📜

ནམོ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ

སཾཡུཏྟནིཀཱཡོ

ཁནྡྷཝགྒོ

༡. ཁནྡྷསཾཡུཏྟཾ

༡. ནཀུལཔིཏུཝགྒོ

༡. ནཀུལཔིཏུསུཏྟཾ

༡. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ བྷགྒེསུ ཝིཧརཏི སུསུམཱརགིརེ [སུཾསུམཱརགིརེ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] བྷེསཀལཱ༹ཝནེ མིགདཱཡེ. ཨཐ ཁོ ནཀུལཔིཏཱ གཧཔཏི ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ནཀུལཔིཏཱ གཧཔཏི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཨཧམསྨི, བྷནྟེ, ཛིཎྞོ ཝུཌྜྷོ མཧལླཀོ ཨདྡྷགཏོ ཝཡོཨནུཔྤཏྟོ ཨཱཏུརཀཱཡོ ཨབྷིཀྑཎཱཏངྐོ. ཨནིཙྩདསྶཱཝཱི ཁོ པནཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ མནོབྷཱཝནཱིཡཱནཉྩ བྷིཀྑཱུནཾ. ཨོཝདཏུ མཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ; ཨནུསཱསཏུ མཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ; ཡཾ མམསྶ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡཱ’’ཏི.

‘‘ཨེཝམེཏཾ, གཧཔཏི, ཨེཝམེཏཾ, གཧཔཏི! ཨཱཏུརོ ཧཱཡཾ, གཧཔཏི, ཀཱཡོ ཨཎྜབྷཱུཏོ པརིཡོནདྡྷོ. ཡོ ཧི, གཧཔཏི, ཨིམཾ ཀཱཡཾ པརིཧརནྟོ མུཧུཏྟམྤི ཨཱརོགྱཾ པཊིཛཱནེཡྻ, ཀིམཉྙཏྲ བཱལྱཱ? ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ཨཱཏུརཀཱཡསྶ མེ སཏོ ཙིཏྟཾ ཨནཱཏུརཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦ’’ནྟི.

ཨཐ ཁོ ནཀུལཔིཏཱ གཧཔཏི བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཡེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ནཀུལཔིཏརཾ གཧཔཏིཾ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཝིཔྤསནྣཱནི ཁོ ཏེ, གཧཔཏི, ཨིནྡྲིཡཱནི; པརིསུདྡྷོ མུཁཝཎྞོ པརིཡོདཱཏོ. ཨལཏྠ ནོ ཨཛྫ བྷགཝཏོ སམྨུཁཱ དྷམྨིཾ ཀཐཾ སཝནཱཡཱ’’ཏི?

‘‘ཀཐཉྷི ནོ སིཡཱ, བྷནྟེ! ཨིདཱནཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ ཨམཏེན ཨབྷིསིཏྟོ’’ཏི. ‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན ཏྭཾ, གཧཔཏི, བྷགཝཏཱ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ ཨམཏེན ཨབྷིསིཏྟོ’’ཏི? ‘‘ཨིདྷཱཧཾ, བྷནྟེ, ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཨཧམསྨི, བྷནྟེ, ཛིཎྞོ ཝུཌྜྷོ མཧལླཀོ ཨདྡྷགཏོ ཝཡོཨནུཔྤཏྟོ ཨཱཏུརཀཱཡོ ཨབྷིཀྑཎཱཏངྐོ. ཨནིཙྩདསྶཱཝཱི ཁོ པནཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ མནོབྷཱཝནཱིཡཱནཉྩ བྷིཀྑཱུནཾ. ཨོཝདཏུ མཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ; ཨནུསཱསཏུ མཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ; ཡཾ མམསྶ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡཱ’’’ཏི.

‘‘ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, མཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨེཝམེཏཾ, གཧཔཏི, ཨེཝམེཏཾ, གཧཔཏི! ཨཱཏུརོ ཧཱཡཾ, གཧཔཏི, ཀཱཡོ ཨཎྜབྷཱུཏོ པརིཡོནདྡྷོ. ཡོ ཧི, གཧཔཏི, ཨིམཾ ཀཱཡཾ པརིཧརནྟོ མུཧུཏྟམྤི ཨཱརོགྱཾ པཊིཛཱནེཡྻ, ཀིམཉྙཏྲ བཱལྱཱ? ཏསྨཱཏིཧ ཏེ གཧཔཏི, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ཨཱཏུརཀཱཡསྶ མེ སཏོ ཙིཏྟཾ ཨནཱཏུརཾ བྷཝིསྶཏཱིཏི. ཨེཝཉྷི ཏེ, གཧཔཏི, སིཀྑིཏབྦ’ནྟི. ཨེཝཾ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ ཨམཏེན ཨབྷིསིཏྟོ’’ཏི.

‘‘ན ཧི པན ཏཾ, གཧཔཏི, པཊིབྷཱསི བྷགཝནྟཾ [ཏཾ བྷགཝནྟཾ (སཱི.)] ཨུཏྟརིཾ པཊིཔུཙྪིཏུཾ – ‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཨཱཏུརཀཱཡོ ཙེཝ ཧོཏི ཨཱཏུརཙིཏྟོ ཙ, ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ པན ཨཱཏུརཀཱཡོ ཧི ཁོ ཧོཏི ནོ ཙ ཨཱཏུརཙིཏྟོ’’’ཏི? ‘‘དཱུརཏོཔི ཁོ མཡཾ, བྷནྟེ, ཨཱགཙྪེཡྻཱམ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ སནྟིཀེ ཨེཏསྶ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠམཉྙཱཏུཾ. སཱདྷུ ཝཏཱཡསྨནྟཾཡེཝ སཱརིཔུཏྟཾ པཊིབྷཱཏུ ཨེཏསྶ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠོ’’ཏི.

‘‘ཏེན ཧི, གཧཔཏི, སུཎཱཧི, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཧི; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ནཀུལཔིཏཱ གཧཔཏི ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ པཙྩསྶོསི. ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཀཐཉྩ, གཧཔཏི, ཨཱཏུརཀཱཡོ ཙེཝ ཧོཏི, ཨཱཏུརཙིཏྟོ ཙ? ཨིདྷ, གཧཔཏི, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨརིཡཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ སཔྤུརིསཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ‘ཨཧཾ རཱུཔཾ, མམ རཱུཔ’ནྟི པརིཡུཊྛཊྛཱཡཱི ཧོཏི. ཏསྶ ‘ཨཧཾ རཱུཔཾ, མམ རཱུཔ’ནྟི པརིཡུཊྛཊྛཱཡིནོ ཏཾ རཱུཔཾ ཝིཔརིཎམཏི ཨཉྙཐཱ ཧོཏི. ཏསྶ རཱུཔཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ཨུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ.

‘‘ཝེདནཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ཝེདནཱཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ ཝེདནཾ, ཝེདནཱཡ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ‘ཨཧཾ ཝེདནཱ, མམ ཝེདནཱ’ཏི པརིཡུཊྛཊྛཱཡཱི ཧོཏི. ཏསྶ ‘ཨཧཾ ཝེདནཱ, མམ ཝེདནཱ’ཏི པརིཡུཊྛཊྛཱཡིནོ, སཱ ཝེདནཱ ཝིཔརིཎམཏི ཨཉྙཐཱ ཧོཏི. ཏསྶ ཝེདནཱཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ཨུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ.

‘‘སཉྙཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, སཉྙཱཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ སཉྙཾ, སཉྙཱཡ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ‘ཨཧཾ སཉྙཱ, མམ སཉྙཱ’ཏི པརིཡུཊྛཊྛཱཡཱི ཧོཏི. ཏསྶ ‘ཨཧཾ སཉྙཱ, མམ སཉྙཱ’ཏི པརིཡུཊྛཊྛཱཡིནོ, སཱ སཉྙཱ ཝིཔརིཎམཏི ཨཉྙཐཱ ཧོཏི. ཏསྶ སཉྙཱཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ཨུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ.

‘‘སངྑཱརེ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, སངྑཱརཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ སངྑཱརེ, སངྑཱརེསུ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ‘ཨཧཾ སངྑཱརཱ, མམ སངྑཱརཱ’ཏི པརིཡུཊྛཊྛཱཡཱི ཧོཏི. ཏསྶ ‘ཨཧཾ སངྑཱརཱ, མམ སངྑཱརཱ’ཏི པརིཡུཊྛཊྛཱཡིནོ, ཏེ སངྑཱརཱ ཝིཔརིཎམནྟི ཨཉྙཐཱ ཧོནྟི. ཏསྶ སངྑཱརཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ཨུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ.

‘‘ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ‘ཨཧཾ ཝིཉྙཱཎཾ, མམ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི པརིཡུཊྛཊྛཱཡཱི ཧོཏི. ཏསྶ ‘ཨཧཾ ཝིཉྙཱཎཾ, མམ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི པརིཡུཊྛཊྛཱཡིནོ, ཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཝིཔརིཎམཏི ཨཉྙཐཱ ཧོཏི. ཏསྶ ཝིཉྙཱཎཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ཨུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏི, ཨཱཏུརཀཱཡོ ཙེཝ ཧོཏི ཨཱཏུརཙིཏྟོ ཙ.

‘‘ཀཐཉྩ, གཧཔཏི, ཨཱཏུརཀཱཡོ ཧི ཁོ ཧོཏི ནོ ཙ ཨཱཏུརཙིཏྟོ? ཨིདྷ, གཧཔཏི, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨརིཡཱནཾ དསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ སཔྤུརིསཱནཾ དསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ ན རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ན ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, ན རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ‘ཨཧཾ རཱུཔཾ, མམ རཱུཔ’ནྟི ན པརིཡུཊྛཊྛཱཡཱི ཧོཏི. ཏསྶ ‘ཨཧཾ རཱུཔཾ, མམ རཱུཔ’ནྟི ཨཔརིཡུཊྛཊྛཱཡིནོ, ཏཾ རཱུཔཾ ཝིཔརིཎམཏི ཨཉྙཐཱ ཧོཏི. ཏསྶ རཱུཔཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ནུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ.

‘‘ན ཝེདནཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན ཝེདནཱཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ན ཨཏྟནི ཝཱ ཝེདནཾ, ན ཝེདནཱཡ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ‘ཨཧཾ ཝེདནཱ, མམ ཝེདནཱ’ཏི ན པརིཡུཊྛཊྛཱཡཱི ཧོཏི. ཏསྶ ‘ཨཧཾ ཝེདནཱ, མམ ཝེདནཱ’ཏི ཨཔརིཡུཊྛཊྛཱཡིནོ, སཱ ཝེདནཱ ཝིཔརིཎམཏི ཨཉྙཐཱ ཧོཏི. ཏསྶ ཝེདནཱཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ནུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ.

‘‘ན སཉྙཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན སཉྙཱཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ན ཨཏྟནི ཝཱ སཉྙཾ, ན སཉྙཱཡ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ‘ཨཧཾ སཉྙཱ, མམ སཉྙཱ’ཏི ན པརིཡུཊྛཊྛཱཡཱི ཧོཏི. ཏསྶ ‘ཨཧཾ སཉྙཱ, མམ སཉྙཱ’ཏི ཨཔརིཡུཊྛཊྛཱཡིནོ, སཱ སཉྙཱ ཝིཔརིཎམཏི ཨཉྙཐཱ ཧོཏི. ཏསྶ སཉྙཱཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ནུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ.

``ན སངྑཱརེ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན སངྑཱརཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ན ཨཏྟནི ཝཱ སངྑཱརེ, ན སངྑཱརེསུ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ‘ཨཧཾ སངྑཱརཱ, མམ སངྑཱརཱ’ཏི ན པརིཡུཊྛཊྛཱཡཱི ཧོཏི. ཏསྶ ‘ཨཧཾ སངྑཱརཱ, མམ སངྑཱརཱ’ཏི ཨཔརིཡུཊྛཊྛཱཡིནོ, ཏེ སངྑཱརཱ ཝིཔརིཎམནྟི ཨཉྙཐཱ ཧོནྟི. ཏསྶ སངྑཱརཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ནུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ.

‘‘ན ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ན ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ན ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ‘ཨཧཾ ཝིཉྙཱཎཾ, མམ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ན པརིཡུཊྛཊྛཱཡཱི ཧོཏི. ཏསྶ ‘ཨཧཾ ཝིཉྙཱཎཾ, མམ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཨཔརིཡུཊྛཊྛཱཡིནོ, ཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཝིཔརིཎམཏི ཨཉྙཐཱ ཧོཏི. ཏསྶ ཝིཉྙཱཎཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ནུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏི, ཨཱཏུརཀཱཡོ ཧོཏི ནོ ཙ ཨཱཏུརཙིཏྟོ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ. ཨཏྟམནོ ནཀུལཔིཏཱ གཧཔཏི ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི. པཋམཾ.

༢. དེཝདཧསུཏྟཾ

༢. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཀྐེསུ [སཀྱེསུ (ཀ.)] ཝིཧརཏི དེཝདཧཾ ནཱམ སཀྱཱནཾ ནིགམོ. ཨཐ ཁོ སམྦཧུལཱ པཙྪཱབྷཱུམགམིཀཱ བྷིཀྑཱུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཨིཙྪཱམ མཡཾ, བྷནྟེ, པཙྪཱབྷཱུམཾ ཛནཔདཾ གནྟུཾ, པཙྪཱབྷཱུམེ ཛནཔདེ ནིཝཱསཾ ཀཔྤེཏུ’’ནྟི.

‘‘ཨཔལོཀིཏོ པན ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སཱརིཔུཏྟོ’’ཏི? ‘‘ན ཁོ ནོ, བྷནྟེ, ཨཔལོཀིཏོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ’’ཏི. ‘‘ཨཔལོཀེཐ, བྷིཀྑཝེ, སཱརིཔུཏྟཾ. སཱརིཔུཏྟོ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏོ, བྷིཀྑཱུནཾ ཨནུགྒཱཧཀོ སབྲཧྨཙཱརཱིན’’ནྟི. ‘‘ཨེཝཾ བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ.

ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ བྷགཝཏོ ཨཝིདཱུརེ ཨཉྙཏརསྨིཾ ཨེལ༹གལཱགུམྦེ ནིསིནྣོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཡེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ སཱརིཔུཏྟེན སདྡྷིཾ སམྨོདིཾསུ. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ [སཱརཱཎཱིཡཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཨིཙྪཱམ མཡཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, པཙྪཱབྷཱུམཾ ཛནཔདཾ གནྟུཾ, པཙྪཱབྷཱུམེ ཛནཔདེ ནིཝཱསཾ ཀཔྤེཏུཾ. ཨཔལོཀིཏོ ནོ སཏྠཱ’’ཏི.

‘‘སནྟི ཧཱཝུསོ, ནཱནཱཝེརཛྫགཏཾ བྷིཀྑུཾ པཉྷཾ པུཙྪིཏཱརོ – ཁཏྟིཡཔཎྜིཏཱཔི བྲཱཧྨཎཔཎྜིཏཱཔི གཧཔཏིཔཎྜིཏཱཔི སམཎཔཎྜིཏཱཔི. པཎྜིཏཱ ཧཱཝུསོ, མནུསྶཱ ཝཱིམཾསཀཱ – ‘ཀིཾཝཱདཱི པནཱཡསྨནྟཱནཾ [ཀིཾཝཱདཱཡསྨནྟཱནཾ (པཱི. ཀ.)] སཏྠཱ ཀིམཀྑཱཡཱིཏི, ཀཙྩི ཝོ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ དྷམྨཱ སུསྶུཏཱ སུགྒཧིཏཱ སུམནསིཀཏཱ སཱུཔདྷཱརིཏཱ སུཔྤཊིཝིདྡྷཱ པཉྙཱཡ, ཡཐཱ བྱཱཀརམཱནཱ ཨཱཡསྨནྟོ ཝུཏྟཝཱདིནོ ཙེཝ བྷགཝཏོ ཨསྶཐ, ན ཙ བྷགཝནྟཾ ཨབྷཱུཏེན ཨབྦྷཱཙིཀྑེཡྻཱཐ, དྷམྨསྶ ཙཱནུདྷམྨཾ བྱཱཀརེཡྻཱཐ, ན ཙ ཀོཙི སཧདྷམྨིཀོ ཝཱདཱནུཝཱདོ [ཝཱདཱནུཔཱཏོ (ཨཊྛཀཐཱཡཾ པཱཋནྟརཾ)] གཱརཡ྄ཧཾ ཋཱནཾ ཨཱགཙྪེཡྻཱ’’’ཏི?

‘‘དཱུརཏོཔི ཁོ མཡཾ, ཨཱཝུསོ, ཨཱགཙྪེཡྻཱམ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ སནྟིཀེ ཨེཏསྶ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠམཉྙཱཏུཾ. སཱདྷུ ཝཏཱཡསྨནྟཾཡེཝ སཱརིཔུཏྟཾ པཊིབྷཱཏུ ཨེཏསྶ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠོ’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧཱཝུསོ, སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘སནྟི ཧཱཝུསོ, ནཱནཱཝེརཛྫགཏཾ བྷིཀྑུཾ པཉྷཾ པུཙྪིཏཱརོ – ཁཏྟིཡཔཎྜིཏཱཔི …པེ… སམཎཔཎྜིཏཱཔི. པཎྜིཏཱ ཧཱཝུསོ, མནུསྶཱ ཝཱིམཾསཀཱ – ‘ཀིཾཝཱདཱི པནཱཡསྨནྟཱནཾ སཏྠཱ ཀིམཀྑཱཡཱི’ཏི? ཨེཝཾ པུཊྛཱ ཏུམྷེ, ཨཱཝུསོ, ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཱཐ – ‘ཚནྡརཱགཝིནཡཀྑཱཡཱི ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, སཏྠཱ’’’ཏི.

‘‘ཨེཝཾ བྱཱཀཏེཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨསྶུཡེཝ ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ པུཙྪིཏཱརོ – ཁཏྟིཡཔཎྜིཏཱཔི…པེ… སམཎཔཎྜིཏཱཔི. པཎྜིཏཱ ཧཱཝུསོ, མནུསྶཱ ཝཱིམཾསཀཱ – ‘ཀིསྨིཾ པནཱཡསྨནྟཱནཾ ཚནྡརཱགཝིནཡཀྑཱཡཱི སཏྠཱ’ཏི? ཨེཝཾ པུཊྛཱ ཏུམྷེ, ཨཱཝུསོ, ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཱཐ – ‘རཱུཔེ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཚནྡརཱགཝིནཡཀྑཱཡཱི སཏྠཱ, ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ… ཝིཉྙཱཎེ ཚནྡརཱགཝིནཡཀྑཱཡཱི སཏྠཱ’’’ཏི.

‘‘ཨེཝཾ བྱཱཀཏེཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨསྶུཡེཝ ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ པུཙྪིཏཱརོ – ཁཏྟིཡཔཎྜིཏཱཔི…པེ… སམཎཔཎྜིཏཱཔི. པཎྜིཏཱ ཧཱཝུསོ, མནུསྶཱ ཝཱིམཾསཀཱ – ‘ཀིཾ པནཱཡསྨནྟཱནཾ ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ རཱུཔེ ཚནྡརཱགཝིནཡཀྑཱཡཱི སཏྠཱ, ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ… ཝིཉྙཱཎེ ཚནྡརཱགཝིནཡཀྑཱཡཱི སཏྠཱ’ཏི? ཨེཝཾ པུཊྛཱ ཏུམྷེ, ཨཱཝུསོ, ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཱཐ – ‘རཱུཔེ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཝིགཏརཱགསྶ [ཨཝཱིཏརཱགསྶ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཨཝིགཏཚནྡསྶ ཨཝིགཏཔེམསྶ ཨཝིགཏཔིཔཱསསྶ ཨཝིགཏཔརིལཱ༹ཧསྶ ཨཝིགཏཏཎྷསྶ ཏསྶ རཱུཔསྶ ཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ཨུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ. ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ ཨཝིགཏརཱགསྶ…པེ… ཨཝིགཏཏཎྷསྶ ཏེསཾ སངྑཱརཱནཾ ཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ཨུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ. ཝིཉྙཱཎེ ཨཝིགཏརཱགསྶ ཨཝིགཏཚནྡསྶ ཨཝིགཏཔེམསྶ ཨཝིགཏཔིཔཱསསྶ ཨཝིགཏཔརིལཱ༹ཧསྶ ཨཝིགཏཏཎྷསྶ ཏསྶ ཝིཉྙཱཎསྶ ཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ཨུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ. ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ རཱུཔེ ཚནྡརཱགཝིནཡཀྑཱཡཱི སཏྠཱ, ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ… ཝིཉྙཱཎེ ཚནྡརཱགཝིནཡཀྑཱཡཱི སཏྠཱ’’’ཏི.

‘‘ཨེཝཾ བྱཱཀཏེཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨསྶུཡེཝ ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ པུཙྪིཏཱརོ – ཁཏྟིཡཔཎྜིཏཱཔི བྲཱཧྨཎཔཎྜིཏཱཔི གཧཔཏིཔཎྜིཏཱཔི སམཎཔཎྜིཏཱཔི. པཎྜིཏཱ ཧཱཝུསོ, མནུསྶཱ ཝཱིམཾསཀཱ – ‘ཀིཾ པནཱཡསྨནྟཱནཾ ཨཱནིསཾསཾ དིསྭཱ རཱུཔེ ཚནྡརཱགཝིནཡཀྑཱཡཱི སཏྠཱ, ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ… ཝིཉྙཱཎེ ཚནྡརཱགཝིནཡཀྑཱཡཱི སཏྠཱ’ཏི? ཨེཝཾ པུཊྛཱ ཏུམྷེ, ཨཱཝུསོ, ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཱཐ – ‘རཱུཔེ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཝིགཏརཱགསྶ ཝིགཏཚནྡསྶ ཝིགཏཔེམསྶ ཝིགཏཔིཔཱསསྶ ཝིགཏཔརིལཱ༹ཧསྶ ཝིགཏཏཎྷསྶ ཏསྶ རཱུཔསྶ ཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ནུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ. ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ ཝིགཏརཱགསྶ ཝིགཏཚནྡསྶ ཝིགཏཔེམསྶ ཝིགཏཔིཔཱསསྶ ཝིགཏཔརིལཱ༹ཧསྶ ཝིགཏཏཎྷསྶ ཏེསཾ སངྑཱརཱནཾ ཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ནུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ. ཝིཉྙཱཎེ ཝིགཏརཱགསྶ ཝིགཏཚནྡསྶ ཝིགཏཔེམསྶ ཝིགཏཔིཔཱསསྶ ཝིགཏཔརིལཱ༹ཧསྶ ཝིགཏཏཎྷསྶ ཏསྶ ཝིཉྙཱཎསྶ ཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ནུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ. ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཨཱནིསཾསཾ དིསྭཱ རཱུཔེ ཚནྡརཱགཝིནཡཀྑཱཡཱི སཏྠཱ, ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ… ཝིཉྙཱཎེ ཚནྡརཱགཝིནཡཀྑཱཡཱི སཏྠཱ’’’ཏི.

‘‘ཨཀུསལེ ཙཱཝུསོ, དྷམྨེ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏོ དིཊྛེ ཙེཝ དྷམྨེ སུཁོ ཝིཧཱརོ ཨབྷཝིསྶ ཨཝིགྷཱཏོ ཨནུཔཱཡཱསོ ཨཔརིལཱ༹ཧོ, ཀཱཡསྶ ཙ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏི པཱཊིཀངྑཱ, ནཡིདཾ བྷགཝཱ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཾ ཝཎྞེཡྻ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཀུསལེ དྷམྨེ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏོ དིཊྛེ ཙེཝ དྷམྨེ དུཀྑོ ཝིཧཱརོ སཝིགྷཱཏོ སཨུཔཱཡཱསོ སཔརིལཱ༹ཧོ, ཀཱཡསྶ ཙ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ དུགྒཏི པཱཊིཀངྑཱ, ཏསྨཱ བྷགཝཱ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཾ ཝཎྞེཏི.

‘‘ཀུསལེ ཙཱཝུསོ, དྷམྨེ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏོ དིཊྛེ ཙེཝ དྷམྨེ དུཀྑོ ཝིཧཱརོ ཨབྷཝིསྶ སཝིགྷཱཏོ སཨུཔཱཡཱསོ སཔརིལཱ༹ཧོ, ཀཱཡསྶ ཙ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ དུགྒཏི པཱཊིཀངྑཱ, ནཡིདཾ བྷགཝཱ ཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨུཔསམྤདཾ ཝཎྞེཡྻ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཀུསལེ དྷམྨེ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏོ དིཊྛེ ཙེཝ དྷམྨེ སུཁོ ཝིཧཱརོ ཨཝིགྷཱཏོ ཨནུཔཱཡཱསོ ཨཔརིལཱ༹ཧོ, ཀཱཡསྶ ཙ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏི པཱཊིཀངྑཱ, ཏསྨཱ བྷགཝཱ ཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨུཔསམྤདཾ ཝཎྞེཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི. དུཏིཡཾ.

༣. ཧཱལིདྡིཀཱནིསུཏྟཾ

༣. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཨཝནྟཱིསུ ཝིཧརཏི ཀུརརགྷརེ [ཀུལགྷརེ (ཀ.)] པཔཱཏེ པབྦཏེ. ཨཐ ཁོ ཧཱལིདྡིཀཱནི [ཧཱལིདྡཀཱནི (སཱི.), ཧལིདྡིཀཱནི (སྱཱ.)] གཧཔཏི ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཧཱལིདྡིཀཱནི གཧཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཝུཏྟམིདཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ ཨཊྛཀཝགྒིཡེ མཱགཎྜིཡཔཉྷེ –

‘‘ཨོཀཾ པཧཱཡ ཨནིཀེཏསཱརཱི,

གཱམེ ཨཀུབྦཾ [ཨཀྲུབྦཾ (ཀ.)] མུནི སནྠཝཱནི [སནྡྷཝཱནི (ཀ.)];

ཀཱམེཧི རིཏྟོ ཨཔུརཀྑརཱནོ [ཨཔུརེཀྑརཱནོ (སཱི. སུཏྟནིཔཱཏེཔི) མོགྒལླཱནེ ༥-༡༣༥ སུཏྟམྤི ཨོལོཀེཏབྦཾ],

ཀཐཾ ན ཝིགྒཡ྄ཧ ཛནེན ཀཡིརཱ’’ཏི.

‘‘ཨིམསྶ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཀཐཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠོ དཊྛབྦོ’’ཏི?

‘‘རཱུཔདྷཱཏུ ཁོ, གཧཔཏི, ཝིཉྙཱཎསྶ ཨོཀོ. རཱུཔདྷཱཏུརཱགཝིནིབནྡྷཉྩ [… ཝིནིབདྡྷཉྫ (པཱི. སཱི. ཨཊྛ.)] པན ཝིཉྙཱཎཾ ‘ཨོཀསཱརཱི’ཏི ཝུཙྩཏི. ཝེདནཱདྷཱཏུ ཁོ, གཧཔཏི, ཝིཉྙཱཎསྶ ཨོཀོ. ཝེདནཱདྷཱཏུརཱགཝིནིབནྡྷཉྩ པན ཝིཉྙཱཎཾ ‘ཨོཀསཱརཱི’ཏི ཝུཙྩཏི. སཉྙཱདྷཱཏུ ཁོ, གཧཔཏི, ཝིཉྙཱཎསྶ ཨོཀོ. སཉྙཱདྷཱཏུརཱགཝིནིབནྡྷཉྩ པན ཝིཉྙཱཎཾ ‘ཨོཀསཱརཱི’ཏི ཝུཙྩཏི. སངྑཱརདྷཱཏུ ཁོ, གཧཔཏི, ཝིཉྙཱཎསྶ ཨོཀོ. སངྑཱརདྷཱཏུརཱགཝིནིབནྡྷཉྩ པན ཝིཉྙཱཎཾ ‘ཨོཀསཱརཱི’ཏི ཝུཙྩཏི. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏི, ཨོཀསཱརཱི ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, གཧཔཏི, ཨནོཀསཱརཱི ཧོཏི? རཱུཔདྷཱཏུཡཱ ཁོ, གཧཔཏི, ཡོ ཚནྡོ ཡོ རཱགོ ཡཱ ནནྡཱི [ནནྡི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཡཱ ཏཎྷཱ ཡེ ཨུཔཡུཔཱདཱནཱ [ཨུཔཱཡུཔཱདཱནཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཙེཏསོ ཨདྷིཊྛཱནཱབྷིནིཝེསཱནུསཡཱ ཏེ ཏཐཱགཏསྶ པཧཱིནཱ ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝཾཀཏཱ [ཨནབྷཱཝཀཏཱ (སཱི. པཱི.), ཨནབྷཱཝཾགཏཱ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཏསྨཱ ཏཐཱགཏོ ‘ཨནོཀསཱརཱི’ཏི ཝུཙྩཏི. ཝེདནཱདྷཱཏུཡཱ ཁོ, གཧཔཏི… སཉྙཱདྷཱཏུཡཱ ཁོ, གཧཔཏི… སངྑཱརདྷཱཏུཡཱ ཁོ, གཧཔཏི… ཝིཉྙཱཎདྷཱཏུཡཱ ཁོ, གཧཔཏི, ཡོ ཚནྡོ ཡོ རཱགོ ཡཱ ནནྡཱི ཡཱ ཏཎྷཱ ཡེ ཨུཔཡུཔཱདཱནཱ ཙེཏསོ ཨདྷིཊྛཱནཱབྷིནིཝེསཱནུསཡཱ ཏེ ཏཐཱགཏསྶ པཧཱིནཱ ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝཾཀཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཏསྨཱ ཏཐཱགཏོ ‘ཨནོཀསཱརཱི’ཏི ཝུཙྩཏི. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏི, ཨནོཀསཱརཱི ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, གཧཔཏི, ནིཀེཏསཱརཱི ཧོཏི? རཱུཔནིམིཏྟནིཀེཏཝིསཱརཝིནིབནྡྷཱ ཁོ, གཧཔཏི, ‘ནིཀེཏསཱརཱི’ཏི ཝུཙྩཏི. སདྡནིམིཏྟ…པེ… གནྡྷནིམིཏྟ… རསནིམིཏྟ… ཕོཊྛབྦནིམིཏྟ… དྷམྨནིམིཏྟནིཀེཏཝིསཱརཝིནིབནྡྷཱ ཁོ, གཧཔཏི, ‘ནིཀེཏསཱརཱི’ཏི ཝུཙྩཏི. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏི, ནིཀེཏསཱརཱི ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, གཧཔཏི, ཨནིཀེཏསཱརཱི ཧོཏི? རཱུཔནིམིཏྟནིཀེཏཝིསཱརཝིནིབནྡྷཱ ཁོ, གཧཔཏི, ཏཐཱགཏསྶ པཧཱིནཱ ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝཾཀཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཏསྨཱ ཏཐཱགཏོ ‘ཨནིཀེཏསཱརཱི’ཏི ཝུཙྩཏི. སདྡནིམིཏྟ… གནྡྷནིམིཏྟ… རསནིམིཏྟ… ཕོཊྛབྦནིམིཏྟ… དྷམྨནིམིཏྟནིཀེཏཝིསཱརཝིནིབནྡྷཱ ཁོ, གཧཔཏི, ཏཐཱགཏསྶ པཧཱིནཱ ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝཾཀཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཏསྨཱ ཏཐཱགཏོ ‘ཨནིཀེཏསཱརཱི’ཏི ཝུཙྩཏི. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏི, ཨནིཀེཏསཱརཱི ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, གཧཔཏི, གཱམེ སནྠཝཛཱཏོ [སནྡྷཝཛཱཏོ (ཀ.)] ཧོཏི? ཨིདྷ, གཧཔཏི, ཨེཀཙྩོ གིཧཱིཧི [གིཧི (ཀ.)] སཾསཊྛོ ཝིཧརཏི སཧནནྡཱི སཧསོཀཱི, སུཁིཏེསུ སུཁིཏོ, དུཀྑིཏེསུ དུཀྑིཏོ, ཨུཔྤནྣེསུ ཀིཙྩཀརཎཱིཡེསུ ཨཏྟནཱ ཏེསུ ཡོགཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏི, གཱམེ སནྠཝཛཱཏོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, གཧཔཏི, གཱམེ ན སནྠཝཛཱཏོ ཧོཏི? ཨིདྷ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ གིཧཱིཧི [གིཧི (ཀ.)] ཨསཾསཊྛོ ཝིཧརཏི ན སཧནནྡཱི ན སཧསོཀཱི ན སུཁིཏེསུ སུཁིཏོ ན དུཀྑིཏེསུ དུཀྑིཏོ, ཨུཔྤནྣེསུ ཀིཙྩཀརཎཱིཡེསུ ན ཨཏྟནཱ ཏེསུ ཡོགཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏི, གཱམེ ན སནྠཝཛཱཏོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, གཧཔཏི, ཀཱམེཧི ཨརིཏྟོ ཧོཏི? ཨིདྷ, གཧཔཏི, ཨེཀཙྩོ ཀཱམེསུ ཨཝིགཏརཱགོ ཧོཏི ཨཝིགཏཚནྡོ ཨཝིགཏཔེམོ ཨཝིགཏཔིཔཱསོ ཨཝིགཏཔརིལཱ༹ཧོ ཨཝིགཏཏཎྷོ. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏི, ཀཱམེཧི ཨརིཏྟོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, གཧཔཏི, ཀཱམེཧི རིཏྟོ ཧོཏི? ཨིདྷ, གཧཔཏི, ཨེཀཙྩོ ཀཱམེསུ ཝིགཏརཱགོ ཧོཏི ཝིགཏཚནྡོ ཝིགཏཔེམོ ཝིགཏཔིཔཱསོ ཝིགཏཔརིལཱ༹ཧོ ཝིགཏཏཎྷོ. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏི, ཀཱམེཧི རིཏྟོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, གཧཔཏི, པུརཀྑརཱནོ ཧོཏི? ཨིདྷ, གཧཔཏི, ཨེཀཙྩསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨེཝཾརཱུཔོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ, ཨེཝཾཝེདནོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ, ཨེཝཾསཉྙོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ, ཨེཝཾསངྑཱརོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ, ཨེཝཾཝིཉྙཱཎོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱན’ནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏི, པུརཀྑརཱནོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, གཧཔཏི, ཨཔུརཀྑརཱནོ ཧོཏི? ཨིདྷ, གཧཔཏི, ཨེཀཙྩསྶ ན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨེཝཾརཱུཔོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ, ཨེཝཾཝེདནོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ, ཨེཝཾསཉྙོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ, ཨེཝཾསངྑཱརོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ, ཨེཝཾཝིཉྙཱཎོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱན’ནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏི, ཨཔུརཀྑརཱནོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, གཧཔཏི, ཀཐཾ ཝིགྒཡ྄ཧ ཛནེན ཀཏྟཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, གཧཔཏི, ཨེཀཙྩོ ཨེཝརཱུཔིཾ ཀཐཾ ཀཏྟཱ ཧོཏི – ‘ན ཏྭཾ ཨིམཾ དྷམྨཝིནཡཾ ཨཱཛཱནཱསི; ཨཧཾ ཨིམཾ དྷམྨཝིནཡཾ ཨཱཛཱནཱམི. ཀིཾ ཏྭཾ ཨིམཾ དྷམྨཝིནཡཾ ཨཱཛཱནིསྶསི? མིཙྪཱཔཊིཔནྣོ ཏྭམསི; ཨཧམསྨི སམྨཱཔཊིཔནྣོ. པུརེ ཝཙནཱིཡཾ པཙྪཱ ཨཝཙ; པཙྪཱ ཝཙནཱིཡཾ པུརེ ཨཝཙ. སཧིཏཾ མེ, ཨསཧིཏཾ ཏེ. ཨདྷིཙིཎྞཾ ཏེ ཝིཔརཱཝཏྟཾ. ཨཱརོཔིཏོ ཏེ ཝཱདོ; ཙར ཝཱདཔྤམོཀྑཱཡ. ནིགྒཧིཏོསི; ནིབྦེཋེཧི ཝཱ སཙེ པཧོསཱི’ཏི. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏི, ཀཐཾ ཝིགྒཡ྄ཧ ཛནེན ཀཏྟཱ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, གཧཔཏི, ཀཐཾ ན ཝིགྒཡ྄ཧ ཛནེན ཀཏྟཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ ན ཨེཝརཱུཔིཾ ཀཐཾ ཀཏྟཱ ཧོཏི – ‘ན ཏྭཾ ཨིམཾ དྷམྨཝིནཡཾ ཨཱཛཱནཱསི…པེ… ནིབྦེཋེཧི ཝཱ སཙེ པཧོསཱི’ཏི. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏི, ཀཐཾ ན ཝིགྒཡ྄ཧ ཛནེན ཀཏྟཱ ཧོཏི.

‘‘ཨིཏི ཁོ, གཧཔཏི, ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ ཨཊྛཀཝགྒིཡེ མཱགཎྜིཡཔཉྷེ –

‘‘ཨོཀཾ པཧཱཡ ཨནིཀེཏསཱརཱི,

གཱམེ ཨཀུབྦཾ མུནིསནྠཝཱནི;

ཀཱམེཧི རིཏྟོ ཨཔུརཀྑརཱནོ,

ཀཐཾ ན ཝིགྒཡ྄ཧ ཛནེན ཀཡིརཱ’’ཏི.

‘‘ཨིམསྶ ཁོ, གཧཔཏི, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠོ དཊྛབྦོ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. དུཏིཡཧཱལིདྡིཀཱནིསུཏྟཾ

༤. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཨཝནྟཱིསུ ཝིཧརཏི ཀུརརགྷརེ པཔཱཏེ པབྦཏེ. ཨཐ ཁོ ཧཱལིདྡིཀཱནི གཧཔཏི ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཧཱལིདྡིཀཱནི གཧཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཝུཏྟམིདཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཀྐཔཉྷེ – ‘ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཏཎྷཱསངྑཡཝིམུཏྟཱ, ཏེ ཨཙྩནྟནིཊྛཱ ཨཙྩནྟཡོགཀྑེམིནོ ཨཙྩནྟབྲཧྨཙཱརིནོ ཨཙྩནྟཔརིཡོསཱནཱ སེཊྛཱ དེཝམནུསྶཱན’’’ནྟི.

‘‘ཨིམསྶ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཀཐཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠོ དཊྛབྦོ’’ཏི?

‘‘རཱུཔདྷཱཏུཡཱ ཁོ, གཧཔཏི, ཡོ ཚནྡོ ཡོ རཱགོ ཡཱ ནནྡཱི ཡཱ ཏཎྷཱ ཡེ ཨུཔཡུཔཱདཱནཱ ཙེཏསོ ཨདྷིཊྛཱནཱབྷིནིཝེསཱནུསཡཱ, ཏེསཾ ཁཡཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཙཱགཱ པཊིནིསྶགྒཱ ཙིཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏི.

‘‘ཝེདནཱདྷཱཏུཡཱ ཁོ, གཧཔཏི… སཉྙཱདྷཱཏུཡཱ ཁོ, གཧཔཏི… སངྑཱརདྷཱཏུཡཱ ཁོ, གཧཔཏི… ཝིཉྙཱཎདྷཱཏུཡཱ ཁོ, གཧཔཏི, ཡོ ཚནྡོ ཡོ རཱགོ ཡཱ ནནྡཱི ཡཱ ཏཎྷཱ ཡེ ཨུཔཡུཔཱདཱནཱ ཙེཏསོ ཨདྷིཊྛཱནཱབྷིནིཝེསཱནུསཡཱ, ཏེསཾ ཁཡཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཙཱགཱ པཊིནིསྶགྒཱ ཙིཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏི.

‘‘ཨིཏི ཁོ, གཧཔཏི, ཡཾ ཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ སཀྐཔཉྷེ – ‘ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཏཎྷཱསངྑཡཝིམུཏྟཱ ཏེ ཨཙྩནྟནིཊྛཱ ཨཙྩནྟཡོགཀྑེམིནོ ཨཙྩནྟབྲཧྨཙཱརིནོ ཨཙྩནྟཔརིཡོསཱནཱ སེཊྛཱ དེཝམནུསྶཱན’’’ནྟི.

‘‘ཨིམསྶ ཁོ, གཧཔཏི, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠོ དཊྛབྦོ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. སམཱདྷིསུཏྟཾ

༥. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སམཱདྷིཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝེཐ; སམཱཧིཏོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཀིཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི? རཱུཔསྶ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ, ཝེདནཱཡ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ, སཉྙཱཡ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ, སངྑཱརཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ, ཝིཉྙཱཎསྶ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ’’.

‘‘ཀོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔསྶ སམུདཡོ, ཀོ ཝེདནཱཡ སམུདཡོ, ཀོ སཉྙཱཡ སམུདཡོ, ཀོ སངྑཱརཱནཾ སམུདཡོ, ཀོ ཝིཉྙཱཎསྶ སམུདཡོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི.

‘‘ཀིཉྩ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི? རཱུཔཾ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ རཱུཔཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ནནྡཱི. ཡཱ རཱུཔེ ནནྡཱི ཏདུཔཱདཱནཾ. ཏསྶུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ བྷཝོ; བྷཝཔཙྩཡཱ ཛཱཏི; ཛཱཏིཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ སམྦྷཝནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ སམུདཡོ ཧོཏི.

‘‘ཝེདནཾ ཨབྷིནནྡཏི…པེ… སཉྙཾ ཨབྷིནནྡཏི… སངྑཱརེ ཨབྷིནནྡཏི… ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ནནྡཱི. ཡཱ ཝིཉྙཱཎེ ནནྡཱི ཏདུཔཱདཱནཾ. ཏསྶུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ བྷཝོ; བྷཝཔཙྩཡཱ ཛཱཏི; ཛཱཏིཔཙྩཡཱ…པེ… ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ སམུདཡོ ཧོཏི.

‘‘ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔསྶ སམུདཡོ; ཨཡཾ ཝེདནཱཡ སམུདཡོ; ཨཡཾ སཉྙཱཡ སམུདཡོ; ཨཡཾ སངྑཱརཱནཾ སམུདཡོ; ཨཡཾ ཝིཉྙཱཎསྶ སམུདཡོ.

‘‘ཀོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔསྶ ཨཏྠངྒམོ, ཀོ ཝེདནཱཡ… ཀོ སཉྙཱཡ… ཀོ སངྑཱརཱནཾ… ཀོ ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཏྠངྒམོ?

ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི.

‘‘ཀིཉྩ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི? རཱུཔཾ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ རཱུཔཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཡཱ རཱུཔེ ནནྡཱི སཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི. ཏསྶ ནནྡཱིནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ; ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ བྷཝནིརོདྷོ…པེ… ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ནིརོདྷོ ཧོཏི.

‘‘ཝེདནཾ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཝེདནཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱ ཏིཊྛཏོ ཡཱ ཝེདནཱཡ ནནྡཱི སཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི. ཏསྶ ནནྡཱིནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ; ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ བྷཝནིརོདྷོ…པེ… ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ནིརོདྷོ ཧོཏི.

‘‘སཉྙཾ ནཱབྷིནནྡཏི…པེ… སངྑཱརེ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ སངྑཱརེ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཡཱ སངྑཱརེསུ ནནྡཱི སཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི. ཏསྶ ནནྡཱིནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ; ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ བྷཝནིརོདྷོ…པེ… ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ནིརོདྷོ ཧོཏི.

‘‘ཝིཉྙཱཎཾ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཝིཉྙཱཎཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཡཱ ཝིཉྙཱཎེ ནནྡཱི སཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི. ཏསྶ ནནྡཱིནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ…པེ… ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ནིརོདྷོ ཧོཏི.

‘‘ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔསྶ ཨཏྠངྒམོ, ཨཡཾ ཝེདནཱཡ ཨཏྠངྒམོ, ཨཡཾ སཉྙཱཡ ཨཏྠངྒམོ, ཨཡཾ སངྑཱརཱནཾ ཨཏྠངྒམོ, ཨཡཾ ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. པཊིསལླཱཎསུཏྟཾ

༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘པཊིསལླཱཎེ, བྷིཀྑཝེ, ཡོགམཱཔཛྫཐ. པཊིསལླཱིཎོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཀིཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི? རཱུཔསྶ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ, ཝེདནཱཡ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ, སཉྙཱཡ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ, སངྑཱརཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ, ཝིཉྙཱཎསྶ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ’’…པེ… (ཡཐཱ པཋམསུཏྟེ ཏཐཱ ཝིཏྠཱརེཏབྦོ.) ཚཊྛཾ.

༧. ཨུཔཱདཱཔརིཏསྶནཱསུཏྟཾ

༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཨུཔཱདཱཔརིཏསྶནཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨནུཔཱདཱཨཔརིཏསྶནཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི, ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱཔརིཏསྶནཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨརིཡཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ, སཔྤུརིསཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཏསྶ ཏཾ རཱུཔཾ ཝིཔརིཎམཏི ཨཉྙཐཱ ཧོཏི. ཏསྶ རཱུཔཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ རཱུཔཝིཔརིཎཱམཱནུཔརིཝཏྟི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི. ཏསྶ རཱུཔཝིཔརིཎཱམཱནུཔརིཝཏྟིཛཱ པརིཏསྶནཱ དྷམྨསམུཔྤཱདཱ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟི. ཙེཏསོ པརིཡཱདཱནཱ ཨུཏྟཱསཝཱ ཙ ཧོཏི ཝིགྷཱཏཝཱ ཙ ཨཔེཀྑཝཱ ཙ ཨུཔཱདཱཡ ཙ པརིཏསྶཏི.

‘‘ཝེདནཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ཝེདནཱཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ ཝེདནཾ, ཝེདནཱཡ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཏསྶ སཱ ཝེདནཱ ཝིཔརིཎམཏི ཨཉྙཐཱ ཧོཏི. ཏསྶ ཝེདནཱཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ཝེདནཱཝིཔརིཎཱམཱནུཔརིཝཏྟི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི. ཏསྶ ཝེདནཱཝིཔརིཎཱམཱནུཔརིཝཏྟིཛཱ པརིཏསྶནཱ དྷམྨསམུཔྤཱདཱ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟི. ཙེཏསོ པརིཡཱདཱནཱ ཨུཏྟཱསཝཱ ཙ ཧོཏི ཝིགྷཱཏཝཱ ཙ ཨཔེཀྑཝཱ ཙ ཨུཔཱདཱཡ ཙ པརིཏསྶཏི.

‘‘སཉྙཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི…པེ… སངྑཱརེ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, སངྑཱརཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ སངྑཱརེ, སངྑཱརེསུ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཏསྶ ཏེ སངྑཱརཱ ཝིཔརིཎམནྟི ཨཉྙཐཱ ཧོནྟི. ཏསྶ སངྑཱརཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ སངྑཱརཝིཔརིཎཱམཱནུཔརིཝཏྟི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི. ཏསྶ སངྑཱརཝིཔརིཎཱམཱནུཔརིཝཏྟིཛཱ པརིཏསྶནཱ དྷམྨསམུཔྤཱདཱ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟི. ཙེཏསོ པརིཡཱདཱནཱ ཨུཏྟཱསཝཱ ཙ ཧོཏི ཝིགྷཱཏཝཱ ཙ ཨཔེཀྑཝཱ ཙ ཨུཔཱདཱཡ ཙ པརིཏསྶཏི.

‘‘ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཏསྶ ཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཝིཔརིཎམཏི ཨཉྙཐཱ ཧོཏི. ཏསྶ ཝིཉྙཱཎཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ཝིཉྙཱཎཝིཔརིཎཱམཱནུཔརིཝཏྟི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི. ཏསྶ ཝིཉྙཱཎཝིཔརིཎཱམཱནུཔརིཝཏྟིཛཱ པརིཏསྶནཱ དྷམྨསམུཔྤཱདཱ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟི. ཙེཏསོ པརིཡཱདཱནཱ ཨུཏྟཱསཝཱ ཙ ཧོཏི ཝིགྷཱཏཝཱ ཙ ཨཔེཀྑཝཱ ཙ ཨུཔཱདཱཡ ཙ པརིཏསྶཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱཔརིཏསྶནཱ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨནུཔཱདཱཨཔརིཏསྶནཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨརིཡཱནཾ དསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ, སཔྤུརིསཱནཾ དསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ ན རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ན ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, ན རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཏསྶ ཏཾ རཱུཔཾ ཝིཔརིཎམཏི ཨཉྙཐཱ ཧོཏི. ཏསྶ རཱུཔཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ན རཱུཔཝིཔརིཎཱམཱནུཔརིཝཏྟི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི. ཏསྶ ན རཱུཔཝིཔརིཎཱམཱནུཔརིཝཏྟིཛཱ པརིཏསྶནཱ དྷམྨསམུཔྤཱདཱ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟི. ཙེཏསོ ཨཔརིཡཱདཱནཱ ན ཙེཝུཏྟཱསཝཱ [ན ཙེཝ ཨུཏྟཱསཝཱ (པཱི. ཀ.)] ཧོཏི ན ཙ ཝིགྷཱཏཝཱ ན ཙ ཨཔེཀྑཝཱ, ཨནུཔཱདཱཡ ཙ ན པརིཏསྶཏི.

‘‘ན ཝེདནཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན ཝེདནཱཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ན ཨཏྟནི ཝཱ ཝེདནཾ, ན ཝེདནཱཡ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཏསྶ སཱ ཝེདནཱ ཝིཔརིཎམཏི ཨཉྙཐཱ ཧོཏི. ཏསྶ ཝེདནཱཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ན ཝེདནཱཝིཔརིཎཱམཱནུཔརིཝཏྟི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི. ཏསྶ ན ཝེདནཱཝིཔརིཎཱམཱནུཔརིཝཏྟིཛཱ པརིཏསྶནཱ དྷམྨསམུཔྤཱདཱ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟི. ཙེཏསོ ཨཔརིཡཱདཱནཱ ན ཙེཝུཏྟཱསཝཱ ཧོཏི ན ཙ ཝིགྷཱཏཝཱ ན ཙ ཨཔེཀྑཝཱ, ཨནུཔཱདཱཡ ཙ ན པརིཏསྶཏི.

‘‘ན སཉྙཾ…པེ… ན སངྑཱརེ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན སངྑཱརཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ན ཨཏྟནི ཝཱ སངྑཱརེ, ན སངྑཱརེསུ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཏསྶ ཏེ སངྑཱརཱ ཝིཔརིཎམནྟི ཨཉྙཐཱ ཧོནྟི. ཏསྶ སངྑཱརཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ན སངྑཱརཝིཔརིཎཱམཱནུཔརིཝཏྟི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི. ཏསྶ ན སངྑཱརཝིཔརིཎཱམཱནུཔརིཝཏྟིཛཱ པརིཏསྶནཱ དྷམྨསམུཔྤཱདཱ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟི. ཙེཏསོ ཨཔརིཡཱདཱནཱ ན ཙེཝུཏྟཱསཝཱ ཧོཏི ན ཙ ཝིགྷཱཏཝཱ ན ཙ ཨཔེཀྑཝཱ, ཨནུཔཱདཱཡ ཙ ན པརིཏསྶཏི.

‘‘ན ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ…པེ… ཏསྶ ཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཝིཔརིཎམཏི ཨཉྙཐཱ ཧོཏི. ཏསྶ ཝིཉྙཱཎཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ན ཝིཉྙཱཎཝིཔརིཎཱམཱནུཔརིཝཏྟི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི. ཏསྶ ན ཝིཉྙཱཎཝིཔརིཎཱམཱནུཔརིཝཏྟིཛཱ པརིཏསྶནཱ དྷམྨསམུཔྤཱདཱ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟི. ཙེཏསོ ཨཔརིཡཱདཱནཱ ན ཙེཝུཏྟཱསཝཱ ཧོཏི ན ཙ ཝིགྷཱཏཝཱ ན ཙ ཨཔེཀྑཝཱ, ཨནུཔཱདཱཡ ཙ ན པརིཏསྶཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནུཔཱདཱ ཨཔརིཏསྶནཾ ཧོཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. དུཏིཡཨུཔཱདཱཔརིཏསྶནཱསུཏྟཾ

༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཨུཔཱདཱཔརིཏསྶནཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨནུཔཱདཱཨཔརིཏསྶནཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ…པེ… ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱཔརིཏསྶནཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ རཱུཔཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི. ཏསྶ ཏཾ རཱུཔཾ ཝིཔརིཎམཏི ཨཉྙཐཱ ཧོཏི. ཏསྶ རཱུཔཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ཨུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ. ཝེདནཾ ཨེཏཾ མམ…པེ… སཉྙཾ ཨེཏཾ མམ… སངྑཱརེ ཨེཏཾ མམ… ཝིཉྙཱཎཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི. ཏསྶ ཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཝིཔརིཎམཏི ཨཉྙཐཱ ཧོཏི. ཏསྶ ཝིཉྙཱཎཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ཨུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱཔརིཏསྶནཱ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨནུཔཱདཱཨཔརིཏསྶནཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི. ཏསྶ ཏཾ རཱུཔཾ ཝིཔརིཎམཏི ཨཉྙཐཱ ཧོཏི. ཏསྶ རཱུཔཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ནུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ. ཝེདནཾ ནེཏཾ མམ… སཉྙཾ ནེཏཾ མམ… སངྑཱརེ ནེཏཾ མམ… ཝིཉྙཱཎཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི. ཏསྶ ཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཝིཔརིཎམཏི ཨཉྙཐཱ ཧོཏི. ཏསྶ ཝིཉྙཱཎཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ནུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནུཔཱདཱཨཔརིཏསྶནཱ ཧོཏཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཀཱལཏྟཡཨནིཙྩསུཏྟཾ

༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཾ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣསྶ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏསྨིཾ རཱུཔསྨིཾ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ རཱུཔཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣསྶ རཱུཔསྶ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི. ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ…པེ… སཉྙཱ ཨནིཙྩཱ… སངྑཱརཱ ཨནིཙྩཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཱ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣཱནཾ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏེསུ སངྑཱརེསུ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏེ སངྑཱརེ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣཱནཾ སངྑཱརཱནཾ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི. ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཾ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣསྶ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏསྨིཾ ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣསྶ ཝིཉྙཱཎསྶ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཀཱལཏྟཡདུཀྑསུཏྟཾ

༡༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཾ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣསྶ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏསྨིཾ རཱུཔསྨིཾ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ རཱུཔཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣསྶ རཱུཔསྶ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི. ཝེདནཱ དུཀྑཱ… སཉྙཱ དུཀྑཱ… སངྑཱརཱ དུཀྑཱ… ཝིཉྙཱཎཾ དུཀྑཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཾ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣསྶ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏསྨིཾ ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣསྶ ཝིཉྙཱཎསྶ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏཱི’’ཏི. དསམཾ.

༡༡. ཀཱལཏྟཡཨནཏྟསུཏྟཾ

༡༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཾ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣསྶ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏསྨིཾ རཱུཔསྨིཾ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ རཱུཔཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣསྶ རཱུཔསྶ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི. ཝེདནཱ ཨནཏྟཱ… སཉྙཱ ཨནཏྟཱ… སངྑཱརཱ ཨནཏྟཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཾ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣསྶ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏསྨིཾ ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣསྶ ཝིཉྙཱཎསྶ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏཱི’’ཏི. ཨེཀཱདསམཾ.

ནཀུལཔིཏུཝགྒོ པཋམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ནཀུལཔིཏཱ དེཝདཧཱ, དྭེཔི ཧཱལིདྡིཀཱནི ཙ;

སམཱདྷིཔཊིསལླཱཎཱ, ཨུཔཱདཱཔརིཏསྶནཱ དུཝེ;

ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཱ, ཝགྒོ ཏེན པཝུཙྩཏི.

༢. ཨནིཙྩཝགྒོ

༡. ཨནིཙྩསུཏྟཾ

༡༢. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – སཱཝཏྠིཡཾ. ཏཏྲ ཁོ…པེ… ‘‘རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ, ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ, སཉྙཱ ཨནིཙྩཱ, སངྑཱརཱ ཨནིཙྩཱ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, སཉྙཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, སངྑཱརེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཝིཉྙཱཎསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི. ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. དུཀྑསུཏྟཾ

༡༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ, ཝེདནཱ དུཀྑཱ, སཉྙཱ དུཀྑཱ, སངྑཱརཱ དུཀྑཱ, ཝིཉྙཱཎཾ དུཀྑཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཨནཏྟསུཏྟཾ

༡༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ, ཝེདནཱ ཨནཏྟཱ, སཉྙཱ ཨནཏྟཱ, སངྑཱརཱ ཨནཏྟཱ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, སཉྙཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, སངྑཱརེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཝིཉྙཱཎསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི. ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཡདནིཙྩསུཏྟཾ

༡༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ; ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ; ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ; ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ; ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. སཉྙཱ ཨནིཙྩཱ…པེ… སངྑཱརཱ ཨནིཙྩཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ; ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ; ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཡཾདུཀྑསུཏྟཾ

༡༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ; ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཝེདནཱ དུཀྑཱ… སཉྙཱ དུཀྑཱ… སངྑཱརཱ དུཀྑཱ… ཝིཉྙཱཎཾ དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ; ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. ཡདནཏྟཱསུཏྟཾ

༡༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཝེདནཱ ཨནཏྟཱ… སཉྙཱ ཨནཏྟཱ… སངྑཱརཱ ཨནཏྟཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. སཧེཏུཨནིཙྩསུཏྟཾ

༡༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ. ཡོཔི ཧེཏུ, ཡོཔི པཙྩཡོ རཱུཔསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཨནིཙྩོ. ཨནིཙྩསམྦྷཱུཏཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ཀུཏོ ནིཙྩཾ བྷཝིསྶཏི! ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ. ཡོཔི ཧེཏུ, ཡོཔི པཙྩཡོ ཝེདནཱཡ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཨནིཙྩོ. ཨནིཙྩསམྦྷཱུཏཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ ཀུཏོ ནིཙྩཱ བྷཝིསྶཏི! སཉྙཱ ཨནིཙྩཱ… སངྑཱརཱ ཨནིཙྩཱ. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ སངྑཱརཱནཾ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཨནིཙྩོ. ཨནིཙྩསམྦྷཱུཏཱ, བྷིཀྑཝེ, སངྑཱརཱ ཀུཏོ ནིཙྩཱ བྷཝིསྶནྟི! ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ ཝིཉྙཱཎསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཨནིཙྩོ. ཨནིཙྩསམྦྷཱུཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ ཀུཏོ ནིཙྩཾ བྷཝིསྶཏི! ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. སཧེཏུདུཀྑསུཏྟཾ

༡༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ རཱུཔསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི དུཀྑོ. དུཀྑསམྦྷཱུཏཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ཀུཏོ སུཁཾ བྷཝིསྶཏི! ཝེདནཱ དུཀྑཱ… སཉྙཱ དུཀྑཱ… སངྑཱརཱ དུཀྑཱ… ཝིཉྙཱཎཾ དུཀྑཾ. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ ཝིཉྙཱཎསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི དུཀྑོ. དུཀྑསམྦྷཱུཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ ཀུཏོ སུཁཾ བྷཝིསྶཏི! ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. སཧེཏུཨནཏྟསུཏྟཾ

༢༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ རཱུཔསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཨནཏྟཱ. ཨནཏྟསམྦྷཱུཏཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ཀུཏོ ཨཏྟཱ བྷཝིསྶཏི! ཝེདནཱ ཨནཏྟཱ… སཉྙཱ ཨནཏྟཱ… སངྑཱརཱ ཨནཏྟཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ ཝིཉྙཱཎསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཨནཏྟཱ. ཨནཏྟསམྦྷཱུཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ ཀུཏོ ཨཏྟཱ བྷཝིསྶཏི! ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཨཱནནྡསུཏྟཾ

༢༡. སཱཝཏྠིཡཾ … ཨཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ནིརོདྷོ ནིརོདྷོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམེསཱནཾ ཁོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱནཾ ནིརོདྷོ [ནིརོདྷཱ (སཱི. པཱི.)] ‘ནིརོདྷོ’ཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི? ‘‘རཱུཔཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨནིཙྩཾ སངྑཏཾ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཾ ཁཡདྷམྨཾ ཝཡདྷམྨཾ ཝིརཱགདྷམྨཾ ནིརོདྷདྷམྨཾ. ཏསྶ ནིརོདྷོ [ནིརོདྷཱ (སཱི. པཱི.)] ‘ནིརོདྷོ’ཏི ཝུཙྩཏི. ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ སངྑཏཱ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཱ ཁཡདྷམྨཱ ཝཡདྷམྨཱ ཝིརཱགདྷམྨཱ ནིརོདྷདྷམྨཱ. ཏསྶཱ ནིརོདྷོ ‘ནིརོདྷོ’ཏི ཝུཙྩཏི. སཉྙཱ… སངྑཱརཱ ཨནིཙྩཱ སངྑཏཱ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཱ ཁཡདྷམྨཱ ཝཡདྷམྨཱ ཝིརཱགདྷམྨཱ ནིརོདྷདྷམྨཱ. ཏེསཾ ནིརོདྷོ ‘ནིརོདྷོ’ཏི ཝུཙྩཏི. ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ སངྑཏཾ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཾ ཁཡདྷམྨཾ ཝཡདྷམྨཾ ཝིརཱགདྷམྨཾ ནིརོདྷདྷམྨཾ. ཏསྶ ནིརོདྷོ ‘ནིརོདྷོ’ཏི ཝུཙྩཏི. ཨིམེསཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, དྷམྨཱནཾ ནིརོདྷོ ‘ནིརོདྷོ’ཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. དསམཾ.

ཨནིཙྩཝགྒོ དུཏིཡོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཨནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཨནཏྟཱ, ཡདནིཙྩཱཔརེ ཏཡོ;

ཧེཏུནཱཔི ཏཡོ ཝུཏྟཱ, ཨཱནནྡེན ཙ ཏེ དསཱཏི.

༣. བྷཱརཝགྒོ

༡. བྷཱརསུཏྟཾ

༢༢. སཱཝཏྠིཡཾ … ཏཏྲ ཁོ … ‘‘བྷཱརཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི བྷཱརཧཱརཉྩ བྷཱརཱདཱནཉྩ བྷཱརནིཀྑེཔནཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱརོ? པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ. ཀཏམེ པཉྩ? རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ; ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷཱརོ’’.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱརཧཱརོ? པུགྒལོ ཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ. ཡྭཱཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཨེཝཾནཱམོ ཨེཝཾགོཏྟོ; ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷཱརཧཱརོ.

‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱརཱདཱནཾ? ཡཱཡཾ ཏཎྷཱ པོནོབྷཝིཀཱ [པོནོབྦྷཝིཀཱ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ནནྡཱིརཱགསཧགཏཱ [ནནྡིརཱགསཧགཏཱ (སབྦཏྠ)] ཏཏྲཏཏྲཱབྷིནནྡིནཱི, སེཡྻཐིདཾ – ཀཱམཏཎྷཱ, བྷཝཏཎྷཱ, ཝིབྷཝཏཎྷཱ. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷཱརཱདཱནཾ.

‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱརནིཀྑེཔནཾ? ཡོ ཏསྶཱཡེཝ ཏཎྷཱཡ ཨསེསཝིརཱགནིརོདྷོ ཙཱགོ པཊིནིསྶགྒོ མུཏྟི ཨནཱལཡོ. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷཱརནིཀྑེཔན’’ནྟི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨིདཾ ཝཏྭཱན [ཝཏྭཱ (སཱི.) ཨེཝམཱིདིསེསུ ཋཱནེསུ] སུགཏོ ཨཐཱཔརཾ ཨེཏདཝོཙ སཏྠཱ –

‘‘བྷཱརཱ ཧཝེ པཉྩཀྑནྡྷཱ, བྷཱརཧཱརོ ཙ པུགྒལོ;

བྷཱརཱདཱནཾ དུཁཾ ལོཀེ, བྷཱརནིཀྑེཔནཾ སུཁཾ.

‘‘ནིཀྑིཔིཏྭཱ གརུཾ བྷཱརཾ, ཨཉྙཾ བྷཱརཾ ཨནཱདིཡ;

སམཱུལཾ ཏཎྷམབྦུཡ྄ཧ [ཏཎྷམབྦྷུཡ྄ཧ (པཱི. ཀ.)], ནིཙྪཱཏོ པརིནིབྦུཏོ’’ཏི. པཋམཾ;

༢. པརིཉྙསུཏྟཾ

༢༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘པརིཉྙེཡྻེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེ དེསེསྶཱམི པརིཉྙཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, པརིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ? རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, པརིཉྙེཡྻོ དྷམྨོ, ཝེདནཱ པརིཉྙེཡྻོ དྷམྨོ, སཉྙཱ པརིཉྙེཡྻོ དྷམྨོ, སངྑཱརཱ པརིཉྙེཡྻོ དྷམྨོ, ཝིཉྙཱཎཾ པརིཉྙེཡྻོ དྷམྨོ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, པརིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, པརིཉྙཱ? ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱགཀྑཡོ དོསཀྑཡོ མོཧཀྑཡོ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, པརིཉྙཱ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཨབྷིཛཱནསུཏྟཾ

༢༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ; ཝེདནཾ ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ; སཉྙཾ ཨནབྷིཛཱནཾ… སངྑཱརེ ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ; ཝིཉྙཱཎཾ ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. རཱུཔཉྩ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ; ཝེདནཾ ཨབྷིཛཱནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡཱ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཚནྡརཱགསུཏྟཾ

༢༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔསྨིཾ ཚནྡརཱགོ ཏཾ པཛཧཐ. ཨེཝཾ ཏཾ རཱུཔཾ པཧཱིནཾ བྷཝིསྶཏི ཨུཙྪིནྣམཱུལཾ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཾ ཨནབྷཱཝཾཀཏཾ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཾ. ཡོ ཝེདནཱཡ ཚནྡརཱགོ ཏཾ པཛཧཐ. ཨེཝཾ སཱ ཝེདནཱ པཧཱིནཱ བྷཝིསྶཏི ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝཾཀཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཡོ སཉྙཱཡ ཚནྡརཱགོ ཏཾ པཛཧཐ. ཨེཝཾ སཱ སཉྙཱ པཧཱིནཱ བྷཝིསྶཏི ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝཾཀཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཡོ སངྑཱརེསུ ཚནྡརཱགོ ཏཾ པཛཧཐ. ཨེཝཾ ཏེ སངྑཱརཱ པཧཱིནཱ བྷཝིསྶནྟི ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝཾཀཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཡོ ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཚནྡརཱགོ ཏཾ པཛཧཐ. ཨེཝཾ ཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ པཧཱིནཾ བྷཝིསྶཏི ཨུཙྪིནྣམཱུལཾ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཾ ཨནབྷཱཝཾཀཏཾ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨ’’ནྟི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཨསྶཱདསུཏྟཾ

༢༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘པུབྦེཝ [པུབྦེ (པཱི. ཀ.)] མེ, བྷིཀྑཝེ, སམྦོདྷཱ ཨནབྷིསམྦུདྡྷསྶ བོདྷིསཏྟསྶེཝ [བོདྷིསཏྟསྶ (པཱི. ཀ.)] སཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀོ ནུ ཁོ རཱུཔསྶ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎཾ? ཀོ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎཾ? ཀོ སཉྙཱཡ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎཾ? ཀོ སངྑཱརཱནཾ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎཾ? ཀོ ཝིཉྙཱཎསྶ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎ’ནྟི? ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾ ཁོ རཱུཔཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨཡཾ རཱུཔསྶ ཨསྶཱདོ. ཡཾ རཱུཔཾ ཨནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཡཾ རཱུཔསྶ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ རཱུཔསྨིཾ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ, ཨིདཾ རཱུཔསྶ ནིསྶརཎཾ. ཡཾ ཝེདནཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨཡཾ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ [ཡཱ (ཀ.)]. ཡཾ ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ, ཨཡཾ ཝེདནཱཡ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ ཝེདནཱཡ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ, ཨིདཾ ཝེདནཱཡ ནིསྶརཎཾ. ཡཾ སཉྙཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི…པེ… ཡཾ སངྑཱརེ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨཡཾ སངྑཱརཱནཾ ཨསྶཱདོ. ཡཾ [ཡེ (སཱི. ཀ.)] སངྑཱརཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ, ཨཡཾ སངྑཱརཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ སངྑཱརེསུ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ, ཨིདཾ སངྑཱརཱནཾ ནིསྶརཎཾ. ཡཾ ཝིཉྙཱཎཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨཡཾ ཝིཉྙཱཎསྶ ཨསྶཱདོ. ཡཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཡཾ ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ, ཨིདཾ ཝིཉྙཱཎསྶ ནིསྶརཎཾ’’’.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ པཉྩནྣཾ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱནཾ ཨེཝཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཱབྦྷཉྙཱསིཾ, ནེཝ ཏཱཝཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, སདེཝཀེ ལོཀེ སམཱརཀེ སབྲཧྨཀེ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུདྡྷོཏི པཙྩཉྙཱསིཾ [ཨབྷིསམྦུདྡྷོ (སཱི.)]. ཡཏོ ཙ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ པཉྩནྣཾ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱནཾ ཨེཝཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ; ཨཐཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, སདེཝཀེ ལོཀེ སམཱརཀེ སབྲཧྨཀེ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུདྡྷོཏི པཙྩཉྙཱསིཾ. ཉཱཎཉྩ པན མེ དསྶནཾ ཨུདཔཱདི – ‘ཨཀུཔྤཱ མེ ཝིམུཏྟི [ཙེཏོཝིམུཏྟི (སཱི. པཱི. ཀ.)]; ཨཡམནྟིམཱ ཛཱཏི; ནཏྠི དཱནི པུནབྦྷཝོ’’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. དུཏིཡཨསྶཱདསུཏྟཾ

༢༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔསྶཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶཱདཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡོ རཱུཔསྶ ཨསྶཱདོ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ རཱུཔསྶ ཨསྶཱདོ པཉྙཱཡ མེ སོ སུདིཊྛོ. རཱུཔསྶཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདཱིནཝཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡོ རཱུཔསྶ ཨཱདཱིནཝོ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ རཱུཔསྶ ཨཱདཱིནཝོ པཉྙཱཡ མེ སོ སུདིཊྛོ. རཱུཔསྶཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིསྶརཎཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡཾ རཱུཔསྶ ནིསྶརཎཾ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ རཱུཔསྶ ནིསྶརཎཾ པཉྙཱཡ མེ ཏཾ སུདིཊྛཾ. ཝེདནཱཡཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ… སཉྙཱཡཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ… སངྑཱརཱནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ… ཝིཉྙཱཎསྶཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶཱདཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡོ ཝིཉྙཱཎསྶ ཨསྶཱདོ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ ཝིཉྙཱཎསྶ ཨསྶཱདོ པཉྙཱཡ མེ སོ སུདིཊྛོ. ཝིཉྙཱཎསྶཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདཱིནཝཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡོ ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཱདཱིནཝོ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཱདཱིནཝོ པཉྙཱཡ མེ སོ སུདིཊྛོ. ཝིཉྙཱཎསྶཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིསྶརཎཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡཾ ཝིཉྙཱཎསྶ ནིསྶརཎཾ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ ཝིཉྙཱཎསྶ ནིསྶརཎཾ པཉྙཱཡ མེ ཏཾ སུདིཊྛཾ. ཡཱཝཀཱིཝཉྩཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ པཉྩནྣཾ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱནཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཱབྦྷཉྙཱསིཾ…པེ… ཨབྦྷཉྙཱསིཾ. ཉཱཎཉྩ པན མེ དསྶནཾ ཨུདཔཱདི – ‘ཨཀུཔྤཱ མེ ཝིམུཏྟི [ཙེཏོཝིམུཏྟི (སཱི. པཱི. ཀ.)]; ཨཡམནྟིམཱ ཛཱཏི; ནཏྠི དཱནི པུནབྦྷཝོ’’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཏཏིཡཨསྶཱདསུཏྟཾ

༢༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔསྶ ཨསྶཱདོ ཨབྷཝིསྶ ནཡིདཾ སཏྟཱ རཱུཔསྨིཾ སཱརཛྫེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི རཱུཔསྶ ཨསྶཱདོ, ཏསྨཱ སཏྟཱ རཱུཔསྨིཾ སཱརཛྫནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔསྶ ཨཱདཱིནཝོ ཨབྷཝིསྶ ནཡིདཾ སཏྟཱ རཱུཔསྨིཾ ནིབྦིནྡེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི རཱུཔསྶ ཨཱདཱིནཝོ, ཏསྨཱ སཏྟཱ རཱུཔསྨིཾ ནིབྦིནྡནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔསྶ ནིསྶརཎཾ ཨབྷཝིསྶ ནཡིདཾ སཏྟཱ རཱུཔསྨཱ ནིསྶརེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི རཱུཔསྶ ནིསྶརཎཾ, ཏསྨཱ སཏྟཱ རཱུཔསྨཱ ནིསྶརནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱཡ…པེ… ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, སཉྙཱཡ… ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, སངྑཱརཱནཾ ནིསྶརཎཾ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ སངྑཱརེཧི ནིསྶརེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི སངྑཱརཱནཾ ནིསྶརཎཾ, ཏསྨཱ སཏྟཱ སངྑཱརེཧི ནིསྶརནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎསྶ ཨསྶཱདོ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ ཝིཉྙཱཎསྨིཾ སཱརཛྫེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི ཝིཉྙཱཎསྶ ཨསྶཱདོ, ཏསྨཱ སཏྟཱ ཝིཉྙཱཎསྨིཾ སཱརཛྫནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཱདཱིནཝོ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ནིབྦིནྡེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཱདཱིནཝོ, ཏསྨཱ སཏྟཱ ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ནིབྦིནྡནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎསྶ ནིསྶརཎཾ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ ཝིཉྙཱཎསྨཱ ནིསྶརེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི ཝིཉྙཱཎསྶ ནིསྶརཎཾ, ཏསྨཱ སཏྟཱ ཝིཉྙཱཎསྨཱ ནིསྶརནྟི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ ཨིམེསཾ པཉྩནྣཾ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱནཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཱབྦྷཉྙཾསུ [ནཱབྦྷཉྙིཾསུ (སཱི.)]; ནེཝ ཏཱཝ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ སདེཝཀཱ ལོཀཱ སམཱརཀཱ སབྲཧྨཀཱ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ནིསྶཊཱ ཝིསཾཡུཏྟཱ ཝིཔྤམུཏྟཱ ཝིམརིཡཱདཱིཀཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརིཾསུ. ཡཏོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ ཨིམེསཾ པཉྩནྣཾ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱནཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཾསུ; ཨཐ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ སདེཝཀཱ ལོཀཱ སམཱརཀཱ སབྲཧྨཀཱ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ནིསྶཊཱ ཝིསཾཡུཏྟཱ ཝིཔྤམུཏྟཱ ཝིམརིཡཱདཱིཀཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརནྟི’’. སཏྟམཾ.

༨. ཨབྷིནནྡནསུཏྟཾ

༢༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ཨབྷིནནྡཏི, དུཀྑཾ སོ ཨབྷིནནྡཏི. ཡོ དུཀྑཾ ཨབྷིནནྡཏི, ཨཔརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམི. ཡོ ཝེདནཾ ཨབྷིནནྡཏི… ཡོ སཉྙཾ ཨབྷིནནྡཏི… ཡོ སངྑཱརེ ཨབྷིནནྡཏི… ཡོ ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནནྡཏི, དུཀྑཾ སོ ཨབྷིནནྡཏི. ཡོ དུཀྑཾ ཨབྷིནནྡཏི, ཨཔརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམི. ཡོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནཱབྷིནནྡཏི, དུཀྑཾ སོ ནཱབྷིནནྡཏི. ཡོ དུཀྑཾ ནཱབྷིནནྡཏི, པརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམི. ཡོ ཝེདནཾ ནཱབྷིནནྡཏི… ཡོ སཉྙཾ ནཱབྷིནནྡཏི… ཡོ སངྑཱརེ ནཱབྷིནནྡཏི… ཡོ ཝིཉྙཱཎཾ ནཱབྷིནནྡཏི, དུཀྑཾ སོ ནཱབྷིནནྡཏི. ཡོ དུཀྑཾ ནཱབྷིནནྡཏི, པརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཨུཔྤཱདསུཏྟཾ

༣༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔསྶ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི ཨབྷིནིབྦཏྟི པཱཏུབྷཱཝོ, དུཀྑསྶེསོ ཨུཔྤཱདོ རོགཱནཾ ཋིཏི ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ. ཡོ ཝེདནཱཡ…པེ… ཡོ སཉྙཱཡ…པེ… ཡོ སངྑཱརཱནཾ…པེ… ཡོ ཝིཉྙཱཎསྶ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི ཨབྷིནིབྦཏྟི པཱཏུབྷཱཝོ, དུཀྑསྶེསོ ཨུཔྤཱདོ རོགཱནཾ ཋིཏི ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ. ཡོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔསྶ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, དུཀྑསྶེསོ ནིརོདྷོ རོགཱནཾ ཝཱུཔསམོ ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ. ཡོ ཝེདནཱཡ …པེ… ཡོ སཉྙཱཡ… ཡོ སངྑཱརཱནཾ… ཡོ ཝིཉྙཱཎསྶ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, དུཀྑསྶེསོ ནིརོདྷོ རོགཱནཾ ཝཱུཔསམོ ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཨགྷམཱུལསུཏྟཾ

༣༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཨགྷཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨགྷམཱུལཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ བྷིཀྑཝེ ཨགྷཾ? རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨགྷཾ, ཝེདནཱ ཨགྷཾ, སཉྙཱ ཨགྷཾ, སངྑཱརཱ ཨགྷཾ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨགྷཾ. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨགྷཾ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨགྷམཱུལཾ? ཡཱཡཾ ཏཎྷཱ པོནོབྷཝིཀཱ ནནྡཱིརཱགསཧགཏཱ [ནནྡིརཱགསཧགཏཱ (སབྦཏྠ)] ཏཏྲཏཏྲཱབྷིནནྡིནཱི; སེཡྻཐིདཾ – ཀཱམཏཎྷཱ, བྷཝཏཎྷཱ, ཝིབྷཝཏཎྷཱ. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨགྷམཱུལ’’ནྟི. དསམཾ.

༡༡. པབྷངྒུསུཏྟཾ

༣༢. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘པབྷངྒུཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨཔྤབྷངྒུཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པབྷངྒུ, ཀིཾ ཨཔྤབྷངྒུ? རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, པབྷངྒུ. ཡོ ཏསྶ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, ཨིདཾ ཨཔྤབྷངྒུ. ཝེདནཱ པབྷངྒུ. ཡོ ཏསྶཱ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, ཨིདཾ ཨཔྤབྷངྒུ. སཉྙཱ པབྷངྒུ… སངྑཱརཱ པབྷངྒུ. ཡོ ཏེསཾ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, ཨིདཾ ཨཔྤབྷངྒུ. ཝིཉྙཱཎཾ པབྷངྒུ. ཡོ ཏསྶ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, ཨིདཾ ཨཔྤབྷངྒཱུ’’ཏི. ཨེཀཱདསམཾ.

བྷཱརཝགྒོ ཏཏིཡོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

བྷཱརཾ པརིཉྙཾ ཨབྷིཛཱནཾ, ཚནྡརཱགཾ ཙཏུཏྠཀཾ;

ཨསྶཱདཱ ཙ ཏཡོ ཝུཏྟཱ, ཨབྷིནནྡནམཊྛམཾ;

ཨུཔྤཱདཾ ཨགྷམཱུལཉྩ, ཨེཀཱདསམོ པབྷངྒཱུཏི.

༤. ནཏུམྷཱཀཾཝགྒོ

༡. ནཏུམྷཱཀཾསུཏྟཾ

༣༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ, ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ? རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ, ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཝེདནཱ ན ཏུམྷཱཀཾ, ཏཾ པཛཧཐ. སཱ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. སཉྙཱ ན ཏུམྷཱཀཾ… སངྑཱརཱ ན ཏུམྷཱཀཾ, ཏེ པཛཧཐ. ཏེ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶནྟི. ཝིཉྙཱཎཾ ན ཏུམྷཱཀཾ, ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི’’.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ཨིམསྨིཾ ཛེཏཝནེ ཏིཎཀཊྛསཱཁཱཔལཱསཾ ཏཾ ཛནོ ཧརེཡྻ ཝཱ ཌཧེཡྻ ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརེཡྻ. ཨཔི ནུ ཏུམྷཱཀཾ ཨེཝམསྶ – ‘ཨམྷེ ཛནོ ཧརཏི ཝཱ ཌཧཏི ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརོཏཱི’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ན ཧི ནོ ཨེཏཾ, བྷནྟེ, ཨཏྟཱ ཝཱ ཨཏྟནིཡཾ ཝཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ན ཏུམྷཱཀཾ, ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཝེདནཱ ན ཏུམྷཱཀཾ, ཏཾ པཛཧཐ. སཱ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. སཉྙཱ ན ཏུམྷཱཀཾ… སངྑཱརཱ ན ཏུམྷཱཀཾ… ཝིཉྙཱཎཾ ན ཏུམྷཱཀཾ, ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. དུཏིཡནཏུམྷཱཀཾསུཏྟཾ

༣༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ, ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ? རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ, ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཝེདནཱ ན ཏུམྷཱཀཾ… སཉྙཱ ན ཏུམྷཱཀཾ… སངྑཱརཱ ན ཏུམྷཱཀཾ… ཝིཉྙཱཎཾ ན ཏུམྷཱཀཾ, ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཨཉྙཏརབྷིཀྑུསུཏྟཾ

༣༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ; ཡམཧཾ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ, ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི. ‘‘ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨནུསེཏི, ཏེན སངྑཾ གཙྪཏི; ཡཾ ནཱནུསེཏི, ན ཏེན སངྑཾ གཙྪཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨཉྙཱཏཾ, བྷགཝཱ; ཨཉྙཱཏཾ, སུགཏཱ’’ཏི.

‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསཱི’’ཏི? ‘‘རཱུཔཾ ཙེ, བྷནྟེ, ཨནུསེཏི ཏེན སངྑཾ གཙྪཏི. ཝེདནཾ ཙེ ཨནུསེཏི ཏེན སངྑཾ གཙྪཏི. སཉྙཾ ཙེ ཨནུསེཏི ཏེན སངྑཾ གཙྪཏི. སངྑཱརེ ཙེ ཨནུསེཏི ཏེན སངྑཾ གཙྪཏི. ཝིཉྙཱཎཾ ཙེ ཨནུསེཏི ཏེན སངྑཾ གཙྪཏི. རཱུཔཾ ཙེ, བྷནྟེ, ནཱནུསེཏི ན ཏེན སངྑཾ གཙྪཏི. ཝེདནཾ ཙེ… སཉྙཾ ཙེ… སངྑཱརེ ཙེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཙེ ནཱནུསེཏི ན ཏེན སངྑཾ གཙྪཏི. ཨིམསྶ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམཱི’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, བྷིཀྑུ! སཱདྷུ ཁོ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསི. རཱུཔཾ ཙེ, བྷིཀྑུ, ཨནུསེཏི ཏེན སངྑཾ གཙྪཏི. ཝེདནཾ ཙེ… སཉྙཾ ཙེ… སངྑཱརེ ཙེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཙེ ཨནུསེཏི ཏེན སངྑཾ གཙྪཏི. རཱུཔཾ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནཱནུསེཏི ན ཏེན སངྑཾ གཙྪཏི. ཝེདནཾ ཙེ… སཉྙཾ ཙེ… སངྑཱརེ ཙེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཙེ ནཱནུསེཏི ན ཏེན སངྑཾ གཙྪཏི. ཨིམསྶ ཁོ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན, བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠོ དཊྛབྦོ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི.

ཨཐ ཁོ སོ བྷིཀྑུ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརནྟོ ནཙིརསྶེཝ – ཡསྶཏྠཱཡ ཀུལཔུཏྟཱ སམྨདེཝ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛནྟི ཏདནུཏྟརཾ – བྲཧྨཙརིཡཔརིཡོསཱནཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསི. ‘‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’’ཏི ཨབྦྷཉྙཱསི. ཨཉྙཏརོ ཙ པན སོ བྷིཀྑུ ཨརཧཏཾ ཨཧོསཱིཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. དུཏིཡཨཉྙཏརབྷིཀྑུསུཏྟཾ

༣༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ ཡམཧཾ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི. ‘‘ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨནུསེཏི ཏཾ ཨནུམཱིཡཏི; ཡཾ ཨནུམཱིཡཏི ཏེན སངྑཾ གཙྪཏི. ཡཾ ནཱནུསེཏི ན ཏཾ ཨནུམཱིཡཏི; ཡཾ ནཱནུམཱིཡཏི ན ཏེན སངྑཾ གཙྪཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨཉྙཱཏཾ, བྷགཝཱ; ཨཉྙཱཏཾ, སུགཏཱ’’ཏི.

‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསཱི’’ཏི? ‘‘རཱུཔཾ ཙེ, བྷནྟེ, ཨནུསེཏི ཏཾ ཨནུམཱིཡཏི; ཡཾ ཨནུམཱིཡཏི ཏེན སངྑཾ གཙྪཏི. ཝེདནཾ ཙེ ཨནུསེཏི… སཉྙཾ ཙེ ཨནུསེཏི… སངྑཱརེ ཙེ ཨནུསེཏི… ཝིཉྙཱཎཾ ཙེ ཨནུསེཏི ཏཾ ཨནུམཱིཡཏི; ཡཾ ཨནུམཱིཡཏི ཏེན སངྑཾ གཙྪཏི. རཱུཔཾ ཙེ, བྷནྟེ, ནཱནུསེཏི ན ཏཾ ཨནུམཱིཡཏི; ཡཾ ནཱནུམཱིཡཏི ན ཏེན སངྑཾ གཙྪཏི. ཝེདནཾ ཙེ ནཱནུསེཏི… སཉྙཾ ཙེ ནཱནུསེཏི… སངྑཱརེ ཙེ ནཱནུསེཏི… ཝིཉྙཱཎཾ ཙེ ནཱནུསེཏི ན ཏཾ ཨནུམཱིཡཏི; ཡཾ ནཱནུམཱིཡཏི ན ཏེན སངྑཾ གཙྪཏི. ཨིམསྶ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམཱི’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, བྷིཀྑུ! སཱདྷུ ཁོ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསི. རཱུཔཾ ཙེ, བྷིཀྑུ, ཨནུསེཏི ཏཾ ཨནུམཱིཡཏི; ཡཾ ཨནུམཱིཡཏི ཏེན སངྑཾ གཙྪཏི. ཝེདནཾ ཙེ, བྷིཀྑུ… སཉྙཾ ཙེ, བྷིཀྑུ… སངྑཱརེ ཙེ, བྷིཀྑུ… ཝིཉྙཱཎཾ ཙེ, བྷིཀྑུ, ཨནུསེཏི ཏཾ ཨནུམཱིཡཏི; ཡཾ ཨནུམཱིཡཏི ཏེན སངྑཾ གཙྪཏི. རཱུཔཾ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནཱནུསེཏི ན ཏཾ ཨནུམཱིཡཏི; ཡཾ ནཱནུམཱིཡཏི ན ཏེན སངྑཾ གཙྪཏི. ཝེདནཾ ཙེ ནཱནུསེཏི… སཉྙཾ ཙེ ནཱནུསེཏི… སངྑཱརེ ཙེ ནཱནུསེཏི… ཝིཉྙཱཎཾ ཙེ ནཱནུསེཏི ན ཏཾ ཨནུམཱིཡཏི; ཡཾ ནཱནུམཱིཡཏི ན ཏེན སངྑཾ གཙྪཏི. ཨིམསྶ ཁོ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠོ དཊྛབྦོ’’ཏི…པེ… ཨཉྙཏརོ ཙ པན སོ བྷིཀྑུ ཨརཧཏཾ ཨཧོསཱིཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཨཱནནྡསུཏྟཾ

༣༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘སཙེ ཏཾ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ པུཙྪེཡྻུཾ – ‘ཀཏམེསཾ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡཏི, ཋིཏསྶ [ཋིཏཱནཾ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)] ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡཏཱི’ཏི? ཨེཝཾ པུཊྛོ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཀིནྟི བྱཱཀརེཡྻཱསཱི’’ཏི? ‘‘སཙེ མཾ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ པུཙྪེཡྻུཾ – ‘ཀཏམེསཾ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡཏཱི’ཏི? ཨེཝཾ པུཊྛོཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཾ – ‘རཱུཔསྶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡཏི. ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརཱནཾ… ཝིཉྙཱཎསྶ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡཏི. ཨིམེསཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡཏཱི’ཏི. ཨེཝཾ པུཊྛོཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻ’’ནྟི.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, ཨཱནནྡ! རཱུཔསྶ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡཏི. ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརཱནཾ… ཝིཉྙཱཎསྶ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡཏི. ཨིམེསཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡཏཱིཏི. ཨེཝཾ པུཊྛོ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཱསཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. དུཏིཡཨཱནནྡསུཏྟཾ

༣༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘སཙེ ཏཾ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ པུཙྪེཡྻུཾ – ‘ཀཏམེསཾ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡིཏྠ, ཝཡོ པཉྙཱཡིཏྠ, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡིཏྠ? ཀཏམེསཾ དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡིསྶཏི? ཀཏམེསཾ དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡཏཱི’ཏི? ཨེཝཾ པུཊྛོ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཀིནྟི བྱཱཀརེཡྻཱསཱི’’ཏི? ‘‘སཙེ མཾ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ པུཙྪེཡྻུཾ – ‘ཀཏམེསཾ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡིཏྠ, ཝཡོ པཉྙཱཡིཏྠ, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡིཏྠ? ཀཏམེསཾ དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡིསྶཏི? ཀཏམེསཾ དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡཏཱི’ཏི? ཨེཝཾ པུཊྛོཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཾ – ‘ཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཾ ནིརུདྡྷཾ ཝིཔརིཎཏཾ; ཏསྶ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡིཏྠ, ཝཡོ པཉྙཱཡིཏྠ, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡིཏྠ. ཡཱ ཝེདནཱ ཨཏཱིཏཱ ནིརུདྡྷཱ ཝིཔརིཎཏཱ; ཏསྶཱ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡིཏྠ, ཝཡོ པཉྙཱཡིཏྠ, ཋིཏཱཡ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡིཏྠ. ཡཱ སཉྙཱ… ཡེ སངྑཱརཱ ཨཏཱིཏཱ ནིརུདྡྷཱ ཝིཔརིཎཏཱ; ཏེསཾ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡིཏྠ, ཝཡོ པཉྙཱཡིཏྠ, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡིཏྠ. ཡཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏཱིཏཾ ནིརུདྡྷཾ ཝིཔརིཎཏཾ; ཏསྶ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡིཏྠ, ཝཡོ པཉྙཱཡིཏྠ, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡིཏྠ. ཨིམེསཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡིཏྠ, ཝཡོ པཉྙཱཡིཏྠ, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡིཏྠ’’’.

‘‘ཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, རཱུཔཾ ཨཛཱཏཾ ཨཔཱཏུབྷཱུཏཾ; ཏསྶ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡིསྶཏི. ཡཱ ཝེདནཱ ཨཛཱཏཱ ཨཔཱཏུབྷཱུཏཱ; ཏསྶཱ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཋིཏཱཡ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡིསྶཏི. ཡཱ སཉྙཱ…པེ… ཡེ སངྑཱརཱ ཨཛཱཏཱ ཨཔཱཏུབྷཱུཏཱ; ཏེསཾ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡིསྶཏི. ཡཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཛཱཏཾ ཨཔཱཏུབྷཱུཏཾ; ཏསྶ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡིསྶཏི. ཨིམེསཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡིསྶཏི.

‘‘ཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, རཱུཔཾ ཛཱཏཾ པཱཏུབྷཱུཏཾ; ཏསྶ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡཏི. ཡཱ ཝེདནཱ ཛཱཏཱ པཱཏུབྷཱུཏཱ…པེ… ཡཱ སཉྙཱ… ཡེ སངྑཱརཱ ཛཱཏཱ པཱཏུབྷཱུཏཱ; ཏེསཾ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡཏི. ཡཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཛཱཏཾ པཱཏུབྷཱུཏཾ ཏསྶ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡཏི. ཨིམེསཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡཏཱི’ཏི. ཨེཝཾ པུཊྛོཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻ’’ནྟི.

‘‘སཱདྷུ, སཱདྷུ, ཨཱནནྡ! ཡཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཾ ནིརུདྡྷཾ ཝིཔརིཎཏཾ; ཏསྶ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡིཏྠ, ཝཡོ པཉྙཱཡིཏྠ, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡིཏྠ. ཡཱ ཝེདནཱ … ཡཱ སཉྙཱ… ཡེ སངྑཱརཱ… ཡཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏཱིཏཾ ནིརུདྡྷཾ ཝིཔརིཎཏཾ; ཏསྶ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡིཏྠ, ཝཡོ པཉྙཱཡིཏྠ, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡིཏྠ. ཨིམེསཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡིཏྠ, ཝཡོ པཉྙཱཡིཏྠ, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡིཏྠ.

‘‘ཡཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱུཔཾ ཨཛཱཏཾ ཨཔཱཏུབྷཱུཏཾ; ཏསྶ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡིསྶཏི. ཡཱ ཝེདནཱ… ཡཱ སཉྙཱ… ཡེ སངྑཱརཱ… ཡཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཛཱཏཾ ཨཔཱཏུབྷཱུཏཾ; ཏསྶ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡིསྶཏི. ཨིམེསཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡིསྶཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡིསྶཏི.

‘‘ཡཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱུཔཾ ཛཱཏཾ པཱཏུབྷཱུཏཾ; ཏསྶ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡཏི. ཡཱ ཝེདནཱ ཛཱཏཱ པཱཏུབྷཱུཏཱ… ཡཱ སཉྙཱ… ཡེ སངྑཱརཱ… ཡཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཛཱཏཾ པཱཏུབྷཱུཏཾ; ཏསྶ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡཏི. ཨིམེསཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདོ པཉྙཱཡཏི, ཝཡོ པཉྙཱཡཏི, ཋིཏསྶ ཨཉྙཐཏྟཾ པཉྙཱཡཏཱིཏི. ཨེཝཾ པུཊྛོ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཱསཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཨནུདྷམྨསུཏྟཾ

༣༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨཡམནུདྷམྨོ ཧོཏི ཡཾ རཱུཔེ ནིབྦིདཱབཧུལོ [ནིབྦིདཱབཧུལཾ (པཱི. ཀ.)] ཝིཧརེཡྻ, ཝེདནཱཡ ནིབྦིདཱབཧུལོ ཝིཧརེཡྻ, སཉྙཱ ནིབྦིདཱབཧུལོ ཝིཧརེཡྻ, སངྑཱརེསུ ནིབྦིདཱབཧུལོ ཝིཧརེཡྻ, ཝིཉྙཱཎེ ནིབྦིདཱབཧུལོ ཝིཧརེཡྻ. ཡོ རཱུཔེ ནིབྦིདཱབཧུལོ ཝིཧརནྟོ, ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ ནིབྦིདཱབཧུལོ ཝིཧརནྟོ, ཝིཉྙཱཎེ ནིབྦིདཱབཧུལོ ཝིཧརནྟོ རཱུཔཾ པརིཛཱནཱཏི, ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ པརིཛཱནཱཏི, སོ རཱུཔཾ པརིཛཱནཾ, ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ པརིཛཱནཾ པརིམུཙྩཏི རཱུཔམྷཱ, པརིམུཙྩཏི ཝེདནཱ, པརིམུཙྩཏི སཉྙཱཡ, པརིམུཙྩཏི སངྑཱརེཧི, པརིམུཙྩཏི ཝིཉྙཱཎམྷཱ, པརིམུཙྩཏི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱམརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི, པརིམུཙྩཏི དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. དུཏིཡཨནུདྷམྨསུཏྟཾ

༤༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨཡམནུདྷམྨོ ཧོཏི ཡཾ རཱུཔེ ཨནིཙྩཱནུཔསྶཱི ཝིཧརེཡྻ…པེ… པརིམུཙྩཏི དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཏཏིཡཨནུདྷམྨསུཏྟཾ

༤༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨཡམནུདྷམྨོ ཧོཏི ཡཾ རཱུཔེ དུཀྑཱནུཔསྶཱི ཝིཧརེཡྻ…པེ… པརིམུཙྩཏི དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཙཏུཏྠཨནུདྷམྨསུཏྟཾ

༤༢. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨཡམནུདྷམྨོ ཧོཏི ཡཾ རཱུཔེ ཨནཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརེཡྻ, ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ… ཝིཉྙཱཎེ ཨནཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརེཡྻ. ཡོ རཱུཔེ ཨནཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ…པེ… རཱུཔཾ པརིཛཱནཱཏི, ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ པརིཛཱནཱཏི, སོ རཱུཔཾ པརིཛཱནཾ, ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ པརིཛཱནཾ པརིམུཙྩཏི རཱུཔམྷཱ, པརིམུཙྩཏི ཝེདནཱཡ, པརིམུཙྩཏི སཉྙཱཡ, པརིམུཙྩཏི སངྑཱརེཧི, པརིམུཙྩཏི ཝིཉྙཱཎམྷཱ, པརིམུཙྩཏི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱམརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི, པརིམུཙྩཏི དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམཱི’’ཏི. དསམཾ.

ནཏུམྷཱཀཾཝགྒོ ཙཏུཏྠོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ནཏུམྷཱཀེན དྭེ ཝུཏྟཱ, བྷིཀྑཱུཧི ཨཔརེ དུཝེ;

ཨཱནནྡེན ཙ དྭེ ཝུཏྟཱ, ཨནུདྷམྨེཧི དྭེ དུཀཱཏི.

༥. ཨཏྟདཱིཔཝགྒོ

༡. ཨཏྟདཱིཔསུཏྟཾ

༤༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཨཏྟདཱིཔཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཧརཐ ཨཏྟསརཎཱ ཨནཉྙསརཎཱ, དྷམྨདཱིཔཱ དྷམྨསརཎཱ ཨནཉྙསརཎཱ. ཨཏྟདཱིཔཱནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཧརཏཾ ཨཏྟསརཎཱནཾ ཨནཉྙསརཎཱནཾ, དྷམྨདཱིཔཱནཾ དྷམྨསརཎཱནཾ ཨནཉྙསརཎཱནཾ ཡོནི ཨུཔཔརིཀྑིཏབྦཱ. ཀིཾཛཱཏིཀཱ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ, ཀིཾཔཧོཏིཀཱ’’ཏི?

‘‘ཀིཾཛཱཏིཀཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ, ཀིཾཔཧོཏིཀཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨརིཡཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ, སཔྤུརིསཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ, རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཏསྶ ཏཾ རཱུཔཾ ཝིཔརིཎམཏི, ཨཉྙཐཱ ཙ ཧོཏི. ཏསྶ རཱུཔཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ཨུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ. ཝེདནཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ཝེདནཱཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ ཝེདནཾ, ཝེདནཱཡ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཏསྶ སཱ ཝེདནཱ ཝིཔརིཎམཏི, ཨཉྙཐཱ ཙ ཧོཏི. ཏསྶ ཝེདནཱཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ཨུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ. སཉྙཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི… སངྑཱརེ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི… ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཏསྶ ཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཝིཔརིཎམཏི, ཨཉྙཐཱ ཙ ཧོཏི. ཏསྶ ཝིཉྙཱཎཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ཨུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ.

‘‘རཱུཔསྶ ཏྭེཝ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཏཾ ཝིདིཏྭཱ ཝིཔརིཎཱམཾ ཝིརཱགཾ ནིརོདྷཾ [ཝིཔརིཎཱམ ཝིརཱག ནིརོདྷཾ (སཱི.)], པུབྦེ ཙེཝ རཱུཔཾ ཨེཏརཧི ཙ སབྦཾ རཱུཔཾ ཨནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨནྟི, ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ ཡེ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ ཏེ པཧཱིཡནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ན པརིཏསྶཏི, ཨཔརིཏསྶཾ སུཁཾ ཝིཧརཏི, སུཁཝིཧཱརཱི བྷིཀྑུ ‘ཏདངྒནིབྦུཏོ’ཏི ཝུཙྩཏི. ཝེདནཱཡ ཏྭེཝ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཏཾ ཝིདིཏྭཱ ཝིཔརིཎཱམཾ ཝིརཱགཾ ནིརོདྷཾ, པུབྦེ ཙེཝ ཝེདནཱ ཨེཏརཧི ཙ སབྦཱ ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱཏི, ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ ཡེ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ ཏེ པཧཱིཡནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ན པརིཏསྶཏི, ཨཔརིཏསྶཾ སུཁཾ ཝིཧརཏི, སུཁཝིཧཱརཱི བྷིཀྑུ ‘ཏདངྒནིབྦུཏོ’ཏི ཝུཙྩཏི. སཉྙཱཡ… སངྑཱརཱནཾ ཏྭེཝ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཏཾ ཝིདིཏྭཱ ཝིཔརིཎཱམཾ ཝིརཱགཾ ནིརོདྷཾ, པུབྦེ ཙེཝ སངྑཱརཱ ཨེཏརཧི ཙ སབྦེ སངྑཱརཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱཏི, ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ ཡེ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ ཏེ པཧཱིཡནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ན པརིཏསྶཏི, ཨཔརིཏསྶཾ སུཁཾ ཝིཧརཏི, སུཁཝིཧཱརཱི བྷིཀྑུ ‘ཏདངྒནིབྦུཏོ’ཏི ཝུཙྩཏི. ཝིཉྙཱཎསྶ ཏྭེཝ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཏཾ ཝིདིཏྭཱ ཝིཔརིཎཱམཾ ཝིརཱགཾ ནིརོདྷཾ, པུབྦེ ཙེཝ ཝིཉྙཱཎཾ ཨེཏརཧི ཙ སབྦཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨནྟི, ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ ཡེ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ ཏེ པཧཱིཡནྟི. ཏེསཾ པཧཱནཱ ན པརིཏསྶཏི, ཨཔརིཏསྶཾ སུཁཾ ཝིཧརཏི, སུཁཝིཧཱརཱི བྷིཀྑུ ‘ཏདངྒནིབྦུཏོ’ཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. པཊིཔདཱསུཏྟཾ

༤༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘སཀྐཱཡསམུདཡགཱམིནིཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཔདཾ དེསེསྶཱམི, སཀྐཱཡནིརོདྷགཱམིནིཉྩ པཊིཔདཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱཡསམུདཡགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨརིཡཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ, སཔྤུརིསཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ, རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཝེདནཾ ཨཏྟཏོ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ‘སཀྐཱཡསམུདཡགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སཀྐཱཡསམུདཡགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི. ཨིཏི ཧིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝུཙྩཏི ‘དུཀྑསམུདཡགཱམིནཱི སམནུཔསྶནཱ’ཏི. ཨཡམེཝེཏྠ ཨཏྠོ’’.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱཡནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨརིཡཱནཾ དསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ, སཔྤུརིསཱནཾ དསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ, ན རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ན ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, ན རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ན ཝེདནཾ ཨཏྟཏོ… ན སཉྙཾ… ན སངྑཱརེ… ན ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ན ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ན ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ‘སཀྐཱཡནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སཀྐཱཡནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི. ཨིཏི ཧིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝུཙྩཏི ‘དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི སམནུཔསྶནཱ’ཏི. ཨཡམེཝེཏྠ ཨཏྠོ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཨནིཙྩསུཏྟཾ

༤༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ; ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ; ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ ཙིཏྟཾ ཝིརཛྫཏི ཝིམུཙྩཏི ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི. ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ; ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ; ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ ཙིཏྟཾ ཝིརཛྫཏི ཝིམུཙྩཏི ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི. རཱུཔདྷཱཏུཡཱ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཙིཏྟཾ ཝིརཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ ཧོཏི ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི, ཝེདནཱདྷཱཏུཡཱ…པེ… སཉྙཱདྷཱཏུཡཱ… སངྑཱརདྷཱཏུཡཱ… ཝིཉྙཱཎདྷཱཏུཡཱ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཙིཏྟཾ ཝིརཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ ཧོཏི ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི. ཝིམུཏྟཏྟཱ ཋིཏཾ. ཋིཏཏྟཱ སནྟུསིཏཾ [སནྟུསྶིཏཾ (ཀ. སཱི. པཱི. ཀ.)]. སནྟུསིཏཏྟཱ ན པརིཏསྶཏི. ཨཔརིཏསྶཾ པཙྩཏྟཉྙེཝ པརིནིབྦཱཡཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. དུཏིཡཨནིཙྩསུཏྟཾ

༤༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ; ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ; ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ… སཉྙཱ ཨནིཙྩཱ… སངྑཱརཱ ཨནིཙྩཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ; ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ; ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ’’.

‘‘ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ པུབྦནྟཱནུདིཊྛིཡོ ན ཧོནྟི. པུབྦནྟཱནུདིཊྛཱིནཾ ཨསཏི, ཨཔརནྟཱནུདིཊྛིཡོ ན ཧོནྟི. ཨཔརནྟཱནུདིཊྛཱིནཾ ཨསཏི, ཐཱམསོ [ཐཱམསཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)] པརཱམཱསོ ན ཧོཏི. ཐཱམསེ [ཐཱམསཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.), ཐཱམསོ (ཀ.)] པརཱམཱསེ ཨསཏི རཱུཔསྨིཾ… ཝེདནཱཡ … སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ… ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཙིཏྟཾ ཝིརཛྫཏི ཝིམུཙྩཏི ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི. ཝིམུཏྟཏྟཱ ཋིཏཾ. ཋིཏཏྟཱ སནྟུསིཏཾ. སནྟུསིཏཏྟཱ ན པརིཏསྶཏི. ཨཔརིཏསྶཾ པཙྩཏྟཉྙེཝ པརིནིབྦཱཡཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. སམནུཔསྶནཱསུཏྟཾ

༤༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨནེཀཝིཧིཏཾ ཨཏྟཱནཾ སམནུཔསྶམཱནཱ སམནུཔསྶནྟི, སབྦེཏེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ སམནུཔསྶནྟི, ཨེཏེསཾ ཝཱ ཨཉྙཏརཾ. ཀཏམེ པཉྩ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨརིཡཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ, སཔྤུརིསཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ’’.

‘‘ཨིཏི ཨཡཉྩེཝ སམནུཔསྶནཱ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཙསྶ ཨཝིགཏཾ [ཨདྷིགཏཾ (བཧཱུསུ)] ཧོཏི. ‘ཨསྨཱི’ཏི ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨཝིགཏེ པཉྩནྣཾ ཨིནྡྲིཡཱནཾ ཨཝཀྐནྟི ཧོཏི – ཙཀྑུནྡྲིཡསྶ སོཏིནྡྲིཡསྶ གྷཱནིནྡྲིཡསྶ ཛིཝ྄ཧིནྡྲིཡསྶ ཀཱཡིནྡྲིཡསྶ. ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, མནོ, ཨཏྠི དྷམྨཱ, ཨཏྠི ཨཝིཛྫཱདྷཱཏུ. ཨཝིཛྫཱསམྥསྶཛེན, བྷིཀྑཝེ, ཝེདཡིཏེན ཕུཊྛསྶ ཨསྶུཏཝཏོ པུཐུཛྫནསྶ ‘ཨསྨཱི’ཏིཔིསྶ ཧོཏི; ‘ཨཡམཧམསྨཱི’ཏིཔིསྶ ཧོཏི; ‘བྷཝིསྶ’ནྟིཔིསྶ ཧོཏི; ‘ན བྷཝིསྶ’ནྟིཔིསྶ ཧོཏི; ‘རཱུཔཱི བྷཝིསྶ’ནྟིཔིསྶ ཧོཏི; ‘ཨརཱུཔཱི བྷཝིསྶ’ནྟིཔིསྶ ཧོཏི; ‘སཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟིཔིསྶ ཧོཏི; ‘ཨསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟིཔིསྶ ཧོཏི; ‘ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟིཔིསྶ ཧོཏི’’.

‘‘ཏིཊྛནྟེཝ ཁོ [ཏིཊྛནྟི ཁོ པན (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)], བྷིཀྑཝེ, ཏཏྠེཝ [ཏཐེཝ (ཀཏྠཙི)] པཉྩིནྡྲིཡཱནི. ཨཐེཏྠ སུཏཝཏོ ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏི. ཏསྶ ཨཝིཛྫཱཝིརཱགཱ ཝིཛྫུཔྤཱདཱ ‘ཨསྨཱི’ཏིཔིསྶ ན ཧོཏི; ‘ཨཡམཧམསྨཱི’ཏིཔིསྶ ན ཧོཏི; ‘བྷཝིསྶ’ནྟི… ‘ན བྷཝིསྶ’ནྟི… རཱུཔཱི… ཨརཱུཔཱི … སཉྙཱི… ཨསཉྙཱི… ‘ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟིཔིསྶ ན ཧོཏཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. ཁནྡྷསུཏྟཾ

༤༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘པཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཁནྡྷེ དེསེསྶཱམི, པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ ཙ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཀྑནྡྷཱ? ཡཾ ཀིཉྩི, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི རཱུཔཀྑནྡྷོ. ཡཱ ཀཱཙི ཝེདནཱ…པེ… ཡཱ ཀཱཙི སཉྙཱ… ཡེ ཀེཙི སངྑཱརཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཱ ཝཱ སུཁུམཱ ཝཱ…པེ… ཨཡཾ ཝུཙྩཏི སངྑཱརཀྑནྡྷོ. ཡཾ ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ཝིཉྙཱཎཀྑནྡྷོ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཀྑནྡྷཱ’’.

‘‘ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ? ཡཾ ཀིཉྩི, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ…པེ… ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ སཱསཝཾ ཨུཔཱདཱནིཡཾ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཡཱ ཀཱཙི ཝེདནཱ…པེ… ཡཱ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ སཱསཝཱ ཨུཔཱདཱནིཡཱ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཡཱ ཀཱཙི སཉྙཱ…པེ… ཡཱ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ སཱསཝཱ ཨུཔཱདཱནིཡཱ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཡེ ཀེཙི སངྑཱརཱ…པེ… སཱསཝཱ ཨུཔཱདཱནིཡཱ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཡཾ ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ…པེ… ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ སཱསཝཾ ཨུཔཱདཱནིཡཾ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. སོཎསུཏྟཾ

༤༩. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཨཐ ཁོ སོཎོ གཧཔཏིཔུཏྟོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི …པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ སོཎཾ གཧཔཏིཔུཏྟཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཡེ ཧི ཀེཙི, སོཎ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨནིཙྩེན རཱུཔེན དུཀྑེན ཝིཔརིཎཱམདྷམྨེན ‘སེཡྻོཧམསྨཱི’ཏི ཝཱ སམནུཔསྶནྟི; ‘སདིསོཧམསྨཱི’ཏི ཝཱ སམནུཔསྶནྟི; ‘ཧཱིནོཧམསྨཱི’ཏི ཝཱ སམནུཔསྶནྟི; ཀིམཉྙཏྲ ཡཐཱབྷཱུཏསྶ ཨདསྶནཱ? ཨནིཙྩཱཡ ཝེདནཱཡ དུཀྑཱཡ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱཡ ‘སེཡྻོཧམསྨཱི’ཏི ཝཱ སམནུཔསྶནྟི; ‘སདིསོཧམསྨཱི’ཏི ཝཱ སམནུཔསྶནྟི; ‘ཧཱིནོཧམསྨཱི’ཏི ཝཱ སམནུཔསྶནྟི; ཀིམཉྙཏྲ ཡཐཱབྷཱུཏསྶ ཨདསྶནཱ? ཨནིཙྩཱཡ སཉྙཱཡ… ཨནིཙྩེཧི སངྑཱརེཧི དུཀྑེཧི ཝིཔརིཎཱམདྷམྨེཧི ‘སེཡྻོཧམསྨཱི’ཏི ཝཱ སམནུཔསྶནྟི; ‘སདིསོཧམསྨཱི’ཏི ཝཱ སམནུཔསྶནྟི; ‘ཧཱིནོཧམསྨཱི’ཏི ཝཱ སམནུཔསྶནྟི; ཀིམཉྙཏྲ ཡཐཱབྷཱུཏསྶ ཨདསྶནཱ? ཨནིཙྩེན ཝིཉྙཱཎེན དུཀྑེན ཝིཔརིཎཱམདྷམྨེན ‘སེཡྻོཧམསྨཱི’ཏི ཝཱ སམནུཔསྶནྟི; ‘སདིསོཧམསྨཱི’ཏི ཝཱ སམནུཔསྶནྟི; ‘ཧཱིནོཧམསྨཱི’ཏི ཝཱ སམནུཔསྶནྟི; ཀིམཉྙཏྲ ཡཐཱབྷཱུཏསྶ ཨདསྶནཱ?

‘‘ཡེ ཙ ཁོ ཀེཙི, སོཎ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨནིཙྩེན རཱུཔེན དུཀྑེན ཝིཔརིཎཱམདྷམྨེན ‘སེཡྻོཧམསྨཱི’ཏིཔི ན སམནུཔསྶནྟི; ‘སདིསོཧམསྨཱི’ཏིཔི ན སམནུཔསྶནྟི; ‘ཧཱིནོཧམསྨཱི’ཏིཔི ན སམནུཔསྶནྟི; ཀིམཉྙཏྲ ཡཐཱབྷཱུཏསྶ དསྶནཱ? ཨནིཙྩཱཡ ཝེདནཱཡ… ཨནིཙྩཱཡ སཉྙཱཡ… ཨནིཙྩེཧི སངྑཱརེཧི… ཨནིཙྩེན ཝིཉྙཱཎེན དུཀྑེན ཝིཔརིཎཱམདྷམྨེན ‘སེཡྻོཧམསྨཱི’ཏིཔི ན སམནུཔསྶནྟི; ‘སདིསོཧམསྨཱི’ཏིཔི ན སམནུཔསྶནྟི; ‘ཧཱིནོཧམསྨཱི’ཏིཔི ན སམནུཔསྶནྟི; ཀིམཉྙཏྲ ཡཐཱབྷཱུཏསྶ དསྶནཱ?

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, སོཎ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’… ‘‘སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཏསྨཱཏིཧ, སོཎ, ཡཾ ཀིཉྩི རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ རཱུཔཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ.

‘‘ཡཱ ཀཱཙི ཝེདནཱ… ཡཱ ཀཱཙི སཉྙཱ… ཡེ ཀེཙི སངྑཱརཱ… ཡཾ ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, སོཎ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, སཉྙཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, སངྑཱརེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཝིཉྙཱཎསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི. ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. དུཏིཡསོཎསུཏྟཾ

༥༠. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཨཐ ཁོ སོཎོ གཧཔཏིཔུཏྟོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ སོཎཾ གཧཔཏིཔུཏྟཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཡེ ཧི ཀེཙི, སོཎ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ རཱུཔཾ ནཔྤཛཱནནྟི, རཱུཔསམུདཡཾ ནཔྤཛཱནནྟི, རཱུཔནིརོདྷཾ ནཔྤཛཱནནྟི, རཱུཔནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ནཔྤཛཱནནྟི; ཝེདནཾ ནཔྤཛཱནནྟི, ཝེདནཱསམུདཡཾ ནཔྤཛཱནནྟི, ཝེདནཱནིརོདྷཾ ནཔྤཛཱནནྟི, ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ནཔྤཛཱནནྟི; སཉྙཾ ནཔྤཛཱནནྟི…པེ… སངྑཱརེ ནཔྤཛཱནནྟི, སངྑཱརསམུདཡཾ ནཔྤཛཱནནྟི, སངྑཱརནིརོདྷཾ ནཔྤཛཱནནྟི, སངྑཱརནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ནཔྤཛཱནནྟི; ཝིཉྙཱཎཾ ནཔྤཛཱནནྟི, ཝིཉྙཱཎསམུདཡཾ ནཔྤཛཱནནྟི, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཾ ནཔྤཛཱནནྟི, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ནཔྤཛཱནནྟི. ན མེ ཏེ, སོཎ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ སམཎེསུ ཝཱ སམཎསམྨཏཱ བྲཱཧྨཎེསུ ཝཱ བྲཱཧྨཎསམྨཏཱ, ན ཙ པན ཏེ ཨཱཡསྨནྟོ སཱམཉྙཏྠཾ ཝཱ བྲཧྨཉྙཏྠཾ ཝཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརནྟི.

‘‘ཡེ ཙ ཁོ ཀེཙི, སོཎ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ རཱུཔཾ པཛཱནནྟི, རཱུཔསམུདཡཾ པཛཱནནྟི, རཱུཔནིརོདྷཾ པཛཱནནྟི, རཱུཔནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཛཱནནྟི; ཝེདནཾ པཛཱནནྟི…པེ… སཉྙཾ པཛཱནནྟི… སངྑཱརེ པཛཱནནྟི… ཝིཉྙཱཎཾ པཛཱནནྟི, ཝིཉྙཱཎསམུདཡཾ པཛཱནནྟི, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཾ པཛཱནནྟི, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཛཱནནྟི. ཏེ ཙ ཁོ མེ, སོཎ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ སམཎེསུ ཙེཝ སམཎསམྨཏཱ བྲཱཧྨཎེསུ ཙ བྲཱཧྨཎསམྨཏཱ, ཏེ ཙ པནཱཡསྨནྟོ སཱམཉྙཏྠཉྩ བྲཧྨཉྙཏྠཉྩ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརནྟཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ནནྡིཀྑཡསུཏྟཾ

༥༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཨནིཙྩཉྙེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ རཱུཔཾ ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི. སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱདིཊྛི. སམྨཱ པསྶཾ ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ, རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ. ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏི. ཨནིཙྩཉྙེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝེདནཾ ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི. སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱདིཊྛི. སམྨཱ པསྶཾ ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ, རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ. ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏི. ཨནིཙྩེཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཉྙཾ ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི…པེ… ཨནིཙྩེཡེཝ བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སངྑཱརེ ཨནིཙྩཱཏི པསྶཏི. སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱདིཊྛི. སམྨཱ པསྶཾ ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ, རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ. ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏི. ཨནིཙྩཉྙེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི. སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱདིཊྛི. སམྨཱ པསྶཾ ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ, རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ. ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. དུཏིཡནནྡིཀྑཡསུཏྟཾ

༥༢. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡོནིསོ མནསི ཀརོཐ, རཱུཔཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶཐ. རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡོནིསོ མནསི ཀརོནྟོ, རཱུཔཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶནྟོ རཱུཔསྨིཾ ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ, རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ. ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏི. ཝེདནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡོནིསོ མནསི ཀརོཐ, ཝེདནཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶཐ. ཝེདནཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡོནིསོ མནསི ཀརོནྟོ, ཝེདནཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶནྟོ ཝེདནཱཡ ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ, རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ. ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏི. སཉྙཾ བྷིཀྑཝེ… སངྑཱརེ, བྷིཀྑཝེ, ཡོནིསོ མནསི ཀརོཐ, སངྑཱརཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶཐ. སངྑཱརེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡོནིསོ མནསི ཀརོནྟོ, སངྑཱརཱནིཙྩཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶནྟོ སངྑཱརེསུ ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ, རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ. ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏི. ཝིཉྙཱཎཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡོནིསོ མནསི ཀརོཐ, ཝིཉྙཱཎཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶཐ. ཝིཉྙཱཎཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡོནིསོ མནསི ཀརོནྟོ, ཝིཉྙཱཎཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶནྟོ ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ, རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ. ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. དསམཾ.

ཨཏྟདཱིཔཝགྒོ པཉྩམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཨཏྟདཱིཔཱ པཊིཔདཱ, དྭེ ཙ ཧོནྟི ཨནིཙྩཏཱ;

སམནུཔསྶནཱ ཁནྡྷཱ, དྭེ སོཎཱ དྭེ ནནྡིཀྑཡེན ཙཱཏི.

མཱུལཔཎྞཱསཀོ སམཏྟོ.

ཏསྶ མཱུལཔཎྞཱསཀསྶ ཝགྒུདྡཱནཾ –

ནཀུལཔིཏཱ ཨནིཙྩོ ཙ, བྷཱརོ ནཏུམྷཱཀེན ཙ;

ཨཏྟདཱིཔེན པཉྙཱསོ, པཋམོ ཏེན པཝུཙྩཏཱིཏི.

༦. ཨུཔཡཝགྒོ

༡. ཨུཔཡསུཏྟཾ

༥༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཨུཔཡོ [ཨུཔཱཡོ (བཧཱུསུ)], བྷིཀྑཝེ, ཨཝིམུཏྟོ, ཨནུཔཡོ ཝིམུཏྟོ. རཱུཔུཔཡཾ [རཱུཔཱུཔཱཡཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.), རཱུཔུཔཱཡཾ (པཱི. ཀ.)] ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ ཏིཊྛམཱནཾ ཏིཊྛེཡྻ, རཱུཔཱརམྨཎཾ རཱུཔཔྤཏིཊྛཾ ནནྡཱུཔསེཙནཾ ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫེཡྻ. ཝེདནུཔཡཾ ཝཱ…པེ… སཉྙུཔཡཾ ཝཱ…པེ… སངྑཱརུཔཡཾ ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ ཏིཊྛམཱནཾ ཏིཊྛེཡྻ, སངྑཱརཱརམྨཎཾ སངྑཱརཔྤཏིཊྛཾ ནནྡཱུཔསེཙནཾ ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫེཡྻ’’.

‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨཧམཉྙཏྲ རཱུཔཱ ཨཉྙཏྲ ཝེདནཱཡ ཨཉྙཏྲ སཉྙཱཡ ཨཉྙཏྲ སངྑཱརེཧི ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཱགཏིཾ ཝཱ གཏིཾ ཝཱ ཙུཏིཾ ཝཱ ཨུཔཔཏྟིཾ ཝཱ ཝུདྡྷིཾ ཝཱ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝཱ ཝེཔུལླཾ ཝཱ པཉྙཱཔེསྶཱམཱི’ཏི, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི.

‘‘རཱུཔདྷཱཏུཡཱ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ རཱགོ པཧཱིནོ ཧོཏི. རཱགསྶ པཧཱནཱ ཝོཙྪིཛྫཏཱརམྨཎཾ པཏིཊྛཱ ཝིཉྙཱཎསྶ ན ཧོཏི. ཝེདནཱདྷཱཏུཡཱ ཙེ, བྷིཀྑཝེ… སཉྙཱདྷཱཏུཡཱ ཙེ བྷིཀྑཝེ… སངྑཱརདྷཱཏུཡཱ ཙེ བྷིཀྑཝེ… ཝིཉྙཱཎདྷཱཏུཡཱ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ རཱགོ པཧཱིནོ ཧོཏི. རཱགསྶ པཧཱནཱ ཝོཙྪིཛྫཏཱརམྨཎཾ པཏིཊྛཱ ཝིཉྙཱཎསྶ ན ཧོཏི. ཏདཔྤཏིཊྛིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཝིརཱུལ༹ྷཾ ཨནབྷིསངྑཙྩཝིམུཏྟཾ. ཝིམུཏྟཏྟཱ ཋིཏཾ. ཋིཏཏྟཱ སནྟུསིཏཾ. སནྟུསིཏཏྟཱ ན པརིཏསྶཏི. ཨཔརིཏསྶཾ པཙྩཏྟཉྙེཝ པརིནིབྦཱཡཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. བཱིཛསུཏྟཾ

༥༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘པཉྩིམཱནི, བྷིཀྑཝེ, བཱིཛཛཱཏཱནི. ཀཏམཱནི པཉྩ? མཱུལབཱིཛཾ, ཁནྡྷབཱིཛཾ, ཨགྒབཱིཛཾ, ཕལུབཱིཛཾ, བཱིཛབཱིཛཉྙེཝ པཉྩམཾ. ཨིམཱནི ཙསྶུ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ བཱིཛཛཱཏཱནི ཨཁཎྜཱནི ཨཔཱུཏིཀཱནི ཨཝཱཏཱཏཔཧཏཱནི སཱརཱདཱནི [སཱརཱདཱཡཱིནི (ཀཏྠཙི)] སུཁསཡིཏཱནི, པཐཝཱི [པཋཝཱི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཙ ནཱསྶ, ཨཱཔོ ཙ ནཱསྶ; ཨཔི ནུམཱནི [ཨཔི ནུ ཨིམཱནི (སཱི. པཱི.)], བྷིཀྑཝེ, པཉྩ བཱིཛཛཱཏཱནི ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫེཡྻུ’’ནྟི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨིམཱནི ཙསྶུ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ བཱིཛཛཱཏཱནི ཨཁཎྜཱནི…པེ… སུཁསཡིཏཱནི, པཐཝཱི ཙ ཨསྶ, ཨཱཔོ ཙ ཨསྶ; ཨཔི ནུམཱནི, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ བཱིཛཛཱཏཱནི ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫེཡྻུ’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པཐཝཱིདྷཱཏུ, ཨེཝཾ ཙཏསྶོ ཝིཉྙཱཎཊྛིཏིཡོ དཊྛབྦཱ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨཱཔོདྷཱཏུ, ཨེཝཾ ནནྡིརཱགོ དཊྛབྦོ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ བཱིཛཛཱཏཱནི, ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎཾ སཱཧཱརཾ དཊྛབྦཾ’’.

‘‘རཱུཔུཔཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ ཏིཊྛམཱནཾ ཏིཊྛེཡྻ, རཱུཔཱརམྨཎཾ རཱུཔཔྤཏིཊྛཾ ནནྡཱུཔསེཙནཾ ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫེཡྻ. ཝེདནུཔཡཾ ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ ཏིཊྛམཱནཾ ཏིཊྛེཡྻ…པེ… སཉྙུཔཡཾ ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ ཏིཊྛམཱནཾ ཏིཊྛེཡྻ…པེ… སངྑཱརུཔཡཾ ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ ཏིཊྛམཱནཾ ཏིཊྛེཡྻ, སངྑཱརཱརམྨཎཾ སངྑཱརཔྤཏིཊྛཾ ནནྡཱུཔསེཙནཾ ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫེཡྻ.

‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨཧམཉྙཏྲ རཱུཔཱ ཨཉྙཏྲ ཝེདནཱཡ ཨཉྙཏྲ སཉྙཱཡ ཨཉྙཏྲ སངྑཱརེཧི ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཱགཏིཾ ཝཱ གཏིཾ ཝཱ ཙུཏིཾ ཝཱ ཨུཔཔཏྟིཾ ཝཱ ཝུདྡྷིཾ ཝཱ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝཱ ཝེཔུལླཾ ཝཱ པཉྙཱཔེསྶཱམཱི’ཏི, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི.

‘‘རཱུཔདྷཱཏུཡཱ ཙེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ རཱགོ པཧཱིནོ ཧོཏི. རཱགསྶ པཧཱནཱ ཝོཙྪིཛྫཏཱརམྨཎཾ པཏིཊྛཱ ཝིཉྙཱཎསྶ ན ཧོཏི. ཝེདནཱདྷཱཏུཡཱ ཙེ… སཉྙཱདྷཱཏུཡཱ ཙེ… སངྑཱརདྷཱཏུཡཱ ཙེ… ཝིཉྙཱཎདྷཱཏུཡཱ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ རཱགོ པཧཱིནོ ཧོཏི. རཱགསྶ པཧཱནཱ ཝོཙྪིཛྫཏཱརམྨཎཾ པཏིཊྛཱ ཝིཉྙཱཎསྶ ན ཧོཏི. ཏདཔྤཏིཊྛིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཝིརཱུལ༹ྷཾ ཨནབྷིསངྑཙྩཝིམུཏྟཾ. ཝིམུཏྟཏྟཱ ཋིཏཾ. ཋིཏཏྟཱ སནྟུསིཏཾ. སནྟུསིཏཏྟཱ ན པརིཏསྶཏི. ཨཔརིཏསྶཾ པཙྩཏྟཉྙེཝ པརིནིབྦཱཡཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཨུདཱནསུཏྟཾ

༥༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ ཨུདཱནཾ ཨུདཱནེསི – ‘‘‘ནོ ཙསྶཾ, ནོ ཙ མེ སིཡཱ, ནཱབྷཝིསྶ, ན མེ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི – ཨེཝཾ ཨདྷིམུཙྩམཱནོ བྷིཀྑུ ཚིནྡེཡྻ ཨོརམྦྷཱགིཡཱནི སཾཡོཛནཱནཱི’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན, བྷནྟེ, ‘ནོ ཙསྶཾ, ནོ ཙ མེ སིཡཱ, ནཱབྷཝིསྶ, ན མེ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི – ཨེཝཾ ཨདྷིམུཙྩམཱནོ བྷིཀྑུ ཚིནྡེཡྻ ཨོརམྦྷཱགིཡཱནི སཾཡོཛནཱནཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨརིཡཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི…པེ… སཔྤུརིསདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ.

‘‘སོ ཨནིཙྩཾ རཱུཔཾ ‘ཨནིཙྩཾ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ཨནིཙྩཾ ཝེདནཾ ‘ཨནིཙྩཱ ཝེདནཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ཨནིཙྩཾ སཉྙཾ ‘ཨནིཙྩཱ སཉྙཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ཨནིཙྩེ སངྑཱརེ ‘ཨནིཙྩཱ སངྑཱརཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ཨནིཙྩཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘ཨནིཙྩཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི.

‘‘དུཀྑཾ རཱུཔཾ ‘དུཀྑཾ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, དུཀྑཾ ཝེདནཾ… དུཀྑཾ སཉྙཾ… དུཀྑེ སངྑཱརེ… དུཀྑཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘དུཀྑཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི.

‘‘ཨནཏྟཾ རཱུཔཾ ‘ཨནཏྟཱ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ཨནཏྟཾ ཝེདནཾ ‘ཨནཏྟཱ ཝེདནཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ཨནཏྟཾ སཉྙཾ ‘ཨནཏྟཱ སཉྙཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ཨནཏྟེ སངྑཱརེ ‘ཨནཏྟཱ སངྑཱརཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ཨནཏྟཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘ཨནཏྟཱ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི.

‘‘སངྑཏཾ རཱུཔཾ ‘སངྑཏཾ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, སངྑཏཾ ཝེདནཾ… སངྑཏཾ སཉྙཾ… སངྑཏེ སངྑཱརེ… སངྑཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘སངྑཏཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. རཱུཔཾ ཝིབྷཝིསྶཏཱིཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཝེདནཱ ཝིབྷཝིསྶཏི… སཉྙཱ ཝིབྷཝིསྶཏི… སངྑཱརཱ ཝིབྷཝིསྶནྟི… ཝིཉྙཱཎཾ ཝིབྷཝིསྶཏཱིཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི.

‘‘སུཏཝཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨརིཡཱནཾ དསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ སཔྤུརིསཱནཾ དསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ ན རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི…པེ… ན ཝེདནཾ… ན སཉྙཾ… ན སངྑཱརེ… ན ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི.

‘‘སོ ཨནིཙྩཾ རཱུཔཾ ‘ཨནིཙྩཾ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཨནིཙྩཾ ཝེདནཾ… ཨནིཙྩཾ སཉྙཾ… ཨནིཙྩེ སངྑཱརེ… ཨནིཙྩཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘ཨནིཙྩཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. དུཀྑཾ རཱུཔཾ…པེ… དུཀྑཾ ཝིཉྙཱཎཾ… ཨནཏྟཾ རཱུཔཾ…པེ… ཨནཏྟཾ ཝིཉྙཱཎཾ… སངྑཏཾ རཱུཔཾ…པེ… སངྑཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘སངྑཏཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. རཱུཔཾ ཝིབྷཝིསྶཏཱིཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཝིབྷཝིསྶཏཱིཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི.

‘‘སོ རཱུཔསྶ ཝིབྷཝཱ, ཝེདནཱཡ ཝིབྷཝཱ, སཉྙཱ ཝིབྷཝཱ, སངྑཱརཱནཾ ཝིབྷཝཱ, ཝིཉྙཱཎསྶ ཝིབྷཝཱ, ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ‘ནོ ཙསྶཾ, ནོ ཙ མེ སིཡཱ, ནཱབྷཝིསྶ, ན མེ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི – ཨེཝཾ ཨདྷིམུཙྩམཱནོ བྷིཀྑུ ཚིནྡེཡྻ ཨོརམྦྷཱགིཡཱནི སཾཡོཛནཱནཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ ཨདྷིམུཙྩམཱནོ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ ཚིནྡེཡྻ ཨོརམྦྷཱགིཡཱནི སཾཡོཛནཱནཱི’’ཏི.

‘‘ཀཐཾ པན, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ ཀཐཾ པསྶཏོ ཨནནྟརཱ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡོ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨཏསིཏཱཡེ ཋཱནེ ཏཱསཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཏཱསོ ཧེསོ [ཧེསཱ (ཀ.)] བྷིཀྑུ ཨསྶུཏཝཏོ པུཐུཛྫནསྶ – ‘ནོ ཙསྶཾ, ནོ ཙ མེ སིཡཱ, ནཱབྷཝིསྶ, ན མེ བྷཝིསྶཏཱི’’’ཏི.

‘‘སུཏཝཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏསིཏཱཡེ ཋཱནེ ན ཏཱསཾ ཨཱཔཛྫཏི. ན ཧེསོ [ན ཧེསཱ (ཀ.)], བྷིཀྑུ, ཏཱསོ སུཏཝཏོ ཨརིཡསཱཝཀསྶ – ‘ནོ ཙསྶཾ, ནོ ཙ མེ སིཡཱ, ནཱབྷཝིསྶ, ན མེ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. རཱུཔུཔཡཾ ཝཱ, བྷིཀྑུ, ཝིཉྙཱཎཾ ཏིཊྛམཱནཾ ཏིཊྛེཡྻ, རཱུཔཱརམྨཎཾ རཱུཔཔྤཏིཊྛཾ ནནྡཱུཔསེཙནཾ ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫེཡྻ. ཝེདནུཔཡཾ ཝཱ, བྷིཀྑུ… སཉྙུཔཡཾ ཝཱ, བྷིཀྑུ… སངྑཱརུཔཡཾ ཝཱ, བྷིཀྑུ, ཝིཉྙཱཎཾ ཏིཊྛམཱནཾ ཏིཊྛེཡྻ, སངྑཱརཱརམྨཎཾ སངྑཱརཔྤཏིཊྛཾ ནནྡཱུཔསེཙནཾ ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫེཡྻ.

‘‘ཡོ [སོ (སབྦཏྠ)] བྷིཀྑུ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨཧམཉྙཏྲ རཱུཔཱ, ཨཉྙཏྲ ཝེདནཱཡ, ཨཉྙཏྲ སཉྙཱཡ, ཨཉྙཏྲ སངྑཱརེཧི ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཱགཏིཾ ཝཱ གཏིཾ ཝཱ ཙུཏིཾ ཝཱ ཨུཔཔཏྟིཾ ཝཱ ཝུདྡྷིཾ ཝཱ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝཱ ཝེཔུལླཾ ཝཱ པཉྙཱཔེསྶཱམཱི’ཏི, ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི.

‘‘རཱུཔདྷཱཏུཡཱ ཙེ, བྷིཀྑུ, བྷིཀྑུནོ རཱགོ པཧཱིནོ ཧོཏི. རཱགསྶ པཧཱནཱ ཝོཙྪིཛྫཏཱརམྨཎཾ པཏིཊྛཱ ཝིཉྙཱཎསྶ ན ཧོཏི. ཝེདནཱདྷཱཏུཡཱ ཙེ, བྷིཀྑུ, བྷིཀྑུནོ… སཉྙཱདྷཱཏུཡཱ ཙེ, བྷིཀྑུ, བྷིཀྑུནོ… སངྑཱརདྷཱཏུཡཱ ཙེ, བྷིཀྑུ, བྷིཀྑུནོ… ཝིཉྙཱཎདྷཱཏུཡཱ ཙེ, བྷིཀྑུ, བྷིཀྑུནོ རཱགོ པཧཱིནོ ཧོཏི. རཱགསྶ པཧཱནཱ ཝོཙྪིཛྫཏཱརམྨཎཾ པཏིཊྛཱ ཝིཉྙཱཎསྶ ན ཧོཏི. ཏདཔྤཏིཊྛིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཝིརཱུལ༹ྷཾ ཨནབྷིསངྑཱརཉྩ ཝིམུཏྟཾ. ཝིམུཏྟཏྟཱ ཋིཏཾ. ཋིཏཏྟཱ སནྟུསིཏཾ. སནྟུསིཏཏྟཱ ན པརིཏསྶཏི. ཨཔརིཏསྶཾ པཙྩཏྟཉྙེཝ པརིནིབྦཱཡཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨནནྟརཱ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡོ ཧོཏཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཨུཔཱདཱནཔརིཔཝཏྟསུཏྟཾ

༥༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘པཉྩིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ. ཀཏམེ པཉྩ? རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཡཱཝཀཱིཝཉྩཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ ཙཏུཔརིཝཊྚཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཱབྦྷཉྙཱསིཾ, ནེཝ ཏཱཝཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, སདེཝཀེ ལོཀེ སམཱརཀེ སབྲཧྨཀེ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུདྡྷོཏི པཙྩཉྙཱསིཾ. ཡཏོ ཙ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ ཙཏུཔརིཝཊྚཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ཨཐཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, སདེཝཀེ ལོཀེ…པེ… སདེཝམནུསྶཱཡ ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུདྡྷོཏི པཙྩཉྙཱསིཾ’’.

‘‘ཀཐཉྩ ཙཏུཔརིཝཊྚཾ? རཱུཔཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, རཱུཔསམུདཡཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, རཱུཔནིརོདྷཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, རཱུཔནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ; ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ཝིཉྙཱཎསམུདཡཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ.

‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ? ཙཏྟཱརོ ཙ མཧཱབྷཱུཏཱ ཙཏུནྣཉྩ མཧཱབྷཱུཏཱནཾ ཨུཔཱདཱཡ རཱུཔཾ. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ. ཨཱཧཱརསམུདཡཱ རཱུཔསམུདཡོ; ཨཱཧཱརནིརོདྷཱ རཱུཔནིརོདྷོ. ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ རཱུཔནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨེཝཾ རཱུཔཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ རཱུཔསམུདཡཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ རཱུཔནིརོདྷཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ རཱུཔནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ཨབྷིཉྙཱཡ རཱུཔསྶ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣཱ, ཏེ སུཔྤཊིཔནྣཱ. ཡེ སུཔྤཊིཔནྣཱ, ཏེ ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ གཱདྷནྟི.

‘‘ཡེ ཙ ཁོ ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨེཝཾ རཱུཔཾ ཨབྷིཉྙཱཡ…པེ… ཨེཝཾ རཱུཔནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, རཱུཔསྶ ནིབྦིདཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཨནུཔཱདཱ ཝིམུཏྟཱ ཏེ སུཝིམུཏྟཱ. ཡེ སུཝིམུཏྟཱ ཏེ ཀེཝལིནོ. ཡེ ཀེཝལིནོ ཝཊྚཾ ཏེསཾ ནཏྠི པཉྙཱཔནཱཡ.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ? ཚཡིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱཀཱཡཱ – ཙཀྑུསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ, སོཏསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ, གྷཱནསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ, ཀཱཡསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ, མནོསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ. ཕསྶསམུདཡཱ ཝེདནཱསམུདཡོ; ཕསྶནིརོདྷཱ ཝེདནཱནིརོདྷོ. ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨེཝཾ ཝེདནཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ ཝེདནཱསམུདཡཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ ཝེདནཱནིརོདྷཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ཨབྷིཉྙཱཡ ཝེདནཱཡ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣཱ, ཏེ སུཔྤཊིཔནྣཱ. ཡེ སུཔྤཊིཔནྣཱ, ཏེ ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ གཱདྷནྟི.

‘‘ཡེ ཙ ཁོ ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨེཝཾ ཝེདནཾ ཨབྷིཉྙཱཡ…པེ… ཨེཝཾ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ཨབྷིཉྙཱཡ…པེ… ཝཊྚཾ ཏེསཾ ནཏྠི པཉྙཱཔནཱཡ.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཉྙཱ? ཚཡིམེ, བྷིཀྑཝེ, སཉྙཱཀཱཡཱ – རཱུཔསཉྙཱ, སདྡསཉྙཱ, གནྡྷསཉྙཱ, རསསཉྙཱ, ཕོཊྛབྦསཉྙཱ, དྷམྨསཉྙཱ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སཉྙཱ. ཕསྶསམུདཡཱ སཉྙཱསམུདཡོ; ཕསྶནིརོདྷཱ སཉྙཱནིརོདྷོ. ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ སཉྙཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི…པེ… ཝཊྚཾ ཏེསཾ ནཏྠི པཉྙཱཔནཱཡ.

‘‘ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སངྑཱརཱ? ཚཡིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཙེཏནཱཀཱཡཱ – རཱུཔསཉྩེཏནཱ, སདྡསཉྩེཏནཱ, གནྡྷསཉྩེཏནཱ, རསསཉྩེཏནཱ, ཕོཊྛབྦསཉྩེཏནཱ, དྷམྨསཉྩེཏནཱ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, སངྑཱརཱ. ཕསྶསམུདཡཱ སངྑཱརསམུདཡོ; ཕསྶནིརོདྷཱ སངྑཱརནིརོདྷོ. ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ སངྑཱརནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨེཝཾ སངྑཱརེ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ སངྑཱརསམུདཡཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ སངྑཱརནིརོདྷཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ སངྑཱརནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ཨབྷིཉྙཱཡ སངྑཱརཱནཾ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣཱ, ཏེ སུཔྤཊིཔནྣཱ. ཡེ སུཔྤཊིཔནྣཱ, ཏེ ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ གཱདྷནྟི.

‘‘ཡེ ཙ ཁོ ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨེཝཾ སངྑཱརེ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ སངྑཱརསམུདཡཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ སངྑཱརནིརོདྷཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ སངྑཱརནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ཨབྷིཉྙཱཡ སངྑཱརཱནཾ ནིབྦིདཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཨནུཔཱདཱ ཝིམུཏྟཱ, ཏེ སུཝིམུཏྟཱ. ཡེ སུཝིམུཏྟཱ, ཏེ ཀེཝལིནོ. ཡེ ཀེཝལིནོ ཝཊྚཾ ཏེསཾ ནཏྠི པཉྙཱཔནཱཡ.

‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ? ཚཡིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཀཱཡཱ – ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ, སོཏཝིཉྙཱཎཾ, གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ, ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ, མནོཝིཉྙཱཎཾ. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ. ནཱམརཱུཔསམུདཡཱ ཝིཉྙཱཎསམུདཡོ; ནཱམརཱུཔནིརོདྷཱ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷོ. ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎསམུདཡཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ཨབྷིཉྙཱཡ ཝིཉྙཱཎསྶ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣཱ, ཏེ སུཔྤཊིཔནྣཱ. ཡེ སུཔྤཊིཔནྣཱ, ཏེ ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ གཱདྷནྟི.

‘‘ཡེ ཙ ཁོ ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎསམུདཡཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ཨབྷིཉྙཱཡ ཝིཉྙཱཎསྶ ནིབྦིདཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཨནུཔཱདཱ ཝིམུཏྟཱ, ཏེ སུཝིམུཏྟཱ. ཡེ སུཝིམུཏྟཱ, ཏེ ཀེཝལིནོ. ཡེ ཀེཝལིནོ ཝཊྚཾ ཏེསཾ ནཏྠི པཉྙཱཔནཱཡཱ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. སཏྟཊྛཱནསུཏྟཾ

༥༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘སཏྟཊྛཱནཀུསལོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཏིཝིདྷཱུཔཔརིཀྑཱི ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ ཀེཝལཱི ཝུསིཏཝཱ ཨུཏྟམཔུརིསོཏི ཝུཙྩཏི. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཏྟཊྛཱནཀུསལོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ རཱུཔཾ པཛཱནཱཏི, རཱུཔསམུདཡཾ པཛཱནཱཏི, རཱུཔནིརོདྷཾ པཛཱནཱཏི, རཱུཔནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཛཱནཱཏི; རཱུཔསྶ ཨསྶཱདཾ པཛཱནཱཏི, རཱུཔསྶ ཨཱདཱིནཝཾ པཛཱནཱཏི, རཱུཔསྶ ནིསྶརཎཾ པཛཱནཱཏི; ཝེདནཾ པཛཱནཱཏི … སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ པཛཱནཱཏི, ཝིཉྙཱཎསམུདཡཾ པཛཱནཱཏི, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཾ པཛཱནཱཏི, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཛཱནཱཏི; ཝིཉྙཱཎསྶ ཨསྶཱདཾ པཛཱནཱཏི, ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཱདཱིནཝཾ པཛཱནཱཏི, ཝིཉྙཱཎསྶ ནིསྶརཎཾ པཛཱནཱཏི.

‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ? ཙཏྟཱརོ ཙ མཧཱབྷཱུཏཱ, ཙཏུནྣཉྩ མཧཱབྷཱུཏཱནཾ ཨུཔཱདཱཡ རཱུཔཾ. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ. ཨཱཧཱརསམུདཡཱ རཱུཔསམུདཡོ; ཨཱཧཱརནིརོདྷཱ རཱུཔནིརོདྷོ. ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ རཱུཔནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཡཾ རཱུཔཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ – ཨཡཾ རཱུཔསྶ ཨསྶཱདོ. ཡཾ རཱུཔཾ ཨནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ – ཨཡཾ རཱུཔསྶ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ རཱུཔསྨིཾ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ – ཨིདཾ རཱུཔསྶ ནིསྶརཎཾ.

‘‘ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨེཝཾ རཱུཔཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ རཱུཔསམུདཡཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ རཱུཔནིརོདྷཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ རཱུཔནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ཨབྷིཉྙཱཡ; ཨེཝཾ རཱུཔསྶ ཨསྶཱདཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ རཱུཔསྶ ཨཱདཱིནཝཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ རཱུཔསྶ ནིསྶརཎཾ ཨབྷིཉྙཱཡ རཱུཔསྶ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣཱ, ཏེ སུཔྤཊིཔནྣཱ. ཡེ སུཔྤཊིཔནྣཱ, ཏེ ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ གཱདྷནྟི.

‘‘ཡེ ཙ ཁོ ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨེཝཾ རཱུཔཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ རཱུཔསམུདཡཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ རཱུཔནིརོདྷཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ རཱུཔནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ཨབྷིཉྙཱཡ; ཨེཝཾ རཱུཔསྶ ཨསྶཱདཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ རཱུཔསྶ ཨཱདཱིནཝཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ རཱུཔསྶ ནིསྶརཎཾ ཨབྷིཉྙཱཡ རཱུཔསྶ ནིབྦིདཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཨནུཔཱདཱ ཝིམུཏྟཱ, ཏེ སུཝིམུཏྟཱ. ཡེ སུཝིམུཏྟཱ, ཏེ ཀེཝལིནོ. ཡེ ཀེཝལིནོ ཝཊྚཾ ཏེསཾ ནཏྠི པཉྙཱཔནཱཡ.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ? ཚཡིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱཀཱཡཱ – ཙཀྑུསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ…པེ… མནོསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ. ཕསྶསམུདཡཱ ཝེདནཱསམུདཡོ; ཕསྶནིརོདྷཱ ཝེདནཱནིརོདྷོ. ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཡཾ ཝེདནཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ – ཨཡཾ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ. ཡཱ ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ – ཨཡཾ ཝེདནཱཡ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ ཝེདནཱཡ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ – ཨིདཾ ཝེདནཱཡ ནིསྶརཎཾ.

‘‘ཡེ ཧི, ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨེཝཾ ཝེདནཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ ཝེདནཱསམུདཡཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ ཝེདནཱནིརོདྷཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ཨབྷིཉྙཱཡ; ཨེཝཾ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ ཝེདནཱཡ ཨཱདཱིནཝཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ ཝེདནཱཡ ནིསྶརཎཾ ཨབྷིཉྙཱཡ ཝེདནཱཡ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣཱ, ཏེ སུཔྤཊིཔནྣཱ. ཡེ སུཔྤཊིཔནྣཱ, ཏེ ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ གཱདྷནྟི.

‘‘ཡེ ཙ ཁོ ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨེཝཾ ཝེདནཾ ཨབྷིཉྙཱཡ…པེ… ཝཊྚཾ ཏེསཾ ནཏྠི པཉྙཱཔནཱཡ.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཉྙཱ? ཚཡིམེ, བྷིཀྑཝེ, སཉྙཱཀཱཡཱ – རཱུཔསཉྙཱ, སདྡསཉྙཱ, གནྡྷསཉྙཱ, རསསཉྙཱ, ཕོཊྛབྦསཉྙཱ, དྷམྨསཉྙཱ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སཉྙཱ. ཕསྶསམུདཡཱ སཉྙཱསམུདཡོ; ཕསྶནིརོདྷཱ སཉྙཱནིརོདྷོ. ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ སཉྙཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི…པེ… ཝཊྚཾ ཏེསཾ ནཏྠི པཉྙཱཔནཱཡ.

‘‘ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སངྑཱརཱ? ཚཡིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཙེཏནཱཀཱཡཱ – རཱུཔསཉྩེཏནཱ, སདྡསཉྩེཏནཱ, གནྡྷསཉྩེཏནཱ, རསསཉྩེཏནཱ, ཕོཊྛབྦསཉྩེཏནཱ, དྷམྨསཉྩེཏནཱ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི བྷིཀྑཝེ, སངྑཱརཱ. ཕསྶསམུདཡཱ སངྑཱརསམུདཡོ; ཕསྶནིརོདྷཱ སངྑཱརནིརོདྷོ. ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ སངྑཱརནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཡཾ སངྑཱརེ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ – ཨཡཾ སངྑཱརཱནཾ ཨསྶཱདོ. ཡེ སངྑཱརཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ – ཨཡཾ སངྑཱརཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ སངྑཱརེསུ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ – ཨིདཾ སངྑཱརཱནཾ ནིསྶརཎཾ.

‘‘ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨེཝཾ སངྑཱརེ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ སངྑཱརསམུདཡཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ སངྑཱརནིརོདྷཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ སངྑཱརནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ཨབྷིཉྙཱཡ…པེ… སངྑཱརཱནཾ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣཱ ཏེ སུཔྤཊིཔནྣཱ. ཡེ སུཔྤཊིཔནྣཱ, ཏེ ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ གཱདྷནྟི…པེ… ཝཊྚཾ ཏེསཾ ནཏྠི པཉྙཱཔནཱཡ.

‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ? ཚཡིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཀཱཡཱ – ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ, སོཏཝིཉྙཱཎཾ, གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ, ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ, མནོཝིཉྙཱཎཾ. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ. ནཱམརཱུཔསམུདཡཱ ཝིཉྙཱཎསམུདཡོ; ནཱམརཱུཔནིརོདྷཱ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷོ. ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཡཾ ཝིཉྙཱཎཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ – ཨཡཾ ཝིཉྙཱཎསྶ ཨསྶཱདོ. ཡཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ – ཨཡཾ ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ – ཨིདཾ ཝིཉྙཱཎསྶ ནིསྶརཎཾ.

‘‘ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎསམུདཡཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ཨབྷིཉྙཱཡ; ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎསྶ ཨསྶཱདཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཱདཱིནཝཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎསྶ ནིསྶརཎཾ ཨབྷིཉྙཱཡ ཝིཉྙཱཎསྶ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣཱ, ཏེ སུཔྤཊིཔནྣཱ. ཡེ སུཔྤཊིཔནྣཱ, ཏེ ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ གཱདྷནྟི.

‘‘ཡེ ཙ ཁོ ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎསམུདཡཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ཨབྷིཉྙཱཡ; ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎསྶ ཨསྶཱདཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཱདཱིནཝཾ ཨབྷིཉྙཱཡ, ཨེཝཾ ཝིཉྙཱཎསྶ ནིསྶརཎཾ ཨབྷིཉྙཱཡ ཝིཉྙཱཎསྶ ནིབྦིདཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཨནུཔཱདཱ ཝིམུཏྟཱ, ཏེ སུཝིམུཏྟཱ. ཡེ སུཝིམུཏྟཱ, ཏེ ཀེཝལིནོ. ཡེ ཀེཝལིནོ ཝཊྚཾ ཏེསཾ ནཏྠི པཉྙཱཔནཱཡ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཏྟཊྛཱནཀུསལོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཏིཝིདྷཱུཔཔརིཀྑཱི ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷཱཏུསོ ཨུཔཔརིཀྑཏི, ཨཱཡཏནསོ ཨུཔཔརིཀྑཏི, པཊིཙྩསམུཔྤཱདསོ ཨུཔཔརིཀྑཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཏིཝིདྷཱུཔཔརིཀྑཱི ཧོཏི. སཏྟཊྛཱནཀུསལོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཏིཝིདྷཱུཔཔརིཀྑཱི, ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ ཀེཝལཱི ཝུསིཏཝཱ ‘ཨུཏྟམཔུརིསོ’ཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. སམྨཱསམྦུདྡྷསུཏྟཾ

༥༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཏཐཱགཏོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ རཱུཔསྶ ནིབྦིདཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཨནུཔཱདཱ ཝིམུཏྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷོཏི ཝུཙྩཏི. བྷིཀྑུཔི, བྷིཀྑཝེ, པཉྙཱཝིམུཏྟོ རཱུཔསྶ ནིབྦིདཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཨནུཔཱདཱ ཝིམུཏྟོ པཉྙཱཝིམུཏྟོཏི ཝུཙྩཏི.

‘‘ཏཐཱགཏོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཝེདནཱཡ ནིབྦིདཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཨནུཔཱདཱ ཝིམུཏྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷོཏི ཝུཙྩཏི. བྷིཀྑུཔི, བྷིཀྑཝེ, པཉྙཱཝིམུཏྟོ ཝེདནཱཡ ནིབྦིདཱ…པེ… པཉྙཱཝིམུཏྟོཏི ཝུཙྩཏི.

‘‘ཏཐཱགཏོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ སཉྙཱཡ… སངྑཱརཱནཾ… ཝིཉྙཱཎསྶ ནིབྦིདཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཨནུཔཱདཱ ཝིམུཏྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷོཏི ཝུཙྩཏི. བྷིཀྑུཔི, བྷིཀྑཝེ, པཉྙཱཝིམུཏྟོ ཝིཉྙཱཎསྶ ནིབྦིདཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཨནུཔཱདཱ ཝིམུཏྟོ པཉྙཱཝིམུཏྟོཏི ཝུཙྩཏི.

‘‘ཏཏྲ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཀོ ཝིསེསོ, ཀོ ཨདྷིཔྤཡཱསོ [ཨདྷིཔྤཱཡོ (སཱི.), ཨདྷིཔྤཱཡསོ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)], ཀིཾ ནཱནཱཀརཎཾ, ཏཐཱགཏསྶ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ པཉྙཱཝིམུཏྟེན བྷིཀྑུནཱ’’ཏི? ‘‘བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ བྷགཝཾནེཏྟིཀཱ བྷགཝཾཔཊིསརཎཱ. སཱདྷུ ཝཏ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཉྙེཝ པཊིབྷཱཏུ ཨེཏསྶ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠོ. བྷགཝཏོ སུཏྭཱ བྷིཀྑཱུ དྷཱརེསྶནྟཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, བྷིཀྑཝེ, སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཏཐཱགཏོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཨནུཔྤནྣསྶ མགྒསྶ ཨུཔྤཱདེཏཱ, ཨསཉྫཱཏསྶ མགྒསྶ སཉྫནེཏཱ [སཉྫཱནེཏཱ (སྱཱ. ཀཾ.)], ཨནཀྑཱཏསྶ མགྒསྶ ཨཀྑཱཏཱ མགྒཉྙཱུ, མགྒཝིདཱུ, མགྒཀོཝིདོ; མགྒཱནུགཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི སཱཝཀཱ ཝིཧརནྟི པཙྪཱསམནྣཱགཏཱ. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིསེསོ, ཨཡཾ ཨདྷིཔྤཡཱསོ, ཨིདཾ ནཱནཱཀརཎཾ ཏཐཱགཏསྶ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ པཉྙཱཝིམུཏྟེན བྷིཀྑུནཱ’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཨནཏྟལཀྑཎསུཏྟཾ

༥༩. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ བཱརཱཎསིཡཾ ཝིཧརཏི ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ པཉྩཝགྒིཡེ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ. རཱུཔཉྩ ཧིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྟཱ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ རཱུཔཾ ཨཱབཱདྷཱཡ སཾཝཏྟེཡྻ, ལབྦྷེཐ ཙ རཱུཔེ – ‘ཨེཝཾ མེ རཱུཔཾ ཧོཏུ, ཨེཝཾ མེ རཱུཔཾ མཱ ཨཧོསཱི’ཏི. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ཨནཏྟཱ, ཏསྨཱ རཱུཔཾ ཨཱབཱདྷཱཡ སཾཝཏྟཏི, ན ཙ ལབྦྷཏི རཱུཔེ – ‘ཨེཝཾ མེ རཱུཔཾ ཧོཏུ, ཨེཝཾ མེ རཱུཔཾ མཱ ཨཧོསཱི’’’ཏི.

‘‘ཝེདནཱ ཨནཏྟཱ. ཝེདནཱ ཙ ཧིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྟཱ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ ཝེདནཱ ཨཱབཱདྷཱཡ སཾཝཏྟེཡྻ, ལབྦྷེཐ ཙ ཝེདནཱཡ – ‘ཨེཝཾ མེ ཝེདནཱ ཧོཏུ, ཨེཝཾ མེ ཝེདནཱ མཱ ཨཧོསཱི’ཏི. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ ཨནཏྟཱ, ཏསྨཱ ཝེདནཱ ཨཱབཱདྷཱཡ སཾཝཏྟཏི, ན ཙ ལབྦྷཏི ཝེདནཱཡ – ‘ཨེཝཾ མེ ཝེདནཱ ཧོཏུ, ཨེཝཾ མེ ཝེདནཱ མཱ ཨཧོསཱི’’’ཏི.

‘‘སཉྙཱ ཨནཏྟཱ…པེ… སངྑཱརཱ ཨནཏྟཱ. སངྑཱརཱ ཙ ཧིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྟཱ ཨབྷཝིསྶཾསུ, ནཡིདཾ སངྑཱརཱ ཨཱབཱདྷཱཡ སཾཝཏྟེཡྻུཾ, ལབྦྷེཐ ཙ སངྑཱརེསུ – ‘ཨེཝཾ མེ སངྑཱརཱ ཧོནྟུ, ཨེཝཾ མེ སངྑཱརཱ མཱ ཨཧེསུ’ནྟི. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སངྑཱརཱ ཨནཏྟཱ, ཏསྨཱ སངྑཱརཱ ཨཱབཱདྷཱཡ སཾཝཏྟནྟི, ན ཙ ལབྦྷཏི སངྑཱརེསུ – ‘ཨེཝཾ མེ སངྑཱརཱ ཧོནྟུ, ཨེཝཾ མེ སངྑཱརཱ མཱ ཨཧེསུ’’’ནྟི.

‘‘ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ. ཝིཉྙཱཎཉྩ ཧིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྟཱ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཱབཱདྷཱཡ སཾཝཏྟེཡྻ, ལབྦྷེཐ ཙ ཝིཉྙཱཎེ – ‘ཨེཝཾ མེ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏུ, ཨེཝཾ མེ ཝིཉྙཱཎཾ མཱ ཨཧོསཱི’ཏི. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ, ཏསྨཱ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཱབཱདྷཱཡ སཾཝཏྟཏི, ན ཙ ལབྦྷཏི ཝིཉྙཱཎེ – ‘ཨེཝཾ མེ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏུ, ཨེཝཾ མེ ཝིཉྙཱཎཾ མཱ ཨཧོསཱི’’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ཀིཉྩི རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ རཱུཔཾ – ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཡཱ ཀཱཙི ཝེདནཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཱ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ…པེ… ཡཱ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཱ ཝེདནཱ – ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ.

‘‘ཡཱ ཀཱཙི སཉྙཱ…པེ… ཡེ ཀེཙི སངྑཱརཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ…པེ… ཡེ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦེ སངྑཱརཱ – ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ.

‘‘ཡཾ ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ ཝིཉྙཱཎཾ – ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, སཉྙཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, སངྑཱརེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཝིཉྙཱཎསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི. ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ པཉྩཝགྒིཡཱ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུཾ [ཨབྷིནནྡུནྟི (ཀ.)].

ཨིམསྨིཉྩ པན ཝེཡྻཱཀརཎསྨིཾ བྷཉྙམཱནེ པཉྩཝགྒིཡཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཱནི ཝིམུཙྩིཾསཱུཏི. སཏྟམཾ.

༨. མཧཱལིསུཏྟཾ

༦༠. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཝེསཱལིཡཾ ཝིཧརཏི མཧཱཝནེ ཀཱུཊཱགཱརསཱལཱཡཾ. ཨཐ ཁོ མཧཱལི ལིཙྪཝི ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི …པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ མཧཱལི ལིཙྪཝི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘པཱུརཎོ, བྷནྟེ, ཀསྶཔོ ཨེཝམཱཧ – ‘ནཏྠི ཧེཏུ ནཏྠི པཙྩཡོ སཏྟཱནཾ སཾཀིལེསཱཡ; ཨཧེཏཱུ ཨཔྤཙྩཡཱ སཏྟཱ སཾཀིལིསྶནྟི. ནཏྠི ཧེཏུ ནཏྠི པཙྩཡོ སཏྟཱནཾ ཝིསུདྡྷིཡཱ; ཨཧེཏཱུ ཨཔྤཙྩཡཱ སཏྟཱ ཝིསུཛ྄ཛྷནྟཱི’ཏི. ཨིདྷ, བྷགཝཱ ཀིམཱཧཱ’’ཏི?

‘‘ཨཏྠི, མཧཱལི, ཧེཏུ ཨཏྠི པཙྩཡོ སཏྟཱནཾ སཾཀིལེསཱཡ; སཧེཏཱུ སཔྤཙྩཡཱ སཏྟཱ སཾཀིལིསྶནྟི. ཨཏྠི, མཧཱལི, ཧེཏུ, ཨཏྠི པཙྩཡོ སཏྟཱནཾ ཝིསུདྡྷིཡཱ; སཧེཏཱུ སཔྤཙྩཡཱ སཏྟཱ ཝིསུཛ྄ཛྷནྟཱི’’ཏི.

‘‘ཀཏམོ པན, བྷནྟེ, ཧེཏུ ཀཏམོ པཙྩཡོ སཏྟཱནཾ སཾཀིལེསཱཡ; ཀཐཾ སཧེཏཱུ སཔྤཙྩཡཱ སཏྟཱ སཾཀིལིསྶནྟཱི’’ཏི?

‘‘རཱུཔཉྩ ཧིདཾ, མཧཱལི, ཨེཀནྟདུཀྑཾ ཨབྷཝིསྶ དུཀྑཱནུཔཏིཏཾ དུཀྑཱཝཀྐནྟཾ ཨནཝཀྐནྟཾ སུཁེན, ནཡིདཾ སཏྟཱ རཱུཔསྨིཾ སཱརཛྫེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, མཧཱལི, རཱུཔཾ སུཁཾ སུཁཱནུཔཏིཏཾ སུཁཱཝཀྐནྟཾ ཨནཝཀྐནྟཾ དུཀྑེན, ཏསྨཱ སཏྟཱ རཱུཔསྨིཾ སཱརཛྫནྟི; སཱརཱགཱ སཾཡུཛྫནྟི; སཾཡོགཱ སཾཀིལིསྶནྟི. ཨཡཾ ཁོ, མཧཱལི, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ སཏྟཱནཾ སཾཀིལེསཱཡ; ཨེཝཾ སཧེཏཱུ སཔྤཙྩཡཱ སཏྟཱ སཾཀིལིསྶནྟི.

‘‘ཝེདནཱ ཙ ཧིདཾ, མཧཱལི, ཨེཀནྟདུཀྑཱ ཨབྷཝིསྶ དུཀྑཱནུཔཏིཏཱ དུཀྑཱཝཀྐནྟཱ ཨནཝཀྐནྟཱ སུཁེན, ནཡིདཾ སཏྟཱ ཝེདནཱཡ སཱརཛྫེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, མཧཱལི, ཝེདནཱ སུཁཱ སུཁཱནུཔཏིཏཱ སུཁཱཝཀྐནྟཱ ཨནཝཀྐནྟཱ དུཀྑེན, ཏསྨཱ སཏྟཱ ཝེདནཱཡ སཱརཛྫནྟི; སཱརཱགཱ སཾཡུཛྫནྟི; སཾཡོགཱ སཾཀིལིསྶནྟི. ཨཡམྤི ཁོ, མཧཱལི, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ སཏྟཱནཾ སཾཀིལེསཱཡ. ཨེཝམྤི སཧེཏཱུ སཔྤཙྩཡཱ སཏྟཱ སཾཀིལིསྶནྟི.

‘‘སཉྙཱ ཙ ཧིདཾ, མཧཱལི…པེ… སངྑཱརཱ ཙ ཧིདཾ, མཧཱལི, ཨེཀནྟདུཀྑཱ ཨབྷཝིསྶཾསུ དུཀྑཱནུཔཏིཏཱ དུཀྑཱཝཀྐནྟཱ ཨནཝཀྐནྟཱ སུཁེན, ནཡིདཾ སཏྟཱ སངྑཱརེསུ སཱརཛྫེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, མཧཱལི, སངྑཱརཱ སུཁཱ སུཁཱནུཔཏིཏཱ སུཁཱཝཀྐནྟཱ ཨནཝཀྐནྟཱ དུཀྑེན, ཏསྨཱ སཏྟཱ སངྑཱརེསུ སཱརཛྫནྟི; སཱརཱགཱ སཾཡུཛྫནྟི; སཾཡོགཱ སཾཀིལིསྶནྟི. ཨཡམྤི ཁོ, མཧཱལི, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ སཏྟཱནཾ སཾཀིལེསཱཡ. ཨེཝམྤི སཧེཏཱུ སཔྤཙྩཡཱ སཏྟཱ སཾཀིལིསྶནྟི.

‘‘ཝིཉྙཱཎཉྩ ཧིདཾ, མཧཱལི, ཨེཀནྟདུཀྑཾ ཨབྷཝིསྶ དུཀྑཱནུཔཏིཏཾ དུཀྑཱཝཀྐནྟཾ ཨནཝཀྐནྟཾ སུཁེན, ནཡིདཾ སཏྟཱ ཝིཉྙཱཎསྨིཾ སཱརཛྫེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, མཧཱལི, ཝིཉྙཱཎཾ སུཁཾ སུཁཱནུཔཏིཏཾ སུཁཱཝཀྐནྟཾ ཨནཝཀྐནྟཾ དུཀྑེན, ཏསྨཱ སཏྟཱ ཝིཉྙཱཎསྨིཾ སཱརཛྫནྟི; སཱརཱགཱ སཾཡུཛྫནྟི; སཾཡོགཱ སཾཀིལིསྶནྟི. ཨཡམྤི ཁོ, མཧཱལི, ཧེཏུ ཨཡཾ པཙྩཡོ སཏྟཱནཾ སཾཀིལེསཱཡ. ཨེཝམྤི སཧེཏཱུ སཔྤཙྩཡཱ སཏྟཱ སཾཀིལིསྶནྟཱི’’ཏི.

‘‘ཀཏམོ པན, བྷནྟེ, ཧེཏུ ཀཏམོ པཙྩཡོ སཏྟཱནཾ ཝིསུདྡྷིཡཱ; ཀཐཾ སཧེཏཱུ སཔྤཙྩཡཱ སཏྟཱ ཝིསུཛ྄ཛྷནྟཱི’’ཏི? ‘‘རཱུཔཉྩ ཧིདཾ, མཧཱལི, ཨེཀནྟསུཁཾ ཨབྷཝིསྶ སུཁཱནུཔཏིཏཾ སུཁཱཝཀྐནྟཾ ཨནཝཀྐནྟཾ དུཀྑེན, ནཡིདཾ སཏྟཱ རཱུཔསྨིཾ ནིབྦིནྡེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, མཧཱལི, རཱུཔཾ དུཀྑཾ དུཀྑཱནུཔཏིཏཾ དུཀྑཱཝཀྐནྟཾ ཨནཝཀྐནྟཾ སུཁེན, ཏསྨཱ སཏྟཱ རཱུཔསྨིཾ ནིབྦིནྡནྟི; ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫནྟི; ཝིརཱགཱ ཝིསུཛ྄ཛྷནྟི. ཨཡཾ ཁོ, མཧཱལི, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, སཏྟཱནཾ ཝིསུདྡྷིཡཱ. ཨེཝཾ སཧེཏཱུ སཔྤཙྩཡཱ སཏྟཱ ཝིསུཛ྄ཛྷནྟི’’.

‘‘ཝེདནཱ ཙ ཧིདཾ, མཧཱལི, ཨེཀནྟསུཁཱ ཨབྷཝིསྶ…པེ… སཉྙཱ ཙ ཧིདཾ, མཧཱལི…པེ… སངྑཱརཱ ཙ ཧིདཾ, མཧཱལི, ཨེཀནྟསུཁཱ ཨབྷཝིསྶཾསུ…པེ… ཝིཉྙཱཎཉྩ ཧིདཾ, མཧཱལི, ཨེཀནྟསུཁཾ ཨབྷཝིསྶ སུཁཱནུཔཏིཏཾ སུཁཱཝཀྐནྟཾ ཨནཝཀྐནྟཾ དུཀྑེན, ནཡིདཾ སཏྟཱ ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ནིབྦིནྡེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, མཧཱལི, ཝིཉྙཱཎཾ དུཀྑཾ དུཀྑཱནུཔཏིཏཾ དུཀྑཱཝཀྐནྟཾ ཨནཝཀྐནྟཾ སུཁེན, ཏསྨཱ སཏྟཱ ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ནིབྦིནྡནྟི; ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫནྟི; ཝིརཱགཱ ཝིསུཛ྄ཛྷནྟི. ཨཡཾ ཁོ, མཧཱལི, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, སཏྟཱནཾ ཝིསུདྡྷིཡཱ. ཨེཝམྤི སཧེཏཱུ སཔྤཙྩཡཱ སཏྟཱ ཝིསུཛ྄ཛྷནྟཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཨཱདིཏྟསུཏྟཾ

༦༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདིཏྟཾ, ཝེདནཱ ཨཱདིཏྟཱ, སཉྙཱ ཨཱདིཏྟཱ, སངྑཱརཱ ཨཱདིཏྟཱ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨཱདིཏྟཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡཔི… སཉྙཱཡཔི… སངྑཱརེསུཔི… ཝིཉྙཱཎསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི. ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ནིརུཏྟིཔཐསུཏྟཾ

༦༢. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཏཡོམེ, བྷིཀྑཝེ, ནིརུཏྟིཔཐཱ ཨདྷིཝཙནཔཐཱ པཉྙཏྟིཔཐཱ ཨསངྐིཎྞཱ ཨསངྐིཎྞཔུབྦཱ, ན སངྐཱིཡནྟི, ན སངྐཱིཡིསྶནྟི, ཨཔྤཊིཀུཊྛཱ སམཎེཧི བྲཱཧྨཎེཧི ཝིཉྙཱུཧི. ཀཏམེ ཏཡོ? ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཾ ནིརུདྡྷཾ ཝིཔརིཎཏཾ ‘ཨཧོསཱི’ཏི ཏསྶ སངྑཱ, ‘ཨཧོསཱི’ཏི ཏསྶ སམཉྙཱ, ‘ཨཧོསཱི’ཏི ཏསྶ པཉྙཏྟི; ན ཏསྶ སངྑཱ ‘ཨཏྠཱི’ཏི, ན ཏསྶ སངྑཱ ‘བྷཝིསྶཏཱི’’’ཏི.

‘‘ཡཱ ཝེདནཱ ཨཏཱིཏཱ ནིརུདྡྷཱ ཝིཔརིཎཏཱ ‘ཨཧོསཱི’ཏི ཏསྶཱ སངྑཱ, ‘ཨཧོསཱི’ཏི ཏསྶཱ སམཉྙཱ, ‘ཨཧོསཱི’ཏི ཏསྶཱ པཉྙཏྟི; ན ཏསྶཱ སངྑཱ ‘ཨཏྠཱི’ཏི, ན ཏསྶཱ སངྑཱ ‘བྷཝིསྶཏཱི’’’ཏི.

‘‘ཡཱ སཉྙཱ… ཡེ སངྑཱརཱ ཨཏཱིཏཱ ནིརུདྡྷཱ ཝིཔརིཎཏཱ ‘ཨཧེསུ’ནྟི ཏེསཾ སངྑཱ, ‘ཨཧེསུ’ནྟི ཏེསཾ སམཉྙཱ, ‘ཨཧེསུ’ནྟི ཏེསཾ པཉྙཏྟི; ན ཏེསཾ སངྑཱ ‘ཨཏྠཱི’ཏི, ན ཏེསཾ སངྑཱ ‘བྷཝིསྶནྟཱི’’’ཏི.

‘‘ཡཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏཱིཏཾ ནིརུདྡྷཾ ཝིཔརིཎཏཾ, ‘ཨཧོསཱི’ཏི ཏསྶ སངྑཱ, ‘ཨཧོསཱི’ཏི ཏསྶ སམཉྙཱ, ‘ཨཧོསཱི’ཏི ཏསྶ པཉྙཏྟི; ན ཏསྶ སངྑཱ ‘ཨཏྠཱི’ཏི, ན ཏསྶ སངྑཱ ‘བྷཝིསྶཏཱི’’’ཏི.

‘‘ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ཨཛཱཏཾ ཨཔཱཏུབྷཱུཏཾ, ‘བྷཝིསྶཏཱི’ཏི ཏསྶ སངྑཱ, ‘བྷཝིསྶཏཱི’ཏི ཏསྶ སམཉྙཱ, ‘བྷཝིསྶཏཱི’ཏི ཏསྶ པཉྙཏྟི; ན ཏསྶ སངྑཱ ‘ཨཏྠཱི’ཏི, ན ཏསྶ སངྑཱ ‘ཨཧོསཱི’’’ཏི.

‘‘ཡཱ ཝེདནཱ ཨཛཱཏཱ ཨཔཱཏུབྷཱུཏཱ, ‘བྷཝིསྶཏཱི’ཏི ཏསྶཱ སངྑཱ, ‘བྷཝིསྶཏཱི’ཏི ཏསྶཱ སམཉྙཱ, ‘བྷཝིསྶཏཱི’ཏི ཏསྶཱ པཉྙཏྟི; ན ཏསྶཱ སངྑཱ ‘ཨཏྠཱི’ཏི, ན ཏསྶཱ སངྑཱ ‘ཨཧོསཱི’’’ཏི.

‘‘ཡཱ སཉྙཱ… ཡེ སངྑཱརཱ ཨཛཱཏཱ ཨཔཱཏུབྷཱུཏཱ, ‘བྷཝིསྶནྟཱི’ཏི ཏེསཾ སངྑཱ, ‘བྷཝིསྶནྟཱི’ཏི ཏེསཾ སམཉྙཱ, ‘བྷཝིསྶནྟཱི’ཏི ཏེསཾ པཉྙཏྟི; ན ཏེསཾ སངྑཱ ‘ཨཏྠཱི’ཏི, ན ཏེསཾ སངྑཱ ‘ཨཧེསུ’’’ནྟི.

‘‘ཡཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཛཱཏཾ ཨཔཱཏུབྷཱུཏཾ, ‘བྷཝིསྶཏཱི’ཏི ཏསྶ སངྑཱ, ‘བྷཝིསྶཏཱི’ཏི ཏསྶ སམཉྙཱ, ‘བྷཝིསྶཏཱི’ཏི ཏསྶ པཉྙཏྟི; ན ཏསྶ སངྑཱ ‘ཨཏྠཱི’ཏི, ན ཏསྶ སངྑཱ ‘ཨཧོསཱི’’’ཏི.

‘‘ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ཛཱཏཾ པཱཏུབྷཱུཏཾ, ‘ཨཏྠཱི’ཏི ཏསྶ སངྑཱ, ‘ཨཏྠཱི’ཏི ཏསྶ སམཉྙཱ, ‘ཨཏྠཱི’ཏི ཏསྶ པཉྙཏྟི; ན ཏསྶ སངྑཱ ‘ཨཧོསཱི’ཏི, ན ཏསྶ སངྑཱ ‘བྷཝིསྶཏཱི’’’ཏི.

‘‘ཡཱ ཝེདནཱ ཛཱཏཱ པཱཏུབྷཱུཏཱ, ‘ཨཏྠཱི’ཏི ཏསྶཱ སངྑཱ, ‘ཨཏྠཱི’ཏི ཏསྶཱ སམཉྙཱ, ‘ཨཏྠཱི’ཏི ཏསྶཱ པཉྙཏྟི; ན ཏསྶཱ སངྑཱ ‘ཨཧོསཱི’ཏི, ན ཏསྶཱ སངྑཱ ‘བྷཝིསྶཏཱི’’’ཏི.

‘‘ཡཱ སཉྙཱ… ཡེ སངྑཱརཱ ཛཱཏཱ པཱཏུབྷཱུཏཱ, ‘ཨཏྠཱི’ཏི ཏེསཾ སངྑཱ, ‘ཨཏྠཱི’ཏི ཏེསཾ སམཉྙཱ, ‘ཨཏྠཱི’ཏི ཏེསཾ པཉྙཏྟི; ན ཏེསཾ སངྑཱ ‘ཨཧེསུ’ནྟི, ན ཏེསཾ སངྑཱ, ‘བྷཝིསྶནྟཱི’’’ཏི.

‘‘ཡཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཛཱཏཾ པཱཏུབྷཱུཏཾ, ‘ཨཏྠཱི’ཏི ཏསྶ སངྑཱ, ‘ཨཏྠཱི’ཏི ཏསྶ སམཉྙཱ, ‘ཨཏྠཱི’ཏི ཏསྶ པཉྙཏྟི; ན ཏསྶ སངྑཱ ‘ཨཧོསཱི’ཏི, ན ཏསྶ སངྑཱ ‘བྷཝིསྶཏཱི’’’ཏི.

‘‘ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཡོ ནིརུཏྟིཔཐཱ ཨདྷིཝཙནཔཐཱ པཉྙཏྟིཔཐཱ ཨསངྐིཎྞཱ ཨསངྐིཎྞཔུབྦཱ, ན སངྐཱིཡནྟི, ན སངྐཱིཡིསྶནྟི, ཨཔྤཊིཀུཊྛཱ སམཎེཧི བྲཱཧྨཎེཧི ཝིཉྙཱུཧི. ཡེཔི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཨཧེསུཾ ཨུཀྐལཱ ཝསྶབྷཉྙཱ [ཨོཀྐལཱ ཝཡབྷིཉྙཱ (མ. ནི. ༣.༣༤༣)] ཨཧེཏུཀཝཱདཱ ཨཀིརིཡཝཱདཱ ནཏྠིཀཝཱདཱ, ཏེཔིམེ ཏཡོ ནིརུཏྟིཔཐེ ཨདྷིཝཙནཔཐེ པཉྙཏྟིཔཐེ ན གརཧིཏབྦཾ ནཔྤཊིཀྐོསིཏབྦཾ ཨམཉྙིཾསུ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ནིནྡཱགྷཊྚནབྱཱརོསཨུཔཱརམྦྷབྷཡཱ’’ཏི [ནིནྡཱབྱཱརོསཨུཔཱརམྦྷབྷཡཱཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.) མ. ནི. ༣.༣༤༣].

ཨུཔཡཝགྒོ ཚཊྛོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཨུཔཡོ བཱིཛཾ ཨུདཱནཾ, ཨུཔཱདཱནཔརིཝཏྟཾ;

སཏྟཊྛཱནཉྩ སམྦུདྡྷོ, པཉྩམཧཱལི ཨཱདིཏྟཱ.

ཝགྒོ ནིརུཏྟིཔཐེན ཙཱཏི.

༧. ཨརཧནྟཝགྒོ

༡. ཨུཔཱདིཡམཱནསུཏྟཾ

༦༣. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ ཡམཧཾ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི. ‘‘ཨུཔཱདིཡམཱནོ ཁོ, བྷིཀྑུ, བདྡྷོ མཱརསྶ; ཨནུཔཱདིཡམཱནོ མུཏྟོ པཱཔིམཏོ’’ཏི. ‘‘ཨཉྙཱཏཾ བྷགཝཱ, ཨཉྙཱཏཾ སུགཏཱ’’ཏི.

‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསཱི’’ཏི? ‘‘རཱུཔཾ ཁོ, བྷནྟེ, ཨུཔཱདིཡམཱནོ བདྡྷོ མཱརསྶ; ཨནུཔཱདིཡམཱནོ མུཏྟོ པཱཔིམཏོ. ཝེདནཾ ཨུཔཱདིཡམཱནོ བདྡྷོ མཱརསྶ; ཨནུཔཱདིཡམཱནོ མུཏྟོ པཱཔིམཏོ. སཉྙཾ… སངྑཱརེ … ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདིཡམཱནོ བདྡྷོ མཱརསྶ; ཨནུཔཱདིཡམཱནོ མུཏྟོ པཱཔིམཏོ. ཨིམསྶ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམཱི’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, བྷིཀྑུ! སཱདྷུ ཁོ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསི. རཱུཔཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨུཔཱདིཡམཱནོ བདྡྷོ མཱརསྶ; ཨནུཔཱདིཡམཱནོ མུཏྟོ པཱཔིམཏོ. ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདིཡམཱནོ བདྡྷོ མཱརསྶ; ཨནུཔཱདིཡམཱནོ མུཏྟོ པཱཔིམཏོ. ཨིམསྶ ཁོ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠོ དཊྛབྦོ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི. ཨཐ ཁོ སོ བྷིཀྑུ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརནྟོ ནཙིརསྶེཝ – ཡསྶཏྠཱཡ ཀུལཔུཏྟཱ སམྨདེཝ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛནྟི ཏདནུཏྟརཾ – བྲཧྨཙརིཡཔརིཡོསཱནཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ‘‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’’ཏི ཨབྦྷཉྙཱསི. ཨཉྙཏརོ ཙ པན སོ བྷིཀྑུ ཨརཧཏཾ ཨཧོསཱིཏི. པཋམཾ.

༢. མཉྙམཱནསུཏྟཾ

༦༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ…པེ… ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི. ‘‘མཉྙམཱནོ ཁོ, བྷིཀྑུ, བདྡྷོ མཱརསྶ; ཨམཉྙམཱནོ མུཏྟོ པཱཔིམཏོ’’ཏི. ‘‘ཨཉྙཱཏཾ བྷགཝཱ, ཨཉྙཱཏཾ སུགཏཱ’’ཏི.

‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསཱི’’ཏི? ‘‘རཱུཔཾ ཁོ, བྷནྟེ, མཉྙམཱནོ བདྡྷོ མཱརསྶ; ཨམཉྙམཱནོ མུཏྟོ པཱཔིམཏོ. ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ མཉྙམཱནོ བདྡྷོ མཱརསྶ; ཨམཉྙམཱནོ མུཏྟོ པཱཔིམཏོ. ཨིམསྶ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམཱི’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, བྷིཀྑུ! སཱདྷུ ཁོ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསི. རཱུཔཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, མཉྙམཱནོ བདྡྷོ མཱརསྶ; ཨམཉྙམཱནོ མུཏྟོ པཱཔིམཏོ. ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ མཉྙམཱནོ བདྡྷོ མཱརསྶ; ཨམཉྙམཱནོ མུཏྟོ པཱཔིམཏོ. ཨིམསྶ ཁོ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠོ དཊྛབྦོ’’ཏི…པེ… ཨཉྙཏརོ ཙ པན སོ བྷིཀྑུ ཨརཧཏཾ ཨཧོསཱིཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཨབྷིནནྡམཱནསུཏྟཾ

༦༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན…པེ… པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི. ‘‘ཨབྷིནནྡམཱནོ ཁོ, བྷིཀྑུ, བདྡྷོ མཱརསྶ; ཨནབྷིནནྡམཱནོ མུཏྟོ པཱཔིམཏོ’’ཏི. ‘‘ཨཉྙཱཏཾ བྷགཝཱ, ཨཉྙཱཏཾ སུགཏཱ’’ཏི.

‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསཱི’’ཏི? ‘‘རཱུཔཾ ཁོ, བྷནྟེ, ཨབྷིནནྡམཱནོ བདྡྷོ མཱརསྶ; ཨནབྷིནནྡམཱནོ མུཏྟོ པཱཔིམཏོ. ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནནྡམཱནོ བདྡྷོ མཱརསྶ; ཨནབྷིནནྡམཱནོ མུཏྟོ པཱཔིམཏོ. ཨིམསྶ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམཱི’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, བྷིཀྑུ! སཱདྷུ ཁོ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསི. རཱུཔཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨབྷིནནྡམཱནོ བདྡྷོ མཱརསྶ; ཨནབྷིནནྡམཱནོ མུཏྟོ པཱཔིམཏོ. ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ … ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནནྡམཱནོ བདྡྷོ མཱརསྶ; ཨནབྷིནནྡམཱནོ མུཏྟོ པཱཔིམཏོ. ཨིམསྶ ཁོ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠོ དཊྛབྦོ’’ཏི…པེ… ཨཉྙཏརོ ཙ པན སོ བྷིཀྑུ ཨརཧཏཾ ཨཧོསཱིཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཨནིཙྩསུཏྟཾ

༦༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ…པེ… ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི. ‘‘ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. ‘‘ཨཉྙཱཏཾ བྷགཝཱ; ཨཉྙཱཏཾ སུགཏཱ’’ཏི.

‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསཱི’’ཏི? ‘‘རཱུཔཾ ཁོ, བྷནྟེ, ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ མེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ མེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཨིམསྶ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམཱི’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, བྷིཀྑུ! སཱདྷུ ཁོ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསི. རཱུཔཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཁོ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཨིམསྶ ཁོ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠོ དཊྛབྦོ’’ཏི…པེ… ཨཉྙཏརོ ཙ པན སོ བྷིཀྑུ ཨརཧཏཾ ཨཧོསཱིཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. དུཀྑསུཏྟཾ

༦༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ…པེ… ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི. ‘‘ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, དུཀྑཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. ‘‘ཨཉྙཱཏཾ བྷགཝཱ; ཨཉྙཱཏཾ སུགཏཱ’’ཏི.

‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསཱི’’ཏི? ‘‘རཱུཔཾ ཁོ, བྷནྟེ, དུཀྑཾ; ཏཏྲ མེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ དུཀྑཾ; ཏཏྲ མེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཨིམསྶ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམཱི’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, བྷིཀྑུ! སཱདྷུ ཁོ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསི. རཱུཔཾ ཁོ བྷིཀྑུ, དུཀྑཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ དུཀྑཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཨིམསྶ ཁོ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠོ དཊྛབྦོ’’ཏི…པེ… ཨཉྙཏརོ ཙ པན སོ བྷིཀྑུ ཨརཧཏཾ ཨཧོསཱིཏི. པཉྩམཾ.

༦. ཨནཏྟསུཏྟཾ

༦༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ…པེ… ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི. ‘‘ཡོ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. ‘‘ཨཉྙཱཏཾ, བྷགཝཱ; ཨཉྙཱཏཾ, སུགཏཱ’’ཏི.

‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསཱི’’ཏི? ‘‘རཱུཔཾ ཁོ, བྷནྟེ, ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ མེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ མེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཨིམསྶ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམཱི’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, བྷིཀྑུ! སཱདྷུ ཁོ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསི. རཱུཔཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཨིམསྶ ཁོ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠོ དཊྛབྦོ’’ཏི…པེ… ཨཉྙཏརོ ཙ པན སོ བྷིཀྑུ ཨརཧཏཾ ཨཧོསཱིཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཨནཏྟནིཡསུཏྟཾ

༦༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ…པེ… ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི. ‘‘ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨནཏྟནིཡཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. ‘‘ཨཉྙཱཏཾ, བྷགཝཱ; ཨཉྙཱཏཾ, སུགཏཱ’’ཏི.

‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསཱི’’ཏི? ‘‘རཱུཔཾ ཁོ, བྷནྟེ, ཨནཏྟནིཡཾ; ཏཏྲ མེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟནིཡཾ; ཏཏྲ མེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཨིམསྶ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམཱི’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, བྷིཀྑུ! སཱདྷུ ཁོ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསི. རཱུཔཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨནཏྟནིཡཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཝེདནཱ … སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟནིཡཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཨིམསྶ ཁོ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠོ དཊྛབྦོ’’ཏི…པེ… ཨཉྙཏརོ ཙ པན སོ བྷིཀྑུ ཨརཧཏཾ ཨཧོསཱིཏི. སཏྟམཾ.

༨. རཛནཱིཡསཎྛིཏསུཏྟཾ

༧༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ, ཡམཧཾ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ…པེ… ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི. ‘‘ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, རཛནཱིཡསཎྛིཏཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. ‘‘ཨཉྙཱཏཾ, བྷགཝཱ; ཨཉྙཱཏཾ, སུགཏཱ’’ཏི.

‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསཱི’’ཏི? ‘‘རཱུཔཾ ཁོ, བྷནྟེ, རཛནཱིཡསཎྛིཏཾ; ཏཏྲ མེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ རཛནཱིཡསཎྛིཏཾ; ཏཏྲ མེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཨིམསྶ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམཱི’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ བྷིཀྑུ! སཱདྷུ ཁོ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསི. རཱུཔཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, རཛནཱིཡསཎྛིཏཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ རཛནཱིཡསཎྛིཏཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཨིམསྶ ཁོ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠོ དཊྛབྦོ’’ཏི…པེ… ཨཉྙཏརོ ཙ པན སོ བྷིཀྑུ ཨརཧཏཾ ཨཧོསཱིཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. རཱདྷསུཏྟཾ

༧༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ, ཀཐཾ པསྶཏོ ཨིམསྨིཉྩ སཝིཉྙཱཎཀེ ཀཱཡེ བཧིདྡྷཱ ཙ སབྦནིམིཏྟེསུ ཨཧངྐཱརམམངྐཱརམཱནཱནུསཡཱ ན ཧོནྟཱི’’ཏི? ‘‘ཡཾ ཀིཉྩི, རཱདྷ, རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ རཱུཔཾ – ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏི. ཡཱ ཀཱཙི ཝེདནཱ… ཡཱ ཀཱཙི སཉྙཱ… ཡེ ཀེཙི སངྑཱརཱ… ཡཾ ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ…པེ… ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ ཝིཉྙཱཎཾ – ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏི. ཨེཝཾ ཁོ, རཱདྷ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨིམསྨིཉྩ སཝིཉྙཱཎཀེ ཀཱཡེ བཧིདྡྷཱ ཙ སབྦནིམིཏྟེསུ ཨཧངྐཱརམམངྐཱརམཱནཱནུསཡཱ ན ཧོནྟཱི’’ཏི…པེ… ཨཉྙཏརོ ཙ པནཱཡསྨཱ རཱདྷོ ཨརཧཏཾ ཨཧོསཱིཏི. ནཝམཾ.

༡༠. སུརཱདྷསུཏྟཾ

༧༢. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སུརཱདྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ ཀཐཾ པསྶཏོ ཨིམསྨིཉྩ སཝིཉྙཱཎཀེ ཀཱཡེ བཧིདྡྷཱ ཙ སབྦནིམིཏྟེསུ ཨཧངྐཱརམམངྐཱརམཱནཱཔགཏཾ མཱནསཾ ཧོཏི, ཝིདྷཱ སམཏིཀྐནྟཾ སནྟཾ སུཝིམུཏྟ’’ནྟི? ‘‘ཡཾ ཀིཉྩི, སུརཱདྷ, རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ…པེ… ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ རཱུཔཾ – ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དིསྭཱ ཨནུཔཱདཱཝིམུཏྟོ ཧོཏི. ཡཱ ཀཱཙི ཝེདནཱ… ཡཱ ཀཱཙི སཉྙཱ… ཡེ ཀེཙི སངྑཱརཱ… ཡཾ ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ ཝིཉྙཱཎཾ – ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དིསྭཱ ཨནུཔཱདཱཝིམུཏྟོ ཧོཏི. ཨེཝཾ ཁོ, སུརཱདྷ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨིམསྨིཉྩ སཝིཉྙཱཎཀེ ཀཱཡེ, བཧིདྡྷཱ ཙ སབྦནིམིཏྟེསུ ཨཧངྐཱརམམངྐཱརམཱནཱཔགཏཾ མཱནསཾ ཧོཏི ཝིདྷཱ སམཏིཀྐནྟཾ སནྟཾ སུཝིམུཏྟ’’ནྟི…པེ… ཨཉྙཏརོ ཙ པནཱཡསྨཱ སུརཱདྷོ ཨརཧཏཾ ཨཧོསཱིཏི. དསམཾ.

ཨརཧནྟཝགྒོ སཏྟམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཨུཔཱདིཡམཉྙམཱནཱ, ཨཐཱབྷིནནྡམཱནོ ཙ;

ཨནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཨནཏྟཱ ཙ, ཨནཏྟནཱིཡཾ རཛནཱིཡསཎྛིཏཾ;

རཱདྷསུརཱདྷེན ཏེ དསཱཏི.

༨. ཁཛྫནཱིཡཝགྒོ

༡. ཨསྶཱདསུཏྟཾ

༧༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཨསྶུཏཝཱ, བྷིཀྑཝེ, པུཐུཛྫནོ རཱུཔསྶ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརཱནཾ… ཝིཉྙཱཎསྶ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. སུཏཝཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔསྶ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཝེདནཱ … སཉྙཱཡ… སངྑཱརཱནཾ… ཝིཉྙཱཎསྶ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. སམུདཡསུཏྟཾ

༧༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཨསྶུཏཝཱ, བྷིཀྑཝེ, པུཐུཛྫནོ རཱུཔསྶ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརཱནཾ… ཝིཉྙཱཎསྶ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. སུཏཝཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔསྶ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརཱནཾ… ཝིཉྙཱཎསྶ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. དུཏིཡསམུདཡསུཏྟཾ

༧༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘སུཏཝཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔསྶ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརཱནཾ… ཝིཉྙཱཎསྶ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཨརཧནྟསུཏྟཾ

༧༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ; ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ; ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ; ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ; ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ’’.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡཔི… སཉྙཱཡཔི… སངྑཱརེསུཔི… ཝིཉྙཱཎསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི. ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཡཱཝཏཱ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱཝཱསཱ, ཡཱཝཏཱ བྷཝགྒཾ, ཨེཏེ ཨགྒཱ, ཨེཏེ སེཊྛཱ ལོཀསྨིཾ ཡདིདཾ ཨརཧནྟོ’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨིདཾ ཝཏྭཱན སུགཏོ ཨཐཱཔརཾ ཨེཏདཝོཙ སཏྠཱ –

‘‘སུཁིནོ ཝཏ ཨརཧནྟོ, ཏཎྷཱ ཏེསཾ ན ཝིཛྫཏི;

ཨསྨིམཱནོ སམུཙྪིནྣོ, མོཧཛཱལཾ པདཱལིཏཾ.

‘‘ཨནེཛཾ ཏེ ཨནུཔྤཏྟཱ, ཙིཏྟཾ ཏེསཾ ཨནཱཝིལཾ;

ལོཀེ ཨནུཔལིཏྟཱ ཏེ, བྲཧྨབྷཱུཏཱ ཨནཱསཝཱ.

‘‘པཉྩཀྑནྡྷེ པརིཉྙཱཡ, སཏྟ སདྡྷམྨགོཙརཱ;

པསཾསིཡཱ སཔྤུརིསཱ, པུཏྟཱ བུདྡྷསྶ ཨོརསཱ.

‘‘སཏྟརཏནསམྤནྣཱ, ཏཱིསུ སིཀྑཱསུ སིཀྑིཏཱ;

ཨནུཝིཙརནྟི མཧཱཝཱིརཱ, པཧཱིནབྷཡབྷེརཝཱ.

‘‘དསཧངྒེཧི སམྤནྣཱ, མཧཱནཱགཱ སམཱཧིཏཱ;

ཨེཏེ ཁོ སེཊྛཱ ལོཀསྨིཾ, ཏཎྷཱ ཏེསཾ ན ཝིཛྫཏི.

‘‘ཨསེཁཉཱཎམུཔྤནྣཾ, ཨནྟིམོཡཾ [ཨནྟིམསྶ (ཀ.)] སམུསྶཡོ;

ཡོ སཱརོ བྲཧྨཙརིཡསྶ, ཏསྨིཾ ཨཔརཔཙྩཡཱ.

‘‘ཝིདྷཱསུ ན ཝིཀམྤནྟི, ཝིཔྤམུཏྟཱ པུནབྦྷཝཱ;

དནྟབྷཱུམིམནུཔྤཏྟཱ, ཏེ ལོཀེ ཝིཛིཏཱཝིནོ.

‘‘ཨུདྡྷཾ ཏིརིཡཾ ཨཔཱཙཱིནཾ, ནནྡཱི ཏེསཾ ན ཝིཛྫཏི;

ནདནྟི ཏེ སཱིཧནཱདཾ, བུདྡྷཱ ལོཀེ ཨནུཏྟརཱ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ;

༥. དུཏིཡཨརཧནྟསུཏྟཾ

༧༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ; ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ; ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི…པེ… ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ’’.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡཔི… སཉྙཱཡཔི… སངྑཱརེསུཔི… ཝིཉྙཱཎསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི. ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཡཱཝཏཱ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱཝཱསཱ, ཡཱཝཏཱ བྷཝགྒཾ, ཨེཏེ ཨགྒཱ, ཨེཏེ སེཊྛཱ ལོཀསྨིཾ ཡདིདཾ ཨརཧནྟོ’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. སཱིཧསུཏྟཾ

༧༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘སཱིཧོ, བྷིཀྑཝེ, མིགརཱཛཱ སཱཡནྷསམཡཾ ཨཱསཡཱ ནིཀྑམཏི; ཨཱསཡཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཝིཛམྦྷཏི; ཝིཛམྦྷིཏྭཱ སམནྟཱ ཙཏུདྡིསཱ ཨནུཝིལོཀེཏི; སམནྟཱ ཙཏུདྡིསཱ ཨནུཝིལོཀེཏྭཱ ཏིཀྑཏྟུཾ སཱིཧནཱདཾ ནདཏི; ཏིཀྑཏྟུཾ སཱིཧནཱདཾ ནདིཏྭཱ གོཙརཱཡ པཀྐམཏི. ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, ཏིརཙྪཱནགཏཱ པཱཎཱ སཱིཧསྶ མིགརཉྙོ ནདཏོ སདྡཾ སུཎནྟི; ཡེབྷུཡྻེན བྷཡཾ སཾཝེགཾ སནྟཱསཾ ཨཱཔཛྫནྟི; བིལཾ བིལཱསཡཱ པཝིསནྟི; དཀཾ དཀཱསཡཱ པཝིསནྟི; ཝནཾ ཝནཱསཡཱ པཝིསནྟི; ཨཱཀཱསཾ པཀྑིནོ བྷཛནྟི. ཡེཔི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, རཉྙོ ནཱགཱ གཱམནིགམརཱཛདྷཱནཱིསུ, དལ༹ྷེཧི ཝརཏྟེཧི བདྡྷཱ, ཏེཔི ཏཱནི བནྡྷནཱནི སཉྪིནྡིཏྭཱ སམྤདཱལེཏྭཱ བྷཱིཏཱ མུཏྟཀརཱིསཾ ཙཛམཱནཱ [མོཙནྟཱ (པཱི. ཀ.)], ཡེན ཝཱ ཏེན ཝཱ པལཱཡནྟི. ཨེཝཾ མཧིདྡྷིཀོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཱིཧོ མིགརཱཛཱ ཏིརཙྪཱནགཏཱནཾ པཱཎཱནཾ, ཨེཝཾ མཧེསཀྑོ, ཨེཝཾ མཧཱནུབྷཱཝོ’’.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡདཱ ཏཐཱགཏོ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫཏི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཝིཛྫཱཙརཎསམྤནྣོ སུགཏོ ལོཀཝིདཱུ ཨནུཏྟརོ པུརིསདམྨསཱརཐི སཏྠཱ དེཝམནུསྶཱནཾ བུདྡྷོ བྷགཝཱ. སོ དྷམྨཾ དེསེཏི – ‘ཨིཏི རཱུཔཾ, ཨིཏི རཱུཔསྶ སམུདཡོ, ཨིཏི རཱུཔསྶ ཨཏྠངྒམོ; ཨིཏི ཝེདནཱ… ཨིཏི སཉྙཱ… ཨིཏི སངྑཱརཱ… ཨིཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ཨིཏི ཝིཉྙཱཎསྶ སམུདཡོ, ཨིཏི ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’ཏི. ཡེཔི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, དེཝཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཝཎྞཝནྟོ སུཁབཧུལཱ ཨུཙྩེསུ ཝིམཱནེསུ ཙིརཊྛིཏིཀཱ ཏེཔི ཏཐཱགཏསྶ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ ཡེབྷུཡྻེན བྷཡཾ སཾཝེགཾ སནྟཱསཾ ཨཱཔཛྫནྟི – ‘ཨནིཙྩཱཝ ཀིར, བྷོ, མཡཾ སམཱནཱ ནིཙྩམྷཱཏི ཨམཉྙིམྷ. ཨདྡྷུཝཱཝ ཀིར, བྷོ, མཡཾ སམཱནཱ དྷུཝམྷཱཏི ཨམཉྙིམྷ. ཨསསྶཏཱཝ ཀིར, བྷོ, མཡཾ སམཱནཱ སསྶཏམྷཱཏི ཨམཉྙིམྷ. མཡམྤི ཀིར, བྷོ, ཨནིཙྩཱ ཨདྡྷུཝཱ ཨསསྶཏཱ སཀྐཱཡཔརིཡཱཔནྣཱ’ཏི. ཨེཝཾ མཧིདྡྷིཀོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ སདེཝཀསྶ ལོཀསྶ, ཨེཝཾ མཧེསཀྑོ, ཨེཝཾ མཧཱནུབྷཱཝོ’’ཏི. ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ…པེ… ཨེཏདཝོཙ སཏྠཱ –

‘‘ཡདཱ བུདྡྷོ ཨབྷིཉྙཱཡ, དྷམྨཙཀྐཾ པཝཏྟཡི;

སདེཝཀསྶ ལོཀསྶ, སཏྠཱ ཨཔྤཊིཔུགྒལོ.

‘‘སཀྐཱཡཉྩ ནིརོདྷཉྩ, སཀྐཱཡསྶ ཙ སམྦྷཝཾ;

ཨརིཡཉྩཊྛངྒིཀཾ མགྒཾ, དུཀྑཱུཔསམགཱམིནཾ.

‘‘ཡེཔི དཱིགྷཱཡུཀཱ དེཝཱ, ཝཎྞཝནྟོ ཡསསྶིནོ;

བྷཱིཏཱ སནྟཱསམཱཔཱདུཾ, སཱིཧསྶེཝིཏརེ མིགཱ.

ཨཝཱིཏིཝཏྟཱ སཀྐཱཡཾ, ཨནིཙྩཱ ཀིར བྷོ མཡཾ;

སུཏྭཱ ཨརཧཏོ ཝཱཀྱཾ, ཝིཔྤམུཏྟསྶ ཏཱདིནོ’’ཏི. ཚཊྛཾ;

༧. ཁཛྫནཱིཡསུཏྟཾ

༧༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨནེཀཝིཧིཏཾ པུབྦེནིཝཱསཾ ཨནུསྶརམཱནཱ ཨནུསྶརནྟི སབྦེཏེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ ཨནུསྶརནྟི ཨེཏེསཾ ཝཱ ཨཉྙཏརཾ. ཀཏམེ པཉྩ? ‘ཨེཝཾརཱུཔོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱན’ནྟི – ཨིཏི ཝཱ ཧི, བྷིཀྑཝེ, ཨནུསྶརམཱནོ རཱུཔཾཡེཝ ཨནུསྶརཏི. ‘ཨེཝཾཝེདནོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱན’ནྟི – ཨིཏི ཝཱ ཧི, བྷིཀྑཝེ, ཨནུསྶརམཱནོ ཝེདནཾཡེཝ ཨནུསྶརཏི. ‘ཨེཝཾསཉྙོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱན’ནྟི… ‘ཨེཝཾསངྑཱརོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱན’ནྟི… ‘ཨེཝཾཝིཉྙཱཎོ ཨཧོསིཾ ཨཏཱིཏམདྡྷཱན’ནྟི – ཨིཏི ཝཱ ཧི, བྷིཀྑཝེ, ཨནུསྶརམཱནོ ཝིཉྙཱཎམེཝ ཨནུསྶརཏི’’.

‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ཝདེཐ? རུཔྤཏཱིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏསྨཱ ‘རཱུཔ’ནྟི ཝུཙྩཏི. ཀེན རུཔྤཏི? སཱིཏེནཔི རུཔྤཏི, ཨུཎྷེནཔི རུཔྤཏི, ཛིགྷཙྪཱཡཔི རུཔྤཏི, པིཔཱསཱཡཔི རུཔྤཏི, ཌཾསམཀསཝཱཏཱཏཔསརཱིསཔསམྥསྶེནཔི [… སིརིཾསཔསམྥསྶེནཔི (སཱི. པཱི.)] རུཔྤཏི. རུཔྤཏཱིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏསྨཱ ‘རཱུཔ’ནྟི ཝུཙྩཏི.

‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཾ ཝདེཐ? ཝེདཡཏཱིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏསྨཱ ‘ཝེདནཱ’ཏི ཝུཙྩཏི. ཀིཉྩ ཝེདཡཏི? སུཁམྤི ཝེདཡཏི, དུཀྑམྤི ཝེདཡཏི, ཨདུཀྑམསུཁམྤི ཝེདཡཏི. ཝེདཡཏཱིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏསྨཱ ‘ཝེདནཱ’ཏི ཝུཙྩཏི.

‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སཉྙཾ ཝདེཐ? སཉྫཱནཱཏཱིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏསྨཱ ‘སཉྙཱ’ཏི ཝུཙྩཏི. ཀིཉྩ སཉྫཱནཱཏི? ནཱིལམྤི སཉྫཱནཱཏི, པཱིཏཀམྤི སཉྫཱནཱཏི, ལོཧིཏཀམྤི སཉྫཱནཱཏི, ཨོདཱཏམྤི སཉྫཱནཱཏི. སཉྫཱནཱཏཱིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏསྨཱ ‘སཉྙཱ’ཏི ཝུཙྩཏི.

‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སངྑཱརེ ཝདེཐ? སངྑཏམབྷིསངྑརོནྟཱིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏསྨཱ ‘སངྑཱརཱ’ཏི ཝུཙྩཏི. ཀིཉྩ སངྑཏམབྷིསངྑརོནྟི? རཱུཔཾ རཱུཔཏྟཱཡ [རཱུཔཏྠཱཡ (ཀ.)] སངྑཏམབྷིསངྑརོནྟི, ཝེདནཾ ཝེདནཏྟཱཡ སངྑཏམབྷིསངྑརོནྟི, སཉྙཾ སཉྙཏྟཱཡ སངྑཏམབྷིསངྑརོནྟི, སངྑཱརེ སངྑཱརཏྟཱཡ སངྑཏམབྷིསངྑརོནྟི, ཝིཉྙཱཎཾ ཝིཉྙཱཎཏྟཱཡ སངྑཏམབྷིསངྑརོནྟི. སངྑཏམབྷིསངྑརོནྟཱིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏསྨཱ ‘སངྑཱརཱ’ཏི ཝུཙྩཏི.

‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ ཝདེཐ? ཝིཛཱནཱཏཱིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏསྨཱ ‘ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཝུཙྩཏི. ཀིཉྩ ཝིཛཱནཱཏི? ཨམྦིལམྤི ཝིཛཱནཱཏི, ཏིཏྟཀམྤི ཝིཛཱནཱཏི, ཀཊུཀམྤི ཝིཛཱནཱཏི, མདྷུརམྤི ཝིཛཱནཱཏི, ཁཱརིཀམྤི ཝིཛཱནཱཏི, ཨཁཱརིཀམྤི ཝིཛཱནཱཏི, ལོཎིཀམྤི ཝིཛཱནཱཏི, ཨལོཎིཀམྤི ཝིཛཱནཱཏི. ཝིཛཱནཱཏཱིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏསྨཱ ‘ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཝུཙྩཏི.

‘‘ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཧཾ ཁོ ཨེཏརཧི རཱུཔེན ཁཛྫཱམི. ཨཏཱིཏམྤཱཧཾ ཨདྡྷཱནཾ ཨེཝམེཝ རཱུཔེན ཁཛྫིཾ, སེཡྻཐཱཔི ཨེཏརཧི པཙྩུཔྤནྣེན རཱུཔེན ཁཛྫཱམི. ཨཧཉྩེཝ ཁོ པན ཨནཱགཏཾ རཱུཔཾ ཨབྷིནནྡེཡྻཾ, ཨནཱགཏམྤཱཧཾ ཨདྡྷཱནཾ ཨེཝམེཝ རཱུཔེན ཁཛྫེཡྻཾ, སེཡྻཐཱཔི ཨེཏརཧི པཙྩུཔྤནྣེན རཱུཔེན ཁཛྫཱམཱི’ཏི. སོ ཨིཏི པཊིསངྑཱཡ ཨཏཱིཏསྨིཾ རཱུཔསྨིཾ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ རཱུཔཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣསྶ རཱུཔསྶ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི.

‘‘‘ཨཧཾ ཁོ ཨེཏརཧི ཝེདནཱཡ ཁཛྫཱམི. ཨཏཱིཏམྤཱཧཾ ཨདྡྷཱནཾ ཨེཝམེཝ ཝེདནཱཡ ཁཛྫིཾ, སེཡྻཐཱཔི ཨེཏརཧི པཙྩུཔྤནྣཱཡ ཝེདནཱཡ ཁཛྫཱམི. ཨཧཉྩེཝ ཁོ པན ཨནཱགཏཾ ཝེདནཾ ཨབྷིནནྡེཡྻཾ; ཨནཱགཏམྤཱཧཾ ཨདྡྷཱནཾ ཨེཝམེཝ ཝེདནཱཡ ཁཛྫེཡྻཾ, སེཡྻཐཱཔི ཨེཏརཧི པཙྩུཔྤནྣཱཡ ཝེདནཱཡ ཁཛྫཱམཱི’ཏི. སོ ཨིཏི པཊིསངྑཱཡ ཨཏཱིཏཱཡ ཝེདནཱཡ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ ཝེདནཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣཱཡ ཝེདནཱཡ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི.

‘‘‘ཨཧཾ ཁོ ཨེཏརཧི སཉྙཱཡ ཁཛྫཱམི…པེ… ཨཧཾ ཁོ ཨེཏརཧི སངྑཱརེཧི ཁཛྫཱམི. ཨཏཱིཏམྤཱཧཾ ཨདྡྷཱནཾ ཨེཝམེཝ སངྑཱརེཧི ཁཛྫིཾ, སེཡྻཐཱཔི ཨེཏརཧི པཙྩུཔྤནྣེཧི སངྑཱརེཧི ཁཛྫཱམཱིཏི. ཨཧཉྩེཝ ཁོ པན ཨནཱགཏེ སངྑཱརེ ཨབྷིནནྡེཡྻཾ; ཨནཱགཏམྤཱཧཾ ཨདྡྷཱནཾ ཨེཝམེཝ སངྑཱརེཧི ཁཛྫེཡྻཾ, སེཡྻཐཱཔི ཨེཏརཧི པཙྩུཔྤནྣེཧི སངྑཱརེཧི ཁཛྫཱམཱི’ཏི. སོ ཨིཏི པཊིསངྑཱཡ ཨཏཱིཏེསུ སངྑཱརེསུ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏེ སངྑཱརེ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣཱནཾ སངྑཱརཱནཾ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི.

‘‘‘ཨཧཾ ཁོ ཨེཏརཧི ཝིཉྙཱཎེན ཁཛྫཱམི. ཨཏཱིཏམྤི ཨདྡྷཱནཾ ཨེཝམེཝ ཝིཉྙཱཎེན ཁཛྫིཾ, སེཡྻཐཱཔི ཨེཏརཧི པཙྩུཔྤནྣེན ཝིཉྙཱཎེན ཁཛྫཱམི. ཨཧཉྩེཝ ཁོ པན ཨནཱགཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནནྡེཡྻཾ; ཨནཱགཏམྤཱཧཾ ཨདྡྷཱནཾ ཨེཝམེཝ ཝིཉྙཱཎེན ཁཛྫེཡྻཾ, སེཡྻཐཱཔི ཨེཏརཧི པཙྩུཔྤནྣེན ཝིཉྙཱཎེན ཁཛྫཱམཱི’ཏི. སོ ཨིཏི པཊིསངྑཱཡ ཨཏཱིཏསྨིཾ ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣསྶ ཝིཉྙཱཎསྶ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ … སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ, དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ཀིཉྩི རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ རཱུཔཾ – ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཡཱ ཀཱཙི ཝེདནཱ… ཡཱ ཀཱཙི སཉྙཱ… ཡེ ཀེཙི སངྑཱརཱ… ཡཾ ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ…པེ… ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ ཝིཉྙཱཎཾ – ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ’’.

‘‘ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཔཙིནཱཏི, ནོ ཨཱཙིནཱཏི; པཛཧཏི [ནོ (སཱི.)], ན ཨུཔཱདིཡཏི; ཝིསིནེཏི [ནོ (སཱི.)], ན ཨུསྶིནེཏི; ཝིདྷཱུཔེཏི [ནོ (སཱི.)], ན སནྡྷཱུཔེཏི. ཀིཉྩ ཨཔཙིནཱཏི, ནོ ཨཱཙིནཱཏི? རཱུཔཾ ཨཔཙིནཱཏི, ནོ ཨཱཙིནཱཏི; ཝེདནཾ … སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨཔཙིནཱཏི, ནོ ཨཱཙིནཱཏི. ཀིཉྩ པཛཧཏི, ན ཨུཔཱདིཡཏི? རཱུཔཾ པཛཧཏི, ན ཨུཔཱདིཡཏི; ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ པཛཧཏི, ན ཨུཔཱདིཡཏི. ཀིཉྩ ཝིསིནེཏི, ན ཨུསྶིནེཏི? རཱུཔཾ ཝིསིནེཏི, ན ཨུསྶིནེཏི; ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཝིསིནེཏི, ན ཨུསྶིནེཏི. ཀིཉྩ ཝིདྷཱུཔེཏི, ན སནྡྷཱུཔེཏི? རཱུཔཾ ཝིདྷཱུཔེཏི, ན སནྡྷཱུཔེཏི; ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཝིདྷཱུཔེཏི, ན སནྡྷཱུཔེཏི.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡཔི… སཉྙཱཡཔི… སངྑཱརེསུཔི… ཝིཉྙཱཎསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི. ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི.

‘‘ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ནེཝཱཙིནཱཏི ན ཨཔཙིནཱཏི, ཨཔཙིནིཏྭཱ ཋིཏོ ནེཝ པཛཧཏི ན ཨུཔཱདིཡཏི, པཛཧིཏྭཱ ཋིཏོ ནེཝ ཝིསིནེཏི ན ཨུསྶིནེཏི, ཝིསིནེཏྭཱ ཋིཏོ ནེཝ ཝིདྷཱུཔེཏི ན སནྡྷཱུཔེཏི. ཝིདྷཱུཔེཏྭཱ ཋིཏོ ཀིཉྩ ནེཝཱཙིནཱཏི ན ཨཔཙིནཱཏི? ཨཔཙིནིཏྭཱ ཋིཏོ རཱུཔཾ ནེཝཱཙིནཱཏི ན ཨཔཙིནཱཏི; ཨཔཙིནིཏྭཱ ཋིཏོ ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ནེཝཱཙིནཱཏི ན ཨཔཙིནཱཏི. ཨཔཙིནིཏྭཱ ཋིཏོ ཀིཉྩ ནེཝ པཛཧཏི ན ཨུཔཱདིཡཏི? པཛཧིཏྭཱ ཋིཏོ རཱུཔཾ ནེཝ པཛཧཏི ན ཨུཔཱདིཡཏི; པཛཧིཏྭཱ ཋིཏོ ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ནེཝ པཛཧཏི ན ཨུཔཱདིཡཏི. པཛཧིཏྭཱ ཋིཏོ ཀིཉྩ ནེཝ ཝིསིནེཏི ན ཨུསྶིནེཏི? ཝིསིནེཏྭཱ ཋིཏོ རཱུཔཾ ནེཝ ཝིསིནེཏི ན ཨུསྶིནེཏི; ཝིསིནེཏྭཱ ཋིཏོ ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ནེཝ ཝིསིནེཏི ན ཨུསྶིནེཏི. ཝིསིནེཏྭཱ ཋིཏོ ཀིཉྩ ནེཝ ཝིདྷཱུཔེཏི ན སནྡྷཱུཔེཏི? ཝིདྷཱུཔེཏྭཱ ཋིཏོ རཱུཔཾ ནེཝ ཝིདྷཱུཔེཏི ན སནྡྷཱུཔེཏི; ཝིདྷཱུཔེཏྭཱ ཋིཏོ ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ནེཝ ཝིདྷཱུཔེཏི ན སནྡྷཱུཔེཏི. ཝིདྷཱུཔེཏྭཱ ཋིཏོ ཨེཝཾཝིམུཏྟཙིཏྟཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུཾ སཨིནྡཱ དེཝཱ སབྲཧྨཀཱ སཔཛཱཔཏིཀཱ ཨཱརཀཱཝ ནམསྶནྟི –

‘‘ནམོ ཏེ པུརིསཱཛཉྙ, ནམོ ཏེ པུརིསུཏྟམ;

ཡསྶ ཏེ ནཱབྷིཛཱནཱམ, ཡམྤི ནིསྶཱཡ ཛྷཱཡསཱི’’ཏི. སཏྟམཾ;

༨. པིཎྜོལྱསུཏྟཾ

༨༠. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཀྐེསུ ཝིཧརཏི ཀཔིལཝཏྠུསྨིཾ ནིགྲོདྷཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཀིསྨིཉྩིདེཝ པཀརཎེ བྷིཀྑུསངྒྷཾ པཎཱམེཏྭཱ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཀཔིལཝཏྠུཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསི. ཀཔིལཝཏྠུསྨིཾ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ ཡེན མཧཱཝནཾ ཏེནུཔསངྐམི དིཝཱཝིཧཱརཱཡ. མཧཱཝནཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ བེལུཝལཊྛིཀཱཡ མཱུལེ དིཝཱཝིཧཱརཾ ནིསཱིདི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཏོ རཧོགཏསྶ པཊིསལླཱིནསྶ ཨེཝཾ ཙེཏསོ པརིཝིཏཀྐོ ཨུདཔཱདི – ‘‘མཡཱ ཁོ བྷིཀྑུསངྒྷོ པབཱལ༹ྷོ. སནྟེཏྠ བྷིཀྑཱུ ནཝཱ ཨཙིརཔབྦཛིཏཱ ཨདྷུནཱགཏཱ ཨིམཾ དྷམྨཝིནཡཾ. ཏེསཾ མམཾ ཨཔསྶནྟཱནཾ སིཡཱ ཨཉྙཐཏྟཾ སིཡཱ ཝིཔརིཎཱམོ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཝཙྪསྶ ཏརུཎསྶ མཱཏརཾ ཨཔསྶནྟསྶ སིཡཱ ཨཉྙཐཏྟཾ སིཡཱ ཝིཔརིཎཱམོ, ཨེཝམེཝ སནྟེཏྠ བྷིཀྑཱུ ནཝཱ ཨཙིརཔབྦཛིཏཱ ཨདྷུནཱགཏཱ ཨིམཾ དྷམྨཝིནཡཾ ཏེསཾ མམཾ ཨཔསྶནྟཱནཾ སིཡཱ ཨཉྙཐཏྟཾ སིཡཱ ཝིཔརིཎཱམོ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བཱིཛཱནཾ ཏརུཎཱནཾ ཨུདཀཾ ཨལབྷནྟཱནཾ སིཡཱ ཨཉྙཐཏྟཾ སིཡཱ ཝིཔརིཎཱམོ, ཨེཝམེཝ སནྟེཏྠ…པེ… ཏེསཾ མམཾ ཨལབྷནྟཱནཾ དསྶནཱཡ སིཡཱ ཨཉྙཐཏྟཾ སིཡཱ ཝིཔརིཎཱམོ. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཡཐེཝ མཡཱ པུབྦེ བྷིཀྑུསངྒྷོ ཨནུགྒཧིཏོ, ཨེཝམེཝ ཨེཏརཧི ཨནུགྒཎྷེཡྻཾ བྷིཀྑུསངྒྷ’’ནྟི.

ཨཐ ཁོ བྲཧྨཱ སཧམྤཏི བྷགཝཏོ ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ – སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བལཝཱ པུརིསོ སམིཉྫིཏཾ [སམྨིཉྫིཏཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཝཱ བཱཧཾ པསཱརེཡྻ པསཱརིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ སམིཉྫེཡྻ ཨེཝམེཝ – བྲཧྨལོཀེ ཨནྟརཧིཏོ བྷགཝཏོ པུརཏོ པཱཏུརཧོསི. ཨཐ ཁོ བྲཧྨཱ སཧམྤཏི ཨེཀཾསཾ ཨུཏྟརཱསངྒཾ ཀརིཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནཉྫལིཾ པཎཱམེཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨེཝམེཏཾ, བྷགཝཱ; ཨེཝམེཏཾ, སུགཏ! བྷགཝཏོ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུསངྒྷོ པབཱལ༹ྷོ. སནྟེཏྠ བྷིཀྑཱུ ནཝཱ ཨཙིརཔབྦཛིཏཱ ཨདྷུནཱགཏཱ ཨིམཾ དྷམྨཝིནཡཾ. ཏེསཾ བྷགཝནྟཾ ཨཔསྶནྟཱནཾ སིཡཱ ཨཉྙཐཏྟཾ སིཡཱ ཝིཔརིཎཱམོ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཝཙྪསྶ ཏརུཎསྶ མཱཏརཾ ཨཔསྶནྟསྶ སིཡཱ ཨཉྙཐཏྟཾ སིཡཱ ཝིཔརིཎཱམོ, ཨེཝམེཝ སནྟེཏྠ བྷིཀྑཱུ ནཝཱ ཨཙིརཔབྦཛིཏཱ ཨདྷུནཱགཏཱ ཨིམཾ དྷམྨཝིནཡཾ ཏེསཾ བྷགཝནྟཾ ཨཔསྶནྟཱནཾ སིཡཱ ཨཉྙཐཏྟཾ སིཡཱ ཝིཔརིཎཱམོ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བཱིཛཱནཾ ཏརུཎཱནཾ ཨུདཀཾ ཨལབྷནྟཱནཾ སིཡཱ ཨཉྙཐཏྟཾ སིཡཱ ཝིཔརིཎཱམོ, ཨེཝམེཝ སནྟེཏྠ བྷིཀྑཱུ ནཝཱ ཨཙིརཔབྦཛིཏཱ ཨདྷུནཱགཏཱ ཨིམཾ དྷམྨཝིནཡཾ, ཏེསཾ བྷགཝནྟཾ ཨལབྷནྟཱནཾ དསྶནཱཡ སིཡཱ ཨཉྙཐཏྟཾ སིཡཱ ཝིཔརིཎཱམོ. ཨབྷིནནྡཏུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ བྷིཀྑུསངྒྷཾ; ཨབྷིཝདཏུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ བྷིཀྑུསངྒྷཾ. ཡཐེཝ བྷགཝཏཱ པུབྦེ བྷིཀྑུསངྒྷོ ཨནུགྒཧིཏོ, ཨེཝམེཝ ཨེཏརཧི ཨནུགྒཎྷཱཏུ བྷིཀྑུསངྒྷ’’ནྟི.

ཨདྷིཝཱསེསི བྷགཝཱ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན. ཨཐ ཁོ བྲཧྨཱ སཧམྤཏི བྷགཝཏོ ཨདྷིཝཱསནཾ ཝིདིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཏཏྠེཝནྟརདྷཱཡི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེན ནིགྲོདྷཱརཱམོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ནིསཛྫ ཁོ བྷགཝཱ ཏཐཱརཱུཔཾ ཨིདྡྷཱབྷིསངྑཱརཾ ཨབྷིསངྑཱསི [ཨབྷིསངྑཱརེསི (སྱཱ. ཀཾ.), ཨབྷིསངྑཱཡི (པཱི.), ཨབྷིསངྑརོཏི (ཀ.)] ཡཐཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ (ཨེཀདྭཱིཧིཀཱཡ སཱརཛྫམཱནརཱུཔཱ ཡེནཱཧཾ [ཡེན བྷགཝཱ (?)] ཏེནུཔསངྐམེཡྻུཾ. ཏེཔི བྷིཀྑཱུ ) [( ) སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པོཏྠཀེསུ ནཏྠི] ཨེཀདྭཱིཧིཀཱཡ སཱརཛྫམཱནརཱུཔཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣེ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཨནྟམིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱིཝིཀཱནཾ ཡདིདཾ པིཎྜོལྱཾ. ཨབྷིསཱཔོཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ལོཀསྨིཾ པིཎྜོལོ ཝིཙརསི པཏྟཔཱཎཱིཏི. ཏཉྩ ཁོ ཨེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀུལཔུཏྟཱ ཨུཔེནྟི ཨཏྠཝསིཀཱ, ཨཏྠཝསཾ པཊིཙྩ; ནེཝ རཱཛཱབྷིནཱིཏཱ, ན ཙོརཱབྷིནཱིཏཱ, ན ཨིཎཊྚཱ, ན བྷཡཊྚཱ, ན ཨཱཛཱིཝིཀཱཔཀཏཱ; ཨཔི ཙ ཁོ ཨོཏིཎྞཱམྷ ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི དུཀྑོཏིཎྞཱ དུཀྑཔརེཏཱ ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨིམསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ཨནྟཀིརིཡཱ པཉྙཱཡེཐཱཏི.

‘‘ཨེཝཾ པབྦཛིཏོ ཙཱཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀུལཔུཏྟོ. སོ ཙ ཧོཏི ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཀཱམེསུ ཏིབྦསཱརཱགོ བྱཱཔནྣཙིཏྟོ པདུཊྛམནསངྐཔྤོ མུཊྛསྶཏི ཨསམྤཛཱནོ ཨསམཱཧིཏོ ཝིབྦྷནྟཙིཏྟོ པཱཀཏིནྡྲིཡོ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཚཝཱལཱཏཾ ཨུབྷཏོཔདིཏྟཾ མཛ྄ཛྷེ གཱུཐགཏཾ, ནེཝ གཱམེ ཀཊྛཏྠཾ ཕརཏི, ནཱརཉྙེ ཀཊྛཏྠཾ ཕརཏི. ཏཐཱུཔམཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཾ པུགྒལཾ ཝདཱམི གིཧིབྷོགཱ ཙ པརིཧཱིནོ, སཱམཉྙཏྠཉྩ ན པརིཔཱུརེཏི.

‘‘ཏཡོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཨཀུསལཝིཏཀྐཱ – ཀཱམཝིཏཀྐོ, བྱཱཔཱདཝིཏཀྐོ, ཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐོ. ཨིམེ ཙ བྷིཀྑཝེ, ཏཡོ ཨཀུསལཝིཏཀྐཱ ཀྭ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི? ཙཏཱུསུ ཝཱ སཏིཔཊྛཱནེསུ སུཔྤཏིཊྛིཏཙིཏྟསྶ ཝིཧརཏོ ཨནིམིཏྟཾ ཝཱ སམཱདྷིཾ བྷཱཝཡཏོ. ཡཱཝཉྩིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨལམེཝ ཨནིམིཏྟོ སམཱདྷི བྷཱཝེཏུཾ. ཨནིམིཏྟོ, བྷིཀྑཝེ, སམཱདྷི བྷཱཝིཏོ བཧུལཱིཀཏོ མཧཔྥལོ ཧོཏི མཧཱནིསཾསོ.

‘‘དྭེམཱ, བྷིཀྑཝེ, དིཊྛིཡོ – བྷཝདིཊྛི ཙ ཝིབྷཝདིཊྛི ཙ. ཏཏྲ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཏྠི ནུ ཁོ ཏཾ ཀིཉྩི ལོཀསྨིཾ ཡམཧཾ ཨུཔཱདིཡམཱནོ ན ཝཛྫཝཱ ཨསྶ’ནྟི? སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ནཏྠི ནུ ཁོ ཏཾ ཀིཉྩི ལོཀསྨིཾ ཡམཧཾ ཨུཔཱདིཡམཱནོ ན ཝཛྫཝཱ ཨསྶཾ. ཨཧཉྷི རཱུཔཉྙེཝ ཨུཔཱདིཡམཱནོ ཨུཔཱདིཡེཡྻཾ ཝེདནཉྙེཝ… སཉྙཉྙེཝ… སངྑཱརེཡེཝ ཝིཉྙཱཎཉྙེཝ ཨུཔཱདིཡམཱནོ ཨུཔཱདིཡེཡྻཾ. ཏསྶ མེ ཨསྶ [ཨཡཾ (ཀ.)] ཨུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ བྷཝོ; བྷཝཔཙྩཡཱ ཛཱཏི; ཛཱཏིཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ སམྦྷཝེཡྻུཾ. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ སམུདཡོ ཨསྶཱ’’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ…པེ… ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ པསྶཾ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. པཱལིལེཡྻསུཏྟཾ

༨༡. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཀོསམྦིཡཾ ཝིཧརཏི གྷོསིཏཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཀོསམྦིཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསི. ཀོསམྦིཡཾ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ སཱམཾ སེནཱསནཾ སཾསཱམེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཨནཱམནྟེཏྭཱ ཨུཔཊྛཱཀེ ཨནཔལོཀེཏྭཱ བྷིཀྑུསངྒྷཾ ཨེཀོ ཨདུཏིཡོ ཙཱརིཀཾ པཀྐཱམི.

ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨེསཱཝུསོ, ཨཱནནྡ, བྷགཝཱ སཱམཾ སེནཱསནཾ སཾསཱམེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཨནཱམནྟེཏྭཱ ཨུཔཊྛཱཀེ ཨནཔལོཀེཏྭཱ བྷིཀྑུསངྒྷཾ ཨེཀོ ཨདུཏིཡོ ཙཱརིཀཾ པཀྐནྟོ’’ཏི. ‘‘ཡསྨིཾ, ཨཱཝུསོ, སམཡེ བྷགཝཱ སཱམཾ སེནཱསནཾ སཾསཱམེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཨནཱམནྟེཏྭཱ ཨུཔཊྛཱཀེ ཨནཔལོཀེཏྭཱ བྷིཀྑུསངྒྷཾ ཨེཀོ ཨདུཏིཡོ ཙཱརིཀཾ པཀྐམཏི, ཨེཀོཝ བྷགཝཱ ཏསྨིཾ སམཡེ ཝིཧརིཏུཀཱམོ ཧོཏི; ན བྷགཝཱ ཏསྨིཾ སམཡེ ཀེནཙི ཨནུབནྡྷིཏབྦོ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨནུཔུབྦེན ཙཱརིཀཾ ཙརམཱནོ ཡེན པཱལིལེཡྻཀཾ [པཱརིལེཡྻཀཾ (སཱི. པཱི.)] ཏདཝསརི. ཏཏྲ སུདཾ བྷགཝཱ པཱལིལེཡྻཀེ ཝིཧརཏི བྷདྡསཱལམཱུལེ. ཨཐ ཁོ སམྦཧུལཱ བྷིཀྑཱུ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཨཱནནྡེན སདྡྷིཾ སམྨོདིཾསུ. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཙིརསྶུཏཱ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, བྷགཝཏོ སམྨུཁཱ དྷམྨཱི ཀཐཱ; ཨིཙྪཱམ མཡཾ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, བྷགཝཏོ སམྨུཁཱ དྷམྨིཾ ཀཐཾ སོཏུ’’ནྟི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེཧི བྷིཀྑཱུཧི སདྡྷིཾ ཡེན པཱལིལེཡྻཀཾ བྷདྡསཱལམཱུལཾ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣེ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཱ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེསི སམཱདཔེསི སམུཏྟེཛེསི སམྤཧཾསེསི. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཉྙཏརསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཙེཏསོ པརིཝིཏཀྐོ ཨུདཔཱདི – ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ ཛཱནཏོ ཀཐཾ པསྶཏོ ཨནནྟརཱ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡོ ཧོཏཱི’’ཏི? ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཏསྶ བྷིཀྑུནོ ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཝིཙཡསོ དེསིཏོ, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ དྷམྨོ; ཝིཙཡསོ དེསིཏཱ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནཱ; ཝིཙཡསོ དེསིཏཱ ཙཏྟཱརོ སམྨཔྤདྷཱནཱ; ཝིཙཡསོ དེསིཏཱ ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ; ཝིཙཡསོ དེསིཏཱནི པཉྩིནྡྲིཡཱནི; ཝིཙཡསོ དེསིཏཱནི པཉྩ བལཱནི; ཝིཙཡསོ དེསིཏཱ སཏྟབོཛ྄ཛྷངྒཱ; ཝིཙཡསོ དེསིཏོ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ. ཨེཝཾ ཝིཙཡསོ དེསིཏོ, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ དྷམྨོ. ཨེཝཾ ཝིཙཡསོ དེསིཏེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ དྷམྨེ ཨཐ ཙ པནིདྷེཀཙྩསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཙེཏསོ པརིཝིཏཀྐོ ཨུདཔཱདི – ‘ཀཐཾ ནུ ཁོ ཛཱནཏོ ཀཐཾ པསྶཏོ ཨནནྟརཱ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡོ ཧོཏཱི’’’ཏི?

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱནཏོ ཀཐཾ པསྶཏོ ཨནནྟརཱ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡོ ཧོཏི? ཨིདྷ བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨརིཡཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ, སཔྤུརིསཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི. ཡཱ ཁོ པན སཱ, བྷིཀྑཝེ, སམནུཔསྶནཱ སངྑཱརོ སོ. སོ པན སངྑཱརོ ཀིཾནིདཱནོ ཀིཾསམུདཡོ ཀིཾཛཱཏིཀོ ཀིཾཔབྷཝོ? ཨཝིཛྫཱསམྥསྶཛེན, བྷིཀྑཝེ, ཝེདཡིཏེན ཕུཊྛསྶ ཨསྶུཏཝཏོ པུཐུཛྫནསྶ ཨུཔྤནྣཱ ཏཎྷཱ; ཏཏོཛོ སོ སངྑཱརོ. ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སོཔི སངྑཱརོ ཨནིཙྩོ སངྑཏོ པཊིཙྩསམུཔྤནྣོ. སཱཔི ཏཎྷཱ ཨནིཙྩཱ སངྑཏཱ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཱ. སཱཔི ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ སངྑཏཱ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཱ. སོཔི ཕསྶོ ཨནིཙྩོ སངྑཏོ པཊིཙྩསམུཔྤནྣོ. སཱཔི ཨཝིཛྫཱ ཨནིཙྩཱ སངྑཏཱ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཱ. ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨནནྟརཱ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡོ ཧོཏི.

‘‘ན ཧེཝ ཁོ རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི; ཨཔི ཙ ཁོ རཱུཔཝནྟཾ ཨཏྟཱནཾ སམནུཔསྶཏི. ཡཱ ཁོ པན སཱ, བྷིཀྑཝེ, སམནུཔསྶནཱ སངྑཱརོ སོ. སོ པན སངྑཱརོ ཀིཾནིདཱནོ ཀིཾསམུདཡོ ཀིཾཛཱཏིཀོ ཀིཾཔབྷཝོ? ཨཝིཛྫཱསམྥསྶཛེན, བྷིཀྑཝེ, ཝེདཡིཏེན ཕུཊྛསྶ ཨསྶུཏཝཏོ པུཐུཛྫནསྶ ཨུཔྤནྣཱ ཏཎྷཱ; ཏཏོཛོ སོ སངྑཱརོ. ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སོཔི སངྑཱརོ ཨནིཙྩོ སངྑཏོ པཊིཙྩསམུཔྤནྣོ. སཱཔི ཏཎྷཱ… སཱཔི ཝེདནཱ… སོཔི ཕསྶོ… སཱཔི ཨཝིཛྫཱ ཨནིཙྩཱ སངྑཏཱ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཱ. ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨནནྟརཱ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡོ ཧོཏི.

‘‘ན ཧེཝ ཁོ རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན རཱུཔཝནྟཾ ཨཏྟཱནཾ སམནུཔསྶཏི; ཨཔི ཙ ཁོ ཨཏྟནི རཱུཔཾ སམནུཔསྶཏི. ཡཱ ཁོ པན སཱ, བྷིཀྑཝེ, སམནུཔསྶནཱ སངྑཱརོ སོ. སོ པན སངྑཱརོ ཀིཾནིདཱནོ ཀིཾསམུདཡོ ཀིཾཛཱཏིཀོ ཀིཾཔབྷཝོ? ཨཝིཛྫཱསམྥསྶཛེན, བྷིཀྑཝེ, ཝེདཡིཏེན ཕུཊྛསྶ ཨསྶུཏཝཏོ པུཐུཛྫནསྶ ཨུཔྤནྣཱ ཏཎྷཱ; ཏཏོཛོ སོ སངྑཱརོ. ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སོཔི སངྑཱརོ ཨནིཙྩོ སངྑཏོ པཊིཙྩསམུཔྤནྣོ. སཱཔི ཏཎྷཱ… སཱཔི ཝེདནཱ… སོཔི ཕསྶོ… སཱཔི ཨཝིཛྫཱ ཨནིཙྩཱ སངྑཏཱ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཱ. ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨནནྟརཱ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡོ ཧོཏི.

‘‘ན ཧེཝ ཁོ རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན རཱུཔཝནྟཾ ཨཏྟཱནཾ སམནུཔསྶཏི, ན ཨཏྟནི རཱུཔཾ སམནུཔསྶཏི; ཨཔི ཙ ཁོ རཱུཔསྨིཾ ཨཏྟཱནཾ སམནུཔསྶཏི. ཡཱ ཁོ པན སཱ, བྷིཀྑཝེ, སམནུཔསྶནཱ སངྑཱརོ སོ. སོ པན སངྑཱརོ ཀིཾནིདཱནོ ཀིཾསམུདཡོ ཀིཾཛཱཏིཀོ ཀིཾཔབྷཝོ? ཨཝིཛྫཱསམྥསྶཛེན, བྷིཀྑཝེ, ཝེདཡིཏེ ཕུཊྛསྶ ཨསྶུཏཝཏོ པུཐུཛྫནསྶ ཨུཔྤནྣཱ ཏཎྷཱ; ཏཏོཛོ སོ སངྑཱརོ. ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སོཔི སངྑཱརོ ཨནིཙྩོ སངྑཏོ པཊིཙྩསམུཔྤནྣོ. སཱཔི ཏཎྷཱ … སཱཔི ཝེདནཱ… སོཔི ཕསྶོ… སཱཔི ཨཝིཛྫཱ ཨནིཙྩཱ སངྑཏཱ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཱ. ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱནཏོ…པེ… ཨཱསཝཱནཾ ཁཡོ ཧོཏི.

‘‘ན ཧེཝ ཁོ རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན རཱུཔཝནྟཾ ཨཏྟཱནཾ, ན ཨཏྟནི རཱུཔཾ, ན རཱུཔསྨིཾ ཨཏྟཱནཾ སམནུཔསྶཏི; ཨཔི ཙ ཁོ ཝེདནཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ཨཔི ཙ ཁོ ཝེདནཱཝནྟཾ ཨཏྟཱནཾ སམནུཔསྶཏི, ཨཔི ཙ ཁོ ཨཏྟནི ཝེདནཾ སམནུཔསྶཏི, ཨཔི ཙ ཁོ ཝེདནཱཡ ཨཏྟཱནཾ སམནུཔསྶཏི; ཨཔི ཙ ཁོ སཉྙཾ… ཨཔི ཙ ཁོ སངྑཱརེ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ཨཔི ཙ ཁོ སངྑཱརཝནྟཾ ཨཏྟཱནཾ སམནུཔསྶཏི, ཨཔི ཙ ཁོ ཨཏྟནི སངྑཱརེ སམནུཔསྶཏི, ཨཔི ཙ ཁོ སངྑཱརེསུ ཨཏྟཱནཾ སམནུཔསྶཏི; ཨཔི ཙ ཁོ ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ཨཔི ཙ ཁོ ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཨཏྟཱནཾ, ཨཔི ཙ ཁོ ཨཏྟནི ཝིཉྙཱཎཾ, ཨཔི ཙ ཁོ ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཨཏྟཱནཾ སམནུཔསྶཏི. ཡཱ ཁོ པན སཱ, བྷིཀྑཝེ, སམནུཔསྶནཱ སངྑཱརོ སོ. སོ པན སངྑཱརོ ཀིཾནིདཱནོ…པེ… ཀིཾཔབྷཝོ? ཨཝིཛྫཱསམྥསྶཛེན, བྷིཀྑཝེ, ཝེདཡིཏེ ཕུཊྛསྶ ཨསྶུཏཝཏོ པུཐུཛྫནསྶ ཨུཔྤནྣཱ ཏཎྷཱ; ཏཏོཛོ སོ སངྑཱརོ. ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སོཔི སངྑཱརོ ཨནིཙྩོ སངྑཏོ པཊིཙྩསམུཔྤནྣོ. སཱཔི ཏཎྷཱ… སཱཔི ཝེདནཱ… སོཔི ཕསྶོ … སཱཔི ཨཝིཛྫཱ ཨནིཙྩཱ སངྑཏཱ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཱ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨནནྟརཱ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡོ ཧོཏི.

‘‘ན ཧེཝ ཁོ རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན ཝེདནཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན སཉྙཾ… ན སངྑཱརེ… ན ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི; ཨཔི ཙ ཁོ ཨེཝཾདིཊྛི ཧོཏི – ‘སོ ཨཏྟཱ སོ ལོཀོ, སོ པེཙྩ བྷཝིསྶཱམི ནིཙྩོ དྷུཝོ སསྶཏོ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ’ཏི. ཡཱ ཁོ པན སཱ, བྷིཀྑཝེ, སསྶཏདིཊྛི སངྑཱརོ སོ. སོ པན སངྑཱརོ ཀིཾནིདཱནོ…པེ… ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨནནྟརཱ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡོ ཧོཏི.

‘‘ན ཧེཝ ཁོ རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན ཝེདནཾ … ན སཉྙཾ… ན སངྑཱརེ… ན ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི; ནཱཔི ཨེཝཾདིཊྛི ཧོཏི – ‘སོ ཨཏྟཱ སོ ལོཀོ, སོ པེཙྩ བྷཝིསྶཱམི ནིཙྩོ དྷུཝོ སསྶཏོ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ’ཏི. ཨཔི ཙ ཁོ ཨེཝཾདིཊྛི ཧོཏི – ‘ནོ ཙསྶཾ ནོ ཙ མེ སིཡཱ ནཱབྷཝིསྶཾ ན མེ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཡཱ ཁོ པན སཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཙྪེདདིཊྛི སངྑཱརོ སོ. སོ པན སངྑཱརོ ཀིཾནིདཱནོ ཀིཾསམུདཡོ ཀིཾཛཱཏིཀོ ཀིཾཔབྷཝོ? ཨཝིཛྫཱསམྥསྶཛེན, བྷིཀྑཝེ, ཝེདཡིཏེན ཕུཊྛསྶ ཨསྶུཏཝཏོ པུཐུཛྫནསྶ ཨུཔྤནྣཱ ཏཎྷཱ; ཏཏོཛོ སོ སངྑཱརོ. ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སོཔི སངྑཱརོ ཨནིཙྩོ…པེ… ཨེཝམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨནནྟརཱ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡོ ཧོཏི.

‘‘ན ཧེཝ ཁོ རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན ཝེདནཾ… ན སཉྙཾ… ན སངྑཱརེ… ན ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི…པེ… ན ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ནཱཔི ཨེཝཾདིཊྛི ཧོཏི – ‘སོ ཨཏྟཱ སོ ལོཀོ, སོ པེཙྩ བྷཝིསྶཱམི ནིཙྩོ དྷུཝོ སསྶཏོ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ’ཏི; ནཱཔི ཨེཝཾདིཊྛི ཧོཏི – ‘ནོ ཙསྶཾ ནོ ཙ མེ སིཡཱ ནཱབྷཝིསྶཾ ན མེ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི; ཨཔི ཙ ཁོ ཀངྑཱི ཧོཏི ཝིཙིཀིཙྪཱི ཨནིཊྛངྒཏོ སདྡྷམྨེ. ཡཱ ཁོ པན སཱ, བྷིཀྑཝེ, ཀངྑིཏཱ ཝིཙིཀིཙྪིཏཱ ཨནིཊྛངྒཏཏཱ སདྡྷམྨེ སངྑཱརོ སོ. སོ པན སངྑཱརོ ཀིཾནིདཱནོ ཀིཾསམུདཡོ ཀིཾཛཱཏིཀོ ཀིཾཔབྷཝོ? ཨཝིཛྫཱསམྥསྶཛེན, བྷིཀྑཝེ, ཝེདཡིཏེན ཕུཊྛསྶ ཨསྶུཏཝཏོ པུཐུཛྫནསྶ ཨུཔྤནྣཱ ཏཎྷཱ; ཏཏོཛོ སོ སངྑཱརོ. ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སོཔི སངྑཱརོ ཨནིཙྩོ སངྑཏོ པཊིཙྩསམུཔྤནྣོ. སཱཔི ཏཎྷཱ ཨནིཙྩཱ སངྑཏཱ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཱ. སཱཔི ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ སངྑཏཱ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཱ. སོཔི ཕསྶོ ཨནིཙྩོ སངྑཏོ པཊིཙྩསམུཔྤནྣོ. སཱཔི ཨཝིཛྫཱ ཨནིཙྩཱ སངྑཏཱ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཱ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨནནྟརཱ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡོ ཧོཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. པུཎྞམསུཏྟཾ

༨༢. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི པུབྦཱརཱམེ མིགཱརམཱཏུཔཱསཱདེ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན བྷགཝཱ ཏདཧུཔོསཐེ པནྣརསེ པུཎྞཱཡ པུཎྞམཱཡ རཏྟིཡཱ བྷིཀྑུསངྒྷཔརིཝུཏོ ཨཛ྄ཛྷོཀཱསེ ནིསིནྣོ ཧོཏི.

ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཨེཀཾསཾ ཨུཏྟརཱསངྒཾ ཀརིཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནཉྫལིཾ པཎཱམེཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘པུཙྪེཡྻཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཾ ཀིཉྩིདེཝ [ཀཉྩིདེཝ (?)] དེསཾ, སཙེ མེ བྷགཝཱ ཨོཀཱསཾ ཀརོཏི པཉྷསྶ ཝེཡྻཱཀརཎཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཏེན ཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, སཀེ ཨཱསནེ ནིསཱིདིཏྭཱ པུཙྪ ཡདཱཀངྑསཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ སཀེ ཨཱསནེ ནིསཱིདིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིམེ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ, སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ’’ཏི.

‘‘ཨིམེ ཁོ པན, བྷིཀྑུ, པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ; སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ…པེ… ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ ཨཔུཙྪི –

‘‘ཨིམེ ཁོ པན, བྷནྟེ, པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཀིཾམཱུལཀཱ’’ཏི? ‘‘ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑུ, པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཚནྡམཱུལཀཱ’’ཏི…པེ… ཏཉྙེཝ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཨུཔཱདཱནཾ ཏེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཨུདཱཧུ ཨཉྙཏྲ པཉྩཧི ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེཧི ཨུཔཱདཱནནྟི? ‘‘ན ཁོ, བྷིཀྑུ, ཏཉྙེཝ ཨུཔཱདཱནཾ ཏེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ནཱཔི ཨཉྙཏྲ པཉྩཧི ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེཧི ཨུཔཱདཱནཾ, ཨཔི ཙ ཡོ ཏཏྠ ཚནྡརཱགོ ཏཾ ཏཏྠ ཨུཔཱདཱན’’ནྟི. ‘‘སཱདྷུ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ སོ བྷིཀྑུ…པེ… ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ ཨཔུཙྪི –

‘‘སིཡཱ པན, བྷནྟེ, པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཚནྡརཱགཝེམཏྟཏཱ’’ཏི? ‘‘སིཡཱ, བྷིཀྑཱུ’’ཏི བྷགཝཱ ཨཝོཙ – ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨེཝཾརཱུཔོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ, ཨེཝཾཝེདནོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ, ཨེཝཾསཉྙོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ, ཨེཝཾསངྑཱརོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ, ཨེཝཾཝིཉྙཱཎོ སིཡཾ ཨནཱགཏམདྡྷཱན’ནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, སིཡཱ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཚནྡརཱགཝེམཏྟཏཱ’’ཏི? ‘‘སཱདྷུ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ སོ བྷིཀྑུ…པེ… ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ ཨཔུཙྪི –

‘‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཁནྡྷཱནཾ ཁནྡྷཱདྷིཝཙན’’ནྟི? ‘‘ཡཾ ཀིཉྩི, བྷིཀྑུ, རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི རཱུཔཀྑནྡྷོ. ཡཱ ཀཱཙི ཝེདནཱ… ཡཱ ཀཱཙི སཉྙཱ … ཡེ ཀེཙི སངྑཱརཱ… ཡཾ ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ཝིཉྙཱཎཀྑནྡྷོ. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཁནྡྷཱནཾ ཁནྡྷཱདྷིཝཙན’’ནྟི. ‘‘སཱདྷུ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ སོ བྷིཀྑུ…པེ… ཨཔུཙྪི –

‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ རཱུཔཀྑནྡྷསྶ པཉྙཱཔནཱཡ; ཀོ ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཝེདནཱཀྑནྡྷསྶ པཉྙཱཔནཱཡ; ཀོ ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ སཉྙཱཀྑནྡྷསྶ པཉྙཱཔནཱཡ; ཀོ ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ སངྑཱརཀྑནྡྷསྶ པཉྙཱཔནཱཡ; ཀོ ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཝིཉྙཱཎཀྑནྡྷསྶ པཉྙཱཔནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཙཏྟཱརོ ཁོ, བྷིཀྑུ, མཧཱབྷཱུཏཱ ཧེཏུ, ཙཏྟཱརོ མཧཱབྷཱུཏཱ པཙྩཡོ རཱུཔཀྑནྡྷསྶ པཉྙཱཔནཱཡ. ཕསྶོ ཧེཏུ ཕསྶོ པཙྩཡོ ཝེདནཱཀྑནྡྷསྶ པཉྙཱཔནཱཡ. ཕསྶོ ཧེཏུ ཕསྶོ པཙྩཡོ སཉྙཱཀྑནྡྷསྶ པཉྙཱཔནཱཡ. ཕསྶོ ཧེཏུ, ཕསྶོ པཙྩཡོ སངྑཱརཀྑནྡྷསྶ པཉྙཱཔནཱཡ. ནཱམརཱུཔཾ ཧེཏུ, ནཱམརཱུཔཾ པཙྩཡོ ཝིཉྙཱཎཀྑནྡྷསྶ པཉྙཱཔནཱཡཱ’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ སོ བྷིཀྑུ…པེ… ཨཔུཙྪི –

‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, སཀྐཱཡདིཊྛི ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨརིཡཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ, སཔྤུརིསཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ… ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, སཀྐཱཡདིཊྛི ཧོཏཱི’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ སོ བྷིཀྑུ…པེ… ཨཔུཙྪི –

‘‘ཀཐཾ པན, བྷནྟེ, སཀྐཱཡདིཊྛི ན ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨརིཡཱནཾ དསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ, སཔྤུརིསཱནཾ དསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ ན རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ན ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, ན རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ན ཝེདནཾ… ན སཉྙཾ… ན སངྑཱརེ… ན ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ན ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ན ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, སཀྐཱཡདིཊྛི ན ཧོཏཱི’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ སོ བྷིཀྑུ…པེ… ཨཔུཙྪི –

‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, རཱུཔསྶ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎཾ; ཀོ ཝེདནཱཡ… ཀོ སཉྙཱཡ… ཀོ སངྑཱརཱནཾ… ཀོ ཝིཉྙཱཎསྶ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎ’’ནྟི? ‘‘ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, རཱུཔཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ – ཨཡཾ རཱུཔསྶ ཨསྶཱདོ. ཡཾ རཱུཔཾ ཨནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ – ཨཡཾ རཱུཔསྶ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ རཱུཔསྨིཾ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ – ཨིདཾ རཱུཔསྶ ནིསྶརཎཾ. ཡཾ ཝེདནཾ པཊིཙྩ… ཡཾ སཉྙཾ པཊིཙྩ… ཡེ སངྑཱརེ པཊིཙྩ… ཡཾ ཝིཉྙཱཎཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ – ཨཡཾ ཝིཉྙཱཎསྶ ཨསྶཱདོ. ཡཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ – ཨཡཾ ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ – ཨིདཾ ཝིཉྙཱཎསྶ ནིསྶརཎ’’ནྟི. ‘‘སཱདྷུ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ ཨཔུཙྪི –

‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ, ཀཐཾ པསྶཏོ ཨིམསྨིཉྩ སཝིཉྙཱཎཀེ ཀཱཡེ བཧིདྡྷཱ ཙ སབྦནིམིཏྟེསུ ཨཧངྐཱརམམངྐཱརམཱནཱནུསཡཱ ན ཧོནྟཱི’’ཏི? ‘‘ཡཾ ཀིཉྩི, བྷིཀྑུ, རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ རཱུཔཾ – ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏི. ཡཱ ཀཱཙི ཝེདནཱ… ཡཱ ཀཱཙི སཉྙཱ… ཡེ ཀེཙི སངྑཱརཱ… ཡཾ ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ ཝིཉྙཱཎཾ – ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨིམསྨིཉྩ སཝིཉྙཱཎཀེ ཀཱཡེ བཧིདྡྷཱ ཙ སབྦནིམིཏྟེསུ ཨཧངྐཱརམམངྐཱརམཱནཱནུསཡཱ ན ཧོནྟཱི’’ཏི.

ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཉྙཏརསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཙེཏསོ པརིཝིཏཀྐོ ཨུདཔཱདི – ‘‘ཨིཏི ཀིར བྷོ རཱུཔཾ ཨནཏྟཱ, ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ; ཨནཏྟཀཏཱནི ཀམྨཱནི ཀཐམཏྟཱནཾ [ཀཏམཏྟཱནཾ (པཱི.), ཀམྨཏྟཱནཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཕུསིསྶནྟཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཏསྶ བྷིཀྑུནོ ཙེཏསཱ ཙེཏོ པརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི –

‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨིདྷེཀཙྩོ མོགྷཔུརིསོ ཨཝིདྭཱ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཏཎྷཱདྷིཔཏེཡྻེན ཙེཏསཱ སཏྠུསཱསནཾ ཨཏིདྷཱཝིཏབྦཾ མཉྙེཡྻ. ཨིཏི ཀིར, བྷོ, རཱུཔཾ ཨནཏྟཱ, ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ. ཨནཏྟཀཏཱནི ཀམྨཱནི ཀཐམཏྟཱནཾ ཕུསིསྶནྟཱིཏི? པཊིཔུཙྪཱཝིནཱིཏཱ ཁོ མེ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཏཏྲ ཏཏྲ ཏེསུ ཏེསུ དྷམྨེསུ.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ཏསྨཱཏིཧ…པེ… ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

‘‘དྭེ ཁནྡྷཱ ཏཉྙེཝ སིཡཾ, ཨདྷིཝཙནཉྩ ཧེཏུནཱ;

སཀྐཱཡེན དུཝེ ཝུཏྟཱ, ཨསྶཱདཝིཉྙཱཎཀེན ཙ;

ཨེཏེ དསཝིདྷཱ ཝུཏྟཱ, ཧོཏི བྷིཀྑུ པུཙྪཱཡཱ’’ཏི. དསམཾ;

ཁཛྫནཱིཡཝགྒོ ཨཊྛམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཨསྶཱདོ དྭེ སམུདཡཱ, ཨརཧནྟེཧི ཨཔརེ དྭེ;

སཱིཧོ ཁཛྫནཱི པིཎྜོལྱཾ, པཱལིལེཡྻེན པུཎྞམཱཏི.

༩. ཐེརཝགྒོ

༡. ཨཱནནྡསུཏྟཾ

༨༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཏཏྲ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑཝེ’’ཏི. ‘‘ཨཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘པུཎྞོ ནཱམ, ཨཱཝུསོ, ཨཱཡསྨཱ མནྟཱཎིཔུཏྟོ [མནྟཱནིཔུཏྟོ (ཀ. སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)] ཨམྷཱཀཾ ནཝཀཱནཾ སཏཾ བཧཱུཔཀཱརོ ཧོཏི. སོ ཨམྷེ ཨིམིནཱ ཨོཝཱདེན ཨོཝདཏི – ‘ཨུཔཱདཱཡ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, ཨསྨཱིཏི ཧོཏི, ནོ ཨནུཔཱདཱཡ. ཀིཉྩ ཨུཔཱདཱཡ ཨསྨཱིཏི ཧོཏི, ནོ ཨནུཔཱདཱཡ? རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ ཨསྨཱིཏི ཧོཏི, ནོ ཨནུཔཱདཱཡ. ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ ཨསྨཱིཏི ཧོཏི, ནོ ཨནུཔཱདཱཡ’’’.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, ཨིཏྠཱི ཝཱ པུརིསོ ཝཱ དཧརོ ཡུཝཱ མཎྜནཀཛཱཏིཀོ ཨཱདཱསེ ཝཱ པརིསུདྡྷེ པརིཡོདཱཏེ ཨཙྪེ ཝཱ ཨུདཀཔཏྟེ སཀཾ མུཁནིམིཏྟཾ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཨུཔཱདཱཡ པསྶེཡྻ, ནོ ཨནུཔཱདཱཡ; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ ཨསྨཱིཏི ཧོཏི, ནོ ཨནུཔཱདཱཡ. ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ ཨསྨཱིཏི ཧོཏི, ནོ ཨནུཔཱདཱཡ.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, ‘རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’’ཏི? ‘ཨནིཙྩཾ, ཨཱཝུསོ’. ཝེདནཱ… སཉྙཱ … སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’ཏི? ‘ཨནིཙྩཾ, ཨཱཝུསོ’. ཏསྨཱཏིཧ…པེ… ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱིཏི. པུཎྞོ ནཱམ ཨཱཝུསོ ཨཱཡསྨཱ མནྟཱཎིཔུཏྟོ ཨམྷཱཀཾ ནཝཀཱནཾ སཏཾ བཧཱུཔཀཱརོ ཧོཏི. སོ ཨམྷེ ཨིམིནཱ ཨོཝཱདེན ཨོཝདཏི. ཨིདཉྩ པན མེ ཨཱཡསྨཏོ པུཎྞསྶ མནྟཱཎིཔུཏྟསྶ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ དྷམྨོ ཨབྷིསམིཏོཏི. པཋམཾ.

༢. ཏིསྶསུཏྟཾ

༨༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ ཏིསྶོ བྷགཝཏོ པིཏུཙྪཱཔུཏྟོ སམྦཧུལཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨེཝམཱརོཙེཏི – ‘‘ཨཔི མེ, ཨཱཝུསོ, མདྷུརཀཛཱཏོ ཝིཡ ཀཱཡོ; དིསཱཔི མེ ན པཀྑཱཡནྟི; དྷམྨཱཔི མཾ ན པཊིབྷནྟི; ཐིནམིདྡྷཉྩ [ཐཱིནམིདྡྷཉྩ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] མེ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛཏི; ཨནབྷིརཏོ ཙ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརཱམི; ཧོཏི ཙ མེ དྷམྨེསུ ཝིཙིཀིཙྪཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ སམྦཧུལཱ བྷིཀྑཱུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཨཱཡསྨཱ, བྷནྟེ, ཏིསྶོ བྷགཝཏོ པིཏུཙྪཱཔུཏྟོ སམྦཧུལཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨེཝམཱརོཙེཏི – ‘ཨཔི མེ, ཨཱཝུསོ, མདྷུརཀཛཱཏོ ཝིཡ ཀཱཡོ; དིསཱཔི མེ ན པཀྑཱཡནྟི; དྷམྨཱཔི མཾ ན པཊིབྷནྟི; ཐིནམིདྡྷཉྩ མེ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛཏི; ཨནབྷིརཏོ ཙ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརཱམི; ཧོཏི ཙ མེ དྷམྨེསུ ཝིཙིཀིཙྪཱ’’’ཏི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཉྙཏརཾ བྷིཀྑུཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨེཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མམ ཝཙནེན ཏིསྶཾ བྷིཀྑུཾ ཨཱམནྟེཧཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེནཱཡསྨཱ ཏིསྶོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཏིསྶཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཏྠཱ ཏཾ, ཨཱཝུསོ ཏིསྶ, ཨཱམནྟེཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཏིསྶོ ཏསྶ བྷིཀྑུནོ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཏིསྶཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཙྩཾ ཀིར ཏྭཾ, ཏིསྶ, སམྦཧུལཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨེཝམཱརོཙེསི – ‘ཨཔི མེ, ཨཱཝུསོ, མདྷུརཀཛཱཏོ ཝིཡ ཀཱཡོ…པེ… ཧོཏི ཙ མེ དྷམྨེསུ ཝིཙིཀིཙྪཱ’’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཏིསྶ, རཱུཔེ ཨཝིགཏརཱགསྶ ཨཝིགཏཙྪནྡསྶ ཨཝིགཏཔེམསྶ ཨཝིགཏཔིཔཱསསྶ ཨཝིགཏཔརིལཱ༹ཧསྶ ཨཝིགཏཏཎྷསྶ, ཏསྶ རཱུཔསྶ ཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ཨུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, ཏིསྶ! ཨེཝཉྷེཏཾ, ཏིསྶ, ཧོཏི. ཡཐཱ ཏཾ རཱུཔེ ཨཝིགཏརཱགསྶ… ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ ཨཝིགཏརཱགསྶ…པེ… ཏེསཾ སངྑཱརཱནཾ ཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ཨུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, ཏིསྶ! ཨེཝཉྷེཏཾ, ཏིསྶ, ཧོཏི. ཡཐཱ ཏཾ ཝིཉྙཱཎེ ཨཝིགཏརཱགསྶ ཨཝིགཏཙྪནྡསྶ ཨཝིགཏཔེམསྶ ཨཝིགཏཔིཔཱསསྶ ཨཝིགཏཔརིལཱ༹ཧསྶ ཨཝིགཏཏཎྷསྶ, ཏསྶ ཝིཉྙཱཎསྶ ཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ཨུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, ཏིསྶ! ཨེཝཉྷེཏཾ, ཏིསྶ, ཧོཏི. ཡཐཱ ཏཾ ཝིཉྙཱཎེ ཨཝིགཏརཱགསྶ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཏིསྶ, རཱུཔེ ཝིགཏརཱགསྶ ཝིགཏཙྪནྡསྶ ཝིགཏཔེམསྶ ཝིགཏཔིཔཱསསྶ ཝིགཏཔརིལཱ༹ཧསྶ ཝིགཏཏཎྷསྶ, ཏསྶ རཱུཔསྶ ཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ཨུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, ཏིསྶ! ཨེཝཉྷེཏཾ, ཏིསྶ, ཧོཏི. ཡཐཱ ཏཾ རཱུཔེ ཝིགཏརཱགསྶ… ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ ཝིགཏརཱགསྶ… ཝིཉྙཱཎེ ཝིགཏརཱགསྶ ཝིགཏཙྪནྡསྶ ཝིགཏཔེམསྶ ཝིགཏཔིཔཱསསྶ ཝིགཏཔརིལཱ༹ཧསྶ ཝིགཏཏཎྷསྶ ཏསྶ ཝིཉྙཱཎསྶ ཝིཔརིཎཱམཉྙཐཱབྷཱཝཱ ཨུཔྤཛྫནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, ཏིསྶ! ཨེཝཉྷེཏཾ, ཏིསྶ, ཧོཏི. ཡཐཱ ཏཾ ཝིཉྙཱཎེ ཝིགཏརཱགསྶ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཏིསྶ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ … སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ཏསྨཱཏིཧ…པེ… ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཏིསྶ, དྭེ པུརིསཱ – ཨེཀོ པུརིསོ ཨམགྒཀུསལོ, ཨེཀོ པུརིསོ མགྒཀུསལོ. ཏམེནཾ སོ ཨམགྒཀུསལོ པུརིསོ ཨམུཾ མགྒཀུསལཾ པུརིསཾ མགྒཾ པུཙྪེཡྻ. སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨེཧི, བྷོ པུརིས, ཨཡཾ མགྒོ. ཏེན མུཧུཏྟཾ གཙྪ. ཏེན མུཧུཏྟཾ གནྟྭཱ དཀྑིསྶསི དྭེདྷཱཔཐཾ, ཏཏྠ ཝཱམཾ མུཉྩིཏྭཱ དཀྑིཎཾ གཎྷཱཧི. ཏེན མུཧུཏྟཾ གཙྪ. ཏེན མུཧུཏྟཾ གནྟྭཱ དཀྑིསྶསི ཏིབྦཾ ཝནསཎྜཾ. ཏེན མུཧུཏྟཾ གཙྪ. ཏེན མུཧུཏྟཾ གནྟྭཱ དཀྑིསྶསི མཧནྟཾ ནིནྣཾ པལླལཾ. ཏེན མུཧུཏྟཾ གཙྪ. ཏེན མུཧུཏྟཾ གནྟྭཱ དཀྑིསྶསི སོབྦྷཾ པཔཱཏཾ. ཏེན མུཧུཏྟཾ གཙྪ. ཏེན མུཧུཏྟཾ གནྟྭཱ དཀྑིསྶསི སམཾ བྷཱུམིབྷཱགཾ རམཎཱིཡ’’’ནྟི.

‘‘ཨུཔམཱ ཁོ མྱཱཡཾ, ཏིསྶ, ཀཏཱ ཨཏྠསྶ ཝིཉྙཱཔནཱཡ. ཨཡཾ ཙེཝེཏྠ ཨཏྠོ – ‘པུརིསོ ཨམགྒཀུསལོ’ཏི ཁོ, ཏིསྶ, པུཐུཛྫནསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘པུརིསོ མགྒཀུསལོ’ཏི ཁོ, ཏིསྶ, ཏཐཱགཏསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ. ‘དྭེདྷཱཔཐོ’ཏི ཁོ, ཏིསྶ, ཝིཙིཀིཙྪཱཡེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘ཝཱམོ མགྒོ’ཏི ཁོ, ཏིསྶ, ཨཊྛངྒིཀསྶེཏཾ མིཙྪཱམགྒསྶ ཨདྷིཝཙནཾ, སེཡྻཐིདཾ – མིཙྪཱདིཊྛིཡཱ…པེ… མིཙྪཱསམཱདྷིསྶ. ‘དཀྑིཎོ མགྒོ’ཏི ཁོ, ཏིསྶ, ཨརིཡསྶེཏཾ ཨཊྛངྒིཀསྶ མགྒསྶ ཨདྷིཝཙནཾ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛིཡཱ…པེ… སམྨཱསམཱདྷིསྶ. ‘ཏིབྦོ ཝནསཎྜོ’ཏི ཁོ, ཏིསྶ, ཨཝིཛྫཱཡེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘མཧནྟཾ ནིནྣཾ པལླལ’ནྟི ཁོ, ཏིསྶ, ཀཱམཱནམེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘སོབྦྷོ པཔཱཏོ’ཏི ཁོ, ཏིསྶ, ཀོདྷཱུཔཱཡཱསསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘སམོ བྷཱུམིབྷཱགོ རམཎཱིཡོ’ཏི ཁོ, ཏིསྶ, ནིབྦཱནསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ཨབྷིརམ, ཏིསྶ, ཨབྷིརམ, ཏིསྶ! ཨཧམོཝཱདེན ཨཧམནུགྒཧེན ཨཧམནུསཱསནིཡཱ’’ཏི [ཨཧམཱམིསདྷམྨཱནུགྒཧེན མམོཝཱདེན མམཱནུསཱསནིཡཱཏི (ཀ.)].

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ ཏིསྶོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡཱིཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཡམཀསུཏྟཾ

༨༥. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཡམཀསྶ ནཱམ བྷིཀྑུནོ ཨེཝརཱུཔཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཨུཔྤནྣཾ ཧོཏི – ‘‘ཏཐཱཧཾ བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི, ཡཐཱ ཁཱིཎཱསཝོ བྷིཀྑུ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུཙྪིཛྫཏི ཝིནསྶཏི, ན ཧོཏི པརཾ མརཎཱ’’ཏི.

ཨསྶོསུཾ ཁོ སམྦཧུལཱ བྷིཀྑཱུ ཡམཀསྶ ཀིར ནཱམ བྷིཀྑུནོ ཨེཝརཱུཔཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཨུཔྤནྣཾ ཧོཏི – ‘‘ཏཐཱཧཾ བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི, ཡཐཱ ཁཱིཎཱསཝོ བྷིཀྑུ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུཙྪིཛྫཏི ཝིནསྶཏི, ན ཧོཏི པརཾ མརཎཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཡེནཱཡསྨཱ ཡམཀོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཡམཀེན སདྡྷིཾ སམྨོདིཾསུ. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨནྟཾ ཡམཀཾ ཨེཏདཝོཙུཾ –

‘‘སཙྩཾ ཀིར ཏེ, ཨཱཝུསོ ཡམཀ, ཨེཝརཱུཔཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཨུཔྤནྣཾ – ‘ཏཐཱཧཾ བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི, ཡཐཱ ཁཱིཎཱསཝོ བྷིཀྑུ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུཙྪིཛྫཏི ཝིནསྶཏི, ན ཧོཏི པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི – ‘ཁཱིཎཱསཝོ བྷིཀྑུ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུཙྪིཛྫཏི ཝིནསྶཏི, ན ཧོཏི པརཾ མརཎཱ’’’ཏི.

‘‘མཱ, ཨཱཝུསོ ཡམཀ, ཨེཝཾ ཨཝཙ, མཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྦྷཱཙིཀྑི. ན ཧི སཱདྷུ བྷགཝཏོ ཨབྦྷཱཙིཀྑནཾ. ན ཧི བྷགཝཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཁཱིཎཱསཝོ བྷིཀྑུ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུཙྪིཛྫཏི ཝིནསྶཏི, ན ཧོཏི པརཾ མརཎཱ’’’ཏི. ཨེཝམྤི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཡམཀོ ཏེཧི བྷིཀྑཱུཧི ཝུཙྩམཱནོ ཏཐེཝ ཏཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཐཱམསཱ པརཱམཱསཱ ཨབྷིནིཝིསྶ ཝོཧརཏི – ‘‘ཏཐཱཧཾ བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི, ཡཐཱ ཁཱིཎཱསཝོ བྷིཀྑུ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུཙྪིཛྫཏི ཝིནསྶཏི, ན ཧོཏི པརཾ མརཎཱ’’ཏི.

ཡཏོ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ནཱསཀྑིཾསུ ཨཱཡསྨནྟཾ ཡམཀཾ ཨེཏསྨཱ པཱཔཀཱ དིཊྛིགཏཱ ཝིཝེཙེཏུཾ, ཨཐ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཡེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཡམཀསྶ ནཱམ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནོ ཨེཝརཱུཔཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཨུཔྤནྣཾ – ‘ཏཐཱཧཾ བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི ཡཐཱ ཁཱིཎཱསཝོ བྷིཀྑུ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུཙྪིཛྫཏི ཝིནསྶཏི, ན ཧོཏི པརཾ མརཎཱ’ཏི. སཱདྷཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཡེན ཡམཀོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམཏུ ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡཱ’’ཏི. ཨདྷིཝཱསེསི ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེནཱཡསྨཱ ཡམཀོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཡམཀེན སདྡྷིཾ སམྨོདི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཡམཀཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘སཙྩཾ ཀིར ཏེ, ཨཱཝུསོ ཡམཀ, ཨེཝརཱུཔཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ ཨུཔྤནྣཾ – ‘ཏཐཱཧཾ བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི, ཡཐཱ ཁཱིཎཱསཝོ བྷིཀྑུ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུཙྪིཛྫཏི ཝིནསྶཏི, ན ཧོཏི པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི, ཡཐཱ ཁཱིཎཱསཝོ བྷིཀྑུ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུཙྪིཛྫཏི ཝིནསྶཏི, ན ཧོཏི པརཾ མརཎཱ’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨཱཝུསོ ཡམཀ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, ཨཱཝུསོ’’. ‘‘ཝེདནཱ ནིཙྩཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, ཨཱཝུསོ’’. ཏསྨཱཏིཧ…པེ… ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨཱཝུསོ ཡམཀ, རཱུཔཾ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, ཨཱཝུསོ’’ … ‘‘ཝེདནཾ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, ཨཱཝུསོ’’… ‘‘སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, ཨཱཝུསོ’’.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨཱཝུསོ ཡམཀ, རཱུཔསྨིཾ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, ཨཱཝུསོ’’. ‘‘ཨཉྙཏྲ རཱུཔཱ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, ཨཱཝུསོ’’. ‘‘ཝེདནཱཡ… ཨཉྙཏྲ ཝེདནཱཡ…པེ… སཉྙཱཡ… ཨཉྙཏྲ སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ… ཨཉྙཏྲ སངྑཱརེཧི… ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, ཨཱཝུསོ’’. ‘‘ཨཉྙཏྲ ཝིཉྙཱཎཱ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, ཨཱཝུསོ’’.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨཱཝུསོ ཡམཀ, རཱུཔཾ… ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, ཨཱཝུསོ’’.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨཱཝུསོ ཡམཀ, ཨཡཾ སོ ཨརཱུཔཱི… ཨཝེདནོ… ཨསཉྙཱི… ཨསངྑཱརོ… ཨཝིཉྙཱཎོ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, ཨཱཝུསོ’’. ‘‘ཨེཏྠ ཙ ཏེ, ཨཱཝུསོ ཡམཀ, དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཙྩཏོ ཐེཏཏོ [ཏཐཏོ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཏཐཱགཏེ ཨནུཔལབྦྷིཡམཱནེ [ཏཐཱགཏེ ཨནུཔལབྦྷམཱནེ (?)], ཀལླཾ ནུ ཏེ ཏཾ ཝེཡྻཱཀརཎཾ – ‘ཏཐཱཧཾ བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམི, ཡཐཱ ཁཱིཎཱསཝོ བྷིཀྑུ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུཙྪིཛྫཏི ཝིནསྶཏི, ན ཧོཏི པརཾ མརཎཱ’’’ཏི?

‘‘ཨཧུ ཁོ མེ ཏཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, པུབྦེ ཨཝིདྡསུནོ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ; ཨིདཉྩ པནཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ ཏཉྩེཝ པཱཔཀཾ དིཊྛིགཏཾ པཧཱིནཾ, དྷམྨོ ཙ མེ ཨབྷིསམིཏོ’’ཏི.

‘‘སཙེ ཏཾ, ཨཱཝུསོ ཡམཀ, ཨེཝཾ པུཙྪེཡྻུཾ – ‘ཡོ སོ, ཨཱཝུསོ ཡམཀ, བྷིཀྑུ ཨརཧཾ ཁཱིཎཱསཝོ སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཀིཾ ཧོཏཱི’ཏི? ཨེཝཾ པུཊྛོ ཏྭཾ, ཨཱཝུསོ ཡམཀ, ཀིནྟི བྱཱཀརེཡྻཱསཱི’’ཏི? ‘‘སཙེ མཾ, ཨཱཝུསོ, ཨེཝཾ པུཙྪེཡྻུཾ – ‘ཡོ སོ, ཨཱཝུསོ ཡམཀ, བྷིཀྑུ ཨརཧཾ ཁཱིཎཱསཝོ སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཀིཾ ཧོཏཱི’ཏི? ཨེཝཾ པུཊྛོཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཾ – ‘རཱུཔཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨནིཙྩཾ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ; ཡཾ དུཀྑཾ ཏཾ ནིརུདྡྷཾ ཏདཏྠངྒཏཾ. ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ; ཡཾ དུཀྑཾ ཏཾ ནིརུདྡྷཾ ཏདཏྠངྒཏ’ནྟི. ཨེཝཾ པུཊྛོཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻ’’ནྟི.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, ཨཱཝུསོ ཡམཀ! ཏེན ཧཱཝུསོ, ཡམཀ, ཨུཔམཾ ཏེ ཀརིསྶཱམི ཨེཏསྶེཝ ཨཏྠསྶ བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ ཉཱཎཱཡ. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ ཡམཀ, གཧཔཏི ཝཱ གཧཔཏིཔུཏྟོ ཝཱ ཨཌྜྷོ མཧདྡྷནོ མཧཱབྷོགོ; སོ ཙ ཨཱརཀྑསམྤནྣོ. ཏསྶ ཀོཙིདེཝ པུརིསོ ཨུཔྤཛྫེཡྻ ཨནཏྠཀཱམོ ཨཧིཏཀཱམོ ཨཡོགཀྑེམཀཱམོ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེཏུཀཱམོ. ཏསྶ ཨེཝམསྶ – ‘ཨཡཾ ཁོ གཧཔཏི ཝཱ གཧཔཏིཔུཏྟོ ཝཱ ཨཌྜྷོ མཧདྡྷནོ མཧཱབྷོགོ; སོ ཙ ཨཱརཀྑསམྤནྣོ; ནཱཡཾ [ན ཧཱཡཾ (སྱཱ. ཀཾ.)] སུཀརོ པསཡ྄ཧ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེཏུཾ. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨནུཔཁཛྫ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེཡྻ’ནྟི. སོ ཏཾ གཧཔཏིཾ ཝཱ གཧཔཏིཔུཏྟཾ ཝཱ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨུཔཊྛཧེཡྻཾ ཏཾ, བྷནྟེ’ཏི. ཏམེནཾ སོ གཧཔཏི ཝཱ གཧཔཏིཔུཏྟོ ཝཱ ཨུཔཊྛཱཔེཡྻ. སོ ཨུཔཊྛཧེཡྻ པུབྦུཊྛཱཡཱི པཙྪཱནིཔཱཏཱི ཀིཾཀཱརཔཊིསྶཱཝཱི མནཱཔཙཱརཱི པིཡཝཱདཱི. ཏསྶ སོ གཧཔཏི ཝཱ གཧཔཏིཔུཏྟོ ཝཱ མིཏྟཏོཔི ནཾ སདྡཧེཡྻ [དཧེཡྻ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)]; སུཧཛྫཏོཔི ནཾ སདྡཧེཡྻ; ཏསྨིཉྩ ཝིསྶཱསཾ ཨཱཔཛྫེཡྻ. ཡདཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏསྶ པུརིསསྶ ཨེཝམསྶ – ‘སཾཝིསྶཏྠོ ཁོ མྱཱཡཾ གཧཔཏི ཝཱ གཧཔཏིཔུཏྟོ ཝཱ’ཏི, ཨཐ ནཾ རཧོགཏཾ ཝིདིཏྭཱ ཏིཎྷེན སཏྠེན ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེཡྻ.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨཱཝུསོ ཡམཀ, ཡདཱ ཧི སོ པུརིསོ ཨམུཾ གཧཔཏིཾ ཝཱ གཧཔཏིཔུཏྟཾ ཝཱ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝཾ ཨཱཧ – ‘ཨུཔཊྛཧེཡྻཾ ཏཾ, བྷནྟེ’ཏི, ཏདཱཔི སོ ཝདྷཀོཝ. ཝདྷཀཉྩ པན སནྟཾ ན ཨཉྙཱསི – ‘ཝདྷཀོ མེ’ཏི. ཡདཱཔི སོ ཨུཔཊྛཧཏི པུབྦུཊྛཱཡཱི པཙྪཱནིཔཱཏཱི ཀིཾཀཱརཔཊིསྶཱཝཱི མནཱཔཙཱརཱི པིཡཝཱདཱི, ཏདཱཔི སོ ཝདྷཀོཝ. ཝདྷཀཉྩ པན སནྟཾ ན ཨཉྙཱསི – ‘ཝདྷཀོ མེ’ཏི. ཡདཱཔི ནཾ རཧོགཏཾ ཝིདིཏྭཱ ཏིཎྷེན སཏྠེན ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེཏི, ཏདཱཔི སོ ཝདྷཀོཝ. ཝདྷཀཉྩ པན སནྟཾ ན ཨཉྙཱསི – ‘ཝདྷཀོ མེ’’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨརིཡཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ, སཔྤུརིསཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ’’.

‘‘སོ ཨནིཙྩཾ རཱུཔཾ ‘ཨནིཙྩཾ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨནིཙྩཾ ཝེདནཾ ‘ཨནིཙྩཱ ཝེདནཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨནིཙྩཾ སཉྙཾ ‘ཨནིཙྩཱ སཉྙཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨནིཙྩེ སངྑཱརེ ‘ཨནིཙྩཱ སངྑཱརཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨནིཙྩཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘ཨནིཙྩཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི.

‘‘དུཀྑཾ རཱུཔཾ ‘དུཀྑཾ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. དུཀྑཾ ཝེདནཾ… དུཀྑཾ སཉྙཾ… དུཀྑེ སངྑཱརེ… དུཀྑཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘དུཀྑཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི.

‘‘ཨནཏྟཾ རཱུཔཾ ‘ཨནཏྟཱ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨནཏྟཾ ཝེདནཾ… ཨནཏྟཾ སཉྙཾ… ཨནཏྟེ སངྑཱརེ… ཨནཏྟཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘ཨནཏྟཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི.

‘‘སངྑཏཾ རཱུཔཾ ‘སངྑཏཾ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. སངྑཏཾ ཝེདནཾ… སངྑཏཾ སཉྙཾ… སངྑཏེ སངྑཱརེ… སངྑཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘སངྑཏཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི.

‘‘ཝདྷཀཾ རཱུཔཾ ‘ཝདྷཀཾ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཝདྷཀཾ ཝེདནཾ ‘ཝདྷཀཱ ཝེདནཱ’ཏི… ཝདྷཀཾ སཉྙཾ ‘ཝདྷཀཱ སཉྙཱ’ཏི… ཝདྷཀེ སངྑཱརེ ‘ཝདྷཀཱ སངྑཱརཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཝདྷཀཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘ཝདྷཀཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི.

‘‘སོ རཱུཔཾ ཨུཔེཏི ཨུཔཱདིཡཏི ཨདྷིཊྛཱཏི ‘ཨཏྟཱ མེ’ཏི. ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔེཏི ཨུཔཱདིཡཏི ཨདྷིཊྛཱཏི ‘ཨཏྟཱ མེ’ཏི. ཏསྶིམེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཨུཔེཏཱ ཨུཔཱདིནྣཱ དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡ སཾཝཏྟནྟི.

‘‘སུཏཝཱ ཙ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨརིཡཱནཾ དསྶཱཝཱི…པེ… སཔྤུརིསདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ ན རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན རཱུཔཝནྟཾ ཨཏྟཱནཾ; ན ཨཏྟནི རཱུཔཾ, ན རཱུཔསྨིཾ ཨཏྟཱནཾ. ན ཝེདནཾ… ན སཉྙཾ… ན སངྑཱརེ… ན ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཨཏྟཱནཾ; ན ཨཏྟནི ཝིཉྙཱཎཾ, ན ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཨཏྟཱནཾ.

‘‘སོ ཨནིཙྩཾ རཱུཔཾ ‘ཨནིཙྩཾ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཨནིཙྩཾ ཝེདནཾ … ཨནིཙྩཾ སཉྙཾ… ཨནིཙྩེ སངྑཱརེ … ཨནིཙྩཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘ཨནིཙྩཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི.

‘‘དུཀྑཾ རཱུཔཾ ‘དུཀྑཾ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. དུཀྑཾ ཝེདནཾ… དུཀྑཾ སཉྙཾ… དུཀྑེ སངྑཱརེ… དུཀྑཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘དུཀྑཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི.

‘‘ཨནཏྟཾ རཱུཔཾ ‘ཨནཏྟཱ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཨནཏྟཾ ཝེདནཾ… ཨནཏྟཾ སཉྙཾ… ཨནཏྟེ སངྑཱརེ… ཨནཏྟཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘ཨནཏྟཱ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི.

‘‘སངྑཏཾ རཱུཔཾ ‘སངྑཏཾ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. སངྑཏཾ ཝེདནཾ… སངྑཏཾ སཉྙཾ… སངྑཏེ སངྑཱརེ… སངྑཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘སངྑཏཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི.

‘‘ཝདྷཀཾ རཱུཔཾ ‘ཝདྷཀཾ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཝདྷཀཾ ཝེདནཾ… ཝདྷཀཾ སཉྙཾ… ཝདྷཀེ སངྑཱརེ ‘‘ཝདྷཀཱ སངྑཱརཱ’’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཝདྷཀཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘ཝདྷཀཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི.

‘‘སོ རཱུཔཾ ན ཨུཔེཏི, ན ཨུཔཱདིཡཏི, ནཱདྷིཊྛཱཏི – ‘ཨཏྟཱ མེ’ཏི. ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ན ཨུཔེཏི, ན ཨུཔཱདིཡཏི, ནཱདྷིཊྛཱཏི – ‘ཨཏྟཱ མེ’ཏི. ཏསྶིམེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཨནུཔེཏཱ ཨནུཔཱདིནྣཱ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ སཾཝཏྟནྟཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཏཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཧོཏི ཡེསཾ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཏཱདིསཱ སབྲཧྨཙཱརིནོ ཨནུཀམྤཀཱ ཨཏྠཀཱམཱ ཨོཝཱདཀཱ ཨནུསཱསཀཱ. ཨིདཉྩ པན མེ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟ’’ནྟི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཨནུརཱདྷསུཏྟཾ

༨༦. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཝེསཱལིཡཾ ཝིཧརཏི མཧཱཝནེ ཀཱུཊཱགཱརསཱལཱཡཾ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ ཨནུརཱདྷོ བྷགཝཏོ ཨཝིདཱུརེ ཨརཉྙཀུཊིཀཱཡཾ ཝིཧརཏི. ཨཐ ཁོ སམྦཧུལཱ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཡེན ཨཱཡསྨཱ ཨནུརཱདྷོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཨནུརཱདྷེན སདྡྷིཾ སམྨོདིཾསུ. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨནུརཱདྷཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཡོ སོ, ཨཱཝུསོ ཨནུརཱདྷ, ཏཐཱགཏོ ཨུཏྟམཔུརིསོ པརམཔུརིསོ པརམཔཏྟིཔཏྟོ, ཏཾ ཏཐཱགཏོ ཨིམེསུ ཙཏཱུསུ ཋཱནེསུ པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཏི – ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ, ‘ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ, ‘ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ, ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ’’ཏི?

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཨནུརཱདྷོ ཏེ ཨཉྙཏིཏྠིཡེ པརིབྦཱཛཀེ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡོ སོ ཨཱཝུསོ ཏཐཱགཏོ ཨུཏྟམཔུརིསོ པརམཔུརིསོ པརམཔཏྟིཔཏྟོ ཏཾ ཏཐཱགཏོ ཨཉྙཏྲ ཨིམེཧི ཙཏཱུཧི ཋཱནེཧི པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཏི – ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ, ‘ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ, ‘ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ, ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨནུརཱདྷཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘སོ ཙཱཡཾ བྷིཀྑུ ནཝོ བྷཝིསྶཏི ཨཙིརཔབྦཛིཏོ, ཐེརོ ཝཱ པན བཱལོ ཨབྱཏྟོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨནུརཱདྷཾ ནཝཝཱདེན ཙ བཱལཝཱདེན ཙ ཨཔསཱདེཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐམིཾསུ.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཏོ ཨནུརཱདྷསྶ ཨཙིརཔཀྐནྟེསུ ཏེསུ ཨཉྙཏིཏྠིཡེསུ པརིབྦཱཛཀེསུ ཨེཏདཧོསི – ‘‘སཙེ ཁོ མཾ ཏེ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ པུཙྪེཡྻུཾ. ཀཐཾ བྱཱཀརམཱནོ ནུ ཁྭཱཧཾ ཏེསཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཝུཏྟཝཱདཱི ཙེཝ བྷགཝཏོ ཨསྶཾ, ན ཙ བྷགཝནྟཾ ཨབྷཱུཏེན ཨབྦྷཱཙིཀྑེཡྻཾ, དྷམྨསྶ ཙཱནུདྷམྨཾ བྱཱཀརེཡྻཾ, ན ཙ ཀོཙི སཧདྷམྨིཀོ ཝཱདཱནུཝཱདོ གཱརཡ྄ཧཾ ཋཱནཾ ཨཱགཙྪེཡྻཱ’’ཏི?

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨནུརཱདྷོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨནུརཱདྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདྷཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཨཝིདཱུརེ ཨརཉྙཀུཊིཀཱཡཾ ཝིཧརཱམི. ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, སམྦཧུལཱ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཡེནཱཧཾ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ …པེ… མཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘ཡོ སོ, ཨཱཝུསོ ཨནུརཱདྷ, ཏཐཱགཏོ ཨུཏྟམཔུརིསོ པརམཔུརིསོ པརམཔཏྟིཔཏྟོ ཏཾ ཏཐཱགཏོ ཨིམེསུ ཙཏཱུསུ ཋཱནེསུ པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཏི – ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ, ན ཧོཏི… ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི, ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ’’’ཏི?

ཨེཝཾ ཝུཏྟཱཧཾ, བྷནྟེ, ཏེ ཨཉྙཏིཏྠིཡེ པརིབྦཱཛཀེ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘‘ཡོ སོ, ཨཱཝུསོ, ཏཐཱགཏོ ཨུཏྟམཔུརིསོ པརམཔུརིསོ པརམཔཏྟིཔཏྟོ, ཏཾ ཏཐཱགཏོ ཨཉྙཏྲ ཨིམེཧི ཙཏཱུཧི ཋཱནེཧི པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཏི – ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ…པེ… ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷནྟེ, ཏེ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ མཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘སོ ཙཱཡཾ བྷིཀྑུ ན ཝོ བྷཝིསྶཏི ཨཙིརཔབྦཛིཏོ ཐེརོ ཝཱ པན བཱལོ ཨབྱཏྟོ’ཏི. ཨཐ ཁོ མཾ, བྷནྟེ, ཏེ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ནཝཝཱདེན བཱལཝཱདེན ཙ ཨཔསཱདེཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐམིཾསུ’’.

‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, ཨཙིརཔཀྐནྟེསུ ཏེསུ ཨཉྙཏིཏྠིཡེསུ པརིབྦཱཛཀེསུ ཨེཏདཧོསི – ‘སཙེ ཁོ མཾ ཏེ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ པུཙྪེཡྻུཾ. ཀཐཾ བྱཱཀརམཱནོ ནུ ཁྭཱཧཾ ཏེསཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཝུཏྟཝཱདཱི ཙེཝ བྷགཝཏོ ཨསྶཾ, ན ཙ བྷགཝནྟཾ ཨབྷཱུཏེན ཨབྦྷཱཙིཀྑེཡྻཾ, དྷམྨསྶ ཙཱནུདྷམྨཾ བྱཱཀརེཡྻཾ, ན ཙ ཀོཙི སཧདྷམྨིཀོ ཝཱདཱནུཝཱདོ གཱརཡ྄ཧཾ ཋཱནཾ ཨཱགཙྪེཡྻཱ’’’ཏི?

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨནུརཱདྷ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ བྷནྟེ’’…པེ… ཏསྨཱཏིཧ…པེ… ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏི’’.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨནུརཱདྷ, རཱུཔཾ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨནུརཱདྷ, རཱུཔསྨིཾ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨཉྙཏྲ རཱུཔཱ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱཡ…པེ… ཨཉྙཏྲ ཝེདནཱཡ…པེ… སཉྙཱཡ… ཨཉྙཏྲ སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ… ཨཉྙཏྲ སངྑཱརེཧི… ཝིཉྙཱཎསྨིཾ… ཨཉྙཏྲ ཝིཉྙཱཎཱ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨནུརཱདྷ, རཱུཔཾ… ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨནུརཱདྷ, ཨཡཾ སོ ཨརཱུཔཱི ཨཝེདནོ ཨསཉྙཱི ཨསངྑཱརོ ཨཝིཉྙཱཎོ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨེཏྠ ཙ ཏེ, ཨནུརཱདྷ, དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཙྩཏོ ཐེཏཏོ ཏཐཱགཏེ ཨནུཔལབྦྷིཡམཱནེ ཀལླཾ ནུ ཏེ ཏཾ ཝེཡྻཱཀརཎཾ – ‘ཡོ སོ, ཨཱཝུསོ, ཏཐཱགཏོ ཨུཏྟམཔུརིསོ པརམཔུརིསོ པརམཔཏྟིཔཏྟོ ཏཾ ཏཐཱགཏོ ཨཉྙཏྲ ཨིམེཧི ཙཏཱུཧི ཋཱནེཧི པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཏི – ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ… ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, ཨནུརཱདྷ! པུབྦེ ཙཱཧཾ, ཨནུརཱདྷ, ཨེཏརཧི ཙ དུཀྑཉྩེཝ པཉྙཔེམི, དུཀྑསྶ ཙ ནིརོདྷ’’ནྟི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཝཀྐལིསུཏྟཾ

༨༧. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ ཝཀྐལི ཀུམྦྷཀཱརནིཝེསནེ ཝིཧརཏི ཨཱབཱདྷིཀོ དུཀྑིཏོ བཱལ༹ྷགིལཱནོ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཝཀྐལི ཨུཔཊྛཱཀེ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨེཐ ཏུམྷེ, ཨཱཝུསོ, ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམཐ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མམ ཝཙནེན བྷགཝཏོ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཐ – ‘ཝཀྐལི, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ ཨཱབཱདྷིཀོ དུཀྑིཏོ བཱལ༹ྷགིལཱནོ, སོ བྷགཝཏོ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྩ ཝདེཐ – ‘སཱདྷུ ཀིར, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཡེན ཝཀྐལི བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམཏུ; ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡཱ’’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ ཝཀྐལིསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཝཀྐལི, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ ཨཱབཱདྷིཀོ དུཀྑིཏོ བཱལ༹ྷགིལཱནོ, སོ བྷགཝཏོ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཏི; ཨེཝཉྩ པན ཝདེཏི – ‘སཱདྷུ ཀིར, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཡེན ཝཀྐལི བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམཏུ; ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡཱ’’’ཏི. ཨདྷིཝཱསེསི བྷགཝཱ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཡེནཱཡསྨཱ ཝཀྐལི ཏེནུཔསངྐམི. ཨདྡསཱ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཝཀྐལི བྷགཝནྟཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ. དིསྭཱན མཉྩཀེ སམདྷོསི [སམཉྩོསི (སཱི.), སམཉྩོཔི (སྱཱ. ཀཾ.) སཾ + དྷཱུ + ཨཱི = སམདྷོསི]. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཝཀྐལིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨལཾ, ཝཀྐལི, མཱ ཏྭཾ མཉྩཀེ སམདྷོསི. སནྟིམཱནི ཨཱསནཱནི པཉྙཏྟཱནི; ཏཏྠཱཧཾ ནིསཱིདིསྶཱམཱི’’ཏི. ནིསཱིདི བྷགཝཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ. ནིསཛྫ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཝཀྐལིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཙྩི ཏེ, ཝཀྐལི, ཁམནཱིཡཾ, ཀཙྩི ཡཱཔནཱིཡཾ, ཀཙྩི དུཀྑཱ ཝེདནཱ པཊིཀྐམནྟི, ནོ ཨབྷིཀྐམནྟི; པཊིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི, ནོ ཨབྷིཀྐམོ’’ཏི? ‘‘ན མེ, བྷནྟེ, ཁམནཱིཡཾ, ན ཡཱཔནཱིཡཾ; བཱལ༹ྷཱ མེ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཨབྷིཀྐམནྟི, ནོ པཊིཀྐམནྟི; ཨབྷིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི, ནོ པཊིཀྐམོ’’ཏི. ‘‘ཀཙྩི ཏེ, ཝཀྐལི, ན ཀིཉྩི ཀུཀྐུཙྩཾ, ན ཀོཙི ཝིཔྤཊིསཱརོ’’ཏི? ‘‘ཏགྒྷ མེ, བྷནྟེ, ཨནཔྤཀཾ ཀུཀྐུཙྩཾ, ཨནཔྤཀོ ཝིཔྤཊིསཱརོ’’ཏི. ‘‘ཀཙྩི པན ཏཾ, ཝཀྐལི, ཨཏྟཱ སཱིལཏོ ན ཨུཔཝདཏཱི’’ཏི? ‘‘ན ཁོ མཾ, བྷནྟེ, ཨཏྟཱ སཱིལཏོ ཨུཔཝདཏཱི’’ཏི. ‘‘ནོ ཙེ ཀིར ཏཾ, ཝཀྐལི, ཨཏྟཱ སཱིལཏོ ཨུཔཝདཏི; ཨཐ ཀིཉྩ ཏེ ཀུཀྐུཙྩཾ ཀོ ཙ ཝིཔྤཊིསཱརོ’’ཏི? ‘‘ཙིརཔཊིཀཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམིཏུཀཱམོ, ནཏྠི ཙ མེ ཀཱཡསྨིཾ ཏཱཝཏིཀཱ བལམཏྟཱ, ཡཱཝཏཱཧཾ [ཡཱཧཾ (སཱི.), ཡཱཡཱཧཾ (པཱི.)] བྷགཝནྟཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམེཡྻ’’ནྟི.

‘‘ཨལཾ, ཝཀྐལི, ཀིཾ ཏེ ཨིམིནཱ པཱུཏིཀཱཡེན དིཊྛེན? ཡོ ཁོ, ཝཀྐལི, དྷམྨཾ པསྶཏི སོ མཾ པསྶཏི; ཡོ མཾ པསྶཏི སོ དྷམྨཾ པསྶཏི. དྷམྨཉྷི, ཝཀྐལི, པསྶནྟོ མཾ པསྶཏི; མཾ པསྶནྟོ དྷམྨཾ པསྶཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཝཀྐལི, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ཨེསོ མེ ཨཏྟཱཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧ…པེ… ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཝཀྐལིཾ ཨིམིནཱ ཨོཝཱདེན ཨོཝདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཡེན གིཛ྄ཛྷཀཱུཊོ པབྦཏོ ཏེན པཀྐཱམི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཝཀྐལི ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ ཨུཔཊྛཱཀེ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨེཐ མཾ, ཨཱཝུསོ, མཉྩཀཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ ཡེན ཨིསིགིལིཔསྶཾ ཀཱལ༹སིལཱ ཏེནུཔསངྐམཐ. ཀཐཉྷི ནཱམ མཱདིསོ ཨནྟརགྷརེ ཀཱལཾ ཀཏྟབྦཾ མཉྙེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ ཝཀྐལིསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཝཀྐལིཾ མཉྩཀཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ ཡེན ཨིསིགིལིཔསྶཾ ཀཱལ༹སིལཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཏཉྩ རཏྟིཾ ཏཉྩ དིཝཱཝསེསཾ གིཛ྄ཛྷཀཱུཊེ པབྦཏེ ཝིཧཱསི. ཨཐ ཁོ དྭེ དེཝཏཱཡོ ཨབྷིཀྐནྟཱཡ རཏྟིཡཱ ཨབྷིཀྐནྟཝཎྞཱ ཀེཝལཀཔྤཾ གིཛ྄ཛྷཀཱུཊཾ ཨོབྷཱསེཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཱ ཁོ ཨེཀཱ དེཝཏཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཝཀྐལི, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ ཝིམོཀྑཱཡ ཙེཏེཏཱི’’ཏི. ཨཔརཱ དེཝཏཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སོ ཧི ནཱུན, བྷནྟེ, སུཝིམུཏྟོ ཝིམུཙྩིསྶཏཱི’’ཏི. ཨིདམཝོཙུཾ ཏཱ དེཝཏཱཡོ. ཨིདཾ ཝཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཏཏྠེཝནྟརདྷཱཡིཾསུ.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨེཐ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཡེན ཝཀྐལི བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམཐ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཝཀྐལིཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཝཾ ཝདེཐ –

‘‘‘སུཎཱཝུསོ ཏྭཾ, ཝཀྐལི, བྷགཝཏོ ཝཙནཾ དྭིནྣཉྩ དེཝཏཱནཾ. ཨིམཾ, ཨཱཝུསོ, རཏྟིཾ དྭེ དེཝཏཱཡོ ཨབྷིཀྐནྟཱཡ རཏྟིཡཱ ཨབྷིཀྐནྟཝཎྞཱ ཀེཝལཀཔྤཾ གིཛ྄ཛྷཀཱུཊཾ ཨོབྷཱསེཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨེཀཱ དེཝཏཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ཝཀྐལི, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ ཝིམོཀྑཱཡ ཙེཏེཏཱིཏི. ཨཔརཱ དེཝཏཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – སོ ཧི ནཱུན, བྷནྟེ, སུཝིམུཏྟོ ཝིམུཙྩིསྶཏཱིཏི. བྷགཝཱ ཙ ཏཾ, ཨཱཝུསོ ཝཀྐལི, ཨེཝམཱཧ – མཱ བྷཱཡི, ཝཀྐལི; མཱ བྷཱཡི, ཝཀྐལི! ཨཔཱཔཀཾ ཏེ མརཎཾ བྷཝིསྶཏི, ཨཔཱཔིཀཱ ཀཱལཀིརིཡཱ’’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེནཱཡསྨཱ ཝཀྐལི ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཝཀྐལིཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘སུཎཱཝུསོ ཝཀྐལི, བྷགཝཏོ ཝཙནཾ དྭིནྣཉྩ དེཝཏཱན’’ནྟི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཝཀྐལི ཨུཔཊྛཱཀེ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨེཐ མཾ, ཨཱཝུསོ, མཉྩཀཱ ཨོརོཔེཐ. ཀཐཉྷི ནཱམ མཱདིསོ ཨུཙྩེ ཨཱསནེ ནིསཱིདིཏྭཱ ཏསྶ བྷགཝཏོ སཱསནཾ སོཏབྦཾ མཉྙེཡྻཱ’’ཏི! ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ ཝཀྐལིསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཝཀྐལིཾ མཉྩཀཱ ཨོརོཔེསུཾ. ‘‘ཨིམཾ, ཨཱཝུསོ, རཏྟིཾ དྭེ དེཝཏཱཡོ ཨབྷིཀྐནྟཱཡ རཏྟིཡཱ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨེཀཱ དེཝཏཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཝཀྐལི, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ ཝིམོཀྑཱཡ ཙེཏེཏཱི’ཏི. ཨཔརཱ དེཝཏཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘སོ ཧི ནཱུན, བྷནྟེ, སུཝིམུཏྟོ ཝིམུཙྩིསྶཏཱི’ཏི. བྷགཝཱ ཙ ཏཾ, ཨཱཝུསོ ཝཀྐལི, ཨེཝམཱཧ – ‘མཱ བྷཱཡི, ཝཀྐལི; མཱ བྷཱཡི, ཝཀྐལི! ཨཔཱཔཀཾ ཏེ མརཎཾ བྷཝིསྶཏི, ཨཔཱཔིཀཱ ཀཱལཀིརིཡཱ’’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧཱཝུསོ, མམ ཝཙནེན བྷགཝཏོ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཐ – ‘ཝཀྐལི, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ ཨཱབཱདྷིཀོ དུཀྑིཏོ བཱལ༹ྷགིལཱནོ. སོ བྷགཝཏོ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྩ ཝདེཐ – ‘རཱུཔཾ ཨནིཙྩཾ. ཏཱཧཾ, བྷནྟེ, ན ཀངྑཱམི. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑནྟི ན ཝིཙིཀིཙྪཱམི. ཡདནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ནཏྠི མེ ཏཏྠ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ པེམཾ ཝཱཏི ན ཝིཙིཀིཙྪཱམི. ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ. ཏཱཧཾ, བྷནྟེ, ན ཀངྑཱམི. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑནྟི ན ཝིཙིཀིཙྪཱམི. ཡདནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ནཏྠི མེ ཏཏྠ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ པེམཾ ཝཱཏི ན ཝིཙིཀིཙྪཱམི. སཉྙཱ… སངྑཱརཱ ཨནིཙྩཱ. ཏཱཧཾ, བྷནྟེ, ན ཀངྑཱམི. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑནྟི ན ཝིཙིཀིཙྪཱམི. ཡདནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ནཏྠི མེ ཏཏྠ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ པེམཾ ཝཱཏི ན ཝིཙིཀིཙྪཱམི. ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ. ཏཱཧཾ, བྷནྟེ, ན ཀངྑཱམི. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑནྟི ན ཝིཙིཀིཙྪཱམི. ཡདནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ནཏྠི མེ ཏཏྠ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ པེམཾ ཝཱཏི ན ཝིཙིཀིཙྪཱམཱི’’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ ཝཀྐལིསྶ པཊིསྶུཏྭཱ པཀྐམིཾསུ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཝཀྐལི ཨཙིརཔཀྐནྟེསུ ཏེསུ བྷིཀྑཱུསུ སཏྠཾ ཨཱཧརེསི.

ཨཐ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཝཀྐལི, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ ཨཱབཱདྷིཀོ དུཀྑིཏོ བཱལ༹ྷགིལཱནོ; སོ བྷགཝཏོ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཏི; ཨེཝཉྩ ཝདེཏི – ‘རཱུཔཾ ཨནིཙྩཾ. ཏཱཧཾ, བྷནྟེ, ན ཀངྑཱམི. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑནྟི ན ཝིཙིཀིཙྪཱམི. ཡདནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ནཏྠི མེ ཏཏྠ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ པེམཾ ཝཱཏི ན ཝིཙིཀིཙྪཱམི. ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ … ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ. ཏཱཧཾ, བྷནྟེ, ན ཀངྑཱམི. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑནྟི ན ཝིཙིཀིཙྪཱམི. ཡདནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ནཏྠི མེ ཏཏྠ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ པེམཾ ཝཱཏི ན ཝིཙིཀིཙྪཱམཱི’’’ཏི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཡཱམ, བྷིཀྑཝེ, ཡེན ཨིསིགིལིཔསྶཾ ཀཱལ༹སིལཱ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམ; ཡཏྠ ཝཀྐལིནཱ ཀུལཔུཏྟེན སཏྠམཱཧརིཏ’’ནྟི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སམྦཧུལེཧི བྷིཀྑཱུཧི སདྡྷིཾ ཡེན ཨིསིགིལིཔསྶཾ ཀཱལ༹སིལཱ ཏེནུཔསངྐམི. ཨདྡསཱ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཝཀྐལིཾ དཱུརཏོཝ མཉྩཀེ ཝིཝཏྟཀྑནྡྷཾ སེམཱནཾ.

ཏེན ཁོ པན སམཡེན དྷཱུམཱཡིཏཏྟཾ ཏིམིརཱཡིཏཏྟཾ གཙྪཏེཝ པུརིམཾ དིསཾ, གཙྪཏི པཙྪིམཾ དིསཾ, གཙྪཏི ཨུཏྟརཾ དིསཾ, གཙྪཏི དཀྑིཎཾ དིསཾ, གཙྪཏི ཨུདྡྷཾ དིསཾ, གཙྪཏི ཨདྷོ དིསཾ, གཙྪཏི ཨནུདིསཾ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘པསྶཐ ནོ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏཾ དྷཱུམཱཡིཏཏྟཾ ཏིམིརཱཡིཏཏྟཾ གཙྪཏེཝ པུརིམཾ དིསཾ…པེ… གཙྪཏི ཨནུདིས’’ནྟི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེསོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཱརོ པཱཔིམཱ ཝཀྐལིསྶ ཀུལཔུཏྟསྶ ཝིཉྙཱཎཾ སམནྭེསཏི [སམནྣེསཏི (ཀ. སཱི. པཱི.)] – ‘ཀཏྠ ཝཀྐལིསྶ ཀུལཔུཏྟསྶ ཝིཉྙཱཎཾ པཏིཊྛིཏ’ནྟི? ཨཔྤཏིཊྛིཏེན ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎེན ཝཀྐལི ཀུལཔུཏྟོ པརིནིབྦུཏོ’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. ཨསྶཛིསུཏྟཾ

༨༨. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ ཨསྶཛི ཀསྶཔཀཱརཱམེ ཝིཧརཏི ཨཱབཱདྷིཀོ དུཀྑིཏོ བཱལ༹ྷགིལཱནོ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨསྶཛི ཨུཔཊྛཱཀེ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨེཐ ཏུམྷེ, ཨཱཝུསོ, ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམཐ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མམ ཝཙནེན བྷགཝཏོ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཐ – ‘ཨསྶཛི, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ ཨཱབཱདྷིཀོ དུཀྑིཏོ བཱལ༹ྷགིལཱནོ. སོ བྷགཝཏོ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྩ ཝདེཐ – ‘སཱདྷུ ཀིར, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཡེན ཨསྶཛི བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམཏུ ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡཱ’’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ ཨསྶཛིསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཨསྶཛི, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ ཨཱབཱདྷིཀོ…པེ… སཱདྷུ ཀིར, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཡེན ཨསྶཛི བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམཏུ ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡཱ’’ཏི. ཨདྷིཝཱསེསི བྷགཝཱ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེནཱཡསྨཱ ཨསྶཛི ཏེནུཔསངྐམི. ཨདྡསཱ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨསྶཛི བྷགཝནྟཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ. དིསྭཱན མཉྩཀེ སམདྷོསི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨསྶཛིཾ [ཨཱཡསྨཏོ ཨསྶཛིསྶ (པཱི. ཀ.)] ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨལཾ, ཨསྶཛི, མཱ ཏྭཾ མཉྩཀེ སམདྷོསི. སནྟིམཱནི ཨཱསནཱནི པཉྙཏྟཱནི, ཏཏྠཱཧཾ ནིསཱིདིསྶཱམཱི’’ཏི. ནིསཱིདི བྷགཝཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ. ནིསཛྫ ཁོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨསྶཛིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཙྩི ཏེ, ཨསྶཛི, ཁམནཱིཡཾ, ཀཙྩི ཡཱཔནཱིཡཾ…པེ… པཊིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི ནོ ཨབྷིཀྐམོ’’ཏི?

‘‘ན མེ, བྷནྟེ, ཁམནཱིཡཾ…པེ… ཨབྷིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི ནོ པཊིཀྐམོ’’ཏི. ‘‘ཀཙྩི ཏེ, ཨསྶཛི, ན ཀིཉྩི ཀུཀྐུཙྩཾ ན ཀོཙི ཝིཔྤཊིསཱརོ’’ཏི? ‘‘ཏགྒྷ མེ, བྷནྟེ, ཨནཔྤཀཾ ཀུཀྐུཙྩཾ ཨནཔྤཀོ ཝིཔྤཊིསཱརོ’’ཏི. ‘‘ཀཙྩི པན ཏཾ, ཨསྶཛི, ཨཏྟཱ སཱིལཏོ ན ཨུཔཝདཏཱི’’ཏི? ‘‘ན ཁོ མཾ, བྷནྟེ, ཨཏྟཱ སཱིལཏོ ཨུཔཝདཏཱི’’ཏི. ‘‘ནོ ཙེ ཀིར ཏཾ, ཨསྶཛི, ཨཏྟཱ སཱིལཏོ ཨུཔཝདཏི, ཨཐ ཀིཉྩ ཏེ ཀུཀྐུཙྩཾ ཀོ ཙ ཝིཔྤཊིསཱརོ’’ཏི? ‘‘པུབྦེ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, གེལཉྙེ པསྶམྦྷེཏྭཱ པསྶམྦྷེཏྭཱ ཀཱཡསངྑཱརེ ཝིཧརཱམི, སོཧཾ སམཱདྷིཾ ནཔྤཊིལབྷཱམི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, ཏཾ སམཱདྷིཾ ཨཔྤཊིལབྷཏོ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ནོ ཙསྶཱཧཾ པརིཧཱཡཱམཱི’’’ཏི. ‘‘ཡེ ཏེ, ཨསྶཛི, སམཎབྲཱཧྨཎཱ སམཱདྷིསཱརཀཱ སམཱདྷིསཱམཉྙཱ ཏེསཾ ཏཾ སམཱདྷིཾ ཨཔྤཊིལབྷཏཾ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ནོ ཙསྶུ མཡཾ པརིཧཱཡཱམཱ’’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨསྶཛི, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ཝིཉྙཱཎཾ …པེ… ཏསྨཱཏིཧ…པེ… ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱིཏི. སོ སུཁཾ ཙེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི [ཝེདིཡཏི (སཱི. པཱི.)], སཱ ‘ཨནིཙྩཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཨནཛ྄ཛྷོསིཏཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཨནབྷིནནྡིཏཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. དུཀྑཾ ཙེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, སཱ ‘ཨནིཙྩཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཨནཛ྄ཛྷོསིཏཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཨནབྷིནནྡིཏཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨདུཀྑམསུཁཾ ཙེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, སཱ ‘ཨནིཙྩཱ’ཏི པཛཱནཱཏི…པེ… ‘ཨནབྷིནནྡིཏཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. སོ སུཁཾ ཙེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, ཝིསཾཡུཏྟོ ནཾ ཝེདཡཏི; དུཀྑཾ ཙེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, ཝིསཾཡུཏྟོ ནཾ ཝེདཡཏི; ཨདུཀྑམསུཁཾ ཙེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, ཝིསཾཡུཏྟོ ནཾ ཝེདཡཏི. སོ ཀཱཡཔརིཡནྟིཀཾ ཙེ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ཀཱཡཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ཛཱིཝིཏཔརིཡནྟིཀཾ ཙེ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ཛཱིཝིཏཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུདྡྷཾ ཛཱིཝིཏཔརིཡཱདཱནཱ ཨིདྷེཝ སབྦཝེདཡིཏཱནི ཨནབྷིནནྡིཏཱནི སཱིཏཱིབྷཝིསྶནྟཱི’ཏི པཛཱནཱཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨསྶཛི, ཏེལཉྩ པཊིཙྩ, ཝཊྚིཉྩ པཊིཙྩ, ཏེལཔྤདཱིཔོ ཛྷཱཡེཡྻ; ཏསྶེཝ ཏེལསྶ ཙ ཝཊྚིཡཱ ཙ པརིཡཱདཱནཱ ཨནཱཧཱརོ ནིབྦཱཡེཡྻ. ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨསྶཛི, བྷིཀྑུ ཀཱཡཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ཀཱཡཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ཛཱིཝིཏཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ཛཱིཝིཏཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུདྡྷཾ ཛཱིཝིཏཔརིཡཱདཱནཱ ཨིདྷེཝ སབྦཝེདཡིཏཱནི ཨནབྷིནནྡིཏཱནི སཱིཏཱིབྷཝིསྶནྟཱི’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཁེམཀསུཏྟཾ

༨༩. ཨེཀཾ སམཡཾ སམྦཧུལཱ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཀོསམྦིཡཾ ཝིཧརནྟི གྷོསིཏཱརཱམེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ ཁེམཀོ བདརིཀཱརཱམེ ཝིཧརཏི ཨཱབཱདྷིཀོ དུཀྑིཏོ བཱལ༹ྷགིལཱནོ. ཨཐ ཁོ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏཱ ཨཱཡསྨནྟཾ དཱསཀཾ ཨཱམནྟེསུཾ – ‘‘ཨེཧི ཏྭཾ, ཨཱཝུསོ དཱསཀ, ཡེན ཁེམཀོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཁེམཀཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཝཾ ཝདེཧི – ‘ཐེརཱ ཏཾ, ཨཱཝུསོ ཁེམཀ, ཨེཝམཱཧཾསུ – ཀཙྩི ཏེ, ཨཱཝུསོ, ཁམནཱིཡཾ, ཀཙྩི ཡཱཔནཱིཡཾ, ཀཙྩི དུཀྑཱ ཝེདནཱ པཊིཀྐམནྟི ནོ ཨབྷིཀྐམནྟི, པཊིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི ནོ ཨབྷིཀྐམོ’’’ཏི? ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ དཱསཀོ ཐེརཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེནཱཡསྨཱ ཁེམཀོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཁེམཀཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཐེརཱ ཏཾ, ཨཱཝུསོ ཁེམཀ, ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཀཙྩི ཏེ, ཨཱཝུསོ, ཁམནཱིཡཾ…པེ… ནོ ཨབྷིཀྐམོ’’’ཏི? ‘‘ན མེ, ཨཱཝུསོ, ཁམནཱིཡཾ ན ཡཱཔནཱིཡཾ…པེ… ཨབྷིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི ནོ པཊིཀྐམོ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ དཱསཀོ ཡེན ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཐེརེ བྷིཀྑཱུ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཁེམཀོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨེཝམཱཧ – ‘ན མེ, ཨཱཝུསོ, ཁམནཱིཡཾ…པེ… ཨབྷིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི ནོ པཊིཀྐམོ’’’ཏི. ‘‘ཨེཧི ཏྭཾ, ཨཱཝུསོ དཱསཀ, ཡེན ཁེམཀོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཁེམཀཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཝཾ ཝདེཧི – ‘ཐེརཱ ཏཾ, ཨཱཝུསོ ཁེམཀ, ཨེཝམཱཧཾསུ – པཉྩིམེ, ཨཱཝུསོ, ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ, སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཨིམེསུ ཨཱཡསྨཱ ཁེམཀོ པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཀིཉྩི ཨཏྟཾ ཝཱ ཨཏྟནིཡཾ ཝཱ སམནུཔསྶཏཱི’’’ཏི?

‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ དཱསཀོ ཐེརཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེནཱཡསྨཱ ཁེམཀོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ…པེ… ཐེརཱ ཏཾ, ཨཱཝུསོ ཁེམཀ, ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘‘པཉྩིམེ, ཨཱཝུསོ, ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ, སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ…པེ… ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཨིམེསུ ཨཱཡསྨཱ ཁེམཀོ པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཀིཉྩི ཨཏྟཾ ཝཱ ཨཏྟནིཡཾ ཝཱ སམནུཔསྶཏཱི’’ཏི? ‘‘པཉྩིམེ, ཨཱཝུསོ, ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ, སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ…པེ… ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཨིམེསུ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ན ཀིཉྩི ཨཏྟཾ ཝཱ ཨཏྟནིཡཾ ཝཱ སམནུཔསྶཱམཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ དཱསཀོ ཡེན ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཐེརེ བྷིཀྑཱུ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཁེམཀོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨེཝམཱཧ – ‘པཉྩིམེ, ཨཱཝུསོ, ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ, སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ…པེ… ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཨིམེསུ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ན ཀིཉྩི ཨཏྟཾ ཝཱ ཨཏྟནིཡཾ ཝཱ སམནུཔསྶཱམཱི’’’ཏི. ‘‘ཨེཧི ཏྭཾ, ཨཱཝུསོ དཱསཀ, ཡེན ཁེམཀོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཁེམཀཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཝཾ ཝདེཧི – ‘ཐེརཱ ཏཾ, ཨཱཝུསོ ཁེམཀ, ཨེཝམཱཧཾསུ – པཉྩིམེ, ཨཱཝུསོ, ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ, སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ…པེ… ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ནོ ཙེ ཀིརཱཡསྨཱ ཁེམཀོ ཨིམེསུ པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཀིཉྩི ཨཏྟཾ ཝཱ ཨཏྟནིཡཾ ཝཱ སམནུཔསྶཏི. ཏེནཧཱཡསྨཱ ཁེམཀོ ཨརཧཾ ཁཱིཎཱསཝོ’’’ཏི.

‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ དཱསཀོ ཐེརཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེནཱཡསྨཱ ཁེམཀོ…པེ… ཐེརཱ ཏཾ, ཨཱཝུསོ ཁེམཀ, ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘‘པཉྩིམེ, ཨཱཝུསོ, ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ, སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ…པེ… ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ; ནོ ཙེ ཀིརཱཡསྨཱ ཁེམཀོ ཨིམེསུ པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཀིཉྩི ཨཏྟཾ ཝཱ ཨཏྟནིཡཾ ཝཱ སམནུཔསྶཏི, ཏེནཧཱཡསྨཱ ཁེམཀོ ཨརཧཾ ཁཱིཎཱསཝོ’’ཏི. ‘‘པཉྩིམེ, ཨཱཝུསོ, ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ, སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ…པེ… ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཨིམེསུ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ན ཀིཉྩི ཨཏྟཾ ཝཱ ཨཏྟནིཡཾ ཝཱ སམནུཔསྶཱམི, ན ཙམྷི ཨརཧཾ ཁཱིཎཱསཝོ; ཨཔི ཙ མེ, ཨཱཝུསོ, པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཨདྷིགཏཾ, ‘ཨཡམཧམསྨཱི’ཏི ན ཙ སམནུཔསྶཱམཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ དཱསཀོ ཡེན ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ…པེ… ཐེརེ བྷིཀྑཱུ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཁེམཀོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨེཝམཱཧ – པཉྩིམེ, ཨཱཝུསོ, ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ, སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ…པེ… ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཨིམེསུ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ན ཀིཉྩི ཨཏྟཾ ཝཱ ཨཏྟནིཡཾ ཝཱ སམནུཔསྶཱམི, ན ཙམྷི ཨརཧཾ ཁཱིཎཱསཝོ; ཨཔི ཙ མེ, ཨཱཝུསོ, པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཨདྷིགཏཾ, ‘ཨཡམཧམསྨཱི’ཏི ན ཙ སམནུཔསྶཱམཱི’’ཏི.

‘‘ཨེཧི ཏྭཾ, ཨཱཝུསོ དཱསཀ, ཡེན ཁེམཀོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཁེམཀཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཝཾ ཝདེཧི – ‘ཐེརཱ ཏཾ, ཨཱཝུསོ ཁེམཀ, ཨེཝམཱཧཾསུ – ཡམེཏཾ, ཨཱཝུསོ ཁེམཀ, ཨསྨཱིཏི ཝདེསི, ཀིམེཏཾ ཨསྨཱིཏི ཝདེསི? རཱུཔཾ ཨསྨཱིཏི ཝདེསི, ཨཉྙཏྲ རཱུཔཱ ཨསྨཱིཏི ཝདེསི, ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨསྨཱིཏི ཝདེསི, ཨཉྙཏྲ ཝིཉྙཱཎཱ ཨསྨཱིཏི ཝདེསི. ཡམེཏཾ, ཨཱཝུསོ ཁེམཀ, ཨསྨཱིཏི ཝདེསི. ཀིམེཏཾ ཨསྨཱིཏི ཝདེསཱི’’’ཏི?

‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ དཱསཀོ ཐེརཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེནཱཡསྨཱ ཁེམཀོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཁེམཀཾ ཨེཏདཝོཙ – ཐེརཱ ཏཾ, ཨཱཝུསོ ཁེམཀ, ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘‘ཡམེཏཾ, ཨཱཝུསོ ཁེམཀ, ‘ཨསྨཱི’ཏི ཝདེསི, ཀིམེཏཾ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཝདེསི? རཱུཔཾ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཝདེསི ཨཉྙཏྲ རཱུཔཱ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཝདེསི? ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཝདེསི ཨཉྙཏྲ ཝིཉྙཱཎཱ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཝདེསི? ཡམེཏཾ, ཨཱཝུསོ ཁེམཀ, ‘ཨསྨཱི’ཏི ཝདེསི, ཀིམེཏཾ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཝདེསི’’ཏི? ‘‘ཨལཾ, ཨཱཝུསོ དཱསཀ, ཀིཾ ཨིམཱཡ སནྡྷཱཝནིཀཱཡ! ཨཱཧརཱཝུསོ, དཎྜཾ; ཨཧམེཝ ཡེན ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཁེམཀོ དཎྜམོལུབྦྷ ཡེན ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཐེརེཧི བྷིཀྑཱུཧི སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཁེམཀཾ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཡམེཏཾ, ཨཱཝུསོ ཁེམཀ, ‘ཨསྨཱི’ཏི ཝདེསི, ཀིམེཏཾ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཝདེསི? རཱུཔཾ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཝདེསི, ཨཉྙཏྲ རཱུཔཱ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཝདེསི? ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཝདེསི, ཨཉྙཏྲ ཝིཉྙཱཎཱ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཝདེསི? ཡམེཏཾ, ཨཱཝུསོ ཁེམཀ, ‘ཨསྨཱི’ཏི ཝདེསི, ཀིམེཏཾ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཝདེསཱི’’ཏི? ‘‘ན ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, རཱུཔཾ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཝདཱམི; ནཔི ཨཉྙཏྲ རཱུཔཱ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཝདཱམི. ན ཝེདནཾ… ན སཉྙཾ… ན སངྑཱརེ… ན ཝིཉྙཱཎཾ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཝདཱམི; ནཔི ཨཉྙཏྲ ཝིཉྙཱཎཱ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཝདཱམི. ཨཔི ཙ མེ, ཨཱཝུསོ, པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཨདྷིགཏཾ ‘ཨཡམཧམསྨཱི’ཏི ན ཙ སམནུཔསྶཱམི’’.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, ཨུཔྤལསྶ ཝཱ པདུམསྶ ཝཱ པུཎྜརཱིཀསྶ ཝཱ གནྡྷོ. ཡོ ནུ ཁོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘པཏྟསྶ གནྡྷོ’ཏི ཝཱ ‘ཝཎྞསྶ [ཝཎྜསྶ (ཀཏྠཙི)] གནྡྷོ’ཏི ཝཱ ‘ཀིཉྫཀྑསྶ གནྡྷོ’ཏི ཝཱ སམྨཱ ནུ ཁོ སོ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, ཨཱཝུསོ’’. ‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ, པནཱཝུསོ, སམྨཱ བྱཱཀརམཱནོ བྱཱཀརེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘‘པུཔྥསྶ གནྡྷོ’ཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, སམྨཱ བྱཱཀརམཱནོ བྱཱཀརེཡྻཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, ན རཱུཔཾ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཝདཱམི, ནཔི ཨཉྙཏྲ རཱུཔཱ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཝདཱམི. ན ཝེདནཾ… ན སཉྙཾ… ན སངྑཱརེ… ན ཝིཉྙཱཎཾ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཝདཱམི, ནཔི ཨཉྙཏྲ ཝིཉྙཱཎཱ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཝདཱམི. ཨཔི ཙ མེ, ཨཱཝུསོ, པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཨདྷིགཏཾ ‘ཨཡམཧམསྨཱི’ཏི ན ཙ སམནུཔསྶཱམི’’.

‘‘ཀིཉྩཱཔི, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡསཱཝཀསྶ པཉྩོརམྦྷཱགིཡཱནི སཾཡོཛནཱནི པཧཱིནཱནི བྷཝནྟི, ཨཐ ཁྭསྶ ཧོཏི – ‘ཡོ ཙ པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཨནུསཧགཏོ ཨསྨཱིཏི མཱནོ, ཨསྨཱིཏི ཚནྡོ, ཨསྨཱིཏི ཨནུསཡོ ཨསམཱུཧཏོ. སོ ཨཔརེན སམཡེན པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཨུདཡབྦཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི – ཨིཏི རཱུཔཾ, ཨིཏི རཱུཔསྶ སམུདཡོ, ཨིཏི རཱུཔསྶ ཨཏྠངྒམོ; ཨིཏི ཝེདནཱ… ཨིཏི སཉྙཱ… ཨིཏི སངྑཱརཱ… ཨིཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ཨིཏི ཝིཉྙཱཎསྶ སམུདཡོ, ཨིཏི ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’ཏི. ཏསྶིམེསུ པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཨུདཡབྦཡཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ ཡོཔིསྶ ཧོཏི པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཨནུསཧགཏོ ‘ཨསྨཱི’ཏི, མཱནོ ‘ཨསྨཱི’ཏི, ཚནྡོ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཨནུསཡོ ཨསམཱུཧཏོ, སོཔི སམུགྒྷཱཏཾ གཙྪཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, ཝཏྠཾ སཾཀིལིཊྛཾ མལགྒཧིཏཾ. ཏམེནཾ སཱམིཀཱ རཛཀསྶ ཨནུཔདཛྫུཾ. ཏམེནཾ རཛཀོ ཨཱུསེ ཝཱ ཁཱརེ ཝཱ གོམཡེ ཝཱ སམྨདྡིཏྭཱ ཨཙྪེ ཨུདཀེ ཝིཀྑཱལེཏི. ཀིཉྩཱཔི ཏཾ ཧོཏི ཝཏྠཾ པརིསུདྡྷཾ པརིཡོདཱཏཾ, ཨཐ ཁྭསྶ ཧོཏི ཡེཝ ཨནུསཧགཏོ ཨཱུསགནྡྷོ ཝཱ ཁཱརགནྡྷོ ཝཱ གོམཡགནྡྷོ ཝཱ ཨསམཱུཧཏོ. ཏམེནཾ རཛཀོ སཱམིཀཱནཾ དེཏི. ཏམེནཾ སཱམིཀཱ གནྡྷཔརིབྷཱཝིཏེ ཀརཎྜཀེ ནིཀྑིཔནྟི. ཡོཔིསྶ ཧོཏི ཨནུསཧགཏོ ཨཱུསགནྡྷོ ཝཱ ཁཱརགནྡྷོ ཝཱ གོམཡགནྡྷོ ཝཱ ཨསམཱུཧཏོ, སོཔི སམུགྒྷཱཏཾ གཙྪཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཀིཉྩཱཔི ཨརིཡསཱཝཀསྶ པཉྩོརམྦྷཱགིཡཱནི སཾཡོཛནཱནི པཧཱིནཱནི བྷཝནྟི, ཨཐ ཁྭསྶ ཧོཏི ཡེཝ པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཨནུསཧགཏོ ‘ཨསྨཱི’ཏི, མཱནོ ‘ཨསྨཱི’ཏི, ཚནྡོ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཨནུསཡོ ཨསམཱུཧཏོ. སོ ཨཔརེན སམཡེན པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཨུདཡབྦཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི. ‘ཨིཏི རཱུཔཾ, ཨིཏི རཱུཔསྶ སམུདཡོ, ཨིཏི རཱུཔསྶ ཨཏྠངྒམོ; ཨིཏི ཝེདནཱ… ཨིཏི སཉྙཱ… ཨིཏི སངྑཱརཱ… ཨིཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ཨིཏི ཝིཉྙཱཎསྶ སམུདཡོ, ཨིཏི ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’ཏི. ཏསྶ ཨིམེསུ པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཨུདཡབྦཡཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ ཡོཔིསྶ ཧོཏི པཉྩསུ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷེསུ ཨནུསཧགཏོ ‘ཨསྨཱི’ཏི, མཱནོ ‘ཨསྨཱི’ཏི, ཚནྡོ ‘ཨསྨཱི’ཏི ཨནུསཡོ ཨསམཱུཧཏོ, སོཔི སམུགྒྷཱཏཾ གཙྪཏཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨནྟཾ ཁེམཀཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ན ཁོ [ན ཁོ པན (ཀ.)] མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ ཁེམཀཾ ཝིཧེསཱཔེཁཱ པུཙྪིམྷ, ཨཔི ཙཱཡསྨཱ ཁེམཀོ པཧོསི ཏསྶ བྷགཝཏོ སཱསནཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཱཙིཀྑིཏུཾ དེསེཏུཾ པཉྙཱཔེཏུཾ པཊྛཔེཏུཾ ཝིཝརིཏུཾ ཝིབྷཛིཏུཾ ཨུཏྟཱནཱིཀཱཏུཾ. ཏཡིདཾ ཨཱཡསྨཏཱ ཁེམཀེན ཏསྶ བྷགཝཏོ སཱསནཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཱཙིཀྑིཏཾ དེསིཏཾ པཉྙཱཔིཏཾ པཊྛཔིཏཾ ཝིཝརིཏཾ ཝིབྷཛིཏཾ ཨུཏྟཱནཱིཀཏ’’ནྟི.

ཨིདམཝོཙ ཨཱཡསྨཱ ཁེམཀོ. ཨཏྟམནཱ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ ཁེམཀསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུཾ. ཨིམསྨིཉྩ པན ཝེཡྻཱཀརཎསྨིཾ བྷཉྙམཱནེ སཊྛིམཏྟཱནཾ ཐེརཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཱནི ཝིམུཙྩིཾསུ, ཨཱཡསྨཏོ ཁེམཀསྶ ཙཱཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཚནྣསུཏྟཾ

༩༠. ཨེཀཾ སམཡཾ སམྦཧུལཱ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ བཱརཱཎསིཡཾ ཝིཧརནྟི ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཚནྣོ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཨཝཱཔུརཎཾ [ཨཔཱཔུརཎཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)] ཨཱདཱཡ ཝིཧཱརེན ཝིཧཱརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཐེརེ བྷིཀྑཱུ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨོཝདནྟུ མཾ ཨཱཡསྨནྟོ ཐེརཱ, ཨནུསཱསནྟུ མཾ ཨཱཡསྨནྟོ ཐེརཱ, ཀརོནྟུ མེ ཨཱཡསྨནྟོ ཐེརཱ དྷམྨིཾ ཀཐཾ, ཡཐཱཧཾ དྷམྨཾ པསྶེཡྻ’’ནྟི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨནྟཾ ཚནྣཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘རཱུཔཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, ཨནིཙྩཾ; ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ; སཉྙཱ ཨནིཙྩཱ; སངྑཱརཱ ཨནིཙྩཱ; ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ. རཱུཔཾ ཨནཏྟཱ; ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ. སབྦེ སངྑཱརཱ ཨནིཙྩཱ; སབྦེ དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཏོ ཚནྣསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘མཡ྄ཧམྤི ཁོ ཨེཏཾ ཨེཝཾ [མཡ྄ཧམྤི ཁོ ཨེཝཾ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཧོཏི – ‘རཱུཔཾ ཨནིཙྩཾ, ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ; རཱུཔཾ ཨནཏྟཱ, ཝེདནཱ … སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ. སབྦེ སངྑཱརཱ ཨནིཙྩཱ, སབྦེ དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ’ཏི. ཨཐ ཙ པན མེ སབྦསངྑཱརསམཐེ སབྦཱུཔདྷིཔཊིནིསྶགྒེ ཏཎྷཱཀྑཡེ ཝིརཱགེ ནིརོདྷེ ནིབྦཱནེ ཙིཏྟཾ ན པཀྑནྡཏི ནཔྤསཱིདཏི ན སནྟིཊྛཏི ནཱདྷིམུཙྩཏི. པརིཏསྶནཱ ཨུཔཱདཱནཾ ཨུཔྤཛྫཏི; པཙྩུདཱཝཏྟཏི མཱནསཾ – ‘ཨཐ ཀོ ཙརཧི མེ ཨཏྟཱ’ཏི? ན ཁོ པནེཝཾ དྷམྨཾ པསྶཏོ ཧོཏི. ཀོ ནུ ཁོ མེ ཏཐཱ དྷམྨཾ དེསེཡྻ ཡཐཱཧཾ དྷམྨཾ པསྶེཡྻ’’ནྟི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཏོ ཚནྣསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨཡཾ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཀོསམྦིཡཾ ཝིཧརཏི གྷོསིཏཱརཱམེ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ, པཧོཏི ཙ མེ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏཐཱ དྷམྨཾ དེསེཏུཾ ཡཐཱཧཾ དྷམྨཾ པསྶེཡྻཾ; ཨཏྠི ཙ མེ ཨཱཡསྨནྟེ ཨཱནནྡེ ཏཱཝཏིཀཱ ཝིསྶཊྛི [ཝིསྶཏྠི (?)]. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཚནྣོ སེནཱསནཾ སཾསཱམེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཡེན ཀོསམྦཱི གྷོསིཏཱརཱམོ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཨཱནནྡེན སདྡྷིཾ སམྨོདི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཚནྣོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཨེཀམིདཱཧཾ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, སམཡཾ བཱརཱཎསིཡཾ ཝིཧརཱམི ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ. ཨཐ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཨཝཱཔུརཎཾ ཨཱདཱཡ ཝིཧཱརེན ཝིཧཱརཾ ཨུཔསངྐམིཾ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཐེརེ བྷིཀྑཱུ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཨོཝདནྟུ མཾ ཨཱཡསྨནྟོ ཐེརཱ, ཨནུསཱསནྟུ མཾ ཨཱཡསྨནྟོ ཐེརཱ, ཀརོནྟུ མེ ཨཱཡསྨནྟོ ཐེརཱ དྷམྨིཾ ཀཐཾ ཡཐཱཧཾ དྷམྨཾ པསྶེཡྻ’ནྟི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ མཾ, ཨཱཝུསོ, ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘རཱུཔཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, ཨནིཙྩཾ; ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ; རཱུཔཾ ཨནཏྟཱ…པེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ. སབྦེ སངྑཱརཱ ཨནིཙྩཱ, སབྦེ དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ’’’ཏི.

‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨེཏདཧོསི – ‘མཡ྄ཧམྤི ཁོ ཨེཏཾ ཨེཝཾ ཧོཏི – རཱུཔཾ ཨནིཙྩཾ…པེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ, རཱུཔཾ ཨནཏྟཱ, ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ. སབྦེ སངྑཱརཱ ཨནིཙྩཱ, སབྦེ དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ’ཏི. ཨཐ ཙ པན མེ སབྦསངྑཱརསམཐེ སབྦཱུཔདྷིཔཊིནིསྶགྒེ ཏཎྷཱཀྑཡེ ཝིརཱགེ ནིརོདྷེ ནིབྦཱནེ ཙིཏྟཾ ན པཀྑནྡཏི ནཔྤསཱིདཏི ན སནྟིཊྛཏི ནཱདྷིམུཙྩཏི. པརིཏསྶནཱ ཨུཔཱདཱནཾ ཨུཔྤཛྫཏི; པཙྩུདཱཝཏྟཏི མཱནསཾ – ‘ཨཐ ཀོ ཙརཧི མེ ཨཏྟཱ’ཏི? ན ཁོ པནེཝཾ དྷམྨཾ པསྶཏོ ཧོཏི. ཀོ ནུ ཁོ མེ ཏཐཱ དྷམྨཾ དེསེཡྻ ཡཐཱཧཾ དྷམྨཾ པསྶེཡྻནྟི!

‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཡཾ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཀོསམྦིཡཾ ཝིཧརཏི གྷོསིཏརཱམེ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ, པཧོཏི ཙ མེ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏཐཱ དྷམྨཾ དེསེཏུཾ ཡཐཱཧཾ དྷམྨཾ པསྶེཡྻཾ. ཨཏྠི ཙ མེ ཨཱཡསྨནྟེ ཨཱནནྡེ ཏཱཝཏིཀཱ ཝིསྶཊྛི. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻ’ནྟི. ཨོཝདཏུ མཾ, ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ; ཨནུསཱསཏུ མཾ, ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ; ཀརོཏུ མེ, ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ དྷམྨིཾ ཀཐཾ ཡཐཱཧཾ དྷམྨཾ པསྶེཡྻ’’ནྟི.

‘‘ཨེཏྟཀེནཔི མཡཾ ཨཱཡསྨཏོ ཚནྣསྶ ཨཏྟམནཱ ཨཔི ནཱམ ཏཾ [ཨཏྟམནཱ ཨབྷིརདྡྷཱ, ཏཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)] ཨཱཡསྨཱ ཚནྣོ ཨཱཝི ཨཀཱསི ཁཱིལཾ ཚིནྡི [པབྷིནྡི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)]. ཨོདཧཱཝུསོ, ཚནྣ, སོཏཾ; བྷབྦོསི [བྷབྦོ ཏྭཾ (ཀ.)] དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཏུ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཏོ ཚནྣསྶ ཏཱཝཏཀེནེཝ [ཏཱཝདེཝ (སཱི.)] ཨུལཱ༹རཾ པཱིཏིཔཱམོཛྫཾ ཨུཔྤཛྫི – ‘‘བྷབྦོ ཀིརསྨི དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཏུ’’ནྟི.

‘‘སམྨུཁཱ མེཏཾ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, བྷགཝཏོ སུཏཾ, སམྨུཁཱ ཙ པཊིགྒཧིཏཾ ཀཙྩཱནགོཏྟཾ བྷིཀྑུཾ ཨོཝདནྟསྶ – དྭཡནིསྶིཏོ ཁྭཱཡཾ, ཀཙྩཱན, ལོཀོ ཡེབྷུཡྻེན ཨཏྠིཏཉྩེཝ ནཏྠིཏཉྩ. ལོཀསམུདཡཾ ཁོ, ཀཙྩཱན, ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ ཡཱ ལོཀེ ནཏྠིཏཱ, སཱ ན ཧོཏི. ལོཀནིརོདྷཾ ཁོ, ཀཙྩཱན, ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏོ ཡཱ ལོཀེ ཨཏྠིཏཱ, སཱ ན ཧོཏི. ཨུཔཡུཔཱདཱནཱབྷིནིཝེསཝིནིབནྡྷོ ཁྭཱཡཾ, ཀཙྩཱན, ལོཀོ ཡེབྷུཡྻེན ཏཾ ཙཱཡཾ ཨུཔཡུཔཱདཱནཾ ཙེཏསོ ཨདྷིཊྛཱནཱབྷིནིཝེསཱནུསཡཾ ན ཨུཔེཏི ན ཨུཔཱདིཡཏི ནཱདྷིཊྛཱཏི ‘ཨཏྟཱ མེ’ཏི. དུཀྑམེཝ ཨུཔྤཛྫམཱནཾ ཨུཔྤཛྫཏི, དུཀྑཾ ནིརུཛ྄ཛྷམཱནཾ ནིརུཛ྄ཛྷཏཱིཏི ན ཀངྑཏི ན ཝིཙིཀིཙྪཏི. ཨཔརཔྤཙྩཡཱ ཉཱཎམེཝསྶ ཨེཏྠ ཧོཏི. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཀཙྩཱན, སམྨཱདིཊྛི ཧོཏི. སབྦམཏྠཱིཏི ཁོ, ཀཙྩཱན, ཨཡམེཀོ ཨནྟོ. སབྦཾ ནཏྠཱིཏི ཨཡཾ དུཏིཡོ ཨནྟོ. ཨེཏེ ཏེ, ཀཙྩཱན, ཨུབྷོ ཨནྟེ ཨནུཔགམྨ མཛ྄ཛྷེན ཏཐཱགཏོ དྷམྨཾ དེསེཏི – ཨཝིཛྫཱཔཙྩཡཱ སངྑཱརཱ; སངྑཱརཔཙྩཡཱ ཝིཉྙཱཎཾ…པེ… ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ སམུདཡོ ཧོཏི. ཨཝིཛྫཱཡ ཏྭེཝ ཨསེསཝིརཱགནིརོདྷཱ སངྑཱརནིརོདྷོ…པེ… ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ནིརོདྷོ ཧོཏཱི’’ཏི.

‘‘ཨེཝམེཏཾ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, ཧོཏི ཡེསཾ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཏཱདིསཱ སབྲཧྨཙཱརཡོ ཨནུཀམྤཀཱ ཨཏྠཀཱམཱ ཨོཝཱདཀཱ ཨནུསཱསཀཱ. ཨིདཉྩ པན མེ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ དྷམྨོ ཨབྷིསམིཏོ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. རཱཧུལསུཏྟཾ

༩༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱཧུལོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱཧུལོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ ཀཐཾ པསྶཏོ ཨིམསྨིཉྩ སཝིཉྙཱཎཀེ ཀཱཡེ བཧིདྡྷཱ ཙ སབྦནིམིཏྟེསུ ཨཧངྐཱརམམངྐཱརམཱནཱནུསཡཱ ན ཧོནྟཱི’’ཏི?

‘‘ཡཾ ཀིཉྩི, རཱཧུལ, རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ རཱུཔཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏི. ཡཱ ཀཱཙི ཝེདནཱ … ཡཱ ཀཱཙི སཉྙཱ… ཡེ ཀེཙི སངྑཱརཱ… ཡཾ ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ…པེ… སབྦཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏི. ཨེཝཾ ཁོ, རཱཧུལ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨིམསྨིཉྩ སཝིཉྙཱཎཀེ ཀཱཡེ བཧིདྡྷཱ ཙ སབྦནིམིཏྟེསུ ཨཧངྐཱརམམངྐཱརམཱནཱནུསཡཱ ན ཧོནྟཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. དུཏིཡརཱཧུལསུཏྟཾ

༩༢. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱཧུལོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ ཀཐཾ པསྶཏོ ཨིམསྨིཉྩ སཝིཉྙཱཎཀེ ཀཱཡེ བཧིདྡྷཱ ཙ སབྦནིམིཏྟེསུ ཨཧངྐཱརམམངྐཱརམཱནཱཔགཏཾ མཱནསཾ ཧོཏི ཝིདྷཱསམཏིཀྐནྟཾ སནྟཾ སུཝིམུཏྟ’’ནྟི? ‘‘ཡཾ ཀིཉྩི, རཱཧུལ, རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ…པེ… ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ རཱུཔཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དིསྭཱ ཨནུཔཱདཱ ཝིམུཏྟོ ཧོཏི. ཡཱ ཀཱཙི ཝེདནཱ… ཡཱ ཀཱཙི སཉྙཱ… ཡེ ཀེཙི སངྑཱརཱ… ཡཾ ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དིསྭཱ ཨནུཔཱདཱ ཝིམུཏྟོ ཧོཏི. ཨེཝཾ ཁོ, རཱཧུལ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨིམསྨིཉྩ སཝིཉྙཱཎཀེ ཀཱཡེ བཧིདྡྷཱ ཙ སབྦནིམིཏྟེསུ ཨཧངྐཱརམམངྐཱརམཱནཱཔགཏཾ མཱནསཾ ཧོཏི ཝིདྷཱ སམཏིཀྐནྟཾ སནྟཾ སུཝིམུཏྟ’’ནྟི. དསམཾ.

ཐེརཝགྒོ ནཝམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཨཱནནྡོ ཏིསྶོ ཡམཀོ, ཨནུརཱདྷོ ཙ ཝཀྐལི;

ཨསྶཛི ཁེམཀོ ཚནྣོ, རཱཧུལཱ ཨཔརེ དུཝེ.

༡༠. པུཔྥཝགྒོ

༡. ནདཱིསུཏྟཾ

༩༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ནདཱི པབྦཏེཡྻཱ ཨོཧཱརིནཱི དཱུརངྒམཱ སཱིགྷསོཏཱ. ཏསྶཱ ཨུབྷོསུ ཏཱིརེསུ [ཨུབྷཏོ ཏཱིརེ (སཱི.), ཨུབྷཏོ ཏཱིརེསུ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཀཱསཱ ཙེཔི ཛཱཏཱ ཨསྶུ, ཏེ ནཾ ཨཛ྄ཛྷོལམྦེཡྻུཾ; ཀུསཱ ཙེཔི ཛཱཏཱ ཨསྶུ, ཏེ ནཾ ཨཛ྄ཛྷོལམྦེཡྻུཾ; པབྦཛཱ [བབྦཛཱ (སཱི. པཱི.)] ཙེཔི ཛཱཏཱ ཨསྶུ, ཏེ ནཾ ཨཛ྄ཛྷོལམྦེཡྻུཾ; བཱིརཎཱ ཙེཔི ཛཱཏཱ ཨསྶུ, ཏེ ནཾ ཨཛ྄ཛྷོལམྦེཡྻུཾ; རུཀྑཱ ཙེཔི ཛཱཏཱ ཨསྶུ, ཏེ ནཾ ཨཛ྄ཛྷོལམྦེཡྻུཾ. ཏསྶཱ པུརིསོ སོཏེན ཝུཡ྄ཧམཱནོ ཀཱསེ ཙེཔི གཎྷེཡྻ, ཏེ པལུཛྫེཡྻུཾ. སོ ཏཏོནིདཱནཾ ཨནཡབྱསནཾ ཨཱཔཛྫེཡྻ. ཀུསེ ཙེཔི གཎྷེཡྻ, པབྦཛེ ཙེཔི གཎྷེཡྻ, བཱིརཎེ ཙེཔི གཎྷེཡྻ, རུཀྑེ ཙེཔི གཎྷེཡྻ, ཏེ པལུཛྫེཡྻུཾ. སོ ཏཏོནིདཱནཾ ཨནཡབྱསནཾ ཨཱཔཛྫེཡྻ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨརིཡཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ, སཔྤུརིསཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཏསྶ ཏཾ རཱུཔཾ པལུཛྫཏི. སོ ཏཏོནིདཱནཾ ཨནཡབྱསནཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཏསྶ ཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ པལུཛྫཏི. སོ ཏཏོནིདཱནཾ ཨནཡབྱསནཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ བྷནྟེ’’. ‘‘ཏསྨཱཏིཧ…པེ… ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. པུཔྥསུཏྟཾ

༩༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ལོཀེན ཝིཝདཱམི, ལོཀོཝ མཡཱ ཝིཝདཏི. ན, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཝཱདཱི ཀེནཙི ལོཀསྨིཾ ཝིཝདཏི. ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ནཏྠིསམྨཏཾ ལོཀེ པཎྜིཏཱནཾ, ཨཧམྤི ཏཾ ‘ནཏྠཱི’ཏི ཝདཱམི. ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠིསམྨཏཾ ལོཀེ པཎྜིཏཱནཾ, ཨཧམྤི ཏཾ ‘ཨཏྠཱི’ཏི ཝདཱམི’’.

‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ནཏྠིསམྨཏཾ ལོཀེ པཎྜིཏཱནཾ, ཡམཧཾ ‘ནཏྠཱི’ཏི ཝདཱམི? རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིཙྩཾ དྷུཝཾ སསྶཏཾ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ ནཏྠིསམྨཏཾ ལོཀེ པཎྜིཏཱནཾ; ཨཧམྤི ཏཾ ‘ནཏྠཱི’ཏི ཝདཱམི. ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ དྷུཝཾ སསྶཏཾ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ ནཏྠིསམྨཏཾ ལོཀེ པཎྜིཏཱནཾ; ཨཧམྤི ཏཾ ‘ནཏྠཱི’ཏི ཝདཱམི. ཨིདཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ནཏྠིསམྨཏཾ ལོཀེ པཎྜིཏཱནཾ; ཨཧམྤི ཏཾ ‘ནཏྠཱི’ཏི ཝདཱམི’’.

‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠིསམྨཏཾ ལོཀེ པཎྜིཏཱནཾ, ཡམཧཾ ‘ཨཏྠཱི’ཏི ཝདཱམི? རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ ཨཏྠིསམྨཏཾ ལོཀེ པཎྜིཏཱནཾ; ཨཧམྤི ཏཾ ‘ཨཏྠཱི’ཏི ཝདཱམི. ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ…པེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ ཨཏྠིསམྨཏཾ ལོཀེ པཎྜིཏཱནཾ; ཨཧམྤི ཏཾ ‘ཨཏྠཱི’ཏི ཝདཱམི. ཨིདཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠིསམྨཏཾ ལོཀེ པཎྜིཏཱནཾ; ཨཧམྤི ཏཾ ‘ཨཏྠཱི’ཏི ཝདཱམི’’.

‘‘ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, ལོཀེ ལོཀདྷམྨོ, ཏཾ ཏཐཱགཏོ ཨབྷིསམྦུཛ྄ཛྷཏི ཨབྷིསམེཏི; ཨབྷིསམྦུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཨབྷིསམེཏྭཱ ཏཾ ཨཱཙིཀྑཏི དེསེཏི པཉྙཔེཏི པཊྛཔེཏི ཝིཝརཏི ཝིབྷཛཏི ཨུཏྟཱནཱིཀརོཏི.

‘‘ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ལོཀེ ལོཀདྷམྨོ, ཏཾ ཏཐཱགཏོ ཨབྷིསམྦུཛ྄ཛྷཏི ཨབྷིསམེཏི, ཨབྷིསམྦུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཨབྷིསམེཏྭཱ ཨཱཙིཀྑཏི དེསེཏི པཉྙཔེཏི པཊྛཔེཏི ཝིཝརཏི ཝིབྷཛཏི ཨུཏྟཱནཱིཀརོཏི? རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ལོཀེ ལོཀདྷམྨོ ཏཾ ཏཐཱགཏོ ཨབྷིསམྦུཛ྄ཛྷཏི ཨབྷིསམེཏི. ཨབྷིསམྦུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཨབྷིསམེཏྭཱ ཨཱཙིཀྑཏི དེསེཏི པཉྙཔེཏི པཊྛཔེཏི ཝིཝརཏི ཝིབྷཛཏི ཨུཏྟཱནཱིཀརོཏི.

‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏེན ཨེཝཾ ཨཱཙིཀྑིཡམཱནེ དེསིཡམཱནེ པཉྙཔིཡམཱནེ པཊྛཔིཡམཱནེ ཝིཝརིཡམཱནེ ཝིབྷཛིཡམཱནེ ཨུཏྟཱནཱིཀརིཡམཱནེ ན ཛཱནཱཏི ན པསྶཏི ཏམཧཾ, བྷིཀྑཝེ, བཱལཾ པུཐུཛྫནཾ ཨནྡྷཾ ཨཙཀྑུཀཾ ཨཛཱནནྟཾ ཨཔསྶནྟཾ ཀིནྟི ཀརོམི! ཝེདནཱ, བྷིཀྑཝེ, ལོཀེ ལོཀདྷམྨོ…པེ… སཉྙཱ, བྷིཀྑཝེ… སངྑཱརཱ, བྷིཀྑཝེ… ཝིཉྙཱཎཾ, བྷིཀྑཝེ, ལོཀེ ལོཀདྷམྨོ ཏཾ ཏཐཱགཏོ ཨབྷིསམྦུཛ྄ཛྷཏི ཨབྷིསམེཏི. ཨབྷིསམྦུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཨབྷིསམེཏྭཱ ཨཱཙིཀྑཏི དེསེཏི པཉྙཔེཏི པཊྛཔེཏི ཝིཝརཏི ཝིབྷཛཏི ཨུཏྟཱནཱིཀརོཏི.

‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏེན ཨེཝཾ ཨཱཙིཀྑིཡམཱནེ དེསིཡམཱནེ པཉྙཔིཡམཱནེ པཊྛཔིཡམཱནེ ཝིཝརིཡམཱནེ ཝིབྷཛིཡམཱནེ ཨུཏྟཱནཱིཀརིཡམཱནེ ན ཛཱནཱཏི ན པསྶཏི ཏམཧཾ, བྷིཀྑཝེ, བཱལཾ པུཐུཛྫནཾ ཨནྡྷཾ ཨཙཀྑུཀཾ ཨཛཱནནྟཾ ཨཔསྶནྟཾ ཀིནྟི ཀརོམི!

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔྤལཾ ཝཱ པདུམཾ ཝཱ པུཎྜརཱིཀཾ ཝཱ ཨུདཀེ ཛཱཏཾ ཨུདཀེ སཾཝཌྜྷཾ ཨུདཀཱ ཨཙྩུགྒམྨ ཋཱཏི [ཏིཊྛནྟཾ (ཀ.)] ཨནུཔལིཏྟཾ ཨུདཀེན; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ལོཀེ ཛཱཏོ ལོཀེ སཾཝཌྜྷོ ལོཀཾ ཨབྷིབྷུཡྻ ཝིཧརཏི ཨནུཔལིཏྟོ ལོཀེནཱ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཕེཎཔིཎྜཱུཔམསུཏྟཾ

༩༥. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཨཡུཛ྄ཛྷཱཡཾ [ཨཡོཛ྄ཛྷཱཡཾ (སཱི. པཱི.)] ཝིཧརཏི གངྒཱཡ ནདིཡཱ ཏཱིརེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི –

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨཡཾ གངྒཱ ནདཱི མཧནྟཾ ཕེཎཔིཎྜཾ ཨཱཝཧེཡྻ. ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ པསྶེཡྻ ནིཛ྄ཛྷཱཡེཡྻ ཡོནིསོ ཨུཔཔརིཀྑེཡྻ. ཏསྶ ཏཾ པསྶཏོ ནིཛ྄ཛྷཱཡཏོ ཡོནིསོ ཨུཔཔརིཀྑཏོ རིཏྟཀཉྙེཝ ཁཱཡེཡྻ, ཏུཙྪཀཉྙེཝ ཁཱཡེཡྻ, ཨསཱརཀཉྙེཝ ཁཱཡེཡྻ. ཀིཉྷི སིཡཱ, བྷིཀྑཝེ, ཕེཎཔིཎྜེ སཱརོ? ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ཀིཉྩི རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ…པེ… ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ ཏཾ བྷིཀྑུ པསྶཏི ནིཛ྄ཛྷཱཡཏི ཡོནིསོ ཨུཔཔརིཀྑཏི. ཏསྶ ཏཾ པསྶཏོ ནིཛ྄ཛྷཱཡཏོ ཡོནིསོ ཨུཔཔརིཀྑཏོ རིཏྟཀཉྙེཝ ཁཱཡཏི, ཏུཙྪཀཉྙེཝ ཁཱཡཏི, ཨསཱརཀཉྙེཝ ཁཱཡཏི. ཀིཉྷི སིཡཱ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔེ སཱརོ?

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, སརདསམཡེ ཐུལླཕུསིཏཀེ དེཝེ ཝསྶནྟེ ཨུདཀེ ཨུདཀཔུབྦུལ༹ཾ [ཨུདཀབུབྦུལ༹ཾ (སཱི. པཱི.)] ཨུཔྤཛྫཏི ཙེཝ ནིརུཛ྄ཛྷཏི ཙ. ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ པསྶེཡྻ ནིཛ྄ཛྷཱཡེཡྻ ཡོནིསོ ཨུཔཔརིཀྑེཡྻ. ཏསྶ ཏཾ པསྶཏོ ནིཛ྄ཛྷཱཡཏོ ཡོནིསོ ཨུཔཔརིཀྑཏོ རིཏྟཀཉྙེཝ ཁཱཡེཡྻ, ཏུཙྪཀཉྙེཝ ཁཱཡེཡྻ, ཨསཱརཀཉྙེཝ ཁཱཡེཡྻ. ཀིཉྷི སིཡཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨུདཀཔུབྦུལེ༹ སཱརོ? ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡཱ ཀཱཙི ཝེདནཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཱ…པེ… ཡཱ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ ཏཾ བྷིཀྑུ པསྶཏི ནིཛ྄ཛྷཱཡཏི ཡོནིསོ ཨུཔཔརིཀྑཏི. ཏསྶ ཏཾ པསྶཏོ ནིཛ྄ཛྷཱཡཏོ ཡོནིསོ ཨུཔཔརིཀྑཏོ རིཏྟཀཉྙེཝ ཁཱཡཏི, ཏུཙྪཀཉྙེཝ ཁཱཡཏི, ཨསཱརཀཉྙེཝ ཁཱཡཏི. ཀིཉྷི སིཡཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱཡ སཱརོ?

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, གིམྷཱནཾ པཙྪིམེ མཱསེ ཋིཏེ མཛ྄ཛྷནྷིཀེ ཀཱལེ མརཱིཙིཀཱ ཕནྡཏི. ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ པསྶེཡྻ ནིཛ྄ཛྷཱཡེཡྻ ཡོནིསོ ཨུཔཔརིཀྑེཡྻ. ཏསྶ ཏཾ པསྶཏོ ནིཛ྄ཛྷཱཡཏོ ཡོནིསོ ཨུཔཔརིཀྑཏོ རིཏྟཀཉྙེཝ ཁཱཡེཡྻ, ཏུཙྪཀཉྙེཝ ཁཱཡེཡྻ…པེ… ཀིཉྷི སིཡཱ, བྷིཀྑཝེ, མརཱིཙིཀཱཡ སཱརོ? ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡཱ ཀཱཙི སཉྙཱ…པེ….

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ ཏིཎྷཾ ཀུཋཱརིཾ [ཀུདྷཱརིཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཨཱདཱཡ ཝནཾ པཝིསེཡྻ. སོ ཏཏྠ པསྶེཡྻ མཧནྟཾ ཀདལིཀྑནྡྷཾ ཨུཛུཾ ནཝཾ ཨཀུཀྐུཀཛཱཏཾ [ཨཀུཀྐཛཱཏཾ (ཀ. སཱི. པཱི.), ཨཀུསཛཱཏཾ (ཀ. སཱི.), ཨཀུཀྐུཛཀཛཱཏཾ (ཀ.)]. ཏམེནཾ མཱུལེ ཚིནྡེཡྻ; མཱུལེ ཚེཏྭཱ ཨགྒེ ཚིནྡེཡྻ, ཨགྒེ ཚེཏྭཱ པཏྟཝཊྚིཾ ཝིནིབྦྷུཛེཡྻ. སོ ཏསྶ པཏྟཝཊྚིཾ ཝིནིབྦྷུཛནྟོ ཕེགྒུམྤི ནཱདྷིགཙྪེཡྻ, ཀུཏོ སཱརཾ! ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ པསྶེཡྻ ནིཛ྄ཛྷཱཡེཡྻ ཡོནིསོ ཨུཔཔརིཀྑེཡྻ. ཏསྶ ཏཾ པསྶཏོ ནིཛ྄ཛྷཱཡཏོ ཡོནིསོ ཨུཔཔརིཀྑཏོ རིཏྟཀཉྙེཝ ཁཱཡེཡྻ, ཏུཙྪཀཉྙེཝ ཁཱཡེཡྻ, ཨསཱརཀཉྙེཝ ཁཱཡེཡྻ. ཀིཉྷི སིཡཱ, བྷིཀྑཝེ, ཀདལིཀྑནྡྷེ སཱརོ? ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཀེཙི སངྑཱརཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཱ…པེ… ཡེ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ ཏཾ བྷིཀྑུ པསྶཏི ནིཛ྄ཛྷཱཡཏི ཡོནིསོ ཨུཔཔརིཀྑཏི. ཏསྶ ཏཾ པསྶཏོ ནིཛ྄ཛྷཱཡཏོ ཡོནིསོ ཨུཔཔརིཀྑཏོ རིཏྟཀཉྙེཝ ཁཱཡཏི, ཏུཙྪཀཉྙེཝ ཁཱཡཏི, ཨསཱརཀཉྙེཝ ཁཱཡཏི. ཀིཉྷི སིཡཱ, བྷིཀྑཝེ, སངྑཱརེསུ སཱརོ?

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, མཱཡཱཀཱརོ ཝཱ མཱཡཱཀཱརནྟེཝཱསཱི ཝཱ ཙཏུམཧཱཔཐེ [ཙཱཏུམྨཧཱཔཐེ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] མཱཡཾ ཝིདཾསེཡྻ. ཏམེནཾ ཙཀྑུམཱ པུརིསོ པསྶེཡྻ ནིཛ྄ཛྷཱཡེཡྻ ཡོནིསོ ཨུཔཔརིཀྑེཡྻ. ཏསྶ ཏཾ པསྶཏོ ནིཛ྄ཛྷཱཡཏོ ཡོནིསོ ཨུཔཔརིཀྑཏོ རིཏྟཀཉྙེཝ ཁཱཡེཡྻ, ཏུཙྪཀཉྙེཝ ཁཱཡེཡྻ, ཨསཱརཀཉྙེཝ ཁཱཡེཡྻ. ཀིཉྷི སིཡཱ, བྷིཀྑཝེ, མཱཡཱཡ སཱརོ? ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ…པེ… ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, ཏཾ བྷིཀྑུ པསྶཏི ནིཛ྄ཛྷཱཡཏི ཡོནིསོ ཨུཔཔརིཀྑཏི. ཏསྶ ཏཾ པསྶཏོ ནིཛ྄ཛྷཱཡཏོ ཡོནིསོ ཨུཔཔརིཀྑཏོ རིཏྟཀཉྙེཝ ཁཱཡཏི, ཏུཙྪཀཉྙེཝ ཁཱཡཏི, ཨསཱརཀཉྙེཝ ཁཱཡཏི. ཀིཉྷི སིཡཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎེ སཱརོ?

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡཔི… སཉྙཱཡཔི… སངྑཱརེསུཔི … ཝིཉྙཱཎསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི. ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏི’’.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨིདཾ ཝཏྭཱན སུགཏོ ཨཐཱཔརཾ ཨེཏདཝོཙ སཏྠཱ –

‘‘ཕེཎཔིཎྜཱུཔམཾ རཱུཔཾ, ཝེདནཱ བུབྦུལཱུ༹པམཱ [བུབྦུལཱུཔམཱ (སཱི.), པུབྦུལོ༹པམཱ (ཀ.)];

མརཱིཙིཀཱུཔམཱ སཉྙཱ, སངྑཱརཱ ཀདལཱུཔམཱ;

མཱཡཱུཔམཉྩ ཝིཉྙཱཎཾ, དེསིཏཱདིཙྩབནྡྷུནཱ.

‘‘ཡཐཱ ཡཐཱ ནིཛ྄ཛྷཱཡཏི, ཡོནིསོ ཨུཔཔརིཀྑཏི;

རིཏྟཀཾ ཏུཙྪཀཾ ཧོཏི, ཡོ ནཾ པསྶཏི ཡོནིསོ.

‘‘ཨིམཉྩ ཀཱཡཾ ཨཱརབྦྷ, བྷཱུརིཔཉྙེན དེསིཏཾ;

པཧཱནཾ ཏིཎྞཾ དྷམྨཱནཾ, རཱུཔཾ པསྶཐ [པསྶེཐ (སཱི.)] ཚཌྜིཏཾ.

‘‘ཨཱཡུ ཨུསྨཱ ཙ ཝིཉྙཱཎཾ, ཡདཱ ཀཱཡཾ ཛཧནྟིམཾ;

ཨཔཝིདྡྷོ [ཨཔཝིཊྛོ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཏདཱ སེཏི, པརབྷཏྟཾ ཨཙེཏནཾ.

‘‘ཨེཏཱདིསཱཡཾ སནྟཱནོ, མཱཡཱཡཾ བཱལལཱཔིནཱི;

ཝདྷཀོ ཨེས ཨཀྑཱཏོ, སཱརོ ཨེཏྠ ན ཝིཛྫཏི.

‘‘ཨེཝཾ ཁནྡྷེ ཨཝེཀྑེཡྻ, བྷིཀྑུ ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡོ;

དིཝཱ ཝཱ ཡདི ཝཱ རཏྟིཾ, སམྤཛཱནོ པཊིསྶཏོ.

‘‘ཛཧེཡྻ སབྦསཾཡོགཾ, ཀརེཡྻ སརཎཏྟནོ;

ཙརེཡྻཱདིཏྟསཱིསོཝ, པཏྠཡཾ ཨཙྩུཏཾ པད’’ནྟི. ཏཏིཡཾ;

༤. གོམཡཔིཎྜསུཏྟཾ

༩༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཀིཉྩི རཱུཔཾ ཡཾ རཱུཔཾ ནིཙྩཾ དྷུཝཾ སསྶཏཾ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶཏི? ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཀཱཙི ཝེདནཱ ཡཱ ཝེདནཱ ནིཙྩཱ དྷུཝཱ སསྶཏཱ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶཏི? ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཀཱཙི སཉྙཱ ཡཱ སཉྙཱ…པེ… ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཀེཙི སངྑཱརཱ ཡེ སངྑཱརཱ ནིཙྩཱ དྷུཝཱ སསྶཏཱ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶནྟི? ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ, ཡཾ ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ དྷུཝཾ སསྶཏཾ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶཏཱི’’ཏི? ‘‘ནཏྠི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཀིཉྩི རཱུཔཾ, ཡཾ རཱུཔཾ ནིཙྩཾ དྷུཝཾ སསྶཏཾ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶཏི. ནཏྠི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཀཱཙི ཝེདནཱ… ཀཱཙི སཉྙཱ… ཀེཙི སངྑཱརཱ… ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ, ཡཾ ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ དྷུཝཾ སསྶཏཾ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶཏཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ པརིཏྟཾ གོམཡཔིཎྜཾ པཱཎིནཱ གཧེཏྭཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨེཏྟཀོཔི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷོ ནཏྠི ནིཙྩོ དྷུཝོ སསྶཏོ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶཏི. ཨེཏྟཀོ ཙེཔི, བྷིཀྑུ, ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷོ ཨབྷཝིསྶ ནིཙྩོ དྷུཝོ སསྶཏོ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ, ནཡིདཾ བྲཧྨཙརིཡཝཱསོ པཉྙཱཡེཐ སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨེཏྟཀོཔི ཨཏྟབྷཱཝཔཊིལཱབྷོ ནཏྠི ནིཙྩོ དྷུཝོ སསྶཏོ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ, ཏསྨཱ བྲཧྨཙརིཡཝཱསོ པཉྙཱཡཏི སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ.

‘‘བྷཱུཏཔུབྦཱཧཾ, བྷིཀྑུ, རཱཛཱ ཨཧོསིཾ ཁཏྟིཡོ མུདྡྷཱཝསིཏྟོ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑུ, རཉྙོ སཏོ ཁཏྟིཡསྶ མུདྡྷཱཝསིཏྟསྶ ཙཏུརཱསཱིཏིནགརསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ ཀུསཱཝཏཱི རཱཛདྷཱནིཔྤམུཁཱནི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑུ, རཉྙོ སཏོ ཁཏྟིཡསྶ མུདྡྷཱཝསིཏྟསྶ ཙཏུརཱསཱིཏིཔཱསཱདསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ དྷམྨཔཱསཱདཔྤམུཁཱནི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑུ, རཉྙོ སཏོ ཁཏྟིཡསྶ མུདྡྷཱཝསིཏྟསྶ ཙཏུརཱསཱིཏིཀཱུཊཱགཱརསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ མཧཱབྱཱུཧཀཱུཊཱགཱརཔྤམུཁཱནི [མཧཱཝིཡཱུཧཀཱུཊཱགཱརཔྤམུཁཱནི (དཱི. ནི. ༢.༢༦༣)]. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑུ, རཉྙོ སཏོ ཁཏྟིཡསྶ མུདྡྷཱཝསིཏྟསྶ ཙཏུརཱསཱིཏིཔལླངྐསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ དནྟམཡཱནི སཱརམཡཱནི སོཝཎྞམཡཱནི གོཎཀཏྠཏཱནི པཊིཀཏྠཏཱནི པཊལིཀཏྠཏཱནི ཀདལིམིགཔཝརཔཙྩཏྠརཎཱནི [ཀཱདལིམིགཔཝརཔཙྩཏྠརཎཱནི (སཱི.)] སཨུཏྟརཙྪདཱནི ཨུབྷཏོལོཧིཏཀཱུཔདྷཱནཱནི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑུ, རཉྙོ སཏོ ཁཏྟིཡསྶ མུདྡྷཱཝསིཏྟསྶ ཙཏུརཱསཱིཏིནཱགསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྡྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཨུཔོསཐནཱགརཱཛཔྤམུཁཱནི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑུ, རཉྙོ སཏོ ཁཏྟིཡསྶ མུདྡྷཱཝསིཏྟསྶ ཙཏུརཱསཱིཏིཨསྶསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྡྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཝལཱཧཀཨསྶརཱཛཔྤམུཁཱནི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑུ, རཉྙོ སཏོ ཁཏྟིཡསྶ མུདྡྷཱཝསིཏྟསྶ ཙཏུརཱསཱིཏིརཐསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྡྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཝེཛཡནྟརཐཔྤམུཁཱནི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑུ, རཉྙོ སཏོ ཁཏྟིཡསྶ མུདྡྷཱཝསིཏྟསྶ ཙཏུརཱསཱིཏིམཎིསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ མཎིརཏནཔྤམུཁཱནི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑུ…པེ… ཙཏུརཱསཱིཏིཨིཏྠིསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ སུབྷདྡཱདེཝིཔྤམུཁཱནི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑུ…པེ… ཙཏུརཱསཱིཏིཁཏྟིཡསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ ཨནུཡནྟཱནི པརིཎཱཡཀརཏནཔྤམུཁཱནི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑུ…པེ… ཙཏུརཱསཱིཏིདྷེནུསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ དུཀཱུལསནྡནཱནི ཀཾསཱུཔདྷཱརཎཱནི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑུ…པེ… ཙཏུརཱསཱིཏིཝཏྠཀོཊིསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ ཁོམསུཁུམཱནི ཀོསེཡྻསུཁུམཱནི ཀམྦལསུཁུམཱནི ཀཔྤཱསིཀསུཁུམཱནི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑུ…པེ… ཙཏུརཱསཱིཏིཐཱལིཔཱཀསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ; སཱཡཾ པཱཏཾ བྷཏྟཱབྷིཧཱརོ ཨབྷིཧརིཡིཏྠ.

‘‘ཏེསཾ ཁོ པན, བྷིཀྑུ, ཙཏུརཱསཱིཏིཡཱ ནགརསཧསྶཱནཾ ཨེཀཉྙེཝ ཏཾ ནགརཾ ཧོཏི ཡམཧཾ ཏེན སམཡེན ཨཛ྄ཛྷཱཝསཱམི – ཀུསཱཝཏཱི རཱཛདྷཱནཱི. ཏེསཾ ཁོ པན, བྷིཀྑུ, ཙཏུརཱསཱིཏིཡཱ པཱསཱདསཧསྶཱནཾ ཨེཀོཡེཝ སོ པཱསཱདོ ཧོཏི ཡམཧཾ ཏེན སམཡེན ཨཛ྄ཛྷཱཝསཱམི – དྷམྨོ པཱསཱདོ. ཏེསཾ ཁོ པན, བྷིཀྑུ, ཙཏུརཱསཱིཏིཡཱ ཀཱུཊཱགཱརསཧསྶཱནཾ ཨེཀཉྙེཝ ཏཾ ཀཱུཊཱགཱརཾ ཧོཏི ཡམཧཾ ཏེན སམཡེན ཨཛ྄ཛྷཱཝསཱམི – མཧཱབྱཱུཧཾ ཀཱུཊཱགཱརཾ. ཏེསཾ ཁོ པན, བྷིཀྑུ, ཙཏུརཱསཱིཏིཡཱ པལླངྐསཧསྶཱནཾ ཨེཀོཡེཝ སོ པལླངྐོ ཧོཏི ཡམཧཾ ཏེན སམཡེན པརིབྷུཉྫཱམི – དནྟམཡོ ཝཱ སཱརམཡོ ཝཱ སོཝཎྞམཡོ ཝཱ རཱུཔིཡམཡོ ཝཱ. ཏེསཾ ཁོ པན, བྷིཀྑུ, ཙཏུརཱསཱིཏིཡཱ ནཱགསཧསྶཱནཾ ཨེཀོཡེཝ སོ ནཱགོ ཧོཏི ཡམཧཾ ཏེན སམཡེན ཨབྷིརུཧཱམི – ཨུཔོསཐོ ནཱགརཱཛཱ. ཏེསཾ ཁོ པན, བྷིཀྑུ, ཙཏུརཱསཱིཏིཡཱ ཨསྶསཧསྶཱནཾ ཨེཀོཡེཝ སོ ཨསྶོ ཧོཏི ཡམཧཾ ཏེན སམཡེན ཨབྷིརུཧཱམི – ཝལཱཧཀོ ཨསྶརཱཛཱ. ཏེསཾ ཁོ པན, བྷིཀྑུ, ཙཏུརཱསཱིཏིཡཱ རཐསཧསྶཱནཾ ཨེཀོཡེཝ སོ རཐོ ཧོཏི ཡམཧཾ ཏེན སམཡེན ཨབྷིརུཧཱམི – ཝེཛཡནྟོ རཐོ. ཏེསཾ ཁོ པན, བྷིཀྑུ, ཙཏུརཱསཱིཏིཡཱ ཨིཏྠིསཧསྶཱནཾ ཨེཀཱཡེཝ སཱ ཨིཏྠཱི ཧོཏི ཡཱ མཾ ཏེན སམཡེན པཙྩུཔཊྛཱཏི – ཁཏྟིཡཱནཱི ཝཱ ཝེལཱམིཀཱ ཝཱ. ཏེསཾ ཁོ པན, བྷིཀྑུ, ཙཏུརཱསཱིཏིཡཱ ཝཏྠཀོཊིསཧསྶཱནཾ ཨེཀཉྙེཝ ཏཾ ཝཏྠཡུགཾ ཧོཏི ཡམཧཾ ཏེན སམཡེན པརིདཧཱམི – ཁོམསུཁུམཾ ཝཱ ཀོསེཡྻསུཁུམཾ ཝཱ ཀམྦལསུཁུམཾ ཝཱ ཀཔྤཱསིཀསུཁུམཾ ཝཱ. ཏེསཾ ཁོ པན, བྷིཀྑུ, ཙཏུརཱསཱིཏིཡཱ ཐཱལིཔཱཀསཧསྶཱནཾ ཨེཀོཡེཝ སོ ཐཱལིཔཱཀོ ཧོཏི ཡཏོ ནཱལི༹ཀོདནཔརམཾ བྷུཉྫཱམི ཏདུཔིཡཉྩ སཱུཔེཡྻཾ [སཱུཔབྱཉྫནཾ (སྱཱ. ཀཾ.)]. ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, སབྦེ ཏེ སངྑཱརཱ ཨཏཱིཏཱ ནིརུདྡྷཱ ཝིཔརིཎཏཱ. ཨེཝཾ ཨནིཙྩཱ ཁོ, བྷིཀྑུ, སངྑཱརཱ. ཨེཝཾ ཨདྡྷུཝཱ ཁོ, བྷིཀྑུ, སངྑཱརཱ. ཨེཝཾ ཨནསྶཱསིཀཱ ཁོ, བྷིཀྑུ, སངྑཱརཱ. ཡཱཝཉྩིདཾ, བྷིཀྑུ, ཨལམེཝ སབྦསངྑཱརེསུ ནིབྦིནྡིཏུཾ, ཨལཾ ཝིརཛྫིཏུཾ, ཨལཾ ཝིམུཙྩིཏུ’’ནྟི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ནཁསིཁཱསུཏྟཾ

༩༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཀིཉྩི རཱུཔཾ ཡཾ རཱུཔཾ ནིཙྩཾ དྷུཝཾ སསྶཏཾ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶཏི? ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཀཱཙི ཝེདནཱ ཡཱ ཝེདནཱ ནིཙྩཱ དྷུཝཱ སསྶཏཱ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶཏི? ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཀཱཙི སཉྙཱ…པེ… ཀེཙི སངྑཱརཱ, ཡེ སངྑཱརཱ ནིཙྩཱ དྷུཝཱ སསྶཏཱ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶནྟི? ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ, ཡཾ ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ དྷུཝཾ སསྶཏཾ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶཏཱི’’ཏི? ‘‘ནཏྠི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཀིཉྩི རཱུཔཾ, ཡཾ རཱུཔཾ ནིཙྩཾ དྷུཝཾ སསྶཏཾ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶཏི. ནཏྠི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཀཱཙི ཝེདནཱ… ཀཱཙི སཉྙཱ… ཀེཙི སངྑཱརཱ…པེ… ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ, ཡཾ ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ དྷུཝཾ སསྶཏཾ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶཏཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ པརིཏྟཾ ནཁསིཁཱཡཾ པཾསུཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨེཏྟཀམྤི ཁོ, བྷིཀྑུ, རཱུཔཾ ནཏྠི ནིཙྩཾ དྷུཝཾ སསྶཏཾ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶཏི. ཨེཏྟཀཾ ཙེཔི, བྷིཀྑུ, རཱུཔཾ ཨབྷཝིསྶ ནིཙྩཾ དྷུཝཾ སསྶཏཾ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ནཡིདཾ བྲཧྨཙརིཡཝཱསོ པཉྙཱཡེཐ སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨེཏྟཀམྤི རཱུཔཾ ནཏྠི ནིཙྩཾ དྷུཝཾ སསྶཏཾ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཏསྨཱ བྲཧྨཙརིཡཝཱསོ པཉྙཱཡཏི སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ’’.

‘‘ཨེཏྟཀཱཔི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཝེདནཱ ནཏྠི ནིཙྩཱ དྷུཝཱ སསྶཏཱ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶཏི. ཨེཏྟཀཱ ཙེཔི, བྷིཀྑུ, ཝེདནཱ ཨབྷཝིསྶ ནིཙྩཱ དྷུཝཱ སསྶཏཱ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ, ན ཡིདཾ བྲཧྨཙརིཡཝཱསོ པཉྙཱཡེཐ སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨེཏྟཀཱཔི ཝེདནཱ ནཏྠི ནིཙྩཱ དྷུཝཱ སསྶཏཱ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ, ཏསྨཱ བྲཧྨཙརིཡཝཱསོ པཉྙཱཡཏི སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ.

‘‘ཨེཏྟཀཱཔི ཁོ, བྷིཀྑུ, སཉྙཱ ནཏྠི…པེ… ཨེཏྟཀཱཔི ཁོ, བྷིཀྑུ, སངྑཱརཱ ནཏྠི ནིཙྩཱ དྷུཝཱ སསྶཏཱ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶནྟི. ཨེཏྟཀཱ ཙེཔི, བྷིཀྑུ, སངྑཱརཱ ཨབྷཝིསྶཾསུ ནིཙྩཱ དྷུཝཱ སསྶཏཱ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ, ན ཡིདཾ བྲཧྨཙརིཡཝཱསོ པཉྙཱཡེཐ སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨེཏྟཀཱཔི སངྑཱརཱ ནཏྠི ནིཙྩཱ དྷུཝཱ སསྶཏཱ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ, ཏསྨཱ བྲཧྨཙརིཡཝཱསོ པཉྙཱཡཏི སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ.

‘‘ཨེཏྟཀམྤི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཝིཉྙཱཎཾ ནཏྠི ནིཙྩཾ དྷུཝཾ སསྶཏཾ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶཏི. ཨེཏྟཀམྤི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷཝིསྶ ནིཙྩཾ དྷུཝཾ སསྶཏཾ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ན ཡིདཾ བྲཧྨཙརིཡཝཱསོ པཉྙཱཡེཐ སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨེཏྟཀམྤི ཝིཉྙཱཎཾ ནཏྠི ནིཙྩཾ དྷུཝཾ སསྶཏཾ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཏསྨཱ བྲཧྨཙརིཡཝཱསོ པཉྙཱཡཏི སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, བྷིཀྑུ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ བྷནྟེ’’…པེ… ‘‘ཏསྨཱཏིཧ…པེ… ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. སུདྡྷིཀསུཏྟཾ

༩༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཀིཉྩི རཱུཔཾ, ཡཾ རཱུཔཾ ནིཙྩཾ དྷུཝཾ སསྶཏཾ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶཏི? ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཀཱཙི ཝེདནཱ…པེ… ཀཱཙི སཉྙཱ… ཀེཙི སངྑཱརཱ… ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ, ཡཾ ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ དྷུཝཾ སསྶཏཾ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶཏཱི’’ཏི? ‘‘ནཏྠི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཀིཉྩི རཱུཔཾ ཡཾ རཱུཔཾ ནིཙྩཾ དྷུཝཾ སསྶཏཾ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶཏི. ནཏྠི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཀཱཙི ཝེདནཱ… ཀཱཙི སཉྙཱ… ཀེཙི སངྑཱརཱ… ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ, ཡཾ ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ དྷུཝཾ སསྶཏཾ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ སསྶཏིསམཾ ཏཐེཝ ཋསྶཏཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. གདྡུལབདྡྷསུཏྟཾ

༩༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཨནམཏགྒོཡཾ, བྷིཀྑཝེ, སཾསཱརོ. པུབྦཱ ཀོཊི ན པཉྙཱཡཏི ཨཝིཛྫཱནཱིཝརཎཱནཾ སཏྟཱནཾ ཏཎྷཱསཾཡོཛནཱནཾ སནྡྷཱཝཏཾ སཾསརཏཾ. ཧོཏི སོ, བྷིཀྑཝེ, སམཡོ ཡཾ མཧཱསམུདྡོ ཨུསྶུསྶཏི ཝིསུསྶཏི ན བྷཝཏི; ན ཏྭེཝཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཝིཛྫཱནཱིཝརཎཱནཾ སཏྟཱནཾ ཏཎྷཱསཾཡོཛནཱནཾ སནྡྷཱཝཏཾ སཾསརཏཾ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཾ ཝདཱམི. ཧོཏི སོ, བྷིཀྑཝེ, སམཡོ ཡཾ སིནེརུ པབྦཏརཱཛཱ ཌཡ྄ཧཏི ཝིནསྶཏི ན བྷཝཏི; ན ཏྭེཝཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཝིཛྫཱནཱིཝརཎཱནཾ སཏྟཱནཾ ཏཎྷཱསཾཡོཛནཱནཾ སནྡྷཱཝཏཾ སཾསརཏཾ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཾ ཝདཱམི. ཧོཏི སོ, བྷིཀྑཝེ, སམཡོ ཡཾ མཧཱཔཐཝཱི ཌཡ྄ཧཏི ཝིནསྶཏི ན བྷཝཏི; ན ཏྭེཝཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཝིཛྫཱནཱིཝརཎཱནཾ སཏྟཱནཾ ཏཎྷཱསཾཡོཛནཱནཾ སནྡྷཱཝཏཾ སཾསརཏཾ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཾ ཝདཱམི’’.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, སཱ གདྡུལབདྡྷོ [གདྡཱུལབནྡྷོ (སྱཱ. ཀཾ.)] དལ༹ྷེ ཁཱིལེ ཝཱ ཐམྦྷེ ཝཱ ཨུཔནིབདྡྷོ ཏམེཝ ཁཱིལཾ ཝཱ ཐམྦྷཾ ཝཱ ཨནུཔརིདྷཱཝཏི ཨནུཔརིཝཏྟཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨརིཡཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི…པེ… སཔྤུརིསདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི…པེ… ཝེདནཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི… སཉྙཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི… སངྑཱརེ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི… ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. སོ རཱུཔཉྙེཝ ཨནུཔརིདྷཱཝཏི ཨནུཔརིཝཏྟཏི, ཝེདནཉྙེཝ…པེ… སཉྙཉྙེཝ… སངྑཱརེཡེཝ… ཝིཉྙཱཎཉྙེཝ ཨནུཔརིདྷཱཝཏི ཨནུཔརིཝཏྟཏི. སོ རཱུཔཾ ཨནུཔརིདྷཱཝཾ ཨནུཔརིཝཏྟཾ, ཝེདནཾ…པེ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནུཔརིདྷཱཝཾ ཨནུཔརིཝཏྟཾ, ན པརིམུཙྩཏི རཱུཔམྷཱ, ན པརིམུཙྩཏི ཝེདནཱཡ, ན པརིམུཙྩཏི སཉྙཱཡ, ན པརིམུཙྩཏི སངྑཱརེཧི, ན པརིམུཙྩཏི ཝིཉྙཱཎམྷཱ, ན པརིམུཙྩཏི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱམརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི. ‘ན པརིམུཙྩཏི དུཀྑསྨཱ’ཏི ཝདཱམི’’.

‘‘སུཏཝཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨརིཡཱནཾ དསྶཱཝཱི…པེ… སཔྤུརིསདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ, ན རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི…པེ… ན ཝེདནཾ… ན སཉྙཾ… ན སངྑཱརེ… ན ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ན ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ན ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. སོ རཱུཔཾ ནཱནུཔརིདྷཱཝཏི ནཱནུཔརིཝཏྟཏི, ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ནཱནུཔརིདྷཱཝཏི ནཱནུཔརིཝཏྟཏི. སོ རཱུཔཾ ཨནནུཔརིདྷཱཝཾ ཨནནུཔརིཝཏྟཾ, ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནནུཔརིདྷཱཝཾ ཨནནུཔརིཝཏྟཾ; པརིམུཙྩཏི རཱུཔམྷཱ, པརིམུཙྩཏི ཝེདནཱཡ, པརིམུཙྩཏི སཉྙཱཡ, པརིམུཙྩཏི སངྑཱརེཧི, པརིམུཙྩཏི ཝིཉྙཱཎམྷཱ, པརིམུཙྩཏི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱམརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི. ‘པརིམུཙྩཏི དུཀྑསྨཱ’ཏི ཝདཱམཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. དུཏིཡགདྡུལབདྡྷསུཏྟཾ

༡༠༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཨནམཏགྒོཡཾ, བྷིཀྑཝེ, སཾསཱརོ. པུབྦཱ ཀོཊི ན པཉྙཱཡཏི ཨཝིཛྫཱནཱིཝརཎཱནཾ སཏྟཱནཾ ཏཎྷཱསཾཡོཛནཱནཾ སནྡྷཱཝཏཾ སཾསརཏཾ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, སཱ གདྡུལབདྡྷོ དལ༹ྷེ ཁཱིལེ ཝཱ ཐམྦྷེ ཝཱ ཨུཔནིབདྡྷོ. སོ གཙྪཏི ཙེཔི ཏམེཝ ཁཱིལཾ ཝཱ ཐམྦྷཾ ཝཱ ཨུཔགཙྪཏི; ཏིཊྛཏི ཙེཔི ཏམེཝ ཁཱིལཾ ཝཱ ཐམྦྷཾ ཝཱ ཨུཔཏིཊྛཏི; ནིསཱིདཏི ཙེཔི ཏམེཝ ཁཱིལཾ ཝཱ ཐམྦྷཾ ཝཱ ཨུཔནིསཱིདཏི; ནིཔཛྫཏི ཙེཔི ཏམེཝ ཁཱིལཾ ཝཱ ཐམྦྷཾ ཝཱ ཨུཔནིཔཛྫཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ རཱུཔཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི. ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི. སོ གཙྪཏི ཙེཔི ཨིམེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ ཨུཔགཙྪཏི; ཏིཊྛཏི ཙེཔི ཨིམེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ ཨུཔཏིཊྛཏི; ནིསཱིདཏི ཙེཔི ཨིམེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ ཨུཔནིསཱིདཏི; ནིཔཛྫཏི ཙེཔི ཨིམེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ ཨུཔནིཔཛྫཏི. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཨབྷིཀྑཎཾ སཀཾ ཙིཏྟཾ པཙྩཝེཀྑིཏབྦཾ – ‘དཱིགྷརཏྟམིདཾ ཙིཏྟཾ སཾཀིལིཊྛཾ རཱགེན དོསེན མོཧེནཱ’ཏི. ཙིཏྟསཾཀིལེསཱ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ སཾཀིལིསྶནྟི; ཙིཏྟཝོདཱནཱ སཏྟཱ ཝིསུཛ྄ཛྷནྟི.

‘‘དིཊྛཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཙརཎཾ ནཱམ ཙིཏྟ’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙརཎཾ ནཱམ ཙིཏྟཾ ཙིཏྟེནེཝ ཙིཏྟིཏཾ. ཏེནཔི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙརཎེན ཙིཏྟེན ཙིཏྟཉྙེཝ ཙིཏྟཏརཾ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཨབྷིཀྑཎཾ སཀཾ ཙིཏྟཾ པཙྩཝེཀྑིཏབྦཾ – ‘དཱིགྷརཏྟམིདཾ ཙིཏྟཾ སཾཀིལིཊྛཾ རཱགེན དོསེན མོཧེནཱ’ཏི. ཙིཏྟསཾཀིལེསཱ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ སཾཀིལིསྶནྟི; ཙིཏྟཝོདཱནཱ སཏྟཱ ཝིསུཛ྄ཛྷནྟི.

‘‘ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཾ ཨེཀནིཀཱཡམྤི སམནུཔསྶཱམི ཨེཝཾ ཙིཏྟཾ. ཡཐཡིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏིརཙྪཱནགཏཱ པཱཎཱ, ཏེཔི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏིརཙྪཱནགཏཱ པཱཎཱ ཙིཏྟེནེཝ ཙིཏྟིཏཱ, ཏེཧིཔི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏིརཙྪཱནགཏེཧི པཱཎེཧི ཙིཏྟཉྙེཝ ཙིཏྟཏརཾ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཨབྷིཀྑཎཾ སཀཾ ཙིཏྟཾ པཙྩཝེཀྑིཏབྦཾ – ‘དཱིགྷརཏྟམིདཾ ཙིཏྟཾ སཾཀིལིཊྛཾ རཱགེན དོསེན མོཧེནཱ’ཏི. ཙིཏྟསཾཀིལེསཱ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ སཾཀིལིསྶནྟི; ཙིཏྟཝོདཱནཱ སཏྟཱ ཝིསུཛ྄ཛྷནྟི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, རཛཀོ ཝཱ ཙིཏྟཀཱརཀོ ཝཱ རཛནཱཡ ཝཱ ལཱཁཱཡ ཝཱ ཧལིདྡིཡཱ ཝཱ ནཱིལིཡཱ ཝཱ མཉྫིཊྛཱཡ [མཉྫེཊྛཱཡ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.), མཉྫེཊྛིཡཱ (པཱི.)] ཝཱ སུཔརིམཊྛེ ཕལཀེ ཝཱ བྷིཏྟིཡཱ ཝཱ དུསྶཔཊྚེ ཝཱ ཨིཏྠིརཱུཔཾ ཝཱ པུརིསརཱུཔཾ ཝཱ ཨབྷིནིམྨིནེཡྻ སབྦངྒཔཙྩངྒིཾ; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ རཱུཔཉྙེཝ ཨབྷིནིབྦཏྟེནྟོ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི, ཝེདནཉྙེཝ…པེ… སཉྙཉྙེཝ… སངྑཱརེ ཡེཝ… ཝིཉྙཱཎཉྙེཝ ཨབྷིནིབྦཏྟེནྟོ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ…པེ… ‘‘ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཝཱསིཛཊསུཏྟཾ

༡༠༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཛཱནཏོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, པསྶཏོ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཾ ཝདཱམི, ནོ ཨཛཱནཏོ ནོ ཨཔསྶཏོ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱནཏོ ཀིཾ པསྶཏོ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡོ ཧོཏི? ‘ཨིཏི རཱུཔཾ, ཨིཏི རཱུཔསྶ སམུདཡོ, ཨིཏི རཱུཔསྶ ཨཏྠངྒམོ; ཨིཏི ཝེདནཱ… ཨིཏི སཉྙཱ… ཨིཏི སངྑཱརཱ… ཨིཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ཨིཏི ཝིཉྙཱཎསྶ སམུདཡོ, ཨིཏི ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’ཏི – ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡོ ཧོཏི’’.

‘‘བྷཱཝནཱནུཡོགཾ ཨནནུཡུཏྟསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཝིཧརཏོ ཀིཉྩཱཔི ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨཧོ ཝཏ མེ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩེཡྻཱ’ཏི, ཨཐ ཁྭསྶ ནེཝ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨབྷཱཝིཏཏྟཱ’ ཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ. ཀིསྶ ཨབྷཱཝིཏཏྟཱ? ཨབྷཱཝིཏཏྟཱ ཙཏུནྣཾ སཏིཔཊྛཱནཱནཾ, ཨབྷཱཝིཏཏྟཱ ཙཏུནྣཾ སམྨཔྤདྷཱནཱནཾ, ཨབྷཱཝིཏཏྟཱ ཙཏུནྣཾ ཨིདྡྷིཔཱདཱནཾ, ཨབྷཱཝིཏཏྟཱ པཉྩནྣཾ ཨིནྡྲིཡཱནཾ, ཨབྷཱཝིཏཏྟཱ པཉྩནྣཾ བལཱནཾ, ཨབྷཱཝིཏཏྟཱ སཏྟནྣཾ བོཛ྄ཛྷངྒཱནཾ, ཨབྷཱཝིཏཏྟཱ ཨརིཡསྶ ཨཊྛངྒིཀསྶ མགྒསྶ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཀུཀྐུཊིཡཱ ཨཎྜཱནི ཨཊྛ ཝཱ དས ཝཱ དྭཱདས ཝཱ. ཏཱནསྶུ ཀུཀྐུཊིཡཱ ན སམྨཱ ཨདྷིསཡིཏཱནི, ན སམྨཱ པརིསེདིཏཱནི, ན སམྨཱ པརིབྷཱཝིཏཱནི. ཀིཉྩཱཔི ཏསྶཱ ཀུཀྐུཊིཡཱ ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨཧོ, ཝཏ མེ ཀུཀྐུཊཔོཏཀཱ པཱདནཁསིཁཱཡ ཝཱ མུཁཏུཎྜཀེན ཝཱ ཨཎྜཀོསཾ པདཱལེཏྭཱ སོཏྠིནཱ ཨབྷིནིབྦྷིཛྫེཡྻུ’ནྟི, ཨཐ ཁོ ཨབྷབྦཱཝ ཏེ ཀུཀྐུཊཔོཏཀཱ པཱདནཁསིཁཱཡ ཝཱ མུཁཏུཎྜཀེན ཝཱ ཨཎྜཀོསཾ པདཱལེཏྭཱ སོཏྠིནཱ ཨབྷིནིབྦྷིཛྫིཏུཾ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏཐཱ ཧི པན, བྷིཀྑཝེ, ཀུཀྐུཊིཡཱ ཨཎྜཱནི ཨཊྛ ཝཱ དས ཝཱ དྭཱདས ཝཱ; ཏཱནི ཀུཀྐུཊིཡཱ ན སམྨཱ ཨདྷིསཡིཏཱནི, ན སམྨཱ པརིསེདིཏཱནི, ན སམྨཱ པརིབྷཱཝིཏཱནི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝནཱནུཡོགཾ ཨནནུཡུཏྟསྶ བྷིཀྑུནོ ཝིཧརཏོ ཀིཉྩཱཔི ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨཧོ, ཝཏ མེ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩེཡྻཱ’ཏི, ཨཐ ཁྭསྶ ནེཝ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘ཨབྷཱཝིཏཏྟཱ’ཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ. ཀིསྶ ཨབྷཱཝིཏཏྟཱ? ཨབྷཱཝིཏཏྟཱ ཙཏུནྣཾ སཏིཔཊྛཱནཱནཾ…པེ… ཨཊྛངྒིཀསྶ མགྒསྶ.

‘‘བྷཱཝནཱནུཡོགཾ ཨནུཡུཏྟསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཝིཧརཏོ ཀིཉྩཱཔི ན ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨཧོ ཝཏ མེ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩེཡྻཱ’ཏི, ཨཐ ཁྭསྶ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘བྷཱཝིཏཏྟཱ’ཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ. ཀིསྶ བྷཱཝིཏཏྟཱ? བྷཱཝིཏཏྟཱ ཙཏུནྣཾ སཏིཔཊྛཱནཱནཾ, བྷཱཝིཏཏྟཱ ཙཏུནྣཾ སམྨཔྤདྷཱནཱནཾ, བྷཱཝིཏཏྟཱ ཙཏུནྣཾ ཨིདྡྷིཔཱདཱནཾ, བྷཱཝིཏཏྟཱ པཉྩནྣཾ ཨིནྡྲིཡཱནཾ, བྷཱཝིཏཏྟཱ པཉྩནྣཾ བལཱནཾ, བྷཱཝིཏཏྟཱ སཏྟནྣཾ བོཛ྄ཛྷངྒཱནཾ, བྷཱཝིཏཏྟཱ ཨརིཡསྶ ཨཊྛངྒིཀསྶ མགྒསྶ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཀུཀྐུཊིཡཱ ཨཎྜཱནི ཨཊྛ ཝཱ དས ཝཱ དྭཱདས ཝཱ. ཏཱནསྶུ ཀུཀྐུཊིཡཱ སམྨཱ ཨདྷིསཡིཏཱནི, སམྨཱ པརིསེདིཏཱནི, སམྨཱ པརིབྷཱཝིཏཱནི. ཀིཉྩཱཔི ཏསྶཱ ཀུཀྐུཊིཡཱ ན ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨཧོ ཝཏ མེ ཀུཀྐུཊཔོཏཀཱ པཱདནཁསིཁཱཡ ཝཱ མུཁཏུཎྜཀེན ཝཱ ཨཎྜཀོསཾ པདཱལེཏྭཱ སོཏྠིནཱ ཨབྷིནིབྦྷིཛྫེཡྻུ’ནྟི, ཨཐ ཁོ བྷབྦཱཝ ཏེ ཀུཀྐུཊཔོཏཀཱ པཱདནཁསིཁཱཡ ཝཱ མུཁཏུཎྜཀེན ཝཱ ཨཎྜཀོསཾ པདཱལེཏྭཱ སོཏྠིནཱ ཨབྷིནིབྦྷིཛྫིཏུཾ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏཐཱ ཧི པན, བྷིཀྑཝེ, ཀུཀྐུཊིཡཱ ཨཎྜཱནི ཨཊྛ ཝཱ དས ཝཱ དྭཱདས ཝཱ; ཏཱནསྶུ ཀུཀྐུཊིཡཱ སམྨཱ ཨདྷིསཡིཏཱནི, སམྨཱ པརིསེདིཏཱནི, སམྨཱ པརིབྷཱཝིཏཱནི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝནཱནུཡོགཾ ཨནུཡུཏྟསྶ བྷིཀྑུནོ ཝིཧརཏོ ཀིཉྩཱཔི ན ཨེཝཾ ཨིཙྪཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨཧོ ཝཏ མེ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩེཡྻཱ’ཏི, ཨཐ ཁྭསྶ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ‘བྷཱཝིཏཏྟཱ’ཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ. ཀིསྶ བྷཱཝིཏཏྟཱ? བྷཱཝིཏཏྟཱ ཙཏུནྣཾ སཏིཔཊྛཱནཱནཾ…པེ… བྷཱཝིཏཏྟཱ ཨརིཡསྶ ཨཊྛངྒིཀསྶ མགྒསྶ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པལགཎྜསྶ ཝཱ པལགཎྜནྟེཝཱསིསྶ ཝཱ ཝཱསིཛཊེ དིསྶནྟེཝ ཨངྒུལིཔདཱནི དིསྶཏི ཨངྒུཊྛཔདཾ. ནོ ཙ ཁྭསྶ ཨེཝཾ ཉཱཎཾ ཧོཏི – ‘ཨེཏྟཀཾ ཝཏ མེ ཨཛྫ ཝཱསིཛཊསྶ ཁཱིཎཾ, ཨེཏྟཀཾ ཧིཡྻོ, ཨེཏྟཀཾ པརེ’ཏི. ཨཐ ཁྭསྶ ཁཱིཎེ ཁཱིཎནྟྭེཝ ཉཱཎཾ ཧོཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝནཱནུཡོགཾ ཨནུཡུཏྟསྶ བྷིཀྑུནོ ཝིཧརཏོ ཀིཉྩཱཔི ན ཨེཝཾ ཉཱཎཾ ཧོཏི – ‘ཨེཏྟཀཾ ཝཏ མེ ཨཛྫ ཨཱསཝཱནཾ ཁཱིཎཾ, ཨེཏྟཀཾ ཧིཡྻོ, ཨེཏྟཀཾ པརེ’ཏི, ཨཐ ཁྭསྶ ཁཱིཎེ ཁཱིཎནྟྭེཝ ཉཱཎཾ ཧོཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, སཱམུདྡིཀཱཡ ནཱཝཱཡ ཝེཏྟབནྡྷནབདྡྷཱཡ ཝསྶམཱསཱནི ཨུདཀེ པརིཡཱདཱཡ ཧེམནྟིཀེན ཐལཾ ཨུཀྑིཏྟཱཡ ཝཱཏཱཏཔཔརེཏཱནི ཝེཏྟབནྡྷནཱནི. ཏཱནི པཱཝུསཀེན མེགྷེན ཨབྷིཔྤཝུཊྛཱནི ཨཔྤཀསིརེནེཝ པཊིཔྤསྶམྦྷནྟི པཱུཏིཀཱནི བྷཝནྟི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝནཱནུཡོགཾ ཨནུཡུཏྟསྶ བྷིཀྑུནོ ཝིཧརཏོ ཨཔྤཀསིརེནེཝ སཾཡོཛནཱནི པཊིཔྤསྶམྦྷནྟི པཱུཏིཀཱནི བྷཝནྟཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཨནིཙྩསཉྙཱསུཏྟཾ

༡༠༢. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཨནིཙྩསཉྙཱ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ སབྦཾ ཀཱམརཱགཾ པརིཡཱདིཡཏི, སབྦཾ རཱུཔརཱགཾ པརིཡཱདིཡཏི, སབྦཾ བྷཝརཱགཾ པརིཡཱདིཡཏི, སབྦཾ ཨཝིཛྫཾ པརིཡཱདིཡཏི, སབྦཾ ཨསྨིམཱནཾ སམཱུཧནཏི’’.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, སརདསམཡེ ཀསྶཀོ མཧཱནངྒལེན ཀསནྟོ སབྦཱནི མཱུལསནྟཱནཀཱནི སམྤདཱལེནྟོ ཀསཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩསཉྙཱ བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ སབྦཾ ཀཱམརཱགཾ པརིཡཱདིཡཏི, སབྦཾ རཱུཔརཱགཾ པརིཡཱདིཡཏི, སབྦཾ བྷཝརཱགཾ པརིཡཱདིཡཏི, སབྦཾ ཨཝིཛྫཾ པརིཡཱདིཡཏི, སབྦཾ ཨསྨིམཱནཾ སམཱུཧནཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པབྦཛལཱཡཀོ པབྦཛཾ ལཱཡིཏྭཱ ཨགྒེ གཧེཏྭཱ ཨོདྷུནཱཏི ནིདྡྷུནཱཏི ནིཙྪོཊེཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩསཉྙཱ བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ སབྦཾ ཀཱམརཱགཾ པརིཡཱདིཡཏི…པེ… སབྦཾ ཨསྨིམཱནཾ སམཱུཧནཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨམྦཔིཎྜིཡཱ ཝཎྚཙྪིནྣཱཡ ཡཱནི ཏཏྠ ཨམྦཱནི ཝཎྚཔཊིབནྡྷཱནི སབྦཱནི ཏཱནི ཏདནྭཡཱནི བྷཝནྟི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩསཉྙཱ བྷཱཝིཏཱ…པེ… སབྦཾ ཨསྨིམཱནཾ སམཱུཧནཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཀཱུཊཱགཱརསྶ ཡཱ ཀཱཙི གོཔཱནསིཡོ སབྦཱ ཏཱ ཀཱུཊངྒམཱ ཀཱུཊནིནྣཱ ཀཱུཊསམོསརཎཱ, ཀཱུཊཾ ཏཱསཾ ཨགྒམཀྑཱཡཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩསཉྙཱ བྷཱཝིཏཱ…པེ… སབྦཾ ཨསྨིམཱནཾ སམཱུཧནཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཀེཙི མཱུལགནྡྷཱ ཀཱལཱ༹ནུསཱརིགནྡྷོ ཏེསཾ ཨགྒམཀྑཱཡཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩསཉྙཱ…པེ… སབྦཾ ཨསྨིམཱནཾ སམཱུཧནཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཀེཙི སཱརགནྡྷཱ, ལོཧིཏཙནྡནཾ ཏེསཾ ཨགྒམཀྑཱཡཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩསཉྙཱ…པེ… སབྦཾ ཨསྨིམཱནཾ སམཱུཧནཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཀེཙི པུཔྥགནྡྷཱ, ཝསྶིཀཾ ཏེསཾ ཨགྒམཀྑཱཡཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩསཉྙཱ…པེ… སབྦཾ ཨསྨིམཱནཾ སམཱུཧནཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཡེ ཀེཙི ཀུཊྚརཱཛཱནོ [ཀུཌྜརཱཛཱནོ (སཱི.)], སབྦེཏེ རཉྙོ ཙཀྐཝཏྟིསྶ ཨནུཡནྟཱ བྷཝནྟི, རཱཛཱ ཏེསཾ ཙཀྐཝཏྟི ཨགྒམཀྑཱཡཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩསཉྙཱ…པེ… སབྦཾ ཨསྨིམཱནཾ སམཱུཧནཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཡཱ ཀཱཙི ཏཱརཀརཱུཔཱནཾ པབྷཱ, སབྦཱ ཏཱ ཙནྡིམཔྤབྷཱཡ ཀལཾ ནཱགྒྷནྟི སོལ༹སིཾ, ཙནྡཔྤབྷཱ ཏཱསཾ ཨགྒམཀྑཱཡཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩསཉྙཱ…པེ… སབྦཾ ཨསྨིམཱནཾ སམཱུཧནཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, སརདསམཡེ ཝིདྡྷེ ཝིགཏཝལཱཧཀེ དེཝེ ཨཱདིཙྩོ ནཏཾ ཨབྦྷུསྶཀྐམཱནོ, སབྦཾ ཨཱཀཱསགཏཾ ཏམགཏཾ ཨབྷིཝིཧཙྩ བྷཱསཏེ ཙ ཏཔཏེ ཙ ཝིརོཙཏེ ཙ; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩསཉྙཱ བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ སབྦཾ ཀཱམརཱགཾ པརིཡཱདིཡཏི, སབྦཾ རཱུཔརཱགཾ པརིཡཱདིཡཏི, སབྦཾ བྷཝརཱགཾ པརིཡཱདིཡཏི, སབྦཾ ཨཝིཛྫཾ པརིཡཱདིཡཏི, སབྦཾ ཨསྨིམཱནཾ སམཱུཧནཏི.

‘‘ཀཐཾ བྷཱཝིཏཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩསཉྙཱ ཀཐཾ བཧུལཱིཀཏཱ སབྦཾ ཀཱམརཱགཾ པརིཡཱདིཡཏི…པེ… སབྦཾ ཨསྨིམཱནཾ སམཱུཧནཏི? ‘ཨིཏི རཱུཔཾ, ཨིཏི རཱུཔསྶ སམུདཡོ, ཨིཏི རཱུཔསྶ ཨཏྠངྒམོ; ཨིཏི ཝེདནཱ… ཨིཏི སཉྙཱ… ཨིཏི སངྑཱརཱ… ཨིཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ཨིཏི ཝིཉྙཱཎསྶ སམུདཡོ, ཨིཏི ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’ཏི – ཨེཝཾ བྷཱཝིཏཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩསཉྙཱ ཨེཝཾ བཧུལཱིཀཏཱ སབྦཾ ཀཱམརཱགཾ པརིཡཱདིཡཏི, སབྦཾ རཱུཔརཱགཾ པརིཡཱདིཡཏི, སབྦཾ བྷཝརཱགཾ པརིཡཱདིཡཏི, སབྦཾ ཨཝིཛྫཾ པརིཡཱདིཡཏི, སབྦཾ ཨསྨིམཱནཾ སམཱུཧནཏཱི’’ཏི. དསམཾ.

པུཔྥཝགྒོ དསམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ནདཱི པུཔྥཉྩ ཕེཎཉྩ, གོམཡཉྩ ནཁཱསིཁཾ;

སུདྡྷིཀཾ དྭེ ཙ གདྡུལཱ, ཝཱསཱིཛཊཾ ཨནིཙྩཏཱཏི.

མཛ྄ཛྷིམཔཎྞཱསཀོ སམཏྟོ.

ཏསྶ མཛ྄ཛྷིམཔཎྞཱསཀསྶ ཝགྒུདྡཱནཾ –

ཨུཔཡོ ཨརཧནྟོ ཙ, ཁཛྫནཱི ཐེརསཝ྄ཧཡཾ;

པུཔྥཝགྒེན པཎྞཱས, དུཏིཡོ ཏེན ཝུཙྩཏཱིཏི.

༡༡. ཨནྟཝགྒོ

༡. ཨནྟསུཏྟཾ

༡༠༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཨནྟཱ. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? སཀྐཱཡནྟོ, སཀྐཱཡསམུདཡནྟོ, སཀྐཱཡནིརོདྷནྟོ, སཀྐཱཡནིརོདྷགཱམིནིཔྤཊིཔདནྟོ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱཡནྟོ? པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ. ཀཏམེ པཉྩ? སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱཡནྟོ’’.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱཡསམུདཡནྟོ? ཡཱཡཾ ཏཎྷཱ པོནོབྷཝིཀཱ ནནྡིརཱགསཧགཏཱ ཏཏྲཏཏྲཱབྷིནནྡིནཱི, སེཡྻཐིདཾ – ཀཱམཏཎྷཱ, བྷཝཏཎྷཱ, ཝིབྷཝཏཎྷཱ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱཡསམུདཡནྟོ.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱཡནིརོདྷནྟོ? ཡོ ཏསྶཱཡེཝ ཏཎྷཱཡ ཨསེསཝིརཱགནིརོདྷོ ཙཱགོ པཊིནིསྶགྒོ མུཏྟི ཨནཱལཡོ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱཡནིརོདྷནྟོ.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱཡནིརོདྷགཱམིནིཔྤཊིཔདནྟོ? ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ. སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི, སམྨཱསངྐཔྤོ, སམྨཱཝཱཙཱ, སམྨཱཀམྨནྟོ, སམྨཱཨཱཛཱིཝོ, སམྨཱཝཱཡཱམོ, སམྨཱསཏི, སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱཡནིརོདྷགཱམིནིཔྤཊིཔདནྟོ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏྟཱརོ ཨནྟཱ’’ཏི. པཋམཾ.

༢. དུཀྑསུཏྟཾ

༡༠༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘དུཀྑཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི དུཀྑསམུདཡཉྩ དུཀྑནིརོདྷཉྩ དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཉྩ པཊིཔདཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ? པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ. ཀཏམེ པཉྩ? སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ…པེ… ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑསམུདཡོ? ཡཱཡཾ ཏཎྷཱ པོནོབྷཝིཀཱ…པེ… ཀཱམཏཎྷཱ, བྷཝཏཎྷཱ, ཝིབྷཝཏཎྷཱ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑསམུདཡོ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑནིརོདྷོ? ཡོ ཏསྶཱཡེཝ ཏཎྷཱཡ ཨསེསཝིརཱགནིརོདྷོ ཙཱགོ པཊིནིསྶགྒོ མུཏྟི ཨནཱལཡོ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑནིརོདྷོ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ. སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. སཀྐཱཡསུཏྟཾ

༡༠༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘སཀྐཱཡཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི སཀྐཱཡསམུདཡཉྩ སཀྐཱཡནིརོདྷཉྩ སཀྐཱཡནིརོདྷགཱམིནིཉྩ པཊིཔདཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱཡོ? པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ. ཀཏམེ པཉྩ? སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱཡོ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱཡསམུདཡོ? ཡཱཡཾ ཏཎྷཱ པོནོབྷཝིཀཱ…པེ… ཀཱམཏཎྷཱ, བྷཝཏཎྷཱ, ཝིབྷཝཏཎྷཱ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱཡསམུདཡོ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱཡནིརོདྷོ? ཡོ ཏསྶཱཡེཝ ཏཎྷཱཡ…པེ… ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱཡནིརོདྷོ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱཡནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ. སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱཡནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. པརིཉྙེཡྻསུཏྟཾ

༡༠༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘པརིཉྙེཡྻེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེ དེསེསྶཱམི པརིཉྙཉྩ པརིཉྙཱཏཱཝིཉྩ པུགྒལཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, པརིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ? རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, པརིཉྙེཡྻོ དྷམྨོ. ཝེདནཱ…པེ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ པརིཉྙེཡྻོ དྷམྨོ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, པརིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, པརིཉྙཱ? རཱགཀྑཡོ, དོསཀྑཡོ, མོཧཀྑཡོ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, པརིཉྙཱ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, པརིཉྙཱཏཱཝཱི པུགྒལོ? ཨརཧཱཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ. ཡྭཱཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཨེཝཾནཱམོ ཨེཝཾགོཏྟོ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, པརིཉྙཱཏཱཝཱི པུགྒལོ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. སམཎསུཏྟཾ

༡༠༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘པཉྩིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ. ཀཏམེ པཉྩ? སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ…པེ… ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨིམེསཾ པཉྩནྣཾ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱནཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནནྟི…པེ… པཛཱནནྟི, སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརནྟཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. དུཏིཡསམཎསུཏྟཾ

༡༠༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘པཉྩིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ. ཀཏམེ པཉྩ? སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨིམེསཾ པཉྩནྣཾ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནནྟི…པེ… པཛཱནནྟི, སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརནྟཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. སོཏཱཔནྣསུཏྟཾ

༡༠༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘པཉྩིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ. ཀཏམེ པཉྩ? སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ…པེ… ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨིམེསཾ པཉྩནྣཾ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ སོཏཱཔནྣོ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨོ ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཨརཧནྟསུཏྟཾ

༡༡༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘པཉྩིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ. ཀཏམེ པཉྩ? སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ…པེ… ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིམེསཾ པཉྩནྣཾ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཝིདིཏྭཱ ཨནུཔཱདཱཝིམུཏྟོ ཧོཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨརཧཾ ཁཱིཎཱསཝོ ཝུསིཏཝཱ ཀཏཀརཎཱིཡོ ཨོཧིཏབྷཱརོ ཨནུཔྤཏྟསདཏྠོ པརིཀྑཱིཎབྷཝསཾཡོཛནོ སམྨདཉྙཱཝིམུཏྟོ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཚནྡཔྤཧཱནསུཏྟཾ

༡༡༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔེ, བྷིཀྑཝེ, ཡོ ཚནྡོ ཡོ རཱགོ ཡཱ ནནྡཱི ཡཱ ཏཎྷཱ, ཏཾ པཛཧཐ. ཨེཝཾ ཏཾ རཱུཔཾ པཧཱིནཾ བྷཝིསྶཏི ཨུཙྪིནྣམཱུལཾ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཾ ཨནབྷཱཝཾཀཏཾ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཾ. ཝེདནཱཡ…པེ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ… ཝིཉྙཱཎེ ཡོ ཚནྡོ ཡོ རཱགོ ཡཱ ནནྡཱི ཡཱ ཏཎྷཱ, ཏཾ པཛཧཐ. ཨེཝཾ ཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ པཧཱིནཾ བྷཝིསྶཏི ཨུཙྪིནྣམཱུལཾ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཾ ཨནབྷཱཝཾཀཏཾ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨ’’ནྟི. ནཝམཾ.

༡༠. དུཏིཡཚནྡཔྤཧཱནསུཏྟཾ

༡༡༢. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔེ, བྷིཀྑཝེ, ཡོ ཚནྡོ ཡོ རཱགོ ཡཱ ནནྡཱི ཡཱ ཏཎྷཱ ཡེ ཨུཔཡུཔཱདཱནཱ ཙེཏསོ ཨདྷིཊྛཱནཱབྷིནིཝེསཱནུསཡཱ, ཏེ པཛཧཐ. ཨེཝཾ ཏཾ རཱུཔཾ པཧཱིནཾ བྷཝིསྶཏི ཨུཙྪིནྣམཱུལཾ…པེ… ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ ཡོ ཚནྡོ…པེ… ཨེཝཾ ཏེ སངྑཱརཱ པཧཱིནཱ བྷཝིསྶནྟི ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝཾཀཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཝིཉྙཱཎེ ཡོ ཚནྡོ ཡོ རཱགོ ཡཱ ནནྡཱི ཡཱ ཏཎྷཱ ཡེ ཨུཔཡུཔཱདཱནཱ ཙེཏསོ ཨདྷིཊྛཱནཱབྷིནིཝེསཱནུསཡཱ, ཏེ པཛཧཐ. ཨེཝཾ ཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ པཧཱིནཾ བྷཝིསྶཏི ཨུཙྪིནྣམཱུལཾ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཾ ཨནབྷཱཝཾཀཏཾ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨ’’ནྟི. དསམཾ.

ཨནྟཝགྒོ ཨེཀཱདསམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཨནྟོ དུཀྑཉྩ སཀྐཱཡོ, པརིཉྙེཡྻཱ སམཎཱ དུཝེ;

སོཏཱཔནྣོ ཨརཧཱ ཙ, དུཝེ ཙ ཚནྡཔྤཧཱནཱཏི.

༡༢. དྷམྨཀཐིཀཝགྒོ

༡. ཨཝིཛྫཱསུཏྟཾ

༡༡༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ཨཝིཛྫཱ ཨཝིཛྫཱ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཨཝིཛྫཱ, ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ རཱུཔཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, རཱུཔསམུདཡཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, རཱུཔནིརོདྷཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, རཱུཔནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ནཔྤཛཱནཱཏི; ཝེདནཾ ནཔྤཛཱནཱཏི… སཉྙཾ… སངྑཱརེ ནཔྤཛཱནཱཏི…པེ… ཝིཉྙཱཎནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑུ, ཨཝིཛྫཱ. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཙ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. ཝིཛྫཱསུཏྟཾ

༡༡༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ཝིཛྫཱ ཝིཛྫཱ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཝིཛྫཱ, ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ ཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔཾ པཛཱནཱཏི, རཱུཔསམུདཡཾ པཛཱནཱཏི, རཱུཔནིརོདྷཾ པཛཱནཱཏི, རཱུཔནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཛཱནཱཏི. ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ པཛཱནཱཏི…པེ… ཝིཉྙཱཎནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑུ, ཝིཛྫཱ. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཙ ཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. དྷམྨཀཐིཀསུཏྟཾ

༡༡༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘དྷམྨཀཐིཀོ དྷམྨཀཐིཀོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, དྷམྨཀཐིཀོ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘རཱུཔསྶ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ དྷམྨཾ དེསེཏི ‘དྷམྨཀཐིཀོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡ. རཱུཔསྶ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི, ‘དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡ. རཱུཔསྶ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནིབྦིདཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཨནུཔཱདཱཝིམུཏྟོ ཧོཏི, ‘དིཊྛདྷམྨནིབྦཱནཔྤཏྟོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡ. ཝེདནཱཡ ཙེ, བྷིཀྑུ…པེ… སཉྙཱཡ ཙེ, བྷིཀྑུ… སངྑཱརཱནཾ ཙེ, བྷིཀྑུ… ཝིཉྙཱཎསྶ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ དྷམྨཾ དེསེཏི, ‘དྷམྨཀཐིཀོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡ. ཝིཉྙཱཎསྶ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི, ‘དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡ. ཝིཉྙཱཎསྶ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནིབྦིདཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཨནུཔཱདཱཝིམུཏྟོ ཧོཏི, ‘དིཊྛདྷམྨནིབྦཱནཔྤཏྟོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡཱ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. དུཏིཡདྷམྨཀཐིཀསུཏྟཾ

༡༡༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘དྷམྨཀཐིཀོ དྷམྨཀཐིཀོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, དྷམྨཀཐིཀོ ཧོཏི, ཀིཏྟཱཝཏཱ དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣོ ཧོཏི, ཀིཏྟཱཝཏཱ དིཊྛདྷམྨནིབྦཱནཔྤཏྟོ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘རཱུཔསྶ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ དྷམྨཾ དེསེཏི, ‘དྷམྨཀཐིཀོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡ. རཱུཔསྶ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི, ‘དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡ. རཱུཔསྶ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནིབྦིདཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཨནུཔཱདཱཝིམུཏྟོ ཧོཏི, ‘དིཊྛདྷམྨནིབྦཱནཔྤཏྟོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡ. ཝེདནཱཡ ཙེ, བྷིཀྑུ…པེ… སཉྙཱཡ ཙེ, བྷིཀྑུ… སངྑཱརཱནཾ ཙེ, བྷིཀྑུ… ཝིཉྙཱཎསྶ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ དྷམྨཾ དེསེཏི, ‘དྷམྨཀཐིཀོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡ. ཝིཉྙཱཎསྶ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི, ‘དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡ. ཝིཉྙཱཎསྶ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནིབྦིདཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཨནུཔཱདཱཝིམུཏྟོ ཧོཏི, ‘དིཊྛདྷམྨནིབྦཱནཔྤཏྟོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾ ཝཙནཱཡཱ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. བནྡྷནསུཏྟཾ

༡༡༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཨིདྷ བྷིཀྑཝེ ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨརིཡཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི…པེ… སཔྤུརིསདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ རཱུཔབནྡྷནབདྡྷོ སནྟརབཱཧིརབནྡྷནབདྡྷོ ཨཏཱིརདསྶཱི ཨཔཱརདསྶཱི, བདྡྷོ ཛཱིཡཏི [བདྡྷོ ཛཱཡཏི (སཱི. པཱི.) བདྡྷོ ཛཱཡཏི བདྡྷོ ཛཱིཡཏི (སཱི. ཨཊྛ. སྱཱ. ཨཊྛ.)] བདྡྷོ མཱིཡཏི བདྡྷོ ཨསྨཱ ལོཀཱ པརཾ ལོཀཾ གཙྪཏི. ཝེདནཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི…པེ… ཝེདནཱཡ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཝེདནཱབནྡྷནབདྡྷོ སནྟརབཱཧིརབནྡྷནབདྡྷོ ཨཏཱིརདསྶཱི ཨཔཱརདསྶཱི, བདྡྷོ ཛཱིཡཏི བདྡྷོ མཱིཡཏི བདྡྷོ ཨསྨཱ ལོཀཱ པརཾ ལོཀཾ གཙྪཏི. སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི…པེ… ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཝིཉྙཱཎབནྡྷནབདྡྷོ སནྟརབཱཧིརབནྡྷནབདྡྷོ ཨཏཱིརདསྶཱི ཨཔཱརདསྶཱི, བདྡྷོ ཛཱིཡཏི བདྡྷོ མཱིཡཏི བདྡྷོ ཨསྨཱ ལོཀཱ པརཾ ལོཀཾ གཙྪཏི’’.

‘‘སུཏཝཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨརིཡཱནཾ དསྶཱཝཱི…པེ… སཔྤུརིསདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ ན རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ན ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, ན རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ན རཱུཔབནྡྷནབདྡྷོ, ན སནྟརབཱཧིརབནྡྷནབདྡྷོ, ཏཱིརདསྶཱི, པཱརདསྶཱི; ‘པརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱ’ཏི ཝདཱམི. ན ཝེདནཾ ཨཏྟཏོ…པེ… ན སཉྙཾ ཨཏྟཏོ…པེ… ན སངྑཱརེ ཨཏྟཏོ…པེ… ན ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི…པེ… ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ན ཝིཉྙཱཎབནྡྷནབདྡྷོ, ན སནྟརབཱཧིརབནྡྷནབདྡྷོ, ཏཱིརདསྶཱི, པཱརདསྶཱི, ‘པརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱ’ཏི ཝདཱམཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. པརིཔུཙྪིཏསུཏྟཾ

༡༡༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑཝེ! རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ‘‘ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑཝེ! ཝིཉྙཱཎཾ, བྷིཀྑཝེ, ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ…པེ… ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱིཏི. ཚཊྛཾ.

༧. དུཏིཡཔརིཔུཙྪིཏསུཏྟཾ

༡༡༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཐཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘སཱདྷུ བྷིཀྑཝེ! རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཐཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘སཱདྷུ བྷིཀྑཝེ! ཝིཉྙཱཎཾ, བྷིཀྑཝེ, ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ…པེ… ཨེཝཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. སཾཡོཛནིཡསུཏྟཾ

༡༢༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘སཾཡོཛནིཡེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེ དེསེསྶཱམཱི སཾཡོཛནཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཾཡོཛནིཡཱ དྷམྨཱ, ཀཏམཾ སཾཡོཛནཾ? རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, སཾཡོཛནིཡོ དྷམྨོ; ཡོ ཏཏྠ ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ. ཝེདནཱ…པེ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ སཾཡོཛནིཡོ དྷམྨོ; ཡོ ཏཏྠ ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, སཾཡོཛནིཡཱ དྷམྨཱ, ཨིདཾ སཾཡོཛན’’ནྟི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཨུཔཱདཱནིཡསུཏྟཾ

༡༢༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཨུཔཱདཱནིཡེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེ དེསེསྶཱམི ཨུཔཱདཱནཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱནིཡཱ དྷམྨཱ, ཀཏམཾ ཨུཔཱདཱནཾ? རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱནིཡོ དྷམྨོ, ཡོ ཏཏྠ ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ ཨུཔཱདཱནཾ. ཝེདནཱ…པེ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱནིཡོ དྷམྨོ; ཡོ ཏཏྠ ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ ཨུཔཱདཱནཾ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱནིཡཱ དྷམྨཱ, ཨིདཾ ཨུཔཱདཱན’’ནྟི. ནཝམཾ.

༡༠. སཱིལཝནྟསུཏྟཾ

༡༢༢. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཙ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨཱ ཙ མཧཱཀོཊྛིཀོ [མཧཱཀོཊྛིཏོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] བཱརཱཎསིཡཾ ཝིཧརནྟི ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀོཊྛིཀོ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱིལཝཏཱཝུསོ, སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཀཏམེ དྷམྨཱ ཡོནིསོ མནསིཀཱཏབྦཱ’’ཏི? ‘‘སཱིལཝཏཱཝུསོ, ཀོཊྛིཀ, བྷིཀྑུནཱ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཨནིཙྩཏོ དུཀྑཏོ རོགཏོ གཎྜཏོ སལླཏོ ཨགྷཏོ ཨཱབཱདྷཏོ པརཏོ པལོཀཏོ སུཉྙཏོ ཨནཏྟཏོ ཡོནིསོ མནསི ཀཱཏབྦཱ. ཀཏམེ པཉྩ? སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. སཱིལཝཏཱཝུསོ, ཀོཊྛིཀ, བྷིཀྑུནཱ ཨིམེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཨནིཙྩཏོ དུཀྑཏོ རོགཏོ གཎྜཏོ སལླཏོ ཨགྷཏོ ཨཱབཱདྷཏོ པརཏོ པལོཀཏོ སུཉྙཏོ ཨནཏྟཏོ ཡོནིསོ མནསི ཀཱཏབྦཱ. ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ སཱིལཝཱ བྷིཀྑུ ཨིམེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ ཨནིཙྩཏོ…པེ… ཨནཏྟཏོ ཡོནིསོ མནསི ཀརོནྟོ སོཏཱཔཏྟིཕལཾ སཙྪིཀརེཡྻཱ’’ཏི.

‘‘སོཏཱཔནྣེན པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཀཏམེ དྷམྨཱ ཡོནིསོ མནསི ཀཱཏབྦཱ’’ཏི? ‘‘སོཏཱཔནྣེནཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ ཀོཊྛིཀ, བྷིཀྑུནཱ ཨིམེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཨནིཙྩཏོ…པེ… ཨནཏྟཏོ ཡོནིསོ མནསི ཀཱཏབྦཱ. ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ སོཏཱཔནྣོ བྷིཀྑུ ཨིམེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ ཨནིཙྩཏོ…པེ… ཨནཏྟཏོ ཡོནིསོ མནསི ཀརོནྟོ སཀདཱགཱམིཕལཾ སཙྪིཀརེཡྻཱ’’ཏི.

‘‘སཀདཱགཱམིནཱ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཀཏམེ དྷམྨཱ ཡོནིསོ མནསི ཀཱཏབྦཱ’’ཏི? ‘‘སཀདཱགཱམིནཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ ཀོཊྛིཀ, བྷིཀྑུནཱ ཨིམེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཨནིཙྩཏོ…པེ… ཨནཏྟཏོ ཡོནིསོ མནསི ཀཱཏབྦཱ. ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ སཀདཱགཱམཱི བྷིཀྑུ ཨིམེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ ཨནིཙྩཏོ…པེ… ཨནཏྟཏོ ཡོནིསོ མནསི ཀརོནྟོ ཨནཱགཱམིཕལཾ སཙྪིཀརེཡྻཱ’’ཏི.

‘‘ཨནཱགཱམིནཱ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཀཏམེ དྷམྨཱ ཡོནིསོ མནསི ཀཱཏབྦཱ’’ཏི? ‘‘ཨནཱགཱམིནཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ ཀོཊྛིཀ, བྷིཀྑུནཱ ཨིམེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཨནིཙྩཏོ…པེ… ཨནཏྟཏོ ཡོནིསོ མནསི ཀཱཏབྦཱ. ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨནཱགཱམཱི བྷིཀྑུ ཨིམེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ ཨནིཙྩཏོ…པེ… ཨནཏྟཏོ ཡོནིསོ མནསི ཀརོནྟོ ཨརཧཏྟཾ སཙྪིཀརེཡྻཱ’’ཏི.

‘‘ཨརཧཏཱ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཀཏམེ དྷམྨཱ ཡོནིསོ མནསི ཀཱཏབྦཱ’’ཏི? ‘‘ཨརཧཏཱཔི ཁོ, ཨཱཝུསོ ཀོཊྛིཀ, ཨིམེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ ཨནིཙྩཏོ དུཀྑཏོ རོགཏོ གཎྜཏོ སལླཏོ ཨགྷཏོ ཨཱབཱདྷཏོ པརཏོ པལོཀཏོ སུཉྙཏོ ཨནཏྟཏོ ཡོནིསོ མནསི ཀཱཏབྦཱ. ནཏྠི, ཁྭཱཝུསོ, ཨརཧཏོ ཨུཏྟརི ཀརཎཱིཡཾ ཀཏསྶ ཝཱ པཏིཙཡོ; ཨཔི ཙ ཨིམེ དྷམྨཱ བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ དིཊྛདྷམྨསུཁཝིཧཱརཱ ཙེཝ སཾཝཏྟནྟི སཏིསམྤཛཉྙཱ ཙཱ’’ཏི. དསམཾ.

༡༡. སུཏཝནྟསུཏྟཾ

༡༢༣. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཙ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨཱ ཙ མཧཱཀོཊྛིཀོ བཱརཱཎསིཡཾ ཝིཧརནྟི ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀོཊྛིཀོ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ…པེ… ཨེཏདཝོཙ –

‘‘སུཏཝཏཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཀཏམེ དྷམྨཱ ཡོནིསོ མནསི ཀཱཏབྦཱ’’ཏི? ‘‘སུཏཝཏཱཝུསོ ཀོཊྛིཀ, བྷིཀྑུནཱ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཨནིཙྩཏོ…པེ… ཨནཏྟཏོ ཡོནིསོ མནསི ཀཱཏབྦཱ. ཀཏམེ པཉྩ? སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ…པེ… ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. སུཏཝཏཱཝུསོ ཀོཊྛིཀ, བྷིཀྑུནཱ ཨིམེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཨནིཙྩཏོ…པེ… ཨནཏྟཏོ ཡོནིསོ མནསི ཀཱཏབྦཱ. ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི – ཡཾ སུཏཝཱ བྷིཀྑུ ཨིམེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ ཨནིཙྩཏོ…པེ… ཨནཏྟཏོ ཡོནིསོ མནསི ཀརོནྟོ སོཏཱཔཏྟིཕལཾ སཙྪིཀརེཡྻཱ’’ཏི.

‘‘སོཏཱཔནྣེན པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནཱ ཀཏམེ དྷམྨཱ ཡོནིསོ མནསི ཀཱཏབྦཱ’’ཏི? ‘‘སོཏཱཔནྣེནཔི ཁོ ཨཱཝུསོ ཀོཊྛིཀ, བྷིཀྑུནཱ ཨིམེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཨནིཙྩཏོ…པེ… ཨནཏྟཏོ ཡོནིསོ མནསི ཀཱཏབྦཱ. ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཏི – ཡཾ སོཏཱཔནྣོ བྷིཀྑུ ཨིམེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷེ ཨནིཙྩཏོ…པེ… ཨནཏྟཏོ ཡོནིསོ མནསི ཀརོནྟོ སཀདཱགཱམིཕལཾ…པེ… ཨནཱགཱམིཕལཾ…པེ… ཨརཧཏྟཕལཾ སཙྪིཀརེཡྻཱ’’ཏི.

‘‘ཨརཧཏཱ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཀཏམེ དྷམྨཱ ཡོནིསོ མནསི ཀཱཏབྦཱ’’ཏི? ‘‘ཨརཧཏཱཔི ཁྭཱཝུསོ, ཀོཊྛིཀ, ཨིམེ པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ ཨནིཙྩཏོ དུཀྑཏོ རོགཏོ གཎྜཏོ སལླཏོ ཨགྷཏོ ཨཱབཱདྷཏོ པརཏོ པལོཀཏོ སུཉྙཏོ ཨནཏྟཏོ ཡོནིསོ མནསི ཀཱཏབྦཱ. ནཏྠི, ཁྭཱཝུསོ, ཨརཧཏོ ཨུཏྟརི ཀརཎཱིཡཾ, ཀཏསྶ ཝཱ པཏིཙཡོ; ཨཔི ཙ ཁོ ཨིམེ དྷམྨཱ བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ དིཊྛདྷམྨསུཁཝིཧཱརཱཡ ཙེཝ སཾཝཏྟནྟི སཏིསམྤཛཉྙཱ ཙཱ’’ཏི. ཨེཀཱདསམཾ.

༡༢. ཀཔྤསུཏྟཾ

༡༢༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཀཔྤོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཀཔྤོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ ཀཐཾ པསྶཏོ ཨིམསྨིཉྩ སཝིཉྙཱཎཀེ ཀཱཡེ བཧིདྡྷཱ ཙ སབྦནིམིཏྟེསུ ཨཧངྐཱརམམངྐཱརམཱནཱནུསཡཱ ན ཧོནྟཱི’’ཏི?

‘‘ཡཾ ཀིཉྩི, ཀཔྤ, རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ རཱུཔཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏི. ཡཱ ཀཱཙི ཝེདནཱ…པེ… ཡཱ ཀཱཙི སཉྙཱ… ཡེ ཀེཙི སངྑཱརཱ… ཡཾ ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ པསྶཏི. ཨེཝཾ ཁོ, ཀཔྤ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨིམསྨིཉྩ སཝིཉྙཱཎཀེ ཀཱཡེ བཧིདྡྷཱ ཙ སབྦནིམིཏྟེསུ ཨཧངྐཱརམམངྐཱརམཱནཱནུསཡཱ ན ཧོནྟཱི’’ཏི. དྭཱདསམཾ.

༡༣. དུཏིཡཀཔྤསུཏྟཾ

༡༢༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཀཔྤོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ ཀཐཾ པསྶཏོ ཨིམསྨིཉྩ སཝིཉྙཱཎཀེ ཀཱཡེ བཧིདྡྷཱ ཙ སབྦནིམིཏྟེསུ ཨཧངྐཱརམམངྐཱརམཱནཱཔགཏཾ མཱནསཾ ཧོཏི ཝིདྷཱ སམཏིཀྐནྟཾ སནྟཾ སུཝིམུཏྟ’’ནྟི?

‘‘ཡཾ ཀིཉྩི, ཀཔྤ, རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ…པེ… སབྦཾ རཱུཔཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དིསྭཱ ཨནུཔཱདཱཝིམུཏྟོ ཧོཏི. ཡཱ ཀཱཙི ཝེདནཱ… ཡཱ ཀཱཙི སཉྙཱ… ཡེ ཀེཙི སངྑཱརཱ… ཡཾ ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དིསྭཱ ཨནུཔཱདཱཝིམུཏྟོ ཧོཏི. ཨེཝཾ ཁོ, ཀཔྤ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨིམསྨིཉྩ སཝིཉྙཱཎཀེ ཀཱཡེ བཧིདྡྷཱ ཙ སབྦནིམིཏྟེསུ ཨཧངྐཱརམམངྐཱརམཱནཱཔགཏཾ མཱནསཾ ཧོཏི ཝིདྷཱ སམཏིཀྐནྟཾ སནྟཾ སུཝིམུཏྟ’’ནྟི. ཏེརསམཾ.

དྷམྨཀཐིཀཝགྒོ དྭཱདསམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཨཝིཛྫཱ ཝིཛྫཱ དྭེ ཀཐིཀཱ, བནྡྷནཱ པརིཔུཙྪིཏཱ དུཝེ;

སཾཡོཛནཾ ཨུཔཱདཱནཾ, སཱིལཾ སུཏཝཱ དྭེ ཙ ཀཔྤེནཱཏི.

༡༣. ཨཝིཛྫཱཝགྒོ

༡. སམུདཡདྷམྨསུཏྟཾ

༡༢༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ཨཝིཛྫཱ ཨཝིཛྫཱ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཨཝིཛྫཱ, ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ སམུདཡདྷམྨཾ རཱུཔཾ ‘སམུདཡདྷམྨཾ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི; ཝཡདྷམྨཾ རཱུཔཾ ‘ཝཡདྷམྨཾ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི; སམུདཡཝཡདྷམྨཾ རཱུཔཾ ‘སམུདཡཝཡདྷམྨཾ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. སམུདཡདྷམྨཾ ཝེདནཾ ‘སམུདཡདྷམྨཱ ཝེདནཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི; ཝཡདྷམྨཾ ཝེདནཾ ‘ཝཡདྷམྨཱ ཝེདནཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི; སམུདཡཝཡདྷམྨཾ ཝེདནཾ ‘སམུདཡཝཡདྷམྨཱ ཝེདནཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. སམུདཡདྷམྨཾ སཉྙཾ…པེ… སམུདཡདྷམྨེ སངྑཱརེ ‘སམུདཡདྷམྨཱ སངྑཱརཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི; ཝཡདྷམྨེ སངྑཱརེ ‘ཝཡདྷམྨཱ སངྑཱརཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི; སམུདཡཝཡདྷམྨེ སངྑཱརེ ‘སམུདཡཝཡདྷམྨཱ སངྑཱརཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. སམུདཡདྷམྨཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘སམུདཡདྷམྨཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི; ཝཡདྷམྨཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘ཝཡདྷམྨཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི; སམུདཡཝཡདྷམྨཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘སམུདཡཝཡདྷམྨཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑུ, ཨཝིཛྫཱ; ཨེཏྟཱཝཏཱ ཙ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ཝིཛྫཱ ཝིཛྫཱ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཝིཛྫཱ, ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ ཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ སམུདཡདྷམྨཾ རཱུཔཾ ‘སམུདཡདྷམྨཾ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི; ཝཡདྷམྨཾ རཱུཔཾ ‘ཝཡདྷམྨཾ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི; སམུདཡཝཡདྷམྨཾ རཱུཔཾ ‘སམུདཡཝཡདྷམྨཾ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. སམུདཡདྷམྨཾ ཝེདནཾ ‘སམུདཡདྷམྨཱ ཝེདནཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི; ཝཡདྷམྨཾ ཝེདནཾ ‘ཝཡདྷམྨཱ ཝེདནཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི; སམུདཡཝཡདྷམྨཾ ཝེདནཾ ‘སམུདཡཝཡདྷམྨཱ ཝེདནཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. སམུདཡདྷམྨཾ སཉྙཾ… སམུདཡདྷམྨེ སངྑཱརེ ‘སམུདཡདྷམྨཱ སངྑཱརཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི; ཝཡདྷམྨེ སངྑཱརེ ‘ཝཡདྷམྨཱ སངྑཱརཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི; སམུདཡཝཡདྷམྨེ སངྑཱརེ ‘སམུདཡཝཡདྷམྨཱ སངྑཱརཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. སམུདཡདྷམྨཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘སམུདཡདྷམྨཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི; ཝཡདྷམྨཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘ཝཡདྷམྨཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི; སམུདཡཝཡདྷམྨཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘སམུདཡཝཡདྷམྨཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑུ, ཝིཛྫཱ; ཨེཏྟཱཝཏཱ ཙ ཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. དུཏིཡསམུདཡདྷམྨསུཏྟཾ

༡༢༧. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཙ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨཱ ཙ མཧཱཀོཊྛིཀོ བཱརཱཎསིཡཾ ཝིཧརནྟི ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀོཊྛིཀོ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀོཊྛིཀོ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ཨཝིཛྫཱ, ཨཝིཛྫཱ’ཏི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཝིཛྫཱ, ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷཱཝུསོ ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ སམུདཡདྷམྨཾ རཱུཔཾ ‘སམུདཡདྷམྨཾ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི; ཝཡདྷམྨཾ རཱུཔཾ…པེ… ‘སམུདཡཝཡདྷམྨཾ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. སམུདཡདྷམྨཾ ཝེདནཾ…པེ… ཝཡདྷམྨཾ ཝེདནཾ…པེ… ‘སམུདཡཝཡདྷམྨཱ ཝེདནཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. སམུདཡདྷམྨཾ སཉྙཾ…པེ… སམུདཡདྷམྨེ སངྑཱརེ…པེ… ཝཡདྷམྨེ སངྑཱརེ…པེ… སམུདཡཝཡདྷམྨེ སངྑཱརེ ‘སམུདཡཝཡདྷམྨཱ སངྑཱརཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. སམུདཡདྷམྨཾ ཝིཉྙཱཎཾ…པེ… སམུདཡཝཡདྷམྨཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘སམུདཡཝཡདྷམྨཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, ཨཱཝུསོ, ཨཝིཛྫཱ; ཨེཏྟཱཝཏཱ ཙ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཏཏིཡསམུདཡདྷམྨསུཏྟཾ

༡༢༨. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཙ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨཱ ཙ མཧཱཀོཊྛིཀོ བཱརཱཎསིཡཾ ཝིཧརནྟི ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀོཊྛིཀོ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ཝིཛྫཱ, ཝིཛྫཱ’ཏི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཱ, ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ ཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷཱཝུསོ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ སམུདཡདྷམྨཾ རཱུཔཾ ‘སམུདཡདྷམྨཾ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི; ཝཡདྷམྨཾ རཱུཔཾ…པེ… སམུདཡཝཡདྷམྨཾ རཱུཔཾ ‘སམུདཡཝཡདྷམྨཾ རཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི; སམུདཡདྷམྨཾ ཝེདནཾ…པེ… སམུདཡཝཡདྷམྨཱ ཝེདནཱ … སམུདཡདྷམྨཾ སཉྙཾ…པེ… སམུདཡདྷམྨེ སངྑཱརེ… ཝཡདྷམྨེ སངྑཱརེ… སམུདཡཝཡདྷམྨེ སངྑཱརེ ‘སམུདཡཝཡདྷམྨཱ སངྑཱརཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. སམུདཡདྷམྨཾ ཝིཉྙཱཎཾ… ཝཡདྷམྨཾ ཝིཉྙཱཎཾ… སམུདཡཝཡདྷམྨཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘སམུདཡཝཡདྷམྨཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཝིཛྫཱ; ཨེཏྟཱཝཏཱ ཙ ཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཨསྶཱདསུཏྟཾ

༡༢༩. བཱརཱཎསིཡཾ ཝིཧརནྟི ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀོཊྛིཀོ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ཨཝིཛྫཱ, ཨཝིཛྫཱ’ཏི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཝིཛྫཱ, ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷཱཝུསོ ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ རཱུཔསྶ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཝེདནཱཡ…པེ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརཱནཾ… ཝིཉྙཱཎསྶ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཨཝིཛྫཱ; ཨེཏྟཱཝཏཱ ཙ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. དུཏིཡཨསྶཱདསུཏྟཾ

༡༣༠. བཱརཱཎསིཡཾ ཝིཧརནྟི ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ…པེ… ‘‘‘ཝིཛྫཱ, ཝིཛྫཱ’ཏི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཱ, ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ ཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷཱཝུསོ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔསྶ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཝེདནཱཡ…པེ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརཱནཾ… ཝིཉྙཱཎསྶ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཝིཛྫཱ; ཨེཏྟཱཝཏཱ ཙ ཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. སམུདཡསུཏྟཾ

༡༣༡. བཱརཱཎསིཡཾ ཝིཧརནྟི ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ…པེ… ‘‘‘ཨཝིཛྫཱ, ཨཝིཛྫཱ’ཏི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཝིཛྫཱ, ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷཱཝུསོ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ རཱུཔསྶ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཝེདནཱཡ…པེ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརཱནཾ… ཝིཉྙཱཎསྶ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཨཝིཛྫཱ; ཨེཏྟཱཝཏཱ ཙ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. དུཏིཡསམུདཡསུཏྟཾ

༡༣༢. བཱརཱཎསིཡཾ ཝིཧརནྟི ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀོཊྛིཀོ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ཝིཛྫཱ, ཝིཛྫཱ’ཏི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཱ, ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ ཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷཱཝུསོ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔསྶ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཝེདནཱཡ…པེ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརཱནཾ… ཝིཉྙཱཎསྶ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཝིཛྫཱ; ཨེཏྟཱཝཏཱ ཙ ཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཀོཊྛིཀསུཏྟཾ

༡༣༣. བཱརཱཎསིཡཾ ཝིཧརནྟི ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ སཱཡནྷསམཡཾ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀོཊྛིཀཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ཨཝིཛྫཱ, ཨཝིཛྫཱ’ཏི, ཨཱཝུསོ ཀོཊྛིཀ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཝིཛྫཱ, ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷཱཝུསོ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ རཱུཔསྶ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཝེདནཱཡ…པེ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརཱནཾ… ཝིཉྙཱཎསྶ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཨཝིཛྫཱ; ཨེཏྟཱཝཏཱ ཙ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀོཊྛིཀཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ཝིཛྫཱ, ཝིཛྫཱ’ཏི, ཨཱཝུསོ ཀོཊྛིཀ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཱ, ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ ཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷཱཝུསོ སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔསྶ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཝེདནཱཡ…པེ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརཱནཾ… ཝིཉྙཱཎསྶ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཝིཛྫཱ; ཨེཏྟཱཝཏཱ ཙ ཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. དུཏིཡཀོཊྛིཀསུཏྟཾ

༡༣༤. བཱརཱཎསིཡཾ ཝིཧརནྟི ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ…པེ… ‘‘‘ཨཝིཛྫཱ, ཨཝིཛྫཱ’ཏི, ཨཱཝུསོ ཀོཊྛིཀ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཝིཛྫཱ, ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷཱཝུསོ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ རཱུཔསྶ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཝེདནཱཡ…པེ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརཱནཾ… ཝིཉྙཱཎསྶ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཨཝིཛྫཱ; ཨེཏྟཱཝཏཱ ཙ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀོཊྛིཀཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ཝིཛྫཱ, ཝིཛྫཱ’ཏི, ཨཱཝུསོ ཀོཊྛིཀ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཱ, ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ ཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷཱཝུསོ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔསྶ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཝེདནཱཡ…པེ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརཱནཾ… ཝིཉྙཱཎསྶ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཝིཛྫཱ; ཨེཏྟཱཝཏཱ ཙ ཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཏཏིཡཀོཊྛིཀསུཏྟཾ

༡༣༥. ཏཉྙེཝ ནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀོཊྛིཀཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ཨཝིཛྫཱ, ཨཝིཛྫཱ’ཏི, ཨཱཝུསོ ཀོཊྛིཀ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཝིཛྫཱ, ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷཱཝུསོ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ རཱུཔཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, རཱུཔསམུདཡཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, རཱུཔནིརོདྷཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, རཱུཔནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཝེདནཾ ནཔྤཛཱནཱཏི…པེ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ཝིཉྙཱཎསམུདཡཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཨཝིཛྫཱ; ཨེཏྟཱཝཏཱ ཙ ཨཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀོཊྛིཀཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ཝིཛྫཱ, ཝིཛྫཱ’ཏི, ཨཱཝུསོ ཀོཊྛིཀ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཝིཛྫཱ, ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ ཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷཱཝུསོ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔཾ པཛཱནཱཏི, རཱུཔསམུདཡཾ པཛཱནཱཏི, རཱུཔནིརོདྷཾ པཛཱནཱཏི, རཱུཔནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཛཱནཱཏི. ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ པཛཱནཱཏི, ཝིཉྙཱཎསམུདཡཾ པཛཱནཱཏི, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཾ པཛཱནཱཏི, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ པཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཝིཛྫཱ; ཨེཏྟཱཝཏཱ ཙ ཝིཛྫཱགཏོ ཧོཏཱི’’ཏི. དསམཾ.

ཨཝིཛྫཱཝགྒོ ཏེརསམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

སམུདཡདྷམྨེ ཏཱིཎི, ཨསྶཱདོ ཨཔརེ དུཝེ;

སམུདཡེ ཙ དྭེ ཝུཏྟཱ, ཀོཊྛིཀེ ཨཔརེ ཏཡོཏི.

༡༤. ཀུཀྐུལ༹ཝགྒོ

༡. ཀུཀྐུལ༹སུཏྟཾ

༡༣༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀུཀྐུལ༹ཾ, ཝེདནཱ ཀུཀྐུལཱ༹, སཉྙཱ ཀུཀྐུལཱ༹, སངྑཱརཱ ཀུཀྐུལཱ༹, ཝིཉྙཱཎཾ ཀུཀྐུལ༹ཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, སཉྙཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, སངྑཱརེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཝིཉྙཱཎསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི. ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. ཨནིཙྩསུཏྟཾ

༡༣༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ? རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ…པེ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. དུཏིཡཨནིཙྩསུཏྟཾ

༡༣༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཝོ རཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ? རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཝོ རཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཝོ རཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཝོ རཱགོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཏཏིཡཨནིཙྩསུཏྟཾ

༡༣༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ? རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ, ཏཏྲ ཝོ ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. དུཀྑསུཏྟཾ

༡༤༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. དུཏིཡདུཀྑསུཏྟཾ

༡༤༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ; ཏཏྲ ཝོ རཱགོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ; ཏཏྲ ཝོ རཱགོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཏཏིཡདུཀྑསུཏྟཾ

༡༤༢. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཨནཏྟསུཏྟཾ

༡༤༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཀོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ? རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཝེདནཱ ཨནཏྟཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. དུཏིཡཨནཏྟསུཏྟཾ

༡༤༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཝོ རཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཀོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ? རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཝོ རཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཝེདནཱ ཨནཏྟཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཝོ རཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཝོ རཱགོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཏཏིཡཨནཏྟསུཏྟཾ

༡༤༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཀོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ? རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཝེདནཱ ཨནཏྟཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. དསམཾ.

༡༡. ནིབྦིདཱབཧུལསུཏྟཾ

༡༤༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘སདྡྷཱཔབྦཛིཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཀུལཔུཏྟསྶ ཨཡམནུདྷམྨོ ཧོཏི – ཡཾ རཱུཔེ ནིབྦིདཱབཧུལོ [ནིབྦིདཱབཧུལཾ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)] ཝིཧརེཡྻ. ཝེདནཱཡ…པེ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ… ཝིཉྙཱཎེ ནིབྦིདཱབཧུལོ ཝིཧརེཡྻ. ཡོ རཱུཔེ ནིབྦིདཱབཧུལོ ཝིཧརནྟོ, ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ… ཝིཉྙཱཎེ ནིབྦིདཱབཧུལོ ཝིཧརནྟོ རཱུཔཾ པརིཛཱནཱཏི, ཝེདནཾ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ པརིཛཱནཱཏི; སོ རཱུཔཾ པརིཛཱནཾ ཝེདནཾ པརིཛཱནཾ སཉྙཾ པརིཛཱནཾ སངྑཱརེ པརིཛཱནཾ ཝིཉྙཱཎཾ པརིཛཱནཾ པརིམུཙྩཏི རཱུཔམྷཱ, པརིམུཙྩཏི ཝེདནཱཡ, པརིམུཙྩཏི སཉྙཱཡ, པརིམུཙྩཏི སངྑཱརེཧི, པརིམུཙྩཏི ཝིཉྙཱཎམྷཱ, པརིམུཙྩཏི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི; ‘པརིམུཙྩཏི དུཀྑསྨཱ’ཏི ཝདཱམཱི’’ཏི. ཨེཀཱདསམཾ.

༡༢. ཨནིཙྩཱནུཔསྶཱིསུཏྟཾ

༡༤༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘སདྡྷཱཔབྦཛིཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཀུལཔུཏྟསྶ ཨཡམནུདྷམྨོ ཧོཏི – ཡཾ རཱུཔེ ཨནིཙྩཱནུཔསྶཱི ཝིཧརེཡྻ. ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ… ཝིཉྙཱཎེ ཨནིཙྩཱནུཔསྶཱི ཝིཧརེཡྻ…པེ… ‘པརིམུཙྩཏི དུཀྑསྨཱ’ཏི ཝདཱམཱི’’ཏི. དྭཱདསམཾ.

༡༣. དུཀྑཱནུཔསྶཱིསུཏྟཾ

༡༤༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘སདྡྷཱཔབྦཛིཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཀུལཔུཏྟསྶ ཨཡམནུདྷམྨོ ཧོཏི – ཡཾ རཱུཔེ དུཀྑཱནུཔསྶཱི ཝིཧརེཡྻ. ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ… ཝིཉྙཱཎེ དུཀྑཱནུཔསྶཱི ཝིཧརེཡྻ…པེ… ‘པརིམུཙྩཏི དུཀྑསྨཱ’ཏི ཝདཱམཱི’’ཏི. ཏེརསམཾ.

༡༤. ཨནཏྟཱནུཔསྶཱིསུཏྟཾ

༡༤༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘སདྡྷཱཔབྦཛིཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཀུལཔུཏྟསྶ ཨཡམནུདྷམྨོ ཧོཏི – ཡཾ རཱུཔེ ཨནཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརེཡྻ. ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ… ཝིཉྙཱཎེ ཨནཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརེཡྻ. (སོ རཱུཔེ) ཨནཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ, ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ… ཝིཉྙཱཎེ ཨནཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ རཱུཔཾ པརིཛཱནཱཏི, ཝེདནཾ…པེ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ པརིཛཱནཱཏི. སོ རཱུཔཾ པརིཛཱནཾ ཝེདནཾ པརིཛཱནཾ སཉྙཾ པརིཛཱནཾ སངྑཱརེ པརིཛཱནཾ ཝིཉྙཱཎཾ པརིཛཱནཾ པརིམུཙྩཏི རཱུཔམྷཱ, པརིམུཙྩཏི ཝེདནཱཡ, པརིམུཙྩཏི སཉྙཱཡ, པརིམུཙྩཏི སངྑཱརེཧི, པརིམུཙྩཏི ཝིཉྙཱཎམྷཱ, པརིམུཙྩཏི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི; ‘པརིམུཙྩཏི དུཀྑསྨཱ’ཏི ཝདཱམཱི’’ཏི. ཙུདྡསམཾ.

ཀུཀྐུལ༹ཝགྒོ ཙུདྡསམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཀུཀྐུལཱ༹ ཏཡོ ཨནིཙྩེན, དུཀྑེན ཨཔརེ ཏཡོ;

ཨནཏྟེན ཏཡོ ཝུཏྟཱ, ཀུལཔུཏྟེན དྭེ དུཀཱཏི.

༡༥. དིཊྛིཝགྒོ

༡. ཨཛ྄ཛྷཏྟསུཏྟཾ

༡༥༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ ཨུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁདུཀྑ’’ནྟི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ ཨུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁདུཀྑཾ. ཝེདནཱཡ སཏི…པེ… སཉྙཱཡ སཏི… སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ ཨུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁདུཀྑཾ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨུཔྤཛྫེཡྻ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁདུཀྑ’’ནྟི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ…པེ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ, དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨུཔྤཛྫེཡྻ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁདུཀྑ’’ནྟི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. ཨེཏཾམམསུཏྟཾ

༡༥༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏཱི’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ …པེ… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱཏི སམནུཔསྶེཡྻཱཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ བྷནྟེ’’…པེ… ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱཏི སམནུཔསྶེཡྻཱཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ..པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. སོཨཏྟཱསུཏྟཾ

༡༥༢. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘སོ ཨཏྟཱ, སོ ལོཀོ, སོ པེཙྩ བྷཝིསྶཱམི ནིཙྩོ དྷུཝོ སསྶཏོ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ’’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ…. ‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘སོ ཨཏྟཱ, སོ ལོཀོ, སོ པེཙྩ བྷཝིསྶཱམི ནིཙྩོ དྷུཝོ སསྶཏོ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ’ཏི. ཝེདནཱཡ…པེ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ …པེ… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘སོ ཨཏྟཱ, སོ ལོཀོ, སོ པེཙྩ བྷཝིསྶཱམི ནིཙྩོ དྷུཝོ སསྶཏོ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ’’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ, དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘སོ ཨཏྟཱ, སོ ལོཀོ, སོ པེཙྩ བྷཝིསྶཱམི ནིཙྩོ དྷུཝོ སསྶཏོ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘སོ ཨཏྟཱ སོ ལོཀོ, སོ པེཙྩ བྷཝིསྶཱམི ནིཙྩོ དྷུཝོ སསྶཏོ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱིཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ནོཙམེསིཡཱསུཏྟཾ

༡༥༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ནོ ཙསྶཾ, ནོ ཙ མེ སིཡཱ, ནཱབྷཝིསྶ, ན མེ བྷཝིསྶཏཱི’’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ནོ ཙསྶཾ, ནོ ཙ མེ སིཡཱ, ནཱབྷཝིསྶ, ན མེ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཝེདནཱཡ སཏི… སཉྙཱཡ སཏི… སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ, ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ནོ ཙསྶཾ, ནོ ཙ མེ སིཡཱ, ནཱབྷཝིསྶ, ན མེ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ, དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ནོ ཙསྶཾ, ནོ ཙ མེ སིཡཱ, ནཱབྷཝིསྶ, ན མེ བྷཝིསྶཏཱི’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ, དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ནོ ཙསྶཾ, ནོ ཙ མེ སིཡཱ, ནཱབྷཝིསྶ, ན མེ བྷཝིསྶཏཱི’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. མིཙྪཱདིཊྛིསུཏྟཾ

༡༥༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ མིཙྪཱདིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ མིཙྪཱདིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི. ཝེདནཱཡ སཏི… མིཙྪཱདིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི. སཉྙཱཡ སཏི… སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ མིཙྪཱདིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ མིཙྪཱདིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ, དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ མིཙྪཱདིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.‘པཉྩམཾ.

༦. སཀྐཱཡདིཊྛིསུཏྟཾ

༡༥༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ སཀྐཱཡདིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ སཀྐཱཡདིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི. ཝེདནཱཡ སཏི… སཉྙཱཡ སཏི… སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ སཀྐཱཡདིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ སཀྐཱཡདིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ སཀྐཱཡདིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཨཏྟཱནུདིཊྛིསུཏྟཾ

༡༥༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨཏྟཱནུདིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨཏྟཱནུདིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི. ཝེདནཱཡ སཏི… སཉྙཱཡ སཏི… སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨཏྟཱནུདིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཏྟཱནུདིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཏྟཱནུདིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཨབྷིནིཝེསསུཏྟཾ

༡༥༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨུཔྤཛྫནྟི སཾཡོཛནཱབྷིནིཝེསཝིནིབནྡྷཱ’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨུཔྤཛྫནྟི སཾཡོཛནཱབྷིནིཝེསཝིནིབནྡྷཱ. ཝེདནཱཡ སཏི… སཉྙཱཡ སཏི… སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨུཔྤཛྫནྟི སཾཡོཛནཱབྷིནིཝེསཝིནིབནྡྷཱ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ སཾཡོཛནཱབྷིནིཝེསཝིནིབནྡྷཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. དུཏིཡཨབྷིནིཝེསསུཏྟཾ

༡༥༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨུཔྤཛྫནྟི སཾཡོཛནཱབྷིནིཝེསཝིནིབནྡྷཱཛ྄ཛྷོསཱནཱ’’ཏི? [ཝིནིབནྡྷཱ ཨཛ྄ཛྷོསཱནཱཏི (སཱི. ཀ.)] བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨུཔྤཛྫནྟི སཾཡོཛནཱབྷིནིཝེསཝིནིབནྡྷཱཛ྄ཛྷོསཱནཱ. ཝེདནཱཡ སཏི … སཉྙཱཡ སཏི… སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨུཔྤཛྫནྟི སཾཡོཛནཱབྷིནིཝེསཝིནིབནྡྷཱཛ྄ཛྷོསཱནཱ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ སཾཡོཛནཱབྷིནིཝེསཝིནིབནྡྷཱཛ྄ཛྷོསཱནཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཨཱནནྡསུཏྟཾ

༡༥༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ…པེ… བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ, ཡམཧཾ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨཱནནྡ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ, དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ, དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’ [ནོ ཧེཏཾ བྷནྟེ. ཏསྨཱཏིཧཱནནྡ ཡཾ ཀིཉྩི རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ…པེ… དཊྛབྦཾ. (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)]. ‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. དསམཾ.

དིཊྛིཝགྒོ པཉྩདསམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཾ ཨེཏཾམམ, སོཨཏྟཱ ནོཙམེསིཡཱ;

མིཙྪཱསཀྐཱཡཏྟཱནུ དྭེ, ཨབྷིནིཝེསཱ ཨཱནནྡེནཱཏི.

ཨུཔརིཔཎྞཱསཀོ སམཏྟོ.

ཏསྶ ཨུཔརིཔཎྞཱསཀསྶ ཝགྒུདྡཱནཾ –

ཨནྟོ དྷམྨཀཐིཀཱ ཝིཛྫཱ, ཀུཀྐུལ༹ཾ དིཊྛིཔཉྩམཾ;

ཏཏིཡོ པཎྞཱསཀོ ཝུཏྟོ, ནིཔཱཏོཏི པཝུཙྩཏཱིཏི [ནིཔཱཏོ ཏེན ཝུཙྩཏཱིཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)].

ཁནྡྷསཾཡུཏྟཾ སམཏྟཾ.

༢. རཱདྷསཾཡུཏྟཾ

༡. པཋམཝགྒོ

༡. མཱརསུཏྟཾ

༡༦༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘‘མཱརོ, མཱརོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, མཱརོ’’ཏི? ‘‘རཱུཔེ ཁོ, རཱདྷ, སཏི མཱརོ ཝཱ ཨསྶ མཱརེཏཱ ཝཱ ཡོ ཝཱ པན མཱིཡཏི. ཏསྨཱཏིཧ ཏྭཾ, རཱདྷ, རཱུཔཾ མཱརོཏི པསྶ, མཱརེཏཱཏི པསྶ, མཱིཡཏཱིཏི པསྶ, རོགོཏི པསྶ, གཎྜོཏི པསྶ, སལླནྟི པསྶ, ཨགྷནྟི པསྶ, ཨགྷབྷཱུཏནྟི པསྶ. ཡེ ནཾ ཨེཝཾ པསྶནྟི ཏེ སམྨཱ པསྶནྟི. ཝེདནཱཡ སཏི… སཉྙཱཡ སཏི… སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི མཱརོ ཝཱ ཨསྶ མཱརེཏཱ ཝཱ ཡོ ཝཱ པན མཱིཡཏི. ཏསྨཱཏིཧ ཏྭཾ, རཱདྷ, ཝིཉྙཱཎཾ མཱརོཏི པསྶ, མཱརེཏཱཏི པསྶ, མཱིཡཏཱིཏི པསྶ, རོགོཏི པསྶ, གཎྜོཏི པསྶ, སལླནྟི པསྶ, ཨགྷནྟི པསྶ, ཨགྷབྷཱུཏནྟི པསྶ. ཡེ ནཾ ཨེཝཾ པསྶནྟི, ཏེ སམྨཱ པསྶནྟཱི’’ཏི.

‘‘སམྨཱདསྶནཾ པན, བྷནྟེ, ཀིམཏྠིཡ’’ནྟི? ‘‘སམྨཱདསྶནཾ ཁོ, རཱདྷ, ནིབྦིདཏྠཾ’’. ‘‘ནིབྦིདཱ པན, བྷནྟེ, ཀིམཏྠིཡཱ’’ཏི? ‘‘ནིབྦིདཱ ཁོ, རཱདྷ, ཝིརཱགཏྠཱ’’. ‘‘ཝིརཱགོ པན, བྷནྟེ, ཀིམཏྠིཡོ’’ཏི? ‘‘ཝིརཱགོ ཁོ, རཱདྷ, ཝིམུཏྟཏྠོ’’. ‘‘ཝིམུཏྟི པན, བྷནྟེ, ཀིམཏྠིཡཱ’’ཏི? ‘‘ཝིམུཏྟི ཁོ, རཱདྷ, ནིབྦཱནཏྠཱ’’. ‘‘ནིབྦཱནཾ པན, བྷནྟེ, ཀིམཏྠིཡ’’ནྟི? ‘‘ཨཙྩཡཱསི [ཨཙྩསརཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.), ཨསྶ (པཱི.), ཨཙྩཡཱ (ཀ.)], རཱདྷ, པཉྷཾ, ནཱསཀྑི པཉྷསྶ པརིཡནྟཾ གཧེཏུཾ. ནིབྦཱནོགདྷཉྷི, རཱདྷ, བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི, ནིབྦཱནཔརཱཡནཾ ནིབྦཱནཔརིཡོསཱན’’ནྟི. པཋམཾ.

༢. སཏྟསུཏྟཾ

༡༦༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘སཏྟོ, སཏྟོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, སཏྟོཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི? ‘‘རཱུཔེ ཁོ, རཱདྷ, ཡོ ཚནྡོ ཡོ རཱགོ ཡཱ ནནྡཱི ཡཱ ཏཎྷཱ, ཏཏྲ སཏྟོ, ཏཏྲ ཝིསཏྟོ, ཏསྨཱ སཏྟོཏི ཝུཙྩཏི. ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ… ཝིཉྙཱཎེ ཡོ ཚནྡོ ཡོ རཱགོ ཡཱ ནནྡཱི ཡཱ ཏཎྷཱ, ཏཏྲ སཏྟོ, ཏཏྲ ཝིསཏྟོ, ཏསྨཱ སཏྟོཏི ཝུཙྩཏི’’.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, རཱདྷ, ཀུམཱརཀཱ ཝཱ ཀུམཱརིཀཱཡོ ཝཱ པཾསྭཱགཱརཀེཧི ཀཱིལ༹ནྟི. ཡཱཝཀཱིཝཉྩ ཏེསུ པཾསྭཱགཱརཀེསུ ཨཝིགཏརཱགཱ ཧོནྟི ཨཝིགཏཙྪནྡཱ ཨཝིགཏཔེམཱ ཨཝིགཏཔིཔཱསཱ ཨཝིགཏཔརིལཱ༹ཧཱ ཨཝིགཏཏཎྷཱ, ཏཱཝ ཏཱནི པཾསྭཱགཱརཀཱནི ཨལླཱིཡནྟི ཀེལཱ༹ཡནྟི དྷནཱཡནྟི [མནཱཡནྟི (སཱི. པཱི. ཀ.)] མམཱཡནྟི. ཡཏོ ཙ ཁོ, རཱདྷ, ཀུམཱརཀཱ ཝཱ ཀུམཱརིཀཱཡོ ཝཱ ཏེསུ པཾསྭཱགཱརཀེསུ ཝིགཏརཱགཱ ཧོནྟི ཝིགཏཙྪནྡཱ ཝིགཏཔེམཱ ཝིགཏཔིཔཱསཱ ཝིགཏཔརིལཱ༹ཧཱ ཝིགཏཏཎྷཱ, ཨཐ ཁོ ཏཱནི པཾསྭཱགཱརཀཱནི ཧཏྠེཧི ཙ པཱདེཧི ཙ ཝིཀིརནྟི ཝིདྷམནྟི ཝིདྡྷཾསེནྟི ཝིཀཱིལ༹ནིཡཾ [ཝིཀཱིལ༹ནིཀཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཀརོནྟི. ཨེཝམེཝ ཁོ, རཱདྷ, ཏུམྷེཔི རཱུཔཾ ཝིཀིརཐ ཝིདྷམཐ ཝིདྡྷཾསེཐ ཝིཀཱིལ༹ནིཡཾ ཀརོཐ ཏཎྷཱཀྑཡཱཡ པཊིཔཛྫཐ. ཝེདནཾ ཝིཀིརཐ ཝིདྷམཐ ཝིདྡྷཾསེཐ ཝིཀཱིལ༹ནིཡཾ ཀརོཐ ཏཎྷཱཀྑཡཱཡ པཊིཔཛྫཐ. སཉྙཾ… སངྑཱརེ ཝིཀིརཐ ཝིདྷམཐ ཝིདྡྷཾསེཐ ཝིཀཱིལ༹ནིཡཾ ཀརོཐ ཏཎྷཱཀྑཡཱཡ པཊིཔཛྫཐ. ཝིཉྙཱཎཾ ཝིཀིརཐ ཝིདྷམཐ ཝིདྡྷཾསེཐ ཝིཀཱིལ༹ནིཡཾ ཀརོཐ ཏཎྷཱཀྑཡཱཡ པཊིཔཛྫཐ. ཏཎྷཱཀྑཡོ ཧི, རཱདྷ, ནིབྦཱན’’ནྟི. དུཏིཡཾ.

༣. བྷཝནེཏྟིསུཏྟཾ

༡༦༢. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘བྷཝནེཏྟིནིརོདྷོ [བྷཝནེཏྟི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)], བྷཝནེཏྟིནིརོདྷོ’ཏི [བྷཝནེཏྟཱིཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)], བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, བྷཝནེཏྟི, ཀཏམོ བྷཝནེཏྟིནིརོདྷོ’’ཏི? ‘‘རཱུཔེ ཁོ, རཱདྷ, ཡོ ཚནྡོ ཡོ རཱགོ ཡཱ ནནྡཱི ཡཱ ཏཎྷཱ ཡེ ཨུཔཡུཔཱདཱནཱ ཙེཏསོ ཨདྷིཊྛཱནཱབྷིནིཝེསཱནུསཡཱ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི བྷཝནེཏྟི. ཏེསཾ ནིརོདྷོ [ནིརོདྷཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] བྷཝནེཏྟིནིརོདྷོ. ཝེདནཱཡ… སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ … ཝིཉྙཱཎེ ཡོ ཚནྡོ…པེ… ཨདྷིཊྛཱནཱབྷིནིཝེསཱནུསཡཱ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི བྷཝནེཏྟི. ཏེསཾ ནིརོདྷོ བྷཝནེཏྟིནིརོདྷོ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. པརིཉྙེཡྻསུཏྟཾ

༡༦༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ རཱདྷཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘པརིཉྙེཡྻེ ཙ, རཱདྷ, དྷམྨེ དེསེསྶཱམི པརིཉྙཉྩ པརིཉྙཱཏཱཝིཾ པུགྒལཉྩ. ཏཾ སུཎཱཧི, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཧི; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཏམེ ཙ, རཱདྷ, པརིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ? རཱུཔཾ ཁོ, རཱདྷ, པརིཉྙེཡྻོ དྷམྨོ, ཝེདནཱ པརིཉྙེཡྻོ དྷམྨོ, སཉྙཱ པརིཉྙེཡྻོ དྷམྨོ, སངྑཱརཱ པརིཉྙེཡྻོ དྷམྨོ, ཝིཉྙཱཎཾ པརིཉྙེཡྻོ དྷམྨོ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, རཱདྷ, པརིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ. ཀཏམཱ ཙ, རཱདྷ, པརིཉྙཱ? ཡོ ཁོ, རཱདྷ, རཱགཀྑཡོ དོསཀྑཡོ མོཧཀྑཡོ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, རཱདྷ, པརིཉྙཱ. ཀཏམོ ཙ, རཱདྷ, པརིཉྙཱཏཱཝཱི པུགྒལོ? ‘ཨརཧཱ’ཏིསྶ ཝཙནཱིཡཾ. ཡྭཱཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཨེཝཾནཱམོ ཨེཝཾགོཏྟོ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, རཱདྷ, པརིཉྙཱཏཱཝཱི པུགྒལོ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. སམཎསུཏྟཾ

༡༦༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ རཱདྷཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘པཉྩིམེ, རཱདྷ, ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ. ཀཏམེ པཉྩ? རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཡེ ཧི ཀེཙི, རཱདྷ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨིམེསཾ པཉྩནྣཾ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱནཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནནྟི; ན མེ ཏེ, རཱདྷ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ སམཎེསུ ཝཱ སམཎསམྨཏཱ བྲཱཧྨཎེསུ ཝཱ བྲཱཧྨཎསམྨཏཱ, ན ཙ པན ཏེ ཨཱཡསྨནྟོ སཱམཉྙཏྠཾ ཝཱ བྲཧྨཉྙཏྠཾ ཝཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརནྟི. ཡེ ཙ ཁོ ཀེཙི, རཱདྷ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨིམེསཾ པཉྩནྣཾ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱནཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནནྟི; ཏེ ཁོ མེ, རཱདྷ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ སམཎེསུ ཙེཝ སམཎསམྨཏཱ བྲཱཧྨཎེསུ ཙ བྲཱཧྨཎསམྨཏཱ, ཏེ ཙ པནཱཡསྨནྟོ སཱམཉྙཏྠཉྩ བྲཧྨཉྙཏྠཉྩ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརནྟཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. དུཏིཡསམཎསུཏྟཾ

༡༦༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ རཱདྷཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘པཉྩིམེ, རཱདྷ, ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ. ཀཏམེ པཉྩ? རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ…པེ… ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཡེ ཧི ཀེཙི, རཱདྷ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨིམེསཾ པཉྩནྣཾ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནནྟི…པེ… སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརནྟཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. སོཏཱཔནྣསུཏྟཾ

༡༦༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ རཱདྷཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘པཉྩིམེ, རཱདྷ, ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ. ཀཏམེ པཉྩ? རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ…པེ… ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཡཏོ ཁོ, རཱདྷ, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨིམེསཾ པཉྩནྣཾ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, རཱདྷ, ཨརིཡསཱཝཀོ སོཏཱཔནྣོ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨོ ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཨརཧནྟསུཏྟཾ

༡༦༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ རཱདྷཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘པཉྩིམེ, རཱདྷ, ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ. ཀཏམེ པཉྩ? རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ…པེ… ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ. ཡཏོ ཁོ, རཱདྷ, བྷིཀྑུ ཨིམེསཾ པཉྩནྣཾ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཝིདིཏྭཱ ཨནུཔཱདཱཝིམུཏྟོ ཧོཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, རཱདྷ, ཨརཧཾ ཁཱིཎཱསཝོ ཝུསིཏཝཱ ཀཏཀརཎཱིཡོ ཨོཧིཏབྷཱརོ ཨནུཔྤཏྟསདཏྠོ པརིཀྑཱིཎབྷཝསཾཡོཛནོ སམྨདཉྙཱཝིམུཏྟོ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཚནྡརཱགསུཏྟཾ

༡༦༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ རཱདྷཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘རཱུཔེ ཁོ, རཱདྷ, ཡོ ཚནྡོ ཡོ རཱགོ ཡཱ ནནྡཱི ཡཱ ཏཎྷཱ, ཏཾ པཛཧཐ. ཨེཝཾ ཏཾ རཱུཔཾ པཧཱིནཾ བྷཝིསྶཏི ཨུཙྪིནྣམཱུལཾ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཾ ཨནབྷཱཝཾཀཏཾ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཾ. ཝེདནཱཡ ཡོ ཚནྡོ ཡོ རཱགོ ཡཱ ནནྡཱི ཡཱ ཏཎྷཱ, ཏཾ པཛཧཐ. ཨེཝཾ སཱ ཝེདནཱ པཧཱིནཱ བྷཝིསྶཏི ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝཾཀཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ ཡོ ཚནྡོ ཡོ རཱགོ ཡཱ ནནྡཱི ཡཱ ཏཎྷཱ, ཏཾ པཛཧཐ. ཨེཝཾ ཏེ སངྑཱརཱ པཧཱིནཱ བྷཝིསྶནྟི ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝཾཀཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཝིཉྙཱཎེ ཡོ ཚནྡོ ཡོ རཱགོ ཡཱ ནནྡཱི ཡཱ ཏཎྷཱ, ཏཾ པཛཧཐ. ཨེཝཾ ཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ པཧཱིནཾ བྷཝིསྶཏི…པེ… ཨནུཔྤཱདདྷམྨ’’ནྟི. ནཝམཾ.

༡༠. དུཏིཡཚནྡརཱགསུཏྟཾ

༡༦༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ རཱདྷཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘རཱུཔེ ཁོ, རཱདྷ, ཡོ ཚནྡོ ཡོ རཱགོ ཡཱ ནནྡཱི ཡཱ ཏཎྷཱ ཡེ ཨུཔཡུཔཱདཱནཱ ཙེཏསོ ཨདྷིཊྛཱནཱབྷིནིཝེསཱནུསཡཱ, ཏེ པཛཧཐ. ཨེཝཾ ཏཾ རཱུཔཾ པཧཱིནཾ བྷཝིསྶཏི ཨུཙྪིནྣམཱུལཾ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཾ ཨནབྷཱཝཾཀཏཾ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཾ. ཝེདནཱཡ ཡོ ཚནྡོ ཡོ རཱགོ ཡཱ ནནྡཱི ཡཱ ཏཎྷཱ ཡེ ཨུཔཡུཔཱདཱནཱ ཙེཏསོ ཨདྷིཊྛཱནཱབྷིནིཝེསཱནུསཡཱ, ཏེ པཛཧཐ. ཨེཝཾ སཱ ཝེདནཱ པཧཱིནཱ བྷཝིསྶཏི ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝཾཀཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. སཉྙཱཡ… སངྑཱརེསུ ཡོ ཚནྡོ ཡོ རཱགོ ཡཱ ནནྡཱི ཡཱ ཏཎྷཱ ཡེ ཨུཔཡུཔཱདཱནཱ ཙེཏསོ ཨདྷིཊྛཱནཱབྷིནིཝེསཱནུསཡཱ, ཏེ པཛཧཐ. ཨེཝཾ ཏེ སངྑཱརཱ པཧཱིནཱ བྷཝིསྶནྟི ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝཾཀཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཝིཉྙཱཎེ ཡོ ཚནྡོ ཡོ རཱགོ ཡཱ ནནྡཱི ཡཱ ཏཎྷཱ ཡེ ཨུཔཡུཔཱདཱནཱ ཙེཏསོ ཨདྷིཊྛཱནཱབྷིནིཝེསཱནུསཡཱ, ཏེ པཛཧཐ. ཨེཝཾ ཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ པཧཱིནཾ བྷཝིསྶཏི ཨུཙྪིནྣམཱུལཾ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཾ ཨནབྷཱཝཾཀཏཾ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨ’’ནྟི. དསམཾ.

རཱདྷསཾཡུཏྟསྶ པཋམོ ཝགྒོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

མཱརོ སཏྟོ བྷཝནེཏྟི, པརིཉྙེཡྻཱ སམཎཱ དུཝེ;

སོཏཱཔནྣོ ཨརཧཱ ཙ, ཚནྡརཱགཱཔརེ དུཝེཏི.

༢. དུཏིཡཝགྒོ

༡. མཱརསུཏྟཾ

༡༧༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘མཱརོ, མཱརོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, མཱརོ’’ཏི? ‘‘རཱུཔཾ ཁོ, རཱདྷ, མཱརོ, ཝེདནཱ མཱརོ, སཉྙཱ མཱརོ, སངྑཱརཱ མཱརོ, ཝིཉྙཱཎཾ མཱརོ. ཨེཝཾ པསྶཾ, རཱདྷ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, སཉྙཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, སངྑཱརེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཝིཉྙཱཎསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི. ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. མཱརདྷམྨསུཏྟཾ

༡༧༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘མཱརདྷམྨོ, མཱརདྷམྨོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, མཱརདྷམྨོ’’ཏི? ‘‘རཱུཔཾ ཁོ, རཱདྷ, མཱརདྷམྨོ, ཝེདནཱ མཱརདྷམྨོ, སཉྙཱ མཱརདྷམྨོ, སངྑཱརཱ མཱརདྷམྨོ, ཝིཉྙཱཎཾ མཱརདྷམྨོ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཨནིཙྩསུཏྟཾ

༡༧༢. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ཨནིཙྩཾ, ཨནིཙྩ’ནྟི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཨནིཙྩ’’ནྟི? ‘‘རཱུཔཾ ཁོ, རཱདྷ, ཨནིཙྩཾ, ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ, སཉྙཱ ཨནིཙྩཱ, སངྑཱརཱ ཨནིཙྩཱ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཨནིཙྩདྷམྨསུཏྟཾ

༡༧༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ཨནིཙྩདྷམྨོ, ཨནིཙྩདྷམྨོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཨནིཙྩདྷམྨོ’’ཏི? ‘‘རཱུཔཾ ཁོ, རཱདྷ, ཨནིཙྩདྷམྨོ, ཝེདནཱ ཨནིཙྩདྷམྨོ, སཉྙཱ ཨནིཙྩདྷམྨོ, སངྑཱརཱ ཨནིཙྩདྷམྨོ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩདྷམྨོ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. དུཀྑསུཏྟཾ

༡༧༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘དུཀྑཾ, དུཀྑ’ནྟི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, དུཀྑ’’ནྟི? ‘‘རཱུཔཾ ཁོ, རཱདྷ, དུཀྑཾ, ཝེདནཱ དུཀྑཱ, སཉྙཱ དུཀྑཱ, སངྑཱརཱ དུཀྑཱ, ཝིཉྙཱཎཾ དུཀྑཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. དུཀྑདྷམྨསུཏྟཾ

༡༧༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘དུཀྑདྷམྨོ, དུཀྑདྷམྨོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, དུཀྑདྷམྨོ’’ཏི? ‘‘རཱུཔཾ ཁོ, རཱདྷ, དུཀྑདྷམྨོ, ཝེདནཱ དུཀྑདྷམྨོ, སཉྙཱ དུཀྑདྷམྨོ, སངྑཱརཱ དུཀྑདྷམྨོ, ཝིཉྙཱཎཾ དུཀྑདྷམྨོ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཨནཏྟསུཏྟཾ

༡༧༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ཨནཏྟཱ, ཨནཏྟཱ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཨནཏྟཱ’’ཏི? ‘‘རཱུཔཾ ཁོ, རཱདྷ, ཨནཏྟཱ, ཝེདནཱ ཨནཏྟཱ, སཉྙཱ ཨནཏྟཱ, སངྑཱརཱ ཨནཏྟཱ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཨནཏྟདྷམྨསུཏྟཾ

༡༧༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ཨནཏྟདྷམྨོ, ཨནཏྟདྷམྨོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཨནཏྟདྷམྨོ’’ཏི? ‘‘རཱུཔཾ ཁོ, རཱདྷ, ཨནཏྟདྷམྨོ, ཝེདནཱ ཨནཏྟདྷམྨོ, སཉྙཱ ཨནཏྟདྷམྨོ, སངྑཱརཱ ཨནཏྟདྷམྨོ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟདྷམྨོ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩.ཁཡདྷམྨསུཏྟཾ

༡༧༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ཁཡདྷམྨོ, ཁཡདྷམྨོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཁཡདྷམྨོ’’ཏི? ‘‘རཱུཔཾ ཁོ, རཱདྷ, ཁཡདྷམྨོ, ཝེདནཱ ཁཡདྷམྨོ, སཉྙཱ ཁཡདྷམྨོ, སངྑཱརཱ ཁཡདྷམྨོ, ཝིཉྙཱཎཾ ཁཡདྷམྨོ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཝཡདྷམྨསུཏྟཾ

༡༧༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ཝཡདྷམྨོ, ཝཡདྷམྨོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཝཡདྷམྨོ’’ཏི? ‘‘རཱུཔཾ ཁོ, རཱདྷ, ཝཡདྷམྨོ, ཝེདནཱ ཝཡདྷམྨོ, སཉྙཱ ཝཡདྷམྨོ, སངྑཱརཱ ཝཡདྷམྨོ, ཝིཉྙཱཎཾ ཝཡདྷམྨོ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. དསམཾ.

༡༡. སམུདཡདྷམྨསུཏྟཾ

༡༨༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘སམུདཡདྷམྨོ, སམུདཡདྷམྨོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, སམུདཡདྷམྨོ’’ཏི? ‘‘རཱུཔཾ ཁོ, རཱདྷ, སམུདཡདྷམྨོ, ཝེདནཱ སམུདཡདྷམྨོ, སཉྙཱ སམུདཡདྷམྨོ, སངྑཱརཱ སམུདཡདྷམྨོ, ཝིཉྙཱཎཾ སམུདཡདྷམྨོ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཨེཀཱདསམཾ.

༡༢. ནིརོདྷདྷམྨསུཏྟཾ

༡༨༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ནིརོདྷདྷམྨོ, ནིརོདྷདྷམྨོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ནིརོདྷདྷམྨོ’’ཏི? ‘‘རཱུཔཾ ཁོ, རཱདྷ, ནིརོདྷདྷམྨོ, ཝེདནཱ ནིརོདྷདྷམྨོ, སཉྙཱ ནིརོདྷདྷམྨོ, སངྑཱརཱ ནིརོདྷདྷམྨོ, ཝིཉྙཱཎཾ ནིརོདྷདྷམྨོ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. དྭཱདསམཾ.

རཱདྷསཾཡུཏྟསྶ དུཏིཡོ ཝགྒོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

མཱརོ ཙ མཱརདྷམྨོ ཙ, ཨནིཙྩེན ཨཔརེ དུཝེ;

དུཀྑེན ཙ དུཝེ ཝུཏྟཱ, ཨནཏྟེན [ཨནཏྟེཧི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)] ཏཐེཝ ཙ;

ཁཡཝཡསམུདཡཾ, ནིརོདྷདྷམྨེན དྭཱདསཱཏི.

༣. ཨཱཡཱཙནཝགྒོ

༡-༡༡. མཱརཱདིསུཏྟཨེཀཱདསཀཾ

༡༨༢. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ, ཡམཧཾ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི.

‘‘ཡོ ཁོ, རཱདྷ, མཱརོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ [སཱིཧལ༹པོཏྠཀེ པན ‘‘ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོཏི ཨེཀཾ སུཏྟཾ, ཏཏྲ ཏེ རཱགོ པཧཱཏབྦོཏི ཨེཀཾ སུཏྟཾ, ཏཏྲ ཏེ ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོཏི ཨེཀཾ སུཏྟ’’ནྟི ཨེཝཾ ཝིསུཾ ཝིསུཾ ཏཱིཎི སུཏྟཱནི ཝིབྷཛིཏྭཱ དསྶིཏཱནི. ཨེཝམུཔརིསུཏྟེསུཔི]. ཀོ ཙ, རཱདྷ, མཱརོ? རཱུཔཾ ཁོ, རཱདྷ, མཱརོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ [སཱིཧལ༹པོཏྠཀེ པན ‘‘ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོཏི ཨེཀཾ སུཏྟཾ, ཏཏྲ ཏེ རཱགོ པཧཱཏབྦོཏི ཨེཀཾ སུཏྟཾ, ཏཏྲ ཏེ ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོཏི ཨེཀཾ སུཏྟ’’ནྟི ཨེཝཾ ཝིསུཾ ཝིསུཾ ཏཱིཎི སུཏྟཱནི ཝིབྷཛིཏྭཱ དསྶིཏཱནི. ཨེཝམུཔརིསུཏྟེསུཔི]. ཝེདནཱ མཱརོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… སཉྙཱ མཱརོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… སངྑཱརཱ མཱརོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཝིཉྙཱཎཾ མཱརོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཡོ ཁོ, རཱདྷ, མཱརོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི.

༡༨༣. ཡོ ཁོ, རཱདྷ, མཱརདྷམྨོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ…པེ….

༡༨༤. ཡཾ ཁོ, རཱདྷ, ཨནིཙྩཾ…པེ….

༡༨༥. ཡོ ཁོ, རཱདྷ, ཨནིཙྩདྷམྨོ…པེ….

༡༨༦. ཡཾ ཁོ, རཱདྷ, དུཀྑཾ…པེ….

༡༨༧. ཡོ ཁོ, རཱདྷ, དུཀྑདྷམྨོ…པེ….

༡༨༨. ཡོ ཁོ, རཱདྷ, ཨནཏྟཱ…པེ….

༡༨༩. ཡོ ཁོ, རཱདྷ, ཨནཏྟདྷམྨོ…པེ….

༡༩༠. ཡོ ཁོ, རཱདྷ, ཁཡདྷམྨོ…པེ….

༡༩༡. ཡོ ཁོ, རཱདྷ, ཝཡདྷམྨོ…པེ….

༡༩༢. ཡོ ཁོ, རཱདྷ, སམུདཡདྷམྨོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ…པེ….

༡༢. ནིརོདྷདྷམྨསུཏྟཾ

༡༩༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ, ཡམཧཾ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི.

‘‘ཡོ ཁོ, རཱདྷ, ནིརོདྷདྷམྨོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཀོ ཙ, རཱདྷ, ནིརོདྷདྷམྨོ? རཱུཔཾ ཁོ, རཱདྷ, ནིརོདྷདྷམྨོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཝེདནཱ ནིརོདྷདྷམྨོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… སཉྙཱ ནིརོདྷདྷམྨོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… སངྑཱརཱ ནིརོདྷདྷམྨོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིརོདྷདྷམྨོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཡོ ཁོ, རཱདྷ, ནིརོདྷདྷམྨོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི [སཱིཧལ༹པོཏྠཀེ པན ཨིམསྨིཾ ཝགྒེ ཚཏྟིཾས སུཏྟཱནི ཝིབྷཏྟཱནི ཨེཀེཀཾ སུཏྟཾ ཏཱིཎི ཏཱིཎི ཀཏྭཱ, ཨེཝཾ ཙཏུཏྠཝགྒེཔི].

ཨཱཡཱཙནཝགྒོ ཏཏིཡོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

མཱརོ ཙ མཱརདྷམྨོ ཙ, ཨནིཙྩེན ཨཔརེ དུཝེ;

དུཀྑེན ཙ དུཝེ ཝུཏྟཱ, ཨནཏྟེན ཏཐེཝ ཙ;

ཁཡཝཡསམུདཡཾ, ནིརོདྷདྷམྨེན དྭཱདསཱཏི.

༤. ཨུཔནིསིནྣཝགྒོ

༡-༡༡. མཱརཱདིསུཏྟཨེཀཱདསཀཾ

༡༩༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ རཱདྷཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡོ ཁོ, རཱདྷ, མཱརོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཀོ ཙ, རཱདྷ, མཱརོ? རཱུཔཾ ཁོ, རཱདྷ, མཱརོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཝིཉྙཱཎཾ མཱརོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཡོ ཁོ, རཱདྷ, མཱརོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི.

༡༩༥. ཡོ ཁོ, རཱདྷ, མཱརདྷམྨོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ…པེ….

༡༩༦. ཡཾ ཁོ, རཱདྷ, ཨནིཙྩཾ…པེ….

༡༩༧. ཡོ ཁོ, རཱདྷ, ཨནིཙྩདྷམྨོ…པེ….

༡༩༨. ཡཾ ཁོ, རཱདྷ, དུཀྑཾ…པེ….

༡༩༩. ཡོ ཁོ, རཱདྷ, དུཀྑདྷམྨོ…པེ….

༢༠༠. ཡོ ཁོ, རཱདྷ, ཨནཏྟཱ…པེ….

༢༠༡. ཡོ ཁོ, རཱདྷ, ཨནཏྟདྷམྨོ…པེ….

༢༠༢. ཡོ ཁོ, རཱདྷ, ཁཡདྷམྨོ…པེ….

༢༠༣. ཡོ ཁོ, རཱདྷ, ཝཡདྷམྨོ…པེ….

༢༠༤. ཡོ ཁོ, རཱདྷ, སམུདཡདྷམྨོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ…པེ….

༡༢. ནིརོདྷདྷམྨསུཏྟཾ

༢༠༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ རཱདྷཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡོ ཁོ, རཱདྷ, ནིརོདྷདྷམྨོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཀོ ཙ, རཱདྷ, ནིརོདྷདྷམྨོ? རཱུཔཾ ཁོ, རཱདྷ, ནིརོདྷདྷམྨོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཝེདནཱ…པེ… སཉྙཱ…པེ… སངྑཱརཱ…པེ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིརོདྷདྷམྨོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཡོ ཁོ, རཱདྷ, ནིརོདྷདྷམྨོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི.

ཨུཔནིསིནྣཝགྒོ ཙཏུཏྠོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

མཱརོ ཙ མཱརདྷམྨོ ཙ, ཨནིཙྩེན ཨཔརེ དུཝེ;

དུཀྑེན ཙ དུཝེ ཝུཏྟཱ, ཨནཏྟེན ཏཐེཝ ཙ;

ཁཡཝཡསམུདཡཾ, ནིརོདྷདྷམྨེན དྭཱདསཱཏི.

རཱདྷསཾཡུཏྟཾ སམཏྟཾ.

༣. དིཊྛིསཾཡུཏྟཾ

༡. སོཏཱཔཏྟིཝགྒོ

༡. ཝཱཏསུཏྟཾ

༢༠༦. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ན ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, ན ནཛྫོ སནྡནྟི, ན གབྦྷིནིཡོ ཝིཛཱཡནྟི, ན ཙནྡིམསཱུརིཡཱ ཨུདེནྟི ཝཱ ཨཔེནྟི ཝཱ ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ’’’ཏི?

‘‘བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ བྷགཝཾནེཏྟིཀཱ བྷགཝཾཔཊིསརཎཱ. སཱདྷུ ཝཏ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཉྙེཝ པཊིབྷཱཏུ ཨེཏསྶ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠོ. བྷགཝཏོ སུཏྭཱ བྷིཀྑཱུ དྷཱརེསྶནྟཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, བྷིཀྑཝེ, སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ན ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, ན ནཛྫོ སནྡནྟི, ན གབྦྷིནིཡོ ཝིཛཱཡནྟི, ན ཙནྡིམསཱུརིཡཱ ཨུདེནྟི ཝཱ ཨཔེནྟི ཝཱ ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ’ཏི. ཝེདནཱཡ སཏི…པེ… སཉྙཱཡ སཏི… སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ན ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, ན ནཛྫོ སནྡནྟི, ན གབྦྷིནིཡོ ཝིཛཱཡནྟི, ན ཙནྡིམསཱུརིཡཱ ཨུདེནྟི ཝཱ ཨཔེནྟི ཝཱ ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ’ཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ, དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ, དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ན ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, ན ནཛྫོ སནྡནྟི, ན གབྦྷིནིཡོ ཝིཛཱཡནྟི, ན ཙནྡིམསཱུརིཡཱ ཨུདེནྟི ཝཱ ཨཔེནྟི ཝཱ ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཝེདནཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི… ‘‘སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ན ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, ན ནཛྫོ སནྡནྟི, ན གབྦྷིནིཡོ ཝིཛཱཡནྟི, ན ཙནྡིམསཱུརིཡཱ ཨུདེནྟི ཝཱ ཨཔེནྟི ཝཱ ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡམྤིདཾ [ཡམིདཾ (ཨཉྙཏྠ)] དིཊྛཾ སུཏཾ མུཏཾ ཝིཉྙཱཏཾ པཏྟཾ པརིཡེསིཏཾ ཨནུཝིཙརིཏཾ མནསཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ན ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, ན ནཛྫོ སནྡནྟི, ན གབྦྷིནིཡོ ཝིཛཱཡནྟི, ན ཙནྡིམསཱུརིཡཱ ཨུདེནྟི ཝཱ ཨཔེནྟི ཝཱ ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཨིམེསུ ཙ [ཨིམེསུ ཚསུ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.) ཨེཝམུཔརིཔི] ཋཱནེསུ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི, དུཀྑེཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི, དུཀྑསམུདཡེཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི, དུཀྑནིརོདྷེཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི, དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ སོཏཱཔནྣོ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨོ ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’ཏི. པཋམཾ.

༢. ཨེཏཾམམསུཏྟཾ

༢༠༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི. ཝེདནཱཡ སཏི…པེ… སཉྙཱཡ སཏི … སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡམྤིདཾ དིཊྛཾ སུཏཾ མུཏཾ ཝིཉྙཱཏཾ པཏྟཾ པརིཡེསིཏཾ ཨནུཝིཙརིཏཾ མནསཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཨིམེསུ ཙ ཋཱནེསུ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི, དུཀྑེཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི…པེ… དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ སོཏཱཔནྣོ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨོ ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. སོཨཏྟཱསུཏྟཾ

༢༠༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘སོ ཨཏྟཱ, སོ ལོཀོ, སོ པེཙྩ བྷཝིསྶཱམི ནིཙྩོ དྷུཝོ སསྶཏོ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ’’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ….

‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘སོ ཨཏྟཱ, སོ ལོཀོ, སོ པེཙྩ བྷཝིསྶཱམི ནིཙྩོ དྷུཝོ སསྶཏོ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ’ཏི. ཝེདནཱཡ སཏི…པེ… སཉྙཱཡ སཏི… སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘སོ ཨཏྟཱ, སོ ལོཀོ, སོ པེཙྩ བྷཝིསྶཱམི ནིཙྩོ དྷུཝོ སསྶཏོ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ’’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ བྷནྟེ’’…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘སོ ཨཏྟཱ…པེ… ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ བྷནྟེ…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘སོ ཨཏྟཱ…པེ… ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡམྤིདཾ དིཊྛཾ སུཏཾ མུཏཾ ཝིཉྙཱཏཾ པཏྟཾ པརིཡེསིཏཾ ཨནུཝིཙརིཏཾ མནསཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘སོ ཨཏྟཱ, སོ ལོཀོ, སོ པེཙྩ བྷཝིསྶཱམི ནིཙྩོ དྷུཝོ སསྶཏོ ཨཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཨིམེསུ ཙ ཋཱནེསུ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི, དུཀྑེཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི…པེ… དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ སོཏཱཔནྣོ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨོ ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ནོཙམེསིཡཱསུཏྟཾ

༢༠༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ནོ ཙསྶཾ, ནོ ཙ མེ སིཡཱ, ནཱབྷཝིསྶ, ན མེ བྷཝིསྶཏཱི’’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ….

‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ནོ ཙསྶཾ, ནོ ཙ མེ སིཡཱ, ནཱབྷཝིསྶ, ན མེ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཝེདནཱཡ སཏི… སཉྙཱཡ སཏི… སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ནོ ཙསྶཾ, ནོ ཙ མེ སིཡཱ, ནཱབྷཝིསྶ, ན མེ བྷཝིསྶཏཱི’’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ནོ ཙསྶཾ, ནོ ཙ མེ སིཡཱ, ནཱབྷཝིསྶ, ན མེ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ནོ ཙསྶཾ, ནོ ཙ མེ སིཡཱ, ནཱབྷཝིསྶ, ན མེ བྷཝིསྶཏཱི’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡམྤིདཾ དིཊྛཾ སུཏཾ མུཏཾ ཝིཉྙཱཏཾ པཏྟཾ པརིཡེསིཏཾ ཨནུཝིཙརིཏཾ མནསཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ནོ ཙསྶཾ, ནོ ཙ མེ སིཡཱ, ནཱབྷཝིསྶ, ན མེ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཨིམེསུ ཙ ཋཱནེསུ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི, དུཀྑེཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི…པེ… དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ སོཏཱཔནྣོ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨོ ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ནཏྠིདིནྣསུཏྟཾ

༢༡༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ནཏྠི དིནྣཾ, ནཏྠི ཡིཊྛཾ, ནཏྠི ཧུཏཾ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ [སུཀྐཊདུཀྐཊཱནཾ (སཱི. པཱི.)] ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ; ནཏྠི ཨཡཾ ལོཀོ, ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི མཱཏཱ, ནཏྠི པིཏཱ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ; ནཏྠི ལོཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སམྨགྒཏཱ [སམགྒཏཱ (ཀ.)] སམྨཱཔཊིཔནྣཱ ཡེ ཨིམཉྩ ལོཀཾ པརཉྩ ལོཀཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེནྟི. ཙཱཏུམཧཱབྷཱུཏིཀོ [ཙཱཏུམྨཧཱབྷཱུཏིཀོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨཡཾ པུརིསོ ཡདཱ ཀཱལངྐརོཏི པཐཝཱི པཐཝཱིཀཱཡཾ ཨནུཔེཏི ཨནུཔགཙྪཏི, ཨཱཔོ ཨཱཔོཀཱཡཾ ཨནུཔེཏི ཨནུཔགཙྪཏི, ཏེཛོ ཏེཛོཀཱཡཾ ཨནུཔེཏི ཨནུཔགཙྪཏི, ཝཱཡོ ཝཱཡོཀཱཡཾ ཨནུཔེཏི ཨནུཔགཙྪཏི. ཨཱཀཱསཾ ཨིནྡྲིཡཱནི སངྐམནྟི. ཨཱསནྡིཔཉྩམཱ པུརིསཱ མཏཾ ཨཱདཱཡ གཙྪནྟི. ཡཱཝ ཨཱལཱ༹ཧནཱ པདཱནི པཉྙཱཡནྟི. ཀཱཔོཏཀཱནི ཨཊྛཱིནི བྷཝནྟི. བྷསྶནྟཱ ཨཱཧུཏིཡོ. དཏྟུཔཉྙཏྟཾ ཡདིདཾ དཱནཾ [དཏྟུཔཉྙཏྟམིདཾ དཱནཾ ནཱམ (སབྦཏྠ)]. ཏེསཾ ཏུཙྪཾ མུསཱ ཝིལཱཔོ ཡེ ཀེཙི ཨཏྠིཀཝཱདཾ ཝདནྟི. བཱལེ ཙ པཎྜིཏེ ཙ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུཙྪིཛྫནྟི ཝིནསྶནྟི ན ཧོནྟི པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ནཏྠི དིནྣཾ, ནཏྠི ཡིཊྛཾ…པེ… ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུཙྪིཛྫནྟི ཝིནསྶནྟི ན ཧོནྟི པརཾ མརཎཱ’ཏི. ཝེདནཱཡ སཏི…པེ… སཉྙཱཡ སཏི… སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ནཏྠི དིནྣཾ, ནཏྠི ཡིཊྛཾ…པེ… ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུཙྪིཛྫནྟི ཝིནསྶནྟི ན ཧོནྟི པརཾ མརཎཱ’’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ནཏྠི དིནྣཾ, ནཏྠི ཡིཊྛཾ…པེ… ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུཙྪིཛྫནྟི ཝིནསྶནྟི ན ཧོནྟི པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ནཏྠི དིནྣཾ, ནཏྠི ཡིཊྛཾ…པེ… ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུཙྪིཛྫནྟི ཝིནསྶནྟི ན ཧོནྟི པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡམྤིདཾ དིཊྛཾ སུཏཾ མུཏཾ ཝིཉྙཱཏཾ པཏྟཾ པརིཡེསིཏཾ ཨནུཝིཙརིཏཾ མནསཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ནཏྠི དིནྣཾ, ནཏྠི ཡིཊྛཾ…པེ… ཡེ ཀེཙི ཨཏྠིཀཝཱདཾ ཝདནྟི; བཱལེ ཙ པཎྜིཏེ ཙ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུཙྪིཛྫནྟི ཝིནསྶནྟི ན ཧོནྟི པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཨིམེསུ ཙ ཋཱནེསུ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི, དུཀྑེཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི…པེ… དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ སོཏཱཔནྣོ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨོ ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. ཀརོཏོསུཏྟཾ

༢༡༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཀརོཏོ ཀཱརཡཏོ ཚིནྡཏོ ཚེདཱཔཡཏོ པཙཏོ པཱཙཱཔཡཏོ སོཙཏོ སོཙཱཔཡཏོ ཀིལམཏོ ཀིལམཱཔཡཏོ ཕནྡཏོ ཕནྡཱཔཡཏོ པཱཎམཏིཔཱཏཡཏོ ཨདིནྣཾ ཨཱདིཡཏོ སནྡྷིཾ ཚིནྡཏོ ནིལློཔཾ ཧརཏོ ཨེཀཱགཱརིཀཾ ཀརོཏོ པརིཔནྠེ ཏིཊྛཏོ པརདཱརཾ གཙྪཏོ མུསཱ བྷཎཏོ ཀརོཏོ ན ཀརཱིཡཏི པཱཔཾ. ཁུརཔརིཡནྟེན ཙེཔི ཙཀྐེན ཡོ ཨིམིསྶཱ པཐཝིཡཱ པཱཎེ ཨེཀམཾསཁལཾ ཨེཀམཾསཔུཉྫཾ ཀརེཡྻ, ནཏྠི ཏཏོནིདཱནཾ པཱཔཾ, ནཏྠི པཱཔསྶ ཨཱགམོ. དཀྑིཎཾ ཙེཔི གངྒཱཡ ཏཱིརཾ གཙྪེཡྻ; ཧནནྟོ གྷཱཏེནྟོ ཚིནྡནྟོ ཚེདཱཔེནྟོ པཙནྟོ པཱཙེནྟོ, ནཏྠི ཏཏོནིདཱནཾ པཱཔཾ, ནཏྠི པཱཔསྶ ཨཱགམོ. ཨུཏྟརཾ ཙེཔི གངྒཱཡ ཏཱིརཾ གཙྪེཡྻ; དདནྟོ དཱཔེནྟོ ཡཛནྟོ ཡཛཱཔེནྟོ, ནཏྠི ཏཏོནིདཱནཾ པུཉྙཾ, ནཏྠི པུཉྙསྶ ཨཱགམོ. དཱནེན དམེན སཾཡམེན སཙྩཝཛྫེན ནཏྠི པུཉྙཾ ནཏྠི པུཉྙསྶ ཨཱགམོ’’’ཏི. བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཀརོཏོ ཀཱརཡཏོ…པེ… ནཏྠི པུཉྙཾ ནཏྠི པུཉྙསྶ ཨཱགམོ’ཏི. ཝེདནཱཡ སཏི…པེ… སཉྙཱཡ སཏི… སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཀརོཏོ ཀཱརཡཏོ…པེ… ནཏྠི པུཉྙཾ ནཏྠི པུཉྙསྶ ཨཱགམོ’’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཀརོཏོ…པེ… ནཏྠི པུཉྙཾ ནཏྠི པུཉྙསྶ ཨཱགམོ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཀརོཏོ ཀཱརཡཏོ …པེ… ནཏྠི པུཉྙཾ ནཏྠི པུཉྙསྶ ཨཱགམོ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡམྤིདཾ དིཊྛཾ སུཏཾ མུཏཾ ཝིཉྙཱཏཾ པཏྟཾ པརིཡེསིཏཾ ཨནུཝིཙརིཏཾ མནསཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཀརོཏོ ཀཱརཡཏོ…པེ… ནཏྠི པུཉྙཾ ནཏྠི པུཉྙསྶ ཨཱགམོ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཨིམེསུ ཙ ཋཱནེསུ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི, དུཀྑེཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི…པེ… དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ སོཏཱཔནྣོ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨོ ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཧེཏུསུཏྟཾ

༢༡༢. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ནཏྠི ཧེཏུ, ནཏྠི པཙྩཡོ སཏྟཱནཾ སཾཀིལེསཱཡ. ཨཧེཏཱུ ཨཔྤཙྩཡཱ སཏྟཱ སཾཀིལིསྶནྟི. ནཏྠི ཧེཏུ, ནཏྠི པཙྩཡོ སཏྟཱནཾ ཝིསུདྡྷིཡཱ. ཨཧེཏཱུ ཨཔྤཙྩཡཱ སཏྟཱ ཝིསུཛ྄ཛྷནྟི. ནཏྠི བལཾ ནཏྠི ཝཱིརིཡཾ ནཏྠི པུརིསཐཱམོ ནཏྠི པུརིསཔརཀྐམོ. སབྦེ སཏྟཱ སབྦེ པཱཎཱ སབྦེ བྷཱུཏཱ སབྦེ ཛཱིཝཱ ཨཝསཱ ཨབལཱ ཨཝཱིརིཡཱ ནིཡཏིསངྒཏིབྷཱཝཔརིཎཏཱ ཚསྭེཝཱབྷིཛཱཏཱིསུ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟཱི’’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ནཏྠི ཧེཏུ, ནཏྠི པཙྩཡོ…པེ… སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟཱི’ཏི. ཝེདནཱཡ སཏི…པེ… སཉྙཱཡ སཏི… སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ནཏྠི ཧེཏུ, ནཏྠི པཙྩཡོ…པེ… སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟཱི’’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ…པེ… ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ནཏྠི ཧེཏུ, ནཏྠི པཙྩཡོ…པེ… སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟཱི’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ནཏྠི ཧེཏུ, ནཏྠི པཙྩཡོ…པེ… སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟཱི’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡམྤིདཾ དིཊྛཾ སུཏཾ མུཏཾ ཝིཉྙཱཏཾ པཏྟཾ པརིཡེསིཏཾ ཨནུཝིཙརིཏཾ མནསཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ནཏྠི ཧེཏུ ནཏྠི པཙྩཡོ…པེ… སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེནྟཱི’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཨིམེསུ ཙ ཋཱནེསུ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི, དུཀྑེཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི …པེ… དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ སོཏཱཔནྣོ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨོ ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. མཧཱདིཊྛིསུཏྟཾ

༢༡༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘སཏྟིམེ ཀཱཡཱ ཨཀཊཱ, ཨཀཊཝིདྷཱ, ཨནིམྨིཏཱ, ཨནིམྨཱཏཱ, ཝཉྫྷཱ, ཀཱུཊཊྛཱ, ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ; ཏེ ན ཨིཉྫནྟི, ན ཝིཔརིཎམནྟི [ན ཝིཔརིཎཱམེནྟི (པཱི. ཀ.)], ན ཨཉྙམཉྙཾ བྱཱབཱདྷེནྟི; ནཱལཾ ཨཉྙམཉྙསྶ སུཁཱཡ ཝཱ དུཀྑཱཡ ཝཱ སུཁདུཀྑཱཡ ཝཱ. ཀཏམེ སཏྟ? པཐཝཱིཀཱཡོ, ཨཱཔོཀཱཡོ, ཏེཛོཀཱཡོ, ཝཱཡོཀཱཡོ, སུཁེ, དུཀྑེ, ཛཱིཝེ སཏྟམེ. ཨིམེ སཏྟ [ཛཱིཝེ. སཏྟིམེ (བཧཱུསུ)] ཀཱཡཱ ཨཀཊཱ, ཨཀཊཝིདྷཱ, ཨནིམྨིཏཱ, ཨནིམྨཱཏཱ, ཝཉྫྷཱ, ཀཱུཊཊྛཱ ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ; ཏེ ན ཨིཉྫནྟི, ན ཝིཔརིཎམནྟི, ན ཨཉྙམཉྙཾ བྱཱབཱདྷེནྟི; ནཱལཾ ཨཉྙམཉྙསྶ སུཁཱཡ ཝཱ དུཀྑཱཡ ཝཱ སུཁདུཀྑཱཡ ཝཱ. ཡོཔི ཏིཎྷེན སཏྠེན སཱིསཾ ཚིནྡཏི, ན སོཔི ཀཉྩི [ན ཀོཙི ཀཉྩི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.), ན ཀོཙི ཏཾ (པཱི. ཀ.)] ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེཏི; སཏྟནྣཾཏྭེཝ ཀཱཡཱནམནྟརེན སཏྠཾ ཝིཝརམནུཔཝིསཏི [ཝིཝརམནུཔཏཏི (ཀཏྠཙི) དཱིགྷམཛ྄ཛྷིམེསུཔི]. ཙུདྡས ཁོ པནིམཱནི ཡོནིཔམུཁསཏསཧསྶཱནི སཊྛི ཙ སཏཱནི ཚ ཙ སཏཱནི པཉྩ ཙ ཀམྨུནོ སཏཱནི པཉྩ ཙ ཀམྨཱནི, ཏཱིཎི ཙ ཀམྨཱནི, ཀམྨེ ཙ ཨཌྜྷཀམྨེ ཙ དྭཊྛིཔཊིཔདཱ, དྭཊྛནྟརཀཔྤཱ, ཚལཱ༹བྷིཛཱཏིཡོ, ཨཊྛཔུརིསབྷཱུམིཡོ, ཨེཀཱུནཔཉྙཱས ཨཱཛཱིཝཀསཏེ, ཨེཀཱུནཔཉྙཱས པརིབྦཱཛཀསཏེ, ཨེཀཱུནཔཉྙཱས ནཱགཝཱསསཏེ, ཝཱིསེ ཨིནྡྲིཡསཏེ, ཏིཾསེ ནིརཡསཏེ, ཚཏྟིཾསརཛོདྷཱཏུཡོ, སཏྟ སཉྙཱིགབྦྷཱ, སཏྟ ཨསཉྙཱིགབྦྷཱ, སཏྟ ནིགཎྛིགབྦྷཱ, སཏྟ དེཝཱ, སཏྟ མཱནུསཱ, སཏྟ པེསཱཙཱ, སཏྟ སརཱ, སཏྟ པཝུཊཱ [སཔུཊཱ (ཀ.), པཝུདྷཱ (པཱི.)], སཏྟ པཔཱཏཱ, སཏྟ ཙ པཔཱཏསཏཱནི, སཏྟ སུཔིནཱ, སཏྟ སུཔིནསཏཱནི, ཙུལླཱསཱིཏི མཧཱཀཔྤིནོ [མཧཱཀཔྤུནོ (སཱི. པཱི.)] སཏསཧསྶཱནི, ཡཱནི བཱལེ ཙ པཎྜིཏེ ཙ སནྡྷཱཝིཏྭཱ སཾསརིཏྭཱ དུཀྑསྶནྟཾ ཀརིསྶནྟི. ཏཏྠ ནཏྠི ཨིམིནཱཧཾ སཱིལེན ཝཱ ཝཏེན ཝཱ ཏཔེན ཝཱ བྲཧྨཙརིཡེན ཝཱ ཨཔརིཔཀྐཾ ཝཱ ཀམྨཾ པརིཔཱཙེསྶཱམི; པརིཔཀྐཾ ཝཱ ཀམྨཾ ཕུསྶ ཕུསྶ བྱནྟཱིཀརིསྶཱམཱིཏི ཧེཝཾ ནཏྠི དོཎམིཏེ སུཁདུཀྑེ པརིཡནྟཀཏེ སཾསཱརེ, ནཏྠི ཧཱཡནཝཌྜྷནེ, ནཏྠི ཨུཀྐཾསཱཝཀཾསེ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ སུཏྟགུལེ༹ ཁིཏྟེ ནིབྦེཋིཡམཱནམེཝ པལེཏི; ཨེཝམེཝ བཱལེ ཙ པཎྜིཏེ ཙ ནིབྦེཋིཡམཱནཱ སུཁདུཀྑཾ པལེནྟཱི’’’ཏི?

བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘སཏྟིམེ ཀཱཡཱ ཨཀཊཱ, ཨཀཊཝིདྷཱ…པེ… སུཁདུཀྑཾ པལེནྟཱི’ཏི. ཝེདནཱཡ སཏི…པེ… སཉྙཱཡ སཏི… སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘སཏྟིམེ ཀཱཡཱ ཨཀཊཱ, ཨཀཊཝིདྷཱ…པེ… སུཁདུཀྑཾ པལེནྟཱི’’’ཏི. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘སཏྟིམེ ཀཱཡཱ ཨཀཊཱ ཨཀཊཝིདྷཱ…པེ… སུཁདུཀྑཾ པལེནྟཱི’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡམྤིདཾ དིཊྛཾ སུཏཾ མུཏཾ ཝིཉྙཱཏཾ པཏྟཾ པརིཡེསིཏཾ ཨནུཝིཙརིཏཾ མནསཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘སཏྟིམེ ཀཱཡཱ ཨཀཊཱ ཨཀཊཝིདྷཱ…པེ… ནིབྦེཋིཡམཱནཱ སུཁདུཀྑཾ པལེནྟཱི’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཨིམེསུ ཙ ཋཱནེསུ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི, དུཀྑེཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི…པེ… དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ སོཏཱཔནྣོ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨོ ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. སསྶཏདིཊྛིསུཏྟཾ

༢༡༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘སསྶཏོ ལོཀོ’’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘སསྶཏོ ལོཀོ’ཏི. ཝེདནཱཡ སཏི…པེ… སཉྙཱཡ སཏི… སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘སསྶཏོ ལོཀོ’’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘སསྶཏོ ལོཀོ’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ … སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘སསྶཏོ ལོཀོ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡམྤིདཾ དིཊྛཾ སུཏཾ མུཏཾ ཝིཉྙཱཏཾ པཏྟཾ པརིཡེསིཏཾ ཨནུཝིཙརིཏཾ མནསཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘སསྶཏོ ལོཀོ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཨིམེསུ ཙ ཋཱནེསུ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི, དུཀྑེཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི…པེ… དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ སོཏཱཔནྣོ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨོ ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཨསསྶཏདིཊྛིསུཏྟཾ

༢༡༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨསསྶཏོ ལོཀོ’’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི…པེ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ཨསསྶཏོ ལོཀོཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡམྤིདཾ དིཊྛཾ སུཏཾ མུཏཾ ཝིཉྙཱཏཾ པཏྟཾ པརིཡེསིཏཾ ཨནུཝིཙརིཏཾ མནསཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ…པེ… ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨསསྶཏོ ལོཀོ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཨིམེསུ ཙ ཋཱནེསུ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི, དུཀྑེཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི…པེ… དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ སོཏཱཔནྣོ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨོ ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’ཏི. དསམཾ.

༡༡. ཨནྟཝཱསུཏྟཾ

༢༡༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨནྟཝཱ ལོཀོ’’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’ཏི. ཨེཀཱདསམཾ.

༡༢. ཨནནྟཝཱསུཏྟཾ

༢༡༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨནནྟཝཱ ལོཀོ’’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’ཏི. དྭཱདསམཾ.

༡༣. ཏཾཛཱིཝཾཏཾསརཱིརཾསུཏྟཾ

༢༡༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཏཾ ཛཱིཝཾ ཏཾ སརཱིར’’’ནྟི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’ཏི. ཏེརསམཾ.

༡༤. ཨཉྙཾཛཱིཝཾཨཉྙཾསརཱིརཾསུཏྟཾ

༢༡༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨཉྙཾ ཛཱིཝཾ ཨཉྙཾ སརཱིར’’’ནྟི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’ཏི. ཙུདྡསམཾ.

༡༥. ཧོཏིཏཐཱགཏོསུཏྟཾ

༢༢༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’ཏི. པནྣརསམཾ.

༡༦. ནཧོཏིཏཐཱགཏོསུཏྟཾ

༢༢༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’ཏི. སོལ༹སམཾ.

༡༧. ཧོཏིཙནཙཧོཏིཏཐཱགཏོསུཏྟཾ

༢༢༢. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’ཏི. སཏྟརསམཾ.

༡༨. ནེཝཧོཏིནནཧོཏིཏཐཱགཏོསུཏྟཾ

༢༢༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ནེཝ ཧོཏི, ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ནེཝ ཧོཏི, ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི…པེ….

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ནེཝ ཧོཏི, ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡམྤིདཾ དིཊྛཾ སུཏཾ མུཏཾ ཝིཉྙཱཏཾ པཏྟཾ པརིཡེསིཏཾ ཨནུཝིཙརིཏཾ མནསཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ནེཝ ཧོཏི, ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཨིམེསུ ཙ ཋཱནེསུ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི, དུཀྑེཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི, དུཀྑསམུདཡེཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི, དུཀྑནིརོདྷེཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི, དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡཔིསྶ ཀངྑཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ སོཏཱཔནྣོ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨོ ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’ཏི. ཨཊྛཱརསམཾ.

སོཏཱཔཏྟིཝགྒོ.

ཨཊྛཱརསཝེཡྻཱཀརཎཾ ནིཊྛིཏཾ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཝཱཏཾ ཨེཏཾ མམ, སོ ཨཏྟཱ ནོ ཙ མེ སིཡཱ;

ནཏྠི ཀརོཏོ ཧེཏུ ཙ, མཧཱདིཊྛེན ཨཊྛམཾ.

སསྶཏོ ལོཀོ ཙ, ཨསསྶཏོ ཙ ཨནྟཝཱ ཙ;

ཨནནྟཝཱ ཙ ཏཾ ཛཱིཝཾ ཏཾ སརཱིརནྟི;

ཨཉྙཾ ཛཱིཝཾ ཨཉྙཾ སརཱིརནྟི ཙ.

ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི;

ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི;

ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི.

༢. དུཏིཡགམནཝགྒོ

༡. ཝཱཏསུཏྟཾ

༢༢༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ན ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, ན ནཛྫོ སནྡནྟི, ན གབྦྷིནིཡོ ཝིཛཱཡནྟི, ན ཙནྡིམསཱུརིཡཱ ཨུདེནྟི ཝཱ ཨཔེནྟི ཝཱ, ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ’’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ན ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི…པེ… ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ’ཏི. ཝེདནཱཡ སཏི…པེ… སཉྙཱཡ སཏི…པེ… སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ན ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི…པེ… ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ’’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ན ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི…པེ… ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑེ སཏི, དུཀྑཾ ཨུཔཱདཱཡ, དུཀྑཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ན ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི…པེ… ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ’’’ཏི. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ ‘ན ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི…པེ… ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑེ སཏི, དུཀྑཾ ཨུཔཱདཱཡ, དུཀྑཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ན ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, ན ནཛྫོ སནྡནྟི, ན གབྦྷིནིཡོ ཝིཛཱཡནྟི, ན ཙནྡིམསཱུརིཡཱ ཨུདེནྟི ཝཱ ཨཔེནྟི ཝཱ, ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ’’’ཏི. པཋམཾ.

༢༢༥-༢༤༠. (པུརིམཝགྒེ ཝིཡ ཨཊྛཱརས ཝེཡྻཱཀརཎཱནི ཝིཏྠཱརེཏབྦཱནཱིཏི.) སཏྟརསམཾ.

༡༨. ནེཝཧོཏིནནཧོཏིསུཏྟཾ

༢༤༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ནེཝ ཧོཏི, ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི. ཝེདནཱཡ སཏི… སཉྙཱཡ སཏི… སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ནེཝ ཧོཏི, ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ནེཝ ཧོཏི, ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑེ སཏི, དུཀྑཾ ཨུཔཱདཱཡ, དུཀྑཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ནེཝ ཧོཏི, ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ … སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ནེཝ ཧོཏི, ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑེ སཏི, དུཀྑཾ ཨུཔཱདཱཡ དུཀྑཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ནེཝ ཧོཏི, ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི. ཨཊྛཱརསམཾ.

༡༩. རཱུཔཱིཨཏྟཱསུཏྟཾ

༢༤༢. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘རཱུཔཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི, ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘རཱུཔཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི, ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’ཏི. ཝེདནཱཡ སཏི…པེ… སཉྙཱཡ སཏི… སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘རཱུཔཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི, ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘རཱུཔཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི, ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑེ སཏི, དུཀྑཾ ཨུཔཱདཱཡ, དུཀྑཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘རཱུཔཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི, ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? ‘‘ཝེདནཱ…པེ… ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑེ སཏི, དུཀྑཾ ཨུཔཱདཱཡ, དུཀྑཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘རཱུཔཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི, ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི. ཨེཀཱུནཝཱིསཏིམཾ.

༢༠. ཨརཱུཔཱིཨཏྟཱསུཏྟཾ

༢༤༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨརཱུཔཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? (པེཡྻཱལོ) ཝཱིསཏིམཾ.

༢༡. རཱུཔཱིཙཨརཱུཔཱིཙཨཏྟཱསུཏྟཾ

༢༤༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔཱི ཙ ཨརཱུཔཱི ཙ ཨཏྟཱ ཧོཏི ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི…པེ…. ཨེཀཝཱིསཏིམཾ.

༢༢. ནེཝརཱུཔཱིནཱརཱུཔཱིཨཏྟཱསུཏྟཾ

༢༤༥. ‘‘ནེཝ རཱུཔཱི ནཱརཱུཔཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི…པེ…. བཱཝཱིསཏིམཾ.

༢༣. ཨེཀནྟསུཁཱིསུཏྟཾ

༢༤༦. ‘‘ཨེཀནྟསུཁཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི…པེ…. ཏེཝཱིསཏིམཾ.

༢༤. ཨེཀནྟདུཀྑཱིསུཏྟཾ

༢༤༧. ‘‘ཨེཀནྟདུཀྑཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི…པེ…. ཙཏུཝཱིསཏིམཾ.

༢༥. སུཁདུཀྑཱིསུཏྟཾ

༢༤༨. ‘‘སུཁདུཀྑཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི…པེ…. པཉྩཝཱིསཏིམཾ.

༢༦. ཨདུཀྑམསུཁཱིསུཏྟཾ

༢༤༩. ‘‘ཨདུཀྑམསུཁཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨདུཀྑམསུཁཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’ཏི. ཝེདནཱཡ སཏི… སཉྙཱཡ སཏི… སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨདུཀྑམསུཁཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨདུཀྑམསུཁཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑེ སཏི, དུཀྑཾ ཨུཔཱདཱཡ, དུཀྑཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨདུཀྑམསུཁཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨདུཀྑམསུཁཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑེ སཏི, དུཀྑཾ ཨུཔཱདཱཡ, དུཀྑཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨདུཀྑམསུཁཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི. ཚབྦཱིསཏིམཾ.

དུཏིཡཔེཡྻཱལོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཝཱཏཾ ཨེཏཾ མམ སོ, ཨཏྟཱ ནོ ཙ མེ སིཡཱ;

ནཏྠི ཀརོཏོ ཧེཏུ ཙ, མཧཱདིཊྛེན ཨཊྛམཾ.

སསྶཏོ ཨསསྶཏོ ཙེཝ, ཨནྟཱནནྟཝཱ ཙ ཝུཙྩཏི;

ཏཾ ཛཱིཝཾ ཨཉྙཾ ཛཱིཝཉྩ, ཏཐཱགཏེན ཙཏྟཱརོ.

རཱུཔཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི, ཨརཱུཔཱི ཙ ཨཏྟཱ ཧོཏི;

རཱུཔཱི ཙ ཨརཱུཔཱི ཙ ཨཏྟཱ ཧོཏི;

ནེཝ རཱུཔཱི ནཱརཱུཔཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི, ཨེཀནྟསུཁཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི.

ཨེཀནྟདུཀྑཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི, སུཁདུཀྑཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི;

ཨདུཀྑམསུཁཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི, ཨརོགོ པརཾ མརཎཱཏི;

ཨིམེ ཚབྦཱིསཏི སུཏྟཱ, དུཏིཡཝཱརེན དེསིཏཱ.

༣. ཏཏིཡགམནཝགྒོ

༡. ནཝཱཏསུཏྟཾ

༢༥༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ན ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, ན ནཛྫོ སནྡནྟི, ན གབྦྷིནིཡོ ཝིཛཱཡནྟི, ན ཙནྡིམསཱུརིཡཱ ཨུདེནྟི ཝཱ ཨཔེནྟི ཝཱ ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ’’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ….

‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ན ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི…པེ… ཝེདནཱཡ སཏི… སཉྙཱཡ སཏི… སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ན ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི…པེ… ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ’’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ན ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི…པེ… ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ. ཏསྨིཾ སཏི, ཏདུཔཱདཱཡ, ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ན ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, ན ནཛྫོ སནྡནྟི, ན གབྦྷིནིཡོ ཝིཛཱཡནྟི, ན ཙནྡིམསཱུརིཡཱ ཨུདེནྟི ཝཱ ཨཔེནྟི ཝཱ ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ’’’ཏི. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ན ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི…པེ… ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ. ཏསྨིཾ སཏི, ཏདུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ན ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི…པེ… ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ’’’ཏི. པཋམཾ.

༢༥༡-༢༧༤. (དུཏིཡཝགྒེ ཝིཡ ཙཏུཝཱིསཏི སུཏྟཱནི པཱུརེཏབྦཱནི.) པཉྩཝཱིསཏིམཾ.

༢༦. ཨདུཀྑམསུཁཱིསུཏྟཾ

༢༧༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨདུཀྑམསུཁཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ….

‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨདུཀྑམསུཁཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’ཏི. ཝེདནཱཡ སཏི …པེ… སཉྙཱཡ སཏི… སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨདུཀྑམསུཁཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི, ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨདུཀྑམསུཁཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ. ཏསྨིཾ སཏི, ཏདུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨདུཀྑམསུཁཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི. ‘‘ཝེདནཱ…པེ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫེཡྻ – ‘ཨདུཀྑམསུཁཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི, ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ. ཏསྨིཾ སཏི, ཏདུཔཱདཱཡ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨདུཀྑམསུཁཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི. ཚབྦཱིསཏིམཾ.

ཏཏིཡཔེཡྻཱལོ.

༤. ཙཏུཏྠགམནཝགྒོ

༡. ནཝཱཏསུཏྟཾ

༢༧༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ན ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, ན ནཛྫོ སནྡནྟི, ན གབྦྷིནིཡོ ཝིཛཱཡནྟི, ན ཙནྡིམསཱུརིཡཱ ཨུདེནྟི ཝཱ ཨཔེནྟི ཝཱ ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ’’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ….

‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ན ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི…པེ… ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ’ཏི. ཝེདནཱཡ སཏི…པེ… སཉྙཱཡ སཏི… སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ན ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི…པེ… ཨེསིཀཊྛཱཡིཊྛིཏཱ’’’ཏི. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ, དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ … སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ, དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ཀིཉྩི རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ, ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ རཱུཔཾ – ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཡཱ ཀཱཙི ཝེདནཱ… ཡཱ ཀཱཙི སཉྙཱ… ཡེ ཀེཙི སངྑཱརཱ… ཡཾ ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ ཝིཉྙཱཎཾ – ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢༧༧-༣༠༠. (དུཏིཡཝགྒེ ཝིཡ ཙཏུཝཱིསཏི སུཏྟཱནི པཱུརེཏབྦཱནི.) པཉྩཝཱིསཏིམཾ.

༢༦. ཨདུཀྑམསུཁཱིསུཏྟཾ

༣༠༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨདུཀྑམསུཁཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི, ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ….

‘‘རཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི, རཱུཔཾ ཨུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨདུཀྑམསུཁཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི, ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’ཏི. ཝེདནཱཡ སཏི… སཉྙཱཡ སཏི… སངྑཱརེསུ སཏི… ཝིཉྙཱཎེ སཏི, ཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིནིཝིསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཨུཔྤཛྫཏི – ‘ཨདུཀྑམསུཁཱི ཨཏྟཱ ཧོཏི, ཨརོགོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ, དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱ… སཉྙཱ… སངྑཱརཱ… ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ཀིཉྩི རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ རཱུཔཾ – ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཡཱ ཀཱཙི ཝེདནཱ… ཡཱ ཀཱཙི སཉྙཱ… ཡེ ཀེཙི སངྑཱརཱ… ཡཾ ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ, ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ ཝིཉྙཱཎཾ – ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’’’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, སཉྙཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, སངྑཱརེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཝིཉྙཱཎསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི. ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཚབྦཱིསཏིམཾ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

པུརིམགམནེ ཨཊྛཱརས ཝེཡྻཱཀརཎཱ;

དུཏིཡགམནེ ཚབྦཱིསཾ ཝིཏྠཱརེཏབྦཱནི.

ཏཏིཡགམནེ ཚབྦཱིསཾ ཝིཏྠཱརེཏབྦཱནི;

ཙཏུཏྠགམནེ ཚབྦཱིསཾ ཝིཏྠཱརེཏབྦཱནི.

དིཊྛིསཾཡུཏྟཾ སམཏྟཾ.

༤. ཨོཀྐནྟསཾཡུཏྟཾ

༡. ཙཀྑུསུཏྟཾ

༣༠༢. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམི ཨཉྙཐཱབྷཱཝི; སོཏཾ ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམི ཨཉྙཐཱབྷཱཝི; གྷཱནཾ ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམི ཨཉྙཐཱབྷཱཝི; ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི [ཝིཔརིཎཱམིནཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝིནཱི (?)]; ཀཱཡོ ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི; མནོ ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ དྷམྨེ ཨེཝཾ སདྡཧཏི ཨདྷིམུཙྩཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི སདྡྷཱནུསཱརཱི, ཨོཀྐནྟོ སམྨཏྟནིཡཱམཾ, སཔྤུརིསབྷཱུམིཾ ཨོཀྐནྟོ, ཝཱིཏིཝཏྟོ པུཐུཛྫནབྷཱུམིཾ; ཨབྷབྦོ ཏཾ ཀམྨཾ ཀཱཏུཾ, ཡཾ ཀམྨཾ ཀཏྭཱ ནིརཡཾ ཝཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཝཱ པེཏྟིཝིསཡཾ ཝཱ ཨུཔཔཛྫེཡྻ; ཨབྷབྦོ ཙ [ཨབྷབྦོཝ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)] ཏཱཝ ཀཱལཾ ཀཱཏུཾ ཡཱཝ ན སོཏཱཔཏྟིཕལཾ སཙྪིཀརོཏི’’.

‘‘ཡསྶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ དྷམྨཱ ཨེཝཾ པཉྙཱཡ མཏྟསོ ནིཛ྄ཛྷཱནཾ ཁམནྟི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི – ‘དྷམྨཱནུསཱརཱི, ཨོཀྐནྟོ སམྨཏྟནིཡཱམཾ, སཔྤུརིསབྷཱུམིཾ ཨོཀྐནྟོ, ཝཱིཏིཝཏྟོ པུཐུཛྫནབྷཱུམིཾ; ཨབྷབྦོ ཏཾ ཀམྨཾ ཀཱཏུཾ, ཡཾ ཀམྨཾ ཀཏྭཱ ནིརཡཾ ཝཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཝཱ པེཏྟིཝིསཡཾ ཝཱ ཨུཔཔཛྫེཡྻ; ཨབྷབྦོ ཙ ཏཱཝ ཀཱལཾ ཀཱཏུཾ ཡཱཝ ན སོཏཱཔཏྟིཕལཾ སཙྪིཀརོཏི’. ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ དྷམྨེ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི ཨེཝཾ པསྶཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི – ‘སོཏཱཔནྣོ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨོ ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’’ཏི. པཋམཾ.

༢. རཱུཔསུཏྟཾ

༣༠༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམིནོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝིནོ; སདྡཱ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམིནོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝིནོ; གནྡྷཱ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམིནོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝིནོ; རསཱ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམིནོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝིནོ; ཕོཊྛབྦཱ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམིནོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝིནོ; དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམིནོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝིནོ. ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ དྷམྨེ ཨེཝཾ སདྡཧཏི ཨདྷིམུཙྩཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི སདྡྷཱནུསཱརཱི, ཨོཀྐནྟོ སམྨཏྟནིཡཱམཾ, སཔྤུརིསབྷཱུམིཾ ཨོཀྐནྟོ, ཝཱིཏིཝཏྟོ པུཐུཛྫནབྷཱུམིཾ; ཨབྷབྦོ ཏཾ ཀམྨཾ ཀཱཏུཾ, ཡཾ ཀམྨཾ ཀཏྭཱ ནིརཡཾ ཝཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཝཱ པེཏྟིཝིསཡཾ ཝཱ ཨུཔཔཛྫེཡྻ; ཨབྷབྦོ ཙ ཏཱཝ ཀཱལཾ ཀཱཏུཾ ཡཱཝ ན སོཏཱཔཏྟིཕལཾ སཙྪིཀརོཏི’’.

‘‘ཡསྶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ དྷམྨཱ ཨེཝཾ པཉྙཱཡ མཏྟསོ ནིཛ྄ཛྷཱནཾ ཁམནྟི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི – ‘དྷམྨཱནུསཱརཱི, ཨོཀྐནྟོ སམྨཏྟནིཡཱམཾ, སཔྤུརིསབྷཱུམིཾ ཨོཀྐནྟོ, ཝཱིཏིཝཏྟོ པུཐུཛྫནབྷཱུམིཾ; ཨབྷབྦོ ཏཾ ཀམྨཾ ཀཱཏུཾ, ཡཾ ཀམྨཾ ཀཏྭཱ ནིརཡཾ ཝཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཝཱ པེཏྟིཝིསཡཾ ཝཱ ཨུཔཔཛྫེཡྻ; ཨབྷབྦོ ཙ ཏཱཝ ཀཱལཾ ཀཱཏུཾ ཡཱཝ ན སོཏཱཔཏྟིཕལཾ སཙྪིཀརོཏི’. ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ དྷམྨེ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི ཨེཝཾ པསྶཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི – ‘སོཏཱཔནྣོ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨོ ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཝིཉྙཱཎསུཏྟཾ

༣༠༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམི ཨཉྙཐཱབྷཱཝི; སོཏཝིཉྙཱཎཾ… གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ… ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ… མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམི ཨཉྙཐཱབྷཱཝི. ཡོ བྷིཀྑཝེ…པེ… སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. སམྥསྶསུཏྟཾ

༣༠༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཀྑུསམྥསྶོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི; སོཏསམྥསྶོ… གྷཱནསམྥསྶོ… ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ… ཀཱཡསམྥསྶོ… མནོསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ དྷམྨེ ཨེཝཾ སདྡཧཏི ཨདྷིམུཙྩཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ‘སདྡྷཱནུསཱརཱི…པེ… སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. སམྥསྶཛཱསུཏྟཾ

༣༠༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཀྑུསམྥསྶཛཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི; སོཏསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ…པེ… གྷཱནསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ…པེ… ཀཱཡསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ…པེ… མནོསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ དྷམྨེ ཨེཝཾ སདྡཧཏི ཨདྷིམུཙྩཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ‘སདྡྷཱནུསཱརཱི…པེ… སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. རཱུཔསཉྙཱསུཏྟཾ

༣༠༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔསཉྙཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི; སདྡསཉྙཱ… གནྡྷསཉྙཱ… རསསཉྙཱ… ཕོཊྛབྦསཉྙཱ… དྷམྨསཉྙཱ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ དྷམྨེ ཨེཝཾ སདྡཧཏི ཨདྷིམུཙྩཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ‘སདྡྷཱནུསཱརཱི…པེ… སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. རཱུཔསཉྩེཏནཱསུཏྟཾ

༣༠༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔསཉྩེཏནཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི; སདྡསཉྩེཏནཱ… གནྡྷསཉྩེཏནཱ… རསསཉྩེཏནཱ… ཕོཊྛབྦསཉྩེཏནཱ… དྷམྨསཉྩེཏནཱ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ དྷམྨེ ཨེཝཾ སདྡཧཏི ཨདྷིམུཙྩཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ‘སདྡྷཱནུསཱརཱི…པེ… སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. རཱུཔཏཎྷཱསུཏྟཾ

༣༠༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔཏཎྷཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི; སདྡཏཎྷཱ… གནྡྷཏཎྷཱ… རསཏཎྷཱ… ཕོཊྛབྦཏཎྷཱ… དྷམྨཏཎྷཱ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ དྷམྨེ ཨེཝཾ སདྡཧཏི ཨདྷིམུཙྩཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ‘སདྡྷཱནུསཱརཱི…པེ… སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. པཐཝཱིདྷཱཏུསུཏྟཾ

༣༡༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘པཐཝཱིདྷཱཏུ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི; ཨཱཔོདྷཱཏུ… ཏེཛོདྷཱཏུ… ཝཱཡོདྷཱཏུ… ཨཱཀཱསདྷཱཏུ… ཝིཉྙཱཎདྷཱཏུ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ དྷམྨེ ཨེཝཾ སདྡཧཏི ཨདྷིམུཙྩཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ‘སདྡྷཱནུསཱརཱི…པེ… སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཁནྡྷསུཏྟཾ

༣༡༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘རཱུཔཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམི ཨཉྙཐཱབྷཱཝི; ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི; སཉྙཱ… སངྑཱརཱ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམིནོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝིནོ; ཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམི ཨཉྙཐཱབྷཱཝི. ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ དྷམྨེ ཨེཝཾ སདྡཧཏི ཨདྷིམུཙྩཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི སདྡྷཱནུསཱརཱི, ཨོཀྐནྟོ སམྨཏྟནིཡཱམཾ, སཔྤུརིསབྷཱུམིཾ ཨོཀྐནྟོ, ཝཱིཏིཝཏྟོ པུཐུཛྫནབྷཱུམིཾ; ཨབྷབྦོ ཏཾ ཀམྨཾ ཀཱཏུཾ, ཡཾ ཀམྨཾ ཀཏྭཱ ནིརཡཾ ཝཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཝཱ པེཏྟིཝིསཡཾ ཝཱ ཨུཔཔཛྫེཡྻ; ཨབྷབྦོ ཙ ཏཱཝ ཀཱལཾ ཀཱཏུཾ ཡཱཝ ན སོཏཱཔཏྟིཕལཾ སཙྪིཀརོཏི’’.

‘‘ཡསྶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ དྷམྨཱ ཨེཝཾ པཉྙཱཡ མཏྟསོ ནིཛ྄ཛྷཱནཾ ཁམནྟི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི – ‘དྷམྨཱནུསཱརཱི, ཨོཀྐནྟོ སམྨཏྟནིཡཱམཾ, སཔྤུརིསབྷཱུམིཾ ཨོཀྐནྟོ, ཝཱིཏིཝཏྟོ པུཐུཛྫནབྷཱུམིཾ; ཨབྷབྦོ ཏཾ ཀམྨཾ ཀཱཏུཾ, ཡཾ ཀམྨཾ ཀཏྭཱ ནིརཡཾ ཝཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཝཱ པེཏྟིཝིསཡཾ ཝཱ ཨུཔཔཛྫེཡྻ; ཨབྷབྦོ ཙ ཏཱཝ ཀཱལཾ ཀཱཏུཾ ཡཱཝ ན སོཏཱཔཏྟིཕལཾ སཙྪིཀརོཏི’. ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ དྷམྨེ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི ཨེཝཾ པསྶཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི – ‘སོཏཱཔནྣོ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨོ ནིཡཏོ སམྦོདྷིཔརཱཡནོ’’’ཏི. དསམཾ.

ཨོཀྐནྟསཾཡུཏྟཾ [ཨོཀྐནྟིཀསཾཡུཏྟཾ (པཱི. ཀ.)] སམཏྟཾ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཙཀྑུ རཱུཔཉྩ ཝིཉྙཱཎཾ, ཕསྶོ ཙ ཝེདནཱཡ ཙ;

སཉྙཱ ཙ ཙེཏནཱ ཏཎྷཱ, དྷཱཏུ ཁནྡྷེན ཏེ དསཱཏི.

༥. ཨུཔྤཱདསཾཡུཏྟཾ

༡. ཙཀྑུསུཏྟཾ

༣༡༢. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསྶ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི ཨབྷིནིབྦཏྟི པཱཏུབྷཱཝོ, དུཀྑསྶེསོ ཨུཔྤཱདོ, རོགཱནཾ ཋིཏི, ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ. ཡོ སོཏསྶ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི…པེ… ཡོ གྷཱནསྶ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི… ཡོ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི… ཡོ ཀཱཡསྶ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི… ཡོ མནསྶ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི ཨབྷིནིབྦཏྟི པཱཏུབྷཱཝོ, དུཀྑསྶེསོ ཨུཔྤཱདོ, རོགཱནཾ ཋིཏི, ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ. ཡོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསྶ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, དུཀྑསྶེསོ ནིརོདྷོ, རོགཱནཾ ཝཱུཔསམོ, ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ. ཡོ སོཏསྶ ནིརོདྷོ…པེ… ཡོ གྷཱནསྶ ནིརོདྷོ… ཡོ ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིརོདྷོ… ཡོ ཀཱཡསྶ ནིརོདྷོ… ཡོ མནསྶ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, དུཀྑསྶེསོ ནིརོདྷོ, རོགཱནཾ ཝཱུཔསམོ, ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’’ཏི. པཋམཾ.

༢. རཱུཔསུཏྟཾ

༣༡༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱནཾ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི ཨབྷིནིབྦཏྟི པཱཏུབྷཱཝོ, དུཀྑསྶེསོ ཨུཔྤཱདོ, རོགཱནཾ ཋིཏི, ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ. ཡོ སདྡཱནཾ… ཡོ གནྡྷཱནཾ… ཡོ རསཱནཾ… ཡོ ཕོཊྛབྦཱནཾ… ཡོ དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི ཨབྷིནིབྦཏྟི པཱཏུབྷཱཝོ, དུཀྑསྶེསོ ཨུཔྤཱདོ, རོགཱནཾ ཋིཏི, ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ. ཡོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱནཾ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, དུཀྑསྶེསོ ནིརོདྷོ, རོགཱནཾ ཝཱུཔསམོ, ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ. ཡོ སདྡཱནཾ… ཡོ གནྡྷཱནཾ… ཡོ རསཱནཾ… ཡོ ཕོཊྛབྦཱནཾ… ཡོ དྷམྨཱནཾ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, དུཀྑསྶེསོ ནིརོདྷོ, རོགཱནཾ ཝཱུཔསམོ, ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཝིཉྙཱཎསུཏྟཾ

༣༡༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎསྶ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི…པེ… ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ…པེ… ཡོ མནོཝིཉྙཱཎསྶ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི…པེ… ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ. ཡོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎསྶ ནིརོདྷོ…པེ… ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ…པེ… ཡོ མནོཝིཉྙཱཎསྶ ནིརོདྷོ…པེ… ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. སམྥསྶསུཏྟཾ

༣༡༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསམྥསྶསྶ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི…པེ… ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ…པེ… ཡོ མནོསམྥསྶསྶ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི…པེ… ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ. ཡོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསམྥསྶསྶ ནིརོདྷོ…པེ… ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ…པེ… ཡོ མནོསམྥསྶསྶ ནིརོདྷོ…པེ… ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. སམྥསྶཛསུཏྟཾ

༣༡༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསམྥསྶཛཱཡ ཝེདནཱཡ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི…པེ… ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ…པེ….

ཡོ མནོསམྥསྶཛཱཡ ཝེདནཱཡ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི…པེ… ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ. ཡོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསམྥསྶཛཱཡ ཝེདནཱཡ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ…པེ… ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ…པེ… ཡོ མནོསམྥསྶཛཱཡ ཝེདནཱཡ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, དུཀྑསྶེསོ ནིརོདྷོ, རོགཱནཾ ཝཱུཔསམོ, ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. སཉྙཱསུཏྟཾ

༣༡༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔསཉྙཱཡ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི…པེ… ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ…པེ… ཡོ དྷམྨསཉྙཱཡ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི ཨབྷིནིབྦཏྟི པཱཏུབྷཱཝོ, དུཀྑསྶེསོ ཨུཔྤཱདོ, རོགཱནཾ ཋིཏི, ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ. ཡོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔསཉྙཱཡ ནིརོདྷོ…པེ… ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ…པེ… ཡོ དྷམྨསཉྙཱཡ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, དུཀྑསྶེསོ ནིརོདྷོ, རོགཱནཾ ཝཱུཔསམོ, ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. སཉྩེཏནཱསུཏྟཾ

༣༡༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔསཉྩེཏནཱཡ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི…པེ… ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ…པེ… ཡོ དྷམྨསཉྩེཏནཱཡ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི ཨབྷིནིབྦཏྟི པཱཏུབྷཱཝོ, དུཀྑསྶེསོ ཨུཔྤཱདོ, རོགཱནཾ ཋིཏི, ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ. ཡོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔསཉྩེཏནཱཡ ནིརོདྷོ…པེ… ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ…པེ… ཡོ དྷམྨསཉྩེཏནཱཡ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, དུཀྑསྶེསོ ནིརོདྷོ, རོགཱནཾ ཝཱུཔསམོ, ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཏཎྷཱསུཏྟཾ

༣༡༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཏཎྷཱཡ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི…པེ… ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ…པེ… ཡོ དྷམྨཏཎྷཱཡ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི ཨབྷིནིབྦཏྟི པཱཏུབྷཱཝོ, དུཀྑསྶེསོ ཨུཔྤཱདོ, རོགཱནཾ ཋིཏི, ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ. ཡོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཏཎྷཱཡ ནིརོདྷོ…པེ… ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ…པེ… ཡོ དྷམྨཏཎྷཱཡ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, དུཀྑསྶེསོ ནིརོདྷོ, རོགཱནཾ ཝཱུཔསམོ, ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. དྷཱཏུསུཏྟཾ

༣༢༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཐཝཱིདྷཱཏུཡཱ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི ཨབྷིནིབྦཏྟི པཱཏུབྷཱཝོ…པེ… ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ; ཡོ ཨཱཔོདྷཱཏུཡཱ… ཡོ ཏེཛོདྷཱཏུཡཱ… ཡོ ཝཱཡོདྷཱཏུཡཱ… ཡོ ཨཱཀཱསདྷཱཏུཡཱ… ཡོ ཝིཉྙཱཎདྷཱཏུཡཱ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི ཨབྷིནིབྦཏྟི པཱཏུབྷཱཝོ, དུཀྑསྶེསོ ཨུཔྤཱདོ, རོགཱནཾ ཋིཏི, ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ. ཡོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཐཝཱིདྷཱཏུཡཱ ནིརོདྷོ…པེ… ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ; ཡོ ཨཱཔོདྷཱཏུཡཱ ནིརོདྷོ… ཡོ ཏེཛོདྷཱཏུཡཱ ནིརོདྷོ… ཡོ ཝཱཡོདྷཱཏུཡཱ ནིརོདྷོ… ཡོ ཨཱཀཱསདྷཱཏུཡཱ ནིརོདྷོ… ཡོ ཝིཉྙཱཎདྷཱཏུཡཱ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, དུཀྑསྶེསོ ནིརོདྷོ, རོགཱནཾ ཝཱུཔསམོ, ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཁནྡྷསུཏྟཾ

༣༢༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔསྶ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི ཨབྷིནིབྦཏྟི པཱཏུབྷཱཝོ, དུཀྑསྶེསོ ཨུཔྤཱདོ, རོགཱནཾ ཋིཏི, ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ. ཡོ ཝེདནཱཡ… ཡོ སཉྙཱཡ… ཡོ སངྑཱརཱནཾ… ཡོ ཝིཉྙཱཎསྶ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི ཨབྷིནིབྦཏྟི པཱཏུབྷཱཝོ, དུཀྑསྶེསོ ཨུཔྤཱདོ, རོགཱནཾ ཋིཏི, ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ. ཡོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔསྶ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, དུཀྑསྶེསོ ནིརོདྷོ, རོགཱནཾ ཝཱུཔསམོ, ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ. ཡོ ཝེདནཱཡ… ཡོ སཉྙཱཡ… ཡོ སངྑཱརཱནཾ… ཡོ ཝིཉྙཱཎསྶ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, དུཀྑསྶེསོ ནིརོདྷོ, རོགཱནཾ ཝཱུཔསམོ, ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’’ཏི. དསམཾ.

ཨུཔྤཱདསཾཡུཏྟཾ སམཏྟཾ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཙཀྑུ རཱུཔཉྩ ཝིཉྙཱཎཾ, ཕསྶོ ཙ ཝེདནཱཡ ཙ;

སཉྙཱ ཙ ཙེཏནཱ ཏཎྷཱ, དྷཱཏུ ཁནྡྷེན ཏེ དསཱཏི.

༦. ཀིལེསསཾཡུཏྟཾ

༡. ཙཀྑུསུཏྟཾ

༣༢༢. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསྨིཾ ཚནྡརཱགོ, ཙིཏྟསྶེསོ ཨུཔཀྐིལེསོ. ཡོ སོཏསྨིཾ ཚནྡརཱགོ, ཙིཏྟསྶེསོ ཨུཔཀྐིལེསོ. ཡོ གྷཱནསྨིཾ ཚནྡརཱགོ, ཙིཏྟསྶེསོ ཨུཔཀྐིལེསོ. ཡོ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཚནྡརཱགོ, ཙིཏྟསྶེསོ ཨུཔཀྐིལེསོ. ཡོ ཀཱཡསྨིཾ ཚནྡརཱགོ, ཙིཏྟསྶེསོ ཨུཔཀྐིལེསོ. ཡོ མནསྨིཾ ཚནྡརཱགོ, ཙིཏྟསྶེསོ ཨུཔཀྐིལེསོ. ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨིམེསུ ཚསུ ཋཱནེསུ ཙེཏསོ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཧོཏི, ནེཀྑམྨནིནྣཉྩསྶ ཙིཏྟཾ ཧོཏི. ནེཀྑམྨཔརིབྷཱཝིཏཾ ཙིཏྟཾ ཀམྨནིཡཾ ཁཱཡཏི, ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀརཎཱིཡེསུ དྷམྨེསཱུ’’ཏི. པཋམཾ.

༢. རཱུཔསུཏྟཾ

༣༢༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔེསུ ཚནྡརཱགོ, ཙིཏྟསྶེསོ ཨུཔཀྐིལེསོ. ཡོ སདྡེསུ… ཡོ གནྡྷེསུ… ཡོ རསེསུ… ཡོ ཕོཊྛབྦེསུ… ཡོ དྷམྨེསུ ཚནྡརཱགོ, ཙིཏྟསྶེསོ ཨུཔཀྐིལེསོ. ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨིམེསུ ཚསུ ཋཱནེསུ ཙེཏསོ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཧོཏི, ནེཀྑམྨནིནྣཉྩསྶ ཙིཏྟཾ ཧོཏི. ནེཀྑམྨཔརིབྷཱཝིཏཾ ཙིཏྟཾ ཀམྨནིཡཾ ཁཱཡཏི, ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀརཎཱིཡེསུ དྷམྨེསཱུ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཝིཉྙཱཎསུཏྟཾ

༣༢༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཚནྡརཱགོ, ཙིཏྟསྶེསོ ཨུཔཀྐིལེསོ. ཡོ སོཏཝིཉྙཱཎསྨིཾ… ཡོ གྷཱནཝིཉྙཱཎསྨིཾ… ཡོ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎསྨིཾ… ཡོ ཀཱཡཝིཉྙཱཎསྨིཾ… ཡོ མནོཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཚནྡརཱགོ, ཙིཏྟསྶེསོ ཨུཔཀྐིལེསོ. ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨིམེསུ ཚསུ ཋཱནེསུ ཙེཏསོ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཧོཏི, ནེཀྑམྨནིནྣཉྩསྶ ཙིཏྟཾ ཧོཏི. ནེཀྑམྨཔརིབྷཱཝིཏཾ ཙིཏྟཾ ཀམྨནིཡཾ ཁཱཡཏི, ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀརཎཱིཡེསུ དྷམྨེསཱུ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. སམྥསྶསུཏྟཾ

༣༢༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསམྥསྶསྨིཾ ཚནྡརཱགོ, ཙིཏྟསྶེསོ ཨུཔཀྐིལེསོ. ཡོ སོཏསམྥསྶསྨིཾ… ཡོ གྷཱནསམྥསྶསྨིཾ… ཡོ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶསྨིཾ… ཡོ ཀཱཡསམྥསྶསྨིཾ… ཡོ མནོསམྥསྶསྨིཾ ཚནྡརཱགོ, ཙིཏྟསྶེསོ ཨུཔཀྐིལེསོ. ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ…པེ… ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀརཎཱིཡེསུ དྷམྨེསཱུ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. སམྥསྶཛསུཏྟཾ

༣༢༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསམྥསྶཛཱཡ ཝེདནཱཡ ཚནྡརཱགོ, ཙིཏྟསྶེསོ ཨུཔཀྐིལེསོ. ཡོ སོཏསམྥསྶཛཱཡ ཝེདནཱཡ… ཡོ གྷཱནསམྥསྶཛཱཡ ཝེདནཱཡ… ཡོ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཛཱཡ ཝེདནཱཡ… ཡོ ཀཱཡསམྥསྶཛཱཡ ཝེདནཱཡ… ཡོ མནོསམྥསྶཛཱཡ ཝེདནཱཡ ཚནྡརཱགོ, ཙིཏྟསྶེསོ ཨུཔཀྐིལེསོ. ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ…པེ… ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀརཎཱིཡེསུ དྷམྨེསཱུ’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. སཉྙཱསུཏྟཾ

༣༢༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔསཉྙཱཡ ཚནྡརཱགོ, ཙིཏྟསྶེསོ ཨུཔཀྐིལེསོ. ཡོ སདྡསཉྙཱཡ… ཡོ གནྡྷསཉྙཱཡ… ཡོ རསསཉྙཱཡ… ཡོ ཕོཊྛབྦསཉྙཱཡ… ཡོ དྷམྨསཉྙཱཡ ཚནྡརཱགོ, ཙིཏྟསྶེསོ ཨུཔཀྐིལེསོ. ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ…པེ… ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀརཎཱིཡེསུ དྷམྨེསཱུ’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. སཉྩེཏནཱསུཏྟཾ

༣༢༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔསཉྩེཏནཱཡ ཚནྡརཱགོ, ཙིཏྟསྶེསོ ཨུཔཀྐིལེསོ. ཡོ སདྡསཉྩེཏནཱཡ… ཡོ གནྡྷསཉྩེཏནཱཡ… ཡོ རསསཉྩེཏནཱཡ… ཡོ ཕོཊྛབྦསཉྩེཏནཱཡ… ཡོ དྷམྨསཉྩེཏནཱཡ ཚནྡརཱགོ, ཙིཏྟསྶེསོ ཨུཔཀྐིལེསོ. ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ…པེ… ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀརཎཱིཡེསུ དྷམྨེསཱུ’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཏཎྷཱསུཏྟཾ

༣༢༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཏཎྷཱཡ ཚནྡརཱགོ, ཙིཏྟསྶེསོ ཨུཔཀྐིལེསོ. ཡོ སདྡཏཎྷཱཡ… ཡོ གནྡྷཏཎྷཱཡ… ཡོ རསཏཎྷཱཡ… ཡོ ཕོཊྛབྦཏཎྷཱཡ… ཡོ དྷམྨཏཎྷཱཡ ཚནྡརཱགོ, ཙིཏྟསྶེསོ ཨུཔཀྐིལེསོ. ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ…པེ… ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀརཎཱིཡེསུ དྷམྨེསཱུ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. དྷཱཏུསུཏྟཾ

༣༣༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, པཐཝཱིདྷཱཏུཡཱ ཚནྡརཱགོ, ཙིཏྟསྶེསོ ཨུཔཀྐིལེསོ. ཡོ ཨཱཔོདྷཱཏུཡཱ… ཡོ ཏེཛོདྷཱཏུཡཱ… ཡོ ཝཱཡོདྷཱཏུཡཱ… ཡོ ཨཱཀཱསདྷཱཏུཡཱ… ཡོ ཝིཉྙཱཎདྷཱཏུཡཱ ཚནྡརཱགོ, ཙིཏྟསྶེསོ ཨུཔཀྐིལེསོ. ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨིམེསུ ཚསུ ཋཱནེསུ ཙེཏསོ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཧོཏི, ནེཀྑམྨནིནྣཉྩསྶ ཙིཏྟཾ ཧོཏི. ནེཀྑམྨཔརིབྷཱཝིཏཾ ཙིཏྟཾ ཀམྨནིཡཾ ཁཱཡཏི, ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀརཎཱིཡེསུ དྷམྨེསཱུ’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཁནྡྷསུཏྟཾ

༣༣༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔསྨིཾ ཚནྡརཱགོ, ཙིཏྟསྶེསོ ཨུཔཀྐིལེསོ…པེ… ཡོ ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཚནྡརཱགོ, ཙིཏྟསྶེསོ ཨུཔཀྐིལེསོ. ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨིམེསུ པཉྩསུ ཋཱནེསུ ཙེཏསོ ཨུཔཀྐིལེསོ པཧཱིནོ ཧོཏི, ནེཀྑམྨནིནྣཉྩསྶ ཙིཏྟཾ ཧོཏི. ནེཀྑམྨཔརིབྷཱཝིཏཾ ཙིཏྟཾ ཀམྨནིཡཾ ཁཱཡཏི, ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀརཎཱིཡེསུ དྷམྨེསཱུ’’ཏི. དསམཾ.

ཀིལེསསཾཡུཏྟཾ སམཏྟཾ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཙཀྑུ རཱུཔཉྩ ཝིཉྙཱཎཾ, ཕསྶོ ཙ ཝེདནཱཡ ཙ;

སཉྙཱ ཙ ཙེཏནཱ ཏཎྷཱ, དྷཱཏུ ཁནྡྷེན ཏེ དསཱཏི.

༧. སཱརིཔུཏྟསཾཡུཏྟཾ

༡. ཝིཝེཀཛསུཏྟཾ

༣༣༢. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ སཱཝཏྠིཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསི. སཱཝཏྠིཡཾ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ ཡེན ཨནྡྷཝནཾ ཏེནུཔསངྐམི དིཝཱཝིཧཱརཱཡ. ཨནྡྷཝནཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཨཉྙཏརསྨིཾ རུཀྑམཱུལེ དིཝཱཝིཧཱརཾ ནིསཱིདི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེན ཛེཏཝནཾ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམོ ཏེནུཔསངྐམི. ཨདྡསཱ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ. དིསྭཱན ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཝིཔྤསནྣཱནི ཁོ ཏེ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨིནྡྲིཡཱནི; པརིསུདྡྷོ མུཁཝཎྞོ པརིཡོདཱཏོ. ཀཏམེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཛྫ ཝིཧཱརེན ཝིཧཱསཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫཱམཱི’ཏི ཝཱ ‘ཨཧཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣོ’ཏི ཝཱ ‘ཨཧཾ པཋམཱ ཛྷཱནཱ ཝུཊྛིཏོ’ཏི ཝཱ’’ཏི. ‘‘ཏཐཱ ཧི པནཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧངྐཱརམམངྐཱརམཱནཱནུསཡཱ སུསམཱུཧཏཱ. ཏསྨཱ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ ན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫཱམཱི’ཏི ཝཱ ‘ཨཧཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣོ’ཏི ཝཱ ‘ཨཧཾ པཋམཱ ཛྷཱནཱ ཝུཊྛིཏོ’ཏི ཝཱ’’ཏི. པཋམཾ.

༢. ཨཝིཏཀྐསུཏྟཾ

༣༣༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨདྡསཱ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ…པེ… ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཝིཔྤསནྣཱནི ཁོ ཏེ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨིནྡྲིཡཱནི; པརིསུདྡྷོ མུཁཝཎྞོ པརིཡོདཱཏོ. ཀཏམེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཛྫ ཝིཧཱརེན ཝིཧཱསཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫཱམཱི’ཏི ཝཱ ‘ཨཧཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣོ’ཏི ཝཱ ‘ཨཧཾ དུཏིཡཱ ཛྷཱནཱ ཝུཊྛིཏོ’ཏི ཝཱ’’ཏི. ‘‘ཏཐཱ ཧི པནཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧངྐཱརམམངྐཱརམཱནཱནུསཡཱ སུསམཱུཧཏཱ. ཏསྨཱ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ ན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫཱམཱི’ཏི ཝཱ ‘ཨཧཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣོ’ཏི ཝཱ ‘ཨཧཾ དུཏིཡཱ ཛྷཱནཱ ཝུཊྛིཏོ’ཏི ཝཱ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. པཱིཏིསུཏྟཾ

༣༣༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨདྡསཱ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ…པེ… ‘‘ཝིཔྤསནྣཱནི ཁོ ཏེ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨིནྡྲིཡཱནི; པརིསུདྡྷོ མུཁཝཎྞོ པརིཡོདཱཏོ. ཀཏམེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཛྫ ཝིཧཱརེན ཝིཧཱསཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧཱསིཾ སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེམི; ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧཾ ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫཱམཱི’ཏི ཝཱ ‘ཨཧཾ ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣོ’ཏི ཝཱ ‘ཨཧཾ ཏཏིཡཱ ཛྷཱནཱ ཝུཊྛིཏོ’ཏི ཝཱ’’ཏི. ‘‘ཏཐཱ ཧི པནཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧངྐཱརམམངྐཱརམཱནཱནུསཡཱ སུསམཱུཧཏཱ. ཏསྨཱ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ ན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧཾ ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫཱམཱི’ཏི ཝཱ ‘ཨཧཾ ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣོ’ཏི ཝཱ ‘ཨཧཾ ཏཏིཡཱ ཛྷཱནཱ ཝུཊྛིཏོ’ཏི ཝཱ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཨུཔེཀྑཱསུཏྟཾ

༣༣༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨདྡསཱ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ…པེ… ‘‘ཝིཔྤསནྣཱནི ཁོ ཏེ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨིནྡྲིཡཱནི; པརིསུདྡྷོ མུཁཝཎྞོ པརིཡོདཱཏོ. ཀཏམེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཛྫ ཝིཧཱརེན ཝིཧཱསཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫཱམཱི’ཏི ཝཱ ‘ཨཧཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣོ’ཏི ཝཱ ‘ཨཧཾ ཙཏུཏྠཱ ཛྷཱནཱ ཝུཊྛིཏོ’ཏི ཝཱ’’ཏི. ‘‘ཏཐཱ ཧི པནཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧངྐཱརམམངྐཱརམཱནཱནུསཡཱ སུསམཱུཧཏཱ. ཏསྨཱ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ ན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫཱམཱི’ཏི ཝཱ ‘ཨཧཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣོ’ཏི ཝཱ ‘ཨཧཾ ཙཏུཏྠཱ ཛྷཱནཱ ཝུཊྛིཏོ’ཏི ཝཱ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསུཏྟཾ

༣༣༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨདྡསཱ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ…པེ… ‘‘ཨིདྷཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, སབྦསོ རཱུཔསཉྙཱནཾ སམཏིཀྐམཱ པཊིགྷསཉྙཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ནཱནཏྟསཉྙཱནཾ ཨམནསིཀཱརཱ ཨནནྟོ ཨཱཀཱསོཏི ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི…པེ… ཝུཊྛིཏོཏི ཝཱ’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསུཏྟཾ

༣༣༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨདྡསཱ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ…པེ… ‘‘ཨིདྷཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, སབྦསོ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ཨནནྟཾ ཝིཉྙཱཎནྟི ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི…པེ… ཝུཊྛིཏོཏི ཝཱ’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསུཏྟཾ

༣༣༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ…པེ… ‘‘ཨིདྷཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, སབྦསོ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ, ནཏྠི ཀིཉྩཱིཏི ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི…པེ… ཝུཊྛིཏོཏི ཝཱ’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནསུཏྟཾ

༣༣༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ…པེ… ‘‘ཨིདྷཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི…པེ… ཝུཊྛིཏོཏི ཝཱ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ནིརོདྷསམཱཔཏྟིསུཏྟཾ

༣༤༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ…པེ…. ‘‘ཨིདྷཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, སབྦསོ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧཾ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔཛྫཱམཱི’ཏི ཝཱ ‘ཨཧཾ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣོ’ཏི ཝཱ ‘ཨཧཾ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཱ ཝུཊྛིཏོ’ཏི ཝཱ’’ཏི. ‘‘ཏཐཱ ཧི པནཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧངྐཱརམམངྐཱརམཱནཱནུསཡཱ སུསམཱུཧཏཱ. ཏསྨཱ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ ན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧཾ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔཛྫཱམཱི’ཏི ཝཱ ‘ཨཧཾ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣོ’ཏི ཝཱ ‘ཨཧཾ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཱ ཝུཊྛིཏོ’ཏི ཝཱ’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. སཱུཙིམུཁཱིསུཏྟཾ

༣༤༡. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ རཱཛགཧེ པིཎྜཱཡ པཱཝིསི. རཱཛགཧེ སཔདཱནཾ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ ཏཾ པིཎྜཔཱཏཾ ཨཉྙཏརཾ ཀུཊྚམཱུལཾ [ཀུཌྜམཱུལཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.), ཀུཌྜཾ (པཱི.)] ནིསྶཱཡ པརིབྷུཉྫཏི. ཨཐ ཁོ སཱུཙིམུཁཱི པརིབྦཱཛིཀཱ ཡེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, སམཎ, ཨདྷོམུཁོ བྷུཉྫསཱི’’ཏི? ‘‘ན ཁྭཱཧཾ, བྷགིནི, ཨདྷོམུཁོ བྷུཉྫཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, སམཎ, ཨུབྦྷམུཁོ [ཨུདྡྷཾམུཁོ (སཱི. ཨཊྛ.)] བྷུཉྫསཱི’’ཏི? ‘‘ན ཁྭཱཧཾ, བྷགིནི, ཨུབྦྷམུཁོ བྷུཉྫཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, སམཎ, དིསཱམུཁོ བྷུཉྫསཱི’’ཏི? ‘‘ན ཁྭཱཧཾ, བྷགིནི, དིསཱམུཁོ བྷུཉྫཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, སམཎ, ཝིདིསཱམུཁོ བྷུཉྫསཱི’’ཏི? ‘‘ན ཁྭཱཧཾ, བྷགིནི, ཝིདིསཱམུཁོ བྷུཉྫཱམཱི’’ཏི.

‘‘‘ཀིཾ ནུ, སམཎ, ཨདྷོམུཁོ བྷུཉྫསཱི’ཏི ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ ‘ན ཁྭཱཧཾ, བྷགིནི, ཨདྷོམུཁོ བྷུཉྫཱམཱི’ཏི ཝདེསི. ‘ཏེན ཧི, སམཎ, ཨུབྦྷམུཁོ བྷུཉྫསཱི’ཏི ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ ‘ན ཁྭཱཧཾ, བྷགིནི, ཨུབྦྷམུཁོ བྷུཉྫཱམཱི’ཏི ཝདེསི. ‘ཏེན ཧི, སམཎ, དིསཱམུཁོ བྷུཉྫསཱི’ཏི ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ ‘ན ཁྭཱཧཾ, བྷགིནི, དིསཱམུཁོ བྷུཉྫཱམཱི’ཏི ཝདེསི. ‘ཏེན ཧི, སམཎ, ཝིདིསཱམུཁོ བྷུཉྫསཱི’ཏི ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ ‘ན ཁྭཱཧཾ, བྷགིནི, ཝིདིསཱམུཁོ བྷུཉྫཱམཱི’ཏི ཝདེསི’’.

‘‘ཀཐཉྩརཧི, སམཎ, བྷུཉྫསཱི’’ཏི? ‘‘ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷགིནི, སམཎབྲཱཧྨཎཱ [སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ (སཱི.) ནིགམནཝཱཀྱེ པན སབྦཏྠཱཔི སམཱསོཡེཝ དིསྶཏི] ཝཏྠུཝིཛྫཱཏིརཙྪཱནཝིཛྫཱཡ མིཙྪཱཛཱིཝེན ཛཱིཝིཀཾ [ཛཱིཝིཏཾ (ཀ.)] ཀཔྤེནྟི, ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷགིནི, སམཎབྲཱཧྨཎཱ ‘ཨདྷོམུཁཱ བྷུཉྫནྟཱི’ཏི. ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷགིནི, སམཎབྲཱཧྨཎཱ ནཀྑཏྟཝིཛྫཱཏིརཙྪཱནཝིཛྫཱཡ མིཙྪཱཛཱིཝེན ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེནྟི, ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷགིནི, སམཎབྲཱཧྨཎཱ ‘ཨུབྦྷམུཁཱ བྷུཉྫནྟཱི’ཏི. ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷགིནི, སམཎབྲཱཧྨཎཱ དཱུཏེཡྻཔཧིཎགམནཱནུཡོགཱཡ [… ནུཡོགཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.), … ནུཡོགེན (?)] མིཙྪཱཛཱིཝེན ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེནྟི, ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷགིནི, སམཎབྲཱཧྨཎཱ ‘དིསཱམུཁཱ བྷུཉྫནྟཱི’ཏི. ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷགིནི, སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨངྒཝིཛྫཱཏིརཙྪཱནཝིཛྫཱཡ མིཙྪཱཛཱིཝེན ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེནྟི, ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷགིནི, སམཎབྲཱཧྨཎཱ ‘ཝིདིསཱམུཁཱ བྷུཉྫནྟཱི’’’ཏི.

‘‘སོ ཁྭཱཧཾ, བྷགིནི, ན ཝཏྠུཝིཛྫཱཏིརཙྪཱནཝིཛྫཱཡ མིཙྪཱཛཱིཝེན ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེམི, ན ནཀྑཏྟཝིཛྫཱཏིརཙྪཱནཝིཛྫཱཡ མིཙྪཱཛཱིཝེན ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེམི, ན དཱུཏེཡྻཔཧིཎགམནཱནུཡོགཱཡ མིཙྪཱཛཱིཝེན ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེམི, ན ཨངྒཝིཛྫཱཏིརཙྪཱནཝིཛྫཱཡ མིཙྪཱཛཱིཝེན ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེམི. དྷམྨེན བྷིཀྑཾ པརིཡེསཱམི; དྷམྨེན བྷིཀྑཾ པརིཡེསིཏྭཱ བྷུཉྫཱམཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ སཱུཙིམུཁཱི པརིབྦཱཛིཀཱ རཱཛགཧེ རཐིཡཱཡ རཐིཡཾ, སིངྒྷཱཊཀེན སིངྒྷཱཊཀཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱརོཙེསི – ‘‘དྷམྨིཀཾ སམཎཱ སཀྱཔུཏྟིཡཱ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེནྟི; ཨནཝཛྫཾ [ཨནཝཛྫེན (ཀ.)] སམཎཱ སཀྱཔུཏྟིཡཱ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེནྟི. དེཐ སམཎཱནཾ སཀྱཔུཏྟིཡཱནཾ པིཎྜ’’ནྟི. དསམཾ.

སཱརིཔུཏྟསཾཡུཏྟཾ སམཏྟཾ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཝིཝེཀཛཾ ཨཝིཏཀྐཾ, པཱིཏི ཨུཔེཀྑཱ ཙཏུཏྠཀཾ;

ཨཱཀཱསཉྩེཝ ཝིཉྙཱཎཾ, ཨཱཀིཉྩཾ ནེཝསཉྙིནཱ;

ནིརོདྷོ ནཝམོ ཝུཏྟོ, དསམཾ སཱུཙིམུཁཱི ཙཱཏི.

༨. ནཱགསཾཡུཏྟཾ

༡. སུདྡྷིཀསུཏྟཾ

༣༤༢. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏསྶོ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ནཱགཡོནིཡོ. ཀཏམཱ ཙཏསྶོ? ཨཎྜཛཱ ནཱགཱ, ཛལཱབུཛཱ ནཱགཱ, སཾསེདཛཱ ནཱགཱ, ཨོཔཔཱཏིཀཱ ནཱགཱ – ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏསྶོ ནཱགཡོནིཡོ’’ཏི. པཋམཾ.

༢. པཎཱིཏཏརསུཏྟཾ

༣༤༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏསྶོ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ནཱགཡོནིཡོ. ཀཏམཱ ཙཏསྶོ? ཨཎྜཛཱ ནཱགཱ, ཛལཱབུཛཱ ནཱགཱ, སཾསེདཛཱ ནཱགཱ, ཨོཔཔཱཏིཀཱ ནཱགཱ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཨཎྜཛེཧི ནཱགེཧི ཛལཱབུཛཱ ཙ སཾསེདཛཱ ཙ ཨོཔཔཱཏིཀཱ ཙ ནཱགཱ པཎཱིཏཏརཱ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཨཎྜཛེཧི ཙ ཛལཱབུཛེཧི ཙ ནཱགེཧི སཾསེདཛཱ ཙ ཨོཔཔཱཏིཀཱ ཙ ནཱགཱ པཎཱིཏཏརཱ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཨཎྜཛེཧི ཙ ཛལཱབུཛེཧི ཙ སཾསེདཛེཧི ཙ ནཱགེཧི ཨོཔཔཱཏིཀཱ ནཱགཱ པཎཱིཏཏརཱ. ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏསྶོ ནཱགཡོནིཡོ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཨུཔོསཐསུཏྟཾ

༣༤༤. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩེ ཨཎྜཛཱ ནཱགཱ ཨུཔོསཐཾ ཨུཔཝསནྟི ཝོསྶཊྛཀཱཡཱ ཙ བྷཝནྟཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩཱནཾ ཨཎྜཛཱནཾ ནཱགཱནཾ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘མཡཾ ཁོ པུབྦེ ཀཱཡེན དྭཡཀཱརིནོ ཨཧུམྷ, ཝཱཙཱཡ དྭཡཀཱརིནོ, མནསཱ དྭཡཀཱརིནོ. ཏེ མཡཾ ཀཱཡེན དྭཡཀཱརིནོ, ཝཱཙཱཡ དྭཡཀཱརིནོ, མནསཱ དྭཡཀཱརིནོ, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཎྜཛཱནཾ ནཱགཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔནྣཱ. སཙཛྫ མཡཾ ཀཱཡེན སུཙརིཏཾ ཙརེཡྻཱམ, ཝཱཙཱཡ སུཙརིཏཾ ཙརེཡྻཱམ, མནསཱ སུཙརིཏཾ ཙརེཡྻཱམ, ཨེཝཾ མཡཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻཱམ. ཧནྡ, མཡཾ ཨེཏརཧི ཀཱཡེན སུཙརིཏཾ ཙརཱམ, ཝཱཙཱཡ སུཙརིཏཾ ཙརཱམ, མནསཱ སུཙརིཏཾ ཙརཱམཱ’ཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩེ ཨཎྜཛཱ ནཱགཱ ཨུཔོསཐཾ ཨུཔཝསནྟི ཝོསྶཊྛཀཱཡཱ ཙ བྷཝནྟཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. དུཏིཡཨུཔོསཐསུཏྟཾ

༣༤༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩེ ཛལཱབུཛཱ ནཱགཱ ཨུཔོསཐཾ ཨུཔཝསནྟི ཝོསྶཊྛཀཱཡཱ ཙ བྷཝནྟཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ…པེ… ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩེ ཛལཱབུཛཱ ནཱགཱ ཨུཔོསཐཾ ཨུཔཝསནྟི ཝོསྶཊྛཀཱཡཱ ཙ བྷཝནྟཱི’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཏཏིཡཨུཔོསཐསུཏྟཾ

༣༤༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཾསེདཛཱ ནཱགཱ ཨུཔོསཐཾ ཨུཔཝསནྟི ཝོསྶཊྛཀཱཡཱ ཙ བྷཝནྟཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ…པེ… ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཾསེདཛཱ ནཱགཱ ཨུཔོསཐཾ ཨུཔཝསནྟི ཝོསྶཊྛཀཱཡཱ ཙ བྷཝནྟཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. ཙཏུཏྠཨུཔོསཐསུཏྟཾ

༣༤༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩེ ཨོཔཔཱཏིཀཱ ནཱགཱ ཨུཔོསཐཾ ཨུཔཝསནྟི ཝོསྶཊྛཀཱཡཱ ཙ བྷཝནྟཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩཱནཾ ཨོཔཔཱཏིཀཱནཾ ནཱགཱནཾ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘མཡཾ ཁོ པུབྦེ ཀཱཡེན དྭཡཀཱརིནོ ཨཧུམྷ, ཝཱཙཱཡ དྭཡཀཱརིནོ, མནསཱ དྭཡཀཱརིནོ. ཏེ མཡཾ ཀཱཡེན དྭཡཀཱརིནོ, ཝཱཙཱཡ དྭཡཀཱརིནོ, མནསཱ དྭཡཀཱརིནོ, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱནཾ ནཱགཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔནྣཱ. སཙཛྫ མཡཾ ཀཱཡེན སུཙརིཏཾ ཙརེཡྻཱམ, ཝཱཙཱཡ… མནསཱ སུཙརིཏཾ ཙརེཡྻཱམ, ཨེཝཾ མཡཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻཱམ. ཧནྡ, མཡཾ ཨེཏརཧི ཀཱཡེན སུཙརིཏཾ ཙརཱམ, ཝཱཙཱཡ… མནསཱ སུཙརིཏཾ ཙརཱམཱ’ཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩེ ཨོཔཔཱཏིཀཱ ནཱགཱ ཨུཔོསཐཾ ཨུཔཝསནྟི ཝོསྶཊྛཀཱཡཱ ཙ བྷཝནྟཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. སུཏསུཏྟཾ

༣༤༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཎྜཛཱནཾ ནཱགཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩོ ཀཱཡེན དྭཡཀཱརཱི ཧོཏི, ཝཱཙཱཡ དྭཡཀཱརཱི ཧོཏི, མནསཱ དྭཡཀཱརཱི ཧོཏི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ‘ཨཎྜཛཱ ནཱགཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཝཎྞཝནྟོ སུཁབཧུལཱ’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཎྜཛཱནཾ ནཱགཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཎྜཛཱནཾ ནཱགཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཎྜཛཱནཾ ནཱགཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. དུཏིཡསུཏསུཏྟཾ

༣༤༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཛལཱབུཛཱནཾ ནཱགཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི?…པེ… ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཛལཱབུཛཱནཾ ནཱགཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱིཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཏཏིཡསུཏསུཏྟཾ

༣༥༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སཾསེདཛཱནཾ ནཱགཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི?…པེ… ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སཾསེདཛཱནཾ ནཱགཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱིཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཙཏུཏྠསུཏསུཏྟཾ

༣༥༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱནཾ ནཱགཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩོ ཀཱཡེན དྭཡཀཱརཱི ཧོཏི, ཝཱཙཱཡ དྭཡཀཱརཱི, མནསཱ དྭཡཀཱརཱི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ‘ཨོཔཔཱཏིཀཱ ནཱགཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཝཎྞཝནྟོ སུཁབཧུལཱ’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱནཾ ནཱགཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱནཾ ནཱགཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱནཾ ནཱགཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. དསམཾ.

༡༡-༢༠. ཨཎྜཛདཱནཱུཔཀཱརསུཏྟདསཀཾ

༣༥༢-༣༦༡. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཎྜཛཱནཾ ནཱགཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩོ ཀཱཡེན དྭཡཀཱརཱི ཧོཏི, ཝཱཙཱཡ དྭཡཀཱརཱི, མནསཱ དྭཡཀཱརཱི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ‘ཨཎྜཛཱ ནཱགཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཝཎྞཝནྟོ སུཁབཧུལཱ’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཎྜཛཱནཾ ནཱགཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཨནྣཾ དེཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཎྜཛཱནཾ ནཱགཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ…པེ… ཨུཔཔཛྫཏཱིཏི…པེ… སོ པཱནཾ དེཏི…པེ… ཝཏྠཾ དེཏི…པེ… ཡཱནཾ དེཏི…པེ… མཱལཾ དེཏི…པེ… གནྡྷཾ དེཏི…པེ… ཝིལེཔནཾ དེཏི…པེ… སེཡྻཾ དེཏི…པེ… ཨཱཝསཐཾ དེཏི…པེ… པདཱིཔེཡྻཾ དེཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཎྜཛཱནཾ ནཱགཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཎྜཛཱནཾ ནཱགཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. ཝཱིསཏིམཾ.

༢༡-༥༠. ཛལཱབུཛཱདིདཱནཱུཔཀཱརསུཏྟཏྟིཾསཀཾ

༣༦༢-༣༩༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཛལཱབུཛཱནཾ ནཱགཱནཾ…པེ… སཾསེདཛཱནཾ ནཱགཱནཾ…པེ… ཨོཔཔཱཏིཀཱནཾ ནཱགཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩོ ཀཱཡེན དྭཡཀཱརཱི ཧོཏི, ཝཱཙཱཡ དྭཡཀཱརཱི, མནསཱ དྭཡཀཱརཱི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ‘ཨོཔཔཱཏིཀཱ ནཱགཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཝཎྞཝནྟོ སུཁབཧུལཱ’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱནཾ ནཱགཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཨནྣཾ དེཏི…པེ… པཱནཾ དེཏི…པེ… པདཱིཔེཡྻཾ དེཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱནཾ ནཱགཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱནཾ ནཱགཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི.

(ཨིམིནཱ པེཡྻཱལེན དས དས སུཏྟནྟཱ ཀཱཏབྦཱ. ཨེཝཾ ཙཏཱུསུ ཡོནཱིསུ ཙཏྟཱལཱིསཾ ཝེཡྻཱཀརཎཱ ཧོནྟི. པུརིམེཧི པན དསཧི སུཏྟནྟེཧི སཧ ཧོནྟི པཎྞཱསསུཏྟནྟཱཏི.)

ནཱགསཾཡུཏྟཾ སམཏྟཾ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

སུདྡྷིཀཾ པཎཱིཏཏརཾ, ཙཏུརོ ཙ ཨུཔོསཐཱ;

ཏསྶ སུཏཾ ཙཏུརོ ཙ, དཱནཱུཔཀཱརཱ ཙ ཏཱལཱིསཾ;

པཎྞཱས པིཎྜཏོ སུཏྟཱ, ནཱགམྷི སུཔྤཀཱསིཏཱཏི.

༩. སུཔཎྞསཾཡུཏྟཾ

༡. སུདྡྷིཀསུཏྟཾ

༣༩༢. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏསྶོ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, སུཔཎྞཡོནིཡོ. ཀཏམཱ ཙཏསྶོ? ཨཎྜཛཱ སུཔཎྞཱ, ཛལཱབུཛཱ སུཔཎྞཱ, སཾསེདཛཱ སུཔཎྞཱ, ཨོཔཔཱཏིཀཱ སུཔཎྞཱ – ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏསྶོ སུཔཎྞཡོནིཡོ’’ཏི. པཋམཾ.

༢. ཧརནྟིསུཏྟཾ

༣༩༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏསྶོ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, སུཔཎྞཡོནིཡོ. ཀཏམཱ ཙཏསྶོ? ཨཎྜཛཱ…པེ… ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏསྶོ སུཔཎྞཡོནིཡོ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཨཎྜཛཱ སུཔཎྞཱ ཨཎྜཛེཝ ནཱགེ ཧརནྟི, ན ཛལཱབུཛེ, ན སཾསེདཛེ, ན ཨོཔཔཱཏིཀེ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཛལཱབུཛཱ སུཔཎྞཱ ཨཎྜཛེ ཙ ཛལཱབུཛེ ཙ ནཱགེ ཧརནྟི, ན སཾསེདཛེ, ན ཨོཔཔཱཏིཀེ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, སཾསེདཛཱ སུཔཎྞཱ ཨཎྜཛེ ཙ ཛལཱབུཛེ ཙ སཾསེདཛེ ཙ ནཱགེ ཧརནྟི, ན ཨོཔཔཱཏིཀེ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཨོཔཔཱཏིཀཱ སུཔཎྞཱ ཨཎྜཛེ ཙ ཛལཱབུཛེ ཙ སཾསེདཛེ ཙ ཨོཔཔཱཏིཀེ ཙ ནཱགེ ཧརནྟི. ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏསྶོ སུཔཎྞཡོནིཡོ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. དྭཡཀཱརཱིསུཏྟཾ

༣༩༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཎྜཛཱནཾ སུཔཎྞཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩོ ཀཱཡེན དྭཡཀཱརཱི ཧོཏི, ཝཱཙཱཡ དྭཡཀཱརཱི, མནསཱ དྭཡཀཱརཱི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ‘ཨཎྜཛཱ སུཔཎྞཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཝཎྞཝནྟོ སུཁབཧུལཱ’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཎྜཛཱནཾ སུཔཎྞཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཎྜཛཱནཾ སུཔཎྞཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཎྜཛཱནཾ སུཔཎྞཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤-༦. དུཏིཡཱདིདྭཡཀཱརཱིསུཏྟཏྟིཀཾ

༣༩༥-༣༩༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཛལཱབུཛཱནཾ སུཔཎྞཱནཾ…པེ… སཾསེདཛཱནཾ སུཔཎྞཱནཾ…པེ… ཨོཔཔཱཏིཀཱནཾ སུཔཎྞཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩོ ཀཱཡེན དྭཡཀཱརཱི ཧོཏི, ཝཱཙཱཡ དྭཡཀཱརཱི, མནསཱ དྭཡཀཱརཱི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ‘ཨོཔཔཱཏིཀཱ སུཔཎྞཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཝཎྞཝནྟོ སུཁབཧུལཱ’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱནཾ སུཔཎྞཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱནཾ སུཔཎྞཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱནཾ སུཔཎྞཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧-༡༦. ཨཎྜཛདཱནཱུཔཀཱརསུཏྟདསཀཾ

༣༩༨-༤༠༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཎྜཛཱནཾ སུཔཎྞཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩོ ཀཱཡེན དྭཡཀཱརཱི ཧོཏི, ཝཱཙཱཡ དྭཡཀཱརཱི, མནསཱ དྭཡཀཱརཱི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ‘ཨཎྜཛཱ སུཔཎྞཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཝཎྞཝནྟོ སུཁབཧུལཱ’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཎྜཛཱནཾ སུཔཎྞཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཨནྣཾ དེཏི…པེ… པཱནཾ དེཏི… ཝཏྠཾ དེཏི… ཡཱནཾ དེཏི… མཱལཾ དེཏི… གནྡྷཾ དེཏི… ཝིལེཔནཾ དེཏི… སེཡྻཾ དེཏི… ཨཱཝསཐཾ དེཏི… པདཱིཔེཡྻཾ དེཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཎྜཛཱནཾ སུཔཎྞཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཎྜཛཱནཾ སུཔཎྞཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. སོལ༹སམཾ.

༡༧-༤༦. ཛལཱབུཛཱདིདཱནཱུཔཀཱརསུཏྟཏིཾསཀཾ

༤༠༨-༤༣༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཛལཱབུཛཱནཾ སུཔཎྞཱནཾ…པེ… སཾསེདཛཱནཾ སུཔཎྞཱནཾ…པེ… ཨོཔཔཱཏིཀཱནཾ སུཔཎྞཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩོ ཀཱཡེན དྭཡཀཱརཱི ཧོཏི, ཝཱཙཱཡ དྭཡཀཱརཱི, མནསཱ དྭཡཀཱརཱི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ‘ཨོཔཔཱཏིཀཱ སུཔཎྞཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཝཎྞཝནྟོ སུཁབཧུལཱ’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱནཾ སུཔཎྞཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཨནྣཾ དེཏི…པེ… པཱནཾ དེཏི…པེ… པདཱིཔེཡྻཾ དེཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱནཾ སུཔཎྞཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱནཾ སུཔཎྞཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. ཚཙཏྟཱལཱིསམཾ.

(ཨེཝཾ པིཎྜཀེན ཚཙཏྟཱལཱིསཾ སུཏྟནྟཱ ཧོནྟི.)

སུཔཎྞསཾཡུཏྟཾ སམཏྟཾ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

སུདྡྷིཀཾ ཧརནྟི ཙེཝ, དྭཡཀཱརཱི ཙ ཙཏུརོ;

དཱནཱུཔཀཱརཱ ཏཱལཱིསཾ, སུཔཎྞེ སུཔྤཀཱསིཏཱཏི.

༡༠. གནྡྷབྦཀཱཡསཾཡུཏྟཾ

༡. སུདྡྷིཀསུཏྟཾ

༤༣༨. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ …པེ… བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘གནྡྷབྦཀཱཡིཀེ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེཝེ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, གནྡྷབྦཀཱཡིཀཱ དེཝཱ? སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མཱུལགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཱ. སནྟི, བྷིཀྑཝེ, སཱརགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཱ. སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཕེགྒུགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཱ. སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཏཙགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཱ. སནྟི, བྷིཀྑཝེ, པཔཊིཀགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཱ. སནྟི, བྷིཀྑཝེ, པཏྟགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཱ. སནྟི, བྷིཀྑཝེ, པུཔྥགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཱ. སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཕལགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཱ. སནྟི, བྷིཀྑཝེ, རསགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཱ. སནྟི, བྷིཀྑཝེ, གནྡྷགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཱ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, གནྡྷབྦཀཱཡིཀཱ དེཝཱ’’ཏི. པཋམཾ.

༢. སུཙརིཏསུཏྟཾ

༤༣༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ གནྡྷབྦཀཱཡིཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩོ ཀཱཡེན སུཙརིཏཾ ཙརཏི, ཝཱཙཱཡ སུཙརིཏཾ ཙརཏི, མནསཱ སུཙརིཏཾ ཙརཏི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ‘གནྡྷབྦཀཱཡིཀཱ དེཝཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཝཎྞཝནྟོ སུཁབཧུལཱ’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ གནྡྷབྦཀཱཡིཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ གནྡྷབྦཀཱཡིཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ གནྡྷབྦཀཱཡིཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. མཱུལགནྡྷདཱཏཱསུཏྟཾ

༤༤༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ མཱུལགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩོ ཀཱཡེན སུཙརིཏཾ ཙརཏི, ཝཱཙཱཡ སུཙརིཏཾ ཙརཏི, མནསཱ སུཙརིཏཾ ཙརཏི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ‘མཱུལགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཝཎྞཝནྟོ སུཁབཧུལཱ’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ མཱུལགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ དཱཏཱ ཧོཏི མཱུལགནྡྷཱནཾ. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ མཱུལགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ…པེ… ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ མཱུལགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤-༡༢. སཱརགནྡྷཱདིདཱཏཱསུཏྟནཝཀཾ

༤༤༡-༤༤༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སཱརགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ…པེ… ཕེགྒུགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ… ཏཙགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ… པཔཊིཀགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ… པཏྟགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ… པུཔྥགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ… ཕལགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ… རསགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ… གནྡྷགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩོ ཀཱཡེན སུཙརིཏཾ ཙརཏི, ཝཱཙཱཡ སུཙརིཏཾ ཙརཏི, མནསཱ སུཙརིཏཾ ཙརཏི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ‘སཱརགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཝཎྞཝནྟོ སུཁབཧུལཱ’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སཱརགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ…པེ… ཕེགྒུགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ… ཏཙགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ… པཔཊིཀགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ… པཏྟགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ… པུཔྥགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ… ཕལགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ… རསགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ… གནྡྷགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ དཱཏཱ ཧོཏི སཱརགནྡྷཱནཾ…པེ… སོ དཱཏཱ ཧོཏི ཕེགྒུགནྡྷཱནཾ… སོ དཱཏཱ ཧོཏི ཏཙགནྡྷཱནཾ… སོ དཱཏཱ ཧོཏི པཔཊིཀགནྡྷཱནཾ… སོ དཱཏཱ ཧོཏི པཏྟགནྡྷཱནཾ… སོ དཱཏཱ ཧོཏི པུཔྥགནྡྷཱནཾ… སོ དཱཏཱ ཧོཏི ཕལགནྡྷཱནཾ… སོ དཱཏཱ ཧོཏི རསགནྡྷཱནཾ… སོ དཱཏཱ ཧོཏི གནྡྷགནྡྷཱནཾ. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ གནྡྷགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ གནྡྷགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. དྭཱདསམཾ.

༡༣-༢༢. མཱུལགནྡྷདཱནཱུཔཀཱརསུཏྟདསཀཾ

༤༥༠-༤༥༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ མཱུལགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩོ ཀཱཡེན སུཙརིཏཾ ཙརཏི, ཝཱཙཱཡ སུཙརིཏཾ ཙརཏི, མནསཱ སུཙརིཏཾ ཙརཏི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ‘མཱུལགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཝཎྞཝནྟོ སུཁབཧུལཱ’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ མཱུལགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཨནྣཾ དེཏི…པེ… པཱནཾ དེཏི… ཝཏྠཾ དེཏི… ཡཱནཾ དེཏི… མཱལཾ དེཏི… གནྡྷཾ དེཏི… ཝིལེཔནཾ དེཏི… སེཡྻཾ དེཏི… ཨཱཝསཐཾ དེཏི… པདཱིཔེཡྻཾ དེཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ མཱུལགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ མཱུལགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. བཱཝཱིསཏིམཾ.

༢༣-༡༡༢. སཱརགནྡྷཱདིདཱནཱུཔཀཱརསུཏྟནཝུཏིཀཾ

༤༦༠-༥༤༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སཱརགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ…པེ… ཕེགྒུགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ… ཏཙགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ … པཔཊིཀགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ… པཏྟགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ… པུཔྥགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ… ཕལགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ… རསགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ… གནྡྷགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩོ ཀཱཡེན སུཙརིཏཾ ཙརཏི, ཝཱཙཱཡ སུཙརིཏཾ ཙརཏི, མནསཱ སུཙརིཏཾ ཙརཏི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ‘གནྡྷགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཝཎྞཝནྟོ སུཁབཧུལཱ’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ གནྡྷགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཨནྣཾ དེཏི…པེ… པཱནཾ དེཏི… ཝཏྠཾ དེཏི… ཡཱནཾ དེཏི… མཱལཾ དེཏི… གནྡྷཾ དེཏི… ཝིལེཔནཾ དེཏི… སེཡྻཾ དེཏི… ཨཱཝསཐཾ དེཏི… པདཱིཔེཡྻཾ དེཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ གནྡྷགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ གནྡྷགནྡྷེ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. དྭཱདསསཏིམཾ.

(ཨེཝཾ པིཎྜཀེན ཨེཀསཏཉྩ དྭཱདས ཙ སུཏྟནྟཱ ཧོནྟི.)

གནྡྷབྦཀཱཡསཾཡུཏྟཾ སམཏྟཾ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

སུདྡྷིཀཉྩ སུཙརིཏཾ, དཱཏཱ ཧི ཨཔརེ དས;

དཱནཱུཔཀཱརཱ སཏདྷཱ, གནྡྷབྦེ སུཔྤཀཱསིཏཱཏི.

༡༡. ཝལཱཧཀསཾཡུཏྟཾ

༡. སུདྡྷིཀསུཏྟཾ

༥༥༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཝལཱཧཀཀཱཡིཀེ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེཝེ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཝལཱཧཀཀཱཡིཀཱ དེཝཱ? སནྟི, བྷིཀྑཝེ, སཱིཏཝལཱཧཀཱ དེཝཱ; སནྟི ཨུཎྷཝལཱཧཀཱ དེཝཱ; སནྟི ཨབྦྷཝལཱཧཀཱ དེཝཱ; སནྟི ཝཱཏཝལཱཧཀཱ དེཝཱ; སནྟི ཝསྶཝལཱཧཀཱ དེཝཱ – ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ‘ཝལཱཧཀཀཱཡིཀཱ དེཝཱ’’’ཏི. པཋམཾ.

༢. སུཙརིཏསུཏྟཾ

༥༥༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཝལཱཧཀཀཱཡིཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩོ ཀཱཡེན སུཙརིཏཾ ཙརཏི, ཝཱཙཱཡ སུཙརིཏཾ ཙརཏི, མནསཱ སུཙརིཏཾ ཙརཏི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ‘ཝལཱཧཀཀཱཡིཀཱ དེཝཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཝཎྞཝནྟོ སུཁབཧུལཱ’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཝལཱཧཀཀཱཡིཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཝལཱཧཀཀཱཡིཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཝལཱཧཀཀཱཡིཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣-༡༢. སཱིཏཝལཱཧཀདཱནཱུཔཀཱརསུཏྟདསཀཾ

༥༥༢-༥༦༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སཱིཏཝལཱཧཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩོ ཀཱཡེན སུཙརིཏཾ ཙརཏི, ཝཱཙཱཡ སུཙརིཏཾ ཙརཏི, མནསཱ སུཙརིཏཾ ཙརཏི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ‘སཱིཏཝལཱཧཀཱ དེཝཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཝཎྞཝནྟོ སུཁབཧུལཱ’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སཱིཏཝལཱཧཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཨནྣཾ དེཏི…པེ… པདཱིཔེཡྻཾ དེཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སཱིཏཝལཱཧཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སཱིཏཝལཱཧཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. དྭཱདསམཾ.

༡༣-༥༢. ཨུཎྷཝལཱཧཀདཱནཱུཔཀཱརསུཏྟཙཱལཱིསཀཾ

༥༦༢-༦༠༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨུཎྷཝལཱཧཀཱནཾ དེཝཱནཾ…པེ… ཨབྦྷཝལཱཧཀཱནཾ དེཝཱནཾ…པེ… ཝཱཏཝལཱཧཀཱནཾ དེཝཱནཾ…པེ… ཝསྶཝལཱཧཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩོ ཀཱཡེན སུཙརིཏཾ ཙརཏི, ཝཱཙཱཡ སུཙརིཏཾ ཙརཏི, མནསཱ སུཙརིཏཾ ཙརཏི. ཏསྶ སུཏཾ ཧོཏི – ‘ཝསྶཝལཱཧཀཱ དེཝཱ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཝཎྞཝནྟོ སུཁབཧུལཱ’ཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧོ ཝཏཱཧཾ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཝསྶཝལཱཧཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ཨནྣཾ དེཏི…པེ… པདཱིཔེཡྻཾ དེཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཝསྶཝལཱཧཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཝསྶཝལཱཧཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. དྭེཔཉྙཱསམཾ.

༥༣. སཱིཏཝལཱཧཀསུཏྟཾ

༦༠༢. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེནེཀདཱ སཱིཏཾ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘སནྟི, བྷིཀྑུ, སཱིཏཝལཱཧཀཱ ནཱམ དེཝཱ. ཏེསཾ ཡདཱ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཡཾནཱུན མཡཾ སཀཱཡ རཏིཡཱ ཝསེཡྻཱམཱ’ཏི [རམེཡྻཱམཱཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.) ཨེཝམུཔརིཔི], ཏེསཾ ཏཾ ཙེཏོཔཎིདྷིམནྭཱཡ སཱིཏཾ ཧོཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེནེཀདཱ སཱིཏཾ ཧོཏཱི’’ཏི. ཏེཔཉྙཱསམཾ.

༥༤. ཨུཎྷཝལཱཧཀསུཏྟཾ

༦༠༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེནེཀདཱ ཨུཎྷཾ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘སནྟི, བྷིཀྑུ, ཨུཎྷཝལཱཧཀཱ ནཱམ དེཝཱ. ཏེསཾ ཡདཱ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཡཾནཱུན མཡཾ སཀཱཡ རཏིཡཱ ཝསེཡྻཱམཱ’ཏི, ཏེསཾ ཏཾ ཙེཏོཔཎིདྷིམནྭཱཡ ཨུཎྷཾ ཧོཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེནེཀདཱ ཨུཎྷཾ ཧོཏཱི’’ཏི. ཙཏུཔཉྙཱསམཾ.

༥༥. ཨབྦྷཝལཱཧཀསུཏྟཾ

༦༠༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེནེཀདཱ ཨབྦྷཾ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘སནྟི, བྷིཀྑུ, ཨབྦྷཝལཱཧཀཱ ནཱམ དེཝཱ. ཏེསཾ ཡདཱ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཡཾནཱུན མཡཾ སཀཱཡ རཏིཡཱ ཝསེཡྻཱམཱ’ཏི, ཏེསཾ ཏཾ ཙེཏོཔཎིདྷིམནྭཱཡ ཨབྦྷཾ ཧོཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེནེཀདཱ ཨབྦྷཾ ཧོཏཱི’’ཏི. པཉྩཔཉྙཱསམཾ.

༥༦. ཝཱཏཝལཱཧཀསུཏྟཾ

༦༠༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེནེཀདཱ ཝཱཏོ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘སནྟི, བྷིཀྑུ, ཝཱཏཝལཱཧཀཱ ནཱམ དེཝཱ. ཏེསཾ ཡདཱ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཡཾནཱུན མཡཾ སཀཱཡ རཏིཡཱ ཝསེཡྻཱམཱ’ཏི, ཏེསཾ ཏཾ ཙེཏོཔཎིདྷིམནྭཱཡ ཝཱཏོ ཧོཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེནེཀདཱ ཝཱཏོ ཧོཏཱི’’ཏི. ཚཔྤཉྙཱསམཾ.

༥༧. ཝསྶཝལཱཧཀསུཏྟཾ

༦༠༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེནེཀདཱ དེཝོ ཝསྶཏཱི’’ཏི? ‘‘སནྟི, བྷིཀྑུ, ཝསྶཝལཱཧཀཱ ནཱམ དེཝཱ. ཏེསཾ ཡདཱ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཡཾནཱུན མཡཾ སཀཱཡ རཏིཡཱ ཝསེཡྻཱམཱ’ཏི, ཏེསཾ ཏཾ ཙེཏོཔཎིདྷིམནྭཱཡ དེཝོ ཝསྶཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེནེཀདཱ དེཝོ ཝསྶཏཱི’’ཏི. སཏྟཔཉྙཱསམཾ.

སཏྟཔཉྙཱསསུཏྟནྟཾ ནིཊྛིཏཾ.

ཝལཱཧཀསཾཡུཏྟཾ སམཏྟཾ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

སུདྡྷིཀཾ སུཙརིཏཉྩ དཱནཱུཔཀཱརཔཉྙཱསཾ;

སཱིཏཾ ཨུཎྷཉྩ ཨབྦྷཉྩ ཝཱཏཝསྶཝལཱཧཀཱཏི.

༡༢. ཝཙྪགོཏྟསཾཡུཏྟཾ

༡. རཱུཔཨཉྙཱཎསུཏྟཾ

༦༠༧. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ གོཏམ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡཱནིམཱནི [ཡེནིམཱནི (?)] ཨནེཀཝིཧིཏཱནི དིཊྛིགཏཱནི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི – སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨསསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨནྟཝཱ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨནནྟཝཱ ལོཀོཏི ཝཱ, ཏཾ ཛཱིཝཾ ཏཾ སརཱིརནྟི ཝཱ, ཨཉྙཾ ཛཱིཝཾ ཨཉྙཾ སརཱིརནྟི ཝཱ, ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ, ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ, ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ, ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ’’ཏི? ‘‘རཱུཔེ ཁོ, ཝཙྪ, ཨཉྙཱཎཱ, རཱུཔསམུདཡེ ཨཉྙཱཎཱ, རཱུཔནིརོདྷེ ཨཉྙཱཎཱ, རཱུཔནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ཨཉྙཱཎཱ; ཨེཝམིམཱནི ཨནེཀཝིཧིཏཱནི དིཊྛིགཏཱནི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི – སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ…པེ… ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱཏི. ཨཡཾ ཁོ, ཝཙྪ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡཱནིམཱནི [ཡེན (སཱི.), ཡེནིམཱནི (?)] ཨནེཀཝིཧིཏཱནི དིཊྛིགཏཱནི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི – སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨསསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ…པེ… ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ’’ཏི. པཋམཾ.

༢. ཝེདནཱཨཉྙཱཎསུཏྟཾ

༦༠༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ གོཏམ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡཱནིམཱནི ཨནེཀཝིཧིཏཱནི དིཊྛིགཏཱནི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི – སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨསསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ…པེ… ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཝེདནཱཡ ཁོ, ཝཙྪ, ཨཉྙཱཎཱ, ཝེདནཱསམུདཡེ ཨཉྙཱཎཱ, ཝེདནཱནིརོདྷེ ཨཉྙཱཎཱ, ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ཨཉྙཱཎཱ; ཨེཝམིམཱནི ཨནེཀཝིཧིཏཱནི དིཊྛིགཏཱནི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི – སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨསསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ…པེ… ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱཏི. ཨཡཾ ཁོ, ཝཙྪ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡཱནིམཱནི ཨནེཀཝིཧིཏཱནི དིཊྛིགཏཱནི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི – སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨསསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ…པེ… ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. སཉྙཱཨཉྙཱཎསུཏྟཾ

༦༠༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ གོཏམ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡཱནིམཱནི ཨནེཀཝིཧིཏཱནི དིཊྛིགཏཱནི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི – སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨསསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ…པེ… ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ’’ཏི? ‘‘སཉྙཱཡ ཁོ, ཝཙྪ, ཨཉྙཱཎཱ, སཉྙཱསམུདཡེ ཨཉྙཱཎཱ, སཉྙཱནིརོདྷེ ཨཉྙཱཎཱ, སཉྙཱནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ཨཉྙཱཎཱ; ཨེཝམིམཱནི ཨནེཀཝིཧིཏཱནི དིཊྛིགཏཱནི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི – སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨསསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ…པེ… ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱཏི. ཨཡཾ ཁོ, ཝཙྪ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡཱནིམཱནི ཨནེཀཝིཧིཏཱནི དིཊྛིགཏཱནི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི – སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨསསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ…པེ… ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. སངྑཱརཨཉྙཱཎསུཏྟཾ

༦༡༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ གོཏམ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡཱནིམཱནི ཨནེཀཝིཧིཏཱནི དིཊྛིགཏཱནི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི – སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨསསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ…པེ… ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ’’ཏི? ‘‘སངྑཱརེསུ ཁོ, ཝཙྪ, ཨཉྙཱཎཱ, སངྑཱརསམུདཡེ ཨཉྙཱཎཱ, སངྑཱརནིརོདྷེ ཨཉྙཱཎཱ, སངྑཱརནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ཨཉྙཱཎཱ; ཨེཝམིམཱནི ཨནེཀཝིཧིཏཱནི དིཊྛིགཏཱནི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི – སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨསསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ…པེ… ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱཏི. ཨཡཾ ཁོ, ཝཙྪ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡཱནིམཱནི ཨནེཀཝིཧིཏཱནི དིཊྛིགཏཱནི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི – སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨསསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ…པེ… ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཝིཉྙཱཎཨཉྙཱཎསུཏྟཾ

༦༡༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ གོཏམ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡཱནིམཱནི ཨནེཀཝིཧིཏཱནི དིཊྛིགཏཱནི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི – སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨསསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ …པེ… ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཝིཉྙཱཎེ ཁོ, ཝཙྪ, ཨཉྙཱཎཱ, ཝིཉྙཱཎསམུདཡེ ཨཉྙཱཎཱ, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷེ ཨཉྙཱཎཱ, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ཨཉྙཱཎཱ; ཨེཝམིམཱནི ཨནེཀཝིཧིཏཱནི དིཊྛིགཏཱནི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི – སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨསསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ…པེ… ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱཏི. ཨཡཾ ཁོ, ཝཙྪ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡཱནིམཱནི ཨནེཀཝིཧིཏཱནི དིཊྛིགཏཱནི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི – སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨསསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ…པེ… ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦-༡༠. རཱུཔཨདསྶནཱདིསུཏྟཔཉྩཀཾ

༦༡༢-༦༡༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ གོཏམ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡཱནིམཱནི ཨནེཀཝིཧིཏཱནི དིཊྛིགཏཱནི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི – སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨསསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ…པེ… ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ’’ཏི? རཱུཔེ ཁོ, ཝཙྪ, ཨདསྶནཱ…པེ… རཱུཔནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ཨདསྶནཱ…པེ… ཝེདནཱཡ … སཉྙཱཡ … སངྑཱརེསུ ཁོ, ཝཙྪ, ཨདསྶནཱ…པེ… ཝིཉྙཱཎེ ཁོ, ཝཙྪ, ཨདསྶནཱ…པེ… ཝིཉྙཱཎནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ཨདསྶནཱ…པེ…. དསམཾ.

༡༡-༡༥. རཱུཔཨནབྷིསམཡཱདིསུཏྟཔཉྩཀཾ

༦༡༧-༦༢༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. རཱུཔེ ཁོ, ཝཙྪ, ཨནབྷིསམཡཱ…པེ… རཱུཔནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ཨནབྷིསམཡཱ…པེ….

སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཝེདནཱཡ ཁོ, ཝཙྪ, ཨནབྷིསམཡཱ…པེ….

སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. སཉྙཱཡ ཁོ, ཝཙྪ, ཨནབྷིསམཡཱ…པེ….

སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. སངྑཱརེསུ ཁོ, ཝཙྪ, ཨནབྷིསམཡཱ…པེ….

སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཝིཉྙཱཎེ ཁོ, ཝཙྪ, ཨནབྷིསམཡཱ…པེ…. པནྣརསམཾ.

༡༦-༢༠. རཱུཔཨནནུབོདྷཱདིསུཏྟཔཉྩཀཾ

༦༢༢-༦༢༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ གོཏམ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ…པེ… རཱུཔེ ཁོ, ཝཙྪ, ཨནནུབོདྷཱ…པེ… རཱུཔནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ཨནནུབོདྷཱ…པེ….

སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཝེདནཱཡ ཁོ, ཝཙྪ…པེ….

སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. སཉྙཱཡ ཁོ, ཝཙྪ…པེ….

སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. སངྑཱརེསུ ཁོ, ཝཙྪ…པེ….

སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཝིཉྙཱཎེ ཁོ, ཝཙྪ ཨནནུབོདྷཱ…པེ… ཝིཉྙཱཎནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ཨནནུབོདྷཱ. ཝཱིསཏིམཾ.

༢༡-༢༥. རཱུཔཨཔྤཊིཝེདྷཱདིསུཏྟཔཉྩཀཾ

༦༢༧-༦༣༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ གོཏམ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ…པེ…. རཱུཔེ ཁོ, ཝཙྪ, ཨཔྤཊིཝེདྷཱ…པེ… ཝིཉྙཱཎེ ཁོ, ཝཙྪ, ཨཔྤཊིཝེདྷཱ…པེ…. པཉྩཝཱིསཏིམཾ.

༢༦-༣༠. རཱུཔཨསལླཀྑཎཱདིསུཏྟཔཉྩཀཾ

༦༣༢-༦༣༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. རཱུཔེ ཁོ, ཝཙྪ, ཨསལླཀྑཎཱ…པེ… ཝིཉྙཱཎེ ཁོ, ཝཙྪ, ཨསལླཀྑཎཱ…པེ…. ཏིཾསཏིམཾ.

༣༡-༣༥. རཱུཔཨནུཔལཀྑཎཱདིསུཏྟཔཉྩཀཾ

༦༣༧-༦༤༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. རཱུཔེ ཁོ, ཝཙྪ, ཨནུཔལཀྑཎཱ…པེ… ཝིཉྙཱཎེ ཁོ, ཝཙྪ, ཨནུཔལཀྑཎཱ…པེ…. པཉྩཏིཾསཏིམཾ.

༣༦-༤༠. རཱུཔཨཔྤཙྩུཔལཀྑཎཱདིསུཏྟཔཉྩཀཾ

༦༤༢-༦༤༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. རཱུཔེ ཁོ, ཝཙྪ, ཨཔྤཙྩུཔལཀྑཎཱ…པེ… ཝིཉྙཱཎེ ཁོ, ཝཙྪ, ཨཔྤཙྩུཔལཀྑཎཱ…པེ…. ཙཏྟཱལཱིསམཾ.

༤༡-༤༥. རཱུཔཨསམཔེཀྑཎཱདིསུཏྟཔཉྩཀཾ

༦༤༧-༦༥༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. རཱུཔེ ཁོ, ཝཙྪ, ཨསམཔེཀྑཎཱ…པེ… ཝིཉྙཱཎེ ཁོ, ཝཙྪ, ཨསམཔེཀྑཎཱ…པེ…. པཉྩཙཏྟཱལཱིསམཾ.

༤༦-༥༠. རཱུཔཨཔྤཙྩུཔེཀྑཎཱདིསུཏྟཔཉྩཀཾ

༦༥༢-༦༥༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. རཱུཔེ ཁོ, ཝཙྪ, ཨཔྤཙྩུཔེཀྑཎཱ…པེ… ཝིཉྙཱཎེ ཁོ, ཝཙྪ, ཨཔྤཙྩུཔེཀྑཎཱ…པེ…. པཉྙཱསམཾ.

༥༡-༥༤. རཱུཔཨཔྤཙྩཀྑཀམྨཱདིསུཏྟཙཏུཀྐཾ

༦༥༧-༦༦༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ གོཏམ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡཱནིམཱནི ཨནེཀཝིཧིཏཱནི དིཊྛིགཏཱནི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི – སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ…པེ… ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ’’ཏི? རཱུཔེ ཁོ, ཝཙྪ, ཨཔྤཙྩཀྑཀམྨཱ, རཱུཔསམུདཡེ ཨཔྤཙྩཀྑཀམྨཱ, རཱུཔནིརོདྷེ ཨཔྤཙྩཀྑཀམྨཱ, རཱུཔནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ཨཔྤཙྩཀྑཀམྨཱ…པེ….

སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཝེདནཱཡ ཁོ, ཝཙྪ, ཨཔྤཙྩཀྑཀམྨཱ…པེ… ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ཨཔྤཙྩཀྑཀམྨཱ…པེ….

སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. སཉྙཱཡ ཁོ, ཝཙྪ, ཨཔྤཙྩཀྑཀམྨཱ…པེ… སཉྙཱནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ཨཔྤཙྩཀྑཀམྨཱ…པེ….

སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. སངྑཱརེསུ ཁོ, ཝཙྪ, ཨཔྤཙྩཀྑཀམྨཱ…པེ… སངྑཱརནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ཨཔྤཙྩཀྑཀམྨཱ…པེ…. ཙཏུཔཉྙཱསམཾ.

༥༥. ཝིཉྙཱཎཨཔྤཙྩཀྑཀམྨསུཏྟཾ

༦༦༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཝིཉྙཱཎེ ཁོ, ཝཙྪ, ཨཔྤཙྩཀྑཀམྨཱ, ཝིཉྙཱཎསམུདཡེ ཨཔྤཙྩཀྑཀམྨཱ, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷེ ཨཔྤཙྩཀྑཀམྨཱ, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ཨཔྤཙྩཀྑཀམྨཱ; ཨེཝམིམཱནི ཨནེཀཝིཧིཏཱནི དིཊྛིགཏཱནི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི – སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨསསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ…པེ… ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱཏི. ཨཡཾ ཁོ, ཝཙྪ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡཱནིམཱནི ཨནེཀཝིཧིཏཱནི དིཊྛིགཏཱནི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི – སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨསསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨནྟཝཱ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨནནྟཝཱ ལོཀོཏི ཝཱ, ཏཾ ཛཱིཝཾ ཏཾ སརཱིརནྟི ཝཱ, ཨཉྙཾ ཛཱིཝཾ ཨཉྙཾ སརཱིརནྟི ཝཱ, ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ, ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ, ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ, ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ’’ཏི. པཉྩཔཉྙཱསམཾ.

ཝཙྪགོཏྟསཾཡུཏྟཾ སམཏྟཾ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཨཉྙཱཎཱ ཨདསྶནཱ ཙེཝ, ཨནབྷིསམཡཱ ཨནནུབོདྷཱ;

ཨཔྤཊིཝེདྷཱ ཨསལླཀྑཎཱ, ཨནུཔལཀྑཎེན ཨཔྤཙྩུཔལཀྑཎཱ;

ཨསམཔེཀྑཎཱ ཨཔྤཙྩུཔེཀྑཎཱ, ཨཔྤཙྩཀྑཀམྨནྟི.

༡༣. ཛྷཱནསཾཡུཏྟཾ

༡. སམཱདྷིམཱུལཀསམཱཔཏྟིསུཏྟཾ

༦༦༢. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཛྷཱཡཱི. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཙ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཙ ཧོཏི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཙ ཨཡཾ ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ ཛྷཱཡཱིནཾ ཨགྒོ ཙ སེཊྛོ ཙ མོཀྑོ [པཱམོཀྑོ (སྱཱ. ཀཾ.) ཨེཝམུཔརིཔི] ཙ ཨུཏྟམོ ཙ པཝརོ ཙ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, གཝཱ ཁཱིརཾ, ཁཱིརམྷཱ དདྷི, དདྷིམྷཱ ནཝནཱིཏཾ, ནཝནཱིཏམྷཱ སཔྤི, སཔྤིམྷཱ སཔྤིམཎྜོ ཏཏྲ ཨགྒམཀྑཱཡཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཙ ཧོཏི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཙ ཨཡཾ ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ ཛྷཱཡཱིནཾ ཨགྒོ ཙ སེཊྛོ ཙ མོཀྑོ ཙ ཨུཏྟམོ ཙ པཝརོ ཙཱ’’ཏི. པཋམཾ.

༢. སམཱདྷིམཱུལཀཋིཏིསུཏྟཾ

༦༦༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཛྷཱཡཱི. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ ཋིཏིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ ཋིཏིཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ ཋིཏིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ ཋིཏིཀུསལོ ཙ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཙ ཧོཏི སམཱདྷིསྨིཾ ཋིཏིཀུསལོ ཙ ཨཡཾ ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ ཛྷཱཡཱིནཾ ཨགྒོ ཙ སེཊྛོ ཙ མོཀྑོ ཙ ཨུཏྟམོ ཙ པཝརོ ཙ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, གཝཱ ཁཱིརཾ, ཁཱིརམྷཱ དདྷི, དདྷིམྷཱ ནཝནཱིཏཾ, ནཝནཱིཏམྷཱ སཔྤི, སཔྤིམྷཱ སཔྤིམཎྜོ ཏཏྲ ཨགྒམཀྑཱཡཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཙ ཧོཏི སམཱདྷིསྨིཾ ཋིཏིཀུསལོ ཙ ཨཡཾ ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ ཛྷཱཡཱིནཾ ཨགྒོ ཙ སེཊྛོ ཙ མོཀྑོ ཙ ཨུཏྟམོ ཙ པཝརོ ཙཱ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. སམཱདྷིམཱུལཀཝུཊྛཱནསུཏྟཾ

༦༦༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཛྷཱཡཱི. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ ཝུཊྛཱནཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ ཝུཊྛཱནཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ ཝུཊྛཱནཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ ཝུཊྛཱནཀུསལོ ཙ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཙ ཧོཏི སམཱདྷིསྨིཾ ཝུཊྛཱནཀུསལོ ཙ ཨཡཾ ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ ཛྷཱཡཱིནཾ ཨགྒོ ཙ སེཊྛོ ཙ མོཀྑོ ཙ ཨུཏྟམོ ཙ པཝརོ ཙ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, གཝཱ ཁཱིརཾ…པེ… པཝརོ ཙཱ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. སམཱདྷིམཱུལཀཀལླིཏསུཏྟཾ

༦༦༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཛྷཱཡཱི. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ ཀལླིཏཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ ཀལླིཏཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ ཀལླིཏཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ ཀལླིཏཀུསལོ ཙ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཙ ཧོཏི སམཱདྷིསྨིཾ ཀལླིཏཀུསལོ ཙ ཨཡཾ ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ ཛྷཱཡཱིནཾ ཨགྒོ ཙ སེཊྛོ ཙ མོཀྑོ ཙ ཨུཏྟམོ ཙ པཝརོ ཙ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, གཝཱ ཁཱིརཾ…པེ… པཝརོ ཙཱ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. སམཱདྷིམཱུལཀཨཱརམྨཎསུཏྟཾ

༦༦༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཛྷཱཡཱི. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ ཨཱརམྨཎཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ ཨཱརམྨཎཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ ཨཱརམྨཎཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ ཨཱརམྨཎཀུསལོ ཙ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཙ ཧོཏི སམཱདྷིསྨིཾ ཨཱརམྨཎཀུསལོ ཙ ཨཡཾ ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ ཛྷཱཡཱིནཾ ཨགྒོ ཙ སེཊྛོ ཙ མོཀྑོ ཙ ཨུཏྟམོ ཙ པཝརོ ཙ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, གཝཱ ཁཱིརཾ…པེ… པཝརོ ཙཱ’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. སམཱདྷིམཱུལཀགོཙརསུཏྟཾ

༦༦༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཛྷཱཡཱི. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ གོཙརཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ གོཙརཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ གོཙརཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ གོཙརཀུསལོ ཙ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཙ ཧོཏི སམཱདྷིསྨིཾ གོཙརཀུསལོ ཙ ཨཡཾ ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ ཛྷཱཡཱིནཾ ཨགྒོ ཙ སེཊྛོ ཙ མོཀྑོ ཙ ཨུཏྟམོ ཙ པཝརོ ཙ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, གཝཱ ཁཱིརཾ…པེ… པཝརོ ཙཱ’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. སམཱདྷིམཱུལཀཨབྷིནཱིཧཱརསུཏྟཾ

༦༦༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཛྷཱཡཱི. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ ཨབྷིནཱིཧཱརཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ ཨབྷིནཱིཧཱརཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ ཨབྷིནཱིཧཱརཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ ཨབྷིནཱིཧཱརཀུསལོ ཙ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཙ ཧོཏི སམཱདྷིསྨིཾ ཨབྷིནཱིཧཱརཀུསལོ ཙ ཨཡཾ ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ ཛྷཱཡཱིནཾ ཨགྒོ ཙ སེཊྛོ ཙ མོཀྑོ ཙ ཨུཏྟམོ ཙ པཝརོ ཙ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, གཝཱ ཁཱིརཾ…པེ… པཝརོ ཙཱ’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. སམཱདྷིམཱུལཀསཀྐཙྩཀཱརཱིསུཏྟཾ

༦༦༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཛྷཱཡཱི. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སཀྐཙྩཀཱརཱི. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སཀྐཙྩཀཱརཱི ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ སཀྐཙྩཀཱརཱི. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ སཀྐཙྩཀཱརཱི ཙ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཙ ཧོཏི སམཱདྷིསྨིཾ སཀྐཙྩཀཱརཱི ཙ ཨཡཾ ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ ཛྷཱཡཱིནཾ ཨགྒོ ཙ སེཊྛོ ཙ མོཀྑོ ཙ ཨུཏྟམོ ཙ པཝརོ ཙ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, གཝཱ ཁཱིརཾ…པེ… པཝརོ ཙཱ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. སམཱདྷིམཱུལཀསཱཏཙྩཀཱརཱིསུཏྟཾ

༦༧༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཛྷཱཡཱི. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སཱཏཙྩཀཱརཱི. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སཱཏཙྩཀཱརཱི ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ སཱཏཙྩཀཱརཱི. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ སཱཏཙྩཀཱརཱི ཙ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ སཱཏཙྩཀཱརཱི ཙ ཨཡཾ ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ ཛྷཱཡཱིནཾ ཨགྒོ ཙ སེཊྛོ ཙ མོཀྑོ ཙ ཨུཏྟམོ ཙ པཝརོ ཙ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, གཝཱ ཁཱིརཾ…པེ… པཝརོ ཙཱ’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. སམཱདྷིམཱུལཀསཔྤཱཡཀཱརཱིསུཏྟཾ

༦༧༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཛྷཱཡཱི. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སཔྤཱཡཀཱརཱི. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སཔྤཱཡཀཱརཱི ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ སཔྤཱཡཀཱརཱི. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ སཔྤཱཡཀཱརཱི ཙ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱདྷིཀུསལོ ཙ ཧོཏི སམཱདྷིསྨིཾ སཔྤཱཡཀཱརཱི ཙ ཨཡཾ ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ ཛྷཱཡཱིནཾ ཨགྒོ ཙ སེཊྛོ ཙ མོཀྑོ ཙ ཨུཏྟམོ ཙ པཝརོ ཙ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, གཝཱ ཁཱིརཾ…པེ… པཝརོ ཙཱ’’ཏི. དསམཾ. (སམཱདྷིམཱུལཀཾ.)

༡༡. སམཱཔཏྟིམཱུལཀཋིཏིསུཏྟཾ

༦༧༢. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཛྷཱཡཱི. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ ཋིཏིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ ཋིཏིཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ ཋིཏིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ ཋིཏིཀུསལོ ཙ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ ཋིཏིཀུསལོ ཙ ཨཡཾ ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ ཛྷཱཡཱིནཾ ཨགྒོ ཙ སེཊྛོ ཙ མོཀྑོ ཙ ཨུཏྟམོ ཙ པཝརོ ཙ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, གཝཱ ཁཱིརཾ…པེ… པཝརོ ཙཱ’’ཏི. ཨེཀཱདསམཾ.

༡༢. སམཱཔཏྟིམཱུལཀཝུཊྛཱནསུཏྟཾ

༦༧༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཛྷཱཡཱི. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ ཝུཊྛཱནཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ ཝུཊྛཱནཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ ཝུཊྛཱནཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ ཝུཊྛཱནཀུསལོ ཙ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛྷཱཡཱི …པེ… པཝརོ ཙཱ’’ཏི. དྭཱདསམཾ.

༡༣. སམཱཔཏྟིམཱུལཀཀལླིཏསུཏྟཾ

༦༧༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཛྷཱཡཱི. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ ཀལླིཏཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ ཀལླིཏཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ ཀལླིཏཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ ཀལླིཏཀུསལོ ཙ. ཏཏྲ…པེ… པཝརོ ཙཱ’’ཏི. ཏེརསམཾ.

༡༤. སམཱཔཏྟིམཱུལཀཨཱརམྨཎསུཏྟཾ

༦༧༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཛྷཱཡཱི. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ ཨཱརམྨཎཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ ཨཱརམྨཎཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ ཨཱརམྨཎཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ ཨཱརམྨཎཀུསལོ ཙ. ཏཏྲ…པེ… པཝརོ ཙཱ’’ཏི. ཙུདྡསམཾ.

༡༥. སམཱཔཏྟིམཱུལཀགོཙརསུཏྟཾ

༦༧༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཛྷཱཡཱི. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ གོཙརཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ གོཙརཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ གོཙརཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ གོཙརཀུསལོ ཙ. ཏཏྲ…པེ… པཝརོ ཙཱ’’ཏི. པནྣརསམཾ.

༡༦. སམཱཔཏྟིམཱུལཀཨབྷིནཱིཧཱརསུཏྟཾ

༦༧༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཛྷཱཡཱི. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ ཨབྷིནཱིཧཱརཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ ཨབྷིནཱིཧཱརཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ ཨབྷིནཱིཧཱརཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ ཨབྷིནཱིཧཱརཀུསལོ ཙ. ཏཏྲ…པེ… པཝརོ ཙཱ’’ཏི. སོལ༹སམཾ.

༡༧. སམཱཔཏྟིམཱུལཀསཀྐཙྩསུཏྟཾ

༦༧༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཛྷཱཡཱི. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སཀྐཙྩཀཱརཱི. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སཀྐཙྩཀཱརཱི ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ སཀྐཙྩཀཱརཱི. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ སཀྐཙྩཀཱརཱི ཙ. ཏཏྲ…པེ… པཝརོ ཙཱ’’ཏི. སཏྟརསམཾ.

༡༨. སམཱཔཏྟིམཱུལཀསཱཏཙྩསུཏྟཾ

༦༧༩. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཛྷཱཡཱི. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སཱཏཙྩཀཱརཱི. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སཱཏཙྩཀཱརཱི ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ སཱཏཙྩཀཱརཱི. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ སཱཏཙྩཀཱརཱི ཙ. ཏཏྲ…པེ… པཝརོ ཙཱ’’ཏི. ཨཊྛཱརསམཾ.

༡༩. སམཱཔཏྟིམཱུལཀསཔྤཱཡཀཱརཱིསུཏྟཾ

༦༨༠. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཛྷཱཡཱི. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སཔྤཱཡཀཱརཱི. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སཔྤཱཡཀཱརཱི ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ སཔྤཱཡཀཱརཱི. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ སཔྤཱཡཀཱརཱི ཙ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཙ ཧོཏི སམཱདྷིསྨིཾ སཔྤཱཡཀཱརཱི ཙ ཨཡཾ ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ ཛྷཱཡཱིནཾ ཨགྒོ ཙ སེཊྛོ ཙ མོཀྑོ ཙ ཨུཏྟམོ ཙ པཝརོ ཙ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, གཝཱ ཁཱིརཾ, ཁཱིརམྷཱ དདྷི, དདྷིམྷཱ ནཝནཱིཏཾ, ནཝནཱིཏམྷཱ སཔྤི, སཔྤིམྷཱ སཔྤིམཎྜོ ཏཏྲ ཨགྒམཀྑཱཡཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སམཱཔཏྟིཀུསལོ ཙ ཧོཏི སམཱདྷིསྨིཾ སཔྤཱཡཀཱརཱི ཙ ཨཡཾ ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ ཛྷཱཡཱིནཾ ཨགྒོ ཙ སེཊྛོ ཙ མོཀྑོ ཙ ཨུཏྟམོ ཙ པཝརོ ཙཱ’’ཏི. ཨེཀཱུནཝཱིསཏིམཾ. (སམཱཔཏྟིམཱུལཀཾ.)

༢༠-༢༧. ཋིཏིམཱུལཀཝུཊྛཱནསུཏྟཱདིཨཊྛཀཾ

༦༨༡-༦༨༨. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཛྷཱཡཱི. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ ཋིཏིཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ ཝུཊྛཱནཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ ཝུཊྛཱནཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ ཋིཏིཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ ཋིཏིཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ ཝུཊྛཱནཀུསལོ. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ ཋིཏིཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ ཝུཊྛཱནཀུསལོ ཙ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛྷཱཡཱི…པེ… ཨུཏྟམོ ཙ པཝརོ ཙཱ’’ཏི. ཝཱིསཏིམཾ. (པུརིམམཱུལཀཱནི ཝིཡ ཡཱཝ སཏྟཝཱིསཏིམཱ ཋིཏིམཱུལཀསཔྤཱཡཀཱརཱིསུཏྟཱ ཨཊྛ སུཏྟཱནི པཱུརེཏབྦཱནི. ཋིཏིམཱུལཀཾ.)

༢༨-༣༤. ཝུཊྛཱནམཱུལཀཀལླིཏསུཏྟཱདིསཏྟཀཾ

༦༨༩-༦༩༥. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཛྷཱཡཱི. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ ཝུཊྛཱནཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ ཀལླིཏཀུསལོ… སམཱདྷིསྨིཾ ཀལླིཏཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ ཝུཊྛཱནཀུསལོ… ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ ཝུཊྛཱནཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ ཀལླིཏཀུསལོ… སམཱདྷིསྨིཾ ཝུཊྛཱནཀུསལོ ཙ ཧོཏི སམཱདྷིསྨིཾ ཀལླིཏཀུསལོ ཙ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛྷཱཡཱི…པེ… ཨུཏྟམོ ཙ པཝརོ ཙཱ’’ཏི. ཨཊྛཝཱིསཏིམཾ. (པུརིམམཱུལཀཱནི ཝིཡ ཡཱཝ ཙཏུཏྟིཾསཏིམཱ ཝུཊྛཱནམཱུལཀསཔྤཱཡཀཱརཱིསུཏྟཱ སཏྟ སུཏྟཱནི པཱུརེཏབྦཱནི. ཝུཊྛཱནམཱུལཀཾ.)

༣༥-༤༠. ཀལླིཏམཱུལཀཨཱརམྨཎསུཏྟཱདིཚཀྐཾ

༦༩༦-༧༠༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ … ‘‘སམཱདྷིསྨིཾ ཀལླིཏཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ ཨཱརམྨཎཀུསལོ… སམཱདྷིསྨིཾ ཨཱརམྨཎཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ ཀལླིཏཀུསལོ… ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ ཀལླིཏཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ ཨཱརམྨཎཀུསལོ… སམཱདྷིསྨིཾ ཀལླིཏཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ ཨཱརམྨཎཀུསལོ ཙ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛྷཱཡཱི…པེ… ཨུཏྟམོ ཙ པཝརོ ཙཱ’’ཏི. པཉྩཏིཾསཏིམཾ. (པུརིམམཱུལཀཱནི ཝིཡ ཡཱཝ ཙཏྟཱལཱིསམཱ ཀལླིཏམཱུལཀསཔྤཱཡཀཱརཱིསུཏྟཱ ཚ སུཏྟཱནི པཱུརེཏབྦཱནི. ཀལླིཏམཱུལཀཾ.)

༤༡-༤༥. ཨཱརམྨཎམཱུལཀགོཙརསུཏྟཱདིཔཉྩཀཾ

༧༠༢-༧༠༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ … ‘‘སམཱདྷིསྨིཾ ཨཱརམྨཎཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ གོཙརཀུསལོ… སམཱདྷིསྨིཾ གོཙརཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ ཨཱརམྨཎཀུསལོ… ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ ཨཱརམྨཎཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ གོཙརཀུསལོ… སམཱདྷིསྨིཾ ཨཱརམྨཎཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ གོཙརཀུསལོ ཙ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛྷཱཡཱི…པེ… ཨུཏྟམོ ཙ པཝརོ ཙཱ’’ཏི. ཨེཀཙཏྟཱལཱིསམཾ. (པུརིམམཱུལཀཱནི ཝིཡ ཡཱཝ པཉྩཙཏྟཱལཱིསམཱ ཨཱརམྨཎམཱུལཀསཔྤཱཡཀཱརཱིསུཏྟཱ པཉྩ སུཏྟཱནི པཱུརེཏབྦཱནི. ཨཱརམྨཎམཱུལཀཾ.)

༤༦-༤༩. གོཙརམཱུལཀཨབྷིནཱིཧཱརསུཏྟཱདིཙཏུཀྐཾ

༧༠༧. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ… ‘‘སམཱདྷིསྨིཾ གོཙརཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ ཨབྷིནཱིཧཱརཀུསལོ… སམཱདྷིསྨིཾ ཨབྷིནཱིཧཱརཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ གོཙརཀུསལོ… ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ གོཙརཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ ཨབྷིནཱིཧཱརཀུསལོ… སམཱདྷིསྨིཾ གོཙརཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ ཨབྷིནཱིཧཱརཀུསལོ ཙ… སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, གཝཱ ཁཱིརཾ, ཁཱིརམྷཱ དདྷི, དདྷིམྷཱ ནཝནཱིཏཾ, ནཝནཱིཏམྷཱ སཔྤི, སཔྤིམྷཱ སཔྤིམཎྜོ ཏཏྲ ཨགྒམཀྑཱཡཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ གོཙརཀུསལོ ཙ ཧོཏི སམཱདྷིསྨིཾ ཨབྷིནཱིཧཱརཀུསལོ ཙ ཨཡཾ ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ ཛྷཱཡཱིནཾ…པེ… ཨུཏྟམོ ཙ པཝརོ ཙཱ’’ཏི. ཚཙཏྟཱལཱིསམཾ.

༧༠༨. སམཱདྷིསྨིཾ གོཙརཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སཀྐཙྩཀཱརཱི…པེ…. ཝིཏྠཱརེཏབྦཾ. སཏྟཙཏྟཱལཱིསམཾ.

༧༠༩. སམཱདྷིསྨིཾ གོཙརཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སཱཏཙྩཀཱརཱི…པེ…. ཨཊྛཙཏྟཱལཱིསམཾ.

༧༡༠. སམཱདྷིསྨིཾ གོཙརཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སཔྤཱཡཀཱརཱི…པེ…. ཨེཀཱུནཔཉྙཱསམཾ. (གོཙརམཱུལཀཾ.)

༥༠-༥༢. ཨབྷིནཱིཧཱརམཱུལཀསཀྐཙྩསུཏྟཱདིཏིཀཾ

༧༡༡. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ … ‘‘སམཱདྷིསྨིཾ ཨབྷིནཱིཧཱརཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སཀྐཙྩཀཱརཱི… སམཱདྷིསྨིཾ སཀྐཙྩཀཱརཱི ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ ཨབྷིནཱིཧཱརཀུསལོ… ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ ཨབྷིནཱིཧཱརཀུསལོ ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ སཀྐཙྩཀཱརཱི… སམཱདྷིསྨིཾ ཨབྷིནཱིཧཱརཀུསལོ ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ སཀྐཙྩཀཱརཱི ཙ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛྷཱཡཱི…པེ… ཨུཏྟམོ ཙ པཝརོ ཙཱ’’ཏི. པཉྙཱསམཾ.

༧༡༢. སམཱདྷིསྨིཾ ཨབྷིནཱིཧཱརཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སཱཏཙྩཀཱརཱི…པེ…. ཨེཀཔཉྙཱསམཾ.

༧༡༣. སམཱདྷིསྨིཾ ཨབྷིནཱིཧཱརཀུསལོ ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སཔྤཱཡཀཱརཱི…པེ…. དྭེཔཉྙཱསམཾ. (ཨབྷིནཱིཧཱརམཱུལཀཾ.)

༥༣-༥༤. སཀྐཙྩམཱུལཀསཱཏཙྩཀཱརཱིསུཏྟཱདིདུཀཾ

༧༡༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ … ‘‘སམཱདྷིསྨིཾ སཀྐཙྩཀཱརཱི ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སཱཏཙྩཀཱརཱི… སམཱདྷིསྨིཾ སཱཏཙྩཀཱརཱི ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སཀྐཙྩཀཱརཱི … ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ སཀྐཙྩཀཱརཱི ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ སཱཏཙྩཀཱརཱི… སམཱདྷིསྨིཾ སཀྐཙྩཀཱརཱི ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ སཱཏཙྩཀཱརཱི ཙ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ…པེ… ཨུཏྟམོ ཙ པཝརོ ཙཱ’’ཏི. ཏེཔཉྙཱསམཾ.

༧༡༥. སམཱདྷིསྨིཾ སཀྐཙྩཀཱརཱི ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སཔྤཱཡཀཱརཱི…པེ…. ཙཏུཔཉྙཱསམཾ.

༥༥. སཱཏཙྩམཱུལཀསཔྤཱཡཀཱརཱིསུཏྟཾ

༧༡༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ‘‘ཙཏཱརོམེ, བྷིཀྑཝེ, ཛྷཱཡཱི. ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སཱཏཙྩཀཱརཱི ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སཔྤཱཡཀཱརཱི. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སཔྤཱཡཀཱརཱི ཧོཏི, ན སམཱདྷིསྨིཾ སཱཏཙྩཀཱརཱི. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི ནེཝ སམཱདྷིསྨིཾ སཱཏཙྩཀཱརཱི ཧོཏི, ན ཙ སམཱདྷིསྨིཾ སཔྤཱཡཀཱརཱི. ཨིདྷ པན, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སཱཏཙྩཀཱརཱི ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ སཔྤཱཡཀཱརཱི ཙ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སཱཏཙྩཀཱརཱི ཙ ཧོཏི སམཱདྷིསྨིཾ སཔྤཱཡཀཱརཱི ཙ ཨཡཾ ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ ཛྷཱཡཱིནཾ ཨགྒོ ཙ སེཊྛོ ཙ མོཀྑོ ཙ ཨུཏྟམོ ཙ པཝརོ ཙ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, གཝཱ ཁཱིརཾ, ཁཱིརམྷཱ དདྷི, དདྷིམྷཱ ནཝནཱིཏཾ, ནཝནཱིཏམྷཱ སཔྤི, སཔྤིམྷཱ སཔྤིམཎྜོ ཏཏྲ ཨགྒམཀྑཱཡཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡྭཱཡཾ ཛྷཱཡཱི སམཱདྷིསྨིཾ སཱཏཙྩཀཱརཱི ཙ ཧོཏི, སམཱདྷིསྨིཾ སཔྤཱཡཀཱརཱི ཨཡཾ ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ ཛྷཱཡཱིནཾ ཨགྒོ ཙ སེཊྛོ ཙ མོཀྑོ ཙ ཨུཏྟམོ ཙ པཝརོ ཙཱ’’ཏི. ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི. པཉྩཔཉྙཱསམཾ. (ཡཐཱ པཉྩཔཉྙཱསཾ ཝེཡྻཱཀརཎཱནི ཧོནྟི ཏཐཱ ཝིཏྠཱརེཏབྦཱནི.)

ཛྷཱནསཾཡུཏྟཾ [སམཱདྷིསཾཡུཏྟཾ (སྱཱ. ཀཾ.)] སམཏྟཾ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

སམཱདྷི སམཱཔཏྟི ཋིཏི ཙ, ཝུཊྛཱནཾ ཀལླིཏཱརམྨཎེན ཙ;

གོཙརཱ ཨབྷིནཱིཧཱརོ སཀྐཙྩ, སཱཏཙྩ ཨཐོཔི སཔྤཱཡནྟི.

ཁནྡྷཝགྒོ ཏཏིཡོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཁནྡྷ རཱདྷསཾཡུཏྟཉྩ, དིཊྛིཨོཀྐནྟ [ཨོཀྐནྟི (སབྦཏྠ)] ཨུཔྤཱདཱ;

ཀིལེས སཱརིཔུཏྟཱ ཙ, ནཱགཱ སུཔཎྞ གནྡྷབྦཱ;

ཝལཱཧ ཝཙྪཛྷཱནནྟི, ཁནྡྷཝགྒམྷི ཏེརསཱཏི.

ཁནྡྷཝགྒསཾཡུཏྟཔཱལི༹ ནིཊྛིཏཱ.