏསྨིཾ སམཡེ བཱཧིརཱ པཐཝཱིདྷཱཏུ ཧོཏི. ཏསྶཱ ཧི ནཱམ, ཨཱཝུསོ, བཱཧིརཱཡ པཐཝཱིདྷཱཏུཡཱ ཏཱཝ མཧལླིཀཱཡ ཨནིཙྩཏཱ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཁཡདྷམྨཏཱ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཝཡདྷམྨཏཱ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཏཱ པཉྙཱཡིསྶཏི. ཀིཾ པནིམསྶ མཏྟཊྛཀསྶ ཀཱཡསྶ ཏཎྷུཔཱདིནྣསྶ ‘ཨཧནྟི ཝཱ མམནྟི ཝཱ ཨསྨཱི’ཏི ཝཱ? ཨཐ ཁྭཱསྶ ནོཏེཝེཏྠ ཧོཏི.

‘‘ཏཉྩེ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུཾ པརེ ཨཀྐོསནྟི པརིབྷཱསནྟི རོསེནྟི ཝིཧེསེནྟི, སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨུཔྤནྣཱ ཁོ མེ ཨཡཾ སོཏསམྥསྶཛཱ དུཀྑཝེདནཱ ¶ . སཱ ཙ ཁོ པཊིཙྩ, ནོ ཨཔཊིཙྩ. ཀིཾ པཊིཙྩ? ཕསྶཾ ¶ པཊིཙྩ’. སོ [སོཔིཁོ (སྱཱ.), སོཔི (ཀ.)] ཕསྶོ ཨནིཙྩོཏི པསྶཏི, ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱཏི པསྶཏི, སཉྙཱ ཨནིཙྩཱཏི པསྶཏི, སངྑཱརཱ ཨནིཙྩཱཏི པསྶཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི. ཏསྶ དྷཱཏཱརམྨཎམེཝ ཙིཏྟཾ པཀྑནྡཏི པསཱིདཏི སནྟིཊྛཏི ཨདྷིམུཙྩཏི.

‘‘ཏཉྩེ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུཾ པརེ ཨནིཊྛེཧི ཨཀནྟེཧི ཨམནཱཔེཧི སམུདཱཙརནྟི – པཱཎིསམྥསྶེནཔི ལེཌྜུསམྥསྶེནཔི དཎྜསམྥསྶེནཔི སཏྠསམྥསྶེནཔི. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཏཐཱབྷཱུཏོ ཁོ ཨཡཾ ཀཱཡོ ཡཐཱབྷཱུཏསྨིཾ ཀཱཡེ པཱཎིསམྥསྶཱཔི ཀམནྟི, ལེཌྜུསམྥསྶཱཔི ཀམནྟི, དཎྜསམྥསྶཱཔི ཀམནྟི, སཏྠསམྥསྶཱཔི ཀམནྟི. ཝུཏྟཾ ཁོ པནེཏཾ བྷགཝཏཱ ཀཀཙཱུཔམོཝཱདེ – ‘‘ཨུབྷཏོདཎྜཀེན ཙེཔི, བྷིཀྑཝེ, ཀཀཙེན ཙོརཱ ཨོཙརཀཱ ཨངྒམངྒཱནི ཨོཀནྟེཡྻུཾ, ཏཏྲཱཔི ཡོ མནོ པདཱུསེཡྻ ན མེ སོ ཏེན སཱསནཀརོ’’ཏི. ཨཱརདྡྷཾ ཁོ པན མེ ཝཱིརིཡཾ བྷཝིསྶཏི ཨསལླཱིནཾ, ཨུཔཊྛིཏཱ སཏི ཨསམྨུཊྛཱ, པསྶདྡྷོ ཀཱཡོ ཨསཱརདྡྷོ, སམཱཧིཏཾ ཙིཏྟཾ ཨེཀགྒཾ. ཀཱམཾ དཱནི ཨིམསྨིཾ ཀཱཡེ པཱཎིསམྥསྶཱཔི ཀམནྟུ, ལེཌྜུསམྥསྶཱཔི ཀམནྟུ, དཎྜསམྥསྶཱཔི ཀམནྟུ, སཏྠསམྥསྶཱཔི ཀམནྟུ, ཀརཱིཡཏི ཧིདཾ བུདྡྷཱནཾ སཱསན’ནྟི.

‘‘ཏསྶ ཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ བུདྡྷཾ ཨནུསྶརཏོ ཨེཝཾ དྷམྨཾ ཨནུསྶརཏོ ཨེཝཾ སངྒྷཾ ¶ ཨནུསྶརཏོ ཨུཔེཀྑཱ ཀུསལནིསྶིཏཱ ན སཎྛཱཏི. སོ ཏེན ¶ སཾཝིཛྫཏི སཾཝེགཾ ཨཱཔཛྫཏི – ‘ཨལཱབྷཱ ཝཏ མེ, ན ཝཏ ¶ མེ ལཱབྷཱ, དུལླདྡྷཾ ཝཏ མེ, ན ཝཏ མེ སུལདྡྷཾ, ཡསྶ མེ ཨེཝཾ བུདྡྷཾ ཨནུསྶརཏོ, ཨེཝཾ དྷམྨཾ ཨནུསྶརཏོ, ཨེཝཾ སངྒྷཾ ཨནུསྶརཏོ, ཨུཔེཀྑཱ ཀུསལནིསྶིཏཱ ན སཎྛཱཏཱི’ཏི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, སུཎིསཱ སསུརཾ དིསྭཱ སཾཝིཛྫཏི སཾཝེགཾ ཨཱཔཛྫཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏསྶ ཙེ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ བུདྡྷཾ ཨནུསྶརཏོ, ཨེཝཾ དྷམྨཾ ཨནུསྶརཏོ, ཨེཝཾ སངྒྷཾ ཨནུསྶརཏོ, ཨུཔེཀྑཱ ཀུསལནིསྶིཏཱ ན སཎྛཱཏི, སོ ཏེན སཾཝིཛྫཏི སཾཝེགཾ ཨཱཔཛྫཏི – ‘ཨལཱབྷཱ ཝཏ མེ ན ཝཏ མེ ལཱབྷཱ, དུལླདྡྷཾ ཝཏ མེ, ན ཝཏ མེ སུལདྡྷཾ, ཡསྶ མེ ཨེཝཾ བུདྡྷཾ ཨནུསྶརཏོ ཨེཝཾ དྷམྨཾ ཨནུསྶརཏོ, ཨེཝཾ སངྒྷཾ ཨནུསྶརཏོ, ཨུཔེཀྑཱ ཀུསལནིསྶིཏཱ ན སཎྛཱཏཱི’ཏི. ཏསྶ ཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ བུདྡྷཾ ཨནུསྶརཏོ, ཨེཝཾ དྷམྨཾ ཨནུསྶརཏོ, ཨེཝཾ སངྒྷཾ ཨནུསྶརཏོ ཨུཔེཀྑཱ ཀུསལནིསྶིཏཱ སཎྛཱཏི, སོ ཏེན ཨཏྟམནོ ¶ ཧོཏི. ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ བཧུཀཏཾ ཧོཏི.

༣༠༣. ‘‘ཀཏམཱ ཙཱཝུསོ, ཨཱཔོདྷཱཏུ? ཨཱཔོདྷཱཏུ སིཡཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ, སིཡཱ བཱཧིརཱ. ཀཏམཱ ཙཱཝུསོ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཨཱཔོདྷཱཏུ? ཡཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཙྩཏྟཾ ཨཱཔོ ཨཱཔོགཏཾ ཨུཔཱདིནྣཾ, སེཡྻཐིདཾ – པིཏྟཾ སེམྷཾ པུབྦོ ལོཧིཏཾ སེདོ མེདོ ཨསྶུ ཝསཱ ཁེལོ༹ སིངྒྷཱཎིཀཱ ལསིཀཱ མུཏྟཾ, ཡཾ ཝཱ པནཉྙམྤི ཀིཉྩི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཙྩཏྟཾ ཨཱཔོ ཨཱཔོགཏཾ ཨུཔཱདིནྣཾ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཨཱཔོདྷཱཏུ. ཡཱ ¶ ཙེཝ ཁོ པན ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཨཱཔོདྷཱཏུ ཡཱ ཙ བཱཧིརཱ ཨཱཔོདྷཱཏུ, ཨཱཔོདྷཱཏུརེཝེསཱ. ‘ཏཾ ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དིསྭཱ ཨཱཔོདྷཱཏུཡཱ ནིབྦིནྡཏི, ཨཱཔོདྷཱཏུཡཱ ཙིཏྟཾ ཝིརཱཛེཏི.

‘‘ཧོཏི ཁོ སོ, ཨཱཝུསོ, སམཡོ ཡཾ བཱཧིརཱ ཨཱཔོདྷཱཏུ པཀུཔྤཏི. སཱ གཱམམྤི ཝཧཏི, ནིགམམྤི ཝཧཏི, ནགརམྤི ཝཧཏི, ཛནཔདམྤི ཝཧཏི, ཛནཔདཔདེསམྤི ཝཧཏི. ཧོཏི ཁོ སོ, ཨཱཝུསོ, སམཡོ ཡཾ མཧཱསམུདྡེ ཡོཛནསཏིཀཱནིཔི ཨུདཀཱནི ཨོགཙྪནྟི, དྭིཡོཛནསཏིཀཱནིཔི ཨུདཀཱནི ཨོགཙྪནྟི, ཏིཡོཛནསཏིཀཱནིཔི ཨུདཀཱནི ཨོགཙྪནྟི, ཙཏུཡོཛནསཏིཀཱནིཔི ཨུདཀཱནི ཨོགཙྪནྟི, པཉྩཡོཛནསཏིཀཱནིཔི ཨུདཀཱནི ཨོགཙྪནྟི, ཚཡོཛནསཏིཀཱནིཔི ཨུདཀཱནི ཨོགཙྪནྟི, སཏྟཡོཛནསཏིཀཱནིཔི ཨུདཀཱནི ཨོགཙྪནྟི. ཧོཏི ཁོ སོ, ཨཱཝུསོ, སམཡོ ཡཾ མཧཱསམུདྡེ ¶ སཏྟཏཱལམྤི ཨུདཀཾ སཎྛཱཏི, ཚཏྟཱལམྤི ཨུདཀཾ ¶ སཎྛཱཏི, པཉྩཏཱལམྤི ཨུདཀཾ སཎྛཱཏི, ཙཏུཏྟཱལམྤི ཨུདཀཾ སཎྛཱཏི, ཏིཏཱལམྤི ཨུདཀཾ སཎྛཱཏི, དྭིཏཱལམྤི ཨུདཀཾ སཎྛཱཏི, ཏཱལམཏྟམྤི [ཏཱལཾཔི (སཱི.)] ཨུདཀཾ སཎྛཱཏི. ཧོཏི ཁོ སོ, ཨཱཝུསོ, སམཡོ ཡཾ མཧཱསམུདྡེ སཏྟཔོརིསམྤི ཨུདཀཾ སཎྛཱཏི, ཚཔྤོརིསམྤི ཨུདཀཾ སཎྛཱཏི, པཉྩཔོརིསམྤི ཨུདཀཾ སཎྛཱཏི, ཙཏུཔྤོརིསམྤི ཨུདཀཾ སཎྛཱཏི, ཏིཔོརིསམྤི ཨུདཀཾ སཎྛཱཏི, དྭིཔོརིསམྤི ཨུདཀཾ སཎྛཱཏི, པོརིསམཏྟམྤི [པོརིསཾཔི (སཱི.)] ཨུདཀཾ སཎྛཱཏི. ཧོཏི ཁོ སོ, ཨཱཝུསོ, སམཡོ ཡཾ མཧཱསམུདྡེ ¶ ཨཌྜྷཔོརིསམྤི ཨུདཀཾ སཎྛཱཏི, ཀཊིམཏྟམྤི ཨུདཀཾ སཎྛཱཏི, ཛཱཎུཀམཏྟམྤི ཨུདཀཾ སཎྛཱཏི, གོཔྥཀམཏྟམྤི ཨུདཀཾ སཎྛཱཏི. ཧོཏི ཁོ སོ, ཨཱཝུསོ, སམཡོ, ཡཾ མཧཱསམུདྡེ ཨངྒུལིཔབྦཏེམནམཏྟམྤི ཨུདཀཾ ན ཧོཏི. ཏསྶཱ ཧི ནཱམ, ཨཱཝུསོ, བཱཧིརཱཡ ཨཱཔོདྷཱཏུཡཱ ཏཱཝ མཧལླིཀཱཡ ཨནིཙྩཏཱ ¶ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཁཡདྷམྨཏཱ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཝཡདྷམྨཏཱ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཏཱ པཉྙཱཡིསྶཏི. ཀིཾ པནིམསྶ མཏྟཊྛཀསྶ ཀཱཡསྶ ཏཎྷུཔཱདིནྣསྶ ‘ཨཧནྟི ཝཱ མམནྟི ཝཱ ཨསྨཱིཏི’ ཝཱ? ཨཐ ཁྭཱསྶ ནོཏེཝེཏྠ ཧོཏི…པེ… ཏསྶ ཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ བུདྡྷཾ ཨནུསྶརཏོ, ཨེཝཾ དྷམྨཾ ཨནུསྶརཏོ, ཨེཝཾ སངྒྷཾ ཨནུསྶརཏོ ཨུཔེཀྑཱ ཀུསལནིསྶིཏཱ སཎྛཱཏི. སོ ཏེན ཨཏྟམནོ ཧོཏི. ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ བཧུཀཏཾ ཧོཏི.

༣༠༤. ‘‘ཀཏམཱ ཙཱཝུསོ, ཏེཛོདྷཱཏུ? ཏེཛོདྷཱཏུ སིཡཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ, སིཡཱ བཱཧིརཱ. ཀཏམཱ ཙཱཝུསོ, ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཏེཛོདྷཱཏུ? ཡཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཙྩཏྟཾ ཏེཛོ ཏེཛོགཏཾ ཨུཔཱདིནྣཾ, སེཡྻཐིདཾ – ཡེན ཙ སནྟཔྤཏི, ཡེན ཙ ཛཱིརཱིཡཏི, ཡེན ཙ པརིཌཡ྄ཧཏི, ཡེན ཙ ཨསིཏཔཱིཏཁཱཡིཏསཱཡིཏཾ སམྨཱ པརིཎཱམཾ གཙྪཏི, ཡཾ ཝཱ པནཉྙམྤི ཀིཉྩི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཙྩཏྟཾ ཏེཛོ ཏེཛོགཏཾ ཨུཔཱདིནྣཾ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཏེཛོདྷཱཏུ. ཡཱ ཙེཝ ཁོ པན ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཏེཛོདྷཱཏུ ཡཱ ཙ བཱཧིརཱ ཏེཛོདྷཱཏུ, ཏེཛོདྷཱཏུརེཝེསཱ. ‘ཏཾ ནེཏཾ མམ ¶ , ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དིསྭཱ ཏེཛོདྷཱཏུཡཱ ནིབྦིནྡཏི, ཏེཛོདྷཱཏུཡཱ ཙིཏྟཾ ཝིརཱཛེཏི.

‘‘ཧོཏི ¶ ཁོ སོ, ཨཱཝུསོ, སམཡོ ཡཾ བཱཧིརཱ ཏེཛོདྷཱཏུ པཀུཔྤཏི. སཱ གཱམམྤི དཧཏི, ནིགམམྤི དཧཏི, ནགརམྤི དཧཏི, ཛནཔདམྤི དཧཏི, ཛནཔདཔདེསམྤི དཧཏི. སཱ ཧརིཏནྟཾ ཝཱ པནྠནྟཾ ཝཱ སེལནྟཾ ཝཱ ཨུདཀནྟཾ ཝཱ རམཎཱིཡཾ ཝཱ བྷཱུམིབྷཱགཾ ཨཱགམྨ ཨནཱཧཱརཱ ནིབྦཱཡཏི. ཧོཏི ཁོ སོ, ཨཱཝུསོ, སམཡོ ཡཾ ཀུཀྐུཊཔཏྟེནཔི ནྷཱརུདདྡུལེནཔི ཨགྒིཾ གཝེསནྟི ¶ . ཏསྶཱ ཧི ནཱམ, ཨཱཝུསོ, བཱཧིརཱཡ ཏེཛོདྷཱཏུཡཱ ཏཱཝ མཧལླིཀཱཡ ཨནིཙྩཏཱ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཁཡདྷམྨཏཱ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཝཡདྷམྨཏཱ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཏཱ པཉྙཱཡིསྶཏི. ཀིཾ པནིམསྶ མཏྟཊྛཀསྶ ཀཱཡསྶ ཏཎྷུཔཱདིནྣསྶ ‘ཨཧནྟི ཝཱ མམནྟི ཝཱ ཨསྨཱི’ཏི ཝཱ? ཨཐ ཁྭཱསྶ ནོཏེཝེཏྠ ཧོཏི…པེ… ཏསྶ ཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ བུདྡྷཾ ཨནུསྶརཏོ ཨེཝཾ དྷམྨཾ ཨནུསྶརཏོ ཨེཝཾ སངྒྷཾ ཨནུསྶརཏོ ཨུཔེཀྑཱ ཀུསལནིསྶིཏཱ སཎྛཱཏི, སོ ཏེན ཨཏྟམནོ ཧོཏི. ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ བཧུཀཏཾ ཧོཏི.

༣༠༥. ‘‘ཀཏམཱ ཙཱཝུསོ, ཝཱཡོདྷཱཏུ? ཝཱཡོདྷཱཏུ སིཡཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ, སིཡཱ བཱཧིརཱ. ཀཏམཱ ཙཱཝུསོ, ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཝཱཡོདྷཱཏུ? ཡཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཙྩཏྟཾ ཝཱཡོ ཝཱཡོགཏཾ ཨུཔཱདིནྣཾ, སེཡྻཐིདཾ – ཨུདྡྷངྒམཱ ཝཱཏཱ, ཨདྷོགམཱ ཝཱཏཱ, ཀུཙྪིསཡཱ ཝཱཏཱ, ཀོཊྛཱསཡཱ [ཀོཊྛསཡཱ (སཱི. པཱི.)] ཝཱཏཱ, ཨངྒམངྒཱནུསཱརིནོ ¶ ཝཱཏཱ, ཨསྶཱསོ པསྶཱསོ ཨིཏི, ཡཾ ཝཱ པནཉྙམྤི ཀིཉྩི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཙྩཏྟཾ ཝཱཡོ ཝཱཡོགཏཾ ཨུཔཱདིནྣཾ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཝཱཡོདྷཱཏུ. ཡཱ ཙེཝ ཁོ པན ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཝཱཡོདྷཱཏུ, ཡཱ ཙ བཱཧིརཱ ཝཱཡོདྷཱཏུ, ཝཱཡོདྷཱཏུརེཝེསཱ. ‘ཏཾ ནེཏཾ མམ ནེསོཧམསྨི ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དིསྭཱ ཝཱཡོདྷཱཏུཡཱ ནིབྦིནྡཏི ཝཱཡོདྷཱཏུཡཱ ཙིཏྟཾ ཝིརཱཛེཏི.

‘‘ཧོཏི ¶ ཁོ སོ, ཨཱཝུསོ, སམཡོ ཡཾ བཱཧིརཱ ཝཱཡོདྷཱཏུ པཀུཔྤཏི. སཱ གཱམམྤི ཝཧཏི, ནིགམམྤི ཝཧཏི, ནགརམྤི ཝཧཏི, ཛནཔདམྤི ཝཧཏི, ཛནཔདཔདེསམྤི ཝཧཏི. ཧོཏི ཁོ སོ, ཨཱཝུསོ, སམཡོ ཡཾ གིམྷཱནཾ པཙྪིམེ མཱསེ ཏཱལཝཎྚེནཔི ཝིདྷཱུཔནེནཔི ཝཱཏཾ པརིཡེསནྟི, ཨོསྶཝནེཔི ¶ ཏིཎཱནི ན ཨིཙྪནྟི. ཏསྶཱ ཧི ནཱམ, ཨཱཝུསོ, བཱཧིརཱཡ ཝཱཡོདྷཱཏུཡཱ ཏཱཝ མཧལླིཀཱཡ ཨནིཙྩཏཱ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཁཡདྷམྨཏཱ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཝཡདྷམྨཏཱ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཏཱ པཉྙཱཡིསྶཏི. ཀིཾ པནིམསྶ མཏྟཊྛཀསྶ ཀཱཡསྶ ཏཎྷུཔཱདིནྣསྶ ‘ཨཧནྟི ཝཱ མམནྟི ཝཱ ཨསྨཱི’ཏི ཝཱ? ཨཐ ཁྭཱསྶ ནོཏེཝེཏྠ ཧོཏི.

‘‘ཏཉྩེ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུཾ པརེ ཨཀྐོསནྟི པརིབྷཱསནྟི རོསེནྟི ཝིཧེསེནྟི. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི, ཨུཔྤནྣཱ ཁོ མེ ཨཡཾ སོཏསམྥསྶཛཱ དུཀྑཱ ཝེདནཱ. སཱ ཙ ཁོ པཊིཙྩ, ནོ ཨཔཊིཙྩ. ཀིཾ པཊིཙྩ? ཕསྶཾ པཊིཙྩ. སོཔི ཕསྶོ ཨནིཙྩོཏི པསྶཏི, ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱཏི ¶ པསྶཏི ¶ , སཉྙཱ ཨནིཙྩཱཏི པསྶཏི, སངྑཱརཱ ཨནིཙྩཱཏི པསྶཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི. ཏསྶ དྷཱཏཱརམྨཎམེཝ ཙིཏྟཾ པཀྑནྡཏི པསཱིདཏི སནྟིཊྛཏི ཨདྷིམུཙྩཏི.

‘‘ཏཉྩེ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུཾ པརེ ཨནིཊྛེཧི ཨཀནྟེཧི ཨམནཱཔེཧི སམུདཱཙརནྟི, པཱཎིསམྥསྶེནཔི ལེཌྜུསམྥསྶེནཔི དཎྜསམྥསྶེནཔི སཏྠསམྥསྶེནཔི. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི ‘ཏཐཱབྷཱུཏོ ཁོ ཨཡཾ ཀཱཡོ ཡཐཱབྷཱུཏསྨིཾ ཀཱཡེ པཱཎིསམྥསྶཱཔི ཀམནྟི, ལེཌྜུསམྥསྶཱཔི ཀམནྟི, དཎྜསམྥསྶཱཔི ཀམནྟི, སཏྠསམྥསྶཱཔི ཀམནྟི. ཝུཏྟཾ ཁོ པནེཏཾ བྷགཝཏཱ ཀཀཙཱུཔམོཝཱདེ ‘‘ཨུབྷཏོདཎྜཀེན ཙེཔི, བྷིཀྑཝེ, ཀཀཙེན ཙོརཱ ཨོཙརཀཱ ཨངྒམངྒཱནི ཨོཀནྟེཡྻུཾ. ཏཏྲཱཔི ཡོ མནོ པདཱུསེཡྻ, ན མེ སོ ཏེན སཱསནཀརོ’’ཏི. ཨཱརདྡྷཾ ཁོ པན མེ ཝཱིརིཡཾ བྷཝིསྶཏི ཨསལླཱིནཾ, ཨུཔཊྛིཏཱ སཏི ཨསམྨུཊྛཱ, པསྶདྡྷོ ཀཱཡོ ཨསཱརདྡྷོ, སམཱཧིཏཾ ཙིཏྟཾ ཨེཀགྒཾ. ཀཱམཾ དཱནི ཨིམསྨིཾ ཀཱཡེ པཱཎིསམྥསྶཱཔི ཀམནྟུ, ལེཌྜུསམྥསྶཱཔི ཀམནྟུ, དཎྜསམྥསྶཱཔི ཀམནྟུ, སཏྠསམྥསྶཱཔི ཀམནྟུ. ཀརཱིཡཏི ཧིདཾ བུདྡྷཱནཾ སཱསན’ནྟི.

‘‘ཏསྶ ཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ བུདྡྷཾ ཨནུསྶརཏོ, ཨེཝཾ དྷམྨཾ ཨནུསྶརཏོ, ཨེཝཾ སངྒྷཾ ཨནུསྶརཏོ ཨུཔེཀྑཱ ཀུསལནིསྶིཏཱ ན སཎྛཱཏི. སོ ཏེན སཾཝིཛྫཏི སཾཝེགཾ ཨཱཔཛྫཏི – ‘ཨལཱབྷཱ ཝཏ མེ, ན ཝཏ མེ ལཱབྷཱ, དུལླདྡྷཾ ཝཏ མེ, ན ཝཏ མེ སུལདྡྷཾ. ཡསྶ མེ ཨེཝཾ བུདྡྷཾ ¶ ཨནུསྶརཏོ, ཨེཝཾ དྷམྨཾ ཨནུསྶརཏོ, ཨེཝཾ སངྒྷཾ ཨནུསྶརཏོ ཨུཔེཀྑཱ ཀུསལནིསྶིཏཱ ¶ ན སཎྛཱཏཱི’ཏི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, སུཎིསཱ སསུརཾ དིསྭཱ སཾཝིཛྫཏི སཾཝེགཾ ཨཱཔཛྫཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏསྶ ཙེ ¶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ བུདྡྷཾ ཨནུསྶརཏོ, ཨེཝཾ དྷམྨཾ ཨནུསྶརཏོ, ཨེཝཾ སངྒྷཾ ཨནུསྶརཏོ, ཨུཔེཀྑཱ ཀུསལནིསྶིཏཱ ན སཎྛཱཏི. སོ ཏེན སཾཝིཛྫཏི སཾཝེགཾ ཨཱཔཛྫཏི – ‘ཨལཱབྷཱ ཝཏ མེ, ན ཝཏ མེ ལཱབྷཱ, དུལླདྡྷཾ ཝཏ མེ, ན ཝཏ མེ སུལདྡྷཾ. ཡསྶ མེ ཨེཝཾ བུདྡྷཾ ཨནུསྶརཏོ, ཨེཝཾ དྷམྨཾ ཨནུསྶརཏོ, ཨེཝཾ སངྒྷཾ ཨནུསྶརཏོ, ཨུཔེཀྑཱ ཀུསལནིསྶིཏཱ ན སཎྛཱཏཱི’ཏི. ཏསྶ ཙེ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ བུདྡྷཾ ཨནུསྶརཏོ, ཨེཝཾ དྷམྨཾ ཨནུསྶརཏོ, ཨེཝཾ སངྒྷཾ ཨནུསྶརཏོ, ཨུཔེཀྑཱ ཀུསལནིསྶིཏཱ སཎྛཱཏི, སོ ཏེན ཨཏྟམནོ ཧོཏི. ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ བཧུཀཏཾ ཧོཏི.

༣༠༦. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, ཀཊྛཉྩ པཊིཙྩ ཝལླིཉྩ པཊིཙྩ ཏིཎཉྩ པཊིཙྩ མཏྟིཀཉྩ པཊིཙྩ ཨཱཀཱསོ པརིཝཱརིཏོ ཨགཱརཾ ཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཊྛིཉྩ ¶ པཊིཙྩ ནྷཱརུཉྩ པཊིཙྩ མཾསཉྩ པཊིཙྩ ཙམྨཉྩ པཊིཙྩ ཨཱཀཱསོ པརིཝཱརིཏོ རཱུཔཾ ཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི. ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཉྩེཝ, ཨཱཝུསོ, ཙཀྑུཾ ཨཔརིབྷིནྣཾ ཧོཏི, བཱཧིརཱ ཙ རཱུཔཱ ན ཨཱཔཱཐཾ ཨཱགཙྪནྟི, ནོ ཙ ཏཛྫོ སམནྣཱཧཱརོ ཧོཏི, ནེཝ ཏཱཝ ཏཛྫསྶ ཝིཉྙཱཎབྷཱགསྶ པཱཏུབྷཱཝོ ཧོཏི. ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཉྩེཝ [ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཉྩེ (སཱི. སྱཱ. པཱི.), ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཉྩེཔི (?)], ཨཱཝུསོ, ཙཀྑུཾ ཨཔརིབྷིནྣཾ ཧོཏི བཱཧིརཱ ཙ རཱུཔཱ ཨཱཔཱཐཾ ཨཱགཙྪནྟི, ནོ ཙ ཏཛྫོ སམནྣཱཧཱརོ ཧོཏི, ནེཝ ¶ ཏཱཝ ཏཛྫསྶ ཝིཉྙཱཎབྷཱགསྶ པཱཏུབྷཱཝོ ཧོཏི. ཡཏོ ཙ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཉྩེཝ ཙཀྑུཾ ཨཔརིབྷིནྣཾ ཧོཏི, བཱཧིརཱ ཙ རཱུཔཱ ཨཱཔཱཐཾ ཨཱགཙྪནྟི, ཏཛྫོ ཙ སམནྣཱཧཱརོ ཧོཏི. ཨེཝཾ ཏཛྫསྶ ཝིཉྙཱཎབྷཱགསྶ པཱཏུབྷཱཝོ ཧོཏི. ཡཾ ཏཐཱབྷཱུཏསྶ རཱུཔཾ ཏཾ རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ སངྒཧཾ གཙྪཏི, ཡཱ ཏཐཱབྷཱུཏསྶ ཝེདནཱ སཱ ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ སངྒཧཾ གཙྪཏི, ཡཱ ཏཐཱབྷཱུཏསྶ སཉྙཱ སཱ སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ སངྒཧཾ གཙྪཏི, ཡེ ཏཐཱབྷཱུཏསྶ སངྑཱརཱ ཏེ སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ སངྒཧཾ གཙྪནྟི, ཡཾ ཏཐཱབྷཱུཏསྶ ཝིཉྙཱཎཾ ཏཾ ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ སངྒཧཾ གཙྪཏི.

‘‘སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨེཝཉྷི ཀིར ཨིམེསཾ པཉྩནྣཾ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱནཾ སངྒཧོ སནྣིཔཱཏོ སམཝཱཡོ ཧོཏི. ཝུཏྟཾ ཁོ པནེཏཾ བྷགཝཏཱ – ‘ཡོ པཊིཙྩསམུཔྤཱདཾ པསྶཏི ¶ སོ དྷམྨཾ པསྶཏི; ཡོ དྷམྨཾ པསྶཏི སོ པཊིཙྩསམུཔྤཱདཾ པསྶཏཱིཏི. པཊིཙྩསམུཔྤནྣཱ ཁོ པནིམེ ཡདིདཾ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ. ཡོ ཨིམེསུ པཉྩསུ ¶ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཚནྡོ ཨཱལཡོ ཨནུནཡོ ཨཛ྄ཛྷོསཱནཾ སོ དུཀྑསམུདཡོ. ཡོ ཨིམེསུ པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ, སོ དུཀྑནིརོདྷོ’ཏི. ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ བཧུཀཏཾ ཧོཏི.

‘‘ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཉྩེཝ, ཨཱཝུསོ, སོཏཾ ཨཔརིབྷིནྣཾ ཧོཏི…པེ… གྷཱནཾ ཨཔརིབྷིནྣཾ ཧོཏི… ཛིཝ྄ཧཱ ཨཔརིབྷིནྣཱ ཧོཏི… ཀཱཡོ ཨཔརིབྷིནྣོ ཧོཏི… མནོ ཨཔརིབྷིནྣོ ཧོཏི, བཱཧིརཱ ཙ དྷམྨཱ ན ཨཱཔཱཐཾ ཨཱགཙྪནྟི ¶ ནོ ཙ ཏཛྫོ སམནྣཱཧཱརོ ཧོཏི, ནེཝ ཏཱཝ ཏཛྫསྶ ཝིཉྙཱཎབྷཱགསྶ པཱཏུབྷཱཝོ ཧོཏི. ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀོ ཙེཝ, ཨཱཝུསོ, མནོ ཨཔརིབྷིནྣོ ཧོཏི, བཱཧིརཱ ཙ དྷམྨཱ ཨཱཔཱཐཾ ཨཱགཙྪནྟི, ནོ ཙ ཏཛྫོ སམནྣཱཧཱརོ ཧོཏི, ནེཝ ཏཱཝ ཏཛྫསྶ ཝིཉྙཱཎབྷཱགསྶ པཱཏུབྷཱཝོ ཧོཏི. ཡཏོ ཙ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀོ ཙེཝ མནོ ཨཔརིབྷིནྣོ ཧོཏི, བཱཧིརཱ ཙ དྷམྨཱ ཨཱཔཱཐཾ ཨཱགཙྪནྟི, ཏཛྫོ ཙ སམནྣཱཧཱརོ ཧོཏི, ཨེཝཾ ཏཛྫསྶ ཝིཉྙཱཎབྷཱགསྶ པཱཏུབྷཱཝོ ཧོཏི. ཡཾ ཏཐཱབྷཱུཏསྶ རཱུཔཾ ཏཾ རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ སངྒཧཾ གཙྪཏི, ཡཱ ཏཐཱབྷཱུཏསྶ ཝེདནཱ སཱ ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ སངྒཧཾ གཙྪཏི, ཡཱ ཏཐཱབྷཱུཏསྶ སཉྙཱ ¶ སཱ སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ སངྒཧཾ གཙྪཏི, ཡེ ཏཐཱབྷཱུཏསྶ སངྑཱརཱ ཏེ སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ སངྒཧཾ གཙྪནྟི, ཡཾ ཏཐཱབྷཱུཏསྶ ཝིཉྙཱཎཾ ཏཾ ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ སངྒཧཾ གཙྪཏི. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨེཝཉྷི ཀིར ཨིམེསཾ པཉྩནྣཾ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱནཾ སངྒཧོ སནྣིཔཱཏོ སམཝཱཡོ ཧོཏི. ཝུཏྟཾ ཁོ པནེཏཾ བྷགཝཏཱ – ‘‘ཡོ པཊིཙྩསམུཔྤཱདཾ པསྶཏི སོ དྷམྨཾ པསྶཏི; ཡོ དྷམྨཾ པསྶཏི སོ པཊིཙྩསམུཔྤཱདཾ པསྶཏཱི’’ཏི. པཊིཙྩསམུཔྤནྣཱ ཁོ པནིམེ ཡདིདཾ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ. ཡོ ཨིམེསུ པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཚནྡོ ཨཱལཡོ ཨནུནཡོ ཨཛ྄ཛྷོསཱནཾ སོ དུཀྑསམུདཡོ. ཡོ ཨིམེསུ པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ སོ དུཀྑནིརོདྷོ’ཏི. ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ བཧུཀཏཾ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ ¶ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

མཧཱཧཏྠིཔདོཔམསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཨཊྛམཾ.

༩. མཧཱསཱརོཔམསུཏྟཾ

༣༠༧. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི གིཛ྄ཛྷཀཱུཊེ པབྦཏེ ཨཙིརཔཀྐནྟེ དེཝདཏྟེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ དེཝདཏྟཾ ཨཱརབྦྷ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི –

‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཀུལཔུཏྟོ སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ ཧོཏི – ‘ཨོཏིཎྞོམྷི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི, དུཀྑོཏིཎྞོ དུཀྑཔརེཏོ, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨིམསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ཨནྟཀིརིཡཱ པཉྙཱཡེཐཱ’ཏི. སོ ཨེཝཾ པབྦཛིཏོ སམཱནོ ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ཨཏྟམནོ ཧོཏི པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི པརཾ ཝམྦྷེཏི – ‘ཨཧམསྨི ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀཝཱ [ལཱབྷཱི སིལོཀཝཱ (སཱི. པཱི.), ལཱབྷཱི སཀྐཱར སིལོཀཝཱ (སྱཱ.)], ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ཨཔྤཉྙཱཏཱ ཨཔྤེསཀྑཱ’ཏི. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན མཛྫཏི པམཛྫཏི པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི, པམཏྟོ སམཱནོ དུཀྑཾ ཝིཧརཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ སཱརཾ ཨཏིཀྐམྨ ཕེགྒུཾ ཨཏིཀྐམྨ ཏཙཾ ཨཏིཀྐམྨ པཔཊིཀཾ, སཱཁཱཔལཱསཾ ཚེཏྭཱ ཨཱདཱཡ པཀྐམེཡྻ ‘སཱར’ནྟི མཉྙམཱནོ. ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ན ཝཏཱཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ ཨཉྙཱསི ¶ སཱརཾ, ན ཨཉྙཱསི ཕེགྒུཾ, ན ཨཉྙཱསི ཏཙཾ, ན ཨཉྙཱསི པཔཊིཀཾ, ན ཨཉྙཱསི སཱཁཱཔལཱསཾ. ཏཐཱ ཧཡཾ [ཏཐཱཔཱཡཾ (ཀ.)] བྷཝཾ པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ སཱརཾ ཨཏིཀྐམྨ ཕེགྒུཾ ཨཏིཀྐམྨ ཏཙཾ ཨཏིཀྐམྨ པཔཊིཀཾ, སཱཁཱཔལཱསཾ ཚེཏྭཱ ཨཱདཱཡ པཀྐནྟོ ‘སཱར’ནྟི མཉྙམཱནོ. ཡཉྩསྶ སཱརེན སཱརཀརཎཱིཡཾ ཏཉྩསྶ ཨཏྠཾ ནཱནུབྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིདྷེཀཙྩོ ཀུལཔུཏྟོ སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ ཧོཏི – ཨོཏིཎྞོམྷི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི, དུཀྑོཏིཎྞོ དུཀྑཔརེཏོ ¶ , ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨིམསྶ ཀེཝལསྶ ཨནྟཀིརིཡཱ པཉྙཱཡེཐཱ’ཏི. སོ ཨེཝཾ པབྦཛིཏོ ¶ སམཱནོ ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ཨཏྟམནོ ཧོཏི པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི ¶ ‘ཨཧམསྨི ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀཝཱ, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ཨཔྤཉྙཱཏཱ ཨཔྤེསཀྑཱ’ཏི. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན མཛྫཏི པམཛྫཏི པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི, པམཏྟོ སམཱནོ དུཀྑཾ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཱཁཱཔལཱསཾ ཨགྒཧེསི བྲཧྨཙརིཡསྶ; ཏེན ཙ ཝོསཱནཾ ཨཱཔཱདི.

༣༠༨. ‘‘ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཀུལཔུཏྟོ སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ ཧོཏི – ‘ཨོཏིཎྞོམྷི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི ¶ པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི, དུཀྑོཏིཎྞོ དུཀྑཔརེཏོ, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨིམསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ཨནྟཀིརིཡཱ པཉྙཱཡེཐཱ’ཏི. སོ ཨེཝཾ པབྦཛིཏོ སམཱནོ ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན ཨཏྟམནོ ཧོཏི ན པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན མཛྫཏི ནཔྤམཛྫཏི ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཨཔྤམཏྟོ སམཱནོ སཱིལསམྤདཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ཨཏྟམནོ ཧོཏི པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི – ‘ཨཧམསྨི སཱིལཝཱ ཀལྱཱཎདྷམྨོ, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ དུསྶཱིལཱ པཱཔདྷམྨཱ’ཏི. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ མཛྫཏི པམཛྫཏི པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི, པམཏྟོ སམཱནོ དུཀྑཾ ཝིཧརཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ སཱརཾ ཨཏིཀྐམྨ ཕེགྒུཾ ཨཏིཀྐམྨ ཏཙཾ, པཔཊིཀཾ ཚེཏྭཱ ཨཱདཱཡ པཀྐམེཡྻ ‘སཱར’ནྟི མཉྙམཱནོ. ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ན ཝཏཱཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ ཨཉྙཱསི སཱརཾ, ན ཨཉྙཱསི ཕེགྒུཾ, ན ཨཉྙཱསི ཏཙཾ, ན ཨཉྙཱསི པཔཊིཀཾ, ན ཨཉྙཱསི སཱཁཱཔལཱསཾ. ཏཐཱ ཧཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ སཱརཾ ¶ ཨཏིཀྐམྨ ཕེགྒུཾ ཨཏིཀྐམྨ ¶ ཏཙཾ, པཔཊིཀཾ ཚེཏྭཱ ཨཱདཱཡ པཀྐནྟོ ‘སཱར’ནྟི མཉྙམཱནོ; ཡཉྩསྶ སཱརེན སཱརཀརཎཱིཡཾ ཏཉྩསྶ ཨཏྠཾ ནཱནུབྷཝིསྶཏཱི’ཏི.

‘‘ཨེཝམེཝ ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིདྷེཀཙྩོ ཀུལཔུཏྟོ སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ ཧོཏི – ‘ཨོཏིཎྞོམྷི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི, དུཀྑོཏིཎྞོ དུཀྑཔརེཏོ, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨིམསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ཨནྟཀིརིཡཱ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི. སོ ཨེཝཾ པབྦཛིཏོ སམཱནོ ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན ཨཏྟམནོ ཧོཏི ན པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན མཛྫཏི ནཔྤམཛྫཏི ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཨཔྤམཏྟོ སམཱནོ སཱིལསམྤདཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ཨཏྟམནོ ཧོཏི པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི – ‘ཨཧམསྨི སཱིལཝཱ ཀལྱཱཎདྷམྨོ, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ དུསྶཱིལཱ པཱཔདྷམྨཱ’ཏི. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ མཛྫཏི པམཛྫཏི པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི, པམཏྟོ སམཱནོ དུཀྑཾ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ¶ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ པཔཊིཀཾ ཨགྒཧེསི བྲཧྨཙརིཡསྶ; ཏེན ཙ ཝོསཱནཾ ཨཱཔཱདི.

༣༠༩. ‘‘ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཀུལཔུཏྟོ སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ ཧོཏི – ‘ཨོཏིཎྞོམྷི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི ¶ པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི, དུཀྑོཏིཎྞོ དུཀྑཔརེཏོ, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨིམསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ཨནྟཀིརིཡཱ པཉྙཱཡེཐཱ’ཏི. སོ ཨེཝཾ པབྦཛིཏོ སམཱནོ ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན ཨཏྟམནོ ཧོཏི ན པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན མཛྫཏི ནཔྤམཛྫཏི ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི, ཨཔྤམཏྟོ སམཱནོ སཱིལསམྤདཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ཨཏྟམནོ ཧོཏི ནོ ཙ ཁོ པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ན མཛྫཏི ནཔྤམཛྫཏི ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཨཔྤམཏྟོ སམཱནོ སམཱདྷིསམྤདཾ ཨཱརཱདྷེཏི ¶ . སོ ཏཱཡ སམཱདྷིསམྤདཱཡ ཨཏྟམནོ ཧོཏི པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏཱཡ སམཱདྷིསམྤདཱཡ ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི – ‘ཨཧམསྨི སམཱཧིཏོ ཨེཀགྒཙིཏྟོ, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ཨསམཱཧིཏཱ ཝིབྦྷནྟཙིཏྟཱ’ཏི. སོ ཏཱཡ སམཱདྷིསམྤདཱཡ མཛྫཏི པམཛྫཏི པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི, པམཏྟོ སམཱནོ དུཀྑཾ ཝིཧརཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ སཱརཾ ཨཏིཀྐམྨ ཕེགྒུཾ ཏཙཾ ཚེཏྭཱ ཨཱདཱཡ པཀྐམེཡྻ ‘སཱར’ནྟི མཉྙམཱནོ. ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ ‘ན ཝཏཱཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ ཨཉྙཱསི སཱརཾ ¶ , ན ཨཉྙཱསི ཕེགྒུཾ, ན ཨཉྙཱསི ཏཙཾ, ན ཨཉྙཱསི པཔཊིཀཾ, ན ཨཉྙཱསི སཱཁཱཔལཱསཾ. ཏཐཱ ཧཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ སཱརཾ ཨཏིཀྐམྨ ཕེགྒུཾ ཏཙཾ ཚེཏྭཱ ཨཱདཱཡ པཀྐནྟོ ‘སཱར’ནྟི མཉྙམཱནོ. ཡཉྩསྶ སཱརེན སཱརཀརཎཱིཡཾ ཏཉྩསྶ ཨཏྠཾ ནཱནུབྷཝིསྶཏཱི’ཏི.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིདྷེཀཙྩོ ཀུལཔུཏྟོ སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ ཧོཏི – ‘ཨོཏིཎྞོམྷི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི, དུཀྑོཏིཎྞོ དུཀྑཔརེཏོ, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨིམསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ཨནྟཀིརིཡཱ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི. སོ ཨེཝཾ པབྦཛིཏོ སམཱནོ ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན ཨཏྟམནོ ཧོཏི ན པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན མཛྫཏི ནཔྤམཛྫཏི ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི, ཨཔྤམཏྟོ སམཱནོ སཱིལསམྤདཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ཨཏྟམནོ ཧོཏི ནོ ཙ ཁོ པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ན མཛྫཏི ནཔྤམཛྫཏི ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི, ཨཔྤམཏྟོ སམཱནོ སམཱདྷིསམྤདཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏཱཡ སམཱདྷིསམྤདཱཡ ཨཏྟམནོ ཧོཏི པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏཱཡ སམཱདྷིསམྤདཱཡ ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི – ‘ཨཧམསྨི ¶ སམཱཧིཏོ ཨེཀགྒཙིཏྟོ, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ཨསམཱཧིཏཱ ཝིབྦྷནྟཙིཏྟཱ’ཏི. སོ ཏཱཡ ¶ སམཱདྷིསམྤདཱཡ མཛྫཏི པམཛྫཏི པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི, པམཏྟོ སམཱནོ དུཀྑཾ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཏཙཾ ཨགྒཧེསི བྲཧྨཙརིཡསྶ; ཏེན ཙ ཝོསཱནཾ ཨཱཔཱདི.

༣༡༠. ‘‘ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཀུལཔུཏྟོ སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ ཧོཏི – ‘ཨོཏིཎྞོམྷི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི, དུཀྑོཏིཎྞོ དུཀྑཔརེཏོ, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨིམསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ¶ ཨནྟཀིརིཡཱ པཉྙཱཡེཐཱ’ཏི. སོ ཨེཝཾ པབྦཛིཏོ སམཱནོ ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན ཨཏྟམནོ ཧོཏི ན པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན མཛྫཏི ནཔྤམཛྫཏི ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཨཔྤམཏྟོ སམཱནོ སཱིལསམྤདཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ཨཏྟམནོ ཧོཏི, ནོ ཙ ཁོ པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ན མཛྫཏི ནཔྤམཛྫཏི ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི, ཨཔྤམཏྟོ སམཱནོ སམཱདྷིསམྤདཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏཱཡ སམཱདྷིསམྤདཱཡ ཨཏྟམནོ ཧོཏི, ནོ ཙ ཁོ པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏཱཡ སམཱདྷིསམྤདཱཡ ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སོ ཏཱཡ སམཱདྷིསམྤདཱཡ ན མཛྫཏི ནཔྤམཛྫཏི ¶ ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི ཨཔྤམཏྟོ སམཱནོ ཉཱཎདསྶནཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏེན ཉཱཎདསྶནེན ཨཏྟམནོ ཧོཏི པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏེན ཉཱཎདསྶནེན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི – ‘ཨཧམསྨི ཛཱནཾ པསྶཾ ཝིཧརཱམི. ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ཨཛཱནཾ ཨཔསྶཾ ཝིཧརནྟཱི’ཏི. སོ ཏེན ཉཱཎདསྶནེན མཛྫཏི པམཛྫཏི པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི, པམཏྟོ སམཱནོ དུཀྑཾ ཝིཧརཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ སཱརཾ ཕེགྒུཾ ཚེཏྭཱ ཨཱདཱཡ པཀྐམེཡྻ ‘སཱར’ནྟི མཉྙམཱནོ. ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ན ཝཏཱཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ ཨཉྙཱསི སཱརཾ ན ཨཉྙཱསི ཕེགྒུཾ ན ཨཉྙཱསི ཏཙཾ ན ཨཉྙཱསི པཔཊིཀཾ ན ཨཉྙཱསི སཱཁཱཔལཱསཾ. ཏཐཱ ཧཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ¶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ སཱརཾ ཕེགྒུཾ ཚེཏྭཱ ཨཱདཱཡ པཀྐནྟོ ‘སཱར’ནྟི མཉྙམཱནོ. ཡཉྩསྶ སཱརེན སཱརཀརཎཱིཡཾ ཏཉྩསྶ ཨཏྠཾ ནཱནུབྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝམེཝ ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིདྷེཀཙྩོ ཀུལཔུཏྟོ སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ ཧོཏི – ‘ཨོཏིཎྞོམྷི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི, དུཀྑོཏིཎྞོ དུཀྑཔརེཏོ, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨིམསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ཨནྟཀིརིཡཱ པཉྙཱཡེཐཱ’ཏི. སོ ཨེཝཾ པབྦཛིཏོ སམཱནོ ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ¶ ན ཨཏྟམནོ ཧོཏི ན པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སོ ¶ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན མཛྫཏི ནཔྤམཛྫཏི ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི, ཨཔྤམཏྟོ སམཱནོ སཱིལསམྤདཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ཨཏྟམནོ ཧོཏི, ནོ ཙ ཁོ པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ན མཛྫཏི ནཔྤམཛྫཏི ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི, ཨཔྤམཏྟོ སམཱནོ སམཱདྷིསམྤདཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏཱཡ སམཱདྷིསམྤདཱཡ ཨཏྟམནོ ཧོཏི, ནོ ཙ ཁོ པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏཱཡ སམཱདྷིསམྤདཱཡ ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སོ ཏཱཡ སམཱདྷིསམྤདཱཡ ན མཛྫཏི ནཔྤམཛྫཏི ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི, ཨཔྤམཏྟོ སམཱནོ ཉཱཎདསྶནཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏེན ཉཱཎདསྶནེན ཨཏྟམནོ ཧོཏི པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏེན ཉཱཎདསྶནེན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི – ‘ཨཧམསྨི ཛཱནཾ པསྶཾ ཝིཧརཱམི, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ཨཛཱནཾ ཨཔསྶཾ ཝིཧརནྟཱི’ཏི. སོ ཏེན ཉཱཎདསྶནེན མཛྫཏི པམཛྫཏི པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི, པམཏྟོ སམཱནོ དུཀྑཾ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཕེགྒུཾ ཨགྒཧེསི བྲཧྨཙརིཡསྶ; ཏེན ཙ ཝོསཱནཾ ཨཱཔཱདི.

༣༡༡. ‘‘ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཀུལཔུཏྟོ སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ ཧོཏི – ‘ཨོཏིཎྞོམྷི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི ¶ པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི, དུཀྑོཏིཎྞོ དུཀྑཔརེཏོ, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨིམསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ཨནྟཀིརིཡཱ པཉྙཱཡེཐཱ’ཏི. སོ ཨེཝཾ པབྦཛིཏོ སམཱནོ ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན ཨཏྟམནོ ཧོཏི ¶ , ན པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན མཛྫཏི ནཔྤམཛྫཏི ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི, ཨཔྤམཏྟོ སམཱནོ སཱིལསམྤདཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ཨཏྟམནོ ཧོཏི, ནོ ཙ ཁོ པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ན མཛྫཏི ནཔྤམཛྫཏི ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི, ཨཔྤམཏྟོ སམཱནོ སམཱདྷིསམྤདཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏཱཡ སམཱདྷིསམྤདཱཡ ཨཏྟམནོ ཧོཏི, ནོ ཙ ཁོ པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏཱཡ སམཱདྷིསམྤདཱཡ ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སོ ཏཱཡ སམཱདྷིསམྤདཱཡ ན མཛྫཏི ནཔྤམཛྫཏི ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི, ཨཔྤམཏྟོ སམཱནོ ཉཱཎདསྶནཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏེན ཉཱཎདསྶནེན ཨཏྟམནོ ཧོཏི, ནོ ཙ ཁོ པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏེན ཉཱཎདསྶནེན ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སོ ཏེན ཉཱཎདསྶནེན ན མཛྫཏི ནཔྤམཛྫཏི ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི, ཨཔྤམཏྟོ སམཱནོ ཨསམཡཝིམོཀྑཾ ¶ ཨཱརཱདྷེཏི. ཨཊྛཱནམེཏཾ [ཨཊྛཱནཾ ཁོ པནེཏཾ (ཀ.)], བྷིཀྑཝེ, ཨནཝཀཱསོ ཡཾ སོ བྷིཀྑུ ཏཱཡ ཨསམཡཝིམུཏྟིཡཱ པརིཧཱཡེཐ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ སཱརཉྙེཝ ཚེཏྭཱ ཨཱདཱཡ པཀྐམེཡྻ ‘སཱར’ནྟི ཛཱནམཱནོ. ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨཉྙཱསི ཝཏཱཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ སཱརཾ, ཨཉྙཱསི ཕེགྒུཾ, ཨཉྙཱསི ཏཙཾ, ཨཉྙཱསི པཔཊིཀཾ, ཨཉྙཱསི སཱཁཱཔལཱསཾ. ཏཐཱ ཧཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ ¶ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ སཱརཉྙེཝ ཚེཏྭཱ ཨཱདཱཡ པཀྐནྟོ ‘སཱར’ནྟི ཛཱནམཱནོ. ཡཉྩསྶ སཱརེན སཱརཀརཎཱིཡཾ ཏཉྩསྶ ཨཏྠཾ ཨནུབྷཝིསྶཏཱི’ཏི.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིདྷེཀཙྩོ ཀུལཔུཏྟོ སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ ཧོཏི – ‘ཨོཏིཎྞོམྷི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི, དུཀྑོཏིཎྞོ དུཀྑཔརེཏོ, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨིམསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ཨནྟཀིརིཡཱ པཉྙཱཡེཐཱ’ཏི. སོ ¶ ཨེཝཾ པབྦཛིཏོ སམཱནོ ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན ཨཏྟམནོ ཧོཏི, ན པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན མཛྫཏི ནཔྤམཛྫཏི ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི, ཨཔྤམཏྟོ སམཱནོ སཱིལསམྤདཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ཨཏྟམནོ ཧོཏི, ནོ ཙ ཁོ པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ན མཛྫཏི ནཔྤམཛྫཏི ¶ ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི, ཨཔྤམཏྟོ སམཱནོ སམཱདྷིསམྤདཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏཱཡ སམཱདྷིསམྤདཱཡ ཨཏྟམནོ ཧོཏི, ནོ ཙ ཁོ པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏཱཡ སམཱདྷིསམྤདཱཡ ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སོ ཏཱཡ སམཱདྷིསམྤདཱཡ ན མཛྫཏི ནཔྤམཛྫཏི ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི, ཨཔྤམཏྟོ སམཱནོ ཉཱཎདསྶནཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏེན ཉཱཎདསྶནེན ཨཏྟམནོ ཧོཏི, ནོ ཙ ཁོ པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏེན ཉཱཎདསྶནེན ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སོ ཏེན ཉཱཎདསྶནེན ན མཛྫཏི ནཔྤམཛྫཏི ན པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི, ཨཔྤམཏྟོ སམཱནོ ཨསམཡཝིམོཀྑཾ ¶ ཨཱརཱདྷེཏི. ཨཊྛཱནམེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཝཀཱསོ ཡཾ སོ བྷིཀྑུ ཏཱཡ ཨསམཡཝིམུཏྟིཡཱ པརིཧཱཡེཐ.

‘‘ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ནཡིདཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀཱནིསཾསཾ, ན སཱིལསམྤདཱནིསཾསཾ, ན སམཱདྷིསམྤདཱནིསཾསཾ, ན ཉཱཎདསྶནཱནིསཾསཾ. ཡཱ ཙ ཁོ ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཀུཔྤཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི – ཨེཏདཏྠམིདཾ, བྷིཀྑཝེ, བྲཧྨཙརིཡཾ, ཨེཏཾ སཱརཾ ཨེཏཾ པརིཡོསཱན’’ནྟི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

མཧཱསཱརོཔམསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ནཝམཾ.

༡༠. ཙཱུལ༹སཱརོཔམསུཏྟཾ

༣༡༢. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ པིངྒལཀོཙྪོ བྲཱཧྨཎོ ཡེན ¶ བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ པིངྒལཀོཙྪོ བྲཱཧྨཎོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡེམེ, བྷོ གོཏམ, སམཎབྲཱཧྨཎཱ སངྒྷིནོ གཎིནོ གཎཱཙརིཡཱ ཉཱཏཱ ཡསསྶིནོ ཏིཏྠཀརཱ སཱདྷུསམྨཏཱ, བཧུཛནསྶ, སེཡྻཐིདཾ – པཱུརཎོ ཀསྶཔོ, མཀྑལི གོསཱལོ, ཨཛིཏོ ཀེསཀམྦལོ, པཀུདྷོ ཀཙྩཱཡནོ, སཉྩཡོ [སཉྫཡོ (སཱི. སྱཱ. པཱི. ཀ.)] བེལཊྛཔུཏྟོ, ནིགཎྛོ ནཱཊཔུཏྟོ, སབྦེཏེ སཀཱཡ པཊིཉྙཱཡ ཨབྦྷཉྙཾསུ སབྦེཝ ནཱབྦྷཉྙཾསུ, ཨུདཱཧུ ཨེཀཙྩེ ཨབྦྷཉྙཾསུ ཨེཀཙྩེ ནཱབྦྷཉྙཾསཱུ’’ཏི? ‘‘ཨལཾ, བྲཱཧྨཎ, ཏིཊྛཏེཏཾ – སབྦེཏེ སཀཱཡ པཊིཉྙཱཡ ཨབྦྷཉྙཾསུ སབྦེཝ ནཱབྦྷཉྙཾསུ, ཨུདཱཧུ ཨེཀཙྩེ ཨབྦྷཉྙཾསུ ཨེཀཙྩེ ནཱབྦྷཉྙཾསཱུཏི. དྷམྨཾ ཏེ, བྲཱཧྨཎ, དེསེསྶཱམི, ཏཾ སུཎཱཧི, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཧི, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷོ’’ཏི ཁོ པིངྒལཀོཙྪོ བྲཱཧྨཎོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

༣༡༣. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྲཱཧྨཎ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ སཱརཾ ཨཏིཀྐམྨ ཕེགྒུཾ ཨཏིཀྐམྨ ཏཙཾ ¶ ཨཏིཀྐམྨ པཔཊིཀཾ, སཱཁཱཔལཱསཾ ཚེཏྭཱ ཨཱདཱཡ པཀྐམེཡྻ ‘སཱར’ནྟི མཉྙམཱནོ. ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ན ཝཏཱཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ ཨཉྙཱསི སཱརཾ, ན ཨཉྙཱསི ཕེགྒུཾ, ན ཨཉྙཱསི ཏཙཾ, ན ཨཉྙཱསི པཔཊིཀཾ, ན ཨཉྙཱསི སཱཁཱཔལཱསཾ. ཏཐཱ ཧཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ སཱརཾ ཨཏིཀྐམྨ ཕེགྒུཾ ཨཏིཀྐམྨ ཏཙཾ ཨཏིཀྐམྨ པཔཊིཀཾ, སཱཁཱཔལཱསཾ ཚེཏྭཱ ཨཱདཱཡ པཀྐནྟོ ‘སཱར’ནྟི མཉྙམཱནོ. ཡཉྩསྶ སཱརེན སཱརཀརཎཱིཡཾ ཏཉྩསྶ ཨཏྠཾ ནཱནུབྷཝིསྶཏཱི’ཏི.

༣༡༤. ‘‘སེཡྻཐཱཔི ཝཱ པན, བྲཱཧྨཎ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ ¶ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ སཱརཾ ཨཏིཀྐམྨ ཕེགྒུཾ ཨཏིཀྐམྨ ཏཙཾ ¶ , པཔཊིཀཾ ཚེཏྭཱ ཨཱདཱཡ ¶ པཀྐམེཡྻ ‘སཱར’ནྟི མཉྙམཱནོ. ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ན ཝཏཱཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ ཨཉྙཱསི སཱརཾ, ན ཨཉྙཱསི ཕེགྒུཾ, ན ཨཉྙཱསི ཏཙཾ, ན ཨཉྙཱསི པཔཊིཀཾ, ན ཨཉྙཱསི སཱཁཱཔལཱསཾ. ཏཐཱ ཧཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ སཱརཾ ཨཏིཀྐམྨ ཕེགྒུཾ ཨཏིཀྐམྨ ཏཙཾ པཔཊིཀཾ ཚེཏྭཱ ཨཱདཱཡ པཀྐནྟོ ‘སཱར’ནྟི མཉྙམཱནོ. ཡཉྩསྶ སཱརེན སཱརཀརཎཱིཡཾ ཏཉྩསྶ ཨཏྠཾ ནཱནུབྷཝིསྶཏཱི’ཏི.

༣༡༥. ‘‘སེཡྻཐཱཔི ཝཱ པན, བྲཱཧྨཎ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ ¶ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ སཱརཾ ཨཏིཀྐམྨ ཕེགྒུཾ, ཏཙཾ ཚེཏྭཱ ཨཱདཱཡ པཀྐམེཡྻ ‘སཱར’ནྟི མཉྙམཱནོ. ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ན ཝཏཱཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ ཨཉྙཱསི སཱརཾ, ན ཨཉྙཱསི ཕེགྒུཾ, ན ཨཉྙཱསི ཏཙཾ, ན ཨཉྙཱསི པཔཊིཀཾ, ན ཨཉྙཱསི སཱཁཱཔལཱསཾ. ཏཐཱ ཧཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ སཱརཾ ཨཏིཀྐམྨ ཕེགྒུཾ, ཏཙཾ ཚེཏྭཱ ཨཱདཱཡ པཀྐནྟོ ‘སཱར’ནྟི མཉྙམཱནོ. ཡཉྩསྶ སཱརེན སཱརཀརཎཱིཡཾ ཏཉྩསྶ ཨཏྠཾ ནཱནུབྷཝིསྶཏཱི’ཏི.

༣༡༦. ‘‘སེཡྻཐཱཔི ཝཱ པན, བྲཱཧྨཎ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ སཱརཾ, ཕེགྒུཾ ཚེཏྭཱ ཨཱདཱཡ པཀྐམེཡྻ ‘སཱར’ནྟི མཉྙམཱནོ. ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ན ཝཏཱཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ ཨཉྙཱསི སཱརཾ, ན ཨཉྙཱསི ཕེགྒུཾ, ན ཨཉྙཱསི ཏཙཾ, ན ཨཉྙཱསི པཔཊིཀཾ, ན ཨཉྙཱསི སཱཁཱཔལཱསཾ. ཏཐཱ ཧཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ སཱརཾ, ཕེགྒུཾ ཚེཏྭཱ ཨཱདཱཡ པཀྐནྟོ ‘སཱར’ནྟི མཉྙམཱནོ. ཡཉྩསྶ སཱརེན སཱརཀརཎཱིཡཾ ཏཉྩསྶ ཨཏྠཾ ནཱནུབྷཝིསྶཏཱི’ཏི.

༣༡༧. ‘‘སེཡྻཐཱཔི ཝཱ པན, བྲཱཧྨཎ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ ¶ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ སཱརཉྙེཝ ¶ ཚེཏྭཱ ཨཱདཱཡ པཀྐམེཡྻ ‘སཱར’ནྟི ཛཱནམཱནོ. ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ ¶ པུརིསོ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨཉྙཱསི ཝཏཱཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ སཱརཾ, ཨཉྙཱསི ཕེགྒུཾ, ཨཉྙཱསི ཏཙཾ, ཨཉྙཱསི པཔཊིཀཾ, ཨཉྙཱསི སཱཁཱཔལཱསཾ. ཏཐཱ ཧཡཾ བྷཝཾ པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ སཱརཉྙེཝ ཚེཏྭཱ ཨཱདཱཡ ¶ པཀྐནྟོ ‘སཱར’ནྟི ཛཱནམཱནོ. ཡཉྩསྶ སཱརེན སཱརཀརཎཱིཡཾ ཏཉྩསྶ ཨཏྠཾ ཨནུབྷཝིསྶཏཱི’ཏི.

༣༡༨. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཨིདྷེཀཙྩོ པུགྒལོ སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ ཧོཏི – ‘ཨོཏིཎྞོམྷི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི, དུཀྑོཏིཎྞོ དུཀྑཔརེཏོ, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨིམསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ཨནྟཀིརིཡཱ པཉྙཱཡེཐཱ’ཏི. སོ ཨེཝཾ པབྦཛིཏོ སམཱནོ ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ཨཏྟམནོ ཧོཏི པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི – ‘ཨཧམསྨི ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀཝཱ, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ཨཔྤཉྙཱཏཱ ཨཔྤེསཀྑཱ’ཏི. ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ཙ ཡེ ཨཉྙེ དྷམྨཱ ཨུཏྟརིཏརཱ ཙ པཎཱིཏཏརཱ ཙ ཏེསཾ དྷམྨཱནཾ སཙྪིཀིརིཡཱཡ ན ཚནྡཾ ཛནེཏི, ན ཝཱཡམཏི, ཨོལཱིནཝུཏྟིཀོ ཙ ཧོཏི སཱཐལིཀོ. སེཡྻཐཱཔི སོ, བྲཱཧྨཎ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ སཱརཾ ཨཏིཀྐམྨ ཕེགྒུཾ ཨཏིཀྐམྨ ཏཙཾ ཨཏིཀྐམྨ པཔཊིཀཾ, སཱཁཱཔལཱསཾ ཚེཏྭཱ ¶ ཨཱདཱཡ པཀྐནྟོ ‘སཱར’ནྟི མཉྙམཱནོ. ཡཉྩསྶ སཱརེན སཱརཀརཎཱིཡཾ ཏཉྩསྶ ཨཏྠཾ ནཱནུབྷཝིསྶཏི. ཏཐཱུཔམཱཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨིམཾ པུགྒལཾ ཝདཱམི.

༣༡༩. ‘‘ཨིདྷ པན, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀཙྩོ པུགྒལོ སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ ཧོཏི – ‘ཨོཏིཎྞོམྷི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི, དུཀྑོཏིཎྞོ དུཀྑཔརེཏོ, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨིམསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ཨནྟཀིརིཡཱ པཉྙཱཡེཐཱ’ཏི. སོ ཨེཝཾ པབྦཛིཏོ སམཱནོ ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན ¶ ཨཏྟམནོ ཧོཏི ན པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ཙ ཡེ ཨཉྙེ དྷམྨཱ ཨུཏྟརིཏརཱ ཙ པཎཱིཏཏརཱ ཙ ཏེསཾ དྷམྨཱནཾ སཙྪིཀིརིཡཱཡ ཚནྡཾ ཛནེཏི, ཝཱཡམཏི ¶ , ཨནོལཱིནཝུཏྟིཀོ ཙ ཧོཏི ཨསཱཐལིཀོ. སོ སཱིལསམྤདཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ཨཏྟམནོ ཧོཏི, པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི – ‘ཨཧམསྨི སཱིལཝཱ ཀལྱཱཎདྷམྨོ, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ དུསྶཱིལཱ པཱཔདྷམྨཱ’ཏི. སཱིལསམྤདཱཡ ཙ ཡེ ཨཉྙེ དྷམྨཱ ཨུཏྟརིཏརཱ ཙ པཎཱིཏཏརཱ ཙ ཏེསཾ དྷམྨཱནཾ ¶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ ན ཚནྡཾ ཛནེཏི, ན ཝཱཡམཏི, ཨོལཱིནཝུཏྟིཀོ ཙ ཧོཏི སཱཐལིཀོ. སེཡྻཐཱཔི སོ, བྲཱཧྨཎ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི ¶ སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ སཱརཾ ཨཏིཀྐམྨ ཕེགྒུཾ ཨཏིཀྐམྨ ཏཙཾ, པཔཊིཀཾ ཚེཏྭཱ ཨཱདཱཡ པཀྐནྟོ ‘སཱར’ནྟི མཉྙམཱནོ. ཡཉྩསྶ སཱརེན སཱརཀརཎཱིཡཾ, ཏཉྩསྶ ཨཏྠཾ ནཱནུབྷཝིསྶཏི. ཏཐཱུཔམཱཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨིམཾ པུགྒལཾ ཝདཱམི.

༣༢༠. ‘‘ཨིདྷ པན, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀཙྩོ པུགྒལོ སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ ཧོཏི – ‘ཨོཏིཎྞོམྷི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི, དུཀྑོཏིཎྞོ དུཀྑཔརེཏོ, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨིམསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ཨནྟཀིརིཡཱ པཉྙཱཡེཐཱ’ཏི. སོ ཨེཝཾ པབྦཛིཏོ སམཱནོ ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན ཨཏྟམནོ ཧོཏི, ན པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ཙ ཡེ ཨཉྙེ དྷམྨཱ ཨུཏྟརིཏརཱ ཙ པཎཱིཏཏརཱ ཙ ཏེསཾ དྷམྨཱནཾ སཙྪིཀིརིཡཱཡ ཚནྡཾ ཛནེཏི, ཝཱཡམཏི, ཨནོལཱིནཝུཏྟིཀོ ཙ ཧོཏི ཨསཱཐལིཀོ. སོ སཱིལསམྤདཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ཨཏྟམནོ ཧོཏི ནོ ཙ ཁོ པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སཱིལསམྤདཱཡ ཙ ཡེ ཨཉྙེ དྷམྨཱ ཨུཏྟརིཏརཱ ཙ པཎཱིཏཏརཱ ཙ ཏེསཾ དྷམྨཱནཾ སཙྪིཀིརིཡཱཡ ཚནྡཾ ཛནེཏི, ཝཱཡམཏི, ཨནོལཱིནཝུཏྟིཀོ ཙ ཧོཏི ཨསཱཐལིཀོ ¶ . སོ སམཱདྷིསམྤདཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏཱཡ སམཱདྷིསམྤདཱཡ ཨཏྟམནོ ཧོཏི, པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏཱཡ སམཱདྷིསམྤདཱཡ ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི – ‘ཨཧམསྨི སམཱཧིཏོ ཨེཀགྒཙིཏྟོ, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ¶ ཨསམཱཧིཏཱ ཝིབྦྷནྟཙིཏྟཱ’ཏི. སམཱདྷིསམྤདཱཡ ཙ ཡེ ཨཉྙེ དྷམྨཱ ཨུཏྟརིཏརཱ ཙ པཎཱིཏཏརཱ ཙ, ཏེསཾ དྷམྨཱནཾ སཙྪིཀིརིཡཱཡ ན ཚནྡཾ ཛནེཏི, ན ཝཱཡམཏི, ཨོལཱིནཝུཏྟིཀོ ཙ ཧོཏི སཱཐལིཀོ. སེཡྻཐཱཔི སོ, བྲཱཧྨཎ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ སཱརཾ ཨཏིཀྐམྨ ཕེགྒུཾ, ཏཙཾ ཚེཏྭཱ ཨཱདཱཡ པཀྐནྟོ ‘སཱར’ནྟི མཉྙམཱནོ. ཡཉྩསྶ ¶ སཱརེན སཱརཀརཎཱིཡཾ ཏཉྩསྶ ཨཏྠཾ ནཱནུབྷཝིསྶཏི. ཏཐཱུཔམཱཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨིམཾ པུགྒལཾ ཝདཱམི.

༣༢༡. ‘‘ཨིདྷ པན, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀཙྩོ པུགྒལོ སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ ཧོཏི – ‘ཨོཏིཎྞོམྷི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན…པེ… ¶ ཨནྟཀིརིཡཱ པཉྙཱཡེཐཱ’ཏི. སོ ཨེཝཾ པབྦཛིཏོ སམཱནོ ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན ཨཏྟམནོ ཧོཏི ན པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ཙ ཡེ ཨཉྙེ དྷམྨཱ ཨུཏྟརིཏརཱ ཙ པཎཱིཏཏརཱ ཙ ཏེསཾ དྷམྨཱནཾ སཙྪིཀིརིཡཱཡ ཚནྡཾ ཛནེཏི, ཝཱཡམཏི, ཨནོལཱིནཝུཏྟིཀོ ཙ ཧོཏི ཨསཱཐལིཀོ. སོ སཱིལསམྤདཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ཨཏྟམནོ ཧོཏི, ནོ ཙ ཁོ པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སཱིལསམྤདཱཡ ཙ ཡེ ཨཉྙེ དྷམྨཱ ཨུཏྟརིཏརཱ ཙ པཎཱིཏཏརཱ ཙ ཏེསཾ དྷམྨཱནཾ སཙྪིཀིརིཡཱཡ ཚནྡཾ ཛནེཏི, ཝཱཡམཏི, ཨནོལཱིནཝུཏྟིཀོ ཙ ཧོཏི ཨསཱཐལིཀོ. སོ སམཱདྷིསམྤདཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏཱཡ སམཱདྷིསམྤདཱཡ ཨཏྟམནོ ཧོཏི, ནོ ཙ ཁོ པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏཱཡ སམཱདྷིསམྤདཱཡ ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སམཱདྷིསམྤདཱཡ ཙ ཡེ ཨཉྙེ དྷམྨཱ ཨུཏྟརིཏརཱ ཙ པཎཱིཏཏརཱ ཙ ཏེསཾ དྷམྨཱནཾ ¶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ ཚནྡཾ ཛནེཏི, ཝཱཡམཏི, ཨནོལཱིནཝུཏྟིཀོ ཙ ཧོཏི ཨསཱཐལིཀོ. སོ ཉཱཎདསྶནཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏེན ཉཱཎདསྶནེན ཨཏྟམནོ ཧོཏི, པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ ¶ . སོ ཏེན ཉཱཎདསྶནེན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི – ‘ཨཧམསྨི ཛཱནཾ པསྶཾ ཝིཧརཱམི, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ཨཛཱནཾ ཨཔསྶཾ ཝིཧརནྟཱི’ཏི. ཉཱཎདསྶནེན ཙ ཡེ ཨཉྙེ དྷམྨཱ ཨུཏྟརིཏརཱ ཙ པཎཱིཏཏརཱ ཙ ཏེསཾ དྷམྨཱནཾ སཙྪིཀིརིཡཱཡ ན ཚནྡཾ ཛནེཏི, ན ཝཱཡམཏི, ཨོལཱིནཝུཏྟིཀོ ཙ ཧོཏི སཱཐལིཀོ. སེཡྻཐཱཔི སོ, བྲཱཧྨཎ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ སཱརཾ, ཕེགྒུཾ ཚེཏྭཱ ཨཱདཱཡ པཀྐནྟོ ‘སཱར’ནྟི མཉྙམཱནོ. ཡཉྩསྶ སཱརེན སཱརཀརཎཱིཡཾ ཏཉྩསྶ ཨཏྠཾ ནཱནུབྷཝིསྶཏི. ཏཐཱུཔམཱཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨིམཾ པུགྒལཾ ཝདཱམི.

༣༢༢. ‘‘ཨིདྷ པན, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀཙྩོ པུགྒལོ སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ ཧོཏི – ‘ཨོཏིཎྞོམྷི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི ¶ , དུཀྑོཏིཎྞོ དུཀྑཔརེཏོ ¶ , ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨིམསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ཨནྟཀིརིཡཱ པཉྙཱཡེཐཱ’ཏི. སོ ཨེཝཾ པབྦཛིཏོ སམཱནོ ¶ ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན ཨཏྟམནོ ཧོཏི, ན པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏེན ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀེན ཙ ཡེ ཨཉྙེ དྷམྨཱ ཨུཏྟརིཏརཱ ཙ པཎཱིཏཏརཱ ཙ ཏེསཾ དྷམྨཱནཾ སཙྪིཀིརིཡཱཡ ཚནྡཾ ཛནེཏི, ཝཱཡམཏི, ཨནོལཱིནཝུཏྟིཀོ ཙ ཧོཏི ཨསཱཐལིཀོ. སོ སཱིལསམྤདཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ཨཏྟམནོ ཧོཏི, ནོ ཙ ཁོ པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏཱཡ སཱིལསམྤདཱཡ ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སཱིལསམྤདཱཡ ཙ ཡེ ཨཉྙེ དྷམྨཱ ཨུཏྟརིཏརཱ ཙ པཎཱིཏཏརཱ ཙ ཏེསཾ དྷམྨཱནཾ སཙྪིཀིརིཡཱཡ ཚནྡཾ ཛནེཏི, ཝཱཡམཏི, ཨནོལཱིནཝུཏྟིཀོ ཙ ཧོཏི ཨསཱཐལིཀོ. སོ སམཱདྷིསམྤདཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏཱཡ སམཱདྷིསམྤདཱཡ ཨཏྟམནོ ཧོཏི, ནོ ཙ ཁོ པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏཱཡ སམཱདྷིསམྤདཱཡ ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. སམཱདྷིསམྤདཱཡ ཙ ཡེ ཨཉྙེ དྷམྨཱ ཨུཏྟརིཏརཱ ཙ པཎཱིཏཏརཱ ཙ ཏེསཾ དྷམྨཱནཾ སཙྪིཀིརིཡཱཡ ཚནྡཾ ཛནེཏི, ཝཱཡམཏི, ཨནོལཱིནཝུཏྟིཀོ ཙ ཧོཏི ཨསཱཐལིཀོ. སོ ཉཱཎདསྶནཾ ཨཱརཱདྷེཏི. སོ ཏེན ཉཱཎདསྶནེན ཨཏྟམནོ ཧོཏི, ནོ ཙ ཁོ པརིཔུཎྞསངྐཔྤོ. སོ ཏེན ཉཱཎདསྶནེན ན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན ¶ པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཉཱཎདསྶནེན ཙ ཡེ ཨཉྙེ དྷམྨཱ ཨུཏྟརིཏརཱ ཙ པཎཱིཏཏརཱ ¶ ཙ ཏེསཾ དྷམྨཱནཾ སཙྪིཀིརིཡཱཡ ཚནྡཾ ཛནེཏི, ཝཱཡམཏི, ཨནོལཱིནཝུཏྟིཀོ ཙ ཧོཏི ཨསཱཐལིཀོ.

༣༢༣. ‘‘ཀཏམེ ཙ, བྲཱཧྨཎ, དྷམྨཱ ཉཱཎདསྶནེན ཨུཏྟརིཏརཱ ཙ པཎཱིཏཏརཱ ཙ? ཨིདྷ, བྲཱཧྨཎ, བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡམྤི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, དྷམྨོ ཉཱཎདསྶནེན ཨུཏྟརིཏརོ ཙ པཎཱིཏཏརོ ཙ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྲཱཧྨཎ, བྷིཀྑུ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡམྤི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, དྷམྨོ ཉཱཎདསྶནེན ཨུཏྟརིཏརོ ཙ པཎཱིཏཏརོ ཙ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྲཱཧྨཎ, བྷིཀྑུ པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧརཏི, སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ ¶ སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེཏི, ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི – ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡམྤི ཁོ ¶ , བྲཱཧྨཎ, དྷམྨོ ཉཱཎདསྶནེན ཨུཏྟརིཏརོ ཙ པཎཱིཏཏརོ ཙ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྲཱཧྨཎ, བྷིཀྑུ སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡམྤི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, དྷམྨོ ཉཱཎདསྶནེན ཨུཏྟརིཏརོ ཙ པཎཱིཏཏརོ ཙ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྲཱཧྨཎ, བྷིཀྑུ སབྦསོ རཱུཔསཉྙཱནཾ སམཏིཀྐམཱ པཊིགྷསཉྙཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ནཱནཏྟསཉྙཱནཾ ཨམནསིཀཱརཱ ‘ཨནནྟོ ཨཱཀཱསོ’ཏི ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡམྤི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, དྷམྨོ ཉཱཎདསྶནེན ཨུཏྟརིཏརོ ཙ པཎཱིཏཏརོ ཙ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྲཱཧྨཎ, བྷིཀྑུ སབྦསོ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ‘ཨནནྟཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡམྤི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, དྷམྨོ ཉཱཎདསྶནེན ཨུཏྟརིཏརོ ཙ པཎཱིཏཏརོ ཙ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྲཱཧྨཎ, བྷིཀྑུ སབྦསོ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ‘ནཏྠི ཀིཉྩཱི’ཏི ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡམྤི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, དྷམྨོ ཉཱཎདསྶནེན ཨུཏྟརིཏརོ ཙ པཎཱིཏཏརོ ཙ.

‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, བྲཱཧྨཎ, བྷིཀྑུ སབྦསོ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡམྤི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, དྷམྨོ ཉཱཎདསྶནེན ཨུཏྟརིཏརོ ཙ ¶ པཎཱིཏཏརོ ཙ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྲཱཧྨཎ, བྷིཀྑུ སབྦསོ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི, པཉྙཱཡ ཙསྶ དིསྭཱ ཨཱསཝཱ པརིཀྑཱིཎཱ ཧོནྟི. ཨཡམྤི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, དྷམྨོ ཉཱཎདསྶནེན ཨུཏྟརིཏརོ ཙ པཎཱིཏཏརོ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, དྷམྨཱ ཉཱཎདསྶནེན ཨུཏྟརིཏརཱ ཙ པཎཱིཏཏརཱ ཙ.

༣༢༤. ‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ སོ, བྲཱཧྨཎ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ སཱརཾཡེཝ ཚེཏྭཱ ཨཱདཱཡ པཀྐནྟོ ‘སཱར’ནྟི ཛཱནམཱནོ. ཡཉྩསྶ སཱརེན སཱརཀརཎཱིཡཾ ཏཉྩསྶ ཨཏྠཾ ཨནུབྷཝིསྶཏི. ཏཐཱུཔམཱཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨིམཾ པུགྒལཾ ཝདཱམི.

‘‘ཨིཏི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ནཡིདཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ལཱབྷསཀྐཱརསིལོཀཱནིསཾསཾ, ན སཱིལསམྤདཱནིསཾསཾ, ན སམཱདྷིསམྤདཱནིསཾསཾ, ན ཉཱཎདསྶནཱནིསཾསཾ. ཡཱ ཙ ཁོ ཨཡཾ ¶ , བྲཱཧྨཎ, ཨཀུཔྤཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི – ཨེཏདཏྠམིདཾ, བྲཱཧྨཎ, བྲཧྨཙརིཡཾ, ཨེཏཾ སཱརཾ ཨེཏཾ པརིཡོསཱན’’ནྟི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, པིངྒལཀོཙྪོ བྲཱཧྨཎོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ གོཏམ, ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ གོཏམ…པེ… ཨུཔཱསཀཾ མཾ བྷཝཾ གོཏམོ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི.

ཙཱུལ༹སཱརོཔམསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ དསམཾ.

ཨོཔམྨཝགྒོ ནིཊྛིཏོ ཏཏིཡོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

མོལི༹ཡཕགྒུནརིཊྛཉྩ ¶ ནཱམོ, ཨནྡྷཝནེ ཀཐིཔུཎྞཾ ནིཝཱཔོ;

རཱསིཀཎེརུམཧཱགཛནཱམོ, སཱརཱུཔམོ [སཱརཝརོ (སྱཱ.), སཱརཝནོ (ཀ.)] པུན པིངྒལཀོཙྪོ.

༤. མཧཱཡམཀཝགྒོ

༡. ཙཱུལ༹གོསིངྒསུཏྟཾ

༣༢༥. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ནཱཏིཀེ [ནཱདིཀེ (སཱི. སྱཱ. པཱི.), ཉཱཏིཀེ (ཀ.)] ཝིཧརཏི གིཉྫཀཱཝསཐེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ ཙ ཨནུརུདྡྷོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ནནྡིཡོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཀིམིལོ [ཀིམྦིལོ (སཱི. པཱི. ཀ.)] གོསིངྒསཱལཝནདཱཡེ ཝིཧརནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེན གོསིངྒསཱལཝནདཱཡོ ཏེནུཔསངྐམི. ཨདྡསཱ ཁོ དཱཡཔཱལོ བྷགཝནྟཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ. དིསྭཱན བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘མཱ, སམཎ, ཨེཏཾ དཱཡཾ པཱཝིསི. སནྟེཏྠ ཏཡོ ཀུལཔུཏྟཱ ཨཏྟཀཱམརཱུཔཱ ཝིཧརནྟི. མཱ ཏེསཾ ཨཕཱསུམཀཱསཱི’’ཏི.

ཨསྶོསི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ དཱཡཔཱལསྶ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ མནྟཡམཱནསྶ. སུཏྭཱན དཱཡཔཱལཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘མཱ, ཨཱཝུསོ དཱཡཔཱལ, བྷགཝནྟཾ ཝཱརེསི. སཏྠཱ ནོ བྷགཝཱ ཨནུཔྤཏྟོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ ཡེནཱཡསྨཱ ཙ ནནྡིཡོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཀིམིལོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཉྩ ནནྡིཡཾ ཨཱཡསྨནྟཉྩ ཀིམིལཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨབྷིཀྐམཐཱཡསྨནྟོ, ཨབྷིཀྐམཐཱཡསྨནྟོ, སཏྠཱ ནོ བྷགཝཱ ¶ ཨནུཔྤཏྟོ’’ཏི. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཨནུརུདྡྷོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ནནྡིཡོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཀིམིལོ བྷགཝནྟཾ པཙྩུགྒནྟྭཱ – ཨེཀོ བྷགཝཏོ པཏྟཙཱིཝརཾ པཊིགྒཧེསི, ཨེཀོ ཨཱསནཾ པཉྙཔེསི, ཨེཀོ པཱདོདཀཾ ཨུཔཊྛཱཔེསི. ནིསཱིདི བྷགཝཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ. ནིསཛྫ ཁོ བྷགཝཱ པཱདེ པཀྑཱལེསི. ཏེཔི ཁོ ཨཱཡསྨནྟོ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨནུརུདྡྷཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

༣༢༦. ‘‘ཀཙྩི ཝོ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཁམནཱིཡཾ, ཀཙྩི ཡཱཔནཱིཡཾ, ཀཙྩི པིཎྜཀེན ན ཀིལམཐཱ’’ཏི ¶ ? ‘‘ཁམནཱིཡཾ, བྷགཝཱ, ཡཱཔནཱིཡཾ, བྷགཝཱ; ན ཙ མཡཾ, བྷནྟེ, པིཎྜཀེན ཀིལམཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཀཙྩི པན ཝོ, ཨནུརུདྡྷཱ, སམགྒཱ སམྨོདམཱནཱ ཨཝིཝདམཱནཱ ཁཱིརོདཀཱིབྷཱུཏཱ ཨཉྙམཉྙཾ པིཡཙཀྑཱུཧི སམྤསྶནྟཱ ཝིཧརཐཱ’’ཏི? ‘‘ཏགྒྷ མཡཾ ¶ , བྷནྟེ, སམགྒཱ སམྨོདམཱནཱ ཨཝིཝདམཱནཱ ཁཱིརོདཀཱིབྷཱུཏཱ ཨཉྙམཉྙཾ པིཡཙཀྑཱུཧི སམྤསྶནྟཱ ཝིཧརཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན ཏུམྷེ, ཨནུརུདྡྷཱ, སམགྒཱ སམྨོདམཱནཱ ཨཝིཝདམཱནཱ ཁཱིརོདཀཱིབྷཱུཏཱ ཨཉྙམཉྙཾ པིཡཙཀྑཱུཧི སམྤསྶནྟཱ ཝིཧརཐཱ’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ལཱབྷཱ ཝཏ མེ, སུལདྡྷཾ ཝཏ མེ, ཡོཧཾ ཨེཝརཱུཔེཧི སབྲཧྨཙཱརཱིཧི སདྡྷིཾ ཝིཧརཱམཱི’ཏི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, ཨིམེསུ ཨཱཡསྨནྟེསུ མེཏྟཾ ཀཱཡཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛིཏཾ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ; མེཏྟཾ ཝཙཱིཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛིཏཾ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ; མེཏྟཾ མནོཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛིཏཾ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ སཀཾ ཙིཏྟཾ ནིཀྑིཔིཏྭཱ ¶ ཨིམེསཾཡེཝ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཙིཏྟསྶ ཝསེན ཝཏྟེཡྻ’ནྟི. སོ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, སཀཾ ཙིཏྟཾ ནིཀྑིཔིཏྭཱ ཨིམེསཾཡེཝ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཙིཏྟསྶ ཝསེན ཝཏྟཱམི. ནཱནཱ ཧི ཁོ ནོ, བྷནྟེ, ཀཱཡཱ ཨེཀཉྩ པན མཉྙེ ཙིཏྟ’’ནྟི.

ཨཱཡསྨཱཔི ཁོ ནནྡིཡོ…པེ… ཨཱཡསྨཱཔི ཁོ ཀིམིལོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘མཡ྄ཧམྤི, བྷནྟེ, ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ལཱབྷཱ ཝཏ མེ, སུལདྡྷཾ ཝཏ མེ, ཡོཧཾ ཨེཝརཱུཔེཧི སབྲཧྨཙཱརཱིཧི སདྡྷིཾ ཝིཧརཱམཱི’ཏི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, ཨིམེསུ ཨཱཡསྨནྟེསུ མེཏྟཾ ཀཱཡཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛིཏཾ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ, མེཏྟཾ ཝཙཱིཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛིཏཾ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ, མེཏྟཾ མནོཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛིཏཾ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ སཀཾ ¶ ཙིཏྟཾ ནིཀྑིཔིཏྭཱ ཨིམེསཾཡེཝ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཙིཏྟསྶ ཝསེན ཝཏྟེཡྻ’ནྟི. སོ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, སཀཾ ཙིཏྟཾ ནིཀྑིཔིཏྭཱ ཨིམེསཾཡེཝ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཙིཏྟསྶ ཝསེན ཝཏྟཱམི. ནཱནཱ ཧི ཁོ ནོ, བྷནྟེ, ཀཱཡཱ ཨེཀཉྩ པན མཉྙེ ཙིཏྟནྟི.

‘‘ཨེཝཾ ཁོ མཡཾ, བྷནྟེ, སམགྒཱ སམྨོདམཱནཱ ཨཝིཝདམཱནཱ ཁཱིརོདཀཱིབྷཱུཏཱ ཨཉྙམཉྙཾ པིཡཙཀྑཱུཧི སམྤསྶནྟཱ ཝིཧརཱམཱ’’ཏི.

༣༢༧. ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, ཨནུརུདྡྷཱ! ཀཙྩི པན ཝོ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨཔྤམཏྟཱ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟཱ ཝིཧརཐཱ’’ཏི? ‘‘ཏགྒྷ མཡཾ, བྷནྟེ, ཨཔྤམཏྟཱ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟཱ ཝིཧརཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཡཐཱ ¶ ཀཐཾ པན ཏུམྷེ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨཔྤམཏྟཱ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟཱ ཝིཧརཐཱ’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ ཡོ པཋམཾ གཱམཏོ པིཎྜཱཡ པཊིཀྐམཏི སོ ཨཱསནཱནི ¶ པཉྙཔེཏི, པཱནཱིཡཾ པརིབྷོཛནཱིཡཾ ཨུཔཊྛཱཔེཏི, ཨཝཀྐཱརཔཱཏིཾ ཨུཔཊྛཱཔེཏི. ཡོ པཙྪཱ གཱམཏོ ¶ པིཎྜཱཡ པཊིཀྐམཏི, སཙེ ཧོཏི བྷུཏྟཱཝསེསོ སཙེ ཨཱཀངྑཏི བྷུཉྫཏི, ནོ ཙེ ཨཱཀངྑཏི ཨཔྤཧརིཏེ ཝཱ ཚཌྜེཏི, ཨཔྤཱཎཀེ ཝཱ ཨུདཀེ ཨོཔིལཱཔེཏི. སོ ཨཱསནཱནི པཊིསཱམེཏི, པཱནཱིཡཾ པརིབྷོཛནཱིཡཾ པཊིསཱམེཏི, ཨཝཀྐཱརཔཱཏིཾ པཊིསཱམེཏི, བྷཏྟགྒཾ སམྨཛྫཏི. ཡོ པསྶཏི པཱནཱིཡགྷཊཾ ཝཱ པརིབྷོཛནཱིཡགྷཊཾ ཝཱ ཝཙྩགྷཊཾ ཝཱ རིཏྟཾ ཏུཙྪཾ སོ ཨུཔཊྛཱཔེཏི. སཙསྶ ཧོཏི ཨཝིསཡ྄ཧཾ, ཧཏྠཝིཀཱརེན དུཏིཡཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ ཧཏྠཝིལངྒྷཀེན ཨུཔཊྛཱཔེམ, ན ཏྭེཝ མཡཾ, བྷནྟེ, ཏཔྤཙྩཡཱ ཝཱཙཾ བྷིནྡཱམ. པཉྩཱཧིཀཾ ཁོ པན མཡཾ, བྷནྟེ, སབྦརཏྟིཀཾ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྣིསཱིདཱམ. ཨེཝཾ ཁོ མཡཾ, བྷནྟེ, ཨཔྤམཏྟཱ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟཱ ཝིཧརཱམཱ’’ཏི.

༣༢༨. ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, ཨནུརུདྡྷཱ! ཨཏྠི པན ཝོ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨེཝཾ ཨཔྤམཏྟཱནཾ ཨཱཏཱཔཱིནཾ པཧིཏཏྟཱནཾ ཝིཧརནྟཱནཾ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ ཨདྷིགཏོ ཕཱསུཝིཧཱརོ’’ཏི? ‘‘ཀིཉྷི ནོ སིཡཱ, བྷནྟེ! ཨིདྷ མཡཾ, བྷནྟེ, ཡཱཝདེཝ ཨཱཀངྑཱམ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམ. ཨཡཾ ཁོ ནོ, བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ ཨཔྤམཏྟཱནཾ ཨཱཏཱཔཱིནཾ པཧིཏཏྟཱནཾ ཝིཧརནྟཱནཾ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ ཨདྷིགཏོ ཕཱསུཝིཧཱརོ’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, ཨནུརུདྡྷཱ! ཨེཏསྶ ¶ པན ཝོ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཝིཧཱརསྶ སམཏིཀྐམཱཡ ཨེཏསྶ ཝིཧཱརསྶ ¶ པཊིཔྤསྶདྡྷིཡཱ ཨཏྠཉྙོ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ ཨདྷིགཏོ ཕཱསུཝིཧཱརོ’’ཏི? ‘‘ཀིཉྷི ནོ སིཡཱ, བྷནྟེ! ཨིདྷ མཡཾ, བྷནྟེ, ཡཱཝདེཝ ཨཱཀངྑཱམ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམ. ཨེཏསྶ, བྷནྟེ, ཝིཧཱརསྶ སམཏིཀྐམཱཡ ཨེཏསྶ ཝིཧཱརསྶ པཊིཔྤསྶདྡྷིཡཱ ཨཡམཉྙོ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ ཨདྷིགཏོ ཕཱསུཝིཧཱརོ’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ ¶ སཱདྷུ, ཨནུརུདྡྷཱ! ཨེཏསྶ པན ཝོ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཝིཧཱརསྶ སམཏིཀྐམཱཡ ཨེཏསྶ ཝིཧཱརསྶ པཊིཔྤསྶདྡྷིཡཱ ཨཏྠཉྙོ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ ཨདྷིགཏོ ཕཱསུཝིཧཱརོ’’ཏི? ‘‘ཀིཉྷི ¶ ནོ སིཡཱ, བྷནྟེ! ཨིདྷ མཡཾ, བྷནྟེ, ཡཱཝདེཝ ཨཱཀངྑཱམ པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀཱ ཙ ཝིཧརཱམ, སཏཱ ཙ སམྤཛཱནཱ, སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེམ, ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི – ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམ. ཨེཏསྶ, བྷནྟེ, ཝིཧཱརསྶ སམཏིཀྐམཱཡ ཨེཏསྶ ཝིཧཱརསྶ པཊིཔྤསྶདྡྷིཡཱ ཨཡམཉྙོ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ ཨདྷིགཏོ ཕཱསུཝིཧཱརོ’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, ཨནུརུདྡྷཱ! ཨེཏསྶ པན ཝོ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཝིཧཱརསྶ སམཏིཀྐམཱཡ ཨེཏསྶ ཝིཧཱརསྶ པཊིཔྤསྶདྡྷིཡཱ ཨཏྠཉྙོ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ ཨདྷིགཏོ ཕཱསུཝིཧཱརོ’’ཏི ¶ ? ‘‘ཀིཉྷི ནོ སིཡཱ, བྷནྟེ! ཨིདྷ མཡཾ, བྷནྟེ, ཡཱཝདེཝ ཨཱཀངྑཱམ སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ, པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ, ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམ. ཨེཏསྶ, བྷནྟེ, ཝིཧཱརསྶ སམཏིཀྐམཱཡ ཨེཏསྶ ཝིཧཱརསྶ པཊིཔྤསྶདྡྷིཡཱ ཨཡམཉྙོ ཨུཏྟརི མནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ ཨདྷིགཏོ ཕཱསུཝིཧཱརོ’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, ཨནུརུདྡྷཱ! ཨེཏསྶ པན ཝོ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཝིཧཱརསྶ སམཏིཀྐམཱཡ ཨེཏསྶ ཝིཧཱརསྶ པཊིཔྤསྶདྡྷིཡཱ ཨཏྠཉྙོ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ ཨདྷིགཏོ ཕཱསུཝིཧཱརོ’’ཏི? ‘‘ཀིཉྷི ནོ སིཡཱ, བྷནྟེ! ཨིདྷ མཡཾ, བྷནྟེ, ཡཱཝདེཝ ཨཱཀངྑཱམ སབྦསོ རཱུཔསཉྙཱནཾ སམཏིཀྐམཱ པཊིགྷསཉྙཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ནཱནཏྟསཉྙཱནཾ ཨམནསིཀཱརཱ ‘ཨནནྟོ ཨཱཀཱསོ’ཏི ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ ¶ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམ. ཨེཏསྶ, བྷནྟེ, ཝིཧཱརསྶ སམཏིཀྐམཱཡ ཨེཏསྶ ཝིཧཱརསྶ པཊིཔྤསྶདྡྷིཡཱ ཨཡམཉྙོ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ ཨདྷིགཏོ ཕཱསུཝིཧཱརོ’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, ཨནུརུདྡྷཱ! ཨེཏསྶ པན ཝོ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཝིཧཱརསྶ སམཏིཀྐམཱཡ ཨེཏསྶ ཝིཧཱརསྶ པཊིཔྤསྶདྡྷིཡཱ ཨཏྠཉྙོ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ ཨདྷིགཏོ ཕཱསུཝིཧཱརོ’’ཏི? ‘‘ཀིཉྷི ནོ སིཡཱ, བྷནྟེ! ཨིདྷ མཡཾ, བྷནྟེ, ཡཱཝདེཝ ཨཱཀངྑཱམ ¶ སབྦསོ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ‘ཨནནྟཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམ…པེ… སབྦསོ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ¶ སམཏིཀྐམྨ ‘ནཏྠི ཀིཉྩཱི’ཏི ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམ…པེ… སབྦསོ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ¶ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམ. ཨེཏསྶ, བྷནྟེ, ཝིཧཱརསྶ སམཏིཀྐམཱཡ ཨེཏསྶ ཝིཧཱརསྶ པཊིཔྤསྶདྡྷིཡཱ ཨཡམཉྙོ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ ཨདྷིགཏོ ཕཱསུཝིཧཱརོ’’ཏི.

༣༢༩. ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, ཨནུརུདྡྷཱ! ཨེཏསྶ པན ཝོ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཝིཧཱརསྶ སམཏིཀྐམཱཡ ཨེཏསྶ ཝིཧཱརསྶ པཊིཔྤསྶདྡྷིཡཱ ཨཏྠཉྙོ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ ཨདྷིགཏོ ཕཱསུཝིཧཱརོ’’ཏི? ‘‘ཀིཉྷི ནོ སིཡཱ, བྷནྟེ! ཨིདྷ མཡཾ, བྷནྟེ, ཡཱཝདེཝ ཨཱཀངྑཱམ སབྦསོ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམ, པཉྙཱཡ ཙ ནོ དིསྭཱ ཨཱསཝཱ པརིཀྑཱིཎཱ. ཨེཏསྶ, བྷནྟེ, ཝིཧཱརསྶ སམཏིཀྐམཱཡ ཨེཏསྶ ཝིཧཱརསྶ པཊིཔྤསྶདྡྷིཡཱ ཨཡམཉྙོ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ ཨདྷིགཏོ ཕཱསུཝིཧཱརོ. ཨིམམྷཱ ཙ མཡཾ, བྷནྟེ, ཕཱསུཝིཧཱརཱ ཨཉྙཾ ཕཱསུཝིཧཱརཾ ཨུཏྟརིཏརཾ ཝཱ པཎཱིཏཏརཾ ཝཱ ན སམནུཔསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, ཨནུརུདྡྷཱ! ཨིམམྷཱ ཕཱསུཝིཧཱརཱ ཨུཏྟརིཏརོ ཝཱ པཎཱིཏཏརོ ཝཱ ཕཱསུཝིཧཱརོ ནཏྠཱི’’ཏི.

༣༣༠. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཉྩ ཨནུརུདྡྷཾ ཨཱཡསྨནྟཉྩ ནནྡིཡཾ ཨཱཡསྨནྟཉྩ ཀིམིལཾ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེཏྭཱ སམཱདཔེཏྭཱ ¶ སམུཏྟེཛེཏྭཱ སམྤཧཾསེཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐཱམི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཨནུརུདྡྷོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ནནྡིཡོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཀིམིལོ བྷགཝནྟཾ ཨནུསཾཡཱཡིཏྭཱ [ཨནུསཾསཱཝེཏྭཱ (སཱི.), ཨནུསཱཝེཏྭཱ (ཊཱིཀཱ)] ཏཏོ པཊིནིཝཏྟིཏྭཱ ཨཱཡསྨཱ ཙ ནནྡིཡོ ¶ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཀིམིལོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨནུརུདྡྷཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ མཡཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨནུརུདྡྷསྶ ཨེཝམཱརོཙིམྷ – ‘ཨིམཱསཉྩ ཨིམཱསཉྩ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟཱིནཾ མཡཾ ལཱབྷིནོ’ཏི, ཡཾ ནོ ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ བྷགཝཏོ སམྨུཁཱ ཡཱཝ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ པཀཱསེཏཱི’’ཏི? ‘‘ན ཁོ མེ ཨཱཡསྨནྟོ ཨེཝམཱརོཙེསུཾ – ‘ཨིམཱསཉྩ ཨིམཱསཉྩ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟཱིནཾ མཡཾ ལཱབྷིནོ’ཏི, ཨཔི ཙ མེ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཙེཏསཱ ཙེཏོ པརིཙྩ ཝིདིཏོ – ‘ཨིམཱསཉྩ ཨིམཱསཉྩ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟཱིནཾ ཨིམེ ཨཱཡསྨནྟོ ལཱབྷིནོ’ཏི. དེཝཏཱཔི མེ ¶ ཨེཏམཏྠཾ ཨཱརོཙེསུཾ – ‘ཨིམཱསཉྩ ཨིམཱསཉྩ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟཱིནཾ ཨིམེ ཨཱཡསྨནྟོ ལཱབྷིནོ’ཏི. ཏམེནཾ བྷགཝཏཱ པཉྷཱབྷིཔུཊྛེན བྱཱཀཏ’’ནྟི.

༣༣༡. ཨཐ ¶ ཁོ དཱིགྷོ པརཛནོ ཡཀྑོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ ཁོ དཱིགྷོ པརཛནོ ཡཀྑོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ལཱབྷཱ ཝཏ, བྷནྟེ, ཝཛྫཱིནཾ, སུལདྡྷལཱབྷཱ ཝཛྫིཔཛཱཡ, ཡཏྠ ཏཐཱགཏོ ཝིཧརཏི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ, ཨིམེ ཙ ཏཡོ ཀུལཔུཏྟཱ – ཨཱཡསྨཱ ཙ ཨནུརུདྡྷོ, ཨཱཡསྨཱ ཙ ནནྡིཡོ, ཨཱཡསྨཱ ཙ ཀིམིལོ’’ཏི. དཱིགྷསྶ པརཛནསྶ ཡཀྑསྶ སདྡཾ སུཏྭཱ བྷུམྨཱ དེཝཱ སདྡམནུསྶཱཝེསུཾ – ‘ལཱབྷཱ ¶ ཝཏ, བྷོ, ཝཛྫཱིནཾ, སུལདྡྷལཱབྷཱ ཝཛྫིཔཛཱཡ, ཡཏྠ ཏཐཱགཏོ ཝིཧརཏི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ, ཨིམེ ཙ ཏཡོ ཀུལཔུཏྟཱ – ཨཱཡསྨཱ ཙ ཨནུརུདྡྷོ, ཨཱཡསྨཱ ཙ ནནྡིཡོ, ཨཱཡསྨཱ ཙ ཀིམིལོ’ཏི. བྷུམྨཱནཾ དེཝཱནཾ སདྡཾ སུཏྭཱ ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀཱ དེཝཱ…པེ… ཏཱཝཏིཾསཱ དེཝཱ…པེ… ཡཱམཱ དེཝཱ…པེ… ཏུསིཏཱ དེཝཱ…པེ… ནིམྨཱནརཏཱི དེཝཱ…པེ… པརནིམྨིཏཝསཝཏྟཱི དེཝཱ…པེ… བྲཧྨཀཱཡིཀཱ དེཝཱ སདྡམནུསྶཱཝེསུཾ – ‘‘ལཱབྷཱ ཝཏ, བྷོ, ཝཛྫཱིནཾ, སུལདྡྷལཱབྷཱ ཝཛྫིཔཛཱཡ, ཡཏྠ ཏཐཱགཏོ ཝིཧརཏི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ, ཨིམེ ཙ ཏཡོ ཀུལཔུཏྟཱ – ཨཱཡསྨཱ ཙ ཨནུརུདྡྷོ, ཨཱཡསྨཱ ཙ ནནྡིཡོ, ཨཱཡསྨཱ ཙ ཀིམིལོ’’ཏི. ཨིཏིཧ ཏེ ཨཱཡསྨནྟོ ཏེན ཁཎེན (ཏེན ལཡེན) [( ) སཱི. སྱཱ. པཱི. པོཏྠཀེསུ ནཏྠི] ཏེན མུཧུཏྟེན ཡཱཝབྲཧྨལོཀཱ ཝིདིཏཱ [སཾཝིདིཏཱ (ཀ.)] ཨཧེསུཾ.

‘‘ཨེཝམེཏཾ, དཱིགྷ, ཨེཝམེཏཾ, དཱིགྷ! ཡསྨཱཔི, དཱིགྷ, ཀུལཱ ཨེཏེ ཏཡོ ཀུལཔུཏྟཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏཱ, ཏཉྩེཔི ཀུལཾ ཨེཏེ ཏཡོ ཀུལཔུཏྟེ པསནྣཙིཏྟཾ ཨནུསྶརེཡྻ, ཏསྶཔཱསྶ ཀུལསྶ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ. ཡསྨཱཔི, དཱིགྷ, ཀུལཔརིཝཊྚཱ ཨེཏེ ཏཡོ ཀུལཔུཏྟཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ ¶ པབྦཛིཏཱ, སོ ཙེཔི ཀུལཔརིཝཊྚོ ཨེཏེ ཏཡོ ཀུལཔུཏྟེ པསནྣཙིཏྟོ ཨནུསྶརེཡྻ, ཏསྶཔཱསྶ ཀུལཔརིཝཊྚསྶ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ. ཡསྨཱཔི, དཱིགྷ, གཱམཱ ཨེཏེ ཏཡོ ཀུལཔུཏྟཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏཱ, སོ ཙེཔི གཱམོ ཨེཏེ ཏཡོ ཀུལཔུཏྟེ ¶ པསནྣཙིཏྟོ ཨནུསྶརེཡྻ, ཏསྶཔཱསྶ གཱམསྶ ¶ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ. ཡསྨཱཔི, དཱིགྷ, ནིགམཱ ཨེཏེ ཏཡོ ཀུལཔུཏྟཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏཱ, སོ ཙེཔི ནིགམོ ཨེཏེ ཏཡོ ཀུལཔུཏྟེ པསནྣཙིཏྟོ ཨནུསྶརེཡྻ, ཏསྶཔཱསྶ ནིགམསྶ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ. ཡསྨཱཔི, དཱིགྷ, ནགརཱ ཨེཏེ ཏཡོ ཀུལཔུཏྟཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏཱ, ཏཉྩེཔི ནགརཾ ཨེཏེ ཏཡོ ཀུལཔུཏྟེ པསནྣཙིཏྟཾ ཨནུསྶརེཡྻ, ཏསྶཔཱསྶ ནགརསྶ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ. ཡསྨཱཔི, དཱིགྷ, ཛནཔདཱ ཨེཏེ ཏཡོ ཀུལཔུཏྟཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏཱ, སོ ཙེཔི ཛནཔདོ ཨེཏེ ཏཡོ ཀུལཔུཏྟེ པསནྣཙིཏྟོ ཨནུསྶརེཡྻ, ཏསྶཔཱསྶ ཛནཔདསྶ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ. སབྦེ ཙེཔི, དཱིགྷ, ཁཏྟིཡཱ ཨེཏེ ཏཡོ ཀུལཔུཏྟེ པསནྣཙིཏྟཱ ¶ ཨནུསྶརེཡྻུཾ, སབྦེསཱནཾཔཱསྶ ཁཏྟིཡཱནཾ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ. སབྦེ ཙེཔི, དཱིགྷ, བྲཱཧྨཎཱ…པེ… སབྦེ ཙེཔི, དཱིགྷ, ཝེསྶཱ…པེ… སབྦེ ཙེཔི, དཱིགྷ, སུདྡཱ ཨེཏེ ཏཡོ ཀུལཔུཏྟེ པསནྣཙིཏྟཱ ཨནུསྶརེཡྻུཾ, སབྦེསཱནཾཔཱསྶ སུདྡཱནཾ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ. སདེཝཀོ ཙེཔི, དཱིགྷ, ལོཀོ སམཱརཀོ སབྲཧྨཀོ སསྶམཎབྲཱཧྨཎཱི པཛཱ སདེཝམནུསྶཱ ཨེཏེ ཏཡོ ཀུལཔུཏྟེ པསནྣཙིཏྟཱ ཨནུསྶརེཡྻ, སདེཝཀསྶཔཱསྶ ལོཀསྶ སམཱརཀསྶ སབྲཧྨཀསྶ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ. པསྶ, དཱིགྷ, ཡཱཝ ཨེཏེ ཏཡོ ཀུལཔུཏྟཱ བཧུཛནཧིཏཱཡ པཊིཔནྣཱ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ, ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱན’’ནྟི.

ཨིདམཝོཙ ¶ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ དཱིགྷོ པརཛནོ ཡཀྑོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

ཙཱུལ༹གོསིངྒསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ པཋམཾ.

༢. མཧཱགོསིངྒསུཏྟཾ

༣༣༢. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ གོསིངྒསཱལཝནདཱཡེ ཝིཧརཏི སམྦཧུལེཧི ཨབྷིཉྙཱཏེཧི ཨབྷིཉྙཱཏེཧི ཐེརེཧི སཱཝཀེཧི སདྡྷིཾ – ཨཱཡསྨཏཱ ཙ སཱརིཔུཏྟེན ཨཱཡསྨཏཱ ཙ མཧཱམོགྒལླཱནེན ཨཱཡསྨཏཱ ¶ ཙ མཧཱཀསྶཔེན ཨཱཡསྨཏཱ ཙ ཨནུརུདྡྷེན ཨཱཡསྨཏཱ ཙ རེཝཏེན ཨཱཡསྨཏཱ ཙ ཨཱནནྡེན, ཨཉྙེཧི ཙ ཨབྷིཉྙཱཏེཧི ཨབྷིཉྙཱཏེཧི ཐེརེཧི སཱཝཀེཧི སདྡྷིཾ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀསྶཔོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀསྶཔཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཱཡཱམཱཝུསོ, ཀསྶཔ, ཡེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམ དྷམྨསྶཝནཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀསྶཔོ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱམོགྒལླཱནསྶ པཙྩསྶོསི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཙ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཨཱཡསྨཱ ཙ མཧཱཀསྶཔོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཨནུརུདྡྷོ ཡེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ དྷམྨསྶཝནཱཡ. ཨདྡསཱ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨཱཡསྨནྟཉྩ མཧཱམོགྒལླཱནཾ ཨཱཡསྨནྟཉྩ མཧཱཀསྶཔཾ ཨཱཡསྨནྟཉྩ ཨནུརུདྡྷཾ ཡེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམནྟེ དྷམྨསྶཝནཱཡ. དིསྭཱན ཡེནཱཡསྨཱ རེཝཏོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ རེཝཏཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨུཔསངྐམནྟཱ ཁོ ཨམཱུ, ཨཱཝུསོ [ཨཱཡསྨནྟཱཝུསོ (ཀ.)] རེཝཏ, སཔྤུརིསཱ ཡེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ¶ ཏེན དྷམྨསྶཝནཱཡ. ཨཱཡཱམཱཝུསོ རེཝཏ, ཡེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམ དྷམྨསྶཝནཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ རེཝཏོ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ པཙྩསྶོསི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཙ རེཝཏོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཨཱནནྡོ ཡེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ དྷམྨསྶཝནཱཡ.

༣༣༣. ཨདྡསཱ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཉྩ རེཝཏཾ ཨཱཡསྨནྟཉྩ ཨཱནནྡཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟེ. དིསྭཱན ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨེཏུ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ! སྭཱགཏཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ བྷགཝཏོ ཨུཔཊྛཱཀསྶ བྷགཝཏོ སནྟིཀཱཝཙརསྶ! རམཎཱིཡཾ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, གོསིངྒསཱལཝནཾ, དོསིནཱ རཏྟི, སབྦཕཱལིཕུལླཱ [སབྦཔཱལིཕུལླཱ (སཱི.)] སཱལཱ, དིབྦཱ, མཉྙེ, གནྡྷཱ སམྤཝནྟི; ཀཐཾརཱུཔེན, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ཨིདྷཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ ¶ , བྷིཀྑུ བཧུསྶུཏོ ཧོཏི སུཏདྷརོ སུཏསནྣིཙཡོ. ཡེ ཏེ དྷམྨཱ ཨཱདིཀལྱཱཎཱ མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཱ པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཱ ¶ སཱཏྠཱ སབྱཉྫནཱ; ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ ¶ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཨབྷིཝདནྟི, ཏཐཱརཱུཔཱསྶ དྷམྨཱ བཧུསྶུཏཱ ཧོནྟི, དྷཱཏཱ [དྷཏཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)], ཝཙསཱ པརིཙིཏཱ, མནསཱནུཔེཀྑིཏཱ, དིཊྛིཡཱ སུཔྤཊིཝིདྡྷཱ. སོ ཙཏསྶནྣཾ པརིསཱནཾ དྷམྨཾ དེསེཏི པརིམཎྜལེཧི པདབྱཉྫནེཧི ཨནུཔྤབནྡྷེཧི [ཨཔྤབདྡྷེཧི (སཱི. པཱི.)] ཨནུསཡསམུགྒྷཱཏཱཡ. ཨེཝརཱུཔེན ཁོ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻཱ’’ཏི.

༣༣༤. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ རེཝཏཾ ཨེཏདཝོཙ ¶ – ‘‘བྱཱཀཏཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ རེཝཏ, ཨཱཡསྨཏཱ ཨཱནནྡེན ཡཐཱསཀཾ པཊིབྷཱནཾ. ཏཏྠ དཱནི མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ རེཝཏཾ པུཙྪཱམ – ‘རམཎཱིཡཾ, ཨཱཝུསོ རེཝཏ, གོསིངྒསཱལཝནཾ, དོསིནཱ རཏྟི, སབྦཕཱལིཕུལླཱ སཱལཱ, དིབྦཱ, མཉྙེ, གནྡྷཱ སམྤཝནྟི; ཀཐཾརཱུཔེན, ཨཱཝུསོ རེཝཏ, བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻཱ’’’ཏི? ‘‘ཨིདྷཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཊིསལླཱནཱརཱམོ ཧོཏི པཊིསལླཱནརཏོ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཙེཏོསམཐམནུཡུཏྟོ ཨནིརཱཀཏཛ྄ཛྷཱནོ, ཝིཔསྶནཱཡ སམནྣཱགཏོ, བྲཱུཧེཏཱ སུཉྙཱགཱརཱནཾ. ཨེཝརཱུཔེན ཁོ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻཱ’’ཏི.

༣༣༥. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨནུརུདྡྷཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘བྱཱཀཏཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཨནུརུདྡྷ, ཨཱཡསྨཏཱ རེཝཏེན ཡཐཱསཀཾ པཊིབྷཱནཾ. ཏཏྠ དཱནི མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨནུརུདྡྷཾ པུཙྪཱམ – ‘རམཎཱིཡཾ, ཨཱཝུསོ ཨནུརུདྡྷ, གོསིངྒསཱལཝནཾ, དོསིནཱ རཏྟི, སབྦཕཱལིཕུལླཱ སཱལཱ, དིབྦཱ, མཉྙེ, གནྡྷཱ སམྤཝནྟི; ཀཐཾརཱུཔེན, ཨཱཝུསོ ཨནུརུདྡྷ, བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻཱ’’’ཏི? ‘‘ཨིདྷཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན སཧསྶཾ ལོཀཱནཾ ཝོལོཀེཏི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཙཀྑུམཱ པུརིསོ ཨུཔརིཔཱསཱདཝརགཏོ སཧསྶཾ ནེམིམཎྜལཱནཾ ཝོལོཀེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན སཧསྶཾ ལོཀཱནཾ ཝོལོཀེཏི. ཨེཝརཱུཔེན ཁོ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻཱ’’ཏི.

༣༣༦. ཨེཝཾ ¶ ¶ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀསྶཔཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘བྱཱཀཏཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཀསྶཔ, ཨཱཡསྨཏཱ ཨནུརུདྡྷེན ཡཐཱསཀཾ པཊིབྷཱནཾ. ཏཏྠ དཱནི མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀསྶཔཾ པུཙྪཱམ – ‘རམཎཱིཡཾ, ཨཱཝུསོ ཀསྶཔ, གོསིངྒསཱལཝནཾ, དོསིནཱ རཏྟི, སབྦཕཱལིཕུལླཱ སཱལཱ, དིབྦཱ, མཉྙེ, གནྡྷཱ སམྤཝནྟི; ཀཐཾརཱུཔེན, ཨཱཝུསོ ཀསྶཔ, བྷིཀྑུནཱ ¶ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻཱ’’’ཏི? ‘‘ཨིདྷཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ ཨཏྟནཱ ཙ ཨཱརཉྙིཀོ ¶ ཧོཏི ཨཱརཉྙིཀཏྟསྶ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ པིཎྜཔཱཏིཀོ ཧོཏི པིཎྜཔཱཏིཀཏྟསྶ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ པཾསུཀཱུལིཀོ ཧོཏི པཾསུཀཱུལིཀཏྟསྶ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ ཏེཙཱིཝརིཀོ ཧོཏི ཏེཙཱིཝརིཀཏྟསྶ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ ཨཔྤིཙྪོ ཧོཏི ཨཔྤིཙྪཏཱཡ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ སནྟུཊྛོ ཧོཏི སནྟུཊྛིཡཱ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ པཝིཝིཏྟོ ཧོཏི པཝིཝེཀསྶ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ ཨསཾསཊྛོ ཧོཏི ཨསཾསགྒསྶ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡོ ཧོཏི ཝཱིརིཡཱརམྦྷསྶ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ སཱིལསམྤནྣོ ཧོཏི སཱིལསམྤདཱཡ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ སམཱདྷིསམྤནྣོ ཧོཏི སམཱདྷིསམྤདཱཡ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ པཉྙཱསམྤནྣོ ཧོཏི པཉྙཱསམྤདཱཡ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ ཝིམུཏྟིསམྤནྣོ ཧོཏི ཝིམུཏྟིསམྤདཱཡ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ ཝིམུཏྟིཉཱཎདསྶནསམྤནྣོ ཧོཏི ཝིམུཏྟིཉཱཎདསྶནསམྤདཱཡ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི. ཨེཝརཱུཔེན ཁོ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ ¶ , བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻཱ’’ཏི.

༣༣༧. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱམོགྒལླཱནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘བྱཱཀཏཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ མོགྒལླཱན, ཨཱཡསྨཏཱ མཧཱཀསྶཔེན ཡཐཱསཀཾ པཊིབྷཱནཾ. ཏཏྠ དཱནི མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱམོགྒལླཱནཾ པུཙྪཱམ – ‘རམཎཱིཡཾ, ཨཱཝུསོ མོགྒལླཱན, གོསིངྒསཱལཝནཾ, དོསིནཱ རཏྟི, སབྦཕཱལིཕུལླཱ སཱལཱ, དིབྦཱ, མཉྙེ, གནྡྷཱ སམྤཝནྟི; ཀཐཾརཱུཔེན, ཨཱཝུསོ མོགྒལླཱན, བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻཱ’’’ཏི? ‘‘ཨིདྷཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, དྭེ བྷིཀྑཱུ ཨབྷིདྷམྨཀཐཾ ཀཐེནྟི, ཏེ ཨཉྙམཉྙཾ པཉྷཾ པུཙྪནྟི, ཨཉྙམཉྙསྶ པཉྷཾ པུཊྛཱ ཝིསྶཛྫེནྟི, ནོ ཙ སཾསཱདེནྟི [སཾསཱརེནྟི (ཀ.)], དྷམྨཱི ཙ ནེསཾ ཀཐཱ པཝཏྟིནཱི ཧོཏི. ཨེཝརཱུཔེན ཁོ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻཱ’’ཏི.

༣༣༨. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘བྱཱཀཏཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨམྷེཧི སབྦེཧེཝ ཡཐཱསཀཾ པཊིབྷཱནཾ. ཏཏྠ དཱནི མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ པུཙྪཱམ – ‘རམཎཱིཡཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, གོསིངྒསཱལཝནཾ, དོསིནཱ རཏྟི, སབྦཕཱལིཕུལླཱ སཱལཱ, དིབྦཱ, མཉྙེ, གནྡྷཱ སམྤཝནྟི; ཀཐཾརཱུཔེན, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻཱ’’’ཏི? ‘‘ཨིདྷཱཝུསོ མོགྒལླཱན, བྷིཀྑུ ཙིཏྟཾ ཝསཾ ཝཏྟེཏི, ནོ ཙ བྷིཀྑུ ཙིཏྟསྶ ཝསེན ཝཏྟཏི. སོ ཡཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ ཨཱཀངྑཏི ¶ པུབྦཎྷསམཡཾ ཝིཧརིཏུཾ, ཏཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ པུབྦཎྷསམཡཾ ཝིཧརཏི; ཡཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ ¶ ཨཱཀངྑཏི མཛ྄ཛྷནྷིཀསམཡཾ [མཛ྄ཛྷནྟིཀསམཡཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)] ཝིཧརིཏུཾ, ཏཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ མཛ྄ཛྷནྷིཀསམཡཾ ¶ ཝིཧརཏི; ཡཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ ཨཱཀངྑཏི སཱཡནྷསམཡཾ ཝིཧརིཏུཾ, ཏཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ སཱཡནྷསམཡཾ ཝིཧརཏི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ མོགྒལླཱན, རཉྙོ ཝཱ རཱཛམཧཱམཏྟསྶ ཝཱ ནཱནཱརཏྟཱནཾ དུསྶཱནཾ དུསྶཀརཎྜཀོ པཱུརོ ཨསྶ. སོ ཡཉྙདེཝ དུསྶཡུགཾ ཨཱཀངྑེཡྻ པུབྦཎྷསམཡཾ པཱརུཔིཏུཾ, ཏཾ ཏདེཝ དུསྶཡུགཾ པུབྦཎྷསམཡཾ པཱརུཔེཡྻ; ཡཉྙདེཝ དུསྶཡུགཾ ཨཱཀངྑེཡྻ མཛ྄ཛྷནྷིཀསམཡཾ པཱརུཔིཏུཾ, ཏཾ ཏདེཝ དུསྶཡུགཾ མཛ྄ཛྷནྷིཀསམཡཾ པཱརུཔེཡྻ; ཡཉྙདེཝ དུསྶཡུགཾ ཨཱཀངྑེཡྻ སཱཡནྷསམཡཾ པཱརུཔིཏུཾ, ཏཾ ཏདེཝ དུསྶཡུགཾ སཱཡནྷསམཡཾ པཱརུཔེཡྻ. ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ མོགྒལླཱན, བྷིཀྑུ ཙིཏྟཾ ཝསཾ ཝཏྟེཏི, ནོ ཙ བྷིཀྑུ ཙིཏྟསྶ ཝསེན ཝཏྟཏི. སོ ཡཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ ཨཱཀངྑཏི པུབྦཎྷསམཡཾ ཝིཧརིཏུཾ, ཏཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ པུབྦཎྷསམཡཾ ཝིཧརཏི; ཡཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ ཨཱཀངྑཏི མཛ྄ཛྷནྷིཀསམཡཾ ཝིཧརིཏུཾ, ཏཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ མཛ྄ཛྷནྷིཀསམཡཾ ཝིཧརཏི; ཡཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ ཨཱཀངྑཏི སཱཡནྷསམཡཾ ཝིཧརིཏུཾ, ཏཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ སཱཡནྷསམཡཾ ཝིཧརཏི. ཨེཝརཱུཔེན ཁོ, ཨཱཝུསོ མོགྒལླཱན, བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻཱ’’ཏི.

༣༣༩. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེ ཨཱཡསྨནྟེ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘བྱཱཀཏཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨམྷེཧི སབྦེཧེཝ ཡཐཱསཀཾ པཊིབྷཱནཾ. ཨཱཡཱམཱཝུསོ, ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏམཏྠཾ ¶ བྷགཝཏོ ¶ ཨཱརོཙེསྶཱམ. ཡཐཱ ནོ བྷགཝཱ བྱཱཀརིསྶཏི ཏཐཱ ནཾ དྷཱརེསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ ཨཱཡསྨནྟོ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཐ ཁོ ཏེ ཨཱཡསྨནྟོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨདྡསཾ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨནྟཉྩ རེཝཏཾ ཨཱཡསྨནྟཉྩ ཨཱནནྡཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟེ. དིསྭཱན ཨཱཡསྨནྟཾ ¶ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཨེཏུ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ! སྭཱགཏཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ བྷགཝཏོ ཨུཔཊྛཱཀསྶ བྷགཝཏོ སནྟིཀཱཝཙརསྶ! རམཎཱིཡཾ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, གོསིངྒསཱལཝནཾ, དོསིནཱ རཏྟི, སབྦཕཱལིཕུལླཱ སཱལཱ, དིབྦཱ, མཉྙེ, གནྡྷཱ སམྤཝནྟི; ཀཐཾརཱུཔེན, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻཱ’ཏི? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨིདྷཱཝུསོ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ བཧུསྶུཏོ ཧོཏི སུཏདྷརོ…པེ… ཨནུསཡསམུགྒྷཱཏཱཡ. ཨེཝརཱུཔེན ཁོ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ ¶ སོབྷེཡྻཱ’’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, སཱརིཔུཏྟ! ཡཐཱ ཏཾ ཨཱནནྡོཝ སམྨཱ བྱཱཀརམཱནོ བྱཱཀརེཡྻ. ཨཱནནྡོ ཧི, སཱརིཔུཏྟ, བཧུསྶུཏོ སུཏདྷརོ སུཏསནྣིཙཡོ. ཡེ ཏེ དྷམྨཱ ཨཱདིཀལྱཱཎཱ མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཱ པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཱ སཱཏྠཱ སབྱཉྫནཱ; ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ ¶ བྲཧྨཙརིཡཾ ཨབྷིཝདནྟི, ཏཐཱརཱུཔཱསྶ དྷམྨཱ བཧུསྶུཏཱ ཧོནྟི, དྷཱཏཱ, ཝཙསཱ པརིཙིཏཱ, མནསཱནུཔེཀྑིཏཱ, དིཊྛིཡཱ སུཔྤཊིཝིདྡྷཱ. སོ ཙཏསྶནྣཾ པརིསཱནཾ དྷམྨཾ དེསེཏི པརིམཎྜལེཧི པདབྱཉྫནེཧི ཨནུཔྤབནྡྷེཧི ཨནུསཡསམུགྒྷཱཏཱཡཱ’’ཏི.

༣༤༠. ‘‘ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨནྟཾ རེཝཏཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘བྱཱཀཏཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ རེཝཏ ཨཱཡསྨཏཱ ཨཱནནྡེན ཡཐཱསཀཾ པཊིབྷཱནཾ. ཏཏྠ དཱནི མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ རེཝཏཾ པུཙྪཱམ – རམཎཱིཡཾ, ཨཱཝུསོ རེཝཏ, གོསིངྒསཱལཝནཾ, དོསིནཱ རཏྟི, སབྦཕཱལིཕུལླཱ སཱལཱ, དིབྦཱ མཉྙེ གནྡྷཱ སམྤཝནྟི. ཀཐཾརཱུཔེན, ཨཱཝུསོ རེཝཏ, བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻཱ’ཏི? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ རེཝཏོ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨིདྷཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ བྷིཀྑུ པཊིསལླཱནཱརཱམོ ཧོཏི པཊིསལླཱནརཏོ ¶ , ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཙེཏོསམཐམནུཡུཏྟོ, ཨནིརཱཀཏཛ྄ཛྷཱནོ, ཝིཔསྶནཱཡ སམནྣཱགཏོ, བྲཱུཧེཏཱ སུཉྙཱགཱརཱནཾ. ཨེཝརཱུཔེན ཁོ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻཱ’’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, སཱརིཔུཏྟ! ཡཐཱ ཏཾ རེཝཏོཝ སམྨཱ བྱཱཀརམཱནོ བྱཱཀརེཡྻ. རེཝཏོ ཧི, སཱརིཔུཏྟ, པཊིསལླཱནཱརཱམོ པཊིསལླཱནརཏོ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཙེཏོསམཐམནུཡུཏྟོ ཨནིརཱཀཏཛ྄ཛྷཱནོ, ཝིཔསྶནཱཡ སམནྣཱགཏོ བྲཱུཧེཏཱ སུཉྙཱགཱརཱན’’ནྟི.

༣༤༡. ‘‘ཨེཝཾ ¶ ཝུཏྟེ, ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨནྟཾ ཨནུརུདྡྷཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘བྱཱཀཏཾ ཁོ ཨཱཝུསོ ཨནུརུདྡྷ ཨཱཡསྨཏཱ རེཝཏེན…པེ… ཀཐཾརཱུཔེན, ཨཱཝུསོ ¶ ཨནུརུདྡྷ, བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻཱ’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨིདྷཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན སཧསྶཾ ལོཀཱནཾ ཝོལོཀེཏི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཙཀྑུམཱ པུརིསོ…པེ… ཨེཝརཱུཔེན ཁོ ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻཱ’’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, སཱརིཔུཏྟ, ཡཐཱ ཏཾ ཨནུརུདྡྷོཝ སམྨཱ བྱཱཀརམཱནོ བྱཱཀརེཡྻ. ཨནུརུདྡྷོ ཧི, སཱརིཔུཏྟ, དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན སཧསྶཾ ལོཀཱནཾ ཝོལོཀེཏཱི’’ཏི.

༣༤༢. ‘‘ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀསྶཔཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘བྱཱཀཏཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ ¶ ཀསྶཔ ཨཱཡསྨཏཱ ཨནུརུདྡྷེན ཡཐཱསཀཾ པཊིབྷཱནཾ. ཏཏྠ དཱནི མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀསྶཔཾ པུཙྪཱམ…པེ… ཀཐཾ རཱུཔེན ཁོ, ཨཱཝུསོ ཀསྶཔ, བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻཱ’ཏི? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀསྶཔོ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨིདྷཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ ཨཏྟནཱ ཙ ཨཱརཉྙིཀོ ཧོཏི ཨཱརཉྙིཀཏྟསྶ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ པིཎྜཔཱཏིཀོ ཧོཏི…པེ… ཨཏྟནཱ ཙ པཾསུཀཱུལིཀོ ཧོཏི…པེ… ཨཏྟནཱ ཙ ཏེཙཱིཝརིཀོ ཧོཏི…པེ… ཨཏྟནཱ ཙ ཨཔྤིཙྪོ ཧོཏི…པེ… ཨཏྟནཱ ཙ སནྟུཊྛོ ཧོཏི…པེ… ཨཏྟནཱ ཙ པཝིཝིཏྟོ ཧོཏི…པེ… ཨཏྟནཱ ཙ ཨསཾསཊྛོ ཧོཏི…པེ… ཨཏྟནཱ ཙ ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡོ ཧོཏི…པེ… ཨཏྟནཱ ཙ སཱིལསམྤནྣོ ཧོཏི…པེ… ཨཏྟནཱ ཙ སམཱདྷིསམྤནྣོ ཧོཏི…པེ… ཨཏྟནཱ ཙ པཉྙཱསམྤནྣོ ཧོཏི… ཨཏྟནཱ ཙ ཝིམུཏྟིསམྤནྣོ ¶ ཧོཏི… ¶ ཨཏྟནཱ ཙ ཝིམུཏྟིཉཱཎདསྶནསམྤནྣོ ཧོཏི ཝིམུཏྟིཉཱཎདསྶནསམྤདཱཡ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི. ཨེཝརཱུཔེན ཁོ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻཱ’’’ཏི ¶ . ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, སཱརིཔུཏྟ! ཡཐཱ ཏཾ ཀསྶཔོཝ སམྨཱ བྱཱཀརམཱནོ བྱཱཀརེཡྻ. ཀསྶཔོ ཧི, སཱརིཔུཏྟ, ཨཏྟནཱ ཙ ཨཱརཉྙིཀོ ཨཱརཉྙིཀཏྟསྶ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ པིཎྜཔཱཏིཀོ པིཎྜཔཱཏིཀཏྟསྶ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ པཾསུཀཱུལིཀོ པཾསུཀཱུལིཀཏྟསྶ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ ཏེཙཱིཝརིཀོ ཏེཙཱིཝརིཀཏྟསྶ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ ཨཔྤིཙྪོ ཨཔྤིཙྪཏཱཡ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ སནྟུཊྛོ སནྟུཊྛིཡཱ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ པཝིཝིཏྟོ པཝིཝེཀསྶ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ ཨསཾསཊྛོ ཨསཾསགྒསྶ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡོ ཝཱིརིཡཱརམྦྷསྶ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ སཱིལསམྤནྣོ སཱིལསམྤདཱཡ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ སམཱདྷིསམྤནྣོ སམཱདྷིསམྤདཱཡ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ པཉྙཱསམྤནྣོ པཉྙཱསམྤདཱཡ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ ཝིམུཏྟིསམྤནྣོ ཝིམུཏྟིསམྤདཱཡ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི, ཨཏྟནཱ ཙ ཝིམུཏྟིཉཱཎདསྶནསམྤནྣོ ཝིམུཏྟིཉཱཎདསྶནསམྤདཱཡ ཙ ཝཎྞཝཱདཱི’’ཏི.

༣༤༣. ‘‘ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཧཾ བྷནྟེ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱམོགྒལླཱནཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘བྱཱཀཏཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ མོགྒལླཱན, ཨཱཡསྨཏཱ མཧཱཀསྶཔེན ¶ ཡཐཱསཀཾ པཊིབྷཱནཾ. ཏཏྠ དཱནི མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱམོགྒལླཱནཾ པུཙྪཱམ…པེ… ཀཐཾརཱུཔེན, ཨཱཝུསོ མོགྒལླཱན, བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻཱ’ཏི? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨིདྷཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, དྭེ བྷིཀྑཱུ ཨབྷིདྷམྨཀཐཾ ཀཐེནྟི. ཏེ ཨཉྙམཉྙཾ པཉྷཾ པུཙྪནྟི, ཨཉྙམཉྙསྶ ¶ པཉྷཾ པུཊྛཱ ཝིསྶཛྫེནྟི, ནོ ཙ སཾསཱདེནྟི, དྷམྨཱི ཙ ནེསཾ ཀཐཱ པཝཏྟིནཱི ཧོཏི. ཨེཝརཱུཔེན ཁོ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻཱ’’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, སཱརིཔུཏྟ, ཡཐཱ ཏཾ མོགྒལླཱནོཝ སམྨཱ བྱཱཀརམཱནོ བྱཱཀརེཡྻ. མོགྒལླཱནོ ཧི, སཱརིཔུཏྟ, དྷམྨཀཐིཀོ’’ཏི.

༣༤༤. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཐ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘བྱཱཀཏཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨམྷེཧི སབྦེཧེཝ ཡཐཱསཀཾ པཊིབྷཱནཾ. ཏཏྠ དཱནི ¶ མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ པུཙྪཱམ – རམཎཱིཡཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, གོསིངྒསཱལཝནཾ, དོསིནཱ རཏྟི, སབྦཕཱལིཕུལླཱ སཱལཱ, དིབྦཱ, མཉྙེ, གནྡྷཱ སམྤཝནྟི. ཀཐཾརཱུཔེན, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻཱ’ཏི? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨིདྷཱཝུསོ, མོགྒལླཱན, བྷིཀྑུ ཙིཏྟཾ ཝསཾ ཝཏྟེཏི ནོ ཙ བྷིཀྑུ ཙིཏྟསྶ ཝསེན ཝཏྟཏི. སོ ཡཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ ཨཱཀངྑཏི པུབྦཎྷསམཡཾ ཝིཧརིཏུཾ, ཏཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ པུབྦཎྷསམཡཾ ¶ ཝིཧརཏི; ཡཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ ཨཱཀངྑཏི མཛ྄ཛྷནྷིཀསམཡཾ ཝིཧརིཏུཾ, ཏཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ མཛ྄ཛྷནྷིཀསམཡཾ ཝིཧརཏི; ཡཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ ཨཱཀངྑཏི སཱཡནྷསམཡཾ ཝིཧརིཏུཾ, ཏཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ སཱཡནྷསམཡཾ ཝིཧརཏི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ མོགྒལླཱན, རཉྙོ ཝཱ རཱཛམཧཱམཏྟསྶ ཝཱ ནཱནཱརཏྟཱནཾ དུསྶཱནཾ དུསྶཀརཎྜཀོ པཱུརོ ཨསྶ. སོ ཡཉྙདེཝ དུསྶཡུགཾ ཨཱཀངྑེཡྻ པུབྦཎྷསམཡཾ པཱརུཔིཏུཾ ¶ , ཏཾ ཏདེཝ དུསྶཡུགཾ པུབྦཎྷསམཡཾ པཱརུཔེཡྻ; ཡཉྙདེཝ དུསྶཡུགཾ ཨཱཀངྑེཡྻ མཛ྄ཛྷནྷིཀསམཡཾ པཱརུཔིཏུཾ, ཏཾ ཏདེཝ དུསྶཡུགཾ མཛ྄ཛྷནྷིཀསམཡཾ པཱརུཔེཡྻ; ཡཉྙདེཝ དུསྶཡུགཾ ཨཱཀངྑེཡྻ སཱཡནྷསམཡཾ པཱརུཔིཏུཾ, ཏཾ ཏདེཝ དུསྶཡུགཾ སཱཡནྷསམཡཾ པཱརུཔེཡྻ. ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ མོགྒལླཱན, བྷིཀྑུ ཙིཏྟཾ ཝསཾ ཝཏྟེཏི, ནོ ཙ བྷིཀྑུ ཙིཏྟསྶ ཝསེན ཝཏྟཏི. སོ ཡཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ ཨཱཀངྑཏི པུབྦཎྷསམཡཾ ཝིཧརིཏུཾ, ཏཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ པུབྦཎྷསམཡཾ ཝིཧརཏི; ཡཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ ཨཱཀངྑཏི མཛ྄ཛྷནྷིཀསམཡཾ ཝིཧརིཏུཾ, ཏཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ མཛ྄ཛྷནྷིཀསམཡཾ ཝིཧརཏི; ཡཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ ཨཱཀངྑཏི སཱཡནྷསམཡཾ ཝིཧརིཏུཾ, ཏཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ སཱཡནྷསམཡཾ ཝིཧརཏི. ཨེཝརཱུཔེན ཁོ, ཨཱཝུསོ མོགྒལླཱན, བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻཱ’’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, མོགྒལླཱན! ཡཐཱ ཏཾ སཱརིཔུཏྟོཝ སམྨཱ བྱཱཀརམཱནོ བྱཱཀརེཡྻ. སཱརིཔུཏྟོ ཧི, མོགྒལླཱན, ཙིཏྟཾ ཝསཾ ཝཏྟེཏི ནོ ཙ སཱརིཔུཏྟོ ཙིཏྟསྶ ཝསེན ཝཏྟཏི. སོ ཡཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ ¶ ¶ ཨཱཀངྑཏི པུབྦཎྷསམཡཾ ཝིཧརིཏུཾ, ཏཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ པུབྦཎྷསམཡཾ ཝིཧརཏི; ཡཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ ཨཱཀངྑཏི མཛ྄ཛྷནྷིཀསམཡཾ ཝིཧརིཏུཾ, ཏཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ མཛ྄ཛྷནྷིཀསམཡཾ ཝིཧརཏི; ཡཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ ཨཱཀངྑཏི སཱཡནྷསམཡཾ ཝིཧརིཏུཾ, ཏཱཡ ཝིཧཱརསམཱཔཏྟིཡཱ སཱཡནྷསམཡཾ ཝིཧརཏཱི’’ཏི.

༣༤༥. ཨེཝཾ ¶ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀསྶ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, སུབྷཱསིཏ’’ནྟི? ‘‘སབྦེསཾ ཝོ, སཱརིཔུཏྟ, སུབྷཱསིཏཾ པརིཡཱཡེན. ཨཔི ཙ མམཔི སུཎཱཐ ཡཐཱརཱུཔེན བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻ. ཨིདྷ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ ནིསཱིདཏི པལླངྐཾ ཨཱབྷུཛིཏྭཱ ཨུཛུཾ ཀཱཡཾ པཎིདྷཱཡ པརིམུཁཾ སཏིཾ ཨུཔཊྛཔེཏྭཱ – ‘ན ཏཱཝཱཧཾ ཨིམཾ པལླངྐཾ བྷིནྡིསྶཱམི ཡཱཝ མེ ནཱནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝརཱུཔེན ཁོ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ གོསིངྒསཱལཝནཾ སོབྷེཡྻཱ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ ཨཱཡསྨནྟོ [ཏེ བྷིཀྑཱུ (ཀ.)] བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

མཧཱགོསིངྒསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ དུཏིཡཾ.

༣. མཧཱགོཔཱལཀསུཏྟཾ

༣༤༦. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཨེཀཱདསཧི, བྷིཀྑཝེ, ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏོ གོཔཱལཀོ ཨབྷབྦོ གོགཎཾ པརིཧརིཏུཾ ཕཱཏིཾ ཀཱཏུཾ [ཕཱཏིཀཏྟུཾ (སཱི. པཱི.), ཕཱཏིཀཱཏུཾ (སྱཱ. ཀཾ.)]. ཀཏམེཧི ཨེཀཱདསཧི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, གོཔཱལཀོ ན རཱུཔཉྙཱུ ཧོཏི, ན ལཀྑཎཀུསལོ ཧོཏི, ན ཨཱསཱཊིཀཾ ཧཱརེཏཱ [སཱཊེཏཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཧོཏི, ན ཝཎཾ པཊིཙྪཱདེཏཱ ཧོཏི, ན དྷཱུམཾ ཀཏྟཱ ཧོཏི, ན ཏིཏྠཾ ཛཱནཱཏི, ན པཱིཏཾ ཛཱནཱཏི, ན ཝཱིཐིཾ ཛཱནཱཏི, ན གོཙརཀུསལོ ཧོཏི ཨནཝསེསདོཧཱི ཙ ཧོཏི. ཡེ ཏེ ཨུསབྷཱ གོཔིཏརོ གོཔརིཎཱཡཀཱ ཏེ ན ཨཏིརེཀཔཱུཛཱཡ པཱུཛེཏཱ ཧོཏི. ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཱདསཧི ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏོ གོཔཱལཀོ ཨབྷབྦོ གོགཎཾ པརིཧརིཏུཾ ཕཱཏིཾ ཀཱཏུཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཱདསཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ བྷིཀྑུ ཨབྷབྦོ ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ ¶ ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫིཏུཾ. ཀཏམེཧི ཨེཀཱདསཧི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན རཱུཔཉྙཱུ ཧོཏི, ན ལཀྑཎཀུསལོ ཧོཏི, ན ཨཱསཱཊིཀཾ ཧཱརེཏཱ ཧོཏི, ན ཝཎཾ པཊིཙྪཱདེཏཱ ཧོཏི, ན དྷཱུམཾ ཀཏྟཱ ཧོཏི, ན ཏིཏྠཾ ཛཱནཱཏི, ན པཱིཏཾ ཛཱནཱཏི, ན ཝཱིཐིཾ ཛཱནཱཏི, ན གོཙརཀུསལོ ཧོཏི, ཨནཝསེསདོཧཱི ཙ ཧོཏི. ཡེ ཏེ ¶ བྷིཀྑཱུ ཐེརཱ རཏྟཉྙཱུ ཙིརཔབྦཛིཏཱ སངྒྷཔིཏརོ སངྒྷཔརིཎཱཡཀཱ ཏེ ན ཨཏིརེཀཔཱུཛཱཡ པཱུཛེཏཱ ཧོཏི.

༣༤༧. ‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན རཱུཔཉྙཱུ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡཾ ཀིཉྩི རཱུཔཾ སབྦཾ རཱུཔཾ ‘ཙཏྟཱརི མཧཱབྷཱུཏཱནི, ཙཏུནྣཉྩ མཧཱབྷཱུཏཱནཾ ཨུཔཱདཱཡརཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན རཱུཔཉྙཱུ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ལཀྑཎཀུསལོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ‘ཀམྨལཀྑཎོ ¶ བཱལོ, ཀམྨལཀྑཎོ པཎྜིཏོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ལཀྑཎཀུསལོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ཨཱསཱཊིཀཾ ཧཱརེཏཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨུཔྤནྣཾ ཀཱམཝིཏཀྐཾ ཨདྷིཝཱསེཏི, ནཔྤཛཧཏི ན ཝིནོདེཏི ན བྱནྟཱི ཀརོཏི ན ཨནབྷཱཝཾ གམེཏི. ཨུཔྤནྣཾ བྱཱཔཱདཝིཏཀྐཾ…པེ… ཨུཔྤནྣཾ ཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐཾ…པེ… ཨུཔྤནྣུཔྤནྣེ པཱཔཀེ ཨཀུསལེ དྷམྨེ ཨདྷིཝཱསེཏི, ནཔྤཛཧཏི ¶ ན ཝིནོདེཏི ན བྱནྟཱི ཀརོཏི ན ཨནབྷཱཝཾ གམེཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ཨཱསཱཊིཀཾ ཧཱརེཏཱ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ཝཎཾ པཊིཙྪཱདེཏཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཧོཏི ཨནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ, ཏསྶ སཾཝརཱཡ ན པཊིཔཛྫཏི, ན རཀྑཏི ¶ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ, ཙཀྑུནྡྲིཡེ ན སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཏི. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ…པེ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ…པེ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ…པེ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཧོཏི ཨནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ མནིནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ, ཏསྶ སཾཝརཱཡ ན པཊིཔཛྫཏི, ན ¶ རཀྑཏི མནིནྡྲིཡཾ, མནིནྡྲིཡེ ན སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ཝཎཾ པཊིཙྪཱདེཏཱ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན དྷཱུམཾ ཀཏྟཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡཐཱསུཏཾ ཡཐཱཔརིཡཏྟཾ དྷམྨཾ ན ཝིཏྠཱརེན པརེསཾ དེསེཏཱ ཧོཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན དྷཱུམཾ ཀཏྟཱ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ཏིཏྠཾ ཛཱནཱཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ བཧུསྶུཏཱ ཨཱགཏཱགམཱ དྷམྨདྷརཱ ཝིནཡདྷརཱ མཱཏིཀཱདྷརཱ, ཏེ ཀཱལེན ཀཱལཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ན པརིཔུཙྪཏི, ན པརིཔཉྷཏི – ‘ཨིདཾ, བྷནྟེ, ཀཐཾ? ཨིམསྶ ཀོ ཨཏྠོ’ཏི? ཏསྶ ཏེ ཨཱཡསྨནྟོ ཨཝིཝཊཉྩེཝ ན ཝིཝརནྟི, ཨནུཏྟཱནཱིཀཏཉྩ ན ཨུཏྟཱནཱི ཀརོནྟི, ཨནེཀཝིཧིཏེསུ ¶ ཙ ཀངྑཱཋཱནཱིཡེསུ དྷམྨེསུ ཀངྑཾ ན པཊིཝིནོདེནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ཏིཏྠཾ ཛཱནཱཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན པཱིཏཾ ཛཱནཱཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཏཐཱགཏཔྤཝེདིཏེ དྷམྨཝིནཡེ དེསིཡམཱནེ ན ལབྷཏི ཨཏྠཝེདཾ, ན ལབྷཏི དྷམྨཝེདཾ, ན ལབྷཏི དྷམྨཱུཔསཾཧིཏཾ པཱམོཛྫཾ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན པཱིཏཾ ཛཱནཱཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ¶ ཝཱིཐིཾ ཛཱནཱཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨརིཡཾ ཨཊྛངྒིཀཾ མགྒཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ཝཱིཐིཾ ཛཱནཱཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན གོཙརཀུསལོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནེ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ ¶ , བྷིཀྑུ ན གོཙརཀུསལོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨནཝསེསདོཧཱི ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུཾ སདྡྷཱ གཧཔཏིཀཱ ཨབྷིཧཊྛུཾ པཝཱརེནྟི ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརེཧི, ཏཏྲ བྷིཀྑུ མཏྟཾ ན ཛཱནཱཏི པཊིགྒཧཎཱཡ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨནཝསེསདོཧཱི ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཐེརཱ རཏྟཉྙཱུ ཙིརཔབྦཛིཏཱ སངྒྷཔིཏརོ སངྒྷཔརིཎཱཡཀཱ ཏེ ན ཨཏིརེཀཔཱུཛཱཡ པཱུཛེཏཱ ཧོཏི ¶ ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཐེརཱ རཏྟཉྙཱུ ཙིརཔབྦཛིཏཱ སངྒྷཔིཏརོ སངྒྷཔརིཎཱཡཀཱ, ཏེསུ ན མེཏྟཾ ཀཱཡཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛཱཔེཏི ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ; ན མེཏྟཾ ཝཙཱིཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛཱཔེཏི ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ; ན མེཏྟཾ མནོཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛཱཔེཏི ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཐེརཱ རཏྟཉྙཱུ ཙིརཔབྦཛིཏཱ སངྒྷཔིཏརོ སངྒྷཔརིཎཱཡཀཱ ཏེ ན ཨཏིརེཀཔཱུཛཱཡ པཱུཛེཏཱ ཧོཏི.

‘‘ཨིམེཧི ཁོ བྷིཀྑཝེ ཨེཀཱདསཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ བྷིཀྑུ ཨབྷབྦོ ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫིཏུཾ.

༣༤༨. ‘‘ཨེཀཱདསཧི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏོ གོཔཱལཀོ བྷབྦོ གོགཎཾ པརིཧརིཏུཾ ཕཱཏིཾ ཀཱཏུཾ. ཀཏམེཧི ཨེཀཱདསཧི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ ¶ , གོཔཱལཀོ རཱུཔཉྙཱུ ཧོཏི, ལཀྑཎཀུསལོ ཧོཏི, ཨཱསཱཊིཀཾ ཧཱརེཏཱ ཧོཏི, ཝཎཾ པཊིཙྪཱདེཏཱ ཧོཏི, དྷཱུམཾ ཀཏྟཱ ཧོཏི, ཏིཏྠཾ ཛཱནཱཏི, པཱིཏཾ ཛཱནཱཏི, ཝཱིཐིཾ ཛཱནཱཏི, གོཙརཀུསལོ ཧོཏི, སཱཝསེསདོཧཱི ཙ ཧོཏི. ཡེ ཏེ ཨུསབྷཱ གོཔིཏརོ གོཔརིཎཱཡཀཱ ཏེ ཨཏིརེཀཔཱུཛཱཡ པཱུཛེཏཱ ཧོཏི. ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཱདསཧི ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏོ གོཔཱལཀོ བྷབྦོ གོགཎཾ པརིཧརིཏུཾ ཕཱཏིཾ ཀཱཏུཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཱདསཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ བྷིཀྑུ བྷབྦོ ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫིཏུཾ. ཀཏམེཧི ཨེཀཱདསཧི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ རཱུཔཉྙཱུ ཧོཏི, ལཀྑཎཀུསལོ ཧོཏི, ཨཱསཱཊིཀཾ ཧཱརེཏཱ ཧོཏི, ཝཎཾ པཊིཙྪཱདེཏཱ ཧོཏི, དྷཱུམཾ ཀཏྟཱ ཧོཏི, ཏིཏྠཾ ཛཱནཱཏི, པཱིཏཾ ཛཱནཱཏི, ཝཱིཐིཾ ཛཱནཱཏི, གོཙརཀུསལོ ཧོཏི, སཱཝསེསདོཧཱི ཙ ཧོཏི. ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཐེརཱ རཏྟཉྙཱུ ཙིརཔབྦཛིཏཱ སངྒྷཔིཏརོ སངྒྷཔརིཎཱཡཀཱ ཏེ ཨཏིརེཀཔཱུཛཱཡ པཱུཛེཏཱ ཧོཏི.

༣༤༩. ‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ རཱུཔཉྙཱུ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡཾ ཀིཉྩི རཱུཔཾ སབྦཾ རཱུཔཾ ‘ཙཏྟཱརི མཧཱབྷཱུཏཱནི ¶ , ཙཏུནྣཉྩ མཧཱབྷཱུཏཱནཾ ཨུཔཱདཱཡརཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ རཱུཔཉྙཱུ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ལཀྑཎཀུསལོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀམྨལཀྑཎོ བཱལོ, ཀམྨལཀྑཎོ པཎྜིཏོཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ལཀྑཎཀུསལོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨཱསཱཊིཀཾ ཧཱརེཏཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨུཔྤནྣཾ ¶ ཀཱམཝིཏཀྐཾ ནཱདྷིཝཱསེཏི, པཛཧཏི ཝིནོདེཏི བྱནྟཱི ཀརོཏི ཨནབྷཱཝཾ གམེཏི. ཨུཔྤནྣཾ བྱཱཔཱདཝིཏཀྐཾ…པེ… ཨུཔྤནྣཾ ཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐཾ…པེ… ཨུཔྤནྣུཔྤནྣེ པཱཔཀེ ཨཀུསལེ དྷམྨེ ནཱདྷིཝཱསེཏི, པཛཧཏི ཝིནོདེཏི བྱནྟཱི ཀརོཏི ཨནབྷཱཝཾ གམེཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨཱསཱཊིཀཾ ཧཱརེཏཱ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝཎཾ པཊིཙྪཱདེཏཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ ¶ རཱུཔཾ དིསྭཱ ན ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཧོཏི ནཱནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཏི, རཀྑཏི ཙཀྑུནྡྲིཡཾ, ཙཀྑུནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཏི. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ…པེ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ…པེ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ…པེ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ན ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཧོཏི ནཱནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ མནིནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཏི, རཀྑཏི མནིནྡྲིཡཾ, མནིནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝཎཾ པཊིཙྪཱདེཏཱ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷཱུམཾ ཀཏྟཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡཐཱསུཏཾ ཡཐཱཔརིཡཏྟཾ དྷམྨཾ ཝིཏྠཱརེན པརེསཾ དེསེཏཱ ཧོཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷཱུམཾ ཀཏྟཱ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཏིཏྠཾ ཛཱནཱཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ བཧུསྶུཏཱ ཨཱགཏཱགམཱ དྷམྨདྷརཱ ཝིནཡདྷརཱ མཱཏིཀཱདྷརཱ ཏེ ཀཱལེན ཀཱལཾ ¶ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པརིཔུཙྪཏི, པརིཔཉྷཏི – ‘ཨིདཾ, བྷནྟེ, ཀཐཾ? ཨིམསྶ ཀོ ཨཏྠོ’ཏི? ཏསྶ ཏེ ཨཱཡསྨནྟོ ཨཝིཝཊཉྩེཝ ཝིཝརནྟི, ཨནུཏྟཱནཱིཀཏཉྩ ཨུཏྟཱནཱི ཀརོནྟི, ཨནེཀཝིཧིཏེསུ ཙ ཀངྑཱཋཱནཱིཡེསུ དྷམྨེསུ ཀངྑཾ པཊིཝིནོདེནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཏིཏྠཾ ཛཱནཱཏི.

‘‘ཀཐཉྩ བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ¶ པཱིཏཾ ཛཱནཱཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཏཐཱགཏཔྤཝེདིཏེ དྷམྨཝིནཡེ དེསིཡམཱནེ ལབྷཏི ཨཏྠཝེདཾ, ལབྷཏི དྷམྨཝེདཾ, ལབྷཏི དྷམྨཱུཔསཾཧིཏཾ པཱམོཛྫཾ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ པཱིཏཾ ཛཱནཱཏི.

‘‘ཀཐཉྩ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝཱིཐིཾ ཛཱནཱཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨརིཡཾ ཨཊྛངྒིཀཾ མགྒཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝཱིཐིཾ ཛཱནཱཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ གོཙརཀུསལོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནེ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ གོཙརཀུསལོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ ¶ བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཱཝསེསདོཧཱི ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུཾ སདྡྷཱ གཧཔཏིཀཱ ཨབྷིཧཊྛུཾ པཝཱརེནྟི ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརེཧི. ཏཏྲ བྷིཀྑུ མཏྟཾ ཛཱནཱཏི པཊིགྒཧཎཱཡ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཱཝསེསདོཧཱི ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཐེརཱ རཏྟཉྙཱུ ཙིརཔབྦཛིཏཱ སངྒྷཔིཏརོ སངྒྷཔརིཎཱཡཀཱ, ཏེ ཨཏིརེཀཔཱུཛཱཡ པཱུཛེཏཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཐེརཱ རཏྟཉྙཱུ ཙིརཔབྦཛིཏཱ སངྒྷཔིཏརོ སངྒྷཔརིཎཱཡཀཱ ཏེསུ མེཏྟཾ ཀཱཡཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛཱཔེཏི ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ¶ ཙ; མེཏྟཾ ཝཙཱིཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛཱཔེཏི ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ; མེཏྟཾ མནོཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛཱཔེཏི ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཐེརཱ རཏྟཉྙཱུ ཙིརཔབྦཛིཏཱ སངྒྷཔིཏརོ སངྒྷཔརིཎཱཡཀཱ ཏེ ཨཏིརེཀཔཱུཛཱཡ པཱུཛེཏཱ ཧོཏི.

‘‘ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཱདསཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ བྷིཀྑུ བྷབྦོ ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫིཏུ’’ནྟི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

མཧཱགོཔཱལཀསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཏཏིཡཾ.

༤. ཙཱུལ༹གོཔཱལཀསུཏྟཾ

༣༥༠. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཝཛྫཱིསུ ཝིཧརཏི ཨུཀྐཙེལཱཡཾ གངྒཱཡ ནདིཡཱ ཏཱིརེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘བྷཱུཏཔུབྦཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, མཱགདྷཀོ གོཔཱལཀོ དུཔྤཉྙཛཱཏིཀོ, ཝསྶཱནཾ པཙྪིམེ མཱསེ སརདསམཡེ, ཨསམཝེཀྑིཏྭཱ གངྒཱཡ ནདིཡཱ ཨོརིམཾ ཏཱིརཾ, ཨསམཝེཀྑིཏྭཱ པཱརིམཾ ཏཱིརཾ, ཨཏིཏྠེནེཝ གཱཝོ པཏཱརེསི ཨུཏྟརཾ ཏཱིརཾ སུཝིདེཧཱནཾ. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, གཱཝོ མཛ྄ཛྷེགངྒཱཡ ནདིཡཱ སོཏེ ཨཱམཎྜལིཡཾ ཀརིཏྭཱ ཏཏྠེཝ ཨནཡབྱསནཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏཐཱ ཧི སོ, བྷིཀྑཝེ, མཱགདྷཀོ གོཔཱལཀོ དུཔྤཉྙཛཱཏིཀོ, ཝསྶཱནཾ པཙྪིམེ མཱསེ སརདསམཡེ, ཨསམཝེཀྑིཏྭཱ གངྒཱཡ ནདིཡཱ ཨོརིམཾ ཏཱིརཾ, ཨསམཝེཀྑིཏྭཱ པཱརིམཾ ཏཱིརཾ, ཨཏིཏྠེནེཝ གཱཝོ པཏཱརེསི ཨུཏྟརཾ ཏཱིརཾ སུཝིདེཧཱནཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཧི ཀེཙི [ཡེ ཀེཙི (སྱཱ. ཀཾ.)] སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨཀུསལཱ ཨིམསྶ ལོཀསྶ ཨཀུསལཱ པརསྶ ལོཀསྶ, ཨཀུསལཱ མཱརདྷེཡྻསྶ ཨཀུསལཱ ཨམཱརདྷེཡྻསྶ, ཨཀུསལཱ མཙྩུདྷེཡྻསྶ ཨཀུསལཱ ཨམཙྩུདྷེཡྻསྶ, ཏེསཾ ཡེ སོཏབྦཾ སདྡཧཱཏབྦཾ མཉྙིསྶནྟི, ཏེསཾ ཏཾ བྷཝིསྶཏི དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡ.

༣༥༡. ‘‘བྷཱུཏཔུབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱགདྷཀོ གོཔཱལཀོ སཔྤཉྙཛཱཏིཀོ, ཝསྶཱནཾ ¶ པཙྪིམེ མཱསེ སརདསམཡེ, སམཝེཀྑིཏྭཱ གངྒཱཡ ནདིཡཱ ཨོརིམཾ ཏཱིརཾ, སམཝེཀྑིཏྭཱ པཱརིམཾ ཏཱིརཾ, ཏིཏྠེནེཝ གཱཝོ པཏཱརེསི ཨུཏྟརཾ ཏཱིརཾ སུཝིདེཧཱནཾ. སོ པཋམཾ པཏཱརེསི ཡེ ཏེ ཨུསབྷཱ གོཔིཏརོ གོཔརིཎཱཡཀཱ. ཏེ ཏིརིཡཾ གངྒཱཡ སོཏཾ ཚེཏྭཱ སོཏྠིནཱ པཱརཾ ཨགམཾསུ. ཨཐཱཔརེ པཏཱརེསི བལཝགཱཝོ དམྨགཱཝོ. ཏེཔི ཏིརིཡཾ གངྒཱཡ སོཏཾ ཚེཏྭཱ སོཏྠིནཱ པཱརཾ ཨགམཾསུ. ཨཐཱཔརེ པཏཱརེསི ཝཙྪཏརེ ཝཙྪཏརིཡོ. ཏེཔི ཏིརིཡཾ གངྒཱཡ སོཏཾ ཚེཏྭཱ སོཏྠིནཱ པཱརཾ ཨགམཾསུ. ཨཐཱཔརེ པཏཱརེསི ཝཙྪཀེ ཀིསཱབལཀེ [ཀིསབལཀེ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)]. ཏེཔི ཏིརིཡཾ གངྒཱཡ སོཏཾ ཚེཏྭཱ སོཏྠིནཱ པཱརཾ ཨགམཾསུ. བྷཱུཏཔུབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝཙྪཀོ ཏརུཎཀོ ཏཱཝདེཝ ཛཱཏཀོ མཱཏུགོརཝཀེན ཝུཡ྄ཧམཱནོ, སོཔི ཏིརིཡཾ གངྒཱཡ སོཏཾ ཚེཏྭཱ སོཏྠིནཱ པཱརཾ ཨགམཱསི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏཐཱ ¶ ཧི སོ, བྷིཀྑཝེ, མཱགདྷཀོ གོཔཱལཀོ སཔྤཉྙཛཱཏིཀོ ¶ , ཝསྶཱནཾ པཙྪིམེ མཱསེ སརདསམཡེ, སམཝེཀྑིཏྭཱ གངྒཱཡ ནདིཡཱ ཨོརིམཾ ¶ ཏཱིརཾ, སམཝེཀྑིཏྭཱ པཱརིམཾ ཏཱིརཾ, ཏིཏྠེནེཝ གཱཝོ པཏཱརེསི ཨུཏྟརཾ ཏཱིརཾ སུཝིདེཧཱནཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཧི ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཀུསལཱ ཨིམསྶ ལོཀསྶ ཀུསལཱ པརསྶ ལོཀསྶ, ཀུསལཱ མཱརདྷེཡྻསྶ ཀུསལཱ ཨམཱརདྷེཡྻསྶ, ཀུསལཱ མཙྩུདྷེཡྻསྶ ཀུསལཱ ཨམཙྩུདྷེཡྻསྶ, ཏེསཾ ཡེ སོཏབྦཾ སདྡཧཱཏབྦཾ མཉྙིསྶནྟི, ཏེསཾ ཏཾ བྷཝིསྶཏི དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ.

༣༥༢. ‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཏེ ཨུསབྷཱ གོཔིཏརོ གོཔརིཎཱཡཀཱ ཏེ ཏིརིཡཾ གངྒཱཡ སོཏཾ ཚེཏྭཱ སོཏྠིནཱ པཱརཾ ཨགམཾསུ, ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨརཧནྟོ ཁཱིཎཱསཝཱ ཝུསིཏཝནྟོ ཀཏཀརཎཱིཡཱ ཨོཧིཏབྷཱརཱ ཨནུཔྤཏྟསདཏྠཱ པརིཀྑཱིཎབྷཝསཾཡོཛནཱ སམྨདཉྙཱ ཝིམུཏྟཱ, ཏེ ཏིརིཡཾ མཱརསྶ སོཏཾ ཚེཏྭཱ སོཏྠིནཱ པཱརཾ གཏཱ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, བལཝགཱཝོ དམྨགཱཝོ ཏིརིཡཾ གངྒཱཡ སོཏཾ ཚེཏྭཱ སོཏྠིནཱ པཱརཾ ཨགམཾསུ, ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ པཉྩནྣཾ ཨོརམྦྷཱགིཡཱནཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ ཏཏྠ པརིནིབྦཱཡིནོ ཨནཱཝཏྟིདྷམྨཱ ཏསྨཱ ལོཀཱ, ཏེཔི ཏིརིཡཾ མཱརསྶ སོཏཾ ཚེཏྭཱ སོཏྠིནཱ པཱརཾ གམིསྶནྟི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཝཙྪཏརཱ ཝཙྪཏརིཡོ ཏིརིཡཾ གངྒཱཡ སོཏཾ ཚེཏྭཱ སོཏྠིནཱ པཱརཾ ཨགམཾསུ, ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ རཱགདོསམོཧཱནཾ ཏནུཏྟཱ སཀདཱགཱམིནོ སཀིཾདེཝ ཨིམཾ ལོཀཾ ཨཱགནྟྭཱ དུཀྑསྶནྟཾ ཀརིསྶནྟི, ཏེཔི ཏིརིཡཾ མཱརསྶ སོཏཾ ཚེཏྭཱ སོཏྠིནཱ པཱརཾ གམིསྶནྟི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཝཙྪཀཱ ཀིསཱབལཀཱ ཏིརིཡཾ གངྒཱཡ སོཏཾ ཚེཏྭཱ སོཏྠིནཱ པཱརཾ ཨགམཾསུ, ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ སོཏཱཔནྣཱ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨཱ ནིཡཏཱ སམྦོདྷིཔརཱཡནཱ, ཏེཔི ཏིརིཡཾ མཱརསྶ སོཏཾ ཚེཏྭཱ སོཏྠིནཱ པཱརཾ གམིསྶནྟི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི སོ, བྷིཀྑཝེ, ཝཙྪཀོ ཏརུཎཀོ ཏཱཝདེཝ ཛཱཏཀོ མཱཏུགོརཝཀེན ¶ ཝུཡ྄ཧམཱནོ ཏིརིཡཾ ¶ གངྒཱཡ སོཏཾ ཚེཏྭཱ སོཏྠིནཱ ¶ པཱརཾ ཨགམཱསི, ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ དྷམྨཱནུསཱརིནོ སདྡྷཱནུསཱརིནོ, ཏེཔི ཏིརིཡཾ མཱརསྶ སོཏཾ ཚེཏྭཱ སོཏྠིནཱ པཱརཾ གམིསྶནྟི.

‘‘ཨཧཾ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཀུསལོ ¶ ཨིམསྶ ལོཀསྶ ཀུསལོ པརསྶ ལོཀསྶ, ཀུསལོ མཱརདྷེཡྻསྶ ཀུསལོ ཨམཱརདྷེཡྻསྶ, ཀུསལོ མཙྩུདྷེཡྻསྶ ཀུསལོ ཨམཙྩུདྷེཡྻསྶ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡེ སོཏབྦཾ སདྡཧཱཏབྦཾ མཉྙིསྶནྟི, ཏེསཾ ཏཾ བྷཝིསྶཏི དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡཱ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨིདཾ ཝཏྭཱ སུགཏོ ཨཐཱཔརཾ ཨེཏདཝོཙ སཏྠཱ –

‘‘ཨཡཾ ལོཀོ པརོ ལོཀོ, ཛཱནཏཱ སུཔྤཀཱསིཏོ;

ཡཉྩ མཱརེན སམྤཏྟཾ, ཨཔྤཏྟཾ ཡཉྩ མཙྩུནཱ.

‘‘སབྦཾ ལོཀཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, སམྦུདྡྷེན པཛཱནཏཱ;

ཝིཝཊཾ ཨམཏདྭཱརཾ, ཁེམཾ ནིབྦཱནཔཏྟིཡཱ.

‘‘ཚིནྣཾ པཱཔིམཏོ སོཏཾ, ཝིདྡྷསྟཾ ཝིནལཱི༹ཀཏཾ;

པཱམོཛྫབཧུལཱ ཧོཐ, ཁེམཾ པཏྟཏྠ [པཏྠེཐ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ. ཨཊྛཀཐཱཡཾ སཾཝཎྞེཏབྦཔཱཋོ)] བྷིཀྑཝོ’’ཏི.

ཙཱུལ༹གོཔཱལཀསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཙཱུལ༹སཙྩཀསུཏྟཾ

༣༥༣. ཨེཝཾ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཝེསཱལིཡཾ ཝིཧརཏི མཧཱཝནེ ཀཱུཊཱགཱརསཱལཱཡཾ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ ཝེསཱལིཡཾ པཊིཝསཏི བྷསྶཔྤཝཱདཀོ པཎྜིཏཝཱདོ སཱདྷུསམྨཏོ བཧུཛནསྶ. སོ ཝེསཱལིཡཾ པརིསཏི ཨེཝཾ ཝཱཙཾ བྷཱསཏི – ‘‘ནཱཧཾ ཏཾ པསྶཱམི སམཎཾ ཝཱ བྲཱཧྨཎཾ ཝཱ, སངྒྷིཾ གཎིཾ གཎཱཙརིཡཾ, ཨཔི ཨརཧནྟཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ པཊིཛཱནམཱནཾ, ཡོ མཡཱ ཝཱདེན ཝཱདཾ སམཱརདྡྷོ ན སངྐམྤེཡྻ ན སམྤཀམྤེཡྻ ན སམྤཝེདྷེཡྻ, ཡསྶ ན ཀཙྪེཧི སེདཱ མུཙྩེཡྻུཾ. ཐཱུཎཾ ཙེཔཱཧཾ ཨཙེཏནཾ ཝཱདེན ཝཱདཾ སམཱརབྷེཡྻཾ, སཱཔི མཡཱ ཝཱདེན ཝཱདཾ སམཱརདྡྷཱ ¶ སངྐམྤེཡྻ སམྤཀམྤེཡྻ སམྤཝེདྷེཡྻ. ཀོ པན ཝཱདོ མནུསྶབྷཱུཏསྶཱ’’ཏི?

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨསྶཛི པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཝེསཱལིཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསི. ཨདྡསཱ ཁོ སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ ཝེསཱལིཡཾ ཛངྒྷཱཝིཧཱརཾ ཨནུཙངྐམམཱནོ ཨནུཝིཙརམཱནོ ¶ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨསྶཛིཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ. དིསྭཱན ཡེནཱཡསྨཱ ཨསྶཛི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཨསྶཛིནཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ ཁོ སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨསྶཛིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཐཾ པན, བྷོ ཨསྶཛི, སམཎོ གོཏམོ སཱཝཀེ ཝིནེཏི, ཀཐཾབྷཱགཱ ¶ ཙ པན སམཎསྶ གོཏམསྶ སཱཝཀེསུ ཨནུསཱསནཱི བཧུལཱ པཝཏྟཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, བྷགཝཱ སཱཝཀེ ཝིནེཏི, ཨེཝཾབྷཱགཱ ཙ པན བྷགཝཏོ སཱཝཀེསུ ཨནུསཱསནཱི བཧུལཱ པཝཏྟཏི – ‘རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ, ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ, སཉྙཱ ཨནིཙྩཱ, སངྑཱརཱ ཨནིཙྩཱ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ. རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ, ཝེདནཱ ཨནཏྟཱ, སཉྙཱ ཨནཏྟཱ, སངྑཱརཱ ཨནཏྟཱ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ. སབྦེ སངྑཱརཱ ཨནིཙྩཱ, སབྦེ དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ’ཏི. ཨེཝཾ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, བྷགཝཱ སཱཝཀེ ཝིནེཏི, ཨེཝཾབྷཱགཱ ཙ པན བྷགཝཏོ སཱཝཀེསུ ཨནུསཱསནཱི བཧུལཱ པཝཏྟཏཱི’’ཏི. ‘‘དུསྶུཏཾ ཝཏ, བྷོ ཨསྶཛི, ཨསྶུམྷ ཡེ མཡཾ ཨེཝཾཝཱདིཾ སམཎཾ གོཏམཾ ཨསྶུམྷ. ཨཔྤེཝ ནཱམ མཡཾ ཀདཱཙི ཀརཧཙི ཏེན བྷོཏཱ གོཏམེན སདྡྷིཾ སམཱགཙྪེཡྻཱམ ¶ , ཨཔྤེཝ ནཱམ སིཡཱ ཀོཙིདེཝ ཀཐཱསལླཱཔོ, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཏསྨཱ པཱཔཀཱ དིཊྛིགཏཱ ཝིཝེཙེཡྻཱམཱ’’ཏི.

༣༥༤. ཏེན ཁོ པན སམཡེན པཉྩམཏྟཱནི ལིཙྪཝིསཏཱནི སནྠཱགཱརེ [སནྡྷཱགཱརེ (ཀ.)] སནྣིཔཏིཏཱནི ཧོནྟི ཀེནཙིདེཝ ཀརཎཱིཡེན. ཨཐ ཁོ སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ ཡེན ཏེ ལིཙྪཝཱི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏེ ལིཙྪཝཱི ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨབྷིཀྐམནྟུ བྷོནྟོ ལིཙྪཝཱི, ཨབྷིཀྐམནྟུ བྷོནྟོ ལིཙྪཝཱི, ཨཛྫ མེ སམཎེན གོཏམེན སདྡྷིཾ ཀཐཱསལླཱཔོ བྷཝིསྶཏི. སཙེ མེ སམཎོ གོཏམོ ཏཐཱ པཏིཊྛིསྶཏི ཡཐཱ ཙ མེ [ཡཐཱསྶ མེ (སཱི. པཱི.)] ཉཱཏཉྙཏརེན སཱཝཀེན ཨསྶཛིནཱ ནཱམ བྷིཀྑུནཱ པཏིཊྛིཏཾ, སེཡྻཐཱཔི ¶ ནཱམ བལཝཱ པུརིསོ དཱིགྷལོམིཀཾ ཨེལ༹ཀཾ ལོམེསུ གཧེཏྭཱ ཨཱཀཌྜྷེཡྻ པརིཀཌྜྷེཡྻ སམྤརིཀཌྜྷེཡྻ ¶ , ཨེཝམེཝཱཧཾ སམཎཾ གོཏམཾ ཝཱདེན ཝཱདཾ ཨཱཀཌྜྷིསྶཱམི པརིཀཌྜྷིསྶཱམི སམྤརིཀཌྜྷིསྶཱམི. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བལཝཱ སོཎྜིཀཱཀམྨཀཱརོ མཧནྟཾ སོཎྜིཀཱཀིལ༹ཉྫཾ གམྦྷཱིརེ ཨུདཀརཧདེ པཀྑིཔིཏྭཱ ཀཎྞེ གཧེཏྭཱ ཨཱཀཌྜྷེཡྻ པརིཀཌྜྷེཡྻ སམྤརིཀཌྜྷེཡྻ, ཨེཝམེཝཱཧཾ སམཎཾ གོཏམཾ ཝཱདེན ཝཱདཾ ཨཱཀཌྜྷིསྶཱམི པརིཀཌྜྷིསྶཱམི སམྤརིཀཌྜྷིསྶཱམི. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བལཝཱ སོཎྜིཀཱདྷུཏྟོ ཝཱལཾ ¶ [ཐཱལཾ (ཀ.)] ཀཎྞེ གཧེཏྭཱ ཨོདྷུནེཡྻ ནིདྡྷུནེཡྻ ནིཔྥོཊེཡྻ [ནིཙྪཱདེཡྻ (སཱི. པཱི. ཀ.), ནིཙྪོཊེཡྻ (ཀ.), ནིཔྤོཋེཡྻ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཨེཝམེཝཱཧཾ སམཎཾ གོཏམཾ ཝཱདེན ཝཱདཾ ཨོདྷུནིསྶཱམི ནིདྡྷུནིསྶཱམི ནིཔྥོཊེསྶཱམི. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཀུཉྫརོ སཊྛིཧཱཡནོ གམྦྷཱིརཾ པོཀྑརཎིཾ ཨོགཱཧེཏྭཱ སཱཎདྷོཝིཀཾ ནཱམ ཀཱིལི༹ཏཛཱཏཾ ཀཱིལ༹ཏི, ཨེཝམེཝཱཧཾ སམཎཾ གོཏམཾ སཱཎདྷོཝིཀཾ མཉྙེ ཀཱིལི༹ཏཛཱཏཾ ཀཱིལི༹སྶཱམི. ཨབྷིཀྐམནྟུ བྷོནྟོ ལིཙྪཝཱི, ཨབྷིཀྐམནྟུ བྷོནྟོ ལིཙྪཝཱི, ཨཛྫ མེ སམཎེན གོཏམེན སདྡྷིཾ ཀཐཱསལླཱཔོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. ཏཏྲེཀཙྩེ ལིཙྪཝཱི ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘‘ཀིཾ སམཎོ གོཏམོ སཙྩཀསྶ ནིགཎྛཔུཏྟསྶ ཝཱདཾ ཨཱརོཔེསྶཏི, ཨཐ ཁོ སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ སམཎསྶ གོཏམསྶ ཝཱདཾ ཨཱརོཔེསྶཏཱི’’ཏི? ཨེཀཙྩེ ལིཙྪཝཱི ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘‘ཀིཾ སོ བྷཝམཱནོ སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ ཡོ བྷགཝཏོ ཝཱདཾ ཨཱརོཔེསྶཏི, ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཙྩཀསྶ ནིགཎྛཔུཏྟསྶ ཝཱདཾ ཨཱརོཔེསྶཏཱི’’ཏི? ཨཐ ཁོ སཙྩཀོ ¶ ནིགཎྛཔུཏྟོ པཉྩམཏྟེཧི ལིཙྪཝིསཏེཧི པརིཝུཏོ ཡེན མཧཱཝནཾ ཀཱུཊཱགཱརསཱལཱ ཏེནུཔསངྐམི.

༣༥༥. ཏེན ཁོ པན སམཡེན སམྦཧུལཱ བྷིཀྑཱུ ཨབྦྷོཀཱསེ ཙངྐམནྟི. ཨཐ ཁོ སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ ཡེན ཏེ བྷིཀྑཱུ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཧཾ ནུ ཁོ, བྷོ, ཨེཏརཧི སོ བྷཝཾ གོཏམོ ཝིཧརཏི? དསྶནཀཱམཱ ཧི མཡཾ ཏཾ བྷཝནྟཾ གོཏམ’’ནྟི ¶ . ‘‘ཨེས, ཨགྒིཝེསྶན, བྷགཝཱ མཧཱཝནཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཨཉྙཏརསྨིཾ རུཀྑམཱུལེ དིཝཱཝིཧཱརཾ ནིསིནྣོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ མཧཏིཡཱ ལིཙྪཝིཔརིསཱཡ སདྡྷིཾ མཧཱཝནཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཏེཔི ཁོ ལིཙྪཝཱི ཨཔྤེཀཙྩེ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ, ཨཔྤེཀཙྩེ བྷགཝཏཱ ¶ སདྡྷིཾ སམྨོདིཾསུ, སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨཔྤེཀཙྩེ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནཉྫལིཾ པཎཱམེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ, ཨཔྤེཀཙྩེ བྷགཝཏོ སནྟིཀེ ནཱམགོཏྟཾ སཱཝེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ, ཨཔྤེཀཙྩེ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ.

༣༥༦. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘པུཙྪེཡྻཱཧཾ བྷཝནྟཾ གོཏམཾ ཀིཉྩིདེཝ དེསཾ, སཙེ མེ བྷཝཾ གོཏམོ ཨོཀཱསཾ ཀརོཏི པཉྷསྶ ཝེཡྻཱཀརཎཱཡཱ’’ཏི. ‘‘པུཙྪ, ཨགྒིཝེསྶན ¶ , ཡདཱཀངྑསཱི’’ཏི ¶ . ‘‘ཀཐཾ པན བྷཝཾ གོཏམོ སཱཝཀེ ཝིནེཏི, ཀཐཾབྷཱགཱ ཙ པན བྷོཏོ གོཏམསྶ སཱཝཀེསུ ཨནུསཱསནཱི བཧུལཱ པཝཏྟཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, སཱཝཀེ ཝིནེམི, ཨེཝཾབྷཱགཱ ཙ པན མེ སཱཝཀེསུ ཨནུསཱསནཱི བཧུལཱ པཝཏྟཏི – ‘རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ, ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ, སཉྙཱ ཨནིཙྩཱ, སངྑཱརཱ ཨནིཙྩཱ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ. རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ, ཝེདནཱ ཨནཏྟཱ, སཉྙཱ ཨནཏྟཱ, སངྑཱརཱ ཨནཏྟཱ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ. སབྦེ སངྑཱརཱ ཨནིཙྩཱ, སབྦེ དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ’ཏི. ཨེཝཾ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, སཱཝཀེ ཝིནེམི, ཨེཝཾབྷཱགཱ ཙ པན མེ སཱཝཀེསུ ཨནུསཱསནཱི བཧུལཱ པཝཏྟཏཱི’’ཏི.

‘‘ཨུཔམཱ མཾ, བྷོ གོཏམ, པཊིབྷཱཏཱི’’ཏི. ‘‘པཊིབྷཱཏུ ཏཾ, ཨགྒིཝེསྶནཱ’’ཏི བྷགཝཱ ཨཝོཙ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷོ གོཏམ, ཡེ ཀེཙིམེ བཱིཛགཱམབྷཱུཏགཱམཱ ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫནྟི, སབྦེ ཏེ པཐཝིཾ ནིསྶཱཡ པཐཝིཡཾ པཏིཊྛཱཡ. ཨེཝམེཏེ བཱིཛགཱམབྷཱུཏགཱམཱ ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫནྟི. སེཡྻཐཱཔི ཝཱ པན, བྷོ གོཏམ, ཡེ ཀེཙིམེ བལཀརཎཱིཡཱ ཀམྨནྟཱ ཀརཱིཡནྟི, སབྦེ ཏེ པཐཝིཾ ནིསྶཱཡ པཐཝིཡཾ པཏིཊྛཱཡ. ཨེཝམེཏེ བལཀརཎཱིཡཱ ཀམྨནྟཱ ཀརཱིཡནྟི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷོ གོཏམ, རཱུཔཏྟཱཡཾ པུརིསཔུགྒལོ རཱུཔེ པཏིཊྛཱཡ པུཉྙཾ ཝཱ ཨཔུཉྙཾ ཝཱ པསཝཏི, ཝེདནཏྟཱཡཾ པུརིསཔུགྒལོ ཝེདནཱཡཾ པཏིཊྛཱཡ པུཉྙཾ ཝཱ ¶ ཨཔུཉྙཾ ཝཱ པསཝཏི, སཉྙཏྟཱཡཾ པུརིསཔུགྒལོ སཉྙཱཡཾ པཏིཊྛཱཡ པུཉྙཾ ཝཱ ཨཔུཉྙཾ ཝཱ པསཝཏི, སངྑཱརཏྟཱཡཾ པུརིསཔུགྒལོ སངྑཱརེསུ ¶ པཏིཊྛཱཡ པུཉྙཾ ཝཱ ཨཔུཉྙཾ ཝཱ པསཝཏི, ཝིཉྙཱཎཏྟཱཡཾ པུརིསཔུགྒལོ ཝིཉྙཱཎེ པཏིཊྛཱཡ པུཉྙཾ ཝཱ ཨཔུཉྙཾ ཝཱ པསཝཏཱི’’ཏི.

‘‘ནནུ ཏྭཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཝཾ ཝདེསི – ‘རཱུཔཾ མེ ཨཏྟཱ, ཝེདནཱ མེ ཨཏྟཱ, སཉྙཱ མེ ཨཏྟཱ, སངྑཱརཱ མེ ཨཏྟཱ, ཝིཉྙཱཎཾ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ཨཧཉྷི, བྷོ གོཏམ ¶ , ཨེཝཾ ཝདཱམི – ‘རཱུཔཾ མེ ཨཏྟཱ, ཝེདནཱ མེ ཨཏྟཱ, སཉྙཱ མེ ཨཏྟཱ, སངྑཱརཱ མེ ཨཏྟཱ, ཝིཉྙཱཎཾ མེ ཨཏྟཱ’ཏི, ཨཡཉྩ མཧཏཱི ཛནཏཱ’’ཏི.

‘‘ཀིཉྷི ཏེ, ཨགྒིཝེསྶན, མཧཏཱི ཛནཏཱ ཀརིསྶཏི? ཨིངྒྷ ཏྭཾ, ཨགྒིཝེསྶན, སཀཉྙེཝ ཝཱདཾ ནིབྦེཋེཧཱི’’ཏི. ‘‘ཨཧཉྷི, བྷོ གོཏམ, ཨེཝཾ ཝདཱམི – ‘རཱུཔཾ མེ ཨཏྟཱ, ཝེདནཱ མེ ཨཏྟཱ, སཉྙཱ མེ ཨཏྟཱ, སངྑཱརཱ མེ ཨཏྟཱ, ཝིཉྙཱཎཾ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི.

༣༥༧. ‘‘ཏེན ཧི, ཨགྒིཝེསྶན, ཏཉྙེཝེཏྠ པཊིཔུཙྪིསྶཱམི, ཡཐཱ ཏེ ཁམེཡྻ ཏཐཱ ནཾ [ཏཐཱ ཏཾ (ཀ.)] བྱཱཀརེཡྻཱསི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི ¶ , ཨགྒིཝེསྶན, ཝཏྟེཡྻ རཉྙོ ཁཏྟིཡསྶ མུདྡྷཱཝསིཏྟསྶ སཀསྨིཾ ཝིཛིཏེ ཝསོ – གྷཱཏེཏཱཡཾ ཝཱ གྷཱཏེཏུཾ, ཛཱཔེཏཱཡཾ ཝཱ ཛཱཔེཏུཾ, པབྦཱཛེཏཱཡཾ ཝཱ པབྦཱཛེཏུཾ, སེཡྻཐཱཔི རཉྙོ པསེནདིསྶ ཀོསལསྶ, སེཡྻཐཱཔི ཝཱ པན རཉྙོ མཱགདྷསྶ ཨཛཱཏསཏྟུསྶ ཝེདེཧིཔུཏྟསྶཱ’’ཏི? ‘‘ཝཏྟེཡྻ, བྷོ གོཏམ, རཉྙོ ཁཏྟིཡསྶ མུདྡྷཱཝསིཏྟསྶ སཀསྨིཾ ཝིཛིཏེ ཝསོ – གྷཱཏེཏཱཡཾ ཝཱ གྷཱཏེཏུཾ, ཛཱཔེཏཱཡཾ ཝཱ ཛཱཔེཏུཾ, པབྦཱཛེཏཱཡཾ ཝཱ པབྦཱཛེཏུཾ, སེཡྻཐཱཔི རཉྙོ པསེནདིསྶ ཀོསལསྶ, སེཡྻཐཱཔི ཝཱ པན རཉྙོ མཱགདྷསྶ ཨཛཱཏསཏྟུསྶ ཝེདེཧིཔུཏྟསྶ. ཨིམེསམྤི ཧི, བྷོ གོཏམ, སངྒྷཱནཾ གཎཱནཾ – སེཡྻཐིདཾ, ཝཛྫཱིནཾ མལླཱནཾ – ཝཏྟཏི སཀསྨིཾ ཝིཛིཏེ ཝསོ – གྷཱཏེཏཱཡཾ ཝཱ གྷཱཏེཏུཾ, ཛཱཔེཏཱཡཾ ཝཱ ཛཱཔེཏུཾ, པབྦཱཛེཏཱཡཾ ཝཱ པབྦཱཛེཏུཾ. ཀིཾ པན རཉྙོ ཁཏྟིཡསྶ མུདྡྷཱཝསིཏྟསྶ, སེཡྻཐཱཔི རཉྙོ པསེནདིསྶ ཀོསལསྶ ¶ , སེཡྻཐཱཔི ཝཱ པན རཉྙོ མཱགདྷསྶ ཨཛཱཏསཏྟུསྶ ཝེདེཧིཔུཏྟསྶ? ཝཏྟེཡྻ, བྷོ གོཏམ, ཝཏྟིཏུཉྩ མརཧཏཱི’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨགྒིཝེསྶན, ཡཾ ཏྭཾ ཨེཝཾ ཝདེསི – ‘རཱུཔཾ མེ ཨཏྟཱ’ཏི, ཝཏྟཏི ཏེ ¶ ཏསྨིཾ རཱུཔེ ཝསོ – ཨེཝཾ མེ རཱུཔཾ ཧོཏུ, ཨེཝཾ མེ རཱུཔཾ མཱ ཨཧོསཱི’’ཏི? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ ཏུཎྷཱི ཨཧོསི. དུཏིཡམྤི ཁོ བྷགཝཱ སཙྩཀཾ ནིགཎྛཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨགྒིཝེསྶན, ཡཾ ཏྭཾ ཨེཝཾ ཝདེསི – ‘རཱུཔཾ མེ ཨཏྟཱ’ཏི, ཝཏྟཏི ཏེ ཏསྨིཾ རཱུཔེ ཝསོ – ཨེཝཾ མེ རཱུཔཾ ཧོཏུ, ཨེཝཾ མེ རཱུཔཾ མཱ ཨཧོསཱི’’ཏི? དུཏིཡམྤི ¶ ཁོ སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ ཏུཎྷཱི ཨཧོསི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཙྩཀཾ ནིགཎྛཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘བྱཱཀརོཧི དཱནི, ཨགྒིཝེསྶན, ན དཱནི ཏེ ཏུཎྷཱིབྷཱཝསྶ ཀཱལོ. ཡོ ཀོཙི, ཨགྒིཝེསྶན ཏཐཱགཏེན ཡཱཝཏཏིཡཾ སཧདྷམྨིཀཾ པཉྷཾ པུཊྛོ ན བྱཱཀརོཏི, ཨེཏྠེཝསྶ སཏྟདྷཱ མུདྡྷཱ ཕལཏཱི’’ཏི.

ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཝཛིརཔཱཎི ཡཀྑོ ཨཱཡསཾ ཝཛིརཾ ཨཱདཱཡ ཨཱདིཏྟཾ སམྤཛྫལིཏཾ སཛོཏིབྷཱུཏཾ སཙྩཀསྶ ནིགཎྛཔུཏྟསྶ ཨུཔརིཝེཧཱསཾ ཋིཏོ ཧོཏི – ‘སཙཱཡཾ ¶ སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ བྷགཝཏཱ ཡཱཝཏཏིཡཾ སཧདྷམྨིཀཾ པཉྷཾ པུཊྛོ ན བྱཱཀརིསྶཏི ཨེཏྠེཝསྶ སཏྟདྷཱ མུདྡྷཾ ཕཱལེསྶཱམཱི’ཏི. ཏཾ ཁོ པན ཝཛིརཔཱཎིཾ ཡཀྑཾ བྷགཝཱ ཙེཝ པསྶཏི སཙྩཀོ ཙ ནིགཎྛཔུཏྟོ. ཨཐ ཁོ སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ བྷཱིཏོ སཾཝིགྒོ ལོམཧཊྛཛཱཏོ བྷགཝནྟཾཡེཝ ¶ ཏཱཎཾ གཝེསཱི བྷགཝནྟཾཡེཝ ལེཎཾ གཝེསཱི བྷགཝནྟཾཡེཝ སརཎཾ གཝེསཱི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘པུཙྪཏུ མཾ བྷཝཾ གོཏམོ, བྱཱཀརིསྶཱམཱི’’ཏི.

༣༥༨. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨགྒིཝེསྶན, ཡཾ ཏྭཾ ཨེཝཾ ཝདེསི – ‘རཱུཔཾ མེ ཨཏྟཱ’ཏི, ཝཏྟཏི ཏེ ཏསྨིཾ རཱུཔེ ཝསོ – ཨེཝཾ མེ རཱུཔཾ ཧོཏུ, ཨེཝཾ མེ རཱུཔཾ མཱ ཨཧོསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧིདཾ, བྷོ གོཏམ’’.

‘‘མནསི ཀརོཧི, ཨགྒིཝེསྶན; མནསི ཀརིཏྭཱ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, བྱཱཀརོཧི. ན ཁོ ཏེ སནྡྷིཡཏི པུརིམེན ཝཱ པཙྪིམཾ པཙྪིམེན ཝཱ པུརིམཾ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨགྒིཝེསྶན, ཡཾ ཏྭཾ ཨེཝཾ ཝདེསི – ‘ཝེདནཱ མེ ཨཏྟཱ’ཏི, ཝཏྟཏི ཏེ ཏིསྶཾ ཝེདནཱཡཾ [ཏཱཡཾ ཝེདནཱཡཾ (སཱི. སྱཱ.)] ཝསོ – ཨེཝཾ མེ ཝེདནཱ ཧོཏུ, ཨེཝཾ མེ ཝེདནཱ མཱ ཨཧོསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧིདཾ, བྷོ གོཏམ’’.

‘‘མནསི ཀརོཧི, ཨགྒིཝེསྶན; མནསི ཀརིཏྭཱ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, བྱཱཀརོཧི. ན ཁོ ཏེ སནྡྷིཡཏི པུརིམེན ཝཱ པཙྪིམཾ, པཙྪིམེན ཝཱ པུརིམཾ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨགྒིཝེསྶན ¶ , ཡཾ ཏྭཾ ཨེཝཾ ཝདེསི – ‘སཉྙཱ མེ ཨཏྟཱ’ཏི, ཝཏྟཏི ཏེ ཏིསྶཾ སཉྙཱཡཾ ཝསོ – ཨེཝཾ མེ སཉྙཱ ཧོཏུ, ཨེཝཾ མེ སཉྙཱ མཱ ཨཧོསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧིདཾ, བྷོ གོཏམ’’.

‘‘མནསི ¶ ཀརོཧི, ཨགྒིཝེསྶན ¶ ; མནསི ཀརིཏྭཱ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, བྱཱཀརོཧི. ན ཁོ ཏེ སནྡྷིཡཏི པུརིམེན ཝཱ པཙྪིམཾ, པཙྪིམེན ཝཱ པུརིམཾ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨགྒིཝེསྶན, ཡཾ ཏྭཾ ཨེཝཾ ཝདེསི – ‘སངྑཱརཱ མེ ཨཏྟཱ’ཏི, ཝཏྟཏི ཏེ ཏེསུ སངྑཱརེསུ ཝསོ – ཨེཝཾ མེ སངྑཱརཱ ཧོནྟུ, ཨེཝཾ མེ སངྑཱརཱ མཱ ཨཧེསུ’’ནྟི? ‘‘ནོ ཧིདཾ, བྷོ གོཏམ’’.

‘‘མནསི ཀརོཧི, ཨགྒིཝེསྶན; མནསི ཀརིཏྭཱ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, བྱཱཀརོཧི. ན ཁོ ཏེ སནྡྷིཡཏི པུརིམེན ཝཱ པཙྪིམཾ, པཙྪིམེན ཝཱ པུརིམཾ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨགྒིཝེསྶན, ཡཾ ཏྭཾ ཨེཝཾ ཝདེསི – ‘ཝིཉྙཱཎཾ མེ ཨཏྟཱ’ཏི, ཝཏྟཏི ཏེ ཏསྨིཾ ཝིཉྙཱཎེ ཝསོ – ཨེཝཾ མེ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏུ, ཨེཝཾ མེ ཝིཉྙཱཎཾ མཱ ཨཧོསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧིདཾ, བྷོ གོཏམ’’.

‘‘མནསི ཀརོཧི, ཨགྒིཝེསྶན; མནསི ཀརིཏྭཱ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, བྱཱཀརོཧི. ན ཁོ ཏེ སནྡྷིཡཏི པུརིམེན ཝཱ པཙྪིམཾ, པཙྪིམེན ཝཱ པུརིམཾ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨགྒིཝེསྶན, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷོ གོཏམ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷོ གོཏམ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ ¶ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧིདཾ, བྷོ གོཏམ’’.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨགྒིཝེསྶན, ཝེདནཱ…པེ… སཉྙཱ…པེ… སངྑཱརཱ…པེ… ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨགྒིཝེསྶན, ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷོ གོཏམ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷོ གོཏམ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ ¶ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧིདཾ, བྷོ གོཏམ’’.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨགྒིཝེསྶན, ཡོ ནུ ཁོ དུཀྑཾ ཨལླཱིནོ དུཀྑཾ ཨུཔགཏོ དུཀྑཾ ཨཛ྄ཛྷོསིཏོ ¶ , དུཀྑཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི, ཨཔི ནུ ཁོ སོ སཱམཾ ཝཱ དུཀྑཾ པརིཛཱནེཡྻ, དུཀྑཾ ཝཱ པརིཀྑེཔེཏྭཱ ཝིཧརེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ཀིཉྷི སིཡཱ, བྷོ གོཏམ? ནོ ཧིདཾ, བྷོ གོཏམཱ’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨགྒིཝེསྶན, ནནུ ཏྭཾ ཨེཝཾ སནྟེ དུཀྑཾ ཨལླཱིནོ དུཀྑཾ ཨུཔགཏོ དུཀྑཾ ཨཛ྄ཛྷོསིཏོ, དུཀྑཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ཀིཉྷི ནོ སིཡཱ, བྷོ གོཏམ? ཨེཝམེཏཾ བྷོ གོཏམཱ’’ཏི.

༣༥༩. ‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ , ཨགྒིཝེསྶན, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ ཏིཎྷཾ ཀུཋཱརིཾ [ཀུདྷཱརིཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཨཱདཱཡ ཝནཾ པཝིསེཡྻ. སོ ཏཏྠ པསྶེཡྻ མཧནྟཾ ཀདལིཀྑནྡྷཾ ཨུཛུཾ ནཝཾ ཨཀུཀྐུཀཛཱཏཾ [ཨཀུཀྐུཊཛཱཏཾ (སྱཱ. ཀཾ.)]. ཏམེནཾ མཱུལེ ཚིནྡེཡྻ, མཱུལེ ཚེཏྭཱ ཨགྒེ ཚིནྡེཡྻ, ཨགྒེ ཚེཏྭཱ པཏྟཝཊྚིཾ ཝིནིབྦྷུཛེཡྻ [ཝིནིབྦྷུཛྫེཡྻ (ཀ.)]. སོ ཏཏྠ པཏྟཝཊྚིཾ ཝིནིབྦྷུཛནྟོ ཕེགྒུམྤི ནཱདྷིགཙྪེཡྻ, ཀུཏོ སཱརཾ? ཨེཝམེཝ ཁོ ཏྭཾ, ཨགྒིཝེསྶན, མཡཱ སཀསྨིཾ ཝཱདེ སམནུཡུཉྫིཡམཱནོ སམནུགཱཧིཡམཱནོ སམནུབྷཱསིཡམཱནོ རིཏྟོ ཏུཙྪོ ཨཔརདྡྷོ. བྷཱསིཏཱ ཁོ པན ཏེ ཨེསཱ, ཨགྒིཝེསྶན, ཝེསཱལིཡཾ པརིསཏི ཝཱཙཱ – ‘ནཱཧཾ ཏཾ པསྶཱམི སམཎཾ ཝཱ བྲཱཧྨཎཾ ཝཱ, སངྒྷིཾ གཎིཾ གཎཱཙརིཡཾ, ཨཔི ཨརཧནྟཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ པཊིཛཱནམཱནཾ, ཡོ མཡཱ ཝཱདེན ཝཱདཾ སམཱརདྡྷོ ན སངྐམྤེཡྻ ན སམྤཀམྤེཡྻ ན ¶ སམྤཝེདྷེཡྻ, ཡསྶ ན ཀཙྪེཧི སེདཱ མུཙྩེཡྻུཾ. ཐཱུཎཾ ཙེཔཱཧཾ ཨཙེཏནཾ ཝཱདེན ཝཱདཾ སམཱརབྷེཡྻཾ སཱཔི མཡཱ ཝཱདེན ཝཱདཾ སམཱརདྡྷཱ སངྐམྤེཡྻ སམྤཀམྤེཡྻ སམྤཝེདྷེཡྻ. ཀོ པན ཝཱདོ མནུསྶབྷཱུཏསྶཱ’ཏི? ཏུཡ྄ཧཾ ཁོ པན, ཨགྒིཝེསྶན, ཨཔྤེཀཙྩཱནི སེདཕུསིཏཱནི ནལཱཊཱ མུཏྟཱནི, ཨུཏྟརཱསངྒཾ ཝིནིབྷིནྡིཏྭཱ བྷཱུམིཡཾ པཏིཊྛིཏཱནི. མཡ྄ཧཾ ཁོ པན, ཨགྒིཝེསྶན, ནཏྠི ཨེཏརཧི ཀཱཡསྨིཾ སེདོ’’ཏི. ཨིཏི བྷགཝཱ ཏསྨིཾ [ཏསྶཾ (?)] པརིསཏི སུཝཎྞཝཎྞཾ ཀཱཡཾ ཝིཝརི. ཨེཝཾ ¶ ཝུཏྟེ, སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏོ མངྐུབྷཱུཏོ པཏྟཀྑནྡྷོ ཨདྷོམུཁོ པཛ྄ཛྷཱཡནྟོ ཨཔྤཊིབྷཱནོ ནིསཱིདི.

༣༦༠. ཨཐ ཁོ དུམྨུཁོ ལིཙྪཝིཔུཏྟོ སཙྩཀཾ ནིགཎྛཔུཏྟཾ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏཾ མངྐུབྷཱུཏཾ པཏྟཀྑནྡྷཾ ཨདྷོམུཁཾ པཛ྄ཛྷཱཡནྟཾ ཨཔྤཊིབྷཱནཾ ཝིདིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨུཔམཱ མཾ, བྷགཝཱ, པཊིབྷཱཏཱི’’ཏི. ‘‘པཊིབྷཱཏུ ཏཾ, དུམྨུཁཱ’’ཏི བྷགཝཱ ཨཝོཙ. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ, གཱམསྶ ཝཱ ནིགམསྶ ཝཱ ཨཝིདཱུརེ པོཀྑརཎཱི. ཏཏྲཱསྶ ཀཀྐཊཀོ. ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, སམྦཧུལཱ ¶ ཀུམཱརཀཱ ཝཱ ཀུམཱརིཀཱ ཝཱ ཏམྷཱ གཱམཱ ཝཱ ནིགམཱ ཝཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཡེན སཱ པོཀྑརཎཱི ཏེནུཔསངྐམེཡྻུཾ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ པོཀྑརཎིཾ ཨོགཱཧེཏྭཱ ཏཾ ཀཀྐཊཀཾ ཨུདཀཱ ཨུདྡྷརིཏྭཱ ཐལེ པཏིཊྛཱཔེཡྻུཾ. ཡཉྙདེཝ ཧི སོ, བྷནྟེ, ཀཀྐཊཀོ ཨལ༹ཾ ཨབྷིནིནྣཱམེཡྻ ཏཾ ཏདེཝ ཏེ ཀུམཱརཀཱ ཝཱ ཀུམཱརིཀཱ ཝཱ ཀཊྛེན ཝཱ ཀཐལེན ཝཱ སཉྪིནྡེཡྻུཾ སམྦྷཉྫེཡྻུཾ ¶ སམྤལིབྷཉྫེཡྻུཾ. ཨེཝཉྷི ¶ སོ, བྷནྟེ, ཀཀྐཊཀོ སབྦེཧི ཨལེ༹ཧི སཉྪིནྣེཧི སམྦྷགྒེཧི སམྤལིབྷགྒེཧི ཨབྷབྦོ ཏཾ པོཀྑརཎིཾ པུན ཨོཏརིཏུཾ, སེཡྻཐཱཔི པུབྦེ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷནྟེ, ཡཱནི སཙྩཀསྶ ནིགཎྛཔུཏྟསྶ ཝིསཱུཀཱཡིཏཱནི ཝིསེཝིཏཱནི ཝིཔྥནྡིཏཱནི ཏཱནིཔི སབྦཱནི [ཝིཔྥནྡིཏཱནི ཀཱནིཙི ཀཱནིཙི ཏཱནི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] བྷགཝཏཱ སཉྪིནྣཱནི སམྦྷགྒཱནི སམྤལིབྷགྒཱནི; ཨབྷབྦོ ཙ དཱནི, བྷནྟེ, སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ པུན བྷགཝནྟཾ ཨུཔསངྐམིཏུཾ ཡདིདཾ ཝཱདཱདྷིཔྤཱཡོ’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ དུམྨུཁཾ ལིཙྪཝིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཱགམེཧི ཏྭཾ, དུམྨུཁ, ཨཱགམེཧི ཏྭཾ, དུམྨུཁ ( ) [(མུཁརོསི ཏྭཾ དུམྨུཁ) (སྱཱ. ཀཾ.)] ན མཡཾ ཏཡཱ སདྡྷིཾ མནྟེམ, ཨིདྷ མཡཾ བྷོཏཱ གོཏམེན སདྡྷིཾ མནྟེམ.

༣༦༡. ‘‘ཏིཊྛཏེསཱ, བྷོ གོཏམ, ཨམྷཱཀཉྩེཝ ཨཉྙེསཉྩ པུཐུསམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ ཝཱཙཱ. ཝིལཱཔཾ ཝིལཔིཏཾ མཉྙེ. ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ ནུ ཁོ བྷོཏོ གོཏམསྶ སཱཝཀོ སཱསནཀརོ ཧོཏི ཨོཝཱདཔཏིཀརོ ཏིཎྞཝིཙིཀིཙྪོ ཝིགཏཀཐཾཀཐོ ཝེསཱརཛྫཔྤཏྟོ ཨཔརཔྤཙྩཡོ སཏྠུསཱསནེ ཝིཧརཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, ཨགྒིཝེསྶན, མམ སཱཝཀོ ཡཾ ཀིཉྩི རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ རཱུཔཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ¶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏི; ཡཱ ཀཱཙི ཝེདནཱ…པེ… ཡཱ ཀཱཙི སཉྙཱ…པེ… ཡེ ཀེཙི སངྑཱརཱ…པེ… ཡཾ ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ, ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏི. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, མམ སཱཝཀོ སཱསནཀརོ ཧོཏི ཨོཝཱདཔཏིཀརོ ཏིཎྞཝིཙིཀིཙྪོ ཝིགཏཀཐཾཀཐོ ཝེསཱརཛྫཔྤཏྟོ ཨཔརཔྤཙྩཡོ སཏྠུསཱསནེ ཝིཧརཏཱི’’ཏི.

‘‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ¶ པན, བྷོ གོཏམ, བྷིཀྑུ ཨརཧཾ ཧོཏི ཁཱིཎཱསཝོ ཝུསིཏཝཱ ཀཏཀརཎཱིཡོ ཨོཧིཏབྷཱརོ ཨནུཔྤཏྟསདཏྠོ པརིཀྑཱིཎབྷཝསཾཡོཛནོ སམྨདཉྙཱ ཝིམུཏྟོ’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, ཨགྒིཝེསྶན, བྷིཀྑུ ཡཾ ཀིཉྩི རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ སབྦཾ རཱུཔཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན ¶ མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དིསྭཱ ཨནུཔཱདཱ ཝིམུཏྟོ ཧོཏི; ཡཱ ཀཱཙི ཝེདནཱ…པེ… ཡཱ ཀཱཙི སཉྙཱ…པེ… ཡེ ཀེཙི སངྑཱརཱ…པེ… ཡཾ ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ ¶ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ སབྦཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དིསྭཱ ཨནུཔཱདཱ ཝིམུཏྟོ ཧོཏི. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, བྷིཀྑུ ཨརཧཾ ཧོཏི ཁཱིཎཱསཝོ ཝུསིཏཝཱ ཀཏཀརཎཱིཡོ ཨོཧིཏབྷཱརོ ཨནུཔྤཏྟསདཏྠོ པརིཀྑཱིཎབྷཝསཾཡོཛནོ སམྨདཉྙཱ ཝིམུཏྟོ. ཨེཝཾ ཝིམུཏྟཙིཏྟོ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, བྷིཀྑུ ཏཱིཧི ཨནུཏྟརིཡེཧི སམནྣཱགཏོ ¶ ཧོཏི – དསྶནཱནུཏྟརིཡེན, པཊིཔདཱནུཏྟརིཡེན, ཝིམུཏྟཱནུཏྟརིཡེན. ཨེཝཾ ཝིམུཏྟཙིཏྟོ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, བྷིཀྑུ ཏཐཱགཏཉྙེཝ སཀྐརོཏི གརུཾ ཀརོཏི མཱནེཏི པཱུཛེཏི – བུདྡྷོ སོ བྷགཝཱ བོདྷཱཡ དྷམྨཾ དེསེཏི, དནྟོ སོ བྷགཝཱ དམཐཱཡ དྷམྨཾ དེསེཏི, སནྟོ སོ བྷགཝཱ སམཐཱཡ དྷམྨཾ དེསེཏི, ཏིཎྞོ སོ བྷགཝཱ ཏརཎཱཡ དྷམྨཾ དེསེཏི, པརིནིབྦུཏོ སོ བྷགཝཱ པརིནིབྦཱནཱཡ དྷམྨཾ དེསེཏཱི’’ཏི.

༣༦༢. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ ¶ – ‘‘མཡམེཝ, བྷོ གོཏམ, དྷཾསཱི, མཡཾ པགབྦཱ, ཡེ མཡཾ བྷཝནྟཾ གོཏམཾ ཝཱདེན ཝཱདཾ ཨཱསཱདེཏབྦཾ ཨམཉྙིམྷ. སིཡཱ ཧི, བྷོ གོཏམ, ཧཏྠིཾ པབྷིནྣཾ ཨཱསཛྫ པུརིསསྶ སོཏྠིབྷཱཝོ, ན ཏྭེཝ བྷཝནྟཾ གོཏམཾ ཨཱསཛྫ སིཡཱ པུརིསསྶ སོཏྠིབྷཱཝོ. སིཡཱ ཧི, བྷོ གོཏམ, པཛྫལིཏཾ [ཛལནྟཾ (སཱི. པཱི.)] ཨགྒིཀྑནྡྷཾ ཨཱསཛྫ པུརིསསྶ སོཏྠིབྷཱཝོ ¶ , ན ཏྭེཝ བྷཝནྟཾ གོཏམཾ ཨཱསཛྫ སིཡཱ པུརིསསྶ སོཏྠིབྷཱཝོ. སིཡཱ ཧི, བྷོ གོཏམ, ཨཱསཱིཝིསཾ གྷོརཝིསཾ ཨཱསཛྫ པུརིསསྶ སོཏྠིབྷཱཝོ, ན ཏྭེཝ བྷཝནྟཾ གོཏམཾ ཨཱསཛྫ སིཡཱ པུརིསསྶ སོཏྠིབྷཱཝོ. མཡམེཝ, བྷོ གོཏམ, དྷཾསཱི, མཡཾ པགབྦཱ, ཡེ མཡཾ བྷཝནྟཾ གོཏམཾ ཝཱདེན ཝཱདཾ ཨཱསཱདེཏབྦཾ ཨམཉྙིམྷ. ཨདྷིཝཱསེཏུ [ཨདྷིཝཱསེཏུ ཙ (པཱི. ཀ.)] མེ བྷཝཾ གོཏམོ སྭཱཏནཱཡ བྷཏྟཾ སདྡྷིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེནཱ’’ཏི. ཨདྷིཝཱསེསི བྷགཝཱ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན.

༣༦༣. ཨཐ ཁོ སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ བྷགཝཏོ ཨདྷིཝཱསནཾ ཝིདིཏྭཱ ཏེ ལིཙྪཝཱི ཨཱམནྟེསི – ‘‘སུཎནྟུ མེ བྷོནྟོ ལིཙྪཝཱི, སམཎོ ¶ མེ གོཏམོ ནིམནྟིཏོ སྭཱཏནཱཡ སདྡྷིཾ ¶ བྷིཀྑུསངྒྷེན. ཏེན མེ ཨབྷིཧརེཡྻཱཐ ཡམསྶ པཏིརཱུཔཾ མཉྙེཡྻཱཐཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏེ ལིཙྪཝཱི ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན སཙྩཀསྶ ནིགཎྛཔུཏྟསྶ པཉྩམཏྟཱནི ཐཱལིཔཱཀསཏཱནི བྷཏྟཱབྷིཧཱརཾ ཨབྷིཧརིཾསུ. ཨཐ ཁོ ནིགཎྛཔུཏྟོ སཀེ ཨཱརཱམེ པཎཱིཏཾ ཁཱདནཱིཡཾ བྷོཛནཱིཡཾ པཊིཡཱདཱཔེཏྭཱ བྷགཝཏོ ཀཱལཾ ཨཱརོཙཱཔེསི – ‘‘ཀཱལོ, བྷོ གོཏམ, ནིཊྛིཏཾ བྷཏྟ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཡེན སཙྩཀསྶ ནིགཎྛཔུཏྟསྶ ཨཱརཱམོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི སདྡྷིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེན. ཨཐ ཁོ སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ བུདྡྷཔྤམུཁཾ བྷིཀྑུསངྒྷཾ པཎཱིཏེན ཁཱདནཱིཡེན བྷོཛནཱིཡེན སཧཏྠཱ སནྟཔྤེསི སམྤཝཱརེསི. ཨཐ ཁོ སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ བྷུཏྟཱཝིཾ ཨོནཱིཏཔཏྟཔཱཎིཾ ཨཉྙཏརཾ ནཱིཙཾ ཨཱསནཾ གཧེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡམིདཾ, བྷོ གོཏམ, དཱནེ པུཉྙཉྩ པུཉྙམཧཱི ཙ ཏཾ དཱཡཀཱནཾ སུཁཱཡ ཧོཏཱུ’’ཏི. ‘‘ཡཾ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ཏཱདིསཾ དཀྑིཎེཡྻཾ ཨཱགམྨ ཨཝཱིཏརཱགཾ ཨཝཱིཏདོསཾ ཨཝཱིཏམོཧཾ, ཏཾ ¶ དཱཡཀཱནཾ བྷཝིསྶཏི. ཡཾ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, མཱདིསཾ དཀྑིཎེཡྻཾ ཨཱགམྨ ཝཱིཏརཱགཾ ཝཱིཏདོསཾ ཝཱིཏམོཧཾ, ཏཾ ཏུཡ྄ཧཾ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

ཙཱུལ༹སཙྩཀསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ པཉྩམཾ.

༦. མཧཱསཙྩཀསུཏྟཾ

༣༦༤. ཨེཝཾ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཝེསཱལིཡཾ ཝིཧརཏི མཧཱཝནེ ཀཱུཊཱགཱརསཱལཱཡཾ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན བྷགཝཱ པུབྦཎྷསམཡཾ སུནིཝཏྠོ ཧོཏི པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཝེསཱལིཾ པིཎྜཱཡ པཝིསིཏུཀཱམོ [པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ… པཝིསིཏུཀཱམོ ཧོཏི (སཱི.)]. ཨཐ ཁོ སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ ཛངྒྷཱཝིཧཱརཾ ཨནུཙངྐམམཱནོ ཨནུཝིཙརམཱནོ ཡེན མཧཱཝནཾ ཀཱུཊཱགཱརསཱལཱ ཏེནུཔསངྐམི. ཨདྡསཱ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ སཙྩཀཾ ནིགཎྛཔུཏྟཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ. དིསྭཱན བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཡཾ, བྷནྟེ, སཙྩཀོ ¶ ནིགཎྛཔུཏྟོ ཨཱགཙྪཏི བྷསྶཔྤཝཱདཀོ པཎྜིཏཝཱདོ སཱདྷུསམྨཏོ བཧུཛནསྶ. ཨེསོ ཁོ, བྷནྟེ, ཨཝཎྞཀཱམོ བུདྡྷསྶ, ཨཝཎྞཀཱམོ དྷམྨསྶ, ཨཝཎྞཀཱམོ སངྒྷསྶ. སཱདྷུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ མུཧུཏྟཾ ནིསཱིདཏུ ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡཱ’’ཏི. ནིསཱིདི བྷགཝཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ. ཨཐ ཁོ སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི, སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

༣༦༥. ‘‘སནྟི, བྷོ གོཏམ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཀཱཡབྷཱཝནཱནུཡོགམནུཡུཏྟཱ ཝིཧརནྟི, ནོ ཙིཏྟབྷཱཝནཾ. ཕུསནྟི ཧི ཏེ, བྷོ གོཏམ, སཱརཱིརིཀཾ དུཀྑཾ ཝེདནཾ. བྷཱུཏཔུབྦཾ, བྷོ གོཏམ, སཱརཱིརིཀཱཡ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛསྶ སཏོ ཨཱུརུཀྑམྦྷོཔི ནཱམ བྷཝིསྶཏི, ཧདཡམྤི ནཱམ ¶ ཕལིསྶཏི, ཨུཎྷམྤི ལོཧིཏཾ མུཁཏོ ཨུགྒམིསྶཏི, ཨུམྨཱདམྤི པཱཔུཎིསྶཏི [པཱཔུཎིསྶནྟི (སྱཱ. ཀཾ.)] ཙིཏྟཀྑེཔཾ. ཏསྶ ཁོ ཨེཏཾ, བྷོ གོཏམ, ཀཱཡནྭཡཾ ཙིཏྟཾ ཧོཏི, ཀཱཡསྶ ཝསེན ཝཏྟཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨབྷཱཝིཏཏྟཱ ¶ ཙིཏྟསྶ. སནྟི པན, བྷོ གོཏམ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཙིཏྟབྷཱཝནཱནུཡོགམནུཡུཏྟཱ ཝིཧརནྟི, ནོ ཀཱཡབྷཱཝནཾ. ཕུསནྟི ཧི ཏེ, བྷོ གོཏམ, ཙེཏསིཀཾ དུཀྑཾ ཝེདནཾ. བྷཱུཏཔུབྦཾ, བྷོ གོཏམ, ཙེཏསིཀཱཡ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛསྶ སཏོ ཨཱུརུཀྑམྦྷོཔི ནཱམ བྷཝིསྶཏི, ཧདཡམྤི ནཱམ ཕལིསྶཏི, ཨུཎྷམྤི ལོཧིཏཾ མུཁཏོ ཨུགྒམིསྶཏི, ཨུམྨཱདམྤི པཱཔུཎིསྶཏི ཙིཏྟཀྑེཔཾ. ཏསྶ ཁོ ཨེསོ, བྷོ གོཏམ, ཙིཏྟནྭཡོ ཀཱཡོ ཧོཏི, ཙིཏྟསྶ ཝསེན ཝཏྟཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨབྷཱཝིཏཏྟཱ ཀཱཡསྶ ¶ . ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷོ གོཏམ, ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨདྡྷཱ བྷོཏོ གོཏམསྶ སཱཝཀཱ ཙིཏྟབྷཱཝནཱནུཡོགམནུཡུཏྟཱ ཝིཧརནྟི, ནོ ཀཱཡབྷཱཝན’’’ནྟི.

༣༦༦. ‘‘ཀིནྟི པན ཏེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཀཱཡབྷཱཝནཱ སུཏཱ’’ཏི? ‘‘སེཡྻཐིདཾ – ནནྡོ ཝཙྪོ, ཀིསོ སཾཀིཙྩོ, མཀྑལི གོསཱལོ – ཨེཏེཧི, བྷོ གོཏམ, ཨཙེལཀཱ མུཏྟཱཙཱརཱ ཧཏྠཱཔལེཁནཱ ནཨེཧིབྷདྡནྟིཀཱ ནཏིཊྛབྷདྡནྟིཀཱ [ནཨེཧིབྷདནྟིཀཱ, ནཏིཊྛབྷདནྟིཀཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)] ན ཨབྷིཧཊཾ ན ཨུདྡིསྶཀཏཾ ན ནིམནྟནཾ སཱདིཡནྟི, ཏེ ན ཀུམྦྷིམུཁཱ ¶ པཊིགྒཎྷནྟི ན ཀལོ༹པིམུཁཱ པཊིགྒཎྷནྟི ན ཨེལ༹ཀམནྟརཾ ན དཎྜམནྟརཾ ན མུསལམནྟརཾ ན དྭིནྣཾ བྷུཉྫམཱནཱནཾ ན གབྦྷིནིཡཱ ན པཱཡམཱནཱཡ ན པུརིསནྟརགཏཱཡ ན སངྐིཏྟཱིསུ ན ཡཏྠ སཱ ཨུཔཊྛིཏོ ཧོཏི ན ཡཏྠ མཀྑིཀཱ སཎྜསཎྜཙཱརིནཱི ¶ , ན མཙྪཾ ན མཾསཾ ན སུརཾ ན མེརཡཾ ན ཐུསོདཀཾ པིཝནྟི. ཏེ ཨེཀཱགཱརིཀཱ ཝཱ ཧོནྟི ཨེཀཱལོཔིཀཱ, དྭཱགཱརིཀཱ ཝཱ ཧོནྟི དྭཱལོཔིཀཱ…པེ… སཏྟཱགཱརིཀཱ ཝཱ ཧོནྟི སཏྟཱལོཔིཀཱ. ཨེཀིསྶཱཔི དཏྟིཡཱ ཡཱཔེནྟི, དྭཱིཧིཔི དཏྟཱིཧི ཡཱཔེནྟི…པེ… སཏྟཧིཔི དཏྟཱིཧི ཡཱཔེནྟི. ཨེཀཱཧིཀམྤི ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེནྟི, དྭཱིཧིཀམྤི ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེནྟི…པེ… སཏྟཱཧིཀམྤི ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེནྟི. ཨིཏི ཨེཝརཱུཔཾ ཨདྡྷམཱསིཀམྤི པརིཡཱཡབྷཏྟབྷོཛནཱནུཡོགམནུཡུཏྟཱ ཝིཧརནྟཱི’’ཏི.

‘‘ཀིཾ པན ཏེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཏཱཝཏཀེནེཝ ཡཱཔེནྟཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧིདཾ, བྷོ གོཏམ. ཨཔྤེཀདཱ, བྷོ གོཏམ, ཨུལཱ༹རཱནི ཨུལཱ༹རཱནི ཁཱདནཱིཡཱནི ཁཱདནྟི, ཨུལཱ༹རཱནི ཨུལཱ༹རཱནི བྷོཛནཱནི བྷུཉྫནྟི, ཨུལཱ༹རཱནི ཨུལཱ༹རཱནི སཱཡནཱིཡཱནི སཱཡནྟི, ཨུལཱ༹རཱནི ཨུལཱ༹རཱནི པཱནཱནི པིཝནྟི. ཏེ ཨིམཾ ཀཱཡཾ བལཾ གཱཧེནྟི ནཱམ, བྲཱུཧེནྟི ནཱམ, མེདེནྟི ནཱམཱ’’ཏི.

‘‘ཡཾ ཁོ ཏེ, ཨགྒིཝེསྶན, པུརིམཾ པཧཱཡ པཙྪཱ ཨུཔཙིནནྟི, ཨེཝཾ ཨིམསྶ ཀཱཡསྶ ཨཱཙཡཱཔཙཡོ ཧོཏི. ཀིནྟི པན ཏེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཙིཏྟབྷཱཝནཱ སུཏཱ’’ཏི? ཙིཏྟབྷཱཝནཱཡ ཁོ ¶ སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ བྷགཝཏཱ པུཊྛོ སམཱནོ ན སམྤཱཡཱསི.

༣༦༧. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཙྩཀཾ ནིགཎྛཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡཱཔི ཁོ ཏེ ཨེསཱ, ཨགྒིཝེསྶན, པུརིམཱ ཀཱཡབྷཱཝནཱ བྷཱསིཏཱ སཱཔི ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ནོ དྷམྨིཀཱ ཀཱཡབྷཱཝནཱ. ཀཱཡབྷཱཝནམྤི [ཀཱཡབྷཱཝནཾ ཧི (སཱི. པཱི. ཀ.)] ཁོ ཏྭཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ན ཨཉྙཱསི, ཀུཏོ པན ཏྭཾ ཙིཏྟབྷཱཝནཾ ¶ ཛཱནིསྶསི ¶ ? ཨཔི ཙ, ཨགྒིཝེསྶན, ཡཐཱ ཨབྷཱཝིཏཀཱཡོ ཙ ཧོཏི ཨབྷཱཝིཏཙིཏྟོ ཙ, བྷཱཝིཏཀཱཡོ ཙ ཧོཏི བྷཱཝིཏཙིཏྟོ ཙ. ཏཾ སུཎཱཧི, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཧི, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷོ’’ཏི ཁོ སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

༣༦༨. ‘‘ཀཐཉྩ ¶ , ཨགྒིཝེསྶན, ཨབྷཱཝིཏཀཱཡོ ཙ ཧོཏི ཨབྷཱཝིཏཙིཏྟོ ཙ? ཨིདྷ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨསྶུཏཝཏོ པུཐུཛྫནསྶ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཱ ཝེདནཱ. སོ སུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ སུཁསཱརཱགཱི ཙ ཧོཏི སུཁསཱརཱགིཏཉྩ ཨཱཔཛྫཏི. ཏསྶ སཱ སུཁཱ ཝེདནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི. སུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ནིརོདྷཱ ཨུཔྤཛྫཏི དུཀྑཱ ཝེདནཱ. སོ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ སོཙཏི ཀིལམཏི པརིདེཝཏི ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཏསྶ ཁོ ཨེསཱ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨུཔྤནྣཱཔི སུཁཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛཏི ཨབྷཱཝིཏཏྟཱ ཀཱཡསྶ, ཨུཔྤནྣཱཔི དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛཏི ཨབྷཱཝིཏཏྟཱ ཙིཏྟསྶ. ཡསྶ ཀསྶཙི, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཝཾ ཨུབྷཏོཔཀྑཾ ཨུཔྤནྣཱཔི སུཁཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛཏི ཨབྷཱཝིཏཏྟཱ ཀཱཡསྶ, ཨུཔྤནྣཱཔི དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛཏི ཨབྷཱཝིཏཏྟཱ ཙིཏྟསྶ, ཨེཝཾ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨབྷཱཝིཏཀཱཡོ ཙ ཧོཏི ཨབྷཱཝིཏཙིཏྟོ ཙ.

༣༦༩. ‘‘ཀཐཉྩ, ཨགྒིཝེསྶན, བྷཱཝིཏཀཱཡོ ཙ ཧོཏི བྷཱཝིཏཙིཏྟོ ཙ? ཨིདྷ, ཨགྒིཝེསྶན, སུཏཝཏོ ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཱ ཝེདནཱ. སོ སུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ ན སུཁསཱརཱགཱི ¶ ཙ ཧོཏི, ན སུཁསཱརཱགིཏཉྩ ཨཱཔཛྫཏི. ཏསྶ སཱ སུཁཱ ཝེདནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི. སུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ནིརོདྷཱ ཨུཔྤཛྫཏི དུཀྑཱ ཝེདནཱ. སོ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ ན སོཙཏི ན ཀིལམཏི ན པརིདེཝཏི ན ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི ན སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཏསྶ ཁོ ཨེསཱ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨུཔྤནྣཱཔི སུཁཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ ན པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛཏི བྷཱཝིཏཏྟཱ ཀཱཡསྶ, ཨུཔྤནྣཱཔི དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ ན པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛཏི བྷཱཝིཏཏྟཱ ཙིཏྟསྶ. ཡསྶ ཀསྶཙི, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཝཾ ཨུབྷཏོཔཀྑཾ ཨུཔྤནྣཱཔི སུཁཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ ¶ ན པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛཏི བྷཱཝིཏཏྟཱ ཀཱཡསྶ, ཨུཔྤནྣཱཔི དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ ན པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛཏི བྷཱཝིཏཏྟཱ ཙིཏྟསྶ. ཨེཝཾ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, བྷཱཝིཏཀཱཡོ ཙ ཧོཏི བྷཱཝིཏཙིཏྟོ ཙཱ’’ཏི.

༣༧༠. ‘‘ཨེཝཾ པསནྣོ ཨཧཾ བྷོཏོ གོཏམསྶ! བྷཝཉྷི གོཏམོ བྷཱཝིཏཀཱཡོ ཙ ཧོཏི བྷཱཝིཏཙིཏྟོ ཙཱ’’ཏི ¶ . ‘‘ཨདྡྷཱ ཁོ ཏེ ཨཡཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨཱསཛྫ ཨུཔནཱིཡ ཝཱཙཱ བྷཱསིཏཱ, ཨཔི ཙ ཏེ ཨཧཾ བྱཱཀརིསྶཱམི ¶ . ཡཏོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ, ཏཾ ཝཏ མེ ཨུཔྤནྣཱ ཝཱ སུཁཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཋསྶཏི, ཨུཔྤནྣཱ ཝཱ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཋསྶཏཱིཏི ནེཏཾ ཋཱནཾ [ནེཏཾ ཁོཋཱནཾ (སཱི. པཱི.)] ཝིཛྫཏཱི’’ཏི.

‘‘ན ཧི ནཱུན [ན ཧནཱུན (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] བྷོཏོ གོཏམསྶ ཨུཔྤཛྫཏི ཏཐཱརཱུཔཱ སུཁཱ ཝེདནཱ ཡཐཱརཱུཔཱ ཨུཔྤནྣཱ སུཁཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛེཡྻ; ན ཧི ནཱུན བྷོཏོ གོཏམསྶ ཨུཔྤཛྫཏི ¶ ཏཐཱརཱུཔཱ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཡཐཱརཱུཔཱ ཨུཔྤནྣཱ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛེཡྻཱ’’ཏི.

༣༧༡. ‘‘ཀིཉྷི ནོ སིཡཱ, ཨགྒིཝེསྶན? ཨིདྷ མེ, ཨགྒིཝེསྶན, པུབྦེཝ སམྦོདྷཱ ཨནབྷིསམྦུདྡྷསྶ བོདྷིསཏྟསྶེཝ སཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘སམྦཱདྷོ གྷརཱཝཱསོ རཛཱཔཐོ, ཨབྦྷོཀཱསོ པབྦཛྫཱ. ནཡིདཾ སུཀརཾ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཱ ཨེཀནྟཔརིཔུཎྞཾ ཨེཀནྟཔརིསུདྡྷཾ སངྑལིཁིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིཏུཾ. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛེཡྻ’ནྟི. སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨཔརེན སམཡེན དཧརོཝ སམཱནོ, སུསུཀཱལ༹ཀེསོ བྷདྲེན ཡོབྦནེན སམནྣཱགཏོ པཋམེན ཝཡསཱ, ཨཀཱམཀཱནཾ མཱཏཱཔིཏཱུནཾ ཨསྶུམུཁཱནཾ རུདནྟཱནཾ, ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཾ. སོ ཨེཝཾ པབྦཛིཏོ སམཱནོ ཀིཾཀུསལགཝེསཱི ཨནུཏྟརཾ སནྟིཝརཔདཾ པརིཡེསམཱནོ ཡེན ཨཱལཱ༹རོ ཀཱལཱམོ ཏེནུཔསངྐམིཾ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱལཱ༹རཾ ཀཱལཱམཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཨིཙྪཱམཧཾ, ཨཱཝུསོ ཀཱལཱམ, ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིཏུ’ནྟི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨཱལཱ༹རོ ཀཱལཱམོ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཝིཧརཏཱཡསྨཱ, ཏཱདིསོ ཨཡཾ དྷམྨོ ཡཏྠ ཝིཉྙཱུ པུརིསོ ནཙིརསྶེཝ སཀཾ ཨཱཙརིཡཀཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརེཡྻཱ’ཏི. སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ནཙིརསྶེཝ ཁིཔྤམེཝ ཏཾ དྷམྨཾ པརིཡཱཔུཎིཾ. སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཏཱཝཏཀེནེཝ ཨོཊྛཔཧཏམཏྟེན ལཔིཏལཱཔནམཏྟེན ཉཱཎཝཱདཉྩ ¶ ཝདཱམི ཐེརཝཱདཉྩ, ‘ཛཱནཱམི པསྶཱམཱི’ཏི ཙ པཊིཛཱནཱམི, ཨཧཉྩེཝ ཨཉྙེ ཙ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཏདཧོསི – ‘ན ཁོ ཨཱལཱ༹རོ ཀཱལཱམོ ཨིམཾ དྷམྨཾ ཀེཝལཾ སདྡྷཱམཏྟཀེན སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ ¶ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམཱིཏི པཝེདེཏི, ཨདྡྷཱ ཨཱལཱ༹རོ ཀཱལཱམོ ཨིམཾ དྷམྨཾ ཛཱནཾ པསྶཾ ཝིཧརཏཱི’’’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁྭཱཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཡེན ཨཱལཱ༹རོ ཀཱལཱམོ ཏེནུཔསངྐམིཾ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱལཱ༹རཾ ¶ ཀཱལཱམཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ནོ, ཨཱཝུསོ ཀཱལཱམ, ཨིམཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམཱིཏི པཝེདེསཱི’ཏི? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨཱལཱ༹རོ ཀཱལཱམོ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ པཝེདེསི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཏདཧོསི – ‘ན ཁོ ཨཱལཱ༹རསྶེཝ ཀཱལཱམསྶ ཨཏྠི སདྡྷཱ, མཡ྄ཧཾཔཏྠི སདྡྷཱ; ན ཁོ ཨཱལཱ༹རསྶེཝ ཀཱལཱམསྶ ཨཏྠི ཝཱིརིཡཾ, མཡ྄ཧཾཔཏྠི ཝཱིརིཡཾ; ན ཁོ ཨཱལཱ༹རསྶེཝ ཀཱལཱམསྶ ཨཏྠི སཏི, མཡ྄ཧཾཔཏྠི སཏི; ན ཁོ ཨཱལཱ༹རསྶེཝ ཀཱལཱམསྶ ཨཏྠི སམཱདྷི, མཡ྄ཧཾཔཏྠི སམཱདྷི; ན ཁོ ཨཱལཱ༹རསྶེཝ ཀཱལཱམསྶ ཨཏྠི པཉྙཱ, མཡ྄ཧཾཔཏྠི པཉྙཱ; ཡཾནཱུནཱཧཾ ཡཾ དྷམྨཾ ཨཱལཱ༹རོ ཀཱལཱམོ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམཱིཏི པཝེདེཏི ཏསྶ དྷམྨསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ པདཧེཡྻ’ནྟི. སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ནཙིརསྶེཝ ཁིཔྤམེཝ ཏཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ.

‘‘ཨཐ ཁྭཱཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཡེན ཨཱལཱ༹རོ ཀཱལཱམོ ཏེནུཔསངྐམིཾ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱལཱ༹རཾ ཀཱལཱམཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཨེཏྟཱཝཏཱ ནོ, ཨཱཝུསོ ཀཱལཱམ ¶ , ཨིམཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ པཝེདེསཱི’ཏི? ‘ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨིམཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ པཝེདེམཱི’ཏི. ‘ཨཧམྤི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཨིམཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམཱི’ཏི. ‘ལཱབྷཱ ནོ, ཨཱཝུསོ, སུལདྡྷཾ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཡེ མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ ཏཱདིསཾ སབྲཧྨཙཱརིཾ པསྶཱམ. ཨིཏི ཡཱཧཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ པཝེདེམི ཏཾ ཏྭཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརསི; ཡཾ ཏྭཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརསི ཏམཧཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ པཝེདེམི. ཨིཏི ཡཱཧཾ དྷམྨཾ ཛཱནཱམི ཏཾ ཏྭཾ དྷམྨཾ ཛཱནཱསི; ཡཾ ཏྭཾ དྷམྨཾ ཛཱནཱསི ཏམཧཾ དྷམྨཾ ཛཱནཱམི. ཨིཏི ཡཱདིསོ ཨཧཾ ཏཱདིསོ ཏུཝཾ, ཡཱདིསོ ཏུཝཾ ཏཱདིསོ ཨཧཾ. ཨེཧི དཱནི, ཨཱཝུསོ, ཨུབྷོཝ སནྟཱ ཨིམཾ གཎཾ པརིཧརཱམཱ’ཏི. ཨིཏི ¶ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨཱལཱ༹རོ ཀཱལཱམོ ཨཱཙརིཡོ མེ སམཱནོ (ཨཏྟནོ) [( ) ནཏྠི (སཱི. པཱི.)] ཨནྟེཝཱསིཾ མཾ སམཱནཾ ཨཏྟནཱ སམསམཾ ཋཔེསི, ཨུལཱ༹རཱཡ ཙ མཾ པཱུཛཱཡ པཱུཛེསི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཏདཧོསི – ‘ནཱཡཾ དྷམྨོ ནིབྦིདཱཡ ན ཝིརཱགཱཡ ན ནིརོདྷཱཡ ན ཨུཔསམཱཡ ན ཨབྷིཉྙཱཡ ན སམྦོདྷཱཡ ན ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏི, ཡཱཝདེཝ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཱུཔཔཏྟིཡཱ’ཏི. སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཏཾ དྷམྨཾ ཨནལངྐརིཏྭཱ ཏསྨཱ དྷམྨཱ ནིབྦིཛྫ ཨཔཀྐམིཾ.

༣༧༢. ‘‘སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཀིཾཀུསལགཝེསཱི ཨནུཏྟརཾ སནྟིཝརཔདཾ ¶ པརིཡེསམཱནོ ¶ ཡེན ཨུདཀོ རཱམཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམིཾ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨུདཀཾ རཱམཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཨིཙྪཱམཧཾ, ཨཱཝུསོ [པསྶ མ. ནི. ༡.༢༧༨ པཱསརཱསིསུཏྟེ] ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིཏུ’ནྟི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨུདཀོ རཱམཔུཏྟོ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཝིཧརཏཱཡསྨཱ, ཏཱདིསོ ཨཡཾ དྷམྨོ ཡཏྠ ཝིཉྙཱུ པུརིསོ ནཙིརསྶེཝ སཀཾ ཨཱཙརིཡཀཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརེཡྻཱ’ཏི. སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ནཙིརསྶེཝ ཁིཔྤམེཝ ཏཾ དྷམྨཾ པརིཡཱཔུཎིཾ. སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཏཱཝཏཀེནེཝ ཨོཊྛཔཧཏམཏྟེན ལཔིཏལཱཔནམཏྟེན ཉཱཎཝཱདཉྩ ཝདཱམི ཐེརཝཱདཉྩ, ‘ཛཱནཱམི པསྶཱམཱི’ཏི ཙ པཊིཛཱནཱམི, ཨཧཉྩེཝ ཨཉྙེ ཙ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཏདཧོསི – ‘ན ཁོ རཱམོ ཨིམཾ དྷམྨཾ ཀེཝལཾ སདྡྷཱམཏྟཀེན སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམཱིཏི པཝེདེསི. ཨདྡྷཱ རཱམོ ཨིམཾ དྷམྨཾ ཛཱནཾ པསྶཾ ཝིཧཱསཱི’ཏི. ཨཐ ཁྭཱཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཡེན ཨུདཀོ རཱམཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམིཾ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨུདཀཾ རཱམཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ནོ, ཨཱཝུསོ རཱམོ, ཨིམཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམཱིཏི པཝེདེསཱི’ཏི? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨུདཀོ རཱམཔུཏྟོ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ པཝེདེསི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཏདཧོསི – ‘ན ཁོ རཱམསྶེཝ ཨཧོསི སདྡྷཱ, མཡ྄ཧཾཔཏྠི སདྡྷཱ; ན ཁོ རཱམསྶེཝ ཨཧོསི ཝཱིརིཡཾ, མཡ྄ཧཾཔཏྠི ཝཱིརིཡཾ; ན ཁོ རཱམསྶེཝ ཨཧོསི སཏི, མཡ྄ཧཾཔཏྠི སཏི; ན ཁོ རཱམསྶེཝ ཨཧོསི སམཱདྷི, མཡ྄ཧཾཔཏྠི ¶ སམཱདྷི; ན ཁོ རཱམསྶེཝ ཨཧོསི པཉྙཱ, མཡ྄ཧཾཔཏྠི པཉྙཱ; ཡཾནཱུནཱཧཾ ཡཾ དྷམྨཾ རཱམོ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམཱིཏི པཝེདེསི ཏསྶ དྷམྨསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ ¶ པདཧེཡྻ’ནྟི. སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ནཙིརསྶེཝ ཁིཔྤམེཝ ཏཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ.

‘‘ཨཐ ཁྭཱཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཡེན ཨུདཀོ རཱམཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམིཾ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨུདཀཾ རཱམཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཨེཏྟཱཝཏཱ ནོ, ཨཱཝུསོ, རཱམོ ཨིམཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ པཝེདེསཱི’ཏི? ‘ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, རཱམོ ཨིམཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ པཝེདེསཱི’ཏི. ‘ཨཧམྤི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཨིམཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམཱི’ཏི. ‘ལཱབྷཱ ནོ, ཨཱཝུསོ, སུལདྡྷཾ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཡེ མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ ཏཱདིསཾ སབྲཧྨཙཱརིཾ པསྶཱམ. ཨིཏི ཡཾ དྷམྨཾ རཱམོ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ པཝེདེསི, ཏཾ ཏྭཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརསི; ཡཾ ཏྭཾ དྷམྨཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརསི, ཏཾ དྷམྨཾ རཱམོ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ པཝེདེསི. ཨིཏི ཡཾ དྷམྨཾ རཱམོ ཨབྷིཉྙཱསི ཏཾ ཏྭཾ དྷམྨཾ ཛཱནཱསི; ཡཾ ཏྭཾ དྷམྨཾ ཛཱནཱསི ཏཾ དྷམྨཾ རཱམོ ཨབྷིཉྙཱསི. ཨིཏི ¶ ཡཱདིསོ རཱམོ ཨཧོསི ཏཱདིསོ ཏུཝཾ; ཡཱདིསོ ཏུཝཾ ཏཱདིསོ རཱམོ ཨཧོསི. ཨེཧི དཱནི, ཨཱཝུསོ, ཏུཝཾ ཨིམཾ གཎཾ པརིཧརཱ’ཏི. ཨིཏི ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨུདཀོ ¶ རཱམཔུཏྟོ སབྲཧྨཙཱརཱི མེ སམཱནོ ཨཱཙརིཡཊྛཱནེ ཙ མཾ ཋཔེསི, ཨུལཱ༹རཱཡ ཙ མཾ པཱུཛཱཡ པཱུཛེསི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཏདཧོསི – ‘ནཱཡཾ དྷམྨོ ནིབྦིདཱཡ ན ཝིརཱགཱཡ ན ནིརོདྷཱཡ ན ཨུཔསམཱཡ ན ཨབྷིཉྙཱཡ ན སམྦོདྷཱཡ ན ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏི, ཡཱཝདེཝ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཱུཔཔཏྟིཡཱ’ཏི. སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཏཾ དྷམྨཾ ཨནལངྐརིཏྭཱ ཏསྨཱ དྷམྨཱ ནིབྦིཛྫ ཨཔཀྐམིཾ.

༣༧༣. ‘‘སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཀིཾཀུསལགཝེསཱི ཨནུཏྟརཾ སནྟིཝརཔདཾ པརིཡེསམཱནོ མགདྷེསུ ཨནུཔུབྦེན ཙཱརིཀཾ ཙརམཱནོ ཡེན ཨུརུཝེལཱ སེནཱནིགམོ ཏདཝསརིཾ. ཏཏྠདྡསཾ རམཎཱིཡཾ བྷཱུམིབྷཱགཾ, པཱསཱདིཀཉྩ ཝནསཎྜཾ, ནདིཉྩ སནྡནྟིཾ སེཏཀཾ སུཔཏིཏྠཾ རམཎཱིཡཾ, སམནྟཱ ཙ གོཙརགཱམཾ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཏདཧོསི – ‘རམཎཱིཡོ ཝཏ, བྷོ, བྷཱུམིབྷཱགོ, པཱསཱདིཀོ ཙ ཝནསཎྜོ, ནདཱི ཙ སནྡཏི སེཏཀཱ སུཔཏིཏྠཱ རམཎཱིཡཱ, སམནྟཱ ཙ གོཙརགཱམོ. ཨལཾ ཝཏིདཾ ཀུལཔུཏྟསྶ པདྷཱནཏྠིཀསྶ ¶ པདྷཱནཱཡཱ’ཏི. སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཏཏྠེཝ ནིསཱིདིཾ ‘ཨལམིདཾ པདྷཱནཱཡཱ’ཏི.

༣༧༤. ‘‘ཨཔིསྶུམཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཏིསྶོ ཨུཔམཱ པཊིབྷཾསུ ཨནཙྪརིཡཱ པུབྦེ ཨསྶུཏཔུབྦཱ. སེཡྻཐཱཔི, ཨགྒིཝེསྶན, ཨལླཾ ཀཊྛཾ སསྣེཧཾ ཨུདཀེ ནིཀྑིཏྟཾ. ཨཐ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ ཨུཏྟརཱརཎིཾ ཨཱདཱཡ – ‘ཨགྒིཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེསྶཱམི, ཏེཛོ པཱཏུཀརིསྶཱམཱི’ཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨགྒིཝེསྶན, ཨཔི ནུ སོ པུརིསོ ཨམུཾ ཨལླཾ ཀཊྛཾ སསྣེཧཾ, ཨུདཀེ ནིཀྑིཏྟཾ ¶ , ཨུཏྟརཱརཎིཾ ཨཱདཱཡ ཨབྷིམནྠེནྟོ ཨགྒིཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཡྻ, ཏེཛོ པཱཏུཀརེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧིདཾ, བྷོ གོཏམ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ཨདུཉྷི, བྷོ གོཏམ, ཨལླཾ ཀཊྛཾ སསྣེཧཾ, ཏཉྩ པན ཨུདཀེ ¶ ནིཀྑིཏྟཾ. ཡཱཝདེཝ ཙ པན སོ པུརིསོ ཀིལམཐསྶ ཝིགྷཱཏསྶ བྷཱགཱི ཨསྶཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ཡེ ཧི ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཀཱཡེན ཙེཝ ཙིཏྟེན ཙ ཀཱམེཧི ཨཝཱུཔཀཊྛཱ ཝིཧརནྟི, ཡོ ཙ ནེསཾ ཀཱམེསུ ཀཱམཙྪནྡོ ཀཱམསྣེཧོ ཀཱམམུཙྪཱ ཀཱམཔིཔཱསཱ ཀཱམཔརིལཱ༹ཧོ, སོ ཙ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ན སུཔྤཧཱིནོ ཧོཏི, ན སུཔྤཊིཔྤསྶདྡྷོ, ཨོཔཀྐམིཀཱ ཙེཔི ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདཡནྟི, ཨབྷབྦཱཝ ཏེ ཉཱཎཱཡ དསྶནཱཡ ཨནུཏྟརཱཡ སམྦོདྷཱཡ. ནོ ཙེཔི ཏེ བྷོནྟོ ¶ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨོཔཀྐམིཀཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདཡནྟི, ཨབྷབྦཱཝ ཏེ ཉཱཎཱཡ དསྶནཱཡ ཨནུཏྟརཱཡ སམྦོདྷཱཡ. ཨཡཾ ཁོ མཾ, ཨགྒིཝེསྶན, པཋམཱ ཨུཔམཱ པཊིབྷཱསི ཨནཙྪརིཡཱ པུབྦེ ཨསྶུཏཔུབྦཱ.

༣༧༥. ‘‘ཨཔརཱཔི ཁོ མཾ, ཨགྒིཝེསྶན, དུཏིཡཱ ཨུཔམཱ པཊིབྷཱསི ཨནཙྪརིཡཱ པུབྦེ ཨསྶུཏཔུབྦཱ. སེཡྻཐཱཔི, ཨགྒིཝེསྶན, ཨལླཾ ཀཊྛཾ སསྣེཧཾ, ཨཱརཀཱ ཨུདཀཱ ཐལེ ནིཀྑིཏྟཾ. ཨཐ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ ཨུཏྟརཱརཎིཾ ཨཱདཱཡ – ‘ཨགྒིཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེསྶཱམི, ཏེཛོ པཱཏུཀརིསྶཱམཱི’ཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨགྒིཝེསྶན, ཨཔི ནུ སོ པུརིསོ ཨམུཾ ཨལླཾ ཀཊྛཾ སསྣེཧཾ, ཨཱརཀཱ ཨུདཀཱ ཐལེ ནིཀྑིཏྟཾ, ཨུཏྟརཱརཎིཾ ཨཱདཱཡ ¶ ཨབྷིམནྠེནྟོ ཨགྒིཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཡྻ ཏེཛོ པཱཏུཀརེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧིདཾ, བྷོ གོཏམ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ཨདུཉྷི, བྷོ གོཏམ, ཨལླཾ ཀཊྛཾ སསྣེཧཾ, ཀིཉྩཱཔི ཨཱརཀཱ ཨུདཀཱ ཐལེ ནིཀྑིཏྟཾ. ཡཱཝདེཝ ཙ པན སོ པུརིསོ ཀིལམཐསྶ ཝིགྷཱཏསྶ ¶ བྷཱགཱི ཨསྶཱཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ཡེ ཧི ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཀཱཡེན ཙེཝ ཙིཏྟེན ཙ ཀཱམེཧི ཝཱུཔཀཊྛཱ ཝིཧརནྟི, ཡོ ཙ ནེསཾ ཀཱམེསུ ཀཱམཙྪནྡོ ཀཱམསྣེཧོ ཀཱམམུཙྪཱ ཀཱམཔིཔཱསཱ ཀཱམཔརིལཱ༹ཧོ སོ ཙ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ན སུཔྤཧཱིནོ ཧོཏི, ན སུཔྤཊིཔྤསྶདྡྷོ, ཨོཔཀྐམིཀཱ ཙེཔི ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདཡནྟི, ཨབྷབྦཱཝ ཏེ ཉཱཎཱཡ དསྶནཱཡ ཨནུཏྟརཱཡ སམྦོདྷཱཡ. ནོ ཙེཔི ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨོཔཀྐམིཀཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདཡནྟི, ཨབྷབྦཱཝ ཏེ ཉཱཎཱཡ དསྶནཱཡ ཨནུཏྟརཱཡ སམྦོདྷཱཡ. ཨཡཾ ཁོ མཾ, ཨགྒིཝེསྶན, དུཏིཡཱ ཨུཔམཱ པཊིབྷཱསི ཨནཙྪརིཡཱ པུབྦེ ཨསྶུཏཔུབྦཱ’’.

༣༧༦. ‘‘ཨཔརཱཔི ཁོ མཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཏཏིཡཱ ཨུཔམཱ པཊིབྷཱསི ཨནཙྪརིཡཱ ¶ པུབྦེ ཨསྶུཏཔུབྦཱ. སེཡྻཐཱཔི, ཨགྒིཝེསྶན, སུཀྑཾ ཀཊྛཾ ཀོལཱ༹པཾ, ཨཱརཀཱ ཨུདཀཱ ཐལེ ནིཀྑིཏྟཾ. ཨཐ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ ཨུཏྟརཱརཎིཾ ཨཱདཱཡ – ‘ཨགྒིཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེསྶཱམི, ཏེཛོ པཱཏུཀརིསྶཱམཱི’ཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨགྒིཝེསྶན, ཨཔི ནུ སོ པུརིསོ ཨམུཾ སུཀྑཾ ཀཊྛཾ ཀོལཱ༹པཾ, ཨཱརཀཱ ཨུདཀཱ ཐལེ ནིཀྑིཏྟཾ, ཨུཏྟརཱརཎིཾ ཨཱདཱཡ ¶ ཨབྷིམནྠེནྟོ ཨགྒིཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཡྻ, ཏེཛོ པཱཏུཀརེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷོ གོཏམ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ཨདུཉྷི, བྷོ གོཏམ, སུཀྑཾ ཀཊྛཾ ཀོལཱ༹པཾ, ཏཉྩ པན ཨཱརཀཱ ཨུདཀཱ ཐལེ ནིཀྑིཏྟ’’ནྟི ¶ . ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ཡེ ཧི ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཀཱཡེན ཙེཝ ཙིཏྟེན ཙ ཀཱམེཧི ཝཱུཔཀཊྛཱ ཝིཧརནྟི, ཡོ ཙ ནེསཾ ཀཱམེསུ ཀཱམཙྪནྡོ ཀཱམསྣེཧོ ཀཱམམུཙྪཱ ཀཱམཔིཔཱསཱ ཀཱམཔརིལཱ༹ཧོ, སོ ཙ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཔྤཧཱིནོ ཧོཏི སུཔྤཊིཔྤསྶདྡྷོ, ཨོཔཀྐམིཀཱ ཙེཔི ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདཡནྟི, བྷབྦཱཝ ཏེ ཉཱཎཱཡ དསྶནཱཡ ཨནུཏྟརཱཡ སམྦོདྷཱཡ. ནོ ཙེཔི ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨོཔཀྐམིཀཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདཡནྟི, བྷབྦཱཝ ཏེ ཉཱཎཱཡ དསྶནཱཡ ཨནུཏྟརཱཡ སམྦོདྷཱཡ. ཨཡཾ ཁོ མཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཏཏིཡཱ ཨུཔམཱ པཊིབྷཱསི ཨནཙྪརིཡཱ པུབྦེ ཨསྶུཏཔུབྦཱ. ཨིམཱ ཁོ མཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཏིསྶོ ཨུཔམཱ པཊིབྷཾསུ ཨནཙྪརིཡཱ པུབྦེ ཨསྶུཏཔུབྦཱ.’’

༣༧༧. ‘‘ཏསྶ ¶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ དནྟེབྷི དནྟམཱདྷཱཡ [པསྶ མ. ནི. ༡.༢༢༡ ཝིཏཀྐསཎྛཱནསུཏྟེ], ཛིཝ྄ཧཱཡ ཏཱལུཾ ཨཱཧཙྩ, ཙེཏསཱ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིགྒཎྷེཡྻཾ ཨབྷིནིཔྤཱིལེ༹ཡྻཾ ཨབྷིསནྟཱཔེཡྻ’ནྟི. སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, དནྟེབྷི དནྟམཱདྷཱཡ, ཛིཝ྄ཧཱཡ ཏཱལུཾ ཨཱཧཙྩ, ཙེཏསཱ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིགྒཎྷཱམི ཨབྷིནིཔྤཱིལེ༹མི ཨབྷིསནྟཱཔེམི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, དནྟེབྷི དནྟམཱདྷཱཡ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཏཱལུཾ ཨཱཧཙྩ ཙེཏསཱ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིགྒཎྷཏོ ཨབྷིནིཔྤཱིལ༹ཡཏོ ¶ ཨབྷིསནྟཱཔཡཏོ ཀཙྪེཧི སེདཱ མུཙྩནྟི. སེཡྻཐཱཔི, ཨགྒིཝེསྶན, བལཝཱ པུརིསོ དུབྦལཏརཾ པུརིསཾ སཱིསེ ཝཱ གཧེཏྭཱ ཁནྡྷེ ཝཱ གཧེཏྭཱ ཨབྷིནིགྒཎྷེཡྻ ཨབྷིནིཔྤཱིལེ༹ཡྻ ཨབྷིསནྟཱཔེཡྻ, ཨེཝམེཝ ཁོ མེ, ཨགྒིཝེསྶན, དནྟེབྷི དནྟམཱདྷཱཡ, ཛིཝ྄ཧཱཡ ཏཱལུཾ ཨཱཧཙྩ, ཙེཏསཱ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིགྒཎྷཏོ ཨབྷིནིཔྤཱིལ༹ཡཏོ ཨབྷིསནྟཱཔཡཏོ ཀཙྪེཧི སེདཱ མུཙྩནྟི. ཨཱརདྡྷཾ ཁོ པན མེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཝཱིརིཡཾ ཧོཏི ཨསལླཱིནཾ, ཨུཔཊྛིཏཱ སཏི ཨསམྨུཊྛཱ, སཱརདྡྷོ ཙ པན མེ ཀཱཡོ ¶ ཧོཏི ཨཔྤཊིཔྤསྶདྡྷོ ཏེནེཝ དུཀྑཔྤདྷཱནེན པདྷཱནཱབྷིཏུནྣསྶ སཏོ. ཨེཝརཱུཔཱཔི ཁོ མེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨུཔྤནྣཱ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ ན པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛཏི.

༣༧༨. ‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨཔྤཱཎཀཾཡེཝ ཛྷཱནཾ ཛྷཱཡེཡྻ’ནྟི. སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, མུཁཏོ ཙ ནཱསཏོ ཙ ཨསྶཱསཔསྶཱསེ ཨུཔརུནྡྷིཾ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, མུཁཏོ ཙ ནཱསཏོ ཙ ཨསྶཱསཔསྶཱསེསུ ཨུཔརུདྡྷེསུ ཀཎྞསོཏེཧི ཝཱཏཱནཾ ནིཀྑམནྟཱནཾ ཨདྷིམཏྟོ སདྡོ ཧོཏི. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཀམྨཱརགགྒརིཡཱ དྷམམཱནཱཡ ཨདྷིམཏྟོ སདྡོ ཧོཏི, ཨེཝམེཝ ཁོ མེ, ཨགྒིཝེསྶན, མུཁཏོ ཙ ནཱསཏོ ཙ ཨསྶཱསཔསྶཱསེསུ ¶ ཨུཔརུདྡྷེསུ ཀཎྞསོཏེཧི ཝཱཏཱནཾ ནིཀྑམནྟཱནཾ ཨདྷིམཏྟོ སདྡོ ཧོཏི. ཨཱརདྡྷཾ ཁོ པན མེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཝཱིརིཡཾ ཧོཏི ཨསལླཱིནཾ ཨུཔཊྛིཏཱ སཏི ཨསམྨུཊྛཱ. སཱརདྡྷོ ཙ པན མེ ¶ ཀཱཡོ ཧོཏི ཨཔྤཊིཔྤསྶདྡྷོ ཏེནེཝ དུཀྑཔྤདྷཱནེན པདྷཱནཱབྷིཏུནྣསྶ སཏོ. ཨེཝརཱུཔཱཔི ཁོ མེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨུཔྤནྣཱ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ ན པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛཏི.

‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨཔྤཱཎཀཾཡེཝ ཛྷཱནཾ ཛྷཱཡེཡྻ’ནྟི. སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, མུཁཏོ ཙ ནཱསཏོ ཙ ཀཎྞཏོ ¶ ཙ ཨསྶཱསཔསྶཱསེ ཨུཔརུནྡྷིཾ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, མུཁཏོ ཙ ནཱསཏོ ཙ ཀཎྞཏོ ཙ ཨསྶཱསཔསྶཱསེསུ ཨུཔརུདྡྷེསུ ཨདྷིམཏྟཱ ཝཱཏཱ མུདྡྷནི ཨཱུཧནནྟི [ཨཱུཧནྟི (སཱི.), ཨོཧནནྟི (སྱཱ. ཀཾ.), ཨུཧནནྟི (ཀ.)]. སེཡྻཐཱཔི, ཨགྒིཝེསྶན, བལཝཱ པུརིསོ ཏིཎྷེན སིཁརེན མུདྡྷནི ཨབྷིམཏྠེཡྻ [མུདྡྷཱནཾ ཨབྷིམནྠེཡྻ (སཱི. པཱི.), མུདྡྷཱནཾ ཨབྷིམཏྠེཡྻ (སྱཱ. ཀཾ.)], ཨེཝམེཝ ཁོ མེ, ཨགྒིཝེསྶན, མུཁཏོ ཙ ནཱསཏོ ཙ ཀཎྞཏོ ཙ ཨསྶཱསཔསྶཱསེསུ ཨུཔརུདྡྷེསུ ཨདྷིམཏྟཱ ཝཱཏཱ མུདྡྷནི ཨཱུཧནནྟི. ཨཱརདྡྷཾ ཁོ པན མེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཝཱིརིཡཾ ཧོཏི ཨསལླཱིནཾ ཨུཔཊྛིཏཱ སཏི ཨསམྨུཊྛཱ. སཱརདྡྷོ ཙ པན མེ ཀཱཡོ ཧོཏི ཨཔྤཊིཔྤསྶདྡྷོ ཏེནེཝ དུཀྑཔྤདྷཱནེན པདྷཱནཱབྷིཏུནྣསྶ སཏོ. ཨེཝརཱུཔཱཔི ཁོ མེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨུཔྤནྣཱ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ ན པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛཏི.

‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨཔྤཱཎཀཾཡེཝ ཛྷཱནཾ ཛྷཱཡེཡྻ’ནྟི. སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, མུཁཏོ ཙ ནཱསཏོ ཙ ཀཎྞཏོ ཙ ཨསྶཱསཔསྶཱསེ ཨུཔརུནྡྷིཾ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, མུཁཏོ ཙ ནཱསཏོ ཙ ཀཎྞཏོ ཙ ཨསྶཱསཔསྶཱསེསུ ¶ ཨུཔརུདྡྷེསུ ཨདྷིམཏྟཱ སཱིསེ སཱིསཝེདནཱ ཧོནྟི. སེཡྻཐཱཔི, ཨགྒིཝེསྶན, བལཝཱ པུརིསོ དལ༹ྷེན ¶ ཝརཏྟཀྑཎྜེན [ཝརཏྟཀབནྡྷནེན (སཱི.)] སཱིསེ སཱིསཝེཋཾ དདེཡྻ, ཨེཝམེཝ ཁོ མེ, ཨགྒིཝེསྶན, མུཁཏོ ཙ ནཱསཏོ ཙ ཀཎྞཏོ ཙ ཨསྶཱསཔསྶཱསེསུ ཨུཔརུདྡྷེསུ ཨདྷིམཏྟཱ སཱིསེ སཱིསཝེདནཱ ཧོནྟི. ཨཱརདྡྷཾ ཁོ པན མེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཝཱིརིཡཾ ཧོཏི ཨསལླཱིནཾ ཨུཔཊྛིཏཱ སཏི ཨསམྨུཊྛཱ. སཱརདྡྷོ ཙ པན མེ ཀཱཡོ ཧོཏི ཨཔྤཊིཔྤསྶདྡྷོ ཏེནེཝ དུཀྑཔྤདྷཱནེན པདྷཱནཱབྷིཏུནྣསྶ སཏོ. ཨེཝརཱུཔཱཔི ཁོ མེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨུཔྤནྣཱ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ ན པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛཏི.

‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨཔྤཱཎཀཾཡེཝ ཛྷཱནཾ ཛྷཱཡེཡྻ’ནྟི. སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, མུཁཏོ ཙ ནཱསཏོ ཙ ཀཎྞཏོ ཙ ཨསྶཱསཔསྶཱསེ ཨུཔརུནྡྷིཾ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, མུཁཏོ ཙ ནཱསཏོ ཙ ཀཎྞཏོ ཙ ཨསྶཱསཔསྶཱསེསུ ཨུཔརུདྡྷེསུ ཨདྷིམཏྟཱ ¶ ཝཱཏཱ ཀུཙྪིཾ པརིཀནྟནྟི. སེཡྻཐཱཔི, ཨགྒིཝེསྶན, དཀྑོ གོགྷཱཏཀོ ཝཱ གོགྷཱཏཀནྟེཝཱསཱི ཝཱ ཏིཎྷེན ¶ གོཝིཀནྟནེན ཀུཙྪིཾ པརིཀནྟེཡྻ, ཨེཝམེཝ ཁོ མེ, ཨགྒིཝེསྶན, མུཁཏོ ཙ ནཱསཏོ ཙ ཀཎྞཏོ ཙ ཨསྶཱསཔསྶཱསེསུ ཨུཔརུདྡྷེསུ ཨདྷིམཏྟཱ ཝཱཏཱ ཀུཙྪིཾ པརིཀནྟནྟི. ཨཱརདྡྷཾ ཁོ པན མེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཝཱིརིཡཾ ཧོཏི ཨསལླཱིནཾ ཨུཔཊྛིཏཱ སཏི ཨསམྨུཊྛཱ. སཱརདྡྷོ ཙ པན མེ ཀཱཡོ ཧོཏི ཨཔྤཊིཔྤསྶདྡྷོ ཏེནེཝ དུཀྑཔྤདྷཱནེན ¶ པདྷཱནཱབྷིཏུནྣསྶ སཏོ. ཨེཝརཱུཔཱཔི ཁོ མེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨུཔྤནྣཱ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ ན པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛཏི.

‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨཔྤཱཎཀཾཡེཝ ཛྷཱནཾ ཛྷཱཡེཡྻ’ནྟི. སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, མུཁཏོ ཙ ནཱསཏོ ཙ ཀཎྞཏོ ཙ ཨསྶཱསཔསྶཱསེ ཨུཔརུནྡྷིཾ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, མུཁཏོ ཙ ནཱསཏོ ཙ ཀཎྞཏོ ཙ ཨསྶཱསཔསྶཱསེསུ ཨུཔརུདྡྷེསུ ཨདྷིམཏྟོ ཀཱཡསྨིཾ ཌཱཧོ ཧོཏི. སེཡྻཐཱཔི, ཨགྒིཝེསྶན, དྭེ བལཝནྟོ པུརིསཱ དུབྦལཏརཾ པུརིསཾ ནཱནཱབཱཧཱསུ གཧེཏྭཱ ཨངྒཱརཀཱསུཡཱ སནྟཱཔེཡྻུཾ སམྤརིཏཱཔེཡྻུཾ, ཨེཝམེཝ ཁོ མེ, ཨགྒིཝེསྶན, མུཁཏོ ཙ ནཱསཏོ ཙ ཀཎྞཏོ ཙ ཨསྶཱསཔསྶཱསེསུ ཨུཔརུདྡྷེསུ ཨདྷིམཏྟོ ཀཱཡསྨིཾ ཌཱཧོ ཧོཏི. ཨཱརདྡྷཾ ཁོ པན མེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཝཱིརིཡཾ ཧོཏི ཨསལླཱིནཾ ཨུཔཊྛིཏཱ སཏི ཨསམྨུཊྛཱ. སཱརདྡྷོ ཙ པན མེ ཀཱཡོ ཧོཏི ཨཔྤཊིཔྤསྶདྡྷོ ཏེནེཝ དུཀྑཔྤདྷཱནེན པདྷཱནཱབྷིཏུནྣསྶ སཏོ. ཨེཝརཱུཔཱཔི ཁོ མེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨུཔྤནྣཱ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ ན པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛཏི. ཨཔིསྶུ མཾ, ཨགྒིཝེསྶན, དེཝཏཱ ¶ དིསྭཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཀཱལངྐཏོ སམཎོ གོཏམོ’ཏི. ཨེཀཙྩཱ དེཝཏཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ན ཀཱལངྐཏོ སམཎོ གོཏམོ, ཨཔི ཙ ཀཱལངྐརོཏཱི’ཏི. ཨེཀཙྩཱ དེཝཏཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ན ཀཱལངྐཏོ སམཎོ གོཏམོ, ནཔི ཀཱལངྐརོཏི, ཨརཧཾ སམཎོ གོཏམོ, ཝིཧཱརོཏྭེཝ སོ [ཝིཧཱརོཏྭེཝེསོ (སཱི.)] ཨརཧཏོ ཨེཝརཱུཔོ ཧོཏཱི’ཏི [ཝིཧཱརོཏྭེཝེསོ ཨརཧཏོ’’ཏི (?)].

༣༧༩. ‘‘ཏསྶ ¶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ སབྦསོ ཨཱཧཱརུཔཙྪེདཱཡ པཊིཔཛྫེཡྻ’ནྟི. ཨཐ ཁོ མཾ, ཨགྒིཝེསྶན, དེཝཏཱ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ¶ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘མཱ ཁོ ཏྭཾ, མཱརིས, སབྦསོ ཨཱཧཱརུཔཙྪེདཱཡ པཊིཔཛྫི. སཙེ ཁོ ཏྭཾ, མཱརིས, སབྦསོ ཨཱཧཱརུཔཙྪེདཱཡ པཊིཔཛྫིསྶསི, ཏསྶ ཏེ མཡཾ དིབྦཾ ཨོཛཾ ལོམཀཱུཔེཧི ཨཛ྄ཛྷོཧཱརེསྶཱམ [ཨཛ྄ཛྷོཧརིསྶཱམ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)], ཏཱཡ ཏྭཾ ཡཱཔེསྶསཱི’ཏི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཧཉྩེཝ ཁོ པན སབྦསོ ཨཛཛྫིཏཾ [ཨཛདྡྷུཀཾ (སཱི. པཱི.), ཛདྡྷུཀཾ (སྱཱ. ཀཾ.)] པཊིཛཱནེཡྻཾ, ཨིམཱ ཙ མེ དེཝཏཱ དིབྦཾ ཨོཛཾ ལོམཀཱུཔེཧི ཨཛ྄ཛྷོཧཱརེཡྻུཾ [ཨཛ྄ཛྷོཧརེཡྻུཾ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)], ཏཱཡ ¶ ཙཱཧཾ ཡཱཔེཡྻཾ, ཏཾ མམསྶ མུསཱ’ཏི. སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཏཱ དེཝཏཱ པཙྩཱཙིཀྑཱམི, ‘ཧལ’ནྟི ཝདཱམི.

༣༨༠. ‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ ཐོཀཾ ཐོཀཾ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེཡྻཾ, པསཏཾ པསཏཾ, ཡདི ཝཱ མུགྒཡཱུསཾ, ཡདི ཝཱ ཀུལཏྠཡཱུསཾ, ཡདི ཝཱ ཀལཱ༹ཡཡཱུསཾ, ཡདི ཝཱ ཧརེཎུཀཡཱུས’ནྟི. སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཐོཀཾ ཐོཀཾ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེསིཾ, པསཏཾ པསཏཾ, ཡདི ཝཱ མུགྒཡཱུསཾ, ཡདི ཝཱ ཀུལཏྠཡཱུསཾ, ཡདི ཝཱ ཀལཱ༹ཡཡཱུསཾ, ཡདི ཝཱ ཧརེཎུཀཡཱུསཾ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཐོཀཾ ཐོཀཾ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརཡཏོ, པསཏཾ པསཏཾ, ཡདི ཝཱ མུགྒཡཱུསཾ, ཡདི ཝཱ ཀུལཏྠཡཱུསཾ, ཡདི ཝཱ ཀལཱ༹ཡཡཱུསཾ, ཡདི ཝཱ ཧརེཎུཀཡཱུསཾ, ཨདྷིམཏྟཀསིམཱནཾ པཏྟོ ཀཱཡོ ཧོཏི. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཨཱསཱིཏིཀཔབྦཱནི ཝཱ ཀཱལ༹པབྦཱནི ཝཱ, ཨེཝམེཝསྶུ ¶ མེ ཨངྒཔཙྩངྒཱནི བྷཝནྟི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཨོཊྛཔདཾ, ཨེཝམེཝསྶུ མེ ཨཱནིསདཾ ཧོཏི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཝཊྚནཱཝལཱི༹, ཨེཝམེཝསྶུ མེ པིཊྛིཀཎྚཀོ ཨུཎྞཏཱཝནཏོ ཧོཏི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཛརསཱལཱཡ གོཔཱཎསིཡོ ཨོལུགྒཝིལུགྒཱ བྷཝནྟི, ཨེཝམེཝསྶུ མེ ཕཱསུལི༹ཡོ ཨོལུགྒཝིལུགྒཱ བྷཝནྟི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ གམྦྷཱིརེ ཨུདཔཱནེ ཨུདཀཏཱརཀཱ གམྦྷཱིརགཏཱ ཨོཀྑཱཡིཀཱ དིསྶནྟི, ཨེཝམེཝསྶུ མེ ཨཀྑིཀཱུཔེསུ ཨཀྑིཏཱརཀཱ གམྦྷཱིརགཏཱ ཨོཀྑཱཡིཀཱ དིསྶནྟི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཏིཏྟཀཱལཱབུ ¶ ཨཱམཀཙྪིནྣོ ཝཱཏཱཏཔེན སཾཕུཊིཏོ ཧོཏི སམྨིལཱཏོ, ཨེཝམེཝསྶུ མེ སཱིསཙྪཝི སཾཕུཊིཏཱ ཧོཏི སམྨིལཱཏཱ ¶ ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ.

‘‘སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨུདརཙྪཝིཾ པརིམསིསྶཱམཱིཏི པིཊྛིཀཎྚཀཾཡེཝ པརིགྒཎྷཱམི, པིཊྛིཀཎྚཀཾ པརིམསིསྶཱམཱིཏི ཨུདརཙྪཝིཾཡེཝ པརིགྒཎྷཱམི, ཡཱཝསྶུ མེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨུདརཙྪཝི པིཊྛིཀཎྚཀཾ ཨལླཱིནཱ ཧོཏི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ. སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཝཙྩཾ ཝཱ མུཏྟཾ ཝཱ ཀརིསྶཱམཱིཏི ཏཏྠེཝ ཨཝཀུཛྫོ པཔཏཱམི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ. སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཨསྶཱསེནྟོ པཱཎིནཱ གཏྟཱནི ཨནུམཛྫཱམི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, པཱཎིནཱ གཏྟཱནི ཨནུམཛྫཏོ པཱུཏིམཱུལཱནི ལོམཱནི ཀཱཡསྨཱ པཔཏནྟི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ. ཨཔིསྶུ མཾ, ཨགྒིཝེསྶན, མནུསྶཱ ¶ དིསྭཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཀཱལོ༹ སམཎོ གོཏམོ’ཏི. ཨེཀཙྩེ མནུསྶཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ན ཀཱལོ༹ སམཎོ གོཏམོ, སཱམོ སམཎོ གོཏམོ’ཏི. ཨེཀཙྩེ མནུསྶཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ན ཀཱལོ༹ སམཎོ གོཏམོ ¶ , ནཔི སཱམོ, མངྒུརཙྪཝི སམཎོ གོཏམོ’ཏི. ཡཱཝསྶུ མེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཏཱཝ པརིསུདྡྷོ ཚཝིཝཎྞོ པརིཡོདཱཏོ ཨུཔཧཏོ ཧོཏི ཏཱཡེཝཔྤཱཧཱརཏཱཡ.

༣༨༡. ‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡེ ཁོ ཀེཙི ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨོཔཀྐམིཀཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདཡིཾསུ, ཨེཏཱཝཔརམཾ, ནཡིཏོ བྷིཡྻོ. ཡེཔི ཧི ཀེཙི ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨོཔཀྐམིཀཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདཡིསྶནྟི, ཨེཏཱཝཔརམཾ, ནཡིཏོ བྷིཡྻོ. ཡེཔི ཧི ཀེཙི ཨེཏརཧི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨོཔཀྐམིཀཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདཡནྟི, ཨེཏཱཝཔརམཾ, ནཡིཏོ བྷིཡྻོ. ན ཁོ པནཱཧཾ ཨིམཱཡ ཀཊུཀཱཡ དུཀྐརཀཱརིཀཱཡ ཨདྷིགཙྪཱམི ཨུཏྟརི མནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསཾ. སིཡཱ ནུ ཁོ ཨཉྙོ མགྒོ བོདྷཱཡཱ’ཏི? ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཏདཧོསི – ‘ཨབྷིཛཱནཱམི ཁོ པནཱཧཾ པིཏུ སཀྐསྶ ཀམྨནྟེ སཱིཏཱཡ ཛམྦུཙྪཱཡཱཡ ནིསིནྣོ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརིཏཱ. སིཡཱ ནུ ཁོ ཨེསོ མགྒོ བོདྷཱཡཱ’ཏི? ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, སཏཱནུསཱརི ¶ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཧོསི – ‘ཨེསེཝ མགྒོ བོདྷཱཡཱ’ཏི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིཾ ནུ ཁོ ཨཧཾ ¶ ཏསྶ སུཁསྶ བྷཱཡཱམི, ཡཾ ཏཾ སུཁཾ ཨཉྙཏྲེཝ ཀཱམེཧི ཨཉྙཏྲ ¶ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧཱི’ཏི? ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཏདཧོསི – ‘ན ཁོ ཨཧཾ ཏསྶ སུཁསྶ བྷཱཡཱམི, ཡཾ ཏཾ སུཁཾ ཨཉྙཏྲེཝ ཀཱམེཧི ཨཉྙཏྲ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧཱི’ཏི.

༣༨༢. ‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཏདཧོསི – ‘ན ཁོ ཏཾ སུཀརཾ སུཁཾ ཨདྷིགནྟུཾ ཨེཝཾ ཨདྷིམཏྟཀསིམཱནཾ པཏྟཀཱཡེན, ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེཡྻཾ ཨོདནཀུམྨཱས’ནྟི. སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེསིཾ ཨོདནཀུམྨཱསཾ. ཏེན ཁོ པན མཾ, ཨགྒིཝེསྶན, སམཡེན པཉྩ [པཉྩཝགྒིཡཱ (ཨཉྙསུཏྟེསུ)] བྷིཀྑཱུ པཙྩུཔཊྛིཏཱ ཧོནྟི – ‘ཡཾ ཁོ སམཎོ གོཏམོ དྷམྨཾ ཨདྷིགམིསྶཏི, ཏཾ ནོ ཨཱརོཙེསྶཏཱི’ཏི. ཡཏོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེསིཾ ཨོདནཀུམྨཱསཾ, ཨཐ མེ ཏེ པཉྩ བྷིཀྑཱུ ནིབྦིཛྫ པཀྐམིཾསུ – ‘བཱཧུལླིཀོ [བཱཧུལིཀོ (སཱི. པཱི.) སཾགྷབྷེདསིཀྑཱཔདཊཱིཀཱཡ སམེཏི] སམཎོ གོཏམོ, པདྷཱནཝིབྦྷནྟོ, ཨཱཝཏྟོ བཱཧུལླཱཡཱ’ཏི.

༣༨༣. ‘‘སོ ¶ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེཏྭཱ, བལཾ གཧེཏྭཱ, ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ. ཨེཝརཱུཔཱཔི ཁོ མེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨུཔྤནྣཱ སུཁཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ ན པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛཏི. ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ. ཨེཝརཱུཔཱཔི ཁོ མེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨུཔྤནྣཱ སུཁཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ ན པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛཏི. པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧཱསིཾ, སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ. སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེསིཾ ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི – ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ¶ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ. ཨེཝརཱུཔཱཔི ཁོ མེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨུཔྤནྣཱ སུཁཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ ན པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛཏི. སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ, པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ, ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ. ཨེཝརཱུཔཱཔི ཁོ མེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨུཔྤནྣཱ སུཁཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ ན པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛཏི.

༣༨༤. ‘‘སོ ཨེཝཾ སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཨནངྒཎེ ཝིགཏཱུཔཀྐིལེསེ མུདུབྷཱུཏེ ཀམྨནིཡེ ཋིཏེ ཨཱནེཉྫཔྤཏྟེ པུབྦེནིཝཱསཱནུསྶཏིཉཱཎཱཡ ¶ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེསིཾ. སོ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརཱམི ¶ , སེཡྻཐིདཾ – ཨེཀམྤི ཛཱཏིཾ…པེ… ཨིཏི སཱཀཱརཾ སཨུདྡེསཾ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརཱམི. ཨཡཾ ཁོ མེ, ཨགྒིཝེསྶན, རཏྟིཡཱ པཋམེ ཡཱམེ པཋམཱ ཝིཛྫཱ ཨདྷིགཏཱ; ཨཝིཛྫཱ ཝིཧཏཱ, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤནྣཱ; ཏམོ ཝིཧཏོ, ཨཱལོཀོ ཨུཔྤནྣོ; ཡཐཱ ཏཾ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ. ཨེཝརཱུཔཱཔི ཁོ མེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨུཔྤནྣཱ སུཁཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ ན པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛཏི.

༣༨༥. ‘‘སོ ཨེཝཾ སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཨནངྒཎེ ཝིགཏཱུཔཀྐིལེསེ མུདུབྷཱུཏེ ཀམྨནིཡེ ཋིཏེ ཨཱནེཉྫཔྤཏྟེ སཏྟཱནཾ ཙུཏཱུཔཔཱཏཉཱཎཱཡ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེསིཾ. སོ དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན སཏྟེ པསྶཱམི ཙཝམཱནེ ཨུཔཔཛྫམཱནེ ཧཱིནེ པཎཱིཏེ སུཝཎྞེ དུབྦཎྞེ སུགཏེ དུགྒཏེ ཡཐཱཀམྨཱུཔགེ སཏྟེ པཛཱནཱམི…པེ… ཨཡཾ ཁོ མེ, ཨགྒིཝེསྶན, རཏྟིཡཱ མཛ྄ཛྷིམེ ཡཱམེ དུཏིཡཱ ཝིཛྫཱ ཨདྷིགཏཱ; ཨཝིཛྫཱ ཝིཧཏཱ, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤནྣཱ; ཏམོ ¶ ཝིཧཏོ, ཨཱལོཀོ ཨུཔྤནྣོ; ཡཐཱ ཏཾ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ ¶ . ཨེཝརཱུཔཱཔི ཁོ མེ, ཨགྒིཝེསྶན ¶ , ཨུཔྤནྣཱ སུཁཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ ན པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛཏི.

༣༨༦. ‘‘སོ ཨེཝཾ སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཨནངྒཎེ ཝིགཏཱུཔཀྐིལེསེ མུདུབྷཱུཏེ ཀམྨནིཡེ ཋིཏེ ཨཱནེཉྫཔྤཏྟེ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཉཱཎཱཡ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེསིཾ. སོ ‘ཨིདཾ དུཀྑ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ‘ཨཡཾ དུཀྑསམུདཡོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ. ‘ཨིམེ ཨཱསཝཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ‘ཨཡཾ ཨཱསཝསམུདཡོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ‘ཨཡཾ ཨཱསཝནིརོདྷོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ‘ཨཡཾ ཨཱསཝནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ. ཏསྶ མེ ཨེཝཾ ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཀཱམཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩིཏྠ, བྷཝཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩིཏྠ, ཨཝིཛྫཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩིཏྠ. ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཨཧོསི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི ཨབྦྷཉྙཱསིཾ. ཨཡཾ ཁོ མེ, ཨགྒིཝེསྶན, རཏྟིཡཱ པཙྪིམེ ཡཱམེ ཏཏིཡཱ ཝིཛྫཱ ཨདྷིགཏཱ; ཨཝིཛྫཱ ཝིཧཏཱ, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤནྣཱ; ཏམོ ཝིཧཏོ, ཨཱལོཀོ ཨུཔྤནྣོ; ཡཐཱ ¶ ཏཾ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ. ཨེཝརཱུཔཱཔི ཁོ མེ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨུཔྤནྣཱ སུཁཱ ཝེདནཱ ཙིཏྟཾ ན པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛཏི.

༣༨༧. ‘‘ཨབྷིཛཱནཱམི ཁོ པནཱཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨནེཀསཏཱཡ པརིསཱཡ དྷམྨཾ དེསེཏཱ. ཨཔིསྶུ མཾ ཨེཀམེཀོ ཨེཝཾ མཉྙཏི – ‘མམེཝཱརབྦྷ སམཎོ གོཏམོ དྷམྨཾ དེསེཏཱི’ཏི. ‘ན ཁོ པནེཏཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཝཾ དཊྛབྦཾ; ཡཱཝདེཝ ཝིཉྙཱཔནཏྠཱཡ ཏཐཱགཏོ པརེསཾ དྷམྨཾ ¶ དེསེཏི. སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཏསྶཱཡེཝ ཀཐཱཡ པརིཡོསཱནེ, ཏསྨིཾཡེཝ པུརིམསྨིཾ སམཱདྷིནིམིཏྟེ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སཎྛཔེམི སནྣིསཱདེམི ཨེཀོདིཾ ཀརོམི སམཱདཧཱམི, ཡེན སུདཾ ནིཙྩཀཔྤཾ ཝིཧརཱམཱི’’’ཏི.

‘‘ཨོཀཔྤནིཡམེཏཾ བྷོཏོ གོཏམསྶ ཡཐཱ ཏཾ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ. ཨབྷིཛཱནཱཏི ཁོ པན བྷཝཾ གོཏམོ དིཝཱ སུཔིཏཱ’’ཏི? ‘‘ཨབྷིཛཱནཱམཧཾ, ཨགྒིཝེསྶན, གིམྷཱནཾ པཙྪིམེ མཱསེ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ ཙཏུགྒུཎཾ སངྒྷཱཊིཾ པཉྙཔེཏྭཱ དཀྑིཎེན པསྶེན སཏོ སམྤཛཱནོ ནིདྡཾ ཨོཀྐམིཏཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཏཾ ཁོ, བྷོ གོཏམ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སམྨོཧཝིཧཱརསྨིཾ ¶ ཝདནྟཱི’’ཏི ¶ ? ‘‘ན ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨེཏྟཱཝཏཱ སམྨཱུལ༹ྷོ ཝཱ ཧོཏི ཨསམྨཱུལ༹ྷོ ཝཱ. ཨཔི ཙ, ཨགྒིཝེསྶན, ཡཐཱ སམྨཱུལ༹ྷོ ཙ ཧོཏི ཨསམྨཱུལ༹ྷོ ཙ, ཏཾ སུཎཱཧི, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཧི, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷོ’’ཏི ཁོ སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

༣༨༨. ‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, ཨགྒིཝེསྶན, ཡེ ཨཱསཝཱ སཾཀིལེསིཀཱ པོནོབྦྷཝིཀཱ སདརཱ དུཀྑཝིཔཱཀཱ ཨཱཡཏིཾ ཛཱཏིཛརཱམརཎིཡཱ ཨཔྤཧཱིནཱ, ཏམཧཾ ‘སམྨཱུལ༹ྷོ’ཏི ཝདཱམི. ཨཱསཝཱནཉྷི, ཨགྒིཝེསྶན, ཨཔྤཧཱནཱ སམྨཱུལ༹ྷོ ཧོཏི. ཡསྶ ཀསྶཙི, ཨགྒིཝེསྶན, ཡེ ཨཱསཝཱ སཾཀིལེསིཀཱ པོནོབྦྷཝིཀཱ སདརཱ དུཀྑཝིཔཱཀཱ ཨཱཡཏིཾ ཛཱཏིཛརཱམརཎིཡཱ པཧཱིནཱ, ཏམཧཾ ‘ཨསམྨཱུལ༹ྷོ’ཏི ཝདཱམི. ཨཱསཝཱནཉྷི, ཨགྒིཝེསྶན, པཧཱནཱ ཨསམྨཱུལ༹ྷོ ཧོཏི.

‘‘ཏཐཱགཏསྶ ¶ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ཡེ ཨཱསཝཱ སཾཀིལེསིཀཱ པོནོབྦྷཝིཀཱ སདརཱ དུཀྑཝིཔཱཀཱ ཨཱཡཏིཾ ཛཱཏིཛརཱམརཎིཡཱ པཧཱིནཱ ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝཾཀཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ ¶ . སེཡྻཐཱཔི, ཨགྒིཝེསྶན, ཏཱལོ མཏྠཀཙྪིནྣོ ཨབྷབྦོ པུན ཝིརཱུལ༹ྷིཡཱ, ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ཏཐཱགཏསྶ ཡེ ཨཱསཝཱ སཾཀིལེསིཀཱ པོནོབྦྷཝིཀཱ སདརཱ དུཀྑཝིཔཱཀཱ ཨཱཡཏིཾ ཛཱཏིཛརཱམརཎིཡཱ པཧཱིནཱ ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝཾཀཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ’’ཏི.

༣༨༩. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཙྪརིཡཾ, བྷོ གོཏམ, ཨབྦྷུཏཾ, བྷོ གོཏམ! ཡཱཝཉྩིདཾ བྷོཏོ གོཏམསྶ ཨེཝཾ ཨཱསཛྫ ཨཱསཛྫ ཝུཙྩམཱནསྶ, ཨུཔནཱིཏེཧི ཝཙནཔྤཐེཧི སམུདཱཙརིཡམཱནསྶ, ཚཝིཝཎྞོ ཙེཝ པརིཡོདཱཡཏི, མུཁཝཎྞོ ཙ ཝིཔྤསཱིདཏི, ཡཐཱ ཏཾ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ. ཨབྷིཛཱནཱམཧཾ, བྷོ གོཏམ, པཱུརཎཾ ཀསྶཔཾ ཝཱདེན ཝཱདཾ སམཱརབྷིཏཱ. སོཔི མཡཱ ཝཱདེན ཝཱདཾ སམཱརདྡྷོ ཨཉྙེནཉྙཾ པཊིཙརི, བཧིདྡྷཱ ཀཐཾ ཨཔནཱམེསི, ཀོཔཉྩ དོསཉྩ ཨཔྤཙྩཡཉྩ པཱཏྭཱཀཱསི. བྷོཏོ པན [བྷོཏོ ཁོ པན (སཱི.)] གོཏམསྶ ཨེཝཾ ཨཱསཛྫ ཨཱསཛྫ ཝུཙྩམཱནསྶ, ཨུཔནཱིཏེཧི ཝཙནཔྤཐེཧི སམུདཱཙརིཡམཱནསྶ, ཚཝིཝཎྞོ ཙེཝ པརིཡོདཱཡཏི, མུཁཝཎྞོ ཙ ཝིཔྤསཱིདཏི, ཡཐཱ ཏཾ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ. ཨབྷིཛཱནཱམཧཾ, བྷོ གོཏམ, མཀྑལིཾ གོསཱལཾ…པེ… ཨཛིཏཾ ཀེསཀམྦལཾ… པཀུདྷཾ ཀཙྩཱཡནཾ… སཉྫཡཾ བེལཊྛཔུཏྟཾ… ནིགཎྛཾ ནཱཊཔུཏྟཾ ཝཱདེན ཝཱདཾ སམཱརབྷིཏཱ ¶ . སོཔི མཡཱ ¶ ཝཱདེན ཝཱདཾ སམཱརདྡྷོ ཨཉྙེནཉྙཾ ¶ པཊིཙརི, བཧིདྡྷཱ ཀཐཾ ཨཔནཱམེསི, ཀོཔཉྩ དོསཉྩ ཨཔྤཙྩཡཉྩ པཱཏྭཱཀཱསི. བྷོཏོ པན གོཏམསྶ ཨེཝཾ ཨཱསཛྫ ཨཱསཛྫ ཝུཙྩམཱནསྶ, ཨུཔནཱིཏེཧི ཝཙནཔྤཐེཧི སམུདཱཙརིཡམཱནསྶ, ཚཝིཝཎྞོ ཙེཝ པརིཡོདཱཡཏི, མུཁཝཎྞོ ཙ ཝིཔྤསཱིདཏི, ཡཐཱ ཏཾ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ. ཧནྡ ཙ དཱནི མཡཾ, བྷོ གོཏམ, གཙྪཱམ. བཧུཀིཙྩཱ མཡཾ, བཧུཀརཎཱིཡཱ’’ཏི. ‘‘ཡསྶདཱནི ཏྭཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཀཱལཾ མཉྙསཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ སཙྩཀོ ནིགཎྛཔུཏྟོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐཱམཱིཏི.

མཧཱསཙྩཀསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཚཊྛཾ.

༧. ཙཱུལ༹ཏཎྷཱསངྑཡསུཏྟཾ

༣༩༠. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི པུབྦཱརཱམེ མིགཱརམཱཏུཔཱསཱདེ. ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ སཾཁིཏྟེན ཏཎྷཱསངྑཡཝིམུཏྟོ ཧོཏི ཨཙྩནྟནིཊྛོ ཨཙྩནྟཡོགཀྑེམཱི ཨཙྩནྟབྲཧྨཙཱརཱི ཨཙྩནྟཔརིཡོསཱནོ སེཊྛོ དེཝམནུསྶཱན’’ནྟི?

‘‘ཨིདྷ, དེཝཱནམིནྡ, བྷིཀྑུནོ སུཏཾ ཧོཏི – ‘སབྦེ དྷམྨཱ ནཱལཾ ཨབྷིནིཝེསཱཡཱ’ཏི. ཨེཝཉྩེཏཾ, དེཝཱནམིནྡ, བྷིཀྑུནོ སུཏཾ ཧོཏི – ‘སབྦེ དྷམྨཱ ནཱལཾ ཨབྷིནིཝེསཱཡཱ’ཏི. སོ སབྦཾ དྷམྨཾ ཨབྷིཛཱནཱཏི; སབྦཾ དྷམྨཾ ཨབྷིཉྙཱཡ སབྦཾ དྷམྨཾ པརིཛཱནཱཏི; སབྦཾ དྷམྨཾ པརིཉྙཱཡ ཡཾ ཀིཉྩི ཝེདནཾ ཝེདེཏི – སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ, སོ ཏཱསུ ཝེདནཱསུ ཨནིཙྩཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཝིརཱགཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ནིརོདྷཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི. སོ ཏཱསུ ཝེདནཱསུ ཨནིཙྩཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ, ཝིརཱགཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ, ནིརོདྷཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ, པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ ན ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨནུཔཱདིཡཾ ན པརིཏསྶཏི, ཨཔརིཏསྶཾ པཙྩཏྟཉྙེཝ པརིནིབྦཱཡཏི ¶ – ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི ¶ པཛཱནཱཏི. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, བྷིཀྑུ སཾཁིཏྟེན ཏཎྷཱསངྑཡཝིམུཏྟོ ཧོཏི ཨཙྩནྟནིཊྛོ ཨཙྩནྟཡོགཀྑེམཱི ཨཙྩནྟབྲཧྨཙཱརཱི ཨཙྩནྟཔརིཡོསཱནོ སེཊྛོ དེཝམནུསྶཱན’’ནྟི.

ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཏཏྠེཝནྟརདྷཱཡི.

༣༩༡. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ བྷགཝཏོ ཨཝིདཱུརེ ནིསིནྣོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱམོགྒལླཱནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ སོ ཡཀྑོ བྷགཝཏོ ¶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིསམེཙྩ ཨནུམོདི ཨུདཱཧུ ནོ; ཡཾནཱུནཱཧཾ ཏཾ ཡཀྑཾ ཛཱནེཡྻཾ – ཡདི ཝཱ སོ ཡཀྑོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིསམེཙྩ ¶ ཨནུམོདི ཡདི ཝཱ ནོ’’ཏི? ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ – སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བལཝཱ པུརིསོ སམིཉྫིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ པསཱརེཡྻ, པསཱརིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ སམིཉྫེཡྻ, ཨེཝམེཝ – པུབྦཱརཱམེ མིགཱརམཱཏུཔཱསཱདེ ཨནྟརཧིཏོ དེཝེསུ ཏཱཝཏིཾསེསུ པཱཏུརཧོསི. ཏེན ཁོ པན སམཡེན སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ ཨེཀཔུཎྜརཱིཀེ ཨུཡྻཱནེ དིབྦེཧི པཉྩཧི ཏཱུརིཡསཏེཧི [ཏུརིཡསཏེཧི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] སམཔྤིཏོ སམངྒཱིབྷཱུཏོ པརིཙཱརེཏི. ཨདྡསཱ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱམོགྒལླཱནཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ. དིསྭཱན ཏཱནི དིབྦཱནི པཉྩ ཏཱུརིཡསཏཱནི པཊིཔྤཎཱམེཏྭཱ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱམོགྒལླཱནཾ ¶ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨེཧི ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, སྭཱགཏཾ, མཱརིས མོགྒལླཱན! ཙིརསྶཾ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨིམཾ པརིཡཱཡཾ ཨཀཱསི ཡདིདཾ ཨིདྷཱགམནཱཡ. ནིསཱིད, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨིདམཱསནཾ པཉྙཏྟ’’ནྟི. ནིསཱིདི ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ. སཀྐོཔི ཁོ དེཝཱནམིནྡོ ཨཉྙཏརཾ ནཱིཙཾ ཨཱསནཾ གཧེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ སཀྐཾ དེཝཱནམིནྡཾ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན ཁོ, ཀོསིཡ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཏཎྷཱསངྑཡཝིམུཏྟིཾ ཨབྷཱསི? སཱདྷུ མཡམྤི ཨེཏིསྶཱ ཀཐཱཡ བྷཱགིནོ ཨསྶཱམ སཝནཱཡཱ’’ཏི.

༣༩༢. ‘‘མཡཾ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, བཧུཀིཙྩཱ བཧུཀརཎཱིཡཱ – ཨཔྤེཝ སཀེན ཀརཎཱིཡེན, ཨཔི ཙ དེཝཱནཾཡེཝ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ ཀརཎཱིཡེན. ཨཔི ཙ, མཱརིས མོགྒལླཱན, སུསྶུཏཾཡེཝ ཧོཏི སུགྒཧིཏཾ སུམནསིཀཏཾ ¶ སཱུཔདྷཱརིཏཾ, ཡཾ ནོ ཁིཔྤམེཝ ཨནྟརདྷཱཡཏི. བྷཱུཏཔུབྦཾ, མཱརིས མོགྒལླཱན, དེཝཱསུརསངྒཱམོ སམུཔབྱཱུལ༹ྷོ [སམཱུཔབྱུལ༹ྷོ (སྱཱ. ཀཾ.), སམཱུཔབྦཱུལ༹ྷོ (སཱི.)] ཨཧོསི. ཏསྨིཾ ཁོ པན, མཱརིས མོགྒལླཱན, སངྒཱམེ དེཝཱ ཛིནིཾསུ, ཨསུརཱ པརཱཛིནིཾསུ. སོ ཁོ ཨཧཾ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཏཾ སངྒཱམཾ ཨབྷིཝིཛིནིཏྭཱ ཝིཛིཏསངྒཱམོ ཏཏོ པཊིནིཝཏྟིཏྭཱ ཝེཛཡནྟཾ ནཱམ པཱསཱདཾ མཱཔེསིཾ. ཝེཛཡནྟསྶ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, པཱསཱདསྶ ཨེཀསཏཾ ནིཡྻཱུཧཾ. ཨེཀེཀསྨིཾ ནིཡྻཱུཧེ སཏྟ སཏྟ ཀཱུཊཱགཱརསཏཱནི. ཨེཀམེཀསྨིཾ ཀཱུཊཱགཱརེ སཏྟ སཏྟ ཨཙྪརཱཡོ ¶ . ཨེཀམེཀིསྶཱ ཨཙྪརཱཡ སཏྟ སཏྟ པརིཙཱརིཀཱཡོ. ཨིཙྪེཡྻཱསི ནོ ཏྭཾ ¶ , མཱརིས མོགྒལླཱན, ཝེཛཡནྟསྶ པཱསཱདསྶ རཱམཎེཡྻཀཾ དཊྛུ’’ནྟི? ཨདྷིཝཱསེསི ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན.

༣༩༣. ཨཐ ¶ ཁོ སཀྐོ ཙ དེཝཱནམིནྡོ ཝེསྶཝཎོ ཙ མཧཱརཱཛཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱམོགྒལླཱནཾ པུརཀྑཏྭཱ ཡེན ཝེཛཡནྟོ པཱསཱདོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ. ཨདྡསཾསུ ཁོ སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ པརིཙཱརིཀཱཡོ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱམོགྒལླཱནཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ; དིསྭཱ ཨོཏྟཔྤམཱནཱ ཧིརཱིཡམཱནཱ སཀཾ སཀཾ ཨོཝརཀཾ པཝིསིཾསུ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ སུཎིསཱ སསུརཾ དིསྭཱ ཨོཏྟཔྤཏི ཧིརཱིཡཏི, ཨེཝམེཝ སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ པརིཙཱརིཀཱཡོ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱམོགྒལླཱནཾ དིསྭཱ ཨོཏྟཔྤམཱནཱ ཧིརཱིཡམཱནཱ སཀཾ སཀཾ ཨོཝརཀཾ པཝིསིཾསུ. ཨཐ ཁོ སཀྐོ ཙ དེཝཱནམིནྡོ ཝེསྶཝཎོ ཙ མཧཱརཱཛཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱམོགྒལླཱནཾ ཝེཛཡནྟེ པཱསཱདེ ཨནུཙངྐམཱཔེནྟི ཨནུཝིཙརཱཔེནྟི – ‘‘ཨིདམྤི, མཱརིས མོགྒལླཱན, པསྶ ཝེཛཡནྟསྶ པཱསཱདསྶ རཱམཎེཡྻཀཾ; ཨིདམྤི, མཱརིས མོགྒལླཱན, པསྶ ཝེཛཡནྟསྶ པཱསཱདསྶ རཱམཎེཡྻཀ’’ནྟི. ‘‘སོབྷཏི ཨིདཾ ཨཱཡསྨཏོ ཀོསིཡསྶ, ཡཐཱ ཏཾ པུབྦེ ཀཏཔུཉྙསྶ. མནུསྶཱཔི ཀིཉྩིདེཝ རཱམཎེཡྻཀཾ དིསྭཱ [དིཊྛཱ (སཱི. པཱི. ཀ.)] ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘སོབྷཏི ཝཏ བྷོ ཡཐཱ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱན’ནྟི. ཏཡིདཾ ཨཱཡསྨཏོ ཀོསིཡསྶ སོབྷཏི, ཡཐཱ ཏཾ པུབྦེ ཀཏཔུཉྙསྶཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱམོགྒལླཱནསྶ ¶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨཏིབཱལ༹ྷཾ ཁོ ཨཡཾ ཡཀྑོ པམཏྟོ ཝིཧརཏི. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨིམཾ ཡཀྑཾ སཾཝེཛེཡྻ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཏཐཱརཱུཔཾ ཨིདྡྷཱབྷིསངྑཱརཾ ཨབྷིསངྑཱསི [ཨབྷིསངྑཱརེསི (ཀ.), ཨབྷིསངྑཱརེཏི (སྱཱ. ཀཾ.)] ཡཐཱ ཝེཛཡནྟཾ པཱསཱདཾ པཱདངྒུཊྛཀེན སངྐམྤེསི སམྤཀམྤེསི སམྤཝེདྷེསི ¶ . ཨཐ ཁོ སཀྐོ ཙ དེཝཱནམིནྡོ, ཝེསྶཝཎོ ཙ མཧཱརཱཛཱ, དེཝཱ ཙ ཏཱཝཏིཾསཱ ཨཙྪརིཡབྦྷུཏཙིཏྟཛཱཏཱ ཨཧེསུཾ – ‘‘ཨཙྪརིཡཾ ཝཏ, བྷོ, ཨབྦྷུཏཾ ཝཏ, བྷོ, སམཎསྶ མཧིདྡྷིཀཏཱ མཧཱནུབྷཱཝཏཱ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ དིབྦབྷཝནཾ པཱདངྒུཊྛཀེན སངྐམྤེསྶཏི སམྤཀམྤེསྶཏི སམྤཝེདྷེསྶཏཱི’’ཏི! ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ སཀྐཾ དེཝཱནམིནྡཾ སཾཝིགྒཾ ལོམཧཊྛཛཱཏཾ ཝིདིཏྭཱ སཀྐཾ དེཝཱནམིནྡཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན ཁོ, ཀོསིཡ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཏཎྷཱསངྑཡཝིམུཏྟིཾ ཨབྷཱསི? སཱདྷུ མཡམྤི ཨེཏིསྶཱ ཀཐཱཡ བྷཱགིནོ ཨསྶཱམ སཝནཱཡཱ’’ཏི.

༣༩༤. ‘‘ཨིདྷཱཧཾ ¶ , མཱརིས མོགྒལླཱན, ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསིཾ. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ ཁོ ཨཧཾ, མཱརིས མོགྒལླཱན, བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ སཾཁིཏྟེན ཏཎྷཱསངྑཡཝིམུཏྟོ ཧོཏི ཨཙྩནྟནིཊྛོ ཨཙྩནྟཡོགཀྑེམཱི ཨཙྩནྟབྲཧྨཙཱརཱི ཨཙྩནྟཔརིཡོསཱནོ སེཊྛོ དེཝམནུསྶཱན’’’ནྟི?

‘‘ཨེཝཾ ¶ ཝུཏྟེ, མཱརིས མོགྒལླཱན, བྷགཝཱ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨིདྷ, དེཝཱནམིནྡ, བྷིཀྑུནོ སུཏཾ ཧོཏི – སབྦེ དྷམྨཱ ནཱལཾ ¶ ཨབྷིནིཝེསཱཡཱ’ཏི. ཨེཝཾ ཙེཏཾ དེཝཱནམིནྡ བྷིཀྑུནོ སུཏཾ ཧོཏི ‘སབྦེ དྷམྨཱ ནཱལཾ ཨབྷིནིཝེསཱཡཱ’ཏི. སོ སབྦཾ དྷམྨཾ ཨབྷིཛཱནཱཏི, སབྦཾ དྷམྨཾ ཨབྷིཉྙཱཡ སབྦཾ དྷམྨཾ པརིཛཱནཱཏི, སབྦཾ དྷམྨཾ པརིཉྙཱཡ ཡཾ ཀིཉྩི ཝེདནཾ ཝེདེཏི སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ. སོ ཏཱསུ ཝེདནཱསུ ཨནིཙྩཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཝིརཱགཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ནིརོདྷཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི. སོ ཏཱསུ ཝེདནཱསུ ཨནིཙྩཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ, ཝིརཱགཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ, ནིརོདྷཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ, པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ ན ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི, ཨནུཔཱདིཡཾ ན པརིཏསྶཏི, ཨཔརིཏསྶཾ པཙྩཏྟཉྙེཝ པརིནིབྦཱཡཏི – ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, བྷིཀྑུ སཾཁིཏྟེན ཏཎྷཱསངྑཡཝིམུཏྟོ ཧོཏི ཨཙྩནྟནིཊྛོ ཨཙྩནྟཡོགཀྑེམཱི ཨཙྩནྟབྲཧྨཙཱརཱི ཨཙྩནྟཔརིཡོསཱནོ སེཊྛོ དེཝམནུསྶཱནནྟི. ཨེཝཾ ཁོ མེ, མཱརིས མོགྒལླཱན, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཏཎྷཱསངྑཡཝིམུཏྟིཾ ཨབྷཱསཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ བྷཱསིཏཾ ¶ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ – སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བལཝཱ པུརིསོ སམིཉྫིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ པསཱརེཡྻ, པསཱརིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ སམིཉྫེཡྻ ཨེཝམེཝ – དེཝེསུ ཏཱཝཏིཾསེསུ ཨནྟརཧིཏོ པུབྦཱརཱམེ མིགཱརམཱཏུཔཱསཱདེ པཱཏུརཧོསི. ཨཐ ཁོ སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ པརིཙཱརིཀཱཡོ ཨཙིརཔཀྐནྟེ ཨཱཡསྨནྟེ མཧཱམོགྒལླཱནེ སཀྐཾ དེཝཱནམིནྡཾ ¶ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཨེསོ ནུ ཏེ, མཱརིས, སོ བྷགཝཱ སཏྠཱ’’ཏི? ‘‘ན ཁོ མེ, མཱརིས, སོ བྷགཝཱ སཏྠཱ. སབྲཧྨཙཱརཱི མེ ཨེསོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ’’ཏི. ‘‘ལཱབྷཱ ཏེ, མཱརིས, (སུལདྡྷཾ ཏེ, མཱརིས) [( ) ནཏྠི (སཱི. པཱི.)] ཡསྶ ཏེ སབྲཧྨཙཱརཱི ཨེཝཾམཧིདྡྷིཀོ ཨེཝཾམཧཱནུབྷཱཝོ! ཨཧོ ནཱུན ཏེ སོ བྷགཝཱ སཏྠཱ’’ཏི.

༣༩༥. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨབྷིཛཱནཱཏི ནོ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཨཧུ [ཨཧུནཉྙེཝ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)] ཉཱཏཉྙཏརསྶ མཧེསཀྑསྶ ཡཀྑསྶ སཾཁིཏྟེན ཏཎྷཱསངྑཡཝིམུཏྟིཾ བྷཱསིཏཱ’’ཏི [ཨབྷཱསིཏྠཱཏི (ཀ.)]? ‘‘ཨབྷིཛཱནཱམཧཾ, མོགྒལླཱན, ཨིདྷ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ ཡེནཱཧཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ ཁོ, མོགྒལླཱན, སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ ¶ , བྷིཀྑུ སཾཁིཏྟེན ཏཎྷཱསངྑཡཝིམུཏྟོ ཧོཏི ཨཙྩནྟནིཊྛོ ཨཙྩནྟཡོགཀྑེམཱི ཨཙྩནྟབྲཧྨཙཱརཱི ཨཙྩནྟཔརིཡོསཱནོ སེཊྛོ དེཝམནུསྶཱན’’ནྟི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཨཧཾ, མོགྒལླཱན, སཀྐཾ དེཝཱནམིནྡཾ ཨེཏདཝོཙཾ ‘‘ཨིདྷ དེཝཱནམིནྡ བྷིཀྑུནོ སུཏཾ ཧོཏི ‘སབྦེ དྷམྨཱ ནཱལཾ ཨབྷིནིཝེསཱཡཱ’ཏི. ཨེཝཾ ཙེཏཾ དེཝཱནམིནྡ བྷིཀྑུནོ སུཏཾ ཧོཏི ‘སབྦེ དྷམྨཱ ནཱལཾ ཨབྷིནིཝེསཱཡཱ’ཏི. སོ སབྦཾ དྷམྨཾ ཨབྷིཛཱནཱཏི, སབྦཾ དྷམྨཾ ཨབྷིཉྙཱཡ སབྦཾ དྷམྨཾ པརིཛཱནཱཏི ¶ , སབྦཾ དྷམྨཾ པརིཉྙཱཡ ཡཾ ཀིཉྩི ཝེདནཾ ཝེདེཏི སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ. སོ ཏཱསུ ཝེདནཱསུ ཨནིཙྩཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཝིརཱགཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ནིརོདྷཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི. སོ ཏཱསུ ཝེདནཱསུ ཨནིཙྩཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ, ཝིརཱགཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ, ནིརོདྷཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ, པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ ན ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི, ཨནུཔཱདིཡཾ ན པརིཏསྶཏི, ཨཔརིཏསྶཾ པཙྩཏྟཉྙེཝ པརིནིབྦཱཡཏི – ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ¶ , ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, བྷིཀྑུ སཾཁིཏྟེན ཏཎྷཱསངྑཡཝིམུཏྟོ ཧོཏི ཨཙྩནྟནིཊྛོ ཨཙྩནྟཡོགཀྑེམཱི ཨཙྩནྟབྲཧྨཙཱརཱི ཨཙྩནྟཔརིཡོསཱནོ སེཊྛོ དེཝམནུསྶཱནནྟི. ཨེཝཾ ཁོ ཨཧཾ, མོགྒལླཱན, ཨབྷིཛཱནཱམི སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ སཾཁིཏྟེན ཏཎྷཱསངྑཡཝིམུཏྟིཾ བྷཱསིཏཱ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

ཙཱུལ༹ཏཎྷཱསངྑཡསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ སཏྟམཾ.

༨. མཧཱཏཎྷཱསངྑཡསུཏྟཾ

༣༩༦. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན སཱཏིསྶ ནཱམ བྷིཀྑུནོ ཀེཝཊྚཔུཏྟསྶ ཨེཝརཱུཔཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཨུཔྤནྣཾ ཧོཏི – ‘‘ཏཐཱཧཾ བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི ཡཐཱ ཏདེཝིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ སནྡྷཱཝཏི སཾསརཏི ཨནཉྙ’’ནྟི. ཨསྶོསུཾ ཁོ སམྦཧུལཱ བྷིཀྑཱུ – ‘‘སཱཏིསྶ ཀིར ནཱམ བྷིཀྑུནོ ཀེཝཊྚཔུཏྟསྶ ཨེཝརཱུཔཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཨུཔྤནྣཾ – ‘ཏཐཱཧཾ བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི ཡཐཱ ཏདེཝིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ སནྡྷཱཝཏི སཾསརཏི, ཨནཉྙ’’’ནྟི. ཨཐ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཡེན སཱཏི བྷིཀྑུ ཀེཝཊྚཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ སཱཏིཾ བྷིཀྑུཾ ཀེཝཊྚཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘སཙྩཾ ཀིར ཏེ, ཨཱཝུསོ སཱཏི, ཨེཝརཱུཔཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཨུཔྤནྣཾ – ‘ཏཐཱཧཾ བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི ཡཐཱ ཏདེཝིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ སནྡྷཱཝཏི སཾསརཏི, ཨནཉྙ’’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ བྱཱ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི ཡཐཱ ཏདེཝིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ སནྡྷཱཝཏི སཾསརཏི, ཨནཉྙ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ སཱཏིཾ བྷིཀྑུཾ ཀེཝཊྚཔུཏྟཾ ཨེཏསྨཱ པཱཔཀཱ དིཊྛིགཏཱ ཝིཝེཙེཏུཀཱམཱ སམནུཡུཉྫནྟི སམནུགཱཧནྟི སམནུབྷཱསནྟི – ‘‘མཱ ཨེཝཾ, ཨཱཝུསོ སཱཏི, ཨཝཙ, མཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྦྷཱཙིཀྑི, ན ཧི སཱདྷུ བྷགཝཏོ ཨབྦྷཀྑཱནཾ, ན ཧི བྷགཝཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ. ཨནེཀཔརིཡཱཡེནཱཝུསོ ¶ སཱཏི, པཊིཙྩསམུཔྤནྣཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཝུཏྟཾ ¶ བྷགཝཏཱ, ཨཉྙཏྲ པཙྩཡཱ ནཏྠི ཝིཉྙཱཎསྶ སམྦྷཝོ’’ཏི. ཨེཝམྤི ཁོ སཱཏི བྷིཀྑུ ཀེཝཊྚཔུཏྟོ ཏེཧི བྷིཀྑཱུཧི སམནུཡུཉྫིཡམཱནོ སམནུགཱཧིཡམཱནོ སམནུབྷཱསིཡམཱནོ ཏདེཝ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཐཱམསཱ པརཱམཱསཱ ཨབྷིནིཝིསྶ ཝོཧརཏི – ‘‘ཨེཝཾ བྱཱ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི ཡཐཱ ཏདེཝིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ སནྡྷཱཝཏི སཾསརཏི ཨནཉྙ’’ནྟི.

༣༩༧. ཡཏོ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ནཱསཀྑིཾསུ སཱཏིཾ བྷིཀྑུཾ ཀེཝཊྚཔུཏྟཾ ཨེཏསྨཱ པཱཔཀཱ དིཊྛིགཏཱ ཝིཝེཙེཏུཾ, ཨཐ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘སཱཏིསྶ ནཱམ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུནོ ཀེཝཊྚཔུཏྟསྶ ཨེཝརཱུཔཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཨུཔྤནྣཾ ¶ – ‘ཏཐཱཧཾ བྷགཝཏཱ ¶ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི ཡཐཱ ཏདེཝིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ སནྡྷཱཝཏི སཾསརཏི, ཨནཉྙ’ནྟི. ཨསྶུམྷ ཁོ མཡཾ, བྷནྟེ, སཱཏིསྶ ཀིར ནཱམ བྷིཀྑུནོ ཀེཝཊྚཔུཏྟསྶ ཨེཝརཱུཔཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཨུཔྤནྣཾ – ‘ཏཐཱཧཾ བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི ཡཐཱ ཏདེཝིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ སནྡྷཱཝཏི སཾསརཏི, ཨནཉྙ’ནྟི. ཨཐ ཁོ མཡཾ, བྷནྟེ, ཡེན སཱཏི བྷིཀྑུ ཀེཝཊྚཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམིམྷ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ སཱཏིཾ བྷིཀྑུཾ ཀེཝཊྚཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙུམྷ – ‘སཙྩཾ ཀིར ཏེ, ཨཱཝུསོ སཱཏི, ཨེཝརཱུཔཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཨུཔྤནྣཾ – ‘‘ཏཐཱཧཾ བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི ཡཐཱ ཏདེཝིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ སནྡྷཱཝཏི སཾསརཏི, ཨནཉྙ’’ནྟི? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷནྟེ, སཱཏི བྷིཀྑུ ཀེཝཊྚཔུཏྟོ ཨམྷེ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨེཝཾ བྱཱ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི ¶ ཡཐཱ ཏདེཝིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ སནྡྷཱཝཏི སཾསརཏི, ཨནཉྙ’ནྟི. ཨཐ ཁོ མཡཾ, བྷནྟེ, སཱཏིཾ བྷིཀྑུཾ ཀེཝཊྚཔུཏྟཾ ཨེཏསྨཱ པཱཔཀཱ དིཊྛིགཏཱ ཝིཝེཙེཏུཀཱམཱ སམནུཡུཉྫིམྷ སམནུགཱཧིམྷ སམནུབྷཱསིམྷ – ‘མཱ ཨེཝཾ, ཨཱཝུསོ སཱཏི, ཨཝཙ, མཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྦྷཱཙིཀྑི, ན ཧི སཱདྷུ བྷགཝཏོ ཨབྦྷཀྑཱནཾ, ན ཧི བྷགཝཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ. ཨནེཀཔརིཡཱཡེནཱཝུསོ སཱཏི, པཊིཙྩསམུཔྤནྣཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ, ཨཉྙཏྲ པཙྩཡཱ ནཏྠི ཝིཉྙཱཎསྶ སམྦྷཝོ’ཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, བྷནྟེ, སཱཏི བྷིཀྑུ ཀེཝཊྚཔུཏྟོ ཨམྷེཧི སམནུཡུཉྫིཡམཱནོ སམནུགཱཧིཡམཱནོ སམནུབྷཱསིཡམཱནོ ཏདེཝ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཐཱམསཱ པརཱམསཱ ཨབྷིནིཝིསྶ ཝོཧརཏི – ‘ཨེཝཾ བྱཱ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི ཡཐཱ ཏདེཝིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ སནྡྷཱཝཏི སཾསརཏི, ཨནཉྙ’ནྟི. ཡཏོ ཁོ མཡཾ, བྷནྟེ, ནཱསཀྑིམྷ སཱཏིཾ བྷིཀྑུཾ ཀེཝཊྚཔུཏྟཾ ཨེཏསྨཱ པཱཔཀཱ དིཊྛིགཏཱ ཝིཝེཙེཏུཾ, ཨཐ མཡཾ ཨེཏམཏྠཾ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེམཱ’’ཏི.

༣༩༨. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཉྙཏརཾ བྷིཀྑུཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨེཧི ཏྭཾ ¶ བྷིཀྑུ, མམ ཝཙནེན སཱཏིཾ བྷིཀྑུཾ ཀེཝཊྚཔུཏྟཾ ཨཱམནྟེཧི – ‘སཏྠཱ ཏཾ, ཨཱཝུསོ སཱཏི, ཨཱམནྟེཏཱི’’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེན སཱཏི བྷིཀྑུ ཀེཝཊྚཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ སཱཏིཾ བྷིཀྑུཾ ཀེཝཊྚཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཏྠཱ ཏཾ, ཨཱཝུསོ སཱཏི, ཨཱམནྟེཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ སཱཏི བྷིཀྑུ ཀེཝཊྚཔུཏྟོ ¶ ཏསྶ བྷིཀྑུནོ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ¶ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ སཱཏིཾ བྷིཀྑུཾ ཀེཝཊྚཔུཏྟཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཙྩཾ ཀིར, ཏེ, སཱཏི, ཨེཝརཱུཔཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཨུཔྤནྣཾ – ‘ཏཐཱཧཾ བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི ཡཐཱ ཏདེཝིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ སནྡྷཱཝཏི སཾསརཏི, ཨནཉྙ’’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ བྱཱ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི ཡཐཱ ཏདེཝིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ ¶ སནྡྷཱཝཏི སཾསརཏི, ཨནཉྙ’’ནྟི. ‘‘ཀཏམཾ ཏཾ, སཱཏི, ཝིཉྙཱཎ’’ནྟི? ‘‘ཡྭཱཡཾ, བྷནྟེ, ཝདོ ཝེདེཡྻོ ཏཏྲ ཏཏྲ ཀལྱཱཎཔཱཔཀཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཝིཔཱཀཾ པཊིསཾཝེདེཏཱི’’ཏི. ‘‘ཀསྶ ནུ ཁོ ནཱམ ཏྭཾ, མོགྷཔུརིས, མཡཱ ཨེཝཾ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱསི? ནནུ མཡཱ, མོགྷཔུརིས, ཨནེཀཔརིཡཱཡེན པཊིཙྩསམུཔྤནྣཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཝུཏྟཾ, ཨཉྙཏྲ པཙྩཡཱ ནཏྠི ཝིཉྙཱཎསྶ སམྦྷཝོཏི? ཨཐ ཙ པན ཏྭཾ, མོགྷཔུརིས, ཨཏྟནཱ དུགྒཧིཏེན ཨམྷེ ཙེཝ ཨབྦྷཱཙིཀྑསི, ཨཏྟཱནཉྩ ཁཎསི, བཧུཉྩ ཨཔུཉྙཾ པསཝསི. ཏཉྷི ཏེ, མོགྷཔུརིས, བྷཝིསྶཏི དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡཱ’’ཏི.

༣༩༩. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནཱཡཾ སཱཏི བྷིཀྑུ ཀེཝཊྚཔུཏྟོ ཨུསྨཱིཀཏོཔི ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ’’ཏི? ‘‘ཀིཉྷི སིཡཱ བྷནྟེ? ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, སཱཏི བྷིཀྑུ ཀེཝཊྚཔུཏྟོ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏོ མངྐུབྷཱུཏོ པཏྟཀྑནྡྷོ ཨདྷོམུཁོ པཛ྄ཛྷཱཡནྟོ ཨཔྤཊིབྷཱནོ ནིསཱིདི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཱཏིཾ ¶ བྷིཀྑུཾ ཀེཝཊྚཔུཏྟཾ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏཾ མངྐུབྷཱུཏཾ པཏྟཀྑནྡྷཾ ཨདྷོམུཁཾ པཛ྄ཛྷཱཡནྟཾ ཨཔྤཊིབྷཱནཾ ཝིདིཏྭཱ སཱཏིཾ བྷིཀྑུཾ ཀེཝཊྚཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘པཉྙཱཡིསྶསི ཁོ ཏྭཾ, མོགྷཔུརིས, ཨེཏེན སཀེན པཱཔཀེན དིཊྛིགཏེན. ཨིདྷཱཧཾ བྷིཀྑཱུ པཊིཔུཙྪིསྶཱམཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཏུམྷེཔི མེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱཐ ཡཐཱཡཾ སཱཏི བྷིཀྑུ ཀེཝཊྚཔུཏྟོ ¶ ཨཏྟནཱ དུགྒཧིཏེན ཨམྷེ ཙེཝ ཨབྦྷཱཙིཀྑཏི, ཨཏྟཱནཉྩ ཁཎཏི, བཧུཉྩ ཨཔུཉྙཾ པསཝཏཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ! ཨནེཀཔརིཡཱཡེན ཧི ནོ, བྷནྟེ, པཊིཙྩསམུཔྤནྣཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ, ཨཉྙཏྲ པཙྩཡཱ ནཏྠི ཝིཉྙཱཎསྶ སམྦྷཝོ’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, བྷིཀྑཝེ! སཱདྷུ ཁོ མེ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱཐ. ཨནེཀཔརིཡཱཡེན ཧི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཙྩསམུཔྤནྣཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཝུཏྟཾ མཡཱ, ཨཉྙཏྲ པཙྩཡཱ ནཏྠི ཝིཉྙཱཎསྶ སམྦྷཝོཏི. ཨཐ ཙ པནཱཡཾ སཱཏི བྷིཀྑུ ཀེཝཊྚཔུཏྟོ ཨཏྟནཱ དུགྒཧིཏེན ཨམྷེ ཙེཝ ཨབྦྷཱཙིཀྑཏི, ཨཏྟཱནཉྩ ཁཎཏི, བཧུཉྩ ཨཔུཉྙཾ པསཝཏི ¶ པསཝཏི. ཏཉྷི ཏསྶ མོགྷཔུརིསསྶ བྷཝིསྶཏི དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡ.

༤༠༠. ‘‘ཡཾ ཡདེཝ, བྷིཀྑཝེ, པཙྩཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ཏེན ཏེནེཝ ཝིཉྙཱཎཾཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི [སངྑཾ གཙྪཏི (སཱི. པཱི.)]. ཙཀྑུཉྩ པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾཏྭེཝ ¶ སངྑྱཾ གཙྪཏི; སོཏཉྩ པཊིཙྩ སདྡེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཝིཉྙཱཎཾ, སོཏཝིཉྙཱཎཾཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི; གྷཱནཉྩ པཊིཙྩ གནྡྷེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཝིཉྙཱཎཾ, གྷཱནཝིཉྙཱཎཾཏྭེཝ སངྑྱཾ ¶ གཙྪཏི; ཛིཝ྄ཧཉྩ པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི; ཀཱཡཉྩ པཊིཙྩ ཕོཊྛབྦེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི; མནཉྩ པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཝིཉྙཱཎཾ, མནོཝིཉྙཱཎཾཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ཡདེཝ པཙྩཡཾ པཊིཙྩ ཨགྒི ཛལཏི ཏེན ཏེནེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི. ཀཊྛཉྩ པཊིཙྩ ཨགྒི ཛལཏི, ཀཊྛགྒིཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི; སཀལིཀཉྩ པཊིཙྩ ཨགྒི ཛལཏི, སཀལིཀགྒིཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི; ཏིཎཉྩ པཊིཙྩ ཨགྒི ཛལཏི, ཏིཎགྒིཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི; གོམཡཉྩ པཊིཙྩ ཨགྒི ཛལཏི, གོམཡགྒིཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི; ཐུསཉྩ པཊིཙྩ ཨགྒི ཛལཏི, ཐུསགྒིཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི; སངྐཱརཉྩ པཊིཙྩ ཨགྒི ཛལཏི, སངྐཱརགྒིཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ཡདེཝ པཙྩཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ཏེན ཏེནེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི. ཙཀྑུཉྩ པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི; སོཏཉྩ པཊིཙྩ སདྡེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཝིཉྙཱཎཾ, སོཏཝིཉྙཱཎཾཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི, གྷཱནཉྩ པཊིཙྩ གནྡྷེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཝིཉྙཱཎཾ ¶ , གྷཱཎཝིཉྙཱཎཾཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི, ཛིཝ྄ཧཉྩ པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི. ཀཱཡཉྩ པཊིཙྩ ཕོཊྛབྦེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི. མནཉྩ པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཝིཉྙཱཎཾ, མནོཝིཉྙཱཎཾཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི.

༤༠༡. ‘‘བྷཱུཏམིདནྟི ¶ , བྷིཀྑཝེ, པསྶཐཱ’’ཏི?

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཏདཱཧཱརསམྦྷཝནྟི, བྷིཀྑཝེ, པསྶཐཱ’’ཏི?

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཏདཱཧཱརནིརོདྷཱ ¶ ཡཾ བྷཱུཏཾ, ཏཾ ནིརོདྷདྷམྨནྟི, བྷིཀྑཝེ, པསྶཐཱ’’ཏི?

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘བྷཱུཏམིདཾ ནོསྶཱུཏི, བྷིཀྑཝེ, ཀངྑཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ཝིཙིཀིཙྪཱ’’ཏི?

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཏདཱཧཱརསམྦྷཝཾ ནོསྶཱུཏི, བྷིཀྑཝེ ¶ , ཀངྑཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ཝིཙིཀིཙྪཱ’’ཏི?

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཏདཱཧཱརནིརོདྷཱ ཡཾ བྷཱུཏཾ, ཏཾ ནིརོདྷདྷམྨཾ ནོསྶཱུཏི, བྷིཀྑཝེ, ཀངྑཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ཝིཙིཀིཙྪཱ’’ཏི?

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘བྷཱུཏམིདནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ ཡཱ ཝིཙིཀིཙྪཱ སཱ པཧཱིཡཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཏདཱཧཱརསམྦྷཝནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ ཡཱ ཝིཙིཀིཙྪཱ སཱ པཧཱིཡཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཏདཱཧཱརནིརོདྷཱ ཡཾ བྷཱུཏཾ, ཏཾ ནིརོདྷདྷམྨནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ ཡཱ ཝིཙིཀིཙྪཱ སཱ པཧཱིཡཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨེཝཾ ¶ , བྷནྟེ’’.

‘‘བྷཱུཏམིདནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏིཔི ཝོ ཨེཏྠ ནིབྦིཙིཀིཙྪཱ’’ཏི?

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཏདཱཧཱརསམྦྷཝནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏིཔི ཝོ ཨེཏྠ ནིབྦིཙིཀིཙྪཱ’’ཏི?

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཏདཱཧཱརནིརོདྷཱ ཡཾ བྷཱུཏཾ ཏཾ ནིརོདྷདྷམྨནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏིཔི ཝོ ཨེཏྠ ནིབྦིཙིཀིཙྪཱ’’ཏི?

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘བྷཱུཏམིདནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ སུདིཊྛ’’ནྟི?

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཏདཱཧཱརསམྦྷཝནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ སུདིཊྛ’’ནྟི?

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཏདཱཧཱརནིརོདྷཱ ཡཾ བྷཱུཏཾ ཏཾ ནིརོདྷདྷམྨནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ སུདིཊྛ’’ནྟི?

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨིམཾ ¶ ཙེ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, དིཊྛིཾ ཨེཝཾ པརིསུདྡྷཾ ཨེཝཾ པརིཡོདཱཏཾ ཨལླཱིཡེཐ ཀེལཱཡེཐ དྷནཱཡེཐ ¶ མམཱཡེཐ, ཨཔི ནུ མེ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཀུལླཱུཔམཾ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནེཡྻཱཐ ནིཏྠརཎཏྠཱཡ ནོ གཧཎཏྠཱཡཱ’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨིམཾ ཙེ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, དིཊྛིཾ ཨེཝཾ པརིསུདྡྷཾ ཨེཝཾ པརིཡོདཱཏཾ ¶ ན ཨལླཱིཡེཐ ན ཀེལཱཡེཐ ན དྷནཱཡེཐ ན མམཱཡེཐ, ཨཔི ནུ མེ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཀུལླཱུཔམཾ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནེཡྻཱཐ ནིཏྠརཎཏྠཱཡ ནོ གཧཎཏྠཱཡཱ’’ཏི?

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

༤༠༢. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱཧཱརཱ བྷཱུཏཱནཾ ཝཱ སཏྟཱནཾ ཋིཏིཡཱ, སམྦྷཝེསཱིནཾ ཝཱ ཨནུགྒཧཱཡ. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཀབལཱི༹ཀཱརོ ཨཱཧཱརོ ཨོལཱ༹རིཀོ ཝཱ སུཁུམོ ཝཱ, ཕསྶོ དུཏིཡོ, མནོསཉྩེཏནཱ ཏཏིཡཱ, ཝིཉྙཱཎཾ ཙཏུཏྠཾ.

‘‘ཨིམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏྟཱརོ ཨཱཧཱརཱ ཀིཾནིདཱནཱ ཀིཾསམུདཡཱ ཀིཾཛཱཏིཀཱ ཀིཾཔབྷཝཱ?

‘‘ཨིམེ ཙཏྟཱརོ ཨཱཧཱརཱ ཏཎྷཱནིདཱནཱ ཏཎྷཱསམུདཡཱ ཏཎྷཱཛཱཏིཀཱ ཏཎྷཱཔབྷཝཱ.

‘‘ཏཎྷཱ ཙཱཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀིཾནིདཱནཱ ཀིཾསམུདཡཱ ཀིཾཛཱཏིཀཱ ཀིཾཔབྷཝཱ?

‘‘ཏཎྷཱ ཝེདནཱནིདཱནཱ ཝེདནཱསམུདཡཱ ཝེདནཱཛཱཏིཀཱ ཝེདནཱཔབྷཝཱ.

‘‘ཝེདནཱ ཙཱཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀིཾནིདཱནཱ ཀིཾསམུདཡཱ ཀིཾཛཱཏིཀཱ ཀིཾཔབྷཝཱ?

‘‘ཝེདནཱ ཕསྶནིདཱནཱ ཕསྶསམུདཡཱ ཕསྶཛཱཏིཀཱ ཕསྶཔབྷཝཱ ¶ .

‘‘ཕསྶོ ཙཱཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀིཾནིདཱནོ ཀིཾསམུདཡོ ཀིཾཛཱཏིཀོ ཀིཾཔབྷཝོ?

‘‘ཕསྶོ ¶ སལཱ༹ཡཏནནིདཱནོ སལཱ༹ཡཏནསམུདཡོ སལཱ༹ཡཏནཛཱཏིཀོ སལཱ༹ཡཏནཔབྷཝོ.

‘‘སལཱ༹ཡཏནཾ ཙིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀིཾནིདཱནཾ ཀིཾསམུདཡཾ ¶ ཀིཾཛཱཏིཀཾ ཀིཾཔབྷཝཾ?

‘‘སལཱ༹ཡཏནཾ ནཱམརཱུཔནིདཱནཾ ནཱམརཱུཔསམུདཡཾ ནཱམརཱུཔཛཱཏིཀཾ ནཱམརཱུཔཔབྷཝཾ.

‘‘ནཱམརཱུཔཾ ཙིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀིཾནིདཱནཾ ཀིཾསམུདཡཾ ཀིཾཛཱཏིཀཾ ཀིཾཔབྷཝཾ?

‘‘ནཱམརཱུཔཾ ཝིཉྙཱཎནིདཱནཾ ཝིཉྙཱཎསམུདཡཾ ཝིཉྙཱཎཛཱཏིཀཾ ཝིཉྙཱཎཔབྷཝཾ.

‘‘ཝིཉྙཱཎཾ ཙིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀིཾནིདཱནཾ ཀིཾསམུདཡཾ ཀིཾཛཱཏིཀཾ ཀིཾཔབྷཝཾ?

‘‘ཝིཉྙཱཎཾ སངྑཱརནིདཱནཾ སངྑཱརསམུདཡཾ སངྑཱརཛཱཏིཀཾ སངྑཱརཔབྷཝཾ.

‘‘སངྑཱརཱ ཙིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཀིཾནིདཱནཱ ཀིཾསམུདཡཱ ཀིཾཛཱཏིཀཱ ཀིཾཔབྷཝཱ?

‘‘སངྑཱརཱ ཨཝིཛྫཱནིདཱནཱ ཨཝིཛྫཱསམུདཡཱ ཨཝིཛྫཱཛཱཏིཀཱ ཨཝིཛྫཱཔབྷཝཱ.

‘‘ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཝིཛྫཱཔཙྩཡཱ སངྑཱརཱ, སངྑཱརཔཙྩཡཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ཝིཉྙཱཎཔཙྩཡཱ ནཱམརཱུཔཾ, ནཱམརཱུཔཔཙྩཡཱ སལཱ༹ཡཏནཾ, སལཱ༹ཡཏནཔཙྩཡཱ ཕསྶོ, ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ, ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ, ཏཎྷཱཔཙྩཡཱ ཨུཔཱདཱནཾ, ཨུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ བྷཝོ, བྷཝཔཙྩཡཱ ཛཱཏི, ཛཱཏིཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ སམྦྷཝནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ སམུདཡོ ཧོཏི.’’’

༤༠༣. ‘‘ཛཱཏིཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎནྟི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ; ཛཱཏིཔཙྩཡཱ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཛརཱམརཎཾ, ནོ ཝཱ, ཀཐཾ ཝཱ ཨེཏྠ [ཀཐཾ ཝཱ ཝོ ཨེཏྠ (?)] ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཛཱཏིཔཙྩཡཱ, བྷནྟེ, ཛརཱམརཎཾ; ཨེཝཾ ནོ ཨེཏྠ ཧོཏི [ཨེཝཾ ནོ ཨེཏྠ ཧོཏཱིཏི (ཀ.)] – ཛཱཏིཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎ’’ནྟི. ‘‘བྷཝཔཙྩཡཱ ཛཱཏཱིཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ; བྷཝཔཙྩཡཱ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱཏི, ནོ ཝཱ, ཀཐཾ ཝཱ ཨེཏྠ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘བྷཝཔཙྩཡཱ, བྷནྟེ ¶ , ཛཱཏི; ཨེཝཾ ནོ ཨེཏྠ ཧོཏི – བྷཝཔཙྩཡཱ ཛཱཏཱི’’ཏི ¶ . ‘‘ཨུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ ¶ བྷཝོཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ; ཨུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷཝོ, ནོ ཝཱ, ཀཐཾ ཝཱ ཨེཏྠ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ, བྷནྟེ, བྷཝོ; ཨེཝཾ ནོ ཨེཏྠ ཧོཏི – ཨུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ བྷཝོ’’ཏི. ‘‘ཏཎྷཱཔཙྩཡཱ ཨུཔཱདཱནནྟི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ, ཏཎྷཱཔཙྩཡཱ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱནཾ, ནོ ཝཱ, ཀཐཾ ཝཱ ཨེཏྠ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཏཎྷཱཔཙྩཡཱ, བྷནྟེ, ཨུཔཱདཱནཾ; ཨེཝཾ ནོ ཨེཏྠ ཧོཏི – ཏཎྷཱཔཙྩཡཱ ཨུཔཱདཱན’’ནྟི. ‘‘ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ¶ ཏཎྷཱཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཎྷཱ, ནོ ཝཱ, ཀཐཾ ཝཱ ཨེཏྠ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཝེདནཱཔཙྩཡཱ, བྷནྟེ, ཏཎྷཱ; ཨེཝཾ ནོ ཨེཏྠ ཧོཏི – ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ’’ཏི. ‘‘ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ; ཕསྶཔཙྩཡཱ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ, ནོ ཝཱ, ཀཐཾ ཝཱ ཨེཏྠ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཕསྶཔཙྩཡཱ, བྷནྟེ, ཝེདནཱ; ཨེཝཾ ནོ ཨེཏྠ ཧོཏི – ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ’’ཏི. ‘‘སལཱ༹ཡཏནཔཙྩཡཱ ཕསྶོཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ; སལཱ༹ཡཏནཔཙྩཡཱ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཕསྶོ, ནོ ཝཱ, ཀཐཾ ཝཱ ཨེཏྠ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘སལཱ༹ཡཏནཔཙྩཡཱ, བྷནྟེ, ཕསྶོ; ཨེཝཾ ནོ ཨེཏྠ ཧོཏི – སལཱ༹ཡཏནཔཙྩཡཱ ཕསྶོ’’ཏི. ‘‘ནཱམརཱུཔཔཙྩཡཱ སལཱ༹ཡཏནནྟི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ; ནཱམརཱུཔཔཙྩཡཱ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སལཱ༹ཡཏནཾ, ནོ ཝཱ, ཀཐཾ ཝཱ ཨེཏྠ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ནཱམརཱུཔཔཙྩཡཱ, བྷནྟེ, སལཱ༹ཡཏནཾ; ཨེཝཾ ནོ ཨེཏྠ ཧོཏི – ནཱམརཱུཔཔཙྩཡཱ སལཱ༹ཡཏན’’ནྟི. ‘‘ཝིཉྙཱཎཔཙྩཡཱ ནཱམརཱུཔནྟི ¶ ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ; ཝིཉྙཱཎཔཙྩཡཱ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ནཱམརཱུཔཾ, ནོ ཝཱ, ཀཐཾ ཝཱ ཨེཏྠ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཝིཉྙཱཎཔཙྩཡཱ, བྷནྟེ, ནཱམརཱུཔཾ; ཨེཝཾ ནོ ཨེཏྠ ཧོཏི – ཝིཉྙཱཎཔཙྩཡཱ ནཱམརཱུཔ’’ནྟི. ‘‘སངྑཱརཔཙྩཡཱ ཝིཉྙཱཎནྟི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ; སངྑཱརཔཙྩཡཱ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ, ནོ ཝཱ, ཀཐཾ ཝཱ ཨེཏྠ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘སངྑཱརཔཙྩཡཱ, བྷནྟེ, ཝིཉྙཱཎཾ; ཨེཝཾ ནོ ཨེཏྠ ཧོཏི – སངྑཱརཔཙྩཡཱ ཝིཉྙཱཎ’’ནྟི. ‘‘ཨཝིཛྫཱཔཙྩཡཱ སངྑཱརཱཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ; ཨཝིཛྫཱཔཙྩཡཱ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སངྑཱརཱ, ནོ ཝཱ, ཀཐཾ ཝཱ ཨེཏྠ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨཝིཛྫཱཔཙྩཡཱ, བྷནྟེ, སངྑཱརཱ; ཨེཝཾ ནོ ཨེཏྠ ཧོཏི – ཨཝིཛྫཱཔཙྩཡཱ སངྑཱརཱ’’ཏི.

༤༠༤. ‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑཝེ. ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏུམྷེཔི ཨེཝཾ ཝདེཐ, ཨཧམྤི ཨེཝཾ ཝདཱམི – ཨིམསྨིཾ སཏི ཨིདཾ ཧོཏི, ཨིམསྶུཔྤཱདཱ ¶ ཨིདཾ ཨུཔྤཛྫཏི, ཡདིདཾ – ཨཝིཛྫཱཔཙྩཡཱ སངྑཱརཱ, སངྑཱརཔཙྩཡཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ཝིཉྙཱཎཔཙྩཡཱ ནཱམརཱུཔཾ, ནཱམརཱུཔཔཙྩཡཱ སལཱ༹ཡཏནཾ, སལཱ༹ཡཏནཔཙྩཡཱ ཕསྶོ, ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ, ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ, ཏཎྷཱཔཙྩཡཱ ཨུཔཱདཱནཾ, ཨུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ ¶ བྷཝོ, བྷཝཔཙྩཡཱ ཛཱཏི, ཛཱཏིཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ སམྦྷཝནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ སམུདཡོ ཧོཏི.

‘‘ཨཝིཛྫཱཡཏྭེཝ ¶ ཨསེསཝིརཱགནིརོདྷཱ སངྑཱརནིརོདྷོ, སངྑཱརནིརོདྷཱ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷོ, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཱ ནཱམརཱུཔནིརོདྷོ, ནཱམརཱུཔནིརོདྷཱ སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷོ ¶ , སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷཱ ཕསྶནིརོདྷོ, ཕསྶནིརོདྷཱ ཝེདནཱནིརོདྷོ, ཝེདནཱནིརོདྷཱ ཏཎྷཱནིརོདྷོ, ཏཎྷཱནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ, ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ བྷཝནིརོདྷོ, བྷཝནིརོདྷཱ ཛཱཏིནིརོདྷོ, ཛཱཏིནིརོདྷཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ནིརོདྷོ ཧོཏི.

༤༠༥. ‘‘ཛཱཏིནིརོདྷཱ ཛརཱམརཎནིརོདྷོཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ; ཛཱཏིནིརོདྷཱ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཛརཱམརཎནིརོདྷོ, ནོ ཝཱ, ཀཐཾ ཝཱ ཨེཏྠ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཛཱཏིནིརོདྷཱ, བྷནྟེ, ཛརཱམརཎནིརོདྷོ; ཨེཝཾ ནོ ཨེཏྠ ཧོཏི – ཛཱཏིནིརོདྷཱ ཛརཱམརཎནིརོདྷོ’’ཏི. ‘‘བྷཝནིརོདྷཱ ཛཱཏིནིརོདྷོཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ; བྷཝནིརོདྷཱ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱཏིནིརོདྷོ, ནོ ཝཱ, ཀཐཾ ཝཱ ཨེཏྠ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘བྷཝནིརོདྷཱ, བྷནྟེ, ཛཱཏིནིརོདྷོ; ཨེཝཾ ནོ ཨེཏྠ ཧོཏི – བྷཝནིརོདྷཱ ཛཱཏིནིརོདྷོ’’ཏི. ‘‘ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ བྷཝནིརོདྷོཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ; ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷཝནིརོདྷོ, ནོ ཝཱ, ཀཐཾ ཝཱ ཨེཏྠ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ, བྷནྟེ, བྷཝནིརོདྷོ; ཨེཝཾ ནོ ཨེཏྠ ཧོཏི – ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ བྷཝནིརོདྷོ’’ཏི. ‘‘ཏཎྷཱནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ; ཏཎྷཱནིརོདྷཱ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ, ནོ ཝཱ, ཀཐཾ ཝཱ ཨེཏྠ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཏཎྷཱནིརོདྷཱ, བྷནྟེ, ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ; ཨེཝཾ ནོ ཨེཏྠ ཧོཏི – ཏཎྷཱནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ’’ཏི. ‘‘ཝེདནཱནིརོདྷཱ ¶ ཏཎྷཱནིརོདྷོཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ; ཝེདནཱནིརོདྷཱ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཎྷཱནིརོདྷོ, ནོ ཝཱ, ཀཐཾ ཝཱ ཨེཏྠ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཝེདནཱནིརོདྷཱ, བྷནྟེ, ཏཎྷཱནིརོདྷོ; ཨེཝཾ ནོ ཨེཏྠ ཧོཏི – ཝེདནཱནིརོདྷཱ ཏཎྷཱནིརོདྷོ’’ཏི. ‘‘ཕསྶནིརོདྷཱ ཝེདནཱནིརོདྷོཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ; ཕསྶནིརོདྷཱ ¶ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱནིརོདྷོ, ནོ ཝཱ, ཀཐཾ ཝཱ ཨེཏྠ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཕསྶནིརོདྷཱ, བྷནྟེ, ཝེདནཱནིརོདྷོ; ཨེཝཾ ནོ ཨེཏྠ ཧོཏི – ཕསྶནིརོདྷཱ ཝེདནཱནིརོདྷོ’’ཏི. ‘‘སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷཱ ཕསྶནིརོདྷོཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ; སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷཱ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཕསྶནིརོདྷོ, ནོ ཝཱ ¶ , ཀཐཾ ཝཱ ཨེཏྠ ཧོཏཱིཏི? སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷཱ, བྷནྟེ, ཕསྶནིརོདྷོ; ཨེཝཾ ནོ ཨེཏྠ ཧོཏི – སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷཱ ¶ ཕསྶནིརོདྷོ’’ཏི. ‘‘ནཱམརཱུཔནིརོདྷཱ སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷོཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ; ནཱམརཱུཔནིརོདྷཱ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷོ, ནོ ཝཱ, ཀཐཾ ཝཱ ཨེཏྠ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ནཱམརཱུཔནིརོདྷཱ, བྷནྟེ, སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷོ; ཨེཝཾ ནོ ཨེཏྠ ཧོཏི – ནཱམརཱུཔནིརོདྷཱ སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷོ’’ཏི. ‘‘ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཱ ནཱམརཱུཔནིརོདྷོཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ; ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཱ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ནཱམརཱུཔནིརོདྷོ, ནོ ཝཱ, ཀཐཾ ཝཱ ཨེཏྠ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཱ, བྷནྟེ, ནཱམརཱུཔནིརོདྷོ; ཨེཝཾ ནོ ཨེཏྠ ཧོཏི – ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཱ ནཱམརཱུཔནིརོདྷོ’’ཏི. ‘‘སངྑཱརནིརོདྷཱ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷོཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ; སངྑཱརནིརོདྷཱ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷོ, ནོ ཝཱ, ཀཐཾ ཝཱ ཨེཏྠ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘སངྑཱརནིརོདྷཱ, བྷནྟེ ¶ , ཝིཉྙཱཎནིརོདྷོ; ཨེཝཾ ནོ ཨེཏྠ ཧོཏི – སངྑཱརནིརོདྷཱ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷོ’’ཏི. ‘‘ཨཝིཛྫཱནིརོདྷཱ སངྑཱརནིརོདྷོཏི ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ; ཨཝིཛྫཱནིརོདྷཱ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སངྑཱརནིརོདྷོ, ནོ ཝཱ, ཀཐཾ ཝཱ ཨེཏྠ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨཝིཛྫཱནིརོདྷཱ, བྷནྟེ, སངྑཱརནིརོདྷོ; ཨེཝཾ ནོ ཨེཏྠ ཧོཏི – ཨཝིཛྫཱནིརོདྷཱ སངྑཱརནིརོདྷོ’’ཏི.

༤༠༦. ‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑཝེ. ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏུམྷེཔི ཨེཝཾ ཝདེཐ, ཨཧམྤི ཨེཝཾ ཝདཱམི – ཨིམསྨིཾ ཨསཏི ཨིདཾ ན ཧོཏི, ཨིམསྶ ནིརོདྷཱ ཨིདཾ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, ཡདིདཾ – ཨཝིཛྫཱནིརོདྷཱ སངྑཱརནིརོདྷོ, སངྑཱརནིརོདྷཱ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷོ, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཱ ནཱམརཱུཔནིརོདྷོ, ནཱམརཱུཔནིརོདྷཱ སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷོ, སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷཱ ཕསྶནིརོདྷོ, ཕསྶནིརོདྷཱ ཝེདནཱནིརོདྷོ, ཝེདནཱནིརོདྷཱ ཏཎྷཱནིརོདྷོ, ཏཎྷཱནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ, ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ བྷཝནིརོདྷོ, བྷཝནིརོདྷཱ ཛཱཏིནིརོདྷོ, ཛཱཏིནིརོདྷཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ནིརོདྷོ ཧོཏི.

༤༠༧. ‘‘ཨཔི ནུ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ ཛཱནནྟཱ ཨེཝཾ པསྶནྟཱ པུབྦནྟཾ ¶ ¶ ཝཱ པཊིདྷཱཝེཡྻཱཐ – ‘ཨཧེསུམྷ ནུ ཁོ མཡཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ, ནནུ ཁོ ཨཧེསུམྷ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ, ཀིཾ ནུ ཁོ ཨཧེསུམྷ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ, ཀཐཾ ནུ ཁོ ཨཧེསུམྷ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ, ཀིཾ ཧུཏྭཱ ཀིཾ ཨཧེསུམྷ ནུ ཁོ མཡཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱན’’’ནྟི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨཔི ¶ ནུ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ ཛཱནནྟཱ ཨེཝཾ པསྶནྟཱ ཨཔརནྟཾ ¶ ཝཱ པཊིདྷཱཝེཡྻཱཐ – བྷཝིསྶཱམ ནུ ཁོ མཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ, ནནུ ཁོ བྷཝིསྶཱམ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ, ཀིཾ ནུ ཁོ བྷཝིསྶཱམ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ, ཀཐཾ ནུ ཁོ བྷཝིསྶཱམ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ, ཀིཾ ཧུཏྭཱ ཀིཾ བྷཝིསྶཱམ ནུ ཁོ མཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱན’’ནྟི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨཔི ནུ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ ཛཱནནྟཱ ཨེཝཾ པསྶནྟཱ ཨེཏརཧི ཝཱ པཙྩུཔྤནྣམདྡྷཱནཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཀཐཾཀཐཱི ཨསྶཐ – ཨཧཾ ནུ ཁོསྨི, ནོ ནུ ཁོསྨི, ཀིཾ ནུ ཁོསྨི, ཀཐཾ ནུ ཁོསྨི, ཨཡཾ ནུ ཁོ སཏྟོ ཀུཏོ ཨཱགཏོ, སོ ཀུཧིཾགཱམཱི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨཔི ནུ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ ཛཱནནྟཱ ཨེཝཾ པསྶནྟཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻཱཐ – སཏྠཱ ནོ གརུ, སཏྠུགཱརཝེན ཙ མཡཾ ཨེཝཾ ཝདེམཱ’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨཔི ནུ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ ཛཱནནྟཱ ཨེཝཾ པསྶནྟཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻཱཐ – སམཎོ ཨེཝམཱཧ, སམཎཱ ཙ ནཱམ མཡཾ ཨེཝཾ ཝདེམཱ’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨཔི ནུ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ ཛཱནནྟཱ ཨེཝཾ པསྶནྟཱ ཨཉྙཾ སཏྠཱརཾ ¶ ཨུདྡིསེཡྻཱཐཱ’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨཔི ནུ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ ཛཱནནྟཱ ཨེཝཾ པསྶནྟཱ ཡཱནི ཏཱནི པུཐུསམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ ཝཏ ཀོཏཱུཧལམངྒལཱནི ཏཱནི སཱརཏོ པཙྩཱགཙྪེཡྻཱཐཱ’’ཏི?

‘‘ནོ ¶ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ནནུ, བྷིཀྑཝེ, ཡདེཝ ཏུམྷཱཀཾ སཱམཾ ཉཱཏཾ སཱམཾ དིཊྛཾ སཱམཾ ཝིདིཏཾ, ཏདེཝ ཏུམྷེ ཝདེཐཱ’’ཏི.

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔནཱིཏཱ ཁོ མེ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམིནཱ སནྡིཊྛིཀེན དྷམྨེན ཨཀཱལིཀེན ཨེཧིཔསྶིཀེན ཨོཔནེཡྻིཀེན པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦེན ཝིཉྙཱུཧི. སནྡིཊྛིཀོ ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨོ ཨཀཱལིཀོ ཨེཧིཔསྶིཀོ ཨོཔནེཡྻིཀོ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧི – ཨིཏི ཡནྟཾ ཝུཏྟཾ, ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟ’’ནྟི.

༤༠༨. ‘‘ཏིཎྞཾ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, སནྣིཔཱཏཱ གབྦྷསྶཱཝཀྐནྟི ཧོཏི. ཨིདྷ མཱཏཱཔིཏརོ ཙ སནྣིཔཏིཏཱ ཧོནྟི, མཱཏཱ ཙ ན ཨུཏུནཱི ཧོཏི, གནྡྷབྦོ ཙ ན པཙྩུཔཊྛིཏོ ཧོཏི, ནེཝ ཏཱཝ གབྦྷསྶཱཝཀྐནྟི ¶ ཧོཏི. ཨིདྷ མཱཏཱཔིཏརོ ཙ སནྣིཔཏིཏཱ ཧོནྟི, མཱཏཱ ཙ ཨུཏུནཱི ཧོཏི, གནྡྷབྦོ ཙ ན པཙྩུཔཊྛིཏོ ཧོཏི, ནེཝ ཏཱཝ གབྦྷསྶཱཝཀྐནྟི ཧོཏི. ཡཏོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏཱཔིཏརོ ཙ སནྣིཔཏིཏཱ ཧོནྟི, མཱཏཱ ཙ ཨུཏུནཱི ཧོཏི, གནྡྷབྦོ ཙ པཙྩུཔཊྛིཏོ ཧོཏི – ཨེཝཾ ཏིཎྞཾ སནྣིཔཱཏཱ གབྦྷསྶཱཝཀྐནྟི ཧོཏི. ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏཱ ནཝ ཝཱ དས ཝཱ མཱསེ གབྦྷཾ ཀུཙྪིནཱ པརིཧརཏི མཧཏཱ སཾསཡེན གརུབྷཱརཾ [གརུམྦྷཱརཾ (སཱི. པཱི.)]. ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏཱ ¶ ནཝནྣཾ ཝཱ ¶ དསནྣཾ ཝཱ མཱསཱནཾ ཨཙྩཡེན ཝིཛཱཡཏི མཧཏཱ སཾསཡེན གརུབྷཱརཾ. ཏམེནཾ ཛཱཏཾ སམཱནཾ སཀེན ལོཧིཏེན པོསེཏི. ལོཧིཏཉྷེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ཡདིདཾ མཱཏུཐཉྙཾ. ས ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, ཀུམཱརོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ ཨིནྡྲིཡཱནཾ པརིཔཱཀམནྭཱཡ ཡཱནི ཏཱནི ཀུམཱརཀཱནཾ ཀཱིལཱ༹པནཀཱནི ཏེཧི ཀཱིལ༹ཏི, སེཡྻཐིདཾ – ཝངྐཀཾ གྷཊིཀཾ མོཀྑཙིཀཾ ཙིངྒུལཀཾ པཏྟཱལ༹ྷཀཾ རཐཀཾ དྷནུཀཾ. ས ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, ཀུམཱརོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ ཨིནྡྲིཡཱནཾ པརིཔཱཀམནྭཱཡ པཉྩཧི ཀཱམགུཎེཧི སམཔྤིཏོ སམངྒཱིབྷཱུཏོ པརིཙཱརེཏི – ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེཧི རཱུཔེཧི ཨིཊྛེཧི ཀནྟེཧི མནཱཔེཧི པིཡརཱུཔེཧི ཀཱམཱུཔསཾཧིཏེཧི རཛནཱིཡེཧི, སོཏཝིཉྙེཡྻེཧི སདྡེཧི… གྷཱནཝིཉྙེཡྻེཧི གནྡྷེཧི… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻེཧི རསེཧི… ཀཱཡཝིཉྙེཡྻེཧི ཕོཊྛབྦེཧི ཨིཊྛེཧི ཀནྟེཧི མནཱཔེཧི པིཡརཱུཔེཧི ཀཱམཱུཔསཾཧིཏེཧི རཛནཱིཡེཧི.

༤༠༩. ‘‘སོ ¶ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ པིཡརཱུཔེ རཱུཔེ སཱརཛྫཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ རཱུཔེ བྱཱཔཛྫཏི, ཨནུཔཊྛིཏཀཱཡསཏི ཙ ཝིཧརཏི པརིཏྟཙེཏསོ. ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི – ཡཏྠསྶ ཏེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. སོ ཨེཝཾ ཨནུརོདྷཝིརོདྷཾ སམཱཔནྣོ ཡཾ ཀིཉྩི ཝེདནཾ ཝེདེཏི སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ, སོ ཏཾ ཝེདནཾ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཝེདནཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ནནྡཱི ¶ . ཡཱ ཝེདནཱསུ ནནྡཱི ཏདུཔཱདཱནཾ, ཏསྶུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ བྷཝོ, བྷཝཔཙྩཡཱ ཛཱཏི, ཛཱཏིཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ སམྦྷཝནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ སམུདཡོ ཧོཏི. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ…པེ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ…པེ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ…པེ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ པིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ¶ སཱརཛྫཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ དྷམྨེ བྱཱཔཛྫཏི, ཨནུཔཊྛིཏཀཱཡསཏི ཙ ཝིཧརཏི པརིཏྟཙེཏསོ. ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི – ཡཏྠསྶ ཏེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. སོ ཨེཝཾ ཨནུརོདྷཝིརོདྷཾ སམཱཔནྣོ ཡཾ ཀིཉྩི ཝེདནཾ ཝེདེཏི སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ, སོ ཏཾ ཝེདནཾ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཝེདནཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ནནྡཱི. ཡཱ ཝེདནཱསུ ནནྡཱི ཏདུཔཱདཱནཾ, ཏསྶུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ ¶ བྷཝོ, བྷཝཔཙྩཡཱ ཛཱཏི, ཛཱཏིཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ སམྦྷཝནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ སམུདཡོ ཧོཏི.

༤༡༠. ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫཏི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཝིཛྫཱཙརཎསམྤནྣོ སུགཏོ ལོཀཝིདཱུ ཨནུཏྟརོ པུརིསདམྨསཱརཐི སཏྠཱ དེཝམནུསྶཱནཾ བུདྡྷོ བྷགཝཱ. སོ ཨིམཾ ལོཀཾ སདེཝཀཾ སམཱརཀཾ སབྲཧྨཀཾ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཾ པཛཾ སདེཝམནུསྶཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ ¶ སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེཏི. སོ དྷམྨཾ དེསེཏི ཨཱདིཀལྱཱཎཾ མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཾ པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཾ སཱཏྠཾ སབྱཉྫནཾ; ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ པཀཱསེཏི. ཏཾ དྷམྨཾ སུཎཱཏི གཧཔཏི ཝཱ གཧཔཏིཔུཏྟོ ཝཱ ཨཉྙཏརསྨིཾ ཝཱ ཀུལེ པཙྩཱཛཱཏོ. སོ ཏཾ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཏཐཱགཏེ སདྡྷཾ པཊིལབྷཏི. སོ ཏེན སདྡྷཱཔཊིལཱབྷེན སམནྣཱགཏོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘སམྦཱདྷོ གྷརཱཝཱསོ རཛཱཔཐོ, ཨབྦྷོཀཱསོ པབྦཛྫཱ. ནཡིདཾ སུཀརཾ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཱ ཨེཀནྟཔརིཔུཎྞཾ ཨེཀནྟཔརིསུདྡྷཾ སངྑལིཁིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིཏུཾ. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཀེསམསྶུཾ ¶ ཨོཧཱརེཏྭཱ, ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ, ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛེཡྻ’’’ནྟི. སོ ཨཔརེན སམཡེན ཨཔྤཾ ཝཱ བྷོགཀྑནྡྷཾ པཧཱཡ, མཧནྟཾ ཝཱ བྷོགཀྑནྡྷཾ པཧཱཡ, ཨཔྤཾ ཝཱ ཉཱཏིཔརིཝཊྚཾ པཧཱཡ, མཧནྟཾ ཝཱ ཉཱཏིཔརིཝཊྚཾ པཧཱཡ, ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ, ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ, ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛཏི.

༤༡༡. ‘‘སོ ཨེཝཾ པབྦཛིཏོ སམཱནོ བྷིཀྑཱུནཾ སིཀྑཱསཱཛཱིཝསམཱཔནྣོ པཱཎཱཏིཔཱཏཾ པཧཱཡ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ནིཧིཏདཎྜོ ནིཧིཏསཏྠོ ལཛྫཱི དཡཱཔནྣོ སབྦཔཱཎབྷཱུཏཧིཏཱནུཀམྤཱི ཝིཧརཏི.

‘‘ཨདིནྣཱདཱནཾ པཧཱཡ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ¶ ཧོཏི, དིནྣཱདཱཡཱི དིནྣཔཱཊིཀངྑཱི ཨཐེནེན སུཙིབྷཱུཏེན ཨཏྟནཱ ཝིཧརཏི.

‘‘ཨབྲཧྨཙརིཡཾ པཧཱཡ བྲཧྨཙཱརཱི ཧོཏི, ཨཱརཱཙཱརཱི ཝིརཏོ མེཐུནཱ གཱམདྷམྨཱ.

‘‘མུསཱཝཱདཾ ¶ པཧཱཡ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, སཙྩཝཱདཱི སཙྩསནྡྷོ ¶ ཐེཏོ པཙྩཡིཀོ ཨཝིསཾཝཱདཀོ ལོཀསྶ.

‘‘པིསུཎཾ ཝཱཙཾ པཧཱཡ པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི – ཨིཏོ སུཏྭཱ ན ཨམུཏྲ ཨཀྑཱཏཱ ཨིམེསཾ བྷེདཱཡ, ཨམུཏྲ ཝཱ སུཏྭཱ ན ཨིམེསཾ ཨཀྑཱཏཱ ཨམཱུསཾ བྷེདཱཡ. ཨིཏི བྷིནྣཱནཾ ཝཱ སནྡྷཱཏཱ, སཧིཏཱནཾ ཝཱ ཨནུཔྤདཱཏཱ སམགྒཱརཱམོ སམགྒརཏོ སམགྒནནྡཱི, སམགྒཀརཎིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི.

‘‘ཕརུསཾ ཝཱཙཾ པཧཱཡ ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི – ཡཱ སཱ ཝཱཙཱ ནེལཱ ཀཎྞསུཁཱ པེམནཱིཡཱ ཧདཡངྒམཱ པོརཱི བཧུཛནཀནྟཱ བཧུཛནམནཱཔཱ ཏཐཱརཱུཔིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི.

‘‘སམྥཔྤལཱཔཾ པཧཱཡ སམྥཔྤལཱཔཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཀཱལཝཱདཱི བྷཱུཏཝཱདཱི ཨཏྠཝཱདཱི དྷམྨཝཱདཱི ཝིནཡཝཱདཱི, ནིདྷཱནཝཏིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཀཱལེན, སཱཔདེསཾ པརིཡནྟཝཏིཾ ཨཏྠསཾཧིཏཾ.

‘‘སོ ¶ བཱིཛགཱམབྷཱུཏགཱམསམཱརམྦྷཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨེཀབྷཏྟིཀོ ཧོཏི རཏྟཱུཔརཏོ, ཝིརཏོ ཝིཀཱལབྷོཛནཱ. ནཙྩགཱིཏཝཱདིཏཝིསཱུཀདསྶནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, མཱལཱགནྡྷཝིལེཔནདྷཱརཎམཎྜནཝིབྷཱུསནཊྛཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨུཙྩཱསཡནམཧཱསཡནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཛཱཏརཱུཔརཛཏཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨཱམཀདྷཉྙཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨཱམཀམཾསཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨིཏྠིཀུམཱརིཀཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, དཱསིདཱསཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨཛེལ༹ཀཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཀུཀྐུཊསཱུཀརཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཧཏྠིགཝཱསྶཝལ༹ཝཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ¶ ཧོཏི, ཁེཏྟཝཏྠུཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, དཱུཏེཡྻཔཧིཎགམནཱནུཡོགཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཀཡཝིཀྐཡཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཏུལཱཀཱུཊཀཾསཀཱུཊམཱནཀཱུཊཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨུཀྐོཊནཝཉྩན-ནིཀཏི-སཱཙིཡོགཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཚེདན-ཝདྷབནྡྷནཝིཔརཱམོས-ཨཱལོཔ-སཧསཱཀཱརཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི [པསྶ མ. ནི. ༡.༢༩༣ ཙཱུལ༹ཧཏྠིཔདོཔམེ].

‘‘སོ སནྟུཊྛོ ཧོཏི ཀཱཡཔརིཧཱརིཀེན ཙཱིཝརེན ཀུཙྪིཔརིཧཱརིཀེན པིཎྜཔཱཏེན. སོ ཡེན ཡེནེཝ པཀྐམཏི སམཱདཱཡེཝ པཀྐམཏི ¶ . སེཡྻཐཱཔི ནཱམ པཀྑཱི སཀུཎོ ཡེན ཡེནེཝ ཌེཏི སཔཏྟབྷཱརོཝ ཌེཏི, ཨེཝམེཝ བྷིཀྑུ སནྟུཊྛོ ཧོཏི ཀཱཡཔརིཧཱརིཀེན ཙཱིཝརེན, ཀུཙྪིཔརིཧཱརིཀེན པིཎྜཔཱཏེན. སོ ཡེན ཡེནེཝ པཀྐམཏི སམཱདཱཡེཝ པཀྐམཏི. སོ ཨིམིནཱ ཨརིཡེན ¶ སཱིལཀྑནྡྷེན སམནྣཱགཏོ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨནཝཛྫསུཁཾ པཊིསཾཝེདེཏི.

‘‘སོ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ན ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཧོཏི ནཱནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཏི, རཀྑཏི ཙཀྑུནྡྲིཡཾ, ཙཀྑུནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཏི. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ…པེ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ…པེ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ…པེ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ན ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཧོཏི ནཱནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ མནིནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཏི, རཀྑཏི མནིནྡྲིཡཾ མནིནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཏི. སོ ཨིམིནཱ ཨརིཡེན ཨིནྡྲིཡསཾཝརེན སམནྣཱགཏོ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨབྱཱསེཀསུཁཾ ¶ པཊིསཾཝེདེཏི.

‘‘སོ ཨབྷིཀྐནྟེ པཊིཀྐནྟེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨཱལོཀིཏེ ཝིལོཀིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི ¶ , སམིཉྫིཏེ པསཱརིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, སངྒྷཱཊིཔཏྟཙཱིཝརདྷཱརཎེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨསིཏེ པཱིཏེ ཁཱཡིཏེ སཱཡིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨུཙྩཱརཔསྶཱཝཀམྨེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, གཏེ ཋིཏེ ནིསིནྣེ སུཏྟེ ཛཱགརིཏེ བྷཱསིཏེ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི.

༤༡༢. ‘‘སོ ཨིམིནཱ ཙ ཨརིཡེན སཱིལཀྑནྡྷེན སམནྣཱགཏོ, (ཨིམཱཡ ཙ ཨརིཡཱཡ སནྟུཊྛིཡཱ སམནྣཱགཏོ) [པསྶ མ. ནི. ༡.༢༩༦ ཙཱུལ༹ཧཏྠིཔདོཔམེ], ཨིམིནཱ ཙ ཨརིཡེན ཨིནྡྲིཡསཾཝརེན སམནྣཱགཏོ, ཨིམིནཱ ཙ ཨརིཡེན སཏིསམྤཛཉྙེན སམནྣཱགཏོ, ཝིཝིཏྟཾ སེནཱསནཾ བྷཛཏི – ཨརཉྙཾ རུཀྑམཱུལཾ པབྦཏཾ ཀནྡརཾ གིརིགུཧཾ སུསཱནཾ ཝནཔཏྠཾ ཨབྦྷོཀཱསཾ པལཱལཔུཉྫཾ. སོ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ ནིསཱིདཏི པལླངྐཾ ཨཱབྷུཛིཏྭཱ, ཨུཛུཾ ཀཱཡཾ པཎིདྷཱཡ, པརིམུཁཾ སཏིཾ ཨུཔཊྛཔེཏྭཱ. སོ ཨབྷིཛ྄ཛྷཾ ལོཀེ པཧཱཡ ཝིགཏཱབྷིཛ྄ཛྷེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི, ཨབྷིཛ྄ཛྷཱཡ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི; བྱཱཔཱདཔདོསཾ པཧཱཡ ¶ ཨབྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཝིཧརཏི, སབྦཔཱཎབྷཱུཏཧིཏཱནུཀམྤཱི, བྱཱཔཱདཔདོསཱ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི; ཐཱིནམིདྡྷཾ པཧཱཡ ཝིགཏཐཱིནམིདྡྷོ ཝིཧརཏི ཨཱལོཀསཉྙཱི, སཏོ སམྤཛཱནོ, ཐཱིནམིདྡྷཱ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི; ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩཾ པཧཱཡ ཨནུདྡྷཏོ ཝིཧརཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱུཔསནྟཙིཏྟོ, ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩཱ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི; ཝིཙིཀིཙྪཾ པཧཱཡ ཏིཎྞཝིཙིཀིཙྪོ ཝིཧརཏི ཨཀཐཾཀཐཱི ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ, ཝིཙིཀིཙྪཱཡ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི.

༤༡༣. ‘‘སོ ¶ ¶ ཨིམེ པཉྩ ནཱིཝརཎེ པཧཱཡ ཙེཏསོ ཨུཔཀྐིལེསེ པཉྙཱཡ དུབྦལཱིཀརཎེ, ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ…པེ… ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ…པེ… ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི.

༤༡༤. ‘‘སོ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ པིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ན སཱརཛྫཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ན བྱཱཔཛྫཏི, ཨུཔཊྛིཏཀཱཡསཏི ཙ ཝིཧརཏི ཨཔྤམཱཎཙེཏསོ. ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི – ཡཏྠསྶ ཏེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. སོ ཨེཝཾ ཨནུརོདྷཝིརོདྷཝིཔྤཧཱིནོ ¶ ཡཾ ཀིཉྩི ཝེདནཾ ཝེདེཏི, སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ, སོ ཏཾ ཝེདནཾ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཝེདནཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཡཱ ཝེདནཱསུ ནནྡཱི སཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི. ཏསྶ ནནྡཱིནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ, ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ བྷཝནིརོདྷོ, བྷཝནིརོདྷཱ ཛཱཏིནིརོདྷོ, ཛཱཏིནིརོདྷཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ནིརོདྷོ ཧོཏི. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ…པེ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ…པེ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ…པེ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ པིཡརཱུཔེ ¶ དྷམྨེ ན སཱརཛྫཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ན བྱཱཔཛྫཏི, ཨུཔཊྛིཏཀཱཡསཏི ཙ ཝིཧརཏི ཨཔྤམཱཎཙེཏསོ, ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི – ཡཏྠསྶ ཏེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. སོ ཨེཝཾ ཨནུརོདྷཝིརོདྷཝིཔྤཧཱིནོ ཡཾ ཀིཉྩི ཝེདནཾ ཝེདེཏི, སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ, སོ ཏཾ ཝེདནཾ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ¶ ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཝེདནཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཡཱ ཝེདནཱསུ ནནྡཱི སཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི. ཏསྶ ནནྡཱིནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ, ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ བྷཝནིརོདྷོ, བྷཝནིརོདྷཱ ཛཱཏིནིརོདྷོ, ཛཱཏིནིརོདྷཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ནིརོདྷོ ཧོཏི. ཨིམཾ ཁོ མེ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, སཾཁིཏྟེན ཏཎྷཱསངྑཡཝིམུཏྟིཾ དྷཱརེཐ, སཱཏིཾ པན བྷིཀྑུཾ ¶ ཀེཝཊྚཔུཏྟཾ མཧཱཏཎྷཱཛཱལཏཎྷཱསངྒྷཱཊཔྤཊིམུཀྐ’’ནྟི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

མཧཱཏཎྷཱསངྑཡསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཨཊྛམཾ.

༩. མཧཱཨསྶཔུརསུཏྟཾ

༤༡༥. ཨེཝཾ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཨངྒེསུ ཝིཧརཏི ཨསྶཔུརཾ ནཱམ ཨངྒཱནཾ ནིགམོ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘སམཎཱ སམཎཱཏི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཛནོ སཉྫཱནཱཏི. ཏུམྷེ ཙ པན ‘ཀེ ཏུམྷེ’ཏི པུཊྛཱ སམཱནཱ ‘སམཎཱམྷཱ’ཏི པཊིཛཱནཱཐ; ཏེསཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾསམཉྙཱནཾ སཏཾ ཨེཝཾཔཊིཉྙཱནཾ སཏཾ ‘ཡེ དྷམྨཱ སམཎཀརཎཱ ཙ བྲཱཧྨཎཀརཎཱ ཙ ཏེ དྷམྨེ སམཱདཱཡ ཝཏྟིསྶཱམ, ཨེཝཾ ནོ ཨཡཾ ཨམྷཱཀཾ སམཉྙཱ ཙ སཙྩཱ བྷཝིསྶཏི པཊིཉྙཱ ཙ བྷཱུཏཱ. ཡེསཉྩ མཡཾ ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཾ པརིབྷུཉྫཱམ, ཏེསཾ ཏེ ཀཱརཱ ཨམྷེསུ མཧཔྥལཱ བྷཝིསྶནྟི མཧཱནིསཾསཱ, ཨམྷཱཀཉྩེཝཱཡཾ པབྦཛྫཱ ཨཝཉྫྷཱ བྷཝིསྶཏི སཕལཱ སཨུདྲཡཱ’ཏི. ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ.

༤༡༦. ‘‘ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ སམཎཀརཎཱ ཙ བྲཱཧྨཎཀརཎཱ ཙ? ‘ཧིརོཏྟཔྤེན སམནྣཱགཏཱ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ. སིཡཱ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཏུམྷཱཀཾ ཨེཝམསྶ – ‘ཧིརོཏྟཔྤེནམྷ སམནྣཱགཏཱ ¶ , ཨལམེཏྟཱཝཏཱ ཀཏམེཏྟཱཝཏཱ, ཨནུཔྤཏྟོ ནོ སཱམཉྙཏྠོ, ནཏྠི ནོ ཀིཉྩི ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡ’ནྟི ཏཱཝཏཀེནེཝ ཏུཊྛིཾ ཨཱཔཛྫེཡྻཱཐ. ཨཱརོཙཡཱམི ཝོ, བྷིཀྑཝེ ¶ , པཊིཝེདཡཱམི ཝོ, བྷིཀྑཝེ – ‘མཱ ཝོ སཱམཉྙཏྠིཀཱནཾ སཏཾ སཱམཉྙཏྠོ པརིཧཱཡི, སཏི ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡེ’.

༤༡༧. ‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡཾ? ‘པརིསུདྡྷོ ནོ ཀཱཡསམཱཙཱརོ ¶ བྷཝིསྶཏི ཨུཏྟཱནོ ཝིཝཊོ ན ཙ ཚིདྡཝཱ སཾཝུཏོ ཙ. ཏཱཡ ཙ པན པརིསུདྡྷཀཱཡསམཱཙཱརཏཱཡ ནེཝཏྟཱནུཀྐཾསེསྶཱམ ན པརཾ ཝམྦྷེསྶཱམཱ’ཏི [ནེཝཏྟཱནུཀྐཾསིསྶཱམ ན པརཾ ཝམྦྷིསྶཱམཱཏི (སབྦཏྠ)] ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ. སིཡཱ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཏུམྷཱཀཾ ཨེཝམསྶ – ‘ཧིརོཏྟཔྤེནམྷ སམནྣཱགཏཱ, པརིསུདྡྷོ ནོ ཀཱཡསམཱཙཱརོ; ཨལམེཏྟཱཝཏཱ ཀཏམེཏྟཱཝཏཱ, ཨནུཔྤཏྟོ ནོ སཱམཉྙཏྠོ, ནཏྠི ནོ ¶ ཀིཉྩི ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡ’ནྟི ཏཱཝཏཀེནེཝ ཏུཊྛིཾ ཨཱཔཛྫེཡྻཱཐ. ཨཱརོཙཡཱམི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཝེདཡཱམི ཝོ, བྷིཀྑཝེ – ‘མཱ ཝོ སཱམཉྙཏྠིཀཱནཾ སཏཾ སཱམཉྙཏྠོ པརིཧཱཡི, སཏི ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡེ’.

༤༡༨. ‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡཾ? ‘པརིསུདྡྷོ ནོ ཝཙཱིསམཱཙཱརོ བྷཝིསྶཏི ཨུཏྟཱནོ ཝིཝཊོ ན ཙ ཚིདྡཝཱ སཾཝུཏོ ཙ. ཏཱཡ ཙ པན པརིསུདྡྷཝཙཱིསམཱཙཱརཏཱཡ ནེཝཏྟཱནུཀྐཾསེསྶཱམ ན པརཾ ཝམྦྷེསྶཱམཱ’ཏི ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ. སིཡཱ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཏུམྷཱཀཾ ཨེཝམསྶ – ‘ཧིརོཏྟཔྤེནམྷ སམནྣཱགཏཱ, པརིསུདྡྷོ ནོ ཀཱཡསམཱཙཱརོ, པརིསུདྡྷོ ཝཙཱིསམཱཙཱརོ; ཨལམེཏྟཱཝཏཱ ཀཏམེཏྟཱཝཏཱ, ཨནུཔྤཏྟོ ནོ སཱམཉྙཏྠོ, ནཏྠི ནོ ཀིཉྩི ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡ’ནྟི ཏཱཝཏཀེནེཝ ཏུཊྛིཾ ཨཱཔཛྫེཡྻཱཐ. ཨཱརོཙཡཱམི ཝོ ¶ , བྷིཀྑཝེ, པཊིཝེདཡཱམི ཝོ, བྷིཀྑཝེ – ‘མཱ ཝོ སཱམཉྙཏྠིཀཱནཾ སཏཾ སཱམཉྙཏྠོ པརིཧཱཡི, སཏི ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡེ’.

༤༡༩. ‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡཾ? ‘པརིསུདྡྷོ ནོ མནོསམཱཙཱརོ བྷཝིསྶཏི ཨུཏྟཱནོ ཝིཝཊོ ན ཙ ཚིདྡཝཱ སཾཝུཏོ ཙ. ཏཱཡ ཙ པན ¶ པརིསུདྡྷམནོསམཱཙཱརཏཱཡ ནེཝཏྟཱནུཀྐཾསེསྶཱམ ན པརཾ ཝམྦྷེསྶཱམཱ’ཏི ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ. སིཡཱ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཏུམྷཱཀཾ ཨེཝམསྶ – ‘ཧིརོཏྟཔྤེནམྷ སམནྣཱགཏཱ, པརིསུདྡྷོ ནོ ཀཱཡསམཱཙཱརོ, པརིསུདྡྷོ ཝཙཱིསམཱཙཱརོ, པརིསུདྡྷོ མནོསམཱཙཱརོ; ཨལམེཏྟཱཝཏཱ ཀཏམེཏྟཱཝཏཱ, ཨནུཔྤཏྟོ ནོ སཱམཉྙཏྠོ, ནཏྠི ནོ ཀིཉྩི ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡ’ནྟི ཏཱཝཏཀེནེཝ ཏུཊྛིཾ ཨཱཔཛྫེཡྻཱཐ. ཨཱརོཙཡཱམི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཝེདཡཱམི ཝོ, བྷིཀྑཝེ – ‘མཱ ཝོ སཱམཉྙཏྠིཀཱནཾ སཏཾ སཱམཉྙཏྠོ པརིཧཱཡི, སཏི ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡེ’.

༤༢༠. ‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡཾ? ‘པརིསུདྡྷོ ནོ ཨཱཛཱིཝོ བྷཝིསྶཏི ཨུཏྟཱནོ ཝིཝཊོ ན ཙ ཚིདྡཝཱ སཾཝུཏོ ཙ. ཏཱཡ ཙ པན པརིསུདྡྷཱཛཱིཝཏཱཡ ནེཝཏྟཱནུཀྐཾསེསྶཱམ ན པརཾ ཝམྦྷེསྶཱམཱ’ཏི ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ. སིཡཱ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཏུམྷཱཀཾ ཨེཝམསྶ – ‘ཧིརོཏྟཔྤེནམྷ སམནྣཱགཏཱ, པརིསུདྡྷོ ནོ ཀཱཡསམཱཙཱརོ, པརིསུདྡྷོ ཝཙཱིསམཱཙཱརོ, པརིསུདྡྷོ མནོསམཱཙཱརོ, པརིསུདྡྷོ ཨཱཛཱིཝོ; ཨལམེཏྟཱཝཏཱ ¶ ཀཏམེཏྟཱཝཏཱ, ཨནུཔྤཏྟོ ནོ སཱམཉྙཏྠོ ¶ , ནཏྠི ནོ ཀིཉྩི ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡ’ནྟི ¶ ཏཱཝཏཀེནེཝ ཏུཊྛིཾ ཨཱཔཛྫེཡྻཱཐ. ཨཱརོཙཡཱམི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཝེདཡཱམི ཝོ, བྷིཀྑཝེ – ‘མཱ ཝོ སཱམཉྙཏྠིཀཱནཾ སཏཾ སཱམཉྙཏྠོ པརིཧཱཡི, སཏི ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡེ’.

༤༢༡. ‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡཾ? ‘ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརཱ བྷཝིསྶཱམ; ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ན ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ནཱནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ, ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫིསྶཱམ, རཀྑིསྶཱམ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ, ཙཀྑུནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫིསྶཱམ. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ…པེ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ…པེ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ…པེ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ན ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ནཱནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ མནིནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ, ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫིསྶཱམ, རཀྑིསྶཱམ མནིནྡྲིཡཾ, མནིནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫིསྶཱམཱ’ཏི ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ. སིཡཱ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཏུམྷཱཀཾ ཨེཝམསྶ – ‘ཧིརོཏྟཔྤེནམྷ ¶ སམནྣཱགཏཱ, པརིསུདྡྷོ ནོ ཀཱཡསམཱཙཱརོ, པརིསུདྡྷོ ཝཙཱིསམཱཙཱརོ, པརིསུདྡྷོ མནོསམཱཙཱརོ, པརིསུདྡྷོ ཨཱཛཱིཝོ, ཨིནྡྲིཡེསུམྷ གུཏྟདྭཱརཱ; ཨལམེཏྟཱཝཏཱ ཀཏམེཏྟཱཝཏཱ, ཨནུཔྤཏྟོ ནོ སཱམཉྙཏྠོ, ནཏྠི ནོ ཀིཉྩི ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡ’ནྟི ཏཱཝཏཀེནེཝ ཏུཊྛིཾ ¶ ཨཱཔཛྫེཡྻཱཐ. ཨཱརོཙཡཱམི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཝེདཡཱམི ཝོ, བྷིཀྑཝེ – ‘མཱ ཝོ སཱམཉྙཏྠིཀཱནཾ སཏཾ སཱམཉྙཏྠོ པརིཧཱཡི, སཏི ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡེ’.

༤༢༢. ‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡཾ? ‘བྷོཛནེ མཏྟཉྙུནོ བྷཝིསྶཱམ, པཊིསངྑཱ ཡོནིསོ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧརིསྶཱམ, ནེཝ དཝཱཡ ན མདཱཡ ན མཎྜནཱཡ ན ཝིབྷཱུསནཱཡ ཡཱཝདེཝ ཨིམསྶ ཀཱཡསྶ ཋིཏིཡཱ ཡཱཔནཱཡ, ཝིཧིཾསཱུཔརཏིཡཱ, བྲཧྨཙརིཡཱནུགྒཧཱཡ, ཨིཏི པུརཱཎཉྩ ཝེདནཾ པཊིཧངྑཱམ ནཝཉྩ ཝེདནཾ ན ཨུཔྤཱདེསྶཱམ, ཡཱཏྲཱ ཙ ནོ བྷཝིསྶཏི, ཨནཝཛྫཏཱ ཙ, ཕཱསུ ཝིཧཱརོ ཙཱ’ཏི ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ. སིཡཱ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཏུམྷཱཀཾ ཨེཝམསྶ – ‘ཧིརོཏྟཔྤེནམྷ སམནྣཱགཏཱ, པརིསུདྡྷོ ནོ ཀཱཡསམཱཙཱརོ, པརིསུདྡྷོ ཝཙཱིསམཱཙཱརོ, པརིསུདྡྷོ མནོསམཱཙཱརོ, པརིསུདྡྷོ ཨཱཛཱིཝོ, ཨིནྡྲིཡེསུམྷ གུཏྟདྭཱརཱ, བྷོཛནེ མཏྟཉྙུནོ; ཨལམེཏྟཱཝཏཱ ཀཏམེཏྟཱཝཏཱ, ཨནུཔྤཏྟོ ནོ སཱམཉྙཏྠོ, ནཏྠི ནོ ཀིཉྩི ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡ’ནྟི ཏཱཝཏཀེནེཝ ཏུཊྛིཾ ཨཱཔཛྫེཡྻཱཐ. ཨཱརོཙཡཱམི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཝེདཡཱམི ཝོ, བྷིཀྑཝེ – ‘མཱ ཝོ, སཱམཉྙཏྠིཀཱནཾ སཏཾ སཱམཉྙཏྠོ པརིཧཱཡི སཏི ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡེ’.

༤༢༣. ‘‘ཀིཉྩ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡཾ? ‘ཛཱགརིཡཾ ཨནུཡུཏྟཱ བྷཝིསྶཱམ, དིཝསཾ ཙངྐམེན ནིསཛྫཱཡ ཨཱཝརཎཱིཡེཧི དྷམྨེཧི ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེསྶཱམ. རཏྟིཡཱ པཋམཾ ཡཱམཾ ཙངྐམེན ¶ ནིསཛྫཱཡ ཨཱཝརཎཱིཡེཧི དྷམྨེཧི ¶ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེསྶཱམ. རཏྟིཡཱ མཛ྄ཛྷིམཾ ཡཱམཾ དཀྑིཎེན པསྶེན སཱིཧསེཡྻཾ ཀཔྤེསྶཱམ པཱདེ པཱདཾ ཨཙྩཱདྷཱཡ, སཏོ སམྤཛཱནོ ཨུཊྛཱནསཉྙཾ མནསི ཀརིཏྭཱ. རཏྟིཡཱ པཙྪིམཾ ཡཱམཾ པཙྩུཊྛཱཡ ཙངྐམེན ནིསཛྫཱཡ ཨཱཝརཎཱིཡེཧི དྷམྨེཧི ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེསྶཱམཱ’ཏི, ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ. སིཡཱ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཏུམྷཱཀཾ ཨེཝམསྶ – ‘ཧིརོཏྟཔྤེནམྷ སམནྣཱགཏཱ, པརིསུདྡྷོ ནོ ཀཱཡསམཱཙཱརོ, པརིསུདྡྷོ ཝཙཱིསམཱཙཱརོ, པརིསུདྡྷོ ¶ མནོསམཱཙཱརོ, པརིསུདྡྷོ ཨཱཛཱིཝོ, ཨིནྡྲིཡེསུམྷ གུཏྟདྭཱརཱ, བྷོཛནེ མཏྟཉྙུནོ, ཛཱགརིཡཾ ཨནུཡུཏྟཱ; ཨལམེཏྟཱཝཏཱ ཀཏམེཏྟཱཝཏཱ, ཨནུཔྤཏྟོ ནོ སཱམཉྙཏྠོ, ནཏྠི ནོ ཀིཉྩི ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡ’ནྟི, ཏཱཝཏཀེནེཝ ཏུཊྛིཾ ཨཱཔཛྫེཡྻཱཐ. ཨཱརོཙཡཱམི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཝེདཡཱམི ཝོ, བྷིཀྑཝེ – ‘མཱ ཝོ, སཱམཉྙཏྠིཀཱནཾ སཏཾ སཱམཉྙཏྠོ པརིཧཱཡི སཏི ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡེ’.

༤༢༤. ‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡཾ? ‘སཏིསམྤཛཉྙེན སམནྣཱགཏཱ བྷཝིསྶཱམ, ཨབྷིཀྐནྟེ པཊིཀྐནྟེ སམྤཛཱནཀཱརཱི, ཨཱལོཀིཏེ ཝིལོཀིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི, སམིཉྫིཏེ པསཱརིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི, སངྒྷཱཊིཔཏྟཙཱིཝརདྷཱརཎེ སམྤཛཱནཀཱརཱི, ཨསིཏེ པཱིཏེ ཁཱཡིཏེ སཱཡིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི, ཨུཙྩཱརཔསྶཱཝཀམྨེ སམྤཛཱནཀཱརཱི, གཏེ ཋིཏེ ནིསིནྣེ སུཏྟེ ཛཱགརིཏེ བྷཱསིཏེ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེ སམྤཛཱནཀཱརཱི’ཏི, ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ. སིཡཱ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཏུམྷཱཀཾ ཨེཝམསྶ ¶ – ‘ཧིརོཏྟཔྤེནམྷ སམནྣཱགཏཱ, པརིསུདྡྷོ ནོ ཀཱཡསམཱཙཱརོ, པརིསུདྡྷོ ཝཙཱིསམཱཙཱརོ, པརིསུདྡྷོ མནོསམཱཙཱརོ, པརིསུདྡྷོ ཨཱཛཱིཝོ, ཨིནྡྲིཡེསུམྷ གུཏྟདྭཱརཱ, བྷོཛནེ མཏྟཉྙུནོ, ཛཱགརིཡཾ ཨནུཡུཏྟཱ, སཏིསམྤཛཉྙེན སམནྣཱགཏཱ; ཨལམེཏྟཱཝཏཱ ཀཏམེཏྟཱཝཏཱ, ཨནུཔྤཏྟོ ནོ སཱམཉྙཏྠོ, ནཏྠི ནོ ཀིཉྩི ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡ’ནྟི ཏཱཝཏཀེནེཝ ཏུཊྛིཾ ཨཱཔཛྫེཡྻཱཐ. ཨཱརོཙཡཱམི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཝེདཡཱམི ཝོ, བྷིཀྑཝེ – ‘མཱ ཝོ, སཱམཉྙཏྠིཀཱནཾ སཏཾ སཱམཉྙཏྠོ པརིཧཱཡི སཏི ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡེ’.

༤༢༥. ‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཏྟརིཾ ཀརཎཱིཡཾ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཝིཏྟཾ སེནཱསནཾ བྷཛཏི – ཨརཉྙཾ རུཀྑམཱུལཾ པབྦཏཾ ཀནྡརཾ གིརིགུཧཾ སུསཱནཾ ཝནཔྤཏྠཾ ཨབྦྷོཀཱསཾ པལཱལཔུཉྫཾ. སོ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ ནིསཱིདཏི པལླངྐཾ ཨཱབྷུཛིཏྭཱ, ཨུཛུཾ ཀཱཡཾ པཎིདྷཱཡ ¶ པརིམུཁཾ སཏིཾ ཨུཔཊྛཔེཏྭཱ. སོ ཨབྷིཛ྄ཛྷཾ ལོཀེ པཧཱཡ ཝིགཏཱབྷིཛ྄ཛྷེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི, ཨབྷིཛ྄ཛྷཱཡ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི; བྱཱཔཱདཔདོསཾ པཧཱཡ ཨབྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཝིཧརཏི, སབྦཔཱཎབྷཱུཏཧིཏཱནུཀམྤཱི ¶ , བྱཱཔཱདཔདོསཱ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི; ཐཱིནམིདྡྷཾ པཧཱཡ ཝིགཏཐཱིནམིདྡྷོ ཝིཧརཏི, ཨཱལོཀསཉྙཱི སཏོ སམྤཛཱནོ, ཐཱིནམིདྡྷཱ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི; ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩཾ པཧཱཡ ཨནུདྡྷཏོ ཝིཧརཏི ¶ , ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱུཔསནྟཙིཏྟོ, ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩཱ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི; ཝིཙིཀིཙྪཾ པཧཱཡ ཏིཎྞཝིཙིཀིཙྪོ ཝིཧརཏི, ཨཀཐཾཀཐཱི ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ, ཝིཙིཀིཙྪཱཡ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི.

༤༢༦. ‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཨིཎཾ ཨཱདཱཡ ཀམྨནྟེ པཡོཛེཡྻ. ཏསྶ ཏེ ཀམྨནྟཱ སམིཛ྄ཛྷེཡྻུཾ [སམྤཛྫེཡྻུཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)]. སོ ཡཱནི ཙ པོརཱཎཱནི ཨིཎམཱུལཱནི ཏཱནི ཙ བྱནྟཱི [བྱནྟིཾ (ཀ.), བྱནྟི (པཱི.)] ཀརེཡྻ, སིཡཱ ཙསྶ ཨུཏྟརིཾ ཨཝསིཊྛཾ དཱརབྷརཎཱཡ. ཏསྶ ཨེཝམསྶ – ‘ཨཧཾ ཁོ པུབྦེ ཨིཎཾ ཨཱདཱཡ ཀམྨནྟེ པཡོཛེསིཾ, ཏསྶ མེ ཏེ ཀམྨནྟཱ སམིཛ྄ཛྷིཾསུ. སོཧཾ ཡཱནི ཙ པོརཱཎཱནི ཨིཎམཱུལཱནི ཏཱནི ཙ བྱནྟཱི ཨཀཱསིཾ, ཨཏྠི ཙ མེ ཨུཏྟརིཾ ཨཝསིཊྛཾ དཱརབྷརཎཱཡཱ’ཏི. སོ ཏཏོནིདཱནཾ ལབྷེཐ པཱམོཛྫཾ, ཨདྷིགཙྪེཡྻ སོམནསྶཾ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཨཱབཱདྷིཀོ ཨསྶ དུཀྑིཏོ བཱལ༹ྷགིལཱནོ, བྷཏྟཉྩསྶ ནཙྪཱདེཡྻ, ན ཙསྶ ཀཱཡེ བལམཏྟཱ. སོ ཨཔརེན སམཡེན ཏམྷཱ ཨཱབཱདྷཱ མུཙྩེཡྻ, བྷཏྟཉྩསྶ ཚཱདེཡྻ, སིཡཱ ཙསྶ ཀཱཡེ བལམཏྟཱ. ཏསྶ ཨེཝམསྶ – ‘ཨཧཾ ཁོ པུབྦེ ཨཱབཱདྷིཀོ ཨཧོསིཾ དུཀྑིཏོ བཱལ༹ྷགིལཱནོ, བྷཏྟཉྩ མེ ནཙྪཱདེསི, ན ཙ མེ ཨཱསི ཀཱཡེ བལམཏྟཱ, སོམྷི ཨེཏརཧི ཏམྷཱ ཨཱབཱདྷཱ མུཏྟོ, བྷཏྟཉྩ མེ ཚཱདེཏི, ཨཏྠི ཙ མེ ཀཱཡེ བལམཏྟཱ’ཏི. སོ ཏཏོནིདཱནཾ ལབྷེཐ པཱམོཛྫཾ, ཨདྷིགཙྪེཡྻ སོམནསྶཾ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ བནྡྷནཱགཱརེ བདྡྷོ ཨསྶ. སོ ཨཔརེན སམཡེན ཏམྷཱ བནྡྷནཱ མུཙྩེཡྻ སོཏྠིནཱ ཨབྦྷཡེན [ཨབྱཡེན (སཱི. པཱི.)], ན ཙསྶ ཀིཉྩི བྷོགཱནཾ ཝཡོ. ཏསྶ ཨེཝམསྶ – ‘ཨཧཾ ཁོ པུབྦེ བནྡྷནཱགཱརེ བདྡྷོ ཨཧོསིཾ, སོམྷི ཨེཏརཧི ¶ ཏམྷཱ བནྡྷནཱ མུཏྟོ, སོཏྠིནཱ ཨབྦྷཡེན, ནཏྠི ཙ མེ ཀིཉྩི བྷོགཱནཾ ཝཡོ’ཏི. སོ ཏཏོནིདཱནཾ ལབྷེཐ པཱམོཛྫཾ, ཨདྷིགཙྪེཡྻ སོམནསྶཾ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ དཱསོ ཨསྶ ཨནཏྟཱདྷཱིནོ པརཱདྷཱིནོ ན ཡེནཀཱམཾགམོ. སོ ཨཔརེན སམཡེན ཏམྷཱ དཱསབྱཱ མུཙྩེཡྻ ཨཏྟཱདྷཱིནོ ཨཔརཱདྷཱིནོ བྷུཛིསྶོ ཡེནཀཱམཾགམོ. ཏསྶ ཨེཝམསྶ – ‘ཨཧཾ ཁོ པུབྦེ དཱསོ ཨཧོསིཾ ¶ ཨནཏྟཱདྷཱིནོ པརཱདྷཱིནོ ན ཡེནཀཱམཾགམོ, སོམྷི ཨེཏརཧི ཏམྷཱ དཱསབྱཱ མུཏྟོ ཨཏྟཱདྷཱིནོ ཨཔརཱདྷཱིནོ ¶ བྷུཛིསྶོ ཡེནཀཱམཾགམོ’ཏི. སོ ཏཏོནིདཱནཾ ལབྷེཐ པཱམོཛྫཾ, ཨདྷིགཙྪེཡྻ སོམནསྶཾ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ སདྷནོ སབྷོགོ ཀནྟཱརདྡྷཱནམགྒཾ པཊིཔཛྫེཡྻ [སཱིལཀྑནྡྷཝགྒཔཱལི༹ཡཱ ཀིཉྩི ཝིསདིསཾ]. སོ ཨཔརེན སམཡེན ཏམྷཱ ཀནྟཱརཱ ནིཏྠརེཡྻ སོཏྠིནཱ ཨབྦྷཡེན, ན ཙསྶ ཀིཉྩི བྷོགཱནཾ ཝཡོ. ཏསྶ ཨེཝམསྶ – ‘ཨཧཾ ཁོ པུབྦེ སདྷནོ སབྷོགོ ཀནྟཱརདྡྷཱནམགྒཾ པཊིཔཛྫིཾ. སོམྷི ཨེཏརཧི ཏམྷཱ ཀནྟཱརཱ ནིཏྠིཎྞོ སོཏྠིནཱ ཨབྦྷཡེན, ནཏྠི ཙ མེ ཀིཉྩི བྷོགཱནཾ ཝཡོ’ཏི. སོ ཏཏོནིདཱནཾ ལབྷེཐ པཱམོཛྫཾ, ཨདྷིགཙྪེཡྻ སོམནསྶཾ.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡཐཱ ཨིཎཾ ཡཐཱ རོགཾ ཡཐཱ བནྡྷནཱགཱརཾ ཡཐཱ དཱསབྱཾ ཡཐཱ ཀནྟཱརདྡྷཱནམགྒཾ, ཨིམེ པཉྩ ནཱིཝརཎེ ཨཔྤཧཱིནེ ཨཏྟནི སམནུཔསྶཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨཱཎཎྱཾ ཡཐཱ ཨཱརོགྱཾ ཡཐཱ བནྡྷནཱམོཀྑཾ ཡཐཱ བྷུཛིསྶཾ ཡཐཱ ཁེམནྟབྷཱུམིཾ; ཨེཝམེཝ བྷིཀྑུ ཨིམེ པཉྩ ནཱིཝརཎེ ¶ པཧཱིནེ ཨཏྟནི སམནུཔསྶཏི.

༤༢༧. ‘‘སོ ཨིམེ པཉྩ ནཱིཝརཎེ པཧཱཡ ཙེཏསོ ཨུཔཀྐིལེསེ པཉྙཱཡ དུབྦལཱིཀརཎེ, ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི, སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. སོ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཝིཝེཀཛེན པཱིཏིསུཁེན ཨབྷིསནྡེཏི པརིསནྡེཏི པརིཔཱུརེཏི པརིཔྥརཏི, ནཱསྶ ཀིཉྩི སབྦཱཝཏོ ཀཱཡསྶ ཝིཝེཀཛེན པཱིཏིསུཁེན ཨཔྥུཊཾ ཧོཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, དཀྑོ ནྷཱཔཀོ [ནཧཱཔཀོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཝཱ ནྷཱཔཀནྟེཝཱསཱི ཝཱ ཀཾསཐཱལེ ནྷཱནཱིཡཙུཎྞཱནི [ནཧཱནཱིཡཙུཎྞཱནི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨཱཀིརིཏྭཱ ཨུདཀེན པརིཔྥོསཀཾ པརིཔྥོསཀཾ སནྣེཡྻ. སཱཡཾ ནྷཱནཱིཡཔིཎྜི སྣེཧཱནུགཏཱ སྣེཧཔརེཏཱ སནྟརབཱཧིརཱ, ཕུཊཱ སྣེཧེན ན ཙ པགྒྷརིཎཱི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཝིཝེཀཛེན པཱིཏིསུཁེན ཨབྷིསནྡེཏི པརིསནྡེཏི པརིཔཱུརེཏི པརིཔྥརཏི, ནཱསྶ ཀིཉྩི སབྦཱཝཏོ ཀཱཡསྶ ཝིཝེཀཛེན པཱིཏིསུཁེན ཨཔྥུཊཾ ཧོཏི.

༤༢༨. ‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ¶ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. སོ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ སམཱདྷིཛེན པཱིཏིསུཁེན ཨབྷིསནྡེཏི པརིསནྡེཏི པརིཔཱུརེཏི པརིཔྥརཏི, ནཱསྶ ཀིཉྩི སབྦཱཝཏོ ཀཱཡསྶ སམཱདྷིཛེན པཱིཏིསུཁེན ཨཔྥུཊཾ ཧོཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨུདཀརཧདོ ཨུབྦྷིདོདཀོ ¶ [ཨུབྦྷིཏོདཀོ (ཀ.)]. ཏསྶ ¶ ནེཝསྶ པུརཏྠིམཱཡ དིསཱཡ ཨུདཀསྶ ཨཱཡམུཁཾ, ན པཙྪིམཱཡ དིསཱཡ ཨུདཀསྶ ཨཱཡམུཁཾ, ན ཨུཏྟརཱཡ དིསཱཡ ཨུདཀསྶ ཨཱཡམུཁཾ, ན དཀྑིཎཱཡ དིསཱཡ ཨུདཀསྶ ཨཱཡམུཁཾ, དེཝོ ཙ ན ཀཱལེན ཀཱལཾ སམྨཱདྷཱརཾ ཨནུཔྤཝེཙྪེཡྻ. ཨཐ ཁོ ཏམྷཱཝ ཨུདཀརཧདཱ སཱིཏཱ ཝཱརིདྷཱརཱ ཨུབྦྷིཛྫིཏྭཱ ཏམེཝ ཨུདཀརཧདཾ སཱིཏེན ཝཱརིནཱ ཨབྷིསནྡེཡྻ པརིསནྡེཡྻ པརིཔཱུརེཡྻ པརིཔྥརེཡྻ, ནཱསྶ ཀིཉྩི སབྦཱཝཏོ ཨུདཀརཧདསྶ སཱིཏེན ཝཱརིནཱ ཨཔྥུཊཾ ཨསྶ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ སམཱདྷིཛེན པཱིཏིསུཁེན ཨབྷིསནྡེཏི པརིསནྡེཏི པརིཔཱུརེཏི པརིཔྥརཏི, ནཱསྶ ཀིཉྩི སབྦཱཝཏོ ཀཱཡསྶ སམཱདྷིཛེན པཱིཏིསུཁེན ཨཔྥུཊཾ ཧོཏི.

༤༢༩. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧརཏི, སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ, སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེཏི, ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི – ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. སོ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ནིཔྤཱིཏིཀེན སུཁེན ཨབྷིསནྡེཏི པརིསནྡེཏི པརིཔཱུརེཏི པརིཔྥརཏི, ནཱསྶ ཀིཉྩི སབྦཱཝཏོ ཀཱཡསྶ ནིཔྤཱིཏིཀེན སུཁེན ཨཔྥུཊཾ ཧོཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔྤལིནིཡཾ ཝཱ པདུམིནིཡཾ ཝཱ པུཎྜརཱིཀིནིཡཾ ཝཱ ཨཔྤེཀཙྩཱནི ཨུཔྤལཱནི ཝཱ པདུམཱནི ཝཱ པུཎྜརཱིཀཱནི ཝཱ ཨུདཀེ ཛཱཏཱནི ཨུདཀེ སཾཝཌྜྷཱནི ཨུདཀཱནུགྒཏཱནི ཨནྟོནིམུགྒཔོསཱིནི, ཏཱནི ཡཱཝ ཙགྒཱ ཡཱཝ ཙ མཱུལཱ ¶ སཱིཏེན ཝཱརིནཱ ཨབྷིསནྣཱནི པརིསནྣཱནི པརིཔཱུརཱནི པརིཔྥུཊཱནི, ནཱསྶ [ན ནེསཾ (སཱི.)] ཀིཉྩི སབྦཱཝཏཾ ཨུཔྤལཱནཾ ཝཱ པདུམཱནཾ ཝཱ པུཎྜརཱིཀཱནཾ ཝཱ སཱིཏེན ཝཱརིནཱ ཨཔྥུཊཾ ཨསྶ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ནིཔྤཱིཏིཀེན སུཁེན ཨབྷིསནྡེཏི པརིསནྡེཏི པརིཔཱུརེཏི པརིཔྥརཏི, ནཱསྶ ཀིཉྩི སབྦཱཝཏོ ཀཱཡསྶ ནིཔྤཱིཏིཀེན སུཁེན ཨཔྥུཊཾ ཧོཏི.

༤༣༠. ‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ, པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ, ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. སོ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ པརིསུདྡྷེན ཙེཏསཱ པརིཡོདཱཏེན ཕརིཏྭཱ ནིསིནྣོ ཧོཏི ¶ , ནཱསྶ ཀིཉྩི སབྦཱཝཏོ ཀཱཡསྶ པརིསུདྡྷེན ཙེཏསཱ པརིཡོདཱཏེན ཨཔྥུཊཾ ཧོཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཨོདཱཏེན ཝཏྠེན སསཱིསཾ པཱརུཔེཏྭཱ ནིསིནྣོ ཨསྶ, ནཱསྶ ཀིཉྩི སབྦཱཝཏོ ¶ ཀཱཡསྶ ཨོདཱཏེན ཝཏྠེན ཨཔྥུཊཾ ཨསྶ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ པརིསུདྡྷེན ཙེཏསཱ པརིཡོདཱཏེན ཕརིཏྭཱ ནིསིནྣོ ཧོཏི, ནཱསྶ ཀིཉྩི སབྦཱཝཏོ ཀཱཡསྶ པརིསུདྡྷེན ཙེཏསཱ པརིཡོདཱཏེན ཨཔྥུཊཾ ཧོཏི.

༤༣༡. ‘‘སོ ཨེཝཾ སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཨནངྒཎེ ཝིགཏཱུཔཀྐིལེསེ མུདུབྷཱུཏེ ཀམྨནིཡེ ཋིཏེ ཨཱནེཉྫཔྤཏྟེ པུབྦེནིཝཱསཱནུསྶཏིཉཱཎཱཡ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེཏི. སོ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ¶ ཨནུསྶརཏི, སེཡྻཐིདཾ – ཨེཀམྤི ཛཱཏིཾ, དྭེཔི ཛཱཏིཡོ…པེ… ཨིཏི སཱཀཱརཾ སཨུདྡེསཾ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ སཀམྷཱ གཱམཱ ཨཉྙཾ གཱམཾ གཙྪེཡྻ, ཏམྷཱཔི གཱམཱ ཨཉྙཾ གཱམཾ གཙྪེཡྻ, སོ ཏམྷཱ གཱམཱ སཀཾཡེཝ གཱམཾ པཙྩཱགཙྪེཡྻ. ཏསྶ ཨེཝམསྶ – ‘ཨཧཾ ཁོ སཀམྷཱ གཱམཱ ཨམུཾ གཱམཾ ཨགཙྪིཾ [ཨགཙྪིཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)], ཏཏྲཔི ཨེཝཾ ཨཊྛཱསིཾ ཨེཝཾ ནིསཱིདིཾ ཨེཝཾ ཨབྷཱསིཾ ཨེཝཾ ཏུཎྷཱི ཨཧོསིཾ; ཏམྷཱཔི གཱམཱ ཨམུཾ གཱམཾ ཨགཙྪིཾ, ཏཏྲཔི ཨེཝཾ ཨཊྛཱསིཾ ཨེཝཾ ནིསཱིདིཾ ཨེཝཾ ཨབྷཱསིཾ ཨེཝཾ ཏུཎྷཱི ཨཧོསིཾ; སོམྷི ཏམྷཱ གཱམཱ སཀཾཡེཝ གཱམཾ པཙྩཱགཏོ’ཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརཏི, སེཡྻཐིདཾ – ཨེཀམྤི ཛཱཏིཾ དྭེཔི ཛཱཏིཡོ…པེ… ཨིཏི སཱཀཱརཾ སཨུདྡེསཾ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརཏི.

༤༣༢. ‘‘སོ ཨེཝཾ སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཨནངྒཎེ ཝིགཏཱུཔཀྐིལེསེ མུདུབྷཱུཏེ ཀམྨནིཡེ ཋིཏེ ཨཱནེཉྫཔྤཏྟེ སཏྟཱནཾ ཙུཏཱུཔཔཱཏཉཱཎཱཡ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེཏི. སོ དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན སཏྟེ པསྶཏི ཙཝམཱནེ ཨུཔཔཛྫམཱནེ ཧཱིནེ པཎཱིཏེ ¶ སུཝཎྞེ དུབྦཎྞེ, སུགཏེ དུགྒཏེ, ཡཐཱཀམྨཱུཔགེ སཏྟེ པཛཱནཱཏི…པེ… ¶ སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཨགཱརཱ སདྭཱརཱ [སནྣདྭཱརཱ (ཀ.)]. ཏཏྠ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ མཛ྄ཛྷེ ཋིཏོ པསྶེཡྻ མནུསྶེ གེཧཾ པཝིསནྟེཔི ནིཀྑམནྟེཔི, ཨནུཙངྐམནྟེཔི ཨནུཝིཙརནྟེཔི ¶ . ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན སཏྟེ པསྶཏི ཙཝམཱནེ ཨུཔཔཛྫམཱནེ ཧཱིནེ པཎཱིཏེ སུཝཎྞེ དུབྦཎྞེ, སུགཏེ དུགྒཏེ ཡཐཱཀམྨཱུཔགེ སཏྟེ པཛཱནཱཏི…པེ….

༤༣༣. ‘‘སོ ཨེཝཾ སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཨནངྒཎེ ཝིགཏཱུཔཀྐིལེསེ མུདུབྷཱུཏེ ཀམྨནིཡེ ¶ ཋིཏེ ཨཱནེཉྫཔྤཏྟེ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཉཱཎཱཡ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེཏི. སོ ‘ཨིདཾ དུཀྑ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑསམུདཡོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ‘ཨིམེ ཨཱསཝཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ ཨཱསཝསམུདཡོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ ཨཱསཝནིརོདྷོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ ཨཱསཝནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཀཱམཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཏི, བྷཝཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཏི, ཨཝིཛྫཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཏི. ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི – ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པབྦཏསངྑེཔེ ཨུདཀརཧདོ ཨཙྪོ ཝིཔྤསནྣོ ཨནཱཝིལོ. ཏཏྠ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ ཏཱིརེ ཋིཏོ པསྶེཡྻ སིཔྤིསམྦུཀམྤི [སིཔྤིཀསམྦུཀམྤི (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] སཀྑརཀཐལམྤི མཙྪགུམྦམྤི, ཙརནྟམྤི ཏིཊྛནྟམྤི. ཏསྶ ཨེཝམསྶ – ‘ཨཡཾ ཁོ ཨུདཀརཧདོ ཨཙྪོ ཝིཔྤསནྣོ ཨནཱཝིལོ. ཏཏྲིམེ སིཔྤིསམྦུཀཱཔི ¶ སཀྑརཀཐལཱཔི མཙྪགུམྦཱཔི ཙརནྟིཔི ཏིཊྛནྟིཔཱིཏི ¶ . ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ‘ཨིདཾ དུཀྑ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏི.

༤༣༤. ‘‘ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ‘སམཎོ’ ཨིཏིཔི ‘བྲཱཧྨཎོ’ཨིཏིཔི ‘ནྷཱཏཀོ’ཨིཏིཔི ‘ཝེདགཱུ’ཨིཏིཔི ‘སོཏྟིཡོ’ཨིཏིཔི ‘ཨརིཡོ’ཨིཏིཔི ‘ཨརཧཾ’ཨིཏིཔི. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམཎོ ཧོཏི? སམིཏཱསྶ ཧོནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ, སཾཀིལེསིཀཱ, པོནོབྦྷཝིཀཱ, སདརཱ, དུཀྑཝིཔཱཀཱ ¶ , ཨཱཡཏིཾ, ཛཱཏིཛརཱམརཎིཡཱ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམཎོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ བྲཱཧྨཎོ ཧོཏི? བཱཧིཏཱསྶ ཧོནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ¶ , སཾཀིལེསིཀཱ, པོནོབྦྷཝིཀཱ, སདརཱ, དུཀྑཝིཔཱཀཱ, ཨཱཡཏིཾ, ཛཱཏིཛརཱམརཎིཡཱ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ བྲཱཧྨཎོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ནྷཱཏཀོ [ནཧཱཏཀོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཧོཏི? ནྷཱཏཱསྶ ཧོནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ, སཾཀིལེསིཀཱ, པོནོབྦྷཝིཀཱ, སདརཱ, དུཀྑཝིཔཱཀཱ, ཨཱཡཏིཾ, ཛཱཏིཛརཱམརཎིཡཱ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ནྷཱཏཀོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝེདགཱུ ཧོཏི? ཝིདིཏཱསྶ ཧོནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ, སཾཀིལེསིཀཱ, པོནོབྦྷཝིཀཱ, སདརཱ, དུཀྑཝིཔཱཀཱ, ཨཱཡཏིཾ, ཛཱཏིཛརཱམརཎིཡཱ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝེདགཱུ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སོཏྟིཡོ ཧོཏི? ནིསྶུཏཱསྶ ཧོནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ, སཾཀིལེསིཀཱ, པོནོབྦྷཝིཀཱ, སདརཱ, དུཀྑཝིཔཱཀཱ, ཨཱཡཏིཾ, ཛཱཏིཛརཱམརཎིཡཱ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སོཏྟིཡོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨརིཡོ ཧོཏི ¶ ? ཨཱརཀཱསྶ ཧོནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ, སཾཀིལེསིཀཱ, པོནོབྦྷཝིཀཱ, སདརཱ, དུཀྑཝིཔཱཀཱ, ཨཱཡཏིཾ, ཛཱཏིཛརཱམརཎིཡཱ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨརིཡོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨརཧཾ ཧོཏི? ཨཱརཀཱསྶ ཧོནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ, སཾཀིལེསིཀཱ, པོནོབྦྷཝིཀཱ, སདརཱ, དུཀྑཝིཔཱཀཱ, ཨཱཡཏིཾ, ཛཱཏིཛརཱམརཎིཡཱ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨརཧཾ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

མཧཱཨསྶཔུརསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ནཝམཾ.

༡༠. ཙཱུལ༹ཨསྶཔུརསུཏྟཾ

༤༣༥. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཨངྒེསུ ཝིཧརཏི ཨསྶཔུརཾ ནཱམ ཨངྒཱནཾ ནིགམོ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སམཎཱ སམཎཱཏི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཛནོ སཉྫཱནཱཏི. ཏུམྷེ ཙ པན ‘ཀེ ཏུམྷེ’ཏི པུཊྛཱ སམཱནཱ ‘སམཎཱམྷཱ’ཏི པཊིཛཱནཱཐ. ཏེསཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾསམཉྙཱནཾ སཏཾ ཨེཝཾཔཊིཉྙཱནཾ སཏཾ – ‘ཡཱ སམཎསཱམཱིཙིཔྤཊིཔདཱ ཏཾ པཊིཔཛྫིསྶཱམ; ཨེཝཾ ནོ ཨཡཾ ཨམྷཱཀཾ སམཉྙཱ ཙ སཙྩཱ བྷཝིསྶཏི པཊིཉྙཱ ཙ བྷཱུཏཱ; ཡེསཉྩ མཡཾ ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཾ པརིབྷུཉྫཱམ, ཏེསཾ ཏེ ཀཱརཱ ཨམྷེསུ མཧཔྥལཱ བྷཝིསྶནྟི མཧཱནིསཾསཱ, ཨམྷཱཀཉྩེཝཱཡཾ པབྦཛྫཱ ཨཝཉྫྷཱ བྷཝིསྶཏི སཕལཱ སཨུདྲཡཱ’ཏི. ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ.

༤༣༦. ‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན སམཎསཱམཱིཙིཔྤཊིཔདཾ པཊིཔནྣོ ཧོཏི? ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུསྶ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱ ཨཔྤཧཱིནཱ ཧོཏི, བྱཱཔནྣཙིཏྟསྶ བྱཱཔཱདོ ཨཔྤཧཱིནོ ཧོཏི, ཀོདྷནསྶ ཀོདྷོ ཨཔྤཧཱིནོ ཧོཏི, ཨུཔནཱཧིསྶ ཨུཔནཱཧོ ཨཔྤཧཱིནོ ཧོཏི, མཀྑིསྶ མཀྑོ ཨཔྤཧཱིནོ ཧོཏི, པལཱ༹སིསྶ པལཱ༹སོ ཨཔྤཧཱིནོ ཧོཏི, ཨིསྶུཀིསྶ ཨིསྶཱ ཨཔྤཧཱིནཱ ཧོཏི, མཙྪརིསྶ མཙྪརིཡཾ ཨཔྤཧཱིནཾ ཧོཏི ¶ , སཋསྶ སཱཋེཡྻཾ ཨཔྤཧཱིནཾ ཧོཏི, མཱཡཱཝིསྶ མཱཡཱ ཨཔྤཧཱིནཱ ཧོཏི, པཱཔིཙྪསྶ པཱཔིཀཱ ཨིཙྪཱ ཨཔྤཧཱིནཱ ཧོཏི, མིཙྪཱདིཊྛིཀསྶ མིཙྪཱདིཊྛི ཨཔྤཧཱིནཱ ཧོཏི – ཨིམེསཾ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, སམཎམལཱནཾ སམཎདོསཱནཾ སམཎཀསཊཱནཾ ཨཱཔཱཡིཀཱནཾ ཋཱནཱནཾ དུགྒཏིཝེདནིཡཱནཾ ཨཔྤཧཱནཱ ‘ན སམཎསཱམཱིཙིཔྤཊིཔདཾ པཊིཔནྣོ’ཏི ཝདཱམི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, མཏཛཾ ནཱམ ཨཱཝུདྷཛཱཏཾ ཨུབྷཏོདྷཱརཾ པཱིཏནིསིཏཾ. ཏདསྶ སངྒྷཱཊིཡཱ སམྤཱརུཏཾ སམྤལིཝེཋིཏཾ. ཏཐཱུཔམཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམསྶ བྷིཀྑུནོ པབྦཛྫཾ ཝདཱམི.

༤༣༧. ‘‘ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, སངྒྷཱཊིཀསྶ སངྒྷཱཊིདྷཱརཎམཏྟེན སཱམཉྙཾ ཝདཱམི. ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཙེལཀསྶ ཨཙེལཀམཏྟེན སཱམཉྙཾ ཝདཱམི. ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, རཛོཛལླིཀསྶ རཛོཛལླིཀམཏྟེན སཱམཉྙཾ ཝདཱམི. ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ ¶ ¶ , ཨུདཀོརོཧཀསྶ ཨུདཀོརོཧཎམཏྟེན [ཨུདཀོརོཧཀམཏྟེན (སཱི. པཱི.)] སཱམཉྙཾ ཝདཱམི. ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, རུཀྑམཱུལིཀསྶ རུཀྑམཱུལིཀམཏྟེན ¶ སཱམཉྙཾ ཝདཱམི. ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨབྦྷོཀཱསིཀསྶ ཨབྦྷོཀཱསིཀམཏྟེན སཱམཉྙཾ ཝདཱམི. ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨུབྦྷཊྛཀསྶ ཨུབྦྷཊྛཀམཏྟེན སཱམཉྙཾ ཝདཱམི. ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, པརིཡཱཡབྷཏྟིཀསྶ པརིཡཱཡབྷཏྟིཀམཏྟེན སཱམཉྙཾ ཝདཱམི. ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, མནྟཛ྄ཛྷཱཡཀསྶ མནྟཛ྄ཛྷཱཡཀམཏྟེན སཱམཉྙཾ ཝདཱམི. ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཛཊིལཀསྶ ཛཊཱདྷཱརཎམཏྟེན སཱམཉྙཾ ཝདཱམི.

‘‘སངྒྷཱཊིཀསྶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, སངྒྷཱཊིདྷཱརཎམཏྟེན ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུསྶ ¶ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱ པཧཱིཡེཐ, བྱཱཔནྣཙིཏྟསྶ བྱཱཔཱདོ པཧཱིཡེཐ, ཀོདྷནསྶ ཀོདྷོ པཧཱིཡེཐ, ཨུཔནཱཧིསྶ ཨུཔནཱཧོ པཧཱིཡེཐ, མཀྑིསྶ མཀྑོ པཧཱིཡེཐ, པལཱ༹སིསྶ པལཱ༹སོ པཧཱིཡེཐ, ཨིསྶུཀིསྶ ཨིསྶཱ པཧཱིཡེཐ, མཙྪརིསྶ མཙྪརིཡཾ པཧཱིཡེཐ, སཋསྶ སཱཋེཡྻཾ པཧཱིཡེཐ, མཱཡཱཝིསྶ མཱཡཱ པཧཱིཡེཐ, པཱཔིཙྪསྶ པཱཔིཀཱ ཨིཙྪཱ པཧཱིཡེཐ, མིཙྪཱདིཊྛིཀསྶ མིཙྪཱདིཊྛི པཧཱིཡེཐ, ཏམེནཾ མིཏྟཱམཙྩཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ ཛཱཏམེཝ ནཾ སངྒྷཱཊིཀཾ ཀརེཡྻུཾ, སངྒྷཱཊིཀཏྟམེཝ [སཾགྷཱཊཱིཀཏྟེ ཙེཝ (ཀ.)] སམཱདཔེཡྻུཾ – ‘ཨེཧི ཏྭཾ, བྷདྲམུཁ, སངྒྷཱཊིཀོ ཧོཧི, སངྒྷཱཊིཀསྶ ཏེ སཏོ སངྒྷཱཊིདྷཱརཎམཏྟེན ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུསྶ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱ པཧཱིཡིསྶཏི, བྱཱཔནྣཙིཏྟསྶ བྱཱཔཱདོ པཧཱིཡིསྶཏི, ཀོདྷནསྶ ཀོདྷོ པཧཱིཡིསྶཏི, ཨུཔནཱཧིསྶ ཨུཔནཱཧོ པཧཱིཡིསྶཏི, མཀྑིསྶ མཀྑོ པཧཱིཡིསྶཏི, པལཱ༹སིསྶ པལཱ༹སོ པཧཱིཡིསྶཏི, ཨིསྶུཀིསྶ ཨིསྶཱ པཧཱིཡིསྶཏི, མཙྪརིསྶ མཙྪརིཡཾ པཧཱིཡིསྶཏི, སཋསྶ སཱཋེཡྻཾ པཧཱིཡིསྶཏི, མཱཡཱཝིསྶ མཱཡཱ པཧཱིཡིསྶཏི, པཱཔིཙྪསྶ པཱཔིཀཱ ཨིཙྪཱ པཧཱིཡིསྶཏི, མིཙྪཱདིཊྛིཀསྶ མིཙྪཱདིཊྛི པཧཱིཡིསྶཏཱི’ཏི. ཡསྨཱ ཙ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, སངྒྷཱཊིཀམྤི ཨིདྷེཀཙྩཾ པསྶཱམི ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུཾ བྱཱཔནྣཙིཏྟཾ ཀོདྷནཾ ཨུཔནཱཧིཾ མཀྑིཾ པལཱ༹སིཾ ཨིསྶུཀིཾ མཙྪརིཾ སཋཾ མཱཡཱཝིཾ པཱཔིཙྪཾ མིཙྪཱདིཊྛིཀཾ, ཏསྨཱ ན སངྒྷཱཊིཀསྶ སངྒྷཱཊིདྷཱརཎམཏྟེན སཱམཉྙཾ ཝདཱམི.

‘‘ཨཙེལཀསྶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ…པེ… རཛོཛལླིཀསྶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ…པེ… ཨུདཀོརོཧཀསྶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ…པེ… རུཀྑམཱུལིཀསྶ ¶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ…པེ… ཨབྦྷོཀཱསིཀསྶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ…པེ… ཨུབྦྷཊྛཀསྶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ…པེ… པརིཡཱཡབྷཏྟིཀསྶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ…པེ… མནྟཛ྄ཛྷཱཡཀསྶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ…པེ… ཛཊིལཀསྶ ¶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, ཛཊཱདྷཱརཎམཏྟེན ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུསྶ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱ པཧཱིཡེཐ, བྱཱཔནྣཙིཏྟསྶ བྱཱཔཱདོ པཧཱིཡེཐ ¶ , ཀོདྷནསྶ ཀོདྷོ པཧཱིཡེཐ, ཨུཔནཱཧིསྶ ཨུཔནཱཧོ པཧཱིཡེཐ, མཀྑིསྶ མཀྑོ པཧཱིཡེཐ, པལཱ༹སིསྶ པལཱ༹སོ པཧཱིཡེཐ, ཨིསྶུཀིསྶ ཨིསྶཱ པཧཱིཡེཐ, མཙྪརིསྶ མཙྪརིཡཾ པཧཱིཡེཐ, སཋསྶ སཱཋེཡྻཾ པཧཱིཡེཐ, མཱཡཱཝིསྶ མཱཡཱ པཧཱིཡེཐ, པཱཔིཙྪསྶ པཱཔིཀཱ ཨིཙྪཱ པཧཱིཡེཐ, མིཙྪཱདིཊྛིཀསྶ མིཙྪཱདིཊྛི པཧཱིཡེཐ, ཏམེནཾ མིཏྟཱམཙྩཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ ཛཱཏམེཝ ནཾ ཛཊིལཀཾ ཀརེཡྻུཾ, ཛཊིལཀཏྟམེཝ [ཛཊིལཀཏྟེ ཙེཝ (ཀ.)] སམཱདཔེཡྻུཾ – ‘ཨེཧི ཏྭཾ, བྷདྲམུཁ, ཛཊིལཀོ ཧོཧི, ཛཊིལཀསྶ ཏེ སཏོ ཛཊཱདྷཱརཎམཏྟེན ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུསྶ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱ པཧཱིཡིསྶཏི བྱཱཔནྣཙིཏྟསྶ ¶ བྱཱཔཱདོ པཧཱིཡིསྶཏི, ཀོདྷནསྶ ཀོདྷོ པཧཱིཡིསྶཏི…པེ… པཱཔིཙྪསྶ པཱཔིཀཱ ཨིཙྪཱ པཧཱིཡིསྶཏི མིཙྪཱདིཊྛིཀསྶ མིཙྪཱདིཊྛི པཧཱིཡིསྶཏཱི’ཏི. ཡསྨཱ ཙ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཛཊིལཀམྤི ཨིདྷེཀཙྩཾ པསྶཱམི ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུཾ བྱཱཔནྣཙིཏྟཾ ཀོདྷནཾ ཨུཔནཱཧིཾ མཀྑིཾ པལཱསིཾ ཨིསྶུཀིཾ མཙྪརིཾ སཋཾ མཱཡཱཝིཾ པཱཔིཙྪཾ མིཙྪཱདིཊྛིཾ, ཏསྨཱ ¶ ན ཛཊིལཀསྶ ཛཊཱདྷཱརཎམཏྟེན སཱམཉྙཾ ཝདཱམི.

༤༣༨. ‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམཎསཱམཱིཙིཔྤཊིཔདཾ པཊིཔནྣོ ཧོཏི? ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུསྶ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི, བྱཱཔནྣཙིཏྟསྶ བྱཱཔཱདོ པཧཱིནོ ཧོཏི, ཀོདྷནསྶ ཀོདྷོ པཧཱིནོ ཧོཏི, ཨུཔནཱཧིསྶ ཨུཔནཱཧོ པཧཱིནོ ཧོཏི, མཀྑིསྶ མཀྑོ པཧཱིནོ ཧོཏི, པལཱ༹སིསྶ པལཱ༹སོ པཧཱིནོ ཧོཏི, ཨིསྶུཀིསྶ ཨིསྶཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི, མཙྪརིསྶ མཙྪརིཡཾ པཧཱིནཾ ཧོཏི, སཋསྶ སཱཋེཡྻཾ པཧཱིནཾ ཧོཏི, མཱཡཱཝིསྶ མཱཡཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི, པཱཔིཙྪསྶ པཱཔིཀཱ ཨིཙྪཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི, མིཙྪཱདིཊྛིཀསྶ མིཙྪཱདིཊྛི པཧཱིནཱ ཧོཏི – ཨིམེསཾ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, སམཎམལཱནཾ སམཎདོསཱནཾ སམཎཀསཊཱནཾ ཨཱཔཱཡིཀཱནཾ ཋཱནཱནཾ དུགྒཏིཝེདནིཡཱནཾ པཧཱནཱ ‘སམཎསཱམཱིཙིཔྤཊིཔདཾ པཊིཔནྣོ’ཏི ཝདཱམི. སོ སབྦེཧི ཨིམེཧི པཱཔཀེཧི ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི ཝིསུདྡྷམཏྟཱནཾ སམནུཔསྶཏི ( ) [(ཝིམུཏྟམཏྟཱནཾ སམནུཔསྶཏི) (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)]. ཏསྶ སབྦེཧི ཨིམེཧི པཱཔཀེཧི ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི ཝིསུདྡྷམཏྟཱནཾ སམནུཔསྶཏོ ¶ ( ) [(ཝིམུཏྟམཏྟཱནཾ སམནུཔསྶཏོ) (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] པཱམོཛྫཾ ཛཱཡཏི, པམུདིཏསྶ པཱིཏི ཛཱཡཏི, པཱིཏིམནསྶ ཀཱཡོ པསྶམྦྷཏི, པསྶདྡྷཀཱཡོ སུཁཾ ཝེདེཏི, སུཁིནོ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི.

‘‘སོ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཏཐཱ དུཏིཡཾ, ཏཐཱ ཏཏིཡཾ, ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ. ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ¶ ཨཝེརེན ཨབྱཱབཛ྄ཛྷེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཀརུཎཱསཧགཏེན ¶ ཙེཏསཱ…པེ… མུདིཏཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ…པེ… ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཏཐཱ དུཏིཡཾ, ཏཐཱ ཏཏིཡཾ, ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ. ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱབཛ྄ཛྷེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པོཀྑརཎཱི ཨཙྪོདཀཱ སཱཏོདཀཱ སཱིཏོདཀཱ སེཏཀཱ སུཔཏིཏྠཱ རམཎཱིཡཱ. པུརཏྠིམཱཡ ¶ ཙེཔི དིསཱཡ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ གྷམྨཱབྷིཏཏྟོ གྷམྨཔརེཏོ ཀིལནྟོ ཏསིཏོ པིཔཱསིཏོ. སོ ཏཾ པོཀྑརཎིཾ ཨཱགམྨ ཝིནེཡྻ ཨུདཀཔིཔཱསཾ ཝིནེཡྻ གྷམྨཔརིལཱ༹ཧཾ…པེ… པཙྪིམཱཡ ཙེཔི དིསཱཡ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ…པེ… ཨུཏྟརཱཡ ཙེཔི དིསཱཡ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ…པེ… དཀྑིཎཱཡ ཙེཔི དིསཱཡ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ. ཡཏོ ཀུཏོ ཙེཔི ནཾ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ གྷམྨཱབྷིཏཏྟོ གྷམྨཔརེཏོ, ཀིལནྟོ ཏསིཏོ པིཔཱསིཏོ. སོ ཏཾ པོཀྑརཎིཾ ཨཱགམྨ ཝིནེཡྻ ཨུདཀཔིཔཱསཾ, ཝིནེཡྻ གྷམྨཔརིལཱ༹ཧཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཁཏྟིཡཀུལཱ ཙེཔི ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ ཧོཏི, སོ ཙ ཏཐཱགཏཔྤཝེདིཏཾ དྷམྨཝིནཡཾ ཨཱགམྨ, ཨེཝཾ མེཏྟཾ ཀརུཎཾ མུདིཏཾ ཨུཔེཀྑཾ བྷཱཝེཏྭཱ ལབྷཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ [ཏམཧཾ (ཀ.)] ཝཱུཔསམཾ [ཏམཧཾ (ཀ.)]. ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱུཔསམཱ ‘སམཎསཱམཱིཙིཔྤཊིཔདཾ པཊིཔནྣོ’ཏི ཝདཱམི. བྲཱཧྨཎཀུལཱ ཙེཔི…པེ… ཝེསྶཀུལཱ ཙེཔི…པེ… སུདྡཀུལཱ ཙེཔི…པེ… ཡསྨཱ ཀསྨཱ ཙེཔི ཀུལཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ ཧོཏི ¶ , སོ ཙ ཏཐཱགཏཔྤཝེདིཏཾ དྷམྨཝིནཡཾ ཨཱགམྨ, ཨེཝཾ མེཏྟཾ ཀརུཎཾ མུདིཏཾ ཨུཔེཀྑཾ བྷཱཝེཏྭཱ ལབྷཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱུཔསམཾ. ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱུཔསམཱ ‘སམཎསཱམཱིཙིཔྤཊིཔདཾ པཊིཔནྣོ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘ཁཏྟིཡཀུལཱ ¶ ཙེཔི ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ ཧོཏི. སོ ཙ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ ཨནཱསཝཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ སམཎོ ཧོཏི. བྲཱཧྨཎཀུལཱ ཙེཔི…པེ… ཝེསྶཀུལཱ ཙེཔི… སུདྡཀུལཱ ཙེཔི… ཡསྨཱ ཀསྨཱ ཙེཔི ཀུལཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ ཧོཏི, སོ ཙ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ ཨནཱསཝཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ¶ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ སམཎོ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

ཙཱུལ༹ཨསྶཔུརསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ དསམཾ.

མཧཱཡམཀཝགྒོ ནིཊྛིཏོ ཙཏུཏྠོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

གིཉྫཀསཱལཝནཾ པརིཧརིཏུཾ, པཉྙཝཏོ པུན སཙྩཀནིསེདྷོ;

མུཁཝཎྞཔསཱིདནཏཱཔིནྡོ, ཀེཝཊྚཨསྶཔུརཛཊིལེན.

༥. ཙཱུལ༹ཡམཀཝགྒོ

༡. སཱལེཡྻཀསུཏྟཾ

༤༣༩. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཀོསལེསུ ཙཱརིཀཾ ཙརམཱནོ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ ཡེན སཱལཱ ནཱམ ཀོསལཱནཾ བྲཱཧྨཎགཱམོ ཏདཝསརི. ཨསྶོསུཾ ཁོ སཱལེཡྻཀཱ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ – ‘‘སམཎོ ཁལུ, བྷོ, གོཏམོ སཀྱཔུཏྟོ སཀྱཀུལཱ པབྦཛིཏོ ཀོསལེསུ ཙཱརིཀཾ ཙརམཱནོ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ སཱལཾ ཨནུཔྤཏྟོ. ཏཾ ཁོ པན བྷཝནྟཾ གོཏམཾ ཨེཝཾ ཀལྱཱཎོ ཀིཏྟིསདྡོ ཨབྦྷུགྒཏོ – ‘ཨིཏིཔི སོ བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཝིཛྫཱཙརཎསམྤནྣོ སུགཏོ ལོཀཝིདཱུ ཨནུཏྟརོ པུརིསདམྨསཱརཐི སཏྠཱ དེཝམནུསྶཱནཾ བུདྡྷོ བྷགཝཱ. སོ ཨིམཾ ལོཀཾ སདེཝཀཾ སམཱརཀཾ སབྲཧྨཀཾ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཾ པཛཾ སདེཝམནུསྶཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེཏི. སོ དྷམྨཾ དེསེཏི ཨཱདིཀལྱཱཎཾ མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཾ པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཾ སཱཏྠཾ སབྱཉྫནཾ; ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ པཀཱསེཏི’. སཱདྷུ ཁོ པན ཏཐཱརཱུཔཱནཾ ཨརཧཏཾ དསྶནཾ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ སཱལེཡྻཀཱ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཔྤེཀཙྩེ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ; ཨཔྤེཀཙྩེ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདིཾསུ, སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ ¶ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ; ཨཔྤེཀཙྩེ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནཉྫལིཾ པཎཱམེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ; ཨཔྤེཀཙྩེ བྷགཝཏོ སནྟིཀེ ནཱམགོཏྟཾ སཱཝེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ; ཨཔྤེཀཙྩེ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ སཱལེཡྻཀཱ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ གོཏམ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫནྟི ¶ ? ཀོ པན, བྷོ གོཏམ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱི’’ཏི?

‘‘ཨདྷམྨཙརིཡཱཝིསམཙརིཡཱཧེཏུ ཁོ, གཧཔཏཡོ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. དྷམྨཙརིཡཱསམཙརིཡཱཧེཏུ ¶ ཁོ, གཧཔཏཡོ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱི’’ཏི ¶ .

‘‘ན ཁོ མཡཾ ཨིམསྶ བྷོཏོ གོཏམསྶ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ, ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ, ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམ. སཱདྷུ ནོ བྷཝཾ གོཏམོ ཏཐཱ དྷམྨཾ དེསེཏུ, ཡཐཱ མཡཾ ཨིམསྶ བྷོཏོ གོཏམསྶ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ, ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ, ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནེཡྻཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, གཧཔཏཡོ, སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷོ’’ཏི ཁོ སཱལེཡྻཀཱ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ¶ ཨེཏདཝོཙ –

༤༤༠. ‘‘ཏིཝིདྷཾ ཁོ, གཧཔཏཡོ, ཀཱཡེན ཨདྷམྨཙརིཡཱཝིསམཙརིཡཱ ཧོཏི, ཙཏུབྦིདྷཾ ཝཱཙཱཡ ཨདྷམྨཙརིཡཱཝིསམཙརིཡཱ ཧོཏི, ཏིཝིདྷཾ མནསཱ ཨདྷམྨཙརིཡཱཝིསམཙརིཡཱ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, གཧཔཏཡོ, ཏིཝིདྷཾ ཀཱཡེན ཨདྷམྨཙརིཡཱཝིསམཙརིཡཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, གཧཔཏཡོ, ཨེཀཙྩོ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཧོཏི, ལུདྡོ [ལུདྡོ དཱརུཎོ (ཀ.) ཊཱིཀཱ ཨོལོཀེཏབྦཱ] ལོཧིཏཔཱཎི ཧཏཔྤཧཏེ ནིཝིཊྛོ ཨདཡཱཔནྣོ པཱཎབྷཱུཏེསུ [སབྦཔཱཎབྷཱུཏེསུ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)].

‘‘ཨདིནྣཱདཱཡཱི ཁོ པན ཧོཏི. ཡཾ ཏཾ པརསྶ པརཝིཏྟཱུཔཀརཎཾ, གཱམགཏཾ ཝཱ ཨརཉྙགཏཾ ཝཱ, ཏཾ ཨདིནྣཾ ཐེཡྻསངྑཱཏཾ ཨཱདཱཏཱ ཧོཏི.

‘‘ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱི ཁོ པན ཧོཏི. ཡཱ ཏཱ མཱཏུརཀྑིཏཱ པིཏུརཀྑིཏཱ མཱཏཱཔིཏུརཀྑིཏཱ བྷཱཏུརཀྑིཏཱ བྷགིནིརཀྑིཏཱ ཉཱཏིརཀྑིཏཱ གོཏྟརཀྑིཏཱ དྷམྨརཀྑིཏཱ སསྶཱམིཀཱ སཔརིདཎྜཱ ཨནྟམསོ མཱལཱགུལ༹པརིཀྑིཏྟཱཔི, ཏཐཱརཱུཔཱསུ ཙཱརིཏྟཾ ཨཱཔཛྫིཏཱ ཧོཏི. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏཡོ, ཏིཝིདྷཾ ཀཱཡེན ཨདྷམྨཙརིཡཱཝིསམཙརིཡཱ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ ¶ , གཧཔཏཡོ, ཙཏུབྦིདྷཾ ཝཱཙཱཡ ཨདྷམྨཙརིཡཱཝིསམཙརིཡཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, གཧཔཏཡོ, ཨེཀཙྩོ མུསཱཝཱདཱི ཧོཏི. སབྷཱགཏོ ཝཱ པརིསཱགཏོ ཝཱ, ཉཱཏིམཛ྄ཛྷགཏོ ཝཱ པཱུགམཛ྄ཛྷགཏོ ཝཱ རཱཛཀུལམཛ྄ཛྷགཏོ ཝཱ, ཨབྷིནཱིཏོ སཀྑིཔུཊྛོ – ‘ཨེཧམྦྷོ པུརིས, ཡཾ ཛཱནཱསི ཏཾ ཝདེཧཱི’ཏི ¶ , སོ ཨཛཱནཾ ཝཱ ཨཱཧ – ‘ཛཱནཱམཱི’ཏི, ཛཱནཾ ཝཱ ཨཱཧ – ‘ན ཛཱནཱམཱི’ཏི, ཨཔསྶཾ ཝཱ ཨཱཧ – ‘པསྶཱམཱི’ཏི, པསྶཾ ཝཱ ཨཱཧ – ‘ན པསྶཱམཱི’ཏི [སོ ཨཱཧ ཨཛཱནཾ ཝཱ ཨཧཾ ཛཱནཱམཱིཏི ཛཱནཾ ཝཱ ཨཧཾ ན ཛཱནཱམཱིཏི ཨཔསྶཾ ཝཱ ཨཧཾ པསྶཱམཱིཏི པསྶཾ ཝཱ ཨཧཾ ན པསྶཱམཱིཏི (ཀ.)]. ཨིཏི ཨཏྟཧེཏུ ཝཱ པརཧེཏུ ཝཱ ཨཱམིསཀིཉྩིཀྑཧེཏུ ཝཱ སམྤཛཱནམུསཱ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི.

‘‘པིསུཎཝཱཙོ ཁོ པན ཧོཏི. ཨིཏོ སུཏྭཱ ཨམུཏྲ ཨཀྑཱཏཱ ¶ ཨིམེསཾ བྷེདཱཡ, ཨམུཏྲ ཝཱ སུཏྭཱ ཨིམེསཾ ཨཀྑཱཏཱ ཨམཱུསཾ བྷེདཱཡ. ཨིཏི སམགྒཱནཾ ཝཱ བྷེཏྟཱ [བྷེདཀཱ (ཀ.), བྷེདེཏཱ (སྱཱ. ཀཾ.), ཏདཊྛཀཐཱཡཾ པན བྷེཏྟཱཏི དིསྶཏི], བྷིནྣཱནཾ ཝཱ ཨནུཔྤདཱཏཱ, ཝགྒཱརཱམོ ཝགྒརཏོ ཝགྒནནྡཱི ཝགྒཀརཎིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི.

‘‘ཕརུསཝཱཙོ ཁོ པན ཧོཏི. ཡཱ སཱ ཝཱཙཱ ཨཎྜཀཱ [ཀཎྜཀཱ (ཀ.)] ཀཀྐསཱ པརཀཊུཀཱ པརཱབྷིསཛྫནཱི ཀོདྷསཱམནྟཱ ཨསམཱདྷིསཾཝཏྟནིཀཱ ¶ , ཏཐཱརཱུཔིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི.

‘‘སམྥཔྤལཱཔཱི ཁོ པན ཧོཏི. ཨཀཱལཝཱདཱི ཨབྷཱུཏཝཱདཱི ཨནཏྠཝཱདཱི ཨདྷམྨཝཱདཱི ཨཝིནཡཝཱདཱི. ཨནིདྷཱནཝཏིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི ཨཀཱལེན ཨནཔདེསཾ ཨཔརིཡནྟཝཏིཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏཡོ, ཙཏུབྦིདྷཾ ཝཱཙཱཡ ཨདྷམྨཙརིཡཱཝིསམཙརིཡཱ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, གཧཔཏཡོ, ཏིཝིདྷཾ མནསཱ ཨདྷམྨཙརིཡཱཝིསམཙརིཡཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, གཧཔཏཡོ, ཨེཀཙྩོ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཧོཏི, ཡཾ ཏཾ པརསྶ པརཝིཏྟཱུཔཀརཎཾ ཏཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱཏཱ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏ ཡཾ པརསྶ ཏཾ མམསྶཱ’’’ཏི!

‘‘བྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཁོ པན ཧོཏི པདུཊྛམནསངྐཔྤོ – ‘ཨིམེ སཏྟཱ ཧཉྙནྟུ ཝཱ ཝཛ྄ཛྷནྟུ ཝཱ ཨུཙྪིཛྫནྟུ ཝཱ ཝིནསྶནྟུ ཝཱ མཱ ཝཱ ཨཧེསུ’’’ནྟི [མཱ ཝཱ ཨཧེསུཾ ཨིཏི ཝཱཏི (སཱི. པཱི. ཀ.)].

‘‘མིཙྪཱདིཊྛིཀོ ཁོ པན ཧོཏི ཝིཔརཱིཏདསྶནོ – ‘ནཏྠི དིནྣཾ ནཏྠི ཡིཊྛཾ ནཏྠི ཧུཏཾ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ, ནཏྠི ཨཡཾ ལོཀོ ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི མཱཏཱ ནཏྠི པིཏཱ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ ¶ , ནཏྠི ལོཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སམྨགྒཏཱ སམྨཱཔཊིཔནྣཱ ¶ ཡེ ཨིམཉྩ ལོཀཾ པརཉྩ ལོཀཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེནྟཱི’ཏི. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏཡོ, ཏིཝིདྷཾ མནསཱ ཨདྷམྨཙརིཡཱཝིསམཙརིཡཱ ¶ ཧོཏི.

‘‘ཨེཝཾ ཨདྷམྨཙརིཡཱཝིསམཙརིཡཱཧེཏུ ཁོ, གཧཔཏཡོ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫནྟི.

༤༤༡. ‘‘ཏིཝིདྷཾ ཁོ, གཧཔཏཡོ, ཀཱཡེན དྷམྨཙརིཡཱསམཙརིཡཱ ཧོཏི, ཙཏུབྦིདྷཾ ཝཱཙཱཡ དྷམྨཙརིཡཱསམཙརིཡཱ ཧོཏི, ཏིཝིདྷཾ མནསཱ དྷམྨཙརིཡཱསམཙརིཡཱ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, གཧཔཏཡོ, ཏིཝིདྷཾ ཀཱཡེན དྷམྨཙརིཡཱསམཙརིཡཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, གཧཔཏཡོ, ཨེཀཙྩོ པཱཎཱཏིཔཱཏཾ པཧཱཡ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ནིཧིཏདཎྜོ ནིཧིཏསཏྠོ ལཛྫཱི དཡཱཔནྣོ སབྦཔཱཎབྷཱུཏཧིཏཱནུཀམྤཱི ཝིཧརཏི.

‘‘ཨདིནྣཱདཱནཾ པཧཱཡ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཡཾ ཏཾ པརསྶ པརཝིཏྟཱུཔཀརཎཾ, གཱམགཏཾ ཝཱ ཨརཉྙགཏཾ ཝཱ, ཏཾ ནཱདིནྣཾ ཐེཡྻསངྑཱཏཾ ཨཱདཱཏཱ ཧོཏི.

‘‘ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཾ པཧཱཡ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཡཱ ཏཱ མཱཏུརཀྑིཏཱ པིཏུརཀྑིཏཱ མཱཏཱཔིཏུརཀྑིཏཱ བྷཱཏུརཀྑིཏཱ བྷགིནིརཀྑིཏཱ ཉཱཏིརཀྑིཏཱ གོཏྟརཀྑིཏཱ དྷམྨརཀྑིཏཱ སསྶཱམིཀཱ སཔརིདཎྜཱ ཨནྟམསོ མཱལཱགུལ༹པརིཀྑིཏྟཱཔི, ཏཐཱརཱུཔཱསུ ན ཙཱརིཏྟཾ ཨཱཔཛྫིཏཱ ཧོཏི. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏཡོ, ཏིཝིདྷཾ ཀཱཡེན དྷམྨཙརིཡཱསམཙརིཡཱ ¶ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, གཧཔཏཡོ, ཙཏུབྦིདྷཾ ཝཱཙཱཡ དྷམྨཙརིཡཱསམཙརིཡཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, གཧཔཏཡོ, ཨེཀཙྩོ མུསཱཝཱདཾ པཧཱཡ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. སབྷཱགཏོ ཝཱ པརིསཱགཏོ ཝཱ, ཉཱཏིམཛ྄ཛྷགཏོ ཝཱ པཱུགམཛ྄ཛྷགཏོ ཝཱ རཱཛཀུལམཛ྄ཛྷགཏོ ཝཱ, ཨབྷིནཱིཏོ སཀྑིཔུཊྛོ – ‘ཨེཧམྦྷོ པུརིས, ཡཾ ཛཱནཱསི ཏཾ ཝདེཧཱི’ཏི, སོ ¶ ཨཛཱནཾ ཝཱ ཨཱཧ – ‘ན ཛཱནཱམཱི’ཏི, ཛཱནཾ ཝཱ ཨཱཧ – ‘ཛཱནཱམཱི’ཏི, ཨཔསྶཾ ཝཱ ཨཱཧ – ‘ན པསྶཱམཱི’ཏི, པསྶཾ ཝཱ ཨཱཧ ¶ – ‘པསྶཱམཱི’ཏི. ཨིཏི ཨཏྟཧེཏུ ཝཱ པརཧེཏུ ཝཱ ཨཱམིསཀིཉྩིཀྑཧེཏུ ཝཱ ན སམྤཛཱནམུསཱ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི.

‘‘པིསུཎཾ ¶ ཝཱཙཾ པཧཱཡ པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨིཏོ སུཏྭཱ ན ཨམུཏྲ ཨཀྑཱཏཱ ཨིམེསཾ བྷེདཱཡ, ཨམུཏྲ ཝཱ སུཏྭཱ ན ཨིམེསཾ ཨཀྑཱཏཱ ཨམཱུསཾ བྷེདཱཡ. ཨིཏི བྷིནྣཱནཾ ཝཱ སནྡྷཱཏཱ, སཧིཏཱནཾ ཝཱ ཨནུཔྤདཱཏཱ, སམགྒཱརཱམོ སམགྒརཏོ སམགྒནནྡཱི སམགྒཀརཎིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི.

‘‘ཕརུསཾ ཝཱཙཾ པཧཱཡ ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཡཱ སཱ ཝཱཙཱ ནེལཱ ཀཎྞསུཁཱ པེམནཱིཡཱ ཧདཡངྒམཱ པོརཱི བཧུཛནཀནྟཱ བཧུཛནམནཱཔཱ – ཏཐཱརཱུཔིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི.

‘‘སམྥཔྤལཱཔཾ པཧཱཡ སམྥཔྤལཱཔཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཀཱལཝཱདཱི བྷཱུཏཝཱདཱི ཨཏྠཝཱདཱི དྷམྨཝཱདཱི ཝིནཡཝཱདཱི ནིདྷཱནཝཏིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི ཀཱལེན སཱཔདེསཾ པརིཡནྟཝཏིཾ ཨཏྠསཾཧིཏཾ. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏཡོ, ཙཏུབྦིདྷཾ ཝཱཙཱཡ དྷམྨཙརིཡཱསམཙརིཡཱ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, གཧཔཏཡོ, ཏིཝིདྷཾ མནསཱ དྷམྨཙརིཡཱསམཙརིཡཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, གཧཔཏཡོ, ཨེཀཙྩོ ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཧོཏི, ཡཾ ཏཾ པརསྶ པརཝིཏྟཱུཔཀརཎཾ ཏཾ ནཱབྷིཛ྄ཛྷཱཏཱ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏ ཡཾ པརསྶ ཏཾ མམསྶཱ’ཏི!

‘‘ཨབྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཁོ པན ཧོཏི ཨཔྤདུཊྛམནསངྐཔྤོ – ‘ཨིམེ སཏྟཱ ཨཝེརཱ ཨབྱཱབཛ྄ཛྷཱ ཨནཱིགྷཱ སུཁཱི ཨཏྟཱནཾ པརིཧརནྟཱུ’ཏི.

‘‘སམྨཱདིཊྛིཀོ ཁོ པན ཧོཏི ཨཝིཔརཱིཏདསྶནོ – ‘ཨཏྠི དིནྣཾ ཨཏྠི ཡིཊྛཾ ¶ ཨཏྠི ཧུཏཾ, ཨཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ, ཨཏྠི ཨཡཾ ལོཀོ ཨཏྠི པརོ ལོཀོ, ཨཏྠི མཱཏཱ ཨཏྠི པིཏཱ, ཨཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཨཏྠི ལོཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སམྨགྒཏཱ སམྨཱཔཊིཔནྣཱ ཡེ ཨིམཉྩ ལོཀཾ པརཉྩ ལོཀཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེནྟཱི’ཏི. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏཡོ, ཏིཝིདྷཾ མནསཱ དྷམྨཙརིཡཱསམཙརིཡཱ ཧོཏི.

‘‘ཨེཝཾ དྷམྨཙརིཡཱསམཙརིཡཱཧེཏུ ཁོ, གཧཔཏཡོ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི.

༤༤༢. ‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ¶ ¶ ¶ ཙེ, གཧཔཏཡོ, དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཁཏྟིཡམཧཱསཱལཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི; ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཁཏྟིཡམཧཱསཱལཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏཐཱ ཧི སོ དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི.

‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ཙེ, གཧཔཏཡོ, དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ བྲཱཧྨཎམཧཱསཱལཱནཾ…པེ… གཧཔཏིམཧཱསཱལཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི; ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ གཧཔཏིམཧཱསཱལཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏཐཱ ཧི སོ དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི.

‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ཙེ, གཧཔཏཡོ, དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡ’ནྟི; ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ ¶ ཝིཛྫཏི, ཡཾ སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏཐཱ ཧི སོ དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི.

‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ཙེ, གཧཔཏཡོ, དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ དེཝཱནཾ…པེ… ཡཱམཱནཾ དེཝཱནཾ… ཏུསིཏཱནཾ དེཝཱནཾ… ནིམྨཱནརཏཱིནཾ དེཝཱནཾ… པརནིམྨིཏཝསཝཏྟཱིནཾ དེཝཱནཾ… བྲཧྨཀཱཡིཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི; ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ བྲཧྨཀཱཡིཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏཐཱ ཧི སོ དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི.

‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ཙེ, གཧཔཏཡོ, དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཱབྷཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི; ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཱབྷཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏཐཱ ཧི སོ དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི.

‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ཙེ, གཧཔཏཡོ, དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པརིཏྟཱབྷཱནཾ དེཝཱནཾ…པེ… ཨཔྤམཱཎཱབྷཱནཾ དེཝཱནཾ… ཨཱབྷསྶརཱནཾ དེཝཱནཾ… པརིཏྟསུབྷཱནཾ ¶ དེཝཱནཾ… ཨཔྤམཱཎསུབྷཱནཾ དེཝཱནཾ… སུབྷཀིཎྷཱནཾ དེཝཱནཾ… ཝེཧཔྥལཱནཾ དེཝཱནཾ… ཨཝིཧཱནཾ ¶ དེཝཱནཾ… ཨཏཔྤཱནཾ དེཝཱནཾ… སུདསྶཱནཾ དེཝཱནཾ… སུདསྶཱིནཾ དེཝཱནཾ… ཨཀནིཊྛཱནཾ དེཝཱནཾ… ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཱུཔགཱནཾ དེཝཱནཾ… ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཱུཔགཱནཾ དེཝཱནཾ ¶ … ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཱུཔགཱནཾ དེཝཱནཾ… ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཱུཔགཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི; ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཱུཔགཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏཐཱ ཧི སོ དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི.

‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ཙེ, གཧཔཏཡོ, དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ ཨནཱསཝཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརེཡྻ’ནྟི; ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ སོ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ ཨནཱསཝཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརེཡྻ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏཐཱ ཧི སོ དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི’’ཏི.

༤༤༣. ཨེཝཾ ¶ ཝུཏྟེ, སཱལེཡྻཀཱ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ གོཏམ, ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ གོཏམ! སེཡྻཐཱཔི, བྷོ གོཏམ, ནིཀྐུཛྫིཏཾ ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ, པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ཝིཝརེཡྻ, མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ, ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱིཏི. ཨེཝམེཝཾ བྷོཏཱ གོཏམེན ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེཏེ མཡཾ བྷཝནྟཾ གོཏམཾ སརཎཾ གཙྪཱམ དྷམྨཉྩ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ. ཨུཔཱསཀེ ནོ བྷཝཾ གོཏམོ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏེ [པཱཎུཔེཏཾ (ཀ.)] སརཎཾ གཏེ’’ཏི.

སཱལེཡྻཀསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ པཋམཾ.

༢. ཝེརཉྫཀསུཏྟཾ

༤༤༤. ཨེཝཾ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཝེརཉྫཀཱ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ སཱཝཏྠིཡཾ པཊིཝསནྟི ཀེནཙིདེཝ ཀརཎཱིཡེན. ཨསྶོསུཾ ¶ ཁོ ཝེརཉྫཀཱ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ – ‘‘སམཎོ ཁལུ, བྷོ, གོཏམོ སཀྱཔུཏྟོ སཀྱཀུལཱ པབྦཛིཏོ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཾ ཁོ པན བྷཝནྟཾ གོཏམཾ ཨེཝཾ ཀལྱཱཎོ ཀིཏྟིསདྡོ ཨབྦྷུགྒཏོ – ‘ཨིཏིཔི སོ བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཝིཛྫཱཙརཎསམྤནྣོ སུགཏོ ལོཀཝིདཱུ ཨནུཏྟརོ པུརིསདམྨསཱརཐི སཏྠཱ དེཝམནུསྶཱནཾ བུདྡྷོ བྷགཝཱ. སོ ཨིམཾ ལོཀཾ སདེཝཀཾ སམཱརཀཾ སབྲཧྨཀཾ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཾ པཛཾ སདེཝམནུསྶཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེཏི. སོ དྷམྨཾ དེསེཏི ཨཱདིཀལྱཱཎཾ མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཾ པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཾ སཱཏྠཾ སབྱཉྫནཾ; ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ པཀཱསེཏི’. སཱདྷུ ཁོ པན ཏཐཱརཱུཔཱནཾ ཨརཧཏཾ དསྶནཾ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཝེརཉྫཀཱ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཔྤེཀཙྩེ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ; ཨཔྤེཀཙྩེ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདིཾསུ, སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ ¶ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ; ཨཔྤེཀཙྩེ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནཉྫལིཾ པཎཱམེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ; ཨཔྤེཀཙྩེ བྷགཝཏོ སནྟིཀེ ¶ ནཱམགོཏྟཾ སཱཝེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ; ཨཔྤེཀཙྩེ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཝེརཉྫཀཱ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ གོཏམ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫནྟི? ཀོ པན, བྷོ གོཏམ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱི’’ཏི?

‘‘ཨདྷམྨཙརིཡཱཝིསམཙརིཡཱཧེཏུ ཁོ, གཧཔཏཡོ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. དྷམྨཙརིཡཱསམཙརིཡཱཧེཏུ ཁོ, གཧཔཏཡོ ¶ , ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱི’’ཏི.

‘‘ན ཁོ མཡཾ ཨིམསྶ བྷོཏོ གོཏམསྶ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ, ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ, ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམ. སཱདྷུ ནོ བྷཝཾ གོཏམོ ཏཐཱ དྷམྨཾ དེསེཏུ ཡཐཱ མཡཾ ཨིམསྶ བྷོཏོ གོཏམསྶ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ, ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ, ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ¶ ཨཱཛཱནེཡྻཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, གཧཔཏཡོ, སུཎཱཐ སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ བྷོ’’ཏི ཁོ ཝེརཉྫཀཱ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

༤༤༥. ‘‘ཏིཝིདྷཾ ཁོ, གཧཔཏཡོ, ཀཱཡེན ཨདྷམྨཙཱརཱི ཝིསམཙཱརཱི ཧོཏི, ཙཏུབྦིདྷཾ ཝཱཙཱཡ ཨདྷམྨཙཱརཱི ཝིསམཙཱརཱི ཧོཏི, ཏིཝིདྷཾ མནསཱ ཨདྷམྨཙཱརཱི ཝིསམཙཱརཱི ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, གཧཔཏཡོ ¶ , ཏིཝིདྷཾ ཀཱཡེན ཨདྷམྨཙཱརཱི ཝིསམཙཱརཱི ཧོཏི? ཨིདྷ, གཧཔཏཡོ, ཨེཀཙྩོ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཧོཏི. ལུདྡོ ལོཧིཏཔཱཎི ཧཏཔྤཧཏེ ནིཝིཊྛོ ཨདཡཱཔནྣོ པཱཎབྷཱུཏེསུ. ཨདིནྣཱདཱཡཱི ཁོ པན ཧོཏི. ཡཾ ཏཾ པརསྶ པརཝིཏྟཱུཔཀརཎཾ… ཏཾ ཨདིནྣཾ ཐེཡྻསངྑཱཏཾ ཨཱདཱཏཱ ཧོཏི. ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱི ཁོ པན ཧོཏི. ཡཱ ཏཱ མཱཏུརཀྑིཏཱ… ཏཐཱརཱུཔཱསུ ཙཱརིཏྟཾ ཨཱཔཛྫིཏཱ ཧོཏི. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏཡོ, ཏིཝིདྷཾ ཀཱཡེན ཨདྷམྨཙཱརཱི ཝིསམཙཱརཱི ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, གཧཔཏཡོ, ཙཏུབྦིདྷཾ ཝཱཙཱཡ ཨདྷམྨཙཱརཱི ཝིསམཙཱརཱི ཧོཏི? ཨིདྷ, གཧཔཏཡོ, ཨེཀཙྩོ མུསཱཝཱདཱི ཧོཏི. སབྷཱགཏོ ཝཱ… སམྤཛཱནམུསཱ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི. པིསུཎཝཱཙོ ཁོ པན ཧོཏི. ཨིཏོ སུཏྭཱ ཨམུཏྲ ཨཀྑཱཏཱ… ཝགྒཀརཎིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི. ཕརུསཝཱཙོ ཁོ པན ཧོཏི. ཡཱ སཱ ཝཱཙཱ ཨཎྜཀཱ ཀཀྐསཱ… ཏཐཱརཱུཔིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི. སམྥཔྤལཱཔཱི ཁོ པན ཧོཏི. ཨཀཱལཝཱདཱི… ཨཔརིཡནྟཝཏིཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏཡོ, ཙཏུབྦིདྷཾ ཝཱཙཱཡ ཨདྷམྨཙཱརཱི ཝིསམཙཱརཱི ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, གཧཔཏཡོ, ཏིཝིདྷཾ མནསཱ ཨདྷམྨཙཱརཱི ཝིསམཙཱརཱི ཧོཏི? ཨིདྷ, གཧཔཏཡོ, ཨེཀཙྩོ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཧོཏི…པེ… ཏཾ མམསྶཱ’ཏི. བྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཁོ པན ཧོཏི པདུཊྛམནསངྐཔྤོ – ཨིམེ སཏྟཱ ཧཉྙནྟུ ཝཱ… མཱ ཝཱ ཨཧེསུ’ནྟི. མིཙྪཱདིཊྛིཀོ ཁོ པན ¶ ཧོཏི ཝིཔརཱིཏདསྶནོ – ‘ནཏྠི དིནྣཾ, ནཏྠི ཡིཊྛཾ… སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེནྟཱི’ཏི. ཨེཝཾ ¶ ཁོ, གཧཔཏཡོ, ཏིཝིདྷཾ མནསཱ ཨདྷམྨཙཱརཱི ཝིསམཙཱརཱི ཧོཏི.

‘‘ཨེཝཾ ཨདྷམྨཙརིཡཱཝིསམཙརིཡཱཧེཏུ ཁོ, གཧཔཏཡོ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫནྟི.

༤༤༦. ‘‘ཏིཝིདྷཾ ¶ ཁོ, གཧཔཏཡོ, ཀཱཡེན དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི ཧོཏི, ཙཏུབྦིདྷཾ ཝཱཙཱཡ དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི ཧོཏི, ཏིཝིདྷཾ མནསཱ དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, གཧཔཏཡོ, ཏིཝིདྷཾ ཀཱཡེན དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི ཧོཏི? ཨིདྷ, གཧཔཏཡོ, ཨེཀཙྩོ པཱཎཱཏིཔཱཏཾ པཧཱཡ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ནིཧིཏདཎྜོ ནིཧིཏསཏྠོ ལཛྫཱི དཡཱཔནྣོ སབྦཔཱཎབྷཱུཏཧིཏཱནུཀམྤཱི ཝིཧརཏི. ཨདིནྣཱདཱནཾ པཧཱཡ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཡཾ ཏཾ པརསྶ… ཏཾ ནཱདིནྣཾ ཐེཡྻསངྑཱཏཾ ཨཱདཱཏཱ ཧོཏི. ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཾ པཧཱཡ… ཏཐཱརཱུཔཱསུ ན ཙཱརིཏྟཾ ཨཱཔཛྫིཏཱ ཧོཏི. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏཡོ, ཏིཝིདྷཾ ཀཱཡེན དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, གཧཔཏཡོ, ཙཏུབྦིདྷཾ ཝཱཙཱཡ དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི ཧོཏི? ཨིདྷ, གཧཔཏཡོ, ཨེཀཙྩོ མུསཱཝཱདཾ པཧཱཡ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. སབྷཱགཏོ ཝཱ…པེ… ན སམྤཛཱནམུསཱ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི. པིསུཎཾ ཝཱཙཾ པཧཱཡ… སམགྒཀརཎིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི. ཕརུསཾ ཝཱཙཾ པཧཱཡ… ཏཐཱརཱུཔིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི. སམྥཔྤལཱཔཾ པཧཱཡ… ཀཱལེན སཱཔདེསཾ པརིཡནྟཝཏིཾ ཨཏྠསཾཧིཏཾ ¶ . ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏཡོ, ཙཏུབྦིདྷཾ ཝཱཙཱཡ དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, གཧཔཏཡོ, ཏིཝིདྷཾ མནསཱ དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི ཧོཏི? ཨིདྷ, གཧཔཏཡོ, ཨེཀཙྩོ ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཧོཏི. ཡཾ ཏཾ པརསྶ པརཝིཏྟཱུཔཀརཎཾ ཏཾ ནཱབྷིཛ྄ཛྷཱཏཱ ཧོཏི ‘ཨཧོ ཝཏ ཡཾ པརསྶ, ཏཾ མམསྶཱ’ཏི. ཨབྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཁོ པན ཧོཏི ཨཔྤདུཊྛམནསངྐཔྤོ – ‘ཨིམེ སཏྟཱ ཨཝེརཱ ཨབྱཱབཛ྄ཛྷཱ ཨནཱིགྷཱ སུཁཱི ཨཏྟཱནཾ པརིཧརནྟཱུ’ཏི. སམྨཱདིཊྛིཀོ ཁོ པན ཧོཏི ཨཝིཔརཱིཏདསྶནོ – ‘ཨཏྠི དིནྣཾ, ཨཏྠི ཡིཊྛཾ… སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེནྟཱི’ཏི. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏཡོ, ཏིཝིདྷཾ མནསཱ དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི ཧོཏི.

‘‘ཨེཝཾ ¶ དྷམྨཙརིཡཱསམཙརིཡཱཧེཏུ ཁོ, གཧཔཏཡོ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི.

༤༤༧. ‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ཙེ, གཧཔཏཡོ, དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཁཏྟིཡམཧཱསཱལཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི ¶ ; ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཁཏྟིཡམཧཱསཱལཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏཐཱ ཧི སོ དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི.

‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ཙེ, གཧཔཏཡོ, དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ བྲཱཧྨཎམཧཱསཱལཱནཾ གཧཔཏིམཧཱསཱལཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི; ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ གཧཔཏིམཧཱསཱལཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ ¶ ? ཏཐཱ ཧི སོ དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི.

‘‘ཨཱཀངྐེཡྻ ཙེ, གཧཔཏཡོ, དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི; ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏཐཱ ཧི སོ དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི.

‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ཙེ, གཧཔཏཡོ, དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ དེཝཱནཾ… ཡཱམཱནཾ དེཝཱནཾ… ཏུསིཏཱནཾ དེཝཱནཾ… ནིམྨཱནརཏཱིནཾ དེཝཱནཾ… པརནིམྨིཏཝསཝཏྟཱིནཾ དེཝཱནཾ… བྲཧྨཀཱཡིཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི; ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ བྲཧྨཀཱཡིཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏཐཱ ཧི སོ དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི.

‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ཙེ, གཧཔཏཡོ, དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཱབྷཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི; ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཱབྷཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏཐཱ ཧི སོ དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི.

‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ¶ ཙེ, གཧཔཏཡོ, དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པརིཏྟཱབྷཱནཾ དེཝཱནཾ…པེ… ཨཔྤམཱཎཱབྷཱནཾ དེཝཱནཾ… ཨཱབྷསྶརཱནཾ དེཝཱནཾ… པརིཏྟསུབྷཱནཾ དེཝཱནཾ… ཨཔྤམཱཎསུབྷཱནཾ དེཝཱནཾ… སུབྷཀིཎྷཱནཾ དེཝཱནཾ ¶ … ཝེཧཔྥལཱནཾ དེཝཱནཾ… ཨཝིཧཱནཾ དེཝཱནཾ… ཨཏཔྤཱནཾ དེཝཱནཾ… སུདསྶཱནཾ དེཝཱནཾ… སུདསྶཱིནཾ དེཝཱནཾ… ཨཀནིཊྛཱནཾ དེཝཱནཾ… ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཱུཔགཱནཾ དེཝཱནཾ… ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཱུཔགཱནཾ ¶ དེཝཱནཾ… ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཱུཔགཱནཾ དེཝཱནཾ… ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཱུཔགཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི; ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཱུཔགཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏཐཱ ཧི སོ དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི.

‘‘ཨཱཀངྑེཡྻ ཙེ གཧཔཏཡོ དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ ཨནཱསཝཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརེཡྻ’ནྟི; ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ ཝིཛྫཏི, ‘ཡཾ སོ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ ཨནཱསཝཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརེཡྻ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏཐཱ ཧི སོ དྷམྨཙཱརཱི སམཙཱརཱི’’’ཏི.

༤༤༨. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཝེརཉྫཀཱ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ གོཏམ, ཨབྷིཀྐནྟཾ བྷོ གོཏམ! སེཡྻཐཱཔི, བྷོ གོཏམ, ནིཀྐུཛྫིཏཾ ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ, པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ཝིཝརེཡྻ, མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ, ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱིཏི; ཨེཝམེཝཾ བྷོཏཱ གོཏམེན ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེཏེ མཡཾ བྷཝནྟཾ གོཏམཾ སརཎཾ གཙྪཱམ ¶ དྷམྨཉྩ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ. ཨུཔཱསཀེ ནོ བྷཝཾ གོཏམོ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏེ སརཎཾ གཏེ’’ཏི.

ཝེརཉྫཀསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ དུཏིཡཾ.

༣. མཧཱཝེདལླསུཏྟཾ

༤༤༩. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀོཊྛིཀོ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ སཱརིཔུཏྟེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀོཊྛིཀོ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ ¶ –

‘‘‘དུཔྤཉྙོ དུཔྤཉྙོ’ཏི, ཨཱཝུསོ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, དུཔྤཉྙོཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི?

‘‘‘ནཔྤཛཱནཱཏི ནཔྤཛཱནཱཏཱི’ཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏསྨཱ དུཔྤཉྙོཏི ཝུཙྩཏི.

‘‘ཀིཉྩ ནཔྤཛཱནཱཏི? ‘ཨིདཾ དུཀྑ’ནྟི ནཔྤཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑསམུདཡོ’ཏི ནཔྤཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷོ’ཏི ནཔྤཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི ནཔྤཛཱནཱཏི. ‘ནཔྤཛཱནཱཏི ནཔྤཛཱནཱཏཱི’ཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏསྨཱ དུཔྤཉྙོཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི.

‘‘‘སཱདྷཱཝུསོ’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀོཊྛིཀོ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ ཨཔུཙྪི –

‘‘‘པཉྙཝཱ པཉྙཝཱ’ཏི, ཨཱཝུསོ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པཉྙཝཱཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི?

‘‘‘པཛཱནཱཏི པཛཱནཱཏཱི’ཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏསྨཱ པཉྙཝཱཏི ཝུཙྩཏི.

‘‘ཀིཉྩ པཛཱནཱཏི? ‘ཨིདཾ དུཀྑ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑསམུདཡོ’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷོ’ཏི ¶ ¶ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘པཛཱནཱཏི པཛཱནཱཏཱི’ཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏསྨཱ པཉྙཝཱཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི.

‘‘‘ཝིཉྙཱཎཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི, ཨཱཝུསོ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཝིཉྙཱཎནྟི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི?

‘‘‘ཝིཛཱནཱཏི ཝིཛཱནཱཏཱི’ཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏསྨཱ ཝིཉྙཱཎནྟི ཝུཙྩཏི.

‘‘ཀིཉྩ ཝིཛཱནཱཏི? སུཁནྟིཔི ཝིཛཱནཱཏི, དུཀྑནྟིཔི ཝིཛཱནཱཏི, ཨདུཀྑམསུཁནྟིཔི ཝིཛཱནཱཏི. ‘ཝིཛཱནཱཏི ཝིཛཱནཱཏཱི’ཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏསྨཱ ཝིཉྙཱཎནྟི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི.

‘‘ཡཱ ཙཱཝུསོ, པཉྙཱ ཡཉྩ ཝིཉྙཱཎཾ – ཨིམེ དྷམྨཱ སཾསཊྛཱ ཨུདཱཧུ ཝིསཾསཊྛཱ? ལབྦྷཱ ཙ པནིམེསཾ དྷམྨཱནཾ ཝིནིབྦྷུཛིཏྭཱ [ཝིནིབྦྷུཛྫིཏྭཱ ཝིནིབྦྷུཛྫིཏྭཱ (ཀ.)] ཝིནིབྦྷུཛིཏྭཱ ནཱནཱཀརཎཾ པཉྙཱཔེཏུ’’ནྟི? ‘‘ཡཱ ཙཱཝུསོ, པཉྙཱ ཡཉྩ ཝིཉྙཱཎཾ – ཨིམེ དྷམྨཱ སཾསཊྛཱ, ནོ ཝིསཾསཊྛཱ. ན ཙ ལབྦྷཱ ཨིམེསཾ དྷམྨཱནཾ ཝིནིབྦྷུཛིཏྭཱ ཝིནིབྦྷུཛིཏྭཱ ནཱནཱཀརཎཾ པཉྙཱཔེཏུཾ. ཡཾ ཧཱཝུསོ [ཡཉྩཱཝུསོ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)], པཛཱནཱཏི ཏཾ ཝིཛཱནཱཏི, ཡཾ ཝིཛཱནཱཏི ཏཾ པཛཱནཱཏི. ཏསྨཱ ¶ ཨིམེ དྷམྨཱ སཾསཊྛཱ, ནོ ཝིསཾསཊྛཱ. ན ཙ ལབྦྷཱ ཨིམེསཾ དྷམྨཱནཾ ཝིནིབྦྷུཛིཏྭཱ ཝིནིབྦྷུཛིཏྭཱ ནཱནཱཀརཎཾ པཉྙཱཔེཏུ’’ནྟི.

‘‘ཡཱ ཙཱཝུསོ, པཉྙཱ ཡཉྩ ཝིཉྙཱཎཾ – ཨིམེསཾ དྷམྨཱནཾ སཾསཊྛཱནཾ ནོ ཝིསཾསཊྛཱནཾ ཀིཾ ནཱནཱཀརཎ’’ནྟི? ‘‘ཡཱ ཙཱཝུསོ, པཉྙཱ ཡཉྩ ཝིཉྙཱཎཾ – ཨིམེསཾ ¶ དྷམྨཱནཾ སཾསཊྛཱནཾ ནོ ཝིསཾསཊྛཱནཾ པཉྙཱ བྷཱཝེཏབྦཱ, ཝིཉྙཱཎཾ པརིཉྙེཡྻཾ. ཨིདཾ ནེསཾ ནཱནཱཀརཎ’’ནྟི.

༤༥༠. ‘‘‘ཝེདནཱ ཝེདནཱ’ཏི, ཨཱཝུསོ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ ¶ , ཝེདནཱཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི?

‘‘‘ཝེདེཏི ཝེདེཏཱི’ཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏསྨཱ ཝེདནཱཏི ཝུཙྩཏི.

‘‘ཀིཉྩ ¶ ཝེདེཏི? སུཁམྤི ཝེདེཏི, དུཀྑམྤི ཝེདེཏི, ཨདུཀྑམསུཁམྤི ཝེདེཏི. ‘ཝེདེཏི ཝེདེཏཱི’ཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏསྨཱ ཝེདནཱཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི.

‘‘‘སཉྙཱ སཉྙཱ’ཏི, ཨཱཝུསོ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, སཉྙཱཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི?

‘‘‘སཉྫཱནཱཏི སཉྫཱནཱཏཱི’ཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏསྨཱ སཉྙཱཏི ཝུཙྩཏི.

‘‘ཀིཉྩ སཉྫཱནཱཏི? ནཱིལཀམྤི སཉྫཱནཱཏི, པཱིཏཀམྤི སཉྫཱནཱཏི, ལོཧིཏཀམྤི སཉྫཱནཱཏི, ཨོདཱཏམྤི སཉྫཱནཱཏི. ‘སཉྫཱནཱཏི སཉྫཱནཱཏཱི’ཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏསྨཱ སཉྙཱཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི.

‘‘ཡཱ ཙཱཝུསོ, ཝེདནཱ ཡཱ ཙ སཉྙཱ ཡཉྩ ཝིཉྙཱཎཾ – ཨིམེ དྷམྨཱ སཾསཊྛཱ ཨུདཱཧུ ཝིསཾསཊྛཱ? ལབྦྷཱ ཙ པནིམེསཾ དྷམྨཱནཾ ཝིནིབྦྷུཛིཏྭཱ ཝིནིབྦྷུཛིཏྭཱ ནཱནཱཀརཎཾ པཉྙཱཔེཏུ’’ནྟི? ‘‘ཡཱ ཙཱཝུསོ, ཝེདནཱ ཡཱ ཙ སཉྙཱ ཡཉྩ ཝིཉྙཱཎཾ – ཨིམེ དྷམྨཱ སཾསཊྛཱ, ནོ ཝིསཾསཊྛཱ. ན ཙ ལབྦྷཱ ཨིམེསཾ དྷམྨཱནཾ ཝིནིབྦྷུཛིཏྭཱ ཝིནིབྦྷུཛིཏྭཱ ནཱནཱཀརཎཾ པཉྙཱཔེཏུཾ. ཡཾ ཧཱཝུསོ [ཡཉྩཱཝུསོ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)], ཝེདེཏི ཏཾ སཉྫཱནཱཏི, ཡཾ སཉྫཱནཱཏི ཏཾ ཝིཛཱནཱཏི. ཏསྨཱ ཨིམེ དྷམྨཱ སཾསཊྛཱ ནོ ཝིསཾསཊྛཱ. ན ཙ ལབྦྷཱ ཨིམེསཾ དྷམྨཱནཾ ཝིནིབྦྷུཛིཏྭཱ ཝིནིབྦྷུཛིཏྭཱ ནཱནཱཀརཎཾ པཉྙཱཔེཏུ’’ནྟི.

༤༥༡. ‘‘ནིསྶཊྛེན ཧཱཝུསོ [ནིསྶཊྛེན པནཱཝུསོ (?)], པཉྩཧི ཨིནྡྲིཡེཧི པརིསུདྡྷེན མནོཝིཉྙཱཎེན ཀིཾ ནེཡྻ’’ནྟི?

‘‘ནིསྶཊྛེན ཨཱཝུསོ, པཉྩཧི ཨིནྡྲིཡེཧི པརིསུདྡྷེན མནོཝིཉྙཱཎེན ‘ཨནནྟོ ཨཱཀཱསོ’ཏི ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ ¶ ནེཡྻཾ, ‘ཨནནྟཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ནེཡྻཾ, ‘ནཏྠི ཀིཉྩཱི’ཏི ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ནེཡྻ’’ནྟི.

‘‘ནེཡྻཾ པནཱཝུསོ, དྷམྨཾ ཀེན པཛཱནཱཏཱི’’ཏི?

‘‘ནེཡྻཾ ¶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, དྷམྨཾ པཉྙཱཙཀྑུནཱ པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

‘‘པཉྙཱ པནཱཝུསོ, ཀིམཏྠིཡཱ’’ཏི?

‘‘པཉྙཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨབྷིཉྙཏྠཱ པརིཉྙཏྠཱ པཧཱནཏྠཱ’’ཏི.

༤༥༢. ‘‘ཀཏི ¶ ¶ པནཱཝུསོ, པཙྩཡཱ སམྨཱདིཊྛིཡཱ ཨུཔྤཱདཱཡཱ’’ཏི?

‘‘དྭེ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པཙྩཡཱ སམྨཱདིཊྛིཡཱ ཨུཔྤཱདཱཡ – པརཏོ ཙ གྷོསོ, ཡོནིསོ ཙ མནསིཀཱརོ. ཨིམེ ཁོ, ཨཱཝུསོ, དྭེ པཙྩཡཱ སམྨཱདིཊྛིཡཱ ཨུཔྤཱདཱཡཱ’’ཏི.

‘‘ཀཏིཧི པནཱཝུསོ, ཨངྒེཧི ཨནུགྒཧིཏཱ སམྨཱདིཊྛི ཙེཏོཝིམུཏྟིཕལཱ ཙ ཧོཏི ཙེཏོཝིམུཏྟིཕལཱནིསཾསཱ ཙ, པཉྙཱཝིམུཏྟིཕལཱ ཙ ཧོཏི པཉྙཱཝིམུཏྟིཕལཱནིསཾསཱ ཙཱ’’ཏི?

‘‘པཉྩཧི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨངྒེཧི ཨནུགྒཧིཏཱ སམྨཱདིཊྛི ཙེཏོཝིམུཏྟིཕལཱ ཙ ཧོཏི ཙེཏོཝིམུཏྟིཕལཱནིསཾསཱ ཙ, པཉྙཱཝིམུཏྟིཕལཱ ཙ ཧོཏི པཉྙཱཝིམུཏྟིཕལཱནིསཾསཱ ཙ. ཨིདྷཱཝུསོ, སམྨཱདིཊྛི སཱིལཱནུགྒཧིཏཱ ཙ ཧོཏི, སུཏཱནུགྒཧིཏཱ ཙ ཧོཏི, སཱཀཙྪཱནུགྒཧིཏཱ ཙ ཧོཏི, སམཐཱནུགྒཧིཏཱ ཙ ཧོཏི, ཝིཔསྶནཱནུགྒཧིཏཱ ཙ ཧོཏི. ཨིམེཧི ཁོ, ཨཱཝུསོ, པཉྩཧངྒེཧི ཨནུགྒཧིཏཱ སམྨཱདིཊྛི ཙེཏོཝིམུཏྟིཕལཱ ཙ ཧོཏི ཙེཏོཝིམུཏྟིཕལཱནིསཾསཱ ཙ, པཉྙཱཝིམུཏྟིཕལཱ ཙ ཧོཏི པཉྙཱཝིམུཏྟིཕལཱནིསཾསཱ ཙཱ’’ཏི.

༤༥༣. ‘‘ཀཏི པནཱཝུསོ, བྷཝཱ’’ཏི?

‘‘ཏཡོམེ, ཨཱཝུསོ, བྷཝཱ – ཀཱམབྷཝོ ¶ , རཱུཔབྷཝོ, ཨརཱུཔབྷཝོ’’ཏི.

‘‘ཀཐཾ པནཱཝུསོ, ཨཱཡཏིཾ པུནབྦྷཝཱབྷིནིབྦཏྟི ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨཝིཛྫཱནཱིཝརཎཱནཾ ¶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, སཏྟཱནཾ ཏཎྷཱསཾཡོཛནཱནཾ ཏཏྲཏཏྲཱབྷིནནྡནཱ – ཨེཝཾ ཨཱཡཏིཾ པུནབྦྷཝཱབྷིནིབྦཏྟི ཧོཏཱི’’ཏི.

‘‘ཀཐཾ པནཱཝུསོ, ཨཱཡཏིཾ པུནབྦྷཝཱབྷིནིབྦཏྟི ན ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨཝིཛྫཱཝིརཱགཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫུཔྤཱདཱ ཏཎྷཱནིརོདྷཱ – ཨེཝཾ ཨཱཡཏིཾ པུནབྦྷཝཱབྷིནིབྦཏྟི ན ཧོཏཱི’’ཏི.

༤༥༤. ‘‘ཀཏམཾ པནཱཝུསོ, པཋམཾ ཛྷཱན’’ནྟི?

‘‘ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི – ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, ཨཱཝུསོ, པཋམཾ ཛྷཱན’’ནྟི.

‘‘པཋམཾ པནཱཝུསོ, ཛྷཱནཾ ཀཏིཨངྒིཀ’’ནྟི?

‘‘པཋམཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཛྷཱནཾ པཉྩངྒིཀཾ. ཨིདྷཱཝུསོ, པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ བྷིཀྑུནོ ཝིཏཀྐོ ཙ ཝཏྟཏི, ཝིཙཱརོ ཙ པཱིཏི ཙ སུཁཉྩ ཙིཏྟེཀགྒཏཱ ཙ. པཋམཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཛྷཱནཾ ཨེཝཾ པཉྩངྒིཀ’’ནྟི.

‘‘པཋམཾ པནཱཝུསོ, ཛྷཱནཾ ཀཏངྒཝིཔྤཧཱིནཾ ཀཏངྒསམནྣཱགཏ’’ནྟི?

‘‘པཋམཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཛྷཱནཾ པཉྩངྒཝིཔྤཧཱིནཾ, པཉྩངྒསམནྣཱགཏཾ. ཨིདྷཱཝུསོ, པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ བྷིཀྑུནོ ཀཱམཙྪནྡོ པཧཱིནོ ¶ ཧོཏི, བྱཱཔཱདོ པཧཱིནོ ཧོཏི, ཐཱིནམིདྡྷཾ པཧཱིནཾ ཧོཏི, ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩཾ པཧཱིནཾ ¶ ཧོཏི, ཝིཙིཀིཙྪཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི; ཝིཏཀྐོ ཙ ཝཏྟཏི, ཝིཙཱརོ ཙ པཱིཏི ཙ སུཁཉྩ ཙིཏྟེཀགྒཏཱ ཙ. པཋམཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཛྷཱནཾ ཨེཝཾ པཉྩངྒཝིཔྤཧཱིནཾ པཉྩངྒསམནྣཱགཏ’’ནྟི.

༤༥༥. ‘‘པཉྩིམཱནི ¶ , ཨཱཝུསོ, ཨིནྡྲིཡཱནི ནཱནཱཝིསཡཱནི ནཱནཱགོཙརཱནི, ན ཨཉྙམཉྙསྶ ¶ གོཙརཝིསཡཾ པཙྩནུབྷོནྟི, སེཡྻཐིདཾ – ཙཀྑུནྡྲིཡཾ, སོཏིནྡྲིཡཾ, གྷཱནིནྡྲིཡཾ, ཛིཝ྄ཧིནྡྲིཡཾ, ཀཱཡིནྡྲིཡཾ. ཨིམེསཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པཉྩནྣཾ ཨིནྡྲིཡཱནཾ ནཱནཱཝིསཡཱནཾ ནཱནཱགོཙརཱནཾ, ན ཨཉྙམཉྙསྶ གོཙརཝིསཡཾ པཙྩནུབྷོནྟཱནཾ, ཀིཾ པཊིསརཎཾ, ཀོ ཙ ནེསཾ གོཙརཝིསཡཾ པཙྩནུབྷོཏཱི’’ཏི?

‘‘པཉྩིམཱནི, ཨཱཝུསོ, ཨིནྡྲིཡཱནི ནཱནཱཝིསཡཱནི ནཱནཱགོཙརཱནི, ན ཨཉྙམཉྙསྶ གོཙརཝིསཡཾ པཙྩནུབྷོནྟི, སེཡྻཐིདཾ – ཙཀྑུནྡྲིཡཾ, སོཏིནྡྲིཡཾ, གྷཱནིནྡྲིཡཾ, ཛིཝ྄ཧིནྡྲིཡཾ, ཀཱཡིནྡྲིཡཾ. ཨིམེསཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པཉྩནྣཾ ཨིནྡྲིཡཱནཾ ནཱནཱཝིསཡཱནཾ ནཱནཱགོཙརཱནཾ, ན ཨཉྙམཉྙསྶ གོཙརཝིསཡཾ པཙྩནུབྷོནྟཱནཾ, མནོ པཊིསརཎཾ, མནོ ཙ ནེསཾ གོཙརཝིསཡཾ པཙྩནུབྷོཏཱི’’ཏི.

༤༥༦. ‘‘པཉྩིམཱནི, ཨཱཝུསོ, ཨིནྡྲིཡཱནི, སེཡྻཐིདཾ – ཙཀྑུནྡྲིཡཾ, སོཏིནྡྲིཡཾ, གྷཱནིནྡྲིཡཾ, ཛིཝ྄ཧིནྡྲིཡཾ, ཀཱཡིནྡྲིཡཾ. ཨིམཱནི ཁོ, ཨཱཝུསོ, པཉྩིནྡྲིཡཱནི ཀིཾ པཊིཙྩ ཏིཊྛནྟཱི’’ཏི?

‘‘པཉྩིམཱནི, ཨཱཝུསོ, ཨིནྡྲིཡཱནི, སེཡྻཐིདཾ – ཙཀྑུནྡྲིཡཾ, སོཏིནྡྲིཡཾ, གྷཱནིནྡྲིཡཾ, ཛིཝ྄ཧིནྡྲིཡཾ, ཀཱཡིནྡྲིཡཾ. ཨིམཱནི ཁོ, ཨཱཝུསོ, པཉྩིནྡྲིཡཱནི ཨཱཡུཾ པཊིཙྩ ཏིཊྛནྟཱི’’ཏི.

‘‘ཨཱཡུ པནཱཝུསོ, ཀིཾ པཊིཙྩ ཏིཊྛཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨཱཡུ ཨུསྨཾ པཊིཙྩ ཏིཊྛཏཱི’’ཏི.

‘‘ཨུསྨཱ པནཱཝུསོ, ཀིཾ པཊིཙྩ ཏིཊྛཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨུསྨཱ ཨཱཡུཾ པཊིཙྩ ཏིཊྛཏཱི’’ཏི.

‘‘ཨིདཱནེཝ ཁོ མཡཾ, ཨཱཝུསོ, ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ བྷཱསིཏཾ ཨེཝཾ ཨཱཛཱནཱམ – ‘ཨཱཡུ ¶ ཨུསྨཾ པཊིཙྩ ཏིཊྛཏཱི’ཏི. ཨིདཱནེཝ པན མཡཾ, ཨཱཝུསོ, ཨཱཡསྨཏོ ¶ སཱརིཔུཏྟསྶ བྷཱསིཏཾ ཨེཝཾ ཨཱཛཱནཱམ – ‘ཨུསྨཱ ཨཱཡུཾ པཊིཙྩ ཏིཊྛཏཱི’ཏི.

‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པནཱཝུསོ, ཨིམསྶ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠོ དཊྛབྦོ’’ཏི?

‘‘ཏེན ཧཱཝུསོ, ཨུཔམཾ ཏེ ཀརིསྶཱམི; ཨུཔམཱཡཔིདྷེཀཙྩེ ཝིཉྙཱུ པུརིསཱ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནནྟི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, ཏེལཔྤདཱིཔསྶ ཛྷཱཡཏོ ཨཙྩིཾ པཊིཙྩ ཨཱབྷཱ པཉྙཱཡཏི, ཨཱབྷཾ པཊིཙྩ ཨཙྩི པཉྙཱཡཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཱཡུ ཨུསྨཾ པཊིཙྩ ཏིཊྛཏི, ཨུསྨཱ ཨཱཡུཾ པཊིཙྩ ཏིཊྛཏཱི’’ཏི.

༤༥༧. ‘‘ཏེཝ ¶ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཱཡུསངྑཱརཱ, ཏེ ཝེདནིཡཱ དྷམྨཱ ཨུདཱཧུ ཨཉྙེ ཨཱཡུསངྑཱརཱ ཨཉྙེ ཝེདནིཡཱ དྷམྨཱ’’ཏི? ‘‘ན ཁོ ¶ , ཨཱཝུསོ, ཏེཝ ཨཱཡུསངྑཱརཱ ཏེ ཝེདནིཡཱ དྷམྨཱ. ཏེ ཙ ཧཱཝུསོ, ཨཱཡུསངྑཱརཱ ཨབྷཝིཾསུ ཏེ ཝེདནིཡཱ དྷམྨཱ, ན ཡིདཾ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣསྶ བྷིཀྑུནོ ཝུཊྛཱནཾ པཉྙཱཡེཐ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཉྙེ ཨཱཡུསངྑཱརཱ ཨཉྙེ ཝེདནིཡཱ དྷམྨཱ, ཏསྨཱ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣསྶ བྷིཀྑུནོ ཝུཊྛཱནཾ པཉྙཱཡཏཱི’’ཏི.

‘‘ཡདཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨིམཾ ཀཱཡཾ ཀཏི དྷམྨཱ ཛཧནྟི; ཨཐཱཡཾ ཀཱཡོ ཨུཛ྄ཛྷིཏོ ཨཝཀྑིཏྟོ སེཏི, ཡཐཱ ཀཊྛཾ ཨཙེཏན’’ནྟི?

‘‘ཡདཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨིམཾ ཀཱཡཾ ཏཡོ དྷམྨཱ ཛཧནྟི – ཨཱཡུ ཨུསྨཱ ཙ ཝིཉྙཱཎཾ; ཨཐཱཡཾ ཀཱཡོ ཨུཛ྄ཛྷིཏོ ཨཝཀྑིཏྟོ སེཏི, ཡཐཱ ཀཊྛཾ ཨཙེཏན’’ནྟི.

‘‘ཡྭཱཡཾ, ཨཱཝུསོ, མཏོ ཀཱལངྐཏོ, ཡོ ཙཱཡཾ བྷིཀྑུ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣོ – ཨིམེསཾ ཀིཾ ནཱནཱཀརཎ’’ནྟི?

‘‘ཡྭཱཡཾ, ཨཱཝུསོ, མཏོ ཀཱལངྐཏོ ཏསྶ ཀཱཡསངྑཱརཱ ནིརུདྡྷཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ¶ , ཝཙཱིསངྑཱརཱ ནིརུདྡྷཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ, ཙིཏྟསངྑཱརཱ ནིརུདྡྷཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ, ཨཱཡུ པརིཀྑཱིཎོ, ཨུསྨཱ ཝཱུཔསནྟཱ, ཨིནྡྲིཡཱནི པརིབྷིནྣཱནི. ཡོ ཙཱཡཾ བྷིཀྑུ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣོ ཏསྶཔི ཀཱཡསངྑཱརཱ ནིརུདྡྷཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ, ཝཙཱིསངྑཱརཱ ནིརུདྡྷཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ, ཙིཏྟསངྑཱརཱ ནིརུདྡྷཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ, ཨཱཡུ ན པརིཀྑཱིཎོ, ཨུསྨཱ ཨཝཱུཔསནྟཱ, ཨིནྡྲིཡཱནི ཝིཔྤསནྣཱནི. ཡྭཱཡཾ, ཨཱཝུསོ, མཏོ ཀཱལངྐཏོ, ཡོ ཙཱཡཾ བྷིཀྑུ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣོ – ཨིདཾ ནེསཾ ནཱནཱཀརཎ’’ནྟི.

༤༥༨. ‘‘ཀཏི ¶ པནཱཝུསོ, པཙྩཡཱ ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཙེཏོཝིམུཏྟིཡཱ སམཱཔཏྟིཡཱ’’ཏི?

‘‘ཙཏྟཱརོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པཙྩཡཱ ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཙེཏོཝིམུཏྟིཡཱ སམཱཔཏྟིཡཱ. ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིམེ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཙཏྟཱརོ པཙྩཡཱ ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཙེཏོཝིམུཏྟིཡཱ སམཱཔཏྟིཡཱ’’ཏི.

‘‘ཀཏི པནཱཝུསོ, པཙྩཡཱ ཨནིམིཏྟཱཡ ཙེཏོཝིམུཏྟིཡཱ སམཱཔཏྟིཡཱ’’ཏི?

‘‘དྭེ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པཙྩཡཱ ཨནིམིཏྟཱཡ ཙེཏོཝིམུཏྟིཡཱ སམཱཔཏྟིཡཱ ¶ – སབྦནིམིཏྟཱནཉྩ ཨམནསིཀཱརོ, ཨནིམིཏྟཱཡ ཙ དྷཱཏུཡཱ མནསིཀཱརོ. ཨིམེ ཁོ, ཨཱཝུསོ, དྭེ པཙྩཡཱ ཨནིམིཏྟཱཡ ཙེཏོཝིམུཏྟིཡཱ སམཱཔཏྟིཡཱ’’ཏི.

‘‘ཀཏི པནཱཝུསོ, པཙྩཡཱ ཨནིམིཏྟཱཡ ཙེཏོཝིམུཏྟིཡཱ ཋིཏིཡཱ’’ཏི?

‘‘ཏཡོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པཙྩཡཱ ཨནིམིཏྟཱཡ ཙེཏོཝིམུཏྟིཡཱ ¶ ཋིཏིཡཱ ¶ – སབྦནིམིཏྟཱནཉྩ ཨམནསིཀཱརོ, ཨནིམིཏྟཱཡ ཙ དྷཱཏུཡཱ མནསིཀཱརོ, པུབྦེ ཙ ཨབྷིསངྑཱརོ. ཨིམེ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏཡོ པཙྩཡཱ ཨནིམིཏྟཱཡ ཙེཏོཝིམུཏྟིཡཱ ཋིཏིཡཱ’’ཏི.

‘‘ཀཏི པནཱཝུསོ, པཙྩཡཱ ཨནིམིཏྟཱཡ ཙེཏོཝིམུཏྟིཡཱ ཝུཊྛཱནཱཡཱ’’ཏི?

‘‘དྭེ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པཙྩཡཱ ཨནིམིཏྟཱཡ ཙེཏོཝིམུཏྟིཡཱ ཝུཊྛཱནཱཡ – སབྦནིམིཏྟཱནཉྩ མནསིཀཱརོ, ཨནིམིཏྟཱཡ ཙ དྷཱཏུཡཱ ཨམནསིཀཱརོ. ཨིམེ ཁོ, ཨཱཝུསོ, དྭེ པཙྩཡཱ ཨནིམིཏྟཱཡ ཙེཏོཝིམུཏྟིཡཱ ཝུཊྛཱནཱཡཱ’’ཏི.

༤༥༩. ‘‘ཡཱ ཙཱཡཾ, ཨཱཝུསོ, ཨཔྤམཱཎཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི, ཡཱ ཙ ཨཱཀིཉྩཉྙཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི, ཡཱ ཙ སུཉྙཏཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི, ཡཱ ཙ ཨནིམིཏྟཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི – ཨིམེ དྷམྨཱ ནཱནཱཏྠཱ ཙེཝ ནཱནཱབྱཉྫནཱ ཙ ཨུདཱཧུ ཨེཀཏྠཱ བྱཉྫནམེཝ ནཱན’’ནྟི?

‘‘ཡཱ ཙཱཡཾ, ཨཱཝུསོ, ཨཔྤམཱཎཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི, ཡཱ ཙ ཨཱཀིཉྩཉྙཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི, ཡཱ ཙ སུཉྙཏཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི, ཡཱ ཙ ཨནིམིཏྟཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི – ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, པརིཡཱཡོ ཡཾ པརིཡཱཡཾ ཨཱགམྨ ཨིམེ དྷམྨཱ ནཱནཱཏྠཱ ཙེཝ ནཱནཱབྱཉྫནཱ ཙ; ཨཏྠི ཙ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པརིཡཱཡོ ཡཾ པརིཡཱཡཾ ཨཱགམྨ ཨིམེ དྷམྨཱ ཨེཀཏྠཱ, བྱཉྫནམེཝ ནཱནཾ’’.

‘‘ཀཏམོ ¶ ཙཱཝུསོ, པརིཡཱཡོ ཡཾ པརིཡཱཡཾ ཨཱགམྨ ཨིམེ དྷམྨཱ ནཱནཱཏྠཱ ཙེཝ ནཱནཱབྱཉྫནཱ ཙ’’?

‘‘ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཏཐཱ དུཏིཡཾ, ཏཐཱ ཏཏིཡཾ, ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ. ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ མེཏྟཱསཧགཏེན ¶ ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱབཛ྄ཛྷེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཀརུཎཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ…པེ… མུདིཏཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ… ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཏཐཱ དུཏིཡཾ, ཏཐཱ ཏཏིཡཾ, ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ. ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ¶ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱབཛ྄ཛྷེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཨཔྤམཱཎཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི’’.

‘‘ཀཏམཱ ཙཱཝུསོ, ཨཱཀིཉྩཉྙཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི’’?

‘‘ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ སབྦསོ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ནཏྠི ཀིཉྩཱིཏི ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཨཱཀིཉྩཉྙཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི’’.

‘‘ཀཏམཱ ཙཱཝུསོ, སུཉྙཏཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི’’?

‘‘ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨརཉྙགཏོ ཝཱ རུཀྑམཱུལགཏོ ཝཱ སུཉྙཱགཱརགཏོ ཝཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘སུཉྙམིདཾ ཨཏྟེན ཝཱ ཨཏྟནིཡེན ཝཱ’ཏི. ཨཡཾ ¶ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, སུཉྙཏཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི’’.

‘‘ཀཏམཱ ཙཱཝུསོ, ཨནིམིཏྟཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི’’?

‘‘ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ སབྦནིམིཏྟཱནཾ ཨམནསིཀཱརཱ ཨནིམིཏྟཾ ཙེཏོསམཱདྷིཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཨནིམིཏྟཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པརིཡཱཡོ ཡཾ པརིཡཱཡཾ ཨཱགམྨ ཨིམེ དྷམྨཱ ནཱནཱཏྠཱ ཙེཝ ནཱནཱབྱཉྫནཱ ཙ’’.

‘‘ཀཏམོ ཙཱཝུསོ, པརིཡཱཡོ ཡཾ པརིཡཱཡཾ ཨཱགམྨ ཨིམེ དྷམྨཱ ཨེཀཏྠཱ བྱཉྫནམེཝ ནཱནཾ’’?

‘‘རཱགོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པམཱཎཀརཎོ, དོསོ པམཱཎཀརཎོ, མོཧོ པམཱཎཀརཎོ. ཏེ ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ པཧཱིནཱ ¶ ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝཾཀཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཡཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཔྤམཱཎཱ ཙེཏོཝིམུཏྟིཡོ, ཨཀུཔྤཱ ཏཱསཾ ཙེཏོཝིམུཏྟི ཨགྒམཀྑཱཡཏི. སཱ ཁོ པནཱཀུཔྤཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི སུཉྙཱ རཱགེན, སུཉྙཱ དོསེན, སུཉྙཱ མོཧེན. རཱགོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཀིཉྩནོ, དོསོ ཀིཉྩནོ, མོཧོ ཀིཉྩནོ. ཏེ ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ པཧཱིནཱ ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝཾཀཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཡཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཱཀིཉྩཉྙཱ ཙེཏོཝིམུཏྟིཡོ, ཨཀུཔྤཱ ཏཱསཾ ཙེཏོཝིམུཏྟི ཨགྒམཀྑཱཡཏི. སཱ ཁོ པནཱཀུཔྤཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི སུཉྙཱ རཱགེན, སུཉྙཱ དོསེན ¶ , སུཉྙཱ མོཧེན. རཱགོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ནིམིཏྟཀརཎོ, དོསོ ནིམིཏྟཀརཎོ, མོཧོ ནིམིཏྟཀརཎོ. ཏེ ¶ ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ པཧཱིནཱ ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝཾཀཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཡཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨནིམིཏྟཱ ཙེཏོཝིམུཏྟིཡོ, ཨཀུཔྤཱ ཏཱསཾ ཙེཏོཝིམུཏྟི ཨགྒམཀྑཱཡཏི. སཱ ཁོ པནཱཀུཔྤཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི སུཉྙཱ རཱགེན, སུཉྙཱ དོསེན, སུཉྙཱ མོཧེན. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པརིཡཱཡོ ཡཾ པརིཡཱཡཾ ཨཱགམྨ ཨིམེ དྷམྨཱ ཨེཀཏྠཱ བྱཉྫནམེཝ ནཱན’’ནྟི.

ཨིདམཝོཙཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀོཊྛིཀོ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

མཧཱཝེདལླསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཏཏིཡཾ.

༤. ཙཱུལ༹ཝེདལླསུཏྟཾ

༤༦༠. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཨཐ ཁོ ཝིསཱཁོ ཨུཔཱསཀོ ཡེན དྷམྨདིནྣཱ བྷིཀྑུནཱི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ དྷམྨདིནྣཾ བྷིཀྑུནིཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཝིསཱཁོ ཨུཔཱསཀོ དྷམྨདིནྣཾ བྷིཀྑུནིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘སཀྐཱཡོ སཀྐཱཡོ’ཏི, ཨཡྻེ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམོ ནུ ཁོ, ཨཡྻེ, སཀྐཱཡོ ཝུཏྟོ བྷགཝཏཱ’’ཏི? ‘‘པཉྩ ཁོ ཨིམེ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ སཀྐཱཡོ ཝུཏྟོ བྷགཝཏཱ, སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཨིམེ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ སཀྐཱཡོ ཝུཏྟོ བྷགཝཏཱ’’ཏི.

‘‘སཱདྷཡྻེ’’ཏི ཁོ ཝིསཱཁོ ཨུཔཱསཀོ དྷམྨདིནྣཱཡ བྷིཀྑུནིཡཱ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ དྷམྨདིནྣཾ བྷིཀྑུནིཾ ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ ཨཔུཙྪི – ‘‘‘སཀྐཱཡསམུདཡོ སཀྐཱཡསམུདཡོ’ཏི, ཨཡྻེ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམོ ནུ ཁོ, ཨཡྻེ, སཀྐཱཡསམུདཡོ ཝུཏྟོ བྷགཝཏཱ’’ཏི? ‘‘ཡཱཡཾ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཏཎྷཱ པོནོབྦྷཝིཀཱ ནནྡཱིརཱགསཧགཏཱ ཏཏྲཏཏྲཱབྷིནནྡིནཱི, སེཡྻཐིདཾ – ཀཱམཏཎྷཱ བྷཝཏཎྷཱ ཝིབྷཝཏཎྷཱ; ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, སཀྐཱཡསམུདཡོ ཝུཏྟོ བྷགཝཏཱ’’ཏི.

‘‘‘སཀྐཱཡནིརོདྷོ ¶ སཀྐཱཡནིརོདྷོ’ཏི, ཨཡྻེ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམོ ནུ ཁོ, ཨཡྻེ, སཀྐཱཡནིརོདྷོ ཝུཏྟོ བྷགཝཏཱ’’ཏི?

‘‘ཡོ ¶ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཏསྶཱཡེཝ ཏཎྷཱཡ ཨསེསཝིརཱགནིརོདྷོ ཙཱགོ པཊིནིསྶགྒོ མུཏྟི ཨནཱལཡོ; ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, སཀྐཱཡནིརོདྷོ ཝུཏྟོ བྷགཝཏཱ’’ཏི.

‘‘‘སཀྐཱཡནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ སཀྐཱཡནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི, ཨཡྻེ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཱ ནུ ཁོ, ཨཡྻེ, སཀྐཱཡནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ’’ཏི?

‘‘ཨཡམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ སཀྐཱཡནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ, སེཡྻཐིདཾ ¶ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷཱི’’ཏི.

‘‘ཏཉྙེཝ ནུ ཁོ, ཨཡྻེ, ཨུཔཱདཱནཾ ཏེ [ཏེཝ (སཱི.)] པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཨུདཱཧུ ཨཉྙཏྲ པཉྩཧུཔཱདཱནཀྑནྡྷེཧི ཨུཔཱདཱན’’ནྟི? ‘‘ན ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཏཉྙེཝ ཨུཔཱདཱནཾ ཏེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ, ནཱཔི ¶ ཨཉྙཏྲ པཉྩཧུཔཱདཱནཀྑནྡྷེཧི ཨུཔཱདཱནཾ. ཡོ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཚནྡརཱགོ ཏཾ ཏཏྠ ཨུཔཱདཱན’’ནྟི.

༤༦༡. ‘‘ཀཐཾ པནཱཡྻེ, སཀྐཱཡདིཊྛི ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ, ཨརིཡཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ, སཔྤུརིསཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ, རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ, ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཝེདནཾ…པེ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ, ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཨེཝཾ ཁོ ¶ , ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, སཀྐཱཡདིཊྛི ཧོཏཱི’’ཏི.

‘‘ཀཐཾ པནཱཡྻེ, སཀྐཱཡདིཊྛི ན ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷཱཝུསོ ཝིསཱཁ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ, ཨརིཡཱནཾ དསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ, སཔྤུརིསཱནཾ དསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ, ན རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ, ན ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, ན རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ན ཝེདནཾ…པེ… ན སཉྙཾ… ན སངྑཱརེ…པེ… ན ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ ¶ , ན ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ན ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, སཀྐཱཡདིཊྛི ན ཧོཏཱི’’ཏི.

༤༦༢. ‘‘ཀཏམོ པནཱཡྻེ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ’’ཏི?

‘‘ཨཡམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ ¶ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷཱི’’ཏི. ‘‘ཨརིཡོ པནཱཡྻེ, ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ སངྑཏོ ཨུདཱཧུ ཨསངྑཏོ’’ཏི?

‘‘ཨརིཡོ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ སངྑཏོ’’ཏི ¶ .

‘‘ཨརིཡེན ནུ ཁོ, ཨཡྻེ, ཨཊྛངྒིཀེན མགྒེན ཏཡོ ཁནྡྷཱ སངྒཧིཏཱ ཨུདཱཧུ ཏཱིཧི ཁནྡྷེཧི ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ སངྒཧིཏོ’’ཏི?

‘‘ན ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཨརིཡེན ཨཊྛངྒིཀེན མགྒེན ཏཡོ ཁནྡྷཱ སངྒཧིཏཱ; ཏཱིཧི ཙ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཁནྡྷེཧི ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ སངྒཧིཏོ. ཡཱ ཙཱཝུསོ ཝིསཱཁ, སམྨཱཝཱཙཱ ཡོ ཙ སམྨཱཀམྨནྟོ ཡོ ཙ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ ཨིམེ དྷམྨཱ ¶ སཱིལཀྑནྡྷེ སངྒཧིཏཱ. ཡོ ཙ སམྨཱཝཱཡཱམོ ཡཱ ཙ སམྨཱསཏི ཡོ ཙ སམྨཱསམཱདྷི ཨིམེ དྷམྨཱ སམཱདྷིཀྑནྡྷེ སངྒཧིཏཱ. ཡཱ ཙ སམྨཱདིཊྛི ཡོ ཙ སམྨཱསངྐཔྤོ, ཨིམེ དྷམྨཱ པཉྙཱཀྑནྡྷེ སངྒཧིཏཱ’’ཏི.

‘‘ཀཏམོ པནཱཡྻེ, སམཱདྷི, ཀཏམེ དྷམྨཱ སམཱདྷིནིམིཏྟཱ, ཀཏམེ དྷམྨཱ སམཱདྷིཔརིཀྑཱརཱ, ཀཏམཱ སམཱདྷིབྷཱཝནཱ’’ཏི?

‘‘ཡཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཙིཏྟསྶ ཨེཀགྒཏཱ ཨཡཾ སམཱདྷི; ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནཱ སམཱདྷིནིམིཏྟཱ; ཙཏྟཱརོ སམྨཔྤདྷཱནཱ སམཱདྷིཔརིཀྑཱརཱ. ཡཱ ཏེསཾཡེཝ དྷམྨཱནཾ ཨཱསེཝནཱ བྷཱཝནཱ བཧུལཱིཀམྨཾ, ཨཡཾ ཨེཏྠ སམཱདྷིབྷཱཝནཱ’’ཏི.

༤༦༣. ‘‘ཀཏི པནཱཡྻེ, སངྑཱརཱ’’ཏི?

‘‘ཏཡོམེ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, སངྑཱརཱ – ཀཱཡསངྑཱརོ, ཝཙཱིསངྑཱརོ, ཙིཏྟསངྑཱརོ’’ཏི.

‘‘ཀཏམོ པནཱཡྻེ, ཀཱཡསངྑཱརོ, ཀཏམོ ཝཙཱིསངྑཱརོ, ཀཏམོ ཙིཏྟསངྑཱརོ’’ཏི?

‘‘ཨསྶཱསཔསྶཱསཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཀཱཡསངྑཱརོ, ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱ ཝཙཱིསངྑཱརོ, སཉྙཱ ཙ ཝེདནཱ ཙ ཙིཏྟསངྑཱརོ’’ཏི.

‘‘ཀསྨཱ པནཱཡྻེ, ཨསྶཱསཔསྶཱསཱ ཀཱཡསངྑཱརོ, ཀསྨཱ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱ ཝཙཱིསངྑཱརོ, ཀསྨཱ སཉྙཱ ཙ ཝེདནཱ ཙ ཙིཏྟསངྑཱརོ’’ཏི?

‘‘ཨསྶཱསཔསྶཱསཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ ¶ ཝིསཱཁ, ཀཱཡིཀཱ ཨེཏེ དྷམྨཱ ཀཱཡཔྤཊིབདྡྷཱ, ཏསྨཱ ཨསྶཱསཔསྶཱསཱ ཀཱཡསངྑཱརོ. པུབྦེ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཝིཏཀྐེཏྭཱ ཝིཙཱརེཏྭཱ པཙྪཱ ཝཱཙཾ བྷིནྡཏི, ཏསྨཱ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱ ཝཙཱིསངྑཱརོ. སཉྙཱ ཙ ཝེདནཱ ཙ ཙེཏསིཀཱ ཨེཏེ དྷམྨཱ ¶ ཙིཏྟཔྤཊིབདྡྷཱ, ཏསྨཱ སཉྙཱ ཙ ཝེདནཱ ཙ ཙིཏྟསངྑཱརོ’’ཏི.

༤༦༤. ‘‘ཀཐཾ ¶ པནཱཡྻེ, སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟི ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘ན ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔཛྫནྟསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧཾ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔཛྫིསྶ’ནྟི ཝཱ, ‘ཨཧཾ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔཛྫཱམཱི’ཏི ཝཱ, ‘ཨཧཾ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣོ’ཏི ཝཱ. ཨཐ ཁྭཱསྶ པུབྦེཝ ཏཐཱ ཙིཏྟཾ བྷཱཝིཏཾ ཧོཏི ཡཾ ཏཾ ཏཐཏྟཱཡ ཨུཔནེཏཱི’’ཏི.

‘‘སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔཛྫནྟསྶ ¶ པནཱཡྻེ, བྷིཀྑུནོ ཀཏམེ དྷམྨཱ པཋམཾ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི – ཡདི ཝཱ ཀཱཡསངྑཱརོ, ཡདི ཝཱ ཝཙཱིསངྑཱརོ, ཡདི ཝཱ ཙིཏྟསངྑཱརོ’’ཏི? ‘‘སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔཛྫནྟསྶ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, བྷིཀྑུནོ པཋམཾ ནིརུཛ྄ཛྷཏི ཝཙཱིསངྑཱརོ, ཏཏོ ཀཱཡསངྑཱརོ, ཏཏོ ཙིཏྟསངྑཱརོ’’ཏི.

‘‘ཀཐཾ པནཱཡྻེ, སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛཱནཾ ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘ན ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛཧནྟསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧཾ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛཧིསྶ’ནྟི ཝཱ, ‘ཨཧཾ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛཧཱམཱི’ཏི ཝཱ, ‘ཨཧཾ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛིཏོ’ཏི ཝཱ. ཨཐ ཁྭཱསྶ པུབྦེཝ ཏཐཱ ཙིཏྟཾ བྷཱཝིཏཾ ཧོཏི ཡཾ ཏཾ ཏཐཏྟཱཡ ཨུཔནེཏཱི’’ཏི.

‘‘སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛཧནྟསྶ པནཱཡྻེ, བྷིཀྑུནོ ཀཏམེ དྷམྨཱ པཋམཾ ཨུཔྤཛྫནྟི – ཡདི ཝཱ ཀཱཡསངྑཱརོ, ཡདི ཝཱ ཝཙཱིསངྑཱརོ, ཡདི ¶ ཝཱ ཙིཏྟསངྑཱརོ’’ཏི? ‘‘སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛཧནྟསྶ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, བྷིཀྑུནོ པཋམཾ ཨུཔྤཛྫཏི ཙིཏྟསངྑཱརོ, ཏཏོ ཀཱཡསངྑཱརོ, ཏཏོ ཝཙཱིསངྑཱརོ’’ཏི.

‘‘སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛིཏཾ པནཱཡྻེ, བྷིཀྑུཾ ཀཏི ཕསྶཱ ཕུསནྟཱི’’ཏི? ‘‘སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛིཏཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ ¶ ཝིསཱཁ, བྷིཀྑུཾ ཏཡོ ཕསྶཱ ཕུསནྟི – སུཉྙཏོ ཕསྶོ, ཨནིམིཏྟོ ཕསྶོ, ཨཔྤཎིཧིཏོ ཕསྶོ’’ཏི.

‘‘སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛིཏསྶ པནཱཡྻེ, བྷིཀྑུནོ ཀིཾནིནྣཾ ཙིཏྟཾ ཧོཏི ཀིཾཔོཎཾ ཀིཾཔབྦྷཱར’’ནྟི? ‘‘སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛིཏསྶ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, བྷིཀྑུནོ ཝིཝེཀནིནྣཾ ཙིཏྟཾ ཧོཏི, ཝིཝེཀཔོཎཾ ཝིཝེཀཔབྦྷཱར’’ནྟི.

༤༦༥. ‘‘ཀཏི ¶ པནཱཡྻེ, ཝེདནཱ’’ཏི?

‘‘ཏིསྶོ ཁོ ཨིམཱ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཝེདནཱ – སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ’’ཏི.

‘‘ཀཏམཱ པནཱཡྻེ, སུཁཱ ཝེདནཱ, ཀཏམཱ དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཀཏམཱ ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ’’ཏི?

‘‘ཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཀཱཡིཀཾ ཝཱ ཙེཏསིཀཾ ཝཱ སུཁཾ སཱཏཾ ཝེདཡིཏཾ – ཨཡཾ སུཁཱ ཝེདནཱ. ཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཀཱཡིཀཾ ཝཱ ཙེཏསིཀཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཨསཱཏཾ ཝེདཡིཏཾ – ཨཡཾ དུཀྑཱ ཝེདནཱ. ཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཀཱཡིཀཾ ཝཱ ཙེཏསིཀཾ ཝཱ ནེཝ སཱཏཾ ནཱསཱཏཾ ཝེདཡིཏཾ – ཨཡཾ ཨདུཀྑམསུཁཱ ¶ ཝེདནཱ’’ཏི.

‘‘སུཁཱ པནཱཡྻེ, ཝེདནཱ ཀིཾསུཁཱ ཀིཾདུཀྑཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཀིཾསུཁཱ ཀིཾདུཀྑཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ ཀིཾསུཁཱ ཀིཾདུཀྑཱ’’ཏི?

‘‘སུཁཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཝེདནཱ ཋིཏིསུཁཱ ཝིཔརིཎཱམདུཀྑཱ; དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཋིཏིདུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམསུཁཱ ¶ ; ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ ཉཱཎསུཁཱ ཨཉྙཱཎདུཀྑཱ’’ཏི.

‘‘སུཁཱཡ པནཱཡྻེ, ཝེདནཱཡ ཀིཾ ཨནུསཡོ ཨནུསེཏི, དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཀིཾ ཨནུསཡོ ཨནུསེཏི, ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཀིཾ ཨནུསཡོ ཨནུསེཏཱི’’ཏི?

‘‘སུཁཱཡ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཝེདནཱཡ རཱགཱནུསཡོ ཨནུསེཏི, དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ པཊིགྷཱནུསཡོ ཨནུསེཏི, ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཨཝིཛྫཱནུསཡོ ཨནུསེཏཱི’’ཏི.

‘‘སབྦཱཡ ནུ ཁོ, ཨཡྻེ, སུཁཱཡ ཝེདནཱཡ རཱགཱནུསཡོ ཨནུསེཏི, སབྦཱཡ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ པཊིགྷཱནུསཡོ ཨནུསེཏི, སབྦཱཡ ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཨཝིཛྫཱནུསཡོ ཨནུསེཏཱི’’ཏི?

‘‘ན ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, སབྦཱཡ སུཁཱཡ ཝེདནཱཡ རཱགཱནུསཡོ ཨནུསེཏི, ན སབྦཱཡ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ པཊིགྷཱནུསཡོ ཨནུསེཏི, ན སབྦཱཡ ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཨཝིཛྫཱནུསཡོ ཨནུསེཏཱི’’ཏི.

‘‘སུཁཱཡ ¶ པནཱཡྻེ, ཝེདནཱཡ ཀིཾ པཧཱཏབྦཾ, དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཀིཾ པཧཱཏབྦཾ, ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཀིཾ པཧཱཏབྦ’’ནྟི?

‘‘སུཁཱཡ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཝེདནཱཡ རཱགཱནུསཡོ པཧཱཏབྦོ, དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ པཊིགྷཱནུསཡོ པཧཱཏབྦོ, ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཨཝིཛྫཱནུསཡོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི.

‘‘སབྦཱཡ ¶ ནུ ཁོ, ཨཡྻེ, སུཁཱཡ ཝེདནཱཡ རཱགཱནུསཡོ པཧཱཏབྦོ, སབྦཱཡ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ པཊིགྷཱནུསཡོ པཧཱཏབྦོ, སབྦཱཡ ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཨཝིཛྫཱནུསཡོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི?

‘‘ན ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, སབྦཱཡ སུཁཱཡ ཝེདནཱཡ རཱགཱནུསཡོ པཧཱཏབྦོ, ན སབྦཱཡ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ པཊིགྷཱནུསཡོ པཧཱཏབྦོ ¶ , ན སབྦཱཡ ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཨཝིཛྫཱནུསཡོ པཧཱཏབྦོ. ཨིདྷཱཝུསོ ཝིསཱཁ, བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. རཱགཾ ཏེན པཛཧཏི, ན ཏཏྠ རཱགཱནུསཡོ ཨནུསེཏི. ཨིདྷཱཝུསོ ཝིསཱཁ, བྷིཀྑུ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཀུདཱསྶུ ནཱམཱཧཾ ཏདཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརིསྶཱམི ཡདརིཡཱ ཨེཏརཧི ཨཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརནྟཱི’ཏི? ཨིཏི ཨནུཏྟརེསུ ཝིམོཀྑེསུ པིཧཾ ཨུཔཊྛཱཔཡཏོ ¶ ཨུཔྤཛྫཏི པིཧཱཔྤཙྩཡཱ དོམནསྶཾ. པཊིགྷཾ ཏེན པཛཧཏི, ན ཏཏྠ པཊིགྷཱནུསཡོ ཨནུསེཏི. ཨིདྷཱཝུསོ ཝིསཱཁ, བྷིཀྑུ སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ, དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ, པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ, ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཝིཛྫཾ ཏེན པཛཧཏི, ན ཏཏྠ ཨཝིཛྫཱནུསཡོ ཨནུསེཏཱི’’ཏི.

༤༦༦. ‘‘སུཁཱཡ པནཱཡྻེ, ཝེདནཱཡ ཀིཾ པཊིབྷཱགོ’’ཏི?

‘‘སུཁཱཡ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཝེདནཱཡ དུཀྑཱ ཝེདནཱ པཊིབྷཱགོ’’ཏི.

‘‘དུཀྑཱཡ པནྣཱཡྻེ, ཝེདནཱཡ ཀིཾ པཊིབྷཱགོ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཱཡ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཝེདནཱཡ སུཁཱ ཝེདནཱ པཊིབྷཱགོ’’ཏི.

‘‘ཨདུཀྑམསུཁཱཡ པནཱཡྻེ, ཝེདནཱཡ ཀིཾ པཊིབྷཱགོ’’ཏི?

‘‘ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཝེདནཱཡ ཨཝིཛྫཱ པཊིབྷཱགོ’’ཏི.

‘‘ཨཝིཛྫཱཡ པནཱཡྻེ, ཀིཾ པཊིབྷཱགོ’’ཏི?

‘‘ཨཝིཛྫཱཡ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཝིཛྫཱ པཊིབྷཱགོ’’ཏི.

‘‘ཝིཛྫཱཡ པནཱཡྻེ, ཀིཾ པཊིབྷཱགོ’’ཏི?

‘‘ཝིཛྫཱཡ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ཝིམུཏྟི པཊིབྷཱགོ’’ཏི.

‘‘ཝིམུཏྟིཡཱ པནཱཡྻེ ¶ , ཀིཾ པཊིབྷཱགོ’’ཏི?

‘‘ཝིམུཏྟིཡཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, ནིབྦཱནཾ པཊིབྷཱགོ’’ཏི.

‘‘ནིབྦཱནསྶ པནཱཡྻེ, ཀིཾ པཊིབྷཱགོ’’ཏི? ‘‘ཨཙྩཡཱསི, ཨཱཝུསོ [ཨཙྩསརཱཝུསོ (སཱི. པཱི.), ཨཙྩསྶརཱཝུསོ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཝིསཱཁ, པཉྷཾ, ནཱསཀྑི པཉྷཱནཾ པརིཡནྟཾ གཧེཏུཾ. ནིབྦཱནོགདྷཉྷི, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, བྲཧྨཙརིཡཾ, ནིབྦཱནཔརཱཡནཾ ནིབྦཱནཔརིཡོསཱནཾ. ཨཱཀངྑམཱནོ ཙ ཏྭཾ, ཨཱཝུསོ ཝིསཱཁ, བྷགཝནྟཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏམཏྠཾ པུཙྪེཡྻཱསི, ཡཐཱ ཙ ཏེ བྷགཝཱ བྱཱཀརོཏི ཏཐཱ ནཾ དྷཱརེཡྻཱསཱི’’ཏི.

༤༦༧. ཨཐ ཁོ ཝིསཱཁོ ཨུཔཱསཀོ དྷམྨདིནྣཱཡ བྷིཀྑུནིཡཱ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ དྷམྨདིནྣཾ བྷིཀྑུནིཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཝིསཱཁོ ཨུཔཱསཀོ ཡཱཝཏཀོ ཨཧོསི དྷམྨདིནྣཱཡ བྷིཀྑུནིཡཱ སདྡྷིཾ ཀཐཱསལླཱཔོ ཏཾ སབྦཾ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷགཝཱ ཝིསཱཁཾ ཨུཔཱསཀཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘པཎྜིཏཱ, ཝིསཱཁ, དྷམྨདིནྣཱ བྷིཀྑུནཱི, མཧཱཔཉྙཱ, ཝིསཱཁ, དྷམྨདིནྣཱ བྷིཀྑུནཱི. མཾ ཙེཔི ཏྭཾ, ཝིསཱཁ, ཨེཏམཏྠཾ པུཙྪེཡྻཱསི, ཨཧམྤི ཏཾ ཨེཝམེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཾ, ཡཐཱ ¶ ཏཾ དྷམྨདིནྣཱཡ བྷིཀྑུནིཡཱ བྱཱཀཏཾ. ཨེསོ ཙེཝེཏསྶ [ཨེསོཝེཏསྶ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཨཏྠོ. ཨེཝཉྩ ནཾ [ཨེཝམེཏཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)] དྷཱརེཧཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཝིསཱཁོ ཨུཔཱསཀོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

ཙཱུལ༹ཝེདལླསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཙཱུལ༹དྷམྨསམཱདཱནསུཏྟཾ

༤༦༨. ཨེཝཾ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཙཏྟཱརིམཱནི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཱནི. ཀཏམཱནི ཙཏྟཱརི? ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣསུཁཾ ཨཱཡཏིཾ དུཀྑཝིཔཱཀཾ; ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ ¶ , དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣདུཀྑཉྩེཝ ཨཱཡཏིཉྩ དུཀྑཝིཔཱཀཾ; ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣདུཀྑཾ ཨཱཡཏིཾ སུཁཝིཔཱཀཾ; ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣསུཁཉྩེཝ ཨཱཡཏིཉྩ སུཁཝིཔཱཀཾ’’.

༤༦༩. ‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣསུཁཾ ཨཱཡཏིཾ དུཀྑཝིཔཱཀཾ? སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ‘ནཏྠི ཀཱམེསུ དོསོ’ཏི. ཏེ ཀཱམེསུ པཱཏབྱཏཾ ཨཱཔཛྫནྟི. ཏེ ཁོ མོལི༹བདྡྷཱཧི [མོལི༹བནྡྷཱཧི (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] པརིབྦཱཛིཀཱཧི པརིཙཱརེནྟི. ཏེ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཀིཾསུ ནཱམ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཀཱམེསུ ཨནཱགཏབྷཡཾ སམྤསྶམཱནཱ ཀཱམཱནཾ པཧཱནམཱཧཾསུ, ཀཱམཱནཾ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི? སུཁོ ཨིམིསྶཱ པརིབྦཱཛིཀཱཡ ཏརུཎཱཡ མུདུཀཱཡ ལོམསཱཡ བཱཧཱཡ སམྥསྶོ’ཏི ཏེ ཀཱམེསུ པཱཏབྱཏཾ ཨཱཔཛྫནྟི. ཏེ ཀཱམེསུ པཱཏབྱཏཾ ཨཱཔཛྫིཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ ¶ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཏེ ཏཏྠ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདཡནྟི. ཏེ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨིདཾ ཁོ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཀཱམེསུ ཨནཱགཏབྷཡཾ སམྤསྶམཱནཱ ཀཱམཱནཾ པཧཱནམཱཧཾསུ, ཀཱམཱནཾ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ཨིམེ ཧི མཡཾ ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ ¶ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདཡཱམཱ’ཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, གིམྷཱནཾ པཙྪིམེ མཱསེ མཱལུཝཱསིཔཱཊིཀཱ ཕལེཡྻ. ཨཐ ཁོ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱལུཝཱབཱིཛཾ ཨཉྙཏརསྨིཾ སཱལམཱུལེ ནིཔཏེཡྻ. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡཱ ཏསྨིཾ སཱལེ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཏཱ སཱ བྷཱིཏཱ སཾཝིགྒཱ སནྟཱསཾ ཨཱཔཛྫེཡྻ. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏསྨིཾ སཱལེ ཨདྷིཝཏྠཱཡ དེཝཏཱཡ མིཏྟཱམཙྩཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ ཨཱརཱམདེཝཏཱ ཝནདེཝཏཱ རུཀྑདེཝཏཱ ཨོསདྷིཏིཎཝནཔྤཏཱིསུ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཏཱ སངྒམྨ སམཱགམྨ ཨེཝཾ སམསྶཱསེཡྻུཾ – ‘མཱ བྷཝཾ བྷཱཡི, མཱ བྷཝཾ བྷཱཡི; ཨཔྤེཝ ནཱམེཏཾ མཱལུཝཱབཱིཛཾ ¶ མོརོ ཝཱ གིལེཡྻ [མོརོ ཝཱ གིལེཡྻ, གོདྷཱ ཝཱ ཁཱདེཡྻ (ཀ.)], མགོ ཝཱ ཁཱདེཡྻ, དཝཌཱཧོ [ཝནདཱཧོ (ཀ.)] ཝཱ ཌཧེཡྻ, ཝནཀམྨིཀཱ ཝཱ ཨུདྡྷརེཡྻུཾ, ཨུཔཙིཀཱ ཝཱ ཨུཊྛཧེཡྻུཾ [ཨུདྲབྷེཡྻུཾ (སཱི. པཱི. ཀ.)], ཨབཱིཛཾ ཝཱ པནསྶཱ’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱལུཝཱབཱིཛཾ ནེཝ མོརོ གིལེཡྻ, ན མགོ ཁཱདེཡྻ, ན དཝཌཱཧོ ཌཧེཡྻ, ན ཝནཀམྨིཀཱ ཨུདྡྷརེཡྻུཾ, ན ཨུཔཙིཀཱ ཨུཊྛཧེཡྻུཾ, བཱིཛཉྩ པནསྶ ཏཾ པཱཝུསྶཀེན མེགྷེན ཨབྷིཔྤཝུཊྛཾ ¶ སམྨདེཝ ཝིརུཧེཡྻ. སཱསྶ མཱལུཝཱལཏཱ ཏརུཎཱ མུདུཀཱ ལོམསཱ ཝིལམྦིནཱི, སཱ ཏཾ སཱལཾ ཨུཔནིསེཝེཡྻ. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏསྨིཾ སཱལེ ཨདྷིཝཏྠཱཡ དེཝཏཱཡ ཨེཝམསྶ – ‘ཀིཾསུ ནཱམ ཏེ ¶ བྷོནྟོ མིཏྟཱམཙྩཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ ཨཱརཱམདེཝཏཱ ཝནདེཝཏཱ རུཀྑདེཝཏཱ ཨོསདྷིཏིཎཝནཔྤཏཱིསུ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཏཱ མཱལུཝཱབཱིཛེ ཨནཱགཏབྷཡཾ སམྤསྶམཱནཱ སངྒམྨ སམཱགམྨ ཨེཝཾ སམསྶཱསེསུཾ [སམསྶཱསེཡྻུཾ (ཀ.)] – ‘‘མཱ བྷཝཾ བྷཱཡི མཱ བྷཝཾ བྷཱཡི, ཨཔྤེཝ ནཱམེཏཾ མཱལུཝཱབཱིཛཾ མོརོ ཝཱ གིལེཡྻ, མགོ ཝཱ ཁཱདེཡྻ, དཝཌཱཧོ ཝཱ ཌཧེཡྻ, ཝནཀམྨིཀཱ ཝཱ ཨུདྡྷརེཡྻུཾ, ཨུཔཙིཀཱ ཝཱ ཨུཊྛཧེཡྻུཾ, ཨབཱིཛཾ ཝཱ པནསྶཱ’’ཏི; སུཁོ ཨིམིསྶཱ མཱལུཝཱལཏཱཡ ཏརུཎཱཡ མུདུཀཱཡ ལོམསཱཡ ཝིལམྦིནིཡཱ སམྥསྶོ’ཏི. སཱ ཏཾ སཱལཾ ཨནུཔརིཧརེཡྻ. སཱ ཏཾ སཱལཾ ཨནུཔརིཧརིཏྭཱ ཨུཔརི ཝིཊབྷིཾ [ཝིཊཔཾ (སྱཱ. ཊྛ.)] ཀརེཡྻ. ཨུཔརི ཝིཊབྷིཾ ཀརིཏྭཱ ཨོགྷནཾ ཛནེཡྻ. ཨོགྷནཾ ཛནེཏྭཱ ཡེ ཏསྶ སཱལསྶ མཧནྟཱ མཧནྟཱ ཁནྡྷཱ ཏེ པདཱལེཡྻ. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏསྨིཾ སཱལེ ཨདྷིཝཏྠཱཡ དེཝཏཱཡ ཨེཝམསྶ – ‘ཨིདཾ ཁོ ཏེ བྷོནྟོ མིཏྟཱམཙྩཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ ཨཱརཱམདེཝཏཱ ཝནདེཝཏཱ རུཀྑདེཝཏཱ ཨོསདྷིཏིཎཝནཔྤཏཱིསུ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཏཱ མཱལུཝཱབཱིཛེ ཨནཱགཏབྷཡཾ སམྤསྶམཱནཱ སངྒམྨ སམཱགམྨ ཨེཝཾ སམསྶཱསེསུཾ [སམསྶཱསེཡྻུཾ (ཀ.)] – ‘‘མཱ བྷཝཾ བྷཱཡི མཱ བྷཝཾ བྷཱཡི, ཨཔྤེཝ ནཱམེཏཾ མཱལུཝཱབཱིཛཾ མོརོ ཝཱ གིལེཡྻ, མགོ ¶ ཝཱ ཁཱདེཡྻ, དཝཌཱཧོ ཝཱ ཌཧེཡྻ, ཝནཀམྨིཀཱ ཝཱ ཨུདྡྷརེཡྻུཾ, ཨུཔཙིཀཱ ཝཱ ཨུཊྛཧེཡྻུཾ ཨབཱིཛཾ ཝཱ པནསྶཱ’’ཏི. ཡཉྩཱཧཾ [ཡཾ ཝཱཧཾ (ཀ.), སྭཱཧཾ (སྱཱ. ཀཾ.)] མཱལུཝཱབཱིཛཧེཏུ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདཡཱམཱི’ཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སནྟི ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ ‘ནཏྠི ཀཱམེསུ དོསོ’ཏི ¶ . ཏེ ཀཱམེསུ པཱཏབྱཏཾ ཨཱཔཛྫནྟི. ཏེ མོལི༹བདྡྷཱཧི པརིབྦཱཛིཀཱཧི པརིཙཱརེནྟི. ཏེ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཀིཾསུ ནཱམ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཀཱམེསུ ཨནཱགཏབྷཡཾ སམྤསྶམཱནཱ ཀཱམཱནཾ པཧཱནམཱཧཾསུ, ཀཱམཱནཾ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི? སུཁོ ཨིམིསྶཱ པརིབྦཱཛིཀཱཡ ཏརུཎཱཡ མུདུཀཱཡ ལོམསཱཡ བཱཧཱཡ སམྥསྶོ’ཏི. ཏེ ཀཱམེསུ པཱཏབྱཏཾ ཨཱཔཛྫནྟི. ཏེ ཀཱམེསུ པཱཏབྱཏཾ ཨཱཔཛྫིཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཏེ ཏཏྠ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ¶ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདཡནྟི. ཏེ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨིདཾ ཁོ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཀཱམེསུ ཨནཱགཏབྷཡཾ སམྤསྶམཱནཱ ཀཱམཱནཾ པཧཱནམཱཧཾསུ, ཀཱམཱནཾ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི. ཨིམེ ཧི ¶ མཡཾ ཀཱམཧེཏུ ཀཱམནིདཱནཾ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདཡཱམཱ’ཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣསུཁཾ ཨཱཡཏིཾ དུཀྑཝིཔཱཀཾ.

༤༧༠. ‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣདུཀྑཉྩེཝ ཨཱཡཏིཉྩ དུཀྑཝིཔཱཀཾ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཨཙེལཀོ ཧོཏི མུཏྟཱཙཱརོ ཧཏྠཱཔལེཁནོ, ནཨེཧིབྷདྡནྟིཀོ, ནཏིཊྛབྷདྡནྟིཀོ, ནཱབྷིཧཊཾ, ན ཨུདྡིསྶཀཏཾ, ན ནིམནྟནཾ སཱདིཡཏི, སོ ན ཀུམྦྷིམུཁཱ པཊིགྒཎྷཱཏི, ན ཀལོ༹པིམུཁཱ པཊིགྒཎྷཱཏི, ན ཨེལ༹ཀམནྟརཾ, ན དཎྜམནྟརཾ, ན མུསལམནྟརཾ, ན དྭིནྣཾ བྷུཉྫམཱནཱནཾ, ན གབྦྷིནིཡཱ, ན པཱཡམཱནཱཡ, ན པུརིསནྟརགཏཱཡ, ན སངྐིཏྟཱིསུ, ན ཡཏྠ སཱ ཨུཔཊྛིཏོ ¶ ཧོཏི, ན ཡཏྠ མཀྑིཀཱ སཎྜསཎྜཙཱརིནཱི, ན མཙྪཾ, ན མཾསཾ, ན སུརཾ, ན མེརཡཾ, ན ཐུསོདཀཾ པིཝཏི. སོ ཨེཀཱགཱརིཀོ ཝཱ ཧོཏི ཨེཀཱལོཔིཀོ, དྭཱགཱརིཀོ ཝཱ ཧོཏི དྭཱལོཔིཀོ…པེ… སཏྟཱགཱརིཀོ ཝཱ ཧོཏི སཏྟཱལོཔིཀོ. ཨེཀིསྶཱཔི དཏྟིཡཱ ཡཱཔེཏི, དྭཱིཧིཔི དཏྟཱིཧི ཡཱཔེཏི… སཏྟཧིཔི དཏྟཱིཧི ཡཱཔེཏི. ཨེཀཱཧིཀམྤི ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེཏི, དྭཱིཧིཀམྤི ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེཏི… སཏྟཱཧིཀམྤི ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེཏི. ཨིཏི ཨེཝརཱུཔཾ ཨདྡྷམཱསིཀམྤི པརིཡཱཡབྷཏྟབྷོཛནཱནུཡོགམནུཡུཏྟོ ཝིཧརཏི. སོ སཱཀབྷཀྑོ ཝཱ ཧོཏི ¶ , སཱམཱཀབྷཀྑོ ཝཱ ཧོཏི, ནཱིཝཱརབྷཀྑོ ཝཱ ཧོཏི, དདྡུལབྷཀྑོ ཝཱ ཧོཏི, ཧཊབྷཀྑོ ཝཱ ཧོཏི, ཀཎབྷཀྑོ ཝཱ ཧོཏི, ཨཱཙཱམབྷཀྑོ ཝཱ ཧོཏི, པིཉྙཱཀབྷཀྑོ ཝཱ ཧོཏི, ཏིཎབྷཀྑོ ཝཱ ཧོཏི, གོམཡབྷཀྑོ ཝཱ ཧོཏི, ཝནམཱུལཕལཱཧཱརོ ཡཱཔེཏི པཝཏྟཕལབྷོཛཱི. སོ སཱཎཱནིཔི དྷཱརེཏི, མསཱཎཱནིཔི དྷཱརེཏི, ཚཝདུསྶཱནིཔི དྷཱརེཏི, པཾསུཀཱུལཱནིཔི དྷཱརེཏི, ཏིརཱིཊཱནིཔི དྷཱརེཏི, ཨཛིནམྤི དྷཱརེཏི, ཨཛིནཀྑིཔམྤི དྷཱརེཏི, ཀུསཙཱིརམྤི དྷཱརེཏི, ཝཱཀཙཱིརམྤི དྷཱརེཏི, ཕལཀཙཱིརམྤི དྷཱརེཏི, ཀེསཀམྦལམྤི དྷཱརེཏི, ཝཱལ༹ཀམྦལམྤི དྷཱརེཏི, ཨུལཱུཀཔཀྑམྤི དྷཱརེཏི, ཀེསམསྶུལོཙཀོཔི ཧོཏི, ཀེསམསྶུལོཙནཱནུཡོགམནུཡུཏྟོ, ཨུབྦྷཊྛཀོཔི ཧོཏི, ཨཱསནཔཊིཀྑིཏྟོ, ཨུཀྐུཊིཀོཔི ཧོཏི ཨུཀྐུཊིཀཔྤདྷཱནམནུཡུཏྟོ, ཀཎྚཀཱཔསྶཡིཀོཔི ཧོཏི, ཀཎྚཀཱཔསྶཡེ སེཡྻཾ ¶ ཀཔྤེཏི [པསྶ མ. ནི. ༡.༡༥༥ མཧཱསཱིཧནཱདསུཏྟེ], སཱཡཏཏིཡཀམྤི ཨུདཀོརོཧནཱནུཡོགམནུཡུཏྟོ ཝིཧརཏི. ཨིཏི ཨེཝརཱུཔཾ ཨནེཀཝིཧིཏཾ ཀཱཡསྶ ཨཱཏཱཔནཔརིཏཱཔནཱནུཡོགམནུཡུཏྟོ ཝིཧརཏི ¶ . སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣདུཀྑཉྩེཝ ཨཱཡཏིཉྩ དུཀྑཝིཔཱཀཾ.

༤༧༡. ‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣདུཀྑཾ ཨཱཡཏིཾ སུཁཝིཔཱཀཾ? ཨིདྷ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ པཀཏིཡཱ ཏིབྦརཱགཛཱཏིཀོ ཧོཏི, སོ ཨབྷིཀྑཎཾ རཱགཛཾ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; པཀཏིཡཱ ཏིབྦདོསཛཱཏིཀོ ཧོཏི, སོ ཨབྷིཀྑཎཾ དོསཛཾ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; པཀཏིཡཱ ཏིབྦམོཧཛཱཏིཀོ ཧོཏི, སོ ཨབྷིཀྑཎཾ མོཧཛཾ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི. སོ སཧཱཔི དུཀྑེན, སཧཱཔི དོམནསྶེན, ཨསྶུམུཁོཔི རུདམཱནོ པརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣདུཀྑཾ ཨཱཡཏིཾ སུཁཝིཔཱཀཾ.

༤༧༢. ‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣསུཁཉྩེཝ ཨཱཡཏིཉྩ སུཁཝིཔཱཀཾ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ པཀཏིཡཱ ན ཏིབྦརཱགཛཱཏིཀོ ཧོཏི, སོ ན ཨབྷིཀྑཎཾ རཱགཛཾ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; པཀཏིཡཱ ན ཏིབྦདོསཛཱཏིཀོ ཧོཏི, སོ ན ཨབྷིཀྑཎཾ དོསཛཾ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; པཀཏིཡཱ ན ཏིབྦམོཧཛཱཏིཀོ ཧོཏི ¶ , སོ ན ཨབྷིཀྑཎཾ མོཧཛཾ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི. སོ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ ¶ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ…པེ… ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ… ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣསུཁཉྩེཝ ཨཱཡཏིཉྩ སུཁཝིཔཱཀཾ. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏྟཱརི དྷམྨསམཱདཱནཱནཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ ¶ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

ཙཱུལ༹དྷམྨསམཱདཱནསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ པཉྩམཾ.

༦. མཧཱདྷམྨསམཱདཱནསུཏྟཾ

༤༧༣. ཨེཝཾ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡེབྷུཡྻེན, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ ཨེཝཾཀཱམཱ ཨེཝཾཚནྡཱ ཨེཝཾཨདྷིཔྤཱཡཱ – ‘ཨཧོ ཝཏ ཨནིཊྛཱ ཨཀནྟཱ ཨམནཱཔཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡེཡྻུཾ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷེཡྻུ’ནྟི. ཏེསཾ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱནཾ ཨེཝཾཀཱམཱནཾ ཨེཝཾཚནྡཱནཾ ཨེཝཾཨདྷིཔྤཱཡཱནཾ ཨནིཊྛཱ ཨཀནྟཱ ཨམནཱཔཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི. ཏཏྲ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཀཾ ཧེཏུཾ པཙྩེཐཱ’’ཏི? ‘‘བྷགཝཾམཱུལཀཱ ¶ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ, བྷགཝཾནེཏྟིཀཱ, བྷགཝཾཔཊིསརཎཱ. སཱདྷུ ཝཏ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཉྙེཝ པཊིབྷཱཏུ ཨེཏསྶ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠོ; བྷགཝཏོ སུཏྭཱ བྷིཀྑཱུ དྷཱརེསྶནྟཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, བྷིཀྑཝེ, སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

༤༧༤. ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ, ཨརིཡཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ, སཔྤུརིསཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ, སེཝིཏབྦེ དྷམྨེ ན ཛཱནཱཏི ཨསེཝིཏབྦེ དྷམྨེ ན ཛཱནཱཏི, བྷཛིཏབྦེ ¶ དྷམྨེ ན ཛཱནཱཏི ཨབྷཛིཏབྦེ དྷམྨེ ན ཛཱནཱཏི. སོ སེཝིཏབྦེ དྷམྨེ ཨཛཱནནྟོ ཨསེཝིཏབྦེ དྷམྨེ ཨཛཱནནྟོ, བྷཛིཏབྦེ དྷམྨེ ཨཛཱནནྟོ ཨབྷཛིཏབྦེ དྷམྨེ ཨཛཱནནྟོ, ཨསེཝིཏབྦེ དྷམྨེ སེཝཏི སེཝིཏབྦེ དྷམྨེ ན སེཝཏི, ཨབྷཛིཏབྦེ དྷམྨེ བྷཛཏི བྷཛིཏབྦེ དྷམྨེ ན བྷཛཏི. ཏསྶ ཨསེཝིཏབྦེ དྷམྨེ སེཝཏོ སེཝིཏབྦེ དྷམྨེ ཨསེཝཏོ, ཨབྷཛིཏབྦེ དྷམྨེ བྷཛཏོ བྷཛིཏབྦེ དྷམྨེ ཨབྷཛཏོ ཨནིཊྛཱ ཨཀནྟཱ ཨམནཱཔཱ དྷམྨཱ ¶ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཧོཏི ཡཐཱ ཏཾ ཨཝིདྡསུནོ.

‘‘སུཏཝཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ, ཨརིཡཱནཾ དསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ ¶ སུཝིནཱིཏོ, སཔྤུརིསཱནཾ དསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ, སེཝིཏབྦེ དྷམྨེ ཛཱནཱཏི ཨསེཝིཏབྦེ དྷམྨེ ཛཱནཱཏི, བྷཛིཏབྦེ དྷམྨེ ཛཱནཱཏི ཨབྷཛིཏབྦེ དྷམྨེ ཛཱནཱཏི. སོ སེཝིཏབྦེ དྷམྨེ ཛཱནནྟོ ཨསེཝིཏབྦེ དྷམྨེ ཛཱནནྟོ, བྷཛིཏབྦེ དྷམྨེ ཛཱནནྟོ ཨབྷཛིཏབྦེ དྷམྨེ ཛཱནནྟོ, ཨསེཝིཏབྦེ དྷམྨེ ན སེཝཏི སེཝིཏབྦེ དྷམྨེ སེཝཏི, ཨབྷཛིཏབྦེ དྷམྨེ ན བྷཛཏི བྷཛིཏབྦེ དྷམྨེ བྷཛཏི. ཏསྶ ཨསེཝིཏབྦེ དྷམྨེ ཨསེཝཏོ སེཝིཏབྦེ དྷམྨེ སེཝཏོ, ཨབྷཛིཏབྦེ དྷམྨེ ཨབྷཛཏོ བྷཛིཏབྦེ དྷམྨེ བྷཛཏོ, ཨནིཊྛཱ ཨཀནྟཱ ཨམནཱཔཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི. ཏཾ ¶ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཧོཏི ཡཐཱ ཏཾ ཝིདྡསུནོ.

༤༧༥. ‘‘ཙཏྟཱརིམཱནི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཱནི. ཀཏམཱནི ཙཏྟཱརི? ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣདུཀྑཉྩེཝ ཨཱཡཏིཉྩ དུཀྑཝིཔཱཀཾ; ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཾ ¶ པཙྩུཔྤནྣསུཁཾ ཨཱཡཏིཾ དུཀྑཝིཔཱཀཾ; ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣདུཀྑཾ ཨཱཡཏིཾ སུཁཝིཔཱཀཾ; ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣསུཁཉྩེཝ ཨཱཡཏིཉྩ སུཁཝིཔཱཀཾ.

༤༧༦. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡམིདཾ [ཡདིདཾ (སཱི.)] དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣདུཀྑཉྩེཝ ཨཱཡཏིཉྩ དུཀྑཝིཔཱཀཾ, ཏཾ ཨཝིདྭཱ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི – ‘ཨིདཾ ཁོ དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣདུཀྑཉྩེཝ ཨཱཡཏིཉྩ དུཀྑཝིཔཱཀ’ནྟི. ཏཾ ཨཝིདྭཱ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨཔྤཛཱནནྟོ ཏཾ སེཝཏི, ཏཾ ན པརིཝཛྫེཏི. ཏསྶ ཏཾ སེཝཏོ, ཏཾ ཨཔརིཝཛྫཡཏོ, ཨནིཊྛཱ ཨཀནྟཱ ཨམནཱཔཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཧོཏི ཡཐཱ ཏཾ ཨཝིདྡསུནོ.

‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡམིདཾ དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣསུཁཾ ཨཱཡཏིཾ དུཀྑཝིཔཱཀཾ ཏཾ ཨཝིདྭཱ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི – ‘ཨིདཾ ཁོ དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣསུཁཾ ¶ ཨཱཡཏིཾ དུཀྑཝིཔཱཀ’ནྟི. ཏཾ ཨཝིདྭཱ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨཔྤཛཱནནྟོ ཏཾ སེཝཏི, ཏཾ ན པརིཝཛྫེཏི. ཏསྶ ཏཾ སེཝཏོ, ཏཾ ¶ ཨཔརིཝཛྫཡཏོ, ཨནིཊྛཱ ཨཀནྟཱ ཨམནཱཔཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཧོཏི ཡཐཱ ཏཾ ཨཝིདྡསུནོ.

‘‘ཏཏྲ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཡམིདཾ དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣདུཀྑཾ ཨཱཡཏིཾ སུཁཝིཔཱཀཾ, ཏཾ ཨཝིདྭཱ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི – ‘ཨིདཾ ཁོ དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣདུཀྑཾ ཨཱཡཏིཾ སུཁཝིཔཱཀ’ནྟི. ཏཾ ཨཝིདྭཱ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨཔྤཛཱནནྟོ ཏཾ ན སེཝཏི, ཏཾ པརིཝཛྫེཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨསེཝཏོ, ཏཾ པརིཝཛྫཡཏོ, ཨནིཊྛཱ ¶ ཨཀནྟཱ ཨམནཱཔཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཧོཏི ཡཐཱ ཏཾ ཨཝིདྡསུནོ.

‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡམིདཾ དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣསུཁཉྩེཝ ཨཱཡཏིཉྩ སུཁཝིཔཱཀཾ, ཏཾ ཨཝིདྭཱ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི – ‘ཨིདཾ ཁོ དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣསུཁཉྩེཝ ཨཱཡཏིཉྩ སུཁཝིཔཱཀ’ནྟི. ཏཾ ཨཝིདྭཱ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨཔྤཛཱནནྟོ ཏཾ ན སེཝཏི, ཏཾ པརིཝཛྫེཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨསེཝཏོ, ཏཾ པརིཝཛྫཡཏོ, ཨནིཊྛཱ ཨཀནྟཱ ཨམནཱཔཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཧོཏི ཡཐཱ ཏཾ ཨཝིདྡསུནོ.

༤༧༧. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡམིདཾ དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣདུཀྑཉྩེཝ ཨཱཡཏིཉྩ དུཀྑཝིཔཱཀཾ ཏཾ ཝིདྭཱ ཝིཛྫཱགཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨིདཾ ¶ ཁོ དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣདུཀྑཉྩེཝ ཨཱཡཏིཉྩ དུཀྑཝིཔཱཀ’ནྟི. ཏཾ ཝིདྭཱ ཝིཛྫཱགཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནནྟོ ཏཾ ན སེཝཏི, ཏཾ པརིཝཛྫེཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨསེཝཏོ, ཏཾ པརིཝཛྫཡཏོ, ཨནིཊྛཱ ཨཀནྟཱ ཨམནཱཔཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཧོཏི ཡཐཱ ཏཾ ཝིདྡསུནོ.

‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡམིདཾ དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣསུཁཾ ཨཱཡཏིཾ དུཀྑཝིཔཱཀཾ ཏཾ ཝིདྭཱ ཝིཛྫཱགཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨིདཾ ཁོ དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣསུཁཾ ཨཱཡཏིཾ དུཀྑཝིཔཱཀ’ནྟི. ཏཾ ཝིདྭཱ ཝིཛྫཱགཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནནྟོ ཏཾ ན སེཝཏི, ཏཾ པརིཝཛྫེཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨསེཝཏོ, ཏཾ པརིཝཛྫཡཏོ ¶ , ཨནིཊྛཱ ཨཀནྟཱ ཨམནཱཔཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཧོཏི ཡཐཱ ཏཾ ཝིདྡསུནོ.

‘‘ཏཏྲ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཡམིདཾ དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣདུཀྑཾ ཨཱཡཏིཾ སུཁཝིཔཱཀཾ ཏཾ ཝིདྭཱ ཝིཛྫཱགཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨིདཾ ཁོ དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣདུཀྑཾ ཨཱཡཏིཾ སུཁཝིཔཱཀ’ནྟི. ཏཾ ཝིདྭཱ ཝིཛྫཱགཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནནྟོ ཏཾ སེཝཏི, ཏཾ ན པརིཝཛྫེཏི. ཏསྶ ཏཾ སེཝཏོ, ཏཾ ཨཔརིཝཛྫཡཏོ, ཨནིཊྛཱ ཨཀནྟཱ ཨམནཱཔཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཧོཏི ཡཐཱ ཏཾ ཝིདྡསུནོ.

‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡམིདཾ དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣསུཁཉྩེཝ ཨཱཡཏིཉྩ སུཁཝིཔཱཀཾ ¶ ཏཾ ཝིདྭཱ ཝིཛྫཱགཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨིདཾ ཁོ དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣསུཁཉྩེཝ ཨཱཡཏིཉྩ སུཁཝིཔཱཀ’ནྟི. ཏཾ ཝིདྭཱ ཝིཛྫཱགཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནནྟོ ཏཾ སེཝཏི, ཏཾ ན པརིཝཛྫེཏི. ཏསྶ ཏཾ སེཝཏོ, ཏཾ ཨཔརིཝཛྫཡཏོ, ཨནིཊྛཱ ཨཀནྟཱ ཨམནཱཔཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཧོཏི ཡཐཱ ཏཾ ཝིདྡསུནོ.

༤༧༨. ‘‘ཀཏམཉྩ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣདུཀྑཉྩེཝ ཨཱཡཏིཉྩ དུཀྑཝིཔཱཀཾ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ སཧཱཔི དུཀྑེན སཧཱཔི དོམནསྶེན པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཧོཏི, པཱཎཱཏིཔཱཏཔཙྩཡཱ ཙ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི དུཀྑེན སཧཱཔི དོམནསྶེན ཨདིནྣཱདཱཡཱི ཧོཏི, ཨདིནྣཱདཱནཔཙྩཡཱ ཙ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི དུཀྑེན སཧཱཔི དོམནསྶེན ཀཱམེསུ མིཙྪཱཙཱརཱི ཧོཏི, ཀཱམེསུ མིཙྪཱཙཱརཔཙྩཡཱ ཙ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི དུཀྑེན སཧཱཔི དོམནསྶེན མུསཱཝཱདཱི ཧོཏི, མུསཱཝཱདཔཙྩཡཱ ཙ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི དུཀྑེན སཧཱཔི དོམནསྶེན པིསུཎཝཱཙོ ཧོཏི, པིསུཎཝཱཙཱཔཙྩཡཱ ཙ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི དུཀྑེན སཧཱཔི དོམནསྶེན ཕརུསཝཱཙོ ཧོཏི, ཕརུསཝཱཙཱཔཙྩཡཱ ཙ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི དུཀྑེན སཧཱཔི དོམནསྶེན སམྥཔྤལཱཔཱི ཧོཏི, སམྥཔྤལཱཔཔཙྩཡཱ ཙ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི ¶ དུཀྑེན སཧཱཔི དོམནསྶེན ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ¶ ཧོཏི, ཨབྷིཛ྄ཛྷཱཔཙྩཡཱ ཙ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི དུཀྑེན སཧཱཔི དོམནསྶེན བྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཧོཏི, བྱཱཔཱདཔཙྩཡཱ ཙ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི དུཀྑེན སཧཱཔི དོམནསྶེན མིཙྪཱདིཊྛི ཧོཏི, མིཙྪཱདིཊྛིཔཙྩཡཱ ཙ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི. སོ ¶ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣདུཀྑཉྩེཝ ཨཱཡཏིཉྩ དུཀྑཝིཔཱཀཾ.

༤༧༩. ‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣསུཁཾ ཨཱཡཏིཾ དུཀྑཝིཔཱཀཾ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ སཧཱཔི སུཁེན སཧཱཔི སོམནསྶེན པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཧོཏི, པཱཎཱཏིཔཱཏཔཙྩཡཱ ཙ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི སུཁེན སཧཱཔི སོམནསྶེན ཨདིནྣཱདཱཡཱི ཧོཏི, ཨདིནྣཱདཱནཔཙྩཡཱ ཙ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི སུཁེན སཧཱཔི སོམནསྶེན ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱི ཧོཏི, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཔཙྩཡཱ ཙ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི སུཁེན སཧཱཔི སོམནསྶེན མུསཱཝཱདཱི ཧོཏི, མུསཱཝཱདཔཙྩཡཱ ཙ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི སུཁེན སཧཱཔི སོམནསྶེན པིསུཎཝཱཙོ ཧོཏི, པིསུཎཝཱཙཱཔཙྩཡཱ ཙ སུཁཾ ¶ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི སུཁེན སཧཱཔི སོམནསྶེན ཕརུསཝཱཙོ ཧོཏི, ཕརུསཝཱཙཱཔཙྩཡཱ ཙ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི སུཁེན སཧཱཔི སོམནསྶེན སམྥཔྤལཱཔཱི ཧོཏི, སམྥཔྤལཱཔཔཙྩཡཱ ཙ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི ¶ སུཁེན སཧཱཔི སོམནསྶེན ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཧོཏི, ཨབྷིཛ྄ཛྷཱཔཙྩཡཱ ཙ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི སུཁེན སཧཱཔི སོམནསྶེན བྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཧོཏི, བྱཱཔཱདཔཙྩཡཱ ཙ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི སུཁེན སཧཱཔི སོམནསྶེན མིཙྪཱདིཊྛི ཧོཏི, མིཙྪཱདིཊྛིཔཙྩཡཱ ཙ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣསུཁཾ ཨཱཡཏིཾ དུཀྑཝིཔཱཀཾ.

༤༨༠. ‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣདུཀྑཾ ཨཱཡཏིཾ སུཁཝིཔཱཀཾ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ སཧཱཔི དུཀྑེན སཧཱཔི དོམནསྶེན པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, པཱཎཱཏིཔཱཏཱ ཝེརམཎཱིཔཙྩཡཱ ཙ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི ¶ ; སཧཱཔི དུཀྑེན སཧཱཔི དོམནསྶེན ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨདིནྣཱདཱནཱ ཝེརམཎཱིཔཙྩཡཱ ཙ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི དུཀྑེན སཧཱཔི དོམནསྶེན ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ ཝེརམཎཱིཔཙྩཡཱ ཙ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི དུཀྑེན སཧཱཔི དོམནསྶེན མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, མུསཱཝཱདཱ ཝེརམཎཱིཔཙྩཡཱ ཙ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི དུཀྑེན སཧཱཔི དོམནསྶེན པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི ¶ , པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ ཝེརམཎཱིཔཙྩཡཱ ཙ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི ¶ ; སཧཱཔི དུཀྑེན སཧཱཔི དོམནསྶེན ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ ཝེརམཎཱིཔཙྩཡཱ ཙ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི དུཀྑེན སཧཱཔི དོམནསྶེན སམྥཔྤལཱཔཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, སམྥཔྤལཱཔཱ ཝེརམཎཱིཔཙྩཡཱ ཙ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི དུཀྑེན སཧཱཔི དོམནསྶེན ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཧོཏི, ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱཔཙྩཡཱ ཙ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི དུཀྑེན སཧཱཔི དོམནསྶེན ཨབྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཧོཏི, ཨབྱཱཔཱདཔཙྩཡཱ ཙ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི དུཀྑེན ¶ སཧཱཔི དོམནསྶེན སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, སམྨཱདིཊྛིཔཙྩཡཱ ཙ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣདུཀྑཾ ཨཱཡཏིཾ སུཁཝིཔཱཀཾ.

༤༨༡. ‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣསུཁཉྩེཝ ཨཱཡཏིཉྩ སུཁཝིཔཱཀཾ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ སཧཱཔི སུཁེན སཧཱཔི སོམནསྶེན པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, པཱཎཱཏིཔཱཏཱ ཝེརམཎཱིཔཙྩཡཱ ཙ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི སུཁེན སཧཱཔི སོམནསྶེན ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨདིནྣཱདཱནཱ ཝེརམཎཱིཔཙྩཡཱ ཙ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི སུཁེན སཧཱཔི སོམནསྶེན ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ ཝེརམཎཱིཔཙྩཡཱ ཙ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི སུཁེན ¶ སཧཱཔི སོམནསྶེན མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, མུསཱཝཱདཱ ཝེརམཎཱིཔཙྩཡཱ ཙ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི སུཁེན སཧཱཔི སོམནསྶེན པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ ¶ ཝེརམཎཱིཔཙྩཡཱ ཙ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི སུཁེན སཧཱཔི སོམནསྶེན ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ ཝེརམཎཱིཔཙྩཡཱ ཙ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི སུཁེན སཧཱཔི སོམནསྶེན སམྥཔྤལཱཔཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, སམྥཔྤལཱཔཱ ཝེརམཎཱིཔཙྩཡཱ ཙ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི སུཁེན སཧཱཔི སོམནསྶེན ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཧོཏི, ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱཔཙྩཡཱ ཙ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི སུཁེན སཧཱཔི སོམནསྶེན ཨབྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཧོཏི, ཨབྱཱཔཱདཔཙྩཡཱ ཙ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི; སཧཱཔི སུཁེན སཧཱཔི སོམནསྶེན སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, སམྨཱདིཊྛིཔཙྩཡཱ ཙ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨིདཾ, ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣསུཁཉྩེཝ ¶ ཨཱཡཏིཉྩ སུཁཝིཔཱཀཾ. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏྟཱརི དྷམྨསམཱདཱནཱནི.

༤༨༢. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཏིཏྟཀཱལཱབུ ཝིསེན སཾསཊྛོ. ཨཐ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ ཛཱིཝིཏུཀཱམོ ཨམརིཏུཀཱམོ སུཁཀཱམོ དུཀྑཔྤཊིཀཱུལོ. ཏམེནཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, ཨཡཾ ཏིཏྟཀཱལཱབུ ཝིསེན སཾསཊྛོ, སཙེ ཨཱཀངྑསི པིཝ [པིཔ (སཱི. པཱི.)]. ཏསྶ ¶ ཏེ པིཝཏོ [པིཔཏོ (སཱི. པཱི.)] ཙེཝ ནཙྪཱདེསྶཏི ¶ ཝཎྞེནཔི གནྡྷེནཔི རསེནཔི, པིཝིཏྭཱ [པཱིཏྭཱ (སཱི.)] ཙ པན མརཎཾ ཝཱ ནིགཙྪསི མརཎམཏྟཾ ཝཱ དུཀྑ’ནྟི. སོ ཏཾ ཨཔྤཊིསངྑཱཡ པིཝེཡྻ, ནཔྤཊིནིསྶཛྫེཡྻ. ཏསྶ ཏཾ པིཝཏོ ཙེཝ ནཙྪཱདེཡྻ ཝཎྞེནཔི གནྡྷེནཔི རསེནཔི, པིཝིཏྭཱ ཙ པན མརཎཾ ཝཱ ནིགཙྪེཡྻ མརཎམཏྟཾ ཝཱ དུཀྑཾ. ཏཐཱུཔམཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཾ དྷམྨསམཱདཱནཾ ཝདཱམི, ཡམིདཾ དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣདུཀྑཉྩེཝ ཨཱཡཏིཉྩ དུཀྑཝིཔཱཀཾ.

༤༨༣. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨཱཔཱནཱིཡཀཾསོ ཝཎྞསམྤནྣོ གནྡྷསམྤནྣོ རསསམྤནྣོ. སོ ཙ ཁོ ཝིསེན སཾསཊྛོ. ཨཐ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ ཛཱིཝིཏུཀཱམོ ཨམརིཏུཀཱམོ སུཁཀཱམོ དུཀྑཔྤཊིཀཱུལོ. ཏམེནཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, ཨཡཾ ཨཱཔཱནཱིཡཀཾསོ ཝཎྞསམྤནྣོ གནྡྷསམྤནྣོ རསསམྤནྣོ. སོ ཙ ཁོ ཝིསེན སཾསཊྛོ, སཙེ ཨཱཀངྑསི པིཝ. ཏསྶ ཏེ པིཝཏོཧི [པིཝཏོཔི (ཀ.)] ཁོ ཚཱདེསྶཏི ཝཎྞེནཔི གནྡྷེནཔི རསེནཔི, པིཝིཏྭཱ ཙ པན མརཎཾ ཝཱ ནིགཙྪསི མརཎམཏྟཾ ཝཱ དུཀྑ’ནྟི. སོ ཏཾ ཨཔྤཊིསངྑཱཡ ¶ པིཝེཡྻ, ནཔྤཊིནིསྶཛྫེཡྻ. ཏསྶ ཏཾ པིཝཏོཧི ཁོ ཚཱདེཡྻ ཝཎྞེནཔི གནྡྷེནཔི རསེནཔི, པིཝིཏྭཱ ཙ པན མརཎཾ ཝཱ ནིགཙྪེཡྻ མརཎམཏྟཾ ཝཱ དུཀྑཾ. ཏཐཱུཔམཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཾ དྷམྨསམཱདཱནཾ ཝདཱམི, ཡམིདཾ དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣསུཁཾ ཨཱཡཏིཾ དུཀྑཝིཔཱཀཾ.

༤༨༤. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པཱུཏིམུཏྟཾ ནཱནཱབྷེསཛྫེཧི སཾསཊྛཾ. ཨཐ ¶ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ པཎྜུཀརོགཱི. ཏམེནཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, ཨིདཾ པཱུཏིམུཏྟཾ ནཱནཱབྷེསཛྫེཧི སཾསཊྛཾ, སཙེ ཨཱཀངྑསི པིཝ. ཏསྶ ཏེ པིཝཏོཧི ཁོ ནཙྪཱདེསྶཏི ཝཎྞེནཔི གནྡྷེནཔི རསེནཔི, པིཝིཏྭཱ ཙ པན སུཁཱི བྷཝིསྶསཱི’ཏི. སོ ཏཾ པཊིསངྑཱཡ པིཝེཡྻ, ནཔྤཊིནིསྶཛྫེཡྻ. ཏསྶ ཏཾ པིཝཏོཧི ཁོ ནཙྪཱདེཡྻ ཝཎྞེནཔི གནྡྷེནཔི རསེནཔི, པིཝིཏྭཱ ¶ ཙ པན སུཁཱི ཨསྶ. ཏཐཱུཔམཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཾ དྷམྨསམཱདཱནཾ ཝདཱམི, ཡམིདཾ དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣདུཀྑཾ ཨཱཡཏིཾ སུཁཝིཔཱཀཾ.

༤༨༥. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, དདྷི ཙ མདྷུ ཙ སཔྤི ཙ ཕཱཎིཏཉྩ ཨེཀཛ྄ཛྷཾ སཾསཊྛཾ. ཨཐ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ ལོཧིཏཔཀྑནྡིཀོ. ཏམེནཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, ཨིདཾ ¶ དདྷིཾ ཙ མདྷུཾ ཙ སཔྤིཾ ཙ ཕཱཎིཏཉྩ ཨེཀཛ྄ཛྷཾ སཾསཊྛཾ, སཙེ ཨཱཀངྑསི པིཝ. ཏསྶ ཏེ པིཝཏོ ཙེཝ ཚཱདེསྶཏི ཝཎྞེནཔི གནྡྷེནཔི རསེནཔི, པིཝིཏྭཱ ཙ པན སུཁཱི བྷཝིསྶསཱི’ཏི. སོ ཏཾ པཊིསངྑཱཡ པིཝེཡྻ, ནཔྤཊིནིསྶཛྫེཡྻ. ཏསྶ ཏཾ པིཝཏོ ཙེཝ ཚཱདེཡྻ ཝཎྞེནཔི གནྡྷེནཔི རསེནཔི, པིཝིཏྭཱ ཙ པན སུཁཱི ཨསྶ. ཏཐཱུཔམཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཾ དྷམྨསམཱདཱནཾ ཝདཱམི, ཡམིདཾ དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣསུཁཉྩེཝ ཨཱཡཏིཉྩ སུཁཝིཔཱཀཾ.

༤༨༦. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཝསྶཱནཾ པཙྪིམེ མཱསེ སརདསམཡེ ཝིདྡྷེ ཝིགཏཝལཱཧཀེ དེཝེ ཨཱདིཙྩོ ནབྷཾ ཨབྦྷུསྶཀྐམཱནོ སབྦཾ ཨཱཀཱསགཏཾ ཏམགཏཾ ཨབྷིཝིཧཙྩ བྷཱསཏེ ཙ ཏཔཏེ ཙ ཝིརོཙཏེ ཙ; ཨེཝམེཝ ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡམིདཾ དྷམྨསམཱདཱནཾ པཙྩུཔྤནྣསུཁཉྩེཝ ཨཱཡཏིཉྩ སུཁཝིཔཱཀཾ ཏདཉྙེ པུཐུསམཎབྲཱཧྨཎཔརཔྤཝཱདེ ཨབྷིཝིཧཙྩ བྷཱསཏེ ཙ ཏཔཏེ ཙ ཝིརོཙཏེ ཙཱ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

མཧཱདྷམྨསམཱདཱནསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཚཊྛཾ.

༧. ཝཱིམཾསཀསུཏྟཾ

༤༨༧. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཝཱིམཾསཀེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ པརསྶ ཙེཏོཔརིཡཱཡཾ ཨཛཱནནྟེན [ཨཱཛཱནནྟེན (པཱི. ཀ.), ཨཛཱནནྟེན ཀིནྟི (?)] ཏཐཱགཏེ སམནྣེསནཱ ཀཱཏབྦཱ ‘སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཝཱ ནོ ཝཱ’ ཨིཏི ཝིཉྙཱཎཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ, བྷགཝཾནེཏྟིཀཱ བྷགཝཾཔཊིསརཎཱ; སཱདྷུ ཝཏ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཾཡེཝ པཊིབྷཱཏུ ཨེཏསྶ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠོ; བྷགཝཏོ སུཏྭཱ བྷིཀྑཱུ དྷཱརེསྶནྟཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, བྷིཀྑཝེ, སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ, བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི ¶ . ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

༤༨༨. ‘‘ཝཱིམཾསཀེན, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ པརསྶ ཙེཏོཔརིཡཱཡཾ ཨཛཱནནྟེན དྭཱིསུ དྷམྨེསུ ཏཐཱགཏོ སམནྣེསིཏབྦོ ཙཀྑུསོཏཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ – ‘ཡེ སཾཀིལིཊྛཱ ཙཀྑུསོཏཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, སཾཝིཛྫནྟི ཝཱ ཏེ ཏཐཱགཏསྶ ནོ ཝཱ’ཏི? ཏམེནཾ སམནྣེསམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཡེ སཾཀིལིཊྛཱ ཙཀྑུསོཏཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, ན ཏེ ཏཐཱགཏསྶ སཾཝིཛྫནྟཱི’ཏི.

‘‘ཡཏོ ནཾ སམནྣེསམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཡེ སཾཀིལིཊྛཱ ཙཀྑུསོཏཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, ན ཏེ ཏཐཱགཏསྶ སཾཝིཛྫནྟཱི’ཏི, ཏཏོ ནཾ ཨུཏྟརིཾ སམནྣེསཏི – ‘ཡེ ཝཱིཏིམིསྶཱ ཙཀྑུསོཏཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, སཾཝིཛྫནྟི ཝཱ ཏེ ཏཐཱགཏསྶ ནོ ¶ ཝཱ’ཏི? ཏམེནཾ སམནྣེསམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཡེ ཝཱིཏིམིསྶཱ ཙཀྑུསོཏཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, ན ཏེ ཏཐཱགཏསྶ སཾཝིཛྫནྟཱི’ཏི.

‘‘ཡཏོ ནཾ སམནྣེསམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཡེ ཝཱིཏིམིསྶཱ ཙཀྑུསོཏཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, ན ཏེ ཏཐཱགཏསྶ སཾཝིཛྫནྟཱི’ཏི, ཏཏོ ནཾ ཨུཏྟརིཾ སམནྣེསཏི – ‘ཡེ ཝོདཱཏཱ ཙཀྑུསོཏཝིཉྙེཡྻཱ ¶ དྷམྨཱ, སཾཝིཛྫནྟི ཝཱ ཏེ ཏཐཱགཏསྶ ནོ ཝཱ’ཏི? ཏམེནཾ སམནྣེསམཱནོ ཨེཝཾ ¶ ཛཱནཱཏི – ‘ཡེ ཝོདཱཏཱ ཙཀྑུསོཏཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, སཾཝིཛྫནྟི ཏེ ཏཐཱགཏསྶཱ’ཏི.

‘‘ཡཏོ ནཾ སམནྣེསམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཡེ ཝོདཱཏཱ ཙཀྑུསོཏཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, སཾཝིཛྫནྟི ཏེ ཏཐཱགཏསྶཱ’ཏི, ཏཏོ ནཾ ཨུཏྟརིཾ སམནྣེསཏི – ‘དཱིགྷརཏྟཾ སམཱཔནྣོ ཨཡམཱཡསྨཱ ཨིམཾ ཀུསལཾ དྷམྨཾ, ཨུདཱཧུ ཨིཏྟརསམཱཔནྣོ’ཏི? ཏམེནཾ སམནྣེསམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘དཱིགྷརཏྟཾ སམཱཔནྣོ ཨཡམཱཡསྨཱ ཨིམཾ ཀུསལཾ དྷམྨཾ, ནཱཡམཱཡསྨཱ ཨིཏྟརསམཱཔནྣོ’ཏི.

‘‘ཡཏོ ནཾ སམནྣེསམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘དཱིགྷརཏྟཾ སམཱཔནྣོ ཨཡམཱཡསྨཱ ཨིམཾ ཀུསལཾ དྷམྨཾ, ནཱཡམཱཡསྨཱ ཨིཏྟརསམཱཔནྣོ’ཏི, ཏཏོ ནཾ ཨུཏྟརིཾ སམནྣེསཏི – ‘ཉཏྟཛ྄ཛྷཱཔནྣོ ཨཡམཱཡསྨཱ བྷིཀྑུ ཡསཔྤཏྟོ, སཾཝིཛྫནྟསྶ ཨིདྷེཀཙྩེ ཨཱདཱིནཝཱ’ཏི? ན ཏཱཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨིདྷེཀཙྩེ ཨཱདཱིནཝཱ སཾཝིཛྫནྟི ཡཱཝ ན ཉཏྟཛ྄ཛྷཱཔནྣོ ཧོཏི ཡསཔྤཏྟོ. ཡཏོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཉཏྟཛ྄ཛྷཱཔནྣོ ཧོཏི ཡསཔྤཏྟོ ¶ , ཨཐསྶ ཨིདྷེཀཙྩེ ཨཱདཱིནཝཱ སཾཝིཛྫནྟི. ཏམེནཾ སམནྣེསམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཉཏྟཛ྄ཛྷཱཔནྣོ ཨཡམཱཡསྨཱ བྷིཀྑུ ཡསཔྤཏྟོ, ནཱསྶ ཨིདྷེཀཙྩེ ཨཱདཱིནཝཱ སཾཝིཛྫནྟཱི’ཏི.

‘‘ཡཏོ ནཾ སམནྣེསམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཉཏྟཛ྄ཛྷཱཔནྣོ ཨཡམཱཡསྨཱ ¶ བྷིཀྑུ ཡསཔྤཏྟོ, ནཱསྶ ཨིདྷེཀཙྩེ ཨཱདཱིནཝཱ སཾཝིཛྫནྟཱི’ཏི, ཏཏོ ནཾ ཨུཏྟརིཾ སམནྣེསཏི – ‘ཨབྷཡཱུཔརཏོ ཨཡམཱཡསྨཱ, ནཱཡམཱཡསྨཱ བྷཡཱུཔརཏོ; ཝཱིཏརཱགཏྟཱ ཀཱམེ ན སེཝཏི ཁཡཱ རཱགསྶཱ’ཏི? ཏམེནཾ སམནྣེསམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཨབྷཡཱུཔརཏོ ཨཡམཱཡསྨཱ, ནཱཡམཱཡསྨཱ བྷཡཱུཔརཏོ; ཝཱིཏརཱགཏྟཱ ཀཱམེ ན སེཝཏི ཁཡཱ རཱགསྶཱ’ཏི. ཏཉྩེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུཾ པརེ ཨེཝཾ པུཙྪེཡྻུཾ – ‘ཀེ པནཱཡསྨཏོ ཨཱཀཱརཱ, ཀེ ཨནྭཡཱ, ཡེནཱཡསྨཱ ཨེཝཾ ཝདེསི – ཨབྷཡཱུཔརཏོ ཨཡམཱཡསྨཱ, ནཱཡམཱཡསྨཱ བྷཡཱུཔརཏོ; ཝཱིཏརཱགཏྟཱ ཀཱམེ ན སེཝཏི ཁཡཱ རཱགསྶཱ’ཏི. སམྨཱ བྱཱཀརམཱནོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻ – ‘ཏཐཱ ཧི པན ཨཡམཱཡསྨཱ སངྒྷེ ཝཱ ཝིཧརནྟོ ཨེཀོ ཝཱ ཝིཧརནྟོ, ཡེ ཙ ཏཏྠ སུགཏཱ ཡེ ཙ ཏཏྠ དུགྒཏཱ, ཡེ ཙ ཏཏྠ གཎམནུསཱསནྟི, ཡེ ཙ ཨིདྷེཀཙྩེ ཨཱམིསེསུ སཾདིསྶནྟི, ཡེ ཙ ཨིདྷེཀཙྩེ ཨཱམིསེན ཨནུཔལིཏྟཱ, ནཱཡམཱཡསྨཱ ཏཾ ཏེན ཨཝཛཱནཱཏི ¶ . སམྨུཁཱ ཁོ པན མེཏཾ བྷགཝཏོ ¶ སུཏཾ སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ཨབྷཡཱུཔརཏོཧམསྨི, ནཱཧམསྨི བྷཡཱུཔརཏོ, ཝཱིཏརཱགཏྟཱ ཀཱམེ ན སེཝཱམི ཁཡཱ རཱགསྶཱ’ཏི.

༤༨༩. ‘‘ཏཏྲ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོཝ ཨུཏྟརིཾ པཊིཔུཙྪིཏབྦོ – ‘ཡེ སཾཀིལིཊྛཱ ཙཀྑུསོཏཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, སཾཝིཛྫནྟི ཝཱ ཏེ ཏཐཱགཏསྶ ནོ ཝཱ’ཏི? བྱཱཀརམཱནོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻ – ‘ཡེ སཾཀིལིཊྛཱ ཙཀྑུསོཏཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, ན ཏེ ཏཐཱགཏསྶ སཾཝིཛྫནྟཱི’’’ཏི.

‘‘ཡེ ཝཱིཏིམིསྶཱ ཙཀྑུསོཏཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, སཾཝིཛྫནྟི ཝཱ ཏེ ཏཐཱགཏསྶ ནོ ཝཱཏི? བྱཱཀརམཱནོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻ – ‘ཡེ ཝཱིཏིམིསྶཱ ཙཀྑུསོཏཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, ན ཏེ ཏཐཱགཏསྶ སཾཝིཛྫནྟཱི’ཏི.

‘‘ཡེ ཝོདཱཏཱ ཙཀྑུསོཏཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, སཾཝིཛྫནྟི ཝཱ ཏེ ཏཐཱགཏསྶ ནོ ཝཱཏི? བྱཱཀརམཱནོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻ – ‘ཡེ ཝོདཱཏཱ ཙཀྑུསོཏཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, སཾཝིཛྫནྟི ཏེ ཏཐཱགཏསྶ; ཨེཏཾཔཐོཧམསྨི, ཨེཏཾགོཙརོ [ཨེཏཔཐོཧམསྨི ཨེཏགོཙརོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)], ནོ ཙ ཏེན ཏམྨཡོ’ཏི.

‘‘ཨེཝཾཝཱདིཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏྠཱརཾ ཨརཧཏི སཱཝཀོ ཨུཔསངྐམིཏུཾ དྷམྨསྶཝནཱཡ. ཏསྶ སཏྠཱ དྷམྨཾ དེསེཏི ཨུཏྟརུཏྟརིཾ པཎཱིཏཔཎཱིཏཾ ཀཎྷསུཀྐསཔྤཊིབྷཱགཾ. ཡཐཱ ཡཐཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ སཏྠཱ དྷམྨཾ དེསེཏི ཨུཏྟརུཏྟརིཾ པཎཱིཏཔཎཱིཏཾ ཀཎྷསུཀྐསཔྤཊིབྷཱགཾ ཏཐཱ ཏཐཱ སོ ཏསྨིཾ དྷམྨེ ཨབྷིཉྙཱཡ ཨིདྷེཀཙྩཾ དྷམྨཾ དྷམྨེསུ ¶ ནིཊྛཾ གཙྪཏི, སཏྠརི པསཱིདཏི – ‘སམྨཱསམྦུདྡྷོ བྷགཝཱ, སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ, སུཔྤཊིཔནྣོ སངྒྷོ’ཏི. ཏཉྩེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུཾ པརེ ཨེཝཾ པུཙྪེཡྻུཾ – ‘ཀེ པནཱཡསྨཏོ ཨཱཀཱརཱ, ཀེ ཨནྭཡཱ, ཡེནཱཡསྨཱ ཨེཝཾ ཝདེསི – སམྨཱསམྦུདྡྷོ བྷགཝཱ ¶ , སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ, སུཔྤཊིཔནྣོ སངྒྷོ’ཏི? སམྨཱ བྱཱཀརམཱནོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻ – ‘ཨིདྷཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾ དྷམྨསྶཝནཱཡ. ཏསྶ མེ བྷགཝཱ དྷམྨཾ དེསེཏི ཨུཏྟརུཏྟརིཾ པཎཱིཏཔཎཱིཏཾ ཀཎྷསུཀྐསཔྤཊིབྷཱགཾ. ཡཐཱ ཡཐཱ མེ, ཨཱཝུསོ ¶ , བྷགཝཱ དྷམྨཾ དེསེཏི ཨུཏྟརུཏྟརིཾ པཎཱིཏཔཎཱིཏཾ ཀཎྷསུཀྐསཔྤཊིབྷཱགཾ ཏཐཱ ཏཐཱཧཾ ཏསྨིཾ དྷམྨེ ཨབྷིཉྙཱཡ ཨིདྷེཀཙྩཾ དྷམྨཾ དྷམྨེསུ ནིཊྛམགམཾ, སཏྠརི པསཱིདིཾ – སམྨཱསམྦུདྡྷོ བྷགཝཱ, སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ, དྷམྨོ, སུཔྤཊིཔནྣོ སངྒྷོ’ཏི.

༤༩༠. ‘‘ཡསྶ ¶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེཧི ཨཱཀཱརེཧི ཨིམེཧི པདེཧི ཨིམེཧི བྱཉྫནེཧི ཏཐཱགཏེ སདྡྷཱ ནིཝིཊྛཱ ཧོཏི མཱུལཛཱཏཱ པཏིཊྛིཏཱ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨཱཀཱརཝཏཱི སདྡྷཱ དསྶནམཱུལིཀཱ, དལ༹ྷཱ; ཨསཾཧཱརིཡཱ སམཎེན ཝཱ བྲཱཧྨཎེན ཝཱ དེཝེན ཝཱ མཱརེན ཝཱ བྲཧྨུནཱ ཝཱ ཀེནཙི ཝཱ ལོཀསྨིཾ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏེ དྷམྨསམནྣེསནཱ ཧོཏི. ཨེཝཉྩ པན ཏཐཱགཏོ དྷམྨཏཱསུསམནྣིཊྛོ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

ཝཱིམཾསཀསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ སཏྟམཾ.

༨. ཀོསམྦིཡསུཏྟཾ

༤༩༡. ཨེཝཾ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཀོསམྦིཡཾ ཝིཧརཏི གྷོསིཏཱརཱམེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཀོསམྦིཡཾ བྷིཀྑཱུ བྷཎྜནཛཱཏཱ ཀལཧཛཱཏཱ ཝིཝཱདཱཔནྣཱ ཨཉྙམཉྙཾ མུཁསཏྟཱིཧི ཝིཏུདནྟཱ ཝིཧརནྟི. ཏེ ན ཙེཝ ཨཉྙམཉྙཾ སཉྙཱཔེནྟི ན ཙ སཉྙཏྟིཾ ཨུཔེནྟི, ན ཙ ཨཉྙམཉྙཾ ནིཛ྄ཛྷཱཔེནྟི, ན ཙ ནིཛ྄ཛྷཏྟིཾ ཨུཔེནྟི. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ ¶ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདྷ, བྷནྟེ, ཀོསམྦིཡཾ བྷིཀྑཱུ བྷཎྜནཛཱཏཱ ཀལཧཛཱཏཱ ཝིཝཱདཱཔནྣཱ ཨཉྙམཉྙཾ མུཁསཏྟཱིཧི ཝིཏུདནྟཱ ཝིཧརནྟི, ཏེ ན ཙེཝ ཨཉྙམཉྙཾ སཉྙཱཔེནྟི, ན ཙ སཉྙཏྟིཾ ཨུཔེནྟི, ན ཙ ཨཉྙམཉྙཾ ནིཛ྄ཛྷཱཔེནྟི, ན ཙ ནིཛ྄ཛྷཏྟིཾ ཨུཔེནྟཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཉྙཏརཾ བྷིཀྑུཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨེཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མམ ཝཙནེན ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེཧི – ‘སཏྠཱ ཝོ ཨཱཡསྨནྟེ ཨཱམནྟེཏཱི’’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ ¶ , བྷནྟེ’’ཏི ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེན ཏེ བྷིཀྑཱུ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཏྠཱ ཨཱཡསྨནྟེ ཨཱམནྟེཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཏསྶ བྷིཀྑུནོ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ¶ ནིསིནྣེ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཙྩཾ ཀིར ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, བྷཎྜནཛཱཏཱ ཀལཧཛཱཏཱ ཝིཝཱདཱཔནྣཱ ཨཉྙམཉྙཾ མུཁསཏྟཱིཧི ཝིཏུདནྟཱ ཝིཧརཐ, ཏེ ན ཙེཝ ཨཉྙམཉྙཾ སཉྙཱཔེཐ, ན ཙ སཉྙཏྟིཾ ཨུཔེཐ, ན ཙ ཨཉྙམཉྙཾ ནིཛ྄ཛྷཱཔེཐ, ན ཙ ནིཛ྄ཛྷཏྟིཾ ཨུཔེཐཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྨིཾ ཏུམྷེ སམཡེ བྷཎྜནཛཱཏཱ ཀལཧཛཱཏཱ ཝིཝཱདཱཔནྣཱ ཨཉྙམཉྙཾ ¶ མུཁསཏྟཱིཧི ཝིཏུདནྟཱ ཝིཧརཐ, ཨཔི ནུ ཏུམྷཱཀཾ ཏསྨིཾ སམཡེ མེཏྟཾ ཀཱཡཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛིཏཾ ཧོཏི སབྲཧྨཙཱརཱིསུ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ, མེཏྟཾ ཝཙཱིཀམྨཾ…པེ… མེཏྟཾ མནོཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛིཏཾ ཧོཏི སབྲཧྨཙཱརཱིསུ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨིཏི ཀིར, བྷིཀྑཝེ, ཡསྨིཾ ཏུམྷེ སམཡེ བྷཎྜནཛཱཏཱ ཀལཧཛཱཏཱ ཝིཝཱདཱཔནྣཱ ཨཉྙམཉྙཾ མུཁསཏྟཱིཧི ཝིཏུདནྟཱ ཝིཧརཐ, ནེཝ ཏུམྷཱཀཾ ¶ ཏསྨིཾ སམཡེ མེཏྟཾ ཀཱཡཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛིཏཾ ཧོཏི སབྲཧྨཙཱརཱིསུ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ, ན མེཏྟཾ ཝཙཱིཀམྨཾ…པེ… ན མེཏྟཾ མནོཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛིཏཾ ཧོཏི སབྲཧྨཙཱརཱིསུ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ. ཨཐ ཀིཉྩརཧི ཏུམྷེ, མོགྷཔུརིསཱ, ཀིཾ ཛཱནནྟཱ ཀིཾ པསྶནྟཱ བྷཎྜནཛཱཏཱ ཀལཧཛཱཏཱ ཝིཝཱདཱཔནྣཱ ཨཉྙམཉྙཾ མུཁསཏྟཱིཧི ཝིཏུདནྟཱ ཝིཧརཐ, ཏེ ན ཙེཝ ཨཉྙམཉྙཾ སཉྙཱཔེཐ, ན ཙ སཉྙཏྟིཾ ཨུཔེཐ, ན ཙ ཨཉྙམཉྙཾ ནིཛ྄ཛྷཱཔེཐ, ན ཙ ནིཛ྄ཛྷཏྟིཾ ཨུཔེཐ ¶ ? ཏཉྷི ཏུམྷཱཀཾ, མོགྷཔུརིསཱ, བྷཝིསྶཏི དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡཱ’’ཏི.

༤༩༢. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཚཡིམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ སཱརཎཱིཡཱ པིཡཀརཎཱ གརུཀརཎཱ སངྒཧཱཡ ཨཝིཝཱདཱཡ སཱམགྒིཡཱ ཨེཀཱིབྷཱཝཱཡ སཾཝཏྟནྟི. ཀཏམེ ཚ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ མེཏྟཾ ཀཱཡཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛིཏཾ ཧོཏི སབྲཧྨཙཱརཱིསུ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ. ཨཡམྤི དྷམྨོ སཱརཎཱིཡོ པིཡཀརཎོ གརུཀརཎོ སངྒཧཱཡ ཨཝིཝཱདཱཡ སཱམགྒིཡཱ ཨེཀཱིབྷཱཝཱཡ སཾཝཏྟཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ མེཏྟཾ ཝཙཱིཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛིཏཾ ཧོཏི སབྲཧྨཙཱརཱིསུ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ. ཨཡམྤི དྷམྨོ སཱརཎཱིཡོ པིཡཀརཎོ ¶ གརུཀརཎོ སངྒཧཱཡ ཨཝིཝཱདཱཡ སཱམགྒིཡཱ ཨེཀིབྷཱཝཱཡ སཾཝཏྟཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ མེཏྟཾ མནོཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛིཏཾ ཧོཏི སབྲཧྨཙཱརཱིསུ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ. ཨཡམྤི དྷམྨོ སཱརཎཱིཡོ པིཡཀརཎོ གརུཀརཎོ སངྒཧཱཡ ཨཝིཝཱདཱཡ སཱམགྒིཡཱ ཨེཀཱིབྷཱཝཱཡ སཾཝཏྟཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡེ ཏེ ལཱབྷཱ དྷམྨིཀཱ དྷམྨལདྡྷཱ ཨནྟམསོ པཏྟཔརིཡཱཔནྣམཏྟམྤི, ཏཐཱརཱུཔེཧི ལཱབྷེཧི ཨཔྤཊིཝིབྷཏྟབྷོགཱི ཧོཏི སཱིལཝནྟེཧི སབྲཧྨཙཱརཱིཧི སཱདྷཱརཎབྷོགཱི. ཨཡམྤི དྷམྨོ སཱརཎཱིཡོ པིཡཀརཎོ གརུཀརཎོ སངྒཧཱཡ ཨཝིཝཱདཱཡ སཱམགྒིཡཱ ཨེཀཱིབྷཱཝཱཡ སཾཝཏྟཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡཱནི ཏཱནི སཱིལཱནི ཨཁཎྜཱནི ཨཙྪིདྡཱནི ཨསབལཱནི ཨཀམྨཱསཱནི བྷུཛིསྶཱནི ཝིཉྙུཔྤསཏྠཱནི ¶ ཨཔརཱམཊྛཱནི སམཱདྷིསཾཝཏྟནིཀཱནི ཏཐཱརཱུཔེསུ སཱིལེསུ སཱིལསཱམཉྙགཏོ ཝིཧརཏི སབྲཧྨཙཱརཱིཧི ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ. ཨཡམྤི དྷམྨོ ¶ སཱརཎཱིཡོ པིཡཀརཎོ གརུཀརཎོ སངྒཧཱཡ ཨཝིཝཱདཱཡ སཱམགྒིཡཱ ཨེཀཱིབྷཱཝཱཡ སཾཝཏྟཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡཱཡཾ དིཊྛི ཨརིཡཱ ནིཡྻཱནིཀཱ ནིཡྻཱཏི ཏཀྐརསྶ སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ ཏཐཱརཱུཔཱཡ དིཊྛིཡཱ དིཊྛིསཱམཉྙགཏོ ཝིཧརཏི སབྲཧྨཙཱརཱིཧི ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ. ཨཡམྤི དྷམྨོ སཱརཎཱིཡོ པིཡཀརཎོ གརུཀརཎོ སངྒཧཱཡ ཨཝིཝཱདཱཡ སཱམགྒིཡཱ ཨེཀཱིབྷཱཝཱཡ སཾཝཏྟཏི.

‘‘ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཚ སཱརཎཱིཡཱ དྷམྨཱ པིཡཀརཎཱ གརུཀརཎཱ སངྒཧཱཡ ཨཝིཝཱདཱཡ སཱམགྒིཡཱ ཨེཀཱིབྷཱཝཱཡ སཾཝཏྟནྟི. ཨིམེསཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཚནྣཾ སཱརཎཱིཡཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨེཏཾ ཨགྒཾ ཨེཏཾ སངྒཱཧིཀཾ [སངྒཱཧཀཾ (?)] ཨེཏཾ སངྒྷཱཊནིཀཾ – ཡདིདཾ ཡཱཡཾ དིཊྛི ཨརིཡཱ ནིཡྻཱནིཀཱ ནིཡྻཱཏི ཏཀྐརསྶ སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཀཱུཊཱགཱརསྶ ཨེཏཾ ཨགྒཾ ཨེཏཾ སངྒཱཧིཀཾ ཨེཏཾ སངྒྷཱཊནིཀཾ ཡདིདཾ ཀཱུཊཾ; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ ¶ , ཨིམེསཾ ཚནྣཾ སཱརཎཱིཡཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨེཏཾ ཨགྒཾ ཨེཏཾ སངྒཱཧིཀཾ ཨེཏཾ སངྒྷཱཊནིཀཾ ¶ ཡདིདཾ ཡཱཡཾ དིཊྛི ཨརིཡཱ ནིཡྻཱནིཀཱ ནིཡྻཱཏི ཏཀྐརསྶ སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ.

༤༩༣. ‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཡཱཡཾ དིཊྛི ཨརིཡཱ ནིཡྻཱནིཀཱ ནིཡྻཱཏི ཏཀྐརསྶ སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨརཉྙགཏོ ཝཱ རུཀྑམཱུལགཏོ ཝཱ སུཉྙཱགཱརགཏོ ཝཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཏྠི ནུ ¶ ཁོ མེ ཏཾ པརིཡུཊྛཱནཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨཔྤཧཱིནཾ, ཡེནཱཧཾ པརིཡུཊྛཱནེན པརིཡུཊྛིཏཙིཏྟོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནེཡྻཾ ན པསྶེཡྻ’ནྟི? སཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱམརཱགཔརིཡུཊྛིཏོ ཧོཏི, པརིཡུཊྛིཏཙིཏྟོཝ ཧོཏི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ བྱཱཔཱདཔརིཡུཊྛིཏོ ཧོཏི, པརིཡུཊྛིཏཙིཏྟོཝ ཧོཏི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཐཱིནམིདྡྷཔརིཡུཊྛིཏོ ཧོཏི, པརིཡུཊྛིཏཙིཏྟོཝ ཧོཏི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩཔརིཡུཊྛིཏོ ཧོཏི, པརིཡུཊྛིཏཙིཏྟོཝ ཧོཏི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཙིཀིཙྪཱཔརིཡུཊྛིཏོ ཧོཏི, པརིཡུཊྛིཏཙིཏྟོཝ ཧོཏི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིདྷལོཀཙིནྟཱཡ པསུཏོ ཧོཏི, པརིཡུཊྛིཏཙིཏྟོཝ ཧོཏི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ པརལོཀཙིནྟཱཡ པསུཏོ ཧོཏི, པརིཡུཊྛིཏཙིཏྟོཝ ཧོཏི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ བྷཎྜནཛཱཏོ ཀལཧཛཱཏོ ཝིཝཱདཱཔནྣོ ཨཉྙམཉྙཾ མུཁསཏྟཱིཧི ཝིཏུདནྟོ ཝིཧརཏི, པརིཡུཊྛིཏཙིཏྟོཝ ཧོཏི ¶ . སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ནཏྠི ཁོ མེ ཏཾ པརིཡུཊྛཱནཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨཔྤཧཱིནཾ, ཡེནཱཧཾ པརིཡུཊྛཱནེན པརིཡུཊྛིཏཙིཏྟོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནེཡྻཾ ན པསྶེཡྻཾ. སུཔྤཎིཧིཏཾ མེ མཱནསཾ སཙྩཱནཾ བོདྷཱཡཱ’ཏི. ཨིདམསྶ པཋམཾ ཉཱཎཾ ཨདྷིགཏཾ ཧོཏི ཨརིཡཾ ལོཀུཏྟརཾ ཨསཱདྷཱརཎཾ པུཐུཛྫནེཧི.

༤༩༤. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨིམཾ ནུ ཁོ ཨཧཾ དིཊྛིཾ ཨཱསེཝནྟོ བྷཱཝེནྟོ བཧུལཱིཀརོནྟོ ལབྷཱམི པཙྩཏྟཾ སམཐཾ, ལབྷཱམི པཙྩཏྟཾ ནིབྦུཏི’ནྟི? སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨིམཾ ཁོ ཨཧཾ དིཊྛིཾ ཨཱསེཝནྟོ བྷཱཝེནྟོ བཧུལཱིཀརོནྟོ ལབྷཱམི པཙྩཏྟཾ ¶ སམཐཾ, ལབྷཱམི པཙྩཏྟཾ ནིབྦུཏི’ནྟི. ཨིདམསྶ དུཏིཡཾ ཉཱཎཾ ཨདྷིགཏཾ ཧོཏི ཨརིཡཾ ལོཀུཏྟརཾ ཨསཱདྷཱརཎཾ པུཐུཛྫནེཧི.

༤༩༥. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཡཐཱ རཱུཔཱཡཱཧཾ དིཊྛིཡཱ སམནྣཱགཏོ, ཨཏྠི ནུ ཁོ ཨིཏོ བཧིདྡྷཱ ཨཉྙོ སམཎོ ¶ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ ¶ ཏཐཱརཱུཔཱཡ དིཊྛིཡཱ སམནྣཱགཏོ’ཏི? སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཡཐཱརཱུཔཱཡཱཧཾ དིཊྛིཡཱ སམནྣཱགཏོ, ནཏྠི ཨིཏོ བཧིདྡྷཱ ཨཉྙོ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ ཏཐཱརཱུཔཱཡ དིཊྛིཡཱ སམནྣཱགཏོ’ཏི. ཨིདམསྶ ཏཏིཡཾ ཉཱཎཾ ཨདྷིགཏཾ ཧོཏི ཨརིཡཾ ལོཀུཏྟརཾ ཨསཱདྷཱརཎཾ པུཐུཛྫནེཧི.

༤༩༦. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཡཐཱརཱུཔཱཡ དྷམྨཏཱཡ དིཊྛིསམྤནྣོ པུགྒལོ སམནྣཱགཏོ, ཨཧམྤི ཏཐཱརཱུཔཱཡ དྷམྨཏཱཡ སམནྣཱགཏོ’ཏི. ཀཐཾརཱུཔཱཡ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཏཱཡ དིཊྛིསམྤནྣོ པུགྒལོ སམནྣཱགཏོ? དྷམྨཏཱ ཨེསཱ, བྷིཀྑཝེ, དིཊྛིསམྤནྣསྶ པུགྒལསྶ – ‘ཀིཉྩཱཔི ཏཐཱརཱུཔིཾ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔཛྫཏི, ཡཐཱརཱུཔཱཡ ཨཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛཱནཾ པཉྙཱཡཏི, ཨཐ ཁོ ནཾ ཁིཔྤམེཝ སཏྠརི ཝཱ ཝིཉྙཱུསུ ཝཱ སབྲཧྨཙཱརཱིསུ དེསེཏི ཝིཝརཏི ཨུཏྟཱནཱིཀརོཏི; དེསེཏྭཱ ཝིཝརིཏྭཱ ཨུཏྟཱནཱིཀཏྭཱ ཨཱཡཏིཾ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཏི’. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, དཧརོ ཀུམཱརོ མནྡོ ཨུཏྟཱནསེཡྻཀོ ཧཏྠེན ཝཱ པཱདེན ཝཱ ཨངྒཱརཾ ཨཀྐམིཏྭཱ ཁིཔྤམེཝ པཊིསཾཧརཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཏཱ ཨེསཱ དིཊྛིསམྤནྣསྶ པུགྒལསྶ – ‘ཀིཉྩཱཔི ཏཐཱརཱུཔིཾ ¶ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔཛྫཏི ཡཐཱརཱུཔཱཡ ཨཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛཱནཾ པཉྙཱཡཏི, ཨཐ ཁོ ནཾ ཁིཔྤམེཝ སཏྠརི ཝཱ ཝིཉྙཱུསུ ཝཱ སབྲཧྨཙཱརཱིསུ དེསེཏི ཝིཝརཏི ¶ ཨུཏྟཱནཱིཀརོཏི; དེསེཏྭཱ ཝིཝརིཏྭཱ ཨུཏྟཱནཱིཀཏྭཱ ཨཱཡཏིཾ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཏི’. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཡཐཱརཱུཔཱཡ དྷམྨཏཱཡ དིཊྛིསམྤནྣོ པུགྒལོ སམནྣཱགཏོ, ཨཧམྤི ཏཐཱརཱུཔཱཡ དྷམྨཏཱཡ སམནྣཱགཏོ’ཏི. ཨིདམསྶ ཙཏུཏྠཾ ཉཱཎཾ ཨདྷིགཏཾ ཧོཏི ཨརིཡཾ ལོཀུཏྟརཾ ཨསཱདྷཱརཎཾ པུཐུཛྫནེཧི.

༤༩༧. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཡཐཱརཱུཔཱཡ དྷམྨཏཱཡ དིཊྛིསམྤནྣོ པུགྒལོ སམནྣཱགཏོ, ཨཧམྤི ཏཐཱརཱུཔཱཡ དྷམྨཏཱཡ སམནྣཱགཏོ’ཏི. ཀཐཾརཱུཔཱཡ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཏཱཡ དིཊྛིསམྤནྣོ པུགྒལོ སམནྣཱགཏོ? དྷམྨཏཱ ཨེསཱ, བྷིཀྑཝེ, དིཊྛིསམྤནྣསྶ པུགྒལསྶ – ‘ཀིཉྩཱཔི ཡཱནི ཏཱནི སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ ཨུཙྩཱཝཙཱནི ཀིཾཀརཎཱིཡཱནི ཏཏྠ ཨུསྶུཀྐཾ ཨཱཔནྣོ ཧོཏི, ཨཐ ཁྭཱསྶ ཏིབྦཱཔེཀྑཱ ཧོཏི ཨདྷིསཱིལསིཀྑཱཡ ཨདྷིཙིཏྟསིཀྑཱཡ ཨདྷིཔཉྙཱསིཀྑཱཡ’. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, གཱཝཱི ཏརུཎཝཙྪཱ ཐམྦཉྩ ཨཱལུམྤཏི ཝཙྪཀཉྩ ཨཔཙིནཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ ¶ , དྷམྨཏཱ ཨེསཱ དིཊྛིསམྤནྣསྶ པུགྒལསྶ – ‘ཀིཉྩཱཔི ཡཱནི ཏཱནི སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ ཨུཙྩཱཝཙཱནི ཀིཾཀརཎཱིཡཱནི ཏཏྠ ཨུསྶུཀྐཾ ཨཱཔནྣོ ཧོཏི, ཨཐ ཁྭཱསྶ ཏིབྦཱཔེཀྑཱ ཧོཏི ཨདྷིསཱིལསིཀྑཱཡ ཨདྷིཙིཏྟསིཀྑཱཡ ཨདྷིཔཉྙཱསིཀྑཱཡ’. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཡཐཱརཱུཔཱཡ དྷམྨཏཱཡ དིཊྛིསམྤནྣོ པུགྒལོ ¶ སམནྣཱགཏོ, ཨཧམྤི ཏཐཱརཱུཔཱཡ དྷམྨཏཱཡ སམནྣཱགཏོ’ཏི. ཨིདམསྶ པཉྩམཾ ཉཱཎཾ ཨདྷིགཏཾ ཧོཏི ཨརིཡཾ ལོཀུཏྟརཾ ཨསཱདྷཱརཎཾ པུཐུཛྫནེཧི.

༤༩༨. ‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཡཐཱརཱུཔཱཡ བལཏཱཡ དིཊྛིསམྤནྣོ པུགྒལོ སམནྣཱགཏོ, ཨཧམྤི ཏཐཱརཱུཔཱཡ བལཏཱཡ སམནྣཱགཏོ’ཏི. ཀཐཾརཱུཔཱཡ ཙ, བྷིཀྑཝེ, བལཏཱཡ དིཊྛིསམྤནྣོ པུགྒལོ སམནྣཱགཏོ? བལཏཱ ཨེསཱ, བྷིཀྑཝེ, དིཊྛིསམྤནྣསྶ པུགྒལསྶ ཡཾ ཏཐཱགཏཔྤཝེདིཏེ དྷམྨཝིནཡེ དེསིཡམཱནེ ཨཊྛིཾཀཏྭཱ མནསིཀཏྭཱ སབྦཙེཏསཱ [སབྦཙེཏསོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.), སབྦཾ ཙེཏསཱ (ཀ.)] སམནྣཱཧརིཏྭཱ ཨོཧིཏསོཏོ དྷམྨཾ སུཎཱཏི. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཡཐཱརཱུཔཱཡ བལཏཱཡ དིཊྛིསམྤནྣོ པུགྒལོ སམནྣཱགཏོ, ཨཧམྤི ཏཐཱརཱུཔཱཡ བལཏཱཡ སམནྣཱགཏོ’ཏི. ཨིདམསྶ ཚཊྛཾ ཉཱཎཾ ཨདྷིགཏཾ ཧོཏི ཨརིཡཾ ལོཀུཏྟརཾ ཨསཱདྷཱརཎཾ པུཐུཛྫནེཧི.

༤༩༩. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཡཐཱརཱུཔཱཡ བལཏཱཡ ¶ དིཊྛིསམྤནྣོ པུགྒལོ སམནྣཱགཏོ, ཨཧམྤི ཏཐཱརཱུཔཱཡ བལཏཱཡ སམནྣཱགཏོ’ཏི. ཀཐཾརཱུཔཱཡ ཙ, བྷིཀྑཝེ, བལཏཱཡ དིཊྛིསམྤནྣོ པུགྒལོ སམནྣཱགཏོ? བལཏཱ ཨེསཱ, བྷིཀྑཝེ, དིཊྛིསམྤནྣསྶ པུགྒལསྶ ཡཾ ཏཐཱགཏཔྤཝེདིཏེ དྷམྨཝིནཡེ དེསིཡམཱནེ ལབྷཏི ཨཏྠཝེདཾ, ལབྷཏི དྷམྨཝེདཾ, ལབྷཏི དྷམྨཱུཔསཾཧིཏཾ པཱམོཛྫཾ. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཡཐཱརཱུཔཱཡ བལཏཱཡ དིཊྛིསམྤནྣོ པུགྒལོ ¶ སམནྣཱགཏོ, ཨཧམྤི ཏཐཱརཱུཔཱཡ བལཏཱཡ སམནྣཱགཏོ’ཏི. ཨིདམསྶ སཏྟམཾ ཉཱཎཾ ཨདྷིགཏཾ ཧོཏི ཨརིཡཾ ལོཀུཏྟརཾ ཨསཱདྷཱརཎཾ པུཐུཛྫནེཧི.

༥༠༠. ‘‘ཨེཝཾ སཏྟངྒསམནྣཱགཏསྶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀསྶ དྷམྨཏཱ སུསམནྣིཊྛཱ ཧོཏི སོཏཱཔཏྟིཕལསཙྪིཀིརིཡཱཡ. ཨེཝཾ སཏྟངྒསམནྣཱགཏོ ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ སོཏཱཔཏྟིཕལསམནྣཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

ཀོསམྦིཡསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཨཊྛམཾ.

༩. བྲཧྨནིམནྟནིཀསུཏྟཾ

༥༠༡. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཨེཀམིདཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, སམཡཾ ཨུཀྐཊྛཱཡཾ ཝིཧརཱམི སུབྷགཝནེ སཱལརཱཛམཱུལེ. ཏེན ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, སམཡེན བཀསྶ བྲཧྨུནོ ཨེཝརཱུཔཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཨུཔྤནྣཾ ཧོཏི – ‘ཨིདཾ ནིཙྩཾ, ཨིདཾ དྷུཝཾ, ཨིདཾ སསྶཏཾ, ཨིདཾ ཀེཝལཾ, ཨིདཾ ཨཙཝནདྷམྨཾ, ཨིདཉྷི ན ཛཱཡཏི ན ཛཱིཡཏི ན མཱིཡཏི ན ཙཝཏི ན ཨུཔཔཛྫཏི, ཨིཏོ ཙ པནཉྙཾ ཨུཏྟརི ནིསྶརཎཾ ནཏྠཱི’ཏི. ཨཐ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, བཀསྶ བྲཧྨུནོ ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ – སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བལཝཱ པུརིསོ སམིཉྫིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ པསཱརེཡྻ, པསཱརིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ སམིཉྫེཡྻ, ཨེཝམེཝ – ཨུཀྐཊྛཱཡཾ སུབྷགཝནེ སཱལརཱཛམཱུལེ ཨནྟརཧིཏོ ཏསྨིཾ བྲཧྨལོཀེ པཱཏུརཧོསིཾ. ཨདྡསཱ ཁོ མཾ, བྷིཀྑཝེ, བཀོ བྲཧྨཱ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ; དིསྭཱན མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨེཧི ཁོ, མཱརིས, སྭཱགཏཾ, མཱརིས! ཙིརསྶཾ ཁོ, མཱརིས, ཨིམཾ པརིཡཱཡམཀཱསི ཡདིདཾ ཨིདྷཱགམནཱཡ. ཨིདཉྷི, མཱརིས, ནིཙྩཾ, ཨིདཾ དྷུཝཾ, ཨིདཾ སསྶཏཾ, ཨིདཾ ཀེཝལཾ, ཨིདཾ ཨཙཝནདྷམྨཾ, ཨིདཉྷི ན ཛཱཡཏི ན ཛཱིཡཏི ན མཱིཡཏི ན ཙཝཏི ན ཨུཔཔཛྫཏི. ཨིཏོ ཙ པནཉྙཾ ཨུཏྟརི ནིསྶརཎཾ ནཏྠཱི’’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, བཀཾ བྲཧྨཱནཾ ཨེཏདཝོཙཾ ¶ – ‘‘ཨཝིཛྫཱགཏོ ཝཏ, བྷོ, བཀོ བྲཧྨཱ; ཨཝིཛྫཱགཏོ ཝཏ, བྷོ, བཀོ བྲཧྨཱ; ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཨནིཙྩཾཡེཝ སམཱནཾ ནིཙྩནྟི ཝཀྑཏི, ཨདྡྷུཝཾཡེཝ སམཱནཾ དྷུཝནྟི ཝཀྑཏི, ཨསསྶཏཾཡེཝ སམཱནཾ སསྶཏནྟི ཝཀྑཏི, ཨཀེཝལཾཡེཝ སམཱནཾ ¶ ཀེཝལནྟི ཝཀྑཏི, ཙཝནདྷམྨཾཡེཝ སམཱནཾ ཨཙཝནདྷམྨནྟི ཝཀྑཏི; ཡཏྠ ཙ པན ཛཱཡཏི ཛཱིཡཏི མཱིཡཏི ཙཝཏི ཨུཔཔཛྫཏི ཏཉྩ ཝཀྑཏི – ‘ཨིདཉྷི ན ཛཱཡཏི ན ཛཱིཡཏི ན མཱིཡཏི ན ཙཝཏི ན ཨུཔཔཛྫཏཱི’ཏི; སནྟཉྩ པནཉྙཾ ཨུཏྟརི ནིསྶརཎཾ ‘ནཏྠཉྙཾ ཨུཏྟརི ནིསྶརཎ’ནྟི ཝཀྑཏཱི’’ཏི.

༥༠༢. ‘‘ཨཐ ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཱརོ པཱཔིམཱ ཨཉྙཏརཾ བྲཧྨཔཱརིསཛྫཾ ཨནྭཱཝིསིཏྭཱ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘བྷིཀྑུ, བྷིཀྑུ, མེཏམཱསདོ མེཏམཱསདོ, ཨེསོ ཧི, བྷིཀྑུ, བྲཧྨཱ མཧཱབྲཧྨཱ ¶ ཨབྷིབྷཱུ ཨནབྷིབྷཱུཏོ ཨཉྙདཏྠུདསོ ཝསཝཏྟཱི ཨིསྶརོ ཀཏྟཱ ནིམྨཱཏཱ སེཊྛོ སཛིཏཱ [སཛྫིཏཱ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.), སཉྫིཏཱ (སཱི. པཱི.)] ཝསཱི པིཏཱ བྷཱུཏབྷབྱཱནཾ. ཨཧེསུཾ ཁོ ཡེ, བྷིཀྑུ, ཏཡཱ པུབྦེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ལོཀསྨིཾ པཐཝཱིགརཧཀཱ པཐཝཱིཛིགུཙྪཀཱ, ཨཱཔགརཧཀཱ ཨཱཔཛིགུཙྪཀཱ, ཏེཛགརཧཀཱ ཏེཛཛིགུཙྪཀཱ, ཝཱཡགརཧཀཱ ཝཱཡཛིགུཙྪཀཱ, བྷཱུཏགརཧཀཱ བྷཱུཏཛིགུཙྪཀཱ, དེཝགརཧཀཱ དེཝཛིགུཙྪཀཱ, པཛཱཔཏིགརཧཀཱ པཛཱཔཏིཛིགུཙྪཀཱ, བྲཧྨགརཧཀཱ བྲཧྨཛིགུཙྪཀཱ – ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པཱཎུཔཙྪེདཱ ཧཱིནེ ཀཱཡེ པཏིཊྛིཏཱ ཨཧེསུཾ. ཡེ པན, བྷིཀྑུ, ཏཡཱ པུབྦེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ལོཀསྨིཾ པཐཝཱིཔསཾསཀཱ པཐཝཱབྷིནནྡིནོ, ཨཱཔཔསཾསཀཱ ཨཱཔཱབྷིནནྡིནོ, ཏེཛཔསཾསཀཱ ཏེཛཱབྷིནནྡིནོ, ཝཱཡཔསཾསཀཱ ¶ ཝཱཡཱབྷིནནྡིནོ, བྷཱུཏཔསཾསཀཱ བྷཱུཏཱབྷིནནྡིནོ, དེཝཔསཾསཀཱ དེཝཱབྷིནནྡིནོ, པཛཱཔཏིཔསཾསཀཱ པཛཱཔཏཱབྷིནནྡིནོ, བྲཧྨཔསཾསཀཱ བྲཧྨཱབྷིནནྡིནོ – ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པཱཎུཔཙྪེདཱ པཎཱིཏེ ཀཱཡེ པཏིཊྛིཏཱ. ཏཾ ཏཱཧཾ, བྷིཀྑུ, ཨེཝཾ ཝདཱམི – ‘ཨིངྒྷ ཏྭཾ, མཱརིས, ཡདེཝ ཏེ བྲཧྨཱ ཨཱཧ ཏདེཝ ཏྭཾ ཀརོཧི, མཱ ཏྭཾ བྲཧྨུནོ ཝཙནཾ ཨུཔཱཏིཝཏྟིཏྠོ’. སཙེ ཁོ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, བྲཧྨུནོ ཝཙནཾ ཨུཔཱཏིཝཏྟིསྶསི, སེཡྻཐཱཔི ནཱམ པུརིསོ སིརིཾ ཨཱགཙྪནྟིཾ དཎྜེན པཊིཔྤཎཱམེཡྻ, སེཡྻཐཱཔི ཝཱ པན, བྷིཀྑུ, པུརིསོ ནརཀཔྤཔཱཏེ པཔཏནྟོ ཧཏྠེཧི ཙ པཱདེཧི ཙ པཐཝིཾ ཝིརཱདྷེཡྻ, ཨེཝཾ སམྤདམིདཾ, བྷིཀྑུ, ཏུཡ྄ཧཾ བྷཝིསྶཏི. ‘ཨིངྒྷཾ ཏྭཾ, མཱརིས, ཡདེཝ ཏེ བྲཧྨཱ ཨཱཧ ཏདེཝ ཏྭཾ ཀརོཧི, མཱ ཏྭཾ བྲཧྨུནོ ཝཙནཾ ཨུཔཱཏིཝཏྟིཏྠོ. ནནུ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, པསྶསི བྲཧྨཔརིསཾ སནྣིཔཏིཏ’ནྟི? ཨིཏི ཁོ མཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱརོ པཱཔིམཱ བྲཧྨཔརིསཾ ཨུཔནེསི.

‘‘ཨེཝཾ ¶ ཝུཏྟེ, ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱརཾ པཱཔིམནྟཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཛཱནཱམི ཁོ ཏཱཧཾ, པཱཔིམ; མཱ ཏྭཾ མཉྙིཏྠོ – ན མཾ ཛཱནཱཏཱི’ཏི. མཱརོ ཏྭམསི, པཱཔིམ. ཡོ ཙེཝ, པཱཔིམ, བྲཧྨཱ, ཡཱ ཙ བྲཧྨཔརིསཱ, ཡེ ཙ བྲཧྨཔཱརིསཛྫཱ, སབྦེཝ ཏཝ ཧཏྠགཏཱ སབྦེཝ ཏཝ ཝསཾགཏཱ. ཏུཡ྄ཧཉྷི, པཱཔིམ, ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨེསོཔི མེ ཨསྶ ཧཏྠགཏོ, ཨེསོཔི མེ ཨསྶ ཝསཾགཏོ’ཏི. ཨཧཾ ཁོ པན, པཱཔིམ, ནེཝ ཏཝ ཧཏྠགཏོ ནེཝ ཏཝ ཝསཾགཏོ’’ཏི.

༥༠༣. ‘‘ཨེཝཾ ¶ ཝུཏྟེ, བྷིཀྑཝེ, བཀོ བྲཧྨཱ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨཧཉྷི, མཱརིས, ནིཙྩཾཡེཝ ¶ སམཱནཾ ནིཙྩནྟི ཝདཱམི, དྷུཝཾཡེཝ ¶ སམཱནཾ དྷུཝནྟི ཝདཱམི, སསྶཏཾཡེཝ སམཱནཾ སསྶཏནྟི ཝདཱམི, ཀེཝལཾཡེཝ སམཱནཾ ཀེཝལནྟི ཝདཱམི, ཨཙཝནདྷམྨཾཡེཝ སམཱནཾ ཨཙཝནདྷམྨ’ནྟི ཝདཱམི, ཡཏྠ ཙ པན ན ཛཱཡཏི ན ཛཱིཡཏི ན མཱིཡཏི ན ཙཝཏི ན ཨུཔཔཛྫཏི ཏདེཝཱཧཾ ཝདཱམི – ‘ཨིདཉྷི ན ཛཱཡཏི ན ཛཱིཡཏི ན མཱིཡཏི ན ཙཝཏི ན ཨུཔཔཛྫཏཱི’ཏི. ཨསནྟཉྩ པནཉྙཾ ཨུཏྟརི ནིསྶརཎཾ ‘ནཏྠཉྙཾ ཨུཏྟརི ནིསྶརཎ’ནྟི ཝདཱམི. ཨཧེསུཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཏཡཱ པུབྦེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ལོཀསྨིཾ ཡཱཝཏཀཾ ཏུཡ྄ཧཾ ཀསིཎཾ ཨཱཡུ ཏཱཝཏཀཾ ཏེསཾ ཏཔོཀམྨམེཝ ཨཧོསི. ཏེ ཁོ ཨེཝཾ ཛཱནེཡྻུཾ – ‘སནྟཉྩ པནཉྙཾ ཨུཏྟརི ནིསྶརཎཾ ཨཏྠཉྙཾ ཨུཏྟརི ནིསྶརཎནྟི, ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཉྙཾ ཨུཏྟརི ནིསྶརཎཾ ནཏྠཉྙཾ ཨུཏྟརི ནིསྶརཎ’ནྟི. ཏཾ ཏཱཧཾ, བྷིཀྑུ, ཨེཝཾ ཝདཱམི – ‘ན ཙེཝཉྙཾ ཨུཏྟརི ནིསྶརཎཾ དཀྑིསྶསི, ཡཱཝདེཝ ཙ པན ཀིལམཐསྶ ཝིགྷཱཏསྶ བྷཱགཱི བྷཝིསྶསི. སཙེ ཁོ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, པཐཝིཾ ཨཛ྄ཛྷོསིསྶསི, ཨོཔསཱཡིཀོ མེ བྷཝིསྶསི ཝཏྠུསཱཡིཀོ, ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ བཱཧིཏེཡྻོ. སཙེ ཨཱཔཾ… ཏེཛཾ… ཝཱཡཾ… བྷཱུཏེ… དེཝེ… པཛཱཔཏིཾ… བྲཧྨཾ ཨཛ྄ཛྷོསིསྶསི, ཨོཔསཱཡིཀོ མེ བྷཝིསྶསི ཝཏྠུསཱཡིཀོ, ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ བཱཧིཏེཡྻོ’ཏི.

‘‘ཨཧམྤི ཁོ ཨེཝཾ, བྲཧྨེ, ཛཱནཱམི – སཙེ པཐཝིཾ ཨཛ྄ཛྷོསིསྶཱམི, ཨོཔསཱཡིཀོ ཏེ བྷཝིསྶཱམི ཝཏྠུསཱཡིཀོ, ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ ¶ བཱཧིཏེཡྻོ. ‘སཙེ ཨཱཔཾ… ཏེཛཾ… ཝཱཡཾ… བྷཱུཏེ… དེཝེ… པཛཱཔཏིཾ… བྲཧྨཾ ཨཛ྄ཛྷོསིསྶཱམི, ཨོཔསཱཡིཀོ ཏེ བྷཝིསྶཱམི ཝཏྠུསཱཡིཀོ, ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ བཱཧིཏེཡྻོ’ཏི ཨཔི ཙ ཏེ ཨཧཾ, བྲཧྨེ, གཏིཉྩ པཛཱནཱམི, ཛུཏིཉྩ པཛཱནཱམི – ཨེཝཾ མཧིདྡྷིཀོ བཀོ བྲཧྨཱ, ཨེཝཾ མཧཱནུབྷཱཝོ བཀོ བྲཧྨཱ, ཨེཝཾ མཧེསཀྑོ བཀོ བྲཧྨཱ’’ཏི.

‘‘ཡཐཱཀཐཾ ¶ པན མེ ཏྭཾ, མཱརིས, གཏིཉྩ པཛཱནཱསི, ཛུཏིཉྩ པཛཱནཱསི – ‘ཨེཝཾ མཧིདྡྷིཀོ བཀོ བྲཧྨཱ, ཨེཝཾ མཧཱནུབྷཱཝོ བཀོ བྲཧྨཱ, ཨེཝཾ མཧེསཀྑོ བཀོ བྲཧྨཱ’ཏི?

‘‘ཡཱཝཏཱ ཙནྡིམསཱུརིཡཱ, པརིཧརནྟི དིསཱ བྷནྟི ཝིརོཙནཱ;

ཏཱཝ སཧསྶདྷཱ ལོཀོ, ཨེཏྠ ཏེ ཝཏྟཏེ [ཝཏྟཏཱི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཝསོ.

‘‘པརོཔརཉྩ ¶ [པརོཝརཉྩ (སཱི. པཱི.)] ཛཱནཱསི, ཨཐོ རཱགཝིརཱགིནཾ;

ཨིཏྠབྷཱཝཉྙཐཱབྷཱཝཾ, སཏྟཱནཾ ཨཱགཏིཾ གཏི’’ནྟི.

‘‘ཨེཝཾ ཁོ ཏེ ཨཧཾ, བྲཧྨེ, གཏིཉྩ པཛཱནཱམི ཛུཏིཉྩ པཛཱནཱམི – ‘ཨེཝཾ མཧིདྡྷིཀོ བཀོ བྲཧྨཱ, ཨེཝཾ མཧཱནུབྷཱཝོ བཀོ ¶ བྲཧྨཱ, ཨེཝཾ མཧེསཀྑོ བཀོ བྲཧྨཱ’ཏི.

༥༠༤. ‘‘ཨཏྠི ཁོ, བྲཧྨེ, ཨཉྙོ ཀཱཡོ, ཏཾ ཏྭཾ ན ཛཱནཱསི ན པསྶསི; ཏམཧཾ ཛཱནཱམི པསྶཱམི. ཨཏྠི ཁོ, བྲཧྨེ, ཨཱབྷསྶརཱ ནཱམ ཀཱཡོ ཡཏོ ཏྭཾ ཙུཏོ ཨིདྷཱུཔཔནྣོ. ཏསྶ ཏེ ཨཏིཙིརནིཝཱསེན སཱ སཏི པམུཊྛཱ, ཏེན ཏཾ ཏྭཾ ན ཛཱནཱསི ན པསྶསི; ཏམཧཾ ཛཱནཱམི པསྶཱམི. ཨེཝམྤི ཁོ ཨཧཾ, བྲཧྨེ, ནེཝ ཏེ སམསམོ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཀུཏོ ནཱིཙེཡྻཾ? ཨཐ ¶ ཁོ ཨཧམེཝ ཏཡཱ བྷིཡྻོ. ཨཏྠི ཁོ, བྲཧྨེ, སུབྷཀིཎྷོ ནཱམ ཀཱཡོ, ཝེཧཔྥལོ ནཱམ ཀཱཡོ, ཨབྷིབྷཱུ ནཱམ ཀཱཡོ, ཏཾ ཏྭཾ ན ཛཱནཱསི ན པསྶསི; ཏམཧཾ ཛཱནཱམི པསྶཱམི. ཨེཝམྤི ཁོ ཨཧཾ, བྲཧྨེ, ནེཝ ཏེ སམསམོ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཀུཏོ ནཱིཙེཡྻཾ? ཨཐ ཁོ ཨཧམེཝ ཏཡཱ བྷིཡྻོ. པཐཝིཾ ཁོ ཨཧཾ, བྲཧྨེ, པཐཝིཏོ ཨབྷིཉྙཱཡ ཡཱཝཏཱ པཐཝིཡཱ པཐཝཏྟེན ཨནནུབྷཱུཏཾ ཏདབྷིཉྙཱཡ པཐཝིཾ ནཱཔཧོསིཾ, པཐཝིཡཱ ནཱཔཧོསིཾ, པཐཝིཏོ ནཱཔཧོསིཾ, པཐཝིཾ མེཏི ནཱཔཧོསིཾ, པཐཝིཾ ནཱབྷིཝདིཾ. ཨེཝམྤི ཁོ ཨཧཾ, བྲཧྨེ, ནེཝ ཏེ སམསམོ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཀུཏོ ནཱིཙེཡྻཾ? ཨཐ ཁོ ཨཧམེཝ ཏཡཱ བྷིཡྻོ. ཨཱཔཾ ཁོ ཨཧཾ, བྲཧྨེ…པེ… ཏེཛཾ ཁོ ཨཧཾ, བྲཧྨེ…པེ… ཝཱཡཾ ཁོ ཨཧཾ, བྲཧྨེ…པེ… བྷཱུཏེ ཁོ ཨཧཾ, བྲཧྨེ…པེ… དེཝེ ཁོ ཨཧཾ, བྲཧྨེ…པེ… པཛཱཔཏིཾ ཁོ ཨཧཾ, བྲཧྨེ…པེ… བྲཧྨཾ ཁོ ཨཧཾ, བྲཧྨེ…པེ… ཨཱབྷསྶརེ ཁོ ཨཧཾ, བྲཧྨེ…པེ… སུབྷཀིཎྷེ ཁོ ཨཧཾ, བྲཧྨེ… ¶ …པེ… ཝེཧཔྥལེ ཁོ ཨཧཾ, བྲཧྨེ…པེ… ཨབྷིབྷུཾ ཁོ ཨཧཾ, བྲཧྨེ…པེ… སབྦཾ ཁོ ཨཧཾ, བྲཧྨེ, སབྦཏོ ཨབྷིཉྙཱཡ ཡཱཝཏཱ སབྦསྶ སབྦཏྟེན ཨནནུབྷཱུཏཾ ཏདབྷིཉྙཱཡ སབྦཾ ནཱཔཧོསིཾ སབྦསྨིཾ ནཱཔཧོསིཾ སབྦཏོ ནཱཔཧོསིཾ སབྦཾ མེཏི ནཱཔཧོསིཾ, སབྦཾ ནཱབྷིཝདིཾ. ཨེཝམྤི ཁོ ཨཧཾ, བྲཧྨེ, ནེཝ ཏེ སམསམོ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཀུཏོ ནཱིཙེཡྻཾ? ཨཐ ཁོ ཨཧམེཝ ཏཡཱ བྷིཡྻོ’’ཏི.

‘‘སཙེ ¶ ཁོ, མཱརིས, སབྦསྶ སབྦཏྟེན ཨནནུབྷཱུཏཾ, ཏདབྷིཉྙཱཡ མཱ ཧེཝ ཏེ རིཏྟཀམེཝ ཨཧོསི, ཏུཙྪཀམེཝ ཨཧོསཱི’’ཏི ¶ .

‘‘‘ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིདསྶནཾ ཨནནྟཾ སབྦཏོ པབྷཾ’, ཏཾ པཐཝིཡཱ པཐཝཏྟེན ཨནནུབྷཱུཏཾ, ཨཱཔསྶ ཨཱཔཏྟེན ཨནནུབྷཱུཏཾ, ཏེཛསྶ ཏེཛཏྟེན ཨནནུབྷཱུཏཾ, ཝཱཡསྶ ཝཱཡཏྟེན ཨནནུབྷཱུཏཾ, བྷཱུཏཱནཾ བྷཱུཏཏྟེན ཨནནུབྷཱུཏཾ, དེཝཱནཾ དེཝཏྟེན ཨནནུབྷཱུཏཾ, པཛཱཔཏིསྶ པཛཱཔཏིཏྟེན ཨནནུབྷཱུཏཾ, བྲཧྨཱནཾ བྲཧྨཏྟེན ཨནནུབྷཱུཏཾ, ཨཱབྷསྶརཱནཾ ཨཱབྷསྶརཏྟེན ཨནནུབྷཱུཏཾ, སུབྷཀིཎྷཱནཾ སུབྷཀིཎྷཏྟེན ཨནནུབྷཱུཏཾ, ཝེཧཔྥལཱནཾ ཝེཧཔྥལཏྟེ ¶ ཨནནུབྷཱུཏཾ, ཨབྷིབྷུསྶ ཨབྷིབྷུཏྟེན ཨནནུབྷཱུཏཾ, སབྦསྶ སབྦཏྟེན ཨནནུབྷཱུཏཾ’’.

‘‘ཧནྡ ཙརཧི [ཧནྡ ཙ ཧི (སཱི. པཱི.)] ཏེ, མཱརིས, པསྶ ཨནྟརདྷཱཡཱམཱི’’ཏི. ‘ཧནྡ ཙརཧི མེ ཏྭཾ, བྲཧྨེ, ཨནྟརདྷཱཡསྶུ, སཙེ ཝིསཧསཱི’ཏི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བཀོ བྲཧྨཱ ‘ཨནྟརདྷཱཡིསྶཱམི སམཎསྶ གོཏམསྶ, ཨནྟརདྷཱཡིསྶཱམི སམཎསྶ གོཏམསྶཱ’ཏི ནེཝསྶུ མེ སཀྐོཏི ཨནྟརདྷཱཡིཏུཾ.

‘‘ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, བཀཾ བྲཧྨཱནཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཧནྡ ཙརཧི ཏེ བྲཧྨེ ཨནྟརདྷཱཡཱམཱི’ཏི. ‘ཧནྡ ཙརཧི མེ ཏྭཾ, མཱརིས, ཨནྟརདྷཱཡསྶུ སཙེ ཝིསཧསཱི’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱརཱུཔཾ ཨིདྡྷཱབྷིསངྑཱརཾ ཨབྷིསངྑཱསིཾ – ‘ཨེཏྟཱཝཏཱ བྲཧྨཱ ཙ བྲཧྨཔརིསཱ ཙ བྲཧྨཔཱརིསཛྫཱ ཙ སདྡཉྩ མེ སོསྶནྟི [སདྡམེཝ སུཡྻནྟི (ཀ.)], ན ཙ མཾ དཀྑནྟཱི’ཏི. ཨནྟརཧིཏོ ཨིམཾ གཱཐཾ ཨབྷཱསིཾ –

‘‘བྷཝེཝཱཧཾ བྷཡཾ དིསྭཱ, བྷཝཉྩ ཝིབྷཝེསིནཾ;

བྷཝཾ ནཱབྷིཝདིཾ ཀིཉྩི, ནནྡིཉྩ ན ཨུཔཱདིཡི’’ནྟི.

‘‘ཨཐ ¶ ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྲཧྨཱ ཙ བྲཧྨཔརིསཱ ཙ བྲཧྨཔཱརིསཛྫཱ ཙ ཨཙྪརིཡབྦྷུཏཙིཏྟཛཱཏཱ ཨཧེསུཾ – ‘ཨཙྪརིཡཾ ཝཏ བྷོ, ཨབྦྷུཏཾ ཝཏ བྷོ! སམཎསྶ གོཏམསྶ མཧིདྡྷིཀཏཱ མཧཱནུབྷཱཝཏཱ, ན ཙ ཝཏ ནོ ཨིཏོ པུབྦེ དིཊྛོ ཝཱ, སུཏོ ཝཱ, ཨཉྙོ ¶ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ ཨེཝཾ མཧིདྡྷིཀོ ཨེཝཾ མཧཱནུབྷཱཝོ ཡཐཱཡཾ སམཎོ གོཏམོ སཀྱཔུཏྟོ སཀྱཀུལཱ པབྦཛིཏོ. བྷཝརཱམཱཡ ཝཏ, བྷོ, པཛཱཡ བྷཝརཏཱཡ བྷཝསམྨུདིཏཱཡ སམཱུལཾ བྷཝཾ ཨུདབྦཧཱི’ཏི.

༥༠༥. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཱརོ པཱཔིམཱ ཨཉྙཏརཾ བྲཧྨཔཱརིསཛྫཾ ཨནྭཱཝིསིཏྭཱ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘སཙེ ཁོ ཏྭཾ, མཱརིས, ཨེཝཾ པཛཱནཱསི, སཙེ ཏྭཾ ཨེཝཾ ཨནུབུདྡྷོ, མཱ སཱཝཀེ ཨུཔནེསི, མཱ པབྦཛིཏེ; མཱ སཱཝཀཱནཾ དྷམྨཾ དེསེསི, མཱ པབྦཛིཏཱནཾ; མཱ སཱཝཀེསུ གེདྷིམཀཱསི, མཱ པབྦཛིཏེསུ. ཨཧེསུཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཏཡཱ པུབྦེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ལོཀསྨིཾ ཨརཧནྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ པཊིཛཱནམཱནཱ ¶ . ཏེ སཱཝཀེ ཨུཔནེསུཾ པབྦཛིཏེ, སཱཝཀཱནཾ དྷམྨཾ དེསེསུཾ པབྦཛིཏཱནཾ, སཱཝཀེསུ གེདྷིམཀཾསུ པབྦཛིཏེསུ, ཏེ སཱཝཀེ ཨུཔནེཏྭཱ པབྦཛིཏེ, སཱཝཀཱནཾ དྷམྨཾ དེསེཏྭཱ པབྦཛིཏཱནཾ, སཱཝཀེསུ གེདྷིཏཙིཏྟཱ པབྦཛིཏེསུ, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པཱཎུཔཙྪེདཱ ཧཱིནེ ཀཱཡེ པཏིཊྛིཏཱ. ཨཧེསུཾ ཡེ པན, བྷིཀྑུ, ཏཡཱ པུབྦེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ལོཀསྨིཾ ཨརཧནྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ པཊིཛཱནམཱནཱ. ཏེ ན སཱཝཀེ ཨུཔནེསུཾ ན པབྦཛིཏེ, ན སཱཝཀཱནཾ དྷམྨཾ དེསེསུཾ ན པབྦཛིཏཱནཾ, ན སཱཝཀེསུ ¶ གེདྷིམཀཾསུ ན པབྦཛིཏེསུ, ཏེ ན སཱཝཀེ ཨུཔནེཏྭཱ ན པབྦཛིཏེ, ན སཱཝཀཱནཾ དྷམྨཾ དེསེཏྭཱ ན པབྦཛིཏཱནཾ, ན སཱཝཀེསུ གེདྷིཏཙིཏྟཱ ན པབྦཛིཏེསུ, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པཱཎུཔཙྪེདཱ པཎཱིཏེ ཀཱཡེ པཏིཊྛིཏཱ. ཏཾ ཏཱཧཾ, བྷིཀྑུ, ཨེཝཾ ཝདཱམི – ཨིངྒྷ ཏྭཾ, མཱརིས, ཨཔྤོསྶུཀྐོ དིཊྛདྷམྨསུཁཝིཧཱརམནུཡུཏྟོ ཝིཧརསྶུ, ཨནཀྑཱཏཾ ཀུསལཉྷི, མཱརིས, མཱ པརཾ ཨོཝདཱཧཱི’ཏི.

‘‘ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱརཾ པཱཔིམནྟཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཛཱནཱམི ཁོ ཏཱཧཾ, པཱཔིམ, མཱ ཏྭཾ མཉྙིཏྠོ – ན མཾ ཛཱནཱཏཱི’ཏི. མཱརོ ཏྭམསི, པཱཔིམ. ན མཾ ཏྭཾ, པཱཔིམ, ཧིཏཱནུཀམྤཱི ཨེཝཾ ཝདེསི; ཨཧིཏཱནུཀམྤཱི མཾ ཏྭཾ, པཱཔིམ, ཨེཝཾ ཝདེསི. ཏུཡ྄ཧཉྷི, པཱཔིམ, ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཡེསཾ སམཎོ གོཏམོ དྷམྨཾ དེསེསྶཏི, ཏེ མེ ཝིསཡཾ ཨུཔཱཏིཝཏྟིསྶནྟཱི’ཏི. ཨསམྨཱསམྦུདྡྷཱཝ པན ཏེ ¶ , པཱཔིམ, སམཱནཱ སམྨཱསམྦུདྡྷཱམྷཱཏི པཊིཛཱནིཾསུ. ཨཧཾ ཁོ པན, པཱཔིམ, སམྨཱསམྦུདྡྷོཝ སམཱནོ སམྨཱསམྦུདྡྷོམྷཱིཏི པཊིཛཱནཱམི. དེསེནྟོཔི ཧི, པཱཔིམ, ཏཐཱགཏོ སཱཝཀཱནཾ དྷམྨཾ ཏཱདིསོཝ ཨདེསེནྟོཔི ཧི, པཱཔིམ, ཏཐཱགཏོ སཱཝཀཱནཾ དྷམྨཾ ཏཱདིསོཝ. ཨུཔནེནྟོཔི ཧི, པཱཔིམ, ཏཐཱགཏོ སཱཝཀེ ¶ ཏཱདིསོཝ, ཨནུཔནེནྟོཔི ཧི, པཱཔིམ, ཏཐཱགཏོ སཱཝཀེ ཏཱདིསོཝ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏཐཱགཏསྶ, པཱཔིམ, ཡེ ཨཱསཝཱ སཾཀིལེསིཀཱ པོནོབྦྷཝིཀཱ སདརཱ དུཀྑཝིཔཱཀཱ ཨཱཡཏིཾ ཛཱཏིཛརཱམརཎིཡཱ – ཏེ པཧཱིནཱ ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝཾཀཏཱ ཨཱཡཏིཾ ¶ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. སེཡྻཐཱཔི, པཱཔིམ, ཏཱལོ མཏྠཀཙྪིནྣོ ཨབྷབྦོ པུན ཝིརཱུལ༹ྷིཡཱ; ཨེཝམེཝ ཁོ, པཱཔིམ, ཏཐཱགཏསྶ ཡེ ཨཱསཝཱ སཾཀིལེསིཀཱ པོནོབྦྷཝིཀཱ སདརཱ དུཀྑཝིཔཱཀཱ ཨཱཡཏིཾ ཛཱཏིཛརཱམརཎིཡཱ – ཏེ པཧཱིནཱ ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝཾཀཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱཏི.

‘‘ཨིཏི ཧིདཾ མཱརསྶ ཙ ཨནཱལཔནཏཱཡ བྲཧྨུནོ ཙ ཨབྷིནིམནྟནཏཱཡ, ཏསྨཱ ཨིམསྶ ཝེཡྻཱཀརཎསྶ བྲཧྨནིམནྟནིཀཾཏེཝ ཨདྷིཝཙན’’ནྟི.

བྲཧྨནིམནྟནིཀསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ནཝམཾ.

༡༠. མཱརཏཛྫནཱིཡསུཏྟཾ

༥༠༦. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ བྷགྒེསུ ཝིཧརཏི སུསུམཱརགིརེ བྷེསཀལཱ༹ཝནེ མིགདཱཡེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཨབྦྷོཀཱསེ ཙངྐམཏི. ཏེན ཁོ པན སམཡེན མཱརོ པཱཔིམཱ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱམོགྒལླཱནསྶ ཀུཙྪིགཏོ ཧོཏི ཀོཊྛམནུཔཝིཊྛོ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱམོགྒལླཱནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ མེ ཀུཙྪི གརུགརོ ཝིཡ [གརུ གརུ ཝིཡ (སཱི. པཱི. ཊཱིཀཱཡཾ པཱཋནྟརཾ)]? མཱསཱཙིཏཾ མཉྙེ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཙངྐམཱ ཨོརོཧིཏྭཱ ཝིཧཱརཾ པཝིསིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ནིསཛྫ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ པཙྩཏྟཾ ཡོནིསོ མནསཱཀཱསི. ཨདྡསཱ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ མཱརཾ པཱཔིམནྟཾ ཀུཙྪིགཏཾ ཀོཊྛམནུཔཝིཊྛཾ. དིསྭཱན ¶ མཱརཾ པཱཔིམནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ནིཀྑམ, པཱཔིམ; ནིཀྑམ, པཱཔིམ! མཱ ཏཐཱགཏཾ ཝིཧེསེསི, མཱ ཏཐཱགཏསཱཝཀཾ. མཱ ཏེ ཨཧོསི དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ མཱརསྶ པཱཔིམཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨཛཱནམེཝ ཁོ མཾ ཨཡཾ སམཎོ ཨཔསྶཾ ཨེཝམཱཧ – ‘ནིཀྑམ, པཱཔིམ; ནིཀྑམ, པཱཔིམ! མཱ ཏཐཱགཏཾ ཝིཧེསེསི, མཱ ཏཐཱགཏསཱཝཀཾ. མཱ ཏེ ཨཧོསི དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡཱ’ཏི. ཡོཔིསྶ སོ སཏྠཱ སོཔི མཾ ནེཝ ཁིཔྤཾ ཛཱནེཡྻ, ཀུཏོ པན [ཀུཏོ ཙ པན (སྱཱ.)] མཾ ཨཡཾ སཱཝཀོ ཛཱནིསྶཏཱི’’ཏི? ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ¶ མཱརཾ པཱཔིམནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨེཝམྤི ཁོ ཏཱཧཾ, པཱཔིམ, ཛཱནཱམི, མཱ ཏྭཾ མཉྙིཏྠོ – ‘ན མཾ ཛཱནཱཏཱི’ཏི. མཱརོ ཏྭམསི, པཱཔིམ; ཏུཡ྄ཧཉྷི, པཱཔིམ, ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཛཱནམེཝ ཁོ མཾ ཨཡཾ སམཎོ ཨཔསྶཾ ཨེཝམཱཧ – ནིཀྑམ, པཱཔིམ; ནིཀྑམ, པཱཔིམ! མཱ ཏཐཱགཏཾ ཝིཧེསེསི, མཱ ཏཐཱགཏསཱཝཀཾ. མཱ ཏེ ཨཧོསི དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡཱཏི. ཡོཔིསྶ སོ སཏྠཱ སོཔི མཾ ནེཝ ཁིཔྤཾ ཛཱནེཡྻ, ཀུཏོ པན མཾ ཨཡཾ སཱཝཀོ ཛཱནིསྶཏཱི’’’ཏི?

ཨཐ ཁོ མཱརསྶ པཱཔིམཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཛཱནམེ ཁོ མཾ ཨཡཾ སམཎོ པསྶཾ ཨེཝམཱཧ – ‘ནིཀྑམ, པཱཔིམ; ནིཀྑམ, པཱཔིམ! མཱ ཏཐཱགཏཾ ཝིཧེསེསི, མཱ ཏཐཱགཏསཱཝཀཾ. མཱ ཏེ ཨཧོསི དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡཱ’’’ཏི. ཨཐ ཁོ མཱརོ པཱཔིམཱ ཨཱཡསྨཏོ ¶ མཧཱམོགྒལླཱནསྶ མུཁཏོ ཨུགྒནྟྭཱ པཙྩགྒལེ༹ ཨཊྛཱསི.

༥༠༧. ཨདྡསཱ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ མཱརཾ པཱཔིམནྟཾ པཙྩགྒལེ༹ ཋིཏཾ; དིསྭཱན མཱརཾ པཱཔིམནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨེཏྠཱཔི ཁོ ཏཱཧཾ, པཱཔིམ, པསྶཱམི; མཱ ཏྭཾ མཉྙིཏྠོ ‘‘ན མཾ པསྶཏཱི’’ཏི. ཨེསོ ཏྭཾ, པཱཔིམ, པཙྩགྒལེ༹ ཋིཏོ. བྷཱུཏཔུབྦཱཧཾ, པཱཔིམ, དཱུསཱི ནཱམ མཱརོ ཨཧོསིཾ, ཏསྶ མེ ཀཱལཱི༹ ནཱམ བྷགིནཱི. ཏསྶཱ ཏྭཾ པུཏྟོ. སོ མེ ཏྭཾ བྷཱགིནེཡྻོ ཨཧོསི. ཏེན ཁོ པན, པཱཔིམ, སམཡེན ཀཀུསནྡྷོ བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ལོཀེ ཨུཔྤནྣོ ཧོཏི. ཀཀུསནྡྷསྶ ཁོ པན, པཱཔིམ, བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ ¶ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཝིདྷུརསཉྫཱིཝཾ ནཱམ སཱཝཀཡུགཾ ཨཧོསི ཨགྒཾ བྷདྡཡུགཾ. ཡཱཝཏཱ ཁོ པན, པཱཔིམ, ཀཀུསནྡྷསྶ བྷགཝཏོ ¶ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ སཱཝཀཱ. ཏེསུ ན ཙ ཀོཙི ཨཱཡསྨཏཱ ཝིདྷུརེན སམསམོ ཧོཏི ཡདིདཾ དྷམྨདེསནཱཡ. ཨིམིནཱ ཁོ ཨེཝཾ [ཨེཏཾ (སཱི. སྱཱ. པཱི.)], པཱཔིམ, པརིཡཱཡེན ཨཱཡསྨཏོ ཝིདྷུརསྶ ཝིདྷུརོཏེཝ [ཝིདྷུརསྶ ཝིདྷུརོ ཝིདྷུརོཏྭེཝ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] སམཉྙཱ ཨུདཔཱདི.

‘‘ཨཱཡསྨཱ པན, པཱཔིམ, སཉྫཱིཝོ ཨརཉྙགཏོཔི རུཀྑམཱུལགཏོཔི སུཉྙཱགཱརགཏོཔི ཨཔྤཀསིརེནེཝ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔཛྫཏི. བྷཱུཏཔུབྦཾ, པཱཔིམ, ཨཱཡསྨཱ སཉྫཱིཝོ ཨཉྙཏརསྨིཾ རུཀྑམཱུལེ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣོ ནིསིནྣོ ཧོཏི. ཨདྡསཾསུ ཁོ, པཱཔིམ, གོཔཱལཀཱ པསུཔཱལཀཱ ཀསྶཀཱ པཐཱཝིནོ ཨཱཡསྨནྟཾ སཉྫཱིཝཾ ཨཉྙཏརསྨིཾ རུཀྑམཱུལེ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣཾ ནིསིནྣཾ; དིསྭཱན ཏེསཾ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཙྪརིཡཾ ཝཏ, བྷོ, ཨབྦྷུཏཾ ཝཏ, བྷོ! ཨཡཾ སམཎོ ནིསིནྣཀོཝ ཀཱལངྐཏོ! ཧནྡ ནཾ དཧཱམཱ’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏེ, པཱཔིམ, གོཔཱལཀཱ པསུཔཱལཀཱ ཀསྶཀཱ པཐཱཝིནོ ཏིཎཉྩ ཀཊྛཉྩ གོམཡཉྩ སཾཀཌྜྷིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏོ སཉྫཱིཝསྶ ཀཱཡེ ཨུཔཙིནིཏྭཱ ཨགྒིཾ དཏྭཱ པཀྐམིཾསུ. ཨཐ ཁོ, པཱཔིམ, ཨཱཡསྨཱ སཉྫཱིཝོ ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན ཏཱཡ སམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ ཙཱིཝརཱནི པཔྥོཊེཏྭཱ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ གཱམཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསི. ཨདྡསཾསུ ཁོ ཏེ, པཱཔིམ, གོཔཱལཀཱ པསུཔཱལཀཱ ཀསྶཀཱ པཐཱཝིནོ ཨཱཡསྨནྟཾ སཉྫཱིཝཾ པིཎྜཱཡ ཙརནྟཾ; དིསྭཱན ནེསཾ ¶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཙྪརིཡཾ ཝཏ, བྷོ, ཨབྦྷུཏཾ ཝཏ, བྷོ! ཨཡཾ སམཎོ ནིསིནྣཀོཝ ཀཱལངྐཏོ, སྭཱཡཾ པཊིསཉྫཱིཝིཏོ’ཏི ¶ . ཨིམིནཱ ཁོ ཨེཝཾ, པཱཔིམ, པརིཡཱཡེན ཨཱཡསྨཏོ སཉྫཱིཝསྶ སཉྫཱིཝོཏེཝ [སཉྫཱིཝོ སཉྫཱིཝོཏྭེཝ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] སམཉྙཱ ཨུདཔཱདི.

༥༠༨. ‘‘ཨཐ ཁོ, པཱཔིམ, དཱུསིསྶ མཱརསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨིམེསཾ ཁོ ཨཧཾ བྷིཀྑཱུནཾ སཱིལཝནྟཱནཾ ཀལྱཱཎདྷམྨཱནཾ ནེཝ ཛཱནཱམི ཨཱགཏིཾ ཝཱ གཏིཾ ཝཱ. ཡཾནཱུནཱཧཾ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀེ ཨནྭཱཝིསེཡྻཾ ¶ – ཨེཐ, ཏུམྷེ བྷིཀྑཱུ སཱིལཝནྟེ ཀལྱཱཎདྷམྨེ ཨཀྐོསཐ པརིབྷཱསཐ རོསེཐ ཝིཧེསེཐ. ཨཔྤེཝ ནཱམ ཏུམྷེཧི ཨཀྐོསིཡམཱནཱནཾ པརིབྷཱསིཡམཱནཱནཾ རོསིཡམཱནཱནཾ ཝིཧེསིཡམཱནཱནཾ སིཡཱ ཙིཏྟསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ, ཡཐཱ ཏཾ དཱུསཱི ¶ མཱརོ ལབྷེཐ ཨོཏཱར’ནྟི. ཨཐ ཁོ ཏེ, པཱཔིམ, དཱུསཱི མཱརོ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀེ ཨནྭཱཝིསི – ‘ཨེཐ, ཏུམྷེ བྷིཀྑཱུ སཱིལཝནྟེ ཀལྱཱཎདྷམྨེ ཨཀྐོསཐ པརིབྷཱསཐ རོསེཐ ཝིཧེསེཐ. ཨཔྤེཝ ནཱམ ཏུམྷེཧི ཨཀྐོསིཡམཱནཱནཾ པརིབྷཱསིཡམཱནཱནཾ རོསིཡམཱནཱནཾ ཝིཧེསིཡམཱནཱནཾ སིཡཱ ཙིཏྟསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ, ཡཐཱ ཏཾ དཱུསཱི མཱརོ ལབྷེཐ ཨོཏཱར’ནྟི.

‘‘ཨཐ ཁོ ཏེ, པཱཔིམ, བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ ཨནྭཱཝིསིཊྛཱ དཱུསིནཱ མཱརེན བྷིཀྑཱུ སཱིལཝནྟེ ཀལྱཱཎདྷམྨེ ཨཀྐོསནྟི པརིབྷཱསནྟི རོསེནྟི ཝིཧེསེནྟི – ‘ཨིམེ པན མུཎྜཀཱ སམཎཀཱ ཨིབྦྷཱ ཀིཎྷཱ [ཀཎྷཱ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] བནྡྷུཔཱདཱཔཙྩཱ ‘‘ཛྷཱཡིནོསྨཱ ཛྷཱཡིནོསྨཱ’’ཏི པཏྟཀྑནྡྷཱ ཨདྷོམུཁཱ མདྷུརཀཛཱཏཱ ཛྷཱཡནྟི པཛ྄ཛྷཱཡནྟི ནིཛ྄ཛྷཱཡནྟི ཨཔཛ྄ཛྷཱཡནྟི. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཨུལཱུཀོ ¶ རུཀྑསཱཁཱཡཾ མཱུསིཀཾ མགྒཡམཱནོ ཛྷཱཡཏི པཛ྄ཛྷཱཡཏི ནིཛ྄ཛྷཱཡཏི ཨཔཛ྄ཛྷཱཡཏི; ཨེཝམེཝིམེ མུཎྜཀཱ སམཎཀཱ ཨིབྦྷཱ ཀིཎྷཱ བནྡྷུཔཱདཱཔཙྩཱ ‘‘ཛྷཱཡིནོསྨཱ ཛྷཱཡིནོསྨཱ’’ཏི པཏྟཀྑནྡྷཱ ཨདྷོམུཁཱ མདྷུརཀཛཱཏཱ ཛྷཱཡནྟི པཛ྄ཛྷཱཡནྟི ནིཛ྄ཛྷཱཡནྟི ཨཔཛ྄ཛྷཱཡནྟི. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཀོཏྠུ ནདཱིཏཱིརེ མཙྪེ མགྒཡམཱནོ ཛྷཱཡཏི པཛ྄ཛྷཱཡཏི ནིཛ྄ཛྷཱཡཏི ཨཔཛ྄ཛྷཱཡཏི; ཨེཝམེཝིམེ མུཎྜཀཱ སམཎཀཱ ཨིབྦྷཱ ཀིཎྷཱ བནྡྷུཔཱདཱཔཙྩཱ ‘‘ཛྷཱཡིནོསྨཱ ཛྷཱཡིནོསྨཱ’’ཏི པཏྟཀྑནྡྷཱ ཨདྷོམུཁཱ མདྷུརཀཛཱཏཱ ཛྷཱཡནྟི པཛ྄ཛྷཱཡནྟི ནིཛ྄ཛྷཱཡནྟི ཨཔཛ྄ཛྷཱཡནྟི. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བིལཱ༹རོ སནྡྷིསམལསངྐཊཱིརེ མཱུསིཀཾ མགྒཡམཱནོ ཛྷཱཡཏི པཛ྄ཛྷཱཡཏི ནིཛ྄ཛྷཱཡཏི ཨཔཛ྄ཛྷཱཡཏི; ཨེཝམེཝིམེ མུཎྜཀཱ སམཎཀཱ ཨིབྦྷཱ ཀིཎྷཱ བནྡྷུཔཱདཱཔཙྩཱ ‘‘ཛྷཱཡིནོསྨཱ ཛྷཱཡིནོསྨཱ’’ཏི པཏྟཀྑནྡྷཱ ཨདྷོམུཁཱ མདྷུརཀཛཱཏཱ ཛྷཱཡནྟི པཛ྄ཛྷཱཡནྟི ནིཛ྄ཛྷཱཡནྟི ཨཔཛ྄ཛྷཱཡནྟི. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ གདྲབྷོ ཝཧཙྪིནྣོ སནྡྷིསམལསངྐཊཱིརེ ཛྷཱཡཏི པཛ྄ཛྷཱཡཏི ནིཛ྄ཛྷཱཡཏི ཨཔཛ྄ཛྷཱཡཏི, ཨེཝམེཝིམེ མུཎྜཀཱ སམཎཀཱ ཨིབྦྷཱ ཀིཎྷཱ བནྡྷུཔཱདཱཔཙྩཱ ‘‘ཛྷཱཡིནོསྨཱ ཛྷཱཡིནོསྨཱ’’ཏི པཏྟཀྑནྡྷཱ ཨདྷོམུཁཱ མདྷུརཀཛཱཏཱ ཛྷཱཡནྟི པཛ྄ཛྷཱཡནྟི ནིཛ྄ཛྷཱཡནྟི ཨཔཛ྄ཛྷཱཡནྟཱི’’ཏི.

‘‘ཡེ ཁོ པན, པཱཔིམ, ཏེན སམཡེན མནུསྶཱ ཀཱལངྐརོནྟི ཡེབྷུཡྻེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫནྟི.

༥༠༩. ‘‘ཨཐ ¶ ¶ ¶ ཁོ, པཱཔིམ, ཀཀུསནྡྷོ བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ བྷིཀྑཱུ ¶ ཨཱམནྟེསི – ‘ཨནྭཱཝིཊྛཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ དཱུསིནཱ མཱརེན – ཨེཐ, ཏུམྷེ བྷིཀྑཱུ སཱིལཝནྟེ ཀལྱཱཎདྷམྨེ ཨཀྐོསཐ པརིབྷཱསཐ རོསེཐ ཝིཧེསེཐ, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཏུམྷེཧི ཨཀྐོསིཡམཱནཱནཾ པརིབྷཱསིཡམཱནཱནཾ རོསིཡམཱནཱནཾ ཝིཧེསིཡམཱནཱནཾ སིཡཱ ཙིཏྟསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ, ཡཐཱ ཏཾ དཱུསཱི མཱརོ ལབྷེཐ ཨོཏཱར’ནྟི. ཨེཐ, ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཐ, ཏཐཱ དུཏིཡཾ, ཏཐཱ ཏཏིཡཾ, ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ. ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱབཛ྄ཛྷེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཐ. ཀརུཎཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ…པེ… མུདིཏཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ…པེ… ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཐ, ཏཐཱ དུཏིཡཾ, ཏཐཱ ཏཏིཡཾ, ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ. ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱབཛ྄ཛྷེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཐཱ’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ ཏེ, པཱཔིམ, བྷིཀྑཱུ ཀཀུསནྡྷེན བྷགཝཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཨེཝཾ ཨོཝདིཡམཱནཱ ཨེཝཾ ཨནུསཱསིཡམཱནཱ ཨརཉྙགཏཱཔི རུཀྑམཱུལགཏཱཔི སུཉྙཱགཱརགཏཱཔི མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརིཾསུ, ཏཐཱ དུཏིཡཾ, ཏཐཱ ཏཏིཡཾ, ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ. ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱབཛ྄ཛྷེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརིཾསུ. ཀརུཎཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ…པེ… མུདིཏཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ…པེ… ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརིཾསུ, ཏཐཱ དུཏིཡཾ, ཏཐཱ ཏཏིཡཾ, ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ. ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱབཛ྄ཛྷེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརིཾསུ ¶ .

༥༡༠. ‘‘ཨཐ ཁོ, པཱཔིམ, དཱུསིསྶ མཱརསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨེཝམྤི ཁོ ཨཧཾ ཀརོནྟོ ཨིམེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ སཱིལཝནྟཱནཾ ཀལྱཱཎདྷམྨཱནཾ ནེཝ ཛཱནཱམི ཨཱགཏིཾ ཝཱ གཏིཾ ཝཱ, ཡཾནཱུནཱཧཾ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀེ ཨནྭཱཝིསེཡྻཾ – ཨེཐ, ཏུམྷེ བྷིཀྑཱུ སཱིལཝནྟེ ཀལྱཱཎདྷམྨེ སཀྐརོཐ གརུཾ ཀརོཐ མཱནེཐ ¶ པཱུཛེཐ ¶ , ཨཔྤེཝ ནཱམ ཏུམྷེཧི སཀྐརིཡམཱནཱནཾ གརུཀརིཡམཱནཱནཾ མཱནིཡམཱནཱནཾ པཱུཛིཡམཱནཱནཾ སིཡཱ ཙིཏྟསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ, ཡཐཱ ཏཾ དཱུསཱི མཱརོ ལབྷེཐ ཨོཏཱར’ནྟི ¶ . ཨཐ ཁོ ཏེ, པཱཔིམ, དཱུསཱི མཱརོ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀེ ཨནྭཱཝིསི – ‘ཨེཐ, ཏུམྷེ བྷིཀྑཱུ སཱིལཝནྟེ ཀལྱཱཎདྷམྨེ སཀྐརོཐ གརུཾ ཀརོཐ མཱནེཐ པཱུཛེཐ, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཏུམྷེཧི སཀྐརིཡམཱནཱནཾ གརུཀརིཡམཱནཱནཾ མཱནིཡམཱནཱནཾ པཱུཛིཡམཱནཱནཾ སིཡཱ ཙིཏྟསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ, ཡཐཱ ཏཾ དཱུསཱི མཱརོ ལབྷེཐ ཨོཏཱར’ནྟི. ཨཐ ཁོ ཏེ, པཱཔིམ, བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ ཨནྭཱཝིཊྛཱ དཱུསིནཱ མཱརེན བྷིཀྑཱུ སཱིལཝནྟེ ཀལྱཱཎདྷམྨེ སཀྐརོནྟི གརུཾ ཀརོནྟི མཱནེནྟི པཱུཛེནྟི.

‘‘ཡེ ཁོ པན, པཱཔིམ, ཏེན སམཡེན མནུསྶཱ ཀཱལངྐརོནྟི ཡེབྷུཡྻེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི.

༥༡༡. ‘‘ཨཐ ¶ ཁོ, པཱཔིམ, ཀཀུསནྡྷོ བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘ཨནྭཱཝིཊྛཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ དཱུསིནཱ མཱརེན – ཨེཐ, ཏུམྷེ བྷིཀྑཱུ སཱིལཝནྟེ ཀལྱཱཎདྷམྨེ སཀྐརོཐ གརུཾ ཀརོཐ མཱནེཐ པཱུཛེཐ, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཏུམྷེཧི སཀྐརིཡམཱནཱནཾ གརུཀརིཡམཱནཱནཾ མཱནིཡམཱནཱནཾ པཱུཛིཡམཱནཱནཾ སིཡཱ ཙིཏྟསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ, ཡཐཱ ཏཾ དཱུསཱི མཱརོ ལབྷེཐ ཨོཏཱརནྟི. ཨེཐ, ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨསུབྷཱནུཔསྶིནོ ཀཱཡེ ཝིཧརཐ, ཨཱཧཱརེ པཊིཀཱུལསཉྙིནོ, སབྦལོཀེ ཨནབྷིརཏིསཉྙིནོ [ཨནབྷིརཏསཉྙཱིནོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)], སབྦསངྑཱརེསུ ཨནིཙྩཱནུཔསྶིནོ’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ ཏེ, པཱཔིམ, བྷིཀྑཱུ ཀཀུསནྡྷེན བྷགཝཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཨེཝཾ ཨོཝདིཡམཱནཱ ཨེཝཾ ཨནུསཱསིཡམཱནཱ ཨརཉྙགཏཱཔི རུཀྑམཱུལགཏཱཔི སུཉྙཱགཱརགཏཱཔི ཨསུབྷཱནུཔསྶིནོ ཀཱཡེ ཝིཧརིཾསུ, ཨཱཧཱརེ པཊིཀཱུལསཉྙིནོ, སབྦལོཀེ ཨནབྷིརཏིསཉྙིནོ, སབྦསངྑཱརེསུ ཨནིཙྩཱནུཔསྶིནོ.

༥༡༢. ‘‘ཨཐ ཁོ, པཱཔིམ, ཀཀུསནྡྷོ བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཨཱཡསྨཏཱ ཝིདྷུརེན པཙྪཱསམཎེན གཱམཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསི. ཨཐ ཁོ, པཱཔིམ, དཱུསཱི མཱརོ ཨཉྙཏརཾ ཀུམཱརཀཾ ¶ [ཀུམཱརཾ (སཱི. པཱི.)] ཨནྭཱཝིསིཏྭཱ སཀྑརཾ གཧེཏྭཱ ཨཱཡསྨཏོ ཝིདྷུརསྶ སཱིསེ པཧཱརམདཱསི; སཱིསཾ ཝོབྷིནྡི [སཱིསཾ ཏེ བྷིནྡིསྶཱམཱིཏི (ཀ.)]. ཨཐ ཁོ, པཱཔིམ, ཨཱཡསྨཱ ཝིདྷུརོ བྷིནྣེན སཱིསེན ལོཧིཏེན གལ༹ནྟེན ཀཀུསནྡྷཾཡེཝ བྷགཝནྟཾ ¶ ཨརཧནྟཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ པིཊྛིཏོ པིཊྛིཏོ ཨནུབནྡྷི. ཨཐ ཁོ ¶ , པཱཔིམ, ཀཀུསནྡྷོ བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ནཱགཱཔལོཀིཏཾ ཨཔལོཀེསི ¶ – ‘ན ཝཱཡཾ དཱུསཱི མཱརོ མཏྟམཉྙཱསཱི’ཏི. སཧཱཔལོཀནཱཡ ཙ པན, པཱཔིམ, དཱུསཱི མཱརོ ཏམྷཱ ཙ ཋཱནཱ ཙཝི མཧཱནིརཡཉྩ ཨུཔཔཛྫི.

‘‘ཏསྶ ཁོ པན, པཱཔིམ, མཧཱནིརཡསྶ ཏཡོ ནཱམདྷེཡྻཱ ཧོནྟི – ཚཕསྶཱཡཏནིཀོ ཨིཏིཔི, སངྐུསམཱཧཏོ ཨིཏིཔི, པཙྩཏྟཝེདནིཡོ ཨིཏིཔི. ཨཐ ཁོ མཾ, པཱཔིམ, ནིརཡཔཱལཱ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏདཝོཙུཾ – ཡདཱ ཁོ ཏེ [ཡཏོ ཏེ (ཀ.)], མཱརིས, སངྐུནཱ སངྐུ ཧདཡེ སམཱགཙྪེཡྻ. ཨཐ ནཾ ཏྭཾ ཛཱནེཡྻཱསི – ‘ཝསྶསཧསྶཾ མེ ནིརཡེ པཙྩམཱནསྶཱ’ཏི. སོ ཁོ ཨཧཾ, པཱཔིམ, བཧཱུནི ཝསྶཱནི བཧཱུནི ཝསྶསཏཱནི བཧཱུནི ཝསྶསཧསྶཱནི ཏསྨིཾ མཧཱནིརཡེ ཨཔཙྩིཾ. དསཝསྶསཧསྶཱནི ཏསྶེཝ མཧཱནིརཡསྶ ཨུསྶདེ ཨཔཙྩིཾ ཝུཊྛཱནིམཾ ནཱམ ཝེདནཾ ཝེདིཡམཱནོ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, པཱཔིམ, ཨེཝརཱུཔོ ཀཱཡོ ཧོཏི, སེཡྻཐཱཔི མནུསྶསྶ. ཨེཝརཱུཔཾ སཱིསཾ ཧོཏི, སེཡྻཐཱཔི མཙྪསྶ.

༥༡༣.

‘‘ཀཱིདིསོ ནིརཡོ ཨཱསི, ཡཏྠ དཱུསཱི ཨཔཙྩཐ;

ཝིདྷུརཾ སཱཝཀམཱསཛྫ, ཀཀུསནྡྷཉྩ བྲཱཧྨཎཾ.

‘‘སཏཾ ཨཱསི ཨཡོསངྐཱུ, སབྦེ པཙྩཏྟཝེདནཱ;

ཨཱིདིསོ ནིརཡོ ཨཱསི, ཡཏྠ དཱུསཱི ཨཔཙྩཐ;

ཝིདྷུརཾ སཱཝཀམཱསཛྫ, ཀཀུསནྡྷཉྩ བྲཱཧྨཎཾ.

‘‘ཡོ ཨེཏམབྷིཛཱནཱཏི, བྷིཀྑུ བུདྡྷསྶ སཱཝཀོ;

ཏཱདིསཾ ¶ བྷིཀྑུམཱསཛྫ, ཀཎྷ དུཀྑཾ ནིགཙྪསི.

‘‘མཛ྄ཛྷེ སརསྶ ཏིཊྛནྟི, ཝིམཱནཱ ཀཔྤཊྛཱཡིནོ;

ཝེལུ༹རིཡཝཎྞཱ རུཙིརཱ, ཨཙྩིམནྟོ པབྷསྶརཱ;

ཨཙྪརཱ ཏཏྠ ནཙྩནྟི, པུཐུ ནཱནཏྟཝཎྞིཡོ.

‘‘ཡོ ¶ ¶ ¶ ཨེཏམབྷིཛཱནཱཏི, བྷིཀྑུ བུདྡྷསྶ སཱཝཀོ;

ཏཱདིསཾ བྷིཀྑུམཱསཛྫ, ཀཎྷ དུཀྑཾ ནིགཙྪསི.

‘‘ཡོ ཝེ བུདྡྷེན ཙོདིཏོ, བྷིཀྑུ སངྒྷསྶ པེཀྑཏོ;

མིགཱརམཱཏུཔཱསཱདཾ, པཱདངྒུཊྛེན ཀམྤཡི.

‘‘ཡོ ཨེཏམབྷིཛཱནཱཏི, བྷིཀྑུ བུདྡྷསྶ སཱཝཀོ;

ཏཱདིསཾ བྷིཀྑུམཱསཛྫ, ཀཎྷ དུཀྑཾ ནིགཙྪསི.

‘‘ཡོ ཝེཛཡནྟཾ པཱསཱདཾ, པཱདངྒུཊྛེན ཀམྤཡི;

ཨིདྡྷིབལེནུཔཏྠདྡྷོ, སཾཝེཛེསི ཙ དེཝཏཱ.

‘‘ཡོ ཨེཏམབྷིཛཱནཱཏི, བྷིཀྑུ བུདྡྷསྶ སཱཝཀོ;

ཏཱདིསཾ བྷིཀྑུམཱསཛྫ, ཀཎྷ དུཀྑཾ ནིགཙྪསི.

‘‘ཡོ ཝེཛཡནྟཔཱསཱདེ, སཀྐཾ སོ པརིཔུཙྪཏི;

ཨཔི ཝཱསཝ ཛཱནཱསི, ཏཎྷཱཀྑཡཝིམུཏྟིཡོ;

ཏསྶ སཀྐོ ཝིཡཱཀཱསི, པཉྷཾ པུཊྛོ ཡཐཱཏཐཾ.

‘‘ཡོ ཨེཏམབྷིཛཱནཱཏི, བྷིཀྑུ བུདྡྷསྶ སཱཝཀོ;

ཏཱདིསཾ བྷིཀྑུམཱསཛྫ, ཀཎྷ དུཀྑཾ ནིགཙྪསི.

‘‘ཡོ བྲཧྨཾ པརིཔུཙྪཏི, སུདྷམྨཱཡཱབྷིཏོ སབྷཾ;

ཨཛྫཱཔི ¶ ཏྱཱཝུསོ དིཊྛི, ཡཱ ཏེ དིཊྛི པུརེ ཨཧུ;

པསྶསི ཝཱིཏིཝཏྟནྟཾ, བྲཧྨལོཀེ པབྷསྶརཾ.

‘‘ཏསྶ ¶ བྲཧྨཱ ཝིཡཱཀཱསི, ཨནུཔུབྦཾ ཡཐཱཏཐཾ;

ན མེ མཱརིས སཱ དིཊྛི, ཡཱ མེ དིཊྛི པུརེ ཨཧུ.

‘‘པསྶཱམི ཝཱིཏིཝཏྟནྟཾ, བྲཧྨལོཀེ པབྷསྶརཾ;

སོཧཾ ཨཛྫ ཀཐཾ ཝཛྫཾ, ཨཧཾ ནིཙྩོམྷི སསྶཏོ.

‘‘ཡོ ཨེཏམབྷིཛཱནཱཏི, བྷིཀྑུ བུདྡྷསྶ སཱཝཀོ;

ཏཱདིསཾ བྷིཀྑུམཱསཛྫ, ཀཎྷ དུཀྑཾ ནིགཙྪསི.

‘‘ཡོ མཧཱམེརུནོ ཀཱུཊཾ, ཝིམོཀྑེན ཨཕསྶཡི;

ཝནཾ པུབྦཝིདེཧཱནཾ, ཡེ ཙ བྷཱུམིསཡཱ ནརཱ.

‘‘ཡོ ཨེཏམབྷིཛཱནཱཏི, བྷིཀྑུ བུདྡྷསྶ སཱཝཀོ;

ཏཱདིསཾ བྷིཀྑུམཱསཛྫ, ཀཎྷ དུཀྑཾ ནིགཙྪསི.

‘‘ན ¶ ཝེ ཨགྒི ཙེཏཡཏི [ཝེཋཡཏི (སཱི.)], ‘ཨཧཾ བཱལཾ ཌཧཱམཱི’ཏི;

བཱལོ ཙ ཛལིཏཾ ཨགྒིཾ, ཨཱསཛྫ ནཾ ས ཌཡ྄ཧཏི.

‘‘ཨེཝམེཝ ཏུཝཾ མཱར, ཨཱསཛྫ ནཾ ཏཐཱགཏཾ;

སཡཾ ཌཧིསྶསི ཨཏྟཱནཾ, བཱལོ ཨགྒིཾཝ སཾཕུསཾ.

‘‘ཨཔུཉྙཾ པསཝཱི མཱརོ, ཨཱསཛྫ ནཾ ཏཐཱགཏཾ;

ཀིནྣུ མཉྙསི པཱཔིམ, ན མེ པཱཔཾ ཝིཔཙྩཏི.

‘‘ཀརོཏོ ཙཱིཡཏི པཱཔཾ, ཙིརརཏྟཱཡ ཨནྟཀ;

མཱར ནིབྦིནྡ བུདྡྷམྷཱ, ཨཱསཾ མཱཀཱསི བྷིཀྑུསུ.

‘‘ཨིཏི ¶ མཱརཾ ཨཏཛྫེསི, བྷིཀྑུ བྷེསཀལཱ༹ཝནེ;

ཏཏོ སོ དུམྨནོ ཡཀྑོ, ནཏཏྠེཝནྟརདྷཱཡཐཱ’’ཏི.

མཱརཏཛྫནཱིཡསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ དསམཾ.

ཙཱུལ༹ཡམཀཝགྒོ ནིཊྛིཏོ པཉྩམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ ¶ –

སཱལེཡྻ ཝེརཉྫདུཝེ ཙ ཏུཊྛི, ཙཱུལ༹མཧཱདྷམྨསམཱདཱནཉྩ;

ཝཱིམཾསཀཱ ཀོསམྦི ཙ བྲཱཧྨཎོ, དཱུསཱི ཙ མཱརོ དསམོ ཙ ཝགྒོ.

སཱལེཡྻཝགྒོ ནིཊྛིཏོ པཉྩམོ.

ཨིདཾ ཝགྒཱནམུདྡཱནཾ –

མཱུལཔརིཡཱཡོ ཙེཝ, སཱིཧནཱདོ ཙ ཨུཏྟམོ;

ཀཀཙོ ཙེཝ གོསིངྒོ, སཱལེཡྻོ ཙ ཨིམེ པཉྩ.

མཱུལཔཎྞཱསཀཾ སམཏྟཾ.