📜

ནམོ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ

མཛ྄ཛྷིམནིཀཱཡེ

ཨུཔརིཔཎྞཱསཔཱལི༹

༡. དེཝདཧཝགྒོ

༡. དེཝདཧསུཏྟཾ

༡. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཀྐེསུ ཝིཧརཏི དེཝདཧཾ ནཱམ སཀྱཱནཾ ནིགམོ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ‘ཡཾ ཀིཉྩཱཡཾ པུརིསཔུགྒལོ པཊིསཾཝེདེཏི སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ, སབྦཾ ཏཾ པུབྦེཀཏཧེཏུ. ཨིཏི པུརཱཎཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཏཔསཱ བྱནྟཱིབྷཱཝཱ, ནཝཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཨཀརཎཱ, ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝོ; ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝཱ ཀམྨཀྑཡོ; ཀམྨཀྑཡཱ དུཀྑཀྑཡོ; དུཀྑཀྑཡཱ ཝེདནཱཀྑཡོ; ཝེདནཱཀྑཡཱ སབྦཾ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཾཝཱདིནོ, བྷིཀྑཝེ, ནིགཎྛཱ.

‘‘ཨེཝཾཝཱདཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིགཎྛེ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝཾ ཝདཱམི – ‘སཙྩཾ ཀིར ཏུམྷེ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ཡཾ ཀིཉྩཱཡཾ པུརིསཔུགྒལོ པཊིསཾཝེདེཏི སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ, སབྦཾ ཏཾ པུབྦེཀཏཧེཏུ. ཨིཏི པུརཱཎཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཏཔསཱ བྱནྟཱིབྷཱཝཱ, ནཝཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཨཀརཎཱ, ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝོ; ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝཱ ཀམྨཀྑཡོ; ཀམྨཀྑཡཱ དུཀྑཀྑཡོ; དུཀྑཀྑཡཱ ཝེདནཱཀྑཡོ; ཝེདནཱཀྑཡཱ སབྦཾ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི? ཏེ ཙ མེ, བྷིཀྑཝེ, ནིགཎྛཱ ཨེཝཾ པུཊྛཱ ‘ཨཱམཱ’ཏི པཊིཛཱནནྟི.

‘‘ཏྱཱཧཾ ཨེཝཾ ཝདཱམི – ‘ཀིཾ པན ཏུམྷེ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ཛཱནཱཐ – ཨཧུཝམྷེཝ མཡཾ པུབྦེ, ན ནཱཧུཝམྷཱ’ཏི? ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’.

‘‘‘ཀིཾ པན ཏུམྷེ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ཛཱནཱཐ – ཨཀརམྷེཝ མཡཾ པུབྦེ པཱཔཀམྨཾ, ན ནཱཀརམྷཱ’ཏི? ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’.

‘‘‘ཀིཾ པན ཏུམྷེ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ཛཱནཱཐ – ཨེཝརཱུཔཾ ཝཱ ཨེཝརཱུཔཾ ཝཱ པཱཔཀམྨཾ ཨཀརམྷཱ’ཏི? ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’.

‘‘‘ཀིཾ པན ཏུམྷེ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ཛཱནཱཐ – ཨེཏྟཀཾ ཝཱ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ, ཨེཏྟཀཾ ཝཱ དུཀྑཾ ནིཛྫཱིརེཏབྦཾ, ཨེཏྟཀམྷི ཝཱ དུཀྑེ ནིཛྫིཎྞེ སབྦཾ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི? ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’.

‘‘‘ཀིཾ པན ཏུམྷེ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ཛཱནཱཐ – དིཊྛེཝ དྷམྨེ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཾ, ཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨུཔསམྤད’ནྟི? ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’.

༢. ‘‘ཨིཏི ཀིར ཏུམྷེ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ན ཛཱནཱཐ – ཨཧུཝམྷེཝ མཡཾ པུབྦེ, ན ནཱཧུཝམྷཱཏི, ན ཛཱནཱཐ – ཨཀརམྷེཝ མཡཾ པུབྦེ པཱཔཀམྨཾ, ན ནཱཀརམྷཱཏི, ན ཛཱནཱཐ – ཨེཝརཱུཔཾ ཝཱ ཨེཝརཱུཔཾ ཝཱ པཱཔཀམྨཾ ཨཀརམྷཱཏི, ན ཛཱནཱཐ – ཨེཏྟཀཾ ཝཱ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ, ཨེཏྟཀཾ ཝཱ དུཀྑཾ ནིཛྫཱིརེཏབྦཾ, ཨེཏྟཀམྷི ཝཱ དུཀྑེ ནིཛྫིཎྞེ སབྦཾ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ བྷཝིསྶཏཱིཏི, ན ཛཱནཱཐ – དིཊྛེཝ དྷམྨེ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཾ, ཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨུཔསམྤདཾ; ཨེཝཾ སནྟེ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ནིགཎྛཱནཾ ན ཀལླམསྶ ཝེཡྻཱཀརཎཱཡ – ཡཾ ཀིཉྩཱཡཾ པུརིསཔུགྒལོ པཊིསཾཝེདེཏི སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ, སབྦཾ ཏཾ པུབྦེཀཏཧེཏུ. ཨིཏི པུརཱཎཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཏཔསཱ བྱནྟཱིབྷཱཝཱ, ནཝཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཨཀརཎཱ, ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝོ; ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝཱ ཀམྨཀྑཡོ; ཀམྨཀྑཡཱ དུཀྑཀྑཡོ; དུཀྑཀྑཡཱ ཝེདནཱཀྑཡོ; ཝེདནཱཀྑཡཱ སབྦཾ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘སཙེ པན ཏུམྷེ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ཛཱནེཡྻཱཐ – ཨཧུཝམྷེཝ མཡཾ པུབྦེ, ན ནཱཧུཝམྷཱཏི, ཛཱནེཡྻཱཐ – ཨཀརམྷེཝ མཡཾ པུབྦེ པཱཔཀམྨཾ, ན ནཱཀརམྷཱཏི, ཛཱནེཡྻཱཐ – ཨེཝརཱུཔཾ ཝཱ ཨེཝརཱུཔཾ ཝཱ པཱཔཀམྨཾ ཨཀརམྷཱཏི, ཛཱནེཡྻཱཐ – ཨེཏྟཀཾ ཝཱ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ, ཨེཏྟཀཾ ཝཱ དུཀྑཾ ནིཛྫཱིརེཏབྦཾ, ཨེཏྟཀམྷི ཝཱ དུཀྑེ ནིཛྫིཎྞེ སབྦཾ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ བྷཝིསྶཏཱིཏི, ཛཱནེཡྻཱཐ – དིཊྛེཝ དྷམྨེ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཾ, ཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨུཔསམྤདཾ; ཨེཝཾ སནྟེ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ནིགཎྛཱནཾ ཀལླམསྶ ཝེཡྻཱཀརཎཱཡ – ཡཾ ཀིཉྩཱཡཾ པུརིསཔུགྒལོ པཊིསཾཝེདེཏི སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ, སབྦཾ ཏཾ པུབྦེཀཏཧེཏུ. ཨིཏི པུརཱཎཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཏཔསཱ བྱནྟཱིབྷཱཝཱ, ནཝཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཨཀརཎཱ, ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝོ; ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝཱ ཀམྨཀྑཡོ; ཀམྨཀྑཡཱ དུཀྑཀྑཡོ; དུཀྑཀྑཡཱ ཝེདནཱཀྑཡོ; ཝེདནཱཀྑཡཱ སབྦཾ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

༣. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, པུརིསོ སལླེན ཝིདྡྷོ ཨསྶ སཝིསེན གཱལ༹ྷཱུཔལེཔནེན [གཱལ༹ྷཔལེཔནེན (ཀ.)]; སོ སལླསྶཔི ཝེདྷནཧེཏུ [ཝེདནཱཧེཏུ (སཱི. པཱི. ཀ.)] དུཀྑཱ ཏིབྦཱ [ཏིཔྤཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡེཡྻ. ཏསྶ མིཏྟཱམཙྩཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ བྷིསཀྐཾ སལླཀཏྟཾ ཨུཔཊྛཱཔེཡྻུཾ. ཏསྶ སོ བྷིསཀྐོ སལླཀཏྟོ སཏྠེན ཝཎམུཁཾ པརིཀནྟེཡྻ; སོ སཏྠེནཔི ཝཎམུཁསྶ པརིཀནྟནཧེཏུ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡེཡྻ. ཏསྶ སོ བྷིསཀྐོ སལླཀཏྟོ ཨེསནིཡཱ སལླཾ ཨེསེཡྻ; སོ ཨེསནིཡཱཔི སལླསྶ ཨེསནཱཧེཏུ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡེཡྻ. ཏསྶ སོ བྷིསཀྐོ སལླཀཏྟོ སལླཾ ཨབྦུཧེཡྻ [ཨབྦུཡ྄ཧེཡྻ (སཱི.), ཨབྦྷཱུཎྷེཡྻ (སྱཱ. ཀཾ.)]; སོ སལླསྶཔི ཨབྦུཧནཧེཏུ [ཨབྦུཡ྄ཧནཧེཏུ (སཱི.), ཨབྦྷཱུཎྷནཧེཏུ (སྱཱ. ཀཾ.)] དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡེཡྻ. ཏསྶ སོ བྷིསཀྐོ སལླཀཏྟོ ཨགདངྒཱརཾ ཝཎམུཁེ ཨོདཧེཡྻ; སོ ཨགདངྒཱརསྶཔི ཝཎམུཁེ ཨོདཧནཧེཏུ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡེཡྻ. སོ ཨཔརེན སམཡེན རཱུལ༹ྷེན ཝཎེན སཉྪཝིནཱ ཨརོགོ ཨསྶ སུཁཱི སེརཱི སཡཾཝསཱི ཡེན ཀཱམངྒམོ. ཏསྶ ཨེཝམསྶ – ཨཧཾ ཁོ པུབྦེ སལླེན ཝིདྡྷོ ཨཧོསིཾ སཝིསེན གཱལ༹ྷཱུཔལེཔནེན. སོཧཾ སལླསྶཔི ཝེདྷནཧེཏུ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡིཾ. ཏསྶ མེ མིཏྟཱམཙྩཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ བྷིསཀྐཾ སལླཀཏྟཾ ཨུཔཊྛཔེསུཾ. ཏསྶ མེ སོ བྷིསཀྐོ སལླཀཏྟོ སཏྠེན ཝཎམུཁཾ པརིཀནྟི; སོཧཾ སཏྠེནཔི ཝཎམུཁསྶ པརིཀནྟནཧེཏུ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡིཾ. ཏསྶ མེ སོ བྷིསཀྐོ སལླཀཏྟོ ཨེསནིཡཱ སལླཾ ཨེསི; སོ ཨཧཾ ཨེསནིཡཱཔི སལླསྶ ཨེསནཱཧེཏུ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡིཾ. ཏསྶ མེ སོ བྷིསཀྐོ སལླཀཏྟོ སལླཾ ཨབྦུཧི [ཨབྦུཡ྄ཧི (སཱི.), ཨབྦྷཱུཎྷི (སྱཱ. ཀཾ.)]; སོཧཾ སལླསྶཔི ཨབྦུཧནཧེཏུ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡིཾ. ཏསྶ མེ སོ བྷིསཀྐོ སལླཀཏྟོ ཨགདངྒཱརཾ ཝཎམུཁེ ཨོདཧི; སོཧཾ ཨགདངྒཱརསྶཔི ཝཎམུཁེ ཨོདཧནཧེཏུ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡིཾ. སོམྷི ཨེཏརཧི རཱུལ༹ྷེན ཝཎེན སཉྪཝིནཱ ཨརོགོ སུཁཱི སེརཱི སཡཾཝསཱི ཡེན ཀཱམངྒམོ’’ཏི.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, སཙེ ཏུམྷེ ཛཱནེཡྻཱཐ – ཨཧུཝམྷེཝ མཡཾ པུབྦེ, ན ནཱཧུཝམྷཱཏི, ཛཱནེཡྻཱཐ – ཨཀརམྷེཝ མཡཾ པུབྦེ པཱཔཀམྨཾ, ན ནཱཀརམྷཱཏི, ཛཱནེཡྻཱཐ – ཨེཝརཱུཔཾ ཝཱ ཨེཝརཱུཔཾ ཝཱ པཱཔཀམྨཾ ཨཀརམྷཱཏི, ཛཱནེཡྻཱཐ – ཨེཏྟཀཾ ཝཱ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ, ཨེཏྟཀཾ ཝཱ དུཀྑཾ ནིཛྫཱིརེཏབྦཾ, ཨེཏྟཀམྷི ཝཱ དུཀྑེ ནིཛྫིཎྞེ སབྦཾ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ བྷཝིསྶཏཱིཏི, ཛཱནེཡྻཱཐ – དིཊྛེཝ དྷམྨེ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཾ, ཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨུཔསམྤདཾ; ཨེཝཾ སནྟེ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ནིགཎྛཱནཾ ཀལླམསྶ ཝེཡྻཱཀརཎཱཡ – ཡཾ ཀིཉྩཱཡཾ པུརིསཔུགྒལོ པཊིསཾཝེདེཏི སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ, སབྦཾ ཏཾ པུབྦེཀཏཧེཏུ. ཨིཏི པུརཱཎཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཏཔསཱ བྱནྟཱིབྷཱཝཱ, ནཝཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཨཀརཎཱ, ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝོ; ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝཱ ཀམྨཀྑཡོ; ཀམྨཀྑཡཱ དུཀྑཀྑཡོ; དུཀྑཀྑཡཱ ཝེདནཱཀྑཡོ; ཝེདནཱཀྑཡཱ སབྦཾ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘ཡསྨཱ ཙ ཁོ ཏུམྷེ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ན ཛཱནཱཐ – ཨཧུཝམྷེཝ མཡཾ པུབྦེ, ན ནཱཧུཝམྷཱཏི, ན ཛཱནཱཐ – ཨཀརམྷེཝ མཡཾ པུབྦེ པཱཔཀམྨཾ, ན ནཱཀརམྷཱཏི, ན ཛཱནཱཐ – ཨེཝརཱུཔཾ ཝཱ ཨེཝརཱུཔཾ ཝཱ པཱཔཀམྨཾ ཨཀརམྷཱཏི, ན ཛཱནཱཐ – ཨེཏྟཀཾ ཝཱ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ, ཨེཏྟཀཾ ཝཱ དུཀྑཾ ནིཛྫཱིརེཏབྦཾ, ཨེཏྟཀམྷི ཝཱ དུཀྑེ ནིཛྫིཎྞེ སབྦཾ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ བྷཝིསྶཏཱིཏི, ན ཛཱནཱཐ – དིཊྛེཝ དྷམྨེ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཾ, ཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨུཔསམྤདཾ; ཏསྨཱ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ནིགཎྛཱནཾ ན ཀལླམསྶ ཝེཡྻཱཀརཎཱཡ – ཡཾ ཀིཉྩཱཡཾ པུརིསཔུགྒལོ པཊིསཾཝེདེཏི སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ, སབྦཾ ཏཾ པུབྦེཀཏཧེཏུ. ཨིཏི པུརཱཎཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཏཔསཱ བྱནྟཱིབྷཱཝཱ, ནཝཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཨཀརཎཱ, ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝོ; ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝཱ ཀམྨཀྑཡོ; ཀམྨཀྑཡཱ དུཀྑཀྑཡོ; དུཀྑཀྑཡཱ ཝེདནཱཀྑཡོ; ཝེདནཱཀྑཡཱ སབྦཾ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

༤. ‘‘ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷིཀྑཝེ, ཏེ ནིགཎྛཱ མཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘ནིགཎྛོ, ཨཱཝུསོ, ནཱཊཔུཏྟོ [ནཱཐཔུཏྟོ (སཱི.)] སབྦཉྙཱུ སབྦདསྶཱཝཱི, ཨཔརིསེསཾ ཉཱཎདསྶནཾ པཊིཛཱནཱཏི. ཙརཏོ ཙ མེ ཏིཊྛཏོ ཙ སུཏྟསྶ ཙ ཛཱགརསྶ ཙ སཏཏཾ སམིཏཾ ཉཱཎདསྶནཾ པཙྩུཔཊྛིཏ’ནྟི. སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨཏྠི ཁོ ཝོ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, པུབྦེཝ པཱཔཀམྨཾ ཀཏཾ, ཏཾ ཨིམཱཡ ཀཊུཀཱཡ དུཀྐརཀཱརིཀཱཡ ནིཛྫཱིརེཐ, ཡཾ པནེཏྠ ཨེཏརཧི ཀཱཡེན སཾཝུཏཱ ཝཱཙཱཡ སཾཝུཏཱ མནསཱ སཾཝུཏཱ ཏཾ ཨཱཡཏིཾ པཱཔཀམྨསྶ ཨཀརཎཾ. ཨིཏི པུརཱཎཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཏཔསཱ བྱནྟཱིབྷཱཝཱ, ནཝཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཨཀརཎཱ, ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝོ; ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝཱ ཀམྨཀྑཡོ; ཀམྨཀྑཡཱ དུཀྑཀྑཡོ; དུཀྑཀྑཡཱ ཝེདནཱཀྑཡོ; ཝེདནཱཀྑཡཱ སབྦཾ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཏཉྩ པནམྷཱཀཾ རུཙྩཏི ཙེཝ ཁམཏི ཙ, ཏེན ཙམྷཱ ཨཏྟམནཱ’’ཏི.

༥. ‘‘ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏེ ནིགཎྛེ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘པཉྩ ཁོ ཨིམེ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, དྷམྨཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ དྭིདྷཱཝིཔཱཀཱ. ཀཏམེ པཉྩ? སདྡྷཱ, རུཙི, ཨནུསྶཝོ, ཨཱཀཱརཔརིཝིཏཀྐོ, དིཊྛིནིཛ྄ཛྷཱནཀྑནྟི – ཨིམེ ཁོ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, པཉྩ དྷམྨཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ དྭིདྷཱཝིཔཱཀཱ. ཏཏྲཱཡསྨནྟཱནཾ ནིགཎྛཱནཾ ཀཱ ཨཏཱིཏཾསེ སཏྠརི སདྡྷཱ, ཀཱ རུཙི, ཀོ ཨནུསྶཝོ, ཀོ ཨཱཀཱརཔརིཝིཏཀྐོ, ཀཱ དིཊྛིནིཛ྄ཛྷཱནཀྑནྟཱི’ཏི. ཨེཝཾཝཱདཱི [ཨེཝཾཝཱདཱིསུ (ཀ.)] ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིགཎྛེསུ ན ཀཉྩི [ཀིཉྩི (སཱི. པཱི. ཀ.)] སཧདྷམྨིཀཾ ཝཱདཔཊིཧཱརཾ སམནུཔསྶཱམི.

‘‘པུན ཙཔརཱཧཾ [པུན ཙ པནཱཧཾ (སཱི. པཱི. ཀ.)], བྷིཀྑཝེ, ཏེ ནིགཎྛེ ཨེཝཾ ཝདཱམི – ‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ. ཡསྨིཾ ཝོ སམཡེ ཏིབྦོ [ཏིཔྤོ (པཱི.)] ཨུཔཀྐམོ ཧོཏི ཏིབྦཾ པདྷཱནཾ, ཏིབྦཱ ཏསྨིཾ སམཡེ ཨོཔཀྐམིཀཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡེཐ; ཡསྨིཾ པན ཝོ སམཡེ ན ཏིབྦོ ཨུཔཀྐམོ ཧོཏི ན ཏིབྦཾ པདྷཱནཾ, ན ཏིབྦཱ ཏསྨིཾ སམཡེ ཨོཔཀྐམིཀཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡེཐཱ’ཏི? ‘ཡསྨིཾ ནོ, ཨཱཝུསོ གོཏམ, སམཡེ ཏིབྦོ ཨུཔཀྐམོ ཧོཏི ཏིབྦཾ པདྷཱནཾ, ཏིབྦཱ ཏསྨིཾ སམཡེ ཨོཔཀྐམིཀཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡཱམ; ཡསྨིཾ པན ནོ སམཡེ ན ཏིབྦོ ཨུཔཀྐམོ ཧོཏི ན ཏིབྦཾ པདྷཱནཾ, ན ཏིབྦཱ ཏསྨིཾ སམཡེ ཨོཔཀྐམིཀཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡཱམཱ’’’ཏི.

༦. ‘‘ཨིཏི ཀིར, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ཡསྨིཾ ཝོ སམཡེ ཏིབྦོ ཨུཔཀྐམོ ཧོཏི ཏིབྦཾ པདྷཱནཾ, ཏིབྦཱ ཏསྨིཾ སམཡེ ཨོཔཀྐམིཀཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡེཐ; ཡསྨིཾ པན ཝོ སམཡེ ན ཏིབྦོ ཨུཔཀྐམོ ཧོཏི ན ཏིབྦཾ པདྷཱནཾ, ན ཏིབྦཱ ཏསྨིཾ སམཡེ ཨོཔཀྐམིཀཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡེཐ. ཨེཝཾ སནྟེ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ནིགཎྛཱནཾ ན ཀལླམསྶ ཝེཡྻཱཀརཎཱཡ – ཡཾ ཀིཉྩཱཡཾ པུརིསཔུགྒལོ པཊིསཾཝེདེཏི སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ, སབྦཾ ཏཾ པུབྦེཀཏཧེཏུ. ཨིཏི པུརཱཎཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཏཔསཱ བྱནྟཱིབྷཱཝཱ, ནཝཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཨཀརཎཱ, ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝོ; ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝཱ ཀམྨཀྑཡོ; ཀམྨཀྑཡཱ དུཀྑཀྑཡོ; དུཀྑཀྑཡཱ ཝེདནཱཀྑཡོ; ཝེདནཱཀྑཡཱ སབྦཾ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ བྷཝིསྶཏཱིཏི. སཙེ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ཡསྨིཾ ཝོ སམཡེ ཏིབྦོ ཨུཔཀྐམོ ཧོཏི ཏིབྦཾ པདྷཱནཾ, ན ཏིབྦཱ ཏསྨིཾ སམཡེ ཨོཔཀྐམིཀཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡེཐ; ཡསྨིཾ པན ཝོ སམཡེ ན ཏིབྦོ ཨུཔཀྐམོ ཧོཏི ན ཏིབྦཾ པདྷཱནཾ, ཏིབྦཱ ཏསྨིཾ སམཡེ ཨོཔཀྐམིཀཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡེཐ [པདྷཱནཾ, ཏིཊྛེཡྻེཝ ཏསྨིཾ སམཡེ… ཝེདནཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)]; ཨེཝཾ སནྟེ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ནིགཎྛཱནཾ ཀལླམསྶ ཝེཡྻཱཀརཎཱཡ – ཡཾ ཀིཉྩཱཡཾ པུརིསཔུགྒལོ པཊིསཾཝེདེཏི སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ, སབྦཾ ཏཾ པུབྦེཀཏཧེཏུ. ཨིཏི པུརཱཎཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཏཔསཱ བྱནྟཱིབྷཱཝཱ, ནཝཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཨཀརཎཱ, ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝོ; ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝཱ ཀམྨཀྑཡོ; ཀམྨཀྑཡཱ དུཀྑཀྑཡོ; དུཀྑཀྑཡཱ ཝེདནཱཀྑཡོ; ཝེདནཱཀྑཡཱ སབྦཾ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘‘ཡསྨཱ ཙ ཁོ, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ཡསྨིཾ ཝོ སམཡེ ཏིབྦོ ཨུཔཀྐམོ ཧོཏི ཏིབྦཾ པདྷཱནཾ, ཏིབྦཱ ཏསྨིཾ སམཡེ ཨོཔཀྐམིཀཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡེཐ; ཡསྨིཾ པན ཝོ སམཡེ ན ཏིབྦོ ཨུཔཀྐམོ ཧོཏི ན ཏིབྦཾ པདྷཱནཾ, ན ཏིབྦཱ ཏསྨིཾ སམཡེ ཨོཔཀྐམིཀཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡེཐ; ཏེ ཏུམྷེ སཱམཾཡེཝ ཨོཔཀྐམིཀཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདཡམཱནཱ ཨཝིཛྫཱ ཨཉྙཱཎཱ སམྨོཧཱ ཝིཔཙྩེཐ – ཡཾ ཀིཉྩཱཡཾ པུརིསཔུགྒལོ པཊིསཾཝེདེཏི སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ, སབྦཾ ཏཾ པུབྦེཀཏཧེཏུ. ཨིཏི པུརཱཎཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཏཔསཱ བྱནྟཱིབྷཱཝཱ, ནཝཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཨཀརཎཱ, ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝོ; ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝཱ ཀམྨཀྑཡོ; ཀམྨཀྑཡཱ དུཀྑཀྑཡོ; དུཀྑཀྑཡཱ ཝེདནཱཀྑཡོ; ཝེདནཱཀྑཡཱ སབྦཾ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཾཝཱདཱིཔི [ཨེཝཾཝཱདཱིསུཔི (ཀ.)] ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིགཎྛེསུ ན ཀཉྩི སཧདྷམྨིཀཾ ཝཱདཔཊིཧཱརཾ སམནུཔསྶཱམི.

༧. ‘‘པུན ཙཔརཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏེ ནིགཎྛེ ཨེཝཾ ཝདཱམི – ‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ཡམིདཾ ཀམྨཾ དིཊྛདྷམྨཝེདནཱིཡཾ ཏཾ ཨུཔཀྐམེན ཝཱ པདྷཱནེན ཝཱ སམྤརཱཡཝེདནཱིཡཾ ཧོཏཱུཏི ལབྦྷམེཏ’ནྟི? ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’. ‘ཡཾ པནིདཾ ཀམྨཾ སམྤརཱཡཝེདནཱིཡཾ ཏཾ ཨུཔཀྐམེན ཝཱ པདྷཱནེན ཝཱ དིཊྛདྷམྨཝེདནཱིཡཾ ཧོཏཱུཏི ལབྦྷམེཏ’ནྟི? ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’. ‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ཡམིདཾ ཀམྨཾ སུཁཝེདནཱིཡཾ ཏཾ ཨུཔཀྐམེན ཝཱ པདྷཱནེན ཝཱ དུཀྑཝེདནཱིཡཾ ཧོཏཱུཏི ལབྦྷམེཏ’ནྟི? ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’. ‘ཡཾ པནིདཾ ཀམྨཾ དུཀྑཝེདནཱིཡཾ ཏཾ ཨུཔཀྐམེན ཝཱ པདྷཱནེན ཝཱ སུཁཝེདནཱིཡཾ ཧོཏཱུཏི ལབྦྷམེཏ’ནྟི? ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’. ‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ཡམིདཾ ཀམྨཾ པརིཔཀྐཝེདནཱིཡཾ ཏཾ ཨུཔཀྐམེན ཝཱ པདྷཱནེན ཝཱ ཨཔརིཔཀྐཝེདནཱིཡཾ ཧོཏཱུཏི ལབྦྷམེཏ’ནྟི? ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’. ‘ཡཾ པནིདཾ ཀམྨཾ ཨཔརིཔཀྐཝེདནཱིཡཾ ཏཾ ཨུཔཀྐམེན ཝཱ པདྷཱནེན ཝཱ པརིཔཀྐཝེདནཱིཡཾ ཧོཏཱུཏི ལབྦྷམེཏ’ནྟི? ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’. ‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ཡམིདཾ ཀམྨཾ བཧུཝེདནཱིཡཾ ཏཾ ཨུཔཀྐམེན ཝཱ པདྷཱནེན ཝཱ ཨཔྤཝེདནཱིཡཾ ཧོཏཱུཏི ལབྦྷམེཏ’ནྟི? ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’. ‘ཡཾ པནིདཾ ཀམྨཾ ཨཔྤཝེདནཱིཡཾ ཏཾ ཨུཔཀྐམེན ཝཱ པདྷཱནེན ཝཱ བཧུཝེདནཱིཡཾ ཧོཏཱུཏི ལབྦྷམེཏ’ནྟི? ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’. ‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ཡམིདཾ ཀམྨཾ སཝེདནཱིཡཾ ཏཾ ཨུཔཀྐམེན ཝཱ པདྷཱནེན ཝཱ ཨཝེདནཱིཡཾ ཧོཏཱུཏི ལབྦྷམེཏ’ནྟི? ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’. ‘ཡཾ པནིདཾ ཀམྨཾ ཨཝེདནཱིཡཾ ཏཾ ཨུཔཀྐམེན ཝཱ པདྷཱནེན ཝཱ སཝེདནཱིཡཾ ཧོཏཱུཏི ལབྦྷམེཏ’ནྟི? ‘ནོ ཧིདཾ, ཨཱཝུསོ’.

༨. ‘‘ཨིཏི ཀིར, ཨཱཝུསོ ནིགཎྛཱ, ཡམིདཾ ཀམྨཾ དིཊྛདྷམྨཝེདནཱིཡཾ ཏཾ ཨུཔཀྐམེན ཝཱ པདྷཱནེན ཝཱ སམྤརཱཡཝེདནཱིཡཾ ཧོཏཱུཏི ཨལབྦྷམེཏཾ, ཡཾ པནིདཾ ཀམྨཾ སམྤརཱཡཝེདནཱིཡཾ ཏཾ ཨུཔཀྐམེན ཝཱ པདྷཱནེན ཝཱ དིཊྛདྷམྨཝེདནཱིཡཾ ཧོཏཱུཏི ཨལབྦྷམེཏཾ, ཡམིདཾ ཀམྨཾ སུཁཝེདནཱིཡཾ ཏཾ ཨུཔཀྐམེན ཝཱ པདྷཱནེན ཝཱ དུཀྑཝེདནཱིཡཾ ཧོཏཱུཏི ཨལབྦྷམེཏཾ, ཡམིདཾ ཀམྨཾ དུཀྑཝེདནཱིཡཾ ཏཾ ཨུཔཀྐམེན ཝཱ པདྷཱནེན ཝཱ སུཁཝེདནཱིཡཾ ཧོཏཱུཏི ཨལབྦྷམེཏཾ, ཡམིདཾ ཀམྨཾ པརིཔཀྐཝེདནཱིཡཾ ཏཾ ཨུཔཀྐམེན ཝཱ པདྷཱནེན ཝཱ ཨཔརིཔཀྐཝེདནཱིཡཾ ཧོཏཱུཏི ཨལབྦྷམེཏཾ, ཡམིདཾ ཀམྨཾ ཨཔརིཔཀྐཝེདནཱིཡཾ ཏཾ ཨུཔཀྐམེན ཝཱ པདྷཱནེན ཝཱ པརིཔཀྐཝེདནཱིཡཾ ཧོཏཱུཏི ཨལབྦྷམེཏཾ, ཡམིདཾ ཀམྨཾ བཧུཝེདནཱིཡཾ ཏཾ ཨུཔཀྐམེན ཝཱ པདྷཱནེན ཝཱ ཨཔྤཝེདནཱིཡཾ ཧོཏཱུཏི ཨལབྦྷམེཏཾ, ཡམིདཾ ཀམྨཾ ཨཔྤཝེདནཱིཡཾ ཏཾ ཨུཔཀྐམེན ཝཱ པདྷཱནེན ཝཱ བཧུཝེདནཱིཡཾ ཧོཏཱུཏི ཨལབྦྷམེཏཾ, ཡམིདཾ ཀམྨཾ སཝེདནཱིཡཾ ཏཾ ཨུཔཀྐམེན ཝཱ པདྷཱནེན ཝཱ ཨཝེདནཱིཡཾ ཧོཏཱུཏི ཨལབྦྷམེཏཾ, ཡམིདཾ ཀམྨཾ ཨཝེདནཱིཡཾ ཏཾ ཨུཔཀྐམེན ཝཱ པདྷཱནེན ཝཱ སཝེདནཱིཡཾ ཧོཏཱུཏི ཨལབྦྷམེཏཾ; ཨེཝཾ སནྟེ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ནིགཎྛཱནཾ ཨཕལོ ཨུཔཀྐམོ ཧོཏི, ཨཕལཾ པདྷཱནཾ’’.

‘‘ཨེཝཾཝཱདཱི, བྷིཀྑཝེ, ནིགཎྛཱ. ཨེཝཾཝཱདཱིནཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིགཎྛཱནཾ དས སཧདྷམྨིཀཱ ཝཱདཱནུཝཱདཱ གཱརཡ྄ཧཾ ཋཱནཾ ཨཱགཙྪནྟི.

༩. ‘‘སཙེ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ པུབྦེཀཏཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི; ཨདྡྷཱ, བྷིཀྑཝེ, ནིགཎྛཱ པུབྦེ དུཀྐཊཀམྨཀཱརིནོ ཡཾ ཨེཏརཧི ཨེཝརཱུཔཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡནྟི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ ཨིསྶརནིམྨཱནཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི; ཨདྡྷཱ, བྷིཀྑཝེ, ནིགཎྛཱ པཱཔཀེན ཨིསྶརེན ནིམྨིཏཱ ཡཾ ཨེཏརཧི ཨེཝརཱུཔཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡནྟི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ སངྒཏིབྷཱཝཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི; ཨདྡྷཱ, བྷིཀྑཝེ, ནིགཎྛཱ པཱཔསངྒཏིཀཱ ཡཾ ཨེཏརཧི ཨེཝརཱུཔཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡནྟི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ ཨབྷིཛཱཏིཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི; ཨདྡྷཱ, བྷིཀྑཝེ, ནིགཎྛཱ པཱཔཱབྷིཛཱཏིཀཱ ཡཾ ཨེཏརཧི ཨེཝརཱུཔཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡནྟི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ དིཊྛདྷམྨཱུཔཀྐམཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི; ཨདྡྷཱ, བྷིཀྑཝེ, ནིགཎྛཱ ཨེཝརཱུཔཱ དིཊྛདྷམྨཱུཔཀྐམཱ ཡཾ ཨེཏརཧི ཨེཝརཱུཔཱ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདིཡནྟི.

‘‘སཙེ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ པུབྦེཀཏཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི, གཱརཡ྄ཧཱ ནིགཎྛཱ; ནོ ཙེ སཏྟཱ པུབྦེཀཏཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི, གཱརཡ྄ཧཱ ནིགཎྛཱ. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ ཨིསྶརནིམྨཱནཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི, གཱརཡ྄ཧཱ ནིགཎྛཱ; ནོ ཙེ སཏྟཱ ཨིསྶརནིམྨཱནཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི, གཱརཡ྄ཧཱ ནིགཎྛཱ. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ སངྒཏིབྷཱཝཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི, གཱརཡ྄ཧཱ ནིགཎྛཱ; ནོ ཙེ སཏྟཱ སངྒཏིབྷཱཝཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི, གཱརཡ྄ཧཱ ནིགཎྛཱ. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ ཨབྷིཛཱཏིཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི, གཱརཡ྄ཧཱ ནིགཎྛཱ; ནོ ཙེ སཏྟཱ ཨབྷིཛཱཏིཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི, གཱརཡ྄ཧཱ ནིགཎྛཱ. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ དིཊྛདྷམྨཱུཔཀྐམཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི, གཱརཡ྄ཧཱ ནིགཎྛཱ; ནོ ཙེ སཏྟཱ དིཊྛདྷམྨཱུཔཀྐམཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི, གཱརཡ྄ཧཱ ནིགཎྛཱ. ཨེཝཾཝཱདཱི, བྷིཀྑཝེ, ནིགཎྛཱ. ཨེཝཾཝཱདཱིནཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིགཎྛཱནཾ ཨིམེ དས སཧདྷམྨིཀཱ ཝཱདཱནུཝཱདཱ གཱརཡ྄ཧཾ ཋཱནཾ ཨཱགཙྪནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཕལོ ཨུཔཀྐམོ ཧོཏི, ཨཕལཾ པདྷཱནཾ.

༡༠. ‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སཕལོ ཨུཔཀྐམོ ཧོཏི, སཕལཾ པདྷཱནཾ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ཧེཝ ཨནདྡྷབྷཱུཏཾ ཨཏྟཱནཾ དུཀྑེན ཨདྡྷབྷཱཝེཏི, དྷམྨིཀཉྩ སུཁཾ ན པརིཙྩཛཏི, ཏསྨིཉྩ སུཁེ ཨནདྷིམུཙྪིཏོ ཧོཏི. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨིམསྶ ཁོ མེ དུཀྑནིདཱནསྶ སངྑཱརཾ པདཧཏོ སངྑཱརཔྤདྷཱནཱ ཝིརཱགོ ཧོཏི, ཨིམསྶ པན མེ དུཀྑནིདཱནསྶ ཨཛ྄ཛྷུཔེཀྑཏོ ཨུཔེཀྑཾ བྷཱཝཡཏོ ཝིརཱགོ ཧོཏཱི’ཏི. སོ ཡསྶ ཧི ཁྭཱསྶ [ཡསྶ ཁོ པནསྶ (སཱི.), ཡསྶ ཁྭཱསྶ (པཱི.)] དུཀྑནིདཱནསྶ སངྑཱརཾ པདཧཏོ སངྑཱརཔྤདྷཱནཱ ཝིརཱགོ ཧོཏི, སངྑཱརཾ ཏཏྠ པདཧཏི. ཡསྶ པནསྶ དུཀྑནིདཱནསྶ ཨཛ྄ཛྷུཔེཀྑཏོ ཨུཔེཀྑཾ བྷཱཝཡཏོ ཝིརཱགོ ཧོཏི, ཨུཔེཀྑཾ ཏཏྠ བྷཱཝེཏི. ཏསྶ ཏསྶ དུཀྑནིདཱནསྶ སངྑཱརཾ པདཧཏོ སངྑཱརཔྤདྷཱནཱ ཝིརཱགོ ཧོཏི – ཨེཝམྤིསྶ ཏཾ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ ཧོཏི. ཏསྶ ཏསྶ དུཀྑནིདཱནསྶ ཨཛ྄ཛྷུཔེཀྑཏོ ཨུཔེཀྑཾ བྷཱཝཡཏོ ཝིརཱགོ ཧོཏི – ཨེཝམྤིསྶ ཏཾ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ ཧོཏི.

༡༡. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཨིཏྠིཡཱ སཱརཏྟོ པཊིབདྡྷཙིཏྟོ ཏིབྦཙྪནྡོ ཏིབྦཱཔེཀྑོ. སོ ཏཾ ཨིཏྠིཾ པསྶེཡྻ ཨཉྙེན པུརིསེན སདྡྷིཾ སནྟིཊྛནྟིཾ སལླཔནྟིཾ སཉྫགྒྷནྟིཾ སཾཧསནྟིཾ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནུ ཏསྶ པུརིསསྶ ཨམུཾ ཨིཏྠིཾ དིསྭཱ ཨཉྙེན པུརིསེན སདྡྷིཾ སནྟིཊྛནྟིཾ སལླཔནྟིཾ སཉྫགྒྷནྟིཾ སཾཧསནྟིཾ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶཱུཔཱཡཱསཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ཨམུ ཧི, བྷནྟེ, པུརིསོ ཨམུསྶཱ ཨིཏྠིཡཱ སཱརཏྟོ པཊིབདྡྷཙིཏྟོ ཏིབྦཙྪནྡོ ཏིབྦཱཔེཀྑོ. ཏསྨཱ ཏཾ ཨིཏྠིཾ དིསྭཱ ཨཉྙེན པུརིསེན སདྡྷིཾ སནྟིཊྛནྟིཾ སལླཔནྟིཾ སཉྫགྒྷནྟིཾ སཾཧསནྟིཾ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶཱུཔཱཡཱསཱ’’ཏི. ‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏསྶ པུརིསསྶ ཨེཝམསྶ – ‘ཨཧཾ ཁོ ཨམུསྶཱ ཨིཏྠིཡཱ སཱརཏྟོ པཊིབདྡྷཙིཏྟོ ཏིབྦཙྪནྡོ ཏིབྦཱཔེཀྑོ. ཏསྶ མེ ཨམུཾ ཨིཏྠིཾ དིསྭཱ ཨཉྙེན པུརིསེན སདྡྷིཾ སནྟིཊྛནྟིཾ སལླཔནྟིཾ སཉྫགྒྷནྟིཾ སཾཧསནྟིཾ ཨུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶཱུཔཱཡཱསཱ. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཡོ མེ ཨམུསྶཱ ཨིཏྠིཡཱ ཚནྡརཱགོ ཏཾ པཛཧེཡྻ’ནྟི. སོ ཡོ ཨམུསྶཱ ཨིཏྠིཡཱ ཚནྡརཱགོ ཏཾ པཛཧེཡྻ. སོ ཏཾ ཨིཏྠིཾ པསྶེཡྻ ཨཔརེན སམཡེན ཨཉྙེན པུརིསེན སདྡྷིཾ སནྟིཊྛནྟིཾ སལླཔནྟིཾ སཉྫགྒྷནྟིཾ སཾཧསནྟིཾ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནུ ཏསྶ པུརིསསྶ ཨམུཾ ཨིཏྠིཾ དིསྭཱ ཨཉྙེན པུརིསེན སདྡྷིཾ སནྟིཊྛནྟིཾ སལླཔནྟིཾ སཉྫགྒྷནྟིཾ སཾཧསནྟིཾ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶཱུཔཱཡཱསཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ཨམུ ཧི, བྷནྟེ, པུརིསོ ཨམུསྶཱ ཨིཏྠིཡཱ ཝིརཱགོ. ཏསྨཱ ཏཾ ཨིཏྠིཾ དིསྭཱ ཨཉྙེན པུརིསེན སདྡྷིཾ སནྟིཊྛནྟིཾ སལླཔནྟིཾ སཉྫགྒྷནྟིཾ སཾཧསནྟིཾ ན ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶཱུཔཱཡཱསཱ’’ཏི.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ཧེཝ ཨནདྡྷབྷཱུཏཾ ཨཏྟཱནཾ དུཀྑེན ཨདྡྷབྷཱཝེཏི, དྷམྨིཀཉྩ སུཁཾ ན པརིཙྩཛཏི, ཏསྨིཉྩ སུཁེ ཨནདྷིམུཙྪིཏོ ཧོཏི. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨིམསྶ ཁོ མེ དུཀྑནིདཱནསྶ སངྑཱརཾ པདཧཏོ སངྑཱརཔྤདྷཱནཱ ཝིརཱགོ ཧོཏི, ཨིམསྶ པན མེ དུཀྑནིདཱནསྶ ཨཛ྄ཛྷུཔེཀྑཏོ ཨུཔེཀྑཾ བྷཱཝཡཏོ ཝིརཱགོ ཧོཏཱི’ཏི. སོ ཡསྶ ཧི ཁྭཱསྶ དུཀྑནིདཱནསྶ སངྑཱརཾ པདཧཏོ སངྑཱརཔྤདྷཱནཱ ཝིརཱགོ ཧོཏི, སངྑཱརཾ ཏཏྠ པདཧཏི; ཡསྶ པནསྶ དུཀྑནིདཱནསྶ ཨཛ྄ཛྷུཔེཀྑཏོ ཨུཔེཀྑཾ བྷཱཝཡཏོ ཝིརཱགོ ཧོཏི, ཨུཔེཀྑཾ ཏཏྠ བྷཱཝེཏི. ཏསྶ ཏསྶ དུཀྑནིདཱནསྶ སངྑཱརཾ པདཧཏོ སངྑཱརཔྤདྷཱནཱ ཝིརཱགོ ཧོཏི – ཨེཝམྤིསྶ ཏཾ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ ཧོཏི. ཏསྶ ཏསྶ དུཀྑནིདཱནསྶ ཨཛ྄ཛྷུཔེཀྑཏོ ཨུཔེཀྑཾ བྷཱཝཡཏོ ཝིརཱགོ ཧོཏི – ཨེཝམྤིསྶ ཏཾ དུཀྑཾ ནིཛྫིཎྞཾ ཧོཏི. ཨེཝམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཕལོ ཨུཔཀྐམོ ཧོཏི, སཕལཾ པདྷཱནཾ.

༡༢. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཡཐཱསུཁཾ ཁོ མེ ཝིཧརཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི; དུཀྑཱཡ པན མེ ཨཏྟཱནཾ པདཧཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི. ཡཾནཱུནཱཧཾ དུཀྑཱཡ ཨཏྟཱནཾ པདཧེཡྻ’ནྟི. སོ དུཀྑཱཡ ཨཏྟཱནཾ པདཧཏི. ཏསྶ དུཀྑཱཡ ཨཏྟཱནཾ པདཧཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི. སོ ན ཨཔརེན སམཡེན དུཀྑཱཡ ཨཏྟཱནཾ པདཧཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡསྶ ཧི སོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨཏྠཱཡ དུཀྑཱཡ ཨཏྟཱནཾ པདཧེཡྻ སྭཱསྶ ཨཏྠོ ཨབྷིནིཔྥནྣོ ཧོཏི. ཏསྨཱ ན ཨཔརེན སམཡེན དུཀྑཱཡ ཨཏྟཱནཾ པདཧཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨུསུཀཱརོ ཏེཛནཾ དྭཱིསུ ཨལཱཏེསུ ཨཱཏཱཔེཏི པརིཏཱཔེཏི ཨུཛུཾ ཀརོཏི ཀམྨནིཡཾ. ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨུསུཀཱརསྶ ཏེཛནཾ དྭཱིསུ ཨལཱཏེསུ ཨཱཏཱཔིཏཾ ཧོཏི པརིཏཱཔིཏཾ ཨུཛུཾ ཀཏཾ [ཨུཛུཾ ཀཏཾ ཧོཏི (སཱི.)] ཀམྨནིཡཾ, ན སོ ཏཾ ཨཔརེན སམཡེན ཨུསུཀཱརོ ཏེཛནཾ དྭཱིསུ ཨལཱཏེསུ ཨཱཏཱཔེཏི པརིཏཱཔེཏི ཨུཛུཾ ཀརོཏི ཀམྨནིཡཾ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡསྶ ཧི སོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠཱཡ ཨུསུཀཱརོ ཏེཛནཾ དྭཱིསུ ཨལཱཏེསུ ཨཱཏཱཔེཡྻ པརིཏཱཔེཡྻ ཨུཛུཾ ཀརེཡྻ ཀམྨནིཡཾ སྭཱསྶ ཨཏྠོ ཨབྷིནིཔྥནྣོ ཧོཏི. ཏསྨཱ ན ཨཔརེན སམཡེན ཨུསུཀཱརོ ཏེཛནཾ དྭཱིསུ ཨལཱཏེསུ ཨཱཏཱཔེཏི པརིཏཱཔེཏི ཨུཛུཾ ཀརོཏི ཀམྨནིཡཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཡཐཱསུཁཾ ཁོ མེ ཝིཧརཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི; དུཀྑཱཡ པན མེ ཨཏྟཱནཾ པདཧཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི. ཡཾནཱུནཱཧཾ དུཀྑཱཡ ཨཏྟཱནཾ པདཧེཡྻ’ནྟི. སོ དུཀྑཱཡ ཨཏྟཱནཾ པདཧཏི. ཏསྶ དུཀྑཱཡ ཨཏྟཱནཾ པདཧཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི. སོ ན ཨཔརེན སམཡེན དུཀྑཱཡ ཨཏྟཱནཾ པདཧཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡསྶ ཧི སོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨཏྠཱཡ དུཀྑཱཡ ཨཏྟཱནཾ པདཧེཡྻ སྭཱསྶ ཨཏྠོ ཨབྷིནིཔྥནྣོ ཧོཏི. ཏསྨཱ ན ཨཔརེན སམཡེན དུཀྑཱཡ ཨཏྟཱནཾ པདཧཏི. ཨེཝམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཕལོ ཨུཔཀྐམོ ཧོཏི, སཕལཾ པདྷཱནཾ.

༡༣. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིདྷ ཏཐཱགཏོ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫཏི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཝིཛྫཱཙརཎསམྤནྣོ སུགཏོ ལོཀཝིདཱུ ཨནུཏྟརོ པུརིསདམྨསཱརཐི སཏྠཱ དེཝམནུསྶཱནཾ བུདྡྷོ བྷགཝཱ. སོ ཨིམཾ ལོཀཾ སདེཝཀཾ སམཱརཀཾ སབྲཧྨཀཾ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཾ པཛཾ སདེཝམནུསྶཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེཏི. སོ དྷམྨཾ དེསེཏི ཨཱདིཀལྱཱཎཾ མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཾ པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཾ སཱཏྠཾ སབྱཉྫནཾ, ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ པཀཱསེཏི. ཏཾ དྷམྨཾ སུཎཱཏི གཧཔཏི ཝཱ གཧཔཏིཔུཏྟོ ཝཱ ཨཉྙཏརསྨིཾ ཝཱ ཀུལེ པཙྩཱཛཱཏོ. སོ ཏཾ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཏཐཱགཏེ སདྡྷཾ པཊིལབྷཏི. སོ ཏེན སདྡྷཱཔཊིལཱབྷེན སམནྣཱགཏོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘སམྦཱདྷོ གྷརཱཝཱསོ རཛཱཔཐོ, ཨབྦྷོཀཱསོ པབྦཛྫཱ. ནཡིདཾ སུཀརཾ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཱ ཨེཀནྟཔརིཔུཎྞཾ ཨེཀནྟཔརིསུདྡྷཾ སངྑལིཁིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིཏུཾ. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛེཡྻ’ནྟི. སོ ཨཔརེན སམཡེན ཨཔྤཾ ཝཱ བྷོགཀྑནྡྷཾ པཧཱཡ མཧནྟཾ ཝཱ བྷོགཀྑནྡྷཾ པཧཱཡ, ཨཔྤཾ ཝཱ ཉཱཏིཔརིཝཊྚཾ པཧཱཡ མཧནྟཾ ཝཱ ཉཱཏིཔརིཝཊྚཾ པཧཱཡ ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛཏི.

༡༤. ‘‘སོ ཨེཝཾ པབྦཛིཏོ སམཱནོ བྷིཀྑཱུནཾ སིཀྑཱསཱཛཱིཝསམཱཔནྣོ པཱཎཱཏིཔཱཏཾ པཧཱཡ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི ནིཧིཏདཎྜོ ནིཧིཏསཏྠོ, ལཛྫཱི དཡཱཔནྣོ སབྦཔཱཎབྷཱུཏཧིཏཱནུཀམྤཱི ཝིཧརཏི. ཨདིནྣཱདཱནཾ པཧཱཡ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི དིནྣཱདཱཡཱི དིནྣཔཱཊིཀངྑཱི, ཨཐེནེན སུཙིབྷཱུཏེན ཨཏྟནཱ ཝིཧརཏི. ཨབྲཧྨཙརིཡཾ པཧཱཡ བྲཧྨཙཱརཱི ཧོཏི ཨཱརཱཙཱརཱི ཝིརཏོ མེཐུནཱ གཱམདྷམྨཱ. མུསཱཝཱདཾ པཧཱཡ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི སཙྩཝཱདཱི སཙྩསནྡྷོ ཐེཏོ པཙྩཡིཀོ ཨཝིསཾཝཱདཀོ ལོཀསྶ. པིསུཎཾ ཝཱཙཾ པཧཱཡ པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི; ཨིཏོ སུཏྭཱ ན ཨམུཏྲ ཨཀྑཱཏཱ ཨིམེསཾ བྷེདཱཡ, ཨམུཏྲ ཝཱ སུཏྭཱ ན ཨིམེསཾ ཨཀྑཱཏཱ ཨམཱུསཾ བྷེདཱཡ – ཨིཏི བྷིནྣཱནཾ ཝཱ སནྡྷཱཏཱ སཧིཏཱནཾ ཝཱ ཨནུཔྤདཱཏཱ སམགྒཱརཱམོ སམགྒརཏོ སམགྒནནྡཱི སམགྒཀརཎིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི. ཕརུསཾ ཝཱཙཾ པཧཱཡ ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི; ཡཱ སཱ ཝཱཙཱ ནེལཱ ཀཎྞསུཁཱ པེམནཱིཡཱ ཧདཡངྒམཱ པོརཱི བཧུཛནཀནྟཱ བཧུཛནམནཱཔཱ ཏཐཱརཱུཔིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི. སམྥཔྤལཱཔཾ པཧཱཡ སམྥཔྤལཱཔཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི ཀཱལཝཱདཱི བྷཱུཏཝཱདཱི ཨཏྠཝཱདཱི དྷམྨཝཱདཱི ཝིནཡཝཱདཱི, ནིདྷཱནཝཏིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཀཱལེན སཱཔདེསཾ པརིཡནྟཝཏིཾ ཨཏྠསཾཧིཏཾ. སོ བཱིཛགཱམབྷཱུཏགཱམསམཱརམྦྷཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཨེཀབྷཏྟིཀོ ཧོཏི རཏྟཱུཔརཏོ ཝིརཏོ ཝིཀཱལབྷོཛནཱ. ནཙྩགཱིཏཝཱདིཏཝིསཱུཀདསྶནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. མཱལཱགནྡྷཝིལེཔནདྷཱརཎམཎྜནཝིབྷཱུསནཊྛཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཨུཙྩཱསཡནམཧཱསཡནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཛཱཏརཱུཔརཛཏཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཨཱམཀདྷཉྙཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཨཱམཀམཾསཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཨིཏྠིཀུམཱརིཀཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. དཱསིདཱསཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཨཛེལ༹ཀཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཀུཀྐུཊསཱུཀརཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཧཏྠིགཝསྶཝལ༹ཝཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཁེཏྟཝཏྠུཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. དཱུཏེཡྻཔཧིཎགམནཱནུཡོགཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཀཡཝིཀྐཡཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཏུལཱཀཱུཊཀཾསཀཱུཊམཱནཀཱུཊཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཨུཀྐོཊནཝཉྩནནིཀཏིསཱཙིཡོགཱ [སཱཝིཡོགཱ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.) ཨེཏྠ སཱཙིསདྡོ ཀུཊིལཔརིཡཱཡོ] པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཚེདནཝདྷབནྡྷནཝིཔརཱམོསཨཱལོཔསཧསཱཀཱརཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི [པསྶ མ. ནི. ༡.༢༩༣ ཙཱུལ༹ཧཏྠིཔདོཔམེ].

‘‘སོ སནྟུཊྛོ ཧོཏི ཀཱཡཔརིཧཱརིཀེན ཙཱིཝརེན, ཀུཙྪིཔརིཧཱརིཀེན པིཎྜཔཱཏེན. སོ ཡེན ཡེནེཝ པཀྐམཏི སམཱདཱཡེཝ པཀྐམཏི. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ པཀྑཱི སཀུཎོ ཡེན ཡེནེཝ ཌེཏི སཔཏྟབྷཱརོཝ ཌེཏི, ཨེཝམེཝ བྷིཀྑུ སནྟུཊྛོ ཧོཏི ཀཱཡཔརིཧཱརིཀེན ཙཱིཝརེན, ཀུཙྪིཔརིཧཱརིཀེན པིཎྜཔཱཏེན; སོ ཡེན ཡེནེཝ པཀྐམཏི སམཱདཱཡེཝ པཀྐམཏི. སོ ཨིམིནཱ ཨརིཡེན སཱིལཀྑནྡྷེན སམནྣཱགཏོ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨནཝཛྫསུཁཾ པཊིསཾཝེདེཏི.

༡༥. ‘‘སོ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ན ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཧོཏི ནཱནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཏི, རཀྑཏི ཙཀྑུནྡྲིཡཾ, ཙཀྑུནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཏི. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ…པེ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ…པེ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ…པེ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ན ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཧོཏི ནཱནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ མནིནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཏི, རཀྑཏི མནིནྡྲིཡཾ, མནིནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཏི. སོ ཨིམིནཱ ཨརིཡེན ཨིནྡྲིཡསཾཝརེན སམནྣཱགཏོ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨབྱཱསེཀསུཁཾ པཊིསཾཝེདེཏི.

‘‘སོ ཨབྷིཀྐནྟེ པཊིཀྐནྟེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨཱལོཀིཏེ ཝིལོཀིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, སམིཉྫིཏེ [སམྨིཉྫིཏེ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] པསཱརིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, སངྒྷཱཊིཔཏྟཙཱིཝརདྷཱརཎེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨསིཏེ པཱིཏེ ཁཱཡིཏེ སཱཡིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨུཙྩཱརཔསྶཱཝཀམྨེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, གཏེ ཋིཏེ ནིསིནྣེ སུཏྟེ ཛཱགརིཏེ བྷཱསིཏེ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི.

༡༦. ‘‘སོ ཨིམིནཱ ཙ ཨརིཡེན སཱིལཀྑནྡྷེན སམནྣཱགཏོ, (ཨིམཱཡ ཙ ཨརིཡཱཡ སནྟུཊྛིཡཱ སམནྣཱགཏོ,) [པསྶ མ. ནི. ༡.༢༩༦ ཙཱུལ༹ཧཏྠིཔདོཔམེ] ཨིམིནཱ ཙ ཨརིཡེན ཨིནྡྲིཡསཾཝརེན སམནྣཱགཏོ, ཨིམིནཱ ཙ ཨརིཡེན སཏིསམྤཛཉྙེན སམནྣཱགཏོ ཝིཝིཏྟཾ སེནཱསནཾ བྷཛཏི ཨརཉྙཾ རུཀྑམཱུལཾ པབྦཏཾ ཀནྡརཾ གིརིགུཧཾ སུསཱནཾ ཝནཔཏྠཾ ཨབྦྷོཀཱསཾ པལཱལཔུཉྫཾ. སོ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ ནིསཱིདཏི པལླངྐཾ ཨཱབྷུཛིཏྭཱ, ཨུཛུཾ ཀཱཡཾ པཎིདྷཱཡ, པརིམུཁཾ སཏིཾ ཨུཔཊྛཔེཏྭཱ. སོ ཨབྷིཛ྄ཛྷཾ ལོཀེ པཧཱཡ ཝིགཏཱབྷིཛ྄ཛྷེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི, ཨབྷིཛ྄ཛྷཱཡ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི. བྱཱཔཱདཔདོསཾ པཧཱཡ ཨབྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཝིཧརཏི སབྦཔཱཎབྷཱུཏཧིཏཱནུཀམྤཱི, བྱཱཔཱདཔདོསཱ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི. ཐིནམིདྡྷཾ པཧཱཡ ཝིགཏཐིནམིདྡྷོ ཝིཧརཏི ཨཱལོཀསཉྙཱི སཏོ སམྤཛཱནོ, ཐིནམིདྡྷཱ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི. ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩཾ པཧཱཡ ཨནུདྡྷཏོ ཝིཧརཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱུཔསནྟཙིཏྟོ, ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩཱ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི. ཝིཙིཀིཙྪཾ པཧཱཡ ཏིཎྞཝིཙིཀིཙྪོ ཝིཧརཏི ཨཀཐཾཀཐཱི ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ, ཝིཙིཀིཙྪཱཡ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི.

‘‘སོ ཨིམེ པཉྩ ནཱིཝརཎེ པཧཱཡ ཙེཏསོ ཨུཔཀྐིལེསེ པཉྙཱཡ དུབྦལཱིཀརཎེ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨེཝམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཕལོ ཨུཔཀྐམོ ཧོཏི, སཕལཾ པདྷཱནཾ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨེཝམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཕལོ ཨུཔཀྐམོ ཧོཏི, སཕལཾ པདྷཱནཾ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧརཏི སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ, སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེཏི. ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི – ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨེཝམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཕལོ ཨུཔཀྐམོ ཧོཏི, སཕལཾ པདྷཱནཾ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ, པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ, ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨེཝམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཕལོ ཨུཔཀྐམོ ཧོཏི, སཕལཾ པདྷཱནཾ.

༡༧. ‘‘སོ ཨེཝཾ སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཨནངྒཎེ ཝིགཏཱུཔཀྐིལེསེ མུདུབྷཱུཏེ ཀམྨནིཡེ ཋིཏེ ཨཱནེཉྫཔྤཏྟེ པུབྦེནིཝཱསཱནུསྶཏིཉཱཎཱཡ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེཏི. སོ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརཏི, སེཡྻཐིདཾ [སེཡྻཐཱིདཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] – ཨེཀམྤི ཛཱཏིཾ དྭེཔི ཛཱཏིཡོ ཏིསྶོཔི ཛཱཏིཡོ ཙཏསྶོཔི ཛཱཏིཡོ པཉྩཔི ཛཱཏིཡོ དསཔི ཛཱཏིཡོ ཝཱིསམྤི ཛཱཏིཡོ ཏིཾསམྤི ཛཱཏིཡོ ཙཏྟཱལཱིསམྤི ཛཱཏིཡོ པཉྙཱསམྤི ཛཱཏིཡོ ཛཱཏིསཏམྤི ཛཱཏིསཧསྶམྤི ཛཱཏིསཏསཧསྶམྤི ཨནེཀེཔི སཾཝཊྚཀཔྤེ ཨནེཀེཔི ཝིཝཊྚཀཔྤེ ཨནེཀེཔི སཾཝཊྚཝིཝཊྚཀཔྤེ – ‘ཨམུཏྲཱསིཾ ཨེཝཾནཱམོ ཨེཝཾགོཏྟོ ཨེཝཾཝཎྞོ ཨེཝམཱཧཱརོ ཨེཝཾསུཁདུཀྑཔྤཊིསཾཝེདཱི ཨེཝམཱཡུཔརིཡནྟོ, སོ ཏཏོ ཙུཏོ ཨམུཏྲ ཨུདཔཱདིཾ; ཏཏྲཱཔཱསིཾ ཨེཝཾནཱམོ ཨེཝཾགོཏྟོ ཨེཝཾཝཎྞོ ཨེཝམཱཧཱརོ ཨེཝཾསུཁདུཀྑཔྤཊིསཾཝེདཱི ཨེཝམཱཡུཔརིཡནྟོ, སོ ཏཏོ ཙུཏོ ཨིདྷཱུཔཔནྣོ’ཏི. ཨིཏི སཱཀཱརཾ སཨུདྡེསཾ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརཏི. ཨེཝམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཕལོ ཨུཔཀྐམོ ཧོཏི, སཕལཾ པདྷཱནཾ.

༡༨. ‘‘སོ ཨེཝཾ སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཨནངྒཎེ ཝིགཏཱུཔཀྐིལེསེ མུདུབྷཱུཏེ ཀམྨནིཡེ ཋིཏེ ཨཱནེཉྫཔྤཏྟེ སཏྟཱནཾ ཙུཏཱུཔཔཱཏཉཱཎཱཡ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེཏི. སོ དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན སཏྟེ པསྶཏི ཙཝམཱནེ ཨུཔཔཛྫམཱནེ ཧཱིནེ པཎཱིཏེ སུཝཎྞེ དུབྦཎྞེ, སུགཏེ དུགྒཏེ ཡཐཱཀམྨཱུཔགེ སཏྟེ པཛཱནཱཏི – ‘ཨིམེ ཝཏ བྷོནྟོ སཏྟཱ ཀཱཡདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཝཙཱིདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ མནོདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཨརིཡཱནཾ ཨུཔཝཱདཀཱ མིཙྪཱདིཊྛིཀཱ མིཙྪཱདིཊྛིཀམྨསམཱདཱནཱ, ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔནྣཱ. ཨིམེ ཝཱ པན བྷོནྟོ སཏྟཱ ཀཱཡསུཙརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཝཙཱིསུཙརིཏེན སམནྣཱགཏཱ མནོསུཙརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཨརིཡཱནཾ ཨནུཔཝཱདཀཱ སམྨཱདིཊྛིཀཱ སམྨཱདིཊྛིཀམྨསམཱདཱནཱ, ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔནྣཱ’ཏི. ཨིཏི དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན སཏྟེ པསྶཏི ཙཝམཱནེ ཨུཔཔཛྫམཱནེ ཧཱིནེ པཎཱིཏེ སུཝཎྞེ དུབྦཎྞེ, སུགཏེ དུགྒཏེ ཡཐཱཀམྨཱུཔགེ སཏྟེ པཛཱནཱཏི. ཨེཝམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཕལོ ཨུཔཀྐམོ ཧོཏི, སཕལཾ པདྷཱནཾ.

༡༩. ‘‘སོ ཨེཝཾ སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཨནངྒཎེ ཝིགཏཱུཔཀྐིལེསེ མུདུབྷཱུཏེ ཀམྨནིཡེ ཋིཏེ ཨཱནེཉྫཔྤཏྟེ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཉཱཎཱཡ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེཏི. སོ ‘ཨིདཾ དུཀྑ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑསམུདཡོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི; ‘ཨིམེ ཨཱསཝཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ ཨཱསཝསམུདཡོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ ཨཱསཝནིརོདྷོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ ཨཱསཝནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཀཱམཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཏི, བྷཝཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཏི, ཨཝིཛྫཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཏི. ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཕལོ ཨུཔཀྐམོ ཧོཏི, སཕལཾ པདྷཱནཾ. ཨེཝཾཝཱདཱི, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏཱ. ཨེཝཾཝཱདཱིནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏཱནཾ [ཏཐཱགཏོ, ཨེཝཾཝཱདིཾ བྷིཀྑཝེ ཏཐཱགཏཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] དས སཧདྷམྨིཀཱ པཱསཾསཊྛཱནཱ ཨཱགཙྪནྟི.

༢༠. ‘‘སཙེ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ པུབྦེཀཏཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི; ཨདྡྷཱ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ པུབྦེ སུཀཏཀམྨཀཱརཱི ཡཾ ཨེཏརཧི ཨེཝརཱུཔཱ ཨནཱསཝཱ སུཁཱ ཝེདནཱ ཝེདེཏི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ ཨིསྶརནིམྨཱནཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི; ཨདྡྷཱ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ བྷདྡཀེན ཨིསྶརེན ནིམྨིཏོ ཡཾ ཨེཏརཧི ཨེཝརཱུཔཱ ཨནཱསཝཱ སུཁཱ ཝེདནཱ ཝེདེཏི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ སངྒཏིབྷཱཝཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི; ཨདྡྷཱ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཀལྱཱཎསངྒཏིཀོ ཡཾ ཨེཏརཧི ཨེཝརཱུཔཱ ཨནཱསཝཱ སུཁཱ ཝེདནཱ ཝེདེཏི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ ཨབྷིཛཱཏིཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི; ཨདྡྷཱ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཀལྱཱཎཱབྷིཛཱཏིཀོ ཡཾ ཨེཏརཧི ཨེཝརཱུཔཱ ཨནཱསཝཱ སུཁཱ ཝེདནཱ ཝེདེཏི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ དིཊྛདྷམྨཱུཔཀྐམཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི; ཨདྡྷཱ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཀལྱཱཎདིཊྛདྷམྨཱུཔཀྐམོ ཡཾ ཨེཏརཧི ཨེཝརཱུཔཱ ཨནཱསཝཱ སུཁཱ ཝེདནཱ ཝེདེཏི.

‘‘སཙེ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ པུབྦེཀཏཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི, པཱསཾསོ ཏཐཱགཏོ; ནོ ཙེ སཏྟཱ པུབྦེཀཏཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི, པཱསཾསོ ཏཐཱགཏོ. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ ཨིསྶརནིམྨཱནཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི, པཱསཾསོ ཏཐཱགཏོ; ནོ ཙེ སཏྟཱ ཨིསྶརནིམྨཱནཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི, པཱསཾསོ ཏཐཱགཏོ. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ སངྒཏིབྷཱཝཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི, པཱསཾསོ ཏཐཱགཏོ; ནོ ཙེ སཏྟཱ སངྒཏིབྷཱཝཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི, པཱསཾསོ ཏཐཱགཏོ. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ ཨབྷིཛཱཏིཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི, པཱསཾསོ ཏཐཱགཏོ; ནོ ཙེ སཏྟཱ ཨབྷིཛཱཏིཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི, པཱསཾསོ ཏཐཱགཏོ. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ དིཊྛདྷམྨཱུཔཀྐམཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི, པཱསཾསོ ཏཐཱགཏོ; ནོ ཙེ སཏྟཱ དིཊྛདྷམྨཱུཔཀྐམཧེཏུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟི, པཱསཾསོ ཏཐཱགཏོ. ཨེཝཾཝཱདཱི, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏཱ. ཨེཝཾཝཱདཱིནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏཱནཾ ཨིམེ དས སཧདྷམྨིཀཱ པཱསཾསཊྛཱནཱ ཨཱགཙྪནྟཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

དེཝདཧསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ པཋམཾ.

༢. པཉྩཏྟཡསུཏྟཾ [པཉྩཱཡཏནསུཏྟ (ཀ.)]

༢༡. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨཔརནྟཀཔྤིཀཱ ཨཔརནྟཱནུདིཊྛིནོ ཨཔརནྟཾ ཨཱརབྦྷ ཨནེཀཝིཧིཏཱནི ཨདྷིཝུཏྟིཔདཱནི [ཨདྷིམུཏྟིཔདཱནི (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཨབྷིཝདནྟི. ‘སཉྙཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’ཏི – ཨིཏྠེཀེ ཨབྷིཝདནྟི; ‘ཨསཉྙཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’ཏི – ཨིཏྠེཀེ ཨབྷིཝདནྟི; ‘ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’ཏི – ཨིཏྠེཀེ ཨབྷིཝདནྟི; སཏོ ཝཱ པན སཏྟསྶ ཨུཙྪེདཾ ཝིནཱསཾ ཝིབྷཝཾ པཉྙཔེནྟི [པཉྙཱཔེནྟི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)], དིཊྛདྷམྨནིབྦཱནཾ ཝཱ པནེཀེ ཨབྷིཝདནྟི. ཨིཏི སནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ [པརཾ མརཎཱ. ཨིཏི ཨིམཱནི (ཀ.)] པརཾ མརཎཱ, སཏོ ཝཱ པན སཏྟསྶ ཨུཙྪེདཾ ཝིནཱསཾ ཝིབྷཝཾ པཉྙཔེནྟི, དིཊྛདྷམྨནིབྦཱནཾ ཝཱ པནེཀེ ཨབྷིཝདནྟི. ཨིཏི ཨིམཱནི པཉྩ [པརཾ མརཎཱ. ཨིཏི ཨིམཱནི (ཀ.)] ཧུཏྭཱ ཏཱིཎི ཧོནྟི, ཏཱིཎི ཧུཏྭཱ པཉྩ ཧོནྟི – ཨཡམུདྡེསོ པཉྩཏྟཡསྶ.

༢༢. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, རཱུཔིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, ཨརཱུཔིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, རཱུཔིཉྩ ཨརཱུཔིཉྩ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, ནེཝརཱུཔིཾ ནཱརཱུཔིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, ཨེཀཏྟསཉྙིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, ནཱནཏྟསཉྙིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, པརིཏྟསཉྙིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, ཨཔྤམཱཎསཉྙིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, ཨེཏཾ [ཨེཝཾ (ཀ.)] ཝཱ པནེཀེསཾ [པནེཏེསཾ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཨུཔཱཏིཝཏྟཏཾ ཝིཉྙཱཎཀསིཎམེཀེ ཨབྷིཝདནྟི ཨཔྤམཱཎཾ ཨཱནེཉྫཾ. ཏཡིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཨབྷིཛཱནཱཏི [པཛཱནཱཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.) ཨཊྛཀཐཱ ཨོལོཀེཏབྦཱ]. ཡེ ཁོ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, རཱུཔིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, ཨརཱུཔིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, རཱུཔིཉྩ ཨརཱུཔིཉྩ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, ནེཝརཱུཔིཾ ནཱརཱུཔིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, ཨེཀཏྟསཉྙིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, ནཱནཏྟསཉྙིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, པརིཏྟསཉྙིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, ཨཔྤམཱཎསཉྙིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ [མརཎཱཏི (ཀ.)], ཡཱ ཝཱ པནེཏཱསཾ སཉྙཱནཾ པརིསུདྡྷཱ པརམཱ ཨགྒཱ ཨནུཏྟརིཡཱ ཨཀྑཱཡཏི – ཡདི རཱུཔསཉྙཱནཾ ཡདི ཨརཱུཔསཉྙཱནཾ ཡདི ཨེཀཏྟསཉྙཱནཾ ཡདི ནཱནཏྟསཉྙཱནཾ. ‘ནཏྠི ཀིཉྩཱི’ཏི ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནམེཀེ ཨབྷིཝདནྟི ཨཔྤམཱཎཾ ཨཱནེཉྫཾ. ‘ཏཡིདཾ སངྑཏཾ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨཏྠི ཁོ པན སངྑཱརཱནཾ ནིརོདྷོ ཨཏྠེཏ’ནྟི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཏསྶ ནིསྶརཎདསྶཱཝཱི ཏཐཱགཏོ ཏདུཔཱཏིཝཏྟོ.

༢༣. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨསཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, རཱུཔིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨསཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, ཨརཱུཔིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨསཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, རཱུཔིཉྩ ཨརཱུཔིཉྩ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨསཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, ནེཝརཱུཔིཾ ནཱརཱུཔིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨསཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ ཏེསམེཏེ པཊིཀྐོསནྟི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? སཉྙཱ རོགོ སཉྙཱ གཎྜོ སཉྙཱ སལླཾ, ཨེཏཾ སནྟཾ ཨེཏཾ པཎཱིཏཾ ཡདིདཾ – ‘ཨསཉྙ’ནྟི. ཏཡིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཨབྷིཛཱནཱཏི ཡེ ཁོ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨསཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, རཱུཔིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨསཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, ཨརཱུཔིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨསཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, རཱུཔིཉྩ ཨརཱུཔིཉྩ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨསཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, ནེཝརཱུཔིཾ ནཱརཱུཔིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨསཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ. ཡོ ཧི ཀོཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨཧམཉྙཏྲ རཱུཔཱ, ཨཉྙཏྲ ཝེདནཱཡ, ཨཉྙཏྲ སཉྙཱཡ, ཨཉྙཏྲ སངྑཱརེཧི, ཝིཉྙཱཎསྶ [ཨཉྙཏྲ ཝིཉྙཱཎཱ (སྱཱ. ཀཾ.), ཨཉྙཏྲ ཝིཉྙཱཎེན (ཀ.)] ཨཱགཏིཾ ཝཱ གཏིཾ ཝཱ ཙུཏིཾ ཝཱ ཨུཔཔཏྟིཾ ཝཱ ཝུདྡྷིཾ ཝཱ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝཱ ཝེཔུལླཾ ཝཱ པཉྙཔེསྶཱམཱི’ཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. ‘ཏཡིདཾ སངྑཏཾ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨཏྠི ཁོ པན སངྑཱརཱནཾ ནིརོདྷོ ཨཏྠེཏ’ནྟི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཏསྶ ནིསྶརཎདསྶཱཝཱི ཏཐཱགཏོ ཏདུཔཱཏིཝཏྟོ.

༢༤. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, རཱུཔིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, ཨརཱུཔིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, རཱུཔིཉྩ ཨརཱུཔིཉྩ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, ནེཝརཱུཔིཾ ནཱརཱུཔིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ ཏེསམེཏེ པཊིཀྐོསནྟི, ཡེཔི ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨསཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ ཏེསམེཏེ པཊིཀྐོསནྟི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? སཉྙཱ རོགོ སཉྙཱ གཎྜོ སཉྙཱ སལླཾ, ཨསཉྙཱ སམྨོཧོ, ཨེཏཾ སནྟཾ ཨེཏཾ པཎཱིཏཾ ཡདིདཾ – ‘ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙ’ནྟི. [ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཏི (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.) ཨེཏནྟིཔདཾ མནསིཀཱཏབྦཾ] ཏཡིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཨབྷིཛཱནཱཏི. ཡེ ཁོ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, རཱུཔིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, ཨརཱུཔིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, རཱུཔིཉྩ ཨརཱུཔིཉྩ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ, ནེཝརཱུཔིཾ ནཱརཱུཔིཾ ཝཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ. ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ [སམཎབྲཱཧྨཎཱ (སཱི. པཱི.)] དིཊྛསུཏམུཏཝིཉྙཱཏབྦསངྑཱརམཏྟེན ཨེཏསྶ ཨཱཡཏནསྶ ཨུཔསམྤདཾ པཉྙཔེནྟི, བྱསནཉྷེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཀྑཱཡཏི [ཨཱཡཏནམཀྑཱཡཏི (ཀ.)] ཨེཏསྶ ཨཱཡཏནསྶ ཨུཔསམྤདཱཡ. ན ཧེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱཡཏནཾ སངྑཱརསམཱཔཏྟིཔཏྟབྦམཀྑཱཡཏི; སངྑཱརཱཝསེསསམཱཔཏྟིཔཏྟབྦམེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱཡཏནམཀྑཱཡཏི. ‘ཏཡིདཾ སངྑཏཾ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨཏྠི ཁོ པན སངྑཱརཱནཾ ནིརོདྷོ ཨཏྠེཏ’ནྟི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཏསྶ ནིསྶརཎདསྶཱཝཱི ཏཐཱགཏོ ཏདུཔཱཏིཝཏྟོ.

༢༥. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཏོ སཏྟསྶ ཨུཙྪེདཾ ཝིནཱསཾ ཝིབྷཝཾ པཉྙཔེནྟི, ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ ཏེསམེཏེ པཊིཀྐོསནྟི, ཡེཔི ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨསཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ ཏེསམེཏེ པཊིཀྐོསནྟི, ཡེཔི ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙིཾ ཨཏྟཱནཾ པཉྙཔེནྟི ཨརོགཾ པརཾ མརཎཱ ཏེསམེཏེ པཊིཀྐོསནྟི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? སབྦེཔིམེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨུདྡྷཾ སརཾ [ཨུདྡྷཾསརཱ (སཱི. པཱི.), ཨུདྡྷཾ པརཱམསནྟི (སྱཱ. ཀཾ.)] ཨཱསཏྟིཾཡེཝ ཨབྷིཝདནྟི – ‘ཨིཏི པེཙྩ བྷཝིསྶཱམ, ཨིཏི པེཙྩ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཝཱཎིཛསྶ ཝཱཎིཛྫཱཡ གཙྪཏོ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨིཏོ མེ ཨིདཾ བྷཝིསྶཏི, ཨིམིནཱ ཨིདཾ ལཙྪཱམཱི’ཏི, ཨེཝམེཝིམེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཝཱཎིཛཱུཔམཱ མཉྙེ པཊིབྷནྟི – ‘ཨིཏི པེཙྩ བྷཝིསྶཱམ, ཨིཏི པེཙྩ བྷཝིསྶཱམཱ’ཏི. ཏཡིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཨབྷིཛཱནཱཏི. ཡེ ཁོ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཏོ སཏྟསྶ ཨུཙྪེདཾ ཝིནཱསཾ ཝིབྷཝཾ པཉྙཔེནྟི ཏེ སཀྐཱཡབྷཡཱ སཀྐཱཡཔརིཛེགུཙྪཱ སཀྐཱཡཉྙེཝ ཨནུཔརིདྷཱཝནྟི ཨནུཔརིཝཏྟནྟི. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ སཱ གདྡུལབདྡྷོ དལ༹ྷེ ཐམྦྷེ ཝཱ ཁིལེ [ཁཱིལེ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཝཱ ཨུཔནིབདྡྷོ, ཏམེཝ ཐམྦྷཾ ཝཱ ཁིལཾ ཝཱ ཨནུཔརིདྷཱཝཏི ཨནུཔརིཝཏྟཏི; ཨེཝམེཝིམེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཀྐཱཡབྷཡཱ སཀྐཱཡཔརིཛེགུཙྪཱ སཀྐཱཡཉྙེཝ ཨནུཔརིདྷཱཝནྟི ཨནུཔརིཝཏྟནྟི. ‘ཏཡིདཾ སངྑཏཾ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨཏྠི ཁོ པན སངྑཱརཱནཾ ནིརོདྷོ ཨཏྠེཏ’ནྟི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཏསྶ ནིསྶརཎདསྶཱཝཱི ཏཐཱགཏོ ཏདུཔཱཏིཝཏྟོ.

༢༦. ‘‘ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨཔརནྟཀཔྤིཀཱ ཨཔརནྟཱནུདིཊྛིནོ ཨཔརནྟཾ ཨཱརབྦྷ ཨནེཀཝིཧིཏཱནི ཨདྷིཝུཏྟིཔདཱནི ཨབྷིཝདནྟི, སབྦེ ཏེ ཨིམཱནེཝ པཉྩཱཡཏནཱནི ཨབྷིཝདནྟི ཨེཏེསཾ ཝཱ ཨཉྙཏརཾ.

༢༧. ‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ པུབྦནྟཀཔྤིཀཱ པུབྦནྟཱནུདིཊྛིནོ པུབྦནྟཾ ཨཱརབྦྷ ཨནེཀཝིཧིཏཱནི ཨདྷིཝུཏྟིཔདཱནི ཨབྷིཝདནྟི. ‘སསྶཏོ ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ, ཨིདམེཝ སཙྩཾ མོགྷམཉྙ’ནྟི – ཨིཏྠེཀེ ཨབྷིཝདནྟི, ‘ཨསསྶཏོ ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ, ཨིདམེཝ སཙྩཾ མོགྷམཉྙ’ནྟི – ཨིཏྠེཀེ ཨབྷིཝདནྟི, ‘སསྶཏོ ཙ ཨསསྶཏོ ཙ ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ, ཨིདམེཝ སཙྩཾ མོགྷམཉྙ’ནྟི – ཨིཏྠེཀེ ཨབྷིཝདནྟི, ‘ནེཝསསྶཏོ ནཱསསྶཏོ ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ, ཨིདམེཝ སཙྩཾ མོགྷམཉྙ’ནྟི – ཨིཏྠེཀེ ཨབྷིཝདནྟི, ‘ཨནྟཝཱ ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ, ཨིདམེཝ སཙྩཾ མོགྷམཉྙ’ནྟི – ཨིཏྠེཀེ ཨབྷིཝདནྟི, ‘ཨནནྟཝཱ ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ, ཨིདམེཝ སཙྩཾ མོགྷམཉྙ’ནྟི – ཨིཏྠེཀེ ཨབྷིཝདནྟི, ‘ཨནྟཝཱ ཙ ཨནནྟཝཱ ཙ ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ, ཨིདམེཝ སཙྩཾ མོགྷམཉྙ’ནྟི – ཨིཏྠེཀེ ཨབྷིཝདནྟི, ‘ནེཝནྟཝཱ ནཱནནྟཝཱ ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ, ཨིདམེཝ སཙྩཾ མོགྷམཉྙ’ནྟི – ཨིཏྠེཀེ ཨབྷིཝདནྟི, ‘ཨེཀཏྟསཉྙཱི ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ, ཨིདམེཝ སཙྩཾ མོགྷམཉྙ’ནྟི – ཨིཏྠེཀེ ཨབྷིཝདནྟི, ‘ནཱནཏྟསཉྙཱི ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ, ཨིདམེཝ སཙྩཾ མོགྷམཉྙ’ནྟི – ཨིཏྠེཀེ ཨབྷིཝདནྟི, ‘པརིཏྟསཉྙཱི ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ, ཨིདམེཝ སཙྩཾ མོགྷམཉྙ’ནྟི – ཨིཏྠེཀེ ཨབྷིཝདནྟི, ‘ཨཔྤམཱཎསཉྙཱི ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ, ཨིདམེཝ སཙྩཾ མོགྷམཉྙ’ནྟི – ཨིཏྠེཀེ ཨབྷིཝདནྟི, ‘ཨེཀནྟསུཁཱི ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ, ཨིདམེཝ སཙྩཾ མོགྷམཉྙ’ནྟི – ཨིཏྠེཀེ ཨབྷིཝདནྟི, ‘ཨེཀནྟདུཀྑཱི ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ, ཨིདམེཝ སཙྩཾ མོགྷམཉྙ’ནྟི – ཨིཏྠེཀེ ཨབྷིཝདནྟི, ‘སུཁདུཀྑཱི ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ, ཨིདམེཝ སཙྩཾ མོགྷམཉྙ’ནྟི – ཨིཏྠེཀེ ཨབྷིཝདནྟི, ‘ཨདུཀྑམསུཁཱི ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ, ཨིདམེཝ སཙྩཾ མོགྷམཉྙ’ནྟི – ཨིཏྠེཀེ ཨབྷིཝདནྟི.

༢༨. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ‘སསྶཏོ ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ, ཨིདམེཝ སཙྩཾ མོགྷམཉྙ’ནྟི, ཏེསཾ ཝཏ ཨཉྙཏྲེཝ སདྡྷཱཡ ཨཉྙཏྲ རུཙིཡཱ ཨཉྙཏྲ ཨནུསྶཝཱ ཨཉྙཏྲ ཨཱཀཱརཔརིཝིཏཀྐཱ ཨཉྙཏྲ དིཊྛིནིཛ྄ཛྷཱནཀྑནྟིཡཱ པཙྩཏྟཾཡེཝ ཉཱཎཾ བྷཝིསྶཏི པརིསུདྡྷཾ པརིཡོདཱཏནྟི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. པཙྩཏྟཾ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཉཱཎེ ཨསཏི པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཡདཔི [ཡདིཔི (ཀ.)] ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཏཏྠ ཉཱཎབྷཱགམཏྟམེཝ པརིཡོདཔེནྟི ཏདཔི ཏེསཾ བྷཝཏཾ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ ཨུཔཱདཱནམཀྑཱཡཏི. ‘ཏཡིདཾ སངྑཏཾ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨཏྠི ཁོ པན སངྑཱརཱནཾ ནིརོདྷོ ཨཏྠེཏ’ནྟི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཏསྶ ནིསྶརཎདསྶཱཝཱི ཏཐཱགཏོ ཏདུཔཱཏིཝཏྟོ.

༢༩. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ‘ཨསསྶཏོ ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ, ཨིདམེཝ སཙྩཾ མོགྷམཉྙ’ནྟི…པེ… [ཡཐཱ སསྶཏཝཱརེ, ཏཐཱ ཝིཏྠཱརེཏབྦཾ] སསྶཏོ ཙ ཨསསྶཏོ ཙ ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ… ནེཝསསྶཏོ ནཱསསྶཏོ ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ… ཨནྟཝཱ ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ… ཨནནྟཝཱ ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ… ཨནྟཝཱ ཙ ཨནནྟཝཱ ཙ ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ… ནེཝནྟཝཱ ནཱནནྟཝཱ ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ… ཨེཀཏྟསཉྙཱི ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ… ནཱནཏྟསཉྙཱི ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ… པརིཏྟསཉྙཱི ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ… ཨཔྤམཱཎསཉྙཱི ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ… ཨེཀནྟསུཁཱི ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ… ཨེཀནྟདུཀྑཱི ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ… སུཁདུཀྑཱི ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ… ཨདུཀྑམསུཁཱི ཨཏྟཱ ཙ ལོཀོ ཙ, ཨིདམེཝ སཙྩཾ མོགྷམཉྙནྟི, ཏེསཾ ཝཏ ཨཉྙཏྲེཝ སདྡྷཱཡ ཨཉྙཏྲ རུཙིཡཱ ཨཉྙཏྲ ཨནུསྶཝཱ ཨཉྙཏྲ ཨཱཀཱརཔརིཝིཏཀྐཱ ཨཉྙཏྲ དིཊྛིནིཛ྄ཛྷཱནཀྑནྟིཡཱ པཙྩཏྟཾཡེཝ ཉཱཎཾ བྷཝིསྶཏི པརིསུདྡྷཾ པརིཡོདཱཏནྟི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. པཙྩཏྟཾ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཉཱཎེ ཨསཏི པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཡདཔི ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཏཏྠ ཉཱཎབྷཱགམཏྟམེཝ པརིཡོདཔེནྟི ཏདཔི ཏེསཾ བྷཝཏཾ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ ཨུཔཱདཱནམཀྑཱཡཏི. ‘ཏཡིདཾ སངྑཏཾ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨཏྠི ཁོ པན སངྑཱརཱནཾ ནིརོདྷོ ཨཏྠེཏ’ནྟི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཏསྶ ནིསྶརཎདསྶཱཝཱི ཏཐཱགཏོ ཏདུཔཱཏིཝཏྟོ.

༣༠. ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ པུབྦནྟཱནུདིཊྛཱིནཉྩ པཊིནིསྶགྒཱ, ཨཔརནྟཱནུདིཊྛཱིནཉྩ པཊིནིསྶགྒཱ, སབྦསོ ཀཱམསཾཡོཛནཱནཾ ཨནདྷིཊྛཱནཱ, པཝིཝེཀཾ པཱིཏིཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི – ‘ཨེཏཾ སནྟཾ ཨེཏཾ པཎཱིཏཾ ཡདིདཾ པཝིཝེཀཾ པཱིཏིཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམཱི’ཏི. ཏསྶ སཱ པཝིཝེཀཱ པཱིཏི ནིརུཛ྄ཛྷཏི. པཝིཝེཀཱཡ པཱིཏིཡཱ ནིརོདྷཱ ཨུཔྤཛྫཏི དོམནསྶཾ, དོམནསྶསྶ ནིརོདྷཱ ཨུཔྤཛྫཏི པཝིཝེཀཱ པཱིཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ཚཱཡཱ ཛཧཏི ཏཾ ཨཱཏཔོ ཕརཏི, ཡཾ ཨཱཏཔོ ཛཧཏི ཏཾ ཚཱཡཱ ཕརཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཝིཝེཀཱཡ པཱིཏིཡཱ ནིརོདྷཱ ཨུཔྤཛྫཏི དོམནསྶཾ, དོམནསྶསྶ ནིརོདྷཱ ཨུཔྤཛྫཏི པཝིཝེཀཱ པཱིཏི. ཏཡིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཨབྷིཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཁོ བྷཝཾ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ པུབྦནྟཱནུདིཊྛཱིནཉྩ པཊིནིསྶགྒཱ, ཨཔརནྟཱནུདིཊྛཱིནཉྩ པཊིནིསྶགྒཱ, སབྦསོ ཀཱམསཾཡོཛནཱནཾ ཨནདྷིཊྛཱནཱ, པཝིཝེཀཾ པཱིཏིཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི – ‘ཨེཏཾ སནྟཾ ཨེཏཾ པཎཱིཏཾ ཡདིདཾ པཝིཝེཀཾ པཱིཏིཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམཱི’ཏི. ཏསྶ སཱ པཝིཝེཀཱ པཱིཏི ནིརུཛ྄ཛྷཏི. པཝིཝེཀཱཡ པཱིཏིཡཱ ནིརོདྷཱ ཨུཔྤཛྫཏི དོམནསྶཾ, དོམནསྶསྶ ནིརོདྷཱ ཨུཔྤཛྫཏི པཝིཝེཀཱ པཱིཏི. ‘ཏཡིདཾ སངྑཏཾ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨཏྠི ཁོ པན སངྑཱརཱནཾ ནིརོདྷོ ཨཏྠེཏ’ནྟི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཏསྶ ནིསྶརཎདསྶཱཝཱི ཏཐཱགཏོ ཏདུཔཱཏིཝཏྟོ.

༣༡. ‘‘ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ པུབྦནྟཱནུདིཊྛཱིནཉྩ པཊིནིསྶགྒཱ, ཨཔརནྟཱནུདིཊྛཱིནཉྩ པཊིནིསྶགྒཱ, སབྦསོ ཀཱམསཾཡོཛནཱནཾ ཨནདྷིཊྛཱནཱ, པཝིཝེཀཱཡ པཱིཏིཡཱ སམཏིཀྐམཱ ནིརཱམིསཾ སུཁཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི – ‘ཨེཏཾ སནྟཾ ཨེཏཾ པཎཱིཏཾ ཡདིདཾ ནིརཱམིསཾ སུཁཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམཱི’ཏི. ཏསྶ ཏཾ ནིརཱམིསཾ སུཁཾ ནིརུཛ྄ཛྷཏི. ནིརཱམིསསྶ སུཁསྶ ནིརོདྷཱ ཨུཔྤཛྫཏི པཝིཝེཀཱ པཱིཏི, པཝིཝེཀཱཡ པཱིཏིཡཱ ནིརོདྷཱ ཨུཔྤཛྫཏི ནིརཱམིསཾ སུཁཾ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ཚཱཡཱ ཛཧཏི ཏཾ ཨཱཏཔོ ཕརཏི, ཡཾ ཨཱཏཔོ ཛཧཏི ཏཾ ཚཱཡཱ ཕརཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསསྶ སུཁསྶ ནིརོདྷཱ ཨུཔྤཛྫཏི པཝིཝེཀཱ པཱིཏི, པཝིཝེཀཱཡ པཱིཏིཡཱ ནིརོདྷཱ ཨུཔྤཛྫཏི ནིརཱམིསཾ སུཁཾ. ཏཡིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཨབྷིཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཁོ བྷཝཾ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ པུབྦནྟཱནུདིཊྛཱིནཉྩ པཊིནིསྶགྒཱ, ཨཔརནྟཱནུདིཊྛཱིནཉྩ པཊིནིསྶགྒཱ, སབྦསོ ཀཱམསཾཡོཛནཱནཾ ཨནདྷིཊྛཱནཱ, པཝིཝེཀཱཡ པཱིཏིཡཱ སམཏིཀྐམཱ, ནིརཱམིསཾ སུཁཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི – ‘ཨེཏཾ སནྟཾ ཨེཏཾ པཎཱིཏཾ ཡདིདཾ ནིརཱམིསཾ སུཁཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམཱི’ཏི. ཏསྶ ཏཾ ནིརཱམིསཾ སུཁཾ ནིརུཛ྄ཛྷཏི. ནིརཱམིསསྶ སུཁསྶ ནིརོདྷཱ ཨུཔྤཛྫཏི པཝིཝེཀཱ པཱིཏི, པཝིཝེཀཱཡ པཱིཏིཡཱ ནིརོདྷཱ ཨུཔྤཛྫཏི ནིརཱམིསཾ སུཁཾ. ‘ཏཡིདཾ སངྑཏཾ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨཏྠི ཁོ པན སངྑཱརཱནཾ ནིརོདྷོ ཨཏྠེཏ’ནྟི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཏསྶ ནིསྶརཎདསྶཱཝཱི ཏཐཱགཏོ ཏདུཔཱཏིཝཏྟོ.

༣༢. ‘‘ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ པུབྦནྟཱནུདིཊྛཱིནཉྩ པཊིནིསྶགྒཱ, ཨཔརནྟཱནུདིཊྛཱིནཉྩ པཊིནིསྶགྒཱ, སབྦསོ ཀཱམསཾཡོཛནཱནཾ ཨནདྷིཊྛཱནཱ, པཝིཝེཀཱཡ པཱིཏིཡཱ སམཏིཀྐམཱ, ནིརཱམིསསྶ སུཁསྶ སམཏིཀྐམཱ, ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝེདནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི – ‘ཨེཏཾ སནྟཾ ཨེཏཾ པཎཱིཏཾ ཡདིདཾ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝེདནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམཱི’ཏི. ཏསྶ སཱ ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི. ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ནིརོདྷཱ ཨུཔྤཛྫཏི ནིརཱམིསཾ སུཁཾ, ནིརཱམིསསྶ སུཁསྶ ནིརོདྷཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ཚཱཡཱ ཛཧཏི ཏཾ ཨཱཏཔོ ཕརཏི, ཡཾ ཨཱཏཔོ ཛཧཏི ཏཾ ཚཱཡཱ ཕརཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ནིརོདྷཱ ཨུཔྤཛྫཏི ནིརཱམིསཾ སུཁཾ, ནིརཱམིསསྶ སུཁསྶ ནིརོདྷཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. ཏཡིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཨབྷིཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཁོ བྷཝཾ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ པུབྦནྟཱནུདིཊྛཱིནཉྩ པཊིནིསྶགྒཱ, ཨཔརནྟཱནུདིཊྛཱིནཉྩ པཊིནིསྶགྒཱ, སབྦསོ ཀཱམསཾཡོཛནཱནཾ ཨནདྷིཊྛཱནཱ, པཝིཝེཀཱཡ པཱིཏིཡཱ སམཏིཀྐམཱ, ནིརཱམིསསྶ སུཁསྶ སམཏིཀྐམཱ, ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝེདནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི – ‘ཨེཏཾ སནྟཾ ཨེཏཾ པཎཱིཏཾ ཡདིདཾ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝེདནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམཱི’ཏི. ཏསྶ སཱ ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི. ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ནིརོདྷཱ ཨུཔྤཛྫཏི ནིརཱམིསཾ སུཁཾ, ནིརཱམིསསྶ སུཁསྶ ནིརོདྷཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. ‘ཏཡིདཾ སངྑཏཾ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨཏྠི ཁོ པན སངྑཱརཱནཾ ནིརོདྷོ ཨཏྠེཏ’ནྟི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཏསྶ ནིསྶརཎདསྶཱཝཱི ཏཐཱགཏོ ཏདུཔཱཏིཝཏྟོ.

༣༣. ‘‘ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ པུབྦནྟཱནུདིཊྛཱིནཉྩ པཊིནིསྶགྒཱ, ཨཔརནྟཱནུདིཊྛཱིནཉྩ པཊིནིསྶགྒཱ, སབྦསོ ཀཱམསཾཡོཛནཱནཾ ཨནདྷིཊྛཱནཱ, པཝིཝེཀཱཡ པཱིཏིཡཱ སམཏིཀྐམཱ, ནིརཱམིསསྶ སུཁསྶ སམཏིཀྐམཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ སམཏིཀྐམཱ – ‘སནྟོཧམསྨི, ནིབྦུཏོཧམསྨི, ཨནུཔཱདཱནོཧམསྨཱི’ཏི སམནུཔསྶཏི. ཏཡིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཨབྷིཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཁོ བྷཝཾ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ པུབྦནྟཱནུདིཊྛཱིནཉྩ པཊིནིསྶགྒཱ, ཨཔརནྟཱནུདིཊྛཱིནཉྩ པཊིནིསྶགྒཱ, སབྦསོ ཀཱམསཾཡོཛནཱནཾ ཨནདྷིཊྛཱནཱ, པཝིཝེཀཱཡ པཱིཏིཡཱ སམཏིཀྐམཱ, ནིརཱམིསསྶ སུཁསྶ སམཏིཀྐམཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ སམཏིཀྐམཱ – ‘སནྟོཧམསྨི, ནིབྦུཏོཧམསྨི, ཨནུཔཱདཱནོཧམསྨཱི’ཏི སམནུཔསྶཏི; ཨདྡྷཱ ཨཡམཱཡསྨཱ ནིབྦཱནསཔྤཱཡཾཡེཝ པཊིཔདཾ ཨབྷིཝདཏི. ཨཐ ཙ པནཱཡཾ བྷཝཾ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ པུབྦནྟཱནུདིཊྛིཾ ཝཱ ཨུཔཱདིཡམཱནོ ཨུཔཱདིཡཏི, ཨཔརནྟཱནུདིཊྛིཾ ཝཱ ཨུཔཱདིཡམཱནོ ཨུཔཱདིཡཏི, ཀཱམསཾཡོཛནཾ ཝཱ ཨུཔཱདིཡམཱནོ ཨུཔཱདིཡཏི, པཝིཝེཀཾ ཝཱ པཱིཏིཾ ཨུཔཱདིཡམཱནོ ཨུཔཱདིཡཏི, ནིརཱམིསཾ ཝཱ སུཁཾ ཨུཔཱདིཡམཱནོ ཨུཔཱདིཡཏི, ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཝེདནཾ ཨུཔཱདིཡམཱནོ ཨུཔཱདིཡཏི. ཡཉྩ ཁོ ཨཡམཱཡསྨཱ – ‘སནྟོཧམསྨི, ནིབྦུཏོཧམསྨི, ཨནུཔཱདཱནོཧམསྨཱི’ཏི སམནུཔསྶཏི ཏདཔི ཨིམསྶ བྷོཏོ སམཎསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཨུཔཱདཱནམཀྑཱཡཏི. ‘ཏཡིདཾ སངྑཏཾ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨཏྠི ཁོ པན སངྑཱརཱནཾ ནིརོདྷོ ཨཏྠེཏ’ནྟི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཏསྶ ནིསྶརཎདསྶཱཝཱི ཏཐཱགཏོ ཏདུཔཱཏིཝཏྟོ.

‘‘ཨིདཾ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏེན ཨནུཏྟརཾ སནྟིཝརཔདཾ ཨབྷིསམྦུདྡྷཾ ཡདིདཾ – ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཝིདིཏྭཱ [ཨནུཔཱདཱཝིམོཀྑོ. ཏཡིདཾ བྷིཀྑཝེ ཏཐཱགཏེན ཨནུཏྟརཾ སནྟིཝརཔདཾ ཨབྷིསམྦུདྡྷཾ, ཡདིདཾ ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཝིདིཏྭཱ ཨནུཔཱདཱཝིམོཀྑོཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨནུཔཱདཱཝིམོཀྑོ’’ཏི [ཨནུཔཱདཱཝིམོཀྑོ. ཏཡིདཾ བྷིཀྑཝེ ཏཐཱགཏེན ཨནུཏྟརཾ སནྟིཝརཔདཾ ཨབྷིསམྦུདྡྷཾ, ཡདིདཾ ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཝིདིཏྭཱ ཨནུཔཱདཱཝིམོཀྑོཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)].

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

པཉྩཏྟཡསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ དུཏིཡཾ.

༣. ཀིནྟིསུཏྟཾ

༣༤. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ པིསིནཱརཱཡཾ [ཀུསིནཱརཱཡཾ (སཱི.)] ཝིཧརཏི བལིཧརཎེ ཝནསཎྜེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིནྟི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, མཡི ཧོཏི – ‘ཙཱིཝརཧེཏུ ཝཱ སམཎོ གོཏམོ དྷམྨཾ དེསེཏི, པིཎྜཔཱཏཧེཏུ ཝཱ སམཎོ གོཏམོ དྷམྨཾ དེསེཏི, སེནཱསནཧེཏུ ཝཱ སམཎོ གོཏམོ དྷམྨཾ དེསེཏི, ཨིཏིབྷཝཱབྷཝཧེཏུ ཝཱ སམཎོ གོཏམོ དྷམྨཾ དེསེཏཱི’’’ཏི? ‘‘ན ཁོ ནོ, བྷནྟེ, བྷགཝཏི ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཙཱིཝརཧེཏུ ཝཱ སམཎོ གོཏམོ དྷམྨཾ དེསེཏི, པིཎྜཔཱཏཧེཏུ ཝཱ སམཎོ གོཏམོ དྷམྨཾ དེསེཏི, སེནཱསནཧེཏུ ཝཱ སམཎོ གོཏམོ དྷམྨཾ དེསེཏི, ཨིཏིབྷཝཱབྷཝཧེཏུ ཝཱ སམཎོ གོཏམོ དྷམྨཾ དེསེཏཱི’’’ཏི.

‘‘ན ཙ ཀིར ཝོ, བྷིཀྑཝེ, མཡི ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཙཱིཝརཧེཏུ ཝཱ སམཎོ གོཏམོ དྷམྨཾ དེསེཏི…པེ… ཨིཏིབྷཝཱབྷཝཧེཏུ ཝཱ སམཎོ གོཏམོ དྷམྨཾ དེསེཏཱི’ཏི; ཨཐ ཀིནྟི ཙརཧི ཝོ [ཨཐ ཀིནྟི ཝོ (སཱི. པཱི.), ཨཐ ཀིཉྩརཧི ཝོ (ཀ.)], བྷིཀྑཝེ, མཡི ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ ཁོ ནོ, བྷནྟེ, བྷགཝཏི ཧོཏི – ‘ཨནུཀམྤཀོ བྷགཝཱ ཧིཏེསཱི; ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡ དྷམྨཾ དེསེཏཱི’’’ཏི. ‘‘ཨེཝཉྩ [ཨེཝཾ (སཱི. པཱི.)] ཀིར ཝོ, བྷིཀྑཝེ, མཡི ཧོཏི – ‘ཨནུཀམྤཀོ བྷགཝཱ ཧིཏེསཱི; ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡ དྷམྨཾ དེསེཏཱི’’’ཏི.

༣༥. ‘‘ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཝོ [ཡེ ཏེ (ཀ.)] མཡཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ དེསིཏཱ, སེཡྻཐིདཾ – ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནཱ ཙཏྟཱརོ སམྨཔྤདྷཱནཱ ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ པཉྩིནྡྲིཡཱནི པཉྩ བལཱནི སཏྟ བོཛ྄ཛྷངྒཱ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ, ཏཏྠ སབྦེཧེཝ སམགྒེཧི སམྨོདམཱནེཧི ཨཝིཝདམཱནེཧི སིཀྑིཏབྦཾ. ཏེསཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སམགྒཱནཾ སམྨོདམཱནཱནཾ ཨཝིཝདམཱནཱནཾ སིཀྑཏཾ སིཡཾསུ [སིཡུཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.) སདྡནཱིཏི ཨོལོཀེཏབྦཱ] དྭེ བྷིཀྑཱུ ཨབྷིདྷམྨེ ནཱནཱཝཱདཱ. ཏཏྲ ཙེ ཏུམྷཱཀཾ ཨེཝམསྶ – ‘ཨིམེསཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཨཏྠཏོ ཙེཝ ནཱནཾ བྱཉྫནཏོ ཙ ནཱན’ནྟི, ཏཏྠ ཡཾ བྷིཀྑུཾ སུཝཙཏརཾ [སུབྦཙཏརཾ (ཀ.)] མཉྙེཡྻཱཐ སོ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམསྶ ཝཙནཱིཡོ – ‘ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཁོ ཨཏྠཏོ ཙེཝ ནཱནཾ, བྱཉྫནཏོ ཙ ནཱནཾ. ཏདམིནཱཔེཏཾ [ཏདིམིནཱཔེཏཾ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཨཱཡསྨནྟོ ཛཱནཱཐ – ཡཐཱ ཨཏྠཏོ ཙེཝ ནཱནཾ, བྱཉྫནཏོ ཙ ནཱནཾ. མཱཡསྨནྟོ ཝིཝཱདཾ ཨཱཔཛྫིཏྠཱ’ཏི. ཨཐཱཔརེསཾ ཨེཀཏོཔཀྑིཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཡཾ བྷིཀྑུཾ སུཝཙཏརཾ མཉྙེཡྻཱཐ སོ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམསྶ ཝཙནཱིཡོ – ‘ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཁོ ཨཏྠཏོ ཙེཝ ནཱནཾ, བྱཉྫནཏོ ཙ ནཱནཾ. ཏདམིནཱཔེཏཾ ཨཱཡསྨནྟོ ཛཱནཱཐ – ཡཐཱ ཨཏྠཏོ ཙེཝ ནཱནཾ, བྱཉྫནཏོ ཙ ནཱནཾ. མཱཡསྨནྟོ ཝིཝཱདཾ ཨཱཔཛྫིཏྠཱ’ཏི. ཨིཏི དུགྒཧིཏཾ དུགྒཧིཏཏོ དྷཱརེཏབྦཾ, སུགྒཧིཏཾ སུགྒཧིཏཏོ དྷཱརེཏབྦཾ. དུགྒཧིཏཾ དུགྒཧིཏཏོ དྷཱརེཏྭཱ སུགྒཧིཏཾ སུགྒཧིཏཏོ དྷཱརེཏྭཱ [ཨིཏི དུགྒཧིཏཾ དུགྒཧིཏཏོ དྷཱརེཏབྦཾ, དུགྒཧིཏཾ དུགྒཧིཏཏོ དྷཱརེཏྭཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.) ཨནནྟརཝཱརཏྟཡེ པན ཨིདཾ པཱཋནཱནཏྟཾ ནཏྠི] ཡོ དྷམྨོ ཡོ ཝིནཡོ སོ བྷཱསིཏབྦོ.

༣༦. ‘‘ཏཏྲ ཙེ ཏུམྷཱཀཾ ཨེཝམསྶ – ‘ཨིམེསཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཨཏྠཏོ ཧི ཁོ ནཱནཾ, བྱཉྫནཏོ སམེཏཱི’ཏི, ཏཏྠ ཡཾ བྷིཀྑུཾ སུཝཙཏརཾ མཉྙེཡྻཱཐ སོ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམསྶ ཝཙནཱིཡོ – ‘ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཁོ ཨཏྠཏོ ཧི ནཱནཾ, བྱཉྫནཏོ སམེཏི. ཏདམིནཱཔེཏཾ ཨཱཡསྨནྟོ ཛཱནཱཐ – ཡཐཱ ཨཏྠཏོ ཧི ཁོ ནཱནཾ, བྱཉྫནཏོ སམེཏི. མཱཡསྨནྟོ ཝིཝཱདཾ ཨཱཔཛྫིཏྠཱ’ཏི. ཨཐཱཔརེསཾ ཨེཀཏོཔཀྑིཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཡཾ བྷིཀྑུཾ སུཝཙཏརཾ མཉྙེཡྻཱཐ སོ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམསྶ ཝཙནཱིཡོ – ‘ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཁོ ཨཏྠཏོ ཧི ཁོ ནཱནཾ, བྱཉྫནཏོ སམེཏི. ཏདམིནཱཔེཏཾ ཨཱཡསྨནྟོ ཛཱནཱཐ – ཡཐཱ ཨཏྠཏོ ཧི ཁོ ནཱནཾ, བྱཉྫནཏོ སམེཏི. མཱཡསྨནྟོ ཝིཝཱདཾ ཨཱཔཛྫིཏྠཱ’ཏི. ཨིཏི དུགྒཧིཏཾ དུགྒཧིཏཏོ དྷཱརེཏབྦཾ, སུགྒཧིཏཾ སུགྒཧིཏཏོ དྷཱརེཏབྦཾ. དུགྒཧིཏཾ དུགྒཧིཏཏོ དྷཱརེཏྭཱ སུགྒཧིཏཾ སུགྒཧིཏཏོ དྷཱརེཏྭཱ ཡོ དྷམྨོ ཡོ ཝིནཡོ སོ བྷཱསིཏབྦོ.

༣༧. ‘‘ཏཏྲ ཙེ ཏུམྷཱཀཾ ཨེཝམསྶ – ‘ཨིམེསཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཨཏྠཏོ ཧི ཁོ སམེཏི, བྱཉྫནཏོ ནཱན’ནྟི, ཏཏྠ ཡཾ བྷིཀྑུཾ སུཝཙཏརཾ མཉྙེཡྻཱཐ སོ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམསྶ ཝཙནཱིཡོ – ‘ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཁོ ཨཏྠཏོ ཧི སམེཏི, བྱཉྫནཏོ ནཱནཾ. ཏདམིནཱཔེཏཾ ཨཱཡསྨནྟོ ཛཱནཱཐ – ཡཐཱ ཨཏྠཏོ ཧི ཁོ སམེཏི, བྱཉྫནཏོ ནཱནཾ. ཨཔྤམཏྟཀཾ ཁོ པནེཏཾ ཡདིདཾ – བྱཉྫནཾ. མཱཡསྨནྟོ ཨཔྤམཏྟཀེ ཝིཝཱདཾ ཨཱཔཛྫིཏྠཱ’ཏི. ཨཐཱཔརེསཾ ཨེཀཏོཔཀྑིཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཡཾ བྷིཀྑུཾ སུཝཙཏརཾ མཉྙེཡྻཱཐ སོ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམསྶ ཝཙནཱིཡོ – ‘ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཁོ ཨཏྠཏོ ཧི སམེཏི, བྱཉྫནཏོ ནཱནཾ. ཏདམིནཱཔེཏཾ ཨཱཡསྨནྟོ ཛཱནཱཐ – ཡཐཱ ཨཏྠཏོ ཧི ཁོ སམེཏི, བྱཉྫནཏོ ནཱནཾ. ཨཔྤམཏྟཀཾ ཁོ པནེཏཾ ཡདིདཾ – བྱཉྫནཾ. མཱཡསྨནྟོ ཨཔྤམཏྟཀེ [ཨཔྤམཏྟཀེཧི (སཱི. པཱི.)] ཝིཝཱདཾ ཨཱཔཛྫིཏྠཱ’ཏི. ཨིཏི སུགྒཧིཏཾ སུགྒཧིཏཏོ དྷཱརེཏབྦཾ, དུགྒཧིཏཾ དུགྒཧིཏཏོ དྷཱརེཏབྦཾ. སུགྒཧིཏཾ སུགྒཧིཏཏོ དྷཱརེཏྭཱ དུགྒཧིཏཾ དུགྒཧིཏཏོ དྷཱརེཏྭཱ ཡོ དྷམྨོ ཡོ ཝིནཡོ སོ བྷཱསིཏབྦོ.

༣༨. ‘‘ཏཏྲ ཙེ ཏུམྷཱཀཾ ཨེཝམསྶ – ‘ཨིམེསཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཨཏྠཏོ ཙེཝ སམེཏི བྱཉྫནཏོ ཙ སམེཏཱི’ཏི, ཏཏྠ ཡཾ བྷིཀྑུཾ སུཝཙཏརཾ མཉྙེཡྻཱཐ སོ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམསྶ ཝཙནཱིཡོ – ‘ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཁོ ཨཏྠཏོ ཙེཝ སམེཏི, བྱཉྫནཏོ ཙ སམེཏི. ཏདམིནཱཔེཏཾ ཨཱཡསྨནྟོ ཛཱནཱཐ – ཡཐཱ ཨཏྠཏོ ཙེཝ སམེཏི བྱཉྫནཏོ ཙ སམེཏི. མཱཡསྨནྟོ ཝིཝཱདཾ ཨཱཔཛྫིཏྠཱ’ཏི. ཨཐཱཔརེསཾ ཨེཀཏོཔཀྑིཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཡཾ བྷིཀྑུཾ སུཝཙཏརཾ མཉྙེཡྻཱཐ སོ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམསྶ ཝཙནཱིཡོ – ‘ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཁོ ཨཏྠཏོ ཙེཝ སམེཏི བྱཉྫནཏོ ཙ སམེཏི. ཏདམིནཱཔེཏཾ ཨཱཡསྨནྟོ ཛཱནཱཐ – ཡཐཱ ཨཏྠཏོ ཙེཝ སམེཏི བྱཉྫནཏོ ཙ སམེཏི. མཱཡསྨནྟོ ཝིཝཱདཾ ཨཱཔཛྫིཏྠཱ’ཏི. ཨིཏི སུགྒཧིཏཾ སུགྒཧིཏཏོ དྷཱརེཏབྦཾ. སུགྒཧིཏཾ སུགྒཧིཏཏོ དྷཱརེཏྭཱ ཡོ དྷམྨོ ཡོ ཝིནཡོ སོ བྷཱསིཏབྦོ.

༣༩. ‘‘ཏེསཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སམགྒཱནཾ སམྨོདམཱནཱནཾ ཨཝིཝདམཱནཱནཾ སིཀྑཏཾ སིཡཱ ཨཉྙཏརསྶ བྷིཀྑུནོ ཨཱཔཏྟི སིཡཱ ཝཱིཏིཀྐམོ, ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ན ཙོདནཱཡ ཏརིཏབྦཾ [ཙོདིཏབྦཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.) ཏུརིཏབྦཾ (?)]. པུགྒལོ ཨུཔཔརིཀྑིཏབྦོ – ‘ཨིཏི མཡ྄ཧཉྩ ཨཝིཧེསཱ བྷཝིསྶཏི པརསྶ ཙ པུགྒལསྶ ཨནུཔགྷཱཏོ, པརོ ཧི པུགྒལོ ཨཀྐོདྷནོ ཨནུཔནཱཧཱི ཨདལ༹ྷདིཊྛཱི སུཔྤཊིནིསྶགྒཱི, སཀྐོམི ཙཱཧཾ ཨེཏཾ པུགྒལཾ ཨཀུསལཱ ཝུཊྛཱཔེཏྭཱ ཀུསལེ པཏིཊྛཱཔེཏུ’ནྟི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝམསྶ, ཀལླཾ ཝཙནཱཡ.

‘‘སཙེ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝམསྶ – ‘མཡ྄ཧཾ ཁོ ཨཝིཧེསཱ བྷཝིསྶཏི པརསྶ ཙ པུགྒལསྶ ཨུཔགྷཱཏོ, པརོ ཧི པུགྒལོ ཀོདྷནོ ཨུཔནཱཧཱི ཨདལ༹ྷདིཊྛཱི སུཔྤཊིནིསྶགྒཱི, སཀྐོམི ཙཱཧཾ ཨེཏཾ པུགྒལཾ ཨཀུསལཱ ཝུཊྛཱཔེཏྭཱ ཀུསལེ པཏིཊྛཱཔེཏུཾ. ཨཔྤམཏྟཀཾ ཁོ པནེཏཾ ཡདིདཾ – པརསྶ [ཡདིདཾ མཡ྄ཧཉྩ ཝིཧེསཱ བྷཝིསྶཏི པརསྶ ཙ (ཀ.)] པུགྒལསྶ ཨུཔགྷཱཏོ. ཨཐ ཁོ ཨེཏདེཝ བཧུཏརཾ – སྭཱཧཾ སཀྐོམི ཨེཏཾ པུགྒལཾ ཨཀུསལཱ ཝུཊྛཱཔེཏྭཱ ཀུསལེ པཏིཊྛཱཔེཏུ’ནྟི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝམསྶ, ཀལླཾ ཝཙནཱཡ.

‘‘སཙེ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝམསྶ – ‘མཡ྄ཧཾ ཁོ ཝིཧེསཱ བྷཝིསྶཏི པརསྶ ཙ པུགྒལསྶ ཨནུཔགྷཱཏོ. པརོ ཧི པུགྒལོ ཨཀྐོདྷནོ ཨནུཔནཱཧཱི དལ༹ྷདིཊྛཱི དུཔྤཊིནིསྶགྒཱི, སཀྐོམི ཙཱཧཾ ཨེཏཾ པུགྒལཾ ཨཀུསལཱ ཝུཊྛཱཔེཏྭཱ ཀུསལེ པཏིཊྛཱཔེཏུཾ. ཨཔྤམཏྟཀཾ ཁོ པནེཏཾ ཡདིདཾ – མཡ྄ཧཾ ཝིཧེསཱ [མཡ྄ཧཉྩ ཝིཧེསཱ བྷཝིསྶཏི པརསྶ ཙ པུགྒལསྶ ཨུཔགྷཱཏོ (ཀ.)]. ཨཐ ཁོ ཨེཏདེཝ བཧུཏརཾ – སྭཱཧཾ སཀྐོམི ཨེཏཾ པུགྒལཾ ཨཀུསལཱ ཝུཊྛཱཔེཏྭཱ ཀུསལེ པཏིཊྛཱཔེཏུ’ནྟི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝམསྶ, ཀལླཾ ཝཙནཱཡ.

‘‘སཙེ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝམསྶ – ‘མཡ྄ཧཉྩ ཁོ ཝིཧེསཱ བྷཝིསྶཏི པརསྶ ཙ པུགྒལསྶ ཨུཔགྷཱཏོ. པརོ ཧི པུགྒལོ ཀོདྷནོ ཨུཔནཱཧཱི དལ༹ྷདིཊྛཱི དུཔྤཊིནིསྶགྒཱི, སཀྐོམི ཙཱཧཾ ཨེཏཾ པུགྒལཾ ཨཀུསལཱ ཝུཊྛཱཔེཏྭཱ ཀུསལེ པཏིཊྛཱཔེཏུཾ. ཨཔྤམཏྟཀཾ ཁོ པནེཏཾ ཡདིདཾ – མཡ྄ཧཉྩ ཝིཧེསཱ བྷཝིསྶཏི པརསྶ ཙ པུགྒལསྶ ཨུཔགྷཱཏོ. ཨཐ ཁོ ཨེཏདེཝ བཧུཏརཾ – སྭཱཧཾ སཀྐོམི ཨེཏཾ པུགྒལཾ ཨཀུསལཱ ཝུཊྛཱཔེཏྭཱ ཀུསལེ པཏིཊྛཱཔེཏུ’ནྟི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝམསྶ, ཀལླཾ ཝཙནཱཡ.

‘‘སཙེ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝམསྶ – ‘མཡ྄ཧཉྩ ཁོ ཝིཧེསཱ བྷཝིསྶཏི པརསྶ ཙ པུགྒལསྶ ཨུཔགྷཱཏོ. པརོ ཧི པུགྒལོ ཀོདྷནོ ཨུཔནཱཧཱི དལ༹ྷདིཊྛཱི དུཔྤཊིནིསྶགྒཱི, ན ཙཱཧཾ སཀྐོམི ཨེཏཾ པུགྒལཾ ཨཀུསལཱ ཝུཊྛཱཔེཏྭཱ ཀུསལེ པཏིཊྛཱཔེཏུ’ནྟི. ཨེཝརཱུཔེ, བྷིཀྑཝེ, པུགྒལེ ཨུཔེཀྑཱ ནཱཏིམཉྙིཏབྦཱ.

༤༠. ‘‘ཏེསཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སམགྒཱནཾ སམྨོདམཱནཱནཾ ཨཝིཝདམཱནཱནཾ སིཀྑཏཾ ཨཉྙམཉྙསྶ ཝཙཱིསཾཧཱརོ [ཝཙཱིསངྑཱརོ (སཱི. པཱི.)] ཨུཔྤཛྫེཡྻ དིཊྛིཔལཱ༹སོ [དིཊྛིཔལཱསོ (སཱི. ཀ.)] ཙེཏསོ ཨཱགྷཱཏོ ཨཔྤཙྩཡོ ཨནབྷིརདྡྷི. ཏཏྠ ཨེཀཏོཔཀྑིཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཡཾ བྷིཀྑུཾ སུཝཙཏརཾ མཉྙེཡྻཱཐ སོ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམསྶ ཝཙནཱིཡོ – ‘ཡཾ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཨམྷཱཀཾ སམགྒཱནཾ སམྨོདམཱནཱནཾ ཨཝིཝདམཱནཱནཾ སིཀྑཏཾ ཨཉྙམཉྙསྶ ཝཙཱིསཾཧཱརོ ཨུཔྤནྣོ དིཊྛིཔལཱ༹སོ ཙེཏསོ ཨཱགྷཱཏོ ཨཔྤཙྩཡོ ཨནབྷིརདྡྷི, ཏཾ ཛཱནམཱནོ སམཎོ གརཧེཡྻཱ’ཏི [སམཱནོ (སཱི. ཀ.)]. སམྨཱ བྱཱཀརམཱནོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻ – ‘ཡཾ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཨམྷཱཀཾ སམགྒཱནཾ སམྨོདམཱནཱནཾ ཨཝིཝདམཱནཱནཾ སིཀྑཏཾ ཨཉྙམཉྙསྶ ཝཙཱིསཾཧཱརོ ཨུཔྤནྣོ དིཊྛིཔལཱ༹སོ ཙེཏསོ ཨཱགྷཱཏོ ཨཔྤཙྩཡོ ཨནབྷིརདྡྷི, ཏཾ ཛཱནམཱནོ སམཎོ གརཧེཡྻཱཏི. ཨེཏཾ པནཱཝུསོ, དྷམྨཾ ཨཔྤཧཱཡ ནིབྦཱནཾ སཙྪིཀརེཡྻཱ’ཏི. སམྨཱ བྱཱཀརམཱནོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻ – ‘ཨེཏཾ, ཨཱཝུསོ, དྷམྨཾ ཨཔྤཧཱཡ ན ནིབྦཱནཾ སཙྪིཀརེཡྻཱ’ཏི.

‘‘ཨཐཱཔརེསཾ ཨེཀཏོཔཀྑིཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཡཾ བྷིཀྑུཾ སུཝཙཏརཾ མཉྙེཡྻཱཐ, སོ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམསྶ ཝཙནཱིཡོ – ‘ཡཾ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཨམྷཱཀཾ སམགྒཱནཾ སམྨོདམཱནཱནཾ ཨཝིཝདམཱནཱནཾ སིཀྑཏཾ ཨཉྙམཉྙསྶ ཝཙཱིསཾཧཱརོ ཨུཔྤནྣོ དིཊྛིཔལཱ༹སོ ཙེཏསོ ཨཱགྷཱཏོ ཨཔྤཙྩཡོ ཨནབྷིརདྡྷི, ཏཾ ཛཱནམཱནོ སམཎོ གརཧེཡྻཱ’ཏི. སམྨཱ བྱཱཀརམཱནོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻ – ‘ཡཾ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཨམྷཱཀཾ སམགྒཱནཾ སམྨོདམཱནཱནཾ ཨཝིཝདམཱནཱནཾ སིཀྑཏཾ ཨཉྙམཉྙསྶ ཝཙཱིསཾཧཱརོ ཨུཔྤནྣོ དིཊྛིཔལཱ༹སོ ཙེཏསོ ཨཱགྷཱཏོ ཨཔྤཙྩཡོ ཨནབྷིརདྡྷི ཏཾ ཛཱནམཱནོ སམཎོ གརཧེཡྻཱཏི. ཨེཏཾ པནཱཝུསོ, དྷམྨཾ ཨཔྤཧཱཡ ནིབྦཱནཾ སཙྪིཀརེཡྻཱ’ཏི. སམྨཱ བྱཱཀརམཱནོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻ – ‘ཨེཏཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, དྷམྨཾ ཨཔྤཧཱཡ ན ནིབྦཱནཾ སཙྪིཀརེཡྻཱ’’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུཾ པརེ ཨེཝཾ པུཙྪེཡྻུཾ – ‘ཨཱཡསྨཏཱ ནོ ཨེཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཀུསལཱ ཝུཊྛཱཔེཏྭཱ ཀུསལེ པཏིཊྛཱཔིཏཱ’ཏི? སམྨཱ བྱཱཀརམཱནོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻ – ‘ཨིདྷཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾ, ཏསྶ མེ བྷགཝཱ དྷམྨཾ དེསེསི, ཏཱཧཾ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨབྷཱསིཾ. ཏཾ ཏེ བྷིཀྑཱུ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཨཀུསལཱ ཝུཊྛཧིཾསུ, ཀུསལེ པཏིཊྛཧིཾསཱུ’ཏི. ཨེཝཾ བྱཱཀརམཱནོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ཙེཝ ཨཏྟཱནཾ ཨུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི, དྷམྨསྶ ཙཱནུདྷམྨཾ བྱཱཀརོཏི, ན ཙ ཀོཙི སཧདྷམྨིཀོ ཝཱདཱནུཝཱདོ གཱརཡ྄ཧཾ ཋཱནཾ ཨཱགཙྪཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

ཀིནྟིསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཏཏིཡཾ.

༤. སཱམགཱམསུཏྟཾ

༤༡. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཀྐེསུ ཝིཧརཏི སཱམགཱམེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ནིགཎྛོ ནཱཊཔུཏྟོ [ནཱཐཔུཏྟོ (སཱི. པཱི.)] པཱཝཱཡཾ ཨདྷུནཱཀཱལངྐཏོ [ཀཱལཀཏོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཧོཏི. ཏསྶ ཀཱལངྐིརིཡཱཡ བྷིནྣཱ ནིགཎྛཱ དྭེདྷིཀཛཱཏཱ [དྭེལ༹ྷཀཛཱཏཱ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] བྷཎྜནཛཱཏཱ ཀལཧཛཱཏཱ ཝིཝཱདཱཔནྣཱ ཨཉྙམཉྙཾ མུཁསཏྟཱིཧི ཝིཏུདནྟཱ ཝིཧརནྟི – ‘‘ན ཏྭཾ ཨིམཾ དྷམྨཝིནཡཾ ཨཱཛཱནཱསི, ཨཧཾ ཨིམཾ དྷམྨཝིནཡཾ ཨཱཛཱནཱམི. ཀིཾ ཏྭཾ ཨིམཾ དྷམྨཝིནཡཾ ཨཱཛཱནིསྶསི! མིཙྪཱཔཊིཔནྣོ ཏྭམསི, ཨཧམསྨི སམྨཱཔཊིཔནྣོ. སཧིཏཾ མེ, ཨསཧིཏཾ ཏེ. པུརེཝཙནཱིཡཾ པཙྪཱ ཨཝཙ, པཙྪཱཝཙནཱིཡཾ པུརེ ཨཝཙ. ཨདྷིཙིཎྞཾ [ཨཝིཙིཎྞཾ (སཱི. པཱི.)] ཏེ ཝིཔརཱཝཏྟཾ. ཨཱརོཔིཏོ ཏེ ཝཱདོ. ནིགྒཧིཏོསི, ཙར ཝཱདཔྤམོཀྑཱཡ; ནིབྦེཋེཧི ཝཱ སཙེ པཧོསཱི’’ཏི. ཝདྷོཡེཝ ཁོ [ཝདྷོཡེཝེཀོ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] མཉྙེ ནིགཎྛེསུ ནཱཊཔུཏྟིཡེསུ ཝཏྟཏི. ཡེཔི ནིགཎྛསྶ ནཱཊཔུཏྟསྶ སཱཝཀཱ གིཧཱི ཨོདཱཏཝསནཱ ཏེཔི ནིགཎྛེསུ ནཱཊཔུཏྟིཡེསུ ནིབྦིནྣརཱུཔཱ [ནིབྦིནྡརཱུཔཱ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཝིརཏྟརཱུཔཱ པཊིཝཱནརཱུཔཱ ཡཐཱ ཏཾ དུརཀྑཱཏེ དྷམྨཝིནཡེ དུཔྤཝེདིཏེ ཨནིཡྻཱནིཀེ ཨནུཔསམསཾཝཏྟནིཀེ ཨསམྨཱསམྦུདྡྷཔྤཝེདིཏེ བྷིནྣཐཱུཔེ ཨཔྤཊིསརཎེ.

༤༢. ཨཐ ཁོ ཙུནྡོ སམཎུདྡེསོ པཱཝཱཡཾ ཝསྶཾཝུཊྛོ [ཝསྶཾཝུཏྠོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཡེན སཱམགཱམོ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཙུནྡོ སམཎུདྡེསོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ནིགཎྛོ, བྷནྟེ, ནཱཊཔུཏྟོ པཱཝཱཡཾ ཨདྷུནཱཀཱལངྐཏོ. ཏསྶ ཀཱལངྐིརིཡཱཡ བྷིནྣཱ ནིགཎྛཱ དྭེདྷིཀཛཱཏཱ…པེ… བྷིནྣཐཱུཔེ ཨཔྤཊིསརཎེ’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཙུནྡཾ སམཎུདྡེསཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཏྠི ཁོ ཨིདཾ, ཨཱཝུསོ ཙུནྡ, ཀཐཱཔཱབྷཏཾ བྷགཝནྟཾ དསྶནཱཡ. ཨཱཡཱམ, ཨཱཝུསོ ཙུནྡ, ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏམཏྠཾ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཙུནྡོ སམཎུདྡེསོ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ པཙྩསྶོསི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཨཱནནྡོ ཙུནྡོ ཙ སམཎུདྡེསོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཡཾ, བྷནྟེ, ཙུནྡོ སམཎུདྡེསོ ཨེཝམཱཧ – ‘ནིགཎྛོ, བྷནྟེ, ནཱཊཔུཏྟོ པཱཝཱཡཾ ཨདྷུནཱཀཱལངྐཏོ. ཏསྶ ཀཱལངྐིརིཡཱཡ བྷིནྣཱ ནིགཎྛཱ དྭེདྷིཀཛཱཏཱ…པེ… བྷིནྣཐཱུཔེ ཨཔྤཊིསརཎེ’ཏི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘མཱཧེཝ བྷགཝཏོ ཨཙྩཡེན སངྒྷེ ཝིཝཱདོ ཨུཔྤཛྫི; སྭཱསྶ [སོ (སཱི. པཱི.), སྭཱཡཾ (ཀ.)] ཝིཝཱདོ བཧུཛནཱཧིཏཱཡ བཧུཛནཱསུཁཱཡ བཧུནོ ཛནསྶ ཨནཏྠཱཡ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡ དེཝམནུསྶཱན’’’ནྟི.

༤༣. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨཱནནྡ, ཡེ ཝོ མཡཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ དེསིཏཱ, སེཡྻཐིདཾ – ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནཱ ཙཏྟཱརོ སམྨཔྤདྷཱནཱ ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ པཉྩིནྡྲིཡཱནི པཉྩ བལཱནི སཏྟ བོཛ྄ཛྷངྒཱ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ, པསྶསི ནོ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཨིམེསུ དྷམྨེསུ དྭེཔི བྷིཀྑཱུ ནཱནཱཝཱདེ’’ཏི? ‘‘ཡེ མེ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ བྷགཝཏཱ ཨབྷིཉྙཱ དེསིཏཱ, སེཡྻཐིདཾ – ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནཱ ཙཏྟཱརོ སམྨཔྤདྷཱནཱ ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ པཉྩིནྡྲིཡཱནི པཉྩ བལཱནི སཏྟ བོཛ྄ཛྷངྒཱ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ, ནཱཧཾ པསྶཱམི ཨིམེསུ དྷམྨེསུ དྭེཔི བྷིཀྑཱུ ནཱནཱཝཱདེ. ཡེ ཙ ཁོ [སནྟི ཙ ཁོ (སྱཱ. ཀཾ.), སནྟི ཙ (ཀ.)], བྷནྟེ, པུགྒལཱ བྷགཝནྟཾ པཏིསྶཡམཱནརཱུཔཱ ཝིཧརནྟི ཏེཔི བྷགཝཏོ ཨཙྩཡེན སངྒྷེ ཝིཝཱདཾ ཛནེཡྻུཾ ཨཛ྄ཛྷཱཛཱིཝེ ཝཱ ཨདྷིཔཱཏིམོཀྑེ ཝཱ. སྭཱསྶ [སོསྶ (སཱི. པཱི.), སྭཱཡཾ (ཀ.)] ཝིཝཱདོ བཧུཛནཱཧིཏཱཡ བཧུཛནཱསུཁཱཡ བཧུནོ ཛནསྶ ཨནཏྠཱཡ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡ དེཝམནུསྶཱན’’ནྟི. ཨཔྤམཏྟཀོ སོ, ཨཱནནྡ, ཝིཝཱདོ ཡདིདཾ – ཨཛ྄ཛྷཱཛཱིཝེ ཝཱ ཨདྷིཔཱཏིམོཀྑེ ཝཱ. མགྒེ ཝཱ ཧི, ཨཱནནྡ, པཊིཔདཱཡ ཝཱ སངྒྷེ ཝིཝཱདོ ཨུཔྤཛྫམཱནོ ཨུཔྤཛྫེཡྻ; སྭཱསྶ ཝིཝཱདོ བཧུཛནཱཧིཏཱཡ བཧུཛནཱསུཁཱཡ བཧུནོ ཛནསྶ ཨནཏྠཱཡ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡ དེཝམནུསྶཱནཾ.

༤༤. ‘‘ཚཡིམཱནི, ཨཱནནྡ, ཝིཝཱདམཱུལཱནི. ཀཏམཱནི ཚ? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཀོདྷནོ ཧོཏི ཨུཔནཱཧཱི. ཡོ སོ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཀོདྷནོ ཧོཏི ཨུཔནཱཧཱི སོ སཏྠརིཔི ཨགཱརཝོ ཝིཧརཏི ཨཔྤཏིསྶོ, དྷམྨེཔི ཨགཱརཝོ ཝིཧརཏི ཨཔྤཏིསྶོ, སངྒྷེཔི ཨགཱརཝོ ཝིཧརཏི ཨཔྤཏིསྶོ, སིཀྑཱཡཔི ན པརིཔཱུརཀཱརཱི ཧོཏི. ཡོ སོ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ སཏྠརི ཨགཱརཝོ ཝིཧརཏི ཨཔྤཏིསྶོ, དྷམྨེ… སངྒྷེ ཨགཱརཝོ ཝིཧརཏི ཨཔྤཏིསྶོ, སིཀྑཱཡ ན པརིཔཱུརཀཱརཱི ཧོཏི, སོ སངྒྷེ ཝིཝཱདཾ ཛནེཏི; ཡོ ཧོཏི ཝིཝཱདོ བཧུཛནཱཧིཏཱཡ བཧུཛནཱསུཁཱཡ, བཧུནོ ཛནསྶ ཨནཏྠཱཡ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡ དེཝམནུསྶཱནཾ. ཨེཝརཱུཔཉྩེ ཏུམྷེ, ཨཱནནྡ, ཝིཝཱདམཱུལཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ སམནུཔསྶེཡྻཱཐ, ཏཏྲ ཏུམྷེ, ཨཱནནྡ, ཏསྶེཝ པཱཔཀསྶ ཝིཝཱདམཱུལསྶ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམེཡྻཱཐ. ཨེཝརཱུཔཉྩེ ཏུམྷེ, ཨཱནནྡ, ཝིཝཱདམཱུལཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ན སམནུཔསྶེཡྻཱཐ. ཏཏྲ ཏུམྷེ, ཨཱནནྡ, ཏསྶེཝ པཱཔཀསྶ ཝིཝཱདམཱུལསྶ ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝཱཡ པཊིཔཛྫེཡྻཱཐ. ཨེཝམེཏསྶ པཱཔཀསྶ ཝིཝཱདམཱུལསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི, ཨེཝམེཏསྶ པཱཔཀསྶ ཝིཝཱདམཱུལསྶ ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝོ ཧོཏི.

༤༥. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ མཀྑཱི ཧོཏི པལཱ༹སཱི…པེ… ཨིསྶུཀཱི ཧོཏི མཙྪརཱི…པེ… སཋོ ཧོཏི མཱཡཱཝཱི…པེ… པཱཔིཙྪོ ཧོཏི མིཙྪཱདིཊྛི [མིཙྪཱདིཊྛཱི (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)] …པེ… སནྡིཊྛིཔརཱམཱསཱི ཧོཏི ཨཱདྷཱནགྒཱཧཱི དུཔྤཊིནིསྶགྒཱི. ཡོ སོ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ སནྡིཊྛིཔརཱམཱསཱི ཧོཏི ཨཱདྷཱནགྒཱཧཱི དུཔྤཊིནིསྶགྒཱི སོ སཏྠརིཔི ཨགཱརཝོ ཝིཧརཏི ཨཔྤཏིསྶོ, དྷམྨེཔི ཨགཱརཝོ ཝིཧརཏི ཨཔྤཏིསྶོ, སངྒྷེཔི ཨགཱརཝོ ཝིཧརཏི ཨཔྤཏིསྶོ, སིཀྑཱཡཔི ན པརིཔཱུརཀཱརཱི ཧོཏི. ཡོ སོ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ སཏྠརི ཨགཱརཝོ ཝིཧརཏི ཨཔྤཏིསྶོ, དྷམྨེ… སངྒྷེ… སིཀྑཱཡ ན པརིཔཱུརཀཱརཱི ཧོཏི སོ སངྒྷེ ཝིཝཱདཾ ཛནེཏི; ཡོ ཧོཏི ཝིཝཱདོ བཧུཛནཱཧིཏཱཡ བཧུཛནཱསུཁཱཡ, བཧུནོ ཛནསྶ ཨནཏྠཱཡ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡ དེཝམནུསྶཱནཾ. ཨེཝརཱུཔཉྩེ ཏུམྷེ, ཨཱནནྡ, ཝིཝཱདམཱུལཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ སམནུཔསྶེཡྻཱཐ. ཏཏྲ ཏུམྷེ, ཨཱནནྡ, ཏསྶེཝ པཱཔཀསྶ ཝིཝཱདམཱུལསྶ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམེཡྻཱཐ. ཨེཝརཱུཔཉྩེ ཏུམྷེ, ཨཱནནྡ, ཝིཝཱདམཱུལཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ན སམནུཔསྶེཡྻཱཐ, ཏཏྲ ཏུམྷེ, ཨཱནནྡ, ཏསྶེཝ པཱཔཀསྶ ཝིཝཱདམཱུལསྶ ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝཱཡ པཊིཔཛྫེཡྻཱཐ. ཨེཝམེཏསྶ པཱཔཀསྶ ཝིཝཱདམཱུལསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི, ཨེཝམེཏསྶ པཱཔཀསྶ ཝིཝཱདམཱུལསྶ ཨཱཡཏིཾ ཨནཝསྶཝོ ཧོཏི. ཨིམཱནི ཁོ, ཨཱནནྡ, ཚ ཝིཝཱདམཱུལཱནི.

༤༦. ‘‘ཙཏྟཱརིམཱནི, ཨཱནནྡ, ཨདྷིཀརཎཱནི. ཀཏམཱནི ཙཏྟཱརི? ཝིཝཱདཱདྷིཀརཎཾ, ཨནུཝཱདཱདྷིཀརཎཾ, ཨཱཔཏྟཱདྷིཀརཎཾ, ཀིཙྩཱདྷིཀརཎཾ – ཨིམཱནི ཁོ, ཨཱནནྡ, ཙཏྟཱརི ཨདྷིཀརཎཱནི. སཏྟ ཁོ པནིམེ, ཨཱནནྡ, ཨདྷིཀརཎསམཐཱ – ཨུཔྤནྣུཔྤནྣཱནཾ ཨདྷིཀརཎཱནཾ སམཐཱཡ ཝཱུཔསམཱཡ སམྨུཁཱཝིནཡོ དཱཏབྦོ, སཏིཝིནཡོ དཱཏབྦོ, ཨམཱུལ༹ྷཝིནཡོ དཱཏབྦོ, པཊིཉྙཱཡ ཀཱརེཏབྦཾ, ཡེབྷུཡྻསིཀཱ, ཏསྶཔཱཔིཡསིཀཱ, ཏིཎཝཏྠཱརཀོ.

༤༧. ‘‘ཀཐཉྩཱནནྡ, སམྨུཁཱཝིནཡོ ཧོཏི? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑཱུ ཝིཝདནྟི དྷམྨོཏི ཝཱ ཨདྷམྨོཏི ཝཱ ཝིནཡོཏི ཝཱ ཨཝིནཡོཏི ཝཱ. ཏེཧཱནནྡ, བྷིཀྑཱུཧི སབྦེཧེཝ སམགྒེཧི སནྣིཔཏིཏབྦཾ. སནྣིཔཏིཏྭཱ དྷམྨནེཏྟི སམནུམཛྫིཏབྦཱ. དྷམྨནེཏྟིཾ སམནུམཛྫིཏྭཱ ཡཐཱ ཏཏྠ སམེཏི ཏཐཱ ཏཾ ཨདྷིཀརཎཾ ཝཱུཔསམེཏབྦཾ. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, སམྨུཁཱཝིནཡོ ཧོཏི; ཨེཝཉྩ པནིདྷེཀཙྩཱནཾ ཨདྷིཀརཎཱནཾ ཝཱུཔསམོ ཧོཏི ཡདིདཾ – སམྨུཁཱཝིནཡེན.

༤༨. ‘‘ཀཐཉྩཱནནྡ, ཡེབྷུཡྻསིཀཱ ཧོཏི? ཏེ ཙེ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑཱུ ན སཀྐོནྟི ཏཾ ཨདྷིཀརཎཾ ཏསྨིཾ ཨཱཝཱསེ ཝཱུཔསམེཏུཾ. ཏེཧཱནནྡ, བྷིཀྑཱུཧི ཡསྨིཾ ཨཱཝཱསེ བཧུཏརཱ བྷིཀྑཱུ སོ ཨཱཝཱསོ གནྟབྦོ. ཏཏྠ སབྦེཧེཝ སམགྒེཧི སནྣིཔཏིཏབྦཾ. སནྣིཔཏིཏྭཱ དྷམྨནེཏྟི སམནུམཛྫིཏབྦཱ. དྷམྨནེཏྟིཾ སམནུམཛྫིཏྭཱ ཡཐཱ ཏཏྠ སམེཏི ཏཐཱ ཏཾ ཨདྷིཀརཎཾ ཝཱུཔསམེཏབྦཾ. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཡེབྷུཡྻསིཀཱ ཧོཏི, ཨེཝཉྩ པནིདྷེཀཙྩཱནཾ ཨདྷིཀརཎཱནཾ ཝཱུཔསམོ ཧོཏི ཡདིདཾ – ཡེབྷུཡྻསིཀཱཡ.

༤༩. ‘‘ཀཐཉྩཱནནྡ, སཏིཝིནཡོ ཧོཏི? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑཱུ བྷིཀྑུཾ ཨེཝརཱུཔཱཡ གརུཀཱཡ ཨཱཔཏྟིཡཱ ཙོདེནྟི པཱརཱཛིཀེན ཝཱ པཱརཱཛིཀསཱམནྟེན ཝཱ – ‘སརཏཱཡསྨཱ ཨེཝརཱུཔིཾ [ཨེཝརཱུཔཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.) ཨེཝརཱུཔཱཡ-ཨིཏི ཝུཙྩམཱནཝཙནེན སམེཏི. ཝིནཡེནཔི སཾསནྡེཏབྦཾ] གརུཀཾ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔཛྫིཏཱ པཱརཱཛིཀཾ ཝཱ པཱརཱཛིཀསཱམནྟཾ ཝཱ’ཏི? སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ན ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, སརཱམི ཨེཝརཱུཔིཾ གརུཀཾ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔཛྫིཏཱ པཱརཱཛིཀཾ ཝཱ པཱརཱཛིཀསཱམནྟཾ ཝཱ’ཏི. ཏསྶ ཁོ [ཏསྶ ཁོ ཨེཝཾ (སབྦཏྠ)], ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུནོ སཏིཝིནཡོ དཱཏབྦོ. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, སཏིཝིནཡོ ཧོཏི, ཨེཝཉྩ པནིདྷེཀཙྩཱནཾ ཨདྷིཀརཎཱནཾ ཝཱུཔསམོ ཧོཏི ཡདིདཾ – སཏིཝིནཡེན.

༥༠. ‘‘ཀཐཉྩཱནནྡ, ཨམཱུལ༹ྷཝིནཡོ ཧོཏི? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑཱུ བྷིཀྑུཾ ཨེཝརཱུཔཱཡ གརུཀཱཡ ཨཱཔཏྟིཡཱ ཙོདེནྟི པཱརཱཛིཀེན ཝཱ པཱརཱཛིཀསཱམནྟེན ཝཱ – ‘སརཏཱཡསྨཱ ཨེཝརཱུཔིཾ གརུཀཾ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔཛྫིཏཱ པཱརཱཛིཀཾ ཝཱ པཱརཱཛིཀསཱམནྟཾ ཝཱ’ཏི? (སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ན ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, སརཱམི ཨེཝརཱུཔིཾ གརུཀཾ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔཛྫིཏཱ པཱརཱཛིཀཾ ཝཱ པཱརཱཛིཀསཱམནྟཾ ཝཱ’ཏི. ཏམེནཾ སོ ནིབྦེཋེནྟཾ ཨཏིཝེཋེཏི – ‘ཨིངྒྷཱཡསྨཱ སཱདྷུཀམེཝ ཛཱནཱཧི ཡདི སརསི ཨེཝརཱུཔིཾ གརུཀཾ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔཛྫིཏཱ པཱརཱཛིཀཾ ཝཱ པཱརཱཛིཀསཱམནྟཾ ཝཱ’ཏི.) [( ) ཨེཏྠནྟརེ པཱཋོ ཙཱུལ༹ཝ. ༢༣༧ ནཏྠི ཏསྶཔཱཔིཡསིཀཱཝཱརེཨེཝེཏེན བྷཝིཏབྦཾ] སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨཧཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨུམྨཱདཾ པཱཔུཎིཾ ཙེཏསོ ཝིཔརིཡཱསཾ. ཏེན མེ ཨུམྨཏྟཀེན བཧུཾ ཨསྶཱམཎཀཾ ཨཛ྄ཛྷཱཙིཎྞཾ བྷཱསིཏཔརིཀྐནྟཾ [བྷཱསིཏཔརིཀནྟཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)]. ནཱཧཾ ཏཾ སརཱམི. མཱུལ༹ྷེན མེ ཨེཏཾ ཀཏ’ནྟི. ཏསྶ ཁོ [ཏསྶ ཁོ ཨེཝཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)], ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུནོ ཨམཱུལ༹ྷཝིནཡོ དཱཏབྦོ. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨམཱུལ༹ྷཝིནཡོ ཧོཏི, ཨེཝཉྩ པནིདྷེཀཙྩཱནཾ ཨདྷིཀརཎཱནཾ ཝཱུཔསམོ ཧོཏི ཡདིདཾ – ཨམཱུལ༹ྷཝིནཡེན.

༥༡. ‘‘ཀཐཉྩཱནནྡ, པཊིཉྙཱཏཀརཎཾ ཧོཏི? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཙོདིཏོ ཝཱ ཨཙོདིཏོ ཝཱ ཨཱཔཏྟིཾ སརཏི, ཝིཝརཏི ཨུཏྟཱནཱིཀརོཏི [ཨུཏྟཱནིཾ ཀརོཏི (ཀ.)]. ཏེན, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུནཱ ཝུཌྜྷཏརཾ བྷིཀྑུཾ [ཝུཌྜྷཏརོ བྷིཀྑུ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀཾསཾ ཙཱིཝརཾ ཀཏྭཱ པཱདེ ཝནྡིཏྭཱ ཨུཀྐུཊིཀཾ ནིསཱིདིཏྭཱ ཨཉྫལིཾ པགྒཧེཏྭཱ ཨེཝམསྶ ཝཙནཱིཡོ – ‘ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཨིཏྠནྣཱམཾ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔནྣོ, ཏཾ པཊིདེསེམཱི’ཏི. སོ ཨེཝམཱཧ – ‘པསྶསཱི’ཏི? ‘ཨཱམ པསྶཱམཱི’ཏི. ‘ཨཱཡཏིཾ སཾཝརེཡྻཱསཱི’ཏི. (‘སཾཝརིསྶཱམཱི’ཏི.) [( ) ཝིནཡེ ནཏྠི] ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, པཊིཉྙཱཏཀརཎཾ ཧོཏི, ཨེཝཉྩ པནིདྷེཀཙྩཱནཾ ཨདྷིཀརཎཱནཾ ཝཱུཔསམོ ཧོཏི ཡདིདཾ – པཊིཉྙཱཏཀརཎེན.

༥༢. ‘‘ཀཐཉྩཱནནྡ, ཏསྶཔཱཔིཡསིཀཱ ཧོཏི? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ བྷིཀྑུཾ ཨེཝརཱུཔཱཡ གརུཀཱཡ ཨཱཔཏྟིཡཱ ཙོདེཏི པཱརཱཛིཀེན ཝཱ པཱརཱཛིཀསཱམནྟེན ཝཱ – ‘སརཏཱཡསྨཱ ཨེཝརཱུཔིཾ གརུཀཾ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔཛྫིཏཱ པཱརཱཛིཀཾ ཝཱ པཱརཱཛིཀསཱམནྟཾ ཝཱ’ཏི? སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ན ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, སརཱམི ཨེཝརཱུཔིཾ གརུཀཾ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔཛྫིཏཱ པཱརཱཛིཀཾ ཝཱ པཱརཱཛིཀསཱམནྟཾ ཝཱ’ཏི. ཏམེནཾ སོ ནིབྦེཋེནྟཾ ཨཏིཝེཋེཏི – ‘ཨིངྒྷཱཡསྨཱ སཱདྷུཀམེཝ ཛཱནཱཧི ཡདི སརསི ཨེཝརཱུཔིཾ གརུཀཾ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔཛྫིཏཱ པཱརཱཛིཀཾ ཝཱ པཱརཱཛིཀསཱམནྟཾ ཝཱ’ཏི. སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ན ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, སརཱམི ཨེཝརཱུཔིཾ གརུཀཾ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔཛྫིཏཱ པཱརཱཛིཀཾ ཝཱ པཱརཱཛིཀསཱམནྟཾ ཝཱ; སརཱམི ཙ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨེཝརཱུཔིཾ ཨཔྤམཏྟིཀཾ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔཛྫིཏཱ’ཏི. ཏམེནཾ སོ ནིབྦེཋེནྟཾ ཨཏིཝེཋེཏི – ‘ཨིངྒྷཱཡསྨཱ སཱདྷུཀམེཝ ཛཱནཱཧི ཡདི སརསི ཨེཝརཱུཔིཾ གརུཀཾ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔཛྫིཏཱ པཱརཱཛིཀཾ ཝཱ པཱརཱཛིཀསཱམནྟཾ ཝཱ’ཏི? སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨིམཉྷི ནཱམཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨཔྤམཏྟིཀཾ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔཛྫིཏྭཱ ཨཔུཊྛོ པཊིཛཱནིསྶཱམི. ཀིཾ པནཱཧཾ ཨེཝརཱུཔིཾ གརུཀཾ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔཛྫིཏྭཱ པཱརཱཛིཀཾ ཝཱ པཱརཱཛིཀསཱམནྟཾ ཝཱ པུཊྛོ ནཔཊིཛཱནིསྶཱམཱི’ཏི? སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨིམཉྷི ནཱམ ཏྭཾ, ཨཱཝུསོ, ཨཔྤམཏྟིཀཾ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔཛྫིཏྭཱ ཨཔུཊྛོ ནཔཊིཛཱནིསྶསི, ཀིཾ པན ཏྭཾ ཨེཝརཱུཔིཾ གརུཀཾ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔཛྫིཏྭཱ པཱརཱཛིཀཾ ཝཱ པཱརཱཛིཀསཱམནྟཾ ཝཱ པུཊྛོ [ཨཔུཊྛོ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] པཊིཛཱནིསྶསི? ཨིངྒྷཱཡསྨཱ སཱདྷུཀམེཝ ཛཱནཱཧི ཡདི སརསི ཨེཝརཱུཔིཾ གརུཀཾ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔཛྫིཏཱ པཱརཱཛིཀཾ ཝཱ པཱརཱཛིཀསཱམནྟཾ ཝཱ’ཏི. སོ ཨེཝམཱཧ – ‘སརཱམི ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨེཝརཱུཔིཾ གརུཀཾ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔཛྫིཏཱ པཱརཱཛིཀཾ ཝཱ པཱརཱཛིཀསཱམནྟཾ ཝཱ. དཝཱ མེ ཨེཏཾ ཝུཏྟཾ, རཝཱ མེ ཨེཏཾ ཝུཏྟཾ – ནཱཧཾ ཏཾ སརཱམི ཨེཝརཱུཔིཾ གརུཀཾ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔཛྫིཏཱ པཱརཱཛིཀཾ ཝཱ པཱརཱཛིཀསཱམནྟཾ ཝཱ’ཏི. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཏསྶཔཱཔིཡསིཀཱ ཧོཏི, ཨེཝཉྩ པནིདྷེཀཙྩཱནཾ ཨདྷིཀརཎཱནཾ ཝཱུཔསམོ ཧོཏི ཡདིདཾ – ཏསྶཔཱཔིཡསིཀཱཡ.

༥༣. ‘‘ཀཐཉྩཱནནྡ, ཏིཎཝཏྠཱརཀོ ཧོཏི? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑཱུནཾ བྷཎྜནཛཱཏཱནཾ ཀལཧཛཱཏཱནཾ ཝིཝཱདཱཔནྣཱནཾ ཝིཧརཏཾ བཧུཾ ཨསྶཱམཎཀཾ ཨཛ྄ཛྷཱཙིཎྞཾ ཧོཏི བྷཱསིཏཔརིཀྐནྟཾ. ཏེཧཱནནྡ, བྷིཀྑཱུཧི སབྦེཧེཝ སམགྒེཧི སནྣིཔཏིཏབྦཾ. སནྣིཔཏིཏྭཱ ཨེཀཏོཔཀྑིཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ བྱཏྟེན [བྱཏྟཏརེན (སཱི. པཱི. ཀ.)] བྷིཀྑུནཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཨེཀཾསཾ ཙཱིཝརཾ ཀཏྭཱ ཨཉྫལིཾ པཎཱམེཏྭཱ སངྒྷོ ཉཱཔེཏབྦོ –

‘སུཎཱཏུ མེ, བྷནྟེ, སངྒྷོ. ཨིདཾ ཨམྷཱཀཾ བྷཎྜནཛཱཏཱནཾ ཀལཧཛཱཏཱནཾ ཝིཝཱདཱཔནྣཱནཾ ཝིཧརཏཾ བཧུཾ ཨསྶཱམཎཀཾ ཨཛ྄ཛྷཱཙིཎྞཾ བྷཱསིཏཔརིཀྐནྟཾ. ཡདི སངྒྷསྶ པཏྟཀལླཾ, ཨཧཾ ཡཱ ཙེཝ ཨིམེསཾ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཨཱཔཏྟི ཡཱ ཙ ཨཏྟནོ ཨཱཔཏྟི, ཨིམེསཉྩེཝ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཨཏྠཱཡ ཨཏྟནོ ཙ ཨཏྠཱཡ, སངྒྷམཛ྄ཛྷེ ཏིཎཝཏྠཱརཀེན དེསེཡྻཾ, ཋཔེཏྭཱ ཐུལླཝཛྫཾ ཋཔེཏྭཱ གིཧིཔཊིསཾཡུཏྟ’’’ནྟི.

‘‘ཨཐཱཔརེསཾ ཨེཀཏོཔཀྑིཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ བྱཏྟེན བྷིཀྑུནཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཨེཀཾསཾ ཙཱིཝརཾ ཀཏྭཱ ཨཉྫལིཾ པཎཱམེཏྭཱ སངྒྷོ ཉཱཔེཏབྦོ –

‘སུཎཱཏུ མེ, བྷནྟེ, སངྒྷོ. ཨིདཾ ཨམྷཱཀཾ བྷཎྜནཛཱཏཱནཾ ཀལཧཛཱཏཱནཾ ཝིཝཱདཱཔནྣཱནཾ ཝིཧརཏཾ བཧུཾ ཨསྶཱམཎཀཾ ཨཛ྄ཛྷཱཙིཎྞཾ བྷཱསིཏཔརིཀྐནྟཾ. ཡདི སངྒྷསྶ པཏྟཀལླཾ, ཨཧཾ ཡཱ ཙེཝ ཨིམེསཾ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཨཱཔཏྟི ཡཱ ཙ ཨཏྟནོ ཨཱཔཏྟི, ཨིམེསཉྩེཝ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཨཏྠཱཡ ཨཏྟནོ ཙ ཨཏྠཱཡ, སངྒྷམཛ྄ཛྷེ ཏིཎཝཏྠཱརཀེན དེསེཡྻཾ, ཋཔེཏྭཱ ཐུལླཝཛྫཾ ཋཔེཏྭཱ གིཧིཔཊིསཾཡུཏྟ’’’ནྟི.

‘‘ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཏིཎཝཏྠཱརཀོ ཧོཏི, ཨེཝཉྩ པནིདྷེཀཙྩཱནཾ ཨདྷིཀརཎཱནཾ ཝཱུཔསམོ ཧོཏི ཡདིདཾ – ཏིཎཝཏྠཱརཀེན.

༥༤. ‘‘ཚཡིམེ, ཨཱནནྡ, དྷམྨཱ སཱརཎཱིཡཱ པིཡཀརཎཱ གརུཀརཎཱ སངྒཧཱཡ ཨཝིཝཱདཱཡ སཱམགྒིཡཱ ཨེཀཱིབྷཱཝཱཡ སཾཝཏྟནྟི. ཀཏམེ ཚ? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུནོ མེཏྟཾ ཀཱཡཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛིཏཾ ཧོཏི སབྲཧྨཙཱརཱིསུ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ. ཨཡམྤི དྷམྨོ སཱརཎཱིཡོ པིཡཀརཎོ གརུཀརཎོ སངྒཧཱཡ ཨཝིཝཱདཱཡ སཱམགྒིཡཱ ཨེཀཱིབྷཱཝཱཡ སཾཝཏྟཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུནོ མེཏྟཾ ཝཙཱིཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛིཏཾ ཧོཏི སབྲཧྨཙཱརཱིསུ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ. ཨཡམྤི དྷམྨོ སཱརཎཱིཡོ པིཡཀརཎོ གརུཀརཎོ སངྒཧཱཡ ཨཝིཝཱདཱཡ སཱམགྒིཡཱ ཨེཀཱིབྷཱཝཱཡ སཾཝཏྟཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུནོ མེཏྟཾ མནོཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛིཏཾ ཧོཏི སབྲཧྨཙཱརཱིསུ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ. ཨཡམྤི དྷམྨོ སཱརཎཱིཡོ པིཡཀརཎོ གརུཀརཎོ སངྒཧཱཡ ཨཝིཝཱདཱཡ སཱམགྒིཡཱ ཨེཀཱིབྷཱཝཱཡ སཾཝཏྟཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ – ཡེ ཏེ ལཱབྷཱ དྷམྨིཀཱ དྷམྨལདྡྷཱ ཨནྟམསོ པཏྟཔརིཡཱཔནྣམཏྟམྤི ཏཐཱརཱུཔེཧི ལཱབྷེཧི – ཨཔཊིཝིབྷཏྟབྷོགཱི ཧོཏི, སཱིལཝནྟེཧི སབྲཧྨཙཱརཱིཧི སཱདྷཱརཎབྷོགཱི. ཨཡམྤི དྷམྨོ སཱརཎཱིཡོ པིཡཀརཎོ གརུཀརཎོ སངྒཧཱཡ ཨཝིཝཱདཱཡ སཱམགྒིཡཱ ཨེཀཱིབྷཱཝཱཡ སཾཝཏྟཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ – ཡཱནི ཏཱནི སཱིལཱནི ཨཁཎྜཱནི ཨཙྪིདྡཱནི ཨསབལཱནི ཨཀམྨཱསཱནི བྷུཛིསྶཱནི ཝིཉྙུཔྤསཏྠཱནི ཨཔརཱམཊྛཱནི སམཱདྷིསཾཝཏྟནིཀཱནི ཏཐཱརཱུཔེསུ སཱིལེསུ – སཱིལསཱམཉྙགཏོ ཝིཧརཏི སབྲཧྨཙཱརཱིཧི ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ. ཨཡམྤི དྷམྨོ སཱརཎཱིཡོ པིཡཀརཎོ གརུཀརཎོ སངྒཧཱཡ ཨཝིཝཱདཱཡ སཱམགྒིཡཱ ཨེཀཱིབྷཱཝཱཡ སཾཝཏྟཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ – ཡཱཡཾ དིཊྛི ཨརིཡཱ ནིཡྻཱནིཀཱ ནིཡྻཱཏི ཏཀྐརསྶ སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱ ཏཐཱརཱུཔཱཡ དིཊྛིཡཱ – དིཊྛིསཱམཉྙགཏོ ཝིཧརཏི སབྲཧྨཙཱརཱིཧི ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ. ཨཡམྤི དྷམྨོ སཱརཎཱིཡོ པིཡཀརཎོ གརུཀརཎོ སངྒཧཱཡ ཨཝིཝཱདཱཡ སཱམགྒིཡཱ ཨེཀཱིབྷཱཝཱཡ སཾཝཏྟཏི. ཨིམེ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཚ སཱརཎཱིཡཱ དྷམྨཱ པིཡཀརཎཱ གརུཀརཎཱ སངྒཧཱཡ ཨཝིཝཱདཱཡ སཱམགྒིཡཱ ཨེཀཱིབྷཱཝཱཡ སཾཝཏྟནྟི.

‘‘ཨིམེ ཙེ ཏུམྷེ, ཨཱནནྡ, ཚ སཱརཎཱིཡེ དྷམྨེ སམཱདཱཡ ཝཏྟེཡྻཱཐ, པསྶཐ ནོ ཏུམྷེ, ཨཱནནྡ, ཏཾ ཝཙནཔཐཾ ཨཎུཾ ཝཱ ཐཱུལཾ ཝཱ ཡཾ ཏུམྷེ ནཱདྷིཝཱསེཡྻཱཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, ཨིམེ ཚ སཱརཎཱིཡེ དྷམྨེ སམཱདཱཡ ཝཏྟཐ. ཏཾ ཝོ བྷཝིསྶཏི དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡཱ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

སཱམགཱམསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཙཏུཏྠཾ.

༥. སུནཀྑཏྟསུཏྟཾ

༥༥. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཝེསཱལིཡཾ ཝིཧརཏི མཧཱཝནེ ཀཱུཊཱགཱརསཱལཱཡཾ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན སམྦཧུལེཧི བྷིཀྑཱུཧི བྷགཝཏོ སནྟིཀེ ཨཉྙཱ བྱཱཀཏཱ ཧོཏི – ‘‘‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱམཱ’’ཏི. ཨསྶོསི ཁོ སུནཀྑཏྟོ ལིཙྪཝིཔུཏྟོ – ‘‘སམྦཧུལེཧི ཀིར བྷིཀྑཱུཧི བྷགཝཏོ སནྟིཀེ ཨཉྙཱ བྱཱཀཏཱ ཧོཏི – ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱམཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ སུནཀྑཏྟོ ལིཙྪཝིཔུཏྟོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སུནཀྑཏྟོ ལིཙྪཝིཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སུཏཾ མེཏཾ, བྷནྟེ – ‘སམྦཧུལེཧི ཀིར བྷིཀྑཱུཧི བྷགཝཏོ སནྟིཀེ ཨཉྙཱ བྱཱཀཏཱ – ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཡེ ཏེ, བྷནྟེ, བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ སནྟིཀེ ཨཉྙཾ བྱཱཀཾསུ – ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱམཱ’’ཏི, ཀཙྩི ཏེ, བྷནྟེ, བྷིཀྑཱུ སམྨདེཝ ཨཉྙཾ བྱཱཀཾསུ ཨུདཱཧུ སནྟེཏྠེཀཙྩེ བྷིཀྑཱུ ཨདྷིམཱནེན ཨཉྙཾ བྱཱཀཾསཱུཏི?

༥༦. ‘‘ཡེ ཏེ, སུནཀྑཏྟ, བྷིཀྑཱུ མམ སནྟིཀེ ཨཉྙཾ བྱཱཀཾསུ – ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱམཱ’’ཏི. ‘‘སནྟེཏྠེཀཙྩེ བྷིཀྑཱུ སམྨདེཝ ཨཉྙཾ བྱཱཀཾསུ, སནྟི པནིདྷེཀཙྩེ བྷིཀྑཱུ ཨདྷིམཱནེནཔི [ཨདྷིམཱནེན (?)] ཨཉྙཾ བྱཱཀཾསུ. ཏཏྲ, སུནཀྑཏྟ, ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ སམྨདེཝ ཨཉྙཾ བྱཱཀཾསུ ཏེསཾ ཏཾ ཏཐེཝ ཧོཏི; ཡེ པན ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨདྷིམཱནེན ཨཉྙཾ བྱཱཀཾསུ ཏཏྲ, སུནཀྑཏྟ, ཏཐཱགཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘དྷམྨཾ ནེསཾ དེསེསྶ’ནྟི [དེསེཡྻནྟི (པཱི. ཀ.)]. ཨེཝཉྩེཏྠ, སུནཀྑཏྟ, ཏཐཱགཏསྶ ཧོཏི – ‘དྷམྨཾ ནེསཾ དེསེསྶ’ནྟི. ཨཐ ཙ པནིདྷེཀཙྩེ མོགྷཔུརིསཱ པཉྷཾ ཨབྷིསངྑརིཏྭཱ ཨབྷིསངྑརིཏྭཱ ཏཐཱགཏཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པུཙྪནྟི. ཏཏྲ, སུནཀྑཏྟ, ཡམྤི ཏཐཱགཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘དྷམྨཾ ནེསཾ དེསེསྶ’ནྟི ཏསྶཔི ཧོཏི ཨཉྙཐཏྟ’’ནྟི. ‘‘ཨེཏསྶ བྷགཝཱ ཀཱལོ, ཨེཏསྶ སུགཏ ཀཱལོ, ཡཾ བྷགཝཱ དྷམྨཾ དེསེཡྻ. བྷགཝཏོ སུཏྭཱ བྷིཀྑཱུ དྷཱརེསྶནྟཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, སུནཀྑཏྟ སུཎཱཧི, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཧི; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ སུནཀྑཏྟོ ལིཙྪཝིཔུཏྟོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

༥༧. ‘‘པཉྩ ཁོ ཨིམེ, སུནཀྑཏྟ, ཀཱམགུཎཱ. ཀཏམེ པཉྩ? ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ, སོཏཝིཉྙེཡྻཱ སདྡཱ…པེ… གྷཱནཝིཉྙེཡྻཱ གནྡྷཱ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ… ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཱ ཕོཊྛབྦཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ – ཨིམེ ཁོ, སུནཀྑཏྟ, པཉྩ ཀཱམགུཎཱ.

༥༨. ‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, སུནཀྑཏྟ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩོ པུརིསཔུགྒལོ ལོཀཱམིསཱདྷིམུཏྟོ ཨསྶ. ལོཀཱམིསཱདྷིམུཏྟསྶ ཁོ, སུནཀྑཏྟ, པུརིསཔུགྒལསྶ ཏཔྤཏིརཱུཔཱི ཙེཝ ཀཐཱ སཎྛཱཏི, ཏདནུདྷམྨཉྩ ཨནུཝིཏཀྐེཏི, ཨནུཝིཙཱརེཏི, ཏཉྩ པུརིསཾ བྷཛཏི, ཏེན ཙ ཝིཏྟིཾ ཨཱཔཛྫཏི; ཨཱནེཉྫཔཊིསཾཡུཏྟཱཡ ཙ པན ཀཐཱཡ ཀཙྪམཱནཱཡ ན སུསྶཱུསཏི, ན སོཏཾ ཨོདཧཏི, ན ཨཉྙཱ ཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཱཔེཏི [ཨུཔཊྛཔེཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)], ན ཙ ཏཾ པུརིསཾ བྷཛཏི, ན ཙ ཏེན ཝིཏྟིཾ ཨཱཔཛྫཏི. སེཡྻཐཱཔི, སུནཀྑཏྟ, པུརིསོ སཀམྷཱ གཱམཱ ཝཱ ནིགམཱ ཝཱ ཙིརཝིཔྤཝུཏྠོ ཨསྶ. སོ ཨཉྙཏརཾ པུརིསཾ པསྶེཡྻ ཏམྷཱ གཱམཱ ཝཱ ནིགམཱ ཝཱ ཨཙིརཔཀྐནྟཾ. སོ ཏཾ པུརིསཾ ཏསྶ གཱམསྶ ཝཱ ནིགམསྶ ཝཱ ཁེམཏཉྩ སུབྷིཀྑཏཉྩ ཨཔྤཱབཱདྷཏཉྩ པུཙྪེཡྻ; ཏསྶ སོ པུརིསོ ཏསྶ གཱམསྶ ཝཱ ནིགམསྶ ཝཱ ཁེམཏཉྩ སུབྷིཀྑཏཉྩ ཨཔྤཱབཱདྷཏཉྩ སཾསེཡྻ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, སུནཀྑཏྟ, ཨཔི ནུ སོ པུརིསོ ཏསྶ པུརིསསྶ སུསྶཱུསེཡྻ, སོཏཾ ཨོདཧེཡྻ, ཨཉྙཱ ཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཱཔེཡྻ, ཏཉྩ པུརིསཾ བྷཛེཡྻ, ཏེན ཙ ཝིཏྟིཾ ཨཱཔཛྫེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, སུནཀྑཏྟ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩོ པུརིསཔུགྒལོ ལོཀཱམིསཱདྷིམུཏྟོ ཨསྶ. ལོཀཱམིསཱདྷིམུཏྟསྶ ཁོ, སུནཀྑཏྟ, པུརིསཔུགྒལསྶ ཏཔྤཏིརཱུཔཱི ཙེཝ ཀཐཱ སཎྛཱཏི, ཏདནུདྷམྨཉྩ ཨནུཝིཏཀྐེཏི, ཨནུཝིཙཱརེཏི, ཏཉྩ པུརིསཾ བྷཛཏི, ཏེན ཙ ཝིཏྟིཾ ཨཱཔཛྫཏི; ཨཱནེཉྫཔཊིསཾཡུཏྟཱཡ ཙ པན ཀཐཱཡ ཀཙྪམཱནཱཡ ན སུསྶཱུསཏི, ན སོཏཾ ཨོདཧཏི, ན ཨཉྙཱ ཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཱཔེཏི, ན ཙ ཏཾ པུརིསཾ བྷཛཏི, ན ཙ ཏེན ཝིཏྟིཾ ཨཱཔཛྫཏི. སོ ཨེཝམསྶ ཝེདིཏབྦོ – ‘ཨཱནེཉྫསཾཡོཛནེན ཧི ཁོ ཝིསཾཡུཏྟོ [ཨཱནེཉྫསཾཡོཛནེན ཧི ཁོ ཝིསཾཡུཏྟོ-ཨིཏི པཱཋོ སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི. པོཏྠཀེསུ ནཏྠི, ཨཊྛཀཐཱསུ པན ཏབྦཎྞནཱ དིསྶཏིཡེཝ] ལོཀཱམིསཱདྷིམུཏྟོ པུརིསཔུགྒལོ’’’ཏི.

༥༩. ‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, སུནཀྑཏྟ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩོ པུརིསཔུགྒལོ ཨཱནེཉྫཱདྷིམུཏྟོ ཨསྶ. ཨཱནེཉྫཱདྷིམུཏྟསྶ ཁོ, སུནཀྑཏྟ, པུརིསཔུགྒལསྶ ཏཔྤཏིརཱུཔཱི ཙེཝ ཀཐཱ སཎྛཱཏི, ཏདནུདྷམྨཉྩ ཨནུཝིཏཀྐེཏི, ཨནུཝིཙཱརེཏི, ཏཉྩ པུརིསཾ བྷཛཏི, ཏེན ཙ ཝིཏྟིཾ ཨཱཔཛྫཏི; ལོཀཱམིསཔཊིསཾཡུཏྟཱཡ ཙ པན ཀཐཱཡ ཀཙྪམཱནཱཡ ན སུསྶཱུསཏི, ན སོཏཾ ཨོདཧཏི, ན ཨཉྙཱ ཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཱཔེཏི, ན ཙ ཏཾ པུརིསཾ བྷཛཏི, ན ཙ ཏེན ཝིཏྟིཾ ཨཱཔཛྫཏི. སེཡྻཐཱཔི, སུནཀྑཏྟ, པཎྜུཔལཱསོ བནྡྷནཱ པཝུཏྟོ ཨབྷབྦོ ཧརིཏཏྟཱཡ; ཨེཝམེཝ ཁོ, སུནཀྑཏྟ, ཨཱནེཉྫཱདྷིམུཏྟསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཡེ ལོཀཱམིསསཾཡོཛནེ སེ པཝུཏྟེ. སོ ཨེཝམསྶ ཝེདིཏབྦོ – ‘ལོཀཱམིསསཾཡོཛནེན ཧི ཁོ ཝིསཾཡུཏྟོ ཨཱནེཉྫཱདྷིམུཏྟོ པུརིསཔུགྒལོ’’’ཏི.

༦༠. ‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, སུནཀྑཏྟ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩོ པུརིསཔུགྒལོ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཱདྷིམུཏྟོ ཨསྶ. ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཱདྷིམུཏྟསྶ ཁོ, སུནཀྑཏྟ, པུརིསཔུགྒལསྶ ཏཔྤཏིརཱུཔཱི ཙེཝ ཀཐཱ སཎྛཱཏི, ཏདནུདྷམྨཉྩ ཨནུཝིཏཀྐེཏི, ཨནུཝིཙཱརེཏི, ཏཉྩ པུརིསཾ བྷཛཏི, ཏེན ཙ ཝིཏྟིཾ ཨཱཔཛྫཏི; ཨཱནེཉྫཔཊིསཾཡུཏྟཱཡ ཙ པན ཀཐཱཡ ཀཙྪམཱནཱཡ ན སུསྶཱུསཏི, ན སོཏཾ ཨོདཧཏི, ན ཨཉྙཱ ཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཱཔེཏི, ན ཙ ཏཾ པུརིསཾ བྷཛཏི, ན ཙ ཏེན ཝིཏྟིཾ ཨཱཔཛྫཏི. སེཡྻཐཱཔི, སུནཀྑཏྟ, པུཐུསིལཱ དྭེདྷཱབྷིནྣཱ ཨཔྤཊིསནྡྷིཀཱ ཧོཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, སུནཀྑཏྟ, ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཱདྷིམུཏྟསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཡེ ཨཱནེཉྫསཾཡོཛནེ སེ བྷིནྣེ. སོ ཨེཝམསྶ ཝེདིཏབྦོ – ‘ཨཱནེཉྫསཾཡོཛནེན ཧི ཁོ ཝིསཾཡུཏྟོ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཱདྷིམུཏྟོ པུརིསཔུགྒལོ’’’ཏི.

༦༡. ‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, སུནཀྑཏྟ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩོ པུརིསཔུགྒལོ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཱདྷིམུཏྟོ ཨསྶ. ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཱདྷིམུཏྟསྶ ཁོ, སུནཀྑཏྟ, པུརིསཔུགྒལསྶ ཏཔྤཏིརཱུཔཱི ཙེཝ ཀཐཱ སཎྛཱཏི, ཏདནུདྷམྨཉྩ ཨནུཝིཏཀྐེཏི, ཨནུཝིཙཱརེཏི, ཏཉྩ པུརིསཾ བྷཛཏི, ཏེན ཙ ཝིཏྟིཾ ཨཱཔཛྫཏི; ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཔཊིསཾཡུཏྟཱཡ ཙ པན ཀཐཱཡ ཀཙྪམཱནཱཡ ན སུསྶཱུསཏི, ན སོཏཾ ཨོདཧཏི, ན ཨཉྙཱ ཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཱཔེཏི, ན ཙ ཏཾ པུརིསཾ བྷཛཏི, ན ཙ ཏེན ཝིཏྟིཾ ཨཱཔཛྫཏི. སེཡྻཐཱཔི, སུནཀྑཏྟ, པུརིསོ མནུཉྙབྷོཛནཾ བྷུཏྟཱཝཱི ཚཌྜེཡྻ [ཚདྡེཡྻ (?)]. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, སུནཀྑཏྟ, ཨཔི ནུ ཏསྶ པུརིསསྶ ཏསྨིཾ བྷཏྟེ [ཝནྟེ (ཀ. སཱི.), བྷུཏྟེ (ཀ. སཱི. ཀ.)] པུན བྷོཏྟུཀམྱཏཱ ཨསྶཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ཨདུཉྷི, བྷནྟེ, བྷཏྟཾ [ཝནྟཾ (སཱི.)] པཊིཀཱུལསམྨཏ’’ནྟི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, སུནཀྑཏྟ, ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཱདྷིམུཏྟསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཡེ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཾཡོཛནེ སེ ཝནྟེ. སོ ཨེཝམསྶ ཝེདིཏབྦོ – ‘ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཾཡོཛནེན ཧི ཁོ ཝིསཾཡུཏྟོ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཱདྷིམུཏྟོ པུརིསཔུགྒལོ’ཏི.

༦༢. ‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, སུནཀྑཏྟ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩོ པུརིསཔུགྒལོ སམྨཱ ནིབྦཱནཱདྷིམུཏྟོ ཨསྶ. སམྨཱ ནིབྦཱནཱདྷིམུཏྟསྶ ཁོ, སུནཀྑཏྟ, པུརིསཔུགྒལསྶ ཏཔྤཏིརཱུཔཱི ཙེཝ ཀཐཱ སཎྛཱཏི, ཏདནུདྷམྨཉྩ ཨནུཝིཏཀྐེཏི, ཨནུཝིཙཱརེཏི, ཏཉྩ པུརིསཾ བྷཛཏི, ཏེན ཙ ཝིཏྟིཾ ཨཱཔཛྫཏི; ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཔཊིསཾཡུཏྟཱཡ ཙ པན ཀཐཱཡ ཀཙྪམཱནཱཡ ན སུསྶཱུསཏི, ན སོཏཾ ཨོདཧཏི, ན ཨཉྙཱ ཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཱཔེཏི, ན ཙ ཏཾ པུརིསཾ བྷཛཏི, ན ཙ ཏེན ཝིཏྟིཾ ཨཱཔཛྫཏི. སེཡྻཐཱཔི, སུནཀྑཏྟ, ཏཱལོ མཏྠཀཙྪིནྣོ ཨབྷབྦོ པུན ཝིརུལ༹ྷིཡཱ; ཨེཝམེཝ ཁོ, སུནཀྑཏྟ, སམྨཱ ནིབྦཱནཱདྷིམུཏྟསྶ པུརིསཔུགྒལསྶ ཡེ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནསཾཡོཛནེ སེ ཨུཙྪིནྣམཱུལེ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏེ ཨནབྷཱཝཾཀཏེ [ཨནབྷཱཝཀཏེ (སཱི. པཱི.), ཨནབྷཱཝངྒཏེ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨེ. སོ ཨེཝམསྶ ཝེདིཏབྦོ – ‘ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནསཾཡོཛནེན ཧི ཁོ ཝིསཾཡུཏྟོ སམྨཱ ནིབྦཱནཱདྷིམུཏྟོ པུརིསཔུགྒལོ’’’ཏི.

༦༣. ‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, སུནཀྑཏྟ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝམསྶ – ‘ཏཎྷཱ ཁོ སལླཾ སམཎེན ཝུཏྟཾ, ཨཝིཛྫཱཝིསདོསོ, ཚནྡརཱགབྱཱཔཱདེན རུཔྤཏི. ཏཾ མེ ཏཎྷཱསལླཾ པཧཱིནཾ, ཨཔནཱིཏོ ཨཝིཛྫཱཝིསདོསོ, སམྨཱ ནིབྦཱནཱདྷིམུཏྟོཧམསྨཱི’ཏི. ཨེཝཾམཱནི [ཨེཝཾམཱནཱི (སཱི. པཱི. ཀ.), ཨེཝམཱདི (སྱཱ. ཀཾ.)] ཨསྶ ཨཏཐཾ སམཱནཾ [ཨཏྠཾ སམཱནཾ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.), ཨཏྠསམཱནཾ (སཱི.)]. སོ ཡཱནི སམྨཱ ནིབྦཱནཱདྷིམུཏྟསྶ ཨསཔྤཱཡཱནི ཏཱནི ཨནུཡུཉྫེཡྻ; ཨསཔྤཱཡཾ ཙཀྑུནཱ རཱུཔདསྶནཾ ཨནུཡུཉྫེཡྻ, ཨསཔྤཱཡཾ སོཏེན སདྡཾ ཨནུཡུཉྫེཡྻ, ཨསཔྤཱཡཾ གྷཱནེན གནྡྷཾ ཨནུཡུཉྫེཡྻ, ཨསཔྤཱཡཾ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ ཨནུཡུཉྫེཡྻ, ཨསཔྤཱཡཾ ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཨནུཡུཉྫེཡྻ, ཨསཔྤཱཡཾ མནསཱ དྷམྨཾ ཨནུཡུཉྫེཡྻ. ཏསྶ ཨསཔྤཱཡཾ ཙཀྑུནཱ རཱུཔདསྶནཾ ཨནུཡུཏྟསྶ, ཨསཔྤཱཡཾ སོཏེན སདྡཾ ཨནུཡུཏྟསྶ, ཨསཔྤཱཡཾ གྷཱནེན གནྡྷཾ ཨནུཡུཏྟསྶ, ཨསཔྤཱཡཾ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ ཨནུཡུཏྟསྶ, ཨསཔྤཱཡཾ ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཨནུཡུཏྟསྶ, ཨསཔྤཱཡཾ མནསཱ དྷམྨཾ ཨནུཡུཏྟསྶ རཱགོ ཙིཏྟཾ ཨནུདྡྷཾསེཡྻ. སོ རཱགཱནུདྡྷཾསིཏེན ཙིཏྟེན མརཎཾ ཝཱ ནིགཙྪེཡྻ མརཎམཏྟཾ ཝཱ དུཀྑཾ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, སུནཀྑཏྟ, པུརིསོ སལླེན ཝིདྡྷོ ཨསྶ སཝིསེན གཱལ༹ྷཱུཔལེཔནེན. ཏསྶ མིཏྟཱམཙྩཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ བྷིསཀྐཾ སལླཀཏྟཾ ཨུཔཊྛཱཔེཡྻུཾ. ཏསྶ སོ བྷིསཀྐོ སལླཀཏྟོ སཏྠེན ཝཎམུཁཾ པརིཀནྟེཡྻ. སཏྠེན ཝཎམུཁཾ པརིཀནྟིཏྭཱ ཨེསནིཡཱ སལླཾ ཨེསེཡྻ. ཨེསནིཡཱ སལླཾ ཨེསིཏྭཱ སལླཾ ཨབྦུཧེཡྻ, ཨཔནེཡྻ ཝིསདོསཾ སཨུཔཱདིསེསཾ. སཨུཔཱདིསེསོཏི [ཨནུཔཱདིསེསོཏི (སབྦཏྠ) ཨཡཾ ཧི ཏཐཱགཏསྶ ཝིསཡོ] ཛཱནམཱནོ སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, ཨུབྦྷཏཾ ཁོ ཏེ སལླཾ, ཨཔནཱིཏོ ཝིསདོསོ སཨུཔཱདིསེསོ [ཨནུཔཱདིསེསོ (སབྦཏྠ) ཨཡམྤི ཏཐཱགཏསྶ ཝིསཡོ]. ཨནལཉྩ ཏེ ཨནྟརཱཡཱཡ. སཔྤཱཡཱནི ཙེཝ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫེཡྻཱསི, མཱ ཏེ ཨསཔྤཱཡཱནི བྷོཛནཱནི བྷུཉྫཏོ ཝཎོ ཨསྶཱཝཱི ཨསྶ. ཀཱལེན ཀཱལཉྩ ཝཎཾ དྷོཝེཡྻཱསི, ཀཱལེན ཀཱལཾ ཝཎམུཁཾ ཨཱལིམྤེཡྻཱསི, མཱ ཏེ ན ཀཱལེན ཀཱལཾ ཝཎཾ དྷོཝཏོ ན ཀཱལེན ཀཱལཾ ཝཎམུཁཾ ཨཱལིམྤཏོ པུབྦལོཧིཏཾ ཝཎམུཁཾ པརིཡོནནྡྷི. མཱ ཙ ཝཱཏཱཏཔེ ཙཱརིཏྟཾ ཨནུཡུཉྫི, མཱ ཏེ ཝཱཏཱཏཔེ ཙཱརིཏྟཾ ཨནུཡུཏྟསྶ རཛོསཱུཀཾ ཝཎམུཁཾ ཨནུདྡྷཾསེསི. ཝཎཱནུརཀྑཱི ཙ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཝིཧརེཡྻཱསི ཝཎསཱརོཔཱི’ཏི [ཝཎསྶཱརོཔཱིཏི (ཀ.) ཝཎ + སཾ + རོཔཱི = ཝཎསཱརོཔཱི-ཨིཏི པདཝིབྷཱགོ]. ཏསྶ ཨེཝམསྶ – ‘ཨུབྦྷཏཾ ཁོ མེ སལླཾ, ཨཔནཱིཏོ ཝིསདོསོ ཨནུཔཱདིསེསོ. ཨནལཉྩ མེ ཨནྟརཱཡཱཡཱ’ཏི. སོ ཨསཔྤཱཡཱནི ཙེཝ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫེཡྻ. ཏསྶ ཨསཔྤཱཡཱནི བྷོཛནཱནི བྷུཉྫཏོ ཝཎོ ཨསྶཱཝཱི ཨསྶ. ན ཙ ཀཱལེན ཀཱལཾ ཝཎཾ དྷོཝེཡྻ, ན ཙ ཀཱལེན ཀཱལཾ ཝཎམུཁཾ ཨཱལིམྤེཡྻ. ཏསྶ ན ཀཱལེན ཀཱལཾ ཝཎཾ དྷོཝཏོ, ན ཀཱལེན ཀཱལཾ ཝཎམུཁཾ ཨཱལིམྤཏོ པུབྦལོཧིཏཾ ཝཎམུཁཾ པརིཡོནནྡྷེཡྻ. ཝཱཏཱཏཔེ ཙ ཙཱརིཏྟཾ ཨནུཡུཉྫེཡྻ. ཏསྶ ཝཱཏཱཏཔེ ཙཱརིཏྟཾ ཨནུཡུཏྟསྶ རཛོསཱུཀཾ ཝཎམུཁཾ ཨནུདྡྷཾསེཡྻ. ན ཙ ཝཎཱནུརཀྑཱི ཝིཧརེཡྻ ན ཝཎསཱརོཔཱི. ཏསྶ ཨིམིསྶཱ ཙ ཨསཔྤཱཡཀིརིཡཱཡ, ཨསུཙི ཝིསདོསོ ཨཔནཱིཏོ སཨུཔཱདིསེསོ ཏདུབྷཡེན ཝཎོ པུཐུཏྟཾ གཙྪེཡྻ. སོ པུཐུཏྟཾ གཏེན ཝཎེན མརཎཾ ཝཱ ནིགཙྪེཡྻ མརཎམཏྟཾ ཝཱ དུཀྑཾ.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, སུནཀྑཏྟ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝམསྶ – ‘ཏཎྷཱ ཁོ སལླཾ སམཎེན ཝུཏྟཾ, ཨཝིཛྫཱཝིསདོསོ ཚནྡརཱགབྱཱཔཱདེན རུཔྤཏི. ཏཾ མེ ཏཎྷཱསལླཾ པཧཱིནཾ, ཨཔནཱིཏོ ཨཝིཛྫཱཝིསདོསོ, སམྨཱ ནིབྦཱནཱདྷིམུཏྟོཧམསྨཱི’ཏི. ཨེཝཾམཱནི ཨསྶ ཨཏཐཾ སམཱནཾ. སོ ཡཱནི སམྨཱ ནིབྦཱནཱདྷིམུཏྟསྶ ཨསཔྤཱཡཱནི ཏཱནི ཨནུཡུཉྫེཡྻ, ཨསཔྤཱཡཾ ཙཀྑུནཱ རཱུཔདསྶནཾ ཨནུཡུཉྫེཡྻ, ཨསཔྤཱཡཾ སོཏེན སདྡཾ ཨནུཡུཉྫེཡྻ, ཨསཔྤཱཡཾ གྷཱནེན གནྡྷཾ ཨནུཡུཉྫེཡྻ, ཨསཔྤཱཡཾ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ ཨནུཡུཉྫེཡྻ, ཨསཔྤཱཡཾ ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཨནུཡུཉྫེཡྻ, ཨསཔྤཱཡཾ མནསཱ དྷམྨཾ ཨནུཡུཉྫེཡྻ. ཏསྶ ཨསཔྤཱཡཾ ཙཀྑུནཱ རཱུཔདསྶནཾ ཨནུཡུཏྟསྶ, ཨསཔྤཱཡཾ སོཏེན སདྡཾ ཨནུཡུཏྟསྶ, ཨསཔྤཱཡཾ གྷཱནེན གནྡྷཾ ཨནུཡུཏྟསྶ, ཨསཔྤཱཡཾ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ ཨནུཡུཏྟསྶ, ཨསཔྤཱཡཾ ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཨནུཡུཏྟསྶ, ཨསཔྤཱཡཾ མནསཱ དྷམྨཾ ཨནུཡུཏྟསྶ རཱགོ ཙིཏྟཾ ཨནུདྡྷཾསེཡྻ. སོ རཱགཱནུདྡྷཾསིཏེན ཙིཏྟེན མརཎཾ ཝཱ ནིགཙྪེཡྻ མརཎམཏྟཾ ཝཱ དུཀྑཾ. མརཎཉྷེཏཾ, སུནཀྑཏྟ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ཡོ སིཀྑཾ པཙྩཀྑཱཡ ཧཱིནཱཡཱཝཏྟཏི; མརཎམཏྟཉྷེཏཾ, སུནཀྑཏྟ, དུཀྑཾ ཡཾ ཨཉྙཏརཾ སཾཀིལིཊྛཾ ཨཱཔཏྟིཾ ཨཱཔཛྫཏི.

༦༤. ‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, སུནཀྑཏྟ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝམསྶ – ‘ཏཎྷཱ ཁོ སལླཾ སམཎེན ཝུཏྟཾ, ཨཝིཛྫཱཝིསདོསོ ཚནྡརཱགབྱཱཔཱདེན རུཔྤཏི. ཏཾ མེ ཏཎྷཱསལླཾ པཧཱིནཾ, ཨཔནཱིཏོ ཨཝིཛྫཱཝིསདོསོ, སམྨཱ ནིབྦཱནཱདྷིམུཏྟོཧམསྨཱི’ཏི. སམྨཱ ནིབྦཱནཱདྷིམུཏྟསྶེཝ སཏོ སོ ཡཱནི སམྨཱ ནིབྦཱནཱདྷིམུཏྟསྶ ཨསཔྤཱཡཱནི ཏཱནི ནཱནུཡུཉྫེཡྻ, ཨསཔྤཱཡཾ ཙཀྑུནཱ རཱུཔདསྶནཾ ནཱནུཡུཉྫེཡྻ, ཨསཔྤཱཡཾ སོཏེན སདྡཾ ནཱནུཡུཉྫེཡྻ, ཨསཔྤཱཡཾ གྷཱནེན གནྡྷཾ ནཱནུཡུཉྫེཡྻ, ཨསཔྤཱཡཾ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ ནཱནུཡུཉྫེཡྻ, ཨསཔྤཱཡཾ ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ནཱནུཡུཉྫེཡྻ, ཨསཔྤཱཡཾ མནསཱ དྷམྨཾ ནཱནུཡུཉྫེཡྻ. ཏསྶ ཨསཔྤཱཡཾ ཙཀྑུནཱ རཱུཔདསྶནཾ ནཱནུཡུཏྟསྶ, ཨསཔྤཱཡཾ སོཏེན སདྡཾ ནཱནུཡུཏྟསྶ, ཨསཔྤཱཡཾ གྷཱནེན གནྡྷཾ ནཱནུཡུཏྟསྶ, ཨསཔྤཱཡཾ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ ནཱནུཡུཏྟསྶ, ཨསཔྤཱཡཾ ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ནཱནུཡུཏྟསྶ, ཨསཔྤཱཡཾ མནསཱ དྷམྨཾ ནཱནུཡུཏྟསྶ རཱགོ ཙིཏྟཾ ནཱནུདྡྷཾསེཡྻ. སོ ན རཱགཱནུདྡྷཾསིཏེན ཙིཏྟེན ནེཝ མརཎཾ ཝཱ ནིགཙྪེཡྻ ན མརཎམཏྟཾ ཝཱ དུཀྑཾ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, སུནཀྑཏྟ, པུརིསོ སལླེན ཝིདྡྷོ ཨསྶ སཝིསེན གཱལ༹ྷཱུཔལེཔནེན. ཏསྶ མིཏྟཱམཙྩཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ བྷིསཀྐཾ སལླཀཏྟཾ ཨུཔཊྛཱཔེཡྻུཾ. ཏསྶ སོ བྷིསཀྐོ སལླཀཏྟོ སཏྠེན ཝཎམུཁཾ པརིཀནྟེཡྻ. སཏྠེན ཝཎམུཁཾ པརིཀནྟིཏྭཱ ཨེསནིཡཱ སལླཾ ཨེསེཡྻ. ཨེསནིཡཱ སལླཾ ཨེསིཏྭཱ སལླཾ ཨབྦུཧེཡྻ, ཨཔནེཡྻ ཝིསདོསཾ ཨནུཔཱདིསེསཾ. ཨནུཔཱདིསེསོཏི ཛཱནམཱནོ སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, ཨུབྦྷཏཾ ཁོ ཏེ སལླཾ, ཨཔནཱིཏོ ཝིསདོསོ ཨནུཔཱདིསེསོ. ཨནལཉྩ ཏེ ཨནྟརཱཡཱཡ. སཔྤཱཡཱནི ཙེཝ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫེཡྻཱསི, མཱ ཏེ ཨསཔྤཱཡཱནི བྷོཛནཱནི བྷུཉྫཏོ ཝཎོ ཨསྶཱཝཱི ཨསྶ. ཀཱལེན ཀཱལཉྩ ཝཎཾ དྷོཝེཡྻཱསི, ཀཱལེན ཀཱལཾ ཝཎམུཁཾ ཨཱལིམྤེཡྻཱསི. མཱ ཏེ ན ཀཱལེན ཀཱལཾ ཝཎཾ དྷོཝཏོ ན ཀཱལེན ཀཱལཾ ཝཎམུཁཾ ཨཱལིམྤཏོ པུབྦལོཧིཏཾ ཝཎམུཁཾ པརིཡོནནྡྷི. མཱ ཙ ཝཱཏཱཏཔེ ཙཱརིཏྟཾ ཨནུཡུཉྫི, མཱ ཏེ ཝཱཏཱཏཔེ ཙཱརིཏྟཾ ཨནུཡུཏྟསྶ རཛོསཱུཀཾ ཝཎམུཁཾ ཨནུདྡྷཾསེསི. ཝཎཱནུརཀྑཱི ཙ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཝིཧརེཡྻཱསི ཝཎསཱརོཔཱི’ཏི. ཏསྶ ཨེཝམསྶ – ‘ཨུབྦྷཏཾ ཁོ མེ སལླཾ, ཨཔནཱིཏོ ཝིསདོསོ ཨནུཔཱདིསེསོ. ཨནལཉྩ མེ ཨནྟརཱཡཱཡཱ’ཏི. སོ སཔྤཱཡཱནི ཙེཝ བྷོཛནཱནི བྷུཉྫེཡྻ. ཏསྶ སཔྤཱཡཱནི བྷོཛནཱནི བྷུཉྫཏོ ཝཎོ ན ཨསྶཱཝཱི ཨསྶ. ཀཱལེན ཀཱལཉྩ ཝཎཾ དྷོཝེཡྻ, ཀཱལེན ཀཱལཾ ཝཎམུཁཾ ཨཱལིམྤེཡྻ. ཏསྶ ཀཱལེན ཀཱལཾ ཝཎཾ དྷོཝཏོ ཀཱལེན ཀཱལཾ ཝཎམུཁཾ ཨཱལིམྤཏོ ན པུབྦལོཧིཏཾ ཝཎམུཁཾ པརིཡོནནྡྷེཡྻ. ན ཙ ཝཱཏཱཏཔེ ཙཱརིཏྟཾ ཨནུཡུཉྫེཡྻ. ཏསྶ ཝཱཏཱཏཔེ ཙཱརིཏྟཾ ཨནནུཡུཏྟསྶ རཛོསཱུཀཾ ཝཎམུཁཾ ནཱནུདྡྷཾསེཡྻ. ཝཎཱནུརཀྑཱི ཙ ཝིཧརེཡྻ ཝཎསཱརོཔཱི. ཏསྶ ཨིམིསྶཱ ཙ སཔྤཱཡཀིརིཡཱཡ ཨསུ ཙ [ཨསུཙི (སབྦཏྠ) སོཙཱཏི ཏབྦཎྞནཱ མནསིཀཱཏབྦཱ] ཝིསདོསོ ཨཔནཱིཏོ ཨནུཔཱདིསེསོ ཏདུབྷཡེན ཝཎོ ཝིརུཧེཡྻ. སོ རུལ༹ྷེན ཝཎེན སཉྪཝིནཱ ནེཝ མརཎཾ ཝཱ ནིགཙྪེཡྻ ན མརཎམཏྟཾ ཝཱ དུཀྑཾ.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, སུནཀྑཏྟ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝམསྶ – ‘ཏཎྷཱ ཁོ སལླཾ སམཎེན ཝུཏྟཾ, ཨཝིཛྫཱཝིསདོསོ ཚནྡརཱགབྱཱཔཱདེན རུཔྤཏི. ཏཾ མེ ཏཎྷཱསལླཾ པཧཱིནཾ, ཨཔནཱིཏོ ཨཝིཛྫཱཝིསདོསོ, སམྨཱ ནིབྦཱནཱདྷིམུཏྟོཧམསྨཱི’ཏི. སམྨཱ ནིབྦཱནཱདྷིམུཏྟསྶེཝ སཏོ སོ ཡཱནི སམྨཱ ནིབྦཱནཱདྷིམུཏྟསྶ ཨསཔྤཱཡཱནི ཏཱནི ནཱནུཡུཉྫེཡྻ, ཨསཔྤཱཡཾ ཙཀྑུནཱ རཱུཔདསྶནཾ ནཱནུཡུཉྫེཡྻ, ཨསཔྤཱཡཾ སོཏེན སདྡཾ ནཱནུཡུཉྫེཡྻ, ཨསཔྤཱཡཾ གྷཱནེན གནྡྷཾ ནཱནུཡུཉྫེཡྻ, ཨསཔྤཱཡཾ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ ནཱནུཡུཉྫེཡྻ, ཨསཔྤཱཡཾ ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ནཱནུཡུཉྫེཡྻ, ཨསཔྤཱཡཾ མནསཱ དྷམྨཾ ནཱནུཡུཉྫེཡྻ. ཏསྶ ཨསཔྤཱཡཾ ཙཀྑུནཱ རཱུཔདསྶནཾ ནཱནུཡུཏྟསྶ, ཨསཔྤཱཡཾ སོཏེན སདྡཾ ནཱནུཡུཏྟསྶ, ཨསཔྤཱཡཾ གྷཱནེན གནྡྷཾ ནཱནུཡུཏྟསྶ, ཨསཔྤཱཡཾ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ ནཱནུཡུཏྟསྶ, ཨསཔྤཱཡཾ ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ནཱནུཡུཏྟསྶ, ཨསཔྤཱཡཾ མནསཱ དྷམྨཾ ནཱནུཡུཏྟསྶ, རཱགོ ཙིཏྟཾ ནཱནུདྡྷཾསེཡྻ. སོ ན རཱགཱནུདྡྷཾསིཏེན ཙིཏྟེན ནེཝ མརཎཾ ཝཱ ནིགཙྪེཡྻ ན མརཎམཏྟཾ ཝཱ དུཀྑཾ.

༦༥. ‘‘ཨུཔམཱ ཁོ མེ ཨཡཾ, སུནཀྑཏྟ, ཀཏཱ ཨཏྠསྶ ཝིཉྙཱཔནཱཡ. ཨཡཾཡེཝེཏྠ ཨཏྠོ – ཝཎོཏི ཁོ, སུནཀྑཏྟ, ཚནྣེཏཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ; ཝིསདོསོཏི ཁོ, སུནཀྑཏྟ, ཨཝིཛྫཱཡེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ; སལླནྟི ཁོ, སུནཀྑཏྟ, ཏཎྷཱཡེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ; ཨེསནཱིཏི ཁོ, སུནཀྑཏྟ, སཏིཡཱཡེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ; སཏྠནྟི ཁོ, སུནཀྑཏྟ, ཨརིཡཱཡེཏཾ པཉྙཱཡ ཨདྷིཝཙནཾ; བྷིསཀྐོ སལླཀཏྟོཏི ཁོ, སུནཀྑཏྟ, ཏཐཱགཏསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ.

‘‘སོ ཝཏ, སུནཀྑཏྟ, བྷིཀྑུ ཚསུ ཕསྶཱཡཏནེསུ སཾཝུཏཀཱརཱི ‘ཨུཔདྷི དུཀྑསྶ མཱུལ’ནྟི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ནིརུཔདྷི ཨུཔདྷིསངྑཡེ ཝིམུཏྟོ ཨུཔདྷིསྨིཾ ཝཱ ཀཱཡཾ ཨུཔསཾཧརིསྶཏི ཙིཏྟཾ ཝཱ ཨུཔྤཱདེསྶཏཱིཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. སེཡྻཐཱཔི, སུནཀྑཏྟ, ཨཱཔཱནཱིཡཀཾསོ ཝཎྞསམྤནྣོ གནྡྷསམྤནྣོ རསསམྤནྣོ; སོ ཙ ཁོ ཝིསེན སཾསཊྛོ. ཨཐ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ ཛཱིཝིཏུཀཱམོ ཨམརིཏུཀཱམོ སུཁཀཱམོ དུཀྑཔཊིཀཱུལོ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, སུནཀྑཏྟ, ཨཔི ནུ སོ པུརིསོ ཨམུཾ ཨཱཔཱནཱིཡཀཾསཾ པིཝེཡྻ ཡཾ ཛཉྙཱ – ‘ཨིམཱཧཾ པིཝིཏྭཱ མརཎཾ ཝཱ ནིགཙྪཱམི མརཎམཏྟཾ ཝཱ དུཀྑ’’’ནྟི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, སུནཀྑཏྟ, སོ ཝཏ བྷིཀྑུ ཚསུ ཕསྶཱཡཏནེསུ སཾཝུཏཀཱརཱི ‘ཨུཔདྷི དུཀྑསྶ མཱུལ’ནྟི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ནིརུཔདྷི ཨུཔདྷིསངྑཡེ ཝིམུཏྟོ ཨུཔདྷིསྨིཾ ཝཱ ཀཱཡཾ ཨུཔསཾཧརིསྶཏི ཙིཏྟཾ ཝཱ ཨུཔྤཱདེསྶཏཱིཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. སེཡྻཐཱཔི, སུནཀྑཏྟ, ཨཱསཱིཝིསོ [ཨཱསིཝིསོ (ཀ.)] གྷོརཝིསོ. ཨཐ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ ཛཱིཝིཏུཀཱམོ ཨམརིཏུཀཱམོ སུཁཀཱམོ དུཀྑཔཊིཀཱུལོ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, སུནཀྑཏྟ, ཨཔི ནུ སོ པུརིསོ ཨམུསྶ ཨཱསཱིཝིསསྶ གྷོརཝིསསྶ ཧཏྠཾ ཝཱ ཨངྒུཊྛཾ ཝཱ དཛྫཱ [ཡུཉྫེཡྻ (ཀ.)] ཡཾ ཛཉྙཱ – ‘ཨིམིནཱཧཾ དཊྛོ མརཎཾ ཝཱ ནིགཙྪཱམི མརཎམཏྟཾ ཝཱ དུཀྑ’’’ནྟི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, སུནཀྑཏྟ, སོ ཝཏ བྷིཀྑུ ཚསུ ཕསྶཱཡཏནེསུ སཾཝུཏཀཱརཱི ‘ཨུཔདྷི དུཀྑསྶ མཱུལ’ནྟི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ནིརུཔདྷི ཨུཔདྷིསངྑཡེ ཝིམུཏྟོ ཨུཔདྷིསྨིཾ ཝཱ ཀཱཡཾ ཨུཔསཾཧརིསྶཏི ཙིཏྟཾ ཝཱ ཨུཔྤཱདེསྶཏཱིཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ སུནཀྑཏྟོ ལིཙྪཝིཔུཏྟོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

སུནཀྑཏྟསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ པཉྩམཾ.

༦. ཨཱནེཉྫསཔྤཱཡསུཏྟཾ

༦༦. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཀུརཱུསུ ཝིཧརཏི ཀམྨཱསདྷམྨཾ ནཱམ ཀུརཱུནཾ ནིགམོ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམཱ ཏུཙྪཱ མུསཱ མོསདྷམྨཱ. མཱཡཱཀཏམེ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བཱལལཱཔནཾ. ཡེ ཙ དིཊྛདྷམྨིཀཱ ཀཱམཱ, ཡེ ཙ སམྤརཱཡིཀཱ ཀཱམཱ; ཡཱ ཙ དིཊྛདྷམྨིཀཱ ཀཱམསཉྙཱ, ཡཱ ཙ སམྤརཱཡིཀཱ ཀཱམསཉྙཱ – ཨུབྷཡམེཏཾ མཱརདྷེཡྻཾ, མཱརསྶེས [མཱརསྶེཝ (ཀ.)] ཝིསཡོ, མཱརསྶེས ནིཝཱཔོ, མཱརསྶེས གོཙརོ. ཨེཏྠེཏེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ མཱནསཱ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱཔི བྱཱཔཱདཱཔི སཱརམྦྷཱཔི སཾཝཏྟནྟི. ཏེཝ ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཨིདྷམནུསིཀྑཏོ ཨནྟརཱཡཱཡ སམྦྷཝནྟི. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཡེ ཙ དིཊྛདྷམྨིཀཱ ཀཱམཱ, ཡེ ཙ སམྤརཱཡིཀཱ ཀཱམཱ; ཡཱ ཙ དིཊྛདྷམྨིཀཱ ཀཱམསཉྙཱ, ཡཱ ཙ སམྤརཱཡིཀཱ ཀཱམསཉྙཱ – ཨུབྷཡམེཏཾ མཱརདྷེཡྻཾ, མཱརསྶེས ཝིསཡོ, མཱརསྶེས ནིཝཱཔོ, མཱརསྶེས གོཙརོ. ཨེཏྠེཏེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ མཱནསཱ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱཔི བྱཱཔཱདཱཔི སཱརམྦྷཱཔི སཾཝཏྟནྟི, ཏེཝ ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཨིདྷམནུསིཀྑཏོ ཨནྟརཱཡཱཡ སམྦྷཝནྟི. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརེཡྻཾ ཨབྷིབྷུཡྻ ལོཀཾ ཨདྷིཊྛཱཡ མནསཱ. ཝིཔུལེན ཧི མེ མཧགྒཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏོ ཨབྷིབྷུཡྻ ལོཀཾ ཨདྷིཊྛཱཡ མནསཱ ཡེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ མཱནསཱ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱཔི བྱཱཔཱདཱཔི སཱརམྦྷཱཔི ཏེ ན བྷཝིསྶནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ཨཔརིཏྟཉྩ མེ ཙིཏྟཾ བྷཝིསྶཏི ཨཔྤམཱཎཾ སུབྷཱཝིཏ’ནྟི. ཏསྶ ཨེཝཾཔཊིཔནྣསྶ ཏབྦཧུལཝིཧཱརིནོ ཨཱཡཏནེ ཙིཏྟཾ པསཱིདཏི. སམྤསཱདེ སཏི ཨེཏརཧི ཝཱ ཨཱནེཉྫཾ སམཱཔཛྫཏི པཉྙཱཡ ཝཱ ཨདྷིམུཙྩཏི ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ. ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ ཏཾསཾཝཏྟནིཀཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨསྶ ཨཱནེཉྫཱུཔགཾ. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, པཋམཱ ཨཱནེཉྫསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ ཨཀྑཱཡཏི’’.

༦༧. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཡེ ཙ དིཊྛདྷམྨིཀཱ ཀཱམཱ, ཡེ ཙ སམྤརཱཡིཀཱ ཀཱམཱ; ཡཱ ཙ དིཊྛདྷམྨིཀཱ ཀཱམསཉྙཱ, ཡཱ ཙ སམྤརཱཡིཀཱ ཀཱམསཉྙཱ; ཡཾ ཀིཉྩི རཱུཔཾ (སབྦཾ རཱུཔཾ) [( ) ནཏྠི སཱི. པཱི. པོཏྠཀེསུ] ཙཏྟཱརི ཙ མཧཱབྷཱུཏཱནི, ཙཏུནྣཉྩ མཧཱབྷཱུཏཱནཾ ཨུཔཱདཱཡརཱུཔ’ནྟི. ཏསྶ ཨེཝཾཔཊིཔནྣསྶ ཏབྦཧུལཝིཧཱརིནོ ཨཱཡཏནེ ཙིཏྟཾ པསཱིདཏི. སམྤསཱདེ སཏི ཨེཏརཧི ཝཱ ཨཱནེཉྫཾ སམཱཔཛྫཏི པཉྙཱཡ ཝཱ ཨདྷིམུཙྩཏི ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ. ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ ཏཾསཾཝཏྟནིཀཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨསྶ ཨཱནེཉྫཱུཔགཾ. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཏིཡཱ ཨཱནེཉྫསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ ཨཀྑཱཡཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཡེ ཙ དིཊྛདྷམྨིཀཱ ཀཱམཱ, ཡེ ཙ སམྤརཱཡིཀཱ ཀཱམཱ; ཡཱ ཙ དིཊྛདྷམྨིཀཱ ཀཱམསཉྙཱ, ཡཱ ཙ སམྤརཱཡིཀཱ ཀཱམསཉྙཱ; ཡེ ཙ དིཊྛདྷམྨིཀཱ རཱུཔཱ, ཡེ ཙ སམྤརཱཡིཀཱ རཱུཔཱ; ཡཱ ཙ དིཊྛདྷམྨིཀཱ རཱུཔསཉྙཱ, ཡཱ ཙ སམྤརཱཡིཀཱ རཱུཔསཉྙཱ – ཨུབྷཡམེཏཾ ཨནིཙྩཾ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ ནཱལཾ ཨབྷིནནྡིཏུཾ, ནཱལཾ ཨབྷིཝདིཏུཾ, ནཱལཾ ཨཛ྄ཛྷོསིཏུ’ནྟི. ཏསྶ ཨེཝཾཔཊིཔནྣསྶ ཏབྦཧུལཝིཧཱརིནོ ཨཱཡཏནེ ཙིཏྟཾ པསཱིདཏི. སམྤསཱདེ སཏི ཨེཏརཧི ཝཱ ཨཱནེཉྫཾ སམཱཔཛྫཏི པཉྙཱཡ ཝཱ ཨདྷིམུཙྩཏི ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ. ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ ཏཾསཾཝཏྟནིཀཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨསྶ ཨཱནེཉྫཱུཔགཾ. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཏིཡཱ ཨཱནེཉྫསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ ཨཀྑཱཡཏི.

༦༨. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཡེ ཙ དིཊྛདྷམྨིཀཱ ཀཱམཱ, ཡེ ཙ སམྤརཱཡིཀཱ ཀཱམཱ; ཡཱ ཙ དིཊྛདྷམྨིཀཱ ཀཱམསཉྙཱ, ཡཱ ཙ སམྤརཱཡིཀཱ ཀཱམསཉྙཱ; ཡེ ཙ དིཊྛདྷམྨིཀཱ རཱུཔཱ, ཡེ ཙ སམྤརཱཡིཀཱ རཱུཔཱ; ཡཱ ཙ དིཊྛདྷམྨིཀཱ རཱུཔསཉྙཱ, ཡཱ ཙ སམྤརཱཡིཀཱ རཱུཔསཉྙཱ; ཡཱ ཙ ཨཱནེཉྫསཉྙཱ – སབྦཱ སཉྙཱ. ཡཏྠེཏཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི ཨེཏཾ སནྟཾ ཨེཏཾ པཎཱིཏཾ – ཡདིདཾ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏན’ནྟི. ཏསྶ ཨེཝཾཔཊིཔནྣསྶ ཏབྦཧུལཝིཧཱརིནོ ཨཱཡཏནེ ཙིཏྟཾ པསཱིདཏི. སམྤསཱདེ སཏི ཨེཏརཧི ཝཱ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཱཔཛྫཏི པཉྙཱཡ ཝཱ ཨདྷིམུཙྩཏི ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ. ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ ཏཾསཾཝཏྟནིཀཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨསྶ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཱུཔགཾ. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, པཋམཱ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ ཨཀྑཱཡཏི.

༦༩. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨརཉྙགཏོ ཝཱ རུཀྑམཱུལགཏོ ཝཱ སུཉྙཱགཱརགཏོ ཝཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘སུཉྙམིདཾ ཨཏྟེན ཝཱ ཨཏྟནིཡེན ཝཱ’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾཔཊིཔནྣསྶ ཏབྦཧུལཝིཧཱརིནོ ཨཱཡཏནེ ཙིཏྟཾ པསཱིདཏི. སམྤསཱདེ སཏི ཨེཏརཧི ཝཱ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཱཔཛྫཏི པཉྙཱཡ ཝཱ ཨདྷིམུཙྩཏི ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ. ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ ཏཾསཾཝཏྟནིཀཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨསྶ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཱུཔགཾ. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཏིཡཱ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ ཨཀྑཱཡཏི.

༧༠. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ནཱཧཾ ཀྭཙནི [ཀྭཙིནི (སྱཱ. ཀཾ. སཱི. ཨཊྛ.)] ཀསྶཙི ཀིཉྩནཏསྨིཾ [ཀིཉྩནཏསྨི (?)], ན ཙ མམ ཀྭཙནི ཀིསྨིཉྩི ཀིཉྩནཾ ནཏྠཱི’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾཔཊིཔནྣསྶ ཏབྦཧུལཝིཧཱརིནོ ཨཱཡཏནེ ཙིཏྟཾ པསཱིདཏི. སམྤསཱདེ སཏི ཨེཏརཧི ཝཱ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཱཔཛྫཏི པཉྙཱཡ ཝཱ ཨདྷིམུཙྩཏི ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ. ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ ཏཾསཾཝཏྟནིཀཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨསྶ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཱུཔགཾ. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཏིཡཱ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ ཨཀྑཱཡཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཡེ ཙ དིཊྛདྷམྨིཀཱ ཀཱམཱ, ཡེ ཙ སམྤརཱཡིཀཱ ཀཱམཱ; ཡཱ ཙ དིཊྛདྷམྨིཀཱ ཀཱམསཉྙཱ, ཡཱ ཙ སམྤརཱཡིཀཱ ཀཱམསཉྙཱ; ཡེ ཙ དིཊྛདྷམྨིཀཱ རཱུཔཱ, ཡེ ཙ སམྤརཱཡིཀཱ རཱུཔཱ; ཡཱ ཙ དིཊྛདྷམྨིཀཱ རཱུཔསཉྙཱ, ཡཱ ཙ སམྤརཱཡིཀཱ རཱུཔསཉྙཱ; ཡཱ ཙ ཨཱནེཉྫསཉྙཱ, ཡཱ ཙ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཉྙཱ – སབྦཱ སཉྙཱ. ཡཏྠེཏཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི ཨེཏཾ སནྟཾ ཨེཏཾ པཎཱིཏཾ – ཡདིདཾ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏན’ནྟི. ཏསྶ ཨེཝཾཔཊིཔནྣསྶ ཏབྦཧུལཝིཧཱརིནོ ཨཱཡཏནེ ཙིཏྟཾ པསཱིདཏི. སམྤསཱདེ སཏི ཨེཏརཧི ཝཱ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ སམཱཔཛྫཏི པཉྙཱཡ ཝཱ ཨདྷིམུཙྩཏི ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ. ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ ཏཾསཾཝཏྟནིཀཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨསྶ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཱུཔགཾ. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ ཨཀྑཱཡཏཱི’’ཏི.

༧༡. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདྷ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ པཊིཔནྣོ ཧོཏི – ‘ནོ ཙསྶ, ནོ ཙ མེ སིཡཱ; ན བྷཝིསྶཏི, ན མེ བྷཝིསྶཏི; ཡདཏྠི ཡཾ, བྷཱུཏཾ – ཏཾ པཛཧཱམཱི’ཏི. ཨེཝཾ ཨུཔེཀྑཾ པཊིལབྷཏི. པརིནིབྦཱཡེཡྻ ནུ ཁོ སོ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ ན ཝཱ པརིནིབྦཱཡེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ཨཔེཏྠེཀཙྩོ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ པརིནིབྦཱཡེཡྻ, ཨཔེཏྠེཀཙྩོ བྷིཀྑུ ན པརིནིབྦཱཡེཡྻཱ’’ཏི. ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཡེནཔེཏྠེཀཙྩོ བྷིཀྑུ པརིནིབྦཱཡེཡྻ, ཨཔེཏྠེཀཙྩོ བྷིཀྑུ ན པརིནིབྦཱཡེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ པཊིཔནྣོ ཧོཏི – ‘ནོ ཙསྶ, ནོ ཙ མེ སིཡཱ; ན བྷཝིསྶཏི, ན མེ བྷཝིསྶཏི; ཡདཏྠི, ཡཾ བྷཱུཏཾ – ཏཾ པཛཧཱམཱི’ཏི. ཨེཝཾ ཨུཔེཀྑཾ པཊིལབྷཏི. སོ ཏཾ ཨུཔེཀྑཾ ཨབྷིནནྡཏི, ཨབྷིཝདཏི, ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨུཔེཀྑཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཏནྣིསྶིཏཾ ཧོཏི ཝིཉྙཱཎཾ ཏདུཔཱདཱནཾ. སཨུཔཱདཱནོ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ན པརིནིབྦཱཡཏཱི’’ཏི. ‘‘ཀཧཾ པན སོ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ ཨུཔཱདིཡམཱནོ ཨུཔཱདིཡཏཱི’’ཏི? ‘‘ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ, ཨཱནནྡཱ’’ཏི. ‘‘ཨུཔཱདཱནསེཊྛཾ ཀིར སོ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ ཨུཔཱདིཡམཱནོ ཨུཔཱདིཡཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨུཔཱདཱནསེཊྛཉྷི སོ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨུཔཱདིཡམཱནོ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨུཔཱདཱནསེཊྛཉྷེཏཾ, ཨཱནནྡ, ཡདིདཾ – ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ’’.

༧༢. ‘‘ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ པཊིཔནྣོ ཧོཏི – ‘ནོ ཙསྶ, ནོ ཙ མེ སིཡཱ; ན བྷཝིསྶཏི, ན མེ བྷཝིསྶཏི; ཡདཏྠི, ཡཾ བྷཱུཏཾ – ཏཾ པཛཧཱམཱི’ཏི. ཨེཝཾ ཨུཔེཀྑཾ པཊིལབྷཏི. སོ ཏཾ ཨུཔེཀྑཾ ནཱབྷིནནྡཏི, ནཱབྷིཝདཏི, ན ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨུཔེཀྑཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ན ཏནྣིསྶིཏཾ ཧོཏི ཝིཉྙཱཎཾ ན ཏདུཔཱདཱནཾ. ཨནུཔཱདཱནོ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ པརིནིབྦཱཡཏཱི’’ཏི.

༧༣. ‘‘ཨཙྪརིཡཾ, བྷནྟེ, ཨབྦྷུཏཾ, བྷནྟེ! ནིསྶཱཡ ནིསྶཱཡ ཀིར ནོ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ ཨོགྷསྶ ནིཏྠརཎཱ ཨཀྑཱཏཱ. ཀཏམོ པན, བྷནྟེ, ཨརིཡོ ཝིམོཀྑོ’’ཏི? ‘‘ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཡེ ཙ དིཊྛདྷམྨིཀཱ ཀཱམཱ, ཡེ ཙ སམྤརཱཡིཀཱ ཀཱམཱ; ཡཱ ཙ དིཊྛདྷམྨིཀཱ ཀཱམསཉྙཱ, ཡཱ ཙ སམྤརཱཡིཀཱ ཀཱམསཉྙཱ; ཡེ ཙ དིཊྛདྷམྨིཀཱ རཱུཔཱ, ཡེ ཙ སམྤརཱཡིཀཱ རཱུཔཱ; ཡཱ ཙ དིཊྛདྷམྨིཀཱ རཱུཔསཉྙཱ, ཡཱ ཙ སམྤརཱཡིཀཱ རཱུཔསཉྙཱ; ཡཱ ཙ ཨཱནེཉྫསཉྙཱ, ཡཱ ཙ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཉྙཱ, ཡཱ ཙ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནསཉྙཱ – ཨེས སཀྐཱཡོ ཡཱཝཏཱ སཀྐཱཡོ. ཨེཏཾ ཨམཏཾ ཡདིདཾ ཨནུཔཱདཱ ཙིཏྟསྶ ཝིམོཀྑོ. ཨིཏི, ཁོ, ཨཱནནྡ, དེསིཏཱ མཡཱ ཨཱནེཉྫསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ, དེསིཏཱ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ, དེསིཏཱ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ, དེསིཏཱ ནིསྶཱཡ ནིསྶཱཡ ཨོགྷསྶ ནིཏྠརཎཱ, དེསིཏོ ཨརིཡོ ཝིམོཀྑོ. ཡཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, སཏྠཱརཱ ཀརཎཱིཡཾ སཱཝཀཱནཾ ཧིཏེསིནཱ ཨནུཀམྤཀེན ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀཏཾ ཝོ ཏཾ མཡཱ. ཨེཏཱནི, ཨཱནནྡ, རུཀྑམཱུལཱནི, ཨེཏཱནི སུཉྙཱགཱརཱནི. ཛྷཱཡཐཱནནྡ, མཱ པམཱདཏྠ, མཱ པཙྪཱ ཝིཔྤཊིསཱརིནོ ཨཧུཝཏྠ. ཨཡཾ ཝོ ཨམྷཱཀཾ ཨནུསཱསནཱི’’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

ཨཱནེཉྫསཔྤཱཡསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཚཊྛཾ.

༧. གཎཀམོགྒལླཱནསུཏྟཾ

༧༤. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི པུབྦཱརཱམེ མིགཱརམཱཏུཔཱསཱདེ. ཨཐ ཁོ གཎཀམོགྒལླཱནོ [གཎཀམོགྒལཱནོ (ཀ.)] བྲཱཧྨཎོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ གཎཀམོགྒལླཱནོ བྲཱཧྨཎོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷོ གོཏམ, ཨིམསྶ མིགཱརམཱཏུཔཱསཱདསྶ དིསྶཏི ཨནུཔུབྦསིཀྑཱ ཨནུཔུབྦཀིརིཡཱ ཨནུཔུབྦཔཊིཔདཱ ཡདིདཾ – ཡཱཝ པཙྪིམསོཔཱནཀལེ༹ཝརཱः ཨིམེསམྤི ཧི, བྷོ གོཏམ, བྲཱཧྨཎཱནཾ དིསྶཏི ཨནུཔུབྦསིཀྑཱ ཨནུཔུབྦཀིརིཡཱ ཨནུཔུབྦཔཊིཔདཱ ཡདིདཾ – ཨཛ྄ཛྷེནེः ཨིམེསམྤི ཧི, བྷོ གོཏམ, ཨིསྶཱསཱནཾ དིསྶཏི ཨནུཔུབྦསིཀྑཱ ཨནུཔུབྦཀིརིཡཱ ཨནུཔུབྦཔཊིཔདཱ ཡདིདཾ – ཨིསྶཏྠེ [ཨིསྶཏྟེ (ཀ.)]. ཨམྷཱཀམྤི ཧི, བྷོ གོཏམ, གཎཀཱནཾ གཎནཱཛཱིཝཱནཾ དིསྶཏི ཨནུཔུབྦསིཀྑཱ ཨནུཔུབྦཀིརིཡཱ ཨནུཔུབྦཔཊིཔདཱ ཡདིདཾ – སངྑཱནེ. མཡཉྷི, བྷོ གོཏམ, ཨནྟེཝཱསིཾ ལབྷིཏྭཱ པཋམཾ ཨེཝཾ གཎཱཔེམ – ‘ཨེཀཾ ཨེཀཀཾ, དྭེ དུཀཱ, ཏཱིཎི ཏིཀཱ, ཙཏྟཱརི ཙཏུཀྐཱ, པཉྩ པཉྩཀཱ, ཚ ཚཀྐཱ, སཏྟ སཏྟཀཱ, ཨཊྛ ཨཊྛཀཱ, ནཝ ནཝཀཱ, དས དསཀཱ’ཏི; སཏམྤི མཡཾ, བྷོ གོཏམ, གཎཱཔེམ, བྷིཡྻོཔི གཎཱཔེམ. སཀྐཱ ནུ ཁོ, བྷོ གོཏམ, ཨིམསྨིམྤི དྷམྨཝིནཡེ ཨེཝམེཝ ཨནུཔུབྦསིཀྑཱ ཨནུཔུབྦཀིརིཡཱ ཨནུཔུབྦཔཊིཔདཱ པཉྙཔེཏུ’’ནྟི?

༧༥. ‘‘སཀྐཱ, བྲཱཧྨཎ, ཨིམསྨིམྤི དྷམྨཝིནཡེ ཨནུཔུབྦསིཀྑཱ ཨནུཔུབྦཀིརིཡཱ ཨནུཔུབྦཔཊིཔདཱ པཉྙཔེཏུཾ. སེཡྻཐཱཔི, བྲཱཧྨཎ, དཀྑོ ཨསྶདམྨཀོ བྷདྡཾ ཨསྶཱཛཱནཱིཡཾ ལབྷིཏྭཱ པཋམེནེཝ མུཁཱདྷཱནེ ཀཱརཎཾ ཀཱརེཏི, ཨཐ ཨུཏྟརིཾ ཀཱརཎཾ ཀཱརེཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཏཐཱགཏོ པུརིསདམྨཾ ལབྷིཏྭཱ པཋམཾ ཨེཝཾ ཝིནེཏི – ‘ཨེཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, སཱིལཝཱ ཧོཧི, པཱཏིམོཀྑསཾཝརསཾཝུཏོ ཝིཧརཱཧི ཨཱཙཱརགོཙརསམྤནྣོ ཨཎུམཏྟེསུ ཝཛྫེསུ བྷཡདསྶཱཝཱི, སམཱདཱཡ སིཀྑསྶུ སིཀྑཱཔདེསཱུ’’’ཏི.

‘‘ཡཏོ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, བྷིཀྑུ སཱིལཝཱ ཧོཏི, པཱཏིམོཀྑསཾཝརསཾཝུཏོ ཝིཧརཏི ཨཱཙཱརགོཙརསམྤནྣོ ཨཎུམཏྟེསུ ཝཛྫེསུ བྷཡདསྶཱཝཱི, སམཱདཱཡ སིཀྑཏི སིཀྑཱཔདེསུ, ཏམེནཾ ཏཐཱགཏོ ཨུཏྟརིཾ ཝིནེཏི – ‘ཨེཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརོ ཧོཧི, ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ མཱ ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཧོཧི མཱནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཱཧི; རཀྑཱཧི ཙཀྑུནྡྲིཡཾ, ཙཀྑུནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཱཧི. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ…པེ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ…པེ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ…པེ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ མཱ ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཧོཧི མཱནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ མནིནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཱཧི; རཀྑཱཧི མནིནྡྲིཡཾ, མནིནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཱཧཱི’’’ཏི.

‘‘ཡཏོ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, བྷིཀྑུ ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརོ ཧོཏི, ཏམེནཾ ཏཐཱགཏོ ཨུཏྟརིཾ ཝིནེཏི – ‘ཨེཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, བྷོཛནེ མཏྟཉྙཱུ ཧོཧི. པཊིསངྑཱ ཡོནིསོ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེཡྻཱསི – ནེཝ དཝཱཡ ན མདཱཡ ན མཎྜནཱཡ ན ཝིབྷཱུསནཱཡ, ཡཱཝདེཝ ཨིམསྶ ཀཱཡསྶ ཋིཏིཡཱ ཡཱཔནཱཡ ཝིཧིཾསཱུཔརཏིཡཱ བྲཧྨཙརིཡཱནུགྒཧཱཡ – ཨིཏི པུརཱཎཉྩ ཝེདནཾ པཊིཧངྑཱམི, ནཝཉྩ ཝེདནཾ ན ཨུཔྤཱདེསྶཱམི, ཡཱཏྲཱ ཙ མེ བྷཝིསྶཏི ཨནཝཛྫཏཱ ཙ ཕཱསུཝིཧཱརོ ཙཱ’’’ཏི.

‘‘ཡཏོ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, བྷིཀྑུ བྷོཛནེ མཏྟཉྙཱུ ཧོཏི, ཏམེནཾ ཏཐཱགཏོ ཨུཏྟརིཾ ཝིནེཏི – ‘ཨེཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, ཛཱགརིཡཾ ཨནུཡུཏྟོ ཝིཧརཱཧི, དིཝསཾ ཙངྐམེན ནིསཛྫཱཡ ཨཱཝརཎཱིཡེཧི དྷམྨེཧི ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཧི, རཏྟིཡཱ པཋམཾ ཡཱམཾ ཙངྐམེན ནིསཛྫཱཡ ཨཱཝརཎཱིཡེཧི དྷམྨེཧི ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཧི, རཏྟིཡཱ མཛ྄ཛྷིམཾ ཡཱམཾ དཀྑིཎེན པསྶེན སཱིཧསེཡྻཾ ཀཔྤེཡྻཱསི པཱདེ པཱདཾ ཨཙྩཱདྷཱཡ སཏོ སམྤཛཱནོ ཨུཊྛཱནསཉྙཾ མནསིཀརིཏྭཱ, རཏྟིཡཱ པཙྪིམཾ ཡཱམཾ པཙྩུཊྛཱཡ ཙངྐམེན ནིསཛྫཱཡ ཨཱཝརཎཱིཡེཧི དྷམྨེཧི ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཧཱི’’’ཏི.

‘‘ཡཏོ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, བྷིཀྑུ ཛཱགརིཡཾ ཨནུཡུཏྟོ ཧོཏི, ཏམེནཾ ཏཐཱགཏོ ཨུཏྟརིཾ ཝིནེཏི – ‘ཨེཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, སཏིསམྤཛཉྙེན སམནྣཱགཏོ ཧོཧི, ཨབྷིཀྐནྟེ པཊིཀྐནྟེ སམྤཛཱནཀཱརཱི, ཨཱལོཀིཏེ ཝིལོཀིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི, སམིཉྫིཏེ པསཱརིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི, སངྒྷཱཊིཔཏྟཙཱིཝརདྷཱརཎེ སམྤཛཱནཀཱརཱི, ཨསིཏེ པཱིཏེ ཁཱཡིཏེ སཱཡིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི, ཨུཙྩཱརཔསྶཱཝཀམྨེ སམྤཛཱནཀཱརཱི, གཏེ ཋིཏེ ནིསིནྣེ སུཏྟེ ཛཱགརིཏེ བྷཱསིཏེ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེ སམྤཛཱནཀཱརཱི’’’ཏི.

‘‘ཡཏོ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, བྷིཀྑུ སཏིསམྤཛཉྙེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, ཏམེནཾ ཏཐཱགཏོ ཨུཏྟརིཾ ཝིནེཏི – ‘ཨེཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, ཝིཝིཏྟཾ སེནཱསནཾ བྷཛཱཧི ཨརཉྙཾ རུཀྑམཱུལཾ པབྦཏཾ ཀནྡརཾ གིརིགུཧཾ སུསཱནཾ ཝནཔཏྠཾ ཨབྦྷོཀཱསཾ པལཱལཔུཉྫ’ནྟི. སོ ཝིཝིཏྟཾ སེནཱསནཾ བྷཛཏི ཨརཉྙཾ རུཀྑམཱུལཾ པབྦཏཾ ཀནྡརཾ གིརིགུཧཾ སུསཱནཾ ཝནཔྤཏྠཾ ཨབྦྷོཀཱསཾ པལཱལཔུཉྫཾ. སོ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ ནིསཱིདཏི པལླངྐཾ ཨཱབྷུཛིཏྭཱ, ཨུཛུཾ ཀཱཡཾ པཎིདྷཱཡ, པརིམུཁཾ སཏིཾ ཨུཔཊྛཔེཏྭཱ. སོ ཨབྷིཛ྄ཛྷཾ ལོཀེ པཧཱཡ ཝིགཏཱབྷིཛ྄ཛྷེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི, ཨབྷིཛ྄ཛྷཱཡ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི; བྱཱཔཱདཔདོསཾ པཧཱཡ ཨབྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཝིཧརཏི སབྦཔཱཎབྷཱུཏཧིཏཱནུཀམྤཱི, བྱཱཔཱདཔདོསཱ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི; ཐིནམིདྡྷཾ [ཐཱིནམིདྡྷཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] པཧཱཡ ཝིགཏཐིནམིདྡྷོ ཝིཧརཏི ཨཱལོཀསཉྙཱི སཏོ སམྤཛཱནོ, ཐིནམིདྡྷཱ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི; ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩཾ པཧཱཡ ཨནུདྡྷཏོ ཝིཧརཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱུཔསནྟཙིཏྟོ, ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩཱ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི; ཝིཙིཀིཙྪཾ པཧཱཡ ཏིཎྞཝིཙིཀིཙྪོ ཝིཧརཏི ཨཀཐཾཀཐཱི ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ, ཝིཙིཀིཙྪཱཡ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི.

༧༦. ‘‘སོ ཨིམེ པཉྩ ནཱིཝརཎེ པཧཱཡ ཙེཏསོ ཨུཔཀྐིལེསེ པཉྙཱཡ དུབྦལཱིཀརཎེ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ…པེ… དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ… ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ… ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི.

‘‘ཡེ ཁོ ཏེ, བྲཱཧྨཎ, བྷིཀྑཱུ སེཀྑཱ [སེཁཱ (སབྦཏྠ)] ཨཔཏྟམཱནསཱ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ པཏྠཡམཱནཱ ཝིཧརནྟི ཏེསུ མེ ཨཡཾ ཨེཝརཱུཔཱི ཨནུསཱསནཱི ཧོཏི. ཡེ པན ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨརཧནྟོ ཁཱིཎཱསཝཱ ཝུསིཏཝནྟོ ཀཏཀརཎཱིཡཱ ཨོཧིཏབྷཱརཱ ཨནུཔྤཏྟསདཏྠཱ པརིཀྑཱིཎབྷཝསཾཡོཛནཱ སམྨདཉྙཱ ཝིམུཏྟཱ ཏེསཾ ཨིམེ དྷམྨཱ དིཊྛདྷམྨསུཁཝིཧཱརཱཡ ཙེཝ སཾཝཏྟནྟི, སཏིསམྤཛཉྙཱཡ ཙཱ’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, གཎཀམོགྒལླཱནོ བྲཱཧྨཎོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ བྷོཏོ གོཏམསྶ སཱཝཀཱ བྷོཏཱ གོཏམེན ཨེཝཾ ཨོཝདཱིཡམཱནཱ ཨེཝཾ ཨནུསཱསཱིཡམཱནཱ སབྦེ ཨཙྩནྟཾ ནིཊྛཾ ནིབྦཱནཾ ཨཱརཱདྷེནྟི ཨུདཱཧུ ཨེཀཙྩེ ནཱརཱདྷེནྟཱི’’ཏི? ‘‘ཨཔྤེཀཙྩེ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, མམ སཱཝཀཱ མཡཱ ཨེཝཾ ཨོཝདཱིཡམཱནཱ ཨེཝཾ ཨནུསཱསཱིཡམཱནཱ ཨཙྩནྟཾ ནིཊྛཾ ནིབྦཱནཾ ཨཱརཱདྷེནྟི, ཨེཀཙྩེ ནཱརཱདྷེནྟཱི’’ཏི.

‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ གོཏམ, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཡཾ ཏིཊྛཏེཝ ནིབྦཱནཾ, ཏིཊྛཏི ནིབྦཱནགཱམཱི མགྒོ, ཏིཊྛཏི བྷཝཾ གོཏམོ སམཱདཔེཏཱ; ཨཐ ཙ པན བྷོཏོ གོཏམསྶ སཱཝཀཱ བྷོཏཱ གོཏམེན ཨེཝཾ ཨོཝདཱིཡམཱནཱ ཨེཝཾ ཨནུསཱསཱིཡམཱནཱ ཨཔྤེཀཙྩེ ཨཙྩནྟཾ ནིཊྛཾ ནིབྦཱནཾ ཨཱརཱདྷེནྟི, ཨེཀཙྩེ ནཱརཱདྷེནྟཱི’’ཏི?

༧༧. ‘‘ཏེན ཧི, བྲཱཧྨཎ, ཏཾཡེཝེཏྠ པཊིཔུཙྪིསྶཱམི. ཡཐཱ ཏེ ཁམེཡྻ ཏཐཱ ནཾ བྱཱཀརེཡྻཱསི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, བྲཱཧྨཎ, ཀུསལོ ཏྭཾ རཱཛགཧགཱམིསྶ མགྒསྶཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷོ, ཀུསལོ ཨཧཾ རཱཛགཧགཱམིསྶ མགྒསྶཱ’’ཏི. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, བྲཱཧྨཎ, ཨིདྷ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ རཱཛགཧཾ གནྟུཀཱམོ. སོ ཏཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨིཙྪཱམཧཾ, བྷནྟེ, རཱཛགཧཾ གནྟུཾ; ཏསྶ མེ རཱཛགཧསྶ མགྒཾ ཨུཔདིསཱ’ཏི. ཏམེནཾ ཏྭཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻཱསི – ‘ཨེཧམྦྷོ [ཨེཝཾ བྷོ (སཱི. པཱི.)] པུརིས, ཨཡཾ མགྒོ རཱཛགཧཾ གཙྪཏི. ཏེན མུཧུཏྟཾ གཙྪ, ཏེན མུཧུཏྟཾ གནྟྭཱ དཀྑིསྶསི ཨམུཀཾ ནཱམ གཱམཾ, ཏེན མུཧུཏྟཾ གཙྪ, ཏེན མུཧུཏྟཾ གནྟྭཱ དཀྑིསྶསི ཨམུཀཾ ནཱམ ནིགམཾ; ཏེན མུཧུཏྟཾ གཙྪ, ཏེན མུཧུཏྟཾ གནྟྭཱ དཀྑིསྶསི རཱཛགཧསྶ ཨཱརཱམརཱམཎེཡྻཀཾ ཝནརཱམཎེཡྻཀཾ བྷཱུམིརཱམཎེཡྻཀཾ པོཀྑརཎཱིརཱམཎེཡྻཀ’ནྟི. སོ ཏཡཱ ཨེཝཾ ཨོཝདཱིཡམཱནོ ཨེཝཾ ཨནུསཱསཱིཡམཱནོ ཨུམྨགྒཾ གཧེཏྭཱ པཙྪཱམུཁོ གཙྪེཡྻ. ཨཐ དུཏིཡོ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ རཱཛགཧཾ གནྟུཀཱམོ. སོ ཏཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨིཙྪཱམཧཾ, བྷནྟེ, རཱཛགཧཾ གནྟུཾ; ཏསྶ མེ རཱཛགཧསྶ མགྒཾ ཨུཔདིསཱ’ཏི. ཏམེནཾ ཏྭཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻཱསི – ‘ཨེཧམྦྷོ པུརིས, ཨཡཾ མགྒོ རཱཛགཧཾ གཙྪཏི. ཏེན མུཧུཏྟཾ གཙྪ, ཏེན མུཧུཏྟཾ གནྟྭཱ དཀྑིསྶསི ཨམུཀཾ ནཱམ གཱམཾ; ཏེན མུཧུཏྟཾ གཙྪ, ཏེན མུཧུཏྟཾ གནྟྭཱ དཀྑིསྶསི ཨམུཀཾ ནཱམ ནིགམཾ; ཏེན མུཧུཏྟཾ གཙྪ, ཏེན མུཧུཏྟཾ གནྟྭཱ དཀྑིསྶསི རཱཛགཧསྶ ཨཱརཱམརཱམཎེཡྻཀཾ ཝནརཱམཎེཡྻཀཾ བྷཱུམིརཱམཎེཡྻཀཾ པོཀྑརཎཱིརཱམཎེཡྻཀ’ནྟི. སོ ཏཡཱ ཨེཝཾ ཨོཝདཱིཡམཱནོ ཨེཝཾ ཨནུསཱསཱིཡམཱནོ སོཏྠིནཱ རཱཛགཧཾ གཙྪེཡྻ. ཀོ ནུ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཡཾ ཏིཊྛཏེཝ རཱཛགཧཾ, ཏིཊྛཏི རཱཛགཧགཱམཱི མགྒོ, ཏིཊྛསི ཏྭཾ སམཱདཔེཏཱ; ཨཐ ཙ པན ཏཡཱ ཨེཝཾ ཨོཝདཱིཡམཱནོ ཨེཝཾ ཨནུསཱསཱིཡམཱནོ ཨེཀོ པུརིསོ ཨུམྨགྒཾ གཧེཏྭཱ པཙྪཱམུཁོ གཙྪེཡྻ, ཨེཀོ སོཏྠིནཱ རཱཛགཧཾ གཙྪེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཏྠ ཀྱཱཧཾ, བྷོ གོཏམ, ཀརོམི? མགྒཀྑཱཡཱིཧཾ, བྷོ གོཏམཱ’’ཏི.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཏིཊྛཏེཝ ནིབྦཱནཾ, ཏིཊྛཏི ནིབྦཱནགཱམཱི མགྒོ, ཏིཊྛཱམཧཾ སམཱདཔེཏཱ; ཨཐ ཙ པན མམ སཱཝཀཱ མཡཱ ཨེཝཾ ཨོཝདཱིཡམཱནཱ ཨེཝཾ ཨནུསཱསཱིཡམཱནཱ ཨཔྤེཀཙྩེ ཨཙྩནྟཾ ནིཊྛཾ ནིབྦཱནཾ ཨཱརཱདྷེནྟི, ཨེཀཙྩེ ནཱརཱདྷེནྟི. ཨེཏྠ ཀྱཱཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཀརོམི? མགྒཀྑཱཡཱིཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཏཐཱགཏོ’’ཏི.

༧༨. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, གཎཀམོགྒལླཱནོ བྲཱཧྨཎོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡེམེ, བྷོ གོཏམ, པུགྒལཱ ཨསྶདྡྷཱ ཛཱིཝིཀཏྠཱ ན སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏཱ སཋཱ མཱཡཱཝིནོ ཀེཏབིནོ [ཀེཊུབྷིནོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨུདྡྷཏཱ ཨུནྣལཱ༹ ཙཔལཱ མུཁརཱ ཝིཀིཎྞཝཱཙཱ ཨིནྡྲིཡེསུ ཨགུཏྟདྭཱརཱ བྷོཛནེ ཨམཏྟཉྙུནོ ཛཱགརིཡཾ ཨནནུཡུཏྟཱ སཱམཉྙེ ཨནཔེཀྑཝནྟོ སིཀྑཱཡ ན ཏིབྦགཱརཝཱ བཱཧུལིཀཱ [བཱཧུལླིཀཱ (སྱཱ. ཀཾ.)] སཱཐལིཀཱ ཨོཀྐམནེ པུབྦངྒམཱ པཝིཝེཀེ ནིཀྑིཏྟདྷུརཱ ཀུསཱིཏཱ ཧཱིནཝཱིརིཡཱ མུཊྛསྶཏིནོ ཨསམྤཛཱནཱ ཨསམཱཧིཏཱ ཝིབྦྷནྟཙིཏྟཱ དུཔྤཉྙཱ ཨེལ༹མཱུགཱ, ན ཏེཧི བྷཝཾ གོཏམོ སདྡྷིཾ སཾཝསཏི’’.

‘‘ཡེ པན ཏེ ཀུལཔུཏྟཱ སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏཱ ཨསཋཱ ཨམཱཡཱཝིནོ ཨཀེཏབིནོ ཨནུདྡྷཏཱ ཨནུནྣལཱ༹ ཨཙཔལཱ ཨམུཁརཱ ཨཝིཀིཎྞཝཱཙཱ ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརཱ བྷོཛནེ མཏྟཉྙུནོ ཛཱགརིཡཾ ཨནུཡུཏྟཱ སཱམཉྙེ ཨཔེཀྑཝནྟོ སིཀྑཱཡ ཏིབྦགཱརཝཱ ནབཱཧུལིཀཱ ནསཱཐལིཀཱ ཨོཀྐམནེ ནིཀྑིཏྟདྷུརཱ པཝིཝེཀེ པུབྦངྒམཱ ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡཱ པཧིཏཏྟཱ ཨུཔཊྛིཏསྶཏིནོ སམྤཛཱནཱ སམཱཧིཏཱ ཨེཀགྒཙིཏྟཱ པཉྙཝནྟོ ཨནེལ༹མཱུགཱ, ཏེཧི བྷཝཾ གོཏམོ སདྡྷིཾ སཾཝསཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷོ གོཏམ, ཡེ ཀེཙི མཱུལགནྡྷཱ, ཀཱལཱནུསཱརི ཏེསཾ ཨགྒམཀྑཱཡཏི; ཡེ ཀེཙི སཱརགནྡྷཱ, ལོཧིཏཙནྡནཾ ཏེསཾ ཨགྒམཀྑཱཡཏི; ཡེ ཀེཙི པུཔྥགནྡྷཱ, ཝསྶིཀཾ ཏེསཾ ཨགྒམཀྑཱཡཏི; ཨེཝམེཝ བྷོཏོ གོཏམསྶ ཨོཝཱདོ པརམཛྫདྷམྨེསུ.

‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ གོཏམ, ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ གོཏམ! སེཡྻཐཱཔི, བྷོ གོཏམ, ནིཀྐུཛྫིཏཾ ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ, པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ཝིཝརེཡྻ, མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ – ‘ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱི’ཏི; ཨེཝམེཝཾ བྷོཏཱ གོཏམེན ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེསཱཧཾ བྷཝནྟཾ གོཏམཾ སརཎཾ གཙྪཱམི དྷམྨཉྩ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ. ཨུཔཱསཀཾ མཾ བྷཝཾ གོཏམོ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི.

གཎཀམོགྒལླཱནསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ སཏྟམཾ.

༨. གོཔཀམོགྒལླཱནསུཏྟཾ

༧༩. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ ཨཙིརཔརིནིབྦུཏེ བྷགཝཏི. ཏེན ཁོ པན སམཡེན རཱཛཱ མཱགདྷོ ཨཛཱཏསཏྟུ ཝེདེཧིཔུཏྟོ རཱཛགཧཾ པཊིསངྑཱརཱཔེཏི རཉྙོ པཛྫོཏསྶ ཨཱསངྐམཱནོ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ རཱཛགཧཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨཏིཔྤགོ ཁོ ཏཱཝ རཱཛགཧེ པིཎྜཱཡ ཙརིཏུཾ. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཡེན གོཔཀམོགྒལླཱནསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཀམྨནྟོ, ཡེན གོཔཀམོགྒལླཱནོ བྲཱཧྨཎོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻ’’ནྟི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡེན གོཔཀམོགྒལླཱནསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཀམྨནྟོ, ཡེན གོཔཀམོགྒལླཱནོ བྲཱཧྨཎོ ཏེནུཔསངྐམི. ཨདྡསཱ ཁོ གོཔཀམོགྒལླཱནོ བྲཱཧྨཎོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ. དིསྭཱན ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨེཏུ ཁོ བྷཝཾ ཨཱནནྡོ. སྭཱགཏཾ བྷོཏོ ཨཱནནྡསྶ. ཙིརསྶཾ ཁོ བྷཝཾ ཨཱནནྡོ ཨིམཾ པརིཡཱཡམཀཱསི ཡདིདཾ ཨིདྷཱགམནཱཡ. ནིསཱིདཏུ བྷཝཾ ཨཱནནྡོ, ཨིདམཱསནཾ པཉྙཏྟ’’ནྟི. ནིསཱིདི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ. གོཔཀམོགྒལླཱནོཔི ཁོ བྲཱཧྨཎོ ཨཉྙཏརཾ ནཱིཙཾ ཨཱསནཾ གཧེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ གོཔཀམོགྒལླཱནོ བྲཱཧྨཎོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷོ ཨཱནནྡ, ཨེཀབྷིཀྑུཔི ཏེཧི དྷམྨེཧི སབྦེནསབྦཾ སབྦཐཱསབྦཾ སམནྣཱགཏོ ཡེཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ སོ བྷཝཾ གོཏམོ ཨཧོསི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ’’ཏི? ‘‘ནཏྠི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀབྷིཀྑུཔི ཏེཧི དྷམྨེཧི སབྦེནསབྦཾ སབྦཐཱསབྦཾ སམནྣཱགཏོ ཡེཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ སོ བྷགཝཱ ཨཧོསི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ. སོ ཧི, བྲཱཧྨཎ, བྷགཝཱ ཨནུཔྤནྣསྶ མགྒསྶ ཨུཔྤཱདེཏཱ, ཨསཉྫཱཏསྶ མགྒསྶ སཉྫནེཏཱ, ཨནཀྑཱཏསྶ མགྒསྶ ཨཀྑཱཏཱ, མགྒཉྙཱུ, མགྒཝིདཱུ, མགྒཀོཝིདོ; མགྒཱནུགཱ ཙ པན ཨེཏརཧི སཱཝཀཱ ཝིཧརནྟི པཙྪཱ སམནྣཱགཏཱ’’ཏི. ཨཡཉྩ ཧིདཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ གོཔཀམོགྒལླཱནེན བྲཱཧྨཎེན སདྡྷིཾ ཨནྟརཱཀཐཱ ཝིཔྤཀཏཱ ཨཧོསི.

ཨཐ ཁོ ཝསྶཀཱརོ བྲཱཧྨཎོ མགདྷམཧཱམཏྟོ རཱཛགཧེ ཀམྨནྟེ ཨནུསཉྙཱཡམཱནོ ཡེན གོཔཀམོགྒལླཱནསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཀམྨནྟོ, ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཨཱནནྡེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཝསྶཀཱརོ བྲཱཧྨཎོ མགདྷམཧཱམཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཱཡནུཏྠ, བྷོ ཨཱནནྡ, ཨེཏརཧི ཀཐཱཡ སནྣིསིནྣཱ, ཀཱ ཙ པན ཝོ ཨནྟརཱཀཐཱ ཝིཔྤཀཏཱ’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ མཾ, བྲཱཧྨཎ, གོཔཀམོགྒལླཱནོ བྲཱཧྨཎོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷོ ཨཱནནྡ, ཨེཀབྷིཀྑུཔི ཏེཧི དྷམྨེཧི སབྦེནསབྦཾ སབྦཐཱསབྦཾ སམནྣཱགཏོ ཡེཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ སོ བྷཝཾ གོཏམོ ཨཧོསི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཨཧཾ, བྲཱཧྨཎ, གོཔཀམོགྒལླཱནཾ བྲཱཧྨཎཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ནཏྠི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀབྷིཀྑུཔི ཏེཧི དྷམྨེཧི སབྦེནསབྦཾ སབྦཐཱསབྦཾ སམནྣཱགཏོ ཡེཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ སོ བྷགཝཱ ཨཧོསི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ. སོ ཧི, བྲཱཧྨཎ, བྷགཝཱ ཨནུཔྤནྣསྶ མགྒསྶ ཨུཔྤཱདེཏཱ, ཨསཉྫཱཏསྶ མགྒསྶ སཉྫནེཏཱ, ཨནཀྑཱཏསྶ མགྒསྶ ཨཀྑཱཏཱ, མགྒཉྙཱུ, མགྒཝིདཱུ, མགྒཀོཝིདོ; མགྒཱནུགཱ ཙ པན ཨེཏརཧི སཱཝཀཱ ཝིཧརནྟི པཙྪཱ སམནྣཱགཏཱ’ཏི. ཨཡཾ ཁོ ནོ, བྲཱཧྨཎ, གོཔཀམོགྒལླཱནེན བྲཱཧྨཎེན སདྡྷིཾ ཨནྟརཱཀཐཱ ཝིཔྤཀཏཱ. ཨཐ ཏྭཾ ཨནུཔྤཏྟོ’’ཏི.

༨༠. ‘‘ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷོ ཨཱནནྡ, ཨེཀབྷིཀྑུཔི ཏེན བྷོཏཱ གོཏམེན ཋཔིཏོ – ‘ཨཡཾ ཝོ མམཙྩཡེན པཊིསརཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི, ཡཾ ཏུམྷེ ཨེཏརཧི པཊིཔཱདེཡྻཱཐཱ’’ཏི [པཊིདྷཱཝེཡྻཱཐཱཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)]? ‘‘ནཏྠི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀབྷིཀྑུཔི ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཋཔིཏོ – ‘ཨཡཾ ཝོ མམཙྩཡེན པཊིསརཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི, ཡཾ མཡཾ ཨེཏརཧི པཊིཔཱདེཡྻཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པན, བྷོ ཨཱནནྡ, ཨེཀབྷིཀྑུཔི སངྒྷེན སམྨཏོ, སམྦཧུལེཧི ཐེརེཧི བྷིཀྑཱུཧི ཋཔིཏོ – ‘ཨཡཾ ནོ བྷགཝཏོ ཨཙྩཡེན པཊིསརཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི, ཡཾ ཏུམྷེ ཨེཏརཧི པཊིཔཱདེཡྻཱཐཱ’’ཏི? ‘‘ནཏྠི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀབྷིཀྑུཔི སངྒྷེན སམྨཏོ, སམྦཧུལེཧི ཐེརེཧི བྷིཀྑཱུཧི ཋཔིཏོ – ‘ཨཡཾ ནོ བྷགཝཏོ ཨཙྩཡེན པཊིསརཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི, ཡཾ མཡཾ ཨེཏརཧི པཊིཔཱདེཡྻཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ ཨཔྤཊིསརཎེ ཙ པན, བྷོ ཨཱནནྡ, ཀོ ཧེཏུ སཱམགྒིཡཱ’’ཏི? ‘‘ན ཁོ མཡཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨཔྤཊིསརཎཱ; སཔྤཊིསརཎཱ མཡཾ, བྲཱཧྨཎ; དྷམྨཔྤཊིསརཎཱ’’ཏི.

‘‘‘ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷོ ཨཱནནྡ, ཨེཀབྷིཀྑུཔི ཏེན བྷོཏཱ གོཏམེན ཋཔིཏོ – ཨཡཾ ཝོ མམཙྩཡེན པཊིསརཎཾ བྷཝིསྶཏཱིཏི, ཡཾ ཏུམྷེ ཨེཏརཧི པཊིཔཱདེཡྻཱཐཱ’ཏི – ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ ‘ནཏྠི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀབྷིཀྑུཔི ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཋཔིཏོ – ཨཡཾ ཝོ མམཙྩཡེན པཊིསརཎཾ བྷཝིསྶཏཱིཏི, ཡཾ མཡཾ ཨེཏརཧི པཊིཔཱདེཡྻཱམཱ’ཏི ཝདེསི; ‘ཨཏྠི པན, བྷོ ཨཱནནྡ, ཨེཀབྷིཀྑུཔི སངྒྷེན སམྨཏོ, སམྦཧུལེཧི ཐེརེཧི བྷིཀྑཱུཧི ཋཔིཏོ – ཨཡཾ ནོ བྷགཝཏོ ཨཙྩཡེན པཊིསརཎཾ བྷཝིསྶཏཱིཏི, ཡཾ ཏུམྷེ ཨེཏརཧི པཊིཔཱདེཡྻཱཐཱ’ཏི – ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ ‘ནཏྠི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀབྷིཀྑུཔི སངྒྷེན སམྨཏོ, སམྦཧུལེཧི ཐེརེཧི བྷིཀྑཱུཧི ཋཔིཏོ – ཨཡཾ ནོ བྷགཝཏོ ཨཙྩཡེན པཊིསརཎཾ བྷཝིསྶཏཱིཏི, ཡཾ མཡཾ ཨེཏརཧི པཊིཔཱདེཡྻཱམཱ’ཏི – ཝདེསི; ‘ཨེཝཾ ཨཔྤཊིསརཎེ ཙ པན, བྷོ ཨཱནནྡ, ཀོ ཧེཏུ སཱམགྒིཡཱ’ཏི ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ ‘ན ཁོ མཡཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨཔྤཊིསརཎཱ; སཔྤཊིསརཎཱ མཡཾ, བྲཱཧྨཎ; དྷམྨཔྤཊིསརཎཱ’ཏི ཝདེསི. ཨིམསྶ པན, བྷོ ཨཱནནྡ, བྷཱསིཏསྶ ཀཐཾ ཨཏྠོ དཊྛབྦོ’’ཏི?

༨༡. ‘‘ཨཏྠི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན བྷིཀྑཱུནཾ སིཀྑཱཔདཾ པཉྙཏྟཾ, པཱཏིམོཀྑཾ ཨུདྡིཊྛཾ. ཏེ མཡཾ ཏདཧུཔོསཐེ ཡཱཝཏིཀཱ ཨེཀཾ གཱམཁེཏྟཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཱམ ཏེ སབྦེ ཨེཀཛ྄ཛྷཾ སནྣིཔཏཱམ; སནྣིཔཏིཏྭཱ ཡསྶ ཏཾ པཝཏྟཏི ཏཾ ཨཛ྄ཛྷེསཱམ. ཏསྨིཾ ཙེ བྷཉྙམཱནེ ཧོཏི བྷིཀྑུསྶ ཨཱཔཏྟི ཧོཏི ཝཱིཏིཀྐམོ ཏཾ མཡཾ ཡཐཱདྷམྨཾ ཡཐཱནུསིཊྛཾ ཀཱརེམཱཏི.

‘‘ན ཀིར ནོ བྷཝནྟོ ཀཱརེནྟི; དྷམྨོ ནོ ཀཱརེཏི’’. ‘‘ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷོ ཨཱནནྡ, ཨེཀབྷིཀྑུཔི ཡཾ ཏུམྷེ ཨེཏརཧི སཀྐརོཐ གརུཾ ཀརོཐ [གརུཀརོཐ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] མཱནེཐ པཱུཛེཐ; སཀྐཏྭཱ གརུཾ ཀཏྭཱ [གརུཀཏྭཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཐཱ’’ཏི? ‘‘ནཏྠི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀབྷིཀྑུཔི ཡཾ མཡཾ ཨེཏརཧི སཀྐརོམ གརུཾ ཀརོམ མཱནེམ པཱུཛེམ; སཀྐཏྭཱ གརུཾ ཀཏྭཱ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཱམཱ’’ཏི.

‘‘‘ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷོ ཨཱནནྡ, ཨེཀབྷིཀྑུཔི ཏེན བྷོཏཱ གོཏམེན ཋཔིཏོ – ཨཡཾ ཝོ མམཙྩཡེན པཊིསརཎཾ བྷཝིསྶཏཱིཏི ཡཾ ཏུམྷེ ཨེཏརཧི པཊིཔཱདེཡྻཱཐཱ’ཏི – ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ ‘ནཏྠི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀབྷིཀྑུཔི ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཋཔིཏོ – ཨཡཾ ཝོ མམཙྩཡེན པཊིསརཎཾ བྷཝིསྶཏཱིཏི ཡཾ མཡཾ ཨེཏརཧི པཊིཔཱདེཡྻཱམཱ’ཏི ཝདེསི; ‘ཨཏྠི པན, བྷོ ཨཱནནྡ, ཨེཀབྷིཀྑུཔི སངྒྷེན སམྨཏོ, སམྦཧུལེཧི ཐེརེཧི བྷིཀྑཱུཧི ཋཔིཏོ – ཨཡཾ ནོ བྷགཝཏོ ཨཙྩཡེན པཊིསརཎཾ བྷཝིསྶཏཱིཏི ཡཾ ཏུམྷེ ཨེཏརཧི པཊིཔཱདེཡྻཱཐཱ’ཏི – ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ ‘ནཏྠི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀབྷིཀྑུཔི སངྒྷེན སམྨཏོ, སམྦཧུལེཧི ཐེརེཧི བྷིཀྑཱུཧི ཋཔིཏོ – ཨཡཾ ནོ བྷགཝཏོ ཨཙྩཡེན པཊིསརཎཾ བྷཝིསྶཏཱིཏི ཡཾ མཡཾ ཨེཏརཧི པཊིཔཱདེཡྻཱམཱ’ཏི ཝདེསི; ‘ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷོ ཨཱནནྡ, ཨེཀབྷིཀྑུཔི ཡཾ ཏུམྷེ ཨེཏརཧི སཀྐརོཐ གརུཾ ཀརོཐ མཱནེཐ པཱུཛེཐ; སཀྐཏྭཱ གརུཾ ཀཏྭཱ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཐཱ’ཏི – ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ ‘ནཏྠི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀབྷིཀྑུཔི ཡཾ མཡཾ ཨེཏརཧི སཀྐརོམ གརུཾ ཀརོམ མཱནེམ པཱུཛེམ; སཀྐཏྭཱ གརུཾ ཀཏྭཱ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཱམཱ’ཏི ཝདེསི. ཨིམསྶ པན, བྷོ ཨཱནནྡ, བྷཱསིཏསྶ ཀཐཾ ཨཏྠོ དཊྛབྦོ’’ཏི?

༨༢. ‘‘ཨཏྠི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན དས པསཱདནཱིཡཱ དྷམྨཱ ཨཀྑཱཏཱ. ཡསྨིཾ ནོ ཨིམེ དྷམྨཱ སཾཝིཛྫནྟི ཏཾ མཡཾ ཨེཏརཧི སཀྐརོམ གརུཾ ཀརོམ མཱནེམ པཱུཛེམ; སཀྐཏྭཱ གརུཾ ཀཏྭཱ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཱམ. ཀཏམེ དས?

‘‘ཨིདྷ, བྲཱཧྨཎ, བྷིཀྑུ སཱིལཝཱ ཧོཏི, པཱཏིམོཀྑསཾཝརསཾཝུཏོ ཝིཧརཏི ཨཱཙཱརགོཙརསམྤནྣོ, ཨཎུམཏྟེསུ ཝཛྫེསུ བྷཡདསྶཱཝཱི, སམཱདཱཡ སིཀྑཏི སིཀྑཱཔདེསུ.

‘‘བཧུསྶུཏོ ཧོཏི སུཏདྷརོ སུཏསནྣིཙཡོ. ཡེ ཏེ དྷམྨཱ ཨཱདིཀལྱཱཎཱ, མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཱ, པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཱ, སཱཏྠཾ, སབྱཉྫནཾ [སཱཏྠཱ སབྱཉྫནཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)], ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཨབྷིཝདནྟི ཏཐཱརཱུཔཱསྶ དྷམྨཱ བཧུསྶུཏཱ ཧོནྟི དྷཱཏཱ [དྷཏཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཝཙསཱ པརིཙིཏཱ མནསཱནུཔེཀྑིཏཱ དིཊྛིཡཱ སུཔྤཊིཝིདྡྷཱ.

‘‘སནྟུཊྛོ ཧོཏི ( ) [(ཨིཏརཱིཏརེཧི) དཱི. ནི. ༣.༣༤༥] ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརེཧི.

‘‘ཙཏུནྣཾ ཛྷཱནཱནཾ ཨཱབྷིཙེཏསིཀཱནཾ དིཊྛདྷམྨསུཁཝིཧཱརཱནཾ ནིཀཱམལཱབྷཱི ཧོཏི ཨཀིཙྪལཱབྷཱི ཨཀསིརལཱབྷཱི.

‘‘ཨནེཀཝིཧིཏཾ ཨིདྡྷིཝིདྷཾ པཙྩནུབྷོཏི – ཨེཀོཔི ཧུཏྭཱ བཧུདྷཱ ཧོཏི, བཧུདྷཱཔི ཧུཏྭཱ ཨེཀོ ཧོཏི; ཨཱཝིབྷཱཝཾ ཏིརོབྷཱཝཾ; ཏིརོཀུཊྚཾ [ཏིརོཀུཌྜཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཏིརོཔཱཀཱརཾ ཏིརོཔབྦཏཾ ཨསཛྫམཱནོ གཙྪཏི, སེཡྻཐཱཔི ཨཱཀཱསེ; པཐཝིཡཱཔི ཨུམྨུཛྫནིམུཛྫཾ ཀརོཏི, སེཡྻཐཱཔི ཨུདཀེ; ཨུདཀེཔི ཨབྷིཛྫམཱནེ གཙྪཏི, སེཡྻཐཱཔི པཐཝིཡཾ; ཨཱཀཱསེཔི པལླངྐེན ཀམཏི, སེཡྻཐཱཔི པཀྑཱི སཀུཎོ; ཨིམེཔི ཙནྡིམསཱུརིཡེ ཨེཝཾམཧིདྡྷིཀེ ཨེཝཾམཧཱནུབྷཱཝེ པཱཎིནཱ པརིམསཏི [པརཱམསཏི (ཀ.)] པརིམཛྫཏི, ཡཱཝ བྲཧྨལོཀཱཔི ཀཱཡེན ཝསཾ ཝཏྟེཏི.

‘‘དིབྦཱཡ སོཏདྷཱཏུཡཱ ཝིསུདྡྷཱཡ ཨཏིཀྐནྟམཱནུསིཀཱཡ ཨུབྷོ སདྡེ སུཎཱཏི – དིབྦེ ཙ མཱནུསེ ཙ, ཡེ དཱུརེ སནྟིཀེ ཙ.

‘‘པརསཏྟཱནཾ པརཔུགྒལཱནཾ ཙེཏསཱ ཙེཏོ པརིཙྩ པཛཱནཱཏི. སརཱགཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘སརཱགཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཝཱིཏརཱགཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཝཱིཏརཱགཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, སདོསཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘སདོསཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཝཱིཏདོསཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཝཱིཏདོསཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, སམོཧཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘སམོཧཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཝཱིཏམོཧཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཝཱིཏམོཧཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, སཾཁིཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘སཾཁིཏྟཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཝིཀྑིཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཝིཀྑིཏྟཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, མཧགྒཏཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘མཧགྒཏཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཨམཧགྒཏཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཨམཧགྒཏཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, སཨུཏྟརཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘སཨུཏྟརཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཨནུཏྟརཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཨནུཏྟརཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, སམཱཧིཏཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘སམཱཧིཏཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཨསམཱཧིཏཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཨསམཱཧིཏཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཝིམུཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཝིམུཏྟཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཨཝིམུཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཨཝིམུཏྟཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི.

‘‘ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརཏི, སེཡྻཐིདཾ – ཨེཀམྤི ཛཱཏིཾ དྭེཔི ཛཱཏིཡོ ཏིསྶོཔི ཛཱཏིཡོ ཙཏསྶོཔི ཛཱཏིཡོ པཉྩཔི ཛཱཏིཡོ དསཔི ཛཱཏིཡོ ཝཱིསམྤི ཛཱཏིཡོ ཏིཾསམྤི ཛཱཏིཡོ ཙཏྟཱརཱིསམྤི ཛཱཏིཡོ པཉྙཱསམྤི ཛཱཏིཡོ ཛཱཏིསཏམྤི ཛཱཏིསཧསྶམྤི ཛཱཏིསཏསཧསྶམྤི ཨནེཀེཔི སཾཝཊྚཀཔྤེ ཨནེཀེཔི ཝིཝཊྚཀཔྤེ ཨནེཀེཔི སཾཝཊྚཝིཝཊྚཀཔྤེ – ‘ཨམུཏྲཱསིཾ ཨེཝཾནཱམོ ཨེཝཾགོཏྟོ ཨེཝཾཝཎྞོ ཨེཝམཱཧཱརོ ཨེཝཾསུཁདུཀྑཔྤཊིསཾཝེདཱི ཨེཝམཱཡུཔརིཡནྟོ, སོ ཏཏོ ཙུཏོ ཨམུཏྲ ཨུདཔཱདིཾ; ཏཏྲཱཔཱསིཾ ཨེཝཾནཱམོ ཨེཝཾགོཏྟོ ཨེཝཾཝཎྞོ ཨེཝམཱཧཱརོ ཨེཝཾསུཁདུཀྑཔྤཊིསཾཝེདཱི ཨེཝམཱཡུཔརིཡནྟོ, སོ ཏཏོ ཙུཏོ ཨིདྷཱུཔཔནྣོ’ཏི. ཨིཏི སཱཀཱརཾ སཨུདྡེསཾ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརཏི.

‘‘དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན སཏྟེ པསྶཏི ཙཝམཱནེ ཨུཔཔཛྫམཱནེ ཧཱིནེ པཎཱིཏེ སུཝཎྞེ དུབྦཎྞེ, སུགཏེ དུགྒཏེ ཡཐཱཀམྨཱུཔགེ སཏྟེ པཛཱནཱཏི.

‘‘ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ ཨནཱསཝཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི.

‘‘ཨིམེ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན དས པསཱདནཱིཡཱ དྷམྨཱ ཨཀྑཱཏཱ. ཡསྨིཾ ནོ ཨིམེ དྷམྨཱ སཾཝིཛྫནྟི ཏཾ མཡཾ ཨེཏརཧི སཀྐརོམ གརུཾ ཀརོམ མཱནེམ པཱུཛེམ; སཀྐཏྭཱ གརུཾ ཀཏྭཱ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརཱམཱ’’ཏི.

༨༣. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཝསྶཀཱརོ བྲཱཧྨཎོ མགདྷམཧཱམཏྟོ ཨུཔནནྡཾ སེནཱཔཏིཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཏི བྷཝཾ སེནཱཔཏི [མཉྙསི ཨེཝཾ སེནཱཔཏི (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.), མཉྙསི སེནཱཔཏི (སཱི.), མཉྙསི བྷཝཾ སེནཱཔཏི (ཀ.)] ཡདིམེ བྷོནྟོ སཀྐཱཏབྦཾ སཀྐརོནྟི, གརུཾ ཀཱཏབྦཾ གརུཾ ཀརོནྟི, མཱནེཏབྦཾ མཱནེནྟི, པཱུཛེཏབྦཾ པཱུཛེནྟི’’? ‘‘ཏགྒྷིམེ [ཏགྒྷ མེ (ཀ.)] བྷོནྟོ སཀྐཱཏབྦཾ སཀྐརོནྟི, གརུཾ ཀཱཏབྦཾ གརུཾ ཀརོནྟི, མཱནེཏབྦཾ མཱནེནྟི, པཱུཛེཏབྦཾ པཱུཛེནྟི. ཨིམཉྩ ཧི ཏེ བྷོནྟོ ན སཀྐརེཡྻུཾ ན གརུཾ ཀརེཡྻུཾ ན མཱནེཡྻུཾ ན པཱུཛེཡྻུཾ; ཨཐ ཀིཉྩརཧི ཏེ བྷོནྟོ སཀྐརེཡྻུཾ གརུཾ ཀརེཡྻུཾ མཱནེཡྻུཾ པཱུཛེཡྻུཾ, སཀྐཏྭཱ གརུཾ ཀཏྭཱ མཱནེཏྭཱ པཱུཛེཏྭཱ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརེཡྻུ’’ནྟི? ཨཐ ཁོ ཝསྶཀཱརོ བྲཱཧྨཎོ མགདྷམཧཱམཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཧཾ པན བྷཝཾ ཨཱནནྡོ ཨེཏརཧི ཝིཧརཏཱི’’ཏི? ‘‘ཝེལུ༹ཝནེ ཁོཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཏརཧི ཝིཧརཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཀཙྩི པན, བྷོ ཨཱནནྡ, ཝེལུ༹ཝནཾ རམཎཱིཡཉྩེཝ ཨཔྤསདྡཉྩ ཨཔྤནིགྒྷོསཉྩ ཝིཛནཝཱཏཾ མནུསྶརཱཧསྶེཡྻཀཾ [མནུསྶརཱཧསེཡྻཀཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] པཊིསལླཱནསཱརུཔྤ’’ནྟི? ‘‘ཏགྒྷ, བྲཱཧྨཎ, ཝེལུ༹ཝནཾ རམཎཱིཡཉྩེཝ ཨཔྤསདྡཉྩ ཨཔྤནིགྒྷོསཉྩ ཝིཛནཝཱཏཾ མནུསྶརཱཧསྶེཡྻཀཾ པཊིསལླཱནསཱརུཔྤཾ, ཡཐཱ ཏཾ ཏུམྷཱདིསེཧི རཀྑཀེཧི གོཔཀེཧཱི’’ཏི. ‘‘ཏགྒྷ, བྷོ ཨཱནནྡ, ཝེལུ༹ཝནཾ རམཎཱིཡཉྩེཝ ཨཔྤསདྡཉྩ ཨཔྤནིགྒྷོསཉྩ ཝིཛནཝཱཏཾ མནུསྶརཱཧསྶེཡྻཀཾ པཊིསལླཱནསཱརུཔྤཾ, ཡཐཱ ཏཾ བྷཝནྟེཧི ཛྷཱཡཱིཧི ཛྷཱནསཱིལཱིཧི. ཛྷཱཡིནོ ཙེཝ བྷཝནྟོ ཛྷཱནསཱིལིནོ ཙ’’.

‘‘ཨེཀམིདཱཧཾ, བྷོ ཨཱནནྡ, སམཡཾ སོ བྷཝཾ གོཏམོ ཝེསཱལིཡཾ ཝིཧརཏི མཧཱཝནེ ཀཱུཊཱགཱརསཱལཱཡཾ. ཨཐ ཁྭཱཧཾ, བྷོ ཨཱནནྡ, ཡེན མཧཱཝནཾ ཀཱུཊཱགཱརསཱལཱ ཡེན སོ བྷཝཾ གོཏམོ ཏེནུཔསངྐམིཾ. ཏཏྲ ཙ པན སོ [ཏཏྲ ཙ སོ (སཱི. པཱི.)] བྷཝཾ གོཏམོ ཨནེཀཔརིཡཱཡེན ཛྷཱནཀཐཾ ཀཐེསི. ཛྷཱཡཱི ཙེཝ སོ བྷཝཾ གོཏམོ ཨཧོསི ཛྷཱནསཱིལཱི ཙ. སབྦཉྩ པན སོ བྷཝཾ གོཏམོ ཛྷཱནཾ ཝཎྞེསཱི’’ཏི.

༨༤. ‘‘ན ཙ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, སོ བྷགཝཱ སབྦཾ ཛྷཱནཾ ཝཎྞེསི, ནཔི སོ བྷགཝཱ སབྦཾ ཛྷཱནཾ ན ཝཎྞེསཱིཏི. ཀཐཾ རཱུཔཉྩ, བྲཱཧྨཎ, སོ བྷགཝཱ ཛྷཱནཾ ན ཝཎྞེསི? ཨིདྷ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀཙྩོ ཀཱམརཱགཔརིཡུཊྛིཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི ཀཱམརཱགཔརེཏེན, ཨུཔྤནྣསྶ ཙ ཀཱམརཱགསྶ ནིསྶརཎཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི; སོ ཀཱམརཱགཾཡེཝ ཨནྟརཾ ཀརིཏྭཱ ཛྷཱཡཏི པཛ྄ཛྷཱཡཏི ནིཛ྄ཛྷཱཡཏི ཨཔཛ྄ཛྷཱཡཏི. བྱཱཔཱདཔརིཡུཊྛིཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི བྱཱཔཱདཔརེཏེན, ཨུཔྤནྣསྶ ཙ བྱཱཔཱདསྶ ནིསྶརཎཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི; སོ བྱཱཔཱདཾཡེཝ ཨནྟརཾ ཀརིཏྭཱ ཛྷཱཡཏི པཛ྄ཛྷཱཡཏི ནིཛ྄ཛྷཱཡཏི ཨཔཛ྄ཛྷཱཡཏི. ཐིནམིདྡྷཔརིཡུཊྛིཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི ཐིནམིདྡྷཔརེཏེན, ཨུཔྤནྣསྶ ཙ ཐིནམིདྡྷསྶ ནིསྶརཎཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི; སོ ཐིནམིདྡྷཾཡེཝ ཨནྟརཾ ཀརིཏྭཱ ཛྷཱཡཏི པཛ྄ཛྷཱཡཏི ནིཛ྄ཛྷཱཡཏི ཨཔཛ྄ཛྷཱཡཏི. ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩཔརིཡུཊྛིཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩཔརེཏེན, ཨུཔྤནྣསྶ ཙ ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩསྶ ནིསྶརཎཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི; སོ ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩཾཡེཝ ཨནྟརཾ ཀརིཏྭཱ ཛྷཱཡཏི པཛ྄ཛྷཱཡཏི ནིཛ྄ཛྷཱཡཏི ཨཔཛ྄ཛྷཱཡཏི. ཝིཙིཀིཙྪཱཔརིཡུཊྛིཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི ཝིཙིཀིཙྪཱཔརེཏེན, ཨུཔྤནྣཱཡ ཙ ཝིཙིཀིཙྪཱཡ ནིསྶརཎཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི; སོ ཝིཙིཀིཙྪཾཡེཝ ཨནྟརཾ ཀརིཏྭཱ ཛྷཱཡཏི པཛ྄ཛྷཱཡཏི ནིཛ྄ཛྷཱཡཏི ཨཔཛ྄ཛྷཱཡཏི. ཨེཝརཱུཔཾ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, སོ བྷགཝཱ ཛྷཱནཾ ན ཝཎྞེསི.

‘‘ཀཐཾ རཱུཔཉྩ, བྲཱཧྨཎ, སོ བྷགཝཱ ཛྷཱནཾ ཝཎྞེསི? ཨིདྷ, བྲཱཧྨཎ, བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ…པེ… ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ… ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨེཝརཱུཔཾ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, སོ བྷགཝཱ ཛྷཱནཾ ཝཎྞེསཱི’’ཏི.

‘‘གཱརཡ྄ཧཾ ཀིར, བྷོ ཨཱནནྡ, སོ བྷཝཾ གོཏམོ ཛྷཱནཾ གརཧི, པཱསཾསཾ པསཾསི. ཧནྡ, ཙ དཱནི མཡཾ, བྷོ ཨཱནནྡ, གཙྪཱམ; བཧུཀིཙྩཱ མཡཾ བཧུཀརཎཱིཡཱ’’ཏི. ‘‘ཡསྶདཱནི ཏྭཾ, བྲཱཧྨཎ, ཀཱལཾ མཉྙསཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཝསྶཀཱརོ བྲཱཧྨཎོ མགདྷམཧཱམཏྟོ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐཱམི.

ཨཐ ཁོ གོཔཀམོགྒལླཱནོ བྲཱཧྨཎོ ཨཙིརཔཀྐནྟེ ཝསྶཀཱརེ བྲཱཧྨཎེ མགདྷམཧཱམཏྟེ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡཾ ནོ མཡཾ བྷཝནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཔུཙྪིམྷཱ ཏཾ ནོ བྷཝཾ ཨཱནནྡོ ན བྱཱཀཱསཱི’’ཏི. ‘‘ནནུ ཏེ, བྲཱཧྨཎ, ཨཝོཙུམྷཱ – ‘ནཏྠི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀབྷིཀྑུཔི ཏེཧི དྷམྨེཧི སབྦེནསབྦཾ སབྦཐཱསབྦཾ སམནྣཱགཏོ ཡེཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ སོ བྷགཝཱ ཨཧོསི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ. སོ ཧི, བྲཱཧྨཎ, བྷགཝཱ ཨནུཔྤནྣསྶ མགྒསྶ ཨུཔྤཱདེཏཱ, ཨསཉྫཱཏསྶ མགྒསྶ སཉྫནེཏཱ, ཨནཀྑཱཏསྶ མགྒསྶ ཨཀྑཱཏཱ, མགྒཉྙཱུ, མགྒཝིདཱུ, མགྒཀོཝིདོ. མགྒཱནུགཱ ཙ པན ཨེཏརཧི སཱཝཀཱ ཝིཧརནྟི པཙྪཱ སམནྣཱགཏཱ’’’ཏི.

གོཔཀམོགྒལླཱནསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཨཊྛམཾ.

༩. མཧཱཔུཎྞམསུཏྟཾ

༨༥. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི པུབྦཱརཱམེ མིགཱརམཱཏུཔཱསཱདེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན བྷགཝཱ ཏདཧུཔོསཐེ པནྣརསེ པུཎྞཱཡ པུཎྞམཱཡ རཏྟིཡཱ བྷིཀྑུསངྒྷཔརིཝུཏོ ཨབྦྷོཀཱསེ ནིསིནྣོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཨེཀཾསཾ ཙཱིཝརཾ ཀཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནཉྫལིཾ པཎཱམེཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘པུཙྪེཡྻཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཾ ཀིཉྩིདེཝ དེསཾ, སཙེ མེ བྷགཝཱ ཨོཀཱསཾ ཀརོཏི པཉྷསྶ ཝེཡྻཱཀརཎཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, སཀེ ཨཱསནེ ནིསཱིདིཏྭཱ པུཙྪ ཡདཱཀངྑསཱི’’ཏི.

༨༦. ཨཐ ཁོ སོ བྷིཀྑུ སཀེ ཨཱསནེ ནིསཱིདིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིམེ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ, སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ’’ཏི? ‘‘ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑུ, པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ, སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ པུཙྪི – ‘‘ཨིམེ པན, བྷནྟེ, པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཀིཾམཱུལཀཱ’’ཏི? ‘‘ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑུ, པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཚནྡམཱུལཀཱ’’ཏི. ‘‘ཏཾཡེཝ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཨུཔཱདཱནཾ ཏེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ, ཨུདཱཧུ ཨཉྙཏྲ པཉྩཧུཔཱདཱནཀྑནྡྷེཧི ཨུཔཱདཱན’’ནྟི? ‘‘ན ཁོ, བྷིཀྑུ, ཏཾཡེཝ ཨུཔཱདཱནཾ ཏེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ, ནཱཔི ཨཉྙཏྲ པཉྩཧུཔཱདཱནཀྑནྡྷེཧི ཨུཔཱདཱནཾ. ཡོ ཁོ, བྷིཀྑུ, པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཚནྡརཱགོ ཏཾ ཏཏྠ ཨུཔཱདཱན’’ནྟི.

‘‘སིཡཱ པན, བྷནྟེ, པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཚནྡརཱགཝེམཏྟཏཱ’’ཏི? ‘‘སིཡཱ བྷིཀྑཱུ’’ཏི བྷགཝཱ ཨཝོཙ ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨེཝཾརཱུཔོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ, ཨེཝཾཝེདནོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ, ཨེཝཾསཉྙོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ, ཨེཝཾསངྑཱརོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ, ཨེཝཾཝིཉྙཱཎོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱན’ནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, སིཡཱ པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཚནྡརཱགཝེམཏྟཏཱ’’ཏི.

‘‘ཀིཏྟཱཝཏཱ པན, བྷནྟེ, ཁནྡྷཱནཾ ཁནྡྷཱདྷིཝཙནཾ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཡཾ ཀིཉྩི, བྷིཀྑུ, རཱུཔཾ – ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ, ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ, ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ, ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ – ཨཡཾ རཱུཔཀྑནྡྷོ. ཡཱ ཀཱཙི ཝེདནཱ – ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ, ཨོལཱ༹རིཀཱ ཝཱ སུཁུམཱ ཝཱ, ཧཱིནཱ ཝཱ པཎཱིཏཱ ཝཱ, ཡཱ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ – ཨཡཾ ཝེདནཱཀྑནྡྷོ. ཡཱ ཀཱཙི སཉྙཱ – ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཱ…པེ… ཡཱ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ – ཨཡཾ སཉྙཱཀྑནྡྷོ. ཡེ ཀེཙི སངྑཱརཱ – ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ, ཨོལཱ༹རིཀཱ ཝཱ སུཁུམཱ ཝཱ, ཧཱིནཱ ཝཱ པཎཱིཏཱ ཝཱ, ཡེ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ – ཨཡཾ སངྑཱརཀྑནྡྷོ. ཡཾ ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ – ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ, ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ, ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ, ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ – ཨཡཾ ཝིཉྙཱཎཀྑནྡྷོ. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཁནྡྷཱནཾ ཁནྡྷཱདྷིཝཙནཾ ཧོཏཱི’’ཏི.

‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ རཱུཔཀྑནྡྷསྶ པཉྙཱཔནཱཡ? ཀོ ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཝེདནཱཀྑནྡྷསྶ པཉྙཱཔནཱཡ? ཀོ ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ སཉྙཱཀྑནྡྷསྶ པཉྙཱཔནཱཡ? ཀོ ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ སངྑཱརཀྑནྡྷསྶ པཉྙཱཔནཱཡ? ཀོ ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཝིཉྙཱཎཀྑནྡྷསྶ པཉྙཱཔནཱཡཱ’’ཏི?

‘‘ཙཏྟཱརོ ཁོ, བྷིཀྑུ, མཧཱབྷཱུཏཱ ཧེཏུ, ཙཏྟཱརོ མཧཱབྷཱུཏཱ པཙྩཡོ རཱུཔཀྑནྡྷསྶ པཉྙཱཔནཱཡ. ཕསྶོ ཧེཏུ, ཕསྶོ པཙྩཡོ ཝེདནཱཀྑནྡྷསྶ པཉྙཱཔནཱཡ. ཕསྶོ ཧེཏུ, ཕསྶོ པཙྩཡོ སཉྙཱཀྑནྡྷསྶ པཉྙཱཔནཱཡ. ཕསྶོ ཧེཏུ, ཕསྶོ པཙྩཡོ སངྑཱརཀྑནྡྷསྶ པཉྙཱཔནཱཡ. ནཱམརཱུཔཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ནཱམརཱུཔཾ པཙྩཡོ ཝིཉྙཱཎཀྑནྡྷསྶ པཉྙཱཔནཱཡཱ’’ཏི.

༨༧. ‘‘ཀཐཾ པན, བྷནྟེ, སཀྐཱཡདིཊྛི ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨརིཡཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ སཔྤུརིསཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཝེདནཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི ཝེདནཱཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ ཨཏྟནི ཝཱ ཝེདནཾ ཝེདནཱཡ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; སཉྙཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི སཉྙཱཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ ཨཏྟནི ཝཱ སཉྙཾ སཉྙཱཡ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; སངྑཱརེ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི སངྑཱརཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ ཨཏྟནི ཝཱ སངྑཱརེ སངྑཱརེསུ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, སཀྐཱཡདིཊྛི ཧོཏཱི’’ཏི.

‘‘ཀཐཾ པན, བྷནྟེ, སཀྐཱཡདིཊྛི ན ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨརིཡཱནཾ དསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ སཔྤུརིསཱནཾ དསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ ན རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི ན རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ ན ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ ན རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ན ཝེདནཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི ན ཝེདནཱཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ ན ཨཏྟནི ཝཱ ཝེདནཾ ན ཝེདནཱཡ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ན སཉྙཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི ན སཉྙཱཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ ན ཨཏྟནི ཝཱ སཉྙཾ ན སཉྙཱཡ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ན སངྑཱརེ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི ན སངྑཱརཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ ན ཨཏྟནི ཝཱ སངྑཱརེ ན སངྑཱརེསུ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ན ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི ན ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ ན ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ ན ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, སཀྐཱཡདིཊྛི ན ཧོཏཱི’’ཏི.

༨༨. ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, རཱུཔེ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎཾ? ཀོ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎཾ? ཀོ སཉྙཱཡ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎཾ? ཀོ སངྑཱརེསུ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎཾ? ཀོ ཝིཉྙཱཎེ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎ’’ནྟི? ‘‘ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, རཱུཔཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨཡཾ རཱུཔེ ཨསྶཱདོ. ཡཾ རཱུཔཾ ཨནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཡཾ རཱུཔེ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ རཱུཔེ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ, ཨིདཾ རཱུཔེ ནིསྶརཎཾ. ཡཾ ཁོ [ཡཉྩ (སྱཱ. ཀཾ.)], བྷིཀྑུ, ཝེདནཾ པཊིཙྩ… སཉྙཾ པཊིཙྩ… སངྑཱརེ པཊིཙྩ… ཝིཉྙཱཎཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨཡཾ ཝིཉྙཱཎེ ཨསྶཱདོ. ཡཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཡཾ ཝིཉྙཱཎེ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ ཝིཉྙཱཎེ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ, ཨིདཾ ཝིཉྙཱཎེ ནིསྶརཎ’’ནྟི.

༨༩. ‘‘ཀཐཾ པན, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ ཀཐཾ པསྶཏོ ཨིམསྨིཉྩ སཝིཉྙཱཎཀེ ཀཱཡེ བཧིདྡྷཱ ཙ སབྦནིམིཏྟེསུ ཨཧཾཀཱརམམཾཀཱརམཱནཱནུསཡཱ ན ཧོནྟཱི’’ཏི? ‘‘ཡཾ ཀིཉྩི, བྷིཀྑུ, རཱུཔཾ – ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ – སབྦཾ རཱུཔཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི – ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏི. ཡཱ ཀཱཙི ཝེདནཱ… ཡཱ ཀཱཙི སཉྙཱ… ཡེ ཀེཙི སངྑཱརཱ… ཡཾ ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ – ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ – སབྦཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི – ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨིམསྨིཉྩ སཝིཉྙཱཎཀེ ཀཱཡེ བཧིདྡྷཱ ཙ སབྦནིམིཏྟེསུ ཨཧཾཀཱརམམཾཀཱརམཱནཱནུསཡཱ ན ཧོནྟཱི’’ཏི.

༩༠. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཙེཏསོ པརིཝིཏཀྐོ ཨུདཔཱདི – ‘‘ཨིཏི ཀིར, བྷོ, རཱུཔཾ ཨནཏྟཱ, ཝེདནཱ ཨནཏྟཱ, སཉྙཱ ཨནཏྟཱ, སངྑཱརཱ ཨནཏྟཱ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ; ཨནཏྟཀཏཱནི ཀམྨཱནི ཀམཏྟཱནཾ [ཀཐམཏྟཱནཾ (སཾ. ནི. ༣.༨༢)] ཕུསིསྶནྟཱི’’ཏི? ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཏསྶ བྷིཀྑུནོ ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩོ མོགྷཔུརིསོ ཨཝིདྭཱ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཏཎྷཱདྷིཔཏེཡྻེན ཙེཏསཱ སཏྠུ སཱསནཾ ཨཏིདྷཱཝིཏབྦཾ མཉྙེཡྻ – ‘ཨིཏི ཀིར, བྷོ, རཱུཔཾ ཨནཏྟཱ, ཝེདནཱ ཨནཏྟཱ, སཉྙཱ ཨནཏྟཱ, སངྑཱརཱ ཨནཏྟཱ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ; ཨནཏྟཀཏཱནི ཀམྨཱནི ཀམཏྟཱནཾ ཕུསིསྶནྟཱི’ཏི. པཊིཝིནཱིཏཱ [པཊིཙྩ ཝིནཱིཏཱ (སཱི. པཱི.), པཊིཔུཙྪཱམི ཝིནཱིཏཱ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཁོ མེ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཏཏྲ ཏཏྲ དྷམྨེསུ’’.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ཀིཉྩི རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ སབྦཾ རཱུཔཾ – ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཡཱ ཀཱཙི ཝེདནཱ… ཡཱ ཀཱཙི སཉྙཱ… ཡེ ཀེཙི སངྑཱརཱ… ཡཾ ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ སབྦཾ ཝིཉྙཱཎཾ – ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, སཉྙཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, སངྑཱརེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཝིཉྙཱཎསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི; ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི, ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི. ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི. ཨིམསྨིཉྩ པན ཝེཡྻཱཀརཎསྨིཾ བྷཉྙམཱནེ སཊྛིམཏྟཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཱནི ཝིམུཙྩིཾསཱུཏི.

མཧཱཔུཎྞམསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ནཝམཾ.

༡༠. ཙཱུལ༹པུཎྞམསུཏྟཾ

༩༡. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི པུབྦཱརཱམེ མིགཱརམཱཏུཔཱསཱདེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན བྷགཝཱ ཏདཧུཔོསཐེ པནྣརསེ པུཎྞཱཡ པུཎྞམཱཡ རཏྟིཡཱ བྷིཀྑུསངྒྷཔརིཝུཏོ ཨབྦྷོཀཱསེ ནིསིནྣོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏཾ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏཾ བྷིཀྑུསངྒྷཾ ཨནུཝིལོཀེཏྭཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཛཱནེཡྻ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨསཔྤུརིསཾ – ‘ཨསཔྤུརིསོ ཨཡཾ བྷཝ’’’ནྟི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑཝེ; ཨཊྛཱནམེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཝཀཱསོ ཡཾ ཨསཔྤུརིསོ ཨསཔྤུརིསཾ ཛཱནེཡྻ – ‘ཨསཔྤུརིསོ ཨཡཾ བྷཝ’ནྟི. ཛཱནེཡྻ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ སཔྤུརིསཾ – ‘སཔྤུརིསོ ཨཡཾ བྷཝ’’’ནྟི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑཝེ; ཨེཏམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཊྛཱནཾ ཨནཝཀཱསོ ཡཾ ཨསཔྤུརིསོ སཔྤུརིསཾ ཛཱནེཡྻ – ‘སཔྤུརིསོ ཨཡཾ བྷཝ’ནྟི. ཨསཔྤུརིསོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶདྡྷམྨསམནྣཱགཏོ ཧོཏི, ཨསཔྤུརིསབྷཏྟི [ཨསཔྤུརིསབྷཏྟཱི (སབྦཏྠ)] ཧོཏི, ཨསཔྤུརིསཙིནྟཱི ཧོཏི, ཨསཔྤུརིསམནྟཱི ཧོཏི, ཨསཔྤུརིསཝཱཙོ ཧོཏི, ཨསཔྤུརིསཀམྨནྟོ ཧོཏི, ཨསཔྤུརིསདིཊྛི [ཨསཔྤུརིསདིཊྛཱི (སབྦཏྠ)] ཧོཏི; ཨསཔྤུརིསདཱནཾ དེཏི’’.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨསྶདྡྷམྨསམནྣཱགཏོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨསྶདྡྷོ ཧོཏི, ཨཧིརིཀོ ཧོཏི, ཨནོཏྟཔྤཱི ཧོཏི, ཨཔྤསྶུཏོ ཧོཏི, ཀུསཱིཏོ ཧོཏི, མུཊྛསྶཏི ཧོཏི, དུཔྤཉྙོ ཧོཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨསྶདྡྷམྨསམནྣཱགཏོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨསཔྤུརིསབྷཏྟི ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསསྶ ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨསྶདྡྷཱ ཨཧིརིཀཱ ཨནོཏྟཔྤིནོ ཨཔྤསྶུཏཱ ཀུསཱིཏཱ མུཊྛསྶཏིནོ དུཔྤཉྙཱ ཏྱཱསྶ མིཏྟཱ ཧོནྟི ཏེ སཧཱཡཱ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨསཔྤུརིསབྷཏྟི ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨསཔྤུརིསཙིནྟཱི ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨཏྟབྱཱབཱདྷཱཡཔི ཙེཏེཏི, པརབྱཱབཱདྷཱཡཔི ཙེཏེཏི, ཨུབྷཡབྱཱབཱདྷཱཡཔི ཙེཏེཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨསཔྤུརིསཙིནྟཱི ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨསཔྤུརིསམནྟཱི ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨཏྟབྱཱབཱདྷཱཡཔི མནྟེཏི, པརབྱཱབཱདྷཱཡཔི མནྟེཏི, ཨུབྷཡབྱཱབཱདྷཱཡཔི མནྟེཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨསཔྤུརིསམནྟཱི ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨསཔྤུརིསཝཱཙོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ མུསཱཝཱདཱི ཧོཏི, པིསུཎཝཱཙོ ཧོཏི, ཕརུསཝཱཙོ ཧོཏི, སམྥཔྤལཱཔཱི ཧོཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨསཔྤུརིསཝཱཙོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨསཔྤུརིསཀམྨནྟོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཧོཏི, ཨདིནྣཱདཱཡཱི ཧོཏི, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱི ཧོཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨསཔྤུརིསཀམྨནྟོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨསཔྤུརིསདིཊྛི ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨེཝཾདིཊྛི [ཨེཝཾདིཊྛཱི (སཱི. པཱི.), ཨེཝཾདིཊྛིཀོ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཧོཏི – ‘ནཏྠི དིནྣཾ, ནཏྠི ཡིཊྛཾ, ནཏྠི ཧུཏཾ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ [སུཀྐཊདུཀྐཊཱནཾ (སཱི. པཱི.)] ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ, ནཏྠི ཨཡཾ ལོཀོ, ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི མཱཏཱ, ནཏྠི པིཏཱ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི ལོཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སམྨགྒཏཱ [སམགྒཏཱ (ཀ.)] སམྨཱཔཊིཔནྣཱ, ཡེ ཨིམཉྩ ལོཀཾ པརཉྩ ལོཀཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེནྟཱི’ཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨསཔྤུརིསདིཊྛི ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨསཔྤུརིསདཱནཾ དེཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨསཀྐཙྩཾ དཱནཾ དེཏི, ཨསཧཏྠཱ དཱནཾ དེཏི, ཨཙིཏྟཱིཀཏྭཱ དཱནཾ དེཏི, ཨཔཝིཊྛཾ དཱནཾ དེཏི ཨནཱགམནདིཊྛིཀོ དཱནཾ དེཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨསཔྤུརིསདཱནཾ དེཏི.

‘‘སོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨེཝཾ ཨསྶདྡྷམྨསམནྣཱགཏོ, ཨེཝཾ ཨསཔྤུརིསབྷཏྟི, ཨེཝཾ ཨསཔྤུརིསཙིནྟཱི, ཨེཝཾ ཨསཔྤུརིསམནྟཱི, ཨེཝཾ ཨསཔྤུརིསཝཱཙོ, ཨེཝཾ ཨསཔྤུརིསཀམྨནྟོ, ཨེཝཾ ཨསཔྤུརིསདིཊྛི; ཨེཝཾ ཨསཔྤུརིསདཱནཾ དཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཡཱ ཨསཔྤུརིསཱནཾ གཏི ཏཏྠ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསཱནཾ གཏི? ནིརཡོ ཝཱ ཏིརཙྪཱནཡོནི ཝཱ.

༩༢. ‘‘ཛཱནེཡྻ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ སཔྤུརིསཾ – ‘སཔྤུརིསོ ཨཡཾ བྷཝ’’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑཝེ; ཋཱནམེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཛྫཏི ཡཾ སཔྤུརིསོ སཔྤུརིསཾ ཛཱནེཡྻ – ‘སཔྤུརིསོ ཨཡཾ བྷཝ’ནྟི. ཛཱནེཡྻ པན, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ ཨསཔྤུརིསཾ – ‘ཨསཔྤུརིསོ ཨཡཾ བྷཝ’’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑཝེ; ཨེཏམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ སཔྤུརིསོ ཨསཔྤུརིསཾ ཛཱནེཡྻ – ‘ཨསཔྤུརིསོ ཨཡཾ བྷཝ’ནྟི. སཔྤུརིསོ, བྷིཀྑཝེ, སདྡྷམྨསམནྣཱགཏོ ཧོཏི, སཔྤུརིསབྷཏྟི ཧོཏི, སཔྤུརིསཙིནྟཱི ཧོཏི, སཔྤུརིསམནྟཱི ཧོཏི, སཔྤུརིསཝཱཙོ ཧོཏི, སཔྤུརིསཀམྨནྟོ ཧོཏི, སཔྤུརིསདིཊྛི ཧོཏི; སཔྤུརིསདཱནཾ དེཏི’’.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ སདྡྷམྨསམནྣཱགཏོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ སདྡྷོ ཧོཏི, ཧིརིམཱ ཧོཏི, ཨོཏྟཔྤཱི ཧོཏི, བཧུསྶུཏོ ཧོཏི, ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡོ ཧོཏི, ཨུཔཊྛིཏསྶཏི ཧོཏི, པཉྙཝཱ ཧོཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ སདྡྷམྨསམནྣཱགཏོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ སཔྤུརིསབྷཏྟི ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསསྶ ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སདྡྷཱ ཧིརིམནྟོ ཨོཏྟཔྤིནོ བཧུསྶུཏཱ ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡཱ ཨུཔཊྛིཏསྶཏིནོ པཉྙཝནྟོ ཏྱཱསྶ མིཏྟཱ ཧོནྟི, ཏེ སཧཱཡཱ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ སཔྤུརིསབྷཏྟི ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ སཔྤུརིསཙིནྟཱི ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ ནེཝཏྟབྱཱབཱདྷཱཡ ཙེཏེཏི, ན པརབྱཱབཱདྷཱཡ ཙེཏེཏི, ན ཨུབྷཡབྱཱབཱདྷཱཡ ཙེཏེཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ སཔྤུརིསཙིནྟཱི ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ སཔྤུརིསམནྟཱི ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ ནེཝཏྟབྱཱབཱདྷཱཡ མནྟེཏི, ན པརབྱཱབཱདྷཱཡ མནྟེཏི, ན ཨུབྷཡབྱཱབཱདྷཱཡ མནྟེཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ སཔྤུརིསམནྟཱི ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ སཔྤུརིསཝཱཙོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, སམྥཔྤལཱཔཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ སཔྤུརིསཝཱཙོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ སཔྤུརིསཀམྨནྟོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ སཔྤུརིསཀམྨནྟོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ སཔྤུརིསདིཊྛི ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ ཨེཝཾདིཊྛི ཧོཏི – ‘ཨཏྠི དིནྣཾ, ཨཏྠི ཡིཊྛཾ, ཨཏྠི ཧུཏཾ, ཨཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ, ཨཏྠི ཨཡཾ ལོཀོ, ཨཏྠི པརོ ལོཀོ, ཨཏྠི མཱཏཱ, ཨཏྠི པིཏཱ, ཨཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཨཏྠི ལོཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སམྨགྒཏཱ སམྨཱཔཊིཔནྣཱ ཡེ ཨིམཉྩ ལོཀཾ པརཉྩ ལོཀཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེནྟཱི’ཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ སཔྤུརིསདིཊྛི ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ སཔྤུརིསདཱནཾ དེཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ སཀྐཙྩཾ དཱནཾ དེཏི, སཧཏྠཱ དཱནཾ དེཏི, ཙིཏྟཱིཀཏྭཱ དཱནཾ དེཏི, ཨནཔཝིཊྛཾ དཱནཾ དེཏི, ཨཱགམནདིཊྛིཀོ དཱནཾ དེཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ སཔྤུརིསདཱནཾ དེཏི.

‘‘སོ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ ཨེཝཾ སདྡྷམྨསམནྣཱགཏོ, ཨེཝཾ སཔྤུརིསབྷཏྟི, ཨེཝཾ སཔྤུརིསཙིནྟཱི, ཨེཝཾ སཔྤུརིསམནྟཱི, ཨེཝཾ སཔྤུརིསཝཱཙོ, ཨེཝཾ སཔྤུརིསཀམྨནྟོ, ཨེཝཾ སཔྤུརིསདིཊྛི; ཨེཝཾ སཔྤུརིསདཱནཾ དཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཡཱ སཔྤུརིསཱནཾ གཏི ཏཏྠ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསཱནཾ གཏི? དེཝམཧཏྟཏཱ ཝཱ མནུསྶམཧཏྟཏཱ ཝཱ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

ཙཱུལ༹པུཎྞམསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ དསམཾ.

དེཝདཧཝགྒོ ནིཊྛིཏོ པཋམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

དེཝདཧཾ པཉྩཏྟཡཾ, ཀིནྟི-སཱམ-སུནཀྑཏྟཾ;

སཔྤཱཡ-གཎ-གོཔཀ-མཧཱཔུཎྞཙཱུལ༹པུཎྞཉྩཱཏི.

༢. ཨནུཔདཝགྒོ

༡. ཨནུཔདསུཏྟཾ

༩༣. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘པཎྜིཏོ, བྷིཀྑཝེ, སཱརིཔུཏྟོ; མཧཱཔཉྙོ, བྷིཀྑཝེ, སཱརིཔུཏྟོ; པུཐུཔཉྙོ, བྷིཀྑཝེ, སཱརིཔུཏྟོ; ཧཱསཔཉྙོ [ཧཱསུཔཉྙོ (སཱི. པཱི.)], བྷིཀྑཝེ, སཱརིཔུཏྟོ; ཛཝནཔཉྙོ, བྷིཀྑཝེ, སཱརིཔུཏྟོ; ཏིཀྑཔཉྙོ, བྷིཀྑཝེ, སཱརིཔུཏྟོ; ནིབྦེདྷིཀཔཉྙོ, བྷིཀྑཝེ, སཱརིཔུཏྟོ; སཱརིཔུཏྟོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཌྜྷམཱསཾ ཨནུཔདདྷམྨཝིཔསྶནཾ ཝིཔསྶཏི. ཏཏྲིདཾ, བྷིཀྑཝེ, སཱརིཔུཏྟསྶ ཨནུཔདདྷམྨཝིཔསྶནཱཡ ཧོཏི.

༩༤. ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, སཱརིཔུཏྟོ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཡེ ཙ པཋམེ ཛྷཱནེ [པཋམཛ྄ཛྷཱནེ (ཀ. སཱི. པཱི. ཀ.)] དྷམྨཱ ཝིཏཀྐོ ཙ ཝིཙཱརོ ཙ པཱིཏི ཙ སུཁཉྩ ཙིཏྟེཀགྒཏཱ ཙ, ཕསྶོ ཝེདནཱ སཉྙཱ ཙེཏནཱ ཙིཏྟཾ ཚནྡོ ཨདྷིམོཀྑོ ཝཱིརིཡཾ སཏི ཨུཔེཀྑཱ མནསིཀཱརོ – ཏྱཱསྶ དྷམྨཱ ཨནུཔདཝཝཏྠིཏཱ ཧོནྟི. ཏྱཱསྶ དྷམྨཱ ཝིདིཏཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, ཝིདིཏཱ ཨུཔཊྛཧནྟི, ཝིདིཏཱ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨེཝཾ ཀིརམེ དྷམྨཱ ཨཧུཏྭཱ སམྦྷོནྟི, ཧུཏྭཱ པཊིཝེནྟཱི’ཏི. སོ ཏེསུ དྷམྨེསུ ཨནུཔཱཡོ ཨནཔཱཡོ ཨནིསྶིཏོ ཨཔྤཊིབདྡྷོ [ཨཔྤཊིབནྡྷོ (ཀ.)] ཝིཔྤམུཏྟོ ཝིསཾཡུཏྟོ ཝིམརིཡཱདཱིཀཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི. སོ ‘ཨཏྠི ཨུཏྟརི ནིསྶརཎ’ནྟི པཛཱནཱཏི. ཏབྦཧུལཱིཀཱརཱ ཨཏྠིཏྭེཝསྶ [ཨཏྠིཏེཝསྶ (སཱི. པཱི.)] ཧོཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, སཱརིཔུཏྟོ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཡེ ཙ དུཏིཡེ ཛྷཱནེ དྷམྨཱ – ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདོ ཙ པཱིཏི ཙ སུཁཉྩ ཙིཏྟེཀགྒཏཱ ཙ, ཕསྶོ ཝེདནཱ སཉྙཱ ཙེཏནཱ ཙིཏྟཾ ཚནྡོ ཨདྷིམོཀྑོ ཝཱིརིཡཾ སཏི ཨུཔེཀྑཱ མནསིཀཱརོ – ཏྱཱསྶ དྷམྨཱ ཨནུཔདཝཝཏྠིཏཱ ཧོནྟི. ཏྱཱསྶ དྷམྨཱ ཝིདིཏཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, ཝིདིཏཱ ཨུཔཊྛཧནྟི, ཝིདིཏཱ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨེཝཾ ཀིརམེ དྷམྨཱ ཨཧུཏྭཱ སམྦྷོནྟི, ཧུཏྭཱ པཊིཝེནྟཱི’ཏི. སོ ཏེསུ དྷམྨེསུ ཨནུཔཱཡོ ཨནཔཱཡོ ཨནིསྶིཏོ ཨཔྤཊིབདྡྷོ ཝིཔྤམུཏྟོ ཝིསཾཡུཏྟོ ཝིམརིཡཱདཱིཀཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི. སོ ‘ཨཏྠི ཨུཏྟརི ནིསྶརཎ’ནྟི པཛཱནཱཏི. ཏབྦཧུལཱིཀཱརཱ ཨཏྠིཏྭེཝསྶ ཧོཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, སཱརིཔུཏྟོ པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧརཏི སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ, སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེཏི. ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི – ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཡེ ཙ ཏཏིཡེ ཛྷཱནེ དྷམྨཱ – སུཁཉྩ སཏི ཙ སམྤཛཉྙཉྩ ཙིཏྟེཀགྒཏཱ ཙ, ཕསྶོ ཝེདནཱ སཉྙཱ ཙེཏནཱ ཙིཏྟཾ ཚནྡོ ཨདྷིམོཀྑོ ཝཱིརིཡཾ སཏི ཨུཔེཀྑཱ མནསིཀཱརོ – ཏྱཱསྶ དྷམྨཱ ཨནུཔདཝཝཏྠིཏཱ ཧོནྟི, ཏྱཱསྶ དྷམྨཱ ཝིདིཏཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, ཝིདིཏཱ ཨུཔཊྛཧནྟི, ཝིདིཏཱ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨེཝཾ ཀིརམེ དྷམྨཱ ཨཧུཏྭཱ སམྦྷོནྟི, ཧུཏྭཱ པཊིཝེནྟཱི’ཏི. སོ ཏེསུ དྷམྨེསུ ཨནུཔཱཡོ ཨནཔཱཡོ ཨནིསྶིཏོ ཨཔྤཊིབདྡྷོ ཝིཔྤམུཏྟོ ཝིསཾཡུཏྟོ ཝིམརིཡཱདཱིཀཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི. སོ ‘ཨཏྠི ཨུཏྟརི ནིསྶརཎ’ནྟི པཛཱནཱཏི. ཏབྦཧུལཱིཀཱརཱ ཨཏྠིཏྭེཝསྶ ཧོཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, སཱརིཔུཏྟོ སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཡེ ཙ ཙཏུཏྠེ ཛྷཱནེ དྷམྨཱ – ཨུཔེཀྑཱ ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ པསྶདྡྷཏྟཱ ཙེཏསོ ཨནཱབྷོགོ སཏིཔཱརིསུདྡྷི ཙིཏྟེཀགྒཏཱ ཙ, ཕསྶོ ཝེདནཱ སཉྙཱ ཙེཏནཱ ཙིཏྟཾ ཚནྡོ ཨདྷིམོཀྑོ ཝཱིརིཡཾ སཏི ཨུཔེཀྑཱ མནསིཀཱརོ – ཏྱཱསྶ དྷམྨཱ ཨནུཔདཝཝཏྠིཏཱ ཧོནྟི. ཏྱཱསྶ དྷམྨཱ ཝིདིཏཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, ཝིདིཏཱ ཨུཔཊྛཧནྟི, ཝིདིཏཱ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨེཝཾ ཀིརམེ དྷམྨཱ ཨཧུཏྭཱ སམྦྷོནྟི, ཧུཏྭཱ པཊིཝེནྟཱི’ཏི. སོ ཏེསུ དྷམྨེསུ ཨནུཔཱཡོ ཨནཔཱཡོ ཨནིསྶིཏོ ཨཔྤཊིབདྡྷོ ཝིཔྤམུཏྟོ ཝིསཾཡུཏྟོ ཝིམརིཡཱདཱིཀཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི. སོ ‘ཨཏྠི ཨུཏྟརི ནིསྶརཎ’ནྟི པཛཱནཱཏི. ཏབྦཧུལཱིཀཱརཱ ཨཏྠིཏྭེཝསྶ ཧོཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, སཱརིཔུཏྟོ སབྦསོ རཱུཔསཉྙཱནཾ སམཏིཀྐམཱ པཊིགྷསཉྙཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ནཱནཏྟསཉྙཱནཾ ཨམནསིཀཱརཱ ‘ཨནནྟོ ཨཱཀཱསོ’ཏི ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཡེ ཙ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནེ དྷམྨཱ – ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསཉྙཱ ཙ ཙིཏྟེཀགྒཏཱ ཙ ཕསྶོ ཝེདནཱ སཉྙཱ ཙེཏནཱ ཙིཏྟཾ ཚནྡོ ཨདྷིམོཀྑོ ཝཱིརིཡཾ སཏི ཨུཔེཀྑཱ མནསིཀཱརོ – ཏྱཱསྶ དྷམྨཱ ཨནུཔདཝཝཏྠིཏཱ ཧོནྟི. ཏྱཱསྶ དྷམྨཱ ཝིདིཏཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, ཝིདིཏཱ ཨུཔཊྛཧནྟི, ཝིདིཏཱ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨེཝཾ ཀིརམེ དྷམྨཱ ཨཧུཏྭཱ སམྦྷོནྟི, ཧུཏྭཱ པཊིཝེནྟཱི’ཏི. སོ ཏེསུ དྷམྨེསུ ཨནུཔཱཡོ ཨནཔཱཡོ ཨནིསྶིཏོ ཨཔྤཊིབདྡྷོ ཝིཔྤམུཏྟོ ཝིསཾཡུཏྟོ ཝིམརིཡཱདཱིཀཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི. སོ ‘ཨཏྠི ཨུཏྟརི ནིསྶརཎ’ནྟི པཛཱནཱཏི. ཏབྦཧུལཱིཀཱརཱ ཨཏྠིཏྭེཝསྶ ཧོཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, སཱརིཔུཏྟོ སབྦསོ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ‘ཨནནྟཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཡེ ཙ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནེ དྷམྨཱ – ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསཉྙཱ ཙ ཙིཏྟེཀགྒཏཱ ཙ, ཕསྶོ ཝེདནཱ སཉྙཱ ཙེཏནཱ ཙིཏྟཾ ཚནྡོ ཨདྷིམོཀྑོ ཝཱིརིཡཾ སཏི ཨུཔེཀྑཱ མནསིཀཱརོ – ཏྱཱསྶ དྷམྨཱ ཨནུཔདཝཝཏྠིཏཱ ཧོནྟི. ཏྱཱསྶ དྷམྨཱ ཝིདིཏཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, ཝིདིཏཱ ཨུཔཊྛཧནྟི, ཝིདིཏཱ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨེཝཾ ཀིརམེ དྷམྨཱ ཨཧུཏྭཱ སམྦྷོནྟི, ཧུཏྭཱ པཊིཝེནྟཱི’ཏི. སོ ཏེསུ དྷམྨེསུ ཨནུཔཱཡོ ཨནཔཱཡོ ཨནིསྶིཏོ ཨཔྤཊིབདྡྷོ ཝིཔྤམུཏྟོ ཝིསཾཡུཏྟོ ཝིམརིཡཱདཱིཀཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི. སོ ‘ཨཏྠི ཨུཏྟརི ནིསྶརཎ’ནྟི པཛཱནཱཏི. ཏབྦཧུལཱིཀཱརཱ ཨཏྠིཏྭེཝསྶ ཧོཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, སཱརིཔུཏྟོ སབྦསོ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ‘ནཏྠི ཀིཉྩཱི’ཏི ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཡེ ཙ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནེ དྷམྨཱ – ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཉྙཱ ཙ ཙིཏྟེཀགྒཏཱ ཙ, ཕསྶོ ཝེདནཱ སཉྙཱ ཙེཏནཱ ཙིཏྟཾ ཚནྡོ ཨདྷིམོཀྑོ ཝཱིརིཡཾ སཏི ཨུཔེཀྑཱ མནསིཀཱརོ – ཏྱཱསྶ དྷམྨཱ ཨནུཔདཝཝཏྠིཏཱ ཧོནྟི. ཏྱཱསྶ དྷམྨཱ ཝིདིཏཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, ཝིདིཏཱ ཨུཔཊྛཧནྟི, ཝིདིཏཱ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨེཝཾ ཀིརམེ དྷམྨཱ ཨཧུཏྭཱ སམྦྷོནྟི, ཧུཏྭཱ པཊིཝེནྟཱི’ཏི. སོ ཏེསུ དྷམྨེསུ ཨནུཔཱཡོ ཨནཔཱཡོ ཨནིསྶིཏོ ཨཔྤཊིབདྡྷོ ཝིཔྤམུཏྟོ ཝིསཾཡུཏྟོ ཝིམརིཡཱདཱིཀཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི. སོ ‘ཨཏྠི ཨུཏྟརི ནིསྶརཎ’ནྟི པཛཱནཱཏི. ཏབྦཧུལཱིཀཱརཱ ཨཏྠིཏྭེཝསྶ ཧོཏི.

༩༥. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, སཱརིཔུཏྟོ སབྦསོ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. སོ ཏཱཡ སམཱཔཏྟིཡཱ སཏོ ཝུཊྛཧཏི. སོ ཏཱཡ སམཱཔཏྟིཡཱ སཏོ ཝུཊྛཧིཏྭཱ ཡེ དྷམྨཱ [ཡེ ཏེ དྷམྨཱ (སཱི.)] ཨཏཱིཏཱ ནིརུདྡྷཱ ཝིཔརིཎཏཱ ཏེ དྷམྨེ སམནུཔསྶཏི – ‘ཨེཝཾ ཀིརམེ དྷམྨཱ ཨཧུཏྭཱ སམྦྷོནྟི, ཧུཏྭཱ པཊིཝེནྟཱི’ཏི. སོ ཏེསུ དྷམྨེསུ ཨནུཔཱཡོ ཨནཔཱཡོ ཨནིསྶིཏོ ཨཔྤཊིབདྡྷོ ཝིཔྤམུཏྟོ ཝིསཾཡུཏྟོ ཝིམརིཡཱདཱིཀཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི. སོ ‘ཨཏྠི ཨུཏྟརི ནིསྶརཎ’ནྟི པཛཱནཱཏི. ཏབྦཧུལཱིཀཱརཱ ཨཏྠིཏྭེཝསྶ ཧོཏི.

༩༦. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, སཱརིཔུཏྟོ སབྦསོ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. པཉྙཱཡ ཙསྶ དིསྭཱ ཨཱསཝཱ པརིཀྑཱིཎཱ ཧོནྟི. སོ ཏཱཡ སམཱཔཏྟིཡཱ སཏོ ཝུཊྛཧཏི. སོ ཏཱཡ སམཱཔཏྟིཡཱ སཏོ ཝུཊྛཧིཏྭཱ ཡེ དྷམྨཱ ཨཏཱིཏཱ ནིརུདྡྷཱ ཝིཔརིཎཏཱ ཏེ དྷམྨེ སམནུཔསྶཏི – ‘ཨེཝཾ ཀིརམེ དྷམྨཱ ཨཧུཏྭཱ སམྦྷོནྟི, ཧུཏྭཱ པཊིཝེནྟཱི’ཏི. སོ ཏེསུ དྷམྨེསུ ཨནུཔཱཡོ ཨནཔཱཡོ ཨནིསྶིཏོ ཨཔྤཊིབདྡྷོ ཝིཔྤམུཏྟོ ཝིསཾཡུཏྟོ ཝིམརིཡཱདཱིཀཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི. སོ ‘ནཏྠི ཨུཏྟརི ནིསྶརཎ’ནྟི པཛཱནཱཏི. ཏབྦཧུལཱིཀཱརཱ ནཏྠིཏྭེཝསྶ ཧོཏི.

༩༧. ‘‘ཡཾ ཁོ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ – ‘ཝསིཔྤཏྟོ པཱརམིཔྤཏྟོ ཨརིཡསྨིཾ སཱིལསྨིཾ, ཝསིཔྤཏྟོ པཱརམིཔྤཏྟོ ཨརིཡསྨིཾ སམཱདྷིསྨིཾ, ཝསིཔྤཏྟོ པཱརམིཔྤཏྟོ ཨརིཡཱཡ པཉྙཱཡ, ཝསིཔྤཏྟོ པཱརམིཔྤཏྟོ ཨརིཡཱཡ ཝིམུཏྟིཡཱ’ཏི, སཱརིཔུཏྟམེཝ ཏཾ སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ – ‘ཝསིཔྤཏྟོ པཱརམིཔྤཏྟོ ཨརིཡསྨིཾ སཱིལསྨིཾ, ཝསིཔྤཏྟོ པཱརམིཔྤཏྟོ ཨརིཡསྨིཾ སམཱདྷིསྨིཾ, ཝསིཔྤཏྟོ པཱརམིཔྤཏྟོ ཨརིཡཱཡ པཉྙཱཡ, ཝསིཔྤཏྟོ པཱརམིཔྤཏྟོ ཨརིཡཱཡ ཝིམུཏྟིཡཱ’ཏི. ཡཾ ཁོ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ – ‘བྷགཝཏོ པུཏྟོ ཨོརསོ མུཁཏོ ཛཱཏོ དྷམྨཛོ དྷམྨནིམྨིཏོ དྷམྨདཱཡཱདོ ནོ ཨཱམིསདཱཡཱདོ’ཏི, སཱརིཔུཏྟམེཝ ཏཾ སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ – ‘བྷགཝཏོ པུཏྟོ ཨོརསོ མུཁཏོ ཛཱཏོ དྷམྨཛོ དྷམྨནིམྨིཏོ དྷམྨདཱཡཱདོ ནོ ཨཱམིསདཱཡཱདོ’ཏི. སཱརིཔུཏྟོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏེན ཨནུཏྟརཾ དྷམྨཙཀྐཾ པཝཏྟིཏཾ སམྨདེཝ ཨནུཔྤཝཏྟེཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

ཨནུཔདསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ པཋམཾ.

༢. ཚབྦིསོདྷནསུཏྟཾ

༩༨. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨཉྙཾ བྱཱཀརོཏི – ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱམཱི’ཏི. ཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ བྷཱསིཏཾ ནེཝ ཨབྷིནནྡིཏབྦཾ ནཔྤཊིཀྐོསིཏབྦཾ. ཨནབྷིནནྡིཏྭཱ ཨཔྤཊིཀྐོསིཏྭཱ པཉྷོ པུཙྪིཏབྦོ – ‘ཙཏྟཱརོམེ, ཨཱཝུསོ, ཝོཧཱརཱ ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན སམྨདཀྑཱཏཱ. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? དིཊྛེ དིཊྛཝཱདིཏཱ, སུཏེ སུཏཝཱདིཏཱ, མུཏེ མུཏཝཱདིཏཱ, ཝིཉྙཱཏེ ཝིཉྙཱཏཝཱདིཏཱ – ཨིམེ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཙཏྟཱརོ ཝོཧཱརཱ ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན སམྨདཀྑཱཏཱ. ཀཐཾ ཛཱནཏོ པནཱཡསྨཏོ, ཀཐཾ པསྶཏོ ཨིམེསུ ཙཏཱུསུ ཝོཧཱརེསུ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟ’ནྟི? ཁཱིཎཱསཝསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཝུསིཏཝཏོ ཀཏཀརཎཱིཡསྶ ཨོཧིཏབྷཱརསྶ ཨནུཔྤཏྟསདཏྠསྶ པརིཀྑཱིཎབྷཝསཾཡོཛནསྶ སམྨདཉྙཱཝིམུཏྟསྶ ཨཡམནུདྷམྨོ ཧོཏི ཝེཡྻཱཀརཎཱཡ – ‘དིཊྛེ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨནུཔཱཡོ ཨནཔཱཡོ ཨནིསྶིཏོ ཨཔྤཊིབདྡྷོ ཝིཔྤམུཏྟོ ཝིསཾཡུཏྟོ ཝིམརིཡཱདཱིཀཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཱམི. སུཏེ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ…པེ… མུཏེ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ… ཝིཉྙཱཏེ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨནུཔཱཡོ ཨནཔཱཡོ ཨནིསྶིཏོ ཨཔྤཊིབདྡྷོ ཝིཔྤམུཏྟོ ཝིསཾཡུཏྟོ ཝིམརིཡཱདཱིཀཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཱམི. ཨེཝཾ ཁོ མེ, ཨཱཝུསོ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨིམེསུ ཙཏཱུསུ ཝོཧཱརེསུ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟ’ནྟི. ཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ‘སཱདྷཱུ’ཏི བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏབྦཾ ཨནུམོདིཏབྦཾ. ‘སཱདྷཱུ’ཏི བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཏྟརིཾ པཉྷོ པུཙྪིཏབྦོ.

༩༩. ‘‘‘པཉྩིམེ, ཨཱཝུསོ, ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན སམྨདཀྑཱཏཱ. ཀཏམེ པཉྩ? སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ – ཨིམེ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན སམྨདཀྑཱཏཱ. ཀཐཾ ཛཱནཏོ པནཱཡསྨཏོ, ཀཐཾ པསྶཏོ ཨིམེསུ པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟ’ནྟི? ཁཱིཎཱསཝསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཝུསིཏཝཏོ ཀཏཀརཎཱིཡསྶ ཨོཧིཏབྷཱརསྶ ཨནུཔྤཏྟསདཏྠསྶ པརིཀྑཱིཎབྷཝསཾཡོཛནསྶ སམྨདཉྙཱཝིམུཏྟསྶ ཨཡམནུདྷམྨོ ཧོཏི ཝེཡྻཱཀརཎཱཡ – ‘རཱུཔཾ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨབལཾ ཝིརཱགུནཾ [ཝིརཱགཾ (སཱི. པཱི.), ཝིརཱགུཏཾ (ཊཱིཀཱ)] ཨནསྶཱསིཀནྟི ཝིདིཏྭཱ ཡེ རཱུཔེ ཨུཔཱཡཱུཔཱདཱནཱ [ཨུཔཡཱུཔཱདཱནཱ (ཀ.)] ཙེཏསོ ཨདྷིཊྛཱནཱབྷིནིཝེསཱནུསཡཱ ཏེསཾ ཁཡཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཙཱགཱ པཊིནིསྶགྒཱ ཝིམུཏྟཾ མེ ཙིཏྟནྟི པཛཱནཱམི. ཝེདནཾ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ…པེ… སཉྙཾ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ… སངྑཱརེ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ… ཝིཉྙཱཎཾ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨབལཾ ཝིརཱགུནཾ ཨནསྶཱསིཀནྟི ཝིདིཏྭཱ ཡེ ཝིཉྙཱཎེ ཨུཔཱཡཱུཔཱདཱནཱ ཙེཏསོ ཨདྷིཊྛཱནཱབྷིནིཝེསཱནུསཡཱ ཏེསཾ ཁཡཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཙཱགཱ པཊིནིསྶགྒཱ ཝིམུཏྟཾ མེ ཙིཏྟནྟི པཛཱནཱམི. ཨེཝཾ ཁོ མེ, ཨཱཝུསོ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨིམེསུ པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟ’ནྟི. ཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ‘སཱདྷཱུ’ཏི བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏབྦཾ, ཨནུམོདིཏབྦཾ. ‘སཱདྷཱུ’ཏི བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཏྟརིཾ པཉྷོ པུཙྪིཏབྦོ.

༡༠༠. ‘‘‘ཚཡིམཱ, ཨཱཝུསོ, དྷཱཏུཡོ ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན སམྨདཀྑཱཏཱ. ཀཏམཱ ཚ? པཐཝཱིདྷཱཏུ, ཨཱཔོདྷཱཏུ, ཏེཛོདྷཱཏུ, ཝཱཡོདྷཱཏུ, ཨཱཀཱསདྷཱཏུ, ཝིཉྙཱཎདྷཱཏུ – ཨིམཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཚ དྷཱཏུཡོ ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན སམྨདཀྑཱཏཱ. ཀཐཾ ཛཱནཏོ པནཱཡསྨཏོ, ཀཐཾ པསྶཏོ ཨིམཱསུ ཚསུ དྷཱཏཱུསུ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟ’ནྟི? ཁཱིཎཱསཝསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཝུསིཏཝཏོ ཀཏཀརཎཱིཡསྶ ཨོཧིཏབྷཱརསྶ ཨནུཔྤཏྟསདཏྠསྶ པརིཀྑཱིཎབྷཝསཾཡོཛནསྶ སམྨདཉྙཱཝིམུཏྟསྶ ཨཡམནུདྷམྨོ ཧོཏི ཝེཡྻཱཀརཎཱཡ – ‘པཐཝཱིདྷཱཏུཾ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, ན ཨཏྟཏོ ཨུཔགཙྪིཾ, ན ཙ པཐཝཱིདྷཱཏུནིསྶིཏཾ ཨཏྟཱནཾ. ཡེ ཙ པཐཝཱིདྷཱཏུནིསྶིཏཱ ཨུཔཱཡཱུཔཱདཱནཱ ཙེཏསོ ཨདྷིཊྛཱནཱབྷིནིཝེསཱནུསཡཱ ཏེསཾ ཁཡཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཙཱགཱ པཊིནིསྶགྒཱ ཝིམུཏྟཾ མེ ཙིཏྟནྟི པཛཱནཱམི. ཨཱཔོདྷཱཏུཾ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ…པེ… ཏེཛོདྷཱཏུཾ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ… ཝཱཡོདྷཱཏུཾ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ… ཨཱཀཱསདྷཱཏུཾ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ… ཝིཉྙཱཎདྷཱཏུཾ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, ན ཨཏྟཏོ ཨུཔགཙྪིཾ, ན ཙ ཝིཉྙཱཎདྷཱཏུནིསྶིཏཾ ཨཏྟཱནཾ. ཡེ ཙ ཝིཉྙཱཎདྷཱཏུནིསྶིཏཱ ཨུཔཱཡཱུཔཱདཱནཱ ཙེཏསོ ཨདྷིཊྛཱནཱབྷིནིཝེསཱནུསཡཱ ཏེསཾ ཁཡཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཙཱགཱ པཊིནིསྶགྒཱ ཝིམུཏྟཾ མེ ཙིཏྟནྟི པཛཱནཱམི. ཨེཝཾ ཁོ མེ, ཨཱཝུསོ, ཛཱནཏོ, ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨིམཱསུ ཚསུ དྷཱཏཱུསུ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟ’ནྟི. ཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ‘སཱདྷཱུ’ཏི བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏབྦཾ, ཨནུམོདིཏབྦཾ. ‘སཱདྷཱུ’ཏི བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཏྟརིཾ པཉྷོ པུཙྪིཏབྦོ.

༡༠༡. ‘‘‘ཚ ཁོ པནིམཱནི, ཨཱཝུསོ, ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀབཱཧིརཱནི [ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནི བཱཧིརཱནི (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨཱཡཏནཱནི ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན སམྨདཀྑཱཏཱནི. ཀཏམཱནི ཚ? ཙཀྑུ ཙེཝ རཱུཔཱ ཙ, སོཏཉྩ སདྡཱ ཙ, གྷཱནཉྩ གནྡྷཱ ཙ, ཛིཝ྄ཧཱ ཙ རསཱ ཙ, ཀཱཡོ ཙ ཕོཊྛབྦཱ ཙ, མནོ ཙ དྷམྨཱ ཙ – ཨིམཱནི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཚ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀབཱཧིརཱནི ཨཱཡཏནཱནི ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན སམྨདཀྑཱཏཱནི. ཀཐཾ ཛཱནཏོ པནཱཡསྨཏོ, ཀཐཾ པསྶཏོ ཨིམེསུ ཚསུ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀབཱཧིརེསུ ཨཱཡཏནེསུ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟ’ནྟི? ཁཱིཎཱསཝསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཝུསིཏཝཏོ ཀཏཀརཎཱིཡསྶ ཨོཧིཏབྷཱརསྶ ཨནུཔྤཏྟསདཏྠསྶ པརིཀྑཱིཎབྷཝསཾཡོཛནསྶ སམྨདཉྙཱཝིམུཏྟསྶ ཨཡམནུདྷམྨོ ཧོཏི ཝེཡྻཱཀརཎཱཡ – ‘ཙཀྑུསྨིཾ, ཨཱཝུསོ, རཱུཔེ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེསུ དྷམྨེསུ ཡོ ཚནྡོ ཡོ རཱགོ ཡཱ ནནྡཱི [ནནྡི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཡཱ ཏཎྷཱ ཡེ ཙ ཨུཔཱཡཱུཔཱདཱནཱ ཙེཏསོ ཨདྷིཊྛཱནཱབྷིནིཝེསཱནུསཡཱ ཏེསཾ ཁཡཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཙཱགཱ པཊིནིསྶགྒཱ ཝིམུཏྟཾ མེ ཙིཏྟནྟི པཛཱནཱམི. སོཏསྨིཾ, ཨཱཝུསོ, སདྡེ སོཏཝིཉྙཱཎེ…པེ… གྷཱནསྨིཾ, ཨཱཝུསོ, གནྡྷེ གྷཱནཝིཉྙཱཎེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ, ཨཱཝུསོ, རསེ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎེ… ཀཱཡསྨིཾ, ཨཱཝུསོ, ཕོཊྛབྦེ ཀཱཡཝིཉྙཱཎེ… མནསྨིཾ, ཨཱཝུསོ, དྷམྨེ མནོཝིཉྙཱཎེ མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེསུ དྷམྨེསུ ཡོ ཚནྡོ ཡོ རཱགོ ཡཱ ནནྡཱི ཡཱ ཏཎྷཱ ཡེ ཙ ཨུཔཱཡཱུཔཱདཱནཱ ཙེཏསོ ཨདྷིཊྛཱནཱབྷིནིཝེསཱནུསཡཱ ཏེསཾ ཁཡཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཙཱགཱ པཊིནིསྶགྒཱ ཝིམུཏྟཾ མེ ཙིཏྟནྟི པཛཱནཱམི. ཨེཝཾ ཁོ མེ, ཨཱཝུསོ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨིམེསུ ཚསུ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀབཱཧིརེསུ ཨཱཡཏནེསུ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟ’ནྟི. ཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ‘སཱདྷཱུ’ཏི བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏབྦཾ ཨནུམོདིཏབྦཾ. ‘སཱདྷཱུ’ཏི བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཏྟརིཾ པཉྷོ པུཙྪིཏབྦོ.

༡༠༢. ‘‘‘ཀཐཾ ཛཱནཏོ པནཱཡསྨཏོ, ཀཐཾ པསྶཏོ ཨིམསྨིཉྩ སཝིཉྙཱཎཀེ ཀཱཡེ བཧིདྡྷཱ ཙ སབྦནིམིཏྟེསུ ཨཧཾཀཱརམམཾཀཱརམཱནཱནུསཡཱ སམཱུཧཏཱ’ཏི [སུསམཱུཧཏཱཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)]? ཁཱིཎཱསཝསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཝུསིཏཝཏོ ཀཏཀརཎཱིཡསྶ ཨོཧིཏབྷཱརསྶ ཨནུཔྤཏྟསདཏྠསྶ པརིཀྑཱིཎབྷཝསཾཡོཛནསྶ སམྨདཉྙཱཝིམུཏྟསྶ ཨཡམནུདྷམྨོ ཧོཏི ཝེཡྻཱཀརཎཱཡ – ‘པུབྦེ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨགཱརིཡབྷཱུཏོ སམཱནོ ཨཝིདྡསུ ཨཧོསིཾ. ཏསྶ མེ ཏཐཱགཏོ ཝཱ ཏཐཱགཏསཱཝཀོ ཝཱ དྷམྨཾ དེསེསི. ཏཱཧཾ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཏཐཱགཏེ སདྡྷཾ པཊིལབྷིཾ. སོ ཏེན སདྡྷཱཔཊིལཱབྷེན སམནྣཱགཏོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑིཾ – སམྦཱདྷོ གྷརཱཝཱསོ རཛཱཔཐོ, ཨབྦྷོཀཱསོ པབྦཛྫཱ. ནཡིདཾ སུཀརཾ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཱ ཨེཀནྟཔརིཔུཎྞཾ ཨེཀནྟཔརིསུདྡྷཾ སངྑལིཁིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིཏུཾ. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛེཡྻ’’’ནྟི.

‘‘སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨཔརེན སམཡེན ཨཔྤཾ ཝཱ བྷོགཀྑནྡྷཾ པཧཱཡ མཧནྟཾ ཝཱ བྷོགཀྑནྡྷཾ པཧཱཡ, ཨཔྤཾ ཝཱ ཉཱཏིཔརིཝཊྚཾ པཧཱཡ མཧནྟཾ ཝཱ ཉཱཏིཔརིཝཊྚཾ པཧཱཡ ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཾ. སོ ཨེཝཾ པབྦཛིཏོ སམཱནོ བྷིཀྑཱུནཾ སིཀྑཱསཱཛཱིཝསམཱཔནྣོ པཱཎཱཏིཔཱཏཾ པཧཱཡ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསིཾ ནིཧིཏདཎྜོ ནིཧིཏསཏྠོ, ལཛྫཱི དཡཱཔནྣོ སབྦཔཱཎབྷཱུཏཧིཏཱནུཀམྤཱི ཝིཧཱསིཾ. ཨདིནྣཱདཱནཾ པཧཱཡ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསིཾ དིནྣཱདཱཡཱི དིནྣཔཱཊིཀངྑཱི, ཨཐེནེན སུཙིབྷཱུཏེན ཨཏྟནཱ ཝིཧཱསིཾ. ཨབྲཧྨཙརིཡཾ པཧཱཡ བྲཧྨཙཱརཱི ཨཧོསིཾ ཨཱརཱཙཱརཱི ཝིརཏོ མེཐུནཱ གཱམདྷམྨཱ. མུསཱཝཱདཾ པཧཱཡ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསིཾ སཙྩཝཱདཱི སཙྩསནྡྷོ ཐེཏོ པཙྩཡིཀོ ཨཝིསཾཝཱདཀོ ལོཀསྶ. པིསུཎཾ ཝཱཙཾ པཧཱཡ པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསིཾ, ཨིཏོ སུཏྭཱ ན ཨམུཏྲ ཨཀྑཱཏཱ ཨིམེསཾ བྷེདཱཡ, ཨམུཏྲ ཝཱ སུཏྭཱ ན ཨིམེསཾ ཨཀྑཱཏཱ ཨམཱུསཾ བྷེདཱཡ; ཨིཏི བྷིནྣཱནཾ ཝཱ སནྡྷཱཏཱ སཧིཏཱནཾ ཝཱ ཨནུཔྤདཱཏཱ སམགྒཱརཱམོ སམགྒརཏོ སམགྒནནྡཱི སམགྒཀརཎིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཨཧོསིཾ. ཕརུསཾ ཝཱཙཾ པཧཱཡ ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསིཾ; ཡཱ སཱ ཝཱཙཱ ནེལཱ ཀཎྞསུཁཱ པེམནཱིཡཱ ཧདཡངྒམཱ པོརཱི བཧུཛནཀནྟཱ བཧུཛནམནཱཔཱ ཏཐཱརཱུཔིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཨཧོསིཾ. སམྥཔྤལཱཔཾ པཧཱཡ སམྥཔྤལཱཔཱ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསིཾ; ཀཱལཝཱདཱི བྷཱུཏཝཱདཱི ཨཏྠཝཱདཱི དྷམྨཝཱདཱི ཝིནཡཝཱདཱི ནིདྷཱནཝཏིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཨཧོསིཾ ཀཱལེན སཱཔདེསཾ པརིཡནྟཝཏིཾ ཨཏྠསཾཧིཏཾ.

‘‘སོ བཱིཛགཱམབྷཱུཏགཱམསམཱརམྦྷཱ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསིཾ, ཨེཀབྷཏྟིཀོ ཨཧོསིཾ རཏྟཱུཔརཏོ ཝིརཏོ ཝིཀཱལབྷོཛནཱ. ནཙྩགཱིཏཝཱདིཏཝིསཱུཀདསྶནཱ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསིཾ. མཱལཱགནྡྷཝིལེཔནདྷཱརཎམཎྜནཝིབྷཱུསནཊྛཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསིཾ. ཨུཙྩཱསཡནམཧཱསཡནཱ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསིཾ. ཛཱཏརཱུཔརཛཏཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསིཾ, ཨཱམཀདྷཉྙཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསིཾ, ཨཱམཀམཾསཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསིཾ; ཨིཏྠིཀུམཱརིཀཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསིཾ, དཱསིདཱསཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསིཾ, ཨཛེལ༹ཀཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསིཾ, ཀུཀྐུཊསཱུཀརཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསིཾ, ཧཏྠིགཝསྶཝལ༹ཝཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསིཾ, ཁེཏྟཝཏྠུཔཊིགྒཧཎཱ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསིཾ. དཱུཏེཡྻཔཧིཎགམནཱནུཡོགཱ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསིཾ, ཀཡཝིཀྐཡཱ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསིཾ, ཏུལཱཀཱུཊཀཾསཀཱུཊམཱནཀཱུཊཱ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསིཾ, ཨུཀྐོཊནཝཉྩནནིཀཏིསཱཙིཡོགཱ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསིཾ, ཚེདནཝདྷབནྡྷནཝིཔརཱམོསཨཱལོཔསཧསཱཀཱརཱ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསིཾ.

‘‘སོ སནྟུཊྛོ ཨཧོསིཾ ཀཱཡཔརིཧཱརིཀེན ཙཱིཝརེན, ཀུཙྪིཔརིཧཱརིཀེན པིཎྜཔཱཏེན. སོ ཡེན ཡེནེཝ [ཡེན ཡེན ཙ (ཀ.)] པཀྐམིཾ སམཱདཱཡེཝ པཀྐམིཾ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ པཀྑཱི སཀུཎོ ཡེན ཡེནེཝ ཌེཏི སཔཏྟབྷཱརོཝ ཌེཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ; སནྟུཊྛོ ཨཧོསིཾ ཀཱཡཔརིཧཱརིཀེན ཙཱིཝརེན, ཀུཙྪིཔརིཧཱརིཀེན པིཎྜཔཱཏེན. སོ ཡེན ཡེནེཝ པཀྐམིཾ སམཱདཱཡེཝ པཀྐམིཾ. སོ ཨིམིནཱ ཨརིཡེན སཱིལཀྑནྡྷེན སམནྣཱགཏོ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨནཝཛྫསུཁཾ པཊིསཾཝེདེསིཾ.

༡༠༣. ‘‘སོ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ན ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཨཧོསིཾ ནཱནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི; ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ, ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫིཾ; རཀྑིཾ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ, ཙཀྑུནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫིཾ. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ…པེ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ…པེ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ…པེ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ན ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཨཧོསིཾ ནཱནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི; ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ མནིནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ, ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫིཾ; རཀྑིཾ མནིནྡྲིཡཾ, མནིནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫིཾ. སོ ཨིམིནཱ ཨརིཡེན ཨིནྡྲིཡསཾཝརེན སམནྣཱགཏོ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨབྱཱསེཀསུཁཾ པཊིསཾཝེདེསིཾ.

‘‘སོ ཨབྷིཀྐནྟེ པཊིཀྐནྟེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཨཧོསིཾ, ཨཱལོཀིཏེ ཝིལོཀིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཨཧོསིཾ, སམིཉྫིཏེ པསཱརིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཨཧོསིཾ, སངྒྷཱཊིཔཏྟཙཱིཝརདྷཱརཎེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཨཧོསིཾ, ཨསིཏེ པཱིཏེ ཁཱཡིཏེ སཱཡིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཨཧོསིཾ, ཨུཙྩཱརཔསྶཱཝཀམྨེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཨཧོསིཾ, གཏེ ཋིཏེ ནིསིནྣེ སུཏྟེ ཛཱགརིཏེ བྷཱསིཏེ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཨཧོསིཾ.

‘‘སོ ཨིམིནཱ ཙ ཨརིཡེན སཱིལཀྑནྡྷེན སམནྣཱགཏོ, (ཨིམཱཡ ཙ ཨརིཡཱཡ སནྟུཊྛིཡཱ སམནྣཱགཏོ,) [པསྶ མ. ནི. ༡.༢༩༦ ཙཱུལ༹ཧཏྠིཔདོཔམེ] ཨིམིནཱ ཙ ཨརིཡེན ཨིནྡྲིཡསཾཝརེན སམནྣཱགཏོ, ཨིམིནཱ ཙ ཨརིཡེན སཏིསམྤཛཉྙེན སམནྣཱགཏོ ཝིཝིཏྟཾ སེནཱསནཾ བྷཛིཾ ཨརཉྙཾ རུཀྑམཱུལཾ པབྦཏཾ ཀནྡརཾ གིརིགུཧཾ སུསཱནཾ ཝནཔཏྠཾ ཨབྦྷོཀཱསཾ པལཱལཔུཉྫཾ. སོ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ ནིསཱིདིཾ པལླངྐཾ ཨཱབྷུཛིཏྭཱ ཨུཛུཾ ཀཱཡཾ པཎིདྷཱཡ པརིམུཁཾ སཏིཾ ཨུཔཊྛཔེཏྭཱ.

‘‘སོ ཨབྷིཛ྄ཛྷཾ ལོཀེ པཧཱཡ ཝིགཏཱབྷིཛ྄ཛྷེན ཙེཏསཱ ཝིཧཱསིཾ, ཨབྷིཛ྄ཛྷཱཡ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེསིཾ. བྱཱཔཱདཔདོསཾ པཧཱཡ ཨབྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཝིཧཱསིཾ སབྦཔཱཎབྷཱུཏཧིཏཱནུཀམྤཱི, བྱཱཔཱདཔདོསཱ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེསིཾ. ཐིནམིདྡྷཾ པཧཱཡ ཝིགཏཐིནམིདྡྷོ ཝིཧཱསིཾ ཨཱལོཀསཉྙཱི སཏོ སམྤཛཱནོ, ཐིནམིདྡྷཱ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེསིཾ. ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩཾ པཧཱཡ ཨནུདྡྷཏོ ཝིཧཱསིཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ, ཝཱུཔསནྟཙིཏྟོ, ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩཱ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེསིཾ. ཝིཙིཀིཙྪཾ པཧཱཡ ཏིཎྞཝིཙིཀིཙྪོ ཝིཧཱསིཾ ཨཀཐཾཀཐཱི ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ, ཝིཙིཀིཙྪཱཡ ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེསིཾ.

༡༠༤. ‘‘སོ ཨིམེ པཉྩ ནཱིཝརཎེ པཧཱཡ ཙེཏསོ ཨུཔཀྐིལེསེ པཉྙཱཡ དུབྦལཱིཀརཎེ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ. ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ…པེ… ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ… ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ.

‘‘སོ ཨེཝཾ སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཨནངྒཎེ ཝིགཏཱུཔཀྐིལེསེ མུདུབྷཱུཏེ ཀམྨནིཡེ ཋིཏེ ཨཱནེཉྫཔྤཏྟེ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཉཱཎཱཡ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེསིཾ. སོ ཨིདཾ དུཀྑནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ཨཡཾ དུཀྑསམུདཡོཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷོཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ; ཨིམེ ཨཱསཝཱཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ཨཡཾ ཨཱསཝསམུདཡོཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ཨཡཾ ཨཱསཝནིརོདྷོཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ཨཡཾ ཨཱསཝནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ. ཏསྶ མེ ཨེཝཾ ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཀཱམཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩིཏྠ, བྷཝཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩིཏྠ, ཨཝིཛྫཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩིཏྠः ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཨཧོསི. ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི ཨབྦྷཉྙཱསིཾ. ཨེཝཾ ཁོ མེ, ཨཱཝུསོ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨིམསྨིཉྩ སཝིཉྙཱཎཀེ ཀཱཡེ བཧིདྡྷཱ ཙ སབྦནིམིཏྟེསུ ཨཧཾཀཱརམམཾཀཱརམཱནཱནུསཡཱ སམཱུཧཏཱ’’ཏི. ‘‘ཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ‘སཱདྷཱུ’ཏི བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏབྦཾ ཨནུམོདིཏབྦཾ. ‘སཱདྷཱུ’ཏི བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨེཝམསྶ ཝཙནཱིཡོ – ‘ལཱབྷཱ ནོ, ཨཱཝུསོ, སུལདྡྷཾ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཡེ མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ ཏཱདིསཾ སབྲཧྨཙཱརིཾ སམནུཔསྶཱམཱ’’’ཏི [པསྶཱམཱཏི (སཱི.)].

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

ཚབྦིསོདྷནསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ དུཏིཡཾ.

༣. སཔྤུརིསསུཏྟཾ

༡༠༥. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཔྤུརིསདྷམྨཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨསཔྤུརིསདྷམྨཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསདྷམྨོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨུཙྩཱཀུལཱ པབྦཛིཏོ ཧོཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཧཾ ཁོམྷི ཨུཙྩཱཀུལཱ པབྦཛིཏོ, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ན ཨུཙྩཱཀུལཱ པབྦཛིཏཱ’ཏི. སོ ཏཱཡ ཨུཙྩཱཀུལཱིནཏཱཡ ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡཾ [ཨཡམྤི (སཱི. པཱི.)], བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསདྷམྨོ. སཔྤུརིསོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ན ཁོ ཨུཙྩཱཀུལཱིནཏཱཡ ལོབྷདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, དོསདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, མོཧདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི. ནོ ཙེཔི ཨུཙྩཱཀུལཱ པབྦཛིཏོ ཧོཏི; སོ ཙ ཧོཏི དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣོ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣོ ཨནུདྷམྨཙཱརཱི, སོ ཏཏྠ པུཛྫོ, སོ ཏཏྠ པཱསཾསོ’ཏི. སོ པཊིཔདཾཡེཝ ཨནྟརཾ ཀརིཏྭཱ ཏཱཡ ཨུཙྩཱཀུལཱིནཏཱཡ ནེཝཏྟཱནུཀྐཾསེཏི ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསདྷམྨོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ མཧཱཀུལཱ པབྦཛིཏོ ཧོཏི…པེ… [ཡཐཱ ཨུཙྩཱཀུལཝཱརེ ཏཐཱ ཝིཏྠཱརེཏབྦཾ] མཧཱབྷོགཀུལཱ པབྦཛིཏོ ཧོཏི…པེ… ཨུལཱ༹རབྷོགཀུལཱ པབྦཛིཏོ ཧོཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཧཾ ཁོམྷི ཨུལཱ༹རབྷོགཀུལཱ པབྦཛིཏོ, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ན ཨུལཱ༹རབྷོགཀུལཱ པབྦཛིཏཱ’ཏི. སོ ཏཱཡ ཨུལཱ༹རབྷོགཏཱཡ ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསདྷམྨོ. སཔྤུརིསོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ན ཁོ ཨུལཱ༹རབྷོགཏཱཡ ལོབྷདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, དོསདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, མོཧདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི. ནོ ཙེཔི ཨུལཱ༹རབྷོགཀུལཱ པབྦཛིཏོ ཧོཏི; སོ ཙ ཧོཏི དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣོ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣོ ཨནུདྷམྨཙཱརཱི, སོ ཏཏྠ པུཛྫོ, སོ ཏཏྠ པཱསཾསོ’ཏི. སོ པཊིཔདཾཡེཝ ཨནྟརཾ ཀརིཏྭཱ ཏཱཡ ཨུལཱ༹རབྷོགཏཱཡ ནེཝཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསདྷམྨོ.

༡༠༦. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཉཱཏོ ཧོཏི ཡསསྶཱི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཧཾ ཁོམྷི ཉཱཏོ ཡསསྶཱི, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ཨཔྤཉྙཱཏཱ ཨཔྤེསཀྑཱ’ཏི. སོ ཏེན ཉཏྟེན [ཉཱཏེན (སཱི. ཀ.), ཉཱཏཏྟེན (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསདྷམྨོ. སཔྤུརིསོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ན ཁོ ཉཏྟེན ལོབྷདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, དོསདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, མོཧདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི. ནོ ཙེཔི ཉཱཏོ ཧོཏི ཡསསྶཱི; སོ ཙ ཧོཏི དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣོ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣོ ཨནུདྷམྨཙཱརཱི, སོ ཏཏྠ པུཛྫོ, སོ ཏཏྠ པཱསཾསོ’ཏི. སོ པཊིཔདཾཡེཝ ཨནྟརཾ ཀརིཏྭཱ ཏེན ཉཏྟེན ནེཝཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསདྷམྨོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ལཱབྷཱི ཧོཏི ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱནཾ. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཧཾ ཁོམྷི ལཱབྷཱི ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱནཾ, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ན ལཱབྷིནོ ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱན’ནྟི. སོ ཏེན ལཱབྷེན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསདྷམྨོ. སཔྤུརིསོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ན ཁོ ལཱབྷེན ལོབྷདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, དོསདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, མོཧདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི. ནོ ཙེཔི ལཱབྷཱི ཧོཏི ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱནཾ; སོ ཙ ཧོཏི དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣོ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣོ ཨནུདྷམྨཙཱརཱི, སོ ཏཏྠ པུཛྫོ, སོ ཏཏྠ པཱསཾསོ’ཏི. སོ པཊིཔདཾཡེཝ ཨནྟརཾ ཀརིཏྭཱ ཏེན ལཱབྷེན ནེཝཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསདྷམྨོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ བཧུསྶུཏོ ཧོཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཧཾ ཁོམྷི བཧུསྶུཏོ, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ན བཧུསྶུཏཱ’ཏི. སོ ཏེན བཱཧུསཙྩེན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསདྷམྨོ. སཔྤུརིསོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ན ཁོ བཱཧུསཙྩེན ལོབྷདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, དོསདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, མོཧདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི. ནོ ཙེཔི བཧུསྶུཏོ ཧོཏི; སོ ཙ ཧོཏི དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣོ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣོ ཨནུདྷམྨཙཱརཱི, སོ ཏཏྠ པུཛྫོ, སོ ཏཏྠ པཱསཾསོ’ཏི. སོ པཊིཔདཾཡེཝ ཨནྟརཾ ཀརིཏྭཱ ཏེན བཱཧུསཙྩེན ནེཝཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསདྷམྨོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཝིནཡདྷརོ ཧོཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཧཾ ཁོམྷི ཝིནཡདྷརོ, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ན ཝིནཡདྷརཱ’ཏི. སོ ཏེན ཝིནཡདྷརཏྟེན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསདྷམྨོ. སཔྤུརིསོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ན ཁོ ཝིནཡདྷརཏྟེན ལོབྷདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, དོསདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, མོཧདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི. ནོ ཙེཔི ཝིནཡདྷརོ ཧོཏི; སོ ཙ ཧོཏི དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣོ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣོ ཨནུདྷམྨཙཱརཱི, སོ ཏཏྠ པུཛྫོ, སོ ཏཏྠ པཱསཾསོ’ཏི. སོ པཊིཔདཾཡེཝ ཨནྟརཾ ཀརིཏྭཱ ཏེན ཝིནཡདྷརཏྟེན ནེཝཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསདྷམྨོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ དྷམྨཀཐིཀོ ཧོཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཧཾ ཁོམྷི དྷམྨཀཐིཀོ, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ན དྷམྨཀཐིཀཱ’ཏི. སོ ཏེན དྷམྨཀཐིཀཏྟེན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསདྷམྨོ. སཔྤུརིསོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ན ཁོ དྷམྨཀཐིཀཏྟེན ལོབྷདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, དོསདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, མོཧདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི. ནོ ཙེཔི དྷམྨཀཐིཀོ ཧོཏི; སོ ཙ ཧོཏི དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣོ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣོ ཨནུདྷམྨཙཱརཱི, སོ ཏཏྠ པུཛྫོ, སོ ཏཏྠ པཱསཾསོ’ཏི. སོ པཊིཔདཾཡེཝ ཨནྟརཾ ཀརིཏྭཱ ཏེན དྷམྨཀཐིཀཏྟེན ནེཝཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསདྷམྨོ.

༡༠༧. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཨཱརཉྙིཀོ ཧོཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཧཾ ཁོམྷི ཨཱརཉྙིཀོ ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ན ཨཱརཉྙིཀཱ’ཏི. སོ ཏེན ཨཱརཉྙིཀཏྟེན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསདྷམྨོ. སཔྤུརིསོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ན ཁོ ཨཱརཉྙིཀཏྟེན ལོབྷདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, དོསདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, མོཧདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི. ནོ ཙེཔི ཨཱརཉྙིཀོ ཧོཏི; སོ ཙ ཧོཏི དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣོ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣོ ཨནུདྷམྨཙཱརཱི, སོ ཏཏྠ པུཛྫོ, སོ ཏཏྠ པཱསཾསོ’ཏི. སོ པཊིཔདཾཡེཝ ཨནྟརཾ ཀརིཏྭཱ ཏེན ཨཱརཉྙིཀཏྟེན ནེཝཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསདྷམྨོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ པཾསུཀཱུལིཀོ ཧོཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཧཾ ཁོམྷི པཾསུཀཱུལིཀོ, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ན པཾསུཀཱུལིཀཱ’ཏི. སོ ཏེན པཾསུཀཱུལིཀཏྟེན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསདྷམྨོ. སཔྤུརིསོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ན ཁོ པཾསུཀཱུལིཀཏྟེན ལོབྷདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, དོསདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, མོཧདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི. ནོ ཙེཔི པཾསུཀཱུལིཀོ ཧོཏི; སོ ཙ ཧོཏི དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣོ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣོ ཨནུདྷམྨཙཱརཱི, སོ ཏཏྠ པུཛྫོ, སོ ཏཏྠ པཱསཾསོ’ཏི. སོ པཊིཔདཾཡེཝ ཨནྟརཾ ཀརིཏྭཱ ཏེན པཾསུཀཱུལིཀཏྟེན ནེཝཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསདྷམྨོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ པིཎྜཔཱཏིཀོ ཧོཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཧཾ ཁོམྷི པིཎྜཔཱཏིཀོ, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ན པིཎྜཔཱཏིཀཱ’ཏི. སོ ཏེན པིཎྜཔཱཏིཀཏྟེན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསདྷམྨོ. སཔྤུརིསོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ན ཁོ པིཎྜཔཱཏིཀཏྟེན ལོབྷདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, དོསདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, མོཧདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི. ནོ ཙེཔི པིཎྜཔཱཏིཀོ ཧོཏི; སོ ཙ ཧོཏི དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣོ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣོ ཨནུདྷམྨཙཱརཱི, སོ ཏཏྠ པུཛྫོ, སོ ཏཏྠ པཱསཾསོ’ཏི. སོ པཊིཔདཾཡེཝ ཨནྟརཾ ཀརིཏྭཱ ཏེན པིཎྜཔཱཏིཀཏྟེན ནེཝཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསདྷམྨོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ རུཀྑམཱུལིཀོ ཧོཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཧཾ ཁོམྷི རུཀྑམཱུལིཀོ, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ན རུཀྑམཱུལིཀཱ’ཏི. སོ ཏེན རུཀྑམཱུལིཀཏྟེན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསདྷམྨོ. སཔྤུརིསོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ན ཁོ རུཀྑམཱུལིཀཏྟེན ལོབྷདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, དོསདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, མོཧདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི. ནོ ཙེཔི རུཀྑམཱུལིཀོ ཧོཏི; སོ ཙ ཧོཏི དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣོ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣོ ཨནུདྷམྨཙཱརཱི, སོ ཏཏྠ པུཛྫོ, སོ ཏཏྠ པཱསཾསོ’ཏི. སོ པཊིཔདཾཡེཝ ཨནྟརཾ ཀརིཏྭཱ ཏེན རུཀྑམཱུལིཀཏྟེན ནེཝཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསདྷམྨོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ སོསཱནིཀོ ཧོཏི…པེ… ཨབྦྷོཀཱསིཀོ ཧོཏི… ནེསཛྫིཀོ ཧོཏི… ཡཐཱསནྠཏིཀོ ཧོཏི… ཨེཀཱསནིཀོ ཧོཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཧཾ ཁོམྷི ཨེཀཱསནིཀོ, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ན ཨེཀཱསནིཀཱ’ཏི. སོ ཏེན ཨེཀཱསནིཀཏྟེན ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསདྷམྨོ. སཔྤུརིསོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ན ཁོ ཨེཀཱསནིཀཏྟེན ལོབྷདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, དོསདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི, མོཧདྷམྨཱ ཝཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟི. ནོ ཙེཔི ཨེཀཱསནིཀོ ཧོཏི; སོ ཙ ཧོཏི དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣོ སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣོ ཨནུདྷམྨཙཱརཱི, སོ ཏཏྠ པུཛྫོ, སོ ཏཏྠ པཱསཾསོ’ཏི. སོ པཊིཔདཾཡེཝ ཨནྟརཾ ཀརིཏྭཱ ཏེན ཨེཀཱསནིཀཏྟེན ནེཝཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསདྷམྨོ.

༡༠༨. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཧཾ ཁོམྷི པཋམཛ྄ཛྷཱནསམཱཔཏྟིཡཱ ལཱབྷཱི, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ པཋམཛ྄ཛྷཱནསམཱཔཏྟིཡཱ ན ལཱབྷིནོ’ཏི. སོ ཏཱཡ པཋམཛ྄ཛྷཱནསམཱཔཏྟིཡཱ ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསདྷམྨོ. སཔྤུརིསོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘པཋམཛ྄ཛྷཱནསམཱཔཏྟིཡཱཔི ཁོ ཨཏམྨཡཏཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. ཡེན ཡེན ཧི མཉྙནྟི ཏཏོ ཏཾ ཧོཏི ཨཉྙཐཱ’ཏི. སོ ཨཏམྨཡཏཉྙེཝ ཨནྟརཾ ཀརིཏྭཱ ཏཱཡ པཋམཛ྄ཛྷཱནསམཱཔཏྟིཡཱ ནེཝཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསདྷམྨོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ…པེ… ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ… ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཧཾ ཁོམྷི ཙཏུཏྠཛ྄ཛྷཱནསམཱཔཏྟིཡཱ ལཱབྷཱི, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ཙཏུཏྠཛ྄ཛྷཱནསམཱཔཏྟིཡཱ ན ལཱབྷིནོ’ཏི. སོ ཏཱཡ ཙཏུཏྠཛ྄ཛྷཱནསམཱཔཏྟིཡཱ ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསདྷམྨོ. སཔྤུརིསོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཙཏུཏྠཛ྄ཛྷཱནསམཱཔཏྟིཡཱཔི ཁོ ཨཏམྨཡཏཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. ཡེན ཡེན ཧི མཉྙནྟི ཏཏོ ཏཾ ཧོཏི ཨཉྙཐཱ’ཏི. སོ ཨཏམྨཡཏཉྙེཝ ཨནྟརཾ ཀརིཏྭཱ ཏཱཡ ཙཏུཏྠཛ྄ཛྷཱནསམཱཔཏྟིཡཱ ནེཝཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསདྷམྨོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ སབྦསོ རཱུཔསཉྙཱནཾ སམཏིཀྐམཱ པཊིགྷསཉྙཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ནཱནཏྟསཉྙཱནཾ ཨམནསིཀཱརཱ ‘ཨནནྟོ ཨཱཀཱསོ’ཏི ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཧཾ ཁོམྷི ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱ ལཱབྷཱི, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱ ན ལཱབྷིནོ’ཏི. སོ ཏཱཡ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱ ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསདྷམྨོ. སཔྤུརིསོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱཔི ཁོ ཨཏམྨཡཏཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. ཡེན ཡེན ཧི མཉྙནྟི ཏཏོ ཏཾ ཧོཏི ཨཉྙཐཱ’ཏི. སོ ཨཏམྨཡཏཉྙེཝ ཨནྟརཾ ཀརིཏྭཱ ཏཱཡ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱ ནེཝཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསདྷམྨོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ སབྦསོ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ‘ཨནནྟཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཧཾ ཁོམྷི ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱ ལཱབྷཱི, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱ ན ལཱབྷིནོ’ཏི. སོ ཏཱཡ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱ ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསདྷམྨོ. སཔྤུརིསོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱཔི ཁོ ཨཏམྨཡཏཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. ཡེན ཡེན ཧི མཉྙནྟི ཏཏོ ཏཾ ཧོཏི ཨཉྙཐཱ’ཏི. སོ ཨཏམྨཡཏཉྙེཝ ཨནྟརཾ ཀརིཏྭཱ ཏཱཡ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱ ནེཝཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསདྷམྨོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ སབྦསོ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ‘ནཏྠི ཀིཉྩཱི’ཏི ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཧཾ ཁོམྷི ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱ ལཱབྷཱི, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱ ན ལཱབྷིནོ’ཏི. སོ ཏཱཡ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱ ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསདྷམྨོ. སཔྤུརིསོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱཔི ཁོ ཨཏམྨཡཏཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. ཡེན ཡེན ཧི མཉྙནྟི ཏཏོ ཏཾ ཧོཏི ཨཉྙཐཱ’ཏི. སོ ཨཏམྨཡཏཉྙེཝ ཨནྟརཾ ཀརིཏྭཱ ཏཱཡ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱ ནེཝཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསདྷམྨོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསོ སབྦསོ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཧཾ ཁོམྷི ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱ ལཱབྷཱི, ཨིམེ པནཉྙེ བྷིཀྑཱུ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱ ན ལཱབྷིནོ’ཏི. སོ ཏཱཡ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱ ཨཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསདྷམྨོ. སཔྤུརིསོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱཔི ཁོ ཨཏམྨཡཏཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. ཡེན ཡེན ཧི མཉྙནྟི ཏཏོ ཏཾ ཧོཏི ཨཉྙཐཱ’ཏི. སོ ཨཏམྨཡཏཉྙེཝ ཨནྟརཾ ཀརིཏྭཱ ཏཱཡ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནསམཱཔཏྟིཡཱ ནེཝཏྟཱནུཀྐཾསེཏི, ན པརཾ ཝམྦྷེཏི. ཨཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསདྷམྨོ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསོ སབྦསོ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. པཉྙཱཡ ཙསྶ དིསྭཱ ཨཱསཝཱ [ཨེཀཙྩེ ཨཱསཝཱ (ཀ.)] པརིཀྑཱིཎཱ ཧོནྟི. ཨཡཾ [ཨཡཾ ཁོ (སྱཱ. ཀཾ.)], བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ཀིཉྩི མཉྙཏི, ན ཀུཧིཉྩི མཉྙཏི, ན ཀེནཙི མཉྙཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

སཔྤུརིསསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཏཏིཡཾ.

༤. སེཝིཏབྦཱསེཝིཏབྦསུཏྟཾ

༡༠༩. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སེཝིཏབྦཱསེཝིཏབྦཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཔརིཡཱཡཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཀཱཡསམཱཙཱརཾཔཱཧཾ [པཧཾ (སབྦཏྠ)], བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ ཀཱཡསམཱཙཱརཾ. ཝཙཱིསམཱཙཱརཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ ཝཙཱིསམཱཙཱརཾ. མནོསམཱཙཱརཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ མནོསམཱཙཱརཾ. ཙིཏྟུཔྤཱདཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ ཙིཏྟུཔྤཱདཾ. སཉྙཱཔཊིལཱབྷཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ སཉྙཱཔཊིལཱབྷཾ. དིཊྛིཔཊིལཱབྷཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ དིཊྛིཔཊིལཱབྷཾ. ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷ’’ནྟི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིམསྶ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ, ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ, ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམི.

༡༡༠. ‘‘‘ཀཱཡསམཱཙཱརཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ ཀཱཡསམཱཙཱར’ནྟི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཡཐཱརཱུཔཾ, བྷནྟེ, ཀཱཡསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཨེཝརཱུཔོ ཀཱཡསམཱཙཱརོ ན སེཝིཏབྦོ; ཡཐཱརཱུཔཉྩ ཁོ, བྷནྟེ, ཀཱཡསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཨེཝརཱུཔོ ཀཱཡསམཱཙཱརོ སེཝིཏབྦོ.

༡༡༡. ‘‘ཀཐཾརཱུཔཾ, བྷནྟེ, ཀཱཡསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི? ཨིདྷ, བྷནྟེ, ཨེཀཙྩོ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཧོཏི ལུདྡོ ལོཧིཏཔཱཎི ཧཏཔྤཧཏེ ནིཝིཊྛོ ཨདཡཱཔནྣོ པཱཎབྷཱུཏེསུ; ཨདིནྣཱདཱཡཱི ཁོ པན ཧོཏི, ཡཾ ཏཾ པརསྶ པརཝིཏྟཱུཔཀརཎཾ གཱམགཏཾ ཝཱ ཨརཉྙགཏཾ ཝཱ ཏཾ ཨདིནྣཾ ཐེཡྻསངྑཱཏཾ ཨཱདཱཏཱ ཧོཏི; ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱི ཁོ པན ཧོཏི, ཡཱ ཏཱ མཱཏུརཀྑིཏཱ པིཏུརཀྑིཏཱ མཱཏཱཔིཏུརཀྑིཏཱ བྷཱཏུརཀྑིཏཱ བྷགིནིརཀྑིཏཱ ཉཱཏིརཀྑིཏཱ གོཏྟརཀྑིཏཱ དྷམྨརཀྑིཏཱ སསྶཱམིཀཱ སཔརིདཎྜཱ ཨནྟམསོ མཱལཱགུལ༹པརིཀྑིཏྟཱཔི ཏཐཱརཱུཔཱསུ ཙཱརིཏྟཾ ཨཱཔཛྫིཏཱ ཧོཏི – ཨེཝརཱུཔཾ, བྷནྟེ, ཀཱཡསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི.

‘‘ཀཐཾརཱུཔཾ, བྷནྟེ, ཀཱཡསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི? ཨིདྷ, བྷནྟེ, ཨེཀཙྩོ པཱཎཱཏིཔཱཏཾ པཧཱཡ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི ནིཧིཏདཎྜོ ནིཧིཏསཏྠོ, ལཛྫཱི དཡཱཔནྣོ སབྦཔཱཎབྷཱུཏཧིཏཱནུཀམྤཱི ཝིཧརཏི; ཨདིནྣཱདཱནཾ པཧཱཡ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཡཾ ཏཾ པརསྶ པརཝིཏྟཱུཔཀརཎཾ གཱམགཏཾ ཝཱ ཨརཉྙགཏཾ ཝཱ ཏཾ ནཱདིནྣཾ ཐེཡྻསངྑཱཏཾ ཨཱདཱཏཱ ཧོཏི; ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཾ པཧཱཡ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཡཱ ཏཱ མཱཏུརཀྑིཏཱ པིཏུརཀྑིཏཱ མཱཏཱཔིཏུརཀྑིཏཱ བྷཱཏུརཀྑིཏཱ བྷགིནིརཀྑིཏཱ ཉཱཏིརཀྑིཏཱ གོཏྟརཀྑིཏཱ དྷམྨརཀྑིཏཱ སསྶཱམིཀཱ སཔརིདཎྜཱ ཨནྟམསོ མཱལཱགུལ༹པརིཀྑིཏྟཱཔི ཏཐཱརཱུཔཱསུ ན ཙཱརིཏྟཾ ཨཱཔཛྫིཏཱ ཧོཏི – ཨེཝརཱུཔཾ, བྷནྟེ, ཀཱཡསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི. ‘ཀཱཡསམཱཙཱརཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ ཀཱཡསམཱཙཱར’ནྟི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

‘‘‘ཝཙཱིསམཱཙཱརཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ ཝཙཱིསམཱཙཱར’ནྟི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཡཐཱརཱུཔཾ, བྷནྟེ, ཝཙཱིསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཨེཝརཱུཔོ ཝཙཱིསམཱཙཱརོ ན སེཝིཏབྦོ; ཡཐཱརཱུཔཉྩ ཁོ, བྷནྟེ, ཝཙཱིསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི ཨེཝརཱུཔོ ཝཙཱིསམཱཙཱརོ སེཝིཏབྦོ.

༡༡༢. ‘‘ཀཐཾརཱུཔཾ, བྷནྟེ, ཝཙཱིསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི? ཨིདྷ, བྷནྟེ, ཨེཀཙྩོ མུསཱཝཱདཱི ཧོཏི, སབྷཱགཏོ [སབྷགྒཏོ (བཧཱུསུ)] ཝཱ པརིསཱགཏོ [པརིསགྒཏོ (བཧཱུསུ)] ཝཱ ཉཱཏིམཛ྄ཛྷགཏོ ཝཱ པཱུགམཛ྄ཛྷགཏོ ཝཱ རཱཛཀུལམཛ྄ཛྷགཏོ ཝཱ ཨབྷིནཱིཏོ སཀྑིཔུཊྛོ – ‘ཨེཧམྦྷོ པུརིས, ཡཾ ཛཱནཱསི ཏཾ ཝདེཧཱི’ཏི སོ ཨཛཱནཾ ཝཱ ཨཱཧ – ‘ཛཱནཱམཱི’ཏི, ཛཱནཾ ཝཱ ཨཱཧ – ‘ན ཛཱནཱམཱི’ཏི; ཨཔསྶཾ ཝཱ ཨཱཧ – ‘པསྶཱམཱི’ཏི, པསྶཾ ཝཱ ཨཱཧ – ‘ན པསྶཱམཱི’ཏི – ཨིཏི [པསྶ མ. ནི. ༡.༤༤༠ སཱལེཡྻཀསུཏྟེ] ཨཏྟཧེཏུ ཝཱ པརཧེཏུ ཝཱ ཨཱམིསཀིཉྩིཀྑཧེཏུ [ཀིཉྩཀྑཧེཏུ (སཱི.)] ཝཱ སམྤཛཱནམུསཱ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི; པིསུཎཝཱཙོ ཁོ པན ཧོཏི, ཨིཏོ སུཏྭཱ ཨམུཏྲ ཨཀྑཱཏཱ ཨིམེསཾ བྷེདཱཡ, ཨམུཏྲ ཝཱ སུཏྭཱ ཨིམེསཾ ཨཀྑཱཏཱ ཨམཱུསཾ བྷེདཱཡ – ཨིཏི སམགྒཱནཾ ཝཱ བྷེཏྟཱ, བྷིནྣཱནཾ ཝཱ ཨནུཔྤདཱཏཱ, ཝགྒཱརཱམོ, ཝགྒརཏོ, ཝགྒནནྡཱི, ཝགྒཀརཎིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི; ཕརུསཝཱཙོ ཁོ པན ཧོཏི, ཡཱ སཱ ཝཱཙཱ ཀཎྜཀཱ ཀཀྐསཱ ཕརུསཱ པརཀཊུཀཱ པརཱབྷིསཛྫནཱི ཀོདྷསཱམནྟཱ ཨསམཱདྷིསཾཝཏྟནིཀཱ, ཏཐཱརཱུཔིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི; སམྥཔྤལཱཔཱི ཁོ པན ཧོཏི ཨཀཱལཝཱདཱི ཨབྷཱུཏཝཱདཱི ཨནཏྠཝཱདཱི ཨདྷམྨཝཱདཱི ཨཝིནཡཝཱདཱི, ཨནིདྷཱནཝཏིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི ཨཀཱལེན ཨནཔདེསཾ ཨཔརིཡནྟཝཏིཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ – ཨེཝརཱུཔཾ, བྷནྟེ, ཝཙཱིསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི.

‘‘ཀཐཾརཱུཔཾ, བྷནྟེ, ཝཙཱིསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི? ཨིདྷ, བྷནྟེ, ཨེཀཙྩོ མུསཱཝཱདཾ པཧཱཡ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི སབྷཱགཏོ ཝཱ པརིསཱགཏོ ཝཱ ཉཱཏིམཛ྄ཛྷགཏོ ཝཱ པཱུགམཛ྄ཛྷགཏོ ཝཱ རཱཛཀུལམཛ྄ཛྷགཏོ ཝཱ ཨབྷིནཱིཏོ སཀྑིཔུཊྛོ – ‘ཨེཧམྦྷོ པུརིས, ཡཾ ཛཱནཱསི ཏཾ ཝདེཧཱི’ཏི སོ ཨཛཱནཾ ཝཱ ཨཱཧ – ‘ན ཛཱནཱམཱི’ཏི, ཛཱནཾ ཝཱ ཨཱཧ – ‘ཛཱནཱམཱི’ཏི, ཨཔསྶཾ ཝཱ ཨཱཧ – ‘ན པསྶཱམཱི’ཏི, པསྶཾ ཝཱ ཨཱཧ – ‘པསྶཱམཱི’ཏི – ཨིཏི ཨཏྟཧེཏུ ཝཱ པརཧེཏུ ཝཱ ཨཱམིསཀིཉྩིཀྑཧེཏུ ཝཱ ན སམྤཛཱནམུསཱ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི; པིསུཎཾ ཝཱཙཾ པཧཱཡ པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨིཏོ སུཏྭཱ ན ཨམུཏྲ ཨཀྑཱཏཱ ཨིམེསཾ བྷེདཱཡ, ཨམུཏྲ ཝཱ སུཏྭཱ ན ཨིམེསཾ ཨཀྑཱཏཱ ཨམཱུསཾ བྷེདཱཡ – ཨིཏི བྷིནྣཱནཾ ཝཱ སནྡྷཱཏཱ སཧིཏཱནཾ ཝཱ ཨནུཔྤདཱཏཱ སམགྒཱརཱམོ སམགྒརཏོ སམགྒནནྡཱི སམགྒཀརཎིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི; ཕརུསཾ ཝཱཙཾ པཧཱཡ ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཡཱ སཱ ཝཱཙཱ ནེལཱ ཀཎྞསུཁཱ པེམནཱིཡཱ ཧདཡངྒམཱ པོརཱི བཧུཛནཀནྟཱ བཧུཛནམནཱཔཱ ཏཐཱརཱུཔིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི; སམྥཔྤལཱཔཾ པཧཱཡ སམྥཔྤལཱཔཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི ཀཱལཝཱདཱི བྷཱུཏཝཱདཱི ཨཏྠཝཱདཱི དྷམྨཝཱདཱི ཝིནཡཝཱདཱི, ནིདྷཱནཝཏིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསིཏཱ ཧོཏི ཀཱལེན སཱཔདེསཾ པརིཡནྟཝཏིཾ ཨཏྠསཾཧིཏཾ – ཨེཝརཱུཔཾ, བྷནྟེ, ཝཙཱིསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི. ‘ཝཙཱིསམཱཙཱརཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ ཝཙཱིསམཱཙཱར’ནྟི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

‘‘‘མནོསམཱཙཱརཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ མནོསམཱཙཱར’ནྟི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཡཐཱརཱུཔཾ, བྷནྟེ, མནོསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི ཨེཝརཱུཔོ མནོསམཱཙཱརོ ན སེཝིཏབྦོ; ཡཐཱརཱུཔཉྩ ཁོ, བྷནྟེ, མནོསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི ཨེཝརཱུཔོ མནོསམཱཙཱརོ སེཝིཏབྦོ.

༡༡༣. ‘‘ཀཐཾརཱུཔཾ, བྷནྟེ, མནོསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི? ཨིདྷ, བྷནྟེ, ཨེཀཙྩོ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཧོཏི, ཡཾ ཏཾ པརསྶ པརཝིཏྟཱུཔཀརཎཾ ཏཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱཏཱ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏ ཡཾ པརསྶ ཏཾ མམསྶཱ’ཏི; བྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཁོ པན ཧོཏི པདུཊྛམནསངྐཔྤོ – ‘ཨིམེ སཏྟཱ ཧཉྙནྟུ ཝཱ ཝཛ྄ཛྷནྟུ ཝཱ ཨུཙྪིཛྫནྟུ ཝཱ ཝིནསྶནྟུ ཝཱ མཱ ཝཱ ཨཧེསུ’ནྟི – ཨེཝརཱུཔཾ, བྷནྟེ, མནོསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི.

‘‘ཀཐཾརཱུཔཾ, བྷནྟེ, མནོསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི? ཨིདྷ, བྷནྟེ, ཨེཀཙྩོ ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཧོཏི, ཡཾ ཏཾ པརསྶ པརཝིཏྟཱུཔཀརཎཾ ཏཾ ནཱབྷིཛ྄ཛྷཱཏཱ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏ ཡཾ པརསྶ ཏཾ མམསྶཱ’ཏི; ཨབྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཁོ པན ཧོཏི ཨཔྤདུཊྛམནསངྐཔྤོ – ‘ཨིམེ སཏྟཱ ཨཝེརཱ ཨབྱཱབཛ྄ཛྷཱ [ཨབྱཱཔཛ྄ཛྷཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)] ཨནཱིགྷཱ སུཁཱི ཨཏྟཱནཾ པརིཧརནྟཱུ’ཏི – ཨེཝརཱུཔཾ, བྷནྟེ, མནོསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི. ‘མནོསམཱཙཱརཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ མནོསམཱཙཱར’ནྟི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

༡༡༤. ‘‘‘ཙིཏྟུཔྤཱདཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ ཙིཏྟུཔྤཱད’ནྟི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཡཐཱརཱུཔཾ, བྷནྟེ, ཙིཏྟུཔྤཱདཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི ཨེཝརཱུཔོ ཙིཏྟུཔྤཱདོ ན སེཝིཏབྦོ; ཡཐཱརཱུཔཉྩ ཁོ, བྷནྟེ, ཙིཏྟུཔྤཱདཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི ཨེཝརཱུཔོ ཙིཏྟུཔྤཱདོ སེཝིཏབྦོ.

‘‘ཀཐཾརཱུཔཾ, བྷནྟེ, ཙིཏྟུཔྤཱདཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི? ཨིདྷ, བྷནྟེ, ཨེཀཙྩོ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཧོཏི, ཨབྷིཛ྄ཛྷཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི; བྱཱཔཱདཝཱ ཧོཏི, བྱཱཔཱདསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི; ཝིཧེསཝཱ ཧོཏི, ཝིཧེསཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི – ཨེཝརཱུཔཾ, བྷནྟེ, ཙིཏྟུཔྤཱདཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི.

‘‘ཀཐཾརཱུཔཾ, བྷནྟེ, ཙིཏྟུཔྤཱདཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི? ཨིདྷ, བྷནྟེ, ཨེཀཙྩོ ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཧོཏི, ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི; ཨབྱཱཔཱདཝཱ ཧོཏི, ཨབྱཱཔཱདསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི; ཨཝིཧེསཝཱ ཧོཏི, ཨཝིཧེསཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརཏི – ཨེཝརཱུཔཾ, བྷནྟེ, ཙིཏྟུཔྤཱདཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི. ‘ཙིཏྟུཔྤཱདཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ ཙིཏྟུཔྤཱད’ནྟི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

༡༡༥. ‘‘‘སཉྙཱཔཊིལཱབྷཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ སཉྙཱཔཊིལཱབྷ’ནྟི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཡཐཱརཱུཔཾ, བྷནྟེ, སཉྙཱཔཊིལཱབྷཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི ཨེཝརཱུཔོ སཉྙཱཔཊིལཱབྷོ ན སེཝིཏབྦོ; ཡཐཱརཱུཔཉྩ ཁོ, བྷནྟེ, སཉྙཱཔཊིལཱབྷཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི ཨེཝརཱུཔོ སཉྙཱཔཊིལཱབྷོ སེཝིཏབྦོ.

‘‘ཀཐཾརཱུཔཾ, བྷནྟེ, སཉྙཱཔཊིལཱབྷཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི? ཨིདྷ, བྷནྟེ, ཨེཀཙྩོ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཧོཏི, ཨབྷིཛ྄ཛྷཱསཧགཏཱཡ སཉྙཱཡ ཝིཧརཏི; བྱཱཔཱདཝཱ ཧོཏི, བྱཱཔཱདསཧགཏཱཡ སཉྙཱཡ ཝིཧརཏི; ཝིཧེསཝཱ ཧོཏི, ཝིཧེསཱསཧགཏཱཡ སཉྙཱཡ ཝིཧརཏི – ཨེཝརཱུཔཾ, བྷནྟེ, སཉྙཱཔཊིལཱབྷཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི.

‘‘ཀཐཾརཱུཔཾ, བྷནྟེ, སཉྙཱཔཊིལཱབྷཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི? ཨིདྷ, བྷནྟེ, ཨེཀཙྩོ ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཧོཏི, ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱསཧགཏཱཡ སཉྙཱཡ ཝིཧརཏི; ཨབྱཱཔཱདཝཱ ཧོཏི, ཨབྱཱཔཱདསཧགཏཱཡ སཉྙཱཡ ཝིཧརཏི; ཨཝིཧེསཝཱ ཧོཏི, ཨཝིཧེསཱསཧགཏཱཡ སཉྙཱཡ ཝིཧརཏི – ཨེཝརཱུཔཾ, བྷནྟེ, སཉྙཱཔཊིལཱབྷཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི. ‘སཉྙཱཔཊིལཱབྷཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ སཉྙཱཔཊིལཱབྷ’ནྟི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

༡༡༦. ‘‘‘དིཊྛིཔཊིལཱབྷཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ དིཊྛིཔཊིལཱབྷ’ནྟི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཡཐཱརཱུཔཾ, བྷནྟེ, དིཊྛིཔཊིལཱབྷཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི ཨེཝརཱུཔོ དིཊྛིཔཊིལཱབྷོ ན སེཝིཏབྦོ; ཡཐཱརཱུཔཉྩ ཁོ, བྷནྟེ, དིཊྛིཔཊིལཱབྷཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི – ཨེཝརཱུཔོ དིཊྛིཔཊིལཱབྷོ སེཝིཏབྦོ.

‘‘ཀཐཾརཱུཔཾ, བྷནྟེ, དིཊྛིཔཊིལཱབྷཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི? ཨིདྷ, བྷནྟེ, ཨེཀཙྩོ ཨེཝཾདིཊྛིཀོ ཧོཏི – ‘ནཏྠི དིནྣཾ, ནཏྠི ཡིཊྛཾ, ནཏྠི ཧུཏཾ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ, ནཏྠི ཨཡཾ ལོཀོ, ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི མཱཏཱ, ནཏྠི པིཏཱ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི ལོཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སམྨགྒཏཱ སམྨཱཔཊིཔནྣཱ ཡེ ཨིམཉྩ ལོཀཾ པརཉྩ ལོཀཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེནྟཱི’ཏི – ཨེཝརཱུཔཾ, བྷནྟེ, དིཊྛིཔཊིལཱབྷཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི.

‘‘ཀཐཾརཱུཔཾ, བྷནྟེ, དིཊྛིཔཊིལཱབྷཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི? ཨིདྷ, བྷནྟེ, ཨེཀཙྩོ ཨེཝཾདིཊྛིཀོ ཧོཏི – ‘ཨཏྠི དིནྣཾ, ཨཏྠི ཡིཊྛཾ, ཨཏྠི ཧུཏཾ, ཨཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ, ཨཏྠི ཨཡཾ ལོཀོ, ཨཏྠི པརོ ལོཀོ, ཨཏྠི མཱཏཱ, ཨཏྠི པིཏཱ, ཨཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཨཏྠི ལོཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སམྨགྒཏཱ སམྨཱཔཊིཔནྣཱ ཡེ ཨིམཉྩ ལོཀཾ པརཉྩ ལོཀཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེནྟཱི’ཏི – ཨེཝརཱུཔཾ, བྷནྟེ, དིཊྛིཔཊིལཱབྷཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི. ‘དིཊྛིཔཊིལཱབྷཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ དིཊྛིཔཊིལཱབྷ’ནྟི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

༡༡༧. ‘‘‘ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷ’ནྟི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཡཐཱརཱུཔཾ, བྷནྟེ, ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི – ཨེཝརཱུཔོ ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷོ ན སེཝིཏབྦོ; ཡཐཱརཱུཔཉྩ ཁོ, བྷནྟེ, ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི – ཨེཝརཱུཔོ ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷོ སེཝིཏབྦོ.

‘‘ཀཐཾརཱུཔཾ, བྷནྟེ, ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི? སབྱཱབཛ྄ཛྷཾ [སབྱཱཔཛ྄ཛྷཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)], བྷནྟེ, ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷཾ ཨབྷིནིབྦཏྟཡཏོ ཨཔརིནིཊྛིཏབྷཱཝཱཡ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི; ཨབྱཱབཛ྄ཛྷཾ, བྷནྟེ, ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷཾ ཨབྷིནིབྦཏྟཡཏོ པརིནིཊྛིཏབྷཱཝཱཡ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི. ‘ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷ’ནྟི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

‘‘ཨིམསྶ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ, ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ, ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམཱི’’ཏི.

༡༡༨. ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, སཱརིཔུཏྟ! སཱདྷུ ཁོ ཏྭཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨིམསྶ མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ, ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ, ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསི.

‘‘‘ཀཱཡསམཱཙཱརཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ ཀཱཡསམཱཙཱར’ནྟི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ མཡཱ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཡཐཱརཱུཔཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཀཱཡསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི ཨེཝརཱུཔོ ཀཱཡསམཱཙཱརོ ན སེཝིཏབྦོ; ཡཐཱརཱུཔཉྩ ཁོ, སཱརིཔུཏྟ, ཀཱཡསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི – ཨེཝརཱུཔོ ཀཱཡསམཱཙཱརོ སེཝིཏབྦོ.

‘‘ཀཐཾརཱུཔཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཀཱཡསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི? ཨིདྷ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཀཙྩོ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཧོཏི ལུདྡོ ལོཧིཏཔཱཎི ཧཏཔྤཧཏེ ནིཝིཊྛོ ཨདཡཱཔནྣོ པཱཎབྷཱུཏེསུ; ཨདིནྣཱདཱཡཱི ཁོ པན ཧོཏི, ཡཾ ཏཾ པརསྶ པརཝིཏྟཱུཔཀརཎཾ གཱམགཏཾ ཝཱ ཨརཉྙགཏཾ ཝཱ ཏཾ ཨདིནྣཾ ཐེཡྻསངྑཱཏཾ ཨཱདཱཏཱ ཧོཏི; ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱི ཁོ པན ཧོཏི, ཡཱ ཏཱ མཱཏུརཀྑིཏཱ པིཏུརཀྑིཏཱ མཱཏཱཔིཏུརཀྑིཏཱ བྷཱཏུརཀྑིཏཱ བྷགིནིརཀྑིཏཱ ཉཱཏིརཀྑིཏཱ གོཏྟརཀྑིཏཱ དྷམྨརཀྑིཏཱ སསྶཱམིཀཱ སཔརིདཎྜཱ ཨནྟམསོ མཱལཱགུལ༹པརིཀྑིཏྟཱཔི ཏཐཱརཱུཔཱསུ ཙཱརིཏྟཾ ཨཱཔཛྫིཏཱ ཧོཏི – ཨེཝརཱུཔཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཀཱཡསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི.

‘‘ཀཐཾརཱུཔཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཀཱཡསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི? ཨིདྷ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཀཙྩོ པཱཎཱཏིཔཱཏཾ པཧཱཡ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི ནིཧིཏདཎྜོ ནིཧིཏསཏྠོ, ལཛྫཱི དཡཱཔནྣོ སབྦཔཱཎབྷཱུཏཧིཏཱནུཀམྤཱི ཝིཧརཏི; ཨདིནྣཱདཱནཾ པཧཱཡ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཡཾ ཏཾ པརསྶ པརཝིཏྟཱུཔཀརཎཾ གཱམགཏཾ ཝཱ ཨརཉྙགཏཾ ཝཱ ཏཾ ནཱདིནྣཾ ཐེཡྻསངྑཱཏཾ ཨཱདཱཏཱ ཧོཏི; ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཾ པཧཱཡ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཡཱ ཏཱ མཱཏུརཀྑིཏཱ པིཏུརཀྑིཏཱ མཱཏཱཔིཏུརཀྑིཏཱ བྷཱཏུརཀྑིཏཱ བྷགིནིརཀྑིཏཱ ཉཱཏིརཀྑིཏཱ གོཏྟརཀྑིཏཱ དྷམྨརཀྑིཏཱ སསྶཱམིཀཱ སཔརིདཎྜཱ ཨནྟམསོ མཱལཱགུལ༹པརིཀྑིཏྟཱཔི ཏཐཱརཱུཔཱསུ ན ཙཱརིཏྟཾ ཨཱཔཛྫིཏཱ ཧོཏི – ཨེཝརཱུཔཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཀཱཡསམཱཙཱརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི. ‘ཀཱཡསམཱཙཱརཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ ཀཱཡསམཱཙཱར’ནྟི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ མཡཱ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

‘‘ཝཙཱིསམཱཙཱརཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི …པེ… མནོསམཱཙཱརཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི…པེ… ཙིཏྟུཔྤཱདཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི…པེ… སཉྙཱཔཊིལཱབྷཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི…པེ… དིཊྛིཔཊིལཱབྷཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི…པེ….

‘‘‘ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷ’ནྟི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ མཡཱ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཡཐཱརཱུཔཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི ཨེཝརཱུཔོ ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷོ ན སེཝིཏབྦོ; ཡཐཱརཱུཔཉྩ ཁོ, སཱརིཔུཏྟ, ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི – ཨེཝརཱུཔོ ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷོ སེཝིཏབྦོ.

‘‘ཀཐཾརཱུཔཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི? སབྱཱབཛ྄ཛྷཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷཾ ཨབྷིནིབྦཏྟཡཏོ ཨཔརིནིཊྛིཏབྷཱཝཱཡ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི; ཨབྱཱབཛ྄ཛྷཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷཾ ཨབྷིནིབྦཏྟཡཏོ པརིནིཊྛིཏབྷཱཝཱཡ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི. ‘ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷཾཔཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཏཉྩ ཨཉྙམཉྙཾ ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷ’ནྟི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ མཡཱ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ. ཨིམསྶ ཁོ, སཱརིཔུཏྟ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠོ དཊྛབྦོ.

༡༡༩. ‘‘ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཾ རཱུཔཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; སོཏཝིཉྙེཡྻཾ སདྡཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི ཨསེཝིཏབྦམྤི; གྷཱནཝིཉྙེཡྻཾ གནྡྷཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཾ རསཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཾ ཕོཊྛབྦཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི; མནོཝིཉྙེཡྻཾ དྷམྨཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིམསྶ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ, ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ, ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམི. ‘ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཾ རཱུཔཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱི’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཡཐཱརཱུཔཾ, བྷནྟེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཾ རཱུཔཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི ཨེཝརཱུཔཾ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཾ རཱུཔཾ ན སེཝིཏབྦཾ; ཡཐཱརཱུཔཉྩ ཁོ, བྷནྟེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཾ རཱུཔཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི ཨེཝརཱུཔཾ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཾ རཱུཔཾ སེཝིཏབྦཾ. ‘ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཾ རཱུཔཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱི’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

‘‘སོཏཝིཉྙེཡྻཾ སདྡཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ…པེ… ཨེཝརཱུཔོ སོཏཝིཉྙེཡྻོ སདྡོ ན སེཝིཏབྦོ… ཨེཝརཱུཔོ སོཏཝིཉྙེཡྻོ སདྡོ སེཝིཏབྦོ… ཨེཝརཱུཔོ གྷཱནཝིཉྙེཡྻོ གནྡྷོ ན སེཝིཏབྦོ… ཨེཝརཱུཔོ གྷཱནཝིཉྙེཡྻོ གནྡྷོ སེཝིཏབྦོ… ཨེཝརཱུཔོ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻོ རསོ ན སེཝིཏབྦོ… ཨེཝརཱུཔོ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻོ རསོ སེཝིཏབྦོ… ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཾ ཕོཊྛབྦཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ … ཨེཝརཱུཔོ ཀཱཡཝིཉྙེཡྻོ ཕོཊྛབྦོ ན སེཝིཏབྦོ… ཨེཝརཱུཔོ ཀཱཡཝིཉྙེཡྻོ ཕོཊྛབྦོ སེཝིཏབྦོ.

‘‘‘མནོཝིཉྙེཡྻཾ དྷམྨཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱི’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཡཐཱརཱུཔཾ, བྷནྟེ, མནོཝིཉྙེཡྻཾ དྷམྨཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི ཨེཝརཱུཔོ མནོཝིཉྙེཡྻོ དྷམྨོ ན སེཝིཏབྦོ; ཡཐཱརཱུཔཉྩ ཁོ, བྷནྟེ, མནོཝིཉྙེཡྻཾ དྷམྨཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི ཨེཝརཱུཔོ མནོཝིཉྙེཡྻོ དྷམྨོ སེཝིཏབྦོ. ‘མནོཝིཉྙེཡྻཾ དྷམྨཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱི’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ. ཨིམསྶ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ, ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ, ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམཱི’’ཏི.

༡༢༠. ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, སཱརིཔུཏྟ! སཱདྷུ ཁོ ཏྭཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨིམསྶ མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ, ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ, ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསི. ‘ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཾ རཱུཔཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱི’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ མཡཱ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཡཐཱརཱུཔཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཾ རཱུཔཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི ཨེཝརཱུཔཾ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཾ རཱུཔཾ ན སེཝིཏབྦཾ; ཡཐཱརཱུཔཉྩ ཁོ, སཱརིཔུཏྟ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཾ རཱུཔཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི ཨེཝརཱུཔཾ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཾ རཱུཔཾ སེཝིཏབྦཾ. ‘ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཾ རཱུཔཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱི’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ མཡཱ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

‘‘སོཏཝིཉྙེཡྻཾ སདྡཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ…པེ… ཨེཝརཱུཔོ སོཏཝིཉྙེཡྻོ སདྡོ ན སེཝིཏབྦོ… ཨེཝརཱུཔོ སོཏཝིཉྙེཡྻོ སདྡོ སེཝིཏབྦོ… ཨེཝརཱུཔོ གྷཱནཝིཉྙེཡྻོ གནྡྷོ ན སེཝིཏབྦོ… ཨེཝརཱུཔོ གྷཱནཝིཉྙེཡྻོ གནྡྷོ སེཝིཏབྦོ… ཨེཝརཱུཔོ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻོ རསོ ན སེཝིཏབྦོ… ཨེཝརཱུཔོ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻོ རསོ སེཝིཏབྦོ… ཨེཝརཱུཔོ ཀཱཡཝིཉྙེཡྻོ ཕོཊྛབྦོ ན སེཝིཏབྦོ… ཨེཝརཱུཔོ ཀཱཡཝིཉྙེཡྻོ ཕོཊྛབྦོ སེཝིཏབྦོ.

‘‘མནོཝིཉྙེཡྻཾ དྷམྨཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ…པེ… ཨེཝརཱུཔོ མནོཝིཉྙེཡྻོ དྷམྨོ ན སེཝིཏབྦོ… ཨེཝརཱུཔོ མནོཝིཉྙེཡྻོ དྷམྨོ སེཝིཏབྦོ. ‘མནོཝིཉྙེཡྻཾ དྷམྨཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱི’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ མཡཱ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ. ཨིམསྶ ཁོ, སཱརིཔུཏྟ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠོ དཊྛབྦོ.

༡༢༡. ‘‘ཙཱིཝརཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤི…པེ… པིཎྜཔཱཏཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ… སེནཱསནཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ… གཱམཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ… ནིགམཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ… ནགརཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ… ཛནཔདཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ… པུགྒལཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིམསྶ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ, ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ, ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམི. ‘ཙཱིཝརཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱི’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཡཐཱརཱུཔཾ, བྷནྟེ, ཙཱིཝརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི ཨེཝརཱུཔཾ ཙཱིཝརཾ ན སེཝིཏབྦཾ; ཡཐཱརཱུཔཉྩ ཁོ, བྷནྟེ, ཙཱིཝརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི ཨེཝརཱུཔཾ ཙཱིཝརཾ སེཝིཏབྦཾ. ‘ཙཱིཝརཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱི’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

‘‘པིཎྜཔཱཏཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ…པེ… ཨེཝརཱུཔོ པིཎྜཔཱཏོ ན སེཝིཏབྦོ… ཨེཝརཱུཔོ པིཎྜཔཱཏོ སེཝིཏབྦོ… སེནཱསནཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ…པེ… ཨེཝརཱུཔཾ སེནཱསནཾ ན སེཝིཏབྦཾ… ཨེཝརཱུཔཾ སེནཱསནཾ སེཝིཏབྦཾ… གཱམཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ …པེ… ཨེཝརཱུཔོ གཱམོ ན སེཝིཏབྦོ… ཨེཝརཱུཔོ གཱམོ སེཝིཏབྦོ… ཨེཝརཱུཔོ ནིགམོ ན སེཝིཏབྦོ… ཨེཝརཱུཔོ ནིགམོ སེཝིཏབྦོ… ཨེཝརཱུཔཾ ནགརཾ ན སེཝིཏབྦཾ… ཨེཝརཱུཔཾ ནགརཾ སེཝིཏབྦཾ… ཨེཝརཱུཔོ ཛནཔདོ ན སེཝིཏབྦོ… ཨེཝརཱུཔོ ཛནཔདོ སེཝིཏབྦོ.

‘‘‘པུགྒལཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱི’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཡཐཱརཱུཔཾ, བྷནྟེ, པུགྒལཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི ཨེཝརཱུཔོ པུགྒལོ ན སེཝིཏབྦོ; ཡཐཱརཱུཔཉྩ ཁོ, བྷནྟེ, པུགྒལཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི ཨེཝརཱུཔོ པུགྒལོ སེཝིཏབྦོ. ‘པུགྒལཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱི’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟནྟི. ཨིམསྶ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ, ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམཱི’’ཏི.

༡༢༢. ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, སཱརིཔུཏྟ! སཱདྷུ ཁོ ཏྭཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨིམསྶ མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ, ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསི. ‘ཙཱིཝརཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱི’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ མཡཱ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཡཐཱརཱུཔཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཙཱིཝརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི ཨེཝརཱུཔཾ ཙཱིཝརཾ ན སེཝིཏབྦཾ; ཡཐཱརཱུཔཉྩ ཁོ, སཱརིཔུཏྟ, ཙཱིཝརཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི ཨེཝརཱུཔཾ ཙཱིཝརཾ སེཝིཏབྦཾ. ‘ཙཱིཝརཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱི’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ མཡཱ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ. (ཡཐཱ པཋམཾ ཏཐཱ ཝིཏྠཱརེཏབྦཾ) ཨེཝརཱུཔོ པིཎྜཔཱཏོ… ཨེཝརཱུཔཾ སེནཱསནཾ… ཨེཝརཱུཔོ གཱམོ… ཨེཝརཱུཔོ ནིགམོ… ཨེཝརཱུཔཾ ནགརཾ… ཨེཝརཱུཔོ ཛནཔདོ.

‘‘‘པུགྒལཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱི’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ མཡཱ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཡཐཱརཱུཔཾ, སཱརིཔུཏྟ, པུགྒལཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི ཨེཝརཱུཔོ པུགྒལོ ན སེཝིཏབྦོ; ཡཐཱརཱུཔཉྩ ཁོ, སཱརིཔུཏྟ, པུགྒལཾ སེཝཏོ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ པརིཧཱཡནྟི, ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟི ཨེཝརཱུཔོ པུགྒལོ སེཝིཏབྦོ. ‘པུགྒལཾཔཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, དུཝིདྷེན ཝདཱམི – སེཝིཏབྦམྤི, ཨསེཝིཏབྦམྤཱི’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ མཡཱ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ. ཨིམསྶ ཁོ, སཱརིཔུཏྟ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠོ དཊྛབྦོ.

༡༢༣. ‘‘སབྦེཔི ཙེ, སཱརིཔུཏྟ, ཁཏྟིཡཱ ཨིམསྶ མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནེཡྻུཾ, སབྦེསཱནམྤིསྶ ཁཏྟིཡཱནཾ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ. སབྦེཔི ཙེ, སཱརིཔུཏྟ, བྲཱཧྨཎཱ…པེ… སབྦེཔི ཙེ, སཱརིཔུཏྟ, ཝེསྶཱ… སབྦེཔི ཙེ, སཱརིཔུཏྟ, སུདྡཱ ཨིམསྶ མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནེཡྻུཾ, སབྦེསཱནམྤིསྶ སུདྡཱནཾ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ. སདེཝཀོཔི ཙེ, སཱརིཔུཏྟ, ལོཀོ སམཱརཀོ སབྲཧྨཀོ སསྶམཎབྲཱཧྨཎཱི པཛཱ སདེཝམནུསྶཱ ཨིམསྶ མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནེཡྻ, སདེཝཀསྶཔིསྶ ལོཀསྶ སམཱརཀསྶ སབྲཧྨཀསྶ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡཱ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

སེཝིཏབྦཱསེཝིཏབྦསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཙཏུཏྠཾ.

༥. བཧུདྷཱཏུཀསུཏྟཾ

༡༢༤. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཡཱནི ཀཱནིཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷཡཱནི ཨུཔྤཛྫནྟི སབྦཱནི ཏཱནི བཱལཏོ ཨུཔྤཛྫནྟི, ནོ པཎྜིཏཏོ; ཡེ ཀེཙི ཨུཔདྡཝཱ ཨུཔྤཛྫནྟི སབྦེ ཏེ བཱལཏོ ཨུཔྤཛྫནྟི, ནོ པཎྜིཏཏོ; ཡེ ཀེཙི ཨུཔསགྒཱ ཨུཔྤཛྫནྟི སབྦེ ཏེ བཱལཏོ ཨུཔྤཛྫནྟི, ནོ པཎྜིཏཏོ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ནལཱ༹གཱརཱ ཝཱ ཏིཎཱགཱརཱ ཝཱ ཨགྒི མུཏྟོ [ཨགྒིམུཀྐོ (སཱི. པཱི.)] ཀཱུཊཱགཱརཱནིཔི དཧཏི ཨུལླིཏྟཱཝལིཏྟཱནི ནིཝཱཏཱནི ཕུསིཏགྒལཱ༹ནི པིཧིཏཝཱཏཔཱནཱནི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡཱནི ཀཱནིཙི བྷཡཱནི ཨུཔྤཛྫནྟི སབྦཱནི ཏཱནི བཱལཏོ ཨུཔྤཛྫནྟི, ནོ པཎྜིཏཏོ; ཡེ ཀེཙི ཨུཔདྡཝཱ ཨུཔྤཛྫནྟི སབྦེ ཏེ བཱལཏོ ཨུཔྤཛྫནྟི, ནོ པཎྜིཏཏོ; ཡེ ཀེཙི ཨུཔསགྒཱ ཨུཔྤཛྫནྟི སབྦེ ཏེ བཱལཏོ ཨུཔྤཛྫནྟི, ནོ པཎྜིཏཏོ. ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤཊིབྷཡོ བཱལོ, ཨཔྤཊིབྷཡོ པཎྜིཏོ; སཨུཔདྡཝོ བཱལོ, ཨནུཔདྡཝོ པཎྜིཏོ; སཨུཔསགྒོ བཱལོ, ཨནུཔསགྒོ པཎྜིཏོ. ནཏྠི, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏཏོ བྷཡཾ, ནཏྠི པཎྜིཏཏོ ཨུཔདྡཝོ, ནཏྠི པཎྜིཏཏོ ཨུཔསགྒོ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ‘པཎྜིཏཱ བྷཝིསྶཱམ ཝཱིམཾསཀཱ’ཏི – ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦ’’ནྟི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, པཎྜིཏོ བྷིཀྑུ ‘ཝཱིམཾསཀོ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ དྷཱཏུཀུསལོ ཙ ཧོཏི, ཨཱཡཏནཀུསལོ ཙ ཧོཏི, པཊིཙྩསམུཔྤཱདཀུསལོ ཙ ཧོཏི, ཋཱནཱཋཱནཀུསལོ ཙ ཧོཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, པཎྜིཏོ བྷིཀྑུ ‘ཝཱིམཾསཀོ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡཱ’’ཏི.

༡༢༥. ‘‘ཀིཏྟཱཝཏཱ པན, བྷནྟེ, ‘དྷཱཏུཀུསལོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཊྛཱརས ཁོ ཨིམཱ, ཨཱནནྡ, དྷཱཏུཡོ – ཙཀྑུདྷཱཏུ, རཱུཔདྷཱཏུ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎདྷཱཏུ; སོཏདྷཱཏུ, སདྡདྷཱཏུ, སོཏཝིཉྙཱཎདྷཱཏུ; གྷཱནདྷཱཏུ, གནྡྷདྷཱཏུ, གྷཱནཝིཉྙཱཎདྷཱཏུ; ཛིཝ྄ཧཱདྷཱཏུ, རསདྷཱཏུ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎདྷཱཏུ; ཀཱཡདྷཱཏུ, ཕོཊྛབྦདྷཱཏུ, ཀཱཡཝིཉྙཱཎདྷཱཏུ; མནོདྷཱཏུ, དྷམྨདྷཱཏུ, མནོཝིཉྙཱཎདྷཱཏུ. ཨིམཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨཊྛཱརས དྷཱཏུཡོ ཡཏོ ཛཱནཱཏི པསྶཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱནནྡ, ‘དྷཱཏུཀུསལོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡཱ’’ཏི.

‘‘སིཡཱ པན, བྷནྟེ, ཨཉྙོཔི པརིཡཱཡོ, ཡཐཱ ‘དྷཱཏུཀུསལོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘སིཡཱ, ཨཱནནྡ. ཚཡིམཱ, ཨཱནནྡ, དྷཱཏུཡོ – པཐཝཱིདྷཱཏུ, ཨཱཔོདྷཱཏུ, ཏེཛོདྷཱཏུ, ཝཱཡོདྷཱཏུ, ཨཱཀཱསདྷཱཏུ, ཝིཉྙཱཎདྷཱཏུ. ཨིམཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཚ དྷཱཏུཡོ ཡཏོ ཛཱནཱཏི པསྶཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱནནྡ, ‘དྷཱཏུཀུསལོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡཱ’’ཏི.

‘‘སིཡཱ པན, བྷནྟེ, ཨཉྙོཔི པརིཡཱཡོ, ཡཐཱ ‘དྷཱཏུཀུསལོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘སིཡཱ, ཨཱནནྡ. ཚཡིམཱ, ཨཱནནྡ, དྷཱཏུཡོ – སུཁདྷཱཏུ, དུཀྑདྷཱཏུ, སོམནསྶདྷཱཏུ, དོམནསྶདྷཱཏུ, ཨུཔེཀྑཱདྷཱཏུ, ཨཝིཛྫཱདྷཱཏུ. ཨིམཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཚ དྷཱཏུཡོ ཡཏོ ཛཱནཱཏི པསྶཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱནནྡ, ‘དྷཱཏུཀུསལོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡཱ’’ཏི.

‘‘སིཡཱ པན, བྷནྟེ, ཨཉྙོཔི པརིཡཱཡོ, ཡཐཱ ‘དྷཱཏུཀུསལོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘སིཡཱ, ཨཱནནྡ. ཚཡིམཱ, ཨཱནནྡ, དྷཱཏུཡོ – ཀཱམདྷཱཏུ, ནེཀྑམྨདྷཱཏུ, བྱཱཔཱདདྷཱཏུ, ཨབྱཱཔཱདདྷཱཏུ, ཝིཧིཾསཱདྷཱཏུ, ཨཝིཧིཾསཱདྷཱཏུ. ཨིམཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཚ དྷཱཏུཡོ ཡཏོ ཛཱནཱཏི པསྶཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱནནྡ, ‘དྷཱཏུཀུསལོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡཱ’’ཏི.

‘‘སིཡཱ པན, བྷནྟེ, ཨཉྙོཔི པརིཡཱཡོ, ཡཐཱ ‘དྷཱཏུཀུསལོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘སིཡཱ, ཨཱནནྡ. ཏིསྶོ ཨིམཱ, ཨཱནནྡ, དྷཱཏུཡོ – ཀཱམདྷཱཏུ, རཱུཔདྷཱཏུ, ཨརཱུཔདྷཱཏུ. ཨིམཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཏིསྶོ དྷཱཏུཡོ ཡཏོ ཛཱནཱཏི པསྶཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱནནྡ, ‘དྷཱཏུཀུསལོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡཱ’’ཏི.

‘‘སིཡཱ པན, བྷནྟེ, ཨཉྙོཔི པརིཡཱཡོ, ཡཐཱ ‘དྷཱཏུཀུསལོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘སིཡཱ, ཨཱནནྡ. དྭེ ཨིམཱ, ཨཱནནྡ, དྷཱཏུཡོ – སངྑཏཱདྷཱཏུ, ཨསངྑཏཱདྷཱཏུ. ཨིམཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, དྭེ དྷཱཏུཡོ ཡཏོ ཛཱནཱཏི པསྶཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱཔི ཁོ, ཨཱནནྡ, ‘དྷཱཏུཀུསལོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡཱ’’ཏི.

༡༢༦. ‘‘ཀིཏྟཱཝཏཱ པན, བྷནྟེ, ‘ཨཱཡཏནཀུསལོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཚ ཁོ པནིམཱནི, ཨཱནནྡ, ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀབཱཧིརཱནི ཨཱཡཏནཱནི – ཙཀྑུཙེཝ རཱུཔཱ ཙ སོཏཉྩ སདྡཱ ཙ གྷཱནཉྩ གནྡྷཱ ཙ ཛིཝ྄ཧཱ ཙ རསཱ ཙ ཀཱཡོ ཙ ཕོཊྛབྦཱ ཙ མནོ ཙ དྷམྨཱ ཙ. ཨིམཱནི ཁོ, ཨཱནནྡ, ཚ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀབཱཧིརཱནི ཨཱཡཏནཱནི ཡཏོ ཛཱནཱཏི པསྶཏི – ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, ‘ཨཱཡཏནཀུསལོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡཱ’’ཏི.

‘‘ཀིཏྟཱཝཏཱ པན, བྷནྟེ, ‘པཊིཙྩསམུཔྤཱདཀུསལོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨིམསྨིཾ སཏི ཨིདཾ ཧོཏི, ཨིམསྶུཔྤཱདཱ ཨིདཾ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨིམསྨིཾ ཨསཏི ཨིདཾ ན ཧོཏི, ཨིམསྶ ནིརོདྷཱ ཨིདཾ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, ཡདིདཾ – ཨཝིཛྫཱཔཙྩཡཱ སངྑཱརཱ, སངྑཱརཔཙྩཡཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ཝིཉྙཱཎཔཙྩཡཱ ནཱམརཱུཔཾ, ནཱམརཱུཔཔཙྩཡཱ སལཱ༹ཡཏནཾ, སལཱ༹ཡཏནཔཙྩཡཱ ཕསྶོ, ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ, ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ, ཏཎྷཱཔཙྩཡཱ ཨུཔཱདཱནཾ, ཨུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ བྷཝོ, བྷཝཔཙྩཡཱ ཛཱཏི, ཛཱཏིཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶཱུཔཱཡཱསཱ སམྦྷཝནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ སམུདཡོ ཧོཏི. ཨཝིཛྫཱཡཏྭེཝ ཨསེསཝིརཱགནིརོདྷཱ སངྑཱརནིརོདྷོ, སངྑཱརནིརོདྷཱ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷོ, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཱ ནཱམརཱུཔནིརོདྷོ, ནཱམརཱུཔནིརོདྷཱ སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷོ, སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷཱ ཕསྶནིརོདྷོ, ཕསྶནིརོདྷཱ ཝེདནཱནིརོདྷོ, ཝེདནཱནིརོདྷཱ ཏཎྷཱནིརོདྷོ, ཏཎྷཱནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ, ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ བྷཝནིརོདྷོ, བྷཝནིརོདྷཱ ཛཱཏིནིརོདྷོ, ཛཱཏིནིརོདྷཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶཱུཔཱཡཱསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ནིརོདྷོ ཧོཏི’. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, ‘པཊིཙྩསམུཔྤཱདཀུསལོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡཱ’’ཏི.

༡༢༧. ‘‘ཀིཏྟཱཝཏཱ པན, བྷནྟེ, ‘ཋཱནཱཋཱནཀུསལོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ ‘ཨཊྛཱནམེཏཾ ཨནཝཀཱསོ ཡཾ དིཊྛིསམྤནྣོ པུགྒལོ ཀཉྩི [ཀིཉྩི (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] སངྑཱརཾ ནིཙྩཏོ ཨུཔགཙྪེཡྻ, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ‘ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ པུཐུཛྫནོ ཀཉྩི སངྑཱརཾ ནིཙྩཏོ ཨུཔགཙྪེཡྻ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ‘ཨཊྛཱནམེཏཾ ཨནཝཀཱསོ ཡཾ དིཊྛིསམྤནྣོ པུགྒལོ ཀཉྩི སངྑཱརཾ སུཁཏོ ཨུཔགཙྪེཡྻ, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ‘ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ པུཐུཛྫནོ ཀཉྩི སངྑཱརཾ སུཁཏོ ཨུཔགཙྪེཡྻ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཨཊྛཱནམེཏཾ ཨནཝཀཱསོ ཡཾ དིཊྛིསམྤནྣོ པུགྒལོ ཀཉྩི དྷམྨཾ ཨཏྟཏོ ཨུཔགཙྪེཡྻ, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ པུཐུཛྫནོ ཀཉྩི དྷམྨཾ ཨཏྟཏོ ཨུཔགཙྪེཡྻ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི.

༡༢༨. ‘‘‘ཨཊྛཱནམེཏཾ ཨནཝཀཱསོ ཡཾ དིཊྛིསམྤནྣོ པུགྒལོ མཱཏརཾ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེཡྻ, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ‘ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ པུཐུཛྫནོ མཱཏརཾ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེཡྻ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཨཊྛཱནམེཏཾ ཨནཝཀཱསོ ཡཾ དིཊྛིསམྤནྣོ པུགྒལོ པིཏརཾ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེཡྻ…པེ… ཨརཧནྟཾ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེཡྻ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ‘ཨཊྛཱནམེཏཾ ཨནཝཀཱསོ ཡཾ དིཊྛིསམྤནྣོ པུགྒལོ དུཊྛཙིཏྟོ ཏཐཱགཏསྶ ལོཧིཏཾ ཨུཔྤཱདེཡྻ, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ‘ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ པུཐུཛྫནོ དུཊྛཙིཏྟོ ཏཐཱགཏསྶ ལོཧིཏཾ ཨུཔྤཱདེཡྻ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཨཊྛཱནམེཏཾ ཨནཝཀཱསོ ཡཾ དིཊྛིསམྤནྣོ པུགྒལོ སངྒྷཾ བྷིནྡེཡྻ, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ‘ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ པུཐུཛྫནོ སངྒྷཾ བྷིནྡེཡྻ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཨཊྛཱནམེཏཾ ཨནཝཀཱསོ ཡཾ དིཊྛིསམྤནྣོ པུགྒལོ ཨཉྙཾ སཏྠཱརཾ ཨུདྡིསེཡྻ, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ‘ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ པུཐུཛྫནོ ཨཉྙཾ སཏྠཱརཾ ཨུདྡིསེཡྻ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི.

༡༢༩. ‘‘‘ཨཊྛཱནམེཏཾ ཨནཝཀཱསོ ཡཾ ཨེཀིསྶཱ ལོཀདྷཱཏུཡཱ དྭེ ཨརཧནྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷཱ ཨཔུབྦཾ ཨཙརིམཾ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ‘ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨེཀིསྶཱ ལོཀདྷཱཏུཡཱ ཨེཀོ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཨུཔྤཛྫེཡྻ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཨཊྛཱནམེཏཾ ཨནཝཀཱསོ ཡཾ ཨེཀིསྶཱ ལོཀདྷཱཏུཡཱ དྭེ རཱཛཱནོ ཙཀྐཝཏྟིནོ ཨཔུབྦཾ ཨཙརིམཾ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ‘ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨེཀིསྶཱ ལོཀདྷཱཏུཡཱ ཨེཀོ རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི ཨུཔྤཛྫེཡྻ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི.

༡༣༠. ‘‘‘ཨཊྛཱནམེཏཾ ཨནཝཀཱསོ ཡཾ ཨིཏྠཱི ཨརཧཾ ཨསྶ སམྨཱསམྦུདྡྷོ, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ‘ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ པུརིསོ ཨརཧཾ ཨསྶ སམྨཱསམྦུདྡྷོ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཨཊྛཱནམེཏཾ ཨནཝཀཱསོ ཡཾ ཨིཏྠཱི རཱཛཱ ཨསྶ ཙཀྐཝཏྟཱི, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ‘ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ པུརིསོ རཱཛཱ ཨསྶ ཙཀྐཝཏྟཱི, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཨཊྛཱནམེཏཾ ཨནཝཀཱསོ ཡཾ ཨིཏྠཱི སཀྐཏྟཾ ཀརེཡྻ … མཱརཏྟཾ ཀརེཡྻ… བྲཧྨཏྟཾ ཀརེཡྻ, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ‘ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ པུརིསོ སཀྐཏྟཾ ཀརེཡྻ… མཱརཏྟཾ ཀརེཡྻ… བྲཧྨཏྟཾ ཀརེཡྻ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི.

༡༣༡. ‘‘‘ཨཊྛཱནམེཏཾ ཨནཝཀཱསོ ཡཾ ཀཱཡདུཙྩརིཏསྶ ཨིཊྛོ ཀནྟོ མནཱཔོ ཝིཔཱཀོ ནིབྦཏྟེཡྻ, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ‘ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ ཀཱཡདུཙྩརིཏསྶ ཨནིཊྛོ ཨཀནྟོ ཨམནཱཔོ ཝིཔཱཀོ ནིབྦཏྟེཡྻ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཨཊྛཱནམེཏཾ ཨནཝཀཱསོ ཡཾ ཝཙཱིདུཙྩརིཏསྶ…པེ… ཡཾ མནོདུཙྩརིཏསྶ ཨིཊྛོ ཀནྟོ མནཱཔོ ཝིཔཱཀོ ནིབྦཏྟེཡྻ, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ ཝཙཱིདུཙྩརིཏསྶ…པེ… ཡཾ མནོདུཙྩརིཏསྶ ཨནིཊྛོ ཨཀནྟོ ཨམནཱཔོ ཝིཔཱཀོ ནིབྦཏྟེཡྻ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏཱིཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཨཊྛཱནམེཏཾ ཨནཝཀཱསོ ཡཾ ཀཱཡསུཙརིཏསྶ ཨནིཊྛོ ཨཀནྟོ ཨམནཱཔོ ཝིཔཱཀོ ནིབྦཏྟེཡྻ, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ‘ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ ཀཱཡསུཙརིཏསྶ ཨིཊྛོ ཀནྟོ མནཱཔོ ཝིཔཱཀོ ནིབྦཏྟེཡྻ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཨཊྛཱནམེཏཾ ཨནཝཀཱསོ ཡཾ ཝཙཱིསུཙརིཏསྶ…པེ… ཡཾ མནོསུཙརིཏསྶ ཨནིཊྛོ ཨཀནྟོ ཨམནཱཔོ ཝིཔཱཀོ ནིབྦཏྟེཡྻ, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ‘ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ ཝཙཱིསུཙརིཏསྶ…པེ… ཡཾ མནོསུཙརིཏསྶ ཨིཊྛོ ཀནྟོ མནཱཔོ ཝིཔཱཀོ ནིབྦཏྟེཡྻ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི.

‘‘‘ཨཊྛཱནམེཏཾ ཨནཝཀཱསོ ཡཾ ཀཱཡདུཙྩརིཏསམངྒཱི ཏཾནིདཱནཱ ཏཔྤཙྩཡཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ‘ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ ཀཱཡདུཙྩརིཏསམངྒཱི ཏཾནིདཱནཱ ཏཔྤཙྩཡཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཨཊྛཱནམེཏཾ ཨནཝཀཱསོ ཡཾ ཝཙཱིདུཙྩརིཏསམངྒཱི…པེ… ཡཾ མནོདུཙྩརིཏསམངྒཱི ཏཾནིདཱནཱ ཏཔྤཙྩཡཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ‘ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ ཝཙཱིདུཙྩརིཏསམངྒཱི…པེ… ཡཾ མནོདུཙྩརིཏསམངྒཱི ཏཾནིདཱནཱ ཏཔྤཙྩཡཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཨཊྛཱནམེཏཾ ཨནཝཀཱསོ ཡཾ ཀཱཡསུཙརིཏསམངྒཱི ཏཾནིདཱནཱ ཏཔྤཙྩཡཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ‘ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ ཀཱཡསུཙརིཏསམངྒཱི ཏཾནིདཱནཱ ཏཔྤཙྩཡཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཨཊྛཱནམེཏཾ ཨནཝཀཱསོ ཡཾ ཝཙཱིསུཙརིཏསམངྒཱི…པེ… ཡཾ མནོསུཙརིཏསམངྒཱི ཏཾནིདཱནཱ ཏཔྤཙྩཡཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ‘ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ ཝཙཱིསུཙརིཏསམངྒཱི…པེ… ཡཾ མནོསུཙརིཏསམངྒཱི ཏཾནིདཱནཱ ཏཔྤཙྩཡཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, ‘ཋཱནཱཋཱནཀུསལོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡཱ’’ཏི.

༡༣༢. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཙྪརིཡཾ, བྷནྟེ, ཨབྦྷུཏཾ, བྷནྟེ! ཀོནཱམོ ཨཡཾ, བྷནྟེ, དྷམྨཔརིཡཱཡོ’’ཏི? ‘‘ཏསྨཱཏིཧ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཨིམཾ དྷམྨཔརིཡཱཡཾ ‘བཧུདྷཱཏུཀོ’ཏིཔི ནཾ དྷཱརེཧི, ‘ཙཏུཔརིཝཊྚོ’ཏིཔི ནཾ དྷཱརེཧི, ‘དྷམྨཱདཱསོ’ཏིཔི ནཾ དྷཱརེཧི, ‘ཨམཏདུནྡུབྷཱི’ཏིཔི [དུདྲབྷཱིཏིཔི (ཀ.)] ནཾ དྷཱརེཧི, ‘ཨནུཏྟརོ སངྒཱམཝིཛཡོ’ཏིཔི ནཾ དྷཱརེཧཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

བཧུདྷཱཏུཀསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ པཉྩམཾ.

༦. ཨིསིགིལིསུཏྟཾ

༡༣༣. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཨིསིགིལིསྨིཾ པབྦཏེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘པསྶཐ ནོ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏཾ ཝེབྷཱརཾ པབྦཏ’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཏསྶཔི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝེབྷཱརསྶ པབྦཏསྶ ཨཉྙཱཝ སམཉྙཱ ཨཧོསི ཨཉྙཱ པཉྙཏྟི’’.

‘‘པསྶཐ ནོ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏཾ པཎྜཝཾ པབྦཏ’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཏསྶཔི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜཝསྶ པབྦཏསྶ ཨཉྙཱཝ སམཉྙཱ ཨཧོསི ཨཉྙཱ པཉྙཏྟི’’.

‘‘པསྶཐ ནོ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏཾ ཝེཔུལླཾ པབྦཏ’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཏསྶཔི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝེཔུལླསྶ པབྦཏསྶ ཨཉྙཱཝ སམཉྙཱ ཨཧོསི ཨཉྙཱ པཉྙཏྟི’’.

‘‘པསྶཐ ནོ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏཾ གིཛ྄ཛྷཀཱུཊཾ པབྦཏ’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཏསྶཔི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, གིཛ྄ཛྷཀཱུཊསྶ པབྦཏསྶ ཨཉྙཱཝ སམཉྙཱ ཨཧོསི ཨཉྙཱ པཉྙཏྟི’’.

‘‘པསྶཐ ནོ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཾ ཨིསིགིལིཾ པབྦཏ’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨིམསྶ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨིསིགིལིསྶ པབྦཏསྶ ཨེསཱཝ སམཉྙཱ ཨཧོསི ཨེསཱ པཉྙཏྟི’’.

‘‘བྷཱུཏཔུབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ པཙྩེཀབུདྡྷསཏཱནི ཨིམསྨིཾ ཨིསིགིལིསྨིཾ པབྦཏེ ཙིརནིཝཱསིནོ ཨཧེསུཾ. ཏེ ཨིམཾ པབྦཏཾ པཝིསནྟཱ དིསྶནྟི, པཝིཊྛཱ ན དིསྶནྟི. ཏམེནཾ མནུསྶཱ དིསྭཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨཡཾ པབྦཏོ ཨིམེ ཨིསཱི [ཨིསཡོ (ཀ.)] གིལཏཱི’ཏི; ‘ཨིསིགིལི ཨིསིགིལི’ ཏྭེཝ སམཉྙཱ ཨུདཔཱདི. ཨཱཙིཀྑིསྶཱམི [ཨཙིཀྑིསྶཱམི ཝོ (ཀ.)], བྷིཀྑཝེ, པཙྩེཀབུདྡྷཱནཾ ནཱམཱནི; ཀིཏྟཡིསྶཱམི, བྷིཀྑཝེ, པཙྩེཀབུདྡྷཱནཾ ནཱམཱནི; དེསེསྶཱམི, བྷིཀྑཝེ, པཙྩེཀབུདྡྷཱནཾ ནཱམཱནི. ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

༡༣༤. ‘‘ཨརིཊྛོ ནཱམ, བྷིཀྑཝེ, པཙྩེཀསམྦུདྡྷོ [པཙྩེཀབུདྡྷོ (ཀ. སཱི. པཱི.)] ཨིམསྨིཾ ཨིསིགིལིསྨིཾ པབྦཏེ ཙིརནིཝཱསཱི ཨཧོསི; ཨུཔརིཊྛོ ནཱམ, བྷིཀྑཝེ, པཙྩེཀསམྦུདྡྷོ ཨིམསྨིཾ ཨིསིགིལིསྨིཾ པབྦཏེ ཙིརནིཝཱསཱི ཨཧོསི; ཏགརསིཁཱི [ཏགྒརསིཁཱི (ཀ.)] ནཱམ, བྷིཀྑཝེ, པཙྩེཀསམྦུདྡྷོ ཨིམསྨིཾ ཨིསིགིལིསྨིཾ པབྦཏེ ཙིརནིཝཱསཱི ཨཧོསི; ཡསསྶཱི ནཱམ, བྷིཀྑཝེ, པཙྩེཀསམྦུདྡྷོ ཨིམསྨིཾ ཨིསིགིལིསྨིཾ པབྦཏེ ཙིརནིཝཱསཱི ཨཧོསི; སུདསྶནོ ནཱམ, བྷིཀྑཝེ, པཙྩེཀསམྦུདྡྷོ ཨིམསྨིཾ ཨིསིགིལིསྨིཾ པབྦཏེ ཙིརནིཝཱསཱི ཨཧོསི; པིཡདསྶཱི ནཱམ, བྷིཀྑཝེ, པཙྩེཀསམྦུདྡྷོ ཨིམསྨིཾ ཨིསིགིལིསྨིཾ པབྦཏེ ཙིརནིཝཱསཱི ཨཧོསི; གནྡྷཱརོ ནཱམ, བྷིཀྑཝེ, པཙྩེཀསམྦུདྡྷོ ཨིམསྨིཾ ཨིསིགིལིསྨིཾ པབྦཏེ ཙིརནིཝཱསཱི ཨཧོསི; པིཎྜོལོ ནཱམ, བྷིཀྑཝེ, པཙྩེཀསམྦུདྡྷོ ཨིམསྨིཾ ཨིསིགིལིསྨིཾ པབྦཏེ ཙིརནིཝཱསཱི ཨཧོསི; ཨུཔཱསབྷོ ནཱམ, བྷིཀྑཝེ, པཙྩེཀསམྦུདྡྷོ ཨིམསྨིཾ ཨིསིགིལིསྨིཾ པབྦཏེ ཙིརནིཝཱསཱི ཨཧོསི; ནཱིཏོ ནཱམ, བྷིཀྑཝེ, པཙྩེཀསམྦུདྡྷོ ཨིམསྨིཾ ཨིསིགིལིསྨིཾ པབྦཏེ ཙིརནིཝཱསཱི ཨཧོསི; ཏཐོ ནཱམ, བྷིཀྑཝེ, པཙྩེཀསམྦུདྡྷོ ཨིམསྨིཾ ཨིསིགིལིསྨིཾ པབྦཏེ ཙིརནིཝཱསཱི ཨཧོསི, སུཏཝཱ ནཱམ, བྷིཀྑཝེ, པཙྩེཀསམྦུདྡྷོ ཨིམསྨིཾ ཨིསིགིལིསྨིཾ པབྦཏེ ཙིརནིཝཱསཱི ཨཧོསི; བྷཱཝིཏཏྟོ ནཱམ, བྷིཀྑཝེ, པཙྩེཀསམྦུདྡྷོ ཨིམསྨིཾ ཨིསིགིལིསྨིཾ པབྦཏེ ཙིརནིཝཱསཱི ཨཧོསི.

༡༣༥.

‘‘ཡེ སཏྟསཱརཱ ཨནཱིགྷཱ ནིརཱསཱ,

པཙྩེཀམེཝཛ྄ཛྷགམཾསུ བོདྷིཾ [པཙྩེཀམེཝཛ྄ཛྷགམུཾ སུབོདྷིཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)];

ཏེསཾ ཝིསལླཱན ནརུཏྟམཱནཾ,

ནཱམཱནི མེ ཀིཏྟཡཏོ སུཎཱཐ.

‘‘ཨརིཊྛོ ཨུཔརིཊྛོ ཏགརསིཁཱི ཡསསྶཱི,

སུདསྶནོ པིཡདསྶཱི ཙ སུསམྦུདྡྷོ [བུདྡྷོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)];

གནྡྷཱརོ པིཎྜོལོ ཨུཔཱསབྷོ ཙ,

ནཱིཏོ ཏཐོ སུཏཝཱ བྷཱཝིཏཏྟོ.

‘‘སུམྦྷོ སུབྷོ མཏུལོ [མེཐུལོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨཊྛམོ ཙ,

ཨཐསྶུམེགྷོ [ཨཊྛསུམེདྷོ (ཀ.)] ཨནཱིགྷོ སུདཱཋོ;

པཙྩེཀབུདྡྷཱ བྷཝནེཏྟིཁཱིཎཱ,

ཧིངྒཱུ ཙ ཧིངྒོ ཙ མཧཱནུབྷཱཝཱ.

‘‘དྭེ ཛཱལིནོ མུནིནོ ཨཊྛཀོ ཙ,

ཨཐ ཀོསལློ བུདྡྷོ ཨཐོ སུབཱཧུ;

ཨུཔནེམིསོ ནེམིསོ སནྟཙིཏྟོ,

སཙྩོ ཏཐོ ཝིརཛོ པཎྜིཏོ ཙ.

‘‘ཀཱལཱུ༹པཀཱལཱ༹ ཝིཛིཏོ ཛིཏོ ཙ,

ཨངྒོ ཙ པངྒོ ཙ གུཏྟིཛིཏོ ཙ;

པསྶི ཛཧི ཨུཔདྷིདུཀྑམཱུལཾ [པསྶཱི ཛཧཱི ཨུཔདྷིཾ དུཀྑམཱུལཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)],

ཨཔརཱཛིཏོ མཱརབལཾ ཨཛེསི.

‘‘སཏྠཱ པཝཏྟཱ སརབྷངྒོ ལོམཧཾསོ,

ཨུཙྩངྒམཱཡོ ཨསིཏོ ཨནཱསཝོ;

མནོམཡོ མཱནཙྪིདོ ཙ བནྡྷུམཱ,

ཏདཱདྷིམུཏྟོ ཝིམལོ ཙ ཀེཏུམཱ.

‘‘ཀེཏུམྦྷརཱགོ ཙ མཱཏངྒོ ཨརིཡོ,

ཨཐཙྩུཏོ ཨཙྩུཏགཱམབྱཱམཀོ;

སུམངྒལོ དབྦིལོ སུཔཏིཊྛིཏོ,

ཨསཡ྄ཧོ ཁེམཱབྷིརཏོ ཙ སོརཏོ.

‘‘དུརནྣཡོ སངྒྷོ ཨཐོཔི ཨུཛྫཡོ,

ཨཔརོ མུནི སཡ྄ཧོ ཨནོམནིཀྐམོ;

ཨཱནནྡོ ནནྡོ ཨུཔནནྡོ དྭཱདས,

བྷཱརདྭཱཛོ ཨནྟིམདེཧདྷཱརཱི [ཨནྟིམདེཧདྷཱརི (སཱི.)].

‘‘བོདྷི མཧཱནཱམོ ཨཐོཔི ཨུཏྟརོ,

ཀེསཱི སིཁཱི སུནྡརོ དྭཱརབྷཱཛོ;

ཏིསྶཱུཔཏིསྶཱ བྷཝབནྡྷནཙྪིདཱ,

ཨུཔསིཁི ཏཎྷཙྪིདོ ཙ སིཁརི [ཨུཔསཱིདརཱི ཏཎྷཙྪིདོ ཙ སཱིདརཱི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)].

‘‘བུདྡྷོ ཨཧུ མངྒལོ ཝཱིཏརཱགོ,

ཨུསབྷཙྪིདཱ ཛཱལིནིཾ དུཀྑམཱུལཾ;

སནྟཾ པདཾ ཨཛ྄ཛྷགམོཔནཱིཏོ,

ཨུཔོསཐོ སུནྡརོ སཙྩནཱམོ.

‘‘ཛེཏོ ཛཡནྟོ པདུམོ ཨུཔྤལོ ཙ,

པདུམུཏྟརོ རཀྑིཏོ པབྦཏོ ཙ;

མཱནཏྠདྡྷོ སོབྷིཏོ ཝཱིཏརཱགོ,

ཀཎྷོ ཙ བུདྡྷོ སུཝིམུཏྟཙིཏྟོ.

‘‘ཨེཏེ ཙ ཨཉྙེ ཙ མཧཱནུབྷཱཝཱ,

པཙྩེཀབུདྡྷཱ བྷཝནེཏྟིཁཱིཎཱ;

ཏེ སབྦསངྒཱཏིགཏེ མཧེསཱི,

པརིནིབྦུཏེ ཝནྡཐ ཨཔྤམེཡྻེ’’ཏི.

ཨིསིགིལིསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཚཊྛཾ.

༧. མཧཱཙཏྟཱརཱིསཀསུཏྟཾ

༡༣༦. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨརིཡཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱསམཱདྷིཾ དེསེསྶཱམི སཨུཔནིསཾ སཔརིཀྑཱརཾ. ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡོ སམྨཱསམཱདྷི སཨུཔནིསོ སཔརིཀྑཱརོ? སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི, སམྨཱསངྐཔྤོ, སམྨཱཝཱཙཱ, སམྨཱཀམྨནྟོ, སམྨཱཨཱཛཱིཝོ, སམྨཱཝཱཡཱམོ, སམྨཱསཏི; ཡཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེཧི སཏྟཧངྒེཧི ཙིཏྟསྶ ཨེཀགྒཏཱ པརིཀྑཏཱ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡོ སམྨཱསམཱདྷི སཨུཔནིསོ ཨིཏིཔི, སཔརིཀྑཱརོ ཨིཏིཔི. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི པུབྦངྒམཱ ཧོཏི. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི པུབྦངྒམཱ ཧོཏི? མིཙྪཱདིཊྛིཾ ‘མིཙྪཱདིཊྛཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, སམྨཱདིཊྛིཾ ‘སམྨཱདིཊྛཱི’ཏི པཛཱནཱཏི – སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱདིཊྛི.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, མིཙྪཱདིཊྛི? ‘ནཏྠི དིནྣཾ, ནཏྠི ཡིཊྛཾ, ནཏྠི ཧུཏཾ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ, ནཏྠི ཨཡཾ ལོཀོ, ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི མཱཏཱ, ནཏྠི པིཏཱ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི ལོཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སམྨགྒཏཱ སམྨཱཔཊིཔནྣཱ ཡེ ཨིམཉྩ ལོཀཾ པརཉྩ ལོཀཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེནྟཱི’ཏི – ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, མིཙྪཱདིཊྛི.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི? སམྨཱདིཊྛིཾཔཧཾ [སམྨཱདིཊྛིམཧཾ (ཀ.) ཨེཝཾ སམྨཱསངྐཔྤཾཔཧཾཀྱཱདཱིསུཔི], བྷིཀྑཝེ, དྭཱཡཾ [དྭཡཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.) ཊཱིཀཱ ཨོལོཀེཏབྦཱ] ཝདཱམི – ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི སཱསཝཱ པུཉྙབྷཱགིཡཱ ཨུཔདྷིཝེཔཀྐཱ; ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི ཨརིཡཱ ཨནཱསཝཱ ལོཀུཏྟརཱ མགྒངྒཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི སཱསཝཱ པུཉྙབྷཱགིཡཱ ཨུཔདྷིཝེཔཀྐཱ? ‘ཨཏྠི དིནྣཾ, ཨཏྠི ཡིཊྛཾ, ཨཏྠི ཧུཏཾ, ཨཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ, ཨཏྠི ཨཡཾ ལོཀོ, ཨཏྠི པརོ ལོཀོ, ཨཏྠི མཱཏཱ, ཨཏྠི པིཏཱ, ཨཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཨཏྠི ལོཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སམྨགྒཏཱ སམྨཱཔཊིཔནྣཱ ཡེ ཨིམཉྩ ལོཀཾ པརཉྩ ལོཀཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེནྟཱི’ཏི – ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི སཱསཝཱ པུཉྙབྷཱགིཡཱ ཨུཔདྷིཝེཔཀྐཱ.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི ཨརིཡཱ ཨནཱསཝཱ ལོཀུཏྟརཱ མགྒངྒཱ? ཡཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡཙིཏྟསྶ ཨནཱསཝཙིཏྟསྶ ཨརིཡམགྒསམངྒིནོ ཨརིཡམགྒཾ བྷཱཝཡཏོ པཉྙཱ པཉྙིནྡྲིཡཾ པཉྙཱབལཾ དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ སམྨཱདིཊྛི མགྒངྒཾ [མགྒངྒཱ (སཱི. པཱི.)] – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི ཨརིཡཱ ཨནཱསཝཱ ལོཀུཏྟརཱ མགྒངྒཱ. སོ མིཙྪཱདིཊྛིཡཱ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམཏི, སམྨཱདིཊྛིཡཱ, ཨུཔསམྤདཱཡ, སྭཱསྶ [སྭཱཡཾ (ཀ.)] ཧོཏི སམྨཱཝཱཡཱམོ. སོ སཏོ མིཙྪཱདིཊྛིཾ པཛཧཏི, སཏོ སམྨཱདིཊྛིཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི, སཱསྶ [སཱཡཾ (ཀ.)] ཧོཏི སམྨཱསཏི. ཨིཏིཡིམེ [ཨིཏིམེ (སཱི.), ཨིཏིསྶིམེ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཏཡོ དྷམྨཱ སམྨཱདིཊྛིཾ ཨནུཔརིདྷཱཝནྟི ཨནུཔརིཝཏྟནྟི, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི, སམྨཱཝཱཡཱམོ, སམྨཱསཏི.

༡༣༧. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི པུབྦངྒམཱ ཧོཏི. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི པུབྦངྒམཱ ཧོཏི? མིཙྪཱསངྐཔྤཾ ‘མིཙྪཱསངྐཔྤོ’ཏི པཛཱནཱཏི, སམྨཱསངྐཔྤཾ ‘སམྨཱསངྐཔྤོ’ཏི པཛཱནཱཏི, སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱདིཊྛི.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, མིཙྪཱསངྐཔྤོ? ཀཱམསངྐཔྤོ, བྱཱཔཱདསངྐཔྤོ, ཝིཧིཾསཱསངྐཔྤོ – ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, མིཙྪཱསངྐཔྤོ.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱསངྐཔྤོ? སམྨཱསངྐཔྤཾཔཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དྭཱཡཾ ཝདཱམི – ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱསངྐཔྤོ སཱསཝོ པུཉྙབྷཱགིཡོ ཨུཔདྷིཝེཔཀྐོ; ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱསངྐཔྤོ ཨརིཡོ ཨནཱསཝོ ལོཀུཏྟརོ མགྒངྒོ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱསངྐཔྤོ སཱསཝོ པུཉྙབྷཱགིཡོ ཨུཔདྷིཝེཔཀྐོ? ནེཀྑམྨསངྐཔྤོ, ཨབྱཱཔཱདསངྐཔྤོ, ཨཝིཧིཾསཱསངྐཔྤོ – ‘ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱསངྐཔྤོ སཱསཝོ པུཉྙབྷཱགིཡོ ཨུཔདྷིཝེཔཀྐོ’’’.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱསངྐཔྤོ ཨརིཡོ ཨནཱསཝོ ལོཀུཏྟརོ མགྒངྒོ? ཡོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡཙིཏྟསྶ ཨནཱསཝཙིཏྟསྶ ཨརིཡམགྒསམངྒིནོ ཨརིཡམགྒཾ བྷཱཝཡཏོ ཏཀྐོ ཝིཏཀྐོ སངྐཔྤོ ཨཔྤནཱ བྱཔྤནཱ ཙེཏསོ ཨབྷིནིརོཔནཱ ཝཙཱིསངྑཱརོ – ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱསངྐཔྤོ ཨརིཡོ ཨནཱསཝོ ལོཀུཏྟརོ མགྒངྒོ. སོ མིཙྪཱསངྐཔྤསྶ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམཏི, སམྨཱསངྐཔྤསྶ ཨུཔསམྤདཱཡ, སྭཱསྶ ཧོཏི སམྨཱཝཱཡཱམོ. སོ སཏོ མིཙྪཱསངྐཔྤཾ པཛཧཏི, སཏོ སམྨཱསངྐཔྤཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི; སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱསཏི. ཨིཏིཡིམེ ཏཡོ དྷམྨཱ སམྨཱསངྐཔྤཾ ཨནུཔརིདྷཱཝནྟི ཨནུཔརིཝཏྟནྟི, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི, སམྨཱཝཱཡཱམོ, སམྨཱསཏི.

༡༣༨. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི པུབྦངྒམཱ ཧོཏི. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི པུབྦངྒམཱ ཧོཏི? མིཙྪཱཝཱཙཾ ‘མིཙྪཱཝཱཙཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, སམྨཱཝཱཙཾ ‘སམྨཱཝཱཙཱ’ཏི པཛཱནཱཏི; སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱདིཊྛི. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, མིཙྪཱཝཱཙཱ? མུསཱཝཱདོ, པིསུཎཱ ཝཱཙཱ, ཕརུསཱ ཝཱཙཱ, སམྥཔྤལཱཔོ – ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, མིཙྪཱཝཱཙཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཝཱཙཱ? སམྨཱཝཱཙཾཔཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དྭཱཡཾ ཝདཱམི – ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཝཱཙཱ སཱསཝཱ པུཉྙབྷཱགིཡཱ ཨུཔདྷིཝེཔཀྐཱ; ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཝཱཙཱ ཨརིཡཱ ཨནཱསཝཱ ལོཀུཏྟརཱ མགྒངྒཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཝཱཙཱ སཱསཝཱ པུཉྙབྷཱགིཡཱ ཨུཔདྷིཝེཔཀྐཱ? མུསཱཝཱདཱ ཝེརམཎཱི, པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ ཝེརམཎཱི, ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ ཝེརམཎཱི, སམྥཔྤལཱཔཱ ཝེརམཎཱི – ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཝཱཙཱ སཱསཝཱ པུཉྙབྷཱགིཡཱ ཨུཔདྷིཝེཔཀྐཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཝཱཙཱ ཨརིཡཱ ཨནཱསཝཱ ལོཀུཏྟརཱ མགྒངྒཱ? ཡཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡཙིཏྟསྶ ཨནཱསཝཙིཏྟསྶ ཨརིཡམགྒསམངྒིནོ ཨརིཡམགྒཾ བྷཱཝཡཏོ ཙཏཱུཧི ཝཙཱིདུཙྩརིཏེཧི ཨཱརཏི ཝིརཏི པཊིཝིརཏི ཝེརམཎཱི – ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཝཱཙཱ ཨརིཡཱ ཨནཱསཝཱ ལོཀུཏྟརཱ མགྒངྒཱ. སོ མིཙྪཱཝཱཙཱཡ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམཏི, སམྨཱཝཱཙཱཡ ཨུཔསམྤདཱཡ; སྭཱསྶ ཧོཏི སམྨཱཝཱཡཱམོ. སོ སཏོ མིཙྪཱཝཱཙཾ པཛཧཏི, སཏོ སམྨཱཝཱཙཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི; སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱསཏི. ཨིཏིཡིམེ ཏཡོ དྷམྨཱ སམྨཱཝཱཙཾ ཨནུཔརིདྷཱཝནྟི ཨནུཔརིཝཏྟནྟི, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི, སམྨཱཝཱཡཱམོ, སམྨཱསཏི.

༡༣༩. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི པུབྦངྒམཱ ཧོཏི. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི པུབྦངྒམཱ ཧོཏི? མིཙྪཱཀམྨནྟཾ ‘མིཙྪཱཀམྨནྟོ’ཏི པཛཱནཱཏི, སམྨཱཀམྨནྟཾ ‘སམྨཱཀམྨནྟོ’ཏི པཛཱནཱཏི; སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱདིཊྛི. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, མིཙྪཱཀམྨནྟོ? པཱཎཱཏིཔཱཏོ, ཨདིནྣཱདཱནཾ, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརོ – ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, མིཙྪཱཀམྨནྟོ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཀམྨནྟོ? སམྨཱཀམྨནྟཾཔཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དྭཱཡཾ ཝདཱམི – ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཀམྨནྟོ སཱསཝོ པུཉྙབྷཱགིཡོ ཨུཔདྷིཝེཔཀྐོ; ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཀམྨནྟོ ཨརིཡོ ཨནཱསཝོ ལོཀུཏྟརོ མགྒངྒོ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཀམྨནྟོ སཱསཝོ པུཉྙབྷཱགིཡོ ཨུཔདྷིཝེཔཀྐོ? པཱཎཱཏིཔཱཏཱ ཝེརམཎཱི, ཨདིནྣཱདཱནཱ ཝེརམཎཱི, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ ཝེརམཎཱི – ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཀམྨནྟོ སཱསཝོ པུཉྙབྷཱགིཡོ ཨུཔདྷིཝེཔཀྐོ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཀམྨནྟོ ཨརིཡོ ཨནཱསཝོ ལོཀུཏྟརོ མགྒངྒོ? ཡཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡཙིཏྟསྶ ཨནཱསཝཙིཏྟསྶ ཨརིཡམགྒསམངྒིནོ ཨརིཡམགྒཾ བྷཱཝཡཏོ ཏཱིཧི ཀཱཡདུཙྩརིཏེཧི ཨཱརཏི ཝིརཏི པཊིཝིརཏི ཝེརམཎཱི – ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཀམྨནྟོ ཨརིཡོ ཨནཱསཝོ ལོཀུཏྟརོ མགྒངྒོ. སོ མིཙྪཱཀམྨནྟསྶ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམཏི, སམྨཱཀམྨནྟསྶ ཨུཔསམྤདཱཡ; སྭཱསྶ ཧོཏི སམྨཱཝཱཡཱམོ. སོ སཏོ མིཙྪཱཀམྨནྟཾ པཛཧཏི, སཏོ སམྨཱཀམྨནྟཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི; སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱསཏི. ཨིཏིཡིམེ ཏཡོ དྷམྨཱ སམྨཱཀམྨནྟཾ ཨནུཔརིདྷཱཝནྟི ཨནུཔརིཝཏྟནྟི, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི, སམྨཱཝཱཡཱམོ, སམྨཱསཏི.

༡༤༠. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི པུབྦངྒམཱ ཧོཏི. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི པུབྦངྒམཱ ཧོཏི? མིཙྪཱཨཱཛཱིཝཾ ‘མིཙྪཱཨཱཛཱིཝོ’ཏི པཛཱནཱཏི, སམྨཱཨཱཛཱིཝཾ ‘སམྨཱཨཱཛཱིཝོ’ཏི པཛཱནཱཏི; སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱདིཊྛི. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, མིཙྪཱཨཱཛཱིཝོ? ཀུཧནཱ, ལཔནཱ, ནེམིཏྟིཀཏཱ, ནིཔྤེསིཀཏཱ, ལཱབྷེན ལཱབྷཾ ནིཛིགཱིསནཏཱ [ནིཛིགིཾ སནཏཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] – ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, མིཙྪཱཨཱཛཱིཝོ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཨཱཛཱིཝོ? སམྨཱཨཱཛཱིཝཾཔཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དྭཱཡཾ ཝདཱམི – ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སཱསཝོ པུཉྙབྷཱགིཡོ ཨུཔདྷིཝེཔཀྐོ; ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཨཱཛཱིཝོ ཨརིཡོ ཨནཱསཝོ ལོཀུཏྟརོ མགྒངྒོ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སཱསཝོ པུཉྙབྷཱགིཡོ ཨུཔདྷིཝེཔཀྐོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ མིཙྪཱཨཱཛཱིཝཾ པཧཱཡ སམྨཱཨཱཛཱིཝེན ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེཏི – ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སཱསཝོ པུཉྙབྷཱགིཡོ ཨུཔདྷིཝེཔཀྐོ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཨཱཛཱིཝོ ཨརིཡོ ཨནཱསཝོ ལོཀུཏྟརོ མགྒངྒོ? ཡཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡཙིཏྟསྶ ཨནཱསཝཙིཏྟསྶ ཨརིཡམགྒསམངྒིནོ ཨརིཡམགྒཾ བྷཱཝཡཏོ མིཙྪཱཨཱཛཱིཝཱ ཨཱརཏི ཝིརཏི པཊིཝིརཏི ཝེརམཎཱི – ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཨཱཛཱིཝོ ཨརིཡོ ཨནཱསཝོ ལོཀུཏྟརོ མགྒངྒོ. སོ མིཙྪཱཨཱཛཱིཝསྶ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམཏི, སམྨཱཨཱཛཱིཝསྶ ཨུཔསམྤདཱཡ; སྭཱསྶ ཧོཏི སམྨཱཝཱཡཱམོ. སོ སཏོ མིཙྪཱཨཱཛཱིཝཾ པཛཧཏི, སཏོ སམྨཱཨཱཛཱིཝཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི; སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱསཏི. ཨིཏིཡིམེ ཏཡོ དྷམྨཱ སམྨཱཨཱཛཱིཝཾ ཨནུཔརིདྷཱཝནྟི ཨནུཔརིཝཏྟནྟི, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི, སམྨཱཝཱཡཱམོ, སམྨཱསཏི.

༡༤༡. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི པུབྦངྒམཱ ཧོཏི. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི པུབྦངྒམཱ ཧོཏི? སམྨཱདིཊྛིསྶ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱསངྐཔྤོ པཧོཏི, སམྨཱསངྐཔྤསྶ སམྨཱཝཱཙཱ པཧོཏི, སམྨཱཝཱཙསྶ སམྨཱཀམྨནྟོ པཧོཏི, སམྨཱཀམྨནྟསྶ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ པཧོཏི, སམྨཱཨཱཛཱིཝསྶ སམྨཱཝཱཡཱམོ པཧོཏི, སམྨཱཝཱཡཱམསྶ སམྨཱསཏི པཧོཏི, སམྨཱསཏིསྶ སམྨཱསམཱདྷི པཧོཏི, སམྨཱསམཱདྷིསྶ སམྨཱཉཱཎཾ པཧོཏི, སམྨཱཉཱཎསྶ སམྨཱཝིམུཏྟི པཧོཏི. ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཊྛངྒསམནྣཱགཏོ སེཀྑོ [ཨཊྛངྒསམནྣཱགཏཱ སེཁཱ པཊིཔདཱ (སཱི.), ཨཊྛངྒསམནྣཱགཏོ སེཁོ པཱཊིཔདོ (པཱི. ཀ.) ( ) ནཏྠི སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི. པོཏྠཀེསུ], དསངྒསམནྣཱགཏོ ཨརཧཱ ཧོཏི. (ཏཏྲཔི སམྨཱཉཱཎེན ཨནེཀེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཝིགཏཱ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪནྟི).

༡༤༢. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི པུབྦངྒམཱ ཧོཏི. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི པུབྦངྒམཱ ཧོཏི? སམྨཱདིཊྛིསྶ, བྷིཀྑཝེ, མིཙྪཱདིཊྛི ནིཛྫིཎྞཱ ཧོཏི. ཡེ ཙ མིཙྪཱདིཊྛིཔཙྩཡཱ ཨནེཀེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སམྦྷཝནྟི ཏེ ཙསྶ ནིཛྫིཎྞཱ ཧོནྟི. སམྨཱདིཊྛིཔཙྩཡཱ ཨནེཀེ ཀུསལཱ དྷམྨཱ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪནྟི. སམྨཱསངྐཔྤསྶ, བྷིཀྑཝེ, མིཙྪཱསངྐཔྤོ ནིཛྫིཎྞོ ཧོཏི…པེ… སམྨཱཝཱཙསྶ, བྷིཀྑཝེ, མིཙྪཱཝཱཙཱ ནིཛྫིཎྞཱ ཧོཏི… སམྨཱཀམྨནྟསྶ, བྷིཀྑཝེ, མིཙྪཱཀམྨནྟོ ནིཛྫིཎྞོ ཧོཏི… སམྨཱཨཱཛཱིཝསྶ, བྷིཀྑཝེ, མིཙྪཱཨཱཛཱིཝོ ནིཛྫིཎྞོ ཧོཏི… སམྨཱཝཱཡཱམསྶ, བྷིཀྑཝེ, མིཙྪཱཝཱཡཱམོ ནིཛྫིཎྞོ ཧོཏི… སམྨཱསཏིསྶ, བྷིཀྑཝེ, མིཙྪཱསཏི ནིཛྫིཎྞཱ ཧོཏི… སམྨཱསམཱདྷིསྶ, བྷིཀྑཝེ, མིཙྪཱསམཱདྷི ནིཛྫིཎྞོ ཧོཏི… སམྨཱཉཱཎསྶ, བྷིཀྑཝེ, མིཙྪཱཉཱཎཾ ནིཛྫིཎྞཾ ཧོཏི… སམྨཱཝིམུཏྟསྶ, བྷིཀྑཝེ, མིཙྪཱཝིམུཏྟི ནིཛྫིཎྞཱ ཧོཏི. ཡེ ཙ མིཙྪཱཝིམུཏྟིཔཙྩཡཱ ཨནེཀེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སམྦྷཝནྟི ཏེ ཙསྶ ནིཛྫིཎྞཱ ཧོནྟི. སམྨཱཝིམུཏྟིཔཙྩཡཱ ཙ ཨནེཀེ ཀུསལཱ དྷམྨཱ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪནྟི.

‘‘ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝཱིསཏི ཀུསལཔཀྑཱ, ཝཱིསཏི ཨཀུསལཔཀྑཱ – མཧཱཙཏྟཱརཱིསཀོ དྷམྨཔརིཡཱཡོ པཝཏྟིཏོ ཨཔྤཊིཝཏྟིཡོ སམཎེན ཝཱ བྲཱཧྨཎེན ཝཱ དེཝེན ཝཱ མཱརེན ཝཱ བྲཧྨུནཱ ཝཱ ཀེནཙི ཝཱ ལོཀསྨིཾ.

༡༤༣. ‘‘ཡོ ཧི ཀོཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ ཨིམཾ མཧཱཙཏྟཱརཱིསཀཾ དྷམྨཔརིཡཱཡཾ གརཧིཏབྦཾ པཊིཀྐོསིཏབྦཾ མཉྙེཡྻ ཏསྶ དིཊྛེཝ དྷམྨེ དསསཧདྷམྨིཀཱ ཝཱདཱནུཝཱདཱ གཱརཡ྄ཧཾ ཋཱནཾ ཨཱགཙྪནྟི – སམྨཱདིཊྛིཾ ཙེ བྷཝཾ གརཧཏི, ཡེ ཙ མིཙྪཱདིཊྛཱི སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཏེ བྷོཏོ པུཛྫཱ, ཏེ བྷོཏོ པཱསཾསཱ; སམྨཱསངྐཔྤཾ ཙེ བྷཝཾ གརཧཏི, ཡེ ཙ མིཙྪཱསངྐཔྤཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཏེ བྷོཏོ པུཛྫཱ, ཏེ བྷོཏོ པཱསཾསཱ; སམྨཱཝཱཙཾ ཙེ བྷཝཾ གརཧཏི…པེ… སམྨཱཀམྨནྟཾ ཙེ བྷཝཾ གརཧཏི… སམྨཱཨཱཛཱིཝཾ ཙེ བྷཝཾ གརཧཏི… སམྨཱཝཱཡཱམཾ ཙེ བྷཝཾ གརཧཏི… སམྨཱསཏིཾ ཙེ བྷཝཾ གརཧཏི… སམྨཱསམཱདྷིཾ ཙེ བྷཝཾ གརཧཏི… སམྨཱཉཱཎཾ ཙེ བྷཝཾ གརཧཏི … སམྨཱཝིམུཏྟིཾ ཙེ བྷཝཾ གརཧཏི, ཡེ ཙ མིཙྪཱཝིམུཏྟཱི སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཏེ བྷོཏོ པུཛྫཱ, ཏེ བྷོཏོ པཱསཾསཱ. ཡོ ཀོཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ ཨིམཾ མཧཱཙཏྟཱརཱིསཀཾ དྷམྨཔརིཡཱཡཾ གརཧིཏབྦཾ པཊིཀྐོསིཏབྦཾ མཉྙེཡྻ ཏསྶ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ཨིམེ དསསཧདྷམྨིཀཱ ཝཱདཱནུཝཱདཱ གཱརཡ྄ཧཾ ཋཱནཾ ཨཱགཙྪནྟི. ཡེཔི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཨཧེསུཾ ཨོཀྐལཱ ཝསྶབྷཉྙཱ [ཝཡབྷིཉྙཱ (ཀ.) སཾ. ནི. ༣.༦༢; ཨ. ནི. ༤.༣༠ པསྶིཏབྦཾ] ཨཧེཏུཝཱདཱ ཨཀིརིཡཝཱདཱ ནཏྠིཀཝཱདཱ ཏེཔི མཧཱཙཏྟཱརཱིསཀཾ དྷམྨཔརིཡཱཡཾ ན གརཧིཏབྦཾ ནཔཊིཀྐོསིཏབྦཾ ཨམཉྙིཾསུ [མཉྙེཡྻུཾ (ཀ.)]. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ནིནྡཱབྱཱརོསཨུཔཱརམྦྷབྷཡཱ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

མཧཱཙཏྟཱརཱིསཀསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ སཏྟམཾ.

༨. ཨཱནཱཔཱནསྶཏིསུཏྟཾ

༡༤༤. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི པུབྦཱརཱམེ མིགཱརམཱཏུཔཱསཱདེ སམྦཧུལེཧི ཨབྷིཉྙཱཏེཧི ཨབྷིཉྙཱཏེཧི ཐེརེཧི སཱཝཀེཧི སདྡྷིཾ – ཨཱཡསྨཏཱ ཙ སཱརིཔུཏྟེན ཨཱཡསྨཏཱ ཙ མཧཱམོགྒལླཱནེན [མཧཱམོགྒལཱནེན (ཀ.)] ཨཱཡསྨཏཱ ཙ མཧཱཀསྶཔེན ཨཱཡསྨཏཱ ཙ མཧཱཀཙྩཱཡནེན ཨཱཡསྨཏཱ ཙ མཧཱཀོཊྛིཀེན ཨཱཡསྨཏཱ ཙ མཧཱཀཔྤིནེན ཨཱཡསྨཏཱ ཙ མཧཱཙུནྡེན ཨཱཡསྨཏཱ ཙ ཨནུརུདྡྷེན ཨཱཡསྨཏཱ ཙ རེཝཏེན ཨཱཡསྨཏཱ ཙ ཨཱནནྡེན, ཨཉྙེཧི ཙ ཨབྷིཉྙཱཏེཧི ཨབྷིཉྙཱཏེཧི ཐེརེཧི སཱཝཀེཧི སདྡྷིཾ.

ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ནཝེ བྷིཀྑཱུ ཨོཝདནྟི ཨནུསཱསནྟི. ཨཔྤེཀཙྩེ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ དསཔི བྷིཀྑཱུ ཨོཝདནྟི ཨནུསཱསནྟི, ཨཔྤེཀཙྩེ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཝཱིསམྤི བྷིཀྑཱུ ཨོཝདནྟི ཨནུསཱསནྟི, ཨཔྤེཀཙྩེ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཏིཾསམྤི བྷིཀྑཱུ ཨོཝདནྟི ཨནུསཱསནྟི, ཨཔྤེཀཙྩེ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཙཏྟཱརཱིསམྤི བྷིཀྑཱུ ཨོཝདནྟི ཨནུསཱསནྟི. ཏེ ཙ ནཝཱ བྷིཀྑཱུ ཐེརེཧི བྷིཀྑཱུཧི ཨོཝདིཡམཱནཱ ཨནུསཱསིཡམཱནཱ ཨུལཱ༹རཾ པུབྦེནཱཔརཾ ཝིསེསཾ ཛཱནནྟི [པཛཱནནྟི (སྱཱ. ཀཾ.), སཉྫཱནནྟི (ཀ.)].

༡༤༥. ཏེན ཁོ པན སམཡེན བྷགཝཱ ཏདཧུཔོསཐེ པནྣརསེ པཝཱརཎཱཡ པུཎྞཱཡ པུཎྞམཱཡ རཏྟིཡཱ བྷིཀྑུསངྒྷཔརིཝུཏོ ཨབྦྷོཀཱསེ ནིསིནྣོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏཾ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏཾ བྷིཀྑུསངྒྷཾ ཨནུཝིལོཀེཏྭཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱརདྡྷོསྨི, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཱཡ པཊིཔདཱཡ; ཨཱརདྡྷཙིཏྟོསྨི, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཱཡ པཊིཔདཱཡ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ ཝཱིརིཡཾ ཨཱརབྷཐ ཨཔྤཏྟསྶ པཏྟིཡཱ, ཨནདྷིགཏསྶ ཨདྷིགམཱཡ, ཨསཙྪིཀཏསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ. ཨིདྷེཝཱཧཾ སཱཝཏྠིཡཾ ཀོམུདིཾ ཙཱཏུམཱསིནིཾ ཨཱགམེསྶཱམཱི’’ཏི. ཨསྶོསུཾ ཁོ ཛཱནཔདཱ བྷིཀྑཱུ – ‘‘བྷགཝཱ ཀིར ཏཏྠེཝ སཱཝཏྠིཡཾ ཀོམུདིཾ ཙཱཏུམཱསིནིཾ ཨཱགམེསྶཏཱི’’ཏི. ཏེ ཛཱནཔདཱ བྷིཀྑཱུ སཱཝཏྠིཾ [སཱཝཏྠིཡཾ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)] ཨོསརནྟི བྷགཝནྟཾ དསྶནཱཡ. ཏེ ཙ ཁོ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ ནཝེ བྷིཀྑཱུ ཨོཝདནྟི ཨནུསཱསནྟི. ཨཔྤེཀཙྩེ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ དསཔི བྷིཀྑཱུ ཨོཝདནྟི ཨནུསཱསནྟི, ཨཔྤེཀཙྩེ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཝཱིསམྤི བྷིཀྑཱུ ཨོཝདནྟི ཨནུསཱསནྟི, ཨཔྤེཀཙྩེ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཏིཾསམྤི བྷིཀྑཱུ ཨོཝདནྟི ཨནུསཱསནྟི, ཨཔྤེཀཙྩེ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཙཏྟཱརཱིསམྤི བྷིཀྑཱུ ཨོཝདནྟི ཨནུསཱསནྟི. ཏེ ཙ ནཝཱ བྷིཀྑཱུ ཐེརེཧི བྷིཀྑཱུཧི ཨོཝདིཡམཱནཱ ཨནུསཱསིཡམཱནཱ ཨུལཱ༹རཾ པུབྦེནཱཔརཾ ཝིསེསཾ ཛཱནནྟི.

༡༤༦. ཏེན ཁོ པན སམཡེན བྷགཝཱ ཏདཧུཔོསཐེ པནྣརསེ ཀོམུདིཡཱ ཙཱཏུམཱསིནིཡཱ པུཎྞཱཡ པུཎྞམཱཡ རཏྟིཡཱ བྷིཀྑུསངྒྷཔརིཝུཏོ ཨབྦྷོཀཱསེ ནིསིནྣོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏཾ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏཾ བྷིཀྑུསངྒྷཾ ཨནུཝིལོཀེཏྭཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཔལཱཔཱཡཾ, བྷིཀྑཝེ, པརིསཱ; ནིཔྤལཱཔཱཡཾ, བྷིཀྑཝེ, པརིསཱ; སུདྡྷཱ སཱརེ [སུདྡྷསཱརེ པཏིཊྛིཏཱ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] པཏིཊྛིཏཱ. ཏཐཱརཱུཔོ ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསངྒྷོ; ཏཐཱརཱུཔཱ ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, པརིསཱ ཡཐཱརཱུཔཱ པརིསཱ ཨཱཧུནེཡྻཱ པཱཧུནེཡྻཱ དཀྑིཎེཡྻཱ ཨཉྫལིཀརཎཱིཡཱ ཨནུཏྟརཾ པུཉྙཀྑེཏྟཾ ལོཀསྶ. ཏཐཱརཱུཔོ ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསངྒྷོ; ཏཐཱརཱུཔཱ ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, པརིསཱ ཡཐཱརཱུཔཱཡ པརིསཱཡ ཨཔྤཾ དིནྣཾ བཧུ ཧོཏི, བཧུ དིནྣཾ བཧུཏརཾ. ཏཐཱརཱུཔོ ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསངྒྷོ; ཏཐཱརཱུཔཱ ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, པརིསཱ ཡཐཱརཱུཔཱ པརིསཱ དུལླབྷཱ དསྶནཱཡ ལོཀསྶ. ཏཐཱརཱུཔོ ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསངྒྷོ; ཏཐཱརཱུཔཱ ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, པརིསཱ ཡཐཱརཱུཔཾ པརིསཾ ཨལཾ ཡོཛནགཎནཱནི དསྶནཱཡ གནྟུཾ པུཊོསེནཱཔི’’ [པུཊོསེནཱཔི, ཏཐཱརཱུཔོ ཨཡཾ བྷིཀྑཝེ བྷིཀྑུསཾགྷོ, ཏཐཱརཱུཔཱ ཨཡཾ པརིསཱ (སཱི. པཱི. ཀ.)].

༡༤༧. ‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཨིམསྨིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེ ཨརཧནྟོ ཁཱིཎཱསཝཱ ཝུསིཏཝནྟོ ཀཏཀརཎཱིཡཱ ཨོཧིཏབྷཱརཱ ཨནུཔྤཏྟསདཏྠཱ པརིཀྑཱིཎབྷཝསཾཡོཛནཱ སམྨདཉྙཱཝིམུཏྟཱ – ཨེཝརཱུཔཱཔི, བྷིཀྑཝེ, སནྟི བྷིཀྑཱུ ཨིམསྨིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེ. སནྟི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཨིམསྨིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེ པཉྩནྣཾ ཨོརམྦྷཱགིཡཱནཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ ཏཏྠ པརིནིབྦཱཡིནོ ཨནཱཝཏྟིདྷམྨཱ ཏསྨཱ ལོཀཱ – ཨེཝརཱུཔཱཔི, བྷིཀྑཝེ, སནྟི བྷིཀྑཱུ ཨིམསྨིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེ. སནྟི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཨིམསྨིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ རཱགདོསམོཧཱནཾ ཏནུཏྟཱ སཀདཱགཱམིནོ སཀིདེཝ [སཀིཾ དེཝ (ཀ.)] ཨིམཾ ལོཀཾ ཨཱགནྟྭཱ དུཀྑསྶནྟཾ ཀརིསྶནྟི – ཨེཝརཱུཔཱཔི, བྷིཀྑཝེ, སནྟི བྷིཀྑཱུ ཨིམསྨིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེ. སནྟི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཨིམསྨིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ སོཏཱཔནྣཱ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨཱ ནིཡཏཱ སམྦོདྷིཔརཱཡནཱ – ཨེཝརཱུཔཱཔི, བྷིཀྑཝེ, སནྟི བྷིཀྑཱུ ཨིམསྨིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེ.

‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཨིམསྨིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེ ཙཏུནྣཾ སཏིཔཊྛཱནཱནཾ བྷཱཝནཱནུཡོགམནུཡུཏྟཱ ཝིཧརནྟི – ཨེཝརཱུཔཱཔི, བྷིཀྑཝེ, སནྟི བྷིཀྑཱུ ཨིམསྨིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེ. སནྟི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཨིམསྨིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེ ཙཏུནྣཾ སམྨཔྤདྷཱནཱནཾ བྷཱཝནཱནུཡོགམནུཡུཏྟཱ ཝིཧརནྟི…པེ… ཙཏུནྣཾ ཨིདྡྷིཔཱདཱནཾ… པཉྩནྣཾ ཨིནྡྲིཡཱནཾ… པཉྩནྣཾ བལཱནཾ… སཏྟནྣཾ བོཛ྄ཛྷངྒཱནཾ… ཨརིཡསྶ ཨཊྛངྒིཀསྶ མགྒསྶ བྷཱཝནཱནུཡོགམནུཡུཏྟཱ ཝིཧརནྟི – ཨེཝརཱུཔཱཔི, བྷིཀྑཝེ, སནྟི བྷིཀྑཱུ ཨིམསྨིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེ. སནྟི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཨིམསྨིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེ མེཏྟཱབྷཱཝནཱནུཡོགམནུཡུཏྟཱ ཝིཧརནྟི… ཀརུཎཱབྷཱཝནཱནུཡོགམནུཡུཏྟཱ ཝིཧརནྟི… མུདིཏཱབྷཱཝནཱནུཡོགམནུཡུཏྟཱ ཝིཧརནྟི… ཨུཔེཀྑཱབྷཱཝནཱནུཡོགམནུཡུཏྟཱ ཝིཧརནྟི… ཨསུབྷབྷཱཝནཱནུཡོགམནུཡུཏྟཱ ཝིཧརནྟི… ཨནིཙྩསཉྙཱབྷཱཝནཱནུཡོགམནུཡུཏྟཱ ཝིཧརནྟི – ཨེཝརཱུཔཱཔི, བྷིཀྑཝེ, སནྟི བྷིཀྑཱུ ཨིམསྨིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེ. སནྟི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཨིམསྨིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེ ཨཱནཱཔཱནསྶཏིབྷཱཝནཱནུཡོགམནུཡུཏྟཱ ཝིཧརནྟི. ཨཱནཱཔཱནསྶཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ མཧཔྥལཱ ཧོཏི མཧཱནིསཾསཱ. ཨཱནཱཔཱནསྶཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནེ པརིཔཱུརེཏི. ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནཱ བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ སཏྟ བོཛ྄ཛྷངྒེ པརིཔཱུརེནྟི. སཏྟ བོཛ྄ཛྷངྒཱ བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ ཝིཛྫཱཝིམུཏྟིཾ པརིཔཱུརེནྟི.

༡༤༨. ‘‘ཀཐཾ བྷཱཝིཏཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱནཱཔཱནསྶཏི ཀཐཾ བཧུལཱིཀཏཱ མཧཔྥལཱ ཧོཏི མཧཱནིསཾསཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨརཉྙགཏོ ཝཱ རུཀྑམཱུལགཏོ ཝཱ སུཉྙཱགཱརགཏོ ཝཱ ནིསཱིདཏི པལླངྐཾ ཨཱབྷུཛིཏྭཱ ཨུཛུཾ ཀཱཡཾ པཎིདྷཱཡ པརིམུཁཾ སཏིཾ ཨུཔཊྛཔེཏྭཱ. སོ སཏོཝ ཨསྶསཏི སཏོཝ [སཏོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] པསྶསཏི.

‘‘དཱིགྷཾ ཝཱ ཨསྶསནྟོ ‘དཱིགྷཾ ཨསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, དཱིགྷཾ ཝཱ པསྶསནྟོ ‘དཱིགྷཾ པསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; རསྶཾ ཝཱ ཨསྶསནྟོ ‘རསྶཾ ཨསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, རསྶཾ ཝཱ པསྶསནྟོ ‘རསྶཾ པསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ‘སབྦཀཱཡཔཊིསཾཝེདཱི ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘སབྦཀཱཡཔཊིསཾཝེདཱི པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ‘པསྶམྦྷཡཾ ཀཱཡསངྑཱརཾ ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘པསྶམྦྷཡཾ ཀཱཡསངྑཱརཾ པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི.

‘‘‘པཱིཏིཔཊིསཾཝེདཱི ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘པཱིཏིཔཊིསཾཝེདཱི པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ‘སུཁཔཊིསཾཝེདཱི ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘སུཁཔཊིསཾཝེདཱི པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ‘ཙིཏྟསངྑཱརཔཊིསཾཝེདཱི ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘ཙིཏྟསངྑཱརཔཊིསཾཝེདཱི པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ‘པསྶམྦྷཡཾ ཙིཏྟསངྑཱརཾ ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘པསྶམྦྷཡཾ ཙིཏྟསངྑཱརཾ པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི.

‘‘‘ཙིཏྟཔཊིསཾཝེདཱི ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘ཙིཏྟཔཊིསཾཝེདཱི པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ‘ཨབྷིཔྤམོདཡཾ ཙིཏྟཾ ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘ཨབྷིཔྤམོདཡཾ ཙིཏྟཾ པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ‘སམཱདཧཾ ཙིཏྟཾ ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘སམཱདཧཾ ཙིཏྟཾ པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ‘ཝིམོཙཡཾ ཙིཏྟཾ ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘ཝིམོཙཡཾ ཙིཏྟཾ པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི.

‘‘‘ཨནིཙྩཱནུཔསྶཱི ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘ཨནིཙྩཱནུཔསྶཱི པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ‘ཝིརཱགཱནུཔསྶཱི ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘ཝིརཱགཱནུཔསྶཱི པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ‘ནིརོདྷཱནུཔསྶཱི ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘ནིརོདྷཱནུཔསྶཱི པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ‘པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶཱི ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶཱི པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི. ཨེཝཾ བྷཱཝིཏཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱནཱཔཱནསྶཏི ཨེཝཾ བཧུལཱིཀཏཱ མཧཔྥལཱ ཧོཏི མཧཱནིསཾསཱ.

༡༤༩. ‘‘ཀཐཾ བྷཱཝིཏཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱནཱཔཱནསྶཏི ཀཐཾ བཧུལཱིཀཏཱ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནེ པརིཔཱུརེཏི? ཡསྨིཾ སམཡེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དཱིགྷཾ ཝཱ ཨསྶསནྟོ ‘དཱིགྷཾ ཨསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, དཱིགྷཾ ཝཱ པསྶསནྟོ ‘དཱིགྷཾ པསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; རསྶཾ ཝཱ ཨསྶསནྟོ ‘རསྶཾ ཨསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, རསྶཾ ཝཱ པསྶསནྟོ ‘རསྶཾ པསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ‘སབྦཀཱཡཔཊིསཾཝེདཱི ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘སབྦཀཱཡཔཊིསཾཝེདཱི པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ‘པསྶམྦྷཡཾ ཀཱཡསངྑཱརཾ ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘པསྶམྦྷཡཾ ཀཱཡསངྑཱརཾ པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི, བྷིཀྑཝེ, ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུ ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ. ཀཱཡེསུ ཀཱཡཉྙཏརཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ ཝདཱམི ཡདིདཾ – ཨསྶཱསཔསྶཱསཱ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུ ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ.

‘‘ཡསྨིཾ སམཡེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ‘པཱིཏིཔཊིསཾཝེདཱི ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘པཱིཏིཔཊིསཾཝེདཱི པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ‘སུཁཔཊིསཾཝེདཱི ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘སུཁཔཊིསཾཝེདཱི པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ‘ཙིཏྟསངྑཱརཔཊིསཾཝེདཱི ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘ཙིཏྟསངྑཱརཔཊིསཾཝེདཱི པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ‘པསྶམྦྷཡཾ ཙིཏྟསངྑཱརཾ ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘པསྶམྦྷཡཾ ཙིཏྟསངྑཱརཾ པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི, བྷིཀྑཝེ, ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུ ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ. ཝེདནཱསུ ཝེདནཱཉྙཏརཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ ཝདཱམི ཡདིདཾ – ཨསྶཱསཔསྶཱསཱནཾ སཱདྷུཀཾ མནསིཀཱརཾ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུ ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ.

‘‘ཡསྨིཾ སམཡེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ‘ཙིཏྟཔཊིསཾཝེདཱི ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘ཙིཏྟཔཊིསཾཝེདཱི པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ‘ཨབྷིཔྤམོདཡཾ ཙིཏྟཾ ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘ཨབྷིཔྤམོདཡཾ ཙིཏྟཾ པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ‘སམཱདཧཾ ཙིཏྟཾ ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘སམཱདཧཾ ཙིཏྟཾ པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ‘ཝིམོཙཡཾ ཙིཏྟཾ ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘ཝིམོཙཡཾ ཙིཏྟཾ པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི, བྷིཀྑཝེ, ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུ ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ. ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, མུཊྛསྶཏིསྶ ཨསམྤཛཱནསྶ ཨཱནཱཔཱནསྶཏིཾ ཝདཱམི. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུ ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ.

‘‘ཡསྨིཾ སམཡེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ‘ཨནིཙྩཱནུཔསྶཱི ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘ཨནིཙྩཱནུཔསྶཱི པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ‘ཝིརཱགཱནུཔསྶཱི ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘ཝིརཱགཱནུཔསྶཱི པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ‘ནིརོདྷཱནུཔསྶཱི ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘ནིརོདྷཱནུཔསྶཱི པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ‘པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶཱི ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶཱི པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི, བྷིཀྑཝེ, ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུ ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ. སོ ཡཾ ཏཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱནཾ པཧཱནཾ ཏཾ པཉྙཱཡ དིསྭཱ སཱདྷུཀཾ ཨཛ྄ཛྷུཔེཀྑིཏཱ ཧོཏི. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུ ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ.

‘‘ཨེཝཾ བྷཱཝིཏཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱནཱཔཱནསྶཏི ཨེཝཾ བཧུལཱིཀཏཱ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནེ པརིཔཱུརེཏི.

༡༥༠. ‘‘ཀཐཾ བྷཱཝིཏཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནཱ ཀཐཾ བཧུལཱིཀཏཱ སཏྟ བོཛ྄ཛྷངྒེ པརིཔཱུརེནྟི? ཡསྨིཾ སམཡེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ, ཨུཔཊྛིཏཱསྶ ཏསྨིཾ སམཡེ སཏི ཧོཏི ཨསམྨུཊྛཱ [ཨཔྤམྨུཊྛཱ (སྱཱ. ཀཾ.)]. ཡསྨིཾ སམཡེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨུཔཊྛིཏཱ སཏི ཧོཏི ཨསམྨུཊྛཱ, སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ ཨཱརདྡྷོ ཧོཏི. སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུ བྷཱཝེཏི, སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪཏི.

‘‘སོ ཏཐཱསཏོ ཝིཧརནྟོ ཏཾ དྷམྨཾ པཉྙཱཡ པཝིཙིནཏི པཝིཙཡཏི [པཝིཙརཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] པརིཝཱིམཾསཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཡསྨིཾ སམཡེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཏཐཱསཏོ ཝིཧརནྟོ ཏཾ དྷམྨཾ པཉྙཱཡ པཝིཙིནཏི པཝིཙཡཏི པརིཝཱིམཾསཾ ཨཱཔཛྫཏི, དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ ཨཱརདྡྷོ ཧོཏི, དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུ བྷཱཝེཏི, དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪཏི.

‘‘ཏསྶ ཏཾ དྷམྨཾ པཉྙཱཡ པཝིཙིནཏོ པཝིཙཡཏོ པརིཝཱིམཾསཾ ཨཱཔཛྫཏོ ཨཱརདྡྷཾ ཧོཏི ཝཱིརིཡཾ ཨསལླཱིནཾ. ཡསྨིཾ སམཡེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཏཾ དྷམྨཾ པཉྙཱཡ པཝིཙིནཏོ པཝིཙཡཏོ པརིཝཱིམཾསཾ ཨཱཔཛྫཏོ ཨཱརདྡྷཾ ཧོཏི ཝཱིརིཡཾ ཨསལླཱིནཾ, ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ ཨཱརདྡྷོ ཧོཏི, ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུ བྷཱཝེཏི, ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪཏི.

‘‘ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡསྶ ཨུཔྤཛྫཏི པཱིཏི ནིརཱམིསཱ. ཡསྨིཾ སམཡེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡསྶ ཨུཔྤཛྫཏི པཱིཏི ནིརཱམིསཱ, པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ ཨཱརདྡྷོ ཧོཏི, པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུ བྷཱཝེཏི, པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪཏི.

‘‘པཱིཏིམནསྶ ཀཱཡོཔི པསྶམྦྷཏི, ཙིཏྟམྤི པསྶམྦྷཏི. ཡསྨིཾ སམཡེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ པཱིཏིམནསྶ ཀཱཡོཔི པསྶམྦྷཏི, ཙིཏྟམྤི པསྶམྦྷཏི, པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ ཨཱརདྡྷོ ཧོཏི, པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུ བྷཱཝེཏི, པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪཏི.

‘‘པསྶདྡྷཀཱཡསྶ སུཁིནོ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི. ཡསྨིཾ སམཡེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ པསྶདྡྷཀཱཡསྶ སུཁིནོ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི, སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ ཨཱརདྡྷོ ཧོཏི, སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུ བྷཱཝེཏི, སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪཏི.

‘‘སོ ཏཐཱསམཱཧིཏཾ ཙིཏྟཾ སཱདྷུཀཾ ཨཛ྄ཛྷུཔེཀྑིཏཱ ཧོཏི. ཡསྨིཾ སམཡེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཏཐཱསམཱཧིཏཾ ཙིཏྟཾ སཱདྷུཀཾ ཨཛ྄ཛྷུཔེཀྑིཏཱ ཧོཏི, ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ ཨཱརདྡྷོ ཧོཏི, ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུ བྷཱཝེཏི, ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪཏི.

༡༥༡. ‘‘ཡསྨིཾ སམཡེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝེདནཱསུ…པེ… ཙིཏྟེ… དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ, ཨུཔཊྛིཏཱསྶ ཏསྨིཾ སམཡེ སཏི ཧོཏི ཨསམྨུཊྛཱ. ཡསྨིཾ སམཡེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨུཔཊྛིཏཱ སཏི ཧོཏི ཨསམྨུཊྛཱ, སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ ཨཱརདྡྷོ ཧོཏི, སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུ བྷཱཝེཏི, སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪཏི.

‘‘སོ ཏཐཱསཏོ ཝིཧརནྟོ ཏཾ དྷམྨཾ པཉྙཱཡ པཝིཙིནཏི པཝིཙཡཏི པརིཝཱིམཾསཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཡསྨིཾ སམཡེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཏཐཱསཏོ ཝིཧརནྟོ ཏཾ དྷམྨཾ པཉྙཱཡ པཝིཙིནཏི པཝིཙཡཏི པརིཝཱིམཾསཾ ཨཱཔཛྫཏི, དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ ཨཱརདྡྷོ ཧོཏི, དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུ བྷཱཝེཏི, དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪཏི.

‘‘ཏསྶ ཏཾ དྷམྨཾ པཉྙཱཡ པཝིཙིནཏོ པཝིཙཡཏོ པརིཝཱིམཾསཾ ཨཱཔཛྫཏོ ཨཱརདྡྷཾ ཧོཏི ཝཱིརིཡཾ ཨསལླཱིནཾ. ཡསྨིཾ སམཡེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཏཾ དྷམྨཾ པཉྙཱཡ པཝིཙིནཏོ པཝིཙཡཏོ པརིཝཱིམཾསཾ ཨཱཔཛྫཏོ ཨཱརདྡྷཾ ཧོཏི ཝཱིརིཡཾ ཨསལླཱིནཾ, ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ ཨཱརདྡྷོ ཧོཏི, ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུ བྷཱཝེཏི, ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪཏི.

‘‘ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡསྶ ཨུཔྤཛྫཏི པཱིཏི ནིརཱམིསཱ. ཡསྨིཾ སམཡེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡསྶ ཨུཔྤཛྫཏི པཱིཏི ནིརཱམིསཱ, པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ ཨཱརདྡྷོ ཧོཏི, པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུ བྷཱཝེཏི, པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪཏི.

‘‘པཱིཏིམནསྶ ཀཱཡོཔི པསྶམྦྷཏི, ཙིཏྟམྤི པསྶམྦྷཏི. ཡསྨིཾ སམཡེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ པཱིཏིམནསྶ ཀཱཡོཔི པསྶམྦྷཏི, ཙིཏྟམྤི པསྶམྦྷཏི, པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ ཨཱརདྡྷོ ཧོཏི, པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུ བྷཱཝེཏི, པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪཏི.

‘‘པསྶདྡྷཀཱཡསྶ སུཁིནོ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི. ཡསྨིཾ སམཡེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ པསྶདྡྷཀཱཡསྶ སུཁིནོ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི, སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ ཨཱརདྡྷོ ཧོཏི, སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུ བྷཱཝེཏི, སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪཏི.

‘‘སོ ཏཐཱསམཱཧིཏཾ ཙིཏྟཾ སཱདྷུཀཾ ཨཛ྄ཛྷུཔེཀྑིཏཱ ཧོཏི. ཡསྨིཾ སམཡེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཏཐཱསམཱཧིཏཾ ཙིཏྟཾ སཱདྷུཀཾ ཨཛ྄ཛྷུཔེཀྑིཏཱ ཧོཏི, ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ ཨཱརདྡྷོ ཧོཏི, ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུ བྷཱཝེཏི, ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒོ ཏསྨིཾ སམཡེ བྷིཀྑུནོ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪཏི. ཨེཝཾ བྷཱཝིཏཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནཱ ཨེཝཾ བཧུལཱིཀཏཱ སཏྟ སམྦོཛ྄ཛྷངྒེ པརིཔཱུརེནྟི.

༡༥༢. ‘‘ཀཐཾ བྷཱཝིཏཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟ བོཛ྄ཛྷངྒཱ ཀཐཾ བཧུལཱིཀཏཱ ཝིཛྫཱཝིམུཏྟིཾ པརིཔཱུརེནྟི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི ཝིཝེཀནིསྶིཏཾ ཝིརཱགནིསྶིཏཾ ནིརོདྷནིསྶིཏཾ ཝོསྶགྒཔརིཎཱམིཾ. དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི…པེ… ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི… པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི… པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི… སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི… ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི ཝིཝེཀནིསྶིཏཾ ཝིརཱགནིསྶིཏཾ ནིརོདྷནིསྶིཏཾ ཝོསྶགྒཔརིཎཱམིཾ. ཨེཝཾ བྷཱཝིཏཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟ བོཛ྄ཛྷངྒཱ ཨེཝཾ བཧུལཱིཀཏཱ ཝིཛྫཱཝིམུཏྟིཾ པརིཔཱུརེནྟཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

ཨཱནཱཔཱནསྶཏིསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཨཊྛམཾ.

༩. ཀཱཡགཏཱསཏིསུཏྟཾ

༡༥༣. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ སམྦཧུལཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟཱནཾ ཨུཔཊྛཱནསཱལཱཡཾ སནྣིསིནྣཱནཾ སནྣིཔཏིཏཱནཾ ཨཡམནྟརཱཀཐཱ ཨུདཔཱདི – ‘‘ཨཙྪརིཡཾ, ཨཱཝུསོ, ཨབྦྷུཏཾ, ཨཱཝུསོ! ཡཱཝཉྩིདཾ ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཀཱཡགཏཱསཏི [ཀཱཡགཏཱ སཏི (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ མཧཔྥལཱ ཝུཏྟཱ མཧཱནིསཾསཱ’’ཏི. ཨཡཉྩ ཧིདཾ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨནྟརཱཀཐཱ ཝིཔྤཀཏཱ ཧོཏི, ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེན ཨུཔཊྛཱནསཱལཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ནིསཛྫ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཀཱཡ ནུཏྠ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི ཀཐཱཡ སནྣིསིནྣཱ, ཀཱ ཙ པན ཝོ ཨནྟརཱཀཐཱ ཝིཔྤཀཏཱ’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟཱནཾ ཨུཔཊྛཱནསཱལཱཡཾ སནྣིསིནྣཱནཾ སནྣིཔཏིཏཱནཾ ཨཡམནྟརཱཀཐཱ ཨུདཔཱདི – ‘ཨཙྪརིཡཾ, ཨཱཝུསོ, ཨབྦྷུཏཾ, ཨཱཝུསོ! ཡཱཝཉྩིདཾ ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཀཱཡགཏཱསཏི བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ མཧཔྥལཱ ཝུཏྟཱ མཧཱནིསཾསཱ’ཏི. ཨཡཾ ཁོ ནོ, བྷནྟེ, ཨནྟརཱཀཐཱ ཝིཔྤཀཏཱ, ཨཐ བྷགཝཱ ཨནུཔྤཏྟོ’’ཏི.

༡༥༤. ‘‘ཀཐཾ བྷཱཝིཏཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱཡགཏཱསཏི ཀཐཾ བཧུལཱིཀཏཱ མཧཔྥལཱ ཧོཏི མཧཱནིསཾསཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨརཉྙགཏོ ཝཱ རུཀྑམཱུལགཏོ ཝཱ སུཉྙཱགཱརགཏོ ཝཱ ནིསཱིདཏི པལླངྐཾ ཨཱབྷུཛིཏྭཱ ཨུཛུཾ ཀཱཡཾ པཎིདྷཱཡ པརིམུཁཾ སཏིཾ ཨུཔཊྛཔེཏྭཱ. སོ སཏོཝ ཨསྶསཏི སཏོཝ པསྶསཏི; དཱིགྷཾ ཝཱ ཨསྶསནྟོ ‘དཱིགྷཾ ཨསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, དཱིགྷཾ ཝཱ པསྶསནྟོ ‘དཱིགྷཾ པསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; རསྶཾ ཝཱ ཨསྶསནྟོ ‘རསྶཾ ཨསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, རསྶཾ ཝཱ པསྶསནྟོ ‘རསྶཾ པསྶསཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི; ‘སབྦཀཱཡཔཊིསཾཝེདཱི ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘སབྦཀཱཡཔཊིསཾཝེདཱི པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི; ‘པསྶམྦྷཡཾ ཀཱཡསངྑཱརཾ ཨསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི, ‘པསྶམྦྷཡཾ ཀཱཡསངྑཱརཾ པསྶསིསྶཱམཱི’ཏི སིཀྑཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ ཡེ གེཧསིཏཱ [གེཧསྶིཏཱ (ཊཱིཀཱ)] སརསངྐཔྤཱ ཏེ པཧཱིཡནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སནྟིཊྛཏི སནྣིསཱིདཏི ཨེཀོདི ཧོཏི [ཨེཀོདཱི ཧོཏི (སཱི.), ཨེཀོདིབྷོཏི (སྱཱ. ཀཾ.)] སམཱདྷིཡཏི. ཨེཝཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡགཏཱསཏིཾ [ཀཱཡགཏཾ སཏིཾ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] བྷཱཝེཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ གཙྪནྟོ ཝཱ ‘གཙྪཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, ཋིཏོ ཝཱ ‘ཋིཏོམྷཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, ནིསིནྣོ ཝཱ ‘ནིསིནྣོམྷཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, སཡཱནོ ཝཱ ‘སཡཱནོམྷཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ཡཐཱ ཡཐཱ ཝཱ པནསྶ ཀཱཡོ པཎིཧིཏོ ཧོཏི, ཏཐཱ ཏཐཱ ནཾ པཛཱནཱཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ ཡེ གེཧསིཏཱ སརསངྐཔྤཱ ཏེ པཧཱིཡནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སནྟིཊྛཏི སནྣིསཱིདཏི ཨེཀོདི ཧོཏི སམཱདྷིཡཏི. ཨེཝམྤི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡགཏཱསཏིཾ བྷཱཝེཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨབྷིཀྐནྟེ པཊིཀྐནྟེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨཱལོཀིཏེ ཝིལོཀིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, སམིཉྫིཏེ པསཱརིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, སངྒྷཱཊིཔཏྟཙཱིཝརདྷཱརཎེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨསིཏེ པཱིཏེ ཁཱཡིཏེ སཱཡིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨུཙྩཱརཔསྶཱཝཀམྨེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, གཏེ ཋིཏེ ནིསིནྣེ སུཏྟེ ཛཱགརིཏེ བྷཱསིཏེ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ ཡེ གེཧསིཏཱ སརསངྐཔྤཱ ཏེ པཧཱིཡནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སནྟིཊྛཏི སནྣིསཱིདཏི ཨེཀོདི ཧོཏི སམཱདྷིཡཏི. ཨེཝམྤི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡགཏཱསཏིཾ བྷཱཝེཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཨུདྡྷཾ པཱདཏལཱ ཨདྷོ ཀེསམཏྠཀཱ ཏཙཔརིཡནྟཾ པཱུརཾ ནཱནཔྤཀཱརསྶ ཨསུཙིནོ པཙྩཝེཀྑཏི – ‘ཨཏྠི ཨིམསྨིཾ ཀཱཡེ ཀེསཱ ལོམཱ ནཁཱ དནྟཱ ཏཙོ མཾསཾ ནྷཱརུ [ནཧཱརུ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨཊྛི ཨཊྛིམིཉྫཾ ཝཀྐཾ ཧདཡཾ ཡཀནཾ ཀིལོམཀཾ པིཧཀཾ པཔྥཱསཾ ཨནྟཾ ཨནྟགུཎཾ ཨུདརིཡཾ ཀརཱིསཾ པིཏྟཾ སེམྷཾ པུབྦོ ལོཧིཏཾ སེདོ མེདོ ཨསྶུ ཝསཱ ཁེལོ༹ སིངྒྷཱཎིཀཱ ལསིཀཱ མུཏྟ’ནྟི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨུབྷཏོམུཁཱ པུཏོལི༹ [མཱུཏོལཱི༹ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] པཱུརཱ ནཱནཱཝིཧིཏསྶ དྷཉྙསྶ, སེཡྻཐིདཾ – སཱལཱིནཾ ཝཱིཧཱིནཾ མུགྒཱནཾ མཱསཱནཾ ཏིལཱནཾ ཏཎྜུལཱནཾ, ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ མུཉྩིཏྭཱ པཙྩཝེཀྑེཡྻ – ‘ཨིམེ སཱལཱི ཨིམེ ཝཱིཧཱི ཨིམེ མུགྒཱ ཨིམེ མཱསཱ ཨིམེ ཏིལཱ ཨིམེ ཏཎྜུལཱ’ཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཨུདྡྷཾ པཱདཏལཱ ཨདྷོ ཀེསམཏྠཀཱ ཏཙཔརིཡནྟཾ པཱུརཾ ནཱནཔྤཀཱརསྶ ཨསུཙིནོ པཙྩཝེཀྑཏི – ‘ཨཏྠི ཨིམསྨིཾ ཀཱཡེ ཀེསཱ ལོམཱ ནཁཱ དནྟཱ ཏཙོ མཾསཾ ནྷཱརུ ཨཊྛི ཨཊྛིམིཉྫཾ ཝཀྐཾ ཧདཡཾ ཡཀནཾ ཀིལོམཀཾ པིཧཀཾ པཔྥཱསཾ ཨནྟཾ ཨནྟགུཎཾ ཨུདརིཡཾ ཀརཱིསཾ པིཏྟཾ སེམྷཾ པུབྦོ ལོཧིཏཾ སེདོ མེདོ ཨསྶུ ཝསཱ ཁེལོ༹ སིངྒྷཱཎིཀཱ ལསིཀཱ མུཏྟ’ནྟི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ ཡེ གེཧསིཏཱ སརསངྐཔྤཱ ཏེ པཧཱིཡནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སནྟིཊྛཏི སནྣིསཱིདཏི ཨེཀོདི ཧོཏི སམཱདྷིཡཏི. ཨེཝམྤི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡགཏཱསཏིཾ བྷཱཝེཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཡཐཱཋིཏཾ ཡཐཱཔཎིཧིཏཾ དྷཱཏུསོ པཙྩཝེཀྑཏི – ‘ཨཏྠི ཨིམསྨིཾ ཀཱཡེ པཐཝཱིདྷཱཏུ ཨཱཔོདྷཱཏུ ཏེཛོདྷཱཏུ ཝཱཡོདྷཱཏཱུ’ཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, དཀྑོ གོགྷཱཏཀོ ཝཱ གོགྷཱཏཀནྟེཝཱསཱི ཝཱ གཱཝིཾ ཝདྷིཏྭཱ ཙཏུམཧཱཔཐེ [ཙཱཏུམྨཧཱཔཐེ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] བིལསོ ཝིབྷཛིཏྭཱ [པཊིཝིབྷཛིཏྭཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ནིསིནྣོ ཨསྶ; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཡཐཱཋིཏཾ ཡཐཱཔཎིཧིཏཾ དྷཱཏུསོ པཙྩཝེཀྑཏི – ‘ཨཏྠི ཨིམསྨིཾ ཀཱཡེ པཐཝཱིདྷཱཏུ ཨཱཔོདྷཱཏུ ཏེཛོདྷཱཏུ ཝཱཡོདྷཱཏཱུ’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ ཡེ གེཧསིཏཱ སརསངྐཔྤཱ ཏེ པཧཱིཡནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སནྟིཊྛཏི སནྣིསཱིདཏི ཨེཀོདི ཧོཏི སམཱདྷིཡཏི. ཨེཝམྤི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡགཏཱསཏིཾ བྷཱཝེཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སེཡྻཐཱཔི པསྶེཡྻ སརཱིརཾ སིཝཐིཀཱཡ [སཱིཝཐིཀཱཡ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཚཌྜིཏཾ ཨེཀཱཧམཏཾ ཝཱ དྭཱིཧམཏཾ ཝཱ ཏཱིཧམཏཾ ཝཱ ཨུདྡྷུམཱཏཀཾ ཝིནཱིལཀཾ ཝིཔུབྦཀཛཱཏཾ. སོ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཨུཔསཾཧརཏི – ‘ཨཡམྤི ཁོ ཀཱཡོ ཨེཝཾདྷམྨོ ཨེཝཾབྷཱཝཱི ཨེཝཾཨནཏཱིཏོ’ཏི [ཨེཏཾ ཨནཏཱིཏོཏི (སཱི.)]. ཏསྶ ཨེཝཾ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ ཡེ གེཧསིཏཱ སརསངྐཔྤཱ ཏེ པཧཱིཡནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སནྟིཊྛཏི སནྣིསཱིདཏི ཨེཀོདི ཧོཏི སམཱདྷིཡཏི. ཨེཝམྤི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡགཏཱསཏིཾ བྷཱཝེཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སེཡྻཐཱཔི པསྶེཡྻ སརཱིརཾ སིཝཐིཀཱཡ ཚཌྜིཏཾ ཀཱཀེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ ཀུལལེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ གིཛ྄ཛྷེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ ཀངྐེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ སུནཁེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ བྱགྒྷེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ དཱིཔཱིཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ སིངྒཱལེཧི ཝཱ [གིཛ྄ཛྷེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ སུཝཱནེཧི ཝཱ ཁཛྫམཱནཾ སིགཱལེཧི ཝཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཁཛྫམཱནཾ ཝིཝིདྷེཧི ཝཱ པཱཎཀཛཱཏེཧི ཁཛྫམཱནཾ. སོ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཨུཔསཾཧརཏི – ‘ཨཡམྤི ཁོ ཀཱཡོ ཨེཝཾདྷམྨོ ཨེཝཾབྷཱཝཱི ཨེཝཾཨནཏཱིཏོ’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཨཔྤམཏྟསྶ…པེ… ཨེཝམྤི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡགཏཱསཏིཾ བྷཱཝེཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སེཡྻཐཱཔི པསྶེཡྻ སརཱིརཾ སིཝཐིཀཱཡ ཚཌྜིཏཾ ཨཊྛིཀསངྑལིཀཾ སམཾསལོཧིཏཾ ནྷཱརུསམྦནྡྷཾ…པེ… ཨཊྛིཀསངྑལིཀཾ ནིམྨཾསལོཧིཏམཀྑིཏཾ ནྷཱརུསམྦནྡྷཾ…པེ… ཨཊྛིཀསངྑལིཀཾ ཨཔགཏམཾསལོཧིཏཾ ནྷཱརུསམྦནྡྷཾ…པེ… ཨཊྛིཀཱནི ཨཔགཏསམྦནྡྷཱནི [ཨཔགཏནཧཱརཱུསམྦནྡྷཱནི (སྱཱ. ཀཾ.)] དིསཱཝིདིསཱཝིཀྑིཏྟཱནི [དིསཱཝིདིསཱསུ ཝིཀྑིཏཱནི (སཱི. པཱི.)] ཨཉྙེན ཧཏྠཊྛིཀཾ ཨཉྙེན པཱདཊྛིཀཾ ཨཉྙེན གོཔྥཀཊྛིཀཾ [ཨཉྙེན གོཔྥཀཊྛིཀནྟི ཨིདཾ སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི. པོཏྠཀེསུ ནཏྠི] ཨཉྙེན ཛངྒྷཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཨཱུརུཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཀཊིཊྛིཀཾ [ཨཉྙེན ཀཊཊྛིཀཾ ཨཉྙེན པིཊྛིཀཎྜཀཾ ཨཉྙེན སཱིསཀཊཱཧཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨཉྙེན ཕཱསུཀཊྛིཀཾ ཨཉྙེན པིཊྛིཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཁནྡྷཊྛིཀཾ ཨཉྙེན གཱིཝཊྛིཀཾ ཨཉྙེན ཧནུཀཊྛིཀཾ ཨཉྙེན དནྟཊྛིཀཾ ཨཉྙེན སཱིསཀཊཱཧཾ [ཨཉྙེན ཀཊཊྛིཀཾ ཨཉྙེན པིཊྛིཀཎྜཀཾ ཨཉྙེན སཱིསཀཊཱཧཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)]. སོ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཨུཔསཾཧརཏི – ‘ཨཡམྤི ཁོ ཀཱཡོ ཨེཝཾདྷམྨོ ཨེཝཾབྷཱཝཱི ཨེཝཾཨནཏཱིཏོ’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཨཔྤམཏྟསྶ…པེ… ཨེཝམྤི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡགཏཱསཏིཾ བྷཱཝེཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སེཡྻཐཱཔི པསྶེཡྻ སརཱིརཾ སིཝཐིཀཱཡ ཚཌྜིཏཾ – ཨཊྛིཀཱནི སེཏཱནི སངྑཝཎྞཔཊིབྷཱགཱནི [སངྑཝཎྞཱུཔནིབྷཱནི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] …པེ… ཨཊྛིཀཱནི པུཉྫཀིཏཱནི ཏེརོཝསྶིཀཱནི…པེ… ཨཊྛིཀཱནི པཱུཏཱིནི ཙུཎྞཀཛཱཏཱནི. སོ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཨུཔསཾཧརཏི – ‘ཨཡམྤི ཁོ ཀཱཡོ ཨེཝཾདྷམྨོ ཨེཝཾབྷཱཝཱི ཨེཝཾཨནཏཱིཏོ’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཨཔྤམཏྟསྶ…པེ… ཨེཝམྤི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡགཏཱསཏིཾ བྷཱཝེཏི.

༡༥༥. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི…པེ… པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. སོ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཝིཝེཀཛེན པཱིཏིསུཁེན ཨབྷིསནྡེཏི པརིསནྡེཏི པརིཔཱུརེཏི པརིཔྥརཏི, ནཱསྶ ཀིཉྩི སབྦཱཝཏོ ཀཱཡསྶ ཝིཝེཀཛེན པཱིཏིསུཁེན ཨཔྥུཊཾ ཧོཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, དཀྑོ ནྷཱཔཀོ [ནཧཱཔཀོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཝཱ ནྷཱཔཀནྟེཝཱསཱི ཝཱ ཀཾསཐཱལེ ནྷཱནཱིཡཙུཎྞཱནི [ནཧཱནཱིཡཙུཎྞཱནི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨཱཀིརིཏྭཱ ཨུདཀེན པརིཔྥོསཀཾ པརིཔྥོསཀཾ སནྣེཡྻ, སཱཡཾ ནྷཱནཱིཡཔིཎྜི [སཱསྶ ནཧཱནཱིཡཔིཎྜཱི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] སྣེཧཱནུགཏཱ སྣེཧཔརེཏཱ སནྟརབཱཧིརཱ ཕུཊཱ སྣེཧེན ན ཙ པགྒྷརིཎཱི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཝིཝེཀཛེན པཱིཏིསུཁེན ཨབྷིསནྡེཏི པརིསནྡེཏི པརིཔཱུརེཏི པརིཔྥརཏི; ནཱསྶ ཀིཉྩི སབྦཱཝཏོ ཀཱཡསྶ ཝིཝེཀཛེན པཱིཏིསུཁེན ཨཔྥུཊཾ ཧོཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཨཔྤམཏྟསྶ…པེ… ཨེཝམྤི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡགཏཱསཏིཾ བྷཱཝེཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ…པེ… དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. སོ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ སམཱདྷིཛེན པཱིཏིསུཁེན ཨབྷིསནྡེཏི པརིསནྡེཏི པརིཔཱུརེཏི པརིཔྥརཏི; ནཱསྶ ཀིཉྩི སབྦཱཝཏོ ཀཱཡསྶ སམཱདྷིཛེན པཱིཏིསུཁེན ཨཔྥུཊཾ ཧོཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨུདཀརཧདོ གམྦྷཱིརོ ཨུབྦྷིདོདཀོ [ཨུབྦྷིཏོདཀོ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)]. ཏསྶ ནེཝསྶ པུརཏྠིམཱཡ དིསཱཡ ཨུདཀསྶ ཨཱཡམུཁཾ ན པཙྪིམཱཡ དིསཱཡ ཨུདཀསྶ ཨཱཡམུཁཾ ན ཨུཏྟརཱཡ དིསཱཡ ཨུདཀསྶ ཨཱཡམུཁཾ ན དཀྑིཎཱཡ དིསཱཡ ཨུདཀསྶ ཨཱཡམུཁཾ; དེཝོ ཙ ན ཀཱལེན ཀཱལཾ སམྨཱ དྷཱརཾ ཨནུཔྤཝེཙྪེཡྻ; ཨཐ ཁོ ཏམྷཱཝ ཨུདཀརཧདཱ སཱིཏཱ ཝཱརིདྷཱརཱ ཨུབྦྷིཛྫིཏྭཱ ཏམེཝ ཨུདཀརཧདཾ སཱིཏེན ཝཱརིནཱ ཨབྷིསནྡེཡྻ པརིསནྡེཡྻ པརིཔཱུརེཡྻ པརིཔྥརེཡྻ, ནཱསྶ ཀིཉྩི སབྦཱཝཏོ ཨུདཀརཧདསྶ སཱིཏེན ཝཱརིནཱ ཨཔྥུཊཾ ཨསྶ; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ སམཱདྷིཛེན པཱིཏིསུཁེན ཨབྷིསནྡེཏི པརིསནྡེཏི པརིཔཱུརེཏི པརིཔྥརཏི, ནཱསྶ ཀིཉྩི སབྦཱཝཏོ ཀཱཡསྶ སམཱདྷིཛེན པཱིཏིསུཁེན ཨཔྥུཊཾ ཧོཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཨཔྤམཏྟསྶ…པེ… ཨེཝམྤི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡགཏཱསཏིཾ བྷཱཝེཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ…པེ… ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. སོ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ནིཔྤཱིཏིཀེན སུཁེན ཨབྷིསནྡེཏི པརིསནྡེཏི པརིཔཱུརེཏི པརིཔྥརཏི, ནཱསྶ ཀིཉྩི སབྦཱཝཏོ ཀཱཡསྶ ནིཔྤཱིཏིཀེན སུཁེན ཨཔྥུཊཾ ཧོཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔྤལིནིཡཾ ཝཱ པདུམིནིཡཾ ཝཱ པུཎྜརཱིཀིནིཡཾ ཝཱ ཨཔྤེཀཙྩཱནི ཨུཔྤལཱནི ཝཱ པདུམཱནི ཝཱ པུཎྜརཱིཀཱནི ཝཱ ཨུདཀེ ཛཱཏཱནི ཨུདཀེ སཾཝཌྜྷཱནི ཨུདཀཱནུགྒཏཱནི ཨནྟོནིམུགྒཔོསཱིནི, ཏཱནི ཡཱཝ ཙགྒཱ ཡཱཝ ཙ མཱུལཱ སཱིཏེན ཝཱརིནཱ ཨབྷིསནྣཱནི པརིསནྣཱནི [ཨབྷིསནྡཱནི པརིསནྡཱནི (ཀ.)] པརིཔཱུརཱནི པརིཔྥུཊཱནི, ནཱསྶ [ན ནེསཾ (?)] ཀིཉྩི སབྦཱཝཏཾ ཨུཔྤལཱནཾ ཝཱ པདུམཱནཾ ཝཱ པུཎྜརཱིཀཱནཾ ཝཱ སཱིཏེན ཝཱརིནཱ ཨཔྥུཊཾ ཨསྶ; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ནིཔྤཱིཏིཀེན སུཁེན ཨབྷིསནྡེཏི པརིསནྡེཏི པརིཔཱུརེཏི པརིཔྥརཏི, ནཱསྶ ཀིཉྩི སབྦཱཝཏོ ཀཱཡསྶ ནིཔྤཱིཏིཀེན སུཁེན ཨཔྥུཊཾ ཧོཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཨཔྤམཏྟསྶ…པེ… ཨེཝམྤི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡགཏཱསཏིཾ བྷཱཝེཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ…པེ… ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. སོ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ པརིསུདྡྷེན ཙེཏསཱ པརིཡོདཱཏེན ཕརིཏྭཱ ནིསིནྣོ ཧོཏི; ནཱསྶ ཀིཉྩི སབྦཱཝཏོ ཀཱཡསྶ པརིསུདྡྷེན ཙེཏསཱ པརིཡོདཱཏེན ཨཔྥུཊཾ ཧོཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཨོདཱཏེན ཝཏྠེན སསཱིསཾ པཱརུཔིཏྭཱ ནིསིནྣོ ཨསྶ, ནཱསྶ ཀིཉྩི སབྦཱཝཏོ ཀཱཡསྶ ཨོདཱཏེན ཝཏྠེན ཨཔྥུཊཾ ཨསྶ; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ པརིསུདྡྷེན ཙེཏསཱ པརིཡོདཱཏེན ཕརིཏྭཱ ནིསིནྣོ ཧོཏི, ནཱསྶ ཀིཉྩི སབྦཱཝཏོ ཀཱཡསྶ པརིསུདྡྷེན ཙེཏསཱ པརིཡོདཱཏེན ཨཔྥུཊཾ ཧོཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ ཡེ གེཧསིཏཱ སརསངྐཔྤཱ ཏེ པཧཱིཡནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སནྟིཊྛཏི, སནྣིསཱིདཏི ཨེཀོདི ཧོཏི སམཱདྷིཡཏི. ཨེཝམྤི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡགཏཱསཏིཾ བྷཱཝེཏི.

༡༥༦. ‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, ཀཱཡགཏཱསཏི བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ, ཨནྟོགདྷཱཝཱསྶ [ཨནྟོགདྷཱ ཏསྶ (སཱི. པཱི.)] ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཡེ ཀེཙི ཝིཛྫཱབྷཱགིཡཱ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶ ཀསྶཙི མཧཱསམུདྡོ ཙེཏསཱ ཕུཊོ, ཨནྟོགདྷཱཝཱསྶ ཀུནྣདིཡོ ཡཱ ཀཱཙི སམུདྡངྒམཱ; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶ ཀསྶཙི ཀཱཡགཏཱསཏི བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ, ཨནྟོགདྷཱཝཱསྶ ཀུསལཱ དྷམྨཱ ཡེ ཀེཙི ཝིཛྫཱབྷཱགིཡཱ.

‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, ཀཱཡགཏཱསཏི ཨབྷཱཝིཏཱ ཨབཧུལཱིཀཏཱ, ལབྷཏི ཏསྶ མཱརོ ཨོཏཱརཾ, ལབྷཏི ཏསྶ མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ [ཨཱརམཎཾ (?)]. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ གརུཀཾ སིལཱགུལ༹ཾ ཨལླམཏྟིཀཱཔུཉྫེ པཀྑིཔེཡྻ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནུ ཏཾ གརུཀཾ སིལཱགུལ༹ཾ ཨལླམཏྟིཀཱཔུཉྫེ ལབྷེཐ ཨོཏཱར’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶ ཀསྶཙི ཀཱཡགཏཱསཏི ཨབྷཱཝིཏཱ ཨབཧུལཱིཀཏཱ, ལབྷཏི ཏསྶ མཱརོ ཨོཏཱརཾ, ལབྷཏི ཏསྶ མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, སུཀྑཾ ཀཊྛཾ ཀོལཱ༹པཾ [ཀོལཱ༹པཾ ཨཱརཀཱ ཨུདཀཱ ཐལེ ནིཀྑིཏྟཾ (ཀ.)]; ཨཐ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ ཨུཏྟརཱརཎིཾ ཨཱདཱཡ – ‘ཨགྒིཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེསྶཱམི, ཏེཛོ པཱཏུཀརིསྶཱམཱི’ཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནུ སོ པུརིསོ ཨམུཾ སུཀྑཾ ཀཊྛཾ ཀོལཱ༹པཾ ཨུཏྟརཱརཎིཾ ཨཱདཱཡ ཨབྷིམནྠེནྟོ [ཨབྷིམནྠེནྟོ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)] ཨགྒིཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཡྻ, ཏེཛོ པཱཏུཀརེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶ ཀསྶཙི ཀཱཡགཏཱསཏི ཨབྷཱཝིཏཱ ཨབཧུལཱིཀཏཱ, ལབྷཏི ཏསྶ མཱརོ ཨོཏཱརཾ, ལབྷཏི ཏསྶ མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨུདཀམཎིཀོ རིཏྟོ ཏུཙྪོ ཨཱདྷཱརེ ཋཔིཏོ; ཨཐ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ ཨུདཀབྷཱརཾ ཨཱདཱཡ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནུ སོ པུརིསོ ལབྷེཐ ཨུདཀསྶ ནིཀྑེཔན’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶ ཀསྶཙི ཀཱཡགཏཱསཏི ཨབྷཱཝིཏཱ ཨབཧུལཱིཀཏཱ, ལབྷཏི ཏསྶ མཱརོ ཨོཏཱརཾ, ལབྷཏི ཏསྶ མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ’’.

༡༥༧. ‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, ཀཱཡགཏཱསཏི བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ, ན ཏསྶ ལབྷཏི མཱརོ ཨོཏཱརཾ, ན ཏསྶ ལབྷཏི མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ལཧུཀཾ སུཏྟགུལ༹ཾ སབྦསཱརམཡེ ཨགྒལ༹ཕལཀེ པཀྑིཔེཡྻ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནུ སོ པུརིསོ ཏཾ ལཧུཀཾ སུཏྟགུལ༹ཾ སབྦསཱརམཡེ ཨགྒལ༹ཕལཀེ ལབྷེཐ ཨོཏཱར’’ནྟི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶ ཀསྶཙི ཀཱཡགཏཱསཏི བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ, ན ཏསྶ ལབྷཏི མཱརོ ཨོཏཱརཾ, ན ཏསྶ ལབྷཏི མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨལླཾ ཀཊྛཾ སསྣེཧཾ [སསྣེཧཾ ཨཱརཀཱ ཨུདཀཱ ཐལེ ནིཀྑིཏྟཾ (ཀ.)]; ཨཐ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ ཨུཏྟརཱརཎིཾ ཨཱདཱཡ – ‘ཨགྒིཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེསྶཱམི, ཏེཛོ པཱཏུཀརིསྶཱམཱི’ཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནུ སོ པུརིསོ ཨམུཾ ཨལླཾ ཀཊྛཾ སསྣེཧཾ ཨུཏྟརཱརཎིཾ ཨཱདཱཡ ཨབྷིམནྠེནྟོ ཨགྒིཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཡྻ, ཏེཛོ པཱཏུཀརེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶ ཀསྶཙི ཀཱཡགཏཱསཏི བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ, ན ཏསྶ ལབྷཏི མཱརོ ཨོཏཱརཾ, ན ཏསྶ ལབྷཏི མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨུདཀམཎིཀོ པཱུརོ ཨུདཀསྶ སམཏིཏྟིཀོ ཀཱཀཔེཡྻོ ཨཱདྷཱརེ ཋཔིཏོ; ཨཐ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ ཨུདཀབྷཱརཾ ཨཱདཱཡ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནུ སོ པུརིསོ ལབྷེཐ ཨུདཀསྶ ནིཀྑེཔན’’ནྟི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶ ཀསྶཙི ཀཱཡགཏཱསཏི བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ, ན ཏསྶ ལབྷཏི མཱརོ ཨོཏཱརཾ, ན ཏསྶ ལབྷཏི མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ’’.

༡༥༨. ‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, ཀཱཡགཏཱསཏི བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ, སོ ཡསྶ ཡསྶ ཨབྷིཉྙཱསཙྪིཀརཎཱིཡསྶ དྷམྨསྶ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེཏི ཨབྷིཉྙཱསཙྪིཀིརིཡཱཡ, ཏཏྲ ཏཏྲེཝ སཀྑིབྷབྦཏཾ པཱཔུཎཱཏི སཏི སཏིཨཱཡཏནེ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨུདཀམཎིཀོ པཱུརོ ཨུདཀསྶ སམཏིཏྟིཀོ ཀཱཀཔེཡྻོ ཨཱདྷཱརེ ཋཔིཏོ. ཏམེནཾ བལཝཱ པུརིསོ ཡཏོ ཡཏོ ཨཱཝིཉྪེཡྻ, ཨཱགཙྪེཡྻ ཨུདཀ’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶ ཀསྶཙི ཀཱཡགཏཱསཏི བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ སོ, ཡསྶ ཡསྶ ཨབྷིཉྙཱསཙྪིཀརཎཱིཡསྶ དྷམྨསྶ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེཏི ཨབྷིཉྙཱསཙྪིཀིརིཡཱཡ, ཏཏྲ ཏཏྲེཝ སཀྑིབྷབྦཏཾ པཱཔུཎཱཏི སཏི སཏིཨཱཡཏནེ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, སམེ བྷཱུམིབྷཱགེ ཙཏུརསྶཱ པོཀྑརཎཱི [པོཀྑརིཎཱི (སཱི.)] ཨསྶ ཨཱལི༹བནྡྷཱ པཱུརཱ ཨུདཀསྶ སམཏིཏྟིཀཱ ཀཱཀཔེཡྻཱ. ཏམེནཾ བལཝཱ པུརིསོ ཡཏོ ཡཏོ ཨཱལི༹ཾ མུཉྩེཡྻ ཨཱགཙྪེཡྻ ཨུདཀ’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶ ཀསྶཙི ཀཱཡགཏཱསཏི བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ, སོ ཡསྶ ཡསྶ ཨབྷིཉྙཱསཙྪིཀརཎཱིཡསྶ དྷམྨསྶ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེཏི ཨབྷིཉྙཱསཙྪིཀིརིཡཱཡ, ཏཏྲ ཏཏྲེཝ སཀྑིབྷབྦཏཾ པཱཔུཎཱཏི སཏི སཏིཨཱཡཏནེ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, སུབྷཱུམིཡཾ ཙཏུམཧཱཔཐེ ཨཱཛཉྙརཐོ ཡུཏྟོ ཨསྶ ཋིཏོ ཨོདྷསྟཔཏོདོ [ཨོབྷསྟཔཏོདོ (ཀ.), ཨུབྷནྟརཔཊོདོ (སྱཱ. ཀཾ.) ཨཝ + དྷཾསུ + ཏ = ཨོདྷསྟ-ཨིཏིཔདཝིབྷཱགོ]; ཏམེནཾ དཀྑོ ཡོགྒཱཙརིཡོ ཨསྶདམྨསཱརཐི ཨབྷིརུཧིཏྭཱ ཝཱམེན ཧཏྠེན རསྨིཡོ གཧེཏྭཱ དཀྑིཎེན ཧཏྠེན པཏོདཾ གཧེཏྭཱ ཡེནིཙྪཀཾ ཡདིཙྪཀཾ སཱརེཡྻཱཔི པཙྩཱསཱརེཡྻཱཔི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶ ཀསྶཙི ཀཱཡགཏཱསཏི བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ, སོ ཡསྶ ཡསྶ ཨབྷིཉྙཱསཙྪིཀརཎཱིཡསྶ དྷམྨསྶ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེཏི ཨབྷིཉྙཱསཙྪིཀིརིཡཱཡ, ཏཏྲ ཏཏྲེཝ སཀྑིབྷབྦཏཾ པཱཔུཎཱཏི སཏི སཏིཨཱཡཏནེ’’.

༡༥༩. ‘‘ཀཱཡགཏཱཡ, བྷིཀྑཝེ, སཏིཡཱ ཨཱསེཝིཏཱཡ བྷཱཝིཏཱཡ བཧུལཱིཀཏཱཡ ཡཱནཱིཀཏཱཡ ཝཏྠུཀཏཱཡ ཨནུཊྛིཏཱཡ པརིཙིཏཱཡ སུསམཱརདྡྷཱཡ དསཱནིསཾསཱ པཱཊིཀངྑཱ. ཨརཏིརཏིསཧོ ཧོཏི, ན ཙ ཏཾ ཨརཏི སཧཏི, ཨུཔྤནྣཾ ཨརཏིཾ ཨབྷིབྷུཡྻ ཝིཧརཏི.

‘‘བྷཡབྷེརཝསཧོ ཧོཏི, ན ཙ ཏཾ བྷཡབྷེརཝཾ སཧཏི, ཨུཔྤནྣཾ བྷཡབྷེརཝཾ ཨབྷིབྷུཡྻ ཝིཧརཏི.

‘‘ཁམོ ཧོཏི སཱིཏསྶ ཨུཎྷསྶ ཛིགྷཙྪཱཡ པིཔཱསཱཡ ཌཾསམཀསཝཱཏཱཏཔསརཱིསཔསམྥསྶཱནཾ དུརུཏྟཱནཾ དུརཱགཏཱནཾ ཝཙནཔཐཱནཾ, ཨུཔྤནྣཱནཾ སཱརཱིརིཀཱནཾ ཝེདནཱནཾ དུཀྑཱནཾ ཏིབྦཱནཾ ཁརཱནཾ ཀཊུཀཱནཾ ཨསཱཏཱནཾ ཨམནཱཔཱནཾ པཱཎཧརཱནཾ ཨདྷིཝཱསཀཛཱཏིཀོ ཧོཏི.

‘‘ཙཏུནྣཾ ཛྷཱནཱནཾ ཨཱབྷིཙེཏསིཀཱནཾ དིཊྛདྷམྨསུཁཝིཧཱརཱནཾ ནིཀཱམལཱབྷཱི ཧོཏི ཨཀིཙྪལཱབྷཱི ཨཀསིརལཱབྷཱི.

‘‘སོ ཨནེཀཝིཧིཏཾ ཨིདྡྷིཝིདྷཾ པཙྩཱནུབྷོཏི. ཨེཀོཔི ཧུཏྭཱ བཧུདྷཱ ཧོཏི, བཧུདྷཱཔི ཧུཏྭཱ ཨེཀོ ཧོཏི, ཨཱཝིབྷཱཝཾ…པེ… ཡཱཝ བྲཧྨལོཀཱཔི ཀཱཡེན ཝསཾ ཝཏྟེཏི.

‘‘དིབྦཱཡ སོཏདྷཱཏུཡཱ ཝིསུདྡྷཱཡ ཨཏིཀྐནྟམཱནུསིཀཱཡ ཨུབྷོ སདྡེ སུཎཱཏི དིབྦེ ཙ མཱནུསེ ཙ, ཡེ དཱུརེ སནྟིཀེ ཙ…པེ….

‘‘པརསཏྟཱནཾ པརཔུགྒལཱནཾ ཙེཏསཱ ཙེཏོ པརིཙྩ པཛཱནཱཏི. སརཱགཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘སརཱགཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི, ཝཱིཏརཱགཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ…པེ… སདོསཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ… ཝཱིཏདོསཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ… སམོཧཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ… ཝཱིཏམོཧཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ… སཾཁིཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ… ཝིཀྑིཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ… མཧགྒཏཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ… ཨམཧགྒཏཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ… སཨུཏྟརཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ… ཨནུཏྟརཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ… སམཱཧིཏཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ… ཨསམཱཧིཏཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ… ཝིམུཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ… ཨཝིམུཏྟཾ ཝཱ ཙིཏྟཾ ‘ཨཝིམུཏྟཾ ཙིཏྟ’ནྟི པཛཱནཱཏི.

‘‘སོ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརཏི, སེཡྻཐིདཾ – ཨེཀམྤི ཛཱཏིཾ དྭེཔི ཛཱཏིཡོ…པེ… ཨིཏི སཱཀཱརཾ སཨུདྡེསཾ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརཏི.

‘‘དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན སཏྟེ པསྶཏི ཙཝམཱནེ ཨུཔཔཛྫམཱནེ ཧཱིནེ པཎཱིཏེ སུཝཎྞེ དུབྦཎྞེ, སུགཏེ དུགྒཏེ ཡཐཱཀམྨཱུཔགེ སཏྟེ པཛཱནཱཏི.

‘‘ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ ཨནཱསཝཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི.

‘‘ཀཱཡགཏཱཡ, བྷིཀྑཝེ, སཏིཡཱ ཨཱསེཝིཏཱཡ བྷཱཝིཏཱཡ བཧུལཱིཀཏཱཡ ཡཱནཱིཀཏཱཡ ཝཏྠུཀཏཱཡ ཨནུཊྛིཏཱཡ པརིཙིཏཱཡ སུསམཱརདྡྷཱཡ ཨིམེ དསཱནིསཾསཱ པཱཊིཀངྑཱ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

ཀཱཡགཏཱསཏིསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ནཝམཾ.

༡༠. སངྑཱརུཔཔཏྟིསུཏྟཾ

༡༦༠. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སངྑཱརུཔཔཏྟིཾ [སངྑཱརཱུཔཔཏྟིཾ (སྱཱ. ཀཾ.), སངྑཱརུཔྤཏྟིཾ (སཱི. པཱི.)] ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི, ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

༡༦༡. ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སདྡྷཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, སཱིལེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, སུཏེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, ཙཱགེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, པཉྙཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཁཏྟིཡམཧཱསཱལཱནཾ [ཁཏྟིཡམཧཱསཱལཱནཾ ཝཱ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཏཾ ཙིཏྟཾ དཧཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨདྷིཊྛཱཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ བྷཱཝེཏི. ཏསྶ ཏེ སངྑཱརཱ ཙ ཝིཧཱརཱ [ཝིཧཱརོ (སཱི. པཱི.)] ཙ ཨེཝཾ བྷཱཝིཏཱ ཨེཝཾ བཧུལཱིཀཏཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ [ཏཏྲཱུཔཔཏྟིཡཱ (སྱཱ. ཀཾ.), ཏཏྲུཔྤཏྟིཡཱ (སཱི. པཱི.)] སཾཝཏྟནྟི. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟཏི.

༡༦༢. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སདྡྷཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, སཱིལེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, སུཏེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, ཙཱགེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, པཉྙཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ བྲཱཧྨཎམཧཱསཱལཱནཾ…པེ… གཧཔཏིམཧཱསཱལཱནཾ [བྲཱཧྨཎམཧཱསཱལཱནཾ ཝཱ གཧཔཏིམཧཱསཱལཱནཾ ཝཱ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཏཾ ཙིཏྟཾ དཧཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨདྷིཊྛཱཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ བྷཱཝེཏི. ཏསྶ ཏེ སངྑཱརཱ ཙ ཝིཧཱརཱ ཙ ཨེཝཾ བྷཱཝིཏཱ ཨེཝཾ བཧུལཱིཀཏཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟནྟི. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟཏི.

༡༦༣. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སདྡྷཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, སཱིལེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, སུཏེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, ཙཱགེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, པཉྙཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ‘ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀཱ [ཙཱཏུམྨཧཱརཱཛིཀཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] དེཝཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཝཎྞཝནྟོ སུཁབཧུལཱ’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཏཾ ཙིཏྟཾ དཧཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨདྷིཊྛཱཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ བྷཱཝེཏི. ཏསྶ ཏེ སངྑཱརཱ ཙ ཝིཧཱརཱ ཙ ཨེཝཾ བྷཱཝིཏཱ ཨེཝཾ བཧུལཱིཀཏཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟནྟི. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟཏི.

༡༦༤. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སདྡྷཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, སཱིལེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, སུཏེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, ཙཱགེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, པཉྙཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ཏཱཝཏིཾསཱ དེཝཱ…པེ… ཡཱམཱ དེཝཱ… ཏུསིཏཱ དེཝཱ… ནིམྨཱནརཏཱི དེཝཱ… པརནིམྨིཏཝསཝཏྟཱི དེཝཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཝཎྞཝནྟོ སུཁབཧུལཱཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པརནིམྨིཏཝསཝཏྟཱིནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཏཾ ཙིཏྟཾ དཧཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨདྷིཊྛཱཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ བྷཱཝེཏི. ཏསྶ ཏེ སངྑཱརཱ ཙ ཝིཧཱརཱ ཙ ཨེཝཾ བྷཱཝིཏཱ ཨེཝཾ བཧུལཱིཀཏཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟནྟི. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟཏི.

༡༦༥. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སདྡྷཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, སཱིལེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, སུཏེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, ཙཱགེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, པཉྙཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ‘སཧསྶོ བྲཧྨཱ དཱིགྷཱཡུཀོ ཝཎྞཝཱ སུཁབཧུལོ’ཏི. སཧསྶོ, བྷིཀྑཝེ, བྲཧྨཱ སཧསྶིལོཀདྷཱཏུཾ [སཧསྶིཾ ལོཀདྷཱཏུཾ (སཱི.)] ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ [ཨདྷིམུཉྩིཏྭཱ (ཀ.)] ཝིཧརཏི. ཡེཔི ཏཏྠ སཏྟཱ ཨུཔཔནྣཱ ཏེཔི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུམཱ པུརིསོ ཨེཀཾ ཨཱམཎྜཾ ཧཏྠེ ཀརིཏྭཱ པཙྩཝེཀྑེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཧསྶོ བྲཧྨཱ སཧསྶིལོཀདྷཱཏུཾ ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཡེཔི ཏཏྠ སཏྟཱ ཨུཔཔནྣཱ ཏེཔི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སཧསྶསྶ བྲཧྨུནོ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཏཾ ཙིཏྟཾ དཧཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨདྷིཊྛཱཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ བྷཱཝེཏི. ཏསྶ ཏེ སངྑཱརཱ ཙ ཝིཧཱརཱ ཙ ཨེཝཾ བྷཱཝིཏཱ ཨེཝཾ བཧུལཱིཀཏཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟནྟི. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟཏི.

༡༦༦. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སདྡྷཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, སཱིལེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, སུཏེན… ཙཱགེན… པཉྙཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – དྭིསཧསྶོ བྲཧྨཱ…པེ… ཏིསཧསྶོ བྲཧྨཱ… ཙཏུསཧསྶོ བྲཧྨཱ… པཉྩསཧསྶོ བྲཧྨཱ དཱིགྷཱཡུཀོ ཝཎྞཝཱ སུཁབཧུལོཏི. པཉྩསཧསྶོ, བྷིཀྑཝེ, བྲཧྨཱ པཉྩསཧསྶིལོཀདྷཱཏུཾ ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཡེཔི ཏཏྠ སཏྟཱ ཨུཔཔནྣཱ ཏེཔི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུམཱ པུརིསོ པཉྩ ཨཱམཎྜཱནི ཧཏྠེ ཀརིཏྭཱ པཙྩཝེཀྑེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩསཧསྶོ བྲཧྨཱ པཉྩསཧསྶིལོཀདྷཱཏུཾ ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཡེཔི ཏཏྠ སཏྟཱ ཨུཔཔནྣཱ ཏེཔི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པཉྩསཧསྶསྶ བྲཧྨུནོ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཏཾ ཙིཏྟཾ དཧཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨདྷིཊྛཱཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ བྷཱཝེཏི. ཏསྶ ཏེ སངྑཱརཱ ཙ ཝིཧཱརཱ ཙ ཨེཝཾ བྷཱཝིཏཱ ཨེཝཾ བཧུལཱིཀཏཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟནྟི. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟཏི.

༡༦༧. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སདྡྷཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, སཱིལེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, སུཏེན… ཙཱགེན… པཉྙཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ‘དསསཧསྶོ བྲཧྨཱ དཱིགྷཱཡུཀོ ཝཎྞཝཱ སུཁབཧུལོ’ཏི. དསསཧསྶོ, བྷིཀྑཝེ, བྲཧྨཱ དསསཧསྶིལོཀདྷཱཏུཾ ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཡེཔི ཏཏྠ སཏྟཱ ཨུཔཔནྣཱ ཏེཔི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, མཎི ཝེལུ༹རིཡོ སུབྷོ ཛཱཏིམཱ ཨཊྛཾསོ སུཔརིཀམྨཀཏོ པཎྜུཀམྦལེ ནིཀྑིཏྟོ བྷཱསཏེ ཙ ཏཔཏེ ཙ [བྷཱསཏི ཙ ཏཔཏི ཙ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཝིརོཙཏི ཙ; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དསསཧསྶོ བྲཧྨཱ དསསཧསྶིལོཀདྷཱཏུཾ ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཡེཔི ཏཏྠ སཏྟཱ ཨུཔཔནྣཱ ཏེཔི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ དསསཧསྶསྶ བྲཧྨུནོ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཏཾ ཙིཏྟཾ དཧཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨདྷིཊྛཱཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ བྷཱཝེཏི. ཏསྶ ཏེ སངྑཱརཱ ཙ ཝིཧཱརཱ ཙ ཨེཝཾ བྷཱཝིཏཱ ཨེཝཾ བཧུལཱིཀཏཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟནྟི. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟཏི.

༡༦༨. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སདྡྷཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, སཱིལེན… སུཏེན… ཙཱགེན… པཉྙཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ‘སཏསཧསྶོ བྲཧྨཱ དཱིགྷཱཡུཀོ ཝཎྞཝཱ སུཁབཧུལོ’ཏི. སཏསཧསྶོ, བྷིཀྑཝེ, བྲཧྨཱ སཏསཧསྶིལོཀདྷཱཏུཾ ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཡེཔི ཏཏྠ སཏྟཱ ཨུཔཔནྣཱ ཏེཔི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ནིཀྑཾ ཛམྦོནདཾ [ནེཀྑཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] དཀྑཀམྨཱརཔུཏྟཨུཀྐཱམུཁསུཀུསལསམྤཧཊྛཾ པཎྜུཀམྦལེ ནིཀྑིཏྟཾ བྷཱསཏེ ཙ ཏཔཏེ ཙ ཝིརོཙཏི ཙ; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏསཧསྶོ བྲཧྨཱ སཏསཧསྶིལོཀདྷཱཏུཾ ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཡེཔི ཏཏྠ སཏྟཱ ཨུཔཔནྣཱ ཏེཔི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སཏསཧསྶསྶ བྲཧྨུནོ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཏཾ ཙིཏྟཾ དཧཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨདྷིཊྛཱཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ བྷཱཝེཏི. ཏསྶ ཏེ སངྑཱརཱ ཙ ཝིཧཱརཱ ཙ ཨེཝཾ བྷཱཝིཏཱ ཨེཝཾ བཧུལཱིཀཏཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟནྟི. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟཏི.

༡༦༩. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སདྡྷཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, སཱིལེན… སུཏེན… ཙཱགེན… པཉྙཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ཨཱབྷཱ དེཝཱ…པེ… པརིཏྟཱབྷཱ དེཝཱ… ཨཔྤམཱཎཱབྷཱ དེཝཱ… ཨཱབྷསྶརཱ དེཝཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཝཎྞཝནྟོ སུཁབཧུལཱཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཱབྷསྶརཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཏཾ ཙིཏྟཾ དཧཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨདྷིཊྛཱཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ བྷཱཝེཏི. ཏསྶ ཏེ སངྑཱརཱ ཙ ཝིཧཱརཱ ཙ ཨེཝཾ བྷཱཝིཏཱ ཨེཝཾ བཧུལཱིཀཏཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟནྟི. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟཏི.

༡༧༠. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སདྡྷཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, སཱིལེན … སུཏེན… ཙཱགེན… པཉྙཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – པརིཏྟསུབྷཱ དེཝཱ…པེ… ཨཔྤམཱཎསུབྷཱ དེཝཱ… སུབྷཀིཎྷཱ དེཝཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཝཎྞཝནྟོ སུཁབཧུལཱཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུབྷཀིཎྷཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཏཾ ཙིཏྟཾ དཧཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨདྷིཊྛཱཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ བྷཱཝེཏི. ཏསྶ ཏེ སངྑཱརཱ ཙ ཝིཧཱརཱ ཙ ཨེཝཾ བྷཱཝིཏཱ ཨེཝཾ བཧུལཱིཀཏཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟནྟི. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟཏི.

༡༧༡. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སདྡྷཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, སཱིལེན… སུཏེན… ཙཱགེན… པཉྙཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ཝེཧཔྥལཱ དེཝཱ…པེ… ཨཝིཧཱ དེཝཱ… ཨཏཔྤཱ དེཝཱ… སུདསྶཱ དེཝཱ… སུདསྶཱི དེཝཱ… ཨཀནིཊྛཱ དེཝཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཝཎྞཝནྟོ སུཁབཧུལཱཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཀནིཊྛཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཏཾ ཙིཏྟཾ དཧཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨདྷིཊྛཱཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ བྷཱཝེཏི. ཏསྶ ཏེ སངྑཱརཱ ཙ ཝིཧཱརཱ ཙ ཨེཝཾ བྷཱཝིཏཱ ཨེཝཾ བཧུལཱིཀཏཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟནྟི. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟཏི.

༡༧༢. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སདྡྷཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, སཱིལེན… སུཏེན… ཙཱགེན… པཉྙཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ‘ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཱུཔགཱ དེཝཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཙིརཊྛིཏིཀཱ སུཁབཧུལཱ’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཱུཔགཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཏཾ ཙིཏྟཾ དཧཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨདྷིཊྛཱཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ བྷཱཝེཏི. ཏསྶ ཏེ སངྑཱརཱ ཙ ཝིཧཱརཱ ཙ ཨེཝཾ བྷཱཝིཏཱ ཨེཝཾ བཧུལཱིཀཏཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟནྟི. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟཏི.

༡༧༣. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སདྡྷཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, སཱིལེན… སུཏེན… ཙཱགེན… པཉྙཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ‘ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཱུཔགཱ དེཝཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཙིརཊྛིཏིཀཱ སུཁབཧུལཱ’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཱུཔགཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཏཾ ཙིཏྟཾ དཧཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨདྷིཊྛཱཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ བྷཱཝེཏི. ཏསྶ ཏེ སངྑཱརཱ ཙ ཝིཧཱརཱ ཙ ཨེཝཾ བྷཱཝིཏཱ ཨེཝཾ བཧུལཱིཀཏཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟནྟི. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟཏི.

༡༧༤. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སདྡྷཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, སཱིལེན… སུཏེན… ཙཱགེན… པཉྙཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཱུཔགཱ དེཝཱ…པེ… ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཱུཔགཱ དེཝཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཙིརཊྛིཏིཀཱ སུཁབཧུལཱཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཱུཔགཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཏཾ ཙིཏྟཾ དཧཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨདྷིཊྛཱཏི, ཏཾ ཙིཏྟཾ བྷཱཝེཏི. ཏསྶ ཏེ སངྑཱརཱ ཙ ཝིཧཱརཱ ཙ ཨེཝཾ བྷཱཝིཏཱ ཨེཝཾ བཧུལཱིཀཏཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟནྟི. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ ཏཏྲུཔཔཏྟིཡཱ སཾཝཏྟཏི.

༡༧༥. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སདྡྷཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, སཱིལེན… སུཏེན… ཙཱགེན… པཉྙཱཡ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ ཨནཱསཝཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརེཡྻ’ནྟི. སོ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ ཨནཱསཝཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ཀཏྠཙི ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི [ན ཀཏྠཙི ཨུཔཔཛྫཏི, ན ཀུཧིཉྩི ཨུཔཔཛྫཏཱིཏི (སཱི. པཱི.), ན ཀཏྠཙི ཨུཔཔཛྫཏི, ན ཀུཧིཉྩི ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏཱིཏི. (ཀ.)].

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

སངྑཱརུཔཔཏྟིསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ དསམཾ.

ཨནུཔདཝགྒོ ནིཊྛིཏོ དུཏིཡོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཨནུཔཱད-སོདྷན-པོརིསདྷམྨོ, སེཝིཏབྦ-བཧུདྷཱཏུ-ཝིབྷཏྟི;

བུདྡྷསྶ ཀིཏྟིནཱམ-ཙཏྟཱརཱིསེན, ཨཱནཱཔཱནོ ཀཱཡགཏོ ཨུཔཔཏྟི [ཨིཏོ པརཾ སྱཱ. ཀཾ. ཀ. པོཏྠཀེསུ ཨེཝམྤི དིསྶཏི –-§ཙནྡཀེ ཝིམལེ པརིསུདྡྷེ, པུཎྞསམྨོདིནིརོདྷཨཏྟནོ;§དནྡྷཱ བཧུཛནསེཝིཏཾ དྷམྨཝརཾ, ཡཾ ཨནུཔདཾ ཝགྒཝརཾ དུཏིཡཱཏི].

༣. སུཉྙཏཝགྒོ

༡. ཙཱུལ༹སུཉྙཏསུཏྟཾ

༡༧༦. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི པུབྦཱརཱམེ མིགཱརམཱཏུཔཱསཱདེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨེཀམིདཾ, བྷནྟེ, སམཡཾ བྷགཝཱ སཀྐེསུ ཝིཧརཏི ནགརཀཾ ནཱམ སཀྱཱནཾ ནིགམོ. ཏཏྠ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སམྨུཁཱ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘སུཉྙཏཱཝིཧཱརེནཱཧཾ, ཨཱནནྡ, ཨེཏརཧི བཧུལཾ ཝིཧརཱམཱི’ཏི. ཀཙྩི མེཏཾ, བྷནྟེ, སུསྶུཏཾ སུགྒཧིཏཾ སུམནསིཀཏཾ སཱུཔདྷཱརིཏ’’ནྟི? ‘‘ཏགྒྷ ཏེ ཨེཏཾ, ཨཱནནྡ, སུསྶུཏཾ སུགྒཧིཏཾ སུམནསིཀཏཾ སཱུཔདྷཱརིཏཾ. པུབྦེཔཱཧཾ [པུབྦེཙཱཧཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)], ཨཱནནྡ, ཨེཏརཧིཔི [ཨེཏརཧི ཙ (སབྦཏྠ)] སུཉྙཏཱཝིཧཱརེན བཧུལཾ ཝིཧརཱམི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, ཨཡཾ མིགཱརམཱཏུཔཱསཱདོ སུཉྙོ ཧཏྠིགཝསྶཝལ༹ཝེན, སུཉྙོ ཛཱཏརཱུཔརཛཏེན, སུཉྙོ ཨིཏྠིཔུརིསསནྣིཔཱཏེན ཨཏྠི ཙེཝིདཾ ཨསུཉྙཏཾ ཡདིདཾ – བྷིཀྑུསངྒྷཾ པཊིཙྩ ཨེཀཏྟཾ; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨམནསིཀརིཏྭཱ གཱམསཉྙཾ, ཨམནསིཀརིཏྭཱ མནུསྶསཉྙཾ, ཨརཉྙསཉྙཾ པཊིཙྩ མནསི ཀརོཏི ཨེཀཏྟཾ. ཏསྶ ཨརཉྙསཉྙཱཡ ཙིཏྟཾ པཀྑནྡཏི པསཱིདཏི སནྟིཊྛཏི ཨདྷིམུཙྩཏི. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཡེ ཨསྶུ དརཐཱ གཱམསཉྙཾ པཊིཙྩ ཏེདྷ ན སནྟི, ཡེ ཨསྶུ དརཐཱ མནུསྶསཉྙཾ པཊིཙྩ ཏེདྷ ན སནྟི, ཨཏྠི ཙེཝཱཡཾ དརཐམཏྟཱ ཡདིདཾ – ཨརཉྙསཉྙཾ པཊིཙྩ ཨེཀཏྟ’ནྟི. སོ ‘སུཉྙམིདཾ སཉྙཱགཏཾ གཱམསཉྙཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘སུཉྙམིདཾ སཉྙཱགཏཾ མནུསྶསཉྙཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘ཨཏྠི ཙེཝིདཾ ཨསུཉྙཏཾ ཡདིདཾ – ཨརཉྙསཉྙཾ པཊིཙྩ ཨེཀཏྟ’ནྟི. ཨིཏི ཡཉྷི ཁོ ཏཏྠ ན ཧོཏི ཏེན ཏཾ སུཉྙཾ སམནུཔསྶཏི, ཡཾ པན ཏཏྠ ཨཝསིཊྛཾ ཧོཏི ཏཾ ‘སནྟམིདཾ ཨཏྠཱི’’’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཝམྤིསྶ ཨེསཱ, ཨཱནནྡ, ཡཐཱབྷུཙྩཱ ཨཝིཔལླཏྠཱ པརིསུདྡྷཱ སུཉྙཏཱཝཀྐནྟི བྷཝཏི.

༡༧༧. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨམནསིཀརིཏྭཱ མནུསྶསཉྙཾ, ཨམནསིཀརིཏྭཱ ཨརཉྙསཉྙཾ, པཐཝཱིསཉྙཾ པཊིཙྩ མནསི ཀརོཏི ཨེཀཏྟཾ. ཏསྶ པཐཝཱིསཉྙཱཡ ཙིཏྟཾ པཀྑནྡཏི པསཱིདཏི སནྟིཊྛཏི ཨདྷིམུཙྩཏི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, ཨཱསབྷཙམྨཾ སངྐུསཏེན སུཝིཧཏཾ ཝིགཏཝལིཀཾ; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཡཾ ཨིམིསྶཱ པཐཝིཡཱ ཨུཀྐཱུལཝིཀྐཱུལཾ ནདཱིཝིདུགྒཾ ཁཱཎུཀཎྚཀཊྛཱནཾ པབྦཏཝིསམཾ ཏཾ སབྦཾ [སབྦཾ (ཀ.)] ཨམནསིཀརིཏྭཱ པཐཝཱིསཉྙཾ པཊིཙྩ མནསི ཀརོཏི ཨེཀཏྟཾ. ཏསྶ པཐཝཱིསཉྙཱཡ ཙིཏྟཾ པཀྑནྡཏི པསཱིདཏི སནྟིཊྛཏི ཨདྷིམུཙྩཏི. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཡེ ཨསྶུ དརཐཱ མནུསྶསཉྙཾ པཊིཙྩ ཏེདྷ ན སནྟི, ཡེ ཨསྶུ དརཐཱ ཨརཉྙསཉྙཾ པཊིཙྩ ཏེདྷ ན སནྟི, ཨཏྠི ཙེཝཱཡཾ དརཐམཏྟཱ ཡདིདཾ – པཐཝཱིསཉྙཾ པཊིཙྩ ཨེཀཏྟ’ནྟི. སོ ‘སུཉྙམིདཾ སཉྙཱགཏཾ མནུསྶསཉྙཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘སུཉྙམིདཾ སཉྙཱགཏཾ ཨརཉྙསཉྙཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘ཨཏྠི ཙེཝིདཾ ཨསུཉྙཏཾ ཡདིདཾ – པཐཝཱིསཉྙཾ པཊིཙྩ ཨེཀཏྟ’ནྟི. ཨིཏི ཡཉྷི ཁོ ཏཏྠ ན ཧོཏི ཏེན ཏཾ སུཉྙཾ སམནུཔསྶཏི, ཡཾ པན ཏཏྠ ཨཝསིཊྛཾ ཧོཏི ཏཾ ‘སནྟམིདཾ ཨཏྠཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཝམྤིསྶ ཨེསཱ, ཨཱནནྡ, ཡཐཱབྷུཙྩཱ ཨཝིཔལླཏྠཱ པརིསུདྡྷཱ སུཉྙཏཱཝཀྐནྟི བྷཝཏི.

༡༧༨. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨམནསིཀརིཏྭཱ ཨརཉྙསཉྙཾ, ཨམནསིཀརིཏྭཱ པཐཝཱིསཉྙཾ, ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསཉྙཾ པཊིཙྩ མནསི ཀརོཏི ཨེཀཏྟཾ. ཏསྶ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསཉྙཱཡ ཙིཏྟཾ པཀྑནྡཏི པསཱིདཏི སནྟིཊྛཏི ཨདྷིམུཙྩཏི. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཡེ ཨསྶུ དརཐཱ ཨརཉྙསཉྙཾ པཊིཙྩ ཏེདྷ ན སནྟི, ཡེ ཨསྶུ དརཐཱ པཐཝཱིསཉྙཾ པཊིཙྩ ཏེདྷ ན སནྟི, ཨཏྠི ཙེཝཱཡཾ དརཐམཏྟཱ ཡདིདཾ – ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསཉྙཾ པཊིཙྩ ཨེཀཏྟ’ནྟི. སོ ‘སུཉྙམིདཾ སཉྙཱགཏཾ ཨརཉྙསཉྙཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘སུཉྙམིདཾ སཉྙཱགཏཾ པཐཝཱིསཉྙཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘ཨཏྠི ཙེཝིདཾ ཨསུཉྙཏཾ ཡདིདཾ – ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསཉྙཾ པཊིཙྩ ཨེཀཏྟ’ནྟི. ཨིཏི ཡཉྷི ཁོ ཏཏྠ ན ཧོཏི ཏེན ཏཾ སུཉྙཾ སམནུཔསྶཏི, ཡཾ པན ཏཏྠ ཨཝསིཊྛཾ ཧོཏི ཏཾ ‘སནྟམིདཾ ཨཏྠཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཝམྤིསྶ ཨེསཱ, ཨཱནནྡ, ཡཐཱབྷུཙྩཱ ཨཝིཔལླཏྠཱ པརིསུདྡྷཱ སུཉྙཏཱཝཀྐནྟི བྷཝཏི.

༡༧༩. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨམནསིཀརིཏྭཱ པཐཝཱིསཉྙཾ, ཨམནསིཀརིཏྭཱ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསཉྙཾ, ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསཉྙཾ པཊིཙྩ མནསི ཀརོཏི ཨེཀཏྟཾ. ཏསྶ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསཉྙཱཡ ཙིཏྟཾ པཀྑནྡཏི པསཱིདཏི སནྟིཊྛཏི ཨདྷིམུཙྩཏི. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཡེ ཨསྶུ དརཐཱ པཐཝཱིསཉྙཾ པཊིཙྩ ཏེདྷ ན སནྟི, ཡེ ཨསྶུ དརཐཱ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསཉྙཾ པཊིཙྩ ཏེདྷ ན སནྟི, ཨཏྠི ཙེཝཱཡཾ དརཐམཏྟཱ ཡདིདཾ – ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསཉྙཾ པཊིཙྩ ཨེཀཏྟ’ནྟི. སོ ‘སུཉྙམིདཾ སཉྙཱགཏཾ པཐཝཱིསཉྙཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘སུཉྙམིདཾ སཉྙཱགཏཾ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསཉྙཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘ཨཏྠི ཙེཝིདཾ ཨསུཉྙཏཾ ཡདིདཾ – ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསཉྙཾ པཊིཙྩ ཨེཀཏྟ’ནྟི. ཨིཏི ཡཉྷི ཁོ ཏཏྠ ན ཧོཏི ཏེན ཏཾ སུཉྙཾ སམནུཔསྶཏི, ཡཾ པན ཏཏྠ ཨཝསིཊྛཾ ཧོཏི ཏཾ ‘སནྟམིདཾ ཨཏྠཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཝམྤིསྶ ཨེསཱ, ཨཱནནྡ, ཡཐཱབྷུཙྩཱ ཨཝིཔལླཏྠཱ པརིསུདྡྷཱ སུཉྙཏཱཝཀྐནྟི བྷཝཏི.

༡༨༠. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨམནསིཀརིཏྭཱ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསཉྙཾ, ཨམནསིཀརིཏྭཱ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསཉྙཾ, ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཉྙཾ པཊིཙྩ མནསི ཀརོཏི ཨེཀཏྟཾ. ཏསྶ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཉྙཱཡ ཙིཏྟཾ པཀྑནྡཏི པསཱིདཏི སནྟིཊྛཏི ཨདྷིམུཙྩཏི. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཡེ ཨསྶུ དརཐཱ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསཉྙཾ པཊིཙྩ ཏེདྷ ན སནྟི, ཡེ ཨསྶུ དརཐཱ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསཉྙཾ པཊིཙྩ ཏེདྷ ན སནྟི, ཨཏྠི ཙེཝཱཡཾ དརཐམཏྟཱ ཡདིདཾ – ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཉྙཾ པཊིཙྩ ཨེཀཏྟ’ནྟི. སོ ‘སུཉྙམིདཾ སཉྙཱགཏཾ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསཉྙཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘སུཉྙམིདཾ སཉྙཱགཏཾ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསཉྙཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘ཨཏྠི ཙེཝིདཾ ཨསུཉྙཏཾ ཡདིདཾ – ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཉྙཾ པཊིཙྩ ཨེཀཏྟ’ནྟི. ཨིཏི ཡཉྷི ཁོ ཏཏྠ ན ཧོཏི ཏེན ཏཾ སུཉྙཾ སམནུཔསྶཏི, ཡཾ པན ཏཏྠ ཨཝསིཊྛཾ ཧོཏི ཏཾ ‘སནྟམིདཾ ཨཏྠཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཝམྤིསྶ ཨེསཱ, ཨཱནནྡ, ཡཐཱབྷུཙྩཱ ཨཝིཔལླཏྠཱ པརིསུདྡྷཱ སུཉྙཏཱཝཀྐནྟི བྷཝཏི.

༡༨༡. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ བྷིཀྑུ ཨམནསིཀརིཏྭཱ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསཉྙཾ, ཨམནསིཀརིཏྭཱ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཉྙཾ, ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནསཉྙཾ པཊིཙྩ མནསི ཀརོཏི ཨེཀཏྟཾ. ཏསྶ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནསཉྙཱཡ ཙིཏྟཾ པཀྑནྡཏི པསཱིདཏི སནྟིཊྛཏི ཨདྷིམུཙྩཏི. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཡེ ཨསྶུ དརཐཱ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསཉྙཾ པཊིཙྩ ཏེདྷ ན སནྟི, ཡེ ཨསྶུ དརཐཱ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཉྙཾ པཊིཙྩ ཏེདྷ ན སནྟི, ཨཏྠི ཙེཝཱཡཾ དརཐམཏྟཱ ཡདིདཾ – ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནསཉྙཾ པཊིཙྩ ཨེཀཏྟ’ནྟི. སོ ‘སུཉྙམིདཾ སཉྙཱགཏཾ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསཉྙཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘སུཉྙམིདཾ སཉྙཱགཏཾ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཉྙཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘ཨཏྠི ཙེཝིདཾ ཨསུཉྙཏཾ ཡདིདཾ – ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནསཉྙཾ པཊིཙྩ ཨེཀཏྟ’ནྟི. ཨིཏི ཡཉྷི ཁོ ཏཏྠ ན ཧོཏི ཏེན ཏཾ སུཉྙཾ སམནུཔསྶཏི, ཡཾ པན ཏཏྠ ཨཝསིཊྛཾ ཧོཏི ཏཾ ‘སནྟམིདཾ ཨཏྠཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཝམྤིསྶ ཨེསཱ, ཨཱནནྡ, ཡཐཱབྷུཙྩཱ ཨཝིཔལླཏྠཱ པརིསུདྡྷཱ སུཉྙཏཱཝཀྐནྟི བྷཝཏི.

༡༨༢. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨམནསིཀརིཏྭཱ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཉྙཾ, ཨམནསིཀརིཏྭཱ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནསཉྙཾ, ཨནིམིཏྟཾ ཙེཏོསམཱདྷིཾ པཊིཙྩ མནསི ཀརོཏི ཨེཀཏྟཾ. ཏསྶ ཨནིམིཏྟེ ཙེཏོསམཱདྷིམྷི ཙིཏྟཾ པཀྑནྡཏི པསཱིདཏི སནྟིཊྛཏི ཨདྷིམུཙྩཏི. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཡེ ཨསྶུ དརཐཱ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཉྙཾ པཊིཙྩ ཏེདྷ ན སནྟི, ཡེ ཨསྶུ དརཐཱ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནསཉྙཾ པཊིཙྩ ཏེདྷ ན སནྟི, ཨཏྠི ཙེཝཱཡཾ དརཐམཏྟཱ ཡདིདཾ – ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ པཊིཙྩ སལཱ༹ཡཏནིཀཾ ཛཱིཝིཏཔཙྩཡཱ’ཏི. སོ ‘སུཉྙམིདཾ སཉྙཱགཏཾ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཉྙཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘སུཉྙམིདཾ སཉྙཱགཏཾ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནསཉྙཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘ཨཏྠི ཙེཝིདཾ ཨསུཉྙཏཾ ཡདིདཾ – ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ པཊིཙྩ སལཱ༹ཡཏནིཀཾ ཛཱིཝིཏཔཙྩཡཱ’ཏི. ཨིཏི ཡཉྷི ཁོ ཏཏྠ ན ཧོཏི ཏེན ཏཾ སུཉྙཾ སམནུཔསྶཏི, ཡཾ པན ཏཏྠ ཨཝསིཊྛཾ ཧོཏི ཏཾ ‘སནྟམིདཾ ཨཏྠཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཝམྤིསྶ ཨེསཱ, ཨཱནནྡ, ཡཐཱབྷུཙྩཱ ཨཝིཔལླཏྠཱ པརིསུདྡྷཱ སུཉྙཏཱཝཀྐནྟི བྷཝཏི.

༡༨༣. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨམནསིཀརིཏྭཱ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཉྙཾ, ཨམནསིཀརིཏྭཱ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནསཉྙཾ, ཨནིམིཏྟཾ ཙེཏོསམཱདྷིཾ པཊིཙྩ མནསི ཀརོཏི ཨེཀཏྟཾ. ཏསྶ ཨནིམིཏྟེ ཙེཏོསམཱདྷིམྷི ཙིཏྟཾ པཀྑནྡཏི པསཱིདཏི སནྟིཊྛཏི ཨདྷིམུཙྩཏི. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨཡམྤི ཁོ ཨནིམིཏྟོ ཙེཏོསམཱདྷི ཨབྷིསངྑཏོ ཨབྷིསཉྩེཏཡིཏོ’. ‘ཡཾ ཁོ པན ཀིཉྩི ཨབྷིསངྑཏཾ ཨབྷིསཉྩེཏཡིཏཾ ཏདནིཙྩཾ ནིརོདྷདྷམྨ’ནྟི པཛཱནཱཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཀཱམཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཏི, བྷཝཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཏི, ཨཝིཛྫཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཏི. ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཡེ ཨསྶུ དརཐཱ ཀཱམཱསཝཾ པཊིཙྩ ཏེདྷ ན སནྟི, ཡེ ཨསྶུ དརཐཱ བྷཝཱསཝཾ པཊིཙྩ ཏེདྷ ན སནྟི, ཡེ ཨསྶུ དརཐཱ ཨཝིཛྫཱསཝཾ པཊིཙྩ ཏེདྷ ན སནྟི, ཨཏྠི ཙེཝཱཡཾ དརཐམཏྟཱ ཡདིདཾ – ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ པཊིཙྩ སལཱ༹ཡཏནིཀཾ ཛཱིཝིཏཔཙྩཡཱ’ཏི. སོ ‘སུཉྙམིདཾ སཉྙཱགཏཾ ཀཱམཱསཝེནཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘སུཉྙམིདཾ སཉྙཱགཏཾ བྷཝཱསཝེནཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘སུཉྙམིདཾ སཉྙཱགཏཾ ཨཝིཛྫཱསཝེནཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘ཨཏྠི ཙེཝིདཾ ཨསུཉྙཏཾ ཡདིདཾ – ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ པཊིཙྩ སལཱ༹ཡཏནིཀཾ ཛཱིཝིཏཔཙྩཡཱ’ཏི. ཨིཏི ཡཉྷི ཁོ ཏཏྠ ན ཧོཏི ཏེན ཏཾ སུཉྙཾ སམནུཔསྶཏི, ཡཾ པན ཏཏྠ ཨཝསིཊྛཾ ཧོཏི ཏཾ ‘སནྟམིདཾ ཨཏྠཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཝམྤིསྶ ཨེསཱ, ཨཱནནྡ, ཡཐཱབྷུཙྩཱ ཨཝིཔལླཏྠཱ པརིསུདྡྷཱ པརམཱནུཏྟརཱ སུཉྙཏཱཝཀྐནྟི བྷཝཏི.

༡༨༤. ‘‘ཡེཔི ཧི ཀེཙི, ཨཱནནྡ, ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ པརིསུདྡྷཾ པརམཱནུཏྟརཾ སུཉྙཏཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརིཾསུ, སབྦེ ཏེ ཨིམཾཡེཝ པརིསུདྡྷཾ པརམཱནུཏྟརཾ སུཉྙཏཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརིཾསུ. ཡེཔི [ཡེ (སཱི. པཱི.)] ཧི ཀེཙི, ཨཱནནྡ, ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ པརིསུདྡྷཾ པརམཱནུཏྟརཾ སུཉྙཏཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརིསྶནྟི, སབྦེ ཏེ ཨིམཾཡེཝ པརིསུདྡྷཾ པརམཱནུཏྟརཾ སུཉྙཏཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརིསྶནྟི. ཡེཔི [ཡེ (སཱི. པཱི.)] ཧི ཀེཙི, ཨཱནནྡ, ཨེཏརཧི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ པརིསུདྡྷཾ པརམཱནུཏྟརཾ སུཉྙཏཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརནྟི, སབྦེ ཏེ ཨིམཾཡེཝ པརིསུདྡྷཾ པརམཱནུཏྟརཾ སུཉྙཏཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརནྟི. ཏསྨཱཏིཧ, ཨཱནནྡ, ‘པརིསུདྡྷཾ པརམཱནུཏྟརཾ སུཉྙཏཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརིསྶཱམཱ’ཏི [ཝིཧརིསྶཱམཱིཏི (པཱི. ཀ.)] – ཨེཝཉྷི ཝོ [ཏེ (ཀ.)], ཨཱནནྡ, སིཀྑིཏབྦ’’ནྟི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

ཙཱུལ༹སུཉྙཏསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ པཋམཾ.

༢. མཧཱསུཉྙཏསུཏྟཾ

༡༨༥. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཀྐེསུ ཝིཧརཏི ཀཔིལཝཏྠུསྨིཾ ནིགྲོདྷཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཀཔིལཝཏྠུཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསི. ཀཔིལཝཏྠུསྨིཾ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ ཡེན ཀཱལ༹ཁེམཀསྶ སཀྐསྶ ཝིཧཱརོ ཏེནུཔསངྐམི དིཝཱཝིཧཱརཱཡ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཀཱལ༹ཁེམཀསྶ སཀྐསྶ ཝིཧཱརེ སམྦཧུལཱནི སེནཱསནཱནི པཉྙཏྟཱནི ཧོནྟི. ཨདྡསཱ ཁོ བྷགཝཱ ཀཱལ༹ཁེམཀསྶ སཀྐསྶ ཝིཧཱརེ སམྦཧུལཱནི སེནཱསནཱནི པཉྙཏྟཱནི. དིསྭཱན བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘‘སམྦཧུལཱནི ཁོ ཀཱལ༹ཁེམཀསྶ སཀྐསྶ ཝིཧཱརེ སེནཱསནཱནི པཉྙཏྟཱནི. སམྦཧུལཱ ནུ ཁོ ཨིདྷ བྷིཀྑཱུ ཝིཧརནྟཱི’’ཏི.

༡༨༦. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ སམྦཧུལེཧི བྷིཀྑཱུཧི སདྡྷིཾ གྷཊཱཡ སཀྐསྶ ཝིཧཱརེ ཙཱིཝརཀམྨཾ ཀརོཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེན གྷཊཱཡ སཀྐསྶ ཝིཧཱརོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ནིསཛྫ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘སམྦཧུལཱནི ཁོ, ཨཱནནྡ, ཀཱལ༹ཁེམཀསྶ སཀྐསྶ ཝིཧཱརེ སེནཱསནཱནི པཉྙཏྟཱནི. སམྦཧུལཱ ནུ ཁོ ཨེཏྠ བྷིཀྑཱུ ཝིཧརནྟཱི’’ཏི? ‘‘སམྦཧུལཱནི, བྷནྟེ, ཀཱལ༹ཁེམཀསྶ སཀྐསྶ ཝིཧཱརེ སེནཱསནཱནི པཉྙཏྟཱནི. སམྦཧུལཱ བྷིཀྑཱུ ཨེཏྠ ཝིཧརནྟི. ཙཱིཝརཀཱརསམཡོ ནོ, བྷནྟེ, ཝཏྟཏཱི’’ཏི.

‘‘ན ཁོ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ སོབྷཏི སངྒཎིཀཱརཱམོ སངྒཎིཀརཏོ སངྒཎིཀཱརཱམཏཾ ཨནུཡུཏྟོ གཎཱརཱམོ གཎརཏོ གཎསམྨུདིཏོ. སོ ཝཏཱནནྡ, བྷིཀྑུ སངྒཎིཀཱརཱམོ སངྒཎིཀརཏོ སངྒཎིཀཱརཱམཏཾ ཨནུཡུཏྟོ གཎཱརཱམོ གཎརཏོ གཎསམྨུདིཏོ ཡཾ ཏཾ ནེཀྑམྨསུཁཾ པཝིཝེཀསུཁཾ ཨུཔསམསུཁཾ སམྦོདྷིསུཁཾ [སམྦོདྷསུཁཾ (སཱི. པཱི.), སམྦོདྷསུཁཾ ཙིཏྟེཀགྒཏཱསུཁཾ (ཀ.) ཨུཔརི ཨརཎཝིབྷངྒསུཏྟེ པན སམྦོདྷིསུཁནྟྭེཝ དིསྶཏི] ཏསྶ སུཁསྶ ནིཀཱམལཱབྷཱི བྷཝིསྶཏི ཨཀིཙྪལཱབྷཱི ཨཀསིརལཱབྷཱིཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. ཡོ ཙ ཁོ སོ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨེཀོ གཎསྨཱ ཝཱུཔཀཊྛོ ཝིཧརཏི ཏསྶེཏཾ བྷིཀྑུནོ པཱཊིཀངྑཾ ཡཾ ཏཾ ནེཀྑམྨསུཁཾ པཝིཝེཀསུཁཾ ཨུཔསམསུཁཾ སམྦོདྷིསུཁཾ ཏསྶ སུཁསྶ ནིཀཱམལཱབྷཱི བྷཝིསྶཏི ཨཀིཙྪལཱབྷཱི ཨཀསིརལཱབྷཱིཏི – ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི.

‘‘སོ ཝཏཱནནྡ, བྷིཀྑུ སངྒཎིཀཱརཱམོ སངྒཎིཀརཏོ སངྒཎིཀཱརཱམཏཾ ཨནུཡུཏྟོ གཎཱརཱམོ གཎརཏོ གཎསམྨུདིཏོ སཱམཱཡིཀཾ ཝཱ ཀནྟཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརིསྶཏི ཨསཱམཱཡིཀཾ ཝཱ ཨཀུཔྤནྟི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. ཡོ ཙ ཁོ སོ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨེཀོ གཎསྨཱ ཝཱུཔཀཊྛོ ཝིཧརཏི ཏསྶེཏཾ བྷིཀྑུནོ པཱཊིཀངྑཾ སཱམཱཡིཀཾ ཝཱ ཀནྟཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརིསྶཏི ཨསཱམཱཡིཀཾ ཝཱ ཨཀུཔྤནྟི – ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི.

‘‘ནཱཧཾ, ཨཱནནྡ, ཨེཀཾ རཱུཔམྤི [ཨེཀརཱུཔམྤི (སཱི.)] སམནུཔསྶཱམི ཡཏྠ རཏྟསྶ ཡཐཱབྷིརཏསྶ རཱུཔསྶ ཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ན ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶཱུཔཱཡཱསཱ.

༡༨༧. ‘‘ཨཡཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཝིཧཱརོ ཏཐཱགཏེན ཨབྷིསམྦུདྡྷོ ཡདིདཾ – སབྦནིམིཏྟཱནཾ ཨམནསིཀཱརཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཉྙཏཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརིཏུཾ [ཝིཧརཏཾ (ཀ. སཱི.), ཝིཧརཏི (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)]. ཏཏྲ ཙེ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏཾ ཨིམིནཱ ཝིཧཱརེན ཝིཧརནྟཾ བྷཝནྟི [བྷགཝནྟཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཨུཔསངྐམིཏཱརོ བྷིཀྑཱུ བྷིཀྑུནིཡོ ཨུཔཱསཀཱ ཨུཔཱསིཀཱཡོ རཱཛཱནོ རཱཛམཧཱམཏྟཱ ཏིཏྠིཡཱ ཏིཏྠིཡསཱཝཀཱ. ཏཏྲཱནནྡ, ཏཐཱགཏོ ཝིཝེཀནིནྣེནེཝ ཙིཏྟེན ཝིཝེཀཔོཎེན ཝིཝེཀཔབྦྷཱརེན ཝཱུཔཀཊྛེན ནེཀྑམྨཱབྷིརཏེན བྱནྟཱིབྷཱུཏེན སབྦསོ ཨཱསཝཊྛཱནཱིཡེཧི དྷམྨེཧི ཨཉྙདཏྠུ ཨུཡྻོཛནིཀཔཊིསཾཡུཏྟཾཡེཝ ཀཐཾ ཀཏྟཱ ཧོཏི. ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཙེཔི ཨཱཀངྑེཡྻ – ‘ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཉྙཏཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརེཡྻ’ནྟི, ཏེནཱནནྡ, བྷིཀྑུནཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སཎྛཔེཏབྦཾ སནྣིསཱདེཏབྦཾ ཨེཀོདི ཀཱཏབྦཾ སམཱདཧཱཏབྦཾ.

༡༨༨. ‘‘ཀཐཉྩཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སཎྛཔེཏི སནྣིསཱདེཏི ཨེཀོདིཾ ཀརོཏི [ཨེཀོདིཀརོཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] སམཱདཧཏི? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི…པེ… པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི…པེ… དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ… ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ… ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སཎྛཔེཏི སནྣིསཱདེཏི ཨེཀོདིཾ ཀརོཏི སམཱདཧཏི. སོ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཉྙཏཾ མནསི ཀརོཏི. ཏསྶ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཉྙཏཾ མནསིཀརོཏོ སུཉྙཏཱཡ ཙིཏྟཾ ན པཀྑནྡཏི ནཔྤསཱིདཏི ན སནྟིཊྛཏི ན ཝིམུཙྩཏི. ཨེཝཾ སནྟམེཏཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཉྙཏཾ ཁོ མེ མནསིཀརོཏོ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཉྙཏཱཡ ཙིཏྟཾ ན པཀྑནྡཏི ནཔྤསཱིདཏི ན སནྟིཊྛཏི ན ཝིམུཙྩཏཱི’ཏི. ཨིཏིཧ ཏཏྠ སམྤཛཱནོ ཧོཏི. སོ བཧིདྡྷཱ སུཉྙཏཾ མནསི ཀརོཏི…པེ… སོ ཨཛ྄ཛྷཏྟབཧིདྡྷཱ སུཉྙཏཾ མནསི ཀརོཏི …པེ… སོ ཨཱནེཉྫཾ མནསི ཀརོཏི. ཏསྶ ཨཱནེཉྫཾ མནསིཀརོཏོ ཨཱནེཉྫཱཡ ཙིཏྟཾ ན པཀྑནྡཏི ནཔྤསཱིདཏི ན སནྟིཊྛཏི ན ཝིམུཙྩཏི. ཨེཝཾ སནྟམེཏཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨཱནེཉྫཾ ཁོ མེ མནསིཀརོཏོ ཨཱནེཉྫཱཡ ཙིཏྟཾ ན པཀྑནྡཏི ནཔྤསཱིདཏི ན སནྟིཊྛཏི ན ཝིམུཙྩཏཱི’ཏི. ཨིཏིཧ ཏཏྠ སམྤཛཱནོ ཧོཏི.

‘‘ཏེནཱནནྡ, བྷིཀྑུནཱ ཏསྨིཾཡེཝ པུརིམསྨིཾ སམཱདྷིནིམིཏྟེ ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ ཙིཏྟཾ སཎྛཔེཏབྦཾ སནྣིསཱདེཏབྦཾ ཨེཀོདི ཀཱཏབྦཾ སམཱདཧཱཏབྦཾ. སོ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཉྙཏཾ མནསི ཀརོཏི. ཏསྶ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཉྙཏཾ མནསིཀརོཏོ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཉྙཏཱཡ ཙིཏྟཾ པཀྑནྡཏི པསཱིདཏི སནྟིཊྛཏི ཝིམུཙྩཏི. ཨེཝཾ སནྟམེཏཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཉྙཏཾ ཁོ མེ མནསིཀརོཏོ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཉྙཏཱཡ ཙིཏྟཾ པཀྑནྡཏི པསཱིདཏི སནྟིཊྛཏི ཝིམུཙྩཏཱི’ཏི. ཨིཏིཧ ཏཏྠ སམྤཛཱནོ ཧོཏི. སོ བཧིདྡྷཱ སུཉྙཏཾ མནསི ཀརོཏི…པེ… སོ ཨཛ྄ཛྷཏྟབཧིདྡྷཱ སུཉྙཏཾ མནསི ཀརོཏི…པེ… སོ ཨཱནེཉྫཾ མནསི ཀརོཏི. ཏསྶ ཨཱནེཉྫཾ མནསིཀརོཏོ ཨཱནེཉྫཱཡ ཙིཏྟཾ པཀྑནྡཏི པསཱིདཏི སནྟིཊྛཏི ཝིམུཙྩཏི. ཨེཝཾ སནྟམེཏཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨཱནེཉྫཾ ཁོ མེ མནསིཀརོཏོ ཨཱནེཉྫཱཡ ཙིཏྟཾ པཀྑནྡཏི པསཱིདཏི སནྟིཊྛཏི ཝིམུཙྩཏཱི’ཏི. ཨིཏིཧ ཏཏྠ སམྤཛཱནོ ཧོཏི.

༡༨༩. ‘‘ཏསྶ ཙེ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུནོ ཨིམིནཱ ཝིཧཱརེན ཝིཧརཏོ ཙངྐམཱཡ ཙིཏྟཾ ནམཏི, སོ ཙངྐམཏི – ‘ཨེཝཾ མཾ ཙངྐམནྟཾ ནཱབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝིསྶནྟཱི’ཏི. ཨིཏིཧ ཏཏྠ སམྤཛཱནོ ཧོཏི. ཏསྶ ཙེ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུནོ ཨིམིནཱ ཝིཧཱརེན ཝིཧརཏོ ཋཱནཱཡ ཙིཏྟཾ ནམཏི, སོ ཏིཊྛཏི – ‘ཨེཝཾ མཾ ཋིཏཾ ནཱབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝིསྶནྟཱི’ཏི. ཨིཏིཧ ཏཏྠ སམྤཛཱནོ ཧོཏི. ཏསྶ ཙེ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུནོ ཨིམིནཱ ཝིཧཱརེན ཝིཧརཏོ ནིསཛྫཱཡ ཙིཏྟཾ ནམཏི, སོ ནིསཱིདཏི – ‘ཨེཝཾ མཾ ནིསིནྣཾ ནཱབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝིསྶནྟཱི’ཏི. ཨིཏིཧ ཏཏྠ སམྤཛཱནོ ཧོཏི. ཏསྶ ཙེ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུནོ ཨིམིནཱ ཝིཧཱརེན ཝིཧརཏོ སཡནཱཡ ཙིཏྟཾ ནམཏི, སོ སཡཏི – ‘ཨེཝཾ མཾ སཡནྟཾ ནཱབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝིསྶནྟཱི’ཏི. ཨིཏིཧ ཏཏྠ སམྤཛཱནོ ཧོཏི.

‘‘ཏསྶ ཙེ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུནོ ཨིམིནཱ ཝིཧཱརེན ཝིཧརཏོ ཀཐཱཡ [བྷསྶཱཡ (སཱི.), བྷཱསཱཡ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཙིཏྟཾ ནམཏི, སོ – ‘ཡཱཡཾ ཀཐཱ ཧཱིནཱ གམྨཱ པོཐུཛྫནིཀཱ ཨནརིཡཱ ཨནཏྠསཾཧིཏཱ ན ནིབྦིདཱཡ ན ཝིརཱགཱཡ ན ནིརོདྷཱཡ ན ཨུཔསམཱཡ ན ཨབྷིཉྙཱཡ ན སམྦོདྷཱཡ ན ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏི, སེཡྻཐིདཾ – རཱཛཀཐཱ ཙོརཀཐཱ མཧཱམཏྟཀཐཱ སེནཱཀཐཱ བྷཡཀཐཱ ཡུདྡྷཀཐཱ ཨནྣཀཐཱ པཱནཀཐཱ ཝཏྠཀཐཱ སཡནཀཐཱ མཱལཱཀཐཱ གནྡྷཀཐཱ ཉཱཏིཀཐཱ ཡཱནཀཐཱ གཱམཀཐཱ ནིགམཀཐཱ ནགརཀཐཱ ཛནཔདཀཐཱ ཨིཏྠིཀཐཱ སུརཱཀཐཱ ཝིསིཁཱཀཐཱ ཀུམྦྷཊྛཱནཀཐཱ པུབྦཔེཏཀཐཱ ནཱནཏྟཀཐཱ ལོཀཀྑཱཡིཀཱ སམུདྡཀྑཱཡིཀཱ ཨིཏིབྷཝཱབྷཝཀཐཱ ཨིཏི ཝཱ ཨིཏི – ཨེཝརཱུཔིཾ ཀཐཾ ན ཀཐེསྶཱམཱི’ཏི. ཨིཏིཧ ཏཏྠ སམྤཛཱནོ ཧོཏི. ཡཱ ཙ ཁོ ཨཡཾ, ཨཱནནྡ, ཀཐཱ ཨབྷིསལླེཁིཀཱ ཙེཏོཝིནཱིཝརཎསཔྤཱཡཱ [ཙེཏོཝིཙཱརཎསཔྤཱཡཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.), ཙེཏོཝིཝརཎསཔྤཱཡཱ (པཱི.)] ཨེཀནྟནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ ཨུཔསམཱཡ ཨབྷིཉྙཱཡ སམྦོདྷཱཡ ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏི, སེཡྻཐིདཾ – ཨཔྤིཙྪཀཐཱ སནྟུཊྛིཀཐཱ པཝིཝེཀཀཐཱ ཨསཾསགྒཀཐཱ ཝཱིརིཡཱརམྦྷཀཐཱ སཱིལཀཐཱ སམཱདྷིཀཐཱ པཉྙཱཀཐཱ ཝིམུཏྟིཀཐཱ ཝིམུཏྟིཉཱཎདསྶནཀཐཱ ཨིཏི – ‘ཨེཝརཱུཔིཾ ཀཐཾ ཀཐེསྶཱམཱི’ཏི. ཨིཏིཧ ཏཏྠ སམྤཛཱནོ ཧོཏི.

‘‘ཏསྶ ཙེ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུནོ ཨིམིནཱ ཝིཧཱརེན ཝིཧརཏོ ཝིཏཀྐཱཡ ཙིཏྟཾ ནམཏི, སོ – ‘ཡེ ཏེ ཝིཏཀྐཱ ཧཱིནཱ གམྨཱ པོཐུཛྫནིཀཱ ཨནརིཡཱ ཨནཏྠསཾཧིཏཱ ན ནིབྦིདཱཡ ན ཝིརཱགཱཡ ན ནིརོདྷཱཡ ན ཨུཔསམཱཡ ན ཨབྷིཉྙཱཡ ན སམྦོདྷཱཡ ན ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟནྟི, སེཡྻཐིདཾ – ཀཱམཝིཏཀྐོ བྱཱཔཱདཝིཏཀྐོ ཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐོ ཨིཏི ཨེཝརཱུཔེ ཝིཏཀྐེ [ཨེཝརཱུཔེན ཝིཏཀྐེན (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ན ཝིཏཀྐེསྶཱམཱི’ཏི. ཨིཏིཧ ཏཏྠ སམྤཛཱནོ ཧོཏི. ཡེ ཙ ཁོ ཨིམེ, ཨཱནནྡ, ཝིཏཀྐཱ ཨརིཡཱ ནིཡྻཱནིཀཱ ནིཡྻནྟི ཏཀྐརསྶ སམྨཱདུཀྑཀྑཡཱཡ, སེཡྻཐིདཾ – ནེཀྑམྨཝིཏཀྐོ ཨབྱཱཔཱདཝིཏཀྐོ ཨཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐོ ཨིཏི – ‘ཨེཝརཱུཔེ ཝིཏཀྐེ [ཨེཝརཱུཔེན ཝིཏཀྐེན (ཀ.)] ཝིཏཀྐེསྶཱམཱི’ཏི. ཨིཏིཧ ཏཏྠ སམྤཛཱནོ ཧོཏི.

༡༩༠. ‘‘པཉྩ ཁོ ཨིམེ, ཨཱནནྡ, ཀཱམགུཎཱ. ཀཏམེ པཉྩ? ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ, སོཏཝིཉྙེཡྻཱ སདྡཱ… གྷཱནཝིཉྙེཡྻཱ གནྡྷཱ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ… ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཱ ཕོཊྛབྦཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ – ཨིམེ ཁོ, ཨཱནནྡ, པཉྩ ཀཱམགུཎཱ ཡཏྠ བྷིཀྑུནཱ ཨབྷིཀྑཎཾ སཀཾ ཙིཏྟཾ པཙྩཝེཀྑིཏབྦཾ – ‘ཨཏྠི ནུ ཁོ མེ ཨིམེསུ པཉྩསུ ཀཱམགུཎེསུ ཨཉྙཏརསྨིཾ ཝཱ ཨཉྙཏརསྨིཾ ཝཱ ཨཱཡཏནེ ཨུཔྤཛྫཏི ཙེཏསོ སམུདཱཙཱརོ’ཏི? སཙེ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨཏྠི ཁོ མེ ཨིམེསུ པཉྩསུ ཀཱམགུཎེསུ ཨཉྙཏརསྨིཾ ཝཱ ཨཉྙཏརསྨིཾ ཝཱ ཨཱཡཏནེ ཨུཔྤཛྫཏི ཙེཏསོ སམུདཱཙཱརོ’ཏི, ཨེཝཾ སནྟམེཏཾ [ཨེཝཾ སནྟཾ (ཨཊྛ.)], ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཡོ ཁོ ཨིམེསུ པཉྩསུ ཀཱམགུཎེསུ ཚནྡརཱགོ སོ མེ ནཔྤཧཱིནོ’ཏི. ཨིཏིཧ ཏཏྠ སམྤཛཱནོ ཧོཏི. སཙེ པནཱནནྡ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ནཏྠི ཁོ མེ ཨིམེསུ པཉྩསུ ཀཱམགུཎེསུ ཨཉྙཏརསྨིཾ ཝཱ ཨཉྙཏརསྨིཾ ཝཱ ཨཱཡཏནེ ཨུཔྤཛྫཏི ཙེཏསོ སམུདཱཙཱརོ’ཏི, ཨེཝཾ སནྟམེཏཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཡོ ཁོ ཨིམེསུ པཉྩསུ ཀཱམགུཎེསུ ཚནྡརཱགོ སོ མེ པཧཱིནོ’ཏི. ཨིཏིཧ ཏཏྠ སམྤཛཱནོ ཧོཏི.

༡༩༡. ‘‘པཉྩ ཁོ ཨིམེ, ཨཱནནྡ, ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཡཏྠ བྷིཀྑུནཱ ཨུདཡབྦཡཱནུཔསྶིནཱ ཝིཧཱཏབྦཾ – ‘ཨིཏི རཱུཔཾ ཨིཏི རཱུཔསྶ སམུདཡོ ཨིཏི རཱུཔསྶ ཨཏྠངྒམོ, ཨིཏི ཝེདནཱ… ཨིཏི སཉྙཱ… ཨིཏི སངྑཱརཱ… ཨིཏི ཝིཉྙཱཎཾ ཨིཏི ཝིཉྙཱཎསྶ སམུདཡོ ཨིཏི ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’ཏི. ཏསྶ ཨིམེསུ པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཨུདཡབྦཡཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ ཡོ པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཨསྨིམཱནོ སོ པཧཱིཡཏི. ཨེཝཾ སནྟམེཏཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཡོ ཁོ ཨིམེསུ པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཨསྨིམཱནོ སོ མེ པཧཱིནོ’ཏི. ཨིཏིཧ ཏཏྠ སམྤཛཱནོ ཧོཏི. ཨིམེ ཁོ ཏེ, ཨཱནནྡ, དྷམྨཱ ཨེཀནྟཀུསལཱ ཀུསལཱཡཱཏིཀཱ [དྷམྨཱ ཨེཀནྟཀུསལཱཡཏིཀཱ (སབྦཏྠ) ཨཊྛཀཐཱཊཱིཀཱ ཨོལོཀེཏབྦཱ] ཨརིཡཱ ལོཀུཏྟརཱ ཨནཝཀྐནྟཱ པཱཔིམཏཱ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨཱནནྡ, ཀཾ ཨཏྠཝསཾ སམྤསྶམཱནོ ཨརཧཏི སཱཝཀོ སཏྠཱརཾ ཨནུབནྡྷིཏུཾ ཨཔི པཎུཛྫམཱནོ’’ཏི [ཨཔི པནུཛྫམཱནོཔཱིཏི (ཀ. སཱི.), ཨཔི པཡུཛྫམཱནོཏི (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)]? ‘‘བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ བྷགཝཾནེཏྟིཀཱ བྷགཝཾཔཊིསརཎཱ. སཱདྷུ ཝཏ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཾཡེཝ པཊིབྷཱཏུ ཨེཏསྶ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠོ. བྷགཝཏོ སུཏྭཱ བྷིཀྑཱུ དྷཱརེསྶནྟཱི’’ཏི.

༡༩༢. ‘‘ན ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨརཧཏི སཱཝཀོ སཏྠཱརཾ ཨནུབནྡྷིཏུཾ, ཡདིདཾ སུཏྟཾ གེཡྻཾ ཝེཡྻཱཀརཎཾ ཏསྶ ཧེཏུ [ཝེཡྻཱཀརཎསྶ ཧེཏུ (ཀ.)]. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? དཱིགྷརཏྟསྶ [དཱིགྷརཏྟཾ + ཨསྶཱཏི པདཙྪེདོ] ཧི ཏེ, ཨཱནནྡ, དྷམྨཱ སུཏཱ དྷཱཏཱ ཝཙསཱ པརིཙིཏཱ མནསཱནུཔེཀྑིཏཱ དིཊྛིཡཱ སུཔྤཊིཝིདྡྷཱ. ཡཱ ཙ ཁོ ཨཡཾ, ཨཱནནྡ, ཀཐཱ ཨབྷིསལླེཁིཀཱ ཙེཏོཝིནཱིཝརཎསཔྤཱཡཱ ཨེཀནྟནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ ཨུཔསམཱ ཨབྷིཉྙཱཡ སམྦོདྷཱཡ ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏི, སེཡྻཐིདཾ – ཨཔྤིཙྪཀཐཱ སནྟུཊྛིཀཐཱ པཝིཝེཀཀཐཱ ཨསཾསགྒཀཐཱ ཝཱིརིཡཱརམྦྷཀཐཱ སཱིལཀཐཱ སམཱདྷིཀཐཱ པཉྙཱཀཐཱ ཝིམུཏྟིཀཐཱ ཝིམུཏྟིཉཱཎདསྶནཀཐཱ – ཨེཝརཱུཔིཡཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཀཐཱཡ ཧེཏུ ཨརཧཏི སཱཝཀོ སཏྠཱརཾ ཨནུབནྡྷིཏུཾ ཨཔི པཎུཛྫམཱནོ.

‘‘ཨེཝཾ སནྟེ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨཱཙརིཡཱུཔདྡཝོ ཧོཏི, ཨེཝཾ སནྟེ ཨནྟེཝཱསཱུཔདྡཝོ ཧོཏི, ཨེཝཾ སནྟེ བྲཧྨཙཱརཱུཔདྡཝོ ཧོཏི.

༡༩༣. ‘‘ཀཐཉྩཱནནྡ, ཨཱཙརིཡཱུཔདྡཝོ ཧོཏི? ཨིདྷཱནནྡ, ཨེཀཙྩོ སཏྠཱ ཝིཝིཏྟཾ སེནཱསནཾ བྷཛཏི ཨརཉྙཾ རུཀྑམཱུལཾ པབྦཏཾ ཀནྡརཾ གིརིགུཧཾ སུསཱནཾ ཝནཔཏྠཾ ཨབྦྷོཀཱསཾ པལཱལཔུཉྫཾ. ཏསྶ ཏཐཱཝཱུཔཀཊྛསྶ ཝིཧརཏོ ཨནྭཱཝཏྟནྟི [ཨནྭཱཝཊྚནྟི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ ནེགམཱ ཙེཝ ཛཱནཔདཱ ཙ. སོ ཨནྭཱཝཏྟནྟེསུ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀེསུ ནེགམེསུ ཙེཝ ཛཱནཔདེསུ ཙ མུཙྪཾ ནིཀཱམཡཏི [མུཙྪཏི ཀཱམཡཏི (སཱི. པཱི.) ཨཊྛཀཐཱཡཾ པན ན ཏཐཱ དིསྶཏི], གེདྷཾ ཨཱཔཛྫཏི, ཨཱཝཏྟཏི བཱཧུལླཱཡ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱནནྡ, ཨུཔདྡཝོ [ཨུཔདྡུཏོ (སཱི. པཱི.)] ཨཱཙརིཡོ. ཨཱཙརིཡཱུཔདྡཝེན ཨཝདྷིཾསུ ནཾ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སཾཀིལེསིཀཱ པོནོབྦྷཝིཀཱ [པོནོབྷཝིཀཱ (སཱི. པཱི.)] སདརཱ དུཀྑཝིཔཱཀཱ ཨཱཡཏིཾ ཛཱཏིཛརཱམརཎིཡཱ. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨཱཙརིཡཱུཔདྡཝོ ཧོཏི.

༡༩༤. ‘‘ཀཐཉྩཱནནྡ, ཨནྟེཝཱསཱུཔདྡཝོ ཧོཏི? ཏསྶེཝ ཁོ པནཱནནྡ, སཏྠུ སཱཝཀོ ཏསྶ སཏྠུ ཝིཝེཀམནུབྲཱུཧཡམཱནོ ཝིཝིཏྟཾ སེནཱསནཾ བྷཛཏི ཨརཉྙཾ རུཀྑམཱུལཾ པབྦཏཾ ཀནྡརཾ གིརིགུཧཾ སུསཱནཾ ཝནཔཏྠཾ ཨབྦྷོཀཱསཾ པལཱལཔུཉྫཾ. ཏསྶ ཏཐཱཝཱུཔཀཊྛསྶ ཝིཧརཏོ ཨནྭཱཝཏྟནྟི བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ ནེགམཱ ཙེཝ ཛཱནཔདཱ ཙ. སོ ཨནྭཱཝཏྟནྟེསུ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀེསུ ནེགམེསུ ཙེཝ ཛཱནཔདེསུ ཙ མུཙྪཾ ནིཀཱམཡཏི, གེདྷཾ ཨཱཔཛྫཏི, ཨཱཝཏྟཏི བཱཧུལླཱཡ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱནནྡ, ཨུཔདྡཝོ ཨནྟེཝཱསཱི. ཨནྟེཝཱསཱུཔདྡཝེན ཨཝདྷིཾསུ ནཾ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སཾཀིལེསིཀཱ པོནོབྦྷཝིཀཱ སདརཱ དུཀྑཝིཔཱཀཱ ཨཱཡཏིཾ ཛཱཏིཛརཱམརཎིཡཱ. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨནྟེཝཱསཱུཔདྡཝོ ཧོཏི.

༡༩༥. ‘‘ཀཐཉྩཱནནྡ, བྲཧྨཙཱརཱུཔདྡཝོ ཧོཏི? ཨིདྷཱནནྡ, ཏཐཱགཏོ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫཏི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཝིཛྫཱཙརཎསམྤནྣོ སུགཏོ ལོཀཝིདཱུ ཨནུཏྟརོ པུརིསདམྨསཱརཐི སཏྠཱ དེཝམནུསྶཱནཾ བུདྡྷོ བྷགཝཱ. སོ ཝིཝིཏྟཾ སེནཱསནཾ བྷཛཏི ཨརཉྙཾ རུཀྑམཱུལཾ པབྦཏཾ ཀནྡརཾ གིརིགུཧཾ སུསཱནཾ ཝནཔཏྠཾ ཨབྦྷོཀཱསཾ པལཱལཔུཉྫཾ. ཏསྶ ཏཐཱཝཱུཔཀཊྛསྶ ཝིཧརཏོ ཨནྭཱཝཏྟནྟི བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ ནེགམཱ ཙེཝ ཛཱནཔདཱ ཙ. སོ ཨནྭཱཝཏྟནྟེསུ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀེསུ ནེགམེསུ ཙེཝ ཛཱནཔདེསུ ཙ ན མུཙྪཾ ནིཀཱམཡཏི, ན གེདྷཾ ཨཱཔཛྫཏི, ན ཨཱཝཏྟཏི བཱཧུལླཱཡ. ཏསྶེཝ ཁོ པནཱནནྡ, སཏྠུ སཱཝཀོ ཏསྶ སཏྠུ ཝིཝེཀམནུབྲཱུཧཡམཱནོ ཝིཝིཏྟཾ སེནཱསནཾ བྷཛཏི ཨརཉྙཾ རུཀྑམཱུལཾ པབྦཏཾ ཀནྡརཾ གིརིགུཧཾ སུསཱནཾ ཝནཔཏྠཾ ཨབྦྷོཀཱསཾ པལཱལཔུཉྫཾ. ཏསྶ ཏཐཱཝཱུཔཀཊྛསྶ ཝིཧརཏོ ཨནྭཱཝཏྟནྟི བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ ནེགམཱ ཙེཝ ཛཱནཔདཱ ཙ. སོ ཨནྭཱཝཏྟནྟེསུ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀེསུ ནེགམེསུ ཙེཝ ཛཱནཔདེསུ ཙ མུཙྪཾ ནིཀཱམཡཏི, གེདྷཾ ཨཱཔཛྫཏི, ཨཱཝཏྟཏི བཱཧུལླཱཡ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱནནྡ, ཨུཔདྡཝོ བྲཧྨཙཱརཱི. བྲཧྨཙཱརཱུཔདྡཝེན ཨཝདྷིཾསུ ནཾ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སཾཀིལེསིཀཱ པོནོབྦྷཝིཀཱ སདརཱ དུཀྑཝིཔཱཀཱ ཨཱཡཏིཾ ཛཱཏིཛརཱམརཎིཡཱ. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, བྲཧྨཙཱརཱུཔདྡཝོ ཧོཏི.

‘‘ཏཏྲཱནནྡ, ཡོ ཙེཝཱཡཾ ཨཱཙརིཡཱུཔདྡཝོ, ཡོ ཙ ཨནྟེཝཱསཱུཔདྡཝོ ཨཡཾ ཏེཧི བྲཧྨཙཱརཱུཔདྡཝོ དུཀྑཝིཔཱཀཏརོ ཙེཝ ཀཊུཀཝིཔཱཀཏརོ ཙ, ཨཔི ཙ ཝིནིཔཱཏཱཡ སཾཝཏྟཏི.

༡༩༦. ‘‘ཏསྨཱཏིཧ མཾ, ཨཱནནྡ, མིཏྟཝཏཱཡ སམུདཱཙརཐ, མཱ སཔཏྟཝཏཱཡ. ཏཾ ཝོ བྷཝིསྶཏི དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ.

‘‘ཀཐཉྩཱནནྡ, སཏྠཱརཾ སཱཝཀཱ སཔཏྟཝཏཱཡ སམུདཱཙརནྟི, ནོ མིཏྟཝཏཱཡ? ཨིདྷཱནནྡ, སཏྠཱ སཱཝཀཱནཾ དྷམྨཾ དེསེཏི ཨནུཀམྤཀོ ཧིཏེསཱི ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡ – ‘ཨིདཾ ཝོ ཧིཏཱཡ, ཨིདཾ ཝོ སུཁཱཡཱ’ཏི. ཏསྶ སཱཝཀཱ ན སུསྶཱུསནྟི, ན སོཏཾ ཨོདཧནྟི, ན ཨཉྙཱ ཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཔེནྟི, ཝོཀྐམྨ ཙ སཏྠུསཱསནཱ ཝཏྟནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, སཏྠཱརཾ སཱཝཀཱ སཔཏྟཝཏཱཡ སམུདཱཙརནྟི, ནོ མིཏྟཝཏཱཡ.

‘‘ཀཐཉྩཱནནྡ, སཏྠཱརཾ སཱཝཀཱ མིཏྟཝཏཱཡ སམུདཱཙརནྟི, ནོ སཔཏྟཝཏཱཡ? ཨིདྷཱནནྡ, སཏྠཱ སཱཝཀཱནཾ དྷམྨཾ དེསེཏི ཨནུཀམྤཀོ ཧིཏེསཱི ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡ – ‘ཨིདཾ ཝོ ཧིཏཱཡ, ཨིདཾ ཝོ སུཁཱཡཱ’ཏི. ཏསྶ སཱཝཀཱ སུསྶཱུསནྟི, སོཏཾ ཨོདཧནྟི, ཨཉྙཱ ཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཔེནྟི, ན ཙ ཝོཀྐམ སཏྠུསཱསནཱ ཝཏྟནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, སཏྠཱརཾ སཱཝཀཱ མིཏྟཝཏཱཡ སམུདཱཙརནྟི, ནོ སཔཏྟཝཏཱཡ.

‘‘ཏསྨཱཏིཧ མཾ, ཨཱནནྡ, མིཏྟཝཏཱཡ སམུདཱཙརཐ, མཱ སཔཏྟཝཏཱཡ. ཏཾ ཝོ བྷཝིསྶཏི དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ. ན ཝོ ཨཧཾ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱ པརཀྐམིསྶཱམི ཡཐཱ ཀུམྦྷཀཱརོ ཨཱམཀེ ཨཱམཀམཏྟེ. ནིགྒཡ྄ཧ ནིགྒཡ྄ཧཱཧཾ, ཨཱནནྡ, ཝཀྑཱམི; པཝཡ྄ཧ པཝཡ྄ཧ, ཨཱནནྡ, ཝཀྑཱམི [པཝཡ྄ཧ པཝཡ྄ཧ (སཱི. པཱི.), པགྒཡ྄ཧ པགྒཡ྄ཧ ཨཱནནྡ ཝཀྑཱམི (ཀ.)]. ཡོ སཱརོ སོ ཋསྶཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

མཧཱསུཉྙཏསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ དུཏིཡཾ.

༣. ཨཙྪརིཡཨབྦྷུཏསུཏྟཾ

༡༩༧. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ སམྦཧུལཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟཱནཾ ཨུཔཊྛཱནསཱལཱཡཾ སནྣིསིནྣཱནཾ སནྣིཔཏིཏཱནཾ ཨཡམནྟརཱཀཐཱ ཨུདཔཱདི – ‘‘ཨཙྪརིཡཾ, ཨཱཝུསོ, ཨབྦྷུཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཏཐཱགཏསྶ མཧིདྡྷིཀཏཱ མཧཱནུབྷཱཝཏཱ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཏཐཱགཏོ ཨཏཱིཏེ བུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ ཚིནྣཔཔཉྩེ ཚིནྣཝཊུམེ པརིཡཱདིནྣཝཊྚེ སབྦདུཀྑཝཱིཏིཝཏྟེ ཛཱནིསྶཏི [ཨནུསྶརིསྶཏི ཛཱནིསྶཏི (ཀ.)] – ‘ཨེཝཾཛཙྩཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ’ ཨིཏིཔི, ‘ཨེཝཾནཱམཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ’ ཨིཏིཔི, ‘ཨེཝཾགོཏྟཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ’ ཨིཏིཔི, ‘ཨེཝཾསཱིལཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ’ ཨིཏིཔི, ‘ཨེཝཾདྷམྨཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ’ ཨིཏིཔི, ‘ཨེཝཾཔཉྙཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ’ ཨིཏིཔི, ‘ཨེཝཾཝིཧཱརཱི ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ’ ཨིཏིཔི, ‘ཨེཝཾཝིམུཏྟཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ’ ཨིཏིཔཱི’’ཏི! ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཙྪརིཡཱ ཙེཝ, ཨཱཝུསོ, ཏཐཱགཏཱ ཨཙྪརིཡདྷམྨསམནྣཱགཏཱ ཙ; ཨབྦྷུཏཱ ཙེཝ, ཨཱཝུསོ, ཏཐཱགཏཱ ཨབྦྷུཏདྷམྨསམནྣཱགཏཱ ཙཱ’’ཏི. ཨཡཉྩ ཧིདཾ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨནྟརཱཀཐཱ ཝིཔྤཀཏཱ ཧོཏི.

༡༩༨. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེནུཔཊྛཱནསཱལཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ནིསཛྫ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཀཱཡ ནུཏྠ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི ཀཐཱཡ སནྣིསིནྣཱ, ཀཱ ཙ པན ཝོ ཨནྟརཱཀཐཱ ཝིཔྤཀཏཱ’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟཱནཾ ཨུཔཊྛཱནསཱལཱཡཾ སནྣིསིནྣཱནཾ སནྣིཔཏིཏཱནཾ ཨཡམནྟརཱཀཐཱ ཨུདཔཱདི – ‘ཨཙྪརིཡཾ, ཨཱཝུསོ, ཨབྦྷུཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཏཐཱགཏསྶ མཧིདྡྷིཀཏཱ མཧཱནུབྷཱཝཏཱ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཏཐཱགཏོ ཨཏཱིཏེ བུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ ཚིནྣཔཔཉྩེ ཚིནྣཝཊུམེ པརིཡཱདིནྣཝཊྚེ སབྦདུཀྑཝཱིཏིཝཏྟེ ཛཱནིསྶཏི – ཨེཝཾཛཙྩཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ ཨིཏིཔི, ཨེཝཾནཱམཱ… ཨེཝཾགོཏྟཱ… ཨེཝཾསཱིལཱ… ཨེཝཾདྷམྨཱ.. ཨེཝཾཔཉྙཱ… ཨེཝཾཝིཧཱརཱི… ཨེཝཾཝིམུཏྟཱ ཏེ བྷགཝནྟོ ཨཧེསུཾ ཨིཏིཔཱི’ཏི! ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨམྷེ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨཙྪརིཡཱ ཙེཝ, ཨཱཝུསོ, ཏཐཱགཏཱ ཨཙྪརིཡདྷམྨསམནྣཱགཏཱ ཙ, ཨབྦྷུཏཱ ཙེཝ, ཨཱཝུསོ, ཏཐཱགཏཱ ཨབྦྷུཏདྷམྨསམནྣཱགཏཱ ཙཱ’ཏི. ཨཡཾ ཁོ ནོ, བྷནྟེ, ཨནྟརཱཀཐཱ ཝིཔྤཀཏཱ; ཨཐ བྷགཝཱ ཨནུཔྤཏྟོ’’ཏི.

༡༩༩. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཏསྨཱཏིཧ ཏཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ པཊིབྷནྟུ ཏཐཱགཏསྶ ཨཙྪརིཡཱ ཨབྦྷུཏདྷམྨཱ’’ཏི [ཨབྦྷུཏཱ དྷམྨཱཏི (?)].

‘‘སམྨུཁཱ མེཏཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘སཏོ སམྤཛཱནོ, ཨཱནནྡ, བོདྷིསཏྟོ ཏུསིཏཾ ཀཱཡཾ ཨུཔཔཛྫཱི’ཏི. ཡམྤི, བྷནྟེ, སཏོ སམྤཛཱནོ བོདྷིསཏྟོ ཏུསིཏཾ ཀཱཡཾ ཨུཔཔཛྫི ཨིདཾཔཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམི.

‘‘སམྨུཁཱ མེཏཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘སཏོ སམྤཛཱནོ, ཨཱནནྡ, བོདྷིསཏྟོ ཏུསིཏེ ཀཱཡེ ཨཊྛཱསཱི’ཏི. ཡམྤི, བྷནྟེ, སཏོ སམྤཛཱནོ བོདྷིསཏྟོ ཏུསིཏེ ཀཱཡེ ཨཊྛཱསི ཨིདཾཔཱཧཾ [ཨིདཾཔཧཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)], བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམི.

༢༠༠. ‘‘སམྨུཁཱ མེཏཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘ཡཱཝཏཱཡུཀཾ, ཨཱནནྡ, བོདྷིསཏྟོ ཏུསིཏེ ཀཱཡེ ཨཊྛཱསཱི’ཏི. ཡམྤི, བྷནྟེ, ཡཱཝཏཱཡུཀཾ བོདྷིསཏྟོ ཏུསིཏེ ཀཱཡེ ཨཊྛཱསི ཨིདཾཔཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམི.

‘‘སམྨུཁཱ མེཏཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘སཏོ སམྤཛཱནོ, ཨཱནནྡ, བོདྷིསཏྟོ ཏུསིཏཱ, ཀཱཡཱ ཙཝིཏྭཱ མཱཏུཀུཙྪིཾ ཨོཀྐམཱི’ཏི. ཡམྤི, བྷནྟེ, སཏོ སམྤཛཱནོ བོདྷིསཏྟོ ཏུསིཏཱ ཀཱཡཱ ཙཝིཏྭཱ མཱཏུཀུཙྪིཾ ཨོཀྐམི ཨིདཾཔཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམི.

༢༠༡. ‘‘སམྨུཁཱ མེཏཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘ཡདཱ, ཨཱནནྡ, བོདྷིསཏྟོ ཏུསིཏཱ ཀཱཡཱ ཙཝིཏྭཱ མཱཏུཀུཙྪིཾ ཨོཀྐམཏི, ཨཐ སདེཝཀེ ལོཀེ སམཱརཀེ སབྲཧྨཀེ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ཨཔྤམཱཎོ ཨུལཱ༹རོ ཨོབྷཱསོ ལོཀེ པཱཏུབྷཝཏི ཨཏིཀྐམྨེཝ དེཝཱནཾ དེཝཱནུབྷཱཝཾ. ཡཱཔི ཏཱ ལོཀནྟརིཀཱ ཨགྷཱ ཨསཾཝུཏཱ ཨནྡྷཀཱརཱ ཨནྡྷཀཱརཏིམིསཱ, ཡཏྠཔིམེ ཙནྡིམསཱུརིཡཱ ཨེཝཾམཧིདྡྷིཀཱ ཨེཝཾམཧཱནུབྷཱཝཱ ཨཱབྷཱཡ ནཱནུབྷོནྟི ཏཏྠཔི ཨཔྤམཱཎོ ཨུལཱ༹རོ ཨོབྷཱསོ ལོཀེ པཱཏུབྷཝཏི ཨཏིཀྐམྨེཝ དེཝཱནཾ དེཝཱནུབྷཱཝཾ. ཡེཔི ཏཏྠ སཏྟཱ ཨུཔཔནྣཱ ཏེཔི ཏེནོབྷཱསེན ཨཉྙམཉྙཾ སཉྫཱནནྟི – ཨཉྙེཔི ཀིར, བྷོ, སནྟི སཏྟཱ ཨིདྷཱུཔཔནྣཱཏི. ཨཡཉྩ དསསཧསྶཱི ལོཀདྷཱཏུ སངྐམྤཏི སམྤཀམྤཏི སམྤཝེདྷཏི ཨཔྤམཱཎོ ཙ ཨུལཱ༹རོ ཨོབྷཱསོ ལོཀེ པཱཏུབྷཝཏི ཨཏིཀྐམྨེཝ དེཝཱནཾ དེཝཱནུབྷཱཝ’ནྟི. ཡམྤི, བྷནྟེ…པེ… ཨིདཾཔཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམི.

༢༠༢. ‘‘སམྨུཁཱ མེཏཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘ཡདཱ, ཨཱནནྡ, བོདྷིསཏྟོ མཱཏུཀུཙྪིཾ ཨོཀྐནྟོ ཧོཏི, ཙཏྟཱརོ དེཝཔུཏྟཱ ཙཏུདྡིསཾ ཨཱརཀྑཱཡ ཨུཔགཙྪནྟི – མཱ ནཾ བོདྷིསཏྟཾ ཝཱ བོདྷིསཏྟམཱཏརཾ ཝཱ མནུསྶོ ཝཱ ཨམནུསྶོ ཝཱ ཀོཙི ཝཱ ཝིཧེཋེསཱི’ཏི. ཡམྤི, བྷནྟེ…པེ… ཨིདཾཔཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམི.

༢༠༣. ‘‘སམྨུཁཱ མེཏཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘ཡདཱ, ཨཱནནྡ, བོདྷིསཏྟོ མཱཏུཀུཙྪིཾ ཨོཀྐནྟོ ཧོཏི, པཀཏིཡཱ སཱིལཝཏཱི བོདྷིསཏྟམཱཏཱ ཧོཏི ཝིརཏཱ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ ཝིརཏཱ ཨདིནྣཱདཱནཱ ཝིརཏཱ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ ཝིརཏཱ མུསཱཝཱདཱ ཝིརཏཱ སུརཱམེརཡམཛྫཔམཱདཊྛཱནཱ’ཏི. ཡམྤི, བྷནྟེ…པེ… ཨིདཾཔཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམི.

‘‘སམྨུཁཱ མེཏཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘ཡདཱ, ཨཱནནྡ, བོདྷིསཏྟོ མཱཏུཀུཙྪིཾ ཨོཀྐནྟོ ཧོཏི, ན བོདྷིསཏྟམཱཏུ པུརིསེསུ མཱནསཾ ཨུཔྤཛྫཏི ཀཱམགུཎཱུཔསཾཧིཏཾ, ཨནཏིཀྐམནཱིཡཱ ཙ བོདྷིསཏྟམཱཏཱ ཧོཏི ཀེནཙི པུརིསེན རཏྟཙིཏྟེནཱ’ཏི. ཡམྤི, བྷནྟེ…པེ… ཨིདཾཔཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམི.

‘‘སམྨུཁཱ མེཏཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘ཡདཱ, ཨཱནནྡ, བོདྷིསཏྟོ མཱཏུཀུཙྪིཾ ཨོཀྐནྟོ ཧོཏི, ལཱབྷིནཱི བོདྷིསཏྟམཱཏཱ ཧོཏི པཉྩནྣཾ ཀཱམགུཎཱནཾ. སཱ པཉྩཧི ཀཱམགུཎེཧི སམཔྤིཏཱ སམངྒཱིབྷཱུཏཱ པརིཙཱརེཏཱི’ཏི. ཡམྤི, བྷནྟེ…པེ… ཨིདཾཔཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམི.

༢༠༤. ‘‘སམྨུཁཱ མེཏཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘ཡདཱ, ཨཱནནྡ, བོདྷིསཏྟོ མཱཏུཀུཙྪིཾ ཨོཀྐནྟོ ཧོཏི, ན བོདྷིསཏྟམཱཏུ ཀོཙིདེཝ ཨཱབཱདྷོ ཨུཔྤཛྫཏི; སུཁིནཱི བོདྷིསཏྟམཱཏཱ ཧོཏི ཨཀིལནྟཀཱཡཱ; བོདྷིསཏྟཉྩ བོདྷིསཏྟམཱཏཱ ཏིརོཀུཙྪིགཏཾ པསྶཏི སབྦངྒཔཙྩངྒཾ ཨཧཱིནིནྡྲིཡཾ. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, མཎི ཝེལུ༹རིཡོ སུབྷོ ཛཱཏིམཱ ཨཊྛཾསོ སུཔརིཀམྨཀཏོ. ཏཏྲཱསྶ སུཏྟཾ ཨཱཝུཏཾ ནཱིལཾ ཝཱ པཱིཏཾ ཝཱ ལོཧིཏཾ ཝཱ ཨོདཱཏཾ ཝཱ པཎྜུསུཏྟཾ ཝཱ. ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ ཧཏྠེ ཀརིཏྭཱ པཙྩཝེཀྑེཡྻ – ཨཡཾ ཁོ མཎི ཝེལུ༹རིཡོ སུབྷོ ཛཱཏིམཱ ཨཊྛཾསོ སུཔརིཀམྨཀཏོ, ཏཏྲིདཾ སུཏྟཾ ཨཱཝུཏཾ ནཱིལཾ ཝཱ པཱིཏཾ ཝཱ ལོཧིཏཾ ཝཱ ཨོདཱཏཾ ཝཱ པཎྜུསུཏྟཾ ཝཱཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཡདཱ བོདྷིསཏྟོ མཱཏུཀུཙྪིཾ ཨོཀྐནྟོ ཧོཏི, ན བོདྷིསཏྟམཱཏུ ཀོཙིདེཝ ཨཱབཱདྷོ ཨུཔྤཛྫཏི; སུཁིནཱི བོདྷིསཏྟམཱཏཱ ཧོཏི ཨཀིལནྟཀཱཡཱ; བོདྷིསཏྟཉྩ བོདྷིསཏྟམཱཏཱ ཏིརོཀུཙྪིགཏཾ པསྶཏི སབྦངྒཔཙྩངྒཾ ཨཧཱིནིནྡྲིཡ’ནྟི. ཡམྤི, བྷནྟེ…པེ… ཨིདཾཔཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམི.

༢༠༥. ‘‘སམྨུཁཱ མེཏཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘སཏྟཱཧཛཱཏེ, ཨཱནནྡ, བོདྷིསཏྟེ བོདྷིསཏྟམཱཏཱ ཀཱལཾ ཀརོཏི, ཏུསིཏཾ ཀཱཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’ཏི. ཡམྤི, བྷནྟེ…པེ… ཨིདཾཔཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམི.

‘‘སམྨུཁཱ མེཏཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘ཡཐཱ ཁོ པནཱནནྡ, ཨཉྙཱ ཨིཏྠིཀཱ ནཝ ཝཱ དས ཝཱ མཱསེ གབྦྷཾ ཀུཙྪིནཱ པརིཧརིཏྭཱ ཝིཛཱཡནྟི, ན ཧེཝཾ བོདྷིསཏྟཾ བོདྷིསཏྟམཱཏཱ ཝིཛཱཡཏི. དསེཝ མཱསཱནི བོདྷིསཏྟཾ བོདྷིསཏྟམཱཏཱ ཀུཙྪིནཱ པརིཧརིཏྭཱ ཝིཛཱཡཏཱི’ཏི. ཡམྤི, བྷནྟེ…པེ… ཨིདཾཔཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམི.

‘‘སམྨུཁཱ མེཏཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘ཡཐཱ ཁོ པནཱནནྡ, ཨཉྙཱ ཨིཏྠིཀཱ ནིསིནྣཱ ཝཱ ནིཔནྣཱ ཝཱ ཝིཛཱཡནྟི, ན ཧེཝཾ བོདྷིསཏྟཾ བོདྷིསཏྟམཱཏཱ ཝིཛཱཡཏི. ཋིཏཱཝ བོདྷིསཏྟཾ བོདྷིསཏྟམཱཏཱ ཝིཛཱཡཏཱི’ཏི. ཡམྤི, བྷནྟེ…པེ… ཨིདཾཔཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམི.

‘‘སམྨུཁཱ མེཏཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘ཡདཱ, ཨཱནནྡ, བོདྷིསཏྟོ མཱཏུཀུཙྪིམྷཱ ནིཀྑམཏི, དེཝཱ ནཾ པཋམཾ པཊིགྒཎྷནྟི པཙྪཱ མནུསྶཱ’ཏི. ཡམྤི, བྷནྟེ…པེ… ཨིདཾཔཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམི.

༢༠༦. ‘‘སམྨུཁཱ མེཏཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘ཡདཱ, ཨཱནནྡ, བོདྷིསཏྟོ མཱཏུཀུཙྪིམྷཱ ནིཀྑམཏི, ཨཔྤཏྟོཝ བོདྷིསཏྟོ པཐཝིཾ ཧོཏི, ཙཏྟཱརོ ནཾ དེཝཔུཏྟཱ པཊིགྒཧེཏྭཱ མཱཏུ པུརཏོ ཋཔེནྟི – ཨཏྟམནཱ, དེཝི, ཧོཧི; མཧེསཀྑོ ཏེ པུཏྟོ ཨུཔྤནྣོ’ཏི. ཡམྤི, བྷནྟེ…པེ… ཨིདཾཔཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམི.

‘‘སམྨུཁཱ མེཏཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘ཡདཱ, ཨཱནནྡ, བོདྷིསཏྟོ མཱཏུཀུཙྪིམྷཱ ནིཀྑམཏི, ཝིསདོཝ ནིཀྑམཏི ཨམཀྑིཏོ ཨུདེན [ཨུདྡེན (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨམཀྑིཏོ སེམྷེན ཨམཀྑིཏོ རུཧིརེན ཨམཀྑིཏོ ཀེནཙི ཨསུཙིནཱ སུདྡྷོ ཝིསདོ [ཝིསུདྡྷོ (སྱཱ.)]. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, མཎིརཏནཾ ཀཱསིཀེ ཝཏྠེ ནིཀྑིཏྟཾ ནེཝ མཎིརཏནཾ ཀཱསིཀཾ ཝཏྠཾ མཀྑེཏི ནཱཔི ཀཱསིཀཾ ཝཏྠཾ མཎིརཏནཾ མཀྑེཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨུབྷིནྣཾ སུདྡྷཏྟཱ. ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཡདཱ བོདྷིསཏྟོ མཱཏུཀུཙྪིམྷཱ ནིཀྑམཏི, ཝིསདོཝ ནིཀྑམཏི ཨམཀྑིཏོ ཨུདེན ཨམཀྑིཏོ སེམྷེན ཨམཀྑིཏོ རུཧིརེན ཨམཀྑིཏོ ཀེནཙི ཨསུཙིནཱ སུདྡྷོ ཝིསདོ’ཏི. ཡམྤི, བྷནྟེ…པེ… ཨིདཾཔཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམི.

‘‘སམྨུཁཱ མེཏཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘ཡདཱ, ཨཱནནྡ, བོདྷིསཏྟོ མཱཏུཀུཙྪིམྷཱ ནིཀྑམཏི, དྭེ ཨུདཀསྶ དྷཱརཱ ཨནྟལིཀྑཱ པཱཏུབྷཝནྟི – ཨེཀཱ སཱིཏསྶ, ཨེཀཱ ཨུཎྷསྶ; ཡེན བོདྷིསཏྟསྶ ཨུདཀཀིཙྩཾ ཀརོནྟི མཱཏུ ཙཱ’ཏི. ཡམྤི, བྷནྟེ…པེ… ཨིདཾཔཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམི.

༢༠༧. ‘‘སམྨུཁཱ མེཏཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘སམྤཏིཛཱཏོ, ཨཱནནྡ, བོདྷིསཏྟོ སམེཧི པཱདེཧི པཐཝིཡཾ པཏིཊྛཧིཏྭཱ ཨུཏྟརཱབྷིམུཁོ སཏྟཔདཝཱིཏིཧཱརེན གཙྪཏི, སེཏམྷི ཚཏྟེ ཨནུདྷཱརིཡམཱནེ, སབྦཱ ཙ དིསཱ ཝིལོཀེཏི, ཨཱསབྷིཉྩ ཝཱཙཾ བྷཱསཏི – ཨགྒོཧམསྨི ལོཀསྶ, ཛེཊྛོཧམསྨི ལོཀསྶ, སེཊྛོཧམསྨི ལོཀསྶ. ཨཡམནྟིམཱ ཛཱཏི, ནཏྠི དཱནི པུནབྦྷཝོ’ཏི. ཡམྤི, བྷནྟེ…པེ… ཨིདཾཔཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམི.

‘‘སམྨུཁཱ མེཏཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘ཡདཱ, ཨཱནནྡ, བོདྷིསཏྟོ མཱཏུཀུཙྪིམྷཱ ནིཀྑམཏི, ཨཐ སདེཝཀེ ལོཀེ སམཱརཀེ སབྲཧྨཀེ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ཨཔྤམཱཎོ ཨུལཱ༹རོ ཨོབྷཱསོ ལོཀེ པཱཏུབྷཝཏི ཨཏིཀྐམྨེཝ དེཝཱནཾ དེཝཱནུབྷཱཝཾ. ཡཱཔི ཏཱ ལོཀནྟརིཀཱ ཨགྷཱ ཨསཾཝུཏཱ ཨནྡྷཀཱརཱ ཨནྡྷཀཱརཏིམིསཱ ཡཏྠཔིམེ ཙནྡིམསཱུརིཡཱ ཨེཝཾམཧིདྡྷིཀཱ ཨེཝཾམཧཱནུབྷཱཝཱ ཨཱབྷཱཡ ནཱནུབྷོནྟི ཏཏྠཔི ཨཔྤམཱཎོ ཨུལཱ༹རོ ཨོབྷཱསོ ལོཀེ པཱཏུབྷཝཏི ཨཏིཀྐམྨེཝ དེཝཱནཾ དེཝཱནུབྷཱཝཾ. ཡེཔི ཏཏྠ སཏྟཱ ཨུཔཔནྣཱ ཏེཔི ཏེནོབྷཱསེན ཨཉྙམཉྙཾ སཉྫཱནནྟི – ཨཉྙེཔི ཀིར, བྷོ, སནྟི སཏྟཱ ཨིདྷཱུཔཔནྣཱཏི. ཨཡཉྩ དསསཧསྶཱི ལོཀདྷཱཏུ སངྐམྤཏི སམྤཀམྤཏི སམྤཝེདྷཏི, ཨཔྤམཱཎོ ཙ ཨུལཱ༹རོ ཨོབྷཱསོ ལོཀེ པཱཏུབྷཝཏི ཨཏིཀྐམྨེཝ དེཝཱནཾ དེཝཱནུབྷཱཝ’ནྟི. ཡམྤི, བྷནྟེ…པེ… ཨིདཾཔཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམཱི’’ཏི.

༢༠༨. ‘‘ཏསྨཱཏིཧ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཨིདམྤི ཏཐཱགཏསྶ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེཧི. ཨིདྷཱནནྡ, ཏཐཱགཏསྶ ཝིདིཏཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, ཝིདིཏཱ ཨུཔཊྛཧནྟི, ཝིདིཏཱ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི; ཝིདིཏཱ སཉྙཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, ཝིདིཏཱ ཨུཔཊྛཧནྟི, ཝིདིཏཱ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི; ཝིདིཏཱ ཝིཏཀྐཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, ཝིདིཏཱ ཨུཔཊྛཧནྟི, ཝིདིཏཱ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི. ཨིདམྤི ཁོ, ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏསྶ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེཧཱི’’ཏི. ‘‘ཡམྤི, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཝིདིཏཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, ཝིདིཏཱ ཨུཔཊྛཧནྟི, ཝིདིཏཱ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི; ཝིདིཏཱ སཉྙཱ… ཝིདིཏཱ ཝིཏཀྐཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, ཝིདིཏཱ ཨུཔཊྛཧནྟི, ཝིདིཏཱ ཨབྦྷཏྠཾ གཙྪནྟི. ཨིདཾཔཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ. སམནུཉྙོ སཏྠཱ ཨཧོསི; ཨཏྟམནཱ ཙ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

ཨཙྪརིཡཨབྦྷུཏསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཏཏིཡཾ.

༤. བཱཀུལསུཏྟཾ

༢༠༩. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ བཱཀུལོ [བཀྐུལོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཨཐ ཁོ ཨཙེལཀསྶཔོ ཨཱཡསྨཏོ བཱཀུལསྶ པུརཱཎགིཧིསཧཱཡོ ཡེནཱཡསྨཱ བཱཀུལོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ བཱཀུལེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཙེལཀསྶཔོ ཨཱཡསྨནྟཾ བཱཀུལཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཀཱིཝཙིརཾ པབྦཛིཏོསི, ཨཱཝུསོ བཱཀུལཱ’’ཏི? ‘‘ཨསཱིཏི མེ, ཨཱཝུསོ, ཝསྶཱནི པབྦཛིཏསྶཱ’’ཏི. ‘‘ཨིམེཧི པན ཏེ, ཨཱཝུསོ བཱཀུལ, ཨསཱིཏིཡཱ ཝསྶེཧི ཀཏིཀྑཏྟུཾ མེཐུནོ དྷམྨོ པཊིསེཝིཏོ’’ཏི? ‘‘ན ཁོ མཾ, ཨཱཝུསོ ཀསྶཔ, ཨེཝཾ པུཙྪིཏབྦཾ – ‘ཨིམེཧི པན ཏེ, ཨཱཝུསོ བཱཀུལ, ཨསཱིཏིཡཱ ཝསྶེཧི ཀཏིཀྑཏྟུཾ མེཐུནོ དྷམྨོ པཊིསེཝིཏོ’ཏི. ཨེཝཉྩ ཁོ མཾ, ཨཱཝུསོ ཀསྶཔ, པུཙྪིཏབྦཾ – ‘ཨིམེཧི པན ཏེ, ཨཱཝུསོ བཱཀུལ, ཨསཱིཏིཡཱ ཝསྶེཧི ཀཏིཀྑཏྟུཾ ཀཱམསཉྙཱ ཨུཔྤནྣཔུབྦཱ’’’ཏི? ( ) [(ཨིམེཧི པན ཏེ ཨཱཝུསོ བཀྐུལ ཨསཱིཏིཡོ ཝསྶེཧི ཀཏིཀྑཏྟུཾ ཀཱམསཉྙཱ ཨུཔྤནྣཔུབྦཱཏི.) (སཱི. པཱི.)]

༢༡༠. ‘‘ཨསཱིཏི མེ, ཨཱཝུསོ, ཝསྶཱནི པབྦཛིཏསྶ ནཱབྷིཛཱནཱམི ཀཱམསཉྙཾ ཨུཔྤནྣཔུབྦཾ. ཡཾཔཱཡསྨཱ བཱཀུལོ ཨསཱིཏིཡཱ ཝསྶེཧི ནཱབྷིཛཱནཱཏི ཀཱམསཉྙཾ ཨུཔྤནྣཔུབྦཾ ཨིདམྤི མཡཾ ཨཱཡསྨཏོ བཱཀུལསྶ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམ.

‘‘ཨསཱིཏི མེ, ཨཱཝུསོ, ཝསྶཱནི པབྦཛིཏསྶ ནཱབྷིཛཱནཱམི བྱཱཔཱདསཉྙཾ…པེ… ཝིཧིཾསཱསཉྙཾ ཨུཔྤནྣཔུབྦཾ. ཡཾཔཱཡསྨཱ བཱཀུལོ ཨསཱིཏིཡཱ ཝསྶེཧི ནཱབྷིཛཱནཱཏི ཝིཧིཾསཱསཉྙཾ ཨུཔྤནྣཔུབྦཾ, ཨིདམྤི མཡཾ ཨཱཡསྨཏོ བཱཀུལསྶ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམ.

‘‘ཨསཱིཏི མེ, ཨཱཝུསོ, ཝསྶཱནི པབྦཛིཏསྶ ནཱབྷིཛཱནཱམི ཀཱམཝིཏཀྐཾ ཨུཔྤནྣཔུབྦཾ. ཡཾཔཱཡསྨཱ བཱཀུལོ ཨསཱིཏིཡཱ ཝསྶེཧི ནཱབྷིཛཱནཱཏི ཀཱམཝིཏཀྐཾ ཨུཔྤནྣཔུབྦཾ, ཨིདམྤི མཡཾ ཨཱཡསྨཏོ བཱཀུལསྶ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམ.

‘‘ཨསཱིཏི མེ, ཨཱཝུསོ, ཝསྶཱནི པབྦཛིཏསྶ ནཱབྷིཛཱནཱམི བྱཱཔཱདཝིཏཀྐཾ…པེ… ཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐཾ ཨུཔྤནྣཔུབྦཾ. ཡཾཔཱཡསྨཱ བཱཀུལོ ཨསཱིཏིཡཱ ཝསྶེཧི ནཱབྷིཛཱནཱཏི ཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐཾ ཨུཔྤནྣཔུབྦཾ, ཨིདམྤི མཡཾ ཨཱཡསྨཏོ བཱཀུལསྶ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམ.

༢༡༡. ‘‘ཨསཱིཏི མེ, ཨཱཝུསོ, ཝསྶཱནི པབྦཛིཏསྶ ནཱབྷིཛཱནཱམི གཧཔཏིཙཱིཝརཾ སཱདིཏཱ. ཡཾཔཱཡསྨཱ བཱཀུལོ ཨསཱིཏིཡཱ ཝསྶེཧི ནཱབྷིཛཱནཱཏི གཧཔཏིཙཱིཝརཾ སཱདིཏཱ, ཨིདམྤི མཡཾ ཨཱཡསྨཏོ བཱཀུལསྶ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམ.

‘‘ཨསཱིཏི མེ, ཨཱཝུསོ, ཝསྶཱནི པབྦཛིཏསྶ ནཱབྷིཛཱནཱམི སཏྠེན ཙཱིཝརཾ ཚིནྡིཏཱ. ཡཾཔཱཡསྨཱ བཱཀུལོ ཨསཱིཏིཡཱ ཝསྶེཧི ནཱབྷིཛཱནཱཏི སཏྠེན ཙཱིཝརཾ ཚིནྡིཏཱ…པེ… དྷཱརེམ.

‘‘ཨསཱིཏི མེ, ཨཱཝུསོ, ཝསྶཱནི པབྦཛིཏསྶ ནཱབྷིཛཱནཱམི སཱུཙིཡཱ ཙཱིཝརཾ སིབྦིཏཱ…པེ… ནཱབྷིཛཱནཱམི རཛནེན ཙཱིཝརཾ རཛིཏཱ… ནཱབྷིཛཱནཱམི ཀཐིནེ [ཀཋིནེ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཙཱིཝརཾ སིབྦིཏཱ… ནཱབྷིཛཱནཱམི སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ ཙཱིཝརཀམྨེ ཝིཙཱརིཏཱ [སབྲཧྨཙཱརཱི ཙཱིཝརཀམྨེ བྱཱཔཱརིཏཱ (སཱི. པཱི.)] … ནཱབྷིཛཱནཱམི ནིམནྟནཾ སཱདིཏཱ… ནཱབྷིཛཱནཱམི ཨེཝརཱུཔཾ ཙིཏྟཾ ཨུཔྤནྣཔུབྦཾ – ‘ཨཧོ ཝཏ མཾ ཀོཙི ནིམནྟེཡྻཱ’ཏི… ནཱབྷིཛཱནཱམི ཨནྟརགྷརེ ནིསཱིདིཏཱ… ནཱབྷིཛཱནཱམི ཨནྟརགྷརེ བྷུཉྫིཏཱ… ནཱབྷིཛཱནཱམི མཱཏུགཱམསྶ ཨནུབྱཉྫནསོ ནིམིཏྟཾ གཧེཏཱ… ནཱབྷིཛཱནཱམི མཱཏུགཱམསྶ དྷམྨཾ དེསིཏཱ ཨནྟམསོ ཙཏུཔྤདམྤི གཱཐཾ… ནཱབྷིཛཱནཱམི བྷིཀྑུནུཔསྶཡཾ ཨུཔསངྐམིཏཱ… ནཱབྷིཛཱནཱམི བྷིཀྑུནིཡཱ དྷམྨཾ དེསིཏཱ… ནཱབྷིཛཱནཱམི སིཀྑམཱནཱཡ དྷམྨཾ དེསིཏཱ… ནཱབྷིཛཱནཱམི སཱམཎེརིཡཱ དྷམྨཾ དེསིཏཱ… ནཱབྷིཛཱནཱམི པབྦཱཛེཏཱ… ནཱབྷིཛཱནཱམི ཨུཔསམྤཱདེཏཱ… ནཱབྷིཛཱནཱམི ནིསྶཡཾ དཱཏཱ… ནཱབྷིཛཱནཱམི སཱམཎེརཾ ཨུཔཊྛཱཔེཏཱ… ནཱབྷིཛཱནཱམི ཛནྟཱགྷརེ ནྷཱཡིཏཱ… ནཱབྷིཛཱནཱམི ཙུཎྞེན ནྷཱཡིཏཱ… ནཱབྷིཛཱནཱམི སབྲཧྨཙཱརཱིགཏྟཔརིཀམྨེ ཝིཙཱརིཏཱ [བྱཱཔཱརིཏཱ (སཱི. པཱི.)] … ནཱབྷིཛཱནཱམི ཨཱབཱདྷཾ ཨུཔྤནྣཔུབྦཾ, ཨནྟམསོ གདྡཱུཧནམཏྟམྤི… ནཱབྷིཛཱནཱམི བྷེསཛྫཾ ཨུཔཧརིཏཱ, ཨནྟམསོ ཧརིཏཀིཁཎྜམྤི… ནཱབྷིཛཱནཱམི ཨཔསྶེནཀཾ ཨཔསྶཡིཏཱ… ནཱབྷིཛཱནཱམི སེཡྻཾ ཀཔྤེཏཱ. ཡཾཔཱཡསྨཱ…པེ… དྷཱརེམ.

‘‘ཨསཱིཏི མེ, ཨཱཝུསོ, ཝསྶཱནི པབྦཛིཏསྶ ནཱབྷིཛཱནཱམི གཱམནྟསེནཱསནེ ཝསྶཾ ཨུཔགནྟཱ. ཡཾཔཱཡསྨཱ བཱཀུལོ ཨསཱིཏིཡཱ ཝསྶེཧི ནཱབྷིཛཱནཱཏི གཱམནྟསེནཱསནེ ཝསྶཾ ཨུཔགནྟཱ, ཨིདམྤི མཡཾ ཨཱཡསྨཏོ བཱཀུལསྶ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམ.

‘‘སཏྟཱཧམེཝ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, སརཎོ རཊྛཔིཎྜཾ བྷུཉྫིཾ; ཨཐ ཨཊྛམིཡཾ ཨཉྙཱ ཨུདཔཱདི. ཡཾཔཱཡསྨཱ བཱཀུལོ སཏྟཱཧམེཝ སརཎོ རཊྛཔིཎྜཾ བྷུཉྫི; ཨཐ ཨཊྛམིཡཾ ཨཉྙཱ ཨུདཔཱདི ཨིདམྤི མཡཾ ཨཱཡསྨཏོ བཱཀུལསྶ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམ.

༢༡༢. ‘‘ལབྷེཡྻཱཧཾ, ཨཱཝུསོ བཱཀུལ, ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ པབྦཛྫཾ, ལབྷེཡྻཾ ཨུཔསམྤད’’ནྟི. ཨལཏྠ ཁོ ཨཙེལཀསྶཔོ ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ པབྦཛྫཾ, ཨལཏྠ ཨུཔསམྤདཾ. ཨཙིརཱུཔསམྤནྣོ པནཱཡསྨཱ ཀསྶཔོ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརནྟོ ནཙིརསྶེཝ – ཡསྶཏྠཱཡ ཀུལཔུཏྟཱ སམྨདེཝ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛནྟི ཏདནུཏྟརཾ – བྲཧྨཙརིཡཔརིཡོསཱནཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི ཨབྦྷཉྙཱསི. ཨཉྙཏརོ ཁོ པནཱཡསྨཱ ཀསྶཔོ ཨརཧཏཾ ཨཧོསི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ བཱཀུལོ ཨཔརེན སམཡེན ཨཝཱཔུརཎཾ [ཨཔཱཔུརཎཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨཱདཱཡ ཝིཧཱརེན ཝིཧཱརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧ – ‘‘ཨབྷིཀྐམཐཱཡསྨནྟོ, ཨབྷིཀྐམཐཱཡསྨནྟོ. ཨཛྫ མེ པརིནིབྦཱནཾ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. ‘‘ཡཾཔཱཡསྨཱ བཱཀུལོ ཨཝཱཔུརཎཾ ཨཱདཱཡ ཝིཧཱརེན ཝིཧཱརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨབྷིཀྐམཐཱཡསྨནྟོ, ཨབྷིཀྐམཐཱཡསྨནྟོ; ཨཛྫ མེ པརིནིབྦཱནཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི, ཨིདམྤི མཡཾ ཨཱཡསྨཏོ བཱཀུལསྶ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམ’’.

ཨཱཡསྨཱ བཱཀུལོ མཛ྄ཛྷེ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ནིསིནྣཀོཝ པརིནིབྦཱཡི. ‘‘ཡཾཔཱཡསྨཱ བཱཀུལོ མཛ྄ཛྷེ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ནིསིནྣཀོཝ པརིནིབྦཱཡི, ཨིདམྤི མཡཾ ཨཱཡསྨཏོ བཱཀུལསྶ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ དྷཱརེམཱ’’ཏི.

བཱཀུལསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཙཏུཏྠཾ.

༥. དནྟབྷཱུམིསུཏྟཾ

༢༡༣. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཙིརཝཏོ སམཎུདྡེསོ ཨརཉྙཀུཊིཀཱཡཾ ཝིཧརཏི. ཨཐ ཁོ ཛཡསེནོ རཱཛཀུམཱརོ ཛངྒྷཱཝིཧཱརཾ ཨནུཙངྐམམཱནོ ཨནུཝིཙརམཱནོ ཡེན ཨཙིརཝཏོ སམཎུདྡེསོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཙིརཝཏེན སམཎུདྡེསེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཛཡསེནོ རཱཛཀུམཱརོ ཨཙིརཝཏཾ སམཎུདྡེསཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘སུཏཾ མེཏཾ, བྷོ ཨགྒིཝེསྶན – ‘ཨིདྷ བྷིཀྑུ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརནྟོ ཕུསེཡྻ ཙིཏྟསྶ ཨེཀགྒཏ’ནྟི. ‘ཨེཝམེཏཾ, རཱཛཀུམཱར, ཨེཝམེཏཾ, རཱཛཀུམཱར. ཨིདྷ བྷིཀྑུ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརནྟོ ཕུསེཡྻ ཙིཏྟསྶ ཨེཀགྒཏ’ནྟི. ‘སཱདྷུ མེ བྷཝཾ ཨགྒིཝེསྶནོ ཡཐཱསུཏཾ ཡཐཱཔརིཡཏྟཾ དྷམྨཾ དེསེཏཱུ’ཏི. ‘ན ཁོ ཏེ ཨཧཾ, རཱཛཀུམཱར, སཀྐོམི ཡཐཱསུཏཾ ཡཐཱཔརིཡཏྟཾ དྷམྨཾ དེསེཏུཾ. ཨཧཉྩ ཧི ཏེ, རཱཛཀུམཱར, ཡཐཱསུཏཾ ཡཐཱཔརིཡཏྟཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻཾ, ཏྭཉྩ མེ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ན ཨཱཛཱནེཡྻཱསི; སོ མམསྶ ཀིལམཐོ, སཱ མམསྶ ཝིཧེསཱ’ཏི. ‘དེསེཏུ མེ བྷཝཾ ཨགྒིཝེསྶནོ ཡཐཱསུཏཾ ཡཐཱཔརིཡཏྟཾ དྷམྨཾ. ཨཔྤེཝནཱམཱཧཾ བྷོཏོ ཨགྒིཝེསྶནསྶ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནེཡྻ’ནྟི. ‘དེསེཡྻཾ ཁོ ཏེ ཨཧཾ, རཱཛཀུམཱར, ཡཐཱསུཏཾ ཡཐཱཔརིཡཏྟཾ དྷམྨཾ. སཙེ མེ ཏྭཾ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནེཡྻཱསི, ཨིཙྩེཏཾ ཀུསལཾ; ནོ ཙེ མེ ཏྭཾ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནེཡྻཱསི, ཡཐཱསཀེ ཏིཊྛེཡྻཱསི, ན མཾ ཏཏྠ ཨུཏྟརིཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱསཱི’ཏི. ‘དེསེཏུ མེ བྷཝཾ ཨགྒིཝེསྶནོ ཡཐཱསུཏཾ ཡཐཱཔརིཡཏྟཾ དྷམྨཾ. སཙེ ཨཧཾ བྷོཏོ ཨགྒིཝེསྶནསྶ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནིསྶཱམི [ཨཱཛཱནེཡྻཱམི (ཀ.)], ཨིཙྩེཏཾ ཀུསལཾ; ནོ ཙེ ཨཧཾ བྷོཏོ ཨགྒིཝེསྶནསྶ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནིསྶཱམི, ཡཐཱསཀེ ཏིཊྛིསྶཱམི [ཏིཊྛེཡྻཱམི (ཀ.)], ནཱཧཾ ཏཏྠ བྷཝནྟཾ ཨགྒིཝེསྶནཾ ཨུཏྟརིཾ པཊིཔུཙྪིསྶཱམཱི’’’ཏི.

༢༡༤. ཨཐ ཁོ ཨཙིརཝཏོ སམཎུདྡེསོ ཛཡསེནསྶ རཱཛཀུམཱརསྶ ཡཐཱསུཏཾ ཡཐཱཔརིཡཏྟཾ དྷམྨཾ དེསེསི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཛཡསེནོ རཱཛཀུམཱརོ ཨཙིརཝཏཾ སམཎུདྡེསཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཊྛཱནམེཏཾ, བྷོ ཨགྒིཝེསྶན, ཨནཝཀཱསོ ཡཾ བྷིཀྑུ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརནྟོ ཕུསེཡྻ ཙིཏྟསྶ ཨེཀགྒཏ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ ཛཡསེནོ རཱཛཀུམཱརོ ཨཙིརཝཏསྶ སམཎུདྡེསསྶ ཨཊྛཱནཏཉྩ ཨནཝཀཱསཏཉྩ པཝེདེཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐཱམི.

ཨཐ ཁོ ཨཙིརཝཏོ སམཎུདྡེསོ ཨཙིརཔཀྐནྟེ ཛཡསེནེ རཱཛཀུམཱརེ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཙིརཝཏོ སམཎུདྡེསོ ཡཱཝཏཀོ ཨཧོསི ཛཡསེནེན རཱཛཀུམཱརེན སདྡྷིཾ ཀཐཱསལླཱཔོ ཏཾ སབྦཾ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷགཝཱ ཨཙིརཝཏཾ སམཎུདྡེསཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཏཾ ཀུཏེཏྠ, ཨགྒིཝེསྶན, ལབྦྷཱ. ཡཾ ཏཾ ནེཀྑམྨེན ཉཱཏབྦཾ ནེཀྑམྨེན དཊྛབྦཾ ནེཀྑམྨེན པཏྟབྦཾ ནེཀྑམྨེན སཙྪིཀཱཏབྦཾ ཏཾ ཝཏ ཛཡསེནོ རཱཛཀུམཱརོ ཀཱམམཛ྄ཛྷེ ཝསནྟོ ཀཱམེ པརིབྷུཉྫནྟོ ཀཱམཝིཏཀྐེཧི ཁཛྫམཱནོ ཀཱམཔརིལཱ༹ཧེན པརིཌཡ྄ཧམཱནོ ཀཱམཔརིཡེསནཱཡ ཨུསྶུཀོ [ཨུསྶུཀྐོ (སབྦཏྠ)] ཉསྶཏི ཝཱ དཀྑཏི ཝཱ སཙྪི ཝཱ ཀརིསྶཏཱི’’ཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི.

༢༡༥. ‘‘སེཡྻཐཱཔིསྶུ, ཨགྒིཝེསྶན, དྭེ ཧཏྠིདམྨཱ ཝཱ ཨསྶདམྨཱ ཝཱ གོདམྨཱ ཝཱ སུདནྟཱ སུཝིནཱིཏཱ, དྭེ ཧཏྠིདམྨཱ ཝཱ ཨསྶདམྨཱ ཝཱ གོདམྨཱ ཝཱ ཨདནྟཱ ཨཝིནཱིཏཱ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨགྒིཝེསྶན, ཡེ ཏེ དྭེ ཧཏྠིདམྨཱ ཝཱ ཨསྶདམྨཱ ཝཱ གོདམྨཱ ཝཱ སུདནྟཱ སུཝིནཱིཏཱ, ཨཔི ནུ ཏེ དནྟཱཝ དནྟཀཱརཎཾ གཙྪེཡྻུཾ, དནྟཱཝ དནྟབྷཱུམིཾ སམྤཱཔུཎེཡྻུ’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡེ པན ཏེ དྭེ ཧཏྠིདམྨཱ ཝཱ ཨསྶདམྨཱ ཝཱ གོདམྨཱ ཝཱ ཨདནྟཱ ཨཝིནཱིཏཱ, ཨཔི ནུ ཏེ ཨདནྟཱཝ དནྟཀཱརཎཾ གཙྪེཡྻུཾ, ཨདནྟཱཝ དནྟབྷཱུམིཾ སམྤཱཔུཎེཡྻུཾ, སེཡྻཐཱཔི ཏེ དྭེ ཧཏྠིདམྨཱ ཝཱ ཨསྶདམྨཱ ཝཱ གོདམྨཱ ཝཱ སུདནྟཱ སུཝིནཱིཏཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ཡཾ ཏཾ ནེཀྑམྨེན ཉཱཏབྦཾ ནེཀྑམྨེན དཊྛབྦཾ ནེཀྑམྨེན པཏྟབྦཾ ནེཀྑམྨེན སཙྪིཀཱཏབྦཾ ཏཾ ཝཏ ཛཡསེནོ རཱཛཀུམཱརོ ཀཱམམཛ྄ཛྷེ ཝསནྟོ ཀཱམེ པརིབྷུཉྫནྟོ ཀཱམཝིཏཀྐེཧི ཁཛྫམཱནོ ཀཱམཔརིལཱ༹ཧེན པརིཌཡ྄ཧམཱནོ ཀཱམཔརིཡེསནཱཡ ཨུསྶུཀོ ཉསྶཏི ཝཱ དཀྑཏི ཝཱ སཙྪི ཝཱ ཀརིསྶཏཱི’’ཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི.

༢༡༦. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨགྒིཝེསྶན, གཱམསྶ ཝཱ ནིགམསྶ ཝཱ ཨཝིདཱུརེ མཧཱཔབྦཏོ. ཏམེནཾ དྭེ སཧཱཡཀཱ ཏམྷཱ གཱམཱ ཝཱ ནིགམཱ ཝཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཧཏྠཝིལངྒྷཀེན ཡེན སོ པབྦཏོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻུཾ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀོ སཧཱཡཀོ ཧེཊྛཱ པབྦཏཔཱདེ ཏིཊྛེཡྻ, ཨེཀོ སཧཱཡཀོ ཨུཔརིཔབྦཏཾ ཨཱརོཧེཡྻ. ཏམེནཾ ཧེཊྛཱ པབྦཏཔཱདེ ཋིཏོ སཧཱཡཀོ ཨུཔརིཔབྦཏེ ཋིཏཾ སཧཱཡཀཾ ཨེཝཾ ཝེདཡྻ – ‘ཡཾ, སམྨ, ཀིཾ ཏྭཾ པསྶསི ཨུཔརིཔབྦཏེ ཋིཏོ’ཏི? སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘པསྶཱམི ཁོ ཨཧཾ, སམྨ, ཨུཔརིཔབྦཏེ ཋིཏོ ཨཱརཱམརཱམཎེཡྻཀཾ ཝནརཱམཎེཡྻཀཾ བྷཱུམིརཱམཎེཡྻཀཾ པོཀྑརཎཱིརཱམཎེཡྻཀ’’’ནྟི.

‘‘སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨཊྛཱནཾ ཁོ ཨེཏཾ, སམྨ, ཨནཝཀཱསོ ཡཾ ཏྭཾ ཨུཔརིཔབྦཏེ ཋིཏོ པསྶེཡྻཱསི ཨཱརཱམརཱམཎེཡྻཀཾ ཝནརཱམཎེཡྻཀཾ བྷཱུམིརཱམཎེཡྻཀཾ པོཀྑརཎཱིརཱམཎེཡྻཀ’ནྟི. ཏམེནཾ ཨུཔརིཔབྦཏེ ཋིཏོ སཧཱཡཀོ ཧེཊྛིམཔབྦཏཔཱདཾ ཨོརོཧིཏྭཱ ཏཾ སཧཱཡཀཾ བཱཧཱཡཾ གཧེཏྭཱ ཨུཔརིཔབྦཏཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ མུཧུཏྟཾ ཨསྶཱསེཏྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཡཾ, སམྨ, ཀིཾ ཏྭཾ པསྶསི ཨུཔརིཔབྦཏེ ཋིཏོ’ཏི? སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘པསྶཱམི ཁོ ཨཧཾ, སམྨ, ཨུཔརིཔབྦཏེ ཋིཏོ ཨཱརཱམརཱམཎེཡྻཀཾ ཝནརཱམཎེཡྻཀཾ བྷཱུམིརཱམཎེཡྻཀཾ པོཀྑརཎཱིརཱམཎེཡྻཀ’’’ནྟི.

‘‘སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨིདཱནེཝ ཁོ ཏེ, སམྨ, བྷཱསིཏཾ – མཡཾ ཨེཝཾ ཨཱཛཱནཱམ – ཨཊྛཱནཾ ཁོ ཨེཏཾ སམྨ, ཨནཝཀཱསོ ཡཾ ཏྭཾ ཨུཔརིཔབྦཏེ ཋིཏོ པསྶེཡྻཱསི ཨཱརཱམརཱམཎེཡྻཀཾ ཝནརཱམཎེཡྻཀཾ བྷཱུམིརཱམཎེཡྻཀཾ པོཀྑརཎཱིརཱམཎེཡྻཀ’ནྟི. ཨིདཱནེཝ ཙ པན ཏེ བྷཱསིཏཾ མཡཾ ཨེཝཾ ཨཱཛཱནཱམ – ‘པསྶཱམི ཁོ ཨཧཾ, སམྨ, ཨུཔརིཔབྦཏེ ཋིཏོ ཨཱརཱམརཱམཎེཡྻཀཾ ཝནརཱམཎེཡྻཀཾ བྷཱུམིརཱམཎེཡྻཀཾ པོཀྑརཎཱིརཱམཎེཡྻཀ’ནྟི. སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཏཐཱ ཧི པནཱཧཾ, སམྨ, ཨིམིནཱ མཧཏཱ པབྦཏེན ཨཱཝུཏོ [ཨཱཝཊོ (སཱི. ཨཊྛ. པཱི.), ཨཱཝུཊོ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] དཊྛེཡྻཾ ནཱདྡས’’’ནྟི.

‘‘ཨཏོ མཧནྟཏརེན, ཨགྒིཝེསྶན, ཨཝིཛྫཱཁནྡྷེན ཛཡསེནོ རཱཛཀུམཱརོ ཨཱཝུཏོ ནིཝུཏོ [ནིཝུཊོ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)] ཨོཕུཊོ [ཨོཝུཏོ (སཱི.), ཨོཝུཊོ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] པརིཡོནདྡྷོ. སོ ཝཏ ཡཾ ཏཾ ནེཀྑམྨེན ཉཱཏབྦཾ ནེཀྑམྨེན དཊྛབྦཾ ནེཀྑམྨེན པཏྟབྦཾ ནེཀྑམྨེན སཙྪིཀཱཏབྦཾ ཏཾ ཝཏ ཛཡསེནོ རཱཛཀུམཱརོ ཀཱམམཛ྄ཛྷེ ཝསནྟོ ཀཱམེ པརིབྷུཉྫནྟོ ཀཱམཝིཏཀྐེཧི ཁཛྫམཱནོ ཀཱམཔརིལཱ༹ཧེན པརིཌཡ྄ཧམཱནོ ཀཱམཔརིཡེསནཱཡ ཨུསྶུཀོ ཉསྶཏི ཝཱ དཀྑཏི ཝཱ སཙྪི ཝཱ ཀརིསྶཏཱིཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. སཙེ ཁོ ཏཾ, ཨགྒིཝེསྶན, ཛཡསེནསྶ རཱཛཀུམཱརསྶ ཨིམཱ དྭེ ཨུཔམཱ པཊིབྷཱཡེཡྻུཾ [པཊིབྷཱསེཡྻུཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)], ཨནཙྪརིཡཾ ཏེ ཛཡསེནོ རཱཛཀུམཱརོ པསཱིདེཡྻ, པསནྣོ ཙ ཏེ པསནྣཱཀཱརཾ ཀརེཡྻཱ’’ཏི. ‘‘ཀུཏོ པན མཾ, བྷནྟེ, ཛཡསེནསྶ རཱཛཀུམཱརསྶ ཨིམཱ དྭེ ཨུཔམཱ པཊིབྷཱཡིསྶནྟི [པཊིབྷཱསིསྶནྟི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨནཙྪརིཡཱ པུབྦེ ཨསྶུཏཔུབྦཱ, སེཡྻཐཱཔི བྷགཝནྟ’’ནྟི?

༢༡༧. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨགྒིཝེསྶན, རཱཛཱ ཁཏྟིཡོ མུདྡྷཱཝསིཏྟོ ནཱགཝནིཀཾ ཨཱམནྟེཏི – ‘ཨེཧི ཏྭཾ, སམྨ ནཱགཝནིཀ, རཉྙོ ནཱགཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ ནཱགཝནཾ པཝིསིཏྭཱ ཨཱརཉྙཀཾ ནཱགཾ ཨཏིཔསྶིཏྭཱ རཉྙོ ནཱགསྶ གཱིཝཱཡཾ ཨུཔནིབནྡྷཱཧཱི’ཏི. ‘ཨེཝཾ, དེཝཱ’ཏི ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ནཱགཝནིཀོ རཉྙོ ཁཏྟིཡསྶ མུདྡྷཱཝསིཏྟསྶ པཊིསྶུཏྭཱ རཉྙོ ནཱགཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ ནཱགཝནཾ པཝིསིཏྭཱ ཨཱརཉྙཀཾ ནཱགཾ ཨཏིཔསྶིཏྭཱ རཉྙོ ནཱགསྶ གཱིཝཱཡཾ ཨུཔནིབནྡྷཏི. ཏམེནཾ རཉྙོ ནཱགོ ཨབྦྷོཀཱསཾ ནཱིཧརཏི. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨཱརཉྙཀོ ནཱགོ ཨབྦྷོཀཱསཾ གཏོ ཧོཏི. ཨེཏྠགེདྷཱ [ཨེཏགེདྷཱ (སཱི. པཱི.)] ཧི, ཨགྒིཝེསྶན, ཨཱརཉྙཀཱ ནཱགཱ ཡདིདཾ – ནཱགཝནཾ. ཏམེནཾ ནཱགཝནིཀོ རཉྙོ ཁཏྟིཡསྶ མུདྡྷཱཝསིཏྟསྶ ཨཱརོཙེསི – ‘ཨབྦྷོཀཱསགཏོ ཁོ [ཁོ ཏེ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)], དེཝ, ཨཱརཉྙཀོ ནཱགོ’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨགྒིཝེསྶན, ཏམེནཾ རཱཛཱ ཁཏྟིཡོ མུདྡྷཱཝསིཏྟོ ཧཏྠིདམཀཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཨེཧི ཏྭཾ, སམྨ ཧཏྠིདམཀ, ཨཱརཉྙཀཾ ནཱགཾ དམཡཱཧི ཨཱརཉྙཀཱནཉྩེཝ སཱིལཱནཾ ཨབྷིནིམྨདནཱཡ ཨཱརཉྙཀཱནཉྩེཝ སརསངྐཔྤཱནཾ ཨབྷིནིམྨདནཱཡ ཨཱརཉྙཀཱནཉྩེཝ དརཐཀིལམཐཔརིལཱ༹ཧཱནཾ ཨབྷིནིམྨདནཱཡ གཱམནྟེ ཨབྷིརམཱཔནཱཡ མནུསྶཀནྟེསུ སཱིལེསུ སམཱདཔནཱཡཱ’’’ཏི [སམཱདཱཔནཱཡཱཏི (?)].

‘‘‘ཨེཝཾ, དེཝཱ’ཏི ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ཧཏྠིདམཀོ རཉྙོ ཁཏྟིཡསྶ མུདྡྷཱཝསིཏྟསྶ པཊིསྶུཏྭཱ མཧནྟཾ ཐམྦྷཾ པཐཝིཡཾ ནིཁཎིཏྭཱ ཨཱརཉྙཀསྶ ནཱགསྶ གཱིཝཱཡཾ ཨུཔནིབནྡྷཏི ཨཱརཉྙཀཱནཉྩེཝ སཱིལཱནཾ ཨབྷིནིམྨདནཱཡ ཨཱརཉྙཀཱནཉྩེཝ སརསངྐཔྤཱནཾ ཨབྷིནིམྨདནཱཡ ཨཱརཉྙཀཱནཉྩེཝ དརཐཀིལམཐཔརིལཱ༹ཧཱནཾ ཨབྷིནིམྨདནཱཡ གཱམནྟེ ཨབྷིརམཱཔནཱཡ མནུསྶཀནྟེསུ སཱིལེསུ སམཱདཔནཱཡ. ཏམེནཾ ཧཏྠིདམཀོ ཡཱ སཱ ཝཱཙཱ ནེལཱ ཀཎྞསུཁཱ པེམནཱིཡཱ ཧདཡངྒམཱ པོརཱི བཧུཛནཀནྟཱ བཧུཛནམནཱཔཱ ཏཐཱརཱུཔཱཧི ཝཱཙཱཧི སམུདཱཙརཏི. ཡཏོ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨཱརཉྙཀོ ནཱགོ ཧཏྠིདམཀསྶ ཡཱ སཱ ཝཱཙཱ ནེལཱ ཀཎྞསུཁཱ པེམནཱིཡཱ ཧདཡངྒམཱ པོརཱི བཧུཛནཀནྟཱ བཧུཛནམནཱཔཱ ཏཐཱརཱུཔཱཧི ཝཱཙཱཧི སམུདཱཙརིཡམཱནོ སུསྶཱུསཏི, སོཏཾ ཨོདཧཏི, ཨཉྙཱ ཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཱཔེཏི; ཏམེནཾ ཧཏྠིདམཀོ ཨུཏྟརི ཏིཎགྷཱསོདཀཾ ཨནུཔྤཝེཙྪཏི.

‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨཱརཉྙཀོ ནཱགོ ཧཏྠིདམཀསྶ ཏིཎགྷཱསོདཀཾ པཊིགྒཎྷཱཏི, ཏཏྲ ཧཏྠིདམཀསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཛཱིཝིསྶཏི ཁོ [ནུ ཁོ (སཱི. ཀ.)] དཱནི ཨཱརཉྙཀོ [རཉྙོ (སཱི. པཱི.)] ནཱགོ’ཏི. ཏམེནཾ ཧཏྠིདམཀོ ཨུཏྟརི ཀཱརཎཾ ཀཱརེཏི – ‘ཨཱདིཡ, བྷོ, ནིཀྑིཔ, བྷོ’ཏི. ཡཏོ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨཱརཉྙཀོ ནཱགོ ཧཏྠིདམཀསྶ ཨཱདཱནནིཀྑེཔེ ཝཙནཀརོ ཧོཏི ཨོཝཱདཔྤཊིཀརོ, ཏམེནཾ ཧཏྠིདམཀོ ཨུཏྟརི ཀཱརཎཾ ཀཱརེཏི – ‘ཨབྷིཀྐམ, བྷོ, པཊིཀྐམ, བྷོ’ཏི. ཡཏོ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨཱརཉྙཀོ ནཱགོ ཧཏྠིདམཀསྶ ཨབྷིཀྐམཔཊིཀྐམཝཙནཀརོ ཧོཏི ཨོཝཱདཔྤཊིཀརོ, ཏམེནཾ ཧཏྠིདམཀོ ཨུཏྟརི ཀཱརཎཾ ཀཱརེཏི – ‘ཨུཊྛཧ, བྷོ, ནིསཱིད, བྷོ’ཏི. ཡཏོ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨཱརཉྙཀོ ནཱགོ ཧཏྠིདམཀསྶ ཨུཊྛཱནནིསཛྫཱཡ ཝཙནཀརོ ཧོཏི ཨོཝཱདཔྤཊིཀརོ, ཏམེནཾ ཧཏྠིདམཀོ ཨུཏྟརི ཨཱནེཉྫཾ ནཱམ ཀཱརཎཾ ཀཱརེཏི, མཧནྟསྶ ཕལཀཾ སོཎྜཱཡ ཨུཔནིབནྡྷཏི, ཏོམརཧཏྠོ ཙ པུརིསོ ཨུཔརིགཱིཝཱཡ ནིསིནྣོ ཧོཏི, སམནྟཏོ ཙ ཏོམརཧཏྠཱ པུརིསཱ པརིཝཱརེཏྭཱ ཋིཏཱ ཧོནྟི, ཧཏྠིདམཀོ ཙ དཱིགྷཏོམརཡཊྛིཾ གཧེཏྭཱ པུརཏོ ཋིཏོ ཧོཏི. སོ ཨཱནེཉྫཾ ཀཱརཎཾ ཀཱརིཡམཱནོ ནེཝ པུརིམེ པཱདེ ཙོཔེཏི ན པཙྪིམེ པཱདེ ཙོཔེཏི, ན པུརིམཀཱཡཾ ཙོཔེཏི ན པཙྪིམཀཱཡཾ ཙོཔེཏི, ན སཱིསཾ ཙོཔེཏི, ན ཀཎྞེ ཙོཔེཏི, ན དནྟེ ཙོཔེཏི, ན ནངྒུཊྛཾ ཙོཔེཏི, ན སོཎྜཾ ཙོཔེཏི. སོ ཧོཏི ཨཱརཉྙཀོ ནཱགོ ཁམོ སཏྟིཔྤཧཱརཱནཾ ཨསིཔྤཧཱརཱནཾ ཨུསུཔྤཧཱརཱནཾ སརཔཏྟཔྤཧཱརཱནཾ [པརསཏྠཔྤཧཱརཱནཾ (སཱི.), པརསཏྟུཔྤཧཱརཱནཾ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] བྷེརིཔཎཝཝཾསསངྑཌིཎྜིམནིནྣཱདསདྡཱནཾ [བྷེརིཔཎཝསངྑཏིཎཝནིནྣཱདསདྡཱནཾ (པཱི.)] སབྦཝངྐདོསནིཧིཏནིནྣཱིཏཀསཱཝོ རཱཛཱརཧོ རཱཛབྷོགྒོ རཉྙོ ཨངྒནྟེཝ སངྑཾ གཙྪཏི.

༢༡༨. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨིདྷ ཏཐཱགཏོ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫཏི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཝིཛྫཱཙརཎསམྤནྣོ སུགཏོ ལོཀཝིདཱུ ཨནུཏྟརོ པུརིསདམྨསཱརཐི སཏྠཱ དེཝམནུསྶཱནཾ བུདྡྷོ བྷགཝཱ. སོ ཨིམཾ ལོཀཾ སདེཝཀཾ སམཱརཀཾ སབྲཧྨཀཾ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཾ པཛཾ སདེཝམནུསྶཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེཏི. སོ དྷམྨཾ དེསེཏི ཨཱདིཀལྱཱཎཾ མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཾ པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཾ སཱཏྠཾ སབྱཉྫནཾ, ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ པཀཱསེཏི. ཏཾ དྷམྨཾ སུཎཱཏི གཧཔཏི ཝཱ གཧཔཏིཔུཏྟོ ཝཱ ཨཉྙཏརསྨིཾ ཝཱ ཀུལེ པཙྩཱཛཱཏོ. སོ ཏཾ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཏཐཱགཏེ སདྡྷཾ པཊིལབྷཏི. སོ ཏེན སདྡྷཱཔཊིལཱབྷེན སམནྣཱགཏོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘སམྦཱདྷོ གྷརཱཝཱསོ རཛཱཔཐོ, ཨབྦྷོཀཱསོ པབྦཛྫཱ. ནཡིདཾ སུཀརཾ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཱ ཨེཀནྟཔརིཔུཎྞཾ ཨེཀནྟཔརིསུདྡྷཾ སངྑལིཁིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིཏུཾ. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛེཡྻ’ནྟི.

‘‘སོ ཨཔརེན སམཡེན ཨཔྤཾ ཝཱ བྷོགཀྑནྡྷཾ པཧཱཡ མཧནྟཾ ཝཱ བྷོགཀྑནྡྷཾ པཧཱཡ ཨཔྤཾ ཝཱ ཉཱཏིཔརིཝཊྚཾ པཧཱཡ མཧནྟཾ ཝཱ ཉཱཏིཔརིཝཊྚཾ པཧཱཡ ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརེཏྭཱ ཀཱསཱཡཱནི ཝཏྠཱནི ཨཙྪཱདེཏྭཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛཏི. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨབྦྷོཀཱསགཏོ ཧོཏི. ཨེཏྠགེདྷཱ ཧི, ཨགྒིཝེསྶན, དེཝམནུསྶཱ ཡདིདཾ – པཉྩ ཀཱམགུཎཱ. ཏམེནཾ ཏཐཱགཏོ ཨུཏྟརིཾ ཝིནེཏི – ‘ཨེཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, སཱིལཝཱ ཧོཧི, པཱཏིམོཀྑསཾཝརསཾཝུཏོ ཝིཧརཱཧི ཨཱཙཱརགོཙརསམྤནྣོ, ཨཎུམཏྟེསུ ཝཛྫེསུ བྷཡདསྶཱཝཱི, སམཱདཱཡ སིཀྑསྶུ སིཀྑཱཔདེསཱུ’’’ཏི.

‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨརིཡསཱཝཀོ སཱིལཝཱ ཧོཏི, པཱཏིམོཀྑསཾཝརསཾཝུཏོ ཝིཧརཏི ཨཱཙཱརགོཙརསམྤནྣོ ཨཎུམཏྟེསུ ཝཛྫེསུ བྷཡདསྶཱཝཱི, སམཱདཱཡ སིཀྑཏི སིཀྑཱཔདེསུ, ཏམེནཾ ཏཐཱགཏོ ཨུཏྟརིཾ ཝིནེཏི – ‘ཨེཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརོ ཧོཧི, ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ མཱ ནིམིཏྟགྒཱཧཱི…པེ… (ཡཐཱ གཎཀམོགྒལླཱནསུཏྟནྟེ, ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེཏབྦཱནི.)

༢༡༩. ‘‘སོ ཨིམེ པཉྩ ནཱིཝརཎེ པཧཱཡ ཙེཏསོ ཨུཔཀྐིལེསེ པཉྙཱཡ དུབྦལཱིཀརཎེ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ. ཝེདནཱསུ…པེ… ཙིཏྟེ…པེ… དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ. སེཡྻཐཱཔི, ཨགྒིཝེསྶན, ཧཏྠིདམཀོ མཧནྟཾ ཐམྦྷཾ པཐཝིཡཾ ནིཁཎིཏྭཱ ཨཱརཉྙཀསྶ ནཱགསྶ གཱིཝཱཡཾ ཨུཔནིབནྡྷཏི ཨཱརཉྙཀཱནཉྩེཝ སཱིལཱནཾ ཨབྷིནིམྨདནཱཡ ཨཱརཉྙཀཱནཉྩེཝ སརསངྐཔྤཱནཾ ཨབྷིནིམྨདནཱཡ ཨཱརཉྙཀཱནཉྩེཝ དརཐཀིལམཐཔརིལཱ༹ཧཱནཾ ཨབྷིནིམྨདནཱཡ གཱམནྟེ ཨབྷིརམཱཔནཱཡ མནུསྶཀནྟེསུ སཱིལེསུ སམཱདཔནཱཡ; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཨིམེ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནཱ ཙེཏསོ ཨུཔནིབནྡྷནཱ ཧོནྟི གེཧསིཏཱནཉྩེཝ སཱིལཱནཾ ཨབྷིནིམྨདནཱཡ གེཧསིཏཱནཉྩེཝ སརསངྐཔྤཱནཾ ཨབྷིནིམྨདནཱཡ གེཧསིཏཱནཉྩེཝ དརཐཀིལམཐཔརིལཱ༹ཧཱནཾ ཨབྷིནིམྨདནཱཡ ཉཱཡསྶ ཨདྷིགམཱཡ ནིབྦཱནསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ.

༢༢༠. ‘‘ཏམེནཾ ཏཐཱགཏོ ཨུཏྟརིཾ ཝིནེཏི – ‘ཨེཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཱཧི, མཱ ཙ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཾ ཝིཏཀྐཾ ཝིཏཀྐེསི. ཝེདནཱསུ… ཙིཏྟེ… དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཱཧི, མཱ ཙ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཾ ཝིཏཀྐཾ ཝིཏཀྐེསཱི’’’ཏི.

‘‘སོ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ…པེ… ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ… ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. སོ ཨེཝཾ སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཨནངྒཎེ ཝིགཏཱུཔཀྐིལེསེ མུདུབྷཱུཏེ ཀམྨནིཡེ ཋིཏེ ཨཱནེཉྫཔྤཏྟེ པུབྦེནིཝཱསཱནུསྶཏིཉཱཎཱཡ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེཏི. སོ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརཏི, སེཡྻཐིདཾ – ཨེཀམྤི ཛཱཏིཾ དྭེཔི ཛཱཏིཡོ…པེ… ཨིཏི སཱཀཱརཾ སཨུདྡེསཾ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརཏི.

༢༢༡. ‘‘སོ ཨེཝཾ སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཨནངྒཎེ ཝིགཏཱུཔཀྐིལེསེ མུདུབྷཱུཏེ ཀམྨནིཡེ ཋིཏེ ཨཱནེཉྫཔྤཏྟེ སཏྟཱནཾ ཙུཏཱུཔཔཱཏཉཱཎཱཡ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེཏི. སོ དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན སཏྟེ པསྶཏི ཙཝམཱནེ ཨུཔཔཛྫམཱནེ ཧཱིནེ པཎཱིཏེ སུཝཎྞེ དུབྦཎྞེ, སུགཏེ དུགྒཏེ…པེ… ཡཐཱཀམྨཱུཔགེ སཏྟེ པཛཱནཱཏི.

‘‘སོ ཨེཝཾ སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཨནངྒཎེ ཝིགཏཱུཔཀྐིལེསེ མུདུབྷཱུཏེ ཀམྨནིཡེ ཋིཏེ ཨཱནེཉྫཔྤཏྟེ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཉཱཎཱཡ ཙིཏྟཾ ཨབྷིནིནྣཱམེཏི. སོ ‘ཨིདཾ དུཀྑ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑསམུདཡོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི; ‘ཨིམེ ཨཱསཝཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ ཨཱསཝསམུདཡོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ ཨཱསཝནིརོདྷོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨཡཾ ཨཱསཝནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཀཱམཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཏི, བྷཝཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཏི, ཨཝིཛྫཱསཝཱཔི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཏི. ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི.

‘‘སོ ཧོཏི བྷིཀྑུ ཁམོ སཱིཏསྶ ཨུཎྷསྶ ཛིགྷཙྪཱཡ པིཔཱསཱཡ ཌཾསམཀསཝཱཏཱཏཔསརཱིསཔསམྥསྶཱནཾ དུརུཏྟཱནཾ དུརཱགཏཱནཾ ཝཙནཔཐཱནཾ, ཨུཔྤནྣཱནཾ སཱརཱིརིཀཱནཾ ཝེདནཱནཾ དུཀྑཱནཾ ཏིབྦཱནཾ ཁརཱནཾ ཀཊུཀཱནཾ ཨསཱཏཱནཾ ཨམནཱཔཱནཾ པཱཎཧརཱནཾ ཨདྷིཝཱསཀཛཱཏིཀོ ཧོཏི སབྦརཱགདོསམོཧནིཧིཏནིནྣཱིཏཀསཱཝོ ཨཱཧུནེཡྻོ པཱཧུནེཡྻོ དཀྑིཎེཡྻོ ཨཉྫལིཀརཎཱིཡོ ཨནུཏྟརཾ པུཉྙཀྑེཏྟཾ ལོཀསྶ.

༢༢༢. ‘‘མཧལླཀོ ཙེཔི, ཨགྒིཝེསྶན, རཉྙོ ནཱགོ ཨདནྟོ ཨཝིནཱིཏོ ཀཱལངྐརོཏི, ‘ཨདནྟམརཎཾ [ཨདནྟཾ མརཎཾ (ཀ.)] མཧལླཀོ རཉྙོ ནཱགོ ཀཱལངྐཏོ’ཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི; མཛ྄ཛྷིམོ ཙེཔི, ཨགྒིཝེསྶན, རཉྙོ ནཱགོ. དཧརོ ཙེཔི, ཨགྒིཝེསྶན, རཉྙོ ནཱགོ ཨདནྟོ ཨཝིནཱིཏོ ཀཱལངྐརོཏི, ‘ཨདནྟམརཎཾ དཧརོ རཉྙོ ནཱགོ ཀཱལངྐཏོ’ཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ཐེརོ ཙེཔི བྷིཀྑུ ཨཁཱིཎཱསཝོ ཀཱལངྐརོཏི, ‘ཨདནྟམརཎཾ ཐེརོ བྷིཀྑུ ཀཱལངྐཏོ’ཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི; མཛ྄ཛྷིམོ ཙེཔི, ཨགྒིཝེསྶན, བྷིཀྑུ. ནཝོ ཙེཔི, ཨགྒིཝེསྶན, བྷིཀྑུ ཨཁཱིཎཱསཝོ ཀཱལངྐརོཏི, ‘ཨདནྟམརཎཾ ནཝོ བྷིཀྑུ ཀཱལངྐཏོ’ཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི.

‘‘མཧལླཀོ ཙེཔི, ཨགྒིཝེསྶན, རཉྙོ ནཱགོ སུདནྟོ སུཝིནཱིཏོ ཀཱལངྐརོཏི, ‘དནྟམརཎཾ མཧལླཀོ རཉྙོ ནཱགོ ཀཱལངྐཏོ’ཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི; མཛ྄ཛྷིམོ ཙེཔི, ཨགྒིཝེསྶན, རཉྙོ ནཱགོ… དཧརོ ཙེཔི, ཨགྒིཝེསྶན, རཉྙོ ནཱགོ སུདནྟོ སུཝིནཱིཏོ ཀཱལངྐརོཏི, ‘དནྟམརཎཾ དཧརོ རཉྙོ ནཱགོ ཀཱལངྐཏོ’ཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨགྒིཝེསྶན, ཐེརོ ཙེཔི བྷིཀྑུ ཁཱིཎཱསཝོ ཀཱལངྐརོཏི, ‘དནྟམརཎཾ ཐེརོ བྷིཀྑུ ཀཱལངྐཏོ’ཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི; མཛ྄ཛྷིམོ ཙེཔི, ཨགྒིཝེསྶན, བྷིཀྑུ. ནཝོ ཙེཔི, ཨགྒིཝེསྶན, བྷིཀྑུ ཁཱིཎཱསཝོ ཀཱལངྐརོཏི, ‘དནྟམརཎཾ ནཝོ བྷིཀྑུ ཀཱལངྐཏོ’ཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཙིརཝཏོ སམཎུདྡེསོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

དནྟབྷཱུམིསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ པཉྩམཾ.

༦. བྷཱུམིཛསུཏྟཾ

༢༢༣. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ བྷཱུམིཛོ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཡེན ཛཡསེནསྶ རཱཛཀུམཱརསྶ ནིཝེསནཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ཨཐ ཁོ ཛཡསེནོ རཱཛཀུམཱརོ ཡེནཱཡསྨཱ བྷཱུམིཛོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ བྷཱུམིཛེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཛཡསེནོ རཱཛཀུམཱརོ ཨཱཡསྨནྟཾ བྷཱུམིཛཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སནྟི, བྷོ བྷཱུམིཛ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ‘ཨཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ [ཙརཏི, ཨབྷབྦོ (སཱི. པཱི.) ཨེཝམུཔརིཔི ཨེཀཝཙནེནེཝ དིསྶཏི] ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨནཱསཉྩེཔི [ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩ ཙེཔི (ཨཊྛ.)] ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ནེཝཱསཾ ནཱནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡཱ’ཏི. ཨིདྷ བྷོཏོ བྷཱུམིཛསྶ སཏྠཱ ཀིཾཝཱདཱི [ཀིཾཝཱདཱི ཀིཾདིཊྛཱི (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཀིམཀྑཱཡཱི’’ཏི? ‘‘ན ཁོ མེཏཾ, རཱཛཀུམཱར, བྷགཝཏོ སམྨུཁཱ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ. ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ བྷགཝཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻ – ‘ཨཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ ཨཡོནིསོ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ ཨཡོནིསོ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ ཨཡོནིསོ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ནེཝཱསཾ ནཱནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ ཨཡོནིསོ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཨཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ ཡོནིསོ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, བྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ ཡོནིསོ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, བྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ ཡོནིསོ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, བྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ནེཝཱསཾ ནཱནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ ཡོནིསོ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, བྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡཱ’ཏི. ན ཁོ མེ ཏཾ, རཱཛཀུམཱར, བྷགཝཏོ སམྨུཁཱ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ. ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ བྷགཝཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཱ’’ཏི. ‘‘སཙེ ཁོ བྷོཏོ བྷཱུམིཛསྶ སཏྠཱ ཨེཝཾཝཱདཱི [ཨེཝཾཝཱདཱི ཨེཝཾདིཊྛཱི (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཨེཝམཀྑཱཡཱི, ཨདྡྷཱ བྷོཏོ བྷཱུམིཛསྶ སཏྠཱ སབྦེསཾཡེཝ པུཐུསམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ མུདྡྷཱནཾ [བུདྡྷཱནཾ (ཀ.) མུདྡྷཱནནྟིམུདྡྷཾ, མཏྠཀནྟི ཨཏྠོ] མཉྙེ ཨཱཧཙྩ ཏིཊྛཏཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཛཡསེནོ རཱཛཀུམཱརོ ཨཱཡསྨནྟཾ བྷཱུམིཛཾ སཀེནེཝ ཐཱལིཔཱཀེན པརིཝིསི.

༢༢༤. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ བྷཱུམིཛོ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ བྷཱུམིཛོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདྷཱཧཾ, བྷནྟེ, པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཡེན ཛཡསེནསྶ རཱཛཀུམཱརསྶ ནིཝེསནཾ ཏེནུཔསངྐམིཾ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདིཾ. ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, ཛཡསེནོ རཱཛཀུམཱརོ ཡེནཱཧཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མཡཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ, བྷནྟེ, ཛཡསེནོ རཱཛཀུམཱརོ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘སནྟི, བྷོ བྷཱུམིཛ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ཨཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ…པེ… ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ནེཝཱསཾ ནཱནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡཱ’ཏི. ‘ཨིདྷ བྷོཏོ བྷཱུམིཛསྶ སཏྠཱ ཀིཾཝཱདཱི ཀིམཀྑཱཡཱི’ཏི? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཛཡསེནཾ རཱཛཀུམཱརཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ན ཁོ མེ ཏཾ, རཱཛཀུམཱར, བྷགཝཏོ སམྨུཁཱ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ. ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ བྷགཝཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻ – ཨཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ ཨཡོནིསོ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ ཨཡོནིསོ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ ཨཡོནིསོ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ནེཝཱསཾ ནཱནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ ཨཡོནིསོ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཨཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ ཡོནིསོ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, བྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ…པེ… ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ…པེ… ནེཝཱསཾ ནཱནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ ཡོནིསོ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, བྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡཱཏི. ན ཁོ མེ ཏཾ, རཱཛཀུམཱར, བྷགཝཏོ སམྨུཁཱ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ. ཋཱནཉྩ ཁོ ཨེཏཾ ཝིཛྫཏི ཡཾ བྷགཝཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཱ’ཏི. ‘སཙེ བྷོཏོ བྷཱུམིཛསྶ སཏྠཱ ཨེཝཾཝཱདཱི ཨེཝམཀྑཱཡཱི, ཨདྡྷཱ བྷོཏོ བྷཱུམིཛསྶ སཏྠཱ སབྦེསཾཡེཝ པུཐུསམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ མུདྡྷཱནཾ མཉྙེ ཨཱཧཙྩ ཏིཊྛཏཱི’ཏི. ‘ཀཙྩཱཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ པུཊྛོ ཨེཝཾ བྱཱཀརམཱནོ ཝུཏྟཝཱདཱི ཙེཝ བྷགཝཏོ ཧོམི, ན ཙ བྷགཝནྟཾ ཨབྷཱུཏེན ཨབྦྷཱཙིཀྑཱམི, དྷམྨསྶ ཙཱནུདྷམྨཾ བྱཱཀརོམི, ན ཙ ཀོཙི སཧདྷམྨིཀོ ཝཱདཱནུཝཱདོ གཱརཡ྄ཧཾ ཋཱནཾ ཨཱགཙྪཏཱི’’’ཏི?

‘‘ཏགྒྷ ཏྭཾ, བྷཱུམིཛ, ཨེཝཾ པུཊྛོ ཨེཝཾ བྱཱཀརམཱནོ ཝུཏྟཝཱདཱི ཙེཝ མེ ཧོསི, ན ཙ མཾ ཨབྷཱུཏེན ཨབྦྷཱཙིཀྑསི, དྷམྨསྶ ཙཱནུདྷམྨཾ བྱཱཀརོསི, ན ཙ ཀོཙི སཧདྷམྨིཀོ ཝཱདཱནུཝཱདོ གཱརཡ྄ཧཾ ཋཱནཾ ཨཱགཙྪཏི. ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷཱུམིཛ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ མིཙྪཱདིཊྛིནོ མིཙྪཱསངྐཔྤཱ མིཙྪཱཝཱཙཱ མིཙྪཱཀམྨནྟཱ མིཙྪཱཨཱཛཱིཝཱ མིཙྪཱཝཱཡཱམཱ མིཙྪཱསཏཱི མིཙྪཱསམཱདྷིནོ ཏེ ཨཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ནེཝཱསཾ ནཱནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཡོནི ཧེསཱ, བྷཱུམིཛ, ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ.

༢༢༥. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷཱུམིཛ, པུརིསོ ཏེལཏྠིཀོ ཏེལགཝེསཱི ཏེལཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ ཝཱལིཀཾ དོཎིཡཱ ཨཱཀིརིཏྭཱ ཨུདཀེན པརིཔྥོསཀཾ པརིཔྥོསཀཾ པཱིལེ༹ཡྻ. ཨཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ ཝཱལིཀཾ དོཎིཡཱ ཨཱཀིརིཏྭཱ ཨུདཀེན པརིཔྥོསཀཾ པརིཔྥོསཀཾ པཱིལེ༹ཡྻ, ཨབྷབྦོ ཏེལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ ཝཱལིཀཾ དོཎིཡཱ ཨཱཀིརིཏྭཱ ཨུདཀེན པརིཔྥོསཀཾ པརིཔྥོསཀཾ པཱིལེ༹ཡྻ, ཨབྷབྦོ ཏེལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ ཝཱལིཀཾ དོཎིཡཱ ཨཱཀིརིཏྭཱ ཨུདཀེན པརིཔྥོསཀཾ པརིཔྥོསཀཾ པཱིལེ༹ཡྻ, ཨབྷབྦོ ཏེལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ནེཝཱསཾ ནཱནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ ཝཱལིཀཾ དོཎིཡཱ ཨཱཀིརིཏྭཱ ཨུདཀེན པརིཔྥོསཀཾ པརིཔྥོསཀཾ པཱིལེ༹ཡྻ, ཨབྷབྦོ ཏེལསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཡོནི ཧེསཱ, བྷཱུམིཛ, ཏེལསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷཱུམིཛ, ཡེ ཧི ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ མིཙྪཱདིཊྛིནོ མིཙྪཱསངྐཔྤཱ མིཙྪཱཝཱཙཱ མིཙྪཱཀམྨནྟཱ མིཙྪཱཨཱཛཱིཝཱ མིཙྪཱཝཱཡཱམཱ མིཙྪཱསཏཱི མིཙྪཱསམཱདྷིནོ ཏེ ཨཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ནེཝཱསཾ ནཱནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཡོནི ཧེསཱ, བྷཱུམིཛ, ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷཱུམིཛ, པུརིསོ ཁཱིརཏྠིཀོ ཁཱིརགཝེསཱི ཁཱིརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ གཱཝིཾ ཏརུཎཝཙྪཾ ཝིསཱཎཏོ ཨཱཝིཉྪེཡྻ [ཨཱཝིཉྫེཡྻ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)]. ཨཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ གཱཝིཾ ཏརུཎཝཙྪཾ ཝིསཱཎཏོ ཨཱཝིཉྪེཡྻ, ཨབྷབྦོ ཁཱིརསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ…པེ… ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ…པེ… ནེཝཱསཾ ནཱནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ གཱཝིཾ ཏརུཎཝཙྪཾ ཝིསཱཎཏོ ཨཱཝིཉྪེཡྻ, ཨབྷབྦོ ཁཱིརསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཡོནི ཧེསཱ, བྷཱུམིཛ, ཁཱིརསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷཱུམིཛ, ཡེ ཧི ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ མིཙྪཱདིཊྛིནོ…པེ… མིཙྪཱསམཱདྷིནོ ཏེ ཨཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ…པེ… ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ…པེ… ནེཝཱསཾ ནཱནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཡོནི ཧེསཱ, བྷཱུམིཛ, ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ.

༢༢༦. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷཱུམིཛ, པུརིསོ ནཝནཱིཏཏྠིཀོ ནཝནཱིཏགཝེསཱི ནཝནཱིཏཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ ཨུདཀཾ ཀལསེ ཨཱསིཉྩིཏྭཱ མཏྠེན [མནྠེན (སཱི.), མཏྟེན (ཀ.)] ཨཱཝིཉྪེཡྻ. ཨཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ ཨུདཀཾ ཀལསེ ཨཱསིཉྩིཏྭཱ མཏྠེན ཨཱཝིཉྪེཡྻ, ཨབྷབྦོ ནཝནཱིཏསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ…པེ… ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ…པེ… ནེཝཱསཾ ནཱནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ ཨུདཀཾ ཀལསེ ཨཱསིཉྩིཏྭཱ མཏྠེན ཨཱཝིཉྪེཡྻ, ཨབྷབྦོ ནཝནཱིཏསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཡོནི ཧེསཱ, བྷཱུམིཛ, ནཝནཱིཏསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷཱུམིཛ, ཡེ ཧི ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ མིཙྪཱདིཊྛིནོ…པེ… མིཙྪཱསམཱདྷིནོ ཏེ ཨཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ…པེ… ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ…པེ… ནེཝཱསཾ ནཱནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཡོནི ཧེསཱ, བྷཱུམིཛ, ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷཱུམིཛ, པུརིསོ ཨགྒིཏྠིཀོ [ཨགྒཏྠིཀོ (སཱི.)] ཨགྒིགཝེསཱི ཨགྒིཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ ཨལླཾ ཀཊྛཾ སསྣེཧཾ ཨུཏྟརཱརཎིཾ ཨཱདཱཡ ཨབྷིམནྠེཡྻ [ཨབྷིམཏྠེཡྻ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)]. ཨཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ ཨལླཾ ཀཊྛཾ སསྣེཧཾ ཨུཏྟརཱརཎིཾ ཨཱདཱཡ ཨབྷིམནྠེཡྻ, ཨབྷབྦོ ཨགྒིསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ…པེ… ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ…པེ… ནེཝཱསཾ ནཱནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ ཨལླཾ ཀཊྛཾ སསྣེཧཾ ཨུཏྟརཱརཎིཾ ཨཱདཱཡ ཨབྷིམནྠེཡྻ, ཨབྷབྦོ ཨགྒིསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཡོནི ཧེསཱ, བྷཱུམིཛ, ཨགྒིསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷཱུམིཛ, ཡེ ཧི ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ མིཙྪཱདིཊྛིནོ…པེ… མིཙྪཱསམཱདྷིནོ ཏེ ཨཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ…པེ…ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ…པེ… ནེཝཱསཾ ནཱནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨབྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཡོནི ཧེསཱ, བྷཱུམིཛ, ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷཱུམིཛ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ སམྨཱདིཊྛིནོ སམྨཱསངྐཔྤཱ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟཱ སམྨཱཨཱཛཱིཝཱ སམྨཱཝཱཡཱམཱ སམྨཱསཏཱི སམྨཱསམཱདྷིནོ ཏེ ཨཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, བྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, བྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, བྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ནེཝཱསཾ ནཱནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, བྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོནི ཧེསཱ, བྷཱུམིཛ, ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ.

༢༢༧. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷཱུམིཛ, པུརིསོ ཏེལཏྠིཀོ ཏེལགཝེསཱི ཏེལཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ ཏིལཔིཊྛཾ དོཎིཡཱ ཨཱཀིརིཏྭཱ ཨུདཀེན པརིཔྥོསཀཾ པརིཔྥོསཀཾ པཱིལེ༹ཡྻ. ཨཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ ཏིལཔིཊྛཾ དོཎིཡཱ ཨཱཀིརིཏྭཱ ཨུདཀེན པརིཔྥོསཀཾ པརིཔྥོསཀཾ པཱིལེ༹ཡྻ, བྷབྦོ ཏེལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ…པེ… ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ…པེ… ནེཝཱསཾ ནཱནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ ཏིལཔིཊྛཾ དོཎིཡཱ ཨཱཀིརིཏྭཱ ཨུདཀེན པརིཔྥོསཀཾ པརིཔྥོསཀཾ པཱིལེ༹ཡྻ, བྷབྦོ ཏེལསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོནི ཧེསཱ, བྷཱུམིཛ, ཏེལསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷཱུམིཛ, ཡེ ཧི ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ སམྨཱདིཊྛིནོ…པེ… སམྨཱསམཱདྷིནོ ཏེ ཨཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, བྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ…པེ… ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ…པེ… ནེཝཱསཾ ནཱནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, བྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོནི ཧེསཱ, བྷཱུམིཛ, ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷཱུམིཛ, པུརིསོ ཁཱིརཏྠིཀོ ཁཱིརགཝེསཱི ཁཱིརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ གཱཝིཾ ཏརུཎཝཙྪཾ ཐནཏོ ཨཱཝིཉྪེཡྻ. ཨཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ གཱཝིཾ ཏརུཎཝཙྪཾ ཐནཏོ ཨཱཝིཉྪེཡྻ, བྷབྦོ ཁཱིརསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ…པེ… ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ…པེ… ནེཝཱསཾ ནཱནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ གཱཝིཾ ཏརུཎཝཙྪཾ ཐནཏོ ཨཱཝིཉྪེཡྻ, བྷབྦོ ཁཱིརསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོནི ཧེསཱ, བྷཱུམིཛ, ཁཱིརསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷཱུམིཛ, ཡེ ཧི ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ སམྨཱདིཊྛིནོ…པེ… སམྨཱསམཱདྷིནོ ཏེ ཨཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ…པེ… ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ…པེ… ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ…པེ… ནེཝཱསཾ ནཱནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, བྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོནི ཧེསཱ, བྷཱུམིཛ, ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ.

༢༢༨. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷཱུམིཛ, པུརིསོ ནཝནཱིཏཏྠིཀོ ནཝནཱིཏགཝེསཱི ནཝནཱིཏཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ དདྷིཾ ཀལསེ ཨཱསིཉྩིཏྭཱ མཏྠེན ཨཱཝིཉྪེཡྻ. ཨཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ དདྷིཾ ཀལསེ ཨཱསིཉྩིཏྭཱ མཏྠེན ཨཱཝིཉྪེཡྻ, བྷབྦོ ནཝནཱིཏསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ… ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ… ནེཝཱསཾ ནཱནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ དདྷིཾ ཀལསེ ཨཱསིཉྩིཏྭཱ མཏྠེན ཨཱཝིཉྪེཡྻ, བྷབྦོ ནཝནཱིཏསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོནི ཧེསཱ, བྷཱུམིཛ, ནཝནཱིཏསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷཱུམིཛ, ཡེ ཧི ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ སམྨཱདིཊྛིནོ…པེ… སམྨཱསམཱདྷིནོ ཏེ ཨཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, བྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ… ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ … ནེཝཱསཾ ནཱནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, བྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོནི ཧེསཱ, བྷཱུམིཛ, ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷཱུམིཛ, པུརིསོ ཨགྒིཏྠིཀོ ཨགྒིགཝེསཱི ཨགྒིཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ སུཀྑཾ ཀཊྛཾ ཀོལཱ༹པཾ ཨུཏྟརཱརཎིཾ ཨཱདཱཡ ཨབྷིམནྠེཡྻ; ( ) [(བྷབྦོ ཨགྒིསྶ ཨདྷིགམཱཡ) (སབྦཏྠ)] ཨཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ… ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ.. ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ… ནེཝཱསཾ ནཱནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ སུཀྑ ཀཊྛཾ ཀོལཱ༹པཾ ཨུཏྟརཱརཎིཾ ཨཱདཱཡ ཨབྷིམནྠེཡྻ, བྷབྦོ ཨགྒིསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོནི ཧེསཱ, བྷཱུམིཛ, ཨགྒིསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷཱུམིཛ, ཡེ ཧི ཀེཙི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ སམྨཱདིཊྛིནོ…པེ… སམྨཱསམཱདྷིནོ ཏེ ཨཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, བྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, བྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ཨཱསཉྩ ཨནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, བྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ; ནེཝཱསཾ ནཱནཱསཉྩེཔི ཀརིཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, བྷབྦཱ ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོནི ཧེསཱ, བྷཱུམིཛ, ཕལསྶ ཨདྷིགམཱཡ.

‘‘སཙེ ཁོ ཏཾ, བྷཱུམིཛ, ཛཡསེནསྶ རཱཛཀུམཱརསྶ ཨིམཱ ཙཏསྶོ ཨུཔམཱ པཊིབྷཱཡེཡྻུཾ ཨནཙྪརིཡཾ ཏེ ཛཡསེནོ རཱཛཀུམཱརོ པསཱིདེཡྻ, པསནྣོ ཙ ཏེ པསནྣཱཀཱརཾ ཀརེཡྻཱ’’ཏི. ‘‘ཀུཏོ པན མཾ, བྷནྟེ, ཛཡསེནསྶ རཱཛཀུམཱརསྶ ཨིམཱ ཙཏསྶོ ཨུཔམཱ པཊིབྷཱཡིསྶནྟི ཨནཙྪརིཡཱ པུབྦེ ཨསྶུཏཔུབྦཱ, སེཡྻཐཱཔི བྷགཝནྟ’’ནྟི?

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ བྷཱུམིཛོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

བྷཱུམིཛསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཚཊྛཾ.

༧. ཨནུརུདྡྷསུཏྟཾ

༢༢༩. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ པཉྩཀངྒོ ཐཔཏི ཨཉྙཏརཾ པུརིསཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨེཧི ཏྭཾ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཡེནཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ ཏེནུཔསངྐམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མམ ཝཙནེན ཨཱཡསྨཏོ ཨནུརུདྡྷསྶ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཱཧི [ཝནྡཱཧི, ཨེཝཉྩ ཝདེཧི (སཱི. པཱི.)] – ‘པཉྩཀངྒོ, བྷནྟེ, ཐཔཏི ཨཱཡསྨཏོ ཨནུརུདྡྷསྶ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཏཱི’ཏི; ཨེཝཉྩ ཝདེཧི [ཨེཝཉྩ ཝདེཏི (སཱི. པཱི.)] – ‘ཨདྷིཝཱསེཏུ ཀིར, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ པཉྩཀངྒསྶ ཐཔཏིསྶ སྭཱཏནཱཡ ཨཏྟཙཏུཏྠོ བྷཏྟཾ; ཡེན ཙ ཀིར, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ པགེཝཏརཾ ཨཱགཙྪེཡྻ; པཉྩཀངྒོ, བྷནྟེ, ཐཔཏི [པཉྩཀངྒོ ཐཔཏི (སཱི. པཱི.)] བཧུཀིཙྩོ བཧུཀརཎཱིཡོ རཱཛཀརཎཱིཡེནཱ’’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ སོ པུརིསོ པཉྩཀངྒསྶ ཐཔཏིསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེནཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨནུརུདྡྷཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ པུརིསོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨནུརུདྡྷཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘པཉྩཀངྒོ, བྷནྟེ, ཐཔཏི ཨཱཡསྨཏོ ཨནུརུདྡྷསྶ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཏི, ཨེཝཉྩ ཝདེཏི – ‘ཨདྷིཝཱསེཏུ ཀིར, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ པཉྩཀངྒསྶ ཐཔཏིསྶ སྭཱཏནཱཡ ཨཏྟཙཏུཏྠོ བྷཏྟཾ; ཡེན ཙ ཀིར, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ པགེཝཏརཾ ཨཱགཙྪེཡྻ; པཉྩཀངྒོ, བྷནྟེ, ཐཔཏི བཧུཀིཙྩོ བཧུཀརཎཱིཡོ རཱཛཀརཎཱིཡེནཱ’’’ཏི. ཨདྷིཝཱསེསི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན.

༢༣༠. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཡེན པཉྩཀངྒསྶ ཐཔཏིསྶ ནིཝེསནཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ཨཐ ཁོ པཉྩཀངྒོ ཐཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨནུརུདྡྷཾ པཎཱིཏེན ཁཱདནཱིཡེན བྷོཛནཱིཡེན སཧཏྠཱ སནྟཔྤེསི སམྤཝཱརེསི. ཨཐ ཁོ པཉྩཀངྒོ ཐཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨནུརུདྡྷཾ བྷུཏྟཱཝིཾ ཨོནཱིཏཔཏྟཔཱཎིཾ ཨཉྙཏརཾ ནཱིཙཾ ཨཱསནཾ གཧེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ པཉྩཀངྒོ ཐཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨནུརུདྡྷཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཨིདྷ མཾ, བྷནྟེ, ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨཔྤམཱཎཾ, གཧཔཏི, ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ བྷཱཝེཧཱི’ཏི [ཨཔྤམཱཎཱ གཧཔཏི ཙེཏོཝིམུཏྟི བྷཱཝེཏབྦཱཏི (ཀ.)]. ཨེཀཙྩེ ཐེརཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘མཧགྒཏཾ, གཧཔཏི, ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ བྷཱཝེཧཱི’ཏི. ཡཱ ཙཱཡཾ, བྷནྟེ, ཨཔྤམཱཎཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི ཡཱ ཙ མཧགྒཏཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི – ཨིམེ དྷམྨཱ ནཱནཏྠཱ ཙེཝ ནཱནཱབྱཉྫནཱ ཙ, ཨུདཱཧུ ཨེཀཏྠཱ བྱཉྫནམེཝ ནཱན’’ནྟི? ‘‘ཏེན ཧི, གཧཔཏི, ཏཾ ཡེཝེཏྠ པཊིབྷཱཏུ. ཨཔཎྞཀནྟེ ཨིཏོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. ‘‘མཡ྄ཧཾ ཁོ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཡཱ ཙཱཡཾ ཨཔྤམཱཎཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི ཡཱ ཙ མཧགྒཏཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི ཨིམེ དྷམྨཱ ཨེཀཏྠཱ བྱཉྫནམེཝ ནཱན’’’ནྟི. ‘‘ཡཱ ཙཱཡཾ, གཧཔཏི, ཨཔྤམཱཎཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི ཡཱ ཙ མཧགྒཏཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི ཨིམེ དྷམྨཱ ནཱནཏྠཱ ཙེཝ ནཱནཱབྱཉྫནཱ ཙ. ཏདམིནཱཔེཏཾ, གཧཔཏི, པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ ཡཐཱ ཨིམེ དྷམྨཱ ནཱནཏྠཱ ཙེཝ ནཱནཱབྱཉྫནཱ ཙ’’.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, གཧཔཏི, ཨཔྤམཱཎཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི? ཨིདྷ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཏཐཱ དུཏིཡཾ ཏཐཱ ཏཏིཡཾ ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ; ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱབཛ྄ཛྷེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཀརུཎཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ… མུདིཏཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ… ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཏཐཱ དུཏིཡཾ ཏཐཱ ཏཏིཡཾ ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ; ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱབཛ྄ཛྷེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, གཧཔཏི, ཨཔྤམཱཎཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི.

༢༣༡. ‘‘ཀཏམཱ ཙ, གཧཔཏི, མཧགྒཏཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི? ཨིདྷ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ ཨེཀཾ རུཀྑམཱུལཾ མཧགྒཏནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, གཧཔཏི, མཧགྒཏཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི. ཨིདྷ པན, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ དྭེ ཝཱ ཏཱིཎི ཝཱ རུཀྑམཱུལཱནི མཧགྒཏནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཨཡམྤི [ཨཡཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཝུཙྩཏི, གཧཔཏི, མཧགྒཏཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི. ཨིདྷ པན, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ ཨེཀཾ གཱམཀྑེཏྟཾ མཧགྒཏནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཨཡམྤི ཝུཙྩཏི, གཧཔཏི, མཧགྒཏཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི. ཨིདྷ པན, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ དྭེ ཝཱ ཏཱིཎི ཝཱ གཱམཀྑེཏྟཱནི མཧགྒཏནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཨཡམྤི ཝུཙྩཏི, གཧཔཏི, མཧགྒཏཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི. ཨིདྷ པན, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ ཨེཀཾ མཧཱརཛྫཾ མཧགྒཏནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཨཡམྤི ཝུཙྩཏི, གཧཔཏི, མཧགྒཏཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི. ཨིདྷ པན, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ དྭེ ཝཱ ཏཱིཎི ཝཱ མཧཱརཛྫཱནི མཧགྒཏནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཨཡམྤི ཝུཙྩཏི, གཧཔཏི, མཧགྒཏཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི. ཨིདྷ པན, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ སམུདྡཔརིཡནྟཾ པཐཝིཾ མཧགྒཏནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཨཡམྤི ཝུཙྩཏི, གཧཔཏི, མཧགྒཏཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི. ཨིམིནཱ ཁོ ཨེཏཾ, གཧཔཏི, པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ ཡཐཱ ཨིམེ དྷམྨཱ ནཱནཏྠཱ ཙེཝ ནཱནཱབྱཉྫནཱ ཙ.

༢༣༢. ‘‘ཙཏསྶོ ཁོ ཨིམཱ གཧཔཏི, བྷཝཱུཔཔཏྟིཡོ. ཀཏམཱ ཙཏསྶོ? ཨིདྷ, གཧཔཏི, ཨེཀཙྩོ ‘པརིཏྟཱབྷཱ’ཏི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པརིཏྟཱབྷཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨིདྷ པན, གཧཔཏི, ཨེཀཙྩོ ‘ཨཔྤམཱཎཱབྷཱ’ཏི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔྤམཱཎཱབྷཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨིདྷ པན, གཧཔཏི, ཨེཀཙྩོ ‘སཾཀིལིཊྛཱབྷཱ’ཏི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སཾཀིལིཊྛཱབྷཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨིདྷ པན, གཧཔཏི, ཨེཀཙྩོ ‘པརིསུདྡྷཱབྷཱ’ཏི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པརིསུདྡྷཱབྷཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨིམཱ ཁོ, གཧཔཏི, ཙཏསྶོ བྷཝཱུཔཔཏྟིཡོ.

‘‘ཧོཏི ཁོ སོ, གཧཔཏི, སམཡོ, ཡཱ ཏཱ དེཝཏཱ ཨེཀཛ྄ཛྷཾ སནྣིཔཏནྟི, ཏཱསཾ ཨེཀཛ྄ཛྷཾ སནྣིཔཏིཏཱནཾ ཝཎྞནཱནཏྟཉྷི ཁོ པཉྙཱཡཏི ནོ ཙ ཨཱབྷཱནཱནཏྟཾ. སེཡྻཐཱཔི, གཧཔཏི, པུརིསོ སམྦཧུལཱནི ཏེལཔྤདཱིཔཱནི ཨེཀཾ གྷརཾ པཝེསེཡྻ. ཏེསཾ ཨེཀཾ གྷརཾ པཝེསིཏཱནཾ ཨཙྩིནཱནཏྟཉྷི ཁོ པཉྙཱཡེཐ, ནོ ཙ ཨཱབྷཱནཱནཏྟཾ; ཨེཝམེཝ ཁོ, གཧཔཏི, ཧོཏི ཁོ སོ སམཡོ, ཡཱ ཏཱ དེཝཏཱ ཨེཀཛ྄ཛྷཾ སནྣིཔཏནྟི ཏཱསཾ ཨེཀཛ྄ཛྷཾ སནྣིཔཏིཏཱནཾ ཝཎྞནཱནཏྟཉྷི ཁོ པཉྙཱཡཏི, ནོ ཙ ཨཱབྷཱནཱནཏྟཾ.

‘‘ཧོཏི ཁོ སོ, གཧཔཏི, སམཡོ, ཡཱ ཏཱ དེཝཏཱ ཏཏོ ཝིཔཀྐམནྟི, ཏཱསཾ ཏཏོ ཝིཔཀྐམནྟཱིནཾ ཝཎྞནཱནཏྟཉྩེཝ པཉྙཱཡཏི ཨཱབྷཱནཱནཏྟཉྩ. སེཡྻཐཱཔི, གཧཔཏི, པུརིསོ ཏཱནི སམྦཧུལཱནི ཏེལཔྤདཱིཔཱནི ཏམྷཱ གྷརཱ ནཱིཧརེཡྻ. ཏེསཾ ཏཏོ ནཱིཧཏཱནཾ [ནཱིཧརནྟཱནཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨཙྩིནཱནཏྟཉྩེཝ པཉྙཱཡེཐ ཨཱབྷཱནཱནཏྟཉྩ; ཨེཝམེཝ ཁོ, གཧཔཏི, ཧོཏི ཁོ སོ སམཡོ, ཡཱ ཏཱ དེཝཏཱ ཏཏོ ཝིཔཀྐམནྟི, ཏཱསཾ ཏཏོ ཝིཔཀྐམནྟཱིནཾ ཝཎྞནཱནཏྟཉྩེཝ པཉྙཱཡཏི ཨཱབྷཱནཱནཏྟཉྩ.

‘‘ན ཁོ, གཧཔཏི, ཏཱསཾ དེཝཏཱནཾ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨིདཾ ཨམྷཱཀཾ ནིཙྩནྟི ཝཱ དྷུཝནྟི ཝཱ སསྶཏ’ནྟི ཝཱ, ཨཔི ཙ ཡཏྠ ཡཏྠེཝ ཏཱ [ཡཱ (ཀ.)] དེཝཏཱ ཨབྷིནིཝིསནྟི ཏཏྠ ཏཏྠེཝ ཏཱ དེཝཏཱ ཨབྷིརམནྟི. སེཡྻཐཱཔི, གཧཔཏི, མཀྑིཀཱནཾ ཀཱཛེན ཝཱ པིཊཀེན ཝཱ ཧརཱིཡམཱནཱནཾ ན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨིདཾ ཨམྷཱཀཾ ནིཙྩནྟི ཝཱ དྷུཝནྟི ཝཱ སསྶཏ’ནྟི ཝཱ, ཨཔི ཙ ཡཏྠ ཡཏྠེཝ ཏཱ [ཡཱ (ཀ.)] མཀྑིཀཱ ཨབྷིནིཝིསནྟི ཏཏྠ ཏཏྠེཝ ཏཱ མཀྑིཀཱ ཨབྷིརམནྟི; ཨེཝམེཝ ཁོ, གཧཔཏི, ཏཱསཾ དེཝཏཱནཾ ན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨིདཾ ཨམྷཱཀཾ ནིཙྩནྟི ཝཱ དྷུཝནྟི ཝཱ སསྶཏ’ནྟི ཝཱ, ཨཔི ཙ ཡཏྠ ཡཏྠེཝ ཏཱ དེཝཏཱ ཨབྷིནིཝིསནྟི ཏཏྠ ཏཏྠེཝ ཏཱ དེཝཏཱ ཨབྷིརམནྟཱི’’ཏི.

༢༣༣. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ སབྷིཡོ ཀཙྩཱནོ [ཀཙྩཱཡནོ (སཱི.)] ཨཱཡསྨནྟཾ ཨནུརུདྡྷཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ, བྷནྟེ ཨནུརུདྡྷ! ཨཏྠི ཙ མེ ཨེཏྠ ཨུཏྟརིཾ པཊིཔུཙྪིཏབྦཾ. ཡཱ ཏཱ, བྷནྟེ, དེཝཏཱ ཨཱབྷཱ སབྦཱ ཏཱ པརིཏྟཱབྷཱ ཨུདཱཧུ སནྟེཏྠ ཨེཀཙྩཱ དེཝཏཱ ཨཔྤམཱཎཱབྷཱ’’ཏི? ‘‘ཏདངྒེན ཁོ, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, སནྟེཏྠ ཨེཀཙྩཱ དེཝཏཱ པརིཏྟཱབྷཱ, སནྟི པནེཏྠ ཨེཀཙྩཱ དེཝཏཱ ཨཔྤམཱཎཱབྷཱ’’ཏི. ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ ཨནུརུདྡྷ, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཡེན ཏཱསཾ དེཝཏཱནཾ ཨེཀཾ དེཝནིཀཱཡཾ ཨུཔཔནྣཱནཾ སནྟེཏྠ ཨེཀཙྩཱ དེཝཏཱ པརིཏྟཱབྷཱ, སནྟི པནེཏྠ ཨེཀཙྩཱ དེཝཏཱ ཨཔྤམཱཎཱབྷཱ’’ཏི?

‘‘ཏེན ཧཱཝུསོ ཀཙྩཱན, ཏཾཡེཝེཏྠ པཊིཔུཙྪིསྶཱམི. ཡཐཱ ཏེ ཁམེཡྻ ཏཐཱ ནཾ བྱཱཀརེཡྻཱསི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, ཡྭཱཡཾ བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ ཨེཀཾ རུཀྑམཱུལཾ ‘མཧགྒཏ’ནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཡོཙཱཡཾ [ཡོཔཱཡཾ (ཀ.)] བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ དྭེ ཝཱ ཏཱིཎི ཝཱ རུཀྑམཱུལཱནི ‘མཧགྒཏ’ནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི – ཨིམཱསཾ ཨུབྷིནྣཾ ཙིཏྟབྷཱཝནཱནཾ ཀཏམཱ ཙིཏྟབྷཱཝནཱ མཧགྒཏཏརཱ’’ཏི? ‘‘ཡྭཱཡཾ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ དྭེ ཝཱ ཏཱིཎི ཝཱ རུཀྑམཱུལཱནི ‘མཧགྒཏ’ནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི – ཨཡཾ ཨིམཱསཾ ཨུབྷིནྣཾ ཙིཏྟབྷཱཝནཱནཾ མཧགྒཏཏརཱ’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, ཡྭཱཡཾ བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ དྭེ ཝཱ ཏཱིཎི ཝཱ རུཀྑམཱུལཱནི ‘མཧགྒཏ’ནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཡོཙཱཡཾ བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ ཨེཀཾ གཱམཀྑེཏྟཾ ‘མཧགྒཏ’ནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི – ཨིམཱསཾ ཨུབྷིནྣཾ ཙིཏྟབྷཱཝནཱནཾ ཀཏམཱ ཙིཏྟབྷཱཝནཱ མཧགྒཏཏརཱ’’ཏི? ‘‘ཡྭཱཡཾ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ ཨེཀཾ གཱམཀྑེཏྟཾ ‘མཧགྒཏ’ནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི – ཨཡཾ ཨིམཱསཾ ཨུབྷིནྣཾ ཙིཏྟབྷཱཝནཱནཾ མཧགྒཏཏརཱ’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, ཡྭཱཡཾ བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ ཨེཀཾ གཱམཀྑེཏྟཾ ‘མཧགྒཏ’ནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཡོཙཱཡཾ བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ དྭེ ཝཱ ཏཱིཎི ཝཱ གཱམཀྑེཏྟཱནི ‘མཧགྒཏ’ནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི – ཨིམཱསཾ ཨུབྷིནྣཾ ཙིཏྟབྷཱཝནཱནཾ ཀཏམཱ ཙིཏྟབྷཱཝནཱ མཧགྒཏཏརཱ’’ཏི? ‘‘ཡྭཱཡཾ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ དྭེ ཝཱ ཏཱིཎི ཝཱ གཱམཀྑེཏྟཱནི ‘མཧགྒཏ’ནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི – ཨཡཾ ཨིམཱསཾ ཨུབྷིནྣཾ ཙིཏྟབྷཱཝནཱནཾ མཧགྒཏཏརཱ’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, ཡྭཱཡཾ བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ དྭེ ཝཱ ཏཱིཎི ཝཱ གཱམཀྑེཏྟཱནི ‘མཧགྒཏ’ནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཡོཙཱཡཾ བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ ཨེཀཾ མཧཱརཛྫཾ ‘མཧགྒཏ’ནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི – ཨིམཱསཾ ཨུབྷིནྣཾ ཙིཏྟབྷཱཝནཱནཾ ཀཏམཱ ཙིཏྟབྷཱཝནཱ མཧགྒཏཏརཱ’’ཏི? ‘‘ཡྭཱཡཾ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ ཨེཀཾ མཧཱརཛྫཾ ‘མཧགྒཏ’ནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི – ཨཡཾ ཨིམཱསཾ ཨུབྷིནྣཾ ཙིཏྟབྷཱཝནཱནཾ མཧགྒཏཏརཱ’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, ཡྭཱཡཾ བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ ཨེཀཾ མཧཱརཛྫཾ ‘མཧགྒཏ’ནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཡོཙཱཡཾ བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ དྭེ ཝཱ ཏཱིཎི ཝཱ མཧཱརཛྫཱནི ‘མཧགྒཏ’ནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི – ཨིམཱསཾ ཨུབྷིནྣཾ ཙིཏྟབྷཱཝནཱནཾ ཀཏམཱ ཙིཏྟབྷཱཝནཱ མཧགྒཏཏརཱ’’ཏི? ‘‘ཡྭཱཡཾ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ དྭེ ཝཱ ཏཱིཎི ཝཱ མཧཱརཛྫཱནི ‘མཧགྒཏ’ནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི – ཨཡཾ ཨིམཱསཾ ཨུབྷིནྣཾ ཙིཏྟབྷཱཝནཱནཾ མཧགྒཏཏརཱ’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, ཡྭཱཡཾ བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ དྭེ ཝཱ ཏཱིཎི ཝཱ མཧཱརཛྫཱནི ‘མཧགྒཏ’ནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཡོཙཱཡཾ བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ སམུདྡཔརིཡནྟཾ པཐཝིཾ ‘མཧགྒཏ’ནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི – ཨིམཱསཾ ཨུབྷིནྣཾ ཙིཏྟབྷཱཝནཱནཾ ཀཏམཱ ཙིཏྟབྷཱཝནཱ མཧགྒཏཏརཱ’’ཏི? ‘‘ཡྭཱཡཾ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ ཡཱཝཏཱ སམུདྡཔརིཡནྟཾ པཐཝིཾ ‘མཧགྒཏ’ནྟི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི – ཨཡཾ ཨིམཱསཾ ཨུབྷིནྣཾ ཙིཏྟབྷཱཝནཱནཾ མཧགྒཏཏརཱ’’ཏི? ‘‘ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, ཧེཏུ ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེན ཏཱསཾ དེཝཏཱནཾ ཨེཀཾ དེཝནིཀཱཡཾ ཨུཔཔནྣཱནཾ སནྟེཏྠ ཨེཀཙྩཱ དེཝཏཱ པརིཏྟཱབྷཱ, སནྟི པནེཏྠ ཨེཀཙྩཱ དེཝཏཱ ཨཔྤམཱཎཱབྷཱ’’ཏི.

༢༣༤. ‘‘སཱདྷུ, བྷནྟེ ཨནུརུདྡྷ! ཨཏྠི ཙ མེ ཨེཏྠ ཨུཏྟརིཾ པཊིཔུཙྪིཏབྦཾ. ཡཱཝཏཱ [ཡཱ ཏཱ (ཀ.)], བྷནྟེ, དེཝཏཱ ཨཱབྷཱ སབྦཱ ཏཱ སཾཀིལིཊྛཱབྷཱ ཨུདཱཧུ སནྟེཏྠ ཨེཀཙྩཱ དེཝཏཱ པརིསུདྡྷཱབྷཱ’’ཏི? ‘‘ཏདངྒེན ཁོ, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, སནྟེཏྠ ཨེཀཙྩཱ དེཝཏཱ སཾཀིལིཊྛཱབྷཱ, སནྟི པནེཏྠ ཨེཀཙྩཱ དེཝཏཱ པརིསུདྡྷཱབྷཱ’’ཏི. ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཨནུརུདྡྷ, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན ཏཱསཾ དེཝཏཱནཾ ཨེཀཾ དེཝནིཀཱཡཾ ཨུཔཔནྣཱནཾ སནྟེཏྠ ཨེཀཙྩཱ དེཝཏཱ སཾཀིལིཊྛཱབྷཱ, སནྟི པནེཏྠ ཨེཀཙྩཱ དེཝཏཱ པརིསུདྡྷཱབྷཱ’’ཏི?

‘‘ཏེན, ཧཱཝུསོ ཀཙྩཱན, ཨུཔམཾ ཏེ ཀརིསྶཱམི. ཨུཔམཱཡཔིདྷེཀཙྩེ [ཨུཔམཱཡམིདྷེཀཙྩེ (ཀ.)] ཝིཉྙཱུ པུརིསཱ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནནྟི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, ཏེལཔྤདཱིཔསྶ ཛྷཱཡཏོ ཏེལམྤི ཨཔརིསུདྡྷཾ ཝཊྚིཔི ཨཔརིསུདྡྷཱ. སོ ཏེལསྶཔི ཨཔརིསུདྡྷཏྟཱ ཝཊྚིཡཱཔི ཨཔརིསུདྡྷཏྟཱ ཨནྡྷནྡྷཾ ཝིཡ ཛྷཱཡཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, ཨིདྷེཀཙྩོ བྷིཀྑུ ‘སཾཀིལིཊྛཱབྷཱ’ཏི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཏསྶ ཀཱཡདུཊྛུལླམྤི ན སུཔྤཊིཔྤསྶདྡྷཾ ཧོཏི, ཐིནམིདྡྷམྤི ན སུསམཱུཧཏཾ ཧོཏི, ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩམྤི ན སུཔྤཊིཝིནཱིཏཾ ཧོཏི. སོ ཀཱཡདུཊྛུལླསྶཔི ན སུཔྤཊིཔྤསྶདྡྷཏྟཱ ཐིནམིདྡྷསྶཔི ན སུསམཱུཧཏཏྟཱ ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩསྶཔི ན སུཔྤཊིཝིནཱིཏཏྟཱ ཨནྡྷནྡྷཾ ཝིཡ ཛྷཱཡཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སཾཀིལིཊྛཱབྷཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, ཏེལཔྤདཱིཔསྶ ཛྷཱཡཏོ ཏེལམྤི པརིསུདྡྷཾ ཝཊྚིཔི པརིསུདྡྷཱ. སོ ཏེལསྶཔི པརིསུདྡྷཏྟཱ ཝཊྚིཡཱཔི པརིསུདྡྷཏྟཱ ན ཨནྡྷནྡྷཾ ཝིཡ ཛྷཱཡཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, ཨིདྷེཀཙྩོ བྷིཀྑུ ‘པརིསུདྡྷཱབྷཱ’ཏི ཕརིཏྭཱ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཀཱཡདུཊྛུལླམྤི སུཔྤཊིཔྤསྶདྡྷཾ ཧོཏི, ཐིནམིདྡྷམྤི སུསམཱུཧཏཾ ཧོཏི, ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩམྤི སུཔྤཊིཝིནཱིཏཾ ཧོཏི. སོ ཀཱཡདུཊྛུལླསྶཔི སུཔྤཊིཔྤསྶདྡྷཏྟཱ ཐིནམིདྡྷསྶཔི སུསམཱུཧཏཏྟཱ ཨུདྡྷཙྩཀུཀྐུཙྩསྶཔི སུཔྤཊིཝིནཱིཏཏྟཱ ན ཨནྡྷནྡྷཾ ཝིཡ ཛྷཱཡཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པརིསུདྡྷཱབྷཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, ཧེཏུ ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན ཏཱསཾ དེཝཏཱནཾ ཨེཀཾ དེཝནིཀཱཡཾ ཨུཔཔནྣཱནཾ སནྟེཏྠ ཨེཀཙྩཱ དེཝཏཱ སཾཀིལིཊྛཱབྷཱ, སནྟི པནེཏྠ ཨེཀཙྩཱ དེཝཏཱ པརིསུདྡྷཱབྷཱ’’ཏི.

༢༣༥. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ སབྷིཡོ ཀཙྩཱནོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨནུརུདྡྷཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ, བྷནྟེ ཨནུརུདྡྷ! ན, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨེཝཾ མེ སུཏ’ནྟི ཝཱ ‘ཨེཝཾ ཨརཧཏི བྷཝིཏུ’ནྟི ཝཱ; ཨཐ ཙ པན, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ ‘ཨེཝམྤི ཏཱ དེཝཏཱ, ཨིཏིཔི ཏཱ དེཝཏཱ’ཏྭེཝ བྷཱསཏི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨདྡྷཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཨནུརུདྡྷེན ཏཱཧི དེཝཏཱཧི སདྡྷིཾ སནྣིཝུཏྠཔུབྦཉྩེཝ སལླཔིཏཔུབྦཉྩ སཱཀཙྪཱ ཙ སམཱཔཛྫིཏཔུབྦཱ’’’ཏི. ‘‘ཨདྡྷཱ ཁོ ཨཡཾ, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, ཨཱསཛྫ ཨུཔནཱིཡ ཝཱཙཱ བྷཱསིཏཱ, ཨཔི ཙ ཏེ ཨཧཾ བྱཱཀརིསྶཱམི – ‘དཱིགྷརཏྟཾ ཁོ མེ, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, ཏཱཧི དེཝཏཱཧི སདྡྷིཾ སནྣིཝུཏྠཔུབྦཉྩེཝ སལླཔིཏཔུབྦཉྩ སཱཀཙྪཱ ཙ སམཱཔཛྫིཏཔུབྦཱ’’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ སབྷིཡོ ཀཙྩཱནོ པཉྩཀངྒཾ ཐཔཏིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ལཱབྷཱ ཏེ, གཧཔཏི, སུལདྡྷཾ ཏེ, གཧཔཏི, ཡཾ ཏྭཉྩེཝ ཏཾ ཀངྑཱདྷམྨཾ པཧཱསི [པཛཧསི (ཀ.)], མཡཉྩིམཾ [ཡམྤིམཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] དྷམྨཔརིཡཱཡཾ ཨལཏྠམྷཱ སཝནཱཡཱ’’ཏི.

ཨནུརུདྡྷསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ སཏྟམཾ.

༨. ཨུཔཀྐིལེསསུཏྟཾ

༢༣༦. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཀོསམྦིཡཾ ཝིཧརཏི གྷོསིཏཱརཱམེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཀོསམྦིཡཾ བྷིཀྑཱུ བྷཎྜནཛཱཏཱ ཀལཧཛཱཏཱ ཝིཝཱདཱཔནྣཱ ཨཉྙམཉྙཾ མུཁསཏྟཱིཧི ཝིཏུདནྟཱ ཝིཧརནྟི. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདྷ, བྷནྟེ, ཀོསམྦིཡཾ བྷིཀྑཱུ བྷཎྜནཛཱཏཱ ཀལཧཛཱཏཱ ཝིཝཱདཱཔནྣཱ ཨཉྙམཉྙཾ མུཁསཏྟཱིཧི ཝིཏུདནྟཱ ཝིཧརནྟི. སཱདྷུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཡེན ཏེ བྷིཀྑཱུ ཏེནུཔསངྐམཏུ ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡཱ’’ཏི. ཨདྷིཝཱསེསི བྷགཝཱ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཡེན ཏེ བྷིཀྑཱུ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨལཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱ བྷཎྜནཾ, མཱ ཀལཧཾ, མཱ ཝིགྒཧཾ, མཱ ཝིཝཱད’’ནྟི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཱགམེཏུ, བྷནྟེ! བྷགཝཱ དྷམྨསྶཱམཱི; ཨཔྤོསྶུཀྐོ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ དིཊྛདྷམྨསུཁཝིཧཱརཾ ཨནུཡུཏྟོ ཝིཧརཏུ; མཡམེཏེན བྷཎྜནེན ཀལཧེན ཝིགྒཧེན ཝིཝཱདེན པཉྙཱཡིསྶཱམཱ’’ཏི. དུཏིཡམྤི ཁོ བྷགཝཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨལཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱ བྷཎྜནཾ, མཱ ཀལཧཾ, མཱ ཝིགྒཧཾ, མཱ ཝིཝཱད’’ནྟི. དུཏིཡམྤི ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཱགམེཏུ, བྷནྟེ! བྷགཝཱ དྷམྨསྶཱམཱི; ཨཔྤོསྶུཀྐོ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ དིཊྛདྷམྨསུཁཝིཧཱརཾ ཨནུཡུཏྟོ ཝིཧརཏུ; མཡམེཏེན བྷཎྜནེན ཀལཧེན ཝིགྒཧེན ཝིཝཱདེན པཉྙཱཡིསྶཱམཱ’’ཏི. ཏཏིཡམྤི ཁོ བྷགཝཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨལཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱ བྷཎྜནཾ, མཱ ཀལཧཾ, མཱ ཝིགྒཧཾ, མཱ ཝིཝཱད’’ནྟི. ཏཏིཡམྤི ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཱགམེཏུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ དྷམྨསྶཱམཱི; ཨཔྤོསྶུཀྐོ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ དིཊྛདྷམྨསུཁཝིཧཱརཾ ཨནུཡུཏྟོ ཝིཧརཏུ; མཡམེཏེན བྷཎྜནེན ཀལཧེན ཝིགྒཧེན ཝིཝཱདེན པཉྙཱཡིསྶཱམཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཀོསམྦིཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསི. ཀོསམྦིཡཾ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ སེནཱསནཾ སཾསཱམེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཋིཏཀོཝ ཨིམཱ གཱཐཱ ཨབྷཱསི –

༢༣༧.

‘‘པུཐུསདྡོ སམཛནོ, ན བཱལོ ཀོཙི མཉྙཐ;

སངྒྷསྨིཾ བྷིཛྫམཱནསྨིཾ, ནཱཉྙཾ བྷིཡྻོ ཨམཉྙརུཾ.

‘‘པརིམུཊྛཱ པཎྜིཏཱབྷཱསཱ, ཝཱཙཱགོཙརབྷཱཎིནོ;

ཡཱཝིཙྪནྟི མུཁཱཡཱམཾ, ཡེན ནཱིཏཱ ན ཏཾ ཝིདཱུ.

‘‘ཨཀྐོཙྪི མཾ ཨཝདྷི མཾ, ཨཛིནི མཾ ཨཧཱསི མེ;

ཡེ ཙ ཏཾ ཨུཔནཡ྄ཧནྟི, ཝེརཾ ཏེསཾ ན སམྨཏི.

‘‘ཨཀྐོཙྪི མཾ ཨཝདྷི མཾ, ཨཛིནི མཾ ཨཧཱསི མེ;

ཡེ ཙ ཏཾ ནུཔནཡ྄ཧནྟི, ཝེརཾ ཏེསཱུཔསམྨཏི.

‘‘ན ཧི ཝེརེན ཝེརཱནི, སམྨནྟཱིདྷ ཀུདཱཙནཾ;

ཨཝེརེན ཙ སམྨནྟི, ཨེས དྷམྨོ སནནྟནོ.

‘‘པརེ ཙ ན ཝིཛཱནནྟི, མཡམེཏྠ ཡམཱམསེ;

ཡེ ཙ ཏཏྠ ཝིཛཱནནྟི, ཏཏོ སམྨནྟི མེདྷགཱ.

‘‘ཨཊྛིཙྪིནྣཱ པཱཎཧརཱ, གཝསྶདྷནཧཱརིནོ;

རཊྛཾ ཝིལུམྤམཱནཱནཾ, ཏེསམྤི ཧོཏི སངྒཏི;

ཀསྨཱ ཏུམྷཱཀཾ ནོ སིཡཱ.

‘‘སཙེ ལབྷེཐ ནིཔཀཾ སཧཱཡཾ,

སདྡྷིཾ ཙརཾ སཱདྷུཝིཧཱརི དྷཱིརཾ;

ཨབྷིབྷུཡྻ སབྦཱནི པརིསྶཡཱནི,

ཙརེཡྻ ཏེནཏྟམནོ སཏཱིམཱ.

‘‘ནོ ཙེ ལབྷེཐ ནིཔཀཾ སཧཱཡཾ,

སདྡྷིཾ ཙརཾ སཱདྷུཝིཧཱརི དྷཱིརཾ;

རཱཛཱཝ རཊྛཾ ཝིཛིཏཾ པཧཱཡ,

ཨེཀོ ཙརེ མཱཏངྒརཉྙེཝ ནཱགོ.

‘‘ཨེཀསྶ ཙརིཏཾ སེཡྻོ, ནཏྠི བཱལེ སཧཱཡཏཱ;

ཨེཀོ ཙརེ ན ཙ པཱཔཱནི ཀཡིརཱ,

ཨཔྤོསྶུཀྐོ མཱཏངྒརཉྙེཝ ནཱགོ’’ཏི.

༢༣༨. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཋིཏཀོཝ ཨིམཱ གཱཐཱ བྷཱསིཏྭཱ ཡེན བཱལཀལོཎཀཱརགཱམོ [བཱལཀལོཎཀགཱམོ (ཀ.), ཏཐཱ ཝིནཡེཔི] ཏེནུཔསངྐམི. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ བྷགུ བཱལཀལོཎཀཱརགཱམེ ཝིཧརཏི. ཨདྡསཱ ཁོ ཨཱཡསྨཱ བྷགུ བྷགཝནྟཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ. དིསྭཱན ཨཱསནཾ པཉྙཔེསི ཨུདཀཉྩ པཱདཱནཾ དྷོཝནཾ [ཨུདཀཉྩ པཱདཱནཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)]. ནིསཱིདི བྷགཝཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ. ནིསཛྫ པཱདེ པཀྑཱལེསི. ཨཱཡསྨཱཔི ཁོ བྷགུ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ བྷགུཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཙྩི, བྷིཀྑུ, ཁམནཱིཡཾ, ཀཙྩི ཡཱཔནཱིཡཾ, ཀཙྩི པིཎྜཀེན ན ཀིལམསཱི’’ཏི? ‘‘ཁམནཱིཡཾ བྷགཝཱ, ཡཱཔནཱིཡཾ བྷགཝཱ, ན ཙཱཧཾ, བྷནྟེ, པིཎྜཀེན ཀིལམཱམཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ བྷགུཾ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེཏྭཱ སམཱདཔེཏྭཱ སམུཏྟེཛེཏྭཱ སམྤཧཾསེཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཡེན པཱཙཱིནཝཾསདཱཡོ ཏེནུཔསངྐམི.

ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ ཙ ཨནུརུདྡྷོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ནནྡིཡོ [བྷདྡིཡོ (མ. ནི. ༢.༡༦༦ ནལ༹ཀཔཱནེ] ཨཱཡསྨཱ ཙ ཀིམིལོ [ཀིམྦིལོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] པཱཙཱིནཝཾསདཱཡེ ཝིཧརནྟི. ཨདྡསཱ ཁོ དཱཡཔཱལོ བྷགཝནྟཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ. དིསྭཱན བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘མཱ, མཧཱསམཎ, ཨེཏཾ དཱཡཾ པཱཝིསི. སནྟེཏྠ ཏཡོ ཀུལཔུཏྟཱ ཨཏྟཀཱམརཱུཔཱ ཝིཧརནྟི. མཱ ཏེསཾ ཨཕཱསུམཀཱསཱི’’ཏི. ཨསྶོསི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ དཱཡཔཱལསྶ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ མནྟཡམཱནསྶ. སུཏྭཱན དཱཡཔཱལཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘མཱ, ཨཱཝུསོ དཱཡཔཱལ, བྷགཝནྟཾ ཝཱརེསི. སཏྠཱ ནོ བྷགཝཱ ཨནུཔྤཏྟོ’’ཏི.

༢༣༩. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ ཡེནཱཡསྨཱ ཙ ནནྡིཡོ ཡེནཱཡསྨཱ ཙ ཀིམིལོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཉྩ ནནྡིཡཾ ཨཱཡསྨནྟཉྩ ཀིམིལཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨབྷིཀྐམཐཱཡསྨནྟོ, ཨབྷིཀྐམཐཱཡསྨནྟོ, སཏྠཱ ནོ བྷགཝཱ ཨནུཔྤཏྟོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཨནུརུདྡྷོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ནནྡིཡོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཀིམིལོ བྷགཝནྟཾ པཙྩུགྒནྟྭཱ ཨེཀོ བྷགཝཏོ པཏྟཙཱིཝརཾ པཊིགྒཧེསི, ཨེཀོ ཨཱསནཾ པཉྙཔེསི, ཨེཀོ པཱདོདཀཾ ཨུཔཊྛཔེསི. ནིསཱིདི བྷགཝཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ. ནིསཛྫ པཱདེ པཀྑཱལེསི. ཏེཔི ཁོ ཨཱཡསྨནྟོ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨནུརུདྡྷཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཙྩི ཝོ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཁམནཱིཡཾ, ཀཙྩི ཡཱཔནཱིཡཾ, ཀཙྩི པིཎྜཀེན ན ཀིལམཐཱ’’ཏི? ‘‘ཁམནཱིཡཾ བྷགཝཱ, ཡཱཔནཱིཡཾ བྷགཝཱ, ན ཙ མཡཾ, བྷནྟེ, པིཎྜཀེན ཀིལམཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཀཙྩི པན ཝོ, ཨནུརུདྡྷཱ, སམགྒཱ སམྨོདམཱནཱ ཨཝིཝདམཱནཱ ཁཱིརོདཀཱིབྷཱུཏཱ ཨཉྙམཉྙཾ པིཡཙཀྑཱུཧི སམྤསྶནྟཱ ཝིཧརཐཱ’’ཏི? ‘‘ཏགྒྷ མཡཾ, བྷནྟེ, སམགྒཱ སམྨོདམཱནཱ ཨཝིཝདམཱནཱ ཁཱིརོདཀཱིབྷཱུཏཱ ཨཉྙམཉྙཾ པིཡཙཀྑཱུཧི སམྤསྶནྟཱ ཝིཧརཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན ཏུམྷེ, ཨནུརུདྡྷཱ, སམགྒཱ སམྨོདམཱནཱ ཨཝིཝདམཱནཱ ཁཱིརོདཀཱིབྷཱུཏཱ ཨཉྙམཉྙཾ པིཡཙཀྑཱུཧི སམྤསྶནྟཱ ཝིཧརཐཱ’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ལཱབྷཱ ཝཏ མེ, སུལདྡྷཾ ཝཏ མེ ཡོཧཾ ཨེཝརཱུཔེཧི སབྲཧྨཙཱརཱིཧི སདྡྷིཾ ཝིཧརཱམཱི’ཏི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, ཨིམེསུ ཨཱཡསྨནྟེསུ མེཏྟཾ ཀཱཡཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛིཏཾ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ, མེཏྟཾ ཝཙཱིཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛིཏཾ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ, མེཏྟཾ མནོཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛིཏཾ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ. ཏསྶ, མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ སཀཾ ཙིཏྟཾ ནིཀྑིཔིཏྭཱ ཨིམེསཾཡེཝ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཙིཏྟསྶ ཝསེན ཝཏྟེཡྻ’ནྟི. སོ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, སཀཾ ཙིཏྟཾ ནིཀྑིཔིཏྭཱ ཨིམེསཾཡེཝ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཙིཏྟསྶ ཝསེན ཝཏྟཱམི. ནཱནཱ ཧི ཁོ ནོ, བྷནྟེ, ཀཱཡཱ, ཨེཀཉྩ པན མཉྙེ ཙིཏྟ’’ནྟི.

ཨཱཡསྨཱཔི ཁོ ནནྡིཡོ…པེ… ཨཱཡསྨཱཔི ཁོ ཀིམིལོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘མཡ྄ཧམྤི ཁོ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ལཱབྷཱ ཝཏ མེ, སུལདྡྷཾ ཝཏ མེ ཡོཧཾ ཨེཝརཱུཔེཧི སབྲཧྨཙཱརཱིཧི སདྡྷིཾ ཝིཧརཱམཱི’ཏི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, ཨིམེསུ ཨཱཡསྨནྟེསུ མེཏྟཾ ཀཱཡཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛིཏཾ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ, མེཏྟཾ ཝཙཱིཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛིཏཾ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ, མེཏྟཾ མནོཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛིཏཾ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ སཀཾ ཙིཏྟཾ ནིཀྑིཔིཏྭཱ ཨིམེསཾཡེཝ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཙིཏྟསྶ ཝསེན ཝཏྟེཡྻ’ནྟི. སོ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, སཀཾ ཙིཏྟཾ ནིཀྑིཔིཏྭཱ ཨིམེསཾཡེཝ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཙིཏྟསྶ ཝསེན ཝཏྟཱམི. ནཱནཱ ཧི ཁོ ནོ, བྷནྟེ, ཀཱཡཱ, ཨེཀཉྩ པན མཉྙེ ཙིཏྟནྟི. ཨེཝཾ ཁོ མཡཾ, བྷནྟེ, སམགྒཱ སམྨོདམཱནཱ ཨཝིཝདམཱནཱ ཁཱིརོདཀཱིབྷཱུཏཱ ཨཉྙམཉྙཾ པིཡཙཀྑཱུཧི སམྤསྶནྟཱ ཝིཧརཱམཱ’’ཏི.

༢༤༠. ‘‘སཱདྷུ, སཱདྷུ, ཨནུརུདྡྷཱ! ཀཙྩི པན ཝོ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨཔྤམཏྟཱ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟཱ ཝིཧརཐཱ’’ཏི? ‘‘ཏགྒྷ མཡཾ, བྷནྟེ, ཨཔྤམཏྟཱ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟཱ ཝིཧརཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན ཏུམྷེ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨཔྤམཏྟཱ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟཱ ཝིཧརཐཱ’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ ཡོ པཋམཾ གཱམཏོ པིཎྜཱཡ པཊིཀྐམཏི, སོ ཨཱསནཱནི པཉྙཔེཏི, པཱནཱིཡཾ པརིབྷོཛནཱིཡཾ ཨུཔཊྛཱཔེཏི, ཨཝཀྐཱརཔཱཏིཾ ཨུཔཊྛཱཔེཏི. ཡོ པཙྪཱ གཱམཏོ པིཎྜཱཡ པཊིཀྐམཏི – སཙེ ཧོཏི བྷུཏྟཱཝསེསོ, སཙེ ཨཱཀངྑཏི, བྷུཉྫཏི; ནོ ཙེ ཨཱཀངྑཏི, ཨཔྤཧརིཏེ ཝཱ ཚཌྜེཏི ཨཔཱཎཀེ ཝཱ ཨུདཀེ ཨོཔིལཱཔེཏི – སོ ཨཱསནཱནི པཊིསཱམེཏི, པཱནཱིཡཾ པརིབྷོཛནཱིཡཾ པཊིསཱམེཏི, ཨཝཀྐཱརཔཱཏིཾ དྷོཝིཏྭཱ པཊིསཱམེཏི, བྷཏྟགྒཾ སམྨཛྫཏི. ཡོ པསྶཏི པཱནཱིཡགྷཊཾ ཝཱ པརིབྷོཛནཱིཡགྷཊཾ ཝཱ ཝཙྩགྷཊཾ ཝཱ རིཏྟཾ ཏུཙྪཾ སོ ཨུཔཊྛཱཔེཏི. སཙསྶ ཧོཏི ཨཝིསཡ྄ཧཾ, ཧཏྠཝིཀཱརེན དུཏིཡཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ ཧཏྠཝིལངྒྷཀེན ཨུཔཊྛཱཔེམ [ཨུཔཊྛཔེཏི (སཱི.)], ན ཏྭེཝ མཡཾ, བྷནྟེ, ཏཔྤཙྩཡཱ ཝཱཙཾ བྷིནྡཱམ. པཉྩཱཧིཀཾ ཁོ པན མཡཾ, བྷནྟེ, སབྦརཏྟིཾ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྣིསཱིདཱམ. ཨེཝཾ ཁོ མཡཾ, བྷནྟེ, ཨཔྤམཏྟཱ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟཱ ཝིཧརཱམཱ’’ཏི.

༢༤༡. ‘‘སཱདྷུ, སཱདྷུ, ཨནུརུདྡྷཱ! ཨཏྠི པན ཝོ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨེཝཾ ཨཔྤམཏྟཱནཾ ཨཱཏཱཔཱིནཾ པཧིཏཏྟཱནཾ ཝིཧརཏཾ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ ཨདྷིགཏོ ཕཱསུཝིཧཱརོ’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ མཡཾ, བྷནྟེ, ཨཔྤམཏྟཱ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟཱ ཝིཧརནྟཱ ཨོབྷཱསཉྩེཝ སཉྫཱནཱམ དསྶནཉྩ རཱུཔཱནཾ. སོ ཁོ པན ནོ ཨོབྷཱསོ ནཙིརསྶེཝ ཨནྟརདྷཱཡཏི དསྶནཉྩ རཱུཔཱནཾ; ཏཉྩ ནིམིཏྟཾ ནཔྤཊིཝིཛ྄ཛྷཱམཱ’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཁོ པན ཝོ, ཨནུརུདྡྷཱ, ནིམིཏྟཾ པཊིཝིཛ྄ཛྷིཏབྦཾ. ཨཧམྤི སུདཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, པུབྦེཝ སམྦོདྷཱ ཨནབྷིསམྦུདྡྷོ བོདྷིསཏྟོཝ སམཱནོ ཨོབྷཱསཉྩེཝ སཉྫཱནཱམི དསྶནཉྩ རཱུཔཱནཾ. སོ ཁོ པན མེ ཨོབྷཱསོ ནཙིརསྶེཝ ཨནྟརདྷཱཡཏི དསྶནཉྩ རཱུཔཱནཾ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཀོ ནུ ཁོ ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མེ ཨོབྷཱསོ ཨནྟརདྷཱཡཏི དསྶནཉྩ རཱུཔཱན’ནྟི? ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཝིཙིཀིཙྪཱ ཁོ མེ ཨུདཔཱདི, ཝིཙིཀིཙྪཱདྷིཀརཎཉྩ པན མེ སམཱདྷི ཙཝི. སམཱདྷིམྷི ཙུཏེ ཨོབྷཱསོ ཨནྟརདྷཱཡཏི དསྶནཉྩ རཱུཔཱནཾ. སོཧཾ ཏཐཱ ཀརིསྶཱམི ཡཐཱ མེ པུན ན ཝིཙིཀིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫིསྶཏཱི’’’ཏི.

‘‘སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརནྟོ ཨོབྷཱསཉྩེཝ སཉྫཱནཱམི དསྶནཉྩ རཱུཔཱནཾ. སོ ཁོ པན མེ ཨོབྷཱསོ ནཙིརསྶེཝ ཨནྟརདྷཱཡཏི དསྶནཉྩ རཱུཔཱནཾ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཀོ ནུ ཁོ ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མེ ཨོབྷཱསོ ཨནྟརདྷཱཡཏི དསྶནཉྩ རཱུཔཱན’ནྟི? ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཨམནསིཀཱརོ ཁོ མེ ཨུདཔཱདི, ཨམནསིཀཱརཱདྷིཀརཎཉྩ པན མེ སམཱདྷི ཙཝི. སམཱདྷིམྷི ཙུཏེ ཨོབྷཱསོ ཨནྟརདྷཱཡཏི དསྶནཉྩ རཱུཔཱནཾ. སོཧཾ ཏཐཱ ཀརིསྶཱམི ཡཐཱ མེ པུན ན ཝིཙིཀིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫིསྶཏི ན ཨམནསིཀཱརོ’’’ཏི.

‘‘སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ…པེ… ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཐིནམིདྡྷཾ ཁོ མེ ཨུདཔཱདི, ཐིནམིདྡྷཱདྷིཀརཎཉྩ པན མེ སམཱདྷི ཙཝི. སམཱདྷིམྷི ཙུཏེ ཨོབྷཱསོ ཨནྟརདྷཱཡཏི དསྶནཉྩ རཱུཔཱནཾ. སོཧཾ ཏཐཱ ཀརིསྶཱམི ཡཐཱ མེ པུན ན ཝིཙིཀིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫིསྶཏི ན ཨམནསིཀཱརོ ན ཐིནམིདྡྷ’’’ནྟི.

‘‘སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ…པེ… ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཚམྦྷིཏཏྟཾ ཁོ མེ ཨུདཔཱདི, ཚམྦྷིཏཏྟཱདྷིཀརཎཉྩ པན མེ སམཱདྷི ཙཝི. སམཱདྷིམྷི ཙུཏེ ཨོབྷཱསོ ཨནྟརདྷཱཡཏི དསྶནཉྩ རཱུཔཱནཾ. སེཡྻཐཱཔི, ཨནུརུདྡྷཱ, པུརིསོ ཨདྡྷཱནམགྒཔྤཊིཔནྣོ, ཏསྶ ཨུབྷཏོཔསྶེ ཝཊྚཀཱ [ཝདྷཀཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨུཔྤཏེཡྻུཾ, ཏསྶ ཏཏོནིདཱནཾ ཚམྦྷིཏཏྟཾ ཨུཔྤཛྫེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ མེ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཚམྦྷིཏཏྟཾ ཨུདཔཱདི, ཚམྦྷིཏཏྟཱདྷིཀརཎཉྩ པན མེ སམཱདྷི ཙཝི. སམཱདྷིམྷི ཙུཏེ ཨོབྷཱསོ ཨནྟརདྷཱཡཏི དསྶནཉྩ རཱུཔཱནཾ. སོཧཾ ཏཐཱ ཀརིསྶཱམི ཡཐཱ མེ པུན ན ཝིཙིཀིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫིསྶཏི ན ཨམནསིཀཱརོ ན ཐིནམིདྡྷཾ ན ཚམྦྷིཏཏྟ’’’ནྟི.

‘‘སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ…པེ… ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཨུཔྤིལཾ [ཨུབྦིལླཾ (སཱི. པཱི.), ཨུབྦིལཾ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཁོ མེ ཨུདཔཱདི, ཨུཔྤིལཱདྷིཀརཎཉྩ པན མེ སམཱདྷི ཙཝི. སམཱདྷིམྷི ཙུཏེ ཨོབྷཱསོ ཨནྟརདྷཱཡཏི དསྶནཉྩ རཱུཔཱནཾ. སེཡྻཐཱཔི, ཨནུརུདྡྷཱ, པུརིསོ ཨེཀཾ ནིདྷིམུཁཾ གཝེསནྟོ སཀིདེཝ པཉྩནིདྷིམུཁཱནི ཨདྷིགཙྪེཡྻ, ཏསྶ ཏཏོནིདཱནཾ ཨུཔྤིལཾ ཨུཔྤཛྫེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ མེ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨུཔྤིལཾ ཨུདཔཱདི, ཨུཔྤིལཱདྷིཀརཎཉྩ པན མེ སམཱདྷི ཙཝི. སམཱདྷིམྷི ཙུཏེ ཨོབྷཱསོ ཨནྟརདྷཱཡཏི དསྶནཉྩ རཱུཔཱནཾ. སོཧཾ ཏཐཱ ཀརིསྶཱམི ཡཐཱ མེ པུན ན ཝིཙིཀིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫིསྶཏི, ན ཨམནསིཀཱརོ, ན ཐིནམིདྡྷཾ, ན ཚམྦྷིཏཏྟཾ, ན ཨུཔྤིལ’’’ནྟི.

‘‘སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ…པེ… ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨེཏདཧོསི – ‘དུཊྛུལླཾ ཁོ མེ ཨུདཔཱདི, དུཊྛུལླཱདྷིཀརཎཉྩ པན མེ སམཱདྷི ཙཝི. སམཱདྷིམྷི ཙུཏེ ཨོབྷཱསོ ཨནྟརདྷཱཡཏི དསྶནཉྩ རཱུཔཱནཾ. སོཧཾ ཏཐཱ ཀརིསྶཱམི ཡཐཱ མེ པུན ན ཝིཙིཀིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫིསྶཏི, ན ཨམནསིཀཱརོ, ན ཐིནམིདྡྷཾ, ན ཚམྦྷིཏཏྟཾ, ན ཨུཔྤིལཾ, ན དུཊྛུལླ’’’ནྟི.

‘‘སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ…པེ… ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཙྩཱརདྡྷཝཱིརིཡཾ ཁོ མེ ཨུདཔཱདི, ཨཙྩཱརདྡྷཝཱིརིཡཱདྷིཀརཎཉྩ པན མེ སམཱདྷི ཙཝི. སམཱདྷིམྷི ཙུཏེ ཨོབྷཱསོ ཨནྟརདྷཱཡཏི དསྶནཉྩ རཱུཔཱནཾ. སེཡྻཐཱཔི, ཨནུརུདྡྷཱ, པུརིསོ ཨུབྷོཧི ཧཏྠེཧི ཝཊྚཀཾ གཱལ༹ྷཾ གཎྷེཡྻ, སོ ཏཏྠེཝ པཏམེཡྻ [མཏམེཡྻ (བཧཱུསུ) པ + ཏཾ + ཨེཡྻ = པཏམེཡྻ-ཨིཏི པདཝིབྷཱགོ]; ཨེཝམེཝ ཁོ མེ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨཙྩཱརདྡྷཝཱིརིཡཾ ཨུདཔཱདི, ཨཙྩཱརདྡྷཝཱིརིཡཱདྷིཀརཎཉྩ པན མེ སམཱདྷི ཙཝི. སམཱདྷིམྷི ཙུཏེ ཨོབྷཱསོ ཨནྟརདྷཱཡཏི དསྶནཉྩ རཱུཔཱནཾ. སོཧཾ ཏཐཱ ཀརིསྶཱམི ཡཐཱ མེ པུན ན ཝིཙིཀིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫིསྶཏི, ན ཨམནསིཀཱརོ, ན ཐིནམིདྡྷཾ, ན ཚམྦྷིཏཏྟཾ, ན ཨུཔྤིལཾ, ན དུཊྛུལླཾ, ན ཨཙྩཱརདྡྷཝཱིརིཡ’’’ནྟི.

‘‘སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ…པེ… ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཏིལཱིནཝཱིརིཡཾ ཁོ མེ ཨུདཔཱདི, ཨཏིལཱིནཝཱིརིཡཱདྷིཀརཎཉྩ པན མེ སམཱདྷི ཙཝི. སམཱདྷིམྷི ཙུཏེ ཨོབྷཱསོ ཨནྟརདྷཱཡཏི དསྶནཉྩ རཱུཔཱནཾ. སེཡྻཐཱཔི, ཨནུརུདྡྷཱ, པུརིསོ ཝཊྚཀཾ སིཐིལཾ གཎྷེཡྻ, སོ ཏསྶ ཧཏྠཏོ ཨུཔྤཏེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ མེ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨཏིལཱིནཝཱིརིཡཾ ཨུདཔཱདི, ཨཏིལཱིནཝཱིརིཡཱདྷིཀརཎཉྩ པན མེ སམཱདྷི ཙཝི. སམཱདྷིམྷི ཙུཏེ ཨོབྷཱསོ ཨནྟརདྷཱཡཏི དསྶནཉྩ རཱུཔཱནཾ. སོཧཾ ཏཐཱ ཀརིསྶཱམི ཡཐཱ མེ པུན ན ཝིཙིཀིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫིསྶཏི, ན ཨམནསིཀཱརོ, ན ཐིནམིདྡྷཾ, ན ཚམྦྷིཏཏྟཾ, ན ཨུཔྤིལཾ, ན དུཊྛུལླཾ, ན ཨཙྩཱརདྡྷཝཱིརིཡཾ, ན ཨཏིལཱིནཝཱིརིཡ’’’ནྟི.

‘‘སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ…པེ… ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཨབྷིཛཔྤཱ ཁོ མེ ཨུདཔཱདི, ཨབྷིཛཔྤཱདྷིཀརཎཉྩ པན མེ སམཱདྷི ཙཝི. སམཱདྷིམྷི ཙུཏེ ཨོབྷཱསོ ཨནྟརདྷཱཡཏི དསྶནཉྩ རཱུཔཱནཾ. སོཧཾ ཏཐཱ ཀརིསྶཱམི ཡཐཱ མེ པུན ན ཝིཙིཀིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫིསྶཏི, ན ཨམནསིཀཱརོ, ན ཐིནམིདྡྷཾ, ན ཚམྦྷིཏཏྟཾ, ན ཨུཔྤིལཾ, ན དུཊྛུལླཾ, ན ཨཙྩཱརདྡྷཝཱིརིཡཾ, ན ཨཏིལཱིནཝཱིརིཡཾ, ན ཨབྷིཛཔྤཱ’’’ཏི.

‘‘སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ…པེ… ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨེཏདཧོསི – ‘ནཱནཏྟསཉྙཱ ཁོ མེ ཨུདཔཱདི, ནཱནཏྟསཉྙཱདྷིཀརཎཉྩ པན མེ སམཱདྷི ཙཝི. སམཱདྷིམྷི ཙུཏེ ཨོབྷཱསོ ཨནྟརདྷཱཡཏི དསྶནཉྩ རཱུཔཱནཾ. སོཧཾ ཏཐཱ ཀརིསྶཱམི ཡཐཱ མེ པུན ན ཝིཙིཀིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫིསྶཏི, ན ཨམནསིཀཱརོ, ན ཐིནམིདྡྷཾ, ན ཚམྦྷིཏཏྟཾ, ན ཨུཔྤིལཾ, ན དུཊྛུལླཾ, ན ཨཙྩཱརདྡྷཝཱིརིཡཾ, ན ཨཏིལཱིནཝཱིརིཡཾ, ན ཨབྷིཛཔྤཱ, ན ནཱནཏྟསཉྙཱ’’’ཏི.

‘‘སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརནྟོ ཨོབྷཱསཉྩེཝ སཉྫཱནཱམི དསྶནཉྩ རཱུཔཱནཾ. སོ ཁོ པན མེ ཨོབྷཱསོ ནཙིརསྶེཝ ཨནྟརདྷཱཡཏི དསྶནཉྩ རཱུཔཱནཾ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ ཨནུརུདྡྷཱ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀོ ནུ ཁོ ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མེ ཨོབྷཱསོ ཨནྟརདྷཱཡཏི དསྶནཉྩ རཱུཔཱན’ནྟི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཏིནིཛ྄ཛྷཱཡིཏཏྟཾ ཁོ མེ རཱུཔཱནཾ ཨུདཔཱདི, ཨཏིནིཛ྄ཛྷཱཡིཏཏྟཱདྷིཀརཎཉྩ པན མེ རཱུཔཱནཾ སམཱདྷི ཙཝི. སམཱདྷིམྷི ཙུཏེ ཨོབྷཱསོ ཨནྟརདྷཱཡཏི དསྶནཉྩ རཱུཔཱནཾ. སོཧཾ ཏཐཱ ཀརིསྶཱམི ཡཐཱ མེ པུན ན ཝིཙིཀིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫིསྶཏི, ན ཨམནསིཀཱརོ, ན ཐིནམིདྡྷཾ, ན ཚམྦྷིཏཏྟཾ, ན ཨུཔྤིལཾ, ན དུཊྛུལླཾ, ན ཨཙྩཱརདྡྷཝཱིརིཡཾ, ན ཨཏིལཱིནཝཱིརིཡཾ, ན ཨབྷིཛཔྤཱ, ན ནཱནཏྟསཉྙཱ, ན ཨཏིནིཛ྄ཛྷཱཡིཏཏྟཾ རཱུཔཱན’’’ནྟི.

༢༤༢. ‘‘སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, ‘ཝིཙིཀིཙྪཱ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཝིཙིཀིཙྪཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧིཾ, ‘ཨམནསིཀཱརོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཨམནསིཀཱརཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧིཾ, ‘ཐིནམིདྡྷཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཐིནམིདྡྷཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧིཾ, ‘ཚམྦྷིཏཏྟཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཚམྦྷིཏཏྟཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧིཾ, ‘ཨུཔྤིལཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཨུཔྤིལཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧིཾ, ‘དུཊྛུལླཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ དུཊྛུལླཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧིཾ, ‘ཨཙྩཱརདྡྷཝཱིརིཡཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཨཙྩཱརདྡྷཝཱིརིཡཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧིཾ, ‘ཨཏིལཱིནཝཱིརིཡཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཨཏིལཱིནཝཱིརིཡཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧིཾ, ‘ཨབྷིཛཔྤཱ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཨབྷིཛཔྤཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧིཾ, ‘ནཱནཏྟསཉྙཱ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ནཱནཏྟསཉྙཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧིཾ, ‘ཨཏིནིཛ྄ཛྷཱཡིཏཏྟཾ རཱུཔཱནཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཨཏིནིཛ྄ཛྷཱཡིཏཏྟཾ རཱུཔཱནཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཾ པཛཧིཾ.

༢༤༣. ‘‘སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརནྟོ ཨོབྷཱསཉྷི ཁོ སཉྫཱནཱམི, ན ཙ རཱུཔཱནི པསྶཱམི; རཱུཔཱནི ཧི ཁོ པསྶཱམི, ན ཙ ཨོབྷཱསཾ སཉྫཱནཱམི – ‘ཀེཝལམྤི རཏྟིཾ, ཀེཝལམྤི དིཝཾ [དིཝསཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)], ཀེཝལམྤི རཏྟིནྡིཝཾ’ [རཏྟིདིཝཾ (ཀ.)]. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཀོ ནུ ཁོ ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཡྭཱཧཾ ཨོབྷཱསཉྷི ཁོ སཉྫཱནཱམི ན ཙ རཱུཔཱནི པསྶཱམི; རཱུཔཱནི ཧི ཁོ [ཁོ ཏསྨིཾ སམཡེ (སཱི. ཀ.)] པསྶཱམི ན ཙ ཨོབྷཱསཾ སཉྫཱནཱམི – ཀེཝལམྤི རཏྟིཾ, ཀེཝལམྤི དིཝཾ, ཀེཝལམྤི རཏྟིནྡིཝ’ནྟི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡསྨིཉྷི ཁོ ཨཧཾ སམཡེ རཱུཔནིམིཏྟཾ ཨམནསིཀརིཏྭཱ ཨོབྷཱསནིམིཏྟཾ མནསི ཀརོམི, ཨོབྷཱསཉྷི ཁོ ཏསྨིཾ སམཡེ སཉྫཱནཱམི, ན ཙ རཱུཔཱནི པསྶཱམི. ཡསྨིཾ པནཱཧཾ སམཡེ ཨོབྷཱསནིམིཏྟཾ ཨམནསིཀརིཏྭཱ རཱུཔནིམིཏྟཾ མནསི ཀརོམི, རཱུཔཱནི ཧི ཁོ ཏསྨིཾ སམཡེ པསྶཱམི ན ཙ ཨོབྷཱསཾ སཉྫཱནཱམི – ཀེཝལམྤི རཏྟིཾ, ཀེཝལམྤི དིཝཾ, ཀེཝལམྤི རཏྟིནྡིཝ’’’ནྟི.

‘‘སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརནྟོ པརིཏྟཉྩེཝ ཨོབྷཱསཾ སཉྫཱནཱམི, པརིཏྟཱནི ཙ རཱུཔཱནི པསྶཱམི; ཨཔྤམཱཎཉྩེཝ ཨོབྷཱསཾ སཉྫཱནཱམི, ཨཔྤམཱཎཱནི ཙ རཱུཔཱནི པསྶཱམི – ཀེཝལམྤི རཏྟིཾ, ཀེཝལམྤི དིཝཾ, ཀེཝལམྤི རཏྟིནྡིཝཾ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཀོ ནུ ཁོ ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཡྭཱཧཾ པརིཏྟཉྩེཝ ཨོབྷཱསཾ སཉྫཱནཱམི, པརིཏྟཱནི ཙ རཱུཔཱནི པསྶཱམི; ཨཔྤམཱཎཉྩེཝ ཨོབྷཱསཾ སཉྫཱནཱམི, ཨཔྤམཱཎཱནི ཙ རཱུཔཱནི པསྶཱམི – ཀེཝལམྤི རཏྟིཾ, ཀེཝལམྤི དིཝཾ, ཀེཝལམྤི རཏྟིནྡིཝ’ནྟི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡསྨིཾ ཁོ མེ སམཡེ པརིཏྟོ སམཱདྷི ཧོཏི, པརིཏྟཾ མེ ཏསྨིཾ སམཡེ ཙཀྑུ ཧོཏི. སོཧཾ པརིཏྟེན ཙཀྑུནཱ པརིཏྟཉྩེཝ ཨོབྷཱསཾ སཉྫཱནཱམི, པརིཏྟཱནི ཙ རཱུཔཱནི པསྶཱམི. ཡསྨིཾ པན མེ སམཡེ ཨཔྤམཱཎོ སམཱདྷི ཧོཏི, ཨཔྤམཱཎཾ མེ ཏསྨིཾ སམཡེ ཙཀྑུ ཧོཏི. སོཧཾ ཨཔྤམཱཎེན ཙཀྑུནཱ ཨཔྤམཱཎཉྩེཝ ཨོབྷཱསཾ སཉྫཱནཱམི, ཨཔྤམཱཎཱནི ཙ རཱུཔཱནི པསྶཱམི – ཀེཝལམྤི རཏྟིཾ, ཀེཝལམྤི དིཝཾ, ཀེཝལམྤི རཏྟིནྡིཝ’’’ནྟི.

༢༤༤. ཡཏོ ཁོ མེ, ཨནུརུདྡྷཱ, ‘ཝིཙིཀིཙྪཱ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཝིཙིཀིཙྪཱ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཨཧོསི, ‘ཨམནསིཀཱརོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཨམནསིཀཱརོ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཨཧོསི, ‘ཐིནམིདྡྷཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཐིནམིདྡྷཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཨཧོསི, ‘ཚམྦྷིཏཏྟཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཚམྦྷིཏཏྟཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཨཧོསི, ‘ཨུཔྤིལཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཨུཔྤིལཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཨཧོསི, ‘དུཊྛུལླཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ དུཊྛུལླཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཨཧོསི, ‘ཨཙྩཱརདྡྷཝཱིརིཡཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཨཙྩཱརདྡྷཝཱིརིཡཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཨཧོསི, ‘ཨཏིལཱིནཝཱིརིཡཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཨཏིལཱིནཝཱིརིཡཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཨཧོསི, ‘ཨབྷིཛཔྤཱ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཨབྷིཛཔྤཱ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཨཧོསི, ‘ནཱནཏྟསཉྙཱ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ནཱནཏྟསཉྙཱ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཨཧོསི, ‘ཨཏིནིཛ྄ཛྷཱཡིཏཏྟཾ རཱུཔཱནཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ’ཏི – ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཨཏིནིཛ྄ཛྷཱཡིཏཏྟཾ རཱུཔཱནཾ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཨཧོསི.

༢༤༥. ‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡེ ཁོ མེ ཙིཏྟསྶ ཨུཔཀྐིལེསཱ ཏེ མེ པཧཱིནཱ. ཧནྡ, དཱནཱཧཾ ཏིཝིདྷེན སམཱདྷིཾ བྷཱཝེམཱི’ཏི [བྷཱཝེསིནྟི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)]. སོ ཁོ ཨཧཾ, ཨནུརུདྡྷཱ, སཝིཏཀྐམྤི སཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཾ བྷཱཝེསིཾ [བྷཱཝེམི (ཀ.)], ཨཝིཏཀྐམྤི ཝིཙཱརམཏྟཾ སམཱདྷིཾ བྷཱཝེསིཾ, ཨཝིཏཀྐམྤི ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཾ བྷཱཝེསིཾ, སཔྤཱིཏིཀམྤི སམཱདྷིཾ བྷཱཝེསིཾ, ནིཔྤཱིཏིཀམྤི སམཱདྷིཾ བྷཱཝེསིཾ, སཱཏསཧགཏམྤི སམཱདྷིཾ བྷཱཝེསིཾ, ཨུཔེཀྑཱསཧགཏམྤི སམཱདྷིཾ བྷཱཝེསིཾ. ཡཏོ ཁོ མེ, ཨནུརུདྡྷཱ, སཝིཏཀྐོཔི སཝིཙཱརོ སམཱདྷི བྷཱཝིཏོ ཨཧོསི, ཨཝིཏཀྐོཔི ཝིཙཱརམཏྟོ སམཱདྷི བྷཱཝིཏོ ཨཧོསི, ཨཝིཏཀྐོཔི ཨཝིཙཱརོ སམཱདྷི བྷཱཝིཏོ ཨཧོསི, སཔྤཱིཏིཀོཔི སམཱདྷི བྷཱཝིཏོ ཨཧོསི, ནིཔྤཱིཏིཀོཔི སམཱདྷི བྷཱཝིཏོ ཨཧོསི, སཱཏསཧགཏོཔི སམཱདྷི བྷཱཝིཏོ ཨཧོསི, ཨུཔེཀྑཱསཧགཏོཔི སམཱདྷི བྷཱཝིཏོ ཨཧོསི. ཉཱཎཉྩ པན མེ དསྶནཾ ཨུདཔཱདི, ཨཀུཔྤཱ མེ ཙེཏོཝིམུཏྟི. ཨཡམནྟིམཱ ཛཱཏི, ནཏྠི དཱནི པུནབྦྷཝོ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

ཨུཔཀྐིལེསསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཨཊྛམཾ.

༩. བཱལཔཎྜིཏསུཏྟཾ

༢༤༦. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཏཱིཎིམཱནི, བྷིཀྑཝེ, བཱལསྶ བཱལལཀྑཎཱནི བཱལནིམིཏྟཱནི བཱལཱཔདཱནཱནི. ཀཏམཱནི ཏཱིཎི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བཱལོ དུཙྩིནྟིཏཙིནྟཱི ཙ ཧོཏི དུབྦྷཱསིཏབྷཱསཱི ཙ དུཀྐཊཀམྨཀཱརཱི ཙ. ནོ ཙེཏཾ [ནོ ཙེདཾ (སཾ. ནི. ༣.༢༧-༢༨)], བྷིཀྑཝེ, བཱལོ དུཙྩིནྟིཏཙིནྟཱི ཙ ཨབྷཝིསྶ དུབྦྷཱསིཏབྷཱསཱི ཙ དུཀྐཊཀམྨཀཱརཱི ཙ ཀེན ནཾ [ན ཏེན ནཾ (ཀ.), ན ནཾ (?)] པཎྜིཏཱ ཛཱནེཡྻུཾ – ‘བཱལོ ཨཡཾ བྷཝཾ ཨསཔྤུརིསོ’ཏི? ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བཱལོ དུཙྩིནྟིཏཙིནྟཱི ཙ ཧོཏི དུབྦྷཱསིཏབྷཱསཱི ཙ དུཀྐཊཀམྨཀཱརཱི ཙ ཏསྨཱ ནཾ པཎྜིཏཱ ཛཱནནྟི – ‘བཱལོ ཨཡཾ བྷཝཾ ཨསཔྤུརིསོ’ཏི. ས ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, བཱལོ ཏིཝིདྷཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, བཱལོ སབྷཱཡཾ ཝཱ ནིསིནྣོ ཧོཏི, རཐིཀཱཡ [རཐིཡཱཡ (བཧཱུསུ)] ཝཱ ནིསིནྣོ ཧོཏི, སིངྒྷཱཊཀེ ཝཱ ནིསིནྣོ ཧོཏི; ཏཏྲ ཙེ ཛནོ ཏཛྫཾ ཏསྶཱརུཔྤཾ ཀཐཾ མནྟེཏི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, བཱལོ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཧོཏི, ཨདིནྣཱདཱཡཱི ཧོཏི, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱི ཧོཏི, མུསཱཝཱདཱི ཧོཏི, སུརཱམེརཡམཛྫཔམཱདཊྛཱཡཱི ཧོཏི, ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, བཱལསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཡཾ ཁོ ཛནོ ཏཛྫཾ ཏསྶཱརུཔྤཾ ཀཐཾ མནྟེཏི, སཾཝིཛྫནྟེཝ ཏེ [སཾཝིཛྫནྟེ ཏེ ཙ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] དྷམྨཱ མཡི, ཨཧཉྩ ཏེསུ དྷམྨེསུ སནྡིསྶཱམཱི’ཏི. ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, བཱལོ པཋམཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི.

༢༤༧. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བཱལོ པསྶཏི རཱཛཱནོ ཙོརཾ ཨཱགུཙཱརིཾ གཧེཏྭཱ ཝིཝིདྷཱ ཀམྨཀཱརཎཱ ཀཱརེནྟེ – ཀསཱཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟེ ཝེཏྟེཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟེ ཨདྡྷདཎྜཀེཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟེ ཧཏྠམྤི ཚིནྡནྟེ པཱདམྤི ཚིནྡནྟེ ཧཏྠཔཱདམྤི ཚིནྡནྟེ ཀཎྞམྤི ཚིནྡནྟེ ནཱསམྤི ཚིནྡནྟེ ཀཎྞནཱསམྤི ཚིནྡནྟེ བིལངྒཐཱལིཀམྤི ཀརོནྟེ སངྑམུཎྜིཀམྤི ཀརོནྟེ རཱཧུམུཁམྤི ཀརོནྟེ ཛོཏིམཱལིཀམྤི ཀརོནྟེ ཧཏྠཔཛྫོཏིཀམྤི ཀརོནྟེ ཨེརཀཝཏྟིཀམྤི ཀརོནྟེ ཙཱིརཀཝཱསིཀམྤི ཀརོནྟེ ཨེཎེཡྻཀམྤི ཀརོནྟེ བལི༹སམཾསིཀམྤི ཀརོནྟེ ཀཧཱཔཎིཀམྤི ཀརོནྟེ ཁཱརཱཔཏཙྪིཀམྤི [ཁཱརཱཔཊིཙྪཀམྤི (ཀ.)] ཀརོནྟེ པལིགྷཔརིཝཏྟིཀམྤི ཀརོནྟེ པལཱལཔཱིཋཀམྤི [པལཱལཔིཊྛཀམྤི (པཱི.)] ཀརོནྟེ ཏཏྟེནཔི ཏེལེན ཨོསིཉྩནྟེ སུནཁེཧིཔི ཁཱདཱཔེནྟེ ཛཱིཝནྟམྤི སཱུལེ ཨུཏྟཱསེནྟེ ཨསིནཱཔི སཱིསཾ ཚིནྡནྟེ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, བཱལསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཡཐཱརཱུཔཱནཾ ཁོ པཱཔཀཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཧེཏུ རཱཛཱནོ ཙོརཾ ཨཱགུཙཱརིཾ གཧེཏྭཱ ཝིཝིདྷཱ ཀམྨཀཱརཎཱ ཀཱརེནྟི – ཀསཱཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟི…པེ… ཨསིནཱཔི སཱིསཾ ཚིནྡནྟི; སཾཝིཛྫནྟེཝ ཏེ དྷམྨཱ མཡི, ཨཧཉྩ ཏེསུ དྷམྨེསུ སནྡིསྶཱམི. མཾ ཙེཔི རཱཛཱནོ [སཙེ མམྤི (ཀ.)] ཛཱནེཡྻུཾ, མམྤི རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ ཝིཝིདྷཱ ཀམྨཀཱརཎཱ ཀཱརེཡྻུཾ – ཀསཱཧིཔི ཏཱལེ༹ཡྻུཾ…པེ… ཛཱིཝནྟམྤི སཱུལེ ཨུཏྟཱསེཡྻུཾ, ཨསིནཱཔི སཱིསཾ ཚིནྡེཡྻུ’ནྟི. ཨིདམྤི, བྷིཀྑཝེ, བཱལོ དུཏིཡཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི.

༢༤༨. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བཱལཾ པཱིཋསམཱརཱུལ༹ྷཾ ཝཱ མཉྩསམཱརཱུལ༹ྷཾ ཝཱ ཚམཱཡཾ [ཚམཱཡ (སཱི. པཱི.)] ཝཱ སེམཱནཾ, ཡཱནིསྶ པུབྦེ པཱཔཀཱནི ཀམྨཱནི ཀཏཱནི ཀཱཡེན དུཙྩརིཏཱནི ཝཱཙཱཡ དུཙྩརིཏཱནི མནསཱ དུཙྩརིཏཱནི ཏཱནིསྶ ཏམྷི སམཡེ ཨོལམྦནྟི ཨཛ྄ཛྷོལམྦནྟི ཨབྷིཔྤལམྦནྟི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, མཧཏཾ པབྦཏཀཱུཊཱནཾ ཚཱཡཱ སཱཡནྷསམཡཾ པཐཝིཡཱ ཨོལམྦནྟི ཨཛ྄ཛྷོལམྦནྟི ཨབྷིཔྤལམྦནྟི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བཱལཾ པཱིཋསམཱརཱུལ༹ྷཾ ཝཱ མཉྩསམཱརཱུལ༹ྷཾ ཝཱ ཚམཱཡཾ ཝཱ སེམཱནཾ, ཡཱནིསྶ པུབྦེ པཱཔཀཱནི ཀམྨཱནི ཀཏཱནི ཀཱཡེན དུཙྩརིཏཱནི ཝཱཙཱཡ དུཙྩརིཏཱནི མནསཱ དུཙྩརིཏཱནི ཏཱནིསྶ ཏམྷི སམཡེ ཨོལམྦནྟི ཨཛ྄ཛྷོལམྦནྟི ཨབྷིཔྤལམྦནྟི. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, བཱལསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཀཏཾ ཝཏ མེ ཀལྱཱཎཾ, ཨཀཏཾ ཀུསལཾ, ཨཀཏཾ བྷཱིརུཏྟཱཎཾ; ཀཏཾ པཱཔཾ, ཀཏཾ ལུདྡཾ, ཀཏཾ ཀིབྦིསཾ. ཡཱཝཏཱ, བྷོ, ཨཀཏཀལྱཱཎཱནཾ ཨཀཏཀུསལཱནཾ ཨཀཏབྷཱིརུཏྟཱཎཱནཾ ཀཏཔཱཔཱནཾ ཀཏལུདྡཱནཾ ཀཏཀིབྦིསཱནཾ གཏི ཏཾ གཏིཾ པེཙྩ གཙྪཱམཱི’ཏི. སོ སོཙཏི ཀིལམཏི པརིདེཝཏི ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཨིདམྤི, བྷིཀྑཝེ, བཱལོ ཏཏིཡཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི.

‘‘ས ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, བཱལོ ཀཱཡེན དུཙྩརིཏཾ ཙརིཏྭཱ ཝཱཙཱཡ དུཙྩརིཏཾ ཙརིཏྭཱ མནསཱ དུཙྩརིཏཾ ཙརིཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཡཾ ཁོ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ – ‘ཨེཀནྟཾ ཨནིཊྛཾ ཨེཀནྟཾ ཨཀནྟཾ ཨེཀནྟཾ ཨམནཱཔ’ནྟི, ནིརཡམེཝ ཏཾ སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ – ‘ཨེཀནྟཾ ཨནིཊྛཾ ཨེཀནྟཾ ཨཀནྟཾ ཨེཀནྟཾ ཨམནཱཔ’ནྟི. ཡཱཝཉྩིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔམཱཔི [ཨུཔམཱཧིཔི (སཱི.)] ན སུཀརཱ ཡཱཝ དུཀྑཱ ནིརཡཱ’’ཏི.

༢༤༩. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཀྐཱ པན, བྷནྟེ, ཨུཔམཾ ཀཱཏུ’’ནྟི? ‘‘སཀྐཱ བྷིཀྑཱུ’’ཏི བྷགཝཱ ཨཝོཙ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑུ, ཙོརཾ ཨཱགུཙཱརིཾ གཧེཏྭཱ རཉྙོ དསྶེཡྻུཾ – ‘ཨཡཾ ཁོ, དེཝ, ཙོརོ ཨཱགུཙཱརཱི, ཨིམསྶ ཡཾ ཨིཙྪསི ཏཾ དཎྜཾ པཎེཧཱི’ཏི. ཏམེནཾ རཱཛཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘གཙྪཐ, བྷོ, ཨིམཾ པུརིསཾ པུབྦཎྷསམཡཾ སཏྟིསཏེན ཧནཐཱ’ཏི. ཏམེནཾ པུབྦཎྷསམཡཾ སཏྟིསཏེན ཧནེཡྻུཾ. ཨཐ རཱཛཱ མཛ྄ཛྷནྷིཀསམཡཾ [མཛ྄ཛྷནྟིཀསམཡཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. ཀ.), མཛ྄ཛྷནྟིཀཾ སམཡཾ (པཱི.)] ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨམྦྷོ, ཀཐཾ སོ པུརིསོ’ཏི? ‘‘‘ཏཐེཝ, དེཝ, ཛཱིཝཏཱི’ཏི. ཏམེནཾ རཱཛཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘གཙྪཐ, བྷོ, ཏཾ པུརིསཾ མཛ྄ཛྷནྷིཀསམཡཾ སཏྟིསཏེན ཧནཐཱ’ཏི. ཏམེནཾ མཛ྄ཛྷནྷིཀསམཡཾ སཏྟིསཏེན ཧནེཡྻུཾ. ཨཐ རཱཛཱ སཱཡནྷསམཡཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨམྦྷོ, ཀཐཾ སོ པུརིསོ’ཏི? ‘ཏཐེཝ, དེཝ, ཛཱིཝཏཱི’ཏི. ཏམེནཾ རཱཛཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘གཙྪཐ, བྷོ, ཏཾ པུརིསཾ སཱཡནྷསམཡཾ སཏྟིསཏེན ཧནཐཱ’ཏི. ཏམེནཾ སཱཡནྷསམཡཾ སཏྟིསཏེན ཧནེཡྻུཾ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནུ སོ པུརིསོ ཏཱིཧི སཏྟིསཏེཧི ཧཉྙམཱནོ ཏཏོནིདཱནཾ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདིཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཀིསྶཱཔི, བྷནྟེ, སཏྟིཡཱ ཧཉྙམཱནོ སོ པུརིསོ ཏཏོནིདཱནཾ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདིཡེཐ, ཀོ པན ཝཱདོ ཏཱིཧི སཏྟིསཏེཧཱི’’ཏི?

༢༥༠. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ པརིཏྟཾ པཱཎིམཏྟཾ པཱསཱཎཾ གཧེཏྭཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཀཏམོ ནུ ཁོ མཧནྟཏརོ – ཡོ ཙཱཡཾ མཡཱ པརིཏྟོ པཱཎིམཏྟོ པཱསཱཎོ གཧིཏོ, ཡོ ཙ ཧིམཝཱ པབྦཏརཱཛཱ’’ཏི? ‘‘ཨཔྤམཏྟཀོ ཨཡཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ པརིཏྟོ པཱཎིམཏྟོ པཱསཱཎོ གཧིཏོ, ཧིམཝནྟཾ པབྦཏརཱཛཱནཾ ཨུཔནིདྷཱཡ སངྑམྤི ན ཨུཔེཏི, ཀལབྷཱགམྤི ན ཨུཔེཏི, ཨུཔནིདྷམྤི [ཨུཔནིདྷིམྤི (སཱི. པཱི.)] ན ཨུཔེཏི’’. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ སོ པུརིསོ ཏཱིཧི སཏྟིསཏེཧི ཧཉྙམཱནོ ཏཏོནིདཱནཾ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི ཏཾ ནིརཡཀསྶ དུཀྑསྶ ཨུཔནིདྷཱཡ སངྑམྤི ན ཨུཔེཏི, ཀལབྷཱགམྤི ན ཨུཔེཏི, ཨུཔནིདྷམྤི ན ཨུཔེཏི’’.

‘‘ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཡཔཱལཱ པཉྩཝིདྷབནྡྷནཾ ནཱམ ཀམྨཀཱརཎཾ ཀརོནྟི – ཏཏྟཾ ཨཡོཁིལཾ [ཨཡོཁཱིལཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཧཏྠེ གམེནྟི, ཏཏྟཾ ཨཡོཁིལཾ དུཏིཡེ ཧཏྠེ གམེནྟི, ཏཏྟཾ ཨཡོཁིལཾ པཱདེ གམེནྟི, ཏཏྟཾ ཨཡོཁིལཾ དུཏིཡེ པཱདེ གམེནྟི, ཏཏྟཾ ཨཡོཁིལཾ མཛ྄ཛྷེ ཨུརསྨིཾ གམེནྟི. སོ ཏཏྠ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདེཏི, ན ཙ ཏཱཝ ཀཱལཾ ཀརོཏི ཡཱཝ ན ཏཾ པཱཔཀམྨཾ བྱནྟཱིཧོཏི [བྱནྟིཧོཏི (པཱི. ཀ.)]. ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཡཔཱལཱ སཾཝེསེཏྭཱ ཀུཋཱརཱིཧི [ཀུདྷཱརཱིཧི (ཀ.)] ཏཙྪནྟི. སོ ཏཏྠ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ…པེ… བྱནྟཱིཧོཏི. ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཡཔཱལཱ ཨུདྡྷཾཔཱདཾ ཨདྷོསིརཾ གཧེཏྭཱ ཝཱསཱིཧི ཏཙྪནྟི. སོ ཏཏྠ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ…པེ… བྱནྟཱིཧོཏི. ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཡཔཱལཱ རཐེ ཡོཛེཏྭཱ ཨཱདིཏྟཱཡ པཐཝིཡཱ སམྤཛྫལིཏཱཡ སཛོཏིབྷཱུཏཱཡ [སཉྫོཏིབྷཱུཏཱཡ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] སཱརེནྟིཔི པཙྩཱསཱརེནྟིཔི. སོ ཏཏྠ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ…པེ… བྱནྟཱིཧོཏི. ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཡཔཱལཱ མཧནྟཾ ཨངྒཱརཔབྦཏཾ ཨཱདིཏྟཾ སམྤཛྫལིཏཾ སཛོཏིབྷཱུཏཾ ཨཱརོཔེནྟིཔི ཨོརོཔེནྟིཔི. སོ ཏཏྠ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདེཏི, ན ཙ ཏཱཝ ཀཱལཾ ཀརོཏི ཡཱཝ ན ཏཾ པཱཔཀམྨཾ བྱནྟཱིཧོཏི. ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཡཔཱལཱ ཨུདྡྷཾཔཱདཾ ཨདྷོསིརཾ གཧེཏྭཱ ཏཏྟཱཡ ལོཧཀུམྦྷིཡཱ པཀྑིཔནྟི ཨཱདིཏྟཱཡ སམྤཛྫལིཏཱཡ སཛོཏིབྷཱུཏཱཡ. སོ ཏཏྠ ཕེཎུདྡེཧཀཾ པཙྩཏི. སོ ཏཏྠ ཕེཎུདྡེཧཀཾ པཙྩམཱནོ སཀིམྤི ཨུདྡྷཾ གཙྪཏི, སཀིམྤི ཨདྷོ གཙྪཏི, སཀིམྤི ཏིརིཡཾ གཙྪཏི. སོ ཏཏྠ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདེཏི, ན ཙ ཏཱཝ ཀཱལངྐརོཏི ཡཱཝ ན ཏཾ པཱཔཀམྨཾ བྱནྟཱིཧོཏི. ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཡཔཱལཱ [ནིརཡཔཱལཱ པུནཔྤུནཾ (ཀ.)] མཧཱནིརཡེ པཀྑིཔནྟི. སོ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, མཧཱནིརཡོ –

‘‘ཙཏུཀྐཎྞོ ཙཏུདྭཱརོ, ཝིབྷཏྟོ བྷཱགསོ མིཏོ;

ཨཡོཔཱཀཱརཔརིཡནྟོ, ཨཡསཱ པཊིཀུཛྫིཏོ.

‘‘ཏསྶ ཨཡོམཡཱ བྷཱུམི, ཛལིཏཱ ཏེཛསཱ ཡུཏཱ;

སམནྟཱ ཡོཛནསཏཾ, ཕརིཏྭཱ ཏིཊྛཏི སབྦདཱ’’.

‘‘ཨནེཀཔརིཡཱཡེནཔི ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཡཀཐཾ ཀཐེཡྻཾ; ཡཱཝཉྩིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ན སུཀརཱ ཨཀྑཱནེན པཱཔུཎིཏུཾ ཡཱཝ དུཀྑཱ ནིརཡཱ.

༢༥༡. ‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཏིརཙྪཱནགཏཱ པཱཎཱ ཏིཎབྷཀྑཱ. ཏེ ཨལླཱནིཔི ཏིཎཱནི སུཀྑཱནིཔི ཏིཎཱནི དནྟུལླེཧཀཾ ཁཱདནྟི. ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཏིརཙྪཱནགཏཱ པཱཎཱ ཏིཎབྷཀྑཱ? ཧཏྠཱི ཨསྶཱ གོཎཱ གདྲབྷཱ ཨཛཱ མིགཱ, ཡེ ཝཱ པནཉྙེཔི ཀེཙི ཏིརཙྪཱནགཏཱ པཱཎཱ ཏིཎབྷཀྑཱ. ས ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, བཱལོ ཨིདྷ པུབྦེ རསཱདོ ཨིདྷ པཱཔཱནི ཀམྨཱནི ཀརིཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཏེསཾ སཏྟཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི ཡེ ཏེ སཏྟཱ ཏིཎབྷཀྑཱ.

‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཏིརཙྪཱནགཏཱ པཱཎཱ གཱུཐབྷཀྑཱ. ཏེ དཱུརཏོཝ གཱུཐགནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ དྷཱཝནྟི – ‘ཨེཏྠ བྷུཉྫིསྶཱམ, ཨེཏྠ བྷུཉྫིསྶཱམཱ’ཏི. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བྲཱཧྨཎཱ ཨཱཧུཏིགནྡྷེན དྷཱཝནྟི – ‘ཨེཏྠ བྷུཉྫིསྶཱམ, ཨེཏྠ བྷུཉྫིསྶཱམཱ’ཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སནྟི ཏིརཙྪཱནགཏཱ པཱཎཱ གཱུཐབྷཀྑཱ, ཏེ དཱུརཏོཝ གཱུཐགནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ དྷཱཝནྟི – ‘ཨེཏྠ བྷུཉྫིསྶཱམ, ཨེཏྠ བྷུཉྫིསྶཱམཱ’ཏི. ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཏིརཙྪཱནགཏཱ པཱཎཱ གཱུཐབྷཀྑཱ? ཀུཀྐུཊཱ སཱུཀརཱ སོཎཱ སིངྒཱལཱ, ཡེ ཝཱ པནཉྙེཔི ཀེཙི ཏིརཙྪཱནགཏཱ པཱཎཱ གཱུཐབྷཀྑཱ. ས ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, བཱལོ ཨིདྷ པུབྦེ རསཱདོ ཨིདྷ པཱཔཱནི ཀམྨཱནི ཀརིཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཏེསཾ སཏྟཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི ཡེ ཏེ སཏྟཱ གཱུཐབྷཀྑཱ.

‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཏིརཙྪཱནགཏཱ པཱཎཱ ཨནྡྷཀཱརེ ཛཱཡནྟི ཨནྡྷཀཱརེ ཛཱིཡནྟི [ཛིཡྻནྟི (ཀ.)] ཨནྡྷཀཱརེ མཱིཡནྟི [མིཡྻནྟི (ཀ.)]. ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཏིརཙྪཱནགཏཱ པཱཎཱ ཨནྡྷཀཱརེ ཛཱཡནྟི ཨནྡྷཀཱརེ ཛཱིཡནྟི ཨནྡྷཀཱརེ མཱིཡནྟི? ཀཱིཊཱ པུལ༹ཝཱ [པཊངྒཱ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] གཎྜུཔྤཱདཱ, ཡེ ཝཱ པནཉྙེཔི ཀེཙི ཏིརཙྪཱནགཏཱ པཱཎཱ ཨནྡྷཀཱརེ ཛཱཡནྟི ཨནྡྷཀཱརེ ཛཱིཡནྟི ཨནྡྷཀཱརེ མཱིཡནྟི. ས ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, བཱལོ ཨིདྷ པུབྦེ རསཱདོ, ཨིདྷ པཱཔཱནི ཀམྨཱནི ཀརིཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཏེསཾ སཏྟཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི ཡེ ཏེ སཏྟཱ ཨནྡྷཀཱརེ ཛཱཡནྟི ཨནྡྷཀཱརེ ཛཱིཡནྟི ཨནྡྷཀཱརེ མཱིཡནྟི.

‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཏིརཙྪཱནགཏཱ པཱཎཱ ཨུདཀསྨིཾ ཛཱཡནྟི ཨུདཀསྨིཾ ཛཱིཡནྟི ཨུདཀསྨིཾ མཱིཡནྟི. ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཏིརཙྪཱནགཏཱ པཱཎཱ ཨུདཀསྨིཾ ཛཱཡནྟི ཨུདཀསྨིཾ ཛཱིཡནྟི ཨུདཀསྨིཾ མཱིཡནྟི? མཙྪཱ ཀཙྪཔཱ སུསུམཱརཱ, ཡེ ཝཱ པནཉྙེཔི ཀེཙི ཏིརཙྪཱནགཏཱ པཱཎཱ ཨུདཀསྨིཾ ཛཱཡནྟི ཨུདཀསྨིཾ ཛཱིཡནྟི ཨུདཀསྨིཾ མཱིཡནྟི. ས ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, བཱལོ ཨིདྷ པུབྦེ རསཱདོ ཨིདྷ པཱཔཱནི ཀམྨཱནི ཀརིཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཏེསཾ སཏྟཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི ཡེ ཏེ སཏྟཱ ཨུདཀསྨིཾ ཛཱཡནྟི ཨུདཀསྨིཾ ཛཱིཡནྟི ཨུདཀསྨིཾ མཱིཡནྟི.

‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཏིརཙྪཱནགཏཱ པཱཎཱ ཨསུཙིསྨིཾ ཛཱཡནྟི ཨསུཙིསྨིཾ ཛཱིཡནྟི ཨསུཙིསྨིཾ མཱིཡནྟི. ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཏིརཙྪཱནགཏཱ པཱཎཱ ཨསུཙིསྨིཾ ཛཱཡནྟི ཨསུཙིསྨིཾ ཛཱིཡནྟི ཨསུཙིསྨིཾ མཱིཡནྟི? ཡེ ཏེ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ པཱུཏིམཙྪེ ཝཱ ཛཱཡནྟི པཱུཏིམཙྪེ ཝཱ ཛཱིཡནྟི པཱུཏིམཙྪེ ཝཱ མཱིཡནྟི པཱུཏིཀུཎཔེ ཝཱ…པེ… པཱུཏིཀུམྨཱསེ ཝཱ… ཙནྡནིཀཱཡ ཝཱ… ཨོལིགལླེ ཝཱ ཛཱཡནྟི, (ཡེ ཝཱ པནཉྙེཔི ཀེཙི ཏིརཙྪཱནགཏཱ པཱཎཱ ཨསུཙིསྨིཾ ཛཱཡནྟི ཨསུཙིསྨིཾ ཛཱིཡནྟི ཨསུཙིསྨིཾ མཱིཡནྟི.) [( ) ནཏྠི སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི. པོཏྠཀེསུ] ས ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, བཱལོ ཨིདྷ པུབྦེ རསཱདོ ཨིདྷ པཱཔཱནི ཀམྨཱནི ཀརིཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཏེསཾ སཏྟཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི ཡེ ཏེ སཏྟཱ ཨསུཙིསྨིཾ ཛཱཡནྟི ཨསུཙིསྨིཾ ཛཱིཡནྟི ཨསུཙིསྨིཾ མཱིཡནྟི.

‘‘ཨནེཀཔརིཡཱཡེནཔི ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏིརཙྪཱནཡོནིཀཐཾ ཀཐེཡྻཾ; ཡཱཝཉྩིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ན སུཀརཾ ཨཀྑཱནེན པཱཔུཎིཏུཾ ཡཱཝ དུཀྑཱ ཏིརཙྪཱནཡོནི.

༢༥༢. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཨེཀཙྪིགྒལཾ ཡུགཾ མཧཱསམུདྡེ པཀྑིཔེཡྻ. ཏམེནཾ པུརཏྠིམོ ཝཱཏོ པཙྪིམེན སཾཧརེཡྻ, པཙྪིམོ ཝཱཏོ པུརཏྠིམེན སཾཧརེཡྻ, ཨུཏྟརོ ཝཱཏོ དཀྑིཎེན སཾཧརེཡྻ, དཀྑིཎོ ཝཱཏོ ཨུཏྟརེན སཾཧརེཡྻ. ཏཏྲཱསྶ ཀཱཎོ ཀཙྪཔོ, སོ ཝསྶསཏསྶ ཝསྶསཏསྶ [ཝསྶསཏསྶ ཝསྶསཧསྶསྶ ཝསྶསཏསཧསྶསྶ (སཱི.), ཝསྶསཏསྶ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨཙྩཡེན སཀིཾ ཨུམྨུཛྫེཡྻ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནུ སོ ཀཱཎོ ཀཙྪཔོ ཨམུསྨིཾ ཨེཀཙྪིགྒལེ ཡུགེ གཱིཝཾ པཝེསེཡྻཱ’’ཏི? (‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.) [( ) ནཏྠི སཱི. པཱི. པོཏྠཀེསུ] ‘‘ཡདི པན [ཡདི ནཱུན (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)], བྷནྟེ, ཀདཱཙི ཀརཧཙི དཱིགྷསྶ ཨདྡྷུནོ ཨཙྩཡེནཱ’’ཏི. ‘‘ཁིཔྤཏརཾ ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱཎོ ཀཙྪཔོ ཨམུསྨིཾ ཨེཀཙྪིགྒལེ ཡུགེ གཱིཝཾ པཝེསེཡྻ, ཨཏོ དུལླབྷཏརཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, མནུསྶཏྟཾ ཝདཱམི སཀིཾ ཝིནིཔཱཏགཏེན བཱལེན. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ན ཧེཏྠ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི དྷམྨཙརིཡཱ སམཙརིཡཱ ཀུསལཀིརིཡཱ པུཉྙཀིརིཡཱ. ཨཉྙམཉྙཁཱདིཀཱ ཨེཏྠ, བྷིཀྑཝེ, ཝཏྟཏི དུབྦལཁཱདིཀཱ’’.

‘‘ས ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, བཱལོ སཙེ ཀདཱཙི ཀརཧཙི དཱིགྷསྶ ཨདྡྷུནོ ཨཙྩཡེན མནུསྶཏྟཾ ཨཱགཙྪཏི, ཡཱནི ཏཱནི ནཱིཙཀུལཱནི – ཙཎྜཱལཀུལཾ ཝཱ ནེསཱདཀུལཾ ཝཱ ཝེནཀུལཾ [ཝེཎཀུལཾ (སཱི. པཱི.)] ཝཱ རཐཀཱརཀུལཾ ཝཱ པུཀྐུསཀུལཾ ཝཱ. ཏཐཱརཱུཔེ ཀུལེ པཙྩཱཛཱཡཏི དལིདྡེ ཨཔྤནྣཔཱནབྷོཛནེ ཀསིརཝུཏྟིཀེ, ཡཏྠ ཀསིརེན གྷཱསཙྪཱདོ ལབྦྷཏི. སོ ཙ ཧོཏི དུབྦཎྞོ དུདྡསིཀོ ཨོཀོཊིམཀོ བཝ྄ཧཱབཱདྷོ [བཧྭཱབཱདྷོ (ཀ.)] ཀཱཎོ ཝཱ ཀུཎཱི ཝཱ ཁུཛྫོ ཝཱ པཀྑཧཏོ ཝཱ ན ལཱབྷཱི ཨནྣསྶ པཱནསྶ ཝཏྠསྶ ཡཱནསྶ མཱལཱགནྡྷཝིལེཔནསྶ སེཡྻཱཝསཐཔདཱིཔེཡྻསྶ. སོ ཀཱཡེན དུཙྩརིཏཾ ཙརཏི ཝཱཙཱཡ དུཙྩརིཏཾ ཙརཏི མནསཱ དུཙྩརིཏཾ ཙརཏི. སོ ཀཱཡེན དུཙྩརིཏཾ ཙརིཏྭཱ ཝཱཙཱཡ དུཙྩརིཏཾ ཙརིཏྭཱ མནསཱ དུཙྩརིཏཾ ཙརིཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨཀྑདྷུཏྟོ པཋམེནེཝ ཀལིགྒཧེན པུཏྟམྤི ཛཱིཡེཐ, དཱརམྤི ཛཱིཡེཐ, སབྦཾ སཱཔཏེཡྻམྤི ཛཱིཡེཐ, ཨུཏྟརིཔི ཨདྷིབནྡྷཾ [ཨནུབནྡྷཾ (སཱི. པཱི.), ཨདྡྷུབནྡྷཾ (སྱཱ. ཀཾ.)] ནིགཙྪེཡྻ. ཨཔྤམཏྟཀོ སོ, བྷིཀྑཝེ, ཀལིགྒཧོ ཡཾ སོ ཨཀྑདྷུཏྟོ པཋམེནེཝ ཀལིགྒཧེན པུཏྟམྤི ཛཱིཡེཐ, དཱརམྤི ཛཱིཡེཐ, སབྦཾ སཱཔཏེཡྻམྤི ཛཱིཡེཐ, ཨུཏྟརིཔི ཨདྷིབནྡྷཾ ནིགཙྪེཡྻ. ཨཐ ཁོ ཨཡམེཝ ཏཏོ མཧནྟཏརོ ཀལིགྒཧོ ཡཾ སོ བཱལོ ཀཱཡེན དུཙྩརིཏཾ ཙརིཏྭཱ ཝཱཙཱཡ དུཙྩརིཏཾ ཙརིཏྭཱ མནསཱ དུཙྩརིཏཾ ཙརིཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀེཝལཱ པརིཔཱུརཱ [ཀེཝལཔརིཔཱུརཱ (སཱི. པཱི.) མ. ནི. ༡.༢༤༤ པཱལི༹ཡཱ སཾསནྡེཏབྦཱ] བཱལབྷཱུམཱི’’ཏི.

༢༥༣. ‘‘ཏཱིཎིམཱནི, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏསྶ པཎྜིཏལཀྑཎཱནི པཎྜིཏནིམིཏྟཱནི པཎྜིཏཱཔདཱནཱནི. ཀཏམཱནི ཏཱིཎི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏོ སུཙིནྟིཏཙིནྟཱི ཙ ཧོཏི སུབྷཱསིཏབྷཱསཱི ཙ སུཀཏཀམྨཀཱརཱི ཙ. ནོ ཙེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏོ སུཙིནྟིཏཙིནྟཱི ཙ ཨབྷཝིསྶ སུབྷཱསིཏབྷཱསཱི ཙ སུཀཏཀམྨཀཱརཱི ཙ, ཀེན ནཾ [ན ཏེན ནཾ (ཀ.), ན ནཾ (?)] པཎྜིཏཱ ཛཱནེཡྻུཾ – ‘པཎྜིཏོ ཨཡཾ བྷཝཾ སཔྤུརིསོ’ཏི? ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏོ སུཙིནྟིཏཙིནྟཱི ཙ ཧོཏི སུབྷཱསིཏབྷཱསཱི ཙ སུཀཏཀམྨཀཱརཱི ཙ ཏསྨཱ ནཾ པཎྜིཏཱ ཛཱནནྟི – ‘པཎྜིཏོ ཨཡཾ བྷཝཾ སཔྤུརིསོ’ཏི. ས ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏོ ཏིཝིདྷཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏོ སབྷཱཡཾ ཝཱ ནིསིནྣོ ཧོཏི, རཐིཀཱཡ ཝཱ ནིསིནྣོ ཧོཏི, སིངྒྷཱཊཀེ ཝཱ ནིསིནྣོ ཧོཏི; ཏཏྲ ཙེ ཛནོ ཏཛྫཾ ཏསྶཱརུཔྤཾ ཀཐཾ མནྟེཏི. སཙེ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏོ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, སུརཱམེརཡམཛྫཔྤམཱདཊྛཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི; ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཡཾ ཁོ ཛནོ ཏཛྫཾ ཏསྶཱརུཔྤཾ ཀཐཾ མནྟེཏི; སཾཝིཛྫནྟེཝ ཏེ དྷམྨཱ མཡི, ཨཧཉྩ ཏེསུ དྷམྨེསུ སནྡིསྶཱམཱི’ཏི. ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏོ པཋམཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི.

༢༥༤. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏོ པསྶཏི རཱཛཱནོ ཙོརཾ ཨཱགུཙཱརིཾ གཧེཏྭཱ ཝིཝིདྷཱ ཀམྨཀཱརཎཱ ཀཱརེནྟེ – ཀསཱཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟེ ཝེཏྟེཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟེ ཨདྡྷདཎྜཀེཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟེ ཧཏྠམྤི ཚིནྡནྟེ པཱདམྤི ཚིནྡནྟེ ཧཏྠཔཱདམྤི ཚིནྡནྟེ ཀཎྞམྤི ཚིནྡནྟེ ནཱསམྤི ཚིནྡནྟེ ཀཎྞནཱསམྤི ཚིནྡནྟེ བིལངྒཐཱལིཀམྤི ཀརོནྟེ སངྑམུཎྜིཀམྤི ཀརོནྟེ རཱཧུམུཁམྤི ཀརོནྟེ ཛོཏིམཱལིཀམྤི ཀརོནྟེ ཧཏྠཔཛྫོཏིཀམྤི ཀརོནྟེ ཨེརཀཝཏྟིཀམྤི ཀརོནྟེ ཙཱིརཀཝཱསིཀམྤི ཀརོནྟེ ཨེཎེཡྻཀམྤི ཀརོནྟེ བལིསམཾསིཀམྤི ཀརོནྟེ ཀཧཱཔཎིཀམྤི ཀརོནྟེ ཁཱརཱཔཏཙྪིཀམྤི ཀརོནྟེ པལིགྷཔརིཝཏྟིཀམྤི ཀརོནྟེ པལཱལཔཱིཋཀམྤི ཀརོནྟེ ཏཏྟེནཔི ཏེལེན ཨོསིཉྩནྟེ སུནཁེཧིཔི ཁཱདཱཔེནྟེ ཛཱིཝནྟམྤི སཱུལེ ཨུཏྟཱསེནྟེ ཨསིནཱཔི སཱིསཾ ཚིནྡནྟེ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཡཐཱརཱུཔཱནཾ ཁོ པཱཔཀཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཧེཏུ རཱཛཱནོ ཙོརཾ ཨཱགུཙཱརིཾ གཧེཏྭཱ ཝིཝིདྷཱ ཀམྨཀཱརཎཱ ཀཱརེནྟི ཀསཱཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟི, ཝེཏྟེཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟི, ཨདྡྷདཎྜཀེཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟི, ཧཏྠམྤི ཚིནྡནྟི, པཱདམྤི ཚིནྡནྟི, ཧཏྠཔཱདམྤི ཚིནྡནྟི, ཀཎྞམྤི ཚིནྡནྟི, ནཱསམྤི ཚིནྡནྟི, ཀཎྞནཱསམྤི ཚིནྡནྟི, བིལངྒཐཱལིཀམྤི ཀརོནྟི, སངྑམུཎྜིཀམྤི ཀརོནྟི, རཱཧུམུཁམྤི ཀརོནྟི, ཛོཏིམཱལིཀམྤི ཀརོནྟི, ཧཏྠཔཛྫོཏིཀམྤི ཀརོནྟི, ཨེརཀཝཏྟིཀམྤི ཀརོནྟི, ཙཱིརཀཝཱསིཀམྤི ཀརོནྟི, ཨེཎེཡྻཀམྤི ཀརོནྟི, བལིསམཾསིཀམྤི ཀརོནྟི, ཀཧཱཔཎིཀམྤི ཀརོནྟི, ཁཱརཱཔཏཙྪིཀམྤི ཀརོནྟི, པལིགྷཔརིཝཏྟིཀམྤི ཀརོནྟི, པལཱལཔཱིཋཀམྤི ཀརོནྟི, ཏཏྟེནཔི ཏེལེན ཨོསིཉྩནྟི, སུནཁེཧིཔི ཁཱདཱཔེནྟི, ཛཱིཝནྟམྤི སཱུལེ ཨུཏྟཱསེནྟི, ཨསིནཱཔི སཱིསཾ ཚིནྡནྟི, ན ཏེ དྷམྨཱ མཡི སཾཝིཛྫནྟི, ཨཧཉྩ ན ཏེསུ དྷམྨེསུ སནྡིསྶཱམཱི’ཏི. ཨིདམྤི, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏོ དུཏིཡཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི.

༢༥༥. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏཾ པཱིཋསམཱརཱུལ༹ྷཾ ཝཱ མཉྩསམཱརཱུལ༹ྷཾ ཝཱ ཚམཱཡཾ ཝཱ སེམཱནཾ, ཡཱནིསྶ པུབྦེ ཀལྱཱཎཱནི ཀམྨཱནི ཀཏཱནི ཀཱཡེན སུཙརིཏཱནི ཝཱཙཱཡ སུཙརིཏཱནི མནསཱ སུཙརིཏཱནི ཏཱནིསྶ ཏམྷི སམཡེ ཨོལམྦནྟི…པེ… སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, མཧཏཾ པབྦཏཀཱུཊཱནཾ ཚཱཡཱ སཱཡནྷསམཡཾ པཐཝིཡཱ ཨོལམྦནྟི ཨཛ྄ཛྷོལམྦནྟི ཨབྷིཔྤལམྦནྟི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏཾ པཱིཋསམཱརཱུལ༹ྷཾ ཝཱ མཉྩསམཱརཱུལ༹ྷཾ ཝཱ ཚམཱཡཾ ཝཱ སེམཱནཾ ཡཱནིསྶ པུབྦེ ཀལྱཱཎཱནི ཀམྨཱནི ཀཏཱནི ཀཱཡེན སུཙརིཏཱནི ཝཱཙཱཡ སུཙརིཏཱནི མནསཱ སུཙརིཏཱནི ཏཱནིསྶ ཏམྷི སམཡེ ཨོལམྦནྟི ཨཛ྄ཛྷོལམྦནྟི ཨབྷིཔྤལམྦནྟི. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཀཏཾ ཝཏ མེ པཱཔཾ, ཨཀཏཾ ལུདྡཾ, ཨཀཏཾ ཀིབྦིསཾ; ཀཏཾ ཀལྱཱཎཾ, ཀཏཾ ཀུསལཾ, ཀཏཾ བྷཱིརུཏྟཱཎཾ. ཡཱཝཏཱ, བྷོ, ཨཀཏཔཱཔཱནཾ ཨཀཏལུདྡཱནཾ ཨཀཏཀིབྦིསཱནཾ ཀཏཀལྱཱཎཱནཾ ཀཏཀུསལཱནཾ ཀཏབྷཱིརུཏྟཱཎཱནཾ གཏི ཏཾ གཏིཾ པེཙྩ གཙྪཱམཱི’ཏི. སོ ན སོཙཏི, ན ཀིལམཏི, ན པརིདེཝཏི, ན ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི, ན སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཨིདམྤི, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏོ ཏཏིཡཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི.

‘‘ས ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏོ ཀཱཡེན སུཙརིཏཾ ཙརིཏྭཱ ཝཱཙཱཡ སུཙརིཏཾ ཙརིཏྭཱ མནསཱ སུཙརིཏཾ ཙརིཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཡཾ ཁོ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ – ‘ཨེཀནྟཾ ཨིཊྛཾ ཨེཀནྟཾ ཀནྟཾ ཨེཀནྟཾ མནཱཔ’ནྟི, སགྒམེཝ ཏཾ སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ – ‘ཨེཀནྟཾ ཨིཊྛཾ ཨེཀནྟཾ ཀནྟཾ ཨེཀནྟཾ མནཱཔ’ནྟི. ཡཱཝཉྩིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔམཱཔི ན སུཀརཱ ཡཱཝ སུཁཱ སགྒཱ’’ཏི.

༢༥༦. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཀྐཱ པན, བྷནྟེ, ཨུཔམཾ ཀཱཏུ’’ནྟི? ‘‘སཀྐཱ བྷིཀྑཱུ’’ཏི བྷགཝཱ ཨཝོཙ. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི སཏྟཧི རཏནེཧི སམནྣཱགཏོ ཙཏཱུཧི ཙ ཨིདྡྷཱིཧི ཏཏོནིདཱནཾ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི. ཀཏམེཧི སཏྟཧི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, རཉྙོ ཁཏྟིཡསྶ མུདྡྷཱཝསིཏྟསྶ ཏདཧུཔོསཐེ པནྣརསེ སཱིསཾནྷཱཏསྶ ཨུཔོསཐིཀསྶ ཨུཔརིཔཱསཱདཝརགཏསྶ དིབྦཾ ཙཀྐརཏནཾ པཱཏུབྷཝཏི སཧསྶཱརཾ སནེམིཀཾ སནཱབྷིཀཾ སབྦཱཀཱརཔརིཔཱུརཾ. ཏཾ དིསྭཱན རཉྙོ ཁཏྟིཡསྶ མུདྡྷཱཝསིཏྟསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི [ཨེཏདཧོསི (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] – ‘སུཏཾ ཁོ པན མེཏཾ ཡསྶ རཉྙོ ཁཏྟིཡསྶ མུདྡྷཱཝསིཏྟསྶ ཏདཧུཔོསཐེ པནྣརསེ སཱིསཾནྷཱཏསྶ ཨུཔོསཐིཀསྶ ཨུཔརིཔཱསཱདཝརགཏསྶ དིབྦཾ ཙཀྐརཏནཾ པཱཏུབྷཝཏི སཧསྶཱརཾ སནེམིཀཾ སནཱབྷིཀཾ སབྦཱཀཱརཔརིཔཱུརཾ, སོ ཧོཏི རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱིཏི. ཨསྶཾ ནུ ཁོ ཨཧཾ རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི’’’ཏི?

‘‘ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, རཱཛཱ ཁཏྟིཡོ མུདྡྷཱཝསིཏྟོ ཝཱམེན ཧཏྠེན བྷིངྐཱརཾ གཧེཏྭཱ དཀྑིཎེན ཧཏྠེན ཙཀྐརཏནཾ ཨབྦྷུཀྐིརཏི – ‘པཝཏྟཏུ བྷཝཾ ཙཀྐརཏནཾ, ཨབྷིཝིཛིནཱཏུ བྷཝཾ ཙཀྐརཏན’ནྟི. ཨཐ ཁོ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྐརཏནཾ པུརཏྠིམཾ དིསཾ པཝཏྟཏི. ཨནྭདེཝ རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི སདྡྷིཾ ཙཏུརངྒིནིཡཱ སེནཱཡ. ཡསྨིཾ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, པདེསེ ཙཀྐརཏནཾ པཏིཊྛཱཏི ཏཏྠ རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི ཝཱསཾ ཨུཔེཏི སདྡྷིཾ ཙཏུརངྒིནིཡཱ སེནཱཡ. ཡེ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, པུརཏྠིམཱཡ དིསཱཡ པཊིརཱཛཱནོ ཏེ རཱཛཱནཾ ཙཀྐཝཏྟིཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨེཧི ཁོ, མཧཱརཱཛ! སྭཱགཏཾ ཏེ, མཧཱརཱཛ [སྭཱགཏཾ མཧཱརཱཛ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)]! སཀཾ ཏེ, མཧཱརཱཛ! ཨནུསཱས, མཧཱརཱཛཱ’ཏི. རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི ཨེཝམཱཧ – ‘པཱཎོ ན ཧནྟབྦོ, ཨདིནྣཾ ནཱདཱཏབྦཾ, ཀཱམེསུམིཙྪཱ ན ཙརིཏབྦཱ, མུསཱ ན བྷཱསིཏབྦཱ, མཛྫཾ ན པཱཏབྦཾ, ཡཐཱབྷུཏྟཉྩ བྷུཉྫཐཱ’ཏི. ཡེ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, པུརཏྠིམཱཡ དིསཱཡ པཊིརཱཛཱནོ ཏེ རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ ཨནུཡནྟཱ [ཨནུཡུཏྟཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] བྷཝནྟི [ཨཧེསུཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)].

༢༥༧. ‘‘ཨཐ ཁོ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྐརཏནཾ པུརཏྠིམཾ སམུདྡཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ [ཨཛ྄ཛྷོགཧེཏྭཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] པཙྩུཏྟརིཏྭཱ དཀྑིཎཾ དིསཾ པཝཏྟཏི…པེ… དཀྑིཎཾ སམུདྡཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ པཙྩུཏྟརིཏྭཱ པཙྪིམཾ དིསཾ པཝཏྟཏི… པཙྪིམཾ སམུདྡཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ པཙྩུཏྟརིཏྭཱ ཨུཏྟརཾ དིསཾ པཝཏྟཏི ཨནྭདེཝ རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི སདྡྷིཾ ཙཏུརངྒིནིཡཱ སེནཱཡ. ཡསྨིཾ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, པདེསེ ཙཀྐརཏནཾ པཏིཊྛཱཏི ཏཏྠ རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི ཝཱསཾ ཨུཔེཏི སདྡྷིཾ ཙཏུརངྒིནིཡཱ སེནཱཡ.

‘‘ཡེ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨུཏྟརཱཡ དིསཱཡ པཊིརཱཛཱནོ ཏེ རཱཛཱནཾ ཙཀྐཝཏྟིཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨེཧི ཁོ, མཧཱརཱཛ! སྭཱགཏཾ ཏེ, མཧཱརཱཛ! སཀཾ ཏེ, མཧཱརཱཛ! ཨནུསཱས, མཧཱརཱཛཱ’ཏི. རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི ཨེཝམཱཧ – ‘པཱཎོ ན ཧནྟབྦོ, ཨདིནྣཾ ནཱདཱཏབྦཾ, ཀཱམེསུམིཙྪཱ ན ཙརིཏབྦཱ, མུསཱ ན བྷཱསིཏབྦཱ, མཛྫཾ ན པཱཏབྦཾ; ཡཐཱབྷུཏྟཉྩ བྷུཉྫཐཱ’ཏི. ཡེ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨུཏྟརཱཡ དིསཱཡ པཊིརཱཛཱནོ ཏེ རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ ཨནུཡནྟཱ བྷཝནྟི.

‘‘ཨཐ ཁོ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྐརཏནཾ སམུདྡཔརིཡནྟཾ པཐཝིཾ ཨབྷིཝིཛིནིཏྭཱ ཏམེཝ རཱཛདྷཱནིཾ པཙྩཱགནྟྭཱ རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ ཨནྟེཔུརདྭཱརེ ཨཀྑཱཧཏཾ མཉྙེ ཏིཊྛཏི རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ ཨནྟེཔུརདྭཱརཾ ཨུཔསོབྷཡམཱནཾ. རཉྙོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྐཝཏྟིསྶ ཨེཝརཱུཔཾ ཙཀྐརཏནཾ པཱཏུབྷཝཏི.

༢༥༨. ‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ ཧཏྠིརཏནཾ པཱཏུབྷཝཏི – སབྦསེཏོ སཏྟཔྤཏིཊྛོ ཨིདྡྷིམཱ ཝེཧཱསངྒམོ ཨུཔོསཐོ ནཱམ ནཱགརཱཛཱ. ཏཾ དིསྭཱན རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ ཙིཏྟཾ པསཱིདཏི – ‘བྷདྡཀཾ ཝཏ, བྷོ, ཧཏྠིཡཱནཾ, སཙེ དམཐཾ ཨུཔེཡྻཱ’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཧཏྠིརཏནཾ སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བྷདྡོ ཧཏྠཱཛཱནཱིཡོ དཱིགྷརཏྟཾ སུཔརིདནྟོ ཨེཝམེཝ དམཐཾ ཨུཔེཏི. བྷཱུཏཔུབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི ཏམེཝ ཧཏྠིརཏནཾ ཝཱིམཾསམཱནོ པུབྦཎྷསམཡཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ སམུདྡཔརིཡནྟཾ པཐཝིཾ ཨནུསཾཡཱཡིཏྭཱ ཏམེཝ རཱཛདྷཱནིཾ པཙྩཱགནྟྭཱ པཱཏརཱསམཀཱསི. རཉྙོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྐཝཏྟིསྶ ཨེཝརཱུཔཾ ཧཏྠིརཏནཾ པཱཏུབྷཝཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ ཨསྶརཏནཾ པཱཏུབྷཝཏི – སབྦསེཏོ ཀཱལ༹སཱིསོ མུཉྫཀེསོ ཨིདྡྷིམཱ ཝེཧཱསངྒམོ ཝལཱཧཀོ ནཱམ ཨསྶརཱཛཱ. ཏཾ དིསྭཱན རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ ཙིཏྟཾ པསཱིདཏི – ‘བྷདྡཀཾ ཝཏ, བྷོ, ཨསྶཡཱནཾ, སཙེ དམཐཾ ཨུཔེཡྻཱ’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶརཏནཾ སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བྷདྡོ ཨསྶཱཛཱནཱིཡོ དཱིགྷརཏྟཾ སུཔརིདནྟོ ཨེཝམེཝ དམཐཾ ཨུཔེཏི. བྷཱུཏཔུབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི ཏམེཝ ཨསྶརཏནཾ ཝཱིམཾསམཱནོ པུབྦཎྷསམཡཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ སམུདྡཔརིཡནྟཾ པཐཝིཾ ཨནུསཾཡཱཡིཏྭཱ ཏམེཝ རཱཛདྷཱནིཾ པཙྩཱགནྟྭཱ པཱཏརཱསམཀཱསི. རཉྙོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྐཝཏྟིསྶ ཨེཝརཱུཔཾ ཨསྶརཏནཾ པཱཏུབྷཝཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ མཎིརཏནཾ པཱཏུབྷཝཏི. སོ ཧོཏི མཎི ཝེལུ༹རིཡོ སུབྷོ ཛཱཏིམཱ ཨཊྛཾསོ སུཔརིཀམྨཀཏོ. ཏསྶ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, མཎིརཏནསྶ ཨཱབྷཱ སམནྟཱ ཡོཛནཾ ཕུཊཱ ཧོཏི. བྷཱུཏཔུབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི ཏམེཝ མཎིརཏནཾ ཝཱིམཾསམཱནོ ཙཏུརངྒིནིཾ སེནཾ སནྣཡ྄ཧིཏྭཱ མཎིཾ དྷཛགྒཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ རཏྟནྡྷཀཱརཏིམིསཱཡ པཱཡཱསི. ཡེ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, སམནྟཱ གཱམཱ ཨཧེསུཾ ཏེ ཏེནོབྷཱསེན ཀམྨནྟེ པཡོཛེསུཾ ‘དིཝཱ’ཏི མཉྙམཱནཱ. རཉྙོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྐཝཏྟིསྶ ཨེཝརཱུཔཾ མཎིརཏནཾ པཱཏུབྷཝཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ ཨིཏྠིརཏནཾ པཱཏུབྷཝཏི. སཱ ཨབྷིརཱུཔཱ དསྶནཱིཡཱ པཱསཱདིཀཱ པརམཱཡ ཝཎྞཔོཀྑརཏཱཡ སམནྣཱགཏཱ ནཱཏིདཱིགྷཱ ནཱཏིརསྶཱ ནཱཏིཀིསཱ ནཱཏིཐཱུལཱ ནཱཏིཀཱལི༹ཀཱ [ནཱཏིཀཱལཱི༹ (སཱི. པཱི.)] ནཱཙྩོདཱཏཱ, ཨཏིཀྐནྟཱ མཱནུསཾ ཝཎྞཾ, ཨཔྤཏྟཱ དིབྦཾ ཝཎྞཾ. ཏསྶ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏྠིརཏནསྶ ཨེཝརཱུཔོ ཀཱཡསམྥསྶོ ཧོཏི སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཏཱུལཔིཙུནོ ཝཱ ཀཔྤཱསཔིཙུནོ ཝཱ. ཏསྶ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏྠིརཏནསྶ སཱིཏེ ཨུཎྷཱནི གཏྟཱནི ཧོནྟི, ཨུཎྷེ སཱིཏཱནི གཏྟཱནི ཧོནྟི. ཏསྶ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏྠིརཏནསྶ ཀཱཡཏོ ཙནྡནགནྡྷོ ཝཱཡཏི, མུཁཏོ ཨུཔྤལགནྡྷོ ཝཱཡཏི. ཏཾ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏྠིརཏནཾ རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ པུབྦུཊྛཱཡིནཱི ཧོཏི པཙྪཱནིཔཱཏིནཱི ཀིཾཀཱརཔཊིསྶཱཝིནཱི མནཱཔཙཱརིནཱི པིཡཝཱདིནཱི. ཏཾ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨིཏྠིརཏནཾ རཱཛཱནཾ ཙཀྐཝཏྟིཾ མནསཱཔི ནོ ཨཏིཙརཏི, ཀུཏོ པན ཀཱཡེན? རཉྙོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྐཝཏྟིསྶ ཨེཝརཱུཔཾ ཨིཏྠིརཏནཾ པཱཏུབྷཝཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ གཧཔཏིརཏནཾ པཱཏུབྷཝཏི. ཏསྶ ཀམྨཝིཔཱཀཛཾ དིབྦཙཀྑུ པཱཏུབྷཝཏི, ཡེན ནིདྷིཾ པསྶཏི སསྶཱམིཀམྤི ཨསྶཱམིཀམྤི. སོ རཱཛཱནཾ ཙཀྐཝཏྟིཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨཔྤོསྶུཀྐོ ཏྭཾ, དེཝ, ཧོཧི. ཨཧཾ ཏེ དྷནེན དྷནཀརཎཱིཡཾ [དྷནེན ཀརཎཱིཡཾ (ཀ.)] ཀརིསྶཱམཱི’ཏི. བྷཱུཏཔུབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི ཏམེཝ གཧཔཏིརཏནཾ ཝཱིམཾསམཱནོ ནཱཝཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ མཛ྄ཛྷེ གངྒཱཡ ནདིཡཱ སོཏཾ ཨོགཱཧིཏྭཱ [ཨོགཧེཏྭཱ (སཱི. པཱི.)] གཧཔཏིརཏནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨཏྠོ མེ, གཧཔཏི, ཧིརཉྙསུཝཎྞེནཱ’ཏི. ‘ཏེན ཧི, མཧཱརཱཛ, ཨེཀཾ ཏཱིརཾ ནཱཝཱ ཨུཔེཏཱུ’ཏི. ‘ཨིདྷེཝ མེ, གཧཔཏི, ཨཏྠོ ཧིརཉྙསུཝཎྞེནཱ’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, གཧཔཏིརཏནཾ ཨུབྷོཧི ཧཏྠེཧི ཨུདཀེ ཨོམསིཏྭཱ པཱུརཾ ཧིརཉྙསུཝཎྞསྶ ཀུམྦྷིཾ ཨུདྡྷརིཏྭཱ རཱཛཱནཾ ཙཀྐཝཏྟིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨལམེཏྟཱཝཏཱ, མཧཱརཱཛ! ཀཏམེཏྟཱཝཏཱ, མཧཱརཱཛ! པཱུཛིཏམེཏྟཱཝཏཱ, མཧཱརཱཛཱ’ཏི. རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི ཨེཝམཱཧ – ‘ཨལམེཏྟཱཝཏཱ, གཧཔཏི! ཀཏམེཏྟཱཝཏཱ, གཧཔཏི! པཱུཛིཏམེཏྟཱཝཏཱ, གཧཔཏཱི’ཏི. རཉྙོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྐཝཏྟིསྶ ཨེཝརཱུཔཾ གཧཔཏིརཏནཾ པཱཏུབྷཝཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ པརིཎཱཡཀརཏནཾ པཱཏུབྷཝཏི – པཎྜིཏོ བྱཏྟོ མེདྷཱཝཱི པཊིབལོ རཱཛཱནཾ ཙཀྐཝཏྟིཾ ཨུཔཡཱཔེཏབྦཾ ཨུཔཡཱཔེཏུཾ [ཨུཔཊྛཔེཏབྦཾ ཨུཔཊྛཔེཏུཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨཔཡཱཔེཏབྦཾ ཨཔཡཱཔེཏུཾ ཋཔེཏབྦཾ ཋཔེཏུཾ. སོ རཱཛཱནཾ ཙཀྐཝཏྟིཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨཔྤོསྶུཀྐོ ཏྭཾ, དེཝ, ཧོཧི. ཨཧམནུསཱསིསྶཱམཱི’ཏི. རཉྙོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྐཝཏྟིསྶ ཨེཝརཱུཔཾ པརིཎཱཡཀརཏནཾ པཱཏུབྷཝཏི. རཱཛཱ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྐཝཏྟཱི ཨིམེཧི སཏྟཧི རཏནེཧི སམནྣཱགཏོ ཧོཏི.

༢༥༩. ‘‘ཀཏམཱཧི ཙཏཱུཧི ཨིདྡྷཱིཧི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི ཨབྷིརཱུཔོ ཧོཏི དསྶནཱིཡོ པཱསཱདིཀོ པརམཱཡ ཝཎྞཔོཀྑརཏཱཡ སམནྣཱགཏོ ཨཏིཝིཡ ཨཉྙེཧི མནུསྶེཧི. རཱཛཱ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྐཝཏྟཱི ཨིམཱཡ པཋམཱཡ ཨིདྡྷིཡཱ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི དཱིགྷཱཡུཀོ ཧོཏི ཙིརཊྛིཏིཀོ ཨཏིཝིཡ ཨཉྙེཧི མནུསྶེཧི. རཱཛཱ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྐཝཏྟཱི ཨིམཱཡ དུཏིཡཱཡ ཨིདྡྷིཡཱ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི ཨཔྤཱབཱདྷོ ཧོཏི ཨཔྤཱཏངྐོ སམཝེཔཱཀིནིཡཱ གཧཎིཡཱ སམནྣཱགཏོ ནཱཏིསཱིཏཱཡ ནཱཙྩུཎྷཱཡ ཨཏིཝིཡ ཨཉྙེཧི མནུསྶེཧི. རཱཛཱ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྐཝཏྟཱི ཨིམཱཡ ཏཏིཡཱཡ ཨིདྡྷིཡཱ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱནཾ པིཡོ ཧོཏི མནཱཔོ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པིཏཱ པུཏྟཱནཾ པིཡོ ཧོཏི མནཱཔོ, ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱནཾ པིཡོ ཧོཏི མནཱཔོ. རཉྙོཔི, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྐཝཏྟིསྶ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ པིཡཱ ཧོནྟི མནཱཔཱ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པིཏུ པུཏྟཱ པིཡཱ ཧོནྟི མནཱཔཱ, ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, རཉྙོཔི ཙཀྐཝཏྟིསྶ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ པིཡཱ ཧོནྟི མནཱཔཱ.

‘‘བྷཱུཏཔུབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི ཙཏུརངྒིནིཡཱ སེནཱཡ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཾ ནིཡྻཱསི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ རཱཛཱནཾ ཙཀྐཝཏྟིཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨཏརམཱནོ, དེཝ, ཡཱཧི ཡཐཱ ཏཾ མཡཾ ཙིརཏརཾ པསྶེཡྻཱམཱ’ཏི. རཱཛཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྐཝཏྟཱི སཱརཐིཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཨཏརམཱནོ, སཱརཐི, པེསེཧི ཡཐཱ མཾ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ ཙིརཏརཾ པསྶེཡྻུ’ནྟི. རཱཛཱ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྐཝཏྟཱི ཨིམཱཡ ཙཏུཏྠཱཡ ཨིདྡྷིཡཱ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི. རཱཛཱ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྐཝཏྟཱི ཨིམཱཧི ཙཏཱུཧི ཨིདྡྷཱིཧི སམནྣཱགཏོ ཧོཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནུ ཁོ རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི ཨིམེཧི སཏྟཧི རཏནེཧི སམནྣཱགཏོ ཨིམཱཧི ཙཏཱུཧི ཙ ཨིདྡྷཱིཧི ཏཏོནིདཱནཾ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདིཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཀམེཀེནཔི, བྷནྟེ, རཏནེན [ཏེན རཏནེན (སཱི.)] སམནྣཱགཏོ རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི ཏཏོནིདཱནཾ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདིཡེཐ, ཀོ པན ཝཱདོ སཏྟཧི རཏནེཧི ཙཏཱུཧི ཙ ཨིདྡྷཱིཧཱི’’ཏི?

༢༦༠. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ པརིཏྟཾ པཱཎིམཏྟཾ པཱསཱཎཾ གཧེཏྭཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཀཏམོ ནུ ཁོ མཧནྟཏརོ – ཡོ ཙཱཡཾ མཡཱ པརིཏྟོ པཱཎིམཏྟོ པཱསཱཎོ གཧིཏོ ཡོ ཙ ཧིམཝཱ པབྦཏརཱཛཱ’’ཏི? ‘‘ཨཔྤམཏྟཀོ ཨཡཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ པརིཏྟོ པཱཎིམཏྟོ པཱསཱཎོ གཧིཏོ; ཧིམཝནྟཾ པབྦཏརཱཛཱནཾ ཨུཔནིདྷཱཡ སངྑམྤི ན ཨུཔེཏི; ཀལབྷཱགམྤི ན ཨུཔེཏི; ཨུཔནིདྷམྤི ན ཨུཔེཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི སཏྟཧི རཏནེཧི སམནྣཱགཏོ ཙཏཱུཧི ཙ ཨིདྡྷཱིཧི ཏཏོནིདཱནཾ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེཏི ཏཾ དིབྦསྶ སུཁསྶ ཨུཔནིདྷཱཡ སངྑམྤི ན ཨུཔེཏི; ཀལབྷཱགམྤི ན ཨུཔེཏི; ཨུཔནིདྷམྤི ན ཨུཔེཏི’’.

‘‘ས ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏོ སཙེ ཀདཱཙི ཀརཧཙི དཱིགྷསྶ ཨདྡྷུནོ ཨཙྩཡེན མནུསྶཏྟཾ ཨཱགཙྪཏི, ཡཱནི ཏཱནི ཨུཙྩཱཀུལཱནི – ཁཏྟིཡམཧཱསཱལཀུལཾ ཝཱ བྲཱཧྨཎམཧཱསཱལཀུལཾ ཝཱ གཧཔཏིམཧཱསཱལཀུལཾ ཝཱ ཏཐཱརཱུཔེ ཀུལེ པཙྩཱཛཱཡཏི ཨཌྜྷེ མཧདྡྷནེ མཧཱབྷོགེ པཧཱུཏཛཱཏརཱུཔརཛཏེ པཧཱུཏཝིཏྟཱུཔཀརཎེ པཧཱུཏདྷནདྷཉྙེ. སོ ཙ ཧོཏི ཨབྷིརཱུཔོ དསྶནཱིཡོ པཱསཱདིཀོ པརམཱཡ ཝཎྞཔོཀྑརཏཱཡ སམནྣཱགཏོ, ལཱབྷཱི ཨནྣསྶ པཱནསྶ ཝཏྠསྶ ཡཱནསྶ མཱལཱགནྡྷཝིལེཔནསྶ སེཡྻཱཝསཐཔདཱིཔེཡྻསྶ. སོ ཀཱཡེན སུཙརིཏཾ ཙརཏི, ཝཱཙཱཡ སུཙརིཏཾ ཙརཏི, མནསཱ སུཙརིཏཾ ཙརཏི. སོ ཀཱཡེན སུཙརིཏཾ ཙརིཏྭཱ, ཝཱཙཱཡ སུཙརིཏཾ ཙརིཏྭཱ, མནསཱ སུཙརིཏཾ ཙརིཏྭཱ, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨཀྑདྷུཏྟོ པཋམེནེཝ ཀཊགྒཧེན མཧནྟཾ བྷོགཀྑནྡྷཾ ཨདྷིགཙྪེཡྻ; ཨཔྤམཏྟཀོ སོ, བྷིཀྑཝེ, ཀཊགྒཧོ ཡཾ སོ ཨཀྑདྷུཏྟོ པཋམེནེཝ ཀཊགྒཧེན མཧནྟཾ བྷོགཀྑནྡྷཾ ཨདྷིགཙྪེཡྻ. ཨཐ ཁོ ཨཡམེཝ ཏཏོ མཧནྟཏརོ ཀཊགྒཧོ ཡཾ སོ པཎྜིཏོ ཀཱཡེན སུཙརིཏཾ ཙརིཏྭཱ, ཝཱཙཱཡ སུཙརིཏཾ ཙརིཏྭཱ, མནསཱ སུཙརིཏཾ ཙརིཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀེཝལཱ པརིཔཱུརཱ པཎྜིཏབྷཱུམཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

བཱལཔཎྜིཏསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ནཝམཾ.

༡༠. དེཝདཱུཏསུཏྟཾ

༢༦༡. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཨགཱརཱ སདྭཱརཱ [སནྡྷིདྭཱརཱ (ཀ.)], ཏཏྠ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ མཛ྄ཛྷེ ཋིཏོ པསྶེཡྻ མནུསྶེ གེཧཾ པཝིསནྟེཔི ནིཀྑམནྟེཔི ཨནུཙངྐམནྟེཔི ཨནུཝིཙརནྟེཔི; ཨེཝམེཝ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན སཏྟེ པསྶཱམི ཙཝམཱནེ ཨུཔཔཛྫམཱནེ ཧཱིནེ པཎཱིཏེ སུཝཎྞེ དུབྦཎྞེ, སུགཏེ དུགྒཏེ ཡཐཱཀམྨཱུཔགེ སཏྟེ པཛཱནཱམི – ‘ཨིམེ ཝཏ བྷོནྟོ སཏྟཱ ཀཱཡསུཙརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཝཙཱིསུཙརིཏེན སམནྣཱགཏཱ མནོསུཙརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཨརིཡཱནཾ ཨནུཔཝཱདཀཱ སམྨཱདིཊྛིཀཱ སམྨཱདིཊྛིཀམྨསམཱདཱནཱ; ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔནྣཱ. ཨིམེ ཝཱ པན བྷོནྟོ སཏྟཱ ཀཱཡསུཙརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཝཙཱིསུཙརིཏེན སམནྣཱགཏཱ མནོསུཙརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཨརིཡཱནཾ ཨནུཔཝཱདཀཱ སམྨཱདིཊྛིཀཱ སམྨཱདིཊྛིཀམྨསམཱདཱནཱ; ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ མནུསྶེསུ ཨུཔཔནྣཱ. ཨིམེ ཝཏ བྷོནྟོ སཏྟཱ ཀཱཡདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཝཙཱིདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ མནོདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཨརིཡཱནཾ ཨུཔཝཱདཀཱ མིཙྪཱདིཊྛིཀཱ མིཙྪཱདིཊྛིཀམྨསམཱདཱནཱ; ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པེཏྟིཝིསཡཾ ཨུཔཔནྣཱ. ཨིམེ ཝཱ པན བྷོནྟོ སཏྟཱ ཀཱཡདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཝཙཱིདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ མནོདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཨརིཡཱནཾ ཨུཔཝཱདཀཱ མིཙྪཱདིཊྛིཀཱ མིཙྪཱདིཊྛིཀམྨསམཱདཱནཱ; ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཨུཔཔནྣཱ. ཨིམེ ཝཱ པན བྷོནྟོ སཏྟཱ ཀཱཡདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཝཙཱིདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ མནོདུཙྩརིཏེན སམནྣཱགཏཱ ཨརིཡཱནཾ ཨུཔཝཱདཀཱ མིཙྪཱདིཊྛིཀཱ མིཙྪཱདིཊྛིཀམྨསམཱདཱནཱ; ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔནྣཱ’’’ཏི.

༢༦༢. ‘‘ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཡཔཱལཱ ནཱནཱབཱཧཱསུ གཧེཏྭཱ ཡམསྶ རཉྙོ དསྶེནྟི – ‘ཨཡཾ, དེཝ, པུརིསོ ཨམཏྟེཡྻོ ཨཔེཏྟེཡྻོ ཨསཱམཉྙོ ཨབྲཱཧྨཉྙོ, ན ཀུལེ ཛེཊྛཱཔཙཱཡཱི. ཨིམསྶ དེཝོ དཎྜཾ པཎེཏཱུ’ཏི. ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡམོ རཱཛཱ པཋམཾ དེཝདཱུཏཾ སམནུཡུཉྫཏི སམནུགཱཧཏི སམནུབྷཱསཏི – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, ན ཏྭཾ ཨདྡས མནུསྶེསུ པཋམཾ དེཝདཱུཏཾ པཱཏུབྷཱུཏ’ནྟི? སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ནཱདྡསཾ, བྷནྟེ’ཏི.

‘‘ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡམོ རཱཛཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, ན ཏྭཾ ཨདྡས མནུསྶེསུ དཧརཾ ཀུམཱརཾ མནྡཾ ཨུཏྟཱནསེཡྻཀཾ སཀེ མུཏྟཀརཱིསེ པལིཔནྣཾ སེམཱན’ནྟི? སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨདྡསཾ, བྷནྟེ’’’ཏི.

‘‘ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡམོ རཱཛཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, ཏསྶ ཏེ ཝིཉྙུསྶ སཏོ མཧལླཀསྶ ན ཨེཏདཧོསི – ཨཧམྤི ཁོམྷི ཛཱཏིདྷམྨོ, ཛཱཏིཾ ཨནཏཱིཏོ. ཧནྡཱཧཾ ཀལྱཱཎཾ ཀརོམི ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ’ཏི? སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ནཱསཀྑིསྶཾ, བྷནྟེ, པམཱདསྶཾ, བྷནྟེ’’’ཏི.

‘‘ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡམོ རཱཛཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, པམཱདཝཏཱཡ ན ཀལྱཱཎམཀཱསི ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ. ཏགྒྷ ཏྭཾ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཏཐཱ ཀརིསྶནྟི ཡཐཱ ཏཾ པམཏྟཾ. ཏཾ ཁོ པན ཏེ ཨེཏཾ པཱཔཀམྨཾ [པཱཔཾ ཀམྨཾ (སཱི. པཱི.)] ནེཝ མཱཏརཱ ཀཏཾ ན པིཏརཱ ཀཏཾ ན བྷཱཏརཱ ཀཏཾ ན བྷགིནིཡཱ ཀཏཾ ན མིཏྟཱམཙྩེཧི ཀཏཾ ན ཉཱཏིསཱལོཧིཏེཧི ཀཏཾ ན སམཎབྲཱཧྨཎེཧི ཀཏཾ ན དེཝཏཱཧི ཀཏཾ, ཏཡཱཝེཏཾ པཱཔཀམྨཾ [པཱཔཾ ཀམྨཾ (སཱི. པཱི.)] ཀཏཾ, ཏྭཉྙེཝེཏསྶ ཝིཔཱཀཾ པཊིསཾཝེདིསྶསཱི’’’ཏི.

༢༦༣. ‘‘ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡམོ རཱཛཱ པཋམཾ དེཝདཱུཏཾ སམནུཡུཉྫིཏྭཱ སམནུགཱཧིཏྭཱ སམནུབྷཱསིཏྭཱ དུཏིཡཾ དེཝདཱུཏཾ སམནུཡུཉྫཏི སམནུགཱཧཏི སམནུབྷཱསཏི – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, ན ཏྭཾ ཨདྡས མནུསྶེསུ དུཏིཡཾ དེཝདཱུཏཾ པཱཏུབྷཱུཏ’ནྟི? སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ནཱདྡསཾ, བྷནྟེ’’’ཏི.

‘‘ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡམོ རཱཛཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, ན ཏྭཾ ཨདྡས མནུསྶེསུ ཨིཏྠིཾ ཝཱ པུརིསཾ ཝཱ ( ) [(ཨཱསཱིཏིཀཾ ཝཱ ནཱཝུཏིཀཾ ཝཱ ཝསྶསཏིཀཾ ཝཱ ཛཱཏིཡཱ) (ཀ. སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.) ཏིཀངྒུཏྟརེཔི] ཛིཎྞཾ གོཔཱནསིཝངྐཾ བྷོགྒཾ དཎྜཔརཱཡནཾ པཝེདྷམཱནཾ གཙྪནྟཾ ཨཱཏུརཾ གཏཡོབྦནཾ ཁཎྜདནྟཾ པལིཏཀེསཾ ཝིལཱུནཾ ཁལིཏསིརཾ [ཁལིཏཾསིརོ (སཱི.), ཁལིཏཾསིརཾ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཝལིནཾ ཏིལཀཱཧཏགཏྟ’ནྟི? སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨདྡསཾ, བྷནྟེ’’’ཏི.

‘‘ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡམོ རཱཛཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, ཏསྶ ཏེ ཝིཉྙུསྶ སཏོ མཧལླཀསྶ ན ཨེཏདཧོསི – ཨཧམྤི ཁོམྷི ཛརཱདྷམྨོ, ཛརཾ ཨནཏཱིཏོ. ཧནྡཱཧཾ ཀལྱཱཎཾ ཀརོམི ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ’ཏི? སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ནཱསཀྑིསྶཾ, བྷནྟེ, པམཱདསྶཾ, བྷནྟེ’’’ཏི.

‘‘ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡམོ རཱཛཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, པམཱདཝཏཱཡ ན ཀལྱཱཎམཀཱསི ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ. ཏགྒྷ ཏྭཾ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཏཐཱ ཀརིསྶནྟི ཡཐཱ ཏཾ པམཏྟཾ. ཏཾ ཁོ པན ཏེ ཨེཏཾ པཱཔཀམྨཾ ནེཝ མཱཏརཱ ཀཏཾ ན པིཏརཱ ཀཏཾ ན བྷཱཏརཱ ཀཏཾ ན བྷགིནིཡཱ ཀཏཾ ན མིཏྟཱམཙྩེཧི ཀཏཾ ན ཉཱཏིསཱལོཧིཏེཧི ཀཏཾ ན སམཎབྲཱཧྨཎེཧི ཀཏཾ ན དེཝཏཱཧི ཀཏཾ, ཏཡཱཝེཏཾ པཱཔཀམྨཾ ཀཏཾ, ཏྭཉྙེཝེཏསྶ ཝིཔཱཀཾ པཊིསཾཝེདིསྶསཱི’’’ཏི.

༢༦༤. ‘‘ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡམོ རཱཛཱ དུཏིཡཾ དེཝདཱུཏཾ སམནུཡུཉྫིཏྭཱ སམནུགཱཧིཏྭཱ སམནུབྷཱསིཏྭཱ ཏཏིཡཾ དེཝདཱུཏཾ སམནུཡུཉྫཏི སམནུགཱཧཏི སམནུབྷཱསཏི – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, ན ཏྭཾ ཨདྡས མནུསྶེསུ ཏཏིཡཾ དེཝདཱུཏཾ པཱཏུབྷཱུཏ’ནྟི? སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ནཱདྡསཾ, བྷནྟེ’’’ཏི.

‘‘ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡམོ རཱཛཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, ན ཏྭཾ ཨདྡས མནུསྶེསུ ཨིཏྠིཾ ཝཱ པུརིསཾ ཝཱ ཨཱབཱདྷིཀཾ དུཀྑིཏཾ བཱལ༹ྷགིལཱནཾ སཀེ མུཏྟཀརཱིསེ པལིཔནྣཾ སེམཱནཾ ཨཉྙེཧི ཝུཊྛཱཔིཡམཱནཾ ཨཉྙེཧི སཾཝེསིཡམཱན’ནྟི? སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨདྡསཾ, བྷནྟེ’’’ཏི.

‘‘ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡམོ རཱཛཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, ཏསྶ ཏེ ཝིཉྙུསྶ སཏོ མཧལླཀསྶ ན ཨེཏདཧོསི – ཨཧམྤི ཁོམྷི བྱཱདྷིདྷམྨོ, བྱཱདྷིཾ ཨནཏཱིཏོ. ཧནྡཱཧཾ ཀལྱཱཎཾ ཀརོམི ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ’ཏི? སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ནཱསཀྑིསྶཾ, བྷནྟེ, པམཱདསྶཾ, བྷནྟེ’’’ཏི.

‘‘ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡམོ རཱཛཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, པམཱདཝཏཱཡ ན ཀལྱཱཎམཀཱསི ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ. ཏགྒྷ ཏྭཾ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཏཐཱ ཀརིསྶནྟི ཡཐཱ ཏཾ པམཏྟཾ. ཏཾ ཁོ པན ཏེ ཨེཏཾ པཱཔཀམྨཾ ནེཝ མཱཏརཱ ཀཏཾ ན པིཏརཱ ཀཏཾ ན བྷཱཏརཱ ཀཏཾ ན བྷགིནིཡཱ ཀཏཾ ན མིཏྟཱམཙྩེཧི ཀཏཾ ན ཉཱཏིསཱལོཧིཏེཧི ཀཏཾ ན སམཎབྲཱཧྨཎེཧི ཀཏཾ ན དེཝཏཱཧི ཀཏཾ, ཏཡཱཝེཏཾ པཱཔཀམྨཾ ཀཏཾ, ཏྭཉྙེཝེཏསྶ ཝིཔཱཀཾ པཊིསཾཝེདིསྶསཱི’’’ཏི.

༢༦༥. ‘‘ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡམོ རཱཛཱ ཏཏིཡཾ དེཝདཱུཏཾ སམནུཡུཉྫིཏྭཱ སམནུགཱཧིཏྭཱ སམནུབྷཱསིཏྭཱ ཙཏུཏྠཾ དེཝདཱུཏཾ སམནུཡུཉྫཏི སམནུགཱཧཏི སམནུབྷཱསཏི – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, ན ཏྭཾ ཨདྡས མནུསྶེསུ ཙཏུཏྠཾ དེཝདཱུཏཾ པཱཏུབྷཱུཏ’ནྟི? སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ནཱདྡསཾ, བྷནྟེ’’’ཏི.

‘‘ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡམོ རཱཛཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, ན ཏྭཾ ཨདྡས མནུསྶེསུ རཱཛཱནོ ཙོརཾ ཨཱགུཙཱརིཾ གཧེཏྭཱ ཝིཝིདྷཱ ཀམྨཀཱརཎཱ ཀཱརེནྟེ – ཀསཱཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟེ ཝེཏྟེཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟེ ཨདྡྷདཎྜཀེཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟེ ཧཏྠམྤི ཚིནྡནྟེ པཱདམྤི ཚིནྡནྟེ ཧཏྠཔཱདམྤི ཚིནྡནྟེ ཀཎྞམྤི ཚིནྡནྟེ ནཱསམྤི ཚིནྡནྟེ ཀཎྞནཱསམྤི ཚིནྡནྟེ བིལངྒཐཱལིཀམྤི ཀརོནྟེ སངྑམུཎྜིཀམྤི ཀརོནྟེ རཱཧུམུཁམྤི ཀརོནྟེ ཛོཏིམཱལིཀམྤི ཀརོནྟེ ཧཏྠཔཛྫོཏིཀམྤི ཀརོནྟེ ཨེརཀཝཏྟིཀམྤི ཀརོནྟེ ཙཱིརཀཝཱསིཀམྤི ཀརོནྟེ ཨེཎེཡྻཀམྤི ཀརོནྟེ བལི༹སམཾསིཀམྤི ཀརོནྟེ ཀཧཱཔཎིཀམྤི ཀརོནྟེ ཁཱརཱཔཏཙྪིཀམྤི ཀརོནྟེ པལིགྷཔརིཝཏྟིཀམྤི ཀརོནྟེ པལཱལཔཱིཋཀམྤི ཀརོནྟེ ཏཏྟེནཔི ཏེལེན ཨོསིཉྩནྟེ སུནཁེཧིཔི ཁཱདཱཔེནྟེ ཛཱིཝནྟམྤི སཱུལེ ཨུཏྟཱསེནྟེ ཨསིནཱཔི སཱིསཾ ཚིནྡནྟེ’ཏི? སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨདྡསཾ, བྷནྟེ’’’ཏི.

‘‘ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡམོ རཱཛཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, ཏསྶ ཏེ ཝིཉྙུསྶ སཏོ མཧལླཀསྶ ན ཨེཏདཧོསི – ཡེ ཀིར, བྷོ, པཱཔཀཱནི ཀམྨཱནི ཀརོནྟི ཏེ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ཨེཝརཱུཔཱ ཝིཝིདྷཱ ཀམྨཀཱརཎཱ ཀརཱིཡནྟི, ཀིམངྒཾ [ཀིམངྒ (སཱི. པཱི.)] པན པརཏྠ! ཧནྡཱཧཾ ཀལྱཱཎཾ ཀརོམི ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ’ཏི? སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ནཱསཀྑིསྶཾ, བྷནྟེ, པམཱདསྶཾ, བྷནྟེ’’’ཏི.

‘‘ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡམོ རཱཛཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, པམཱདཝཏཱཡ ན ཀལྱཱཎམཀཱསི ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ. ཏགྒྷ ཏྭཾ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཏཐཱ ཀརིསྶནྟི ཡཐཱ ཏཾ པམཏྟཾ. ཏཾ ཁོ པན ཏེ ཨེཏཾ པཱཔཀམྨཾ ནེཝ མཱཏརཱ ཀཏཾ ན པིཏརཱ ཀཏཾ ན བྷཱཏརཱ ཀཏཾ ན བྷགིནིཡཱ ཀཏཾ ན མིཏྟཱམཙྩེཧི ཀཏཾ ན ཉཱཏིསཱལོཧིཏེཧི ཀཏཾ ན སམཎབྲཱཧྨཎེཧི ཀཏཾ ན དེཝཏཱཧི ཀཏཾ, ཏཡཱཝེཏཾ པཱཔཀམྨཾ ཀཏཾ, ཏྭཉྙེཝེཏསྶ ཝིཔཱཀཾ པཊིསཾཝེདིསྶསཱི’’’ཏི.

༢༦༦. ‘‘ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡམོ རཱཛཱ ཙཏུཏྠཾ དེཝདཱུཏཾ སམནུཡུཉྫིཏྭཱ སམནུགཱཧིཏྭཱ སམནུབྷཱསིཏྭཱ པཉྩམཾ དེཝདཱུཏཾ སམནུཡུཉྫཏི སམནུགཱཧཏི སམནུབྷཱསཏི – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, ན ཏྭཾ ཨདྡས མནུསྶེསུ པཉྩམཾ དེཝདཱུཏཾ པཱཏུབྷཱུཏ’ནྟི? སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ནཱདྡསཾ, བྷནྟེ’’’ཏི.

‘‘ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡམོ རཱཛཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, ན ཏྭཾ ཨདྡས མནུསྶེསུ ཨིཏྠིཾ ཝཱ པུརིསཾ ཝཱ ཨེཀཱཧམཏཾ ཝཱ དྭཱིཧམཏཾ ཝཱ ཏཱིཧམཏཾ ཝཱ ཨུདྡྷུམཱཏཀཾ ཝིནཱིལཀཾ ཝིཔུབྦཀཛཱཏ’ནྟི? སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨདྡསཾ, བྷནྟེ’’’ཏི.

‘‘ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡམོ རཱཛཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, ཏསྶ ཏེ ཝིཉྙུསྶ སཏོ མཧལླཀསྶ ན ཨེཏདཧོསི – ཨཧམྤི ཁོམྷི མརཎདྷམྨོ, མརཎཾ ཨནཏཱིཏོ. ཧནྡཱཧཾ ཀལྱཱཎཾ ཀརོམི ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ’ཏི? སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ནཱསཀྑིསྶཾ, བྷནྟེ, པམཱདསྶཾ, བྷནྟེ’’’ཏི.

‘‘ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡམོ རཱཛཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, པམཱདཝཏཱཡ ན ཀལྱཱཎམཀཱསི ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ. ཏགྒྷ ཏྭཾ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཏཐཱ ཀརིསྶནྟི ཡཐཱ ཏཾ པམཏྟཾ. ཏཾ ཁོ པན ཏེ ཨེཏཾ པཱཔཀམྨཾ ནེཝ མཱཏརཱ ཀཏཾ ན པིཏརཱ ཀཏཾ ན བྷཱཏརཱ ཀཏཾ ན བྷགིནིཡཱ ཀཏཾ ན མིཏྟཱམཙྩེཧི ཀཏཾ ན ཉཱཏིསཱལོཧིཏེཧི ཀཏཾ ན སམཎབྲཱཧྨཎེཧི ཀཏཾ ན དེཝཏཱཧི ཀཏཾ, ཏཡཱཝེཏཾ པཱཔཀམྨཾ ཀཏཾ, ཏྭཉྙེཝེཏསྶ ཝིཔཱཀཾ པཊིསཾཝེདིསྶསཱི’’’ཏི.

༢༦༧. ‘‘ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡམོ རཱཛཱ པཉྩམཾ དེཝདཱུཏཾ སམནུཡུཉྫིཏྭཱ སམནུགཱཧིཏྭཱ སམནུབྷཱསིཏྭཱ ཏུཎྷཱི ཧོཏི. ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཡཔཱལཱ པཉྩཝིདྷབནྡྷནཾ ནཱམ ཀམྨཀཱརཎཾ ཀརོནྟི – ཏཏྟཾ ཨཡོཁིལཾ ཧཏྠེ གམེནྟི, ཏཏྟཾ ཨཡོཁིལཾ དུཏིཡེ ཧཏྠེ གམེནྟི, ཏཏྟཾ ཨཡོཁིལཾ པཱདེ གམེནྟི, ཏཏྟཾ ཨཡོཁིལཾ དུཏིཡེ པཱདེ གམེནྟི, ཏཏྟཾ ཨཡོཁིལཾ མཛ྄ཛྷེཨུརསྨིཾ གམེནྟི. སོ ཏཏྠ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདེཏི, ན ཙ ཏཱཝ ཀཱལཾ ཀརོཏི ཡཱཝ ན ཏཾ པཱཔཀམྨཾ བྱནྟཱིཧོཏི. ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཡཔཱལཱ སཾཝེསེཏྭཱ ཀུཋཱརཱིཧི ཏཙྪནྟི…པེ… ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཡཔཱལཱ ཨུདྡྷཾཔཱདཾ ཨདྷོསིརཾ གཧེཏྭཱ ཝཱསཱིཧི ཏཙྪནྟི…པེ… ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཡཔཱལཱ རཐེ ཡོཛེཏྭཱ ཨཱདིཏྟཱཡ པཐཝིཡཱ སམྤཛྫལིཏཱཡ སཛོཏིབྷཱུཏཱཡ སཱརེནྟིཔི, པཙྩཱསཱརེནྟིཔི…པེ… ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཡཔཱལཱ མཧནྟཾ ཨངྒཱརཔབྦཏཾ ཨཱདིཏྟཾ སམྤཛྫལིཏཾ སཛོཏིབྷཱུཏཾ ཨཱརོཔེནྟིཔི ཨོརོཔེནྟིཔི…པེ… ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཡཔཱལཱ ཨུདྡྷཾཔཱདཾ ཨདྷོསིརཾ གཧེཏྭཱ ཏཏྟཱཡ ལོཧཀུམྦྷིཡཱ པཀྑིཔནྟི ཨཱདིཏྟཱཡ སམྤཛྫལིཏཱཡ སཛོཏིབྷཱུཏཱཡ. སོ ཏཏྠ ཕེཎུདྡེཧཀཾ པཙྩཏི. སོ ཏཏྠ ཕེཎུདྡེཧཀཾ པཙྩམཱནོ སཀིམྤི ཨུདྡྷཾ གཙྪཏི, སཀིམྤི ཨདྷོ གཙྪཏི, སཀིམྤི ཏིརིཡཾ གཙྪཏི. སོ ཏཏྠ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདེཏི, ན ཙ ཏཱཝ ཀཱལངྐརོཏི ཡཱཝ ན ཏཾ པཱཔཀམྨཾ བྱནྟཱིཧོཏི. ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཡཔཱལཱ མཧཱནིརཡེ པཀྑིཔནྟི. སོ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, མཧཱནིརཡོ –

‘‘ཙཏུཀྐཎྞོ ཙཏུདྭཱརོ, ཝིབྷཏྟོ བྷཱགསོ མིཏོ;

ཨཡོཔཱཀཱརཔརིཡནྟོ, ཨཡསཱ པཊིཀུཛྫིཏོ.

‘‘ཏསྶ ཨཡོམཡཱ བྷཱུམི, ཛལིཏཱ ཏེཛསཱཡུཏཱ;

སམནྟཱ ཡོཛནསཏཾ, ཕརིཏྭཱ ཏིཊྛཏི སབྦདཱ’’.

༢༦༨. ‘‘ཏསྶ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, མཧཱནིརཡསྶ པུརཏྠིམཱཡ བྷིཏྟིཡཱ ཨཙྩི ཨུཊྛཧིཏྭཱ པཙྪིམཱཡ བྷིཏྟིཡཱ པཊིཧཉྙཏི, པཙྪིམཱཡ བྷིཏྟིཡཱ ཨཙྩི ཨུཊྛཧིཏྭཱ པུརཏྠིམཱཡ བྷིཏྟིཡཱ པཊིཧཉྙཏི, ཨུཏྟརཱཡ བྷིཏྟིཡཱ ཨཙྩི ཨུཊྛཧིཏྭཱ དཀྑིཎཱཡ བྷིཏྟིཡཱ པཊིཧཉྙཏི, དཀྑིཎཱཡ བྷིཏྟིཡཱ ཨཙྩི ཨུཊྛཧིཏྭཱ ཨུཏྟརཱཡ བྷིཏྟིཡཱ པཊིཧཉྙཏི, ཧེཊྛཱ ཨཙྩི ཨུཊྛཧིཏྭཱ ཨུཔརི པཊིཧཉྙཏི, ཨུཔརིཏོ ཨཙྩི ཨུཊྛཧིཏྭཱ ཧེཊྛཱ པཊིཧཉྙཏི. སོ ཏཏྠ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདེཏི, ན ཙ ཏཱཝ ཀཱལངྐརོཏི ཡཱཝ ན ཏཾ པཱཔཀམྨཾ བྱནྟཱིཧོཏི.

‘‘ཧོཏི ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, སམཡོ ཡཾ ཀདཱཙི ཀརཧཙི དཱིགྷསྶ ཨདྡྷུནོ ཨཙྩཡེན ཏསྶ མཧཱནིརཡསྶ པུརཏྠིམཾ དྭཱརཾ ཨཔཱཔུརཱིཡཏི [ཨཝཱཔུརཱིཡཏི (སཱི.)]. སོ ཏཏྠ སཱིགྷེན ཛཝེན དྷཱཝཏི. ཏསྶ སཱིགྷེན ཛཝེན དྷཱཝཏོ ཚཝིམྤི ཌཡ྄ཧཏི, ཙམྨམྤི ཌཡ྄ཧཏི, མཾསམྤི ཌཡ྄ཧཏི, ནྷཱརུམྤི ཌཡ྄ཧཏི, ཨཊྛཱིནིཔི སམྤདྷཱུཔཱཡནྟི, ཨུབྦྷཏཾ ཏཱདིསམེཝ ཧོཏི. ཡཏོ ཙ ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, བཧུསམྤཏྟོ ཧོཏི, ཨཐ ཏཾ དྭཱརཾ པིདྷཱིཡཏི [པིཐཱིཡཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)]. སོ ཏཏྠ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདེཏི, ན ཙ ཏཱཝ ཀཱལངྐརོཏི ཡཱཝ ན ཏཾ པཱཔཀམྨཾ བྱནྟཱིཧོཏི.

‘‘ཧོཏི ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, སམཡོ ཡཾ ཀདཱཙི ཀརཧཙི དཱིགྷསྶ ཨདྡྷུནོ ཨཙྩཡེན ཏསྶ མཧཱནིརཡསྶ པཙྪིམཾ དྭཱརཾ ཨཔཱཔུརཱིཡཏི…པེ… ཨུཏྟརཾ དྭཱརཾ ཨཔཱཔུརཱིཡཏི…པེ… དཀྑིཎཾ དྭཱརཾ ཨཔཱཔུརཱིཡཏི. སོ ཏཏྠ སཱིགྷེན ཛཝེན དྷཱཝཏི. ཏསྶ སཱིགྷེན ཛཝེན དྷཱཝཏོ ཚཝིམྤི ཌཡ྄ཧཏི, ཙམྨམྤི ཌཡ྄ཧཏི, མཾསམྤི ཌཡ྄ཧཏི, ནྷཱརུམྤི ཌཡ྄ཧཏི, ཨཊྛཱིནིཔི སམྤདྷཱུཔཱཡནྟི, ཨུབྦྷཏཾ ཏཱདིསམེཝ ཧོཏི. ཡཏོ ཙ ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, བཧུསམྤཏྟོ ཧོཏི, ཨཐ ཏཾ དྭཱརཾ པིདྷཱིཡཏི. སོ ཏཏྠ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདེཏི, ན ཙ ཏཱཝ ཀཱལངྐརོཏི ཡཱཝ ན ཏཾ པཱཔཀམྨཾ བྱནྟཱིཧོཏི.

‘‘ཧོཏི ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, སམཡོ ཡཾ ཀདཱཙི ཀརཧཙི དཱིགྷསྶ ཨདྡྷུནོ ཨཙྩཡེན ཏསྶ མཧཱནིརཡསྶ པུརཏྠིམཾ དྭཱརཾ ཨཔཱཔུརཱིཡཏི. སོ ཏཏྠ སཱིགྷེན ཛཝེན དྷཱཝཏི. ཏསྶ སཱིགྷེན ཛཝེན དྷཱཝཏོ ཚཝིམྤི ཌཡ྄ཧཏི, ཙམྨམྤི ཌཡ྄ཧཏི, མཾསམྤི ཌཡ྄ཧཏི, ནྷཱརུམྤི ཌཡ྄ཧཏི, ཨཊྛཱིནིཔི སམྤདྷཱུཔཱཡནྟི, ཨུབྦྷཏཾ ཏཱདིསམེཝ ཧོཏི. སོ ཏེན དྭཱརེན ནིཀྑམཏི.

༢༦༩. ‘‘ཏསྶ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, མཧཱནིརཡསྶ སམནནྟརཱ སཧིཏམེཝ མཧནྟོ གཱུཐནིརཡོ. སོ ཏཏྠ པཏཏི. ཏསྨིཾ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, གཱུཐནིརཡེ སཱུཙིམུཁཱ པཱཎཱ ཚཝིཾ ཚིནྡནྟི, ཚཝིཾ ཚེཏྭཱ ཙམྨཾ ཚིནྡནྟི, ཙམྨཾ ཚེཏྭཱ མཾསཾ ཚིནྡནྟི, མཾསཾ ཚེཏྭཱ ནྷཱརུཾ ཚིནྡནྟི, ནྷཱརུཾ ཚེཏྭཱ ཨཊྛིཾ ཚིནྡནྟི, ཨཊྛིཾ ཚེཏྭཱ ཨཊྛིམིཉྫཾ ཁཱདནྟི. སོ ཏཏྠ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདེཏི, ན ཙ ཏཱཝ ཀཱལངྐརོཏི ཡཱཝ ན ཏཾ པཱཔཀམྨཾ བྱནྟཱིཧོཏི.

‘‘ཏསྶ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, གཱུཐནིརཡསྶ སམནནྟརཱ སཧིཏམེཝ མཧནྟོ ཀུཀྐུལནིརཡོ. སོ ཏཏྠ པཏཏི. སོ ཏཏྠ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདེཏི, ན ཙ ཏཱཝ ཀཱལངྐརོཏི ཡཱཝ ན ཏཾ པཱཔཀམྨཾ བྱནྟཱིཧོཏི.

‘‘ཏསྶ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཀུཀྐུལནིརཡསྶ སམནནྟརཱ སཧིཏམེཝ མཧནྟཾ སིམྦལིཝནཾ ཨུདྡྷཾ [ཨུཙྩཾ (སྱཱ. ཀཾ.), ཨུབྦྷཏོ (ཀ.)] ཡོཛནམུགྒཏཾ སོལ༹སངྒུལཀཎྚཀཾ [སོལ༹སངྒུལཀཎྜཀཾ (སཱི.)] ཨཱདིཏྟཾ སམྤཛྫལིཏཾ སཛོཏིབྷཱུཏཾ. ཏཏྠ ཨཱརོཔེནྟིཔི ཨོརོཔེནྟིཔི. སོ ཏཏྠ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདེཏི, ན ཙ ཏཱཝ ཀཱལངྐརོཏི ཡཱཝ ན ཏཾ པཱཔཀམྨཾ བྱནྟཱིཧོཏི.

‘‘ཏསྶ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, སིམྦལིཝནསྶ སམནནྟརཱ སཧིཏམེཝ མཧནྟཾ ཨསིཔཏྟཝནཾ. སོ ཏཏྠ པཝིསཏི. ཏསྶ ཝཱཏེརིཏཱནི པཏྟཱནི པཏིཏཱནི ཧཏྠམྤི ཚིནྡནྟི, པཱདམྤི ཚིནྡནྟི, ཧཏྠཔཱདམྤི ཚིནྡནྟི, ཀཎྞམྤི ཚིནྡནྟི, ནཱསམྤི ཚིནྡནྟི, ཀཎྞནཱསམྤི ཚིནྡནྟི. སོ ཏཏྠ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདེཏི, ན ཙ ཏཱཝ ཀཱལངྐརོཏི ཡཱཝ ན ཏཾ པཱཔཀམྨཾ བྱནྟཱིཧོཏི.

‘‘ཏསྶ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨསིཔཏྟཝནསྶ སམནནྟརཱ སཧིཏམེཝ མཧཏཱི ཁཱརོདཀཱ ནདཱི [ཁཱརོདིཀཱ ནདཱི (སཱི.)]. སོ ཏཏྠ པཏཏི. སོ ཏཏྠ ཨནུསོཏམྤི ཝུཡ྄ཧཏི, པཊིསོཏམྤི ཝུཡ྄ཧཏི, ཨནུསོཏཔཊིསོཏམྤི ཝུཡ྄ཧཏི. སོ ཏཏྠ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདེཏི, ན ཙ ཏཱཝ ཀཱལངྐརོཏི ཡཱཝ ན ཏཾ པཱཔཀམྨཾ བྱནྟཱིཧོཏི.

༢༧༠. ‘‘ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཡཔཱལཱ བལིསེན ཨུདྡྷརིཏྭཱ ཐལེ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, ཀིཾ ཨིཙྪསཱི’ཏི? སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཛིགྷཙྪིཏོསྨི, བྷནྟེ’ཏི. ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཡཔཱལཱ ཏཏྟེན ཨཡོསངྐུནཱ མུཁཾ ཝིཝརིཏྭཱ ཨཱདིཏྟེན སམྤཛྫལིཏེན སཛོཏིབྷཱུཏེན ཏཏྟཾ ལོཧགུལ༹ཾ མུཁེ པཀྑིཔནྟི ཨཱདིཏྟཾ སམྤཛྫལིཏཾ སཛོཏིབྷཱུཏཾ. སོ ཏསྶ [ཏཾ ཏསྶ (ཀ.), ཏསྶ (སཱི. པཱི.)] ཨོཊྛམྤི དཧཏི [ཌཡ྄ཧཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)], མུཁམྤི དཧཏི, ཀཎྛམྤི དཧཏི, ཨུརམྤི [ཨུདརམྤི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)] དཧཏི, ཨནྟམྤི ཨནྟགུཎམྤི ཨཱདཱཡ ཨདྷོབྷཱགཱ ནིཀྑམཏི. སོ ཏཏྠ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདེཏི, ན ཙ ཏཱཝ ཀཱལངྐརོཏི ཡཱཝ ན ཏཾ པཱཔཀམྨཾ བྱནྟཱིཧོཏི.

‘‘ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཡཔཱལཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨམྦྷོ པུརིས, ཀིཾ ཨིཙྪསཱི’ཏི? སོ ཨེཝམཱཧ – ‘པིཔཱསིཏོསྨི, བྷནྟེ’ཏི. ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཡཔཱལཱ ཏཏྟེན ཨཡོསངྐུནཱ མུཁཾ ཝིཝརིཏྭཱ ཨཱདིཏྟེན སམྤཛྫལིཏེན སཛོཏིབྷཱུཏེན ཏཏྟཾ ཏམྦལོཧཾ མུཁེ ཨཱསིཉྩནྟི ཨཱདིཏྟཾ སམྤཛྫལིཏཾ སཛོཏིབྷཱུཏཾ. ཏཾ ཏསྶ [ཨེཏྠ པན པཱཋབྷེདོ ནཏྠི] ཨོཊྛམྤི དཧཏི, མུཁམྤི དཧཏི, ཀཎྛམྤི དཧཏི, ཨུརམྤི དཧཏི, ཨནྟམྤི ཨནྟགུཎམྤི ཨཱདཱཡ ཨདྷོབྷཱགཱ ནིཀྑམཏི. སོ ཏཏྠ དུཀྑཱ ཏིབྦཱ ཁརཱ ཀཊུཀཱ ཝེདནཱ ཝེདེཏི, ན ཙ ཏཱཝ ཀཱལངྐརོཏི, ཡཱཝ ན ཏཾ པཱཔཀམྨཾ བྱནྟཱིཧོཏི. ཏམེནཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཡཔཱལཱ པུན མཧཱནིརཡེ པཀྑིཔནྟི.

‘‘བྷཱུཏཔུབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡམསྶ རཉྙོ ཨེཏདཧོསི – ‘ཡེ ཀིར, བྷོ, ལོཀེ པཱཔཀཱནི ཨཀུསལཱནི ཀམྨཱནི ཀརོནྟི ཏེ ཨེཝརཱུཔཱ ཝིཝིདྷཱ ཀམྨཀཱརཎཱ ཀརཱིཡནྟི. ཨཧོ ཝཏཱཧཾ མནུསྶཏྟཾ ལབྷེཡྻཾ. ཏཐཱགཏོ ཙ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫེཡྻ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ. ཏཉྩཱཧཾ བྷགཝནྟཾ པཡིརུཔཱསེཡྻཾ. སོ ཙ མེ བྷགཝཱ དྷམྨཾ དེསེཡྻ. ཏསྶ ཙཱཧཾ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ ཨཱཛཱནེཡྻ’ནྟི. ཏཾ ཁོ པནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ནཱཉྙསྶ སམཎསྶ ཝཱ བྲཱཧྨཎསྶ ཝཱ སུཏྭཱ ཝདཱམི, ཨཔི ཙ ཡདེཝ སཱམཾ ཉཱཏཾ སཱམཾ དིཊྛཾ སཱམཾ ཝིདིཏཾ ཏདེཝཱཧཾ ཝདཱམཱི’’ཏི.

༢༧༡. ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨིདཾ ཝཏྭཱན [ཨིདཾ ཝཏྭཱ (སཱི. པཱི.) ཨེཝམཱིདིསེསུ ཋཱནེསུ] སུགཏོ ཨཐཱཔརཾ ཨེཏདཝོཙ སཏྠཱ –

‘‘ཙོདིཏཱ དེཝདཱུཏེཧི, ཡེ པམཛྫནྟི མཱཎཝཱ;

ཏེ དཱིགྷརཏྟཾ སོཙནྟི, ཧཱིནཀཱཡཱུཔགཱ ནརཱ.

‘‘ཡེ ཙ ཁོ དེཝདཱུཏེཧི, སནྟོ སཔྤུརིསཱ ཨིདྷ;

ཙོདིཏཱ ནཔྤམཛྫནྟི, ཨརིཡདྷམྨེ ཀུདཱཙནཾ.

‘‘ཨུཔཱདཱནེ བྷཡཾ དིསྭཱ, ཛཱཏིམརཎསམྦྷཝེ;

ཨནུཔཱདཱ ཝིམུཙྩནྟི, ཛཱཏིམརཎསངྑཡེ.

‘‘ཏེ ཁེམཔྤཏྟཱ སུཁིནོ, དིཊྛདྷམྨཱབྷིནིབྦུཏཱ;

སབྦཝེརབྷཡཱཏཱིཏཱ, སབྦདུཀྑཾ [སབྦདུཀྑཱ (ཀ.)] ཨུཔཙྩགུ’’ནྟི.

དེཝདཱུཏསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ དསམཾ.

སུཉྙཏཝགྒོ ནིཊྛིཏོ ཏཏིཡོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

དྭིདྷཱཝ སུཉྙཏཱ ཧོཏི, ཨབྦྷུཏདྷམྨབཱཀུལཾ;

ཨཙིརཝཏབྷཱུམིཛནཱམོ, ཨནུརུདྡྷུཔཀྐིལེསཾ;

བཱལཔཎྜིཏོ དེཝདཱུཏཉྩ ཏེ དསཱཏི.

༤. ཝིབྷངྒཝགྒོ

༡. བྷདྡེཀརཏྟསུཏྟཾ

༢༧༢. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཡྻ, ནཔྤཊིཀངྑེ ཨནཱགཏཾ;

ཡདཏཱིཏཾ པཧཱིནཾ ཏཾ, ཨཔྤཏྟཉྩ ཨནཱགཏཾ.

‘‘པཙྩུཔྤནྣཉྩ ཡོ [ཡཾ (ནེཏྟིཔཱལི༹)] དྷམྨཾ, ཏཏྠ ཏཏྠ ཝིཔསྶཏི;

ཨསཾཧཱིརཾ [ཨསཾཧིརཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཨསཾཀུཔྤཾ, ཏཾ ཝིདྭཱ མནུབྲཱུཧཡེ.

‘‘ཨཛྫེཝ ཀིཙྩམཱཏཔྤཾ [ཀིཙྩཾ ཨཱཏཔྤཾ (སཱི. ཀ.)], ཀོ ཛཉྙཱ མརཎཾ སུཝེ;

ན ཧི ནོ སངྒརཾ ཏེན, མཧཱསེནེན མཙྩུནཱ.

‘‘ཨེཝཾ ཝིཧཱརིཾ ཨཱཏཱཔིཾ, ཨཧོརཏྟམཏནྡིཏཾ;

ཏཾ ཝེ བྷདྡེཀརཏྟོཏི, སནྟོ ཨཱཙིཀྑཏེ མུནི’’ [མུནཱིཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)].

༢༧༣. ‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏཱིཏཾ ཨནྭཱགམེཏི? ‘ཨེཝཾརཱུཔོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱན’ནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ སམནྭཱནེཏི, ‘ཨེཝཾཝེདནོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱན’ནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ སམནྭཱནེཏི, ‘ཨེཝཾསཉྙོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱན’ནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ སམནྭཱནེཏི, ‘ཨེཝཾསངྑཱརོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱན’ནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ སམནྭཱནེཏི, ‘ཨེཝཾཝིཉྙཱཎོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱན’ནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ སམནྭཱནེཏི – ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏཱིཏཾ ཨནྭཱགམེཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཏི? ‘ཨེཝཾརཱུཔོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱན’ནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ ན སམནྭཱནེཏི, ‘ཨེཝཾཝེདནོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱན’ནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ ན སམནྭཱནེཏི, ‘ཨེཝཾསཉྙོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱན’ནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ ན སམནྭཱནེཏི, ‘ཨེཝཾསངྑཱརོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱན’ནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ ན སམནྭཱནེཏི, ‘ཨེཝཾཝིཉྙཱཎོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱན’ནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ ན སམནྭཱནེཏི – ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཏི.

༢༧༤. ‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཱགཏཾ པཊིཀངྑཏི? ‘ཨེཝཾརཱུཔོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱན’ནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ སམནྭཱནེཏི, ཨེཝཾཝེདནོ སིཡཾ…པེ… ཨེཝཾསཉྙོ སིཡཾ… ཨེཝཾསངྑཱརོ སིཡཾ… ཨེཝཾཝིཉྙཱཎོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱནནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ སམནྭཱནེཏི – ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཱགཏཾ པཊིཀངྑཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཱགཏཾ ནཔྤཊིཀངྑཏི? ‘ཨེཝཾརཱུཔོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱན’ནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ ན སམནྭཱནེཏི, ཨེཝཾཝེདནོ སིཡཾ … ཨེཝཾསཉྙོ སིཡཾ… ཨེཝཾསངྑཱརོ སིཡཾ… ‘ཨེཝཾཝིཉྙཱཎོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱན’ནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ ན སམནྭཱནེཏི – ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཱགཏཾ ནཔྤཊིཀངྑཏི.

༢༧༥. ‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ སཾཧཱིརཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨརིཡཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ སཔྤུརིསཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ, ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཝེདནཾ…པེ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ – ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ སཾཧཱིརཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ ན སཾཧཱིརཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨརིཡཱནཾ དསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ སཔྤུརིསཱནཾ དསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ ན རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ, ན ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, ན རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ན ཝེདནཾ… ན སཉྙཾ… ན སངྑཱརེ… ན ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ, ན ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ན ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ – ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ ན སཾཧཱིརཏི.

‘‘ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཡྻ, ནཔྤཊིཀངྑེ ཨནཱགཏཾ;

ཡདཏཱིཏཾ པཧཱིནཾ ཏཾ, ཨཔྤཏྟཉྩ ཨནཱགཏཾ.

‘‘པཙྩུཔྤནྣཉྩ ཡོ དྷམྨཾ, ཏཏྠ ཏཏྠ ཝིཔསྶཏི;

ཨསཾཧཱིརཾ ཨསཾཀུཔྤཾ, ཏཾ ཝིདྭཱ མནུབྲཱུཧཡེ.

‘‘ཨཛྫེཝ ཀིཙྩམཱཏཔྤཾ, ཀོ ཛཉྙཱ མརཎཾ སུཝེ;

ན ཧི ནོ སངྒརཾ ཏེན, མཧཱསེནེན མཙྩུནཱ.

‘‘ཨེཝཾ ཝིཧཱརིཾ ཨཱཏཱཔིཾ, ཨཧོརཏྟམཏནྡིཏཾ;

ཏཾ ཝེ བྷདྡེཀརཏྟོཏི, སནྟོ ཨཱཙིཀྑཏེ མུནཱི’’ཏི.

‘‘‘བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ དེསེསྶཱམཱི’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟ’’ནྟི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

བྷདྡེཀརཏྟསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ པཋམཾ.

༢. ཨཱནནྡབྷདྡེཀརཏྟསུཏྟཾ

༢༧༦. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨུཔཊྛཱནསཱལཱཡཾ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེཏི སམཱདཔེཏི སམུཏྟེཛེཏི སམྤཧཾསེཏི, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ བྷཱསཏི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེནུཔཊྛཱནསཱལཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ནིསཛྫ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཊྛཱནསཱལཱཡཾ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེསི སམཱདཔེསི སམུཏྟེཛེསི སམྤཧཾསེསི, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ ཨབྷཱསཱི’’ཏི? ‘‘ཨཱཡསྨཱ, བྷནྟེ, ཨཱནནྡོ ཨུཔཊྛཱནསཱལཱཡཾ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེསི སམཱདཔེསི སམུཏྟེཛེསི སམྤཧཾསེསི, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ ཨབྷཱསཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེསི སམཱདཔེསི སམུཏྟེཛེསི སམྤཧཾསེསི, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ ཨབྷཱསཱི’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེསིཾ སམཱདཔེསིཾ སམུཏྟེཛེསིཾ སམྤཧཾསེསིཾ, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ ཨབྷཱསིཾ –

‘‘ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཡྻ, ནཔྤཊིཀངྑེ ཨནཱགཏཾ;

ཡདཏཱིཏཾ པཧཱིནཾ ཏཾ, ཨཔྤཏྟཉྩ ཨནཱགཏཾ.

‘‘པཙྩུཔྤནྣཉྩ ཡོ དྷམྨཾ, ཏཏྠ ཏཏྠ ཝིཔསྶཏི;

ཨསཾཧཱིརཾ ཨསཾཀུཔྤཾ, ཏཾ ཝིདྭཱ མནུབྲཱུཧཡེ.

‘‘ཨཛྫེཝ ཀིཙྩམཱཏཔྤཾ, ཀོ ཛཉྙཱ མརཎཾ སུཝེ;

ན ཧི ནོ སངྒརཾ ཏེན, མཧཱསེནེན མཙྩུནཱ.

‘‘ཨེཝཾ ཝིཧཱརིཾ ཨཱཏཱཔིཾ, ཨཧོརཏྟམཏནྡིཏཾ;

ཏཾ ཝེ བྷདྡེཀརཏྟོཏི, སནྟོ ཨཱཙིཀྑཏེ མུནི’’.

༢༧༧. ‘‘ཀཐཉྩ, ཨཱཝུསོ, ཨཏཱིཏཾ ཨནྭཱགམེཏི? ཨེཝཾརཱུཔོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ སམནྭཱནེཏི, ཨེཝཾཝེདནོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ སམནྭཱནེཏི, ཨེཝཾསཉྙོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ སམནྭཱནེཏི, ཨེཝཾསངྑཱརོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ སམནྭཱནེཏི, ཨེཝཾཝིཉྙཱཎོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ སམནྭཱནེཏི – ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཏཱིཏཾ ཨནྭཱགམེཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, ཨཱཝུསོ, ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཏི? ཨེཝཾརཱུཔོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ ན སམནྭཱནེཏི, ཨེཝཾཝེདནོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ ན སམནྭཱནེཏི, ཨེཝཾསཉྙོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ ན སམནྭཱནེཏི, ཨེཝཾསངྑཱརོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ ན སམནྭཱནེཏི, ཨེཝཾཝིཉྙཱཎོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ ན སམནྭཱནེཏི – ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, ཨཱཝུསོ, ཨནཱགཏཾ པཊིཀངྑཏི? ཨེཝཾརཱུཔོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱནནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ སམནྭཱནེཏི, ཨེཝཾཝེདནོ སིཡཾ…པེ… ཨེཝཾསཉྙོ སིཡཾ… ཨེཝཾསངྑཱརོ སིཡཾ… ཨེཝཾཝིཉྙཱཎོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱནནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ སམནྭཱནེཏི – ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨནཱགཏཾ པཊིཀངྑཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, ཨཱཝུསོ, ཨནཱགཏཾ ནཔྤཊིཀངྑཏི? ཨེཝཾརཱུཔོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱནནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ ན སམནྭཱནེཏི, ཨེཝཾཝེདནོ སིཡཾ…པེ… ཨེཝཾསཉྙོ སིཡཾ… ཨེཝཾསངྑཱརོ སིཡཾ… ཨེཝཾཝིཉྙཱཎོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱནནྟི ཏཏྠ ནནྡིཾ ན སམནྭཱནེཏི – ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨནཱགཏཾ ནཔྤཊིཀངྑཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, ཨཱཝུསོ, པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ སཾཧཱིརཏི? ཨིདྷ, ཨཱཝུསོ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨརིཡཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ སཔྤུརིསཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ, ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ, ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ – ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ སཾཧཱིརཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, ཨཱཝུསོ, པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ ན སཾཧཱིརཏི? ཨིདྷ, ཨཱཝུསོ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨརིཡཱནཾ དསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ སཔྤུརིསཱནཾ དསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ ན རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ, ན ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, ན རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ན ཝེདནཾ… ན སཉྙཾ… ན སངྑཱརེ… ན ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ, ན ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ན ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ – ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ ན སཾཧཱིརཏི.

‘‘ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཡྻ, ནཔྤཊིཀངྑེ ཨནཱགཏཾ;

ཡདཏཱིཏཾ པཧཱིནཾ ཏཾ, ཨཔྤཏྟཉྩ ཨནཱགཏཾ.

‘‘པཙྩུཔྤནྣཉྩ ཡོ དྷམྨཾ, ཏཏྠ ཏཏྠ ཝིཔསྶཏི;

ཨསཾཧཱིརཾ ཨསཾཀུཔྤཾ, ཏཾ ཝིདྭཱ མནུབྲཱུཧཡེ.

‘‘ཨཛྫེཝ ཀིཙྩམཱཏཔྤཾ, ཀོ ཛཉྙཱ མརཎཾ སུཝེ;

ན ཧི ནོ སངྒརཾ ཏེན, མཧཱསེནེན མཙྩུནཱ.

‘‘ཨེཝཾ ཝིཧཱརིཾ ཨཱཏཱཔིཾ, ཨཧོརཏྟམཏནྡིཏཾ;

ཏཾ ཝེ བྷདྡེཀརཏྟོཏི, སནྟོ ཨཱཙིཀྑཏེ མུནཱི’’ཏི.

‘‘ཨེཝཾ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེསིཾ སམཱདཔེསིཾ སམུཏྟེཛེསིཾ སམྤཧཾསེསིཾ, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ ཨབྷཱསི’’ནྟི.

༢༧༨. ‘‘སཱདྷུ, སཱདྷུ, ཨཱནནྡ! སཱདྷུ ཁོ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེསི སམཱདཔེསི སམུཏྟེཛེསི སམྤཧཾསེསི, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ ཨབྷཱསི –

‘‘ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཡྻ…པེ…

ཏཾ ཝེ བྷདྡེཀརཏྟོཏི, སནྟོ ཨཱཙིཀྑཏེ མུནཱི’’ཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, ཨཱནནྡ, ཨཏཱིཏཾ ཨནྭཱགམེཏི…པེ… ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨཏཱིཏཾ ཨནྭཱགམེཏི. ཀཐཉྩ, ཨཱནནྡ, ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཏི…པེ… ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཏི. ཀཐཉྩ, ཨཱནནྡ, ཨནཱགཏཾ པཊིཀངྑཏི…པེ… ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨནཱགཏཾ པཊིཀངྑཏི. ཀཐཉྩ, ཨཱནནྡ, ཨནཱགཏཾ ནཔྤཊིཀངྑཏི…པེ… ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨནཱགཏཾ ནཔྤཊིཀངྑཏི. ཀཐཉྩ, ཨཱནནྡ, པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ སཾཧཱིརཏི…པེ… ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ སཾཧཱིརཏི. ཀཐཉྩ, ཨཱནནྡ, པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ ན སཾཧཱིརཏི…པེ… ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ ན སཾཧཱིརཏི.

‘‘ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཡྻ…པེ…

ཏཾ ཝེ བྷདྡེཀརཏྟོཏི, སནྟོ ཨཱཙིཀྑཏེ མུནཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

ཨཱནནྡབྷདྡེཀརཏྟསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ དུཏིཡཾ.

༣. མཧཱཀཙྩཱནབྷདྡེཀརཏྟསུཏྟཾ

༢༧༩. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཏཔོདཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སམིདྡྷི རཏྟིཡཱ པཙྩཱུསསམཡཾ པཙྩུཊྛཱཡ ཡེན ཏཔོདོ [ཏཔོདཱ (སཱི.)] ཏེནུཔསངྐམི གཏྟཱནི པརིསིཉྩིཏུཾ. ཏཔོདེ གཏྟཱནི པརིསིཉྩིཏྭཱ པཙྩུཏྟརིཏྭཱ ཨེཀཙཱིཝརོ ཨཊྛཱསི གཏྟཱནི པུབྦཱཔཡམཱནོ [སུཀྑཱཔཡམཱནོ (ཀ.)]. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརཱ དེཝཏཱ ཨབྷིཀྐནྟཱཡ རཏྟིཡཱ ཨབྷིཀྐནྟཝཎྞཱ ཀེཝལཀཔྤཾ ཏཔོདཾ ཨོབྷཱསེཏྭཱ ཡེནཱཡསྨཱ སམིདྡྷི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཱ ཁོ སཱ དེཝཏཱ ཨཱཡསྨནྟཾ སམིདྡྷིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘དྷཱརེསི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩཱ’’ཏི? ‘‘ན ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, དྷཱརེམི བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ. ཏྭཾ པནཱཝུསོ, དྷཱརེསི བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩཱ’’ཏི? ‘‘ཨཧམྤི ཁོ, བྷིཀྑུ, ན དྷཱརེམི བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ. དྷཱརེསི པན ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟིཡོ གཱཐཱ’’ཏི? ‘‘ན ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, དྷཱརེམི བྷདྡེཀརཏྟིཡོ གཱཐཱཏི. ཏྭཾ པནཱཝུསོ, དྷཱརེསི བྷདྡེཀརཏྟིཡོ གཱཐཱ’’ཏི? ‘‘ཨཧམྤི ཁོ, བྷིཀྑུ ན དྷཱརེམི བྷདྡེཀརཏྟིཡོ གཱཐཱཏི. ཨུགྒཎྷཱཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ; པརིཡཱཔུཎཱཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ; དྷཱརེཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ. ཨཏྠསཾཧིཏོ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསོ ཙ ཝིབྷངྒོ ཙ ཨཱདིབྲཧྨཙརིཡཀོ’’ཏི. ཨིདམཝོཙ སཱ དེཝཏཱ; ཨིདཾ ཝཏྭཱ ཏཏྠེཝནྟརདྷཱཡི.

༢༨༠. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སམིདྡྷི ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སམིདྡྷི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཨིདྷཱཧཾ, བྷནྟེ, རཏྟིཡཱ པཙྩཱུསསམཡཾ པཙྩུཊྛཱཡ ཡེན ཏཔོདོ ཏེནུཔསངྐམིཾ གཏྟཱནི པརིསིཉྩིཏུཾ. ཏཔོདེ གཏྟཱནི པརིསིཉྩིཏྭཱ པཙྩུཏྟརིཏྭཱ ཨེཀཙཱིཝརོ ཨཊྛཱསིཾ གཏྟཱནི པུབྦཱཔཡམཱནོ. ཨཐ ཁོ བྷནྟེ, ཨཉྙཏརཱ དེཝཏཱ ཨབྷིཀྐནྟཱཡ རཏྟིཡཱ ཨབྷིཀྐནྟཝཎྞཱ ཀེཝལཀཔྤཾ ཏཔོདཾ ཨོབྷཱསེཏྭཱ ཡེནཱཧཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཱ ཁོ སཱ དེཝཏཱ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘དྷཱརེསི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩཱ’’’ཏི?

‘‘ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཏཾ དེཝཏཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ན ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, དྷཱརེམི བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ. ཏྭཾ པནཱཝུསོ, དྷཱརེསི བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩཱ’ཏི? ‘ཨཧམྤི ཁོ, བྷིཀྑུ, ན དྷཱརེམི བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ. དྷཱརེསི པན ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟིཡོ གཱཐཱ’ཏི? ‘ན ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, དྷཱརེམི བྷདྡེཀརཏྟིཡོ གཱཐཱཏི. ཏྭཾ པནཱཝུསོ, དྷཱརེསི བྷདྡེཀརཏྟིཡོ གཱཐཱ’ཏི? ‘ཨཧམྤི ཁོ, བྷིཀྑུ, ན དྷཱརེམི བྷདྡེཀརཏྟིཡོ གཱཐཱཏི. ཨུགྒཎྷཱཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ; པརིཡཱཔུཎཱཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ; དྷཱརེཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ. ཨཏྠསཾཧིཏོ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསོ ཙ ཝིབྷངྒོ ཙ ཨཱདིབྲཧྨཙརིཡཀོ’ཏི. ཨིདམཝོཙ, བྷནྟེ, སཱ དེཝཏཱ; ཨིདཾ ཝཏྭཱ ཏཏྠེཝནྟརདྷཱཡི. སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ དེསེཏཱུ’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, བྷིཀྑུ, སུཎཱཧི, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཧི; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ སམིདྡྷི བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཡྻ, ནཔྤཊིཀངྑེ ཨནཱགཏཾ;

ཡདཏཱིཏཾ པཧཱིནཾ ཏཾ, ཨཔྤཏྟཉྩ ཨནཱགཏཾ.

‘‘པཙྩུཔྤནྣཉྩ ཡོ དྷམྨཾ, ཏཏྠ ཏཏྠ ཝིཔསྶཏི;

ཨསཾཧཱིརཾ ཨསཾཀུཔྤཾ, ཏཾ ཝིདྭཱ མནུབྲཱུཧཡེ.

‘‘ཨཛྫེཝ ཀིཙྩམཱཏཔྤཾ, ཀོ ཛཉྙཱ མརཎཾ སུཝེ;

ན ཧི ནོ སངྒརཾ ཏེན, མཧཱསེནེན མཙྩུནཱ.

‘‘ཨེཝཾ ཝིཧཱརིཾ ཨཱཏཱཔིཾ, ཨཧོརཏྟམཏནྡིཏཾ;

ཏཾ ཝེ བྷདྡེཀརཏྟོཏི, སནྟོ ཨཱཙིཀྑཏེ མུནཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ; ཨིདཾ ཝཏྭཱན སུགཏོ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཱཝིསི. ཨཐ ཁོ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ, ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ, ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ –

‘‘ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཡྻ, ནཔྤཊིཀངྑེ ཨནཱགཏཾ;

ཡདཏཱིཏཾ པཧཱིནཾ ཏཾ, ཨཔྤཏྟཉྩ ཨནཱགཏཾ.

‘‘པཙྩུཔྤནྣཉྩ ཡོ དྷམྨཾ, ཏཏྠ ཏཏྠ ཝིཔསྶཏི;

ཨསཾཧཱིརཾ ཨསཾཀུཔྤཾ, ཏཾ ཝིདྭཱ མནུབྲཱུཧཡེ.

‘‘ཨཛྫེཝ ཀིཙྩམཱཏཔྤཾ, ཀོ ཛཉྙཱ མརཎཾ སུཝེ;

ན ཧི ནོ སངྒརཾ ཏེན, མཧཱསེནེན མཙྩུནཱ.

‘‘ཨེཝཾ ཝིཧཱརིཾ ཨཱཏཱཔིཾ, ཨཧོརཏྟམཏནྡིཏཾ;

ཏཾ ཝེ བྷདྡེཀརཏྟོཏི, སནྟོ ཨཱཙིཀྑཏེ མུནཱི’’ཏི.

‘‘ཀོ ནུ ཁོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛེཡྻཱ’’ཏི?

ཨཐ ཁོ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨཡཾ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ; པཧོཏི ཙཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམཱ’’ཏི.

༢༨༡. ཨཐ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ མཧཱཀཙྩཱནེན སདྡྷིཾ སམྨོདིཾསུ. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ –

‘‘ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཡྻ…པེ…

ཏཾ ཝེ བྷདྡེཀརཏྟོཏི, སནྟོ ཨཱཙིཀྑཏེ མུནཱི’’ཏི.

‘‘ཏེསཾ ནོ, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, ཨམྷཱཀཾ, ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ, ཨེཏདཧོསི – ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ –

‘‘ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཡྻ…པེ…

ཏཾ ཝེ བྷདྡེཀརཏྟོཏི, སནྟོ ཨཱཙིཀྑཏེ མུནཱི’’ཏི.

‘‘ཀོ ནུ ཁོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛེཡྻཱཏི? ཏེསཾ ནོ, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, ཨམྷཱཀཾ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཡཾ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ. པཧོཏི ཙཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམཱ’ཏི. ཝིབྷཛཏཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ’’ཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ མཱུལཾ ཨཏིཀྐམྨ ཁནྡྷཾ སཱཁཱཔལཱསེ སཱརཾ པརིཡེསིཏབྦཾ མཉྙེཡྻ; ཨེཝཾ སམྤདམིདཾ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ སཏྠརི སམྨུཁཱིབྷཱུཏེ ཏཾ བྷགཝནྟཾ ཨཏིསིཏྭཱ ཨམྷེ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪིཏབྦཾ མཉྙཐ [མཉྙེཐ (པཱི.)]. སོ ཧཱཝུསོ, བྷགཝཱ ཛཱནཾ ཛཱནཱཏི, པསྶཾ པསྶཏི, ཙཀྑུབྷཱུཏོ ཉཱཎབྷཱུཏོ དྷམྨབྷཱུཏོ བྲཧྨབྷཱུཏོ ཝཏྟཱ པཝཏྟཱ ཨཏྠསྶ ནིནྣེཏཱ ཨམཏསྶ དཱཏཱ དྷམྨསྶཱམཱི ཏཐཱགཏོ. སོ ཙེཝ པནེཏསྶ ཀཱལོ ཨཧོསི ཡཾ བྷགཝནྟཾཡེཝ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱཐ, ཡཐཱ ཝོ བྷགཝཱ བྱཱཀརེཡྻ ཏཐཱ ནཾ དྷཱརེཡྻཱཐཱ’’ཏི.

‘‘ཨདྡྷཱཝུསོ ཀཙྩཱན, བྷགཝཱ ཛཱནཾ ཛཱནཱཏི, པསྶཾ པསྶཏི, ཙཀྑུབྷཱུཏོ ཉཱཎབྷཱུཏོ དྷམྨབྷཱུཏོ བྲཧྨབྷཱུཏོ ཝཏྟཱ པཝཏྟཱ ཨཏྠསྶ ནིནྣེཏཱ ཨམཏསྶ དཱཏཱ དྷམྨསྶཱམཱི ཏཐཱགཏོ. སོ ཙེཝ པནེཏསྶ ཀཱལོ ཨཧོསི ཡཾ བྷགཝནྟཾཡེཝ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམ; ཡཐཱ ནོ བྷགཝཱ བྱཱཀརེཡྻ ཏཐཱ ནཾ དྷཱརེཡྻཱམ. ཨཔི ཙཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ སཏྠུཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ; པཧོཏི ཙཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཝིབྷཛཏཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཨགརུཾ ཀརིཏྭཱ’’ཏི [ཨགརུཀརིཏྭཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)].

‘‘ཏེན ཧཱཝུསོ, སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱཀཙྩཱནསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཡཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ –

‘‘ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཡྻ…པེ…

ཏཾ ཝེ བྷདྡེཀརཏྟོཏི, སནྟོ ཨཱཙིཀྑཏེ མུནཱི’’ཏི.

ཨིམསྶ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམི –

༢༨༢. ‘‘ཀཐཉྩ, ཨཱཝུསོ, ཨཏཱིཏཾ ཨནྭཱགམེཏི? ཨིཏི མེ ཙཀྑུ ཨཧོསི ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ ཨིཏི རཱུཔཱཏི – ཏཏྠ ཚནྡརཱགཔྤཊིབདྡྷཾ [ཚནྡརཱགཔྤཊིབནྡྷཾ (ཀ.)] ཧོཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ཚནྡརཱགཔྤཊིབདྡྷཏྟཱ ཝིཉྙཱཎསྶ ཏདབྷིནནྡཏི, ཏདབྷིནནྡནྟོ ཨཏཱིཏཾ ཨནྭཱགམེཏི. ཨིཏི མེ སོཏཾ ཨཧོསི ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ ཨིཏི སདྡཱཏི…པེ… ཨིཏི མེ གྷཱནཾ ཨཧོསི ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ ཨིཏི གནྡྷཱཏི… ཨིཏི མེ ཛིཝ྄ཧཱ ཨཧོསི ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ ཨིཏི རསཱཏི… ཨིཏི མེ ཀཱཡོ ཨཧོསི ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ ཨིཏི ཕོཊྛབྦཱཏི… ཨིཏི མེ མནོ ཨཧོསི ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ ཨིཏི དྷམྨཱཏི – ཏཏྠ ཚནྡརཱགཔྤཊིབདྡྷཾ ཧོཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ཚནྡརཱགཔྤཊིབདྡྷཏྟཱ ཝིཉྙཱཎསྶ ཏདབྷིནནྡཏི, ཏདབྷིནནྡནྟོ ཨཏཱིཏཾ ཨནྭཱགམེཏི – ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཏཱིཏཾ ཨནྭཱགམེཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, ཨཱཝུསོ, ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཏི? ཨིཏི མེ ཙཀྑུ ཨཧོསི ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ ཨིཏི རཱུཔཱཏི – ཏཏྠ ན ཚནྡརཱགཔྤཊིབདྡྷཾ ཧོཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ན ཚནྡརཱགཔྤཊིབདྡྷཏྟཱ ཝིཉྙཱཎསྶ ན ཏདབྷིནནྡཏི, ན ཏདབྷིནནྡནྟོ ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཏི. ཨིཏི མེ སོཏཾ ཨཧོསི ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ ཨིཏི སདྡཱཏི…པེ… ཨིཏི མེ གྷཱནཾ ཨཧོསི ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ ཨིཏི གནྡྷཱཏི… ཨིཏི མེ ཛིཝ྄ཧཱ ཨཧོསི ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ ཨིཏི རསཱཏི… ཨིཏི མེ ཀཱཡོ ཨཧོསི ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ ཨིཏི ཕོཊྛབྦཱཏི… ཨིཏི མེ མནོ ཨཧོསི ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ ཨིཏི དྷམྨཱཏི – ཏཏྠ ན ཚནྡརཱགཔྤཊིབདྡྷཾ ཧོཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ན ཚནྡརཱགཔྤཊིབདྡྷཏྟཱ ཝིཉྙཱཎསྶ, ན ཏདབྷིནནྡཏི, ན ཏདབྷིནནྡནྟོ ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཏི – ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཏི.

༢༨༣. ‘‘ཀཐཉྩ, ཨཱཝུསོ, ཨནཱགཏཾ པཊིཀངྑཏི? ཨིཏི མེ ཙཀྑུ སིཡཱ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ ཨིཏི རཱུཔཱཏི – ཨཔྤཊིལདྡྷསྶ པཊིལཱབྷཱཡ ཙིཏྟཾ པཎིདཧཏི, ཙེཏསོ པཎིདྷཱནཔཙྩཡཱ ཏདབྷིནནྡཏི, ཏདབྷིནནྡནྟོ ཨནཱགཏཾ པཊིཀངྑཏི. ཨིཏི མེ སོཏཾ སིཡཱ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ ཨིཏི སདྡཱཏི…པེ… ཨིཏི མེ གྷཱནཾ སིཡཱ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ ཨིཏི གནྡྷཱཏི… ཨིཏི མེ ཛིཝ྄ཧཱ སིཡཱ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ ཨིཏི རསཱཏི… ཨིཏི མེ ཀཱཡོ སིཡཱ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ ཨིཏི ཕོཊྛབྦཱཏི… ཨིཏི མེ མནོ སིཡཱ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ ཨིཏི དྷམྨཱཏི – ཨཔྤཊིལདྡྷསྶ པཊིལཱབྷཱཡ ཙིཏྟཾ པཎིདཧཏི, ཙེཏསོ པཎིདྷཱནཔཙྩཡཱ ཏདབྷིནནྡཏི, ཏདབྷིནནྡནྟོ ཨནཱགཏཾ པཊིཀངྑཏི – ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨནཱགཏཾ པཊིཀངྑཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, ཨཱཝུསོ, ཨནཱགཏཾ ནཔྤཊིཀངྑཏི? ཨིཏི མེ ཙཀྑུ སིཡཱ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ ཨིཏི རཱུཔཱཏི – ཨཔྤཊིལདྡྷསྶ པཊིལཱབྷཱཡ ཙིཏྟཾ ནཔྤཎིདཧཏི, ཙེཏསོ ཨཔྤཎིདྷཱནཔཙྩཡཱ ན ཏདབྷིནནྡཏི, ན ཏདབྷིནནྡནྟོ ཨནཱགཏཾ ནཔྤཊིཀངྑཏི. ཨིཏི མེ སོཏཾ སིཡཱ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ ཨིཏི སདྡཱཏི…པེ… ཨིཏི མེ གྷཱནཾ སིཡཱ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ ཨིཏི གནྡྷཱཏི… ཨིཏི མེ ཛིཝ྄ཧཱ སིཡཱ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ ཨིཏི རསཱཏི… ཨིཏི མེ ཀཱཡོ སིཡཱ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ ཨིཏི ཕོཊྛབྦཱཏི… ཨིཏི མེ མནོ སིཡཱ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ ཨིཏི དྷམྨཱཏི – ཨཔྤཊིལདྡྷསྶ པཊིལཱབྷཱཡ ཙིཏྟཾ ནཔྤཎིདཧཏི, ཙེཏསོ ཨཔྤཎིདྷཱནཔཙྩཡཱ ན ཏདབྷིནནྡཏི, ན ཏདབྷིནནྡནྟོ ཨནཱགཏཾ ནཔྤཊིཀངྑཏི – ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨནཱགཏཾ ནཔྤཊིཀངྑཏི.

༢༨༤. ‘‘ཀཐཉྩ, ཨཱཝུསོ, པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ སཾཧཱིརཏི? ཡཉྩཱཝུསོ, ཙཀྑུ ཡེ ཙ རཱུཔཱ – ཨུབྷཡམེཏཾ པཙྩུཔྤནྣཾ. ཏསྨིཾ ཙེ པཙྩུཔྤནྣེ ཚནྡརཱགཔྤཊིབདྡྷཾ ཧོཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ཚནྡརཱགཔྤཊིབདྡྷཏྟཱ ཝིཉྙཱཎསྶ ཏདབྷིནནྡཏི, ཏདབྷིནནྡནྟོ པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ སཾཧཱིརཏི. ཡཉྩཱཝུསོ, སོཏཾ ཡེ ཙ སདྡཱ…པེ… ཡཉྩཱཝུསོ, གྷཱནཾ ཡེ ཙ གནྡྷཱ… ཡཱ ཙཱཝུསོ, ཛིཝ྄ཧཱ ཡེ ཙ རསཱ… ཡོ ཙཱཝུསོ, ཀཱཡོ ཡེ ཙ ཕོཊྛབྦཱ… ཡོ ཙཱཝུསོ, མནོ ཡེ ཙ དྷམྨཱ – ཨུབྷཡམེཏཾ པཙྩུཔྤནྣཾ. ཏསྨིཾ ཙེ པཙྩུཔྤནྣེ ཚནྡརཱགཔྤཊིབདྡྷཾ ཧོཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ཚནྡརཱགཔྤཊིབདྡྷཏྟཱ ཝིཉྙཱཎསྶ ཏདབྷིནནྡཏི, ཏདབྷིནནྡནྟོ པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ སཾཧཱིརཏི – ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ སཾཧཱིརཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, ཨཱཝུསོ, པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ ན སཾཧཱིརཏི? ཡཉྩཱཝུསོ, ཙཀྑུ ཡེ ཙ རཱུཔཱ – ཨུབྷཡམེཏཾ པཙྩུཔྤནྣཾ. ཏསྨིཾ ཙེ པཙྩུཔྤནྣེ ན ཚནྡརཱགཔྤཊིབདྡྷཾ ཧོཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ན ཚནྡརཱགཔྤཊིབདྡྷཏྟཱ ཝིཉྙཱཎསྶ ན ཏདབྷིནནྡཏི, ན ཏདབྷིནནྡནྟོ པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ ན སཾཧཱིརཏི. ཡཉྩཱཝུསོ, སོཏཾ ཡེ ཙ སདྡཱ…པེ… ཡཉྩཱཝུསོ, གྷཱནཾ ཡེ ཙ གནྡྷཱ… ཡཱ ཙཱཝུསོ, ཛིཝ྄ཧཱ ཡེ ཙ རསཱ… ཡོ ཙཱཝུསོ, ཀཱཡོ ཡེ ཙ ཕོཊྛབྦཱ… ཡོ ཙཱཝུསོ, མནོ ཡེ ཙ དྷམྨཱ – ཨུབྷཡམེཏཾ པཙྩུཔྤནྣཾ. ཏསྨིཾ ཙེ པཙྩུཔྤནྣེ ན ཚནྡརཱགཔྤཊིབདྡྷཾ ཧོཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ན ཚནྡརཱགཔྤཊིབདྡྷཏྟཱ ཝིཉྙཱཎསྶ ན ཏདབྷིནནྡཏི, ན ཏདབྷིནནྡནྟོ པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ ན སཾཧཱིརཏི – ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ ན སཾཧཱིརཏི.

༢༨༥. ‘‘ཡཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ –

‘‘ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཡྻ…པེ…

ཏཾ ཝེ བྷདྡེཀརཏྟོཏི, སནྟོ ཨཱཙིཀྑཏེ མུནཱི’’ཏི.

‘‘ཨིམསྶ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམི. ཨཱཀངྑམཱནཱ ཙ པན ཏུམྷེ ཨཱཡསྨནྟོ བྷགཝནྟཾཡེཝ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱཐ, ཡཐཱ ཝོ བྷགཝཱ བྱཱཀརོཏི ཏཐཱ ནཾ དྷཱརེཡྻཱཐཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱཀཙྩཱནསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཡཾ ཁོ ནོ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ –

‘‘ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཡྻ…པེ…

ཏཾ ཝེ བྷདྡེཀརཏྟོཏི, སནྟོ ཨཱཙིཀྑཏེ མུནཱི’’ཏི.

ཏེསཾ ནོ, བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ, ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ, ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ –

‘‘ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཡྻ, ནཔྤཊིཀངྑེ ཨནཱགཏཾ;

ཡདཏཱིཏཾ པཧཱིནཾ ཏཾ, ཨཔྤཏྟཉྩ ཨནཱགཏཾ.

‘‘པཙྩུཔྤནྣཉྩ ཡོ དྷམྨཾ, ཏཏྠ ཏཏྠ ཝིཔསྶཏི;

ཨསཾཧཱིརཾ ཨསཾཀུཔྤཾ, ཏཾ ཝིདྭཱ མནུབྲཱུཧཡེ.

‘‘ཨཛྫེཝ ཀིཙྩམཱཏཔྤཾ, ཀོ ཛཉྙཱ མརཎཾ སུཝེ;

ན ཧི ནོ སངྒརཾ ཏེན, མཧཱསེནེན མཙྩུནཱ.

‘‘ཨེཝཾ ཝིཧཱརིཾ ཨཱཏཱཔིཾ, ཨཧོརཏྟམཏནྡིཏཾ;

ཏཾ ཝེ བྷདྡེཀརཏྟོཏི, སནྟོ ཨཱཙིཀྑཏེ མུནཱི’’ཏི.

‘‘‘ཀོ ནུ ཁོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛེཡྻཱ’ཏི? ཏེསཾ ནོ, བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཡཾ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ. པཧོཏི ཙཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམཱ’ཏི. ཨཐ ཁོ མཡཾ, བྷནྟེ, ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཏེནུཔསངྐམིམྷ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪིམྷ. ཏེསཾ ནོ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཏཱ མཧཱཀཙྩཱནེན ཨིམེཧི ཨཱཀཱརེཧི ཨིམེཧི པདེཧི ཨིམེཧི བྱཉྫནེཧི ཨཏྠོ ཝིབྷཏྟོ’’ཏི.

‘‘པཎྜིཏོ, བྷིཀྑཝེ, མཧཱཀཙྩཱནོ; མཧཱཔཉྙོ, བྷིཀྑཝེ མཧཱཀཙྩཱནོ. མཾ ཙེཔི ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱཐ, ཨཧམྤི ཏཾ ཨེཝམེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཾ ཡཐཱ ཏཾ མཧཱཀཙྩཱནེན བྱཱཀཏཾ. ཨེསོ, ཙེཝེཏསྶ ཨཏྠོ. ཨེཝཉྩ ནཾ དྷཱརེཐཱ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

མཧཱཀཙྩཱནབྷདྡེཀརཏྟསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཏཏིཡཾ.

༤. ལོམསཀངྒིཡབྷདྡེཀརཏྟསུཏྟཾ

༢༨༦. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ ལོམསཀངྒིཡོ [ལོམསཀཀངྒིཡོ (ཊཱིཀཱ)] སཀྐེསུ ཝིཧརཏི ཀཔིལཝཏྠུསྨིཾ ནིགྲོདྷཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ ཙནྡནོ དེཝཔུཏྟོ ཨབྷིཀྐནྟཱཡ རཏྟིཡཱ ཨབྷིཀྐནྟཝཎྞོ ཀེཝལཀཔྤཾ ནིགྲོདྷཱརཱམཾ ཨོབྷཱསེཏྭཱ ཡེནཱཡསྨཱ ལོམསཀངྒིཡོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ ཁོ ཙནྡནོ དེཝཔུཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ ལོམསཀངྒིཡཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘དྷཱརེསི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩཱ’’ཏི? ‘‘ན ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, དྷཱརེམི བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ. ཏྭཾ པནཱཝུསོ, དྷཱརེསི བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩཱ’’ཏི? ‘‘ཨཧམྤི ཁོ, བྷིཀྑུ, ན དྷཱརེམི བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ. དྷཱརེསི པན ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟིཡོ གཱཐཱ’’ཏི? ‘‘ན ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, དྷཱརེམི བྷདྡེཀརཏྟིཡོ གཱཐཱ. ཏྭཾ པནཱཝུསོ, དྷཱརེསི བྷདྡེཀརཏྟིཡོ གཱཐཱ’’ཏི? ‘‘དྷཱརེམི ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟིཡོ གཱཐཱ’’ཏི. ‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན ཏྭཾ, ཨཱཝུསོ, དྷཱརེསི བྷདྡེཀརཏྟིཡོ གཱཐཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཀམིདཾ, བྷིཀྑུ, སམཡཾ བྷགཝཱ དེཝེསུ ཏཱཝཏིཾསེསུ ཝིཧརཏི པཱརིཙྪཏྟཀམཱུལེ པཎྜུཀམྦལསིལཱཡཾ. ཏཏྲ བྷགཝཱ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ ཨབྷཱསི –

‘‘ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཡྻ, ནཔྤཊིཀངྑེ ཨནཱགཏཾ;

ཡདཏཱིཏཾ པཧཱིནཾ ཏཾ, ཨཔྤཏྟཉྩ ཨནཱགཏཾ.

‘‘པཙྩུཔྤནྣཉྩ ཡོ དྷམྨཾ, ཏཏྠ ཏཏྠ ཝིཔསྶཏི;

ཨསཾཧཱིརཾ ཨསཾཀུཔྤཾ, ཏཾ ཝིདྭཱ མནུབྲཱུཧཡེ.

‘‘ཨཛྫེཝ ཀིཙྩམཱཏཔྤཾ, ཀོ ཛཉྙཱ མརཎཾ སུཝེ;

ན ཧི ནོ སངྒརཾ ཏེན, མཧཱསེནེན མཙྩུནཱ.

‘‘ཨེཝཾ ཝིཧཱརིཾ ཨཱཏཱཔིཾ, ཨཧོརཏྟམཏནྡིཏཾ;

ཏཾ ཝེ བྷདྡེཀརཏྟོཏི, སནྟོ ཨཱཙིཀྑཏེ མུནཱི’’ཏི.

‘‘ཨེཝཾ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑུ, དྷཱརེམི བྷདྡེཀརཏྟིཡོ གཱཐཱ. ཨུགྒཎྷཱཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ; པརིཡཱཔུཎཱཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ; དྷཱརེཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ. ཨཏྠསཾཧིཏོ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསོ ཙ ཝིབྷངྒོ ཙ ཨཱདིབྲཧྨཙརིཡཀོ’’ཏི. ཨིདམཝོཙ ཙནྡནོ དེཝཔུཏྟོ. ཨིདཾ ཝཏྭཱ ཏཏྠེཝནྟརདྷཱཡི.

༢༨༧. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ལོམསཀངྒིཡོ ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན སེནཱསནཾ སཾསཱམེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཡེན སཱཝཏྠི ཏེན ཙཱརིཀཾ པཀྐཱམི. ཨནུཔུབྦེན ཙཱརིཀཾ ཙརམཱནོ ཡེན སཱཝཏྠི ཛེཏཝནཾ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ལོམསཀངྒིཡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཨེཀམིདཱཧཾ, བྷནྟེ, སམཡཾ སཀྐེསུ ཝིཧརཱམི ཀཔིལཝཏྠུསྨིཾ ནིགྲོདྷཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, ཨཉྙཏརོ དེཝཔུཏྟོ ཨབྷིཀྐནྟཱཡ རཏྟིཡཱ ཨབྷིཀྐནྟཝཎྞོ ཀེཝལཀཔྤཾ ནིགྲོདྷཱརཱམཾ ཨོབྷཱསེཏྭཱ ཡེནཱཧཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ ཁོ, བྷནྟེ, སོ དེཝཔུཏྟོ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘དྷཱརེསི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩཱ’ཏི? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཏཾ དེཝཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ན ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, དྷཱརེམི བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ. ཏྭཾ པནཱཝུསོ, དྷཱརེསི བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩཱ’ཏི? ‘ཨཧམྤི ཁོ, བྷིཀྑུ, ན དྷཱརེམི བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ. དྷཱརེསི པན ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟིཡོ གཱཐཱ’ཏི? ‘ན ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, དྷཱརེམི བྷདྡེཀརཏྟིཡོ གཱཐཱ. ཏྭཾ པནཱཝུསོ, དྷཱརེསི བྷདྡེཀརཏྟིཡོ གཱཐཱ’ཏི? ‘དྷཱརེམི ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟིཡོ གཱཐཱ’ཏི. ‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན ཏྭཾ, ཨཱཝུསོ, དྷཱརེསི བྷདྡེཀརཏྟིཡོ གཱཐཱ’ཏི? ཨེཀམིདཾ, བྷིཀྑུ, སམཡཾ བྷགཝཱ དེཝེསུ ཏཱཝཏིཾསེསུ ཝིཧརཏི པཱརིཙྪཏྟཀམཱུལེ པཎྜུཀམྦལསིལཱཡཾ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ ཨབྷཱསི –

‘‘ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཡྻ…པེ…

ཏཾ ཝེ བྷདྡེཀརཏྟོཏི, སནྟོ ཨཱཙིཀྑཏེ མུནཱི’’ཏི.

‘‘ཨེཝཾ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑུ, དྷཱརེམི བྷདྡེཀརཏྟིཡོ གཱཐཱ. ཨུགྒཎྷཱཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ; པརིཡཱཔུཎཱཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ; དྷཱརེཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ. ཨཏྠསཾཧིཏོ, བྷིཀྑུ, བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསོ ཙ ཝིབྷངྒོ ཙ ཨཱདིབྲཧྨཙརིཡཀོ’ཏི. ཨིདམཝོཙ, བྷནྟེ, སོ དེཝཔུཏྟོ; ཨིདཾ ཝཏྭཱ ཏཏྠེཝནྟརདྷཱཡི. སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ བྷདྡེཀརཏྟསྶ ཨུདྡེསཉྩ ཝིབྷངྒཉྩ དེསེཏཱུ’’ཏི.

༢༨༨. ‘‘ཛཱནཱསི པན ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, ཏཾ དེཝཔུཏྟ’’ནྟི? ‘‘ན ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཛཱནཱམི ཏཾ དེཝཔུཏྟ’’ནྟི. ‘‘ཙནྡནོ ནཱམ སོ, བྷིཀྑུ, དེཝཔུཏྟོ. ཙནྡནོ, བྷིཀྑུ, དེཝཔུཏྟོ ཨཊྛིཾ ཀཏྭཱ [ཨཊྛིཀཏྭཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] མནསིཀཏྭཱ སབྦཙེཏསཱ [སབྦཾ ཙེཏསོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.), སབྦཾ ཙེཏསཱ (ཀ.)] སམནྣཱཧརིཏྭཱ ཨོཧིཏསོཏོ དྷམྨཾ སུཎཱཏི. ཏེན ཧི, བྷིཀྑུ, སུཎཱཧི, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཧི; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ལོམསཀངྒིཡོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཡྻ, ནཔྤཊིཀངྑེ ཨནཱགཏཾ;

ཡདཏཱིཏཾ པཧཱིནཾ ཏཾ, ཨཔྤཏྟཉྩ ཨནཱགཏཾ.

‘‘པཙྩུཔྤནྣཉྩ ཡོ དྷམྨཾ, ཏཏྠ ཏཏྠ ཝིཔསྶཏི;

ཨསཾཧཱིརཾ ཨསཾཀུཔྤཾ, ཏཾ ཝིདྭཱ མནུབྲཱུཧཡེ.

‘‘ཨཛྫེཝ ཀིཙྩམཱཏཔྤཾ, ཀོ ཛཉྙཱ མརཎཾ སུཝེ;

ན ཧི ནོ སངྒརཾ ཏེན, མཧཱསེནེན མཙྩུནཱ;

‘‘ཨེཝཾ ཝིཧཱརིཾ ཨཱཏཱཔིཾ, ཨཧོརཏྟམཏནྡིཏཾ;

ཏཾ ཝེ བྷདྡེཀརཏྟོཏི, སནྟོ ཨཱཙིཀྑཏེ མུནི’’.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑུ, ཨཏཱིཏཾ ཨནྭཱགམེཏི…པེ… ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨཏཱིཏཾ ཨནྭཱགམེཏི. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑུ, ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཏི…པེ… ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཏི. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑུ, ཨནཱགཏཾ པཊིཀངྑཏི…པེ… ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨནཱགཏཾ པཊིཀངྑཏི. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑུ, ཨནཱགཏཾ ནཔྤཊིཀངྑཏི…པེ… ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨནཱགཏཾ ནཔྤཊིཀངྑཏི. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑུ, པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ སཾཧཱིརཏི…པེ… ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ སཾཧཱིརཏི. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑུ, པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ ན སཾཧཱིརཏི…པེ… ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, པཙྩུཔྤནྣེསུ དྷམྨེསུ ན སཾཧཱིརཏི.

‘‘ཨཏཱིཏཾ ནཱནྭཱགམེཡྻ, ནཔྤཊིཀངྑེ ཨནཱགཏཾ;

ཡདཏཱིཏཾ པཧཱིནཾ ཏཾ, ཨཔྤཏྟཉྩ ཨནཱགཏཾ.

‘‘པཙྩུཔྤནྣཉྩ ཡོ དྷམྨཾ, ཏཏྠ ཏཏྠ ཝིཔསྶཏི;

ཨསཾཧཱིརཾ ཨསཾཀུཔྤཾ, ཏཾ ཝིདྭཱ མནུབྲཱུཧཡེ.

‘‘ཨཛྫེཝ ཀིཙྩམཱཏཔྤཾ, ཀོ ཛཉྙཱ མརཎཾ སུཝེ;

ན ཧི ནོ སངྒརཾ ཏེན, མཧཱསེནེན མཙྩུནཱ.

‘‘ཨེཝཾ ཝིཧཱརིཾ ཨཱཏཱཔིཾ, ཨཧོརཏྟམཏནྡིཏཾ;

ཏཾ ཝེ བྷདྡེཀརཏྟོཏི, སནྟོ ཨཱཙིཀྑཏེ མུནཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ ལོམསཀངྒིཡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

ལོམསཀངྒིཡབྷདྡེཀརཏྟསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཙཱུལ༹ཀམྨཝིབྷངྒསུཏྟཾ [སུབྷསུཏྟནྟིཔི ཝུཙྩཏི]

༢༨༩. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ, ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ སུབྷོ མཱཎཝོ ཏོདེཡྻཔུཏྟོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སུབྷོ མཱཎཝོ ཏོདེཡྻཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ གོཏམ, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མནུསྶཱནཾཡེཝ སཏཾ མནུསྶབྷཱུཏཱནཾ དིསྶནྟི ཧཱིནཔྤཎཱིཏཏཱ? དིསྶནྟི ཧི, བྷོ གོཏམ, མནུསྶཱ ཨཔྤཱཡུཀཱ, དིསྶནྟི དཱིགྷཱཡུཀཱ; དིསྶནྟི བཝ྄ཧཱབཱདྷཱ [བཧྭཱབཱདྷཱ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)], དིསྶནྟི ཨཔྤཱབཱདྷཱ; དིསྶནྟི དུབྦཎྞཱ, དིསྶནྟི ཝཎྞཝནྟོ; དིསྶནྟི ཨཔྤེསཀྑཱ, དིསྶནྟི མཧེསཀྑཱ; དིསྶནྟི ཨཔྤབྷོགཱ, དིསྶནྟི མཧཱབྷོགཱ; དིསྶནྟི ནཱིཙཀུལཱིནཱ, དིསྶནྟི ཨུཙྩཱཀུལཱིནཱ; དིསྶནྟི དུཔྤཉྙཱ, དིསྶནྟི པཉྙཝནྟོ [པཉྙཱཝནྟོ (སཱི. པཱི.)]. ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ གོཏམ, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མནུསྶཱནཾཡེཝ སཏཾ མནུསྶབྷཱུཏཱནཾ དིསྶནྟི ཧཱིནཔྤཎཱིཏཏཱ’’ཏི?

‘‘ཀམྨསྶཀཱ, མཱཎཝ, སཏྟཱ ཀམྨདཱཡཱདཱ ཀམྨཡོནཱི ཀམྨབནྡྷཱུ [ཀམྨཡོནི ཀམྨབནྡྷུ (སཱི.)] ཀམྨཔྤཊིསརཎཱ. ཀམྨཾ སཏྟེ ཝིབྷཛཏི ཡདིདཾ – ཧཱིནཔྤཎཱིཏཏཱཡཱཏི. ན ཁོ ཨཧཾ ཨིམསྶ བྷོཏོ གོཏམསྶ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམི. སཱདྷུ མེ བྷཝཾ གོཏམོ ཏཐཱ དྷམྨཾ དེསེཏུ ཡཐཱ ཨཧཾ ཨིམསྶ བྷོཏོ གོཏམསྶ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནེཡྻ’’ནྟི.

༢༩༠. ‘‘ཏེན ཧི, མཱཎཝ, སུཎཱཧི, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཧི; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷོ’’ཏི ཁོ སུབྷོ མཱཎཝོ ཏོདེཡྻཔུཏྟོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཨིདྷ, མཱཎཝ, ཨེཀཙྩོ ཨིཏྠཱི ཝཱ པུརིསོ ཝཱ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཧོཏི ལུདྡོ ལོཧིཏཔཱཎི ཧཏཔཧཏེ ནིཝིཊྛོ ཨདཡཱཔནྣོ པཱཎབྷཱུཏེསུ [སབྦཔཱཎབྷཱུཏེསུ (སཱི. ཀ.)]. སོ ཏེན ཀམྨེན ཨེཝཾ སམཏྟེན ཨེཝཾ སམཱདིནྣེན [སམཱདིཎྞེན (པཱི. ཀ.)] ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ནོ ཙེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི, སཙེ མནུསྶཏྟཾ ཨཱགཙྪཏི ཡཏྠ ཡཏྠ པཙྩཱཛཱཡཏི ཨཔྤཱཡུཀོ ཧོཏི. ཨཔྤཱཡུཀསཾཝཏྟནིཀཱ ཨེསཱ, མཱཎཝ, པཊིཔདཱ ཡདིདཾ – པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཧོཏི ལུདྡོ ལོཧིཏཔཱཎི ཧཏཔཧཏེ ནིཝིཊྛོ ཨདཡཱཔནྣོ པཱཎབྷཱུཏེསུ.

‘‘ཨིདྷ པན, མཱཎཝ, ཨེཀཙྩོ ཨིཏྠཱི ཝཱ པུརིསོ ཝཱ པཱཎཱཏིཔཱཏཾ པཧཱཡ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི ནིཧིཏདཎྜོ ནིཧིཏསཏྠོ, ལཛྫཱི དཡཱཔནྣོ སབྦཔཱཎབྷཱུཏཧིཏཱནུཀམྤཱི ཝིཧརཏི. སོ ཏེན ཀམྨེན ཨེཝཾ སམཏྟེན ཨེཝཾ སམཱདིནྣེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ནོ ཙེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི, སཙེ མནུསྶཏྟཾ ཨཱགཙྪཏི ཡཏྠ ཡཏྠ པཙྩཱཛཱཡཏི དཱིགྷཱཡུཀོ ཧོཏི. དཱིགྷཱཡུཀསཾཝཏྟནིཀཱ ཨེསཱ, མཱཎཝ, པཊིཔདཱ ཡདིདཾ – པཱཎཱཏིཔཱཏཾ པཧཱཡ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི ནིཧིཏདཎྜོ ནིཧིཏསཏྠོ, ལཛྫཱི དཡཱཔནྣོ སབྦཔཱཎབྷཱུཏཧིཏཱནུཀམྤཱི ཝིཧརཏི.

༢༩༡. ‘‘ཨིདྷ, མཱཎཝ, ཨེཀཙྩོ ཨིཏྠཱི ཝཱ པུརིསོ ཝཱ སཏྟཱནཾ ཝིཧེཋཀཛཱཏིཀོ ཧོཏི, པཱཎིནཱ ཝཱ ལེཌྜུནཱ ཝཱ དཎྜེན ཝཱ སཏྠེན ཝཱ. སོ ཏེན ཀམྨེན ཨེཝཾ སམཏྟེན ཨེཝཾ སམཱདིནྣེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ནོ ཙེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི, སཙེ མནུསྶཏྟཾ ཨཱགཙྪཏི ཡཏྠ ཡཏྠ པཙྩཱཛཱཡཏི བཝ྄ཧཱབཱདྷོ ཧོཏི. བཝ྄ཧཱབཱདྷསཾཝཏྟནིཀཱ ཨེསཱ, མཱཎཝ, པཊིཔདཱ ཡདིདཾ – སཏྟཱནཾ ཝིཧེཋཀཛཱཏིཀོ ཧོཏི པཱཎིནཱ ཝཱ ལེཌྜུནཱ ཝཱ དཎྜེན ཝཱ སཏྠེན ཝཱ.

‘‘ཨིདྷ པན, མཱཎཝ, ཨེཀཙྩོ ཨིཏྠཱི ཝཱ པུརིསོ ཝཱ སཏྟཱནཾ ཨཝིཧེཋཀཛཱཏིཀོ ཧོཏི པཱཎིནཱ ཝཱ ལེཌྜུནཱ ཝཱ དཎྜེན ཝཱ སཏྠེན ཝཱ. སོ ཏེན ཀམྨེན ཨེཝཾ སམཏྟེན ཨེཝཾ སམཱདིནྣེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ནོ ཙེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི, སཙེ མནུསྶཏྟཾ ཨཱགཙྪཏི ཡཏྠ ཡཏྠ པཙྩཱཛཱཡཏི ཨཔྤཱབཱདྷོ ཧོཏི. ཨཔྤཱབཱདྷསཾཝཏྟནིཀཱ ཨེསཱ, མཱཎཝ, པཊིཔདཱ ཡདིདཾ – སཏྟཱནཾ ཨཝིཧེཋཀཛཱཏིཀོ ཧོཏི པཱཎིནཱ ཝཱ ལེཌྜུནཱ ཝཱ དཎྜེན ཝཱ སཏྠེན ཝཱ.

༢༩༢. ‘‘ཨིདྷ, མཱཎཝ, ཨེཀཙྩོ ཨིཏྠཱི ཝཱ པུརིསོ ཝཱ ཀོདྷནོ ཧོཏི ཨུཔཱཡཱསབཧུལོ. ཨཔྤམྤི ཝུཏྟོ སམཱནོ ཨབྷིསཛྫཏི ཀུཔྤཏི བྱཱཔཛྫཏི པཏིཊྛཱིཡཏི ཀོཔཉྩ དོསཉྩ ཨཔྤཙྩཡཉྩ པཱཏུཀརོཏི. སོ ཏེན ཀམྨེན ཨེཝཾ སམཏྟེན ཨེཝཾ སམཱདིནྣེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ནོ ཙེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི, སཙེ མནུསྶཏྟཾ ཨཱགཙྪཏི ཡཏྠ ཡཏྠ པཙྩཱཛཱཡཏི དུབྦཎྞོ ཧོཏི. དུབྦཎྞསཾཝཏྟནིཀཱ ཨེསཱ, མཱཎཝ, པཊིཔདཱ ཡདིདཾ – ཀོདྷནོ ཧོཏི ཨུཔཱཡཱསབཧུལོ; ཨཔྤམྤི ཝུཏྟོ སམཱནོ ཨབྷིསཛྫཏི ཀུཔྤཏི བྱཱཔཛྫཏི པཏིཊྛཱིཡཏི ཀོཔཉྩ དོསཉྩ ཨཔྤཙྩཡཉྩ པཱཏུཀརོཏི.

‘‘ཨིདྷ པན, མཱཎཝ, ཨེཀཙྩོ ཨིཏྠཱི ཝཱ པུརིསོ ཝཱ ཨཀྐོདྷནོ ཧོཏི ཨནུཔཱཡཱསབཧུལོ; བཧུམྤི ཝུཏྟོ སམཱནོ ནཱབྷིསཛྫཏི ན ཀུཔྤཏི ན བྱཱཔཛྫཏི ན པཏིཊྛཱིཡཏི ན ཀོཔཉྩ དོསཉྩ ཨཔྤཙྩཡཉྩ པཱཏུཀརོཏི. སོ ཏེན ཀམྨེན ཨེཝཾ སམཏྟེན ཨེཝཾ སམཱདིནྣེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ནོ ཙེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི, སཙེ མནུསྶཏྟཾ ཨཱགཙྪཏི ཡཏྠ ཡཏྠ པཙྩཱཛཱཡཏི པཱསཱདིཀོ ཧོཏི. པཱསཱདིཀསཾཝཏྟནིཀཱ ཨེསཱ, མཱཎཝ, པཊིཔདཱ ཡདིདཾ – ཨཀྐོདྷནོ ཧོཏི ཨནུཔཱཡཱསབཧུལོ; བཧུམྤི ཝུཏྟོ སམཱནོ ནཱབྷིསཛྫཏི ན ཀུཔྤཏི ན བྱཱཔཛྫཏི ན པཏིཊྛཱིཡཏི ན ཀོཔཉྩ དོསཉྩ ཨཔྤཙྩཡཉྩ པཱཏུཀརོཏི.

༢༩༣. ‘‘ཨིདྷ, མཱཎཝ, ཨེཀཙྩོ ཨིཏྠཱི ཝཱ པུརིསོ ཝཱ ཨིསྶཱམནཀོ ཧོཏི; པརལཱབྷསཀྐཱརགརུཀཱརམཱནནཝནྡནཔཱུཛནཱསུ ཨིསྶཏི ཨུཔདུསྶཏི ཨིསྶཾ བནྡྷཏི. སོ ཏེན ཀམྨེན ཨེཝཾ སམཏྟེན ཨེཝཾ སམཱདིནྣེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ནོ ཙེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི, སཙེ མནུསྶཏྟཾ ཨཱགཙྪཏི ཡཏྠ ཡཏྠ པཙྩཱཛཱཡཏི ཨཔྤེསཀྑོ ཧོཏི. ཨཔྤེསཀྑསཾཝཏྟནིཀཱ ཨེསཱ, མཱཎཝ, པཊིཔདཱ ཡདིདཾ – ཨིསྶཱམནཀོ ཧོཏི; པརལཱབྷསཀྐཱརགརུཀཱརམཱནནཝནྡནཔཱུཛནཱསུ ཨིསྶཏི ཨུཔདུསྶཏི ཨིསྶཾ བནྡྷཏི.

‘‘ཨིདྷ པན, མཱཎཝ, ཨེཀཙྩོ ཨིཏྠཱི ཝཱ པུརིསོ ཝཱ ཨནིསྶཱམནཀོ ཧོཏི; པརལཱབྷསཀྐཱརགརུཀཱརམཱནནཝནྡནཔཱུཛནཱསུ ན ཨིསྶཏི ན ཨུཔདུསྶཏི ན ཨིསྶཾ བནྡྷཏི. སོ ཏེན ཀམྨེན ཨེཝཾ སམཏྟེན ཨེཝཾ སམཱདིནྣེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ནོ ཙེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི, སཙེ མནུསྶཏྟཾ ཨཱགཙྪཏི ཡཏྠ ཡཏྠ པཙྩཱཛཱཡཏི མཧེསཀྑོ ཧོཏི. མཧེསཀྑསཾཝཏྟནིཀཱ ཨེསཱ, མཱཎཝ, པཊིཔདཱ ཡདིདཾ – ཨནིསྶཱམནཀོ ཧོཏི; པརལཱབྷསཀྐཱརགརུཀཱརམཱནནཝནྡནཔཱུཛནཱསུ ན ཨིསྶཏི ན ཨུཔདུསྶཏི ན ཨིསྶཾ བནྡྷཏི.

༢༩༤. ‘‘ཨིདྷ, མཱཎཝ, ཨེཀཙྩོ ཨིཏྠཱི ཝཱ པུརིསོ ཝཱ ན དཱཏཱ ཧོཏི སམཎསྶ ཝཱ བྲཱཧྨཎསྶ ཝཱ ཨནྣཾ པཱནཾ ཝཏྠཾ ཡཱནཾ མཱལཱགནྡྷཝིལེཔནཾ སེཡྻཱཝསཐཔདཱིཔེཡྻཾ. སོ ཏེན ཀམྨེན ཨེཝཾ སམཏྟེན ཨེཝཾ སམཱདིནྣེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ནོ ཙེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི, སཙེ མནུསྶཏྟཾ ཨཱགཙྪཏི ཡཏྠ ཡཏྠ པཙྩཱཛཱཡཏི ཨཔྤབྷོགོ ཧོཏི. ཨཔྤབྷོགསཾཝཏྟནིཀཱ ཨེསཱ, མཱཎཝ, པཊིཔདཱ ཡདིདཾ – ན དཱཏཱ ཧོཏི སམཎསྶ ཝཱ བྲཱཧྨཎསྶ ཝཱ ཨནྣཾ པཱནཾ ཝཏྠཾ ཡཱནཾ མཱལཱགནྡྷཝིལེཔནཾ སེཡྻཱཝསཐཔདཱིཔེཡྻཾ.

‘‘ཨིདྷ པན, མཱཎཝ, ཨེཀཙྩོ ཨིཏྠཱི ཝཱ པུརིསོ ཝཱ དཱཏཱ ཧོཏི སམཎསྶ ཝཱ བྲཱཧྨཎསྶ ཝཱ ཨནྣཾ པཱནཾ ཝཏྠཾ ཡཱནཾ མཱལཱགནྡྷཝིལེཔནཾ སེཡྻཱཝསཐཔདཱིཔེཡྻཾ. སོ ཏེན ཀམྨེན ཨེཝཾ སམཏྟེན ཨེཝཾ སམཱདིནྣེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ནོ ཙེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི, སཙེ མནུསྶཏྟཾ ཨཱགཙྪཏི ཡཏྠ ཡཏྠ པཙྩཱཛཱཡཏི མཧཱབྷོགོ ཧོཏི. མཧཱབྷོགསཾཝཏྟནིཀཱ ཨེསཱ, མཱཎཝ, པཊིཔདཱ ཡདིདཾ – དཱཏཱ ཧོཏི སམཎསྶ ཝཱ བྲཱཧྨཎསྶ ཝཱ ཨནྣཾ པཱནཾ ཝཏྠཾ ཡཱནཾ མཱལཱགནྡྷཝིལེཔནཾ སེཡྻཱཝསཐཔདཱིཔེཡྻཾ.

༢༩༥. ‘‘ཨིདྷ, མཱཎཝ, ཨེཀཙྩོ ཨིཏྠཱི ཝཱ པུརིསོ ཝཱ ཐདྡྷོ ཧོཏི ཨཏིམཱནཱི – ཨབྷིཝཱདེཏབྦཾ ན ཨབྷིཝཱདེཏི, པཙྩུཊྛཱཏབྦཾ ན པཙྩུཊྛེཏི, ཨཱསནཱརཧསྶ ན ཨཱསནཾ དེཏི, མགྒཱརཧསྶ ན མགྒཾ དེཏི, སཀྐཱཏབྦཾ ན སཀྐརོཏི, གརུཀཱཏབྦཾ ན གརུཀརོཏི, མཱནེཏབྦཾ ན མཱནེཏི, པཱུཛེཏབྦཾ ན པཱུཛེཏི. སོ ཏེན ཀམྨེན ཨེཝཾ སམཏྟེན ཨེཝཾ སམཱདིནྣེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ནོ ཙེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི, སཙེ མནུསྶཏྟཾ ཨཱགཙྪཏི ཡཏྠ ཡཏྠ པཙྩཱཛཱཡཏི ནཱིཙཀུལཱིནོ ཧོཏི. ནཱིཙཀུལཱིནསཾཝཏྟནིཀཱ ཨེསཱ, མཱཎཝ, པཊིཔདཱ ཡདིདཾ – ཐདྡྷོ ཧོཏི ཨཏིམཱནཱི; ཨབྷིཝཱདེཏབྦཾ ན ཨབྷིཝཱདེཏི, པཙྩུཊྛཱཏབྦཾ ན པཙྩུཊྛེཏི, ཨཱསནཱརཧསྶ ན ཨཱསནཾ དེཏི, མགྒཱརཧསྶ ན མགྒཾ དེཏི, སཀྐཱཏབྦཾ ན སཀྐརོཏི, གརུཀཱཏབྦཾ ན གརུཀརོཏི, མཱནེཏབྦཾ ན མཱནེཏི, པཱུཛེཏབྦཾ ན པཱུཛེཏི.

‘‘ཨིདྷ པན, མཱཎཝ, ཨེཀཙྩོ ཨིཏྠཱི ཝཱ པུརིསོ ཝཱ ཨཏྠདྡྷོ ཧོཏི ཨནཏིམཱནཱི; ཨབྷིཝཱདེཏབྦཾ ཨབྷིཝཱདེཏི, པཙྩུཊྛཱཏབྦཾ པཙྩུཊྛེཏི, ཨཱསནཱརཧསྶ ཨཱསནཾ དེཏི, མགྒཱརཧསྶ མགྒཾ དེཏི, སཀྐཱཏབྦཾ སཀྐརོཏི, གརུཀཱཏབྦཾ གརུཀརོཏི, མཱནེཏབྦཾ མཱནེཏི, པཱུཛེཏབྦཾ པཱུཛེཏི. སོ ཏེན ཀམྨེན ཨེཝཾ སམཏྟེན ཨེཝཾ སམཱདིནྣེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ནོ ཙེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི, སཙེ མནུསྶཏྟཾ ཨཱགཙྪཏི ཡཏྠ ཡཏྠ པཙྩཱཛཱཡཏི ཨུཙྩཱཀུལཱིནོ ཧོཏི. ཨུཙྩཱཀུལཱིནསཾཝཏྟནིཀཱ ཨེསཱ, མཱཎཝ, པཊིཔདཱ ཡདིདཾ – ཨཏྠདྡྷོ ཧོཏི ཨནཏིམཱནཱི; ཨབྷིཝཱདེཏབྦཾ ཨབྷིཝཱདེཏི, པཙྩུཊྛཱཏབྦཾ པཙྩུཊྛེཏི, ཨཱསནཱརཧསྶ ཨཱསནཾ དེཏི, མགྒཱརཧསྶ མགྒཾ དེཏི, སཀྐཱཏབྦཾ སཀྐརོཏི, གརུཀཱཏབྦཾ གརུཀརོཏི, མཱནེཏབྦཾ མཱནེཏི, པཱུཛེཏབྦཾ པཱུཛེཏི.

༢༩༦. ‘‘ཨིདྷ, མཱཎཝ, ཨེཀཙྩོ ཨིཏྠཱི ཝཱ པུརིསོ ཝཱ སམཎཾ ཝཱ བྲཱཧྨཎཾ ཝཱ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ན པརིཔུཙྪིཏཱ ཧོཏི – ‘ཀིཾ, བྷནྟེ, ཀུསལཾ, ཀིཾ ཨཀུསལཾ; ཀིཾ སཱཝཛྫཾ, ཀིཾ ཨནཝཛྫཾ; ཀིཾ སེཝིཏབྦཾ, ཀིཾ ན སེཝིཏབྦཾ; ཀིཾ མེ ཀརཱིཡམཱནཾ དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡ ཧོཏི, ཀིཾ ཝཱ པན མེ ཀརཱིཡམཱནཾ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ ཧོཏཱི’ཏི? སོ ཏེན ཀམྨེན ཨེཝཾ སམཏྟེན ཨེཝཾ སམཱདིནྣེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ནོ ཙེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི, སཙེ མནུསྶཏྟཾ ཨཱགཙྪཏི ཡཏྠ ཡཏྠ པཙྩཱཛཱཡཏི དུཔྤཉྙོ ཧོཏི. དུཔྤཉྙསཾཝཏྟནིཀཱ ཨེསཱ, མཱཎཝ, པཊིཔདཱ ཡདིདཾ – སམཎཾ ཝཱ བྲཱཧྨཎཾ ཝཱ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ན པརིཔུཙྪིཏཱ ཧོཏི – ‘ཀིཾ, བྷནྟེ, ཀུསལཾ, ཀིཾ ཨཀུསལཾ; ཀིཾ སཱཝཛྫཾ, ཀིཾ ཨནཝཛྫཾ; ཀིཾ སེཝིཏབྦཾ, ཀིཾ ན སེཝིཏབྦཾ; ཀིཾ མེ ཀརཱིཡམཱནཾ དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡ ཧོཏི, ཀིཾ ཝཱ པན མེ ཀརཱིཡམཱནཾ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ ཧོཏཱི’’’ཏི?

‘‘ཨིདྷ པན, མཱཎཝ, ཨེཀཙྩོ ཨིཏྠཱི ཝཱ པུརིསོ ཝཱ སམཎཾ ཝཱ བྲཱཧྨཎཾ ཝཱ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པརིཔུཙྪིཏཱ ཧོཏི – ‘ཀིཾ, བྷནྟེ, ཀུསལཾ, ཀིཾ ཨཀུསལཾ; ཀིཾ སཱཝཛྫཾ, ཀིཾ ཨནཝཛྫཾ; ཀིཾ སེཝིཏབྦཾ, ཀིཾ ན སེཝིཏབྦཾ; ཀིཾ མེ ཀརཱིཡམཱནཾ དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡ ཧོཏི, ཀིཾ ཝཱ པན མེ ཀརཱིཡམཱནཾ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ ཧོཏཱི’ཏི? སོ ཏེན ཀམྨེན ཨེཝཾ སམཏྟེན ཨེཝཾ སམཱདིནྣེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ནོ ཙེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི, སཙེ མནུསྶཏྟཾ ཨཱགཙྪཏི ཡཏྠ ཡཏྠ པཙྩཱཛཱཡཏི མཧཱཔཉྙོ ཧོཏི. མཧཱཔཉྙསཾཝཏྟནིཀཱ ཨེསཱ, མཱཎཝ, པཊིཔདཱ ཡདིདཾ – སམཎཾ ཝཱ བྲཱཧྨཎཾ ཝཱ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པརིཔུཙྪིཏཱ ཧོཏི – ‘ཀིཾ, བྷནྟེ, ཀུསལཾ, ཀིཾ ཨཀུསལཾ; ཀིཾ སཱཝཛྫཾ, ཀིཾ ཨནཝཛྫཾ; ཀིཾ སེཝིཏབྦཾ, ཀིཾ ན སེཝིཏབྦཾ; ཀིཾ མེ ཀརཱིཡམཱནཾ དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡ ཧོཏི, ཀིཾ ཝཱ པན མེ ཀརཱིཡམཱནཾ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ ཧོཏཱི’’’ཏི?

༢༩༧. ‘‘ཨིཏི ཁོ, མཱཎཝ, ཨཔྤཱཡུཀསཾཝཏྟནིཀཱ པཊིཔདཱ ཨཔྤཱཡུཀཏྟཾ ཨུཔནེཏི, དཱིགྷཱཡུཀསཾཝཏྟནིཀཱ པཊིཔདཱ དཱིགྷཱཡུཀཏྟཾ ཨུཔནེཏི; བཝ྄ཧཱབཱདྷསཾཝཏྟནིཀཱ པཊིཔདཱ བཝ྄ཧཱབཱདྷཏྟཾ ཨུཔནེཏི, ཨཔྤཱབཱདྷསཾཝཏྟནིཀཱ པཊིཔདཱ ཨཔྤཱབཱདྷཏྟཾ ཨུཔནེཏི; དུབྦཎྞསཾཝཏྟནིཀཱ པཊིཔདཱ དུབྦཎྞཏྟཾ ཨུཔནེཏི, པཱསཱདིཀསཾཝཏྟནིཀཱ པཊིཔདཱ པཱསཱདིཀཏྟཾ ཨུཔནེཏི; ཨཔྤེསཀྑསཾཝཏྟནིཀཱ པཊིཔདཱ ཨཔྤེསཀྑཏྟཾ ཨུཔནེཏི, མཧེསཀྑསཾཝཏྟནིཀཱ པཊིཔདཱ མཧེསཀྑཏྟཾ ཨུཔནེཏི; ཨཔྤབྷོགསཾཝཏྟནིཀཱ པཊིཔདཱ ཨཔྤབྷོགཏྟཾ ཨུཔནེཏི, མཧཱབྷོགསཾཝཏྟནིཀཱ པཊིཔདཱ མཧཱབྷོགཏྟཾ ཨུཔནེཏི; ནཱིཙཀུལཱིནསཾཝཏྟནིཀཱ པཊིཔདཱ ནཱིཙཀུལཱིནཏྟཾ ཨུཔནེཏི, ཨུཙྩཱཀུལཱིནསཾཝཏྟནིཀཱ པཊིཔདཱ ཨུཙྩཱཀུལཱིནཏྟཾ ཨུཔནེཏི; དུཔྤཉྙསཾཝཏྟནིཀཱ པཊིཔདཱ དུཔྤཉྙཏྟཾ ཨུཔནེཏི, མཧཱཔཉྙསཾཝཏྟནིཀཱ པཊིཔདཱ མཧཱཔཉྙཏྟཾ ཨུཔནེཏི. ཀམྨསྶཀཱ, མཱཎཝ, སཏྟཱ ཀམྨདཱཡཱདཱ ཀམྨཡོནཱི ཀམྨབནྡྷཱུ ཀམྨཔྤཊིསརཎཱ. ཀམྨཾ སཏྟེ ཝིབྷཛཏི ཡདིདཾ – ཧཱིནཔྤཎཱིཏཏཱཡཱ’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, སུབྷོ མཱཎཝོ ཏོདེཡྻཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ གོཏམ, ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ གོཏམ! སེཡྻཐཱཔི, བྷོ གོཏམ, ནིཀྐུཛྫིཏཾ ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ, པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ཝིཝརེཡྻ, མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ – ‘ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱི’ཏི; ཨེཝམེཝཾ བྷོཏཱ གོཏམེན ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེསཱཧཾ བྷཝནྟཾ གོཏམཾ སརཎཾ གཙྪཱམི དྷམྨཉྩ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ. ཨུཔཱསཀཾ མཾ བྷཝཾ གོཏམོ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི.

ཙཱུལ༹ཀམྨཝིབྷངྒསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ པཉྩམཾ.

༦. མཧཱཀམྨཝིབྷངྒསུཏྟཾ

༢༩༨. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ སམིདྡྷི ཨརཉྙཀུཊིཀཱཡཾ ཝིཧརཏི. ཨཐ ཁོ པོཏལིཔུཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ ཛངྒྷཱཝིཧཱརཾ ཨནུཙངྐམམཱནོ ཨནུཝིཙརམཱནོ ཡེནཱཡསྨཱ སམིདྡྷི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ སམིདྡྷིནཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ པོཏལིཔུཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ ཨཱཡསྨནྟཾ སམིདྡྷིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སམྨུཁཱ མེཏཾ, ཨཱཝུསོ སམིདྡྷི, སམཎསྶ གོཏམསྶ སུཏཾ, སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘མོགྷཾ ཀཱཡཀམྨཾ མོགྷཾ ཝཙཱིཀམྨཾ, མནོཀམྨམེཝ སཙྩ’ནྟི. ཨཏྠི ཙ སཱ [ཨཏྠི ཙེསཱ (སཱི. ཀ.)] སམཱཔཏྟི ཡཾ སམཱཔཏྟིཾ སམཱཔནྣོ ན ཀིཉྩི ཝེདིཡཏཱི’’ཏི? ‘‘མཱ ཧེཝཾ, ཨཱཝུསོ པོཏལིཔུཏྟ, ཨཝཙ; (མཱ ཧེཝཾ, ཨཱཝུསོ པོཏལིཔུཏྟ, ཨཝཙ;) [( ) སྱཱ. ཀཾ. པོཏྠཀེསུ ནཏྠི] མཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྦྷཱཙིཀྑི. ན ཧི སཱདྷུ བྷགཝཏོ ཨབྦྷཀྑཱནཾ. ན ཧི བྷགཝཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘མོགྷཾ ཀཱཡཀམྨཾ མོགྷཾ ཝཙཱིཀམྨཾ, མནོཀམྨམེཝ སཙྩ’ནྟི. ཨཏྠི ཙ ཁོ [ཨཏྠི ཙེཝ ཁོ (སཱི. ཀ.)] སཱ, ཨཱཝུསོ, སམཱཔཏྟི ཡཾ སམཱཔཏྟིཾ སམཱཔནྣོ ན ཀིཉྩི ཝེདིཡཏཱི’’ཏི. ‘‘ཀཱིཝཙིརཾ པབྦཛིཏོསི, ཨཱཝུསོ སམིདྡྷཱི’’ཏི? ‘‘ན ཙིརཾ, ཨཱཝུསོ! ཏཱིཎི ཝསྶཱནཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཏྠ དཱནི མཡཾ ཐེརེ བྷིཀྑཱུ ཀིཾ ཝཀྑཱམ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཨེཝཾནཝོ བྷིཀྑུ [ནཝཀེན བྷིཀྑུནཱ (ཀ.)] སཏྠཱརཾ པརིརཀྑིཏབྦཾ མཉྙིསྶཏི. སཉྩེཏནིཀཾ, ཨཱཝུསོ སམིདྡྷི, ཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ ཀིཾ སོ ཝེདིཡཏཱི’’ཏི? ‘‘སཉྩེཏནིཀཾ, ཨཱཝུསོ པོཏལིཔུཏྟ, ཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ དུཀྑཾ སོ ཝེདིཡཏཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ པོཏལིཔུཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ ཨཱཡསྨཏོ སམིདྡྷིསྶ བྷཱསིཏཾ ནེཝ ཨབྷིནནྡི ནཔྤཊིཀྐོསི; ཨནབྷིནནྡིཏྭཱ ཨཔྤཊིཀྐོསིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐཱམི.

༢༩༩. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སམིདྡྷི ཨཙིརཔཀྐནྟེ པོཏལིཔུཏྟེ པརིབྦཱཛཀེ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཨཱནནྡེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སམིདྡྷི ཡཱཝཏཀོ ཨཧོསི པོཏལིཔུཏྟེན པརིབྦཱཛཀེན སདྡྷིཾ ཀཐཱསལླཱཔོ ཏཾ སབྦཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ ཨཱརོཙེསི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨཱཡསྨནྟཾ སམིདྡྷིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཏྠི ཁོ ཨིདཾ, ཨཱཝུསོ སམིདྡྷི, ཀཐཱཔཱབྷཏཾ བྷགཝནྟཾ དསྶནཱཡ. ཨཱཡཱམཱཝུསོ སམིདྡྷི, ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏམཏྠཾ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསྶཱམ. ཡཐཱ ནོ བྷགཝཱ བྱཱཀརིསྶཏི ཏཐཱ ནཾ དྷཱརེསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ སམིདྡྷི ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ པཙྩསྶོསི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཨཱནནྡོ ཨཱཡསྨཱ ཙ སམིདྡྷི ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡཱཝཏཀོ ཨཧོསི ཨཱཡསྨཏོ སམིདྡྷིསྶ པོཏལིཔུཏྟེན པརིབྦཱཛཀེན སདྡྷིཾ ཀཐཱསལླཱཔོ ཏཾ སབྦཾ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘དསྶནམྤི ཁོ ཨཧཾ, ཨཱནནྡ, པོཏལིཔུཏྟསྶ པརིབྦཱཛཀསྶ ནཱབྷིཛཱནཱམི, ཀུཏོ པནེཝརཱུཔཾ ཀཐཱསལླཱཔཾ? ཨིམིནཱ ཙ, ཨཱནནྡ, སམིདྡྷིནཱ མོགྷཔུརིསེན པོཏལིཔུཏྟསྶ པརིབྦཱཛཀསྶ ཝིབྷཛྫབྱཱཀརཎཱིཡོ པཉྷོ ཨེཀཾསེན བྱཱཀཏོ’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཙེ པན [ཀིཾ པན (ཀ.)], བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཏཱ སམིདྡྷིནཱ ཨིདཾ སནྡྷཱཡ བྷཱསིཏཾ – ཡཾ ཀིཉྩི ཝེདཡིཏཾ ཏཾ དུཀྑསྨི’’ནྟི.

༣༠༠. ཨཐ ཁོ [ཨེཝཾ ཝུཏྟེ (སྱཱ. ཀཾ.)] བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘པསྶསི ནོ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཨིམསྶ ཨུདཱཡིསྶ མོགྷཔུརིསསྶ ཨུམྨངྒཾ [ཨུམྨགྒཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.), ཨུམངྒཾ (ཀ.)]? ཨཉྙཱསིཾ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱནནྡ – ‘ཨིདཱནེཝཱཡཾ ཨུདཱཡཱི མོགྷཔུརིསོ ཨུམྨུཛྫམཱནོ ཨཡོནིསོ ཨུམྨུཛྫིསྶཏཱི’ཏི. ཨཱདིཾཡེཝ [ཨཱདིསོཝ (སཱི. པཱི.), ཨཱདིཡེཝ (ཀ.)], ཨཱནནྡ, པོཏལིཔུཏྟེན པརིབྦཱཛཀེན ཏིསྶོ ཝེདནཱ པུཙྪིཏཱ. སཙཱཡཾ, ཨཱནནྡ, སམིདྡྷི མོགྷཔུརིསོ པོཏལིཔུཏྟསྶ པརིབྦཱཛཀསྶ ཨེཝཾ པུཊྛོ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻ – ‘སཉྩེཏནིཀཾ, ཨཱཝུསོ པོཏལིཔུཏྟ, ཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ སུཁཝེདནཱིཡཾ སུཁཾ སོ ཝེདཡཏི; སཉྩེཏནིཀཾ, ཨཱཝུསོ པོཏལིཔུཏྟ, ཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ དུཀྑཝེདནཱིཡཾ དུཀྑཾ སོ ཝེདཡཏི; སཉྩེཏནིཀཾ, ཨཱཝུསོ པོཏལིཔུཏྟ, ཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ ཨདུཀྑམསུཁཝེདནཱིཡཾ ཨདུཀྑམསུཁཾ སོ ཝེདཡཏཱི’ཏི. ཨེཝཾ བྱཱཀརམཱནོ ཁོ, ཨཱནནྡ, སམིདྡྷི མོགྷཔུརིསོ པོཏལིཔུཏྟསྶ པརིབྦཱཛཀསྶ སམྨཱ (བྱཱཀརམཱནོ) [( ) ནཏྠི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] བྱཱཀརེཡྻ. ཨཔི ཙ, ཨཱནནྡ, ཀེ ཙ [ཀེཙི (ཀ.)] ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ བཱལཱ ཨབྱཏྟཱ ཀེ ཙ ཏཐཱགཏསྶ མཧཱཀམྨཝིབྷངྒཾ ཛཱནིསྶནྟི? སཙེ ཏུམྷེ, ཨཱནནྡ, སུཎེཡྻཱཐ ཏཐཱགཏསྶ མཧཱཀམྨཝིབྷངྒཾ ཝིབྷཛནྟསྶཱ’’ཏི.

‘‘ཨེཏསྶ, བྷགཝཱ, ཀཱལོ, ཨེཏསྶ, སུགཏ, ཀཱལོ ཡཾ བྷགཝཱ མཧཱཀམྨཝིབྷངྒཾ ཝིབྷཛེཡྻ. བྷགཝཏོ སུཏྭཱ བྷིཀྑཱུ དྷཱརེསྶནྟཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧཱནནྡ, སུཎཱཧི, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཧི; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཙཏྟཱརོམེ, ཨཱནནྡ, པུགྒལཱ སནྟོ སཾཝིཛྫམཱནཱ ལོཀསྨིཾ. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷཱནནྡ, ཨེཀཙྩོ པུགྒལོ ཨིདྷ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཧོཏི, ཨདིནྣཱདཱཡཱི ཧོཏི, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱི ཧོཏི, མུསཱཝཱདཱི ཧོཏི, པིསུཎཝཱཙོ ཧོཏི, ཕརུསཝཱཙོ ཧོཏི, སམྥཔྤལཱཔཱི ཧོཏི, ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཧོཏི, བྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཧོཏི, མིཙྪཱདིཊྛི ཧོཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི.

‘‘ཨིདྷ པནཱནནྡ, ཨེཀཙྩོ པུགྒལོ ཨིདྷ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཧོཏི, ཨདིནྣཱདཱཡཱི ཧོཏི, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱི ཧོཏི, མུསཱཝཱདཱི ཧོཏི, པིསུཎཝཱཙོ ཧོཏི, ཕརུསཝཱཙོ ཧོཏི, སམྥཔྤལཱཔཱི ཧོཏི, ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཧོཏི, བྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཧོཏི, མིཙྪཱདིཊྛི ཧོཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི.

‘‘ཨིདྷཱནནྡ, ཨེཀཙྩོ པུགྒལོ ཨིདྷ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, སམྥཔྤལཱཔཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཧོཏི, ཨབྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཧོཏི, སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི.

‘‘ཨིདྷ པནཱནནྡ, ཨེཀཙྩོ པུགྒལོ ཨིདྷ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, སམྥཔྤལཱཔཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཧོཏི, ཨབྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཧོཏི, སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི.

༣༠༡. ‘‘ཨིདྷཱནནྡ, ཨེཀཙྩོ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ ཨཱཏཔྤམནྭཱཡ པདྷཱནམནྭཱཡ ཨནུཡོགམནྭཱཡ ཨཔྤམཱདམནྭཱཡ སམྨཱམནསིཀཱརམནྭཱཡ ཏཐཱརཱུཔཾ ཙེཏོསམཱདྷིཾ ཕུསཏི ཡཐཱསམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན ཨམུཾ པུགྒལཾ པསྶཏི – ཨིདྷ པཱཎཱཏིཔཱཏིཾ ཨདིནྣཱདཱཡིཾ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརིཾ མུསཱཝཱདིཾ པིསུཎཝཱཙཾ ཕརུསཝཱཙཾ སམྥཔྤལཱཔིཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུཾ བྱཱཔནྣཙིཏྟཾ མིཙྪཱདིཊྛིཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པསྶཏི ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔནྣཾ. སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨཏྠི ཀིར, བྷོ, པཱཔཀཱནི ཀམྨཱནི, ཨཏྠི དུཙྩརིཏསྶ ཝིཔཱཀོ. ཨམཱཧཾ [ཨཔཱཧཾ (སཱི. པཱི. ཀ.) ཨམུཾ + ཨཧཾ = ཨམཱཧཾ-ཨིཏི པདཝིབྷཱགོ] པུགྒལཾ ཨདྡསཾ ཨིདྷ པཱཎཱཏིཔཱཏིཾ ཨདིནྣཱདཱཡིཾ…པེ… མིཙྪཱདིཊྛིཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པསྶཱམི ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔནྣ’ནྟི. སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཡོ ཀིར, བྷོ, པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཨདིནྣཱདཱཡཱི…པེ… མིཙྪཱདིཊྛི, སབྦོ སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཡེ ཨེཝཾ ཛཱནནྟི, ཏེ སམྨཱ ཛཱནནྟི; ཡེ ཨཉྙཐཱ ཛཱནནྟི, མིཙྪཱ ཏེསཾ ཉཱཎ’ནྟི [མིཙྪཱ ཏེ སཉྫཱནནྟི (ཀ.)]. ཨིཏི སོ ཡདེཝ ཏསྶ སཱམཾ ཉཱཏཾ སཱམཾ དིཊྛཾ སཱམཾ ཝིདིཏཾ ཏདེཝ ཏཏྠ ཐཱམསཱ པརཱམཱསཱ [པརཱམསྶ (སཱི. པཱི.)] ཨབྷིནིཝིསྶ ཝོཧརཏི – ‘ཨིདམེཝ སཙྩཾ, མོགྷམཉྙ’’’ནྟི.

‘‘ཨིདྷ པནཱནནྡ, ཨེཀཙྩོ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ ཨཱཏཔྤམནྭཱཡ པདྷཱནམནྭཱཡ ཨནུཡོགམནྭཱཡ ཨཔྤམཱདམནྭཱཡ སམྨཱམནསིཀཱརམནྭཱཡ ཏཐཱརཱུཔཾ ཙེཏོསམཱདྷིཾ ཕུསཏི ཡཐཱསམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན ཨམུཾ པུགྒལཾ པསྶཏི – ཨིདྷ པཱཎཱཏིཔཱཏིཾ ཨདིནྣཱདཱཡིཾ…པེ… མིཙྪཱདིཊྛིཾ, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པསྶཏི སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔནྣཾ. སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ནཏྠི ཀིར, བྷོ, པཱཔཀཱནི ཀམྨཱནི, ནཏྠི དུཙྩརིཏསྶ ཝིཔཱཀོ. ཨམཱཧཾ པུགྒལཾ ཨདྡསཾ – ཨིདྷ པཱཎཱཏིཔཱཏིཾ ཨདིནྣཱདཱཡིཾ…པེ… མིཙྪཱདིཊྛིཾ, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པསྶཱམི སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔནྣ’ནྟི. སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཡོ ཀིར, བྷོ, པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཨདིནྣཱདཱཡཱི…པེ… མིཙྪཱདིཊྛི, སབྦོ སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཡེ ཨེཝཾ ཛཱནནྟི ཏེ སམྨཱ ཛཱནནྟི; ཡེ ཨཉྙཐཱ ཛཱནནྟི, མིཙྪཱ ཏེསཾ ཉཱཎ’ནྟི. ཨིཏི སོ ཡདེཝ ཏསྶ སཱམཾ ཉཱཏཾ སཱམཾ དིཊྛཾ སཱམཾ ཝིདིཏཾ ཏདེཝ ཏཏྠ ཐཱམསཱ པརཱམཱསཱ ཨབྷིནིཝིསྶ ཝོཧརཏི – ‘ཨིདམེཝ སཙྩཾ, མོགྷམཉྙ’’’ནྟི.

‘‘ཨིདྷཱནནྡ, ཨེཀཙྩོ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ ཨཱཏཔྤམནྭཱཡ པདྷཱནམནྭཱཡ ཨནུཡོགམནྭཱཡ ཨཔྤམཱདམནྭཱཡ སམྨཱམནསིཀཱརམནྭཱཡ ཏཐཱརཱུཔཾ ཙེཏོསམཱདྷིཾ ཕུསཏི ཡཐཱསམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན ཨམུཾ པུགྒལཾ པསྶཏི – ཨིདྷ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏཾ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏཾ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏཾ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏཾ པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏཾ ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏཾ སམྥཔྤལཱཔཱ པཊིཝིརཏཾ ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱལུཾ ཨབྱཱཔནྣཙིཏྟཾ སམྨཱདིཊྛིཾ, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པསྶཏི སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔནྣཾ. སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨཏྠི ཀིར, བྷོ, ཀལྱཱཎཱནི ཀམྨཱནི, ཨཏྠི སུཙརིཏསྶ ཝིཔཱཀོ. ཨམཱཧཾ པུགྒལཾ ཨདྡསཾ – ཨིདྷ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏཾ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏཾ…པེ… སམྨཱདིཊྛིཾ, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པསྶཱམི སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔནྣ’ནྟི. སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཡོ ཀིར, བྷོ, པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ…པེ… སམྨཱདིཊྛི སབྦོ སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཡེ ཨེཝཾ ཛཱནནྟི ཏེ སམྨཱ ཛཱནནྟི; ཡེ ཨཉྙཐཱ ཛཱནནྟི, མིཙྪཱ ཏེསཾ ཉཱཎ’ནྟི. ཨིཏི སོ ཡདེཝ ཏསྶ སཱམཾ ཉཱཏཾ སཱམཾ དིཊྛཾ སཱམཾ ཝིདིཏཾ ཏདེཝ ཏཏྠ ཐཱམསཱ པརཱམཱསཱ ཨབྷིནིཝིསྶ ཝོཧརཏི – ‘ཨིདམེཝ སཙྩཾ, མོགྷམཉྙ’’’ནྟི.

‘‘ཨིདྷ པནཱནནྡ, ཨེཀཙྩོ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ ཨཱཏཔྤམནྭཱཡ པདྷཱནམནྭཱཡ ཨནུཡོགམནྭཱཡ ཨཔྤམཱདམནྭཱཡ སམྨཱམནསིཀཱརམནྭཱཡ ཏཐཱརཱུཔཾ ཙེཏོསམཱདྷིཾ ཕུསཏི ཡཐཱསམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན ཨམུཾ པུགྒལཾ པསྶཏི – ཨིདྷ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏཾ…པེ… སམྨཱདིཊྛིཾ, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པསྶཏི ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔནྣཾ. སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ནཏྠི ཀིར, བྷོ ཀལྱཱཎཱནི ཀམྨཱནི, ནཏྠི སུཙརིཏསྶ ཝིཔཱཀོ. ཨམཱཧཾ པུགྒལཾ ཨདྡསཾ – ཨིདྷ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏཾ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏཾ…པེ… སམྨཱདིཊྛིཾ, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པསྶཱམི ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔནྣ’ནྟི. སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཡོ ཀིར, བྷོ, པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ…པེ… སམྨཱདིཊྛི, སབྦོ སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཡེ ཨེཝཾ ཛཱནནྟི ཏེ སམྨཱ ཛཱནནྟི; ཡེ ཨཉྙཐཱ ཛཱནནྟི, མིཙྪཱ ཏེསཾ ཉཱཎ’ནྟི. ཨིཏི སོ ཡདེཝ ཏསྶ སཱམཾ ཉཱཏཾ སཱམཾ དིཊྛཾ སཱམཾ ཝིདིཏཾ ཏདེཝ ཏཏྠ ཐཱམསཱ པརཱམཱསཱ ཨབྷིནིཝིསྶ ཝོཧརཏི – ‘ཨིདམེཝ སཙྩཾ, མོགྷམཉྙ’’’ནྟི.

༣༠༢. ‘‘ཏཏྲཱནནྡ, ཡྭཱཡཾ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨཏྠི ཀིར, བྷོ, པཱཔཀཱནི ཀམྨཱནི, ཨཏྠི དུཙྩརིཏསྶ ཝིཔཱཀོ’ཏི ཨིདམསྶ ཨནུཛཱནཱམི; ཡམྤི སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨམཱཧཾ པུགྒལཾ ཨདྡསཾ – ཨིདྷ པཱཎཱཏིཔཱཏིཾ ཨདིནྣཱདཱཡིཾ…པེ… མིཙྪཱདིཊྛིཾ, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པསྶཱམི ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔནྣ’ནྟི ཨིདམྤིསྶ ཨནུཛཱནཱམི; ཡཉྩ ཁོ སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཡོ ཀིར, བྷོ, པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཨདིནྣཱདཱཡཱི…པེ… མིཙྪཱདིཊྛི, སབྦོ སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’ཏི ཨིདམསྶ ནཱནུཛཱནཱམི; ཡམྤི སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཡེ ཨེཝཾ ཛཱནནྟི ཏེ སམྨཱ ཛཱནནྟི; ཡེ ཨཉྙཐཱ ཛཱནནྟི, མིཙྪཱ ཏེསཾ ཉཱཎ’ནྟི ཨིདམྤིསྶ ནཱནུཛཱནཱམི; ཡམྤི སོ ཡདེཝ ཏསྶ སཱམཾ ཉཱཏཾ སཱམཾ དིཊྛཾ སཱམཾ ཝིདིཏཾ ཏདེཝ ཏཏྠ ཐཱམསཱ པརཱམཱསཱ ཨབྷིནིཝིསྶ ཝོཧརཏི – ‘ཨིདམེཝ སཙྩཾ, མོགྷམཉྙ’ནྟི ཨིདམྤིསྶ ནཱནུཛཱནཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཉྙཐཱ ཧི, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏསྶ མཧཱཀམྨཝིབྷངྒེ ཉཱཎཾ ཧོཏི.

‘‘ཏཏྲཱནནྡ, ཡྭཱཡཾ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ནཏྠི ཀིར, བྷོ, པཱཔཀཱནི ཀམྨཱནི, ནཏྠི དུཙྩརིཏསྶ ཝིཔཱཀོ’ཏི ཨིདམསྶ ནཱནུཛཱནཱམི; ཡཉྩ ཁོ སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨམཱཧཾ པུགྒལཾ ཨདྡསཾ – ཨིདྷ པཱཎཱཏིཔཱཏིཾ ཨདིནྣཱདཱཡིཾ…པེ… མིཙྪཱདིཊྛིཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པསྶཱམི སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔནྣ’ནྟི ཨིདམསྶ ཨནུཛཱནཱམི; ཡཉྩ ཁོ སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཡོ ཀིར, བྷོ, པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཨདིནྣཱདཱཡཱི…པེ… མིཙྪཱདིཊྛི, སབྦོ སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’ཏི ཨིདམསྶ ནཱནུཛཱནཱམི; ཡམྤི སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཡེ ཨེཝཾ ཛཱནནྟི ཏེ སམྨཱ ཛཱནནྟི; ཡེ ཨཉྙཐཱ ཛཱནནྟི, མིཙྪཱ ཏེསཾ ཉཱཎ’ནྟི ཨིདམྤིསྶ ནཱནུཛཱནཱམི; ཡམྤི སོ ཡདེཝ ཏསྶ སཱམཾ ཉཱཏཾ སཱམཾ དིཊྛཾ སཱམཾ ཝིདིཏཾ ཏདེཝ ཏཏྠ ཐཱམསཱ པརཱམཱསཱ ཨབྷིནིཝིསྶ ཝོཧརཏི – ‘ཨིདམེཝ སཙྩཾ, མོགྷམཉྙ’ནྟི ཨིདམྤིསྶ ནཱནུཛཱནཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཉྙཐཱ ཧི, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏསྶ མཧཱཀམྨཝིབྷངྒེ ཉཱཎཾ ཧོཏི.

‘‘ཏཏྲཱནནྡ, ཡྭཱཡཾ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨཏྠི ཀིར, བྷོ, ཀལྱཱཎཱནི ཀམྨཱནི, ཨཏྠི སུཙརིཏསྶ ཝིཔཱཀོ’ཏི ཨིདམསྶ ཨནུཛཱནཱམི; ཡམྤི སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨམཱཧཾ པུགྒལཾ ཨདྡསཾ – ཨིདྷ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏཾ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏཾ…པེ… སམྨཱདིཊྛིཾ, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པསྶཱམི སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔནྣ’ནྟི ཨིདམྤིསྶ ཨནུཛཱནཱམི; ཡཉྩ ཁོ སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཡོ ཀིར, བྷོ, པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ…པེ… སམྨཱདིཊྛི, སབྦོ སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’ཏི ཨིདམསྶ ནཱནུཛཱནཱམི; ཡམྤི སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཡེ ཨེཝཾ ཛཱནནྟི ཏེ སམྨཱ ཛཱནནྟི; ཡེ ཨཉྙཐཱ ཛཱནནྟི, མིཙྪཱ ཏེསཾ ཉཱཎ’ནྟི ཨིདམྤིསྶ ནཱནུཛཱནཱམི; ཡམྤི སོ ཡདེཝ ཏསྶ སཱམཾ ཉཱཏཾ སཱམཾ དིཊྛཾ སཱམཾ ཝིདིཏཾ ཏདེཝ ཏཏྠ ཐཱམསཱ པརཱམཱསཱ ཨབྷིནིཝིསྶ ཝོཧརཏི – ‘ཨིདམེཝ སཙྩཾ, མོགྷམཉྙ’ནྟི ཨིདམྤིསྶ ནཱནུཛཱནཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཉྙཐཱ ཧི, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏསྶ མཧཱཀམྨཝིབྷངྒེ ཉཱཎཾ ཧོཏི.

‘‘ཏཏྲཱནནྡ, ཡྭཱཡཾ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ནཏྠི ཀིར, བྷོ, ཀལྱཱཎཱནི ཀམྨཱནི, ནཏྠི སུཙརིཏསྶ ཝིཔཱཀོ’ཏི ཨིདམསྶ ནཱནུཛཱནཱམི; ཡཉྩ ཁོ སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨམཱཧཾ པུགྒལཾ ཨདྡསཾ – ཨིདྷ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏཾ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏཾ…པེ… སམྨཱདིཊྛིཾ, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པསྶཱམི ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔནྣ’ནྟི ཨིདམསྶ ཨནུཛཱནཱམི; ཡཉྩ ཁོ སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཡོ ཀིར, བྷོ, པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ…པེ… སམྨཱདིཊྛི, སབྦོ སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’ཏི ཨིདམསྶ ནཱནུཛཱནཱམི; ཡཉྩ ཁོ སོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཡེ ཨེཝཾ ཛཱནནྟི ཏེ སམྨཱ ཛཱནནྟི; ཡེ ཨཉྙཐཱ ཛཱནནྟི, མིཙྪཱ ཏེསཾ ཉཱཎ’ནྟི ཨིདམྤིསྶ ནཱནུཛཱནཱམི; ཡམྤི སོ ཡདེཝ ཏསྶ སཱམཾ ཉཱཏཾ སཱམཾ དིཊྛཾ སཱམཾ ཝིདིཏཾ ཏདེཝ ཏཏྠ ཐཱམསཱ པརཱམཱསཱ ཨབྷིནིཝིསྶ ཝོཧརཏི – ‘ཨིདམེཝ སཙྩཾ, མོགྷམཉྙ’ནྟི ཨིདམྤིསྶ ནཱནུཛཱནཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཉྙཐཱ ཧི, ཨཱནནྡ, ཏཐཱགཏསྶ མཧཱཀམྨཝིབྷངྒེ ཉཱཎཾ ཧོཏི.

༣༠༣. ‘‘ཏཏྲཱནནྡ, ཡྭཱཡཾ པུགྒལོ ཨིདྷ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཨདིནྣཱདཱཡཱི…པེ… མིཙྪཱདིཊྛི, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི, པུབྦེ ཝཱསྶ ཏཾ ཀཏཾ ཧོཏི པཱཔཀམྨཾ དུཀྑཝེདནཱིཡཾ, པཙྪཱ ཝཱསྶ ཏཾ ཀཏཾ ཧོཏི པཱཔཀམྨཾ དུཀྑཝེདནཱིཡཾ, མརཎཀཱལེ ཝཱསྶ ཧོཏི མིཙྪཱདིཊྛི སམཏྟཱ སམཱདིནྣཱ. ཏེན སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཡཉྩ ཁོ སོ ཨིདྷ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཧོཏི ཨདིནྣཱདཱཡཱི ཧོཏི…པེ… མིཙྪཱདིཊྛི ཧོཏི ཏསྶ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ཝིཔཱཀཾ པཊིསཾཝེདེཏི ཨུཔཔཛྫ ཝཱ [ཨུཔཔཛྫཾ ཝཱ (སཱི. པཱི.), ཨུཔཔཛྫ ཝཱ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.) ཨུཔཔཛྫིཏྭཱཏི སཾཝཎྞནཱཡ སཾསནྡེཏབྦཱ] ཨཔརེ ཝཱ པརིཡཱཡེ.

‘‘ཏཏྲཱནནྡ, ཡྭཱཡཾ པུགྒལོ ཨིདྷ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཨདིནྣཱདཱཡཱི…པེ… མིཙྪཱདིཊྛི ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི, པུབྦེ ཝཱསྶ ཏཾ ཀཏཾ ཧོཏི ཀལྱཱཎཀམྨཾ སུཁཝེདནཱིཡཾ, པཙྪཱ ཝཱསྶ ཏཾ ཀཏཾ ཧོཏི ཀལྱཱཎཀམྨཾ སུཁཝེདནཱིཡཾ, མརཎཀཱལེ ཝཱསྶ ཧོཏི སམྨཱདིཊྛི སམཏྟཱ སམཱདིནྣཱ. ཏེན སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཡཉྩ ཁོ སོ ཨིདྷ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཧོཏི ཨདིནྣཱདཱཡཱི ཧོཏི…པེ… མིཙྪཱདིཊྛི ཧོཏི ཏསྶ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ཝིཔཱཀཾ པཊིསཾཝེདེཏི ཨུཔཔཛྫ ཝཱ ཨཔརེ ཝཱ པརིཡཱཡེ.

‘‘ཏཏྲཱནནྡ, ཡྭཱཡཾ པུགྒལོ ཨིདྷ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ…པེ… སམྨཱདིཊྛི, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི, པུབྦེ ཝཱསྶ ཏཾ ཀཏཾ ཧོཏི ཀལྱཱཎཀམྨཾ སུཁཝེདནཱིཡཾ, པཙྪཱ ཝཱསྶ ཏཾ ཀཏཾ ཧོཏི ཀལྱཱཎཀམྨཾ སུཁཝེདནཱིཡཾ, མརཎཀཱལེ ཝཱསྶ ཧོཏི སམྨཱདིཊྛི སམཏྟཱ སམཱདིནྣཱ. ཏེན སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཡཉྩ ཁོ སོ ཨིདྷ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི…པེ… སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཏསྶ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ཝིཔཱཀཾ པཊིསཾཝེདེཏི ཨུཔཔཛྫ ཝཱ ཨཔརེ ཝཱ པརིཡཱཡེ.

‘‘ཏཏྲཱནནྡ, ཡྭཱཡཾ པུགྒལོ ཨིདྷ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ…པེ… སམྨཱདིཊྛི, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི, པུབྦེ ཝཱསྶ ཏཾ ཀཏཾ ཧོཏི པཱཔཀམྨཾ དུཀྑཝེདནཱིཡཾ, པཙྪཱ ཝཱསྶ ཏཾ ཀཏཾ ཧོཏི པཱཔཀམྨཾ དུཀྑཝེདནཱིཡཾ, མརཎཀཱལེ ཝཱསྶ ཧོཏི མིཙྪཱདིཊྛི སམཏྟཱ སམཱདིནྣཱ. ཏེན སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཡཉྩ ཁོ སོ ཨིདྷ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི…པེ… སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི, ཏསྶ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ཝིཔཱཀཾ པཊིསཾཝེདེཏི ཨུཔཔཛྫ ཝཱ ཨཔརེ ཝཱ པརིཡཱཡེ.

‘‘ཨིཏི ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨཏྠི ཀམྨཾ ཨབྷབྦཾ ཨབྷབྦཱབྷཱསཾ, ཨཏྠི ཀམྨཾ ཨབྷབྦཾ བྷབྦཱབྷཱསཾ, ཨཏྠི ཀམྨཾ བྷབྦཉྩེཝ བྷབྦཱབྷཱསཉྩ, ཨཏྠི ཀམྨཾ བྷབྦཾ ཨབྷབྦཱབྷཱས’’ནྟི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

མཧཱཀམྨཝིབྷངྒསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཚཊྛཾ.

༧. སལཱ༹ཡཏནཝིབྷངྒསུཏྟཾ

༣༠༤. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སལཱ༹ཡཏནཝིབྷངྒཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘‘ཚ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནི ཨཱཡཏནཱནི ཝེདིཏབྦཱནི, ཚ བཱཧིརཱནི ཨཱཡཏནཱནི ཝེདིཏབྦཱནི, ཚ ཝིཉྙཱཎཀཱཡཱ ཝེདིཏབྦཱ, ཚ ཕསྶཀཱཡཱ ཝེདིཏབྦཱ, ཨཊྛཱརས མནོཔཝིཙཱརཱ ཝེདིཏབྦཱ, ཚཏྟིཾས སཏྟཔདཱ ཝེདིཏབྦཱ, ཏཏྲ ཨིདཾ ནིསྶཱཡ ཨིདཾ པཛཧཐ, ཏཡོ སཏིཔཊྛཱནཱ ཡདརིཡོ སེཝཏི ཡདརིཡོ སེཝམཱནོ སཏྠཱ གཎམནུསཱསིཏུམརཧཏི, སོ ཝུཙྩཏི ཡོགྒཱཙརིཡཱནཾ [ཡོགཱཙརིཡཱནཾ (ཀ.)] ཨནུཏྟརོ པུརིསདམྨསཱརཐཱི’ཏི – ཨཡམུདྡེསོ སལཱ༹ཡཏནཝིབྷངྒསྶ.

༣༠༥. ‘‘‘ཚ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནི ཨཱཡཏནཱནི ཝེདིཏབྦཱནཱི’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ‘ཙཀྑཱཡཏནཾ སོཏཱཡཏནཾ གྷཱནཱཡཏནཾ ཛིཝ྄ཧཱཡཏནཾ ཀཱཡཱཡཏནཾ མནཱཡཏནཾ – ཚ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནི ཨཱཡཏནཱནི ཝེདིཏབྦཱནཱི’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

‘‘‘ཚ བཱཧིརཱནི ཨཱཡཏནཱནི ཝེདིཏབྦཱནཱི’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ‘རཱུཔཱཡཏནཾ སདྡཱཡཏནཾ གནྡྷཱཡཏནཾ རསཱཡཏནཾ ཕོཊྛབྦཱཡཏནཾ དྷམྨཱཡཏནཾ – ཚ བཱཧིརཱནི ཨཱཡཏནཱནི ཝེདིཏབྦཱནཱི’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

‘‘‘ཚ ཝིཉྙཱཎཀཱཡཱ ཝེདིཏབྦཱ’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ‘ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ སོཏཝིཉྙཱཎཾ གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ མནོཝིཉྙཱཎཾ – ཚ ཝིཉྙཱཎཀཱཡཱ ཝེདིཏབྦཱ’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

‘‘‘ཚ ཕསྶཀཱཡཱ ཝེདིཏབྦཱ’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ‘ཙཀྑུསམྥསྶོ སོཏསམྥསྶོ གྷཱནསམྥསྶོ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ཀཱཡསམྥསྶོ མནོསམྥསྶོ – ཚ ཕསྶཀཱཡཱ ཝེདིཏབྦཱ’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

‘‘‘ཨཊྛཱརས མནོཔཝིཙཱརཱ ཝེདིཏབྦཱ’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ‘ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ སོམནསྶཊྛཱནཱིཡཾ རཱུཔཾ ཨུཔཝིཙརཏི, དོམནསྶཊྛཱནཱིཡཾ རཱུཔཾ ཨུཔཝིཙརཏི, ཨུཔེཀྑཱཊྛཱནཱིཡཾ རཱུཔཾ ཨུཔཝིཙརཏི. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ…པེ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ སོམནསྶཊྛཱནཱིཡཾ དྷམྨཾ ཨུཔཝིཙརཏི, དོམནསྶཊྛཱནཱིཡཾ དྷམྨཾ ཨུཔཝིཙརཏི, ཨུཔེཀྑཱཊྛཱནཱིཡཾ དྷམྨཾ ཨུཔཝིཙརཏི. ཨིཏི ཚ སོམནསྶཱུཔཝིཙཱརཱ, ཚ དོམནསྶཱུཔཝིཙཱརཱ, ཚ ཨུཔེཀྑཱུཔཝིཙཱརཱ, ཨཊྛཱརས མནོཔཝིཙཱརཱ ཝེདིཏབྦཱ’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

༣༠༦. ‘‘‘ཚཏྟིཾས སཏྟཔདཱ ཝེདིཏབྦཱ’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཚ གེཧསིཏཱནི [གེཧསྶིཏཱནི (?)] སོམནསྶཱནི, ཚ ནེཀྑམྨསིཏཱནི [ནེཀྑམྨསྶིཏཱནི (ཊཱིཀཱ)] སོམནསྶཱནི, ཚ གེཧསིཏཱནི དོམནསྶཱནི, ཚ ནེཀྑམྨསིཏཱནི དོམནསྶཱནི, ཚ གེཧསིཏཱ ཨུཔེཀྑཱ, ཚ ནེཀྑམྨསིཏཱ ཨུཔེཀྑཱ. ཏཏྠ ཀཏམཱནི ཚ གེཧསིཏཱནི སོམནསྶཱནི? ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱནཾ རཱུཔཱནཾ ཨིཊྛཱནཾ ཀནྟཱནཾ མནཱཔཱནཾ མནོརམཱནཾ ལོཀཱམིསཔཊིསཾཡུཏྟཱནཾ པཊིལཱབྷཾ ཝཱ པཊིལཱབྷཏོ སམནུཔསྶཏོ པུབྦེ ཝཱ པཊིལདྡྷཔུབྦཾ ཨཏཱིཏཾ ནིརུདྡྷཾ ཝིཔརིཎཏཾ སམནུསྶརཏོ ཨུཔྤཛྫཏི སོམནསྶཾ. ཡཾ ཨེཝརཱུཔཾ སོམནསྶཾ ཨིདཾ ཝུཙྩཏི གེཧསིཏཾ སོམནསྶཾ. སོཏཝིཉྙེཡྻཱནཾ སདྡཱནཾ… གྷཱནཝིཉྙེཡྻཱནཾ གནྡྷཱནཾ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱནཾ རསཱནཾ… ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཱནཾ ཕོཊྛབྦཱནཾ… མནོཝིཉྙེཡྻཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨིཊྛཱནཾ ཀནྟཱནཾ མནཱཔཱནཾ…པེ… སོམནསྶཾ. ཡཾ ཨེཝརཱུཔཾ སོམནསྶཾ ཨིདཾ ཝུཙྩཏི གེཧསིཏཾ སོམནསྶཾ. ཨིམཱནི ཚ གེཧསིཏཱནི སོམནསྶཱནི.

‘‘ཏཏྠ ཀཏམཱནི ཚ ནེཀྑམྨསིཏཱནི སོམནསྶཱནི? རཱུཔཱནཾཏྭེཝ ཨནིཙྩཏཾ ཝིདིཏྭཱ ཝིཔརིཎཱམཝིརཱགནིརོདྷཾ [ཝིཔརིཎཱམཾ ཝིརཱགཾ ནིརོདྷཾ (ཀ.)], ‘པུབྦེ ཙེཝ རཱུཔཱ ཨེཏརཧི ཙ སབྦེ ཏེ རཱུཔཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ ཨུཔྤཛྫཏི སོམནསྶཾ. ཡཾ ཨེཝརཱུཔཾ སོམནསྶཾ ཨིདཾ ཝུཙྩཏི ནེཀྑམྨསིཏཾ སོམནསྶཾ. སདྡཱནཾཏྭེཝ… གནྡྷཱནཾཏྭེཝ… རསཱནཾཏྭེཝ… ཕོཊྛབྦཱནཾཏྭེཝ… དྷམྨཱནཾཏྭེ ཨནིཙྩཏཾ ཝིདིཏྭཱ ཝིཔརིཎཱམཝིརཱགནིརོདྷཾ, ‘པུབྦེ ཙེཝ དྷམྨཱ ཨེཏརཧི ཙ སབྦེ ཏེ དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ ཨུཔྤཛྫཏི སོམནསྶཾ. ཡཾ ཨེཝརཱུཔཾ སོམནསྶཾ ཨིདཾ ཝུཙྩཏི ནེཀྑམྨསིཏཾ སོམནསྶཾ. ཨིམཱནི ཚ ནེཀྑམྨསིཏཱནི སོམནསྶཱནི.

༣༠༧. ‘‘ཏཏྠ ཀཏམཱནི ཚ གེཧསིཏཱནི དོམནསྶཱནི? ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱནཾ རཱུཔཱནཾ…པེ… སོཏཝིཉྙེཡྻཱནཾ སདྡཱནཾ… གྷཱནཝིཉྙེཡྻཱནཾ གནྡྷཱནཾ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱནཾ རསཱནཾ… ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཱནཾ ཕོཊྛབྦཱནཾ… མནོཝིཉྙེཡྻཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨིཊྛཱནཾ ཀནྟཱནཾ མནཱཔཱནཾ མནོརམཱནཾ ལོཀཱམིསཔཊིསཾཡུཏྟཱནཾ ཨཔྤཊིལཱབྷཾ ཝཱ ཨཔྤཊིལཱབྷཏོ སམནུཔསྶཏོ པུབྦེ ཝཱ ཨཔྤཊིལདྡྷཔུབྦཾ ཨཏཱིཏཾ ནིརུདྡྷཾ ཝིཔརིཎཏཾ སམནུསྶརཏོ ཨུཔྤཛྫཏི དོམནསྶཾ. ཡཾ ཨེཝརཱུཔཾ དོམནསྶཾ ཨིདཾ ཝུཙྩཏི གེཧསིཏཾ དོམནསྶཾ. ཨིམཱནི ཚ གེཧསིཏཱནི དོམནསྶཱནི.

‘‘ཏཏྠ ཀཏམཱནི ཚ ནེཀྑམྨསིཏཱནི དོམནསྶཱནི? རཱུཔཱནཾཏྭེཝ ཨནིཙྩཏཾ ཝིདིཏྭཱ ཝིཔརིཎཱམཝིརཱགནིརོདྷཾ, ‘པུབྦེ ཙེཝ རཱུཔཱ ཨེཏརཧི ཙ སབྦེ ཏེ རཱུཔཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དིསྭཱ ཨནུཏྟརེསུ ཝིམོཀྑེསུ པིཧཾ ཨུཔཊྛཱཔེཏི – ‘ཀུདཱསྶུ [ཀདཱསྶུ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ནཱམཱཧཾ ཏདཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརིསྶཱམི ཡདརིཡཱ ཨེཏརཧི ཨཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརནྟཱི’ཏི ཨིཏི ཨནུཏྟརེསུ ཝིམོཀྑེསུ པིཧཾ ཨུཔཊྛཱཔཡཏོ ཨུཔྤཛྫཏི པིཧཔཙྩཡཱ དོམནསྶཾ. ཡཾ ཨེཝརཱུཔཾ དོམནསྶཾ ཨིདཾ ཝུཙྩཏི ནེཀྑམྨསིཏཾ དོམནསྶཾ. སདྡཱནཾཏྭེཝ…པེ… གནྡྷཱནཾཏྭེཝ… རསཱནཾཏྭེཝ… ཕོཊྛབྦཱནཾཏྭེཝ… དྷམྨཱནཾཏྭེཝ ཨནིཙྩཏཾ ཝིདིཏྭཱ ཝིཔརིཎཱམཝིརཱགནིརོདྷཾ, ‘པུབྦེ ཙེཝ དྷམྨཱ ཨེཏརཧི ཙ སབྦེ ཏེ དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དིསྭཱ ཨནུཏྟརེསུ ཝིམོཀྑེསུ པིཧཾ ཨུཔཊྛཱཔེཏི – ‘ཀུདཱསྶུ ནཱམཱཧཾ ཏདཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརིསྶཱམི ཡདརིཡཱ ཨེཏརཧི ཨཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརནྟཱི’ཏི ཨིཏི ཨནུཏྟརེསུ ཝིམོཀྑེསུ པིཧཾ ཨུཔཊྛཱཔཡཏོ ཨུཔྤཛྫཏི པིཧཔཙྩཡཱ དོམནསྶཾ. ཡཾ ཨེཝརཱུཔཾ དོམནསྶཾ ཨིདཾ ཝུཙྩཏི ནེཀྑམྨསིཏཾ དོམནསྶཾ. ཨིམཱནི ཚ ནེཀྑམྨསིཏཱནི དོམནསྶཱནི.

༣༠༨. ‘‘ཏཏྠ ཀཏམཱ ཚ གེཧསིཏཱ ཨུཔེཀྑཱ? ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཨུཔེཀྑཱ བཱལསྶ མཱུལ༹ྷསྶ ( ) [(མནྡསྶ) (ཀ.)] པུཐུཛྫནསྶ ཨནོདྷིཛིནསྶ ཨཝིཔཱཀཛིནསྶ ཨནཱདཱིནཝདསྶཱཝིནོ ཨསྶུཏཝཏོ པུཐུཛྫནསྶ. ཡཱ ཨེཝརཱུཔཱ ཨུཔེཀྑཱ, རཱུཔཾ སཱ ནཱཏིཝཏྟཏི. ཏསྨཱ སཱ [སཱཡཾ (ཀ.)] ཨུཔེཀྑཱ ‘གེཧསིཏཱ’ཏི ཝུཙྩཏི. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ཨུཔྤཛྫཏི ཨུཔེཀྑཱ བཱལསྶ མཱུལ༹ྷསྶ པུཐུཛྫནསྶ ཨནོདྷིཛིནསྶ ཨཝིཔཱཀཛིནསྶ ཨནཱདཱིནཝདསྶཱཝིནོ ཨསྶུཏཝཏོ པུཐུཛྫནསྶ. ཡཱ ཨེཝརཱུཔཱ ཨུཔེཀྑཱ, དྷམྨཾ སཱ ནཱཏིཝཏྟཏི. ཏསྨཱ སཱ ཨུཔེཀྑཱ ‘གེཧསིཏཱ’ཏི ཝུཙྩཏི. ཨིམཱ ཚ གེཧསིཏཱ ཨུཔེཀྑཱ.

‘‘ཏཏྠ ཀཏམཱ ཚ ནེཀྑམྨསིཏཱ ཨུཔེཀྑཱ? རཱུཔཱནཾཏྭེཝ ཨནིཙྩཏཾ ཝིདིཏྭཱ ཝིཔརིཎཱམཝིརཱགནིརོདྷཾ, ‘པུབྦེ ཙེཝ རཱུཔཱ ཨེཏརཧི ཙ སབྦེ ཏེ རཱུཔཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ཨུཔེཀྑཱ. ཡཱ ཨེཝརཱུཔཱ ཨུཔེཀྑཱ, རཱུཔཾ སཱ ཨཏིཝཏྟཏི. ཏསྨཱ སཱ ཨུཔེཀྑཱ ‘ནེཀྑམྨསིཏཱ’ཏི ཝུཙྩཏི. སདྡཱནཾཏྭེཝ… གནྡྷཱནཾཏྭེཝ… རསཱནཾཏྭེཝ… ཕོཊྛབྦཱནཾཏྭེཝ… དྷམྨཱནཾཏྭེཝ ཨནིཙྩཏཾ ཝིདིཏྭཱ ཝིཔརིཎཱམཝིརཱགནིརོདྷཾ, ‘པུབྦེ ཙེཝ དྷམྨཱ ཨེཏརཧི ཙ སབྦེ ཏེ དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ཨུཔེཀྑཱ. ཡཱ ཨེཝརཱུཔཱ ཨུཔེཀྑཱ, དྷམྨཾ སཱ ཨཏིཝཏྟཏི. ཏསྨཱ སཱ ཨུཔེཀྑཱ ‘ནེཀྑམྨསིཏཱ’ཏི ཝུཙྩཏི. ཨིམཱ ཚ ནེཀྑམྨསིཏཱ ཨུཔེཀྑཱ. ‘ཚཏྟིཾས སཏྟཔདཱ ཝེདིཏབྦཱ’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

༣༠༩. ‘‘ཏཏྲ ཨིདཾ ནིསྶཱཡ ཨིདཾ པཛཧཐཱ’’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ; ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡཱནི ཚ ནེཀྑམྨསིཏཱནི སོམནསྶཱནི ཏཱནི ནིསྶཱཡ ཏཱནི ཨཱགམྨ ཡཱནི ཚ གེཧསིཏཱནི སོམནསྶཱནི ཏཱནི པཛཧཐ, ཏཱནི སམཏིཀྐམཐ. ཨེཝམེཏེསཾ པཧཱནཾ ཧོཏི, ཨེཝམེཏེསཾ སམཏིཀྐམོ ཧོཏི.

‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡཱནི ཚ ནེཀྑམྨསིཏཱནི དོམནསྶཱནི ཏཱནི ནིསྶཱཡ ཏཱནི ཨཱགམྨ ཡཱནི ཚ གེཧསིཏཱནི དོམནསྶཱནི ཏཱནི པཛཧཐ, ཏཱནི སམཏིཀྐམཐ. ཨེཝམེཏེསཾ པཧཱནཾ ཧོཏི, ཨེཝམེཏེསཾ སམཏིཀྐམོ ཧོཏི.

‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡཱ ཚ ནེཀྑམྨསིཏཱ ཨུཔེཀྑཱ ཏཱ ནིསྶཱཡ ཏཱ ཨཱགམྨ ཡཱ ཚ གེཧསིཏཱ ཨུཔེཀྑཱ ཏཱ པཛཧཐ, ཏཱ སམཏིཀྐམཐ. ཨེཝམེཏཱསཾ པཧཱནཾ ཧོཏི, ཨེཝམེཏཱསཾ སམཏིཀྐམོ ཧོཏི.

‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡཱནི ཚ ནེཀྑམྨསིཏཱནི སོམནསྶཱནི ཏཱནི ནིསྶཱཡ ཏཱནི ཨཱགམྨ ཡཱནི ཚ ནེཀྑམྨསིཏཱནི དོམནསྶཱནི ཏཱནི པཛཧཐ, ཏཱནི སམཏིཀྐམཐ. ཨེཝམེཏེསཾ པཧཱནཾ ཧོཏི, ཨེཝམེཏེསཾ སམཏིཀྐམོ ཧོཏི.

‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡཱ ཚ ནེཀྑམྨསིཏཱ ཨུཔེཀྑཱ ཏཱ ནིསྶཱཡ ཏཱ ཨཱགམྨ ཡཱནི ཚ ནེཀྑམྨསིཏཱནི སོམནསྶཱནི ཏཱནི པཛཧཐ, ཏཱནི སམཏིཀྐམཐ. ཨེཝམེཏེསཾ པཧཱནཾ ཧོཏི, ཨེཝམེཏེསཾ སམཏིཀྐམོ ཧོཏི.

༣༡༠. ‘‘ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔེཀྑཱ ནཱནཏྟཱ ནཱནཏྟསིཏཱ, ཨཏྠི ཨུཔེཀྑཱ ཨེཀཏྟཱ ཨེཀཏྟསིཏཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔེཀྑཱ ནཱནཏྟཱ ནཱནཏྟསིཏཱ? ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔེཀྑཱ རཱུཔེསུ, ཨཏྠི སདྡེསུ, ཨཏྠི གནྡྷེསུ, ཨཏྠི རསེསུ, ཨཏྠི ཕོཊྛབྦེསུ – ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔེཀྑཱ ནཱནཏྟཱ ནཱནཏྟསིཏཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔེཀྑཱ ཨེཀཏྟཱ ཨེཀཏྟསིཏཱ? ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔེཀྑཱ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནནིསྶིཏཱ, ཨཏྠི ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནནིསྶིཏཱ, ཨཏྠི ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནནིསྶིཏཱ, ཨཏྠི ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནནིསྶིཏཱ – ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔེཀྑཱ ཨེཀཏྟཱ ཨེཀཏྟསིཏཱ.

‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡཱཡཾ ཨུཔེཀྑཱ ཨེཀཏྟཱ ཨེཀཏྟསིཏཱ ཏཾ ནིསྶཱཡ ཏཾ ཨཱགམྨ ཡཱཡཾ ཨུཔེཀྑཱ ནཱནཏྟཱ ནཱནཏྟསིཏཱ ཏཾ པཛཧཐ, ཏཾ སམཏིཀྐམཐ. ཨེཝམེཏིསྶཱ པཧཱནཾ ཧོཏི, ཨེཝམེཏིསྶཱ སམཏིཀྐམོ ཧོཏི.

‘‘ཨཏམྨཡཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིསྶཱཡ ཨཏམྨཡཏཾ ཨཱགམྨ ཡཱཡཾ ཨུཔེཀྑཱ ཨེཀཏྟཱ ཨེཀཏྟསིཏཱ ཏཾ པཛཧཐ, ཏཾ སམཏིཀྐམཐ. ཨེཝམེཏིསྶཱ པཧཱནཾ ཧོཏི, ཨེཝམེཏིསྶཱ སམཏིཀྐམོ ཧོཏི. ‘ཏཏྲ ཨིདཾ ནིསྶཱཡ ཨིདཾ པཛཧཐཱ’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

༣༡༡. ‘‘‘ཏཡོ སཏིཔཊྛཱནཱ ཡདརིཡོ སེཝཏི, ཡདརིཡོ སེཝམཱནོ སཏྠཱ གཎམནུསཱསིཏུམརཧཏཱི’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ; ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, སཏྠཱ སཱཝཀཱནཾ དྷམྨཾ དེསེཏི ཨནུཀམྤཀོ ཧིཏེསཱི ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡ – ‘ཨིདཾ ཝོ ཧིཏཱཡ, ཨིདཾ ཝོ སུཁཱཡཱ’ཏི. ཏསྶ སཱཝཀཱ ན སུསྶཱུསནྟི, ན སོཏཾ ཨོདཧནྟི, ན ཨཉྙཱ ཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཔེནྟི, ཝོཀྐམྨ ཙ སཏྠུསཱསནཱ ཝཏྟནྟི. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ན ཙེཝ ཨནཏྟམནོ ཧོཏི, ན ཙ ཨནཏྟམནཏཾ པཊིསཾཝེདེཏི, ཨནཝསྶུཏོ ཙ ཝིཧརཏི སཏོ སམྤཛཱནོ. ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, པཋམཾ སཏིཔཊྛཱནཾ ཡདརིཡོ སེཝཏི, ཡདརིཡོ སེཝམཱནོ སཏྠཱ གཎམནུསཱསིཏུམརཧཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, སཏྠཱ སཱཝཀཱནཾ དྷམྨཾ དེསེཏི ཨནུཀམྤཀོ ཧིཏེསཱི ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡ – ‘ཨིདཾ ཝོ ཧིཏཱཡ, ཨིདཾ ཝོ སུཁཱཡཱ’ཏི. ཏསྶ ཨེཀཙྩེ སཱཝཀཱ ན སུསྶཱུསནྟི, ན སོཏཾ ཨོདཧནྟི, ན ཨཉྙཱ ཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཔེནྟི, ཝོཀྐམྨ ཙ སཏྠུསཱསནཱ ཝཏྟནྟི; ཨེཀཙྩེ སཱཝཀཱ སུསྶཱུསནྟི, སོཏཾ ཨོདཧནྟི, ཨཉྙཱ ཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཔེནྟི, ན ཙ ཝོཀྐམྨ སཏྠུསཱསནཱ ཝཏྟནྟི. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ན ཙེཝ ཨནཏྟམནོ ཧོཏི, ན ཙ ཨནཏྟམནཏཾ པཊིསཾཝེདེཏི; ན ཙ ཨཏྟམནོ ཧོཏི, ན ཙ ཨཏྟམནཏཾ པཊིསཾཝེདེཏི. ཨནཏྟམནཏཱ ཙ ཨཏྟམནཏཱ ཙ – ཏདུབྷཡཾ ཨབྷིནིཝཛྫེཏྭཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཝིཧརཏི སཏོ སམྤཛཱནོ. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དུཏིཡཾ སཏིཔཊྛཱནཾ ཡདརིཡོ སེཝཏི, ཡདརིཡོ སེཝམཱནོ སཏྠཱ གཎམནུསཱསིཏུམརཧཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, སཏྠཱ སཱཝཀཱནཾ དྷམྨཾ དེསེཏི ཨནུཀམྤཀོ ཧིཏེསཱི ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡ – ‘ཨིདཾ ཝོ ཧིཏཱཡ, ཨིདཾ ཝོ སུཁཱཡཱ’ཏི. ཏསྶ སཱཝཀཱ སུསྶཱུསནྟི, སོཏཾ ཨོདཧནྟི, ཨཉྙཱཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཔེནྟི, ན ཙ ཝོཀྐམྨ སཏྠུསཱསནཱ ཝཏྟནྟི. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཨཏྟམནོ ཙེཝ ཧོཏི, ཨཏྟམནཏཉྩ པཊིསཾཝེདེཏི, ཨནཝསྶུཏོ ཙ ཝིཧརཏི སཏོ སམྤཛཱནོ. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཏཏིཡཾ སཏིཔཊྛཱནཾ ཡདརིཡོ སེཝཏི, ཡདརིཡོ སེཝམཱནོ སཏྠཱ གཎམནུསཱསིཏུམརཧཏི. ‘ཏཡོ སཏིཔཊྛཱནཱ ཡདརིཡོ སེཝཏི, ཡདརིཡོ སེཝམཱནོ སཏྠཱ གཎམནུསཱསིཏུམརཧཏཱི’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

༣༡༢. ‘‘‘སོ ཝུཙྩཏི ཡོགྒཱཙརིཡཱནཾ ཨནུཏྟརོ པུརིསདམྨསཱརཐཱི’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཧཏྠིདམཀེན, བྷིཀྑཝེ, ཧཏྠིདམྨོ སཱརིཏོ ཨེཀཾཡེཝ དིསཾ དྷཱཝཏི – པུརཏྠིམཾ ཝཱ པཙྪིམཾ ཝཱ ཨུཏྟརཾ ཝཱ དཀྑིཎཾ ཝཱ. ཨསྶདམཀེན, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶདམྨོ སཱརིཏོ ཨེཀཉྙེཝ དིསཾ དྷཱཝཏི – པུརཏྠིམཾ ཝཱ པཙྪིམཾ ཝཱ ཨུཏྟརཾ ཝཱ དཀྑིཎཾ ཝཱ. གོདམཀེན, བྷིཀྑཝེ, གོདམྨོ སཱརིཏོ ཨེཀཾཡེཝ དིསཾ དྷཱཝཏི – པུརཏྠིམཾ ཝཱ པཙྪིམཾ ཝཱ ཨུཏྟརཾ ཝཱ དཀྑིཎཾ ཝཱ. ཏཐཱགཏེན ཧི, བྷིཀྑཝེ, ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན པུརིསདམྨོ སཱརིཏོ ཨཊྛ དིསཱ ཝིདྷཱཝཏི. རཱུཔཱི རཱུཔཱནི པསྶཏི – ཨཡཾ ཨེཀཱ དིསཱ; ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨརཱུཔསཉྙཱི བཧིདྡྷཱ རཱུཔཱནི པསྶཏི – ཨཡཾ དུཏིཡཱ དིསཱ; སུབྷནྟྭེཝ ཨདྷིམུཏྟོ ཧོཏི – ཨཡཾ ཏཏིཡཱ དིསཱ; སབྦསོ རཱུཔསཉྙཱནཾ སམཏིཀྐམཱ པཊིགྷསཉྙཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ནཱནཏྟསཉྙཱནཾ ཨམནསིཀཱརཱ ‘ཨནནྟོ ཨཱཀཱསོ’ཏི ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི – ཨཡཾ ཙཏུཏྠཱི དིསཱ; སབྦསོ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ‘ཨནནྟཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི – ཨཡཾ པཉྩམཱི དིསཱ; སབྦསོ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ‘ནཏྠི ཀིཉྩཱི’ཏི ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི – ཨཡཾ ཚཊྛཱི དིསཱ; སབྦསོ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི – ཨཡཾ སཏྟམཱི དིསཱ; སབྦསོ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི – ཨཡཾ ཨཊྛམཱི དིསཱ. ཏཐཱགཏེན, བྷིཀྑཝེ, ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན པུརིསདམྨོ སཱརིཏོ ཨིམཱ ཨཊྛ དིསཱ ཝིདྷཱཝཏི. ‘སོ ཝུཙྩཏི ཡོགྒཱཙརིཡཱནཾ ཨནུཏྟརོ པུརིསདམྨསཱརཐཱི’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟ’’ནྟི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

སལཱ༹ཡཏནཝིབྷངྒསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ སཏྟམཾ.

༨. ཨུདྡེསཝིབྷངྒསུཏྟཾ

༣༡༣. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨུདྡེསཝིབྷངྒཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཏཐཱ ཏཐཱ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨུཔཔརིཀྑེཡྻ ཡཐཱ ཡཐཱ [ཡཐཱ ཡཐཱསྶ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨུཔཔརིཀྑཏོ བཧིདྡྷཱ ཙསྶ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཝིཀྑིཏྟཾ ཨཝིསཊཾ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨསཎྛིཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ན པརིཏསྶེཡྻ. བཧིདྡྷཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎེ ཨཝིཀྑིཏྟེ ཨཝིསཊེ སཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨསཎྛིཏེ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཔརིཏསྶཏོ ཨཱཡཏིཾ ཛཱཏིཛརཱམརཎདུཀྑསམུདཡསམྦྷཝོ ན ཧོཏཱི’’ཏི. ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨིདཾ ཝཏྭཱན སུགཏོ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཱཝིསི.

༣༡༤. ཨཐ ཁོ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ, ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ, ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ཏཐཱ ཏཐཱ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨུཔཔརིཀྑེཡྻ ཡཐཱ ཡཐཱ ཨུཔཔརིཀྑཏོ བཧིདྡྷཱ ཙསྶ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཝིཀྑིཏྟཾ ཨཝིསཊཾ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨསཎྛིཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ན པརིཏསྶེཡྻ. བཧིདྡྷཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎེ ཨཝིཀྑིཏྟེ ཨཝིསཊེ སཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨསཎྛིཏེ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཔརིཏསྶཏོ ཨཱཡཏིཾ ཛཱཏིཛརཱམརཎདུཀྑསམུདཡསམྦྷཝོ ན ཧོཏཱི’ཏི. ཀོ ནུ ཁོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛེཡྻཱ’’ཏི? ཨཐ ཁོ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨཡཾ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ; པཧོཏི ཙཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ མཧཱཀཙྩཱནེན སདྡྷིཾ སམྨོདིཾསུ. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨེཏདཝོཙུཾ –

‘‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ཏཐཱ ཏཐཱ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨུཔཔརིཀྑེཡྻ ཡཐཱ ཡཐཱ ཨུཔཔརིཀྑཏོ བཧིདྡྷཱ ཙསྶ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཝིཀྑིཏྟཾ ཨཝིསཊཾ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨསཎྛིཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ན པརིཏསྶེཡྻ. བཧིདྡྷཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎེ ཨཝིཀྑིཏྟེ ཨཝིསཊེ སཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨསཎྛིཏེ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཔརིཏསྶཏོ ཨཱཡཏིཾ ཛཱཏིཛརཱམརཎདུཀྑསམུདཡསམྦྷཝོ ན ཧོཏཱི’ཏི. ཏེསཾ ནོ, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, ཨམྷཱཀཾ, ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ཏཐཱ ཏཐཱ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨུཔཔརིཀྑེཡྻ, ཡཐཱ ཡཐཱ ཨུཔཔརིཀྑཏོ བཧིདྡྷཱ ཙསྶ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཝིཀྑིཏྟཾ ཨཝིསཊཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨསཎྛིཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ན པརིཏསྶེཡྻ. བཧིདྡྷཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎེ ཨཝིཀྑིཏྟེ ཨཝིསཊེ སཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨསཎྛིཏེ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཔརིཏསྶཏོ ཨཱཡཏིཾ ཛཱཏིཛརཱམརཎདུཀྑསམུདཡསམྦྷཝོ ན ཧོཏཱི’ཏི. ཀོ ནུ ཁོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛེཡྻཱ’’ཏི. ‘‘ཏེསཾ ནོ, ཨཱཝུསོ ཀཙྩཱན, ཨམྷཱཀཾ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཡཾ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ, སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ. པཧོཏི ཙཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམཱ’ཏི – ཝིབྷཛཏཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ’’ཏི.

༣༡༥. ‘‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ མཱུལཾ ཨཏིཀྐམྨ ཁནྡྷཾ སཱཁཱཔལཱསེ སཱརཾ པརིཡེསིཏབྦཾ མཉྙེཡྻ, ཨེཝཾ སམྤདམིདཾ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ སཏྠརི སམྨུཁཱིབྷཱུཏེ ཏཾ བྷགཝནྟཾ ཨཏིསིཏྭཱ ཨམྷེ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪིཏབྦཾ མཉྙཐ. སོ ཧཱཝུསོ, བྷགཝཱ ཛཱནཾ ཛཱནཱཏི, པསྶཾ པསྶཏི, ཙཀྑུབྷཱུཏོ ཉཱཎབྷཱུཏོ དྷམྨབྷཱུཏོ བྲཧྨབྷཱུཏོ ཝཏྟཱ པཝཏྟཱ ཨཏྠསྶ ནིནྣེཏཱ ཨམཏསྶ དཱཏཱ དྷམྨསྶཱམཱི ཏཐཱགཏོ. སོ ཙེཝ པནེཏསྶ ཀཱལོ ཨཧོསི ཡཾ བྷགཝནྟཾཡེཝ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱཐ; ཡཐཱ ཝོ བྷགཝཱ བྱཱཀརེཡྻ ཏཐཱ ནཾ དྷཱརེཡྻཱཐཱ’’’ཏི. ‘ཨདྡྷཱཝུསོ ཀཙྩཱན, བྷགཝཱ ཛཱནཾ ཛཱནཱཏི, པསྶཾ པསྶཏི, ཙཀྑུབྷཱུཏོ ཉཱཎབྷཱུཏོ དྷམྨབྷཱུཏོ བྲཧྨབྷཱུཏོ ཝཏྟཱ པཝཏྟཱ ཨཏྠསྶ ནིནྣེཏཱ ཨམཏསྶ དཱཏཱ དྷམྨསྶཱམཱི ཏཐཱགཏོ. སོ ཙེཝ པནེཏསྶ ཀཱལོ ཨཧོསི ཡཾ བྷགཝནྟཾཡེཝ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམ; ཡཐཱ ནོ བྷགཝཱ བྱཱཀརེཡྻ ཏཐཱ ནཾ དྷཱརེཡྻཱམ. ཨཔི ཙཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ. པཧོཏི ཙཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཝིབྷཛཏཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཨགརུཾ ཀརིཏྭཱ’ཏི. ‘ཏེན ཧཱཝུསོ, སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’ཏི. ‘ཨེཝམཱཝུསོ’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱཀཙྩཱནསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཨེཏདཝོཙ –

‘ཡཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ཏཐཱ ཏཐཱ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨུཔཔརིཀྑེཡྻ, ཡཐཱ ཡཐཱ ཨུཔཔརིཀྑཏོ བཧིདྡྷཱ ཙསྶ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཝིཀྑིཏྟཾ ཨཝིསཊཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨསཎྛིཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ན པརིཏསྶེཡྻ, བཧིདྡྷཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎེ ཨཝིཀྑིཏྟེ ཨཝིསཊེ སཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨསཎྛིཏེ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཔརིཏསྶཏོ ཨཱཡཏིཾ ཛཱཏིཛརཱམརཎདུཀྑསམུདཡསམྦྷཝོ ན ཧོཏཱི’ཏི. ཨིམསྶ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམི.

༣༡༦. ‘‘ཀཐཉྩཱཝུསོ, བཧིདྡྷཱ ཝིཉྙཱཎཾ ཝིཀྑིཏྟཾ ཝིསཊནྟི ཝུཙྩཏི? ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ རཱུཔནིམིཏྟཱནུསཱརི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི རཱུཔནིམིཏྟསྶཱདགདྷིཏཾ […གཐིཏཾ (སཱི. པཱི.)] རཱུཔནིམིཏྟསྶཱདཝིནིབནྡྷཾ […ཝིནིབནྡྷཾ (སཱི. པཱི.)] རཱུཔནིམིཏྟསྶཱདསཾཡོཛནསཾཡུཏྟཾ བཧིདྡྷཱ ཝིཉྙཱཎཾ ཝིཀྑིཏྟཾ ཝིསཊནྟི ཝུཙྩཏི. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ…པེ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ དྷམྨནིམིཏྟཱནུསཱརཱི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི; དྷམྨནིམིཏྟསྶཱདགདྷིཏཾ དྷམྨནིམིཏྟསྶཱདཝིནིབནྡྷཾ དྷམྨནིམིཏྟསྶཱདསཾཡོཛནསཾཡུཏྟཾ བཧིདྡྷཱ ཝིཉྙཱཎཾ ཝིཀྑིཏྟཾ ཝིསཊནྟི ཝུཙྩཏི. ཨེཝཾ ཁོ ཨཱཝུསོ, བཧིདྡྷཱ ཝིཉྙཱཎཾ ཝིཀྑིཏྟཾ ཝིསཊནྟི ཝུཙྩཏི.

༣༡༧. ‘‘ཀཐཉྩཱཝུསོ, བཧིདྡྷཱ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཝིཀྑིཏྟཾ ཨཝིསཊནྟི ཝུཙྩཏི? ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ན རཱུཔནིམིཏྟཱནུསཱརི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི རཱུཔནིམིཏྟསྶཱདགདྷིཏཾ ན རཱུཔནིམིཏྟསྶཱདཝིནིབནྡྷཾ ན རཱུཔནིམིཏྟསྶཱདསཾཡོཛནསཾཡུཏྟཾ བཧིདྡྷཱ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཝིཀྑིཏྟཾ ཨཝིསཊནྟི ཝུཙྩཏི. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ…པེ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ན དྷམྨནིམིཏྟཱནུསཱརཱི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ན དྷམྨནིམིཏྟསྶཱདགདྷིཏཾ ན དྷམྨནིམིཏྟསྶཱདཝིནིབནྡྷཾ ན དྷམྨནིམིཏྟསྶཱདསཾཡོཛནསཾཡུཏྟཾ བཧིདྡྷཱ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཝིཀྑིཏྟཾ ཨཝིསཊནྟི ཝུཙྩཏི. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བཧིདྡྷཱ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཝིཀྑིཏྟཾ ཨཝིསཊནྟི ཝུཙྩཏི.

༣༡༨. ‘‘ཀཐཉྩཱཝུསོ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ [ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཙིཏྟཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] སཎྛིཏནྟི ཝུཙྩཏི? ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཝིཝེཀཛཔཱིཏིསུཁཱནུསཱརི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ཝིཝེཀཛཔཱིཏིསུཁསྶཱདགདྷིཏཾ ཝིཝེཀཛཔཱིཏིསུཁསྶཱདཝིནིབནྡྷཾ ཝིཝེཀཛཔཱིཏིསུཁསྶཱདསཾཡོཛནསཾཡུཏྟཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཙིཏྟཾ སཎྛིཏནྟི ཝུཙྩཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཏསྶ སམཱདྷིཛཔཱིཏིསུཁཱནུསཱརི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི སམཱདྷིཛཔཱིཏིསུཁསྶཱདགདྷིཏཾ སམཱདྷིཛཔཱིཏིསུཁསྶཱདཝིནིབནྡྷཾ སམཱདྷིཛཔཱིཏིསུཁསྶཱདསཾཡོཛནསཾཡུཏྟཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཙིཏྟཾ སཎྛིཏནྟི ཝུཙྩཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧརཏི སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེཏི, ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི – ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཨུཔེཀྑཱནུསཱརི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ཨུཔེཀྑཱསུཁསྶཱདགདྷིཏཾ ཨུཔེཀྑཱསུཁསྶཱདཝིནིབནྡྷཾ ཨུཔེཀྑཱསུཁསྶཱདསཾཡོཛནསཾཡུཏྟཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཙིཏྟཾ སཎྛིཏནྟི ཝུཙྩཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཨདུཀྑམསུཁཱནུསཱརི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ཨདུཀྑམསུཁསྶཱདགདྷིཏཾ ཨདུཀྑམསུཁསྶཱདཝིནིབནྡྷཾ ཨདུཀྑམསུཁསྶཱདསཾཡོཛནསཾཡུཏྟཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཙིཏྟཾ སཎྛིཏནྟི ཝུཙྩཏི. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ [ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཙིཏྟཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] སཎྛིཏནྟི ཝུཙྩཏི.

༣༡༩. ‘‘ཀཐཉྩཱཝུསོ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ [ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཙིཏྟཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨསཎྛིཏནྟི ཝུཙྩཏི? ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི…པེ… པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཏསྶ ན ཝིཝེཀཛཔཱིཏིསུཁཱནུསཱརི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ན ཝིཝེཀཛཔཱིཏིསུཁསྶཱདགདྷིཏཾ ན ཝིཝེཀཛཔཱིཏིསུཁསྶཱདཝིནིབནྡྷཾ ན ཝིཝེཀཛཔཱིཏིསུཁསྶཱདསཾཡོཛནསཾཡུཏྟཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཙིཏྟཾ ཨསཎྛིཏནྟི ཝུཙྩཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ…པེ… དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཏསྶ ན སམཱདྷིཛཔཱིཏིསུཁཱནུསཱརི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ན སམཱདྷིཛཔཱིཏིསུཁསྶཱདགདྷིཏཾ ན སམཱདྷིཛཔཱིཏིསུཁསྶཱདཝིནིབནྡྷཾ ན སམཱདྷིཛཔཱིཏིསུཁསྶཱདསཾཡོཛནསཾཡུཏྟཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཙིཏྟཾ ཨསཎྛིཏནྟི ཝུཙྩཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ…པེ… ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཏསྶ ན ཨུཔེཀྑཱནུསཱརི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ན ཨུཔེཀྑཱསུཁསྶཱདགདྷིཏཾ ན ཨུཔེཀྑཱསུཁསྶཱདཝིནིབནྡྷཾ ན ཨུཔེཀྑཱསུཁསྶཱདསཾཡོཛནསཾཡུཏྟཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཙིཏྟཾ ཨསཎྛིཏནྟི ཝུཙྩཏི.

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཏསྶ ན ཨདུཀྑམསུཁཱནུསཱརི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ན ཨདུཀྑམསུཁསྶཱདགདྷིཏཾ ན ཨདུཀྑམསུཁསྶཱདཝིནིབནྡྷཾ ན ཨདུཀྑམསུཁསྶཱདསཾཡོཛནསཾཡུཏྟཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཙིཏྟཾ ཨསཎྛིཏནྟི ཝུཙྩཏི. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ [ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཙིཏྟཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨསཎྛིཏནྟི ཝུཙྩཏི.

༣༢༠. ‘‘ཀཐཉྩཱཝུསོ, ཨནུཔཱདཱ པརིཏསྶནཱ ཧོཏི? ཨིདྷཱཝུསོ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨརིཡཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ སཔྤུརིསཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཏསྶ ཏཾ རཱུཔཾ ཝིཔརིཎམཏི, ཨཉྙཐཱ ཧོཏི. ཏསྶ རཱུཔཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ རཱུཔཝིཔརིཎཱམཱནུཔརིཝཏྟི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི. ཏསྶ རཱུཔཝིཔརིཎཱམཱནུཔརིཝཏྟཛཱ པརིཏསྶནཱ དྷམྨསམུཔྤཱདཱ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟི. ཙེཏསོ པརིཡཱདཱནཱ ཨུཏྟཱསཝཱ ཙ ཧོཏི ཝིགྷཱཏཝཱ ཙ ཨཔེཀྑཝཱ ཙ ཨནུཔཱདཱཡ ཙ པརིཏསྶཏི. ཝེདནཾ …པེ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཏསྶ ཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཝིཔརིཎམཏི, ཨཉྙཐཱ ཧོཏི. ཏསྶ ཝིཉྙཱཎཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ཝིཉྙཱཎཝིཔརིཎཱམཱནུཔརིཝཏྟི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི. ཏསྶ ཝིཉྙཱཎཝིཔརིཎཱམཱནུཔརིཝཏྟཛཱ པརིཏསྶནཱ དྷམྨསམུཔྤཱདཱ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟི. ཙེཏསོ པརིཡཱདཱནཱ ཨུཏྟཱསཝཱ ཙ ཧོཏི ཝིགྷཱཏཝཱ ཙ ཨཔེཀྑཝཱ ཙ ཨནུཔཱདཱཡ ཙ པརིཏསྶཏི. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨནུཔཱདཱ པརིཏསྶནཱ ཧོཏི.

༣༢༡. ‘‘ཀཐཉྩཱཝུསོ, ཨནུཔཱདཱནཱ ཨཔརིཏསྶནཱ ཧོཏི? ཨིདྷཱཝུསོ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨརིཡཱནཾ དསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ སཔྤུརིསཱནཾ དསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ ན རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི ན རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ ན ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ ན རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཏསྶ ཏཾ རཱུཔཾ ཝིཔརིཎམཏི, ཨཉྙཐཱ ཧོཏི. ཏསྶ རཱུཔཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ན ཙ རཱུཔཝིཔརིཎཱམཱནུཔརིཝཏྟི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི. ཏསྶ ན རཱུཔཝིཔརིཎཱམཱནུཔརིཝཏྟཛཱ པརིཏསྶནཱ དྷམྨསམུཔྤཱདཱ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟི. ཙེཏསོ པརིཡཱདཱནཱ ན ཙེཝུཏྟཱསཝཱ [ན ཙ ཨུཏྟཱསཝཱ (སཱི.)] ཧོཏི ན ཙ ཝིགྷཱཏཝཱ ན ཙ ཨཔེཀྑཝཱ ཨནུཔཱདཱཡ ཙ ན པརིཏསྶཏི. ན ཝེདནཾ… ན སཉྙཾ… ན སངྑཱརེ… ན ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི ན ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ ན ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ ན ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཏསྶ ཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཝིཔརིཎམཏི, ཨཉྙཐཱ ཧོཏི. ཏསྶ ཝིཉྙཱཎཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ན ཙ ཝིཉྙཱཎཝིཔརིཎཱམཱནུཔརིཝཏྟི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི. ཏསྶ ན ཝིཉྙཱཎཝིཔརིཎཱམཱནུཔརིཝཏྟཛཱ པརིཏསྶནཱ དྷམྨསམུཔྤཱདཱ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟི. ཙེཏསོ པརིཡཱདཱནཱ ན ཙེཝུཏྟཱསཝཱ ཧོཏི ན ཙ ཝིགྷཱཏཝཱ ན ཙ ཨཔེཀྑཝཱ, ཨནུཔཱདཱཡ ཙ ན པརིཏསྶཏི. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨནུཔཱདཱ ཨཔརིཏསྶནཱ ཧོཏི.

‘‘ཡཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ཏཐཱ ཏཐཱ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨུཔཔརིཀྑེཡྻ ཡཐཱ ཡཐཱ ཨུཔཔརིཀྑཏོ བཧིདྡྷཱ ཙསྶ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཝིཀྑིཏྟཾ ཨཝིསཊཾ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨསཎྛིཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ན པརིཏསྶེཡྻ. བཧིདྡྷཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎེ ཨཝིཀྑིཏྟེ ཨཝིསཊེ སཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨསཎྛིཏེ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཔརིཏསྶཏོ ཨཱཡཏིཾ ཛཱཏིཛརཱམརཎདུཀྑསམུདཡསམྦྷཝོ ན ཧོཏཱི’ཏི. ཨིམསྶ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམི. ཨཱཀངྑམཱནཱ ཙ པན ཏུམྷེ ཨཱཡསྨནྟོ བྷགཝནྟཾཡེཝ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱཐ; ཡཐཱ ཝོ བྷགཝཱ བྱཱཀརོཏི ཏཐཱ ནཾ དྷཱརེཡྻཱཐཱ’’ཏི.

༣༢༢. ཨཐ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱཀཙྩཱནསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ –

‘‘ཡཾ ཁོ ནོ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ཏཐཱ ཏཐཱ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨུཔཔརིཀྑེཡྻ ཡཐཱ ཡཐཱ ཨུཔཔརིཀྑཏོ བཧིདྡྷཱ ཙསྶ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཝིཀྑིཏྟཾ ཨཝིསཊཾ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨསཎྛིཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ན པརིཏསྶེཡྻ. བཧིདྡྷཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎེ ཨཝིཀྑིཏྟེ ཨཝིསཊེ སཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨསཎྛིཏེ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཔརིཏསྶཏོ ཨཱཡཏིཾ ཛཱཏིཛརཱམརཎདུཀྑསམུདཡསམྦྷཝོ ན ཧོཏཱི’’’ཏི.

‘‘ཏེསཾ ནོ, བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ, ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ཏཐཱ ཏཐཱ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨུཔཔརིཀྑེཡྻ, ཡཐཱ ཡཐཱ ཨུཔཔརིཀྑཏོ བཧིདྡྷཱ ཙསྶ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཝིཀྑིཏྟཾ ཨཝིསཊཾ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨསཎྛིཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ན པརིཏསྶེཡྻ. བཧིདྡྷཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎེ ཨཝིཀྑིཏྟེ ཨཝིསཊེ སཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨསཎྛིཏེ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཔརིཏསྶཏོ ཨཱཡཏིཾ ཛཱཏིཛརཱམརཎདུཀྑསམུདཡསམྦྷཝོ ན ཧོཏཱིཏི. ཀོ ནུ ཁོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛེཡྻཱ’ཏི? ཏེསཾ ནོ, བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཡཾ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ. པཧོཏི ཙཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམཱ’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ མཡཾ, བྷནྟེ, ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཏེནུཔསངྐམིམྷ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪིམྷ. ཏེསཾ ནོ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཏཱ མཧཱཀཙྩཱནེན ཨིམེཧི ཨཱཀཱརེཧི ཨིམེཧི པདེཧི ཨིམེཧི བྱཉྫནེཧི ཨཏྠོ ཝིབྷཏྟོ’’ཏི.

‘‘པཎྜིཏོ, བྷིཀྑཝེ, མཧཱཀཙྩཱནོ; མཧཱཔཉྙོ, བྷིཀྑཝེ, མཧཱཀཙྩཱནོ. མཾ ཙེཔི ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱཐ, ཨཧམྤི ཨེཝམེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཾ ཡཐཱ ཏཾ མཧཱཀཙྩཱནེན བྱཱཀཏཾ. ཨེསོ ཙེཝེཏསྶ [ཨེསོ ཙེཏསྶ (སཱི. པཱི.), ཨེསོ ཙེཝ ཏསྶ (སྱཱ. ཀཾ.), ཨེསོཡེཝ ཏསྶ (ཀ.)] ཨཏྠོ. ཨེཝཉྩ ནཾ དྷཱརེཡྻཱཐཱ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

ཨུདྡེསཝིབྷངྒསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཨཊྛམཾ.

༩. ཨརཎཝིབྷངྒསུཏྟཾ

༣༢༣. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨརཎཝིབྷངྒཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ན ཀཱམསུཁམནུཡུཉྫེཡྻ ཧཱིནཾ གམྨཾ པོཐུཛྫནིཀཾ ཨནརིཡཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ, ན ཙ ཨཏྟཀིལམཐཱནུཡོགམནུཡུཉྫེཡྻ དུཀྑཾ ཨནརིཡཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ. ཨེཏེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ [ཨེཏེ ཁོ (སཱི.), ཨེཏེ ཏེ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)], ཨུབྷོ ཨནྟེ ཨནུཔགམྨ མཛ྄ཛྷིམཱ པཊིཔདཱ ཏཐཱགཏེན ཨབྷིསམྦུདྡྷཱ, ཙཀྑུཀརཎཱི ཉཱཎཀརཎཱི ཨུཔསམཱཡ ཨབྷིཉྙཱཡ སམྦོདྷཱཡ ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏི. ཨུསྶཱདནཉྩ ཛཉྙཱ, ཨཔསཱདནཉྩ ཛཉྙཱ; ཨུསྶཱདནཉྩ ཉཏྭཱ ཨཔསཱདནཉྩ ཉཏྭཱ ནེཝུསྶཱདེཡྻ, ན ཨཔསཱདེཡྻ [ནཱཔསཱདེཡྻ (སཱི.)], དྷམྨམེཝ དེསེཡྻ. སུཁཝིནིཙྪཡཾ ཛཉྙཱ; སུཁཝིནིཙྪཡཾ ཉཏྭཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁམནུཡུཉྫེཡྻ. རཧོཝཱདཾ ན བྷཱསེཡྻ, སམྨུཁཱ ན ཁཱིཎཾ [ནཱཏིཁཱིཎཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] བྷཎེ. ཨཏརམཱནོཝ བྷཱསེཡྻ, ནོ ཏརམཱནོ. ཛནཔདནིརུཏྟིཾ ནཱབྷིནིཝེསེཡྻ, སམཉྙཾ ནཱཏིདྷཱཝེཡྻཱཏི – ཨཡམུདྡེསོ ཨརཎཝིབྷངྒསྶ.

༣༢༤. ‘‘‘ན ཀཱམསུཁམནུཡུཉྫེཡྻ ཧཱིནཾ གམྨཾ པོཐུཛྫནིཀཾ ཨནརིཡཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ, ན ཙ ཨཏྟཀིལམཐཱནུཡོགམནུཡུཉྫེཡྻ དུཀྑཾ ཨནརིཡཾ ཨནཏྠསཾཧིཏ’ནྟི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ; ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཡོ ཀཱམཔཊིསནྡྷིསུཁིནོ སོམནསྶཱནུཡོགོ ཧཱིནོ གམྨོ པོཐུཛྫནིཀོ ཨནརིཡོ ཨནཏྠསཾཧིཏོ, སདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ སཨུཔགྷཱཏོ སཨུཔཱཡཱསོ སཔརིལཱ༹ཧོ; མིཙྪཱཔཊིཔདཱ. ཡོ ཀཱམཔཊིསནྡྷིསུཁིནོ སོམནསྶཱནུཡོགཾ ཨནནུཡོགོ ཧཱིནཾ གམྨཾ པོཐུཛྫནིཀཾ ཨནརིཡཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ, ཨདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ ཨནུཔགྷཱཏོ ཨནུཔཱཡཱསོ ཨཔརིལཱ༹ཧོ; སམྨཱཔཊིཔདཱ. ཡོ ཨཏྟཀིལམཐཱནུཡོགོ དུཀྑོ ཨནརིཡོ ཨནཏྠསཾཧིཏོ, སདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ སཨུཔགྷཱཏོ སཨུཔཱཡཱསོ སཔརིལཱ༹ཧོ; མིཙྪཱཔཊིཔདཱ. ཡོ ཨཏྟཀིལམཐཱནུཡོགཾ ཨནནུཡོགོ དུཀྑཾ ཨནརིཡཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ, ཨདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ ཨནུཔགྷཱཏོ ཨནུཔཱཡཱསོ ཨཔརིལཱ༹ཧོ; སམྨཱཔཊིཔདཱ. ‘ན ཀཱམསུཁམནུཡུཉྫེཡྻ ཧཱིནཾ གམྨཾ པོཐུཛྫནིཀཾ ཨནརིཡཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ, ན ཙ ཨཏྟཀིལམཐཱནུཡོགཾ ཨནུཡུཉྫེཡྻ དུཀྑཾ ཨནརིཡཾ ཨནཏྠསཾཧིཏ’ནྟི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

༣༢༥. ‘‘‘ཨེཏེ ཁོ ཨུབྷོ ཨནྟེ ཨནུཔགམྨ མཛ྄ཛྷིམཱ པཊིཔདཱ ཏཐཱགཏེན ཨབྷིསམྦུདྡྷཱ, ཙཀྑུཀརཎཱི ཉཱཎཀརཎཱི ཨུཔསམཱཡ ཨབྷིཉྙཱཡ སམྦོདྷཱཡ ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏཱི’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི, སམྨཱསངྐཔྤོ, སམྨཱཝཱཙཱ, སམྨཱཀམྨནྟོ, སམྨཱཨཱཛཱིཝོ, སམྨཱཝཱཡཱམོ, སམྨཱསཏི, སམྨཱསམཱདྷི. ‘ཨེཏེ ཁོ ཨུབྷོ ཨནྟེ ཨནུཔགམྨ མཛ྄ཛྷིམཱ པཊིཔདཱ ཏཐཱགཏེན ཨབྷིསམྦུདྡྷཱ, ཙཀྑུཀརཎཱི ཉཱཎཀརཎཱི ཨུཔསམཱཡ ཨབྷིཉྙཱཡ སམྦོདྷཱཡ ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏཱི’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ, ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

༣༢༦. ‘‘‘ཨུསྶཱདནཉྩ ཛཉྙཱ, ཨཔསཱདནཉྩ ཛཉྙཱ; ཨུསྶཱདནཉྩ ཉཏྭཱ ཨཔསཱདནཉྩ ཉཏྭཱ ནེཝུསྶཱདེཡྻ, ན ཨཔསཱདེཡྻ, དྷམྨམེཝ དེསེཡྻཱ’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨུསྶཱདནཱ ཙ ཧོཏི ཨཔསཱདནཱ ཙ, ནོ ཙ དྷམྨདེསནཱ? ‘ཡེ ཀཱམཔཊིསནྡྷིསུཁིནོ སོམནསྶཱནུཡོགཾ ཨནུཡུཏྟཱ ཧཱིནཾ གམྨཾ པོཐུཛྫནིཀཾ ཨནརིཡཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ, སབྦེ ཏེ སདུཀྑཱ སཨུཔགྷཱཏཱ སཨུཔཱཡཱསཱ སཔརིལཱ༹ཧཱ མིཙྪཱཔཊིཔནྣཱ’ཏི – ཨིཏི ཝདཾ [ཨིཏི པརཾ (ཀ.)] ཨིཏྠེཀེ ཨཔསཱདེཏི.

‘‘‘ཡེ ཀཱམཔཊིསནྡྷིསུཁིནོ སོམནསྶཱནུཡོགཾ ཨནནུཡུཏྟཱ ཧཱིནཾ གམྨཾ པོཐུཛྫནིཀཾ ཨནརིཡཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ, སབྦེ ཏེ ཨདུཀྑཱ ཨནུཔགྷཱཏཱ ཨནུཔཱཡཱསཱ ཨཔརིལཱ༹ཧཱ སམྨཱཔཊིཔནྣཱ’ཏི – ཨིཏི ཝདཾ ཨིཏྠེཀེ ཨུསྶཱདེཏི.

‘‘‘ཡེ ཨཏྟཀིལམཐཱནུཡོགཾ ཨནུཡུཏྟཱ དུཀྑཾ ཨནརིཡཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ, སབྦེ ཏེ སདུཀྑཱ སཨུཔགྷཱཏཱ སཨུཔཱཡཱསཱ སཔརིལཱ༹ཧཱ མིཙྪཱཔཊིཔནྣཱ’ཏི – ཨིཏི ཝདཾ ཨིཏྠེཀེ ཨཔསཱདེཏི.

‘‘‘ཡེ ཨཏྟཀིལམཐཱནུཡོགཾ ཨནནུཡུཏྟཱ དུཀྑཾ ཨནརིཡཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ, སབྦེ ཏེ ཨདུཀྑཱ ཨནུཔགྷཱཏཱ ཨནུཔཱཡཱསཱ ཨཔརིལཱ༹ཧཱ སམྨཱཔཊིཔནྣཱ’ཏི – ཨིཏི ཝདཾ ཨིཏྠེཀེ ཨུསྶཱདེཏི.

‘‘‘ཡེསཾ ཀེསཉྩི བྷཝསཾཡོཛནཾ ཨཔྤཧཱིནཾ, སབྦེ ཏེ སདུཀྑཱ སཨུཔགྷཱཏཱ སཨུཔཱཡཱསཱ སཔརིལཱ༹ཧཱ མིཙྪཱཔཊིཔནྣཱ’ཏི – ཨིཏི ཝདཾ ཨིཏྠེཀེ ཨཔསཱདེཏི.

‘‘‘ཡེསཾ ཀེསཉྩི བྷཝསཾཡོཛནཾ པཧཱིནཾ, སབྦེ ཏེ ཨདུཀྑཱ ཨནུཔགྷཱཏཱ ཨནུཔཱཡཱསཱ ཨཔརིལཱ༹ཧཱ སམྨཱཔཊིཔནྣཱ’ཏི – ཨིཏི ཝདཾ ཨིཏྠེཀེ ཨུསྶཱདེཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨུསྶཱདནཱ ཙ ཧོཏི ཨཔསཱདནཱ ཙ, ནོ ཙ དྷམྨདེསནཱ.

༣༢༧. ‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ནེཝུསྶཱདནཱ ཧོཏི ན ཨཔསཱདནཱ, དྷམྨདེསནཱ ཙ [དྷམྨདེསནཱཝ (སྱཱ. ཀཾ.)]? ‘ཡེ ཀཱམཔཊིསནྡྷིསུཁིནོ སོམནསྶཱནུཡོགཾ ཨནུཡུཏྟཱ ཧཱིནཾ གམྨཾ པོཐུཛྫནིཀཾ ཨནརིཡཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ, སབྦེ ཏེ སདུཀྑཱ སཨུཔགྷཱཏཱ སཨུཔཱཡཱསཱ སཔརིལཱ༹ཧཱ མིཙྪཱཔཊིཔནྣཱ’ཏི – ན ཨེཝམཱཧ. ‘ཨནུཡོགོ ཙ ཁོ, སདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ སཨུཔགྷཱཏོ སཨུཔཱཡཱསོ སཔརིལཱ༹ཧོ; མིཙྪཱཔཊིཔདཱ’ཏི – ཨིཏི ཝདཾ དྷམྨམེཝ དེསེཏི.

‘‘‘ཡེ ཀཱམཔཊིསནྡྷིསུཁིནོ སོམནསྶཱནུཡོགཾ ཨནནུཡུཏྟཱ ཧཱིནཾ གམྨཾ པོཐུཛྫནིཀཾ ཨནརིཡཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ, སབྦེ ཏེ ཨདུཀྑཱ ཨནུཔགྷཱཏཱ ཨནུཔཱཡཱསཱ ཨཔརིལཱ༹ཧཱ སམྨཱཔཊིཔནྣཱ’ཏི – ན ཨེཝམཱཧ. ‘ཨནནུཡོགོ ཙ ཁོ, ཨདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ ཨནུཔགྷཱཏོ ཨནུཔཱཡཱསོ ཨཔརིལཱ༹ཧོ; སམྨཱཔཊིཔདཱ’ཏི – ཨིཏི ཝདཾ དྷམྨམེཝ དེསེཏི.

‘‘‘ཡེ ཨཏྟཀིལམཐཱནུཡོགཾ ཨནུཡུཏྟཱ དུཀྑཾ ཨནརིཡཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ, སབྦེ ཏེ སདུཀྑཱ སཨུཔགྷཱཏཱ སཨུཔཱཡཱསཱ སཔརིལཱ༹ཧཱ མིཙྪཱཔཊིཔནྣཱ’ཏི – ན ཨེཝམཱཧ. ‘ཨནུཡོགོ ཙ ཁོ, སདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ སཨུཔགྷཱཏོ སཨུཔཱཡཱསོ སཔརིལཱ༹ཧོ; མིཙྪཱཔཊིཔདཱ’ཏི – ཨིཏི ཝདཾ དྷམྨམེཝ དེསེཏི.

‘‘‘ཡེ ཨཏྟཀིལམཐཱནུཡོགཾ ཨནནུཡུཏྟཱ དུཀྑཾ ཨནརིཡཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ, སབྦེ ཏེ ཨདུཀྑཱ ཨནུཔགྷཱཏཱ ཨནུཔཱཡཱསཱ ཨཔརིལཱ༹ཧཱ སམྨཱཔཊིཔནྣཱ’ཏི – ན ཨེཝམཱཧ. ‘ཨནནུཡོགོ ཙ ཁོ, ཨདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ ཨནུཔགྷཱཏོ ཨནུཔཱཡཱསོ ཨཔརིལཱ༹ཧོ; སམྨཱཔཊིཔདཱ’ཏི – ཨིཏི ཝདཾ དྷམྨམེཝ དེསེཏི.

‘‘‘ཡེསཾ ཀེསཉྩི བྷཝསཾཡོཛནཾ ཨཔྤཧཱིནཾ, སབྦེ ཏེ སདུཀྑཱ སཨུཔགྷཱཏཱ སཨུཔཱཡཱསཱ སཔརིལཱ༹ཧཱ མིཙྪཱཔཊིཔནྣཱ’ཏི – ན ཨེཝམཱཧ. ‘བྷཝསཾཡོཛནེ ཙ ཁོ ཨཔྤཧཱིནེ བྷཝོཔི ཨཔྤཧཱིནོ ཧོཏཱི’ཏི – ཨིཏི ཝདཾ དྷམྨམེཝ དེསེཏི.

‘‘‘ཡེསཾ ཀེསཉྩི བྷཝསཾཡོཛནཾ པཧཱིནཾ, སབྦེ ཏེ ཨདུཀྑཱ ཨནུཔགྷཱཏཱ ཨནུཔཱཡཱསཱ ཨཔརིལཱ༹ཧཱ སམྨཱཔཊིཔནྣཱ’ཏི – ན ཨེཝམཱཧ. ‘བྷཝསཾཡོཛནེ ཙ ཁོ པཧཱིནེ བྷཝོཔི པཧཱིནོ ཧོཏཱི’ཏི – ཨིཏི ཝདཾ དྷམྨམེཝ དེསེཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ནེཝུསྶཱདནཱ ཧོཏི ན ཨཔསཱདནཱ, དྷམྨདེསནཱ ཙ. ‘ཨུསྶཱདནཉྩ ཛཉྙཱ, ཨཔསཱདནཉྩ ཛཉྙཱ; ཨུསྶཱདནཉྩ ཉཏྭཱ ཨཔསཱདནཉྩ ཉཏྭཱ ནེཝུསྶཱདེཡྻ, ན ཨཔསཱདེཡྻ, དྷམྨམེཝ དེསེཡྻཱ’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

༣༢༨. ‘‘‘སུཁཝིནིཙྪཡཾ ཛཉྙཱ; སུཁཝིནིཙྪཡཾ ཉཏྭཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁམནུཡུཉྫེཡྻཱ’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? པཉྩིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམགུཎཱ. ཀཏམེ པཉྩ? ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ, སོཏཝིཉྙེཡྻཱ སདྡཱ… གྷཱནཝིཉྙེཡྻཱ གནྡྷཱ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ… ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཱ ཕོཊྛབྦཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ – ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ ཀཱམགུཎཱ. ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ པཉྩ ཀཱམགུཎེ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ ཨིདཾ ཝུཙྩཏི ཀཱམསུཁཾ མཱིལ༹ྷསུཁཾ པུཐུཛྫནསུཁཾ ཨནརིཡསུཁཾ. ‘ན ཨཱསེཝིཏབྦཾ, ན བྷཱཝེཏབྦཾ, ན བཧུལཱིཀཱཏབྦཾ, བྷཱཡིཏབྦཾ ཨེཏསྶ སུཁསྶཱ’ཏི – ཝདཱམི. ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧརཏི…པེ… ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ… ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི ནེཀྑམྨསུཁཾ པཝིཝེཀསུཁཾ ཨུཔསམསུཁཾ སམྦོདྷིསུཁཾ. ‘ཨཱསེཝིཏབྦཾ, བྷཱཝེཏབྦཾ, བཧུལཱིཀཱཏབྦཾ, ན བྷཱཡིཏབྦཾ ཨེཏསྶ སུཁསྶཱ’ཏི – ཝདཱམི. ‘སུཁཝིནིཙྪཡཾ ཛཉྙཱ; སུཁཝིནིཙྪཡཾ ཉཏྭཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁམནུཡུཉྫེཡྻཱ’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

༣༢༩. ‘‘‘རཧོཝཱདཾ ན བྷཱསེཡྻ, སམྨུཁཱ ན ཁཱིཎཾ བྷཎེ’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ཛཉྙཱ རཧོཝཱདཾ ཨབྷཱུཏཾ ཨཏཙྪཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ སསཀྐཾ [སམྤཏྟཾ (ཀ.)] ཏཾ རཧོཝཱདཾ ན བྷཱསེཡྻ. ཡམྤི ཛཉྙཱ རཧོཝཱདཾ བྷཱུཏཾ ཏཙྪཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ ཏསྶཔི སིཀྑེཡྻ ཨཝཙནཱཡ. ཡཉྩ ཁོ ཛཉྙཱ རཧོཝཱདཾ བྷཱུཏཾ ཏཙྪཾ ཨཏྠསཾཧིཏཾ ཏཏྲ ཀཱལཉྙཱུ ཨསྶ ཏསྶ རཧོཝཱདསྶ ཝཙནཱཡ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ཛཉྙཱ སམྨུཁཱ ཁཱིཎཝཱདཾ ཨབྷཱུཏཾ ཨཏཙྪཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ སསཀྐཾ ཏཾ སམྨུཁཱ ཁཱིཎཝཱདཾ ན བྷཱསེཡྻ. ཡམྤི ཛཉྙཱ སམྨུཁཱ ཁཱིཎཝཱདཾ བྷཱུཏཾ ཏཙྪཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ ཏསྶཔི སིཀྑེཡྻ ཨཝཙནཱཡ. ཡཉྩ ཁོ ཛཉྙཱ སམྨུཁཱ ཁཱིཎཝཱདཾ བྷཱུཏཾ ཏཙྪཾ ཨཏྠསཾཧིཏཾ ཏཏྲ ཀཱལཉྙཱུ ཨསྶ ཏསྶ སམྨུཁཱ ཁཱིཎཝཱདསྶ ཝཙནཱཡ. ‘རཧོཝཱདཾ ན བྷཱསེཡྻ, སམྨུཁཱ ན ཁཱིཎཾ བྷཎེ’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ, ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

༣༣༠. ‘‘‘ཨཏརམཱནོཝ བྷཱསེཡྻ ནོ ཏརམཱནོ’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཏརམཱནསྶ བྷཱསཏོ ཀཱཡོཔི ཀིལམཏི, ཙིཏྟམྤི ཨུཔཧཉྙཏི [ཨཱུཧཉྙཏི (སཱི.)], སརོཔི ཨུཔཧཉྙཏི [ཨཱུཧཉྙཏི (སཱི.)], ཀཎྛོཔི ཨཱཏུརཱིཡཏི, ཨཝིསཊྛམྤི ཧོཏི ཨཝིཉྙེཡྻཾ ཏརམཱནསྶ བྷཱསིཏཾ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏརམཱནསྶ བྷཱསཏོ ཀཱཡོཔི ན ཀིལམཏི, ཙིཏྟམྤི ན ཨུཔཧཉྙཏི, སརོཔི ན ཨུཔཧཉྙཏི, ཀཎྛོཔི ན ཨཱཏུརཱིཡཏི, ཝིསཊྛམྤི ཧོཏི ཝིཉྙེཡྻཾ ཨཏརམཱནསྶ བྷཱསིཏཾ. ‘ཨཏརམཱནོཝ བྷཱསེཡྻ, ནོ ཏརམཱནོ’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ, ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

༣༣༡. ‘‘‘ཛནཔདནིརུཏྟིཾ ནཱབྷིནིཝེསེཡྻ, སམཉྙཾ ནཱཏིདྷཱཝེཡྻཱ’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཛནཔདནིརུཏྟིཡཱ ཙ ཨབྷིནིཝེསོ ཧོཏི སམཉྙཱཡ ཙ ཨཏིསཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཏདེཝེཀཙྩེསུ ཛནཔདེསུ ‘པཱཏཱི’ཏི སཉྫཱནནྟི, ‘པཏྟ’ནྟི སཉྫཱནནྟི, ‘ཝིཏྟ’ནྟི [ཝིཊྛནྟི (སྱཱ. ཀཾ.)] སཉྫཱནནྟི, ‘སརཱཝ’ནྟི སཉྫཱནནྟི ‘དྷཱརོཔ’ནྟི [ཧརོསནྟི (སྱཱ. ཀཾ.)] སཉྫཱནནྟི, ‘པོཎ’ནྟི སཉྫཱནནྟི, ‘པིསཱིལཝ’ནྟི [པིསཱིལནྟི (སཱི. པཱི.), པིཔིལནྟི (སྱཱ. ཀཾ.)] སཉྫཱནནྟི. ཨིཏི ཡཐཱ ཡཐཱ ནཾ ཏེསུ ཏེསུ ཛནཔདེསུ སཉྫཱནནྟི ཏཐཱ ཏཐཱ ཐཱམསཱ པརཱམཱསཱ [པརཱམསྶ (སཱི.)] ཨབྷིནིཝིསྶ ཝོཧརཏི – ‘ཨིདམེཝ སཙྩཾ, མོགྷམཉྙ’ནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཛནཔདནིརུཏྟིཡཱ ཙ ཨབྷིནིཝེསོ ཧོཏི སམཉྙཱཡ ཙ ཨཏིསཱརོ.

༣༣༢. ‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཛནཔདནིརུཏྟིཡཱ ཙ ཨནབྷིནིཝེསོ ཧོཏི སམཉྙཱཡ ཙ ཨནཏིསཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཏདེཝེཀཙྩེསུ ཛནཔདེསུ ‘པཱཏཱི’ཏི སཉྫཱནནྟི, ‘པཏྟ’ནྟི སཉྫཱནནྟི, ‘ཝིཏྟ’ནྟི སཉྫཱནནྟི, ‘སརཱཝ’ནྟི སཉྫཱནནྟི, ‘དྷཱརོཔ’ནྟི སཉྫཱནནྟི, ‘པོཎ’ནྟི སཉྫཱནནྟི, ‘པིསཱིལཝ’ནྟི སཉྫཱནནྟི. ཨིཏི ཡཐཱ ཡཐཱ ནཾ ཏེསུ ཏེསུ ཛནཔདེསུ སཉྫཱནནྟི ‘ཨིདཾ ཀིར མེ [ཨིདཾ ཀིར ཏེ ཙ (ཀ.)] ཨཱཡསྨནྟོ སནྡྷཱཡ ཝོཧརནྟཱི’ཏི ཏཐཱ ཏཐཱ ཝོཧརཏི ཨཔརཱམསཾ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཛནཔདནིརུཏྟིཡཱ ཙ ཨནབྷིནིཝེསོ ཧོཏི, སམཉྙཱཡ ཙ ཨནཏིསཱརོ. ‘ཛནཔདནིརུཏྟིཾ ནཱབྷིནིཝེསེཡྻ སམཉྙཾ ནཱཏིདྷཱཝེཡྻཱ’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ, ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

༣༣༣. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡོ ཀཱམཔཊིསནྡྷིསུཁིནོ སོམནསྶཱནུཡོགོ ཧཱིནོ གམྨོ པོཐུཛྫནིཀོ ཨནརིཡོ ཨནཏྠསཾཧིཏོ, སདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ སཨུཔགྷཱཏོ སཨུཔཱཡཱསོ སཔརིལཱ༹ཧོ; མིཙྪཱཔཊིཔདཱ. ཏསྨཱ ཨེསོ དྷམྨོ སརཎོ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡོ ཀཱམཔཊིསནྡྷིསུཁིནོ སོམནསྶཱནུཡོགཾ ཨནནུཡོགོ ཧཱིནཾ གམྨཾ པོཐུཛྫནིཀཾ ཨནརིཡཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ, ཨདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ ཨནུཔགྷཱཏོ ཨནུཔཱཡཱསོ ཨཔརིལཱ༹ཧོ; སམྨཱཔཊིཔདཱ. ཏསྨཱ ཨེསོ དྷམྨོ ཨརཎོ.

༣༣༤. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡོ ཨཏྟཀིལམཐཱནུཡོགོ དུཀྑོ ཨནརིཡོ ཨནཏྠསཾཧིཏོ, སདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ སཨུཔགྷཱཏོ སཨུཔཱཡཱསོ སཔརིལཱ༹ཧོ; མིཙྪཱཔཊིཔདཱ. ཏསྨཱ ཨེསོ དྷམྨོ སརཎོ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡོ ཨཏྟཀིལམཐཱནུཡོགཾ ཨནནུཡོགོ དུཀྑཾ ཨནརིཡཾ ཨནཏྠསཾཧིཏཾ, ཨདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ ཨནུཔགྷཱཏོ ཨནུཔཱཡཱསོ ཨཔརིལཱ༹ཧོ; སམྨཱཔཊིཔདཱ. ཏསྨཱ ཨེསོ དྷམྨོ ཨརཎོ.

༣༣༥. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡཱཡཾ མཛ྄ཛྷིམཱ པཊིཔདཱ ཏཐཱགཏེན ཨབྷིསམྦུདྡྷཱ, ཙཀྑུཀརཎཱི ཉཱཎཀརཎཱི ཨུཔསམཱཡ ཨབྷིཉྙཱཡ སམྦོདྷཱཡ ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏི, ཨདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ ཨནུཔགྷཱཏོ ཨནུཔཱཡཱསོ ཨཔརིལཱ༹ཧོ; སམྨཱཔཊིཔདཱ. ཏསྨཱ ཨེསོ དྷམྨོ ཨརཎོ.

༣༣༦. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡཱཡཾ ཨུསྶཱདནཱ ཙ ཨཔསཱདནཱ ཙ ནོ ཙ དྷམྨདེསནཱ, སདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ སཨུཔགྷཱཏོ སཨུཔཱཡཱསོ སཔརིལཱ༹ཧོ; མིཙྪཱཔཊིཔདཱ. ཏསྨཱ ཨེསོ དྷམྨོ སརཎོ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡཱཡཾ ནེཝུསྶཱདནཱ ཙ ན ཨཔསཱདནཱ ཙ དྷམྨདེསནཱ ཙ, ཨདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ ཨནུཔགྷཱཏོ ཨནུཔཱཡཱསོ ཨཔརིལཱ༹ཧོ; སམྨཱཔཊིཔདཱ. ཏསྨཱ ཨེསོ དྷམྨོ ཨརཎོ.

༣༣༧. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡམིདཾ ཀཱམསུཁཾ མཱིལ༹ྷསུཁཾ པོཐུཛྫནསུཁཾ ཨནརིཡསུཁཾ, སདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ སཨུཔགྷཱཏོ སཨུཔཱཡཱསོ སཔརིལཱ༹ཧོ; མིཙྪཱཔཊིཔདཱ. ཏསྨཱ ཨེསོ དྷམྨོ སརཎོ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡམིདཾ ནེཀྑམྨསུཁཾ པཝིཝེཀསུཁཾ ཨུཔསམསུཁཾ སམྦོདྷིསུཁཾ, ཨདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ ཨནུཔགྷཱཏོ ཨནུཔཱཡཱསོ ཨཔརིལཱ༹ཧོ; སམྨཱཔཊིཔདཱ. ཏསྨཱ ཨེསོ དྷམྨོ ཨརཎོ.

༣༣༨. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ རཧོཝཱདོ ཨབྷཱུཏོ ཨཏཙྪོ ཨནཏྠསཾཧིཏོ, སདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ སཨུཔགྷཱཏོ སཨུཔཱཡཱསོ སཔརིལཱ༹ཧོ; མིཙྪཱཔཊིཔདཱ. ཏསྨཱ ཨེསོ དྷམྨོ སརཎོ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ རཧོཝཱདོ བྷཱུཏོ ཏཙྪོ ཨནཏྠསཾཧིཏོ, སདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ སཨུཔགྷཱཏོ སཨུཔཱཡཱསོ སཔརིལཱ༹ཧོ; མིཙྪཱཔཊིཔདཱ. ཏསྨཱ ཨེསོ དྷམྨོ སརཎོ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ རཧོཝཱདོ བྷཱུཏོ ཏཙྪོ ཨཏྠསཾཧིཏོ, ཨདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ ཨནུཔགྷཱཏོ ཨནུཔཱཡཱསོ ཨཔརིལཱ༹ཧོ; སམྨཱཔཊིཔདཱ. ཏསྨཱ ཨེསོ དྷམྨོ ཨརཎོ.

༣༣༩. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ སམྨུཁཱ ཁཱིཎཝཱདོ ཨབྷཱུཏོ ཨཏཙྪོ ཨནཏྠསཾཧིཏོ, སདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ སཨུཔགྷཱཏོ སཨུཔཱཡཱསོ སཔརིལཱ༹ཧོ; མིཙྪཱཔཊིཔདཱ. ཏསྨཱ ཨེསོ དྷམྨོ སརཎོ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ སམྨུཁཱ ཁཱིཎཝཱདོ བྷཱུཏོ ཏཙྪོ ཨནཏྠསཾཧིཏོ, སདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ སཨུཔགྷཱཏོ སཨུཔཱཡཱསོ སཔརིལཱ༹ཧོ; མིཙྪཱཔཊིཔདཱ. ཏསྨཱ ཨེསོ དྷམྨོ སརཎོ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ སམྨུཁཱ ཁཱིཎཝཱདོ བྷཱུཏོ ཏཙྪོ ཨཏྠསཾཧིཏོ, ཨདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ ཨནུཔགྷཱཏོ ཨནུཔཱཡཱསོ ཨཔརིལཱ༹ཧོ; སམྨཱཔཊིཔདཱ. ཏསྨཱ ཨེསོ དྷམྨོ ཨརཎོ.

༣༤༠. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡམིདཾ ཏརམཱནསྶ བྷཱསིཏཾ, སདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ སཨུཔགྷཱཏོ སཨུཔཱཡཱསོ སཔརིལཱ༹ཧོ; མིཙྪཱཔཊིཔདཱ. ཏསྨཱ ཨེསོ དྷམྨོ སརཎོ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡམིདཾ ཨཏརམཱནསྶ བྷཱསིཏཾ, ཨདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ ཨནུཔགྷཱཏོ ཨནུཔཱཡཱསོ ཨཔརིལཱ༹ཧོ; སམྨཱཔཊིཔདཱ. ཏསྨཱ ཨེསོ དྷམྨོ ཨརཎོ.

༣༤༡. ‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛནཔདནིརུཏྟིཡཱ ཙ ཨབྷིནིཝེསོ སམཉྙཱཡ ཙ ཨཏིསཱརོ, སདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ སཨུཔགྷཱཏོ སཨུཔཱཡཱསོ སཔརིལཱ༹ཧོ; མིཙྪཱཔཊིཔདཱ. ཏསྨཱ ཨེསོ དྷམྨོ སརཎོ. ཏཏྲ བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛནཔདནིརུཏྟིཡཱ ཙ ཨནབྷིནིཝེསོ སམཉྙཱཡ ཙ ཨནཏིསཱརོ, ཨདུཀྑོ ཨེསོ དྷམྨོ ཨནུཔགྷཱཏོ ཨནུཔཱཡཱསོ ཨཔརིལཱ༹ཧོ; སམྨཱཔཊིཔདཱ. ཏསྨཱ ཨེསོ དྷམྨོ ཨརཎོ.

‘‘ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ‘སརཎཉྩ དྷམྨཾ ཛཱནིསྶཱམ, ཨརཎཉྩ དྷམྨཾ ཛཱནིསྶཱམ; སརཎཉྩ དྷམྨཾ ཉཏྭཱ ཨརཎཉྩ དྷམྨཾ ཉཏྭཱ ཨརཎཔཊིཔདཾ པཊིཔཛྫིསྶཱམཱ’ཏི ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ. སུབྷཱུཏི ཙ པན, བྷིཀྑཝེ, ཀུལཔུཏྟོ ཨརཎཔཊིཔདཾ པཊིཔནྣོ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

ཨརཎཝིབྷངྒསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ནཝམཾ.

༡༠. དྷཱཏུཝིབྷངྒསུཏྟཾ

༣༤༢. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ མགདྷེསུ ཙཱརིཀཾ ཙརམཱནོ ཡེན རཱཛགཧཾ ཏདཝསརི; ཡེན བྷགྒཝོ ཀུམྦྷཀཱརོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགྒཝཾ ཀུམྦྷཀཱརཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཙེ ཏེ, བྷགྒཝ, ཨགརུ ཝིཧརེམུ ཨཱཝེསནེ [ཝིཧརཱམཱཝེསནེ (སཱི. པཱི.), ཝིཧརཱམ ནིཝེསནེ (སྱཱ. ཀཾ.), ཝིཧརེམུ ནིཝེསནེ (ཀ.)] ཨེཀརཏྟ’’ནྟི. ‘‘ན ཁོ མེ, བྷནྟེ, གརུ. ཨཏྠི ཙེཏྠ པབྦཛིཏོ པཋམཾ ཝཱསཱུཔགཏོ. སཙེ སོ ཨནུཛཱནཱཏི, ཝིཧརཐ [ཝིཧར (སཱི. པཱི.)], བྷནྟེ, ཡཐཱསུཁ’’ནྟི.

ཏེན ཁོ པན སམཡེན པུཀྐུསཱཏི ནཱམ ཀུལཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨུདྡིསྶ སདྡྷཱཡ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ. སོ ཏསྨིཾ ཀུམྦྷཀཱརཱཝེསནེ [ཀུམྦྷཀཱརནིཝེསནེ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] པཋམཾ ཝཱསཱུཔགཏོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཡེནཱཡསྨཱ པུཀྐུསཱཏི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ པུཀྐུསཱཏིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཙེ ཏེ, བྷིཀྑུ, ཨགརུ ཝིཧརེམུ ཨཱཝེསནེ ཨེཀརཏྟ’’ནྟི. ‘‘ཨུརུནྡཾ, ཨཱཝུསོ [ཨཱུརཱུནྡཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.), ཨུརཱུདྡྷཾ (ཀ.) དཱི. ནི. ༢ སཀྐཔཉྷསུཏྟཊཱིཀཱ ཨོལོཀེཏབྦཱ], ཀུམྦྷཀཱརཱཝེསནཾ. ཝིཧརཏཱཡསྨཱ ཡཐཱསུཁ’’ནྟི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཀུམྦྷཀཱརཱཝེསནཾ པཝིསིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཏིཎསནྠཱརཀཾ [ཏིཎསནྠརིཀཾ (སཱི.), ཏིཎསནྠརཀཾ (སྱཱ. ཀཾ.)] པཉྙཱཔེཏྭཱ ནིསཱིདི པལླངྐཾ ཨཱབྷུཛིཏྭཱ ཨུཛུཾ ཀཱཡཾ པཎིདྷཱཡ པརིམུཁཾ སཏིཾ ཨུཔཊྛཔེཏྭཱ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ བཧུདེཝ རཏྟིཾ ནིསཛྫཱཡ ཝཱིཏིནཱམེསི. ཨཱཡསྨཱཔི ཁོ པུཀྐུསཱཏི བཧུདེཝ རཏྟིཾ ནིསཛྫཱཡ ཝཱིཏིནཱམེསི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘‘པཱསཱདིཀཾ ཁོ ཨཡཾ ཀུལཔུཏྟོ ཨིརིཡཏི. ཡཾནཱུནཱཧཾ པུཙྪེཡྻ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ པུཀྐུསཱཏིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཾསི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, ཨུདྡིསྶ པབྦཛིཏོ? ཀོ ཝཱ ཏེ སཏྠཱ? ཀསྶ ཝཱ ཏྭཾ དྷམྨཾ རོཙེསཱི’’ཏི? ‘‘ཨཏྠཱཝུསོ, སམཎོ གོཏམོ སཀྱཔུཏྟོ སཀྱཀུལཱ པབྦཛིཏོ. ཏཾ ཁོ པན བྷགཝནྟཾ གོཏམཾ ཨེཝཾ ཀལྱཱཎོ ཀིཏྟིསདྡོ ཨབྦྷུགྒཏོ – ‘ཨིཏིཔི སོ བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཝིཛྫཱཙརཎསམྤནྣོ སུགཏོ ལོཀཝིདཱུ ཨནུཏྟརོ པུརིསདམྨསཱརཐི སཏྠཱ དེཝམནུསྶཱནཾ བུདྡྷོ བྷགཝཱ’ཏི. ཏཱཧཾ བྷགཝནྟཾ ཨུདྡིསྶ པབྦཛིཏོ. སོ ཙ མེ བྷགཝཱ སཏྠཱ. ཏསྶ ཙཱཧཾ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ རོཙེམཱི’’ཏི. ‘‘ཀཧཾ པན, བྷིཀྑུ, ཨེཏརཧི སོ བྷགཝཱ ཝིཧརཏི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ’’ཏི. ‘‘ཨཏྠཱཝུསོ, ཨུཏྟརེསུ ཛནཔདེསུ སཱཝཏྠི ནཱམ ནགརཾ. ཏཏྠ སོ བྷགཝཱ ཨེཏརཧི ཝིཧརཏི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ’’ཏི. ‘‘དིཊྛཔུབྦོ པན ཏེ, བྷིཀྑུ, སོ བྷགཝཱ; དིསྭཱ ཙ པན ཛཱནེཡྻཱསཱི’’ཏི? ‘‘ན ཁོ མེ, ཨཱཝུསོ, དིཊྛཔུབྦོ སོ བྷགཝཱ; དིསྭཱ ཙཱཧཾ ན ཛཱནེཡྻ’’ནྟི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘‘མམཉྩ ཁྭཱཡཾ [མཾ ཏྭཱཡཾ (སཱི.), མམཾ ཁྭཱཡཾ (སྱཱ. ཀཾ.), མཾ ཁྭཱཡཾ (པཱི.)] ཀུལཔུཏྟོ ཨུདྡིསྶ པབྦཛིཏོ. ཡཾནཱུནསྶཱཧཾ དྷམྨཾ དེསེཡྻ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ པུཀྐུསཱཏིཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘དྷམྨཾ ཏེ, བྷིཀྑུ, དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཧི, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཧི; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ པུཀྐུསཱཏི བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

༣༤༣. ‘‘‘ཚདྷཱཏུརོ [ཚདྡྷཱཏུརོ (སཱི.)] ཨཡཾ, བྷིཀྑུ, པུརིསོ ཚཕསྶཱཡཏནོ ཨཊྛཱརསམནོཔཝིཙཱརོ ཙཏུརཱདྷིཊྛཱནོ; ཡཏྠ ཋིཏཾ མཉྙསྶཝཱ ནཔྤཝཏྟནྟི, མཉྙསྶཝེ ཁོ པན ནཔྤཝཏྟམཱནེ མུནི སནྟོཏི ཝུཙྩཏི. པཉྙཾ ནཔྤམཛྫེཡྻ, སཙྩམནུརཀྑེཡྻ, ཙཱགམནུབྲཱུཧེཡྻ, སནྟིམེཝ སོ སིཀྑེཡྻཱ’ཏི – ཨཡམུདྡེསོ དྷཱཏུཝིབྷངྒསྶ [ཚདྷཱཏུཝིབྷངྒསྶ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)].

༣༤༤. ‘‘‘ཚདྷཱཏུརོ ཨཡཾ, བྷིཀྑུ, པུརིསོ’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? (ཚཡིམཱ, བྷིཀྑུ, དྷཱཏུཡོ) [( ) ནཏྠི སཱི. པཱི. པོཏྠཀེསུ] – པཐཝཱིདྷཱཏུ, ཨཱཔོདྷཱཏུ, ཏེཛོདྷཱཏུ, ཝཱཡོདྷཱཏུ, ཨཱཀཱསདྷཱཏུ, ཝིཉྙཱཎདྷཱཏུ. ‘ཚདྷཱཏུརོ ཨཡཾ, བྷིཀྑུ, པུརིསོ’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ, ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

༣༤༥. ‘‘‘ཚཕསྶཱཡཏནོ ཨཡཾ, བྷིཀྑུ, པུརིསོ’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཙཀྑུསམྥསྶཱཡཏནཾ, སོཏསམྥསྶཱཡཏནཾ, གྷཱནསམྥསྶཱཡཏནཾ, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཱཡཏནཾ, ཀཱཡསམྥསྶཱཡཏནཾ, མནོསམྥསྶཱཡཏནཾ. ‘ཚཕསྶཱཡཏནོ ཨཡཾ, བྷིཀྑུ, པུརིསོ’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ, ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

༣༤༦. ‘‘‘ཨཊྛཱརསམནོཔཝིཙཱརོ ཨཡཾ, བྷིཀྑུ, པུརིསོ’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ སོམནསྶཊྛཱནཱིཡཾ རཱུཔཾ ཨུཔཝིཙརཏི, དོམནསྶཊྛཱནཱིཡཾ རཱུཔཾ ཨུཔཝིཙརཏི, ཨུཔེཀྑཱཊྛཱནཱིཡཾ རཱུཔཾ ཨུཔཝིཙརཏི; སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ…པེ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ སོམནསྶཊྛཱནཱིཡཾ དྷམྨཾ ཨུཔཝིཙརཏི, དོམནསྶཊྛཱནཱིཡཾ དྷམྨཾ ཨུཔཝིཙརཏི, ཨུཔེཀྑཱཊྛཱནཱིཡཾ དྷམྨཾ ཨུཔཝིཙརཏི – ཨིཏི ཚ སོམནསྶུཔཝིཙཱརཱ, ཚ དོམནསྶུཔཝིཙཱརཱ, ཚ ཨུཔེཀྑུཔཝིཙཱརཱ. ‘ཨཊྛཱརསམནོཔཝིཙཱརོ ཨཡཾ, བྷིཀྑུ, པུརིསོ’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ, ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

༣༤༧. ‘‘‘ཙཏུརཱདྷིཊྛཱནོ ཨཡཾ, བྷིཀྑུ, པུརིསོ’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? པཉྙཱདྷིཊྛཱནོ, སཙྩཱདྷིཊྛཱནོ, ཙཱགཱདྷིཊྛཱནོ, ཨུཔསམཱདྷིཊྛཱནོ. ‘ཙཏུརཱདྷིཊྛཱནོ ཨཡཾ, བྷིཀྑུ, པུརིསོ’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

༣༤༨. ‘‘‘པཉྙཾ ནཔྤམཛྫེཡྻ, སཙྩམནུརཀྑེཡྻ, ཙཱགམནུབྲཱུཧེཡྻ, སནྟིམེཝ སོ སིཀྑེཡྻཱ’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཀཐཉྩ, བྷིཀྑུ, པཉྙཾ ནཔྤམཛྫཏི? ཚཡིམཱ, བྷིཀྑུ, དྷཱཏུཡོ – པཐཝཱིདྷཱཏུ, ཨཱཔོདྷཱཏུ, ཏེཛོདྷཱཏུ, ཝཱཡོདྷཱཏུ, ཨཱཀཱསདྷཱཏུ, ཝིཉྙཱཎདྷཱཏུ.

༣༤༩. ‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑུ, པཐཝཱིདྷཱཏུ? པཐཝཱིདྷཱཏུ སིཡཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ སིཡཱ བཱཧིརཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑུ, ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ པཐཝཱིདྷཱཏུ? ཡཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཙྩཏྟཾ ཀཀྑལ༹ཾ ཁརིགཏཾ ཨུཔཱདིནྣཾ [ཨུཔཱདིཎྞཾ (པཱི. ཀ.)], སེཡྻཐིདཾ – ཀེསཱ ལོམཱ ནཁཱ དནྟཱ ཏཙོ མཾསཾ ནྷཱརུ ཨཊྛི ཨཊྛིམིཉྫཾ [ཨཊྛིམིཉྫཱ (སཱི. པཱི.)] ཝཀྐཾ ཧདཡཾ ཡཀནཾ ཀིལོམཀཾ པིཧཀཾ པཔྥཱསཾ ཨནྟཾ ཨནྟགུཎཾ ཨུདརིཡཾ ཀརཱིསཾ, ཡཾ ཝཱ པནཉྙམྤི ཀིཉྩི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཙྩཏྟཾ ཀཀྑལ༹ཾ ཁརིགཏཾ ཨུཔཱདིནྣཾ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑུ, ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ པཐཝཱིདྷཱཏུ. ཡཱ ཙེཝ ཁོ པན ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ པཐཝཱིདྷཱཏུ ཡཱ ཙ བཱཧིརཱ པཐཝཱིདྷཱཏུ པཐཝཱིདྷཱཏུརེཝེསཱ. ‘ཏཾ ནེཏཾ མམ ནེསོཧམསྨི ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི – ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དིསྭཱ པཐཝཱིདྷཱཏུཡཱ ནིབྦིནྡཏི, པཐཝཱིདྷཱཏུཡཱ ཙིཏྟཾ ཝིརཱཛེཏི.

༣༥༠. ‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑུ, ཨཱཔོདྷཱཏུ? ཨཱཔོདྷཱཏུ སིཡཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ སིཡཱ བཱཧིརཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑུ, ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཨཱཔོདྷཱཏུ? ཡཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཙྩཏྟཾ ཨཱཔོ ཨཱཔོགཏཾ ཨུཔཱདིནྣཾ སེཡྻཐིདཾ – པིཏྟཾ སེམྷཾ པུབྦོ ལོཧིཏཾ སེདོ མེདོ ཨསྶུ ཝསཱ ཁེལོ༹ སིངྒྷཱཎིཀཱ ལསིཀཱ མུཏྟཾ, ཡཾ ཝཱ པནཉྙམྤི ཀིཉྩི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཙྩཏྟཾ ཨཱཔོ ཨཱཔོགཏཾ ཨུཔཱདིནྣཾ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑུ, ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཨཱཔོདྷཱཏུ. ཡཱ ཙེཝ ཁོ པན ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཨཱཔོདྷཱཏུ ཡཱ ཙ བཱཧིརཱ ཨཱཔོདྷཱཏུ ཨཱཔོདྷཱཏུརེཝེསཱ. ‘ཏཾ ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི – ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དིསྭཱ ཨཱཔོདྷཱཏུཡཱ ནིབྦིནྡཏི, ཨཱཔོདྷཱཏུཡཱ ཙིཏྟཾ ཝིརཱཛེཏི.

༣༥༡. ‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑུ, ཏེཛོདྷཱཏུ? ཏེཛོདྷཱཏུ སིཡཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ སིཡཱ བཱཧིརཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑུ, ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཏེཛོདྷཱཏུ? ཡཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཙྩཏྟཾ ཏེཛོ ཏེཛོགཏཾ ཨུཔཱདིནྣཾ, སེཡྻཐིདཾ – ཡེན ཙ སནྟཔྤཏི, ཡེན ཙ ཛཱིརཱིཡཏི, ཡེན ཙ པརིཌཡ྄ཧཏི, ཡེན ཙ ཨསིཏཔཱིཏཁཱཡིཏསཱཡིཏཾ སམྨཱ པརིཎཱམཾ གཙྪཏི, ཡཾ ཝཱ པནཉྙམྤི ཀིཉྩི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཙྩཏྟཾ ཏེཛོ ཏེཛོགཏཾ ཨུཔཱདིནྣཾ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑུ, ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཏེཛོདྷཱཏུ. ཡཱ ཙེཝ ཁོ པན ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཏེཛོདྷཱཏུ ཡཱ ཙ བཱཧིརཱ ཏེཛོདྷཱཏུ ཏེཛོདྷཱཏུརེཝེསཱ. ‘ཏཾ ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི – ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དིསྭཱ ཏེཛོདྷཱཏུཡཱ ནིབྦིནྡཏི, ཏེཛོདྷཱཏུཡཱ ཙིཏྟཾ ཝིརཱཛེཏི.

༣༥༢. ‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑུ, ཝཱཡོདྷཱཏུ? ཝཱཡོདྷཱཏུ སིཡཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ སིཡཱ བཱཧིརཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑུ, ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཝཱཡོདྷཱཏུ? ཡཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཙྩཏྟཾ ཝཱཡོ ཝཱཡོགཏཾ ཨུཔཱདིནྣཾ, སེཡྻཐིདཾ – ཨུདྡྷངྒམཱ ཝཱཏཱ ཨདྷོགམཱ ཝཱཏཱ ཀུཙྪིསཡཱ ཝཱཏཱ ཀོཊྛཱསཡཱ [ཀོཊྛསཡཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཝཱཏཱ ཨངྒམངྒཱནུསཱརིནོ ཝཱཏཱ ཨསྶཱསོ པསྶཱསོ ཨིཏི, ཡཾ ཝཱ པནཉྙམྤི ཀིཉྩི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཙྩཏྟཾ ཝཱཡོ ཝཱཡོགཏཾ ཨུཔཱདིནྣཾ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑུ, ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཝཱཡོདྷཱཏུ. ཡཱ ཙེཝ ཁོ པན ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཝཱཡོདྷཱཏུ ཡཱ ཙ བཱཧིརཱ ཝཱཡོདྷཱཏུ ཝཱཡོདྷཱཏུརེཝེསཱ. ‘ཏཾ ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི – ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དིསྭཱ ཝཱཡོདྷཱཏུཡཱ ནིབྦིནྡཏི, ཝཱཡོདྷཱཏུཡཱ ཙིཏྟཾ ཝིརཱཛེཏི.

༣༥༣. ‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑུ, ཨཱཀཱསདྷཱཏུ? ཨཱཀཱསདྷཱཏུ སིཡཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ སིཡཱ བཱཧིརཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑུ, ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཨཱཀཱསདྷཱཏུ? ཡཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཙྩཏྟཾ ཨཱཀཱསཾ ཨཱཀཱསགཏཾ ཨུཔཱདིནྣཾ, སེཡྻཐིདཾ – ཀཎྞཙྪིདྡཾ ནཱསཙྪིདྡཾ མུཁདྭཱརཾ ཡེན ཙ ཨསིཏཔཱིཏཁཱཡིཏསཱཡིཏཾ ཨཛ྄ཛྷོཧརཏི, ཡཏྠ ཙ ཨསིཏཔཱིཏཁཱཡིཏསཱཡིཏཾ སནྟིཊྛཏི, ཡེན ཙ ཨསིཏཔཱིཏཁཱཡིཏསཱཡིཏཾ ཨདྷོབྷཱགཾ [ཨདྷོབྷཱགཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.) དེཝདཱུཏསུཏྟེན སམེཏི] ནིཀྑམཏི, ཡཾ ཝཱ པནཉྙམྤི ཀིཉྩི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ པཙྩཏྟཾ ཨཱཀཱསཾ ཨཱཀཱསགཏཾ ཨགྷཾ ཨགྷགཏཾ ཝིཝརཾ ཝིཝརགཏཾ ཨསམྥུཊྛཾ མཾསལོཧིཏེཧི ཨུཔཱདིནྣཾ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི བྷིཀྑུ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཨཱཀཱསདྷཱཏུ. ཡཱ ཙེཝ ཁོ པན ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཨཱཀཱསདྷཱཏུ ཡཱ ཙ བཱཧིརཱ ཨཱཀཱསདྷཱཏུ ཨཱཀཱསདྷཱཏུརེཝེསཱ. ‘ཏཾ ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི – ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དིསྭཱ ཨཱཀཱསདྷཱཏུཡཱ ནིབྦིནྡཏི, ཨཱཀཱསདྷཱཏུཡཱ ཙིཏྟཾ ཝིརཱཛེཏི.

༣༥༤. ‘‘ཨཐཱཔརཾ ཝིཉྙཱཎཾཡེཝ ཨཝསིསྶཏི པརིསུདྡྷཾ པརིཡོདཱཏཾ. ཏེན ཙ ཝིཉྙཱཎེན ཀིཾ [ཏེན ཝིཉྙཱཎེན ཀིཉྩ (སཱི.)] ཝིཛཱནཱཏི? ‘སུཁ’ནྟིཔི ཝིཛཱནཱཏི, ‘དུཀྑ’ནྟིཔི ཝིཛཱནཱཏི, ‘ཨདུཀྑམསུཁ’ནྟིཔི ཝིཛཱནཱཏི. སུཁཝེདནིཡཾ, བྷིཀྑུ, ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཱ ཝེདནཱ. སོ སུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘སུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཏསྶེཝ སུཁཝེདནིཡསྶ ཕསྶསྶ ནིརོདྷཱ ཡཾ ཏཛྫཾ ཝེདཡིཏཾ སུཁཝེདནིཡཾ ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཱ སུཁཱ ཝེདནཱ སཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སཱ ཝཱུཔསམྨཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི.

༣༥༥. ‘‘དུཀྑཝེདནིཡཾ, བྷིཀྑུ, ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི དུཀྑཱ ཝེདནཱ. སོ དུཀྑཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘དུཀྑཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཏསྶེཝ དུཀྑཝེདནིཡསྶ ཕསྶསྶ ནིརོདྷཱ ཡཾ ཏཛྫཾ ཝེདཡིཏཾ དུཀྑཝེདནིཡཾ ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཱ དུཀྑཱ ཝེདནཱ སཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སཱ ཝཱུཔསམྨཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི.

༣༥༦. ‘‘ཨདུཀྑམསུཁཝེདནིཡཾ, བྷིཀྑུ, ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. སོ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཏསྶེཝ ཨདུཀྑམསུཁཝེདནིཡསྶ ཕསྶསྶ ནིརོདྷཱ ཡཾ ཏཛྫཾ ཝེདཡིཏཾ ཨདུཀྑམསུཁཝེདནིཡཾ ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཱ ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ སཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སཱ ཝཱུཔསམྨཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི.

༣༥༧. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑུ, དྭིནྣཾ ཀཊྛཱནཾ སངྒྷཊྚཱ [སམྥསྶ (སཱི. པཱི.), སངྒྷཊཱ (སྱཱ. ཀཾ.)] སམོདྷཱནཱ ཨུསྨཱ ཛཱཡཏི, ཏེཛོ ཨབྷིནིབྦཏྟཏི, ཏེསཾཡེཝ དྭིནྣཾ ཀཊྛཱནཾ ནཱནཱབྷཱཝཱ ཝིཀྑེཔཱ ཡཱ ཏཛྫཱ ཨུསྨཱ སཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སཱ ཝཱུཔསམྨཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑུ, སུཁཝེདནིཡཾ ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཱ ཝེདནཱ. སོ སུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘སུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཏསྶེཝ སུཁཝེདནིཡསྶ ཕསྶསྶ ནིརོདྷཱ ཡཾ ཏཛྫཾ ཝེདཡིཏཾ སུཁཝེདནིཡཾ ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཱ སུཁཱ ཝེདནཱ སཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སཱ ཝཱུཔསམྨཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི.

༣༥༨. ‘‘དུཀྑཝེདནིཡཾ, བྷིཀྑུ, ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི དུཀྑཱ ཝེདནཱ. སོ དུཀྑཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘དུཀྑཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཏསྶེཝ དུཀྑཝེདནིཡསྶ ཕསྶསྶ ནིརོདྷཱ ཡཾ ཏཛྫཾ ཝེདཡིཏཾ དུཀྑཝེདནིཡཾ ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཱ དུཀྑཱ ཝེདནཱ སཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སཱ ཝཱུཔསམྨཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི.

༣༥༩. ‘‘ཨདུཀྑམསུཁཝེདནིཡཾ, བྷིཀྑུ, ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. སོ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཏསྶེཝ ཨདུཀྑམསུཁཝེདནིཡསྶ ཕསྶསྶ ནིརོདྷཱ ཡཾ ཏཛྫཾ ཝེདཡིཏཾ ཨདུཀྑམསུཁཝེདནིཡཾ ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཱ ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ སཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སཱ ཝཱུཔསམྨཏཱི’ཏི པཛཱནཱཏི.

༣༦༠. ‘‘ཨཐཱཔརཾ ཨུཔེཀྑཱཡེཝ ཨཝསིསྶཏི པརིསུདྡྷཱ པརིཡོདཱཏཱ མུདུ ཙ ཀམྨཉྙཱ ཙ པབྷསྶརཱ ཙ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑུ, དཀྑོ སུཝཎྞཀཱརོ ཝཱ སུཝཎྞཀཱརནྟེཝཱསཱི ཝཱ ཨུཀྐཾ བནྡྷེཡྻ, ཨུཀྐཾ བནྡྷིཏྭཱ ཨུཀྐཱམུཁཾ ཨཱལིམྤེཡྻ, ཨུཀྐཱམུཁཾ ཨཱལིམྤེཏྭཱ སཎྜཱསེན ཛཱཏརཱུཔཾ གཧེཏྭཱ ཨུཀྐཱམུཁེ པཀྑིཔེཡྻ, ཏམེནཾ ཀཱལེན ཀཱལཾ ཨབྷིདྷམེཡྻ, ཀཱལེན ཀཱལཾ ཨུདཀེན པརིཔྥོསེཡྻ, ཀཱལེན ཀཱལཾ ཨཛ྄ཛྷུཔེཀྑེཡྻ, ཏཾ ཧོཏི ཛཱཏརཱུཔཾ [ཛཱཏརཱུཔཾ དྷནྟཾ (སཱི. པཱི.)] སུདྷནྟཾ ནིདྡྷནྟཾ ནཱིཧཊཾ [ནིཧཏཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ནིནྣཱིཏཀསཱཝཾ [ནིཧཏཀསཱཝཾ (ཀ.)] མུདུ ཙ ཀམྨཉྙཉྩ པབྷསྶརཉྩ, ཡསྶཱ ཡསྶཱ ཙ པིལ༹ནྡྷནཝིཀཏིཡཱ ཨཱཀངྑཏི – ཡདི པཊྚིཀཱཡ [པཝཊྚིཀཱཡ (སཱི. སྱཱ.)] ཡདི ཀུཎྜལཱཡ ཡདི གཱིཝེཡྻཀཱཡ ཡདི སུཝཎྞམཱལཱཡ ཏཉྩསྶ ཨཏྠཾ ཨནུབྷོཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨཐཱཔརཾ ཨུཔེཀྑཱཡེཝ ཨཝསིསྶཏི པརིསུདྡྷཱ པརིཡོདཱཏཱ མུདུ ཙ ཀམྨཉྙཱ ཙ པབྷསྶརཱ ཙ.

༣༦༡. ‘‘སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨིམཉྩེ ཨཧཾ ཨུཔེཀྑཾ ཨེཝཾ པརིསུདྡྷཾ ཨེཝཾ པརིཡོདཱཏཾ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསཾཧརེཡྻཾ, ཏདནུདྷམྨཉྩ ཙིཏྟཾ བྷཱཝེཡྻཾ. ཨེཝཾ མེ ཨཡཾ ཨུཔེཀྑཱ ཏཾནིསྶིཏཱ ཏདུཔཱདཱནཱ ཙིརཾ དཱིགྷམདྡྷཱནཾ ཏིཊྛེཡྻ. ཨིམཉྩེ ཨཧཾ ཨུཔེཀྑཾ ཨེཝཾ པརིསུདྡྷཾ ཨེཝཾ པརིཡོདཱཏཾ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསཾཧརེཡྻཾ, ཏདནུདྷམྨཉྩ ཙིཏྟཾ བྷཱཝེཡྻཾ. ཨེཝཾ མེ ཨཡཾ ཨུཔེཀྑཱ ཏཾནིསྶིཏཱ ཏདུཔཱདཱནཱ ཙིརཾ དཱིགྷམདྡྷཱནཾ ཏིཊྛེཡྻ. ཨིམཉྩེ ཨཧཾ ཨུཔེཀྑཾ ཨེཝཾ པརིསུདྡྷཾ ཨེཝཾ པརིཡོདཱཏཾ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསཾཧརེཡྻཾ, ཏདནུདྷམྨཉྩ ཙིཏྟཾ བྷཱཝེཡྻཾ. ཨེཝཾ མེ ཨཡཾ ཨུཔེཀྑཱ ཏཾནིསྶིཏཱ ཏདུཔཱདཱནཱ ཙིརཾ དཱིགྷམདྡྷཱནཾ ཏིཊྛེཡྻ. ཨིམཉྩེ ཨཧཾ ཨུཔེཀྑཾ ཨེཝཾ པརིསུདྡྷཾ ཨེཝཾ པརིཡོདཱཏཾ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསཾཧརེཡྻཾ, ཏདནུདྷམྨཉྩ ཙིཏྟཾ བྷཱཝེཡྻཾ. ཨེཝཾ མེ ཨཡཾ ཨུཔེཀྑཱ ཏཾནིསྶིཏཱ ཏདུཔཱདཱནཱ ཙིརཾ དཱིགྷམདྡྷཱནཾ ཏིཊྛེཡྻཱ’’’ཏི.

༣༦༢. ‘‘སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨིམཉྩེ ཨཧཾ ཨུཔེཀྑཾ ཨེཝཾ པརིསུདྡྷཾ ཨེཝཾ པརིཡོདཱཏཾ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསཾཧརེཡྻཾ, ཏདནུདྷམྨཉྩ ཙིཏྟཾ བྷཱཝེཡྻཾ; སངྑཏམེཏཾ. ཨིམཉྩེ ཨཧཾ ཨུཔེཀྑཾ ཨེཝཾ པརིསུདྡྷཾ ཨེཝཾ པརིཡོདཱཏཾ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསཾཧརེཡྻཾ, ཏདནུདྷམྨཉྩ ཙིཏྟཾ བྷཱཝེཡྻཾ; སངྑཏམེཏཾ. ཨིམཉྩེ ཨཧཾ ཨུཔེཀྑཾ ཨེཝཾ པརིསུདྡྷཾ ཨེཝཾ པརིཡོདཱཏཾ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསཾཧརེཡྻཾ, ཏདནུདྷམྨཉྩ ཙིཏྟཾ བྷཱཝེཡྻཾ; སངྑཏམེཏཾ. ཨིམཉྩེ ཨཧཾ ཨུཔེཀྑཾ ཨེཝཾ པརིསུདྡྷཾ ཨེཝཾ པརིཡོདཱཏཾ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསཾཧརེཡྻཾ, ཏདནུདྷམྨཉྩ ཙིཏྟཾ བྷཱཝེཡྻཾ; སངྑཏམེཏ’’’ནྟི.

‘‘སོ ནེཝ ཏཾ ཨབྷིསངྑརོཏི, ན ཨབྷིསཉྩེཏཡཏི བྷཝཱཡ ཝཱ ཝིབྷཝཱཡ ཝཱ. སོ ཨནབྷིསངྑརོནྟོ ཨནབྷིསཉྩེཏཡནྟོ བྷཝཱཡ ཝཱ ཝིབྷཝཱཡ ཝཱ ན ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི, ཨནུཔཱདིཡཾ ན པརིཏསྶཏི, ཨཔརིཏསྶཾ པཙྩཏྟཾཡེཝ པརིནིབྦཱཡཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི.

༣༦༣. ‘‘སོ སུཁཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདེཏི, ‘སཱ ཨནིཙྩཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘ཨནཛ྄ཛྷོསིཏཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘ཨནབྷིནནྡིཏཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. དུཀྑཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདེཏི, ‘སཱ ཨནིཙྩཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘ཨནཛ྄ཛྷོསིཏཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘ཨནབྷིནནྡིཏཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨདུཀྑམསུཁཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདེཏི, ‘སཱ ཨནིཙྩཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘ཨནཛ྄ཛྷོསིཏཱ’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘ཨནབྷིནནྡིཏཱ’ཏི པཛཱནཱཏི.

༣༦༤. ‘‘སོ སུཁཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདེཏི, ཝིསཾཡུཏྟོ ནཾ ཝེདེཏི; དུཀྑཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདེཏི, ཝིསཾཡུཏྟོ ནཾ ཝེདེཏི; ཨདུཀྑམསུཁཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདེཏི, ཝིསཾཡུཏྟོ ནཾ ཝེདེཏི. སོ ཀཱཡཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ཀཱཡཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, ཛཱིཝིཏཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ཛཱིཝིཏཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨུདྡྷཾ ཛཱིཝིཏཔརིཡཱདཱནཱ ཨིདྷེཝ སབྦཝེདཡིཏཱནི ཨནབྷིནནྡིཏཱནི སཱིཏཱིབྷཝིསྶནྟཱི’ཏི པཛཱནཱཏི.

༣༦༥. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑུ, ཏེལཉྩ པཊིཙྩ ཝཊྚིཉྩ པཊིཙྩ ཏེལཔྤདཱིཔོ ཛྷཱཡཏི; ཏསྶེཝ ཏེལསྶ ཙ ཝཊྚིཡཱ ཙ པརིཡཱདཱནཱ ཨཉྙསྶ ཙ ཨནུཔཧཱརཱ [ཨནུཔཱཧཱརཱ (སཱི. པཱི.), ཨནུཔཱདཱནཱ (ཀ.)] ཨནཱཧཱརོ ནིབྦཱཡཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཀཱཡཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ཀཱཡཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, ཛཱིཝིཏཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ཛཱིཝིཏཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, ‘ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨུདྡྷཾ ཛཱིཝིཏཔརིཡཱདཱནཱ ཨིདྷེཝ སབྦཝེདཡིཏཱནི ཨནབྷིནནྡིཏཱནི སཱིཏཱིབྷཝིསྶནྟཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ཏསྨཱ ཨེཝཾ སམནྣཱགཏོ བྷིཀྑུ ཨིམིནཱ པརམེན པཉྙཱདྷིཊྛཱནེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི. ཨེསཱ ཧི, བྷིཀྑུ, པརམཱ ཨརིཡཱ པཉྙཱ ཡདིདཾ – སབྦདུཀྑཀྑཡེ ཉཱཎཾ.

༣༦༦. ‘‘ཏསྶ སཱ ཝིམུཏྟི སཙྩེ ཋིཏཱ ཨཀུཔྤཱ ཧོཏི. ཏཉྷི, བྷིཀྑུ, མུསཱ ཡཾ མོསདྷམྨཾ, ཏཾ སཙྩཾ ཡཾ ཨམོསདྷམྨཾ ནིབྦཱནཾ. ཏསྨཱ ཨེཝཾ སམནྣཱགཏོ བྷིཀྑུ ཨིམིནཱ པརམེན སཙྩཱདྷིཊྛཱནེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི. ཨེཏཉྷི, བྷིཀྑུ, པརམཾ ཨརིཡསཙྩཾ ཡདིདཾ – ཨམོསདྷམྨཾ ནིབྦཱནཾ.

༣༦༧. ‘‘ཏསྶེཝ ཁོ པན པུབྦེ ཨཝིདྡསུནོ ཨུཔདྷཱི ཧོནྟི སམཏྟཱ སམཱདིནྣཱ. ཏྱཱསྶ པཧཱིནཱ ཧོནྟི ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝཾཀཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཏསྨཱ ཨེཝཾ སམནྣཱགཏོ བྷིཀྑུ ཨིམིནཱ པརམེན ཙཱགཱདྷིཊྛཱནེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི. ཨེསོ ཧི, བྷིཀྑུ, པརམོ ཨརིཡོ ཙཱགོ ཡདིདཾ – སབྦཱུཔདྷིཔཊིནིསྶགྒོ.

༣༦༨. ‘‘ཏསྶེཝ ཁོ པན པུབྦེ ཨཝིདྡསུནོ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱ ཧོཏི ཚནྡོ སཱརཱགོ. སྭཱསྶ པཧཱིནོ ཧོཏི ཨུཙྪིནྣམཱུལོ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏོ ཨནབྷཱཝཾཀཏོ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨོ. ཏསྶེཝ ཁོ པན པུབྦེ ཨཝིདྡསུནོ ཨཱགྷཱཏོ ཧོཏི བྱཱཔཱདོ སམྤདོསོ. སྭཱསྶ པཧཱིནོ ཧོཏི ཨུཙྪིནྣམཱུལོ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏོ ཨནབྷཱཝཾཀཏོ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨོ. ཏསྶེཝ ཁོ པན པུབྦེ ཨཝིདྡསུནོ ཨཝིཛྫཱ ཧོཏི སམྨོཧོ. སྭཱསྶ པཧཱིནོ ཧོཏི ཨུཙྪིནྣམཱུལོ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏོ ཨནབྷཱཝཾཀཏོ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨོ. ཏསྨཱ ཨེཝཾ སམནྣཱགཏོ བྷིཀྑུ ཨིམིནཱ པརམེན ཨུཔསམཱདྷིཊྛཱནེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི. ཨེསོ ཧི, བྷིཀྑུ, པརམོ ཨརིཡོ ཨུཔསམོ ཡདིདཾ – རཱགདོསམོཧཱནཾ ཨུཔསམོ. ‘པཉྙཾ ནཔྤམཛྫེཡྻ, སཙྩམནུརཀྑེཡྻ, ཙཱགམནུབྲཱུཧེཡྻ, སནྟིམེཝ སོ སིཀྑེཡྻཱ’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ, ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ.

༣༦༩. ‘‘‘ཡཏྠ ཋིཏཾ མཉྙསྶཝཱ ནཔྤཝཏྟནྟི, མཉྙསྶཝེ ཁོ པན ནཔྤཝཏྟམཱནེ མུནི སནྟོཏི ཝུཙྩཏཱི’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ‘ཨསྨཱི’ཏི, བྷིཀྑུ, མཉྙིཏམེཏཾ, ‘ཨཡམཧམསྨཱི’ཏི མཉྙིཏམེཏཾ, ‘བྷཝིསྶ’ནྟི མཉྙིཏམེཏཾ, ‘ན བྷཝིསྶ’ནྟི མཉྙིཏམེཏཾ, ‘རཱུཔཱི བྷཝིསྶ’ནྟི མཉྙིཏམེཏཾ, ‘ཨརཱུཔཱི བྷཝིསྶ’ནྟི མཉྙིཏམེཏཾ, ‘སཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི མཉྙིཏམེཏཾ, ‘ཨསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི མཉྙིཏམེཏཾ, ‘ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི མཉྙིཏམེཏཾ. མཉྙིཏཾ, བྷིཀྑུ, རོགོ མཉྙིཏཾ གཎྜོ མཉྙིཏཾ སལླཾ. སབྦམཉྙིཏཱནཾ ཏྭེཝ, བྷིཀྑུ, སམཏིཀྐམཱ མུནི སནྟོཏི ཝུཙྩཏི. མུནི ཁོ པན, བྷིཀྑུ, སནྟོ ན ཛཱཡཏི, ན ཛཱིཡཏི, ན མཱིཡཏི, ན ཀུཔྤཏི, ན པིཧེཏི. ཏཉྷིསྶ, བྷིཀྑུ, ནཏྠི ཡེན ཛཱཡེཐ, ཨཛཱཡམཱནོ ཀིཾ ཛཱིཡིསྶཏི, ཨཛཱིཡམཱནོ ཀིཾ མཱིཡིསྶཏི, ཨམཱིཡམཱནོ ཀིཾ ཀུཔྤིསྶཏི, ཨཀུཔྤམཱནོ ཀིསྶ [ཀིཾ (ཀ.)] པིཧེསྶཏི? ‘ཡཏྠ ཋིཏཾ མཉྙསྶཝཱ ནཔྤཝཏྟནྟི, མཉྙསྶཝེ ཁོ པན ནཔྤཝཏྟམཱནེ མུནི སནྟོཏི ཝུཙྩཏཱི’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ, ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ. ཨིམཾ ཁོ མེ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, སཾཁིཏྟེན ཚདྷཱཏུཝིབྷངྒཾ དྷཱརེཧཱི’’ཏི.

༣༧༠. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ པུཀྐུསཱཏི – ‘‘སཏྠཱ ཀིར མེ ཨནུཔྤཏྟོ, སུགཏོ ཀིར མེ ཨནུཔྤཏྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཀིར མེ ཨནུཔྤཏྟོ’’ཏི ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཨེཀཾསཾ ཙཱིཝརཾ ཀཏྭཱ བྷགཝཏོ པཱདེསུ སིརསཱ ནིཔཏིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཙྩཡོ མཾ, བྷནྟེ, ཨཙྩགམཱ ཡཐཱབཱལཾ ཡཐཱམཱུལ༹ྷཾ ཡཐཱཨཀུསལཾ, ཡོཧཾ བྷགཝནྟཾ ཨཱཝུསོཝཱདེན སམུདཱཙརིཏབྦཾ ཨམཉྙིསྶཾ. ཏསྶ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཨཙྩཡཾ ཨཙྩཡཏོ པཊིགྒཎྷཱཏུ ཨཱཡཏིཾ སཾཝརཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཏགྒྷ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, ཨཙྩཡོ ཨཙྩགམཱ ཡཐཱབཱལཾ ཡཐཱམཱུལ༹ྷཾ ཡཐཱཨཀུསལཾ, ཡཾ མཾ ཏྭཾ ཨཱཝུསོཝཱདེན སམུདཱཙརིཏབྦཾ ཨམཉྙིཏྠ. ཡཏོ ཙ ཁོ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, ཨཙྩཡཾ ཨཙྩཡཏོ དིསྭཱ ཡཐཱདྷམྨཾ པཊིཀརོསི, ཏཾ ཏེ མཡཾ པཊིགྒཎྷཱམ. ཝུདྡྷིཧེསཱ, བྷིཀྑུ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ཡོ ཨཙྩཡཾ ཨཙྩཡཏོ དིསྭཱ ཡཐཱདྷམྨཾ པཊིཀརོཏི, ཨཱཡཏིཾ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཏཱི’’ཏི. ‘‘ལབྷེཡྻཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སནྟིཀེ ཨུཔསམྤད’’ནྟི. ‘‘པརིཔུཎྞཾ པན ཏེ, བྷིཀྑུ, པཏྟཙཱིཝར’’ནྟི? ‘‘ན ཁོ མེ, བྷནྟེ, པརིཔུཎྞཾ པཏྟཙཱིཝར’’ནྟི. ‘‘ན ཁོ, བྷིཀྑུ, ཏཐཱགཏཱ ཨཔརིཔུཎྞཔཏྟཙཱིཝརཾ ཨུཔསམྤཱདེནྟཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ པུཀྐུསཱཏི བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརཔརིཡེསནཾ པཀྐཱམི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ པུཀྐུསཱཏིཾ པཏྟཙཱིཝརཔརིཡེསནཾ ཙརནྟཾ ཝིབྦྷནྟཱ གཱཝཱི [བྷནྟགཱཝཱི (སཱི. པཱི.), གཱཝཱི (སྱཱ. ཀཾ.)] ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེསི. ཨཐ ཁོ སམྦཧུལཱ བྷིཀྑཱུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཡོ སོ, བྷནྟེ, པུཀྐུསཱཏི ནཱམ ཀུལཔུཏྟོ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨོཝཱདེན ཨོཝདིཏོ སོ ཀཱལངྐཏོ. ཏསྶ ཀཱ གཏི, ཀོ ཨབྷིསམྤརཱཡོ’’ཏི? ‘‘པཎྜིཏོ, བྷིཀྑཝེ, པུཀྐུསཱཏི ཀུལཔུཏྟོ པཙྩཔཱདི དྷམྨསྶཱནུདྷམྨཾ, ན ཙ མཾ དྷམྨཱདྷིཀརཎཾ ཝིཧེསེསི [ཝིཧེཋེསི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.) ཝིཧེསེཏི (ཀ.)]. པུཀྐུསཱཏི, བྷིཀྑཝེ, ཀུལཔུཏྟོ པཉྩནྣཾ ཨོརམྦྷཱགིཡཱནཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ ཨོཔཔཱཏིཀོ ཏཏྠ པརིནིབྦཱཡཱི ཨནཱཝཏྟིདྷམྨོ ཏསྨཱ ལོཀཱ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

དྷཱཏུཝིབྷངྒསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ དསམཾ.

༡༡. སཙྩཝིབྷངྒསུཏྟཾ

༣༧༡. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ བཱརཱཎསིཡཾ ཝིཧརཏི ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཏཐཱགཏེན, བྷིཀྑཝེ, ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན བཱརཱཎསིཡཾ ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ ཨནུཏྟརཾ དྷམྨཙཀྐཾ པཝཏྟིཏཾ ཨཔྤཊིཝཏྟིཡཾ སམཎེན ཝཱ བྲཱཧྨཎེན ཝཱ དེཝེན ཝཱ མཱརེན ཝཱ བྲཧྨུནཱ ཝཱ ཀེནཙི ཝཱ ལོཀསྨིཾ, ཡདིདཾ – ཙཏུནྣཾ ཨརིཡསཙྩཱནཾ ཨཱཙིཀྑནཱ དེསནཱ པཉྙཱཔནཱ པཊྛཔནཱ ཝིཝརཎཱ ཝིབྷཛནཱ ཨུཏྟཱནཱིཀམྨཾ. ཀཏམེསཾ ཙཏུནྣཾ? དུཀྑསྶ ཨརིཡསཙྩསྶ ཨཱཙིཀྑནཱ དེསནཱ པཉྙཱཔནཱ པཊྛཔནཱ ཝིཝརཎཱ ཝིབྷཛནཱ ཨུཏྟཱནཱིཀམྨཾ, དུཀྑསམུདཡསྶ ཨརིཡསཙྩསྶ ཨཱཙིཀྑནཱ དེསནཱ པཉྙཱཔནཱ པཊྛཔནཱ ཝིཝརཎཱ ཝིབྷཛནཱ ཨུཏྟཱནཱིཀམྨཾ, དུཀྑནིརོདྷསྶ ཨརིཡསཙྩསྶ ཨཱཙིཀྑནཱ དེསནཱ པཉྙཱཔནཱ པཊྛཔནཱ ཝིཝརཎཱ ཝིབྷཛནཱ ཨུཏྟཱནཱིཀམྨཾ, དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ཨརིཡསཙྩསྶ ཨཱཙིཀྑནཱ དེསནཱ པཉྙཱཔནཱ པཊྛཔནཱ ཝིཝརཎཱ ཝིབྷཛནཱ ཨུཏྟཱནཱིཀམྨཾ. ཏཐཱགཏེན, བྷིཀྑཝེ, ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན བཱརཱཎསིཡཾ ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ ཨནུཏྟརཾ དྷམྨཙཀྐཾ པཝཏྟིཏཾ ཨཔྤཊིཝཏྟིཡཾ སམཎེན ཝཱ བྲཱཧྨཎེན ཝཱ དེཝེན ཝཱ མཱརེན ཝཱ བྲཧྨུནཱ ཝཱ ཀེནཙི ཝཱ ལོཀསྨིཾ, ཡདིདཾ – ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ ཨརིཡསཙྩཱནཾ ཨཱཙིཀྑནཱ དེསནཱ པཉྙཱཔནཱ པཊྛཔནཱ ཝིཝརཎཱ ཝིབྷཛནཱ ཨུཏྟཱནཱིཀམྨཾ.

‘‘སེཝཐ, བྷིཀྑཝེ, སཱརིཔུཏྟམོགྒལླཱནེ; བྷཛཐ, བྷིཀྑཝེ, སཱརིཔུཏྟམོགྒལླཱནེ. པཎྜིཏཱ བྷིཀྑཱུ ཨནུགྒཱཧཀཱ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཛནེཏཱ [ཛནེཏྟི (སཱི. པཱི.)], ཨེཝཾ སཱརིཔུཏྟོ; སེཡྻཐཱཔི ཛཱཏསྶ ཨཱཔཱདེཏཱ, ཨེཝཾ མོགྒལླཱནོ. སཱརིཔུཏྟོ, བྷིཀྑཝེ, སོཏཱཔཏྟིཕལེ ཝིནེཏི, མོགྒལླཱནོ ཨུཏྟམཏྠེ. སཱརིཔུཏྟོ, བྷིཀྑཝེ, པཧོཏི ཙཏྟཱརི ཨརིཡསཙྩཱནི ཝིཏྠཱརེན ཨཱཙིཀྑིཏུཾ དེསེཏུཾ པཉྙཱཔེཏུཾ པཊྛཔེཏུཾ ཝིཝརིཏུཾ ཝིབྷཛིཏུཾ ཨུཏྟཱནཱིཀཱཏུ’’ནྟི. ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨིདཾ ཝཏྭཱན སུགཏོ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཱཝིསི.

༣༧༢. ཏཏྲ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑཝེ’’ཏི. ‘‘ཨཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཏཐཱགཏེན, ཨཱཝུསོ, ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན བཱརཱཎསིཡཾ ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ ཨནུཏྟརཾ དྷམྨཙཀྐཾ པཝཏྟིཏཾ ཨཔྤཊིཝཏྟིཡཾ སམཎེན ཝཱ བྲཱཧྨཎེན ཝཱ དེཝེན ཝཱ མཱརེན ཝཱ བྲཧྨུནཱ ཝཱ ཀེནཙི ཝཱ ལོཀསྨིཾ, ཡདིདཾ – ཙཏུནྣཾ ཨརིཡསཙྩཱནཾ ཨཱཙིཀྑནཱ དེསནཱ པཉྙཱཔནཱ པཊྛཔནཱ ཝིཝརཎཱ ཝིབྷཛནཱ ཨུཏྟཱནཱིཀམྨཾ. ཀཏམེསཾ ཙཏུནྣཾ? དུཀྑསྶ ཨརིཡསཙྩསྶ ཨཱཙིཀྑནཱ དེསནཱ པཉྙཱཔནཱ པཊྛཔནཱ ཝིཝརཎཱ ཝིབྷཛནཱ ཨུཏྟཱནཱིཀམྨཾ, དུཀྑསམུདཡསྶ ཨརིཡསཙྩསྶ ཨཱཙིཀྑནཱ དེསནཱ པཉྙཱཔནཱ པཊྛཔནཱ ཝིཝརཎཱ ཝིབྷཛནཱ ཨུཏྟཱནཱིཀམྨཾ, དུཀྑནིརོདྷསྶ ཨརིཡསཙྩསྶ ཨཱཙིཀྑནཱ དེསནཱ པཉྙཱཔནཱ པཊྛཔནཱ ཝིཝརཎཱ ཝིབྷཛནཱ ཨུཏྟཱནཱིཀམྨཾ, དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ཨརིཡསཙྩསྶ ཨཱཙིཀྑནཱ དེསནཱ པཉྙཱཔནཱ པཊྛཔནཱ ཝིཝརཎཱ ཝིབྷཛནཱ ཨུཏྟཱནཱིཀམྨཾ.

༣༧༣. ‘‘ཀཏམཉྩཱཝུསོ, དུཀྑཾ ཨརིཡསཙྩཾ? ཛཱཏིཔི དུཀྑཱ, ཛརཱཔི དུཀྑཱ, མརཎམྤི དུཀྑཾ, སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱཔི དུཀྑཱ, ཡམྤིཙྪཾ ན ལབྷཏི ཏམྤི དུཀྑཾ; སཾཁིཏྟེན པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ དུཀྑཱ.

‘‘ཀཏམཱ ཙཱཝུསོ, ཛཱཏི? ཡཱ ཏེསཾ ཏེསཾ སཏྟཱནཾ ཏམྷི ཏམྷི སཏྟནིཀཱཡེ ཛཱཏི སཉྫཱཏི ཨོཀྐནྟི ཨབྷིནིབྦཏྟི ཁནྡྷཱནཾ པཱཏུབྷཱཝོ ཨཱཡཏནཱནཾ པཊིལཱབྷོ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ – ‘ཛཱཏི’’’.

‘‘ཀཏམཱ ཙཱཝུསོ, ཛརཱ? ཡཱ ཏེསཾ ཏེསཾ སཏྟཱནཾ ཏམྷི ཏམྷི སཏྟནིཀཱཡེ ཛརཱ ཛཱིརཎཏཱ ཁཎྜིཙྩཾ པཱལིཙྩཾ ཝལིཏྟཙཏཱ ཨཱཡུནོ སཾཧཱནི ཨིནྡྲིཡཱནཾ པརིཔཱཀོ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ – ‘ཛརཱ’’’.

‘‘ཀཏམཉྩཱཝུསོ, མརཎཾ? ཡཱ ཏེསཾ ཏེསཾ སཏྟཱནཾ ཏམྷཱ ཏམྷཱ སཏྟནིཀཱཡཱ ཙུཏི ཙཝནཏཱ བྷེདོ ཨནྟརདྷཱནཾ མཙྩུ མརཎཾ ཀཱལཾཀིརིཡཱ ཁནྡྷཱནཾ བྷེདོ ཀལེ༹ཝརསྶ ནིཀྑེཔོ ཛཱིཝིཏིནྡྲིཡསྶུཔཙྪེདོ, ཨིདཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ – ‘མརཎཾ’’’.

‘‘ཀཏམོ ཙཱཝུསོ, སོཀོ? ཡོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཉྙཏརཉྙཏརེན བྱསནེན སམནྣཱགཏསྶ ཨཉྙཏརཉྙཏརེན དུཀྑདྷམྨེན ཕུཊྛསྶ སོཀོ སོཙནཱ སོཙིཏཏྟཾ ཨནྟོསོཀོ ཨནྟོཔརིསོཀོ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ – ‘སོཀོ’’’.

‘‘ཀཏམོ ཙཱཝུསོ, པརིདེཝོ? ཡོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཉྙཏརཉྙཏརེན བྱསནེན སམནྣཱགཏསྶ ཨཉྙཏརཉྙཏརེན དུཀྑདྷམྨེན ཕུཊྛསྶ ཨཱདེཝོ པརིདེཝོ ཨཱདེཝནཱ པརིདེཝནཱ ཨཱདེཝིཏཏྟཾ པརིདེཝིཏཏྟཾ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ – ‘པརིདེཝོ’’’.

‘‘ཀཏམཉྩཱཝུསོ, དུཀྑཾ? ཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཀཱཡིཀཾ དུཀྑཾ ཀཱཡིཀཾ ཨསཱཏཾ ཀཱཡསམྥསྶཛཾ དུཀྑཾ ཨསཱཏཾ ཝེདཡིཏཾ, ཨིདཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ – ‘དུཀྑཾ’’’.

‘‘ཀཏམཉྩཱཝུསོ, དོམནསྶཾ? ཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཙེཏསིཀཾ དུཀྑཾ ཙེཏསིཀཾ ཨསཱཏཾ མནོསམྥསྶཛཾ དུཀྑཾ ཨསཱཏཾ ཝེདཡིཏཾ, ཨིདཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ – ‘དོམནསྶཾ’’’.

‘‘ཀཏམོ ཙཱཝུསོ, ཨུཔཱཡཱསོ? ཡོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཉྙཏརཉྙཏརེན བྱསནེན སམནྣཱགཏསྶ ཨཉྙཏརཉྙཏརེན དུཀྑདྷམྨེན ཕུཊྛསྶ ཨཱཡཱསོ ཨུཔཱཡཱསོ ཨཱཡཱསིཏཏྟཾ ཨུཔཱཡཱསིཏཏྟཾ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ – ‘ཨུཔཱཡཱསོ’’’.

‘‘ཀཏམཉྩཱཝུསོ, ཡམྤིཙྪཾ ན ལབྷཏི ཏམྤི དུཀྑཾ? ཛཱཏིདྷམྨཱནཾ, ཨཱཝུསོ, སཏྟཱནཾ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨཧོ ཝཏ, མཡཾ ན ཛཱཏིདྷམྨཱ ཨསྶཱམ; ན ཙ, ཝཏ, ནོ ཛཱཏི ཨཱགཙྪེཡྻཱ’ཏི. ན ཁོ པནེཏཾ ཨིཙྪཱཡ པཏྟབྦཾ. ཨིདམྤི – ‘ཡམྤིཙྪཾ ན ལབྷཏི ཏམྤི དུཀྑཾ’. ཛརཱདྷམྨཱནཾ, ཨཱཝུསོ, སཏྟཱནཾ…པེ… བྱཱདྷིདྷམྨཱནཾ, ཨཱཝུསོ, སཏྟཱནཾ… མརཎདྷམྨཱནཾ, ཨཱཝུསོ, སཏྟཱནཾ… སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསདྷམྨཱནཾ, ཨཱཝུསོ, སཏྟཱནཾ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨཧོ ཝཏ, མཡཾ ན སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསདྷམྨཱ ཨསྶཱམ; ན ཙ, ཝཏ, ནོ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ ཨཱགཙྪེཡྻུ’ནྟི. ན ཁོ པནེཏཾ ཨིཙྪཱཡ པཏྟབྦཾ. ཨིདམྤི – ‘ཡམྤིཙྪཾ ན ལབྷཏི ཏམྤི དུཀྑཾ’’’.

‘‘ཀཏམེ ཙཱཝུསོ, སཾཁིཏྟེན པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ དུཀྑཱ? སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟཱཝུསོ – ‘སཾཁིཏྟེན པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ དུཀྑཱ’. ཨིདཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ – ‘དུཀྑཾ ཨརིཡསཙྩཾ’’’.

༣༧༤. ‘‘ཀཏམཉྩཱཝུསོ, དུཀྑསམུདཡཾ [དུཀྑསམུདཡོ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཨརིཡསཙྩཾ? ཡཱཡཾ ཏཎྷཱ པོནོབྦྷཝིཀཱ [པོནོབྷཝིཀཱ (སཱི. པཱི.)] ནནྡཱིརཱགསཧགཏཱ [ནནྡིརཱགསཧགཏཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཏཏྲཏཏྲཱབྷིནནྡིནཱི, སེཡྻཐིདཾ – ཀཱམཏཎྷཱ བྷཝཏཎྷཱ ཝིབྷཝཏཎྷཱ, ཨིདཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ – ‘དུཀྑསམུདཡཾ [དུཀྑསམུདཡོ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཨརིཡསཙྩཾ’’’.

‘‘ཀཏམཉྩཱཝུསོ, དུཀྑནིརོདྷཾ [དུཀྑནིརོདྷོ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཨརིཡསཙྩཾ? ཡོ ཏསྶཱཡེཝ ཏཎྷཱཡ ཨསེསཝིརཱགནིརོདྷོ ཙཱགོ པཊིནིསྶགྒོ མུཏྟི ཨནཱལཡོ, ཨིདཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ – ‘དུཀྑནིརོདྷཾ [དུཀྑནིརོདྷོ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཨརིཡསཙྩཾ’’’.

༣༧༥. ‘‘ཀཏམཉྩཱཝུསོ, དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ ཨརིཡསཙྩཾ? ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི, སམྨཱསངྐཔྤོ, སམྨཱཝཱཙཱ, སམྨཱཀམྨནྟོ, སམྨཱཨཱཛཱིཝོ, སམྨཱཝཱཡཱམོ, སམྨཱསཏི, སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཀཏམཱཙཱཝུསོ, སམྨཱདིཊྛི? ཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, དུཀྑེ ཉཱཎཾ, དུཀྑསམུདཡེ ཉཱཎཾ, དུཀྑནིརོདྷེ ཉཱཎཾ, དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ཉཱཎཾ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ – ‘སམྨཱདིཊྛི’’’.

‘‘ཀཏམོ ཙཱཝུསོ, སམྨཱསངྐཔྤོ? ནེཀྑམྨསངྐཔྤོ, ཨབྱཱཔཱདསངྐཔྤོ, ཨཝིཧིཾསཱསངྐཔྤོ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ – ‘སམྨཱསངྐཔྤོ’’’.

‘‘ཀཏམཱ ཙཱཝུསོ, སམྨཱཝཱཙཱ? མུསཱཝཱདཱ ཝེརམཎཱི, པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ ཝེརམཎཱི, ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ ཝེརམཎཱི, སམྥཔྤལཱཔཱ ཝེརམཎཱི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ – ‘སམྨཱཝཱཙཱ’’’.

‘‘ཀཏམོ ཙཱཝུསོ, སམྨཱཀམྨནྟཱི? པཱཎཱཏིཔཱཏཱ ཝེརམཎཱི, ཨདིནྣཱདཱནཱ ཝེརམཎཱི, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ ཝེརམཎཱི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ – ‘སམྨཱཀམྨནྟོ’’’.

‘‘ཀཏམོ ཙཱཝུསོ, སམྨཱཨཱཛཱིཝོ? ཨིདྷཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ མིཙྪཱཨཱཛཱིཝཾ པཧཱཡ སམྨཱཨཱཛཱིཝེན ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ – ‘སམྨཱཨཱཛཱིཝོ’’’.

‘‘ཀཏམོ ཙཱཝུསོ, སམྨཱཝཱཡཱམོ? ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨནུཔྤནྣཱནཾ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨནུཔྤཱདཱཡ ཚནྡཾ ཛནེཏི ཝཱཡམཏི ཝཱིརིཡཾ ཨཱརབྷཏི ཙིཏྟཾ པགྒཎྷཱཏི པདཧཏི, ཨུཔྤནྣཱནཾ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཱཡ ཚནྡཾ ཛནེཏི ཝཱཡམཏི ཝཱིརིཡཾ ཨཱརབྷཏི ཙིཏྟཾ པགྒཎྷཱཏི པདཧཏི, ཨནུཔྤནྣཱནཾ ཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདཱཡ ཚནྡཾ ཛནེཏི ཝཱཡམཏི ཝཱིརིཡཾ ཨཱརབྷཏི ཙིཏྟཾ པགྒཎྷཱཏི པདཧཏི, ཨུཔྤནྣཱནཾ ཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཋིཏིཡཱ ཨསམྨོསཱཡ བྷིཡྻོབྷཱཝཱཡ ཝེཔུལླཱཡ བྷཱཝནཱཡ པཱརིཔཱུརིཡཱ ཚནྡཾ ཛནེཏི ཝཱཡམཏི ཝཱིརིཡཾ ཨཱརབྷཏི ཙིཏྟཾ པགྒཎྷཱཏི པདཧཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ – ‘སམྨཱཝཱཡཱམོ’’’.

‘‘ཀཏམཱ ཙཱཝུསོ, སམྨཱསཏི? ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ. ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི…པེ… ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི… དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ – ‘སམྨཱསཏི’’’.

‘‘ཀཏམོ ཙཱཝུསོ, སམྨཱསམཱདྷི? ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི, ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི, པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧརཏི…པེ… ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ… ཝིཧརཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ – ‘སམྨཱསམཱདྷི’. ཨིདཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ – ‘དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ ཨརིཡསཙྩཾ’’’.

‘‘ཏཐཱགཏེནཱཝུསོ, ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན བཱརཱཎསིཡཾ ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ ཨནུཏྟརཾ དྷམྨཙཀྐཾ པཝཏྟིཏཾ ཨཔྤཊིཝཏྟིཡཾ སམཎེན ཝཱ བྲཱཧྨཎེན ཝཱ དེཝེན ཝཱ མཱརེན ཝཱ བྲཧྨུནཱ ཝཱ ཀེནཙི ཝཱ ལོཀསྨིཾ, ཡདིདཾ – ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ ཨརིཡསཙྩཱནཾ ཨཱཙིཀྑནཱ དེསནཱ པཉྙཱཔནཱ པཊྛཔནཱ ཝིཝརཎཱ ཝིབྷཛནཱ ཨུཏྟཱནཱིཀམྨ’’ནྟི.

ཨིདམཝོཙ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

སཙྩཝིབྷངྒསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཨེཀཱདསམཾ.

༡༢. དཀྑིཎཱཝིབྷངྒསུཏྟཾ

༣༧༦. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཀྐེསུ ཝིཧརཏི ཀཔིལཝཏྠུསྨིཾ ནིགྲོདྷཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ མཧཱཔཛཱཔཏི [མཧཱཔཛཱཔཏཱི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] གོཏམཱི ནཝཾ དུསྶཡུགཾ ཨཱདཱཡ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ མཧཱཔཛཱཔཏི གོཏམཱི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདཾ མེ, བྷནྟེ, ནཝཾ དུསྶཡུགཾ བྷགཝནྟཾ ཨུདྡིསྶ སཱམཾ ཀནྟཾ སཱམཾ ཝཱཡིཏཾ. ཏཾ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ པཊིགྒཎྷཱཏུ ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡཱ’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷགཝཱ མཧཱཔཛཱཔཏིཾ གོཏམིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སངྒྷེ, གོཏམི, དེཧི. སངྒྷེ ཏེ དིནྣེ ཨཧཉྩེཝ པཱུཛིཏོ བྷཝིསྶཱམི སངྒྷོ ཙཱ’’ཏི. དུཏིཡམྤི ཁོ མཧཱཔཛཱཔཏི གོཏམཱི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདཾ མེ, བྷནྟེ, ནཝཾ དུསྶཡུགཾ བྷགཝནྟཾ ཨུདྡིསྶ སཱམཾ ཀནྟཾ སཱམཾ ཝཱཡིཏཾ. ཏཾ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ པཊིགྒཎྷཱཏུ ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡཱ’’ཏི. དུཏིཡམྤི ཁོ བྷགཝཱ མཧཱཔཛཱཔཏིཾ གོཏམིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སངྒྷེ, གོཏམི, དེཧི. སངྒྷེ ཏེ དིནྣེ ཨཧཉྩེཝ པཱུཛིཏོ བྷཝིསྶཱམི སངྒྷོ ཙཱ’’ཏི. ཏཏིཡམྤི ཁོ མཧཱཔཛཱཔཏི གོཏམཱི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདཾ མེ, བྷནྟེ, ནཝཾ དུསྶཡུགཾ བྷགཝནྟཾ ཨུདྡིསྶ སཱམཾ ཀནྟཾ སཱམཾ ཝཱཡིཏཾ. ཏཾ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ པཊིགྒཎྷཱཏུ ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡཱ’’ཏི. ཏཏིཡམྤི ཁོ བྷགཝཱ མཧཱཔཛཱཔཏིཾ གོཏམིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སངྒྷེ, གོཏམི, དེཧི. སངྒྷེ ཏེ དིནྣེ ཨཧཉྩེཝ པཱུཛིཏོ བྷཝིསྶཱམི སངྒྷོ ཙཱ’’ཏི.

༣༧༧. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘པཊིགྒཎྷཱཏུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ མཧཱཔཛཱཔཏིཡཱ གོཏམིཡཱ ནཝཾ དུསྶཡུགཾ. བཧཱུཔཀཱརཱ [བཧུཀཱརཱ (སྱཱ. ཀཾ.)], བྷནྟེ, མཧཱཔཛཱཔཏི གོཏམཱི བྷགཝཏོ མཱཏུཙྪཱ ཨཱཔཱདིཀཱ པོསིཀཱ ཁཱིརསྶ དཱཡིཀཱ; བྷགཝནྟཾ ཛནེཏྟིཡཱ ཀཱལངྐཏཱཡ ཐཉྙཾ པཱཡེསི. བྷགཝཱཔི, བྷནྟེ, བཧཱུཔཀཱརོ མཧཱཔཛཱཔཏིཡཱ གོཏམིཡཱ. བྷགཝནྟཾ, བྷནྟེ, ཨཱགམྨ མཧཱཔཛཱཔཏི གོཏམཱི བུདྡྷཾ སརཎཾ གཏཱ, དྷམྨཾ སརཎཾ གཏཱ, སངྒྷཾ སརཎཾ གཏཱ. བྷགཝནྟཾ, བྷནྟེ, ཨཱགམྨ མཧཱཔཛཱཔཏི གོཏམཱི པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏཱ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏཱ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏཱ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏཱ སུརཱམེརཡམཛྫཔམཱདཊྛཱནཱ པཊིཝིརཏཱ. བྷགཝནྟཾ, བྷནྟེ, ཨཱགམྨ མཧཱཔཛཱཔཏི གོཏམཱི བུདྡྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏཱ, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏཱ, སངྒྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏཱ ཨརིཡཀནྟེཧི སཱིལེཧི སམནྣཱགཏཱ. བྷགཝནྟཾ, བྷནྟེ, ཨཱགམྨ མཧཱཔཛཱཔཏི གོཏམཱི དུཀྑེ ནིཀྐངྑཱ, དུཀྑསམུདཡེ ནིཀྐངྑཱ, དུཀྑནིརོདྷེ ནིཀྐངྑཱ, དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ནིཀྐངྑཱ. བྷགཝཱཔི, བྷནྟེ, བཧཱུཔཀཱརོ མཧཱཔཛཱཔཏིཡཱ གོཏམིཡཱ’’ཏི.

༣༧༨. ‘‘ཨེཝམེཏཾ, ཨཱནནྡ. ཡཾ ཧཱནནྡ, པུགྒལོ པུགྒལཾ ཨཱགམྨ བུདྡྷཾ སརཎཾ གཏོ ཧོཏི, དྷམྨཾ སརཎཾ གཏོ ཧོཏི, སངྒྷཾ སརཎཾ གཏོ ཧོཏི, ཨིམསྶཱནནྡ, པུགྒལསྶ ཨིམིནཱ པུགྒལེན ན སུཔྤཏིཀཱརཾ ཝདཱམི, ཡདིདཾ – ཨབྷིཝཱདན-པཙྩུཊྛཱན-ཨཉྫལིཀམྨ སཱམཱིཙིཀམྨཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱ- ནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱནུཔྤདཱནེན.

‘‘ཡཾ ཧཱནནྡ, པུགྒལོ པུགྒལཾ ཨཱགམྨ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, སུརཱམེརཡམཛྫཔམཱདཊྛཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨིམསྶཱནནྡ, པུགྒལསྶ ཨིམིནཱ པུགྒལེན ན སུཔྤཏིཀཱརཾ ཝདཱམི, ཡདིདཾ – ཨབྷིཝཱདན-པཙྩུཊྛཱན-ཨཉྫལིཀམྨ-སཱམཱིཙིཀམྨཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱ- ནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱནུཔྤདཱནེན.

‘‘ཡཾ ཧཱནནྡ, པུགྒལོ པུགྒལཾ ཨཱགམྨ བུདྡྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, དྷམྨེ… སངྒྷེ… ཨརིཡཀནྟེཧི སཱིལེཧི སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, ཨིམསྶཱནནྡ, པུགྒལསྶ ཨིམིནཱ པུགྒལེན ན སུཔྤཏིཀཱརཾ ཝདཱམི, ཡདིདཾ – ཨབྷིཝཱདན-པཙྩུཊྛཱན-ཨཉྫལིཀམྨ-སཱམཱིཙིཀམྨཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱ- ནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱནུཔྤདཱནེན.

‘‘ཡཾ ཧཱནནྡ, པུགྒལོ པུགྒལཾ ཨཱགམྨ དུཀྑེ ནིཀྐངྑོ ཧོཏི, དུཀྑསམུདཡེ ནིཀྐངྑོ ཧོཏི, དུཀྑནིརོདྷེ ནིཀྐངྑོ ཧོཏི, དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ནིཀྐངྑོ ཧོཏི, ཨིམསྶཱནནྡ, པུགྒལསྶ ཨིམིནཱ པུགྒལེན ན སུཔྤཏིཀཱརཾ ཝདཱམི, ཡདིདཾ – ཨབྷིཝཱདན-པཙྩུཊྛཱནཨཉྫལིཀམྨ-སཱམཱིཙིཀམྨ-ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱ- ནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱནུཔྤདཱནེན.

༣༧༩. ‘‘ཙུདྡས ཁོ པནིམཱནནྡ, པཱཊིཔུགྒལིཀཱ དཀྑིཎཱ. ཀཏམཱ ཙུདྡས? ཏཐཱགཏེ ཨརཧནྟེ སམྨཱསམྦུདྡྷེ དཱནཾ དེཏི – ཨཡཾ པཋམཱ པཱཊིཔུགྒལིཀཱ དཀྑིཎཱ. པཙྩེཀསམྦུདྡྷེ [པཙྩེཀབུདྡྷེ (སཱི. པཱི.)] དཱནཾ དེཏི – ཨཡཾ དུཏིཡཱ པཱཊིཔུགྒལིཀཱ དཀྑིཎཱ. ཏཐཱགཏསཱཝཀེ ཨརཧནྟེ དཱནཾ དེཏི – ཨཡཾ ཏཏིཡཱ པཱཊིཔུགྒལིཀཱ དཀྑིཎཱ. ཨརཧཏྟཕལསཙྪིཀིརིཡཱཡ པཊིཔནྣེ དཱནཾ དེཏི – ཨཡཾ ཙཏུཏྠཱི པཱཊིཔུགྒལིཀཱ དཀྑིཎཱ. ཨནཱགཱམིསྶ དཱནཾ དེཏི – ཨཡཾ པཉྩམཱི པཱཊིཔུགྒལིཀཱ དཀྑིཎཱ. ཨནཱགཱམིཕལསཙྪིཀིརིཡཱཡ པཊིཔནྣེ དཱནཾ དེཏི – ཨཡཾ ཚཊྛཱི པཱཊིཔུགྒལིཀཱ དཀྑིཎཱ. སཀདཱགཱམིསྶ དཱནཾ དེཏི – ཨཡཾ སཏྟམཱི པཱཊིཔུགྒལིཀཱ དཀྑིཎཱ. སཀདཱགཱམིཕལསཙྪིཀིརིཡཱཡ པཊིཔནྣེ དཱནཾ དེཏི – ཨཡཾ ཨཊྛམཱི པཱཊིཔུགྒལིཀཱ དཀྑིཎཱ. སོཏཱཔནྣེ དཱནཾ དེཏི – ཨཡཾ ནཝམཱི པཱཊིཔུགྒལིཀཱ དཀྑིཎཱ. སོཏཱཔཏྟིཕལསཙྪིཀིརིཡཱཡ པཊིཔནྣེ དཱནཾ དེཏི – ཨཡཾ དསམཱི པཱཊིཔུགྒལིཀཱ དཀྑིཎཱ. བཱཧིརཀེ ཀཱམེསུ ཝཱིཏརཱགེ དཱནཾ དེཏི – ཨཡཾ ཨེཀཱདསམཱི པཱཊིཔུགྒལིཀཱ དཀྑིཎཱ. པུཐུཛྫནསཱིལཝནྟེ དཱནཾ དེཏི – ཨཡཾ དྭཱདསམཱི པཱཊིཔུགྒལིཀཱ དཀྑིཎཱ. པུཐུཛྫནདུསྶཱིལེ དཱནཾ དེཏི – ཨཡཾ ཏེརསམཱི པཱཊིཔུགྒལིཀཱ དཀྑིཎཱ. ཏིརཙྪཱནགཏེ དཱནཾ དེཏི – ཨཡཾ ཙུདྡསམཱི པཱཊིཔུགྒལིཀཱ དཀྑིཎཱཏི.

‘‘ཏཏྲཱནནྡ, ཏིརཙྪཱནགཏེ དཱནཾ དཏྭཱ སཏགུཎཱ དཀྑིཎཱ པཱཊིཀངྑིཏབྦཱ, པུཐུཛྫནདུསྶཱིལེ དཱནཾ དཏྭཱ སཧསྶགུཎཱ དཀྑིཎཱ པཱཊིཀངྑིཏབྦཱ, པུཐུཛྫནསཱིལཝནྟེ དཱནཾ དཏྭཱ སཏསཧསྶགུཎཱ དཀྑིཎཱ པཱཊིཀངྑིཏབྦཱ, བཱཧིརཀེ ཀཱམེསུ ཝཱིཏརཱགེ དཱནཾ དཏྭཱ ཀོཊིསཏསཧསྶགུཎཱ དཀྑིཎཱ པཱཊིཀངྑིཏབྦཱ, སོཏཱཔཏྟིཕལསཙྪིཀིརིཡཱཡ པཊིཔནྣེ དཱནཾ དཏྭཱ ཨསངྑེཡྻཱ ཨཔྤམེཡྻཱ དཀྑིཎཱ པཱཊིཀངྑིཏབྦཱ, ཀོ པན ཝཱདོ སོཏཱཔནྣེ, ཀོ པན ཝཱདོ སཀདཱགཱམིཕལསཙྪིཀིརིཡཱཡ པཊིཔནྣེ, ཀོ པན ཝཱདོ སཀདཱགཱམིསྶ, ཀོ པན ཝཱདོ ཨནཱགཱམིཕལསཙྪིཀིརིཡཱཡ པཊིཔནྣེ, ཀོ པན ཝཱདོ ཨནཱགཱམིསྶ, ཀོ པན ཝཱདོ ཨརཧཏྟཕལསཙྪིཀིརིཡཱཡ པཊིཔནྣེ, ཀོ པན ཝཱདོ ཨརཧནྟེ, ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩེཀསམྦུདྡྷེ, ཀོ པན ཝཱདོ ཏཐཱགཏེ ཨརཧནྟེ སམྨཱསམྦུདྡྷེ!

༣༨༠. ‘‘སཏྟ ཁོ པནིམཱནནྡ, སངྒྷགཏཱ དཀྑིཎཱ. ཀཏམཱ སཏྟ? བུདྡྷཔྤམུཁེ ཨུབྷཏོསངྒྷེ དཱནཾ དེཏི – ཨཡཾ པཋམཱ སངྒྷགཏཱ དཀྑིཎཱ. ཏཐཱགཏེ པརིནིབྦུཏེ ཨུབྷཏོསངྒྷེ དཱནཾ དེཏི – ཨཡཾ དུཏིཡཱ སངྒྷགཏཱ དཀྑིཎཱ. བྷིཀྑུསངྒྷེ དཱནཾ དེཏི – ཨཡཾ ཏཏིཡཱ སངྒྷགཏཱ དཀྑིཎཱ. བྷིཀྑུནིསངྒྷེ དཱནཾ དེཏི – ཨཡཾ ཙཏུཏྠཱི སངྒྷགཏཱ དཀྑིཎཱ. ‘ཨེཏྟཀཱ མེ བྷིཀྑཱུ ཙ བྷིཀྑུནིཡོ ཙ སངྒྷཏོ ཨུདྡིསྶཐཱ’ཏི དཱནཾ དེཏི – ཨཡཾ པཉྩམཱི སངྒྷགཏཱ དཀྑིཎཱ. ‘ཨེཏྟཀཱ མེ བྷིཀྑཱུ སངྒྷཏོ ཨུདྡིསྶཐཱ’ཏི དཱནཾ དེཏི – ཨཡཾ ཚཊྛཱི སངྒྷགཏཱ དཀྑིཎཱ. ‘ཨེཏྟཀཱ མེ བྷིཀྑུནིཡོ སངྒྷཏོ ཨུདྡིསྶཐཱ’ཏི དཱནཾ དེཏི – ཨཡཾ སཏྟམཱི སངྒྷགཏཱ དཀྑིཎཱ.

‘‘བྷཝིསྶནྟི ཁོ པནཱནནྡ, ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ གོཏྲབྷུནོ ཀཱསཱཝཀཎྛཱ དུསྶཱིལཱ པཱཔདྷམྨཱ. ཏེསུ དུསྶཱིལེསུ སངྒྷཾ ཨུདྡིསྶ དཱནཾ དསྶནྟི. ཏདཱཔཱཧཾ, ཨཱནནྡ, སངྒྷགཏཾ དཀྑིཎཾ ཨསངྑེཡྻཾ ཨཔྤམེཡྻཾ ཝདཱམི. ན ཏྭེཝཱཧཾ, ཨཱནནྡ, ཀེནཙི པརིཡཱཡེན སངྒྷགཏཱཡ དཀྑིཎཱཡ པཱཊིཔུགྒལིཀཾ དཱནཾ མཧཔྥལཏརཾ ཝདཱམི.

༣༨༡. ‘‘ཙཏསྶོ ཁོ ཨིམཱ, ཨཱནནྡ, དཀྑིཎཱ ཝིསུདྡྷིཡོ. ཀཏམཱ ཙཏསྶོ? ཨཏྠཱནནྡ, དཀྑིཎཱ དཱཡཀཏོ ཝིསུཛ྄ཛྷཏི ནོ པཊིགྒཱཧཀཏོ. ཨཏྠཱནནྡ, དཀྑིཎཱ པཊིགྒཱཧཀཏོ ཝིསུཛ྄ཛྷཏི ནོ དཱཡཀཏོ. ཨཏྠཱནནྡ, དཀྑིཎཱ ནེཝ དཱཡཀཏོ ཝིསུཛ྄ཛྷཏི ནོ པཊིགྒཱཧཀཏོ. ཨཏྠཱནནྡ, དཀྑིཎཱ དཱཡཀཏོ ཙེཝ ཝིསུཛ྄ཛྷཏི པཊིགྒཱཧཀཏོ ཙ.

‘‘ཀཐཉྩཱནནྡ, དཀྑིཎཱ དཱཡཀཏོ ཝིསུཛ྄ཛྷཏི ནོ པཊིགྒཱཧཀཏོ? ཨིདྷཱནནྡ, དཱཡཀོ ཧོཏི སཱིལཝཱ ཀལྱཱཎདྷམྨོ, པཊིགྒཱཧཀཱ ཧོནྟི དུསྶཱིལཱ པཱཔདྷམྨཱ – ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, དཀྑིཎཱ དཱཡཀཏོ ཝིསུཛ྄ཛྷཏི ནོ པཊིགྒཱཧཀཏོ.

‘‘ཀཐཉྩཱནནྡ, དཀྑིཎཱ པཊིགྒཱཧཀཏོ ཝིསུཛ྄ཛྷཏི ནོ དཱཡཀཏོ? ཨིདྷཱནནྡ, དཱཡཀོ ཧོཏི དུསྶཱིལོ པཱཔདྷམྨོ, པཊིགྒཱཧཀཱ ཧོནྟི སཱིལཝནྟོ [སཱིལཝནྟཱ (སཱི.)] ཀལྱཱཎདྷམྨཱ – ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, དཀྑིཎཱ པཊིགྒཱཧཀཏོ ཝིསུཛ྄ཛྷཏི ནོ དཱཡཀཏོ.

‘‘ཀཐཉྩཱནནྡ, དཀྑིཎཱ ནེཝ དཱཡཀཏོ ཝིསུཛ྄ཛྷཏི ནོ པཊིགྒཱཧཀཏོ? ཨིདྷཱནནྡ, དཱཡཀོ ཙ ཧོཏི དུསྶཱིལོ པཱཔདྷམྨོ, པཊིགྒཱཧཀཱ ཙ ཧོནྟི དུསྶཱིལཱ པཱཔདྷམྨཱ – ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, དཀྑིཎཱ ནེཝ དཱཡཀཏོ ཝིསུཛ྄ཛྷཏི ནོ པཊིགྒཱཧཀཏོ.

‘‘ཀཐཉྩཱནནྡ, དཀྑིཎཱ དཱཡཀཏོ ཙེཝ ཝིསུཛ྄ཛྷཏི པཊིགྒཱཧཀཏོ ཙ? ཨིདྷཱནནྡ, དཱཡཀོ ཙ ཧོཏི སཱིལཝཱ ཀལྱཱཎདྷམྨོ, པཊིགྒཱཧཀཱ ཙ ཧོནྟི སཱིལཝནྟོ ཀལྱཱཎདྷམྨཱ – ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, དཀྑིཎཱ དཱཡཀཏོ ཙེཝ ཝིསུཛ྄ཛྷཏི པཊིགྒཱཧཀཏོ ཙ. ཨིམཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཙཏསྶོ དཀྑིཎཱ ཝིསུདྡྷིཡོ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨིདཾ ཝཏྭཱན སུགཏོ ཨཐཱཔརཾ ཨེཏདཝོཙ སཏྠཱ –

༣༨༢.

‘‘ཡོ སཱིལཝཱ དུསྶཱིལེསུ དདཱཏི དཱནཾ,

དྷམྨེན ལདྡྷཾ [ལདྡྷཱ (སཱི. པཱི.)] སུཔསནྣཙིཏྟོ;

ཨབྷིསདྡཧཾ ཀམྨཕལཾ ཨུལཱ༹རཾ,

སཱ དཀྑིཎཱ དཱཡཀཏོ ཝིསུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘ཡོ དུསྶཱིལོ སཱིལཝནྟེསུ དདཱཏི དཱནཾ,

ཨདྷམྨེན ལདྡྷཾ ཨཔྤསནྣཙིཏྟོ;

ཨནབྷིསདྡཧཾ ཀམྨཕལཾ ཨུལཱ༹རཾ,

སཱ དཀྑིཎཱ པཊིགྒཱཧཀཏོ ཝིསུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘ཡོ དུསྶཱིལོ དུསྶཱིལེསུ དདཱཏི དཱནཾ,

ཨདྷམྨེན ལདྡྷཾ ཨཔྤསནྣཙིཏྟོ;

ཨནབྷིསདྡཧཾ ཀམྨཕལཾ ཨུལཱ༹རཾ,

ན ཏཾ དཱནཾ ཝིཔུལཔྥལནྟི བྲཱུམི.

‘‘ཡོ སཱིལཝཱ སཱིལཝནྟེསུ དདཱཏི དཱནཾ,

དྷམྨེན ལདྡྷཾ སུཔསནྣཙིཏྟོ;

ཨབྷིསདྡཧཾ ཀམྨཕལཾ ཨུལཱ༹རཾ,

ཏཾ ཝེ དཱནཾ ཝིཔུལཔྥལནྟི བྲཱུམི [སཱ དཀྑིཎཱ ནེཝུབྷཏོ ཝིསུཛ྄ཛྷཏི (སཱི. པཱི.)].

‘‘ཡོ ཝཱིཏརཱགོ ཝཱིཏརཱགེསུ དདཱཏི དཱནཾ,

དྷམྨེན ལདྡྷཾ སུཔསནྣཙིཏྟོ;

ཨབྷིསདྡཧཾ ཀམྨཕལཾ ཨུལཱ༹རཾ,

ཏཾ ཝེ དཱནཾ ཨཱམིསདཱནཱནམགྒ’’ [ཏཾ ཝེ དཱནཾ ཝིཔུལནྟི བྲཱུམི (སཱི.)] ནྟི.

དཀྑིཎཱཝིབྷངྒསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ དྭཱདསམཾ.

ཝིབྷངྒཝགྒོ ནིཊྛིཏོ ཙཏུཏྠོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

བྷདྡེཀཱནནྡཀཙྩཱན, ལོམསཀངྒིཡཱསུབྷོ;

མཧཱཀམྨསལཱ༹ཡཏནཝིབྷངྒཱ, ཨུདྡེསཨརཎཱ དྷཱཏུ སཙྩཾ.

དཀྑིཎཱཝིབྷངྒསུཏྟནྟི.

༥. སལཱ༹ཡཏནཝགྒོ

༡. ཨནཱཐཔིཎྜིཀོཝཱདསུཏྟཾ

༣༨༣. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨནཱཐཔིཎྜིཀོ གཧཔཏི ཨཱབཱདྷིཀོ ཧོཏི དུཀྑིཏོ བཱལ༹ྷགིལཱནོ. ཨཐ ཁོ ཨནཱཐཔིཎྜིཀོ གཧཔཏི ཨཉྙཏརཾ པུརིསཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨེཧི ཏྭཾ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མམ ཝཙནེན བྷགཝཏོ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཱཧི [ཝནྡཱཧི ཨེཝཉྩ ཝདེཧི (སབྦཏྠ) ཨཉྙསུཏྟེསུ པན ནཏྠི] – ‘ཨནཱཐཔིཎྜིཀོ, བྷནྟེ, གཧཔཏི ཨཱབཱདྷིཀོ དུཀྑིཏོ བཱལ༹ྷགིལཱནོ. སོ བྷགཝཏོ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཏཱི’ཏི. ཡེན ཙཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མམ ཝཙནེན ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཱཧི [ཝནྡཱཧི ཨེཝཉྩ ཝདེཧི (སབྦཏྠ) ཨཉྙསུཏྟེསུ པན ནཏྠི] – ‘ཨནཱཐཔིཎྜིཀོ, བྷནྟེ, གཧཔཏི ཨཱབཱདྷིཀོ དུཀྑིཏོ བཱལ༹ྷགིལཱནོ. སོ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྩ ཝདེཧི – ‘སཱདྷུ ཀིར, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཡེན ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ གཧཔཏིསྶ ནིཝེསནཾ ཏེནུཔསངྐམཏུ ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡཱ’’’ཏི.

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ སོ པུརིསོ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ གཧཔཏིསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ པུརིསོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨནཱཐཔིཎྜིཀོ, བྷནྟེ, གཧཔཏི ཨཱབཱདྷིཀོ དུཀྑིཏོ བཱལ༹ྷགིལཱནོ. སོ བྷགཝཏོ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཏཱི’’ཏི. ཡེན ཙཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ པུརིསོ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨནཱཐཔིཎྜིཀོ, བྷནྟེ, གཧཔཏི ཨཱབཱདྷིཀོ དུཀྑིཏོ བཱལ༹ྷགིལཱནོ. སོ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཏི; ཨེཝཉྩ ཝདེཏི – ‘སཱདྷུ ཀིར, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཡེན ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ གཧཔཏིསྶ ནིཝེསནཾ ཏེནུཔསངྐམཏུ ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡཱ’’’ཏི. ཨདྷིཝཱསེསི ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན.

༣༨༤. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཨཱཡསྨཏཱ ཨཱནནྡེན པཙྪཱསམཎེན ཡེན ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ གཧཔཏིསྶ ནིཝེསནཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ནིསཛྫ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨནཱཐཔིཎྜིཀཾ གཧཔཏིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཙྩི ཏེ, གཧཔཏི, ཁམནཱིཡཾ, ཀཙྩི ཡཱཔནཱིཡཾ? ཀཙྩི ཏེ དུཀྑཱ ཝེདནཱ པཊིཀྐམནྟི, ནོ ཨབྷིཀྐམནྟི; པཊིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི, ནོ ཨབྷིཀྐམོ’’ཏི?

‘‘ན མེ, བྷནྟེ སཱརིཔུཏྟ, ཁམནཱིཡཾ ན ཡཱཔནཱིཡཾ. བཱལ༹ྷཱ མེ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཨབྷིཀྐམནྟི, ནོ པཊིཀྐམནྟི; ཨབྷིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི, ནོ པཊིཀྐམོ. སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ སཱརིཔུཏྟ, བལཝཱ པུརིསོ ཏིཎྷེན སིཁརེན མུདྡྷནི [མུདྡྷཱནཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨབྷིམཏྠེཡྻ [ཨབྷིམནྠེཡྻ (སཱི. པཱི.)]; ཨེཝམེཝ ཁོ མེ, བྷནྟེ སཱརིཔུཏྟ, ཨདྷིམཏྟཱ ཝཱཏཱ མུདྡྷནི [ཨོཧནནྟི (སྱཱ. ཀཾ.)] ཨཱུཧནནྟི [ཨདྷིམཏྟཱ ཝཱཏཱ སཱིལཾ པརིཀནྟནྟི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)]. ན མེ, བྷནྟེ སཱརིཔུཏྟ, ཁམནཱིཡཾ ན ཡཱཔནཱིཡཾ. བཱལ༹ྷཱ མེ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཨབྷིཀྐམནྟི, ནོ པཊིཀྐམནྟི; ཨབྷིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི, ནོ པཊིཀྐམོ. སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ སཱརིཔུཏྟ, བལཝཱ པུརིསོ དལ༹ྷེན ཝརཏྟཁཎྜེན སཱིསེ སཱིསཝེཋཾ དདེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ མེ, བྷནྟེ སཱརིཔུཏྟ, ཨདྷིམཏྟཱ སཱིསེ སཱིསཝེདནཱ. ན མེ, བྷནྟེ སཱརིཔུཏྟ, ཁམནཱིཡཾ ན ཡཱཔནཱིཡཾ. བཱལ༹ྷཱ མེ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཨབྷིཀྐམནྟི, ནོ པཊིཀྐམནྟི; ཨབྷིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི, ནོ པཊིཀྐམོ. སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ སཱརིཔུཏྟ, དཀྑོ གོགྷཱཏཀོ ཝཱ གོགྷཱཏཀནྟེཝཱསཱི ཝཱ ཏིཎྷེན གོཝིཀནྟནེན ཀུཙྪིཾ པརིཀནྟེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ མེ, བྷནྟེ སཱརིཔུཏྟ, ཨདྷིམཏྟཱ ཝཱཏཱ ཀུཙྪིཾ པརིཀནྟནྟི. ན མེ, བྷནྟེ སཱརིཔུཏྟ, ཁམནཱིཡཾ ན ཡཱཔནཱིཡཾ. བཱལ༹ྷཱ མེ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཨབྷིཀྐམནྟི, ནོ པཊིཀྐམནྟི; ཨབྷིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི, ནོ པཊིཀྐམོ. སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ སཱརིཔུཏྟ, དྭེ བལཝནྟོ པུརིསཱ དུབྦལཏརཾ པུརིསཾ ནཱནཱབཱཧཱསུ གཧེཏྭཱ ཨངྒཱརཀཱསུཡཱ སནྟཱཔེཡྻུཾ, སམྤརིཏཱཔེཡྻུཾ; ཨེཝམེཝ ཁོ མེ, བྷནྟེ སཱརིཔུཏྟ, ཨདྷིམཏྟོ ཀཱཡསྨིཾ ཌཱཧོ. ན མེ, བྷནྟེ སཱརིཔུཏྟ, ཁམནཱིཡཾ ན ཡཱཔནཱིཡཾ. བཱལ༹ྷཱ མེ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཨབྷིཀྐམནྟི, ནོ པཊིཀྐམནྟི; ཨབྷིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི, ནོ པཊིཀྐམོ’’ཏི.

༣༨༥. ‘‘ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན ཙཀྑུཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི, ན ཙ མེ ཙཀྑུནིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦཾ.

‘‘ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན སོཏཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི, ན ཙ མེ སོཏནིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦཾ. ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན གྷཱནཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི, ན ཙ མེ གྷཱནནིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦཾ. ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན ཛིཝ྄ཧཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི, ན ཙ མེ ཛིཝ྄ཧཱནིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦཾ. ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན ཀཱཡཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི, ན ཙ མེ ཀཱཡནིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦཾ. ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན མནཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི, ན ཙ མེ མནོནིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦཾ.

‘‘ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན རཱུཔཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི, ན ཙ མེ རཱུཔནིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦཾ. ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན སདྡཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི…པེ… ན གནྡྷཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི… ན རསཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི… ན ཕོཊྛབྦཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི… ན དྷམྨཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི ན ཙ མེ དྷམྨནིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦཾ.

‘‘ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི, ན ཙ མེ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎནིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦཾ. ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན སོཏཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི… ན གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི… ན ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི… ན ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི… ན མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི ན ཙ མེ མནོཝིཉྙཱཎནིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦཾ.

‘‘ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན ཙཀྑུསམྥསྶཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི, ན ཙ མེ ཙཀྑུསམྥསྶནིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦཾ. ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན སོཏསམྥསྶཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི… ན གྷཱནསམྥསྶཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི… ན ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི… ན ཀཱཡསམྥསྶཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི… ན མནོསམྥསྶཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི, ན ཙ མེ མནོསམྥསྶནིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦཾ.

‘‘ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན ཙཀྑུསམྥསྶཛཾ ཝེདནཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི, ན ཙ མེ ཙཀྑུསམྥསྶཛཱཝེདནཱནིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦཾ. ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན སོཏསམྥསྶཛཾ ཝེདནཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི… ན གྷཱནསམྥསྶཛཾ ཝེདནཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི… ན ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཛཾ ཝེདནཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི… ན ཀཱཡསམྥསྶཛཾ ཝེདནཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི… ན མནོསམྥསྶཛཾ ཝེདནཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི, ན ཙ མེ མནོསམྥསྶཛཱཝེདནཱནིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦཾ.

༣༨༦. ‘‘ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན པཐཝཱིདྷཱཏུཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི, ན ཙ མེ པཐཝཱིདྷཱཏུནིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦཾ. ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན ཨཱཔོདྷཱཏུཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི… ན ཏེཛོདྷཱཏུཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི… ན ཝཱཡོདྷཱཏུཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི… ན ཨཱཀཱསདྷཱཏུཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི… ན ཝིཉྙཱཎདྷཱཏུཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི, ན ཙ མེ ཝིཉྙཱཎདྷཱཏུནིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦཾ.

‘‘ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན རཱུཔཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི, ན ཙ མེ རཱུཔནིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦཾ. ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན ཝེདནཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི… ན སཉྙཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི… ན སངྑཱརེ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི… ན ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི, ན ཙ མེ ཝིཉྙཱཎནིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦཾ.

‘‘ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི, ན ཙ མེ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནནིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦཾ. ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི… ན ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི… ན ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི ན ཙ མེ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནནིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦཾ.

‘‘ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན ཨིདྷལོཀཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི, ན ཙ མེ ཨིདྷལོཀནིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦཾ. ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ན པརལོཀཾ ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི, ན ཙ མེ པརལོཀནིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦཾ. ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ཡམྤི མེ དིཊྛཾ སུཏཾ མུཏཾ ཝིཉྙཱཏཾ པཏྟཾ པརིཡེསིཏཾ ཨནུཔརིཡེསིཏཾ ཨནུཙརིཏཾ མནསཱ ཏམྤི ན ཨུཔཱདིཡིསྶཱམི, ན ཙ མེ ཏཾནིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦ’’ནྟི.

༣༨༧. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨནཱཐཔིཎྜིཀོ གཧཔཏི པརོདི, ཨསྶཱུནི པཝཏྟེསི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨནཱཐཔིཎྜིཀཾ གཧཔཏིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨོལཱིཡསི ཁོ ཏྭཾ, གཧཔཏི, སཾསཱིདསི ཁོ ཏྭཾ, གཧཔཏཱི’’ཏི? ‘‘ནཱཧཾ, བྷནྟེ ཨཱནནྡ, ཨོལཱིཡཱམི, ནཔི སཾསཱིདཱམི; ཨཔི ཙ མེ དཱིགྷརཏྟཾ སཏྠཱ པཡིརུཔཱསིཏོ མནོབྷཱཝནཱིཡཱ ཙ བྷིཀྑཱུ; ན ཙ མེ ཨེཝརཱུཔཱི དྷམྨཱི ཀཐཱ སུཏཔུབྦཱ’’ཏི. ‘‘ན ཁོ, གཧཔཏི, གིཧཱིནཾ ཨོདཱཏཝསནཱནཾ ཨེཝརཱུཔཱི དྷམྨཱི ཀཐཱ པཊིབྷཱཏི; པབྦཛིཏཱནཾ ཁོ, གཧཔཏི, ཨེཝརཱུཔཱི དྷམྨཱི ཀཐཱ པཊིབྷཱཏཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, བྷནྟེ སཱརིཔུཏྟ, གིཧཱིནམྤི ཨོདཱཏཝསནཱནཾ ཨེཝརཱུཔཱི དྷམྨཱི ཀཐཱ པཊིབྷཱཏུ. སནྟི ཧི, བྷནྟེ, ཀུལཔུཏྟཱ ཨཔྤརཛཀྑཛཱཏིཀཱ, ཨསྶཝནཏཱ དྷམྨསྶ པརིཧཱཡནྟི; བྷཝིསྶནྟི དྷམྨསྶ ཨཉྙཱཏཱརོ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཙ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཨཱནནྡོ ཨནཱཐཔིཎྜིཀཾ གཧཔཏིཾ ཨིམིནཱ ཨོཝཱདེན ཨོཝདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐམིཾསུ. ཨཐ ཁོ ཨནཱཐཔིཎྜིཀོ གཧཔཏི, ཨཙིརཔཀྐནྟེ ཨཱཡསྨནྟེ ཙ སཱརིཔུཏྟེ ཨཱཡསྨནྟེ ཙ ཨཱནནྡེ, ཀཱལམཀཱསི ཏུསིཏཾ ཀཱཡཾ ཨུཔཔཛྫི. ཨཐ ཁོ ཨནཱཐཔིཎྜིཀོ དེཝཔུཏྟོ ཨབྷིཀྐནྟཱཡ རཏྟིཡཱ ཨབྷིཀྐནྟཝཎྞོ ཀེཝལཀཔྤཾ ཛེཏཝནཾ ཨོབྷཱསེཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ ཁོ ཨནཱཐཔིཎྜིཀོ དེཝཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ གཱཐཱཧི ཨཛ྄ཛྷབྷཱསི –

‘‘ཨིདཉྷི ཏཾ ཛེཏཝནཾ, ཨིསིསངྒྷནིསེཝིཏཾ;

ཨཱཝུཏྠཾ དྷམྨརཱཛེན, པཱིཏིསཉྫནནཾ མམ.

‘‘ཀམྨཾ ཝིཛྫཱ ཙ དྷམྨོ ཙ, སཱིལཾ ཛཱིཝིཏམུཏྟམཾ;

ཨེཏེན མཙྩཱ སུཛ྄ཛྷནྟི, ན གོཏྟེན དྷནེན ཝཱ.

‘‘ཏསྨཱ ཧི པཎྜིཏོ པོསོ, སམྤསྶཾ ཨཏྠམཏྟནོ;

ཡོནིསོ ཝིཙིནེ དྷམྨཾ, ཨེཝཾ ཏཏྠ ཝིསུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘སཱརིཔུཏྟོཝ པཉྙཱཡ, སཱིལེན ཨུཔསམེན;

ཡོཔི པཱརངྒཏོ བྷིཀྑུ, ཨེཏཱཝཔརམོ སིཡཱ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ ཨནཱཐཔིཎྜིཀོ དེཝཔུཏྟོ. སམནུཉྙོ སཏྠཱ ཨཧོསི. ཨཐ ཁོ ཨནཱཐཔིཎྜིཀོ དེཝཔུཏྟོ – ‘‘སམནུཉྙོ མེ སཏྠཱ’’ཏི བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཏཏྠེཝནྟརདྷཱཡི.

༣༨༨. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨིམཾ, བྷིཀྑཝེ, རཏྟིཾ ཨཉྙཏརོ དེཝཔུཏྟོ ཨབྷིཀྐནྟཱཡ རཏྟིཡཱ ཨབྷིཀྐནྟཝཎྞོ ཀེཝལཀཔྤཾ ཛེཏཝནཾ ཨོབྷཱསེཏྭཱ ཡེནཱཧཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ ཁོ སོ དེཝཔུཏྟོ མཾ གཱཐཱཧི ཨཛ྄ཛྷབྷཱསི –

‘‘ཨིདཉྷི ཏཾ ཛེཏཝནཾ, ཨིསིསངྒྷནིསེཝིཏཾ;

ཨཱཝུཏྠཾ དྷམྨརཱཛེན, པཱིཏིསཉྫནནཾ མམ.

‘‘ཀམྨཾ ཝིཛྫཱ ཙ དྷམྨོ ཙ, སཱིལཾ ཛཱིཝིཏམུཏྟམཾ;

ཨེཏེན མཙྩཱ སུཛ྄ཛྷནྟི, ན གོཏྟེན དྷནེན ཝཱ.

‘‘ཏསྨཱ ཧི པཎྜིཏོ པོསོ, སམྤསྶཾ ཨཏྠམཏྟནོ;

ཡོནིསོ ཝིཙིནེ དྷམྨཾ, ཨེཝཾ ཏཏྠ ཝིསུཛ྄ཛྷཏི.

‘‘སཱརིཔུཏྟོཝ པཉྙཱཡ, སཱིལེན ཨུཔསམེན;

ཡོཔི པཱརངྒཏོ བྷིཀྑུ, ཨེཏཱཝཔརམོ སིཡཱ’’ཏི.

‘‘ཨིདམཝོཙ, བྷིཀྑཝེ, སོ དེཝཔུཏྟོ. ‘སམནུཉྙོ མེ སཏྠཱ’ཏི མཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཏཏྠེཝནྟརདྷཱཡཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སོ ཧི ནཱུན སོ, བྷནྟེ, ཨནཱཐཔིཎྜིཀོ དེཝཔུཏྟོ བྷཝིསྶཏི. ཨནཱཐཔིཎྜིཀོ, བྷནྟེ, གཧཔཏི ཨཱཡསྨནྟེ སཱརིཔུཏྟེ ཨབྷིཔྤསནྣོ ཨཧོསཱི’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ, སཱདྷུ, ཨཱནནྡ! ཡཱཝཏཀཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཏཀྐཱཡ པཏྟབྦཾ, ཨནུཔྤཏྟཾ ཏཾ ཏཡཱ. ཨནཱཐཔིཎྜིཀོ སོ, ཨཱནནྡ, དེཝཔུཏྟོ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

ཨནཱཐཔིཎྜིཀོཝཱདསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ པཋམཾ.

༢. ཚནྣོཝཱདསུཏྟཾ

༣༨༩. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ ཙ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨཱ ཙ མཧཱཙུནྡོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཚནྣོ གིཛ྄ཛྷཀཱུཊེ པབྦཏེ ཝིཧརནྟི. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ ཚནྣོ ཨཱབཱདྷིཀོ ཧོཏི དུཀྑིཏོ བཱལ༹ྷགིལཱནོ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཙུནྡོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཙུནྡཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཱཡཱམཱཝུསོ ཙུནྡ, ཡེནཱཡསྨཱ ཚནྣོ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམ གིལཱནཔུཙྪཀཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཙུནྡོ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ པཙྩསྶོསི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཙ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨཱ ཙ མཧཱཙུནྡོ ཡེནཱཡསྨཱ ཚནྣོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཚནྣེན སདྡྷིཾ སམྨོདིཾསུ. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཚནྣཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཙྩི ཏེ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, ཁམནཱིཡཾ, ཀཙྩི ཡཱཔནཱིཡཾ? ཀཙྩི ཏེ དུཀྑཱ ཝེདནཱ པཊིཀྐམནྟི, ནོ ཨབྷིཀྐམནྟི; པཊིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི, ནོ ཨབྷིཀྐམོ’’ཏི?

‘‘ན མེ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཁམནཱིཡཾ ན ཡཱཔནཱིཡཾ. བཱལ༹ྷཱ མེ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཨབྷིཀྐམནྟི, ནོ པཊིཀྐམནྟི; ཨབྷིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི, ནོ པཊིཀྐམོ. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བལཝཱ པུརིསོ ཏིཎྷེན སིཁརེན མུདྡྷནི ཨབྷིམཏྠེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ མེ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨདྷིམཏྟཱ ཝཱཏཱ མུདྡྷནི ཨཱུཧནནྟི. ན མེ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཁམནཱིཡཾ ན ཡཱཔནཱིཡཾ. བཱལ༹ྷཱ མེ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཨབྷིཀྐམནྟི, ནོ པཊིཀྐམནྟི; ཨབྷིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི ནོ པཊིཀྐམོ. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བལཝཱ པུརིསོ དལ༹ྷེན ཝརཏྟཀྑཎྜེན སཱིསེ སཱིསཝེཋཾ དདེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ མེ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨདྷིམཏྟཱ སཱིསེ སཱིསཝེདནཱ. ན མེ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཁམནཱིཡཾ ན ཡཱཔནཱིཡཾ. བཱལ༹ྷཱ མེ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཨབྷིཀྐམནྟི, ནོ པཊིཀྐམནྟི; ཨབྷིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི, ནོ པཊིཀྐམོ. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, དཀྑོ གོགྷཱཏཀོ ཝཱ གོགྷཱཏཀནྟེཝཱསཱི ཝཱ ཏིཎྷེན གོཝིཀནྟནེན ཀུཙྪིཾ པརིཀནྟེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ མེ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨདྷིམཏྟཱ ཝཱཏཱ ཀུཙྪིཾ པརིཀནྟནྟི. ན མེ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཁམནཱིཡཾ ན ཡཱཔནཱིཡཾ. བཱལ༹ྷཱ མེ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཨབྷིཀྐམནྟི, ནོ པཊིཀྐམནྟི; ཨབྷིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི, ནོ པཊིཀྐམོ. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, དྭེ བལཝནྟོ པུརིསཱ དུབྦལཏརཾ པུརིསཾ ནཱནཱབཱཧཱསུ གཧེཏྭཱ ཨངྒཱརཀཱསུཡཱ སནྟཱཔེཡྻུཾ སམྤརིཏཱཔེཡྻུཾ; ཨེཝམེཝ ཁོ མེ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨདྷིམཏྟོ ཀཱཡསྨིཾ ཌཱཧོ. ན མེ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཁམནཱིཡཾ ན ཡཱཔནཱིཡཾ. བཱལ༹ྷཱ མེ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཨབྷིཀྐམནྟི, ནོ པཊིཀྐམནྟི; ཨབྷིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི, ནོ པཊིཀྐམོ. སཏྠཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཱཧརིསྶཱམི, ནཱཝཀངྑཱམི ཛཱིཝིཏ’’ནྟི.

༣༩༠. ‘‘མཱཡསྨཱ ཚནྣོ སཏྠཾ ཨཱཧརེསི. ཡཱཔེཏཱཡསྨཱ ཚནྣོ. ཡཱཔེནྟཾ མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ ཚནྣཾ ཨིཙྪཱམ. སཙེ ཨཱཡསྨཏོ ཚནྣསྶ ནཏྠི སཔྤཱཡཱནི བྷོཛནཱནི, ཨཧཾ ཨཱཡསྨཏོ ཚནྣསྶ སཔྤཱཡཱནི བྷོཛནཱནི པརིཡེསིསྶཱམི. སཙེ ཨཱཡསྨཏོ ཚནྣསྶ ནཏྠི སཔྤཱཡཱནི བྷེསཛྫཱནི, ཨཧཾ ཨཱཡསྨཏོ ཚནྣསྶ སཔྤཱཡཱནི བྷེསཛྫཱནི པརིཡེསིསྶཱམི. སཙེ ཨཱཡསྨཏོ ཚནྣསྶ ནཏྠི པཏིརཱུཔཱ ཨུཔཊྛཱཀཱ, ཨཧཾ ཨཱཡསྨནྟཾ ཚནྣཾ ཨུཔཊྛཧིསྶཱམི. མཱཡསྨཱ ཚནྣོ སཏྠཾ ཨཱཧརེསི. ཡཱཔེཏཱཡསྨཱ ཚནྣོ. ཡཱཔེནྟཾ མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ ཚནྣཾ ཨིཙྪཱམཱ’’ཏི.

‘‘ནཔི མེ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ནཏྠི སཔྤཱཡཱནི བྷོཛནཱནི; ནཔི མེ ནཏྠི སཔྤཱཡཱནི བྷེསཛྫཱནི; ནཔི མེ ནཏྠི པཏིརཱུཔཱ ཨུཔཊྛཱཀཱ; ཨཔི ཙཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, པརིཙིཎྞོ མེ སཏྠཱ དཱིགྷརཏྟཾ མནཱཔེནེཝ ནོ ཨམནཱཔེན. ཨེཏཉྷི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, སཱཝཀསྶ པཏིརཱུཔཾ ཡཾ སཏྠཱརཾ པརིཙརེཡྻ མནཱཔེནེཝ ནོ ཨམནཱཔེན. ‘ཨནུཔཝཛྫཾ ཚནྣོ བྷིཀྑུ སཏྠཾ ཨཱཧརིསྶཏཱི’ཏི ཨེཝམེཏཾ [ཨེཝམེཝ ཁོ ཏྭཾ (ཀ.)], ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, དྷཱརེཧཱི’’ཏི. ‘‘པུཙྪེཡྻཱམ མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ ཚནྣཾ ཀཉྩིདེཝ དེསཾ, སཙེ ཨཱཡསྨཱ ཚནྣོ ཨོཀཱསཾ ཀརོཏི པཉྷསྶ ཝེཡྻཱཀརཎཱཡཱ’’ཏི. ‘‘པུཙྪཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, སུཏྭཱ ཝེདིསྶཱམཱི’’ཏི.

༣༩༡. ‘‘ཙཀྑུཾ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསི? སོཏཾ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, སོཏཝིཉྙཱཎཾ…པེ… གྷཱནཾ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ… ཛིཝ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ … ཀཱཡཾ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ… མནཾ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, མནོཝིཉྙཱཎཾ མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི?

‘‘ཙཀྑུཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཱམི. སོཏཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ…པེ… གྷཱནཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ… ཛིཝ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ… ཀཱཡཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ… མནཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, མནོཝིཉྙཱཎཾ མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཱམཱི’’ཏི.

༣༩༢. ‘‘ཙཀྑུསྨིཾ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེསུ དྷམྨེསུ ཀིཾ དིསྭཱ ཀིཾ ཨབྷིཉྙཱཡ ཙཀྑུཾ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསི? སོཏསྨིཾ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, སོཏཝིཉྙཱཎེ … གྷཱནསྨིཾ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, གྷཱནཝིཉྙཱཎེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎེ… ཀཱཡསྨིཾ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, ཀཱཡཝིཉྙཱཎེ… མནསྨིཾ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, མནོཝིཉྙཱཎེ མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེསུ དྷམྨེསུ ཀིཾ དིསྭཱ ཀིཾ ཨབྷིཉྙཱཡ མནཾ མནོཝིཉྙཱཎཾ མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི?

‘‘ཙཀྑུསྨིཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེསུ དྷམྨེསུ ནིརོདྷཾ དིསྭཱ ནིརོདྷཾ ཨབྷིཉྙཱཡ ཙཀྑུཾ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཱམི. སོཏསྨིཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, སོཏཝིཉྙཱཎེ… གྷཱནསྨིཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, གྷཱནཝིཉྙཱཎེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎེ… ཀཱཡསྨིཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཀཱཡཝིཉྙཱཎེ… མནསྨིཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, མནོཝིཉྙཱཎེ མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེསུ དྷམྨེསུ ནིརོདྷཾ དིསྭཱ ནིརོདྷཾ ཨབྷིཉྙཱ མནཾ མནོཝིཉྙཱཎཾ མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཱམཱི’’ཏི.

༣༩༣. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ མཧཱཙུནྡོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཚནྣཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཏསྨཱཏིཧ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, ཨིདམྤི ཏསྶ བྷགཝཏོ སཱསནཾ [ཝཙནཾ (སཱི.)], ནིཙྩཀཔྤཾ མནསི ཀཱཏབྦཾ – ‘ནིསྶིཏསྶ ཙལིཏཾ, ཨནིསྶིཏསྶ ཙལིཏཾ ནཏྠི. ཙལིཏེ ཨསཏི པསྶདྡྷི, པསྶདྡྷིཡཱ སཏི ནཏི ན ཧོཏི. ནཏིཡཱ ཨསཏི ཨཱགཏིགཏི ན ཧོཏི. ཨཱགཏིགཏིཡཱ ཨསཏི ཙུཏཱུཔཔཱཏོ ན ཧོཏི. ཙུཏཱུཔཔཱཏེ ཨསཏི ནེཝིདྷ ན ཧུརཾ ན ཨུབྷཡམནྟརེན. ཨེསེཝནྟོ དུཀྑསྶཱ’’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཙ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨཱ ཙ མཧཱཙུནྡོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཚནྣཾ ཨིམིནཱ ཨོཝཱདེན ཨོཝདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐམིཾསུ.

༣༩༤. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཚནྣོ ཨཙིརཔཀྐནྟེ ཨཱཡསྨནྟེ ཙ སཱརིཔུཏྟེ ཨཱཡསྨནྟེ ཙ མཧཱཙུནྡེ སཏྠཾ ཨཱཧརེསི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཱཡསྨཏཱ, བྷནྟེ, ཚནྣེན སཏྠཾ ཨཱཧརིཏཾ. ཏསྶ ཀཱ གཏི, ཀོ ཨབྷིསམྤརཱཡོ’’ཏི? ‘‘ནནུ ཏེ, སཱརིཔུཏྟ, ཚནྣེན བྷིཀྑུནཱ སམྨུཁཱཡེཝ ཨནུཔཝཛྫཏཱ བྱཱཀཏཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི, བྷནྟེ, པུབྦཛིརཾ [པཔྤཛིཏཉྷིཏཾ (ཀ.), ཨུཔཝཛྫིཏཾ (ཀ.), པུབྦཝིཛྫནཾ, པུབྦཝིཛ྄ཛྷནཾ, པུབྦཝིཙིརཾ (སཾཡུཏྟཀེ)] ནཱམ ཝཛྫིགཱམོ. ཏཏྠཱཡསྨཏོ ཚནྣསྶ མིཏྟཀུལཱནི སུཧཛྫཀུལཱནི ཨུཔཝཛྫཀུལཱནཱི’’ཏི. ‘‘ཧོནྟི [པོསནྟི (ཀ.)] ཧེཏེ, སཱརིཔུཏྟ, ཚནྣསྶ བྷིཀྑུནོ མིཏྟཀུལཱནི སུཧཛྫཀུལཱནི ཨུཔཝཛྫཀུལཱནི. ནཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཏྟཱཝཏཱ ‘སཨུཔཝཛྫོ’ཏི ཝདཱམི. ཡོ ཁོ, སཱརིཔུཏྟ, ཨིམཉྩ ཀཱཡཾ ནིཀྑིཔཏི ཨཉྙཉྩ ཀཱཡཾ ཨུཔཱདིཡཏི ཏམཧཾ ‘སཨུཔཝཛྫོ’ཏི ཝདཱམི. ཏཾ ཚནྣསྶ བྷིཀྑུནོ ནཏྠི. ‘ཨནུཔཝཛྫོ ཚནྣོ བྷིཀྑུ སཏྠཾ ཨཱཧརེསཱི’ཏི ཨེཝམེཏཾ, སཱརིཔུཏྟ, དྷཱརེཧཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

ཚནྣོཝཱདསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ དུཏིཡཾ.

༣. པུཎྞོཝཱདསུཏྟཾ

༣༩༥. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ པུཎྞོ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ པུཎྞོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨོཝཱདེན ཨོཝདཏུ, ཡམཧཾ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི. ‘‘ཏེན ཧི, པུཎྞ, སུཎཱཧི, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཧི; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ པུཎྞོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘སནྟི ཁོ, པུཎྞ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཾ ཙེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ནནྡཱི [ནནྡི (སྱཱ. ཀཾ.)]. ‘ནནྡཱིསམུདཡཱ དུཀྑསམུདཡོ, པུཎྞཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘སནྟི ཁོ, པུཎྞ, སོཏཝིཉྙེཡྻཱ སདྡཱ… གྷཱནཝིཉྙེཡྻཱ གནྡྷཱ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ… ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཱ ཕོཊྛབྦཱ… མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཾ ཙེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ནནྡཱི. ‘ནནྡཱིསམུདཡཱ དུཀྑསམུདཡོ, པུཎྞཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘སནྟི ཙ ཁོ, པུཎྞ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཾ ཙེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ནནྡཱི ནིརུཛ྄ཛྷཏི. ‘ནནྡཱིནིརོདྷཱ དུཀྑནིརོདྷོ, པུཎྞཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘སནྟི ཙ ཁོ, པུཎྞ, སོཏཝིཉྙེཡྻཱ སདྡཱ… གྷཱནཝིཉྙེཡྻཱ གནྡྷཱ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ… ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཱ ཕོཊྛབྦཱ… མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཾ ཙེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ནནྡཱི ནིརུཛ྄ཛྷཏི. ‘ནནྡཱིནིརོདྷཱ དུཀྑནིརོདྷོ, པུཎྞཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘ཨིམིནཱ ཙ ཏྭཾ པུཎྞ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན ཨོཝཱདེན ཨོཝདིཏོ ཀཏརསྨིཾ ཛནཔདེ ཝིཧརིསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ཨིམིནཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨོཝཱདེན ཨོཝདིཏོ, ཨཏྠི སུནཱཔརནྟོ ནཱམ ཛནཔདོ, ཏཏྠཱཧཾ ཝིཧརིསྶཱམཱི’’ཏི.

༣༩༦. ‘‘ཙཎྜཱ ཁོ, པུཎྞ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ; ཕརུསཱ ཁོ, པུཎྞ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ. སཙེ ཏཾ, པུཎྞ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ ཨཀྐོསིསྶནྟི པརིབྷཱསིསྶནྟི, ཏཏྠ ཏེ, པུཎྞ, ཀིནྟི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི? ‘‘སཙེ མཾ, བྷནྟེ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ ཨཀྐོསིསྶནྟི པརིབྷཱསིསྶནྟི, ཏཏྠ མེ ཨེཝཾ བྷཝིསྶཏི – ‘བྷདྡཀཱ [བྷདྲཀཱ (ཀ.)] ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, སུབྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, ཡཾ མེ ནཡིམེ པཱཎིནཱ པཧཱརཾ དེནྟཱི’ཏི. ཨེཝམེཏྠ [ཨེཝམྨེཏྠ (?)], བྷགཝཱ, བྷཝིསྶཏི; ཨེཝམེཏྠ, སུགཏ, བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘སཙེ པན ཏེ, པུཎྞ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ པཱཎིནཱ པཧཱརཾ དསྶནྟི, ཏཏྠ པན ཏེ, པུཎྞ, ཀིནྟི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི? ‘‘སཙེ མེ, བྷནྟེ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ པཱཎིནཱ པཧཱརཾ དསྶནྟི, ཏཏྠ མེ ཨེཝཾ བྷཝིསྶཏི – ‘བྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, སུབྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, ཡཾ མེ ནཡིམེ ལེཌྜུནཱ པཧཱརཾ དེནྟཱི’ཏི. ཨེཝམེཏྠ, བྷགཝཱ, བྷཝིསྶཏི; ཨེཝམེཏྠ, སུགཏ, བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘སཙེ པན ཏེ, པུཎྞ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ ལེཌྜུནཱ པཧཱརཾ དསྶནྟི, ཏཏྠ པན ཏེ, པུཎྞ, ཀིནྟི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི? ‘‘སཙེ མེ, བྷནྟེ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ ལེཌྜུནཱ པཧཱརཾ དསྶནྟི, ཏཏྠ མེ ཨེཝཾ བྷཝིསྶཏི – ‘བྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, སུབྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, ཡཾ མེ ནཡིམེ དཎྜེན པཧཱརཾ དེནྟཱི’ཏི. ཨེཝམེཏྠ, བྷགཝཱ, བྷཝིསྶཏི; ཨེཝམེཏྠ, སུགཏ, བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘སཙེ པན ཏེ, པུཎྞ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ དཎྜེན པཧཱརཾ དསྶནྟི, ཏཏྠ པན ཏེ, པུཎྞ, ཀིནྟི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི? ‘‘སཙེ མེ, བྷནྟེ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ དཎྜེན པཧཱརཾ དསྶནྟི, ཏཏྠ མེ ཨེཝཾ བྷཝིསྶཏི – ‘བྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, སུབྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, ཡཾ མེ ནཡིམེ སཏྠེན པཧཱརཾ དེནྟཱི’ཏི. ཨེཝམེཏྠ, བྷགཝཱ, བྷཝིསྶཏི; ཨེཝམེཏྠ, སུགཏ, བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘སཙེ པན ཏེ, པུཎྞ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ སཏྠེན པཧཱརཾ དསྶནྟི, ཏཏྠ པན ཏེ, པུཎྞ, ཀིནྟི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི? ‘‘སཙེ མེ, བྷནྟེ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ སཏྠེན པཧཱརཾ དསྶནྟི, ཏཏྠ མེ ཨེཝཾ བྷཝིསྶཏི – ‘བྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, སུབྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, ཡཾ མཾ [ཡཾ མེ (སཱི. པཱི. ཀ.)] ནཡིམེ ཏིཎྷེན སཏྠེན ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེནྟཱི’ཏི. ཨེཝམེཏྠ, བྷགཝཱ, བྷཝིསྶཏི; ཨེཝམེཏྠ, སུགཏ, བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘སཙེ པན ཏཾ, པུཎྞ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ ཏིཎྷེན སཏྠེན ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེསྶནྟི, ཏཏྠ པན ཏེ, པུཎྞ, ཀིནྟི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི? ‘‘སཙེ མཾ, བྷནྟེ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ ཏིཎྷེན སཏྠེན ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེསྶནྟི, ཏཏྠ མེ ཨེཝཾ བྷཝིསྶཏི – ‘སནྟི ཁོ བྷགཝཏོ སཱཝཀཱ ཀཱཡེ ཙ ཛཱིཝིཏེ ཙ ཨཊྚཱིཡམཱནཱ ཧརཱཡམཱནཱ ཛིགུཙྪམཱནཱ སཏྠཧཱརཀཾ པརིཡེསནྟི. ཏཾ མེ ཨིདཾ ཨཔརིཡིཊྛཾཡེཝ སཏྠཧཱརཀཾ ལདྡྷ’ནྟི. ཨེཝམེཏྠ, བྷགཝཱ, བྷཝིསྶཏི; ཨེཝམེཏྠ, སུགཏ, བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ, སཱདྷུ, པུཎྞ! སཀྑིསྶསི ཁོ ཏྭཾ, པུཎྞ, ཨིམིནཱ དམཱུཔསམེན སམནྣཱགཏོ སུནཱཔརནྟསྨིཾ ཛནཔདེ ཝིཧརིཏུཾ. ཡསྶདཱནི ཏྭཾ, པུཎྞ, ཀཱལཾ མཉྙསཱི’’ཏི.

༣༩༧. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ པུཎྞོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ སེནཱསནཾ སཾསཱམེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཡེན སུནཱཔརནྟོ ཛནཔདོ ཏེན ཙཱརིཀཾ པཀྐཱམི. ཨནུཔུབྦེན ཙཱརིཀཾ ཙརམཱནོ ཡེན སུནཱཔརནྟོ ཛནཔདོ ཏདཝསརི. ཏཏྲ སུདཾ ཨཱཡསྨཱ པུཎྞོ སུནཱཔརནྟསྨིཾ ཛནཔདེ ཝིཧརཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ པུཎྞོ ཏེནེཝནྟརཝསྶེན པཉྩམཏྟཱནི ཨུཔཱསཀསཏཱནི པཊིཝེདེསི [པཊིཔཱདེསི (སཱི. པཱི.), པཊིདེསེསི (སྱཱ. ཀཾ.)], ཏེནེཝནྟརཝསྶེན པཉྩམཏྟཱནི ཨུཔཱསིཀསཏཱནི པཊིཝེདེསི, ཏེནེཝནྟརཝསྶེན ཏིསྶོ ཝིཛྫཱ སཙྪཱཀཱསི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ པུཎྞོ ཨཔརེན སམཡེན པརིནིབྦཱཡི.

ཨཐ ཁོ སམྦཧུལཱ བྷིཀྑཱུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཡོ སོ, བྷནྟེ, པུཎྞོ ནཱམ ཀུལཔུཏྟོ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨོཝཱདེན ཨོཝདིཏོ སོ ཀཱལངྐཏོ. ཏསྶ ཀཱ གཏི, ཀོ ཨབྷིསམྤརཱཡོ’’ཏི? ‘‘པཎྜིཏོ, བྷིཀྑཝེ, པུཎྞོ ཀུལཔུཏྟོ པཙྩཔཱདི [སཙྩཝཱདཱི དྷམྨཝཱདཱི (ཀ.)] དྷམྨསྶཱནུདྷམྨཾ, ན ཙ མཾ དྷམྨཱདྷིཀརཎཾ ཝིཧེཋེསི. པརིནིབྦུཏོ, བྷིཀྑཝེ, པུཎྞོ ཀུལཔུཏྟོ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

པུཎྞོཝཱདསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཏཏིཡཾ.

༤. ནནྡཀོཝཱདསུཏྟཾ

༣༩༨. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ མཧཱཔཛཱཔཏིགོཏམཱི པཉྩམཏྟེཧི བྷིཀྑུནིསཏེཧི སདྡྷིཾ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཱ ཁོ མཧཱཔཛཱཔཏིགོཏམཱི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨོཝདཏུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ བྷིཀྑུནིཡོ; ཨནུསཱསཏུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ བྷིཀྑུནིཡོ; ཀརོཏུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ བྷིཀྑུནཱིནཾ དྷམྨིཾ ཀཐ’’ནྟི [དྷམྨིཀཐནྟི (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)].

ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ བྷིཀྑུནིཡོ ཨོཝདནྟི པརིཡཱཡེན. ཨཱཡསྨཱ ནནྡཀོ ན ཨིཙྪཏི བྷིཀྑུནིཡོ ཨོཝདིཏུཾ པརིཡཱཡེན. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཀསྶ ནུ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨཛྫ པརིཡཱཡོ བྷིཀྑུནིཡོ ཨོཝདིཏུཾ པརིཡཱཡེནཱ’’ཏི? ‘‘སབྦེཧེཝ, བྷནྟེ, ཀཏོ [ནནྡཀསྶ བྷནྟེ (སཱི. པཱི.)] པརིཡཱཡོ བྷིཀྑུནིཡོ ཨོཝདིཏུཾ པརིཡཱཡེན. ཨཡཾ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ ནནྡཀོ ན ཨིཙྪཏི བྷིཀྑུནིཡོ ཨོཝདིཏུཾ པརིཡཱཡེནཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ནནྡཀཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨོཝད, ནནྡཀ, བྷིཀྑུནིཡོ; ཨནུསཱས, ནནྡཀ, བྷིཀྑུནིཡོ; ཀརོཧི ཏྭཾ, བྲཱཧྨཎ, བྷིཀྑུནཱིནཾ དྷམྨིཾ ཀཐ’’ནྟི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ནནྡཀོ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ སཱཝཏྠིཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསི. སཱཝཏྠིཡཾ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ ཨཏྟདུཏིཡོ ཡེན རཱཛཀཱརཱམོ ཏེནུཔསངྐམི. ཨདྡསཾསུ ཁོ ཏཱ བྷིཀྑུནིཡོ ཨཱཡསྨནྟཾ ནནྡཀཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ. དིསྭཱན ཨཱསནཾ པཉྙཱཔེསུཾ, ཨུདཀཉྩ པཱདཱནཾ ཨུཔཊྛཔེསུཾ. ནིསཱིདི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ནནྡཀོ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ. ནིསཛྫ པཱདེ པཀྑཱལེསི. ཏཱཔི ཁོ བྷིཀྑུནིཡོ ཨཱཡསྨནྟཾ ནནྡཀཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏཱ བྷིཀྑུནིཡོ ཨཱཡསྨཱ ནནྡཀོ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘པཊིཔུཙྪཀཐཱ ཁོ, བྷགིནིཡོ, བྷཝིསྶཏི. ཏཏྠ ཨཱཛཱནནྟཱིཧི – ‘ཨཱཛཱནཱམཱ’ ཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ, ན ཨཱཛཱནནྟཱིཧི – ‘ན ཨཱཛཱནཱམཱ’ ཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ. ཡསྶཱ ཝཱ པནསྶ ཀངྑཱ ཝཱ ཝིམཏི ཝཱ ཨཧམེཝ ཏཏྠ པཊིཔུཙྪིཏབྦོ – ‘ཨིདཾ, བྷནྟེ, ཀཐཾ; ཨིམསྶ ཀྭཏྠོ’’’ཏི? ‘‘ཨེཏྟཀེནཔི མཡཾ, བྷནྟེ, ཨཡྻསྶ ནནྡཀསྶ ཨཏྟམནཱ ཨབྷིརདྡྷཱ [ཨབྷིནནྡཱམ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཡཾ ནོ ཨཡྻོ ནནྡཀོ པཝཱརེཏཱི’’ཏི.

༣༩༩. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷགིནིཡོ, ཙཀྑུ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷགིནིཡོ, སོཏཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ…པེ… གྷཱནཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’… ‘‘ཛིཝ྄ཧཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’… ‘‘ཀཱཡོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’… ‘‘མནོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘པུབྦེཝ ནོ ཨེཏཾ, བྷནྟེ, ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ སུདིཊྛཾ – ‘ཨིཏིཔིམེ ཚ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཨཱཡཏནཱ ཨནིཙྩཱ’’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ, སཱདྷུ, བྷགིནིཡོ! ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷགིནིཡོ, ཧོཏི ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ’’.

༤༠༠. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷགིནིཡོ, རཱུཔཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷགིནིཡོ, སདྡཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ…པེ… གནྡྷཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’… ‘‘རསཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’… ‘‘ཕོཊྛབྦཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’… ‘‘དྷམྨཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘པུབྦེཝ ནོ ཨེཏཾ, བྷནྟེ, ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ སུདིཊྛཾ – ‘ཨིཏིཔིམེ ཚ བཱཧིརཱ ཨཱཡཏནཱ ཨནིཙྩཱ’’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ, སཱདྷུ, བྷགིནིཡོ! ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷགིནིཡོ, ཧོཏི ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ’’.

༤༠༡. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷགིནིཡོ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷགིནིཡོ, སོཏཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ…པེ… གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’… ‘‘ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’… ‘‘ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’… ‘‘མནོཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱཏི’’? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘པུབྦེཝ ནོ ཨེཏཾ, བྷནྟེ, ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ སུདིཊྛཾ – ‘ཨིཏིཔིམེ ཚ ཝིཉྙཱཎཀཱཡཱ ཨནིཙྩཱ’’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ, སཱདྷུ, བྷགིནིཡོ! ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷགིནིཡོ, ཧོཏི ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ’’.

༤༠༢. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷགིནིཡོ, ཏེལཔྤདཱིཔསྶ ཛྷཱཡཏོ ཏེལམྤི ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཝཊྚིཔི ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ, ཨཙྩིཔི ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ, ཨཱབྷཱཔི ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ. ཡོ ནུ ཁོ, བྷགིནིཡོ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨམུསྶ ཏེལཔྤདཱིཔསྶ ཛྷཱཡཏོ ཏེལམྤི ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཝཊྚིཔི ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ, ཨཙྩིཔི ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ; ཡཱ ཙ ཁྭཱསྶ ཨཱབྷཱ སཱ ནིཙྩཱ དྷུཝཱ སསྶཏཱ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ’ཏི; སམྨཱ ནུ ཁོ སོ, བྷགིནིཡོ, ཝདམཱནོ ཝདེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ཨམུསྶ ཧི, བྷནྟེ, ཏེལཔྤདཱིཔསྶ ཛྷཱཡཏོ ཏེལམྤི ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཝཊྚིཔི ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ, ཨཙྩིཔི ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ; པགེཝསྶ ཨཱབྷཱ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷགིནིཡོ, ཡོ ནུ ཁོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཚ ཁོམེ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཨཱཡཏནཱ ཨནིཙྩཱ [ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ (?)]; ཡཉྩ ཁོ ཚ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀེ ཨཱཡཏནེ པཊིཙྩ པཊིསཾཝེདེཏི སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏཾ ནིཙྩཾ དྷུཝཾ སསྶཏཾ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨ’ནྟི; སམྨཱ ནུ ཁོ སོ, བྷགིནིཡོ, ཝདམཱནོ ཝདེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ཏཛྫཾ ཏཛྫཾ, བྷནྟེ, པཙྩཡཾ པཊིཙྩ ཏཛྫཱ ཏཛྫཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫནྟི. ཏཛྫསྶ ཏཛྫསྶ པཙྩཡསྶ ནིརོདྷཱ ཏཛྫཱ ཏཛྫཱ ཝེདནཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟཱི’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ, སཱདྷུ, བྷགིནིཡོ! ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷགིནིཡོ, ཧོཏི ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ’’.

༤༠༣. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷགིནིཡོ, མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ མཱུལམྤི ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཁནྡྷོཔི ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ, སཱཁཱཔལཱསམྤི ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཚཱཡཱཔི ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ. ཡོ ནུ ཁོ, བྷགིནིཡོ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨམུསྶ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ མཱུལམྤི ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཁནྡྷོཔི ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ, སཱཁཱཔལཱསམྤི ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཡཱ ཙ ཁྭཱསྶ ཚཱཡཱ སཱ ནིཙྩཱ དྷུཝཱ སསྶཏཱ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ’ཏི; སམྨཱ ནུ ཁོ སོ, བྷགིནིཡོ, ཝདམཱནོ ཝདེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ཨམུསྶ ཧི, བྷནྟེ, མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ མཱུལམྤི ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཁནྡྷོཔི ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ, སཱཁཱཔལཱསམྤི ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ; པགེཝསྶ ཚཱཡཱ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷགིནིཡོ, ཡོ ནུ ཁོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཚ ཁོམེ བཱཧིརཱ ཨཱཡཏནཱ ཨནིཙྩཱ [ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ (སཱི. པཱི.)]. ཡཉྩ ཁོ ཚ བཱཧིརེ ཨཱཡཏནེ པཊིཙྩ པཊིསཾཝེདེཏི སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏཾ ནིཙྩཾ དྷུཝཾ སསྶཏཾ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨ’ནྟི; སམྨཱ ནུ ཁོ སོ, བྷགིནིཡོ, ཝདམཱནོ ཝདེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ཏཛྫཾ ཏཛྫཾ, བྷནྟེ, པཙྩཡཾ པཊིཙྩ ཏཛྫཱ ཏཛྫཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫནྟི. ཏཛྫསྶ ཏཛྫསྶ པཙྩཡསྶ ནིརོདྷཱ ཏཛྫཱ ཏཛྫཱ ཝེདནཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟཱི’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ, སཱདྷུ, བྷགིནིཡོ! ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷགིནིཡོ, ཧོཏི ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ’’.

༤༠༤. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷགིནིཡོ, དཀྑོ གོགྷཱཏཀོ ཝཱ གོགྷཱཏཀནྟེཝཱསཱི ཝཱ གཱཝིཾ ཝདྷིཏྭཱ ཏིཎྷེན གོཝིཀནྟནེན གཱཝིཾ སངྐནྟེཡྻ ཨནུཔཧཙྩ ཨནྟརཾ མཾསཀཱཡཾ ཨནུཔཧཙྩ བཱཧིརཾ ཙམྨཀཱཡཾ. ཡཾ ཡདེཝ ཏཏྠ ཨནྟརཱ ཝིལིམཾསཾ [ཝིལིམཾ (སཱི. པཱི. ཀ.)] ཨནྟརཱ ནྷཱརུ ཨནྟརཱ བནྡྷནཾ ཏཾ ཏདེཝ ཏིཎྷེན གོཝིཀནྟནེན སཉྪིནྡེཡྻ སངྐནྟེཡྻ སམྤཀནྟེཡྻ སམྤརིཀནྟེཡྻ. སཉྪིནྡིཏྭཱ སངྐནྟིཏྭཱ སམྤཀནྟིཏྭཱ སམྤརིཀནྟིཏྭཱ ཝིདྷུནིཏྭཱ བཱཧིརཾ ཙམྨཀཱཡཾ ཏེནེཝ ཙམྨེན ཏཾ གཱཝིཾ པཊིཙྪཱདེཏྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཏཐེཝཱཡཾ གཱཝཱི སཾཡུཏྟཱ ཨིམིནཱཝ ཙམྨེནཱ’ཏི; སམྨཱ ནུ ཁོ སོ, བྷགིནིཡོ, ཝདམཱནོ ཝདེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ཨམུ ཧི, བྷནྟེ, དཀྑོ གོགྷཱཏཀོ ཝཱ གོགྷཱཏཀནྟེཝཱསཱི ཝཱ གཱཝིཾ ཝདྷིཏྭཱ ཏིཎྷེན གོཝིཀནྟནེན གཱཝིཾ སངྐནྟེཡྻ ཨནུཔཧཙྩ ཨནྟརཾ མཾསཀཱཡཾ ཨནུཔཧཙྩ བཱཧིརཾ ཙམྨཀཱཡཾ. ཡཾ ཡདེཝ ཏཏྠ ཨནྟརཱ ཝིལིམཾསཾ ཨནྟརཱ ནྷཱརུ ཨནྟརཱ བནྡྷནཾ ཏཾ ཏདེཝ ཏིཎྷེན གོཝིཀནྟནེན སཉྪིནྡེཡྻ སངྐནྟེཡྻ སམྤཀནྟེཡྻ སམྤརིཀནྟེཡྻ. སཉྪིནྡིཏྭཱ སངྐནྟིཏྭཱ སམྤཀནྟིཏྭཱ སམྤརིཀནྟིཏྭཱ ཝིདྷུནིཏྭཱ བཱཧིརཾ ཙམྨཀཱཡཾ ཏེནེཝ ཙམྨེན ཏཾ གཱཝིཾ པཊིཙྪཱདེཏྭཱ ཀིཉྩཱཔི སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཏཐེཝཱཡཾ གཱཝཱི སཾཡུཏྟཱ ཨིམིནཱཝ ཙམྨེནཱ’ཏི; ཨཐ ཁོ སཱ གཱཝཱི ཝིསཾཡུཏྟཱ ཏེནེཝ ཙམྨེནཱ’’ཏི.

‘‘ཨུཔམཱ ཁོ མེ ཨཡཾ, བྷགིནིཡོ, ཀཏཱ ཨཏྠསྶ ཝིཉྙཱཔནཱཡ. ཨཡམེཝེཏྠ ཨཏྠོ; ‘ཨནྟརཱ མཾསཀཱཡོ’ཏི ཁོ, བྷགིནིཡོ, ཚནྣེཏཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ; ‘བཱཧིརོ ཙམྨཀཱཡོ’ཏི ཁོ བྷགིནིཡོ, ཚནྣེཏཾ བཱཧིརཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ; ‘ཨནྟརཱ ཝིལིམཾསཾ, ཨནྟརཱ ནྷཱརུ, ཨནྟརཱ བནྡྷན’ནྟི ཁོ, བྷགིནིཡོ, ནནྡཱིརཱགསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ; ‘ཏིཎྷཾ གོཝིཀནྟན’ནྟི ཁོ, བྷགིནིཡོ, ཨརིཡཱཡེཏཾ པཉྙཱཡ ཨདྷིཝཙནཾ; ཡཱཡཾ ཨརིཡཱ པཉྙཱ ཨནྟརཱ ཀིལེསཾ ཨནྟརཱ སཾཡོཛནཾ ཨནྟརཱ བནྡྷནཾ སཉྪིནྡཏི སངྐནྟཏི སམྤཀནྟཏི སམྤརིཀནྟཏི.

༤༠༥. ‘‘སཏྟ ཁོ པནིམེ, བྷགིནིཡོ, བོཛ྄ཛྷངྒཱ, ཡེསཾ བྷཱཝིཏཏྟཱ བཧུལཱིཀཏཏྟཱ བྷིཀྑུ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ ཨནཱསཝཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཀཏམེ སཏྟ? ཨིདྷ, བྷགིནིཡོ, བྷིཀྑུ སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི ཝིཝེཀནིསྶིཏཾ ཝིརཱགནིསྶིཏཾ ནིརོདྷནིསྶིཏཾ ཝོསྶགྒཔརིཎཱམིཾ, དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི…པེ… ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི… པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི… པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི… སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི… ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི ཝིཝེཀནིསྶིཏཾ ཝིརཱགནིསྶིཏཾ ནིརོདྷནིསྶིཏཾ ཝོསྶགྒཔརིཎཱམིཾ. ཨིམེ ཁོ, བྷགིནིཡོ, སཏྟ བོཛ྄ཛྷངྒཱ, ཡེསཾ བྷཱཝིཏཏྟཱ བཧུལཱིཀཏཏྟཱ བྷིཀྑུ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ ཨནཱསཝཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏཱི’’ཏི.

༤༠༦. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ནནྡཀོ ཏཱ བྷིཀྑུནིཡོ ཨིམིནཱ ཨོཝཱདེན ཨོཝདིཏྭཱ ཨུཡྻོཛེསི – ‘‘གཙྪཐ, བྷགིནིཡོ; ཀཱལོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏཱ བྷིཀྑུནིཡོ ཨཱཡསྨཏོ ནནྡཀསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ནནྡཀཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཱ ཁོ ཏཱ བྷིཀྑུནིཡོ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘གཙྪཐ, བྷིཀྑུནིཡོ; ཀཱལོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏཱ བྷིཀྑུནིཡོ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐམིཾསུ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཙིརཔཀྐནྟཱིསུ ཏཱསུ བྷིཀྑུནཱིསུ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཏདཧུཔོསཐེ ཙཱཏུདྡསེ ན ཧོཏི བཧུནོཛནསྶ ཀངྑཱ ཝཱ ཝིམཏི ཝཱ – ‘ཨཱུནོ ནུ ཁོ ཙནྡོ, པུཎྞོ ནུ ཁོ ཙནྡོ’ཏི, ཨཐ ཁོ ཨཱུནོ ཙནྡོཏྭེཝ ཧོཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཱ བྷིཀྑུནིཡོ ནནྡཀསྶ དྷམྨདེསནཱཡ ཨཏྟམནཱ ཧོནྟི ནོ ཙ ཁོ པརིཔུཎྞསངྐཔྤཱ’’ཏི.

༤༠༧. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ནནྡཀཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཏེན ཧི ཏྭཾ, ནནྡཀ, སྭེཔི ཏཱ བྷིཀྑུནིཡོ ཏེནེཝོཝཱདེན ཨོཝདེཡྻཱསཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ནནྡཀོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ནནྡཀོ ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ སཱཝཏྠིཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསི. སཱཝཏྠིཡཾ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ ཨཏྟདུཏིཡོ ཡེན རཱཛཀཱརཱམོ ཏེནུཔསངྐམི. ཨདྡསཾསུ ཁོ ཏཱ བྷིཀྑུནིཡོ ཨཱཡསྨནྟཾ ནནྡཀཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ. དིསྭཱན ཨཱསནཾ པཉྙཱཔེསུཾ, ཨུདཀཉྩ པཱདཱནཾ ཨུཔཊྛཔེསུཾ. ནིསཱིདི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ནནྡཀོ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ. ནིསཛྫ པཱདེ པཀྑཱལེསི. ཏཱཔི ཁོ བྷིཀྑུནིཡོ ཨཱཡསྨནྟཾ ནནྡཀཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏཱ བྷིཀྑུནིཡོ ཨཱཡསྨཱ ནནྡཀོ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘པཊིཔུཙྪཀཐཱ ཁོ, བྷགིནིཡོ, བྷཝིསྶཏི. ཏཏྠ ཨཱཛཱནནྟཱིཧི ‘ཨཱཛཱནཱམཱ’ ཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ, ན ཨཱཛཱནནྟཱིཧི ‘ན ཨཱཛཱནཱམཱ’ ཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ. ཡསྶཱ ཝཱ པནསྶ ཀངྑཱ ཝཱ ཝིམཏི ཝཱ, ཨཧམེཝ ཏཏྠ པཊིཔུཙྪིཏབྦོ – ‘ཨིདཾ, བྷནྟེ, ཀཐཾ; ཨིམསྶ ཀྭཏྠོ’’’ཏི. ‘‘ཨེཏྟཀེནཔི མཡཾ, བྷནྟེ, ཨཡྻསྶ ནནྡཀསྶ ཨཏྟམནཱ ཨབྷིརདྡྷཱ ཡཾ ནོ ཨཡྻོ ནནྡཀོ པཝཱརེཏཱི’’ཏི.

༤༠༨. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷགིནིཡོ, ཙཀྑུ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷགིནིཡོ, སོཏཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ…པེ… གྷཱནཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ… ཛིཝ྄ཧཱ… ཀཱཡོ… མནོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘པུབྦེཝ ནོ ཨེཏཾ, བྷནྟེ, ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ སུདིཊྛཾ – ‘ཨིཏིཔིམེ ཚ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཨཱཡཏནཱ ཨནིཙྩཱ’’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, བྷགིནིཡོ! ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷགིནིཡོ, ཧོཏི ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ’’.

༤༠༩. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷགིནིཡོ, རཱུཔཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷགིནིཡོ, སདྡཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ…པེ… གནྡྷཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ… རསཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ… ཕོཊྛབྦཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ… དྷམྨཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘པུབྦེཝ ནོ ཨེཏཾ, བྷནྟེ, ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ སུདིཊྛཾ – ‘ཨིཏིཔིམེ ཚ བཱཧིརཱ ཨཱཡཏནཱ ཨནིཙྩཱ’’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, བྷགིནིཡོ! ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷགིནིཡོ, ཧོཏི ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ’’.

༤༡༠. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷགིནིཡོ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ…པེ… སོཏཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ… གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ… ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ… མནོཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘པུབྦེཝ ནོ ཨེཏཾ, བྷནྟེ, ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ སུདིཊྛཾ – ‘ཨིཏིཔིམེ ཚ ཝིཉྙཱཎཀཱཡཱ ཨནིཙྩཱ’’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, བྷགིནིཡོ! ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷགིནིཡོ, ཧོཏི ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ’’.

༤༡༡. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷགིནིཡོ, ཏེལཔྤདཱིཔསྶ ཛྷཱཡཏོ ཏེལམྤི ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཝཊྚིཔི ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ, ཨཙྩིཔི ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ, ཨཱབྷཱཔི ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ. ཡོ ནུ ཁོ, བྷགིནིཡོ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨམུསྶ ཏེལཔྤདཱིཔསྶ ཛྷཱཡཏོ ཏེལམྤི ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཝཊྚིཔི ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ, ཨཙྩིཔི ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ; ཡཱ ཙ ཁྭཱསྶ ཨཱབྷཱ སཱ ནིཙྩཱ དྷུཝཱ སསྶཏཱ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ’ཏི; སམྨཱ ནུ ཁོ སོ, བྷགིནིཡོ, ཝདམཱནོ ཝདེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ཨམུསྶ ཧི, བྷནྟེ, ཏེལཔྤདཱིཔསྶ ཛྷཱཡཏོ ཏེལམྤི ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཝཊྚིཔི ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ, ཨཙྩིཔི ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ; པགེཝསྶ ཨཱབྷཱ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷགིནིཡོ, ཡོ ནུ ཁོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཚ ཁོམེ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱ ཨཱཡཏནཱ ཨནིཙྩཱ. ཡཉྩ ཁོ ཚ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀེ ཨཱཡཏནེ པཊིཙྩ པཊིསཾཝེདེཏི སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏཾ ནིཙྩཾ དྷུཝཾ སསྶཏཾ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨ’ནྟི; སམྨཱ ནུ ཁོ སོ, བྷགིནིཡོ, ཝདམཱནོ ཝདེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ཏཛྫཾ ཏཛྫཾ, བྷནྟེ, པཙྩཡཾ པཊིཙྩ ཏཛྫཱ ཏཛྫཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫནྟི. ཏཛྫསྶ ཏཛྫསྶ པཙྩཡསྶ ནིརོདྷཱ ཏཛྫཱ ཏཛྫཱ ཝེདནཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟཱི’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, བྷགིནིཡོ! ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷགིནིཡོ, ཧོཏི ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ’’.

༤༡༢. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷགིནིཡོ, མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ མཱུལམྤི ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཁནྡྷོཔི ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ, སཱཁཱཔལཱསམྤི ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཚཱཡཱཔི ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ. ཡོ ནུ ཁོ, བྷགིནིཡོ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨམུསྶ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ མཱུལམྤི ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཁནྡྷོཔི ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ, སཱཁཱཔལཱསམྤི ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ; ཡཱ ཙ ཁྭཱསྶ ཚཱཡཱ སཱ ནིཙྩཱ དྷུཝཱ སསྶཏཱ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ’ཏི; སམྨཱ ནུ ཁོ སོ བྷགིནིཡོ, ཝདམཱནོ ཝདེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ཨམུསྶ ཧི, བྷནྟེ, མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ མཱུལམྤི ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཁནྡྷོཔི ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ, སཱཁཱཔལཱསམྤི ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ; པགེཝསྶ ཚཱཡཱ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷགིནིཡོ, ཡོ ནུ ཁོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཚ ཁོམེ བཱཧིརཱ ཨཱཡཏནཱ ཨནིཙྩཱ. ཡཉྩ ཁོ བཱཧིརེ ཨཱཡཏནེ པཊིཙྩ པཊིསཾཝེདེཏི སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏཾ ནིཙྩཾ དྷུཝཾ སསྶཏཾ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨ’ནྟི; སམྨཱ ནུ ཁོ སོ, བྷགིནིཡོ, ཝདམཱནོ ཝདེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ཏཛྫཾ ཏཛྫཾ, བྷནྟེ, པཙྩཡཾ པཊིཙྩ ཏཛྫཱ ཏཛྫཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫནྟི. ཏཛྫསྶ ཏཛྫསྶ པཙྩཡསྶ ནིརོདྷཱ ཏཛྫཱ ཏཛྫཱ ཝེདནཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟཱི’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, བྷགིནིཡོ! ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷགིནིཡོ, ཧོཏི ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ’’.

༤༡༣. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷགིནིཡོ, དཀྑོ གོགྷཱཏཀོ ཝཱ གོགྷཱཏཀནྟེཝཱསཱི ཝཱ གཱཝིཾ ཝདྷིཏྭཱ ཏིཎྷེན གོཝིཀནྟནེན གཱཝིཾ སངྐནྟེཡྻ ཨནུཔཧཙྩ ཨནྟརཾ མཾསཀཱཡཾ ཨནུཔཧཙྩ བཱཧིརཾ ཙམྨཀཱཡཾ. ཡཾ ཡདེཝ ཏཏྠ ཨནྟརཱ ཝིལིམཾསཾ ཨནྟརཱ ནྷཱརུ ཨནྟརཱ བནྡྷནཾ ཏཾ ཏདེཝ ཏིཎྷེན གོཝིཀནྟནེན སཉྪིནྡེཡྻ སངྐནྟེཡྻ སམྤཀནྟེཡྻ སམྤརིཀནྟེཡྻ. སཉྪིནྡིཏྭཱ སངྐནྟིཏྭཱ སམྤཀནྟིཏྭཱ སམྤརིཀནྟིཏྭཱ ཝིདྷུནིཏྭཱ བཱཧིརཾ ཙམྨཀཱཡཾ ཏེནེཝ ཙམྨེན ཏཾ གཱཝིཾ པཊིཙྪཱདེཏྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཏཐེཝཱཡཾ གཱཝཱི སཾཡུཏྟཱ ཨིམིནཱཝ ཙམྨེནཱ’ཏི; སམྨཱ ནུ ཁོ སོ, བྷགིནིཡོ, ཝདམཱནོ ཝདེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ཨམུ ཧི, བྷནྟེ, དཀྑོ གོགྷཱཏཀོ ཝཱ གོགྷཱཏཀནྟེཝཱསཱི ཝཱ གཱཝིཾ ཝདྷིཏྭཱ ཏིཎྷེན གོཝིཀནྟནེན གཱཝིཾ སངྐནྟེཡྻ ཨནུཔཧཙྩ ཨནྟརཾ མཾསཀཱཡཾ ཨནུཔཧཙྩ བཱཧིརཾ ཙམྨཀཱཡཾ. ཡཾ ཡདེཝ ཏཏྠ ཨནྟརཱ ཝིལིམཾསཾ ཨནྟརཱ ནྷཱརུ ཨནྟརཱ བནྡྷནཾ ཏཾ ཏདེཝ ཏིཎྷེན གོཝིཀནྟནེན སཉྪིནྡེཡྻ སངྐནྟེཡྻ སམྤཀནྟེཡྻ སམྤརིཀནྟེཡྻ. སཉྪིནྡིཏྭཱ སངྐནྟིཏྭཱ སམྤཀནྟིཏྭཱ སམྤརིཀནྟིཏྭཱ ཝིདྷུནིཏྭཱ བཱཧིརཾ ཙམྨཀཱཡཾ ཏེནེཝ ཙམྨེན ཏཾ གཱཝིཾ པཊིཙྪཱདེཏྭཱ ཀིཉྩཱཔི སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཏཐེཝཱཡཾ གཱཝཱི སཾཡུཏྟཱ ཨིམིནཱཝ ཙམྨེནཱ’ཏི; ཨཐ ཁོ སཱ གཱཝཱི ཝིསཾཡུཏྟཱ ཏེནེཝ ཙམྨེནཱ’’ཏི.

‘‘ཨུཔམཱ ཁོ མེ ཨཡཾ, བྷགིནིཡོ, ཀཏཱ ཨཏྠསྶ ཝིཉྙཱཔནཱཡ ཨཡམེཝེཏྠ ཨཏྠོ. ‘ཨནྟརཱ མཾསཀཱཡོ’ཏི ཁོ, བྷགིནིཡོ, ཚནྣེཏཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ; ‘བཱཧིརོ ཙམྨཀཱཡོ’ཏི ཁོ, བྷགིནིཡོ, ཚནྣེཏཾ བཱཧིརཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ; ‘ཨནྟརཱ ཝིལིམཾསཾ ཨནྟརཱ ནྷཱརུ ཨནྟརཱ བནྡྷན’ནྟི ཁོ, བྷགིནིཡོ, ནནྡཱིརཱགསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ; ‘ཏིཎྷཾ གོཝིཀནྟན’ནྟི ཁོ, བྷགིནིཡོ, ཨརིཡཱཡེཏཾ པཉྙཱཡ ཨདྷིཝཙནཾ; ཡཱཡཾ ཨརིཡཱ པཉྙཱ ཨནྟརཱ ཀིལེསཾ ཨནྟརཱ སཾཡོཛནཾ ཨནྟརཱ བནྡྷནཾ སཉྪིནྡཏི སངྐནྟཏི སམྤཀནྟཏི སམྤརིཀནྟཏི.

༤༡༤. ‘‘སཏྟ ཁོ པནིམེ, བྷགིནིཡོ, བོཛ྄ཛྷངྒཱ, ཡེསཾ བྷཱཝིཏཏྟཱ བཧུལཱིཀཏཏྟཱ བྷིཀྑུ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ ཨནཱསཝཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཀཏམེ སཏྟ? ཨིདྷ, བྷགིནིཡོ, བྷིཀྑུ སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི ཝིཝེཀནིསྶིཏཾ ཝིརཱགནིསྶིཏཾ ནིརོདྷནིསྶིཏཾ ཝོསྶགྒཔརིཎཱམིཾ. དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི…པེ… ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི… པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི… པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི… སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི… ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི ཝིཝེཀནིསྶིཏཾ ཝིརཱགནིསྶིཏཾ ནིརོདྷནིསྶིཏཾ ཝོསྶགྒཔརིཎཱམིཾ. ཨིམེ ཁོ, བྷགིནིཡོ, སཏྟ བོཛ྄ཛྷངྒཱ ཡེསཾ བྷཱཝིཏཏྟཱ བཧུལཱིཀཏཏྟཱ བྷིཀྑུ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱ ཨནཱསཝཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏཱི’’ཏི.

༤༡༥. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ནནྡཀོ ཏཱ བྷིཀྑུནིཡོ ཨིམིནཱ ཨོཝཱདེན ཨོཝདིཏྭཱ ཨུཡྻོཛེསི – ‘‘གཙྪཐ, བྷགིནིཡོ; ཀཱལོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏཱ བྷིཀྑུནིཡོ ཨཱཡསྨཏོ ནནྡཀསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ནནྡཀཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཱ ཁོ ཏཱ བྷིཀྑུནིཡོ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –‘‘གཙྪཐ, བྷིཀྑུནིཡོ; ཀཱལོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏཱ བྷིཀྑུནིཡོ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐམིཾསུ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཙིརཔཀྐནྟཱིསུ ཏཱསུ བྷིཀྑུནཱིསུ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཏདཧུཔོསཐེ པནྣརསེ ན ཧོཏི བཧུནོ ཛནསྶ ཀངྑཱ ཝཱ ཝིམཏི ཝཱ – ‘ཨཱུནོ ནུ ཁོ ཙནྡོ, པུཎྞོ ནུ ཁོ ཙནྡོ’ཏི, ཨཐ ཁོ པུཎྞོ ཙནྡོཏྭེཝ ཧོཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཱ བྷིཀྑུནིཡོ ནནྡཀསྶ དྷམྨདེསནཱཡ ཨཏྟམནཱ ཙེཝ པརིཔུཎྞསངྐཔྤཱ ཙ. ཏཱསཾ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩནྣཾ བྷིཀྑུནིསཏཱནཾ ཡཱ པཙྪིམིཏཱ བྷིཀྑུནཱི སཱ [ཡཱ པཙྪིམཱ བྷིཀྑུནཱི, སཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.), ཡཱ པཙྪིམིཀཱ, ཏཱ བྷིཀྑུནིཡོ (ཀ.)] སོཏཱཔནྣཱ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨཱ ནིཡཏཱ སམྦོདྷིཔརཱཡནཱ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

ནནྡཀོཝཱདསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཙཱུལ༹རཱཧུལོཝཱདསུཏྟཾ

༤༡༦. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཏོ རཧོགཏསྶ པཊིསལླཱིནསྶ ཨེཝཾ ཙེཏསོ པརིཝིཏཀྐོ ཨུདཔཱདི – ‘‘པརིཔཀྐཱ ཁོ རཱཧུལསྶ ཝིམུཏྟིཔརིཔཱཙནཱིཡཱ དྷམྨཱ. ཡཾནཱུནཱཧཾ རཱཧུལཾ ཨུཏྟརིཾ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡེ ཝིནེཡྻ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ སཱཝཏྠིཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསི. སཱཝཏྠིཡཾ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ རཱཧུལཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘གཎྷཱཧི, རཱཧུལ, ནིསཱིདནཾ; ཡེན ཨནྡྷཝནཾ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམ དིཝཱཝིཧཱརཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱཧུལོ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ ནིསཱིདནཾ ཨཱདཱཡ བྷགཝནྟཾ པིཊྛིཏོ པིཊྛིཏོ ཨནུབནྡྷི.

ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨནེཀཱནི དེཝཏཱསཧསྶཱནི བྷགཝནྟཾ ཨནུབནྡྷཱནི ཧོནྟི – ‘‘ཨཛྫ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ རཱཧུལཾ ཨུཏྟརིཾ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡེ ཝིནེསྶཏཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨནྡྷཝནཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཨཉྙཏརསྨིཾ རུཀྑམཱུལེ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ཨཱཡསྨཱཔི ཁོ རཱཧུལོ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ རཱཧུལཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

༤༡༧. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, རཱཧུལ, ཙཀྑུ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, རཱཧུལ, རཱུཔཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, རཱཧུལ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, རཱཧུལ, ཙཀྑུསམྥསྶོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ, དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, རཱཧུལ, ཡམིདཾ [ཡམྤིདཾ (སཱི. ཀ.)] ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདནཱགཏཾ སཉྙཱགཏཾ སངྑཱརགཏཾ ཝིཉྙཱཎགཏཾ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ, དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

༤༡༨. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི རཱཧུལ, སོཏཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ…པེ… གྷཱནཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ…པེ… ཀཱཡོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ…པེ… མནོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ, དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ –‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི རཱཧུལ, དྷམྨཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ, དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི རཱཧུལ, མནོཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ, དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི རཱཧུལ, མནོསམྥསྶོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ, དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, རཱཧུལ, ཡམིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདནཱགཏཾ སཉྙཱགཏཾ སངྑཱརགཏཾ ཝིཉྙཱཎགཏཾ, ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ, དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

༤༡༩. ‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, རཱཧུལ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིཾ [ཙཀྑུསྨིམྤི (སྱཱ. ཀཾ.) ཨེཝམིཏརེསུཔི] ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུ ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེ ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེ ནིབྦིནྡཏི, ཡམིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདནཱགཏཾ སཉྙཱགཏཾ སངྑཱརགཏཾ ཝིཉྙཱཎགཏཾ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. སོཏསྨིཾ ནིབྦིནྡཏི, སདྡེསུ ནིབྦིནྡཏི…པེ…, གྷཱནསྨིཾ ནིབྦིནྡཏི, གནྡྷེསུ ནིབྦིནྡཏི… ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིབྦིནྡཏི, རསེསུ ནིབྦིནྡཏི… ཀཱཡསྨིཾ ནིབྦིནྡཏི, ཕོཊྛབྦེསུ ནིབྦིནྡཏི… མནསྨིཾ ནིབྦིནྡཏི, དྷམྨེསུ ནིབྦིནྡཏི, མནོཝིཉྙཱཎེ ནིབྦིནྡཏི, མནོསམྥསྶེ ནིབྦིནྡཏི, ཡམིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདནཱགཏཾ སཉྙཱགཏཾ སངྑཱརགཏཾ ཝིཉྙཱཎགཏཾ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི, ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི. ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ རཱཧུལོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི. ཨིམསྨིཉྩ པན ཝེཡྻཱཀརཎསྨིཾ བྷཉྙམཱནེ ཨཱཡསྨཏོ རཱཧུལསྶ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩི. ཏཱསཉྩ ཨནེཀཱནཾ དེཝཏཱསཧསྶཱནཾ ཝིརཛཾ ཝཱིཏམལཾ དྷམྨཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདི – ‘ཡཾ ཀིཉྩི སམུདཡདྷམྨཾ སབྦཾ ཏཾ ནིརོདྷདྷམྨ’’ནྟི.

ཙཱུལ༹རཱཧུལོཝཱདསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ པཉྩམཾ.

༦. ཚཚཀྐསུཏྟཾ

༤༢༠. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘དྷམྨཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨཱདིཀལྱཱཎཾ མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཾ པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཾ སཱཏྠཾ སབྱཉྫནཾ, ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ པཀཱསེསྶཱམི, ཡདིདཾ – ཚ ཚཀྐཱནི. ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཚ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནི ཨཱཡཏནཱནི ཝེདིཏབྦཱནི, ཚ བཱཧིརཱནི ཨཱཡཏནཱནི ཝེདིཏབྦཱནི, ཚ ཝིཉྙཱཎཀཱཡཱ ཝེདིཏབྦཱ, ཚ ཕསྶཀཱཡཱ ཝེདིཏབྦཱ, ཚ ཝེདནཱཀཱཡཱ ཝེདིཏབྦཱ, ཚ ཏཎྷཱཀཱཡཱ ཝེདིཏབྦཱ.

༤༢༡. ‘‘‘ཚ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནི ཨཱཡཏནཱནི ཝེདིཏབྦཱནཱི’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཙཀྑཱཡཏནཾ, སོཏཱཡཏནཾ, གྷཱནཱཡཏནཾ, ཛིཝ྄ཧཱཡཏནཾ, ཀཱཡཱཡཏནཾ, མནཱཡཏནཾ. ‘ཚ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནི ཨཱཡཏནཱནི ཝེདིཏབྦཱནཱི’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ, ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ. ཨིདཾ པཋམཾ ཚཀྐཾ.

‘‘‘ཚ བཱཧིརཱནི ཨཱཡཏནཱནི ཝེདིཏབྦཱནཱི’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? རཱུཔཱཡཏནཾ, སདྡཱཡཏནཾ, གནྡྷཱཡཏནཾ, རསཱཡཏནཾ, ཕོཊྛབྦཱཡཏནཾ, དྷམྨཱཡཏནཾ. ‘ཚ བཱཧིརཱནི ཨཱཡཏནཱནི ཝེདིཏབྦཱནཱི’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ, ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ. ཨིདཾ དུཏིཡཾ ཚཀྐཾ.

‘‘‘ཚ ཝིཉྙཱཎཀཱཡཱ ཝེདིཏབྦཱ’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཙཀྑུཉྩ པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ, སོཏཉྩ པཊིཙྩ སདྡེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི སོཏཝིཉྙཱཎཾ, གྷཱནཉྩ པཊིཙྩ གནྡྷེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ, ཛིཝ྄ཧཉྩ པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ, ཀཱཡཉྩ པཊིཙྩ ཕོཊྛབྦེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ, མནཉྩ པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ. ‘ཚ ཝིཉྙཱཎཀཱཡཱ ཝེདིཏབྦཱ’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ, ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ. ཨིདཾ ཏཏིཡཾ ཚཀྐཾ.

‘‘‘ཚ ཕསྶཀཱཡཱ ཝེདིཏབྦཱ’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཙཀྑུཉྩ པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ, ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ; སོཏཉྩ པཊིཙྩ སདྡེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི སོཏཝིཉྙཱཎཾ, ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ; གྷཱནཉྩ པཊིཙྩ གནྡྷེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ, ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ; ཛིཝ྄ཧཉྩ པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ, ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ; ཀཱཡཉྩ པཊིཙྩ ཕོཊྛབྦེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ, ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ; མནཉྩ པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ, ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ‘ཚ ཕསྶཀཱཡཱ ཝེདིཏབྦཱ’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ, ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ. ཨིདཾ ཙཏུཏྠཾ ཚཀྐཾ.

‘‘‘ཚ ཝེདནཱཀཱཡཱ ཝེདིཏབྦཱ’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཙཀྑུཉྩ པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ, ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ, ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; སོཏཉྩ པཊིཙྩ སདྡེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི སོཏཝིཉྙཱཎཾ, ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ, ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; གྷཱནཉྩ པཊིཙྩ གནྡྷེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ, ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ, ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཛིཝ྄ཧཉྩ པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ, ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ, ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཀཱཡཉྩ པཊིཙྩ ཕོཊྛབྦེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ, ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ, ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; མནཉྩ པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ, ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ, ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ. ‘ཚ ཝེདནཱཀཱཡཱ ཝེདིཏབྦཱ’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ, ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ. ཨིདཾ པཉྩམཾ ཚཀྐཾ.

‘‘‘ཚ ཏཎྷཱཀཱཡཱ ཝེདིཏབྦཱ’ཏི – ཨིཏི ཁོ པནེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀིཉྩེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ? ཙཀྑུཉྩ པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ, ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ, ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ, ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ; སོཏཉྩ པཊིཙྩ སདྡེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི སོཏཝིཉྙཱཎཾ…པེ… གྷཱནཉྩ པཊིཙྩ གནྡྷེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ… ཛིཝ྄ཧཉྩ པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ… ཀཱཡཉྩ པཊིཙྩ ཕོཊྛབྦེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ… མནཉྩ པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ, ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ, ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ, ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ. ‘ཚ ཏཎྷཱཀཱཡཱ ཝེདིཏབྦཱ’ཏི – ཨིཏི ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ, ཨིདམེཏཾ པཊིཙྩ ཝུཏྟཾ. ཨིདཾ ཚཊྛཾ ཚཀྐཾ.

༤༢༢. ‘‘‘ཙཀྑུ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ ཏཾ ན ཨུཔཔཛྫཏི. ཙཀྑུསྶ ཨུཔྤཱདོཔི ཝཡོཔི པཉྙཱཡཏི. ཡསྶ ཁོ པན ཨུཔྤཱདོཔི ཝཡོཔི པཉྙཱཡཏི, ‘ཨཏྟཱ མེ ཨུཔྤཛྫཏི ཙ ཝེཏི ཙཱ’ཏི ཨིཙྩསྶ ཨེཝམཱགཏཾ ཧོཏི. ཏསྨཱ ཏཾ ན ཨུཔཔཛྫཏི – ‘ཙཀྑུ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ. ཨིཏི ཙཀྑུ ཨནཏྟཱ.

‘‘‘རཱུཔཱ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ ཏཾ ན ཨུཔཔཛྫཏི. རཱུཔཱནཾ ཨུཔྤཱདོཔི ཝཡོཔི པཉྙཱཡཏི. ཡསྶ ཁོ པན ཨུཔྤཱདོཔི ཝཡོཔི པཉྙཱཡཏི, ‘ཨཏྟཱ མེ ཨུཔྤཛྫཏི ཙ ཝེཏི ཙཱ’ཏི ཨིཙྩསྶ ཨེཝམཱགཏཾ ཧོཏི. ཏསྨཱ ཏཾ ན ཨུཔཔཛྫཏི – ‘རཱུཔཱ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ. ཨིཏི ཙཀྑུ ཨནཏྟཱ, རཱུཔཱ ཨནཏྟཱ.

‘‘‘ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ ཏཾ ན ཨུཔཔཛྫཏི. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎསྶ ཨུཔྤཱདོཔི ཝཡོཔི པཉྙཱཡཏི. ཡསྶ ཁོ པན ཨུཔྤཱདོཔི ཝཡོཔི པཉྙཱཡཏི, ‘ཨཏྟཱ མེ ཨུཔྤཛྫཏི ཙ ཝེཏི ཙཱ’ཏི ཨིཙྩསྶ ཨེཝམཱགཏཾ ཧོཏི. ཏསྨཱ ཏཾ ན ཨུཔཔཛྫཏི – ‘ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ. ཨིཏི ཙཀྑུ ཨནཏྟཱ, རཱུཔཱ ཨནཏྟཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ.

‘‘‘ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ ཏཾ ན ཨུཔཔཛྫཏི. ཙཀྑུསམྥསྶསྶ ཨུཔྤཱདོཔི ཝཡོཔི པཉྙཱཡཏི. ཡསྶ ཁོ པན ཨུཔྤཱདོཔི ཝཡོཔི པཉྙཱཡཏི, ‘ཨཏྟཱ མེ ཨུཔྤཛྫཏི ཙ ཝེཏི ཙཱ’ཏི ཨིཙྩསྶ ཨེཝམཱགཏཾ ཧོཏི. ཏསྨཱ ཏཾ ན ཨུཔཔཛྫཏི – ‘ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ. ཨིཏི ཙཀྑུ ཨནཏྟཱ, རཱུཔཱ ཨནཏྟཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ, ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨནཏྟཱ.

‘‘‘ཝེདནཱ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ ཏཾ ན ཨུཔཔཛྫཏི. ཝེདནཱཡ ཨུཔྤཱདོཔི ཝཡོཔི པཉྙཱཡཏི. ཡསྶ ཁོ པན ཨུཔྤཱདོཔི ཝཡོཔི པཉྙཱཡཏི, ‘ཨཏྟཱ མེ ཨུཔྤཛྫཏི ཙ ཝེཏི ཙཱ’ཏི ཨིཙྩསྶ ཨེཝམཱགཏཾ ཧོཏི. ཏསྨཱ ཏཾ ན ཨུཔཔཛྫཏི – ‘ཝེདནཱ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ. ཨིཏི ཙཀྑུ ཨནཏྟཱ, རཱུཔཱ ཨནཏྟཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ, ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨནཏྟཱ, ཝེདནཱ ཨནཏྟཱ.

‘‘‘ཏཎྷཱ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ ཏཾ ན ཨུཔཔཛྫཏི. ཏཎྷཱཡ ཨུཔྤཱདོཔི ཝཡོཔི པཉྙཱཡཏི. ཡསྶ ཁོ པན ཨུཔྤཱདོཔི ཝཡོཔི པཉྙཱཡཏི, ‘ཨཏྟཱ མེ ཨུཔྤཛྫཏི ཙ ཝེཏི ཙཱ’ཏི ཨིཙྩསྶ ཨེཝམཱགཏཾ ཧོཏི. ཏསྨཱ ཏཾ ན ཨུཔཔཛྫཏི – ‘ཏཎྷཱ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ. ཨིཏི ཙཀྑུ ཨནཏྟཱ, རཱུཔཱ ཨནཏྟཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ, ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨནཏྟཱ, ཝེདནཱ ཨནཏྟཱ, ཏཎྷཱ ཨནཏྟཱ.

༤༢༣. ‘‘‘སོཏཾ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ…པེ… ‘གྷཱནཾ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ… ‘ཛིཝ྄ཧཱ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ… ‘ཀཱཡོ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ… ‘མནོ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ ཏཾ ན ཨུཔཔཛྫཏི. མནསྶ ཨུཔྤཱདོཔི ཝཡོཔི པཉྙཱཡཏི. ཡསྶ ཁོ པན ཨུཔྤཱདོཔི ཝཡོཔི པཉྙཱཡཏི, ‘ཨཏྟཱ མེ ཨུཔྤཛྫཏི ཙ ཝེཏི ཙཱ’ཏི ཨིཙྩསྶ ཨེཝམཱགཏཾ ཧོཏི. ཏསྨཱ ཏཾ ན ཨུཔཔཛྫཏི – ‘མནོ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ. ཨིཏི མནོ ཨནཏྟཱ.

‘‘‘དྷམྨཱ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ ཏཾ ན ཨུཔཔཛྫཏི. དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདོཔི ཝཡོཔི པཉྙཱཡཏི. ཡསྶ ཁོ པན ཨུཔྤཱདོཔི ཝཡོཔི པཉྙཱཡཏི, ‘ཨཏྟཱ མེ ཨུཔྤཛྫཏི ཙ ཝེཏི ཙཱ’ཏི ཨིཙྩསྶ ཨེཝམཱགཏཾ ཧོཏི. ཏསྨཱ ཏཾ ན ཨུཔཔཛྫཏི – ‘དྷམྨཱ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ. ཨིཏི མནོ ཨནཏྟཱ, དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ.

‘‘‘མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ ཏཾ ན ཨུཔཔཛྫཏི. མནོཝིཉྙཱཎསྶ ཨུཔྤཱདོཔི ཝཡོཔི པཉྙཱཡཏི. ཡསྶ ཁོ པན ཨུཔྤཱདོཔི ཝཡོཔི པཉྙཱཡཏི, ‘ཨཏྟཱ མེ ཨུཔྤཛྫཏི ཙ ཝེཏི ཙཱ’ཏི ཨིཙྩསྶ ཨེཝམཱགཏཾ ཧོཏི. ཏསྨཱ ཏཾ ན ཨུཔཔཛྫཏི – ‘མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ. ཨིཏི མནོ ཨནཏྟཱ, དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ, མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ.

‘‘‘མནོསམྥསྶོ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ ཏཾ ན ཨུཔཔཛྫཏི. མནོསམྥསྶསྶ ཨུཔྤཱདོཔི ཝཡོཔི པཉྙཱཡཏི. ཡསྶ ཁོ པན ཨུཔྤཱདོཔི ཝཡོཔི པཉྙཱཡཏི, ‘ཨཏྟཱ མེ ཨུཔྤཛྫཏི ཙ ཝེཏི ཙཱ’ཏི ཨིཙྩསྶ ཨེཝམཱགཏཾ ཧོཏི. ཏསྨཱ ཏཾ ན ཨུཔཔཛྫཏི – ‘མནོསམྥསྶོ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ. ཨིཏི མནོ ཨནཏྟཱ, དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ, མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ, མནོསམྥསྶོ ཨནཏྟཱ.

‘‘‘ཝེདནཱ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ ཏཾ ན ཨུཔཔཛྫཏི. ཝེདནཱཡ ཨུཔྤཱདོཔི ཝཡོཔི པཉྙཱཡཏི. ཡསྶ ཁོ པན ཨུཔྤཱདོཔི ཝཡོཔི པཉྙཱཡཏི, ‘ཨཏྟཱ མེ ཨུཔྤཛྫཏི ཙ ཝེཏི ཙཱ’ཏི ཨིཙྩསྶ ཨེཝམཱགཏཾ ཧོཏི. ཏསྨཱ ཏཾ ན ཨུཔཔཛྫཏི – ‘ཝེདནཱ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ. ཨིཏི མནོ ཨནཏྟཱ, དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ, མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ, མནོསམྥསྶོ ཨནཏྟཱ, ཝེདནཱ ཨནཏྟཱ.

‘‘‘ཏཎྷཱ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ ཏཾ ན ཨུཔཔཛྫཏི. ཏཎྷཱཡ ཨུཔྤཱདོཔི ཝཡོཔི པཉྙཱཡཏི. ཡསྶ ཁོ པན ཨུཔྤཱདོཔི ཝཡོཔི པཉྙཱཡཏི, ‘ཨཏྟཱ མེ ཨུཔྤཛྫཏི ཙ ཝེཏི ཙཱ’ཏི ཨིཙྩསྶ ཨེཝམཱགཏཾ ཧོཏི. ཏསྨཱ ཏཾ ན ཨུཔཔཛྫཏི – ‘ཏཎྷཱ ཨཏྟཱ’ཏི ཡོ ཝདེཡྻ. ཨིཏི མནོ ཨནཏྟཱ, དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ, མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ, མནོསམྥསྶོ ཨནཏྟཱ, ཝེདནཱ ཨནཏྟཱ, ཏཎྷཱ ཨནཏྟཱ.

༤༢༤. ‘‘ཨཡཾ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱཡསམུདཡགཱམིནཱི པཊིཔདཱ – ཙཀྑུཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི; རཱུཔེ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི; ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི; ཙཀྑུསམྥསྶཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི; ཝེདནཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི; ཏཎྷཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི; སོཏཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི…པེ… གྷཱནཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི…པེ… ཀཱཡཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི…པེ… མནཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི, དྷམྨེ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི, མནོཝིཉྙཱཎཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི, མནོསམྥསྶཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི, ཝེདནཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི, ཏཎྷཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི.

‘‘ཨཡཾ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱཡནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ – ཙཀྑུཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི. རཱུཔེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི. ཙཀྑུསམྥསྶཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི. ཝེདནཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི. ཏཎྷཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི. སོཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི…པེ… གྷཱནཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི… ཛིཝ྄ཧཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི… ཀཱཡཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི… མནཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི. དྷམྨེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི. མནོཝིཉྙཱཎཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི. མནོསམྥསྶཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི. ཝེདནཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི. ཏཎྷཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི.

༤༢༥. ‘‘ཙཀྑུཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ, ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ, ཕསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ. སོ སུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ རཱགཱནུསཡོ ཨནུསེཏི. དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ སོཙཏི ཀིལམཏི པརིདེཝཏི ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཏསྶ པཊིགྷཱནུསཡོ ཨནུསེཏི. ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ ཏསྶཱ ཝེདནཱཡ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཏསྶ ཨཝིཛྫཱནུསཡོ ཨནུསེཏི. སོ ཝཏ, བྷིཀྑཝེ, སུཁཱཡ ཝེདནཱཡ རཱགཱནུསཡཾ ཨཔྤཧཱཡ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ པཊིགྷཱནུསཡཾ ཨཔྤཊིཝིནོདེཏྭཱ ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཨཝིཛྫཱནུསཡཾ ཨསམཱུཧནིཏྭཱ ཨཝིཛྫཾ ཨཔྤཧཱཡ ཝིཛྫཾ ཨནུཔྤཱདེཏྭཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ དུཀྑསྶནྟཀརོ བྷཝིསྶཏཱིཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི.

‘‘སོཏཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཙྩ སདྡེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི སོཏཝིཉྙཱཎཾ…པེ… གྷཱནཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཙྩ གནྡྷེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ…པེ… ཀཱཡཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཙྩ ཕོཊྛབྦེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ…པེ… མནཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ, ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ, ཕསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ. སོ སུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ རཱགཱནུསཡོ ཨནུསེཏི. དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ སོཙཏི ཀིལམཏི པརིདེཝཏི ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཏསྶ པཊིགྷཱནུསཡོ ཨནུསེཏི. ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ ཏསྶཱ ཝེདནཱཡ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཏསྶ ཨཝིཛྫཱནུསཡོ ཨནུསེཏི. སོ ཝཏ, བྷིཀྑཝེ, སུཁཱཡ ཝེདནཱཡ རཱགཱནུསཡཾ ཨཔྤཧཱཡ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ པཊིགྷཱནུསཡཾ ཨཔྤཊིཝིནོདེཏྭཱ ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཨཝིཛྫཱནུསཡཾ ཨསམཱུཧནིཏྭཱ ཨཝིཛྫཾ ཨཔྤཧཱཡ ཝིཛྫཾ ཨནུཔྤཱདེཏྭཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ དུཀྑསྶནྟཀརོ བྷཝིསྶཏཱིཏི – ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི.

༤༢༦. ‘‘ཙཀྑུཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ, ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ, ཕསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ. སོ སུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ རཱགཱནུསཡོ ནཱནུསེཏི. དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ ན སོཙཏི ན ཀིལམཏི པརིདེཝཏི ན ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི ན སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཏསྶ པཊིགྷཱནུསཡོ ནཱནུསེཏི. ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ ཏསྶཱ ཝེདནཱཡ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཏསྶ ཨཝིཛྫཱནུསཡོ ནཱནུསེཏི. སོ ཝཏ, བྷིཀྑཝེ, སུཁཱཡ ཝེདནཱཡ རཱགཱནུསཡཾ པཧཱཡ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ པཊིགྷཱནུསཡཾ པཊིཝིནོདེཏྭཱ ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཨཝིཛྫཱནུསཡཾ སམཱུཧནིཏྭཱ ཨཝིཛྫཾ པཧཱཡ ཝིཛྫཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ དུཀྑསྶནྟཀརོ བྷཝིསྶཏཱིཏི – ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི.

‘‘སོཏཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཙྩ སདྡེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི སོཏཝིཉྙཱཎཾ…པེ….

‘‘གྷཱནཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཙྩ གནྡྷེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ…པེ….

‘‘ཀཱཡཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཙྩ ཕོཊྛབྦེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ…པེ….

‘‘མནཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ, ཕསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ. སོ སུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ རཱགཱནུསཡོ ནཱནུསེཏི. དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ ན སོཙཏི ན ཀིལམཏི ན པརིདེཝཏི ན ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི ན སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཏསྶ པཊིགྷཱནུསཡོ ནཱནུསེཏི. ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ ཏསྶཱ ཝེདནཱཡ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཏསྶ ཨཝིཛྫཱནུསཡོ ནཱནུསེཏི. སོ ཝཏ, བྷིཀྑཝེ, སུཁཱཡ ཝེདནཱཡ རཱགཱནུསཡཾ པཧཱཡ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ པཊིགྷཱནུསཡཾ པཊིཝིནོདེཏྭཱ ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཨཝིཛྫཱནུསཡཾ སམཱུཧནིཏྭཱ ཨཝིཛྫཾ པཧཱཡ ཝིཛྫཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ དུཀྑསྶནྟཀརོ བྷཝིསྶཏཱིཏི – ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི.

༤༢༧. ‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིཾ [ཙཀྑུསྨིམྤི (སྱཱ. ཀཾ.) ཨེཝམིཏརེསུཔི] ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུ ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེ ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེ ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡ ནིབྦིནྡཏི, ཏཎྷཱཡ ནིབྦིནྡཏི. སོཏསྨིཾ ནིབྦིནྡཏི, སདྡེསུ ནིབྦིནྡཏི…པེ… གྷཱནསྨིཾ ནིབྦིནྡཏི, གནྡྷེསུ ནིབྦིནྡཏི… ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིབྦིནྡཏི, རསེསུ ནིབྦིནྡཏི… ཀཱཡསྨིཾ ནིབྦིནྡཏི, ཕོཊྛབྦེསུ ནིབྦིནྡཏི… མནསྨིཾ ནིབྦིནྡཏི, དྷམྨེསུ ནིབྦིནྡཏི, མནོཝིཉྙཱཎེ ནིབྦིནྡཏི, མནོསམྥསྶེ ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡ ནིབྦིནྡཏི, ཏཎྷཱཡ ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི, ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི. ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི. ཨིམསྨིཾ ཁོ པན ཝེཡྻཱཀརཎསྨིཾ བྷཉྙམཱནེ སཊྛིམཏྟཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཱནི ཝིམུཙྩིཾསཱུཏི.

ཚཚཀྐསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཚཊྛཾ.

༧. མཧཱསལཱ༹ཡཏནིཀསུཏྟཾ

༤༢༨. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘མཧཱསལཱ༹ཡཏནིཀཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

༤༢༩. ‘‘ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཛཱནཾ ཨཔསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, རཱུཔེ ཨཛཱནཾ ཨཔསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨཛཱནཾ ཨཔསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ཙཀྑུསམྥསྶཾ ཨཛཱནཾ ཨཔསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ཡམིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨཛཱནཾ ཨཔསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ཙཀྑུསྨིཾ སཱརཛྫཏི, རཱུཔེསུ སཱརཛྫཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེ སཱརཛྫཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེ སཱརཛྫཏི, ཡམིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི སཱརཛྫཏི.

‘‘ཏསྶ སཱརཏྟསྶ སཾཡུཏྟསྶ སམྨཱུལ༹ྷསྶ ཨསྶཱདཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ ཨཱཡཏིཾ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཨུཔཙཡཾ གཙྪནྟི. ཏཎྷཱ ཙསྶ པོནོབྦྷཝིཀཱ ནནྡཱིརཱགསཧགཏཱ ཏཏྲཏཏྲཱབྷིནནྡིནཱི, སཱ ཙསྶ པཝཌྜྷཏི. ཏསྶ ཀཱཡིཀཱཔི དརཐཱ པཝཌྜྷནྟི, ཙེཏསིཀཱཔི དརཐཱ པཝཌྜྷནྟི; ཀཱཡིཀཱཔི སནྟཱཔཱ པཝཌྜྷནྟི, ཙེཏསིཀཱཔི སནྟཱཔཱ པཝཌྜྷནྟི; ཀཱཡིཀཱཔི པརིལཱ༹ཧཱ པཝཌྜྷནྟི, ཙེཏསིཀཱཔི པརིལཱ༹ཧཱ པཝཌྜྷནྟི. སོ ཀཱཡདུཀྑམྤི [ཀཱཡིཀདུཀྑམྤི (སྱཱ. ཀཾ.), ཀཱཡིཀཾ དུཀྑམྤི (ཀ.)] ཙེཏོདུཀྑམྤི པཊིསཾཝེདེཏི.

‘‘སོཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཛཱནཾ ཨཔསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ…པེ… གྷཱནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཛཱནཾ ཨཔསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཛཱནཾ ཨཔསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ…པེ… ཀཱཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཛཱནཾ ཨཔསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ…པེ… མནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཛཱནཾ ཨཔསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, དྷམྨེ, བྷིཀྑཝེ, ཨཛཱནཾ ཨཔསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, མནོཝིཉྙཱཎཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཛཱནཾ ཨཔསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, མནོསམྥསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཛཱནཾ ཨཔསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ཡམིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨཛཱནཾ ཨཔསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, མནསྨིཾ སཱརཛྫཏི, དྷམྨེསུ སཱརཛྫཏི, མནོཝིཉྙཱཎེ སཱརཛྫཏི, མནོསམྥསྶེ སཱརཛྫཏི, ཡམིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི སཱརཛྫཏི.

‘‘ཏསྶ སཱརཏྟསྶ སཾཡུཏྟསྶ སམྨཱུལ༹ྷསྶ ཨསྶཱདཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ ཨཱཡཏིཾ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཨུཔཙཡཾ གཙྪནྟི. ཏཎྷཱ ཙསྶ པོནོབྦྷཝིཀཱ ནནྡཱིརཱགསཧགཏཱ ཏཏྲཏཏྲཱབྷིནནྡིནཱི, སཱ ཙསྶ པཝཌྜྷཏི. ཏསྶ ཀཱཡིཀཱཔི དརཐཱ པཝཌྜྷནྟི, ཙེཏསིཀཱཔི དརཐཱ པཝཌྜྷནྟི; ཀཱཡིཀཱཔི སནྟཱཔཱ པཝཌྜྷནྟི, ཙེཏསིཀཱཔི སནྟཱཔཱ པཝཌྜྷནྟི; ཀཱཡིཀཱཔི པརིལཱ༹ཧཱ པཝཌྜྷནྟི, ཙེཏསིཀཱཔི པརིལཱ༹ཧཱ པཝཌྜྷནྟི. སོ ཀཱཡདུཀྑམྤི ཙེཏོདུཀྑམྤི པཊིསཾཝེདེཏི.

༤༣༠. ‘‘ཙཀྑུཉྩ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱནཾ པསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, རཱུཔེ ཛཱནཾ པསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཛཱནཾ པསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ཙཀྑུསམྥསྶཾ ཛཱནཾ པསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ཡམིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཛཱནཾ པསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ཙཀྑུསྨིཾ ན སཱརཛྫཏི, རཱུཔེསུ ན སཱརཛྫཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེ ན སཱརཛྫཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེ ན སཱརཛྫཏི, ཡམིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ན སཱརཛྫཏི.

‘‘ཏསྶ ཨསཱརཏྟསྶ ཨསཾཡུཏྟསྶ ཨསམྨཱུལ༹ྷསྶ ཨཱདཱིནཝཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ ཨཱཡཏིཾ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཨཔཙཡཾ གཙྪནྟི. ཏཎྷཱ ཙསྶ པོནོབྦྷཝིཀཱ ནནྡཱིརཱགསཧགཏཱ ཏཏྲཏཏྲཱབྷིནནྡིནཱི, སཱ ཙསྶ པཧཱིཡཏི. ཏསྶ ཀཱཡིཀཱཔི དརཐཱ པཧཱིཡནྟི, ཙེཏསིཀཱཔི དརཐཱ པཧཱིཡནྟི; ཀཱཡིཀཱཔི སནྟཱཔཱ པཧཱིཡནྟི, ཙེཏསིཀཱཔི སནྟཱཔཱ པཧཱིཡནྟི; ཀཱཡིཀཱཔི པརིལཱ༹ཧཱ པཧཱིཡནྟི, ཙེཏསིཀཱཔི པརིལཱ༹ཧཱ པཧཱིཡནྟི. སོ ཀཱཡསུཁམྤི ཙེཏོསུཁམྤི པཊིསཾཝེདེཏི.

༤༣༡. ‘‘ཡཱ ཏཐཱབྷཱུཏསྶ [ཡཐཱབྷཱུཏསྶ (སཱི. པཱི.)] དིཊྛི སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱདིཊྛི; ཡོ ཏཐཱབྷཱུཏསྶ [ཡཐཱབྷཱུཏསྶ (སཱི. པཱི.)] སངྐཔྤོ སྭཱསྶ ཧོཏི སམྨཱསངྐཔྤོ; ཡོ ཏཐཱབྷཱུཏསྶ [ཡཐཱབྷཱུཏསྶ (སཱི. པཱི.)] ཝཱཡཱམོ སྭཱསྶ ཧོཏི སམྨཱཝཱཡཱམོ; ཡཱ ཏཐཱབྷཱུཏསྶ [ཡཐཱབྷཱུཏསྶ (སཱི. པཱི.)] སཏི སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱསཏི; ཡོ ཏཐཱབྷཱུཏསྶ [ཡཐཱབྷཱུཏསྶ (སཱི. པཱི.)] སམཱདྷི སྭཱསྶ ཧོཏི སམྨཱསམཱདྷི. པུབྦེཝ ཁོ པནསྶ ཀཱཡཀམྨཾ ཝཙཱིཀམྨཾ ཨཱཛཱིཝོ སུཔརིསུདྡྷོ ཧོཏི. ཨེཝམསྶཱཡཾ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪཏི.

‘‘ཏསྶ ཨེཝཾ ཨིམཾ ཨརིཡཾ ཨཊྛངྒིཀཾ མགྒཾ བྷཱཝཡཏོ ཙཏྟཱརོཔི སཏིཔཊྛཱནཱ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪནྟི, ཙཏྟཱརོཔི སམྨཔྤདྷཱནཱ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪནྟི, ཙཏྟཱརོཔི ཨིདྡྷིཔཱདཱ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪནྟི, པཉྩཔི ཨིནྡྲིཡཱནི བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪནྟི, པཉྩཔི བལཱནི བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪནྟི, སཏྟཔི བོཛ྄ཛྷངྒཱ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪནྟི.

‘‘ཏསྶིམེ དྭེ དྷམྨཱ ཡུགནནྡྷཱ [ཡུགནདྡྷཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)] ཝཏྟནྟི – སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. སོ ཡེ དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙེཡྻཱ ཏེ དྷམྨེ ཨབྷིཉྙཱ པརིཛཱནཱཏི. ཡེ དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ པཧཱཏབྦཱ ཏེ དྷམྨེ ཨབྷིཉྙཱ པཛཧཏི. ཡེ དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ བྷཱཝེཏབྦཱ ཏེ དྷམྨེ ཨབྷིཉྙཱ བྷཱཝེཏི. ཡེ དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཱཏབྦཱ ཏེ དྷམྨེ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀརོཏི.

‘‘ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙེཡྻཱ? ‘པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ’ ཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ, སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཨིམེ དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙེཡྻཱ.

‘‘ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ པཧཱཏབྦཱ? ཨཝིཛྫཱ ཙ བྷཝཏཎྷཱ ཙ – ཨིམེ དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ པཧཱཏབྦཱ.

‘‘ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ བྷཱཝེཏབྦཱ? སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ – ཨིམེ དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ བྷཱཝེཏབྦཱ.

‘‘ཀཏམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཱཏབྦཱ? ཝིཛྫཱ ཙ ཝིམུཏྟི ཙ – ཨིམེ དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཱཏབྦཱ.

༤༣༢. ‘‘སོཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱནཾ པསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ…པེ… གྷཱནཾ བྷིཀྑཝེ, ཛཱནཾ པསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱནཾ པསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ… ཀཱཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱནཾ པསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ… མནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱནཾ པསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, དྷམྨེ ཛཱནཾ པསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, མནོཝིཉྙཱཎཾ ཛཱནཾ པསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, མནོསམྥསྶཾ ཛཱནཾ པསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ཡམིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཛཱནཾ པསྶཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, མནསྨིཾ ན སཱརཛྫཏི, དྷམྨེསུ ན སཱརཛྫཏི, མནོཝིཉྙཱཎེ ན སཱརཛྫཏི, མནོསམྥསྶེ ན སཱརཛྫཏི, ཡམིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ན སཱརཛྫཏི.

‘‘ཏསྶ ཨསཱརཏྟསྶ ཨསཾཡུཏྟསྶ ཨསམྨཱུལ༹ྷསྶ ཨཱདཱིནཝཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ ཨཱཡཏིཾ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཨཔཙཡཾ གཙྪནྟི. ཏཎྷཱ ཙསྶ པོནོབྦྷཝིཀཱ ནནྡཱིརཱགསཧགཏཱ ཏཏྲཏཏྲཱབྷིནནྡིནཱི, སཱ ཙསྶ པཧཱིཡཏི. ཏསྶ ཀཱཡིཀཱཔི དརཐཱ པཧཱིཡནྟི, ཙེཏསིཀཱཔི དརཐཱ པཧཱིཡནྟི; ཀཱཡིཀཱཔི སནྟཱཔཱ པཧཱིཡནྟི, ཙེཏསིཀཱཔི སནྟཱཔཱ པཧཱིཡནྟི; ཀཱཡིཀཱཔི པརིལཱ༹ཧཱ པཧཱིཡནྟི, ཙེཏསིཀཱཔི པརིལཱ༹ཧཱ པཧཱིཡནྟི. སོ ཀཱཡསུཁམྤི ཙེཏོསུཁམྤི པཊིསཾཝེདེཏི.

༤༣༣. ‘‘ཡཱ ཏཐཱབྷཱུཏསྶ དིཊྛི སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱདིཊྛི; ཡོ ཏཐཱབྷཱུཏསྶ སངྐཔྤོ སྭཱསྶ ཧོཏི སམྨཱསངྐཔྤོ; ཡོ ཏཐཱབྷཱུཏསྶ ཝཱཡཱམོ སྭཱསྶ ཧོཏི སམྨཱཝཱཡཱམོ; ཡཱ ཏཐཱབྷཱུཏསྶ སཏི སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱསཏི; ཡོ ཏཐཱབྷཱུཏསྶ སམཱདྷི སྭཱསྶ ཧོཏི སམྨཱསམཱདྷི. པུབྦེཝ ཁོ པནསྶ ཀཱཡཀམྨཾ ཝཙཱིཀམྨཾ ཨཱཛཱིཝོ སུཔརིསུདྡྷོ ཧོཏི. ཨེཝམསྶཱཡཾ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪཏི.

‘‘ཏསྶ ཨེཝཾ ཨིམཾ ཨརིཡཾ ཨཊྛངྒིཀཾ མགྒཾ བྷཱཝཡཏོ ཙཏྟཱརོཔི སཏིཔཊྛཱནཱ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪནྟི, ཙཏྟཱརོཔི སམྨཔྤདྷཱནཱ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪནྟི, ཙཏྟཱརོཔི ཨིདྡྷིཔཱདཱ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪནྟི, པཉྩཔི ཨིནྡྲིཡཱནི བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪནྟི, པཉྩཔི བལཱནི བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪནྟི, སཏྟཔི བོཛ྄ཛྷངྒཱ བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཾ གཙྪནྟི.

‘‘ཏསྶིམེ དྭེ དྷམྨཱ ཡུགནནྡྷཱ ཝཏྟནྟི – སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. སོ ཡེ དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙེཡྻཱ ཏེ དྷམྨེ ཨབྷིཉྙཱ པརིཛཱནཱཏི. ཡེ དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ པཧཱཏབྦཱ ཏེ དྷམྨེ ཨབྷིཉྙཱ པཛཧཏི. ཡེ དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ བྷཱཝེཏབྦཱ ཏེ དྷམྨེ ཨབྷིཉྙཱ བྷཱཝེཏི. ཡེ དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཱཏབྦཱ ཏེ དྷམྨེ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀརོཏི.

‘‘ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙེཡྻཱ? ‘པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ’ ཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ, སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཨིམེ དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙེཡྻཱ.

‘‘ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ པཧཱཏབྦཱ? ཨཝིཛྫཱ ཙ བྷཝཏཎྷཱ ཙ – ཨིམེ དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ པཧཱཏབྦཱ.

‘‘ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ བྷཱཝེཏབྦཱ? སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ – ཨིམེ དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ བྷཱཝེཏབྦཱ.

‘‘ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཱཏབྦཱ? ཝིཛྫཱ ཙ ཝིམུཏྟི ཙ – ཨིམེ དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཱཏབྦཱ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.

མཧཱསལཱ༹ཡཏནིཀསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ སཏྟམཾ.

༨. ནགརཝིནྡེཡྻསུཏྟཾ

༤༣༤. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཀོསལེསུ ཙཱརིཀཾ ཙརམཱནོ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ ཡེན ནགརཝིནྡཾ ནཱམ ཀོསལཱནཾ བྲཱཧྨཎཱནཾ གཱམོ ཏདཝསརི. ཨསྶོསུཾ ཁོ ནགརཝིནྡེཡྻཀཱ [ནགརཝིནྡེཡྻཱ (ཀ.)] བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ – ‘‘སམཎོ ཁལུ, བྷོ, གོཏམོ སཀྱཔུཏྟོ སཀྱཀུལཱ པབྦཛིཏོ ཀོསལེསུ ཙཱརིཀཾ ཙརམཱནོ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ ནགརཝིནྡཾ ཨནུཔྤཏྟོ. ཏཾ ཁོ པན བྷཝནྟཾ གོཏམཾ ཨེཝཾ ཀལྱཱཎོ ཀིཏྟིསདྡོ ཨབྦྷུགྒཏོ – ‘ཨིཏིཔི སོ བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཝིཛྫཱཙརཎསམྤནྣོ སུགཏོ ལོཀཝིདཱུ ཨནུཏྟརོ པུརིསདམྨསཱརཐི སཏྠཱ དེཝམནུསྶཱནཾ བུདྡྷོ བྷགཝཱ’ཏི. སོ ཨིམཾ ལོཀཾ སདེཝཀཾ སམཱརཀཾ སབྲཧྨཀཾ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཾ པཛཾ སདེཝམནུསྶཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེཏི. སོ དྷམྨཾ དེསེཏི ཨཱདིཀལྱཱཎཾ མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཾ པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཾ སཱཏྠཾ སབྱཉྫནཾ, ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ པཀཱསེཏི. སཱདྷུ ཁོ པན ཏཐཱརཱུཔཱནཾ ཨརཧཏཾ དསྶནཾ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ནགརཝིནྡེཡྻཀཱ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཔྤེཀཙྩེ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨཔྤེཀཙྩེ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདིཾསུ; སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨཔྤེཀཙྩེ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནཉྫལིཾ པཎཱམེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨཔྤེཀཙྩེ བྷགཝཏོ སནྟིཀེ ནཱམགོཏྟཾ སཱཝེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨཔྤེཀཙྩེ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣེ ཁོ ནགརཝིནྡེཡྻཀེ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀེ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

༤༣༥. ‘‘སཙེ ཝོ, གཧཔཏཡོ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ པུཙྪེཡྻུཾ – ‘ཀཐཾབྷཱུཏཱ, གཧཔཏཡོ, སམཎབྲཱཧྨཎཱ ན སཀྐཱཏབྦཱ ན གརུཀཱཏབྦཱ ན མཱནེཏབྦཱ ན པཱུཛེཏབྦཱ’ཏི? ཨེཝཾ པུཊྛཱ ཏུམྷེ, གཧཔཏཡོ, ཏེསཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཱཐ – ‘ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ ཨཝཱིཏརཱགཱ ཨཝཱིཏདོསཱ ཨཝཱིཏམོཧཱ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨཝཱུཔསནྟཙིཏྟཱ, སམཝིསམཾ ཙརནྟི ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ, ཨེཝརཱུཔཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ན སཀྐཱཏབྦཱ ན གརུཀཱཏབྦཱ ན མཱནེཏབྦཱ ན པཱུཛེཏབྦཱ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? མཡམྤི ཧི ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ ཨཝཱིཏརཱགཱ ཨཝཱིཏདོསཱ ཨཝཱིཏམོཧཱ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨཝཱུཔསནྟཙིཏྟཱ, སམཝིསམཾ ཙརཱམ ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ, ཏེསཾ ནོ སམཙརིཡམྤི ཧེཏཾ ཨུཏྟརི ཨཔསྶཏཾ. ཏསྨཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ན སཀྐཱཏབྦཱ ན གརུཀཱཏབྦཱ ན མཱནེཏབྦཱ ན པཱུཛེཏབྦཱ. ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སོཏཝིཉྙེཡྻེསུ སདྡེསུ… གྷཱནཝིཉྙེཡྻེསུ གནྡྷེསུ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻེསུ རསེསུ… ཀཱཡཝིཉྙེཡྻེསུ ཕོཊྛབྦེསུ… མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ ཨཝཱིཏརཱགཱ ཨཝཱིཏདོསཱ ཨཝཱིཏམོཧཱ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨཝཱུཔསནྟཙིཏྟཱ, སམཝིསམཾ ཙརནྟི ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ, ཨེཝརཱུཔཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ན སཀྐཱཏབྦཱ ན གརུཀཱཏབྦཱ ན མཱནེཏབྦཱ ན པཱུཛེཏབྦཱ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? མཡམྤི ཧི མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ ཨཝཱིཏརཱགཱ ཨཝཱིཏདོསཱ ཨཝཱིཏམོཧཱ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨཝཱུཔསནྟཙིཏྟཱ, སམཝིསམཾ ཙརཱམ ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ, ཏེསཾ ནོ སམཙརིཡམྤི ཧེཏཾ ཨུཏྟརི ཨཔསྶཏཾ. ཏསྨཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ན སཀྐཱཏབྦཱ ན གརུཀཱཏབྦཱ ན མཱནེཏབྦཱ ན པཱུཛེཏབྦཱ’ཏི. ཨེཝཾ པུཊྛཱ ཏུམྷེ, གཧཔཏཡོ, ཏེསཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཱཐ.

༤༣༦. ‘‘སཙེ པན ཝོ, གཧཔཏཡོ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ པུཙྪེཡྻུཾ – ‘ཀཐཾབྷཱུཏཱ, གཧཔཏཡོ, སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཀྐཱཏབྦཱ གརུཀཱཏབྦཱ མཱནེཏབྦཱ པཱུཛེཏབྦཱ’ཏི? ཨེཝཾ པུཊྛཱ ཏུམྷེ, གཧཔཏཡོ, ཏེསཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཱཐ – ‘ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ ཝཱིཏརཱགཱ ཝཱིཏདོསཱ ཝཱིཏམོཧཱ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱུཔསནྟཙིཏྟཱ, སམཙརིཡཾ ཙརནྟི ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ, ཨེཝརཱུཔཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཀྐཱཏབྦཱ གརུཀཱཏབྦཱ མཱནེཏབྦཱ པཱུཛེཏབྦཱ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? མཡམྤི ཧི [མཡཾ ཧི (?)] ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ ཨཝཱིཏརཱགཱ ཨཝཱིཏདོསཱ ཨཝཱིཏམོཧཱ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨཝཱུཔསནྟཙིཏྟཱ, སམཝིསམཾ ཙརཱམ ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ, ཏེསཾ ནོ སམཙརིཡམྤི ཧེཏཾ ཨུཏྟརི པསྶཏཾ. ཏསྨཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཀྐཱཏབྦཱ གརུཀཱཏབྦཱ མཱནེཏབྦཱ པཱུཛེཏབྦཱ. ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སོཏཝིཉྙེཡྻེསུ སདྡེསུ… གྷཱནཝིཉྙེཡྻེསུ གནྡྷེསུ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻེསུ རསེསུ… ཀཱཡཝིཉྙེཡྻེསུ ཕོཊྛབྦེསུ… མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ ཝཱིཏརཱགཱ ཝཱིཏདོསཱ ཝཱིཏམོཧཱ, ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱུཔསནྟཙིཏྟཱ, སམཙརིཡཾ ཙརནྟི ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ, ཨེཝརཱུཔཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཀྐཱཏབྦཱ གརུཀཱཏབྦཱ མཱནེཏབྦཱ པཱུཛེཏབྦཱ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? མཡམྤི ཧི མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ ཨཝཱིཏརཱགཱ ཨཝཱིཏདོསཱ ཨཝཱིཏམོཧཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨཝཱུཔསནྟཙིཏྟཱ, སམཝིསམཾ ཙརཱམ ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ, ཏེསཾ ནོ སམཙརིཡམྤི ཧེཏཾ ཨུཏྟརི པསྶཏཾ. ཏསྨཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སཀྐཱཏབྦཱ གརུཀཱཏབྦཱ མཱནེཏབྦཱ པཱུཛེཏབྦཱ’ཏི. ཨེཝཾ པུཊྛཱ ཏུམྷེ, གཧཔཏཡོ, ཏེསཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཱཐ.

༤༣༧. ‘‘སཙེ པན ཝོ [སཙེ ཏེ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)], གཧཔཏཡོ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ པུཙྪེཡྻུཾ – ‘ཀེ པནཱཡསྨནྟཱནཾ ཨཱཀཱརཱ, ཀེ ཨནྭཡཱ, ཡེན ཏུམྷེ ཨཱཡསྨནྟོ ཨེཝཾ ཝདེཐ? ཨདྡྷཱ ཏེ ཨཱཡསྨནྟོ ཝཱིཏརཱགཱ ཝཱ རཱགཝིནཡཱཡ ཝཱ པཊིཔནྣཱ, ཝཱིཏདོསཱ ཝཱ དོསཝིནཡཱཡ ཝཱ པཊིཔནྣཱ, ཝཱིཏམོཧཱ ཝཱ མོཧཝིནཡཱཡ ཝཱ པཊིཔནྣཱ’ཏི? ཨེཝཾ པུཊྛཱ ཏུམྷེ, གཧཔཏཡོ, ཏེསཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཱཐ – ‘ཏཐཱ ཧི ཏེ ཨཱཡསྨནྟོ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝནྟི. ནཏྠི ཁོ པན ཏཏྠ ཏཐཱརཱུཔཱ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཡེ དིསྭཱ དིསྭཱ ཨབྷིརམེཡྻུཾ, ནཏྠི ཁོ པན ཏཏྠ ཏཐཱརཱུཔཱ སོཏཝིཉྙེཡྻཱ སདྡཱ ཡེ སུཏྭཱ སུཏྭཱ ཨབྷིརམེཡྻུཾ, ནཏྠི ཁོ པན ཏཏྠ ཏཐཱརཱུཔཱ གྷཱནཝིཉྙེཡྻཱ གནྡྷཱ ཡེ གྷཱཡིཏྭཱ གྷཱཡིཏྭཱ ཨབྷིརམེཡྻུཾ, ནཏྠི ཁོ པན ཏཏྠ ཏཐཱརཱུཔཱ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ ཡེ སཱཡིཏྭཱ སཱཡིཏྭཱ ཨབྷིརམེཡྻུཾ, ནཏྠི ཁོ པན ཏཏྠ ཏཐཱརཱུཔཱ ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཱ ཕོཊྛབྦཱ ཡེ ཕུསིཏྭཱ ཕུསིཏྭཱ ཨབྷིརམེཡྻུཾ. ཨིམེ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཨཱཀཱརཱ, ཨིམེ ཨནྭཡཱ, ཡེན མཡཾ [ཡེན མཡཾ ཨཱཡསྨནྟོ (སཱི. པཱི.), ཡེན མཡཾ ཨཱཡསྨནྟེ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཨེཝཾ ཝདེམ – ཨདྡྷཱ ཏེ ཨཱཡསྨནྟོ ཝཱིཏརཱགཱ ཝཱ རཱགཝིནཡཱཡ ཝཱ པཊིཔནྣཱ, ཝཱིཏདོསཱ ཝཱ དོསཝིནཡཱཡ ཝཱ པཊིཔནྣཱ, ཝཱིཏམོཧཱ ཝཱ མོཧཝིནཡཱཡ ཝཱ པཊིཔནྣཱ’ཏི. ཨེཝཾ པུཊྛཱ ཏུམྷེ, གཧཔཏཡོ, ཏེསཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཱཐཱ’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ནགརཝིནྡེཡྻཀཱ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ གོཏམ, ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ གོཏམ! སེཡྻཐཱཔི, བྷོ གོཏམ, ནིཀྐུཛྫིཏཾ ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ, པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ཝིཝརེཡྻ, མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ – ‘ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱི’ཏི; ཨེཝམེཝཾ བྷོཏཱ གོཏམེན ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེཏེ མཡཾ བྷཝནྟཾ གོཏམཾ སརཎཾ གཙྪཱམ དྷམྨཉྩ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ. ཨུཔཱསཀེ ནོ བྷཝཾ གོཏམོ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏེ སརཎཾ གཏེ’’ཏི.

ནགརཝིནྡེཡྻསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཨཊྛམཾ.

༩. པིཎྜཔཱཏཔཱརིསུདྡྷིསུཏྟཾ

༤༣༨. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཝིཔྤསནྣཱནི ཁོ ཏེ, སཱརིཔུཏྟ, ཨིནྡྲིཡཱནི, པརིསུདྡྷོ ཚཝིཝཎྞོ པརིཡོདཱཏོ. ཀཏམེན ཁོ ཏྭཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཝིཧཱརེན ཨེཏརཧི བཧུལཾ ཝིཧརསཱི’’ཏི? ‘‘སུཉྙཏཱཝིཧཱརེན ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཏརཧི བཧུལཾ ཝིཧརཱམཱི’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ, སཱདྷུ, སཱརིཔུཏྟ! མཧཱཔུརིསཝིཧཱརེན ཀིར ཏྭཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཏརཧི བཧུལཾ ཝིཧརསི. མཧཱཔུརིསཝིཧཱརོ ཨེསོ [ཧེས (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)], སཱརིཔུཏྟ, ཡདིདཾ – སུཉྙཏཱ. ཏསྨཱཏིཧ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ སཙེ ཨཱཀངྑེཡྻ – ‘སུཉྙཏཱཝིཧཱརེན བཧུལཾ [ཨེཏརཧི བཧུལཾ (སཱི. པཱི.)] ཝིཧརེཡྻ’ནྟི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑིཏབྦཾ – ‘ཡེན ཙཱཧཾ མགྒེན གཱམཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསིཾ, ཡསྨིཉྩ པདེསེ པིཎྜཱཡ ཨཙརིཾ, ཡེན ཙ མགྒེན གཱམཏོ པིཎྜཱཡ པཊིཀྐམིཾ, ཨཏྠི ནུ ཁོ མེ ཏཏྠ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ དོསོ ཝཱ མོཧོ ཝཱ པཊིགྷཾ ཝཱཔི ཙེཏསོ’ཏི? སཙེ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཡེན ཙཱཧཾ མགྒེན གཱམཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསིཾ, ཡསྨིཉྩ པདེསེ པིཎྜཱཡ ཨཙརིཾ, ཡེན ཙ མགྒེན གཱམཏོ པིཎྜཱཡ པཊིཀྐམིཾ, ཨཏྠི མེ ཏཏྠ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ དོསོ ཝཱ མོཧོ ཝཱ པཊིགྷཾ ཝཱཔི ཙེཏསོ’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཏེསཾཡེཝ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཡེན ཙཱཧཾ མགྒེན གཱམཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསིཾ, ཡསྨིཉྩ པདེསེ པིཎྜཱཡ ཨཙརིཾ, ཡེན ཙ མགྒེན གཱམཏོ པིཎྜཱཡ པཊིཀྐམིཾ, ནཏྠི མེ ཏཏྠ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ དོསོ ཝཱ མོཧོ ཝཱ པཊིགྷཾ ཝཱཔི ཙེཏསོ’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

༤༣༩. ‘‘པུན ཙཔརཾ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑིཏབྦཾ – ‘ཡེན ཙཱཧཾ མགྒེན གཱམཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསིཾ, ཡསྨིཉྩ པདེསེ པིཎྜཱཡ ཨཙརིཾ, ཡེན ཙ མགྒེན གཱམཏོ པིཎྜཱཡ པཊིཀྐམིཾ, ཨཏྠི ནུ ཁོ མེ ཏཏྠ སོཏཝིཉྙེཡྻེསུ སདྡེསུ…པེ… གྷཱནཝིཉྙེཡྻེསུ གནྡྷེསུ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻེསུ རསེསུ … ཀཱཡཝིཉྙེཡྻེསུ ཕོཊྛབྦེསུ… མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ དོསོ ཝཱ མོཧོ ཝཱ པཊིགྷཾ ཝཱཔི ཙེཏསོ’ཏི? སཙེ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཡེན ཙཱཧཾ མགྒེན གཱམཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསིཾ, ཡསྨིཉྩ པདེསེ པིཎྜཱཡ ཨཙརིཾ, ཡེན ཙ མགྒེན གཱམཏོ པིཎྜཱཡ པཊིཀྐམིཾ, ཨཏྠི མེ ཏཏྠ མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ དོསོ ཝཱ མོཧོ ཝཱ པཊིགྷཾ ཝཱཔི ཙེཏསོ’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཏེསཾཡེཝ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཡེན ཙཱཧཾ མགྒེན གཱམཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསིཾ, ཡསྨིཉྩ པདེསེ པིཎྜཱཡ ཨཙརིཾ, ཡེན ཙ མགྒེན གཱམཏོ པིཎྜཱཡ པཊིཀྐམིཾ, ནཏྠི མེ ཏཏྠ མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ དོསོ ཝཱ མོཧོ ཝཱ པཊིགྷཾ ཝཱཔི ཙེཏསོ’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

༤༤༠. ‘‘པུན ཙཔརཾ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑིཏབྦཾ – ‘པཧཱིནཱ ནུ ཁོ མེ པཉྩ ཀཱམགུཎཱ’ཏི? སཙེ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཨཔྤཧཱིནཱ ཁོ མེ པཉྩ ཀཱམགུཎཱ’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ པཉྩནྣཾ ཀཱམགུཎཱནཾ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘པཧཱིནཱ ཁོ མེ པཉྩ ཀཱམགུཎཱ’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

༤༤༡. ‘‘པུན ཙཔརཾ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑིཏབྦཾ – ‘པཧཱིནཱ ནུ ཁོ མེ པཉྩ ནཱིཝརཎཱ’ཏི? སཙེ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཨཔྤཧཱིནཱ ཁོ མེ པཉྩ ནཱིཝརཎཱ’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ པཉྩནྣཾ ནཱིཝརཎཱནཾ པཧཱནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘པཧཱིནཱ ཁོ མེ པཉྩ ནཱིཝརཎཱ’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

༤༤༢. ‘‘པུན ཙཔརཾ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑིཏབྦཾ – ‘པརིཉྙཱཏཱ ནུ ཁོ མེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ’ཏི? སཙེ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཨཔརིཉྙཱཏཱ ཁོ མེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ པཉྩནྣཾ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱནཾ པརིཉྙཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘པརིཉྙཱཏཱ ཁོ མེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

༤༤༣. ‘‘པུན ཙཔརཾ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑིཏབྦཾ – ‘བྷཱཝིཏཱ ནུ ཁོ མེ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནཱ’ཏི? སཙེ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཨབྷཱཝིཏཱ ཁོ མེ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནཱ’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཙཏུནྣཾ སཏིཔཊྛཱནཱནཾ བྷཱཝནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘བྷཱཝིཏཱ ཁོ མེ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནཱ’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

༤༤༤. ‘‘པུན ཙཔརཾ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑིཏབྦཾ – ‘བྷཱཝིཏཱ ནུ ཁོ མེ ཙཏྟཱརོ སམྨཔྤདྷཱནཱ’ཏི? སཙེ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཨབྷཱཝིཏཱ ཁོ མེ ཙཏྟཱརོ སམྨཔྤདྷཱནཱ’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཙཏུནྣཾ སམྨཔྤདྷཱནཱནཾ བྷཱཝནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘བྷཱཝིཏཱ ཁོ མེ ཙཏྟཱརོ སམྨཔྤདྷཱནཱ’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

༤༤༥. ‘‘པུན ཙཔརཾ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑིཏབྦཾ – ‘བྷཱཝིཏཱ ནུ ཁོ མེ ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ’ཏི? སཙེ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཨབྷཱཝིཏཱ ཁོ མེ ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཙཏུནྣཾ ཨིདྡྷིཔཱདཱནཾ བྷཱཝནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘བྷཱཝིཏཱ ཁོ མེ ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

༤༤༦. ‘‘པུན ཙཔརཾ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑིཏབྦཾ – ‘བྷཱཝིཏཱནི ནུ ཁོ མེ པཉྩིནྡྲིཡཱནཱི’ཏི? སཙེ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཨབྷཱཝིཏཱནི ཁོ མེ པཉྩིནྡྲིཡཱནཱི’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ པཉྩནྣཾ ཨིནྡྲིཡཱནཾ བྷཱཝནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘བྷཱཝིཏཱནི ཁོ མེ པཉྩིནྡྲིཡཱནཱི’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

༤༤༧. ‘‘པུན ཙཔརཾ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑིཏབྦཾ – ‘བྷཱཝིཏཱནི ནུ ཁོ མེ པཉྩ བལཱནཱི’ཏི? སཙེ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཨབྷཱཝིཏཱནི ཁོ མེ པཉྩ བལཱནཱི’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ པཉྩནྣཾ བལཱནཾ བྷཱཝནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘བྷཱཝིཏཱནི ཁོ མེ པཉྩ བལཱནཱི’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

༤༤༨. ‘‘པུན ཙཔརཾ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑིཏབྦཾ – ‘བྷཱཝིཏཱ ནུ ཁོ མེ སཏྟ བོཛ྄ཛྷངྒཱ’ཏི? སཙེ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཨབྷཱཝིཏཱ ཁོ མེ སཏྟ བོཛ྄ཛྷངྒཱ’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ སཏྟནྣཾ བོཛ྄ཛྷངྒཱནཾ བྷཱཝནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘བྷཱཝིཏཱ ཁོ མེ སཏྟ བོཛ྄ཛྷངྒཱ’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

༤༤༩. ‘‘པུན ཙཔརཾ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑིཏབྦཾ – ‘བྷཱཝིཏོ ནུ ཁོ མེ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ’ཏི? སཙེ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཨབྷཱཝིཏོ ཁོ མེ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཨརིཡསྶ ཨཊྛངྒིཀསྶ མགྒསྶ བྷཱཝནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘བྷཱཝིཏོ ཁོ མེ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

༤༥༠. ‘‘པུན ཙཔརཾ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑིཏབྦཾ – ‘བྷཱཝིཏཱ ནུ ཁོ མེ སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙཱ’ཏི? སཙེ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཨབྷཱཝིཏཱ ཁོ མེ སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙཱ’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ སམཐཝིཔསྶནཱནཾ བྷཱཝནཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘བྷཱཝིཏཱ ཁོ མེ སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙཱ’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

༤༥༡. ‘‘པུན ཙཔརཾ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑིཏབྦཾ – ‘སཙྪིཀཏཱ ནུ ཁོ མེ ཝིཛྫཱ ཙ ཝིམུཏྟི ཙཱ’ཏི? སཙེ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘ཨསཙྪིཀཏཱ ཁོ མེ ཝིཛྫཱ ཙ ཝིམུཏྟི ཙཱ’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཝིཛྫཱཡ ཝིམུཏྟིཡཱ སཙྪིཀིརིཡཱཡ ཝཱཡམིཏབྦཾ. སཙེ པན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི – ‘སཙྪིཀཏཱ ཁོ མེ ཝིཛྫཱ ཙ ཝིམུཏྟི ཙཱ’ཏི, ཏེན, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཏེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫེན ཝིཧཱཏབྦཾ ཨཧོརཏྟཱནུསིཀྑིནཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ.

༤༥༢. ‘‘ཡེ ཧི ཀེཙི, སཱརིཔུཏྟ, ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ པིཎྜཔཱཏཾ པརིསོདྷེསུཾ, སབྦེ ཏེ ཨེཝམེཝ པཙྩཝེཀྑིཏྭཱ པཙྩཝེཀྑིཏྭཱ པིཎྜཔཱཏཾ པརིསོདྷེསུཾ. ཡེཔི ཧི ཀེཙི, སཱརིཔུཏྟ, ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ པིཎྜཔཱཏཾ པརིསོདྷེསྶནྟི, སབྦེ ཏེ ཨེཝམེཝ པཙྩཝེཀྑིཏྭཱ པཙྩཝེཀྑིཏྭཱ པིཎྜཔཱཏཾ པརིསོདྷེསྶནྟི. ཡེཔི ཧི ཀེཙི, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཏརཧི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ པིཎྜཔཱཏཾ པརིསོདྷེནྟི, སབྦེ ཏེ ཨེཝམེཝ པཙྩཝེཀྑིཏྭཱ པཙྩཝེཀྑིཏྭཱ པིཎྜཔཱཏཾ པརིསོདྷེནྟི. ཏསྨཱཏིཧ, སཱརིཔུཏྟ [ཝོ སཱརིཔུཏྟ ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ (སཱི. པཱི.)], ‘པཙྩཝེཀྑིཏྭཱ པཙྩཝེཀྑིཏྭཱ པིཎྜཔཱཏཾ པརིསོདྷེསྶཱམཱ’ཏི – ཨེཝཉྷི ཝོ, སཱརིཔུཏྟ, སིཀྑིཏབྦ’’ནྟི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

པིཎྜཔཱཏཔཱརིསུདྡྷིསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ནཝམཾ.

༡༠. ཨིནྡྲིཡབྷཱཝནཱསུཏྟཾ

༤༥༣. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ གཛངྒལཱཡཾ [ཀཛངྒལཱཡཾ (སཱི. པཱི.), ཀཛྫངྒལཱཡཾ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཝིཧརཏི སུཝེལུ༹ཝནེ [ཝེལུ༹ཝནེ (སྱཱ. ཀཾ.), མུཁེལུཝནེ (སཱི. པཱི.)]. ཨཐ ཁོ ཨུཏྟརོ མཱཎཝོ པཱརཱསིཝིཡནྟེཝཱསཱི [པཱརཱསརིཡནྟེཝཱསཱི (སཱི. པཱི.), པཱརཱསིརིཡནྟེཝཱསཱི (སྱཱ. ཀཾ.)] ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨུཏྟརཾ མཱཎཝཾ པཱརཱསིཝིཡནྟེཝཱསིཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘དེསེཏི, ཨུཏྟར, པཱརཱསིཝིཡོ བྲཱཧྨཎོ སཱཝཀཱནཾ ཨིནྡྲིཡབྷཱཝན’’ནྟི? ‘‘དེསེཏི, བྷོ གོཏམ, པཱརཱསིཝིཡོ བྲཱཧྨཎོ སཱཝཀཱནཾ ཨིནྡྲིཡབྷཱཝན’’ནྟི. ‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན, ཨུཏྟར, དེསེཏི པཱརཱསིཝིཡོ བྲཱཧྨཎོ སཱཝཀཱནཾ ཨིནྡྲིཡབྷཱཝན’’ནྟི? ‘‘ཨིདྷ, བྷོ གོཏམ, ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ ན པསྶཏི, སོཏེན སདྡཾ ན སུཎཱཏི – ཨེཝཾ ཁོ, བྷོ གོཏམ, དེསེཏི པཱརཱསིཝིཡོ བྲཱཧྨཎོ སཱཝཀཱནཾ ཨིནྡྲིཡབྷཱཝན’’ནྟི. ‘‘ཨེཝཾ སནྟེ ཁོ, ཨུཏྟར, ཨནྡྷོ བྷཱཝིཏིནྡྲིཡོ བྷཝིསྶཏི, བདྷིརོ བྷཱཝིཏིནྡྲིཡོ བྷཝིསྶཏི; ཡཐཱ པཱརཱསིཝིཡསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཝཙནཾ. ཨནྡྷོ ཧི, ཨུཏྟར, ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ ན པསྶཏི, བདྷིརོ སོཏེན སདྡཾ ན སུཎཱཏཱི’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨུཏྟརོ མཱཎཝོ པཱརཱསིཝིཡནྟེཝཱསཱི ཏུཎྷཱིབྷཱུཏོ མངྐུབྷཱུཏོ པཏྟཀྑནྡྷོ ཨདྷོམུཁོ པཛ྄ཛྷཱཡནྟོ ཨཔྤཊིབྷཱནོ ནིསཱིདི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨུཏྟརཾ མཱཎཝཾ པཱརཱསིཝིཡནྟེཝཱསིཾ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏཾ མངྐུབྷཱུཏཾ པཏྟཀྑནྡྷཾ ཨདྷོམུཁཾ པཛ྄ཛྷཱཡནྟཾ ཨཔྤཊིབྷཱནཾ ཝིདིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཉྙཐཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, དེསེཏི པཱརཱསིཝིཡོ བྲཱཧྨཎོ སཱཝཀཱནཾ ཨིནྡྲིཡབྷཱཝནཾ, ཨཉྙཐཱ ཙ པནཱནནྡ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ཨནུཏྟརཱ ཨིནྡྲིཡབྷཱཝནཱ ཧོཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཏསྶ, བྷགཝཱ, ཀཱལོ; ཨེཏསྶ, སུགཏ, ཀཱལོ ཡཾ བྷགཝཱ ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ཨནུཏྟརཾ ཨིནྡྲིཡབྷཱཝནཾ དེསེཡྻ. བྷགཝཏོ སུཏྭཱ བྷིཀྑཱུ དྷཱརེསྶནྟཱི’’ཏི. ‘‘ཏེནཧཱནནྡ, སུཎཱཧི, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཧི; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

༤༥༤. ‘‘ཀཐཉྩཱནནྡ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ཨནུཏྟརཱ ཨིནྡྲིཡབྷཱཝནཱ ཧོཏི? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུནོ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ཨུཔྤཛྫཏི མནཱཔཾ, ཨུཔྤཛྫཏི ཨམནཱཔཾ, ཨུཔྤཛྫཏི མནཱཔཱམནཱཔཾ. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨུཔྤནྣཾ ཁོ མེ ཨིདཾ མནཱཔཾ, ཨུཔྤནྣཾ ཨམནཱཔཾ, ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཱམནཱཔཾ. ཏཉྩ ཁོ སངྑཏཾ ཨོལཱ༹རིཀཾ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཾ. ཨེཏཾ སནྟཾ ཨེཏཾ པཎཱིཏཾ ཡདིདཾ – ཨུཔེཀྑཱ’ཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཾ ཨུཔྤནྣཾ ཨམནཱཔཾ ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཱམནཱཔཾ ནིརུཛ྄ཛྷཏི; ཨུཔེཀྑཱ སཎྛཱཏི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, ཙཀྑུམཱ པུརིསོ ཨུམྨཱིལེཏྭཱ ཝཱ ནིམཱིལེཡྻ, ནིམཱིལེཏྭཱ ཝཱ ཨུམྨཱིལེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཡསྶ ཀསྶཙི ཨེཝཾསཱིགྷཾ ཨེཝཾཏུཝཊཾ ཨེཝཾཨཔྤཀསིརེན ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཾ ཨུཔྤནྣཾ ཨམནཱཔཾ ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཱམནཱཔཾ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, ཨུཔེཀྑཱ སཎྛཱཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱནནྡ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ཨནུཏྟརཱ ཨིནྡྲིཡབྷཱཝནཱ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ.

༤༥༥. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུནོ སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ ཨུཔྤཛྫཏི མནཱཔཾ, ཨུཔྤཛྫཏི ཨམནཱཔཾ, ཨུཔྤཛྫཏི མནཱཔཱམནཱཔཾ. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨུཔྤནྣཾ ཁོ མེ ཨིདཾ མནཱཔཾ, ཨུཔྤནྣཾ ཨམནཱཔཾ, ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཱམནཱཔཾ. ཏཉྩ ཁོ སངྑཏཾ ཨོལཱ༹རིཀཾ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཾ. ཨེཏཾ སནྟཾ ཨེཏཾ པཎཱིཏཾ ཡདིདཾ – ཨུཔེཀྑཱ’ཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཾ ཨུཔྤནྣཾ ཨམནཱཔཾ ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཱམནཱཔཾ ནིརུཛ྄ཛྷཏི; ཨུཔེཀྑཱ སཎྛཱཏི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, བལཝཱ པུརིསོ ཨཔྤཀསིརེནེཝ ཨཙྪརཾ [ཨཙྪརིཀཾ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)] པཧརེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཡསྶ ཀསྶཙི ཨེཝཾསཱིགྷཾ ཨེཝཾཏུཝཊཾ ཨེཝཾཨཔྤཀསིརེན ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཾ ཨུཔྤནྣཾ ཨམནཱཔཾ ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཱམནཱཔཾ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, ཨུཔེཀྑཱ སཎྛཱཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱནནྡ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ཨནུཏྟརཱ ཨིནྡྲིཡབྷཱཝནཱ སོཏཝིཉྙེཡྻེསུ སདྡེསུ.

༤༥༦. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུནོ གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ ཨུཔྤཛྫཏི མནཱཔཾ, ཨུཔྤཛྫཏི ཨམནཱཔཾ, ཨུཔྤཛྫཏི མནཱཔཱམནཱཔཾ. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨུཔྤནྣཾ ཁོ མེ ཨིདཾ མནཱཔཾ, ཨུཔྤནྣཾ ཨམནཱཔཾ, ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཱམནཱཔཾ. ཏཉྩ ཁོ སངྑཏཾ ཨོལཱ༹རིཀཾ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཾ. ཨེཏཾ སནྟཾ ཨེཏཾ པཎཱིཏཾ ཡདིདཾ – ཨུཔེཀྑཱ’ཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཾ ཨུཔྤནྣཾ ཨམནཱཔཾ ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཱམནཱཔཾ ནིརུཛ྄ཛྷཏི; ཨུཔེཀྑཱ སཎྛཱཏི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, ཨཱིསཀཾཔོཎེ [ཨཱིསཀཔོཎེ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.), ཨཱིསཀཕཎེ (སཱི. ཨཊྛ.), ‘‘མཛ྄ཛྷེ ཨུཙྩཾ ཧུཏྭཱ’’ཏི ཊཱིཀཱཡ སཾསནྡིཏབྦཱ] པདུམཔལཱསེ [པདུམིནིཔཏྟེ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨུདཀཕུསིཏཱནི པཝཏྟནྟི, ན སཎྛནྟི; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཡསྶ ཀསྶཙི ཨེཝཾསཱིགྷཾ ཨེཝཾཏུཝཊཾ ཨེཝཾཨཔྤཀསིརེན ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཾ ཨུཔྤནྣཾ ཨམནཱཔཾ ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཱམནཱཔཾ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, ཨུཔེཀྑཱ སཎྛཱཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱནནྡ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ཨནུཏྟརཱ ཨིནྡྲིཡབྷཱཝནཱ གྷཱནཝིཉྙེཡྻེསུ གནྡྷེསུ.

༤༥༧. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུནོ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ ཨུཔྤཛྫཏི མནཱཔཾ, ཨུཔྤཛྫཏི ཨམནཱཔཾ, ཨུཔྤཛྫཏི མནཱཔཱམནཱཔཾ. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨུཔྤནྣཾ ཁོ མེ ཨིདཾ མནཱཔཾ, ཨུཔྤནྣཾ ཨམནཱཔཾ, ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཱམནཱཔཾ. ཏཉྩ ཁོ སངྑཏཾ ཨོལཱ༹རིཀཾ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཾ. ཨེཏཾ སནྟཾ ཨེཏཾ པཎཱིཏཾ ཡདིདཾ – ཨུཔེཀྑཱ’ཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཾ ཨུཔྤནྣཾ ཨམནཱཔཾ ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཱམནཱཔཾ ནིརུཛ྄ཛྷཏི; ཨུཔེཀྑཱ སཎྛཱཏི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, བལཝཱ པུརིསོ ཛིཝ྄ཧགྒེ ཁེལ༹པིཎྜཾ སཾཡཱུཧིཏྭཱ ཨཔྤཀསིརེན ཝམེཡྻ [སནྡྷམེཡྻ (ཀ.)]; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཡསྶ ཀསྶཙི ཨེཝཾསཱིགྷཾ ཨེཝཾཏུཝཊཾ ཨེཝཾཨཔྤཀསིརེན ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཾ ཨུཔྤནྣཾ ཨམནཱཔཾ ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཱམནཱཔཾ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, ཨུཔེཀྑཱ སཎྛཱཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱནནྡ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ཨནུཏྟརཱ ཨིནྡྲིཡབྷཱཝནཱ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻེསུ རསེསུ.

༤༥༨. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུནོ ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ ཨུཔྤཛྫཏི མནཱཔཾ, ཨུཔྤཛྫཏི ཨམནཱཔཾ, ཨུཔྤཛྫཏི མནཱཔཱམནཱཔཾ. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨུཔྤནྣཾ ཁོ མེ ཨིདཾ མནཱཔཾ, ཨུཔྤནྣཾ ཨམནཱཔཾ, ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཱམནཱཔཾ. ཏཉྩ ཁོ སངྑཏཾ ཨོལཱ༹རིཀཾ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཾ. ཨེཏཾ སནྟཾ ཨེཏཾ པཎཱིཏཾ ཡདིདཾ – ཨུཔེཀྑཱ’ཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཾ ཨུཔྤནྣཾ ཨམནཱཔཾ ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཱམནཱཔཾ ནིརུཛ྄ཛྷཏི; ཨུཔེཀྑཱ སཎྛཱཏི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, བལཝཱ པུརིསོ སམིཉྫིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ པསཱརེཡྻ, པསཱརིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ སམིཉྫེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཡསྶ ཀསྶཙི ཨེཝཾསཱིགྷཾ ཨེཝཾཏུཝཊཾ ཨེཝཾཨཔྤཀསིརེན ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཾ ཨུཔྤནྣཾ ཨམནཱཔཾ ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཱམནཱཔཾ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, ཨུཔེཀྑཱ སཎྛཱཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱནནྡ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ཨནུཏྟརཱ ཨིནྡྲིཡབྷཱཝནཱ ཀཱཡཝིཉྙེཡྻེསུ ཕོཊྛབྦེསུ.

༤༥༩. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུནོ མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ཨུཔྤཛྫཏི མནཱཔཾ, ཨུཔྤཛྫཏི ཨམནཱཔཾ, ཨུཔྤཛྫཏི མནཱཔཱམནཱཔཾ. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨུཔྤནྣཾ ཁོ མེ ཨིདཾ མནཱཔཾ, ཨུཔྤནྣཾ ཨམནཱཔཾ, ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཱམནཱཔཾ. ཏཉྩ ཁོ སངྑཏཾ ཨོལཱ༹རིཀཾ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཾ. ཨེཏཾ སནྟཾ ཨེཏཾ པཎཱིཏཾ ཡདིདཾ – ཨུཔེཀྑཱ’ཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཾ ཨུཔྤནྣཾ ཨམནཱཔཾ ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཱམནཱཔཾ ནིརུཛ྄ཛྷཏི; ཨུཔེཀྑཱ སཎྛཱཏི. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, བལཝཱ པུརིསོ དིཝསཾསནྟཏྟེ [དིཝསསནྟེཏྟེ (སཱི.)] ཨཡོཀཊཱཧེ དྭེ ཝཱ ཏཱིཎི ཝཱ ཨུདཀཕུསིཏཱནི ནིཔཱཏེཡྻ. དནྡྷོ, ཨཱནནྡ, ཨུདཀཕུསིཏཱནཾ ནིཔཱཏོ, ཨཐ ཁོ ནཾ ཁིཔྤམེཝ པརིཀྑཡཾ པརིཡཱདཱནཾ གཙྪེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཡསྶ ཀསྶཙི ཨེཝཾསཱིགྷཾ ཨེཝཾཏུཝཊཾ ཨེཝཾཨཔྤཀསིརེན ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཾ ཨུཔྤནྣཾ ཨམནཱཔཾ ཨུཔྤནྣཾ མནཱཔཱམནཱཔཾ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, ཨུཔེཀྑཱ སཎྛཱཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱནནྡ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ཨནུཏྟརཱ ཨིནྡྲིཡབྷཱཝནཱ མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ཨནུཏྟརཱ ཨིནྡྲིཡབྷཱཝནཱ ཧོཏི.

༤༦༠. ‘‘ཀཐཉྩཱནནྡ, སེཁོ ཧོཏི པཱཊིཔདོ? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུནོ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ཨུཔྤཛྫཏི མནཱཔཾ, ཨུཔྤཛྫཏི ཨམནཱཔཾ, ཨུཔྤཛྫཏི མནཱཔཱམནཱཔཾ. སོ ཏེན ཨུཔྤནྣེན མནཱཔེན ཨུཔྤནྣེན ཨམནཱཔེན ཨུཔྤནྣེན མནཱཔཱམནཱཔེན ཨཊྚཱིཡཏི ཧརཱཡཏི ཛིགུཙྪཏི. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ…པེ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ…, ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ཨུཔྤཛྫཏི མནཱཔཾ, ཨུཔྤཛྫཏི ཨམནཱཔཾ, ཨུཔྤཛྫཏི མནཱཔཱམནཱཔཾ. སོ ཏེན ཨུཔྤནྣེན མནཱཔེན ཨུཔྤནྣེན ཨམནཱཔེན ཨུཔྤནྣེན མནཱཔཱམནཱཔེན ཨཊྚཱིཡཏི ཧརཱཡཏི ཛིགུཙྪཏི. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, སེཁོ ཧོཏི པཱཊིཔདོ.

༤༦༡. ‘‘ཀཐཉྩཱནནྡ, ཨརིཡོ ཧོཏི བྷཱཝིཏིནྡྲིཡོ? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུནོ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ཨུཔྤཛྫཏི མནཱཔཾ, ཨུཔྤཛྫཏི ཨམནཱཔཾ, ཨུཔྤཛྫཏི མནཱཔཱམནཱཔཾ. སོ སཙེ ཨཱཀངྑཏི – ‘པཊིཀཱུལེ [པཊིཀྐཱུལེ (སབྦཏྠ)] ཨཔྤཊིཀཱུལསཉྙཱི ཝིཧརེཡྻ’ནྟི, ཨཔྤཊིཀཱུལསཉྙཱི ཏཏྠ ཝིཧརཏི. སཙེ ཨཱཀངྑཏི – ‘ཨཔྤཊིཀཱུལེ པཊིཀཱུལསཉྙཱི ཝིཧརེཡྻ’ནྟི, པཊིཀཱུལསཉྙཱི ཏཏྠ ཝིཧརཏི. སཙེ ཨཱཀངྑཏི – ‘པཊིཀཱུལེ ཙ ཨཔྤཊིཀཱུལེ ཙ ཨཔྤཊིཀཱུལསཉྙཱི ཝིཧརེཡྻ’ནྟི, ཨཔྤཊིཀཱུལསཉྙཱི ཏཏྠ ཝིཧརཏི. སཙེ ཨཱཀངྑཏི – ‘ཨཔྤཊིཀཱུལེ ཙ པཊིཀཱུལེ ཙ པཊིཀཱུལསཉྙཱི ཝིཧརེཡྻ’ནྟི, པཊིཀཱུལསཉྙཱི ཏཏྠ ཝིཧརཏི. སཙེ ཨཱཀངྑཏི – ‘པཊིཀཱུལཉྩ ཨཔྤཊིཀཱུལཉྩ ཏདུབྷཡཾ ཨབྷིནིཝཛྫེཏྭཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཝིཧརེཡྻཾ སཏོ སམྤཛཱནོ’ཏི, ཨུཔེཀྑཀོ ཏཏྠ ཝིཧརཏི སཏོ སམྤཛཱནོ.

༤༦༢. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, བྷིཀྑུནོ སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ…པེ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ཨུཔྤཛྫཏི མནཱཔཾ, ཨུཔྤཛྫཏི ཨམནཱཔཾ, ཨུཔྤཛྫཏི མནཱཔཱམནཱཔཾ. སོ སཙེ ཨཱཀངྑཏི – ‘པཊིཀཱུལེ ཨཔྤཊིཀཱུལསཉྙཱི ཝིཧརེཡྻ’ནྟི, ཨཔྤཊིཀཱུལསཉྙཱི ཏཏྠ ཝིཧརཏི. སཙེ ཨཱཀངྑཏི – ‘ཨཔྤཊིཀཱུལེ པཊིཀཱུལསཉྙཱི ཝིཧརེཡྻ’ནྟི, པཊིཀཱུལསཉྙཱི ཏཏྠ ཝིཧརཏི. སཙེ ཨཱཀངྑཏི – ‘པཊིཀཱུལེ ཙ ཨཔྤཊིཀཱུལེ ཙ ཨཔྤཊིཀཱུལསཉྙཱི ཝིཧརེཡྻ’ནྟི, ཨཔྤཊིཀཱུལསཉྙཱི ཏཏྠ ཝིཧརཏི. སཙེ ཨཱཀངྑཏི – ‘ཨཔྤཊིཀཱུལེ ཙ པཊིཀཱུལེ ཙ པཊིཀཱུལསཉྙཱི ཝིཧརེཡྻ’ནྟི, པཊིཀཱུལསཉྙཱི ཏཏྠ ཝིཧརཏི. སཙེ ཨཱཀངྑཏི – ‘པཊིཀཱུལཉྩ ཨཔྤཊིཀཱུལཉྩ ཏདུབྷཡམྤི ཨབྷིནིཝཛྫེཏྭཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཝིཧརེཡྻཾ སཏོ སམྤཛཱནོ’ཏི, ཨུཔེཀྑཀོ ཏཏྠ ཝིཧརཏི སཏོ སམྤཛཱནོ. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨརིཡོ ཧོཏི བྷཱཝིཏིནྡྲིཡོ.

༤༦༣. ‘‘ཨིཏི ཁོ, ཨཱནནྡ, དེསིཏཱ མཡཱ ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ཨནུཏྟརཱ ཨིནྡྲིཡབྷཱཝནཱ, དེསིཏོ སེཁོ པཱཊིཔདོ, དེསིཏོ ཨརིཡོ བྷཱཝིཏིནྡྲིཡོ. ཡཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, སཏྠཱརཱ ཀརཎཱིཡཾ སཱཝཀཱནཾ ཧིཏེསིནཱ ཨནུཀམྤཀེན ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀཏཾ ཝོ ཏཾ མཡཱ. ཨེཏཱནི, ཨཱནནྡ, རུཀྑམཱུལཱནི, ཨེཏཱནི སུཉྙཱགཱརཱནི, ཛྷཱཡཐཱནནྡ, མཱ པམཱདཏྠ, མཱ པཙྪཱ ཝིཔྤཊིསཱརིནོ ཨཧུཝཏྠ. ཨཡཾ ཝོ ཨམྷཱཀཾ ཨནུསཱསནཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི.

ཨིནྡྲིཡབྷཱཝནཱསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ དསམཾ.

སལཱ༹ཡཏནཝགྒོ ནིཊྛིཏོ པཉྩམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཨནཱཐཔིཎྜིཀོ ཚནྣོ, པུཎྞོ ནནྡཀརཱཧུལཱ;

ཚཚཀྐཾ སལཱ༹ཡཏནིཀཾ, ནགརཝིནྡེཡྻསུདྡྷིཀཱ;

ཨིནྡྲིཡབྷཱཝནཱ ཙཱཔི, ཝགྒོ ཨོཝཱདཔཉྩམོཏི.

ཨིདཾ ཝགྒཱནམུདྡཱནཾ –

དེཝདཧོནུཔདོ ཙ, སུཉྙཏོ ཙ ཝིབྷངྒཀོ;

སལཱ༹ཡཏནོཏི ཝགྒཱ, ཨུཔརིཔཎྞཱསཀེ ཋིཏཱཏི.

ཨུཔརིཔཎྞཱསཀཾ སམཏྟཾ.

ཏཱིཧི པཎྞཱསཀེཧི པཊིམཎྜིཏོ སཀལོ

མཛ྄ཛྷིམནིཀཱཡོ སམཏྟོ.