📜

ནམོ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ

སཾཡུཏྟནིཀཱཡོ

སལཱ༹ཡཏནཝགྒོ

༡. སལཱ༹ཡཏནསཾཡུཏྟཾ

༡. ཨནིཙྩཝགྒོ

༡. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱནིཙྩསུཏྟཾ

༡. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཙཀྑུཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ; ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. སོཏཾ ཨནིཙྩཾ. ཡདནིཙྩཾ…པེ… གྷཱནཾ ཨནིཙྩཾ. ཡདནིཙྩཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ; ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཀཱཡོ ཨནིཙྩོ. ཡདནིཙྩཾ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ; ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ ¶ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ ¶ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, སོཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, གྷཱནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, ཛིཝ྄ཧཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, ཀཱཡསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི ¶ , མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. ཨཛ྄ཛྷཏྟདུཀྑསུཏྟཾ

༢. ‘‘ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ; ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. སོཏཾ དུཀྑཾ…པེ… གྷཱནཾ དུཀྑཾ… ཛིཝ྄ཧཱ དུཀྑཱ… ཀཱཡོ དུཀྑོ… མནོ དུཀྑོ. ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ; ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱནཏྟསུཏྟཾ

༣. ‘‘ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. སོཏཾ ཨནཏྟཱ…པེ… གྷཱནཾ ཨནཏྟཱ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནཏྟཱ… ཀཱཡོ ཨནཏྟཱ… མནོ ཨནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. བཱཧིརཱནིཙྩསུཏྟཾ

༤. ‘‘རཱུཔཱ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཱ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ; ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི ¶ , ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ; ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, སདྡེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, གནྡྷེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, རསེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཕོཊྛབྦེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, དྷམྨེསུཔི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. བཱཧིརདུཀྑསུཏྟཾ

༥. ‘‘རཱུཔཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཱ. ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ; ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ དུཀྑཱ. ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. བཱཧིརཱནཏྟསུཏྟཾ

༦. ‘‘རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ¶ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱནིཙྩཱཏཱིཏཱནཱགཏསུཏྟཾ

༧. ‘‘ཙཀྑུཾ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཾ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣསྶ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏསྨིཾ ཙཀྑུསྨིཾ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ ཙཀྑུཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣསྶ ཙཀྑུསྶ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི. སོཏཾ ཨནིཙྩཾ… གྷཱནཾ ཨནིཙྩཾ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཱ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣཱཡ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏཱཡ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ ཛིཝ྄ཧཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣཱཡ ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི. ཀཱཡོ ཨནིཙྩོ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ ཨཏཱིཏཱནཱགཏོ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣསྶ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏསྨིཾ མནསྨིཾ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ མནཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣསྶ མནསྶ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཨཛ྄ཛྷཏྟདུཀྑཱཏཱིཏཱནཱགཏསུཏྟཾ

༨. ‘‘ཙཀྑུཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཾ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣསྶ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏསྨིཾ ཙཀྑུསྨིཾ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ ཙཀྑུཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣསྶ ཙཀྑུསྶ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི. སོཏཾ དུཀྑཾ…པེ… གྷཱནཾ དུཀྑཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ¶ དུཀྑཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཱ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣཱཡ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏཱཡ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ ཛིཝ྄ཧཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣཱཡ ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི. ཀཱཡོ དུཀྑོ…པེ… མནོ དུཀྑོ ཨཏཱིཏཱནཱགཏོ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣསྶ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏསྨིཾ མནསྨིཾ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ མནཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣསྶ མནསྶ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱནཏྟཱཏཱིཏཱནཱགཏསུཏྟཾ

༩. ‘‘ཙཀྑུཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཾ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣསྶ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ¶ ཨཏཱིཏསྨིཾ ཙཀྑུསྨིཾ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ ཙཀྑུཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣསྶ ཙཀྑུསྶ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི. སོཏཾ ཨནཏྟཱ…པེ… གྷཱནཾ ཨནཏྟཱ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཱ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣཱཡ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏཱཡ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ ཛིཝ྄ཧཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣཱཡ ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི. ཀཱཡོ ཨནཏྟཱ…པེ… མནོ ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏོ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣསྶ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏསྨིཾ མནསྨིཾ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ མནཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣསྶ མནསྶ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. བཱཧིརཱནིཙྩཱཏཱིཏཱནཱགཏསུཏྟཾ

༡༠. ‘‘རཱུཔཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཱ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣཱནཾ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏེསུ རཱུཔེསུ ¶ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏེ རཱུཔེ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣཱནཾ རཱུཔཱནཾ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཱ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣཱནཾ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏེསུ དྷམྨེསུ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏེ དྷམྨེ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣཱནཾ དྷམྨཱནཾ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏཱི’’ཏི. དསམཾ.

༡༡. བཱཧིརདུཀྑཱཏཱིཏཱནཱགཏསུཏྟཾ

༡༡. ‘‘རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཱ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣཱནཾ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏེསུ རཱུཔེསུ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏེ རཱུཔེ ནཱབྷིནནྡཏི ¶ ; པཙྩུཔྤནྣཱནཾ རཱུཔཱནཾ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏཱི’’ཏི…པེ. ¶ …. ཨེཀཱདསམཾ.

༡༢. བཱཧིརཱནཏྟཱཏཱིཏཱནཱགཏསུཏྟཾ

༡༢. ‘‘རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཱ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣཱནཾ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏེསུ རཱུཔེསུ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏེ རཱུཔེ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣཱནཾ རཱུཔཱནཾ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཱ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣཱནཾ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ ¶ , སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏེསུ དྷམྨེསུ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏེ དྷམྨེ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣཱནཾ དྷམྨཱནཾ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏཱི’’ཏི. དྭཱདསམཾ.

ཨནིཙྩཝགྒོ པཋམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཨནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཨནཏྟཱ ཙ, ཏཡོ ཨཛ྄ཛྷཏྟབཱཧིརཱ;

ཡདནིཙྩེན ཏཡོ ཝུཏྟཱ, ཏེ ཏེ ཨཛ྄ཛྷཏྟབཱཧིརཱཏི.

༢. ཡམཀཝགྒོ

༡. པཋམཔུབྦེསམྦོདྷསུཏྟཾ

༡༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ ¶ . ‘‘པུབྦེཝ ¶ མེ, བྷིཀྑཝེ, སམྦོདྷཱ ཨནབྷིསམྦུདྡྷསྶ བོདྷིསཏྟསྶེཝ ¶ སཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀོ ནུ ཁོ ཙཀྑུསྶ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎཾ? ཀོ སོཏསྶ…པེ… ཀོ གྷཱནསྶ… ཀོ ཛིཝ྄ཧཱཡ… ཀོ ཀཱཡསྶ… ཀོ མནསྶ ¶ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎ’ནྟི? ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾ ཁོ ཙཀྑུཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨཡཾ ཙཀྑུསྶ ཨསྶཱདོ. ཡཾ ཙཀྑུཾ ཨནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཡཾ ཙཀྑུསྶ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ ཙཀྑུསྨིཾ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ, ཨིདཾ ཙཀྑུསྶ ནིསྶརཎཾ. ཡཾ སོཏཾ…པེ… ཡཾ གྷཱནཾ…པེ… ཡཾ ཛིཝ྄ཧཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨཡཾ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨསྶཱདོ. ཡཾ [ཡཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ, ཨཡཾ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ, ཨིདཾ ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིསྶརཎཾ. ཡཾ ཀཱཡཾ…པེ… ཡཾ མནཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨཡཾ མནསྶ ཨསྶཱདོ. ཡཾ [ཡོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] མནོ ཨནིཙྩོ དུཀྑོ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ, ཨཡཾ མནསྶ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ མནསྨིཾ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ, ཨིདཾ མནསྶ ནིསྶརཎ’’’ནྟི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ ཚནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨེཝཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ, ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ, ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཱབྦྷཉྙཱསིཾ, ནེཝ ཏཱཝཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, སདེཝཀེ ལོཀེ སམཱརཀེ སབྲཧྨཀེ ¶ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ‘ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ’ཏི [སབྦཏྠཱཔི ཨེཝམེཝ ཨིཏིསདྡེན སཧ དིསྶཏི] པཙྩཉྙཱསིཾ. ཡཏོ ཙ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ ཚནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨེཝཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ, ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ, ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ཨཐཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, སདེཝཀེ ལོཀེ སམཱརཀེ སབྲཧྨཀེ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ‘ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ’ཏི པཙྩཉྙཱསིཾ. ཉཱཎཉྩ ¶ པན མེ དསྶནཾ ཨུདཔཱདི – ‘ཨཀུཔྤཱ མེ ཝིམུཏྟི [ཙེཏོཝིམུཏྟི (སཱི. པཱི. ཀ.) ཨེཝམུཔརིཔི], ཨཡམནྟིམཱ ཛཱཏི, ནཏྠི དཱནི པུནབྦྷཝོ’’’ཏི. པཋམཾ.

༢. དུཏིཡཔུབྦེསམྦོདྷསུཏྟཾ

༡༤. ‘‘པུབྦེཝ ¶ མེ, བྷིཀྑཝེ, སམྦོདྷཱ ཨནབྷིསམྦུདྡྷསྶ བོདྷིསཏྟསྶེཝ སཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀོ ནུ ཁོ རཱུཔཱནཾ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎཾ? ཀོ སདྡཱནཾ…པེ… ཀོ གནྡྷཱནཾ… ཀོ རསཱནཾ… ཀོ ཕོཊྛབྦཱནཾ… ཀོ དྷམྨཱནཾ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎ’ནྟི? ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾ ཁོ རཱུཔེ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨཡཾ རཱུཔཱནཾ ཨསྶཱདོ. ཡཾ རཱུཔཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ, ཨཡཾ རཱུཔཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ རཱུཔེསུ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ, ཨིདཾ རཱུཔཱནཾ ¶ ནིསྶརཎཾ. ཡཾ སདྡེ… གནྡྷེ… རསེ… ཕོཊྛབྦེ… ཡཾ དྷམྨེ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨཡཾ དྷམྨཱནཾ ཨསྶཱདོ. ཡཾ དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ ¶ , ཨཡཾ དྷམྨཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ དྷམྨེསུ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ, ཨིདཾ དྷམྨཱནཾ ནིསྶརཎ’’’ནྟི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ ཚནྣཾ བཱཧིརཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨེཝཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ, ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ, ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཱབྦྷཉྙཱསིཾ, ནེཝ ཏཱཝཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, སདེཝཀེ ལོཀེ སམཱརཀེ སབྲཧྨཀེ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ‘ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ’ཏི པཙྩཉྙཱསིཾ. ཡཏོ ཙ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ ཚནྣཾ བཱཧིརཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨེཝཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ, ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ, ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ཨཐཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, སདེཝཀེ ལོཀེ སམཱརཀེ སབྲཧྨཀེ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ‘ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ’ཏི པཙྩཉྙཱསིཾ. ཉཱཎཉྩ པན མེ དསྶནཾ ཨུདཔཱདི – ‘ཨཀུཔྤཱ མེ ཝིམུཏྟི, ཨཡམནྟིམཱ ཛཱཏི, ནཏྠི དཱནི པུནབྦྷཝོ’’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. པཋམཨསྶཱདཔརིཡེསནསུཏྟཾ

༡༥. ‘‘ཙཀྑུསྶཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶཱདཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡོ ཙཀྑུསྶ ཨསྶཱདོ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ ཙཀྑུསྶ ཨསྶཱདོ པཉྙཱཡ མེ སོ སུདིཊྛོ. ཙཀྑུསྶཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ ¶ , ཨཱདཱིནཝཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡོ ཙཀྑུསྶ ཨཱདཱིནཝོ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ ཙཀྑུསྶ ཨཱདཱིནཝོ པཉྙཱཡ མེ སོ སུདིཊྛོ. ཙཀྑུསྶཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིསྶརཎཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡཾ ཙཀྑུསྶ ནིསྶརཎཾ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ ཙཀྑུསྶ ནིསྶརཎཾ ¶ , པཉྙཱཡ མེ ཏཾ སུདིཊྛཾ. སོཏསྶཱཧཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ… གྷཱནསྶཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ… ཛིཝ྄ཧཱཡཱཧཾ བྷིཀྑཝེ, ཨསྶཱདཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡོ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨསྶཱདོ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨསྶཱདོ པཉྙཱཡ མེ སོ སུདིཊྛོ. ཛིཝ྄ཧཱཡཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདཱིནཝཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡོ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨཱདཱིནཝོ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨཱདཱིནཝོ པཉྙཱཡ མེ སོ སུདིཊྛོ. ཛིཝ྄ཧཱཡཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིསྶརཎཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡཾ ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིསྶརཎཾ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིསྶརཎཾ, པཉྙཱཡ མེ ཏཾ སུདིཊྛཾ. མནསྶཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶཱདཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡོ མནསྶ ཨསྶཱདོ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ མནསྶ ཨསྶཱདོ པཉྙཱཡ མེ སོ སུདིཊྛོ. མནསྶཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ ¶ , ཨཱདཱིནཝཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡོ མནསྶ ཨཱདཱིནཝོ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ མནསྶ ཨཱདཱིནཝོ པཉྙཱཡ མེ སོ སུདིཊྛོ. མནསྶཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིསྶརཎཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡཾ མནསྶ ནིསྶརཎཾ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ མནསྶ ནིསྶརཎཾ, པཉྙཱཡ མེ ཏཾ སུདིཊྛཾ.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ ཚནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ, ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ, ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཱབྦྷཉྙཱསིཾ…པེ… པཙྩཉྙཱསིཾ. ཉཱཎཉྩ པན མེ དསྶནཾ ཨུདཔཱདི – ‘ཨཀུཔྤཱ མེ ཝིམུཏྟི, ཨཡམནྟིམཱ ཛཱཏི, ནཏྠི དཱནི པུནབྦྷཝོ’’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. དུཏིཡཨསྶཱདཔརིཡེསནསུཏྟཾ

༡༦. ‘‘རཱུཔཱནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶཱདཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡོ རཱུཔཱནཾ ཨསྶཱདོ ¶ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ རཱུཔཱནཾ ཨསྶཱདོ པཉྙཱཡ མེ སོ སུདིཊྛོ. རཱུཔཱནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདཱིནཝཔརིཡེསནཾ ¶ ཨཙརིཾ. ཡོ རཱུཔཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ རཱུཔཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ པཉྙཱཡ མེ སོ སུདིཊྛོ. རཱུཔཱནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིསྶརཎཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡཾ རཱུཔཱནཾ ནིསྶརཎཾ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ རཱུཔཱནཾ ནིསྶརཎཾ, པཉྙཱཡ མེ ཏཾ སུདིཊྛཾ. སདྡཱནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ… གནྡྷཱནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ… རསཱནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ… ཕོཊྛབྦཱནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ… དྷམྨཱནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶཱདཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡོ དྷམྨཱནཾ ཨསྶཱདོ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ དྷམྨཱནཾ ཨསྶཱདོ པཉྙཱཡ མེ སོ སུདིཊྛོ. དྷམྨཱནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདཱིནཝཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡོ དྷམྨཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ དྷམྨཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ པཉྙཱཡ མེ སོ སུདིཊྛོ. དྷམྨཱནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིསྶརཎཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡཾ དྷམྨཱནཾ ནིསྶརཎཾ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ དྷམྨཱནཾ ནིསྶརཎཾ, པཉྙཱཡ ¶ མེ ཏཾ སུདིཊྛཾ.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ ཚནྣཾ བཱཧིརཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ, ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ, ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཱབྦྷཉྙཱསིཾ…པེ… པཙྩཉྙཱསིཾ. ཉཱཎཉྩ པན མེ དསྶནཾ ཨུདཔཱདི – ‘ཨཀུཔྤཱ མེ ཝིམུཏྟི, ཨཡམནྟིམཱ ཛཱཏི, ནཏྠི དཱནི པུནབྦྷཝོ’’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. པཋམནོཙེཨསྶཱདསུཏྟཾ

༡༧. ‘‘ནོ ¶ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསྶ ཨསྶཱདོ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ ཙཀྑུསྨིཾ སཱརཛྫེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི ཙཀྑུསྶ ཨསྶཱདོ ¶ ཏསྨཱ སཏྟཱ ཙཀྑུསྨིཾ སཱརཛྫནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསྶ ཨཱདཱིནཝོ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ ཙཀྑུསྨིཾ ནིབྦིནྡེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི ཙཀྑུསྶ ཨཱདཱིནཝོ ཏསྨཱ སཏྟཱ ཙཀྑུསྨིཾ ནིབྦིནྡནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསྶ ནིསྶརཎཾ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ ཙཀྑུསྨཱ ནིསྶརེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི ཙཀྑུསྶ ནིསྶརཎཾ ཏསྨཱ སཏྟཱ ཙཀྑུསྨཱ ནིསྶརནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, སོཏསྶ ཨསྶཱདོ ཨབྷཝིསྶ… ནོ ¶ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, གྷཱནསྶ ཨསྶཱདོ ཨབྷཝིསྶ… ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨསྶཱདོ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ སཱརཛྫེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨསྶཱདོ, ཏསྨཱ སཏྟཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ སཱརཛྫནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨཱདཱིནཝོ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིབྦིནྡེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨཱདཱིནཝོ, ཏསྨཱ སཏྟཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིབྦིནྡནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིསྶརཎཾ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིསྶརེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིསྶརཎཾ, ཏསྨཱ སཏྟཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིསྶརནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱཡསྶ ཨསྶཱདོ ཨབྷཝིསྶ… ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, མནསྶ ཨསྶཱདོ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ མནསྨིཾ སཱརཛྫེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི མནསྶ ཨསྶཱདོ, ཏསྨཱ སཏྟཱ མནསྨིཾ སཱརཛྫནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, མནསྶ ཨཱདཱིནཝོ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ མནསྨིཾ ནིབྦིནྡེཡྻུཾ ¶ . ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི མནསྶ ཨཱདཱིནཝོ, ཏསྨཱ སཏྟཱ མནསྨིཾ ནིབྦིནྡནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, མནསྶ ནིསྶརཎཾ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ མནསྨཱ ནིསྶརེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི མནསྶ ནིསྶརཎཾ, ཏསྨཱ སཏྟཱ མནསྨཱ ནིསྶརནྟི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ ཨིམེསཾ ཚནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ¶ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ, ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ, ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཱབྦྷཉྙཾསུ, ནེཝ ཏཱཝ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ སདེཝཀཱ ལོཀཱ སམཱརཀཱ སབྲཧྨཀཱ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ནིསྶཊཱ ཝིསཉྙུཏྟཱ ཝིཔྤམུཏྟཱ ཝིམརིཡཱདཱིཀཏེན [ཝིཔརིཡཱདིཀཏེན (སཱི. པཱི.), ཝིཔརིཡཱདིཀཏེན (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཙེཏསཱ ཝིཧརིཾསུ. ཡཏོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ ཨིམེསཾ ཚནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ, ཨཱདཱིནཝཉྩ ¶ ཨཱདཱིནཝཏོ, ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཾསུ ¶ , ཨཐ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ སདེཝཀཱ ལོཀཱ སམཱརཀཱ སབྲཧྨཀཱ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ནིསྶཊཱ ཝིསཉྙུཏྟཱ ཝིཔྤམུཏྟཱ ཝིམརིཡཱདཱིཀཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརནྟཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. དུཏིཡནོཙེཨསྶཱདསུཏྟཾ

༡༨. ‘‘ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱནཾ ཨསྶཱདོ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ རཱུཔེསུ སཱརཛྫེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི རཱུཔཱནཾ ཨསྶཱདོ, ཏསྨཱ སཏྟཱ རཱུཔེསུ སཱརཛྫནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ རཱུཔེསུ ནིབྦིནྡེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ¶ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི རཱུཔཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ, ཏསྨཱ སཏྟཱ རཱུཔེསུ ནིབྦིནྡནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱནཾ ནིསྶརཎཾ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ རཱུཔེཧི ནིསྶརེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི རཱུཔཱནཾ ནིསྶརཎཾ, ཏསྨཱ སཏྟཱ རཱུཔེཧི ནིསྶརནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, སདྡཱནཾ… གནྡྷཱནཾ… རསཱནཾ… ཕོཊྛབྦཱནཾ… དྷམྨཱནཾ ཨསྶཱདོ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ དྷམྨེསུ སཱརཛྫེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི དྷམྨཱནཾ ཨསྶཱདོ, ཏསྨཱ སཏྟཱ དྷམྨེསུ སཱརཛྫནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ དྷམྨེསུ ནིབྦིནྡེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི དྷམྨཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ, ཏསྨཱ སཏྟཱ དྷམྨེསུ ནིབྦིནྡནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱནཾ ནིསྶརཎཾ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ དྷམྨེཧི ནིསྶརེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི དྷམྨཱནཾ ནིསྶརཎཾ, ཏསྨཱ སཏྟཱ དྷམྨེཧི ནིསྶརནྟི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ ཨིམེསཾ ཚནྣཾ བཱཧིརཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ, ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ, ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཱབྦྷཉྙཾསུ ¶ , ནེཝ ཏཱཝ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ སདེཝཀཱ ལོཀཱ སམཱརཀཱ སབྲཧྨཀཱ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ ¶ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ནིསྶཊཱ ཝིསཉྙུཏྟཱ ཝིཔྤམུཏྟཱ ཝིམརིཡཱདཱིཀཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརིཾསུ. ཡཏོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ ཨིམེསཾ ཚནྣཾ བཱཧིརཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ, ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ, ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཾསུ, ཨཐ, བྷིཀྑཝེ ¶ , སཏྟཱ སདེཝཀཱ ལོཀཱ སམཱརཀཱ སབྲཧྨཀཱ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ནིསྶཊཱ ཝིསཉྙུཏྟཱ ཝིཔྤམུཏྟཱ ཝིམརིཡཱདཱིཀཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརནྟཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. པཋམཱབྷིནནྡསུཏྟཾ

༡༩. ‘‘ཡོ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཾ ཨབྷིནནྡཏི, དུཀྑཾ སོ ཨབྷིནནྡཏི. ཡོ དུཀྑཾ ཨབྷིནནྡཏི, ཨཔརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམི. ཡོ སོཏཾ…པེ… ཡོ གྷཱནཾ…པེ… ཡོ ཛིཝ྄ཧཾ ཨབྷིནནྡཏི, དུཀྑཾ སོ ཨབྷིནནྡཏི. ཡོ དུཀྑཾ ཨབྷིནནྡཏི, ཨཔརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམི. ཡོ ཀཱཡཾ…པེ… ཡོ མནཾ ཨབྷིནནྡཏི, དུཀྑཾ སོ ཨབྷིནནྡཏི. ཡོ དུཀྑཾ ཨབྷིནནྡཏི, ཨཔརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱ’’ཏི ཝདཱམི.

‘‘ཡོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཾ ནཱབྷིནནྡཏི, དུཀྑཾ སོ ནཱབྷིནནྡཏི. ཡོ དུཀྑཾ ནཱབྷིནནྡཏི, པརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམི. ཡོ སོཏཾ…པེ… ཡོ གྷཱནཾ…པེ… ཡོ ཛིཝ྄ཧཾ ནཱབྷིནནྡཏི, དུཀྑཾ སོ ནཱབྷིནནྡཏི. ཡོ དུཀྑཾ ནཱབྷིནནྡཏི, པརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམི. ཡོ ཀཱཡཾ…པེ… ཡོ མནཾ ནཱབྷིནནྡཏི, དུཀྑཾ སོ ནཱབྷིནནྡཏི. ཡོ དུཀྑཾ ནཱབྷིནནྡཏི, པརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱ’’ཏི ཝདཱམི. སཏྟམཾ.

༨. དུཏིཡཱབྷིནནྡསུཏྟཾ

༢༠. ‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔེ ཨབྷིནནྡཏི, དུཀྑཾ སོ ཨབྷིནནྡཏི. ཡོ དུཀྑཾ ཨབྷིནནྡཏི, ཨཔརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམི. ཡོ སདྡེ…པེ… གནྡྷེ… རསེ… ཕོཊྛབྦེ… དྷམྨེ ཨབྷིནནྡཏི, དུཀྑཾ སོ ཨབྷིནནྡཏི. ཡོ དུཀྑཾ ཨབྷིནནྡཏི, ཨཔརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱ’’ཏི ཝདཱམི.

‘‘ཡོ ¶ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔེ ནཱབྷིནནྡཏི, དུཀྑཾ སོ ནཱབྷིནནྡཏི. ཡོ དུཀྑཾ ནཱབྷིནནྡཏི, པརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམི ¶ . ཡོ སདྡེ…པེ… གནྡྷེ… རསེ… ཕོཊྛབྦེ… དྷམྨེ ནཱབྷིནནྡཏི, དུཀྑཾ སོ ནཱབྷིནནྡཏི. ཡོ དུཀྑཾ ནཱབྷིནནྡཏི, པརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱ’’ཏི ཝདཱམི. ཨཊྛམཾ.

༩. པཋམདུཀྑུཔྤཱདསུཏྟཾ

༢༡. ‘‘ཡོ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསྶ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི ཨབྷིནིབྦཏྟི པཱཏུབྷཱཝོ, དུཀྑསྶེསོ ཨུཔྤཱདོ, རོགཱནཾ ཋིཏི, ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ. ཡོ སོཏསྶ…པེ… ཡོ གྷཱནསྶ… ཡོ ཛིཝ྄ཧཱཡ… ཡོ ཀཱཡསྶ… ཡོ མནསྶ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི ཨབྷིནིབྦཏྟི པཱཏུབྷཱཝོ, དུཀྑསྶེསོ ཨུཔྤཱདོ, རོགཱནཾ ཋིཏི, ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ.

‘‘ཡོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསྶ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, དུཀྑསྶེསོ ནིརོདྷོ, རོགཱནཾ ཝཱུཔསམོ, ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ. ཡོ སོཏསྶ… ཡོ གྷཱནསྶ… ཡོ ཛིཝ྄ཧཱཡ… ཡོ ཀཱཡསྶ… ཡོ མནསྶ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, དུཀྑསྶེསོ ནིརོདྷོ, རོགཱནཾ ཝཱུཔསམོ, ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. དུཏིཡདུཀྑུཔྤཱདསུཏྟཾ

༢༢. ‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱནཾ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི ཨབྷིནིབྦཏྟི པཱཏུབྷཱཝོ, དུཀྑསྶེསོ ཨུཔྤཱདོ, རོགཱནཾ ཋིཏི, ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ. ཡོ སདྡཱནཾ…པེ… ཡོ གནྡྷཱནཾ… ཡོ རསཱནཾ… ཡོ ཕོཊྛབྦཱནཾ… ཡོ དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི ཨབྷིནིབྦཏྟི པཱཏུབྷཱཝོ, དུཀྑསྶེསོ ཨུཔྤཱདོ, རོགཱནཾ ཋིཏི, ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ.

‘‘ཡོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱནཾ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, དུཀྑསྶེསོ ནིརོདྷོ, རོགཱནཾ ཝཱུཔསམོ, ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ. ཡོ ¶ སདྡཱནཾ…པེ… ཡོ གནྡྷཱནཾ… ཡོ རསཱནཾ… ཡོ ཕོཊྛབྦཱནཾ… ཡོ ¶ དྷམྨཱནཾ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, དུཀྑསྶེསོ ནིརོདྷོ, རོགཱནཾ ཝཱུཔསམོ, ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’’ཏི. དསམཾ.

ཡམཀཝགྒོ དུཏིཡོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

སམྦོདྷེན ¶ དུཝེ ཝུཏྟཱ, ཨསྶཱདེན ཨཔརེ དུཝེ;

ནོ ཙེཏེན དུཝེ ཝུཏྟཱ, ཨབྷིནནྡེན ཨཔརེ དུཝེ;

ཨུཔྤཱདེན དུཝེ ཝུཏྟཱ, ཝགྒོ ཏེན པཝུཙྩཏཱིཏི.

༣. སབྦཝགྒོ

༡. སབྦསུཏྟཾ

༢༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ ¶ . ‘‘སབྦཾ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ? ཙཀྑུཉྩེཝ རཱུཔཱ ཙ, སོཏཉྩ [སོཏཉྩེཝ (?) ཨེཝམིཏརཡུགལེསུཔི] སདྡཱ ཙ, གྷཱནཉྩ གནྡྷཱ ཙ, ཛིཝ྄ཧཱ ཙ རསཱ ཙ, ཀཱཡོ ཙ ཕོཊྛབྦཱ ཙ, མནོ ཙ དྷམྨཱ ཙ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ. ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨཧམེཏཾ སབྦཾ པཙྩཀྑཱཡ ཨཉྙཾ སབྦཾ པཉྙཱཔེསྶཱམཱི’ཏི, ཏསྶ ཝཱཙཱཝཏྠུཀམེཝསྶ [ཝཱཙཱཝཏྠུརེཝསྶ (སཱི. པཱི.), ཝཱཙཱཝཏྠུདེཝསྶ (སྱཱ. ཀཾ.)]; པུཊྛོ ཙ ན སམྤཱཡེཡྻ, ཨུཏྟརིཉྩ ཝིགྷཱཏཾ ཨཱཔཛྫེཡྻ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡཐཱ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཝིསཡསྨི’’ནྟི. པཋམཾ.

༢. པཧཱནསུཏྟཾ

༢༤. ‘‘སབྦཔྤཧཱནཱཡ [སབྦཾ པཧཱནཱཡ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཔྤཧཱནཱཡ དྷམྨོ? ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, པཧཱཏབྦཾ, རཱུཔཱ པཧཱཏབྦཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ པཧཱཏབྦཾ, ཙཀྑུསམྥསྶོ པཧཱཏབྦོ ¶ , ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི པཧཱཏབྦཾ…པེ… ཡམྤིདཾ སོཏསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི པཧཱཏབྦཾ… ཡམྤིདཾ གྷཱནསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི པཧཱཏབྦཾ. ཛིཝ྄ཧཱ པཧཱཏབྦཱ, རསཱ པཧཱཏབྦཱ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ པཧཱཏབྦཾ, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ པཧཱཏབྦོ, ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ¶ ཏམྤི པཧཱཏབྦཾ. ཀཱཡོ པཧཱཏབྦོ… མནོ པཧཱཏབྦོ, དྷམྨཱ པཧཱཏབྦཱ, མནོཝིཉྙཱཎཾ ¶ པཧཱཏབྦཾ, མནོསམྥསྶོ པཧཱཏབྦོ, ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི པཧཱཏབྦཾ. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཔྤཧཱནཱཡ དྷམྨོ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཨབྷིཉྙཱཔརིཉྙཱཔཧཱནསུཏྟཾ

༢༥. ‘‘སབྦཾ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱནཱཡ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱནཱཡ དྷམྨོ? ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦཾ, རཱུཔཱ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦཱ ¶ , ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦཾ, ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦོ, ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦཱ, རསཱ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦཱ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦཾ, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦོ, ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦཾ. ཀཱཡོ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦོ… མནོ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦོ, དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ ¶ པཧཱཏབྦཱ, མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦཾ, མནོསམྥསྶོ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦོ, ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ¶ ཏམྤི ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦཾ. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱནཱཡ དྷམྨོ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. པཋམཨཔརིཛཱནནསུཏྟཾ

༢༦. ‘‘སབྦཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ? ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. རཱུཔེ ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཙཀྑུསམྥསྶཾ ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. རསེ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཾ…པེ… ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཀཱཡཾ…པེ… མནཾ ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. དྷམྨེ…པེ… མནོཝིཉྙཱཎཾ…པེ… མནོསམྥསྶཾ…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ¶ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཨིདཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ.

‘‘སབྦཉྩ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ ¶ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཀིཉྩ ¶ , བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ? ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. རཱུཔེ ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཙཀྑུསམྥསྶཾ ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ…པེ… ¶ ཛིཝ྄ཧཾ ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. རསེ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཾ…པེ… ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཀཱཡཾ…པེ… མནཾ ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. དྷམྨེ…པེ… མནོཝིཉྙཱཎཾ…པེ… མནོསམྥསྶཾ…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཨིདཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡཱ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. དུཏིཡཨཔརིཛཱནནསུཏྟཾ

༢༧. ‘‘སབྦཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ? ཡཉྩ, བྷིཀྑཝེ ¶ , ཙཀྑུ, ཡེ ¶ ཙ རཱུཔཱ, ཡཉྩ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ, ཡེ ཙ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ…པེ… ཡཱ ¶ ཙ ཛིཝ྄ཧཱ, ཡེ ཙ རསཱ, ཡཉྩ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ, ཡེ ཙ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ; ཡོ ཙ ཀཱཡོ, ཡེ ཙ ཕོཊྛབྦཱ, ཡཉྩ ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ, ཡེ ཙ ཀཱཡཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ; ཡོ ཙ མནོ, ཡེ ཙ དྷམྨཱ, ཡཉྩ མནོཝིཉྙཱཎཾ, ཡེ ཙ མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ – ཨིདཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ.

‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ? ཡཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུ, ཡེ ཙ རཱུཔཱ, ཡཉྩ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ, ཡེ ཙ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ…པེ… ཡཱ ཙ ཛིཝ྄ཧཱ, ཡེ ཙ རསཱ, ཡཉྩ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ, ཡེ ཙ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ; ཡོ ཙ ཀཱཡོ, ཡེ ཙ ཕོཊྛབྦཱ, ཡཉྩ ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ, ཡེ ཙ ཀཱཡཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ; ཡོ ཙ མནོ, ཡེ ཙ དྷམྨཱ, ཡཉྩ མནོཝིཉྙཱཎཾ, ཡེ ཙ མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ – ཨིདཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡཱ’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. ཨཱདིཏྟསུཏྟཾ

༢༨. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ གཡཱཡཾ ཝིཧརཏི གཡཱསཱིསེ སདྡྷིཾ བྷིཀྑུསཧསྶེན. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདིཏྟཾ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨཱདིཏྟཾ? ཙཀྑུ [ཙཀྑུཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)], བྷིཀྑཝེ, ཨཱདིཏྟཾ, རཱུཔཱ ཨཱདིཏྟཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨཱདིཏྟཾ, ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨཱདིཏྟོ. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ ¶ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨཱདིཏྟཾ. ཀེན ཨཱདིཏྟཾ? ‘རཱགགྒིནཱ, དོསགྒིནཱ, མོཧགྒིནཱ ཨཱདིཏྟཾ, ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི ཨཱདིཏྟ’ནྟི ཝདཱམི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨཱདིཏྟཱ, རསཱ ཨཱདིཏྟཱ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཨཱདིཏྟཾ, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ཨཱདིཏྟོ ¶ . ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨཱདིཏྟཾ. ཀེན ཨཱདིཏྟཾ? ‘རཱགགྒིནཱ, དོསགྒིནཱ, མོཧགྒིནཱ ཨཱདིཏྟཾ, ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི ཨཱདིཏྟ’ནྟི ཝདཱམི…པེ… མནོ ཨཱདིཏྟོ, དྷམྨཱ ཨཱདིཏྟཱ, མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨཱདིཏྟཾ, མནོསམྥསྶོ ཨཱདིཏྟོ. ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨཱདིཏྟཾ. ཀེན ཨཱདིཏྟཾ? ‘རཱགགྒིནཱ, དོསགྒིནཱ, མོཧགྒིནཱ ཨཱདིཏྟཾ, ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི ཨཱདིཏྟ’ནྟི ཝདཱམི. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ¶ ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི ¶ …པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ¶ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུཾ. ཨིམསྨིཉྩ པན ཝེཡྻཱཀརཎསྨིཾ བྷཉྙམཱནེ ཏསྶ བྷིཀྑུསཧསྶསྶ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཱནི ཝིམུཙྩིཾསཱུཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཨདྡྷབྷཱུཏསུཏྟཾ

༢༩. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨདྡྷབྷཱུཏཾ [ཨནྡྷབྷཱུཏཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)]. ཀིཉྩ ¶ , བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨདྡྷབྷཱུཏཾ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཨདྡྷབྷཱུཏཾ, རཱུཔཱ ཨདྡྷབྷཱུཏཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨདྡྷབྷཱུཏཾ, ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨདྡྷབྷཱུཏོ, ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨདྡྷབྷཱུཏཾ. ཀེན ཨདྡྷབྷཱུཏཾ? ‘ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི ཨདྡྷབྷཱུཏ’ནྟི ཝདཱམི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨདྡྷབྷཱུཏཱ, རསཱ ཨདྡྷབྷཱུཏཱ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཨདྡྷབྷཱུཏཾ, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ཨདྡྷབྷཱུཏོ, ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨདྡྷབྷཱུཏཾ. ཀེན ཨདྡྷབྷཱུཏཾ? ‘ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི ཨདྡྷབྷཱུཏ’ནྟི ཝདཱམི. ཀཱཡོ ཨདྡྷབྷཱུཏོ…པེ… མནོ ཨདྡྷབྷཱུཏོ, དྷམྨཱ ཨདྡྷབྷཱུཏཱ, མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨདྡྷབྷཱུཏཾ, མནོསམྥསྶོ ཨདྡྷབྷཱུཏོ, ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ¶ ཏམྤི ཨདྡྷབྷཱུཏཾ. ཀེན ཨདྡྷབྷཱུཏཾ? ‘ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི ཨདྡྷབྷཱུཏ’ནྟི ཝདཱམི. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ¶ ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི ¶ , ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི, ཝིམུཏྟསྨིཾ ‘ཝིམུཏྟ’མིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི, ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. སམུགྒྷཱཏསཱརུཔྤསུཏྟཾ

༣༠. ‘‘སབྦམཉྙིཏསམུགྒྷཱཏསཱརུཔྤཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཔདཾ ¶ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱིཏི. ཀཏམཱ ཙ སཱ, བྷིཀྑཝེ, སབྦམཉྙིཏསམུགྒྷཱཏསཱརུཔྤཱ པཊིཔདཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུཾ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུསྨིཾ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུཏོ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུཾ མེཏི ན མཉྙཏི. རཱུཔེ ན མཉྙཏི, རཱུཔེསུ ན མཉྙཏི, རཱུཔཏོ ན མཉྙཏི, རཱུཔཱ མེཏི ན མཉྙཏི. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎསྨིཾ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཏོ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ མེཏི ན མཉྙཏི. ཙཀྑུསམྥསྶཾ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུསམྥསྶསྨིཾ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུསམྥསྶཏོ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུསམྥསྶོ མེཏི ན མཉྙཏི. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན མཉྙཏི ¶ , ཏསྨིམྤི ན མཉྙཏི, ཏཏོཔི ན མཉྙཏི, ཏཾ མེཏི ན མཉྙཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱཡ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱཏོ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱ མེཏི ན མཉྙཏི. རསེ ན མཉྙཏི, རསེསུ ན མཉྙཏི, རསཏོ ན མཉྙཏི, རསཱ མེཏི ན མཉྙཏི. ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎསྨིཾ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཏོ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ མེཏི ན མཉྙཏི. ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཾ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶསྨིཾ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཏོ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ མེཏི ན མཉྙཏི. ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན མཉྙཏི, ཏསྨིམྤི ན མཉྙཏི, ཏཏོཔི ན མཉྙཏི, ཏཾ མེཏི ན མཉྙཏི…པེ… མནཾ ན མཉྙཏི, མནསྨིཾ ན མཉྙཏི, མནཏོ ན མཉྙཏི, མནོ མེཏི ན མཉྙཏི. དྷམྨེ ན མཉྙཏི, དྷམྨེསུ ན མཉྙཏི, དྷམྨཏོ ན མཉྙཏི, དྷམྨཱ མེཏི ¶ ན མཉྙཏི. མནོཝིཉྙཱཎཾ ན མཉྙཏི, མནོཝིཉྙཱཎསྨིཾ ན མཉྙཏི, མནོཝིཉྙཱཎཏོ ན མཉྙཏི, མནོཝིཉྙཱཎཾ མེཏི ན མཉྙཏི. མནོསམྥསྶཾ ན མཉྙཏི, མནོསམྥསྶསྨིཾ ན མཉྙཏི, མནོསམྥསྶཏོ ན མཉྙཏི, མནོསམྥསྶོ མེཏི ན མཉྙཏི ¶ . ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན མཉྙཏི, ཏསྨིམྤི ན མཉྙཏི, ཏཏོཔི ན མཉྙཏི, ཏཾ མེཏི ན ¶ མཉྙཏི. སབྦཾ ན མཉྙཏི, སབྦསྨིཾ ན མཉྙཏི, སབྦཏོ ན མཉྙཏི, སབྦཾ མེཏི ན མཉྙཏི. སོ ཨེཝཾ ཨམཉྙམཱནོ ¶ ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨནུཔཱདིཡཾ ན པརིཏསྶཏི. ཨཔརིཏསྶཾ པཙྩཏྟཉྙེཝ པརིནིབྦཱཡཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཁོ སཱ, བྷིཀྑཝེ, སབྦམཉྙིཏསམུགྒྷཱཏསཱརུཔྤཱ པཊིཔདཱ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. པཋམསམུགྒྷཱཏསཔྤཱཡསུཏྟཾ

༣༡. ‘‘སབྦམཉྙིཏསམུགྒྷཱཏསཔྤཱཡཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཔདཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཱ ཙ སཱ, བྷིཀྑཝེ, སབྦམཉྙིཏསམུགྒྷཱཏསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུཾ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུསྨིཾ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུཏོ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུཾ མེཏི ན མཉྙཏི. རཱུཔེ ན མཉྙཏི…པེ… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུསམྥསྶཾ ན མཉྙཏི, ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན མཉྙཏི, ཏསྨིམྤི ན མཉྙཏི, ཏཏོཔི ན མཉྙཏི, ཏཾ མེཏི ན མཉྙཏི. ཡཉྷི, བྷིཀྑཝེ, མཉྙཏི, ཡསྨིཾ མཉྙཏི, ཡཏོ མཉྙཏི, ཡཾ མེཏི མཉྙཏི, ཏཏོ ཏཾ ཧོཏི ཨཉྙཐཱ. ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི བྷཝསཏྟོ ལོཀོ བྷཝམེཝཱབྷིནནྡཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱཡ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱཏོ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱ མེཏི ན མཉྙཏི. རསེ ན མཉྙཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཾ ན མཉྙཏི. ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ ¶ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ¶ ཝཱ ཏམྤི ན མཉྙཏི, ཏསྨིམྤི ན མཉྙཏི, ཏཏོཔི ན མཉྙཏི, ཏཾ མེཏི ན མཉྙཏི. ཡཉྷི, བྷིཀྑཝེ, མཉྙཏི, ཡསྨིཾ མཉྙཏི, ཡཏོ མཉྙཏི, ཡཾ མེཏི མཉྙཏི, ཏཏོ ཏཾ ཧོཏི ཨཉྙཐཱ. ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི བྷཝསཏྟོ ལོཀོ བྷཝམེཝཱབྷིནནྡཏི…པེ… མནཾ ན མཉྙཏི, མནསྨིཾ ན མཉྙཏི, མནཏོ ན མཉྙཏི, མནོ མེཏི ན མཉྙཏི. དྷམྨེ ན མཉྙཏི…པེ… མནོཝིཉྙཱཎཾ ན མཉྙཏི, མནོསམྥསྶཾ ན མཉྙཏི. ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ¶ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན མཉྙཏི, ཏསྨིམྤི ན མཉྙཏི, ཏཏོཔི ན མཉྙཏི, ཏཾ མེཏི ན མཉྙཏི. ཡཉྷི, བྷིཀྑཝེ, མཉྙཏི, ཡསྨིཾ མཉྙཏི, ཡཏོ མཉྙཏི, ཡཾ མེཏི མཉྙཏི, ཏཏོ ཏཾ ཧོཏི ཨཉྙཐཱ. ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི བྷཝསཏྟོ ལོཀོ བྷཝམེཝཱབྷིནནྡཏི. ཡཱཝཏཱ, བྷིཀྑཝེ, ཁནྡྷདྷཱཏུཨཱཡཏནཾ ཏམྤི ན མཉྙཏི, ཏསྨིམྤི ན མཉྙཏི, ཏཏོཔི ན མཉྙཏི, ཏཾ མེཏི ན མཉྙཏི. སོ ཨེཝཾ ཨམཉྙམཱནོ ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨནུཔཱདིཡཾ ན པརིཏསྶཏི. ཨཔརིཏསྶཾ པཙྩཏྟཉྙེཝ པརིནིབྦཱཡཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི ¶ . ཨཡཾ ཁོ སཱ, བྷིཀྑཝེ, སབྦམཉྙིཏསམུགྒྷཱཏསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. དུཏིཡསམུགྒྷཱཏསཔྤཱཡསུཏྟཾ

༣༢. ‘‘སབྦམཉྙིཏསམུགྒྷཱཏསཔྤཱཡཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཔདཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཱ ཙ སཱ, བྷིཀྑཝེ, སབྦམཉྙིཏསམུགྒྷཱཏསཔྤཱཡཱ ¶ པཊིཔདཱ?

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ ¶ , བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ བྷནྟེ’’.

‘‘རཱུཔཱ…པེ… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཡམྤིདཾ ¶ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཱ བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘རསཱ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ… ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ…པེ… ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ… དྷམྨཱ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱཏི?

‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ ¶ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ¶ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨེཝཾ ¶ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, རསེསུཔི…པེ… ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, དྷམྨེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི. ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི ¶ . ཨཡཾ ཁོ སཱ, བྷིཀྑཝེ, སབྦམཉྙིཏསམུགྒྷཱཏསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ’’ཏི. དསམཾ.

སབྦཝགྒོ ཏཏིཡོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

སབྦཉྩ དྭེཔི པཧཱནཱ, པརིཛཱནཱཔརེ དུཝེ;

ཨཱདིཏྟཾ ཨདྡྷབྷཱུཏཉྩ, སཱརུཔྤཱ དྭེ ཙ སཔྤཱཡཱ;

ཝགྒོ ཏེན པཝུཙྩཏཱིཏི.

༤. ཛཱཏིདྷམྨཝགྒོ

༡-༡༠. ཛཱཏིདྷམྨཱདིསུཏྟདསཀཾ

༣༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ ¶ ¶ . ཏཏྲ ཁོ…པེ… ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱཏིདྷམྨཾ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཛཱཏིདྷམྨཾ? ཙཀྑུ, ¶ བྷིཀྑཝེ, ཛཱཏིདྷམྨཾ. རཱུཔཱ… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶོ ཛཱཏིདྷམྨོ. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཛཱཏིདྷམྨཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ… རསཱ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ… ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ… ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཛཱཏིདྷམྨཾ. ཀཱཡོ…པེ... མནོ ཛཱཏིདྷམྨོ, དྷམྨཱ ཛཱཏིདྷམྨཱ, མནོཝིཉྙཱཎཾ ཛཱཏིདྷམྨཾ, མནོསམྥསྶོ ཛཱཏིདྷམྨོ. ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཛཱཏིདྷམྨཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི… ཙཀྑུསམྥསྶེཔི…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༣༤. ‘‘སབྦཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཛརཱདྷམྨཾ…པེ… སཾཁིཏྟཾ. དུཏིཡཾ.

༣༥. ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, བྱཱདྷིདྷམྨཾ…པེ…. ཏཏིཡཾ.

༣༦. ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, མརཎདྷམྨཾ…པེ…. ཙཏུཏྠཾ.

༣༧. ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, སོཀདྷམྨཾ…པེ…. པཉྩམཾ.

༣༨. ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, སཾཀིལེསིཀདྷམྨཾ…པེ…. ཚཊྛཾ.

༣༩. ‘‘སབྦཾ ¶ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཁཡདྷམྨཾ…པེ…. སཏྟམཾ.

༤༠. ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝཡདྷམྨཾ…པེ…. ཨཊྛམཾ.

༤༡. ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, སམུདཡདྷམྨཾ…པེ…. ནཝམཾ.

༤༢. ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིརོདྷདྷམྨཾ…པེ…. དསམཾ.

ཛཱཏིདྷམྨཝགྒོ ཙཏུཏྠོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཛཱཏིཛརཱབྱཱདྷིམརཎཾ, སོཀོ ཙ སཾཀིལེསིཀཾ;

ཁཡཝཡསམུདཡཾ, ནིརོདྷདྷམྨེན ཏེ དསཱཏི.

༥. སབྦཨནིཙྩཝགྒོ

༡-༩. ཨནིཙྩཱདིསུཏྟནཝཀཾ

༤༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ ¶ ¶ . ཏཏྲ ཁོ…པེ… ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨནིཙྩཾ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ, རཱུཔཱ ཨནིཙྩཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ, ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ, རསཱ ཨནིཙྩཱ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ. ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཾ. ཀཱཡོ ཨནིཙྩོ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ, དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ, མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ, མནོསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ. ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ… མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, དྷམྨེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ¶ ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༤༤. ‘‘སབྦཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ…པེ…. དུཏིཡཾ.

༤༥. ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ…པེ…. ཏཏིཡཾ.

༤༦. ‘‘སབྦཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨབྷིཉྙེཡྻཾ…པེ… ¶ . ཙཏུཏྠཾ.

༤༧. ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, པརིཉྙེཡྻཾ…པེ…. པཉྩམཾ.

༤༨. ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, པཧཱཏབྦཾ…པེ…. ཚཊྛཾ.

༤༩. ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, སཙྪིཀཱཏབྦཾ…པེ… ¶ . སཏྟམཾ.

༥༠. ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨབྷིཉྙཱཔརིཉྙེཡྻཾ…པེ…. ཨཊྛམཾ.

༥༡. ‘‘སབྦཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨུཔདྡུཏཾ…པེ…. ནཝམཾ.

༡༠. ཨུཔསྶཊྛསུཏྟཾ

༥༢. ‘‘སབྦཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨུཔསྶཊྛཾ [ཨུཔསཊྛཾ (ཀ.)]. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨུཔསྶཊྛཾ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔསྶཊྛཾ, རཱུཔཱ ཨུཔསྶཊྛཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔསྶཊྛཾ, ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨུཔསྶཊྛོ. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨུཔསྶཊྛཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨུཔསྶཊྛཱ, རསཱ ཨུཔསྶཊྛཱ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔསྶཊྛཾ, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ཨུཔསྶཊྛོ. ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨུཔསྶཊྛཾ. ཀཱཡོ ཨུཔསྶཊྛོ… མནོ ཨུཔསྶཊྛོ, དྷམྨཱ ཨུཔསྶཊྛཱ, མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔསྶཊྛཾ, མནོསམྥསྶོ ཨུཔསྶཊྛོ. ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ¶ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨུཔསྶཊྛཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ… མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, དྷམྨེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི. ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི ¶ . ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. དསམཾ.

སབྦཨནིཙྩཝགྒོ པཉྩམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཨནིཙྩཾ ¶ དུཀྑཾ ཨནཏྟཱ, ཨབྷིཉྙེཡྻཾ པརིཉྙེཡྻཾ;

པཧཱཏབྦཾ སཙྪིཀཱཏབྦཾ, ཨབྷིཉྙེཡྻཔརིཉྙེཡྻཾ [ཨབྷིཉྙེཡྻཾ པརིཉྙེཡྻཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.), ཨབྷིཉྙཱཏཾ པརིཉྙེཡྻཾ (པཱི. ཀ.)];

ཨུཔདྡུཏཾ ཨུཔསྶཊྛཾ, ཝགྒོ ཏེན པཝུཙྩཏཱིཏི.

སལཱ༹ཡཏནཝགྒེ པཋམཔཎྞཱསཀོ སམཏྟོ.

ཏསྶ ཝགྒུདྡཱནཾ –

ཨནིཙྩཝགྒཾ ¶ ཡམཀཾ, སབྦཾ ཝགྒཾ ཛཱཏིདྷམྨཾ;

ཨནིཙྩཝགྒེན པཉྙཱསཾ, པཉྩམོ ཏེན པཝུཙྩཏཱིཏི.

༦. ཨཝིཛྫཱཝགྒོ

༡. ཨཝིཛྫཱཔཧཱནསུཏྟཾ

༥༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ ¶ . ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ¶ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ ཀཐཾ པསྶཏོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི?

‘‘ཙཀྑུཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏི. རཱུཔེ ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏི. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏི. སོཏཾ… གྷཱནཾ… ཛིཝ྄ཧཾ… ཀཱཡཾ… མནཾ ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏི. དྷམྨེ ¶ … མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ¶ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. སཾཡོཛནཔཧཱནསུཏྟཾ

༥༤. ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ, ཀཐཾ པསྶཏོ, སཾཡོཛནཱ པཧཱིཡནྟཱི’’ཏི? ‘‘ཙཀྑུཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ སཾཡོཛནཱ པཧཱིཡནྟི. རཱུཔེ… ¶ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ སཾཡོཛནཱ པཧཱིཡནྟི. སོཏཾ… གྷཱནཾ… ཛིཝ྄ཧཾ… ཀཱཡཾ… མནཾ… དྷམྨེ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ སཾཡོཛནཱ པཧཱིཡནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ སཾཡོཛནཱ པཧཱིཡནྟཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. སཾཡོཛནསམུགྒྷཱཏསུཏྟཾ

༥༥. ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ, ཀཐཾ པསྶཏོ སཾཡོཛནཱ སམུགྒྷཱཏཾ གཙྪནྟཱི’’ཏི? ‘‘ཙཀྑུཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨནཏྟཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ སཾཡོཛནཱ ¶ སམུགྒྷཱཏཾ གཙྪནྟི. རཱུཔེ ཨནཏྟཏོ… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནཏྟཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ སཾཡོཛནཱ སམུགྒྷཱཏཾ གཙྪནྟི. སོཏཾ… གྷཱནཾ… ཛིཝ྄ཧཾ… ཀཱཡཾ… མནཾ… དྷམྨེ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནཏྟཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ སཾཡོཛནཱ སམུགྒྷཱཏཾ གཙྪནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ སཾཡོཛནཱ སམུགྒྷཱཏཾ གཙྪནྟཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཨཱསཝཔཧཱནསུཏྟཾ

༥༦. ‘‘ཀཐཾ ¶ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ, ཀཐཾ པསྶཏོ ཨཱསཝཱ པཧཱིཡནྟཱི’’ཏི…པེ…. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཨཱསཝསམུགྒྷཱཏསུཏྟཾ

༥༧. ‘‘ཀཐཾ ¶ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ, ཀཐཾ པསྶཏོ ཨཱསཝཱ སམུགྒྷཱཏཾ གཙྪནྟཱི’’ཏི…པེ… ¶ . པཉྩམཾ.

༦. ཨནུསཡཔཧཱནསུཏྟཾ

༥༨. ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ…པེ… ¶ ཨནུསཡཱ པཧཱིཡནྟཱི’’ཏི…པེ…. ཚཊྛཾ.

༧. ཨནུསཡསམུགྒྷཱཏསུཏྟཾ

༥༩. ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ…པེ… ཨནུསཡཱ སམུགྒྷཱཏཾ གཙྪནྟཱི’’ཏི? ‘‘ཙཀྑུཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨནཏྟཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨནུསཡཱ སམུགྒྷཱཏཾ གཙྪནྟི…པེ… སོཏཾ… གྷཱནཾ… ཛིཝ྄ཧཾ… ཀཱཡཾ… མནཾ… དྷམྨེ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནཏྟཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨནུསཡཱ སམུགྒྷཱཏཾ གཙྪནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨནུསཡཱ སམུགྒྷཱཏཾ གཙྪནྟཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཱསུཏྟཾ

༦༠. ‘‘སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཱཡ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཱཡ དྷམྨོ? ཙཀྑུཉྩ པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ. ཨེཝཾ པསྶཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམོཀྑཱ [ཝིམོཀྑཾ (ཀ.), ཝིམོཀྑ (སྱཱ. ཀཾ.)] ‘པརིཉྙཱཏཾ མེ ཨུཔཱདཱན’ནྟི པཛཱནཱཏི. སོཏཉྩ པཊིཙྩ སདྡེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི… གྷཱནཉྩ པཊིཙྩ གནྡྷེ ཙ… ཛིཝ྄ཧཉྩ པཊིཙྩ རསེ ཙ… ཀཱཡཉྩ པཊིཙྩ ཕོཊྛབྦེ ཙ… མནཉྩ པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི ¶ , དྷམྨེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམོཀྑཱ ‘པརིཉྙཱཏཾ མེ ཨུཔཱདཱན’ནྟི ¶ པཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཱཡ དྷམྨོ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. པཋམསབྦུཔཱདཱནཔརིཡཱདཱནསུཏྟཾ

༦༡. ‘‘སབྦུཔཱདཱནཔརིཡཱདཱནཱཡ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སབྦུཔཱདཱནཔརིཡཱདཱནཱཡ དྷམྨོ? ཙཀྑུཉྩ པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམོཀྑཱ ‘པརིཡཱདིནྣཾ [སབྦཏྠཔི ཨེཝམེཝ དིསྶཏི དནྟཛ-ནཀཱརེནེཝ] མེ ཨུཔཱདཱན’ནྟི པཛཱནཱཏི…པེ… ¶ ཛིཝ྄ཧཉྩ པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ…པེ… མནཉྩ པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, དྷམྨེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི ¶ མནོསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམོཀྑཱ ‘པརིཡཱདིནྣཾ མེ ཨུཔཱདཱན’ནྟི པཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སབྦུཔཱདཱནཔརིཡཱདཱནཱཡ དྷམྨོ’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. དུཏིཡསབྦུཔཱདཱནཔརིཡཱདཱནསུཏྟཾ

༦༢. ‘‘སབྦུཔཱདཱནཔརིཡཱདཱནཱཡ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ ¶ . ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སབྦུཔཱདཱནཔརིཡཱདཱནཱཡ དྷམྨོ’’?

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘རཱུཔཱ…པེ… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཙཀྑུསམྥསྶོ ¶ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘སོཏཾ… གྷཱནཾ… ཛིཝ྄ཧཱ… ཀཱཡོ… མནོ… དྷམྨཱ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶོ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ, ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ ¶ , བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨེཝཾ ¶ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, རསེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎེཔི ¶ ནིབྦིནྡཏི, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི…པེ… མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, དྷམྨེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི. ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ¶ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སབྦུཔཱདཱནཔརིཡཱདཱནཱཡ དྷམྨོ’’ཏི. དསམཾ.

ཨཝིཛྫཱཝགྒོ ཚཊྛོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཨཝིཛྫཱ སཾཡོཛནཱ དྭེ, ཨཱསཝེན དུཝེ ཝུཏྟཱ;

ཨནུསཡཱ ཨཔརེ དྭེ, པརིཉྙཱ དྭེ པརིཡཱདིནྣཾ;

ཝགྒོ ཏེན པཝུཙྩཏཱིཏི.

༧. མིགཛཱལཝགྒོ

༡. པཋམམིགཛཱལསུཏྟཾ

༦༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ ¶ . ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མིགཛཱལོ ཡེན བྷགཝཱ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མིགཛཱལོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ཨེཀཝིཧཱརཱི, ཨེཀཝིཧཱརཱི’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ¶ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཨེཀཝིཧཱརཱི ཧོཏི, ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ པན སདུཏིཡཝིཧཱརཱི ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘སནྟི ཁོ, མིགཛཱལ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ¶ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ནནྡཱི [ནནྡི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)]. ནནྡིཡཱ སཏི སཱརཱགོ ཧོཏི; སཱརཱགེ སཏི སཾཡོགོ ཧོཏི. ནནྡིསཾཡོཛནསཾཡུཏྟོ ཁོ, མིགཛཱལ, བྷིཀྑུ སདུཏིཡཝིཧཱརཱིཏི ཝུཙྩཏི. སནྟི…པེ… སནྟི ཁོ, མིགཛཱལ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ¶ ནནྡཱི. ནནྡིཡཱ སཏི སཱརཱགོ ཧོཏི; སཱརཱགེ སཏི སཾཡོགོ ཧོཏི. ནནྡིསཾཡོཛནསཾཡུཏྟོ ཁོ, མིགཛཱལ, བྷིཀྑུ སདུཏིཡཝིཧཱརཱིཏི ཝུཙྩཏི. ཨེཝཾཝིཧཱརཱི ཙ, མིགཛཱལ, བྷིཀྑུ ཀིཉྩཱཔི ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝཏི ¶ ཨཔྤསདྡཱནི ཨཔྤནིགྒྷོསཱནི ཝིཛནཝཱཏཱནི མནུསྶརཱཧསྶེཡྻཀཱནི [མནུསྶརཱཧསེཡྻཀཱནི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] པཊིསལླཱནསཱརུཔྤཱནི; ཨཐ ཁོ སདུཏིཡཝིཧཱརཱིཏི ཝུཙྩཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏཎྷཱ ཧིསྶ དུཏིཡཱ, སཱསྶ ཨཔྤཧཱིནཱ. ཏསྨཱ སདུཏིཡཝིཧཱརཱི’’ཏི ཝུཙྩཏི.

‘‘སནྟི ཙ ཁོ, མིགཛཱལ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ནནྡཱི ནིརུཛ྄ཛྷཏི. ནནྡིཡཱ ཨསཏི སཱརཱགོ ན ཧོཏི; སཱརཱགེ ཨསཏི སཾཡོགོ ¶ ན ཧོཏི. ནནྡིསཾཡོཛནཝིསཾཡུཏྟོ ཁོ, མིགཛཱལ, བྷིཀྑུ ཨེཀཝིཧཱརཱིཏི ཝུཙྩཏི…པེ… སནྟི ཙ ཁོ, མིགཛཱལ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི ཙ ཁོ, མིགཛཱལ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ནནྡཱི ནིརུཛ྄ཛྷཏི. ནནྡིཡཱ ཨསཏི སཱརཱགོ ན ཧོཏི; སཱརཱགེ ཨསཏི སཾཡོགོ ན ཧོཏི. ནནྡིསཾཡོཛནཝིཔྤཡུཏྟོ ཁོ, མིགཛཱལ, བྷིཀྑུ ཨེཀཝིཧཱརཱིཏི ཝུཙྩཏི. ཨེཝཾཝིཧཱརཱི ཙ, མིགཛཱལ, བྷིཀྑུ ཀིཉྩཱཔི གཱམནྟེ ཝིཧརཏི ཨཱཀིཎྞོ བྷིཀྑཱུཧི བྷིཀྑུནཱིཧི ཨུཔཱསཀེཧི ཨུཔཱསིཀཱཧི རཱཛཱུཧི རཱཛམཧཱམཏྟེཧི ཏིཏྠིཡེཧི ཏིཏྠིཡསཱཝཀེཧི ¶ . ཨཐ ཁོ ཨེཀཝིཧཱརཱིཏི ཝུཙྩཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏཎྷཱ ཧིསྶ དུཏིཡཱ, སཱསྶ པཧཱིནཱ. ཏསྨཱ ཨེཀཝིཧཱརཱིཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. དུཏིཡམིགཛཱལསུཏྟཾ

༦༤. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མིགཛཱལོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མིགཛཱལོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ, ཡམཧཾ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི.

‘‘སནྟི ¶ ཁོ, མིགཛཱལ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ནནྡཱི. ནནྡིསམུདཡཱ དུཀྑསམུདཡོ, མིགཛཱལཱཏི ཝདཱམི…པེ… སནྟི ཙ ཁོ, མིགཛཱལ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི ཙ ཁོ, མིགཛཱལ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ནནྡཱི ¶ . ནནྡིསམུདཡཱ དུཀྑསམུདཡོ, མིགཛཱལཱཏི ཝདཱམི.

‘‘སནྟི ཙ ཁོ, མིགཛཱལ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ¶ ཏིཊྛཏོ ནནྡཱི ནིརུཛ྄ཛྷཏི. ནནྡིནིརོདྷཱ དུཀྑནིརོདྷོ, མིགཛཱལཱཏི ཝདཱམི…པེ… སནྟི ཙ ཁོ, མིགཛཱལ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ…པེ… སནྟི ཙ ཁོ, མིགཛཱལ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ནནྡཱི ནིརུཛ྄ཛྷཏི. ནནྡིནིརོདྷཱ དུཀྑནིརོདྷོ, མིགཛཱལཱཏི ཝདཱམཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མིགཛཱལོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མིགཛཱལོ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརཏོ ནཙིརསྶེཝ – ཡསྶཏྠཱཡ ཀུལཔུཏྟཱ སམྨདེཝ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛནྟི ཏདནུཏྟརཾ – བྲཧྨཙརིཡཔརིཡོསཱནཾ དིཊྛེཝ ¶ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི ཨབྦྷཉྙཱསི. ཨཉྙཏརོ ཙ པནཱཡསྨཱ མིགཛཱལོ ཨརཧཏཾ ཨཧོསཱིཏི. དུཏིཡཾ.

༣. པཋམསམིདྡྷིམཱརཔཉྷཱསུཏྟཾ

༦༥. ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སམིདྡྷི ཡེན བྷགཝཱ…པེ… བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘མཱརོ, མཱརོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, མཱརོ ཝཱ ཨསྶ མཱརཔཉྙཏྟི ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཡཏྠ ཁོ, སམིདྡྷི, ཨཏྠི ¶ ཙཀྑུ, ཨཏྠི རཱུཔཱ, ཨཏྠི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ¶ , ཨཏྠི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ཨཏྠི ཏཏྠ མཱརོ ཝཱ མཱརཔཉྙཏྟི ཝཱ. ཨཏྠི སོཏཾ, ཨཏྠི སདྡཱ, ཨཏྠི སོཏཝིཉྙཱཎཾ, ཨཏྠི སོཏཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ཨཏྠི ཏཏྠ མཱརོ ཝཱ མཱརཔཉྙཏྟི ཝཱ. ཨཏྠི གྷཱནཾ, ཨཏྠི གནྡྷཱ, ཨཏྠི གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ, ཨཏྠི གྷཱནཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ཨཏྠི ཏཏྠ མཱརོ ཝཱ མཱརཔཉྙཏྟི ཝཱ. ཨཏྠི ཛིཝ྄ཧཱ, ཨཏྠི རསཱ, ཨཏྠི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ, ཨཏྠི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ཨཏྠི ཏཏྠ མཱརོ ཝཱ མཱརཔཉྙཏྟི ཝཱ. ཨཏྠི ཀཱཡོ, ཨཏྠི ཕོཊྛབྦཱ, ཨཏྠི ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ, ཨཏྠི ཀཱཡཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ཨཏྠི ཏཏྠ མཱརོ ཝཱ མཱརཔཉྙཏྟི ཝཱ. ཨཏྠི མནོ, ཨཏྠི དྷམྨཱ, ཨཏྠི མནོཝིཉྙཱཎཾ, ཨཏྠི མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ཨཏྠི ཏཏྠ མཱརོ ཝཱ མཱརཔཉྙཏྟི ཝཱ.

‘‘ཡཏྠ ཙ ཁོ, སམིདྡྷི, ནཏྠི ཙཀྑུ, ནཏྠི རཱུཔཱ, ནཏྠི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ, ནཏྠི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ནཏྠི ཏཏྠ མཱརོ ཝཱ མཱརཔཉྙཏྟི ཝཱ. ནཏྠི སོཏཾ…པེ… ནཏྠི གྷཱནཾ…པེ… ནཏྠི ཛིཝ྄ཧཱ, ནཏྠི རསཱ, ནཏྠི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ, ནཏྠི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ནཏྠི ཏཏྠ མཱརོ ཝཱ མཱརཔཉྙཏྟི ཝཱ. ནཏྠི ཀཱཡོ…པེ…. ནཏྠི མནོ, ནཏྠི དྷམྨཱ, ནཏྠི མནོཝིཉྙཱཎཾ, ནཏྠི མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ནཏྠི ཏཏྠ མཱརོ ཝཱ མཱརཔཉྙཏྟི ཝཱ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. སམིདྡྷིསཏྟཔཉྷཱསུཏྟཾ

༦༦. ‘‘‘སཏྟོ ¶ , སཏྟོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, སཏྟོ ཝཱ ཨསྶ སཏྟཔཉྙཏྟི ཝཱ’’ཏི…པེ…. ཙཏུཏྠཾ.

༥. སམིདྡྷིདུཀྑཔཉྷཱསུཏྟཾ

༦༧. ‘‘‘དུཀྑཾ ¶ ¶ , དུཀྑ’ནྟི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, དུཀྑཾ ཝཱ ཨསྶ དུཀྑཔཉྙཏྟི ཝཱ’’ཏི…པེ…. པཉྩམཾ.

༦. སམིདྡྷིལོཀཔཉྷཱསུཏྟཾ

༦༨. ‘‘‘ལོཀོ, ལོཀོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ལོཀོ ཝཱ ཨསྶ ལོཀཔཉྙཏྟི ཝཱ’’ཏི? ཡཏྠ ཁོ, སམིདྡྷི, ཨཏྠི ཙཀྑུ, ཨཏྠི རཱུཔཱ, ཨཏྠི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ, ཨཏྠི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ཨཏྠི ཏཏྠ ལོཀོ ཝཱ ལོཀཔཉྙཏྟི ཝཱཏི…པེ… ཨཏྠི ཛིཝ྄ཧཱ…པེ… ཨཏྠི ¶ མནོ, ཨཏྠི དྷམྨཱ, ཨཏྠི མནོཝིཉྙཱཎཾ, ཨཏྠི མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ཨཏྠི ཏཏྠ ལོཀོ ཝཱ ལོཀཔཉྙཏྟི ཝཱ.

‘‘ཡཏྠ ཙ ཁོ, སམིདྡྷི, ནཏྠི ཙཀྑུ, ནཏྠི རཱུཔཱ, ནཏྠི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ, ནཏྠི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ནཏྠི ཏཏྠ ལོཀོ ཝཱ ལོཀཔཉྙཏྟི ཝཱ…པེ… ནཏྠི ཛིཝ྄ཧཱ…པེ… ནཏྠི མནོ, ནཏྠི དྷམྨཱ, ནཏྠི མནོཝིཉྙཱཎཾ, ནཏྠི མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ནཏྠི ཏཏྠ ལོཀོ ཝཱ ལོཀཔཉྙཏྟི ཝཱ’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཨུཔསེནཨཱསཱིཝིསསུཏྟཾ

༦༩. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཙ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཨུཔསེནོ རཱཛགཧེ ཝིཧརནྟི སཱིཏཝནེ སཔྤསོཎྜིཀཔབྦྷཱརེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཏོ ཨུཔསེནསྶ ཀཱཡེ ཨཱསཱིཝིསོ པཏིཏོ ¶ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨུཔསེནོ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨེཐ མེ, ཨཱཝུསོ, ཨིམཾ ཀཱཡཾ མཉྩཀཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ བཧིདྡྷཱ ནཱིཧརཐ. པུརཱཡཾ ཀཱཡོ ཨིདྷེཝ ཝིཀིརཏི; སེཡྻཐཱཔི བྷུསམུཊྛཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ ¶ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུཔསེནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ན ཁོ པན མཡཾ པསྶཱམ ཨཱཡསྨཏོ ཨུཔསེནསྶ ཀཱཡསྶ ཝཱ ཨཉྙཐཏྟཾ ཨིནྡྲིཡཱནཾ ཝཱ ཝིཔརིཎཱམཾ. ཨཐ ཙ པནཱཡསྨཱ ཨུཔསེནོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨེཐ མེ, ཨཱཝུསོ, ཨིམཾ ཀཱཡཾ མཉྩཀཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ བཧིདྡྷཱ ནཱིཧརཐ. པུརཱཡཾ ཀཱཡོ ཨིདྷེཝ ཝིཀིརཏི; སེཡྻཐཱཔི བྷུསམུཊྛཱི’’’ཏི. ‘‘ཡསྶ ནཱུན, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨེཝམསྶ – ‘ཨཧཾ ཙཀྑཱུཏི ཝཱ མམ ཙཀྑཱུཏི ཝཱ…པེ… ཨཧཾ ཛིཝ྄ཧཱཏི ཝཱ མམ ¶ ཛིཝ྄ཧཱཏི ཝཱ… ཨཧཾ མནོཏི ཝཱ མམ མནོཏི ཝཱ’. ཏསྶ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, སིཡཱ ཀཱཡསྶ ཝཱ ཨཉྙཐཏྟཾ ཨིནྡྲིཡཱནཾ ཝཱ ཝིཔརིཎཱམོ. མཡ྄ཧཉྩ ཁོ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ན ཨེཝཾ ཧོཏི ¶ – ‘ཨཧཾ ཙཀྑཱུཏི ཝཱ མམ ཙཀྑཱུཏི ཝཱ…པེ… ཨཧཾ ཛིཝ྄ཧཱཏི ཝཱ མམ ཛིཝ྄ཧཱཏི ཝཱ…པེ… ཨཧཾ མནོཏི ཝཱ མམ མནོཏི ཝཱ’. ཏསྶ མཡ྄ཧཉྩ ཁོ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཀིཾ ཀཱཡསྶ ཝཱ ཨཉྙཐཏྟཾ བྷཝིསྶཏི, ཨིནྡྲིཡཱནཾ ཝཱ ཝིཔརིཎཱམོ’’ཏི!

‘‘ཏཐཱ ཧི པནཱཡསྨཏོ ཨུཔསེནསྶ དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧངྐཱརམམངྐཱརམཱནཱནུསཡོ སུསམཱུཧཏོ. ཏསྨཱ ཨཱཡསྨཏོ ཨུཔསེནསྶ ན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧཾ ཙཀྑཱུཏི ཝཱ མམ ཙཀྑཱུཏི ཝཱ…པེ… ཨཧཾ ཛིཝ྄ཧཱཏི ཝཱ མམ ཛིཝ྄ཧཱཏི ཝཱ…པེ… ཨཧཾ མནོཏི ཝཱ མམ མནོཏི ཝཱ’’’ཏི. ཨཐ ¶ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ ཨུཔསེནསྶ ཀཱཡཾ མཉྩཀཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ བཧིདྡྷཱ ནཱིཧརིཾསུ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཏོ ཨུཔསེནསྶ ཀཱཡོ ཏཏྠེཝ ཝིཀིརི; སེཡྻཐཱཔི བྷུསམུཊྛཱིཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཨུཔཝཱཎསནྡིཊྛིཀསུཏྟཾ

༧༠. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨུཔཝཱཎོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨུཔཝཱཎོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘སནྡིཊྛིཀོ དྷམྨོ, སནྡིཊྛིཀོ དྷམྨོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, སནྡིཊྛིཀོ དྷམྨོ ཧོཏི, ཨཀཱལིཀོ ཨེཧིཔསྶིཀོ ཨོཔནེཡྻིཀོ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷ པན, ཨུཔཝཱཎ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ རཱུཔཔྤཊིསཾཝེདཱི ཙ ཧོཏི རཱུཔརཱགཔྤཊིསཾཝེདཱི ཙ. སནྟཉྩ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱུཔེསུ རཱགཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱུཔེསུ རཱགོ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཡཾ ཏཾ, ཨུཔཝཱཎ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ རཱུཔཔྤཊིསཾཝེདཱི ཙ ཧོཏི རཱུཔརཱགཔྤཊིསཾཝེདཱི ¶ ཙ. སནྟཉྩ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱུཔེསུ རཱགཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱུཔེསུ རཱགོ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, ཨུཔཝཱཎ, སནྡིཊྛིཀོ དྷམྨོ ཧོཏི ཨཀཱལིཀོ ཨེཧིཔསྶིཀོ ཨོཔནེཡྻིཀོ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧཱི’’ཏི…པེ….

‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, ཨུཔཝཱཎ, བྷིཀྑུ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ རསཔྤཊིསཾཝེདཱི ཙ ཧོཏི རསརཱགཔྤཊིསཾཝེདཱི ཙ. སནྟཉྩ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རསེསུ རཱགཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རསེསུ རཱགོ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཡཾ ཏཾ, ཨུཔཝཱཎ, བྷིཀྑུ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ རསཔྤཊིསཾཝེདཱི ཙ ཧོཏི རསརཱགཔྤཊིསཾཝེདཱི ¶ ཙ. སནྟཉྩ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རསེསུ ¶ རཱགཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རསེསུ རཱགོ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, ཨུཔཝཱཎ, སནྡིཊྛིཀོ དྷམྨོ ཧོཏི ཨཀཱལིཀོ ཨེཧིཔསྶིཀོ ཨོཔནེཡྻིཀོ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧཱི’’ཏི…པེ….

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨུཔཝཱཎ, བྷིཀྑུ མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ དྷམྨཔྤཊིསཾཝེདཱི ཙ ཧོཏི དྷམྨརཱགཔྤཊིསཾཝེདཱི ཙ. སནྟཉྩ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨེསུ རཱགཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨེསུ རཱགོ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཡཾ ཏཾ, ཨུཔཝཱཎ, བྷིཀྑུ མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ དྷམྨཔྤཊིསཾཝེདཱི ཙ ཧོཏི དྷམྨརཱགཔྤཊིསཾཝེདཱི ཙ. སནྟཉྩ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨེསུ རཱགཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨེསུ རཱགོ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, ཨུཔཝཱཎ, སནྡིཊྛིཀོ དྷམྨོ ཧོཏི…པེ… པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧཱི’’ཏི…པེ….

‘‘ཨིདྷ པན, ཨུཔཝཱཎ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ རཱུཔཔྤཊིསཾཝེདཱི ཙ ཧོཏི, ནོ ཙ རཱུཔརཱགཔྤཊིསཾཝེདཱི. ཨསནྟཉྩ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱུཔེསུ རཱགཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱུཔེསུ རཱགོ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཡཾ ཏཾ, ཨུཔཝཱཎ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ རཱུཔཔྤཊིསཾཝེདཱིཧི ཁོ ཧོཏི, ནོ ཙ རཱུཔརཱགཔྤཊིསཾཝེདཱི. ཨསནྟཉྩ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱུཔེསུ རཱགཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱུཔེསུ རཱགོ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, ཨུཔཝཱཎ, སནྡིཊྛིཀོ དྷམྨོ ཧོཏི, ཨཀཱལིཀོ ཨེཧིཔསྶིཀོ ཨོཔནེཡྻིཀོ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧཱི’’ཏི…པེ….

‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, ཨུཔཝཱཎ, བྷིཀྑུ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ རསཔྤཊིསཾཝེདཱིཧི ཁོ ཧོཏི, ནོ ཙ རསརཱགཔྤཊིསཾཝེདཱི. ཨསནྟཉྩ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རསེསུ རཱགཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རསེསུ རཱགོ’ཏི པཛཱནཱཏི…པེ….

‘‘པུན ¶ ¶ ཙཔརཾ, ཨུཔཝཱཎ, བྷིཀྑུ མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ དྷམྨཔྤཊིསཾཝེདཱིཧི ཁོ ཧོཏི, ནོ ཙ དྷམྨརཱགཔྤཊིསཾཝེདཱི. ཨསནྟཉྩ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨེསུ རཱགཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨེསུ རཱགོ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཡཾ ཏཾ, ཨུཔཝཱཎ, བྷིཀྑུ མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ དྷམྨཔྤཊིསཾཝེདཱིཧི ཁོ ཧོཏི, ནོ ཙ དྷམྨརཱགཔྤཊིསཾཝེདཱི. ཨསནྟཉྩ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨེསུ རཱགཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨེསུ རཱགོ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, ཨུཔཝཱཎ, སནྡིཊྛིཀོ དྷམྨོ ཧོཏི, ཨཀཱལིཀོ ཨེཧིཔསྶིཀོ ཨོཔནེཡྻིཀོ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. པཋམཚཕསྶཱཡཏནསུཏྟཾ

༧༡. ‘‘ཡོ ཧི ཀོཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨཝུསིཏཾ ¶ ཏེན བྲཧྨཙརིཡཾ, ཨཱརཀཱ སོ ཨིམསྨཱ དྷམྨཝིནཡཱ’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨེཏྠཱཧཾ, བྷནྟེ, ཨནསྶསཾ [ཨནསྶསིཾ (སཱི.), ཨནསྶཱསཾ (སྱཱ. ཀཾ.), ཨནསྶཱསིཾ (པཱི.)]. ཨཧཉྷི, བྷནྟེ, ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱམཱི’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, བྷིཀྑུ, ཙཀྑུཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི ¶ , ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑུ, ཨེཏྠ ཙ ཏེ, བྷིཀྑུ, ཙཀྑུ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ སུདིཊྛཾ བྷཝིསྶཏི. ཨེསེཝནྟོ དུཀྑསྶ…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑུ, ཨེཏྠ ཙ ཏེ, བྷིཀྑུ, ཛིཝ྄ཧཱ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ སུདིཊྛཾ བྷཝིསྶཏི. ཨེསེཝནྟོ དུཀྑསྶ…པེ… མནཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑུ, ཨེཏྠ ཙ ཏེ, བྷིཀྑུ, མནོ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ¶ ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ སུདིཊྛཾ བྷཝིསྶཏི. ཨེསེཝནྟོ དུཀྑསྶཱ’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. དུཏིཡཚཕསྶཱཡཏནསུཏྟཾ

༧༢. ‘‘ཡོ ¶ ཧི ཀོཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨཝུསིཏཾ ཏེན བྲཧྨཙརིཡཾ, ཨཱརཀཱ སོ ཨིམསྨཱ དྷམྨཝིནཡཱ’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨེཏྠཱཧཾ, བྷནྟེ, ཨནསྶསཾ པནསྶསཾ. ཨཧཉྷི, བྷནྟེ, ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱམཱི’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, བྷིཀྑུ, ཙཀྑུཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི ¶ , ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི?

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑུ, ཨེཏྠ ཙ ཏེ, བྷིཀྑུ, ཙཀྑུ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ སུདིཊྛཾ བྷཝིསྶཏི. ཨེཝཾ ཏེ ཨེཏཾ པཋམཾ ཕསྶཱཡཏནཾ པཧཱིནཾ བྷཝིསྶཏི ¶ ཨཱཡཏིཾ ཨཔུནབྦྷཝཱཡ…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི?

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘སཱདྷུ ¶ , བྷིཀྑུ, ཨེཏྠ ཙ ཏེ, བྷིཀྑུ, ཛིཝ྄ཧཱ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ སུདིཊྛཾ བྷཝིསྶཏི. ཨེཝཾ ཏེ ཨེཏཾ ཙཏུཏྠཾ ཕསྶཱཡཏནཾ པཧཱིནཾ བྷཝིསྶཏི ཨཱཡཏིཾ ཨཔུནབྦྷཝཱཡ…པེ….

‘‘མནཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི?

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑུ, ཨེཏྠ ཙ ཏེ, བྷིཀྑུ, མནོ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ སུདིཊྛཾ བྷཝིསྶཏི. ཨེཝཾ ཏེ ཨེཏཾ ཚཊྛཾ ཕསྶཱཡཏནཾ པཧཱིནཾ བྷཝིསྶཏི ཨཱཡཏིཾ ཨཔུནབྦྷཝཱཡཱ’’ཏི. དསམཾ.

༡༡. ཏཏིཡཚཕསྶཱཡཏནསུཏྟཾ

༧༣. ‘‘ཡོ ཧི ཀོཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ ¶ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨཝུསིཏཾ ཏེན བྲཧྨཙརིཡཾ, ཨཱརཀཱ སོ ཨིམསྨཱ དྷམྨཝིནཡཱ’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨེཏྠཱཧཾ, བྷནྟེ, ཨནསྶསཾ པནསྶསཾ. ཨཧཉྷི, བྷནྟེ, ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ¶ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱམཱི’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, བྷིཀྑུ, ཙཀྑུ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ ¶ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘སོཏཾ… གྷཱནཾ… ཛིཝ྄ཧཱ… ཀཱཡོ… མནོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑུ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, སོཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, གྷཱནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, ཛིཝ྄ཧཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, ཀཱཡསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཨེཀཱདསམཾ.

མིགཛཱལཝགྒོ སཏྟམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

མིགཛཱལེན ¶ དྭེ ཝུཏྟཱ, ཙཏྟཱརོ ཙ སམིདྡྷིནཱ;

ཨུཔསེནོ ཨུཔཝཱཎོ, ཚཕསྶཱཡཏནིཀཱ ཏཡོཏི.

༨. གིལཱནཝགྒོ

༡. པཋམགིལཱནསུཏྟཾ

༧༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ ¶ ¶ ¶ . ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨམུཀསྨིཾ, བྷནྟེ, ཝིཧཱརེ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ནཝོ ཨཔྤཉྙཱཏོ ཨཱབཱདྷིཀོ དུཀྑིཏོ བཱལ༹ྷགིལཱནོ. སཱདྷུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཡེན སོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམཏུ ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ནཝཝཱདཉྩ སུཏྭཱ གིལཱནཝཱདཉྩ, ‘‘ཨཔྤཉྙཱཏོ བྷིཀྑཱུ’’ཏི ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཡེན སོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམི. ཨདྡསཱ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ. དིསྭཱན མཉྩཀེ སམདྷོསི [སམཉྩོསི (སཱི.), སམཏེསི (སྱཱ. ཀཾ.), སམཉྩོཔི (པཱི.)]. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨལཾ, བྷིཀྑུ, མཱ ཏྭཾ མཉྩཀེ སམདྷོསི. སནྟིམཱནི ཨཱསནཱནི པཉྙཏྟཱནི, ཏཏྠཱཧཾ ནིསཱིདིསྶཱམཱི’’ཏི. ནིསཱིདི བྷགཝཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ. ནིསཛྫ ཁོ བྷགཝཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཙྩི ཏེ, བྷིཀྑུ, ཁམནཱིཡཾ, ཀཙྩི ཡཱཔནཱིཡཾ, ཀཙྩི དུཀྑཱ ཝེདནཱ པཊིཀྐམནྟི ནོ ཨབྷིཀྐམནྟི, པཊིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི ནོ ཨབྷིཀྐམོ’’ཏི?

‘‘ན མེ, བྷནྟེ, ཁམནཱིཡཾ, ན ཡཱཔནཱིཡཾ, བཱལ༹ྷཱ མེ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཨབྷིཀྐམནྟི ནོ པཊིཀྐམནྟི, ཨབྷིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི ནོ པཊིཀྐམོ’’ཏི.

‘‘ཀཙྩི ཏེ, བྷིཀྑུ, ན ཀིཉྩི ཀུཀྐུཙྩཾ, ན ཀོཙི ཝིཔྤཊིསཱརོ’’ཏི?

‘‘ཏགྒྷ མེ, བྷནྟེ, ཨནཔྤཀཾ ¶ ཀུཀྐུཙྩཾ, ཨནཔྤཀོ ཝིཔྤཊིསཱརོ’’ཏི.

‘‘ཀཙྩི ¶ པན ཏཾ [ཏྭཾ (སཱི.), ཏེ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)], བྷིཀྑུ, ཨཏྟཱ སཱིལཏོ ཨུཔཝདཏཱི’’ཏི?

‘‘ན ཁོ མཾ, བྷནྟེ, ཨཏྟཱ སཱིལཏོ ཨུཔཝདཏཱི’’ཏི [ནོ ཧེཏཾ བྷནྟེ (པཱི. ཀ.)].

‘‘ནོ ཙེ ཀིར ཏེ, བྷིཀྑུ, ཨཏྟཱ སཱིལཏོ ཨུཔཝདཏི, ཨཐ ཀིཉྩ [ཨཐ ཀིསྨིཉྩ (སཱི.), ཨཐ བྷིཀྑུ ཀིསྨིཉྩ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)] ཏེ ཀུཀྐུཙྩཾ ཀོ ཙ ཝིཔྤཊིསཱརོ’’ཏི?

‘‘ན ཁྭཱཧཾ ¶ , བྷནྟེ, སཱིལཝིསུདྡྷཏྠཾ བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམཱི’’ཏི ¶ .

‘‘ནོ ཙེ ཀིར ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, སཱིལཝིསུདྡྷཏྠཾ མཡཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱསི, ཨཐ ཀིམཏྠཾ ཙརཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱསཱི’’ཏི?

‘‘རཱགཝིརཱགཏྠཾ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམཱི’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, བྷིཀྑུ! སཱདྷུ ཁོ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, རཱགཝིརཱགཏྠཾ མཡཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱསི. རཱགཝིརཱགཏྠོ ཧི, བྷིཀྑུ, མཡཱ དྷམྨོ དེསིཏོ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི བྷིཀྑུ, ཙཀྑུ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ…པེ… སོཏཾ… གྷཱནཾ… ཛིཝ྄ཧཱ… ཀཱཡོ… མནོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑུ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, སོཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ… མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ ¶ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡི. ཨིམསྨིཉྩ པན ཝེཡྻཱཀརཎསྨིཾ བྷཉྙམཱནེ ཏསྶ བྷིཀྑུནོ ཝིརཛཾ ཝཱིཏམལཾ དྷམྨཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདི – ‘‘ཡཾ ཀིཉྩི སམུདཡདྷམྨཾ, སབྦཾ ཏཾ ནིརོདྷདྷམྨ’’ནྟི. པཋམཾ.

༢. དུཏིཡགིལཱནསུཏྟཾ

༧༥. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ…པེ… བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨམུཀསྨིཾ, བྷནྟེ, ཝིཧཱརེ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ནཝོ ཨཔྤཉྙཱཏོ ཨཱབཱདྷིཀོ དུཀྑིཏོ བཱལ༹ྷགིལཱནོ. སཱདྷུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཡེན སོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམཏུ ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ནཝཝཱདཉྩ སུཏྭཱ གིལཱནཝཱདཉྩ, ‘‘ཨཔྤཉྙཱཏོ བྷིཀྑཱུ’’ཏི ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཡེན སོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམི. ཨདྡསཱ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ. དིསྭཱན མཉྩཀེ སམདྷོསི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨལཾ, བྷིཀྑུ, མཱ ཏྭཾ མཉྩཀེ སམདྷོསི. སནྟིམཱནི ཨཱསནཱནི པཉྙཏྟཱནི, ཏཏྠཱཧཾ ནིསཱིདིསྶཱམཱི’’ཏི. ནིསཱིདི བྷགཝཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ. ནིསཛྫ ཁོ བྷགཝཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཙྩི ཏེ, བྷིཀྑུ, ཁམནཱིཡཾ, ཀཙྩི ཡཱཔནཱིཡཾ, ཀཙྩི དུཀྑཱ ཝེདནཱ པཊིཀྐམནྟི ནོ ཨབྷིཀྐམནྟི, པཊིཀྐམོསཱནཾ ¶ པཉྙཱཡཏི ནོ ཨབྷིཀྐམོ’’ཏི?

‘‘ན མེ, བྷནྟེ, ཁམནཱིཡཾ, ན ཡཱཔནཱིཡཾ…པེ… ན ཁོ མཾ [མེ (སབྦཏྠ)], བྷནྟེ, ཨཏྟཱ སཱིལཏོ ཨུཔཝདཏཱི’’ཏི.

‘‘ནོ ཙེ ཀིར ཏེ, བྷིཀྑུ, ཨཏྟཱ སཱིལཏོ ཨུཔཝདཏི, ཨཐ ཀིཉྩ ཏེ ཀུཀྐུཙྩཾ ཀོ ཙ ཝིཔྤཊིསཱརོ’’ཏི?

‘‘ན ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, སཱིལཝིསུདྡྷཏྠཾ བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམཱི’’ཏི.

‘‘ནོ ¶ ཙེ ཀིར ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, སཱིལཝིསུདྡྷཏྠཾ མཡཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱསི, ཨཐ ¶ ཀིམཏྠཾ ཙརཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱསཱི’’ཏི?

‘‘ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱནཏྠཾ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམཱི’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, བྷིཀྑུ! སཱདྷུ ཁོ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱནཏྠཾ མཡཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱསི. ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱནཏྠོ ཧི, བྷིཀྑུ, མཡཱ དྷམྨོ དེསིཏོ.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, བྷིཀྑུ, ཙཀྑུ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ ¶ , བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ…པེ… སོཏཾ… གྷཱནཾ… ཛིཝ྄ཧཱ… ཀཱཡོ… མནོ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶོ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑུ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ… མནསྨིམྤི… མནོཝིཉྙཱཎེཔི… མནོསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི. ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡི. ཨིམསྨིཉྩ པན ཝེཡྻཱཀརཎསྨིཾ བྷཉྙམཱནེ ཏསྶ བྷིཀྑུསྶ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཱིཏི [ཝིམུཙྩཏཱིཏི (སབྦཏྠ)]. དུཏིཡཾ.

༣. རཱདྷཨནིཙྩསུཏྟཾ

༧༦. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ ¶ , ཡམཧཾ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི. ‘‘ཡཾ ཁོ, རཱདྷ, ཨནིཙྩཾ ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཀིཉྩ, རཱདྷ, ཨནིཙྩཾ ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ? ཙཀྑུ ཨནིཙྩཾ ¶ , རཱུཔཱ ཨནིཙྩཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶོ… ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཾ. ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ… ཀཱཡོ… མནོ ཨནིཙྩོ. ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. དྷམྨཱ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶོ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཾ. ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡཾ ¶ ཁོ, རཱདྷ, ཨནིཙྩཾ ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. རཱདྷདུཀྑསུཏྟཾ

༧༧. ‘‘ཡཾ ཁོ, རཱདྷ, དུཀྑཾ ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཀིཉྩ, རཱདྷ, དུཀྑཾ? ཙཀྑུ ཁོ, རཱདྷ, དུཀྑཾ. ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. རཱུཔཱ… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶོ… ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶ…པེ… ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི དུཀྑཾ. ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… མནོ དུཀྑོ… དྷམྨཱ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶོ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ ¶ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི དུཀྑཾ. ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡཾ ཁོ, རཱདྷ, དུཀྑཾ ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. རཱདྷཨནཏྟསུཏྟཾ

༧༨. ‘‘ཡོ ཁོ, རཱདྷ, ཨནཏྟཱ ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཀོ ཙ, རཱདྷ, ཨནཏྟཱ? ཙཀྑུ ཁོ, རཱདྷ, ཨནཏྟཱ. ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. རཱུཔཱ… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶོ… ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ…པེ… མནོ ཨནཏྟཱ… དྷམྨཱ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶོ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནཏྟཱ. ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡོ ཁོ, རཱདྷ, ཨནཏྟཱ ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. པཋམཨཝིཛྫཱཔཧཱནསུཏྟཾ

༧༩. ཨཐ ¶ ¶ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཨེཀོ དྷམྨོ ཡསྶ པཧཱནཱ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨཏྠི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨེཀོ དྷམྨོ ཡསྶ པཧཱནཱ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི.

‘‘ཀཏམོ པན, བྷནྟེ, ཨེཀོ དྷམྨོ ཡསྶ པཧཱནཱ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨཝིཛྫཱ ¶ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨེཀོ དྷམྨོ ཡསྶ པཧཱནཱ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི.

‘‘ཀཐཾ པན, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ, ཀཐཾ པསྶཏོ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ ¶ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི?

‘‘ཙཀྑུཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏི. རཱུཔེ… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ, ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏི…པེ… མནཾ ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏི. དྷམྨེ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. དུཏིཡཨཝིཛྫཱཔཧཱནསུཏྟཾ

༨༠. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ…པེ… ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཨེཀོ དྷམྨོ ཡསྶ པཧཱནཱ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨཏྠི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨེཀོ དྷམྨོ ཡསྶ པཧཱནཱ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི.

‘‘ཀཏམོ པན, བྷནྟེ, ཨེཀོ དྷམྨོ ཡསྶ པཧཱནཱ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨཝིཛྫཱ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨེཀོ དྷམྨོ ཡསྶ པཧཱནཱ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི.

‘‘ཀཐཾ པན, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ, ཀཐཾ པསྶཏོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, བྷིཀྑུནོ སུཏཾ ཧོཏི – ‘སབྦེ དྷམྨཱ ནཱལཾ ཨབྷིནིཝེསཱཡཱ’ཏི. ཨེཝཉྩེཏཾ, བྷིཀྑུ, བྷིཀྑུནོ སུཏཾ ཧོཏི – ‘སབྦེ དྷམྨཱ ¶ ནཱལཾ ཨབྷིནིཝེསཱཡཱ’ཏི. སོ སབྦཾ དྷམྨཾ ཨབྷིཛཱནཱཏི, སབྦཾ དྷམྨཾ ཨབྷིཉྙཱཡ སབྦཾ དྷམྨཾ པརིཛཱནཱཏི, སབྦཾ དྷམྨཾ པརིཉྙཱཡ སབྦནིམིཏྟཱནི ཨཉྙཏོ པསྶཏི, ཙཀྑུཾ ཨཉྙཏོ པསྶཏི ¶ , རཱུཔེ… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨཉྙཏོ པསྶཏི…པེ… མནཾ ཨཉྙཏོ པསྶཏི, དྷམྨེ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨཉྙཏོ པསྶཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. སམྦཧུལབྷིཀྑུསུཏྟཾ

༨༡. ཨཐ ¶ ཁོ སམྦཧུལཱ བྷིཀྑཱུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ ¶ – ‘‘ཨིདྷ ནོ, བྷནྟེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨམྷེ ཨེཝཾ པུཙྪནྟི – ‘ཀིམཏྠིཡཾ, ཨཱཝུསོ, སམཎེ གོཏམེ བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’ཏི? ཨེཝཾ པུཊྛཱ མཡཾ, བྷནྟེ, ཏེསཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ བྱཱཀརོམ – ‘དུཀྑསྶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པརིཉྙཏྠཾ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’ཏི. ཀཙྩི མཡཾ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ པུཊྛཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརམཱནཱ ཝུཏྟཝཱདིནོ ཙེཝ བྷགཝཏོ ཧོམ, ན ཙ བྷགཝནྟཾ ཨབྷཱུཏེན ཨབྦྷཱཙིཀྑཱམ, དྷམྨསྶ ཙཱནུདྷམྨཾ བྱཱཀརོམ, ན ཙ ཀོཙི སཧདྷམྨིཀོ ཝཱདཱནུཝཱདོ གཱརཡ྄ཧཾ ཋཱནཾ ཨཱགཙྪཏཱི’’ཏི?

‘‘ཏགྒྷ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ པུཊྛཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརམཱནཱ ཝུཏྟཝཱདིནོ ཙེཝ མེ ཧོཐ, ན ཙ མཾ ཨབྷཱུཏེན ཨབྦྷཱཙིཀྑཐ, དྷམྨསྶ ཙཱནུདྷམྨཾ བྱཱཀརོཐ, ན ཙ ¶ ཀོཙི སཧདྷམྨིཀོ ཝཱདཱནུཝཱདོ གཱརཡ྄ཧཾ ཋཱནཾ ཨཱགཙྪཏི. དུཀྑསྶ ཧི, བྷིཀྑཝེ, པརིཉྙཏྠཾ མཡི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི. སཙེ པན ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ པུཙྪེཡྻུཾ – ‘ཀཏམཾ པན ཏཾ, ཨཱཝུསོ, དུཀྑཾ, ཡསྶ པརིཉྙཱཡ སམཎེ གོཏམེ བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’ཏི? ཨེཝཾ པུཊྛཱ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཏེསཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཱཐ – ‘ཙཀྑུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, དུཀྑཾ, ཏསྶ པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི. རཱུཔཱ…པེ… ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི དུཀྑཾ. ཏསྶ པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི…པེ… མནོ དུཀྑོ…པེ… ཡམྤིདཾ ¶ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི དུཀྑཾ. ཏསྶ པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི. ཨིདཾ ཁོ ཏཾ, ཨཱཝུསོ, དུཀྑཾ, ཏསྶ པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཾ ¶ པུཊྛཱ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཏེསཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཱཐཱ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ལོཀཔཉྷཱསུཏྟཾ

༨༢. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘‘ལོཀོ, ལོཀོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ལོཀོཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི? ‘‘‘ལུཛྫཏཱི’ཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཏསྨཱ ལོཀོཏི ཝུཙྩཏི. ཀིཉྩ ལུཛྫཏི? ཙཀྑུ ཁོ, བྷིཀྑུ, ལུཛྫཏི. རཱུཔཱ ལུཛྫནྟི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ལུཛྫཏི, ཙཀྑུསམྥསྶོ ལུཛྫཏི ¶ , ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ལུཛྫཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ལུཛྫཏི…པེ… མནོ ལུཛྫཏི, དྷམྨཱ ལུཛྫནྟི, མནོཝིཉྙཱཎཾ ལུཛྫཏི, མནོསམྥསྶོ ལུཛྫཏི, ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ལུཛྫཏི. ལུཛྫཏཱིཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཏསྨཱ ལོཀོཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཕགྒུནཔཉྷཱསུཏྟཾ

༨༣. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཕགྒུནོ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཕགྒུནོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཏཾ ཙཀྑུ, ཡེན ཙཀྑུནཱ ཨཏཱིཏེ བུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ ཚིནྣཔཔཉྩེ ཚིནྣཝཊུམེ པརིཡཱདིནྣཝཊྚེ སབྦདུཀྑཝཱིཏིཝཊྚེ པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཡྻ…པེ… ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, སཱ ཛིཝ྄ཧཱ, ཡཱཡ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨཏཱིཏེ བུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ ཚིནྣཔཔཉྩེ ཚིནྣཝཊུམེ པརིཡཱདིནྣཝཊྚེ སབྦདུཀྑཝཱིཏིཝཊྚེ པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཡྻ…པེ… ཨཏྠི ནུ ཁོ སོ, བྷནྟེ, མནོ, ཡེན མནེན ཨཏཱིཏེ བུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ ཚིནྣཔཔཉྩེ ཚིནྣཝཊུམེ པརིཡཱདིནྣཝཊྚེ སབྦདུཀྑཝཱིཏིཝཊྚེ པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཡྻཱ’’ཏི?

‘‘ནཏྠི ཁོ ཏཾ, ཕགྒུན, ཙཀྑུ, ཡེན ཙཀྑུནཱ ཨཏཱིཏེ བུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ ཚིནྣཔཔཉྩེ ཚིནྣཝཊུམེ པརིཡཱདིནྣཝཊྚེ སབྦདུཀྑཝཱིཏིཝཊྚེ པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཡྻ ¶ …པེ… ནཏྠི ཁོ སཱ ¶ , ཕགྒུན, ཛིཝ྄ཧཱ, ཡཱཡ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨཏཱིཏེ བུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ ཚིནྣཔཔཉྩེ ཚིནྣཝཊུམེ པརིཡཱདིནྣཝཊྚེ སབྦདུཀྑཝཱིཏིཝཊྚེ པཉྙཱཔཡམཱནོ ¶ པཉྙཱཔེཡྻ…པེ… ནཏྠི ¶ ཁོ སོ, ཕགྒུན, མནོ, ཡེན མནེན ཨཏཱིཏེ བུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ ཚིནྣཔཔཉྩེ ཚིནྣཝཊུམེ པརིཡཱདིནྣཝཊྚེ སབྦདུཀྑཝཱིཏིཝཊྚེ པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཡྻཱ’’ཏི. དསམཾ.

གིལཱནཝགྒོ ཨཊྛམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

གིལཱནེན དུཝེ ཝུཏྟཱ, རཱདྷེན ཨཔརེ ཏཡོ;

ཨཝིཛྫཱཡ ཙ དྭེ ཝུཏྟཱ, བྷིཀྑུ ལོཀོ ཙ ཕགྒུནོཏི.

༩. ཚནྣཝགྒོ

༡. པལོཀདྷམྨསུཏྟཾ

༨༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘‘ལོཀོ, ལོཀོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ལོཀོཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི? ‘‘ཡཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, པལོཀདྷམྨཾ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ལོཀོ. ཀིཉྩ, ཨཱནནྡ, པལོཀདྷམྨཾ? ཙཀྑུ ཁོ, ཨཱནནྡ, པལོཀདྷམྨཾ, རཱུཔཱ པལོཀདྷམྨཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ པལོཀདྷམྨཾ, ཙཀྑུསམྥསྶོ པལོཀདྷམྨོ, ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ…པེ… ཏམྤི པལོཀདྷམྨཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ པལོཀདྷམྨཱ, རསཱ པལོཀདྷམྨཱ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ པལོཀདྷམྨཾ, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ པལོཀདྷམྨོ, ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ…པེ… ཏམྤི པལོཀདྷམྨཾ…པེ… ¶ མནོ པལོཀདྷམྨོ, དྷམྨཱ པལོཀདྷམྨཱ, མནོཝིཉྙཱཎཾ པལོཀདྷམྨཾ, མནོསམྥསྶོ པལོཀདྷམྨོ, ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི པལོཀདྷམྨཾ. ཡཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, པལོཀདྷམྨཾ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ལོཀོ’’ཏི. པཋམཾ.

༢. སུཉྙཏལོཀསུཏྟཾ

༨༥. ཨཐ ¶ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ…པེ… བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘སུཉྙོ ལོཀོ, སུཉྙོ ལོཀོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, སུཉྙོ ལོཀོཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི? ‘‘ཡསྨཱ ཙ ཁོ, ཨཱནནྡ, སུཉྙཾ ¶ ཨཏྟེན ཝཱ ཨཏྟནིཡེན ཝཱ ཏསྨཱ སུཉྙོ ལོཀོཏི ཝུཙྩཏི. ཀིཉྩ, ཨཱནནྡ, སུཉྙཾ ཨཏྟེན ཝཱ ཨཏྟནིཡེན ཝཱ? ཙཀྑུ ཁོ, ཨཱནནྡ, སུཉྙཾ ཨཏྟེན ཝཱ ཨཏྟནིཡེན ཝཱ. རཱུཔཱ སུཉྙཱ ཨཏྟེན ཝཱ ཨཏྟནིཡེན ཝཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ སུཉྙཾ ཨཏྟེན ཝཱ ཨཏྟནིཡེན ཝཱ, ཙཀྑུསམྥསྶོ སུཉྙོ ཨཏྟེན ཝཱ ཨཏྟནིཡེན ཝཱ…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི སུཉྙཾ ཨཏྟེན ཝཱ ཨཏྟནིཡེན ཝཱ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, ཨཱནནྡ, སུཉྙཾ ཨཏྟེན ཝཱ ཨཏྟནིཡེན ཝཱ, ཏསྨཱ སུཉྙོ ལོཀོཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. སཾཁིཏྟདྷམྨསུཏྟཾ

༨༦. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ, ཡམཧཾ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨཱནནྡ, ཙཀྑུ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ ¶ , བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘རཱུཔཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ…པེ… ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ¶ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ¶ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ ¶ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ… ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ ¶ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, ཨཱནནྡ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཚནྣསུཏྟཾ

༨༧. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ ཙ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨཱ ཙ མཧཱཙུནྡོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཚནྣོ གིཛ྄ཛྷཀཱུཊེ པབྦཏེ ཝིཧརནྟི. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཡེན ཨཱཡསྨཱ ཚནྣོ ཨཱབཱདྷིཀོ ཧོཏི དུཀྑིཏོ བཱལ༹ྷགིལཱནོ ¶ . ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ¶ ཝུཊྛིཏོ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཙུནྡོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཙུནྡཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཱཡཱམཱཝུསོ ཙུནྡ, ཡེནཱཡསྨཱ ཚནྣོ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམ གིལཱནཔུཙྪཀཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཙུནྡོ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ པཙྩསྶོསི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཙ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨཱ ཙ མཧཱཙུནྡོ ཡེནཱཡསྨཱ ཚནྣོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདིཾསུ. ནིསཛྫ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཚནྣཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཙྩི ཏེ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, ཁམནཱིཡཾ, ཀཙྩི ཡཱཔནཱིཡཾ, ཀཙྩི དུཀྑཱ ཝེདནཱ པཊིཀྐམནྟི ནོ ཨབྷིཀྐམནྟི, པཊིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི ནོ ཨབྷིཀྐམོ’’ཏི?

‘‘ན ¶ མེ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཁམནཱིཡཾ ན ཡཱཔནཱིཡཾ, བཱལ༹ྷཱ མེ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཨབྷིཀྐམནྟི ནོ པཊིཀྐམནྟི, ཨབྷིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི ནོ པཊིཀྐམོ. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, བལཝཱ པུརིསོ ཏིཎྷེན སིཁརེན [ཁགྒེན (ཀ.)] མུདྡྷནི [མུདྡྷཱནཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨབྷིམཏྠེཡྻ [ཨབྷིམནྠེཡྻ (སཱི.)]; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨདྷིམཏྟཱ ཝཱཏཱ མུདྡྷནི [མུདྡྷཱནཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨཱུཧནནྟི [ཨུཔཧནནྟི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.), ཨུཧནནྟི (ཀ.)]. ན མེ, ཨཱཝུསོ, ཁམནཱིཡཾ, ན ཡཱཔནཱིཡཾ…པེ… ནོ པཊིཀྐམོ. སེཡྻཐཱཔི ¶ , ཨཱཝུསོ, བལཝཱ པུརིསོ དལ༹ྷེན ཝརཏྟཀྑཎྜེན སཱིསེ སཱིསཝེཋཾ དདེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨདྷིམཏྟཱ སཱིསེ སཱིསཝེདནཱ. ན མེ, ཨཱཝུསོ, ཁམནཱིཡཾ ¶ , ན ཡཱཔནཱིཡཾ…པེ… ནོ པཊིཀྐམོ. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, དཀྑོ གོགྷཱཏཀོ ཝཱ གོགྷཱཏཀནྟེཝཱསཱི ཝཱ ཏིཎྷེན གོཝིཀནྟནེན ཀུཙྪིཾ པརིཀནྟེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ ཨདྷིམཏྟཱ ཝཱཏཱ ཀུཙྪིཾ པརིཀནྟནྟི. ན མེ, ཨཱཝུསོ, ཁམནཱིཡཾ, ན ཡཱཔནཱིཡཾ…པེ… ནོ པཊིཀྐམོ. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, དྭེ བལཝནྟོ པུརིསཱ དུབྦལཏརཾ པུརིསཾ ནཱནཱབཱཧཱསུ གཧེཏྭཱ ཨངྒཱརཀཱསུཡཱ སནྟཱཔེཡྻུཾ ¶ སམྤརིཏཱཔེཡྻུཾ; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨདྷིམཏྟོ ཀཱཡསྨིཾ ཌཱཧོ. ན མེ, ཨཱཝུསོ, ཁམནཱིཡཾ, ན ཡཱཔནཱིཡཾ, བཱལ༹ྷཱ མེ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཨབྷིཀྐམནྟི ནོ པཊིཀྐམནྟི, ཨབྷིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི ནོ པཊིཀྐམོ. སཏྠཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཱཧརིསྶཱམི, ནཱཝཀངྑཱམི [ནཱཔི ཀངྑཱམི (ཀ.)] ཛཱིཝིཏ’’ནྟི.

‘‘མཱ ཨཱཡསྨཱ ཚནྣོ སཏྠཾ ཨཱཧརེསི. ཡཱཔེཏཱཡསྨཱ ཚནྣོ, ཡཱཔེནྟཾ མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ ཚནྣཾ ཨིཙྪཱམ. སཙེ ཨཱཡསྨཏོ ཚནྣསྶ ནཏྠི སཔྤཱཡཱནི བྷོཛནཱནི, ཨཧཾ ཨཱཡསྨཏོ ཚནྣསྶ སཔྤཱཡཱནི བྷོཛནཱནི པརིཡེསིསྶཱམི. སཙེ ཨཱཡསྨཏོ ཚནྣསྶ ནཏྠི སཔྤཱཡཱནི བྷེསཛྫཱནི, ཨཧཾ ཨཱཡསྨཏོ ཚནྣསྶ སཔྤཱཡཱནི བྷེསཛྫཱནི པརིཡེསིསྶཱམི. སཙེ ཨཱཡསྨཏོ ཚནྣསྶ ནཏྠི པཏིརཱུཔཱ ཨུཔཊྛཱཀཱ, ཨཧཾ ཨཱཡསྨནྟཾ ཚནྣཾ ཨུཔཊྛཧིསྶཱམི. མཱ ཨཱཡསྨཱ ཚནྣོ སཏྠཾ ཨཱཧརེསི. ཡཱཔེཏཱཡསྨཱ ཚནྣོ, ཡཱཔེནྟཾ མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ ཚནྣཾ ཨིཙྪཱམཱ’’ཏི.

‘‘ན མེ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ནཏྠི སཔྤཱཡཱནི བྷོཛནཱནི; ཨཏྠི མེ སཔྤཱཡཱནི ¶ བྷོཛནཱནི. ནཔི མེ ནཏྠི སཔྤཱཡཱནི བྷེསཛྫཱནི; ཨཏྠི མེ སཔྤཱཡཱནི བྷེསཛྫཱནི. ནཔི མེ ནཏྠི པཏིརཱུཔཱ ཨུཔཊྛཱཀཱ; ཨཏྠི མེ པཏིརཱུཔཱ ཨུཔཊྛཱཀཱ. ཨཔི ཙ མེ, ཨཱཝུསོ, སཏྠཱ པརིཙིཎྞོ དཱིགྷརཏྟཾ མནཱཔེནེཝ, ནོ ཨམནཱཔེན. ཨེཏཉྷི, ཨཱཝུསོ, སཱཝཀསྶ པཏིརཱུཔཾ ཡཾ སཏྠཱརཾ ¶ པརིཙརེཡྻ མནཱཔེནེཝ, ནོ ཨམནཱཔེན. ‘ཨནུཔཝཛྫཾ [ཏཾ ཨནུཔཝཛྫཾ (བཧཱུསུ)] ཚནྣོ བྷིཀྑུ སཏྠཾ ཨཱཧརིསྶཏཱི’ཏི – ཨེཝམེཏཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, དྷཱརེཧཱི’’ཏི.

‘‘པུཙྪེཡྻཱམ ¶ མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ ཚནྣཾ ཀཉྩིདེཝ [ཀིཉྩིདེཝ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)] དེསཾ, སཙེ ཨཱཡསྨཱ ཚནྣོ ཨོཀཱསཾ ཀརོཏི པཉྷསྶ ཝེཡྻཱཀརཎཱཡཱ’’ཏི. ‘‘པུཙྪཱཝུསོ ¶ སཱརིཔུཏྟ, སུཏྭཱ ཝེདིསྶཱམཱ’’ཏི.

‘‘ཙཀྑུཾ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསི…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསི…པེ… མནཾ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, མནོཝིཉྙཱཎཾ མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི?

‘‘ཙཀྑུཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཱམི…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ནེཏཾ ¶ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཱམི…པེ… མནཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, མནོཝིཉྙཱཎཾ མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཱམཱི’’ཏི.

‘‘ཙཀྑུསྨིཾ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེསུ དྷམྨེསུ ཀིཾ དིསྭཱ ཀིཾ ཨབྷིཉྙཱཡ ཙཀྑུཾ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསི… ཛིཝ྄ཧཱཡ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎེ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེསུ དྷམྨེསུ ཀིཾ དིསྭཱ ཀིཾ ཨབྷིཉྙཱཡ ཛིཝ྄ཧཾ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསི… མནསྨིཾ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, མནོཝིཉྙཱཎེ མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེསུ དྷམྨེསུ ཀིཾ དིསྭཱ ཀིཾ ཨབྷིཉྙཱཡ མནཾ མནོཝིཉྙཱཎཾ མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི?

‘‘ཙཀྑུསྨིཾ ¶ , ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེསུ དྷམྨེསུ ནིརོདྷཾ དིསྭཱ ནིརོདྷཾ ཨབྷིཉྙཱཡ ཙཀྑུཾ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ¶ སམནུཔསྶཱམི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎེ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེསུ དྷམྨེསུ ནིརོདྷཾ དིསྭཱ ནིརོདྷཾ ཨབྷིཉྙཱཡ ཛིཝ྄ཧཾ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ ¶ དྷམྨེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ¶ སམནུཔསྶཱམི…པེ… མནསྨིཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, མནོཝིཉྙཱཎེ མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེསུ དྷམྨེསུ ནིརོདྷཾ དིསྭཱ ནིརོདྷཾ ཨབྷིཉྙཱཡ མནཾ མནོཝིཉྙཱཎཾ མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཱམཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ མཧཱཙུནྡོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཚནྣཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཏསྨཱཏིཧ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, ཨིདམྤི ཏསྶ བྷགཝཏོ སཱསནཾ ནིཙྩཀཔྤཾ སཱདྷུཀཾ མནསི ཀཱཏབྦཾ – ‘ནིསྶིཏསྶ ཙལིཏཾ, ཨནིསྶིཏསྶ ཙལིཏཾ ནཏྠི. ཙལིཏེ ཨསཏི པསྶདྡྷི ཧོཏི. པསྶདྡྷིཡཱ སཏི ནཏི ན ཧོཏི. ནཏིཡཱ ཨསཏི ཨཱགཏིགཏི ན ཧོཏི. ཨཱགཏིགཏིཡཱ ཨསཏི ཙུཏཱུཔཔཱཏོ ན ཧོཏི. ཙུཏཱུཔཔཱཏེ ཨསཏི ནེཝིདྷ ན ཧུརཾ ན ཨུབྷཡམནྟརེན. ཨེསེཝནྟོ དུཀྑསྶཱ’’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཙ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨཱ ཙ མཧཱཙུནྡོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཚནྣཾ ཨིམིནཱ ཨོཝཱདེན ཨོཝདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐམིཾསུ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཚནྣོ ཨཙིརཔཀྐནྟེསུ ཏེསུ ཨཱཡསྨནྟེསུ སཏྠཾ ཨཱཧརེསི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཱཡསྨཏཱ, བྷནྟེ, ཚནྣེན སཏྠཾ ཨཱཧརིཏཾ. ཏསྶ ཀཱ གཏི ཀོ ཨབྷིསམྤརཱཡོ’’ཏི? ‘‘ནནུ ཏེ, སཱརིཔུཏྟ, ཚནྣེན བྷིཀྑུནཱ སམྨུཁཱཡེཝ ཨནུཔཝཛྫཏཱ བྱཱཀཏཱ’’ཏི ¶ ? ‘‘ཨཏྠི, བྷནྟེ, པུབྦཝིཛྫནཾ [པུབྦཝིཙིརཾ (སཱི.), པུབྦཝིཛ྄ཛྷནཾ (པཱི.), པུབྦཛིརཾ (མ. ནི. ༣.༣༩༤] ནཱམ ཝཛྫིགཱམོ. ཏཏྠཱཡསྨཏོ ཚནྣསྶ མིཏྟཀུལཱནི སུཧཛྫཀུལཱནི ཨུཔཝཛྫཀུལཱནཱི’’ཏི. ‘‘ཧོནྟི ཧེཏེ, སཱརིཔུཏྟ, ཚནྣསྶ བྷིཀྑུནོ མིཏྟཀུལཱནི སུཧཛྫཀུལཱནི ཨུཔཝཛྫཀུལཱནི. ན ཁོ པནཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ ¶ , ཨེཏྟཱཝཏཱ སཨུཔཝཛྫོཏི ཝདཱམི. ཡོ ཁོ, སཱརིཔུཏྟ, ཏཉྩ ཀཱཡཾ ནིཀྑིཔཏི, ཨཉྙཉྩ ཀཱཡཾ ¶ ཨུཔཱདིཡཏི, ཏམཧཾ སཨུཔཝཛྫོཏི ཝདཱམི. ཏཾ ཚནྣསྶ བྷིཀྑུནོ ནཏྠི. ‘ཨནུཔཝཛྫཾ ཚནྣེན བྷིཀྑུནཱ སཏྠཾ ཨཱཧརིཏ’ནྟི – ཨེཝམེཏཾ, སཱརིཔུཏྟ, དྷཱརེཧཱི’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. པུཎྞསུཏྟཾ

༨༨. ཨཐ ¶ [སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ (?) མ. ནི. ༣.༣༩༥ པསྶིཏབྦཾ] ཁོ ཨཱཡསྨཱ པུཎྞོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ པུཎྞོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ, ཡམཧཾ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི.

‘‘སནྟི ཁོ, པུཎྞ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ནནྡཱི. ‘ནནྡིསམུདཡཱ དུཀྑསམུདཡོ, པུཎྞཱ’ཏི ཝདཱམི…པེ… སནྟི ཁོ, པུཎྞ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི ཁོ, པུཎྞ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ ¶ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ནནྡཱི. ‘ནནྡིསམུདཡཱ དུཀྑསམུདཡོ, པུཎྞཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘སནྟི ཁོ, པུཎྞ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི, ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ནིརུཛ྄ཛྷཏི ནནྡཱི. ‘ནནྡིནིརོདྷཱ དུཀྑནིརོདྷོ, པུཎྞཱ’ཏི ཝདཱམི…པེ… སནྟི ཁོ, པུཎྞ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ¶ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི, ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ནིརུཛ྄ཛྷཏི ནནྡཱི. ‘ནནྡིནིརོདྷཱ དུཀྑནིརོདྷོ, པུཎྞཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘ཨིམིནཱ ¶ ཏྭཾ [ཨིམིནཱ ཙ ཏྭཾ], པུཎྞ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན ཨོཝཱདེན ཨོཝདིཏོ ཀཏམསྨིཾ [ཀཏརསྨིཾ (མ. ནི. ༣.༣༩༥)] ཛནཔདེ ཝིཧརིསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི, བྷནྟེ, སུནཱཔརནྟོ ནཱམ ཛནཔདོ, ཏཏྠཱཧཾ ཝིཧརིསྶཱམཱི’’ཏི.

‘‘ཙཎྜཱ ¶ ཁོ, པུཎྞ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ; ཕརུསཱ ཁོ, པུཎྞ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ. སཙེ ཏཾ, པུཎྞ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ ཨཀྐོསིསྶནྟི པརིབྷཱསིསྶནྟི, ཏཏྲ ཏེ, པུཎྞ, ཀིནྟི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི?

‘‘སཙེ མཾ, བྷནྟེ, སུནཱཔརནྟཀཱ ¶ མནུསྶཱ ཨཀྐོསིསྶནྟི པརིབྷཱསིསྶནྟི, ཏཏྲ མེ ཨེཝཾ བྷཝིསྶཏི – ‘བྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, སུབྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, ཡཾ མེ [མཾ (སབྦཏྠ)] ནཡིམེ པཱཎིནཱ པཧཱརཾ དེནྟཱི’ཏི. ཨེཝམེཏྠ [ཨེཝམྨེཏྠ (?)], བྷགཝཱ, བྷཝིསྶཏི; ཨེཝམེཏྠ, སུགཏ, བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘སཙེ པན ཏེ, པུཎྞ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ པཱཎིནཱ པཧཱརཾ དསྶནྟི, ཏཏྲ པན ཏེ, པུཎྞ, ཀིནྟི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི?

‘‘སཙེ མེ, བྷནྟེ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ པཱཎིནཱ པཧཱརཾ ¶ དསྶནྟི, ཏཏྲ མེ ཨེཝཾ བྷཝིསྶཏི – ‘བྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, སུབྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, ཡཾ མེ [ཨེཝམྨེཏྠ (?)] ནཡིམེ ལེཌྜུནཱ པཧཱརཾ དེནྟཱི’ཏི. ཨེཝམེཏྠ, བྷགཝཱ, བྷཝིསྶཏི; ཨེཝམེཏྠ, སུགཏ, བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘སཙེ པན ཏེ, པུཎྞ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ ལེཌྜུནཱ པཧཱརཾ དསྶནྟི, ཏཏྲ པན ཏེ, པུཎྞ, ཀིནྟི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི?

‘‘སཙེ མེ, བྷནྟེ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ ལེཌྜུནཱ པཧཱརཾ དསྶནྟི, ཏཏྲ མེ ཨེཝཾ བྷཝིསྶཏི – ‘བྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, སུབྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, ཡཾ མེ ནཡིམེ དཎྜེན པཧཱརཾ དེནྟཱི’ཏི ¶ . ཨེཝམེཏྠ, བྷགཝཱ, བྷཝིསྶཏི; ཨེཝམེཏྠ, སུགཏ, བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘སཙེ ¶ པན པུཎྞ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ དཎྜེན པཧཱརཾ དསྶནྟི, ཏཏྲ པན ཏེ, པུཎྞ, ཀིནྟི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི?

‘‘སཙེ མེ, བྷནྟེ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ དཎྜེན པཧཱརཾ དསྶནྟི, ཏཏྲ མེ ཨེཝཾ བྷཝིསྶཏི – ‘བྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, སུབྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, ཡཾ མེ ནཡིམེ སཏྠེན པཧཱརཾ དེནྟཱི’ཏི. ཨེཝམེཏྠ, བྷགཝཱ, བྷཝིསྶཏི; ཨེཝམེཏྠ, སུགཏ, བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘སཙེ པན ཏེ, པུཎྞ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ སཏྠེན པཧཱརཾ དསྶནྟི, ཏཏྲ པན ཏེ, པུཎྞ, ཀིནྟི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི?

‘‘སཙེ མེ, བྷནྟེ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ སཏྠེན པཧཱརཾ དསྶནྟི, ཏཏྲ མེ ཨེཝཾ བྷཝིསྶཏི – ‘བྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, སུབྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, ཡཾ མཾ ནཡིམེ ¶ ཏིཎྷེན སཏྠེན ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེནྟཱི’ཏི. ཨེཝམེཏྠ, བྷགཝཱ, བྷཝིསྶཏི; ཨེཝམེཏྠ, སུགཏ, བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘སཙེ ¶ པན ཏཾ, པུཎྞ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ ཏིཎྷེན སཏྠེན ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེསྶནྟི, ཏཏྲ པན ཏེ, པུཎྞ, ཀིནྟི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི?

‘‘སཙེ མཾ, བྷནྟེ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ ཏིཎྷེན སཏྠེན ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེསྶནྟི, ཏཏྲ མེ ཨེཝཾ བྷཝིསྶཏི – ‘སནྟི ཁོ ཏསྶ བྷགཝཏོ སཱཝཀཱ ཀཱཡེན ཙ ཛཱིཝིཏེན ཙ ཨཊྚཱིཡམཱནཱ ཧརཱཡམཱནཱ ཛིགུཙྪམཱནཱ སཏྠཧཱརཀཾ པརིཡེསནྟི, ཏཾ མེ ཨིདཾ ཨཔརིཡིཊྛཉྙེཝ སཏྠཧཱརཀཾ ལདྡྷ’ནྟི. ཨེཝམེཏྠ, བྷགཝཱ, བྷཝིསྶཏི; ཨེཝམེཏྠ, སུགཏ, བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, པུཎྞ! སཀྑིསྶསི ཁོ ཏྭཾ, པུཎྞ, ཨིམིནཱ དམཱུཔསམེན སམནྣཱགཏོ སུནཱཔརནྟསྨིཾ ཛནཔདེ ཝཏྠུཾ. ཡསྶ དཱནི ཏྭཾ, པུཎྞ, ཀཱལཾ མཉྙསཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ པུཎྞོ བྷགཝཏོ ཝཙནཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ¶ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ¶ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ སེནཱསནཾ སཾསཱམེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཡེན སུནཱཔརནྟོ ཛནཔདོ ཏེན ཙཱརིཀཾ པཀྐཱམི. ཨནུཔུབྦེན ཙཱརིཀཾ ཙརམཱནོ ཡེན སུནཱཔརནྟོ ཛནཔདོ ཏདཝསརི. ཏཏྲ སུདཾ ཨཱཡསྨཱ པུཎྞོ སུནཱཔརནྟསྨིཾ ཛནཔདེ ཝིཧརཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ པུཎྞོ ཏེནེཝནྟརཝསྶེན པཉྩམཏྟཱནི ཨུཔཱསཀསཏཱནི པཊིཝེདེསི [པཊིཔཱདེསི (སཱི. པཱི.), པཊིདེསེསི (སྱཱ. ཀཾ.)]. ཏེནེཝནྟརཝསྶེན པཉྩམཏྟཱནི ཨུཔཱསིཀཱསཏཱནི པཊིཝེདེསི. ཏེནེཝནྟརཝསྶེན ཏིསྶོ ཝིཛྫཱ ¶ སཙྪཱཀཱསི. ཏེནེཝནྟརཝསྶེན པརིནིབྦཱཡི.

ཨཐ ཁོ སམྦཧུལཱ བྷིཀྑཱུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཡོ སོ, བྷནྟེ, པུཎྞོ ནཱམ ཀུལཔུཏྟོ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨོཝཱདེན ཨོཝདིཏོ, སོ ཀཱལངྐཏོ. ཏསྶ ཀཱ གཏི ཀོ ཨབྷིསམྤརཱཡོ’’ཏི?

‘‘པཎྜིཏོ, བྷིཀྑཝེ, པུཎྞོ ཀུལཔུཏྟོ [ཀུལཔུཏྟོ ཨཧོསི (སབྦཏྠ)], པཙྩཔཱདི [སཙྩཝཱདཱི (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] དྷམྨསྶཱནུདྷམྨཾ, ན ཙ མཾ དྷམྨཱདྷིཀརཎཾ ཝིཧེསེསི [ཝིཧེཋེསི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)]. པརིནིབྦུཏོ, བྷིཀྑཝེ, པུཎྞོ ཀུལཔུཏྟོ’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. བཱཧིཡསུཏྟཾ

༨༩. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ བཱཧིཡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ བཱཧིཡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ, ཡམཧཾ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, བཱཧིཡ, ཙཀྑུ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ¶ ¶ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘རཱུཔཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’…པེ… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ…པེ… ཙཀྑུསམྥསྶོ…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ¶ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བཱཧིཡ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ བཱཧིཡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ བཱཧིཡོ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརནྟོ ནཙིརསྶེཝ – ཡསྶཏྠཱཡ ཀུལཔུཏྟཱ སམྨདེཝ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛནྟི ཏདནུཏྟརཾ – བྲཧྨཙརིཡཔརིཡོསཱནཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསི. ‘‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ ¶ , ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’’ཏི ཨབྦྷཉྙཱསི. ཨཉྙཏརོ ཙ པནཱཡསྨཱ བཱཧིཡོ ཨརཧཏཾ ཨཧོསཱིཏི. ཚཊྛཾ.

༧. པཋམཨེཛཱསུཏྟཾ

༩༠. ‘‘ཨེཛཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, རོགོ, ཨེཛཱ གཎྜོ, ཨེཛཱ སལླཾ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཨནེཛོ ཝིཧརཏི ཝཱིཏསལློ. ཏསྨཱཏིཧ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙེཔི ཨཱཀངྑེཡྻ ‘ཨནེཛོ ཝིཧརེཡྻཾ [ཝིཧརེཡྻ (སཱི. པཱི. ཀ.)] ཝཱིཏསལློ’ཏི, ཙཀྑུཾ ན མཉྙེཡྻ, ཙཀྑུསྨིཾ ན མཉྙེཡྻ, ཙཀྑུཏོ ན མཉྙེཡྻ, ཙཀྑུ ¶ མེཏི ན མཉྙེཡྻ; རཱུཔེ ན མཉྙེཡྻ, རཱུཔེསུ ན མཉྙེཡྻ, རཱུཔཏོ ན མཉྙེཡྻ, རཱུཔཱ མེཏི ན མཉྙེཡྻ; ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ན མཉྙེཡྻ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎསྨིཾ ན མཉྙེཡྻ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཏོ ན མཉྙེཡྻ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ མེཏི ན མཉྙེཡྻ; ཙཀྑུསམྥསྶཾ ན མཉྙེཡྻ, ཙཀྑུསམྥསྶསྨིཾ ན མཉྙེཡྻ, ཙཀྑུསམྥསྶཏོ ན མཉྙེཡྻ, ཙཀྑུསམྥསྶོ མེཏི ན མཉྙེཡྻ. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏསྨིམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏཏོཔི ན མཉྙེཡྻ, ཏཾ མེཏི ན མཉྙེཡྻ.

‘‘སོཏཾ ན མཉྙེཡྻ…པེ… གྷཱནཾ ན མཉྙེཡྻ…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ ན མཉྙེཡྻ, ཛིཝ྄ཧཱཡ ན མཉྙེཡྻ, ཛིཝ྄ཧཱཏོ ན མཉྙེཡྻ, ཛིཝ྄ཧཱ མེཏི ན མཉྙེཡྻ; རསེ ན མཉྙེཡྻ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ན མཉྙེཡྻ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཾ ན མཉྙེཡྻ…པེ… ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏསྨིམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏཏོཔི ན མཉྙེཡྻ, ཏཾ མེཏི ན མཉྙེཡྻ.

‘‘ཀཱཡཾ ན མཉྙེཡྻ…པེ… མནཾ ན མཉྙེཡྻ, མནསྨིཾ ན མཉྙེཡྻ, མནཏོ ན མཉྙེཡྻ, མནོ མེཏི ན མཉྙེཡྻ; དྷམྨེ ན མཉྙེཡྻ…པེ… མནོ ཝིཉྙཱཎཾ…པེ… མནོསམྥསྶཾ…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏསྨིམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏཏོཔི ན མཉྙེཡྻ, ཏཾ མེཏི ན མཉྙེཡྻ; སབྦཾ ན མཉྙེཡྻ, སབྦསྨིཾ ¶ ན མཉྙེཡྻ, སབྦཏོ ན མཉྙེཡྻ, སབྦཾ མེཏི ན མཉྙེཡྻ.

‘‘སོ ¶ ཨེཝཾ ཨམཉྙམཱནོ ན ཀིཉྩིཔི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨནུཔཱདིཡཾ ན པརིཏསྶཏི. ཨཔརིཏསྶཾ པཙྩཏྟཉྙེཝ པརིནིབྦཱཡཏི ¶ . ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. དུཏིཡཨེཛཱསུཏྟཾ

༩༡. ‘‘ཨེཛཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, རོགོ, ཨེཛཱ གཎྜོ, ཨེཛཱ སལླཾ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཨནེཛོ ཝིཧརཏི ཝཱིཏསལློ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙེཔི ཨཱཀངྑེཡྻ ‘ཨནེཛོ ཝིཧརེཡྻཾ ཝཱིཏསལློ’ཏི, ཙཀྑུཾ ན མཉྙེཡྻ, ཙཀྑུསྨིཾ ན མཉྙེཡྻ, ཙཀྑུཏོ ན མཉྙེཡྻ, ཙཀྑུ མེཏི ན མཉྙེཡྻ; རཱུཔེ ན མཉྙེཡྻ… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏསྨིམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏཏོཔི ན མཉྙེཡྻ, ཏཾ མེཏི ན མཉྙེཡྻ. ཡཉྷི, བྷིཀྑཝེ, མཉྙཏི, ཡསྨིཾ མཉྙཏི, ཡཏོ མཉྙཏི, ཡཾ མེཏི མཉྙཏི, ཏཏོ ཏཾ ཧོཏི ཨཉྙཐཱ. ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི བྷཝསཏྟོ ལོཀོ བྷཝམེཝ ཨབྷིནནྡཏི…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཾ ན མཉྙེཡྻ, ཛིཝ྄ཧཱཡ ན མཉྙེཡྻ, ཛིཝ྄ཧཱཏོ ན མཉྙེཡྻ, ཛིཝ྄ཧཱ མེཏི ན མཉྙེཡྻ; རསེ ན མཉྙེཡྻ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ… ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏསྨིམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏཏོཔི ན མཉྙེཡྻ, ཏཾ མེཏི ན མཉྙེཡྻ. ཡཉྷི, བྷིཀྑཝེ, མཉྙཏི, ཡསྨིཾ མཉྙཏི, ཡཏོ མཉྙཏི, ཡཾ མེཏི མཉྙཏི, ཏཏོ ཏཾ ཧོཏི ཨཉྙཐཱ. ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི བྷཝསཏྟོ ལོཀོ བྷཝམེཝ ཨབྷིནནྡཏི…པེ….

‘‘མནཾ ན མཉྙེཡྻ, མནསྨིཾ ན མཉྙེཡྻ, མནཏོ ན མཉྙེཡྻ, མནོ མེཏི ན མཉྙེཡྻ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏསྨིམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏཏོཔི ¶ ན མཉྙེཡྻ, ཏཾ མེཏི ན མཉྙེཡྻ. ཡཉྷི, བྷིཀྑཝེ, མཉྙཏི, ཡསྨིཾ མཉྙཏི ¶ , ཡཏོ ¶ མཉྙཏི, ཡཾ མེཏི མཉྙཏི, ཏཏོ ཏཾ ཧོཏི ཨཉྙཐཱ. ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི བྷཝསཏྟོ ལོཀོ བྷཝམེཝ ཨབྷིནནྡཏི.

‘‘ཡཱཝཏཱ, བྷིཀྑཝེ, ཁནྡྷདྷཱཏུཨཱཡཏནཱ ཏམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏསྨིམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏཏོཔི ན མཉྙེཡྻ, ཏཾ མེཏི ན མཉྙེཡྻ. སོ ཨེཝཾ ཨམཉྙམཱནོ ན ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨནུཔཱདིཡཾ ན པརིཏསྶཏི. ཨཔརིཏསྶཾ པཙྩཏྟཉྙེཝ པརིནིབྦཱཡཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. པཋམདྭཡསུཏྟཾ

༩༢. ‘‘དྭཡཾ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དྭཡཾ? ཙཀྑུཉྩེཝ རཱུཔཱ ཙ, སོཏཉྩེཝ སདྡཱ ཙ, གྷཱནཉྩེཝ གནྡྷཱ ཙ, ཛིཝ྄ཧཱ ཙེཝ རསཱ ཙ, ཀཱཡོ ཙེཝ ཕོཊྛབྦཱ ཙ ¶ , མནོ ཙེཝ དྷམྨཱ ཙ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དྭཡཾ.

‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨཧམེཏཾ དྭཡཾ པཙྩཀྑཱཡ ཨཉྙཾ དྭཡཾ པཉྙཔེསྶཱམཱི’ཏི, ཏསྶ ཝཱཙཱཝཏྠུཀམེཝསྶ. པུཊྛོ ཙ ན སམྤཱཡེཡྻ. ཨུཏྟརིཉྩ ཝིགྷཱཏཾ ཨཱཔཛྫེཡྻ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡཐཱ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཝིསཡསྨི’’ནྟི. ནཝམཾ.

༡༠. དུཏིཡདྭཡསུཏྟཾ

༩༣. ‘‘དྭཡཾ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཙྩ ཝིཉྙཱཎཾ སམྦྷོཏི. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དྭཡཾ པཊིཙྩ ཝིཉྙཱཎཾ སམྦྷོཏི? ཙཀྑུཉྩ པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ. ཙཀྑུ ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམི ཨཉྙཐཱབྷཱཝི. རཱུཔཱ ¶ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམིནོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝིནོ. ཨིཏྠེཏཾ དྭཡཾ ཙལཉྩེཝ བྱཐཉྩ ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམི ཨཉྙཐཱབྷཱཝི. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམི ཨཉྙཐཱབྷཱཝི. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཧེཏུ སོཔི པཙྩཡོ ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཨནིཙྩཾ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, པཙྩཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཾ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཀུཏོ ནིཙྩཾ བྷཝིསྶཏི! ཡཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ ཏིཎྞཾ དྷམྨཱནཾ སངྒཏི སནྣིཔཱཏོ སམཝཱཡོ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ཙཀྑུསམྥསྶོ. ཙཀྑུསམྥསྶོཔི ཨནིཙྩོ ¶ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ ཙཀྑུསམྥསྶསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཧེཏུ སོཔི པཙྩཡོ ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཨནིཙྩཾ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, པཙྩཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣོ ཙཀྑུསམྥསྶོ ཀུཏོ ནིཙྩོ བྷཝིསྶཏི! ཕུཊྛོ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཝེདེཏི, ཕུཊྛོ ཙེཏེཏི, ཕུཊྛོ སཉྫཱནཱཏི. ཨིཏྠེཏེཔི དྷམྨཱ ཙལཱ ཙེཝ བྱཐཱ ཙ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམིནོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝིནོ. སོཏཾ…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཉྩ པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ. ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི [ཝིཔརིཎཱམིནཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝིནཱི (?)]. རསཱ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམིནོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝིནོ. ཨིཏྠེཏཾ དྭཡཾ ཙལཉྩེཝ བྱཐཉྩ ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམི ཨཉྙཐཱབྷཱཝི. ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམི ཨཉྙཐཱབྷཱཝི. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ ¶ , སོཔི ཧེཏུ སོཔི པཙྩཡོ ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཨནིཙྩཾ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, པཙྩཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཾ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ, ཀུཏོ ནིཙྩཾ བྷཝིསྶཏི! ཡཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ ཏིཎྞཾ དྷམྨཱནཾ སངྒཏི སནྣིཔཱཏོ སམཝཱཡོ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ. ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོཔི ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཧེཏུ སོཔི པཙྩཡོ ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཨནིཙྩཾ ¶ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, པཙྩཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣོ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ, ཀུཏོ ནིཙྩོ བྷཝིསྶཏི! ཕུཊྛོ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདེཏི, ཕུཊྛོ ཙེཏེཏི, ཕུཊྛོ སཉྫཱནཱཏི. ཨིཏྠེཏེཔི དྷམྨཱ ཙལཱ ཙེཝ བྱཐཱ ཙ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམིནོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝིནོ. ཀཱཡཾ…པེ….

‘‘མནཉྩ པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ. མནོ ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམིནོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝིནོ. ཨིཏྠེཏཾ དྭཡཾ ཙལཉྩེཝ ¶ བྱཐཉྩ ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམི ཨཉྙཐཱབྷཱཝི. མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམི ཨཉྙཐཱབྷཱཝི. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ མནོཝིཉྙཱཎསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཧེཏུ སོཔི པཙྩཡོ ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཨནིཙྩཾ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, པཙྩཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཾ མནོཝིཉྙཱཎཾ, ཀུཏོ ནིཙྩཾ བྷཝིསྶཏི! ཡཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ ཏིཎྞཾ དྷམྨཱནཾ སངྒཏི སནྣིཔཱཏོ སམཝཱཡོ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི མནོསམྥསྶོ. མནོསམྥསྶོཔི ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ མནོསམྥསྶསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཧེཏུ སོཔི པཙྩཡོ ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཨནིཙྩཾ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, པཙྩཡཾ པཊིཙྩ ¶ ཨུཔྤནྣོ མནོསམྥསྶོ, ཀུཏོ ནིཙྩོ བྷཝིསྶཏི! ཕུཊྛོ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདེཏི, ཕུཊྛོ ཙེཏེཏི, ཕུཊྛོ སཉྫཱནཱཏི. ཨིཏྠེཏེཔི དྷམྨཱ ཙལཱ ཙེཝ བྱཐཱ ཙ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམིནོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝིནོ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭཡཾ པཊིཙྩ ཝིཉྙཱཎཾ སམྦྷོཏཱི’’ཏི. དསམཾ.

ཚནྣཝགྒོ ནཝམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

པལོཀསུཉྙཱ སཾཁིཏྟཾ, ཚནྣོ པུཎྞོ ཙ བཱཧིཡོ;

ཨེཛེན ཙ དུཝེ ཝུཏྟཱ, དྭཡེཧི ཨཔརེ དུཝེཏི.

༡༠. སལ༹ཝགྒོ

༡. ཨདནྟཨགུཏྟསུཏྟཾ

༩༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ ¶ . ‘‘ཚཡིམེ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཕསྶཱཡཏནཱ ཨདནྟཱ ཨགུཏྟཱ ཨརཀྑིཏཱ ཨསཾཝུཏཱ དུཀྑཱདྷིཝཱཧཱ ཧོནྟི. ཀཏམེ ཚ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཕསྶཱཡཏནཾ ཨདནྟཾ ཨགུཏྟཾ ཨརཀྑིཏཾ ཨསཾཝུཏཾ དུཀྑཱདྷིཝཱཧཾ ཧོཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ, བྷིཀྑཝེ, ཕསྶཱཡཏནཾ ཨདནྟཾ ཨགུཏྟཾ ཨརཀྑིཏཾ ཨསཾཝུཏཾ དུཀྑཱདྷིཝཱཧཾ ཧོཏི…པེ… མནོ, བྷིཀྑཝེ, ཕསྶཱཡཏནཾ ཨདནྟཾ ཨགུཏྟཾ ཨརཀྑིཏཾ ཨསཾཝུཏཾ དུཀྑཱདྷིཝཱཧཾ ཧོཏི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཚ ཕསྶཱཡཏནཱ ཨདནྟཱ ཨགུཏྟཱ ཨརཀྑིཏཱ ཨསཾཝུཏཱ དུཀྑཱདྷིཝཱཧཱ ཧོནྟི’’.

‘‘ཚཡིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཕསྶཱཡཏནཱ སུདནྟཱ སུགུཏྟཱ སུརཀྑིཏཱ སུསཾཝུཏཱ སུཁཱདྷིཝཱཧཱ ཧོནྟི. ཀཏམེ ཚ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཕསྶཱཡཏནཾ སུདནྟཾ སུགུཏྟཾ སུརཀྑིཏཾ སུསཾཝུཏཾ སུཁཱདྷིཝཱཧཾ ཧོཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ, བྷིཀྑཝེ, ཕསྶཱཡཏནཾ སུདནྟཾ སུགུཏྟཾ སུརཀྑིཏཾ སུསཾཝུཏཾ སུཁཱདྷིཝཱཧཾ ཧོཏི…པེ… མནོ, བྷིཀྑཝེ, ཕསྶཱཡཏནཾ སུདནྟཾ སུགུཏྟཾ སུརཀྑིཏཾ ¶ སུསཾཝུཏཾ སུཁཱདྷིཝཱཧཾ ཧོཏི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཚ ཕསྶཱཡཏནཱ སུདནྟཱ སུགུཏྟཱ སུརཀྑིཏཱ སུསཾཝུཏཱ སུཁཱདྷིཝཱཧཱ ཧོནྟཱི’’ཏི. ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ…པེ… ཨེཏདཝོཙ སཏྠཱ –

‘‘སལེ༹ཝ [ཚལེ༹ཝ (ཀ.)] ཕསྶཱཡཏནཱནི བྷིཀྑཝོ,

ཨསཾཝུཏོ ཡཏྠ དུཀྑཾ ནིགཙྪཏི;

ཏེསཉྩ ཡེ སཾཝརཎཾ ཨཝེདིསུཾ,

སདྡྷཱདུཏིཡཱ ཝིཧརནྟཱནཝསྶུཏཱ.

‘‘དིསྭཱན རཱུཔཱནི མནོརམཱནི,

ཨཐོཔི དིསྭཱན ཨམནོརམཱནི;

མནོརམེ ¶ རཱགཔཐཾ ཝིནོདཡེ,

ན ཙཱཔྤིཡཾ མེཏི མནཾ པདོསཡེ.

‘‘སདྡཉྩ ¶ སུཏྭཱ དུབྷཡཾ པིཡཱཔྤིཡཾ,

པིཡམྷི སདྡེ ན སམུཙྪིཏོ སིཡཱ;

ཨཐོཔྤིཡེ དོསགཏཾ ཝིནོདཡེ,

ན ཙཱཔྤིཡཾ མེཏི མནཾ པདོསཡེ.

‘‘གནྡྷཉྩ ¶ གྷཏྭཱ སུརབྷིཾ མནོརམཾ,

ཨཐོཔི གྷཏྭཱ ཨསུཙིཾ ཨཀནྟིཡཾ;

ཨཀནྟིཡསྨིཾ པཊིགྷཾ ཝིནོདཡེ,

ཚནྡཱནུནཱིཏོ ན ཙ ཀནྟིཡེ སིཡཱ.

‘‘རསཉྩ བྷོཏྭཱན ཨསཱདིཏཉྩ སཱདུཾ,

ཨཐོཔི བྷོཏྭཱན ཨསཱདུམེཀདཱ;

སཱདུཾ རསཾ ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ བྷུཉྫེ,

ཝིརོདྷམཱསཱདུསུ ནོཔདཾསཡེ.

‘‘ཕསྶེན ¶ ཕུཊྛོ ན སུཁེན མཛྫེ [མཛ྄ཛྷེ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)],

དུཀྑེན ཕུཊྛོཔི ན སམྤཝེདྷེ;

ཕསྶདྭཡཾ སུཁདུཀྑེ ཨུཔེཀྑེ,

ཨནཱནུརུདྡྷོ ཨཝིརུདྡྷ ཀེནཙི.

‘‘པཔཉྩསཉྙཱ ཨིཏརཱིཏརཱ ནརཱ,

པཔཉྩཡནྟཱ ཨུཔཡནྟི སཉྙིནོ;

མནོམཡཾ གེཧསིཏཉྩ སབྦཾ,

པནུཛྫ ནེཀྑམྨསིཏཾ ཨིརཱིཡཏི.

‘‘ཨེཝཾ མནོ ཚསྶུ ཡདཱ སུབྷཱཝིཏོ,

ཕུཊྛསྶ ཙིཏྟཾ ན ཝིཀམྤཏེ ཀྭཙི;

ཏེ རཱགདོསེ ཨབྷིབྷུཡྻ བྷིཀྑཝོ,

བྷཝཏྠ [བྷཝཐ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)] ཛཱཏིམརཎསྶ པཱརགཱ’’ཏི. པཋམཾ;

༢. མཱལུཀྱཔུཏྟསུཏྟཾ

༩༥. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཱལུཀྱཔུཏྟོ [མཱལུངྐྱཔུཏྟོ (སཱི.)] ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཱལུཀྱཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ, ཡམཧཾ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ¶ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི.

‘‘ཨེཏྠ ¶ དཱནི, མཱལུཀྱཔུཏྟ, ཀིཾ དཧརེ བྷིཀྑཱུ ཝཀྑཱམ! ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, ཛིཎྞོ ཝུདྡྷོ མཧལླཀོ ཨདྡྷགཏོ ཝཡོཨནུཔྤཏྟོ སཾཁིཏྟེན ཨོཝཱདཾ ཡཱཙསཱི’’ཏི.

‘‘ཀིཉྩཱཔཱཧཾ, བྷནྟེ, ཛིཎྞོ ཝུདྡྷོ མཧལླཀོ ཨདྡྷགཏོ ཝཡོཨནུཔྤཏྟོ. དེསེཏུ མེ, བྷནྟེ ¶ , བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ, དེསེཏུ སུགཏོ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ, ཨཔྤེཝ ནཱམཱཧཾ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནེཡྻཾ. ཨཔྤེཝ ནཱམཱཧཾ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏསྶ དཱཡཱདོ ཨསྶ’’ནྟི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, མཱལུཀྱཔུཏྟ, ཡེ ཏེ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨདིཊྛཱ ཨདིཊྛཔུབྦཱ, ན ཙ པསྶསི, ན ཙ ཏེ ཧོཏི པསྶེཡྻནྟི? ཨཏྠི ཏེ ཏཏྠ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ པེམཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡེ ཏེ སོཏཝིཉྙེཡྻཱ སདྡཱ ཨསྶུཏཱ ཨསྶུཏཔུབྦཱ, ན ཙ སུཎཱསི, ན ཙ ཏེ ཧོཏི སུཎེཡྻནྟི? ཨཏྠི ཏེ ཏཏྠ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ པེམཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡེ ཏེ གྷཱནཝིཉྙེཡྻཱ གནྡྷཱ ཨགྷཱཡིཏཱ ཨགྷཱཡིཏཔུབྦཱ, ན ཙ གྷཱཡསི, ན ཙ ཏེ ཧོཏི གྷཱཡེཡྻནྟི? ཨཏྠི ཏེ ཏཏྠ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ པེམཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡེ ཏེ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ ཨསཱཡིཏཱ ཨསཱཡིཏཔུབྦཱ, ན ཙ སཱཡསི, ན ཙ ཏེ ཧོཏི སཱཡེཡྻནྟི? ཨཏྠི ཏེ ཏཏྠ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ པེམཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡེ ཏེ ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཱ ཕོཊྛབྦཱ ཨསམྥུཊྛཱ ཨསམྥུཊྛཔུབྦཱ, ན ཙ ཕུསསི, ན ཙ ཏེ ཧོཏི ཕུསེཡྻནྟི? ཨཏྠི ཏེ ཏཏྠ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ པེམཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡེ ¶ ཏེ མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ¶ ཨཝིཉྙཱཏཱ ཨཝིཉྙཱཏཔུབྦཱ, ན ཙ ཝིཛཱནཱསི, ན ཙ ཏེ ཧོཏི ཝིཛཱནེཡྻནྟི? ཨཏྠི ཏེ ཏཏྠ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ པེམཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨེཏྠ ཙ ཏེ, མཱལུཀྱཔུཏྟ, དིཊྛསུཏམུཏཝིཉྙཱཏབྦེསུ དྷམྨེསུ དིཊྛེ དིཊྛམཏྟཾ བྷཝིསྶཏི, སུཏེ སུཏམཏྟཾ བྷཝིསྶཏི, མུཏེ མུཏམཏྟཾ བྷཝིསྶཏི, ཝིཉྙཱཏེ ཝིཉྙཱཏམཏྟཾ བྷཝིསྶཏི. ཡཏོ ཁོ ཏེ, མཱལུཀྱཔུཏྟ, དིཊྛསུཏམུཏཝིཉྙཱཏབྦེསུ དྷམྨེསུ དིཊྛེ དིཊྛམཏྟཾ བྷཝིསྶཏི, སུཏེ སུཏམཏྟཾ བྷཝིསྶཏི ¶ , མུཏེ མུཏམཏྟཾ བྷཝིསྶཏི, ཝིཉྙཱཏེ ཝིཉྙཱཏམཏྟཾ བྷཝིསྶཏི; ཏཏོ ཏྭཾ, མཱལུཀྱཔུཏྟ, ན ཏེན. ཡཏོ ཏྭཾ, མཱལུཀྱཔུཏྟ, ན ཏེན; ཏཏོ ཏྭཾ, མཱལུཀྱཔུཏྟ ¶ , ན ཏཏྠ. ཡཏོ ཏྭཾ, མཱལུཀྱཔུཏྟ, ན ཏཏྠ; ཏཏོ ཏྭཾ, མཱལུཀྱཔུཏྟ, ནེཝིདྷ, ན ཧུརཾ, ན ཨུབྷཡམནྟརེན. ཨེསེཝནྟོ དུཀྑསྶཱ’’ཏི.

‘‘ཨིམསྶ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམི –

‘‘རཱུཔཾ དིསྭཱ སཏི མུཊྛཱ, པིཡཾ ནིམིཏྟཾ མནསི ཀརོཏོ;

སཱརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ཨཛ྄ཛྷོས [ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ (སཱི.)] ཏིཊྛཏི.

‘‘ཏསྶ ཝཌྜྷནྟི ཝེདནཱ, ཨནེཀཱ རཱུཔསམྦྷཝཱ;

ཨབྷིཛ྄ཛྷཱ ཙ ཝིཧེསཱ ཙ, ཙིཏྟམསྶཱུཔཧཉྙཏི;

ཨེཝཾ ཨཱཙིནཏོ དུཀྑཾ, ཨཱརཱ ནིབྦཱནམུཙྩཏི.

‘‘སདྡཾ སུཏྭཱ སཏི མུཊྛཱ, པིཡཾ ནིམིཏྟཾ མནསི ཀརོཏོ;

སཱརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ཨཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཏསྶ ¶ ཝཌྜྷནྟི ཝེདནཱ, ཨནེཀཱ སདྡསམྦྷཝཱ;

ཨབྷིཛ྄ཛྷཱ ཙ ཝིཧེསཱ ཙ, ཙིཏྟམསྶཱུཔཧཉྙཏི;

ཨེཝཾ ཨཱཙིནཏོ དུཀྑཾ, ཨཱརཱ ནིབྦཱནམུཙྩཏི.

‘‘གནྡྷཾ ¶ གྷཏྭཱ སཏི མུཊྛཱ, པིཡཾ ནིམིཏྟཾ མནསི ཀརོཏོ;

སཱརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ཨཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཏསྶ ཝཌྜྷནྟི ཝེདནཱ, ཨནེཀཱ གནྡྷསམྦྷཝཱ;

ཨབྷིཛ྄ཛྷཱ ཙ ཝིཧེསཱ ཙ, ཙིཏྟམསྶཱུཔཧཉྙཏི;

ཨེཝཾ ཨཱཙིནཏོ དུཀྑཾ, ཨཱརཱ ནིབྦཱནམུཙྩཏི.

‘‘རསཾ ¶ བྷོཏྭཱ སཏི མུཊྛཱ, པིཡཾ ནིམིཏྟཾ མནསི ཀརོཏོ;

སཱརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ཨཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཏསྶ ཝཌྜྷནྟི ཝེདནཱ, ཨནེཀཱ རསསམྦྷཝཱ;

ཨབྷིཛ྄ཛྷཱ ཙ ཝིཧེསཱ ཙ, ཙིཏྟམསྶཱུཔཧཉྙཏི;

ཨེཝཾ ཨཱཙིནཏོ དུཀྑཾ, ཨཱརཱ ནིབྦཱནམུཙྩཏི.

‘‘ཕསྶཾ ¶ ཕུསྶ སཏི མུཊྛཱ, པིཡཾ ནིམིཏྟཾ མནསི ཀརོཏོ;

སཱརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ཨཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཏསྶ ཝཌྜྷནྟི ཝེདནཱ, ཨནེཀཱ ཕསྶསམྦྷཝཱ;

ཨབྷིཛ྄ཛྷཱ ཙ ཝིཧེསཱ ཙ, ཙིཏྟམསྶཱུཔཧཉྙཏི;

ཨེཝཾ ཨཱཙིནཏོ དུཀྑཾ, ཨཱརཱ ནིབྦཱནམུཙྩཏི.

‘‘དྷམྨཾ ཉཏྭཱ སཏི མུཊྛཱ, པིཡཾ ནིམིཏྟཾ མནསི ཀརོཏོ;

སཱརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ཨཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཏསྶ ཝཌྜྷནྟི ཝེདནཱ, ཨནེཀཱ དྷམྨསམྦྷཝཱ;

ཨབྷིཛ྄ཛྷཱ ཙ ཝིཧེསཱ ཙ, ཙིཏྟམསྶཱུཔཧཉྙཏི;

ཨེཝཾ ཨཱཙིནཏོ ¶ དུཀྑཾ, ཨཱརཱ ནིབྦཱནམུཙྩཏི.

‘‘ན སོ རཛྫཏི རཱུཔེསུ, རཱུཔཾ དིསྭཱ པཊིསྶཏོ;

ཝིརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ནཱཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཡཐཱསྶ པསྶཏོ རཱུཔཾ, སེཝཏོ ཙཱཔི ཝེདནཾ;

ཁཱིཡཏི ནོཔཙཱིཡཏི, ཨེཝཾ སོ ཙརཏཱི སཏོ;

ཨེཝཾ ཨཔཙིནཏོ དུཀྑཾ, སནྟིཀེ ནིབྦཱནམུཙྩཏི.

‘‘ན སོ རཛྫཏི སདྡེསུ, སདྡཾ སུཏྭཱ པཊིསྶཏོ;

ཝིརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ནཱཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཡཐཱསྶ ¶ སུཎཏོ སདྡཾ, སེཝཏོ ཙཱཔི ཝེདནཾ;

ཁཱིཡཏི ནོཔཙཱིཡཏི, ཨེཝཾ སོ ཙརཏཱི སཏོ;

ཨེཝཾ ཨཔཙིནཏོ དུཀྑཾ, སནྟིཀེ ནིབྦཱནམུཙྩཏི.

‘‘ན ¶ སོ རཛྫཏི གནྡྷེསུ, གནྡྷཾ གྷཏྭཱ པཊིསྶཏོ;

ཝིརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ནཱཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཡཐཱསྶ གྷཱཡཏོ གནྡྷཾ, སེཝཏོ ཙཱཔི ཝེདནཾ;

ཁཱིཡཏི ནོཔཙཱིཡཏི, ཨེཝཾ སོ ཙརཏཱི སཏོ;

ཨེཝཾ ཨཔཙིནཏོ དུཀྑཾ, སནྟིཀེ ནིབྦཱནམུཙྩཏི.

‘‘ན སོ རཛྫཏི རསེསུ, རསཾ བྷོཏྭཱ པཊིསྶཏོ;

ཝིརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ནཱཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཡཐཱསྶ ¶ སཱཡཏོ རསཾ, སེཝཏོ ཙཱཔི ཝེདནཾ;

ཁཱིཡཏི ནོཔཙཱིཡཏི, ཨེཝཾ སོ ཙརཏཱི སཏོ;

ཨེཝཾ ཨཔཙིནཏོ དུཀྑཾ, སནྟིཀེ ནིབྦཱནམུཙྩཏི.

‘‘ན ¶ སོ རཛྫཏི ཕསྶེསུ, ཕསྶཾ ཕུསྶ པཊིསྶཏོ;

ཝིརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ནཱཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཡཐཱསྶ ཕུསཏོ ཕསྶཾ, སེཝཏོ ཙཱཔི ཝེདནཾ;

ཁཱིཡཏི ནོཔཙཱིཡཏི, ཨེཝཾ སོ ཙརཏཱི སཏོ;

ཨེཝཾ ཨཔཙིནཏོ དུཀྑཾ, སནྟིཀེ ནིབྦཱནམུཙྩཏི.

‘‘ན ¶ སོ རཛྫཏི དྷམྨེསུ, དྷམྨཾ ཉཏྭཱ པཊིསྶཏོ;

ཝིརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ནཱཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཡཐཱསྶ ¶ ཛཱནཏོ དྷམྨཾ, སེཝཏོ ཙཱཔི ཝེདནཾ;

ཁཱིཡཏི ནོཔཙཱིཡཏི, ཨེཝཾ སོ ཙརཏཱི སཏོ;

ཨེཝཾ ཨཔཙིནཏོ དུཀྑཾ, སནྟིཀེ ནིབྦཱནམུཙྩཏཱི’’ཏི.

‘‘ཨིམསྶ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམཱི’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, མཱལུཀྱཔུཏྟ! སཱདྷུ ཁོ ཏྭཾ, མཱལུཀྱཔུཏྟ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསི –

‘‘རཱུཔཾ དིསྭཱ སཏི མུཊྛཱ, པིཡཾ ནིམིཏྟཾ མནསི ཀརོཏོ;

སཱརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ཨཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཏསྶ ཝཌྜྷནྟི ཝེདནཱ, ཨནེཀཱ རཱུཔསམྦྷཝཱ;

ཨབྷིཛ྄ཛྷཱ ཙ ཝིཧེསཱ ཙ, ཙིཏྟམསྶཱུཔཧཉྙཏི;

ཨེཝཾ ཨཱཙིནཏོ དུཀྑཾ, ཨཱརཱ ནིབྦཱནམུཙྩཏི.…པེ….

‘‘ན སོ རཛྫཏི དྷམྨེསུ, དྷམྨཾ ཉཏྭཱ པཊིསྶཏོ;

ཝིརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ནཱཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཡཐཱསྶ ¶ ཝིཛཱནཏོ དྷམྨཾ, སེཝཏོ ཙཱཔི ཝེདནཾ;

ཁཱིཡཏི ནོཔཙཱིཡཏི, ཨེཝཾ སོ ཙརཏཱི སཏོ;

ཨེཝཾ ཨཔཙིནཏོ དུཀྑཾ, སནྟིཀེ ནིབྦཱནམུཙྩཏཱི’’ཏི.

‘‘ཨིམསྶ ཁོ, མཱལུཀྱཔུཏྟ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠོ དཊྛབྦོ’’ཏི.

ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཱལུཀྱཔུཏྟོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཱལུཀྱཔུཏྟོ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརནྟོ ནཙིརསྶེཝ – ཡསྶཏྠཱཡ ཀུལཔུཏྟཱ སམྨདེཝ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛནྟི ཏདནུཏྟརཾ བྲཧྨཙརིཡཔརིཡོསཱནཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསི. ‘‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ¶ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’’ཏི ཨབྦྷཉྙཱསི. ཨཉྙཏརོ ཙ པནཱཡསྨཱ མཱལུཀྱཔུཏྟོ ཨརཧཏཾ ཨཧོསཱིཏི. དུཏིཡཾ.

༣. པརིཧཱནདྷམྨསུཏྟཾ

༩༦. ‘‘པརིཧཱནདྷམྨཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨཔརིཧཱནདྷམྨཉྩ ཚ ཙ ཨབྷིབྷཱཡཏནཱནི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པརིཧཱནདྷམྨོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ སརསངྐཔྤཱ [ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སརསངྐཔྤཱ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.) ཨུཔརི ཨཱསཱིཝིསཝགྒེ སཏྟམསུཏྟེ པན ‘‘ཨཱཀུསལཱ སརསངྐཔྤཱ’’ ཏྭེཝ སབྦཏྠ དིསྶཏི] སཾཡོཛནིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨདྷིཝཱསེཏི ནཔྤཛཧཏི ན ཝིནོདེཏི ན བྱནྟཱིཀརོཏི [བྱནྟིཀརོཏི (པཱི.) བྱནྟིཾ ཀརོཏི (ཀ.)] ན ཨནབྷཱཝཾ གམེཏི, ཝེདིཏབྦམེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ – ‘པརིཧཱཡཱམི ཀུསལེཧི ¶ དྷམྨེཧི’. པརིཧཱནཉྷེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱཏི…པེ….

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ ཨུཔྤཛྫནྟི…པེ… པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ མནསཱ དྷམྨཾ ¶ ཝིཉྙཱཡ ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨདྷིཝཱསེཏི ནཔྤཛཧཏི ན ཝིནོདེཏི ན བྱནྟཱིཀརོཏི ན ཨནབྷཱཝཾ གམེཏི, ཝེདིཏབྦམེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ – ‘པརིཧཱཡཱམི ཀུསལེཧི དྷམྨེཧི’. པརིཧཱནཉྷེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པརིཧཱནདྷམྨོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔརིཧཱནདྷམྨོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱདྷིཝཱསེཏི པཛཧཏི ཝིནོདེཏི བྱནྟཱིཀརོཏི ཨནབྷཱཝཾ གམེཏི, ཝེདིཏབྦམེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ – ‘ན པརིཧཱཡཱམི ཀུསལེཧི དྷམྨེཧི’. ཨཔརིཧཱནཉྷེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱཏི…པེ….

‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ ཨུཔྤཛྫནྟི…པེ… པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱདྷིཝཱསེཏི པཛཧཏི ཝིནོདེཏི བྱནྟཱིཀརོཏི ཨནབྷཱཝཾ གམེཏི, ཝེདིཏབྦམེཏཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ – ‘ན པརིཧཱཡཱམི ཀུསལེཧི དྷམྨེཧི’. ཨཔརིཧཱནཉྷེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔརིཧཱནདྷམྨོ ཧོཏི.

‘‘ཀཏམཱནི ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཚ ཨབྷིབྷཱཡཏནཱནི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ནུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ. ཝེདིཏབྦམེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ – ‘ཨབྷིབྷཱུཏམེཏཾ ཨཱཡཏནཾ’. ཨབྷིབྷཱཡཏནཉྷེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱཏི…པེ… པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ནུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ. ཝེདིཏབྦམེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ – ‘ཨབྷིབྷཱུཏམེཏཾ ཨཱཡཏནཾ’. ཨབྷིབྷཱཡཏནཉྷེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱཏི. ཨིམཱནི ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཚ ཨབྷིབྷཱཡཏནཱནཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. པམཱདཝིཧཱརཱིསུཏྟཾ

༩༧. ‘‘པམཱདཝིཧཱརིཉྩ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨཔྤམཱདཝིཧཱརིཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པམཱདཝིཧཱརཱི ཧོཏི? ཙཀྑུནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཧརཏོ ཙིཏྟཾ བྱཱསིཉྩཏི [བྱཱསིཙྩཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)]. ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ ཏསྶ བྱཱསིཏྟཙིཏྟསྶ པཱམོཛྫཾ ན ཧོཏི. པཱམོཛྫེ ཨསཏི པཱིཏི ན ཧོཏི. པཱིཏིཡཱ ཨསཏི པསྶདྡྷི ན ཧོཏི. པསྶདྡྷིཡཱ ཨསཏི དུཀྑཾ ཧོཏི. དུཀྑིནོ ཙིཏྟཾ ན སམཱདྷིཡཏི. ཨསམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ དྷམྨཱ ན པཱཏུབྷཝནྟི. དྷམྨཱནཾ ཨཔཱཏུབྷཱཝཱ པམཱདཝིཧཱརཱི ཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧིནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཧརཏོ ཙིཏྟཾ བྱཱསིཉྩཏི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻེསུ རསེསུ, ཏསྶ བྱཱསིཏྟཙིཏྟསྶ…པེ… པམཱདཝིཧཱརཱི ཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི…པེ… མནིནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཧརཏོ ཙིཏྟཾ བྱཱསིཉྩཏི མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ, ཏསྶ བྱཱསིཏྟཙིཏྟསྶ པཱམོཛྫཾ ན ཧོཏི. པཱམོཛྫེ ཨསཏི པཱིཏི ན ཧོཏི ¶ . པཱིཏིཡཱ ཨསཏི པསྶདྡྷི ན ཧོཏི. པསྶདྡྷིཡཱ ཨསཏི དུཀྑཾ ཧོཏི. དུཀྑིནོ ཙིཏྟཾ ན སམཱདྷིཡཏི. ཨསམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ དྷམྨཱ ན པཱཏུབྷཝནྟི ¶ . དྷམྨཱནཾ ཨཔཱཏུབྷཱཝཱ པམཱདཝིཧཱརཱི ཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པམཱདཝིཧཱརཱི ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤམཱདཝིཧཱརཱི ཧོཏི? ཙཀྑུནྡྲིཡཾ སཾཝུཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཧརཏོ ¶ ཙིཏྟཾ ན བྱཱསིཉྩཏི ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ, ཏསྶ ཨབྱཱསིཏྟཙིཏྟསྶ པཱམོཛྫཾ ཛཱཡཏི. པམུདིཏསྶ པཱིཏི ཛཱཡཏི. པཱིཏིམནསྶ ཀཱཡོ པསྶམྦྷཏི. པསྶདྡྷཀཱཡོ སུཁཾ ཝིཧརཏི. སུཁིནོ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི. སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ དྷམྨཱ ¶ པཱཏུབྷཝནྟི. དྷམྨཱནཾ པཱཏུབྷཱཝཱ ཨཔྤམཱདཝིཧཱརཱི ཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧིནྡྲིཡཾ སཾཝུཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཧརཏོ ཙིཏྟཾ ན བྱཱསིཉྩཏི…པེ… ཨཔྤམཱདཝིཧཱརཱི ཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི. མནིནྡྲིཡཾ སཾཝུཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཧརཏོ ཙིཏྟཾ ན བྱཱསིཉྩཏི, མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ, ཏསྶ ཨབྱཱསིཏྟཙིཏྟསྶ པཱམོཛྫཾ ཛཱཡཏི. པམུདིཏསྶ པཱིཏི ཛཱཡཏི. པཱིཏིམནསྶ ཀཱཡོ པསྶམྦྷཏི. པསྶདྡྷཀཱཡོ སུཁཾ ཝིཧརཏི. སུཁིནོ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི. སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ དྷམྨཱ པཱཏུབྷཝནྟི. དྷམྨཱནཾ པཱཏུབྷཱཝཱ ཨཔྤམཱདཝིཧཱརཱི ཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤམཱདཝིཧཱརཱི ཧོཏཱི’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. སཾཝརསུཏྟཾ

༩༨. ‘‘སཾཝརཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི, ཨསཾཝརཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཾཝརོ ཧོཏི? སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ ¶ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི, ཝེདིཏབྦམེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ – ‘པརིཧཱཡཱམི ཀུསལེཧི དྷམྨེཧི’. པརིཧཱནཉྷེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱཏི…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི, ཝེདིཏབྦམེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ – ‘པརིཧཱཡཱམི ཀུསལེཧི དྷམྨེཧི’. པརིཧཱནཉྷེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཾཝརོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སཾཝརོ ཧོཏི? སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི, ཝེདིཏབྦམེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ – ‘ན པརིཧཱཡཱམི ཀུསལེཧི ¶ དྷམྨེཧི’. ཨཔརིཧཱནཉྷེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱཏི ¶ …པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ ¶ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི, ཝེདིཏབྦམེཏཾ བྷིཀྑུནཱ – ‘ན པརིཧཱཡཱམི ཀུསལེཧི དྷམྨེཧི’. ཨཔརིཧཱནཉྷེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཾཝརོ ཧོཏཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. སམཱདྷིསུཏྟཾ

༩༩. ‘‘སམཱདྷིཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝེཐ. སམཱཧིཏོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཀིཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི? ‘ཙཀྑུ ཨནིཙྩ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ¶ པཛཱནཱཏི; ‘རཱུཔཱ ཨནིཙྩཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི; ‘ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི; ‘ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ‘ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི…པེ… ‘མནོ ཨནིཙྩ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. དྷམྨཱ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶོ… ‘ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. སམཱདྷིཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝེཐ. སམཱཧིཏོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. པཊིསལླཱནསུཏྟཾ

༡༠༠. ‘‘པཊིསལླཱནེ [པཊིསལླཱནཾ (སཱི. པཱི. ཀ.), པཊིསལླཱིནཱ (སྱཱ. ཀཾ.)], བྷིཀྑཝེ, ཡོགམཱཔཛྫཐ. པཊིསལླཱིནོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཀིཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི? ‘ཙཀྑུ ཨནིཙྩ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི; ‘རཱུཔཱ ཨནིཙྩཱ’ཏི ¶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི; ‘ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི; ‘ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ‘ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི…པེ… ‘ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. པཊིསལླཱནེ, བྷིཀྑཝེ, ཡོགམཱཔཛྫཐ. པཊིསལླཱིནོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. པཋམནཏུམྷཱཀཾསུཏྟཾ

༡༠༡. ‘‘ཡཾ ¶ [ཡམྤི (པཱི. ཀ.)], བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ, ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ ¶ . ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི ¶ . རཱུཔཱ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏེ པཛཧཐ. ཏེ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶནྟི. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཙཀྑུསམྥསྶོ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. སོ ཝོ པཧཱིནོ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. སོཏཾ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. སདྡཱ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏེ པཛཧཐ. ཏེ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶནྟི. སོཏཝིཉྙཱཎཾ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. སོཏསམྥསྶོ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. སོ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཡམྤིདཾ སོཏསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. གྷཱནཾ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. གནྡྷཱ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏེ པཛཧཐ. ཏེ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶནྟི. གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. གྷཱནསམྥསྶོ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. སོ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཡམྤིདཾ གྷཱནསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི.

ཛིཝ྄ཧཱ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. སཱ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. རསཱ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏེ པཛཧཐ. ཏེ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶནྟི. ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. སོ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ ¶ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི ¶ …པེ….

མནོ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. སོ ཝོ པཧཱིནོ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. དྷམྨཱ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏེ པཛཧཐ. ཏེ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶནྟི. མནོཝིཉྙཱཎཾ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. མནོསམྥསྶོ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. སོ ཝོ པཧཱིནོ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན ¶ ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ཨིམསྨིཾ ཛེཏཝནེ ཏིཎཀཊྛསཱཁཱཔལཱསཾ ཏཾ ཛནོ ཧརེཡྻ ཝཱ ཌཧེཡྻ ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརེཡྻ, ཨཔི ནུ ཏུམྷཱཀཾ ཨེཝམསྶ – ‘ཨམྷེ ཛནོ ཧརཏི ཝཱ ཌཧཏི ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརོཏཱི’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’?

‘‘ན ཧི ནོ ཨེཏཾ, བྷནྟེ, ཨཏྟཱ ཝཱ ཨཏྟནིཡཾ ཝཱ’’ཏི.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. རཱུཔཱ ན ཏུམྷཱཀཾ… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶོ…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. དུཏིཡནཏུམྷཱཀཾསུཏྟཾ

༡༠༢. ‘‘ཡཾ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. རཱུཔཱ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏེ པཛཧཐ. ཏེ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶནྟི. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཙཀྑུསམྥསྶོ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. སོ ཝོ པཧཱིནོ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ ¶ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ, ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཨུདཀསུཏྟཾ

༡༠༣. ‘‘ཨུདཀོ ¶ [ཨུདྡཀོ (སཱི. པཱི.)] སུདཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱམཔུཏྟོ ཨེཝཾ ཝཱཙཾ བྷཱསཏི – ‘ཨིདཾ ཛཱཏུ ཝེདགཱུ, ཨིདཾ ཛཱཏུ སབྦཛཱི [སབྦཛི (པཱི.)], ཨིདཾ ཛཱཏུ ཨཔལིཁཏཾ གཎྜམཱུལཾ པལིཁཎི’ནྟི. ཏཾ ཁོ པནེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨུདཀོ རཱམཔུཏྟོ ཨཝེདགཱུཡེཝ སམཱནོ ‘ཝེདགཱུསྨཱི’ཏི བྷཱསཏི, ཨསབྦཛཱིཡེཝ སམཱནོ ‘སབྦཛཱིསྨཱི’ཏི བྷཱསཏི, ཨཔལིཁཏཾཡེཝ གཎྜམཱུལཾ པལིཁཏཾ མེ ‘གཎྜམཱུལ’ནྟི བྷཱསཏི. ཨིདྷ ཁོ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ – ‘ཨིདཾ ཛཱཏུ ཝེདགཱུ, ཨིདཾ ཛཱཏུ སབྦཛཱི, ཨིདཾ ཛཱཏུ ཨཔལིཁཏཾ གཎྜམཱུལཾ པལིཁཎི’’’ནྟི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདགཱུ ཧོཏི? ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི; ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝེདགཱུ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སབྦཛཱི ཧོཏི? ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཝིདིཏྭཱ ཨནུཔཱདཱཝིམུཏྟོ ཧོཏི; ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སབྦཛཱི ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨཔལིཁཏཾ གཎྜམཱུལཾ པལིཁཏཾ ཧོཏི? གཎྜོཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམསྶེཏཾ ཙཱཏུམཧཱབྷཱུཏིཀསྶ ཀཱཡསྶ ཨདྷིཝཙནཾ ¶ མཱཏཱཔེཏྟིཀསམྦྷཝསྶ ཨོདནཀུམྨཱསཱུཔཙཡསྶ ཨནིཙྩུཙྪཱདནཔརིམདྡནབྷེདནཝིདྡྷཾསནདྷམྨསྶ ¶ . གཎྜམཱུལནྟི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཎྷཱཡེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཏཎྷཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ¶ ཨནབྷཱཝངྐཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ; ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨཔལིཁཏཾ གཎྜམཱུལཾ པལིཁཏཾ ཧོཏི.

‘‘ཨུདཀོ སུདཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱམཔུཏྟོ ཨེཝཾ ཝཱཙཾ བྷཱསཏི – ‘ཨིདཾ ཛཱཏུ ཝེདགཱུ, ཨིདཾ ཛཱཏུ སབྦཛཱི, ཨིདཾ ཛཱཏུ ཨཔལིཁཏཾ གཎྜམཱུལཾ པལིཁཎི’ནྟི. ཏཾ ཁོ པནེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨུདཀོ རཱམཔུཏྟོ ཨཝེདགཱུཡེཝ སམཱནོ ‘ཝེདགཱུསྨཱི’ཏི བྷཱསཏི, ཨསབྦཛཱིཡེཝ སམཱནོ ‘སབྦཛཱིསྨཱི’ཏི བྷཱསཏི; ཨཔལིཁཏཾཡེཝ གཎྜམཱུལཾ ‘པལིཁཏཾ མེ གཎྜམཱུལ’ནྟི བྷཱསཏི. ཨིདྷ ཁོ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ – ‘ཨིདཾ ཛཱཏུ ཝེདགཱུ, ཨིདཾ ཛཱཏུ སབྦཛཱི, ཨིདཾ ཛཱཏུ ཨཔལིཁཏཾ གཎྜམཱུལཾ པལིཁཎི’’’ནྟི. དསམཾ.

སལ༹ཝགྒོ དསམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

དྭེ སཾགཡ྄ཧཱ པརིཧཱནཾ, པམཱདཝིཧཱརཱི ཙ སཾཝརོ;

སམཱདྷི པཊིསལླཱནཾ, དྭེ ནཏུམྷཱཀེན ཨུདྡཀོཏི.

སལཱ༹ཡཏནཝགྒེ དུཏིཡཔཎྞཱསཀོ སམཏྟོ.

ཏསྶ ཝགྒུདྡཱནཾ –

ཨཝིཛྫཱ མིགཛཱལཉྩ, གིལཱནཾ ཚནྣཾ ཙཏུཏྠཀཾ;

སལ༹ཝགྒེན པཉྙཱསཾ, དུཏིཡོ པཎྞཱསཀོ ཨཡནྟི.

པཋམསཏཀཾ.

༡༡. ཡོགཀྑེམིཝགྒོ

༡. ཡོགཀྑེམིསུཏྟཾ

༡༠༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ ¶ . ‘‘ཡོགཀྑེམིཔརིཡཱཡཾ ¶ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཔརིཡཱཡཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཡོགཀྑེམིཔརིཡཱཡོ དྷམྨཔརིཡཱཡོ? སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ ¶ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏེ ཏཐཱགཏསྶ པཧཱིནཱ ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝངྐཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཏེསཉྩ པཧཱནཱཡ ཨཀྑཱསི ཡོགཾ, ཏསྨཱ ཏཐཱགཏོ ‘ཡོགཀྑེམཱི’ཏི ཝུཙྩཏི…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏེ ཏཐཱགཏསྶ པཧཱིནཱ ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝངྐཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཏེསཉྩ པཧཱནཱཡ ཨཀྑཱསི ཡོགཾ, ཏསྨཱ ཏཐཱགཏོ ‘ཡོགཀྑེམཱི’ཏི ཝུཙྩཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡོགཀྑེམིཔརིཡཱཡོ དྷམྨཔརིཡཱཡོ’’ཏི. པཋམཾ.

༢. ཨུཔཱདཱཡསུཏྟཾ

༡༠༥. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ ཨུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑ’’ནྟི?

‘‘བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ….

‘‘ཙཀྑུསྨིཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི ཙཀྑུཾ ཨུཔཱདཱཡ ཨུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑཾ…པེ… མནསྨིཾ སཏི མནཾ ཨུཔཱདཱཡ ཨུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑཾ. ཏཾ ¶ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨུཔྤཛྫེཡྻ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑ’’ནྟི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཱ ¶ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ ¶ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨུཔྤཛྫེཡྻ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑ’’ནྟི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘མནོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨུཔྤཛྫེཡྻ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑ’’ནྟི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ… མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. དུཀྑསམུདཡསུཏྟཾ

༡༠༦. ‘‘དུཀྑསྶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑསྶ སམུདཡོ? ཙཀྑུཉྩ པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ¶ . ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ. ཨཡཾ དུཀྑསྶ སམུདཡོ…པེ… ¶ ཛིཝ྄ཧཉྩ པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ. ཨཡཾ དུཀྑསྶ སམུདཡོ…པེ… མནཉྩ པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑསྶ སམུདཡོ.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑསྶ ཨཏྠངྒམོ? ཙཀྑུཉྩ པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ. ཏསྶཱཡེཝ ཏཎྷཱཡ ཨསེསཝིརཱགནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ; ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ བྷཝནིརོདྷོ; བྷཝནིརོདྷཱ ཛཱཏིནིརོདྷོ; ཛཱཏིནིརོདྷཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ནིརོདྷོ ཧོཏི. ཨཡཾ དུཀྑསྶ ཨཏྠངྒམོ…པེ… ཛིཝ྄ཧཉྩ པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ…པེ… མནཉྩ ¶ པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ. ཏསྶཱཡེཝ ཏཎྷཱཡ ཨསེསཝིརཱགནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ; ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ བྷཝནིརོདྷོ ¶ ; བྷཝནིརོདྷཱ ཛཱཏིནིརོདྷོ; ཛཱཏིནིརོདྷཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ནིརོདྷོ ཧོཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑསྶ ཨཏྠངྒམོ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ལོཀསམུདཡསུཏྟཾ

༡༠༧. ‘‘ལོཀསྶ, བྷིཀྑཝེ, སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ལོཀསྶ སམུདཡོ? ཙཀྑུཉྩ པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ; ཏཎྷཱཔཙྩཡཱ ཨུཔཱདཱནཾ; ཨུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ བྷཝོ; བྷཝཔཙྩཡཱ ཛཱཏི; ཛཱཏིཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ སམྦྷཝནྟི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ལོཀསྶ སམུདཡོ ¶ …པེ… ཛིཝ྄ཧཉྩ པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ…པེ… མནཉྩ པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ; ཏཎྷཱཔཙྩཡཱ ཨུཔཱདཱནཾ; ཨུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ བྷཝོ ¶ ; བྷཝཔཙྩཡཱ ཛཱཏི; ཛཱཏིཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ སམྦྷཝནྟི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ལོཀསྶ སམུདཡོ.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ལོཀསྶ ཨཏྠངྒམོ? ཙཀྑུཉྩ པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ. ཏསྶཱཡེཝ ཏཎྷཱཡ ཨསེསཝིརཱགནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ; ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ བྷཝནིརོདྷོ ¶ ; བྷཝནིརོདྷཱ ཛཱཏིནིརོདྷོ; ཛཱཏིནིརོདྷཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ནིརོདྷོ ཧོཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ལོཀསྶ ཨཏྠངྒམོ…པེ… ཛིཝ྄ཧཉྩ པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི…པེ… མནཉྩ པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ. ཏསྶཱཡེཝ ཏཎྷཱཡ ཨསེསཝིརཱགནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ; ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ…པེ… ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ནིརོདྷོ ཧོཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ལོཀསྶ ཨཏྠངྒམོ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. སེཡྻོཧམསྨིསུཏྟཾ

༡༠༨. ‘‘ཀིསྨིཾ ¶ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ སེཡྻོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཧོཏི, སདིསོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཧོཏི, ཧཱིནོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ.

‘‘ཙཀྑུསྨིཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི ཙཀྑུཾ ཨུཔཱདཱཡ ཙཀྑུཾ ཨབྷིནིཝིསྶ སེཡྻོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཧོཏི, སདིསོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཧོཏི, ཧཱིནོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཧོཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ སཏི…པེ… མནསྨིཾ སཏི མནཾ ཨུཔཱདཱཡ མནཾ ཨབྷིནིཝིསྶ སེཡྻོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཧོཏི, སདིསོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཧོཏི, ཧཱིནོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཧོཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ ¶ , བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ སེཡྻོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཨསྶ, སདིསོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཨསྶ, ཧཱིནོཧམསྨཱིཏི ¶ ཝཱ ཨསྶཱ’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ… ཀཱཡོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘མནོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ¶ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ སེཡྻོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཨསྶ, སདིསོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཨསྶ, ཧཱིནོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཨསྶཱ’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ… མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. སཾཡོཛནིཡསུཏྟཾ

༡༠༩. ‘‘སཾཡོཛནིཡེ ¶ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེ དེསེསྶཱམི སཾཡོཛནཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཾཡོཛནིཡཱ དྷམྨཱ, ཀཏམཉྩ སཾཡོཛནཾ? ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, སཾཡོཛནིཡོ དྷམྨོ. ཡོ ཏཏྠ ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ སཾཡོཛནིཡོ དྷམྨོ…པེ… མནོ སཾཡོཛནིཡོ དྷམྨོ. ཡོ ཏཏྠ ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, སཾཡོཛནིཡཱ དྷམྨཱ, ཨིདཾ སཾཡོཛན’’ནྟི. ཚཊྛཾ.

༧. ཨུཔཱདཱནིཡསུཏྟཾ

༡༡༠. ‘‘ཨུཔཱདཱནིཡེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེ དེསེསྶཱམི ཨུཔཱདཱནཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱནིཡཱ དྷམྨཱ, ཀཏམཉྩ ཨུཔཱདཱནཾ ¶ ? ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱནིཡོ དྷམྨོ. ཡོ ཏཏྠ ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ ཨུཔཱདཱནཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨུཔཱདཱནིཡོ དྷམྨོ…པེ… མནོ ཨུཔཱདཱནིཡོ དྷམྨོ. ཡོ ཏཏྠ ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ ཨུཔཱདཱནཾ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱནིཡཱ དྷམྨཱ, ཨིདཾ ཨུཔཱདཱན’’ནྟི. སཏྟམཾ.

༨. ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱཡཏནཔརིཛཱནནསུཏྟཾ

༡༡༡. ‘‘ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. སོཏཾ… གྷཱནཾ… ཛིཝ྄ཧཾ… ཀཱཡཾ… མནཾ ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཙཀྑུཉྩ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ… ཀཱཡཾ… མནཾ ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡཱ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. བཱཧིརཱཡཏནཔརིཛཱནནསུཏྟཾ

༡༡༢. ‘‘རཱུཔེ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. སདྡེ… གནྡྷེ… རསེ… ཕོཊྛབྦེ… དྷམྨེ ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ¶ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. རཱུཔེ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. སདྡེ… གནྡྷེ… རསེ… ཕོཊྛབྦེ… དྷམྨེ ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡཱ’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཨུཔསྶུཏིསུཏྟཾ

༡༡༣. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ནཱཏིཀེ [ཉཱཏིཀེ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)] ཝིཧརཏི གིཉྫཀཱཝསཐེ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ རཧོགཏོ པཊིསལླཱིནོ ཨིམཾ དྷམྨཔརིཡཱཡཾ ཨབྷཱསི – ‘‘ཙཀྑུཉྩ པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ; ཏཎྷཱཔཙྩཡཱ ¶ ཨུཔཱདཱནཾ; ཨུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ བྷཝོ; བྷཝཔཙྩཡཱ ཛཱཏི; ཛཱཏིཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ སམྦྷཝནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ སམུདཡོ ཧོཏི. ཛིཝ྄ཧཉྩ པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི…པེ… མནཉྩ པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ; ཏཎྷཱཔཙྩཡཱ ཨུཔཱདཱནཾ; ཨུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ བྷཝོ; བྷཝཔཙྩཡཱ ཛཱཏི; ཛཱཏིཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ སམྦྷཝནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ སམུདཡོ ཧོཏི’’.

‘‘ཙཀྑུཉྩ པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ. ཏསྶཱཡེཝ ཏཎྷཱཡ ཨསེསཝིརཱགནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ; ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ བྷཝནིརོདྷོ; བྷཝནིརོདྷཱ ཛཱཏིནིརོདྷོ; ཛཱཏིནིརོདྷཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ནིརོདྷོ ཧོཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཉྩ པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི…པེ… མནཉྩ པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ. ཏསྶཱཡེཝ ཏཎྷཱཡ ཨསེསཝིརཱགནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ ¶ ; ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ…པེ… ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ནིརོདྷོ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཏེན ¶ ¶ ཁོ པན སམཡེན ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ བྷགཝཏོ ཨུཔསྶུཏི [ཨུཔསྶུཏིཾ (སཱི. ཀ.)] ཋིཏོ ཧོཏི. ཨདྡསཱ ཁོ ¶ བྷགཝཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨུཔསྶུཏི ཋིཏཾ. དིསྭཱན ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨསྶོསི ནོ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, ཨིམཾ དྷམྨཔརིཡཱཡ’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨུགྒཎྷཱཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, ཨིམཾ དྷམྨཔརིཡཱཡཾ. པརིཡཱཔུཎཱཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, ཨིམཾ དྷམྨཔརིཡཱཡཾ. དྷཱརེཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, ཨིམཾ དྷམྨཔརིཡཱཡཾ. ཨཏྠསཾཧིཏོཡཾ, བྷིཀྑུ, དྷམྨཔརིཡཱཡོ ཨཱདིབྲཧྨཙརིཡཀོ’’ཏི. དསམཾ.

ཡོགཀྑེམིཝགྒོ ཨེཀཱདསམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཡོགཀྑེམི ཨུཔཱདཱཡ, དུཀྑཾ ལོཀོ ཙ སེཡྻོ ཙ;

སཾཡོཛནཾ ཨུཔཱདཱནཾ, དྭེ པརིཛཱནཾ ཨུཔསྶུཏཱིཏི.

༡༢. ལོཀཀཱམགུཎཝགྒོ

༡. པཋམམཱརཔཱསསུཏྟཾ

༡༡༤. ‘‘སནྟི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ, བྷིཀྑུ, ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨཱཝཱསགཏོ མཱརསྶ, མཱརསྶ ཝསཾ གཏོ [ཝསགཏོ (སཱི. ཨཊྛ. སྱཱ. ཨཊྛ.)], པཊིམུཀྐསྶ མཱརཔཱསོ. བདྡྷོ སོ མཱརབནྡྷནེན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ…པེ….

‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨཱཝཱསགཏོ མཱརསྶ, མཱརསྶ ཝསཾ གཏོ, པཊིམུཀྐསྶ མཱརཔཱསོ. བདྡྷོ སོ མཱརབནྡྷནེན…པེ….

‘‘སནྟི ¶ , བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨཱཝཱསགཏོ མཱརསྶ, མཱརསྶ ཝསཾ གཏོ, པཊིམུཀྐསྶ ¶ མཱརཔཱསོ. བདྡྷོ སོ མཱརབནྡྷནེན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ.

‘‘སནྟི ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ ¶ , བྷིཀྑུ ནཱཝཱསགཏོ མཱརསྶ, ན མཱརསྶ ཝསཾ གཏོ, ཨུམྨུཀྐསྶ མཱརཔཱསོ. མུཏྟོ སོ མཱརབནྡྷནེན ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ…པེ….

‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ནཱཝཱསགཏོ ¶ མཱརསྶ, ན མཱརསྶ ཝསཾ གཏོ, ཨུམྨུཀྐསྶ མཱརཔཱསོ. མུཏྟོ སོ མཱརབནྡྷནེན ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ…པེ….

‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ནཱཝཱསགཏོ མཱརསྶ, ན མཱརསྶ ཝསཾ གཏོ, ཨུམྨུཀྐསྶ མཱརཔཱསོ. མུཏྟོ སོ མཱརབནྡྷནེན ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ’’ཏི. པཋམཾ.

༢. དུཏིཡམཱརཔཱསསུཏྟཾ

༡༡༥. ‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ བདྡྷོ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ, ཨཱཝཱསགཏོ མཱརསྶ, མཱརསྶ ཝསཾ གཏོ, པཊིམུཀྐསྶ མཱརཔཱསོ. བདྡྷོ སོ མཱརབནྡྷནེན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ…པེ….

‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ¶ ཨབྷིཝདཏི ¶ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ བདྡྷོ མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ, ཨཱཝཱསགཏོ མཱརསྶ, མཱརསྶ ཝསཾ གཏོ, པཊིམུཀྐསྶ མཱརཔཱསོ. བདྡྷོ སོ མཱརབནྡྷནེན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ…པེ….

‘‘སནྟི ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ ¶ , བྷིཀྑུ མུཏྟོ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེཧི རཱུཔེཧི, ནཱཝཱསགཏོ མཱརསྶ, ན མཱརསྶ ཝསཾ གཏོ, ཨུམྨུཀྐསྶ མཱརཔཱསོ. མུཏྟོ སོ མཱརབནྡྷནེན ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ…པེ….

‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ ¶ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ མུཏྟོ མནོཝིཉྙེཡྻེཧི དྷམྨེཧི, ནཱཝཱསགཏོ མཱརསྶ, ན མཱརསྶ ཝསཾ གཏོ, ཨུམྨུཀྐསྶ མཱརཔཱསོ. མུཏྟོ སོ མཱརབནྡྷནེན ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ལོཀནྟགམནསུཏྟཾ

༡༡༦. ‘‘ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, གམནེན ལོཀསྶ ཨནྟཾ ཉཱཏེཡྻཾ, དཊྛེཡྻཾ [དིཊྛེཡྻཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)], པཏྟེཡྻནྟི ཝདཱམི. ན ཙ པནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤཏྭཱ ལོཀསྶ ཨནྟཾ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཾ ཝདཱམཱི’’ཏི. ཨིདཾ ཝཏྭཱ བྷགཝཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཱཝིསི. ཨཐ ཁོ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, གམནེན ལོཀསྶ ཨནྟཾ ཉཱཏེཡྻཾ, དཊྛེཡྻཾ, པཏྟེཡྻནྟི ཝདཱམི. ན ཙ པནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤཏྭཱ ལོཀསྶ ཨནྟཾ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཾ ཝདཱམཱི’ཏི. ཀོ ནུ ཁོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛེཡྻཱ’’ཏི?

ཨཐ ¶ ཁོ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨཡཾ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ ¶ , སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ¶ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ. པཧོཏི ཙཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཨཱནནྡེན སདྡྷིཾ སམྨོདིཾསུ. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ¶ ཨེཏདཝོཙུཾ –

‘‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, གམནེན ལོཀསྶ ཨནྟཾ ཉཱཏེཡྻཾ, དཊྛེཡྻཾ, པཏྟེཡྻནྟི ཝདཱམི. ན ཙ པནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤཏྭཱ ལོཀསྶ ཨནྟཾ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཾ ཝདཱམཱི’ཏི. ཏེསཾ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཨམྷཱཀཾ ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, གམནེན ལོཀསྶ ཨནྟཾ ཉཱཏེཡྻཾ, དཊྛེཡྻཾ, པཏྟེཡྻནྟི ཝདཱམི. ན ཙ པནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤཏྭཱ ལོཀསྶ ཨནྟཾ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཾ ཝདཱམཱིཏི. ཀོ ནུ ཁོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛེཡྻཱ’ཏི ¶ ? ཏེསཾ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཨམྷཱཀཾ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ, སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ. པཧོཏི ཙཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམཱ’ཏི. ཝིབྷཛཏཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ’’ཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ, མཱུལཾ ཨཏིཀྐམྨེཝ, ཁནྡྷཾ སཱཁཱཔལཱསེ སཱརཾ པརིཡེསིཏབྦཾ མཉྙེཡྻ; ཨེཝཾ སམྤདམིདཾ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ སཏྠརི སམྨུཁཱིབྷཱུཏེ ཏཾ བྷགཝནྟཾ ཨཏིསིཏྭཱ ¶ ཨམྷེ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪིཏབྦཾ མཉྙཐ [མཉྙེཐ (པཱི. ཀ.)]. སོ ཧཱཝུསོ, བྷགཝཱ ཛཱནཾ ཛཱནཱཏི, པསྶཾ ¶ པསྶཏི – ཙཀྑུབྷཱུཏོ, ཉཱཎབྷཱུཏོ, དྷམྨབྷཱུཏོ, བྲཧྨབྷཱུཏོ, ཝཏྟཱ, པཝཏྟཱ, ཨཏྠསྶ ནིནྣེཏཱ, ཨམཏསྶ དཱཏཱ, དྷམྨསྶཱམཱི, ཏཐཱགཏོ. སོ ཙེཝ པནེཏསྶ ཀཱལོ ཨཧོསི ཡཾ བྷགཝནྟཾཡེཝ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱཐ ¶ . ཡཐཱ ཝོ བྷགཝཱ བྱཱཀརེཡྻ ཏཐཱ ཝོ དྷཱརེཡྻཱཐཱ’’ཏི.

‘‘ཨདྡྷཱཝུསོ ཨཱནནྡ, བྷགཝཱ ཛཱནཾ ཛཱནཱཏི, པསྶཾ པསྶཏི – ཙཀྑུབྷཱུཏོ, ཉཱཎབྷཱུཏོ, དྷམྨབྷཱུཏོ, བྲཧྨབྷཱུཏོ, ཝཏྟཱ, པཝཏྟཱ, ཨཏྠསྶ ནིནྣེཏཱ, ཨམཏསྶ དཱཏཱ, དྷམྨསྶཱམཱི, ཏཐཱགཏོ. སོ ཙེཝ པནེཏསྶ ཀཱལོ ཨཧོསི ཡཾ བྷགཝནྟཾཡེཝ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམ ¶ . ཡཐཱ ནོ བྷགཝཱ བྱཱཀརེཡྻ ཏཐཱ ནཾ དྷཱརེཡྻཱམ. ཨཔི ཙཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ, སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ. པཧོཏི ཙཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཝིབྷཛཏཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨགརུཾ ཀརིཏྭཱ’’ཏི.

‘‘ཏེནཧཱཝུསོ, སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཡཾ ཁོ ཝོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, གམནེན ལོཀསྶ ཨནྟཾ ཉཱཏེཡྻཾ, དཊྛེཡྻཾ, པཏྟེཡྻནྟི ཝདཱམི. ན ཙ པནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤཏྭཱ ལོཀསྶ ཨནྟཾ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཾ ཝདཱམཱི’ཏི, ཨིམསྶ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམི. ཡེན ཁོ, ཨཱཝུསོ, ལོཀསྨིཾ ལོཀསཉྙཱི ཧོཏི ལོཀམཱནཱི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ལོཀོ. ཀེན ཙཱཝུསོ, ལོཀསྨིཾ ལོཀསཉྙཱི ཧོཏི ལོཀམཱནཱི? ཙཀྑུནཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ལོཀསྨིཾ ལོཀསཉྙཱི ཧོཏི ལོཀམཱནཱི. སོཏེན ཁོ, ཨཱཝུསོ… གྷཱནེན ཁོ, ཨཱཝུསོ… ཛིཝ྄ཧཱཡ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ལོཀསྨིཾ ལོཀསཉྙཱི ཧོཏི ལོཀམཱནཱི ¶ . ཀཱཡེན ཁོ, ཨཱཝུསོ… མནེན ཁོ, ཨཱཝུསོ, ལོཀསྨིཾ ལོཀསཉྙཱི ཧོཏི ལོཀམཱནཱི. ཡེན ཁོ, ཨཱཝུསོ, ལོཀསྨིཾ ལོཀསཉྙཱི ¶ ཧོཏི ལོཀམཱནཱི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ལོཀོ. ཡཾ ¶ ཁོ ཝོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, གམནེན ལོཀསྶ ཨནྟཾ ཉཱཏེཡྻཾ ¶ , དཊྛེཡྻཾ, པཏྟེཡྻནྟི ཝདཱམི. ན ཙ པནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤཏྭཱ ལོཀསྶ ཨནྟཾ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཾ ཝདཱམཱི’ཏི, ཨིམསྶ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམི. ཨཱཀངྑམཱནཱ ཙ པན ཏུམྷེ ཨཱཡསྨནྟོ བྷགཝནྟཾཡེཝ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱཐ. ཡཐཱ ཝོ བྷགཝཱ བྱཱཀརོཏི ཏཐཱ ནཾ དྷཱརེཡྻཱཐཱ’’ཏི.

‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ –

‘‘ཡཾ ཁོ ནོ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, གམནེན ལོཀསྶ ཨནྟཾ ཉཱཏེཡྻཾ, དཊྛེཡྻཾ, པཏྟེཡྻནྟི ཝདཱམི. ན ཙ པནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤཏྭཱ ལོཀསྶ ཨནྟཾ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཾ ཝདཱམཱི’ཏི. ཏེསཾ ནོ, བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ¶ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, གམནེན ལོཀསྶ ཨནྟཾ ཉཱཏེཡྻཾ, དཊྛེཡྻཾ, པཏྟེཡྻནྟི ཝདཱམི. ན ཙ པནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤཏྭཱ ལོཀསྶ ཨནྟཾ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཾ ཝདཱམཱི’ཏི. ཀོ ནུ ཁོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛེཡྻཱཏི? ཏེསཾ ནོ, བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཡཾ ཁོ ¶ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ, སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ. པཧོཏི ཙཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམཱ’ཏི. ཨཐ ཁོ མཡཾ ¶ , བྷནྟེ, ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམིམྷ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪིམྷ. ཏེསཾ ནོ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཏཱ ཨཱནནྡེན ཨིམེཧི ཨཱཀཱརེཧི ཨིམེཧི པདེཧི ཨིམེཧི བྱཉྫནེཧི ཨཏྠོ ཝིབྷཏྟོ’’ཏི.

‘‘པཎྜིཏོ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨཱནནྡོ; མཧཱཔཉྙོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱནནྡོ! མཾ ཙེཔི ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱཐ, ཨཧམྤི ཏཾ ཨེཝམེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཾ ཡཐཱ ཏཾ ཨཱནནྡེན བྱཱཀཏཾ. ཨེསོ ཙེཝེཏསྶ ཨཏྠོ, ཨེཝཉྩ ནཾ དྷཱརེཡྻཱཐཱ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཀཱམགུཎསུཏྟཾ

༡༡༧. ‘‘པུབྦེཝ མེ, བྷིཀྑཝེ, སམྦོདྷཱ ཨནབྷིསམྦུདྡྷསྶ བོདྷིསཏྟསྶེཝ ¶ སཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘ཡེམེ པཉྩ ཀཱམགུཎཱ ཙེཏསོ སམྥུཊྛཔུབྦཱ ཨཏཱིཏཱ ནིརུདྡྷཱ ཝིཔརིཎཏཱ, ཏཏྲ མེ ཙིཏྟཾ བཧུལཾ གཙྪམཱནཾ གཙྪེཡྻ པཙྩུཔྤནྣེསུ ཝཱ ཨཔྤཾ ཝཱ ཨནཱགཏེསུ’. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡེམེ པཉྩ ཀཱམགུཎཱ ཙེཏསོ སམྥུཊྛཔུབྦཱ ཨཏཱིཏཱ ནིརུདྡྷཱ ཝིཔརིཎཏཱ, ཏཏྲ མེ ཨཏྟརཱུཔེན ཨཔྤམཱདོ སཏི ཙེཏསོ ཨཱརཀྑོ ཀརཎཱིཡོ’. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཏུམྷཱཀམྤི ཡེ ཏེ པཉྩ ཀཱམགུཎཱ ཙེཏསོ སམྥུཊྛཔུབྦཱ ཨཏཱིཏཱ ནིརུདྡྷཱ ཝིཔརིཎཏཱ, ཏཏྲ ཝོ ཙིཏྟཾ བཧུལཾ གཙྪམཱནཾ གཙྪེཡྻ པཙྩུཔྤནྣེསུ ཝཱ ཨཔྤཾ ཝཱ ཨནཱགཏེསུ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཏུམྷཱཀམྤི ཡེ ཏེ པཉྩ ཀཱམགུཎཱ ཙེཏསོ སམྥུཊྛཔུབྦཱ ¶ ཨཏཱིཏཱ ནིརུདྡྷཱ ཝིཔརིཎཏཱ, ཏཏྲ ཝོ ཨཏྟརཱུཔེཧི ཨཔྤམཱདོ སཏི ཙེཏསོ ཨཱརཀྑོ ཀརཎཱིཡོ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ ཡཏྠ ཙཀྑུ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རཱུཔསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ ཛིཝ྄ཧཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རསསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ མནོ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, དྷམྨསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ’’ཏི. ཨིདཾ ཝཏྭཱ བྷགཝཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཱཝིསི.

ཨཐ ཁོ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ ¶ ཡཏྠ ཙཀྑུ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རཱུཔསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ ཛིཝ྄ཧཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རསསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ¶ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ མནོ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, དྷམྨསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ’ཏི. ཀོ ནུ ཁོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ ¶ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛེཡྻཱ’’ཏི?

ཨཐ ཁོ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨཡཾ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ, སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ. པཧོཏི ཙཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཨཱནནྡེན སདྡྷིཾ སམྨོདིཾསུ ¶ . སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙུཾ –

‘‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ ཡཏྠ ཙཀྑུ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རཱུཔསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ ཛིཝ྄ཧཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི ¶ , རསསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ མནོ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, དྷམྨསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ’ཏི. ཏེསཾ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཨམྷཱཀཾ ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ ཡཏྠ ཙཀྑུ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རཱུཔསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ ཛིཝ྄ཧཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རསསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ མནོ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, དྷམྨསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ’ཏི. ཀོ ནུ ཁོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛེཡྻཱཏི? ཏེསཾ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཨམྷཱཀཾ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཡཾ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ, སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ. པཧོཏི ཙཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ¶ ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ¶ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམཱ’ཏི. ཝིབྷཛཏཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ’’ཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ…པེ… ཝིབྷཛཏཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨགརུཾ ཀརིཏྭཱཏི.

‘‘ཏེནཧཱཝུསོ ¶ , སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ¶ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཡཾ ཁོ ཝོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ ཡཏྠ ཙཀྑུ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རཱུཔསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ མནོ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, དྷམྨསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ’ཏི. ཨིམསྶ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམི. སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷཾ ནོ ཨེཏཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ སནྡྷཱཡ བྷཱསིཏཾ – ‘ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ, ཡཏྠ ཙཀྑུ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རཱུཔསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ མནོ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, དྷམྨསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ’ཏི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ ཡཏྠ ཙཀྑུ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རཱུཔསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ མནོ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, དྷམྨསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ’ཏི. ཨིམསྶ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ¶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམི. ཨཱཀངྑམཱནཱ ཙ པན ཏུམྷེ ཨཱཡསྨནྟོ བྷགཝནྟཾཡེཝ ཨུཔསངྐམཐ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏམཏྠཾ པུཙྪེཡྻཱཐ. ཡཐཱ ཝོ བྷགཝཱ བྱཱཀརོཏི ཏཐཱ ནཾ དྷཱརེཡྻཱཐཱ’’ཏི.

‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ¶ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཡེན བྷགཝཱ ¶ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ –

‘‘ཡཾ ཁོ ནོ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ ཡཏྠ ཙཀྑུ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རཱུཔསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ ཛིཝ྄ཧཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རསསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ མནོ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, དྷམྨསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ’ཏི, ཏེསཾ ནོ, བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ ¶ , བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ ཡཏྠ ཙཀྑུ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རཱུཔསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ མནོ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, དྷམྨསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ’ཏི. ‘ཀོ ནུ ཁོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ¶ ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛེཡྻཱ’ཏི? ཏེསཾ ནོ, བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཡཾ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ, སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ. པཧོཏི ཙཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམཱ’ཏི. ཨཐ ཁོ མཡཾ, བྷནྟེ, ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམིམྷ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪིམྷ. ཏེསཾ ནོ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཏཱ ཨཱནནྡེན ཨིམེཧི ཨཱཀཱརེཧི, ཨིམེཧི པདེཧི, ཨིམེཧི བྱཉྫནེཧི ཨཏྠོ ཝིབྷཏྟོ’’ཏི.

‘‘པཎྜིཏོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱནནྡོ; མཧཱཔཉྙོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱནནྡོ! མཾ ཙེཔི ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱཐ, ཨཧམྤི ཏཾ ཨེཝམེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཾ ཡཐཱ ཏཾ ཨཱནནྡེན བྱཱཀཏཾ. ཨེསོ ཙེཝེཏསྶ ཨཏྠོ. ཨེཝཉྩ ནཾ དྷཱརེཡྻཱཐཱ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. སཀྐཔཉྷསུཏྟཾ

༡༡༨. ཨེཀཾ ¶ ¶ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི གིཛ྄ཛྷཀཱུཊེ པབྦཏེ. ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ ¶ , ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན ¶ མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ནོ པརིནིབྦཱཡནྟི? ཀོ པན, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱི’’ཏི?

‘‘སནྟི ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ཏདུཔཱདཱནཾ. སཨུཔཱདཱནོ, དེཝཱནམིནྡ, བྷིཀྑུ ནོ པརིནིབྦཱཡཏི…པེ….

‘‘སནྟི ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ཏདུཔཱདཱནཾ. སཨུཔཱདཱནོ, དེཝཱནམིནྡ, བྷིཀྑུ ནོ པརིནིབྦཱཡཏི. ཨཡཾ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ནོ པརིནིབྦཱཡནྟི.

‘‘སནྟི ཙ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ན ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི, ན ཏདུཔཱདཱནཾ. ཨནུཔཱདཱནོ, དེཝཱནམིནྡ, བྷིཀྑུ པརིནིབྦཱཡཏི…པེ… ¶ .

‘‘སནྟི ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ¶ ན ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ན ཏདུཔཱདཱནཾ. ཨནུཔཱདཱནོ, དེཝཱནམིནྡ, བྷིཀྑུ ¶ པརིནིབྦཱཡཏི. ཨཡཾ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. པཉྩསིཁསུཏྟཾ

༡༡༩. ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི གིཛ྄ཛྷཀཱུཊེ པབྦཏེ. ཨཐ ཁོ པཉྩསིཁོ གནྡྷབྦདེཝཔུཏྟོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ ཁོ པཉྩསིཁོ གནྡྷབྦདེཝཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ནོ པརིནིབྦཱཡནྟི? ཀོ པན, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱི’’ཏི? ‘‘སནྟི ཁོ, པཉྩསིཁ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ…པེ… སནྟི ཁོ, པཉྩསིཁ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ཏདུཔཱདཱནཾ. སཨུཔཱདཱནོ, པཉྩསིཁ ¶ , བྷིཀྑུ ནོ པརིནིབྦཱཡཏི. ཨཡཾ ཁོ, པཉྩསིཁ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ནོ པརིནིབྦཱཡནྟི’’.

‘‘སནྟི ཙ ཁོ, པཉྩསིཁ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ…པེ… སནྟི ཁོ, པཉྩསིཁ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི, ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ན ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི, ན ཏདུཔཱདཱནཾ. ཨནུཔཱདཱནོ, པཉྩསིཁ, བྷིཀྑུ པརིནིབྦཱཡཏི. ཨཡཾ ཁོ, པཉྩསིཁ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. སཱརིཔུཏྟསདྡྷིཝིཧཱརིཀསུཏྟཾ

༡༢༠. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ ¶ . ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ སཱརིཔུཏྟེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སདྡྷིཝིཧཱརིཀོ ¶ , ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ སིཀྑཾ པཙྩཀྑཱཡ ཧཱིནཱཡཱཝཏྟོ’’ཏི.

‘‘ཨེཝམེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཧོཏི ཨིནྡྲིཡེསུ ཨགུཏྟདྭཱརསྶ, བྷོཛནེ ཨམཏྟཉྙུནོ, ཛཱགརིཡཾ ཨནནུཡུཏྟསྶ. ‘སོ ཝཏཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨིནྡྲིཡེསུ ཨགུཏྟདྭཱརོ བྷོཛནེ ཨམཏྟཉྙཱུ ཛཱགརིཡཾ ¶ ཨནནུཡུཏྟོ ཡཱཝཛཱིཝཾ པརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ སནྟཱནེསྶཏཱི’ཏི ¶ ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. ‘སོ ཝཏཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརོ, བྷོཛནེ མཏྟཉྙཱུ, ཛཱགརིཡཾ ཨནུཡུཏྟོ ཡཱཝཛཱིཝཾ པརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ སནྟཱནེསྶཏཱི’ཏི ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི.

‘‘ཀཐཉྩཱཝུསོ, ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརོ ཧོཏི? ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ན ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཧོཏི ནཱནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཏི, རཀྑཏི ཙཀྑུནྡྲིཡཾ, ཙཀྑུནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཏི. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ན ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཧོཏི ནཱནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ མནིནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ, ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཏི, རཀྑཏི མནིནྡྲིཡཾ, མནིནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩཱཝུསོ, བྷོཛནེ མཏྟཉྙཱུ ཧོཏི? ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཊིསངྑཱ ཡོནིསོ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེཏི – ‘ནེཝ དཝཱཡ, ན མདཱཡ, ན མཎྜནཱཡ, ན ཝིབྷཱུསནཱཡ, ཡཱཝདེཝ ཨིམསྶ ཀཱཡསྶ ཋིཏིཡཱ ཡཱཔནཱཡ, ཝིཧིཾསཱུཔརཏིཡཱ, བྲཧྨཙརིཡཱནུགྒཧཱཡ. ཨིཏི པུརཱཎཉྩ ཝེདནཾ པཊིཧངྑཱམི, ནཝཉྩ ཝེདནཾ ན ཨུཔྤཱདེསྶཱམི, ཡཱཏྲཱ ཙ མེ བྷཝིསྶཏི ¶ , ཨནཝཛྫཏཱ ཙ ཕཱསུཝིཧཱརོ ཙཱ’ཏི. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷོཛནེ མཏྟཉྙཱུ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩཱཝུསོ, ཛཱགརིཡཾ ཨནུཡུཏྟོ ཧོཏི? ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ དིཝསཾ ཙངྐམེན ནིསཛྫཱཡ ¶ ཨཱཝརཎཱིཡེཧི དྷམྨེཧི ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི. རཏྟིཡཱ པཋམཾ ཡཱམཾ ཙངྐམེན ནིསཛྫཱཡ ཨཱཝརཎཱིཡེཧི དྷམྨེཧི ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི ¶ . རཏྟིཡཱ མཛ྄ཛྷིམཾ ཡཱམཾ དཀྑིཎེན པསྶེན སཱིཧསེཡྻཾ ཀཔྤེཏི པཱདེ པཱདཾ ཨཙྩཱདྷཱཡ སཏོ སམྤཛཱནོ, ཨུཊྛཱནསཉྙཾ མནསི ཀརིཏྭཱ. རཏྟིཡཱ པཙྪིམཾ ཡཱམཾ པཙྩུཊྛཱཡ ཙངྐམེན ནིསཛྫཱཡ ཨཱཝརཎཱིཡེཧི དྷམྨེཧི ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཛཱགརིཡཾ ¶ ཨནུཡུཏྟོ ཧོཏི. ཏསྨཱཏིཧཱཝུསོ, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརཱ བྷཝིསྶཱམ, བྷོཛནེ མཏྟཉྙུནོ, ཛཱགརིཡཾ ཨནུཡུཏྟཱ’ཏི. ཨེཝཉྷི ཝོ, ཨཱཝུསོ, སིཀྑིཏབྦ’’ནྟི. སཏྟམཾ.

༨. རཱཧུལོཝཱདསུཏྟཾ

༡༢༡. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཏོ རཧོགཏསྶ པཊིསལླཱིནསྶ ཨེཝཾ ཙེཏསོ པརིཝིཏཀྐོ ཨུདཔཱདི – ‘‘པརིཔཀྐཱ ཁོ རཱཧུལསྶ ཝིམུཏྟིཔརིཔཱཙནིཡཱ དྷམྨཱ; ཡཾནཱུནཱཧཾ རཱཧུལཾ ཨུཏྟརིཾ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡེ ཝིནེཡྻ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ སཱཝཏྠིཡཾ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ རཱཧུལཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘གཎྷཱཧི, རཱཧུལ, ནིསཱིདནཾ. ཡེན ཨནྡྷཝནཾ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམ དིཝཱཝིཧཱརཱཡཱ’’ཏི ¶ . ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱཧུལོ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ ནིསཱིདནཾ ཨཱདཱཡ བྷགཝནྟཾ པིཊྛིཏོ པིཊྛིཏོ ཨནུབནྡྷི.

ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨནེཀཱནི དེཝཏཱསཧསྶཱནི བྷགཝནྟཾ ཨནུབནྡྷཱནི ཧོནྟི – ‘‘ཨཛྫ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ རཱཧུལཾ ཨུཏྟརིཾ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡེ ཝིནེསྶཏཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨནྡྷཝནཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཨཉྙཏརསྨིཾ རུཀྑམཱུལེ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ཨཱཡསྨཱཔི ཁོ རཱཧུལོ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ¶ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ རཱཧུལཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, རཱཧུལ, ཙཀྑུ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ ¶ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ( ) [(ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི) ཨེཝམིཏརེསུཔི (མ. ནི. ༣.༤༡༦-༤༡༧)]

‘‘རཱུཔཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཙཀྑུསམྥསྶོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདནཱགཏཾ, སཉྙཱགཏཾ, སངྑཱརགཏཾ, ཝིཉྙཱཎགཏཾ, ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི ¶ , ཨེསོ ¶ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ¶ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདནཱགཏཾ, སཉྙཱགཏཾ, སངྑཱརགཏཾ, ཝིཉྙཱཎགཏཾ, ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘མནོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘དྷམྨཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘མནོཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘མནོསམྥསྶོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཡམྤིདཾ ¶ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདནཱགཏཾ, སཉྙཱགཏཾ, སངྑཱརགཏཾ, ཝིཉྙཱཎགཏཾ, ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ ¶ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, རཱཧུལ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདནཱགཏཾ སཉྙཱགཏཾ སངྑཱརགཏཾ ཝིཉྙཱཎགཏཾ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, རསེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདནཱགཏཾ སཉྙཱགཏཾ སངྑཱརགཏཾ ཝིཉྙཱཎགཏཾ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ….

‘‘མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, དྷམྨེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདནཱགཏཾ སཉྙཱགཏཾ སངྑཱརགཏཾ ཝིཉྙཱཎགཏཾ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ ¶ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ རཱཧུལོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡི. ཨིམསྨིཉྩ པན ཝེཡྻཱཀརཎསྨིཾ བྷཉྙམཱནེ ཨཱཡསྨཏོ རཱཧུལསྶ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩི. ཨནེཀཱནཉྩ ¶ དེཝཏཱསཧསྶཱནཾ ཝིརཛཾ ཝཱིཏམལཾ དྷམྨཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདི – ‘‘ཡཾ ཀིཉྩི སམུདཡདྷམྨཾ, སབྦཾ ཏཾ ནིརོདྷདྷམྨ’’ནྟི. ཨཊྛམཾ.

༩. སཾཡོཛནིཡདྷམྨསུཏྟཾ

༡༢༢. ‘‘སཾཡོཛནིཡེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེ དེསེསྶཱམི སཾཡོཛནཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམེ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཾཡོཛནིཡཱ དྷམྨཱ, ཀཏམཉྩ སཾཡོཛནཾ? སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ ¶ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, སཾཡོཛནིཡཱ དྷམྨཱ. ཡོ ཏཏྠ ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, སཾཡོཛནིཡཱ དྷམྨཱ. ཡོ ཏཏྠ ཚནྡརཱགོ ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛན’’ནྟི. ནཝམཾ.

༡༠. ཨུཔཱདཱནིཡདྷམྨསུཏྟཾ

༡༢༣. ‘‘ཨུཔཱདཱནིཡེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེ དེསེསྶཱམི ཨུཔཱདཱནཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱནིཡཱ དྷམྨཱ, ཀཏམཉྩ ཨུཔཱདཱནཾ? སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱནིཡཱ དྷམྨཱ. ཡོ ཏཏྠ ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ ཨུཔཱདཱནཾ…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱནིཡཱ དྷམྨཱ. ཡོ ཏཏྠ ཚནྡརཱགོ ཏཾ ཏཏྠ ཨུཔཱདཱན’’ནྟི. དསམཾ.

ལོཀཀཱམགུཎཝགྒོ དྭཱདསམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ ¶ –

མཱརཔཱསེན དྭེ ཝུཏྟཱ, ལོཀཀཱམགུཎེན ཙ;

སཀྐོ པཉྩསིཁོ ཙེཝ, སཱརིཔུཏྟོ ཙ རཱཧུལོ;

སཾཡོཛནཾ ཨུཔཱདཱནཾ, ཝགྒོ ཏེན པཝུཙྩཏཱིཏི.

༡༣. གཧཔཏིཝགྒོ

༡. ཝེསཱལཱིསུཏྟཾ

༡༢༤. ཨེཀཾ ¶ ¶ ¶ སམཡཾ བྷགཝཱ ཝེསཱལིཡཾ ཝིཧརཏི མཧཱཝནེ ཀཱུཊཱགཱརསཱལཱཡཾ. ཨཐ ཁོ ཨུགྒོ གཧཔཏི ཝེསཱལིཀོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨུགྒོ གཧཔཏི ཝེསཱལིཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ནོ པརིནིབྦཱཡནྟི? ཀོ པན, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱི’’ཏི?

‘‘སནྟི ཁོ, གཧཔཏི, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ཏདུཔཱདཱནཾ. སཨུཔཱདཱནོ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ ནོ པརིནིབྦཱཡཏི…པེ… སནྟི ཁོ, གཧཔཏི, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི ཁོ, གཧཔཏི, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ཏདུཔཱདཱནཾ. སཨུཔཱདཱནོ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ ནོ པརིནིབྦཱཡཏི. ཨཡཾ ཁོ, གཧཔཏི, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ནོ པརིནིབྦཱཡནྟི.

‘‘སནྟི ¶ ཙ ཁོ, གཧཔཏི, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ ¶ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ན ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི, ན ཏདུཔཱདཱནཾ. ཨནུཔཱདཱནོ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ པརིནིབྦཱཡཏི…པེ… སནྟི ཁོ, གཧཔཏི, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི ཁོ, གཧཔཏི, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི, ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ. ན ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི, ན ཏདུཔཱདཱནཾ. ཨནུཔཱདཱནོ ¶ , གཧཔཏི, བྷིཀྑུ པརིནིབྦཱཡཏི. ཨཡཾ ཁོ, གཧཔཏི, ཧེཏུ ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. ཝཛྫཱིསུཏྟཾ

༡༢༥. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཝཛྫཱིསུ ཝིཧརཏི ཧཏྠིགཱམེ. ཨཐ ཁོ ཨུགྒོ གཧཔཏི ཧཏྠིགཱམཀོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨུགྒོ གཧཔཏི ཧཏྠིགཱམཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ནོ པརིནིབྦཱཡནྟི? ཀོ པན, བྷནྟེ ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱི’’ཏི? (ཡཐཱ པུརིམསུཏྟནྟཾ, ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེཏབྦཾ). ཨཡཾ ¶ ཁོ, གཧཔཏི, ཧེཏུ ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ ¶ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱིཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ནཱལ༹ནྡསུཏྟཾ

༡༢༦. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ནཱལ༹ནྡཱཡཾ ཝིཧརཏི པཱཝཱརིཀམྦཝནེ. ཨཐ ཁོ, ཨུཔཱལི གཧཔཏི, ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ, ཨུཔཱལི གཧཔཏི, བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ནོ པརིནིབྦཱཡནྟི? ཀོ པན, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱི’’ཏི? (ཡཐཱ པུརིམསུཏྟནྟཾ, ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེཏབྦཾ). ཨཡཾ ཁོ, གཧཔཏི, ཧེཏུ ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱིཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. བྷཱརདྭཱཛསུཏྟཾ

༡༢༧. ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ པིཎྜོལབྷཱརདྭཱཛོ ཀོསམྦིཡཾ ཝིཧརཏི གྷོསིཏཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ རཱཛཱ ཨུདེནོ ཡེནཱཡསྨཱ པིཎྜོལབྷཱརདྭཱཛོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ པིཎྜོལབྷཱརདྭཱཛེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ རཱཛཱ ཨུདེནོ ཨཱཡསྨནྟཾ པིཎྜོལབྷཱརདྭཱཛཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ, ཧེཏུ ¶ ཀོ པཙྩཡོ ཡེནིམེ དཧརཱ བྷིཀྑཱུ སུསཱུ [སུསུ (སཱི. ཀ.)] ཀཱལ༹ཀེསཱ བྷདྲེན ཡོབྦནེན སམནྣཱགཏཱ པཋམེན ཝཡསཱ ཨནིཀཱིལི༹ཏཱཝིནོ ཀཱམེསུ ཡཱཝཛཱིཝཾ པརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨདྡྷཱནཉྩ ཨཱཔཱདེནྟཱི’’ཏི? ‘‘ཝུཏྟཾ ཁོ ཨེཏཾ, མཧཱརཱཛ, ཏེན ¶ བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན – ‘ཨེཐ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུམཏྟཱིསུ མཱཏུཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཔེཐ, བྷགིནིམཏྟཱིསུ ¶ བྷགིནིཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཔེཐ, དྷཱིཏུམཏྟཱིསུ དྷཱིཏུཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཔེཐཱ’ཏི. ཨཡཾ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེནིམེ དཧརཱ བྷིཀྑཱུ སུསཱུ ཀཱལ༹ཀེསཱ བྷདྲེན ཡོབྦནེན སམནྣཱགཏཱ པཋམེན ཝཡསཱ ཨནིཀཱིལི༹ཏཱཝིནོ ཀཱམེསུ ཡཱཝཛཱིཝཾ པརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨདྡྷཱནཉྩ ཨཱཔཱདེནྟཱི’’ཏི.

‘‘ལོལཾ [ལོལ༹ཾ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཁོ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ, ཙིཏྟཾ. ཨཔྤེཀདཱ མཱཏུམཏྟཱིསུཔི ལོབྷདྷམྨཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, བྷགིནིམཏྟཱིསུཔི ལོབྷདྷམྨཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, དྷཱིཏུམཏྟཱིསུཔི ལོབྷདྷམྨཱ ཨུཔྤཛྫནྟི. ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ, ཨཉྙོ ཙ ཧེཏུ, ཨཉྙོ ཙ པཙྩཡོ ཡེནིམེ དཧརཱ བྷིཀྑཱུ སུསཱུ ཀཱལ༹ཀེསཱ…པེ… ཨདྡྷཱནཉྩ ཨཱཔཱདེནྟཱི’’ཏི?

‘‘ཝུཏྟཾ ཁོ ཨེཏཾ, མཧཱརཱཛ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན – ‘ཨེཐ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཨུདྡྷཾ པཱདཏལཱ ཨདྷོ ཀེསམཏྠཀཱ ཏཙཔརིཡནྟཾ པཱུརཾ ནཱནཔྤཀཱརསྶ ཨསུཙིནོ པཙྩཝེཀྑཐ – ཨཏྠི ཨིམསྨིཾ ཀཱཡེ ཀེསཱ ལོམཱ ནཁཱ དནྟཱ ཏཙོ མཾསཾ ནྷཱརུ [ནཧཱརུ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨཊྛི ཨཊྛིམིཉྫཾ [ཨཊྛིམིཉྫཱ (སཱི.)] ཝཀྐཾ ཧདཡཾ ཡཀནཾ ཀིལོམཀཾ པིཧཀཾ པཔྥཱསཾ ཨནྟཾ ཨནྟགུཎཾ ཨུདརིཡཾ ཀརཱིསཾ པིཏྟཾ སེམྷཾ པུབྦོ ལོཧིཏཾ སེདོ མེདོ ཨསྶུ ཝསཱ ཁེལོ༹ སིངྒྷཱཎིཀཱ ལསིཀཱ མུཏྟ’ནྟི. ཨཡམྤི ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེནིམེ དཧརཱ བྷིཀྑཱུ སུསཱུ ཀཱལ༹ཀེསཱ…པེ… ¶ ཨདྡྷཱནཉྩ ཨཱཔཱདེནྟཱི’’ཏི. ‘‘ཡེ ཏེ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ, བྷིཀྑཱུ བྷཱཝིཏཀཱཡཱ བྷཱཝིཏསཱིལཱ བྷཱཝིཏཙིཏྟཱ བྷཱཝིཏཔཉྙཱ, ཏེསཾ ཏཾ སུཀརཾ ཧོཏི. ཡེ ཙ ཁོ ཏེ ¶ , བྷོ བྷཱརདྭཱཛ, བྷིཀྑཱུ ཨབྷཱཝིཏཀཱཡཱ ཨབྷཱཝིཏསཱིལཱ ཨབྷཱཝིཏཙིཏྟཱ ཨབྷཱཝིཏཔཉྙཱ, ཏེསཾ ཏཾ དུཀྐརཾ ཧོཏི. ཨཔྤེཀདཱ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ, ཨསུབྷཏོ མནསི ¶ ཀརིསྶཱམཱིཏི [མནསི ཀརིསྶཱམཱཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] སུབྷཏོཝ [སུབྷཏོ ཝཱ (སཱི.), སུབྷཏོ ཙ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཨཱགཙྪཏི. ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ ¶ , ཨཉྙོ ཙ ཁོ ཧེཏུ ཨཉྙོ ཙ པཙྩཡོ ཡེནིམེ དཧརཱ བྷིཀྑཱུ སུསཱུ ཀཱལ༹ཀེསཱ…པེ… ཨདྡྷཱནཉྩ ཨཱཔཱདེནྟཱི’’ཏི?

‘‘ཝུཏྟཾ ཁོ ཨེཏཾ, མཧཱརཱཛ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན – ‘ཨེཐ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརཱ ཝིཧརཐ. ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ མཱ ནིམིཏྟགྒཱཧིནོ ཨཧུཝཏྠ, མཱནུབྱཉྫནགྒཱཧིནོ. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ, ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཐ. རཀྑཐ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ; ཙཀྑུནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཐ. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ…པེ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ མཱ ནིམིཏྟགྒཱཧིནོ ཨཧུཝཏྠ, མཱནུབྱཉྫནགྒཱཧིནོ. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ མནིནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ, ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཐ ¶ . རཀྑཐ མནིནྡྲིཡཾ; མནིནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཐཱ’ཏི. ཨཡམྤི ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཧེཏུ ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེནིམེ དཧརཱ བྷིཀྑཱུ སུསཱུ ཀཱལ༹ཀེསཱ བྷདྲེན ཡོབྦནེན སམནྣཱགཏཱ པཋམེན ཝཡསཱ ཨནིཀཱིལི༹ཏཱཝིནོ ཀཱམེསུ ཡཱཝཛཱིཝཾ པརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨདྡྷཱནཉྩ ཨཱཔཱདེནྟཱི’’ཏི.

‘‘ཨཙྪརིཡཾ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ; ཨབྦྷུཏཾ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ! ཡཱཝ སུབྷཱསིཏཾ ཙིདཾ [ཡཱཝ སུབྷཱསིཏམིདཾ (སཱི.)], བྷོ བྷཱརདྭཱཛ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན. ཨེསོཝ ཁོ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ, ཧེཏུ, ཨེས པཙྩཡོ ཡེནིམེ དཧརཱ བྷིཀྑཱུ སུསཱུ ཀཱལ༹ཀེསཱ བྷདྲེན ཡོབྦནེན སམནྣཱགཏཱ པཋམེན ཝཡསཱ ཨནིཀཱིལི༹ཏཱཝིནོ ཀཱམེསུ ཡཱཝཛཱིཝཾ པརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨདྡྷཱནཉྩ ཨཱཔཱདེནྟཱིཏི. ཨཧམྤི ཁོ, བྷོ [ཨཧམྤི བྷོ (སཱི. པཱི.)] བྷཱརདྭཱཛ, ཡསྨིཾ སམཡེ ཨརཀྑིཏེནེཝ ཀཱཡེན, ཨརཀྑིཏཱཡ ཝཱཙཱཡ, ཨརཀྑིཏེན ཙིཏྟེན, ཨནུཔཊྛིཏཱཡ སཏིཡཱ, ཨསཾཝུཏེཧི ཨིནྡྲིཡེཧི ཨནྟེཔུརཾ པཝིསཱམི, ཨཏིཝིཡ མཾ ཏསྨིཾ སམཡེ ལོབྷདྷམྨཱ པརིསཧནྟི. ཡསྨིཉྩ ཁྭཱཧཾ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ, སམཡེ རཀྑིཏེནེཝ ཀཱཡེན, རཀྑིཏཱཡ ཝཱཙཱཡ, རཀྑིཏེན ཙིཏྟེན, ཨུཔཊྛིཏཱཡ སཏིཡཱ ¶ , སཾཝུཏེཧི ཨིནྡྲིཡེཧི ཨནྟེཔུརཾ པཝིསཱམི, ན མཾ ཏཐཱ ¶ ཏསྨིཾ སམཡེ ལོབྷདྷམྨཱ པརིསཧནྟི. ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ; ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ! སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷོ བྷཱརདྭཱཛ, ནིཀྐུཛྫིཏཾ [ནིཀུཛྫིཏཾ (པཱི.)] ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ ¶ , པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ཝིཝརེཡྻ, མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ, ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱིཏི; ཨེཝམེཝཾ བྷོཏཱ བྷཱརདྭཱཛེན ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེསཱཧཾ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ, ཏཾ བྷགཝནྟཾ སརཎཾ གཙྪཱམི, དྷམྨཉྩ, བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ. ཨུཔཱསཀཾ མཾ བྷཝཾ བྷཱརདྭཱཛོ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. སོཎསུཏྟཾ

༡༢༨. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཨཐ ཁོ སོཎོ གཧཔཏིཔུཏྟོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོཎོ གཧཔཏིཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ནོ པརིནིབྦཱཡནྟི? ཀོ པན, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱི’’ཏི? (ཡཐཱ པུརིམསུཏྟནྟཾ, ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེཏབྦཾ). ཨཡཾ ཁོ, སོཎ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱིཏི. པཉྩམཾ.

༦. གྷོསིཏསུཏྟཾ

༡༢༩. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཀོསམྦིཡཾ ཝིཧརཏི གྷོསིཏཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ གྷོསིཏོ གཧཔཏི ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ གྷོསིཏོ གཧཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘དྷཱཏུནཱནཏྟཾ, དྷཱཏུནཱནཏྟ’ནྟི ¶ , བྷནྟེ ཨཱནནྡ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, དྷཱཏུནཱནཏྟཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ’’ཏི? ‘‘སཾཝིཛྫཏི ཁོ, གཧཔཏི, ཙཀྑུདྷཱཏུ, རཱུཔཱ ཙ མནཱཔཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཉྩ ¶ སུཁཝེདནིཡཾ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཱ ཝེདནཱ. སཾཝིཛྫཏི ཁོ, གཧཔཏི, ཙཀྑུདྷཱཏུ, རཱུཔཱ ཙ ཨམནཱཔཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཉྩ དུཀྑཝེདནིཡཾ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི དུཀྑཱ ཝེདནཱ. སཾཝིཛྫཏི ཁོ, གཧཔཏི, ཙཀྑུདྷཱཏུ, རཱུཔཱ ཙ མནཱཔཱ ཨུཔེཀྑཱཝེདནིཡཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཉྩ ཨདུཀྑམསུཁཝེདནིཡཾ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཨདུཀྑམསུཁཱ ¶ ཝེདནཱ…པེ… སཾཝིཛྫཏི ཁོ, གཧཔཏི, ཛིཝ྄ཧཱདྷཱཏུ, རསཱ ཙ མནཱཔཱ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཉྩ སུཁཝེདནིཡཾ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ¶ སུཁཱ ཝེདནཱ. སཾཝིཛྫཏི ཁོ, གཧཔཏི, ཛིཝ྄ཧཱདྷཱཏུ, རསཱ ཙ ཨམནཱཔཱ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཉྩ དུཀྑཝེདནིཡཾ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི དུཀྑཱ ཝེདནཱ. སཾཝིཛྫཏི ཁོ, གཧཔཏི, ཛིཝ྄ཧཱདྷཱཏུ, རསཱ ཙ ཨུཔེཀྑཱཝེདནིཡཱ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཉྩ ཨདུཀྑམསུཁཝེདནིཡཾ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ…པེ… སཾཝིཛྫཏི ཁོ, གཧཔཏི, མནོདྷཱཏུ, དྷམྨཱ ཙ མནཱཔཱ, མནོཝིཉྙཱཎཉྩ སུཁཝེདནིཡཾ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཱ ཝེདནཱ. སཾཝིཛྫཏི ཁོ, གཧཔཏི, མནོདྷཱཏུ, དྷམྨཱ ཙ ཨམནཱཔཱ, མནོཝིཉྙཱཎཉྩ དུཀྑཝེདནིཡཾ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི དུཀྑཱ ཝེདནཱ. སཾཝིཛྫཏི ཁོ, གཧཔཏི, མནོདྷཱཏུ, དྷམྨཱ ཙ ཨུཔེཀྑཱཝེདནིཡཱ, མནོཝིཉྙཱཎཉྩ ཨདུཀྑམསུཁཝེདནིཡཾ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, གཧཔཏི, དྷཱཏུནཱནཏྟཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཧཱལིདྡིཀཱནིསུཏྟཾ

༡༣༠. ཨེཀཾ ¶ ¶ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཨཝནྟཱིསུ ཝིཧརཏི ཀུརརགྷརེ [ཀུལགྷརེ (སྱཱ. ཀ.)] པཔཱཏེ [པཝཏྟེ (སཱི. པཱི.), སམྤཝཏྟེ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.) ཨེཏྠེཝ ཨཊྛམཔིཊྛེཔི] པབྦཏེ. ཨཐ ཁོ ཧཱལིདྡིཀཱནི [ཧཱལིདྡཀཱནི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)] གཧཔཏི ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཧཱལིདྡིཀཱནི གཧཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཝུཏྟམིདཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ – ‘དྷཱཏུནཱནཏྟཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཕསྶནཱནཏྟཾ; ཕསྶནཱནཏྟཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདནཱནཱནཏྟ’ནྟི. ཀཐཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, དྷཱཏུནཱནཏྟཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཕསྶནཱནཏྟཾ; ཕསྶནཱནཏྟཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདནཱནཱནཏྟ’’ནྟི? ‘‘ཨིདྷ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ‘མནཱཔཾ ཨིཏྠེཏ’ནྟི པཛཱནཱཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ སུཁཝེདནིཡཉྩ [སུཁཝེདནིཡཾ, སུཁཝེདནིཡཾ (སཱི. པཱི.), སུཁཝེདནིཡཉྩ, སུཁཝེདནིཡཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.) ཨེཝཾ ‘‘དུཀྑཝེདནིཡཉྩ ཨདུཀྑམསུཁཝེདནིཡཉྩཱ’’ཏི པདེསུཔི. ཨཊྛཀཐཱཊཱིཀཱ ཨོལོཀེཏབྦཱ]. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཱ ཝེདནཱ. ཙཀྑུནཱ ཁོ པནེཝ [པནེཝཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] རཱུཔཾ དིསྭཱ ‘ཨམནཱཔཾ ཨིཏྠེཏ’ནྟི པཛཱནཱཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ དུཀྑཝེདནིཡཉྩ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི དུཀྑཱ ཝེདནཱ. ཙཀྑུནཱ ཁོ པནེཝ རཱུཔཾ དིསྭཱ ‘ཨུཔེཀྑཱཊྛཱནིཡཾ ¶ [ཨུཔེཀྑཱཝེདནིཡཾ (ཀ.)] ཨིཏྠེཏ’ནྟི པཛཱནཱཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨདུཀྑམསུཁཝེདནིཡཉྩ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ…པེ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ…པེ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ…པེ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ‘མནཱཔཾ ཨིཏྠེཏ’ནྟི པཛཱནཱཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ སུཁཝེདནིཡཉྩ ¶ . ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཱ ཝེདནཱ. མནསཱ ཁོ པནེཝ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ¶ ‘ཨམནཱཔཾ ཨིཏྠེཏ’ནྟི པཛཱནཱཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ ¶ དུཀྑཝེདནིཡཉྩ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི དུཀྑཱ ཝེདནཱ. མནསཱ ཁོ པནེཝ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ‘ཨུཔེཀྑཱཊྛཱནིཡཾ ཨིཏྠེཏ’ནྟི པཛཱནཱཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨདུཀྑམསུཁཝེདནིཡཉྩ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏི, དྷཱཏུནཱནཏྟཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཕསྶནཱནཏྟཾ; ཕསྶནཱནཏྟཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདནཱནཱནཏྟ’’ནྟི. སཏྟམཾ.

༨. ནཀུལཔིཏུསུཏྟཾ

༡༣༡. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ བྷགྒེསུ ཝིཧརཏི སུསུམཱརགིརེ བྷེསཀལཱ༹ཝནེ མིགདཱཡེ. ཨཐ ཁོ ནཀུལཔིཏཱ གཧཔཏི ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ནཀུལཔིཏཱ གཧཔཏི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ནོ པརིནིབྦཱཡནྟི? ཀོ པན, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱི’’ཏི? ‘‘སནྟི ཁོ, གཧཔཏི, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ཏདུཔཱདཱནཾ. སཨུཔཱདཱནོ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ ནོ པརིནིབྦཱཡཏི…པེ… སནྟི ཁོ, གཧཔཏི, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི ཁོ, གཧཔཏི, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ ¶ . ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ཏདུཔཱདཱནཾ. སཨུཔཱདཱནོ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ ནོ པརིནིབྦཱཡཏི ¶ . ཨཡཾ ཁོ, གཧཔཏི, ཧེཏུ ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ནོ པརིནིབྦཱཡནྟི’’.

‘‘སནྟི ཙ ཁོ, གཧཔཏི, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ན ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི, ན ཏདུཔཱདཱནཾ. ཨནུཔཱདཱནོ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ པརིནིབྦཱཡཏི…པེ… སནྟི ཁོ, གཧཔཏི, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི ཁོ, གཧཔཏི, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ནཱབྷིནནྡཏོ ནཱབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ན ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ན ¶ ཏདུཔཱདཱནཾ. ཨནུཔཱདཱནོ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ པརིནིབྦཱཡཏི. ཨཡཾ ཁོ, གཧཔཏི, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ལོཧིཙྩསུཏྟཾ

༡༣༢. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཨཝནྟཱིསུ ཝིཧརཏི མཀྐརཀཏེ [མཀྐརཀཊེ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨརཉྙཀུཊིཀཱཡཾ. ཨཐ ¶ ཁོ ལོཧིཙྩསྶ བྲཱཧྨཎསྶ སམྦཧུལཱ ¶ ཨནྟེཝཱསིཀཱ ཀཊྛཧཱརཀཱ མཱཎཝཀཱ ཡེནཱཡསྨཏོ མཧཱཀཙྩཱནསྶ ཨརཉྙཀུཊིཀཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པརིཏོ པརིཏོ ཀུཊིཀཱཡ ཨནུཙངྐམནྟི ཨནུཝིཙརནྟི ཨུཙྩཱསདྡཱ མཧཱསདྡཱ ཀཱནིཙི ཀཱནིཙི སེལེཡྻཀཱནི ཀརོནྟི [སེལིསྶཀཱནི ཀརོནྟཱ (སཱི.)] – ‘‘ཨིམེ པན མུཎྜཀཱ སམཎཀཱ ཨིབྦྷཱ ཀཎྷཱ [ཀིཎྷཱ (སཱི. པཱི.)] བནྡྷུཔཱདཱཔཙྩཱ, ཨིམེསཾ བྷརཏཀཱནཾ སཀྐཏཱ གརུཀཏཱ མཱནིཏཱ པཱུཛིཏཱ ཨཔཙིཏཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཝིཧཱརཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཏེ མཱཎཝཀེ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘མཱ མཱཎཝཀཱ སདྡམཀཏྠ; དྷམྨཾ ཝོ བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཏེ མཱཎཝཀཱ ཏུཎྷཱི ཨཧེསུཾ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཏེ མཱཎཝཀེ གཱཐཱཧི ཨཛ྄ཛྷབྷཱསི –

‘‘སཱིལུཏྟམཱ པུབྦཏརཱ ཨཧེསུཾ,

ཏེ བྲཱཧྨཎཱ ཡེ པུརཱཎཾ སརནྟི;

གུཏྟཱནི དྭཱརཱནི སུརཀྑིཏཱནི,

ཨཧེསུཾ ཏེསཾ ཨབྷིབྷུཡྻ ཀོདྷཾ.

‘‘དྷམྨེ ¶ ཙ ཛྷཱནེ ཙ རཏཱ ཨཧེསུཾ,

ཏེ བྲཱཧྨཎཱ ཡེ པུརཱཎཾ སརནྟི;

ཨིམེ ཙ ཝོཀྐམྨ ཛཔཱམསེཏི,

གོཏྟེན མཏྟཱ ཝིསམཾ ཙརནྟི.

‘‘ཀོདྷཱབྷིབྷཱུཏཱ པུཐུཨཏྟདཎྜཱ [ཀོདྷཱབྷིབྷཱུཏཱསུཔུཐུཏྟདཎྜཱ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)],

ཝིརཛྫམཱནཱ སཏཎྷཱཏཎྷེསུ;

ཨགུཏྟདྭཱརསྶ ¶ བྷཝནྟི མོགྷཱ,

སུཔིནེཝ ལདྡྷཾ པུརིསསྶ ཝིཏྟཾ.

‘‘ཨནཱསཀཱ ¶ ཐཎྜིལསཱཡིཀཱ ཙ;

པཱཏོ སིནཱནཉྩ ཏཡོ ཙ ཝེདཱ.

‘‘ཁརཱཛིནཾ ཛཊཱཔངྐོ, མནྟཱ སཱིལབྦཏཾ ཏཔོ;

ཀུཧནཱ ཝངྐདཎྜཱ ཙ, ཨུདཀཱཙམནཱནི ཙ.

‘‘ཝཎྞཱ ¶ ཨེཏེ བྲཱཧྨཎཱནཾ, ཀཏཱ ཀིཉྩིཀྑབྷཱཝནཱ;

ཙིཏྟཉྩ སུསམཱཧིཏཾ, ཝིཔྤསནྣམནཱཝིལཾ;

ཨཁིལཾ སབྦབྷཱུཏེསུ, སོ མགྒོ བྲཧྨཔཏྟིཡཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཏེ མཱཎཝཀཱ ཀུཔིཏཱ ཨནཏྟམནཱ ཡེན ལོཧིཙྩོ བྲཱཧྨཎོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ལོཧིཙྩཾ བྲཱཧྨཎཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཡགྒྷེ! བྷཝཾ ཛཱནེཡྻ, སམཎོ མཧཱཀཙྩཱནོ བྲཱཧྨཎཱནཾ མནྟེ [མནྟཾ (ཀ.)] ཨེཀཾསེན ཨཔཝདཏི, པཊིཀྐོསཏཱི’’ཏི? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ལོཧིཙྩོ བྲཱཧྨཎོ ཀུཔིཏོ ཨཧོསི ཨནཏྟམནོ. ཨཐ ཁོ ལོཧིཙྩསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ན ཁོ པན མེཏཾ པཏིརཱུཔཾ ཡོཧཾ ཨཉྙདཏྠུ མཱཎཝཀཱནཾཡེཝ སུཏྭཱ སམཎཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨཀྐོསེཡྻཾ [ཨཀྐོསེཡྻཾ ཝིརུཛ྄ཛྷེཡྻཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] པརིབྷཱསེཡྻཾ. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པུཙྪེཡྻ’’ནྟི.

ཨཐ ཁོ ལོཧིཙྩོ བྲཱཧྨཎོ ཏེཧི མཱཎཝཀེཧི སདྡྷིཾ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ¶ ཨཱཡསྨཏཱ མཧཱཀཙྩཱནེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ལོཧིཙྩོ བྲཱཧྨཎོ ¶ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཱགམཾསུ ནུ ཁྭིདྷ, བྷོ ཀཙྩཱན, ཨམྷཱཀཾ སམྦཧུལཱ ཨནྟེཝཱསིཀཱ ཀཊྛཧཱརཀཱ མཱཎཝཀཱ’’ཏི? ‘‘ཨཱགམཾསུ ཁྭིདྷ ཏེ, བྲཱཧྨཎ, སམྦཧུལཱ ཨནྟེཝཱསིཀཱ ཀཊྛཧཱརཀཱ མཱཎཝཀཱ’’ཏི. ‘‘ཨཧུ པན བྷོཏོ ཀཙྩཱནསྶ ཏེཧི མཱཎཝཀེཧི སདྡྷིཾ ཀོཙིདེཝ ཀཐཱསལླཱཔོ’’ཏི? ‘‘ཨཧུ ཁོ མེ, བྲཱཧྨཎ, ཏེཧི མཱཎཝཀེཧི སདྡྷིཾ ཀོཙིདེཝ ཀཐཱསལླཱཔོ’’ཏི ¶ . ‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན བྷོཏོ ཀཙྩཱནསྶ ཏེཧི མཱཎཝཀེཧི སདྡྷིཾ ཨཧོསི ¶ ཀཐཱསལླཱཔོ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ ཁོ མེ, བྲཱཧྨཎ, ཏེཧི མཱཎཝཀེཧི སདྡྷིཾ ཨཧོསི ཀཐཱསལླཱཔོ –

‘‘སཱིལུཏྟམཱ པུབྦཏརཱ ཨཧེསུཾ,

ཏེ བྲཱཧྨཎཱ ཡེ པུརཱཎཾ སརནྟི;…པེ…;

ཨཁིལཾ སབྦབྷཱུཏེསུ,

སོ མགྒོ བྲཧྨཔཏྟིཡཱ’’ཏི.

‘‘ཨེཝཾ ཁོ མེ, བྲཱཧྨཎ, ཏེཧི མཱཎཝཀེཧི སདྡྷིཾ ཨཧོསི ཀཐཱསལླཱཔོ’’ཏི.

‘‘‘ཨགུཏྟདྭཱརོ’ཏི [ཨགུཏྟདྭཱརོ ཨགུཏྟདྭཱརོཏི (ཀ.)] བྷཝཾ ཀཙྩཱནོ ཨཱཧ. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷོ ཀཙྩཱན, ཨགུཏྟདྭཱརོ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀཙྩོ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ པིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ཨདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ རཱུཔེ བྱཱཔཛྫཏི, ཨནུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི [ཨནུཔཊྛིཏཱཡ སཏིཡཱ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.) ཨུཔརི ཨཱསཱིཝིསཝགྒེ ཨཝསྶུཏསུཏྟེ པན ‘‘ཨནུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏཱི’’ཏྭེཝ སབྦཏྠ དིསྶཏི] ཙ ཝིཧརཏི, པརིཏྟཙེཏསོ ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ¶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ པིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ཨདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ ཙ དྷམྨེ བྱཱཔཛྫཏི, ཨནུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི, པརིཏྟཙེཏསོ ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཨགུཏྟདྭཱརོ ཧོཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨཙྪརིཡཾ, བྷོ ཀཙྩཱན; ཨབྦྷུཏཾ, བྷོ ཀཙྩཱན! ཡཱཝཉྩིདཾ བྷོཏཱ ¶ ཀཙྩཱནེན ཨགུཏྟདྭཱརོཝ སམཱནོ ཨགུཏྟདྭཱརོཏི ཨཀྑཱཏོ.

‘‘‘གུཏྟདྭཱརོ’ཏི ¶ བྷཝཾ ཀཙྩཱནོ ཨཱཧ. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷོ ཀཙྩཱན, གུཏྟདྭཱརོ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྲཱཧྨཎ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ པིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ནཱདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ན བྱཱཔཛྫཏི, ཨུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི, ཨཔྤམཱཎཙེཏསོ ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ པིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ¶ ནཱདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ན བྱཱཔཛྫཏི, ཨུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི, ཨཔྤམཱཎཙེཏསོ ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, གུཏྟདྭཱརོ ཧོཏཱི’’ཏི.

‘‘ཨཙྪརིཡཾ, བྷོ ཀཙྩཱན; ཨབྦྷུཏཾ, བྷོ ཀཙྩཱན! ཡཱཝཉྩིདཾ ¶ བྷོཏཱ ཀཙྩཱནེན གུཏྟདྭཱརོཝ སམཱནོ གུཏྟདྭཱརོཏི ཨཀྑཱཏོ. ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ ཀཙྩཱན; ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ ཀཙྩཱན! སེཡྻཐཱཔི, བྷོ ཀཙྩཱན, ནིཀྐུཛྫིཏཾ ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ, པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ཝིཝརེཡྻ, མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ, ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱིཏི; ཨེཝམེཝཾ བྷོཏཱ ཀཙྩཱནེན ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེསཱཧཾ, བྷོ ཀཙྩཱན, ཏཾ བྷགཝནྟཾ ¶ སརཎཾ གཙྪཱམི, དྷམྨཉྩ, བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ. ཨུཔཱསཀཾ མཾ བྷཝཾ ཀཙྩཱནོ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏཾ. ཡཐཱ ཙ བྷཝཾ ཀཙྩཱནོ མཀྐརཀཏེ ཨུཔཱསཀཀུལཱནི ཨུཔསངྐམཏི; ཨེཝམེཝ ལོཧིཙྩཀུལཾ ཨུཔསངྐམཏུ. ཏཏྠ ཡེ མཱཎཝཀཱ ཝཱ མཱཎཝིཀཱ ཝཱ བྷཝནྟཾ ཀཙྩཱནཾ ཨབྷིཝཱདེསྶནྟི པཙྩུཊྛིསྶནྟི ཨཱསནཾ ཝཱ ཨུདཀཾ ཝཱ དསྶནྟི, ཏེསཾ ཏཾ བྷཝིསྶཏི དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡཱ’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཝེརཧཙྩཱནིསུཏྟཾ

༡༣༣. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི ཀཱམཎྜཱཡཾ ཝིཧརཏི ཏོདེཡྻསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཨམྦཝནེ. ཨཐ ཁོ ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱཡ བྲཱཧྨཎིཡཱ ཨནྟེཝཱསཱི མཱཎཝཀོ ཡེནཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཨུདཱཡིནཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཏཾ མཱཎཝཀཾ ¶ ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེསི སམཱདཔེསི སམུཏྟེཛེསི སམྤཧཾསེསི. ཨཐ ཁོ སོ མཱཎཝཀོ ཨཱཡསྨཏཱ ཨུདཱཡིནཱ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶིཏོ སམཱདཔིཏོ སམུཏྟེཛིཏོ སམྤཧཾསིཏོ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཡེན ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱ བྲཱཧྨཎཱི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཾ བྲཱཧྨཎིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡགྒྷེ, བྷོཏི, ཛཱནེཡྻཱསི [བྷོཏི ཛཱནེཡྻ (སཱི. པཱི. ཀ.), བྷོཏཱི ཛཱནེཡྻ (སྱཱ. ཀཾ.)]! སམཎོ ཨུདཱཡཱི དྷམྨཾ དེསེཏི ཨཱདིཀལྱཱཎཾ མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཾ པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཾ ¶ , སཱཏྠཾ སབྱཉྫནཾ ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ པཀཱསེཏཱི’’ཏི.

‘‘ཏེན ཧི ཏྭཾ, མཱཎཝཀ, མམ ཝཙནེན སམཎཾ ཨུདཱཡིཾ ནིམནྟེཧི སྭཱཏནཱཡ བྷཏྟེནཱ’’ཏི ¶ . ‘‘ཨེཝཾ བྷོཏཱི’’ཏི ཁོ ¶ སོ མཱཎཝཀོ ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱཡ བྲཱཧྨཎིཡཱ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེནཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨདྷིཝཱསེཏུ ཀིར, བྷཝཾ, ཨུདཱཡི, ཨམྷཱཀཾ ཨཱཙརིཡབྷརིཡཱཡ ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱཡ བྲཱཧྨཎིཡཱ སྭཱཏནཱཡ བྷཏྟ’’ནྟི. ཨདྷིཝཱསེསི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཡེན ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱཡ བྲཱཧྨཎིཡཱ ནིཝེསནཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ཨཐ ཁོ ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱ བྲཱཧྨཎཱི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ པཎཱིཏེན ཁཱདནཱིཡེན བྷོཛནཱིཡེན སཧཏྠཱ སནྟཔྤེསི སམྤཝཱརེསི. ཨཐ ཁོ ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱ བྲཱཧྨཎཱི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ བྷུཏྟཱཝིཾ ཨོནཱིཏཔཏྟཔཱཎིཾ པཱདུཀཱ ཨཱརོཧིཏྭཱ ཨུཙྩེ ཨཱསནེ ནིསཱིདིཏྭཱ སཱིསཾ ཨོགུཎྛིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘བྷཎ, སམཎ, དྷམྨ’’ནྟི. ‘‘བྷཝིསྶཏི, བྷགིནི, སམཡོ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐམི [པཀྐཱམི (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)].

དུཏིཡམྤི ཁོ སོ མཱཎཝཀོ ཡེནཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཨུདཱཡིནཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཏཾ མཱཎཝཀཾ ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེསི སམཱདཔེསི སམུཏྟེཛེསི སམྤཧཾསེསི. དུཏིཡམྤི ཁོ སོ མཱཎཝཀོ ཨཱཡསྨཏཱ ཨུདཱཡིནཱ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶིཏོ སམཱདཔིཏོ སམུཏྟེཛིཏོ ¶ སམྤཧཾསིཏོ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཡེན ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱ བྲཱཧྨཎཱི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ¶ ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཾ བྲཱཧྨཎིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡགྒྷེ, བྷོཏི, ཛཱནེཡྻཱསི! སམཎོ ཨུདཱཡཱི དྷམྨཾ དེསེཏི ཨཱདིཀལྱཱཎཾ མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཾ པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཾ ¶ , སཱཏྠཾ སབྱཉྫནཾ ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ པཀཱསེཏཱི’’ཏི.

‘‘ཨེཝམེཝཾ པན ཏྭཾ, མཱཎཝཀ, སམཎསྶ ཨུདཱཡིསྶ ཝཎྞཾ བྷཱསསི. སམཎོ པནུདཱཡཱི ‘བྷཎ, སམཎ, དྷམྨ’ནྟི ཝུཏྟོ སམཱནོ ‘བྷཝིསྶཏི, བྷགིནི, སམཡོ’ཏི ཝཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐནྟོ’’ཏི. ‘‘ཏཐཱ ཧི པན ཏྭཾ, བྷོཏི, པཱདུཀཱ ཨཱརོཧིཏྭཱ ཨུཙྩེ ཨཱསནེ ནིསཱིདིཏྭཱ སཱིསཾ ཨོགུཎྛིཏྭཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘བྷཎ, སམཎ, དྷམྨ’ནྟི. དྷམྨགརུནོ ཧི ཏེ བྷཝནྟོ དྷམྨགཱརཝཱ’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི ཏྭཾ, མཱཎཝཀ, མམ ཝཙནེན སམཎཾ ཨུདཱཡིཾ ནིམནྟེཧི སྭཱཏནཱཡ བྷཏྟེནཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷོཏཱི’’ཏི ཁོ སོ མཱཎཝཀོ ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱཡ བྲཱཧྨཎིཡཱ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེནཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨདྷིཝཱསེཏུ ཀིར ¶ བྷཝཾ ཨུདཱཡཱི ཨམྷཱཀཾ ཨཱཙརིཡབྷརིཡཱཡ ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱཡ བྲཱཧྨཎིཡཱ སྭཱཏནཱཡ བྷཏྟ’’ནྟི. ཨདྷིཝཱསེསི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཡེན ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱཡ བྲཱཧྨཎིཡཱ ནིཝེསནཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ཨཐ ཁོ ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱ བྲཱཧྨཎཱི ཨཱཡསྨནྟཾ ¶ ཨུདཱཡིཾ པཎཱིཏེན ཁཱདནཱིཡེན བྷོཛནཱིཡེན སཧཏྠཱ སནྟཔྤེསི སམྤཝཱརེསི. ཨཐ ཁོ ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱ བྲཱཧྨཎཱི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ བྷུཏྟཱཝིཾ ཨོནཱིཏཔཏྟཔཱཎིཾ པཱདུཀཱ ཨོརོཧིཏྭཱ ནཱིཙེ ཨཱསནེ ནིསཱིདིཏྭཱ སཱིསཾ ཝིཝརིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, སཏི ཨརཧནྟོ སུཁདུཀྑཾ པཉྙཔེནྟི, ཀིསྨིཾ ཨསཏི ཨརཧནྟོ སུཁདུཀྑཾ ན པཉྙཔེནྟཱི’’ཏི?

‘‘ཙཀྑུསྨིཾ ཁོ, བྷགིནི, སཏི ཨརཧནྟོ སུཁདུཀྑཾ པཉྙཔེནྟི, ཙཀྑུསྨིཾ ཨསཏི ཨརཧནྟོ སུཁདུཀྑཾ ¶ ན པཉྙཔེནྟི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ སཏི ཨརཧནྟོ སུཁདུཀྑཾ པཉྙཔེནྟི, ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨསཏི ཨརཧནྟོ སུཁདུཀྑཾ ན པཉྙཔེནྟི…པེ…. མནསྨིཾ སཏི ཨརཧནྟོ སུཁདུཀྑཾ པཉྙཔེནྟི, མནསྨིཾ ཨསཏི ཨརཧནྟོ སུཁདུཀྑཾ ན པཉྙཔེནྟཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱ བྲཱཧྨཎཱི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ; ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ! སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ, ནིཀྐུཛྫིཏཾ ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ ¶ , པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ཝིཝརེཡྻ, མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ, ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱིཏི; ཨེཝམེཝཾ ཨཡྻེན ཨུདཱཡིནཱ ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེསཱཧཾ, ཨཡྻ ཨུདཱཡི, ཏཾ བྷགཝནྟཾ སརཎཾ གཙྪཱམི, དྷམྨཉྩ, བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ. ཨུཔཱསིཀཾ མཾ ཨཡྻོ ཨུདཱཡཱི དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི. དསམཾ.

གཧཔཏིཝགྒོ ཏེརསམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཝེསཱལཱི ¶ ཝཛྫི ནཱལ༹ནྡཱ, བྷཱརདྭཱཛ སོཎོ ཙ གྷོསིཏོ;

ཧཱལིདྡིཀོ ནཀུལཔིཏཱ, ལོཧིཙྩོ ཝེརཧཙྩཱནཱིཏི.

༡༤. དེཝདཧཝགྒོ

༡. དེཝདཧསུཏྟཾ

༡༣༤. ཨེཀཾ ¶ ¶ སམཡཾ བྷགཝཱ སཀྐེསུ ཝིཧརཏི དེཝདཧཾ ནཱམ སཀྱཱནཾ ནིགམོ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, སབྦེསཾཡེཝ བྷིཀྑཱུནཾ ཚསུ ཕསྶཱཡཏནེསུ ཨཔྤམཱདེན ཀརཎཱིཡནྟི ཝདཱམི, ན ཙ པནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, སབྦེསཾཡེཝ བྷིཀྑཱུནཾ ཚསུ ཕསྶཱཡཏནེསུ ¶ ནཱཔྤམཱདེན ཀརཎཱིཡནྟི ཝདཱམི. ཡེ ཏེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཨརཧནྟོ ཁཱིཎཱསཝཱ ཝུསིཏཝནྟོ ཀཏཀརཎཱིཡཱ ཨོཧིཏབྷཱརཱ ཨནུཔྤཏྟསདཏྠཱ པརིཀྑཱིཎབྷཝསཾཡོཛནཱ སམྨདཉྙཱ ཝིམུཏྟཱ, ཏེསཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ ཚསུ ཕསྶཱཡཏནེསུ ནཱཔྤམཱདེན ཀརཎཱིཡནྟི ཝདཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཀཏཾ ཏེསཾ ཨཔྤམཱདེན, ཨབྷབྦཱ ཏེ པམཛྫིཏུཾ. ཡེ ཙ ཁོ ཏེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ སེཀྑཱ [སེཁཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)] ཨཔྤཏྟམཱནསཱ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ པཏྠཡམཱནཱ ཝིཧརནྟི, ཏེསཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ ཚསུ ཕསྶཱཡཏནེསུ ཨཔྤམཱདེན ཀརཎཱིཡནྟི ཝདཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ མནོརམཱཔི, ཨམནོརམཱཔི. ཏྱཱསྶ ཕུསྶ ཕུསྶ ཙིཏྟཾ ན པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟི. ཙེཏསོ ཨཔརིཡཱདཱནཱ ཨཱརདྡྷཾ ཧོཏི ཝཱིརིཡཾ ཨསལླཱིནཾ, ཨུཔཊྛིཏཱ སཏི ཨསམྨུཊྛཱ [ཨཔམྨུཊྛཱ (སཱི.), ཨཔྤམུཊྛཱ (སྱཱ. ཀཾ.)], པསྶདྡྷོ ཀཱཡོ ཨསཱརདྡྷོ, སམཱཧིཏཾ ཙིཏྟཾ ཨེཀགྒཾ. ཨིམཾ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤམཱདཕལཾ ¶ སམྤསྶམཱནོ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཚསུ ¶ ཕསྶཱཡཏནེསུ ཨཔྤམཱདེན ཀརཎཱིཡནྟི ཝདཱམི…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ མནོརམཱཔི ཨམནོརམཱཔི. ཏྱཱསྶ ཕུསྶ ཕུསྶ ཙིཏྟཾ ན པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟི. ཙེཏསོ ཨཔརིཡཱདཱནཱ ཨཱརདྡྷཾ ཧོཏི ཝཱིརིཡཾ ཨསལླཱིནཾ, ཨུཔཊྛིཏཱ སཏི ཨསམྨུཊྛཱ, པསྶདྡྷོ ཀཱཡོ ཨསཱརདྡྷོ, སམཱཧིཏཾ ཙིཏྟཾ ཨེཀགྒཾ. ཨིམཾ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤམཱདཕལཾ སམྤསྶམཱནོ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཚསུ [ཚསྶུ (སཱི.)] ཕསྶཱཡཏནེསུ ཨཔྤམཱདེན ཀརཎཱིཡནྟི ཝདཱམཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. ཁཎསུཏྟཾ

༡༣༥. ‘‘ལཱབྷཱ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སུལདྡྷཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཁཎོ ཝོ པཊིལདྡྷོ བྲཧྨཙརིཡཝཱསཱཡ. དིཊྛཱ མཡཱ, བྷིཀྑཝེ, ཚཕསྶཱཡཏནིཀཱ ནཱམ ནིརཡཱ. ཏཏྠ ཡཾ ཀིཉྩི ཙཀྑུནཱ ¶ རཱུཔཾ པསྶཏི ཨནིཊྛརཱུཔཾཡེཝ པསྶཏི, ནོ ཨིཊྛརཱུཔཾ; ཨཀནྟརཱུཔཾཡེཝ པསྶཏི, ནོ ཀནྟརཱུཔཾ; ཨམནཱཔརཱུཔཾཡེཝ པསྶཏི, ནོ མནཱཔརཱུཔཾ. ཡཾ ཀིཉྩི སོཏེན སདྡཾ སུཎཱཏི…པེ… ཡཾ ཀིཉྩི གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡཏི…པེ… ཡཾ ཀིཉྩི ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡཏི…པེ… ཡཾ ཀིཉྩི ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསཏི…པེ… ཡཾ ¶ ཀིཉྩི མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཛཱནཱཏི ཨནིཊྛརཱུཔཾཡེཝ ཝིཛཱནཱཏི, ནོ ཨིཊྛརཱུཔཾ; ཨཀནྟརཱུཔཾཡེཝ ཝིཛཱནཱཏི, ནོ ཀནྟརཱུཔཾ; ཨམནཱཔརཱུཔཾཡེཝ ཝིཛཱནཱཏི, ནོ མནཱཔརཱུཔཾ. ལཱབྷཱ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སུལདྡྷཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཁཎོ ཝོ པཊིལདྡྷོ བྲཧྨཙརིཡཝཱསཱཡ. དིཊྛཱ མཡཱ, བྷིཀྑཝེ, ཚཕསྶཱཡཏནིཀཱ ནཱམ སགྒཱ. ཏཏྠ ཡཾ ཀིཉྩི ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ པསྶཏི ཨིཊྛརཱུཔཾཡེཝ པསྶཏི, ནོ ཨནིཊྛརཱུཔཾ; ཀནྟརཱུཔཾཡེཝ པསྶཏི, ནོ ཨཀནྟརཱུཔཾ; མནཱཔརཱུཔཾཡེཝ པསྶཏི, ནོ ཨམནཱཔརཱུཔཾ…པེ… ཡཾ ཀིཉྩི ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡཏི…པེ… ཡཾ ཀིཉྩི མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཛཱནཱཏི ཨིཊྛརཱུཔཾཡེཝ ཝིཛཱནཱཏི, ནོ ཨནིཊྛརཱུཔཾ; ཀནྟརཱུཔཾཡེཝ ཝིཛཱནཱཏི, ནོ ཨཀནྟརཱུཔཾ; མནཱཔརཱུཔཾཡེཝ ཝིཛཱནཱཏི, ནོ ཨམནཱཔརཱུཔཾ. ལཱབྷཱ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སུལདྡྷཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཁཎོ ཝོ པཊིལདྡྷོ བྲཧྨཙརིཡཝཱསཱཡཱ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. པཋམརཱུཔཱརཱམསུཏྟཾ

༡༣༦. ‘‘རཱུཔཱརཱམཱ, བྷིཀྑཝེ, དེཝམནུསྶཱ རཱུཔརཏཱ རཱུཔསམྨུདིཏཱ. རཱུཔཝིཔརིཎཱམཝིརཱགནིརོདྷཱ དུཀྑཱ, བྷིཀྑཝེ, དེཝམནུསྶཱ ཝིཧརནྟི. སདྡཱརཱམཱ, བྷིཀྑཝེ ¶ , དེཝམནུསྶཱ སདྡརཏཱ སདྡསམྨུདིཏཱ. སདྡཝིཔརིཎཱམཝིརཱགནིརོདྷཱ དུཀྑཱ, བྷིཀྑཝེ, དེཝམནུསྶཱ ཝིཧརནྟི. གནྡྷཱརཱམཱ… རསཱརཱམཱ… ཕོཊྛབྦཱརཱམཱ… དྷམྨཱརཱམཱ, བྷིཀྑཝེ, དེཝམནུསྶཱ ¶ དྷམྨརཏཱ དྷམྨསམྨུདིཏཱ. དྷམྨཝིཔརིཎཱམཝིརཱགནིརོདྷཱ དུཀྑཱ, བྷིཀྑཝེ, དེཝམནུསྶཱ ཝིཧརནྟི. ཏཐཱགཏོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ¶ རཱུཔཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཾ ཙ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཝིདིཏྭཱ ན རཱུཔཱརཱམོ ན རཱུཔརཏོ ན རཱུཔསམྨུདིཏོ. རཱུཔཝིཔརིཎཱམཝིརཱགནིརོདྷཱ སུཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཝིཧརཏི. སདྡཱནཾ… གནྡྷཱནཾ… རསཱནཾ… ཕོཊྛབྦཱནཾ… དྷམྨཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཝིདིཏྭཱ ན དྷམྨཱརཱམོ, ན དྷམྨརཏོ, ན དྷམྨསམྨུདིཏོ. དྷམྨཝིཔརིཎཱམཝིརཱགནིརོདྷཱ སུཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཝིཧརཏི’’. ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨིདཾ ཝཏྭཱན སུགཏོ ཨཐཱཔརཾ ཨེཏདཝོཙ སཏྠཱ –

‘‘རཱུཔཱ ¶ སདྡཱ རསཱ གནྡྷཱ, ཕསྶཱ དྷམྨཱ ཙ ཀེཝལཱ;

ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ ཙ, ཡཱཝཏཏྠཱིཏི ཝུཙྩཏི.

‘‘སདེཝཀསྶ ལོཀསྶ, ཨེཏེ ཝོ སུཁསམྨཏཱ;

ཡཏྠ ཙེཏེ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི, ཏཾ ཏེསཾ དུཀྑསམྨཏཾ.

‘‘སུཁཾ [སུཁནྟི (སཱི.)] དིཊྛམརིཡེབྷི, སཀྐཱཡསྶ ནིརོདྷནཾ;

པཙྩནཱིཀམིདཾ ཧོཏི, སབྦལོཀེན པསྶཏཾ.

‘‘ཡཾ པརེ སུཁཏོ ཨཱཧུ, ཏདརིཡཱ ཨཱཧུ དུཀྑཏོ;

ཡཾ པརེ དུཀྑཏོ ཨཱཧུ, ཏདརིཡཱ སུཁཏོ ཝིདཱུ.

‘‘པསྶ དྷམྨཾ དུརཱཛཱནཾ, སམྨཱུལ༹ྷེཏྠ ཨཝིདྡསུ;

ནིཝུཏཱནཾ ཏམོ ཧོཏི, ཨནྡྷཀཱརོ ཨཔསྶཏཾ.

‘‘སཏཉྩ ¶ ཝིཝཊཾ ཧོཏི, ཨཱལོཀོ པསྶཏཱམི;

སནྟིཀེ ན ཝིཛཱནནྟི, མགྒཱ [མགཱ (སཱི.)] དྷམྨསྶ ཨཀོཝིདཱ.

‘‘བྷཝརཱགཔརེཏེབྷི ¶ , བྷཝརཱགཱནུསཱརཱིབྷི [བྷཝསོཏཱནུསཱརིབྷི (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.), བྷཝསོཏཱནུསཱརིཧི (སཱི.)];

མཱརདྷེཡྻཱནུཔནྣེཧི, ནཱཡཾ དྷམྨོ སུསམྦུདྷོ.

‘‘ཀོ ¶ ནུ ཨཉྙཏྲ མརིཡེབྷི, པདཾ སམྦུདྡྷུམརཧཏི;

ཡཾ པདཾ སམྨདཉྙཱཡ, པརིནིབྦནྟི ཨནཱསཝཱ’’ཏི. ཏཏིཡཾ;

༤. དུཏིཡརཱུཔཱརཱམསུཏྟཾ

༡༣༧. ‘‘རཱུཔཱརཱམཱ, བྷིཀྑཝེ, དེཝམནུསྶཱ རཱུཔརཏཱ རཱུཔསམྨུདིཏཱ. རཱུཔཝིཔརིཎཱམཝིརཱགནིརོདྷཱ དུཀྑཱ, བྷིཀྑཝེ, དེཝམནུསྶཱ ཝིཧརནྟི. སདྡཱརཱམཱ… གནྡྷཱརཱམཱ… རསཱརཱམཱ ¶ … ཕོཊྛབྦཱརཱམཱ… དྷམྨཱརཱམཱ, བྷིཀྑཝེ, དེཝམནུསྶཱ དྷམྨརཏཱ དྷམྨསམྨུདིཏཱ. དྷམྨཝིཔརིཎཱམཝིརཱགནིརོདྷཱ དུཀྑཱ, བྷིཀྑཝེ, དེཝམནུསྶཱ ཝིཧརནྟི. ཏཐཱགཏོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ རཱུཔཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཝིདིཏྭཱ ན རཱུཔཱརཱམོ ན རཱུཔརཏོ ན རཱུཔསམྨུདིཏོ. རཱུཔཝིཔརིཎཱམཝིརཱགནིརོདྷཱ སུཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཝིཧརཏི. སདྡཱནཾ… གནྡྷཱནཾ… རསཱནཾ… ཕོཊྛབྦཱནཾ… དྷམྨཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཝིདིཏྭཱ ན དྷམྨཱརཱམོ ན དྷམྨརཏོ ན དྷམྨསམྨུདིཏོ. དྷམྨཝིཔརིཎཱམཝིརཱགནིརོདྷཱ སུཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཝིཧརཏཱི’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. པཋམནཏུམྷཱཀཾསུཏྟཾ

༡༣༨. ‘‘ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ; ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི…པེ… ¶ ཛིཝ྄ཧཱ ན ཏུམྷཱཀཾ ¶ ; ཏཾ པཛཧཐ. སཱ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི…པེ… མནོ ན ཏུམྷཱཀཾ; ཏཾ པཛཧཐ. སོ ཝོ པཧཱིནོ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ཨིམསྨིཾ ཛེཏཝནེ ཏིཎཀཊྛསཱཁཱཔལཱསཾ ཏཾ ཛནོ ཧརེཡྻ ཝཱ ཌཧེཡྻ ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརེཡྻ, ཨཔི ནུ ཏུམྷཱཀཾ ཨེཝམསྶ – ‘ཨམྷེ ཛནོ ཧརཏི ཝཱ ཌཧཏི ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརོཏཱི’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ན ཧི ནོ ཨེཏཾ, བྷནྟེ, ཨཏྟཱ ཝཱ ཨཏྟནིཡཾ ཝཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུ ན ཏུམྷཱཀཾ; ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ན ཏུམྷཱཀཾ; ཏཾ པཛཧཐ. སཱ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི…པེ… མནོ ན ཏུམྷཱཀཾ ¶ ; ཏཾ པཛཧཐ. སོ ཝོ པཧཱིནོ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. དུཏིཡནཏུམྷཱཀཾསུཏྟཾ

༡༣༩. ‘‘ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ, ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི ¶ . ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ? རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ; ཏེ པཛཧཐ. ཏེ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶནྟི. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ¶ ན ཏུམྷཱཀཾ; ཏེ པཛཧཐ. ཏེ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶནྟི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ཨིམསྨིཾ ཛེཏཝནེ…པེ… ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱ ན ཏུམྷཱཀཾ; ཏེ པཛཧཐ. ཏེ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶནྟཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱནིཙྩཧེཏུསུཏྟཾ

༡༤༠. ‘‘ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ. ཡོཔི ཧེཏུ, ཡོཔི པཙྩཡོ ཙཀྑུསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཨནིཙྩོ. ཨནིཙྩསམྦྷཱུཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུ ཀུཏོ ནིཙྩཾ བྷཝིསྶཏི…པེ… ¶ ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ. ཡོཔི ཧེཏུ, ཡོཔི པཙྩཡོ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨུཔྤཱདཱཡ སོཔི ཨནིཙྩོ. ཨནིཙྩསམྦྷཱུཏཱ, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱ ཀུཏོ ནིཙྩཱ བྷཝིསྶཏི…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ. ཡོཔི, བྷིཀྑཝེ, ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ མནསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཨནིཙྩོ. ཨནིཙྩསམྦྷཱུཏོ, བྷིཀྑཝེ, མནོ ཀུཏོ ནིཙྩོ བྷཝིསྶཏི! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཨཛ྄ཛྷཏྟདུཀྑཧེཏུསུཏྟཾ

༡༤༡. ‘‘ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ ཙཀྑུསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི དུཀྑོ. དུཀྑསམྦྷཱུཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུ ཀུཏོ སུཁཾ བྷཝིསྶཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ དུཀྑཱ. ཡོཔི ཧེཏུ, ཡོཔི པཙྩཡོ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི དུཀྑོ. དུཀྑསམྦྷཱུཏཱ, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱ ཀུཏོ སུཁཱ བྷཝིསྶཏི…པེ… མནོ དུཀྑོ. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ མནསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི དུཀྑོ. དུཀྑསམྦྷཱུཏོ, བྷིཀྑཝེ, མནོ ཀུཏོ སུཁོ བྷཝིསྶཏི! ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱནཏྟཧེཏུསུཏྟཾ

༡༤༢. ‘‘ཙཀྑུཾ ¶ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ. ཡོཔི ཧེཏུ, ཡོཔི པཙྩཡོ ཙཀྑུསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཨནཏྟཱ. ཨནཏྟསམྦྷཱུཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུ ཀུཏོ ཨཏྟཱ བྷཝིསྶཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནཏྟཱ. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཨནཏྟཱ. ཨནཏྟསམྦྷཱུཏཱ, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱ ཀུཏོ ཨཏྟཱ བྷཝིསྶཏི…པེ… མནོ ཨནཏྟཱ. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ མནསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ ¶ , སོཔི ཨནཏྟཱ. ཨནཏྟསམྦྷཱུཏོ, བྷིཀྑཝེ, མནོ ཀུཏོ ཨཏྟཱ བྷཝིསྶཏི! ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. བཱཧིརཱནིཙྩཧེཏུསུཏྟཾ

༡༤༣. ‘‘རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཱ. ཡོཔི ཧེཏུ, ཡོཔི པཙྩཡོ རཱུཔཱནཾ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཨནིཙྩོ. ཨནིཙྩསམྦྷཱུཏཱ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱ ཀུཏོ ནིཙྩཱ བྷཝིསྶནྟི! སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ. ཡོཔི ཧེཏུ, ཡོཔི པཙྩཡོ དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཨནིཙྩོ. ཨནིཙྩསམྦྷཱུཏཱ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ ཀུཏོ ནིཙྩཱ བྷཝིསྶནྟི! ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. དསམཾ.

༡༡. བཱཧིརདུཀྑཧེཏུསུཏྟཾ

༡༤༤. ‘‘རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཱ. ཡོཔི ཧེཏུ, ཡོཔི པཙྩཡོ རཱུཔཱནཾ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི དུཀྑོ. དུཀྑསམྦྷཱུཏཱ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱ ཀུཏོ སུཁཱ བྷཝིསྶནྟི! སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ དུཀྑཱ. ཡོཔི ཧེཏུ, ཡོཔི པཙྩཡོ དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི དུཀྑོ. དུཀྑསམྦྷཱུཏཱ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ ཀུཏོ སུཁཱ བྷཝིསྶནྟི! ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཨེཀཱདསམཾ.

༡༢. བཱཧིརཱནཏྟཧེཏུསུཏྟཾ

༡༤༥. ‘‘རཱུཔཱ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ. ཡོཔི ཧེཏུ, ཡོཔི པཙྩཡོ རཱུཔཱནཾ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཨནཏྟཱ. ཨནཏྟསམྦྷཱུཏཱ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱ ཀུཏོ ཨཏྟཱ བྷཝིསྶནྟི! སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ. ཡོཔི ཧེཏུ, ཡོཔི པཙྩཡོ དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཨནཏྟཱ. ཨནཏྟསམྦྷཱུཏཱ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ ¶ ཀུཏོ ཨཏྟཱ བྷཝིསྶནྟི! ཨེཝཾ པསྶཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, སདྡེསུཔི… གནྡྷེསུཔི… རསེསུཔི… ཕོཊྛབྦེསུཔི… དྷམྨེསུཔི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. དྭཱདསམཾ.

དེཝདཧཝགྒོ ཙུདྡསམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

དེཝདཧོ ཁཎོ རཱུཔཱ, དྭེ ནཏུམྷཱཀམེཝ ཙ;

ཧེཏུནཱཔི ཏཡོ ཝུཏྟཱ, དུཝེ ཨཛ྄ཛྷཏྟབཱཧིརཱཏི.

༡༥. ནཝཔུརཱཎཝགྒོ

༡. ཀམྨནིརོདྷསུཏྟཾ

༡༤༦. ‘‘ནཝཔུརཱཎཱནི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཀམྨཱནི དེསེསྶཱམི ཀམྨནིརོདྷཾ ཀམྨནིརོདྷགཱམིནིཉྩ པཊིཔདཾ. ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱིཏི. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པུརཱཎཀམྨཾ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, པུརཱཎཀམྨཾ ཨབྷིསངྑཏཾ ཨབྷིསཉྩེཏཡིཏཾ ཝེདནིཡཾ དཊྛབྦཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ པུརཱཎཀམྨཱ ཨབྷིསངྑཏཱ ཨབྷིསཉྩེཏཡིཏཱ ཝེདནིཡཱ དཊྛབྦཱ…པེ… མནོ པུརཱཎཀམྨོ ཨབྷིསངྑཏོ ཨབྷིསཉྩེཏཡིཏོ ཝེདནིཡོ དཊྛབྦོ. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, པུརཱཎཀམྨཾ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ནཝཀམྨཾ? ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི ¶ ཀམྨཾ ཀརོཏི ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ, ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ནཝཀམྨཾ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཀམྨནིརོདྷོ? ཡོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱཡཀམྨཝཙཱིཀམྨམནོཀམྨསྶ ནིརོདྷཱ ཝིམུཏྟིཾ ¶ ཕུསཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཀམྨནིརོདྷོ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཀམྨནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི, སམྨཱསངྐཔྤོ, སམྨཱཝཱཙཱ, སམྨཱཀམྨནྟོ, སམྨཱཨཱཛཱིཝོ, སམྨཱཝཱཡཱམོ, སམྨཱསཏི, སམྨཱསམཱདྷི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཀམྨནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ. ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དེསིཏཾ མཡཱ པུརཱཎཀམྨཾ, དེསིཏཾ ¶ ནཝཀམྨཾ, དེསིཏོ ཀམྨནིརོདྷོ, དེསིཏཱ ཀམྨནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ. ཡཾ ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏྠཱརཱ ཀརཎཱིཡཾ སཱཝཀཱནཾ ཧིཏེསིནཱ ཨནུཀམྤཀེན ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀཏཾ ཝོ ཏཾ མཡཱ. ཨེཏཱནི, བྷིཀྑཝེ, རུཀྑམཱུལཱནི, ཨེཏཱནི སུཉྙཱགཱརཱནི. ཛྷཱཡཐ, བྷིཀྑཝེ, མཱ པམཱདཏྠ; མཱ པཙྪཱཝིཔྤཊིསཱརིནོ ཨཧུཝཏྠ. ཨཡཾ ཝོ ཨམྷཱཀཾ ཨནུསཱསནཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. ཨནིཙྩནིབྦཱནསཔྤཱཡསུཏྟཾ

༡༤༧. ‘‘ནིབྦཱནསཔྤཱཡཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཔདཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ…པེ… ཀཏམཱ ཙ སཱ, བྷིཀྑཝེ, ནིབྦཱནསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུཾ ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི, རཱུཔཱ ཨནིཙྩཱཏི པསྶཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི, ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨནིཙྩོཏི པསྶཏི. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱཏི པསྶཏི, རསཱ ཨནིཙྩཱཏི པསྶཏི, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ཨནིཙྩོཏི པསྶཏི ¶ , ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི…པེ… མནོ ཨནིཙྩོཏི པསྶཏི, དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱཏི པསྶཏི, མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི, མནོསམྥསྶོ ཨནིཙྩོཏི པསྶཏི, ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི. ཨཡཾ ཁོ སཱ, བྷིཀྑཝེ, ནིབྦཱནསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. དུཀྑནིབྦཱནསཔྤཱཡསུཏྟཾ

༡༤༨. ‘‘ནིབྦཱནསཔྤཱཡཾ ¶ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཔདཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ…པེ… ཀཏམཱ ཙ སཱ, བྷིཀྑཝེ, ནིབྦཱནསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཾ དུཀྑནྟི པསྶཏི, རཱུཔཱ དུཀྑཱཏི པསྶཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ དུཀྑནྟི པསྶཏི, ཙཀྑུསམྥསྶོ དུཀྑོཏི པསྶཏི, ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི དུཀྑནྟི པསྶཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ དུཀྑཱཏི པསྶཏི…པེ… མནོ དུཀྑོཏི པསྶཏི, དྷམྨཱ དུཀྑཱཏི པསྶཏི, མནོཝིཉྙཱཎཾ དུཀྑནྟི པསྶཏི, མནོསམྥསྶོ དུཀྑོཏི པསྶཏི, ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ¶ དུཀྑནྟི པསྶཏི. ཨཡཾ ཁོ སཱ, བྷིཀྑཝེ, ནིབྦཱནསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཨནཏྟནིབྦཱནསཔྤཱཡསུཏྟཾ

༡༤༩. ‘‘ནིབྦཱནསཔྤཱཡཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཔདཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ…པེ… ཀཏམཱ ཙ སཱ, བྷིཀྑཝེ, ནིབྦཱནསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུཾ ཨནཏྟཱཏི པསྶཏི, རཱུཔཱ ཨནཏྟཱཏི པསྶཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱཏི པསྶཏི, ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨནཏྟཱཏི པསྶཏི, ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ¶ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནཏྟཱཏི པསྶཏི…པེ… མནོ ཨནཏྟཱཏི པསྶཏི, དྷམྨཱ ཨནཏྟཱཏི པསྶཏི, མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱཏི པསྶཏི, མནོསམྥསྶོ ཨནཏྟཱཏི པསྶཏི, ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ¶ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནཏྟཱཏི པསྶཏི. ཨཡཾ ཁོ སཱ, བྷིཀྑཝེ, ནིབྦཱནསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ནིབྦཱནསཔྤཱཡཔཊིཔདཱསུཏྟཾ

༡༥༠. ‘‘ནིབྦཱནསཔྤཱཡཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཔདཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ…པེ… ཀཏམཱ ཙ སཱ, བྷིཀྑཝེ, ནིབྦཱནསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ? ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ ¶ , བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘རཱུཔཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶོ…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི ¶ . ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི ¶ …པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཁོ སཱ, བྷིཀྑཝེ, ནིབྦཱནསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ’’ཏི ¶ . པཉྩམཾ.

༦. ཨནྟེཝཱསིཀསུཏྟཾ

༡༥༡. ‘‘ཨནནྟེཝཱསིཀམིདཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི ཨནཱཙརིཡཀཾ. སནྟེཝཱསིཀོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཱཙརིཡཀོ དུཀྑཾ ན ཕཱསུ [ཕཱསུཾ (སཱི. པཱི.)] ཝིཧརཏི. ཨནནྟེཝཱསིཀོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨནཱཙརིཡཀོ སུཁཾ ཕཱསུ ཝིཧརཏི. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑུ, སནྟེཝཱསིཀོ སཱཙརིཡཀོ དུཀྑཾ ན ཕཱསུ ཝིཧརཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ. ཏྱཱསྶ ཨནྟོ ཝསནྟི, ཨནྟསྶ ཝསནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱཏི. ཏསྨཱ སནྟེཝཱསིཀོཏི ཝུཙྩཏི. ཏེ ནཾ སམུདཱཙརནྟི, སམུདཱཙརནྟི ནཾ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱཏི. ཏསྨཱ སཱཙརིཡཀོཏི ཝུཙྩཏི…པེ….

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ. ཏྱཱསྶ ཨནྟོ ཝསནྟི, ཨནྟསྶ ཝསནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱཏི. ཏསྨཱ སནྟེཝཱསིཀོཏི ཝུཙྩཏི. ཏེ ནཾ སམུདཱཙརནྟི, སམུདཱཙརནྟི ནཾ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱཏི. ཏསྨཱ སཱཙརིཡཀོཏི ཝུཙྩཏི…པེ….

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ. ཏྱཱསྶ ཨནྟོ ཝསནྟི, ཨནྟསྶ ཝསནྟི ¶ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱཏི. ཏསྨཱ སནྟེཝཱསིཀོཏི ཝུཙྩཏི. ཏེ ནཾ སམུདཱཙརནྟི, སམུདཱཙརནྟི ནཾ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱཏི. ཏསྨཱ སཱཙརིཡཀོཏི ཝུཙྩཏི. ཨེཝཾ ཁོ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སནྟེཝཱསིཀོ སཱཙརིཡཀོ དུཀྑཾ, ན ཕཱསུ ཝིཧརཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨནནྟེཝཱསིཀོ ཨནཱཙརིཡཀོ སུཁཾ ཕཱསུ ཝིཧརཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ན ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ. ཏྱཱསྶ ན ཨནྟོ ཝསནྟི, ནཱསྶ ཨནྟོ ཝསནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱཏི ¶ . ཏསྨཱ ཨནནྟེཝཱསིཀོཏི ཝུཙྩཏི. ཏེ ནཾ ན སམུདཱཙརནྟི, ན སམུདཱཙརནྟི ནཾ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱཏི. ཏསྨཱ ཨནཱཙརིཡཀོཏི ཝུཙྩཏི…པེ….

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ ན ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ. ཏྱཱསྶ ན ཨནྟོ ཝསནྟི, ནཱསྶ ¶ ཨནྟོ ཝསནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱཏི. ཏསྨཱ ཨནནྟེཝཱསིཀོཏི ཝུཙྩཏི. ཏེ ནཾ ན སམུདཱཙརནྟི, ན སམུདཱཙརནྟི ནཾ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱཏི. ཏསྨཱ ཨནཱཙརིཡཀོཏི ཝུཙྩཏི…པེ….

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ན ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ. ཏྱཱསྶ ན ཨནྟོ ཝསནྟི, ནཱསྶ ཨནྟོ ཝསནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱཏི. ཏསྨཱ ཨནནྟེཝཱསིཀོཏི ཝུཙྩཏི. ཏེ ནཾ ན སམུདཱཙརནྟི, ན སམུདཱཙརནྟི ནཾ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱཏི. ཏསྨཱ ཨནཱཙརིཡཀོཏི ཝུཙྩཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨནནྟེཝཱསིཀོ ཨནཱཙརིཡཀོ སུཁཾ ཕཱསུ ཝིཧརཏི. ཨནནྟེཝཱསིཀམིདཾ, བྷིཀྑཝེ, བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི ¶ . ཨནཱཙརིཡཀཾ སནྟེཝཱསིཀོ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཱཙརིཡཀོ དུཀྑཾ, ན ཕཱསུ ཝིཧརཏི. ཨནནྟེཝཱསིཀོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨནཱཙརིཡཀོ སུཁཾ ཕཱསུ ཝིཧརཏཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཀིམཏྠིཡབྲཧྨཙརིཡསུཏྟཾ

༡༥༢. ‘‘སཙེ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ པུཙྪེཡྻུཾ – ‘ཀིམཏྠིཡཾ, ཨཱཝུསོ, སམཎེ གོཏམེ བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’ཏི? ཨེཝཾ པུཊྛཱ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཏེསཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཱཐ – ‘དུཀྑསྶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’ཏི. སཙེ པན ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ པུཙྪེཡྻུཾ – ‘ཀཏམཾ པནཱཝུསོ, དུཀྑཾ, ཡསྶ པརིཉྙཱཡ སམཎེ གོཏམེ བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’ཏི? ཨེཝཾ པུཊྛཱ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཏེསཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཱཐ –

‘‘ཙཀྑུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, དུཀྑཾ; ཏསྶ པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི. རཱུཔཱ དུཀྑཱ ¶ ; ཏེསཾ པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ དུཀྑཾ; ཏསྶ པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི. ཙཀྑུསམྥསྶོ དུཀྑོ; ཏསྶ པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི དུཀྑཾ; ཏསྶ པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ དུཀྑཱ… མནོ དུཀྑོ; ཏསྶ པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ¶ ཝཱ ཏམྤི དུཀྑཾ; ཏསྶ པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི. ཨིདཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ ¶ , དུཀྑཾ; ཡསྶ པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཾ པུཊྛཱ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཏེསཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཱཐཱ’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཨཏྠིནུཁོཔརིཡཱཡསུཏྟཾ

༡༥༣. ‘‘ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པརིཡཱཡོ ཡཾ པརིཡཱཡཾ ཨཱགམྨ བྷིཀྑུ ཨཉྙཏྲེཝ སདྡྷཱཡ, ཨཉྙཏྲ རུཙིཡཱ, ཨཉྙཏྲ ཨནུསྶཝཱ, ཨཉྙཏྲ ཨཱཀཱརཔརིཝིཏཀྐཱ, ཨཉྙཏྲ དིཊྛིནིཛ྄ཛྷཱནཀྑནྟིཡཱ ¶ ཨཉྙཾ བྱཱཀརེཡྻ – ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱམཱི’’ཏི [པཛཱནཱཏཱིཏི (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)]? ‘‘བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ, བྷགཝཾནེཏྟིཀཱ བྷགཝཾཔཊིསརཎཱ. སཱདྷུ ཝཏ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཾཡེཝ པཊིབྷཱཏུ ཨེཏསྶ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠོ. བྷགཝཏོ སུཏྭཱ བྷིཀྑཱུ དྷཱརེསྶནྟཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, བྷིཀྑཝེ, སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, པརིཡཱཡོ ཡཾ པརིཡཱཡཾ ཨཱགམྨ བྷིཀྑུ ཨཉྙཏྲེཝ སདྡྷཱཡ, ཨཉྙཏྲ རུཙིཡཱ, ཨཉྙཏྲ ཨནུསྶཝཱ, ཨཉྙཏྲ ཨཱཀཱརཔརིཝིཏཀྐཱ, ཨཉྙཏྲ དིཊྛིནིཛ྄ཛྷཱནཀྑནྟིཡཱ ཨཉྙཾ བྱཱཀརེཡྻ – ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱམཱི’’ཏི.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, པརིཡཱཡོ, ཡཾ པརིཡཱཡཾ ཨཱགམྨ བྷིཀྑུ ཨཉྙཏྲེཝ སདྡྷཱཡ…པེ… ཨཉྙཏྲ དིཊྛིནིཛ྄ཛྷཱནཀྑནྟིཡཱ ཨཉྙཾ ¶ བྱཱཀརོཏི – ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱམཱི’ཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧཾ, ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧོཏི པཛཱནཱཏི ¶ ; ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧཾ, ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧོཏི པཛཱནཱཏི. ཡཾ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧཾ, ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧོཏི པཛཱནཱཏི; ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧཾ, ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧོཏི པཛཱནཱཏི. ཨཔི ནུམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ སདྡྷཱཡ ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ, རུཙིཡཱ ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ, ཨནུསྶཝེན ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ, ཨཱཀཱརཔརིཝིཏཀྐེན ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ, དིཊྛིནིཛ྄ཛྷཱནཀྑནྟིཡཱ ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ ¶ , བྷནྟེ’’. ‘‘ནནུམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ པཉྙཱཡ དིསྭཱ ཝེདིཏབྦཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པརིཡཱཡོ ཡཾ པརིཡཱཡཾ ཨཱགམྨ བྷིཀྑུ ཨཉྙཏྲེཝ སདྡྷཱཡ, ཨཉྙཏྲ རུཙིཡཱ, ཨཉྙཏྲ ཨནུསྶཝཱ, ཨཉྙཏྲ ཨཱཀཱརཔརིཝིཏཀྐཱ, ཨཉྙཏྲ དིཊྛིནིཛ྄ཛྷཱནཀྑནྟིཡཱ ཨཉྙཾ བྱཱཀརོཏི – ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱམཱི’’ཏི…པེ….

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ…པེ… རཱགདོསམོཧོཏི པཛཱནཱཏི; ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧཾ, ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧོཏི པཛཱནཱཏི ¶ . ཡཾ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧཾ, ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧོཏི པཛཱནཱཏི; ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧཾ, ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧོཏི པཛཱནཱཏི; ཨཔི ནུམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ སདྡྷཱཡ ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ, རུཙིཡཱ ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ, ཨནུསྶཝེན ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ, ཨཱཀཱརཔརིཝིཏཀྐེན ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ, དིཊྛིནིཛ྄ཛྷཱནཀྑནྟིཡཱ ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ནནུམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ པཉྙཱཡ དིསྭཱ ཝེདིཏབྦཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨཡམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པརིཡཱཡོ ཡཾ པརིཡཱཡཾ ཨཱགམྨ བྷིཀྑུ ཨཉྙཏྲེཝ སདྡྷཱཡ, ཨཉྙཏྲ རུཙིཡཱ, ཨཉྙཏྲ ཨནུསྶཝཱ, ཨཉྙཏྲ ཨཱཀཱརཔརིཝིཏཀྐཱ, ཨཉྙཏྲ དིཊྛིནིཛ྄ཛྷཱནཀྑནྟིཡཱ ཨཉྙཾ བྱཱཀརོཏི – ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱམཱི’’ཏི [པཛཱནཱཏཱིཏི (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)] …པེ….

‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧཾ, ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧོཏི པཛཱནཱཏི; ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧཾ, ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧོཏི པཛཱནཱཏི. ཡཾ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ མནསཱ ¶ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧཾ, ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧོཏི པཛཱནཱཏི; ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧཾ, ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧོཏི པཛཱནཱཏི; ཨཔི ནུམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ སདྡྷཱཡ ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ, རུཙིཡཱ ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ, ཨནུསྶཝེན ¶ ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ, ཨཱཀཱརཔརིཝིཏཀྐེན ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ, དིཊྛིནིཛ྄ཛྷཱནཀྑནྟིཡཱ ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ནནུམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ པཉྙཱཡ དིསྭཱ ཝེདིཏབྦཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨཡམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པརིཡཱཡོ ཡཾ པརིཡཱཡཾ ཨཱགམྨ བྷིཀྑུ ¶ ཨཉྙཏྲེཝ སདྡྷཱཡ, ཨཉྙཏྲ རུཙིཡཱ, ཨཉྙཏྲ ཨནུསྶཝཱ, ཨཉྙཏྲ ཨཱཀཱརཔརིཝིཏཀྐཱ, ཨཉྙཏྲ དིཊྛིནིཛ྄ཛྷཱནཀྑནྟིཡཱ ཨཉྙཾ བྱཱཀརོཏི – ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱམཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཨིནྡྲིཡསམྤནྣསུཏྟཾ

༡༥༤. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ཨིནྡྲིཡསམྤནྣོ, ཨིནྡྲིཡསམྤནྣོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཨིནྡྲིཡསམྤནྣོ ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘ཙཀྑུནྡྲིཡེ ཙེ, བྷིཀྑུ, ཨུདཡབྦཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ ཙཀྑུནྡྲིཡེ ནིབྦིནྡཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧིནྡྲིཡེ ཙེ, བྷིཀྑུ, ཨུདཡབྦཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ ཛིཝ྄ཧིནྡྲིཡེ ནིབྦིནྡཏི…པེ… མནིནྡྲིཡེ ཙེ, བྷིཀྑུ, ཨུདཡབྦཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ མནིནྡྲིཡེ ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི…པེ… ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨིནྡྲིཡསམྤནྣོ ཧོཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. དྷམྨཀཐིཀཔུཙྪསུཏྟཾ

༡༥༥. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘དྷམྨཀཐིཀོ ¶ , དྷམྨཀཐིཀོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, དྷམྨཀཐིཀོ ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘ཙཀྑུསྶ ¶ ཙེ, བྷིཀྑུ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ དྷམྨཾ དེསེཏི, ‘དྷམྨཀཐིཀོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾཝཙནཱཡ. ཙཀྑུསྶ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི, ‘དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾཝཙནཱཡ. ཙཀྑུསྶ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནིབྦིདཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཨནུཔཱདཱཝིམུཏྟོ ཧོཏི, ‘དིཊྛདྷམྨནིབྦཱནཔྤཏྟོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾཝཙནཱཡ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ དྷམྨཾ དེསེཏི, ‘དྷམྨཀཐིཀོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾཝཙནཱཡ…པེ… མནསྶ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ དྷམྨཾ དེསེཏི, ‘དྷམྨཀཐིཀོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾཝཙནཱཡ. མནསྶ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི, ‘དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾཝཙནཱཡ. མནསྶ ¶ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནིབྦིདཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཨནུཔཱདཱཝིམུཏྟོ ཧོཏི, ‘དིཊྛདྷམྨནིབྦཱནཔྤཏྟོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾཝཙནཱཡཱ’’ཏི. དསམཾ.

ནཝཔུརཱཎཝགྒོ པཉྩདསམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཀམྨཾ ཙཏྟཱརི སཔྤཱཡཱ, ཨནནྟེཝཱསི ཀིམཏྠིཡཱ;

ཨཏྠི ནུ ཁོ པརིཡཱཡོ, ཨིནྡྲིཡཀཐིཀེན ཙཱཏི.

སལཱ༹ཡཏནཝགྒེ ཏཏིཡཔཎྞཱསཀོ སམཏྟོ.

ཏསྶ ཝགྒུདྡཱནཾ –

ཡོགཀྑེམི ¶ ཙ ལོཀོ ཙ, གཧཔཏི དེཝདཧེན ཙ;

ནཝཔུརཱཎེན པཎྞཱསོ, ཏཏིཡོ ཏེན ཝུཙྩཏཱིཏི.

༡༦. ནནྡིཀྑཡཝགྒོ

༡. ཨཛ྄ཛྷཏྟནནྡིཀྑཡསུཏྟཾ

༡༥༦. ‘‘ཨནིཙྩཾཡེཝ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུཾ ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི, སཱསྶ [སཱཡཾ (པཱི. ཀ.)] ཧོཏི སམྨཱདིཊྛི ¶ . སམྨཱ པསྶཾ ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ; རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ. ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏི…པེ… ཨནིཙྩཾཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཛིཝ྄ཧཾ ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི, སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱདིཊྛི. སམྨཱ པསྶཾ ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ; རཱགཀྑཡཱ…པེ… ཙིཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏི…པེ… ཨནིཙྩཾཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ མནཾ ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི, སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱདིཊྛི. སམྨཱ པསྶཾ ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ; རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ. ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. བཱཧིརནནྡིཀྑཡསུཏྟཾ

༡༥༧. ‘‘ཨནིཙྩེཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ རཱུཔེ ཨནིཙྩཱཏི པསྶཏི, སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱདིཊྛི. སམྨཱ པསྶཾ ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ; རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ ¶ . ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏི. ཨནིཙྩེཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སདྡེ… གནྡྷེ… རསེ… ཕོཊྛབྦེ… དྷམྨེ ཨནིཙྩཱཏི པསྶཏི, སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱདིཊྛི. སམྨཱ པསྶཾ ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ; རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ. ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཨཛ྄ཛྷཏྟཨནིཙྩནནྡིཀྑཡསུཏྟཾ

༡༥༨. ‘‘ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡོནིསོ མནསི ཀརོཐ; ཙཀྑཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ¶ སམནུཔསྶཐ. ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡོནིསོ མནསིཀརོནྟོ, ཙཀྑཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶནྟོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ; རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ. ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏི. སོཏཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཡོནིསོ མནསི ཀརོཐ… གྷཱནཾ… ཛིཝ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡོནིསོ མནསི ཀརོཐ; ཛིཝ྄ཧཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶཐ. ཛིཝ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡོནིསོ མནསིཀརོནྟོ, ཛིཝ྄ཧཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶནྟོ ཛིཝ྄ཧཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ; རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ. ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏི. ཀཱཡཾ… མནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡོནིསོ མནསི ཀརོཐ; མནཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶཐ. མནཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡོནིསོ མནསིཀརོནྟོ ¶ , མནཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶནྟོ མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ; རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ. ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. བཱཧིརཨནིཙྩནནྡིཀྑཡསུཏྟཾ

༡༥༩. ‘‘རཱུཔེ, བྷིཀྑཝེ, ཡོནིསོ མནསི ཀརོཐ; རཱུཔཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶཐ. རཱུཔེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡོནིསོ མནསིཀརོནྟོ, རཱུཔཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶནྟོ རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ; རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ. ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏི. སདྡེ… གནྡྷེ… རསེ… ཕོཊྛབྦེ… དྷམྨེ, བྷིཀྑཝེ, ཡོནིསོ མནསི ཀརོཐ; དྷམྨཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶཐ. དྷམྨེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡོནིསོ མནསིཀརོནྟོ, དྷམྨཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶནྟོ དྷམྨེསུཔི ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ; རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ ¶ . ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཛཱིཝཀམྦཝནསམཱདྷིསུཏྟཾ

༡༦༠. ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཛཱིཝཀམྦཝནེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི…པེ… ‘‘སམཱདྷིཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝེཐ. སམཱཧིཏསྶ, བྷིཀྑཝེ ¶ , བྷིཀྑུནོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི. ཀིཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི? ཙཀྑུཾ ཨནིཙྩནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི, རཱུཔཱ ཨནིཙྩཱཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨནིཙྩོཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི, ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི…པེ… མནོ ཨནིཙྩོཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི, དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི. སམཱདྷིཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝེཐ. སམཱཧིཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. ཛཱིཝཀམྦཝནཔཊིསལླཱནསུཏྟཾ

༡༦༡. ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཛཱིཝཀམྦཝནེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི…པེ… ‘‘པཊིསལླཱནེ, བྷིཀྑཝེ, ཡོགམཱཔཛྫཐ. པཊིསལླཱིནསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི. ཀིཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི? ཙཀྑུཾ ཨནིཙྩནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི, རཱུཔཱ ཨནིཙྩཱཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩནྟི ¶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨནིཙྩོཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི, ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི…པེ… མནོ ཨནིཙྩོཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི, དྷམྨཱ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶོ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ¶ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི. པཊིསལླཱནེ བྷིཀྑཝེ, ཡོགམཱཔཛྫཐ. པཊིསལླཱིནསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཀོཊྛིཀཨནིཙྩསུཏྟཾ

༡༦༢. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀོཊྛིཀོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཀོཊྛིཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ ¶ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ, ཡམཧཾ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི.

‘‘ཡཾ ཁོ, ཀོཊྛིཀ, ཨནིཙྩཾ ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཀིཉྩ, ཀོཊྛིཀ, ཨནིཙྩཾ? ཙཀྑུ ཁོ, ཀོཊྛིཀ, ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. རཱུཔཱ ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. རསཱ ¶ ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡམྤིདཾ ¶ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. མནོསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡཾ ཁོ, ཀོཊྛིཀ, ཨནིཙྩཾ ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཀོཊྛིཀདུཀྑསུཏྟཾ

༡༦༣. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀོཊྛིཀོ…པེ… བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ…པེ… ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི. ‘‘ཡཾ ཁོ, ཀོཊྛིཀ, དུཀྑཾ ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཀིཉྩ, ཀོཊྛིཀ, དུཀྑཾ? ཙཀྑུ ཁོ, ཀོཊྛིཀ, དུཀྑཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. རཱུཔཱ དུཀྑཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ དུཀྑཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཙཀྑུསམྥསྶོ དུཀྑོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི དུཀྑཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ དུཀྑཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… མནོ དུཀྑོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. དྷམྨཱ དུཀྑཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ ¶ . མནོཝིཉྙཱཎཾ དུཀྑཾ ¶ ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. མནོསམྥསྶོ དུཀྑོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི དུཀྑཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡཾ ཁོ, ཀོཊྛིཀ, དུཀྑཾ ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཀོཊྛིཀཨནཏྟསུཏྟཾ

༡༦༤. ཨེཀམནྟཾ…པེ… ཝིཧརེཡྻནྟི. ‘‘ཡོ ཁོ, ཀོཊྛིཀ, ཨནཏྟཱ ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཀོ ཙ, ཀོཊྛིཀ, ཨནཏྟཱ? ཙཀྑུ ཁོ, ཀོཊྛིཀ, ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. རཱུཔཱ ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ ¶ …པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… མནོ ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶོ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ¶ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡོ ཁོ, ཀོཊྛིཀ, ཨནཏྟཱ, ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. མིཙྪཱདིཊྛིཔཧཱནསུཏྟཾ

༡༦༥. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ¶ ནིསིནྣོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ ཀཐཾ པསྶཏོ མིཙྪཱདིཊྛི པཧཱིཡཏཱི’’ཏི?

‘‘ཙཀྑུཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ མིཙྪཱདིཊྛི པཧཱིཡཏི. རཱུཔེ ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ མིཙྪཱདིཊྛི པཧཱིཡཏི. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ མིཙྪཱདིཊྛི པཧཱིཡཏི. ཙཀྑུསམྥསྶཾ ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ མིཙྪཱདིཊྛི པཧཱིཡཏི…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ མིཙྪཱདིཊྛི པཧཱིཡཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ མིཙྪཱདིཊྛི པཧཱིཡཏཱི’’ཏི. དསམཾ.

༡༡. སཀྐཱཡདིཊྛིཔཧཱནསུཏྟཾ

༡༦༦. ཨཐ ¶ ¶ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ…པེ… ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ ཀཐཾ པསྶཏོ སཀྐཱཡདིཊྛི པཧཱིཡཏཱི’’ཏི? ‘‘ཙཀྑུཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, དུཀྑཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ སཀྐཱཡདིཊྛི པཧཱིཡཏི. རཱུཔེ དུཀྑཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ སཀྐཱཡདིཊྛི པཧཱིཡཏི. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ དུཀྑཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ སཀྐཱཡདིཊྛི པཧཱིཡཏི. ཙཀྑུསམྥསྶཾ དུཀྑཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ སཀྐཱཡདིཊྛི པཧཱིཡཏི…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི དུཀྑཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ སཀྐཱཡདིཊྛི པཧཱིཡཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ སཀྐཱཡདིཊྛི པཧཱིཡཏཱི’’ཏི. ཨེཀཱདསམཾ.

༡༢. ཨཏྟཱནུདིཊྛིཔཧཱནསུཏྟཾ

༡༦༧. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ…པེ… ཨེཏདཝོཙ ¶ – ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ ¶ , བྷནྟེ, ཛཱནཏོ ཀཐཾ པསྶཏོ ཨཏྟཱནུདིཊྛི པཧཱིཡཏཱི’’ཏི? ‘‘ཙཀྑུཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨནཏྟཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཏྟཱནུདིཊྛི པཧཱིཡཏི. རཱུཔེ ཨནཏྟཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཏྟཱནུདིཊྛི པཧཱིཡཏི. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཏྟཱནུདིཊྛི པཧཱིཡཏི. ཙཀྑུསམྥསྶཾ ཨནཏྟཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཏྟཱནུདིཊྛི པཧཱིཡཏི. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནཏྟཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཏྟཱནུདིཊྛི པཧཱིཡཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ ཨནཏྟཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཏྟཱནུདིཊྛི པཧཱིཡཏི…པེ… མནཾ ཨནཏྟཏོ ¶ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཏྟཱནུདིཊྛི པཧཱིཡཏི. དྷམྨེ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནཏྟཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཏྟཱནུདིཊྛི པཧཱིཡཏཱི’’ཏི. དྭཱདསམཾ.

ནནྡིཀྑཡཝགྒོ སོལ༹སམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ནནྡིཀྑཡེན ཙཏྟཱརོ, ཛཱིཝཀམྦཝནེ དུཝེ;

ཀོཊྛིཀེན ཏཡོ ཝུཏྟཱ, མིཙྪཱ སཀྐཱཡ ཨཏྟནོཏི.

༡༧. སཊྛིཔེཡྻཱལཝགྒོ

༡. ཨཛ྄ཛྷཏྟཨནིཙྩཚནྡསུཏྟཾ

༡༦༨. ‘‘ཡཾ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ, ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ? ཙཀྑུ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ, ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི.

༢. ཨཛ྄ཛྷཏྟཨནིཙྩརཱགསུཏྟཾ

༡༦༩. ‘‘ཡཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ, ཏཏྲ ཝོ རཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཝོ རཱགོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཝོ རཱགོ པཧཱཏབྦོ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ; ཏཏྲ ཝོ རཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ, ཏཏྲ ཝོ རཱགོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི.

༣. ཨཛ྄ཛྷཏྟཨནིཙྩཚནྡརཱགསུཏྟཾ

༡༧༠. ‘‘ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ, ཏཏྲ ཝོ ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ, ཏཏྲ ཝོ ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི.

༤-༦. དུཀྑཚནྡཱདིསུཏྟཾ

༡༧༡-༡༧༣. ‘‘ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ, ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ དུཀྑཱ…པེ… ¶ མནོ དུཀྑོ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཡཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི.

༧-༩. ཨནཏྟཚནྡཱདིསུཏྟཾ

༡༧༤-༡༧༦. ‘‘ཡོ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ, ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཀོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ…པེ… མནོ ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི.

༡༠-༡༢. བཱཧིརཱནིཙྩཚནྡཱདིསུཏྟཾ

༡༧༧-༡༧༩. ‘‘ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ, ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ? རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ ¶ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. སདྡཱ ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. གནྡྷཱ ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ ¶ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. རསཱ ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཕོཊྛབྦཱ ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི.

༡༣-༡༥. བཱཧིརདུཀྑཚནྡཱདིསུཏྟཾ

༡༨༠-༡༨༢. ‘‘ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ, ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ? རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ དུཀྑཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ, ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི.

༡༦-༡༨. བཱཧིརཱནཏྟཚནྡཱདིསུཏྟཾ

༡༨༣-༡༨༥. ‘‘ཡོ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ, ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཀོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ? རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ ¶ ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི.

༡༩. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱཏཱིཏཱནིཙྩསུཏྟཾ

༡༨༦. ‘‘ཙཀྑུ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ ཨཏཱིཏཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ ཨཏཱིཏཱ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ ཨཏཱིཏོ. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི…པེ… མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༢༠. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱནཱགཏཱནིཙྩསུཏྟཾ

༡༨༧. ‘‘ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ ཨནཱགཏཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ ཨནཱགཏཱ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ ཨནཱགཏོ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༢༡. ཨཛ྄ཛྷཏྟཔཙྩུཔྤནྣཱནིཙྩསུཏྟཾ

༡༨༨. ‘‘ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ པཙྩུཔྤནྣཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ པཙྩུཔྤནྣཱ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ པཙྩུཔྤནྣོ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༢༢-༢༤. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱཏཱིཏཱདིདུཀྑསུཏྟཾ

༡༨༩-༡༩༡. ‘‘ཙཀྑུ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ ཨཏཱིཏཾ ཨནཱགཏཾ པཙྩུཔྤནྣཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ དུཀྑཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ…པེ… མནོ དུཀྑོ ཨཏཱིཏོ ཨནཱགཏོ པཙྩུཔྤནྣོ. ཨེཝཾ པསྶཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༢༥-༢༧. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱཏཱིཏཱདིཨནཏྟསུཏྟཾ

༡༩༢-༡༩༤. ‘‘ཙཀྑུ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏཾ ཨནཱགཏཾ པཙྩུཔྤནྣཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནཏྟཱ…པེ… མནོ ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏོ ཨནཱགཏོ པཙྩུཔྤནྣོ ¶ . ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༢༨-༣༠. བཱཧིརཱཏཱིཏཱདིཨནིཙྩསུཏྟཾ

༡༩༥-༡༩༧. ‘‘རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༣༡-༣༣. བཱཧིརཱཏཱིཏཱདིདུཀྑསུཏྟཾ

༡༩༨-༢༠༠. ‘‘རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ དུཀྑཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༣༤-༣༦. བཱཧིརཱཏཱིཏཱདིཨནཏྟསུཏྟཾ

༢༠༡-༢༠༣. ‘‘རཱུཔཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༣༧. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱཏཱིཏཡདནིཙྩསུཏྟཾ

༢༠༤. ‘‘ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ ཨཏཱིཏཾ. ཡདནིཙྩཾ, ཏཾ ¶ དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ ཨཏཱིཏཱ. ཡདནིཙྩཾ, ཏཾ དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ ཨཏཱིཏོ. ཡདནིཙྩཾ, ཏཾ དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི ¶ , ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༣༨. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱནཱགཏཡདནིཙྩསུཏྟཾ

༢༠༥. ‘‘ཙཀྑུ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ ཨནཱགཏཾ. ཡདནིཙྩཾ, ཏཾ དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ ཨནཱགཏཱ. ཡདནིཙྩཾ, ཏཾ དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ ཨནཱགཏོ. ཡདནིཙྩཾ, ཏཾ དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ ¶ . ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༣༩. ཨཛ྄ཛྷཏྟཔཙྩུཔྤནྣཡདནིཙྩསུཏྟཾ

༢༠༦. ‘‘ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ པཙྩུཔྤནྣཾ. ཡདནིཙྩཾ, ཏཾ དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. ཡདནིཙྩཾ, ཏཾ དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ པཙྩུཔྤནྣོ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༤༠-༤༢. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱཏཱིཏཱདིཡཾདུཀྑསུཏྟཾ

༢༠༧-༢༠༩. ‘‘ཙཀྑུ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ ཨཏཱིཏཾ ཨནཱགཏཾ པཙྩུཔྤནྣཾ. ཡཾ ¶ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ དུཀྑཱ…པེ… མནོ དུཀྑོ ཨཏཱིཏོ ཨནཱགཏོ པཙྩུཔྤནྣོ. ཡཾ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ¶ ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༤༣-༤༥. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱཏཱིཏཱདིཡདནཏྟསུཏྟཾ

༢༡༠-༢༡༢. ‘‘ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏཾ ཨནཱགཏཾ པཙྩུཔྤནྣཾ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ¶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནཏྟཱ…པེ… མནོ ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏོ ཨནཱགཏོ པཙྩུཔྤནྣོ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༤༦-༤༨. བཱཧིརཱཏཱིཏཱདིཡདནིཙྩསུཏྟཾ

༢༡༣-༢༡༥. ‘‘རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. ཡདནིཙྩཾ, ཏཾ དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ¶ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༤༩-༥༡. བཱཧིརཱཏཱིཏཱདིཡཾདུཀྑསུཏྟཾ

༢༡༦-༢༡༨. ‘‘རཱུཔཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. ཡཾ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ ¶ . ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ དུཀྑཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. ཡཾ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༥༢-༥༤. བཱཧིརཱཏཱིཏཱདིཡདནཏྟསུཏྟཾ

༢༡༩-༢༢༡. ‘‘རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༥༥. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱཡཏནཨནིཙྩསུཏྟཾ

༢༢༢. ‘‘ཙཀྑུ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༥༦. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱཡཏནདུཀྑསུཏྟཾ

༢༢༣. ‘‘ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ དུཀྑཱ…པེ… མནོ དུཀྑོ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ¶ ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༥༧. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱཡཏནཨནཏྟསུཏྟཾ

༢༢༤. ‘‘ཙཀྑུ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནཏྟཱ…པེ… མནོ ཨནཏྟཱ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༥༨. བཱཧིརཱཡཏནཨནིཙྩསུཏྟཾ

༢༢༥. ‘‘རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཱ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༥༩. བཱཧིརཱཡཏནདུཀྑསུཏྟཾ

༢༢༦. ‘‘རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཱ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ དུཀྑཱ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༦༠. བཱཧིརཱཡཏནཨནཏྟསུཏྟཾ

༢༢༧. ‘‘རཱུཔཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

སཊྛིཔེཡྻཱལཝགྒོ སཏྟརསམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཚནྡེནཊྛཱརས ཧོནྟི, ཨཏཱིཏེན ཙ དྭེ ནཝ;

ཡདནིཙྩཱཊྛཱརས ཝུཏྟཱ, ཏཡོ ཨཛ྄ཛྷཏྟབཱཧིརཱ;

པེཡྻཱལོ སཊྛིཀོ ཝུཏྟོ, བུདྡྷེནཱདིཙྩབནྡྷུནཱཏི.

སུཏྟནྟཱནི སཊྛི.

༡༨. སམུདྡཝགྒོ

༡. པཋམསམུདྡསུཏྟཾ

༢༢༨. ‘‘‘སམུདྡོ ¶ ¶ ¶ , སམུདྡོ’ཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ བྷཱསཏི. ནེསོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ སམུདྡོ. མཧཱ ཨེསོ, བྷིཀྑཝེ, ཨུདཀརཱསི མཧཱཨུདཀཎྞཝོ. ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསསྶ སམུདྡོ; ཏསྶ རཱུཔམཡོ ཝེགོ. ཡོ ཏཾ རཱུཔམཡཾ ཝེགཾ སཧཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨཏརི ཙཀྑུསམུདྡཾ སཨཱུམིཾ སཱཝཊྚཾ སགཱཧཾ སརཀྑསཾ; ཏིཎྞོ པཱརངྒཏོ ¶ ཐལེ ཏིཊྛཏི བྲཱཧྨཎོ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསསྶ སམུདྡོ; ཏསྶ རསམཡོ ཝེགོ. ཡོ ཏཾ རསམཡཾ ཝེགཾ སཧཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨཏརི ཛིཝ྄ཧཱསམུདྡཾ སཨཱུམིཾ སཱཝཊྚཾ སགཱཧཾ སརཀྑསཾ; ཏིཎྞོ པཱརངྒཏོ ཐལེ ཏིཊྛཏི བྲཱཧྨཎོ…པེ… མནོ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསསྶ སམུདྡོ; ཏསྶ དྷམྨམཡོ ཝེགོ. ཡོ ཏཾ དྷམྨམཡཾ ཝེགཾ སཧཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨཏརི མནོསམུདྡཾ སཨཱུམིཾ སཱཝཊྚཾ སགཱཧཾ སརཀྑསཾ; ཏིཎྞོ པཱརངྒཏོ ཐལེ ཏིཊྛཏི བྲཱཧྨཎོ’’ཏི. ཨིདམཝོཙ…པེ… སཏྠཱ –

‘‘ཡོ ཨིམཾ སམུདྡཾ སགཱཧཾ སརཀྑསཾ,

སཨཱུམིཾ སཱཝཊྚཾ སབྷཡཾ དུཏྟརཾ ཨཙྩཏརི;

ས ཝེདགཱུ ཝུསིཏབྲཧྨཙརིཡོ,

ལོཀནྟགཱུ པཱརགཏོཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. པཋམཾ;

༢. དུཏིཡསམུདྡསུཏྟཾ

༢༢༩. ‘‘སམུདྡོ, སམུདྡོ’ཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ བྷཱསཏི ¶ . ནེསོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ སམུདྡོ. མཧཱ ཨེསོ, བྷིཀྑཝེ, ཨུདཀརཱསི མཧཱཨུདཀཎྞཝོ. སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ¶ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ སམུདྡོ. ཨེཏྠཱཡཾ སདེཝཀོ ལོཀོ སམཱརཀོ སབྲཧྨཀོ སསྶམཎབྲཱཧྨཎཱི པཛཱ སདེཝམནུསྶཱ ཡེབྷུཡྻེན སམུནྣཱ ཏནྟཱཀུལཀཛཱཏཱ ཀུལགཎྛིཀཛཱཏཱ [གུལཱ༹གུཎྛིཀཛཱཏཱ (སཱི.), ཀུལགུཎྜིཀཛཱཏཱ (སྱཱ. ཀཾ.), གུཎགུཎིཀཛཱཏཱ (པཱི.), ཀུལཱགུཎྜིཀཛཱཏཱ (ཀ.)] མུཉྫཔབྦཛབྷཱུཏཱ, ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ སཾསཱརཾ ནཱཏིཝཏྟཏི…པེ….

‘‘སནྟི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ སམུདྡོ. ཨེཏྠཱཡཾ སདེཝཀོ ལོཀོ སམཱརཀོ སབྲཧྨཀོ སསྶམཎབྲཱཧྨཎཱི པཛཱ སདེཝམནུསྶཱ ཡེབྷུཡྻེན སམུནྣཱ ཏནྟཱཀུལཀཛཱཏཱ ཀུལགཎྛིཀཛཱཏཱ མུཉྫཔབྦཛབྷཱུཏཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ སཾསཱརཾ ནཱཏིཝཏྟཏཱི’’ཏི.

‘‘ཡསྶ ¶ རཱགོ ཙ དོསོ ཙ, ཨཝིཛྫཱ ཙ ཝིརཱཛིཏཱ;

སོ ཨིམཾ སམུདྡཾ སགཱཧཾ སརཀྑསཾ, སཨཱུམིབྷཡཾ དུཏྟརཾ ཨཙྩཏརི.

‘‘སངྒཱཏིགོ མཙྩུཛཧོ ནིརུཔདྷི, པཧཱསི དུཀྑཾ ཨཔུནབྦྷཝཱཡ;

ཨཏྠངྒཏོ སོ ན པུནེཏི [ན པམཱཎམེཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)], ཨམོཧཡཱི, མཙྩུརཱཛནྟི བྲཱུམཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ;

༣. བཱལི༹སིཀོཔམསུཏྟཾ

༢༣༠. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, བཱལི༹སིཀོ ཨཱམིསགཏབལི༹སཾ གམྦྷཱིརེ ཨུདཀརཧདེ པཀྑིཔེཡྻ. ཏམེནཾ ཨཉྙཏརོ ¶ ཨཱམིསཙཀྑུ མཙྪོ གིལེཡྻ. ཨེཝཉྷི སོ, བྷིཀྑཝེ, མཙྪོ གིལིཏབལི༹སོ བཱལི༹སིཀསྶ ཨནཡཾ ¶ ཨཱཔནྣོ བྱསནཾ ཨཱཔནྣོ ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ བཱལི༹སིཀསྶ.

ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཚཡིམེ བལི༹སཱ ལོཀསྨིཾ ཨནཡཱཡ སཏྟཱནཾ ཝདྷཱཡ [བྱཱབཱདྷཱཡ (སཱི. པཱི.)] པཱཎིནཾ. ཀཏམེ ཚ? སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ, བྷིཀྑུ, ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ གིལིཏབལི༹སོ, མཱརསྶ ཨནཡཾ ཨཱཔནྣོ བྱསནཾ ཨཱཔནྣོ ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ….

སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ, བྷིཀྑུ, ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ གིལིཏབལི༹སོ མཱརསྶ ཨནཡཾ ཨཱཔནྣོ བྱསནཾ ཨཱཔནྣོ ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ.

‘‘སནྟི ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན གིལིཏབལི༹སོ མཱརསྶ ཨབྷེདི བལི༹སཾ པརིབྷེདི བལི༹སཾ ན ཨནཡཾ ཨཱཔནྣོ ན བྱསནཾ ཨཱཔནྣོ ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ…པེ….

‘‘སནྟི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ…. སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ¶ ཏིཊྛཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན གིལིཏབལི༹སོ མཱརསྶ ཨབྷེདི བལི༹སཾ པརིབྷེདི བལི༹སཾ ན ཨནཡཾ ཨཱཔནྣོ ན བྱསནཾ ཨཱཔནྣོ ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཁཱིརརུཀྑོཔམསུཏྟཾ

༢༣༡. ‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ ¶ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ ཡོ རཱགོ སོ ཨཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ཨཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ཨཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ ཏསྶ པརིཏྟཱ ཙེཔི ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ ཨཱཔཱཐཾ ཨཱགཙྪནྟི པརིཡཱདིཡནྟེཝསྶ ཙིཏྟཾ; ཀོ པན ཝཱདོ ཨདྷིམཏྟཱནཾ! ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱགོ, སོ ཨཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ཨཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ཨཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ…པེ….

‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻེསུ རསེསུ ཡོ རཱགོ སོ ཨཏྠི…པེ….

‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ ཡོ རཱགོ སོ ཨཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ཨཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ཨཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཏསྶ པརིཏྟཱ ཙེཔི མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ མནསྶ ཨཱཔཱཐཾ ཨཱགཙྪནྟི པརིཡཱདིཡནྟེཝསྶ ཙིཏྟཾ; ཀོ པན ཝཱདོ ཨདྷིམཏྟཱནཾ! ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱགོ, སོ ཨཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ཨཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ¶ ཨཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཁཱིརརུཀྑོ ཨསྶཏྠོ ཝཱ ནིགྲོདྷོ ཝཱ པིལཀྑོ ཝཱ ཨུདུམྦརོ ཝཱ དཧརོ ཏརུཎོ ཀོམཱརཀོ. ཏམེནཾ པུརིསོ ཏིཎྷཱཡ ཀུཋཱརིཡཱ ཡཏོ ཡཏོ ཨཱབྷིནྡེཡྻ [བྷིནྡེཡྻ (སྱཱ. ཀཾ. སཱི. ཨཊྛ.), ཨབྷིནྡེཡྻ (ཀཏྠཙི)] ཨཱགཙྪེཡྻ ¶ ཁཱིར’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ཡཉྷི, བྷནྟེ, ཁཱིརཾ ཏཾ ཨཏྠཱི’’ཏི.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶ ཀསྶཙི བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ ཡོ རཱགོ སོ ཨཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ཨཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ཨཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཏསྶ པརིཏྟཱ ཙེཔི ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ ཨཱཔཱཐཾ ཨཱགཙྪནྟི པརིཡཱདིཡནྟེཝསྶ ཙིཏྟཾ; ཀོ པན ཝཱདོ ཨདྷིམཏྟཱནཾ! ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱགོ སོ ཨཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ཨཏྠི ¶ , ཡོ མོཧོ སོ ཨཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ…པེ….

‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻེསུ རསེསུ ཡོ རཱགོ སོ ཨཏྠི…པེ….

‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ ཡོ རཱགོ སོ ཨཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ཨཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ཨཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཏསྶ པརིཏྟཱ ཙེཔི མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ མནསྶ ཨཱཔཱཐཾ ཨཱགཙྪནྟི པརིཡཱདིཡནྟེཝསྶ ཙིཏྟཾ; ཀོ པན ཝཱདོ ཨདྷིམཏྟཱནཾ! ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱགོ སོ ཨཏྠི, ཡོ ¶ དོསོ སོ ཨཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ཨཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ.

‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ ཡོ རཱགོ སོ ནཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ནཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ནཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ ¶ པཧཱིནོ, ཏསྶ ཨདྷིམཏྟཱ ཙེཔི ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ ཨཱཔཱཐཾ ཨཱགཙྪནྟི ནེཝསྶ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདིཡནྟི; ཀོ པན ཝཱདོ པརིཏྟཱནཾ! ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱགོ སོ ནཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ནཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ནཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ པཧཱིནོ…པེ….

‘‘ཡསྶ ¶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻེསུ རསེསུ…པེ… མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ ཡོ རཱགོ སོ ནཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ནཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ནཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ པཧཱིནོ, ཏསྶ ཨདྷིམཏྟཱ ཙེཔི མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ མནསྶ ཨཱཔཱཐཾ ཨཱགཙྪནྟི ནེཝསྶ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདིཡནྟི; ཀོ པན ཝཱདོ པརིཏྟཱནཾ! ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱགོ སོ ནཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ནཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ནཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ པཧཱིནོ. སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཁཱིརརུཀྑོ ཨསྶཏྠོ ཝཱ ནིགྲོདྷོ ཝཱ པིལཀྑོ ཝཱ ཨུདུམྦརོ ཝཱ སུཀྑོ ཀོལཱཔོ ཏེརོཝསྶིཀོ. ཏམེནཾ པུརིསོ ཏིཎྷཱཡ ཀུཋཱརིཡཱ ཡཏོ ཡཏོ ཨཱབྷིནྡེཡྻ ཨཱགཙྪེཡྻ ཁཱིར’’ནྟི? ‘‘ནོ ¶ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ཡཉྷི, བྷནྟེ, ཁཱིརཾ ཏཾ ནཏྠཱི’’ཏི.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶ ཀསྶཙི བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ ཡོ རཱགོ སོ ནཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ནཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ནཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ པཧཱིནོ, ཏསྶ ཨདྷིམཏྟཱ ཙེཔི ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ ཨཱཔཱཐཾ ཨཱགཙྪནྟི ནེཝསྶ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདིཡནྟི; ཀོ པན ཝཱདོ པརིཏྟཱནཾ! ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱགོ སོ ནཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ནཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ནཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ པཧཱིནོ…པེ….

‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻེསུ རསེསུ…པེ….

‘‘ཡསྶ ¶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ ཡོ རཱགོ སོ ནཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ནཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ནཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ པཧཱིནོ, ཏསྶ ཨདྷིམཏྟཱ ཙེཔི མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ མནསྶ ཨཱཔཱཐཾ ཨཱགཙྪནྟི, ནེཝསྶ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདིཡནྟི; ཀོ པན ཝཱདོ པརིཏྟཱནཾ! ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱགོ སོ ནཏྠི ¶ , ཡོ དོསོ སོ ནཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ནཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ པཧཱིནོ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཀོཊྛིཀསུཏྟཾ

༢༣༢. ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཙ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨཱ ཙ མཧཱཀོཊྛིཀོ བཱརཱཎསིཡཾ ཝིཧརནྟི ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀོཊྛིཀོ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ སཱརིཔུཏྟེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀོཊྛིཀོ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཙཀྑུ རཱུཔཱནཾ སཾཡོཛནཾ, རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ སཾཡོཛནཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ རསཱནཾ སཾཡོཛནཾ, རསཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ སཾཡོཛནཾ ¶ …པེ… མནོ དྷམྨཱནཾ སཾཡོཛནཾ, དྷམྨཱ མནསྶ སཾཡོཛན’’ནྟི?

‘‘ན ཁོ, ཨཱཝུསོ ཀོཊྛིཀ, ཙཀྑུ རཱུཔཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ སཾཡོཛནཾ. ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ…པེ… ན ཛིཝ྄ཧཱ རསཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན རསཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ སཾཡོཛནཾ. ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ…པེ… ན མནོ དྷམྨཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན དྷམྨཱ མནསྶ སཾཡོཛནཾ. ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ , ཨཱཝུསོ, ཀཱལོ༹ ཙ བལཱིབདྡོ [བལིཝདྡོ (སཱི. པཱི.), བལིབདྡོ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཨོདཱཏོ ཙ བལཱིབདྡོ ཨེཀེན དཱམེན ཝཱ ཡོཏྟེན ཝཱ སཾཡུཏྟཱ ཨསྶུ. ཡོ ནུ ཁོ ཨེཝཾ ¶ ཝདེཡྻ – ‘ཀཱལོ༹ བལཱིབདྡོ ཨོདཱཏསྶ བལཱིབདྡསྶ སཾཡོཛནཾ, ཨོདཱཏོ བལཱིབདྡོ ཀཱལ༹སྶ བལཱིབདྡསྶ སཾཡོཛན’ནྟི, སམྨཱ ནུ ཁོ སོ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, ཨཱཝུསོ’’. ‘‘ན ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཀཱལོ༹ བལཱིབདྡོ ཨོདཱཏསྶ བལཱིབདྡསྶ སཾཡོཛནཾ, ན ཨོདཱཏོ བལཱིབདྡོ ཀཱལ༹སྶ བལཱིབདྡསྶ སཾཡོཛནཾ. ཡེན ཙ ཁོ ཏེ ཨེཀེན དཱམེན ཝཱ ཡོཏྟེན ཝཱ སཾཡུཏྟཱ ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ན ཙཀྑུ རཱུཔཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ སཾཡོཛནཾ. ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ…པེ… ན ཛིཝ྄ཧཱ རསཱནཾ ¶ སཾཡོཛནཾ…པེ… ན མནོ དྷམྨཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན དྷམྨཱ མནསྶ སཾཡོཛནཾ. ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ.

‘‘ཙཀྑུ ཝཱ, ཨཱཝུསོ, རཱུཔཱནཾ སཾཡོཛནཾ ཨབྷཝིསྶ, རཱུཔཱ ཝཱ ཙཀྑུསྶ སཾཡོཛནཾ, ནཡིདཾ བྲཧྨཙརིཡཝཱསོ པཉྙཱཡེཐ [པཉྙཱཡཏི (ཀ.)] སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ན ཙཀྑུ རཱུཔཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ སཾཡོཛནཾ ¶ ; ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ, ཏསྨཱ བྲཧྨཙརིཡཝཱསོ པཉྙཱཡཏི སམྨཱ ¶ དུཀྑཀྑཡཱཡ…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཱ, ཨཱཝུསོ, རསཱནཾ སཾཡོཛནཾ ཨབྷཝིསྶ, རསཱ ཝཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ སཾཡོཛནཾ, ནཡིདཾ བྲཧྨཙརིཡཝཱསོ པཉྙཱཡེཐ སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ན ཛིཝ྄ཧཱ རསཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན རསཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ སཾཡོཛནཾ; ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ, ཏསྨཱ བྲཧྨཙརིཡཝཱསོ པཉྙཱཡཏི སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ…པེ….

‘‘མནོ ཝཱ, ཨཱཝུསོ, དྷམྨཱནཾ སཾཡོཛནཾ ཨབྷཝིསྶ, དྷམྨཱ ཝཱ མནསྶ སཾཡོཛནཾ, ནཡིདཾ བྲཧྨཙརིཡཝཱསོ པཉྙཱཡེཐ སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ན མནོ དྷམྨཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན དྷམྨཱ མནསྶ སཾཡོཛནཾ; ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ, ཏསྨཱ བྲཧྨཙརིཡཝཱསོ པཉྙཱཡཏི སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ.

‘‘ཨིམིནཱཔེཏཾ ¶ , ཨཱཝུསོ, པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ ཡཐཱ ན ཙཀྑུ རཱུཔཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ སཾཡོཛནཾ. ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ…པེ… ན ཛིཝ྄ཧཱ རསཱནཾ སཾཡོཛནཾ…པེ… ན མནོ དྷམྨཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན དྷམྨཱ མནསྶ སཾཡོཛནཾ. ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ.

‘‘སཾཝིཛྫཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏོ ཙཀྑུ. པསྶཏི བྷགཝཱ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ. ཚནྡརཱགོ བྷགཝཏོ ནཏྠི. སུཝིམུཏྟཙིཏྟོ བྷགཝཱ. སཾཝིཛྫཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏོ སོཏཾ. སུཎཱཏི བྷགཝཱ སོཏེན སདྡཾ. ཚནྡརཱགོ ¶ བྷགཝཏོ ནཏྠི. སུཝིམུཏྟཙིཏྟོ བྷགཝཱ. སཾཝིཛྫཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏོ གྷཱནཾ. གྷཱཡཏི བྷགཝཱ གྷཱནེན གནྡྷཾ. ཚནྡརཱགོ བྷགཝཏོ ནཏྠི. སུཝིམུཏྟཙིཏྟོ ¶ བྷགཝཱ. སཾཝིཛྫཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏོ ཛིཝ྄ཧཱ. སཱཡཏི བྷགཝཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ. ཚནྡརཱགོ བྷགཝཏོ ནཏྠི. སུཝིམུཏྟཙིཏྟོ བྷགཝཱ. སཾཝིཛྫཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏོ ཀཱཡོ. ཕུསཏི བྷགཝཱ ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ. ཚནྡརཱགོ བྷགཝཏོ ནཏྠི. སུཝིམུཏྟཙིཏྟོ བྷགཝཱ. སཾཝིཛྫཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏོ མནོ. ཝིཛཱནཱཏི བྷགཝཱ མནསཱ ¶ དྷམྨཾ. ཚནྡརཱགོ བྷགཝཏོ ནཏྠི. སུཝིམུཏྟཙིཏྟོ བྷགཝཱ.

‘‘ཨིམིནཱ ཁོ ཨེཏཾ, ཨཱཝུསོ, པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ ཡཐཱ ན ཙཀྑུ རཱུཔཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ སཾཡོཛནཾ; ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ. ན སོཏཾ… ན གྷཱནཾ… ན ཛིཝ྄ཧཱ རསཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན རསཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ སཾཡོཛནཾ; ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ. ན ཀཱཡོ… ན མནོ དྷམྨཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན དྷམྨཱ མནསྶ སཾཡོཛནཾ; ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛན’’ནྟི. པཉྩམཾ.

༦. ཀཱམབྷཱུསུཏྟཾ

༢༣༣. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཨཱནནྡོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཀཱམབྷཱུ ཀོསམྦིཡཾ ཝིཧརནྟི གྷོསིཏཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཀཱམབྷཱུ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ¶ ཨཱཡསྨཏཱ ཨཱནནྡེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ¶ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཀཱམབྷཱུ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, ཙཀྑུ རཱུཔཱནཾ སཾཡོཛནཾ, རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ སཾཡོཛནཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ རསཱནཾ སཾཡོཛནཾ, རསཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ སཾཡོཛནཾ…པེ… མནོ དྷམྨཱནཾ སཾཡོཛནཾ, དྷམྨཱ མནསྶ སཾཡོཛན’’ནྟི?

‘‘ན ཁོ, ཨཱཝུསོ ཀཱམབྷཱུ [ཀཱམབྷུ (སཱི.) མོགྒལླཱནེ ༦༥-གེ ཝཱཏི སུཏྟཾ པསྶིཏབྦཾ], ཙཀྑུ རཱུཔཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ སཾཡོཛནཾ. ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ…པེ… ན ཛིཝ྄ཧཱ རསཱནཾ ¶ སཾཡོཛནཾ, ན རསཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ སཾཡོཛནཾ…པེ… ན མནོ དྷམྨཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན དྷམྨཱ མནསྶ སཾཡོཛནཾ. ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ , ཨཱཝུསོ, ཀཱལོ༹ ཙ བལཱིབདྡོ ཨོདཱཏོ ཙ བལཱིབདྡོ ཨེཀེན དཱམེན ཝཱ ཡོཏྟེན ཝཱ སཾཡུཏྟཱ ཨསྶུ. ཡོ ནུ ཁོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཀཱལོ༹ བལཱིབདྡོ ཨོདཱཏསྶ བལཱིབདྡསྶ སཾཡོཛནཾ, ཨོདཱཏོ བལཱིབདྡོ ཀཱལ༹སྶ བལཱིབདྡསྶ སཾཡོཛན’ནྟི, སམྨཱ ནུ ཁོ སོ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, ཨཱཝུསོ’’. ‘‘ན ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཀཱལོ༹ བལཱིབདྡོ ཨོདཱཏསྶ བལཱིབདྡསྶ སཾཡོཛནཾ, ནཔི ཨོདཱཏོ བལཱིབདྡོ ཀཱལ༹སྶ བལཱིབདྡསྶ སཾཡོཛནཾ. ཡེན ཙ ཁོ ཏེ ཨེཀེན དཱམེན ཝཱ ཡོཏྟེན ཝཱ སཾཡུཏྟཱ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ ¶ , ཨཱཝུསོ, ན ཙཀྑུ རཱུཔཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ སཾཡོཛནཾ…པེ… ན ཛིཝ྄ཧཱ…པེ… ན མནོ…པེ… ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛན’’ནྟི. ཚཊྛཾ.

༧. ཨུདཱཡཱིསུཏྟཾ

༢༣༤. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཨཱནནྡོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཨུདཱཡཱི ཀོསམྦིཡཾ ཝིཧརནྟི གྷོསིཏཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཨཱནནྡེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཡཐེཝ ¶ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, ཨཡཾ ཀཱཡོ བྷགཝཏཱ ཨནེཀཔརིཡཱཡེན ཨཀྑཱཏོ ཝིཝཊོ པཀཱསིཏོ – ‘ཨིཏིཔཱཡཾ ཀཱཡོ ཨནཏྟཱ’ཏི, སཀྐཱ ཨེཝམེཝ ཝིཉྙཱཎཾ པིདཾ ཨཱཙིཀྑིཏུཾ དེསེཏུཾ པཉྙཔེཏུཾ པཊྛཔེཏུཾ ཝིཝརིཏུཾ ཝིབྷཛིཏུཾ ཨུཏྟཱནཱིཀཱཏུཾ – ‘ཨིཏིཔིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ཡཐེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཨུདཱཡཱི, ཨཡཾ ཀཱཡོ བྷགཝཏཱ ཨནེཀཔརིཡཱཡེན ཨཀྑཱཏོ ཝིཝཊོ པཀཱསིཏོ – ‘ཨིཏིཔཱཡཾ ཀཱཡོ ཨནཏྟཱ’ཏི, སཀྐཱ ཨེཝམེཝ ཝིཉྙཱཎཾ པིདཾ ཨཱཙིཀྑིཏུཾ ¶ དེསེཏུཾ པཉྙཔེཏུཾ པཊྛཔེཏུཾ ཝིཝརིཏུཾ ཝིབྷཛིཏུཾ ཨུཏྟཱནཱིཀཱཏུཾ – ‘ཨིཏིཔིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ’’’ཏི.

‘‘ཙཀྑུཉྩ, ཨཱཝུསོ, པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎ’’ནྟི? ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ¶ . ‘‘ཡོ ཙཱཝུསོ, ཧེཏུ, ཡོ ཙ པཙྩཡོ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོ ཙ ཧེཏུ, སོ ཙ པཙྩཡོ སབྦེན སབྦཾ ¶ སབྦཐཱ སབྦཾ ཨཔརིསེསཾ ནིརུཛ྄ཛྷེཡྻ. ཨཔི ནུ ཁོ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, ཨཱཝུསོ’’. ‘‘ཨིམིནཱཔི ཁོ ཨེཏཾ, ཨཱཝུསོ, པརིཡཱཡེན བྷགཝཏཱ ཨཀྑཱཏཾ ཝིཝཊཾ པཀཱསིཏཾ – ‘ཨིཏིཔིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ’’’ཏི…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཉྩཱཝུསོ, པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎ’’ནྟི? ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི. ‘‘ཡོ ཙཱཝུསོ, ཧེཏུ ཡོ ཙ པཙྩཡོ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོ ཙ ཧེཏུ, སོ ཙ པཙྩཡོ སབྦེན སབྦཾ སབྦཐཱ སབྦཾ ཨཔརིསེསཾ ནིརུཛ྄ཛྷེཡྻ, ཨཔི ནུ ཁོ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, ཨཱཝུསོ’’. ‘‘ཨིམིནཱཔི ཁོ ཨེཏཾ, ཨཱཝུསོ, པརིཡཱཡེན བྷགཝཏཱ ཨཀྑཱཏཾ ཝིཝཊཾ པཀཱསིཏཾ – ‘ཨིཏིཔིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ’’’ཏི…པེ….

‘‘མནཉྩཱཝུསོ, པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎ’’ནྟི? ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི. ‘‘ཡོ ཙཱཝུསོ, ཧེཏུ, ཡོ ཙ པཙྩཡོ མནོཝིཉྙཱཎསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོ ཙ ཧེཏུ, སོ ཙ པཙྩཡོ སབྦེན སབྦཾ སབྦཐཱ སབྦཾ ཨཔརིསེསཾ ནིརུཛ྄ཛྷེཡྻ, ཨཔི ནུ ཁོ མནོཝིཉྙཱཎཾ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, ཨཱཝུསོ’’. ‘‘ཨིམིནཱཔི ཁོ ཨེཏཾ, ཨཱཝུསོ, པརིཡཱཡེན བྷགཝཏཱ ཨཀྑཱཏཾ ཝིཝཊཾ པཀཱསིཏཾ – ‘ཨིཏིཔིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ’’’ཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ ཏིཎྷཾ ཀུཋཱརིཾ ཨཱདཱཡ ཝནཾ པཝིསེཡྻ. སོ ཏཏྠ ¶ པསྶེཡྻ མཧནྟཾ ཀདལིཀྑནྡྷཾ ཨུཛུཾ ནཝཾ ཨཀུཀྐུཀཛཱཏཾ [ཨཀུཀྐུཊཀཛཱཏཾ (སྱཱ. ཀཾ.), ཨཀུཀྐཛཊཛཱཏཾ (ཀ.)]. ཏམེནཾ མཱུལེ ཚིནྡེཡྻ ¶ ¶ ; མཱུལེ ཚེཏྭཱ ཨགྒེ ཚིནྡེཡྻ; ཨགྒེ ཚེཏྭཱ པཏྟཝཊྚིཾ ཝིནིབྦྷུཛེཡྻ [ཝིནིབྦྷུཛྫེཡྻ (པཱི.), ཝིནིབྦྷཛྫེཡྻ (སྱཱ. ཀཾ.)]. སོ ཏཏྠ ཕེགྒུམྤི ནཱདྷིགཙྪེཡྻ, ཀུཏོ སཱརཾ! ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཚསུ ཕསྶཱཡཏནེསུ ནེཝཏྟཱནཾ ན ཨཏྟནིཡཾ སམནུཔསྶཏི. སོ ཨེཝཾ ཨསམནུཔསྶནྟོ [ཨེཝཾ སམནུཔསྶནྟོ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ན ཀིཉྩི ལོཀེ ¶ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨནུཔཱདིཡཾ ན པརིཏསྶཏི. ཨཔརིཏསྶཾ པཙྩཏྟཉྙེཝ པརིནིབྦཱཡཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཨཱདིཏྟཔརིཡཱཡསུཏྟཾ

༢༣༥. ‘‘ཨཱདིཏྟཔརིཡཱཡཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཔརིཡཱཡཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདིཏྟཔརིཡཱཡོ, དྷམྨཔརིཡཱཡོ? ཝརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཏྟཱཡ ཨཡོསལཱཀཱཡ ཨཱདིཏྟཱཡ སམྤཛྫལིཏཱཡ སཛོཏིབྷཱུཏཱཡ [སཉྫོཏིབྷཱུཏཱཡ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཙཀྑུནྡྲིཡཾ སམྤལིམཊྛཾ, ན ཏྭེཝ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ ཨནུབྱཉྫནསོ ནིམིཏྟགྒཱཧོ. ནིམིཏྟསྶཱདགཐིཏཾ [ནིམིཏྟསྶཱདགདྷིཏཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.) མ. ནི. ༣.༣༡༦-༣༡༧] ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ ཏིཊྛམཱནཾ ཏིཊྛེཡྻ, ཨནུབྱཉྫནསྶཱདགཐིཏཾ ཝཱ ཏསྨིཉྩེ སམཡེ ཀཱལཾ ཀརེཡྻ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ དྭིནྣཾ གཏཱིནཾ ཨཉྙཏརཾ གཏིཾ གཙྪེཡྻ – ནིརཡཾ ཝཱ, ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཝཱ. ཨིམཾ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདཱམི.

‘‘ཝརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏིཎྷེན ཨཡོསངྐུནཱ ཨཱདིཏྟེན སམྤཛྫལིཏེན སཛོཏིབྷཱུཏེན སོཏིནྡྲིཡཾ སམྤལིམཊྛཾ, ན ཏྭེཝ སོཏཝིཉྙེཡྻེསུ སདྡེསུ ཨནུབྱཉྫནསོ ནིམིཏྟགྒཱཧོ. ནིམིཏྟསྶཱདགཐིཏཾ ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ ཏིཊྛམཱནཾ ཏིཊྛེཡྻ ¶ , ཨནུབྱཉྫནསྶཱདགཐིཏཾ ཝཱ ཏསྨིཉྩེ སམཡེ ཀཱལངྐརེཡྻ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ དྭིནྣཾ གཏཱིནཾ ཨཉྙཏརཾ གཏིཾ གཙྪེཡྻ – ནིརཡཾ ཝཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཝཱ. ཨིམཾ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདཱམི ¶ .

‘‘ཝརཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཏིཎྷེན ནཁཙྪེདནེན ཨཱདིཏྟེན སམྤཛྫལིཏེན སཛོཏིབྷཱུཏེན གྷཱནིནྡྲིཡཾ སམྤལིམཊྛཾ, ན ཏྭེཝ གྷཱནཝིཉྙེཡྻེསུ གནྡྷེསུ ཨནུབྱཉྫནསོ ནིམིཏྟགྒཱཧོ. ནིམིཏྟསྶཱདགཐིཏཾ ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ ཏིཊྛམཱནཾ ཏིཊྛེཡྻ, ཨནུབྱཉྫནསྶཱདགཐིཏཾ ཝཱ ཏསྨིཉྩེ སམཡེ ཀཱལཾ ཀརེཡྻ. ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ དྭིནྣཾ གཏཱིནཾ ཨཉྙཏརཾ གཏིཾ གཙྪེཡྻ – ནིརཡཾ ཝཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཝཱ. ཨིམཾ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདཱམི.

‘‘ཝརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏིཎྷེན ཁུརེན ཨཱདིཏྟེན སམྤཛྫལིཏེན སཛོཏིབྷཱུཏེན ཛིཝ྄ཧིནྡྲིཡཾ སམྤལིམཊྛཾ, ན ཏྭེཝ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻེསུ རསེསུ ཨནུབྱཉྫནསོ ནིམིཏྟགྒཱཧོ. ནིམིཏྟསྶཱདགཐིཏཾ ¶ ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ ཏིཊྛམཱནཾ ཏིཊྛེཡྻ, ཨནུབྱཉྫནསྶཱདགཐིཏཾ ཝཱ ཏསྨིཉྩེ སམཡེ ཀཱལཾ ཀརེཡྻ. ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ དྭིནྣཾ གཏཱིནཾ ཨཉྙཏརཾ གཏིཾ གཙྪེཡྻ – ནིརཡཾ ཝཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཝཱ. ཨིམཾ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདཱམི.

‘‘ཝརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏིཎྷཱཡ སཏྟིཡཱ ཨཱདིཏྟཱཡ སམྤཛྫལིཏཱཡ སཛོཏིབྷཱུཏཱཡ ཀཱཡིནྡྲིཡཾ སམྤལིམཊྛཾ, ན ཏྭེཝ ཀཱཡཝིཉྙེཡྻེསུ ཕོཊྛབྦེསུ ཨནུབྱཉྫནསོ ནིམིཏྟགྒཱཧོ. ནིམིཏྟསྶཱདགཐིཏཾ ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ ཏིཊྛམཱནཾ ཏིཊྛེཡྻ, ཨནུབྱཉྫནསྶཱདགཐིཏཾ ཝཱ ཏསྨིཉྩེ ¶ སམཡེ ཀཱལཾ ཀརེཡྻ. ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ དྭིནྣཾ གཏཱིནཾ ཨཉྙཏརཾ གཏིཾ གཙྪེཡྻ – ནིརཡཾ ཝཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཝཱ. ཨིམཾ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདཱམི.

‘‘ཝརཾ, བྷིཀྑཝེ, སོཏྟཾ. སོཏྟཾ ཁོ པནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝཉྫྷཾ ཛཱིཝིཏཱནཾ ཝདཱམི, ཨཕལཾ ཛཱིཝིཏཱནཾ ཝདཱམི, མོམཱུཧཾ ཛཱིཝིཏཱནཾ ཝདཱམི, ན ཏྭེཝ ཏཐཱརཱུཔེ ཝིཏཀྐེ ཝིཏཀྐེཡྻ ཡཐཱརཱུཔཱནཾ ཝིཏཀྐཱནཾ ཝསཾ གཏོ སངྒྷཾ བྷིནྡེཡྻ. ཨིམཾ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ ¶ , ཝཉྫྷཾ ཛཱིཝིཏཱནཾ ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདཱམི.

‘‘ཏཏྠ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཏིཊྛཏུ ཏཱཝ ཏཏྟཱཡ ཨཡོསལཱཀཱཡ ཨཱདིཏྟཱཡ སམྤཛྫལིཏཱཡ སཛོཏིབྷཱུཏཱཡ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ སམྤལིམཊྛཾ. ཧནྡཱཧཾ ཨིདམེཝ མནསི ཀརོམི – ཨིཏི ཙཀྑུ ཨནིཙྩཾ, རཱུཔཱ ཨནིཙྩཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ, ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ, ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཾ’’’ [ཨནིཙྩ’’ནྟི (?)].

‘‘ཏིཊྛཏུ ¶ ཏཱཝ ཏིཎྷེན ཨཡོསངྐུནཱ ཨཱདིཏྟེན སམྤཛྫལིཏེན སཛོཏིབྷཱུཏེན སོཏིནྡྲིཡཾ སམྤལིམཊྛཾ. ཧནྡཱཧཾ ཨིདམེཝ མནསི ཀརོམི – ཨིཏི སོཏཾ ཨནིཙྩཾ, སདྡཱ ཨནིཙྩཱ, སོཏཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ, སོཏསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ, ཡམྤིདཾ སོཏསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཾ.

‘‘ཏིཊྛཏུ ¶ ཏཱཝ ཏིཎྷེན ནཁཙྪེདནེན ཨཱདིཏྟེན སམྤཛྫལིཏེན སཛོཏིབྷཱུཏེན གྷཱནིནྡྲིཡཾ སམྤལིམཊྛཾ. ཧནྡཱཧཾ ཨིདམེཝ མནསི ཀརོམི – ཨིཏི ¶ གྷཱནཾ ཨནིཙྩཾ, གནྡྷཱ ཨནིཙྩཱ, གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ, གྷཱནསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ, ཡམྤིདཾ གྷཱནསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ…པེ… ཏམྤི ཨནིཙྩཾ.

‘‘ཏིཊྛཏུ ཏཱཝ ཏིཎྷེན ཁུརེན ཨཱདིཏྟེན སམྤཛྫལིཏེན སཛོཏིབྷཱུཏེན ཛིཝ྄ཧིནྡྲིཡཾ སམྤལིམཊྛཾ. ཧནྡཱཧཾ ཨིདམེཝ མནསི ཀརོམི – ཨིཏི ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ, རསཱ ཨནིཙྩཱ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ, ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི…པེ… ཏམྤི ཨནིཙྩཾ.

‘‘ཏིཊྛཏུ ཏཱཝ ཏིཎྷཱཡ སཏྟིཡཱ ཨཱདིཏྟཱཡ སམྤཛྫལིཏཱཡ སཛོཏིབྷཱུཏཱཡ ཀཱཡིནྡྲིཡཾ སམྤལིམཊྛཾ. ཧནྡཱཧཾ ཨིདམེཝ མནསི ཀརོམི – ཨིཏི ཀཱཡོ ཨནིཙྩོ, ཕོཊྛབྦཱ ཨནིཙྩཱ ¶ , ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ, ཀཱཡསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ, ཡམྤིདཾ ཀཱཡསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ…པེ… ཏམྤི ཨནིཙྩཾ.

‘‘ཏིཊྛཏུ ཏཱཝ སོཏྟཾ. ཧནྡཱཧཾ ཨིདམེཝ མནསི ཀརོམི – ཨིཏི མནོ ཨནིཙྩོ, དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ, མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ, མནོསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ, ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཾ’’.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ¶ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདིཏྟཔརིཡཱཡོ, དྷམྨཔརིཡཱཡོ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. པཋམཧཏྠཔཱདོཔམསུཏྟཾ

༢༣༦. ‘‘ཧཏྠེསུ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, སཏི ཨཱདཱནནིཀྑེཔནཾ པཉྙཱཡཏི; པཱདེསུ སཏི ཨབྷིཀྐམཔཊིཀྐམོ པཉྙཱཡཏི; པབྦེསུ སཏི སམིཉྫནཔསཱརཎཾ པཉྙཱཡཏི; ཀུཙྪིསྨིཾ སཏི ཛིགྷཙྪཱ པིཔཱསཱ པཉྙཱཡཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསྨིཾ སཏི ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ སཏི ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑཾ…པེ… མནསྨིཾ སཏི མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑཾ…པེ….

‘‘ཧཏྠེསུ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཏི ཨཱདཱནནིཀྑེཔནཾ ན པཉྙཱཡཏི; པཱདེསུ ཨསཏི ཨབྷིཀྐམཔཊིཀྐམོ ན པཉྙཱཡཏི; པབྦེསུ ཨསཏི སམིཉྫནཔསཱརཎཾ ན པཉྙཱཡཏི; ཀུཙྪིསྨིཾ ཨསཏི ཛིགྷཙྪཱ པིཔཱསཱ ན པཉྙཱཡཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསྨིཾ ཨསཏི ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ¶ ནུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨསཏི ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ནུཔྤཛྫཏི…པེ… མནསྨིཾ ཨསཏི མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ནུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑ’’ནྟི. ནཝམཾ.

༡༠. དུཏིཡཧཏྠཔཱདོཔམསུཏྟཾ

༢༣༧. ‘‘ཧཏྠེསུ, བྷིཀྑཝེ, སཏི ཨཱདཱནནིཀྑེཔནཾ ཧོཏི; པཱདེསུ སཏི ཨབྷིཀྐམཔཊིཀྐམོ ཧོཏི; པབྦེསུ སཏི སམིཉྫནཔསཱརཎཾ ཧོཏི; ཀུཙྪིསྨིཾ སཏི ཛིགྷཙྪཱ པིཔཱསཱ ཧོཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསྨིཾ སཏི ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑཾ…པེ… ¶ ཛིཝ྄ཧཱཡ སཏི…པེ… མནསྨིཾ སཏི མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑཾ…པེ….

‘‘ཧཏྠེསུ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཏི ཨཱདཱནནིཀྑེཔནཾ ན ཧོཏི; པཱདེསུ ཨསཏི ཨབྷིཀྐམཔཊིཀྐམོ ན ཧོཏི; པབྦེསུ ཨསཏི སམིཉྫནཔསཱརཎཾ ན ཧོཏི; ཀུཙྪིསྨིཾ ཨསཏི ཛིགྷཙྪཱ པིཔཱསཱ ན ཧོཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསྨིཾ ཨསཏི ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ནུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨསཏི ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ¶ ནུཔྤཛྫཏི…པེ… མནསྨིཾ ཨསཏི མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ནུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑ’’ནྟི. དསམཾ.

སམུདྡཝགྒོ ཨཊྛརསམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

དྭེ ¶ སམུདྡཱ བཱལི༹སིཀོ, ཁཱིརརུཀྑེན ཀོཊྛིཀོ;

ཀཱམབྷཱུ ཨུདཱཡཱི ཙེཝ, ཨཱདིཏྟེན ཙ ཨཊྛམཾ;

ཧཏྠཔཱདཱུཔམཱ དྭེཏི, ཝགྒོ ཏེན པཝུཙྩཏཱིཏི.

༡༩. ཨཱསཱིཝིསཝགྒོ

༡. ཨཱསཱིཝིསོཔམསུཏྟཾ

༢༣༨. ‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཙཏྟཱརོ ཨཱསཱིཝིསཱ ཨུགྒཏེཛཱ གྷོརཝིསཱ. ཨཐ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ ཛཱིཝིཏུཀཱམོ ཨམརིཏུཀཱམོ སུཁཀཱམོ དུཀྑཔྤཊིཀཱུལོ. ཏམེནཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨིམེ ཏེ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཙཏྟཱརོ ཨཱསཱིཝིསཱ ཨུགྒཏེཛཱ གྷོརཝིསཱ ཀཱལེན ¶ ཀཱལཾ ཝུཊྛཱཔེཏབྦཱ, ཀཱལེན ཀཱལཾ ནྷཱཔེཏབྦཱ, ཀཱལེན ཀཱལཾ བྷོཛེཏབྦཱ, ཀཱལེན ཀཱལཾ སཾཝེསེཏབྦཱ [པཝེསེཏབྦཱ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)]. ཡདཱ ཙ ཁོ ཏེ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ ཨཱསཱིཝིསཱནཾ ཨུགྒཏེཛཱནཾ གྷོརཝིསཱནཾ ཨཉྙཏརོ ཝཱ ཨཉྙཏརོ ཝཱ ཀུཔྤིསྶཏི, ཏཏོ ཏྭཾ, ཨམྦྷོ པུརིས, མརཎཾ ཝཱ ནིགཙྪསི, མརཎམཏྟཾ ཝཱ དུཀྑཾ. ཡཾ ཏེ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཀརཎཱིཡཾ ཏཾ ཀརོཧཱི’’’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ བྷཱིཏོ ཙཏུནྣཾ ཨཱསཱིཝིསཱནཾ ཨུགྒཏེཛཱནཾ གྷོརཝིསཱནཾ ཡེན ཝཱ ཏེན ཝཱ པལཱཡེཐ. ཏམེནཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨིམེ ཁོ, ཨམྦྷོ པུརིས, པཉྩ ཝདྷཀཱ པཙྩཏྠིཀཱ པིཊྛིཏོ པིཊྛིཏོ ཨནུབནྡྷཱ, ཡཏྠེཝ ནཾ པསྶིསྶཱམ ཏཏྠེཝ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེསྶཱམཱཏི. ཡཾ ཏེ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཀརཎཱིཡཾ ཏཾ ཀརོཧཱི’’’ཏི.

‘‘ཨཐ ¶ ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ བྷཱིཏོ ཙཏུནྣཾ ཨཱསཱིཝིསཱནཾ ཨུགྒཏེཛཱནཾ གྷོརཝིསཱནཾ, བྷཱིཏོ པཉྩནྣཾ ཝདྷཀཱནཾ པཙྩཏྠིཀཱནཾ ཡེན ཝཱ ¶ ཏེན ཝཱ པལཱཡེཐ. ཏམེནཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨཡཾ ཏེ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཚཊྛོ ཨནྟརཙརོ ཝདྷཀོ ཨུཀྑིཏྟཱསིཀོ པིཊྛིཏོ པིཊྛིཏོ ཨནུབནྡྷོ ཡཏྠེཝ ནཾ པསྶིསྶཱམི ཏཏྠེཝ སིརོ པཱཏེསྶཱམཱིཏི. ཡཾ ཏེ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཀརཎཱིཡཾ ཏཾ ཀརོཧཱི’’’ཏི.

‘‘ཨཐ ¶ ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ བྷཱིཏོ ཙཏུནྣཾ ཨཱསཱིཝིསཱནཾ ཨུགྒཏེཛཱནཾ གྷོརཝིསཱནཾ, བྷཱིཏོ པཉྩནྣཾ ཝདྷཀཱནཾ པཙྩཏྠིཀཱནཾ, བྷཱིཏོ ཚཊྛསྶ ཨནྟརཙརསྶ ཝདྷཀསྶ ཨུཀྑིཏྟཱསིཀསྶ ཡེན ཝཱ ཏེན ཝཱ པལཱཡེཐ. སོ པསྶེཡྻ སུཉྙཾ གཱམཾ. ཡཉྙདེཝ གྷརཾ པཝིསེཡྻ རིཏྟཀཉྙེཝ པཝིསེཡྻ ཏུཙྪཀཉྙེཝ པཝིསེཡྻ སུཉྙཀཉྙེཝ པཝིསེཡྻ. ཡཉྙདེཝ བྷཱཛནཾ པརིམསེཡྻ རིཏྟཀཉྙེཝ པརིམསེཡྻ ཏུཙྪཀཉྙེཝ པརིམསེཡྻ སུཉྙཀཉྙེཝ པརིམསེཡྻ. ཏམེནཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨིདཱནི, ཨམྦྷོ པུརིས, ཨིམཾ སུཉྙཾ གཱམཾ ཙོརཱ གཱམགྷཱཏཀཱ པཝིསནྟི [ཝདྷིསྶནྟི (སཱི. པཱི.)]. ཡཾ ཏེ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཀརཎཱིཡཾ ཏཾ ཀརོཧཱི’’’ཏི.

‘‘ཨཐ ¶ ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ བྷཱིཏོ ཙཏུནྣཾ ཨཱསཱིཝིསཱནཾ ཨུགྒཏེཛཱནཾ གྷོརཝིསཱནཾ, བྷཱིཏོ པཉྩནྣཾ ཝདྷཀཱནཾ པཙྩཏྠིཀཱནཾ, བྷཱིཏོ ཚཊྛསྶ ཨནྟརཙརསྶ ཝདྷཀསྶ ཨུཀྑིཏྟཱསིཀསྶ, བྷཱིཏོ ཙོརཱནཾ གཱམགྷཱཏཀཱནཾ ཡེན ཝཱ ཏེན ཝཱ པལཱཡེཐ. སོ པསྶེཡྻ མཧནྟཾ ཨུདཀཎྞཝཾ ཨོརིམཾ ཏཱིརཾ སཱསངྐཾ སཔྤཊིབྷཡཾ, པཱརིམཾ ཏཱིརཾ ཁེམཾ ཨཔྤཊིབྷཡཾ. ན ཙསྶ ནཱཝཱ སནྟཱརཎཱི ཨུཏྟརསེཏུ ཝཱ ཨཔཱརཱ པཱརཾ གམནཱཡ. ཨཐ ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏསྶ པུརིསསྶ ཨེཝམསྶ – ‘ཨཡཾ ཁོ མཧཱཨུདཀཎྞཝོ ཨོརིམཾ ཏཱིརཾ སཱསངྐཾ སཔྤཊིབྷཡཾ, པཱརིམཾ ཏཱིརཾ ཁེམཾ ཨཔྤཊིབྷཡཾ, ནཏྠི ཙ [ན ཙསྶ (སཱི. ཀ.), ནཏྠསྶ (སྱཱ. ཀཾ.)] ནཱཝཱ སནྟཱརཎཱི ཨུཏྟརསེཏུ ཝཱ ཨཔཱརཱ པཱརཾ གམནཱཡ. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཏིཎཀཊྛསཱཁཱཔལཱསཾ སཾཀཌྜྷིཏྭཱ ཀུལླཾ བནྡྷིཏྭཱ ཏཾ ཀུལླཾ ནིསྶཱཡ ཧཏྠེཧི ཙ པཱདེཧི ཙ ཝཱཡམམཱནོ སོཏྠིནཱ པཱརཾ གཙྪེཡྻ’’’ནྟི.

‘‘ཨཐ ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཏིཎཀཊྛསཱཁཱཔལཱསཾ སཾཀཌྜྷིཏྭཱ ཀུལླཾ བནྡྷིཏྭཱ ཏཾ ཀུལླཾ ནིསྶཱཡ ཧཏྠེཧི ཙ པཱདེཧི ཙ ཝཱཡམམཱནོ སོཏྠིནཱ པཱརཾ གཙྪེཡྻ, ཏིཎྞོ པཱརངྒཏོ [པཱརགཏོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)] ཐལེ ཏིཊྛཏི བྲཱཧྨཎོ.

‘‘ཨུཔམཱ ¶ ཁོ མྱཱཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀཏཱ ཨཏྠསྶ ཝིཉྙཱཔནཱཡ. ཨཡཉྩེཏྠ [ཨཡཾ ཙེཝེཏྠ (སཱི.)] ཨཏྠོ – ཙཏྟཱརོ ཨཱསཱིཝིསཱ ཨུགྒཏེཛཱ གྷོརཝིསཱཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏུནྣེཏཾ མཧཱབྷཱུཏཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ – པཐཝཱིདྷཱཏུཡཱ, ཨཱཔོདྷཱཏུཡཱ, ཏེཛོདྷཱཏུཡཱ, ཝཱཡོདྷཱཏུཡཱ.

‘‘པཉྩ ¶ ཝདྷཀཱ པཙྩཏྠིཀཱཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩནྣེཏཾ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ, སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷསྶ, ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷསྶ, སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷསྶ, སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷསྶ, ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷསྶ.

‘‘ཚཊྛོ ཨནྟརཙརོ ཝདྷཀོ ཨུཀྑིཏྟཱསིཀོཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ནནྡཱིརཱགསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ.

‘‘སུཉྙོ གཱམོཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཚནྣེཏཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ཙཀྑུཏོ ཙེཔི ནཾ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏོ བྱཏྟོ མེདྷཱཝཱི ཨུཔཔརིཀྑཏི རིཏྟཀཉྙེཝ ཁཱཡཏི, ཏུཙྪཀཉྙེཝ ¶ ཁཱཡཏི, སུཉྙཀཉྙེཝ ¶ ཁཱཡཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཏོ ཙེཔི ནཾ, བྷིཀྑཝེ…པེ… མནཏོ ཙེཔི ནཾ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏོ བྱཏྟོ མེདྷཱཝཱི ཨུཔཔརིཀྑཏི རིཏྟཀཉྙེཝ ཁཱཡཏི, ཏུཙྪཀཉྙེཝ ཁཱཡཏི, སུཉྙཀཉྙེཝ ཁཱཡཏི.

‘‘ཙོརཱ གཱམགྷཱཏཀཱཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཚནྣེཏཾ བཱཧིརཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཧཉྙཏི མནཱཔཱམནཱཔེསུ རཱུཔེསུ; སོཏཾ, བྷིཀྑཝེ…པེ… གྷཱནཾ, བྷིཀྑཝེ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ, བྷིཀྑཝེ, ཧཉྙཏི མནཱཔཱམནཱཔེསུ རསེསུ; ཀཱཡོ, བྷིཀྑཝེ…པེ… མནོ, བྷིཀྑཝེ, ཧཉྙཏི མནཱཔཱམནཱཔེསུ དྷམྨེསུ.

‘‘མཧཱ ཨུདཀཎྞཝོཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏུནྣེཏཾ ཨོགྷཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ – ཀཱམོགྷསྶ, བྷཝོགྷསྶ, དིཊྛོགྷསྶ, ཨཝིཛྫོགྷསྶ.

‘‘ཨོརིམཾ ཏཱིརཾ སཱསངྐཾ སཔྤཊིབྷཡནྟི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱཡསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ.

‘‘པཱརིམཾ ཏཱིརཾ ཁེམཾ ཨཔྤཊིབྷཡནྟི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ནིབྦཱནསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ.

‘‘ཀུལླནྟི ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསྶེཏཾ ཨཊྛངྒིཀསྶ མགྒསྶ ཨདྷིཝཙནཾ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཏསྶ ཧཏྠེཧི ཙ པཱདེཧི ཙ ཝཱཡཱམོཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝཱིརིཡཱརམྦྷསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ.

‘‘ཏིཎྞོ པཱརངྒཏོ ཐལེ ཏིཊྛཏི བྲཱཧྨཎོཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརཧཏོ ཨེཏཾ ཨདྷིཝཙན’’ནྟི. པཋམཾ.

༢. རཐོཔམསུཏྟཾ

༢༣༩. ‘‘ཏཱིཧི ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ བྷིཀྑུ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སུཁསོམནསྶབཧུལོ ཝིཧརཏི, ཡོནི ཙསྶ ཨཱརདྡྷཱ ཧོཏི ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱཡ. ཀཏམེཧི ཏཱིཧི? ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརོ ཧོཏི, བྷོཛནེ མཏྟཉྙཱུ, ཛཱགརིཡཾ ཨནུཡུཏྟོ.

‘‘ཀཐཉྩ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ན ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཧོཏི, ནཱནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི; ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ. ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཏི; རཀྑཏི ཙཀྑུནྡྲིཡཾ; ཙཀྑུནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཏི. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ན ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཧོཏི ནཱནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི; ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ མནིནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ, ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཏི; རཀྑཏི མནིནྡྲིཡཾ; མནིནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, སུབྷཱུམིཡཾ ཙཱཏུམཧཱཔཐེ ཨཱཛཉྙརཐོ ཡུཏྟོ ཨསྶ ཋིཏོ ཨོདྷསྟཔཏོདོ [ཨོདྷཏཔཏོདོ (སྱཱ. ཀཾ.), ཨོདྷསཏཔཏོདོ (པཱི.)]. ཏམེནཾ དཀྑོ ཡོགྒཱཙརིཡོ ཨསྶདམྨསཱརཐི ཨབྷིརུཧིཏྭཱ ཝཱམེན ཧཏྠེན རསྨིཡོ གཧེཏྭཱ, དཀྑིཎེན ཧཏྠེན པཏོདཾ གཧེཏྭཱ, ཡེནིཙྪཀཾ ཡདིཙྪཀཾ སཱརེཡྻཔི པཙྩཱསཱརེཡྻཔི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིམེསཾ ཚནྣཾ ཨིནྡྲིཡཱནཾ ཨཱརཀྑཱཡ ¶ སིཀྑཏི ¶ , སཾཡམཱཡ སིཀྑཏི, དམཱཡ སིཀྑཏི, ཨུཔསམཱཡ སིཀྑཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ བྷོཛནེ མཏྟཉྙཱུ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ པཊིསངྑཱ ཡོནིསོ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེཏི – ‘ནེཝ དཝཱཡ, ན མདཱཡ, ན མཎྜནཱཡ, ན ཝིབྷཱུསནཱཡ, ཡཱཝདེཝ ཨིམསྶ ཀཱཡསྶ ཋིཏིཡཱ, ཡཱཔནཱཡ, ཝིཧིཾསཱུཔརཏིཡཱ, བྲཧྨཙརིཡཱནུགྒཧཱཡ, ཨིཏི པུརཱཎཉྩ ཝེདནཾ པཊིཧངྑཱམི, ནཝཉྩ ཝེདནཾ ན ཨུཔྤཱདེསྶཱམི, ཡཱཏྲཱ ཙ མེ བྷཝིསྶཏི, ཨནཝཛྫཏཱ ཙ ཕཱསུཝིཧཱརོ ཙཱ’ཏི. སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཝཎཾ ཨཱལིམྤེཡྻ ¶ ཡཱཝདེཝ རོཧནཏྠཱཡ [རོཔནཏྠཱཡ (སཱི. པཱི.), སེཝནཏྠཱཡ (སྱཱ. ཀཾ.), གོཔནཏྠཱཡ (ཀ.)], སེཡྻཐཱ ཝཱ པན ཨཀྑཾ ཨབྦྷཉྫེཡྻ ཡཱཝདེཝ བྷཱརསྶ ནིཏྠརཎཏྠཱཡ; ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ པཊིསངྑཱ ཡོནིསོ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེཏི – ‘ནེཝ དཝཱཡ, ན མདཱཡ, ན མཎྜནཱཡ, ན ཝིབྷཱུསནཱཡ, ཡཱཝདེཝ ཨིམསྶ ཀཱཡསྶ ཋིཏིཡཱ, ཡཱཔནཱཡ, ཝིཧིཾསཱུཔརཏིཡཱ, བྲཧྨཙརིཡཱནུགྒཧཱཡ, ཨིཏི པུརཱཎཉྩ ཝེདནཾ པཊིཧངྑཱམི, ནཝཉྩ ཝེདནཾ ན ཨུཔྤཱདེསྶཱམི, ཡཱཏྲཱ ཙ མེ བྷཝིསྶཏི, ཨནཝཛྫཏཱ ཙ ཕཱསུཝིཧཱརོ ཙཱ’ཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ བྷོཛནེ མཏྟཉྙཱུ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཛཱགརིཡཾ ཨནུཡུཏྟོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དིཝསཾ ཙངྐམེན ནིསཛྫཱཡ ཨཱཝརཎཱིཡེཧི དྷམྨེཧི ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི. རཏྟིཡཱ པཋམཾ ཡཱམཾ ཙངྐམེན ནིསཛྫཱཡ ཨཱཝརཎཱིཡེཧི དྷམྨེཧི ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི. རཏྟིཡཱ མཛ྄ཛྷིམཾ ཡཱམཾ དཀྑིཎེན པསྶེན སཱིཧསེཡྻཾ ¶ ཀཔྤེཏི པཱདེ པཱདཾ ཨཙྩཱདྷཱཡ སཏོ སམྤཛཱནོ ཨུཊྛཱནསཉྙཾ མནསི ཀརིཏྭཱ. རཏྟིཡཱ པཙྪིམཾ ཡཱམཾ པཙྩུཊྛཱཡ ཙངྐམེན ནིསཛྫཱཡ ཨཱཝརཎཱིཡེཧི དྷམྨེཧི ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཛཱགརིཡཾ ཨནུཡུཏྟོ ཧོཏི. ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཱིཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ བྷིཀྑུ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སུཁསོམནསྶབཧུལོ ཝིཧརཏི, ཡོནི ཙསྶ ཨཱརདྡྷཱ ཧོཏི ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱཡཱ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཀུམྨོཔམསུཏྟཾ

༢༤༠. ‘‘བྷཱུཏཔུབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀུམྨོ ཀཙྪཔོ སཱཡནྷསམཡཾ ཨནུནདཱིཏཱིརེ གོཙརཔསུཏོ ཨཧོསི. སིངྒཱལོཔི [སིགཱལོཔི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཱཡནྷསམཡཾ ཨནུནདཱིཏཱིརེ གོཙརཔསུཏོ ཨཧོསི. ཨདྡསཱ ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཀུམྨོ ཀཙྪཔོ སིངྒཱལཾ དཱུརཏོཝ གོཙརཔསུཏཾ. དིསྭཱན སོཎྜིཔཉྩམཱནི ཨངྒཱནི ¶ སཀེ ཀཔཱལེ སམོདཧིཏྭཱ ཨཔྤོསྶུཀྐོ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏོ སངྐསཱཡཏི. སིངྒཱལོཔི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨདྡས ཀུམྨཾ ཀཙྪཔཾ དཱུརཏོཝ གོཙརཔསུཏཾ. དིསྭཱན ཡེན ཀུམྨོ ཀཙྪཔོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཀུམྨཾ ཀཙྪཔཾ པཙྩུཔཊྛིཏོ ཨཧོསི – ‘ཡདཱཡཾ ཀུམྨོ ཀཙྪཔོ སོཎྜིཔཉྩམཱནཾ ཨངྒཱནཾ ཨཉྙཏརཾ ཝཱ ཨཉྙཏརཾ ཝཱ ཨངྒཾ ཨབྷིནིནྣཱམེསྶཏི, ཏཏྠེཝ ནཾ གཧེཏྭཱ ཨུདྡཱལིཏྭཱ ཁཱདིསྶཱམཱི’ཏི. ཡདཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཀུམྨོ ཀཙྪཔོ ¶ སོཎྜིཔཉྩམཱནཾ ཨངྒཱནཾ ཨཉྙཏརཾ ཝཱ ཨཉྙཏརཾ ཝཱ ཨངྒཾ ན ཨབྷིནིནྣཱམི, ཨཐ སིངྒཱལོ ཀུམྨམྷཱ ནིབྦིཛྫ པཀྐཱམི, ཨོཏཱརཾ ཨལབྷམཱནོ.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏུམྷེཔི མཱརོ པཱཔིམཱ སཏཏཾ སམིཏཾ པཙྩུཔཊྛིཏོ – ‘ཨཔྤེཝ ནཱམཱཧཾ ཨིམེསཾ ཙཀྑུཏོ ¶ ཝཱ ཨོཏཱརཾ ལབྷེཡྻཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཏོ ཝཱ ཨོཏཱརཾ ལབྷེཡྻཾ…པེ… མནཏོ ཝཱ ཨོཏཱརཾ ལབྷེཡྻ’ནྟི. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརཱ ཝིཧརཐ. ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ མཱ ནིམིཏྟགྒཱཧིནོ ཨཧུཝཏྠ, མཱ ཨནུབྱཉྫནགྒཱཧིནོ. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ, ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཐ, རཀྑཐ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ, ཙཀྑུནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཐ. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ མཱ ནིམིཏྟགྒཱཧིནོ ཨཧུཝཏྠ, མཱ ཨནུབྱཉྫནགྒཱཧིནོ. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ མནིནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ, ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཐ, རཀྑཐ མནིནྡྲིཡཾ, མནིནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཐ. ཡཏོ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརཱ ཝིཧརིསྶཐ, ཨཐ ཏུམྷེཧིཔི མཱརོ པཱཔིམཱ ནིབྦིཛྫ པཀྐམིསྶཏི, ཨོཏཱརཾ ཨལབྷམཱནོ – ཀུམྨམྷཱཝ སིངྒཱལོ’’ཏི.

‘‘ཀུམྨོ ¶ ཨངྒཱནི སཀེ ཀཔཱལེ,

སམོདཧཾ བྷིཀྑུ མནོཝིཏཀྐེ;

ཨནིསྶིཏོ ཨཉྙམཧེཋཡཱནོ,

པརིནིབྦུཏོ ནཱུཔཝདེཡྻ ཀཉྩཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ;

༤. པཋམདཱརུཀྑནྡྷོཔམསུཏྟཾ

༢༤༡. ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ བྷགཝཱ ཀོསམྦིཡཾ ཝིཧརཏི གངྒཱཡ ནདིཡཱ ཏཱིརེ. ཨདྡསཱ ཁོ བྷགཝཱ མཧནྟཾ དཱརུཀྑནྡྷཾ གངྒཱཡ ནདིཡཱ སོཏེན ཝུཡ྄ཧམཱནཾ. དིསྭཱན བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘པསྶཐ ནོ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨམུཾ ¶ མཧནྟཾ དཱརུཀྑནྡྷཾ གངྒཱཡ ནདིཡཱ སོཏེན ཝུཡ྄ཧམཱན’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘སཙེ སོ, བྷིཀྑཝེ, དཱརུཀྑནྡྷོ ན ཨོརིམཾ ཏཱིརཾ ཨུཔགཙྪཏི, ན པཱརིམཾ ཏཱིརཾ ཨུཔགཙྪཏི, ན མཛ྄ཛྷེ སཾསཱིདིསྶཏི, ན ཐལེ ཨུསྶཱིདིསྶཏི, ན མནུསྶགྒཱཧོ གཧེསྶཏི, ན ¶ ཨམནུསྶགྒཱཧོ གཧེསྶཏི, ན ཨཱཝཊྚགྒཱཧོ གཧེསྶཏི, ན ཨནྟོཔཱུཏི བྷཝིསྶཏི; ཨེཝཉྷི སོ, བྷིཀྑཝེ, དཱརུཀྑནྡྷོ སམུདྡནིནྣོ བྷཝིསྶཏི སམུདྡཔོཎོ སམུདྡཔབྦྷཱརོ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? སམུདྡནིནྣོ, བྷིཀྑཝེ, གངྒཱཡ ནདིཡཱ སོཏོ སམུདྡཔོཎོ སམུདྡཔབྦྷཱརོ.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཙེ ཏུམྷེཔི ན ཨོརིམཾ ཏཱིརཾ ཨུཔགཙྪཐ, ན པཱརིམཾ ཏཱིརཾ ཨུཔགཙྪཐ; ན མཛ྄ཛྷེ སཾསཱིདིསྶཐ, ན ཐལེ ཨུསྶཱིདིསྶཐ, ན མནུསྶགྒཱཧོ གཧེསྶཏི, ན ཨམནུསྶགྒཱཧོ གཧེསྶཏི, ན ཨཱཝཊྚགྒཱཧོ གཧེསྶཏི, ན ཨནྟོཔཱུཏཱི བྷཝིསྶཐ; ཨེཝཾ ཏུམྷེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ནིབྦཱནནིནྣཱ བྷཝིསྶཐ ནིབྦཱནཔོཎཱ ནིབྦཱནཔབྦྷཱརཱ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ནིབྦཱནནིནྣཱ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི ནིབྦཱནཔོཎཱ ནིབྦཱནཔབྦྷཱརཱ’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཨོརིམཾ ཏཱིརཾ, ཀིཾ པཱརིམཾ ཏཱིརཾ, ཀོ མཛ྄ཛྷེ སཾསཱདོ [སཾསཱིདོ (ཀ.), སཾསཱིདིཏོ (སྱཱ. ཀཾ.)], ཀོ ཐལེ ཨུསྶཱདོ, ཀོ མནུསྶགྒཱཧོ, ཀོ ཨམནུསྶགྒཱཧོ, ཀོ ཨཱཝཊྚགྒཱཧོ, ཀོ ཨནྟོཔཱུཏིབྷཱཝོ’’ཏི?

‘‘‘ཨོརིམཾ ཏཱིར’ནྟི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཚནྣེཏཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘པཱརིམཾ ཏཱིར’ནྟི ཁོ ¶ , བྷིཀྑུ, ཚནྣེཏཾ བཱཧིརཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘མཛ྄ཛྷེ སཾསཱདོ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, ནནྡཱིརཱགསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘ཐལེ ཨུསྶཱདོ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨསྨིམཱནསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑུ, མནུསྶགྒཱཧོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, གིཧཱིཧི སཾསཊྛོ [གིཧིསཾསཊྛོ (ཀ.)] ཝིཧརཏི, སཧནནྡཱི ¶ སཧསོཀཱི, སུཁིཏེསུ སུཁིཏོ, དུཀྑིཏེསུ དུཀྑིཏོ, ཨུཔྤནྣེསུ ཀིཙྩཀརཎཱིཡེསུ ཨཏྟནཱ ཏེསུ ཡོགཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑུ, མནུསྶགྒཱཧོ.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑུ, ཨམནུསྶགྒཱཧོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩོ ཨཉྙཏརཾ དེཝནིཀཱཡཾ པཎིདྷཱཡ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརཏི – ‘ཨིམིནཱཧཾ སཱིལེན ཝཱ ཝཏེན ཝཱ ཏཔེན ཝཱ བྲཧྨཙརིཡེན ཝཱ དེཝོ ཝཱ བྷཝིསྶཱམི དེཝཉྙཏརོ ཝཱ’ཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑུ, ཨམནུསྶགྒཱཧོ. ‘ཨཱཝཊྚགྒཱཧོ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, པཉྩནྣེཏཾ ཀཱམགུཎཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑུ, ཨནྟོཔཱུཏིབྷཱཝོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩོ དུསྶཱིལོ ཧོཏི པཱཔདྷམྨོ ཨསུཙིསངྐསྶརསམཱཙཱརོ པཊིཙྪནྣཀམྨནྟོ ཨསྶམཎོ ¶ སམཎཔཊིཉྙོ ཨབྲཧྨཙཱརཱི ¶ བྲཧྨཙཱརིཔཊིཉྙོ ཨནྟོཔཱུཏི ཨཝསྶུཏོ ཀསམྦུཛཱཏོ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑུ, ‘ཨནྟོཔཱུཏིབྷཱཝོ’’’ཏི.

ཏེན ཁོ པན སམཡེན ནནྡོ གོཔཱལཀོ བྷགཝཏོ ཨཝིདཱུརེ ཋིཏོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ ནནྡོ གོཔཱལཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཧཾ ཁོ, བྷནྟེ, ན ཨོརིམཾ ཏཱིརཾ ཨུཔགཙྪཱམི, ན པཱརིམཾ ཏཱིརཾ ཨུཔགཙྪཱམི, ན མཛ྄ཛྷེ སཾསཱིདིསྶཱམི, ན ¶ ཐལེ ཨུསྶཱིདིསྶཱམི, ན མཾ མནུསྶགྒཱཧོ གཧེསྶཏི, ན ཨམནུསྶགྒཱཧོ གཧེསྶཏི, ན ཨཱཝཊྚགྒཱཧོ གཧེསྶཏི, ན ཨནྟོཔཱུཏི བྷཝིསྶཱམི. ལབྷེཡྻཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སནྟིཀེ པབྦཛྫཾ, ལབྷེཡྻཾ ཨུཔསམྤད’’ནྟི. ‘‘ཏེན ཧི ཏྭཾ, ནནྡ, སཱམིཀཱནཾ གཱཝོ ནིཡྻཱཏེཧཱི’’ཏི [ནཱིཡྻཱདེཧཱིཏི (སཱི.), ནིཡྻཱདེཧཱིཏི (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)]. ‘‘གམིསྶནྟི, བྷནྟེ, གཱཝོ ཝཙྪགིདྡྷིནིཡོ’’ཏི. ‘‘ནིཡྻཱཏེཧེཝ ཏྭཾ, ནནྡ, སཱམིཀཱནཾ གཱཝོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ནནྡོ གོཔཱལཀོ སཱམིཀཱནཾ གཱཝོ ནིཡྻཱཏེཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ནིཡྻཱཏིཏཱ [ནིཡྻཱཏཱ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ. སཱི. ཨཊྛ.)], བྷནྟེ, སཱམིཀཱནཾ གཱཝོ. ལབྷེཡྻཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སནྟིཀེ པབྦཛྫཾ, ལབྷེཡྻཾ ཨུཔསམྤད’’ནྟི. ཨལཏྠ ཁོ ནནྡོ གོཔཱལཀོ བྷགཝཏོ སནྟིཀེ པབྦཛྫཾ, ཨལཏྠ ཨུཔསམྤདཾ. ཨཙིརཱུཔསམྤནྣོ ཙ པནཱཡསྨཱ ནནྡོ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ…པེ… ཨཉྙཏརོ ཙ པནཱཡསྨཱ ནནྡོ ཨརཧཏཾ ཨཧོསཱིཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. དུཏིཡདཱརུཀྑནྡྷོཔམསུཏྟཾ

༢༤༢. ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ བྷགཝཱ ཀིམིལཱཡཾ [ཀིམྦིལཱཡཾ (སཱི. པཱི.), ཀིམྨིལཱཡཾ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཝིཧརཏི གངྒཱཡ ནདིཡཱ ཏཱིརེ. ཨདྡསཱ ཁོ བྷགཝཱ མཧནྟཾ དཱརུཀྑནྡྷཾ གངྒཱཡ ནདིཡཱ སོཏེན ཝུཡ྄ཧམཱནཾ. དིསྭཱན བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘པསྶཐ ནོ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨམུཾ མཧནྟཾ ¶ དཱརུཀྑནྡྷཾ གངྒཱཡ ནདིཡཱ སོཏེན ཝུཡ྄ཧམཱན’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ བྷནྟེ’’…པེ… ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཀིམིལོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ཀིཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཨོརིམཾ ཏཱིརཾ…པེ… ཀཏམོ ཙ, ཀིམིལ, ཨནྟོཔཱུཏིབྷཱཝོ. ཨིདྷ, ཀིམིལ, བྷིཀྑུ ཨཉྙཏརཾ སཾཀིལིཊྛཾ ཨཱཔཏྟིཾ ¶ ཨཱཔནྣོ ཧོཏི ཡཐཱརཱུཔཱཡ ཨཱཔཏྟིཡཱ ན ཝུཊྛཱནཾ པཉྙཱཡཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, ཀིམིལ, ཨནྟོཔཱུཏིབྷཱཝོཏི. པཉྩམཾ.

༦. ཨཝསྶུཏཔརིཡཱཡསུཏྟཾ

༢༤༣. ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ བྷགཝཱ སཀྐེསུ ཝིཧརཏི ཀཔིལཝཏྠུསྨིཾ ནིགྲོདྷཱརཱམེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཀཱཔིལཝཏྠཝཱནཾ སཀྱཱནཾ ནཝཾ སནྠཱགཱརཾ [སནྡྷཱགཱརཾ (ཀ.)] ཨཙིརཀཱརིཏཾ ཧོཏི ཨནཛ྄ཛྷཱཝུཊྛཾ [ཨནཛ྄ཛྷཱཝུཏྠཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] སམཎེན ཝཱ བྲཱཧྨཎེན ཝཱ ཀེནཙི ཝཱ མནུསྶབྷཱུཏེན. ཨཐ ཁོ ཀཱཔིལཝཏྠཝཱ སཀྱཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཀཱཔིལཝཏྠཝཱ སཀྱཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཨིདྷ, བྷནྟེ, ཀཱཔིལཝཏྠཝཱནཾ སཀྱཱནཾ ནཝཾ སནྠཱགཱརཾ ཨཙིརཀཱརིཏཾ [ཨཙིརཀཱརིཏཾ ཧོཏི (ཀ.)] ཨནཛ྄ཛྷཱཝུཊྛཾ སམཎེན ཝཱ བྲཱཧྨཎེན ཝཱ ཀེནཙི ཝཱ མནུསྶབྷཱུཏེན ¶ . ཏཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ པཋམཾ པརིབྷུཉྫཏུ. བྷགཝཏཱ པཋམཾ པརིབྷུཏྟཾ པཙྪཱ ཀཱཔིལཝཏྠཝཱ སཀྱཱ པརིབྷུཉྫིསྶནྟི. ཏདསྶ ཀཱཔིལཝཏྠཝཱནཾ སཀྱཱནཾ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡཱ’’ཏི. ཨདྷིཝཱསེསི བྷགཝཱ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན.

ཨཐ ཁོ ཀཱཔིལཝཏྠཝཱ སཀྱཱ བྷགཝཏོ ཨདྷིཝཱསནཾ ཝིདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཡེན ནཝཾ སནྠཱགཱརཾ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ སབྦསནྠརིཾ [སབྦསནྠརིཾ སནྠཏཾ (ཀ.)] སནྠཱགཱརཾ སནྠརིཏྭཱ ཨཱསནཱནི པཉྙཱཔེཏྭཱ ཨུདཀམཎིཀཾ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ ཏེལཔྤདཱིཔཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘སབྦསནྠརིསནྠཏཾ [སབྦསནྠརིཾ སནྠཏཾ (སཱི. པཱི. ཀ.)], བྷནྟེ, སནྠཱགཱརཾ, ཨཱསནཱནི པཉྙཏྟཱནི, ཨུདཀམཎིཀོ པཏིཊྛཱཔིཏོ, ཏེལཔྤདཱིཔོ ¶ ཨཱརོཔིཏོ. ཡསྶ དཱནི ¶ , བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཀཱལཾ མཉྙཏཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ སདྡྷིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེན ཡེན ནཝཾ སནྠཱགཱརཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཱདེ པཀྑཱལེཏྭཱ སནྠཱགཱརཾ པཝིསིཏྭཱ མཛ྄ཛྷིམཾ ཐམྦྷཾ ནིསྶཱཡ པུརཏྠཱབྷིམུཁོ ནིསཱིདི. བྷིཀྑུསངྒྷོཔི ཁོ པཱདེ པཀྑཱལེཏྭཱ སནྠཱགཱརཾ པཝིསིཏྭཱ པཙྪིམཾ བྷིཏྟིཾ ནིསྶཱཡ པུརཏྠཱབྷིམུཁོ ནིསཱིདི བྷགཝནྟཾཡེཝ པུརཀྑཏྭཱ. ཀཱཔིལཝཏྠཝཱ སཀྱཱ པཱདེ པཀྑཱལེཏྭཱ སནྠཱགཱརཾ པཝིསིཏྭཱ པུརཏྠིམཾ བྷིཏྟིཾ ནིསྶཱཡ པཙྪིམཱབྷིམུཁཱ ནིསཱིདིཾསུ བྷགཝནྟཾཡེཝ པུརཀྑཏྭཱ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཀཱཔིལཝཏྠཝེ སཀྱེ བཧུདེཝ རཏྟིཾ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེཏྭཱ སམཱདཔེཏྭཱ སམུཏྟེཛེཏྭཱ སམྤཧཾསེཏྭཱ ཨུཡྻོཛེསི – ‘‘ཨབྷིཀྐནྟཱ ཁོ, གོཏམཱ, རཏྟི. ཡསྶ དཱནི ཀཱལཾ མཉྙཐཱ’’ཏི ¶ . ‘‘ཨེཝཾ ¶ , བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཀཱཔིལཝཏྠཝཱ སཀྱཱ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐམིཾསུ.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཙིརཔཀྐནྟེསུ ཀཱཔིལཝཏྠཝེསུ སཀྱེསུ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱམོགྒལླཱནཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཝིགཏཐིནམིདྡྷོ ཁོ, མོགྒལླཱན, བྷིཀྑུསངྒྷོ. པཊིབྷཱཏུ ཏཾ, མོགྒལླཱན, བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨཱི ཀཐཱ. པིཊྛི མེ ཨཱགིལཱཡཏི; ཏམཧཾ ཨཱཡམིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཙཏུགྒུཎཾ སངྒྷཱཊིཾ པཉྙཔེཏྭཱ དཀྑིཎེན པསྶེན སཱིཧསེཡྻཾ ཀཔྤེསི ¶ , པཱདེ པཱདཾ ཨཙྩཱདྷཱཡ, སཏོ སམྤཛཱནོ ཨུཊྛཱནསཉྙཾ མནསི ཀརིཏྭཱ. ཏཏྲ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཝུསོ བྷིཀྑཝེ’’ཏི. ‘‘ཨཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱམོགྒལླཱནསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཝསྶུཏཔརིཡཱཡཉྩ ཝོ, ཨཱཝུསོ, དེསེསྶཱམི, ཨནཝསྶུཏཔརིཡཱཡཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱམོགྒལླཱནསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཀཐཾ, ཨཱཝུསོ, ཨཝསྶུཏོ ཧོཏི? ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ པིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ཨདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ རཱུཔེ བྱཱཔཛྫཏི, ཨནུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཝིཧརཏི པརིཏྟཙེཏསོ, ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི ¶ …པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ…པེ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ པིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ཨདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ དྷམྨེ བྱཱཔཛྫཏི, ཨནུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི ¶ པརིཏྟཙེཏསོ, ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨཝསྶུཏོ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ…པེ… ཨཝསྶུཏོ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻེསུ རསེསུ…པེ… ཨཝསྶུཏོ མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ. ཨེཝཾཝིཧཱརིཉྩཱཝུསོ, བྷིཀྑུཾ ཙཀྑུཏོ ཙེཔི ནཾ མཱརོ ཨུཔསངྐམཏི ¶ ལབྷཏེཝ མཱརོ ཨོཏཱརཾ, ལབྷཏི མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཏོ ཙེཔི ནཾ མཱརོ ཨུཔསངྐམཏི, ལབྷཏེཝ [ལབྷེཐ (ཀ.)] མཱརོ ཨོཏཱརཾ ¶ , ལབྷཏི [ལབྷེཐ (ཀ.)] མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ…པེ… མནཏོ ཙེཔི ནཾ མཱརོ ཨུཔསངྐམཏི, ལབྷཏེཝ མཱརོ ཨོཏཱརཾ, ལབྷཏི མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, ནལཱ༹གཱརཾ ཝཱ ཏིཎཱགཱརཾ ཝཱ སུཀྑཾ ཀོལཱཔཾ ཏེརོཝསྶིཀཾ. པུརཏྠིམཱཡ ཙེཔི ནཾ དིསཱཡ པུརིསོ ཨཱདིཏྟཱཡ ཏིཎུཀྐཱཡ ཨུཔསངྐམེཡྻ, ལབྷེཐེཝ [ལབྷེཐ (ཀ.)] ཨགྒི ཨོཏཱརཾ, ལབྷེཐ ཨགྒི ཨཱརམྨཎཾ; པཙྪིམཱཡ ཙེཔི ནཾ དིསཱཡ པུརིསོ ཨཱདིཏྟཱཡ ཏིཎུཀྐཱཡ ཨུཔསངྐམེཡྻ…པེ… ཨུཏྟརཱཡ ཙེཔི ནཾ དིསཱཡ…པེ… དཀྑིཎཱཡ ཙེཔི ནཾ དིསཱཡ…པེ… ཧེཊྛིམཏོ ཙེཔི ནཾ…པེ… ཨུཔརིམཏོ ཙེཔི ནཾ… ཡཏོ ཀུཏོཙི ཙེཔི ནཾ པུརིསོ ཨཱདིཏྟཱཡ ཏིཎུཀྐཱཡ ཨུཔསངྐམེཡྻ, ལབྷེཐེཝ ཨགྒི ཨོཏཱརཾ ལབྷེཐ ཨགྒི ཨཱརམྨཎཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨེཝཾཝིཧཱརིཾ བྷིཀྑུཾ ཙཀྑུཏོ ཙེཔི ནཾ མཱརོ ཨུཔསངྐམཏི, ལབྷཏེཝ མཱརོ ཨོཏཱརཾ, ལབྷཏི མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཏོ ཙེཔི ནཾ མཱརོ ཨུཔསངྐམཏི…པེ… མནཏོ ཙེཔི ནཾ མཱརོ ཨུཔསངྐམཏི, ལབྷཏེཝ མཱརོ ཨོཏཱརཾ, ལབྷཏི མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ. ཨེཝཾཝིཧཱརིཉྩཱཝུསོ, བྷིཀྑུཾ རཱུཔཱ ཨདྷིབྷཾསུ, ན བྷིཀྑུ རཱུཔེ ཨདྷིབྷོསི; སདྡཱ བྷིཀྑུཾ ཨདྷིབྷཾསུ, ན བྷིཀྑུ ¶ སདྡེ ཨདྷིབྷོསི; གནྡྷཱ བྷིཀྑུཾ ཨདྷིབྷཾསུ, ན བྷིཀྑུ གནྡྷེ ཨདྷིབྷོསི; རསཱ བྷིཀྑུཾ ཨདྷིབྷཾསུ, ན བྷིཀྑུ རསེ ཨདྷིབྷོསི; ཕོཊྛབྦཱ བྷིཀྑུཾ ཨདྷིབྷཾསུ, ན བྷིཀྑུ ཕོཊྛབྦེ ཨདྷིབྷོསི ¶ ; དྷམྨཱ བྷིཀྑུཾ ཨདྷིབྷཾསུ, ན བྷིཀྑུ དྷམྨེ ཨདྷིབྷོསི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, བྷིཀྑུ རཱུཔཱདྷིབྷཱུཏོ, སདྡཱདྷིབྷཱུཏོ, གནྡྷཱདྷིབྷཱུཏོ, རསཱདྷིབྷཱུཏོ, ཕོཊྛབྦཱདྷིབྷཱུཏོ, དྷམྨཱདྷིབྷཱུཏོ, ཨདྷིབྷཱུཏོ, ཨནདྷིབྷཱུ, [ཨནདྷིབྷཱུཏོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཨདྷིབྷཾསུ ནཾ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སཾཀིལེསིཀཱ པོནོབྦྷཝིཀཱ སདརཱ དུཀྑཝིཔཱཀཱ ཨཱཡཏིཾ ཛཱཏིཛརཱམརཎིཡཱ. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཝསྶུཏོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩཱཝུསོ, ཨནཝསྶུཏོ ཧོཏི? ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ པིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ནཱདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ན བྱཱཔཛྫཏི, ཨུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི ཨཔྤམཱཎཙེཏསོ ¶ , ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ…པེ… མནསཱ ¶ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ པིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ནཱདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ན བྱཱཔཛྫཏི, ཨུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི ཨཔྤམཱཎཙེཏསོ, ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨནཝསྶུཏོ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ…པེ… ཨནཝསྶུཏོ མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ. ཨེཝཾཝིཧཱརིཉྩཱཝུསོ, བྷིཀྑུཾ ཙཀྑུཏོ ཙེཔི ནཾ མཱརོ ཨུཔསངྐམཏི, ནེཝ ལབྷཏི མཱརོ ཨོཏཱརཾ, ན ལབྷཏི མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཏོ ཙེཔི ནཾ མཱརོ ཨུཔསངྐམཏི…པེ… མནཏོ ཙེཔི ¶ ནཾ མཱརོ ཨུཔསངྐམཏི, ནེཝ ལབྷཏི མཱརོ ཨོཏཱརཾ, ན ལབྷཏི མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, ཀཱུཊཱགཱརཾ ཝཱ སཱལཱ ཝཱ བཧལམཏྟིཀཱ ¶ ཨདྡཱཝལེཔནཱ. པུརཏྠིམཱཡ ཙེཔི ནཾ དིསཱཡ པུརིསོ ཨཱདིཏྟཱཡ ཏིཎུཀྐཱཡ ཨུཔསངྐམེཡྻ, ནེཝ ལབྷེཐ ཨགྒི ཨོཏཱརཾ, ན ལབྷེཐ ཨགྒི ཨཱརམྨཎཾ…པེ… པཙྪིམཱཡ ཙེཔི ནཾ… ཨུཏྟརཱཡ ཙེཔི ནཾ… དཀྑིཎཱཡ ཙེཔི ནཾ… ཧེཊྛིམཏོ ཙེཔི ནཾ… ཨུཔརིམཏོ ཙེཔི ནཾ… ཡཏོ ཀུཏོཙི ཙེཔི ནཾ པུརིསོ ཨཱདིཏྟཱཡ ཏིཎུཀྐཱཡ ཨུཔསངྐམེཡྻ, ནེཝ ལབྷེཐ ཨགྒི ཨོཏཱརཾ, ན ལབྷེཐ ཨགྒི ཨཱརམྨཎཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨེཝཾཝིཧཱརིཾ བྷིཀྑུཾ ཙཀྑུཏོ ཙེཔི ནཾ མཱརོ ཨུཔསངྐམཏི, ནེཝ ལབྷཏི མཱརོ ཨོཏཱརཾ, ན ལབྷཏི མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ…པེ… མནཏོ ཙེཔི ནཾ མཱརོ ཨུཔསངྐམཏི, ནེཝ ལབྷཏི མཱརོ ཨོཏཱརཾ, ན ལབྷཏི མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ. ཨེཝཾཝིཧཱརཱི ཙཱཝུསོ, བྷིཀྑུ རཱུཔེ ཨདྷིབྷོསི, ན རཱུཔཱ བྷིཀྑུཾ ཨདྷིབྷཾསུ; སདྡེ བྷིཀྑུ ཨདྷིབྷོསི, ན སདྡཱ བྷིཀྑུཾ ཨདྷིབྷཾསུ; གནྡྷེ བྷིཀྑུ ཨདྷིབྷོསི, ན གནྡྷཱ བྷིཀྑུཾ ཨདྷིབྷཾསུ; རསེ བྷིཀྑུ ཨདྷིབྷོསི, ན རསཱ བྷིཀྑུཾ ཨདྷིབྷཾསུ; ཕོཊྛབྦེ བྷིཀྑུ ཨདྷིབྷོསི, ན ཕོཊྛབྦཱ བྷིཀྑུཾ ཨདྷིབྷཾསུ; དྷམྨེ བྷིཀྑུ ཨདྷིབྷོསི, ན དྷམྨཱ བྷིཀྑུཾ ཨདྷིབྷཾསུ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, བྷིཀྑུ རཱུཔཱདྷིབྷཱུ, སདྡཱདྷིབྷཱུ, གནྡྷཱདྷིབྷཱུ, རསཱདྷིབྷཱུ, ཕོཊྛབྦཱདྷིབྷཱུ, དྷམྨཱདྷིབྷཱུ, ཨདྷིབྷཱུ, ཨནདྷིབྷཱུཏོ [ཨནདྷིབྷཱུཏོ ཀེཧིཙི ཀིལེསེཧི (ཀ.)], ཨདྷིབྷོསི ཏེ པཱཔཀེ ཨཀུསལེ དྷམྨེ སཾཀིལེསིཀེ པོནོབྦྷཝིཀེ སདརེ ¶ དུཀྑཝིཔཱཀེ ཨཱཡཏིཾ ཛཱཏིཛརཱམརཎིཡེ. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨནཝསྶུཏོ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཨཐ ¶ ¶ ཁོ བྷགཝཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱམོགྒལླཱནཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, མོགྒལླཱན! སཱདྷུ ཁོ ཏྭཾ, མོགྒལླཱན, བྷིཀྑཱུནཾ ཨཝསྶུཏཔརིཡཱཡཉྩ ཨནཝསྶུཏཔརིཡཱཡཉྩ ཨབྷཱསཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ. སམནུཉྙོ སཏྠཱ ¶ ཨཧོསི. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱམོགྒལླཱནསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི. ཚཊྛཾ.

༧. དུཀྑདྷམྨསུཏྟཾ

༢༤༤. ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སབྦེསཾཡེཝ དུཀྑདྷམྨཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཏཐཱ ཁོ པནསྶ ཀཱམཱ དིཊྛཱ ཧོནྟི, ཡཐཱསྶ ཀཱམེ པསྶཏོ, ཡོ ཀཱམེསུ ཀཱམཙྪནྡོ ཀཱམསྣེཧོ ཀཱམམུཙྪཱ ཀཱམཔརིལཱ༹ཧོ, སོ ནཱནུསེཏི. ཏཐཱ ཁོ པནསྶ ཙཱརོ ཙ ཝིཧཱརོ ཙ ཨནུབུདྡྷོ ཧོཏི, ཡཐཱ ཙརནྟཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ནཱནུསེནྟི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སབྦེསཾཡེཝ དུཀྑདྷམྨཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི? ‘ཨིཏི རཱུཔཾ, ཨིཏི རཱུཔསྶ སམུདཡོ, ཨིཏི རཱུཔསྶ ཨཏྠངྒམོ; ཨིཏི ཝེདནཱ… ཨིཏི སཉྙཱ… ཨིཏི སངྑཱརཱ… ཨིཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ཨིཏི ཝིཉྙཱཎསྶ སམུདཡོ, ཨིཏི ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’ཏི – ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སབྦེསཾཡེཝ དུཀྑདྷམྨཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཀཱམཱ དིཊྛཱ ཧོནྟི? ཡཐཱསྶ ཀཱམེ ¶ པསྶཏོ, ཡོ ཀཱམེསུ ཀཱམཙྪནྡོ ཀཱམསྣེཧོ ཀཱམམུཙྪཱ ཀཱམཔརིལཱ༹ཧོ, སོ ནཱནུསེཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨངྒཱརཀཱསུ སཱདྷིཀཔོརིསཱ པུཎྞཱ ཨངྒཱརཱནཾ ཝཱིཏཙྩིཀཱནཾ ཝཱིཏདྷཱུམཱནཾ. ཨཐ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ ཛཱིཝིཏུཀཱམོ ཨམརིཏུཀཱམོ སུཁཀཱམོ དུཀྑཔཊིཀཱུལོ. ཏམེནཾ དྭེ བལཝནྟོ པུརིསཱ ནཱནཱབཱཧཱསུ གཧེཏྭཱ, ཏཾ ཨངྒཱརཀཱསུཾ ཨུཔཀཌྜྷེཡྻུཾ. སོ ཨིཏིཙཱིཏིཙེཝ ཀཱཡཾ སནྣཱམེཡྻ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཉཱཏ [ཉཱཎཾ (ཀ.)] ཉྷི, བྷིཀྑཝེ, ཏསྶ ¶ པུརིསསྶ [པུརིསསྶ ཧོཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.), པུརིསསྶ ཧེཏུ ཧོཏི (ཀ.) མ. ནི. ༢.༤༥] ཨིམཾ ཙཱཧཾ ཨངྒཱརཀཱསུཾ པཔཏིསྶཱམི, ཏཏོནིདཱནཾ མརཎཾ ཝཱ ནིགཙྪིསྶཱམི མརཎམཏྟཾ ཝཱ དུཀྑནྟི. ཨེཝམེཝ ཁོ ¶ , བྷིཀྑཝེ ¶ , བྷིཀྑུནོ ཨངྒཱརཀཱསཱུཔམཱ ཀཱམཱ དིཊྛཱ ཧོནྟི, ཡཐཱསྶ ཀཱམེ པསྶཏོ, ཡོ ཀཱམེསུ ཀཱམཙྪནྡོ ཀཱམསྣེཧོ ཀཱམམུཙྪཱ ཀཱམཔརིལཱ༹ཧོ, སོ ནཱནུསེཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཙཱརོ ཙ ཝིཧཱརོ ཙ ཨནུབུདྡྷོ ཧོཏི, ཡཐཱ ཙརནྟཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ནཱནུསྶཝནྟི [ནཱནུསེནྟི (ཀ.)]? སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ བཧུཀཎྚཀཾ དཱཡཾ པཝིསེཡྻ. ཏསྶ པུརཏོཔི ཀཎྚཀོ, པཙྪཏོཔི ཀཎྚཀོ, ཨུཏྟརཏོཔི ཀཎྚཀོ, དཀྑིཎཏོཔི ཀཎྚཀོ, ཧེཊྛཏོཔི ཀཎྚཀོ, ཨུཔརིཏོཔི ཀཎྚཀོ. སོ སཏོཝ ཨབྷིཀྐམེཡྻ, སཏོཝ པཊིཀྐམེཡྻ – ‘མཱ མཾ ཀཎྚཀོ’ཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ཀཎྚཀོ’’ཏི. ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ [ཀཎྜཀོ. ཏཾ ཀཎྜཀོཏི ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ (སཱི.)] སཾཝརོ ཙ ཨསཾཝརོ ཙ ¶ ཝེདིཏབྦོ.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཾཝརོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ པིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ཨདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ རཱུཔེ བྱཱཔཛྫཏི, ཨནུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི པརིཏྟཙེཏསོ, ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ…པེ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ པིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ཨདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ དྷམྨེ བྱཱཔཛྫཏི, ཨནུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི པརིཏྟཙེཏསོ, ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཾཝརོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སཾཝརོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ པིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ནཱདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ན བྱཱཔཛྫཏི, ཨུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི ཨཔྤམཱཎཙེཏསོ, ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ¶ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ རསཾ སཱཡིཏྭཱ…པེ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ པིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ནཱདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ན བྱཱཔཛྫཏི, ཨུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི ཨཔྤམཱཎཙེཏསོ, ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ¶ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ¶ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཾཝརོ ཧོཏི.

‘‘ཏསྶ ¶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཙརཏོ ཨེཝཾ ཝིཧརཏོ ཀདཱཙི ཀརཧཙི སཏིསམྨོསཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ, དནྡྷོ, བྷིཀྑཝེ, སཏུཔྤཱདོ. ཨཐ ཁོ ནཾ ཁིཔྤམེཝ པཛཧཏི ཝིནོདེཏི བྱནྟཱིཀརོཏི ཨནབྷཱཝཾ གམེཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ དིཝསཾསནྟཏྟེ [དིཝསསནྟཏྟེ (སཱི.)] ཨཡོཀཊཱཧེ དྭེ ཝཱ ཏཱིཎི ཝཱ ཨུདཀཕུསིཏཱནི ནིཔཱཏེཡྻ. དནྡྷོ, བྷིཀྑཝེ, ཨུདཀཕུསིཏཱནཾ ནིཔཱཏོ, ཨཐ ཁོ ནཾ ཁིཔྤམེཝ པརིཀྑཡཾ པརིཡཱདཱནཾ གཙྪེཡྻ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏསྶ ཙེ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཙརཏོ, ཨེཝཾ ཝིཧརཏོ ཀདཱཙི ཀརཧཙི སཏིསམྨོསཱ ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ, དནྡྷོ, བྷིཀྑཝེ, སཏུཔྤཱདོ. ཨཐ ཁོ ནཾ ཁིཔྤམེཝ པཛཧཏི ཝིནོདེཏི བྱནྟཱིཀརོཏི ཨནབྷཱཝཾ གམེཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཙཱརོ ཙ ཝིཧཱརོ ཙ ཨནུབུདྡྷོ ཧོཏི; ཡཐཱ ཙརནྟཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ནཱནུསྶཝནྟི. ཏཉྩེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུཾ ཨེཝཾ ཙརནྟཾ ཨེཝཾ ཝིཧརནྟཾ རཱཛཱནོ ཝཱ རཱཛམཧཱམཏྟཱ ཝཱ མིཏྟཱ ཝཱ ཨམཙྩཱ ཝཱ ཉཱཏཱི ཝཱ སཱལོཧིཏཱ ཝཱ, བྷོགེཧི ཨབྷིཧཊྛུཾ པཝཱརེཡྻུཾ – ‘ཨེཧི [ཨེཝཾ (སཱི.)], བྷོ པུརིས, ཀིཾ ཏེ ཨིམེ ཀཱསཱཝཱ ཨནུདཧནྟི, ཀིཾ མུཎྜོ ཀཔཱལམནུཙརསི, ཨེཧི ཧཱིནཱཡཱཝཏྟིཏྭཱ བྷོགེ ཙ བྷུཉྫསྶུ, པུཉྙཱནི ཙ ཀརོཧཱི’ཏི. སོ ཝཏ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ¶ ཨེཝཾ ཙརནྟོ ཨེཝཾ ཝིཧརནྟོ སིཀྑཾ པཙྩཀྑཱཡ ཧཱིནཱཡཱཝཏྟིསྶཏཱིཏི ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, གངྒཱ ནདཱི པཱཙཱིནནིནྣཱ པཱཙཱིནཔོཎཱ པཱཙཱིནཔབྦྷཱརཱ. ཨཐ མཧཱཛནཀཱཡོ ཨཱགཙྪེཡྻ ཀུདྡཱལ-པིཊཀཾ ཨཱདཱཡ – ‘མཡཾ ཨིམཾ གངྒཾ ནདིཾ པཙྪཱནིནྣཾ ཀརིསྶཱམ པཙྪཱཔོཎཾ པཙྪཱཔབྦྷཱར’ནྟི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནུ ཁོ སོ མཧཱཛནཀཱཡོ གངྒཾ ནདིཾ པཙྪཱནིནྣཾ ཀརེཡྻ པཙྪཱཔོཎཾ པཙྪཱཔབྦྷཱར’’ནྟི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘གངྒཱ, བྷནྟེ, ནདཱི པཱཙཱིནནིནྣཱ པཱཙཱིནཔོཎཱ པཱཙཱིནཔབྦྷཱརཱ; སཱ ན སུཀརཱ པཙྪཱནིནྣཱ ཀཱཏུཾ པཙྪཱཔོཎཱ པཙྪཱཔབྦྷཱརཱ. ཡཱཝདེཝ ཙ པན སོ མཧཱཛནཀཱཡོ ཀིལམཐསྶ ཝིགྷཱཏསྶ བྷཱགཱི ཨསྶཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཉྩེ བྷིཀྑུཾ ཨེཝཾ ཙརནྟཾ ཨེཝཾ ཝིཧརནྟཾ རཱཛཱནོ ཝཱ རཱཛམཧཱམཏྟཱ ¶ ཝཱ མིཏྟཱ ཝཱ ཨམཙྩཱ ཝཱ ཉཱཏཱི ཝཱ སཱལོཧིཏཱ ཝཱ བྷོགེཧི ཨབྷིཧཊྛུཾ པཝཱརེཡྻུཾ – ‘ཨེཧི, བྷོ པུརིས, ཀིཾ ཏེ ཨིམེ ཀཱསཱཝཱ ཨནུདཧནྟི, ཀིཾ མུཎྜོ ཀཔཱལམནུཙརསི, ཨེཧི ཧཱིནཱཡཱཝཏྟིཏྭཱ བྷོགེ ཙ བྷུཉྫསྶུ, པུཉྙཱནི ¶ ཙ ཀརོཧཱི’ཏི. སོ ཝཏ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ ཙརནྟོ ཨེཝཾ ཝིཧརནྟོ སིཀྑཾ པཙྩཀྑཱཡ ཧཱིནཱཡཱཝཏྟིསྶཏཱིཏི ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡཉྷི ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཙིཏྟཾ དཱིགྷརཏྟཾ ཝིཝེཀནིནྣཾ ཝིཝེཀཔོཎཾ ཝིཝེཀཔབྦྷཱརཾ, ཏཐཱ [ཀཉྩ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཧཱིནཱཡཱཝཏྟིསྶཏཱིཏི ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཀིཾསུཀོཔམསུཏྟཾ

༢༤༥. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེནཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ¶ ཨཏྠངྒམཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ སོ བྷིཀྑུ ཨསནྟུཊྛོ ཏསྶ བྷིཀྑུསྶ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎེན [པཉྷཱཝེཡྻཱཀརཎེན (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)], ཡེནཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཉྩནྣཾ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ སོ བྷིཀྑུ ཨསནྟུཊྛོ ཏསྶ བྷིཀྑུསྶ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎེན, ཡེནཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙཏུནྣཾ མཧཱབྷཱུཏཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ སོ བྷིཀྑུ ཨསནྟུཊྛོ ཏསྶ བྷིཀྑུསྶ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎེན, ཡེནཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ¶ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཡཾ ཀིཉྩི སམུདཡདྷམྨཾ ¶ , སབྦཾ ཏཾ ¶ ནིརོདྷདྷམྨནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཏྟཱཝཏཱ, ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ སོ བྷིཀྑུ ཨསནྟུཊྛོ ཏསྶ བྷིཀྑུསྶ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎེན, ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདྷཱཧཾ, བྷནྟེ, ཡེནཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམིཾ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’ཏི? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷནྟེ, སོ བྷིཀྑུ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’ཏི. ཨཐ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, ཨསནྟུཊྛོ ཏསྶ བྷིཀྑུསྶ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎེན ¶ , ཡེནཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམིཾ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’ཏི? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷནྟེ, སོ བྷིཀྑུ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཉྩནྣཾ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱནཾ…པེ… ཙཏུནྣཾ མཧཱབྷཱུཏཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི…པེ… ཡཾ ཀིཉྩི སམུདཡདྷམྨཾ, སབྦཾ ཏཾ ནིརོདྷདྷམྨནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’ཏི. ཨཐ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, ཨསནྟུཊྛོ ཏསྶ བྷིཀྑུསྶ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎེན ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾ ( ) [(ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙཾ) (ཀ.)]. ཀིཏྟཱཝཏཱ ¶ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑུ, པུརིསསྶ ཀིཾསུཀོ ཨདིཊྛཔུབྦོ ཨསྶ. སོ ཡེནཉྙཏརོ པུརིསོ ཀིཾསུཀསྶ དསྶཱཝཱི ཏེནུཔསངྐམེཡྻ. ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ པུརིསཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཀཱིདིསོ, བྷོ པུརིས, ཀིཾསུཀོ’ཏི? སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཀཱལ༹ཀོ ཁོ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཀིཾསུཀོ – སེཡྻཐཱཔི ཛྷཱམཁཱཎཱུ’ཏི. ཏེན ཁོ པན, བྷིཀྑུ, སམཡེན ཏཱདིསོཝསྶ ཀིཾསུཀོ ཡཐཱཔི [ཡཐཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.) དུཏིཡཝཱརཱདཱིསུ པན ‘‘ཡཐཱཔི’’ཏྭེཝ དིསྶཏི] ཏསྶ པུརིསསྶ དསྶནཾ. ཨཐ ཁོ, སོ བྷིཀྑུ, པུརིསོ ཨསནྟུཊྛོ ཏསྶ པུརིསསྶ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎེན, ཡེནཉྙཏརོ པུརིསོ ཀིཾསུཀསྶ དསྶཱཝཱི ཏེནུཔསངྐམེཡྻ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ པུརིསཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཀཱིདིསོ ¶ , བྷོ པུརིས, ཀིཾསུཀོ’ཏི? སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ལོཧིཏཀོ ཁོ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཀིཾསུཀོ – སེཡྻཐཱཔི མཾསཔེསཱི’ཏི. ཏེན ཁོ པན, བྷིཀྑུ, སམཡེན ཏཱདིསོཝསྶ ཀིཾསུཀོ ཡཐཱཔི ཏསྶ པུརིསསྶ དསྶནཾ. ཨཐ ཁོ སོ བྷིཀྑུ པུརིསོ ཨསནྟུཊྛོ ཏསྶ པུརིསསྶ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎེན, ཡེནཉྙཏརོ པུརིསོ ཀིཾསུཀསྶ དསྶཱཝཱི ཏེནུཔསངྐམེཡྻ ¶ ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ པུརིསཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཀཱིདིསོ, བྷོ པུརིས, ཀིཾསུཀོ’ཏི? སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨོཙཱིརཀཛཱཏོ [ཨོཛཱིརཀཛཱཏོ (སཱི.), ཨོདཱིརཀཛཱཏོ (པཱི.)] ཁོ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཀིཾསུཀོ ཨཱདིནྣསིཔཱཊིཀོ – སེཡྻཐཱཔི སིརཱིསོ’ཏི. ཏེན ཁོ པན, བྷིཀྑུ, སམཡེན ཏཱདིསོཝསྶ ཀིཾསུཀོ, ཡཐཱཔི ཏསྶ པུརིསསྶ དསྶནཾ. ཨཐ ཁོ སོ བྷིཀྑུ པུརིསོ ཨསནྟུཊྛོ ཏསྶ པུརིསསྶ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎེན ¶ , ཡེནཉྙཏརོ པུརིསོ ཀིཾསུཀསྶ དསྶཱཝཱི ཏེནུཔསངྐམེཡྻ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ ¶ པུརིསཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཀཱིདིསོ, བྷོ པུརིས, ཀིཾསུཀོ’ཏི? སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘བཧལཔཏྟཔལཱསོ སནྡཙྪཱཡོ [སཎྜཙྪཱཡོ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཁོ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཀིཾསུཀོ – སེཡྻཐཱཔི ནིགྲོདྷོ’ཏི. ཏེན ཁོ པན, བྷིཀྑུ, སམཡེན ཏཱདིསོཝསྶ ཀིཾསུཀོ, ཡཐཱཔི ཏསྶ པུརིསསྶ དསྶནཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཡཐཱ ཡཐཱ ཨདྷིམུཏྟཱནཾ ཏེསཾ སཔྤུརིསཱནཾ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏི, ཏཐཱ ཏཐཱ ཁོ ཏེཧི སཔྤུརིསེཧི བྱཱཀཏཾ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑུ, རཉྙོ པཙྩནྟིམཾ ནགརཾ དལ༹ྷུདྡྷཱཔཾ [དལ༹ྷུདྡཱཔཾ (སཱི. པཱི.)] དལ༹ྷཔཱཀཱརཏོརཎཾ ཚདྭཱརཾ. ཏཏྲསྶ དོཝཱརིཀོ པཎྜིཏོ བྱཏྟོ མེདྷཱཝཱི, ཨཉྙཱཏཱནཾ ནིཝཱརེཏཱ, ཉཱཏཱནཾ པཝེསེཏཱ. པུརཏྠིམཱཡ དིསཱཡ ཨཱགནྟྭཱ སཱིགྷཾ དཱུཏཡུགཾ ཏཾ དོཝཱརིཀཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཀཧཾ, བྷོ པུརིས, ཨིམསྶ ནགརསྶ ནགརསྶཱམཱི’ཏི? སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨེསོ, བྷནྟེ, མཛ྄ཛྷེ སིངྒྷཱཊཀེ ནིསིནྣོ’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏཾ སཱིགྷཾ དཱུཏཡུགཾ ནགརསྶཱམིཀསྶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཝཙནཾ ནིཡྻཱཏེཏྭཱ ཡཐཱགཏམགྒཾ པཊིཔཛྫེཡྻ. པཙྪིམཱཡ དིསཱཡ ཨཱགནྟྭཱ སཱིགྷཾ དཱུཏཡུགཾ…པེ… ཨུཏྟརཱཡ དིསཱཡ… དཀྑིཎཱཡ དིསཱཡ ཨཱགནྟྭཱ སཱིགྷཾ དཱུཏཡུགཾ ཏཾ དོཝཱརིཀཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཀཧཾ, བྷོ པུརིས, ཨིམསྶ ནགརསྶཱམཱི’ཏི? སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨེསོ, བྷནྟེ, མཛ྄ཛྷེ སིངྒྷཱཊཀེ ནིསིནྣོ’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏཾ སཱིགྷཾ དཱུཏཡུགཾ ནགརསྶཱམིཀསྶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཝཙནཾ ནིཡྻཱཏེཏྭཱ ཡཐཱགཏམགྒཾ པཊིཔཛྫེཡྻ.

‘‘ཨུཔམཱ ¶ ཁོ མྱཱཡཾ, བྷིཀྑུ, ཀཏཱ ཨཏྠསྶ ཝིཉྙཱཔནཱཡ. ཨཡཉྩེཏྠ ཨཏྠོ ¶ – ‘ནགར’ནྟི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨིམསྶེཏཾ ཙཱཏུམཧཱབྷཱུཏིཀསྶ ཀཱཡསྶ ཨདྷིཝཙནཾ མཱཏཱཔེཏྟིཀསམྦྷཝསྶ ཨོདནཀུམྨཱསཱུཔཙཡསྶ ཨནིཙྩུཙྪཱདནཔརིམདྡནབྷེདནཝིདྡྷཾསནདྷམྨསྶ. ‘ཚ དྭཱརཱ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཚནྣེཏཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘དོཝཱརིཀོ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, སཏིཡཱ ཨེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘སཱིགྷཾ ¶ དཱུཏཡུག’ནྟི ཁོ, བྷིཀྑུ, སམཐཝིཔསྶནཱནེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘ནགརསྶཱམཱི’ཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཝིཉྙཱཎསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘མཛ྄ཛྷེ སིངྒྷཱཊཀོ’ཏི ཁོ ¶ , བྷིཀྑུ, ཙཏུནྣེཏཾ མཧཱབྷཱུཏཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ – པཐཝཱིདྷཱཏུཡཱ, ཨཱཔོདྷཱཏུཡཱ, ཏེཛོདྷཱཏུཡཱ, ཝཱཡོདྷཱཏུཡཱ. ‘ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཝཙན’ནྟི ཁོ, བྷིཀྑུ, ནིབྦཱནསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘ཡཐཱགཏམགྒོ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨརིཡསྶེཏཾ ཨཊྛངྒིཀསྶ མགྒསྶ ཨདྷིཝཙནཾ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛིཡཱ…པེ… སམྨཱསམཱདྷིསྶཱ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཝཱིཎོཔམསུཏྟཾ

༢༤༦. ‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ ཨུཔྤཛྫེཡྻ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ དོསོ ཝཱ མོཧོ ཝཱ པཊིགྷཾ ཝཱཔི [པཊིགྷཾ ཝཱ (སཱི.)] ཙེཏསོ, ཏཏོ ཙིཏྟཾ ནིཝཱརེཡྻ. སབྷཡོ ཙེསོ མགྒོ སཔྤཊིབྷཡོ ཙ སཀཎྚཀོ ཙ སགཧནོ ཙ ཨུམྨགྒོ ཙ ཀུམྨགྒོ ཙ དུཧིཏིཀོ ཙ. ཨསཔྤུརིསསེཝིཏོ ཙེསོ མགྒོ, ན ཙེསོ མགྒོ སཔྤུརིསེཧི སེཝིཏོ. ན ཏྭཾ ཨེཏཾ ཨརཧསཱིཏི. ཏཏོ ཙིཏྟཾ ནིཝཱརཡེ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེཧི རཱུཔེཧི…པེ… ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻེསུ རསེསུ…པེ… མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ ཨུཔྤཛྫེཡྻ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ དོསོ ཝཱ ¶ མོཧོ ཝཱ པཊིགྷཾ ཝཱཔི ཙེཏསོ ཏཏོ ཙིཏྟཾ ནིཝཱརེཡྻ. སབྷཡོ ཙེསོ མགྒོ སཔྤཊིབྷཡོ ཙ སཀཎྚཀོ ཙ སགཧནོ ཙ ཨུམྨགྒོ ཙ ཀུམྨགྒོ ཙ དུཧིཏིཀོ ཙ. ཨསཔྤུརིསསེཝིཏོ ཙེསོ མགྒོ, ན ཙེསོ མགྒོ སཔྤུརིསེཧི སེཝིཏོ. ན ཏྭཾ ཨེཏཾ ཨརཧསཱིཏི. ཏཏོ ཙིཏྟཾ ནིཝཱརཡེ མནོཝིཉྙེཡྻེཧི དྷམྨེཧི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཀིཊྛཾ སམྤནྣཾ. ཀིཊྛཱརཀྑོ [ཀིཊྛཱརཀྑཀོ (སཱི.)] ཙ པམཏྟོ, གོཎོ ཙ ཀིཊྛཱདོ ཨདུཾ ཀིཊྛཾ ཨོཏརིཏྭཱ ¶ ཡཱཝདཏྠཾ མདཾ ཨཱཔཛྫེཡྻ པམཱདཾ ཨཱཔཛྫེཡྻ ¶ ; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཚསུ ཕསྶཱཡཏནེསུ ཨསཾཝུཏཀཱརཱི པཉྩསུ ཀཱམགུཎེསུ ཡཱཝདཏྠཾ མདཾ ཨཱཔཛྫཏི པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཀིཊྛཾ སམྤནྣཾ ཀིཊྛཱརཀྑོ ཙ ཨཔྤམཏྟོ གོཎོ ཙ ཀིཊྛཱདོ ཨདུཾ ཀིཊྛཾ ཨོཏརེཡྻ. ཏམེནཾ ཀིཊྛཱརཀྑོ ནཱསཱཡཾ སུགྒཧིཏཾ གཎྷེཡྻ. ནཱསཱཡཾ སུགྒཧིཏཾ གཧེཏྭཱ ཨུཔརིགྷཊཱཡཾ སུནིགྒཧིཏཾ ནིགྒཎྷེཡྻ. ཨུཔརིགྷཊཱཡཾ སུནིགྒཧིཏཾ ནིགྒཧེཏྭཱ དཎྜེན སུཏཱལི༹ཏཾ ཏཱལེ༹ཡྻ. དཎྜེན སུཏཱལི༹ཏཾ ཏཱལེ༹ཏྭཱ ཨོསཛྫེཡྻ. དུཏིཡམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ ¶ …པེ… ཏཏིཡམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, གོཎོ ཀིཊྛཱདོ ཨདུཾ ཀིཊྛཾ ཨོཏརེཡྻ. ཏམེནཾ ཀིཊྛཱརཀྑོ ནཱསཱཡཾ སུགྒཧིཏཾ གཎྷེཡྻ. ནཱསཱཡཾ སུགྒཧིཏཾ གཧེཏྭཱ ཨུཔརིགྷཊཱཡཾ སུནིགྒཧིཏཾ ནིགྒཎྷེཡྻ. ཨུཔརིགྷཊཱཡཾ སུནིགྒཧིཏཾ ནིགྒཧེཏྭཱ དཎྜེན སུཏཱལི༹ཏཾ ཏཱལེ༹ཡྻ. དཎྜེན སུཏཱལི༹ཏཾ ཏཱལེ༹ཏྭཱ ཨོསཛྫེཡྻ. ཨེཝཉྷི ¶ སོ, བྷིཀྑཝེ, གོཎོ ཀིཊྛཱདོ གཱམགཏོ ཝཱ ཨརཉྙགཏོ ཝཱ, ཋཱནབཧུལོ ཝཱ ཨསྶ ནིསཛྫབཧུལོ ཝཱ ན ཏཾ ཀིཊྛཾ པུན ཨོཏརེཡྻ – ཏམེཝ པུརིམཾ དཎྜསམྥསྶཾ སམནུསྶརནྟོ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡཏོ ཁོ བྷིཀྑུནོ ཚསུ ཕསྶཱཡཏནེསུ ཙིཏྟཾ ཨུདུཛིཏཾ ཧོཏི སུདུཛིཏཾ, ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ སནྟིཊྛཏི, སནྣིསཱིདཏི, ཨེཀོདི ཧོཏི, སམཱདྷིཡཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, རཉྙོ ཝཱ རཱཛམཧཱམཏྟསྶ ཝཱ ཝཱིཎཱཡ སདྡོ ཨསྶུཏཔུབྦོ ཨསྶ. སོ ཝཱིཎཱསདྡཾ སུཎེཡྻ. སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨམྦྷོ, ཀསྶ [ཀིསྶ (སཱི. པཱི.)] ནུ ཁོ ཨེསོ སདྡོ ཨེཝཾརཛནཱིཡོ ཨེཝཾཀམནཱིཡོ ཨེཝཾམདནཱིཡོ ¶ ཨེཝཾམུཙྪནཱིཡོ ཨེཝཾབནྡྷནཱིཡོ’ཏི? ཏམེནཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨེསཱ, ཁོ, བྷནྟེ, ཝཱིཎཱ ནཱམ, ཡསྶཱ ཨེསོ སདྡོ ཨེཝཾརཛནཱིཡོ ཨེཝཾཀམནཱིཡོ ཨེཝཾམདནཱིཡོ ཨེཝཾམུཙྪནཱིཡོ ཨེཝཾབནྡྷནཱིཡོ’ཏི. སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘གཙྪཐ མེ, བྷོ, ཏཾ ཝཱིཎཾ ཨཱཧརཐཱ’ཏི. ཏསྶ ཏཾ ཝཱིཎཾ ཨཱཧརེཡྻུཾ. ཏམེནཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨཡཾ ཁོ སཱ, བྷནྟེ, ཝཱིཎཱ ཡསྶཱ ཨེསོ སདྡོ ཨེཝཾརཛནཱིཡོ ཨེཝཾཀམནཱིཡོ ཨེཝཾམདནཱིཡོ ཨེཝཾམུཙྪནཱིཡོ ཨེཝཾབནྡྷནཱིཡོ’ཏི. སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨལཾ མེ, བྷོ, ཏཱཡ ཝཱིཎཱཡ, ཏམེཝ མེ སདྡཾ ཨཱཧརཐཱ’ཏི. ཏམེནཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨཡཾ ཁོ, བྷནྟེ, ཝཱིཎཱ ནཱམ ཨནེཀསམྦྷཱརཱ མཧཱསམྦྷཱརཱ. ཨནེཀེཧི སམྦྷཱརེཧི སམཱརདྡྷཱ ཝདཏི ¶ , སེཡྻཐིདཾ – དོཎིཉྩ པཊིཙྩ ཙམྨཉྩ པཊིཙྩ དཎྜཉྩ པཊིཙྩ ཨུཔདྷཱརཎེ ཙ ¶ པཊིཙྩ ཏནྟིཡོ ཙ པཊིཙྩ ཀོཎཉྩ པཊིཙྩ པུརིསསྶ ཙ ཏཛྫཾ ཝཱཡཱམཾ པཊིཙྩ ཨེཝཱཡཾ, བྷནྟེ, ཝཱིཎཱ ནཱམ ཨནེཀསམྦྷཱརཱ མཧཱསམྦྷཱརཱ. ཨནེཀེཧི སམྦྷཱརེཧི སམཱརདྡྷཱ ཝདཏཱི’ཏི. སོ ཏཾ ཝཱིཎཾ དསདྷཱ ཝཱ སཏདྷཱ ཝཱ ཕཱལེཡྻ, དསདྷཱ ཝཱ སཏདྷཱ ཝཱ ཏཾ ཕཱལེཏྭཱ སཀལིཀཾ སཀལིཀཾ ཀརེཡྻ. སཀལིཀཾ སཀལིཀཾ ཀརིཏྭཱ ཨགྒིནཱ ཌཧེཡྻ, ཨགྒིནཱ ཌཧིཏྭཱ མསིཾ ཀརེཡྻ. མསིཾ ཀརིཏྭཱ མཧཱཝཱཏེ ཝཱ ཨོཕུནེཡྻ [ཨོཔུནེཡྻ (སཱི. པཱི.), ཨོཕུཎེཡྻ (?)], ནདིཡཱ ཝཱ སཱིགྷསོཏཱཡ པཝཱཧེཡྻ. སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨསཏཱི ཀིརཱཡཾ, བྷོ, ཝཱིཎཱ ནཱམ, ཡཐེཝཾ ཡཾ [ཡཐེཝཱཡཾ (སཱི.), ཡཐེཝཡཾ (པཱི.)] ཀིཉྩི ཝཱིཎཱ ནཱམ ཨེཏྠ ཙ པནཱཡཾ ཛནོ [ཨེཏྠ པནཱཡཾ ཛནོ (སྱཱ. ཀཾ.), ཨེཏྠ ཙ མཧཱཛནོ (པཱི. ཀ.)] ཨཏིཝེལཾ པམཏྟོ པལལི༹ཏོ’ཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ རཱུཔཾ སམནྭེསཏི [སམནྣེསཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.), སམནེསཏི (པཱི.)] ཡཱཝཏཱ རཱུཔསྶ གཏི, ཝེདནཾ སམནྭེསཏི ཡཱཝཏཱ ཝེདནཱཡ གཏི, སཉྙཾ སམནྭེསཏི ཡཱཝཏཱ སཉྙཱཡ གཏི, སངྑཱརེ སམནྭེསཏི ཡཱཝཏཱ སངྑཱརཱནཾ གཏི, ཝིཉྙཱཎཾ སམནྭེསཏི ¶ ཡཱཝཏཱ ཝིཉྙཱཎསྶ གཏི. ཏསྶ རཱུཔཾ སམནྭེསཏོ ཡཱཝཏཱ རཱུཔསྶ གཏི, ཝེདནཾ སམནྭེསཏོ…པེ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ སམནྭེསཏོ ཡཱཝཏཱ ཝིཉྙཱཎསྶ གཏི. ཡམྤིསྶ ཏཾ ཧོཏི ¶ ཨཧནྟི ཝཱ མམནྟི ཝཱ ཨསྨཱིཏི ཝཱ ཏམྤི ཏསྶ ན ཧོཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཚཔྤཱཎཀོཔམསུཏྟཾ

༢༤༧. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཨརུགཏྟོ པཀྐགཏྟོ སརཝནཾ པཝིསེཡྻ. ཏསྶ ཀུསཀཎྚཀཱ ཙེཝ པཱདེ ཝིཛ྄ཛྷེཡྻུཾ, སརཔཏྟཱནི ཙ གཏྟཱནི ¶ [སརཔཏྟཱནི པཀྐགཏྟཱནི (སྱཱ. ཀཾ.), ཨརུཔཀྐཱནི གཏྟཱནི (པཱི. ཀ.)] ཝིལེཁེཡྻུཾ. ཨེཝཉྷི སོ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ ཏཏོནིདཱནཾ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདིཡེཐ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིདྷེཀཙྩོ བྷིཀྑུ གཱམགཏོ ཝཱ ཨརཉྙགཏོ ཝཱ ལབྷཏི ཝཏྟཱརཾ – ‘ཨཡཉྩ སོ [ཨཡཉྩ ཁོ (པཱི. ཀ.), ཨཡཾ སོ (?)] ཨཱཡསྨཱ ཨེཝཾཀཱརཱི ཨེཝཾསམཱཙཱརོ ཨསུཙིགཱམཀཎྚཀོ’ཏི. ཏཾ ཀཎྚཀོཏི [ཏཾ ‘‘ཨསུཙིགཱམཀཎྜཏོ’’ཏི (ཀ.)] ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ སཾཝརོ ཙ ཨསཾཝརོ ཙ ཝེདིཏབྦོ.

‘‘ཀཐཉྩ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨསཾཝརོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ པིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ཨདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ རཱུཔེ བྱཱཔཛྫཏི, ཨནུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི པརིཏྟཙེཏསོ. ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ པིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ཨདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ དྷམྨེ བྱཱཔཛྫཏི, ཨནུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི པརིཏྟཙེཏསོ, ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཚཔྤཱཎཀེ གཧེཏྭཱ ནཱནཱཝིསཡེ ནཱནཱགོཙརེ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ བནྡྷེཡྻ. ཨཧིཾ གཧེཏྭཱ དལ༹ྷཱཡ ¶ རཛྫུཡཱ བནྡྷེཡྻ. སུསུམཱརཾ [སུཾསུམཱརཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] གཧེཏྭཱ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ བནྡྷེཡྻ. པཀྑིཾ གཧེཏྭཱ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ བནྡྷེཡྻ. ཀུཀྐུརཾ གཧེཏྭཱ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ བནྡྷེཡྻ ¶ . སིངྒཱལཾ གཧེཏྭཱ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ བནྡྷེཡྻ. མཀྐཊཾ གཧེཏྭཱ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ བནྡྷེཡྻ. དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ བནྡྷིཏྭཱ མཛ྄ཛྷེ གཎྛིཾ ཀརིཏྭཱ ཨོསྶཛྫེཡྻ. ཨཐ ཁོ, ཏེ, བྷིཀྑཝེ ¶ , ཚཔྤཱཎཀཱ ནཱནཱཝིསཡཱ ནཱནཱགོཙརཱ སཀཾ སཀཾ གོཙརཝིསཡཾ ཨཱཝིཉྪེཡྻུཾ [ཨཱཝིཉྫེཡྻུཾ (སཱི.)] – ཨཧི ཨཱཝིཉྪེཡྻ ‘ཝམྨིཀཾ པཝེཀྑཱམཱི’ཏི, སུསུམཱརོ ཨཱཝིཉྪེཡྻ ‘ཨུདཀཾ པཝེཀྑཱམཱི’ཏི, པཀྑཱི ཨཱཝིཉྪེཡྻ ‘ཨཱཀཱསཾ ཌེསྶཱམཱི’ཏི, ཀུཀྐུརོ ཨཱཝིཉྪེཡྻ ‘གཱམཾ པཝེཀྑཱམཱི’ཏི, སིངྒཱལོ ཨཱཝིཉྪེཡྻ ‘སཱིཝཐིཀཾ [སིཝཐིཀཾ (ཀ.)] པཝེཀྑཱམཱི’ཏི, མཀྐཊོ ཨཱཝིཉྪེཡྻ ‘ཝནཾ པཝེཀྑཱམཱི’ཏི. ཡདཱ ཁོ ཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཚཔྤཱཎཀཱ ཛྷཏྟཱ ཨསྶུ ཀིལནྟཱ, ཨཐ ཁོ ཡོ ནེསཾ པཱཎཀཱནཾ བལཝཏརོ ཨསྶ ཏསྶ ཏེ ཨནུཝཏྟེཡྻུཾ, ཨནུཝིདྷཱཡེཡྻུཾ ཝསཾ གཙྪེཡྻུཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶ ཀསྶཙི བྷིཀྑུནོ ཀཱཡགཏཱསཏི ཨབྷཱཝིཏཱ ཨབཧུལཱིཀཏཱ, ཏཾ ཙཀྑུ ཨཱཝིཉྪཏི མནཱཔིཡེསུ རཱུཔེསུ, ཨམནཱཔིཡཱ རཱུཔཱ པཊིཀཱུལཱ ཧོནྟི…པེ… མནོ ཨཱཝིཉྪཏི མནཱཔིཡེསུ དྷམྨེསུ, ཨམནཱཔིཡཱ དྷམྨཱ པཊིཀཱུལཱ ཧོནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཾཝརོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སཾཝརོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ ¶ རཱུཔཾ དིསྭཱ པིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ནཱདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ན བྱཱཔཛྫཏི, ཨུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ¶ ཝིཧརཏི ཨཔྤམཱཎཙེཏསོ, ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ རསཾ སཱཡིཏྭཱ…པེ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ པིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ནཱདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ¶ ན བྱཱཔཛྫཏི, ཨུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི ཨཔྤམཱཎཙེཏསོ, ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཚཔྤཱཎཀེ གཧེཏྭཱ ནཱནཱཝིསཡེ ནཱནཱགོཙརེ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ བནྡྷེཡྻ. ཨཧིཾ གཧེཏྭཱ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ བནྡྷེཡྻ. སུསུམཱརཾ གཧེཏྭཱ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ བནྡྷེཡྻ. པཀྑིཾ གཧེཏྭཱ…པེ… ཀུཀྐུརཾ གཧེཏྭཱ… སིངྒཱལཾ གཧེཏྭཱ… མཀྐཊཾ གཧེཏྭཱ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ བནྡྷེཡྻ. དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ བནྡྷིཏྭཱ དལ༹ྷེ ཁཱིལེ ཝཱ ཐམྦྷེ ཝཱ ཨུཔནིབནྡྷེཡྻ. ཨཐ ཁོ ཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཚཔྤཱཎཀཱ ནཱནཱཝིསཡཱ ནཱནཱགོཙརཱ སཀཾ སཀཾ གོཙརཝིསཡཾ ཨཱཝིཉྪེཡྻུཾ – ཨཧི ཨཱཝིཉྪེཡྻ ‘ཝམྨིཀཾ པཝེཀྑཱམཱི’ཏི, སུསུམཱརོ ཨཱཝིཉྪེཡྻ ‘ཨུདཀཾ པཝེཀྑཱམཱི’ཏི, པཀྑཱི ཨཱཝིཉྪེཡྻ ‘ཨཱཀཱསཾ ཌེསྶཱམཱི’ཏི, ཀུཀྐུརོ ཨཱཝིཉྪེཡྻ ‘གཱམཾ པཝེཀྑཱམཱི’ཏི, སིངྒཱལོ ཨཱཝིཉྪེཡྻ ‘སཱིཝཐིཀཾ པཝེཀྑཱམཱི’ཏི, མཀྐཊོ ཨཱཝིཉྪེཡྻ ‘ཝནཾ པཝེཀྑཱམཱི’ཏི ¶ . ཡདཱ ཁོ ཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཚཔྤཱཎཀཱ ཛྷཏྟཱ ཨསྶུ ཀིལནྟཱ ¶ , ཨཐ ཏམེཝ ཁཱིལཾ ཝཱ ཐམྦྷཾ ཝཱ ཨུཔཏིཊྛེཡྻུཾ, ཨུཔནིསཱིདེཡྻུཾ, ཨུཔནིཔཛྫེཡྻུཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶ ཀསྶཙི བྷིཀྑུནོ ཀཱཡགཏཱསཏི བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ, ཏཾ ཙཀྑུ ནཱཝིཉྪཏི མནཱཔིཡེསུ རཱུཔེསུ, ཨམནཱཔིཡཱ རཱུཔཱ ནཔྤཊིཀཱུལཱ ཧོནྟི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ནཱཝིཉྪཏི མནཱཔིཡེསུ རསེསུ…པེ… མནོ ནཱཝིཉྪཏི མནཱཔིཡེསུ དྷམྨེསུ, ཨམནཱཔིཡཱ དྷམྨཱ ནཔྤཊིཀཱུལཱ ཧོནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཾཝརོ ཧོཏི.

‘‘‘དལ༹ྷེ ཁཱིལེ ཝཱ ཐམྦྷེ ཝཱ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱཡགཏཱཡ སཏིཡཱ ཨེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ཏསྨཱཏིཧ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ཀཱཡགཏཱ ནོ སཏི བྷཱཝིཏཱ བྷཝིསྶཏི བཧུལཱིཀཏཱ ཡཱནཱིཀཏཱ ཝཏྠུཀཏཱ ཨནུཊྛིཏཱ པརིཙིཏཱ སུསམཱརདྡྷཱ’ཏི. ཨེཝཉྷི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦ’’ནྟི. དསམཾ.

༡༡. ཡཝཀལཱཔིསུཏྟཾ

༢༤༨. ‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཡཝཀལཱཔཱི ཙཱཏུམཧཱཔཐེ ནིཀྑིཏྟཱ ཨསྶ. ཨཐ ཚ པུརིསཱ ཨཱགཙྪེཡྻུཾ བྱཱབྷངྒིཧཏྠཱ. ཏེ ཡཝཀལཱཔིཾ ཚཧི བྱཱབྷངྒཱིཧི ཧནེཡྻུཾ. ཨེཝཉྷི སཱ, བྷིཀྑཝེ, ཡཝཀལཱཔཱི སུཧཏཱ ཨསྶ ཚཧི བྱཱབྷངྒཱིཧི ཧཉྙམཱནཱ. ཨཐ སཏྟམོ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ བྱཱབྷངྒིཧཏྠོ. སོ ཏཾ ཡཝཀལཱཔིཾ སཏྟམཱཡ བྱཱབྷངྒིཡཱ ཧནེཡྻ. ཨེཝཉྷི སཱ བྷིཀྑཝེ, ཡཝཀལཱཔཱི སུཧཏཏརཱ ཨསྶ, སཏྟམཱཡ བྱཱབྷངྒིཡཱ ཧཉྙམཱནཱ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཙཀྑུསྨིཾ ཧཉྙཏི མནཱཔཱམནཱཔེཧི རཱུཔེཧི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ ཧཉྙཏི མནཱཔཱམནཱཔེཧི རསེཧི…པེ… མནསྨིཾ ཧཉྙཏི ¶ མནཱཔཱམནཱཔེཧི དྷམྨེཧི. སཙེ སོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨཱཡཏིཾ པུནབྦྷཝཱཡ ཙེཏེཏི, ཨེཝཉྷི སོ, བྷིཀྑཝེ, མོགྷཔུརིསོ སུཧཏཏརོ ཧོཏི, སེཡྻཐཱཔི སཱ ཡཝཀལཱཔཱི སཏྟམཱཡ བྱཱབྷངྒིཡཱ ཧཉྙམཱནཱ.

‘‘བྷཱུཏཔུབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, དེཝཱསུརསངྒཱམོ སམུཔབྱཱུལ༹ྷོ [སམུཔབྦཱུལ༹ྷོ (སཱི. པཱི.)] ཨཧོསི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝེཔཙིཏྟི ཨསུརིནྡོ ཨསུརེ ཨཱམནྟེསི – ‘སཙེ, མཱརིསཱ, དེཝཱསུརསངྒཱམེ སམུཔབྱཱུལ༹ྷེ ཨསུརཱ ཛིནེཡྻུཾ དེཝཱ པརཱཛིནེཡྻུཾ, ཡེན ནཾ སཀྐཾ དེཝཱནམིནྡཾ ཀཎྛཔཉྩམེཧི བནྡྷནེཧི བནྡྷིཏྭཱ མམ སནྟིཀེ ཨཱནེཡྻཱཐ ཨསུརཔུར’ནྟི. སཀྐོཔི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དེཝཱནམིནྡོ དེཝེ ཏཱཝཏིཾསེ ཨཱམནྟེསི – ‘སཙེ, མཱརིསཱ, དེཝཱསུརསངྒཱམེ སམུཔབྱཱུལ༹ྷེ དེཝཱ ཛིནེཡྻུཾ ཨསུརཱ པརཱཛིནེཡྻུཾ, ཡེན ¶ ནཾ ཝེཔཙིཏྟིཾ ཨསུརིནྡཾ ཀཎྛཔཉྩམེཧི བནྡྷནེཧི བནྡྷིཏྭཱ མམ སནྟིཀེ ཨཱནེཡྻཱཐ སུདྷམྨཾ དེཝསབྷ’ནྟི. ཏསྨིཾ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, སངྒཱམེ དེཝཱ ཛིནིཾསུ, ཨསུརཱ པརཱཛིནིཾསུ ¶ . ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ ཝེཔཙིཏྟིཾ ཨསུརིནྡཾ ཀཎྛཔཉྩམེཧི བནྡྷནེཧི བནྡྷིཏྭཱ སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ སནྟིཀེ ཨཱནེསུཾ སུདྷམྨཾ དེཝསབྷཾ. ཏཏྲ སུདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝེཔཙིཏྟི ཨསུརིནྡོ ཀཎྛཔཉྩམེཧི བནྡྷནེཧི བདྡྷོ [བནྡྷོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཧོཏི. ཡདཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝེཔཙིཏྟིསྶ ཨསུརིནྡསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘དྷམྨིཀཱ ཁོ དེཝཱ, ཨདྷམྨིཀཱ ཨསུརཱ ¶ , ཨིདྷེཝ དཱནཱཧཾ ¶ དེཝཔུརཾ གཙྪཱམཱི’ཏི. ཨཐ ཀཎྛཔཉྩམེཧི བནྡྷནེཧི མུཏྟཾ ཨཏྟཱནཾ སམནུཔསྶཏི, དིབྦེཧི ཙ པཉྩཧི ཀཱམགུཎེཧི སམཔྤིཏོ སམངྒཱིབྷཱུཏོ པརིཙཱརེཏི. ཡདཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝེཔཙིཏྟིསྶ ཨསུརིནྡསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘དྷམྨིཀཱ ཁོ ཨསུརཱ, ཨདྷམྨིཀཱ དེཝཱ, ཏཏྠེཝ དཱནཱཧཾ ཨསུརཔུརཾ གམིསྶཱམཱི’ཏི, ཨཐ ཀཎྛཔཉྩམེཧི བནྡྷནེཧི བདྡྷཾ ཨཏྟཱནཾ སམནུཔསྶཏི. དིབྦེཧི ཙ པཉྩཧི ཀཱམགུཎེཧི པརིཧཱཡཏི. ཨེཝཾ སུཁུམཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝེཔཙིཏྟིབནྡྷནཾ. ཏཏོ སུཁུམཏརཾ མཱརབནྡྷནཾ. མཉྙམཱནོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བདྡྷོ མཱརསྶ, ཨམཉྙམཱནོ མུཏྟོ པཱཔིམཏོ.

‘‘‘ཨསྨཱི’ཏི, བྷིཀྑཝེ, མཉྙིཏམེཏཾ, ‘ཨཡམཧམསྨཱི’ཏི མཉྙིཏམེཏཾ, ‘བྷཝིསྶ’ནྟི མཉྙིཏམེཏཾ, ‘ན བྷཝིསྶ’ནྟི མཉྙིཏམེཏཾ, ‘རཱུཔཱི བྷཝིསྶ’ནྟི མཉྙིཏམེཏཾ, ‘ཨརཱུཔཱི བྷཝིསྶ’ནྟི མཉྙིཏམེཏཾ, ‘སཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི མཉྙིཏམེཏཾ, ‘ཨསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི མཉྙིཏམེཏཾ, ‘ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི མཉྙིཏམེཏཾ. མཉྙིཏཾ, བྷིཀྑཝེ, རོགོ, མཉྙིཏཾ གཎྜོ, མཉྙིཏཾ སལླཾ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ‘ཨམཉྙམཱནེན [ཨམཉྙིཏམཱནེན (པཱི. ཀ.)] ཙེཏསཱ ཝིཧརིསྶཱམཱ’ཏི – ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ.

‘‘‘ཨསྨཱི’ཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨིཉྫིཏམེཏཾ, ‘ཨཡམཧམསྨཱི’ཏི ཨིཉྫིཏམེཏཾ, ‘བྷཝིསྶ’ནྟི ཨིཉྫིཏམེཏཾ, ‘ན བྷཝིསྶ’ནྟི ཨིཉྫིཏམེཏཾ, ‘རཱུཔཱི བྷཝིསྶ’ནྟི ཨིཉྫིཏམེཏཾ, ‘ཨརཱུཔཱི བྷཝིསྶ’ནྟི ཨིཉྫིཏམེཏཾ, ‘སཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི ཨིཉྫིཏམེཏཾ, ‘ཨསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི ཨིཉྫིཏམེཏཾ, ‘ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི ¶ ཨིཉྫིཏམེཏཾ. ཨིཉྫིཏཾ, བྷིཀྑཝེ ¶ , རོགོ, ཨིཉྫིཏཾ གཎྜོ, ཨིཉྫིཏཾ སལླཾ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ‘ཨནིཉྫམཱནེན [ཨནིཉྫིཡམཱནེན (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཙེཏསཱ ཝིཧརིསྶཱམཱ’ཏི – ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ.

‘‘‘ཨསྨཱི’ཏི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཕནྡིཏམེཏཾ, ‘ཨཡམཧམསྨཱི’ཏི ཕནྡིཏམེཏཾ, ‘བྷཝིསྶ’ནྟི…པེ… ‘ན བྷཝིསྶ’ནྟི… ‘རཱུཔཱི བྷཝིསྶ’ནྟི… ‘ཨརཱུཔཱི བྷཝིསྶ’ནྟི… ‘སཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི… ‘ཨསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི… ‘ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི ཕནྡིཏམེཏཾ. ཕནྡིཏཾ, བྷིཀྑཝེ, རོགོ, ཕནྡིཏཾ གཎྜོ, ཕནྡིཏཾ སལླཾ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ‘ཨཕནྡམཱནེན [ཨཕནྡིཡམཱནེན (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཙེཏསཱ ཝིཧརིསྶཱམཱ’ཏི – ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ.

‘‘‘ཨསྨཱི’ཏི, བྷིཀྑཝེ, པཔཉྩིཏམེཏཾ, ‘ཨཡམཧམསྨཱི’ཏི པཔཉྩིཏམེཏཾ, ‘བྷཝིསྶ’ནྟི…པེ… ‘ན བྷཝིསྶ’ནྟི… ‘རཱུཔཱི བྷཝིསྶ’ནྟི… ‘ཨརཱུཔཱི བྷཝིསྶ’ནྟི… ‘སཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི… ‘ཨསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི… ‘ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི པཔཉྩིཏམེཏཾ ¶ . པཔཉྩིཏཾ, བྷིཀྑཝེ, རོགོ, པཔཉྩིཏཾ གཎྜོ, པཔཉྩིཏཾ སལླཾ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ‘ནིཔྤཔཉྩེན ཙེཏསཱ ཝིཧརིསྶཱམཱ’ཏི – ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ.

‘‘‘ཨསྨཱི’ཏི, བྷིཀྑཝེ, མཱནགཏམེཏཾ, ‘ཨཡམཧམསྨཱི’ཏི མཱནགཏམེཏཾ, ‘བྷཝིསྶ’ནྟི མཱནགཏམེཏཾ, ‘ན བྷཝིསྶ’ནྟི མཱནགཏམེཏཾ, ‘རཱུཔཱི བྷཝིསྶ’ནྟི མཱནགཏམེཏཾ, ‘ཨརཱུཔཱི བྷཝིསྶ’ནྟི མཱནགཏམེཏཾ, ‘སཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི མཱནགཏམེཏཾ, ‘ཨསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི མཱནགཏམེཏཾ, ‘ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི ¶ མཱནགཏམེཏཾ. མཱནགཏཾ, བྷིཀྑཝེ, རོགོ, མཱནགཏཾ གཎྜོ, མཱནགཏཾ སལླཾ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ‘ནིཧཏམཱནེན ཙེཏསཱ ཝིཧརིསྶཱམཱ’ཏི – ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦ’’ནྟི. ཨེཀཱདསམཾ.

ཨཱསཱིཝིསཝགྒོ ཨེཀཱུནཝཱིསཏིམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཨཱསཱིཝིསོ ¶ རཐོ ཀུམྨོ, དྭེ དཱརུཀྑནྡྷཱ ཨཝསྶུཏོ;

དུཀྑདྷམྨཱ ཀིཾསུཀཱ ཝཱིཎཱ, ཚཔྤཱཎཱ ཡཝཀལཱཔཱིཏི.

སལཱ༹ཡཏནཝགྒེ ཙཏུཏྠཔཎྞཱསཀོ སམཏྟོ.

ཏསྶ ¶ ཝགྒུདྡཱནཾ –

ནནྡིཀྑཡོ སཊྛིནཡོ, སམུདྡོ ཨུརགེན ཙ;

ཙཏུཔཎྞཱསཀཱ ཨེཏེ, ནིཔཱཏེསུ པཀཱསིཏཱཏི.

སལཱ༹ཡཏནསཾཡུཏྟཾ སམཏྟཾ.

༢. ཝེདནཱསཾཡུཏྟཾ

༡. སགཱཐཱཝགྒོ

༡. སམཱདྷིསུཏྟཾ

༢༤༩. ‘‘ཏིསྶོ ¶ ¶ ¶ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ཏིསྶོ? སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏིསྶོ ཝེདནཱཏི.

‘‘སམཱཧིཏོ སམྤཛཱནོ, སཏོ བུདྡྷསྶ སཱཝཀོ;

ཝེདནཱ ཙ པཛཱནཱཏི, ཝེདནཱནཉྩ སམྦྷཝཾ.

‘‘ཡཏྠ ཙེཏཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི, མགྒཉྩ ཁཡགཱམིནཾ;

ཝེདནཱནཾ ཁཡཱ བྷིཀྑུ, ནིཙྪཱཏོ པརིནིབྦུཏོ’’ཏི. པཋམཾ;

༢. སུཁསུཏྟཾ

༢༥༠. ‘‘ཏིསྶོ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ཏིསྶོ? སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏིསྶོ ཝེདནཱཏི.

‘‘སུཁཾ ¶ ཝཱ ཡདི ཝཱ དུཀྑཾ, ཨདུཀྑམསུཁཾ སཧ;

ཨཛ྄ཛྷཏྟཉྩ བཧིདྡྷཱ ཙ, ཡཾ ཀིཉྩི ཨཏྠི ཝེདིཏཾ.

‘‘ཨེཏཾ ¶ དུཀྑནྟི ཉཏྭཱན, མོསདྷམྨཾ པལོཀིནཾ;

ཕུསྶ ཕུསྶ ཝཡཾ པསྶཾ, ཨེཝཾ ཏཏྠ ཝིརཛྫཏཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ;

༣. པཧཱནསུཏྟཾ

༢༥༡. ‘‘ཏིསྶོ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ཏིསྶོ? སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. སུཁཱཡ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱཡ རཱགཱནུསཡོ པཧཱཏབྦོ, དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ པཊིགྷཱནུསཡོ པཧཱཏབྦོ, ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཨཝིཛྫཱནུསཡོ པཧཱཏབྦོ. ཡཏོ ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ སུཁཱཡ ཝེདནཱཡ རཱགཱནུསཡོ པཧཱིནོ ཧོཏི, དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ པཊིགྷཱནུསཡོ པཧཱིནོ ཧོཏི, ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ¶ ཝེདནཱཡ ཨཝིཛྫཱནུསཡོ པཧཱིནོ ཧོཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ‘བྷིཀྑུ ནིརནུསཡོ སམྨདྡསོ ཨཙྪེཙྪི [ཨཙྪེཛྫི (བཧཱུསུ)] ཏཎྷཾ, ཝིཝཏྟཡི [ཝཱཝཏྟཡི (སཱི.)] སཾཡོཛནཾ, སམྨཱ མཱནཱབྷིསམཡཱ ཨནྟམཀཱསི དུཀྑསྶཱ’’’ཏི.

‘‘སུཁཾ ཝེདཡམཱནསྶ [ཝེདིཡམཱནསྶ (སཱི. པཱི.)], ཝེདནཾ ཨཔྤཛཱནཏོ;

སོ རཱགཱནུསཡོ ཧོཏི, ཨནིསྶརཎདསྶིནོ.

‘‘དུཀྑཾ ཝེདཡམཱནསྶ, ཝེདནཾ ཨཔྤཛཱནཏོ;

པཊིགྷཱནུསཡོ ཧོཏི, ཨནིསྶརཎདསྶིནོ.

‘‘ཨདུཀྑམསུཁཾ སནྟཾ, བྷཱུརིཔཉྙེན དེསིཏཾ;

ཏཉྩཱཔི ཨབྷིནནྡཏི, ནེཝ དུཀྑཱ པམུཙྩཏི.

‘‘ཡཏོ ¶ ཙ བྷིཀྑུ ཨཱཏཱཔཱི, སམྤཛཉྙཾ ན རིཉྩཏི;

ཏཏོ སོ ཝེདནཱ སབྦཱ, པརིཛཱནཱཏི པཎྜིཏོ.

‘‘སོ ཝེདནཱ པརིཉྙཱཡ, དིཊྛེ དྷམྨེ ཨནཱསཝོ;

ཀཱཡསྶ བྷེདཱ དྷམྨཊྛོ, སངྑྱཾ ནོཔེཏི ཝེདགཱུ’’ཏི. ཏཏིཡཾ;

༤. པཱཏཱལསུཏྟཾ

༢༥༢. ‘‘ཨསྶུཏཝཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, པུཐུཛྫནོ ཡཾ ཝཱཙཾ བྷཱསཏི – ‘ཨཏྠི མཧཱསམུདྡེ པཱཏཱལོ’ཏི. ཏཾ ཁོ པནེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨསནྟཾ ཨཝིཛྫམཱནཾ ཨེཝཾ ཝཱཙཾ བྷཱསཏི – ‘ཨཏྠི མཧཱསམུདྡེ པཱཏཱལོ’ཏི. སཱརཱིརིཀཱནཾ ཁོ ཨེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཱནཾ ཝེདནཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ ཡདིདཾ ‘པཱཏཱལོ’ཏི. ཨསྶུཏཝཱ, བྷིཀྑཝེ, པུཐུཛྫནོ སཱརཱིརིཀཱཡ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ¶ ཕུཊྛོ སམཱནོ སོཙཏི ཀིལམཏི པརིདེཝཏི ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ‘ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ པཱཏཱལེ ན པཙྩུཊྛཱསི, གཱདྷཉྩ ནཱཛ྄ཛྷགཱ’. སུཏཝཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ སཱརཱིརིཀཱཡ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ ནེཝ སོཙཏི, ན ཀིལམཏི, ན པརིདེཝཏི, ན ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི, ན སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ‘སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ པཱཏཱལེ པཙྩུཊྛཱསི, གཱདྷཉྩ ཨཛ྄ཛྷགཱ’’’ཏི.

‘‘ཡོ ¶ ཨེཏཱ ནཱདྷིཝཱསེཏི, ཨུཔྤནྣཱ ཝེདནཱ དུཁཱ;

སཱརཱིརིཀཱ པཱཎཧརཱ, ཡཱཧི ཕུཊྛོ པཝེདྷཏི.

‘‘ཨཀྐནྡཏི པརོདཏི, དུབྦལོ ཨཔྤཐཱམཀོ;

ན སོ པཱཏཱལེ པཙྩུཊྛཱསི, ཨཐོ གཱདྷམྤི ནཱཛ྄ཛྷགཱ.

‘‘ཡོ ¶ ཙེཏཱ ཨདྷིཝཱསེཏི, ཨུཔྤནྣཱ ཝེདནཱ དུཁཱ;

སཱརཱིརིཀཱ པཱཎཧརཱ, ཡཱཧི ཕུཊྛོ ན ཝེདྷཏི;

ས ཝེ པཱཏཱལེ པཙྩུཊྛཱསི, ཨཐོ གཱདྷམྤི ཨཛ྄ཛྷགཱ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ;

༥. དཊྛབྦསུཏྟཾ

༢༥༣. ‘‘ཏིསྶོ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ཏིསྶོ? སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. སུཁཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ དུཀྑཏོ དཊྛབྦཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ སལླཏོ དཊྛབྦཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ ཨནིཙྩཏོ དཊྛབྦཱ. ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ སུཁཱ ཝེདནཱ དུཀྑཏོ དིཊྛཱ ཧོཏི, དུཀྑཱ ཝེདནཱ སལླཏོ དིཊྛཱ ཧོཏི, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ ཨནིཙྩཏོ ¶ དིཊྛཱ ཧོཏི ¶ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ‘བྷིཀྑུ སམྨདྡསོ ཨཙྪེཙྪི ཏཎྷཾ, ཝིཝཏྟཡི སཾཡོཛནཾ, སམྨཱ མཱནཱབྷིསམཡཱ ཨནྟམཀཱསི དུཀྑསྶཱ’’’ཏི.

‘‘ཡོ སུཁཾ དུཀྑཏོ ཨདྡ, དུཀྑམདྡཀྑི སལླཏོ;

ཨདུཀྑམསུཁཾ སནྟཾ, ཨདྡཀྑི ནཾ ཨནིཙྩཏོ.

‘‘ས ཝེ སམྨདྡསོ བྷིཀྑུ, པརིཛཱནཱཏི ཝེདནཱ;

སོ ཝེདནཱ པརིཉྙཱཡ, དིཊྛེ དྷམྨེ ཨནཱསཝོ;

ཀཱཡསྶ བྷེདཱ དྷམྨཊྛོ, སངྑྱཾ ནོཔེཏི ཝེདགཱུ’’ཏི. པཉྩམཾ;

༦. སལླསུཏྟཾ

༢༥༤. ‘‘ཨསྶུཏཝཱ, བྷིཀྑཝེ, པུཐུཛྫནོ སུཁམྤི ཝེདནཾ ཝེདཡཏི [ཝེདིཡཏི (སཱི. པཱི.)], དུཀྑམྤི ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, ཨདུཀྑམསུཁམྤི ཝེདནཾ ཝེདཡཏི. སུཏཝཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ སུཁམྤི ཝེདནཾ ཝེདཡཏི ¶ , དུཀྑམྤི ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, ཨདུཀྑམསུཁམྤི ¶ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཀོ ཝིསེསོ ཀོ ཨདྷིཔྤཡཱསོ [ཨདྷིཔྤཱཡོ (སཱི. ཀ.), ཨདྷིཔྤཱཡསོ (སྱཱ. ཀཾ.), ཨདྷིཔྤཱཡོསོ (པཱི.)] ཀིཾ ནཱནཱཀརཎཾ སུཏཝཏོ ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཨསྶུཏཝཏཱ པུཐུཛྫནེནཱ’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ཨསྶུཏཝཱ. བྷིཀྑཝེ, པུཐུཛྫནོ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ སོཙཏི ཀིལམཏི ¶ པརིདེཝཏི ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི. སོ དྭེ ཝེདནཱ ཝེདཡཏི – ཀཱཡིཀཉྩ, ཙེཏསིཀཉྩ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསཾ སལླེན ཝིཛ྄ཛྷེཡྻ [སལླེན ཨནུཝིཛ྄ཛྷེཡྻུཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)]. ཏམེནཾ དུཏིཡེན སལླེན ཨནུཝེདྷཾ ཝིཛ྄ཛྷེཡྻ [སལླེན ཨནུཝིཛ྄ཛྷེཡྻུཾ (སཱི.), སལླེན ཨནུཝེདྷཾ ཝིཛ྄ཛྷེཡྻུཾ (སྱཱ. ཀཾ.), སལླེན ཝིཛ྄ཛྷེཡྻུཾ (པཱི.)]. ཨེཝཉྷི སོ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ དྭིསལླེན ཝེདནཾ ཝེདཡཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ སོཙཏི ཀིལམཏི པརིདེཝཏི ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི. སོ དྭེ ཝེདནཱ ཝེདཡཏི – ཀཱཡིཀཉྩ, ཙེཏསིཀཉྩ. ཏསྶཱཡེཝ ཁོ པན དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ པཊིགྷཝཱ ཧོཏི. ཏམེནཾ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ པཊིགྷཝནྟཾ, ཡོ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ པཊིགྷཱནུསཡོ, སོ ཨནུསེཏི. སོ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ ཀཱམསུཁཾ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ན ཧི སོ, བྷིཀྑཝེ, པཛཱནཱཏི ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨཉྙཏྲ ཀཱམསུཁཱ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ནིསྶརཎཾ, ཏསྶ ཀཱམསུཁཉྩ ཨབྷིནནྡཏོ, ཡོ སུཁཱཡ ཝེདནཱཡ རཱགཱནུསཡོ, སོ ཨནུསེཏི. སོ ཏཱསཾ ཝེདནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ¶ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཏསྶ ཏཱསཾ ཝེདནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨཔྤཛཱནཏོ, ཡོ ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཨཝིཛྫཱནུསཡོ, སོ ཨནུསེཏི. སོ སུཁཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, སཉྙུཏྟོ ནཾ ཝེདཡཏི. དུཀྑཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, སཉྙུཏྟོ ནཾ ཝེདཡཏི. ཨདུཀྑམསུཁཉྩེ ¶ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, སཉྙུཏྟོ ནཾ ཝེདཡཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ‘ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ སཉྙུཏྟོ ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི, སཉྙུཏྟོ དུཀྑསྨཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘སུཏཝཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ ན སོཙཏི, ན ཀིལམཏི, ན པརིདེཝཏི, ན ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི, ན ¶ སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི. སོ ཨེཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི – ཀཱཡིཀཾ, ན ཙེཏསིཀཾ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, པུརིསཾ སལླེན ཝིཛ྄ཛྷེཡྻ. ཏམེནཾ དུཏིཡེན སལླེན ཨནུཝེདྷཾ ན ཝིཛ྄ཛྷེཡྻ. ཨེཝཉྷི སོ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཨེཀསལླེན ཝེདནཾ ཝེདཡཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ ན སོཙཏི, ན ཀིལམཏི, ན པརིདེཝཏི, ན ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི, ན སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི. སོ ཨེཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི – ཀཱཡིཀཾ, ན ཙེཏསིཀཾ. ཏསྶཱཡེཝ ཁོ པན དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ པཊིགྷཝཱ ན ཧོཏི. ཏམེནཾ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཨཔྤཊིགྷཝནྟཾ, ཡོ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ པཊིགྷཱནུསཡོ, སོ ནཱནུསེཏི. སོ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ ཀཱམསུཁཾ ནཱབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? པཛཱནཱཏི ཧི སོ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཉྙཏྲ ཀཱམསུཁཱ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ནིསྶརཎཾ. ཏསྶ ཀཱམསུཁཾ ནཱབྷིནནྡཏོ ཡོ སུཁཱཡ ཝེདནཱཡ རཱགཱནུསཡོ, སོ ནཱནུསེཏི. སོ ཏཱསཾ ཝེདནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཾ ཙ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཏསྶ ཏཱསཾ ཝེདནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཏོ, ཡོ ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཨཝིཛྫཱནུསཡོ, སོ ནཱནུསེཏི. སོ སུཁཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, ཝིསཉྙུཏྟོ ནཾ ཝེདཡཏི. དུཀྑཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི ¶ , ཝིསཉྙུཏྟོ ནཾ ཝེདཡཏི. ཨདུཀྑམསུཁཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, ཝིསཉྙུཏྟོ ནཾ ཝེདཡཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ‘སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཝིསཉྙུཏྟོ ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི ¶ ¶ , ཝིསཉྙུཏྟོ དུཀྑསྨཱ’ཏི ཝདཱམི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིསེསོ, ཨཡཾ ཨདྷིཔྤཡཱསོ, ཨིདཾ ནཱནཱཀརཎཾ སུཏཝཏོ ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཨསྶུཏཝཏཱ པུཐུཛྫནེནཱ’’ཏི.

‘‘ན ཝེདནཾ ཝེདཡཏི སཔཉྙོ,

སུཁམྤི དུཀྑམྤི བཧུསྶུཏོཔི;

ཨཡཉྩ དྷཱིརསྶ པུཐུཛྫནེན,

མཧཱ [ཨཡཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཝིསེསོ ཀུསལསྶ ཧོཏི.

‘‘སངྑཱཏདྷམྨསྶ ¶ བཧུསྶུཏསྶ,

ཝིཔསྶཏོ [སམྤསྶཏོ (སཱི. པཱི.)] ལོཀམིམཾ པརཉྩ;

ཨིཊྛསྶ དྷམྨཱ ན མཐེནྟི ཙིཏྟཾ,

ཨནིཊྛཏོ ནོ པཊིགྷཱཏམེཏི.

‘‘ཏསྶཱནུརོདྷཱ ཨཐཝཱ ཝིརོདྷཱ,

ཝིདྷཱུཔིཏཱ ཨཏྠགཏཱ ན སནྟི;

པདཉྩ ཉཏྭཱ ཝིརཛཾ ཨསོཀཾ,

སམྨཱ པཛཱནཱཏི བྷཝསྶ པཱརགཱུ’’ཏི. ཚཊྛཾ;

༧. པཋམགེལཉྙསུཏྟཾ

༢༥༥. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཝེསཱལིཡཾ ཝིཧརཏི མཧཱཝནེ ཀཱུཊཱགཱརསཱལཱཡཾ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེན གིལཱནསཱལཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ནིསཛྫ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི ¶ –

‘‘སཏོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྤཛཱནོ ཀཱལཾ ཨཱགམེཡྻ. ཨཡཾ ཝོ ཨམྷཱཀཾ ཨནུསཱསནཱི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཏོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ, ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ; ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི ¶ ཝིཧརཏི…པེ… ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི…པེ… དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ, ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ ¶ . ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཏོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྤཛཱནོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨབྷིཀྐནྟེ པཊིཀྐནྟེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨཱལོཀིཏེ ཝིལོཀིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, སམིཉྫིཏེ པསཱརིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, སངྒྷཱཊིཔཏྟཙཱིཝརདྷཱརཎེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨསིཏེ པཱིཏེ ཁཱཡིཏེ སཱཡིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨུཙྩཱརཔསྶཱཝཀམྨེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, གཏེ ཋིཏེ ནིསིནྣེ སུཏྟེ ཛཱགརིཏེ བྷཱསིཏེ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེ ¶ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི. སཏོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྤཛཱནོ ཀཱལཾ ཨཱགམེཡྻ. ཨཡཾ ཝོ ཨམྷཱཀཾ ཨནུསཱསནཱི.

‘‘ཏསྶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ སཏསྶ སམྤཛཱནསྶ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཱ ཝེདནཱ, སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨུཔྤནྣཱ ཁོ མྱཱཡཾ སུཁཱ ཝེདནཱ. སཱ ཙ ཁོ པཊིཙྩ, ནོ ཨཔྤཊིཙྩ. ཀིཾ པཊིཙྩ? ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ པཊིཙྩ. ཨཡཾ ཁོ པན ཀཱཡོ ཨནིཙྩོ སངྑཏོ པཊིཙྩསམུཔྤནྣོ. ཨནིཙྩཾ ཁོ པན སངྑཏཾ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཾ ཀཱཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཱ སུཁཱ ཝེདནཱ ཀུཏོ ནིཙྩཱ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི! སོ ཀཱཡེ ཙ སུཁཱཡ ཙ ཝེདནཱཡ ཨནིཙྩཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཝཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཝིརཱགཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ནིརོདྷཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཀཱཡེ ཙ སུཁཱཡ ཙ ཝེདནཱཡ ཨནིཙྩཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ, ཝཡཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ, ཝིརཱགཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ, ནིརོདྷཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ, པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶིནོ ¶ ¶ ཝིཧརཏོ, ཡོ ཀཱཡེ ཙ སུཁཱཡ ཙ ཝེདནཱཡ རཱགཱནུསཡོ, སོ པཧཱིཡཏི.

‘‘ཏསྶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ སཏསྶ སམྤཛཱནསྶ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ ཨུཔྤཛྫཏི དུཀྑཱ ཝེདནཱ. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨུཔྤནྣཱ ཁོ མྱཱཡཾ དུཀྑཱ ཝེདནཱ. སཱ ཙ ཁོ པཊིཙྩ, ནོ ཨཔྤཊིཙྩ. ཀིཾ པཊིཙྩ? ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ པཊིཙྩ. ཨཡཾ ཁོ པན ཀཱཡོ ཨནིཙྩོ སངྑཏོ པཊིཙྩསམུཔྤནྣོ. ཨནིཙྩཾ ཁོ པན སངྑཏཾ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཾ ཀཱཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཱ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཀུཏོ ནིཙྩཱ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི! སོ ཀཱཡེ ཙ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ¶ ཨནིཙྩཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཝཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཝིརཱགཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ནིརོདྷཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཀཱཡེ ཙ དུཀྑཱཡ ཙ ཝེདནཱཡ ཨནིཙྩཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ…པེ… པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ, ཡོ ཀཱཡེ ཙ དུཀྑཱཡ ཙ ཝེདནཱཡ པཊིགྷཱནུསཡོ, སོ པཧཱིཡཏི.

‘‘ཏསྶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ སཏསྶ སམྤཛཱནསྶ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ, སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨུཔྤནྣཱ ཁོ མྱཱཡཾ ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. སཱ ཙ ཁོ པཊིཙྩ, ནོ ཨཔྤཊིཙྩ. ཀིཾ པཊིཙྩ? ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ པཊིཙྩ. ཨཡཾ ཁོ པན ཀཱཡོ ཨནིཙྩོ སངྑཏོ པཊིཙྩསམུཔྤནྣོ. ཨནིཙྩཾ ཁོ པན སངྑཏཾ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཾ ཀཱཡཾ ¶ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཱ ¶ ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ ཀུཏོ ནིཙྩཱ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི! སོ ཀཱཡེ ཙ ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཙ ཝེདནཱཡ ཨནིཙྩཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཝཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཝིརཱགཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ནིརོདྷཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཀཱཡེ ཙ ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཙ ཝེདནཱཡ ཨནིཙྩཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ…པེ… པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ, ཡོ ཀཱཡེ ཙ ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཙ ཝེདནཱཡ ཨཝིཛྫཱནུསཡོ, སོ པཧཱིཡཏི.

‘‘སོ ¶ སུཁཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, སཱ ཨནིཙྩཱཏི པཛཱནཱཏི, ཨནཛ྄ཛྷོསིཏཱཏི པཛཱནཱཏི, ཨནབྷིནནྡིཏཱཏི པཛཱནཱཏི; དུཀྑཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, སཱ ཨནིཙྩཱཏི པཛཱནཱཏི, ཨནཛ྄ཛྷོསིཏཱཏི པཛཱནཱཏི, ཨནབྷིནནྡིཏཱཏི པཛཱནཱཏི; ཨདུཀྑམསུཁཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, སཱ ཨནིཙྩཱཏི པཛཱནཱཏི, ཨནཛ྄ཛྷོསིཏཱཏི པཛཱནཱཏི, ཨནབྷིནནྡིཏཱཏི པཛཱནཱཏི. སོ སུཁཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, ཝིསཉྙུཏྟོ ནཾ ཝེདཡཏི; དུཀྑཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, ཝིསཉྙུཏྟོ ནཾ ཝེདཡཏི; ཨདུཀྑམསུཁཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, ཝིསཉྙུཏྟོ ནཾ ཝེདཡཏི. སོ ཀཱཡཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ཀཱཡཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, ཛཱིཝིཏཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ཛཱིཝིཏཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུདྡྷཾ ཛཱིཝིཏཔརིཡཱདཱནཱ ཨིདྷེཝ སབྦཝེདཡིཏཱནི ཨནབྷིནནྡིཏཱནི སཱིཏཱིབྷཝིསྶནྟཱི’ཏི [སཱིཏིབྷཝིསྶནྟཱིཏི (སཱི. པཱི. ཀ.)] པཛཱནཱཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཏེལཉྩ པཊིཙྩ ཝཊྚིཉྩ པཊིཙྩ ཏེལཔྤདཱིཔོ ཛྷཱཡེཡྻ, ཏསྶེཝ ཏེལསྶ ཙ ཝཊྚིཡཱ ཙ པརིཡཱདཱནཱ ཨནཱཧཱརོ ནིབྦཱཡེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡཔརིཡནྟིཀཾ ¶ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ¶ ‘ཀཱཡཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ཛཱིཝིཏཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ཛཱིཝིཏཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུདྡྷཾ ཛཱིཝིཏཔརིཡཱདཱནཱ ཨིདྷེཝ སབྦཝེདཡིཏཱནི ཨནབྷིནནྡིཏཱནི སཱིཏཱིབྷཝིསྶནྟཱི’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. དུཏིཡགེལཉྙསུཏྟཾ

༢༥༦. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཝེསཱལིཡཾ ཝིཧརཏི མཧཱཝནེ ཀཱུཊཱགཱརསཱལཱཡཾ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེན གིལཱནསཱལཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ནིསཛྫ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི –

‘‘སཏོ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྤཛཱནོ ཀཱལཾ ཨཱགམེཡྻ. ཨཡཾ ཝོ ཨམྷཱཀཾ ཨནུསཱསནཱི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཏོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ, ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ; ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི… ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི… དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ, ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཏོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྤཛཱནོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨབྷིཀྐནྟེ པཊིཀྐནྟེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི…པེ… བྷཱསིཏེ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྤཛཱནོ ཧོཏི. སཏོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྤཛཱནོ ཀཱལཾ ཨཱགམེཡྻ. ཨཡཾ ཝོ ཨམྷཱཀཾ ཨནུསཱསནཱི.

‘‘ཏསྶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ སཏསྶ སམྤཛཱནསྶ ཨཔྤམཏྟསྶ ¶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཱ ཝེདནཱ. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨུཔྤནྣཱ ཁོ མྱཱཡཾ སུཁཱ ཝེདནཱ; སཱ ཙ ཁོ པཊིཙྩ, ནོ ཨཔྤཊིཙྩ. ཀིཾ པཊིཙྩ? ཨིམམེཝ ཕསྶཾ པཊིཙྩ. ཨཡཾ ཁོ ¶ པན ཕསྶོ ཨནིཙྩོ སངྑཏོ པཊིཙྩསམུཔྤནྣོ. ཨནིཙྩཾ ཁོ པན སངྑཏཾ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཾ ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཱ སུཁཱ ཝེདནཱ ཀུཏོ ནིཙྩཱ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི! སོ ཕསྶེ ཙ སུཁཱཡ ཙ ཝེདནཱཡ ཨནིཙྩཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཝཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཝིརཱགཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ནིརོདྷཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཕསྶེ ཙ སུཁཱཡ ཙ ཝེདནཱཡ ཨནིཙྩཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ, ཝཡཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ, ཝིརཱགཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ, ནིརོདྷཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ, པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ ཡོ ཕསྶེ ཙ སུཁཱཡ ཙ ཝེདནཱཡ རཱགཱནུསཡོ, སོ པཧཱིཡཏི.

‘‘ཏསྶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ སཏསྶ…པེ… ཝིཧརཏོ ཨུཔྤཛྫཏི དུཀྑཱ ཝེདནཱ…པེ… ཨུཔྤཛྫཏི ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨུཔྤནྣཱ ཁོ མྱཱཡཾ ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ; སཱ ཙ ཁོ པཊིཙྩ, ནོ ཨཔྤཊིཙྩ. ཀིཾ པཊིཙྩ? ཨིམམེཝ ཕསྶཾ པཊིཙྩ…པེ… ཀཱཡསྶ ¶ བྷེདཱ ཨུདྡྷཾ ཛཱིཝིཏཔརིཡཱདཱནཱ ཨིདྷེཝ སབྦཝེདཡིཏཱནི ཨནབྷིནནྡིཏཱནི སཱིཏཱིབྷཝིསྶནྟཱི’ཏི པཛཱནཱཏི’’.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཏེལཉྩ པཊིཙྩ ཝཊྚིཉྩ པཊིཙྩ ཏེལཔྤདཱིཔོ ཛྷཱཡེཡྻ ¶ , ཏསྶེཝ ཏེལསྶ ཙ ཝཊྚིཡཱ ཙ པརིཡཱདཱནཱ ཨནཱཧཱརོ ནིབྦཱཡེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ཀཱཡཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ཛཱིཝིཏཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ཛཱིཝིཏཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུདྡྷཾ ཛཱིཝིཏཔརིཡཱདཱནཱ ཨིདྷེཝ སབྦཝེདཡིཏཱནི ཨནབྷིནནྡིཏཱནི སཱིཏཱིབྷཝིསྶནྟཱི’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཨནིཙྩསུཏྟཾ

༢༥༧. ‘‘ཏིསྶོ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ སངྑཏཱ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཱ ཁཡདྷམྨཱ ཝཡདྷམྨཱ ཝིརཱགདྷམྨཱ ནིརོདྷདྷམྨཱ. ཀཏམཱ ཏིསྶོ? སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ སངྑཏཱ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཱ ཁཡདྷམྨཱ ཝཡདྷམྨཱ ཝིརཱགདྷམྨཱ ནིརོདྷདྷམྨཱ’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཕསྶམཱུལཀསུཏྟཾ

༢༥༨. ‘‘ཏིསྶོ ¶ ¶ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ ཕསྶཛཱ ཕསྶམཱུལཀཱ ཕསྶནིདཱནཱ ཕསྶཔཙྩཡཱ. ཀཏམཱ ཏིསྶོ? སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. སུཁཝེདནིཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཱ ཝེདནཱ. ཏསྶེཝ སུཁཝེདནིཡསྶ ཕསྶསྶ ནིརོདྷཱ, ཡཾ ཏཛྫཾ ཝེདཡིཏཾ སུཁཝེདནིཡཾ ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཱ སུཁཱ ཝེདནཱ, སཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སཱ ཝཱུཔསམྨཏི. དུཀྑཝེདནིཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི དུཀྑཱ ཝེདནཱ. ཏསྶེཝ དུཀྑཝེདནིཡསྶ ཕསྶསྶ ནིརོདྷཱ, ཡཾ ཏཛྫཾ ཝེདཡིཏཾ དུཀྑཝེདནིཡཾ ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཱ དུཀྑཱ ཝེདནཱ, སཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སཱ ཝཱུཔསམྨཏི. ཨདུཀྑམསུཁཝེདནིཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཕསྶཾ པཊིཙྩ ¶ ཨུཔྤཛྫཏི ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. ཏསྶེཝ ཨདུཀྑམསུཁཝེདནིཡསྶ ཕསྶསྶ ནིརོདྷཱ, ཡཾ ཏཛྫཾ ཝེདཡིཏཾ ཨདུཀྑམསུཁཝེདནིཡཾ ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཱ ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ, སཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སཱ ཝཱུཔསམྨཏི. སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྭིནྣཾ ཀཊྛཱནཾ སངྒྷཊྚནསམོདྷཱནཱ [སངྑཏྟཱ ཏསྶ སམོདྷཱནཱ (སྱཱ. ཀཾ.) སངྒྷཏྟཱ ཏསྶ སམོདྷཱནཱ (ཀ.) སཾ. ནི. ༢.༦༢ པསྶིཏབྦཾ] ཨུསྨཱ ཛཱཡཏི, ཏེཛོ ཨབྷིནིབྦཏྟཏི. ཏེསཾཡེཝ ཀཊྛཱནཾ ནཱནཱབྷཱཝཱ ཝིནིཀྑེཔཱ, ཡཱ ཏཛྫཱ ཨུསྨཱ, སཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སཱ ཝཱུཔསམྨཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཱ ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཕསྶཛཱ ཕསྶམཱུལཀཱ ཕསྶནིདཱནཱ ཕསྶཔཙྩཡཱ. ཏཛྫཾ ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཏཛྫཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫནྟི. ཏཛྫསྶ ཕསྶསྶ ནིརོདྷཱ ཏཛྫཱ ཝེདནཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟཱི’’ཏི. དསམཾ.

སགཱཐཱཝགྒོ པཋམོ ¶ .

ཏསྶུདྡཱནཾ –

སམཱདྷི སུཁཾ པཧཱནེན, པཱཏཱལཾ དཊྛབྦེན ཙ;

སལླེན ཙེཝ གེལཉྙཱ, ཨནིཙྩ ཕསྶམཱུལཀཱཏི.

༢. རཧོགཏཝགྒོ

༡. རཧོགཏསུཏྟཾ

༢༥༩. ཨཐ ¶ ¶ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདྷ མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, རཧོགཏསྶ པཊིསལླཱིནསྶ ཨེཝཾ ཙེཏསོ པརིཝིཏཀྐོ ཨུདཔཱདི – ‘ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. ཝུཏྟཾ ཁོ པནེཏཾ བྷགཝཏཱ – ‘ཡཾ ཀིཉྩི ཝེདཡིཏཾ ཏཾ དུཀྑསྨི’ནྟི. ཀིཾ ནུ ཁོ ཨེཏཾ བྷགཝཏཱ སནྡྷཱཡ བྷཱསིཏཾ – ‘ཡཾ ཀིཉྩི ཝེདཡིཏཾ ཏཾ དུཀྑསྨི’’’ནྟི?

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, བྷིཀྑུ! ཏིསྶོ ཨིམཱ, བྷིཀྑུ, ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ མཡཱ. སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ མཡཱ. ཝུཏྟཾ ཁོ པནེཏཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ – ‘ཡཾ ཀིཉྩི ཝེདཡིཏཾ, ཏཾ དུཀྑསྨི’ནྟི. ཏཾ ཁོ པནེཏཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སངྑཱརཱནཾཡེཝ ཨནིཙྩཏཾ སནྡྷཱཡ བྷཱསིཏཾ – ‘ཡཾ ཀིཉྩི ཝེདཡིཏཾ ཏཾ དུཀྑསྨི’ནྟི ¶ . ཏཾ ཁོ པནེཏཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སངྑཱརཱནཾཡེཝ ཁཡདྷམྨཏཾ…པེ… ཝཡདྷམྨཏཾ…པེ… ཝིརཱགདྷམྨཏཾ ¶ …པེ… ནིརོདྷདྷམྨཏཾ…པེ… ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཏཾ སནྡྷཱཡ བྷཱསིཏཾ – ‘ཡཾ ཀིཉྩི ཝེདཡིཏཾ ཏཾ དུཀྑསྨི’ནྟི. ཨཐ ཁོ པན, བྷིཀྑུ, མཡཱ ཨནུཔུབྦསངྑཱརཱནཾ ནིརོདྷོ ཨཀྑཱཏོ. པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཝཱཙཱ ནིརུདྡྷཱ ཧོཏི. དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ¶ སམཱཔནྣསྶ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱ ནིརུདྡྷཱ ཧོནྟི. ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ པཱིཏི ནིརུདྡྷཱ ཧོཏི. ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཨསྶཱསཔསྶཱསཱ ནིརུདྡྷཱ ཧོནྟི. ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ སམཱཔནྣསྶ རཱུཔསཉྙཱ ནིརུདྡྷཱ ཧོཏི. ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ སམཱཔནྣསྶ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསཉྙཱ ནིརུདྡྷཱ ཧོཏི. ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཱཔནྣསྶ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསཉྙཱ ནིརུདྡྷཱ ཧོཏི. ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ སམཱཔནྣསྶ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཉྙཱ ནིརུདྡྷཱ ཧོཏི. སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣསྶ སཉྙཱ ཙ ཝེདནཱ ཙ ནིརུདྡྷཱ ཧོནྟི. ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགོ ནིརུདྡྷོ ཧོཏི, དོསོ ནིརུདྡྷོ ཧོཏི, མོཧོ ནིརུདྡྷོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑུ, མཡཱ ཨནུཔུབྦསངྑཱརཱནཾ ཝཱུཔསམོ ཨཀྑཱཏོ. པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ¶ ཝཱཙཱ ཝཱུཔསནྟཱ ཧོཏི. དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱ ཝཱུཔསནྟཱ ཧོནྟི…པེ… སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣསྶ སཉྙཱ ཙ ཝེདནཱ ཙ ཝཱུཔསནྟཱ ཧོནྟི. ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགོ ཝཱུཔསནྟོ ཧོཏི, དོསོ ཝཱུཔསནྟོ ཧོཏི, མོཧོ ཝཱུཔསནྟོ ཧོཏི. ཚཡིམཱ, བྷིཀྑུ, པསྶདྡྷིཡོ. པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཝཱཙཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོཏི. དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོནྟི. ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ པཱིཏི པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོཏི. ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཨསྶཱསཔསྶཱསཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ¶ ཧོནྟི ¶ . སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣསྶ སཉྙཱ ཙ ཝེདནཱ ཙ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོནྟི. ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ ཧོཏི, དོསོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ ཧོཏི, མོཧོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ ཧོཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. པཋམཨཱཀཱསསུཏྟཾ

༢༦༠. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨཱཀཱསེ ཝིཝིདྷཱ ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི. པུརཏྠིམཱཔི ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, པཙྪིམཱཔི ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, ཨུཏྟརཱཔི ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, དཀྑིཎཱཔི ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, སརཛཱཔི ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, ཨརཛཱཔི ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, སཱིཏཱཔི ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, ཨུཎྷཱཔི ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, པརིཏྟཱཔི ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, ཨདྷིམཏྟཱཔི ཝཱཏཱ ¶ ཝཱཡནྟི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམསྨིཾ ཀཱཡསྨིཾ ཝིཝིདྷཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, སུཁཱཔི ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, དུཀྑཱཔི ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨདུཀྑམསུཁཱཔི ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི.

‘‘ཡཐཱཔི ཝཱཏཱ ཨཱཀཱསེ, ཝཱཡནྟི ཝིཝིདྷཱ པུཐཱུ;

པུརཏྠིམཱ པཙྪིམཱ ཙཱཔི, ཨུཏྟརཱ ཨཐ དཀྑིཎཱ.

‘‘སརཛཱ ཨརཛཱ ཙཔི, སཱིཏཱ ཨུཎྷཱ ཙ ཨེཀདཱ;

ཨདྷིམཏྟཱ པརིཏྟཱ ཙ, པུཐཱུ ཝཱཡནྟི མཱལུཏཱ.

‘‘ཏཐེཝིམསྨིཾ ཀཱཡསྨིཾ, སམུཔྤཛྫནྟི ཝེདནཱ;

སུཁདུཀྑསམུཔྤཏྟི, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཙ ཡཱ.

‘‘ཡཏོ ¶ ཙ བྷིཀྑུ ཨཱཏཱཔཱི, སམྤཛཉྙཾ ན རིཉྩཏི [སམྤཛཱནོ ནིརཱུཔདྷི (ཀ.)];

ཏཏོ སོ ཝེདནཱ སབྦཱ, པརིཛཱནཱཏི པཎྜིཏོ.

‘‘སོ ¶ ཝེདནཱ པརིཉྙཱཡ, དིཊྛེ དྷམྨེ ཨནཱསཝོ;

ཀཱཡསྶ བྷེདཱ དྷམྨཊྛོ, སངྑྱཾ ནོཔེཏི ཝེདགཱུ’’ཏི. དུཏིཡཾ;

༣. དུཏིཡཨཱཀཱསསུཏྟཾ

༢༦༡. ‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨཱཀཱསེ ཝིཝིདྷཱ ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི. པུརཏྠིམཱཔི ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི…པེ… ཨདྷིམཏྟཱཔི ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམསྨིཾ ཀཱཡསྨིཾ ཝིཝིདྷཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, སུཁཱཔི ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, དུཀྑཱཔི ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨདུཀྑམསུཁཱཔི ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཨགཱརསུཏྟཾ

༢༦༢. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨཱགནྟུཀཱགཱརཾ. ཏཏྠ པུརཏྠིམཱཡཔི དིསཱཡ ཨཱགནྟྭཱ ཝཱསཾ ཀཔྤེནྟི, པཙྪིམཱཡཔི དིསཱཡ ཨཱགནྟྭཱ ཝཱསཾ ཀཔྤེནྟི, ཨུཏྟརཱཡཔི དིསཱཡ ཨཱགནྟྭཱ ཝཱསཾ ཀཔྤེནྟི, དཀྑིཎཱཡཔི དིསཱཡ ཨཱགནྟྭཱ ཝཱསཾ ཀཔྤེནྟི. ཁཏྟིཡཱཔི ཨཱགནྟྭཱ ཝཱསཾ ཀཔྤེནྟི, བྲཱཧྨཎཱཔི ཨཱགནྟྭཱ ཝཱསཾ ཀཔྤེནྟི, ཝེསྶཱཔི ཨཱགནྟྭཱ ཝཱསཾ ཀཔྤེནྟི, སུདྡཱཔི ཨཱགནྟྭཱ ཝཱསཾ ཀཔྤེནྟི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམསྨིཾ ཀཱཡསྨིཾ ཝིཝིདྷཱ ཝེདནཱ ¶ ཨུཔྤཛྫནྟི. སུཁཱཔི ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, དུཀྑཱཔི ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨདུཀྑམསུཁཱཔི ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི. སཱམིསཱཔི སུཁཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, སཱམིསཱཔི དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, སཱམིསཱཔི ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི. ནིརཱམིསཱཔི སུཁཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ནིརཱམིསཱཔི དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ནིརཱམིསཱཔི ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. པཋམཨཱནནྡསུཏྟཾ

༢༦༣. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི ¶ , ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཏམཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཝེདནཱ, ཀཏམོ ཝེདནཱསམུདཡོ, ཀཏམོ ཝེདནཱནིརོདྷོ, ཀཏམཱ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི ¶ པཊིཔདཱ? ཀོ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎནྟི? ཏིསྶོ ཨིམཱ, ཨཱནནྡ, ཝེདནཱ – སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, ཨཱནནྡ, ཝེདནཱ. ཕསྶསམུདཡཱ ཝེདནཱསམུདཡོ; ཕསྶནིརོདྷཱ ཝེདནཱནིརོདྷོ. ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི. ཡཾ ཝེདནཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨཡཾ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ. ཡཱ ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ, ཨཡཾ ཝེདནཱཡ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ ཝེདནཱཡ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ, ཨིདཾ ཝེདནཱཡ ནིསྶརཎཾ. ཨཐ ཁོ པནཱནནྡ, མཡཱ ཨནུཔུབྦསངྑཱརཱནཾ ནིརོདྷོ ཨཀྑཱཏོ. པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཝཱཙཱ ནིརུདྡྷཱ ཧོཏི…པེ… སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ ¶ སམཱཔནྣསྶ སཉྙཱ ཙ ཝེདནཱ ཙ ནིརུདྡྷཱ ཧོནྟི. ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགོ ནིརུདྡྷོ ཧོཏི, དོསོ ནིརུདྡྷོ ཧོཏི, མོཧོ ནིརུདྡྷོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ པནཱནནྡ, མཡཱ ཨནུཔུབྦསངྑཱརཱནཾ ཝཱུཔསམོ ཨཀྑཱཏོ. པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཝཱཙཱ ཝཱུཔསནྟཱ ཧོཏི…པེ… སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣསྶ སཉྙཱ ཙ ཝེདནཱ ཙ ཝཱུཔསནྟཱ ཧོནྟི. ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགོ ཝཱུཔསནྟོ ཧོཏི, དོསོ ཝཱུཔསནྟོ ཧོཏི, མོཧོ ཝཱུཔསནྟོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ པནཱནནྡ, མཡཱ ཨནུཔུབྦསངྑཱརཱནཾ པཊིཔྤསྶདྡྷི ཨཀྑཱཏཱ. པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཝཱཙཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོཏི…པེ… ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ སམཱཔནྣསྶ རཱུཔསཉྙཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོཏི. ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ སམཱཔནྣསྶ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསཉྙཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོཏི. ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཱཔནྣསྶ ¶ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསཉྙཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོཏི. ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ སམཱཔནྣསྶ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཉྙཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོཏི. སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣསྶ སཉྙཱ ཙ ཝེདནཱ ཙ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོནྟི. ཁཱིཎཱསཝསྶ ¶ བྷིཀྑུནོ རཱགོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ ཧོཏི, དོསོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ ཧོཏི, མོཧོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ ཧོཏཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. དུཏིཡཨཱནནྡསུཏྟཾ

༢༦༤. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཏམཱ ནུ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཝེདནཱ, ཀཏམོ ཝེདནཱསམུདཡོ, ཀཏམོ ཝེདནཱནིརོདྷོ ¶ , ཀཏམཱ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཀོ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎ’’ནྟི? ‘‘བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ བྷགཝནྣེཏྟིཀཱ བྷགཝམྤཊིསརཎཱ. སཱདྷུ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཉྙེཝ པཊིབྷཱཏུ ཨེཏསྶ ¶ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠོ. བྷགཝཏོ སུཏྭཱ བྷིཀྑཱུ དྷཱརེསྶནྟཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, ཨཱནནྡ, སུཎོཧི, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཧི; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཏིསྶོ ཨིམཱ, ཨཱནནྡ, ཝེདནཱ – སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, ཨཱནནྡ, ཝེདནཱ…པེ… ཕསྶསམུདཡཱ…པེ… ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ ཧོཏི, དོསོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ ཧོཏི, མོཧོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ ཧོཏཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. པཋམསམྦཧུལསུཏྟཾ

༢༦༥. ཨཐ ཁོ སམྦཧུལཱ བྷིཀྑཱུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཀཏམཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཝེདནཱ, ཀཏམོ ཝེདནཱསམུདཡོ, ཀཏམོ ཝེདནཱནིརོདྷོ, ཀཏམཱ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཀོ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎ’’ནྟི? ‘‘ཏིསྶོ ¶ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ – སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ. ཕསྶསམུདཡཱ ¶ ཝེདནཱསམུདཡོ; ཕསྶནིརོདྷཱ ཝེདནཱནིརོདྷོ. ཨཡམེཝ ¶ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི. ཡཾ ཝེདནཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨཡཾ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ. ཡཱ ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ, ཨཡཾ ཝེདནཱཡ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ ཝེདནཱཡ ¶ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ, ཨིདཾ ཝེདནཱཡ ནིསྶརཎཾ.

‘‘ཨཐ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ ཨནུཔུབྦསངྑཱརཱནཾ ནིརོདྷོ ཨཀྑཱཏོ. པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཝཱཙཱ ནིརུདྡྷཱ ཧོཏི…པེ… ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགོ ནིརུདྡྷོ ཧོཏི, དོསོ ནིརུདྡྷོ ཧོཏི, མོཧོ ནིརུདྡྷོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ ཨནུཔུབྦསངྑཱརཱནཾ ཝཱུཔསམོ ཨཀྑཱཏོ. པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཝཱཙཱ ཝཱུཔསནྟཱ ཧོཏི…པེ… ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགོ ཝཱུཔསནྟོ ཧོཏི, དོསོ ཝཱུཔསནྟོ ཧོཏི, མོཧོ ཝཱུཔསནྟོ ཧོཏི. ཚཡིམཱ, བྷིཀྑཝེ, པསྶདྡྷིཡོ. པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཝཱཙཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོཏི. དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོནྟི. ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ པཱིཏི པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོཏི. ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཨསྶཱསཔསྶཱསཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོནྟི. སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣསྶ སཉྙཱ ཙ ཝེདནཱ ཙ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོནྟི. ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ ཧོཏི, དོསོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ ཧོཏི, མོཧོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ ཧོཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. དུཏིཡསམྦཧུལསུཏྟཾ

༢༦༦. ཨཐ ཁོ སམྦཧུལཱ བྷིཀྑཱུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ¶ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཏམཱ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ, ཀཏམོ ཝེདནཱསམུདཡོ, ཀཏམོ ¶ ཝེདནཱནིརོདྷོ, ཀཏམཱ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཀོ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎ’’ནྟི? ‘‘བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ…’’ ‘‘ཏིསྶོ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ – སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ…པེ… ཕསྶསམུདཡཱ…པེ…. (ཡཐཱ པུརིམསུཏྟནྟེ, ཏཐཱ ཝིཏྠཱརེཏབྦོ.) ¶ ཨཊྛམཾ.

༩. པཉྩཀངྒསུཏྟཾ

༢༦༧. ཨཐ ¶ ཁོ པཉྩཀངྒོ ཐཔཏི ཡེནཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ པཉྩཀངྒོ ཐཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཏི ནུ ཁོ, བྷནྟེ ཨུདཱཡི, ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ’’ཏི? ‘‘ཏིསྶོ ཁོ, ཐཔཏི, ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཁོ, ཐཔཏི, ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, པཉྩཀངྒོ ཐཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ན ཁོ, བྷནྟེ ཨུདཱཡི, ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. དྭེ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ – སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ. ཡཱཡཾ, བྷནྟེ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ, སནྟསྨིཾ ཨེསཱ པཎཱིཏེ སུཁེ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ’’ཏི. དུཏིཡམྤི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི པཉྩཀངྒཾ ཐཔཏིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ན ཁོ, ཐཔཏི, དྭེ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཏིསྶོ ཝེདནཱ ¶ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ’’ཏི. དུཏིཡམྤི ཁོ པཉྩཀངྒོ ཐཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ ¶ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ན ཁོ, བྷནྟེ ཨུདཱཡི, ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. དྭེ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ – སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ. ཡཱཡཾ, བྷནྟེ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ, སནྟསྨིཾ ཨེསཱ པཎཱིཏེ སུཁེ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ’’ཏི. ཏཏིཡམྤི ཁོ ¶ ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི པཉྩཀངྒཾ ཐཔཏིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ན ཁོ, ཐཔཏི, དྭེ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ’’ཏི. ཏཏིཡམྤི ཁོ པཉྩཀངྒོ ཐཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ན ཁོ, བྷནྟེ ཨུདཱཡི, ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. དྭེ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ – སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ. ཡཱཡཾ, བྷནྟེ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ, སནྟསྨིཾ ཨེསཱ པཎཱིཏེ སུཁེ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ’’ཏི. ནེཝ སཀྑི ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི པཉྩཀངྒཾ ཐཔཏིཾ སཉྙཱཔེཏུཾ, ན པནཱསཀྑི པཉྩཀངྒོ ཐཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ སཉྙཱཔེཏུཾ. ཨསྶོསི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨཱཡསྨཏོ ཨུདཱཡིསྶ པཉྩཀངྒེན ཐཔཏིནཱ སདྡྷིཾ ཨིམཾ ཀཐཱསལླཱཔཾ.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡཱཝཏཀོ ¶ ཨཱཡསྨཏོ ཨུདཱཡིསྶ པཉྩཀངྒེན ཐཔཏིནཱ སདྡྷིཾ ཨཧོསི ཀཐཱསལླཱཔོ ཏཾ སབྦཾ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསི.

‘‘སནྟམེཝ, ཨཱནནྡ, པརིཡཱཡཾ པཉྩཀངྒོ ¶ ཐཔཏི ཨུདཱཡིསྶ བྷིཀྑུནོ ནཱབྦྷནུམོདི; སནྟཉྩ པནཱནནྡ, པརིཡཱཡཾ ཨུདཱཡཱི བྷིཀྑུ པཉྩཀངྒསྶ ཐཔཏིནོ ནཱབྦྷནུམོདི. དྭེཔི མཡཱ, ཨཱནནྡ, ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན. ཏིསྶོཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན. པཉྩཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན. ཚཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན. ཨཊྛཱརསཱཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན. ཚཏྟིཾསཱཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན. ཨཊྛསཏམྤི ¶ མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན. ཨེཝཾ པརིཡཱཡདེསིཏོ ཁོ, ཨཱནནྡ, མཡཱ དྷམྨོ. ཨེཝཾ པརིཡཱཡདེསིཏེ ཁོ, ཨཱནནྡ, མཡཱ དྷམྨེ ཡེ ཨཉྙམཉྙསྶ སུབྷཱསིཏཾ སུལཔིཏཾ, ན སམནུམཉྙིསྶནྟི, ན སམནུཛཱནིསྶནྟི, ན སམནུམོདིསྶནྟི, ཏེསཾ ཨེཏཾ པཱཊིཀངྑཾ – བྷཎྜནཛཱཏཱ ཀལཧཛཱཏཱ ཝིཝཱདཱཔནྣཱ ཨཉྙམཉྙཾ མུཁསཏྟཱིཧི ཝིཏུདནྟཱ ཝིཧརིསྶནྟཱིཏི [ཝིཧརིསྶནྟི (སཱི. པཱི. ཀ.)]. ཨེཝཾ པརིཡཱཡདེསིཏོ ཁོ, ཨཱནནྡ, མཡཱ དྷམྨོ. ཨེཝཾ པརིཡཱཡདེསིཏེ ཁོ, ཨཱནནྡ, མཡཱ དྷམྨེ ཡེ ཨཉྙམཉྙསྶ སུབྷཱསིཏཾ སུལཔིཏཾ སམནུམཉྙིསྶནྟི སམནུཛཱནིསྶནྟི སམནུམོདིསྶནྟི, ཏེསཾ ཨེཏཾ པཱཊིཀངྑཾ – སམགྒཱ སམྨོདམཱནཱ ཨཝིཝདམཱནཱ ཁཱིརོདཀཱིབྷཱུཏཱ ཨཉྙམཉྙཾ པིཡཙཀྑཱུཧི སམྤསྶནྟཱ ཝིཧརིསྶནྟཱི’’ཏི.

‘‘པཉྩིམེ, ཨཱནནྡ, ཀཱམགུཎཱ. ཀཏམེ པཉྩ? ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ…པེ… ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཱ ཕོཊྛབྦཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཨིམེ ཁོ, ཨཱནནྡ, པཉྩ ཀཱམགུཎཱ ¶ . ཡཾ ཁོ, ཨཱནནྡ ¶ , ཨིམེ པཉྩ ཀཱམགུཎེ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏི ཀཱམསུཁཾ. ཡེ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨེཏཾཔརམཾ སནྟཾ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེནྟཱི’ཏི – ཨིདཾ ནེསཱཧཾ ནཱནུཛཱནཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཏྠཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ.

‘‘ཀཏམཉྩཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ. ཡེ ¶ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ ¶ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨེཏཾཔརམཾ སནྟཾ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེནྟཱི’ཏི – ཨིདཾ ནེསཱཧཾ ནཱནུཛཱནཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཏྠཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ.

‘‘ཀཏམཉྩཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ, ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ. ཡེ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨེཏཾཔརམཾ སནྟཾ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེནྟཱི’ཏི – ཨིདཾ ¶ ནེསཱཧཾ ནཱནུཛཱནཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཏྠཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ.

‘‘ཀཏམཉྩཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧརཏི སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ, སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེཏི, ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི – ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ. ཡེ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨེཏཾཔརམཾ སནྟཾ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེནྟཱི’ཏི – ཨིདཾ ནེསཱཧཾ ནཱནུཛཱནཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཏྠཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ.

‘‘ཀཏམཉྩཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ? ཨིདྷཱནནྡ ¶ , བྷིཀྑུ སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ. ཡེ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨེཏཾཔརམཾ སནྟཾ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེནྟཱི’ཏི – ཨིདཾ ནེསཱཧཾ ནཱནུཛཱནཱམི ¶ . ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཏྠཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ.

‘‘ཀཏམཉྩཱནནྡ ¶ , ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ སབྦསོ རཱུཔསཉྙཱནཾ སམཏིཀྐམཱ, པཊིགྷསཉྙཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ, ནཱནཏྟསཉྙཱནཾ ཨམནསིཀཱརཱ, ‘ཨནནྟོ ཨཱཀཱསོ’ཏི ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ. ཡེ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨེཏཾཔརམཾ སནྟཾ ¶ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེནྟཱི’ཏི – ཨིདཾ ནེསཱཧཾ ནཱནུཛཱནཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཏྠཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ.

‘‘ཀཏམཉྩཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ སབྦསོ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ, ‘ཨནནྟཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ. ཡེ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨེཏཾཔརམཾ སནྟཾ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེནྟཱི’ཏི – ཨིདཾ ནེསཱཧཾ ནཱནུཛཱནཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཏྠཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ.

‘‘ཀཏམཉྩཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ སབྦསོ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ, ‘ནཏྠི ཀིཉྩཱི’ཏི ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ ¶ . ཡེ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨེཏཾཔརམཾ སནྟཾ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེནྟཱི’ཏི – ཨིདཾ ནེསཱཧཾ ནཱནུཛཱནཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཏྠཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ.

‘‘ཀཏམཉྩཱནནྡ ¶ , ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ སབྦསོ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཁོ, ཨཱནནྡ ¶ , ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ. ཡེ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨེཏཾཔརམཾ སནྟཾ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེནྟཱི’ཏི – ཨིདཾ ནེསཱཧཾ ནཱནུཛཱནཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཏྠཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ.

‘‘ཀཏམཉྩཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ སབྦསོ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ.

‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱནནྡ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཎོ གོཏམོ ཨཱཧ, ཏཉྩ སུཁསྨིཾ ¶ པཉྙཔེཏི. ཏཡིདཾ ཀིཾསུ, ཏཡིདཾ ཀཐཾསཱུ’ཏི? ཨེཝཾཝཱདིནོ, ཨཱནནྡ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝམསྶུ ཝཙནཱིཡཱ – ‘ན ཁོ, ཨཱཝུསོ ¶ , བྷགཝཱ སུཁཉྙེཝ ཝེདནཾ སནྡྷཱཡ སུཁསྨིཾ པཉྙཔེཏི. ཡཏྠ ཡཏྠ, ཨཱཝུསོ, སུཁཾ ཨུཔལབྦྷཏི, ཡཧིཾ ཡཧིཾ [ཡཾ ཧིཡཾ ཧི སུཁཾ (སཱི. པཱི.), ཡཧིཾ ཡཧིཾ སུཁཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.) མ. ནི. ༢.༩༡], ཏཾ ཏཾ ཏཐཱགཏོ སུཁསྨིཾ པཉྙཔེཏཱི’’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. བྷིཀྑུསུཏྟཾ

༢༦༨. ‘‘དྭེཔི མཡཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན, ཏིསྶོཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན, པཉྩཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན, ཚཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན, ཨཊྛཱརསཱཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན, ཚཏྟིཾསཱཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན, ཨཊྛསཏམྤི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན. ཨེཝཾ པརིཡཱཡདེསིཏོ, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ དྷམྨོ. ཨེཝཾ པརིཡཱཡདེསིཏེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ དྷམྨེ ཡེ ཨཉྙམཉྙསྶ སུབྷཱསིཏཾ སུལཔིཏཾ ན སམནུམཉྙིསྶནྟི, ན སམནུཛཱནིསྶནྟི, ན སམནུམོདིསྶནྟི, ཏེསཾ ཨེཏཾ པཱཊིཀངྑཾ ¶ – བྷཎྜནཛཱཏཱ ཀལཧཛཱཏཱ ཝིཝཱདཱཔནྣཱ ཨཉྙམཉྙཾ མུཁསཏྟཱིཧི ཝིཏུདནྟཱ ཝིཧརིསྶནྟཱིཏི. ཨེཝཾ པརིཡཱཡདེསིཏོ, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ དྷམྨོ. ཨེཝཾ པརིཡཱཡདེསིཏེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ དྷམྨེ ཡེ ཨཉྙམཉྙསྶ སུབྷཱསིཏཾ སུལཔིཏཾ སམནུམཉྙིསྶནྟི སམནུཛཱནིསྶནྟི སམནུམོདིསྶནྟི, ཏེསཾ ¶ ཨེཏཾ པཱཊིཀངྑཾ – སམགྒཱ སམྨོདམཱནཱ ཨཝིཝདམཱནཱ ཁཱིརོདཀཱིབྷཱུཏཱ ཨཉྙམཉྙཾ པིཡཙཀྑཱུཧི སམྤསྶནྟཱ ཝིཧརིསྶནྟཱིཏི.

‘‘པཉྩིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམགུཎཱ…པེ… ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ ¶ སམཎོ གོཏམོ ཨཱཧ, ཏཉྩ སུཁསྨིཾ པཉྙཔེཏི. ཏཡིདཾ ཀིཾསུ, ཏཡིདཾ ཀཐཾསཱུ’ཏི? ཨེཝཾཝཱདིནོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝམསྶུ ཝཙནཱིཡཱ – ‘ན ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སུཁཉྙེཝ ཝེདནཾ སནྡྷཱཡ སུཁསྨིཾ པཉྙཔེཏི. ཡཏྠ ཡཏྠ, ཨཱཝུསོ, སུཁཾ ཨུཔལབྦྷཏི ཡཧིཾ ཡཧིཾ [ཡཾ ཧི ཡཾ ཧི (སཱི. པཱི.)], ཏཾ ཏཾ ཏཐཱགཏོ སུཁསྨིཾ པཉྙཔེཏཱི’’ཏི. དསམཾ.

རཧོགཏཝགྒོ དུཏིཡོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

རཧོགཏཾ ¶ དྭེ ཨཱཀཱསཾ, ཨགཱརཾ དྭེ ཙ ཨཱནནྡཱ;

སམྦཧུལཱ དུཝེ ཝུཏྟཱ, པཉྩཀངྒོ ཙ བྷིཀྑུནཱཏི.

༣. ཨཊྛསཏཔརིཡཱཡཝགྒོ

༡. སཱིཝཀསུཏྟཾ

༢༦༩. ཨེཀཾ ¶ ¶ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཨཐ ཁོ མོལི༹ཡསཱིཝཀོ པརིབྦཱཛཀོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ མོལི༹ཡསཱིཝཀོ པརིབྦཱཛཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སནྟི, བྷོ གོཏམ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ‘ཡཾ ཀིཉྩཱཡཾ པུརིསཔུགྒལོ པཊིསཾཝེདེཏི སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ སབྦཾ ཏཾ པུབྦེཀཏཧེཏཱུ’ཏི. ཨིདྷ [ཨིདྷ པན (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)] བྷཝཾ གོཏམོ ཀིམཱཧཱ’’ཏི?

‘‘པིཏྟསམུཊྛཱནཱནིཔི ¶ ཁོ, སཱིཝཀ, ཨིདྷེཀཙྩཱནི ཝེདཡིཏཱནི ཨུཔྤཛྫནྟི. སཱམམྤི ཁོ ཨེཏཾ, སཱིཝཀ, ཝེདིཏབྦཾ [ཨེཝཾ ཝེདིཏབྦཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཡཐཱ པིཏྟསམུཊྛཱནཱནིཔི ཨིདྷེཀཙྩཱནི ཝེདཡིཏཱནི ཨུཔྤཛྫནྟི; ལོཀསྶཔི ཁོ ཨེཏཾ, སཱིཝཀ, སཙྩསམྨཏཾ ཡཐཱ པིཏྟསམུཊྛཱནཱནིཔི ཨིདྷེཀཙྩཱནི ཝེདཡིཏཱནི ཨུཔྤཛྫནྟི. ཏཏྲ, སཱིཝཀ, ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ‘ཡཾ ཀིཉྩཱཡཾ པུརིསཔུགྒལོ པཊིསཾཝེདེཏི སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ སབྦཾ ཏཾ པུབྦེཀཏཧེཏཱུ’ཏི. ཡཉྩ སཱམཾ ཉཱཏཾ ཏཉྩ ཨཏིདྷཱཝནྟི, ཡཉྩ ལོཀེ སཙྩསམྨཏཾ ཏཉྩ ཨཏིདྷཱཝནྟི. ཏསྨཱ ཏེསཾ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ མིཙྪཱཏི ཝདཱམི.

‘‘སེམྷསམུཊྛཱནཱནིཔི ཁོ, སཱིཝཀ…པེ… ཝཱཏསམུཊྛཱནཱནིཔི ཁོ, སཱིཝཀ…པེ… ¶ སནྣིཔཱཏིཀཱནིཔི ཁོ, སཱིཝཀ…པེ… ཨུཏུཔརིཎཱམཛཱནིཔི ཁོ, སཱིཝཀ…པེ… ཝིསམཔརིཧཱརཛཱནིཔི ཁོ, སཱིཝཀ…པེ… ཨོཔཀྐམིཀཱནིཔི ཁོ, སཱིཝཀ…པེ… ཀམྨཝིཔཱཀཛཱནིཔི ¶ ཁོ, སཱིཝཀ, ཨིདྷེཀཙྩཱནི ཝེདཡིཏཱནི ཨུཔྤཛྫནྟི. སཱམམྤི ཁོ ཨེཏཾ, སཱིཝཀ, ཝེདིཏབྦཾ. ཡཐཱ ཀམྨཝིཔཱཀཛཱནིཔི ཨིདྷེཀཙྩཱནི ¶ ཝེདཡིཏཱནི ཨུཔྤཛྫནྟི; ལོཀསྶཔི ཁོ ཨེཏཾ, སཱིཝཀ, སཙྩསམྨཏཾ. ཡཐཱ ཀམྨཝིཔཱཀཛཱནིཔི ཨིདྷེཀཙྩཱནི ཝེདཡིཏཱནི ཨུཔྤཛྫནྟི; ཏཏྲ, སཱིཝཀ, ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ‘ཡཾ ཀིཉྩཱཡཾ པུརིསཔུགྒལོ པཊིསཾཝེདེཏི སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ སབྦཾ ཏཾ པུབྦེཀཏཧེཏཱུ’ཏི. ཡཉྩ སཱམཾ ཉཱཏཾ ཏཉྩ ཨཏིདྷཱཝནྟི ཡཉྩ ལོཀེ སཙྩསམྨཏཾ ཏཉྩ ཨཏིདྷཱཝནྟི. ཏསྨཱ ཏེསཾ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ མིཙྪཱཏི ཝདཱམཱིཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, མོལི༹ཡསཱིཝཀོ པརིབྦཱཛཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ གོཏམ, ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ གོཏམ …པེ… ཨུཔཱསཀཾ མཾ བྷཝཾ གོཏམོ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’’ནྟི.

‘‘པིཏྟཾ སེམྷཉྩ ཝཱཏོ ཙ, སནྣིཔཱཏཱ ཨུཏཱུནི ཙ;

ཝིསམཾ ཨོཔཀྐམིཀཾ, ཀམྨཝིཔཱཀེན ཨཊྛམཱི’’ཏི. པཋམཾ;

༢. ཨཊྛསཏསུཏྟཾ

༢༧༠. ‘‘ཨཊྛསཏཔརིཡཱཡཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཔརིཡཱཡཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམོ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨཊྛསཏཔརིཡཱཡོ, དྷམྨཔརིཡཱཡོ? དྭེཔི མཡཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན; ཏིསྶོཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན; པཉྩཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན; ཚཔི ¶ མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན; ཨཊྛཱརསཱཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན; ཚཏྟིཾསཱཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན; ཨཊྛསཏམྤི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན. ‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཝེདནཱ? ཀཱཡིཀཱ ཙ ཙེཏསིཀཱ ཙ – ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཏིསྶོ ཝེདནཱ? སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཏིསྶོ ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ ཝེདནཱ? སུཁིནྡྲིཡཾ, དུཀྑིནྡྲིཡཾ, སོམནསྶིནྡྲིཡཾ, དོམནསྶིནྡྲིཡཾ, ཨུཔེཀྑིནྡྲིཡཾ – ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཚ ཝེདནཱ? ཙཀྑུསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ…པེ… མནོསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཚ ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨཊྛཱརས ཝེདནཱ? ཚ སོམནསྶཱུཔཝིཙཱརཱ, ཚ དོམནསྶཱུཔཝིཙཱརཱ, ཚ ཨུཔེཀྑཱུཔཝིཙཱརཱ – ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨཊྛཱརས ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཚཏྟིཾས ཝེདནཱ? ཚ གེཧསིཏཱནི [གེཧསྶིཏཱནི (ཨཊྛ.)] སོམནསྶཱནི, ཚ ནེཀྑམྨསིཏཱནི [ནེཀྑམྨསྶིཏཱནི (ཨཊྛ.)] སོམནསྶཱནི, ཚ གེཧསིཏཱནི དོམནསྶཱནི, ཚ ནེཀྑམྨསིཏཱནི ¶ དོམནསྶཱནི, ཚ གེཧསིཏཱ ཨུཔེཀྑཱ ¶ , ཚ ནེཀྑམྨསིཏཱ ཨུཔེཀྑཱ – ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཚཏྟིཾས ཝེདནཱ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨཊྛསཏཾ ཝེདནཱ? ཨཏཱིཏཱ ཚཏྟིཾས ཝེདནཱ, ཨནཱགཏཱ ཚཏྟིཾས ཝེདནཱ, པཙྩུཔྤནྣཱ ཚཏྟིཾས ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨཊྛསཏཾ ཝེདནཱ. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཊྛསཏཔརིཡཱཡོ དྷམྨཔརིཡཱཡོ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཨཉྙཏརབྷིཀྑུསུཏྟཾ

༢༧༡. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཏམཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཝེདནཱ, ཀཏམོ ཝེདནཱསམུདཡོ, ཀཏམཱ ཝེདནཱསམུདཡགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཀཏམོ ཝེདནཱནིརོདྷོ, ཀཏམཱ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཀོ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎ’’ནྟི?

‘‘ཏིསྶོ ¶ ཨིམཱ, བྷིཀྑུ, ཝེདནཱ – སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑུ, ཝེདནཱ. ཕསྶསམུདཡཱ ཝེདནཱསམུདཡོ. ཏཎྷཱ ཝེདནཱསམུདཡགཱམིནཱི ¶ པཊིཔདཱ. ཕསྶནིརོདྷཱ ཝེདནཱནིརོདྷོ. ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི. ཡཾ ཝེདནཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨཡཾ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ; ཡཱ ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ, ཨཡཾ ཝེདནཱཡ ཨཱདཱིནཝོ; ཡོ ཝེདནཱཡ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ, ཨིདཾ ཝེདནཱཡ ནིསྶརཎ’’ནྟི. ཏཏིཡཾ.

༤. པུབྦསུཏྟཾ

༢༧༢. ‘‘པུབྦེཝ ¶ མེ, བྷིཀྑཝེ, སམྦོདྷཱ ཨནབྷིསམྦུདྡྷསྶ བོདྷིསཏྟསྶེཝ སཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀཏམཱ ནུ ཁོ ཝེདནཱ, ཀཏམོ ཝེདནཱསམུདཡོ, ཀཏམཱ ཝེདནཱསམུདཡགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, ཀཏམོ ཝེདནཱནིརོདྷོ, ཀཏམཱ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཀོ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎ’ནྟི? ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཏིསྶོ ཨིམཱ ཝེདནཱ – སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི ཝེདནཱ. ཕསྶསམུདཡཱ ཝེདནཱསམུདཡོ. ཏཎྷཱ ཝེདནཱསམུདཡགཱམིནཱི པཊིཔདཱ…པེ… ཡོ ཝེདནཱཡ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ. ཨིདཾ ཝེདནཱཡ ནིསྶརཎ’’’ནྟི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཉཱཎསུཏྟཾ

༢༧༣. ‘‘‘ཨིམཱ ¶ ཝེདནཱ’ཏི མེ, བྷིཀྑཝེ, པུབྦེ ཨནནུསྶུཏེསུ དྷམྨེསུ ཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདི, ཉཱཎཾ ཨུདཔཱདི, པཉྙཱ ཨུདཔཱདི, ཝིཛྫཱ ཨུདཔཱདི, ཨཱལོཀོ ཨུདཔཱདི. ‘ཨཡཾ ཝེདནཱསམུདཡོ’ཏི མེ, བྷིཀྑཝེ, པུབྦེ ཨནནུསྶུཏེསུ དྷམྨེསུ ཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདི…པེ… ཨཱལོཀོ ཨུདཔཱདི. ‘ཨཡཾ ཝེདནཱསམུདཡགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི མེ, བྷིཀྑཝེ, པུབྦེ ཨནནུསྶུཏེསུ དྷམྨེསུ ཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདི…པེ… ‘ཨཡཾ ཝེདནཱནིརོདྷོ’ཏི མེ, བྷིཀྑཝེ, པུབྦེ ཨནནུསྶུཏེསུ དྷམྨེསུ ཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདི ¶ …པེ… ‘ཨཡཾ ¶ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི མེ, བྷིཀྑཝེ, པུབྦེ ཨནནུསྶུཏེསུ དྷམྨེསུ ཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདི…པེ… ‘ཨཡཾ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ’ཏི མེ, བྷིཀྑཝེ, པུབྦེ ཨནནུསྶུཏེསུ དྷམྨེསུ…པེ… ¶ ‘ཨཡཾ ཝེདནཱཡ ཨཱདཱིནཝོ’ཏི མེ, བྷིཀྑཝེ, པུབྦེ ཨནནུསྶུཏེསུ དྷམྨེསུ…པེ… ‘ཨིདཾ ཁོ ནིསྶརཎ’ནྟི མེ, བྷིཀྑཝེ, པུབྦེ ཨནནུསྶུཏེསུ དྷམྨེསུ ཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདི, ཉཱཎཾ ཨུདཔཱདི, པཉྙཱ ཨུདཔཱདི, ཝིཛྫཱ ཨུདཔཱདི, ཨཱལོཀོ ཨུདཔཱདཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. སམྦཧུལབྷིཀྑུསུཏྟཾ

༢༧༤. ཨཐ ཁོ སམྦཧུལཱ བྷིཀྑཱུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཀཏམཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཝེདནཱ, ཀཏམོ ཝེདནཱསམུདཡོ, ཀཏམཱ ཝེདནཱསམུདཡགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཀཏམོ ཝེདནཱནིརོདྷོ, ཀཏམཱ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཀོ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎ’’ནྟི? ‘‘ཏིསྶོ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ – སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ. ཕསྶསམུདཡཱ ཝེདནཱསམུདཡོ. ཏཎྷཱ ཝེདནཱསམུདཡགཱམིནཱི པཊིཔདཱ. ཕསྶནིརོདྷཱ…པེ… ཡོ ཝེདནཱཡ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ. ཨིདཾ ཝེདནཱཡ ནིསྶརཎ’’ནྟི. ཚཊྛཾ.

༧. པཋམསམཎབྲཱཧྨཎསུཏྟཾ

༢༧༥. ‘‘ཏིསྶོ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ཏིསྶོ? སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ¶ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨིམཱསཾ ཏིསྶནྣཾ ཝེདནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནནྟི. ན མེ ཏེ, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ སམཎེསུ ཝཱ སམཎསམྨཏཱ བྲཱཧྨཎེསུ ¶ ཝཱ བྲཱཧྨཎསམྨཏཱ, ན ཙ པན ཏེ ཨཱཡསྨནྟོ སཱམཉྙཏྠཾ ཝཱ བྲཧྨཉྙཏྠཾ ཝཱ དིཊྛེཝ ¶ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརནྟི. ཡེ ཙ ཁོ ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨིམཱསཾ ཏིསྶནྣཾ ཝེདནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཾ ཙ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནནྟི. ཏེ ཁོ མེ, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ སམཎེསུ ཙེཝ སམཎསམྨཏཱ བྲཱཧྨཎེསུ ཙ བྲཱཧྨཎསམྨཏཱ. ཏེ ཙ པནཱཡསྨནྟོ སཱམཉྙཏྠཉྩ བྲཧྨཉྙཏྠཉྩ, དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརནྟཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. དུཏིཡསམཎབྲཱཧྨཎསུཏྟཾ

༢༧༦. ‘‘ཏིསྶོ ¶ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ཏིསྶོ? སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨིམཱསཾ ཏིསྶནྣཾ ཝེདནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནནྟི…པེ… པཛཱནནྟི…པེ… སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརནྟཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཏཏིཡསམཎབྲཱཧྨཎསུཏྟཾ

༢༧༧. ‘‘ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཝེདནཾ ནཔྤཛཱནནྟི, ཝེདནཱསམུདཡཾ ནཔྤཛཱནནྟི, ཝེདནཱནིརོདྷཾ ནཔྤཛཱནནྟི, ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ནཔྤཛཱནནྟི…པེ… པཛཱནནྟི…པེ… སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརནྟཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. སུདྡྷིཀསུཏྟཾ

༢༧༨. ‘‘ཏིསྶོ ¶ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ཏིསྶོ? སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏིསྶོ ¶ ཝེདནཱ’’ཏི. དསམཾ.

༡༡. ནིརཱམིསསུཏྟཾ

༢༧༩. ‘‘ཨཏྠི ¶ , བྷིཀྑཝེ, སཱམིསཱ པཱིཏི, ཨཏྠི ནིརཱམིསཱ པཱིཏི, ཨཏྠི ནིརཱམིསཱ ནིརཱམིསཏརཱ པཱིཏི; ཨཏྠི སཱམིསཾ སུཁཾ, ཨཏྠི ནིརཱམིསཾ སུཁཾ, ཨཏྠི ནིརཱམིསཱ ནིརཱམིསཏརཾ སུཁཾ; ཨཏྠི སཱམིསཱ ཨུཔེཀྑཱ, ཨཏྠི ནིརཱམིསཱ ཨུཔེཀྑཱ, ཨཏྠི ནིརཱམིསཱ ནིརཱམིསཏརཱ ཨུཔེཀྑཱ; ཨཏྠི སཱམིསོ ཝིམོཀྑོ, ཨཏྠི ནིརཱམིསོ ཝིམོཀྑོ, ཨཏྠི ནིརཱམིསཱ ནིརཱམིསཏརོ ཝིམོཀྑོ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཱམིསཱ པཱིཏི? པཉྩིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམགུཎཱ. ཀཏམེ པཉྩ? ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ…པེ… ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཱ ཕོཊྛབྦཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ ཀཱམགུཎཱ. ཡཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ པཉྩ ཀཱམགུཎེ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི པཱིཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སཱམིསཱ པཱིཏི.

‘‘ཀཏམཱ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཱ པཱིཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཱ པཱིཏི.

‘‘ཀཏམཱ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཱ ནིརཱམིསཏརཱ པཱིཏི? ཡཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ པཙྩཝེཀྑཏོ, དོསཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ པཙྩཝེཀྑཏོ, མོཧཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ པཙྩཝེཀྑཏོ ཨུཔྤཛྫཏི པཱིཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཱ ནིརཱམིསཏརཱ པཱིཏི.

‘‘ཀཏམཉྩ ¶ , བྷིཀྑཝེ, སཱམིསཾ སུཁཾ? པཉྩིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམགུཎཱ. ཀཏམེ པཉྩ? ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ…པེ… ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཱ ཕོཊྛབྦཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ ཀཱམགུཎཱ. ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ པཉྩ ཀཱམགུཎེ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སཱམིསཾ སུཁཾ.

‘‘ཀཏམཉྩ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཾ སུཁཾ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧརཏི སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེཏི, ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི – ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཾ སུཁཾ.

‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཱ ནིརཱམིསཏརཾ སུཁཾ? ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ པཙྩཝེཀྑཏོ, དོསཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ པཙྩཝེཀྑཏོ ¶ , མོཧཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ པཙྩཝེཀྑཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ¶ སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཱ ནིརཱམིསཏརཾ སུཁཾ.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཱམིསཱ ཨུཔེཀྑཱ? པཉྩིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམགུཎཱ. ཀཏམེ པཉྩ? ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ…པེ… ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཱ ཕོཊྛབྦཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ ཀཱམགུཎཱ. ཡཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ པཉྩ ཀཱམགུཎེ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཨུཔེཀྑཱ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སཱམིསཱ ཨུཔེཀྑཱ.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཱ ཨུཔེཀྑཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ, དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ, པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ, ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ¶ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཱ ཨུཔེཀྑཱ.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཱ ནིརཱམིསཏརཱ ཨུཔེཀྑཱ? ཡཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ པཙྩཝེཀྑཏོ, དོསཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ པཙྩཝེཀྑཏོ, མོཧཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ པཙྩཝེཀྑཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ཨུཔེཀྑཱ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཱ ནིརཱམིསཏརཱ ཨུཔེཀྑཱ.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཱམིསོ ཝིམོཀྑོ? རཱུཔཔྤཊིསཾཡུཏྟོ ཝིམོཀྑོ སཱམིསོ ཝིམོཀྑོ.

‘‘ཀཏམོ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསོ ཝིམོཀྑོ? ཨརཱུཔཔྤཊིསཾཡུཏྟོ ཝིམོཀྑོ ནིརཱམིསོ ཝིམོཀྑོ.

‘‘ཀཏམོ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཱ ནིརཱམིསཏརོ ཝིམོཀྑོ? ཡོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ པཙྩཝེཀྑཏོ, དོསཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ པཙྩཝེཀྑཏོ, མོཧཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ པཙྩཝེཀྑཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ཝིམོཀྑོ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཱ ནིརཱམིསཏརོ ཝིམོཀྑོ’’ཏི. ཨེཀཱདསམཾ.

ཨཊྛསཏཔརིཡཱཡཝགྒོ ཏཏིཡོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

སཱིཝཀཨཊྛསཏཾ ¶ བྷིཀྑུ, པུབྦེ ཉཱཎཉྩ བྷིཀྑུནཱ;

སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཏཱིཎི, སུདྡྷིཀཉྩ ནིརཱམིསནྟི.

ཝེདནཱསཾཡུཏྟཾ སམཏྟཾ.

༣. མཱཏུགཱམསཾཡུཏྟཾ

༡. པཋམཔེཡྻཱལཝགྒོ

༡. མཱཏུགཱམསུཏྟཾ

༢༨༠. ‘‘པཉྩཧི ¶ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཨེཀནྟཨམནཱཔོ ཧོཏི པུརིསསྶ. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? ན ཙ རཱུཔཝཱ ཧོཏི, ན ཙ བྷོགཝཱ ཧོཏི, ན ཙ སཱིལཝཱ ཧོཏི, ཨལསོ ཙ ཧོཏི, པཛཉྩསྶ ན ལབྷཏི – ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཧི ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཨེཀནྟཨམནཱཔོ ཧོཏི པུརིསསྶ. པཉྩཧི, བྷིཀྑཝེ, ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཨེཀནྟམནཱཔོ ཧོཏི པུརིསསྶ. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? རཱུཔཝཱ ཙ ཧོཏི, བྷོགཝཱ ཙ ཧོཏི, སཱིལཝཱ ཙ ཧོཏི, དཀྑོ ཙ ཧོཏི ཨནལསོ, པཛཉྩསྶ ལབྷཏི – ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཧི ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཨེཀནྟམནཱཔོ ཧོཏི པུརིསསྶཱ’’ཏི. པཋམཾ.

༢. པུརིསསུཏྟཾ

༢༨༡. ‘‘པཉྩཧི, བྷིཀྑཝེ, ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏོ པུརིསོ ཨེཀནྟཨམནཱཔོ ཧོཏི མཱཏུགཱམསྶ. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? ན ཙ རཱུཔཝཱ ཧོཏི, ན ཙ བྷོགཝཱ ཧོཏི, ན ཙ སཱིལཝཱ ཧོཏི, ཨལསོ ཙ ཧོཏི, པཛཉྩསྶ ན ལབྷཏི – ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཧི ¶ ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏོ པུརིསོ ཨེཀནྟཨམནཱཔོ ཧོཏི མཱཏུགཱམསྶ. པཉྩཧི, བྷིཀྑཝེ, ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏོ པུརིསོ ཨེཀནྟམནཱཔོ ཧོཏི མཱཏུགཱམསྶ. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? རཱུཔཝཱ ཙ ཧོཏི, བྷོགཝཱ ཙ ཧོཏི, སཱིལཝཱ ཙ ཧོཏི, དཀྑོ ཙ ཧོཏི ཨནལསོ, པཛཉྩསྶ ལབྷཏི – ཨིམེཧི ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཧི ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏོ པུརིསོ ¶ ཨེཀནྟམནཱཔོ ཧོཏི མཱཏུགཱམསྶཱ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཨཱཝེཎིཀདུཀྑསུཏྟཾ

༢༨༢. ‘‘པཉྩིམཱནི, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམསྶ ཨཱཝེཎིཀཱནི དུཀྑཱནི, ཡཱནི མཱཏུགཱམོ པཙྩནུབྷོཏི, ཨཉྙཏྲེཝ པུརིསེཧི. ཀཏམཱནི པཉྩ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ ¶ , མཱཏུགཱམོ དཧརོཝ སམཱནོ པཏིཀུལཾ གཙྪཏི, ཉཱཏཀེཧི ཝིནཱ ཧོཏི. ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམསྶ པཋམཾ ཨཱཝེཎིཀཾ དུཀྑཾ, ཡཾ མཱཏུགཱམོ པཙྩནུབྷོཏི, ཨཉྙཏྲེཝ པུརིསེཧི. པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ ཨུཏུནཱི ཧོཏི. ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམསྶ དུཏིཡཾ ཨཱཝེཎིཀཾ དུཀྑཾ, ཡཾ མཱཏུགཱམོ པཙྩནུབྷོཏི, ཨཉྙཏྲེཝ པུརིསེཧི. པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ གབྦྷིནཱི ཧོཏི. ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམསྶ ཏཏིཡཾ ཨཱཝེཎིཀཾ དུཀྑཾ, ཡཾ མཱཏུགཱམོ པཙྩནུབྷོཏི, ཨཉྙཏྲེཝ པུརིསེཧི. པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ ཝིཛཱཡཏི. ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམསྶ ཙཏུཏྠཾ ཨཱཝེཎིཀཾ དུཀྑཾ, ཡཾ མཱཏུགཱམོ པཙྩནུབྷོཏི, ཨཉྙཏྲེཝ པུརིསེཧི. པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ པུརིསསྶ པཱརིཙརིཡཾ ཨུཔེཏི. ཨིདཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམསྶ པཉྩམཾ ཨཱཝེཎིཀཾ དུཀྑཾ, ཡཾ མཱཏུགཱམོ པཙྩནུབྷོཏི, ཨཉྙཏྲེཝ པུརིསེཧི. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ མཱཏུགཱམསྶ ཨཱཝེཎིཀཱནི དུཀྑཱནི, ཡཱནི མཱཏུགཱམོ པཙྩནུབྷོཏི, ཨཉྙཏྲེཝ པུརིསེཧཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཏཱིཧིདྷམྨེཧིསུཏྟཾ

༢༨༣. ‘‘ཏཱིཧི ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཡེབྷུཡྻེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི ཏཱིཧི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ པུབྦཎྷསམཡཾ མཙྪེརམལཔརིཡུཊྛིཏེན ཙེཏསཱ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏི. མཛ྄ཛྷནྷིཀསམཡཾ ཨིསྶཱཔརིཡུཊྛིཏེན ཙེཏསཱ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏི. སཱཡནྷསམཡཾ ཀཱམརཱགཔརིཡུཊྛིཏེན ཙེཏསཱ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏི. ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཱིཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཡེབྷུཡྻེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཀོདྷནསུཏྟཾ

༢༨༤. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདྷཱཧཾ, བྷནྟེ, མཱཏུགཱམཾ པསྶཱམི དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫནྟཾ. ཀཏཱིཧི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ¶ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི?

‘‘པཉྩཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? ཨསྶདྡྷོ ཙ ཧོཏི, ཨཧིརིཀོ ཙ ཧོཏི, ཨནོཏྟཔྤཱི ཙ ཧོཏི, ཀོདྷནོ ཙ ཧོཏི, དུཔྤཉྙོ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ ¶ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. ཨུཔནཱཧཱིསུཏྟཾ

༢༨༥. ‘‘པཉྩཧི ¶ , ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? ཨསྶདྡྷོ ཙ ཧོཏི, ཨཧིརིཀོ ཙ ཧོཏི, ཨནོཏྟཔྤཱི ཙ ཧོཏི, ཨུཔནཱཧཱི ཙ ཧོཏི, དུཔྤཉྙོ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཨིསྶུཀཱིསུཏྟཾ

༢༨༦. ‘‘པཉྩཧི, ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? ཨསྶདྡྷོ ཙ ཧོཏི, ཨཧིརིཀོ ཙ ཧོཏི, ཨནོཏྟཔྤཱི ཙ ཧོཏི, ཨིསྶུཀཱི ཙ ཧོཏི, དུཔྤཉྙོ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ ¶ , ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. མཙྪརཱིསུཏྟཾ

༢༨༧. ‘‘པཉྩཧི, ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? ཨསྶདྡྷོ ཙ ཧོཏི, ཨཧིརིཀོ ཙ ཧོཏི, ཨནོཏྟཔྤཱི ཙ ཧོཏི, མཙྪརཱི ཙ ཧོཏི, དུཔྤཉྙོ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི ¶ དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ…པེ… ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཨཏིཙཱརཱིསུཏྟཾ

༢༨༨. ‘‘པཉྩཧི ¶ ¶ , ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ…པེ… ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? ཨསྶདྡྷོ ཙ ཧོཏི, ཨཧིརིཀོ ཙ ཧོཏི, ཨནོཏྟཔྤཱི ཙ ཧོཏི, ཨཏིཙཱརཱི ཙ ཧོཏི, དུཔྤཉྙོ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ…པེ… ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. དུསྶཱིལསུཏྟཾ

༢༨༩. ‘‘པཉྩཧི, ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ…པེ… ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? ཨསྶདྡྷོ ཙ ཧོཏི, ཨཧིརིཀོ ཙ ཧོཏི, ཨནོཏྟཔྤཱི ཙ ཧོཏི, དུསྶཱིལོ ཙ ཧོཏི, དུཔྤཉྙོ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ…པེ… ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. དསམཾ.

༡༡. ཨཔྤསྶུཏསུཏྟཾ

༢༩༠. ‘‘པཉྩཧི, ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ…པེ… ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི ¶ . ཀཏམེཧི པཉྩཧི? ཨསྶདྡྷོ ཙ ཧོཏི, ཨཧིརིཀོ ཙ ཧོཏི, ཨནོཏྟཔྤཱི ཙ ཧོཏི, ཨཔྤསྶུཏོ ཙ ཧོཏི, དུཔྤཉྙོ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ…པེ… ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. ཨེཀཱདསམཾ.

༡༢. ཀུསཱིཏསུཏྟཾ

༢༩༡. ‘‘པཉྩཧི, ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ…པེ… ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? ཨསྶདྡྷོ ཙ ཧོཏི, ཨཧིརིཀོ ཙ ཧོཏི, ཨནོཏྟཔྤཱི ཙ ཧོཏི, ཀུསཱིཏོ ཙ ཧོཏི, དུཔྤཉྙོ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ…པེ… ¶ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. དྭཱདསམཾ.

༡༣. མུཊྛསྶཏིསུཏྟཾ

༢༩༢. ‘‘པཉྩཧི ¶ , ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ…པེ… ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? ཨསྶདྡྷོ ¶ ཙ ཧོཏི, ཨཧིརིཀོ ཙ ཧོཏི, ཨནོཏྟཔྤཱི ཙ ཧོཏི, མུཊྛསྶཏི ཙ ཧོཏི, དུཔྤཉྙོ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ…པེ… ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. ཏེརསམཾ.

༡༤. པཉྩཝེརསུཏྟཾ

༢༩༣. ‘‘པཉྩཧི, ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ…པེ… ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཙ ཧོཏི, ཨདིནྣཱདཱཡཱི ཙ ཧོཏི, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱི ཙ ཧོཏི, མུསཱཝཱདཱི ཙ ཧོཏི, སུརཱམེརཡམཛྫཔྤམཱདཊྛཱཡཱི ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. ཙུདྡསམཾ.

པཋམཔེཡྻཱལཝགྒོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

མཱཏུགཱམོ ¶ པུརིསོ ཙ, ཨཱཝེཎིཀཱ ཏིདྷམྨོ ཙ [དྭེ མནཱཔཱམནཱཔཱཙ, ཨཱཝེཎིཀཱ ཏཱིཧི ཨནུརུདྡྷོ (སབྦཏྠ)];

ཀོདྷནོ ཨུཔནཱཧཱི ཙ, ཨིསྶུཀཱི མཙྪརེན ཙ;

ཨཏིཙཱརཱི ཙ དུསྶཱིལོ, ཨཔྤསྶུཏོ ཙ ཀུསཱིཏོ;

མུཊྛསྶཏི པཉྩཝེརཾ, ཀཎྷཔཀྑེ པཀཱསིཏོ.

༢. དུཏིཡཔེཡྻཱལཝགྒོ

༡. ཨཀྐོདྷནསུཏྟཾ

༢༩༤. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདྷཱཧཾ, བྷནྟེ, མཱཏུགཱམཾ པསྶཱམི དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན ¶ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟཾ. ཀཏཱིཧི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི?

‘‘པཉྩཧི ¶ ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? སདྡྷོ ཙ ཧོཏི, ཧིརིམཱ ཙ ཧོཏི, ཨོཏྟཔྤཱི ཙ ཧོཏི, ཨཀྐོདྷནོ ཙ ཧོཏི, པཉྙཝཱ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ¶ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. ཨནུཔནཱཧཱིསུཏྟཾ

༢༩༥. ‘‘པཉྩཧི, ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? སདྡྷོ ཙ ཧོཏི, ཧིརིམཱ ཙ ཧོཏི, ཨོཏྟཔྤཱི ¶ ཙ ཧོཏི, ཨནུཔནཱཧཱི ཙ ཧོཏི, པཉྙཝཱ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཨནིསྶུཀཱིསུཏྟཾ

༢༩༦. ‘‘པཉྩཧི, ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? སདྡྷོ ཙ ཧོཏི, ཧིརིམཱ ཙ ཧོཏི, ཨོཏྟཔྤཱི ཙ ཧོཏི, ཨནིསྶུཀཱི ཙ ཧོཏི, པཉྙཝཱ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཨམཙྪརཱིསུཏྟཾ

༢༩༧. ཨམཙྪརཱི ཙ ཧོཏི, པཉྙཝཱ ཙ ཧོཏི…པེ…. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཨནཏིཙཱརཱིསུཏྟཾ

༢༩༨. ཨནཏིཙཱརཱི ཙ ཧོཏི, པཉྙཝཱ ཙ ཧོཏི…པེ…. པཉྩམཾ.

༦. སུསཱིལསུཏྟཾ

༢༩༩. སཱིལཝཱ ཙ ཧོཏི, པཉྙཝཱ ཙ ཧོཏི…པེ…. ཚཊྛཾ.

༧. བཧུསྶུཏསུཏྟཾ

༣༠༠. བཧུསྶུཏོ ¶ ཙ ཧོཏི, པཉྙཝཱ ཙ ཧོཏི…པེ…. སཏྟམཾ.

༨. ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡསུཏྟཾ

༣༠༡. ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡོ ¶ ཙ ཧོཏི, པཉྙཝཱ ཙ ཧོཏི…པེ…. ཨཊྛམཾ.

༩. ཨུཔཊྛིཏསྶཏིསུཏྟཾ

༣༠༢. ‘‘ཨུཔཊྛིཏསྶཏི ¶ ཙ ¶ ཧོཏི, པཉྙཝཱ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

ཨིམེ ཨཊྛ སུཏྟནྟསངྑེཔཱ.

༡༠. པཉྩསཱིལསུཏྟཾ

༣༠༣. ‘‘པཉྩཧི, ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཙ ཧོཏི, ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཙ ཧོཏི, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏོ ཙ ཧོཏི, མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོ ཙ ཧོཏི, སུརཱམེརཡམཛྫཔྤམཱདཊྛཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. དསམཾ.

དུཏིཡཔེཡྻཱལཝགྒོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

དུཏིཡེ ཙ [ཨནུརུདྡྷོ (སབྦཏྠ)] ཨཀྐོདྷནོ, ཨནུཔནཱཧཱི ཨནིསྶུཀཱི;

ཨམཙྪརཱི ཨནཏིཙཱརཱི, སཱིལཝཱ ཙ བཧུསྶུཏོ;

ཝཱིརིཡཾ སཏི སཱིལཉྩ, སུཀྐཔཀྑེ པཀཱསིཏོ.

༣. བལཝགྒོ

༡. ཝིསཱརདསུཏྟཾ

༣༠༤. ‘‘པཉྩིམཱནི ¶ ¶ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམསྶ བལཱནི. ཀཏམཱནི པཉྩ? རཱུཔབལཾ, བྷོགབལཾ, ཉཱཏིབལཾ, པུཏྟབལཾ, སཱིལབལཾ – ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ མཱཏུགཱམསྶ བལཱནི. ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཧི བལེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཝིསཱརདོ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. པསཡ྄ཧསུཏྟཾ

༣༠༥. ‘‘པཉྩིམཱནི, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམསྶ བལཱནི. ཀཏམཱནི པཉྩ? རཱུཔབལཾ, བྷོགབལཾ, ཉཱཏིབལཾ, པུཏྟབལཾ, སཱིལབལཾ – ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ མཱཏུགཱམསྶ བལཱནི. ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཧི བལེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ སཱམིཀཾ པསཡ྄ཧ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཨབྷིབྷུཡྻསུཏྟཾ

༣༠༦. ‘‘པཉྩིམཱནི, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམསྶ བལཱནི. ཀཏམཱནི པཉྩ? རཱུཔབལཾ, བྷོགབལཾ, ཉཱཏིབལཾ, པུཏྟབལཾ, སཱིལབལཾ – ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ མཱཏུགཱམསྶ བལཱནི. ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཧི བལེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ སཱམིཀཾ ཨབྷིབྷུཡྻ ཝཏྟཏཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཨེཀསུཏྟཾ

༣༠༧. ‘‘ཨེཀེན ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བལེན སམནྣཱགཏོ པུརིསོ མཱཏུགཱམཾ ཨབྷིབྷུཡྻ ཝཏྟཏི. ཀཏམེན ཨེཀེན བལེན? ཨིསྶརིཡབལེན ཨབྷིབྷཱུཏཾ མཱཏུགཱམཾ ནེཝ རཱུཔབལཾ ཏཱཡཏི, ན ¶ བྷོགབལཾ ཏཱཡཏི, ན ཉཱཏིབལཾ ཏཱཡཏི, ན པུཏྟབལཾ ཏཱཡཏི, ན སཱིལབལཾ ཏཱཡཏཱི’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཨངྒསུཏྟཾ

༣༠༨. ‘‘པཉྩིམཱནི ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམསྶ བལཱནི. ཀཏམཱནི པཉྩ? རཱུཔབལཾ, བྷོགབལཾ, ཉཱཏིབལཾ, པུཏྟབལཾ, སཱིལབལཾ. རཱུཔབལེན ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, ན ཙ བྷོགབལེན – ཨེཝཾ སོ ཏེནངྒེན ཨཔརིཔཱུརོ ཧོཏི. ཡཏོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ རཱུཔབལེན ཙ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, བྷོགབལེན ཙ – ཨེཝཾ སོ ཏེནངྒེན པརིཔཱུརོ ཧོཏི. རཱུཔབལེན ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, བྷོགབལེན ཙ, ན ཙ ཉཱཏིབལེན – ཨེཝཾ སོ ཏེནངྒེན ཨཔརིཔཱུརོ ཧོཏི. ཡཏོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ རཱུཔབལེན ཙ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, བྷོགབལེན ཙ, ཉཱཏིབལེན ཙ – ཨེཝཾ སོ ཏེནངྒེན པརིཔཱུརོ ཧོཏི. རཱུཔབལེན ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, བྷོགབལེན ཙ, ཉཱཏིབལེན ཙ, ན ཙ པུཏྟབལེན – ཨེཝཾ སོ ཏེནངྒེན ཨཔརིཔཱུརོ ཧོཏི. ཡཏོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ རཱུཔབལེན ཙ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, བྷོགབལེན ཙ, ཉཱཏིབལེན ཙ, པུཏྟབལེན ཙ – ཨེཝཾ སོ ཏེནངྒེན པརིཔཱུརོ ཧོཏི. རཱུཔབལེན ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, བྷོགབལེན ཙ, ཉཱཏིབལེན ཙ, པུཏྟབལེན ཙ, ན ཙ སཱིལབལེན – ཨེཝཾ སོ ཏེནངྒེན ཨཔརིཔཱུརོ ཧོཏི. ཡཏོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ རཱུཔབལེན ཙ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, བྷོགབལེན ཙ, ཉཱཏིབལེན ཙ, པུཏྟབལེན ཙ, སཱིལབལེན ཙ – ཨེཝཾ སོ ཏེནངྒེན པརིཔཱུརོ ཧོཏི. ཨིམཱནི ཁོ ¶ , བྷིཀྑཝེ, པཉྩ མཱཏུགཱམསྶ བལཱནཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. ནཱསེནྟིསུཏྟཾ

༣༠༩. ‘‘པཉྩིམཱནི, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམསྶ བལཱནི. ཀཏམཱནི པཉྩ? རཱུཔབལཾ, བྷོགབལཾ, ཉཱཏིབལཾ, པུཏྟབལཾ, སཱིལབལཾ. རཱུཔབལེན ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, ན ཙ སཱིལབལེན, ནཱསེནྟེཝ ནཾ, ཀུལེ ན ཝཱསེནྟི. རཱུཔབལེན ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, བྷོགབལེན ཙ, ན ཙ སཱིལབལེན, ནཱསེནྟེཝ ནཾ, ཀུལེ ན ཝཱསེནྟི. རཱུཔབལེན ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, བྷོགབལེན ཙ, ཉཱཏིབལེན ཙ, ན ཙ སཱིལབལེན, ནཱསེནྟེཝ ནཾ, ཀུལེ ན ཝཱསེནྟི. རཱུཔབལེན ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, བྷོགབལེན ཙ, ཉཱཏིབལེན ཙ ¶ , པུཏྟབལེན ཙ, ན ཙ སཱིལབལེན, ནཱསེནྟེཝ ནཾ, ཀུལེ ན ཝཱསེནྟི. སཱིལབལེན ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, ན ཙ རཱུཔབལེན, ཝཱསེནྟེཝ ནཾ, ཀུལེ ན ནཱསེནྟི. སཱིལབལེན ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, ན ཙ བྷོགབལེན, ཝཱསེནྟེཝ ནཾ, ཀུལེ ན ནཱསེནྟི. སཱིལབལེན ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, ན ཙ ཉཱཏིབལེན, ཝཱསེནྟེཝ ནཾ, ཀུལེ ན ནཱསེནྟི. སཱིལབལེན ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, ན ཙ པུཏྟབལེན, ཝཱསེནྟེཝ ནཾ, ཀུལེ ན ནཱསེནྟི. ཨིམཱནི ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ མཱཏུགཱམསྶ བལཱནཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཧེཏུསུཏྟཾ

༣༡༠. ‘‘པཉྩིམཱནི ¶ , བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམསྶ བལཱནི. ཀཏམཱནི པཉྩ? རཱུཔབལཾ, བྷོགབལཾ, ཉཱཏིབལཾ, པུཏྟབལཾ, སཱིལབལཾ. ན, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ རཱུཔབལཧེཏུ ཝཱ བྷོགབལཧེཏུ ཝཱ ཉཱཏིབལཧེཏུ ཝཱ པུཏྟབལཧེཏུ ཝཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. སཱིལབལཧེཏུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ མཱཏུགཱམསྶ བལཱནཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཋཱནསུཏྟཾ

༣༡༡. ‘‘པཉྩིམཱནི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཋཱནཱནི དུལླབྷཱནི ཨཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེན. ཀཏམཱནི པཉྩ? པཏིརཱུཔེ ཀུལེ ཛཱཡེཡྻནྟི – ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, པཋམཾ ཋཱནཾ དུལླབྷཾ ཨཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེན. པཏིརཱུཔེ ཀུལེ ཛཱཡིཏྭཱ པཏིརཱུཔཾ ཀུལཾ གཙྪེཡྻནྟི – ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཏིཡཾ ཋཱནཾ དུལླབྷཾ ཨཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེན. པཏིརཱུཔེ ཀུལེ ཛཱཡིཏྭཱ, པཏིརཱུཔཾ ཀུལཾ གནྟྭཱ, ཨསཔཏྟི ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསེཡྻནྟི – ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཏིཡཾ ཋཱནཾ དུལླབྷཾ ཨཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེན. པཏིརཱུཔེ ཀུལེ ཛཱཡིཏྭཱ, པཏིརཱུཔཾ ཀུལཾ གནྟྭཱ, ཨསཔཏྟི ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསནྟཱི པུཏྟཝཏཱི ཨསྶནྟི – ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏུཏྠཾ ཋཱནཾ དུལླབྷཾ ཨཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེན. པཏིརཱུཔེ ཀུལེ ཛཱཡིཏྭཱ, པཏིརཱུཔཾ ཀུལཾ གནྟྭཱ, ཨསཔཏྟི ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསནྟཱི པུཏྟཝཏཱི སམཱནཱ སཱམིཀཾ ཨབྷིབྷུཡྻ ཝཏྟེཡྻནྟི – ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩམཾ ཋཱནཾ དུལླབྷཾ ཨཀཏཔུཉྙེན ¶ མཱཏུགཱམེན ¶ . ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ ཋཱནཱནི དུལླབྷཱནི ཨཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེནཱཏི.

‘‘པཉྩིམཱནི, བྷིཀྑཝེ, ཋཱནཱནི སུལབྷཱནི ཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེན. ཀཏམཱནི པཉྩ? པཏིརཱུཔེ ཀུལེ ཛཱཡེཡྻནྟི – ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, པཋམཾ ཋཱནཾ སུལབྷཾ ཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེན. པཏིརཱུཔེ ཀུལེ ཛཱཡིཏྭཱ པཏིརཱུཔཾ ཀུལཾ གཙྪེཡྻནྟི – ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཏིཡཾ ཋཱནཾ སུལབྷཾ ཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེན. པཏིརཱུཔེ ཀུལེ ཛཱཡིཏྭཱ པཏིརཱུཔཾ ཀུལཾ གནྟྭཱ ཨསཔཏྟི ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསེཡྻནྟི – ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཏིཡཾ ཋཱནཾ སུལབྷཾ ཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེན. པཏིརཱུཔེ ཀུལེ ཛཱཡིཏྭཱ པཏིརཱུཔཾ ཀུལཾ གནྟྭཱ ཨསཔཏྟི ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསནྟཱི པུཏྟཝཏཱི ཨསྶནྟི – ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏུཏྠཾ ཋཱནཾ སུལབྷཾ ཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེན. པཏིརཱུཔེ ཀུལེ ¶ ཛཱཡིཏྭཱ པཏིརཱུཔཾ ཀུལཾ གནྟྭཱ ཨསཔཏྟི ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསནྟཱི ¶ པུཏྟཝཏཱི སམཱནཱ སཱམིཀཾ ཨབྷིབྷུཡྻ ཝཏྟེཡྻནྟི – ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩམཾ ཋཱནཾ སུལབྷཾ ཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེན. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ ཋཱནཱནི སུལབྷཱནི ཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེནཱ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. པཉྩསཱིལཝིསཱརདསུཏྟཾ

༣༡༢. ‘‘པཉྩཧི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཝིསཱརདོ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཙ ཧོཏི, ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཙ ཧོཏི, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏོ ཙ ཧོཏི, མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོ ཙ ཧོཏི ¶ , སུརཱམེརཡམཛྫཔྤམཱདཊྛཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཝིསཱརདོ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཝཌྜྷཱིསུཏྟཾ

༣༡༣. ‘‘པཉྩཧི, བྷིཀྑཝེ, ཝཌྜྷཱིཧི ཝཌྜྷམཱནཱ ཨརིཡསཱཝིཀཱ ཨརིཡཱཡ ཝཌྜྷིཡཱ ཝཌྜྷཏི སཱརཱདཱཡིནཱི ཙ ཧོཏི ཝརཱདཱཡིནཱི ཙ ཀཱཡསྶ. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? སདྡྷཱཡ ཝཌྜྷཏི, སཱིལེན ཝཌྜྷཏི, སུཏེན ཝཌྜྷཏི, ཙཱགེན ཝཌྜྷཏི, པཉྙཱཡ ཝཌྜྷཏི – ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཧི ¶ ཝཌྜྷཱིཧི ཝཌྜྷམཱནཱ ཨརིཡསཱཝིཀཱ ཨརིཡཱཡ ཝཌྜྷིཡཱ ཝཌྜྷཏི, སཱརཱདཱཡིནཱི ཙ ཧོཏི, ཝརཱདཱཡིནཱི ཙ ཀཱཡསྶཱ’’ཏི.

‘‘སདྡྷཱཡ སཱིལེན ཙ ཡཱདྷ ཝཌྜྷཏི,

པཉྙཱཡ ཙཱགེན སུཏེན ཙཱུབྷཡཾ;

སཱ ཏཱདིསཱི སཱིལཝཏཱི ཨུཔཱསིཀཱ,

ཨཱདཱིཡཏི སཱརམིདྷེཝ ཨཏྟནོ’’ཏི. དསམཾ;

བལཝགྒོ ཏཏིཡོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ ¶ –

ཝིསཱརདཱ པསཡ྄ཧ ཨབྷིབྷུཡྻ, ཨེཀཾ ཨངྒེན པཉྩམཾ;

ནཱསེནྟི ཧེཏུ ཋཱནཉྩ, ཝིསཱརདོ ཝཌྜྷིནཱ དསཱཏི.

མཱཏུགཱམསཾཡུཏྟཾ སམཏྟཾ.

༤. ཛམྦུཁཱདཀསཾཡུཏྟཾ

༡. ནིབྦཱནཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༡༤. ཨེཀཾ ¶ ¶ ¶ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ མགདྷེསུ ཝིཧརཏི ནཱལཀགཱམཀེ. ཨཐ ཁོ ཛམྦུཁཱདཀོ པརིབྦཱཛཀོ ཡེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ སཱརིཔུཏྟེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཛམྦུཁཱདཀོ པརིབྦཱཛཀོ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘‘ནིབྦཱནཾ, ནིབྦཱན’ནྟི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ནིབྦཱན’’ནྟི? ‘‘ཡོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, རཱགཀྑཡོ དོསཀྑཡོ མོཧཀྑཡོ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏི ནིབྦཱན’’ནྟི. ‘‘ཨཏྠི པནཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ ནིབྦཱནསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ ནིབྦཱནསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཀཏམོ ¶ པནཱཝུསོ, མགྒོ ཀཏམཱ པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ ནིབྦཱནསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཡམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཨེཏསྶ ནིབྦཱནསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ ནིབྦཱནསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷདྡཀོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ བྷདྡིཀཱ པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ ནིབྦཱནསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ. ཨལཉྩ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཔྤམཱདཱཡཱ’’ཏི. པཋམཾ.

༢. ཨརཧཏྟཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༡༥. ‘‘‘ཨརཧཏྟཾ, ཨརཧཏྟ’ནྟི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཾ ནུ ¶ ཁོ, ཨཱཝུསོ ¶ , ཨརཧཏྟ’’ནྟི? ‘‘ཡོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, རཱགཀྑཡོ དོསཀྑཡོ མོཧཀྑཡོ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏི ཨརཧཏྟ’’ནྟི. ‘‘ཨཏྠི པནཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ ཨརཧཏྟསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ ཨརཧཏྟསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཀཏམོ ¶ པནཱཝུསོ, མགྒོ ཀཏམཱ པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ ཨརཧཏྟསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཡམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཨེཏསྶ ཨརཧཏྟསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ ཨཱཝུསོ, མགྒོ, ཨཡཾ པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ ཨརཧཏྟསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷདྡཀོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ བྷདྡིཀཱ པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ ཨརཧཏྟསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ. ཨལཉྩ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཔྤམཱདཱཡཱ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. དྷམྨཝཱདཱིཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༡༦. ‘‘ཀེ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ལོཀེ དྷམྨཝཱདིནོ, ཀེ ལོཀེ སུཔྤཊིཔནྣཱ, ཀེ ལོཀེ སུགཏཱ’’ཏི? ‘‘ཡེ ཁོ, ཨཱཝུསོ, རཱགཔྤཧཱནཱཡ དྷམྨཾ དེསེནྟི, དོསཔྤཧཱནཱཡ ¶ དྷམྨཾ དེསེནྟི, མོཧཔྤཧཱནཱཡ དྷམྨཾ དེསེནྟི, ཏེ ལོཀེ དྷམྨཝཱདིནོ. ཡེ ཁོ, ཨཱཝུསོ, རཱགསྶ པཧཱནཱཡ པཊིཔནྣཱ, དོསསྶ པཧཱནཱཡ པཊིཔནྣཱ, མོཧསྶ པཧཱནཱཡ པཊིཔནྣཱ, ཏེ ལོཀེ སུཔྤཊིཔནྣཱ. ཡེསཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, རཱགོ པཧཱིནོ ཨུཙྪིནྣམཱུལོ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏོ ཨནབྷཱཝངྐཏོ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨོ, དོསོ པཧཱིནོ ཨུཙྪིནྣམཱུལོ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏོ ཨནབྷཱཝངྐཏོ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨོ, མོཧོ པཧཱིནོ ཨུཙྪིནྣམཱུལོ ¶ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏོ ཨནབྷཱཝངྐཏོ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨོ, ཏེ ལོཀེ སུགཏཱ’’ཏི.

‘‘ཨཏྠི པནཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ རཱགསྶ དོསསྶ མོཧསྶ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ རཱགསྶ དོསསྶ མོཧསྶ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཀཏམོ, པནཱཝུསོ, མགྒོ ཀཏམཱ པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ རཱགསྶ དོསསྶ མོཧསྶ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཡམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཨེཏསྶ རཱགསྶ དོསསྶ མོཧསྶ པཧཱནཱཡ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ རཱགསྶ དོསསྶ མོཧསྶ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷདྡཀོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ¶ བྷདྡིཀཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ རཱགསྶ དོསསྶ མོཧསྶ པཧཱནཱཡ. ཨལཉྩ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཔྤམཱདཱཡཱ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཀིམཏྠིཡསུཏྟཾ

༣༡༧. ‘‘ཀིམཏྠིཡཾ ¶ , ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, སམཎེ གོཏམེ བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’’ཏི? ‘‘དུཀྑསྶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པརིཉྙཏྠཾ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པནཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ དུཀྑསྶ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ དུཀྑསྶ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཀཏམོ པནཱཝུསོ, མགྒོ ཀཏམཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ དུཀྑསྶ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི?

‘‘ཨཡམེཝ ¶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ, ཨེཏསྶ དུཀྑསྶ པརིཉྙཱཡ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ¶ ཨཡཾ པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ དུཀྑསྶ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷདྡཀོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ བྷདྡིཀཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ དུཀྑསྶ པརིཉྙཱཡ. ཨལཉྩ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཔྤམཱདཱཡཱ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཨསྶཱསཔྤཏྟསུཏྟཾ

༣༡༨. ‘‘‘ཨསྶཱསཔྤཏྟོ, ཨསྶཱསཔྤཏྟོ’ཏི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨསྶཱསཔྤཏྟོ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨསྶཱསཔྤཏྟོ ཧོཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པནཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ ཨསྶཱསསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ ཨསྶཱསསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཀཏམོ པནཱཝུསོ, མགྒོ ཀཏམཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ ཨསྶཱསསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཡམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཨེཏསྶ ཨསྶཱསསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ ¶ , མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ ཨསྶཱསསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷདྡཀོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ བྷདྡིཀཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ ཨསྶཱསསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ. ཨལཉྩ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཔྤམཱདཱཡཱ’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. པརམསྶཱསཔྤཏྟསུཏྟཾ

༣༡༩. ‘‘‘པརམསྶཱསཔྤཏྟོ, པརམསྶཱསཔྤཏྟོ’ཏི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པརམསྶཱསཔྤཏྟོ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཡཏོ ¶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ¶ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ¶ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཝིདིཏྭཱ ཨནུཔཱདཱཝིམུཏྟོ ཧོཏི, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པརམསྶཱསཔྤཏྟོ ཧོཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པནཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ པརམསྶཱསསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ པརམསྶཱསསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཀཏམོ པན, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཀཏམཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ པརམསྶཱསསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཡམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཨེཏསྶ པརམསྶཱསསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ པརམསྶཱསསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷདྡཀོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ བྷདྡིཀཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ པརམསྶཱསསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ. ཨལཉྩ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཔྤམཱདཱཡཱ’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཝེདནཱཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༢༠. ‘‘‘ཝེདནཱ, ཝེདནཱ’ཏི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཝེདནཱ’’ཏི? ‘‘ཏིསྶོ ཨིམཱཝུསོ, ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ཏིསྶོ? སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏིསྶོ ཝེདནཱ’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པནཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏཱསཾ ཏིསྶནྣཾ ཝེདནཱནཾ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏཱསཾ ཏིསྶནྣཾ ཝེདནཱནཾ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཀཏམོ པནཱཝུསོ, མགྒོ ཀཏམཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏཱསཾ ཏིསྶནྣཾ ཝེདནཱནཾ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཡམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ ¶ མགྒོ, ཨེཏཱསཾ ཏིསྶནྣཾ ཝེདནཱནཾ པརིཉྙཱཡ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ ¶ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ, ཨེཏཱསཾ ཏིསྶནྣཾ ཝེདནཱནཾ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷདྡཀོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ བྷདྡིཀཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏཱསཾ ཏིསྶནྣཾ ཝེདནཱནཾ པརིཉྙཱཡ. ཨལཉྩ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཔྤམཱདཱཡཱ’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཨཱསཝཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༢༡. ‘‘‘ཨཱསཝོ ¶ , ཨཱསཝོ’ཏི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམོ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཱསཝོ’’ཏི? ‘‘ཏཡོ མེ, ཨཱཝུསོ, ཨཱསཝཱ ¶ . ཀཱམཱསཝོ, བྷཝཱསཝོ, ཨཝིཛྫཱསཝོ – ཨིམེ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏཡོ ཨཱསཝཱ’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པནཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ ཨེཏེསཾ ཨཱསཝཱནཾ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ ཨེཏེསཾ ཨཱསཝཱནཾ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཀཏམོ པནཱཝུསོ, མགྒོ ཀཏམཱ པཊིཔདཱ ཨེཏེསཾ ཨཱསཝཱནཾ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཡམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཨེཏེསཾ ཨཱསཝཱནཾ པཧཱནཱཡ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ, ཨེཏེསཾ ཨཱསཝཱནཾ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷདྡཀོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ བྷདྡིཀཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏེསཾ ཨཱསཝཱནཾ པཧཱནཱཡ. ཨལཉྩ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཔྤམཱདཱཡཱ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཨཝིཛྫཱཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༢༢. ‘‘‘ཨཝིཛྫཱ, ཨཝིཛྫཱ’ཏི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཝིཛྫཱ’’ཏི? ‘‘ཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, དུཀྑེ ཨཉྙཱཎཾ, དུཀྑསམུདཡེ ཨཉྙཱཎཾ, དུཀྑནིརོདྷེ ཨཉྙཱཎཾ, དུཀྑནིརོདྷགཱམིནིཡཱ པཊིཔདཱཡ ¶ ཨཉྙཱཎཾ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, ཨཝིཛྫཱ’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པནཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏིསྶཱ ཨཝིཛྫཱཡ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏིསྶཱ ཨཝིཛྫཱཡ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཀཏམོ པནཱཝུསོ, མགྒོ ཀཏམཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏིསྶཱ ཨཝིཛྫཱཡ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཡམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ, ཨེཏིསྶཱ ཨཝིཛྫཱཡ པཧཱནཱཡ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ ¶ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ, ཨེཏིསྶཱ ཨཝིཛྫཱཡ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷདྡཀོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ བྷདྡིཀཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏིསྶཱ ཨཝིཛྫཱཡ ¶ པཧཱནཱཡ. ཨལཉྩ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཔྤམཱདཱཡཱ’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཏཎྷཱཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༢༣. ‘‘‘ཏཎྷཱ, ཏཎྷཱ’ཏི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏཎྷཱ’’ཏི? ‘‘ཏིསྶོ ཨིམཱ, ཨཱཝུསོ, ཏཎྷཱ. ཀཱམཏཎྷཱ, བྷཝཏཎྷཱ, ཝིབྷཝཏཎྷཱ – ཨིམཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏིསྶོ ཏཎྷཱ’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པནཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏཱསཾ ཏཎྷཱནཾ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏཱསཾ ཏཎྷཱནཾ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཀཏམོ ¶ པནཱཝུསོ, མགྒོ ཀཏམཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏཱསཾ ཏཎྷཱནཾ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཡམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ, ཨེཏཱསཾ ཏཎྷཱནཾ པཧཱནཱཡ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ, ཨེཏཱསཾ ཏཎྷཱནཾ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷདྡཀོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ བྷདྡིཀཱ པཊིཔདཱ ¶ , ཨེཏཱསཾ ཏཎྷཱནཾ པཧཱནཱཡ. ཨལཉྩ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཔྤམཱདཱཡཱ’’ཏི. དསམཾ.

༡༡. ཨོགྷཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༢༤. ‘‘‘ཨོགྷོ, ཨོགྷོ’ཏི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམོ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨོགྷོ’’ཏི? ‘‘ཙཏྟཱརོམེ, ཨཱཝུསོ, ཨོགྷཱ. ཀཱམོགྷོ, བྷཝོགྷོ, དིཊྛོགྷོ, ཨཝིཛྫོགྷོ – ཨིམེ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཙཏྟཱརོ ཨོགྷཱ’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པནཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏེསཾ ཨོགྷཱནཾ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏེསཾ ཨོགྷཱནཾ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཀཏམོ པནཱཝུསོ, མགྒོ ཀཏམཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏེསཾ ཨོགྷཱནཾ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཡམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ, ཨེཏེསཾ ཨོགྷཱནཾ པཧཱནཱཡ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི ¶ . ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ, ཨེཏེསཾ ཨོགྷཱནཾ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷདྡཀོ ¶ , ཨཱཝུསོ, མགྒོ བྷདྡིཀཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏེསཾ ཨོགྷཱནཾ པཧཱནཱཡ. ཨལཉྩ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཔྤམཱདཱཡཱ’’ཏི. ཨེཀཱདསམཾ.

༡༢. ཨུཔཱདཱནཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༢༥. ‘‘‘ཨུཔཱདཱནཾ, ཨུཔཱདཱན’ནྟི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨུཔཱདཱན’’ནྟི? ‘‘ཙཏྟཱརིམཱནི, ཨཱཝུསོ, ཨུཔཱདཱནཱནི. ཀཱམུཔཱདཱནཾ, དིཊྛུཔཱདཱནཾ སཱིལབྦཏུཔཱདཱནཾ, ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནཾ – ཨིམཱནི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཙཏྟཱརི ཨུཔཱདཱནཱནཱི’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པནཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏེསཾ ཨུཔཱདཱནཱནཾ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏེསཾ ཨུཔཱདཱནཱནཾ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི ¶ . ‘‘ཀཏམོ པནཱཝུསོ, མགྒོ ཀཏམཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏེསཾ ཨུཔཱདཱནཱནཾ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཡམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ, ཨེཏེསཾ ཨུཔཱདཱནཱནཾ པཧཱནཱཡ, སེཡྻཐིདཾ ¶ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ, ཨེཏེསཾ ཨུཔཱདཱནཱནཾ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷདྡཀོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ བྷདྡིཀཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏེསཾ ཨུཔཱདཱནཱནཾ པཧཱནཱཡ. ཨལཉྩ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཔྤམཱདཱཡཱ’’ཏི. དྭཱདསམཾ.

༡༣. བྷཝཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༢༦. ‘‘‘བྷཝོ, བྷཝོ’ཏི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམོ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷཝོ’’ཏི? ‘‘ཏཡོ མེ, ཨཱཝུསོ, བྷཝཱ. ཀཱམབྷཝོ, རཱུཔབྷཝོ, ཨརཱུཔབྷཝོ – ཨིམེ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏཡོ བྷཝཱ’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པནཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏེསཾ བྷཝཱནཾ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏེསཾ བྷཝཱནཾ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཀཏམོ, པནཱཝུསོ, མགྒོ ཀཏམཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏེསཾ བྷཝཱནཾ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཡམེཝ ¶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ, ཨེཏེསཾ བྷཝཱནཾ པརིཉྙཱཡ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ, ཨེཏེསཾ བྷཝཱནཾ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷདྡཀོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ བྷདྡིཀཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏེསཾ བྷཝཱནཾ པརིཉྙཱཡ. ཨལཉྩ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཔྤམཱདཱཡཱ’’ཏི. ཏེརསམཾ.

༡༤. དུཀྑཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༢༧. ‘‘‘དུཀྑཾ ¶ , དུཀྑ’ནྟི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, དུཀྑ’’ནྟི? ‘‘ཏིསྶོ ཨིམཱ, ཨཱཝུསོ, དུཀྑཏཱ. དུཀྑདུཀྑཏཱ, སངྑཱརདུཀྑཏཱ ¶ , ཝིཔརིཎཱམདུཀྑཏཱ – ཨིམཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏིསྶོ དུཀྑཏཱ’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པནཱཝུསོ མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏཱསཾ དུཀྑཏཱནཾ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏཱསཾ དུཀྑཏཱནཾ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཀཏམོ པནཱཝུསོ, མགྒོ ཀཏམཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏཱསཾ དུཀྑཏཱནཾ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཡམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ, ཨེཏཱསཾ དུཀྑཏཱནཾ པརིཉྙཱཡ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ, ཨེཏཱསཾ དུཀྑཏཱནཾ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷདྡཀོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ བྷདྡིཀཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏཱསཾ དུཀྑཏཱནཾ པརིཉྙཱཡ. ཨལཉྩ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཔྤམཱདཱཡཱ’’ཏི. ཙུདྡསམཾ.

༡༥. སཀྐཱཡཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༢༨. ‘‘‘སཀྐཱཡོ ¶ , སཀྐཱཡོ’ཏི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམོ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, སཀྐཱཡོ’’ཏི? ‘‘པཉྩིམེ, ཨཱཝུསོ, ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ སཀྐཱཡོ ཝུཏྟོ བྷགཝཏཱ, སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ, ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷོ ¶ . ཨིམེ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པཉྩུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱ སཀྐཱཡོ ཝུཏྟོ བྷགཝཏཱ’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པནཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ སཀྐཱཡསྶ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ སཀྐཱཡསྶ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཀཏམོ པནཱཝུསོ, མགྒོ ཀཏམཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ སཀྐཱཡསྶ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཡམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ, ཨེཏསྶ སཀྐཱཡསྶ པརིཉྙཱཡ ¶ , སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ སཀྐཱཡསྶ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷདྡཀོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ བྷདྡིཀཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ སཀྐཱཡསྶ པརིཉྙཱཡ. ཨལཉྩ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཔྤམཱདཱཡཱ’’ཏི. པནྣརསམཾ.

༡༦. དུཀྐརཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༢༩. ‘‘ཀིཾ ¶ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ དུཀྐར’’ནྟི? ‘‘པབྦཛྫཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ དུཀྐརཱ’’ཏི. ‘‘པབྦཛིཏེན པནཱཝུསོ, ཀིཾ དུཀྐར’’ནྟི? ‘‘པབྦཛིཏེན ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨབྷིརཏི དུཀྐརཱ’’ཏི. ‘‘ཨབྷིརཏེན པནཱཝུསོ, ཀིཾ དུཀྐར’’ནྟི? ‘‘ཨབྷིརཏེན ཁོ, ཨཱཝུསོ, དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔཏྟི དུཀྐརཱ’’ཏི. ‘‘ཀཱིཝཙིརཾ པནཱཝུསོ, དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣོ བྷིཀྑུ ཨརཧཾ ཨསྶཱ’’ཏི? ‘‘ནཙིརཾ, ཨཱཝུསོ’’ཏི. སོལ༹སམཾ.

ཛམྦུཁཱདཀསཾཡུཏྟཾ སམཏྟཾ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ནིབྦཱནཾ ཨརཧཏྟཉྩ, དྷམྨཝཱདཱི ¶ ཀིམཏྠིཡཾ;

ཨསྶཱསོ པརམསྶཱསོ, ཝེདནཱ ཨཱསཝཱཝིཛྫཱ;

ཏཎྷཱ ཨོགྷཱ ཨུཔཱདཱནཾ, བྷཝོ དུཀྑཉྩ སཀྐཱཡོ.

ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ དུཀྐརནྟི.

༥. སཱམཎྜཀསཾཡུཏྟཾ

༡. སཱམཎྜཀསུཏྟཾ

༣༣༠. ཨེཀཾ ¶ ¶ ¶ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཝཛྫཱིསུ ཝིཧརཏི ཨུཀྐཙེལཱཡཾ གངྒཱཡ ནདིཡཱ ཏཱིརེ. ཨཐ ཁོ སཱམཎྜཀོ [སཱམཎྜཀཱནི (སཱི.)] པརིབྦཱཛཀོ ཡེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ སཱརིཔུཏྟེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སཱམཎྜཀོ པརིབྦཱཛཀོ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘‘ནིབྦཱནཾ, ནིབྦཱན’ནྟི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ནིབྦཱན’’ནྟི? ‘‘ཡོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, རཱགཀྑཡོ དོསཀྑཡོ མོཧཀྑཡོ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏི ནིབྦཱན’’ནྟི. ‘‘ཨཏྠི པནཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ ནིབྦཱནསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ ནིབྦཱནསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི.

‘‘ཀཏམོ ¶ པནཱཝུསོ, མགྒོ ཀཏམཱ པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ ནིབྦཱནསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཡམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ, ཨེཏསྶ ནིབྦཱནསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ ནིབྦཱནསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷདྡཀོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ བྷདྡིཀཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ ནིབྦཱནསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ. ཨལཉྩ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཔྤམཱདཱཡཱ’’ཏི. པཋམཾ.

(ཡཐཱ ཛམྦུཁཱདཀསཾཡུཏྟཾ, ཏཐཱ ཝིཏྠཱརེཏབྦཾ).

༢. དུཀྐརསུཏྟཾ

༣༣༡. ‘‘ཀིཾ ¶ ¶ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ དུཀྐར’’ནྟི ¶ ? ‘‘པབྦཛྫཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ དུཀྐརཱ’’ཏི. ‘‘པབྦཛིཏེན པནཱཝུསོ, ཀིཾ དུཀྐར’’ནྟི? ‘‘པབྦཛིཏེན ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨབྷིརཏི དུཀྐརཱ’’ཏི. ‘‘ཨབྷིརཏེན པནཱཝུསོ, ཀིཾ དུཀྐར’’ནྟི? ‘‘ཨབྷིརཏེན ཁོ, ཨཱཝུསོ, དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔཏྟི དུཀྐརཱ’’ཏི. ‘‘ཀཱིཝཙིརཾ པནཱཝུསོ, དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣོ བྷིཀྑུ ཨརཧཾ ཨསྶཱ’’ཏི? ‘‘ནཙིརཾ, ཨཱཝུསོ’’ཏི. སོལ༹སམཾ.

(པུརིམཀསདིསཾ ཨུདྡཱནཾ.)

སཱམཎྜཀསཾཡུཏྟཾ སམཏྟཾ.

༦. མོགྒལླཱནསཾཡུཏྟཾ

༡. པཋམཛྷཱནཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༣༢. ཨེཀཾ ¶ ¶ ¶ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑཝེ’’ཏི. ‘‘ཨཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱམོགྒལླཱནསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཨིདྷ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, རཧོགཏསྶ པཊིསལླཱིནསྶ ཨེཝཾ ཙེཏསོ པརིཝིཏཀྐོ ཨུདཔཱདི – ‘པཋམཾ ཛྷཱནཾ, པཋམཾ ཛྷཱན’ནྟི ཝུཙྩཏི. ཀཏམཾ ནུ ཁོ པཋམཾ ཛྷཱནནྟི? ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཨིདྷ བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི པཋམཾ ཛྷཱན’ནྟི. སོ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨིམིནཱ ཝིཧཱརེན ཝིཧརཏོ ཀཱམསཧགཏཱ སཉྙཱམནསིཀཱརཱ སམུདཱཙརནྟི.

‘‘ཨཐ ཁོ མཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ ཨིདྡྷིཡཱ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘མོགྒལླཱན, མོགྒལླཱན! མཱ, བྲཱཧྨཎ, པཋམཾ ཛྷཱནཾ པམཱདོ, པཋམེ ཛྷཱནེ ཙིཏྟཾ སཎྛཔེཧི, པཋམེ ཛྷཱནེ ཙིཏྟཾ ཨེཀོདིཾ ཀརོཧི [ཨེཀོདིཀརོཧི (པཱི.)], པཋམེ ཛྷཱནེ ཙིཏྟཾ སམཱདཧཱ’ཏི. སོ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨཔརེན སམཡེན ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི ¶ སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ. ཡཉྷི ཏཾ, ཨཱཝུསོ, སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ – ‘སཏྠཱརཱནུགྒཧིཏོ སཱཝཀོ མཧཱབྷིཉྙཏཾ པཏྟོ’ཏི, མམཾ ཏཾ སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ – ‘སཏྠཱརཱནུགྒཧིཏོ སཱཝཀོ མཧཱབྷིཉྙཏཾ པཏྟོ’’’ཏི. པཋམཾ.

༢. དུཏིཡཛྷཱནཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༣༣. ‘‘‘དུཏིཡཾ ¶ ¶ ཛྷཱནཾ, དུཏིཡཾ ཛྷཱན’ནྟི ཝུཙྩཏི. ཀཏམཾ ནུ ཁོ དུཏིཡཾ ཛྷཱནནྟི? ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཨིདྷ བྷིཀྑུ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ¶ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི དུཏིཡཾ ཛྷཱན’ནྟི. སོ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨིམིནཱ ཝིཧཱརེན ཝིཧརཏོ ཝིཏཀྐསཧགཏཱ སཉྙཱམནསིཀཱརཱ སམུདཱཙརནྟི.

‘‘ཨཐ ཁོ མཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ ཨིདྡྷིཡཱ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘མོགྒལླཱན, མོགྒལླཱན! མཱ, བྲཱཧྨཎ, དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ པམཱདོ, དུཏིཡེ ཛྷཱནེ ཙིཏྟཾ སཎྛཔེཧི, དུཏིཡེ ཛྷཱནེ ཙིཏྟཾ ཨེཀོདིཾ ཀརོཧི, དུཏིཡེ ཛྷཱནེ ཙིཏྟཾ སམཱདཧཱ’ཏི. སོ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨཔརེན སམཡེན ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ. ཡཉྷི ཏཾ, ཨཱཝུསོ, སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ – ‘སཏྠཱརཱནུགྒཧིཏོ སཱཝཀོ མཧཱབྷིཉྙཏཾ པཏྟོ’ཏི, མམཾ ཏཾ ¶ སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ – ‘སཏྠཱརཱནུགྒཧིཏོ སཱཝཀོ མཧཱབྷིཉྙཏཾ པཏྟོ’’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཏཏིཡཛྷཱནཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༣༤. ‘‘‘ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ, ཏཏིཡཾ ཛྷཱན’ནྟི ཝུཙྩཏི. ཀཏམཾ ནུ ཁོ ཏཏིཡཾ ཛྷཱནནྟི? ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨེཏདཧོསི – ཨིདྷ བྷིཀྑུ པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧརཏི སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེཏི, ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི – ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནནྟི. སོ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧརཱམི སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེམི. ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི – ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨིམིནཱ ཝིཧཱརེན ཝིཧརཏོ པཱིཏིསཧགཏཱ སཉྙཱམནསིཀཱརཱ སམུདཱཙརནྟི.

‘‘ཨཐ ¶ ¶ ¶ ཁོ མཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ ཨིདྡྷིཡཱ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘མོགྒལླཱན, མོགྒལླཱན! མཱ, བྲཱཧྨཎ, ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ པམཱདོ, ཏཏིཡེ ཛྷཱནེ ཙིཏྟཾ སཎྛཔེཧི, ཏཏིཡེ ཛྷཱནེ ཙིཏྟཾ ཨེཀོདིཾ ཀརོཧི, ཏཏིཡེ ཛྷཱནེ ཙིཏྟཾ སམཱདཧཱ’ཏི. སོ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨཔརེན སམཡེན པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧརཱམི སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེམི, ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི – ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ. ཡཉྷི ཏཾ ཨཱཝུསོ སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ…པེ… མཧཱབྷིཉྙཏཾ པཏྟོ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཙཏུཏྠཛྷཱནཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༣༥. ‘‘‘ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ¶ , ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱན’ནྟི ཝུཙྩཏི. ཀཏམཾ ནུ ཁོ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནནྟི? ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཨིདྷ བྷིཀྑུ སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱན’ནྟི. སོ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨིམིནཱ ཝིཧཱརེན ཝིཧརཏོ སུཁསཧགཏཱ སཉྙཱམནསིཀཱརཱ སམུདཱཙརནྟི.

‘‘ཨཐ ཁོ མཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ ཨིདྡྷིཡཱ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘མོགྒལླཱན, མོགྒལླཱན! མཱ, བྲཱཧྨཎ, ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ པམཱདོ, ཙཏུཏྠེ ཛྷཱནེ ཙིཏྟཾ སཎྛཔེཧི, ཙཏུཏྠེ ཛྷཱནེ ཙིཏྟཾ ཨེཀོདིཾ ཀརོཧི, ཙཏུཏྠེ ཛྷཱནེ ཙིཏྟཾ སམཱདཧཱ’ཏི. སོ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨཔརེན སམཡེན སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ¶ ཨཏྠངྒམཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ. ཡཉྷི ཏཾ, ཨཱཝུསོ, སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ…པེ… མཧཱབྷིཉྙཏཾ པཏྟོ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༣༦. ‘‘‘ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ, ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏན’ནྟི ཝུཙྩཏི. ཀཏམཾ ནུ ཁོ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནནྟི ¶ ? ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཨིདྷ ¶ བྷིཀྑུ སབྦསོ རཱུཔསཉྙཱནཾ སམཏིཀྐམཱ པཊིགྷསཉྙཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ནཱནཏྟསཉྙཱནཾ ¶ ཨམནསིཀཱརཱ ཨནནྟོ ཨཱཀཱསོཏི ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏན’ནྟི. སོ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, སབྦསོ རཱུཔསཉྙཱནཾ སམཏིཀྐམཱ པཊིགྷསཉྙཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ནཱནཏྟསཉྙཱནཾ ཨམནསིཀཱརཱ ཨནནྟོ ཨཱཀཱསོཏི ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨིམིནཱ ཝིཧཱརེན ཝིཧརཏོ རཱུཔསཧགཏཱ སཉྙཱམནསིཀཱརཱ སམུདཱཙརནྟི.

‘‘ཨཐ ཁོ མཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ ཨིདྡྷིཡཱ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘མོགྒལླཱན, མོགྒལླཱན! མཱ, བྲཱཧྨཎ, ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ པམཱདོ, ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནེ ཙིཏྟཾ སཎྛཔེཧི, ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནེ ཙིཏྟཾ ཨེཀོདིཾ ཀརོཧི, ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནེ ཙིཏྟཾ སམཱདཧཱ’ཏི. སོ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨཔརེན སམཡེན སབྦསོ རཱུཔསཉྙཱནཾ སམཏིཀྐམཱ པཊིགྷསཉྙཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ནཱནཏྟསཉྙཱནཾ ཨམནསིཀཱརཱ ཨནནྟོ ཨཱཀཱསོཏི ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ. ཡཉྷི ཏཾ, ཨཱཝུསོ, སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ…པེ… མཧཱབྷིཉྙཏཾ པཏྟོ’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༣༧. ‘‘‘ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ, ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏན’ནྟི ཝུཙྩཏི. ཀཏམཾ ནུ ཁོ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནནྟི? ཏསྶ ¶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཨིདྷ བྷིཀྑུ སབྦསོ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ཨནནྟཾ ཝིཉྙཱཎནྟི ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏན’ནྟི. སོ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, སབྦསོ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ཨནནྟཾ ཝིཉྙཱཎནྟི ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི ¶ . ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨིམིནཱ ཝིཧཱརེན ཝིཧརཏོ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསཧགཏཱ སཉྙཱམནསིཀཱརཱ སམུདཱཙརནྟི.

‘‘ཨཐ ཁོ མཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ ཨིདྡྷིཡཱ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘མོགྒལླཱན, མོགྒལླཱན! མཱ, བྲཱཧྨཎ, ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ པམཱདོ, ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནེ ¶ ཙིཏྟཾ སཎྛཔེཧི, ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནེ ཙིཏྟཾ ཨེཀོདིཾ ཀརོཧི, ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནེ ཙིཏྟཾ སམཱདཧཱ’ཏི. སོ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨཔརེན སམཡེན སབྦསོ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ཨནནྟཾ ཝིཉྙཱཎནྟི ¶ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ. ཡཉྷི ཏཾ, ཨཱཝུསོ, སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ…པེ… མཧཱབྷིཉྙཏཾ པཏྟོ’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༣༨. ‘‘‘ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ, ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏན’ནྟི ཝུཙྩཏི. ཀཏམཾ ནུ ཁོ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནནྟི? ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཨིདྷ བྷིཀྑུ སབྦསོ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ནཏྠི ཀིཉྩཱིཏི ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏན’ནྟི. སོ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, སབྦསོ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ནཏྠི ཀིཉྩཱིཏི ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨིམིནཱ ཝིཧཱརེན ཝིཧརཏོ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསཧགཏཱ སཉྙཱམནསིཀཱརཱ སམུདཱཙརནྟི.

‘‘ཨཐ ཁོ མཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ ཨིདྡྷིཡཱ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘མོགྒལླཱན, མོགྒལླཱན! མཱ, བྲཱཧྨཎ, ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ པམཱདོ, ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནེ ཙིཏྟཾ སཎྛཔེཧི, ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནེ ¶ ཙིཏྟཾ ཨེཀོདིཾ ཀརོཧི, ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནེ ¶ ཙིཏྟཾ སམཱདཧཱ’ཏི. སོ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨཔརེན སམཡེན སབྦསོ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ནཏྠི ཀིཉྩཱིཏི ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ. ཡཉྷི ཏཾ, ཨཱཝུསོ, སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ…པེ… མཧཱབྷིཉྙཏཾ པཏྟོ’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༣༩. ‘‘‘ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ, ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏན’ནྟི ཝུཙྩཏི. ཀཏམཾ ནུ ཁོ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནནྟི? ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཨིདྷ བྷིཀྑུ སབྦསོ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏན’ནྟི. སོ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, སབྦསོ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ ¶ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨིམིནཱ ཝིཧཱརེན ཝིཧརཏོ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཧགཏཱ སཉྙཱམནསིཀཱརཱ སམུདཱཙརནྟི.

‘‘ཨཐ ¶ ཁོ མཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ ཨིདྡྷིཡཱ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘མོགྒལླཱན, མོགྒལླཱན! མཱ, བྲཱཧྨཎ, ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ པམཱདོ, ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནེ ཙིཏྟཾ སཎྛཔེཧི, ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནེ ཙིཏྟཾ ཨེཀོདིཾ ཀརོཧི, ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནེ ཙིཏྟཾ སམཱདཧཱ’ཏི. སོ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨཔརེན སམཡེན སབྦསོ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ. ཡཉྷི ཏཾ, ཨཱཝུསོ, སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ…པེ… མཧཱབྷིཉྙཏཾ པཏྟོ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཨནིམིཏྟཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༤༠. ‘‘‘ཨནིམིཏྟོ ¶ ཙེཏོསམཱདྷི, ཨནིམིཏྟོ ཙེཏོསམཱདྷཱི’ཏི ཝུཙྩཏི. ཀཏམོ ནུ ཁོ ཨནིམིཏྟོ ཙེཏོསམཱདྷཱིཏི? ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཨིདྷ བྷིཀྑུ སབྦནིམིཏྟཱནཾ ¶ ཨམནསིཀཱརཱ ཨནིམིཏྟཾ ཙེཏོསམཱདྷིཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ཨནིམིཏྟོ ཙེཏོསམཱདྷཱི’ཏི. སོ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, སབྦནིམིཏྟཱནཾ ཨམནསིཀཱརཱ ཨནིམིཏྟཾ ཙེཏོསམཱདྷིཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨིམིནཱ ཝིཧཱརེན ཝིཧརཏོ ནིམིཏྟཱནུསཱརི ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ མཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ ཨིདྡྷིཡཱ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘མོགྒལླཱན, མོགྒལླཱན! མཱ, བྲཱཧྨཎ, ཨནིམིཏྟཾ ཙེཏོསམཱདྷིཾ པམཱདོ, ཨནིམིཏྟེ ཙེཏོསམཱདྷིསྨིཾ ཙིཏྟཾ སཎྛཔེཧི, ཨནིམིཏྟེ ཙེཏོསམཱདྷིསྨིཾ ཙིཏྟཾ ཨེཀོདིཾ ཀརོཧི, ཨནིམིཏྟེ ཙེཏོསམཱདྷིསྨིཾ ཙིཏྟཾ སམཱདཧཱ’ཏི. སོ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, ཨཔརེན སམཡེན སབྦནིམིཏྟཱནཾ ཨམནསིཀཱརཱ ཨནིམིཏྟཾ ཙེཏོསམཱདྷིཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསིཾ. ཡཉྷི ཏཾ, ཨཱཝུསོ, སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ – ‘སཏྠཱརཱནུགྒཧིཏོ སཱཝཀོ མཧཱབྷིཉྙཏཾ པཏྟོ’ཏི, མམཾ ཏཾ སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ – ‘སཏྠཱརཱནུགྒཧིཏོ སཱཝཀོ མཧཱབྷིཉྙཏཾ པཏྟོ’’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. སཀྐསུཏྟཾ

༣༤༡. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ – སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བལཝཱ པུརིསོ སམིཉྫིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ པསཱརེཡྻ, པསཱརིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ སམིཉྫེཡྻ; ཨེཝམེཝ – ཛེཏཝནེ ཨནྟརཧིཏོ དེཝེསུ ཏཱཝཏིཾསེསུ པཱཏུརཧོསི ¶ . ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ པཉྩཧི དེཝཏཱསཏེཧི སདྡྷིཾ ¶ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ¶ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱམོགྒལླཱནཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཾ ཁོ སཀྐཾ དེཝཱནམིནྡཾ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, བུདྡྷསརཎགམནཾ [བུདྡྷཾ སརཎགམནཾ (སཱི.)] ཧོཏི. བུདྡྷསརཎགམནཧེཏུ [བུདྡྷཾ སརཎགམནཧེཏུ (སཱི.)] ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, དྷམྨསརཎགམནཾ ཧོཏི. དྷམྨསརཎགམནཧེཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, སངྒྷསརཎགམནཾ ཧོཏི. སངྒྷསརཎགམནཧེཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱི’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, བུདྡྷསརཎགམནཾ ཧོཏི. བུདྡྷསརཎགམནཧེཏུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. སཱདྷུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, དྷམྨསརཎགམནཾ ཧོཏི. དྷམྨསརཎགམནཧེཏུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. སཱདྷུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, སངྒྷ…པེ… སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ ཚཧི དེཝཏཱསཏེཧི སདྡྷིཾ…པེ… ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ སཏྟཧི དེཝཏཱསཏེཧི སདྡྷིཾ…པེ… ཨཐ ¶ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ ཨཊྛཧི དེཝཏཱསཏེཧི སདྡྷིཾ…པེ… ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ ཨསཱིཏིཡཱ དེཝཏཱསཧསྶེཧི སདྡྷིཾ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱམོགྒལླཱནཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ¶ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཾ ཁོ སཀྐཾ དེཝཱནམིནྡཾ ཨཱཡསྨཱ ¶ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, བུདྡྷསརཎགམནཾ ཧོཏི. བུདྡྷསརཎགམནཧེཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, དྷམྨསརཎགམནཾ ཧོཏི. དྷམྨསརཎགམནཧེཏུ ¶ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, སངྒྷསརཎགམནཾ ཧོཏི. སངྒྷསརཎགམནཧེཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱི’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, བུདྡྷསརཎགམནཾ ཧོཏི. བུདྡྷསརཎགམནཧེཏུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. སཱདྷུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, དྷམྨསརཎགམནཾ ཧོཏི…པེ… སཱདྷུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, སངྒྷསརཎགམནཾ ཧོཏི. སངྒྷསརཎགམནཧེཏུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱི’’ཏི.

ཨཐ ¶ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ པཉྩཧི དེཝཏཱསཏེཧི སདྡྷིཾ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱམོགྒལླཱནཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཾ ཁོ སཀྐཾ དེཝཱནམིནྡཾ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, བུདྡྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི སོ བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཝིཛྫཱཙརཎསམྤནྣོ སུགཏོ ལོཀཝིདཱུ ཨནུཏྟརོ པུརིསདམྨསཱརཐི སཏྠཱ དེཝམནུསྶཱནཾ བུདྡྷོ བྷགཝཱ’ཏི. བུདྡྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི – ‘སྭཱཀྑཱཏོ ¶ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ སནྡིཊྛིཀོ ཨཀཱལིཀོ ཨེཧིཔསྶིཀོ ཨོཔནེཡྻིཀོ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧཱི’ཏི ¶ . དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, སངྒྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི – ‘སུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ, ཨུཛུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ ¶ , ཉཱཡཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ, སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ, ཡདིདཾ ཙཏྟཱརི པུརིསཡུགཱནི ཨཊྛ པུརིསཔུགྒལཱ ཨེས བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ ཨཱཧུནེཡྻོ པཱཧུནེཡྻོ དཀྑིཎེཡྻོ ཨཉྫལིཀརཎཱིཡོ ཨནུཏྟརཾ པུཉྙཀྑེཏྟཾ ¶ ལོཀསྶཱ’ཏི. སངྒྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨརིཡཀནྟེཧི སཱིལེཧི སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི ཨཁཎྜེཧི ཨཙྪིདྡེཧི ཨསབལེཧི ཨཀམྨཱསེཧི བྷུཛིསྶེཧི ཝིཉྙུཔྤསཏྠེཧི ཨཔརཱམཊྛེཧི སམཱདྷིསཾཝཏྟནིཀེཧི. ཨརིཡཀནྟེཧི སཱིལེཧི སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱི’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, བུདྡྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི སོ…པེ… སཏྠཱ དེཝམནུསྶཱནཾ བུདྡྷོ བྷགཝཱ’ཏི. བུདྡྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི – ‘སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ…པེ… པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧཱི’ཏི. དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, སངྒྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི – ‘སུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ…པེ… ཨནུཏྟརཾ པུཉྙཀྑེཏྟཾ ¶ ལོཀསྶཱ’ཏི. སངྒྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན ¶ སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ ¶ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨརིཡཀནྟེཧི སཱིལེཧི སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི ཨཁཎྜེཧི…པེ… སམཱདྷིསཾཝཏྟནིཀེཧི. ཨརིཡཀནྟེཧི སཱིལེཧི སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱི’’ཏི.

ཨཐ ¶ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ ཚཧི དེཝཏཱསཏེཧི སདྡྷིཾ…པེ…. ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ སཏྟཧི དེཝཏཱསཏེཧི སདྡྷིཾ…པེ…. ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ ཨཊྛཧི དེཝཏཱསཏེཧི སདྡྷིཾ…པེ…. ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ ཨསཱིཏིཡཱ དེཝཏཱསཧསྶེཧི སདྡྷིཾ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱམོགྒལླཱནཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཾ ཁོ སཀྐཾ དེཝཱནམིནྡཾ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, བུདྡྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི སོ བྷགཝཱ…པེ… སཏྠཱ དེཝམནུསྶཱནཾ བུདྡྷོ བྷགཝཱ’ཏི. བུདྡྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི – ‘སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ…པེ… པཙྩཏྟཾ ¶ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧཱི’ཏི. དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, སངྒྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི – ‘སུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ…པེ… ཨནུཏྟརཾ པུཉྙཀྑེཏྟཾ ལོཀསྶཱ’ཏི. སངྒྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཧེཏུ ¶ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི ¶ .

‘‘སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨརིཡཀནྟེཧི སཱིལེཧི སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི ཨཁཎྜེཧི…པེ… སམཱདྷིསཾཝཏྟནིཀེཧི. ཨརིཡཀནྟེཧི སཱིལེཧི སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱི’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, བུདྡྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི སོ བྷགཝཱ…པེ… སཏྠཱ དེཝམནུསྶཱནཾ བུདྡྷོ བྷགཝཱ’ཏི. བུདྡྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི.

‘‘སཱདྷུ ¶ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི – ‘སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ…པེ… པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧཱི’ཏི. དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, མཱརིས ¶ མོགྒལླཱན, སངྒྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི – ‘སུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ…པེ… ཨནུཏྟརཾ པུཉྙཀྑེཏྟཾ ལོཀསྶཱ’ཏི. སངྒྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨརིཡཀནྟེཧི སཱིལེཧི སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི ཨཁཎྜེཧི…པེ… སམཱདྷིསཾཝཏྟནིཀེཧི. ཨརིཡཀནྟེཧི སཱིལེཧི སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ པཉྩཧི དེཝཏཱསཏེཧི སདྡྷིཾ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཏེནུཔསངྐམི ¶ …པེ… ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཾ ཁོ སཀྐཾ དེཝཱནམིནྡཾ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, བུདྡྷསརཎགམནཾ ཧོཏི. བུདྡྷསརཎགམནཧེཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ¶ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཏེ ཨཉྙེ དེཝེ དསཧི ཋཱནེཧི ཨདྷིགཎྷནྟི – དིབྦེན ཨཱཡུནཱ, དིབྦེན ཝཎྞེན, དིབྦེན སུཁེན, དིབྦེན ཡསེན, དིབྦེན ཨཱདྷིཔཏེཡྻེན, དིབྦེཧི རཱུཔེཧི, དིབྦེཧི སདྡེཧི, དིབྦེཧི གནྡྷེཧི, དིབྦེཧི རསེཧི, དིབྦེཧི ཕོཊྛབྦེཧི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, དྷམྨསརཎགམནཾ ཧོཏི. དྷམྨསརཎགམནཧེཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ ¶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཏེ ཨཉྙེ དེཝེ དསཧི ཋཱནེཧི ཨདྷིགཎྷནྟི – དིབྦེན ཨཱཡུནཱ, དིབྦེན ཝཎྞེན, དིབྦེན སུཁེན, དིབྦེན ཡསེན, དིབྦེན ཨཱདྷིཔཏེཡྻེན, དིབྦེཧི རཱུཔེཧི, དིབྦེཧི སདྡེཧི, དིབྦེཧི གནྡྷེཧི, དིབྦེཧི རསེཧི, དིབྦེཧི ཕོཊྛབྦེཧི.

‘‘སཱདྷུ ¶ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, སངྒྷསརཎགམནཾ ཧོཏི. སངྒྷསརཎགམནཧེཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཏེ ཨཉྙེ དེཝེ དསཧི ཋཱནེཧི ཨདྷིགཎྷནྟི – དིབྦེན ཨཱཡུནཱ, དིབྦེན ཝཎྞེན, དིབྦེན སུཁེན, དིབྦེན ཡསེན, དིབྦེན ཨཱདྷིཔཏེཡྻེན, དིབྦེཧི རཱུཔེཧི, དིབྦེཧི སདྡེཧི, དིབྦེཧི གནྡྷེཧི, དིབྦེཧི རསེཧི, དིབྦེཧི ཕོཊྛབྦེཧཱི’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, བུདྡྷསརཎགམནཾ ཧོཏི. བུདྡྷསརཎགམནཧེཏུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཏེ ཨཉྙེ དེཝེ དསཧི ཋཱནེཧི ཨདྷིགཎྷནྟི – དིབྦེན ཨཱཡུནཱ…པེ… དིབྦེཧི ཕོཊྛབྦེཧི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, དྷམྨསརཎགམནཾ ཧོཏི…པེ….

‘‘སཱདྷུ ¶ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, སངྒྷསརཎགམནཾ ཧོཏི. སངྒྷསརཎགམནཧེཏུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཏེ ཨཉྙེ དེཝེ དསཧི ཋཱནེཧི ཨདྷིགཎྷནྟི – དིབྦེན ཨཱཡུནཱ, དིབྦེན ཝཎྞེན, དིབྦེན སུཁེན, དིབྦེན ¶ ཡསེན, དིབྦེན ཨཱདྷིཔཏེཡྻེན, དིབྦེཧི རཱུཔེཧི, དིབྦེཧི སདྡེཧི, དིབྦེཧི གནྡྷེཧི, དིབྦེཧི རསེཧི, དིབྦེཧི ཕོཊྛབྦེཧཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ ཚཧི དེཝཏཱསཏེཧི སདྡྷིཾ…པེ… ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ སཏྟཧི དེཝཏཱསཏེཧི སདྡྷིཾ…པེ… ཨཐ ¶ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ ཨཊྛཧི དེཝཏཱསཏེཧི སདྡྷིཾ…པེ… ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ ཨསཱིཏིཡཱ དེཝཏཱསཧསྶེཧི སདྡྷིཾ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱམོགྒལླཱནཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཾ ཁོ སཀྐཾ དེཝཱནམིནྡཾ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, བུདྡྷསརཎགམནཾ ཧོཏི. བུདྡྷསརཎགམནཧེཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཏེ ཨཉྙེ དེཝེ དསཧི ཋཱནེཧི ཨདྷིགཎྷནྟི – དིབྦེན ཨཱཡུནཱ…པེ… དིབྦེཧི ཕོཊྛབྦེཧི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, དྷམྨསརཎགམནཾ ཧོཏི…པེ….

‘‘སཱདྷུ ¶ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, སངྒྷསརཎགམནཾ ཧོཏི. སངྒྷསརཎགམནཧེཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཏེ ཨཉྙེ དེཝེ དསཧི ཋཱནེཧི ཨདྷིགཎྷནྟི – དིབྦེན ཨཱཡུནཱ, དིབྦེན ཝཎྞེན, དིབྦེན སུཁེན, དིབྦེན ཡསེན, དིབྦེན ཨཱདྷིཔཏེཡྻེན, དིབྦེཧི རཱུཔེཧི, དིབྦེཧི སདྡེཧི ¶ , དིབྦེཧི གནྡྷེཧི, དིབྦེཧི རསེཧི, དིབྦེཧི ཕོཊྛབྦེཧཱི’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, བུདྡྷསརཎགམནཾ ཧོཏི…པེ… སཱདྷུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, དྷམྨསརཎགམནཾ ཧོཏི…པེ… སཱདྷུ ཁོ མཱརིས མོགྒལླཱན, སངྒྷསརཎགམནཾ ཧོཏི. སངྒྷསརཎགམནཧེཏུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ¶ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཏེ ཨཉྙེ དེཝེ དསཧི ཋཱནེཧི ཨདྷིགཎྷནྟི – དིབྦེན ཨཱཡུནཱ, དིབྦེན ཝཎྞེན, དིབྦེན སུཁེན, དིབྦེན ཡསེན, དིབྦེན ཨཱདྷིཔཏེཡྻེན, དིབྦེཧི རཱུཔེཧི, དིབྦེཧི སདྡེཧི, དིབྦེཧི གནྡྷེཧི, དིབྦེཧི རསེཧི, དིབྦེཧི ཕོཊྛབྦེཧཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ པཉྩཧི དེཝཏཱསཏེཧི སདྡྷིཾ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱམོགྒལླཱནཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ¶ ཋིཏཾ ཁོ སཀྐཾ དེཝཱནམིནྡཾ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, བུདྡྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི སོ བྷགཝཱ…པེ… སཏྠཱ དེཝམནུསྶཱནཾ བུདྡྷོ བྷགཝཱ’ཏི. བུདྡྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཏེ ཨཉྙེ དེཝེ དསཧི ཋཱནེཧི ཨདྷིགཎྷནྟི – དིབྦེན ཨཱཡུནཱ…པེ… དིབྦེཧི ཕོཊྛབྦེཧི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ ¶ , དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི – ‘སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ…པེ… པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧཱི’ཏི. དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི…པེ….

‘‘སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, སངྒྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི – ‘སུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ…པེ… ལོཀསྶཱ’ཏི. སངྒྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན ¶ སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི…པེ….

‘‘སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨརིཡཀནྟེཧི སཱིལེཧི སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི ཨཁཎྜེཧི…པེ… སམཱདྷིསཾཝཏྟནིཀེཧི. ཨརིཡཀནྟེཧི སཱིལེཧི སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཏེ ཨཉྙེ དེཝེ དསཧི ཋཱནེཧི ཨདྷིགཎྷནྟི – དིབྦེན ཨཱཡུནཱ…པེ… དིབྦེཧི ཕོཊྛབྦེཧཱི’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ ¶ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, བུདྡྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི སོ བྷགཝཱ…པེ… སཏྠཱ དེཝམནུསྶཱནཾ བུདྡྷོ བྷགཝཱ’ཏི. བུདྡྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཏེ ཨཉྙེ དེཝེ དསཧི ཋཱནེཧི ཨདྷིགཎྷནྟི – དིབྦེན ཨཱཡུནཱ…པེ… དིབྦེཧི ཕོཊྛབྦེཧི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི – ‘སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ…པེ… པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧཱི’ཏི. དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཏེ ཨཉྙེ དེཝེ དསཧི ཋཱནེཧི ཨདྷིགཎྷནྟི – དིབྦེན ཨཱཡུནཱ…པེ… དིབྦེཧི ཕོཊྛབྦེཧི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, སངྒྷེ ¶ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི – ‘སུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ…པེ… ལོཀསྶཱ’ཏི. སངྒྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན ¶ , ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི…པེ….

‘‘སཱདྷུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨརིཡཀནྟེཧི སཱིལེཧི སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི ཨཁཎྜེཧི…པེ… སམཱདྷིསཾཝཏྟནིཀེཧི. ཨརིཡཀནྟེཧི སཱིལེཧི སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཏེ ཨཉྙེ དེཝེ དསཧི ཋཱནེཧི ཨདྷིགཎྷནྟི – དིབྦེན ཨཱཡུནཱ…པེ… དིབྦེཧི ཕོཊྛབྦེཧཱི’’ཏི.

ཨཐ ¶ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ ཚཧི དེཝཏཱསཏེཧི སདྡྷིཾ…པེ… ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ སཏྟཧི དེཝཏཱསཏེཧི སདྡྷིཾ…པེ… ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ ཨཊྛཧི དེཝཏཱསཏེཧི སདྡྷིཾ…པེ… ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ ཨསཱིཏིཡཱ དེཝཏཱསཧསྶེཧི སདྡྷིཾ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱམོགྒལླཱནཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ¶ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཾ ཁོ སཀྐཾ དེཝཱནམིནྡཾ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཨེཏདཝོཙ ¶ –

‘‘སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, བུདྡྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི སོ བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཝིཛྫཱཙརཎསམྤནྣོ སུགཏོ ལོཀཝིདཱུ ཨནུཏྟརོ པུརིསདམྨསཱརཐི སཏྠཱ དེཝམནུསྶཱནཾ བུདྡྷོ བྷགཝཱ’ཏི. བུདྡྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཏེ ཨཉྙེ དེཝེ དསཧི ཋཱནེཧི ཨདྷིགཎྷནྟི – དིབྦེན ཨཱཡུནཱ, དིབྦེན ཝཎྞེན, དིབྦེན སུཁེན, དིབྦེན ཡསེན, དིབྦེན ཨཱདྷིཔཏེཡྻེན, དིབྦེཧི རཱུཔེཧི, དིབྦེཧི སདྡེཧི, དིབྦེཧི གནྡྷེཧི, དིབྦེཧི རསེཧི, དིབྦེཧི ཕོཊྛབྦེཧི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི – ‘སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ ¶ དྷམྨོ སནྡིཊྛིཀོ ཨཀཱལིཀོ ཨེཧིཔསྶིཀོ ཨོཔནེཡྻིཀོ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧཱི’ཏི. དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཏེ ཨཉྙེ དེཝེ དསཧི ཋཱནེཧི ཨདྷིགཎྷནྟི – དིབྦེན ཨཱཡུནཱ…པེ… དིབྦེཧི ཕོཊྛབྦེཧི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, སངྒྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི – ‘སུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ, ཨུཛུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ, ཉཱཡཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ, སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ, ཡདིདཾ ཙཏྟཱརི པུརིསཡུགཱནི ཨཊྛ པུརིསཔུགྒལཱ ཨེས བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ ཨཱཧུནེཡྻོ པཱཧུནེཡྻོ དཀྑིཎེཡྻོ ¶ ཨཉྫལིཀརཎཱིཡོ ཨནུཏྟརཾ པུཉྙཀྑེཏྟཾ ལོཀསྶཱ’ཏི. སངྒྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཏེ ¶ ཨཉྙེ དེཝེ དསཧི ཋཱནེཧི ཨདྷིགཎྷནྟི – དིབྦེན ཨཱཡུནཱ…པེ… དིབྦེཧི ཕོཊྛབྦེཧི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨརིཡཀནྟེཧི སཱིལེཧི སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི ཨཁཎྜེཧི ཨཙྪིདྡེཧི ཨསབལེཧི ཨཀམྨཱསེཧི བྷུཛིསྶེཧི ཝིཉྙུཔྤསཏྠེཧི ཨཔརཱམཊྛེཧི སམཱདྷིསཾཝཏྟནིཀེཧི. ཨརིཡཀནྟེཧི སཱིལེཧི སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ¶ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཏེ ཨཉྙེ དེཝེ དསཧི ཋཱནེཧི ཨདྷིགཎྷནྟི – དིབྦེན ཨཱཡུནཱ, དིབྦེན ཝཎྞེན, དིབྦེན སུཁེན, དིབྦེན ཡསེན, དིབྦེན ཨཱདྷིཔཏེཡྻེན, དིབྦེཧི རཱུཔེཧི, དིབྦེཧི སདྡེཧི, དིབྦེཧི གནྡྷེཧི, དིབྦེཧི རསེཧི, དིབྦེཧི ཕོཊྛབྦེཧཱི’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, བུདྡྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི – ‘ཨིཏིཔི སོ བྷགཝཱ…པེ… སཏྠཱ དེཝམནུསྶཱནཾ བུདྡྷོ བྷགཝཱ’ཏི. བུདྡྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཏེ ཨཉྙེ དེཝེ དསཧི ཋཱནེཧི ཨདྷིགཎྷནྟི – དིབྦེན ཨཱཡུནཱ…པེ… དིབྦེཧི ཕོཊྛབྦེཧི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི – ‘སྭཱཀྑཱཏོ ¶ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ…པེ… པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧཱི’ཏི. དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ ¶ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཏེ ཨཉྙེ དེཝེ དསཧི ཋཱནེཧི ཨདྷིགཎྷནྟི – དིབྦེན ཨཱཡུནཱ…པེ… དིབྦེཧི ཕོཊྛབྦེཧི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, སངྒྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི – ‘སུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ…པེ… ཨནུཏྟརཾ པུཉྙཀྑེཏྟཾ ལོཀསྶཱ’ཏི. སངྒྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགམནཧེཏུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཏེ ཨཉྙེ དེཝེ དསཧི ཋཱནེཧི ཨདྷིགཎྷནྟི – དིབྦེན ཨཱཡུནཱ…པེ… དིབྦེཧི ཕོཊྛབྦེཧི.

‘‘སཱདྷུ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨརིཡཀནྟེཧི སཱིལེཧི སམནྣཱགམནཾ ཧོཏི ཨཁཎྜེཧི…པེ… སམཱདྷིསཾཝཏྟནིཀེཧི. ཨརིཡཀནྟེཧི སཱིལེཧི སམནྣཱགམནཧེཏུ ¶ ཁོ, མཱརིས མོགྒལླཱན, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཏེ ཨཉྙེ དེཝེ དསཧི ཋཱནེཧི ཨདྷིགཎྷནྟི – དིབྦེན ཨཱཡུནཱ, དིབྦེན ཝཎྞེན, དིབྦེན སུཁེན ¶ , དིབྦེན ཡསེན, དིབྦེན ཨཱདྷིཔཏེཡྻེན, དིབྦེཧི རཱུཔེཧི, དིབྦེཧི སདྡེཧི, དིབྦེཧི གནྡྷེཧི, དིབྦེཧི རསེཧི, དིབྦེཧི ཕོཊྛབྦེཧཱི’’ཏི. དསམཾ.

༡༡. ཙནྡནསུཏྟཾ

༣༤༢. ཨཐ ཁོ ཙནྡནོ [ནནྡནོ (སཱི.)] དེཝཔུཏྟོ…པེ….

ཨཐ ཁོ སུཡཱམོ དེཝཔུཏྟོ…པེ… ¶ .

ཨཐ ཁོ སནྟུསིཏོ དེཝཔུཏྟོ…པེ….

ཨཐ ཁོ སུནིམྨིཏོ དེཝཔུཏྟོ…པེ….

ཨཐ ཁོ ཝསཝཏྟི དེཝཔུཏྟོ…པེ….

(ཡཐཱ སཀྐསུཏྟཾ ཏཐཱ ཨིམེ པཉྩ པེཡྻཱལཱ ཝིཏྠཱརེཏབྦཱ). ཨེཀཱདསམཾ.

མོགྒལླཱནསཾཡུཏྟཾ ¶ སམཏྟཾ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

སཝིཏཀྐཱཝིཏཀྐཉྩ, སུཁེན ཙ ཨུཔེཀྑཀོ;

ཨཱཀཱསཉྩེཝ ཝིཉྙཱཎཾ, ཨཱཀིཉྩཾ ནེཝསཉྙིནཱ;

ཨནིམིཏྟོ ཙ སཀྐོ ཙ, ཙནྡནེཀཱདསེན ཙཱཏི.

༧. ཙིཏྟསཾཡུཏྟཾ

༡. སཾཡོཛནསུཏྟཾ

༣༤༣. ཨེཀཾ ¶ ¶ ¶ སམཡཾ སམྦཧུལཱ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ མཙྪིཀཱསཎྜེ ཝིཧརནྟི ཨམྦཱཊཀཝནེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན སམྦཧུལཱནཾ ཐེརཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟཱནཾ མཎྜལམཱལེ༹ སནྣིསིནྣཱནཾ སནྣིཔཏིཏཱནཾ ཨཡམནྟརཱཀཐཱ ཨུདཔཱདི – ‘‘‘སཾཡོཛན’ནྟི ཝཱ, ཨཱཝུསོ, ‘སཾཡོཛནིཡཱ དྷམྨཱ’ཏི ཝཱ ཨིམེ དྷམྨཱ ནཱནཏྠཱ ནཱནཱབྱཉྫནཱ ཨུདཱཧུ ཨེཀཏྠཱ བྱཉྫནམེཝ ནཱན’’ནྟི? ཏཏྲེཀཙྩེཧི ཐེརེཧི བྷིཀྑཱུཧི ཨེཝཾ བྱཱཀཏཾ ཧོཏི – ‘‘‘སཾཡོཛན’ནྟི ཝཱ, ཨཱཝུསོ, ‘སཾཡོཛནིཡཱ དྷམྨཱ’ཏི ཝཱ ཨིམེ དྷམྨཱ ནཱནཏྠཱ ཙེཝ ནཱནཱབྱཉྫནཱ ཙཱ’’ཏི. ཨེཀཙྩེཧི ཐེརེཧི བྷིཀྑཱུཧི ཨེཝཾ བྱཱཀཏཾ ཧོཏི – ‘‘‘སཾཡོཛན’ནྟི ཝཱ, ཨཱཝུསོ, ‘སཾཡོཛནིཡཱ དྷམྨཱ’ཏི ཝཱ ཨིམེ དྷམྨཱ ཨེཀཏྠཱ བྱཉྫནམེཝ ནཱན’’ནྟི.

ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཙིཏྟོ གཧཔཏི མིགཔཐཀཾ ཨནུཔྤཏྟོ ཧོཏི ཀེནཙིདེཝ ཀརཎཱིཡེན. ཨསྶོསི ¶ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི སམྦཧུལཱནཾ ཀིར ཐེརཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟཱནཾ མཎྜལམཱལེ༹ སནྣིསིནྣཱནཾ ¶ སནྣིཔཏིཏཱནཾ ཨཡམནྟརཱཀཐཱ ཨུདཔཱདི – ‘‘‘སཾཡོཛན’ནྟི ཝཱ, ཨཱཝུསོ, ‘སཾཡོཛནིཡཱ དྷམྨཱ’ཏི ཝཱ ཨིམེ དྷམྨཱ ནཱནཏྠཱ ནཱནཱབྱཉྫནཱ ཨུདཱཧུ ཨེཀཏྠཱ བྱཉྫནམེཝ ནཱན’’ནྟི? ཏཏྲེཀཙྩེཧི ཐེརེཧི བྷིཀྑཱུཧི ཨེཝཾ བྱཱཀཏཾ – ‘‘‘སཾཡོཛན’ནྟི ཝཱ, ཨཱཝུསོ ¶ , ‘སཾཡོཛནིཡཱ དྷམྨཱ’ཏི ཝཱ ཨིམེ དྷམྨཱ ནཱནཏྠཱ ཙེཝ ནཱནཱབྱཉྫནཱ ཙཱ’’ཏི. ཨེཀཙྩེཧི ཐེརེཧི བྷིཀྑཱུཧི ཨེཝཾ བྱཱཀཏཾ ‘སཾཡོཛན’ནྟི ཝཱ, ཨཱཝུསོ ‘སཾཡོཛནིཡཱ དྷམྨཱ’ཏི ཝཱ ཨིམེ དྷམྨཱ ཨེཀཏྠཱ བྱཉྫནམེཝ ནཱནནྟི. ཨཐ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཡེན ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཐེརེ བྷིཀྑཱུ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཐེརེ བྷིཀྑཱུ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སུཏཾ མེཏཾ, བྷནྟེ, སམྦཧུལཱནཾ ཀིར ཐེརཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟཱནཾ མཎྜལམཱལེ༹ སནྣིསིནྣཱནཾ སནྣིཔཏིཏཱནཾ ཨཡམནྟརཱཀཐཱ ཨུདཔཱདི – ‘སཾཡོཛན’ནྟི ཝཱ, ཨཱཝུསོ, ‘སཾཡོཛནིཡཱ དྷམྨཱ’ཏི ཝཱ ཨིམེ དྷམྨཱ ནཱནཏྠཱ ནཱནཱབྱཉྫནཱ ཨུདཱཧུ ཨེཀཏྠཱ བྱཉྫནམེཝ ནཱན’’ནྟི? ཨེཀཙྩེཧི ཐེརེཧི བྷིཀྑཱུཧི ¶ ཨེཝཾ བྱཱཀཏཾ – ‘‘‘སཾཡོཛན’ནྟི ཝཱ, ཨཱཝུསོ, ‘སཾཡོཛནིཡཱ དྷམྨཱ’ཏི ཝཱ ཨིམེ དྷམྨཱ ནཱནཏྠཱ ཙེཝ ནཱནཱབྱཉྫནཱ ཙཱ’’ཏི. ཨེཀཙྩེཧི ཐེརེཧི བྷིཀྑཱུཧི ཨེཝཾ བྱཱཀཏཾ ‘‘‘སཾཡོཛན’ནྟི ཝཱ, ཨཱཝུསོ, ‘སཾཡོཛནིཡཱ དྷམྨཱ’ཏི ཝཱ ཨིམེ དྷམྨཱ ཨེཀཏྠཱ བྱཉྫནམེཝ ནཱན’’ནྟི. ‘‘ཨེཝཾ, གཧཔཏཱི’’ཏི.

‘‘‘སཾཡོཛན’ནྟི ཝཱ, བྷནྟེ, ‘སཾཡོཛནིཡཱ དྷམྨཱ’ཏི ཝཱ ཨིམེ དྷམྨཱ ནཱནཏྠཱ ཙེཝ ནཱནཱབྱཉྫནཱ ཙ. ཏེན ཧི, བྷནྟེ, ཨུཔམཾ ཝོ ཀརིསྶཱམི. ཨུཔམཱཡཔིདྷེཀཙྩེ ཝིཉྙཱུ པུརིསཱ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནནྟི. སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ, ཀཱལོ༹ ཙ བལཱིབདྡོ ཨོདཱཏོ ཙ བལཱིབདྡོ ¶ ཨེཀེན དཱམེན ཝཱ ཡོཏྟེན ཝཱ སཾཡུཏྟཱ ཨསྶུ. ཡོ ནུ ཁོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཀཱལོ༹ བལཱིབདྡོ ཨོདཱཏསྶ བལཱིབདྡསྶ སཾཡོཛནཾ ¶ , ཨོདཱཏོ བལཱིབདྡོ ཀཱལ༹སྶ བལཱིབདྡསྶ སཾཡོཛན’ནྟི, སམྨཱ ནུ ཁོ སོ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, གཧཔཏི! ན ཁོ, གཧཔཏི, ཀཱལོ༹ བལཱིབདྡོ ཨོདཱཏསྶ བལཱིབདྡསྶ སཾཡོཛནཾ, ནཔི ཨོདཱཏོ བལཱིབདྡོ ཀཱལ༹སྶ བལཱི༹བདྡསྶ སཾཡོཛནཾ; ཡེན ཁོ ཏེ ཨེཀེན དཱམེན ཝཱ ཡོཏྟེན ཝཱ སཾཡུཏྟཱ ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛན’’ནྟི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷནྟེ, ན ཙཀྑུ རཱུཔཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ སཾཡོཛནཾ; ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ. ན སོཏཾ སདྡཱནཾ… ན གྷཱནཾ གནྡྷཱནཾ… ན ཛིཝ྄ཧཱ རསཱནཾ… ན ཀཱཡོ ཕོཊྛབྦཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན ཕོཊྛབྦཱ ཀཱཡསྶ སཾཡོཛནཾ; ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ. ན མནོ དྷམྨཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན དྷམྨཱ མནསྶ སཾཡོཛནཾ; ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛན’’ནྟི. ‘‘ལཱབྷཱ ཏེ, གཧཔཏི, སུལདྡྷཾ ཏེ, གཧཔཏི, ཡསྶ ཏེ གམྦྷཱིརེ བུདྡྷཝཙནེ པཉྙཱཙཀྑུ ཀམཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. པཋམཨིསིདཏྟསུཏྟཾ

༣༤༤. ཨེཀཾ སམཡཾ སམྦཧུལཱ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ མཙྪིཀཱསཎྜེ ཝིཧརནྟི ཨམྦཱཊཀཝནེ. ཨཐ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཡེན ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཐེརེ བྷིཀྑཱུ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ¶ ནིསིནྣོ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཐེརེ བྷིཀྑཱུ ཨེཏདཝོཙ ¶ – ‘‘ཨདྷིཝཱསེནྟུ མེ, བྷནྟེ, ཐེརཱ སྭཱཏནཱཡ བྷཏྟ’’ནྟི. ཨདྷིཝཱསེསུཾ ཁོ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན ¶ . ཨཐ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཐེརཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨདྷིཝཱསནཾ ཝིདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཐེརེ བྷིཀྑཱུ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི. ཨཐ ¶ ཁོ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཡེན ཙིཏྟསྶ གཧཔཏིསྶ ནིཝེསནཾ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདིཾསུ.

ཨཐ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཡེན ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཐེརེ བྷིཀྑཱུ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ ཐེརཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘དྷཱཏུནཱནཏྟཾ, དྷཱཏུནཱནཏྟ’ནྟི, བྷནྟེ ཐེར, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, དྷཱཏུནཱནཏྟཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ’’ཏི? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཨཱཡསྨཱ ཐེརོ ཏུཎྷཱི ཨཧོསི. དུཏིཡམྤི ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ ཐེརཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘དྷཱཏུནཱནཏྟཾ, དྷཱཏུནཱནཏྟ’ནྟི, བྷནྟེ ཐེར, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, དྷཱཏུནཱནཏྟཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ’’ཏི? དུཏིཡམྤི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཐེརོ ཏུཎྷཱི ཨཧོསི. ཏཏིཡམྤི ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ ཐེརཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘དྷཱཏུནཱནཏྟཾ, དྷཱཏུནཱནཏྟ’ནྟི, བྷནྟེ ཐེར, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, དྷཱཏུནཱནཏྟཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ’’ཏི? ཏཏིཡམྤི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཐེརོ ཏུཎྷཱི ཨཧོསི.

ཏེན ¶ ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ ཨིསིདཏྟོ ཏསྨིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེ སབྦནཝཀོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨིསིདཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཐེརཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘བྱཱཀརོམཧཾ, བྷནྟེ ཐེར, ཙིཏྟསྶ གཧཔཏིནོ ཨེཏཾ པཉྷ’’ནྟི? ‘‘བྱཱཀརོཧི ཏྭཾ, ཨཱཝུསོ ཨིསིདཏྟ, ཙིཏྟསྶ གཧཔཏིནོ ཨེཏཾ པཉྷ’’ནྟི. ‘‘ཨེཝཉྷི ཏྭཾ, གཧཔཏི, པུཙྪསི – ‘དྷཱཏུནཱནཏྟཾ, དྷཱཏུནཱནཏྟནྟི, བྷནྟེ ཐེར, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, དྷཱཏུནཱནཏྟཾ, ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ’’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ ¶ , བྷནྟེ’’. ‘‘ཨིདཾ ཁོ, གཧཔཏི, དྷཱཏུནཱནཏྟཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ – ཙཀྑུདྷཱཏུ, རཱུཔདྷཱཏུ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎདྷཱཏུ…པེ… མནོདྷཱཏུ, དྷམྨདྷཱཏུ, མནོཝིཉྙཱཎདྷཱཏུ. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, གཧཔཏི, དྷཱཏུནཱནཏྟཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཨཱཡསྨཏོ ཨིསིདཏྟསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཐེརེ བྷིཀྑཱུ པཎཱིཏེན ཁཱདནཱིཡེན བྷོཛནཱིཡེན སཧཏྠཱ སནྟཔྤེསི སམྤཝཱརེསི. ཨཐ ཁོ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ བྷུཏྟཱཝིནོ ཨོནཱིཏཔཏྟཔཱཎིནོ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐམིཾསུ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཐེརོ ཨཱཡསྨནྟཾ ¶ ཨིསིདཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ ཁོ ཏཾ, ཨཱཝུསོ ཨིསིདཏྟ ¶ , ཨེསོ པཉྷོ པཊིབྷཱསི, ནེསོ པཉྷོ མཾ པཊིབྷཱསི. ཏེནཧཱཝུསོ ཨིསིདཏྟ, ཡདཱ ཨཉྙཐཱཔི [ཡདཱ ཨཉྙདཱཔི (སཱི. པཱི.) ཨཉྙདཱཔི (?)] ཨེཝརཱུཔོ པཉྷོ ཨཱགཙྪེཡྻ, ཏཉྙེཝེཏྠ པཊིབྷཱསེཡྻཱ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. དུཏིཡཨིསིདཏྟསུཏྟཾ

༣༤༥. ཨེཀཾ སམཡཾ སམྦཧུལཱ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ མཙྪིཀཱསཎྜེ ཝིཧརནྟི ཨམྦཱཊཀཝནེ. ཨཐ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཡེན ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ¶ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཐེརེ བྷིཀྑཱུ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཐེརེ བྷིཀྑཱུ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨདྷིཝཱསེནྟུ མེ, བྷནྟེ ཐེརཱ, སྭཱཏནཱཡ བྷཏྟ’’ནྟི. ཨདྷིཝཱསེསུཾ ཁོ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན. ཨཐ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཐེརཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨདྷིཝཱསནཾ ཝིདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཐེརེ བྷིཀྑཱུ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི. ཨཐ ཁོ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཡེན ཙིཏྟསྶ གཧཔཏིསྶ ནིཝེསནཾ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདིཾསུ.

ཨཐ ¶ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཡེན ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཐེརེ བྷིཀྑཱུ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ ཐེརཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡཱ ཨིམཱ, བྷནྟེ ཐེར, ཨནེཀཝིཧིཏཱ དིཊྛིཡོ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི – ‘སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨསསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨནྟཝཱ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨནནྟཝཱ ལོཀོཏི ཝཱ, ཏཾ ཛཱིཝཾ ཏཾ སརཱིརནྟི ཝཱ, ཨཉྙཾ ཛཱིཝཾ ཨཉྙཾ སརཱིརནྟི ཝཱ, ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ, ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ, ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ, ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ. ཡཱནི ཙིམཱནི དྭཱསཊྛི དིཊྛིགཏཱནི བྲཧྨཛཱལེ བྷཎིཏཱནི; ཨིམཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, དིཊྛིཡོ ཀིསྨིཾ སཏི ཧོནྟི, ཀིསྨིཾ ཨསཏི ན ཧོནྟཱི’’ཏི?

ཨེཝཾ ¶ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཐེརོ ཏུཎྷཱི ཨཧོསི. དུཏིཡམྤི ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི…པེ… ཏཏིཡམྤི ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ ཐེརཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡཱ ཨིམཱ, བྷནྟེ ཐེར, ཨནེཀཝིཧིཏཱ དིཊྛིཡོ ལོཀེ ¶ ཨུཔྤཛྫནྟི – སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨསསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨནྟཝཱ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨནནྟཝཱ ¶ ལོཀོཏི ཝཱ, ཏཾ ཛཱིཝཾ ཏཾ སརཱིརནྟི ཝཱ, ཨཉྙཾ ཛཱིཝཾ ཨཉྙཾ སརཱིརནྟི ཝཱ, ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ, ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ, ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ, ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ. ཡཱནི ཙིམཱནི དྭཱསཊྛི དིཊྛིགཏཱནི བྲཧྨཛཱལེ བྷཎིཏཱནི; ཨིམཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, དིཊྛིཡོ ཀིསྨིཾ སཏི ཧོནྟི, ཀིསྨིཾ ཨསཏི ན ཧོནྟཱི’’ཏི? ཏཏིཡམྤི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཐེརོ ཏུཎྷཱི ཨཧོསི.

ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ ཨིསིདཏྟོ ཏསྨིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེ སབྦནཝཀོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨིསིདཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཐེརཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘བྱཱཀརོམཧཾ, བྷནྟེ ཐེར, ཙིཏྟསྶ གཧཔཏིནོ ཨེཏཾ པཉྷ’’ནྟི? ‘‘བྱཱཀརོཧི ཏྭཾ, ཨཱཝུསོ ཨིསིདཏྟ, ཙིཏྟསྶ གཧཔཏིནོ ཨེཏཾ པཉྷ’’ནྟི. ‘‘ཨེཝཉྷི ¶ ཏྭཾ, གཧཔཏི, པུཙྪསི – ‘ཡཱ ཨིམཱ, བྷནྟེ ཐེར, ཨནེཀཝིཧིཏཱ དིཊྛིཡོ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི – སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ…པེ…; ཨིམཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, དིཊྛིཡོ ཀིསྨིཾ ¶ སཏི ཧོནྟི, ཀིསྨིཾ ཨསཏི ན ཧོནྟཱི’’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡཱ ཨིམཱ, གཧཔཏི, ཨནེཀཝིཧིཏཱ དིཊྛིཡོ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫནྟི – ‘སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨསསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨནྟཝཱ ལོཀོཏི ཝཱ ཨནནྟཝཱ ལོཀོཏི ཝཱ, ཏཾ ཛཱིཝཾ ཏཾ སརཱིརནྟི ཝཱ, ཨཉྙཾ ཛཱིཝཾ ཨཉྙཾ སརཱིརནྟི ཝཱ, ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ, ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ, ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ, ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ. ཡཱནི ཙིམཱནི དྭཱསཊྛི དིཊྛིགཏཱནི བྲཧྨཛཱལེ བྷཎིཏཱནི; ཨིམཱ ཁོ, གཧཔཏི, དིཊྛིཡོ སཀྐཱཡདིཊྛིཡཱ སཏི ཧོནྟི, སཀྐཱཡདིཊྛིཡཱ ཨསཏི ན ཧོནྟཱི’’’ཏི.

‘‘ཀཐཾ པན, བྷནྟེ, སཀྐཱཡདིཊྛི ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, གཧཔཏི, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨརིཡཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ, སཔྤུརིསཱནཾ ཨདསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཨཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ ཨཝིནཱིཏོ རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ, ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ཝེདནཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི…པེ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ, ཨཏྟནི ¶ ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏི, སཀྐཱཡདིཊྛི ཧོཏཱི’’ཏི.

‘‘ཀཐཾ ¶ པན, བྷནྟེ, སཀྐཱཡདིཊྛི ན ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, གཧཔཏི, སུཏཝཱ ¶ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨརིཡཱནཾ དསྶཱཝཱི ཨརིཡདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ ཨརིཡདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ སཔྤུརིསཱནཾ དསྶཱཝཱི སཔྤུརིསདྷམྨསྶ ཀོཝིདོ སཔྤུརིསདྷམྨེ སུཝིནཱིཏོ ན རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ, ན ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, ན རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ; ན ཝེདནཾ… ན སཉྙཾ… ན སངྑཱརེ… ན ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ, ན ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ན ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏི, སཀྐཱཡདིཊྛི ན ཧོཏཱི’’ཏི.

‘‘ཀུཏོ ¶ , བྷནྟེ, ཨཡྻོ ཨིསིདཏྟོ ཨཱགཙྪཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨཝནྟིཡཱ ཁོ, གཧཔཏི, ཨཱགཙྪཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི, བྷནྟེ, ཨཝནྟིཡཱ ཨིསིདཏྟོ ནཱམ ཀུལཔུཏྟོ ཨམྷཱཀཾ ཨདིཊྛསཧཱཡོ པབྦཛིཏོ? དིཊྛོ སོ ཨཱཡསྨཏཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, གཧཔཏཱི’’ཏི. ‘‘ཀཧཾ ནུ ཁོ སོ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཨེཏརཧི ཝིཧརཏཱི’’ཏི? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཨིསིདཏྟོ ཏུཎྷཱི ཨཧོསི. ‘‘ཨཡྻོ ནོ, བྷནྟེ, ཨིསིདཏྟོ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, གཧཔཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨབྷིརམཏུ, བྷནྟེ, ཨཡྻོ ཨིསིདཏྟོ མཙྪིཀཱསཎྜེ. རམཎཱིཡཾ ཨམྦཱཊཀཝནཾ. ཨཧཾ ཨཡྻསྶ ཨིསིདཏྟསྶ ཨུསྶུཀྐཾ ཀརིསྶཱམི ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱན’’ནྟི. ‘‘ཀལྱཱཎཾ ཝུཙྩཏི, གཧཔཏཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཨཱཡསྨཏོ ཨིསིདཏྟསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཐེརེ བྷིཀྑཱུ པཎཱིཏེན ཁཱདནཱིཡེན བྷོཛནཱིཡེན སཧཏྠཱ སནྟཔྤེསི སམྤཝཱརེསི. ཨཐ ཁོ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ བྷུཏྟཱཝིནོ ཨོནཱིཏཔཏྟཔཱཎིནོ ¶ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐམིཾསུ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཐེརོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨིསིདཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ ཁོ ཏཾ, ཨཱཝུསོ ཨིསིདཏྟ, ཨེསོ པཉྷོ པཊིབྷཱསི. ནེསོ པཉྷོ མཾ པཊིབྷཱསི. ཏེནཧཱཝུསོ ཨིསིདཏྟ, ཡདཱ ཨཉྙཐཱཔི ཨེཝརཱུཔོ པཉྷོ ཨཱགཙྪེཡྻ, ཏཉྙེཝེཏྠ པཊིབྷཱསེཡྻཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨིསིདཏྟོ སེནཱསནཾ སཾསཱམེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ མཙྪིཀཱསཎྜམྷཱ པཀྐཱམི. ཡཾ མཙྪིཀཱསཎྜམྷཱ པཀྐཱམི, ཏཐཱ པཀྐནྟོཝ ཨཧོསི, ན པུན པཙྩཱགཙྪཱིཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. མཧཀཔཱཊིཧཱརིཡསུཏྟཾ

༣༤༦. ཨེཀཾ ¶ ¶ སམཡཾ སམྦཧུལཱ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ མཙྪིཀཱསཎྜེ ཝིཧརནྟི ཨམྦཱཊཀཝནེ. ཨཐ ¶ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཡེན ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཐེརེ བྷིཀྑཱུ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཐེརེ བྷིཀྑཱུ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨདྷིཝཱསེནྟུ མེ, བྷནྟེ ཐེརཱ, སྭཱཏནཱཡ གོཀུལེ བྷཏྟ’’ནྟི. ཨདྷིཝཱསེསུཾ ཁོ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན. ཨཐ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཐེརཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨདྷིཝཱསནཾ ཝིདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཐེརེ བྷིཀྑཱུ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི. ཨཐ ཁོ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཡེན ཙིཏྟསྶ གཧཔཏིནོ གོཀུལཾ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདིཾསུ.

ཨཐ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཐེརེ བྷིཀྑཱུ པཎཱིཏེན སཔྤིཔཱཡཱསེན སཧཏྠཱ སནྟཔྤེསི ¶ སམྤཝཱརེསི. ཨཐ ཁོ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ བྷུཏྟཱཝིནོ ཨོནཱིཏཔཏྟཔཱཎིནོ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐམིཾསུ. ཙིཏྟོཔི ཁོ གཧཔཏི ‘སེསཀཾ ཝིསྶཛྫེཐཱ’ཏི ཝཏྭཱ ཐེརེ བྷིཀྑཱུ པིཊྛིཏོ པིཊྛིཏོ ཨནུབནྡྷི. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨུཎྷཾ ཧོཏི ཀུཐིཏཾ [ཀུཊྛིཏཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)]; ཏེ ཙ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ པཝེལིཡམཱནེན མཉྙེ ཀཱཡེན གཙྪནྟི, ཡཐཱ ཏཾ བྷོཛནཾ བྷུཏྟཱཝིནོ.

ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ མཧཀོ ཏསྨིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེ སབྦནཝཀོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཀོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཐེརཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ ཁྭསྶ, བྷནྟེ ཐེར, སཱིཏཀོ ཙ ཝཱཏོ ཝཱཡེཡྻ, ཨབྦྷསམྤིལཱཔོ [ཨབྦྷསཾབིལཱཔོ (སཱི.), ཨབྦྷསཾཝིལཱཔོ (པཱི.)] ཙ ཨསྶ, དེཝོ ཙ ཨེཀམེཀཾ ཕུསཱཡེཡྻཱ’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ ཁྭསྶ, ཨཱཝུསོ མཧཀ, ཡཾ སཱིཏཀོ ཙ ཝཱཏོ ཝཱཡེཡྻ, ཨབྦྷསམྤིལཱཔོ ཙ ཨསྶ, དེཝོ ཙ ཨེཀམེཀཾ ཕུསཱཡེཡྻཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཀོ ཏཐཱརཱུཔཾ ཨིདྡྷཱབྷིསངྑཱརཾ ¶ ཨབྷིསངྑརི [ཨབྷིསངྑཱསི (སཱི.)] ཡཐཱ སཱིཏཀོ ཙ ཝཱཏོ ཝཱཡི, ཨབྦྷསམྤིལཱཔོ ཙ ཨསྶ [ཨཱསི (?)], དེཝོ ཙ ཨེཀམེཀཾ ཕུསི. ཨཐ ཁོ ཙིཏྟསྶ གཧཔཏིནོ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཡོ ཁོ ཨིམསྨིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེ སབྦནཝཀོ བྷིཀྑུ ཏསྶཱཡཾ ཨེཝརཱུཔོ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝོ’’ཏི ¶ . ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཀོ ཨཱརཱམཾ སམྤཱཔུཎིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཐེརཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨལམེཏྟཱཝཏཱ, བྷནྟེ ཐེརཱ’’ཏི? ‘‘ཨལམེཏྟཱཝཏཱ, ཨཱཝུསོ མཧཀ! ཀཏམེཏྟཱཝཏཱ, ཨཱཝུསོ མཧཀ! པཱུཛིཏམེཏྟཱཝཏཱ, ཨཱཝུསོ མཧཀཱ’’ཏི ¶ . ཨཐ ཁོ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཡཐཱཝིཧཱརཾ ཨགམཾསུ. ཨཱཡསྨཱཔི མཧཀོ སཀཾ ཝིཧཱརཾ ཨགམཱསི.

ཨཐ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཡེནཱཡསྨཱ མཧཀོ ¶ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཀཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཀཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, ཨཡྻོ མཧཀོ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཾ ཨིདྡྷིཔཱཊིཧཱརིཡཾ དསྶེཏཱུ’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི ཏྭཾ, གཧཔཏི, ཨཱལིནྡེ ཨུཏྟརཱསངྒཾ པཉྙཔེཏྭཱ ཏིཎཀལཱཔཾ ཨོཀཱསེཧཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཨཱཡསྨཏོ མཧཀསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཨཱལིནྡེ ཨུཏྟརཱསངྒཾ པཉྙཔེཏྭཱ ཏིཎཀལཱཔཾ ཨོཀཱསེསི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཀོ ཝིཧཱརཾ པཝིསིཏྭཱ སཱུཙིགྷཊིཀཾ དཏྭཱ ཏཐཱརཱུཔཾ ཨིདྡྷཱབྷིསངྑཱརཾ ཨབྷིསངྑརི ཡཐཱ ཏཱལཙྪིགྒལེ༹ན ཙ ཨགྒལ༹ནྟརིཀཱཡ ཙ ཨཙྩི ནིཀྑམིཏྭཱ ཏིཎཱནི ཛྷཱཔེསི, ཨུཏྟརཱསངྒཾ ན ཛྷཱཔེསི. ཨཐ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཨུཏྟརཱསངྒཾ པཔྥོཊེཏྭཱ སཾཝིགྒོ ལོམཧཊྛཛཱཏོ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཀོ ཝིཧཱརཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཙིཏྟཾ གཧཔཏིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨལམེཏྟཱཝཏཱ, གཧཔཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨལམེཏྟཱཝཏཱ ¶ , བྷནྟེ མཧཀ! ཀཏམེཏྟཱཝཏཱ, བྷནྟེ, མཧཀ! པཱུཛིཏམེཏྟཱཝཏཱ, བྷནྟེ མཧཀ! ཨབྷིརམཏུ, བྷནྟེ, ཨཡྻོ མཧཀོ མཙྪིཀཱསཎྜེ. རམཎཱིཡཾ ཨམྦཱཊཀཝནཾ. ཨཧཾ ཨཡྻསྶ མཧཀསྶ ཨུསྶུཀྐཾ ཀརིསྶཱམི ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱན’’ནྟི. ‘‘ཀལྱཱཎཾ ཝུཙྩཏི, གཧཔཏཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཀོ སེནཱསནཾ སཾསཱམེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ མཙྪིཀཱསཎྜམྷཱ པཀྐཱམི. ཡཾ མཙྪིཀཱསཎྜམྷཱ པཀྐཱམི, ཏཐཱ པཀྐནྟོཝ ཨཧོསི; ན པུན པཙྩཱགཙྪཱིཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. པཋམཀཱམབྷཱུསུཏྟཾ

༣༤༧. ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཀཱམབྷཱུ མཙྪིཀཱསཎྜེ ཝིཧརཏི ཨམྦཱཊཀཝནེ. ཨཐ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཡེནཱཡསྨཱ ཀཱམབྷཱུ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཀཱམབྷུཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི ¶ . ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཙིཏྟཾ གཧཔཏིཾ ཨཱཡསྨཱ ཀཱམབྷཱུ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཝུཏྟམིདཾ ¶ , གཧཔཏི –

‘‘ནེལངྒོ སེཏཔཙྪཱདོ, ཨེཀཱརོ ཝཏྟཏཱི རཐོ;

ཨནཱིགྷཾ པསྶ ཨཱཡནྟཾ [ཨཔྤཏྟཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)], ཚིནྣསོཏཾ ཨབནྡྷན’’ནྟི.

‘‘ཨིམསྶ ནུ ཁོ, གཧཔཏི, སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཀཐཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠོ དཊྛབྦོ’’ཏི? ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ ཨེཏཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ བྷཱསིཏ’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ, གཧཔཏཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, བྷནྟེ, མུཧུཏྟཾ ཨཱགམེཧི ཡཱཝསྶ ཨཏྠཾ པེཀྑཱམཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི མུཧུཏྟཾ ཏུཎྷཱི ཧུཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཀཱམབྷུཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘‘ནེལངྒ’ནྟི ¶ ཁོ, བྷནྟེ, སཱིལཱནམེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘སེཏཔཙྪཱདོ’ཏི ཁོ, བྷནྟེ, ཝིམུཏྟིཡཱ ཨེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘ཨེཀཱརོ’ཏི ཁོ, བྷནྟེ, སཏིཡཱ ཨེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘ཝཏྟཏཱི’ཏི ཁོ, བྷནྟེ, ཨབྷིཀྐམཔཊིཀྐམསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘རཐོ’ཏི ཁོ, བྷནྟེ, ཨིམསྶེཏཾ ཙཱཏུམཧཱབྷཱུཏིཀསྶ ཀཱཡསྶ ཨདྷིཝཙནཾ མཱཏཱཔེཏྟིཀསམྦྷཝསྶ ཨོདནཀུམྨཱསཱུཔཙཡསྶ ཨནིཙྩུཙྪཱདནཔརིམདྡནབྷེདནཝིདྡྷཾསནདྷམྨསྶ. རཱགོ ཁོ, བྷནྟེ, ནཱིགྷོ, དོསོ ནཱིགྷོ, མོཧོ ནཱིགྷོ. ཏེ ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ པཧཱིནཱ ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝངྐཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཏསྨཱ ཁཱིཎཱསཝོ བྷིཀྑུ ‘ཨནཱིགྷོ’ཏི ཝུཙྩཏི. ‘ཨཱཡནྟ’ནྟི ¶ ཁོ, བྷནྟེ, ཨརཧཏོ ཨེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘སོཏོ’ཏི ཁོ, བྷནྟེ, ཏཎྷཱཡེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. སཱ ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ པཧཱིནཱ ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝངྐཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཏསྨཱ ཁཱིཎཱསཝོ བྷིཀྑུ ‘ཚིནྣསོཏོ’ཏི ཝུཙྩཏི. རཱགོ ཁོ, བྷནྟེ, བནྡྷནཾ, དོསོ བནྡྷནཾ, མོཧོ བནྡྷནཾ. ཏེ ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ པཧཱིནཱ ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝངྐཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཏསྨཱ ཁཱིཎཱསཝོ བྷིཀྑུ ‘ཨབནྡྷནོ’ཏི ཝུཙྩཏི. ཨིཏི ཁོ, བྷནྟེ, ཡཾ ཏཾ བྷགཝཏཱ ཝུཏྟཾ –

‘‘ནེལངྒོ སེཏཔཙྪཱདོ, ཨེཀཱརོ ཝཏྟཏཱི རཐོ;

ཨནཱིགྷཾ པསྶ ཨཱཡནྟཾ, ཚིནྣསོཏཾ ཨབནྡྷན’’ནྟི.

‘‘ཨིམསྶ ¶ ཁོ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམཱི’’ཏི ¶ . ‘‘ལཱབྷཱ ཏེ, གཧཔཏི, སུལདྡྷཾ ཏེ, གཧཔཏི! ཡསྶ ཏེ གམྦྷཱིརེ བུདྡྷཝཙནེ པཉྙཱཙཀྑུ ཀམཏཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. དུཏིཡཀཱམབྷཱུསུཏྟཾ

༣༤༨. ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཀཱམབྷཱུ མཙྪིཀཱསཎྜེ ཝིཧརཏི ཨམྦཱཊཀཝནེ. ཨཐ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཡེནཱཡསྨཱ ཀཱམབྷཱུ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ ཀཱམབྷུཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཏི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, སངྑཱརཱ’’ཏི? ‘‘ཏཡོ ཁོ, གཧཔཏི, སངྑཱརཱ – ཀཱཡསངྑཱརོ, ཝཙཱིསངྑཱརོ, ཙིཏྟསངྑཱརོ’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཨཱཡསྨཏོ ཀཱམབྷུསྶ བྷཱསིཏཾ ¶ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཀཱམབྷུཾ ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ ཨཔུཙྪི – ‘‘ཀཏམོ པན, བྷནྟེ, ཀཱཡསངྑཱརོ, ཀཏམོ ཝཙཱིསངྑཱརོ, ཀཏམོ ཙིཏྟསངྑཱརོ’’ཏི? ‘‘ཨསྶཱསཔསྶཱསཱ ཁོ, གཧཔཏི, ཀཱཡསངྑཱརོ, ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱ ཝཙཱིསངྑཱརོ, སཉྙཱ ཙ ཝེདནཱ ཙ ཙིཏྟསངྑཱརོ’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི…པེ… ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ ཨཔུཙྪི – ‘‘ཀསྨཱ པན, བྷནྟེ, ཨསྶཱསཔསྶཱསཱ ཀཱཡསངྑཱརོ, ཀསྨཱ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱ ཝཙཱིསངྑཱརོ, ཀསྨཱ སཉྙཱ ཙ ཝེདནཱ ཙ ཙིཏྟསངྑཱརོ’’ཏི? ‘‘ཨསྶཱསཔསྶཱསཱ ཁོ, གཧཔཏི, ཀཱཡིཀཱ. ཨེཏེ དྷམྨཱ ཀཱཡཔྤཊིབདྡྷཱ, ཏསྨཱ ཨསྶཱསཔསྶཱསཱ ཀཱཡསངྑཱརོ. པུབྦེ ཁོ, གཧཔཏི, ཝིཏཀྐེཏྭཱ ཝིཙཱརེཏྭཱ པཙྪཱ ཝཱཙཾ བྷིནྡཏི, ཏསྨཱ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱ ཝཙཱིསངྑཱརོ. སཉྙཱ ཙ ཝེདནཱ ཙ ཙེཏསིཀཱ. ཨེཏེ དྷམྨཱ ཙིཏྟཔྤཊིབདྡྷཱ, ཏསྨཱ སཉྙཱ ཙ ཝེདནཱ ཙ ཙིཏྟསངྑཱརོ’’ཏི.

སཱདྷུ…པེ… ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ ཨཔུཙྪི – ‘‘ཀཐཾ པན, བྷནྟེ, སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟི ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ན ཁོ, གཧཔཏི, སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔཛྫནྟསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧཾ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔཛྫིསྶ’ནྟི ཝཱ ‘ཨཧཾ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔཛྫཱམཱི’ཏི ཝཱ ‘ཨཧཾ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣོ’ཏི ཝཱ ¶ . ཨཐ ཁྭསྶ པུབྦེཝ ཏཐཱ ཙིཏྟཾ བྷཱཝིཏཾ ཧོཏི ཡཾ ཏཾ ཏཐཏྟཱཡ ཨུཔནེཏཱི’’ཏི.

སཱདྷུ ¶ …པེ… ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ ཨཔུཙྪི – ‘‘སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔཛྫནྟསྶ ¶ པན, བྷནྟེ ¶ , བྷིཀྑུནོ ཀཏམེ དྷམྨཱ པཋམཾ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི, ཡདི ཝཱ ཀཱཡསངྑཱརོ, ཡདི ཝཱ ཝཙཱིསངྑཱརོ, ཡདི ཝཱ ཙིཏྟསངྑཱརོ’’ཏི? ‘‘སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔཛྫནྟསྶ ཁོ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུནོ ཝཙཱིསངྑཱརོ པཋམཾ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, ཏཏོ ཀཱཡསངྑཱརོ, ཏཏོ ཙིཏྟསངྑཱརོ’’ཏི.

སཱདྷུ…པེ… ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ ཨཔུཙྪི – ‘‘ཡྭཱཡཾ, བྷནྟེ, མཏོ ཀཱལངྐཏོ, ཡོ ཙཱཡཾ བྷིཀྑུ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣོ, ཨིམེསཾ ཀིཾ ནཱནཱཀརཎ’’ནྟི? ‘‘ཡྭཱཡཾ གཧཔཏི, མཏོ ཀཱལངྐཏོ ཏསྶ ཀཱཡསངྑཱརོ ནིརུདྡྷོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ, ཝཙཱིསངྑཱརོ ནིརུདྡྷོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ, ཙིཏྟསངྑཱརོ ནིརུདྡྷོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ, ཨཱཡུ པརིཀྑཱིཎོ, ཨུསྨཱ ཝཱུཔསནྟཱ, ཨིནྡྲིཡཱནི ཝིཔརིབྷིནྣཱནི. ཡོ ཙ ཁྭཱཡཾ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣོ, ཏསྶཔི ཀཱཡསངྑཱརོ ནིརུདྡྷོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ, ཝཙཱིསངྑཱརོ ནིརུདྡྷོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ, ཙིཏྟསངྑཱརོ ནིརུདྡྷོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ, ཨཱཡུ ཨཔརིཀྑཱིཎོ, ཨུསྨཱ ཨཝཱུཔསནྟཱ, ཨིནྡྲིཡཱནི ཝིཔྤསནྣཱནི. ཡྭཱཡཾ, གཧཔཏི, མཏོ ཀཱལངྐཏོ, ཡོ ཙཱཡཾ བྷིཀྑུ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣོ, ཨིདཾ ནེསཾ ནཱནཱཀརཎ’’ནྟི.

སཱདྷུ…པེ… ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ ཨཔུཙྪི – ‘‘ཀཐཾ པན, བྷནྟེ, སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛཱནཾ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ན ཁོ, གཧཔཏི, སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛཧནྟསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧཾ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛཧིསྶ’ནྟི ཝཱ ‘ཨཧཾ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛཧཱམཱི’ཏི ཝཱ ‘ཨཧཾ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ ¶ ཝུཊྛིཏོ’ཏི ཝཱ. ཨཐ ཁྭསྶ པུབྦེཝ ཏཐཱ ཙིཏྟཾ བྷཱཝིཏཾ ཧོཏི, ཡཾ ཏཾ ཏཐཏྟཱཡ ཨུཔནེཏཱི’’ཏི.

སཱདྷུ ¶ , བྷནྟེ…པེ… ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ ཨཔུཙྪི – ‘‘སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛཧནྟསྶ པན, བྷནྟེ, བྷིཀྑུནོ ཀཏམེ དྷམྨཱ པཋམཾ ཨུཔྤཛྫནྟི, ཡདི ཝཱ ཀཱཡསངྑཱརོ, ཡདི ཝཱ ཝཙཱིསངྑཱརོ, ཡདི ཝཱ ཙིཏྟསངྑཱརོ’’ཏི? ‘‘སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛཧནྟསྶ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུནོ ཙིཏྟསངྑཱརོ པཋམཾ ཨུཔྤཛྫཏི, ཏཏོ ཀཱཡསངྑཱརོ, ཏཏོ ཝཙཱིསངྑཱརོ’’ཏི.

སཱདྷུ…པེ… ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ ཨཔུཙྪི – ‘‘སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛིཏཾ པན, བྷནྟེ ¶ , བྷིཀྑུཾ ཀཏི ཕསྶཱ ཕུསནྟི’’? ‘‘སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛིཏཾ ¶ ཁོ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུཾ ཏཡོ ཕསྶཱ ཕུསནྟི – སུཉྙཏོ ཕསྶོ, ཨནིམིཏྟོ ཕསྶོ, ཨཔྤཎིཧིཏོ ཕསྶོ’’ཏི.

སཱདྷུ…པེ… ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ ཨཔུཙྪི – ‘‘སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛིཏསྶ པན, བྷནྟེ, བྷིཀྑུནོ ཀིཾནིནྣཾ ཙིཏྟཾ ཧོཏི, ཀིཾཔོཎཾ, ཀིཾཔབྦྷཱར’’ནྟི? ‘‘སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ ཝུཊྛིཏསྶ ཁོ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུནོ ཝིཝེཀནིནྣཾ ཙིཏྟཾ ཧོཏི ཝིཝེཀཔོཎཾ ཝིཝེཀཔབྦྷཱར’’ནྟི.

‘‘སཱདྷུ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཨཱཡསྨཏོ ཀཱམབྷུསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཀཱམབྷུཾ ཨུཏྟརིཾ པཉྷཾ ཨཔུཙྪི ¶ – ‘‘སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ པན, བྷནྟེ, ཀཏི དྷམྨཱ བཧཱུཔཀཱརཱ’’ཏི? ‘‘ཨདྡྷཱ ཁོ ཏྭཾ, གཧཔཏི, ཡཾ པཋམཾ པུཙྪིཏབྦཾ ཏཾ པུཙྪསི. ཨཔི ཙ ཏྱཱཧཾ བྱཱཀརིསྶཱམི. སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷསམཱཔཏྟིཡཱ ཁོ, གཧཔཏི, དྭེ དྷམྨཱ བཧཱུཔཀཱརཱ – སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙཱ’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. གོདཏྟསུཏྟཾ

༣༤༩. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ གོདཏྟོ མཙྪིཀཱསཎྜེ ཝིཧརཏི ཨམྦཱཊཀཝནེ. ཨཐ ¶ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཡེནཱཡསྨཱ གོདཏྟོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ གོདཏྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཙིཏྟཾ གཧཔཏིཾ ཨཱཡསྨཱ གོདཏྟོ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡཱ ཙཱཡཾ, གཧཔཏི, ཨཔྤམཱཎཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི, ཡཱ ཙ ཨཱཀིཉྩཉྙཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི, ཡཱ ཙ སུཉྙཏཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི, ཡཱ ཙ ཨནིམིཏྟཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི, ཨིམེ དྷམྨཱ ནཱནཏྠཱ ནཱནཱབྱཉྫནཱ ཨུདཱཧུ ཨེཀཏྠཱ བྱཉྫནམེཝ ནཱན’’ནྟི? ‘‘ཨཏྠི, བྷནྟེ, པརིཡཱཡོ ཡཾ པརིཡཱཡཾ ཨཱགམྨ ཨིམེ དྷམྨཱ ནཱནཏྠཱ ཙེཝ ནཱནཱབྱཉྫནཱ ཙ. ཨཏྠི པན, བྷནྟེ, པརིཡཱཡོ ཡཾ པརིཡཱཡཾ ཨཱགམྨ ཨིམེ དྷམྨཱ ཨེཀཏྠཱ བྱཉྫནམེཝ ནཱན’’ནྟི.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷནྟེ, པརིཡཱཡོ ཡཾ པརིཡཱཡཾ ཨཱགམྨ ཨིམེ དྷམྨཱ ནཱནཏྠཱ ཙེཝ ནཱནཱབྱཉྫནཱ ཙ? ཨིདྷ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཏཐཱ ¶ དུཏིཡཾ, ཏཐཱ ཏཏིཡཾ, ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ [ཙཏུཏྠིཾ (?)]. ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ ¶ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ ¶ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱཔཛྫེན [ཨབྱཱཔཛ྄ཛྷེན (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.), ཨབྱཱབཛ྄ཛྷེན (?)] ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཀརུཎཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ…པེ… མུདིཏཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ…པེ… ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཏཐཱ དུཏིཡཾ, ཏཐཱ ཏཏིཡཾ, ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ. ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱཔཛྫེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷནྟེ, ཨཔྤམཱཎཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷནྟེ, ཨཱཀིཉྩཉྙཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི? ཨིདྷ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ སབྦསོ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ, ‘ནཏྠི ཀིཉྩཱི’ཏི ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷནྟེ, ཨཱཀིཉྩཉྙཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷནྟེ, སུཉྙཏཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི? ཨིདྷ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ ཨརཉྙགཏོ ཝཱ རུཀྑམཱུལགཏོ ཝཱ སུཉྙཱགཱརགཏོ ཝཱ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘སུཉྙམིདཾ ཨཏྟེན ཝཱ ¶ ཨཏྟནིཡེན ཝཱ’ཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷནྟེ, སུཉྙཏཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷནྟེ, ཨནིམིཏྟཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི? ཨིདྷ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུ སབྦནིམིཏྟཱནཾ ཨམནསིཀཱརཱ ཨནིམིཏྟཾ ཙེཏོསམཱདྷིཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷནྟེ, ཨནིམིཏྟཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི. ཨཡཾ ཁོ, བྷནྟེ, པརིཡཱཡོ ཡཾ པརིཡཱཡཾ ཨཱགམྨ ཨིམེ དྷམྨཱ ནཱནཏྠཱ ཙེཝ ¶ ནཱནཱབྱཉྫནཱ ཙ.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷནྟེ, པརིཡཱཡོ ཡཾ པརིཡཱཡཾ ཨཱགམྨ ཨིམེ དྷམྨཱ ཨེཀཏྠཱ བྱཉྫནམེཝ ནཱནཾ? རཱགོ, བྷནྟེ, པམཱཎཀརཎོ, དོསོ པམཱཎཀརཎོ, མོཧོ པམཱཎཀརཎོ. ཏེ ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ པཧཱིནཱ ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝངྐཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཡཱཝཏཱ ཁོ, བྷནྟེ, ཨཔྤམཱཎཱ ཙེཏོཝིམུཏྟིཡོ, ཨཀུཔྤཱ ཏཱསཾ ཙེཏོཝིམུཏྟི ཨགྒམཀྑཱཡཏི. སཱ ཁོ པན ཨཀུཔྤཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི སུཉྙཱ རཱགེན, སུཉྙཱ དོསེན, སུཉྙཱ མོཧེན. རཱགོ ཁོ, བྷནྟེ, ཀིཉྩནཾ, དོསོ ཀིཉྩནཾ, མོཧོ ཀིཉྩནཾ. ཏེ ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ པཧཱིནཱ ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝངྐཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཡཱཝཏཱ ཁོ ¶ , བྷནྟེ, ཨཱཀིཉྩཉྙཱ ཙེཏོཝིམུཏྟིཡོ, ཨཀུཔྤཱ ཏཱསཾ ཙེཏོཝིམུཏྟི ཨགྒམཀྑཱཡཏི. སཱ ཁོ ¶ པན ཨཀུཔྤཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི སུཉྙཱ རཱགེན, སུཉྙཱ དོསེན, སུཉྙཱ མོཧེན. རཱགོ ཁོ, བྷནྟེ, ནིམིཏྟཀརཎོ, དོསོ ནིམིཏྟཀརཎོ, མོཧོ ནིམིཏྟཀརཎོ. ཏེ ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ པཧཱིནཱ ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝངྐཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཡཱཝཏཱ ཁོ, བྷནྟེ, ཨནིམིཏྟཱ ཙེཏོཝིམུཏྟིཡོ, ཨཀུཔྤཱ ཏཱསཾ ཙེཏོཝིམུཏྟི ཨགྒམཀྑཱཡཏི. སཱ ཁོ པན ཨཀུཔྤཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི སུཉྙཱ རཱགེན, སུཉྙཱ དོསེན, སུཉྙཱ མོཧེན. ཨཡཾ ཁོ, བྷནྟེ, པརིཡཱཡོ ཡཾ པརིཡཱཡཾ ཨཱགམྨ ¶ ཨིམེ དྷམྨཱ ཨེཀཏྠཱ བྱཉྫནམེཝ ནཱན’’ནྟི. ‘‘ལཱབྷཱ ཏེ, གཧཔཏི, སུལདྡྷཾ ཏེ, གཧཔཏི! ཡསྶ ཏེ གམྦྷཱིརེ བུདྡྷཝཙནེ པཉྙཱཙཀྑུ ཀམཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ནིགཎྛནཱཊཔུཏྟསུཏྟཾ

༣༥༠. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ནིགཎྛོ ནཱཊཔུཏྟོ [ནཱཏཔུཏྟོ (སཱི.)] མཙྪིཀཱསཎྜཾ ¶ ཨནུཔྤཏྟོ ཧོཏི མཧཏིཡཱ ནིགཎྛཔརིསཱཡ སདྡྷིཾ. ཨསྶོསི ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི – ‘‘ནིགཎྛོ ཀིར ནཱཊཔུཏྟོ མཙྪིཀཱསཎྜཾ ཨནུཔྤཏྟོ མཧཏིཡཱ ནིགཎྛཔརིསཱཡ སདྡྷི’’ནྟི. ཨཐ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི སམྦཧུལེཧི ཨུཔཱསཀེཧི སདྡྷིཾ ཡེན ནིགཎྛོ ནཱཊཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ནིགཎྛེན ནཱཊཔུཏྟེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཙིཏྟཾ གཧཔཏིཾ ནིགཎྛོ ནཱཊཔུཏྟོ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སདྡཧསི ཏྭཾ, གཧཔཏི, སམཎསྶ གོཏམསྶ – ཨཏྠི ཨཝིཏཀྐོ ཨཝིཙཱརོ སམཱདྷི, ཨཏྠི ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ནིརོདྷོ’’ཏི?

‘‘ན ཁྭཱཧཾ ཨེཏྠ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སདྡྷཱཡ གཙྪཱམི. ཨཏྠི ཨཝིཏཀྐོ ཨཝིཙཱརོ སམཱདྷི, ཨཏྠི ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ནིརོདྷོ’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ནིགཎྛོ ནཱཊཔུཏྟོ ཨུལློཀེཏྭཱ [སཀཾ པརིསཾ ཨཔལོཀེཏྭཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.), ཨོལོཀེཏྭཱ (སཱི. ཨཊྛ. སྱཱ. ཨཊྛ.)] ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདཾ བྷཝནྟོ པསྶནྟུ, ཡཱཝ ཨུཛུཀོ ཙཱཡཾ ཙིཏྟོ གཧཔཏི, ཡཱཝ ཨསཋོ ཙཱཡཾ ཙིཏྟོ གཧཔཏི, ཡཱཝ ཨམཱཡཱཝཱི ཙཱཡཾ ཙིཏྟོ གཧཔཏི, ཝཱཏཾ ཝཱ སོ ཛཱལེན བཱདྷེཏབྦཾ མཉྙེཡྻ, ཡོ ཝིཏཀྐཝིཙཱརེ ¶ ནིརོདྷེཏབྦཾ མཉྙེཡྻ ¶ , སཀམུཊྛིནཱ ཝཱ སོ གངྒཱཡ སོཏཾ ཨཱཝཱརེཏབྦཾ མཉྙེཡྻ, ཡོ ཝིཏཀྐཝིཙཱརེ ནིརོདྷེཏབྦཾ མཉྙེཡྻཱ’’ཏི.

‘‘ཏཾ ¶ ཀིཾ མཉྙསི, བྷནྟེ, ཀཏམཾ ནུ ཁོ པཎཱིཏཏརཾ – ཉཱཎཾ ཝཱ སདྡྷཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘སདྡྷཱཡ ཁོ, གཧཔཏི, ཉཱཎཾཡེཝ པཎཱིཏཏར’’ནྟི. ‘‘ཨཧཾ ཁོ, བྷནྟེ, ཡཱཝདེཝ ཨཱཀངྑཱམི, ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི ¶ . ཨཧཾ ཁོ, བྷནྟེ, ཡཱཝདེཝ ཨཱཀངྑཱམི, ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ…པེ… དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི. ཨཧཾ ཁོ, བྷནྟེ, ཡཱཝདེཝ ཨཱཀངྑཱམི, པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ…པེ… ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི. ཨཧཾ ཁོ, བྷནྟེ, ཡཱཝདེཝ ཨཱཀངྑཱམི, སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ…པེ… ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི. ན སོ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ ཛཱནནྟོ ཨེཝཾ པསྶནྟོ ཀསྶ ཨཉྙསྶ སམཎསྶ ཝཱ བྲཱཧྨཎསྶ ཝཱ སདྡྷཱཡ གམིསྶཱམི? ཨཏྠི ཨཝིཏཀྐོ ཨཝིཙཱརོ སམཱདྷི, ཨཏྠི ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ནིརོདྷོ’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ནིགཎྛོ ནཱཊཔུཏྟོ སཀཾ པརིསཾ ཨཔལོཀེཏྭཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདཾ བྷཝནྟོ པསྶནྟུ, ཡཱཝ ཨནུཛུཀོ ཙཱཡཾ ཙིཏྟོ གཧཔཏི, ཡཱཝ སཋོ ཙཱཡཾ ཙིཏྟོ གཧཔཏི, ཡཱཝ མཱཡཱཝཱི ཙཱཡཾ ཙིཏྟོ གཧཔཏཱི’’ཏི.

‘‘ཨིདཱནེཝ ཁོ ཏེ [ཨིདཱནེཝ ཙ པན (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] མཡཾ, བྷནྟེ, བྷཱསིཏཾ – ‘ཨེཝཾ ཨཱཛཱནཱམ ¶ ཨིདཾ བྷཝནྟོ པསྶནྟུ, ཡཱཝ ཨུཛུཀོ ཙཱཡཾ ཙིཏྟོ གཧཔཏི, ཡཱཝ ཨསཋོ ཙཱཡཾ ཙིཏྟོ གཧཔཏི, ཡཱཝ ཨམཱཡཱཝཱི ཙཱཡཾ ཙིཏྟོ གཧཔཏཱི’ཏི. ཨིདཱནེཝ ཙ པན མཡཾ, བྷནྟེ, བྷཱསིཏཾ – ‘ཨེཝཾ ཨཱཛཱནཱམ ཨིདཾ བྷཝནྟོ པསྶནྟུ, ཡཱཝ ཨནུཛུཀོ ཙཱཡཾ ཙིཏྟོ གཧཔཏི, ཡཱཝ སཋོ ཙཱཡཾ ཙིཏྟོ གཧཔཏི, ཡཱཝ མཱཡཱཝཱི ཙཱཡཾ ཙིཏྟོ གཧཔཏཱི’ཏི. སཙེ ཏེ, བྷནྟེ, པུརིམཾ སཙྩཾ, པཙྪིམཾ ཏེ མིཙྪཱ. སཙེ པན ཏེ, བྷནྟེ, པུརིམཾ མིཙྪཱ, པཙྪིམཾ ཏེ སཙྩཾ. ཨིམེ ཁོ པན, བྷནྟེ, དས སཧདྷམྨིཀཱ པཉྷཱ ཨཱགཙྪནྟི. ཡདཱ ནེསཾ ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནེཡྻཱསི, ཨཐ མཾ པཊིཧརེཡྻཱསི སདྡྷིཾ ནིགཎྛཔརིསཱཡ. ཨེཀོ པཉྷོ, ཨེཀོ ཨུདྡེསོ, ཨེཀཾ ཝེཡྻཱཀརཎཾ. དྭེ པཉྷཱ, དྭེ ཨུདྡེསཱ, དྭེ ཝེཡྻཱཀརཎཱནི. ཏཡོ པཉྷཱ, ཏཡོ ཨུདྡེསཱ, ཏཱིཎི ཝེཡྻཱཀརཎཱནི. ཙཏྟཱརོ པཉྷཱ, ཙཏྟཱརོ ཨུདྡེསཱ, ཙཏྟཱརི ¶ ཝེཡྻཱཀརཎཱནི. པཉྩ པཉྷཱ, པཉྩ ཨུདྡེསཱ, པཉྩ ཝེཡྻཱཀརཎཱནི. ཚ པཉྷཱ, ཚ ཨུདྡེསཱ, ཚ ཝེཡྻཱཀརཎཱནི. སཏྟ པཉྷཱ, སཏྟ ཨུདྡེསཱ, སཏྟ ཝེཡྻཱཀརཎཱནི ¶ . ཨཊྛ པཉྷཱ, ཨཊྛ ¶ ཨུདྡེསཱ, ཨཊྛ ཝེཡྻཱཀརཎཱནི. ནཝ པཉྷཱ, ནཝ ཨུདྡེསཱ, ནཝ ཝེཡྻཱཀརཎཱནི. དས པཉྷཱ, དས ཨུདྡེསཱ, དས ཝེཡྻཱཀརཎཱནཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ནིགཎྛཾ ནཱཊཔུཏྟཾ ཨིམེ དས སཧདྷམྨིཀེ པཉྷེ ཨཱཔུཙྪིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐཱམཱིཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཨཙེལཀསྶཔསུཏྟཾ

༣༥༡. ཏེན ¶ ཁོ པན སམཡེན ཨཙེལོ ཀསྶཔོ མཙྪིཀཱསཎྜཾ ཨནུཔྤཏྟོ ཧོཏི ཙིཏྟསྶ གཧཔཏིནོ པུརཱཎགིཧིསཧཱཡོ. ཨསྶོསི ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི – ‘‘ཨཙེལོ ཀིར ཀསྶཔོ མཙྪིཀཱསཎྜཾ ཨནུཔྤཏྟོ ཨམྷཱཀཾ པུརཱཎགིཧིསཧཱཡོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཡེན ཨཙེལོ ཀསྶཔོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཙེལེན ཀསྶཔེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཨཙེལཾ ཀསྶཔཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཱིཝཙིརཾ པབྦཛིཏསྶ, བྷནྟེ, ཀསྶཔཱ’’ཏི? ‘‘ཏིཾསམཏྟཱནི ཁོ མེ, གཧཔཏི, ཝསྶཱནི པབྦཛིཏསྶཱ’’ཏི. ‘‘ཨིམེཧི པན ཏེ, བྷནྟེ, ཏིཾསམཏྟེཧི ཝསྶེཧི ཨཏྠི ཀོཙི ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ [ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨོ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ ཨདྷིགཏོ ཕཱསུཝིཧཱརོ’’ཏི? ‘‘ཨིམེཧི ཁོ མེ, གཧཔཏི, ཏིཾསམཏྟེཧི ཝསྶེཧི པབྦཛིཏསྶ ནཏྠི ཀོཙི ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ ཨདྷིགཏོ ཕཱསུཝིཧཱརོ, ཨཉྙཏྲ ནགྒེཡྻཱ ཙ མུཎྜེཡྻཱ ཙ པཱཝལ༹ནིཔྥོཊནཱཡ ཙཱ’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཨཙེལཾ ཀསྶཔཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཙྪརིཡཾ ཝཏ, བྷོ, ཨབྦྷུཏཾ ཝཏ, བྷོ! དྷམྨསྶ སྭཱཀྑཱཏཏཱ [སབྦཏྠཔི ཨེཝམེཝ དིསྶཏི] ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཏིཾསམཏྟེཧི ཝསྶེཧི ན ཀོཙི ¶ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ ཨདྷིགཏོ ཨབྷཝིསྶ ཕཱསུཝིཧཱརོ, ཨཉྙཏྲ ནགྒེཡྻཱ ཙ མུཎྜེཡྻཱ ཙ པཱཝལ༹ནིཔྥོཊནཱཡ ཙཱ’’ཏི!

‘‘ཏུཡ྄ཧཾ པན, གཧཔཏི, ཀཱིཝཙིརཾ ¶ ཨུཔཱསཀཏྟཾ ཨུཔགཏསྶཱ’’ཏི? ‘‘མཡ྄ཧམྤི ཁོ པན, བྷནྟེ, ཏིཾསམཏྟཱནི ཝསྶཱནི ཨུཔཱསཀཏྟཾ ཨུཔགཏསྶཱ’’ཏི. ‘‘ཨིམེཧི པན ཏེ, གཧཔཏི, ཏིཾསམཏྟེཧི ཝསྶེཧི ཨཏྠི ཀོཙི ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསོ ¶ ཨདྷིགཏོ ཕཱསུཝིཧཱརོ’’ཏི? ‘‘གིཧིནོཔི སིཡཱ, བྷནྟེ. ཨཧཉྷི, བྷནྟེ, ཡཱཝདེཝ ཨཱཀངྑཱམི, ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི. ཨཧཉྷི, བྷནྟེ, ཡཱཝདེཝ ཨཱཀངྑཱམི, ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ¶ …པེ… དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི. ཨཧཉྷི, བྷནྟེ, ཡཱཝདེཝ ཨཱཀངྑཱམི, པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ…པེ… ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི. ཨཧཉྷི, བྷནྟེ, ཡཱཝདེཝ ཨཱཀངྑཱམི, སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ…པེ… ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཱམི. སཙེ ཁོ པནཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ [བྷགཝཏཱ (སྱཱ. ཀཾ.)] པཋམཏརཾ ཀཱལཾ ཀརེཡྻཾ, ཨནཙྪརིཡཾ ཁོ པནེཏཾ ཡཾ མཾ བྷགཝཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻ – ‘ནཏྠི ཏཾ སཾཡོཛནཾ ཡེན སཾཡོཛནེན སཾཡུཏྟོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི པུན ཨིམཾ ལོཀཾ ཨཱགཙྪེཡྻཱ’’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཙེལོ ཀསྶཔོ ཙིཏྟཾ གཧཔཏིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཙྪརིཡཾ ཝཏ བྷོ, ཨབྦྷུཏཾ ཝཏ བྷོ! དྷམྨསྶ སྭཱཀྑཱཏཏཱ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ གིཧཱི ཨོདཱཏཝསནོ [གིཧཱི ཨོདཱཏཝསནཱ (སཱི. པཱི.)] ཨེཝརཱུཔཾ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསཾ ཨདྷིགམིསྶཏི [ཨདྷིགམིསྶནྟི (སཱི. པཱི.)] ཕཱསུཝིཧཱརཾ. ལབྷེཡྻཱཧཾ, གཧཔཏི ¶ , ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ པབྦཛྫཾ, ལབྷེཡྻཾ ཨུཔསམྤད’’ནྟི.

ཨཐ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི ¶ ཨཙེལཾ ཀསྶཔཾ ཨཱདཱཡ ཡེན ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཐེརེ བྷིཀྑཱུ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཡཾ, བྷནྟེ, ཨཙེལོ ཀསྶཔོ ཨམྷཱཀཾ པུརཱཎགིཧིསཧཱཡོ. ཨིམཾ ཐེརཱ པབྦཱཛེནྟུ ཨུཔསམྤཱདེནྟུ. ཨཧམསྶ ཨུསྶུཀྐཾ ཀརིསྶཱམི ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔྤཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱན’’ནྟི. ཨལཏྠ ཁོ ཨཙེལོ ཀསྶཔོ ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ པབྦཛྫཾ, ཨལཏྠ ཨུཔསམྤདཾ. ཨཙིརཱུཔསམྤནྣོ ཙ པནཱཡསྨཱ ཀསྶཔོ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརནྟོ ནཙིརསྶེཝ – ཡསྶཏྠཱཡ ཀུལཔུཏྟཱ སམྨདེཝ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛནྟི, ཏདནུཏྟརཾ བྲཧྨཙརིཡཔརིཡོསཱནཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསི. ‘‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’’ཏི ཨབྦྷཉྙཱསི. ཨཉྙཏརོ ཙ པནཱཡསྨཱ ཀསྶཔོ ཨརཧཏཾ ཨཧོསཱིཏི. ནཝམཾ.

༡༠. གིལཱནདསྶནསུཏྟཾ

༣༥༢. ཏེན ¶ ཁོ པན སམཡེན ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཨཱབཱདྷིཀོ ཧོཏི དུཀྑིཏོ བཱལ༹ྷགིལཱནོ. ཨཐ ཁོ སམྦཧུལཱ ཨཱརཱམདེཝཏཱ ཝནདེཝཏཱ རུཀྑདེཝཏཱ ཨོསདྷིཏིཎཝནཔྤཏཱིསུ ¶ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཏཱ སངྒམྨ སམཱགམྨ ཙིཏྟཾ གཧཔཏིཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘པཎིདྷེཧི, གཧཔཏི, ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ རཱཛཱ ཨསྶཾ ཙཀྐཝཏྟཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཙིཏྟོ གཧཔཏི ཏཱ ཨཱརཱམདེཝཏཱ ཝནདེཝཏཱ རུཀྑདེཝཏཱ ཨོསདྷིཏིཎཝནཔྤཏཱིསུ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཏཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཏམྤི ཨནིཙྩཾ, ཏམྤི ཨདྡྷུཝཾ, ཏམྤི པཧཱཡ གམནཱིཡ’’ནྟི. ཨེཝཾ ¶ ཝུཏྟེ, ཙིཏྟསྶ གཧཔཏིནོ མིཏྟཱམཙྩཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ ¶ ཙིཏྟཾ གཧཔཏིཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘སཏིཾ, ཨཡྻཔུཏྟ, ཨུཔཊྛཔེཧི, མཱ ཝིཔྤལཔཱི’’ཏི. ‘‘ཀིཾ ཏཱཧཾ ཝདཱམི ཡཾ མཾ ཏུམྷེ ཨེཝཾ ཝདེཐ – ‘སཏིཾ, ཨཡྻཔུཏྟ, ཨུཔཊྛཔེཧི, མཱ ཝིཔྤལཔཱི’’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ ཁོ ཏྭཾ, ཨཡྻཔུཏྟ, ཝདེསི – ‘ཏམྤི ཨནིཙྩཾ, ཏམྤི ཨདྡྷུཝཾ, ཏམྤི པཧཱཡ གམནཱིཡ’’’ནྟི. ‘‘ཏཐཱ ཧི པན མཾ ཨཱརཱམདེཝཏཱ ཝནདེཝཏཱ རུཀྑདེཝཏཱ ཨོསདྷིཏིཎཝནཔྤཏཱིསུ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཏཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘པཎིདྷེཧི, གཧཔཏི, ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ རཱཛཱ ཨསྶཾ ཙཀྐཝཏྟཱི’ཏི. ཏཱཧཾ ཨེཝཾ ཝདཱམི – ‘ཏམྤི ཨནིཙྩཾ…པེ… ཏམྤི པཧཱཡ གམནཱིཡ’’’ནྟི. ‘‘ཀིཾ པན ཏཱ, ཨཡྻཔུཏྟ, ཨཱརཱམདེཝཏཱ ཝནདེཝཏཱ རུཀྑདེཝཏཱ ཨོསདྷིཏིཎཝནཔྤཏཱིསུ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཏཱ ཨཏྠཝསཾ སམྤསྶམཱནཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘པཎིདྷེཧི, གཧཔཏི, ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ རཱཛཱ ཨསྶཾ ཙཀྐཝཏྟཱི’’’ཏི? ‘‘ཏཱསཾ ཁོ ཨཱརཱམདེཝཏཱནཾ ཝནདེཝཏཱནཾ རུཀྑདེཝཏཱནཾ ཨོསདྷིཏིཎཝནཔྤཏཱིསུ ཨདྷིཝཏྠཱནཾ དེཝཏཱནཾ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཡཾ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི, སཱིལཝཱ [སཱིལཝནྟོ (ཀ.)] ཀལྱཱཎདྷམྨོ. སཙེ པཎིདཧིསྶཏི – ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ རཱཛཱ ཨསྶཾ ཙཀྐཝཏྟཱི’ཏི, ‘ཏསྶ ཁོ ཨཡཾ ཨིཛ྄ཛྷིསྶཏི, སཱིལཝཏོ ཙེཏོཔཎིདྷི ཝིསུདྡྷཏྟཱ དྷམྨིཀོ དྷམྨིཀཾ ཕལཾ ཨནུཔསྶཏཱི’ཏི. ཨིམཾ ཁོ ཏཱ ཨཱརཱམདེཝཏཱ ཝནདེཝཏཱ རུཀྑདེཝཏཱ ཨོསདྷིཏིཎཝནཔྤཏཱིསུ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཏཱ ཨཏྠཝསཾ སམྤསྶམཱནཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘པཎིདྷེཧི, གཧཔཏི, ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ རཱཛཱ ཨསྶཾ ¶ ཙཀྐཝཏྟཱི’ཏི. ཏཱཧཾ ཨེཝཾ ཝདཱམི – ‘ཏམྤི ཨནིཙྩཾ, ཏམྤི ཨདྡྷུཝཾ, ཏམྤི པཧཱཡ གམནཱིཡ’’’ནྟི.

‘‘ཏེན ¶ ཧི, ཨཡྻཔུཏྟ, ཨམྷེཔི ཨོཝདཱཧཱི’’ཏི. ‘‘ཏསྨཱ ཧི ཝོ ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – བུདྡྷེ ¶ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏཱ བྷཝིསྶཱམ – ‘ཨིཏིཔི སོ བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཝིཛྫཱཙརཎསམྤནྣོ སུགཏོ ལོཀཝིདཱུ ཨནུཏྟརོ པུརིསདམྨསཱརཐི སཏྠཱ དེཝམནུསྶཱནཾ བུདྡྷོ བྷགཝཱ’ཏི. དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏཱ བྷཝིསྶཱམ – ‘སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ སནྡིཊྛིཀོ ཨཀཱལིཀོ ཨེཧིཔསྶིཀོ ཨོཔནེཡྻིཀོ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧཱི’ཏི. སངྒྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན ¶ སམནྣཱགཏཱ བྷཝིསྶཱམ – ‘སུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ, ཨུཛུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ, ཉཱཡཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ, སཱམཱིཙིཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ, ཡདིདཾ ཙཏྟཱརི པུརིསཡུགཱནི ཨཊྛ པུརིསཔུགྒལཱ ཨེས བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ ཨཱཧུནེཡྻོ པཱཧུནེཡྻོ དཀྑིཎེཡྻོ ཨཉྫལིཀརཎཱིཡོ ཨནུཏྟརཾ པུཉྙཀྑེཏྟཾ ལོཀསྶཱ’ཏི. ཡཾ ཁོ པན ཀིཉྩི ཀུལེ དེཡྻདྷམྨཾ སབྦཾ ཏཾ ཨཔྤཊིཝིབྷཏྟཾ བྷཝིསྶཏི སཱིལཝནྟེཧི ཀལྱཱཎདྷམྨེཧཱིཏི ཨེཝཉྷི ཝོ སིཀྑིཏབྦ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ ཙིཏྟོ གཧཔཏི མིཏྟཱམཙྩེ ཉཱཏིསཱལོཧིཏེ བུདྡྷེ ཙ དྷམྨེ ཙ སངྒྷེ ཙ ཙཱགེ ཙ སམཱདཔེཏྭཱ ཀཱལམཀཱསཱིཏི. དསམཾ.

ཙིཏྟསཾཡུཏྟཾ སམཏྟཾ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

སཾཡོཛནཾ ¶ དྭེ ཨིསིདཏྟཱ, མཧཀོ ཀཱམབྷཱུཔི ཙ;

གོདཏྟོ ཙ ནིགཎྛོ ཙ, ཨཙེལེན གིལཱནདསྶནནྟི.

༨. གཱམཎིསཾཡུཏྟཾ

༡. ཙཎྜསུཏྟཾ

༣༥༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ ¶ ¶ . ཨཐ ¶ ¶ ཁོ ཙཎྜོ གཱམཎི ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཙཎྜོ གཱམཎི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཙཎྜོ ཙཎྜོཏྭེཝ [ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཙཎྜོཏེཝ (སཱི. པཱི.)] སངྑཾ གཙྪཏི. ཀོ པན, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩོ སོརཏོ སོརཏོཏྭེཝ [ཡེན མིདྷེཀཙྩོ སུརཏོཏེཝ (སཱི. པཱི.)] སངྑཾ གཙྪཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, གཱམཎི, ཨེཀཙྩསྶ རཱགོ ཨཔྤཧཱིནོ ཧོཏི. རཱགསྶ ཨཔྤཧཱིནཏྟཱ པརེ ཀོཔེནྟི, པརེཧི ཀོཔིཡམཱནོ ཀོཔཾ པཱཏུཀརོཏི. སོ ཙཎྜོཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི. དོསོ ཨཔྤཧཱིནོ ཧོཏི. དོསསྶ ཨཔྤཧཱིནཏྟཱ པརེ ཀོཔེནྟི, པརེཧི ཀོཔིཡམཱནོ ཀོཔཾ པཱཏུཀརོཏི. སོ ཙཎྜོཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི. མོཧོ ཨཔྤཧཱིནོ ཧོཏི. མོཧསྶ ཨཔྤཧཱིནཏྟཱ པརེ ཀོཔེནྟི, པརེཧི ཀོཔིཡམཱནོ ཀོཔཾ པཱཏུཀརོཏི. སོ ཙཎྜོཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི. ཨཡཾ ཁོ, གཱམཎི, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩོ ཙཎྜོ ཙཎྜོཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི’’.

‘‘ཨིདྷ པན, གཱམཎི, ཨེཀཙྩསྶ རཱགོ པཧཱིནོ ཧོཏི. རཱགསྶ པཧཱིནཏྟཱ པརེ ན ཀོཔེནྟི, པརེཧི ཀོཔིཡམཱནོ ཀོཔཾ ན པཱཏུཀརོཏི. སོ སོརཏོཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི. དོསོ པཧཱིནོ ཧོཏི. དོསསྶ པཧཱིནཏྟཱ པརེ ན ཀོཔེནྟི, པརེཧི ཀོཔིཡམཱནོ ཀོཔཾ ¶ ན པཱཏུཀརོཏི. སོ སོརཏོཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི. མོཧོ པཧཱིནོ ཧོཏི. མོཧསྶ པཧཱིནཏྟཱ པརེ ན ཀོཔེནྟི, པརེཧི ཀོཔིཡམཱནོ ཀོཔཾ ན པཱཏུཀརོཏི. སོ སོརཏོཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི. ཨཡཾ ཁོ, གཱམཎི, ཧེཏུ ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩོ སོརཏོ སོརཏོཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ ¶ ¶ ཝུཏྟེ, ཙཎྜོ གཱམཎི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ, ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ! སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ, ནིཀྐུཛྫིཏཾ ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ, པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ¶ ཝིཝརེཡྻ, མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ – ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱིཏི; ཨེཝམེཝཾ བྷགཝཏཱ ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེསཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཾ སརཎཾ གཙྪཱམི དྷམྨཉྩ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ. ཨུཔཱསཀཾ མཾ བྷགཝཱ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི. པཋམཾ.

༢. ཏཱལཔུཊསུཏྟཾ

༣༥༤. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཨཐ ཁོ ཏཱལཔུཊོ [ཏཱལཔུཏྟོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)] ནཊགཱམཎི ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཏཱལཔུཊོ ནཊགཱམཎི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སུཏཾ མེཏཾ, བྷནྟེ, པུབྦཀཱནཾ ཨཱཙརིཡཔཱཙརིཡཱནཾ ནཊཱནཾ བྷཱསམཱནཱནཾ – ‘ཡོ སོ ནཊོ རངྒམཛ྄ཛྷེ སམཛྫམཛ྄ཛྷེ སཙྩཱལིཀེན ཛནཾ ཧཱསེཏི རམེཏི, སོ ¶ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པཧཱསཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’ཏི. ཨིདྷ བྷགཝཱ ཀིམཱཧཱ’’ཏི? ‘‘ཨལཾ, གཱམཎི, ཏིཊྛཏེཏཾ. མཱ མཾ ཨེཏཾ པུཙྪཱི’’ཏི. དུཏིཡམྤི ཁོ ཏཱལཔུཊོ ནཊགཱམཎི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སུཏཾ མེཏཾ, བྷནྟེ, པུབྦཀཱནཾ ཨཱཙརིཡཔཱཙརིཡཱནཾ ནཊཱནཾ བྷཱསམཱནཱནཾ – ‘ཡོ སོ ནཊོ རངྒམཛ྄ཛྷེ སམཛྫམཛ྄ཛྷེ སཙྩཱལིཀེན ཛནཾ ཧཱསེཏི རམེཏི, སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པཧཱསཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’ཏི. ཨིདྷ བྷགཝཱ ཀིམཱཧཱ’’ཏི? ‘‘ཨལཾ, གཱམཎི, ཏིཊྛཏེཏཾ. མཱ མཾ ཨེཏཾ པུཙྪཱི’’ཏི. ཏཏིཡམྤི ཁོ ཏཱལཔུཊོ ནཊགཱམཎི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སུཏཾ མེཏཾ, བྷནྟེ, པུབྦཀཱནཾ ཨཱཙརིཡཔཱཙརིཡཱནཾ ནཊཱནཾ བྷཱསམཱནཱནཾ – ‘ཡོ སོ ནཊོ རངྒམཛ྄ཛྷེ སམཛྫམཛ྄ཛྷེ སཙྩཱལིཀེན ཛནཾ ཧཱསེཏི རམེཏི, སོ ¶ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པཧཱསཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’ཏི. ཨིདྷ བྷགཝཱ ཀིམཱཧཱ’’ཏི?

‘‘ཨདྡྷཱ ཁོ ཏྱཱཧཾ, གཱམཎི, ན ལབྷཱམི [ནཱལཏྠཾ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)] – ‘ཨལཾ, གཱམཎི, ཏིཊྛཏེཏཾ, མཱ མཾ ཨེཏཾ པུཙྪཱི’ཏི. ཨཔི ཙ ཏྱཱཧཾ བྱཱཀརིསྶཱམི. པུབྦེ ཁོ, གཱམཎི, སཏྟཱ ཨཝཱིཏརཱགཱ རཱགབནྡྷནབདྡྷཱ. ཏེསཾ ནཊོ རངྒམཛ྄ཛྷེ སམཛྫམཛ྄ཛྷེ ཡེ དྷམྨཱ རཛནཱིཡཱ ཏེ ཨུཔསཾཧརཏི བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ. པུབྦེ ཁོ, གཱམཎི, སཏྟཱ ཨཝཱིཏདོསཱ དོསབནྡྷནབདྡྷཱ. ཏེསཾ ནཊོ རངྒམཛ྄ཛྷེ སམཛྫམཛ྄ཛྷེ ཡེ དྷམྨཱ ¶ དོསནཱིཡཱ ཏེ ¶ ཨུཔསཾཧརཏི བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ. པུབྦེ ཁོ, གཱམཎི ¶ , སཏྟཱ ཨཝཱིཏམོཧཱ མོཧབནྡྷནབདྡྷཱ. ཏེསཾ ནཊོ རངྒམཛ྄ཛྷེ སམཛྫམཛ྄ཛྷེ ཡེ དྷམྨཱ མོཧནཱིཡཱ ཏེ ཨུཔསཾཧརཏི བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ. སོ ཨཏྟནཱ མཏྟོ པམཏྟོ པརེ མདེཏྭཱ པམཱདེཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པཧཱསོ ནཱམ ནིརཡོ ཏཏྠ ཨུཔཔཛྫཏི. སཙེ ཁོ པནསྶ ཨེཝཾདིཊྛི ཧོཏི – ‘ཡོ སོ ནཊོ རངྒམཛ྄ཛྷེ སམཛྫམཛ྄ཛྷེ སཙྩཱལིཀེན ཛནཾ ཧཱསེཏི རམེཏི, སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པཧཱསཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’ཏི, སཱསྶ ཧོཏི མིཙྪཱདིཊྛི. མིཙྪཱདིཊྛིཀསྶ ཁོ པནཱཧཾ, གཱམཎི, པུརིསཔུགྒལསྶ དྭིནྣཾ གཏཱིནཾ ཨཉྙཏརཾ གཏིཾ ཝདཱམི – ནིརཡཾ ཝཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཝཱ’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཏཱལཔུཊོ ནཊགཱམཎི, པརོདི, ཨསྶཱུནི པཝཏྟེསི. ‘‘ཨེཏཾ ཁོ ཏྱཱཧཾ, གཱམཎི, ནཱལཏྠཾ – ‘ཨལཾ, གཱམཎི, ཏིཊྛཏེཏཾ; མཱ མཾ ཨེཏཾ པུཙྪཱི’’’ཏི. ‘‘ནཱཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཏཾ རོདཱམི ཡཾ མཾ བྷགཝཱ ཨེཝམཱཧ; ཨཔི ཙཱཧཾ, བྷནྟེ, པུབྦཀེཧི ཨཱཙརིཡཔཱཙརིཡེཧི ནཊེཧི དཱིགྷརཏྟཾ ནིཀཏོ ཝཉྩིཏོ པལུདྡྷོ – ‘ཡོ སོ ནཊོ རངྒམཛ྄ཛྷེ ¶ སམཛྫམཛ྄ཛྷེ སཙྩཱལིཀེན ཛནཾ ཧཱསེཏི རམེཏི སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པཧཱསཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’’ཏི. ‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ, ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ! སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ, ནིཀྐུཛྫིཏཾ ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ, པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ཝིཝརེཡྻ, མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ ¶ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ – ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱིཏི; ཨེཝམེཝཾ བྷགཝཏཱ ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེསཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཾ སརཎཾ གཙྪཱམི དྷམྨཉྩ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ. ལབྷེཡྻཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སནྟིཀེ པབྦཛྫཾ, ལབྷེཡྻཾ ཨུཔསམྤད’’ནྟི. ཨལཏྠ ཁོ ཏཱལཔུཊོ ནཊགཱམཎི བྷགཝཏོ སནྟིཀེ པབྦཛྫཾ, ཨལཏྠ ཨུཔསམྤདཾ. ཨཙིརཱུཔསམྤནྣོ ཙ པནཱཡསྨཱ ཏཱལཔུཊོ…པེ… ཨརཧཏཾ ཨཧོསཱིཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཡོདྷཱཛཱིཝསུཏྟཾ

༣༥༥. ཨཐ ཁོ ཡོདྷཱཛཱིཝོ གཱམཎི ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཡོདྷཱཛཱིཝོ གཱམཎི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སུཏཾ མེཏཾ, བྷནྟེ, པུབྦཀཱནཾ ཨཱཙརིཡཔཱཙརིཡཱནཾ ཡོདྷཱཛཱིཝཱནཾ བྷཱསམཱནཱནཾ – ‘ཡོ སོ ཡོདྷཱཛཱིཝོ སངྒཱམེ ཨུསྶཧཏི ཝཱཡམཏི, ཏམེནཾ ¶ ཨུསྶཧནྟཾ ཝཱཡམནྟཾ པརེ ཧནནྟི པརིཡཱཔཱདེནྟི, སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པརཛིཏཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’ཏི. ཨིདྷ བྷགཝཱ ཀིམཱཧཱ’’ཏི? ‘‘ཨལཾ ¶ , གཱམཎི, ཏིཊྛཏེཏཾ; མཱ མཾ ཨེཏཾ པུཙྪཱི’’ཏི. དུཏིཡམྤི ཁོ…པེ… ཏཏིཡམྤི ཁོ ཡོདྷཱཛཱིཝོ གཱམཎི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སུཏཾ མེཏཾ, བྷནྟེ, པུབྦཀཱནཾ ཨཱཙརིཡཔཱཙརིཡཱནཾ ཡོདྷཱཛཱིཝཱནཾ བྷཱསམཱནཱནཾ – ‘ཡོ སོ ཡོདྷཱཛཱིཝོ སངྒཱམེ ¶ ཨུསྶཧཏི ཝཱཡམཏི, ཏམེནཾ ཨུསྶཧནྟཾ ཝཱཡམནྟཾ པརེ ཧནནྟི པརིཡཱཔཱདེནྟི, སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པརཛིཏཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’ཏི. ཨིདྷ བྷགཝཱ ཀིམཱཧཱ’’ཏི?

‘‘ཨདྡྷཱ ¶ ཁོ ཏྱཱཧཾ, གཱམཎི, ན ལབྷཱམི – ‘ཨལཾ, གཱམཎི, ཏིཊྛཏེཏཾ; མཱ མཾ ཨེཏཾ པུཙྪཱི’ཏི. ཨཔི ཙ ཏྱཱཧཾ བྱཱཀརིསྶཱམི. ཡོ སོ, གཱམཎི, ཡོདྷཱཛཱིཝོ སངྒཱམེ ཨུསྶཧཏི ཝཱཡམཏི, ཏསྶ ཏཾ ཙིཏྟཾ པུབྦེ གཧིཏཾ [ཧཱིནཾ (སཱི. པཱི.)] དུཀྐཊཾ དུཔྤཎིཧིཏཾ – ‘ཨིམེ སཏྟཱ ཧཉྙནྟུ ཝཱ བཛ྄ཛྷནྟུ ཝཱ ཨུཙྪིཛྫནྟུ ཝཱ ཝིནསྶནྟུ ཝཱ མཱ ཝཱ ཨཧེསུཾ ཨིཏི ཝཱ’ཏི. ཏམེནཾ ཨུསྶཧནྟཾ ཝཱཡམནྟཾ པརེ ཧནནྟི པརིཡཱཔཱདེནྟི; སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པརཛིཏོ ནཱམ ནིརཡོ ཏཏྠ ཨུཔཔཛྫཏཱིཏི. སཙེ ཁོ པནསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཧོཏི – ‘ཡོ སོ ཡོདྷཱཛཱིཝོ སངྒཱམེ ཨུསྶཧཏི ཝཱཡམཏི ཏམེནཾ ཨུསྶཧནྟཾ ཝཱཡམནྟཾ པརེ ཧནནྟི པརིཡཱཔཱདེནྟི, སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པརཛིཏཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’ཏི, སཱསྶ ཧོཏི མིཙྪཱདིཊྛི. མིཙྪཱདིཊྛིཀསྶ ཁོ པནཱཧཾ, གཱམཎི, པུརིསཔུགྒལསྶ དྭིནྣཾ གཏཱིནཾ ཨཉྙཏརཾ གཏིཾ ཝདཱམི – ནིརཡཾ ཝཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཝཱ’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཡོདྷཱཛཱིཝོ གཱམཎི པརོདི, ཨསྶཱུནི པཝཏྟེསི. ‘‘ཨེཏཾ ཁོ ཏྱཱཧཾ, གཱམཎི, ནཱལཏྠཾ – ‘ཨལཾ, གཱམཎི, ཏིཊྛཏེཏཾ; མཱ མཾ ཨེཏཾ པུཙྪཱི’’’ཏི. ‘‘ནཱཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཏཾ རོདཱམི ཡཾ མཾ བྷགཝཱ ཨེཝམཱཧ ¶ ; ཨཔིཙཱཧཾ, བྷནྟེ, པུབྦཀེཧི ཨཱཙརིཡཔཱཙརིཡེཧི ཡོདྷཱཛཱིཝེཧི དཱིགྷརཏྟཾ ནིཀཏོ ཝཉྩིཏོ པལུདྡྷོ – ‘ཡོ སོ ཡོདྷཱཛཱིཝོ སངྒཱམེ ཨུསྶཧཏི ཝཱཡམཏི, ཏམེནཾ ཨུསྶཧནྟཾ ཝཱཡམནྟཾ པརེ ཧནནྟི པརིཡཱཔཱདེནྟི, སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པརཛིཏཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’’ཏི. ‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ…པེ… ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཧཏྠཱརོཧསུཏྟཾ

༣༥༦. ཨཐ ¶ ¶ ¶ ཁོ ཧཏྠཱརོཧོ གཱམཎི ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ…པེ… ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏནྟི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཨསྶཱརོཧསུཏྟཾ

༣༥༧. ཨཐ ཁོ ཨསྶཱརོཧོ གཱམཎི ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨསྶཱརོཧོ གཱམཎི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སུཏཾ མེཏཾ, བྷནྟེ, པུབྦཀཱནཾ ཨཱཙརིཡཔཱཙརིཡཱནཾ ཨསྶཱརོཧཱནཾ བྷཱསམཱནཱནཾ – ‘ཡོ སོ ཨསྶཱརོཧོ སངྒཱམེ ཨུསྶཧཏི ཝཱཡམཏི, ཏམེནཾ ཨུསྶཧནྟཾ ཝཱཡམནྟཾ པརེ ཧནནྟི པརིཡཱཔཱདེནྟི, སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པརཛིཏཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’ཏི. ཨིདྷ བྷགཝཱ ཀིམཱཧཱ’’ཏི? ‘‘ཨལཾ, གཱམཎི, ཏིཊྛཏེཏཾ; མཱ མཾ ཨེཏཾ པུཙྪཱི’’ཏི. དུཏིཡམྤི ཁོ…པེ… ཏཏིཡམྤི ཁོ ཨསྶཱརོཧོ གཱམཎི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སུཏཾ མེཏཾ, བྷནྟེ, པུབྦཀཱནཾ ཨཱཙརིཡཔཱཙརིཡཱནཾ ཨསྶཱརོཧཱནཾ བྷཱསམཱནཱནཾ – ‘ཡོ སོ ཨསྶཱརོཧོ སངྒཱམེ ཨུསྶཧཏི ཝཱཡམཏི, ཏམེནཾ ཨུསྶཧནྟཾ ཝཱཡམནྟཾ ¶ པརེ ཧནནྟི པརིཡཱཔཱདེནྟི, སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པརཛིཏཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’ཏི. ཨིདྷ བྷགཝཱ ཀིམཱཧཱ’’ཏི?

‘‘ཨདྡྷཱ ཁོ ཏྱཱཧཾ, གཱམཎི, ན ལབྷཱམི – ‘ཨལཾ, གཱམཎི, ཏིཊྛཏེཏཾ; མཱ མཾ ཨེཏཾ པུཙྪཱི’ཏི. ཨཔི ཙ ཁོ ཏྱཱཧཾ བྱཱཀརིསྶཱམི. ཡོ སོ, གཱམཎི, ཨསྶཱརོཧོ སངྒཱམེ ཨུསྶཧཏི ཝཱཡམཏི ཏསྶ ¶ ཏཾ ཙིཏྟཾ པུབྦེ གཧིཏཾ དུཀྐཊཾ དུཔྤཎིཧིཏཾ – ‘ཨིམེ སཏྟཱ ཧཉྙནྟུ ཝཱ བཛ྄ཛྷནྟུ ཝཱ ཨུཙྪིཛྫནྟུ ཝཱ ཝིནསྶནྟུ ཝཱ མཱ ཨཧེསུཾ ཨིཏི ཝཱ’ཏི. ཏམེནཾ ཨུསྶཧནྟཾ ཝཱཡམནྟཾ པརེ ཧནནྟི པརིཡཱཔཱདེནྟི, སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པརཛིཏོ ནཱམ ནིརཡོ ཏཏྠ ཨུཔཔཛྫཏི. སཙེ ཁོ པནསྶ ཨེཝཾ དིཊྛི ཧོཏི – ‘ཡོ སོ ཨསྶཱརོཧོ སངྒཱམེ ཨུསྶཧཏི ཝཱཡམཏི, ཏམེནཾ ཨུསྶཧནྟཾ ཝཱཡམནྟཾ པརེ ཧནནྟི པརིཡཱཔཱདེནྟི, སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པརཛིཏཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’ཏི, སཱསྶ ཧོཏི མིཙྪཱདིཊྛི. མིཙྪཱདིཊྛིཀསྶ ཁོ པནཱཧཾ གཱམཎི, པུརིསཔུགྒལསྶ དྭིནྣཾ གཏཱིནཾ ཨཉྙཏརཾ གཏིཾ ཝདཱམི – ནིརཡཾ ཝཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཝཱ’’ཏི.

ཨེཝཾ ¶ ¶ ཝུཏྟེ, ཨསྶཱརོཧོ གཱམཎི པརོདི, ཨསྶཱུནི པཝཏྟེསི. ‘‘ཨེཏཾ ཁོ ཏྱཱཧཾ, གཱམཎི, ནཱལཏྠཾ – ‘ཨལཾ, གཱམཎི, ཏིཊྛཏེཏཾ; མཱ མཾ ཨེཏཾ པུཙྪཱི’’’ཏི. ‘‘ནཱཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཏཾ རོདཱམི ཡཾ མཾ བྷགཝཱ ཨེཝམཱཧ. ཨཔིཙཱཧཾ, བྷནྟེ, པུབྦཀེཧི ཨཱཙརིཡཔཱཙརིཡེཧི ཨསྶཱརོཧེཧི དཱིགྷརཏྟཾ ནིཀཏོ ཝཉྩིཏོ པལུདྡྷོ – ‘ཡོ ¶ སོ ཨསྶཱརོཧོ སངྒཱམེ ཨུསྶཧཏི ཝཱཡམཏི, ཏམེནཾ ཨུསྶཧནྟཾ ཝཱཡམནྟཾ པརེ ཧནནྟི པརིཡཱཔཱདེནྟི, སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པརཛིཏཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’’ཏི. ‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ…པེ… ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི. པཉྩམཾ.

༦. ཨསིབནྡྷཀཔུཏྟསུཏྟཾ

༣༥༨. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ནཱལ༹ནྡཱཡཾ ཝིཧརཏི པཱཝཱརིཀམྦཝནེ. ཨཐ ¶ ཁོ ཨསིབནྡྷཀཔུཏྟོ གཱམཎི ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨསིབནྡྷཀཔུཏྟོ གཱམཎི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘བྲཱཧྨཎཱ, བྷནྟེ, པཙྪཱ བྷཱུམཀཱ ཀཱམཎྜལུཀཱ སེཝཱལམཱལིཀཱ ཨུདཀོརོཧཀཱ ཨགྒིཔརིཙཱརཀཱ. ཏེ མཏཾ ཀཱལངྐཏཾ ཨུཡྻཱཔེནྟི ནཱམ སཉྙཱཔེནྟི ནཱམ སགྒཾ ནཱམ ཨོཀྐཱམེནྟི. བྷགཝཱ པན, བྷནྟེ, ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ པཧོཏི ཏཐཱ ཀཱཏུཾ ཡཐཱ སབྦོ ལོཀོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ཏེན ཧི, གཱམཎི, ཏཉྙེཝེཏྠ པཊིཔུཙྪིསྶཱམི. ཡཐཱ ཏེ ཁམེཡྻ ཏཐཱ ནཾ བྱཱཀརེཡྻཱསཱི’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, གཱམཎི, ཨིདྷསྶ པུརིསོ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཨདིནྣཱདཱཡཱི ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱི མུསཱཝཱདཱི པིསུཎཝཱཙོ ཕརུསཝཱཙོ སམྥཔྤལཱཔཱི ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུ བྱཱཔནྣཙིཏྟོ མིཙྪཱདིཊྛིཀོ. ཏམེནཾ མཧཱ ཛནཀཱཡོ སངྒམྨ སམཱགམྨ ཨཱཡཱཙེཡྻ ཐོམེཡྻ པཉྫལིཀོ ཨནུཔརིསཀྐེཡྻ – ‘ཨཡཾ པུརིསོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏཱུ’ཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, གཱམཎི ¶ , ཨཔི ནུ སོ པུརིསོ མཧཏོ ཛནཀཱཡསྶ ཨཱཡཱཙནཧེཏུ ¶ ཝཱ ཐོམནཧེཏུ ཝཱ པཉྫལིཀཱ ཨནུཔརིསཀྐནཧེཏུ ཝཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, གཱམཎི, པུརིསོ མཧཏིཾ པུཐུསིལཾ གམྦྷཱིརེ ཨུདཀརཧདེ པཀྑིཔེཡྻ. ཏམེནཾ མཧཱ ཛནཀཱཡོ སངྒམྨ སམཱགམྨ ཨཱཡཱཙེཡྻ ཐོམེཡྻ ¶ པཉྫལིཀོ ཨནུཔརིསཀྐེཡྻ – ‘ཨུམྨུཛྫ, བྷོ པུཐུསིལེ, ཨུཔླཝ, བྷོ པུཐུསིལེ ¶ , ཐལམུཔླཝ, བྷོ པུཐུསིལེ’ཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, གཱམཎི, ཨཔི ནུ སཱ པུཐུསིལཱ མཧཏོ ཛནཀཱཡསྶ ཨཱཡཱཙནཧེཏུ ཝཱ ཐོམནཧེཏུ ཝཱ པཉྫལིཀཱ ཨནུཔརིསཀྐནཧེཏུ ཝཱ ཨུམྨུཛྫེཡྻ ཝཱ ཨུཔླཝེཡྻ ཝཱ ཐལཾ ཝཱ ཨུཔླཝེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, གཱམཎི, ཡོ སོ པུརིསོ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཨདིནྣཱདཱཡཱི ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱི མུསཱཝཱདཱི པིསུཎཝཱཙོ ཕརུསཝཱཙོ སམྥཔྤལཱཔཱི ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུ བྱཱཔནྣཙིཏྟོ མིཙྪཱདིཊྛིཀོ. ཀིཉྩཱཔི ཏཾ མཧཱ ཛནཀཱཡོ སངྒམྨ སམཱགམྨ ཨཱཡཱཙེཡྻ ཐོམེཡྻ པཉྫལིཀོ ཨནུཔརིསཀྐེཡྻ – ‘ཨཡཾ པུརིསོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏཱུ’’’ཏི, ཨཐ ཁོ སོ པུརིསོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, གཱམཎི, ཨིདྷསྶ [ཨིདྷ (ཀ.), ཨིདྷ ཙསྶ (?)] པུརིསོ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏོ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོ པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ¶ སམྥཔྤལཱཔཱ པཊིཝིརཏོ ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཨབྱཱཔནྣཙིཏྟོ སམྨཱདིཊྛིཀོ. ཏམེནཾ མཧཱ ཛནཀཱཡོ སངྒམྨ སམཱགམྨ ཨཱཡཱཙེཡྻ ཐོམེཡྻ པཉྫལིཀོ ཨནུཔརིསཀྐེཡྻ – ‘ཨཡཾ པུརིསོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱུ’ཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, གཱམཎི, ཨཔི ནུ སོ པུརིསོ མཧཏོ ཛནཀཱཡསྶ ཨཱཡཱཙནཧེཏུ ཝཱ ཐོམནཧེཏུ ཝཱ པཉྫལིཀཱ ཨནུཔརིསཀྐནཧེཏུ ཝཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, གཱམཎི, པུརིསོ སཔྤིཀུམྦྷཾ ཝཱ ཏེལཀུམྦྷཾ ཝཱ གམྦྷཱིརེ ཨུདཀརཧདེ ཨོགཱཧེཏྭཱ བྷིནྡེཡྻ. ཏཏྲ ཡཱསྶ སཀྑརཱ ཝཱ ཀཋལཱ ཝཱ སཱ ཨདྷོགཱམཱི [ཨདྷོགཱམིནཱི (?)] ཨསྶ; ཡཉྩ ཁྭསྶ ཏཏྲ སཔྤི ཝཱ ཏེལཾ ཝཱ ཏཾ ཨུདྡྷཾ གཱམི ¶ ཨསྶ. ཏམེནཾ མཧཱ ཛནཀཱཡོ སངྒམྨ སམཱགམྨ ཨཱཡཱཙེཡྻ ཐོམེཡྻ པཉྫལིཀོ ཨནུཔརིསཀྐེཡྻ – ‘ཨོསཱིད, བྷོ སཔྤིཏེལ, སཾསཱིད ¶ , བྷོ སཔྤིཏེལ, ཨདྷོ གཙྪ, བྷོ སཔྤིཏེལཱ’ཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, གཱམཎི, ཨཔི ¶ ནུ ཏཾ སཔྤིཏེལཾ མཧཏོ ཛནཀཱཡསྶ ཨཱཡཱཙནཧེཏུ ཝཱ ཐོམནཧེཏུ ཝཱ པཉྫལིཀཱ ཨནུཔརིསཀྐནཧེཏུ ཝཱ ཨོསཱིདེཡྻ ཝཱ སཾསཱིདེཡྻ ཝཱ ཨདྷོ ཝཱ གཙྪེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, གཱམཎི, ཡོ སོ པུརིསོ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ, ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏོ, མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོ, པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ, ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ¶ , སམྥཔྤལཱཔཱ པཊིཝིརཏོ, ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱལུ, ཨབྱཱཔནྣཙིཏྟོ, སམྨཱདིཊྛིཀོ, ཀིཉྩཱཔི ཏཾ མཧཱ ཛནཀཱཡོ སངྒམྨ སམཱགམྨ ཨཱཡཱཙེཡྻ ཐོམེཡྻ པཉྫལིཀོ ཨནུཔརིསཀྐེཡྻ – ‘ཨཡཾ པུརིསོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱུ’ཏི, ཨཐ ཁོ སོ པུརིསོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻཱ’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨསིབནྡྷཀཔུཏྟོ གཱམཎི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ…པེ… ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི. ཚཊྛཾ.

༧. ཁེཏྟཱུཔམསུཏྟཾ

༣༥༩. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ནཱལ༹ནྡཱཡཾ ཝིཧརཏི པཱཝཱརིཀམྦཝནེ. ཨཐ ཁོ ཨསིབནྡྷཀཔུཏྟོ གཱམཎི ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨསིབནྡྷཀཔུཏྟོ གཱམཎི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ནནུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སབྦཔཱཎབྷཱུཏཧིཏཱནུཀམྤཱི ཝིཧརཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, གཱམཎི, ཏཐཱགཏོ སབྦཔཱཎབྷཱུཏཧིཏཱནུཀམྤཱི ཝིཧརཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨཐ ཀིཉྩརཧི, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཨེཀཙྩཱནཾ སཀྐཙྩཾ དྷམྨཾ དེསེཏི, ཨེཀཙྩཱནཾ ནོ ཏཐཱ སཀྐཙྩཾ དྷམྨཾ དེསེཏཱི’’ཏི? ‘‘ཏེན ¶ ཧི, གཱམཎི, ཏཉྙེཝེཏྠ པཊིཔུཙྪིསྶཱམི. ཡཐཱ ཏེ ཁམེཡྻ ཏཐཱ ནཾ བྱཱཀརེཡྻཱསི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, གཱམཎི, ཨིདྷསྶུ [ཨིདྷ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཀསྶཀསྶ གཧཔཏིནོ ཏཱིཎི ཁེཏྟཱནི – ཨེཀཾ ཁེཏྟཾ ཨགྒཾ, ཨེཀཾ ཁེཏྟཾ མཛ྄ཛྷིམཾ, ཨེཀཾ ཁེཏྟཾ ཧཱིནཾ ཛངྒལཾ ཨཱུསརཾ ¶ པཱཔབྷཱུམི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, གཱམཎི, ཨསུ ཀསྶཀོ གཧཔཏི བཱིཛཱནི པཏིཊྛཱཔེཏུཀཱམོ ཀཏྠ པཋམཾ པཏིཊྛཱཔེཡྻ, ཡཾ ཝཱ ཨདུཾ ཁེཏྟཾ ཨགྒཾ ¶ , ཡཾ ཝཱ ཨདུཾ ཁེཏྟཾ མཛ྄ཛྷིམཾ, ཡཾ ཝཱ ཨདུཾ ཁེཏྟཾ ཧཱིནཾ ཛངྒལཾ ཨཱུསརཾ པཱཔབྷཱུམཱི’’ཏི? ‘‘ཨསུ, བྷནྟེ, ཀསྶཀོ གཧཔཏི བཱིཛཱནི པཏིཊྛཱཔེཏུཀཱམོ ཡཾ ཨདུཾ ཁེཏྟཾ ཨགྒཾ ཏཏྠ པཏིཊྛཱཔེཡྻ ¶ . ཏཏྠ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ ཡཾ ཨདུཾ ཁེཏྟཾ མཛ྄ཛྷིམཾ ཏཏྠ པཏིཊྛཱཔེཡྻ. ཏཏྠ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ ཡཾ ཨདུཾ ཁེཏྟཾ ཧཱིནཾ ཛངྒལཾ ཨཱུསརཾ པཱཔབྷཱུམི ཏཏྠ པཏིཊྛཱཔེཡྻཔི, ནོཔི པཏིཊྛཱཔེཡྻ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨནྟམསོ གོབྷཏྟམྤི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, གཱམཎི, ཡཾ ཨདུཾ ཁེཏྟཾ ཨགྒཾ; ཨེཝམེཝ མཡ྄ཧཾ བྷིཀྑུབྷིཀྑུནིཡོ. ཏེསཱཧཾ དྷམྨཾ དེསེམི – ཨཱདིཀལྱཱཎཾ མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཾ པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཾ, སཱཏྠཾ སབྱཉྫནཾ ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ པཀཱསེམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨེཏེ ཧི, གཱམཎི, མཾདཱིཔཱ མཾལེཎཱ མཾཏཱཎཱ མཾསརཎཱ ཝིཧརནྟི. སེཡྻཐཱཔི, གཱམཎི, ཡཾ ཨདུཾ ཁེཏྟཾ མཛ྄ཛྷིམཾ; ཨེཝམེཝ མཡ྄ཧཾ ཨུཔཱསཀཨུཔཱསིཀཱཡོ. ཏེསཾ པཱཧཾ དྷམྨཾ དེསེམི – ཨཱདིཀལྱཱཎཾ མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཾ པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཾ, སཱཏྠཾ སབྱཉྫནཾ ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ པཀཱསེམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨེཏེ ཧི, གཱམཎི, མཾདཱིཔཱ མཾལེཎཱ མཾཏཱཎཱ མཾསརཎཱ ཝིཧརནྟི. སེཡྻཐཱཔི, གཱམཎི, ཡཾ ཨདུཾ ཁེཏྟཾ ཧཱིནཾ ཛངྒལཾ ¶ ཨཱུསརཾ པཱཔབྷཱུམི; ཨེཝམེཝ མཡ྄ཧཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ སམཎབྲཱཧྨཎཔརིབྦཱཛཀཱ ¶ . ཏེསཾ པཱཧཾ དྷམྨཾ དེསེམི – ཨཱདིཀལྱཱཎཾ མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཾ པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཾ སཱཏྠཾ སབྱཉྫནཾ, ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ པཀཱསེམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨེཀཾ པདམྤི ཨཱཛཱནེཡྻུཾ ཏཾ ནེསཾ ཨསྶ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡཱ’’ཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, གཱམཎི, པུརིསསྶ ཏཡོ ཨུདཀམཎིཀཱ – ཨེཀོ ཨུདཀམཎིཀོ ཨཙྪིདྡོ ཨཧཱརཱི ཨཔརིཧཱརཱི, ཨེཀོ ཨུདཀམཎིཀོ ཨཙྪིདྡོ ཧཱརཱི པརིཧཱརཱི, ཨེཀོ ཨུདཀམཎིཀོ ཚིདྡོ ཧཱརཱི པརིཧཱརཱི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, གཱམཎི, ཨསུ པུརིསོ ཨུདཀཾ ནིཀྑིཔིཏུཀཱམོ ཀཏྠ པཋམཾ ནིཀྑིཔེཡྻ, ཡོ ཝཱ སོ ཨུདཀམཎིཀོ ཨཙྪིདྡོ ཨཧཱརཱི ཨཔརིཧཱརཱི, ཡོ ཝཱ སོ ཨུདཀམཎིཀོ ཨཙྪིདྡོ ཧཱརཱི པརིཧཱརཱི, ཡོ ཝཱ སོ ཨུདཀམཎིཀོ ཚིདྡོ ཧཱརཱི པརིཧཱརཱི’’ཏི? ‘‘ཨསུ, བྷནྟེ, པུརིསོ ཨུདཀཾ ནིཀྑིཔིཏུཀཱམོ, ཡོ སོ ཨུདཀམཎིཀོ ཨཙྪིདྡོ ཨཧཱརཱི ཨཔརིཧཱརཱི ཏཏྠ ནིཀྑིཔེཡྻ, ཏཏྠ ནིཀྑིཔིཏྭཱ, ཡོ སོ ཨུདཀམཎིཀོ ཨཙྪིདྡོ ཧཱརཱི པརིཧཱརཱི ཏཏྠ ནིཀྑིཔེཡྻ, ཏཏྠ ནིཀྑིཔིཏྭཱ, ཡོ སོ ཨུདཀམཎིཀོ ཚིདྡོ ཧཱརཱི ¶ པརིཧཱརཱི ཏཏྠ ནིཀྑིཔེཡྻཔི, ནོཔི ནིཀྑིཔེཡྻ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨནྟམསོ བྷཎྜདྷོཝནམྤི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, གཱམཎི, ཡོ སོ ཨུདཀམཎིཀོ ཨཙྪིདྡོ ཨཧཱརཱི ཨཔརིཧཱརཱི; ཨེཝམེཝ མཡ྄ཧཾ བྷིཀྑུབྷིཀྑུནིཡོ. ཏེསཱཧཾ དྷམྨཾ དེསེམི – ཨཱདིཀལྱཱཎཾ མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཾ པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཾ ¶ སཱཏྠཾ སབྱཉྫནཾ ¶ , ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ པཀཱསེམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨེཏེ ཧི, གཱམཎི, མཾདཱིཔཱ མཾལེཎཱ མཾཏཱཎཱ མཾསརཎཱ ཝིཧརནྟི. སེཡྻཐཱཔི, གཱམཎི, ཡོ སོ ཨུདཀམཎིཀོ ཨཙྪིདྡོ ཧཱརཱི པརིཧཱརཱི; ཨེཝམེཝ མཡ྄ཧཾ ཨུཔཱསཀཨུཔཱསིཀཱཡོ. ཏེསཱཧཾ ¶ དྷམྨཾ དེསེམི – ཨཱདིཀལྱཱཎཾ མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཾ པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཾ སཱཏྠཾ སབྱཉྫནཾ, ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ པཀཱསེམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨེཏེ ཧི, གཱམཎི, མཾདཱིཔཱ མཾལེཎཱ མཾཏཱཎཱ མཾསརཎཱ ཝིཧརནྟི. སེཡྻཐཱཔི, གཱམཎི, ཡོ སོ ཨུདཀམཎིཀོ ཚིདྡོ ཧཱརཱི པརིཧཱརཱི; ཨེཝམེཝ མཡ྄ཧཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ སམཎབྲཱཧྨཎཔརིབྦཱཛཀཱ. ཏེསཱཧཾ དྷམྨཾ དེསེམི – ཨཱདིཀལྱཱཎཾ མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཾ པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཾ སཱཏྠཾ སབྱཉྫནཾ ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ པཀཱསེམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨེཀཾ པདམྤི ཨཱཛཱནེཡྻུཾ, ཏཾ ནེསཾ ཨསྶ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡཱ’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨསིབནྡྷཀཔུཏྟོ གཱམཎི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ…པེ… ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི. སཏྟམཾ.

༨. སངྑདྷམསུཏྟཾ

༣༦༠. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ནཱལ༹ནྡཱཡཾ ཝིཧརཏི པཱཝཱརིཀམྦཝནེ. ཨཐ ཁོ ཨསིབནྡྷཀཔུཏྟོ གཱམཎི ནིགཎྛསཱཝཀོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨསིབནྡྷཀཔུཏྟཾ གཱམཎིཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ, གཱམཎི, ནིགཎྛོ ནཱཊཔུཏྟོ ¶ སཱཝཀཱནཾ དྷམྨཾ དེསེཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ ཁོ, བྷནྟེ, ནིགཎྛོ ནཱཊཔུཏྟོ སཱཝཀཱནཾ དྷམྨཾ དེསེཏི – ‘ཡོ ཀོཙི པཱཎཾ ཨཏིཔཱཏེཏི, སབྦོ སོ ཨཱཔཱཡིཀོ ནེརཡིཀོ, ཡོ ཀོཙི ཨདིནྣཾ ཨཱདིཡཏི, སབྦོ སོ ཨཱཔཱཡིཀོ ནེརཡིཀོ ¶ , ཡོ ཀོཙི ཀཱམེསུ མིཙྪཱ ཙརཏི, སབྦོ སོ ཨཱཔཱཡིཀོ ནེརཡིཀོ, ཡོ ཀོཙི མུསཱ བྷཎཏི སབྦོ, སོ ཨཱཔཱཡིཀོ ནེརཡིཀོ. ཡཾབཧུལཾ ཡཾབཧུལཾ ཝིཧརཏི, ཏེན ཏེན ནཱིཡཏཱི’ཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷནྟེ, ནིགཎྛོ ནཱཊཔུཏྟོ སཱཝཀཱནཾ དྷམྨཾ དེསེཏཱི’’ཏི. ‘‘‘ཡཾབཧུལཾ ཡཾབཧུལཉྩ, གཱམཎི, ཝིཧརཏི, ཏེན ཏེན ¶ ནཱིཡཏི’, ཨེཝཾ སནྟེ ན ཀོཙི ཨཱཔཱཡིཀོ ནེརཡིཀོ བྷཝིསྶཏི, ཡཐཱ ནིགཎྛསྶ ནཱཊཔུཏྟསྶ ཝཙནཾ’’.

‘‘ཏཾ ¶ ཀིཾ མཉྙསི, གཱམཎི, ཡོ སོ པུརིསོ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི རཏྟིཡཱ ཝཱ དིཝསསྶ ཝཱ སམཡཱསམཡཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀཏམོ བཧུཏརོ སམཡོ, ཡཾ ཝཱ སོ པཱཎམཏིཔཱཏེཏི, ཡཾ ཝཱ སོ པཱཎཾ ནཱཏིཔཱཏེཏཱི’’ཏི? ‘‘ཡོ སོ, བྷནྟེ, པུརིསོ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི རཏྟིཡཱ ཝཱ དིཝསསྶ ཝཱ སམཡཱསམཡཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཨཔྤཏརོ སོ སམཡོ ཡཾ སོ པཱཎམཏིཔཱཏེཏི, ཨཐ ཁོ སྭེཝ བཧུཏརོ སམཡོ ཡཾ སོ པཱཎཾ ནཱཏིཔཱཏེཏཱི’’ཏི. ‘‘‘ཡཾབཧུལཾ ཡཾབཧུལཉྩ, གཱམཎི, ཝིཧརཏི ཏེན ཏེན ནཱིཡཏཱི’ཏི, ཨེཝཾ སནྟེ ན ཀོཙི ཨཱཔཱཡིཀོ ནེརཡིཀོ བྷཝིསྶཏི, ཡཐཱ ནིགཎྛསྶ ནཱཊཔུཏྟསྶ ཝཙནཾ’’.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, གཱམཎི, ཡོ སོ པུརིསོ ཨདིནྣཱདཱཡཱི རཏྟིཡཱ ¶ ཝཱ དིཝསསྶ ཝཱ སམཡཱསམཡཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀཏམོ བཧུཏརོ སམཡོ, ཡཾ ཝཱ སོ ཨདིནྣཾ ཨཱདིཡཏི, ཡཾ ཝཱ སོ ཨདིནྣཾ ནཱདིཡཏཱི’’ཏི. ‘‘ཡོ སོ, བྷནྟེ, པུརིསོ ཨདིནྣཱདཱཡཱི རཏྟིཡཱ ཝཱ དིཝསསྶ ཝཱ སམཡཱསམཡཾ ཨུཔཱདཱཡ ཨཔྤཏརོ སོ སམཡོ, ཡཾ སོ ཨདིནྣཾ ཨཱདིཡཏི, ཨཐ ཁོ སྭེཝ བཧུཏརོ སམཡོ, ཡཾ སོ ཨདིནྣཾ ནཱདིཡཏཱི’’ཏི. ‘‘‘ཡཾབཧུལཾ ཡཾབཧུལཉྩ, གཱམཎི, ཝིཧརཏི ཏེན ཏེན ནཱིཡཏཱི’ཏི, ཨེཝཾ སནྟེ ན ཀོཙི ཨཱཔཱཡིཀོ ནེརཡིཀོ བྷཝིསྶཏི, ཡཐཱ ནིགཎྛསྶ ནཱཊཔུཏྟསྶ ཝཙནཾ’’.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, གཱམཎི, ཡོ སོ པུརིསོ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱི རཏྟིཡཱ ཝཱ དིཝསསྶ ཝཱ སམཡཱསམཡཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀཏམོ བཧུཏརོ སམཡོ, ཡཾ ཝཱ སོ ཀཱམེསུ མིཙྪཱ ཙརཏི, ཡཾ ཝཱ སོ ཀཱམེསུ མིཙྪཱ ན ཙརཏཱི’’ཏི? ‘‘ཡོ སོ, བྷནྟེ, པུརིསོ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱི རཏྟིཡཱ ཝཱ དིཝསསྶ ཝཱ སམཡཱསམཡཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཨཔྤཏརོ སོ སམཡོ ཡཾ སོ ཀཱམེསུ མིཙྪཱ ཙརཏི, ཨཐ ཁོ སྭེཝ བཧུཏརོ སམཡོ, ཡཾ སོ ཀཱམེསུ མིཙྪཱ ན ཙརཏཱི’’ཏི. ‘‘‘ཡཾབཧུལཾ ¶ ཡཾབཧུལཉྩ, གཱམཎི, ཝིཧརཏི ཏེན ཏེན ནཱིཡཏཱི’ཏི ¶ , ཨེཝཾ སནྟེ ན ཀོཙི ཨཱཔཱཡིཀོ ནེརཡིཀོ བྷཝིསྶཏི, ཡཐཱ ནིགཎྛསྶ ནཱཊཔུཏྟསྶ ཝཙནཾ’’.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, གཱམཎི, ཡོ སོ པུརིསོ མུསཱཝཱདཱི རཏྟིཡཱ ཝཱ དིཝསསྶ ཝཱ སམཡཱསམཡཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀཏམོ བཧུཏརོ སམཡོ, ཡཾ ཝཱ སོ མུསཱ བྷཎཏི, ཡཾ ཝཱ སོ མུསཱ ན བྷཎཏཱི’’ཏི? ‘‘ཡོ སོ, བྷནྟེ ¶ , པུརིསོ མུསཱཝཱདཱི རཏྟིཡཱ ཝཱ དིཝསསྶ ཝཱ སམཡཱསམཡཾ ཨུཔཱདཱཡ ¶ , ཨཔྤཏརོ སོ སམཡོ, ཡཾ སོ མུསཱ བྷཎཏི, ཨཐ ཁོ སྭེཝ བཧུཏརོ སམཡོ, ཡཾ སོ མུསཱ ན བྷཎཏཱི’’ཏི. ‘‘‘ཡཾབཧུལཾ ཡཾབཧུལཉྩ, གཱམཎི, ཝིཧརཏི ཏེན ཏེན ནཱིཡཏཱི’ཏི, ཨེཝཾ སནྟེ ན ཀོཙི ཨཱཔཱཡིཀོ ནེརཡིཀོ བྷཝིསྶཏི, ཡཐཱ ནིགཎྛསྶ ནཱཊཔུཏྟསྶ ཝཙནཾ’’.

‘‘ཨིདྷ, གཱམཎི, ཨེཀཙྩོ སཏྠཱ ཨེཝཾཝཱདཱི ཧོཏི ཨེཝཾདིཊྛི [ཨེཝཾདིཊྛཱི (ཀ.)] – ‘ཡོ ཀོཙི པཱཎམཏིཔཱཏེཏི, སབྦོ སོ ཨཱཔཱཡིཀོ ནེརཡིཀོ, ཡོ ཀོཙི ཨདིནྣཾ ཨཱདིཡཏི, སབྦོ སོ ཨཱཔཱཡིཀོ ནེརཡིཀོ, ཡོ ཀོཙི ཀཱམེསུ མིཙྪཱ ཙརཏི, སབྦོ སོ ཨཱཔཱཡིཀོ ནེརཡིཀོ, ཡོ ཀོཙི མུསཱ བྷཎཏི, སབྦོ སོ ཨཱཔཱཡིཀོ ནེརཡིཀོ’ཏི. ཏསྨིཾ ཁོ པན, གཱམཎི, སཏྠརི སཱཝཀོ ཨབྷིཔྤསནྣོ ཧོཏི. ཏསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘མཡ྄ཧཾ ཁོ སཏྠཱ ཨེཝཾཝཱདཱི ཨེཝཾདིཊྛི – ཡོ ཀོཙི པཱཎམཏིཔཱཏེཏི, སབྦོ སོ ཨཱཔཱཡིཀོ ནེརཡིཀོཏི. ཨཏྠི ཁོ པན མཡཱ པཱཎོ ཨཏིཔཱཏིཏོ, ཨཧམྤམྷི ཨཱཔཱཡིཀོ ནེརཡིཀོཏི དིཊྛིཾ པཊིལབྷཏི. ཏཾ, གཱམཎི, ཝཱཙཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ དིཊྛིཾ ཨཔྤཊིནིསྶཛྫིཏྭཱ ཡཐཱབྷཏཾ ནིཀྑིཏྟོ ཨེཝཾ ནིརཡེ. མཡ྄ཧཾ ཁོ སཏྠཱ ཨེཝཾཝཱདཱི ཨེཝཾདིཊྛི – ཡོ ཀོཙི ཨདིནྣཾ ཨཱདིཡཏི, སབྦོ སོ ཨཱཔཱཡིཀོ ནེརཡིཀོཏི. ཨཏྠི ཁོ པན མཡཱ ཨདིནྣཾ ཨཱདིནྣཾ ཨཧམྤམྷི ཨཱཔཱཡིཀོ ནེརཡིཀོཏི དིཊྛིཾ པཊིལབྷཏི. ཏཾ, གཱམཎི, ཝཱཙཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ དིཊྛིཾ ¶ ཨཔྤཊིནིསྶཛྫིཏྭཱ ཡཐཱབྷཏཾ ནིཀྑིཏྟོ ཨེཝཾ ནིརཡེ. མཡ྄ཧཾ ཁོ སཏྠཱ ཨེཝཾཝཱདཱི ཨེཝཾདིཊྛི – ཡོ ཀོཙི ཀཱམེསུ མིཙྪཱ ཙརཏི, སབྦོ སོ ¶ ཨཱཔཱཡིཀོ ནེརཡིཀོ’ཏི. ཨཏྠི ཁོ པན མཡཱ ཀཱམེསུ མིཙྪཱ ཙིཎྞཾ. ‘ཨཧམྤམྷི ཨཱཔཱཡིཀོ ནེརཡིཀོ’ཏི དིཊྛིཾ པཊིལབྷཏི. ཏཾ, གཱམཎི, ཝཱཙཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ དིཊྛིཾ ཨཔྤཊིནིསྶཛྫིཏྭཱ ཡཐཱབྷཏཾ ནིཀྑིཏྟོ ཨེཝཾ ནིརཡེ. མཡ྄ཧཾ ཁོ སཏྠཱ ཨེཝཾཝཱདཱི ཨེཝཾདིཊྛི – ཡོ ཀོཙི མུསཱ བྷཎཏི, སབྦོ སོ ཨཱཔཱཡིཀོ ནེརཡིཀོཏི. ཨཏྠི ཁོ པན མཡཱ མུསཱ བྷཎིཏཾ. ‘ཨཧམྤམྷི ¶ ཨཱཔཱཡིཀོ ནེརཡིཀོ’ཏི དིཊྛིཾ པཊིལབྷཏི. ཏཾ, གཱམཎི, ཝཱཙཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ དིཊྛིཾ ཨཔྤཊིནིསྶཛྫིཏྭཱ ཡཐཱབྷཏཾ ནིཀྑིཏྟོ ཨེཝཾ ནིརཡེ.

‘‘ཨིདྷ ¶ པན, གཱམཎི, ཏཐཱགཏོ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫཏི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཝིཛྫཱཙརཎསམྤནྣོ སུགཏོ ལོཀཝིདཱུ ཨནུཏྟརོ པུརིསདམྨསཱརཐི སཏྠཱ དེཝམནུསྶཱནཾ བུདྡྷོ བྷགཝཱ. སོ ཨནེཀཔརིཡཱཡེན པཱཎཱཏིཔཱཏཾ གརཧཏི ཝིགརཧཏི, ‘པཱཎཱཏིཔཱཏཱ ཝིརམཐཱ’ཏི ཙཱཧ. ཨདིནྣཱདཱནཾ གརཧཏི ཝིགརཧཏི, ‘ཨདིནྣཱདཱནཱ ཝིརམཐཱ’ཏི ཙཱཧ. ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཾ གརཧཏི, ཝིགརཧཏི ‘ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ ཝིརམཐཱ’ཏི ཙཱཧ. མུསཱཝཱདཾ གརཧཏི ཝིགརཧཏི ‘མུསཱཝཱདཱ ཝིརམཐཱ’ཏི ཙཱཧ. ཏསྨིཾ ཁོ པན, གཱམཎི, སཏྠརི སཱཝཀོ ཨབྷིཔྤསནྣོ ཧོཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘བྷགཝཱ ཁོ ཨནེཀཔརིཡཱཡེན པཱཎཱཏིཔཱཏཾ གརཧཏི ¶ ཝིགརཧཏི, པཱཎཱཏིཔཱཏཱ ཝིརམཐཱཏི ཙཱཧ. ཨཏྠི ཁོ པན མཡཱ པཱཎོ ཨཏིཔཱཏིཏོ ཡཱཝཏཀོ ཝཱ ཏཱཝཏཀོ ཝཱ. ཡོ ཁོ པན མཡཱ པཱཎོ ཨཏིཔཱཏིཏོ ཡཱཝཏཀོ ཝཱ ཏཱཝཏཀོ ཝཱ, ཏཾ ན སུཊྛུ, ཏཾ ན སཱདྷུ. ཨཧཉྩེཝ [ཨཧཉྩེ (?)] ཁོ པན ཏཔྤཙྩཡཱ ཝིཔྤཊིསཱརཱི ཨསྶཾ. ན མེཏཾ པཱཔཾ ཀམྨཾ [པཱཔཀམྨཾ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)] ཨཀཏཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. སོ ཨིཏི པཊིསངྑཱཡ ཏཉྩེཝ པཱཎཱཏིཔཱཏཾ པཛཧཏི. ཨཱཡཏིཉྩ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཨེཝམེཏསྶ པཱཔསྶ ཀམྨསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི. ཨེཝམེཏསྶ པཱཔསྶ ཀམྨསྶ སམཏིཀྐམོ ཧོཏི.

‘‘‘བྷགཝཱ ཁོ ཨནེཀཔརིཡཱཡེན ཨདིནྣཱདཱནཾ གརཧཏི ཝིགརཧཏི, ཨདིནྣཱདཱནཱ ཝིརམཐཱཏི ཙཱཧ. ཨཏྠི ཁོ པན མཡཱ ཨདིནྣཾ ཨཱདིནྣཾ ཡཱཝཏཀཾ ཝཱ ཏཱཝཏཀཾ ཝཱ. ཡཾ ཁོ པན མཡཱ ཨདིནྣཾ ཨཱདིནྣཾ ཡཱཝཏཀཾ ཝཱ ཏཱཝཏཀཾ ཝཱ ཏཾ ན སུཊྛུ, ཏཾ ན སཱདྷུ. ཨཧཉྩེཝ ཁོ པན ཏཔྤཙྩཡཱ ཝིཔྤཊིསཱརཱི ཨསྶཾ, ན མེཏཾ པཱཔཾ ཀམྨཾ ཨཀཏཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. སོ ཨིཏི པཊིསངྑཱཡ ཏཉྩེཝ ཨདིནྣཱདཱནཾ ¶ པཛཧཏི. ཨཱཡཏིཉྩ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཨེཝམེཏསྶ པཱཔསྶ ཀམྨསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི. ཨེཝམེཏསྶ པཱཔསྶ ཀམྨསྶ སམཏིཀྐམོ ཧོཏི.

‘‘‘བྷགཝཱ ཁོ པན ཨནེཀཔརིཡཱཡེན ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཾ གརཧཏི ཝིགརཧཏི, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ ཝིརམཐཱཏི ཙཱཧ. ཨཏྠི ཁོ པན མཡཱ ཀཱམེསུ མིཙྪཱ ཙིཎྞཾ ཡཱཝཏཀཾ ཝཱ ཏཱཝཏཀཾ ཝཱ. ཡཾ ཁོ པན ¶ མཡཱ ཀཱམེསུ མིཙྪཱ ཙིཎྞཾ ཡཱཝཏཀཾ ཝཱ ཏཱཝཏཀཾ ཝཱ ཏཾ ¶ ན སུཊྛུ, ཏཾ ན སཱདྷུ. ཨཧཉྩེཝ ཁོ པན ཏཔྤཙྩཡཱ ཝིཔྤཊིསཱརཱི ཨསྶཾ, ན ¶ མེཏཾ པཱཔཾ ཀམྨཾ ཨཀཏཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. སོ ཨིཏི པཊིསངྑཱཡ ཏཉྩེཝ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཾ པཛཧཏི, ཨཱཡཏིཉྩ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཨེཝམེཏསྶ པཱཔསྶ ཀམྨསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི. ཨེཝམེཏསྶ པཱཔསྶ ཀམྨསྶ སམཏིཀྐམོ ཧོཏི.

‘‘‘བྷགཝཱ ཁོ པན ཨནེཀཔརིཡཱཡེན མུསཱཝཱདཾ གརཧཏི ཝིགརཧཏི, མུསཱཝཱདཱ ཝིརམཐཱཏི ཙཱཧ. ཨཏྠི ཁོ པན མཡཱ མུསཱ བྷཎིཏཾ ཡཱཝཏཀཾ ཝཱ ཏཱཝཏཀཾ ཝཱ. ཡཾ ཁོ པན མཡཱ མུསཱ བྷཎིཏཾ ཡཱཝཏཀཾ ཝཱ ཏཱཝཏཀཾ ཝཱ ཏཾ ན སུཊྛུ, ཏཾ ན སཱདྷུ. ཨཧཉྩེཝ ཁོ པན ཏཔྤཙྩཡཱ ཝིཔྤཊིསཱརཱི ཨསྶཾ, ན མེཏཾ པཱཔཾ ཀམྨཾ ཨཀཏཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. སོ ཨིཏི པཊིསངྑཱཡ ཏཉྩེཝ མུསཱཝཱདཾ པཛཧཏི, ཨཱཡཏིཉྩ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཨེཝམེཏསྶ པཱཔསྶ ཀམྨསྶ པཧཱནཾ ཧོཏི. ཨེཝམེཏསྶ པཱཔསྶ ཀམྨསྶ སམཏིཀྐམོ ཧོཏི.

‘‘སོ པཱཎཱཏིཔཱཏཾ པཧཱཡ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཨདིནྣཱདཱནཾ པཧཱཡ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཾ པཧཱཡ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. མུསཱཝཱདཾ པཧཱཡ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. པིསུཎཾ ཝཱཙཾ པཧཱཡ པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཕརུསཾ ཝཱཙཾ པཧཱཡ ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. སམྥཔྤལཱཔཾ པཧཱཡ སམྥཔྤལཱཔཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི. ཨབྷིཛ྄ཛྷཾ པཧཱཡ ¶ ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཧོཏི. བྱཱཔཱདཔྤདོསཾ ¶ པཧཱཡ ཨབྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཧོཏི. མིཙྪཱདིཊྛིཾ པཧཱཡ སམྨཱདིཊྛིཀོ ཧོཏི.

‘‘ས ཁོ སོ, གཱམཎི, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ ཝིགཏཱབྷིཛ྄ཛྷོ ཝིགཏབྱཱཔཱདོ ཨསམྨཱུལ༹ྷོ སམྤཛཱནོ པཊིསྶཏོ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཏཐཱ དུཏིཡཾ, ཏཐཱ ཏཏིཡཾ, ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ. ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱཔཛྫེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི. སེཡྻཐཱཔི, གཱམཎི, བལཝཱ སངྑདྷམོ ཨཔྤཀསིརེནེཝ ཙཏུདྡིསཱ ཝིཉྙཱཔེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ, གཱམཎི, ཨེཝཾ བྷཱཝིཏཱཡ མེཏྟཱཡ ཙེཏོཝིམུཏྟིཡཱ ཨེཝཾ བཧུལཱིཀཏཱཡ ཡཾ པམཱཎཀཏཾ ཀམྨཾ, ན ཏཾ ཏཏྲཱཝསིསྶཏི, ན ཏཾ ཏཏྲཱཝཏིཊྛཏི.

‘‘ས ¶ ཁོ སོ, གཱམཎི, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ ཝིགཏཱབྷིཛ྄ཛྷོ ཝིགཏབྱཱཔཱདོ ཨསམྨཱུལ༹ྷོ སམྤཛཱནོ ¶ པཊིསྶཏོ ཀརུཎཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ…པེ… མུདིཏཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ…པེ…. ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཏཐཱ དུཏིཡཾ, ཏཐཱ ཏཏིཡཾ, ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ. ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱཔཛྫེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི. སེཡྻཐཱཔི, གཱམཎི, བལཝཱ སངྑདྷམོ ཨཔྤཀསིརེནེཝ ཙཏུདྡིསཱ ཝིཉྙཱཔེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ, གཱམཎི, ཨེཝཾ བྷཱཝིཏཱཡ ཨུཔེཀྑཱཡ ཙེཏོཝིམུཏྟིཡཱ ཨེཝཾ བཧུལཱིཀཏཱཡ ཡཾ པམཱཎཀཏཾ ཀམྨཾ ¶ ན ཏཾ ཏཏྲཱཝསིསྶཏི, ན ཏཾ ཏཏྲཱཝཏིཊྛཏཱི’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨསིབནྡྷཀཔུཏྟོ གཱམཎི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ, ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ…པེ… ཨུཔཱསཀཾ མཾ བྷགཝཱ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཀུལསུཏྟཾ

༣༦༡. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཀོསལེསུ ཙཱརིཀཾ ཙརམཱནོ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ ཡེན ནཱལ༹ནྡཱ ཏདཝསརི ¶ . ཏཏྲ སུདཾ བྷགཝཱ ནཱལ༹ནྡཱཡཾ ཝིཧརཏི པཱཝཱརིཀམྦཝནེ.

ཏེན ཁོ པན སམཡེན ནཱལ༹ནྡཱ དུབྦྷིཀྑཱ ཧོཏི དྭཱིཧིཏིཀཱ སེཏཊྛིཀཱ སལཱཀཱཝུཏྟཱ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ནིགཎྛོ ནཱཊཔུཏྟོ ནཱལ༹ནྡཱཡཾ པཊིཝསཏི མཧཏིཡཱ ནིགཎྛཔརིསཱཡ སདྡྷིཾ. ཨཐ ཁོ ཨསིབནྡྷཀཔུཏྟོ གཱམཎི ནིགཎྛསཱཝཀོ ཡེན ནིགཎྛོ ནཱཊཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ནིགཎྛཾ ནཱཊཔུཏྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨསིབནྡྷཀཔུཏྟཾ གཱམཎིཾ ནིགཎྛོ ནཱཊཔུཏྟོ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨེཧི ཏྭཾ, གཱམཎི, སམཎསྶ གོཏམསྶ ཝཱདཾ ཨཱརོཔེཧི. ཨེཝཾ ཏེ ཀལྱཱཎོ ཀིཏྟིསདྡོ ཨབྦྷུགྒཙྪིསྶཏི – ‘ཨསིབནྡྷཀཔུཏྟེན གཱམཎིནཱ སམཎསྶ གོཏམསྶ ཨེཝཾམཧིདྡྷིཀསྶ ཨེཝཾམཧཱནུབྷཱཝསྶ ཝཱདོ ཨཱརོཔིཏོ’’’ཏི.

‘‘ཀཐཾ པནཱཧཾ, བྷནྟེ, སམཎསྶ གོཏམསྶ ཨེཝཾམཧིདྡྷིཀསྶ ཨེཝཾམཧཱནུབྷཱཝསྶ ཝཱདཾ ཨཱརོཔེསྶཱམཱི’’ཏི ¶ ? ‘‘ཨེཧི ཏྭཾ, གཱམཎི, ཡེན སམཎོ གོཏམོ ཏེནུཔསངྐམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ སམཎཾ གོཏམཾ ཨེཝཾ ¶ ཝདེཧི – ‘ནནུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཨནེཀཔརིཡཱཡེན ཀུལཱནཾ ¶ ཨནུདྡཡཾ [ཨནུདཡཾ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)] ཝཎྞེཏི, ཨནུརཀྑཾ ཝཎྞེཏི, ཨནུཀམྤཾ ཝཎྞེཏཱི’ཏི? སཙེ ཁོ, གཱམཎི, སམཎོ གོཏམོ ཨེཝཾ པུཊྛོ ཨེཝཾ བྱཱཀརོཏི – ‘ཨེཝཾ, གཱམཎི, ཏཐཱགཏོ ཨནེཀཔརིཡཱཡེན ཀུལཱནཾ ཨནུདྡཡཾ ཝཎྞེཏི, ཨནུརཀྑཾ ཝཎྞེཏི, ཨནུཀམྤཾ ཝཎྞེཏཱི’ཏི, ཏམེནཾ ཏྭཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻཱསི – ‘ཨཐ ཀིཉྩརཧི, བྷནྟེ, བྷགཝཱ དུབྦྷིཀྑེ དྭཱིཧིཏིཀེ སེཏཊྛིཀེ སལཱཀཱཝུཏྟེ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ ཙཱརིཀཾ ཙརཏི? ཨུཙྪེདཱཡ བྷགཝཱ ཀུལཱནཾ པཊིཔནྣོ, ཨནཡཱཡ བྷགཝཱ ཀུལཱནཾ པཊིཔནྣོ, ཨུཔགྷཱཏཱཡ བྷགཝཱ ཀུལཱནཾ པཊིཔནྣོ’ཏི! ཨིམཾ ཁོ ཏེ, གཱམཎི, སམཎོ གོཏམོ ཨུབྷཏོཀོཊིཀཾ པཉྷཾ པུཊྛོ ནེཝ སཀྑཏི [སཀྑིཏི (སཱི.) མ. ནི. ༢.༨༣] ཨུགྒིལིཏུཾ, ནེཝ སཀྑཏི ཨོགིལིཏུ’’ནྟི. ‘‘ཨེཝཾ ¶ , བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨསིབནྡྷཀཔུཏྟོ གཱམཎི ནིགཎྛསྶ ནཱཊཔུཏྟསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ནིགཎྛཾ ནཱཊཔུཏྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨསིབནྡྷཀཔུཏྟོ གཱམཎི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ནནུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཨནེཀཔརིཡཱཡེན ཀུལཱནཾ ཨནུདྡཡཾ ཝཎྞེཏི, ཨནུརཀྑཾ ཝཎྞེཏི, ཨནུཀམྤཾ ཝཎྞེཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, གཱམཎི, ཏཐཱགཏོ ཨནེཀཔརིཡཱཡེན ཀུལཱནཾ ཨནུདྡཡཾ ཝཎྞེཏི, ཨནུརཀྑཾ ཝཎྞེཏི, ཨནུཀམྤཾ ཝཎྞེཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨཐ ཀིཉྩརཧི, བྷནྟེ, བྷགཝཱ དུབྦྷིཀྑེ དྭཱིཧིཏིཀེ སེཏཊྛིཀེ སལཱཀཱཝུཏྟེ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ ཙཱརིཀཾ ¶ ཙརཏི? ཨུཙྪེདཱཡ བྷགཝཱ ཀུལཱནཾ པཊིཔནྣོ, ཨནཡཱཡ བྷགཝཱ ཀུལཱནཾ པཊིཔནྣོ, ཨུཔགྷཱཏཱཡ བྷགཝཱ ཀུལཱནཾ པཊིཔནྣོ’’ཏི. ‘‘ཨིཏོ སོ, གཱམཎི, ཨེཀནཝུཏིཀཔྤེ [ཨེཀནཝུཏོ ཀཔྤོ (སྱཱ. ཀཾ.), ཨེཀནཝུཏིཀཔྤོ (པཱི.)] ཡམཧཾ ཨནུསྶརཱམི, ནཱབྷིཛཱནཱམི ཀིཉྩི ཀུལཾ པཀྐབྷིཀྑཱནུཔྤདཱནམཏྟེན ཨུཔཧཏཔུབྦཾ. ཨཐ ཁོ ཡཱནི ཏཱནི ཀུལཱནི ཨཌྜྷཱནི མཧདྡྷནཱནི མཧཱབྷོགཱནི པཧཱུཏཛཱཏརཱུཔརཛཏཱནི པཧཱུཏཝིཏྟཱུཔཀརཎཱནི པཧཱུཏདྷནདྷཉྙཱནི, སབྦཱནི ཏཱནི དཱནསམྦྷཱུཏཱནི ཙེཝ སཙྩསམྦྷཱུཏཱནི ཙ སཱམཉྙསམྦྷཱུཏཱནི ཙ. ཨཊྛ ཁོ, གཱམཎི, ཧེཏཱུ, ཨཊྛ པཙྩཡཱ ཀུལཱནཾ ཨུཔགྷཱཏཱཡ. རཱཛཏོ ཝཱ ཀུལཱནི ཨུཔགྷཱཏཾ གཙྪནྟི, ཙོརཏོ ཝཱ ཀུལཱནི ཨུཔགྷཱཏཾ གཙྪནྟི, ཨགྒིཏོ ཝཱ ཀུལཱནི ཨུཔགྷཱཏཾ གཙྪནྟི ¶ , ཨུདཀཏོ ཝཱ ཀུལཱནི ཨུཔགྷཱཏཾ གཙྪནྟི, ནིཧིཏཾ ཝཱ ཋཱནཱ ཝིགཙྪཏི [ནིཧིཏཾ ཝཱ ནཱདྷིགཙྪནྟི (སཱི. པཱི.)], དུཔྤཡུཏྟཱ ཝཱ ཀམྨནྟཱ ཝིཔཛྫནྟི, ཀུལེ ཝཱ ཀུལངྒཱརོཏི [ཀུལཱནཾ ཝཱ ཀུལངྒཱརོ (སཱི.)] ཨུཔྤཛྫཏི, ཡོ ཏེ བྷོགེ ཝིཀིརཏི ¶ ཝིདྷམཏི ཝིདྡྷཾསེཏི, ཨནིཙྩཏཱཡེ ཨཊྛམཱིཏི. ཨིམེ ཁོ, གཱམཎི, ཨཊྛ ཧེཏཱུ, ཨཊྛ པཙྩཡཱ ཀུལཱནཾ ཨུཔགྷཱཏཱཡ ¶ . ཨིམེསུ ཁོ, གཱམཎི, ཨཊྛསུ ཧེཏཱུསུ, ཨཊྛསུ པཙྩཡེསུ སཾཝིཛྫམཱནེསུ ཡོ མཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨུཙྪེདཱཡ བྷགཝཱ ཀུལཱནཾ པཊིཔནྣོ, ཨནཡཱཡ བྷགཝཱ ཀུལཱནཾ པཊིཔནྣོ, ཨུཔགྷཱཏཱཡ བྷགཝཱ ཀུལཱནཾ པཊིཔནྣོ’ཏི, ཏཾ, གཱམཎི, ཝཱཙཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ ཙིཏྟཾ ཨཔྤཧཱཡ ཏཾ དིཊྛིཾ ཨཔྤཊིནིསྶཛྫིཏྭཱ ཡཐཱབྷཏཾ ནིཀྑིཏྟོ ཨེཝཾ ནིརཡེ’’ཏི. ཨེཝཾ ¶ ཝུཏྟེ, ཨསིབནྡྷཀཔུཏྟོ གཱམཎི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ, ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ…པེ… ཨུཔཱསཀཾ མཾ བྷགཝཱ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི. ནཝམཾ.

༡༠. མཎིཙཱུལ༹ཀསུཏྟཾ

༣༦༢. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན རཱཛནྟེཔུརེ རཱཛཔརིསཱཡ སནྣིསིནྣཱནཾ སནྣིཔཏིཏཱནཾ ཨཡམནྟརཱཀཐཱ ཨུདཔཱདི – ‘‘ཀཔྤཏི སམཎཱནཾ སཀྱཔུཏྟིཡཱནཾ ཛཱཏརཱུཔརཛཏཾ, སཱདིཡནྟི སམཎཱ སཀྱཔུཏྟིཡཱ ཛཱཏརཱུཔརཛཏཾ, པཊིགྒཎྷནྟི སམཎཱ སཀྱཔུཏྟིཡཱ ཛཱཏརཱུཔརཛཏ’’ནྟི!

ཏེན ཁོ པན སམཡེན མཎིཙཱུལ༹ཀོ གཱམཎི ཏསྶཾ པརིསཱཡཾ ནིསིནྣོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ མཎིཙཱུལ༹ཀོ གཱམཎི ཏཾ པརིསཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘མཱ ཨཡྻོ [ཨཡྻཱ (སཱི. པཱི.)] ཨེཝཾ ཨཝཙུཏྠ. ན ཀཔྤཏི སམཎཱནཾ སཀྱཔུཏྟིཡཱནཾ ཛཱཏརཱུཔརཛཏཾ, ན སཱདིཡནྟི སམཎཱ སཀྱཔུཏྟིཡཱ ཛཱཏརཱུཔརཛཏཾ, ནཔྤཊིགྒཎྷནྟི སམཎཱ སཀྱཔུཏྟིཡཱ ཛཱཏརཱུཔརཛཏཾ, ནིཀྑིཏྟམཎིསུཝཎྞཱ སམཎཱ སཀྱཔུཏྟིཡཱ ཨཔེཏཛཱཏརཱུཔརཛཏཱ’’ཏི. ཨསཀྑི ཁོ མཎིཙཱུལ༹ཀོ གཱམཎི ཏཾ པརིསཾ སཉྙཱཔེཏུཾ. ཨཐ ཁོ མཎིཙཱུལ༹ཀོ གཱམཎི ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ¶ ནིསིནྣོ ཁོ མཎིཙཱུལ༹ཀོ གཱམཎི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདྷ, བྷནྟེ, རཱཛནྟེཔུརེ རཱཛཔརིསཱཡ སནྣིསིནྣཱནཾ སནྣིཔཏིཏཱནཾ ཨཡམནྟརཱཀཐཱ ཨུདཔཱདི – ‘ཀཔྤཏི སམཎཱནཾ སཀྱཔུཏྟིཡཱནཾ ཛཱཏརཱུཔརཛཏཾ, སཱདིཡནྟི སམཎཱ ¶ སཀྱཔུཏྟིཡཱ ཛཱཏརཱུཔརཛཏཾ, པཊིགྒཎྷནྟི སམཎཱ སཀྱཔུཏྟིཡཱ ཛཱཏརཱུཔརཛཏ’ནྟི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཏཾ པརིསཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘མཱ ཨཡྻོ ཨེཝཾ ཨཝཙུཏྠ. ན ཀཔྤཏི སམཎཱནཾ སཀྱཔུཏྟིཡཱནཾ ¶ ཛཱཏརཱུཔརཛཏཾ, ན སཱདིཡནྟི སམཎཱ སཀྱཔུཏྟིཡཱ ཛཱཏརཱུཔརཛཏཾ, ནཔྤཊིགྒཎྷནྟི སམཎཱ སཀྱཔུཏྟིཡཱ ¶ ཛཱཏརཱུཔརཛཏཾ, ནིཀྑིཏྟམཎིསུཝཎྞཱ སམཎཱ སཀྱཔུཏྟིཡཱ ཨཔེཏཛཱཏརཱུཔརཛཏཱ’ཏི. ཨསཀྑིཾ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, ཏཾ པརིསཾ སཉྙཱཔེཏུཾ. ཀཙྩཱཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ བྱཱཀརམཱནོ ཝུཏྟཝཱདཱི ཙེཝ བྷགཝཏོ ཧོམི, ན ཙ བྷགཝནྟཾ ཨབྷཱུཏེན ཨབྦྷཱཙིཀྑཱམི, དྷམྨསྶ ཙཱནུདྷམྨཾ བྱཱཀརོམི, ན ཙ ཀོཙི སཧདྷམྨིཀོ ཝཱདཱནུཝཱདོ གཱརཡ྄ཧཾ ཋཱནཾ ཨཱགཙྪཏཱི’’ཏི?

‘‘ཏགྒྷ ཏྭཾ, གཱམཎི, ཨེཝཾ བྱཱཀརམཱནོ ཝུཏྟཝཱདཱི ཙེཝ མེ ཧོསི, ན ཙ མཾ ཨབྷཱུཏེན ཨབྦྷཱཙིཀྑསི, དྷམྨསྶ ཙཱནུདྷམྨཾ བྱཱཀརོསི, ན ཙ ཀོཙི སཧདྷམྨིཀོ ཝཱདཱནུཝཱདོ གཱརཡ྄ཧཾ ཋཱནཾ ཨཱགཙྪཏི. ན ཧི, གཱམཎི, ཀཔྤཏི སམཎཱནཾ སཀྱཔུཏྟིཡཱནཾ ཛཱཏརཱུཔརཛཏཾ, ན སཱདིཡནྟི སམཎཱ སཀྱཔུཏྟིཡཱ ཛཱཏརཱུཔརཛཏཾ, ནཔྤཊིགྒཎྷནྟི སམཎཱ སཀྱཔུཏྟིཡཱ ཛཱཏརཱུཔརཛཏཾ, ནིཀྑིཏྟམཎིསུཝཎྞཱ སམཎཱ སཀྱཔུཏྟིཡཱ ཨཔེཏཛཱཏརཱུཔརཛཏཱ. ཡསྶ ཁོ, གཱམཎི, ཛཱཏརཱུཔརཛཏཾ ཀཔྤཏི, པཉྩཔི ཏསྶ ཀཱམགུཎཱ ཀཔྤནྟི. ཡསྶ པཉྩ ཀཱམགུཎཱ ཀཔྤནྟི ( ) [(ཏསྶཔི ཛཱཏརཱུཔརཛཏཾ ཀཔྤཏི,) (སྱཱ. ཀཾ.)], ཨེཀཾསེནེཏཾ ¶ , གཱམཎི, དྷཱརེཡྻཱསི ཨསྶམཎདྷམྨོ ཨསཀྱཔུཏྟིཡདྷམྨོཏི. ཨཔི ཙཱཧཾ, གཱམཎི, ཨེཝཾ ཝདཱམི – ཏིཎཾ ཏིཎཏྠིཀེན པརིཡེསིཏབྦཾ, དཱརུ དཱརུཏྠིཀེན པརིཡེསིཏབྦཾ, སཀཊཾ སཀཊཏྠིཀེན པརིཡེསིཏབྦཾ, པུརིསོ པུརིསཏྠིཀེན ¶ པརིཡེསིཏབྦོ [པརིཡེསིཏབྦོ’’ཏི (?)]. ནཏྭེཝཱཧཾ, གཱམཎི, ཀེནཙི པརིཡཱཡེན ‘ཛཱཏརཱུཔརཛཏཾ སཱདིཏབྦཾ པརིཡེསིཏབྦ’ནྟི ཝདཱམཱི’’ཏི. དསམཾ.

༡༡. བྷདྲཀསུཏྟཾ

༣༦༣. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ མལླེསུ ཝིཧརཏི ཨུརུཝེལཀཔྤཾ ནཱམ མལླཱནཾ ནིགམོ. ཨཐ ཁོ བྷདྲཀོ གཱམཎི ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ བྷདྲཀོ གཱམཎི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ དུཀྑསྶ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ དེསེཏཱུ’’ཏི. ‘‘ཨཧཉྩེ [ཨཧཉྩ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཏེ, གཱམཎི, ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ ཨཱརབྦྷ ¶ དུཀྑསྶ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ དེསེཡྻཾ – ‘ཨེཝཾ ཨཧོསི ཨཏཱིཏམདྡྷཱན’ནྟི, ཏཏྲ ཏེ སིཡཱ ཀངྑཱ, སིཡཱ ཝིམཏི. ཨཧཾ ཙེ [ཨཧཉྩ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཏེ, གཱམཎི, ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ ཨཱརབྦྷ དུཀྑསྶ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ དེསེཡྻཾ – ‘ཨེཝཾ བྷཝིསྶཏི ཨནཱགཏམདྡྷཱན’ནྟི, ཏཏྲཱཔི ཏེ སིཡཱ ཀངྑཱ, སིཡཱ ཝིམཏི. ཨཔི ཙཱཧཾ, གཱམཎི, ཨིདྷེཝ ནིསིནྣོ ¶ ཨེཏྠེཝ ཏེ ནིསིནྣསྶ དུཀྑསྶ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཧི ¶ , སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཧི; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ བྷདྲཀོ གཱམཎི བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, གཱམཎི, ཨཏྠི ཏེ ཨུརུཝེལཀཔྤེ མནུསྶཱ ཡེསཾ ཏེ ཝདྷེན ཝཱ བནྡྷེན ཝཱ ཛཱནིཡཱ ཝཱ གརཧཱཡ ཝཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི མེ, བྷནྟེ, ཨུརུཝེལཀཔྤེ མནུསྶཱ ཡེསཾ མེ ཝདྷེན ཝཱ བནྡྷེན ཝཱ ཛཱནིཡཱ ཝཱ གརཧཱཡ ཝཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པན ཏེ, གཱམཎི, ཨུརུཝེལཀཔྤེ མནུསྶཱ ཡེསཾ ཏེ ¶ ཝདྷེན ཝཱ བནྡྷེན ཝཱ ཛཱནིཡཱ ཝཱ གརཧཱཡ ཝཱ ནུཔྤཛྫེཡྻུཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི མེ, བྷནྟེ, ཨུརུཝེལཀཔྤེ མནུསྶཱ ཡེསཾ མེ ཝདྷེན ཝཱ བནྡྷེན ཝཱ ཛཱནིཡཱ ཝཱ གརཧཱཡ ཝཱ ནུཔྤཛྫེཡྻུཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ’’ཏི. ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, གཱམཎི, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན ཏེ ཨེཀཙྩཱནཾ ཨུརུཝེལཀཔྤིཡཱནཾ མནུསྶཱནཾ ཝདྷེན ཝཱ བནྡྷེན ཝཱ ཛཱནིཡཱ ཝཱ གརཧཱཡ ཝཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ’’ཏི? ‘‘ཡེསཾ མེ, བྷནྟེ, ཨུརུཝེལཀཔྤིཡཱནཾ མནུསྶཱནཾ ཝདྷེན ཝཱ བནྡྷེན ཝཱ ཛཱནིཡཱ ཝཱ གརཧཱཡ ཝཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ, ཨཏྠི མེ ཏེསུ ཚནྡརཱགོ ¶ . ཡེསཾ པན, བྷནྟེ, ཨུརུཝེལཀཔྤིཡཱནཾ མནུསྶཱནཾ ཝདྷེན ཝཱ བནྡྷེན ཝཱ ཛཱནིཡཱ ཝཱ གརཧཱཡ ཝཱ ནུཔྤཛྫེཡྻུཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ, ནཏྠི མེ ཏེསུ ཚནྡརཱགོ’’ཏི. ‘‘ཨིམིནཱ ཏྭཾ, གཱམཎི, དྷམྨེན དིཊྛེན ཝིདིཏེན ཨཀཱལིཀེན པཏྟེན པརིཡོགཱལ༹ྷེན ཨཏཱིཏཱནཱགཏེ ནཡཾ ནེཧི – ‘ཡཾ ཁོ ཀིཉྩི ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ དུཀྑཾ ཨུཔྤཛྫམཱནཾ ཨུཔྤཛྫི [ཨུཔྤཛྫཏི (སབྦཏྠ)] སབྦཾ ཏཾ ཚནྡམཱུལཀཾ ཚནྡནིདཱནཾ. ཚནྡོ ཧི མཱུལཾ དུཀྑསྶ. ཡམྤི ཧི ཀིཉྩི ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ དུཀྑཾ ཨུཔྤཛྫམཱནཾ ཨུཔྤཛྫིསྶཏི, སབྦཾ ཏཾ ཚནྡམཱུལཀཾ ཚནྡནིདཱནཾ. ཚནྡོ ཧི མཱུལཾ དུཀྑསྶཱ’’’ཏི ¶ . ‘‘ཨཙྪརིཡཾ, བྷནྟེ, ཨབྦྷུཏཾ, བྷནྟེ! ཡཱཝ སུབྷཱསིཏཾ ཙིདཾ [སུབྷཱསིཏམིདཾ (སཱི. པཱི.)], བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ [ཡངྐིཉྩི ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ དུཀྑཾ ཨུཔྤཛྫམཱནཾ ཨུཔྤཛྫཏི, སབྦནྟཾ ཚནྡམཱུལཀཾ ཚནྡནིདཱནཾ, ཚནྡོ ཧི མཱུལཾ དུཀྑསྶཱཏི, ཡངྐིཉྩི ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ དུཀྑཾ ཨུཔྤཛྫམཱནཾ ཨུཔྤཛྫིསྶཏི སབྦནྟཾ ཚནྡམཱུལཀཾ ཚནྡནིདཱནཾ, ཚནྡོ ཧི མཱུལཾ དུཀྑསྶཱ’’ཏི (སྱཱ. ཀཾ.)] – ‘ཡཾ ཀིཉྩི དུཀྑཾ ཨུཔྤཛྫམཱནཾ ¶ ཨུཔྤཛྫཏི, སབྦཾ ཏཾ ཚནྡམཱུལཀཾ ཚནྡནིདཱནཾ. ཚནྡོ ཧི མཱུལཾ དུཀྑསྶཱ’ཏི. [‘‘ཡངྐིཉྩི ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ དུཀྑཾ ཨུཔྤཛྫམཱནཾ ཨུཔྤཛྫཏི, སབྦནྟཾ ཚནྡམཱུལཀཾ ཚནྡནིདཱནཾ, ཚནྡོ ཧི མཱུལཾ དཱུཀྑསྶཱཏི, ཡངྐིཉྩི ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ དུཀྑཾ ཨུཔྤཛྫམཱནཾ ཨུཔྤཛྫིསྶཏི, སབྦནྟཾ ཚནྡམཱུལཀཾ ཚནྡནིདཱནཾ, ཚནྡོ ཧི མཱུལཾ དུཀྑསྶཱ’’ཏི (སྱཱ. ཀཾ)] ཨཏྠི མེ, བྷནྟེ, ཙིརཝཱསཱི ནཱམ ཀུམཱརོ བཧི ཨཱཝསཐེ [ཨཱཝེསནེ (?)] པཊིཝསཏི. སོ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, ཀཱལསྶེཝ ཝུཊྛཱཡ པུརིསཾ ཨུཡྻོཛེམི [ཨུཡྻོཛེསིཾ (ཀ.)] – ‘གཙྪ, བྷཎེ, ཙིརཝཱསིཾ ཀུམཱརཾ ཛཱནཱཧཱི’ཏི. ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷནྟེ, སོ པུརིསོ ནཱགཙྪཏི, ཏསྶ མེ ཧོཏེཝ ཨཉྙཐཏྟཾ – ‘མཱ ཧེཝ ཙིརཝཱསིསྶ ཀུམཱརསྶ ཀིཉྩི ཨཱབཱདྷཡིཏྠཱ’’’ཏི [ཨཱབཱདྷཡེཐཱཏི (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)].

‘‘ཏཾ ¶ ཀིཾ མཉྙསི, གཱམཎི, ཙིརཝཱསིསྶ ཀུམཱརསྶ ཝདྷེན ཝཱ བནྡྷེན ཝཱ ཛཱནིཡཱ ཝཱ གརཧཱཡ ཝཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ’’ཏི ¶ ? ‘‘ཙིརཝཱསིསྶ མེ, བྷནྟེ, ཀུམཱརསྶ ཝདྷེན ཝཱ བནྡྷེན ཝཱ ཛཱནིཡཱ ཝཱ གརཧཱཡ ཝཱ ཛཱིཝིཏསྶཔི སིཡཱ ཨཉྙཐཏྟཾ, ཀིཾ པན མེ ནུཔྤཛྫིསྶནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ’’ཏི. ‘‘ཨིམིནཱཔི ཁོ ཨེཏཾ, གཱམཎི, པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ – ‘ཡཾ ཀིཉྩི དུཀྑཾ ཨུཔྤཛྫམཱནཾ ཨུཔྤཛྫཏི, སབྦཾ ཏཾ ཚནྡམཱུལཀཾ ཚནྡནིདཱནཾ. ཚནྡོ ཧི མཱུལཾ དུཀྑསྶཱ’’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, གཱམཎི, ཡདཱ ཏེ ཙིརཝཱསིམཱཏཱ [ཙིརཝཱསིསྶ མཱཏཱ (སཱི. པཱི.)] ཨདིཊྛཱ ཨཧོསི, ཨསྶུཏཱ ཨཧོསི, ཏེ ཙིརཝཱསིམཱཏུཡཱ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ པེམཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘དསྶནཾ ཝཱ ཏེ, གཱམཎི, ཨཱགམྨ སཝནཾ ཝཱ ཨེཝཾ ཏེ ཨཧོསི – ‘ཙིརཝཱསིམཱཏུཡཱ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ པེམཾ ཝཱ’’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, གཱམཎི, ཙིརཝཱསིམཱཏུཡཱ ཏེ ཝདྷེན ཝཱ བནྡྷེན ཝཱ ཛཱནིཡཱ ཝཱ གརཧཱཡ ཝཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ’’ཏི? ‘‘ཙིརཝཱསིམཱཏུཡཱ ¶ མེ, བྷནྟེ, ཝདྷེན ཝཱ བནྡྷེན ཝཱ ཛཱནིཡཱ ཝཱ གརཧཱཡ ཝཱ ཛཱིཝིཏསྶཔི སིཡཱ ཨཉྙཐཏྟཾ, ཀིཾ པན མེ ནུཔྤཛྫིསྶནྟི སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ’’ཏི! ‘‘ཨིམིནཱཔི ཁོ ཨེཏཾ, གཱམཎི, པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ – ‘ཡཾ ཀིཉྩི དུཀྑཾ ཨུཔྤཛྫམཱནཾ ཨུཔྤཛྫཏི, སབྦཾ ཏཾ ཚནྡམཱུལཀཾ ཚནྡནིདཱནཾ. ཚནྡོ ཧི མཱུལཾ དུཀྑསྶཱ’’’ཏི. ཨེཀཱདསམཾ.

༡༢. རཱསིཡསུཏྟཾ

༣༦༤. ཨཐ ¶ ¶ ཁོ རཱསིཡོ གཱམཎི ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ རཱསིཡོ གཱམཎི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སུཏཾ མེཏཾ, བྷནྟེ, ‘སམཎོ གོཏམོ སབྦཾ ཏཔཾ གརཧཏི, སབྦཾ ཏཔསྶིཾ ལཱུཁཛཱིཝིཾ ཨེཀཾསེན ཨུཔཝདཏི ཨུཔཀྐོསཏཱི’ཏི [ཨུཔཀྐོསཏི ཨུཔཝདཏཱིཏི (དཱི. ནི. ༡.༣༨༡)]. ཡེ ཏེ, བྷནྟེ, ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘སམཎོ གོཏམོ སབྦཾ ཏཔཾ གརཧཏི, སབྦཾ ཏཔསྶིཾ ལཱུཁཛཱིཝིཾ ཨེཀཾསེན ཨུཔཝདཏི ཨུཔཀྐོསཏཱི’ཏི, ཀཙྩི ཏེ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཝུཏྟཝཱདིནོ, ན ཙ བྷགཝནྟཾ ཨབྷཱུཏེན ཨབྦྷཱཙིཀྑནྟི, དྷམྨསྶ ཙཱནུདྷམྨཾ བྱཱཀརོནྟི, ན ཙ ཀོཙི སཧདྷམྨིཀོ ཝཱདཱནུཝཱདོ གཱརཡ྄ཧཾ ཋཱནཾ ཨཱགཙྪཏཱི’’ཏི? ‘‘ཡེ ¶ ཏེ, གཱམཎི, ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘སམཎོ གོཏམོ སབྦཾ ཏཔཾ གརཧཏི, སབྦཾ ཏཔསྶིཾ ལཱུཁཛཱིཝིཾ ཨེཀཾསེན ཨུཔཝདཏི ཨུཔཀྐོསཏཱི’ཏི, ན མེ ཏེ ཝུཏྟཝཱདིནོ, ཨབྦྷཱཙིཀྑནྟི ཙ པན མཾ ཏེ ཨསཏཱ ཏུཙྪཱ ཨབྷཱུཏེན’’.

‘‘དྭེམེ, གཱམཎི, ཨནྟཱ པབྦཛིཏེན ན སེཝིཏབྦཱ – ཡོ ཙཱཡཾ ཀཱམེསུ ཀཱམསུཁལླིཀཱནུཡོགོ ཧཱིནོ གམྨོ པོཐུཛྫནིཀོ ཨནརིཡོ ཨནཏྠསཾཧིཏོ, ཡོ ཙཱཡཾ ཨཏྟཀིལམཐཱནུཡོགོ དུཀྑོ ཨནརིཡོ ཨནཏྠསཾཧིཏོ. ཨེཏེ ཏེ, གཱམཎི, ཨུབྷོ ཨནྟེ ཨནུཔགམྨ མཛ྄ཛྷིམཱ པཊིཔདཱ ཏཐཱགཏེན ཨབྷིསམྦུདྡྷཱ ¶ – ཙཀྑུཀརཎཱི ཉཱཎཀརཎཱི ཨུཔསམཱཡ ཨབྷིཉྙཱཡ སམྦོདྷཱཡ ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏི. ཀཏམཱ ཙ སཱ, གཱམཎི, མཛ྄ཛྷིམཱ པཊིཔདཱ ཏཐཱགཏེན ཨབྷིསམྦུདྡྷཱ – ཙཀྑུཀརཎཱི ཉཱཎཀརཎཱི ཨུཔསམཱཡ ཨབྷིཉྙཱཡ སམྦོདྷཱཡ ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏི? ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ སཱ, གཱམཎི, མཛ྄ཛྷིམཱ པཊིཔདཱ ¶ ཏཐཱགཏེན ཨབྷིསམྦུདྡྷཱ – ཙཀྑུཀརཎཱི ཉཱཎཀརཎཱི ཨུཔསམཱཡ ཨབྷིཉྙཱཡ སམྦོདྷཱཡ ནིབྦཱནཱཡ སཾཝཏྟཏི.

‘‘ཏཡོ ཁོ མེ, གཱམཎི, ཀཱམབྷོགིནོ སནྟོ སཾཝིཛྫམཱནཱ ལོཀསྨིཾ. ཀཏམེ ཏཡོ? ཨིདྷ, གཱམཎི, ཨེཀཙྩོ ཀཱམབྷོགཱི ཨདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི, སཱཧསེན ཨདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསིཏྭཱ སཱཧསེན ན ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི ན པཱིཎེཏི ན སཾཝིབྷཛཏི ན པུཉྙཱནི ཀརོཏི. ཨིདྷ པན, གཱམཎི, ཨེཀཙྩོ ཀཱམབྷོགཱི ཨདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི སཱཧསེན. ཨདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསིཏྭཱ སཱཧསེན ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི པཱིཎེཏི, ན སཾཝིབྷཛཏི ན པུཉྙཱནི ཀརོཏི. ཨིདྷ པན, གཱམཎི, ཨེཀཙྩོ ཀཱམབྷོགཱི ཨདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི ¶ སཱཧསེན. ཨདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསིཏྭཱ སཱཧསེན ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི པཱིཎེཏི སཾཝིབྷཛཏི པུཉྙཱནི ཀརོཏི.

‘‘ཨིདྷ པན, གཱམཎི, ཨེཀཙྩོ ཀཱམབྷོགཱི དྷམྨཱདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི སཱཧསེནཔི ཨསཱཧསེནཔི. དྷམྨཱདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསིཏྭཱ སཱཧསེནཔི ཨསཱཧསེནཔི ན ¶ ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི, ན པཱིཎེཏི, ན སཾཝིབྷཛཏི, ན པུཉྙཱནི ཀརོཏི. ཨིདྷ པན, གཱམཎི, ཨེཀཙྩོ ཀཱམབྷོགཱི དྷམྨཱདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི སཱཧསེནཔི ཨསཱཧསེནཔི. དྷམྨཱདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསིཏྭཱ སཱཧསེནཔི ཨསཱཧསེནཔི ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི པཱིཎེཏི, ན སཾཝིབྷཛཏི, ན པུཉྙཱནི ཀརོཏི. ཨིདྷ པན, གཱམཎི, ཨེཀཙྩོ ཀཱམབྷོགཱི དྷམྨཱདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི, སཱཧསེནཔི ཨསཱཧསེནཔི ¶ . དྷམྨཱདྷམྨེན བྷོགེ ¶ པརིཡེསིཏྭཱ སཱཧསེནཔི ཨསཱཧསེནཔི ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི པཱིཎེཏི སཾཝིབྷཛཏི པུཉྙཱནི ཀརོཏི.

‘‘ཨིདྷ པན, གཱམཎི, ཨེཀཙྩོ ཀཱམབྷོགཱི དྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི ཨསཱཧསེན. དྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསིཏྭཱ ཨསཱཧསེན ན ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི, ན པཱིཎེཏི, ན སཾཝིབྷཛཏི, ན པུཉྙཱནི ཀརོཏི. ཨིདྷ པན, གཱམཎི, ཨེཀཙྩོ ཀཱམབྷོགཱི དྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི ཨསཱཧསེན. དྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསིཏྭཱ ཨསཱཧསེན ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི པཱིཎེཏི, ན སཾཝིབྷཛཏི, ན པུཉྙཱནི ཀརོཏི. ཨིདྷ པན, གཱམཎི, ཨེཀཙྩོ ཀཱམབྷོགཱི དྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི ཨསཱཧསེན. དྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསིཏྭཱ ཨསཱཧསེན ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི པཱིཎེཏི སཾཝིབྷཛཏི པུཉྙཱནི ཀརོཏི. ཏེ ཙ བྷོགེ གདྷིཏོ [གཐིཏོ (སཱི.)] མུཙྪིཏོ ཨཛ྄ཛྷོཔནྣོ ཨནཱདཱིནཝདསྶཱཝཱི ཨནིསྶརཎཔཉྙོ པརིབྷུཉྫཏི. ཨིདྷ པན, གཱམཎི, ཨེཀཙྩོ ཀཱམབྷོགཱི དྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི ཨསཱཧསེན. དྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསིཏྭཱ ཨསཱཧསེན ¶ ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི པཱིཎེཏི སཾཝིབྷཛཏི པུཉྙཱནི ཀརོཏི. ཏེ ཙ བྷོགེ ཨགདྷིཏོ ཨམུཙྪིཏོ ཨནཛ྄ཛྷོཔནྣོ ཨཱདཱིནཝདསྶཱཝཱི ནིསྶརཎཔཉྙོ པརིབྷུཉྫཏི.

‘‘ཏཏྲ ¶ , གཱམཎི, ཡྭཱཡཾ ཀཱམབྷོགཱི ཨདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི སཱཧསེན, ཨདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསིཏྭཱ སཱཧསེན ན ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི, ན པཱིཎེཏི, ན སཾཝིབྷཛཏི, ན པུཉྙཱནི ཀརོཏི. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཀཱམབྷོགཱི ཏཱིཧི ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧོ. ཀཏམེཧི ཏཱིཧི ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧོ? ཨདྷམྨེན ¶ བྷོགེ པརིཡེསཏི སཱཧསེནཱཏི, ཨིམིནཱ པཋམེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ. ན ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི ན པཱིཎེཏཱིཏི, ཨིམིནཱ དུཏིཡེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ. ན སཾཝིབྷཛཏི, ན པུཉྙཱནི ཀརོཏཱིཏི, ཨིམིནཱ ཏཏིཡེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཀཱམབྷོགཱི ཨིམེཧི ཏཱིཧི ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧོ.

‘‘ཏཏྲ, གཱམཎི, ཡྭཱཡཾ ཀཱམབྷོགཱི ཨདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི སཱཧསེན, ཨདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསིཏྭཱ སཱཧསེན ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི པཱིཎེཏི, ན སཾཝིབྷཛཏི, ན པུཉྙཱནི ཀརོཏི. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཀཱམབྷོགཱི དྭཱིཧི ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧོ, ཨེཀེན ཋཱནེན པཱསཾསོ. ཀཏམེཧི དྭཱིཧི ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧོ? ཨདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི སཱཧསེནཱཏི, ཨིམིནཱ པཋམེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ. ན སཾཝིབྷཛཏི, ན པུཉྙཱནི ཀརོཏཱིཏི, ཨིམིནཱ དུཏིཡེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ. ཀཏམེན ཨེཀེན ཋཱནེན ¶ པཱསཾསོ? ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི པཱིཎེཏཱིཏི, ཨིམིནཱ ཨེཀེན ཋཱནེན པཱསཾསོ. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཀཱམབྷོགཱི ཨིམེཧི དྭཱིཧི ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧོ, ཨིམིནཱ ཨེཀེན ཋཱནེན པཱསཾསོ.

‘‘ཏཏྲ, གཱམཎི, ཡྭཱཡཾ ཀཱམབྷོགཱི ཨདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི སཱཧསེན, ཨདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསིཏྭཱ སཱཧསེན ¶ ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི པཱིཎེཏི སཾཝིབྷཛཏི པུཉྙཱནི ཀརོཏི. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཀཱམབྷོགཱི ཨེཀེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ, དྭཱིཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསོ. ཀཏམེན ཨེཀེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ? ཨདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི སཱཧསེནཱཏི, ཨིམིནཱ ཨེཀེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ. ཀཏམེཧི དྭཱིཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསོ? ཨཏྟཱནཾ ¶ སུཁེཏི པཱིཎེཏཱིཏི, ཨིམིནཱ པཋམེན ཋཱནེན པཱསཾསོ. སཾཝིབྷཛཏི པུཉྙཱནི ཀརོཏཱིཏི, ཨིམིནཱ དུཏིཡེན ཋཱནེན པཱསཾསོ. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཀཱམབྷོགཱི, ཨིམིནཱ ཨེཀེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ, ཨིམེཧི དྭཱིཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསོ.

‘‘ཏཏྲ, གཱམཎི, ཡྭཱཡཾ ཀཱམབྷོགཱི དྷམྨཱདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི སཱཧསེནཔི ཨསཱཧསེནཔི, དྷམྨཱདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསིཏྭཱ སཱཧསེནཔི ཨསཱཧསེནཔི ན ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི, ན པཱིཎེཏི, ན སཾཝིབྷཛཏི, ན ¶ པུཉྙཱནི ཀརོཏི. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཀཱམབྷོགཱི ཨེཀེན ཋཱནེན པཱསཾསོ, ཏཱིཧི ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧོ. ཀཏམེན ཨེཀེན ཋཱནེན པཱསཾསོ? དྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི ཨསཱཧསེནཱཏི, ཨིམིནཱ ཨེཀེན ཋཱནེན པཱསཾསོ. ཀཏམེཧི ཏཱིཧི ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧོ? ཨདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི སཱཧསེནཱཏི, ཨིམིནཱ པཋམེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ. ན ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི, ན པཱིཎེཏཱིཏི, ཨིམིནཱ དུཏིཡེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ. ན སཾཝིབྷཛཏི, ན པུཉྙཱནི ཀརོཏཱིཏི, ཨིམིནཱ ཏཏིཡེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཀཱམབྷོགཱི ཨིམིནཱ ཨེཀེན ཋཱནེན པཱསཾསོ, ཨིམེཧི ཏཱིཧི ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧོ.

‘‘ཏཏྲ, གཱམཎི, ཡྭཱཡཾ ཀཱམབྷོགཱི དྷམྨཱདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི སཱཧསེནཔི ཨསཱཧསེནཔི, དྷམྨཱདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསིཏྭཱ སཱཧསེནཔི ཨསཱཧསེནཔི ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི པཱིཎེཏི, ན སཾཝིབྷཛཏི, ན པུཉྙཱནི ཀརོཏི. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཀཱམབྷོགཱི དྭཱིཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསོ, དྭཱིཧི ¶ ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧོ. ཀཏམེཧི དྭཱིཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསོ? དྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི ཨསཱཧསེནཱཏི, ཨིམིནཱ པཋམེན ཋཱནེན པཱསཾསོ. ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི པཱིཎེཏཱིཏི, ཨིམིནཱ དུཏིཡེན ཋཱནེན པཱསཾསོ ¶ . ཀཏམེཧི དྭཱིཧི ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧོ? ཨདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི སཱཧསེནཱཏི, ཨིམིནཱ པཋམེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ. ན སཾཝིབྷཛཏི, ན པུཉྙཱནི ཀརོཏཱིཏི, ཨིམིནཱ དུཏིཡེན ཋཱནེན ¶ གཱརཡ྄ཧོ. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཀཱམབྷོགཱི ཨིམེཧི དྭཱིཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསོ, ཨིམེཧི དྭཱིཧི ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧོ.

‘‘ཏཏྲ, གཱམཎི, ཡྭཱཡཾ ཀཱམབྷོགཱི དྷམྨཱདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི སཱཧསེནཔི ཨསཱཧསེནཔི, དྷམྨཱདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསིཏྭཱ སཱཧསེནཔི ཨསཱཧསེནཔི ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི པཱིཎེཏི སཾཝིབྷཛཏི པུཉྙཱནི ཀརོཏི. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཀཱམབྷོགཱི ཏཱིཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསོ, ཨེཀེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ. ཀཏམེཧི ཏཱིཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསོ? དྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི ཨསཱཧསེནཱཏི, ཨིམིནཱ པཋམེན ཋཱནེན པཱསཾསོ. ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི པཱིཎེཏཱིཏི, ཨིམིནཱ དུཏིཡེན ཋཱནེན པཱསཾསོ. སཾཝིབྷཛཏི པུཉྙཱནི ཀརོཏཱིཏི, ཨིམིནཱ ཏཏིཡེན ཋཱནེན པཱསཾསོ. ཀཏམེན ཨེཀེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ? ཨདྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི སཱཧསེནཱཏི ¶ , ཨིམིནཱ ཨེཀེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཀཱམབྷོགཱི ཨིམེཧི ཏཱིཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསོ, ཨིམིནཱ ཨེཀེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ.

‘‘ཏཏྲ, གཱམཎི, ཡྭཱཡཾ ཀཱམབྷོགཱི དྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི ཨསཱཧསེན ¶ , དྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསིཏྭཱ ཨསཱཧསེན, ན ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི, ན པཱིཎེཏི, ན སཾཝིབྷཛཏི, ན པུཉྙཱནི ཀརོཏི. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཀཱམབྷོགཱི ཨེཀེན ཋཱནེན པཱསཾསོ, དྭཱིཧི ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧོ. ཀཏམེན ཨེཀེན ཋཱནེན པཱསཾསོ? དྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི ཨསཱཧསེནཱཏི, ཨིམིནཱ ཨེཀེན ཋཱནེན པཱསཾསོ. ཀཏམེཧི དྭཱིཧི ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧོ? ན ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི, ན པཱིཎེཏཱིཏི, ཨིམིནཱ པཋམེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ. ན སཾཝིབྷཛཏི, ན པུཉྙཱནི ཀརོཏཱིཏི, ཨིམིནཱ དུཏིཡེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཀཱམབྷོགཱི ཨིམིནཱ ཨེཀེན ཋཱནེན པཱསཾསོ, ཨིམེཧི དྭཱིཧི ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧོ.

‘‘ཏཏྲ ¶ , གཱམཎི, ཡྭཱཡཾ ཀཱམབྷོགཱི དྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི ཨསཱཧསེན, དྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསིཏྭཱ ཨསཱཧསེན ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི པཱིཎེཏི, ན སཾཝིབྷཛཏི, ན པུཉྙཱནི ཀརོཏི. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཀཱམབྷོགཱི དྭཱིཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསོ, ཨེཀེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ. ཀཏམེཧི དྭཱིཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསོ? དྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི ཨསཱཧསེནཱཏི, ཨིམིནཱ པཋམེན ཋཱནེན པཱསཾསོ. ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི པཱིཎེཏཱིཏི, ཨིམིནཱ དུཏིཡེན ཋཱནེན པཱསཾསོ. ཀཏམེན ཨེཀེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ ¶ ? ན སཾཝིབྷཛཏི, ན པུཉྙཱནི ཀརོཏཱིཏི, ཨིམིནཱ ཨེཀེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཀཱམབྷོགཱི ཨིམེཧི དྭཱིཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསོ, ཨིམིནཱ ཨེཀེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ.

‘‘ཏཏྲ, གཱམཎི, ཡྭཱཡཾ ཀཱམབྷོགཱི དྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི ཨསཱཧསེན ¶ , དྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསིཏྭཱ ཨསཱཧསེན ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི པཱིཎེཏི སཾཝིབྷཛཏི པུཉྙཱནི ཀརོཏི, ཏེ ཙ བྷོགེ གདྷིཏོ མུཙྪིཏོ ཨཛ྄ཛྷོཔནྣོ ཨནཱདཱིནཝདསྶཱཝཱི ཨནིསྶརཎཔཉྙོ པརིབྷུཉྫཏི. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཀཱམབྷོགཱི ཏཱིཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསོ, ཨེཀེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ. ཀཏམེཧི ཏཱིཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསོ? དྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི ཨསཱཧསེནཱཏི, ཨིམིནཱ པཋམེན ཋཱནེན པཱསཾསོ. ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི པཱིཎེཏཱིཏི, ཨིམིནཱ དུཏིཡེན ཋཱནེན པཱསཾསོ. སཾཝིབྷཛཏི པུཉྙཱནི ཀརོཏཱིཏི, ཨིམིནཱ ཏཏིཡེན ཋཱནེན པཱསཾསོ ¶ . ཀཏམེན ཨེཀེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ? ཏེ ཙ བྷོགེ གདྷིཏོ མུཙྪིཏོ ཨཛ྄ཛྷོཔནྣོ ཨནཱདཱིནཝདསྶཱཝཱི ཨནིསྶརཎཔཉྙོ པརིབྷུཉྫཏཱིཏི, ཨིམིནཱ ཨེཀེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཀཱམབྷོགཱི ཨིམེཧི ཏཱིཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསོ, ཨིམིནཱ ཨེཀེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ.

‘‘ཏཏྲ, གཱམཎི, ཡྭཱཡཾ ཀཱམབྷོགཱི དྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི ཨསཱཧསེན, དྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསིཏྭཱ ཨསཱཧསེན ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི པཱིཎེཏི སཾཝིབྷཛཏི པུཉྙཱནི ཀརོཏི. ཏེ ¶ ཙ བྷོགེ ཨགདྷིཏོ ཨམུཙྪིཏོ ཨནཛ྄ཛྷོཔནྣོ ཨཱདཱིནཝདསྶཱཝཱི ནིསྶརཎཔཉྙོ པརིབྷུཉྫཏི. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཀཱམབྷོགཱི ཙཏཱུཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསོ. ཀཏམེཧི ཙཏཱུཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསོ? དྷམྨེན བྷོགེ པརིཡེསཏི ཨསཱཧསེནཱཏི, ཨིམིནཱ པཋམེན ཋཱནེན པཱསཾསོ. ཨཏྟཱནཾ སུཁེཏི པཱིཎེཏཱིཏི, ཨིམིནཱ དུཏིཡེན ཋཱནེན པཱསཾསོ. སཾཝིབྷཛཏི པུཉྙཱནི ཀརོཏཱིཏི, ཨིམིནཱ ཏཏིཡེན ¶ ཋཱནེན པཱསཾསོ. ཏེ ཙ བྷོགེ ཨགདྷིཏོ ཨམུཙྪིཏོ ཨནཛ྄ཛྷོཔནྣོ ཨཱདཱིནཝདསྶཱཝཱི ནིསྶརཎཔཉྙོ པརིབྷུཉྫཏཱིཏི, ཨིམིནཱ ཙཏུཏྠེན ཋཱནེན པཱསཾསོ. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཀཱམབྷོགཱི ཨིམེཧི ཙཏཱུཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསོ.

‘‘ཏཡོམེ, གཱམཎི, ཏཔསྶིནོ ལཱུཁཛཱིཝིནོ སནྟོ སཾཝིཛྫམཱནཱ ལོཀསྨིཾ. ཀཏམེ ཏཡོ? ཨིདྷ, གཱམཎི, ཨེཀཙྩོ ཏཔསྶཱི ལཱུཁཛཱིཝཱི སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ ཧོཏི – ‘ཨཔྤེཝ ནཱམ ཀུསལཾ དྷམྨཾ ཨདྷིགཙྪེཡྻཾ, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསཾ ¶ སཙྪིཀརེཡྻ’ནྟི. སོ ཨཏྟཱནཾ ཨཱཏཱཔེཏི པརིཏཱཔེཏི, ཀུསལཉྩ དྷམྨཾ ནཱདྷིགཙྪཏི, ཨུཏྟརི ཙ མནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསཾ ན སཙྪིཀརོཏི.

‘‘ཨིདྷ པན, གཱམཎི, ཨེཀཙྩོ ཏཔསྶཱི ལཱུཁཛཱིཝཱི སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ ཧོཏི – ‘ཨཔྤེཝ ནཱམ ཀུསལཾ དྷམྨཾ ཨདྷིགཙྪེཡྻཾ, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསཾ སཙྪིཀརེཡྻ’ནྟི. སོ ཨཏྟཱནཾ ཨཱཏཱཔེཏི པརིཏཱཔེཏི, ཀུསལཉྷི ཁོ དྷམྨཾ ཨདྷིགཙྪཏི, ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསཾ ན སཙྪིཀརོཏི.

‘‘ཨིདྷ ¶ ¶ པན, གཱམཎི, ཨེཀཙྩོ ཏཔསྶཱི ལཱུཁཛཱིཝཱི སདྡྷཱ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏོ ཧོཏི – ‘ཨཔྤེཝ ནཱམ ཀུསལཾ དྷམྨཾ ཨདྷིགཙྪེཡྻཾ, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨུཏྟརིམནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསཾ སཙྪིཀརེཡྻ’ནྟི. སོ ཨཏྟཱནཾ ཨཱཏཱཔེཏི པརིཏཱཔེཏི ¶ , ཀུསལཉྩ དྷམྨཾ ཨདྷིགཙྪཏི, ཨུཏྟརི ཙ མནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསཾ སཙྪིཀརོཏི.

‘‘ཏཏྲ, གཱམཎི, ཡྭཱཡཾ ཏཔསྶཱི ལཱུཁཛཱིཝཱི ཨཏྟཱནཾ ཨཱཏཱཔེཏི པརིཏཱཔེཏི, ཀུསལཉྩ དྷམྨཾ ནཱདྷིགཙྪཏི, ཨུཏྟརི ཙ མནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསཾ ན སཙྪིཀརོཏི. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཏཔསྶཱི ལཱུཁཛཱིཝཱི ཏཱིཧི ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧོ. ཀཏམེཧི ཏཱིཧི ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧོ? ཨཏྟཱནཾ ཨཱཏཱཔེཏི པརིཏཱཔེཏཱིཏི, ཨིམིནཱ པཋམེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ. ཀུསལཉྩ དྷམྨཾ ནཱདྷིགཙྪཏཱིཏི, ཨིམིནཱ དུཏིཡེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ. ཨུཏྟརི ཙ མནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསཾ ན སཙྪིཀརོཏཱིཏི, ཨིམིནཱ ཏཏིཡེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཏཔསྶཱི ལཱུཁཛཱིཝཱི, ཨིམེཧི ཏཱིཧི ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧོ.

‘‘ཏཏྲ, གཱམཎི, ཡྭཱཡཾ ཏཔསྶཱི ལཱུཁཛཱིཝཱི ཨཏྟཱནཾ ཨཱཏཱཔེཏི པརིཏཱཔེཏི, ཀུསལཉྷི ཁོ དྷམྨཾ ཨདྷིགཙྪཏི, ཨུཏྟརི ཙ མནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསཾ ན སཙྪིཀརོཏི. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཏཔསྶཱི ལཱུཁཛཱིཝཱི དྭཱིཧི ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧོ, ཨེཀེན ཋཱནེན པཱསཾསོ. ཀཏམེཧི དྭཱིཧི ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧོ? ཨཏྟཱནཾ ཨཱཏཱཔེཏི པརིཏཱཔེཏཱིཏི, ཨིམིནཱ པཋམེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ. ཨུཏྟརི ཙ མནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསཾ ན སཙྪིཀརོཏཱིཏི, ཨིམིནཱ དུཏིཡེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ. ཀཏམེན ཨེཀེན ཋཱནེན པཱསཾསོ? ཀུསལཉྷི ཁོ དྷམྨཾ ཨདྷིགཙྪཏཱིཏི, ཨིམིནཱ ¶ ཨེཀེན ཋཱནེན པཱསཾསོ. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཏཔསྶཱི ལཱུཁཛཱིཝཱི ཨིམེཧི ¶ དྭཱིཧི ཋཱནེཧི གཱརཡ྄ཧོ, ཨིམིནཱ ཨེཀེན ཋཱནེན པཱསཾསོ.

‘‘ཏཏྲ ¶ , གཱམཎི, ཡྭཱཡཾ ཏཔསྶཱི ལཱུཁཛཱིཝཱི ཨཏྟཱནཾ ཨཱཏཱཔེཏི པརིཏཱཔེཏི, ཀུསལཉྩ དྷམྨཾ ཨདྷིགཙྪཏི, ཨུཏྟརི ཙ མནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསཾ སཙྪིཀརོཏི. ཨཡཾ, གཱམཎི, ཏཔསྶཱི ལཱུཁཛཱིཝཱི ཨེཀེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ, དྭཱིཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསོ. ཀཏམེན ཨེཀེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ? ཨཏྟཱནཾ ཨཱཏཱཔེཏི པརིཏཱཔེཏཱིཏི, ཨིམིནཱ ཨེཀེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ. ཀཏམེཧི དྭཱིཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསོ? ཀུསལཉྩ དྷམྨཾ ཨདྷིགཙྪཏཱིཏི, ཨིམིནཱ པཋམེན ཋཱནེན པཱསཾསོ. ཨུཏྟརི ཙ མནུསྶདྷམྨཱ ཨལམརིཡཉཱཎདསྶནཝིསེསཾ སཙྪིཀརོཏཱིཏི, ཨིམིནཱ དུཏིཡེན ཋཱནེན པཱསཾསོ ¶ . ཨཡཾ, གཱམཎི, ཏཔསྶཱི ལཱུཁཛཱིཝཱི ཨིམིནཱ ཨེཀེན ཋཱནེན གཱརཡ྄ཧོ, ཨིམེཧི དྭཱིཧི ཋཱནེཧི པཱསཾསོ.

‘‘ཏིསྶོ ཨིམཱ, གཱམཎི, སནྡིཊྛིཀཱ ནིཛྫརཱ ཨཀཱལིཀཱ ཨེཧིཔསྶིཀཱ ཨོཔནེཡྻིཀཱ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦཱ ཝིཉྙཱུཧི. ཀཏམཱ ཏིསྶོ? ཡཾ རཏྟོ རཱགཱདྷིཀརཎཾ ཨཏྟབྱཱབཱདྷཱཡཔི ཙེཏེཏི, པརབྱཱབཱདྷཱཡཔི ཙེཏེཏི, ཨུབྷཡབྱཱབཱདྷཱཡཔི ཙེཏེཏི. རཱགེ པཧཱིནེ ནེཝཏྟབྱཱབཱདྷཱཡ ཙེཏེཏི, ན པརབྱཱབཱདྷཱཡ ཙེཏེཏི, ན ཨུབྷཡབྱཱབཱདྷཱཡ ཙེཏེཏི. སནྡིཊྛིཀཱ ནིཛྫརཱ ཨཀཱལིཀཱ ཨེཧིཔསྶིཀཱ ཨོཔནེཡྻིཀཱ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦཱ ཝིཉྙཱུཧི. ཡཾ དུཊྛོ དོསཱདྷིཀརཎཾ ཨཏྟབྱཱབཱདྷཱཡཔི ཙེཏེཏི, པརབྱཱབཱདྷཱཡཔི ཙེཏེཏི, ཨུབྷཡབྱཱབཱདྷཱཡཔི ¶ ཙེཏེཏི. དོསེ པཧཱིནེ ནེཝཏྟབྱཱབཱདྷཱཡ ཙེཏེཏི, ན པརབྱཱབཱདྷཱཡ ཙེཏེཏི, ན ཨུབྷཡབྱཱབཱདྷཱཡ ཙེཏེཏི. སནྡིཊྛིཀཱ ནིཛྫརཱ ¶ ཨཀཱལིཀཱ ཨེཧིཔསྶིཀཱ ཨོཔནེཡྻིཀཱ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦཱ ཝིཉྙཱུཧི. ཡཾ མཱུལ༹ྷོ མོཧཱདྷིཀརཎཾ ཨཏྟབྱཱབཱདྷཱཡཔི ཙེཏེཏི, པརབྱཱབཱདྷཱཡཔི ཙེཏེཏི, ཨུབྷཡབྱཱབཱདྷཱཡཔི ཙེཏེཏི. མོཧེ པཧཱིནེ ནེཝཏྟབྱཱབཱདྷཱཡ ཙེཏེཏི, ན པརབྱཱབཱདྷཱཡ ཙེཏེཏི, ན ཨུབྷཡབྱཱབཱདྷཱཡ ཙེཏེཏི. སནྡིཊྛིཀཱ ནིཛྫརཱ ཨཀཱལིཀཱ ཨེཧིཔསྶིཀཱ ཨོཔནེཡྻིཀཱ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦཱ ཝིཉྙཱུཧི. ཨིམཱ ཁོ, གཱམཎི, ཏིསྶོ སནྡིཊྛིཀཱ ནིཛྫརཱ ཨཀཱལིཀཱ ཨེཧིཔསྶིཀཱ ཨོཔནེཡྻིཀཱ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦཱ ཝིཉྙཱུཧཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, རཱསིཡོ གཱམཎི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ…པེ… ཨུཔཱསཀཾ མཾ བྷགཝཱ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི. དྭཱདསམཾ.

༡༣. པཱཊལིཡསུཏྟཾ

༣༦༥. ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ བྷགཝཱ ཀོལིཡེསུ ཝིཧརཏི ཨུཏྟརཾ ནཱམ [ཨུཏྟརཀཾ ནཱམ (སཱི.)] ཀོལིཡཱནཾ ནིགམོ. ཨཐ ཁོ པཱཊལིཡོ གཱམཎི ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ པཱཊལིཡོ གཱམཎི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སུཏཾ མེཏཾ, བྷནྟེ – ‘སམཎོ གོཏམོ མཱཡཾ ཛཱནཱཏཱི’ཏི. ཡེ ཏེ, བྷནྟེ, ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘སམཎོ གོཏམོ མཱཡཾ ཛཱནཱཏཱི’ཏི, ཀཙྩི ཏེ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ¶ ཝུཏྟཝཱདིནོ, ན ཙ བྷགཝནྟཾ ཨབྷཱུཏེན ཨབྦྷཱཙིཀྑནྟི, དྷམྨསྶ ཙཱནུདྷམྨཾ བྱཱཀརོནྟི, ན ཙ ཀོཙི སཧདྷམྨིཀོ ཝཱདཱནུཝཱདོ གཱརཡ྄ཧཾ ¶ ཋཱནཾ ཨཱགཙྪཏི? ཨནབྦྷཱཙིཀྑིཏུཀཱམཱ ཧི མཡཾ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟ’’ནྟི. ‘‘ཡེ ཏེ, གཱམཎི, ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘སམཎོ གོཏམོ མཱཡཾ ཛཱནཱཏཱི’ཏི, ཝུཏྟཝཱདིནོ ཙེཝ མེ, ཏེ ན ཙ མཾ ཨབྷཱུཏེན ཨབྦྷཱཙིཀྑནྟི, དྷམྨསྶ ཙཱནུདྷམྨཾ བྱཱཀརོནྟི, ན ཙ ཀོཙི སཧདྷམྨིཀོ ཝཱདཱནུཝཱདོ གཱརཡ྄ཧཾ ཋཱནཾ ཨཱགཙྪཏཱིཏི, སཙྩཾཡེཝ ¶ ཀིར, བྷོ, མཡཾ ཏེསཾ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ ན སདྡཧཱམ – ‘སམཎོ གོཏམོ མཱཡཾ ཛཱནཱཏཱིཏི, སམཎོ ཁལུ བྷོ གོཏམོ མཱཡཱཝཱི’ཏི. ཡོ ནུ ཁོ, གཱམཎི, ཨེཝཾ ཝདེཏི – ‘ཨཧཾ མཱཡཾ ཛཱནཱམཱི’ཏི, སོ ཨེཝཾ ཝདེཏི – ‘ཨཧཾ མཱཡཱཝཱི’ཏི. ཏཐེཝ ཏཾ བྷགཝཱ ཧོཏི, ཏཐེཝ ཏཾ སུགཏ ཧོཏཱི’’ཏི. ཏེན ཧི, གཱམཎི, ཏཉྙེཝེཏྠ པཊིཔུཙྪིསྶཱམི; ཡཐཱ ཏེ ཁམེཡྻ, ཏཐཱ ཏཾ བྱཱཀརེཡྻཱསི –

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, གཱམཎི, ཛཱནཱསི ཏྭཾ ཀོལིཡཱནཾ ལམྦཙཱུལ༹ཀེ བྷཊེ’’ཏི? ‘‘ཛཱནཱམཧཾ, བྷནྟེ, ཀོལིཡཱནཾ ལམྦཙཱུལ༹ཀེ བྷཊེ’’ཏི. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, གཱམཎི, ཀིམཏྠིཡཱ ཀོལིཡཱནཾ ལམྦཙཱུལ༹ཀཱ བྷཊཱ’’ཏི? ‘‘ཡེ ཙ, བྷནྟེ, ཀོལིཡཱནཾ ཙོརཱ ཏེ ཙ པཊིསེདྷེཏུཾ, ཡཱནི ཙ ཀོལིཡཱནཾ དཱུཏེཡྻཱནི ཏཱནི ཙ ཝཧཱཏུཾ [ཏཱནི ཙ པཧཱཏུཾ (སྱཱ. ཀཾ.), ཏཱནི ཙ ཡཱཏུཾ (ཀཏྠཙི), ཏཱནི ཙཱཝཧཱཏུཾ (?)], ཨེཏདཏྠིཡཱ, བྷནྟེ, ཀོལིཡཱནཾ ལམྦཙཱུལ༹ཀཱ བྷཊཱ’’ཏི. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, གཱམཎི, ཛཱནཱསི ཏྭཾ ཀོལིཡཱནཾ ལམྦཙཱུལ༹ཀེ བྷཊེ སཱིལཝནྟེ ཝཱ ཏེ དུསྶཱིལེ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཛཱནཱམཧཾ, བྷནྟེ, ཀོལིཡཱནཾ ལམྦཙཱུལ༹ཀེ བྷཊེ དུསྶཱིལེ པཱཔདྷམྨེ ¶ ; ཡེ ཙ ལོཀེ དུསྶཱིལཱ པཱཔདྷམྨཱ ཀོལིཡཱནཾ ལམྦཙཱུལ༹ཀཱ བྷཊཱ ཏེསཾ ཨཉྙཏརཱ’’ཏི. ‘‘ཡོ ནུ ཁོ, གཱམཎི, ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘པཱཊལིཡོ གཱམཎི ཛཱནཱཏི ཀོལིཡཱནཾ ལམྦཙཱུལ༹ཀེ བྷཊེ དུསྶཱིལེ པཱཔདྷམྨེ, པཱཊལིཡོཔི གཱམཎི དུསྶཱིལོ པཱཔདྷམྨོ’ཏི, སམྨཱ ནུ ཁོ སོ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ! ཨཉྙེ, བྷནྟེ, ཀོལིཡཱནཾ ལམྦཙཱུལ༹ཀཱ བྷཊཱ, ཨཉྙོཧམསྨི. ཨཉྙཐཱདྷམྨཱ ཀོལིཡཱནཾ ལམྦཙཱུལ༹ཀཱ བྷཊཱ, ཨཉྙཐཱདྷམྨོཧམསྨཱི’’ཏི. ‘‘ཏྭཉྷི ¶ ¶ ནཱམ, གཱམཎི, ལཙྪསི – ‘པཱཊལིཡོ གཱམཎི ཛཱནཱཏི ཀོལིཡཱནཾ ལམྦཙཱུལ༹ཀེ བྷཊེ དུསྶཱིལེ པཱཔདྷམྨེ, ན ཙ པཱཊལིཡོ གཱམཎི དུསྶཱིལོ པཱཔདྷམྨོ’ཏི, ཀསྨཱ ཏཐཱགཏོ ན ལཙྪཏི – ‘ཏཐཱགཏོ མཱཡཾ ཛཱནཱཏི, ན ཙ ཏཐཱགཏོ མཱཡཱཝཱི’ཏི? མཱཡཾ ཙཱཧཾ, གཱམཎི, པཛཱནཱམི, མཱཡཱཡ ¶ ཙ ཝིཔཱཀཾ, ཡཐཱཔཊིཔནྣོ ཙ མཱཡཱཝཱི ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི ཏཉྩ པཛཱནཱམི’’.

‘‘པཱཎཱཏིཔཱཏཾ ཙཱཧཾ, གཱམཎི, པཛཱནཱམི, པཱཎཱཏིཔཱཏསྶ ཙ ཝིཔཱཀཾ, ཡཐཱཔཊིཔནྣོ ཙ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི ཏཉྩ པཛཱནཱམི. ཨདིནྣཱདཱནཾ ཙཱཧཾ, གཱམཎི, པཛཱནཱམི, ཨདིནྣཱདཱནསྶ ཙ ཝིཔཱཀཾ, ཡཐཱཔཊིཔནྣོ ཙ ཨདིནྣཱདཱཡཱི ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི ཏཉྩ པཛཱནཱམི. ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཾ ཙཱཧཾ, གཱམཎི, པཛཱནཱམི, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརསྶ ¶ ཙ ཝིཔཱཀཾ, ཡཐཱཔཊིཔནྣོ ཙ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱི ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི ཏཉྩ པཛཱནཱམི. མུསཱཝཱདཾ ཙཱཧཾ, གཱམཎི, པཛཱནཱམི, མུསཱཝཱདསྶ ཙ ཝིཔཱཀཾ, ཡཐཱཔཊིཔནྣོ ཙ མུསཱཝཱདཱི ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི ཏཉྩ པཛཱནཱམི. པིསུཎཝཱཙཾ ཙཱཧཾ, གཱམཎི, པཛཱནཱམི, པིསུཎཝཱཙཱཡ ཙ ཝིཔཱཀཾ, ཡཐཱཔཊིཔནྣོ ཙ པིསུཎཝཱཙོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི ཏཉྩ པཛཱནཱམི. ཕརུསཝཱཙཾ ཙཱཧཾ, གཱམཎི, པཛཱནཱམི, ཕརུསཝཱཙཱཡ ཙ ཝིཔཱཀཾ, ཡཐཱཔཊིཔནྣོ ཙ ཕརུསཝཱཙོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི ཏཉྩ པཛཱནཱམི. སམྥཔྤལཱཔཾ ¶ ཙཱཧཾ, གཱམཎི, པཛཱནཱམི, སམྥཔྤལཱཔསྶ ཙ ཝིཔཱཀཾ, ཡཐཱཔཊིཔནྣོ ཙ སམྥཔྤལཱཔཱི ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི ཏཉྩ པཛཱནཱམི. ཨབྷིཛ྄ཛྷཾ ཙཱཧཾ, གཱམཎི, པཛཱནཱམི, ཨབྷིཛ྄ཛྷཱཡ ཙ ཝིཔཱཀཾ, ཡཐཱཔཊིཔནྣོ ཙ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི ཏཉྩ པཛཱནཱམི. བྱཱཔཱདཔདོསཾ ཙཱཧཾ, གཱམཎི, པཛཱནཱམི, བྱཱཔཱདཔདོསསྶ ཙ ཝིཔཱཀཾ, ཡཐཱཔཊིཔནྣོ ཙ བྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི ཏཉྩ པཛཱནཱམི. མིཙྪཱདིཊྛིཾ ཙཱཧཾ, གཱམཎི, པཛཱནཱམི, མིཙྪཱདིཊྛིཡཱ ཙ ཝིཔཱཀཾ, ཡཐཱཔཊིཔནྣོ ¶ ཙ མིཙྪཱདིཊྛིཀོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི ཏཉྩ པཛཱནཱམི.

‘‘སནྟི ¶ ཧི, གཱམཎི, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ‘ཡོ ཀོཙི པཱཎམཏིཔཱཏེཏི, སབྦོ སོ དིཊྛེཝ དྷམྨེ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདཡཏི. ཡོ ཀོཙི ཨདིནྣཾ ཨཱདིཡཏི, སབྦོ སོ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ¶ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདཡཏི. ཡོ ཀོཙི ཀཱམེསུ མིཙྪཱ ཙརཏི, སབྦོ སོ དིཊྛེཝ དྷམྨེ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདཡཏི. ཡོ ཀོཙི མུསཱ བྷཎཏི, སབྦོ སོ དིཊྛེཝ དྷམྨེ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདཡཏཱི’’’ཏི.

‘‘དིསྶཏི ཁོ པན, གཱམཎི, ཨིདྷེཀཙྩོ མཱལཱི ཀུཎྜལཱི སུནྷཱཏོ [སུནཧཱཏོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] སུཝིལིཏྟོ ཀཔྤིཏཀེསམསྶུ ཨིཏྠིཀཱམེཧི རཱཛཱ མཉྙེ པརིཙཱརེནྟོ. ཏམེནཾ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨམྦྷོ! ཨཡཾ པུརིསོ ཀིཾ ཨཀཱསི མཱལཱི ཀུཎྜལཱི སུནྷཱཏོ སུཝིལིཏྟོ ཀཔྤིཏཀེསམསྶུ ཨིཏྠིཀཱམེཧི རཱཛཱ མཉྙེ པརིཙཱརེཏཱི’ཏི? ཏམེནཾ ¶ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨམྦྷོ! ཨཡཾ པུརིསོ རཉྙོ པཙྩཏྠིཀཾ པསཡ྄ཧ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེསི. ཏསྶ རཱཛཱ ཨཏྟམནོ ཨབྷིཧཱརམདཱསི. ཏེནཱཡཾ པུརིསོ མཱལཱི ཀུཎྜལཱི སུནྷཱཏོ སུཝིལིཏྟོ ཀཔྤིཏཀེསམསྶུ, ཨིཏྠིཀཱམེཧི རཱཛཱ མཉྙེ པརིཙཱརེཏཱི’’’ཏི.

‘‘དིསྶཏི ཁོ, གཱམཎི, ཨིདྷེཀཙྩོ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ པཙྪཱབཱཧཾ གཱལ༹ྷབནྡྷནཾ བནྡྷིཏྭཱ ཁུརམུཎྜཾ ཀརིཏྭཱ ཁརསྶརེན པཎཝེན རཐིཡཱཡ རཐིཡཾ [རཐིཀཱཡ རཐིཀཾ (སཱི.)] སིངྒྷཱཊཀེན སིངྒྷཱཊཀཾ པརིནེཏྭཱ, དཀྑིཎེན དྭཱརེན ནིཀྑཱམེཏྭཱ, དཀྑིཎཏོ ¶ ནགརསྶ སཱིསཾ ཚིཛྫམཱནོ. ཏམེནཾ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨམྦྷོ! ཨཡཾ པུརིསོ ཀིཾ ཨཀཱསི, དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ པཙྪཱབཱཧཾ གཱལ༹ྷབནྡྷནཾ བནྡྷིཏྭཱ ཁུརམུཎྜཾ ཀརིཏྭཱ ཁརསྶརེན པཎཝེན རཐིཡཱཡ རཐིཡཾ སིངྒྷཱཊཀེན སིངྒྷཱཊཀཾ པརིནེཏྭཱ དཀྑིཎེན དྭཱརེན ནིཀྑཱམེཏྭཱ དཀྑིཎཏོ ནགརསྶ སཱིསཾ ཚིནྡཏཱི’ཏི [ཚིཛྫཏཱིཏི (ཀཏྠཙི)]? ཏམེནཾ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨམྦྷོ! ཨཡཾ པུརིསོ རཱཛཝེརཱི ཨིཏྠིཾ ཝཱ པུརིསཾ ཝཱ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེསི, ཏེན ནཾ རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ ཨེཝརཱུཔཾ ཀམྨཀཱརཎཾ ཀཱརེནྟཱི’’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, གཱམཎི, ཨཔི ནུ ཏེ ཨེཝརཱུཔཾ དིཊྛཾ ཝཱ སུཏཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དིཊྛཉྩ ནོ, བྷནྟེ, སུཏཉྩ སུཡྻིསྶཏི ཙཱ’’ཏི. ‘‘ཏཏྲ, གཱམཎི, ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ‘ཡོ ཀོཙི པཱཎམཏིཔཱཏེཏི, སབྦོ སོ དིཊྛེཝ དྷམྨེ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདཡཏཱི’ཏི, སཙྩཾ ཝཱ ཏེ ཨཱཧཾསུ མུསཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘མུསཱ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡེ པན ཏེ ཏུཙྪཾ མུསཱ ཝིལཔནྟི, སཱིལཝནྟོ ཝཱ ཏེ དུསྶཱིལཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུསྶཱིལཱ ¶ , བྷནྟེ’’. ‘‘ཡེ པན ཏེ དུསྶཱིལཱ ¶ པཱཔདྷམྨཱ མིཙྪཱཔཊིཔནྣཱ ཝཱ ཏེ སམྨཱཔཊིཔནྣཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘མིཙྪཱཔཊིཔནྣཱ, བྷནྟེ’’ ¶ . ‘‘ཡེ པན ཏེ མིཙྪཱཔཊིཔནྣཱ མིཙྪཱདིཊྛིཀཱ ཝཱ ཏེ སམྨཱདིཊྛིཀཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘མིཙྪཱདིཊྛིཀཱ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡེ པན ཏེ མིཙྪཱདིཊྛིཀཱ ཀལླཾ ནུ ཏེསུ པསཱིདིཏུ’’ནྟི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘དིསྶཏི ཁོ པན, གཱམཎི, ཨིདྷེཀཙྩོ མཱལཱི ཀུཎྜལཱི…པེ… ཨིཏྠིཀཱམེཧི ¶ རཱཛཱ མཉྙེ པརིཙཱརེནྟོ. ཏམེནཾ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨམྦྷོ! ཨཡཾ པུརིསོ ཀིཾ ཨཀཱསི མཱལཱི ཀུཎྜལཱི…པེ… ཨིཏྠིཀཱམེཧི རཱཛཱ མཉྙེ པརིཙཱརེཏཱི’ཏི? ཏམེནཾ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨམྦྷོ! ཨཡཾ པུརིསོ རཉྙོ པཙྩཏྠིཀསྶ པསཡ྄ཧ རཏནཾ ཨཧཱསི [པསཡ྄ཧ ཨདིནྣཾ རཏནཾ ཨཱདིཡི (ཀ.)]. ཏསྶ རཱཛཱ ཨཏྟམནོ ཨབྷིཧཱརམདཱསི. ཏེནཱཡཾ པུརིསོ མཱལཱི ཀུཎྜལཱི…པེ… ཨིཏྠིཀཱམེཧི རཱཛཱ མཉྙེ པརིཙཱརེཏཱི’’’ཏི.

‘‘དིསྶཏི ཁོ, གཱམཎི, ཨིདྷེཀཙྩོ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ…པེ… དཀྑིཎཏོ ནགརསྶ སཱིསཾ ཚིཛྫམཱནོ ཏམེནཾ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨམྦྷོ! ཨཡཾ པུརིསོ ཀིཾ ཨཀཱསི དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ…པེ… དཀྑིཎཏོ ནགརསྶ སཱིསཾ ཚིནྡཏཱི’ཏི? ཏམེནཾ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨམྦྷོ! ཨཡཾ པུརིསོ གཱམཱ ཝཱ ཨརཉྙཱ ཝཱ ཨདིནྣཾ ཐེཡྻསངྑཱཏཾ ཨཱདིཡི. ཏེན ནཾ རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ ཨེཝརཱུཔཾ ཀམྨཀཱརཎཾ ཀཱརེནྟཱི’ཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, གཱམཎི, ཨཔི ནུ ཏེ ཨེཝརཱུཔཾ དིཊྛཾ ཝཱ སུཏཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དིཊྛཉྩ ནོ, བྷནྟེ, སུཏཉྩ སུཡྻིསྶཏི ཙཱ’’ཏི. ‘‘ཏཏྲ ¶ , གཱམཎི, ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ‘ཡོ ཀོཙི ཨདིནྣཾ ཨཱདིཡཏི, སབྦོ སོ དིཊྛེཝ དྷམྨེ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདཡཏཱི’ཏི, སཙྩཾ ཝཱ ཏེ ཨཱཧཾསུ མུསཱ ཝཱཏི…པེ… ཀལླཾ ནུ ཏེསུ པསཱིདིཏུ’’ནྟི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘དིསྶཏི ཁོ པན, གཱམཎི, ཨིདྷེཀཙྩོ མཱལཱི ཀུཎྜལཱི…པེ… ཨིཏྠིཀཱམེཧི རཱཛཱ མཉྙེ པརིཙཱརེནྟོ. ཏམེནཾ ཨེཝམཱཧཾསུ ¶ – ‘ཨམྦྷོ! ཨཡཾ པུརིསོ ཀིཾ ཨཀཱསི མཱལཱི ཀུཎྜལཱི…པེ… ཨིཏྠིཀཱམེཧི རཱཛཱ མཉྙེ པརིཙཱརེཏཱི’ཏི? ཏམེནཾ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨམྦྷོ! ཨཡཾ པུརིསོ རཉྙོ པཙྩཏྠིཀསྶ དཱརེསུ ཙཱརིཏྟཾ ཨཱཔཛྫི. ཏསྶ རཱཛཱ ཨཏྟམནོ ཨབྷིཧཱརམདཱསི. ཏེནཱཡཾ པུརིསོ མཱལཱི ཀུཎྜལཱི…པེ… ཨིཏྠིཀཱམེཧི རཱཛཱ མཉྙེ པརིཙཱརེཏཱི’’’ཏི.

‘‘དིསྶཏི ¶ ¶ ཁོ, གཱམཎི, ཨིདྷེཀཙྩོ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ…པེ… དཀྑིཎཏོ ནགརསྶ སཱིསཾ ཚིཛྫམཱནོ. ཏམེནཾ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨམྦྷོ! ཨཡཾ པུརིསོ ཀིཾ ཨཀཱསི དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ…པེ… དཀྑིཎཏོ ནགརསྶ སཱིསཾ ཚིནྡཏཱི’ཏི? ཏམེནཾ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨམྦྷོ! ཨཡཾ པུརིསོ ཀུལིཏྠཱིསུ ཀུལཀུམཱརཱིསུ ཙཱརིཏྟཾ ཨཱཔཛྫི, ཏེན ནཾ རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ ཨེཝརཱུཔཾ ཀམྨཀཱརཎཾ ཀཱརེནྟཱི’ཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, གཱམཎི, ཨཔི ནུ ཏེ ཨེཝརཱུཔཾ དིཊྛཾ ཝཱ སུཏཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དིཊྛཉྩ ནོ, བྷནྟེ, སུཏཉྩ སུཡྻིསྶཏི ཙཱ’’ཏི. ‘‘ཏཏྲ, གཱམཎི, ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ‘ཡོ ཀོཙི ཀཱམེསུ མིཙྪཱ ཙརཏི, སབྦོ སོ དིཊྛེཝ དྷམྨེ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདཡཏཱི’ཏི, སཙྩཾ ཝཱ ཏེ ཨཱཧཾསུ མུསཱ ཝཱཏི…པེ… ཀལླཾ ནུ ཏེསུ པསཱིདིཏུ’’ནྟི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘དིསྶཏི ¶ ཁོ པན, གཱམཎི, ཨིདྷེཀཙྩོ མཱལཱི ཀུཎྜལཱི སུནྷཱཏོ སུཝིལིཏྟོ ཀཔྤིཏཀེསམསྶུ ཨིཏྠིཀཱམེཧི རཱཛཱ མཉྙེ པརིཙཱརེནྟོ. ཏམེནཾ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨམྦྷོ! ཨཡཾ པུརིསོ ཀིཾ ཨཀཱསི ¶ མཱལཱི ཀུཎྜལཱི སུནྷཱཏོ སུཝིལིཏྟོ ཀཔྤིཏཀེསམསྶུ ཨིཏྠིཀཱམེཧི རཱཛཱ མཉྙེ པརིཙཱརེཏཱི’ཏི? ཏམེནཾ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨམྦྷོ! ཨཡཾ པུརིསོ རཱཛཱནཾ མུསཱཝཱདེན ཧཱསེསི. ཏསྶ རཱཛཱ ཨཏྟམནོ ཨབྷིཧཱརམདཱསི. ཏེནཱཡཾ པུརིསོ མཱལཱི ཀུཎྜལཱི སུནྷཱཏོ སུཝིལིཏྟོ ཀཔྤིཏཀེསམསྶུ ཨིཏྠིཀཱམེཧི རཱཛཱ མཉྙེ པརིཙཱརེཏཱི’’’ཏི.

‘‘དིསྶཏི ཁོ, གཱམཎི, ཨིདྷེཀཙྩོ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ པཙྪཱབཱཧཾ གཱལ༹ྷབནྡྷནཾ བནྡྷིཏྭཱ ཁུརམུཎྜཾ ཀརིཏྭཱ ཁརསྶརེན པཎཝེན རཐིཡཱཡ རཐིཡཾ སིངྒྷཱཊཀེན སིངྒྷཱཊཀཾ པརིནེཏྭཱ དཀྑིཎེན དྭཱརེན ནིཀྑཱམེཏྭཱ དཀྑིཎཏོ ནགརསྶ སཱིསཾ ཚིཛྫམཱནོ. ཏམེནཾ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨམྦྷོ! ཨཡཾ པུརིསོ ཀིཾ ཨཀཱསི དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ པཙྪཱབཱཧཾ གཱལ༹ྷབནྡྷནཾ བནྡྷིཏྭཱ ཁུརམུཎྜཾ ཀརིཏྭཱ ཁརསྶརེན པཎཝེན རཐིཡཱཡ རཐིཡཾ སིངྒྷཱཊཀེན སིངྒྷཱཊཀཾ པརིནེཏྭཱ, དཀྑིཎེན དྭཱརེན ནིཀྑཱམེཏྭཱ, དཀྑིཎཏོ ནགརསྶ སཱིསཾ ཚིནྡཏཱི’ཏི? ཏམེནཾ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨམྦྷོ! ཨཡཾ པུརིསོ གཧཔཏིསྶ ཝཱ གཧཔཏིཔུཏྟསྶ ཝཱ མུསཱཝཱདེན ཨཏྠཾ བྷཉྫི, ཏེན ནཾ རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ ཨེཝརཱུཔཾ ཀམྨཀཱརཎཾ ཀཱརེནྟཱི’ཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, གཱམཎི, ཨཔི ནུ ཏེ ཨེཝརཱུཔཾ དིཊྛཾ ཝཱ སུཏཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དིཊྛཉྩ ནོ ¶ , བྷནྟེ, སུཏཉྩ སུཡྻིསྶཏི ཙཱ’’ཏི. ‘‘ཏཏྲ, གཱམཎི, ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ‘ཡོ ཀོཙི མུསཱ བྷཎཏི, སབྦོ སོ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ¶ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདཡཏཱི’ཏི, སཙྩཾ ཝཱ ཏེ ཨཱཧཾསུ མུསཱ ¶ ཝཱ’’ཏི ¶ ? ‘‘མུསཱ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡེ པན ཏེ ཏུཙྪཾ མུསཱ ཝིལཔནྟི སཱིལཝནྟོ ཝཱ ཏེ དུསྶཱིལཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘དུསྶཱིལཱ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡེ པན ཏེ དུསྶཱིལཱ པཱཔདྷམྨཱ མིཙྪཱཔཊིཔནྣཱ ཝཱ ཏེ སམྨཱཔཊིཔནྣཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘མིཙྪཱཔཊིཔནྣཱ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡེ པན ཏེ མིཙྪཱཔཊིཔནྣཱ མིཙྪཱདིཊྛིཀཱ ཝཱ ཏེ སམྨཱདིཊྛིཀཱ ཝཱ’’ཏི? ‘‘མིཙྪཱདིཊྛིཀཱ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡེ པན ཏེ མིཙྪཱདིཊྛིཀཱ ཀལླཾ ནུ ཏེསུ པསཱིདིཏུ’’ནྟི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨཙྪརིཡཾ, བྷནྟེ, ཨབྦྷུཏཾ, བྷནྟེ! ཨཏྠི མེ, བྷནྟེ, ཨཱཝསཐཱགཱརཾ. ཏཏྠ ཨཏྠི མཉྩཀཱནི, ཨཏྠི ཨཱསནཱནི, ཨཏྠི ཨུདཀམཎིཀོ, ཨཏྠི ཏེལཔྤདཱིཔོ. ཏཏྠ ཡོ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ ཝཱསཾ ཨུཔེཏི, ཏེནཱཧཾ ཡཐཱསཏྟི ཡཐཱབལཾ སཾཝིབྷཛཱམི. བྷཱུཏཔུབྦཾ, བྷནྟེ, ཙཏྟཱརོ སཏྠཱརོ ནཱནཱདིཊྛིཀཱ ནཱནཱཁནྟིཀཱ ནཱནཱརུཙིཀཱ, ཏསྨིཾ ཨཱཝསཐཱགཱརེ ཝཱསཾ ཨུཔགཙྪུཾ’’.

‘‘ཨེཀོ སཏྠཱ ཨེཝཾཝཱདཱི ཨེཝཾདིཊྛི – ‘ནཏྠི དིནྣཾ, ནཏྠི ཡིཊྛཾ, ནཏྠི ཧུཏཾ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ. ནཏྠི ཨཡཾ ལོཀོ, ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི མཱཏཱ, ནཏྠི པིཏཱ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི ལོཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སམྨགྒཏཱ སམྨཱཔཊིཔནྣཱ ཡེ ཨིམཉྩ ལོཀཾ པརཉྩ ལོཀཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེནྟཱི’’’ཏི.

‘‘ཨེཀོ སཏྠཱ ཨེཝཾཝཱདཱི ཨེཝཾདིཊྛི – ‘ཨཏྠི དིནྣཾ, ཨཏྠི ཡིཊྛཾ ¶ , ཨཏྠི ཧུཏཾ, ཨཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ, ཨཏྠི ¶ ཨཡཾ ལོཀོ, ཨཏྠི པརོ ལོཀོ, ཨཏྠི མཱཏཱ, ཨཏྠི པིཏཱ, ཨཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཨཏྠི ལོཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སམྨགྒཏཱ སམྨཱཔཊིཔནྣཱ, ཡེ ཨིམཉྩ ལོཀཾ པརཉྩ ལོཀཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེནྟཱི’’’ཏི.

‘‘ཨེཀོ སཏྠཱ ཨེཝཾཝཱདཱི ཨེཝཾདིཊྛི – ‘ཀརོཏོ ཀཱརཡཏོ, ཚིནྡཏོ ཚེདཱཔཡཏོ, པཙཏོ པཱཙཱཔཡཏོ, སོཙཡཏོ སོཙཱཔཡཏོ, ཀིལམཏོ ཀིལམཱཔཡཏོ, ཕནྡཏོ ཕནྡཱཔཡཏོ, པཱཎམཏིཔཱཏཡཏོ, ཨདིནྣཾ ཨཱདིཡཏོ, སནྡྷིཾ ཚིནྡཏོ, ནིལློཔཾ ཧརཏོ, ཨེཀཱགཱརིཀཾ ¶ ཀརོཏོ, པརིཔནྠེ ཏིཊྛཏོ, པརདཱརཾ གཙྪཏོ, མུསཱ བྷཎཏོ, ཀརོཏོ ན ཀརཱིཡཏི པཱཔཾ. ཁུརཔརིཡནྟེན ཙེཔི ཙཀྐེན ཡོ ཨིམིསྶཱ པཐཝིཡཱ པཱཎེ ཨེཀཾ མཾསཁལཾ ཨེཀཾ མཾསཔུཉྫཾ ཀརེཡྻ, ནཏྠི ཏཏོནིདཱནཾ པཱཔཾ, ནཏྠི པཱཔསྶ ཨཱགམོ. དཀྑིཎཾ ཙེཔི གངྒཱཡ ཏཱིརཾ གཙྪེཡྻ ཧནནྟོ གྷཱཏེནྟོ ¶ ཚིནྡནྟོ ཚེདཱཔེནྟོ པཙནྟོ པཱཙཱཔེནྟོ, ནཏྠི ཏཏོནིདཱནཾ པཱཔཾ, ནཏྠི པཱཔསྶ ཨཱགམོ. ཨུཏྟརཾ ཙེཔི གངྒཱཡ ཏཱིརཾ གཙྪེཡྻ དདནྟོ དཱཔེནྟོ ཡཛནྟོ ཡཛཱཔེནྟོ, ནཏྠི ཏཏོནིདཱནཾ པུཉྙཾ, ནཏྠི པུཉྙསྶ ཨཱགམོ. དཱནེན དམེན སཾཡམེན སཙྩཝཛྫེན ནཏྠི པུཉྙཾ, ནཏྠི པུཉྙསྶ ཨཱགམོ’’’ཏི.

‘‘ཨེཀོ སཏྠཱ ཨེཝཾཝཱདཱི ཨེཝཾདིཊྛི – ‘ཀརོཏོ ཀཱརཡཏོ, ཚིནྡཏོ ཚེདཱཔཡཏོ, པཙཏོ པཱཙཱཔཡཏོ, སོཙཡཏོ སོཙཱཔཡཏོ, ཀིལམཏོ ཀིལམཱཔཡཏོ, ཕནྡཏོ ཕནྡཱཔཡཏོ, པཱཎམཏིཔཱཏཡཏོ, ཨདིནྣཾ ཨཱདིཡཏོ, སནྡྷིཾ ¶ ཚིནྡཏོ, ནིལློཔཾ ཧརཏོ, ཨེཀཱགཱརིཀཾ ཀརོཏོ, པརིཔནྠེ ཏིཊྛཏོ, པརདཱརཾ གཙྪཏོ ¶ , མུསཱ བྷཎཏོ, ཀརོཏོ ཀརཱིཡཏི པཱཔཾ. ཁུརཔརིཡནྟེན ཙེཔི ཙཀྐེན ཡོ ཨིམིསྶཱ པཐཝིཡཱ པཱཎེ ཨེཀཾ མཾསཁལཾ ཨེཀཾ མཾསཔུཉྫཾ ཀརེཡྻ, ཨཏྠི ཏཏོནིདཱནཾ པཱཔཾ, ཨཏྠི པཱཔསྶ ཨཱགམོ. དཀྑིཎཾ ཙེཔི གངྒཱཡ ཏཱིརཾ གཙྪེཡྻ ཧནནྟོ གྷཱཏེནྟོ ཚིནྡནྟོ ཚེདཱཔེནྟོ པཙནྟོ པཱཙཱཔེནྟོ, ཨཏྠི ཏཏོནིདཱནཾ པཱཔཾ, ཨཏྠི པཱཔསྶ ཨཱགམོ. ཨུཏྟརཾ ཙེཔི གངྒཱཡ ཏཱིརཾ གཙྪེཡྻ དདནྟོ དཱཔེནྟོ, ཡཛནྟོ ཡཛཱཔེནྟོ, ཨཏྠི ཏཏོནིདཱནཾ པུཉྙཾ, ཨཏྠི པུཉྙསྶ ཨཱགམོ. དཱནེན དམེན སཾཡམེན སཙྩཝཛྫེན ཨཏྠི པུཉྙཾ, ཨཏྠི པུཉྙསྶ ཨཱགམོ’’’ཏི.

‘‘ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, ཨཧུདེཝ ཀངྑཱ, ཨཧུ ཝིཙིཀིཙྪཱ – ‘ཀོསུ ནཱམ ཨིམེསཾ བྷཝཏཾ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ སཙྩཾ ཨཱཧ, ཀོ མུསཱ’’’ཏི?

‘‘ཨལཉྷི ཏེ, གཱམཎི, ཀངྑིཏུཾ, ཨལཾ ཝིཙིཀིཙྪིཏུཾ. ཀངྑནཱིཡེ ཙ པན ཏེ ཋཱནེ ཝིཙིཀིཙྪཱ ཨུཔྤནྣཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ པསནྣོཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏི. པཧོཏི མེ བྷགཝཱ ཏཐཱ དྷམྨཾ དེསེཏུཾ ཡཐཱཧཾ ཨིམཾ ཀངྑཱདྷམྨཾ པཛཧེཡྻ’’ནྟི.

‘‘ཨཏྠི, གཱམཎི, དྷམྨསམཱདྷི. ཏཏྲ ཙེ ཏྭཾ ཙིཏྟསམཱདྷིཾ པཊིལབྷེཡྻཱསི. ཨེཝཾ ཏྭཾ ཨིམཾ ཀངྑཱདྷམྨཾ པཛཧེཡྻཱསི. ཀཏམོ ཙ, གཱམཎི, དྷམྨསམཱདྷི? ཨིདྷ, གཱམཎི, ཨརིཡསཱཝཀོ པཱཎཱཏིཔཱཏཾ པཧཱཡ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ¶ ཧོཏི, ཨདིནྣཱདཱནཾ པཧཱཡ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ¶ ཧོཏི, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཾ པཧཱཡ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, མུསཱཝཱདཾ པཧཱཡ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོ ¶ ཧོཏི, པིསུཎཾ ཝཱཙཾ པཧཱཡ པིསུཎཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི ¶ , ཕརུསཾ ཝཱཙཾ པཧཱཡ ཕརུསཱཡ ཝཱཙཱཡ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, སམྥཔྤལཱཔཾ པཧཱཡ སམྥཔྤལཱཔཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི, ཨབྷིཛ྄ཛྷཾ པཧཱཡ ཨནབྷིཛ྄ཛྷཱལུ ཧོཏི, བྱཱཔཱདཔདོསཾ པཧཱཡ ཨབྱཱཔནྣཙིཏྟོ ཧོཏི, མིཙྪཱདིཊྛིཾ པཧཱཡ སམྨཱདིཊྛིཀོ ཧོཏི.

‘‘ས ཁོ སོ, གཱམཎི, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ ཝིགཏཱབྷིཛ྄ཛྷོ ཝིགཏབྱཱཔཱདོ ཨསམྨཱུལ༹ྷོ སམྤཛཱནོ པཊིསྶཏོ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཏཐཱ དུཏིཡཾ, ཏཐཱ ཏཏིཡཾ, ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ, ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱཔཛྫེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཡྭཱཡཾ སཏྠཱ ཨེཝཾཝཱདཱི ཨེཝཾདིཊྛི – ནཏྠི དིནྣཾ, ནཏྠི ཡིཊྛཾ, ནཏྠི ཧུཏཾ, ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ, ནཏྠི ཨཡཾ ལོཀོ, ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི མཱཏཱ, ནཏྠི པིཏཱ, ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི ལོཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ, སམྨགྒཏཱ སམྨཱཔཊིཔནྣཱ ཡེ ཨིམཉྩ ལོཀཾ པརཉྩ ལོཀཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེནྟཱི’ཏི. ‘སཙེ ཏསྶ བྷོཏོ སཏྠུནོ སཙྩཾ ཝཙནཾ, ཨཔཎྞཀཏཱཡ མཡ྄ཧཾ, ཡྭཱཧཾ [ཡོཧཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ན ཀིཉྩི ¶ [ཀཉྩི (?)] བྱཱབཱདྷེམི ཏསཾ ཝཱ ཐཱཝརཾ ཝཱ? ཨུབྷཡམེཏྠ [ཨུབྷཡཏྠ མེ (?) མ. ནི. ༢.༩༥ པཱལི༹ཡཱ སཾསནྡེཏབྦཾ] ཀཊགྒཱཧོ, ཡཾ ཙམྷི ཀཱཡེན སཾཝུཏོ ཝཱཙཱཡ སཾཝུཏོ མནསཱ སཾཝུཏོ, ཡཉྩ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫིསྶཱམཱི’ཏི [པརཾ མརཎཱ ན ཨུཔཔཛྫིསྶཱམཱིཏི (?)]. ཏསྶ པཱམོཛྫཾ ཛཱཡཏི. པམུདིཏསྶ པཱིཏི ཛཱཡཏི. པཱིཏིམནསྶ ཀཱཡོ པསྶམྦྷཏི. པསྶདྡྷཀཱཡོ སུཁཾ ཝེདཡཏི. སུཁིནོ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི. ཨཡཾ ཁོ, གཱམཎི, དྷམྨསམཱདྷི ¶ . ཏཏྲ ཙེ ཏྭཾ ཙིཏྟསམཱདྷིཾ པཊིལབྷེཡྻཱསི, ཨེཝཾ ཏྭཾ ཨིམཾ ཀངྑཱདྷམྨཾ པཛཧེཡྻཱསི.

‘‘ས ཁོ སོ, གཱམཎི, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ ཝིགཏཱབྷིཛ྄ཛྷོ ཝིགཏབྱཱཔཱདོ ཨསམྨཱུལ༹ྷོ སམྤཛཱནོ པཊིསྶཏོ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཏཐཱ དུཏིཡཾ, ཏཐཱ ཏཏིཡཾ, ཏཐཱ ¶ ཙཏུཏྠཾ, ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱཔཛྫེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཡྭཱཡཾ སཏྠཱ ཨེཝཾཝཱདཱི ཨེཝཾདིཊྛི – ཨཏྠི དིནྣཾ, ཨཏྠི ཡིཊྛཾ, ཨཏྠི ཧུཏཾ, ཨཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ, ཨཏྠི ཨཡཾ ལོཀོ, ཨཏྠི པརོ ལོཀོ, ཨཏྠི མཱཏཱ, ཨཏྠི པིཏཱ, ཨཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཨཏྠི ལོཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ, སམྨགྒཏཱ སམྨཱཔཊིཔནྣཱ ཡེ ཨིམཉྩ ལོཀཾ པརཉྩ ལོཀཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ¶ པཝེདེནྟཱི’ཏི. ‘སཙེ ཏསྶ ¶ བྷོཏོ སཏྠུནོ སཙྩཾ ཝཙནཾ, ཨཔཎྞཀཏཱཡ མཡ྄ཧཾ, ཡྭཱཧཾ ན ཀིཉྩི བྱཱབཱདྷེམི ཏསཾ ཝཱ ཐཱཝརཾ ཝཱ? ཨུབྷཡམེཏྠ ཀཊགྒཱཧོ, ཡཾ ཙམྷི ཀཱཡེན སཾཝུཏོ ཝཱཙཱཡ སཾཝུཏོ མནསཱ སཾཝུཏོ, ཡཉྩ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫིསྶཱམཱི’ཏི. ཏསྶ པཱམོཛྫཾ ཛཱཡཏི. པམུདིཏསྶ པཱིཏི ཛཱཡཏི. པཱིཏིམནསྶ ཀཱཡོ པསྶམྦྷཏི. པསྶདྡྷཀཱཡོ སུཁཾ ཝེདཡཏི. སུཁིནོ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི. ཨཡཾ ཁོ, གཱམཎི, དྷམྨསམཱདྷི. ཏཏྲ ཙེ ཏྭཾ ཙིཏྟསམཱདྷིཾ པཊིལབྷེཡྻཱསི, ཨེཝཾ ཏྭཾ ཨིམཾ ཀངྑཱདྷམྨཾ པཛཧེཡྻཱསི.

‘‘ས ཁོ སོ, གཱམཎི, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ ཝིགཏཱབྷིཛ྄ཛྷོ ཝིགཏབྱཱཔཱདོ ཨསམྨཱུལ༹ྷོ སམྤཛཱནོ པཊིསྶཏོ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཏཐཱ དུཏིཡཾ, ཏཐཱ ཏཏིཡཾ, ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ, ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱཔཛྫེན ¶ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཡྭཱཡཾ སཏྠཱ ཨེཝཾཝཱདཱི ཨེཝཾདིཊྛི – ཀརོཏོ ཀཱརཡཏོ, ཚིནྡཏོ ཚེདཱཔཡཏོ, པཙཏོ པཱཙཱཔཡཏོ, སོཙཡཏོ སོཙཱཔཡཏོ, ཀིལམཏོ ཀིལམཱཔཡཏོ, ཕནྡཏོ ཕནྡཱཔཡཏོ, པཱཎམཏིཔཱཏཡཏོ, ཨདིནྣཾ ཨཱདིཡཏོ, སནྡྷིཾ ཚིནྡཏོ, ནིལློཔཾ ཧརཏོ, ཨེཀཱགཱརིཀཾ ཀརོཏོ, པརིཔནྠེ ཏིཊྛཏོ, པརདཱརཾ གཙྪཏོ, མུསཱ བྷཎཏོ, ཀརོཏོ ན ཀརཱིཡཏི པཱཔཾ. ཁུརཔརིཡནྟེན ཙེཔི ཙཀྐེན ཡོ ཨིམིསྶཱ པཐཝིཡཱ པཱཎེ ཨེཀཾ མཾསཁལཾ ¶ ཨེཀཾ མཾསཔུཉྫཾ ཀརེཡྻ, ནཏྠི ཏཏོནིདཱནཾ པཱཔཾ, ནཏྠི པཱཔསྶ ཨཱགམོ. དཀྑིཎཉྩེཔི གངྒཱཡ ཏཱིརཾ གཙྪེཡྻ ཧནནྟོ གྷཱཏེནྟོ ཚིནྡནྟོ ཚེདཱཔེནྟོ པཙནྟོ པཱཙཱཔེནྟོ, ནཏྠི ཏཏོནིདཱནཾ ¶ པཱཔཾ, ནཏྠི པཱཔསྶ ཨཱགམོ. ཨུཏྟརཉྩེཔི གངྒཱཡ ཏཱིརཾ གཙྪེཡྻ དདནྟོ དཱཔེནྟོ, ཡཛནྟོ ཡཛཱཔེནྟོ, ནཏྠི ཏཏོནིདཱནཾ པུཉྙཾ, ནཏྠི པུཉྙསྶ ཨཱགམོ. དཱནེན དམེན སཾཡམེན སཙྩཝཛྫེན ནཏྠི པུཉྙཾ, ནཏྠི པུཉྙསྶ ཨཱགམོ’ཏི. ‘སཙེ ཏསྶ བྷོཏོ སཏྠུནོ སཙྩཾ ཝཙནཾ, ཨཔཎྞཀཏཱཡ མཡ྄ཧཾ, ཡྭཱཧཾ ན ཀིཉྩི བྱཱབཱདྷེམི ཏསཾ ཝཱ ཐཱཝརཾ ཝཱ? ཨུབྷཡམེཏྠ ཀཊགྒཱཧོ, ཡཾ ཙམྷི ཀཱཡེན སཾཝུཏོ ཝཱཙཱཡ སཾཝུཏོ མནསཱ སཾཝུཏོ, ཡཉྩ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫིསྶཱམཱི’ཏི [པརཾ མརཎཱ ན ཨུཔཔཛྫིསྶཱམཱིཏི (?)]. ཏསྶ པཱམོཛྫཾ ཛཱཡཏི. པམུདིཏསྶ པཱིཏི ཛཱཡཏི. པཱིཏིམནསྶ ཀཱཡོ པསྶམྦྷཏི. པསྶདྡྷཀཱཡོ སུཁཾ ཝེདཡཏི. སུཁིནོ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི. ཨཡཾ ཁོ, གཱམཎི, དྷམྨསམཱདྷི ཏཏྲ ཙེ ཏྭཾ ཙིཏྟསམཱདྷིཾ པཊིལབྷེཡྻཱསི, ཨེཝཾ ཏྭཾ ཨིམཾ ཀངྑཱདྷམྨཾ པཛཧེཡྻཱསི.

‘‘ས ¶ ཁོ སོ, གཱམཎི, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ ཝིགཏཱབྷིཛ྄ཛྷོ ཝིགཏབྱཱཔཱདོ ཨསམྨཱུལ༹ྷོ སམྤཛཱནོ པཊིསྶཏོ མེཏྟཱསཧགཏེ ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཏཐཱ དུཏིཡཾ, ཏཐཱ ཏཏིཡཾ, ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ, ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ ¶ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ¶ ཨཝེརེན ཨབྱཱཔཛྫེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཡྭཱཡཾ སཏྠཱ ཨེཝཾཝཱདཱི ཨེཝཾདིཊྛི – ཀརོཏོ ཀཱརཡཏོ, ཚིནྡཏོ ཚེདཱཔཡཏོ, པཙཏོ པཱཙཱཔཡཏོ, སོཙཡཏོ སོཙཱཔཡཏོ, ཀིལམཏོ ཀིལམཱཔཡཏོ, ཕནྡཏོ ཕནྡཱཔཡཏོ, པཱཎམཏིཔཱཏཡཏོ, ཨདིནྣཾ ཨཱདིཡཏོ, སནྡྷིཾ ཚིནྡཏོ, ནིལློཔཾ ཧརཏོ, ཨེཀཱགཱརིཀཾ ཀརོཏོ, པརིཔནྠེ ཏིཊྛཏོ, པརདཱརཾ གཙྪཏོ, མུསཱ བྷཎཏོ, ཀརོཏོ ཀརཱིཡཏི པཱཔཾ. ཁུརཔརིཡནྟེན ཙེཔི ཙཀྐེན ཡོ ཨིམིསྶཱ པཐཝིཡཱ པཱཎེ ཨེཀཾ མཾསཁལཾ ཨེཀཾ མཾསཔུཉྫཾ ཀརེཡྻ, ཨཏྠི ཏཏོནིདཱནཾ པཱཔཾ, ཨཏྠི པཱཔསྶ ཨཱགམོ. དཀྑིཎཉྩེཔི གངྒཱཡ ཏཱིརཾ གཙྪེཡྻ ཧནནྟོ གྷཱཏེནྟོ ཚིནྡནྟོ ཚེདཱཔེནྟོ པཙནྟོ པཱཙཱཔེནྟོ, ཨཏྠི ཏཏོནིདཱནཾ པཱཔཾ, ཨཏྠི པཱཔསྶ ཨཱགམོ. ཨུཏྟརཉྩེཔི གངྒཱཡ ཏཱིརཾ གཙྪེཡྻ དདནྟོ དཱཔེནྟོ, ཡཛནྟོ ཡཛཱཔེནྟོ, ཨཏྠི ཏཏོནིདཱནཾ ¶ པུཉྙཾ, ཨཏྠི པུཉྙསྶ ཨཱགམོ. དཱནེན དམེན སཾཡམེན སཙྩཝཛྫེན ཨཏྠི པུཉྙཾ ཨཏྠི པུཉྙསྶ ཨཱགམོཏི. སཙེ ཏསྶ བྷོཏོ སཏྠུནོ སཙྩཾ ཝཙནཾ, ཨཔཎྞཀཏཱཡ མཡ྄ཧཾ, ཡྭཱཧཾ ན ཀིཉྩི བྱཱབཱདྷེམི ཏསཾ ཝཱ ཐཱཝརཾ ཝཱ? ཨུབྷཡམེཏྠ ཀཊགྒཱཧོ, ཡཾ ཙམྷི ཀཱཡེན སཾཝུཏོ ཝཱཙཱཡ སཾཝུཏོ མནསཱ སཾཝུཏོ, ཡཉྩ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫིསྶཱམཱི’ཏི. ཏསྶ པཱམོཛྫཾ ཛཱཡཏི. པམུདིཏསྶ པཱིཏི ཛཱཡཏི. པཱིཏིམནསྶ ཀཱཡོ པསྶམྦྷཏི. པསྶདྡྷཀཱཡོ སུཁཾ ཝེདཡཏི. སུཁིནོ ཙིཏྟཾ ¶ སམཱདྷིཡཏི. ཨཡཾ ཁོ, གཱམཎི, དྷམྨསམཱདྷི. ཏཏྲ ཙེ ཏྭཾ ཙིཏྟསམཱདྷིཾ པཊིལབྷེཡྻཱསི, ཨེཝཾ ཏྭཾ ཨིམཾ ཀངྑཱདྷམྨཾ པཛཧེཡྻཱསི.

‘‘ས ཁོ སོ, གཱམཎི, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ ཝིགཏཱབྷིཛ྄ཛྷོ ཝིགཏབྱཱཔཱདོ ཨསམྨཱུལ༹ྷོ སམྤཛཱནོ པཊིསྶཏོ ཀརུཎཱསཧགཏེ ¶ ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི…པེ… མུདིཏཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི…པེ….

‘‘ས ཁོ སོ, གཱམཎི, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ ཝིགཏཱབྷིཛ྄ཛྷོ ཝིགཏབྱཱཔཱདོ ཨསམྨཱུལ༹ྷོ སམྤཛཱནོ པཊིསྶཏོ ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེ ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཏཐཱ དུཏིཡཾ, ཏཐཱ ཏཏིཡཾ, ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ, ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ¶ ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱཔཛྫེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཡྭཱཡཾ སཏྠཱ ཨེཝཾཝཱདཱི ཨེཝཾདིཊྛི – ནཏྠི དིནྣཾ, ནཏྠི ཡིཊྛཾ, ནཏྠི ཧུཏཾ ནཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ, ནཏྠི ཨཡཾ ལོཀོ ནཏྠི པརོ ལོཀོ, ནཏྠི མཱཏཱ ནཏྠི པིཏཱ ནཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ནཏྠི ལོཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སམྨགྒཏཱ སམྨཱཔཊིཔནྣཱ ཡེ ཨིམཉྩ ལོཀཾ པརཉྩ ལོཀཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེནྟཱིཏི. སཙེ ཏསྶ བྷོཏོ སཏྠུནོ སཙྩཾ ཝཙནཾ, ཨཔཎྞཀཏཱཡ མཡ྄ཧཾ, ཡྭཱཧཾ ན ཀིཉྩི བྱཱབཱདྷེམི ཏསཾ ཝཱ ཐཱཝརཾ ཝཱ? ཨུབྷཡམེཏྠ ཀཊགྒཱཧོ, ཡཾ ཙམྷི ཀཱཡེན སཾཝུཏོ ཝཱཙཱཡ སཾཝུཏོ མནསཱ སཾཝུཏོ ¶ , ཡཉྩ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫིསྶཱམཱི’ཏི. ཏསྶ པཱམོཛྫཾ ཛཱཡཏི. པམུདིཏསྶ པཱིཏི ཛཱཡཏི. པཱིཏིམནསྶ ཀཱཡོ པསྶམྦྷཏི. པསྶདྡྷཀཱཡོ སུཁཾ ཝེདཡཏི. སུཁིནོ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི. ཨཡཾ ¶ ཁོ, གཱམཎི, དྷམྨསམཱདྷི. ཏཏྲ ཙེ ཏྭཾ ཙིཏྟསམཱདྷིཾ པཊིལབྷེཡྻཱསི, ཨེཝཾ ཏྭཾ ཨིམཾ ཀངྑཱདྷམྨཾ པཛཧེཡྻཱསི.

‘‘ས ཁོ སོ, གཱམཎི, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ ཝིགཏཱབྷིཛ྄ཛྷོ ཝིགཏབྱཱཔཱདོ ཨསམྨཱུལ༹ྷོ སམྤཛཱནོ པཊིསྶཏོ ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེ ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཏཐཱ དུཏིཡཾ, ཏཐཱ ཏཏིཡཾ, ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ, ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ¶ ཨཝེརེན ཨབྱཱཔཛྫེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཡྭཱཡཾ སཏྠཱ ཨེཝཾཝཱདཱི ཨེཝཾདིཊྛི – ཨཏྠི དིནྣཾ, ཨཏྠི ཡིཊྛཾ, ཨཏྠི ཧུཏཾ, ཨཏྠི སུཀཏདུཀྐཊཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཝིཔཱཀོ, ཨཏྠི ཨཡཾ ལོཀོ ཨཏྠི པརོ ལོཀོ, ཨཏྠི མཱཏཱ ཨཏྠི པིཏཱ ཨཏྠི སཏྟཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ, ཨཏྠི ལོཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སམྨགྒཏཱ སམྨཱཔཊིཔནྣཱ ཡེ ཨིམཉྩ ལོཀཾ པརཉྩ ལོཀཾ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ པཝེདེནྟཱིཏི. སཙེ ཏསྶ བྷོཏོ སཏྠུནོ སཙྩཾ ཝཙནཾ, ཨཔཎྞཀཏཱཡ མཡ྄ཧཾ, ཡྭཱཧཾ ན ཀིཉྩི བྱཱབཱདྷེམི ཏསཾ ཝཱ ཐཱཝརཾ ཝཱ? ཨུབྷཡམེཏྠ ཀཊགྒཱཧོ, ཡཾ ཙམྷི ཀཱཡེན སཾཝུཏོ ཝཱཙཱཡ སཾཝུཏོ མནསཱ སཾཝུཏོ, ཡཉྩ ཀཱཡསྶ ¶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫིསྶཱམཱི’ཏི. ཏསྶ པཱམོཛྫཾ ཛཱཡཏི. པམུདིཏསྶ པཱིཏི ཛཱཡཏི. པཱིཏིམནསྶ ཀཱཡོ པསྶམྦྷཏི. པསྶདྡྷཀཱཡོ སུཁཾ ཝེདཡཏི. སུཁིནོ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི. ཨཡཾ ཁོ, གཱམཎི, དྷམྨསམཱདྷི. ཏཏྲ ཙེ ཏྭཾ ཙིཏྟསམཱདྷིཾ པཊིལབྷེཡྻཱསི, ཨེཝཾ ཏྭཾ ཨིམཾ ཀངྑཱདྷམྨཾ པཛཧེཡྻཱསི.

‘‘ས ¶ ཁོ སོ, གཱམཎི, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ ཝིགཏཱབྷིཛ྄ཛྷོ ཝིགཏབྱཱཔཱདོ ཨསམྨཱུལ༹ྷོ སམྤཛཱནོ པཊིསྶཏོ ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེ ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཏཐཱ དུཏིཡཾ, ཏཐཱ ཏཏིཡཾ, ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ, ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱཔཛྫེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཡྭཱཡཾ སཏྠཱ ཨེཝཾཝཱདཱི ཨེཝཾདིཊྛི – ཀརོཏོ ཀཱརཡཏོ, ཚེདཏོ ཚེདཱཔཡཏོ, པཙཏོ པཱཙཱཔཡཏོ, སོཙཡཏོ སོཙཱཔཡཏོ, ཀིལམཏོ ཀིལམཱཔཡཏོ, ཕནྡཏོ ཕནྡཱཔཡཏོ, པཱཎམཏིཔཱཏཡཏོ, ཨདིནྣཾ ཨཱདིཡཏོ, སནྡྷིཾ ཚིནྡཏོ, ནིལློཔཾ ཧརཏོ, ཨེཀཱགཱརིཀཾ ¶ ཀརོཏོ, པརིཔནྠེ ཏིཊྛཏོ, པརདཱརཾ གཙྪཏོ, མུསཱ བྷཎཏོ, ཀརོཏོ ན ཀརཱིཡཏི པཱཔཾ ¶ . ཁུརཔརིཡནྟེན ཙེཔི ཙཀྐེན ཡོ ཨིམིསྶཱ པཐཝིཡཱ པཱཎེ ཨེཀཾ མཾསཁལཾ ཨེཀཾ མཾསཔུཉྫཾ ཀརེཡྻ, ནཏྠི ཏཏོནིདཱནཾ པཱཔཾ, ནཏྠི པཱཔསྶ ཨཱགམོ. དཀྑིཎཉྩེཔི གངྒཱཡ ཏཱིརཾ གཙྪེཡྻ ཧནནྟོ གྷཱཏེནྟོ ཚིནྡནྟོ ཚེདཱཔེནྟོ པཙནྟོ པཱཙཱཔེནྟོ, ནཏྠི ཏཏོནིདཱནཾ ¶ པཱཔཾ, ནཏྠི པཱཔསྶ ཨཱགམོ. ཨུཏྟརཉྩེཔི གངྒཱཡ ཏཱིརཾ གཙྪེཡྻ དདནྟོ དཱཔེནྟོ, ཡཛནྟོ ཡཛཱཔེནྟོ, ནཏྠི ཏཏོནིདཱནཾ པུཉྙཾ, ནཏྠི པུཉྙསྶ ཨཱགམོ. དཱནེན དམེན སཾཡམེན སཙྩཝཛྫེན ནཏྠི པུཉྙཾ, ནཏྠི པུཉྙསྶ ཨཱགམོ’ཏི. ‘སཙེ ཏསྶ བྷོཏོ སཏྠུནོ སཙྩཾ ཝཙནཾ, ཨཔཎྞཀཏཱཡ མཡ྄ཧཾ, ཡྭཱཧཾ ན ཀིཉྩི བྱཱབཱདྷེམི ཏསཾ ཝཱ ཐཱཝརཾ ཝཱ? ཨུབྷཡམེཏྠ ཀཊགྒཱཧོ, ཡཾ ཙམྷི ཀཱཡེན སཾཝུཏོ ཝཱཙཱཡ སཾཝུཏོ མནསཱ སཾཝུཏོ, ཡཉྩ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫིསྶཱམཱི’ཏི. ཏསྶ པཱམོཛྫཾ ཛཱཡཏི. པམུདིཏསྶ པཱིཏི ཛཱཡཏི. པཱིཏིམནསྶ ཀཱཡོ པསྶམྦྷཏི. པསྶདྡྷཀཱཡོ སུཁཾ ཝེདཡཏི. སུཁིནོ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི. ཨཡཾ ཁོ, གཱམཎི, དྷམྨསམཱདྷི. ཏཏྲ ཙེ ཏྭཾ ཙིཏྟསམཱདྷིཾ པཊིལབྷེཡྻཱསི, ཨེཝཾ ཏྭཾ ཨིམཾ ཀངྑཱདྷམྨཾ པཛཧེཡྻཱསི.

‘‘ས ཁོ སོ, གཱམཎི, ཨརིཡསཱཝཀོ ཨེཝཾ ཝིགཏཱབྷིཛ྄ཛྷོ ཝིགཏབྱཱཔཱདོ ཨསམྨཱུལ༹ྷོ སམྤཛཱནོ པཊིསྶཏོ ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེ ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི, ཏཐཱ དུཏིཡཾ, ཏཐཱ ཏཏིཡཾ, ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ, ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱཔཛྫེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧརཏི. སོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཡྭཱཡཾ སཏྠཱ ཨེཝཾཝཱདཱི ཨེཝཾདིཊྛི – ཀརོཏོ ཀཱརཡཏོ, ཚིནྡཏོ ¶ ཚེདཱཔཡཏོ, པཙཏོ པཱཙཱཔཡཏོ, སོཙཡཏོ སོཙཱཔཡཏོ, ཀིལམཏོ ཀིལམཱཔཡཏོ, ཕནྡཏོ ཕནྡཱཔཡཏོ, པཱཎམཏིཔཱཏཡཏོ, ཨདིནྣཾ ཨཱདིཡཏོ, སནྡྷིཾ ཚིནྡཏོ, ནིལློཔཾ ¶ ¶ ཧརཏོ, ཨེཀཱགཱརིཀཾ ཀརོཏོ, པརིཔནྠེ ཏིཊྛཏོ, པརདཱརཾ གཙྪཏོ, མུསཱ བྷཎཏོ, ཀརོཏོ ཀརཱིཡཏི པཱཔཾ. ཁུརཔརིཡནྟེན ཙེཔི ཙཀྐེན ཡོ ཨིམིསྶཱ པཐཝིཡཱ པཱཎེ ཨེཀཾ མཾསཁལཾ ཨེཀཾ མཾསཔུཉྫཾ ཀརེཡྻ, ཨཏྠི ཏཏོནིདཱནཾ པཱཔཾ, ཨཏྠི པཱཔསྶ ཨཱགམོ. དཀྑིཎཉྩེཔི གངྒཱཡ ཏཱིརཾ གཙྪེཡྻ ཧནནྟོ ¶ གྷཱཏེནྟོ ཚིནྡནྟོ ཚེདཱཔེནྟོ པཙནྟོ པཱཙཱཔེནྟོ, ཨཏྠི ཏཏོནིདཱནཾ པཱཔཾ, ཨཏྠི པཱཔསྶ ཨཱགམོ. ཨུཏྟརཉྩེཔི གངྒཱཡ ཏཱིརཾ གཙྪེཡྻ དདནྟོ དཱཔེནྟོ, ཡཛནྟོ ཡཛཱཔེནྟོ, ཨཏྠི ཏཏོནིདཱནཾ པུཉྙཾ, ཨཏྠི པུཉྙསྶ ཨཱགམོ. དཱནེན དམེན སཾཡམེན སཙྩཝཛྫེན ཨཏྠི པུཉྙཾ, ཨཏྠི པུཉྙསྶ ཨཱགམོ’ཏི. ‘སཙེ ཏསྶ བྷོཏོ སཏྠུནོ སཙྩཾ ཝཙནཾ, ཨཔཎྞཀཏཱཡ མཡ྄ཧཾ, ཡྭཱཧཾ ན ཀིཉྩི བྱཱབཱདྷེམི ཏསཾ ཝཱ ཐཱཝརཾ ཝཱ? ཨུབྷཡམེཏྠ ཀཊགྒཱཧོ, ཡཾ ཙམྷི ཀཱཡེན སཾཝུཏོ ཝཱཙཱཡ སཾཝུཏོ མནསཱ སཾཝུཏོ, ཡཉྩ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫིསྶཱམཱི’ཏི. ཏསྶ པཱམོཛྫཾ ཛཱཡཏི. པམུདིཏསྶ པཱིཏི ཛཱཡཏི. པཱིཏིམནསྶ ཀཱཡོ པསྶམྦྷཏི. པསྶདྡྷཀཱཡོ སུཁཾ ཝེདཡཏི. སུཁིནོ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི. ཨཡཾ ཁོ, གཱམཎི, དྷམྨསམཱདྷི. ཏཏྲ ཙེ ཏྭཾ ཙིཏྟསམཱདྷིཾ པཊིལབྷེཡྻཱསི, ཨེཝཾ ཏྭཾ ཨིམཾ ཀངྑཱདྷམྨཾ པཛཧེཡྻཱསཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ ¶ ཝུཏྟེ, པཱཊལིཡོ གཱམཎི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ, ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ…པེ… ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི. ཏེརསམཾ.

གཱམཎིསཾཡུཏྟཾ སམཏྟཾ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཙཎྜོ ¶ པུཊོ ཡོདྷཱཛཱིཝོ, ཧཏྠསྶོ ཨསིབནྡྷཀོ;

དེསནཱ སངྑཀུལཾ མཎིཙཱུལ༹ཾ, བྷདྲརཱསིཡཔཱཊལཱིཏི.

༩. ཨསངྑཏསཾཡུཏྟཾ

༡. པཋམཝགྒོ

༡. ཀཱཡགཏཱསཏིསུཏྟཾ

༣༦༦. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ ¶ ¶ . ‘‘ཨསངྑཏཉྩ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨསངྑཏགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏཾ? ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱགཀྑཡོ དོསཀྑཡོ མོཧཀྑཡོ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏཾ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཀཱཡགཏཱསཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ’’.

‘‘ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དེསིཏཾ ཝོ མཡཱ ཨསངྑཏཾ, དེསིཏོ ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ. ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, སཏྠཱརཱ ཀརཎཱིཡཾ སཱཝཀཱནཾ ཧིཏེསིནཱ ཨནུཀམྤཀེན ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀཏཾ ཝོ ཏཾ མཡཱ. ཨེཏཱནི, བྷིཀྑཝེ, རུཀྑམཱུལཱནི, ཨེཏཱནི སུཉྙཱགཱརཱནི. ཛྷཱཡཐ [ནིཛ྄ཛྷཱཡཐ (ཀ.)], བྷིཀྑཝེ, མཱ པམཱདཏྠ; མཱ པཙྪཱ ཝིཔྤཊིསཱརིནོ ཨཧུཝཏྠ. ཨཡཾ ཝོ ཨམྷཱཀཾ ཨནུསཱསནཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. སམཐཝིཔསྶནཱསུཏྟཾ

༣༦༧. ‘‘ཨསངྑཏཉྩ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨསངྑཏགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏཾ? ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱགཀྑཡོ དོསཀྑཡོ མོཧཀྑཡོ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏཾ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ…. དུཏིཡཾ.

༣. སཝིཏཀྐསཝིཙཱརསུཏྟཾ

༣༦༨. ‘‘ཀཏམོ ¶ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? སཝིཏཀྐསཝིཙཱརོ སམཱདྷི, ཨཝིཏཀྐཝིཙཱརམཏྟོ སམཱདྷི, ཨཝིཏཀྐཨཝིཙཱརོ སམཱདྷི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ…. ཏཏིཡཾ.

༤. སུཉྙཏསམཱདྷིསུཏྟཾ

༣༦༩. ‘‘ཀཏམོ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? སུཉྙཏོ སམཱདྷི, ཨནིམིཏྟོ སམཱདྷི, ཨཔྤཎིཧིཏོ སམཱདྷི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ…. ཙཏུཏྠཾ.

༥. སཏིཔཊྛཱནསུཏྟཾ

༣༧༠. ‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནཱ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ…. པཉྩམཾ.

༦. སམྨཔྤདྷཱནསུཏྟཾ

༣༧༡. ‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཙཏྟཱརོ སམྨཔྤདྷཱནཱ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ…. ཚཊྛཾ.

༧. ཨིདྡྷིཔཱདསུཏྟཾ

༣༧༢. ‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ…. སཏྟམཾ.

༨. ཨིནྡྲིཡསུཏྟཾ

༣༧༣. ‘‘ཀཏམོ ¶ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? པཉྩིནྡྲིཡཱནི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ…. ཨཊྛམཾ.

༩. བལསུཏྟཾ

༣༧༤. ‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? པཉྩ བལཱནི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ…. ནཝམཾ.

༡༠. བོཛ྄ཛྷངྒསུཏྟཾ

༣༧༥. ‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? སཏྟ བོཛ྄ཛྷངྒཱ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ…. དསམཾ.

༡༡. མགྒངྒསུཏྟཾ

༣༧༦. ‘‘ཀཏམོ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ. ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ ¶ , དེསིཏཾ ཝོ མཡཱ ཨསངྑཏཾ, དེསིཏོ ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ. ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, སཏྠཱརཱ ཀརཎཱིཡཾ སཱཝཀཱནཾ ཧིཏེསིནཱ ཨནུཀམྤཀེན ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡ ཀཏཾ ཝོ ཏཾ མཡཱ. ཨེཏཱནི, བྷིཀྑཝེ, རུཀྑམཱུལཱནི, ཨེཏཱནི སུཉྙཱགཱརཱནི. ཛྷཱཡཐ, བྷིཀྑཝེ, མཱ པམཱདཏྠ; མཱ པཙྪཱ ཝིཔྤཊིསཱརིནོ ཨཧུཝཏྠ. ཨཡཾ ཝོ ཨམྷཱཀཾ ཨནུསཱསནཱི’’ཏི. ཨེཀཱདསམཾ.

པཋམོ ཝགྒོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཀཱཡོ ¶ སམཐོ སཝིཏཀྐོ, སུཉྙཏོ སཏིཔཊྛཱནཱ;

སམྨཔྤདྷཱནཱ ཨིདྡྷིཔཱདཱ, ཨིནྡྲིཡབལབོཛ྄ཛྷངྒཱ;

མགྒེན ཨེཀཱདསམཾ, ཏསྶུདྡཱནཾ པཝུཙྩཏི.

༢. དུཏིཡཝགྒོ

༡. ཨསངྑཏསུཏྟཾ

༣༧༧. ‘‘ཨསངྑཏཉྩ ¶ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨསངྑཏགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏཾ? ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱགཀྑཡོ དོསཀྑཡོ མོཧཀྑཡོ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏཾ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? སམཐོ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ. ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དེསིཏཾ ཝོ མཡཱ ཨསངྑཏཾ, དེསིཏོ ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ. ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, སཏྠཱརཱ ཀརཎཱིཡཾ སཱཝཀཱནཾ ཧིཏེསིནཱ ཨནུཀམྤཀེན ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀཏཾ ཝོ ཏཾ མཡཱ. ཨེཏཱནི, བྷིཀྑཝེ, རུཀྑམཱུལཱནི, ཨེཏཱནི སུཉྙཱགཱརཱནི. ཛྷཱཡཐ, བྷིཀྑཝེ, མཱ པམཱདཏྠ; མཱ པཙྪཱ ཝིཔྤཊིསཱརིནོ ཨཧུཝཏྠ. ཨཡཾ ཝོ ཨམྷཱཀཾ ཨནུསཱསནཱིཏི.

‘‘ཨསངྑཏཉྩ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨསངྑཏགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏཾ? ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱགཀྑཡོ དོསཀྑཡོ མོཧཀྑཡོ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏཾ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཝིཔསྶནཱ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ. ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དེསིཏཾ ཝོ མཡཱ ཨསངྑཏཾ…པེ… ཨཡཾ ཝོ ཨམྷཱཀཾ ཨནུསཱསནཱིཏི.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? སཝིཏཀྐོ ¶ སཝིཙཱརོ སམཱདྷི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ… ཀཏམོ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨཝིཏཀྐོ ¶ ཝིཙཱརམཏྟོ སམཱདྷི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ… ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨཝིཏཀྐོ ཨཝིཙཱརོ སམཱདྷི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ….

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? སུཉྙཏོ སམཱདྷི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ… ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨནིམིཏྟོ སམཱདྷི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ… ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨཔྤཎིཧིཏོ སམཱདྷི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ….

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ… ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི…པེ… ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ… ཀཏམོ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི…པེ… ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ… ཀཏམོ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི…པེ… ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ….

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨནུཔྤནྣཱནཾ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨནུཔྤཱདཱ ཚནྡཾ ཛནེཏི ཝཱཡམཏི ཝཱིརིཡཾ ཨཱརབྷཏི ཙིཏྟཾ པགྒཎྷཱཏི པདཧཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ… ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨུཔྤནྣཱནཾ ¶ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཧཱནཱ ཚནྡཾ ཛནེཏི ཝཱཡམཏི ཝཱིརིཡཾ ཨཱརབྷཏི ཙིཏྟཾ པགྒཎྷཱཏི པདཧཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ… ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨནུཔྤནྣཱནཾ ཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདཱ ཚནྡཾ ཛནེཏི ཝཱཡམཏི ཝཱིརིཡཾ ཨཱརབྷཏི ¶ ཙིཏྟཾ པགྒཎྷཱཏི པདཧཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ… ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨུཔྤནྣཱནཾ ཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཋིཏིཡཱ ¶ ཨསམྨོསཱཡ བྷིཡྻོབྷཱཝཱཡ ཝེཔུལླཱཡ བྷཱཝནཱཡ པཱརིཔཱུརིཡཱ ཚནྡཾ ཛནེཏི ཝཱཡམཏི ཝཱིརིཡཾ ཨཱརབྷཏི ཙིཏྟཾ པགྒཎྷཱཏི པདཧཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ….

‘‘ཀཏམོ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཚནྡསམཱདྷིཔདྷཱནསངྑཱརསམནྣཱགཏཾ ཨིདྡྷིཔཱདཾ བྷཱཝེཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ …པེ… ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝཱིརིཡསམཱདྷིཔདྷཱནསངྑཱརསམནྣཱགཏཾ ཨིདྡྷིཔཱདཾ བྷཱཝེཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ… ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙིཏྟསམཱདྷིཔདྷཱནསངྑཱརསམནྣཱགཏཾ ཨིདྡྷིཔཱདཾ བྷཱཝེཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ… ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝཱིམཾསསམཱདྷིཔདྷཱནསངྑཱརསམནྣཱགཏཾ ཨིདྡྷིཔཱདཾ བྷཱཝེཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ….

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སདྡྷིནྡྲིཡཾ བྷཱཝེཏི ཝིཝེཀནིསྶིཏཾ ཝིརཱགནིསྶིཏཾ ནིརོདྷནིསྶིཏཾ ཝོསྶགྒཔརིཎཱམིཾ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ… ཀཏམོ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝཱིརིཡིནྡྲིཡཾ བྷཱཝེཏི ཝིཝེཀནིསྶིཏཾ…པེ… ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ… ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཏིནྡྲིཡཾ བྷཱཝེཏི…པེ… ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ… ཀཏམོ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམཱདྷིནྡྲིཡཾ བྷཱཝེཏི…པེ… ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ… ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ པཉྙིནྡྲིཡཾ བྷཱཝེཏི ཝིཝེཀནིསྶིཏཾ ཝིརཱགནིསྶིཏཾ ¶ ནིརོདྷནིསྶིཏཾ ཝོསྶགྒཔརིཎཱམིཾ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ….

‘‘ཀཏམོ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སདྡྷཱབལཾ བྷཱཝེཏི ཝིཝེཀནིསྶིཏཾ…པེ… ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ… ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝཱིརིཡབལཾ བྷཱཝེཏི…པེ… ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ… ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཏིབལཾ བྷཱཝེཏི…པེ… ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ… ཀཏམོ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམཱདྷིབལཾ བྷཱཝེཏི…པེ… ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ… ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ པཉྙཱབལཾ བྷཱཝེཏི ཝིཝེཀནིསྶིཏཾ ཝིརཱགནིསྶིཏཾ ནིརོདྷནིསྶིཏཾ ཝོསྶགྒཔརིཎཱམིཾ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ….

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི…པེ… ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ… ཀཏམོ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི…པེ… ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི…པེ… པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི…པེ… པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི…པེ… སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི…པེ… ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི ཝིཝེཀནིསྶིཏཾ ཝིརཱགནིསྶིཏཾ ནིརོདྷནིསྶིཏཾ ཝོསྶགྒཔརིཎཱམིཾ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ….

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྨཱདིཊྛིཾ བྷཱཝེཏི ཝིཝེཀནིསྶིཏཾ ཝིརཱགནིསྶིཏཾ ནིརོདྷནིསྶིཏཾ ཝོསྶགྒཔརིཎཱམིཾ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ…པེ… ཀཏམོ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྨཱསངྐཔྤཾ བྷཱཝེཏི ¶ …པེ… སམྨཱཝཱཙཾ བྷཱཝེཏི…པེ… སམྨཱཀམྨནྟཾ བྷཱཝེཏི…པེ… སམྨཱཨཱཛཱིཝཾ བྷཱཝེཏི…པེ… སམྨཱཝཱཡཱམཾ བྷཱཝེཏི…པེ… སམྨཱསཏིཾ བྷཱཝེཏི…པེ… ཨསངྑཏཉྩ ཝོ བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨསངྑཏགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏཾ…པེ…? ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྨཱསམཱདྷིཾ བྷཱཝེཏི ཝིཝེཀནིསྶིཏཾ ཝིརཱགནིསྶིཏཾ ནིརོདྷནིསྶིཏཾ ཝོསྶགྒཔརིཎཱམིཾ ¶ . ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ. ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དེསིཏཾ ཝོ མཡཱ ཨསངྑཏཾ, དེསིཏོ ཨསངྑཏགཱམིམགྒོ. ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, སཏྠཱརཱ ཀརཎཱིཡཾ སཱཝཀཱནཾ ཧིཏེསིནཱ ཨནུཀམྤཀེན ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀཏཾ ཝོ ཏཾ མཡཱ. ཨེཏཱནི, བྷིཀྑཝེ, རུཀྑམཱུལཱནི, ཨེཏཱནི སུཉྙཱགཱརཱནི. ཛྷཱཡཐ, བྷིཀྑཝེ, མཱ པམཱདཏྠ; མཱ པཙྪཱ ¶ ཝིཔྤཊིསཱརིནོ ཨཧུཝཏྠ. ཨཡཾ ཝོ ཨམྷཱཀཾ ཨནུསཱསནཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. ཨནཏསུཏྟཾ

༣༧༨. ‘‘ཨནཏཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི, ཨནཏགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏཾ…པེ…’’. (ཡཐཱ ཨསངྑཏཾ ཏཐཱ ཝིཏྠཱརེཏབྦཾ). དུཏིཡཾ.

༣-༣༢. ཨནཱསཝཱདིསུཏྟཾ

༣༧༩-༤༠༨. ‘‘ཨནཱསཝཉྩ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨནཱསཝགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཱསཝཾ…པེ… སཙྩཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི སཙྩགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སཙྩཾ…པེ… པཱརཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི པཱརགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པཱརཾ…པེ… ནིཔུཎཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ནིཔུཎགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ནིཔུཎཾ…པེ… སུདུདྡསཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི སུདུདྡསགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སུདུདྡསཾ…པེ… ཨཛཛྫརཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨཛཛྫརགཱམིཉྩ ¶ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨཛཛྫརཾ…པེ… དྷུཝཉྩ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི དྷུཝགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དྷུཝཾ…པེ… ཨཔལོཀིཏཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨཔལོཀིཏགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔལོཀིཏཾ…པེ… ཨནིདསྶནཉྩ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨནིདསྶནགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིདསྶནཾ…པེ… ནིཔྤཔཉྩཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ནིཔྤཔཉྩགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ནིཔྤཔཉྩཾ…པེ…?

‘‘སནྟཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི སནྟགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སནྟཾ…པེ… ཨམཏཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨམཏགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨམཏཾ…པེ… པཎཱིཏཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི པཎཱིཏགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པཎཱིཏཾ…པེ… སིཝཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ ¶ , དེསེསྶཱམི སིཝགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སིཝཾ…པེ… ཁེམཉྩ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཁེམགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཁེམཾ…པེ… ཏཎྷཱཀྑཡཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཏཎྷཱཀྑཡགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཏཎྷཱཀྑཡཾ…པེ…?

‘‘ཨཙྪརིཡཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨཙྪརིཡགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨཙྪརིཡཾ…པེ… ཨབྦྷུཏཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨབྦྷུཏགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨབྦྷུཏཾ…པེ… ཨནཱིཏིཀཉྩ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨནཱིཏིཀགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཱིཏིཀཾ…པེ… ཨནཱིཏིཀདྷམྨཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨནཱིཏིཀདྷམྨགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཱིཏིཀདྷམྨཾ…པེ… ནིབྦཱནཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ནིབྦཱནགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ནིབྦཱནཾ…པེ… ཨབྱཱཔཛ྄ཛྷཉྩ [ཨབྱཱཔཛ྄ཛྷཉྩ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨབྱཱཔཛ྄ཛྷགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨབྱཱཔཛ྄ཛྷཾ…པེ… ཝིརཱགཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཝིརཱགགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཝིརཱགོ…པེ…?

‘‘སུདྡྷིཉྩ ¶ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི སུདྡྷིགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སུདྡྷི…པེ… མུཏྟིཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི མུཏྟིགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, མུཏྟི…པེ… ཨནཱལཡཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨནཱལཡགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཱལཡོ…པེ… དཱིཔཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི དཱིཔགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དཱིཔཾ…པེ… ལེཎཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ལེཎགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ལེཎཾ…པེ… ཏཱཎཉྩ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཏཱཎགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཏཱཎཾ…པེ… སརཎཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི སརཎགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སརཎཾ…པེ…ཨནུསཱསནཱི’’ཏི? བཱཏྟིཾསཏིམཾ.

༣༣. པརཱཡནསུཏྟཾ

༤༠༩. ‘‘པརཱཡནཉྩ ¶ [པརཱཡཎཉྩ (པཱི. སཱི. ཨཊྛ.)] ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི པརཱཡནགཱམིཉྩ མགྒཾ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པརཱཡནཾ? ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱགཀྑཡོ དོསཀྑཡོ ¶ མོཧཀྑཡོ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, པརཱཡནཾ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, པརཱཡནགཱམཱི མགྒོ? ཀཱཡགཏཱསཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, པརཱཡནགཱམིམགྒོ. ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དེསིཏཾ ཝོ མཡཱ པརཱཡནཾ, དེསིཏོ པརཱཡནགཱམིམགྒོ. ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, སཏྠཱརཱ ཀརཎཱིཡཾ སཱཝཀཱནཾ ཧིཏེསིནཱ ཨནུཀམྤཀེན ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀཏཾ ཝོ ཏཾ མཡཱ. ཨེཏཱནི, བྷིཀྑཝེ, རུཀྑམཱུལཱནི, ཨེཏཱནི སུཉྙཱགཱརཱནི. ཛྷཱཡཐ, བྷིཀྑཝེ, མཱ པམཱདཏྠ; མཱ པཙྪཱ ཝིཔྤཊིསཱརིནོ ཨཧུཝཏྠ. ཨཡཾ ཝོ ཨམྷཱཀཾ ཨནུསཱསནཱི’’ཏི. (ཡཐཱ ཨསངྑཏཾ ཏཐཱ ཝིཏྠཱརེཏབྦཾ). ཏེཏྟིཾསཏིམཾ.

དུཏིཡོ ཝགྒོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཨསངྑཏཾ ཨནཏཾ ཨནཱསཝཾ, སཙྩཉྩ པཱརཾ ནིཔུཎཾ སུདུདྡསཾ;

ཨཛཛྫརཾ དྷུཝཾ ཨཔལོཀིཏཾ, ཨནིདསྶནཾ ནིཔྤཔཉྩ སནྟཾ.

ཨམཏཾ ¶ པཎཱིཏཉྩ སིཝཉྩ ཁེམཾ, ཏཎྷཱཀྑཡོ ཨཙྪརིཡཉྩ ཨབྦྷུཏཾ;

ཨནཱིཏིཀཾ ཨནཱིཏིཀདྷམྨཾ, ནིབྦཱནམེཏཾ སུགཏེན དེསིཏཾ.

ཨབྱཱཔཛ྄ཛྷོ ¶ ཝིརཱགོ ཙ, སུདྡྷི མུཏྟི ཨནཱལཡོ;

དཱིཔོ ལེཎཉྩ ཏཱཎཉྩ, སརཎཉྩ པརཱཡནནྟི.

ཨསངྑཏསཾཡུཏྟཾ སམཏྟཾ.

༡༠. ཨབྱཱཀཏསཾཡུཏྟཾ

༡. ཁེམཱསུཏྟཾ

༤༡༠. ཨེཀཾ ¶ ¶ ¶ ¶ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཁེམཱ བྷིཀྑུནཱི ཀོསལེསུ ཙཱརིཀཾ ཙརམཱནཱ ཨནྟརཱ ཙ སཱཝཏྠིཾ ཨནྟརཱ ཙ སཱཀེཏཾ ཏོརཎཝཏྠུསྨིཾ ཝཱསཾ ཨུཔགཏཱ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ རཱཛཱ པསེནདི ཀོསལོ སཱཀེཏཱ སཱཝཏྠིཾ གཙྪནྟོ, ཨནྟརཱ ཙ སཱཀེཏཾ ཨནྟརཱ ཙ སཱཝཏྠིཾ ཏོརཎཝཏྠུསྨིཾ ཨེཀརཏྟིཝཱསཾ ཨུཔགཙྪི. ཨཐ ཁོ རཱཛཱ པསེནདི ཀོསལོ ཨཉྙཏརཾ པུརིསཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨེཧི ཏྭཾ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཏོརཎཝཏྠུསྨིཾ ཏཐཱརཱུཔཾ སམཎཾ ཝཱ བྲཱཧྨཎཾ ཝཱ ཛཱན ཡམཧཾ ཨཛྫ པཡིརུཔཱསེཡྻ’’ནྟི.

‘‘ཨེཝཾ, དེཝཱ’’ཏི ཁོ སོ པུརིསོ རཉྙོ པསེནདིསྶ ཀོསལསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཀེཝལཀཔྤཾ ཏོརཎཝཏྠུཾ ཨཱཧིཎྜནྟོ [ཨནྭཱཧིཎྜནྟོ (སཱི.)] ནཱདྡས ཏཐཱརཱུཔཾ སམཎཾ ཝཱ བྲཱཧྨཎཾ ཝཱ ཡཾ རཱཛཱ པསེནདི ཀོསལོ པཡིརུཔཱསེཡྻ. ཨདྡསཱ ཁོ སོ པུརིསོ ཁེམཾ བྷིཀྑུནིཾ ཏོརཎཝཏྠུསྨིཾ ཝཱསཾ ཨུཔགཏཾ. དིསྭཱན ཡེན རཱཛཱ པསེནདི ཀོསལོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ རཱཛཱནཾ པསེནདིཾ ཀོསལཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ནཏྠི ཁོ, དེཝ, ཏོརཎཝཏྠུསྨིཾ ཏཐཱརཱུཔོ སམཎོ ཝཱ བྲཱཧྨཎོ ཝཱ ཡཾ དེཝོ པཡིརུཔཱསེཡྻ. ཨཏྠི ཙ ཁོ, དེཝ, ཁེམཱ ནཱམ བྷིཀྑུནཱི, ཏསྶ བྷགཝཏོ སཱཝིཀཱ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ. ཏསྶཱ ཁོ པན ཨཡྻཱཡ ¶ ཨེཝཾ ཀལྱཱཎོ ཀིཏྟིསདྡོ ཨབྦྷུགྒཏོ ¶ – ‘པཎྜིཏཱ, ཝིཡཏྟཱ མེདྷཱཝིནཱི བཧུསྶུཏཱ ཙིཏྟཀཐཱ ཀལྱཱཎཔཊིབྷཱནཱ’ཏི. ཏཾ དེཝོ པཡིརུཔཱསཏཱུ’’ཏི.

ཨཐ ¶ ཁོ རཱཛཱ པསེནདི ཀོསལོ ཡེན ཁེམཱ བྷིཀྑུནཱི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཁེམཾ བྷིཀྑུནིཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ¶ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ རཱཛཱ པསེནདི ཀོསལོ ཁེམཾ བྷིཀྑུནིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཡྻེ, ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི? ‘‘ཨབྱཱཀཏཾ ཁོ ཨེཏཾ, མཧཱརཱཛ, བྷགཝཏཱ – ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི. ‘‘ཀིཾ པནཡྻེ, ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཏམྤི ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ – ‘ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི. ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཡྻེ, ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི? ‘‘ཨབྱཱཀཏཾ ཁོ ཨེཏཾ, མཧཱརཱཛ, བྷགཝཏཱ – ‘ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི. ‘‘ཀིཾ པནཡྻེ, ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཏམྤི ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ – ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི.

‘‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཡྻེ, ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི, ཨིཏི པུཊྛཱ སམཱནཱ – ‘ཨབྱཱཀཏཾ ཁོ ཨེཏཾ, མཧཱརཱཛ, བྷགཝཏཱ – ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝདེསི. ‘ཀིཾ པནཡྻེ, ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཨིཏི པུཊྛཱ སམཱནཱ – ‘ཨེཏམྤི ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ – ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝདེསི. ‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཡྻེ, ཧོཏི ཙ ¶ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཨིཏི པུཊྛཱ སམཱནཱ – ‘ཨབྱཱཀཏཾ ཁོ ཨེཏཾ, མཧཱརཱཛ, བྷགཝཏཱ – ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝདེསི. ‘ཀིཾ པནཡྻེ, ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཨིཏི པུཊྛཱ སམཱནཱ – ‘ཨེཏམྤི ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ – ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝདེསི. ‘ཀོ ནུ ཁོ ¶ , ཨཡྻེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེནེཏཾ ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ’’’ཏི?

‘‘ཏེན ཧི, མཧཱརཱཛ, ཏཉྙེཝེཏྠ པཊིཔུཙྪིསྶཱམི. ཡཐཱ ཏེ ཁམེཡྻ ཏཐཱ ནཾ བྱཱཀརེཡྻཱསི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, མཧཱརཱཛ, ཨཏྠི ཏེ ཀོཙི གཎཀོ ཝཱ མུདྡིཀོ ཝཱ སངྑཱཡཀོ ཝཱ ཡོ པཧོཏི གངྒཱཡ ཝཱལུཀཾ [ཝཱལིཀཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)] གཎེཏུཾ – ཨེཏྟཀཱ [ཨེཏྟིཀཱ (སཱི.)] ཝཱལུཀཱ ཨིཏི ཝཱ, ཨེཏྟཀཱནི ཝཱལུཀསཏཱནི ཨིཏི ཝཱ, ཨེཏྟཀཱནི ཝཱལུཀསཧསྶཱནི ཨིཏི ཝཱ, ཨེཏྟཀཱནི ཝཱལུཀསཏསཧསྶཱནི ཨིཏི ཝཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, ཨཡྻེ’’. ‘‘ཨཏྠི པན ཏེ ཀོཙི གཎཀོ ཝཱ མུདྡིཀོ ཝཱ སངྑཱཡཀོ ཝཱ ཡོ པཧོཏི མཧཱསམུདྡེ ¶ ཨུདཀཾ གཎེཏུཾ – ཨེཏྟཀཱནི ཨུདཀཱལ༹ྷཀཱནི ཨིཏི ཝཱ, ཨེཏྟཀཱནི ཨུདཀཱལ༹ྷཀསཏཱནི ¶ ཨིཏི ཝཱ, ཨེཏྟཀཱནི ཨུདཀཱལ༹ྷཀསཧསྶཱནི ཨིཏི ཝཱ, ཨེཏྟཀཱནི ཨུདཀཱལ༹ྷཀསཏསཧསྶཱནི ཨིཏི ཝཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, ཨཡྻེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘མཧཱཡྻེ, སམུདྡོ གམྦྷཱིརོ ཨཔྤམེཡྻོ དུཔྤརིཡོགཱཧོ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཡེན རཱུཔེ ཏཐཱགཏཾ པཉྙཱཔཡམཱནོ ¶ པཉྙཱཔེཡྻ ཏཾ རཱུཔཾ ཏཐཱགཏསྶ པཧཱིནཾ ཨུཙྪིནྣམཱུལཾ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཾ ཨནབྷཱཝངྐཏཾ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཾ. རཱུཔསངྑཱཡཝིམུཏྟོ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཏཐཱགཏོ གམྦྷཱིརོ ཨཔྤམེཡྻོ དུཔྤརིཡོགཱཧོ – སེཡྻཐཱཔི མཧཱསམུདྡོ. ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི ན ཨུཔེཏི, ‘ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི ན ཨུཔེཏི, ‘ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི ན ཨུཔེཏི, ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི ན ཨུཔེཏི.

‘‘ཡཱཡ ཝེདནཱཡ ཏཐཱགཏཾ པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཡྻ, ¶ སཱ ཝེདནཱ ཏཐཱགཏསྶ པཧཱིནཱ ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝངྐཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཝེདནཱསངྑཱཡཝིམུཏྟོ, མཧཱརཱཛ, ཏཐཱགཏོ གམྦྷཱིརོ ཨཔྤམེཡྻོ དུཔྤརིཡོགཱཧོ – སེཡྻཐཱཔི མཧཱསམུདྡོ. ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི ན ཨུཔེཏི, ‘ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི ན ཨུཔེཏི, ‘ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི ན ཨུཔེཏི, ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི ན ཨུཔེཏི.

‘‘ཡཱཡ སཉྙཱ ཏཐཱགཏཾ…པེ… ཡེཧི སངྑཱརེཧི ཏཐཱགཏཾ པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཡྻ, ཏེ སངྑཱརཱ ཏཐཱགཏསྶ པཧཱིནཱ ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝངྐཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. སངྑཱརསངྑཱཡཝིམུཏྟོ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཏཐཱགཏོ གམྦྷཱིརོ ཨཔྤམེཡྻོ དུཔྤརིཡོགཱཧོ – སེཡྻཐཱཔི མཧཱསམུདྡོ. ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི ན ཨུཔེཏི, ‘ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི ན ཨུཔེཏི ¶ , ‘ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི ན ཨུཔེཏི, ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི ན ཨུཔེཏི.

‘‘ཡེན ཝིཉྙཱཎེ ཏཐཱགཏཾ པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཡྻ ཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཏཐཱགཏསྶ པཧཱིནཾ ཨུཙྪིནྣམཱུལཾ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཾ ཨནབྷཱཝངྐཏཾ ཨཱཡཏིཾ ¶ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཾ. ཝིཉྙཱཎསངྑཱཡཝིམུཏྟོ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཏཐཱགཏོ གམྦྷཱིརོ ཨཔྤམེཡྻོ དུཔྤརིཡོགཱཧོ – སེཡྻཐཱཔི མཧཱསམུདྡོ. ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི ན ཨུཔེཏི, ‘ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི ན ཨུཔེཏི, ‘ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི ན ཨུཔེཏི, ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི ན ཨུཔེཏཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ རཱཛཱ པསེནདི ཀོསལོ ཁེམཱཡ བྷིཀྑུནིཡཱ ¶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཁེམཾ བྷིཀྑུནིཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི.

ཨཐ ཁོ རཱཛཱ པསེནདི ཀོསལོ ཨཔརེན སམཡེན ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ རཱཛཱ པསེནདི ཀོསལོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི? ‘‘ཨབྱཱཀཏཾ ¶ ཁོ ཨེཏཾ, མཧཱརཱཛ, མཡཱ – ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི. ‘‘ཀིཾ པན, བྷནྟེ, ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཏམྤི ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཨབྱཱཀཏཾ མཡཱ – ‘ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི. ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི ¶ ? ‘‘ཨབྱཱཀཏཾ ཁོ ཨེཏཾ, མཧཱརཱཛ, མཡཱ – ‘ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི. ‘‘ཀིཾ པན, བྷནྟེ, ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཏམྤི ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཨབྱཱཀཏཾ མཡཱ – ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི. ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ – ‘ཨབྱཱཀཏཾ ཁོ ཨེཏཾ, མཧཱརཱཛ, མཡཱ – ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝདེསི…པེ…. ‘‘‘ཀིཾ པན, བྷནྟེ, ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ – ‘‘‘ཨེཏམྤི ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཨབྱཱཀཏཾ མཡཱ – ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝདེསི. ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེནེཏཾ ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ’’ཏི?

‘‘ཏེན ཧི, མཧཱརཱཛ, ཏཉྙེཝེཏྠ པཊིཔུཙྪིསྶཱམི. ཡཐཱ ཏེ ཁམེཡྻ ཏཐཱ ནཾ བྱཱཀརེཡྻཱསི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, མཧཱརཱཛ, ཨཏྠི ཏེ ཀོཙི གཎཀོ ཝཱ མུདྡིཀོ ཝཱ སངྑཱཡཀོ ཝཱ ཡོ པཧོཏི གངྒཱཡ ཝཱལུཀཾ གཎེཏུཾ ¶ – ཨེཏྟཀཱ ཝཱལུཀཱ ཨིཏི ཝཱ…པེ… ཨེཏྟཀཱནི ཝཱལུཀསཏསཧསྶཱནི ཨིཏི ཝཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨཏྠི པན ཏེ ཀོཙི གཎཀོ ཝཱ མུདྡིཀོ ཝཱ སངྑཱཡཀོ ཝཱ ཡོ པཧོཏི མཧཱསམུདྡེ ཨུདཀཾ གཎེཏུཾ – ཨེཏྟཀཱནི ཨུདཀཱལ༹ྷཀཱནི ཨིཏི ཝཱ…པེ… ཨེཏྟཀཱནི ཨུདཀཱལ༹ྷཀསཏསཧསྶཱནི ཨིཏི ཝཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘མཧཱ, བྷནྟེ, སམུདྡོ གམྦྷཱིརོ ¶ ཨཔྤམེཡྻོ དུཔྤརིཡོགཱཧོ. ཨེཝམེཝ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཡེན རཱུཔེན ཏཐཱགཏཾ པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཡྻ, ཏཾ རཱུཔཾ ཏཐཱགཏསྶ པཧཱིནཾ ཨུཙྪིནྣམཱུལཾ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཾ ཨནབྷཱཝངྐཏཾ ཨཱཡཏིཾ ¶ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཾ. རཱུཔསངྑཱཡཝིམུཏྟོ ¶ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཏཐཱགཏོ གམྦྷཱིརོ ཨཔྤམེཡྻོ དུཔྤརིཡོགཱཧོ – སེཡྻཐཱཔི མཧཱསམུདྡོ. ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི ན ཨུཔེཏི…པེ… ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི ན ཨུཔེཏི. ཡཱཡ ཝེདནཱཡ…པེ… ཡཱཡ སཉྙཱཡ…པེ… ཡེཧི སངྑཱརེཧི…པེ…’’.

‘‘ཡེན ཝིཉྙཱཎེན ཏཐཱགཏཾ པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཡྻ, ཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཏཐཱགཏསྶ པཧཱིནཾ ཨུཙྪིནྣམཱུལཾ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཾ ཨནབྷཱཝངྐཏཾ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཾ. ཝིཉྙཱཎསངྑཱཡཝིམུཏྟོ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཏཐཱགཏོ གམྦྷཱིརོ ཨཔྤམེཡྻོ དུཔྤརིཡོགཱཧོ – སེཡྻཐཱཔི མཧཱསམུདྡོ. ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི ན ཨུཔེཏི, ‘ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི ན ཨུཔེཏི, ‘ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི ན ཨུཔེཏི, ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི ན ཨུཔེཏཱི’’ཏི.

‘‘ཨཙྪརིཡཾ, བྷནྟེ, ཨབྦྷུཏཾ, བྷནྟེ! ཡཏྲ ཧི ནཱམ སཏྠུ ཙེཝ [སཏྠུནོ ཙེཝ (སཱི.)] སཱཝིཀཱཡ ཙ ཨཏྠེན ཨཏྠོ བྱཉྫནེན བྱཉྫནཾ སཾསནྡིསྶཏི ¶ , སམེསྶཏི, ན ཝིརོདྷཡིསྶཏི [ཝིཧཱཡིསྶཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.), ཝིགཱཡིསྶཏི (ཀ.)] ཡདིདཾ ཨགྒཔདསྨིཾ. ཨེཀམིདཱཧཾ, བྷནྟེ, སམཡཾ ཁེམཾ བྷིཀྑུནིཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏམཏྠཾ ཨཔུཙྪིཾ. སཱཔི མེ ཨཡྻཱ ཨེཏེཧི པདེཧི ཨེཏེཧི བྱཉྫནེཧི ཨེཏམཏྠཾ བྱཱཀཱསི, སེཡྻཐཱཔི བྷགཝཱ. ཨཙྪརིཡཾ, བྷནྟེ, ཨབྦྷུཏཾ, བྷནྟེ! ཡཏྲ ཧི ནཱམ སཏྠུ ཙེཝ སཱཝིཀཱཡ ཙ ཨཏྠེན ཨཏྠོ བྱཉྫནེན བྱཉྫནཾ སཾསནྡིསྶཏི, སམེསྶཏི, ན ཝིརོདྷཡིསྶཏི ཡདིདཾ ཨགྒཔདསྨིཾ. ཧནྡ དཱནི མཡཾ, བྷནྟེ, གཙྪཱམ. བཧུཀིཙྩཱ མཡཾ བཧུཀརཎཱིཡཱ’’ཏི. ‘‘ཡསྶ དཱནི ཏྭཾ, མཧཱརཱཛ, ཀཱལཾ མཉྙསཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ རཱཛཱ པསེནདི ཀོསལོ བྷགཝཏོ ¶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ¶ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམཱིཏི. པཋམཾ.

༢. ཨནུརཱདྷསུཏྟཾ

༤༡༡. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཝེསཱལིཡཾ ཝིཧརཏི མཧཱཝནེ ཀཱུཊཱགཱརསཱལཱཡཾ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ ཨནུརཱདྷོ བྷགཝཏོ ཨཝིདཱུརེ ཨརཉྙཀུཊིཀཱཡཾ ཝིཧརཏི. ཨཐ ཁོ སམྦཧུལཱ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཡེནཱཡསྨཱ ཨནུརཱདྷོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཨནུརཱདྷེན སདྡྷིཾ སམྨོདིཾསུ. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ ¶ . ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨནུརཱདྷཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཡོ སོ, ཨཱཝུསོ ཨནུརཱདྷ, ཏཐཱགཏོ ཨུཏྟམཔུརིསོ པརམཔུརིསོ པརམཔཏྟིཔཏྟོ, ཏཾ ཏཐཱགཏོ ཨིམེསུ ཙཏཱུསུ ཋཱནེསུ པཉྙཱཔཡམཱནོ ¶ པཉྙཱཔེཏི – ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ, ‘ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ, ‘ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ, ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ’’ཏི? ‘‘ཡོ སོ, ཨཱཝུསོ, ཏཐཱགཏོ ཨུཏྟམཔུརིསོ པརམཔུརིསོ པརམཔཏྟིཔཏྟོ, ཏཾ ཏཐཱགཏོ ཨཉྙཏྲ ཨིམེཧི ཙཏཱུཧི ཋཱནེཧི པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཏི – ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ, ‘ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ, ‘ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ, ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཏེ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨནུརཱདྷཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘སོ ཙཱཡཾ [ཡོ ཙཱཡཾ (སཱི.)] བྷིཀྑུ ནཝོ བྷཝིསྶཏི ཨཙིརཔབྦཛིཏོ, ཐེརོ ཝཱ པན བཱལོ ཨབྱཏྟོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏེ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨནུརཱདྷཾ ནཝཝཱདེན ཙ བཱལཝཱདེན ཙ ཨཔསཱདེཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐམིཾསུ.

ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཏོ ཨནུརཱདྷསྶ ཨཙིརཔཀྐནྟེསུ ཨཉྙཏིཏྠིཡེསུ པརིབྦཱཛཀེསུ ཨེཏདཧོསི – ‘‘སཙེ ཁོ མཾ ཏེ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨུཏྟརིཾ པུཙྪེཡྻུཾ, ཀཐཾ བྱཱཀརམཱནོ ནུ ཁྭཱཧཾ ཏེསཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཝུཏྟཝཱདཱི ཙེཝ བྷགཝཏོ ཨསྶཾ, ན ¶ ཙ བྷགཝནྟཾ ཨབྷཱུཏེན ཨབྦྷཱཙིཀྑེཡྻཾ, དྷམྨསྶ ཙཱནུདྷམྨཾ བྱཱཀརེཡྻཾ, ན ཙ ཀོཙི སཧདྷམྨིཀོ ཝཱདཱནུཝཱདོ གཱརཡ྄ཧཾ ཋཱནཾ ཨཱགཙྪེཡྻཱ’’ཏི? ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨནུརཱདྷོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨནུརཱདྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདྷཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ ཨཝིདཱུརེ ཨརཉྙཀུཊིཀཱཡཾ ཝིཧརཱམི. ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, སམྦཧུལཱ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཡེནཱཧཾ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མཡཱ སདྡྷིཾ སམྨོདིཾསུ. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ, བྷནྟེ, ཏེ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ མཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཡོ སོ, ཨཱཝུསོ ཨནུརཱདྷ, ཏཐཱགཏོ ཨུཏྟམཔུརིསོ པརམཔུརིསོ པརམཔཏྟིཔཏྟོ, ཏཾ ཏཐཱགཏོ ཨིམེསུ ཙཏཱུསུ ཋཱནེསུ པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཏི – ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ…པེ… ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ’’ཏི? ཨེཝཾ ཝུཏྟཱཧཾ, བྷནྟེ, ཏེ ཨཉྙཏིཏྠིཡེ པརིབྦཱཛཀེ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘‘ཡོ སོ, ཨཱཝུསོ ¶ , ཏཐཱགཏོ ཨུཏྟམཔུརིསོ པརམཔུརིསོ པརམཔཏྟིཔཏྟོ, ཏཾ ཏཐཱགཏོ ཨཉྙཏྲ ཨིམེཧི ཙཏཱུཧི ཋཱནེཧི པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཏི – ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ…པེ… ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷནྟེ, ཏེ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ མཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘སོ ཙཱཡཾ བྷིཀྑུ ནཝོ བྷཝིསྶཏི ཨཙིརཔབྦཛིཏོ ཐེརོ ཝཱ པན བཱལོ ཨབྱཏྟོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ མཾ, བྷནྟེ, ཏེ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ནཝཝཱདེན ཙ བཱལཝཱདེན ཙ ¶ ཨཔསཱདེཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐམིཾསུ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, ཨཙིརཔཀྐནྟེསུ ཏེསུ ཨཉྙཏིཏྠིཡེསུ ¶ པརིབྦཱཛཀེསུ ཨེཏདཧོསི – ‘‘སཙེ ཁོ མཾ ཏེ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨུཏྟརིཾ པུཙྪེཡྻུཾ, ཀཐཾ བྱཱཀརམཱནོ ནུ ཁྭཱཧཾ ཏེསཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཝུཏྟཝཱདཱི ཙེཝ བྷགཝཏོ ཨསྶཾ, ན ཙ བྷགཝནྟཾ ཨབྷཱུཏེན ཨབྦྷཱཙིཀྑེཡྻཾ, དྷམྨསྶ ཙཱནུདྷམྨཾ བྱཱཀརེཡྻཾ, ན ཙ ཀོཙི སཧདྷམྨིཀོ ཝཱདཱནུཝཱདོ གཱརཡ྄ཧཾ ཋཱནཾ ཨཱགཙྪེཡྻཱ’’ཏི?

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨནུརཱདྷ, རཱུཔཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཝེདནཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི?…པེ… སཉྙཱ ¶ …པེ… སངྑཱརཱ…པེ… ‘‘ཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ ¶ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཏསྨཱཏིཧ, ཨནུརཱདྷ, ཡཾ ཀིཉྩི རཱུཔཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ རཱུཔཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན ¶ མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཡཱ ཀཱཙི ཝེདནཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཱ…པེ… ཡཱ ཀཱཙི སཉྙཱ…པེ… ཡེ ཀེཙི སངྑཱརཱ…པེ… ཡཾ ཀིཉྩི ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝཱ བཧིདྡྷཱ ཝཱ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཝཱ སུཁུམཾ ཝཱ ཧཱིནཾ ཝཱ པཎཱིཏཾ ཝཱ ཡཾ དཱུརེ སནྟིཀེ ཝཱ, སབྦཾ ཝིཉྙཱཎཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན ¶ མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ, ཨནུརཱདྷ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, སཉྙཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, སངྑཱརེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཝིཉྙཱཎསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨནུརཱདྷ, རཱུཔཾ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཾ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘སཉྙཾ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘སངྑཱརེ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝིཉྙཱཎཾ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨནུརཱདྷ, རཱུཔསྨིཾ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨཉྙཏྲ རཱུཔཱ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཝེདནཱཡ…པེ… ཨཉྙཏྲ ཝེདནཱཡ…པེ… སཉྙཱཡ…པེ… ¶ ཨཉྙཏྲ སཉྙཱཡ…པེ… སངྑཱརེསུ…པེ… ཨཉྙཏྲ སངྑཱརེཧི…པེ… ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨཉྙཏྲ ཝིཉྙཱཎཱ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཏཾ ¶ ཀིཾ མཉྙསི, ཨནུརཱདྷ, རཱུཔཾ, ཝེདནཾ, སཉྙཾ, སངྑཱརེ, ཝིཉྙཱཎཾ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ¶ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨནུརཱདྷ, ཨཡཾ སོ ཨརཱུཔཱི ཨཝེདནོ ཨསཉྙཱི ཨསངྑཱརོ ཨཝིཉྙཱཎོ ཏཐཱགཏོཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨེཏྠ ཙ ཏེ, ཨནུརཱདྷ, དིཊྛེཝ ¶ དྷམྨེ སཙྩཏོ ཐེཏཏོ ཏཐཱགཏེ ཨནུཔལབྦྷིཡམཱནེ [ཏཐཱགཏོ ཨནུཔལབྦྷིཡམཱནོ (སྱཱ. ཀ.), ཏཐཱགཏེ ཨནུཔལབྦྷམཱནེ (?)] ཀལླཾ ནུ ཏེ ཏཾ ཝེཡྻཱཀརཎཾ [ཝེཡྻཱཀརཎཱཡ (སཱི.)] – ཡོ སོ, ཨཱཝུསོ, ཏཐཱགཏོ ཨུཏྟམཔུརིསོ པརམཔུརིསོ པརམཔཏྟིཔཏྟོ, ཏཾ ཏཐཱགཏོ ཨཉྙཏྲ ཨིམེཧི ཙཏཱུཧི ཋཱནེཧི པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཏི – ‘‘‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ…པེ… ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, ཨནུརཱདྷ! པུབྦེ ཙཱཧཾ, ཨནུརཱདྷ, ཨེཏརཧི ཙ དུཀྑཉྩེཝ པཉྙཱཔེམི དུཀྑསྶ ཙ ནིརོདྷ’’ནྟི. དུཏིཡཾ.

༣. པཋམསཱརིཔུཏྟཀོཊྛིཀསུཏྟཾ

༤༡༢. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཙ སཱརིཔུཏྟོ, ཨཱཡསྨཱ ཙ མཧཱཀོཊྛིཀོ བཱརཱཎསིཡཾ ཝིཧརནྟི ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀོཊྛིཀོ ¶ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ སཱརིཔུཏྟེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀོཊྛིཀོ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི? ‘‘ཨབྱཱཀཏཾ ཁོ ཨེཏཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ – ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི. ‘‘ཀིཾ པནཱཝུསོ, ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཏམྤི ¶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ – ‘ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི. ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི? ‘‘ཨབྱཱཀཏཾ ཁོ ཨེཏཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ – ‘ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི. ‘‘ཀིཾ པནཱཝུསོ, ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཏམྤི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ – ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི.

‘‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ, ‘ཨབྱཱཀཏཾ ¶ ཁོ ཨེཏཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ – ཧོཏི ཏཐཱགཏོ ¶ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝདེསི…པེ… ‘ཀིཾ པནཱཝུསོ, ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ – ‘ཨེཏམྤི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ – ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝདེསི. ཀོ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེནེཏཾ ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ’’ཏི?

‘‘ཧོཏི ¶ ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, རཱུཔགཏམེཏཾ. ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི, རཱུཔགཏམེཏཾ. ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི, རཱུཔགཏམེཏཾ. ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི, རཱུཔགཏམེཏཾ. ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཝེདནཱགཏམེཏཾ. ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི, ཝེདནཱགཏམེཏཾ. ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི, ཝེདནཱགཏམེཏཾ. ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི, ཝེདནཱགཏམེཏཾ. ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, སཉྙཱགཏམེཏཾ. ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི, སཉྙཱགཏམེཏཾ. ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི, སཉྙཱགཏམེཏཾ. ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི, སཉྙཱགཏམེཏཾ. ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, སངྑཱརགཏམེཏཾ ¶ . ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི, སངྑཱརགཏམེཏཾ. ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི, སངྑཱརགཏམེཏཾ. ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི, སངྑཱརགཏམེཏཾ. ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཝིཉྙཱཎགཏམེཏཾ. ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི, ཝིཉྙཱཎགཏམེཏཾ. ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི, ཝིཉྙཱཎགཏམེཏཾ. ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི, ཝིཉྙཱཎགཏམེཏཾ. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཧེཏུ ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེནེཏཾ ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. དུཏིཡསཱརིཔུཏྟཀོཊྛིཀསུཏྟཾ

༤༡༣. ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཙ སཱརིཔུཏྟོ, ཨཱཡསྨཱ ཙ མཧཱཀོཊྛིཀོ བཱརཱཎསིཡཾ ཝིཧརནྟི ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ…པེ… (སཱཡེཝ ¶ པུཙྪཱ) ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེནེཏཾ ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ’’ཏི? ‘‘རཱུཔཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཛཱནཏོ ཨཔསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, རཱུཔསམུདཡཾ ཨཛཱནཏོ ཨཔསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, རཱུཔནིརོདྷཾ ཨཛཱནཏོ ཨཔསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ¶ , རཱུཔནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ཨཛཱནཏོ ཨཔསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ཧོཏི; ‘ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ཧོཏི; ‘ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ཧོཏི; ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ཧོཏི. ཝེདནཾ…པེ… སཉྙཾ…པེ… སངྑཱརེ…པེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨཛཱནཏོ ཨཔསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ཝིཉྙཱཎསམུདཡཾ ཨཛཱནཏོ ཨཔསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཾ ཨཛཱནཏོ ཨཔསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ཨཛཱནཏོ ཨཔསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ཧོཏི; ‘ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ ¶ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ཧོཏི; ‘ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ཧོཏི; ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏིཔིསྶ ཧོཏི.

‘‘རཱུཔཉྩ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, རཱུཔསམུདཡཾ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, རཱུཔནིརོདྷཾ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, རཱུཔནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ ¶ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ན ཧོཏི…པེ… ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ན ཧོཏི. ཝེདནཾ…པེ… སཉྙཾ…པེ… སངྑཱརེ…པེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ཝིཉྙཱཎསམུདཡཾ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཾ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ན ཧོཏི; ‘ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ན ཧོཏི; ‘ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ན ཧོཏི; ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ན ཧོཏི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཧེཏུ ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེནེཏཾ ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཏཏིཡསཱརིཔུཏྟཀོཊྛིཀསུཏྟཾ

༤༡༤. ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཙ སཱརིཔུཏྟོ, ཨཱཡསྨཱ ཙ མཧཱཀོཊྛིཀོ བཱརཱཎསིཡཾ ཝིཧརནྟི ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ…པེ… (སཱཡེཝ པུཙྪཱ) ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ, ཡེནེཏཾ ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ’’ཏི? ‘‘རཱུཔེ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཝིགཏརཱགསྶ ཨཝིགཏཙྪནྡསྶ ¶ ཨཝིགཏཔེམསྶ ཨཝིགཏཔིཔཱསསྶ ཨཝིགཏཔརིལཱ༹ཧསྶ ཨཝིགཏཏཎྷསྶ ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ཧོཏི…པེ… ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ཧོཏི. ཝེདནཱཡ…པེ… སཉྙཱཡ…པེ… སངྑཱརེསུ…པེ… ཝིཉྙཱཎེ ཨཝིགཏརཱགསྶ ཨཝིགཏཙྪནྡསྶ ཨཝིགཏཔེམསྶ ཨཝིགཏཔིཔཱསསྶ ཨཝིགཏཔརིལཱ༹ཧསྶ ཨཝིགཏཏཎྷསྶ ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ ¶ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ཧོཏི…པེ… ‘ནེཝ ¶ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ཧོཏི. རཱུཔེ ཙ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཝིགཏརཱགསྶ…པེ… ཝེདནཱཡ…པེ… སཉྙཱཡ…པེ… སངྑཱརེསུ…པེ… ཝིཉྙཱཎེ ཝིགཏརཱགསྶ ཝིགཏཙྪནྡསྶ ཝིགཏཔེམསྶ ཝིགཏཔིཔཱསསྶ ཝིགཏཔརིལཱ༹ཧསྶ ཝིགཏཏཎྷསྶ ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ན ཧོཏི…པེ… ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ན ཧོཏི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེནེཏཾ ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. ཙཏུཏྠསཱརིཔུཏྟཀོཊྛིཀསུཏྟཾ

༤༡༥. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཙ སཱརིཔུཏྟོ, ཨཱཡསྨཱ ཙ མཧཱཀོཊྛིཀོ བཱརཱཎསིཡཾ ཝིཧརནྟི ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀོཊྛིཀོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ མཧཱཀོཊྛིཀེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀོཊྛིཀཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཀོཊྛིཀ, ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི…པེ… ‘ཀིཾ པནཱཝུསོ, ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ – ‘ཨེཏམྤི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ – ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ ¶ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝདེསི’’. ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེནེཏཾ ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ’’ཏི?

‘‘རཱུཔཱརཱམསྶ ¶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, རཱུཔརཏསྶ རཱུཔསམྨུདིཏསྶ རཱུཔནིརོདྷཾ ཨཛཱནཏོ ཨཔསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ ¶ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ཧོཏི; ‘ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ཧོཏི; ‘ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ཧོཏི; ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ཧོཏི. ཝེདནཱརཱམསྶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཝེདནཱརཏསྶ ཝེདནཱསམྨུདིཏསྶ, ཝེདནཱནིརོདྷཾ ཨཛཱནཏོ ཨཔསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ ¶ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ཧོཏི…པེ… སཉྙཱརཱམསྶ ཁོ, ཨཱཝུསོ…པེ… སངྑཱརཱརཱམསྶ ཁོ ཨཱཝུསོ…པེ… ཝིཉྙཱཎཱརཱམསྶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཝིཉྙཱཎརཏསྶ ཝིཉྙཱཎསམྨུདིཏསྶ ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཾ ཨཛཱནཏོ ཨཔསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ཧོཏི…པེ… ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ཧོཏི’’.

‘‘ན རཱུཔཱརཱམསྶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ན རཱུཔརཏསྶ ན རཱུཔསམྨུདིཏསྶ, རཱུཔནིརོདྷཾ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ན ཧོཏི…པེ… ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ན ཧོཏི. ན ཝེདནཱརཱམསྶ ཁོ, ཨཱཝུསོ…པེ… ན སཉྙཱརཱམསྶ ཁོ, ཨཱཝུསོ…པེ… ན སངྑཱརཱརཱམསྶ ཁོ, ཨཱཝུསོ…པེ… ན ཝིཉྙཱཎཱརཱམསྶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ན ཝིཉྙཱཎརཏསྶ ན ཝིཉྙཱཎསམྨུདིཏསྶ, ཝིཉྙཱཎནིརོདྷཾ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ན ཧོཏི…པེ… ¶ ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ན ཧོཏི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ, ཡེནེཏཾ ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ’’ཏི.

‘‘སིཡཱ པནཱཝུསོ, ཨཉྙོཔི པརིཡཱཡོ, ཡེནེཏཾ ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ’’ཏི? ‘‘སིཡཱ, ཨཱཝུསོ. བྷཝཱརཱམསྶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷཝརཏསྶ བྷཝསམྨུདིཏསྶ, བྷཝནིརོདྷཾ ཨཛཱནཏོ ཨཔསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ཧོཏི…པེ… ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ཧོཏི. ན ¶ བྷཝཱརཱམསྶ ¶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ན བྷཝརཏསྶ ན བྷཝསམྨུདིཏསྶ, བྷཝནིརོདྷཾ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ན ཧོཏི…པེ… ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ན ཧོཏི. ཨཡམྤི ཁོ, ཨཱཝུསོ, པརིཡཱཡོ, ཡེནེཏཾ ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ’’ཏི.

‘‘སིཡཱ པནཱཝུསོ, ཨཉྙོཔི པརིཡཱཡོ, ཡེནེཏཾ ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ’’ཏི? ‘‘སིཡཱ, ཨཱཝུསོ. ཨུཔཱདཱནཱརཱམསྶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨུཔཱདཱནརཏསྶ ཨུཔཱདཱནསམྨུདིཏསྶ, ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཾ ཨཛཱནཏོ ཨཔསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ཧོཏི…པེ… ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ཧོཏི. ན ཨུཔཱདཱནཱརཱམསྶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ན ཨུཔཱདཱནརཏསྶ ན ཨུཔཱདཱནསམྨུདིཏསྶ, ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཾ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ‘ཧོཏི ¶ ཏཐཱགཏོ ¶ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ན ཧོཏི…པེ… ‘ནེཝ, ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ན ཧོཏི. ཨཡམྤི ཁོ ཨཱཝུསོ, པརིཡཱཡོ, ཡེནེཏཾ ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ’’ཏི.

‘‘སིཡཱ པནཱཝུསོ, ཨཉྙོཔི པརིཡཱཡོ, ཡེནེཏཾ ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ’’ཏི? ‘‘སིཡཱ, ཨཱཝུསོ. ཏཎྷཱརཱམསྶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏཎྷཱརཏསྶ ཏཎྷཱསམྨུདིཏསྶ, ཏཎྷཱནིརོདྷཾ ཨཛཱནཏོ ཨཔསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ཧོཏི…པེ… ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ཧོཏི. ན ཏཎྷཱརཱམསྶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ན ཏཎྷཱརཏསྶ ན ཏཎྷཱསམྨུདིཏསྶ, ཏཎྷཱནིརོདྷཾ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ, ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ན ཧོཏི…པེ. ¶ … ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔིསྶ ན ཧོཏི. ཨཡམྤི ཁོ, ཨཱཝུསོ, པརིཡཱཡོ, ཡེནེཏཾ ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ’’ཏི.

‘‘སིཡཱ པནཱཝུསོ, ཨཉྙོཔི པརིཡཱཡོ, ཡེནེཏཾ ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཏྠ དཱནི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨིཏོ ཨུཏྟརི ཀིཾ ཨིཙྪསི? ཏཎྷཱསངྑཡཝིམུཏྟསྶ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུནོ ཝཊྚཾ [ཝཏྟཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.) ཝདྡྷཾ (པཱི.)] ནཏྠི པཉྙཱཔནཱཡཱ’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. མོགྒལླཱནསུཏྟཾ

༤༡༦. ཨཐ ¶ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ མཧཱམོགྒལླཱནེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ ཨཱཡསྨནྟཾ ¶ མཧཱམོགྒལླཱནཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, བྷོ མོགྒལླཱན, སསྶཏོ ལོཀོ’’ཏི? ‘‘ཨབྱཱཀཏཾ ཁོ ཨེཏཾ, ཝཙྪ, བྷགཝཏཱ – ‘སསྶཏོ ལོཀོ’’’ཏི. ‘‘ཀིཾ པན, བྷོ མོགྒལླཱན, ཨསསྶཏོ ལོཀོ’’ཏི? ‘‘ཨེཏམྤི ཁོ, ཝཙྪ, ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ – ‘ཨསསྶཏོ ལོཀོ’’’ཏི. ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, བྷོ མོགྒལླཱན, ཨནྟཝཱ ལོཀོ’’ཏི? ‘‘ཨབྱཱཀཏཾ ཁོ ཨེཏཾ, ཝཙྪ, བྷགཝཏཱ – ‘ཨནྟཝཱ ལོཀོ’’’ཏི. ‘‘ཀིཾ པན, བྷོ མོགྒལླཱན, ཨནནྟཝཱ ལོཀོ’’ཏི? ‘‘ཨེཏམྤི ཁོ, ཝཙྪ, ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ – ‘ཨནནྟཝཱ ལོཀོ’’’ཏི. ‘‘ཀིཾ ¶ ནུ ཁོ, བྷོ མོགྒལླཱན, ཏཾ ཛཱིཝཾ ཏཾ ¶ སརཱིར’’ནྟི? ‘‘ཨབྱཱཀཏཾ ཁོ ཨེཏཾ, ཝཙྪ, བྷགཝཏཱ – ‘ཏཾ ཛཱིཝཾ ཏཾ སརཱིར’’’ནྟི. ‘‘ཀིཾ པན, བྷོ མོགྒལླཱན, ཨཉྙཾ ཛཱིཝཾ ཨཉྙཾ སརཱིར’’ནྟི? ‘‘ཨེཏམྤི ཁོ, ཝཙྪ, ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ – ‘ཨཉྙཾ ཛཱིཝཾ ཨཉྙཾ སརཱིར’’’ནྟི. ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, བྷོ མོགྒལླཱན, ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི? ‘‘ཨབྱཱཀཏཾ ཁོ ཨེཏཾ, ཝཙྪ, བྷགཝཏཱ – ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི. ‘‘ཀིཾ པན, བྷོ མོགྒལླཱན, ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཏམྤི ཁོ, ཝཙྪ, ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ – ‘ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི. ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, བྷོ མོགྒལླཱན, ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི? ‘‘ཨབྱཱཀཏཾ ཁོ ཨེཏཾ, ཝཙྪ, བྷགཝཏཱ – ‘ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི. ‘‘ཀིཾ པན, བྷོ མོགྒལླཱན, ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཏམྤི ཁོ, ཝཙྪ, ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ – ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི.

‘‘ཀོ ¶ ནུ ཁོ, བྷོ མོགྒལླཱན, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ པུཊྛཱནཾ ཨེཝཾ ཝེཡྻཱཀརཎཾ ཧོཏི – སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨསསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨནྟཝཱ ལོཀོཏི ཝཱ, ཨནནྟཝཱ ལོཀོཏི ཝཱ, ཏཾ ཛཱིཝཾ ཏཾ སརཱིརནྟི ཝཱ, ཨཉྙཾ ཛཱིཝཾ ཨཉྙཾ སརཱིརནྟི ཝཱ, ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ, ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ ¶ མརཎཱཏི ཝཱ, ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ, ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ? ཀོ ¶ པན, བྷོ མོགྒལླཱན, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན སམཎསྶ གོཏམསྶ ཨེཝཾ པུཊྛསྶ ན ཨེཝཾ ཝེཡྻཱཀརཎཾ ཧོཏི – སསྶཏོ ལོཀོཏིཔི, ཨསསྶཏོ ལོཀོཏིཔི, ཨནྟཝཱ ལོཀོཏིཔི, ཨནནྟཝཱ ལོཀོཏིཔི, ཏཾ ཛཱིཝཾ ཏཾ སརཱིརནྟིཔི, ཨཉྙཾ ཛཱིཝཾ ཨཉྙཾ སརཱིརནྟིཔི, ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏིཔི, ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏིཔི, ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏིཔི, ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏིཔཱི’’ཏི?

‘‘ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ ཁོ, ཝཙྪ, པརིབྦཱཛཀཱ ཙཀྑུཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶནྟི…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶནྟི…པེ… མནཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶནྟི. ཏསྨཱ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ པུཊྛཱནཾ ཨེཝཾ ཝེཡྻཱཀརཎཾ ཧོཏི – སསྶཏོ ལོཀོཏི ཝཱ…པེ… ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏི ཝཱ. ཏཐཱགཏོ ཙ ཁོ, ཝཙྪ, ཨརཧཾ ¶ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཙཀྑུཾ ¶ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི…པེ… མནཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི. ཏསྨཱ ཏཐཱགཏསྶ ཨེཝཾ པུཊྛསྶ ན ཨེཝཾ ཝེཡྻཱཀརཎཾ ཧོཏི – སསྶཏོ ལོཀོཏིཔི…པེ… ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱཏིཔཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, བྷོ གོཏམ, སསྶཏོ ལོཀོ’’ཏི? ཨབྱཱཀཏཾ ཁོ ཨེཏཾ, ཝཙྪ, མཡཱ – ‘སསྶཏོ ལོཀོ’ཏི…པེ…. ‘‘ཀིཾ པན, བྷོ གོཏམ, ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཏམྤི ཁོ, ཝཙྪ, ཨབྱཱཀཏཾ མཡཱ – ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི.

‘‘ཀོ ¶ ¶ ནུ ཁོ, བྷོ གོཏམ, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ པུཊྛཱནཾ ཨེཝཾ ཝེཡྻཱཀརཎཾ ཧོཏི – ‘སསྶཏོ ལོཀོ’ཏི ཝཱ…པེ… ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ? ཀོ པན, བྷོ གོཏམ, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན བྷོཏོ གོཏམསྶ ཨེཝཾ པུཊྛསྶ ན ཨེཝཾ ཝེཡྻཱཀརཎཾ ཧོཏི – ‘སསྶཏོ ལོཀོ’ཏིཔི…པེ… ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔཱི’’ཏི?

‘‘ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ ཁོ, ཝཙྪ, པརིབྦཱཛཀཱ ཙཀྑུཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི ¶ , ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶནྟི…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶནྟི…པེ… མནཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶནྟི. ཏསྨཱ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ པུཊྛཱནཾ ཨེཝཾ ཝེཡྻཱཀརཎཾ ཧོཏི – ‘སསྶཏོ ལོཀོ’ཏི ཝཱ…པེ… ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ. ཏཐཱགཏོ ཙ ཁོ, ཝཙྪ, ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཙཀྑུཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི…པེ… མནཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཏི. ཏསྨཱ ¶ ཏཐཱགཏསྶ ཨེཝཾ པུཊྛསྶ ན ཨེཝཾ ཝེཡྻཱཀརཎཾ ཧོཏི – ‘སསྶཏོ ལོཀོ’ཏིཔི, ‘ཨསསྶཏོ ལོཀོ’ཏིཔི, ‘ཨནྟཝཱ ལོཀོ’ཏིཔི, ‘ཨནནྟཝཱ ལོཀོ’ཏིཔི, ‘ཏཾ ཛཱིཝཾ ཏཾ སརཱིར’ནྟིཔི, ‘ཨཉྙཾ ཛཱིཝཾ ཨཉྙཾ སརཱིར’ནྟིཔི, ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི, ‘ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི, ‘ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི, ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔཱི’’ཏི.

‘‘ཨཙྪརིཡཾ, བྷོ གོཏམ, ཨབྦྷུཏཾ, བྷོ གོཏམ! ཡཏྲ ཧི ནཱམ སཏྠུ ཙ [སཏྠུསྶ ཙ (སཱི. པཱི.), སཏྠུ ཙེཝ (ཁེམཱསུཏྟེ)] སཱཝཀསྶ ཙ ཨཏྠེན ཨཏྠོ བྱཉྫནེན བྱཉྫནཾ སཾསནྡིསྶཏི སམེསྶཏི ན ཝིརོདྷཡིསྶཏི, ཡདིདཾ ཨགྒཔདསྨིཾ. ཨིདཱནཱཧཾ, བྷོ གོཏམ, སམཎཾ མཧཱམོགྒལླཱནཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ¶ ཨེཏམཏྠཾ ཨཔུཙྪིཾ. སམཎོཔི མེ མོགྒལླཱནོ ཨེཏེཧི པདེཧི ཨེཏེཧི བྱཉྫནེཧི ¶ ཏམཏྠཾ བྱཱཀཱསི, སེཡྻཐཱཔི བྷཝཾ གོཏམོ. ཨཙྪརིཡཾ, བྷོ གོཏམ, ཨབྦྷུཏཾ, བྷོ གོཏམ ¶ ! ཡཏྲ ཧི ནཱམ སཏྠུ ཙ སཱཝཀསྶ ཙ ཨཏྠེན ཨཏྠོ བྱཉྫནེན བྱཉྫནཾ སཾསནྡིསྶཏི སམེསྶཏི ན ཝིརོདྷཡིསྶཏི, ཡདིདཾ ཨགྒཔདསྨི’’ནྟི. སཏྟམཾ.

༨. ཝཙྪགོཏྟསུཏྟཾ

༤༡༧. ཨཐ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, བྷོ གོཏམ, སསྶཏོ ལོཀོ’’ཏི? ཨབྱཱཀཏཾ ཁོ ཨེཏཾ, ཝཙྪ, མཡཱ – ‘སསྶཏོ ལོཀོ’ཏི…པེ…. ‘‘ཀིཾ པན, བྷོ གོཏམ, ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? ‘‘ཨེཏམྤི ཁོ, ཝཙྪ, ཨབྱཱཀཏཾ མཡཱ – ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི.

‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ གོཏམ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ པུཊྛཱནཾ ཨེཝཾ ཝེཡྻཱཀརཎཾ ཧོཏི – ‘སསྶཏོ ལོཀོ’ཏི ཝཱ…པེ… ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ? ཀོ པན, བྷོ གོཏམ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན བྷོཏོ གོཏམསྶ ¶ ཨེཝཾ པུཊྛསྶ ན ཨེཝཾ ཝེཡྻཱཀརཎཾ ཧོཏི – ‘སསྶཏོ ལོཀོ’ཏིཔི…པེ… ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔཱི’’ཏི?

‘‘ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ ཁོ, ཝཙྪ, པརིབྦཱཛཀཱ རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶནྟི, རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ, ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ ¶ . ཝེདནཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶནྟི…པེ… སཉྙཾ…པེ… སངྑཱརེ…པེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶནྟི, ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ, ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཏསྨཱ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ¶ ཨེཝཾ པུཊྛཱནཾ ཨེཝཾ ཝེཡྻཱཀརཎཾ ཧོཏི – ‘སསྶཏོ ལོཀོ’ཏི ཝཱ…པེ… ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ. ཏཐཱགཏོ ཙ ཁོ, ཝཙྪ, ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ན རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ, ན ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, ན རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ན ཝེདནཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི…པེ… ན སཉྙཾ…པེ… ན སངྑཱརེ…པེ… ན ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན ¶ ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ, ན ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ན ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཏསྨཱ ཏཐཱགཏསྶ ཨེཝཾ པུཊྛསྶ ན ཨེཝཾ ཝེཡྻཱཀརཎཾ ཧོཏི – ‘སསྶཏོ ལོཀོ’ཏིཔི…པེ… ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ མཧཱམོགྒལླཱནེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱམོགྒལླཱནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, བྷོ མོགྒལླཱན, སསྶཏོ ལོཀོ’’ཏི? ཨབྱཱཀཏཾ ཁོ ཨེཏཾ, ཝཙྪ, བྷགཝཏཱ – ‘སསྶཏོ ལོཀོ’ཏི…པེ…. ‘‘ཀིཾ པན, བྷོ མོགྒལླཱན, ‘ནེཝ ¶ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི? ‘‘ཨེཏམྤི ཁོ, ཝཙྪ, ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ – ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི.

‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ མོགྒལླཱན, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེན ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ པུཊྛཱནཾ ཨེཝཾ ཝེཡྻཱཀརཎཾ ཧོཏི – ‘སསྶཏོ ལོཀོ’ཏི ཝཱ…པེ… ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ? ཀོ པན, བྷོ མོགྒལླཱན, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན སམཎསྶ གོཏམསྶ ཨེཝཾ པུཊྛསྶ ན ཨེཝཾ ཝེཡྻཱཀརཎཾ ཧོཏི – ‘སསྶཏོ ལོཀོ’ཏིཔི…པེ… ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔཱི’’ཏི?

‘‘ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ ¶ ¶ ཁོ, ཝཙྪ, པརིབྦཱཛཀཱ རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶནྟི, རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ, ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཝེདནཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶནྟི…པེ… སཉྙཾ…པེ… སངྑཱརེ…པེ… ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶནྟི, ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ, ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཏསྨཱ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ པུཊྛཱནཾ ཨེཝཾ ཝེཡྻཱཀརཎཾ ཧོཏི – ‘སསྶཏོ ལོཀོ’ཏི ཝཱ…པེ… ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝཱ. ཏཐཱགཏོ ཙ ཁོ, ཝཙྪ, ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ན རཱུཔཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན རཱུཔཝནྟཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ, ན ཨཏྟནི ཝཱ རཱུཔཾ, ན རཱུཔསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ན ཝེདནཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི…པེ… ན ¶ སཉྙཾ…པེ… ན སངྑཱརེ…པེ… ན ཝིཉྙཱཎཾ ཨཏྟཏོ སམནུཔསྶཏི, ན ཝིཉྙཱཎཝནྟཾ ¶ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ, ན ཨཏྟནི ཝཱ ཝིཉྙཱཎཾ, ན ཝིཉྙཱཎསྨིཾ ཝཱ ཨཏྟཱནཾ. ཏསྨཱ ཏཐཱགཏསྶ ཨེཝཾ པུཊྛསྶ ན ཨེཝཾ ཝེཡྻཱཀརཎཾ ཧོཏི – ‘སསྶཏོ ལོཀོ’ཏིཔི, ‘ཨསསྶཏོ ལོཀོ’ཏིཔི, ‘ཨནྟཝཱ ལོཀོ’ཏིཔི, ‘ཨནནྟཝཱ ལོཀོ’ཏིཔི, ‘ཏཾ ཛཱིཝཾ ཏཾ སརཱིར’ནྟིཔི, ‘ཨཉྙཾ ཛཱིཝཾ ཨཉྙཾ སརཱིར’ནྟིཔི, ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི, ‘ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི, ‘ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔི, ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏིཔཱི’’ཏི.

‘‘ཨཙྪརིཡཾ, བྷོ མོགྒལླཱན, ཨབྦྷུཏཾ, བྷོ མོགྒལླཱན! ཡཏྲ ཧི ནཱམ སཏྠུ ཙ སཱཝཀསྶ ཙ ཨཏྠེན ཨཏྠོ བྱཉྫནེན བྱཉྫནཾ སཾསནྡིསྶཏི, སམེསྶཏི, ན ཝིརོདྷཡིསྶཏི, ཡདིདཾ ཨགྒཔདསྨིཾ. ཨིདཱནཱཧཾ, བྷོ མོགྒལླཱན, སམཎཾ གོཏམཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏམཏྠཾ ཨཔུཙྪིཾ. སམཎོཔི མེ གོཏམོ ཨེཏེཧི པདེཧི ཨེཏེཧི བྱཉྫནེཧི ཨེཏམཏྠཾ བྱཱཀཱསི, སེཡྻཐཱཔི བྷཝཾ མོགྒལླཱནོ. ཨཙྪརིཡཾ, བྷོ མོགྒལླཱན, ཨབྦྷུཏཾ, བྷོ མོགྒལླཱན! ཡཏྲ ཧི ནཱམ སཏྠུ ཙ སཱཝཀསྶ ཙ ཨཏྠེན ཨཏྠོ བྱཉྫནེན བྱཉྫནཾ སཾསནྡིསྶཏི སམེསྶཏི ན ཝིརོདྷཡིསྶཏི, ཡདིདཾ ཨགྒཔདསྨི’’ནྟི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཀུཏཱུཧལསཱལཱསུཏྟཾ

༤༡༨. ཨཐ ¶ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘པུརིམཱནི ¶ , བྷོ གོཏམ ¶ , དིཝསཱནི པུརིམཏརཱནི སམྦཧུལཱནཾ ནཱནཱཏིཏྠིཡཱནཾ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཀུཏཱུཧལསཱལཱཡཾ སནྣིསིནྣཱནཾ སནྣིཔཏིཏཱནཾ ཨཡམནྟརཱཀཐཱ ཨུདཔཱདི – ‘ཨཡཾ ཁོ པཱུརཎོ ཀསྶཔོ སངྒྷཱི ཙེཝ གཎཱི ཙ གཎཱཙརིཡོ ཙ ཉཱཏོ ཡསསྶཱི ཏིཏྠཀརོ སཱདྷུསམྨཏོ བཧུཛནསྶ. སོཔི སཱཝཀཾ ཨབྦྷཏཱིཏཾ ཀཱལངྐཏཾ ཨུཔཔཏྟཱིསུ བྱཱཀརོཏི – ‘ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ, ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ’ཏི. ཡོཔིསྶ ¶ སཱཝཀོ ཨུཏྟམཔུརིསོ པརམཔུརིསོ པརམཔཏྟིཔཏྟོ ཏམྤི སཱཝཀཾ ཨབྦྷཏཱིཏཾ ཀཱལངྐཏཾ ཨུཔཔཏྟཱིསུ བྱཱཀརོཏི – ‘ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ, ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ’’’ཏི.

‘‘ཨཡམྤི ཁོ མཀྑལི གོསཱལོ…པེ… ཨཡམྤི ཁོ ནིགཎྛོ ནཱཊཔུཏྟོ…པེ… ཨཡམྤི ཁོ སཉྩཡོ [སཉྫཡོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] བེལཊྛཔུཏྟོ…པེ… ཨཡམྤི ཁོ པཀུདྷོ [པཀུདྡྷོ (པཱི.)] ཀཙྩཱནོ…པེ… ཨཡམྤི ཁོ ཨཛིཏོ ཀེསཀམྦལོ སངྒྷཱི ཙེཝ གཎཱི ཙ གཎཱཙརིཡོ ཙ ཉཱཏོ ཡསསྶཱི ཏིཏྠཀརོ སཱདྷུསམྨཏོ བཧུཛནསྶ. སོཔི སཱཝཀཾ ཨབྦྷཏཱིཏཾ ཀཱལངྐཏཾ ཨུཔཔཏྟཱིསུ བྱཱཀརོཏི – ‘ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ, ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ’ཏི. ཡོཔིསྶ སཱཝཀོ ཨུཏྟམཔུརིསོ པརམཔུརིསོ པརམཔཏྟིཔཏྟོ ཏམྤི སཱཝཀཾ ཨབྦྷཏཱིཏཾ ཀཱལངྐཏཾ ¶ ཨུཔཔཏྟཱིསུ བྱཱཀརོཏི – ‘ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ, ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ’’’ཏི.

‘‘ཨཡམྤི ཁོ སམཎོ གོཏམོ སངྒྷཱི ཙེཝ གཎཱི ཙ གཎཱཙརིཡོ ཙ ཉཱཏོ ཡསསྶཱི ཏིཏྠཀརོ སཱདྷུསམྨཏོ བཧུཛནསྶ. སོཔི སཱཝཀཾ ཨབྦྷཏཱིཏཾ ཀཱལངྐཏཾ ཨུཔཔཏྟཱིསུ བྱཱཀརོཏི – ‘ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ, ཨསུ ཨམུཏྲ ¶ ཨུཔཔནྣོ’ཏི. ཡོཔིསྶ [ཡོ ཙ ཁྭསྶ (པཱི.)] སཱཝཀོ ཨུཏྟམཔུརིསོ པརམཔུརིསོ པརམཔཏྟིཔཏྟོ ཏཉྩ སཱཝཀཾ ཨབྦྷཏཱིཏཾ ཀཱལངྐཏཾ ཨུཔཔཏྟཱིསུ ན བྱཱཀརོཏི – ‘ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ, ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ’ཏི. ཨཔི ཙ ཁོ ནཾ ཨེཝཾ བྱཱཀརོཏི – ‘ཨཙྪེཙྪི ཏཎྷཾ, ཝིཝཏྟཡི སཾཡོཛནཾ, སམྨཱ མཱནཱབྷིསམཡཱ ཨནྟམཀཱསི དུཀྑསྶཱ’ཏི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷོ གོཏམ, ཨཧུ དེཝ ཀངྑཱ, ཨཧུ ཝིཙིཀིཙྪཱ – ‘ཀཐཾ ནཱམ [ཀཐཉྷི ནཱམ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.) ཀཐཾ ཀཐཾ ནཱམ (ཚཀྐངྒུཏྟརེ པཉྩམཝགྒེ དུཏིཡསུཏྟེ)] སམཎསྶ གོཏམསྶ དྷམྨོ ཨབྷིཉྙེཡྻོ’’’ཏི [དྷམྨཱབྷིཉྙེཡྻཱཏི (པཱི. ཀ.) དྷམྨོ… ཨཉྙེཡྻོ (ཚཀྐངྒུཏྟརེ)]?

‘‘ཨལཉྷི ཏེ, ཝཙྪ, ཀངྑིཏུཾ, ཨལཾ ཝིཙིཀིཙྪིཏུཾ. ཀངྑནཱིཡེ ཙ པན ཏེ ཋཱནེ ཝིཙིཀིཙྪཱ ཨུཔྤནྣཱ. སཨུཔཱདཱནསྶ ཁྭཱཧཾ, ཝཙྪ, ཨུཔཔཏྟིཾ པཉྙཱཔེམི ནོ ཨནུཔཱདཱནསྶ. སེཡྻཐཱཔི ¶ , ཝཙྪ, ཨགྒི སཨུཔཱདཱནོ ཛལཏི, ནོ ཨནུཔཱདཱནོ; ཨེཝམེཝ ཁྭཱཧཾ, ཝཙྪ, སཨུཔཱདཱནསྶ ཨུཔཔཏྟིཾ པཉྙཱཔེམི, ནོ ཨནུཔཱདཱནསྶཱ’’ཏི.

‘‘ཡསྨིཾ ¶ , བྷོ གོཏམ, སམཡེ ཨཙྩི ཝཱཏེན ཁིཏྟཱ དཱུརམྤི གཙྪཏི, ཨིམསྶ པན བྷཝཾ གོཏམོ ཀིཾ ཨུཔཱདཱནསྨིཾ པཉྙཱཔེཏཱི’’ཏི? ‘‘ཡསྨིཾ ཁོ, ཝཙྪ, སམཡེ ཨཙྩི ཝཱཏེན ཁིཏྟཱ དཱུརམྤི གཙྪཏི, ཏམཧཾ ཝཱཏཱུཔཱདཱནཾ པཉྙཱཔེམི. ཝཱཏོ ཧིསྶ, ཝཙྪ, ཏསྨིཾ སམཡེ ཨུཔཱདཱནཾ ཧོཏཱི’’ཏི. ‘‘ཡསྨིཉྩ ¶ པན, བྷོ གོཏམ, སམཡེ ཨིམཉྩ ཀཱཡཾ ནིཀྑིཔཏི, སཏྟོ ཙ ཨཉྙཏརཾ ཀཱཡཾ ཨནུཔཔནྣོ ཧོཏི, ཨིམསྶ པན བྷཝཾ གོཏམོ ཀིཾ ཨུཔཱདཱནསྨིཾ པཉྙཱཔེཏཱི’’ཏི? ‘‘ཡསྨིཾ ཁོ, ཝཙྪ, སམཡེ ཨིམཉྩ ཀཱཡཾ ནིཀྑིཔཏི, སཏྟོ ཙ ཨཉྙཏརཾ ཀཱཡཾ ཨནུཔཔནྣོ ཧོཏི, ཏམཧཾ ཏཎྷཱུཔཱདཱནཾ ཝདཱམི. ཏཎྷཱ ཧིསྶ, ཝཙྪ, ཏསྨིཾ སམཡེ ཨུཔཱདཱནཾ ཧོཏཱི’’ཏི [ཧོཏཱིཏི…པེ… (ཀ.)]. ནཝམཾ.

༡༠. ཨཱནནྡསུཏྟཾ

༤༡༩. ཨཐ ¶ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, བྷོ གོཏམ, ཨཏྠཏྟཱ’’ཏི? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷགཝཱ ཏུཎྷཱི ཨཧོསི. ‘‘ཀིཾ པན, བྷོ གོཏམ, ནཏྠཏྟཱ’’ཏི? དུཏིཡམྤི ཁོ བྷགཝཱ ཏུཎྷཱི ཨཧོསི. ཨཐ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐཱམི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨཙིརཔཀྐནྟེ ཝཙྪགོཏྟེ པརིབྦཱཛཀེ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཝཙྪགོཏྟསྶ པརིབྦཱཛཀསྶ པཉྷཾ པུཊྛོ ན བྱཱཀཱསཱི’’ཏི? ‘‘ཨཧཉྩཱནནྡ, ཝཙྪགོཏྟསྶ པརིབྦཱཛཀསྶ ‘ཨཏྠཏྟཱ’ཏི པུཊྛོ སམཱནོ ‘ཨཏྠཏྟཱ’ཏི བྱཱཀརེཡྻཾ, ཡེ ཏེ, ཨཱནནྡ, སམཎབྲཱཧྨཎཱ སསྶཏཝཱདཱ ཏེསམེཏཾ སདྡྷིཾ [ཏེསམེཏཾ ལདྡྷི (སཱི.)] ཨབྷཝིསྶ. ཨཧཉྩཱནནྡ, ཝཙྪགོཏྟསྶ པརིབྦཱཛཀསྶ ‘ནཏྠཏྟཱ’ཏི པུཊྛོ སམཱནོ ‘ནཏྠཏྟཱ’ཏི བྱཱཀརེཡྻཾ, ཡེ ཏེ, ཨཱནནྡ, སམཎབྲཱཧྨཎཱ ¶ ཨུཙྪེདཝཱདཱ ཏེསམེཏཾ སདྡྷིཾ ཨབྷཝིསྶ. ཨཧཉྩཱནནྡ, ཝཙྪགོཏྟསྶ པརིབྦཱཛཀསྶ ‘ཨཏྠཏྟཱ’ཏི པུཊྛོ སམཱནོ ‘ཨཏྠཏྟཱ’ཏི བྱཱཀརེཡྻཾ, ཨཔི ¶ ནུ མེ ཏཾ, ཨཱནནྡ, ཨནུལོམཾ ཨབྷཝིསྶ ཉཱཎསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ – ‘སབྦེ དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨཧཉྩཱནནྡ, ཝཙྪགོཏྟསྶ པརིབྦཱཛཀསྶ ¶ ‘ནཏྠཏྟཱ’ཏི པུཊྛོ སམཱནོ ‘ནཏྠཏྟཱ’ཏི བྱཱཀརེཡྻཾ ¶ , སམྨཱུལ༹ྷསྶ, ཨཱནནྡ, ཝཙྪགོཏྟསྶ པརིབྦཱཛཀསྶ བྷིཡྻོ སམྨོཧཱཡ ཨབྷཝིསྶ – ‘ཨཧུཝཱ མེ ནཱུན པུབྦེ ཨཏྟཱ, སོ ཨེཏརཧི ནཏྠཱི’’’ཏི. དསམཾ.

༡༡. སབྷིཡཀཙྩཱནསུཏྟཾ

༤༢༠. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ སབྷིཡོ ཀཙྩཱནོ ཉཱཏིཀེ ཝིཧརཏི གིཉྫཀཱཝསཐེ. ཨཐ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ ཡེནཱཡསྨཱ སབྷིཡོ ཀཙྩཱནོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ སབྷིཡེན ཀཙྩཱནེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཝཙྪགོཏྟོ པརིབྦཱཛཀོ ཨཱཡསྨནྟཾ སབྷིཡཾ ཀཙྩཱནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ བྷོ, ཀཙྩཱན, ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི? ‘‘ཨབྱཱཀཏཾ ཁོ ཨེཏཾ, ཝཙྪ, བྷགཝཏཱ – ‘ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི. ‘‘ཀིཾ པན, བྷོ ཀཙྩཱན, ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཏམྤི ཁོ, ཝཙྪ, ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ – ‘ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི.

‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, བྷོ ཀཙྩཱན, ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི? ‘‘ཨབྱཱཀཏཾ ཁོ ཨེཏཾ, ཝཙྪ, བྷགཝཏཱ – ‘ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི. ‘‘ཀིཾ ¶ པན, བྷོ ཀཙྩཱན, ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཏམྤི ཁོ, ཝཙྪ, ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ – ‘ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’’’ཏི.

‘‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, བྷོ ཀཙྩཱན, ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི, ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ – ‘ཨབྱཱཀཏཾ ཁོ ཨེཏཾ, ཝཙྪ, བྷགཝཏཱ – ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝདེསི ¶ . ‘ཀིཾ པན, བྷོ ཀཙྩཱན, ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི, ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ – ‘ཨབྱཱཀཏཾ ཁོ ཨེཏཾ, ཝཙྪ, བྷགཝཏཱ – ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝདེསི. ‘ཀིཾ ནུ ཁོ, བྷོ ཀཙྩཱན, ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི, ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ – ‘ཨབྱཱཀཏཾ ཁོ ཨེཏཾ, ཝཙྪ ¶ , བྷགཝཏཱ – ཧོཏི ཙ ན ཙ ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝདེསི. ‘ཀིཾ པན, བྷོ ཀཙྩཱན, ནེཝ ཧོཏི ན ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི, ཨིཏི པུཊྛོ སམཱནོ – ‘ཨེཏམྤི ཁོ, ཝཙྪ, ཨབྱཱཀཏཾ བྷགཝཏཱ – ནེཝ ཧོཏི ན ¶ ན ཧོཏི ཏཐཱགཏོ པརཾ མརཎཱ’ཏི ཝདེསི. ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ ཀཙྩཱན, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ, ཡེནེཏཾ ཨབྱཱཀཏཾ སམཎེན གོཏམེནཱ’’ཏི? ‘‘ཡོ ཙ, ཝཙྪ, ཧེཏུ, ཡོ ཙ པཙྩཡོ པཉྙཱཔནཱཡ རཱུཔཱིཏི ཝཱ ཨརཱུཔཱིཏི ཝཱ སཉྙཱིཏི ཝཱ ཨསཉྙཱིཏི ཝཱ ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙཱིཏི ཝཱ, སོ ཙ ཧེཏུ, སོ ཙ པཙྩཡོ སབྦེན སབྦཾ སབྦཐཱ སབྦཾ ཨཔརིསེསཾ ནིརུཛ྄ཛྷེཡྻ. ཀེན ནཾ པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཡྻ རཱུཔཱིཏི ཝཱ ཨརཱུཔཱིཏི ཝཱ སཉྙཱིཏི ཝཱ ཨསཉྙཱིཏི ཝཱ ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙཱིཏི ཝཱ’’ཏི. ‘‘ཀཱིཝཙིརཾ པབྦཛིཏོསི, བྷོ ཀཙྩཱནཱ’’ཏི? ‘‘ནཙིརཾ, ཨཱཝུསོ, ཏཱིཎི ཝསྶཱནཱི’’ཏི. ‘‘ཡསྶཔ’སྶ, ཨཱཝུསོ, ཨེཏམེཏྟཀེན ཨེཏྟཀམེཝ ཏཾཔ’སྶ བཧུ, ཀོ པན ཝཱདོ ཨེཝཾ [ཀོ པན ཝཱདོ ཨེཝ (སཱི. པཱི.)] ཨབྷིཀྐནྟེ’’ཏི! ཨེཀཱདསམཾ.

ཨབྱཱཀཏསཾཡུཏྟཾ ¶ སམཏྟཾ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཁེམཱཐེརཱི ¶ ཨནུརཱདྷོ, སཱརིཔུཏྟོཏི ཀོཊྛིཀོ;

མོགྒལླཱནོ ཙ ཝཙྪོ ཙ, ཀུཏཱུཧལསཱལཱནནྡོ;

སབྷིཡོ ཨེཀཱདསམནྟི;

སལཱ༹ཡཏནཝགྒོ ཙཏུཏྠོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

སལཱ༹ཡཏནཝེདནཱ, མཱཏུགཱམོ ཛམྦུཁཱདཀོ;

སཱམཎྜཀོ མོགྒལླཱནོ, ཙིཏྟོ གཱམཎི སངྑཏཾ;

ཨབྱཱཀཏནྟི དསདྷཱཏི.

སལཱ༹ཡཏནཝགྒསཾཡུཏྟཔཱལི༹ ནིཊྛིཏཱ.