📜

ནམོ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ

སཾཡུཏྟནིཀཱཡོ

སལཱ༹ཡཏནཝགྒོ

༡. སལཱ༹ཡཏནསཾཡུཏྟཾ

༡. ཨནིཙྩཝགྒོ

༡. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱནིཙྩསུཏྟཾ

༡. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཙཀྑུཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ; ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. སོཏཾ ཨནིཙྩཾ. ཡདནིཙྩཾ…པེ… གྷཱནཾ ཨནིཙྩཾ. ཡདནིཙྩཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ; ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཀཱཡོ ཨནིཙྩོ. ཡདནིཙྩཾ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ; ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ ¶ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ ¶ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, སོཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, གྷཱནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, ཛིཝ྄ཧཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, ཀཱཡསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི ¶ , མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. ཨཛ྄ཛྷཏྟདུཀྑསུཏྟཾ

༢. ‘‘ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ; ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. སོཏཾ དུཀྑཾ…པེ… གྷཱནཾ དུཀྑཾ… ཛིཝ྄ཧཱ དུཀྑཱ… ཀཱཡོ དུཀྑོ… མནོ དུཀྑོ. ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ; ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱནཏྟསུཏྟཾ

༣. ‘‘ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. སོཏཾ ཨནཏྟཱ…པེ… གྷཱནཾ ཨནཏྟཱ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནཏྟཱ… ཀཱཡོ ཨནཏྟཱ… མནོ ཨནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. བཱཧིརཱནིཙྩསུཏྟཾ

༤. ‘‘རཱུཔཱ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཱ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ; ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི ¶ , ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ; ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, སདྡེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, གནྡྷེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, རསེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཕོཊྛབྦེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, དྷམྨེསུཔི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. བཱཧིརདུཀྑསུཏྟཾ

༥. ‘‘རཱུཔཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཱ. ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ; ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ དུཀྑཱ. ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. བཱཧིརཱནཏྟསུཏྟཾ

༦. ‘‘རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ¶ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱནིཙྩཱཏཱིཏཱནཱགཏསུཏྟཾ

༧. ‘‘ཙཀྑུཾ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཾ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣསྶ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏསྨིཾ ཙཀྑུསྨིཾ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ ཙཀྑུཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣསྶ ཙཀྑུསྶ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི. སོཏཾ ཨནིཙྩཾ… གྷཱནཾ ཨནིཙྩཾ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཱ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣཱཡ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏཱཡ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ ཛིཝ྄ཧཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣཱཡ ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི. ཀཱཡོ ཨནིཙྩོ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ ཨཏཱིཏཱནཱགཏོ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣསྶ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏསྨིཾ མནསྨིཾ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ མནཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣསྶ མནསྶ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཨཛ྄ཛྷཏྟདུཀྑཱཏཱིཏཱནཱགཏསུཏྟཾ

༨. ‘‘ཙཀྑུཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཾ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣསྶ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏསྨིཾ ཙཀྑུསྨིཾ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ ཙཀྑུཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣསྶ ཙཀྑུསྶ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི. སོཏཾ དུཀྑཾ…པེ… གྷཱནཾ དུཀྑཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ¶ དུཀྑཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཱ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣཱཡ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏཱཡ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ ཛིཝ྄ཧཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣཱཡ ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི. ཀཱཡོ དུཀྑོ…པེ… མནོ དུཀྑོ ཨཏཱིཏཱནཱགཏོ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣསྶ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏསྨིཾ མནསྨིཾ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ མནཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣསྶ མནསྶ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱནཏྟཱཏཱིཏཱནཱགཏསུཏྟཾ

༩. ‘‘ཙཀྑུཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཾ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣསྶ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ¶ ཨཏཱིཏསྨིཾ ཙཀྑུསྨིཾ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ ཙཀྑུཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣསྶ ཙཀྑུསྶ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི. སོཏཾ ཨནཏྟཱ…པེ… གྷཱནཾ ཨནཏྟཱ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཱ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣཱཡ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏཱཡ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ ཛིཝ྄ཧཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣཱཡ ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི. ཀཱཡོ ཨནཏྟཱ…པེ… མནོ ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏོ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣསྶ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏསྨིཾ མནསྨིཾ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏཾ མནཾ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣསྶ མནསྶ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. བཱཧིརཱནིཙྩཱཏཱིཏཱནཱགཏསུཏྟཾ

༡༠. ‘‘རཱུཔཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཱ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣཱནཾ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏེསུ རཱུཔེསུ ¶ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏེ རཱུཔེ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣཱནཾ རཱུཔཱནཾ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཱ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣཱནཾ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏེསུ དྷམྨེསུ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏེ དྷམྨེ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣཱནཾ དྷམྨཱནཾ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏཱི’’ཏི. དསམཾ.

༡༡. བཱཧིརདུཀྑཱཏཱིཏཱནཱགཏསུཏྟཾ

༡༡. ‘‘རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཱ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣཱནཾ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏེསུ རཱུཔེསུ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏེ རཱུཔེ ནཱབྷིནནྡཏི ¶ ; པཙྩུཔྤནྣཱནཾ རཱུཔཱནཾ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏཱི’’ཏི…པེ. ¶ …. ཨེཀཱདསམཾ.

༡༢. བཱཧིརཱནཏྟཱཏཱིཏཱནཱགཏསུཏྟཾ

༡༢. ‘‘རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཱ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣཱནཾ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏེསུ རཱུཔེསུ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏེ རཱུཔེ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣཱནཾ རཱུཔཱནཾ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏཱནཱགཏཱ; ཀོ པན ཝཱདོ པཙྩུཔྤནྣཱནཾ! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ ¶ , སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཏཱིཏེསུ དྷམྨེསུ ཨནཔེཀྑོ ཧོཏི; ཨནཱགཏེ དྷམྨེ ནཱབྷིནནྡཏི; པཙྩུཔྤནྣཱནཾ དྷམྨཱནཾ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏཱི’’ཏི. དྭཱདསམཾ.

ཨནིཙྩཝགྒོ པཋམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཨནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཨནཏྟཱ ཙ, ཏཡོ ཨཛ྄ཛྷཏྟབཱཧིརཱ;

ཡདནིཙྩེན ཏཡོ ཝུཏྟཱ, ཏེ ཏེ ཨཛ྄ཛྷཏྟབཱཧིརཱཏི.

༢. ཡམཀཝགྒོ

༡. པཋམཔུབྦེསམྦོདྷསུཏྟཾ

༡༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ ¶ . ‘‘པུབྦེཝ ¶ མེ, བྷིཀྑཝེ, སམྦོདྷཱ ཨནབྷིསམྦུདྡྷསྶ བོདྷིསཏྟསྶེཝ ¶ སཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀོ ནུ ཁོ ཙཀྑུསྶ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎཾ? ཀོ སོཏསྶ…པེ… ཀོ གྷཱནསྶ… ཀོ ཛིཝ྄ཧཱཡ… ཀོ ཀཱཡསྶ… ཀོ མནསྶ ¶ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎ’ནྟི? ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾ ཁོ ཙཀྑུཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨཡཾ ཙཀྑུསྶ ཨསྶཱདོ. ཡཾ ཙཀྑུཾ ཨནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཡཾ ཙཀྑུསྶ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ ཙཀྑུསྨིཾ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ, ཨིདཾ ཙཀྑུསྶ ནིསྶརཎཾ. ཡཾ སོཏཾ…པེ… ཡཾ གྷཱནཾ…པེ… ཡཾ ཛིཝ྄ཧཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨཡཾ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨསྶཱདོ. ཡཾ [ཡཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ, ཨཡཾ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ, ཨིདཾ ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིསྶརཎཾ. ཡཾ ཀཱཡཾ…པེ… ཡཾ མནཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨཡཾ མནསྶ ཨསྶཱདོ. ཡཾ [ཡོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] མནོ ཨནིཙྩོ དུཀྑོ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨོ, ཨཡཾ མནསྶ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ མནསྨིཾ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ, ཨིདཾ མནསྶ ནིསྶརཎ’’’ནྟི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ ཚནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨེཝཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ, ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ, ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཱབྦྷཉྙཱསིཾ, ནེཝ ཏཱཝཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, སདེཝཀེ ལོཀེ སམཱརཀེ སབྲཧྨཀེ ¶ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ‘ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ’ཏི [སབྦཏྠཱཔི ཨེཝམེཝ ཨིཏིསདྡེན སཧ དིསྶཏི] པཙྩཉྙཱསིཾ. ཡཏོ ཙ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ ཚནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨེཝཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ, ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ, ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ཨཐཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, སདེཝཀེ ལོཀེ སམཱརཀེ སབྲཧྨཀེ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ‘ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ’ཏི པཙྩཉྙཱསིཾ. ཉཱཎཉྩ ¶ པན མེ དསྶནཾ ཨུདཔཱདི – ‘ཨཀུཔྤཱ མེ ཝིམུཏྟི [ཙེཏོཝིམུཏྟི (སཱི. པཱི. ཀ.) ཨེཝམུཔརིཔི], ཨཡམནྟིམཱ ཛཱཏི, ནཏྠི དཱནི པུནབྦྷཝོ’’’ཏི. པཋམཾ.

༢. དུཏིཡཔུབྦེསམྦོདྷསུཏྟཾ

༡༤. ‘‘པུབྦེཝ ¶ མེ, བྷིཀྑཝེ, སམྦོདྷཱ ཨནབྷིསམྦུདྡྷསྶ བོདྷིསཏྟསྶེཝ སཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀོ ནུ ཁོ རཱུཔཱནཾ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎཾ? ཀོ སདྡཱནཾ…པེ… ཀོ གནྡྷཱནཾ… ཀོ རསཱནཾ… ཀོ ཕོཊྛབྦཱནཾ… ཀོ དྷམྨཱནཾ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎ’ནྟི? ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾ ཁོ རཱུཔེ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨཡཾ རཱུཔཱནཾ ཨསྶཱདོ. ཡཾ རཱུཔཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ, ཨཡཾ རཱུཔཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ རཱུཔེསུ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ, ཨིདཾ རཱུཔཱནཾ ¶ ནིསྶརཎཾ. ཡཾ སདྡེ… གནྡྷེ… རསེ… ཕོཊྛབྦེ… ཡཾ དྷམྨེ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨཡཾ དྷམྨཱནཾ ཨསྶཱདོ. ཡཾ དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ ¶ , ཨཡཾ དྷམྨཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ དྷམྨེསུ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ, ཨིདཾ དྷམྨཱནཾ ནིསྶརཎ’’’ནྟི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ ཚནྣཾ བཱཧིརཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨེཝཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ, ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ, ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཱབྦྷཉྙཱསིཾ, ནེཝ ཏཱཝཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, སདེཝཀེ ལོཀེ སམཱརཀེ སབྲཧྨཀེ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ‘ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ’ཏི པཙྩཉྙཱསིཾ. ཡཏོ ཙ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ ཚནྣཾ བཱཧིརཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨེཝཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ, ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ, ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཱསིཾ, ཨཐཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, སདེཝཀེ ལོཀེ སམཱརཀེ སབྲཧྨཀེ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ‘ཨནུཏྟརཾ སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ’ཏི པཙྩཉྙཱསིཾ. ཉཱཎཉྩ པན མེ དསྶནཾ ཨུདཔཱདི – ‘ཨཀུཔྤཱ མེ ཝིམུཏྟི, ཨཡམནྟིམཱ ཛཱཏི, ནཏྠི དཱནི པུནབྦྷཝོ’’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. པཋམཨསྶཱདཔརིཡེསནསུཏྟཾ

༡༥. ‘‘ཙཀྑུསྶཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶཱདཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡོ ཙཀྑུསྶ ཨསྶཱདོ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ ཙཀྑུསྶ ཨསྶཱདོ པཉྙཱཡ མེ སོ སུདིཊྛོ. ཙཀྑུསྶཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ ¶ , ཨཱདཱིནཝཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡོ ཙཀྑུསྶ ཨཱདཱིནཝོ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ ཙཀྑུསྶ ཨཱདཱིནཝོ པཉྙཱཡ མེ སོ སུདིཊྛོ. ཙཀྑུསྶཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིསྶརཎཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡཾ ཙཀྑུསྶ ནིསྶརཎཾ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ ཙཀྑུསྶ ནིསྶརཎཾ ¶ , པཉྙཱཡ མེ ཏཾ སུདིཊྛཾ. སོཏསྶཱཧཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ… གྷཱནསྶཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ… ཛིཝ྄ཧཱཡཱཧཾ བྷིཀྑཝེ, ཨསྶཱདཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡོ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨསྶཱདོ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨསྶཱདོ པཉྙཱཡ མེ སོ སུདིཊྛོ. ཛིཝ྄ཧཱཡཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདཱིནཝཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡོ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨཱདཱིནཝོ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨཱདཱིནཝོ པཉྙཱཡ མེ སོ སུདིཊྛོ. ཛིཝ྄ཧཱཡཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིསྶརཎཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡཾ ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིསྶརཎཾ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིསྶརཎཾ, པཉྙཱཡ མེ ཏཾ སུདིཊྛཾ. མནསྶཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶཱདཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡོ མནསྶ ཨསྶཱདོ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ མནསྶ ཨསྶཱདོ པཉྙཱཡ མེ སོ སུདིཊྛོ. མནསྶཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ ¶ , ཨཱདཱིནཝཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡོ མནསྶ ཨཱདཱིནཝོ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ མནསྶ ཨཱདཱིནཝོ པཉྙཱཡ མེ སོ སུདིཊྛོ. མནསྶཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིསྶརཎཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡཾ མནསྶ ནིསྶརཎཾ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ མནསྶ ནིསྶརཎཾ, པཉྙཱཡ མེ ཏཾ སུདིཊྛཾ.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ ཚནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ, ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ, ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཱབྦྷཉྙཱསིཾ…པེ… པཙྩཉྙཱསིཾ. ཉཱཎཉྩ པན མེ དསྶནཾ ཨུདཔཱདི – ‘ཨཀུཔྤཱ མེ ཝིམུཏྟི, ཨཡམནྟིམཱ ཛཱཏི, ནཏྠི དཱནི པུནབྦྷཝོ’’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. དུཏིཡཨསྶཱདཔརིཡེསནསུཏྟཾ

༡༦. ‘‘རཱུཔཱནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶཱདཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡོ རཱུཔཱནཾ ཨསྶཱདོ ¶ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ རཱུཔཱནཾ ཨསྶཱདོ པཉྙཱཡ མེ སོ སུདིཊྛོ. རཱུཔཱནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདཱིནཝཔརིཡེསནཾ ¶ ཨཙརིཾ. ཡོ རཱུཔཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ རཱུཔཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ པཉྙཱཡ མེ སོ སུདིཊྛོ. རཱུཔཱནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིསྶརཎཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡཾ རཱུཔཱནཾ ནིསྶརཎཾ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ རཱུཔཱནཾ ནིསྶརཎཾ, པཉྙཱཡ མེ ཏཾ སུདིཊྛཾ. སདྡཱནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ… གནྡྷཱནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ… རསཱནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ… ཕོཊྛབྦཱནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ… དྷམྨཱནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶཱདཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡོ དྷམྨཱནཾ ཨསྶཱདོ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ དྷམྨཱནཾ ཨསྶཱདོ པཉྙཱཡ མེ སོ སུདིཊྛོ. དྷམྨཱནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདཱིནཝཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡོ དྷམྨཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ དྷམྨཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ པཉྙཱཡ མེ སོ སུདིཊྛོ. དྷམྨཱནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིསྶརཎཔརིཡེསནཾ ཨཙརིཾ. ཡཾ དྷམྨཱནཾ ནིསྶརཎཾ ཏདཛ྄ཛྷགམཾ. ཡཱཝཏཱ དྷམྨཱནཾ ནིསྶརཎཾ, པཉྙཱཡ ¶ མེ ཏཾ སུདིཊྛཾ.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ ཚནྣཾ བཱཧིརཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ, ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ, ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཱབྦྷཉྙཱསིཾ…པེ… པཙྩཉྙཱསིཾ. ཉཱཎཉྩ པན མེ དསྶནཾ ཨུདཔཱདི – ‘ཨཀུཔྤཱ མེ ཝིམུཏྟི, ཨཡམནྟིམཱ ཛཱཏི, ནཏྠི དཱནི པུནབྦྷཝོ’’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. པཋམནོཙེཨསྶཱདསུཏྟཾ

༡༧. ‘‘ནོ ¶ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསྶ ཨསྶཱདོ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ ཙཀྑུསྨིཾ སཱརཛྫེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི ཙཀྑུསྶ ཨསྶཱདོ ¶ ཏསྨཱ སཏྟཱ ཙཀྑུསྨིཾ སཱརཛྫནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསྶ ཨཱདཱིནཝོ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ ཙཀྑུསྨིཾ ནིབྦིནྡེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི ཙཀྑུསྶ ཨཱདཱིནཝོ ཏསྨཱ སཏྟཱ ཙཀྑུསྨིཾ ནིབྦིནྡནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསྶ ནིསྶརཎཾ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ ཙཀྑུསྨཱ ནིསྶརེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི ཙཀྑུསྶ ནིསྶརཎཾ ཏསྨཱ སཏྟཱ ཙཀྑུསྨཱ ནིསྶརནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, སོཏསྶ ཨསྶཱདོ ཨབྷཝིསྶ… ནོ ¶ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, གྷཱནསྶ ཨསྶཱདོ ཨབྷཝིསྶ… ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨསྶཱདོ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ སཱརཛྫེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨསྶཱདོ, ཏསྨཱ སཏྟཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ སཱརཛྫནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨཱདཱིནཝོ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིབྦིནྡེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨཱདཱིནཝོ, ཏསྨཱ སཏྟཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིབྦིནྡནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིསྶརཎཾ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིསྶརེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིསྶརཎཾ, ཏསྨཱ སཏྟཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ ནིསྶརནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱཡསྶ ཨསྶཱདོ ཨབྷཝིསྶ… ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, མནསྶ ཨསྶཱདོ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ མནསྨིཾ སཱརཛྫེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི མནསྶ ཨསྶཱདོ, ཏསྨཱ སཏྟཱ མནསྨིཾ སཱརཛྫནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, མནསྶ ཨཱདཱིནཝོ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ མནསྨིཾ ནིབྦིནྡེཡྻུཾ ¶ . ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི མནསྶ ཨཱདཱིནཝོ, ཏསྨཱ སཏྟཱ མནསྨིཾ ནིབྦིནྡནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, མནསྶ ནིསྶརཎཾ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ མནསྨཱ ནིསྶརེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི མནསྶ ནིསྶརཎཾ, ཏསྨཱ སཏྟཱ མནསྨཱ ནིསྶརནྟི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ ཨིམེསཾ ཚནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ¶ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ, ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ, ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཱབྦྷཉྙཾསུ, ནེཝ ཏཱཝ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ སདེཝཀཱ ལོཀཱ སམཱརཀཱ སབྲཧྨཀཱ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ནིསྶཊཱ ཝིསཉྙུཏྟཱ ཝིཔྤམུཏྟཱ ཝིམརིཡཱདཱིཀཏེན [ཝིཔརིཡཱདིཀཏེན (སཱི. པཱི.), ཝིཔརིཡཱདིཀཏེན (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཙེཏསཱ ཝིཧརིཾསུ. ཡཏོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ ཨིམེསཾ ཚནྣཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ, ཨཱདཱིནཝཉྩ ¶ ཨཱདཱིནཝཏོ, ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཾསུ ¶ , ཨཐ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ སདེཝཀཱ ལོཀཱ སམཱརཀཱ སབྲཧྨཀཱ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ནིསྶཊཱ ཝིསཉྙུཏྟཱ ཝིཔྤམུཏྟཱ ཝིམརིཡཱདཱིཀཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརནྟཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. དུཏིཡནོཙེཨསྶཱདསུཏྟཾ

༡༨. ‘‘ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱནཾ ཨསྶཱདོ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ རཱུཔེསུ སཱརཛྫེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི རཱུཔཱནཾ ཨསྶཱདོ, ཏསྨཱ སཏྟཱ རཱུཔེསུ སཱརཛྫནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ རཱུཔེསུ ནིབྦིནྡེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ¶ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི རཱུཔཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ, ཏསྨཱ སཏྟཱ རཱུཔེསུ ནིབྦིནྡནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱནཾ ནིསྶརཎཾ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ རཱུཔེཧི ནིསྶརེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི རཱུཔཱནཾ ནིསྶརཎཾ, ཏསྨཱ སཏྟཱ རཱུཔེཧི ནིསྶརནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, སདྡཱནཾ… གནྡྷཱནཾ… རསཱནཾ… ཕོཊྛབྦཱནཾ… དྷམྨཱནཾ ཨསྶཱདོ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ དྷམྨེསུ སཱརཛྫེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི དྷམྨཱནཾ ཨསྶཱདོ, ཏསྨཱ སཏྟཱ དྷམྨེསུ སཱརཛྫནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ དྷམྨེསུ ནིབྦིནྡེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི དྷམྨཱནཾ ཨཱདཱིནཝོ, ཏསྨཱ སཏྟཱ དྷམྨེསུ ནིབྦིནྡནྟི. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱནཾ ནིསྶརཎཾ ཨབྷཝིསྶ, ནཡིདཾ སཏྟཱ དྷམྨེཧི ནིསྶརེཡྻུཾ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠི དྷམྨཱནཾ ནིསྶརཎཾ, ཏསྨཱ སཏྟཱ དྷམྨེཧི ནིསྶརནྟི.

‘‘ཡཱཝཀཱིཝཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ ཨིམེསཾ ཚནྣཾ བཱཧིརཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ, ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ, ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཱབྦྷཉྙཾསུ ¶ , ནེཝ ཏཱཝ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ སདེཝཀཱ ལོཀཱ སམཱརཀཱ སབྲཧྨཀཱ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ ¶ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ནིསྶཊཱ ཝིསཉྙུཏྟཱ ཝིཔྤམུཏྟཱ ཝིམརིཡཱདཱིཀཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརིཾསུ. ཡཏོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏྟཱ ཨིམེསཾ ཚནྣཾ བཱཧིརཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨསྶཱདཉྩ ཨསྶཱདཏོ, ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱདཱིནཝཏོ, ནིསྶརཎཉྩ ནིསྶརཎཏོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨབྦྷཉྙཾསུ, ཨཐ, བྷིཀྑཝེ ¶ , སཏྟཱ སདེཝཀཱ ལོཀཱ སམཱརཀཱ སབྲཧྨཀཱ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ནིསྶཊཱ ཝིསཉྙུཏྟཱ ཝིཔྤམུཏྟཱ ཝིམརིཡཱདཱིཀཏེན ཙེཏསཱ ཝིཧརནྟཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. པཋམཱབྷིནནྡསུཏྟཾ

༡༩. ‘‘ཡོ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཾ ཨབྷིནནྡཏི, དུཀྑཾ སོ ཨབྷིནནྡཏི. ཡོ དུཀྑཾ ཨབྷིནནྡཏི, ཨཔརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམི. ཡོ སོཏཾ…པེ… ཡོ གྷཱནཾ…པེ… ཡོ ཛིཝ྄ཧཾ ཨབྷིནནྡཏི, དུཀྑཾ སོ ཨབྷིནནྡཏི. ཡོ དུཀྑཾ ཨབྷིནནྡཏི, ཨཔརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམི. ཡོ ཀཱཡཾ…པེ… ཡོ མནཾ ཨབྷིནནྡཏི, དུཀྑཾ སོ ཨབྷིནནྡཏི. ཡོ དུཀྑཾ ཨབྷིནནྡཏི, ཨཔརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱ’’ཏི ཝདཱམི.

‘‘ཡོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཾ ནཱབྷིནནྡཏི, དུཀྑཾ སོ ནཱབྷིནནྡཏི. ཡོ དུཀྑཾ ནཱབྷིནནྡཏི, པརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམི. ཡོ སོཏཾ…པེ… ཡོ གྷཱནཾ…པེ… ཡོ ཛིཝ྄ཧཾ ནཱབྷིནནྡཏི, དུཀྑཾ སོ ནཱབྷིནནྡཏི. ཡོ དུཀྑཾ ནཱབྷིནནྡཏི, པརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམི. ཡོ ཀཱཡཾ…པེ… ཡོ མནཾ ནཱབྷིནནྡཏི, དུཀྑཾ སོ ནཱབྷིནནྡཏི. ཡོ དུཀྑཾ ནཱབྷིནནྡཏི, པརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱ’’ཏི ཝདཱམི. སཏྟམཾ.

༨. དུཏིཡཱབྷིནནྡསུཏྟཾ

༢༠. ‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔེ ཨབྷིནནྡཏི, དུཀྑཾ སོ ཨབྷིནནྡཏི. ཡོ དུཀྑཾ ཨབྷིནནྡཏི, ཨཔརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམི. ཡོ སདྡེ…པེ… གནྡྷེ… རསེ… ཕོཊྛབྦེ… དྷམྨེ ཨབྷིནནྡཏི, དུཀྑཾ སོ ཨབྷིནནྡཏི. ཡོ དུཀྑཾ ཨབྷིནནྡཏི, ཨཔརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱ’’ཏི ཝདཱམི.

‘‘ཡོ ¶ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔེ ནཱབྷིནནྡཏི, དུཀྑཾ སོ ནཱབྷིནནྡཏི. ཡོ དུཀྑཾ ནཱབྷིནནྡཏི, པརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམི ¶ . ཡོ སདྡེ…པེ… གནྡྷེ… རསེ… ཕོཊྛབྦེ… དྷམྨེ ནཱབྷིནནྡཏི, དུཀྑཾ སོ ནཱབྷིནནྡཏི. ཡོ དུཀྑཾ ནཱབྷིནནྡཏི, པརིམུཏྟོ སོ དུཀྑསྨཱ’’ཏི ཝདཱམི. ཨཊྛམཾ.

༩. པཋམདུཀྑུཔྤཱདསུཏྟཾ

༢༡. ‘‘ཡོ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསྶ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི ཨབྷིནིབྦཏྟི པཱཏུབྷཱཝོ, དུཀྑསྶེསོ ཨུཔྤཱདོ, རོགཱནཾ ཋིཏི, ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ. ཡོ སོཏསྶ…པེ… ཡོ གྷཱནསྶ… ཡོ ཛིཝ྄ཧཱཡ… ཡོ ཀཱཡསྶ… ཡོ མནསྶ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི ཨབྷིནིབྦཏྟི པཱཏུབྷཱཝོ, དུཀྑསྶེསོ ཨུཔྤཱདོ, རོགཱནཾ ཋིཏི, ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ.

‘‘ཡོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསྶ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, དུཀྑསྶེསོ ནིརོདྷོ, རོགཱནཾ ཝཱུཔསམོ, ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ. ཡོ སོཏསྶ… ཡོ གྷཱནསྶ… ཡོ ཛིཝ྄ཧཱཡ… ཡོ ཀཱཡསྶ… ཡོ མནསྶ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, དུཀྑསྶེསོ ནིརོདྷོ, རོགཱནཾ ཝཱུཔསམོ, ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. དུཏིཡདུཀྑུཔྤཱདསུཏྟཾ

༢༢. ‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱནཾ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི ཨབྷིནིབྦཏྟི པཱཏུབྷཱཝོ, དུཀྑསྶེསོ ཨུཔྤཱདོ, རོགཱནཾ ཋིཏི, ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ. ཡོ སདྡཱནཾ…པེ… ཡོ གནྡྷཱནཾ… ཡོ རསཱནཾ… ཡོ ཕོཊྛབྦཱནཾ… ཡོ དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདོ ཋིཏི ཨབྷིནིབྦཏྟི པཱཏུབྷཱཝོ, དུཀྑསྶེསོ ཨུཔྤཱདོ, རོགཱནཾ ཋིཏི, ཛརཱམརཎསྶ པཱཏུབྷཱཝོ.

‘‘ཡོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱནཾ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, དུཀྑསྶེསོ ནིརོདྷོ, རོགཱནཾ ཝཱུཔསམོ, ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ. ཡོ ¶ སདྡཱནཾ…པེ… ཡོ གནྡྷཱནཾ… ཡོ རསཱནཾ… ཡོ ཕོཊྛབྦཱནཾ… ཡོ ¶ དྷམྨཱནཾ ནིརོདྷོ ཝཱུཔསམོ ཨཏྠངྒམོ, དུཀྑསྶེསོ ནིརོདྷོ, རོགཱནཾ ཝཱུཔསམོ, ཛརཱམརཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’’ཏི. དསམཾ.

ཡམཀཝགྒོ དུཏིཡོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

སམྦོདྷེན ¶ དུཝེ ཝུཏྟཱ, ཨསྶཱདེན ཨཔརེ དུཝེ;

ནོ ཙེཏེན དུཝེ ཝུཏྟཱ, ཨབྷིནནྡེན ཨཔརེ དུཝེ;

ཨུཔྤཱདེན དུཝེ ཝུཏྟཱ, ཝགྒོ ཏེན པཝུཙྩཏཱིཏི.

༣. སབྦཝགྒོ

༡. སབྦསུཏྟཾ

༢༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ ¶ . ‘‘སབྦཾ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ? ཙཀྑུཉྩེཝ རཱུཔཱ ཙ, སོཏཉྩ [སོཏཉྩེཝ (?) ཨེཝམིཏརཡུགལེསུཔི] སདྡཱ ཙ, གྷཱནཉྩ གནྡྷཱ ཙ, ཛིཝ྄ཧཱ ཙ རསཱ ཙ, ཀཱཡོ ཙ ཕོཊྛབྦཱ ཙ, མནོ ཙ དྷམྨཱ ཙ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ. ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨཧམེཏཾ སབྦཾ པཙྩཀྑཱཡ ཨཉྙཾ སབྦཾ པཉྙཱཔེསྶཱམཱི’ཏི, ཏསྶ ཝཱཙཱཝཏྠུཀམེཝསྶ [ཝཱཙཱཝཏྠུརེཝསྶ (སཱི. པཱི.), ཝཱཙཱཝཏྠུདེཝསྶ (སྱཱ. ཀཾ.)]; པུཊྛོ ཙ ན སམྤཱཡེཡྻ, ཨུཏྟརིཉྩ ཝིགྷཱཏཾ ཨཱཔཛྫེཡྻ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡཐཱ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཝིསཡསྨི’’ནྟི. པཋམཾ.

༢. པཧཱནསུཏྟཾ

༢༤. ‘‘སབྦཔྤཧཱནཱཡ [སབྦཾ པཧཱནཱཡ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཔྤཧཱནཱཡ དྷམྨོ? ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, པཧཱཏབྦཾ, རཱུཔཱ པཧཱཏབྦཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ པཧཱཏབྦཾ, ཙཀྑུསམྥསྶོ པཧཱཏབྦོ ¶ , ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི པཧཱཏབྦཾ…པེ… ཡམྤིདཾ སོཏསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི པཧཱཏབྦཾ… ཡམྤིདཾ གྷཱནསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི པཧཱཏབྦཾ. ཛིཝ྄ཧཱ པཧཱཏབྦཱ, རསཱ པཧཱཏབྦཱ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ པཧཱཏབྦཾ, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ པཧཱཏབྦོ, ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ¶ ཏམྤི པཧཱཏབྦཾ. ཀཱཡོ པཧཱཏབྦོ… མནོ པཧཱཏབྦོ, དྷམྨཱ པཧཱཏབྦཱ, མནོཝིཉྙཱཎཾ ¶ པཧཱཏབྦཾ, མནོསམྥསྶོ པཧཱཏབྦོ, ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི པཧཱཏབྦཾ. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཔྤཧཱནཱཡ དྷམྨོ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཨབྷིཉྙཱཔརིཉྙཱཔཧཱནསུཏྟཾ

༢༥. ‘‘སབྦཾ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱནཱཡ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱནཱཡ དྷམྨོ? ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦཾ, རཱུཔཱ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦཱ ¶ , ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦཾ, ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦོ, ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦཱ, རསཱ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦཱ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦཾ, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦོ, ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦཾ. ཀཱཡོ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦོ… མནོ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦོ, དྷམྨཱ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ ¶ པཧཱཏབྦཱ, མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦཾ, མནོསམྥསྶོ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦོ, ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ¶ ཏམྤི ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱཏབྦཾ. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨབྷིཉྙཱ པརིཉྙཱ པཧཱནཱཡ དྷམྨོ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. པཋམཨཔརིཛཱནནསུཏྟཾ

༢༦. ‘‘སབྦཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ? ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. རཱུཔེ ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཙཀྑུསམྥསྶཾ ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. རསེ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཾ…པེ… ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཀཱཡཾ…པེ… མནཾ ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. དྷམྨེ…པེ… མནོཝིཉྙཱཎཾ…པེ… མནོསམྥསྶཾ…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ¶ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཨིདཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ.

‘‘སབྦཉྩ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ ¶ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཀིཉྩ ¶ , བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ? ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. རཱུཔེ ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཙཀྑུསམྥསྶཾ ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ…པེ… ¶ ཛིཝ྄ཧཾ ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. རསེ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཾ…པེ… ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཀཱཡཾ…པེ… མནཾ ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. དྷམྨེ…པེ… མནོཝིཉྙཱཎཾ…པེ… མནོསམྥསྶཾ…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཨིདཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡཱ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. དུཏིཡཨཔརིཛཱནནསུཏྟཾ

༢༧. ‘‘སབྦཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ? ཡཉྩ, བྷིཀྑཝེ ¶ , ཙཀྑུ, ཡེ ¶ ཙ རཱུཔཱ, ཡཉྩ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ, ཡེ ཙ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ…པེ… ཡཱ ¶ ཙ ཛིཝ྄ཧཱ, ཡེ ཙ རསཱ, ཡཉྩ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ, ཡེ ཙ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ; ཡོ ཙ ཀཱཡོ, ཡེ ཙ ཕོཊྛབྦཱ, ཡཉྩ ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ, ཡེ ཙ ཀཱཡཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ; ཡོ ཙ མནོ, ཡེ ཙ དྷམྨཱ, ཡཉྩ མནོཝིཉྙཱཎཾ, ཡེ ཙ མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ – ཨིདཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ.

‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ? ཡཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུ, ཡེ ཙ རཱུཔཱ, ཡཉྩ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ, ཡེ ཙ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ…པེ… ཡཱ ཙ ཛིཝ྄ཧཱ, ཡེ ཙ རསཱ, ཡཉྩ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ, ཡེ ཙ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ; ཡོ ཙ ཀཱཡོ, ཡེ ཙ ཕོཊྛབྦཱ, ཡཉྩ ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ, ཡེ ཙ ཀཱཡཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ; ཡོ ཙ མནོ, ཡེ ཙ དྷམྨཱ, ཡཉྩ མནོཝིཉྙཱཎཾ, ཡེ ཙ མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ – ཨིདཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡཱ’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. ཨཱདིཏྟསུཏྟཾ

༢༨. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ གཡཱཡཾ ཝིཧརཏི གཡཱསཱིསེ སདྡྷིཾ བྷིཀྑུསཧསྶེན. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདིཏྟཾ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨཱདིཏྟཾ? ཙཀྑུ [ཙཀྑུཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)], བྷིཀྑཝེ, ཨཱདིཏྟཾ, རཱུཔཱ ཨཱདིཏྟཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨཱདིཏྟཾ, ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨཱདིཏྟོ. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ ¶ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨཱདིཏྟཾ. ཀེན ཨཱདིཏྟཾ? ‘རཱགགྒིནཱ, དོསགྒིནཱ, མོཧགྒིནཱ ཨཱདིཏྟཾ, ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི ཨཱདིཏྟ’ནྟི ཝདཱམི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨཱདིཏྟཱ, རསཱ ཨཱདིཏྟཱ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཨཱདིཏྟཾ, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ཨཱདིཏྟོ ¶ . ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨཱདིཏྟཾ. ཀེན ཨཱདིཏྟཾ? ‘རཱགགྒིནཱ, དོསགྒིནཱ, མོཧགྒིནཱ ཨཱདིཏྟཾ, ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི ཨཱདིཏྟ’ནྟི ཝདཱམི…པེ… མནོ ཨཱདིཏྟོ, དྷམྨཱ ཨཱདིཏྟཱ, མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨཱདིཏྟཾ, མནོསམྥསྶོ ཨཱདིཏྟོ. ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨཱདིཏྟཾ. ཀེན ཨཱདིཏྟཾ? ‘རཱགགྒིནཱ, དོསགྒིནཱ, མོཧགྒིནཱ ཨཱདིཏྟཾ, ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི ཨཱདིཏྟ’ནྟི ཝདཱམི. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ¶ ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི ¶ …པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ¶ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུཾ. ཨིམསྨིཉྩ པན ཝེཡྻཱཀརཎསྨིཾ བྷཉྙམཱནེ ཏསྶ བྷིཀྑུསཧསྶསྶ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཱནི ཝིམུཙྩིཾསཱུཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཨདྡྷབྷཱུཏསུཏྟཾ

༢༩. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨདྡྷབྷཱུཏཾ [ཨནྡྷབྷཱུཏཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)]. ཀིཉྩ ¶ , བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨདྡྷབྷཱུཏཾ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཨདྡྷབྷཱུཏཾ, རཱུཔཱ ཨདྡྷབྷཱུཏཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨདྡྷབྷཱུཏཾ, ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨདྡྷབྷཱུཏོ, ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨདྡྷབྷཱུཏཾ. ཀེན ཨདྡྷབྷཱུཏཾ? ‘ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི ཨདྡྷབྷཱུཏ’ནྟི ཝདཱམི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨདྡྷབྷཱུཏཱ, རསཱ ཨདྡྷབྷཱུཏཱ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཨདྡྷབྷཱུཏཾ, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ཨདྡྷབྷཱུཏོ, ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨདྡྷབྷཱུཏཾ. ཀེན ཨདྡྷབྷཱུཏཾ? ‘ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི ཨདྡྷབྷཱུཏ’ནྟི ཝདཱམི. ཀཱཡོ ཨདྡྷབྷཱུཏོ…པེ… མནོ ཨདྡྷབྷཱུཏོ, དྷམྨཱ ཨདྡྷབྷཱུཏཱ, མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨདྡྷབྷཱུཏཾ, མནོསམྥསྶོ ཨདྡྷབྷཱུཏོ, ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ¶ ཏམྤི ཨདྡྷབྷཱུཏཾ. ཀེན ཨདྡྷབྷཱུཏཾ? ‘ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི ཨདྡྷབྷཱུཏ’ནྟི ཝདཱམི. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ¶ ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི ¶ , ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི, ཝིམུཏྟསྨིཾ ‘ཝིམུཏྟ’མིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི, ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. སམུགྒྷཱཏསཱརུཔྤསུཏྟཾ

༣༠. ‘‘སབྦམཉྙིཏསམུགྒྷཱཏསཱརུཔྤཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཔདཾ ¶ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱིཏི. ཀཏམཱ ཙ སཱ, བྷིཀྑཝེ, སབྦམཉྙིཏསམུགྒྷཱཏསཱརུཔྤཱ པཊིཔདཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུཾ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུསྨིཾ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུཏོ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུཾ མེཏི ན མཉྙཏི. རཱུཔེ ན མཉྙཏི, རཱུཔེསུ ན མཉྙཏི, རཱུཔཏོ ན མཉྙཏི, རཱུཔཱ མེཏི ན མཉྙཏི. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎསྨིཾ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཏོ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ མེཏི ན མཉྙཏི. ཙཀྑུསམྥསྶཾ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུསམྥསྶསྨིཾ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུསམྥསྶཏོ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུསམྥསྶོ མེཏི ན མཉྙཏི. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན མཉྙཏི ¶ , ཏསྨིམྤི ན མཉྙཏི, ཏཏོཔི ན མཉྙཏི, ཏཾ མེཏི ན མཉྙཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱཡ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱཏོ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱ མེཏི ན མཉྙཏི. རསེ ན མཉྙཏི, རསེསུ ན མཉྙཏི, རསཏོ ན མཉྙཏི, རསཱ མེཏི ན མཉྙཏི. ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎསྨིཾ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཏོ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ མེཏི ན མཉྙཏི. ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཾ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶསྨིཾ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཏོ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ མེཏི ན མཉྙཏི. ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན མཉྙཏི, ཏསྨིམྤི ན མཉྙཏི, ཏཏོཔི ན མཉྙཏི, ཏཾ མེཏི ན མཉྙཏི…པེ… མནཾ ན མཉྙཏི, མནསྨིཾ ན མཉྙཏི, མནཏོ ན མཉྙཏི, མནོ མེཏི ན མཉྙཏི. དྷམྨེ ན མཉྙཏི, དྷམྨེསུ ན མཉྙཏི, དྷམྨཏོ ན མཉྙཏི, དྷམྨཱ མེཏི ¶ ན མཉྙཏི. མནོཝིཉྙཱཎཾ ན མཉྙཏི, མནོཝིཉྙཱཎསྨིཾ ན མཉྙཏི, མནོཝིཉྙཱཎཏོ ན མཉྙཏི, མནོཝིཉྙཱཎཾ མེཏི ན མཉྙཏི. མནོསམྥསྶཾ ན མཉྙཏི, མནོསམྥསྶསྨིཾ ན མཉྙཏི, མནོསམྥསྶཏོ ན མཉྙཏི, མནོསམྥསྶོ མེཏི ན མཉྙཏི ¶ . ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན མཉྙཏི, ཏསྨིམྤི ན མཉྙཏི, ཏཏོཔི ན མཉྙཏི, ཏཾ མེཏི ན ¶ མཉྙཏི. སབྦཾ ན མཉྙཏི, སབྦསྨིཾ ན མཉྙཏི, སབྦཏོ ན མཉྙཏི, སབྦཾ མེཏི ན མཉྙཏི. སོ ཨེཝཾ ཨམཉྙམཱནོ ¶ ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨནུཔཱདིཡཾ ན པརིཏསྶཏི. ཨཔརིཏསྶཾ པཙྩཏྟཉྙེཝ པརིནིབྦཱཡཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཁོ སཱ, བྷིཀྑཝེ, སབྦམཉྙིཏསམུགྒྷཱཏསཱརུཔྤཱ པཊིཔདཱ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. པཋམསམུགྒྷཱཏསཔྤཱཡསུཏྟཾ

༣༡. ‘‘སབྦམཉྙིཏསམུགྒྷཱཏསཔྤཱཡཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཔདཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཱ ཙ སཱ, བྷིཀྑཝེ, སབྦམཉྙིཏསམུགྒྷཱཏསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུཾ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུསྨིཾ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུཏོ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུཾ མེཏི ན མཉྙཏི. རཱུཔེ ན མཉྙཏི…པེ… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ན མཉྙཏི, ཙཀྑུསམྥསྶཾ ན མཉྙཏི, ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན མཉྙཏི, ཏསྨིམྤི ན མཉྙཏི, ཏཏོཔི ན མཉྙཏི, ཏཾ མེཏི ན མཉྙཏི. ཡཉྷི, བྷིཀྑཝེ, མཉྙཏི, ཡསྨིཾ མཉྙཏི, ཡཏོ མཉྙཏི, ཡཾ མེཏི མཉྙཏི, ཏཏོ ཏཾ ཧོཏི ཨཉྙཐཱ. ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི བྷཝསཏྟོ ལོཀོ བྷཝམེཝཱབྷིནནྡཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱཡ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱཏོ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱ མེཏི ན མཉྙཏི. རསེ ན མཉྙཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ན མཉྙཏི, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཾ ན མཉྙཏི. ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ ¶ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ¶ ཝཱ ཏམྤི ན མཉྙཏི, ཏསྨིམྤི ན མཉྙཏི, ཏཏོཔི ན མཉྙཏི, ཏཾ མེཏི ན མཉྙཏི. ཡཉྷི, བྷིཀྑཝེ, མཉྙཏི, ཡསྨིཾ མཉྙཏི, ཡཏོ མཉྙཏི, ཡཾ མེཏི མཉྙཏི, ཏཏོ ཏཾ ཧོཏི ཨཉྙཐཱ. ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི བྷཝསཏྟོ ལོཀོ བྷཝམེཝཱབྷིནནྡཏི…པེ… མནཾ ན མཉྙཏི, མནསྨིཾ ན མཉྙཏི, མནཏོ ན མཉྙཏི, མནོ མེཏི ན མཉྙཏི. དྷམྨེ ན མཉྙཏི…པེ… མནོཝིཉྙཱཎཾ ན མཉྙཏི, མནོསམྥསྶཾ ན མཉྙཏི. ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ¶ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན མཉྙཏི, ཏསྨིམྤི ན མཉྙཏི, ཏཏོཔི ན མཉྙཏི, ཏཾ མེཏི ན མཉྙཏི. ཡཉྷི, བྷིཀྑཝེ, མཉྙཏི, ཡསྨིཾ མཉྙཏི, ཡཏོ མཉྙཏི, ཡཾ མེཏི མཉྙཏི, ཏཏོ ཏཾ ཧོཏི ཨཉྙཐཱ. ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི བྷཝསཏྟོ ལོཀོ བྷཝམེཝཱབྷིནནྡཏི. ཡཱཝཏཱ, བྷིཀྑཝེ, ཁནྡྷདྷཱཏུཨཱཡཏནཾ ཏམྤི ན མཉྙཏི, ཏསྨིམྤི ན མཉྙཏི, ཏཏོཔི ན མཉྙཏི, ཏཾ མེཏི ན མཉྙཏི. སོ ཨེཝཾ ཨམཉྙམཱནོ ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨནུཔཱདིཡཾ ན པརིཏསྶཏི. ཨཔརིཏསྶཾ པཙྩཏྟཉྙེཝ པརིནིབྦཱཡཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི ¶ . ཨཡཾ ཁོ སཱ, བྷིཀྑཝེ, སབྦམཉྙིཏསམུགྒྷཱཏསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. དུཏིཡསམུགྒྷཱཏསཔྤཱཡསུཏྟཾ

༣༢. ‘‘སབྦམཉྙིཏསམུགྒྷཱཏསཔྤཱཡཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཔདཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམཱ ཙ སཱ, བྷིཀྑཝེ, སབྦམཉྙིཏསམུགྒྷཱཏསཔྤཱཡཱ ¶ པཊིཔདཱ?

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ ¶ , བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ བྷནྟེ’’.

‘‘རཱུཔཱ…པེ… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཡམྤིདཾ ¶ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཱ བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘རསཱ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ… ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ…པེ… ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ… དྷམྨཱ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱཏི?

‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ ¶ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ¶ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨེཝཾ ¶ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, རསེསུཔི…པེ… ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, དྷམྨེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི. ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི ¶ . ཨཡཾ ཁོ སཱ, བྷིཀྑཝེ, སབྦམཉྙིཏསམུགྒྷཱཏསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ’’ཏི. དསམཾ.

སབྦཝགྒོ ཏཏིཡོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

སབྦཉྩ དྭེཔི པཧཱནཱ, པརིཛཱནཱཔརེ དུཝེ;

ཨཱདིཏྟཾ ཨདྡྷབྷཱུཏཉྩ, སཱརུཔྤཱ དྭེ ཙ སཔྤཱཡཱ;

ཝགྒོ ཏེན པཝུཙྩཏཱིཏི.

༤. ཛཱཏིདྷམྨཝགྒོ

༡-༡༠. ཛཱཏིདྷམྨཱདིསུཏྟདསཀཾ

༣༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ ¶ ¶ . ཏཏྲ ཁོ…པེ… ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, ཛཱཏིདྷམྨཾ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཛཱཏིདྷམྨཾ? ཙཀྑུ, ¶ བྷིཀྑཝེ, ཛཱཏིདྷམྨཾ. རཱུཔཱ… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶོ ཛཱཏིདྷམྨོ. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཛཱཏིདྷམྨཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ… རསཱ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ… ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ… ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཛཱཏིདྷམྨཾ. ཀཱཡོ…པེ... མནོ ཛཱཏིདྷམྨོ, དྷམྨཱ ཛཱཏིདྷམྨཱ, མནོཝིཉྙཱཎཾ ཛཱཏིདྷམྨཾ, མནོསམྥསྶོ ཛཱཏིདྷམྨོ. ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཛཱཏིདྷམྨཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི… ཙཀྑུསམྥསྶེཔི…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༣༤. ‘‘སབྦཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཛརཱདྷམྨཾ…པེ… སཾཁིཏྟཾ. དུཏིཡཾ.

༣༥. ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, བྱཱདྷིདྷམྨཾ…པེ…. ཏཏིཡཾ.

༣༦. ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, མརཎདྷམྨཾ…པེ…. ཙཏུཏྠཾ.

༣༧. ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, སོཀདྷམྨཾ…པེ…. པཉྩམཾ.

༣༨. ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, སཾཀིལེསིཀདྷམྨཾ…པེ…. ཚཊྛཾ.

༣༩. ‘‘སབྦཾ ¶ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཁཡདྷམྨཾ…པེ…. སཏྟམཾ.

༤༠. ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝཡདྷམྨཾ…པེ…. ཨཊྛམཾ.

༤༡. ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, སམུདཡདྷམྨཾ…པེ…. ནཝམཾ.

༤༢. ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, ནིརོདྷདྷམྨཾ…པེ…. དསམཾ.

ཛཱཏིདྷམྨཝགྒོ ཙཏུཏྠོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཛཱཏིཛརཱབྱཱདྷིམརཎཾ, སོཀོ ཙ སཾཀིལེསིཀཾ;

ཁཡཝཡསམུདཡཾ, ནིརོདྷདྷམྨེན ཏེ དསཱཏི.

༥. སབྦཨནིཙྩཝགྒོ

༡-༩. ཨནིཙྩཱདིསུཏྟནཝཀཾ

༤༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ ¶ ¶ . ཏཏྲ ཁོ…པེ… ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨནིཙྩཾ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ, རཱུཔཱ ཨནིཙྩཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ, ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ, རསཱ ཨནིཙྩཱ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ. ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཾ. ཀཱཡོ ཨནིཙྩོ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ, དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ, མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ, མནོསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ. ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ… མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, དྷམྨེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ¶ ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༤༤. ‘‘སབྦཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ…པེ…. དུཏིཡཾ.

༤༥. ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ…པེ…. ཏཏིཡཾ.

༤༦. ‘‘སབྦཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨབྷིཉྙེཡྻཾ…པེ… ¶ . ཙཏུཏྠཾ.

༤༧. ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, པརིཉྙེཡྻཾ…པེ…. པཉྩམཾ.

༤༨. ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, པཧཱཏབྦཾ…པེ…. ཚཊྛཾ.

༤༩. ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, སཙྪིཀཱཏབྦཾ…པེ… ¶ . སཏྟམཾ.

༥༠. ‘‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨབྷིཉྙཱཔརིཉྙེཡྻཾ…པེ…. ཨཊྛམཾ.

༥༡. ‘‘སབྦཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨུཔདྡུཏཾ…པེ…. ནཝམཾ.

༡༠. ཨུཔསྶཊྛསུཏྟཾ

༥༢. ‘‘སབྦཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨུཔསྶཊྛཾ [ཨུཔསཊྛཾ (ཀ.)]. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨུཔསྶཊྛཾ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔསྶཊྛཾ, རཱུཔཱ ཨུཔསྶཊྛཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔསྶཊྛཾ, ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨུཔསྶཊྛོ. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨུཔསྶཊྛཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨུཔསྶཊྛཱ, རསཱ ཨུཔསྶཊྛཱ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔསྶཊྛཾ, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ཨུཔསྶཊྛོ. ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨུཔསྶཊྛཾ. ཀཱཡོ ཨུཔསྶཊྛོ… མནོ ཨུཔསྶཊྛོ, དྷམྨཱ ཨུཔསྶཊྛཱ, མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨུཔསྶཊྛཾ, མནོསམྥསྶོ ཨུཔསྶཊྛོ. ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ¶ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨུཔསྶཊྛཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ… མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, དྷམྨེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི. ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི ¶ . ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. དསམཾ.

སབྦཨནིཙྩཝགྒོ པཉྩམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཨནིཙྩཾ ¶ དུཀྑཾ ཨནཏྟཱ, ཨབྷིཉྙེཡྻཾ པརིཉྙེཡྻཾ;

པཧཱཏབྦཾ སཙྪིཀཱཏབྦཾ, ཨབྷིཉྙེཡྻཔརིཉྙེཡྻཾ [ཨབྷིཉྙེཡྻཾ པརིཉྙེཡྻཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.), ཨབྷིཉྙཱཏཾ པརིཉྙེཡྻཾ (པཱི. ཀ.)];

ཨུཔདྡུཏཾ ཨུཔསྶཊྛཾ, ཝགྒོ ཏེན པཝུཙྩཏཱིཏི.

སལཱ༹ཡཏནཝགྒེ པཋམཔཎྞཱསཀོ སམཏྟོ.

ཏསྶ ཝགྒུདྡཱནཾ –

ཨནིཙྩཝགྒཾ ¶ ཡམཀཾ, སབྦཾ ཝགྒཾ ཛཱཏིདྷམྨཾ;

ཨནིཙྩཝགྒེན པཉྙཱསཾ, པཉྩམོ ཏེན པཝུཙྩཏཱིཏི.

༦. ཨཝིཛྫཱཝགྒོ

༡. ཨཝིཛྫཱཔཧཱནསུཏྟཾ

༥༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ ¶ . ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ¶ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ ཀཐཾ པསྶཏོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི?

‘‘ཙཀྑུཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏི. རཱུཔེ ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏི. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏི. སོཏཾ… གྷཱནཾ… ཛིཝ྄ཧཾ… ཀཱཡཾ… མནཾ ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏི. དྷམྨེ ¶ … མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ¶ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. སཾཡོཛནཔཧཱནསུཏྟཾ

༥༤. ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ, ཀཐཾ པསྶཏོ, སཾཡོཛནཱ པཧཱིཡནྟཱི’’ཏི? ‘‘ཙཀྑུཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ སཾཡོཛནཱ པཧཱིཡནྟི. རཱུཔེ… ¶ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ སཾཡོཛནཱ པཧཱིཡནྟི. སོཏཾ… གྷཱནཾ… ཛིཝ྄ཧཾ… ཀཱཡཾ… མནཾ… དྷམྨེ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ སཾཡོཛནཱ པཧཱིཡནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ སཾཡོཛནཱ པཧཱིཡནྟཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. སཾཡོཛནསམུགྒྷཱཏསུཏྟཾ

༥༥. ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ, ཀཐཾ པསྶཏོ སཾཡོཛནཱ སམུགྒྷཱཏཾ གཙྪནྟཱི’’ཏི? ‘‘ཙཀྑུཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨནཏྟཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ སཾཡོཛནཱ ¶ སམུགྒྷཱཏཾ གཙྪནྟི. རཱུཔེ ཨནཏྟཏོ… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནཏྟཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ སཾཡོཛནཱ སམུགྒྷཱཏཾ གཙྪནྟི. སོཏཾ… གྷཱནཾ… ཛིཝ྄ཧཾ… ཀཱཡཾ… མནཾ… དྷམྨེ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནཏྟཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ སཾཡོཛནཱ སམུགྒྷཱཏཾ གཙྪནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ སཾཡོཛནཱ སམུགྒྷཱཏཾ གཙྪནྟཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཨཱསཝཔཧཱནསུཏྟཾ

༥༦. ‘‘ཀཐཾ ¶ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ, ཀཐཾ པསྶཏོ ཨཱསཝཱ པཧཱིཡནྟཱི’’ཏི…པེ…. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཨཱསཝསམུགྒྷཱཏསུཏྟཾ

༥༧. ‘‘ཀཐཾ ¶ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ, ཀཐཾ པསྶཏོ ཨཱསཝཱ སམུགྒྷཱཏཾ གཙྪནྟཱི’’ཏི…པེ… ¶ . པཉྩམཾ.

༦. ཨནུསཡཔཧཱནསུཏྟཾ

༥༨. ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ…པེ… ¶ ཨནུསཡཱ པཧཱིཡནྟཱི’’ཏི…པེ…. ཚཊྛཾ.

༧. ཨནུསཡསམུགྒྷཱཏསུཏྟཾ

༥༩. ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ…པེ… ཨནུསཡཱ སམུགྒྷཱཏཾ གཙྪནྟཱི’’ཏི? ‘‘ཙཀྑུཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨནཏྟཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨནུསཡཱ སམུགྒྷཱཏཾ གཙྪནྟི…པེ… སོཏཾ… གྷཱནཾ… ཛིཝ྄ཧཾ… ཀཱཡཾ… མནཾ… དྷམྨེ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནཏྟཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨནུསཡཱ སམུགྒྷཱཏཾ གཙྪནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨནུསཡཱ སམུགྒྷཱཏཾ གཙྪནྟཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཱསུཏྟཾ

༦༠. ‘‘སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཱཡ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཱཡ དྷམྨོ? ཙཀྑུཉྩ པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ. ཨེཝཾ པསྶཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམོཀྑཱ [ཝིམོཀྑཾ (ཀ.), ཝིམོཀྑ (སྱཱ. ཀཾ.)] ‘པརིཉྙཱཏཾ མེ ཨུཔཱདཱན’ནྟི པཛཱནཱཏི. སོཏཉྩ པཊིཙྩ སདྡེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི… གྷཱནཉྩ པཊིཙྩ གནྡྷེ ཙ… ཛིཝ྄ཧཉྩ པཊིཙྩ རསེ ཙ… ཀཱཡཉྩ པཊིཙྩ ཕོཊྛབྦེ ཙ… མནཉྩ པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི ¶ , དྷམྨེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམོཀྑཱ ‘པརིཉྙཱཏཾ མེ ཨུཔཱདཱན’ནྟི ¶ པཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཱཡ དྷམྨོ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. པཋམསབྦུཔཱདཱནཔརིཡཱདཱནསུཏྟཾ

༦༡. ‘‘སབྦུཔཱདཱནཔརིཡཱདཱནཱཡ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སབྦུཔཱདཱནཔརིཡཱདཱནཱཡ དྷམྨོ? ཙཀྑུཉྩ པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམོཀྑཱ ‘པརིཡཱདིནྣཾ [སབྦཏྠཔི ཨེཝམེཝ དིསྶཏི དནྟཛ-ནཀཱརེནེཝ] མེ ཨུཔཱདཱན’ནྟི པཛཱནཱཏི…པེ… ¶ ཛིཝ྄ཧཉྩ པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ…པེ… མནཉྩ པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, དྷམྨེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི ¶ མནོསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཝེདནཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམོཀྑཱ ‘པརིཡཱདིནྣཾ མེ ཨུཔཱདཱན’ནྟི པཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སབྦུཔཱདཱནཔརིཡཱདཱནཱཡ དྷམྨོ’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. དུཏིཡསབྦུཔཱདཱནཔརིཡཱདཱནསུཏྟཾ

༦༢. ‘‘སབྦུཔཱདཱནཔརིཡཱདཱནཱཡ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ ¶ . ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སབྦུཔཱདཱནཔརིཡཱདཱནཱཡ དྷམྨོ’’?

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘རཱུཔཱ…པེ… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཙཀྑུསམྥསྶོ ¶ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘སོཏཾ… གྷཱནཾ… ཛིཝ྄ཧཱ… ཀཱཡོ… མནོ… དྷམྨཱ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶོ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ, ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ ¶ , བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨེཝཾ ¶ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, རསེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎེཔི ¶ ནིབྦིནྡཏི, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི…པེ… མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, དྷམྨེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི. ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ¶ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སབྦུཔཱདཱནཔརིཡཱདཱནཱཡ དྷམྨོ’’ཏི. དསམཾ.

ཨཝིཛྫཱཝགྒོ ཚཊྛོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཨཝིཛྫཱ སཾཡོཛནཱ དྭེ, ཨཱསཝེན དུཝེ ཝུཏྟཱ;

ཨནུསཡཱ ཨཔརེ དྭེ, པརིཉྙཱ དྭེ པརིཡཱདིནྣཾ;

ཝགྒོ ཏེན པཝུཙྩཏཱིཏི.

༧. མིགཛཱལཝགྒོ

༡. པཋམམིགཛཱལསུཏྟཾ

༦༣. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ ¶ . ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མིགཛཱལོ ཡེན བྷགཝཱ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མིགཛཱལོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ཨེཀཝིཧཱརཱི, ཨེཀཝིཧཱརཱི’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ¶ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཨེཀཝིཧཱརཱི ཧོཏི, ཀིཏྟཱཝཏཱ ཙ པན སདུཏིཡཝིཧཱརཱི ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘སནྟི ཁོ, མིགཛཱལ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ¶ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ནནྡཱི [ནནྡི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)]. ནནྡིཡཱ སཏི སཱརཱགོ ཧོཏི; སཱརཱགེ སཏི སཾཡོགོ ཧོཏི. ནནྡིསཾཡོཛནསཾཡུཏྟོ ཁོ, མིགཛཱལ, བྷིཀྑུ སདུཏིཡཝིཧཱརཱིཏི ཝུཙྩཏི. སནྟི…པེ… སནྟི ཁོ, མིགཛཱལ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ¶ ནནྡཱི. ནནྡིཡཱ སཏི སཱརཱགོ ཧོཏི; སཱརཱགེ སཏི སཾཡོགོ ཧོཏི. ནནྡིསཾཡོཛནསཾཡུཏྟོ ཁོ, མིགཛཱལ, བྷིཀྑུ སདུཏིཡཝིཧཱརཱིཏི ཝུཙྩཏི. ཨེཝཾཝིཧཱརཱི ཙ, མིགཛཱལ, བྷིཀྑུ ཀིཉྩཱཔི ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝཏི ¶ ཨཔྤསདྡཱནི ཨཔྤནིགྒྷོསཱནི ཝིཛནཝཱཏཱནི མནུསྶརཱཧསྶེཡྻཀཱནི [མནུསྶརཱཧསེཡྻཀཱནི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] པཊིསལླཱནསཱརུཔྤཱནི; ཨཐ ཁོ སདུཏིཡཝིཧཱརཱིཏི ཝུཙྩཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏཎྷཱ ཧིསྶ དུཏིཡཱ, སཱསྶ ཨཔྤཧཱིནཱ. ཏསྨཱ སདུཏིཡཝིཧཱརཱི’’ཏི ཝུཙྩཏི.

‘‘སནྟི ཙ ཁོ, མིགཛཱལ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ནནྡཱི ནིརུཛ྄ཛྷཏི. ནནྡིཡཱ ཨསཏི སཱརཱགོ ན ཧོཏི; སཱརཱགེ ཨསཏི སཾཡོགོ ¶ ན ཧོཏི. ནནྡིསཾཡོཛནཝིསཾཡུཏྟོ ཁོ, མིགཛཱལ, བྷིཀྑུ ཨེཀཝིཧཱརཱིཏི ཝུཙྩཏི…པེ… སནྟི ཙ ཁོ, མིགཛཱལ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི ཙ ཁོ, མིགཛཱལ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ནནྡཱི ནིརུཛ྄ཛྷཏི. ནནྡིཡཱ ཨསཏི སཱརཱགོ ན ཧོཏི; སཱརཱགེ ཨསཏི སཾཡོགོ ན ཧོཏི. ནནྡིསཾཡོཛནཝིཔྤཡུཏྟོ ཁོ, མིགཛཱལ, བྷིཀྑུ ཨེཀཝིཧཱརཱིཏི ཝུཙྩཏི. ཨེཝཾཝིཧཱརཱི ཙ, མིགཛཱལ, བྷིཀྑུ ཀིཉྩཱཔི གཱམནྟེ ཝིཧརཏི ཨཱཀིཎྞོ བྷིཀྑཱུཧི བྷིཀྑུནཱིཧི ཨུཔཱསཀེཧི ཨུཔཱསིཀཱཧི རཱཛཱུཧི རཱཛམཧཱམཏྟེཧི ཏིཏྠིཡེཧི ཏིཏྠིཡསཱཝཀེཧི ¶ . ཨཐ ཁོ ཨེཀཝིཧཱརཱིཏི ཝུཙྩཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཏཎྷཱ ཧིསྶ དུཏིཡཱ, སཱསྶ པཧཱིནཱ. ཏསྨཱ ཨེཀཝིཧཱརཱིཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. དུཏིཡམིགཛཱལསུཏྟཾ

༦༤. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མིགཛཱལོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མིགཛཱལོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ, ཡམཧཾ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི.

‘‘སནྟི ¶ ཁོ, མིགཛཱལ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ནནྡཱི. ནནྡིསམུདཡཱ དུཀྑསམུདཡོ, མིགཛཱལཱཏི ཝདཱམི…པེ… སནྟི ཙ ཁོ, མིགཛཱལ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི ཙ ཁོ, མིགཛཱལ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ནནྡཱི ¶ . ནནྡིསམུདཡཱ དུཀྑསམུདཡོ, མིགཛཱལཱཏི ཝདཱམི.

‘‘སནྟི ཙ ཁོ, མིགཛཱལ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ¶ ཏིཊྛཏོ ནནྡཱི ནིརུཛ྄ཛྷཏི. ནནྡིནིརོདྷཱ དུཀྑནིརོདྷོ, མིགཛཱལཱཏི ཝདཱམི…པེ… སནྟི ཙ ཁོ, མིགཛཱལ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ…པེ… སནྟི ཙ ཁོ, མིགཛཱལ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ནནྡཱི ནིརུཛ྄ཛྷཏི. ནནྡིནིརོདྷཱ དུཀྑནིརོདྷོ, མིགཛཱལཱཏི ཝདཱམཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མིགཛཱལོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མིགཛཱལོ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརཏོ ནཙིརསྶེཝ – ཡསྶཏྠཱཡ ཀུལཔུཏྟཱ སམྨདེཝ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛནྟི ཏདནུཏྟརཾ – བྲཧྨཙརིཡཔརིཡོསཱནཾ དིཊྛེཝ ¶ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི ཨབྦྷཉྙཱསི. ཨཉྙཏརོ ཙ པནཱཡསྨཱ མིགཛཱལོ ཨརཧཏཾ ཨཧོསཱིཏི. དུཏིཡཾ.

༣. པཋམསམིདྡྷིམཱརཔཉྷཱསུཏྟཾ

༦༥. ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སམིདྡྷི ཡེན བྷགཝཱ…པེ… བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘མཱརོ, མཱརོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, མཱརོ ཝཱ ཨསྶ མཱརཔཉྙཏྟི ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཡཏྠ ཁོ, སམིདྡྷི, ཨཏྠི ¶ ཙཀྑུ, ཨཏྠི རཱུཔཱ, ཨཏྠི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ¶ , ཨཏྠི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ཨཏྠི ཏཏྠ མཱརོ ཝཱ མཱརཔཉྙཏྟི ཝཱ. ཨཏྠི སོཏཾ, ཨཏྠི སདྡཱ, ཨཏྠི སོཏཝིཉྙཱཎཾ, ཨཏྠི སོཏཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ཨཏྠི ཏཏྠ མཱརོ ཝཱ མཱརཔཉྙཏྟི ཝཱ. ཨཏྠི གྷཱནཾ, ཨཏྠི གནྡྷཱ, ཨཏྠི གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ, ཨཏྠི གྷཱནཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ཨཏྠི ཏཏྠ མཱརོ ཝཱ མཱརཔཉྙཏྟི ཝཱ. ཨཏྠི ཛིཝ྄ཧཱ, ཨཏྠི རསཱ, ཨཏྠི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ, ཨཏྠི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ཨཏྠི ཏཏྠ མཱརོ ཝཱ མཱརཔཉྙཏྟི ཝཱ. ཨཏྠི ཀཱཡོ, ཨཏྠི ཕོཊྛབྦཱ, ཨཏྠི ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ, ཨཏྠི ཀཱཡཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ཨཏྠི ཏཏྠ མཱརོ ཝཱ མཱརཔཉྙཏྟི ཝཱ. ཨཏྠི མནོ, ཨཏྠི དྷམྨཱ, ཨཏྠི མནོཝིཉྙཱཎཾ, ཨཏྠི མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ཨཏྠི ཏཏྠ མཱརོ ཝཱ མཱརཔཉྙཏྟི ཝཱ.

‘‘ཡཏྠ ཙ ཁོ, སམིདྡྷི, ནཏྠི ཙཀྑུ, ནཏྠི རཱུཔཱ, ནཏྠི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ, ནཏྠི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ནཏྠི ཏཏྠ མཱརོ ཝཱ མཱརཔཉྙཏྟི ཝཱ. ནཏྠི སོཏཾ…པེ… ནཏྠི གྷཱནཾ…པེ… ནཏྠི ཛིཝ྄ཧཱ, ནཏྠི རསཱ, ནཏྠི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ, ནཏྠི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ནཏྠི ཏཏྠ མཱརོ ཝཱ མཱརཔཉྙཏྟི ཝཱ. ནཏྠི ཀཱཡོ…པེ…. ནཏྠི མནོ, ནཏྠི དྷམྨཱ, ནཏྠི མནོཝིཉྙཱཎཾ, ནཏྠི མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ནཏྠི ཏཏྠ མཱརོ ཝཱ མཱརཔཉྙཏྟི ཝཱ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. སམིདྡྷིསཏྟཔཉྷཱསུཏྟཾ

༦༦. ‘‘‘སཏྟོ ¶ , སཏྟོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, སཏྟོ ཝཱ ཨསྶ སཏྟཔཉྙཏྟི ཝཱ’’ཏི…པེ…. ཙཏུཏྠཾ.

༥. སམིདྡྷིདུཀྑཔཉྷཱསུཏྟཾ

༦༧. ‘‘‘དུཀྑཾ ¶ ¶ , དུཀྑ’ནྟི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, དུཀྑཾ ཝཱ ཨསྶ དུཀྑཔཉྙཏྟི ཝཱ’’ཏི…པེ…. པཉྩམཾ.

༦. སམིདྡྷིལོཀཔཉྷཱསུཏྟཾ

༦༨. ‘‘‘ལོཀོ, ལོཀོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ལོཀོ ཝཱ ཨསྶ ལོཀཔཉྙཏྟི ཝཱ’’ཏི? ཡཏྠ ཁོ, སམིདྡྷི, ཨཏྠི ཙཀྑུ, ཨཏྠི རཱུཔཱ, ཨཏྠི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ, ཨཏྠི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ཨཏྠི ཏཏྠ ལོཀོ ཝཱ ལོཀཔཉྙཏྟི ཝཱཏི…པེ… ཨཏྠི ཛིཝ྄ཧཱ…པེ… ཨཏྠི ¶ མནོ, ཨཏྠི དྷམྨཱ, ཨཏྠི མནོཝིཉྙཱཎཾ, ཨཏྠི མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ཨཏྠི ཏཏྠ ལོཀོ ཝཱ ལོཀཔཉྙཏྟི ཝཱ.

‘‘ཡཏྠ ཙ ཁོ, སམིདྡྷི, ནཏྠི ཙཀྑུ, ནཏྠི རཱུཔཱ, ནཏྠི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ, ནཏྠི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ནཏྠི ཏཏྠ ལོཀོ ཝཱ ལོཀཔཉྙཏྟི ཝཱ…པེ… ནཏྠི ཛིཝ྄ཧཱ…པེ… ནཏྠི མནོ, ནཏྠི དྷམྨཱ, ནཏྠི མནོཝིཉྙཱཎཾ, ནཏྠི མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦཱ དྷམྨཱ, ནཏྠི ཏཏྠ ལོཀོ ཝཱ ལོཀཔཉྙཏྟི ཝཱ’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཨུཔསེནཨཱསཱིཝིསསུཏྟཾ

༦༩. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཙ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཨུཔསེནོ རཱཛགཧེ ཝིཧརནྟི སཱིཏཝནེ སཔྤསོཎྜིཀཔབྦྷཱརེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཏོ ཨུཔསེནསྶ ཀཱཡེ ཨཱསཱིཝིསོ པཏིཏོ ¶ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨུཔསེནོ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨེཐ མེ, ཨཱཝུསོ, ཨིམཾ ཀཱཡཾ མཉྩཀཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ བཧིདྡྷཱ ནཱིཧརཐ. པུརཱཡཾ ཀཱཡོ ཨིདྷེཝ ཝིཀིརཏི; སེཡྻཐཱཔི བྷུསམུཊྛཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ ¶ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུཔསེནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ན ཁོ པན མཡཾ པསྶཱམ ཨཱཡསྨཏོ ཨུཔསེནསྶ ཀཱཡསྶ ཝཱ ཨཉྙཐཏྟཾ ཨིནྡྲིཡཱནཾ ཝཱ ཝིཔརིཎཱམཾ. ཨཐ ཙ པནཱཡསྨཱ ཨུཔསེནོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨེཐ མེ, ཨཱཝུསོ, ཨིམཾ ཀཱཡཾ མཉྩཀཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ བཧིདྡྷཱ ནཱིཧརཐ. པུརཱཡཾ ཀཱཡོ ཨིདྷེཝ ཝིཀིརཏི; སེཡྻཐཱཔི བྷུསམུཊྛཱི’’’ཏི. ‘‘ཡསྶ ནཱུན, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨེཝམསྶ – ‘ཨཧཾ ཙཀྑཱུཏི ཝཱ མམ ཙཀྑཱུཏི ཝཱ…པེ… ཨཧཾ ཛིཝ྄ཧཱཏི ཝཱ མམ ¶ ཛིཝ྄ཧཱཏི ཝཱ… ཨཧཾ མནོཏི ཝཱ མམ མནོཏི ཝཱ’. ཏསྶ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, སིཡཱ ཀཱཡསྶ ཝཱ ཨཉྙཐཏྟཾ ཨིནྡྲིཡཱནཾ ཝཱ ཝིཔརིཎཱམོ. མཡ྄ཧཉྩ ཁོ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ན ཨེཝཾ ཧོཏི ¶ – ‘ཨཧཾ ཙཀྑཱུཏི ཝཱ མམ ཙཀྑཱུཏི ཝཱ…པེ… ཨཧཾ ཛིཝ྄ཧཱཏི ཝཱ མམ ཛིཝ྄ཧཱཏི ཝཱ…པེ… ཨཧཾ མནོཏི ཝཱ མམ མནོཏི ཝཱ’. ཏསྶ མཡ྄ཧཉྩ ཁོ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཀིཾ ཀཱཡསྶ ཝཱ ཨཉྙཐཏྟཾ བྷཝིསྶཏི, ཨིནྡྲིཡཱནཾ ཝཱ ཝིཔརིཎཱམོ’’ཏི!

‘‘ཏཐཱ ཧི པནཱཡསྨཏོ ཨུཔསེནསྶ དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧངྐཱརམམངྐཱརམཱནཱནུསཡོ སུསམཱུཧཏོ. ཏསྨཱ ཨཱཡསྨཏོ ཨུཔསེནསྶ ན ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཨཧཾ ཙཀྑཱུཏི ཝཱ མམ ཙཀྑཱུཏི ཝཱ…པེ… ཨཧཾ ཛིཝ྄ཧཱཏི ཝཱ མམ ཛིཝ྄ཧཱཏི ཝཱ…པེ… ཨཧཾ མནོཏི ཝཱ མམ མནོཏི ཝཱ’’’ཏི. ཨཐ ¶ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ ཨུཔསེནསྶ ཀཱཡཾ མཉྩཀཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ བཧིདྡྷཱ ནཱིཧརིཾསུ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཏོ ཨུཔསེནསྶ ཀཱཡོ ཏཏྠེཝ ཝིཀིརི; སེཡྻཐཱཔི བྷུསམུཊྛཱིཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཨུཔཝཱཎསནྡིཊྛིཀསུཏྟཾ

༧༠. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨུཔཝཱཎོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨུཔཝཱཎོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘སནྡིཊྛིཀོ དྷམྨོ, སནྡིཊྛིཀོ དྷམྨོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, སནྡིཊྛིཀོ དྷམྨོ ཧོཏི, ཨཀཱལིཀོ ཨེཧིཔསྶིཀོ ཨོཔནེཡྻིཀོ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷ པན, ཨུཔཝཱཎ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ རཱུཔཔྤཊིསཾཝེདཱི ཙ ཧོཏི རཱུཔརཱགཔྤཊིསཾཝེདཱི ཙ. སནྟཉྩ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱུཔེསུ རཱགཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱུཔེསུ རཱགོ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཡཾ ཏཾ, ཨུཔཝཱཎ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ རཱུཔཔྤཊིསཾཝེདཱི ཙ ཧོཏི རཱུཔརཱགཔྤཊིསཾཝེདཱི ¶ ཙ. སནྟཉྩ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱུཔེསུ རཱགཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱུཔེསུ རཱགོ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, ཨུཔཝཱཎ, སནྡིཊྛིཀོ དྷམྨོ ཧོཏི ཨཀཱལིཀོ ཨེཧིཔསྶིཀོ ཨོཔནེཡྻིཀོ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧཱི’’ཏི…པེ….

‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, ཨུཔཝཱཎ, བྷིཀྑུ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ རསཔྤཊིསཾཝེདཱི ཙ ཧོཏི རསརཱགཔྤཊིསཾཝེདཱི ཙ. སནྟཉྩ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རསེསུ རཱགཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རསེསུ རཱགོ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཡཾ ཏཾ, ཨུཔཝཱཎ, བྷིཀྑུ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ རསཔྤཊིསཾཝེདཱི ཙ ཧོཏི རསརཱགཔྤཊིསཾཝེདཱི ¶ ཙ. སནྟཉྩ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རསེསུ ¶ རཱགཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རསེསུ རཱགོ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, ཨུཔཝཱཎ, སནྡིཊྛིཀོ དྷམྨོ ཧོཏི ཨཀཱལིཀོ ཨེཧིཔསྶིཀོ ཨོཔནེཡྻིཀོ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧཱི’’ཏི…པེ….

‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨུཔཝཱཎ, བྷིཀྑུ མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ དྷམྨཔྤཊིསཾཝེདཱི ཙ ཧོཏི དྷམྨརཱགཔྤཊིསཾཝེདཱི ཙ. སནྟཉྩ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨེསུ རཱགཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨེསུ རཱགོ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཡཾ ཏཾ, ཨུཔཝཱཎ, བྷིཀྑུ མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ དྷམྨཔྤཊིསཾཝེདཱི ཙ ཧོཏི དྷམྨརཱགཔྤཊིསཾཝེདཱི ཙ. སནྟཉྩ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨེསུ རཱགཾ ‘ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨེསུ རཱགོ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, ཨུཔཝཱཎ, སནྡིཊྛིཀོ དྷམྨོ ཧོཏི…པེ… པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧཱི’’ཏི…པེ….

‘‘ཨིདྷ པན, ཨུཔཝཱཎ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ རཱུཔཔྤཊིསཾཝེདཱི ཙ ཧོཏི, ནོ ཙ རཱུཔརཱགཔྤཊིསཾཝེདཱི. ཨསནྟཉྩ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱུཔེསུ རཱགཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱུཔེསུ རཱགོ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཡཾ ཏཾ, ཨུཔཝཱཎ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ རཱུཔཔྤཊིསཾཝེདཱིཧི ཁོ ཧོཏི, ནོ ཙ རཱུཔརཱགཔྤཊིསཾཝེདཱི. ཨསནྟཉྩ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱུཔེསུ རཱགཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱུཔེསུ རཱགོ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, ཨུཔཝཱཎ, སནྡིཊྛིཀོ དྷམྨོ ཧོཏི, ཨཀཱལིཀོ ཨེཧིཔསྶིཀོ ཨོཔནེཡྻིཀོ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧཱི’’ཏི…པེ….

‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, ཨུཔཝཱཎ, བྷིཀྑུ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ རསཔྤཊིསཾཝེདཱིཧི ཁོ ཧོཏི, ནོ ཙ རསརཱགཔྤཊིསཾཝེདཱི. ཨསནྟཉྩ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རསེསུ རཱགཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རསེསུ རཱགོ’ཏི པཛཱནཱཏི…པེ….

‘‘པུན ¶ ¶ ཙཔརཾ, ཨུཔཝཱཎ, བྷིཀྑུ མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ དྷམྨཔྤཊིསཾཝེདཱིཧི ཁོ ཧོཏི, ནོ ཙ དྷམྨརཱགཔྤཊིསཾཝེདཱི. ཨསནྟཉྩ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨེསུ རཱགཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨེསུ རཱགོ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཡཾ ཏཾ, ཨུཔཝཱཎ, བྷིཀྑུ མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ དྷམྨཔྤཊིསཾཝེདཱིཧི ཁོ ཧོཏི, ནོ ཙ དྷམྨརཱགཔྤཊིསཾཝེདཱི. ཨསནྟཉྩ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨེསུ རཱགཾ ‘ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨེསུ རཱགོ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཝམྤི ཁོ, ཨུཔཝཱཎ, སནྡིཊྛིཀོ དྷམྨོ ཧོཏི, ཨཀཱལིཀོ ཨེཧིཔསྶིཀོ ཨོཔནེཡྻིཀོ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. པཋམཚཕསྶཱཡཏནསུཏྟཾ

༧༡. ‘‘ཡོ ཧི ཀོཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨཝུསིཏཾ ¶ ཏེན བྲཧྨཙརིཡཾ, ཨཱརཀཱ སོ ཨིམསྨཱ དྷམྨཝིནཡཱ’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨེཏྠཱཧཾ, བྷནྟེ, ཨནསྶསཾ [ཨནསྶསིཾ (སཱི.), ཨནསྶཱསཾ (སྱཱ. ཀཾ.), ཨནསྶཱསིཾ (པཱི.)]. ཨཧཉྷི, བྷནྟེ, ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱམཱི’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, བྷིཀྑུ, ཙཀྑུཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི ¶ , ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑུ, ཨེཏྠ ཙ ཏེ, བྷིཀྑུ, ཙཀྑུ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ སུདིཊྛཾ བྷཝིསྶཏི. ཨེསེཝནྟོ དུཀྑསྶ…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑུ, ཨེཏྠ ཙ ཏེ, བྷིཀྑུ, ཛིཝ྄ཧཱ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ སུདིཊྛཾ བྷཝིསྶཏི. ཨེསེཝནྟོ དུཀྑསྶ…པེ… མནཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑུ, ཨེཏྠ ཙ ཏེ, བྷིཀྑུ, མནོ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ¶ ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ སུདིཊྛཾ བྷཝིསྶཏི. ཨེསེཝནྟོ དུཀྑསྶཱ’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. དུཏིཡཚཕསྶཱཡཏནསུཏྟཾ

༧༢. ‘‘ཡོ ¶ ཧི ཀོཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨཝུསིཏཾ ཏེན བྲཧྨཙརིཡཾ, ཨཱརཀཱ སོ ཨིམསྨཱ དྷམྨཝིནཡཱ’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨེཏྠཱཧཾ, བྷནྟེ, ཨནསྶསཾ པནསྶསཾ. ཨཧཉྷི, བྷནྟེ, ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱམཱི’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, བྷིཀྑུ, ཙཀྑུཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི ¶ , ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི?

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑུ, ཨེཏྠ ཙ ཏེ, བྷིཀྑུ, ཙཀྑུ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ སུདིཊྛཾ བྷཝིསྶཏི. ཨེཝཾ ཏེ ཨེཏཾ པཋམཾ ཕསྶཱཡཏནཾ པཧཱིནཾ བྷཝིསྶཏི ¶ ཨཱཡཏིཾ ཨཔུནབྦྷཝཱཡ…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི?

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘སཱདྷུ ¶ , བྷིཀྑུ, ཨེཏྠ ཙ ཏེ, བྷིཀྑུ, ཛིཝ྄ཧཱ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ སུདིཊྛཾ བྷཝིསྶཏི. ཨེཝཾ ཏེ ཨེཏཾ ཙཏུཏྠཾ ཕསྶཱཡཏནཾ པཧཱིནཾ བྷཝིསྶཏི ཨཱཡཏིཾ ཨཔུནབྦྷཝཱཡ…པེ….

‘‘མནཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི?

‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑུ, ཨེཏྠ ཙ ཏེ, བྷིཀྑུ, མནོ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ སུདིཊྛཾ བྷཝིསྶཏི. ཨེཝཾ ཏེ ཨེཏཾ ཚཊྛཾ ཕསྶཱཡཏནཾ པཧཱིནཾ བྷཝིསྶཏི ཨཱཡཏིཾ ཨཔུནབྦྷཝཱཡཱ’’ཏི. དསམཾ.

༡༡. ཏཏིཡཚཕསྶཱཡཏནསུཏྟཾ

༧༣. ‘‘ཡོ ཧི ཀོཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ ¶ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཨཝུསིཏཾ ཏེན བྲཧྨཙརིཡཾ, ཨཱརཀཱ སོ ཨིམསྨཱ དྷམྨཝིནཡཱ’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨེཏྠཱཧཾ, བྷནྟེ, ཨནསྶསཾ པནསྶསཾ. ཨཧཉྷི, བྷནྟེ, ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ¶ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱམཱི’’ཏི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, བྷིཀྑུ, ཙཀྑུ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ ¶ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘སོཏཾ… གྷཱནཾ… ཛིཝ྄ཧཱ… ཀཱཡོ… མནོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑུ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, སོཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, གྷཱནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, ཛིཝ྄ཧཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, ཀཱཡསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཨེཀཱདསམཾ.

མིགཛཱལཝགྒོ སཏྟམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

མིགཛཱལེན ¶ དྭེ ཝུཏྟཱ, ཙཏྟཱརོ ཙ སམིདྡྷིནཱ;

ཨུཔསེནོ ཨུཔཝཱཎོ, ཚཕསྶཱཡཏནིཀཱ ཏཡོཏི.

༨. གིལཱནཝགྒོ

༡. པཋམགིལཱནསུཏྟཾ

༧༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ ¶ ¶ ¶ . ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨམུཀསྨིཾ, བྷནྟེ, ཝིཧཱརེ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ནཝོ ཨཔྤཉྙཱཏོ ཨཱབཱདྷིཀོ དུཀྑིཏོ བཱལ༹ྷགིལཱནོ. སཱདྷུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཡེན སོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམཏུ ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ནཝཝཱདཉྩ སུཏྭཱ གིལཱནཝཱདཉྩ, ‘‘ཨཔྤཉྙཱཏོ བྷིཀྑཱུ’’ཏི ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཡེན སོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམི. ཨདྡསཱ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ. དིསྭཱན མཉྩཀེ སམདྷོསི [སམཉྩོསི (སཱི.), སམཏེསི (སྱཱ. ཀཾ.), སམཉྩོཔི (པཱི.)]. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨལཾ, བྷིཀྑུ, མཱ ཏྭཾ མཉྩཀེ སམདྷོསི. སནྟིམཱནི ཨཱསནཱནི པཉྙཏྟཱནི, ཏཏྠཱཧཾ ནིསཱིདིསྶཱམཱི’’ཏི. ནིསཱིདི བྷགཝཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ. ནིསཛྫ ཁོ བྷགཝཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཙྩི ཏེ, བྷིཀྑུ, ཁམནཱིཡཾ, ཀཙྩི ཡཱཔནཱིཡཾ, ཀཙྩི དུཀྑཱ ཝེདནཱ པཊིཀྐམནྟི ནོ ཨབྷིཀྐམནྟི, པཊིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི ནོ ཨབྷིཀྐམོ’’ཏི?

‘‘ན མེ, བྷནྟེ, ཁམནཱིཡཾ, ན ཡཱཔནཱིཡཾ, བཱལ༹ྷཱ མེ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཨབྷིཀྐམནྟི ནོ པཊིཀྐམནྟི, ཨབྷིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི ནོ པཊིཀྐམོ’’ཏི.

‘‘ཀཙྩི ཏེ, བྷིཀྑུ, ན ཀིཉྩི ཀུཀྐུཙྩཾ, ན ཀོཙི ཝིཔྤཊིསཱརོ’’ཏི?

‘‘ཏགྒྷ མེ, བྷནྟེ, ཨནཔྤཀཾ ¶ ཀུཀྐུཙྩཾ, ཨནཔྤཀོ ཝིཔྤཊིསཱརོ’’ཏི.

‘‘ཀཙྩི ¶ པན ཏཾ [ཏྭཾ (སཱི.), ཏེ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)], བྷིཀྑུ, ཨཏྟཱ སཱིལཏོ ཨུཔཝདཏཱི’’ཏི?

‘‘ན ཁོ མཾ, བྷནྟེ, ཨཏྟཱ སཱིལཏོ ཨུཔཝདཏཱི’’ཏི [ནོ ཧེཏཾ བྷནྟེ (པཱི. ཀ.)].

‘‘ནོ ཙེ ཀིར ཏེ, བྷིཀྑུ, ཨཏྟཱ སཱིལཏོ ཨུཔཝདཏི, ཨཐ ཀིཉྩ [ཨཐ ཀིསྨིཉྩ (སཱི.), ཨཐ བྷིཀྑུ ཀིསྨིཉྩ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)] ཏེ ཀུཀྐུཙྩཾ ཀོ ཙ ཝིཔྤཊིསཱརོ’’ཏི?

‘‘ན ཁྭཱཧཾ ¶ , བྷནྟེ, སཱིལཝིསུདྡྷཏྠཾ བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམཱི’’ཏི ¶ .

‘‘ནོ ཙེ ཀིར ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, སཱིལཝིསུདྡྷཏྠཾ མཡཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱསི, ཨཐ ཀིམཏྠཾ ཙརཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱསཱི’’ཏི?

‘‘རཱགཝིརཱགཏྠཾ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམཱི’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, བྷིཀྑུ! སཱདྷུ ཁོ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, རཱགཝིརཱགཏྠཾ མཡཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱསི. རཱགཝིརཱགཏྠོ ཧི, བྷིཀྑུ, མཡཱ དྷམྨོ དེསིཏོ. ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི བྷིཀྑུ, ཙཀྑུ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ…པེ… སོཏཾ… གྷཱནཾ… ཛིཝ྄ཧཱ… ཀཱཡོ… མནོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑུ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, སོཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ… མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ ¶ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡི. ཨིམསྨིཉྩ པན ཝེཡྻཱཀརཎསྨིཾ བྷཉྙམཱནེ ཏསྶ བྷིཀྑུནོ ཝིརཛཾ ཝཱིཏམལཾ དྷམྨཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདི – ‘‘ཡཾ ཀིཉྩི སམུདཡདྷམྨཾ, སབྦཾ ཏཾ ནིརོདྷདྷམྨ’’ནྟི. པཋམཾ.

༢. དུཏིཡགིལཱནསུཏྟཾ

༧༥. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ…པེ… བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨམུཀསྨིཾ, བྷནྟེ, ཝིཧཱརེ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ནཝོ ཨཔྤཉྙཱཏོ ཨཱབཱདྷིཀོ དུཀྑིཏོ བཱལ༹ྷགིལཱནོ. སཱདྷུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཡེན སོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམཏུ ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ནཝཝཱདཉྩ སུཏྭཱ གིལཱནཝཱདཉྩ, ‘‘ཨཔྤཉྙཱཏོ བྷིཀྑཱུ’’ཏི ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ ཡེན སོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམི. ཨདྡསཱ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ. དིསྭཱན མཉྩཀེ སམདྷོསི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨལཾ, བྷིཀྑུ, མཱ ཏྭཾ མཉྩཀེ སམདྷོསི. སནྟིམཱནི ཨཱསནཱནི པཉྙཏྟཱནི, ཏཏྠཱཧཾ ནིསཱིདིསྶཱམཱི’’ཏི. ནིསཱིདི བྷགཝཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ. ནིསཛྫ ཁོ བྷགཝཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཙྩི ཏེ, བྷིཀྑུ, ཁམནཱིཡཾ, ཀཙྩི ཡཱཔནཱིཡཾ, ཀཙྩི དུཀྑཱ ཝེདནཱ པཊིཀྐམནྟི ནོ ཨབྷིཀྐམནྟི, པཊིཀྐམོསཱནཾ ¶ པཉྙཱཡཏི ནོ ཨབྷིཀྐམོ’’ཏི?

‘‘ན མེ, བྷནྟེ, ཁམནཱིཡཾ, ན ཡཱཔནཱིཡཾ…པེ… ན ཁོ མཾ [མེ (སབྦཏྠ)], བྷནྟེ, ཨཏྟཱ སཱིལཏོ ཨུཔཝདཏཱི’’ཏི.

‘‘ནོ ཙེ ཀིར ཏེ, བྷིཀྑུ, ཨཏྟཱ སཱིལཏོ ཨུཔཝདཏི, ཨཐ ཀིཉྩ ཏེ ཀུཀྐུཙྩཾ ཀོ ཙ ཝིཔྤཊིསཱརོ’’ཏི?

‘‘ན ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, སཱིལཝིསུདྡྷཏྠཾ བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམཱི’’ཏི.

‘‘ནོ ¶ ཙེ ཀིར ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, སཱིལཝིསུདྡྷཏྠཾ མཡཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱསི, ཨཐ ¶ ཀིམཏྠཾ ཙརཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱསཱི’’ཏི?

‘‘ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱནཏྠཾ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱམཱི’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, བྷིཀྑུ! སཱདྷུ ཁོ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱནཏྠཾ མཡཱ དྷམྨཾ དེསིཏཾ ཨཱཛཱནཱསི. ཨནུཔཱདཱཔརིནིབྦཱནཏྠོ ཧི, བྷིཀྑུ, མཡཱ དྷམྨོ དེསིཏོ.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, བྷིཀྑུ, ཙཀྑུ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ ¶ , བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ…པེ… སོཏཾ… གྷཱནཾ… ཛིཝ྄ཧཱ… ཀཱཡོ… མནོ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶོ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑུ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ… མནསྨིམྤི… མནོཝིཉྙཱཎེཔི… མནོསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི. ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡི. ཨིམསྨིཉྩ པན ཝེཡྻཱཀརཎསྨིཾ བྷཉྙམཱནེ ཏསྶ བྷིཀྑུསྶ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩཱིཏི [ཝིམུཙྩཏཱིཏི (སབྦཏྠ)]. དུཏིཡཾ.

༣. རཱདྷཨནིཙྩསུཏྟཾ

༧༦. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱདྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ ¶ , ཡམཧཾ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི. ‘‘ཡཾ ཁོ, རཱདྷ, ཨནིཙྩཾ ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཀིཉྩ, རཱདྷ, ཨནིཙྩཾ ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ? ཙཀྑུ ཨནིཙྩཾ ¶ , རཱུཔཱ ཨནིཙྩཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶོ… ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཾ. ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ… ཀཱཡོ… མནོ ཨནིཙྩོ. ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. དྷམྨཱ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶོ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཾ. ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡཾ ¶ ཁོ, རཱདྷ, ཨནིཙྩཾ ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. རཱདྷདུཀྑསུཏྟཾ

༧༧. ‘‘ཡཾ ཁོ, རཱདྷ, དུཀྑཾ ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཀིཉྩ, རཱདྷ, དུཀྑཾ? ཙཀྑུ ཁོ, རཱདྷ, དུཀྑཾ. ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. རཱུཔཱ… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶོ… ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶ…པེ… ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི དུཀྑཾ. ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… མནོ དུཀྑོ… དྷམྨཱ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶོ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ ¶ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི དུཀྑཾ. ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡཾ ཁོ, རཱདྷ, དུཀྑཾ ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. རཱདྷཨནཏྟསུཏྟཾ

༧༨. ‘‘ཡོ ཁོ, རཱདྷ, ཨནཏྟཱ ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཀོ ཙ, རཱདྷ, ཨནཏྟཱ? ཙཀྑུ ཁོ, རཱདྷ, ཨནཏྟཱ. ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. རཱུཔཱ… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶོ… ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ…པེ… མནོ ཨནཏྟཱ… དྷམྨཱ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶོ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནཏྟཱ. ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡོ ཁོ, རཱདྷ, ཨནཏྟཱ ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. པཋམཨཝིཛྫཱཔཧཱནསུཏྟཾ

༧༩. ཨཐ ¶ ¶ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཨེཀོ དྷམྨོ ཡསྶ པཧཱནཱ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨཏྠི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨེཀོ དྷམྨོ ཡསྶ པཧཱནཱ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི.

‘‘ཀཏམོ པན, བྷནྟེ, ཨེཀོ དྷམྨོ ཡསྶ པཧཱནཱ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨཝིཛྫཱ ¶ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨེཀོ དྷམྨོ ཡསྶ པཧཱནཱ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི.

‘‘ཀཐཾ པན, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ, ཀཐཾ པསྶཏོ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ ¶ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི?

‘‘ཙཀྑུཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏི. རཱུཔེ… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ, ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏི…པེ… མནཾ ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏི. དྷམྨེ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. དུཏིཡཨཝིཛྫཱཔཧཱནསུཏྟཾ

༨༠. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ…པེ… ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཨེཀོ དྷམྨོ ཡསྶ པཧཱནཱ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨཏྠི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨེཀོ དྷམྨོ ཡསྶ པཧཱནཱ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི.

‘‘ཀཏམོ པན, བྷནྟེ, ཨེཀོ དྷམྨོ ཡསྶ པཧཱནཱ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨཝིཛྫཱ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨེཀོ དྷམྨོ ཡསྶ པཧཱནཱ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི.

‘‘ཀཐཾ པན, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ, ཀཐཾ པསྶཏོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི?

‘‘ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, བྷིཀྑུནོ སུཏཾ ཧོཏི – ‘སབྦེ དྷམྨཱ ནཱལཾ ཨབྷིནིཝེསཱཡཱ’ཏི. ཨེཝཉྩེཏཾ, བྷིཀྑུ, བྷིཀྑུནོ སུཏཾ ཧོཏི – ‘སབྦེ དྷམྨཱ ¶ ནཱལཾ ཨབྷིནིཝེསཱཡཱ’ཏི. སོ སབྦཾ དྷམྨཾ ཨབྷིཛཱནཱཏི, སབྦཾ དྷམྨཾ ཨབྷིཉྙཱཡ སབྦཾ དྷམྨཾ པརིཛཱནཱཏི, སབྦཾ དྷམྨཾ པརིཉྙཱཡ སབྦནིམིཏྟཱནི ཨཉྙཏོ པསྶཏི, ཙཀྑུཾ ཨཉྙཏོ པསྶཏི ¶ , རཱུཔེ… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨཉྙཏོ པསྶཏི…པེ… མནཾ ཨཉྙཏོ པསྶཏི, དྷམྨེ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨཉྙཏོ པསྶཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. སམྦཧུལབྷིཀྑུསུཏྟཾ

༨༡. ཨཐ ¶ ཁོ སམྦཧུལཱ བྷིཀྑཱུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ ¶ – ‘‘ཨིདྷ ནོ, བྷནྟེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨམྷེ ཨེཝཾ པུཙྪནྟི – ‘ཀིམཏྠིཡཾ, ཨཱཝུསོ, སམཎེ གོཏམེ བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’ཏི? ཨེཝཾ པུཊྛཱ མཡཾ, བྷནྟེ, ཏེསཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ བྱཱཀརོམ – ‘དུཀྑསྶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པརིཉྙཏྠཾ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’ཏི. ཀཙྩི མཡཾ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ པུཊྛཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརམཱནཱ ཝུཏྟཝཱདིནོ ཙེཝ བྷགཝཏོ ཧོམ, ན ཙ བྷགཝནྟཾ ཨབྷཱུཏེན ཨབྦྷཱཙིཀྑཱམ, དྷམྨསྶ ཙཱནུདྷམྨཾ བྱཱཀརོམ, ན ཙ ཀོཙི སཧདྷམྨིཀོ ཝཱདཱནུཝཱདོ གཱརཡ྄ཧཾ ཋཱནཾ ཨཱགཙྪཏཱི’’ཏི?

‘‘ཏགྒྷ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ པུཊྛཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརམཱནཱ ཝུཏྟཝཱདིནོ ཙེཝ མེ ཧོཐ, ན ཙ མཾ ཨབྷཱུཏེན ཨབྦྷཱཙིཀྑཐ, དྷམྨསྶ ཙཱནུདྷམྨཾ བྱཱཀརོཐ, ན ཙ ¶ ཀོཙི སཧདྷམྨིཀོ ཝཱདཱནུཝཱདོ གཱརཡ྄ཧཾ ཋཱནཾ ཨཱགཙྪཏི. དུཀྑསྶ ཧི, བྷིཀྑཝེ, པརིཉྙཏྠཾ མཡི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི. སཙེ པན ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ པུཙྪེཡྻུཾ – ‘ཀཏམཾ པན ཏཾ, ཨཱཝུསོ, དུཀྑཾ, ཡསྶ པརིཉྙཱཡ སམཎེ གོཏམེ བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’ཏི? ཨེཝཾ པུཊྛཱ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཏེསཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཱཐ – ‘ཙཀྑུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, དུཀྑཾ, ཏསྶ པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི. རཱུཔཱ…པེ… ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི དུཀྑཾ. ཏསྶ པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི…པེ… མནོ དུཀྑོ…པེ… ཡམྤིདཾ ¶ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི དུཀྑཾ. ཏསྶ པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི. ཨིདཾ ཁོ ཏཾ, ཨཱཝུསོ, དུཀྑཾ, ཏསྶ པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཾ ¶ པུཊྛཱ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཏེསཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཱཐཱ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ལོཀཔཉྷཱསུཏྟཾ

༨༢. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘‘ལོཀོ, ལོཀོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ལོཀོཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི? ‘‘‘ལུཛྫཏཱི’ཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཏསྨཱ ལོཀོཏི ཝུཙྩཏི. ཀིཉྩ ལུཛྫཏི? ཙཀྑུ ཁོ, བྷིཀྑུ, ལུཛྫཏི. རཱུཔཱ ལུཛྫནྟི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ལུཛྫཏི, ཙཀྑུསམྥསྶོ ལུཛྫཏི ¶ , ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ལུཛྫཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ལུཛྫཏི…པེ… མནོ ལུཛྫཏི, དྷམྨཱ ལུཛྫནྟི, མནོཝིཉྙཱཎཾ ལུཛྫཏི, མནོསམྥསྶོ ལུཛྫཏི, ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ལུཛྫཏི. ལུཛྫཏཱིཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཏསྨཱ ལོཀོཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཕགྒུནཔཉྷཱསུཏྟཾ

༨༣. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཕགྒུནོ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཕགྒུནོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཏཾ ཙཀྑུ, ཡེན ཙཀྑུནཱ ཨཏཱིཏེ བུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ ཚིནྣཔཔཉྩེ ཚིནྣཝཊུམེ པརིཡཱདིནྣཝཊྚེ སབྦདུཀྑཝཱིཏིཝཊྚེ པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཡྻ…པེ… ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, སཱ ཛིཝ྄ཧཱ, ཡཱཡ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨཏཱིཏེ བུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ ཚིནྣཔཔཉྩེ ཚིནྣཝཊུམེ པརིཡཱདིནྣཝཊྚེ སབྦདུཀྑཝཱིཏིཝཊྚེ པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཡྻ…པེ… ཨཏྠི ནུ ཁོ སོ, བྷནྟེ, མནོ, ཡེན མནེན ཨཏཱིཏེ བུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ ཚིནྣཔཔཉྩེ ཚིནྣཝཊུམེ པརིཡཱདིནྣཝཊྚེ སབྦདུཀྑཝཱིཏིཝཊྚེ པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཡྻཱ’’ཏི?

‘‘ནཏྠི ཁོ ཏཾ, ཕགྒུན, ཙཀྑུ, ཡེན ཙཀྑུནཱ ཨཏཱིཏེ བུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ ཚིནྣཔཔཉྩེ ཚིནྣཝཊུམེ པརིཡཱདིནྣཝཊྚེ སབྦདུཀྑཝཱིཏིཝཊྚེ པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཡྻ ¶ …པེ… ནཏྠི ཁོ སཱ ¶ , ཕགྒུན, ཛིཝ྄ཧཱ, ཡཱཡ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨཏཱིཏེ བུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ ཚིནྣཔཔཉྩེ ཚིནྣཝཊུམེ པརིཡཱདིནྣཝཊྚེ སབྦདུཀྑཝཱིཏིཝཊྚེ པཉྙཱཔཡམཱནོ ¶ པཉྙཱཔེཡྻ…པེ… ནཏྠི ¶ ཁོ སོ, ཕགྒུན, མནོ, ཡེན མནེན ཨཏཱིཏེ བུདྡྷེ པརིནིབྦུཏེ ཚིནྣཔཔཉྩེ ཚིནྣཝཊུམེ པརིཡཱདིནྣཝཊྚེ སབྦདུཀྑཝཱིཏིཝཊྚེ པཉྙཱཔཡམཱནོ པཉྙཱཔེཡྻཱ’’ཏི. དསམཾ.

གིལཱནཝགྒོ ཨཊྛམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

གིལཱནེན དུཝེ ཝུཏྟཱ, རཱདྷེན ཨཔརེ ཏཡོ;

ཨཝིཛྫཱཡ ཙ དྭེ ཝུཏྟཱ, བྷིཀྑུ ལོཀོ ཙ ཕགྒུནོཏི.

༩. ཚནྣཝགྒོ

༡. པལོཀདྷམྨསུཏྟཾ

༨༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘‘ལོཀོ, ལོཀོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ལོཀོཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི? ‘‘ཡཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, པལོཀདྷམྨཾ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ལོཀོ. ཀིཉྩ, ཨཱནནྡ, པལོཀདྷམྨཾ? ཙཀྑུ ཁོ, ཨཱནནྡ, པལོཀདྷམྨཾ, རཱུཔཱ པལོཀདྷམྨཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ པལོཀདྷམྨཾ, ཙཀྑུསམྥསྶོ པལོཀདྷམྨོ, ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ…པེ… ཏམྤི པལོཀདྷམྨཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ པལོཀདྷམྨཱ, རསཱ པལོཀདྷམྨཱ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ པལོཀདྷམྨཾ, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ པལོཀདྷམྨོ, ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ…པེ… ཏམྤི པལོཀདྷམྨཾ…པེ… ¶ མནོ པལོཀདྷམྨོ, དྷམྨཱ པལོཀདྷམྨཱ, མནོཝིཉྙཱཎཾ པལོཀདྷམྨཾ, མནོསམྥསྶོ པལོཀདྷམྨོ, ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི པལོཀདྷམྨཾ. ཡཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, པལོཀདྷམྨཾ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ལོཀོ’’ཏི. པཋམཾ.

༢. སུཉྙཏལོཀསུཏྟཾ

༨༥. ཨཐ ¶ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ…པེ… བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘སུཉྙོ ལོཀོ, སུཉྙོ ལོཀོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, སུཉྙོ ལོཀོཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི? ‘‘ཡསྨཱ ཙ ཁོ, ཨཱནནྡ, སུཉྙཾ ¶ ཨཏྟེན ཝཱ ཨཏྟནིཡེན ཝཱ ཏསྨཱ སུཉྙོ ལོཀོཏི ཝུཙྩཏི. ཀིཉྩ, ཨཱནནྡ, སུཉྙཾ ཨཏྟེན ཝཱ ཨཏྟནིཡེན ཝཱ? ཙཀྑུ ཁོ, ཨཱནནྡ, སུཉྙཾ ཨཏྟེན ཝཱ ཨཏྟནིཡེན ཝཱ. རཱུཔཱ སུཉྙཱ ཨཏྟེན ཝཱ ཨཏྟནིཡེན ཝཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ སུཉྙཾ ཨཏྟེན ཝཱ ཨཏྟནིཡེན ཝཱ, ཙཀྑུསམྥསྶོ སུཉྙོ ཨཏྟེན ཝཱ ཨཏྟནིཡེན ཝཱ…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི སུཉྙཾ ཨཏྟེན ཝཱ ཨཏྟནིཡེན ཝཱ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, ཨཱནནྡ, སུཉྙཾ ཨཏྟེན ཝཱ ཨཏྟནིཡེན ཝཱ, ཏསྨཱ སུཉྙོ ལོཀོཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. སཾཁིཏྟདྷམྨསུཏྟཾ

༨༦. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ, ཡམཧཾ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, ཨཱནནྡ, ཙཀྑུ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ ¶ , བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘རཱུཔཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ…པེ… ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ¶ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ¶ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ ¶ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ… ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ ¶ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, ཨཱནནྡ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཚནྣསུཏྟཾ

༨༧. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ ཙ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨཱ ཙ མཧཱཙུནྡོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཚནྣོ གིཛ྄ཛྷཀཱུཊེ པབྦཏེ ཝིཧརནྟི. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཡེན ཨཱཡསྨཱ ཚནྣོ ཨཱབཱདྷིཀོ ཧོཏི དུཀྑིཏོ བཱལ༹ྷགིལཱནོ ¶ . ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ¶ ཝུཊྛིཏོ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཙུནྡོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཙུནྡཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཱཡཱམཱཝུསོ ཙུནྡ, ཡེནཱཡསྨཱ ཚནྣོ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམ གིལཱནཔུཙྪཀཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཙུནྡོ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ པཙྩསྶོསི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཙ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨཱ ཙ མཧཱཙུནྡོ ཡེནཱཡསྨཱ ཚནྣོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདིཾསུ. ནིསཛྫ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཚནྣཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཙྩི ཏེ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, ཁམནཱིཡཾ, ཀཙྩི ཡཱཔནཱིཡཾ, ཀཙྩི དུཀྑཱ ཝེདནཱ པཊིཀྐམནྟི ནོ ཨབྷིཀྐམནྟི, པཊིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི ནོ ཨབྷིཀྐམོ’’ཏི?

‘‘ན ¶ མེ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཁམནཱིཡཾ ན ཡཱཔནཱིཡཾ, བཱལ༹ྷཱ མེ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཨབྷིཀྐམནྟི ནོ པཊིཀྐམནྟི, ཨབྷིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི ནོ པཊིཀྐམོ. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, བལཝཱ པུརིསོ ཏིཎྷེན སིཁརེན [ཁགྒེན (ཀ.)] མུདྡྷནི [མུདྡྷཱནཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨབྷིམཏྠེཡྻ [ཨབྷིམནྠེཡྻ (སཱི.)]; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨདྷིམཏྟཱ ཝཱཏཱ མུདྡྷནི [མུདྡྷཱནཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨཱུཧནནྟི [ཨུཔཧནནྟི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.), ཨུཧནནྟི (ཀ.)]. ན མེ, ཨཱཝུསོ, ཁམནཱིཡཾ, ན ཡཱཔནཱིཡཾ…པེ… ནོ པཊིཀྐམོ. སེཡྻཐཱཔི ¶ , ཨཱཝུསོ, བལཝཱ པུརིསོ དལ༹ྷེན ཝརཏྟཀྑཎྜེན སཱིསེ སཱིསཝེཋཾ དདེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨདྷིམཏྟཱ སཱིསེ སཱིསཝེདནཱ. ན མེ, ཨཱཝུསོ, ཁམནཱིཡཾ ¶ , ན ཡཱཔནཱིཡཾ…པེ… ནོ པཊིཀྐམོ. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, དཀྑོ གོགྷཱཏཀོ ཝཱ གོགྷཱཏཀནྟེཝཱསཱི ཝཱ ཏིཎྷེན གོཝིཀནྟནེན ཀུཙྪིཾ པརིཀནྟེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ ཨདྷིམཏྟཱ ཝཱཏཱ ཀུཙྪིཾ པརིཀནྟནྟི. ན མེ, ཨཱཝུསོ, ཁམནཱིཡཾ, ན ཡཱཔནཱིཡཾ…པེ… ནོ པཊིཀྐམོ. སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, དྭེ བལཝནྟོ པུརིསཱ དུབྦལཏརཾ པུརིསཾ ནཱནཱབཱཧཱསུ གཧེཏྭཱ ཨངྒཱརཀཱསུཡཱ སནྟཱཔེཡྻུཾ ¶ སམྤརིཏཱཔེཡྻུཾ; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨདྷིམཏྟོ ཀཱཡསྨིཾ ཌཱཧོ. ན མེ, ཨཱཝུསོ, ཁམནཱིཡཾ, ན ཡཱཔནཱིཡཾ, བཱལ༹ྷཱ མེ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཨབྷིཀྐམནྟི ནོ པཊིཀྐམནྟི, ཨབྷིཀྐམོསཱནཾ པཉྙཱཡཏི ནོ པཊིཀྐམོ. སཏྠཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཱཧརིསྶཱམི, ནཱཝཀངྑཱམི [ནཱཔི ཀངྑཱམི (ཀ.)] ཛཱིཝིཏ’’ནྟི.

‘‘མཱ ཨཱཡསྨཱ ཚནྣོ སཏྠཾ ཨཱཧརེསི. ཡཱཔེཏཱཡསྨཱ ཚནྣོ, ཡཱཔེནྟཾ མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ ཚནྣཾ ཨིཙྪཱམ. སཙེ ཨཱཡསྨཏོ ཚནྣསྶ ནཏྠི སཔྤཱཡཱནི བྷོཛནཱནི, ཨཧཾ ཨཱཡསྨཏོ ཚནྣསྶ སཔྤཱཡཱནི བྷོཛནཱནི པརིཡེསིསྶཱམི. སཙེ ཨཱཡསྨཏོ ཚནྣསྶ ནཏྠི སཔྤཱཡཱནི བྷེསཛྫཱནི, ཨཧཾ ཨཱཡསྨཏོ ཚནྣསྶ སཔྤཱཡཱནི བྷེསཛྫཱནི པརིཡེསིསྶཱམི. སཙེ ཨཱཡསྨཏོ ཚནྣསྶ ནཏྠི པཏིརཱུཔཱ ཨུཔཊྛཱཀཱ, ཨཧཾ ཨཱཡསྨནྟཾ ཚནྣཾ ཨུཔཊྛཧིསྶཱམི. མཱ ཨཱཡསྨཱ ཚནྣོ སཏྠཾ ཨཱཧརེསི. ཡཱཔེཏཱཡསྨཱ ཚནྣོ, ཡཱཔེནྟཾ མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ ཚནྣཾ ཨིཙྪཱམཱ’’ཏི.

‘‘ན མེ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ནཏྠི སཔྤཱཡཱནི བྷོཛནཱནི; ཨཏྠི མེ སཔྤཱཡཱནི ¶ བྷོཛནཱནི. ནཔི མེ ནཏྠི སཔྤཱཡཱནི བྷེསཛྫཱནི; ཨཏྠི མེ སཔྤཱཡཱནི བྷེསཛྫཱནི. ནཔི མེ ནཏྠི པཏིརཱུཔཱ ཨུཔཊྛཱཀཱ; ཨཏྠི མེ པཏིརཱུཔཱ ཨུཔཊྛཱཀཱ. ཨཔི ཙ མེ, ཨཱཝུསོ, སཏྠཱ པརིཙིཎྞོ དཱིགྷརཏྟཾ མནཱཔེནེཝ, ནོ ཨམནཱཔེན. ཨེཏཉྷི, ཨཱཝུསོ, སཱཝཀསྶ པཏིརཱུཔཾ ཡཾ སཏྠཱརཾ ¶ པརིཙརེཡྻ མནཱཔེནེཝ, ནོ ཨམནཱཔེན. ‘ཨནུཔཝཛྫཾ [ཏཾ ཨནུཔཝཛྫཾ (བཧཱུསུ)] ཚནྣོ བྷིཀྑུ སཏྠཾ ཨཱཧརིསྶཏཱི’ཏི – ཨེཝམེཏཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, དྷཱརེཧཱི’’ཏི.

‘‘པུཙྪེཡྻཱམ ¶ མཡཾ ཨཱཡསྨནྟཾ ཚནྣཾ ཀཉྩིདེཝ [ཀིཉྩིདེཝ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)] དེསཾ, སཙེ ཨཱཡསྨཱ ཚནྣོ ཨོཀཱསཾ ཀརོཏི པཉྷསྶ ཝེཡྻཱཀརཎཱཡཱ’’ཏི. ‘‘པུཙྪཱཝུསོ ¶ སཱརིཔུཏྟ, སུཏྭཱ ཝེདིསྶཱམཱ’’ཏི.

‘‘ཙཀྑུཾ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསི…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསི…པེ… མནཾ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, མནོཝིཉྙཱཎཾ མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི?

‘‘ཙཀྑུཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཱམི…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ནེཏཾ ¶ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཱམི…པེ… མནཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, མནོཝིཉྙཱཎཾ མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཱམཱི’’ཏི.

‘‘ཙཀྑུསྨིཾ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེསུ དྷམྨེསུ ཀིཾ དིསྭཱ ཀིཾ ཨབྷིཉྙཱཡ ཙཀྑུཾ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསི… ཛིཝ྄ཧཱཡ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎེ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེསུ དྷམྨེསུ ཀིཾ དིསྭཱ ཀིཾ ཨབྷིཉྙཱཡ ཛིཝ྄ཧཾ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསི… མནསྨིཾ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, མནོཝིཉྙཱཎེ མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེསུ དྷམྨེསུ ཀིཾ དིསྭཱ ཀིཾ ཨབྷིཉྙཱཡ མནཾ མནོཝིཉྙཱཎཾ མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶསཱི’’ཏི?

‘‘ཙཀྑུསྨིཾ ¶ , ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེསུ དྷམྨེསུ ནིརོདྷཾ དིསྭཱ ནིརོདྷཾ ཨབྷིཉྙཱཡ ཙཀྑུཾ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ¶ སམནུཔསྶཱམི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎེ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེསུ དྷམྨེསུ ནིརོདྷཾ དིསྭཱ ནིརོདྷཾ ཨབྷིཉྙཱཡ ཛིཝ྄ཧཾ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ ¶ དྷམྨེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ¶ སམནུཔསྶཱམི…པེ… མནསྨིཾ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, མནོཝིཉྙཱཎེ མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེསུ དྷམྨེསུ ནིརོདྷཾ དིསྭཱ ནིརོདྷཾ ཨབྷིཉྙཱཡ མནཾ མནོཝིཉྙཱཎཾ མནོཝིཉྙཱཎཝིཉྙཱཏབྦེ དྷམྨེ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི སམནུཔསྶཱམཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ མཧཱཙུནྡོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཚནྣཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཏསྨཱཏིཧ, ཨཱཝུསོ ཚནྣ, ཨིདམྤི ཏསྶ བྷགཝཏོ སཱསནཾ ནིཙྩཀཔྤཾ སཱདྷུཀཾ མནསི ཀཱཏབྦཾ – ‘ནིསྶིཏསྶ ཙལིཏཾ, ཨནིསྶིཏསྶ ཙལིཏཾ ནཏྠི. ཙལིཏེ ཨསཏི པསྶདྡྷི ཧོཏི. པསྶདྡྷིཡཱ སཏི ནཏི ན ཧོཏི. ནཏིཡཱ ཨསཏི ཨཱགཏིགཏི ན ཧོཏི. ཨཱགཏིགཏིཡཱ ཨསཏི ཙུཏཱུཔཔཱཏོ ན ཧོཏི. ཙུཏཱུཔཔཱཏེ ཨསཏི ནེཝིདྷ ན ཧུརཾ ན ཨུབྷཡམནྟརེན. ཨེསེཝནྟོ དུཀྑསྶཱ’’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཙ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨཱ ཙ མཧཱཙུནྡོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཚནྣཾ ཨིམིནཱ ཨོཝཱདེན ཨོཝདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐམིཾསུ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཚནྣོ ཨཙིརཔཀྐནྟེསུ ཏེསུ ཨཱཡསྨནྟེསུ སཏྠཾ ཨཱཧརེསི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཱཡསྨཏཱ, བྷནྟེ, ཚནྣེན སཏྠཾ ཨཱཧརིཏཾ. ཏསྶ ཀཱ གཏི ཀོ ཨབྷིསམྤརཱཡོ’’ཏི? ‘‘ནནུ ཏེ, སཱརིཔུཏྟ, ཚནྣེན བྷིཀྑུནཱ སམྨུཁཱཡེཝ ཨནུཔཝཛྫཏཱ བྱཱཀཏཱ’’ཏི ¶ ? ‘‘ཨཏྠི, བྷནྟེ, པུབྦཝིཛྫནཾ [པུབྦཝིཙིརཾ (སཱི.), པུབྦཝིཛ྄ཛྷནཾ (པཱི.), པུབྦཛིརཾ (མ. ནི. ༣.༣༩༤] ནཱམ ཝཛྫིགཱམོ. ཏཏྠཱཡསྨཏོ ཚནྣསྶ མིཏྟཀུལཱནི སུཧཛྫཀུལཱནི ཨུཔཝཛྫཀུལཱནཱི’’ཏི. ‘‘ཧོནྟི ཧེཏེ, སཱརིཔུཏྟ, ཚནྣསྶ བྷིཀྑུནོ མིཏྟཀུལཱནི སུཧཛྫཀུལཱནི ཨུཔཝཛྫཀུལཱནི. ན ཁོ པནཱཧཾ, སཱརིཔུཏྟ ¶ , ཨེཏྟཱཝཏཱ སཨུཔཝཛྫོཏི ཝདཱམི. ཡོ ཁོ, སཱརིཔུཏྟ, ཏཉྩ ཀཱཡཾ ནིཀྑིཔཏི, ཨཉྙཉྩ ཀཱཡཾ ¶ ཨུཔཱདིཡཏི, ཏམཧཾ སཨུཔཝཛྫོཏི ཝདཱམི. ཏཾ ཚནྣསྶ བྷིཀྑུནོ ནཏྠི. ‘ཨནུཔཝཛྫཾ ཚནྣེན བྷིཀྑུནཱ སཏྠཾ ཨཱཧརིཏ’ནྟི – ཨེཝམེཏཾ, སཱརིཔུཏྟ, དྷཱརེཧཱི’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. པུཎྞསུཏྟཾ

༨༨. ཨཐ ¶ [སཱཝཏྠིནིདཱནཾ. ཨཐ (?) མ. ནི. ༣.༣༩༥ པསྶིཏབྦཾ] ཁོ ཨཱཡསྨཱ པུཎྞོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ པུཎྞོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ, ཡམཧཾ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི.

‘‘སནྟི ཁོ, པུཎྞ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ནནྡཱི. ‘ནནྡིསམུདཡཱ དུཀྑསམུདཡོ, པུཎྞཱ’ཏི ཝདཱམི…པེ… སནྟི ཁོ, པུཎྞ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི ཁོ, པུཎྞ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ ¶ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ནནྡཱི. ‘ནནྡིསམུདཡཱ དུཀྑསམུདཡོ, པུཎྞཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘སནྟི ཁོ, པུཎྞ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི, ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ནིརུཛ྄ཛྷཏི ནནྡཱི. ‘ནནྡིནིརོདྷཱ དུཀྑནིརོདྷོ, པུཎྞཱ’ཏི ཝདཱམི…པེ… སནྟི ཁོ, པུཎྞ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ¶ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི, ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ནིརུཛ྄ཛྷཏི ནནྡཱི. ‘ནནྡིནིརོདྷཱ དུཀྑནིརོདྷོ, པུཎྞཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘ཨིམིནཱ ¶ ཏྭཾ [ཨིམིནཱ ཙ ཏྭཾ], པུཎྞ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན ཨོཝཱདེན ཨོཝདིཏོ ཀཏམསྨིཾ [ཀཏརསྨིཾ (མ. ནི. ༣.༣༩༥)] ཛནཔདེ ཝིཧརིསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི, བྷནྟེ, སུནཱཔརནྟོ ནཱམ ཛནཔདོ, ཏཏྠཱཧཾ ཝིཧརིསྶཱམཱི’’ཏི.

‘‘ཙཎྜཱ ¶ ཁོ, པུཎྞ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ; ཕརུསཱ ཁོ, པུཎྞ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ. སཙེ ཏཾ, པུཎྞ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ ཨཀྐོསིསྶནྟི པརིབྷཱསིསྶནྟི, ཏཏྲ ཏེ, པུཎྞ, ཀིནྟི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི?

‘‘སཙེ མཾ, བྷནྟེ, སུནཱཔརནྟཀཱ ¶ མནུསྶཱ ཨཀྐོསིསྶནྟི པརིབྷཱསིསྶནྟི, ཏཏྲ མེ ཨེཝཾ བྷཝིསྶཏི – ‘བྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, སུབྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, ཡཾ མེ [མཾ (སབྦཏྠ)] ནཡིམེ པཱཎིནཱ པཧཱརཾ དེནྟཱི’ཏི. ཨེཝམེཏྠ [ཨེཝམྨེཏྠ (?)], བྷགཝཱ, བྷཝིསྶཏི; ཨེཝམེཏྠ, སུགཏ, བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘སཙེ པན ཏེ, པུཎྞ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ པཱཎིནཱ པཧཱརཾ དསྶནྟི, ཏཏྲ པན ཏེ, པུཎྞ, ཀིནྟི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི?

‘‘སཙེ མེ, བྷནྟེ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ པཱཎིནཱ པཧཱརཾ ¶ དསྶནྟི, ཏཏྲ མེ ཨེཝཾ བྷཝིསྶཏི – ‘བྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, སུབྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, ཡཾ མེ [ཨེཝམྨེཏྠ (?)] ནཡིམེ ལེཌྜུནཱ པཧཱརཾ དེནྟཱི’ཏི. ཨེཝམེཏྠ, བྷགཝཱ, བྷཝིསྶཏི; ཨེཝམེཏྠ, སུགཏ, བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘སཙེ པན ཏེ, པུཎྞ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ ལེཌྜུནཱ པཧཱརཾ དསྶནྟི, ཏཏྲ པན ཏེ, པུཎྞ, ཀིནྟི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི?

‘‘སཙེ མེ, བྷནྟེ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ ལེཌྜུནཱ པཧཱརཾ དསྶནྟི, ཏཏྲ མེ ཨེཝཾ བྷཝིསྶཏི – ‘བྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, སུབྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, ཡཾ མེ ནཡིམེ དཎྜེན པཧཱརཾ དེནྟཱི’ཏི ¶ . ཨེཝམེཏྠ, བྷགཝཱ, བྷཝིསྶཏི; ཨེཝམེཏྠ, སུགཏ, བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘སཙེ ¶ པན པུཎྞ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ དཎྜེན པཧཱརཾ དསྶནྟི, ཏཏྲ པན ཏེ, པུཎྞ, ཀིནྟི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི?

‘‘སཙེ མེ, བྷནྟེ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ དཎྜེན པཧཱརཾ དསྶནྟི, ཏཏྲ མེ ཨེཝཾ བྷཝིསྶཏི – ‘བྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, སུབྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, ཡཾ མེ ནཡིམེ སཏྠེན པཧཱརཾ དེནྟཱི’ཏི. ཨེཝམེཏྠ, བྷགཝཱ, བྷཝིསྶཏི; ཨེཝམེཏྠ, སུགཏ, བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘སཙེ པན ཏེ, པུཎྞ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ སཏྠེན པཧཱརཾ དསྶནྟི, ཏཏྲ པན ཏེ, པུཎྞ, ཀིནྟི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི?

‘‘སཙེ མེ, བྷནྟེ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ སཏྠེན པཧཱརཾ དསྶནྟི, ཏཏྲ མེ ཨེཝཾ བྷཝིསྶཏི – ‘བྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, སུབྷདྡཀཱ ཝཏིམེ སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ, ཡཾ མཾ ནཡིམེ ¶ ཏིཎྷེན སཏྠེན ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེནྟཱི’ཏི. ཨེཝམེཏྠ, བྷགཝཱ, བྷཝིསྶཏི; ཨེཝམེཏྠ, སུགཏ, བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘སཙེ ¶ པན ཏཾ, པུཎྞ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ ཏིཎྷེན སཏྠེན ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེསྶནྟི, ཏཏྲ པན ཏེ, པུཎྞ, ཀིནྟི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི?

‘‘སཙེ མཾ, བྷནྟེ, སུནཱཔརནྟཀཱ མནུསྶཱ ཏིཎྷེན སཏྠེན ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེསྶནྟི, ཏཏྲ མེ ཨེཝཾ བྷཝིསྶཏི – ‘སནྟི ཁོ ཏསྶ བྷགཝཏོ སཱཝཀཱ ཀཱཡེན ཙ ཛཱིཝིཏེན ཙ ཨཊྚཱིཡམཱནཱ ཧརཱཡམཱནཱ ཛིགུཙྪམཱནཱ སཏྠཧཱརཀཾ པརིཡེསནྟི, ཏཾ མེ ཨིདཾ ཨཔརིཡིཊྛཉྙེཝ སཏྠཧཱརཀཾ ལདྡྷ’ནྟི. ཨེཝམེཏྠ, བྷགཝཱ, བྷཝིསྶཏི; ཨེཝམེཏྠ, སུགཏ, བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, པུཎྞ! སཀྑིསྶསི ཁོ ཏྭཾ, པུཎྞ, ཨིམིནཱ དམཱུཔསམེན སམནྣཱགཏོ སུནཱཔརནྟསྨིཾ ཛནཔདེ ཝཏྠུཾ. ཡསྶ དཱནི ཏྭཾ, པུཎྞ, ཀཱལཾ མཉྙསཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ པུཎྞོ བྷགཝཏོ ཝཙནཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ¶ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ¶ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ སེནཱསནཾ སཾསཱམེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཡེན སུནཱཔརནྟོ ཛནཔདོ ཏེན ཙཱརིཀཾ པཀྐཱམི. ཨནུཔུབྦེན ཙཱརིཀཾ ཙརམཱནོ ཡེན སུནཱཔརནྟོ ཛནཔདོ ཏདཝསརི. ཏཏྲ སུདཾ ཨཱཡསྨཱ པུཎྞོ སུནཱཔརནྟསྨིཾ ཛནཔདེ ཝིཧརཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ པུཎྞོ ཏེནེཝནྟརཝསྶེན པཉྩམཏྟཱནི ཨུཔཱསཀསཏཱནི པཊིཝེདེསི [པཊིཔཱདེསི (སཱི. པཱི.), པཊིདེསེསི (སྱཱ. ཀཾ.)]. ཏེནེཝནྟརཝསྶེན པཉྩམཏྟཱནི ཨུཔཱསིཀཱསཏཱནི པཊིཝེདེསི. ཏེནེཝནྟརཝསྶེན ཏིསྶོ ཝིཛྫཱ ¶ སཙྪཱཀཱསི. ཏེནེཝནྟརཝསྶེན པརིནིབྦཱཡི.

ཨཐ ཁོ སམྦཧུལཱ བྷིཀྑཱུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཡོ སོ, བྷནྟེ, པུཎྞོ ནཱམ ཀུལཔུཏྟོ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨོཝཱདེན ཨོཝདིཏོ, སོ ཀཱལངྐཏོ. ཏསྶ ཀཱ གཏི ཀོ ཨབྷིསམྤརཱཡོ’’ཏི?

‘‘པཎྜིཏོ, བྷིཀྑཝེ, པུཎྞོ ཀུལཔུཏྟོ [ཀུལཔུཏྟོ ཨཧོསི (སབྦཏྠ)], པཙྩཔཱདི [སཙྩཝཱདཱི (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] དྷམྨསྶཱནུདྷམྨཾ, ན ཙ མཾ དྷམྨཱདྷིཀརཎཾ ཝིཧེསེསི [ཝིཧེཋེསི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)]. པརིནིབྦུཏོ, བྷིཀྑཝེ, པུཎྞོ ཀུལཔུཏྟོ’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. བཱཧིཡསུཏྟཾ

༨༩. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ བཱཧིཡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ བཱཧིཡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ, ཡམཧཾ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, བཱཧིཡ, ཙཀྑུ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ¶ ¶ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘རཱུཔཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’…པེ… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ…པེ… ཙཀྑུསམྥསྶོ…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ¶ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བཱཧིཡ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ བཱཧིཡོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ བཱཧིཡོ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརནྟོ ནཙིརསྶེཝ – ཡསྶཏྠཱཡ ཀུལཔུཏྟཱ སམྨདེཝ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛནྟི ཏདནུཏྟརཾ – བྲཧྨཙརིཡཔརིཡོསཱནཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསི. ‘‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ ¶ , ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’’ཏི ཨབྦྷཉྙཱསི. ཨཉྙཏརོ ཙ པནཱཡསྨཱ བཱཧིཡོ ཨརཧཏཾ ཨཧོསཱིཏི. ཚཊྛཾ.

༧. པཋམཨེཛཱསུཏྟཾ

༩༠. ‘‘ཨེཛཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, རོགོ, ཨེཛཱ གཎྜོ, ཨེཛཱ སལླཾ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཨནེཛོ ཝིཧརཏི ཝཱིཏསལློ. ཏསྨཱཏིཧ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙེཔི ཨཱཀངྑེཡྻ ‘ཨནེཛོ ཝིཧརེཡྻཾ [ཝིཧརེཡྻ (སཱི. པཱི. ཀ.)] ཝཱིཏསལློ’ཏི, ཙཀྑུཾ ན མཉྙེཡྻ, ཙཀྑུསྨིཾ ན མཉྙེཡྻ, ཙཀྑུཏོ ན མཉྙེཡྻ, ཙཀྑུ ¶ མེཏི ན མཉྙེཡྻ; རཱུཔེ ན མཉྙེཡྻ, རཱུཔེསུ ན མཉྙེཡྻ, རཱུཔཏོ ན མཉྙེཡྻ, རཱུཔཱ མེཏི ན མཉྙེཡྻ; ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ན མཉྙེཡྻ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎསྨིཾ ན མཉྙེཡྻ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཏོ ན མཉྙེཡྻ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ མེཏི ན མཉྙེཡྻ; ཙཀྑུསམྥསྶཾ ན མཉྙེཡྻ, ཙཀྑུསམྥསྶསྨིཾ ན མཉྙེཡྻ, ཙཀྑུསམྥསྶཏོ ན མཉྙེཡྻ, ཙཀྑུསམྥསྶོ མེཏི ན མཉྙེཡྻ. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏསྨིམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏཏོཔི ན མཉྙེཡྻ, ཏཾ མེཏི ན མཉྙེཡྻ.

‘‘སོཏཾ ན མཉྙེཡྻ…པེ… གྷཱནཾ ན མཉྙེཡྻ…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ ན མཉྙེཡྻ, ཛིཝ྄ཧཱཡ ན མཉྙེཡྻ, ཛིཝ྄ཧཱཏོ ན མཉྙེཡྻ, ཛིཝ྄ཧཱ མེཏི ན མཉྙེཡྻ; རསེ ན མཉྙེཡྻ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ན མཉྙེཡྻ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཾ ན མཉྙེཡྻ…པེ… ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏསྨིམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏཏོཔི ན མཉྙེཡྻ, ཏཾ མེཏི ན མཉྙེཡྻ.

‘‘ཀཱཡཾ ན མཉྙེཡྻ…པེ… མནཾ ན མཉྙེཡྻ, མནསྨིཾ ན མཉྙེཡྻ, མནཏོ ན མཉྙེཡྻ, མནོ མེཏི ན མཉྙེཡྻ; དྷམྨེ ན མཉྙེཡྻ…པེ… མནོ ཝིཉྙཱཎཾ…པེ… མནོསམྥསྶཾ…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏསྨིམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏཏོཔི ན མཉྙེཡྻ, ཏཾ མེཏི ན མཉྙེཡྻ; སབྦཾ ན མཉྙེཡྻ, སབྦསྨིཾ ¶ ན མཉྙེཡྻ, སབྦཏོ ན མཉྙེཡྻ, སབྦཾ མེཏི ན མཉྙེཡྻ.

‘‘སོ ¶ ཨེཝཾ ཨམཉྙམཱནོ ན ཀིཉྩིཔི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨནུཔཱདིཡཾ ན པརིཏསྶཏི. ཨཔརིཏསྶཾ པཙྩཏྟཉྙེཝ པརིནིབྦཱཡཏི ¶ . ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. དུཏིཡཨེཛཱསུཏྟཾ

༩༡. ‘‘ཨེཛཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, རོགོ, ཨེཛཱ གཎྜོ, ཨེཛཱ སལླཾ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཨནེཛོ ཝིཧརཏི ཝཱིཏསལློ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙེཔི ཨཱཀངྑེཡྻ ‘ཨནེཛོ ཝིཧརེཡྻཾ ཝཱིཏསལློ’ཏི, ཙཀྑུཾ ན མཉྙེཡྻ, ཙཀྑུསྨིཾ ན མཉྙེཡྻ, ཙཀྑུཏོ ན མཉྙེཡྻ, ཙཀྑུ མེཏི ན མཉྙེཡྻ; རཱུཔེ ན མཉྙེཡྻ… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏསྨིམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏཏོཔི ན མཉྙེཡྻ, ཏཾ མེཏི ན མཉྙེཡྻ. ཡཉྷི, བྷིཀྑཝེ, མཉྙཏི, ཡསྨིཾ མཉྙཏི, ཡཏོ མཉྙཏི, ཡཾ མེཏི མཉྙཏི, ཏཏོ ཏཾ ཧོཏི ཨཉྙཐཱ. ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི བྷཝསཏྟོ ལོཀོ བྷཝམེཝ ཨབྷིནནྡཏི…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཾ ན མཉྙེཡྻ, ཛིཝ྄ཧཱཡ ན མཉྙེཡྻ, ཛིཝ྄ཧཱཏོ ན མཉྙེཡྻ, ཛིཝ྄ཧཱ མེཏི ན མཉྙེཡྻ; རསེ ན མཉྙེཡྻ… ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ… ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏསྨིམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏཏོཔི ན མཉྙེཡྻ, ཏཾ མེཏི ན མཉྙེཡྻ. ཡཉྷི, བྷིཀྑཝེ, མཉྙཏི, ཡསྨིཾ མཉྙཏི, ཡཏོ མཉྙཏི, ཡཾ མེཏི མཉྙཏི, ཏཏོ ཏཾ ཧོཏི ཨཉྙཐཱ. ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི བྷཝསཏྟོ ལོཀོ བྷཝམེཝ ཨབྷིནནྡཏི…པེ….

‘‘མནཾ ན མཉྙེཡྻ, མནསྨིཾ ན མཉྙེཡྻ, མནཏོ ན མཉྙེཡྻ, མནོ མེཏི ན མཉྙེཡྻ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏསྨིམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏཏོཔི ¶ ན མཉྙེཡྻ, ཏཾ མེཏི ན མཉྙེཡྻ. ཡཉྷི, བྷིཀྑཝེ, མཉྙཏི, ཡསྨིཾ མཉྙཏི ¶ , ཡཏོ ¶ མཉྙཏི, ཡཾ མེཏི མཉྙཏི, ཏཏོ ཏཾ ཧོཏི ཨཉྙཐཱ. ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི བྷཝསཏྟོ ལོཀོ བྷཝམེཝ ཨབྷིནནྡཏི.

‘‘ཡཱཝཏཱ, བྷིཀྑཝེ, ཁནྡྷདྷཱཏུཨཱཡཏནཱ ཏམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏསྨིམྤི ན མཉྙེཡྻ, ཏཏོཔི ན མཉྙེཡྻ, ཏཾ མེཏི ན མཉྙེཡྻ. སོ ཨེཝཾ ཨམཉྙམཱནོ ན ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨནུཔཱདིཡཾ ན པརིཏསྶཏི. ཨཔརིཏསྶཾ པཙྩཏྟཉྙེཝ པརིནིབྦཱཡཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. པཋམདྭཡསུཏྟཾ

༩༢. ‘‘དྭཡཾ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དྭཡཾ? ཙཀྑུཉྩེཝ རཱུཔཱ ཙ, སོཏཉྩེཝ སདྡཱ ཙ, གྷཱནཉྩེཝ གནྡྷཱ ཙ, ཛིཝ྄ཧཱ ཙེཝ རསཱ ཙ, ཀཱཡོ ཙེཝ ཕོཊྛབྦཱ ཙ ¶ , མནོ ཙེཝ དྷམྨཱ ཙ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དྭཡཾ.

‘‘ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨཧམེཏཾ དྭཡཾ པཙྩཀྑཱཡ ཨཉྙཾ དྭཡཾ པཉྙཔེསྶཱམཱི’ཏི, ཏསྶ ཝཱཙཱཝཏྠུཀམེཝསྶ. པུཊྛོ ཙ ན སམྤཱཡེཡྻ. ཨུཏྟརིཉྩ ཝིགྷཱཏཾ ཨཱཔཛྫེཡྻ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡཐཱ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཝིསཡསྨི’’ནྟི. ནཝམཾ.

༡༠. དུཏིཡདྭཡསུཏྟཾ

༩༣. ‘‘དྭཡཾ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཙྩ ཝིཉྙཱཎཾ སམྦྷོཏི. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དྭཡཾ པཊིཙྩ ཝིཉྙཱཎཾ སམྦྷོཏི? ཙཀྑུཉྩ པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ. ཙཀྑུ ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམི ཨཉྙཐཱབྷཱཝི. རཱུཔཱ ¶ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམིནོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝིནོ. ཨིཏྠེཏཾ དྭཡཾ ཙལཉྩེཝ བྱཐཉྩ ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམི ཨཉྙཐཱབྷཱཝི. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམི ཨཉྙཐཱབྷཱཝི. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཧེཏུ སོཔི པཙྩཡོ ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཨནིཙྩཾ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, པཙྩཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཾ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཀུཏོ ནིཙྩཾ བྷཝིསྶཏི! ཡཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ ཏིཎྞཾ དྷམྨཱནཾ སངྒཏི སནྣིཔཱཏོ སམཝཱཡོ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ཙཀྑུསམྥསྶོ. ཙཀྑུསམྥསྶོཔི ཨནིཙྩོ ¶ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ ཙཀྑུསམྥསྶསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཧེཏུ སོཔི པཙྩཡོ ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཨནིཙྩཾ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, པཙྩཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣོ ཙཀྑུསམྥསྶོ ཀུཏོ ནིཙྩོ བྷཝིསྶཏི! ཕུཊྛོ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཝེདེཏི, ཕུཊྛོ ཙེཏེཏི, ཕུཊྛོ སཉྫཱནཱཏི. ཨིཏྠེཏེཔི དྷམྨཱ ཙལཱ ཙེཝ བྱཐཱ ཙ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམིནོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝིནོ. སོཏཾ…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཉྩ པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ. ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི [ཝིཔརིཎཱམིནཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝིནཱི (?)]. རསཱ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམིནོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝིནོ. ཨིཏྠེཏཾ དྭཡཾ ཙལཉྩེཝ བྱཐཉྩ ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམི ཨཉྙཐཱབྷཱཝི. ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམི ཨཉྙཐཱབྷཱཝི. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ ¶ , སོཔི ཧེཏུ སོཔི པཙྩཡོ ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཨནིཙྩཾ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, པཙྩཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཾ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ, ཀུཏོ ནིཙྩཾ བྷཝིསྶཏི! ཡཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ ཏིཎྞཾ དྷམྨཱནཾ སངྒཏི སནྣིཔཱཏོ སམཝཱཡོ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ. ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོཔི ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཧེཏུ སོཔི པཙྩཡོ ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཨནིཙྩཾ ¶ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, པཙྩཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣོ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ, ཀུཏོ ནིཙྩོ བྷཝིསྶཏི! ཕུཊྛོ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདེཏི, ཕུཊྛོ ཙེཏེཏི, ཕུཊྛོ སཉྫཱནཱཏི. ཨིཏྠེཏེཔི དྷམྨཱ ཙལཱ ཙེཝ བྱཐཱ ཙ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམིནོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝིནོ. ཀཱཡཾ…པེ….

‘‘མནཉྩ པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ. མནོ ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམིནོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝིནོ. ཨིཏྠེཏཾ དྭཡཾ ཙལཉྩེཝ ¶ བྱཐཉྩ ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམི ཨཉྙཐཱབྷཱཝི. མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམི ཨཉྙཐཱབྷཱཝི. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ མནོཝིཉྙཱཎསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཧེཏུ སོཔི པཙྩཡོ ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཨནིཙྩཾ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, པཙྩཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཾ མནོཝིཉྙཱཎཾ, ཀུཏོ ནིཙྩཾ བྷཝིསྶཏི! ཡཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ ཏིཎྞཾ དྷམྨཱནཾ སངྒཏི སནྣིཔཱཏོ སམཝཱཡོ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི མནོསམྥསྶོ. མནོསམྥསྶོཔི ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ མནོསམྥསྶསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཧེཏུ སོཔི པཙྩཡོ ཨནིཙྩོ ཝིཔརིཎཱམཱི ཨཉྙཐཱབྷཱཝཱི. ཨནིཙྩཾ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, པཙྩཡཾ པཊིཙྩ ¶ ཨུཔྤནྣོ མནོསམྥསྶོ, ཀུཏོ ནིཙྩོ བྷཝིསྶཏི! ཕུཊྛོ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདེཏི, ཕུཊྛོ ཙེཏེཏི, ཕུཊྛོ སཉྫཱནཱཏི. ཨིཏྠེཏེཔི དྷམྨཱ ཙལཱ ཙེཝ བྱཐཱ ཙ ཨནིཙྩཱ ཝིཔརིཎཱམིནོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝིནོ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭཡཾ པཊིཙྩ ཝིཉྙཱཎཾ སམྦྷོཏཱི’’ཏི. དསམཾ.

ཚནྣཝགྒོ ནཝམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

པལོཀསུཉྙཱ སཾཁིཏྟཾ, ཚནྣོ པུཎྞོ ཙ བཱཧིཡོ;

ཨེཛེན ཙ དུཝེ ཝུཏྟཱ, དྭཡེཧི ཨཔརེ དུཝེཏི.

༡༠. སལ༹ཝགྒོ

༡. ཨདནྟཨགུཏྟསུཏྟཾ

༩༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ ¶ . ‘‘ཚཡིམེ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཕསྶཱཡཏནཱ ཨདནྟཱ ཨགུཏྟཱ ཨརཀྑིཏཱ ཨསཾཝུཏཱ དུཀྑཱདྷིཝཱཧཱ ཧོནྟི. ཀཏམེ ཚ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཕསྶཱཡཏནཾ ཨདནྟཾ ཨགུཏྟཾ ཨརཀྑིཏཾ ཨསཾཝུཏཾ དུཀྑཱདྷིཝཱཧཾ ཧོཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ, བྷིཀྑཝེ, ཕསྶཱཡཏནཾ ཨདནྟཾ ཨགུཏྟཾ ཨརཀྑིཏཾ ཨསཾཝུཏཾ དུཀྑཱདྷིཝཱཧཾ ཧོཏི…པེ… མནོ, བྷིཀྑཝེ, ཕསྶཱཡཏནཾ ཨདནྟཾ ཨགུཏྟཾ ཨརཀྑིཏཾ ཨསཾཝུཏཾ དུཀྑཱདྷིཝཱཧཾ ཧོཏི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཚ ཕསྶཱཡཏནཱ ཨདནྟཱ ཨགུཏྟཱ ཨརཀྑིཏཱ ཨསཾཝུཏཱ དུཀྑཱདྷིཝཱཧཱ ཧོནྟི’’.

‘‘ཚཡིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཕསྶཱཡཏནཱ སུདནྟཱ སུགུཏྟཱ སུརཀྑིཏཱ སུསཾཝུཏཱ སུཁཱདྷིཝཱཧཱ ཧོནྟི. ཀཏམེ ཚ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཕསྶཱཡཏནཾ སུདནྟཾ སུགུཏྟཾ སུརཀྑིཏཾ སུསཾཝུཏཾ སུཁཱདྷིཝཱཧཾ ཧོཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ, བྷིཀྑཝེ, ཕསྶཱཡཏནཾ སུདནྟཾ སུགུཏྟཾ སུརཀྑིཏཾ སུསཾཝུཏཾ སུཁཱདྷིཝཱཧཾ ཧོཏི…པེ… མནོ, བྷིཀྑཝེ, ཕསྶཱཡཏནཾ སུདནྟཾ སུགུཏྟཾ སུརཀྑིཏཾ ¶ སུསཾཝུཏཾ སུཁཱདྷིཝཱཧཾ ཧོཏི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཚ ཕསྶཱཡཏནཱ སུདནྟཱ སུགུཏྟཱ སུརཀྑིཏཱ སུསཾཝུཏཱ སུཁཱདྷིཝཱཧཱ ཧོནྟཱི’’ཏི. ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ…པེ… ཨེཏདཝོཙ སཏྠཱ –

‘‘སལེ༹ཝ [ཚལེ༹ཝ (ཀ.)] ཕསྶཱཡཏནཱནི བྷིཀྑཝོ,

ཨསཾཝུཏོ ཡཏྠ དུཀྑཾ ནིགཙྪཏི;

ཏེསཉྩ ཡེ སཾཝརཎཾ ཨཝེདིསུཾ,

སདྡྷཱདུཏིཡཱ ཝིཧརནྟཱནཝསྶུཏཱ.

‘‘དིསྭཱན རཱུཔཱནི མནོརམཱནི,

ཨཐོཔི དིསྭཱན ཨམནོརམཱནི;

མནོརམེ ¶ རཱགཔཐཾ ཝིནོདཡེ,

ན ཙཱཔྤིཡཾ མེཏི མནཾ པདོསཡེ.

‘‘སདྡཉྩ ¶ སུཏྭཱ དུབྷཡཾ པིཡཱཔྤིཡཾ,

པིཡམྷི སདྡེ ན སམུཙྪིཏོ སིཡཱ;

ཨཐོཔྤིཡེ དོསགཏཾ ཝིནོདཡེ,

ན ཙཱཔྤིཡཾ མེཏི མནཾ པདོསཡེ.

‘‘གནྡྷཉྩ ¶ གྷཏྭཱ སུརབྷིཾ མནོརམཾ,

ཨཐོཔི གྷཏྭཱ ཨསུཙིཾ ཨཀནྟིཡཾ;

ཨཀནྟིཡསྨིཾ པཊིགྷཾ ཝིནོདཡེ,

ཚནྡཱནུནཱིཏོ ན ཙ ཀནྟིཡེ སིཡཱ.

‘‘རསཉྩ བྷོཏྭཱན ཨསཱདིཏཉྩ སཱདུཾ,

ཨཐོཔི བྷོཏྭཱན ཨསཱདུམེཀདཱ;

སཱདུཾ རསཾ ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ བྷུཉྫེ,

ཝིརོདྷམཱསཱདུསུ ནོཔདཾསཡེ.

‘‘ཕསྶེན ¶ ཕུཊྛོ ན སུཁེན མཛྫེ [མཛ྄ཛྷེ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)],

དུཀྑེན ཕུཊྛོཔི ན སམྤཝེདྷེ;

ཕསྶདྭཡཾ སུཁདུཀྑེ ཨུཔེཀྑེ,

ཨནཱནུརུདྡྷོ ཨཝིརུདྡྷ ཀེནཙི.

‘‘པཔཉྩསཉྙཱ ཨིཏརཱིཏརཱ ནརཱ,

པཔཉྩཡནྟཱ ཨུཔཡནྟི སཉྙིནོ;

མནོམཡཾ གེཧསིཏཉྩ སབྦཾ,

པནུཛྫ ནེཀྑམྨསིཏཾ ཨིརཱིཡཏི.

‘‘ཨེཝཾ མནོ ཚསྶུ ཡདཱ སུབྷཱཝིཏོ,

ཕུཊྛསྶ ཙིཏྟཾ ན ཝིཀམྤཏེ ཀྭཙི;

ཏེ རཱགདོསེ ཨབྷིབྷུཡྻ བྷིཀྑཝོ,

བྷཝཏྠ [བྷཝཐ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)] ཛཱཏིམརཎསྶ པཱརགཱ’’ཏི. པཋམཾ;

༢. མཱལུཀྱཔུཏྟསུཏྟཾ

༩༥. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཱལུཀྱཔུཏྟོ [མཱལུངྐྱཔུཏྟོ (སཱི.)] ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཱལུཀྱཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ, ཡམཧཾ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ¶ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི.

‘‘ཨེཏྠ ¶ དཱནི, མཱལུཀྱཔུཏྟ, ཀིཾ དཧརེ བྷིཀྑཱུ ཝཀྑཱམ! ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, ཛིཎྞོ ཝུདྡྷོ མཧལླཀོ ཨདྡྷགཏོ ཝཡོཨནུཔྤཏྟོ སཾཁིཏྟེན ཨོཝཱདཾ ཡཱཙསཱི’’ཏི.

‘‘ཀིཉྩཱཔཱཧཾ, བྷནྟེ, ཛིཎྞོ ཝུདྡྷོ མཧལླཀོ ཨདྡྷགཏོ ཝཡོཨནུཔྤཏྟོ. དེསེཏུ མེ, བྷནྟེ ¶ , བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ, དེསེཏུ སུགཏོ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ, ཨཔྤེཝ ནཱམཱཧཾ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནེཡྻཾ. ཨཔྤེཝ ནཱམཱཧཾ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏསྶ དཱཡཱདོ ཨསྶ’’ནྟི.

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, མཱལུཀྱཔུཏྟ, ཡེ ཏེ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨདིཊྛཱ ཨདིཊྛཔུབྦཱ, ན ཙ པསྶསི, ན ཙ ཏེ ཧོཏི པསྶེཡྻནྟི? ཨཏྠི ཏེ ཏཏྠ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ པེམཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡེ ཏེ སོཏཝིཉྙེཡྻཱ སདྡཱ ཨསྶུཏཱ ཨསྶུཏཔུབྦཱ, ན ཙ སུཎཱསི, ན ཙ ཏེ ཧོཏི སུཎེཡྻནྟི? ཨཏྠི ཏེ ཏཏྠ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ པེམཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡེ ཏེ གྷཱནཝིཉྙེཡྻཱ གནྡྷཱ ཨགྷཱཡིཏཱ ཨགྷཱཡིཏཔུབྦཱ, ན ཙ གྷཱཡསི, ན ཙ ཏེ ཧོཏི གྷཱཡེཡྻནྟི? ཨཏྠི ཏེ ཏཏྠ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ པེམཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡེ ཏེ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ ཨསཱཡིཏཱ ཨསཱཡིཏཔུབྦཱ, ན ཙ སཱཡསི, ན ཙ ཏེ ཧོཏི སཱཡེཡྻནྟི? ཨཏྠི ཏེ ཏཏྠ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ པེམཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡེ ཏེ ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཱ ཕོཊྛབྦཱ ཨསམྥུཊྛཱ ཨསམྥུཊྛཔུབྦཱ, ན ཙ ཕུསསི, ན ཙ ཏེ ཧོཏི ཕུསེཡྻནྟི? ཨཏྠི ཏེ ཏཏྠ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ པེམཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡེ ¶ ཏེ མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ¶ ཨཝིཉྙཱཏཱ ཨཝིཉྙཱཏཔུབྦཱ, ན ཙ ཝིཛཱནཱསི, ན ཙ ཏེ ཧོཏི ཝིཛཱནེཡྻནྟི? ཨཏྠི ཏེ ཏཏྠ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ པེམཾ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨེཏྠ ཙ ཏེ, མཱལུཀྱཔུཏྟ, དིཊྛསུཏམུཏཝིཉྙཱཏབྦེསུ དྷམྨེསུ དིཊྛེ དིཊྛམཏྟཾ བྷཝིསྶཏི, སུཏེ སུཏམཏྟཾ བྷཝིསྶཏི, མུཏེ མུཏམཏྟཾ བྷཝིསྶཏི, ཝིཉྙཱཏེ ཝིཉྙཱཏམཏྟཾ བྷཝིསྶཏི. ཡཏོ ཁོ ཏེ, མཱལུཀྱཔུཏྟ, དིཊྛསུཏམུཏཝིཉྙཱཏབྦེསུ དྷམྨེསུ དིཊྛེ དིཊྛམཏྟཾ བྷཝིསྶཏི, སུཏེ སུཏམཏྟཾ བྷཝིསྶཏི ¶ , མུཏེ མུཏམཏྟཾ བྷཝིསྶཏི, ཝིཉྙཱཏེ ཝིཉྙཱཏམཏྟཾ བྷཝིསྶཏི; ཏཏོ ཏྭཾ, མཱལུཀྱཔུཏྟ, ན ཏེན. ཡཏོ ཏྭཾ, མཱལུཀྱཔུཏྟ, ན ཏེན; ཏཏོ ཏྭཾ, མཱལུཀྱཔུཏྟ ¶ , ན ཏཏྠ. ཡཏོ ཏྭཾ, མཱལུཀྱཔུཏྟ, ན ཏཏྠ; ཏཏོ ཏྭཾ, མཱལུཀྱཔུཏྟ, ནེཝིདྷ, ན ཧུརཾ, ན ཨུབྷཡམནྟརེན. ཨེསེཝནྟོ དུཀྑསྶཱ’’ཏི.

‘‘ཨིམསྶ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམི –

‘‘རཱུཔཾ དིསྭཱ སཏི མུཊྛཱ, པིཡཾ ནིམིཏྟཾ མནསི ཀརོཏོ;

སཱརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ཨཛ྄ཛྷོས [ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ (སཱི.)] ཏིཊྛཏི.

‘‘ཏསྶ ཝཌྜྷནྟི ཝེདནཱ, ཨནེཀཱ རཱུཔསམྦྷཝཱ;

ཨབྷིཛ྄ཛྷཱ ཙ ཝིཧེསཱ ཙ, ཙིཏྟམསྶཱུཔཧཉྙཏི;

ཨེཝཾ ཨཱཙིནཏོ དུཀྑཾ, ཨཱརཱ ནིབྦཱནམུཙྩཏི.

‘‘སདྡཾ སུཏྭཱ སཏི མུཊྛཱ, པིཡཾ ནིམིཏྟཾ མནསི ཀརོཏོ;

སཱརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ཨཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཏསྶ ¶ ཝཌྜྷནྟི ཝེདནཱ, ཨནེཀཱ སདྡསམྦྷཝཱ;

ཨབྷིཛ྄ཛྷཱ ཙ ཝིཧེསཱ ཙ, ཙིཏྟམསྶཱུཔཧཉྙཏི;

ཨེཝཾ ཨཱཙིནཏོ དུཀྑཾ, ཨཱརཱ ནིབྦཱནམུཙྩཏི.

‘‘གནྡྷཾ ¶ གྷཏྭཱ སཏི མུཊྛཱ, པིཡཾ ནིམིཏྟཾ མནསི ཀརོཏོ;

སཱརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ཨཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཏསྶ ཝཌྜྷནྟི ཝེདནཱ, ཨནེཀཱ གནྡྷསམྦྷཝཱ;

ཨབྷིཛ྄ཛྷཱ ཙ ཝིཧེསཱ ཙ, ཙིཏྟམསྶཱུཔཧཉྙཏི;

ཨེཝཾ ཨཱཙིནཏོ དུཀྑཾ, ཨཱརཱ ནིབྦཱནམུཙྩཏི.

‘‘རསཾ ¶ བྷོཏྭཱ སཏི མུཊྛཱ, པིཡཾ ནིམིཏྟཾ མནསི ཀརོཏོ;

སཱརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ཨཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཏསྶ ཝཌྜྷནྟི ཝེདནཱ, ཨནེཀཱ རསསམྦྷཝཱ;

ཨབྷིཛ྄ཛྷཱ ཙ ཝིཧེསཱ ཙ, ཙིཏྟམསྶཱུཔཧཉྙཏི;

ཨེཝཾ ཨཱཙིནཏོ དུཀྑཾ, ཨཱརཱ ནིབྦཱནམུཙྩཏི.

‘‘ཕསྶཾ ¶ ཕུསྶ སཏི མུཊྛཱ, པིཡཾ ནིམིཏྟཾ མནསི ཀརོཏོ;

སཱརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ཨཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཏསྶ ཝཌྜྷནྟི ཝེདནཱ, ཨནེཀཱ ཕསྶསམྦྷཝཱ;

ཨབྷིཛ྄ཛྷཱ ཙ ཝིཧེསཱ ཙ, ཙིཏྟམསྶཱུཔཧཉྙཏི;

ཨེཝཾ ཨཱཙིནཏོ དུཀྑཾ, ཨཱརཱ ནིབྦཱནམུཙྩཏི.

‘‘དྷམྨཾ ཉཏྭཱ སཏི མུཊྛཱ, པིཡཾ ནིམིཏྟཾ མནསི ཀརོཏོ;

སཱརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ཨཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཏསྶ ཝཌྜྷནྟི ཝེདནཱ, ཨནེཀཱ དྷམྨསམྦྷཝཱ;

ཨབྷིཛ྄ཛྷཱ ཙ ཝིཧེསཱ ཙ, ཙིཏྟམསྶཱུཔཧཉྙཏི;

ཨེཝཾ ཨཱཙིནཏོ ¶ དུཀྑཾ, ཨཱརཱ ནིབྦཱནམུཙྩཏི.

‘‘ན སོ རཛྫཏི རཱུཔེསུ, རཱུཔཾ དིསྭཱ པཊིསྶཏོ;

ཝིརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ནཱཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཡཐཱསྶ པསྶཏོ རཱུཔཾ, སེཝཏོ ཙཱཔི ཝེདནཾ;

ཁཱིཡཏི ནོཔཙཱིཡཏི, ཨེཝཾ སོ ཙརཏཱི སཏོ;

ཨེཝཾ ཨཔཙིནཏོ དུཀྑཾ, སནྟིཀེ ནིབྦཱནམུཙྩཏི.

‘‘ན སོ རཛྫཏི སདྡེསུ, སདྡཾ སུཏྭཱ པཊིསྶཏོ;

ཝིརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ནཱཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཡཐཱསྶ ¶ སུཎཏོ སདྡཾ, སེཝཏོ ཙཱཔི ཝེདནཾ;

ཁཱིཡཏི ནོཔཙཱིཡཏི, ཨེཝཾ སོ ཙརཏཱི སཏོ;

ཨེཝཾ ཨཔཙིནཏོ དུཀྑཾ, སནྟིཀེ ནིབྦཱནམུཙྩཏི.

‘‘ན ¶ སོ རཛྫཏི གནྡྷེསུ, གནྡྷཾ གྷཏྭཱ པཊིསྶཏོ;

ཝིརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ནཱཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཡཐཱསྶ གྷཱཡཏོ གནྡྷཾ, སེཝཏོ ཙཱཔི ཝེདནཾ;

ཁཱིཡཏི ནོཔཙཱིཡཏི, ཨེཝཾ སོ ཙརཏཱི སཏོ;

ཨེཝཾ ཨཔཙིནཏོ དུཀྑཾ, སནྟིཀེ ནིབྦཱནམུཙྩཏི.

‘‘ན སོ རཛྫཏི རསེསུ, རསཾ བྷོཏྭཱ པཊིསྶཏོ;

ཝིརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ནཱཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཡཐཱསྶ ¶ སཱཡཏོ རསཾ, སེཝཏོ ཙཱཔི ཝེདནཾ;

ཁཱིཡཏི ནོཔཙཱིཡཏི, ཨེཝཾ སོ ཙརཏཱི སཏོ;

ཨེཝཾ ཨཔཙིནཏོ དུཀྑཾ, སནྟིཀེ ནིབྦཱནམུཙྩཏི.

‘‘ན ¶ སོ རཛྫཏི ཕསྶེསུ, ཕསྶཾ ཕུསྶ པཊིསྶཏོ;

ཝིརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ནཱཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཡཐཱསྶ ཕུསཏོ ཕསྶཾ, སེཝཏོ ཙཱཔི ཝེདནཾ;

ཁཱིཡཏི ནོཔཙཱིཡཏི, ཨེཝཾ སོ ཙརཏཱི སཏོ;

ཨེཝཾ ཨཔཙིནཏོ དུཀྑཾ, སནྟིཀེ ནིབྦཱནམུཙྩཏི.

‘‘ན ¶ སོ རཛྫཏི དྷམྨེསུ, དྷམྨཾ ཉཏྭཱ པཊིསྶཏོ;

ཝིརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ནཱཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཡཐཱསྶ ¶ ཛཱནཏོ དྷམྨཾ, སེཝཏོ ཙཱཔི ཝེདནཾ;

ཁཱིཡཏི ནོཔཙཱིཡཏི, ཨེཝཾ སོ ཙརཏཱི སཏོ;

ཨེཝཾ ཨཔཙིནཏོ དུཀྑཾ, སནྟིཀེ ནིབྦཱནམུཙྩཏཱི’’ཏི.

‘‘ཨིམསྶ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམཱི’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, མཱལུཀྱཔུཏྟ! སཱདྷུ ཁོ ཏྭཾ, མཱལུཀྱཔུཏྟ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱསི –

‘‘རཱུཔཾ དིསྭཱ སཏི མུཊྛཱ, པིཡཾ ནིམིཏྟཾ མནསི ཀརོཏོ;

སཱརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ཨཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཏསྶ ཝཌྜྷནྟི ཝེདནཱ, ཨནེཀཱ རཱུཔསམྦྷཝཱ;

ཨབྷིཛ྄ཛྷཱ ཙ ཝིཧེསཱ ཙ, ཙིཏྟམསྶཱུཔཧཉྙཏི;

ཨེཝཾ ཨཱཙིནཏོ དུཀྑཾ, ཨཱརཱ ནིབྦཱནམུཙྩཏི.…པེ….

‘‘ན སོ རཛྫཏི དྷམྨེསུ, དྷམྨཾ ཉཏྭཱ པཊིསྶཏོ;

ཝིརཏྟཙིཏྟོ ཝེདེཏི, ཏཉྩ ནཱཛ྄ཛྷོས ཏིཊྛཏི.

‘‘ཡཐཱསྶ ¶ ཝིཛཱནཏོ དྷམྨཾ, སེཝཏོ ཙཱཔི ཝེདནཾ;

ཁཱིཡཏི ནོཔཙཱིཡཏི, ཨེཝཾ སོ ཙརཏཱི སཏོ;

ཨེཝཾ ཨཔཙིནཏོ དུཀྑཾ, སནྟིཀེ ནིབྦཱནམུཙྩཏཱི’’ཏི.

‘‘ཨིམསྶ ཁོ, མཱལུཀྱཔུཏྟ, མཡཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠོ དཊྛབྦོ’’ཏི.

ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཱལུཀྱཔུཏྟོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡིཏྭཱ ཨནུམོདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཱལུཀྱཔུཏྟོ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརནྟོ ནཙིརསྶེཝ – ཡསྶཏྠཱཡ ཀུལཔུཏྟཱ སམྨདེཝ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛནྟི ཏདནུཏྟརཾ བྲཧྨཙརིཡཔརིཡོསཱནཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསི. ‘‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ¶ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’’ཏི ཨབྦྷཉྙཱསི. ཨཉྙཏརོ ཙ པནཱཡསྨཱ མཱལུཀྱཔུཏྟོ ཨརཧཏཾ ཨཧོསཱིཏི. དུཏིཡཾ.

༣. པརིཧཱནདྷམྨསུཏྟཾ

༩༦. ‘‘པརིཧཱནདྷམྨཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨཔརིཧཱནདྷམྨཉྩ ཚ ཙ ཨབྷིབྷཱཡཏནཱནི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པརིཧཱནདྷམྨོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ སརསངྐཔྤཱ [ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སརསངྐཔྤཱ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.) ཨུཔརི ཨཱསཱིཝིསཝགྒེ སཏྟམསུཏྟེ པན ‘‘ཨཱཀུསལཱ སརསངྐཔྤཱ’’ ཏྭེཝ སབྦཏྠ དིསྶཏི] སཾཡོཛནིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨདྷིཝཱསེཏི ནཔྤཛཧཏི ན ཝིནོདེཏི ན བྱནྟཱིཀརོཏི [བྱནྟིཀརོཏི (པཱི.) བྱནྟིཾ ཀརོཏི (ཀ.)] ན ཨནབྷཱཝཾ གམེཏི, ཝེདིཏབྦམེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ – ‘པརིཧཱཡཱམི ཀུསལེཧི ¶ དྷམྨེཧི’. པརིཧཱནཉྷེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱཏི…པེ….

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ ཨུཔྤཛྫནྟི…པེ… པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ མནསཱ དྷམྨཾ ¶ ཝིཉྙཱཡ ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨདྷིཝཱསེཏི ནཔྤཛཧཏི ན ཝིནོདེཏི ན བྱནྟཱིཀརོཏི ན ཨནབྷཱཝཾ གམེཏི, ཝེདིཏབྦམེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ – ‘པརིཧཱཡཱམི ཀུསལེཧི དྷམྨེཧི’. པརིཧཱནཉྷེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པརིཧཱནདྷམྨོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔརིཧཱནདྷམྨོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱདྷིཝཱསེཏི པཛཧཏི ཝིནོདེཏི བྱནྟཱིཀརོཏི ཨནབྷཱཝཾ གམེཏི, ཝེདིཏབྦམེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ – ‘ན པརིཧཱཡཱམི ཀུསལེཧི དྷམྨེཧི’. ཨཔརིཧཱནཉྷེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱཏི…པེ….

‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ ཨུཔྤཛྫནྟི…པེ… པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱདྷིཝཱསེཏི པཛཧཏི ཝིནོདེཏི བྱནྟཱིཀརོཏི ཨནབྷཱཝཾ གམེཏི, ཝེདིཏབྦམེཏཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ – ‘ན པརིཧཱཡཱམི ཀུསལེཧི དྷམྨེཧི’. ཨཔརིཧཱནཉྷེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔརིཧཱནདྷམྨོ ཧོཏི.

‘‘ཀཏམཱནི ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཚ ཨབྷིབྷཱཡཏནཱནི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ནུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ. ཝེདིཏབྦམེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ – ‘ཨབྷིབྷཱུཏམེཏཾ ཨཱཡཏནཾ’. ཨབྷིབྷཱཡཏནཉྷེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱཏི…པེ… པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ནུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ. ཝེདིཏབྦམེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ – ‘ཨབྷིབྷཱུཏམེཏཾ ཨཱཡཏནཾ’. ཨབྷིབྷཱཡཏནཉྷེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱཏི. ཨིམཱནི ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཚ ཨབྷིབྷཱཡཏནཱནཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. པམཱདཝིཧཱརཱིསུཏྟཾ

༩༧. ‘‘པམཱདཝིཧཱརིཉྩ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི ཨཔྤམཱདཝིཧཱརིཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པམཱདཝིཧཱརཱི ཧོཏི? ཙཀྑུནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཧརཏོ ཙིཏྟཾ བྱཱསིཉྩཏི [བྱཱསིཙྩཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)]. ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ ཏསྶ བྱཱསིཏྟཙིཏྟསྶ པཱམོཛྫཾ ན ཧོཏི. པཱམོཛྫེ ཨསཏི པཱིཏི ན ཧོཏི. པཱིཏིཡཱ ཨསཏི པསྶདྡྷི ན ཧོཏི. པསྶདྡྷིཡཱ ཨསཏི དུཀྑཾ ཧོཏི. དུཀྑིནོ ཙིཏྟཾ ན སམཱདྷིཡཏི. ཨསམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ དྷམྨཱ ན པཱཏུབྷཝནྟི. དྷམྨཱནཾ ཨཔཱཏུབྷཱཝཱ པམཱདཝིཧཱརཱི ཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧིནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཧརཏོ ཙིཏྟཾ བྱཱསིཉྩཏི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻེསུ རསེསུ, ཏསྶ བྱཱསིཏྟཙིཏྟསྶ…པེ… པམཱདཝིཧཱརཱི ཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི…པེ… མནིནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཧརཏོ ཙིཏྟཾ བྱཱསིཉྩཏི མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ, ཏསྶ བྱཱསིཏྟཙིཏྟསྶ པཱམོཛྫཾ ན ཧོཏི. པཱམོཛྫེ ཨསཏི པཱིཏི ན ཧོཏི ¶ . པཱིཏིཡཱ ཨསཏི པསྶདྡྷི ན ཧོཏི. པསྶདྡྷིཡཱ ཨསཏི དུཀྑཾ ཧོཏི. དུཀྑིནོ ཙིཏྟཾ ན སམཱདྷིཡཏི. ཨསམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ དྷམྨཱ ན པཱཏུབྷཝནྟི ¶ . དྷམྨཱནཾ ཨཔཱཏུབྷཱཝཱ པམཱདཝིཧཱརཱི ཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པམཱདཝིཧཱརཱི ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤམཱདཝིཧཱརཱི ཧོཏི? ཙཀྑུནྡྲིཡཾ སཾཝུཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཧརཏོ ¶ ཙིཏྟཾ ན བྱཱསིཉྩཏི ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ, ཏསྶ ཨབྱཱསིཏྟཙིཏྟསྶ པཱམོཛྫཾ ཛཱཡཏི. པམུདིཏསྶ པཱིཏི ཛཱཡཏི. པཱིཏིམནསྶ ཀཱཡོ པསྶམྦྷཏི. པསྶདྡྷཀཱཡོ སུཁཾ ཝིཧརཏི. སུཁིནོ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི. སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ དྷམྨཱ ¶ པཱཏུབྷཝནྟི. དྷམྨཱནཾ པཱཏུབྷཱཝཱ ཨཔྤམཱདཝིཧཱརཱི ཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧིནྡྲིཡཾ སཾཝུཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཧརཏོ ཙིཏྟཾ ན བྱཱསིཉྩཏི…པེ… ཨཔྤམཱདཝིཧཱརཱི ཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི. མནིནྡྲིཡཾ སཾཝུཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཧརཏོ ཙིཏྟཾ ན བྱཱསིཉྩཏི, མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ, ཏསྶ ཨབྱཱསིཏྟཙིཏྟསྶ པཱམོཛྫཾ ཛཱཡཏི. པམུདིཏསྶ པཱིཏི ཛཱཡཏི. པཱིཏིམནསྶ ཀཱཡོ པསྶམྦྷཏི. པསྶདྡྷཀཱཡོ སུཁཾ ཝིཧརཏི. སུཁིནོ ཙིཏྟཾ སམཱདྷིཡཏི. སམཱཧིཏེ ཙིཏྟེ དྷམྨཱ པཱཏུབྷཝནྟི. དྷམྨཱནཾ པཱཏུབྷཱཝཱ ཨཔྤམཱདཝིཧཱརཱི ཏྭེཝ སངྑཾ གཙྪཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤམཱདཝིཧཱརཱི ཧོཏཱི’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. སཾཝརསུཏྟཾ

༩༨. ‘‘སཾཝརཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི, ཨསཾཝརཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཾཝརོ ཧོཏི? སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ ¶ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི, ཝེདིཏབྦམེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ – ‘པརིཧཱཡཱམི ཀུསལེཧི དྷམྨེཧི’. པརིཧཱནཉྷེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱཏི…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི, ཝེདིཏབྦམེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ – ‘པརིཧཱཡཱམི ཀུསལེཧི དྷམྨེཧི’. པརིཧཱནཉྷེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཾཝརོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སཾཝརོ ཧོཏི? སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི, ཝེདིཏབྦམེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱ – ‘ན པརིཧཱཡཱམི ཀུསལེཧི ¶ དྷམྨེཧི’. ཨཔརིཧཱནཉྷེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱཏི ¶ …པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ ¶ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི, ཝེདིཏབྦམེཏཾ བྷིཀྑུནཱ – ‘ན པརིཧཱཡཱམི ཀུསལེཧི དྷམྨེཧི’. ཨཔརིཧཱནཉྷེཏཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཾཝརོ ཧོཏཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. སམཱདྷིསུཏྟཾ

༩༩. ‘‘སམཱདྷིཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝེཐ. སམཱཧིཏོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཀིཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི? ‘ཙཀྑུ ཨནིཙྩ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ¶ པཛཱནཱཏི; ‘རཱུཔཱ ཨནིཙྩཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི; ‘ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི; ‘ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ‘ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི…པེ… ‘མནོ ཨནིཙྩ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. དྷམྨཱ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶོ… ‘ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. སམཱདྷིཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝེཐ. སམཱཧིཏོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. པཊིསལླཱནསུཏྟཾ

༡༠༠. ‘‘པཊིསལླཱནེ [པཊིསལླཱནཾ (སཱི. པཱི. ཀ.), པཊིསལླཱིནཱ (སྱཱ. ཀཾ.)], བྷིཀྑཝེ, ཡོགམཱཔཛྫཐ. པཊིསལླཱིནོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཀིཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི? ‘ཙཀྑུ ཨནིཙྩ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི; ‘རཱུཔཱ ཨནིཙྩཱ’ཏི ¶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི; ‘ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི; ‘ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ‘ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི…པེ… ‘ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. པཊིསལླཱནེ, བྷིཀྑཝེ, ཡོགམཱཔཛྫཐ. པཊིསལླཱིནོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. པཋམནཏུམྷཱཀཾསུཏྟཾ

༡༠༡. ‘‘ཡཾ ¶ [ཡམྤི (པཱི. ཀ.)], བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ, ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ ¶ . ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི ¶ . རཱུཔཱ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏེ པཛཧཐ. ཏེ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶནྟི. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཙཀྑུསམྥསྶོ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. སོ ཝོ པཧཱིནོ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. སོཏཾ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. སདྡཱ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏེ པཛཧཐ. ཏེ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶནྟི. སོཏཝིཉྙཱཎཾ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. སོཏསམྥསྶོ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. སོ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཡམྤིདཾ སོཏསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. གྷཱནཾ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. གནྡྷཱ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏེ པཛཧཐ. ཏེ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶནྟི. གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. གྷཱནསམྥསྶོ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. སོ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཡམྤིདཾ གྷཱནསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི.

ཛིཝ྄ཧཱ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. སཱ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. རསཱ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏེ པཛཧཐ. ཏེ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶནྟི. ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. སོ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ ¶ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི ¶ …པེ….

མནོ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. སོ ཝོ པཧཱིནོ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. དྷམྨཱ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏེ པཛཧཐ. ཏེ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶནྟི. མནོཝིཉྙཱཎཾ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. མནོསམྥསྶོ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. སོ ཝོ པཧཱིནོ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན ¶ ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ཨིམསྨིཾ ཛེཏཝནེ ཏིཎཀཊྛསཱཁཱཔལཱསཾ ཏཾ ཛནོ ཧརེཡྻ ཝཱ ཌཧེཡྻ ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརེཡྻ, ཨཔི ནུ ཏུམྷཱཀཾ ཨེཝམསྶ – ‘ཨམྷེ ཛནོ ཧརཏི ཝཱ ཌཧཏི ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརོཏཱི’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’?

‘‘ན ཧི ནོ ཨེཏཾ, བྷནྟེ, ཨཏྟཱ ཝཱ ཨཏྟནིཡཾ ཝཱ’’ཏི.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. རཱུཔཱ ན ཏུམྷཱཀཾ… ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶོ…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. དུཏིཡནཏུམྷཱཀཾསུཏྟཾ

༡༠༢. ‘‘ཡཾ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. རཱུཔཱ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏེ པཛཧཐ. ཏེ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶནྟི. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཙཀྑུསམྥསྶོ ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. སོ ཝོ པཧཱིནོ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ན ཏུམྷཱཀཾ. ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ ¶ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཡམྤི, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ, ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཨུདཀསུཏྟཾ

༡༠༣. ‘‘ཨུདཀོ ¶ [ཨུདྡཀོ (སཱི. པཱི.)] སུདཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱམཔུཏྟོ ཨེཝཾ ཝཱཙཾ བྷཱསཏི – ‘ཨིདཾ ཛཱཏུ ཝེདགཱུ, ཨིདཾ ཛཱཏུ སབྦཛཱི [སབྦཛི (པཱི.)], ཨིདཾ ཛཱཏུ ཨཔལིཁཏཾ གཎྜམཱུལཾ པལིཁཎི’ནྟི. ཏཾ ཁོ པནེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨུདཀོ རཱམཔུཏྟོ ཨཝེདགཱུཡེཝ སམཱནོ ‘ཝེདགཱུསྨཱི’ཏི བྷཱསཏི, ཨསབྦཛཱིཡེཝ སམཱནོ ‘སབྦཛཱིསྨཱི’ཏི བྷཱསཏི, ཨཔལིཁཏཾཡེཝ གཎྜམཱུལཾ པལིཁཏཾ མེ ‘གཎྜམཱུལ’ནྟི བྷཱསཏི. ཨིདྷ ཁོ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ – ‘ཨིདཾ ཛཱཏུ ཝེདགཱུ, ཨིདཾ ཛཱཏུ སབྦཛཱི, ཨིདཾ ཛཱཏུ ཨཔལིཁཏཾ གཎྜམཱུལཾ པལིཁཎི’’’ནྟི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདགཱུ ཧོཏི? ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི; ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝེདགཱུ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སབྦཛཱི ཧོཏི? ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཝིདིཏྭཱ ཨནུཔཱདཱཝིམུཏྟོ ཧོཏི; ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སབྦཛཱི ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨཔལིཁཏཾ གཎྜམཱུལཾ པལིཁཏཾ ཧོཏི? གཎྜོཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམསྶེཏཾ ཙཱཏུམཧཱབྷཱུཏིཀསྶ ཀཱཡསྶ ཨདྷིཝཙནཾ ¶ མཱཏཱཔེཏྟིཀསམྦྷཝསྶ ཨོདནཀུམྨཱསཱུཔཙཡསྶ ཨནིཙྩུཙྪཱདནཔརིམདྡནབྷེདནཝིདྡྷཾསནདྷམྨསྶ ¶ . གཎྜམཱུལནྟི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཎྷཱཡེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཏཎྷཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ¶ ཨནབྷཱཝངྐཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ; ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨཔལིཁཏཾ གཎྜམཱུལཾ པལིཁཏཾ ཧོཏི.

‘‘ཨུདཀོ སུདཾ, བྷིཀྑཝེ, རཱམཔུཏྟོ ཨེཝཾ ཝཱཙཾ བྷཱསཏི – ‘ཨིདཾ ཛཱཏུ ཝེདགཱུ, ཨིདཾ ཛཱཏུ སབྦཛཱི, ཨིདཾ ཛཱཏུ ཨཔལིཁཏཾ གཎྜམཱུལཾ པལིཁཎི’ནྟི. ཏཾ ཁོ པནེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨུདཀོ རཱམཔུཏྟོ ཨཝེདགཱུཡེཝ སམཱནོ ‘ཝེདགཱུསྨཱི’ཏི བྷཱསཏི, ཨསབྦཛཱིཡེཝ སམཱནོ ‘སབྦཛཱིསྨཱི’ཏི བྷཱསཏི; ཨཔལིཁཏཾཡེཝ གཎྜམཱུལཾ ‘པལིཁཏཾ མེ གཎྜམཱུལ’ནྟི བྷཱསཏི. ཨིདྷ ཁོ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ – ‘ཨིདཾ ཛཱཏུ ཝེདགཱུ, ཨིདཾ ཛཱཏུ སབྦཛཱི, ཨིདཾ ཛཱཏུ ཨཔལིཁཏཾ གཎྜམཱུལཾ པལིཁཎི’’’ནྟི. དསམཾ.

སལ༹ཝགྒོ དསམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

དྭེ སཾགཡ྄ཧཱ པརིཧཱནཾ, པམཱདཝིཧཱརཱི ཙ སཾཝརོ;

སམཱདྷི པཊིསལླཱནཾ, དྭེ ནཏུམྷཱཀེན ཨུདྡཀོཏི.

སལཱ༹ཡཏནཝགྒེ དུཏིཡཔཎྞཱསཀོ སམཏྟོ.

ཏསྶ ཝགྒུདྡཱནཾ –

ཨཝིཛྫཱ མིགཛཱལཉྩ, གིལཱནཾ ཚནྣཾ ཙཏུཏྠཀཾ;

སལ༹ཝགྒེན པཉྙཱསཾ, དུཏིཡོ པཎྞཱསཀོ ཨཡནྟི.

པཋམསཏཀཾ.

༡༡. ཡོགཀྑེམིཝགྒོ

༡. ཡོགཀྑེམིསུཏྟཾ

༡༠༤. སཱཝཏྠིནིདཱནཾ ¶ . ‘‘ཡོགཀྑེམིཔརིཡཱཡཾ ¶ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཔརིཡཱཡཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཡོགཀྑེམིཔརིཡཱཡོ དྷམྨཔརིཡཱཡོ? སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ ¶ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏེ ཏཐཱགཏསྶ པཧཱིནཱ ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝངྐཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཏེསཉྩ པཧཱནཱཡ ཨཀྑཱསི ཡོགཾ, ཏསྨཱ ཏཐཱགཏོ ‘ཡོགཀྑེམཱི’ཏི ཝུཙྩཏི…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏེ ཏཐཱགཏསྶ པཧཱིནཱ ཨུཙྪིནྣམཱུལཱ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏཱ ཨནབྷཱཝངྐཏཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨཱ. ཏེསཉྩ པཧཱནཱཡ ཨཀྑཱསི ཡོགཾ, ཏསྨཱ ཏཐཱགཏོ ‘ཡོགཀྑེམཱི’ཏི ཝུཙྩཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡོགཀྑེམིཔརིཡཱཡོ དྷམྨཔརིཡཱཡོ’’ཏི. པཋམཾ.

༢. ཨུཔཱདཱཡསུཏྟཾ

༡༠༥. ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ ཨུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑ’’ནྟི?

‘‘བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ….

‘‘ཙཀྑུསྨིཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི ཙཀྑུཾ ཨུཔཱདཱཡ ཨུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑཾ…པེ… མནསྨིཾ སཏི མནཾ ཨུཔཱདཱཡ ཨུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑཾ. ཏཾ ¶ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨུཔྤཛྫེཡྻ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑ’’ནྟི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཱ ¶ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ ¶ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨུཔྤཛྫེཡྻ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑ’’ནྟི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘མནོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ ཨུཔྤཛྫེཡྻ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑ’’ནྟི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ… མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. དུཀྑསམུདཡསུཏྟཾ

༡༠༦. ‘‘དུཀྑསྶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑསྶ སམུདཡོ? ཙཀྑུཉྩ པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ¶ . ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ. ཨཡཾ དུཀྑསྶ སམུདཡོ…པེ… ¶ ཛིཝ྄ཧཉྩ པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ. ཨཡཾ དུཀྑསྶ སམུདཡོ…པེ… མནཉྩ པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑསྶ སམུདཡོ.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑསྶ ཨཏྠངྒམོ? ཙཀྑུཉྩ པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ. ཏསྶཱཡེཝ ཏཎྷཱཡ ཨསེསཝིརཱགནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ; ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ བྷཝནིརོདྷོ; བྷཝནིརོདྷཱ ཛཱཏིནིརོདྷོ; ཛཱཏིནིརོདྷཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ནིརོདྷོ ཧོཏི. ཨཡཾ དུཀྑསྶ ཨཏྠངྒམོ…པེ… ཛིཝ྄ཧཉྩ པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ…པེ… མནཉྩ ¶ པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ. ཏསྶཱཡེཝ ཏཎྷཱཡ ཨསེསཝིརཱགནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ; ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ བྷཝནིརོདྷོ ¶ ; བྷཝནིརོདྷཱ ཛཱཏིནིརོདྷོ; ཛཱཏིནིརོདྷཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ནིརོདྷོ ཧོཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑསྶ ཨཏྠངྒམོ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ལོཀསམུདཡསུཏྟཾ

༡༠༧. ‘‘ལོཀསྶ, བྷིཀྑཝེ, སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ལོཀསྶ སམུདཡོ? ཙཀྑུཉྩ པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ; ཏཎྷཱཔཙྩཡཱ ཨུཔཱདཱནཾ; ཨུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ བྷཝོ; བྷཝཔཙྩཡཱ ཛཱཏི; ཛཱཏིཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ སམྦྷཝནྟི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ལོཀསྶ སམུདཡོ ¶ …པེ… ཛིཝ྄ཧཉྩ པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ…པེ… མནཉྩ པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ; ཏཎྷཱཔཙྩཡཱ ཨུཔཱདཱནཾ; ཨུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ བྷཝོ ¶ ; བྷཝཔཙྩཡཱ ཛཱཏི; ཛཱཏིཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ སམྦྷཝནྟི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ལོཀསྶ སམུདཡོ.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ལོཀསྶ ཨཏྠངྒམོ? ཙཀྑུཉྩ པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ. ཏསྶཱཡེཝ ཏཎྷཱཡ ཨསེསཝིརཱགནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ; ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ བྷཝནིརོདྷོ ¶ ; བྷཝནིརོདྷཱ ཛཱཏིནིརོདྷོ; ཛཱཏིནིརོདྷཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ནིརོདྷོ ཧོཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ལོཀསྶ ཨཏྠངྒམོ…པེ… ཛིཝ྄ཧཉྩ པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི…པེ… མནཉྩ པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ. ཏསྶཱཡེཝ ཏཎྷཱཡ ཨསེསཝིརཱགནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ; ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ…པེ… ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ནིརོདྷོ ཧོཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ལོཀསྶ ཨཏྠངྒམོ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. སེཡྻོཧམསྨིསུཏྟཾ

༡༠༨. ‘‘ཀིསྨིཾ ¶ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི ཀིཾ ཨུཔཱདཱཡ ཀིཾ ཨབྷིནིཝིསྶ སེཡྻོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཧོཏི, སདིསོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཧོཏི, ཧཱིནོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ.

‘‘ཙཀྑུསྨིཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏི ཙཀྑུཾ ཨུཔཱདཱཡ ཙཀྑུཾ ཨབྷིནིཝིསྶ སེཡྻོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཧོཏི, སདིསོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཧོཏི, ཧཱིནོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཧོཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ སཏི…པེ… མནསྨིཾ སཏི མནཾ ཨུཔཱདཱཡ མནཾ ཨབྷིནིཝིསྶ སེཡྻོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཧོཏི, སདིསོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཧོཏི, ཧཱིནོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཧོཏི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ ¶ , བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ སེཡྻོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཨསྶ, སདིསོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཨསྶ, ཧཱིནོཧམསྨཱིཏི ¶ ཝཱ ཨསྶཱ’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ… ཀཱཡོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘མནོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ¶ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཨཔི ནུ ཏཾ ཨནུཔཱདཱཡ སེཡྻོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཨསྶ, སདིསོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཨསྶ, ཧཱིནོཧམསྨཱིཏི ཝཱ ཨསྶཱ’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ… མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. སཾཡོཛནིཡསུཏྟཾ

༡༠༩. ‘‘སཾཡོཛནིཡེ ¶ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེ དེསེསྶཱམི སཾཡོཛནཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཾཡོཛནིཡཱ དྷམྨཱ, ཀཏམཉྩ སཾཡོཛནཾ? ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, སཾཡོཛནིཡོ དྷམྨོ. ཡོ ཏཏྠ ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ སཾཡོཛནིཡོ དྷམྨོ…པེ… མནོ སཾཡོཛནིཡོ དྷམྨོ. ཡོ ཏཏྠ ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, སཾཡོཛནིཡཱ དྷམྨཱ, ཨིདཾ སཾཡོཛན’’ནྟི. ཚཊྛཾ.

༧. ཨུཔཱདཱནིཡསུཏྟཾ

༡༡༠. ‘‘ཨུཔཱདཱནིཡེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེ དེསེསྶཱམི ཨུཔཱདཱནཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱནིཡཱ དྷམྨཱ, ཀཏམཉྩ ཨུཔཱདཱནཾ ¶ ? ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱནིཡོ དྷམྨོ. ཡོ ཏཏྠ ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ ཨུཔཱདཱནཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨུཔཱདཱནིཡོ དྷམྨོ…པེ… མནོ ཨུཔཱདཱནིཡོ དྷམྨོ. ཡོ ཏཏྠ ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ ཨུཔཱདཱནཾ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱནིཡཱ དྷམྨཱ, ཨིདཾ ཨུཔཱདཱན’’ནྟི. སཏྟམཾ.

༨. ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱཡཏནཔརིཛཱནནསུཏྟཾ

༡༡༡. ‘‘ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. སོཏཾ… གྷཱནཾ… ཛིཝ྄ཧཾ… ཀཱཡཾ… མནཾ ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཙཀྑུཉྩ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ… ཀཱཡཾ… མནཾ ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡཱ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. བཱཧིརཱཡཏནཔརིཛཱནནསུཏྟཾ

༡༡༢. ‘‘རཱུཔེ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. སདྡེ… གནྡྷེ… རསེ… ཕོཊྛབྦེ… དྷམྨེ ཨནབྷིཛཱནཾ ཨཔརིཛཱནཾ ¶ ཨཝིརཱཛཡཾ ཨཔྤཛཧཾ ཨབྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. རཱུཔེ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡ. སདྡེ… གནྡྷེ… རསེ… ཕོཊྛབྦེ… དྷམྨེ ཨབྷིཛཱནཾ པརིཛཱནཾ ཝིརཱཛཡཾ པཛཧཾ བྷབྦོ དུཀྑཀྑཡཱཡཱ’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཨུཔསྶུཏིསུཏྟཾ

༡༡༣. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ནཱཏིཀེ [ཉཱཏིཀེ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)] ཝིཧརཏི གིཉྫཀཱཝསཐེ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ རཧོགཏོ པཊིསལླཱིནོ ཨིམཾ དྷམྨཔརིཡཱཡཾ ཨབྷཱསི – ‘‘ཙཀྑུཉྩ པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ; ཏཎྷཱཔཙྩཡཱ ¶ ཨུཔཱདཱནཾ; ཨུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ བྷཝོ; བྷཝཔཙྩཡཱ ཛཱཏི; ཛཱཏིཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ སམྦྷཝནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ སམུདཡོ ཧོཏི. ཛིཝ྄ཧཉྩ པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི…པེ… མནཉྩ པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ; ཏཎྷཱཔཙྩཡཱ ཨུཔཱདཱནཾ; ཨུཔཱདཱནཔཙྩཡཱ བྷཝོ; བྷཝཔཙྩཡཱ ཛཱཏི; ཛཱཏིཔཙྩཡཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ སམྦྷཝནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ སམུདཡོ ཧོཏི’’.

‘‘ཙཀྑུཉྩ པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ. ཏསྶཱཡེཝ ཏཎྷཱཡ ཨསེསཝིརཱགནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ; ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ བྷཝནིརོདྷོ; བྷཝནིརོདྷཱ ཛཱཏིནིརོདྷོ; ཛཱཏིནིརོདྷཱ ཛརཱམརཎཾ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ནིརོདྷོ ཧོཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཉྩ པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི…པེ… མནཉྩ པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ. ཏིཎྞཾ སངྒཏི ཕསྶོ. ཕསྶཔཙྩཡཱ ཝེདནཱ; ཝེདནཱཔཙྩཡཱ ཏཎྷཱ. ཏསྶཱཡེཝ ཏཎྷཱཡ ཨསེསཝིརཱགནིརོདྷཱ ཨུཔཱདཱནནིརོདྷོ ¶ ; ཨུཔཱདཱནནིརོདྷཱ…པེ… ཨེཝམེཏསྶ ཀེཝལསྶ དུཀྑཀྑནྡྷསྶ ནིརོདྷོ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཏེན ¶ ¶ ཁོ པན སམཡེན ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ བྷགཝཏོ ཨུཔསྶུཏི [ཨུཔསྶུཏིཾ (སཱི. ཀ.)] ཋིཏོ ཧོཏི. ཨདྡསཱ ཁོ ¶ བྷགཝཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨུཔསྶུཏི ཋིཏཾ. དིསྭཱན ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨསྶོསི ནོ ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, ཨིམཾ དྷམྨཔརིཡཱཡ’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨུགྒཎྷཱཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, ཨིམཾ དྷམྨཔརིཡཱཡཾ. པརིཡཱཔུཎཱཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, ཨིམཾ དྷམྨཔརིཡཱཡཾ. དྷཱརེཧི ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, ཨིམཾ དྷམྨཔརིཡཱཡཾ. ཨཏྠསཾཧིཏོཡཾ, བྷིཀྑུ, དྷམྨཔརིཡཱཡོ ཨཱདིབྲཧྨཙརིཡཀོ’’ཏི. དསམཾ.

ཡོགཀྑེམིཝགྒོ ཨེཀཱདསམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཡོགཀྑེམི ཨུཔཱདཱཡ, དུཀྑཾ ལོཀོ ཙ སེཡྻོ ཙ;

སཾཡོཛནཾ ཨུཔཱདཱནཾ, དྭེ པརིཛཱནཾ ཨུཔསྶུཏཱིཏི.

༡༢. ལོཀཀཱམགུཎཝགྒོ

༡. པཋམམཱརཔཱསསུཏྟཾ

༡༡༤. ‘‘སནྟི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ, བྷིཀྑུ, ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨཱཝཱསགཏོ མཱརསྶ, མཱརསྶ ཝསཾ གཏོ [ཝསགཏོ (སཱི. ཨཊྛ. སྱཱ. ཨཊྛ.)], པཊིམུཀྐསྶ མཱརཔཱསོ. བདྡྷོ སོ མཱརབནྡྷནེན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ…པེ….

‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨཱཝཱསགཏོ མཱརསྶ, མཱརསྶ ཝསཾ གཏོ, པཊིམུཀྐསྶ མཱརཔཱསོ. བདྡྷོ སོ མཱརབནྡྷནེན…པེ….

‘‘སནྟི ¶ , བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨཱཝཱསགཏོ མཱརསྶ, མཱརསྶ ཝསཾ གཏོ, པཊིམུཀྐསྶ ¶ མཱརཔཱསོ. བདྡྷོ སོ མཱརབནྡྷནེན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ.

‘‘སནྟི ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ ¶ , བྷིཀྑུ ནཱཝཱསགཏོ མཱརསྶ, ན མཱརསྶ ཝསཾ གཏོ, ཨུམྨུཀྐསྶ མཱརཔཱསོ. མུཏྟོ སོ མཱརབནྡྷནེན ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ…པེ….

‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ནཱཝཱསགཏོ ¶ མཱརསྶ, ན མཱརསྶ ཝསཾ གཏོ, ཨུམྨུཀྐསྶ མཱརཔཱསོ. མུཏྟོ སོ མཱརབནྡྷནེན ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ…པེ….

‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ནཱཝཱསགཏོ མཱརསྶ, ན མཱརསྶ ཝསཾ གཏོ, ཨུམྨུཀྐསྶ མཱརཔཱསོ. མུཏྟོ སོ མཱརབནྡྷནེན ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ’’ཏི. པཋམཾ.

༢. དུཏིཡམཱརཔཱསསུཏྟཾ

༡༡༥. ‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ བདྡྷོ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ, ཨཱཝཱསགཏོ མཱརསྶ, མཱརསྶ ཝསཾ གཏོ, པཊིམུཀྐསྶ མཱརཔཱསོ. བདྡྷོ སོ མཱརབནྡྷནེན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ…པེ….

‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ¶ ཨབྷིཝདཏི ¶ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ བདྡྷོ མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ, ཨཱཝཱསགཏོ མཱརསྶ, མཱརསྶ ཝསཾ གཏོ, པཊིམུཀྐསྶ མཱརཔཱསོ. བདྡྷོ སོ མཱརབནྡྷནེན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ…པེ….

‘‘སནྟི ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ ¶ , བྷིཀྑུ མུཏྟོ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེཧི རཱུཔེཧི, ནཱཝཱསགཏོ མཱརསྶ, ན མཱརསྶ ཝསཾ གཏོ, ཨུམྨུཀྐསྶ མཱརཔཱསོ. མུཏྟོ སོ མཱརབནྡྷནེན ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ…པེ….

‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ ¶ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ མུཏྟོ མནོཝིཉྙེཡྻེཧི དྷམྨེཧི, ནཱཝཱསགཏོ མཱརསྶ, ན མཱརསྶ ཝསཾ གཏོ, ཨུམྨུཀྐསྶ མཱརཔཱསོ. མུཏྟོ སོ མཱརབནྡྷནེན ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ལོཀནྟགམནསུཏྟཾ

༡༡༦. ‘‘ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, གམནེན ལོཀསྶ ཨནྟཾ ཉཱཏེཡྻཾ, དཊྛེཡྻཾ [དིཊྛེཡྻཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)], པཏྟེཡྻནྟི ཝདཱམི. ན ཙ པནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤཏྭཱ ལོཀསྶ ཨནྟཾ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཾ ཝདཱམཱི’’ཏི. ཨིདཾ ཝཏྭཱ བྷགཝཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཱཝིསི. ཨཐ ཁོ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, གམནེན ལོཀསྶ ཨནྟཾ ཉཱཏེཡྻཾ, དཊྛེཡྻཾ, པཏྟེཡྻནྟི ཝདཱམི. ན ཙ པནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤཏྭཱ ལོཀསྶ ཨནྟཾ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཾ ཝདཱམཱི’ཏི. ཀོ ནུ ཁོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛེཡྻཱ’’ཏི?

ཨཐ ¶ ཁོ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨཡཾ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ ¶ , སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ¶ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ. པཧོཏི ཙཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཨཱནནྡེན སདྡྷིཾ སམྨོདིཾསུ. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ¶ ཨེཏདཝོཙུཾ –

‘‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, གམནེན ལོཀསྶ ཨནྟཾ ཉཱཏེཡྻཾ, དཊྛེཡྻཾ, པཏྟེཡྻནྟི ཝདཱམི. ན ཙ པནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤཏྭཱ ལོཀསྶ ཨནྟཾ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཾ ཝདཱམཱི’ཏི. ཏེསཾ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཨམྷཱཀཾ ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, གམནེན ལོཀསྶ ཨནྟཾ ཉཱཏེཡྻཾ, དཊྛེཡྻཾ, པཏྟེཡྻནྟི ཝདཱམི. ན ཙ པནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤཏྭཱ ལོཀསྶ ཨནྟཾ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཾ ཝདཱམཱིཏི. ཀོ ནུ ཁོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛེཡྻཱ’ཏི ¶ ? ཏེསཾ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཨམྷཱཀཾ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ, སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ. པཧོཏི ཙཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམཱ’ཏི. ཝིབྷཛཏཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ’’ཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ ཏིཊྛཏོ སཱརཝཏོ ཨཏིཀྐམྨེཝ, མཱུལཾ ཨཏིཀྐམྨེཝ, ཁནྡྷཾ སཱཁཱཔལཱསེ སཱརཾ པརིཡེསིཏབྦཾ མཉྙེཡྻ; ཨེཝཾ སམྤདམིདཾ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ སཏྠརི སམྨུཁཱིབྷཱུཏེ ཏཾ བྷགཝནྟཾ ཨཏིསིཏྭཱ ¶ ཨམྷེ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪིཏབྦཾ མཉྙཐ [མཉྙེཐ (པཱི. ཀ.)]. སོ ཧཱཝུསོ, བྷགཝཱ ཛཱནཾ ཛཱནཱཏི, པསྶཾ ¶ པསྶཏི – ཙཀྑུབྷཱུཏོ, ཉཱཎབྷཱུཏོ, དྷམྨབྷཱུཏོ, བྲཧྨབྷཱུཏོ, ཝཏྟཱ, པཝཏྟཱ, ཨཏྠསྶ ནིནྣེཏཱ, ཨམཏསྶ དཱཏཱ, དྷམྨསྶཱམཱི, ཏཐཱགཏོ. སོ ཙེཝ པནེཏསྶ ཀཱལོ ཨཧོསི ཡཾ བྷགཝནྟཾཡེཝ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱཐ ¶ . ཡཐཱ ཝོ བྷགཝཱ བྱཱཀརེཡྻ ཏཐཱ ཝོ དྷཱརེཡྻཱཐཱ’’ཏི.

‘‘ཨདྡྷཱཝུསོ ཨཱནནྡ, བྷགཝཱ ཛཱནཾ ཛཱནཱཏི, པསྶཾ པསྶཏི – ཙཀྑུབྷཱུཏོ, ཉཱཎབྷཱུཏོ, དྷམྨབྷཱུཏོ, བྲཧྨབྷཱུཏོ, ཝཏྟཱ, པཝཏྟཱ, ཨཏྠསྶ ནིནྣེཏཱ, ཨམཏསྶ དཱཏཱ, དྷམྨསྶཱམཱི, ཏཐཱགཏོ. སོ ཙེཝ པནེཏསྶ ཀཱལོ ཨཧོསི ཡཾ བྷགཝནྟཾཡེཝ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམ ¶ . ཡཐཱ ནོ བྷགཝཱ བྱཱཀརེཡྻ ཏཐཱ ནཾ དྷཱརེཡྻཱམ. ཨཔི ཙཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ, སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ. པཧོཏི ཙཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཝིབྷཛཏཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨགརུཾ ཀརིཏྭཱ’’ཏི.

‘‘ཏེནཧཱཝུསོ, སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཡཾ ཁོ ཝོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, གམནེན ལོཀསྶ ཨནྟཾ ཉཱཏེཡྻཾ, དཊྛེཡྻཾ, པཏྟེཡྻནྟི ཝདཱམི. ན ཙ པནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤཏྭཱ ལོཀསྶ ཨནྟཾ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཾ ཝདཱམཱི’ཏི, ཨིམསྶ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམི. ཡེན ཁོ, ཨཱཝུསོ, ལོཀསྨིཾ ལོཀསཉྙཱི ཧོཏི ལོཀམཱནཱི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ལོཀོ. ཀེན ཙཱཝུསོ, ལོཀསྨིཾ ལོཀསཉྙཱི ཧོཏི ལོཀམཱནཱི? ཙཀྑུནཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ལོཀསྨིཾ ལོཀསཉྙཱི ཧོཏི ལོཀམཱནཱི. སོཏེན ཁོ, ཨཱཝུསོ… གྷཱནེན ཁོ, ཨཱཝུསོ… ཛིཝ྄ཧཱཡ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ལོཀསྨིཾ ལོཀསཉྙཱི ཧོཏི ལོཀམཱནཱི ¶ . ཀཱཡེན ཁོ, ཨཱཝུསོ… མནེན ཁོ, ཨཱཝུསོ, ལོཀསྨིཾ ལོཀསཉྙཱི ཧོཏི ལོཀམཱནཱི. ཡེན ཁོ, ཨཱཝུསོ, ལོཀསྨིཾ ལོཀསཉྙཱི ¶ ཧོཏི ལོཀམཱནཱི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ལོཀོ. ཡཾ ¶ ཁོ ཝོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, གམནེན ལོཀསྶ ཨནྟཾ ཉཱཏེཡྻཾ ¶ , དཊྛེཡྻཾ, པཏྟེཡྻནྟི ཝདཱམི. ན ཙ པནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤཏྭཱ ལོཀསྶ ཨནྟཾ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཾ ཝདཱམཱི’ཏི, ཨིམསྶ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམི. ཨཱཀངྑམཱནཱ ཙ པན ཏུམྷེ ཨཱཡསྨནྟོ བྷགཝནྟཾཡེཝ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱཐ. ཡཐཱ ཝོ བྷགཝཱ བྱཱཀརོཏི ཏཐཱ ནཾ དྷཱརེཡྻཱཐཱ’’ཏི.

‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ –

‘‘ཡཾ ཁོ ནོ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, གམནེན ལོཀསྶ ཨནྟཾ ཉཱཏེཡྻཾ, དཊྛེཡྻཾ, པཏྟེཡྻནྟི ཝདཱམི. ན ཙ པནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤཏྭཱ ལོཀསྶ ཨནྟཾ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཾ ཝདཱམཱི’ཏི. ཏེསཾ ནོ, བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ¶ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, གམནེན ལོཀསྶ ཨནྟཾ ཉཱཏེཡྻཾ, དཊྛེཡྻཾ, པཏྟེཡྻནྟི ཝདཱམི. ན ཙ པནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤཏྭཱ ལོཀསྶ ཨནྟཾ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཾ ཝདཱམཱི’ཏི. ཀོ ནུ ཁོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛེཡྻཱཏི? ཏེསཾ ནོ, བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཡཾ ཁོ ¶ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ, སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ. པཧོཏི ཙཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམཱ’ཏི. ཨཐ ཁོ མཡཾ ¶ , བྷནྟེ, ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམིམྷ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪིམྷ. ཏེསཾ ནོ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཏཱ ཨཱནནྡེན ཨིམེཧི ཨཱཀཱརེཧི ཨིམེཧི པདེཧི ཨིམེཧི བྱཉྫནེཧི ཨཏྠོ ཝིབྷཏྟོ’’ཏི.

‘‘པཎྜིཏོ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨཱནནྡོ; མཧཱཔཉྙོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱནནྡོ! མཾ ཙེཔི ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱཐ, ཨཧམྤི ཏཾ ཨེཝམེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཾ ཡཐཱ ཏཾ ཨཱནནྡེན བྱཱཀཏཾ. ཨེསོ ཙེཝེཏསྶ ཨཏྠོ, ཨེཝཉྩ ནཾ དྷཱརེཡྻཱཐཱ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཀཱམགུཎསུཏྟཾ

༡༡༧. ‘‘པུབྦེཝ མེ, བྷིཀྑཝེ, སམྦོདྷཱ ཨནབྷིསམྦུདྡྷསྶ བོདྷིསཏྟསྶེཝ ¶ སཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘ཡེམེ པཉྩ ཀཱམགུཎཱ ཙེཏསོ སམྥུཊྛཔུབྦཱ ཨཏཱིཏཱ ནིརུདྡྷཱ ཝིཔརིཎཏཱ, ཏཏྲ མེ ཙིཏྟཾ བཧུལཾ གཙྪམཱནཾ གཙྪེཡྻ པཙྩུཔྤནྣེསུ ཝཱ ཨཔྤཾ ཝཱ ཨནཱགཏེསུ’. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཡེམེ པཉྩ ཀཱམགུཎཱ ཙེཏསོ སམྥུཊྛཔུབྦཱ ཨཏཱིཏཱ ནིརུདྡྷཱ ཝིཔརིཎཏཱ, ཏཏྲ མེ ཨཏྟརཱུཔེན ཨཔྤམཱདོ སཏི ཙེཏསོ ཨཱརཀྑོ ཀརཎཱིཡོ’. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཏུམྷཱཀམྤི ཡེ ཏེ པཉྩ ཀཱམགུཎཱ ཙེཏསོ སམྥུཊྛཔུབྦཱ ཨཏཱིཏཱ ནིརུདྡྷཱ ཝིཔརིཎཏཱ, ཏཏྲ ཝོ ཙིཏྟཾ བཧུལཾ གཙྪམཱནཾ གཙྪེཡྻ པཙྩུཔྤནྣེསུ ཝཱ ཨཔྤཾ ཝཱ ཨནཱགཏེསུ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཏུམྷཱཀམྤི ཡེ ཏེ པཉྩ ཀཱམགུཎཱ ཙེཏསོ སམྥུཊྛཔུབྦཱ ¶ ཨཏཱིཏཱ ནིརུདྡྷཱ ཝིཔརིཎཏཱ, ཏཏྲ ཝོ ཨཏྟརཱུཔེཧི ཨཔྤམཱདོ སཏི ཙེཏསོ ཨཱརཀྑོ ཀརཎཱིཡོ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ ཡཏྠ ཙཀྑུ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རཱུཔསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ ཛིཝ྄ཧཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རསསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ མནོ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, དྷམྨསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ’’ཏི. ཨིདཾ ཝཏྭཱ བྷགཝཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཱཝིསི.

ཨཐ ཁོ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ ¶ ཡཏྠ ཙཀྑུ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རཱུཔསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ ཛིཝ྄ཧཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རསསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ¶ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ མནོ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, དྷམྨསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ’ཏི. ཀོ ནུ ཁོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ ¶ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛེཡྻཱ’’ཏི?

ཨཐ ཁོ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨཡཾ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ, སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ. པཧོཏི ཙཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཨཱནནྡེན སདྡྷིཾ སམྨོདིཾསུ ¶ . སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙུཾ –

‘‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ ཡཏྠ ཙཀྑུ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རཱུཔསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ ཛིཝ྄ཧཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི ¶ , རསསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ མནོ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, དྷམྨསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ’ཏི. ཏེསཾ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཨམྷཱཀཾ ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ ཡཏྠ ཙཀྑུ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རཱུཔསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ ཛིཝ྄ཧཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རསསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ མནོ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, དྷམྨསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ’ཏི. ཀོ ནུ ཁོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛེཡྻཱཏི? ཏེསཾ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཨམྷཱཀཾ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཡཾ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ, སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ. པཧོཏི ཙཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ¶ ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ¶ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམཱ’ཏི. ཝིབྷཛཏཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ’’ཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ མཧཏོ རུཀྑསྶ…པེ… ཝིབྷཛཏཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨགརུཾ ཀརིཏྭཱཏི.

‘‘ཏེནཧཱཝུསོ ¶ , སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ¶ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཡཾ ཁོ ཝོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ ཡཏྠ ཙཀྑུ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རཱུཔསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ མནོ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, དྷམྨསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ’ཏི. ཨིམསྶ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམི. སལཱ༹ཡཏནནིརོདྷཾ ནོ ཨེཏཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ སནྡྷཱཡ བྷཱསིཏཾ – ‘ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ, ཡཏྠ ཙཀྑུ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རཱུཔསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ མནོ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, དྷམྨསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ’ཏི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ ཡཏྠ ཙཀྑུ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རཱུཔསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ མནོ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, དྷམྨསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ’ཏི. ཨིམསྶ ཁྭཱཧཾ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ¶ ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམི. ཨཱཀངྑམཱནཱ ཙ པན ཏུམྷེ ཨཱཡསྨནྟོ བྷགཝནྟཾཡེཝ ཨུཔསངྐམཐ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏམཏྠཾ པུཙྪེཡྻཱཐ. ཡཐཱ ཝོ བྷགཝཱ བྱཱཀརོཏི ཏཐཱ ནཾ དྷཱརེཡྻཱཐཱ’’ཏི.

‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ¶ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཡེན བྷགཝཱ ¶ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ –

‘‘ཡཾ ཁོ ནོ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ‘ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ ཡཏྠ ཙཀྑུ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རཱུཔསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ ཛིཝ྄ཧཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རསསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ མནོ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, དྷམྨསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ’ཏི, ཏེསཾ ནོ, བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ ཨཙིརཔཀྐནྟསྶ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨིདཾ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ ¶ , བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཝིཧཱརཾ པཝིཊྛོ – ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ ཡཏྠ ཙཀྑུ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, རཱུཔསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ…པེ… ཡཏྠ མནོ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, དྷམྨསཉྙཱ ཙ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སེ ཨཱཡཏནེ ཝེདིཏབྦེ’ཏི. ‘ཀོ ནུ ཁོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ¶ ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛེཡྻཱ’ཏི? ཏེསཾ ནོ, བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཡཾ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ སཏྠུ ཙེཝ སཾཝཎྞིཏོ, སམྦྷཱཝིཏོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ. པཧོཏི ཙཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨིམསྶ བྷགཝཏཱ སཾཁིཏྟེན ཨུདྡེསསྶ ཨུདྡིཊྛསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛིཏུཾ. ཡཾནཱུན མཡཾ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམེཡྻཱམ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱམཱ’ཏི. ཨཐ ཁོ མཡཾ, བྷནྟེ, ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམིམྷ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪིམྷ. ཏེསཾ ནོ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཏཱ ཨཱནནྡེན ཨིམེཧི ཨཱཀཱརེཧི, ཨིམེཧི པདེཧི, ཨིམེཧི བྱཉྫནེཧི ཨཏྠོ ཝིབྷཏྟོ’’ཏི.

‘‘པཎྜིཏོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱནནྡོ; མཧཱཔཉྙོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱནནྡོ! མཾ ཙེཔི ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏམཏྠཾ པཊིཔུཙྪེཡྻཱཐ, ཨཧམྤི ཏཾ ཨེཝམེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཾ ཡཐཱ ཏཾ ཨཱནནྡེན བྱཱཀཏཾ. ཨེསོ ཙེཝེཏསྶ ཨཏྠོ. ཨེཝཉྩ ནཾ དྷཱརེཡྻཱཐཱ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. སཀྐཔཉྷསུཏྟཾ

༡༡༨. ཨེཀཾ ¶ ¶ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི གིཛ྄ཛྷཀཱུཊེ པབྦཏེ. ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ ¶ , ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན ¶ མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ནོ པརིནིབྦཱཡནྟི? ཀོ པན, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱི’’ཏི?

‘‘སནྟི ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ཏདུཔཱདཱནཾ. སཨུཔཱདཱནོ, དེཝཱནམིནྡ, བྷིཀྑུ ནོ པརིནིབྦཱཡཏི…པེ….

‘‘སནྟི ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ཏདུཔཱདཱནཾ. སཨུཔཱདཱནོ, དེཝཱནམིནྡ, བྷིཀྑུ ནོ པརིནིབྦཱཡཏི. ཨཡཾ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ནོ པརིནིབྦཱཡནྟི.

‘‘སནྟི ཙ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ན ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི, ན ཏདུཔཱདཱནཾ. ཨནུཔཱདཱནོ, དེཝཱནམིནྡ, བྷིཀྑུ པརིནིབྦཱཡཏི…པེ… ¶ .

‘‘སནྟི ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ¶ ན ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ན ཏདུཔཱདཱནཾ. ཨནུཔཱདཱནོ, དེཝཱནམིནྡ, བྷིཀྑུ ¶ པརིནིབྦཱཡཏི. ཨཡཾ ཁོ, དེཝཱནམིནྡ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. པཉྩསིཁསུཏྟཾ

༡༡༩. ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི གིཛ྄ཛྷཀཱུཊེ པབྦཏེ. ཨཐ ཁོ པཉྩསིཁོ གནྡྷབྦདེཝཔུཏྟོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ ཁོ པཉྩསིཁོ གནྡྷབྦདེཝཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ནོ པརིནིབྦཱཡནྟི? ཀོ པན, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱི’’ཏི? ‘‘སནྟི ཁོ, པཉྩསིཁ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ…པེ… སནྟི ཁོ, པཉྩསིཁ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ཏདུཔཱདཱནཾ. སཨུཔཱདཱནོ, པཉྩསིཁ ¶ , བྷིཀྑུ ནོ པརིནིབྦཱཡཏི. ཨཡཾ ཁོ, པཉྩསིཁ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ནོ པརིནིབྦཱཡནྟི’’.

‘‘སནྟི ཙ ཁོ, པཉྩསིཁ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ…པེ… སནྟི ཁོ, པཉྩསིཁ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི, ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ན ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི, ན ཏདུཔཱདཱནཾ. ཨནུཔཱདཱནོ, པཉྩསིཁ, བྷིཀྑུ པརིནིབྦཱཡཏི. ཨཡཾ ཁོ, པཉྩསིཁ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. སཱརིཔུཏྟསདྡྷིཝིཧཱརིཀསུཏྟཾ

༡༢༠. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ ¶ . ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ སཱརིཔུཏྟེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སདྡྷིཝིཧཱརིཀོ ¶ , ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, བྷིཀྑུ སིཀྑཾ པཙྩཀྑཱཡ ཧཱིནཱཡཱཝཏྟོ’’ཏི.

‘‘ཨེཝམེཏཾ, ཨཱཝུསོ, ཧོཏི ཨིནྡྲིཡེསུ ཨགུཏྟདྭཱརསྶ, བྷོཛནེ ཨམཏྟཉྙུནོ, ཛཱགརིཡཾ ཨནནུཡུཏྟསྶ. ‘སོ ཝཏཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨིནྡྲིཡེསུ ཨགུཏྟདྭཱརོ བྷོཛནེ ཨམཏྟཉྙཱུ ཛཱགརིཡཾ ¶ ཨནནུཡུཏྟོ ཡཱཝཛཱིཝཾ པརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ སནྟཱནེསྶཏཱི’ཏི ¶ ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. ‘སོ ཝཏཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརོ, བྷོཛནེ མཏྟཉྙཱུ, ཛཱགརིཡཾ ཨནུཡུཏྟོ ཡཱཝཛཱིཝཾ པརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ སནྟཱནེསྶཏཱི’ཏི ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི.

‘‘ཀཐཉྩཱཝུསོ, ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརོ ཧོཏི? ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ན ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཧོཏི ནཱནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཏི, རཀྑཏི ཙཀྑུནྡྲིཡཾ, ཙཀྑུནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཏི. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ན ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཧོཏི ནཱནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ མནིནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ, ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཏི, རཀྑཏི མནིནྡྲིཡཾ, མནིནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩཱཝུསོ, བྷོཛནེ མཏྟཉྙཱུ ཧོཏི? ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཊིསངྑཱ ཡོནིསོ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེཏི – ‘ནེཝ དཝཱཡ, ན མདཱཡ, ན མཎྜནཱཡ, ན ཝིབྷཱུསནཱཡ, ཡཱཝདེཝ ཨིམསྶ ཀཱཡསྶ ཋིཏིཡཱ ཡཱཔནཱཡ, ཝིཧིཾསཱུཔརཏིཡཱ, བྲཧྨཙརིཡཱནུགྒཧཱཡ. ཨིཏི པུརཱཎཉྩ ཝེདནཾ པཊིཧངྑཱམི, ནཝཉྩ ཝེདནཾ ན ཨུཔྤཱདེསྶཱམི, ཡཱཏྲཱ ཙ མེ བྷཝིསྶཏི ¶ , ཨནཝཛྫཏཱ ཙ ཕཱསུཝིཧཱརོ ཙཱ’ཏི. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷོཛནེ མཏྟཉྙཱུ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩཱཝུསོ, ཛཱགརིཡཾ ཨནུཡུཏྟོ ཧོཏི? ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ དིཝསཾ ཙངྐམེན ནིསཛྫཱཡ ¶ ཨཱཝརཎཱིཡེཧི དྷམྨེཧི ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི. རཏྟིཡཱ པཋམཾ ཡཱམཾ ཙངྐམེན ནིསཛྫཱཡ ཨཱཝརཎཱིཡེཧི དྷམྨེཧི ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི ¶ . རཏྟིཡཱ མཛ྄ཛྷིམཾ ཡཱམཾ དཀྑིཎེན པསྶེན སཱིཧསེཡྻཾ ཀཔྤེཏི པཱདེ པཱདཾ ཨཙྩཱདྷཱཡ སཏོ སམྤཛཱནོ, ཨུཊྛཱནསཉྙཾ མནསི ཀརིཏྭཱ. རཏྟིཡཱ པཙྪིམཾ ཡཱམཾ པཙྩུཊྛཱཡ ཙངྐམེན ནིསཛྫཱཡ ཨཱཝརཎཱིཡེཧི དྷམྨེཧི ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཛཱགརིཡཾ ¶ ཨནུཡུཏྟོ ཧོཏི. ཏསྨཱཏིཧཱཝུསོ, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརཱ བྷཝིསྶཱམ, བྷོཛནེ མཏྟཉྙུནོ, ཛཱགརིཡཾ ཨནུཡུཏྟཱ’ཏི. ཨེཝཉྷི ཝོ, ཨཱཝུསོ, སིཀྑིཏབྦ’’ནྟི. སཏྟམཾ.

༨. རཱཧུལོཝཱདསུཏྟཾ

༡༢༡. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཏོ རཧོགཏསྶ པཊིསལླཱིནསྶ ཨེཝཾ ཙེཏསོ པརིཝིཏཀྐོ ཨུདཔཱདི – ‘‘པརིཔཀྐཱ ཁོ རཱཧུལསྶ ཝིམུཏྟིཔརིཔཱཙནིཡཱ དྷམྨཱ; ཡཾནཱུནཱཧཾ རཱཧུལཾ ཨུཏྟརིཾ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡེ ཝིནེཡྻ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ སཱཝཏྠིཡཾ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ ཨཱཡསྨནྟཾ རཱཧུལཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘གཎྷཱཧི, རཱཧུལ, ནིསཱིདནཾ. ཡེན ཨནྡྷཝནཾ ཏེནུཔསངྐམིསྶཱམ དིཝཱཝིཧཱརཱཡཱ’’ཏི ¶ . ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ རཱཧུལོ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ ནིསཱིདནཾ ཨཱདཱཡ བྷགཝནྟཾ པིཊྛིཏོ པིཊྛིཏོ ཨནུབནྡྷི.

ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨནེཀཱནི དེཝཏཱསཧསྶཱནི བྷགཝནྟཾ ཨནུབནྡྷཱནི ཧོནྟི – ‘‘ཨཛྫ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ རཱཧུལཾ ཨུཏྟརིཾ ཨཱསཝཱནཾ ཁཡེ ཝིནེསྶཏཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨནྡྷཝནཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཨཉྙཏརསྨིཾ རུཀྑམཱུལེ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ཨཱཡསྨཱཔི ཁོ རཱཧུལོ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ¶ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ རཱཧུལཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, རཱཧུལ, ཙཀྑུ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ ¶ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ( ) [(ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི) ཨེཝམིཏརེསུཔི (མ. ནི. ༣.༤༡༦-༤༡༧)]

‘‘རཱུཔཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཙཀྑུསམྥསྶོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདནཱགཏཾ, སཉྙཱགཏཾ, སངྑཱརགཏཾ, ཝིཉྙཱཎགཏཾ, ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི ¶ , ཨེསོ ¶ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ¶ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདནཱགཏཾ, སཉྙཱགཏཾ, སངྑཱརགཏཾ, ཝིཉྙཱཎགཏཾ, ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘མནོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘དྷམྨཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘མནོཝིཉྙཱཎཾ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘མནོསམྥསྶོ ནིཙྩོ ཝཱ ཨནིཙྩོ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩོ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཡམྤིདཾ ¶ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདནཱགཏཾ, སཉྙཱགཏཾ, སངྑཱརགཏཾ, ཝིཉྙཱཎགཏཾ, ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ ¶ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, རཱཧུལ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདནཱགཏཾ སཉྙཱགཏཾ སངྑཱརགཏཾ ཝིཉྙཱཎགཏཾ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, རསེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདནཱགཏཾ སཉྙཱགཏཾ སངྑཱརགཏཾ ཝིཉྙཱཎགཏཾ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ….

‘‘མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, དྷམྨེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདནཱགཏཾ སཉྙཱགཏཾ སངྑཱརགཏཾ ཝིཉྙཱཎགཏཾ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ ¶ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནོ ཨཱཡསྨཱ རཱཧུལོ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡི. ཨིམསྨིཉྩ པན ཝེཡྻཱཀརཎསྨིཾ བྷཉྙམཱནེ ཨཱཡསྨཏོ རཱཧུལསྶ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩི. ཨནེཀཱནཉྩ ¶ དེཝཏཱསཧསྶཱནཾ ཝིརཛཾ ཝཱིཏམལཾ དྷམྨཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདི – ‘‘ཡཾ ཀིཉྩི སམུདཡདྷམྨཾ, སབྦཾ ཏཾ ནིརོདྷདྷམྨ’’ནྟི. ཨཊྛམཾ.

༩. སཾཡོཛནིཡདྷམྨསུཏྟཾ

༡༢༢. ‘‘སཾཡོཛནིཡེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེ དེསེསྶཱམི སཾཡོཛནཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམེ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཾཡོཛནིཡཱ དྷམྨཱ, ཀཏམཉྩ སཾཡོཛནཾ? སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ ¶ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, སཾཡོཛནིཡཱ དྷམྨཱ. ཡོ ཏཏྠ ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, སཾཡོཛནིཡཱ དྷམྨཱ. ཡོ ཏཏྠ ཚནྡརཱགོ ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛན’’ནྟི. ནཝམཾ.

༡༠. ཨུཔཱདཱནིཡདྷམྨསུཏྟཾ

༡༢༣. ‘‘ཨུཔཱདཱནིཡེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེ དེསེསྶཱམི ཨུཔཱདཱནཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱནིཡཱ དྷམྨཱ, ཀཏམཉྩ ཨུཔཱདཱནཾ? སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱནིཡཱ དྷམྨཱ. ཡོ ཏཏྠ ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ ཨུཔཱདཱནཾ…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཨིམེ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱནིཡཱ དྷམྨཱ. ཡོ ཏཏྠ ཚནྡརཱགོ ཏཾ ཏཏྠ ཨུཔཱདཱན’’ནྟི. དསམཾ.

ལོཀཀཱམགུཎཝགྒོ དྭཱདསམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ ¶ –

མཱརཔཱསེན དྭེ ཝུཏྟཱ, ལོཀཀཱམགུཎེན ཙ;

སཀྐོ པཉྩསིཁོ ཙེཝ, སཱརིཔུཏྟོ ཙ རཱཧུལོ;

སཾཡོཛནཾ ཨུཔཱདཱནཾ, ཝགྒོ ཏེན པཝུཙྩཏཱིཏི.

༡༣. གཧཔཏིཝགྒོ

༡. ཝེསཱལཱིསུཏྟཾ

༡༢༤. ཨེཀཾ ¶ ¶ ¶ སམཡཾ བྷགཝཱ ཝེསཱལིཡཾ ཝིཧརཏི མཧཱཝནེ ཀཱུཊཱགཱརསཱལཱཡཾ. ཨཐ ཁོ ཨུགྒོ གཧཔཏི ཝེསཱལིཀོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨུགྒོ གཧཔཏི ཝེསཱལིཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ནོ པརིནིབྦཱཡནྟི? ཀོ པན, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱི’’ཏི?

‘‘སནྟི ཁོ, གཧཔཏི, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ཏདུཔཱདཱནཾ. སཨུཔཱདཱནོ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ ནོ པརིནིབྦཱཡཏི…པེ… སནྟི ཁོ, གཧཔཏི, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི ཁོ, གཧཔཏི, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ཏདུཔཱདཱནཾ. སཨུཔཱདཱནོ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ ནོ པརིནིབྦཱཡཏི. ཨཡཾ ཁོ, གཧཔཏི, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ནོ པརིནིབྦཱཡནྟི.

‘‘སནྟི ¶ ཙ ཁོ, གཧཔཏི, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ, ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ ¶ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ན ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི, ན ཏདུཔཱདཱནཾ. ཨནུཔཱདཱནོ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ པརིནིབྦཱཡཏི…པེ… སནྟི ཁོ, གཧཔཏི, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི ཁོ, གཧཔཏི, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི, ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ. ན ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི, ན ཏདུཔཱདཱནཾ. ཨནུཔཱདཱནོ ¶ , གཧཔཏི, བྷིཀྑུ པརིནིབྦཱཡཏི. ཨཡཾ ཁོ, གཧཔཏི, ཧེཏུ ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. ཝཛྫཱིསུཏྟཾ

༡༢༥. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཝཛྫཱིསུ ཝིཧརཏི ཧཏྠིགཱམེ. ཨཐ ཁོ ཨུགྒོ གཧཔཏི ཧཏྠིགཱམཀོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨུགྒོ གཧཔཏི ཧཏྠིགཱམཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ནོ པརིནིབྦཱཡནྟི? ཀོ པན, བྷནྟེ ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱི’’ཏི? (ཡཐཱ པུརིམསུཏྟནྟཾ, ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེཏབྦཾ). ཨཡཾ ¶ ཁོ, གཧཔཏི, ཧེཏུ ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ ¶ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱིཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ནཱལ༹ནྡསུཏྟཾ

༡༢༦. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ནཱལ༹ནྡཱཡཾ ཝིཧརཏི པཱཝཱརིཀམྦཝནེ. ཨཐ ཁོ, ཨུཔཱལི གཧཔཏི, ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ, ཨུཔཱལི གཧཔཏི, བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ནོ པརིནིབྦཱཡནྟི? ཀོ པན, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱི’’ཏི? (ཡཐཱ པུརིམསུཏྟནྟཾ, ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེཏབྦཾ). ཨཡཾ ཁོ, གཧཔཏི, ཧེཏུ ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱིཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. བྷཱརདྭཱཛསུཏྟཾ

༡༢༧. ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ པིཎྜོལབྷཱརདྭཱཛོ ཀོསམྦིཡཾ ཝིཧརཏི གྷོསིཏཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ རཱཛཱ ཨུདེནོ ཡེནཱཡསྨཱ པིཎྜོལབྷཱརདྭཱཛོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ པིཎྜོལབྷཱརདྭཱཛེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ རཱཛཱ ཨུདེནོ ཨཱཡསྨནྟཾ པིཎྜོལབྷཱརདྭཱཛཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ, ཧེཏུ ¶ ཀོ པཙྩཡོ ཡེནིམེ དཧརཱ བྷིཀྑཱུ སུསཱུ [སུསུ (སཱི. ཀ.)] ཀཱལ༹ཀེསཱ བྷདྲེན ཡོབྦནེན སམནྣཱགཏཱ པཋམེན ཝཡསཱ ཨནིཀཱིལི༹ཏཱཝིནོ ཀཱམེསུ ཡཱཝཛཱིཝཾ པརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨདྡྷཱནཉྩ ཨཱཔཱདེནྟཱི’’ཏི? ‘‘ཝུཏྟཾ ཁོ ཨེཏཾ, མཧཱརཱཛ, ཏེན ¶ བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན – ‘ཨེཐ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུམཏྟཱིསུ མཱཏུཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཔེཐ, བྷགིནིམཏྟཱིསུ ¶ བྷགིནིཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཔེཐ, དྷཱིཏུམཏྟཱིསུ དྷཱིཏུཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཔེཐཱ’ཏི. ཨཡཾ ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེནིམེ དཧརཱ བྷིཀྑཱུ སུསཱུ ཀཱལ༹ཀེསཱ བྷདྲེན ཡོབྦནེན སམནྣཱགཏཱ པཋམེན ཝཡསཱ ཨནིཀཱིལི༹ཏཱཝིནོ ཀཱམེསུ ཡཱཝཛཱིཝཾ པརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨདྡྷཱནཉྩ ཨཱཔཱདེནྟཱི’’ཏི.

‘‘ལོལཾ [ལོལ༹ཾ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཁོ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ, ཙིཏྟཾ. ཨཔྤེཀདཱ མཱཏུམཏྟཱིསུཔི ལོབྷདྷམྨཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, བྷགིནིམཏྟཱིསུཔི ལོབྷདྷམྨཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, དྷཱིཏུམཏྟཱིསུཔི ལོབྷདྷམྨཱ ཨུཔྤཛྫནྟི. ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ, ཨཉྙོ ཙ ཧེཏུ, ཨཉྙོ ཙ པཙྩཡོ ཡེནིམེ དཧརཱ བྷིཀྑཱུ སུསཱུ ཀཱལ༹ཀེསཱ…པེ… ཨདྡྷཱནཉྩ ཨཱཔཱདེནྟཱི’’ཏི?

‘‘ཝུཏྟཾ ཁོ ཨེཏཾ, མཧཱརཱཛ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན – ‘ཨེཐ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ ཨུདྡྷཾ པཱདཏལཱ ཨདྷོ ཀེསམཏྠཀཱ ཏཙཔརིཡནྟཾ པཱུརཾ ནཱནཔྤཀཱརསྶ ཨསུཙིནོ པཙྩཝེཀྑཐ – ཨཏྠི ཨིམསྨིཾ ཀཱཡེ ཀེསཱ ལོམཱ ནཁཱ དནྟཱ ཏཙོ མཾསཾ ནྷཱརུ [ནཧཱརུ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨཊྛི ཨཊྛིམིཉྫཾ [ཨཊྛིམིཉྫཱ (སཱི.)] ཝཀྐཾ ཧདཡཾ ཡཀནཾ ཀིལོམཀཾ པིཧཀཾ པཔྥཱསཾ ཨནྟཾ ཨནྟགུཎཾ ཨུདརིཡཾ ཀརཱིསཾ པིཏྟཾ སེམྷཾ པུབྦོ ལོཧིཏཾ སེདོ མེདོ ཨསྶུ ཝསཱ ཁེལོ༹ སིངྒྷཱཎིཀཱ ལསིཀཱ མུཏྟ’ནྟི. ཨཡམྤི ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེནིམེ དཧརཱ བྷིཀྑཱུ སུསཱུ ཀཱལ༹ཀེསཱ…པེ… ¶ ཨདྡྷཱནཉྩ ཨཱཔཱདེནྟཱི’’ཏི. ‘‘ཡེ ཏེ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ, བྷིཀྑཱུ བྷཱཝིཏཀཱཡཱ བྷཱཝིཏསཱིལཱ བྷཱཝིཏཙིཏྟཱ བྷཱཝིཏཔཉྙཱ, ཏེསཾ ཏཾ སུཀརཾ ཧོཏི. ཡེ ཙ ཁོ ཏེ ¶ , བྷོ བྷཱརདྭཱཛ, བྷིཀྑཱུ ཨབྷཱཝིཏཀཱཡཱ ཨབྷཱཝིཏསཱིལཱ ཨབྷཱཝིཏཙིཏྟཱ ཨབྷཱཝིཏཔཉྙཱ, ཏེསཾ ཏཾ དུཀྐརཾ ཧོཏི. ཨཔྤེཀདཱ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ, ཨསུབྷཏོ མནསི ¶ ཀརིསྶཱམཱིཏི [མནསི ཀརིསྶཱམཱཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] སུབྷཏོཝ [སུབྷཏོ ཝཱ (སཱི.), སུབྷཏོ ཙ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཨཱགཙྪཏི. ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ ¶ , ཨཉྙོ ཙ ཁོ ཧེཏུ ཨཉྙོ ཙ པཙྩཡོ ཡེནིམེ དཧརཱ བྷིཀྑཱུ སུསཱུ ཀཱལ༹ཀེསཱ…པེ… ཨདྡྷཱནཉྩ ཨཱཔཱདེནྟཱི’’ཏི?

‘‘ཝུཏྟཾ ཁོ ཨེཏཾ, མཧཱརཱཛ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན – ‘ཨེཐ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརཱ ཝིཧརཐ. ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ མཱ ནིམིཏྟགྒཱཧིནོ ཨཧུཝཏྠ, མཱནུབྱཉྫནགྒཱཧིནོ. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ, ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཐ. རཀྑཐ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ; ཙཀྑུནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཐ. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ…པེ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ མཱ ནིམིཏྟགྒཱཧིནོ ཨཧུཝཏྠ, མཱནུབྱཉྫནགྒཱཧིནོ. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ མནིནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ, ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཐ ¶ . རཀྑཐ མནིནྡྲིཡཾ; མནིནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཐཱ’ཏི. ཨཡམྤི ཁོ, མཧཱརཱཛ, ཧེཏུ ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེནིམེ དཧརཱ བྷིཀྑཱུ སུསཱུ ཀཱལ༹ཀེསཱ བྷདྲེན ཡོབྦནེན སམནྣཱགཏཱ པཋམེན ཝཡསཱ ཨནིཀཱིལི༹ཏཱཝིནོ ཀཱམེསུ ཡཱཝཛཱིཝཾ པརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨདྡྷཱནཉྩ ཨཱཔཱདེནྟཱི’’ཏི.

‘‘ཨཙྪརིཡཾ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ; ཨབྦྷུཏཾ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ! ཡཱཝ སུབྷཱསིཏཾ ཙིདཾ [ཡཱཝ སུབྷཱསིཏམིདཾ (སཱི.)], བྷོ བྷཱརདྭཱཛ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན. ཨེསོཝ ཁོ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ, ཧེཏུ, ཨེས པཙྩཡོ ཡེནིམེ དཧརཱ བྷིཀྑཱུ སུསཱུ ཀཱལ༹ཀེསཱ བྷདྲེན ཡོབྦནེན སམནྣཱགཏཱ པཋམེན ཝཡསཱ ཨནིཀཱིལི༹ཏཱཝིནོ ཀཱམེསུ ཡཱཝཛཱིཝཾ པརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི, ཨདྡྷཱནཉྩ ཨཱཔཱདེནྟཱིཏི. ཨཧམྤི ཁོ, བྷོ [ཨཧམྤི བྷོ (སཱི. པཱི.)] བྷཱརདྭཱཛ, ཡསྨིཾ སམཡེ ཨརཀྑིཏེནེཝ ཀཱཡེན, ཨརཀྑིཏཱཡ ཝཱཙཱཡ, ཨརཀྑིཏེན ཙིཏྟེན, ཨནུཔཊྛིཏཱཡ སཏིཡཱ, ཨསཾཝུཏེཧི ཨིནྡྲིཡེཧི ཨནྟེཔུརཾ པཝིསཱམི, ཨཏིཝིཡ མཾ ཏསྨིཾ སམཡེ ལོབྷདྷམྨཱ པརིསཧནྟི. ཡསྨིཉྩ ཁྭཱཧཾ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ, སམཡེ རཀྑིཏེནེཝ ཀཱཡེན, རཀྑིཏཱཡ ཝཱཙཱཡ, རཀྑིཏེན ཙིཏྟེན, ཨུཔཊྛིཏཱཡ སཏིཡཱ ¶ , སཾཝུཏེཧི ཨིནྡྲིཡེཧི ཨནྟེཔུརཾ པཝིསཱམི, ན མཾ ཏཐཱ ¶ ཏསྨིཾ སམཡེ ལོབྷདྷམྨཱ པརིསཧནྟི. ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ; ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ! སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷོ བྷཱརདྭཱཛ, ནིཀྐུཛྫིཏཾ [ནིཀུཛྫིཏཾ (པཱི.)] ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ ¶ , པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ཝིཝརེཡྻ, མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ, ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱིཏི; ཨེཝམེཝཾ བྷོཏཱ བྷཱརདྭཱཛེན ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེསཱཧཾ, བྷོ བྷཱརདྭཱཛ, ཏཾ བྷགཝནྟཾ སརཎཾ གཙྪཱམི, དྷམྨཉྩ, བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ. ཨུཔཱསཀཾ མཾ བྷཝཾ བྷཱརདྭཱཛོ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. སོཎསུཏྟཾ

༡༢༨. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཨཐ ཁོ སོཎོ གཧཔཏིཔུཏྟོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོཎོ གཧཔཏིཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ནོ པརིནིབྦཱཡནྟི? ཀོ པན, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱི’’ཏི? (ཡཐཱ པུརིམསུཏྟནྟཾ, ཨེཝཾ ཝིཏྠཱརེཏབྦཾ). ཨཡཾ ཁོ, སོཎ, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱིཏི. པཉྩམཾ.

༦. གྷོསིཏསུཏྟཾ

༡༢༩. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཀོསམྦིཡཾ ཝིཧརཏི གྷོསིཏཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ གྷོསིཏོ གཧཔཏི ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ གྷོསིཏོ གཧཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘དྷཱཏུནཱནཏྟཾ, དྷཱཏུནཱནཏྟ’ནྟི ¶ , བྷནྟེ ཨཱནནྡ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, དྷཱཏུནཱནཏྟཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ’’ཏི? ‘‘སཾཝིཛྫཏི ཁོ, གཧཔཏི, ཙཀྑུདྷཱཏུ, རཱུཔཱ ཙ མནཱཔཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཉྩ ¶ སུཁཝེདནིཡཾ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཱ ཝེདནཱ. སཾཝིཛྫཏི ཁོ, གཧཔཏི, ཙཀྑུདྷཱཏུ, རཱུཔཱ ཙ ཨམནཱཔཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཉྩ དུཀྑཝེདནིཡཾ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི དུཀྑཱ ཝེདནཱ. སཾཝིཛྫཏི ཁོ, གཧཔཏི, ཙཀྑུདྷཱཏུ, རཱུཔཱ ཙ མནཱཔཱ ཨུཔེཀྑཱཝེདནིཡཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཉྩ ཨདུཀྑམསུཁཝེདནིཡཾ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཨདུཀྑམསུཁཱ ¶ ཝེདནཱ…པེ… སཾཝིཛྫཏི ཁོ, གཧཔཏི, ཛིཝ྄ཧཱདྷཱཏུ, རསཱ ཙ མནཱཔཱ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཉྩ སུཁཝེདནིཡཾ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ¶ སུཁཱ ཝེདནཱ. སཾཝིཛྫཏི ཁོ, གཧཔཏི, ཛིཝ྄ཧཱདྷཱཏུ, རསཱ ཙ ཨམནཱཔཱ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཉྩ དུཀྑཝེདནིཡཾ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི དུཀྑཱ ཝེདནཱ. སཾཝིཛྫཏི ཁོ, གཧཔཏི, ཛིཝ྄ཧཱདྷཱཏུ, རསཱ ཙ ཨུཔེཀྑཱཝེདནིཡཱ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཉྩ ཨདུཀྑམསུཁཝེདནིཡཾ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ…པེ… སཾཝིཛྫཏི ཁོ, གཧཔཏི, མནོདྷཱཏུ, དྷམྨཱ ཙ མནཱཔཱ, མནོཝིཉྙཱཎཉྩ སུཁཝེདནིཡཾ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཱ ཝེདནཱ. སཾཝིཛྫཏི ཁོ, གཧཔཏི, མནོདྷཱཏུ, དྷམྨཱ ཙ ཨམནཱཔཱ, མནོཝིཉྙཱཎཉྩ དུཀྑཝེདནིཡཾ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི དུཀྑཱ ཝེདནཱ. སཾཝིཛྫཏི ཁོ, གཧཔཏི, མནོདྷཱཏུ, དྷམྨཱ ཙ ཨུཔེཀྑཱཝེདནིཡཱ, མནོཝིཉྙཱཎཉྩ ཨདུཀྑམསུཁཝེདནིཡཾ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, གཧཔཏི, དྷཱཏུནཱནཏྟཾ ཝུཏྟཾ བྷགཝཏཱ’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཧཱལིདྡིཀཱནིསུཏྟཾ

༡༣༠. ཨེཀཾ ¶ ¶ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཨཝནྟཱིསུ ཝིཧརཏི ཀུརརགྷརེ [ཀུལགྷརེ (སྱཱ. ཀ.)] པཔཱཏེ [པཝཏྟེ (སཱི. པཱི.), སམྤཝཏྟེ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.) ཨེཏྠེཝ ཨཊྛམཔིཊྛེཔི] པབྦཏེ. ཨཐ ཁོ ཧཱལིདྡིཀཱནི [ཧཱལིདྡཀཱནི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)] གཧཔཏི ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཧཱལིདྡིཀཱནི གཧཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཝུཏྟམིདཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ – ‘དྷཱཏུནཱནཏྟཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཕསྶནཱནཏྟཾ; ཕསྶནཱནཏྟཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདནཱནཱནཏྟ’ནྟི. ཀཐཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, དྷཱཏུནཱནཏྟཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཕསྶནཱནཏྟཾ; ཕསྶནཱནཏྟཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདནཱནཱནཏྟ’’ནྟི? ‘‘ཨིདྷ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ‘མནཱཔཾ ཨིཏྠེཏ’ནྟི པཛཱནཱཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ སུཁཝེདནིཡཉྩ [སུཁཝེདནིཡཾ, སུཁཝེདནིཡཾ (སཱི. པཱི.), སུཁཝེདནིཡཉྩ, སུཁཝེདནིཡཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.) ཨེཝཾ ‘‘དུཀྑཝེདནིཡཉྩ ཨདུཀྑམསུཁཝེདནིཡཉྩཱ’’ཏི པདེསུཔི. ཨཊྛཀཐཱཊཱིཀཱ ཨོལོཀེཏབྦཱ]. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཱ ཝེདནཱ. ཙཀྑུནཱ ཁོ པནེཝ [པནེཝཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] རཱུཔཾ དིསྭཱ ‘ཨམནཱཔཾ ཨིཏྠེཏ’ནྟི པཛཱནཱཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ དུཀྑཝེདནིཡཉྩ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི དུཀྑཱ ཝེདནཱ. ཙཀྑུནཱ ཁོ པནེཝ རཱུཔཾ དིསྭཱ ‘ཨུཔེཀྑཱཊྛཱནིཡཾ ¶ [ཨུཔེཀྑཱཝེདནིཡཾ (ཀ.)] ཨིཏྠེཏ’ནྟི པཛཱནཱཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨདུཀྑམསུཁཝེདནིཡཉྩ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ.

‘‘པུན ཙཔརཾ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ…པེ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ…པེ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ…པེ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ‘མནཱཔཾ ཨིཏྠེཏ’ནྟི པཛཱནཱཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ སུཁཝེདནིཡཉྩ ¶ . ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཱ ཝེདནཱ. མནསཱ ཁོ པནེཝ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ¶ ‘ཨམནཱཔཾ ཨིཏྠེཏ’ནྟི པཛཱནཱཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ ¶ དུཀྑཝེདནིཡཉྩ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི དུཀྑཱ ཝེདནཱ. མནསཱ ཁོ པནེཝ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ‘ཨུཔེཀྑཱཊྛཱནིཡཾ ཨིཏྠེཏ’ནྟི པཛཱནཱཏི མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨདུཀྑམསུཁཝེདནིཡཉྩ. ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. ཨེཝཾ ཁོ, གཧཔཏི, དྷཱཏུནཱནཏྟཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཕསྶནཱནཏྟཾ; ཕསྶནཱནཏྟཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདནཱནཱནཏྟ’’ནྟི. སཏྟམཾ.

༨. ནཀུལཔིཏུསུཏྟཾ

༡༣༡. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ བྷགྒེསུ ཝིཧརཏི སུསུམཱརགིརེ བྷེསཀལཱ༹ཝནེ མིགདཱཡེ. ཨཐ ཁོ ནཀུལཔིཏཱ གཧཔཏི ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ནཀུལཔིཏཱ གཧཔཏི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ནོ པརིནིབྦཱཡནྟི? ཀོ པན, བྷནྟེ, ཧེཏུ, ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱི’’ཏི? ‘‘སནྟི ཁོ, གཧཔཏི, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ཏདུཔཱདཱནཾ. སཨུཔཱདཱནོ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ ནོ པརིནིབྦཱཡཏི…པེ… སནྟི ཁོ, གཧཔཏི, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི ཁོ, གཧཔཏི, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ ¶ . ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨབྷིནནྡཏོ ཨབྷིཝདཏོ ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ཏདུཔཱདཱནཾ. སཨུཔཱདཱནོ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ ནོ པརིནིབྦཱཡཏི ¶ . ཨཡཾ ཁོ, གཧཔཏི, ཧེཏུ ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ ནོ པརིནིབྦཱཡནྟི’’.

‘‘སནྟི ཙ ཁོ, གཧཔཏི, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིནནྡཏོ ཨནབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ན ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི, ན ཏདུཔཱདཱནཾ. ཨནུཔཱདཱནོ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ པརིནིབྦཱཡཏི…པེ… སནྟི ཁོ, གཧཔཏི, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི ཁོ, གཧཔཏི, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཏསྶ ཏཾ ནཱབྷིནནྡཏོ ནཱབྷིཝདཏོ ཨནཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏོ ན ཏནྣིསྶིཏཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཧོཏི ན ¶ ཏདུཔཱདཱནཾ. ཨནུཔཱདཱནོ, གཧཔཏི, བྷིཀྑུ པརིནིབྦཱཡཏི. ཨཡཾ ཁོ, གཧཔཏི, ཧེཏུ, ཨཡཾ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ དིཊྛེཝ དྷམྨེ པརིནིབྦཱཡནྟཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ལོཧིཙྩསུཏྟཾ

༡༣༢. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཨཝནྟཱིསུ ཝིཧརཏི མཀྐརཀཏེ [མཀྐརཀཊེ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཨརཉྙཀུཊིཀཱཡཾ. ཨཐ ¶ ཁོ ལོཧིཙྩསྶ བྲཱཧྨཎསྶ སམྦཧུལཱ ¶ ཨནྟེཝཱསིཀཱ ཀཊྛཧཱརཀཱ མཱཎཝཀཱ ཡེནཱཡསྨཏོ མཧཱཀཙྩཱནསྶ ཨརཉྙཀུཊིཀཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པརིཏོ པརིཏོ ཀུཊིཀཱཡ ཨནུཙངྐམནྟི ཨནུཝིཙརནྟི ཨུཙྩཱསདྡཱ མཧཱསདྡཱ ཀཱནིཙི ཀཱནིཙི སེལེཡྻཀཱནི ཀརོནྟི [སེལིསྶཀཱནི ཀརོནྟཱ (སཱི.)] – ‘‘ཨིམེ པན མུཎྜཀཱ སམཎཀཱ ཨིབྦྷཱ ཀཎྷཱ [ཀིཎྷཱ (སཱི. པཱི.)] བནྡྷུཔཱདཱཔཙྩཱ, ཨིམེསཾ བྷརཏཀཱནཾ སཀྐཏཱ གརུཀཏཱ མཱནིཏཱ པཱུཛིཏཱ ཨཔཙིཏཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཝིཧཱརཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཏེ མཱཎཝཀེ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘མཱ མཱཎཝཀཱ སདྡམཀཏྠ; དྷམྨཾ ཝོ བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཏེ མཱཎཝཀཱ ཏུཎྷཱི ཨཧེསུཾ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཏེ མཱཎཝཀེ གཱཐཱཧི ཨཛ྄ཛྷབྷཱསི –

‘‘སཱིལུཏྟམཱ པུབྦཏརཱ ཨཧེསུཾ,

ཏེ བྲཱཧྨཎཱ ཡེ པུརཱཎཾ སརནྟི;

གུཏྟཱནི དྭཱརཱནི སུརཀྑིཏཱནི,

ཨཧེསུཾ ཏེསཾ ཨབྷིབྷུཡྻ ཀོདྷཾ.

‘‘དྷམྨེ ¶ ཙ ཛྷཱནེ ཙ རཏཱ ཨཧེསུཾ,

ཏེ བྲཱཧྨཎཱ ཡེ པུརཱཎཾ སརནྟི;

ཨིམེ ཙ ཝོཀྐམྨ ཛཔཱམསེཏི,

གོཏྟེན མཏྟཱ ཝིསམཾ ཙརནྟི.

‘‘ཀོདྷཱབྷིབྷཱུཏཱ པུཐུཨཏྟདཎྜཱ [ཀོདྷཱབྷིབྷཱུཏཱསུཔུཐུཏྟདཎྜཱ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)],

ཝིརཛྫམཱནཱ སཏཎྷཱཏཎྷེསུ;

ཨགུཏྟདྭཱརསྶ ¶ བྷཝནྟི མོགྷཱ,

སུཔིནེཝ ལདྡྷཾ པུརིསསྶ ཝིཏྟཾ.

‘‘ཨནཱསཀཱ ¶ ཐཎྜིལསཱཡིཀཱ ཙ;

པཱཏོ སིནཱནཉྩ ཏཡོ ཙ ཝེདཱ.

‘‘ཁརཱཛིནཾ ཛཊཱཔངྐོ, མནྟཱ སཱིལབྦཏཾ ཏཔོ;

ཀུཧནཱ ཝངྐདཎྜཱ ཙ, ཨུདཀཱཙམནཱནི ཙ.

‘‘ཝཎྞཱ ¶ ཨེཏེ བྲཱཧྨཎཱནཾ, ཀཏཱ ཀིཉྩིཀྑབྷཱཝནཱ;

ཙིཏྟཉྩ སུསམཱཧིཏཾ, ཝིཔྤསནྣམནཱཝིལཾ;

ཨཁིལཾ སབྦབྷཱུཏེསུ, སོ མགྒོ བྲཧྨཔཏྟིཡཱ’’ཏི.

ཨཐ ཁོ ཏེ མཱཎཝཀཱ ཀུཔིཏཱ ཨནཏྟམནཱ ཡེན ལོཧིཙྩོ བྲཱཧྨཎོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ལོཧིཙྩཾ བྲཱཧྨཎཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཡགྒྷེ! བྷཝཾ ཛཱནེཡྻ, སམཎོ མཧཱཀཙྩཱནོ བྲཱཧྨཎཱནཾ མནྟེ [མནྟཾ (ཀ.)] ཨེཀཾསེན ཨཔཝདཏི, པཊིཀྐོསཏཱི’’ཏི? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ལོཧིཙྩོ བྲཱཧྨཎོ ཀུཔིཏོ ཨཧོསི ཨནཏྟམནོ. ཨཐ ཁོ ལོཧིཙྩསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ན ཁོ པན མེཏཾ པཏིརཱུཔཾ ཡོཧཾ ཨཉྙདཏྠུ མཱཎཝཀཱནཾཡེཝ སུཏྭཱ སམཎཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨཀྐོསེཡྻཾ [ཨཀྐོསེཡྻཾ ཝིརུཛ྄ཛྷེཡྻཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] པརིབྷཱསེཡྻཾ. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པུཙྪེཡྻ’’ནྟི.

ཨཐ ཁོ ལོཧིཙྩོ བྲཱཧྨཎོ ཏེཧི མཱཎཝཀེཧི སདྡྷིཾ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ¶ ཨཱཡསྨཏཱ མཧཱཀཙྩཱནེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ལོཧིཙྩོ བྲཱཧྨཎོ ¶ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཱགམཾསུ ནུ ཁྭིདྷ, བྷོ ཀཙྩཱན, ཨམྷཱཀཾ སམྦཧུལཱ ཨནྟེཝཱསིཀཱ ཀཊྛཧཱརཀཱ མཱཎཝཀཱ’’ཏི? ‘‘ཨཱགམཾསུ ཁྭིདྷ ཏེ, བྲཱཧྨཎ, སམྦཧུལཱ ཨནྟེཝཱསིཀཱ ཀཊྛཧཱརཀཱ མཱཎཝཀཱ’’ཏི. ‘‘ཨཧུ པན བྷོཏོ ཀཙྩཱནསྶ ཏེཧི མཱཎཝཀེཧི སདྡྷིཾ ཀོཙིདེཝ ཀཐཱསལླཱཔོ’’ཏི? ‘‘ཨཧུ ཁོ མེ, བྲཱཧྨཎ, ཏེཧི མཱཎཝཀེཧི སདྡྷིཾ ཀོཙིདེཝ ཀཐཱསལླཱཔོ’’ཏི ¶ . ‘‘ཡཐཱ ཀཐཾ པན བྷོཏོ ཀཙྩཱནསྶ ཏེཧི མཱཎཝཀེཧི སདྡྷིཾ ཨཧོསི ¶ ཀཐཱསལླཱཔོ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ ཁོ མེ, བྲཱཧྨཎ, ཏེཧི མཱཎཝཀེཧི སདྡྷིཾ ཨཧོསི ཀཐཱསལླཱཔོ –

‘‘སཱིལུཏྟམཱ པུབྦཏརཱ ཨཧེསུཾ,

ཏེ བྲཱཧྨཎཱ ཡེ པུརཱཎཾ སརནྟི;…པེ…;

ཨཁིལཾ སབྦབྷཱུཏེསུ,

སོ མགྒོ བྲཧྨཔཏྟིཡཱ’’ཏི.

‘‘ཨེཝཾ ཁོ མེ, བྲཱཧྨཎ, ཏེཧི མཱཎཝཀེཧི སདྡྷིཾ ཨཧོསི ཀཐཱསལླཱཔོ’’ཏི.

‘‘‘ཨགུཏྟདྭཱརོ’ཏི [ཨགུཏྟདྭཱརོ ཨགུཏྟདྭཱརོཏི (ཀ.)] བྷཝཾ ཀཙྩཱནོ ཨཱཧ. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷོ ཀཙྩཱན, ཨགུཏྟདྭཱརོ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀཙྩོ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ པིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ཨདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ རཱུཔེ བྱཱཔཛྫཏི, ཨནུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི [ཨནུཔཊྛིཏཱཡ སཏིཡཱ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.) ཨུཔརི ཨཱསཱིཝིསཝགྒེ ཨཝསྶུཏསུཏྟེ པན ‘‘ཨནུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏཱི’’ཏྭེཝ སབྦཏྠ དིསྶཏི] ཙ ཝིཧརཏི, པརིཏྟཙེཏསོ ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ¶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ པིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ཨདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ ཙ དྷམྨེ བྱཱཔཛྫཏི, ཨནུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི, པརིཏྟཙེཏསོ ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཨགུཏྟདྭཱརོ ཧོཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨཙྪརིཡཾ, བྷོ ཀཙྩཱན; ཨབྦྷུཏཾ, བྷོ ཀཙྩཱན! ཡཱཝཉྩིདཾ བྷོཏཱ ¶ ཀཙྩཱནེན ཨགུཏྟདྭཱརོཝ སམཱནོ ཨགུཏྟདྭཱརོཏི ཨཀྑཱཏོ.

‘‘‘གུཏྟདྭཱརོ’ཏི ¶ བྷཝཾ ཀཙྩཱནོ ཨཱཧ. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷོ ཀཙྩཱན, གུཏྟདྭཱརོ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨིདྷ, བྲཱཧྨཎ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ པིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ནཱདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ན བྱཱཔཛྫཏི, ཨུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི, ཨཔྤམཱཎཙེཏསོ ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ པིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ¶ ནཱདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ན བྱཱཔཛྫཏི, ཨུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི, ཨཔྤམཱཎཙེཏསོ ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, གུཏྟདྭཱརོ ཧོཏཱི’’ཏི.

‘‘ཨཙྪརིཡཾ, བྷོ ཀཙྩཱན; ཨབྦྷུཏཾ, བྷོ ཀཙྩཱན! ཡཱཝཉྩིདཾ ¶ བྷོཏཱ ཀཙྩཱནེན གུཏྟདྭཱརོཝ སམཱནོ གུཏྟདྭཱརོཏི ཨཀྑཱཏོ. ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ ཀཙྩཱན; ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ ཀཙྩཱན! སེཡྻཐཱཔི, བྷོ ཀཙྩཱན, ནིཀྐུཛྫིཏཾ ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ, པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ཝིཝརེཡྻ, མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ, ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱིཏི; ཨེཝམེཝཾ བྷོཏཱ ཀཙྩཱནེན ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེསཱཧཾ, བྷོ ཀཙྩཱན, ཏཾ བྷགཝནྟཾ ¶ སརཎཾ གཙྪཱམི, དྷམྨཉྩ, བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ. ཨུཔཱསཀཾ མཾ བྷཝཾ ཀཙྩཱནོ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏཾ. ཡཐཱ ཙ བྷཝཾ ཀཙྩཱནོ མཀྐརཀཏེ ཨུཔཱསཀཀུལཱནི ཨུཔསངྐམཏི; ཨེཝམེཝ ལོཧིཙྩཀུལཾ ཨུཔསངྐམཏུ. ཏཏྠ ཡེ མཱཎཝཀཱ ཝཱ མཱཎཝིཀཱ ཝཱ བྷཝནྟཾ ཀཙྩཱནཾ ཨབྷིཝཱདེསྶནྟི པཙྩུཊྛིསྶནྟི ཨཱསནཾ ཝཱ ཨུདཀཾ ཝཱ དསྶནྟི, ཏེསཾ ཏཾ བྷཝིསྶཏི དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡཱ’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཝེརཧཙྩཱནིསུཏྟཾ

༡༣༣. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི ཀཱམཎྜཱཡཾ ཝིཧརཏི ཏོདེཡྻསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ཨམྦཝནེ. ཨཐ ཁོ ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱཡ བྲཱཧྨཎིཡཱ ཨནྟེཝཱསཱི མཱཎཝཀོ ཡེནཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཨུདཱཡིནཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཏཾ མཱཎཝཀཾ ¶ ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེསི སམཱདཔེསི སམུཏྟེཛེསི སམྤཧཾསེསི. ཨཐ ཁོ སོ མཱཎཝཀོ ཨཱཡསྨཏཱ ཨུདཱཡིནཱ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶིཏོ སམཱདཔིཏོ སམུཏྟེཛིཏོ སམྤཧཾསིཏོ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཡེན ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱ བྲཱཧྨཎཱི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཾ བྲཱཧྨཎིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡགྒྷེ, བྷོཏི, ཛཱནེཡྻཱསི [བྷོཏི ཛཱནེཡྻ (སཱི. པཱི. ཀ.), བྷོཏཱི ཛཱནེཡྻ (སྱཱ. ཀཾ.)]! སམཎོ ཨུདཱཡཱི དྷམྨཾ དེསེཏི ཨཱདིཀལྱཱཎཾ མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཾ པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཾ ¶ , སཱཏྠཾ སབྱཉྫནཾ ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ པཀཱསེཏཱི’’ཏི.

‘‘ཏེན ཧི ཏྭཾ, མཱཎཝཀ, མམ ཝཙནེན སམཎཾ ཨུདཱཡིཾ ནིམནྟེཧི སྭཱཏནཱཡ བྷཏྟེནཱ’’ཏི ¶ . ‘‘ཨེཝཾ བྷོཏཱི’’ཏི ཁོ ¶ སོ མཱཎཝཀོ ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱཡ བྲཱཧྨཎིཡཱ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེནཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨདྷིཝཱསེཏུ ཀིར, བྷཝཾ, ཨུདཱཡི, ཨམྷཱཀཾ ཨཱཙརིཡབྷརིཡཱཡ ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱཡ བྲཱཧྨཎིཡཱ སྭཱཏནཱཡ བྷཏྟ’’ནྟི. ཨདྷིཝཱསེསི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཡེན ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱཡ བྲཱཧྨཎིཡཱ ནིཝེསནཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ཨཐ ཁོ ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱ བྲཱཧྨཎཱི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ པཎཱིཏེན ཁཱདནཱིཡེན བྷོཛནཱིཡེན སཧཏྠཱ སནྟཔྤེསི སམྤཝཱརེསི. ཨཐ ཁོ ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱ བྲཱཧྨཎཱི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ བྷུཏྟཱཝིཾ ཨོནཱིཏཔཏྟཔཱཎིཾ པཱདུཀཱ ཨཱརོཧིཏྭཱ ཨུཙྩེ ཨཱསནེ ནིསཱིདིཏྭཱ སཱིསཾ ཨོགུཎྛིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘བྷཎ, སམཎ, དྷམྨ’’ནྟི. ‘‘བྷཝིསྶཏི, བྷགིནི, སམཡོ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐམི [པཀྐཱམི (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)].

དུཏིཡམྤི ཁོ སོ མཱཎཝཀོ ཡེནཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཨུདཱཡིནཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཏཾ མཱཎཝཀཾ ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེསི སམཱདཔེསི སམུཏྟེཛེསི སམྤཧཾསེསི. དུཏིཡམྤི ཁོ སོ མཱཎཝཀོ ཨཱཡསྨཏཱ ཨུདཱཡིནཱ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶིཏོ སམཱདཔིཏོ སམུཏྟེཛིཏོ ¶ སམྤཧཾསིཏོ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཡེན ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱ བྲཱཧྨཎཱི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ¶ ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཾ བྲཱཧྨཎིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཡགྒྷེ, བྷོཏི, ཛཱནེཡྻཱསི! སམཎོ ཨུདཱཡཱི དྷམྨཾ དེསེཏི ཨཱདིཀལྱཱཎཾ མཛ྄ཛྷེཀལྱཱཎཾ པརིཡོསཱནཀལྱཱཎཾ ¶ , སཱཏྠཾ སབྱཉྫནཾ ཀེཝལཔརིཔུཎྞཾ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ པཀཱསེཏཱི’’ཏི.

‘‘ཨེཝམེཝཾ པན ཏྭཾ, མཱཎཝཀ, སམཎསྶ ཨུདཱཡིསྶ ཝཎྞཾ བྷཱསསི. སམཎོ པནུདཱཡཱི ‘བྷཎ, སམཎ, དྷམྨ’ནྟི ཝུཏྟོ སམཱནོ ‘བྷཝིསྶཏི, བྷགིནི, སམཡོ’ཏི ཝཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐནྟོ’’ཏི. ‘‘ཏཐཱ ཧི པན ཏྭཾ, བྷོཏི, པཱདུཀཱ ཨཱརོཧིཏྭཱ ཨུཙྩེ ཨཱསནེ ནིསཱིདིཏྭཱ སཱིསཾ ཨོགུཎྛིཏྭཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘བྷཎ, སམཎ, དྷམྨ’ནྟི. དྷམྨགརུནོ ཧི ཏེ བྷཝནྟོ དྷམྨགཱརཝཱ’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི ཏྭཾ, མཱཎཝཀ, མམ ཝཙནེན སམཎཾ ཨུདཱཡིཾ ནིམནྟེཧི སྭཱཏནཱཡ བྷཏྟེནཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷོཏཱི’’ཏི ཁོ སོ མཱཎཝཀོ ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱཡ བྲཱཧྨཎིཡཱ པཊིསྶུཏྭཱ ཡེནཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨདྷིཝཱསེཏུ ཀིར ¶ བྷཝཾ ཨུདཱཡཱི ཨམྷཱཀཾ ཨཱཙརིཡབྷརིཡཱཡ ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱཡ བྲཱཧྨཎིཡཱ སྭཱཏནཱཡ བྷཏྟ’’ནྟི. ཨདྷིཝཱསེསི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཡེན ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱཡ བྲཱཧྨཎིཡཱ ནིཝེསནཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ཨཐ ཁོ ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱ བྲཱཧྨཎཱི ཨཱཡསྨནྟཾ ¶ ཨུདཱཡིཾ པཎཱིཏེན ཁཱདནཱིཡེན བྷོཛནཱིཡེན སཧཏྠཱ སནྟཔྤེསི སམྤཝཱརེསི. ཨཐ ཁོ ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱ བྲཱཧྨཎཱི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ བྷུཏྟཱཝིཾ ཨོནཱིཏཔཏྟཔཱཎིཾ པཱདུཀཱ ཨོརོཧིཏྭཱ ནཱིཙེ ཨཱསནེ ནིསཱིདིཏྭཱ སཱིསཾ ཝིཝརིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིསྨིཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, སཏི ཨརཧནྟོ སུཁདུཀྑཾ པཉྙཔེནྟི, ཀིསྨིཾ ཨསཏི ཨརཧནྟོ སུཁདུཀྑཾ ན པཉྙཔེནྟཱི’’ཏི?

‘‘ཙཀྑུསྨིཾ ཁོ, བྷགིནི, སཏི ཨརཧནྟོ སུཁདུཀྑཾ པཉྙཔེནྟི, ཙཀྑུསྨིཾ ཨསཏི ཨརཧནྟོ སུཁདུཀྑཾ ¶ ན པཉྙཔེནྟི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ སཏི ཨརཧནྟོ སུཁདུཀྑཾ པཉྙཔེནྟི, ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨསཏི ཨརཧནྟོ སུཁདུཀྑཾ ན པཉྙཔེནྟི…པེ…. མནསྨིཾ སཏི ཨརཧནྟོ སུཁདུཀྑཾ པཉྙཔེནྟི, མནསྨིཾ ཨསཏི ཨརཧནྟོ སུཁདུཀྑཾ ན པཉྙཔེནྟཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཝེརཧཙྩཱནིགོཏྟཱ བྲཱཧྨཎཱི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ; ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷནྟེ! སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ, ནིཀྐུཛྫིཏཾ ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ ¶ , པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ཝིཝརེཡྻ, མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ, ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱིཏི; ཨེཝམེཝཾ ཨཡྻེན ཨུདཱཡིནཱ ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེསཱཧཾ, ཨཡྻ ཨུདཱཡི, ཏཾ བྷགཝནྟཾ སརཎཾ གཙྪཱམི, དྷམྨཉྩ, བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ. ཨུཔཱསིཀཾ མཾ ཨཡྻོ ཨུདཱཡཱི དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི. དསམཾ.

གཧཔཏིཝགྒོ ཏེརསམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཝེསཱལཱི ¶ ཝཛྫི ནཱལ༹ནྡཱ, བྷཱརདྭཱཛ སོཎོ ཙ གྷོསིཏོ;

ཧཱལིདྡིཀོ ནཀུལཔིཏཱ, ལོཧིཙྩོ ཝེརཧཙྩཱནཱིཏི.

༡༤. དེཝདཧཝགྒོ

༡. དེཝདཧསུཏྟཾ

༡༣༤. ཨེཀཾ ¶ ¶ སམཡཾ བྷགཝཱ སཀྐེསུ ཝིཧརཏི དེཝདཧཾ ནཱམ སཀྱཱནཾ ནིགམོ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, སབྦེསཾཡེཝ བྷིཀྑཱུནཾ ཚསུ ཕསྶཱཡཏནེསུ ཨཔྤམཱདེན ཀརཎཱིཡནྟི ཝདཱམི, ན ཙ པནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, སབྦེསཾཡེཝ བྷིཀྑཱུནཾ ཚསུ ཕསྶཱཡཏནེསུ ¶ ནཱཔྤམཱདེན ཀརཎཱིཡནྟི ཝདཱམི. ཡེ ཏེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཨརཧནྟོ ཁཱིཎཱསཝཱ ཝུསིཏཝནྟོ ཀཏཀརཎཱིཡཱ ཨོཧིཏབྷཱརཱ ཨནུཔྤཏྟསདཏྠཱ པརིཀྑཱིཎབྷཝསཾཡོཛནཱ སམྨདཉྙཱ ཝིམུཏྟཱ, ཏེསཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ ཚསུ ཕསྶཱཡཏནེསུ ནཱཔྤམཱདེན ཀརཎཱིཡནྟི ཝདཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཀཏཾ ཏེསཾ ཨཔྤམཱདེན, ཨབྷབྦཱ ཏེ པམཛྫིཏུཾ. ཡེ ཙ ཁོ ཏེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ སེཀྑཱ [སེཁཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)] ཨཔྤཏྟམཱནསཱ ཨནུཏྟརཾ ཡོགཀྑེམཾ པཏྠཡམཱནཱ ཝིཧརནྟི, ཏེསཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུནཾ ཚསུ ཕསྶཱཡཏནེསུ ཨཔྤམཱདེན ཀརཎཱིཡནྟི ཝདཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ མནོརམཱཔི, ཨམནོརམཱཔི. ཏྱཱསྶ ཕུསྶ ཕུསྶ ཙིཏྟཾ ན པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟི. ཙེཏསོ ཨཔརིཡཱདཱནཱ ཨཱརདྡྷཾ ཧོཏི ཝཱིརིཡཾ ཨསལླཱིནཾ, ཨུཔཊྛིཏཱ སཏི ཨསམྨུཊྛཱ [ཨཔམྨུཊྛཱ (སཱི.), ཨཔྤམུཊྛཱ (སྱཱ. ཀཾ.)], པསྶདྡྷོ ཀཱཡོ ཨསཱརདྡྷོ, སམཱཧིཏཾ ཙིཏྟཾ ཨེཀགྒཾ. ཨིམཾ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤམཱདཕལཾ ¶ སམྤསྶམཱནོ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཚསུ ¶ ཕསྶཱཡཏནེསུ ཨཔྤམཱདེན ཀརཎཱིཡནྟི ཝདཱམི…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ མནོརམཱཔི ཨམནོརམཱཔི. ཏྱཱསྶ ཕུསྶ ཕུསྶ ཙིཏྟཾ ན པརིཡཱདཱཡ ཏིཊྛནྟི. ཙེཏསོ ཨཔརིཡཱདཱནཱ ཨཱརདྡྷཾ ཧོཏི ཝཱིརིཡཾ ཨསལླཱིནཾ, ཨུཔཊྛིཏཱ སཏི ཨསམྨུཊྛཱ, པསྶདྡྷོ ཀཱཡོ ཨསཱརདྡྷོ, སམཱཧིཏཾ ཙིཏྟཾ ཨེཀགྒཾ. ཨིམཾ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤམཱདཕལཾ སམྤསྶམཱནོ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཚསུ [ཚསྶུ (སཱི.)] ཕསྶཱཡཏནེསུ ཨཔྤམཱདེན ཀརཎཱིཡནྟི ཝདཱམཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. ཁཎསུཏྟཾ

༡༣༥. ‘‘ལཱབྷཱ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སུལདྡྷཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཁཎོ ཝོ པཊིལདྡྷོ བྲཧྨཙརིཡཝཱསཱཡ. དིཊྛཱ མཡཱ, བྷིཀྑཝེ, ཚཕསྶཱཡཏནིཀཱ ནཱམ ནིརཡཱ. ཏཏྠ ཡཾ ཀིཉྩི ཙཀྑུནཱ ¶ རཱུཔཾ པསྶཏི ཨནིཊྛརཱུཔཾཡེཝ པསྶཏི, ནོ ཨིཊྛརཱུཔཾ; ཨཀནྟརཱུཔཾཡེཝ པསྶཏི, ནོ ཀནྟརཱུཔཾ; ཨམནཱཔརཱུཔཾཡེཝ པསྶཏི, ནོ མནཱཔརཱུཔཾ. ཡཾ ཀིཉྩི སོཏེན སདྡཾ སུཎཱཏི…པེ… ཡཾ ཀིཉྩི གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡཏི…པེ… ཡཾ ཀིཉྩི ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡཏི…པེ… ཡཾ ཀིཉྩི ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསཏི…པེ… ཡཾ ¶ ཀིཉྩི མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཛཱནཱཏི ཨནིཊྛརཱུཔཾཡེཝ ཝིཛཱནཱཏི, ནོ ཨིཊྛརཱུཔཾ; ཨཀནྟརཱུཔཾཡེཝ ཝིཛཱནཱཏི, ནོ ཀནྟརཱུཔཾ; ཨམནཱཔརཱུཔཾཡེཝ ཝིཛཱནཱཏི, ནོ མནཱཔརཱུཔཾ. ལཱབྷཱ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སུལདྡྷཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཁཎོ ཝོ པཊིལདྡྷོ བྲཧྨཙརིཡཝཱསཱཡ. དིཊྛཱ མཡཱ, བྷིཀྑཝེ, ཚཕསྶཱཡཏནིཀཱ ནཱམ སགྒཱ. ཏཏྠ ཡཾ ཀིཉྩི ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ པསྶཏི ཨིཊྛརཱུཔཾཡེཝ པསྶཏི, ནོ ཨནིཊྛརཱུཔཾ; ཀནྟརཱུཔཾཡེཝ པསྶཏི, ནོ ཨཀནྟརཱུཔཾ; མནཱཔརཱུཔཾཡེཝ པསྶཏི, ནོ ཨམནཱཔརཱུཔཾ…པེ… ཡཾ ཀིཉྩི ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡཏི…པེ… ཡཾ ཀིཉྩི མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཛཱནཱཏི ཨིཊྛརཱུཔཾཡེཝ ཝིཛཱནཱཏི, ནོ ཨནིཊྛརཱུཔཾ; ཀནྟརཱུཔཾཡེཝ ཝིཛཱནཱཏི, ནོ ཨཀནྟརཱུཔཾ; མནཱཔརཱུཔཾཡེཝ ཝིཛཱནཱཏི, ནོ ཨམནཱཔརཱུཔཾ. ལཱབྷཱ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སུལདྡྷཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཁཎོ ཝོ པཊིལདྡྷོ བྲཧྨཙརིཡཝཱསཱཡཱ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. པཋམརཱུཔཱརཱམསུཏྟཾ

༡༣༦. ‘‘རཱུཔཱརཱམཱ, བྷིཀྑཝེ, དེཝམནུསྶཱ རཱུཔརཏཱ རཱུཔསམྨུདིཏཱ. རཱུཔཝིཔརིཎཱམཝིརཱགནིརོདྷཱ དུཀྑཱ, བྷིཀྑཝེ, དེཝམནུསྶཱ ཝིཧརནྟི. སདྡཱརཱམཱ, བྷིཀྑཝེ ¶ , དེཝམནུསྶཱ སདྡརཏཱ སདྡསམྨུདིཏཱ. སདྡཝིཔརིཎཱམཝིརཱགནིརོདྷཱ དུཀྑཱ, བྷིཀྑཝེ, དེཝམནུསྶཱ ཝིཧརནྟི. གནྡྷཱརཱམཱ… རསཱརཱམཱ… ཕོཊྛབྦཱརཱམཱ… དྷམྨཱརཱམཱ, བྷིཀྑཝེ, དེཝམནུསྶཱ ¶ དྷམྨརཏཱ དྷམྨསམྨུདིཏཱ. དྷམྨཝིཔརིཎཱམཝིརཱགནིརོདྷཱ དུཀྑཱ, བྷིཀྑཝེ, དེཝམནུསྶཱ ཝིཧརནྟི. ཏཐཱགཏོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ ¶ རཱུཔཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཾ ཙ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཝིདིཏྭཱ ན རཱུཔཱརཱམོ ན རཱུཔརཏོ ན རཱུཔསམྨུདིཏོ. རཱུཔཝིཔརིཎཱམཝིརཱགནིརོདྷཱ སུཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཝིཧརཏི. སདྡཱནཾ… གནྡྷཱནཾ… རསཱནཾ… ཕོཊྛབྦཱནཾ… དྷམྨཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཝིདིཏྭཱ ན དྷམྨཱརཱམོ, ན དྷམྨརཏོ, ན དྷམྨསམྨུདིཏོ. དྷམྨཝིཔརིཎཱམཝིརཱགནིརོདྷཱ སུཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཝིཧརཏི’’. ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨིདཾ ཝཏྭཱན སུགཏོ ཨཐཱཔརཾ ཨེཏདཝོཙ སཏྠཱ –

‘‘རཱུཔཱ ¶ སདྡཱ རསཱ གནྡྷཱ, ཕསྶཱ དྷམྨཱ ཙ ཀེཝལཱ;

ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ ཙ, ཡཱཝཏཏྠཱིཏི ཝུཙྩཏི.

‘‘སདེཝཀསྶ ལོཀསྶ, ཨེཏེ ཝོ སུཁསམྨཏཱ;

ཡཏྠ ཙེཏེ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི, ཏཾ ཏེསཾ དུཀྑསམྨཏཾ.

‘‘སུཁཾ [སུཁནྟི (སཱི.)] དིཊྛམརིཡེབྷི, སཀྐཱཡསྶ ནིརོདྷནཾ;

པཙྩནཱིཀམིདཾ ཧོཏི, སབྦལོཀེན པསྶཏཾ.

‘‘ཡཾ པརེ སུཁཏོ ཨཱཧུ, ཏདརིཡཱ ཨཱཧུ དུཀྑཏོ;

ཡཾ པརེ དུཀྑཏོ ཨཱཧུ, ཏདརིཡཱ སུཁཏོ ཝིདཱུ.

‘‘པསྶ དྷམྨཾ དུརཱཛཱནཾ, སམྨཱུལ༹ྷེཏྠ ཨཝིདྡསུ;

ནིཝུཏཱནཾ ཏམོ ཧོཏི, ཨནྡྷཀཱརོ ཨཔསྶཏཾ.

‘‘སཏཉྩ ¶ ཝིཝཊཾ ཧོཏི, ཨཱལོཀོ པསྶཏཱམི;

སནྟིཀེ ན ཝིཛཱནནྟི, མགྒཱ [མགཱ (སཱི.)] དྷམྨསྶ ཨཀོཝིདཱ.

‘‘བྷཝརཱགཔརེཏེབྷི ¶ , བྷཝརཱགཱནུསཱརཱིབྷི [བྷཝསོཏཱནུསཱརིབྷི (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.), བྷཝསོཏཱནུསཱརིཧི (སཱི.)];

མཱརདྷེཡྻཱནུཔནྣེཧི, ནཱཡཾ དྷམྨོ སུསམྦུདྷོ.

‘‘ཀོ ¶ ནུ ཨཉྙཏྲ མརིཡེབྷི, པདཾ སམྦུདྡྷུམརཧཏི;

ཡཾ པདཾ སམྨདཉྙཱཡ, པརིནིབྦནྟི ཨནཱསཝཱ’’ཏི. ཏཏིཡཾ;

༤. དུཏིཡརཱུཔཱརཱམསུཏྟཾ

༡༣༧. ‘‘རཱུཔཱརཱམཱ, བྷིཀྑཝེ, དེཝམནུསྶཱ རཱུཔརཏཱ རཱུཔསམྨུདིཏཱ. རཱུཔཝིཔརིཎཱམཝིརཱགནིརོདྷཱ དུཀྑཱ, བྷིཀྑཝེ, དེཝམནུསྶཱ ཝིཧརནྟི. སདྡཱརཱམཱ… གནྡྷཱརཱམཱ… རསཱརཱམཱ ¶ … ཕོཊྛབྦཱརཱམཱ… དྷམྨཱརཱམཱ, བྷིཀྑཝེ, དེཝམནུསྶཱ དྷམྨརཏཱ དྷམྨསམྨུདིཏཱ. དྷམྨཝིཔརིཎཱམཝིརཱགནིརོདྷཱ དུཀྑཱ, བྷིཀྑཝེ, དེཝམནུསྶཱ ཝིཧརནྟི. ཏཐཱགཏོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ རཱུཔཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཝིདིཏྭཱ ན རཱུཔཱརཱམོ ན རཱུཔརཏོ ན རཱུཔསམྨུདིཏོ. རཱུཔཝིཔརིཎཱམཝིརཱགནིརོདྷཱ སུཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཝིཧརཏི. སདྡཱནཾ… གནྡྷཱནཾ… རསཱནཾ… ཕོཊྛབྦཱནཾ… དྷམྨཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཝིདིཏྭཱ ན དྷམྨཱརཱམོ ན དྷམྨརཏོ ན དྷམྨསམྨུདིཏོ. དྷམྨཝིཔརིཎཱམཝིརཱགནིརོདྷཱ སུཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཝིཧརཏཱི’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. པཋམནཏུམྷཱཀཾསུཏྟཾ

༡༣༨. ‘‘ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ; ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི…པེ… ¶ ཛིཝ྄ཧཱ ན ཏུམྷཱཀཾ ¶ ; ཏཾ པཛཧཐ. སཱ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི…པེ… མནོ ན ཏུམྷཱཀཾ; ཏཾ པཛཧཐ. སོ ཝོ པཧཱིནོ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ཨིམསྨིཾ ཛེཏཝནེ ཏིཎཀཊྛསཱཁཱཔལཱསཾ ཏཾ ཛནོ ཧརེཡྻ ཝཱ ཌཧེཡྻ ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརེཡྻ, ཨཔི ནུ ཏུམྷཱཀཾ ཨེཝམསྶ – ‘ཨམྷེ ཛནོ ཧརཏི ཝཱ ཌཧཏི ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརོཏཱི’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ན ཧི ནོ ཨེཏཾ, བྷནྟེ, ཨཏྟཱ ཝཱ ཨཏྟནིཡཾ ཝཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུ ན ཏུམྷཱཀཾ; ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ན ཏུམྷཱཀཾ; ཏཾ པཛཧཐ. སཱ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི…པེ… མནོ ན ཏུམྷཱཀཾ ¶ ; ཏཾ པཛཧཐ. སོ ཝོ པཧཱིནོ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. དུཏིཡནཏུམྷཱཀཾསུཏྟཾ

༡༣༩. ‘‘ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ, ཏཾ པཛཧཐ. ཏཾ ཝོ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶཏི ¶ . ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ? རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, ན ཏུམྷཱཀཾ; ཏེ པཛཧཐ. ཏེ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶནྟི. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ¶ ན ཏུམྷཱཀཾ; ཏེ པཛཧཐ. ཏེ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶནྟི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ཨིམསྨིཾ ཛེཏཝནེ…པེ… ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱ ན ཏུམྷཱཀཾ; ཏེ པཛཧཐ. ཏེ ཝོ པཧཱིནཱ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ བྷཝིསྶནྟཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱནིཙྩཧེཏུསུཏྟཾ

༡༤༠. ‘‘ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ. ཡོཔི ཧེཏུ, ཡོཔི པཙྩཡོ ཙཀྑུསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཨནིཙྩོ. ཨནིཙྩསམྦྷཱུཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུ ཀུཏོ ནིཙྩཾ བྷཝིསྶཏི…པེ… ¶ ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ. ཡོཔི ཧེཏུ, ཡོཔི པཙྩཡོ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨུཔྤཱདཱཡ སོཔི ཨནིཙྩོ. ཨནིཙྩསམྦྷཱུཏཱ, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱ ཀུཏོ ནིཙྩཱ བྷཝིསྶཏི…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ. ཡོཔི, བྷིཀྑཝེ, ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ མནསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཨནིཙྩོ. ཨནིཙྩསམྦྷཱུཏོ, བྷིཀྑཝེ, མནོ ཀུཏོ ནིཙྩོ བྷཝིསྶཏི! ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཨཛ྄ཛྷཏྟདུཀྑཧེཏུསུཏྟཾ

༡༤༡. ‘‘ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ ཙཀྑུསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི དུཀྑོ. དུཀྑསམྦྷཱུཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུ ཀུཏོ སུཁཾ བྷཝིསྶཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ དུཀྑཱ. ཡོཔི ཧེཏུ, ཡོཔི པཙྩཡོ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི དུཀྑོ. དུཀྑསམྦྷཱུཏཱ, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱ ཀུཏོ སུཁཱ བྷཝིསྶཏི…པེ… མནོ དུཀྑོ. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ མནསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི དུཀྑོ. དུཀྑསམྦྷཱུཏོ, བྷིཀྑཝེ, མནོ ཀུཏོ སུཁོ བྷཝིསྶཏི! ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱནཏྟཧེཏུསུཏྟཾ

༡༤༢. ‘‘ཙཀྑུཾ ¶ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ. ཡོཔི ཧེཏུ, ཡོཔི པཙྩཡོ ཙཀྑུསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཨནཏྟཱ. ཨནཏྟསམྦྷཱུཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུ ཀུཏོ ཨཏྟཱ བྷཝིསྶཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནཏྟཱ. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཨནཏྟཱ. ཨནཏྟསམྦྷཱུཏཱ, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱ ཀུཏོ ཨཏྟཱ བྷཝིསྶཏི…པེ… མནོ ཨནཏྟཱ. ཡོཔི ཧེཏུ ཡོཔི པཙྩཡོ མནསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ ¶ , སོཔི ཨནཏྟཱ. ཨནཏྟསམྦྷཱུཏོ, བྷིཀྑཝེ, མནོ ཀུཏོ ཨཏྟཱ བྷཝིསྶཏི! ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. བཱཧིརཱནིཙྩཧེཏུསུཏྟཾ

༡༤༣. ‘‘རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཱ. ཡོཔི ཧེཏུ, ཡོཔི པཙྩཡོ རཱུཔཱནཾ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཨནིཙྩོ. ཨནིཙྩསམྦྷཱུཏཱ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱ ཀུཏོ ནིཙྩཱ བྷཝིསྶནྟི! སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ. ཡོཔི ཧེཏུ, ཡོཔི པཙྩཡོ དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཨནིཙྩོ. ཨནིཙྩསམྦྷཱུཏཱ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ ཀུཏོ ནིཙྩཱ བྷཝིསྶནྟི! ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. དསམཾ.

༡༡. བཱཧིརདུཀྑཧེཏུསུཏྟཾ

༡༤༤. ‘‘རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཱ. ཡོཔི ཧེཏུ, ཡོཔི པཙྩཡོ རཱུཔཱནཾ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི དུཀྑོ. དུཀྑསམྦྷཱུཏཱ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱ ཀུཏོ སུཁཱ བྷཝིསྶནྟི! སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ དུཀྑཱ. ཡོཔི ཧེཏུ, ཡོཔི པཙྩཡོ དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི དུཀྑོ. དུཀྑསམྦྷཱུཏཱ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ ཀུཏོ སུཁཱ བྷཝིསྶནྟི! ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཨེཀཱདསམཾ.

༡༢. བཱཧིརཱནཏྟཧེཏུསུཏྟཾ

༡༤༥. ‘‘རཱུཔཱ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ. ཡོཔི ཧེཏུ, ཡོཔི པཙྩཡོ རཱུཔཱནཾ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཨནཏྟཱ. ཨནཏྟསམྦྷཱུཏཱ, བྷིཀྑཝེ, རཱུཔཱ ཀུཏོ ཨཏྟཱ བྷཝིསྶནྟི! སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ. ཡོཔི ཧེཏུ, ཡོཔི པཙྩཡོ དྷམྨཱནཾ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོཔི ཨནཏྟཱ. ཨནཏྟསམྦྷཱུཏཱ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ ¶ ཀུཏོ ཨཏྟཱ བྷཝིསྶནྟི! ཨེཝཾ པསྶཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, སདྡེསུཔི… གནྡྷེསུཔི… རསེསུཔི… ཕོཊྛབྦེསུཔི… དྷམྨེསུཔི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. དྭཱདསམཾ.

དེཝདཧཝགྒོ ཙུདྡསམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

དེཝདཧོ ཁཎོ རཱུཔཱ, དྭེ ནཏུམྷཱཀམེཝ ཙ;

ཧེཏུནཱཔི ཏཡོ ཝུཏྟཱ, དུཝེ ཨཛ྄ཛྷཏྟབཱཧིརཱཏི.

༡༥. ནཝཔུརཱཎཝགྒོ

༡. ཀམྨནིརོདྷསུཏྟཾ

༡༤༦. ‘‘ནཝཔུརཱཎཱནི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཀམྨཱནི དེསེསྶཱམི ཀམྨནིརོདྷཾ ཀམྨནིརོདྷགཱམིནིཉྩ པཊིཔདཾ. ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱིཏི. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པུརཱཎཀམྨཾ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, པུརཱཎཀམྨཾ ཨབྷིསངྑཏཾ ཨབྷིསཉྩེཏཡིཏཾ ཝེདནིཡཾ དཊྛབྦཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ པུརཱཎཀམྨཱ ཨབྷིསངྑཏཱ ཨབྷིསཉྩེཏཡིཏཱ ཝེདནིཡཱ དཊྛབྦཱ…པེ… མནོ པུརཱཎཀམྨོ ཨབྷིསངྑཏོ ཨབྷིསཉྩེཏཡིཏོ ཝེདནིཡོ དཊྛབྦོ. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, པུརཱཎཀམྨཾ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ནཝཀམྨཾ? ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི ¶ ཀམྨཾ ཀརོཏི ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ མནསཱ, ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ནཝཀམྨཾ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཀམྨནིརོདྷོ? ཡོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱཡཀམྨཝཙཱིཀམྨམནོཀམྨསྶ ནིརོདྷཱ ཝིམུཏྟིཾ ¶ ཕུསཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཀམྨནིརོདྷོ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཀམྨནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི, སམྨཱསངྐཔྤོ, སམྨཱཝཱཙཱ, སམྨཱཀམྨནྟོ, སམྨཱཨཱཛཱིཝོ, སམྨཱཝཱཡཱམོ, སམྨཱསཏི, སམྨཱསམཱདྷི – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཀམྨནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ. ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དེསིཏཾ མཡཱ པུརཱཎཀམྨཾ, དེསིཏཾ ¶ ནཝཀམྨཾ, དེསིཏོ ཀམྨནིརོདྷོ, དེསིཏཱ ཀམྨནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ. ཡཾ ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཏྠཱརཱ ཀརཎཱིཡཾ སཱཝཀཱནཾ ཧིཏེསིནཱ ཨནུཀམྤཀེན ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཀཏཾ ཝོ ཏཾ མཡཱ. ཨེཏཱནི, བྷིཀྑཝེ, རུཀྑམཱུལཱནི, ཨེཏཱནི སུཉྙཱགཱརཱནི. ཛྷཱཡཐ, བྷིཀྑཝེ, མཱ པམཱདཏྠ; མཱ པཙྪཱཝིཔྤཊིསཱརིནོ ཨཧུཝཏྠ. ཨཡཾ ཝོ ཨམྷཱཀཾ ཨནུསཱསནཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. ཨནིཙྩནིབྦཱནསཔྤཱཡསུཏྟཾ

༡༤༧. ‘‘ནིབྦཱནསཔྤཱཡཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཔདཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ…པེ… ཀཏམཱ ཙ སཱ, བྷིཀྑཝེ, ནིབྦཱནསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུཾ ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི, རཱུཔཱ ཨནིཙྩཱཏི པསྶཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི, ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨནིཙྩོཏི པསྶཏི. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱཏི པསྶཏི, རསཱ ཨནིཙྩཱཏི པསྶཏི, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ཨནིཙྩོཏི པསྶཏི ¶ , ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི…པེ… མནོ ཨནིཙྩོཏི པསྶཏི, དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱཏི པསྶཏི, མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི, མནོསམྥསྶོ ཨནིཙྩོཏི པསྶཏི, ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི. ཨཡཾ ཁོ སཱ, བྷིཀྑཝེ, ནིབྦཱནསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. དུཀྑནིབྦཱནསཔྤཱཡསུཏྟཾ

༡༤༨. ‘‘ནིབྦཱནསཔྤཱཡཾ ¶ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཔདཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ…པེ… ཀཏམཱ ཙ སཱ, བྷིཀྑཝེ, ནིབྦཱནསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཾ དུཀྑནྟི པསྶཏི, རཱུཔཱ དུཀྑཱཏི པསྶཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ དུཀྑནྟི པསྶཏི, ཙཀྑུསམྥསྶོ དུཀྑོཏི པསྶཏི, ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི དུཀྑནྟི པསྶཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ དུཀྑཱཏི པསྶཏི…པེ… མནོ དུཀྑོཏི པསྶཏི, དྷམྨཱ དུཀྑཱཏི པསྶཏི, མནོཝིཉྙཱཎཾ དུཀྑནྟི པསྶཏི, མནོསམྥསྶོ དུཀྑོཏི པསྶཏི, ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ¶ དུཀྑནྟི པསྶཏི. ཨཡཾ ཁོ སཱ, བྷིཀྑཝེ, ནིབྦཱནསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཨནཏྟནིབྦཱནསཔྤཱཡསུཏྟཾ

༡༤༩. ‘‘ནིབྦཱནསཔྤཱཡཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཔདཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ…པེ… ཀཏམཱ ཙ སཱ, བྷིཀྑཝེ, ནིབྦཱནསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུཾ ཨནཏྟཱཏི པསྶཏི, རཱུཔཱ ཨནཏྟཱཏི པསྶཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱཏི པསྶཏི, ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨནཏྟཱཏི པསྶཏི, ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ¶ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནཏྟཱཏི པསྶཏི…པེ… མནོ ཨནཏྟཱཏི པསྶཏི, དྷམྨཱ ཨནཏྟཱཏི པསྶཏི, མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱཏི པསྶཏི, མནོསམྥསྶོ ཨནཏྟཱཏི པསྶཏི, ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ¶ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནཏྟཱཏི པསྶཏི. ཨཡཾ ཁོ སཱ, བྷིཀྑཝེ, ནིབྦཱནསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ནིབྦཱནསཔྤཱཡཔཊིཔདཱསུཏྟཾ

༡༥༠. ‘‘ནིབྦཱནསཔྤཱཡཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཔདཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ…པེ… ཀཏམཱ ཙ སཱ, བྷིཀྑཝེ, ནིབྦཱནསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ? ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུ ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ ¶ , བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘རཱུཔཱ ནིཙྩཱ ཝཱ ཨནིཙྩཱ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཱ, བྷནྟེ’’…པེ….

‘‘ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ… ཙཀྑུསམྥསྶོ…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ནིཙྩཾ ཝཱ ཨནིཙྩཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘ཨནིཙྩཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝཱ ཏཾ སུཁཾ ཝཱ’’ཏི?

‘‘དུཀྑཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཡཾ པནཱནིཙྩཾ དུཀྑཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ, ཀལླཾ ནུ ཏཾ སམནུཔསྶིཏུཾ – ‘ཨེཏཾ མམ, ཨེསོཧམསྨི, ཨེསོ མེ ཨཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི ¶ . ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི ¶ …པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཁོ སཱ, བྷིཀྑཝེ, ནིབྦཱནསཔྤཱཡཱ པཊིཔདཱ’’ཏི ¶ . པཉྩམཾ.

༦. ཨནྟེཝཱསིཀསུཏྟཾ

༡༥༡. ‘‘ཨནནྟེཝཱསིཀམིདཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི ཨནཱཙརིཡཀཾ. སནྟེཝཱསིཀོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཱཙརིཡཀོ དུཀྑཾ ན ཕཱསུ [ཕཱསུཾ (སཱི. པཱི.)] ཝིཧརཏི. ཨནནྟེཝཱསིཀོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨནཱཙརིཡཀོ སུཁཾ ཕཱསུ ཝིཧརཏི. ཀཐཉྩ, བྷིཀྑུ, སནྟེཝཱསིཀོ སཱཙརིཡཀོ དུཀྑཾ ན ཕཱསུ ཝིཧརཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ. ཏྱཱསྶ ཨནྟོ ཝསནྟི, ཨནྟསྶ ཝསནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱཏི. ཏསྨཱ སནྟེཝཱསིཀོཏི ཝུཙྩཏི. ཏེ ནཾ སམུདཱཙརནྟི, སམུདཱཙརནྟི ནཾ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱཏི. ཏསྨཱ སཱཙརིཡཀོཏི ཝུཙྩཏི…པེ….

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ. ཏྱཱསྶ ཨནྟོ ཝསནྟི, ཨནྟསྶ ཝསནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱཏི. ཏསྨཱ སནྟེཝཱསིཀོཏི ཝུཙྩཏི. ཏེ ནཾ སམུདཱཙརནྟི, སམུདཱཙརནྟི ནཾ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱཏི. ཏསྨཱ སཱཙརིཡཀོཏི ཝུཙྩཏི…པེ….

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ. ཏྱཱསྶ ཨནྟོ ཝསནྟི, ཨནྟསྶ ཝསནྟི ¶ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱཏི. ཏསྨཱ སནྟེཝཱསིཀོཏི ཝུཙྩཏི. ཏེ ནཾ སམུདཱཙརནྟི, སམུདཱཙརནྟི ནཾ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱཏི. ཏསྨཱ སཱཙརིཡཀོཏི ཝུཙྩཏི. ཨེཝཾ ཁོ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སནྟེཝཱསིཀོ སཱཙརིཡཀོ དུཀྑཾ, ན ཕཱསུ ཝིཧརཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨནནྟེཝཱསིཀོ ཨནཱཙརིཡཀོ སུཁཾ ཕཱསུ ཝིཧརཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ན ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ. ཏྱཱསྶ ན ཨནྟོ ཝསནྟི, ནཱསྶ ཨནྟོ ཝསནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱཏི ¶ . ཏསྨཱ ཨནནྟེཝཱསིཀོཏི ཝུཙྩཏི. ཏེ ནཾ ན སམུདཱཙརནྟི, ན སམུདཱཙརནྟི ནཾ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱཏི. ཏསྨཱ ཨནཱཙརིཡཀོཏི ཝུཙྩཏི…པེ….

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ ན ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ. ཏྱཱསྶ ན ཨནྟོ ཝསནྟི, ནཱསྶ ¶ ཨནྟོ ཝསནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱཏི. ཏསྨཱ ཨནནྟེཝཱསིཀོཏི ཝུཙྩཏི. ཏེ ནཾ ན སམུདཱཙརནྟི, ན སམུདཱཙརནྟི ནཾ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱཏི. ཏསྨཱ ཨནཱཙརིཡཀོཏི ཝུཙྩཏི…པེ….

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ན ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ. ཏྱཱསྶ ན ཨནྟོ ཝསནྟི, ནཱསྶ ཨནྟོ ཝསནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱཏི. ཏསྨཱ ཨནནྟེཝཱསིཀོཏི ཝུཙྩཏི. ཏེ ནཾ ན སམུདཱཙརནྟི, ན སམུདཱཙརནྟི ནཾ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱཏི. ཏསྨཱ ཨནཱཙརིཡཀོཏི ཝུཙྩཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨནནྟེཝཱསིཀོ ཨནཱཙརིཡཀོ སུཁཾ ཕཱསུ ཝིཧརཏི. ཨནནྟེཝཱསིཀམིདཾ, བྷིཀྑཝེ, བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི ¶ . ཨནཱཙརིཡཀཾ སནྟེཝཱསིཀོ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཱཙརིཡཀོ དུཀྑཾ, ན ཕཱསུ ཝིཧརཏི. ཨནནྟེཝཱསིཀོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨནཱཙརིཡཀོ སུཁཾ ཕཱསུ ཝིཧརཏཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཀིམཏྠིཡབྲཧྨཙརིཡསུཏྟཾ

༡༥༢. ‘‘སཙེ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ པུཙྪེཡྻུཾ – ‘ཀིམཏྠིཡཾ, ཨཱཝུསོ, སམཎེ གོཏམེ བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’ཏི? ཨེཝཾ པུཊྛཱ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཏེསཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཱཐ – ‘དུཀྑསྶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’ཏི. སཙེ པན ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ པུཙྪེཡྻུཾ – ‘ཀཏམཾ པནཱཝུསོ, དུཀྑཾ, ཡསྶ པརིཉྙཱཡ སམཎེ གོཏམེ བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’ཏི? ཨེཝཾ པུཊྛཱ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཏེསཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཱཐ –

‘‘ཙཀྑུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, དུཀྑཾ; ཏསྶ པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི. རཱུཔཱ དུཀྑཱ ¶ ; ཏེསཾ པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ དུཀྑཾ; ཏསྶ པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི. ཙཀྑུསམྥསྶོ དུཀྑོ; ཏསྶ པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི དུཀྑཾ; ཏསྶ པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ དུཀྑཱ… མནོ དུཀྑོ; ཏསྶ པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ¶ ཝཱ ཏམྤི དུཀྑཾ; ཏསྶ པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏི. ཨིདཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ ¶ , དུཀྑཾ; ཡསྶ པརིཉྙཱཡ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཾ པུཊྛཱ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཏེསཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ པརིབྦཱཛཀཱནཾ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻཱཐཱ’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཨཏྠིནུཁོཔརིཡཱཡསུཏྟཾ

༡༥༣. ‘‘ཨཏྠི ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པརིཡཱཡོ ཡཾ པརིཡཱཡཾ ཨཱགམྨ བྷིཀྑུ ཨཉྙཏྲེཝ སདྡྷཱཡ, ཨཉྙཏྲ རུཙིཡཱ, ཨཉྙཏྲ ཨནུསྶཝཱ, ཨཉྙཏྲ ཨཱཀཱརཔརིཝིཏཀྐཱ, ཨཉྙཏྲ དིཊྛིནིཛ྄ཛྷཱནཀྑནྟིཡཱ ¶ ཨཉྙཾ བྱཱཀརེཡྻ – ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱམཱི’’ཏི [པཛཱནཱཏཱིཏི (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)]? ‘‘བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ, བྷགཝཾནེཏྟིཀཱ བྷགཝཾཔཊིསརཎཱ. སཱདྷུ ཝཏ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཾཡེཝ པཊིབྷཱཏུ ཨེཏསྶ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠོ. བྷགཝཏོ སུཏྭཱ བྷིཀྑཱུ དྷཱརེསྶནྟཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, བྷིཀྑཝེ, སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཏྠི, བྷིཀྑཝེ, པརིཡཱཡོ ཡཾ པརིཡཱཡཾ ཨཱགམྨ བྷིཀྑུ ཨཉྙཏྲེཝ སདྡྷཱཡ, ཨཉྙཏྲ རུཙིཡཱ, ཨཉྙཏྲ ཨནུསྶཝཱ, ཨཉྙཏྲ ཨཱཀཱརཔརིཝིཏཀྐཱ, ཨཉྙཏྲ དིཊྛིནིཛ྄ཛྷཱནཀྑནྟིཡཱ ཨཉྙཾ བྱཱཀརེཡྻ – ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱམཱི’’ཏི.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, པརིཡཱཡོ, ཡཾ པརིཡཱཡཾ ཨཱགམྨ བྷིཀྑུ ཨཉྙཏྲེཝ སདྡྷཱཡ…པེ… ཨཉྙཏྲ དིཊྛིནིཛ྄ཛྷཱནཀྑནྟིཡཱ ཨཉྙཾ ¶ བྱཱཀརོཏི – ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱམཱི’ཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧཾ, ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧོཏི པཛཱནཱཏི ¶ ; ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧཾ, ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧོཏི པཛཱནཱཏི. ཡཾ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧཾ, ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧོཏི པཛཱནཱཏི; ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧཾ, ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧོཏི པཛཱནཱཏི. ཨཔི ནུམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ སདྡྷཱཡ ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ, རུཙིཡཱ ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ, ཨནུསྶཝེན ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ, ཨཱཀཱརཔརིཝིཏཀྐེན ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ, དིཊྛིནིཛ྄ཛྷཱནཀྑནྟིཡཱ ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ ¶ , བྷནྟེ’’. ‘‘ནནུམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ པཉྙཱཡ དིསྭཱ ཝེདིཏབྦཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པརིཡཱཡོ ཡཾ པརིཡཱཡཾ ཨཱགམྨ བྷིཀྑུ ཨཉྙཏྲེཝ སདྡྷཱཡ, ཨཉྙཏྲ རུཙིཡཱ, ཨཉྙཏྲ ཨནུསྶཝཱ, ཨཉྙཏྲ ཨཱཀཱརཔརིཝིཏཀྐཱ, ཨཉྙཏྲ དིཊྛིནིཛ྄ཛྷཱནཀྑནྟིཡཱ ཨཉྙཾ བྱཱཀརོཏི – ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱམཱི’’ཏི…པེ….

‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ…པེ… རཱགདོསམོཧོཏི པཛཱནཱཏི; ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧཾ, ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧོཏི པཛཱནཱཏི ¶ . ཡཾ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧཾ, ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧོཏི པཛཱནཱཏི; ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧཾ, ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧོཏི པཛཱནཱཏི; ཨཔི ནུམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ སདྡྷཱཡ ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ, རུཙིཡཱ ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ, ཨནུསྶཝེན ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ, ཨཱཀཱརཔརིཝིཏཀྐེན ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ, དིཊྛིནིཛ྄ཛྷཱནཀྑནྟིཡཱ ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ནནུམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ པཉྙཱཡ དིསྭཱ ཝེདིཏབྦཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨཡམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པརིཡཱཡོ ཡཾ པརིཡཱཡཾ ཨཱགམྨ བྷིཀྑུ ཨཉྙཏྲེཝ སདྡྷཱཡ, ཨཉྙཏྲ རུཙིཡཱ, ཨཉྙཏྲ ཨནུསྶཝཱ, ཨཉྙཏྲ ཨཱཀཱརཔརིཝིཏཀྐཱ, ཨཉྙཏྲ དིཊྛིནིཛ྄ཛྷཱནཀྑནྟིཡཱ ཨཉྙཾ བྱཱཀརོཏི – ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱམཱི’’ཏི [པཛཱནཱཏཱིཏི (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)] …པེ….

‘‘པུན ¶ ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧཾ, ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧོཏི པཛཱནཱཏི; ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧཾ, ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧོཏི པཛཱནཱཏི. ཡཾ ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ མནསཱ ¶ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ སནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧཾ, ཨཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧོཏི པཛཱནཱཏི; ཨསནྟཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧཾ, ནཏྠི མེ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ རཱགདོསམོཧོཏི པཛཱནཱཏི; ཨཔི ནུམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ སདྡྷཱཡ ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ, རུཙིཡཱ ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ, ཨནུསྶཝེན ¶ ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ, ཨཱཀཱརཔརིཝིཏཀྐེན ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ, དིཊྛིནིཛ྄ཛྷཱནཀྑནྟིཡཱ ཝཱ ཝེདིཏབྦཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ནནུམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ པཉྙཱཡ དིསྭཱ ཝེདིཏབྦཱ’’ཏི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཨཡམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པརིཡཱཡོ ཡཾ པརིཡཱཡཾ ཨཱགམྨ བྷིཀྑུ ¶ ཨཉྙཏྲེཝ སདྡྷཱཡ, ཨཉྙཏྲ རུཙིཡཱ, ཨཉྙཏྲ ཨནུསྶཝཱ, ཨཉྙཏྲ ཨཱཀཱརཔརིཝིཏཀྐཱ, ཨཉྙཏྲ དིཊྛིནིཛ྄ཛྷཱནཀྑནྟིཡཱ ཨཉྙཾ བྱཱཀརོཏི – ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱམཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཨིནྡྲིཡསམྤནྣསུཏྟཾ

༡༥༤. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘ཨིནྡྲིཡསམྤནྣོ, ཨིནྡྲིཡསམྤནྣོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཨིནྡྲིཡསམྤནྣོ ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘ཙཀྑུནྡྲིཡེ ཙེ, བྷིཀྑུ, ཨུདཡབྦཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ ཙཀྑུནྡྲིཡེ ནིབྦིནྡཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧིནྡྲིཡེ ཙེ, བྷིཀྑུ, ཨུདཡབྦཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ ཛིཝ྄ཧིནྡྲིཡེ ནིབྦིནྡཏི…པེ… མནིནྡྲིཡེ ཙེ, བྷིཀྑུ, ཨུདཡབྦཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ མནིནྡྲིཡེ ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི…པེ… ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨིནྡྲིཡསམྤནྣོ ཧོཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. དྷམྨཀཐིཀཔུཙྪསུཏྟཾ

༡༥༥. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘‘དྷམྨཀཐིཀོ ¶ , དྷམྨཀཐིཀོ’ཏི, བྷནྟེ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, དྷམྨཀཐིཀོ ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘ཙཀྑུསྶ ¶ ཙེ, བྷིཀྑུ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ དྷམྨཾ དེསེཏི, ‘དྷམྨཀཐིཀོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾཝཙནཱཡ. ཙཀྑུསྶ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི, ‘དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾཝཙནཱཡ. ཙཀྑུསྶ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནིབྦིདཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཨནུཔཱདཱཝིམུཏྟོ ཧོཏི, ‘དིཊྛདྷམྨནིབྦཱནཔྤཏྟོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾཝཙནཱཡ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ དྷམྨཾ དེསེཏི, ‘དྷམྨཀཐིཀོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾཝཙནཱཡ…པེ… མནསྶ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ དྷམྨཾ དེསེཏི, ‘དྷམྨཀཐིཀོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾཝཙནཱཡ. མནསྶ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི, ‘དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔནྣོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾཝཙནཱཡ. མནསྶ ¶ ཙེ, བྷིཀྑུ, ནིབྦིདཱ ཝིརཱགཱ ནིརོདྷཱ ཨནུཔཱདཱཝིམུཏྟོ ཧོཏི, ‘དིཊྛདྷམྨནིབྦཱནཔྤཏྟོ བྷིཀྑཱུ’ཏི ཨལཾཝཙནཱཡཱ’’ཏི. དསམཾ.

ནཝཔུརཱཎཝགྒོ པཉྩདསམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཀམྨཾ ཙཏྟཱརི སཔྤཱཡཱ, ཨནནྟེཝཱསི ཀིམཏྠིཡཱ;

ཨཏྠི ནུ ཁོ པརིཡཱཡོ, ཨིནྡྲིཡཀཐིཀེན ཙཱཏི.

སལཱ༹ཡཏནཝགྒེ ཏཏིཡཔཎྞཱསཀོ སམཏྟོ.

ཏསྶ ཝགྒུདྡཱནཾ –

ཡོགཀྑེམི ¶ ཙ ལོཀོ ཙ, གཧཔཏི དེཝདཧེན ཙ;

ནཝཔུརཱཎེན པཎྞཱསོ, ཏཏིཡོ ཏེན ཝུཙྩཏཱིཏི.

༡༦. ནནྡིཀྑཡཝགྒོ

༡. ཨཛ྄ཛྷཏྟནནྡིཀྑཡསུཏྟཾ

༡༥༦. ‘‘ཨནིཙྩཾཡེཝ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུཾ ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི, སཱསྶ [སཱཡཾ (པཱི. ཀ.)] ཧོཏི སམྨཱདིཊྛི ¶ . སམྨཱ པསྶཾ ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ; རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ. ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏི…པེ… ཨནིཙྩཾཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཛིཝ྄ཧཾ ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི, སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱདིཊྛི. སམྨཱ པསྶཾ ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ; རཱགཀྑཡཱ…པེ… ཙིཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏི…པེ… ཨནིཙྩཾཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ མནཾ ཨནིཙྩནྟི པསྶཏི, སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱདིཊྛི. སམྨཱ པསྶཾ ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ; རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ. ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. བཱཧིརནནྡིཀྑཡསུཏྟཾ

༡༥༧. ‘‘ཨནིཙྩེཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ རཱུཔེ ཨནིཙྩཱཏི པསྶཏི, སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱདིཊྛི. སམྨཱ པསྶཾ ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ; རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ ¶ . ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏི. ཨནིཙྩེཡེཝ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སདྡེ… གནྡྷེ… རསེ… ཕོཊྛབྦེ… དྷམྨེ ཨནིཙྩཱཏི པསྶཏི, སཱསྶ ཧོཏི སམྨཱདིཊྛི. སམྨཱ པསྶཾ ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ; རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ. ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཨཛ྄ཛྷཏྟཨནིཙྩནནྡིཀྑཡསུཏྟཾ

༡༥༨. ‘‘ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡོནིསོ མནསི ཀརོཐ; ཙཀྑཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ¶ སམནུཔསྶཐ. ཙཀྑུཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡོནིསོ མནསིཀརོནྟོ, ཙཀྑཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶནྟོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ; རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ. ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏི. སོཏཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཡོནིསོ མནསི ཀརོཐ… གྷཱནཾ… ཛིཝ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡོནིསོ མནསི ཀརོཐ; ཛིཝ྄ཧཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶཐ. ཛིཝ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡོནིསོ མནསིཀརོནྟོ, ཛིཝ྄ཧཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶནྟོ ཛིཝ྄ཧཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ; རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ. ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏི. ཀཱཡཾ… མནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཡོནིསོ མནསི ཀརོཐ; མནཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶཐ. མནཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡོནིསོ མནསིཀརོནྟོ ¶ , མནཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶནྟོ མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ; རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ. ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. བཱཧིརཨནིཙྩནནྡིཀྑཡསུཏྟཾ

༡༥༩. ‘‘རཱུཔེ, བྷིཀྑཝེ, ཡོནིསོ མནསི ཀརོཐ; རཱུཔཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶཐ. རཱུཔེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡོནིསོ མནསིཀརོནྟོ, རཱུཔཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶནྟོ རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ; རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ. ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏི. སདྡེ… གནྡྷེ… རསེ… ཕོཊྛབྦེ… དྷམྨེ, བྷིཀྑཝེ, ཡོནིསོ མནསི ཀརོཐ; དྷམྨཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶཐ. དྷམྨེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡོནིསོ མནསིཀརོནྟོ, དྷམྨཱནིཙྩཏཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམནུཔསྶནྟོ དྷམྨེསུཔི ནིབྦིནྡཏི. ནནྡིཀྑཡཱ རཱགཀྑཡོ; རཱགཀྑཡཱ ནནྡིཀྑཡོ ¶ . ནནྡིརཱགཀྑཡཱ ཙིཏྟཾ སུཝིམུཏྟནྟི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཛཱིཝཀམྦཝནསམཱདྷིསུཏྟཾ

༡༦༠. ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཛཱིཝཀམྦཝནེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི…པེ… ‘‘སམཱདྷིཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝེཐ. སམཱཧིཏསྶ, བྷིཀྑཝེ ¶ , བྷིཀྑུནོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི. ཀིཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི? ཙཀྑུཾ ཨནིཙྩནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི, རཱུཔཱ ཨནིཙྩཱཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨནིཙྩོཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི, ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི…པེ… མནོ ཨནིཙྩོཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི, དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི. སམཱདྷིཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝེཐ. སམཱཧིཏསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. ཛཱིཝཀམྦཝནཔཊིསལླཱནསུཏྟཾ

༡༦༡. ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཛཱིཝཀམྦཝནེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི…པེ… ‘‘པཊིསལླཱནེ, བྷིཀྑཝེ, ཡོགམཱཔཛྫཐ. པཊིསལླཱིནསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི. ཀིཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི? ཙཀྑུཾ ཨནིཙྩནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི, རཱུཔཱ ཨནིཙྩཱཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩནྟི ¶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨནིཙྩོཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི, ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི…པེ… མནོ ཨནིཙྩོཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི, དྷམྨཱ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶོ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ¶ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏི. པཊིསལླཱནེ བྷིཀྑཝེ, ཡོགམཱཔཛྫཐ. པཊིསལླཱིནསྶ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨོཀྑཱཡཏཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཀོཊྛིཀཨནིཙྩསུཏྟཾ

༡༦༢. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀོཊྛིཀོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཀོཊྛིཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ ¶ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ སཾཁིཏྟེན དྷམྨཾ དེསེཏུ, ཡམཧཾ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཏཱཔཱི པཧིཏཏྟོ ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི.

‘‘ཡཾ ཁོ, ཀོཊྛིཀ, ཨནིཙྩཾ ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཀིཉྩ, ཀོཊྛིཀ, ཨནིཙྩཾ? ཙཀྑུ ཁོ, ཀོཊྛིཀ, ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. རཱུཔཱ ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. རསཱ ¶ ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡམྤིདཾ ¶ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. མནོསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡཾ ཁོ, ཀོཊྛིཀ, ཨནིཙྩཾ ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཀོཊྛིཀདུཀྑསུཏྟཾ

༡༦༣. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀོཊྛིཀོ…པེ… བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཱདྷུ མེ, བྷནྟེ…པེ… ཝིཧརེཡྻ’’ནྟི. ‘‘ཡཾ ཁོ, ཀོཊྛིཀ, དུཀྑཾ ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཀིཉྩ, ཀོཊྛིཀ, དུཀྑཾ? ཙཀྑུ ཁོ, ཀོཊྛིཀ, དུཀྑཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. རཱུཔཱ དུཀྑཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ དུཀྑཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཙཀྑུསམྥསྶོ དུཀྑོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི དུཀྑཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ དུཀྑཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… མནོ དུཀྑོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. དྷམྨཱ དུཀྑཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ ¶ . མནོཝིཉྙཱཎཾ དུཀྑཾ ¶ ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. མནོསམྥསྶོ དུཀྑོ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི དུཀྑཾ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡཾ ཁོ, ཀོཊྛིཀ, དུཀྑཾ ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཀོཊྛིཀཨནཏྟསུཏྟཾ

༡༦༤. ཨེཀམནྟཾ…པེ… ཝིཧརེཡྻནྟི. ‘‘ཡོ ཁོ, ཀོཊྛིཀ, ཨནཏྟཱ ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཀོ ཙ, ཀོཊྛིཀ, ཨནཏྟཱ? ཙཀྑུ ཁོ, ཀོཊྛིཀ, ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. རཱུཔཱ ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ ¶ …པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… མནོ ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶོ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ¶ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡོ ཁོ, ཀོཊྛིཀ, ཨནཏྟཱ, ཏཏྲ ཏེ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. མིཙྪཱདིཊྛིཔཧཱནསུཏྟཾ

༡༦༥. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི…པེ… ཨེཀམནྟཾ ¶ ནིསིནྣོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ ཀཐཾ པསྶཏོ མིཙྪཱདིཊྛི པཧཱིཡཏཱི’’ཏི?

‘‘ཙཀྑུཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ མིཙྪཱདིཊྛི པཧཱིཡཏི. རཱུཔེ ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ མིཙྪཱདིཊྛི པཧཱིཡཏི. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ མིཙྪཱདིཊྛི པཧཱིཡཏི. ཙཀྑུསམྥསྶཾ ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ མིཙྪཱདིཊྛི པཧཱིཡཏི…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ མིཙྪཱདིཊྛི པཧཱིཡཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ མིཙྪཱདིཊྛི པཧཱིཡཏཱི’’ཏི. དསམཾ.

༡༡. སཀྐཱཡདིཊྛིཔཧཱནསུཏྟཾ

༡༦༦. ཨཐ ¶ ¶ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ…པེ… ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཛཱནཏོ ཀཐཾ པསྶཏོ སཀྐཱཡདིཊྛི པཧཱིཡཏཱི’’ཏི? ‘‘ཙཀྑུཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, དུཀྑཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ སཀྐཱཡདིཊྛི པཧཱིཡཏི. རཱུཔེ དུཀྑཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ སཀྐཱཡདིཊྛི པཧཱིཡཏི. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ དུཀྑཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ སཀྐཱཡདིཊྛི པཧཱིཡཏི. ཙཀྑུསམྥསྶཾ དུཀྑཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ སཀྐཱཡདིཊྛི པཧཱིཡཏི…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི དུཀྑཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ སཀྐཱཡདིཊྛི པཧཱིཡཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ སཀྐཱཡདིཊྛི པཧཱིཡཏཱི’’ཏི. ཨེཀཱདསམཾ.

༡༢. ཨཏྟཱནུདིཊྛིཔཧཱནསུཏྟཾ

༡༦༧. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ…པེ… ཨེཏདཝོཙ ¶ – ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ ¶ , བྷནྟེ, ཛཱནཏོ ཀཐཾ པསྶཏོ ཨཏྟཱནུདིཊྛི པཧཱིཡཏཱི’’ཏི? ‘‘ཙཀྑུཾ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨནཏྟཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཏྟཱནུདིཊྛི པཧཱིཡཏི. རཱུཔེ ཨནཏྟཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཏྟཱནུདིཊྛི པཧཱིཡཏི. ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཏྟཱནུདིཊྛི པཧཱིཡཏི. ཙཀྑུསམྥསྶཾ ཨནཏྟཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཏྟཱནུདིཊྛི པཧཱིཡཏི. ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནཏྟཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཏྟཱནུདིཊྛི པཧཱིཡཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཾ ཨནཏྟཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཏྟཱནུདིཊྛི པཧཱིཡཏི…པེ… མནཾ ཨནཏྟཏོ ¶ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཏྟཱནུདིཊྛི པཧཱིཡཏི. དྷམྨེ… མནོཝིཉྙཱཎཾ… མནོསམྥསྶཾ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནཏྟཏོ ཛཱནཏོ པསྶཏོ ཨཏྟཱནུདིཊྛི པཧཱིཡཏཱི’’ཏི. དྭཱདསམཾ.

ནནྡིཀྑཡཝགྒོ སོལ༹སམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ནནྡིཀྑཡེན ཙཏྟཱརོ, ཛཱིཝཀམྦཝནེ དུཝེ;

ཀོཊྛིཀེན ཏཡོ ཝུཏྟཱ, མིཙྪཱ སཀྐཱཡ ཨཏྟནོཏི.

༡༧. སཊྛིཔེཡྻཱལཝགྒོ

༡. ཨཛ྄ཛྷཏྟཨནིཙྩཚནྡསུཏྟཾ

༡༦༨. ‘‘ཡཾ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ, ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ? ཙཀྑུ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ. ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ, ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི.

༢. ཨཛ྄ཛྷཏྟཨནིཙྩརཱགསུཏྟཾ

༡༦༩. ‘‘ཡཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ, ཏཏྲ ཝོ རཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཝོ རཱགོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཝོ རཱགོ པཧཱཏབྦོ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ; ཏཏྲ ཝོ རཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ, ཏཏྲ ཝོ རཱགོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི.

༣. ཨཛ྄ཛྷཏྟཨནིཙྩཚནྡརཱགསུཏྟཾ

༡༧༠. ‘‘ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ, ཏཏྲ ཝོ ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ, ཏཏྲ ཝོ ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི.

༤-༦. དུཀྑཚནྡཱདིསུཏྟཾ

༡༧༡-༡༧༣. ‘‘ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ, ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ དུཀྑཱ…པེ… ¶ མནོ དུཀྑོ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཡཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི.

༧-༩. ཨནཏྟཚནྡཱདིསུཏྟཾ

༡༧༤-༡༧༦. ‘‘ཡོ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ, ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཀོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ? ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ…པེ… མནོ ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི.

༡༠-༡༢. བཱཧིརཱནིཙྩཚནྡཱདིསུཏྟཾ

༡༧༧-༡༧༩. ‘‘ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ, ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ? རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ ¶ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. སདྡཱ ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. གནྡྷཱ ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ ¶ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. རསཱ ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཕོཊྛབྦཱ ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི.

༡༣-༡༥. བཱཧིརདུཀྑཚནྡཱདིསུཏྟཾ

༡༨༠-༡༨༢. ‘‘ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ, ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ? རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ དུཀྑཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཡཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ, ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི.

༡༦-༡༨. བཱཧིརཱནཏྟཚནྡཱདིསུཏྟཾ

༡༨༣-༡༨༥. ‘‘ཡོ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ, ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཀོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ? རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ; ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ. ཡོ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ ¶ ཏཏྲ ཝོ ཚནྡོ པཧཱཏབྦོ, རཱགོ པཧཱཏབྦོ, ཚནྡརཱགོ པཧཱཏབྦོ’’ཏི.

༡༩. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱཏཱིཏཱནིཙྩསུཏྟཾ

༡༨༦. ‘‘ཙཀྑུ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ ཨཏཱིཏཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ ཨཏཱིཏཱ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ ཨཏཱིཏོ. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི…པེ… མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༢༠. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱནཱགཏཱནིཙྩསུཏྟཾ

༡༨༧. ‘‘ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ ཨནཱགཏཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ ཨནཱགཏཱ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ ཨནཱགཏོ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༢༡. ཨཛ྄ཛྷཏྟཔཙྩུཔྤནྣཱནིཙྩསུཏྟཾ

༡༨༨. ‘‘ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ པཙྩུཔྤནྣཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ པཙྩུཔྤནྣཱ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ པཙྩུཔྤནྣོ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༢༢-༢༤. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱཏཱིཏཱདིདུཀྑསུཏྟཾ

༡༨༩-༡༩༡. ‘‘ཙཀྑུ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ ཨཏཱིཏཾ ཨནཱགཏཾ པཙྩུཔྤནྣཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ དུཀྑཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ…པེ… མནོ དུཀྑོ ཨཏཱིཏོ ཨནཱགཏོ པཙྩུཔྤནྣོ. ཨེཝཾ པསྶཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༢༥-༢༧. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱཏཱིཏཱདིཨནཏྟསུཏྟཾ

༡༩༢-༡༩༤. ‘‘ཙཀྑུ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏཾ ཨནཱགཏཾ པཙྩུཔྤནྣཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནཏྟཱ…པེ… མནོ ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏོ ཨནཱགཏོ པཙྩུཔྤནྣོ ¶ . ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༢༨-༣༠. བཱཧིརཱཏཱིཏཱདིཨནིཙྩསུཏྟཾ

༡༩༥-༡༩༧. ‘‘རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༣༡-༣༣. བཱཧིརཱཏཱིཏཱདིདུཀྑསུཏྟཾ

༡༩༨-༢༠༠. ‘‘རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ དུཀྑཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༣༤-༣༦. བཱཧིརཱཏཱིཏཱདིཨནཏྟསུཏྟཾ

༢༠༡-༢༠༣. ‘‘རཱུཔཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༣༧. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱཏཱིཏཡདནིཙྩསུཏྟཾ

༢༠༤. ‘‘ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ ཨཏཱིཏཾ. ཡདནིཙྩཾ, ཏཾ ¶ དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ ཨཏཱིཏཱ. ཡདནིཙྩཾ, ཏཾ དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ ཨཏཱིཏོ. ཡདནིཙྩཾ, ཏཾ དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི ¶ , ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༣༨. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱནཱགཏཡདནིཙྩསུཏྟཾ

༢༠༥. ‘‘ཙཀྑུ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ ཨནཱགཏཾ. ཡདནིཙྩཾ, ཏཾ དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ ཨནཱགཏཱ. ཡདནིཙྩཾ, ཏཾ དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ ཨནཱགཏོ. ཡདནིཙྩཾ, ཏཾ དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ ¶ . ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༣༩. ཨཛ྄ཛྷཏྟཔཙྩུཔྤནྣཡདནིཙྩསུཏྟཾ

༢༠༦. ‘‘ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ པཙྩུཔྤནྣཾ. ཡདནིཙྩཾ, ཏཾ དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. ཡདནིཙྩཾ, ཏཾ དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ པཙྩུཔྤནྣོ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༤༠-༤༢. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱཏཱིཏཱདིཡཾདུཀྑསུཏྟཾ

༢༠༧-༢༠༩. ‘‘ཙཀྑུ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ ཨཏཱིཏཾ ཨནཱགཏཾ པཙྩུཔྤནྣཾ. ཡཾ ¶ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ དུཀྑཱ…པེ… མནོ དུཀྑོ ཨཏཱིཏོ ཨནཱགཏོ པཙྩུཔྤནྣོ. ཡཾ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ¶ ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༤༣-༤༥. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱཏཱིཏཱདིཡདནཏྟསུཏྟཾ

༢༡༠-༢༡༢. ‘‘ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏཾ ཨནཱགཏཾ པཙྩུཔྤནྣཾ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ¶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནཏྟཱ…པེ… མནོ ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏོ ཨནཱགཏོ པཙྩུཔྤནྣོ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༤༦-༤༨. བཱཧིརཱཏཱིཏཱདིཡདནིཙྩསུཏྟཾ

༢༡༣-༢༡༥. ‘‘རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. ཡདནིཙྩཾ, ཏཾ དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. ཡདནིཙྩཾ ཏཾ དུཀྑཾ. ཡཾ དུཀྑཾ ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ¶ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༤༩-༥༡. བཱཧིརཱཏཱིཏཱདིཡཾདུཀྑསུཏྟཾ

༢༡༦-༢༡༨. ‘‘རཱུཔཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. ཡཾ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ ¶ . ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ དུཀྑཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. ཡཾ དུཀྑཾ, ཏདནཏྟཱ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༥༢-༥༤. བཱཧིརཱཏཱིཏཱདིཡདནཏྟསུཏྟཾ

༢༡༩-༢༢༡. ‘‘རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ ཨཏཱིཏཱ ཨནཱགཏཱ པཙྩུཔྤནྣཱ. ཡདནཏྟཱ, ཏཾ ‘ནེཏཾ མམ, ནེསོཧམསྨི, ན མེསོ ཨཏྟཱ’ཏི ཨེཝམེཏཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སམྨཔྤཉྙཱཡ དཊྛབྦཾ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༥༥. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱཡཏནཨནིཙྩསུཏྟཾ

༢༢༢. ‘‘ཙཀྑུ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ…པེ… མནོ ཨནིཙྩོ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༥༦. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱཡཏནདུཀྑསུཏྟཾ

༢༢༣. ‘‘ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ དུཀྑཱ…པེ… མནོ དུཀྑོ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ¶ ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༥༧. ཨཛ྄ཛྷཏྟཱཡཏནཨནཏྟསུཏྟཾ

༢༢༤. ‘‘ཙཀྑུ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨནཏྟཱ…པེ… མནོ ཨནཏྟཱ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༥༨. བཱཧིརཱཡཏནཨནིཙྩསུཏྟཾ

༢༢༥. ‘‘རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྩཱ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༥༩. བཱཧིརཱཡཏནདུཀྑསུཏྟཾ

༢༢༦. ‘‘རཱུཔཱ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཱ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ དུཀྑཱ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

༦༠. བཱཧིརཱཡཏནཨནཏྟསུཏྟཾ

༢༢༧. ‘‘རཱུཔཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨནཏྟཱ. སདྡཱ… གནྡྷཱ… རསཱ… ཕོཊྛབྦཱ… དྷམྨཱ ཨནཏྟཱ. ཨེཝཾ པསྶཾ…པེ… ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

སཊྛིཔེཡྻཱལཝགྒོ སཏྟརསམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཚནྡེནཊྛཱརས ཧོནྟི, ཨཏཱིཏེན ཙ དྭེ ནཝ;

ཡདནིཙྩཱཊྛཱརས ཝུཏྟཱ, ཏཡོ ཨཛ྄ཛྷཏྟབཱཧིརཱ;

པེཡྻཱལོ སཊྛིཀོ ཝུཏྟོ, བུདྡྷེནཱདིཙྩབནྡྷུནཱཏི.

སུཏྟནྟཱནི སཊྛི.

༡༨. སམུདྡཝགྒོ

༡. པཋམསམུདྡསུཏྟཾ

༢༢༨. ‘‘‘སམུདྡོ ¶ ¶ ¶ , སམུདྡོ’ཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ བྷཱསཏི. ནེསོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ སམུདྡོ. མཧཱ ཨེསོ, བྷིཀྑཝེ, ཨུདཀརཱསི མཧཱཨུདཀཎྞཝོ. ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསསྶ སམུདྡོ; ཏསྶ རཱུཔམཡོ ཝེགོ. ཡོ ཏཾ རཱུཔམཡཾ ཝེགཾ སཧཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨཏརི ཙཀྑུསམུདྡཾ སཨཱུམིཾ སཱཝཊྚཾ སགཱཧཾ སརཀྑསཾ; ཏིཎྞོ པཱརངྒཏོ ¶ ཐལེ ཏིཊྛཏི བྲཱཧྨཎོ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསསྶ སམུདྡོ; ཏསྶ རསམཡོ ཝེགོ. ཡོ ཏཾ རསམཡཾ ཝེགཾ སཧཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨཏརི ཛིཝ྄ཧཱསམུདྡཾ སཨཱུམིཾ སཱཝཊྚཾ སགཱཧཾ སརཀྑསཾ; ཏིཎྞོ པཱརངྒཏོ ཐལེ ཏིཊྛཏི བྲཱཧྨཎོ…པེ… མནོ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསསྶ སམུདྡོ; ཏསྶ དྷམྨམཡོ ཝེགོ. ཡོ ཏཾ དྷམྨམཡཾ ཝེགཾ སཧཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨཏརི མནོསམུདྡཾ སཨཱུམིཾ སཱཝཊྚཾ སགཱཧཾ སརཀྑསཾ; ཏིཎྞོ པཱརངྒཏོ ཐལེ ཏིཊྛཏི བྲཱཧྨཎོ’’ཏི. ཨིདམཝོཙ…པེ… སཏྠཱ –

‘‘ཡོ ཨིམཾ སམུདྡཾ སགཱཧཾ སརཀྑསཾ,

སཨཱུམིཾ སཱཝཊྚཾ སབྷཡཾ དུཏྟརཾ ཨཙྩཏརི;

ས ཝེདགཱུ ཝུསིཏབྲཧྨཙརིཡོ,

ལོཀནྟགཱུ པཱརགཏོཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི. པཋམཾ;

༢. དུཏིཡསམུདྡསུཏྟཾ

༢༢༩. ‘‘སམུདྡོ, སམུདྡོ’ཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ བྷཱསཏི ¶ . ནེསོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ སམུདྡོ. མཧཱ ཨེསོ, བྷིཀྑཝེ, ཨུདཀརཱསི མཧཱཨུདཀཎྞཝོ. སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ¶ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ སམུདྡོ. ཨེཏྠཱཡཾ སདེཝཀོ ལོཀོ སམཱརཀོ སབྲཧྨཀོ སསྶམཎབྲཱཧྨཎཱི པཛཱ སདེཝམནུསྶཱ ཡེབྷུཡྻེན སམུནྣཱ ཏནྟཱཀུལཀཛཱཏཱ ཀུལགཎྛིཀཛཱཏཱ [གུལཱ༹གུཎྛིཀཛཱཏཱ (སཱི.), ཀུལགུཎྜིཀཛཱཏཱ (སྱཱ. ཀཾ.), གུཎགུཎིཀཛཱཏཱ (པཱི.), ཀུལཱགུཎྜིཀཛཱཏཱ (ཀ.)] མུཉྫཔབྦཛབྷཱུཏཱ, ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ སཾསཱརཾ ནཱཏིཝཏྟཏི…པེ….

‘‘སནྟི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ སམུདྡོ. ཨེཏྠཱཡཾ སདེཝཀོ ལོཀོ སམཱརཀོ སབྲཧྨཀོ སསྶམཎབྲཱཧྨཎཱི པཛཱ སདེཝམནུསྶཱ ཡེབྷུཡྻེན སམུནྣཱ ཏནྟཱཀུལཀཛཱཏཱ ཀུལགཎྛིཀཛཱཏཱ མུཉྫཔབྦཛབྷཱུཏཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ སཾསཱརཾ ནཱཏིཝཏྟཏཱི’’ཏི.

‘‘ཡསྶ ¶ རཱགོ ཙ དོསོ ཙ, ཨཝིཛྫཱ ཙ ཝིརཱཛིཏཱ;

སོ ཨིམཾ སམུདྡཾ སགཱཧཾ སརཀྑསཾ, སཨཱུམིབྷཡཾ དུཏྟརཾ ཨཙྩཏརི.

‘‘སངྒཱཏིགོ མཙྩུཛཧོ ནིརུཔདྷི, པཧཱསི དུཀྑཾ ཨཔུནབྦྷཝཱཡ;

ཨཏྠངྒཏོ སོ ན པུནེཏི [ན པམཱཎམེཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)], ཨམོཧཡཱི, མཙྩུརཱཛནྟི བྲཱུམཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ;

༣. བཱལི༹སིཀོཔམསུཏྟཾ

༢༣༠. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, བཱལི༹སིཀོ ཨཱམིསགཏབལི༹སཾ གམྦྷཱིརེ ཨུདཀརཧདེ པཀྑིཔེཡྻ. ཏམེནཾ ཨཉྙཏརོ ¶ ཨཱམིསཙཀྑུ མཙྪོ གིལེཡྻ. ཨེཝཉྷི སོ, བྷིཀྑཝེ, མཙྪོ གིལིཏབལི༹སོ བཱལི༹སིཀསྶ ཨནཡཾ ¶ ཨཱཔནྣོ བྱསནཾ ཨཱཔནྣོ ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ བཱལི༹སིཀསྶ.

ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཚཡིམེ བལི༹སཱ ལོཀསྨིཾ ཨནཡཱཡ སཏྟཱནཾ ཝདྷཱཡ [བྱཱབཱདྷཱཡ (སཱི. པཱི.)] པཱཎིནཾ. ཀཏམེ ཚ? སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ, བྷིཀྑུ, ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ གིལིཏབལི༹སོ, མཱརསྶ ཨནཡཾ ཨཱཔནྣོ བྱསནཾ ཨཱཔནྣོ ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ…པེ… སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ….

སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ, བྷིཀྑུ, ཨབྷིནནྡཏི ཨབྷིཝདཏི ཨཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ གིལིཏབལི༹སོ མཱརསྶ ཨནཡཾ ཨཱཔནྣོ བྱསནཾ ཨཱཔནྣོ ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ.

‘‘སནྟི ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ཏིཊྛཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན གིལིཏབལི༹སོ མཱརསྶ ཨབྷེདི བལི༹སཾ པརིབྷེདི བལི༹སཾ ན ཨནཡཾ ཨཱཔནྣོ ན བྱསནཾ ཨཱཔནྣོ ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ…པེ….

‘‘སནྟི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻཱ རསཱ…པེ…. སནྟི, བྷིཀྑཝེ, མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཏཉྩེ བྷིཀྑུ ནཱབྷིནནྡཏི ནཱབྷིཝདཏི ནཱཛ྄ཛྷོསཱཡ ¶ ཏིཊྛཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན གིལིཏབལི༹སོ མཱརསྶ ཨབྷེདི བལི༹སཾ པརིབྷེདི བལི༹སཾ ན ཨནཡཾ ཨཱཔནྣོ ན བྱསནཾ ཨཱཔནྣོ ན ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡོ པཱཔིམཏོ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཁཱིརརུཀྑོཔམསུཏྟཾ

༢༣༡. ‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ ¶ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ ཡོ རཱགོ སོ ཨཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ཨཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ཨཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ ཏསྶ པརིཏྟཱ ཙེཔི ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ ཨཱཔཱཐཾ ཨཱགཙྪནྟི པརིཡཱདིཡནྟེཝསྶ ཙིཏྟཾ; ཀོ པན ཝཱདོ ཨདྷིམཏྟཱནཾ! ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱགོ, སོ ཨཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ཨཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ཨཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ…པེ….

‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻེསུ རསེསུ ཡོ རཱགོ སོ ཨཏྠི…པེ….

‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ ཡོ རཱགོ སོ ཨཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ཨཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ཨཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཏསྶ པརིཏྟཱ ཙེཔི མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ མནསྶ ཨཱཔཱཐཾ ཨཱགཙྪནྟི པརིཡཱདིཡནྟེཝསྶ ཙིཏྟཾ; ཀོ པན ཝཱདོ ཨདྷིམཏྟཱནཾ! ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱགོ, སོ ཨཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ཨཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ¶ ཨཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཁཱིརརུཀྑོ ཨསྶཏྠོ ཝཱ ནིགྲོདྷོ ཝཱ པིལཀྑོ ཝཱ ཨུདུམྦརོ ཝཱ དཧརོ ཏརུཎོ ཀོམཱརཀོ. ཏམེནཾ པུརིསོ ཏིཎྷཱཡ ཀུཋཱརིཡཱ ཡཏོ ཡཏོ ཨཱབྷིནྡེཡྻ [བྷིནྡེཡྻ (སྱཱ. ཀཾ. སཱི. ཨཊྛ.), ཨབྷིནྡེཡྻ (ཀཏྠཙི)] ཨཱགཙྪེཡྻ ¶ ཁཱིར’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ཡཉྷི, བྷནྟེ, ཁཱིརཾ ཏཾ ཨཏྠཱི’’ཏི.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶ ཀསྶཙི བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ ཡོ རཱགོ སོ ཨཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ཨཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ཨཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཏསྶ པརིཏྟཱ ཙེཔི ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ ཨཱཔཱཐཾ ཨཱགཙྪནྟི པརིཡཱདིཡནྟེཝསྶ ཙིཏྟཾ; ཀོ པན ཝཱདོ ཨདྷིམཏྟཱནཾ! ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱགོ སོ ཨཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ཨཏྠི ¶ , ཡོ མོཧོ སོ ཨཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ…པེ….

‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻེསུ རསེསུ ཡོ རཱགོ སོ ཨཏྠི…པེ….

‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ ཡོ རཱགོ སོ ཨཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ཨཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ཨཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཏསྶ པརིཏྟཱ ཙེཔི མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ མནསྶ ཨཱཔཱཐཾ ཨཱགཙྪནྟི པརིཡཱདིཡནྟེཝསྶ ཙིཏྟཾ; ཀོ པན ཝཱདོ ཨདྷིམཏྟཱནཾ! ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱགོ སོ ཨཏྠི, ཡོ ¶ དོསོ སོ ཨཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ཨཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ ཨཔྤཧཱིནོ.

‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ ཡོ རཱགོ སོ ནཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ནཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ནཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ ¶ པཧཱིནོ, ཏསྶ ཨདྷིམཏྟཱ ཙེཔི ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ ཨཱཔཱཐཾ ཨཱགཙྪནྟི ནེཝསྶ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདིཡནྟི; ཀོ པན ཝཱདོ པརིཏྟཱནཾ! ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱགོ སོ ནཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ནཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ནཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ པཧཱིནོ…པེ….

‘‘ཡསྶ ¶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻེསུ རསེསུ…པེ… མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ ཡོ རཱགོ སོ ནཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ནཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ནཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ པཧཱིནོ, ཏསྶ ཨདྷིམཏྟཱ ཙེཔི མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ མནསྶ ཨཱཔཱཐཾ ཨཱགཙྪནྟི ནེཝསྶ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདིཡནྟི; ཀོ པན ཝཱདོ པརིཏྟཱནཾ! ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱགོ སོ ནཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ནཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ནཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ པཧཱིནོ. སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཁཱིརརུཀྑོ ཨསྶཏྠོ ཝཱ ནིགྲོདྷོ ཝཱ པིལཀྑོ ཝཱ ཨུདུམྦརོ ཝཱ སུཀྑོ ཀོལཱཔོ ཏེརོཝསྶིཀོ. ཏམེནཾ པུརིསོ ཏིཎྷཱཡ ཀུཋཱརིཡཱ ཡཏོ ཡཏོ ཨཱབྷིནྡེཡྻ ཨཱགཙྪེཡྻ ཁཱིར’’ནྟི? ‘‘ནོ ¶ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘ཡཉྷི, བྷནྟེ, ཁཱིརཾ ཏཾ ནཏྠཱི’’ཏི.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶ ཀསྶཙི བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ ཡོ རཱགོ སོ ནཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ནཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ནཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ པཧཱིནོ, ཏསྶ ཨདྷིམཏྟཱ ཙེཔི ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ ཨཱཔཱཐཾ ཨཱགཙྪནྟི ནེཝསྶ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདིཡནྟི; ཀོ པན ཝཱདོ པརིཏྟཱནཾ! ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱགོ སོ ནཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ནཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ནཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ པཧཱིནོ…པེ….

‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻེསུ རསེསུ…པེ….

‘‘ཡསྶ ¶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ ཡོ རཱགོ སོ ནཏྠི, ཡོ དོསོ སོ ནཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ནཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ པཧཱིནོ, ཏསྶ ཨདྷིམཏྟཱ ཙེཔི མནོཝིཉྙེཡྻཱ དྷམྨཱ མནསྶ ཨཱཔཱཐཾ ཨཱགཙྪནྟི, ནེཝསྶ ཙིཏྟཾ པརིཡཱདིཡནྟི; ཀོ པན ཝཱདོ པརིཏྟཱནཾ! ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡོ, བྷིཀྑཝེ, རཱགོ སོ ནཏྠི ¶ , ཡོ དོསོ སོ ནཏྠི, ཡོ མོཧོ སོ ནཏྠི, ཡོ རཱགོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ དོསོ སོ པཧཱིནོ, ཡོ མོཧོ སོ པཧཱིནོ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཀོཊྛིཀསུཏྟཾ

༢༣༢. ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཙ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨཱ ཙ མཧཱཀོཊྛིཀོ བཱརཱཎསིཡཾ ཝིཧརནྟི ཨིསིཔཏནེ མིགདཱཡེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀོཊྛིཀོ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ སཱརིཔུཏྟེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀོཊྛིཀོ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཙཀྑུ རཱུཔཱནཾ སཾཡོཛནཾ, རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ སཾཡོཛནཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ རསཱནཾ སཾཡོཛནཾ, རསཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ སཾཡོཛནཾ ¶ …པེ… མནོ དྷམྨཱནཾ སཾཡོཛནཾ, དྷམྨཱ མནསྶ སཾཡོཛན’’ནྟི?

‘‘ན ཁོ, ཨཱཝུསོ ཀོཊྛིཀ, ཙཀྑུ རཱུཔཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ སཾཡོཛནཾ. ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ…པེ… ན ཛིཝ྄ཧཱ རསཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན རསཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ སཾཡོཛནཾ. ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ…པེ… ན མནོ དྷམྨཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན དྷམྨཱ མནསྶ སཾཡོཛནཾ. ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ , ཨཱཝུསོ, ཀཱལོ༹ ཙ བལཱིབདྡོ [བལིཝདྡོ (སཱི. པཱི.), བལིབདྡོ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཨོདཱཏོ ཙ བལཱིབདྡོ ཨེཀེན དཱམེན ཝཱ ཡོཏྟེན ཝཱ སཾཡུཏྟཱ ཨསྶུ. ཡོ ནུ ཁོ ཨེཝཾ ¶ ཝདེཡྻ – ‘ཀཱལོ༹ བལཱིབདྡོ ཨོདཱཏསྶ བལཱིབདྡསྶ སཾཡོཛནཾ, ཨོདཱཏོ བལཱིབདྡོ ཀཱལ༹སྶ བལཱིབདྡསྶ སཾཡོཛན’ནྟི, སམྨཱ ནུ ཁོ སོ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, ཨཱཝུསོ’’. ‘‘ན ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཀཱལོ༹ བལཱིབདྡོ ཨོདཱཏསྶ བལཱིབདྡསྶ སཾཡོཛནཾ, ན ཨོདཱཏོ བལཱིབདྡོ ཀཱལ༹སྶ བལཱིབདྡསྶ སཾཡོཛནཾ. ཡེན ཙ ཁོ ཏེ ཨེཀེན དཱམེན ཝཱ ཡོཏྟེན ཝཱ སཾཡུཏྟཱ ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ན ཙཀྑུ རཱུཔཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ སཾཡོཛནཾ. ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ…པེ… ན ཛིཝ྄ཧཱ རསཱནཾ ¶ སཾཡོཛནཾ…པེ… ན མནོ དྷམྨཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན དྷམྨཱ མནསྶ སཾཡོཛནཾ. ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ.

‘‘ཙཀྑུ ཝཱ, ཨཱཝུསོ, རཱུཔཱནཾ སཾཡོཛནཾ ཨབྷཝིསྶ, རཱུཔཱ ཝཱ ཙཀྑུསྶ སཾཡོཛནཾ, ནཡིདཾ བྲཧྨཙརིཡཝཱསོ པཉྙཱཡེཐ [པཉྙཱཡཏི (ཀ.)] སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ན ཙཀྑུ རཱུཔཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ སཾཡོཛནཾ ¶ ; ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ, ཏསྨཱ བྲཧྨཙརིཡཝཱསོ པཉྙཱཡཏི སམྨཱ ¶ དུཀྑཀྑཡཱཡ…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཱ, ཨཱཝུསོ, རསཱནཾ སཾཡོཛནཾ ཨབྷཝིསྶ, རསཱ ཝཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ སཾཡོཛནཾ, ནཡིདཾ བྲཧྨཙརིཡཝཱསོ པཉྙཱཡེཐ སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ན ཛིཝ྄ཧཱ རསཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན རསཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ སཾཡོཛནཾ; ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ, ཏསྨཱ བྲཧྨཙརིཡཝཱསོ པཉྙཱཡཏི སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ…པེ….

‘‘མནོ ཝཱ, ཨཱཝུསོ, དྷམྨཱནཾ སཾཡོཛནཾ ཨབྷཝིསྶ, དྷམྨཱ ཝཱ མནསྶ སཾཡོཛནཾ, ནཡིདཾ བྲཧྨཙརིཡཝཱསོ པཉྙཱཡེཐ སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ན མནོ དྷམྨཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན དྷམྨཱ མནསྶ སཾཡོཛནཾ; ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ, ཏསྨཱ བྲཧྨཙརིཡཝཱསོ པཉྙཱཡཏི སམྨཱ དུཀྑཀྑཡཱཡ.

‘‘ཨིམིནཱཔེཏཾ ¶ , ཨཱཝུསོ, པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ ཡཐཱ ན ཙཀྑུ རཱུཔཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ སཾཡོཛནཾ. ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ…པེ… ན ཛིཝ྄ཧཱ རསཱནཾ སཾཡོཛནཾ…པེ… ན མནོ དྷམྨཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན དྷམྨཱ མནསྶ སཾཡོཛནཾ. ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ.

‘‘སཾཝིཛྫཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏོ ཙཀྑུ. པསྶཏི བྷགཝཱ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ. ཚནྡརཱགོ བྷགཝཏོ ནཏྠི. སུཝིམུཏྟཙིཏྟོ བྷགཝཱ. སཾཝིཛྫཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏོ སོཏཾ. སུཎཱཏི བྷགཝཱ སོཏེན སདྡཾ. ཚནྡརཱགོ ¶ བྷགཝཏོ ནཏྠི. སུཝིམུཏྟཙིཏྟོ བྷགཝཱ. སཾཝིཛྫཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏོ གྷཱནཾ. གྷཱཡཏི བྷགཝཱ གྷཱནེན གནྡྷཾ. ཚནྡརཱགོ བྷགཝཏོ ནཏྠི. སུཝིམུཏྟཙིཏྟོ ¶ བྷགཝཱ. སཾཝིཛྫཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏོ ཛིཝ྄ཧཱ. སཱཡཏི བྷགཝཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ. ཚནྡརཱགོ བྷགཝཏོ ནཏྠི. སུཝིམུཏྟཙིཏྟོ བྷགཝཱ. སཾཝིཛྫཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏོ ཀཱཡོ. ཕུསཏི བྷགཝཱ ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ. ཚནྡརཱགོ བྷགཝཏོ ནཏྠི. སུཝིམུཏྟཙིཏྟོ བྷགཝཱ. སཾཝིཛྫཏི ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཏོ མནོ. ཝིཛཱནཱཏི བྷགཝཱ མནསཱ ¶ དྷམྨཾ. ཚནྡརཱགོ བྷགཝཏོ ནཏྠི. སུཝིམུཏྟཙིཏྟོ བྷགཝཱ.

‘‘ཨིམིནཱ ཁོ ཨེཏཾ, ཨཱཝུསོ, པརིཡཱཡེན ཝེདིཏབྦཾ ཡཐཱ ན ཙཀྑུ རཱུཔཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ སཾཡོཛནཾ; ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ. ན སོཏཾ… ན གྷཱནཾ… ན ཛིཝ྄ཧཱ རསཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན རསཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ སཾཡོཛནཾ; ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ. ན ཀཱཡོ… ན མནོ དྷམྨཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན དྷམྨཱ མནསྶ སཾཡོཛནཾ; ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛན’’ནྟི. པཉྩམཾ.

༦. ཀཱམབྷཱུསུཏྟཾ

༢༣༣. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཨཱནནྡོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཀཱམབྷཱུ ཀོསམྦིཡཾ ཝིཧརནྟི གྷོསིཏཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཀཱམབྷཱུ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ¶ ཨཱཡསྨཏཱ ཨཱནནྡེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ¶ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཀཱམབྷཱུ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, ཙཀྑུ རཱུཔཱནཾ སཾཡོཛནཾ, རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ སཾཡོཛནཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ རསཱནཾ སཾཡོཛནཾ, རསཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ སཾཡོཛནཾ…པེ… མནོ དྷམྨཱནཾ སཾཡོཛནཾ, དྷམྨཱ མནསྶ སཾཡོཛན’’ནྟི?

‘‘ན ཁོ, ཨཱཝུསོ ཀཱམབྷཱུ [ཀཱམབྷུ (སཱི.) མོགྒལླཱནེ ༦༥-གེ ཝཱཏི སུཏྟཾ པསྶིཏབྦཾ], ཙཀྑུ རཱུཔཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ སཾཡོཛནཾ. ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ…པེ… ན ཛིཝ྄ཧཱ རསཱནཾ ¶ སཾཡོཛནཾ, ན རསཱ ཛིཝ྄ཧཱཡ སཾཡོཛནཾ…པེ… ན མནོ དྷམྨཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན དྷམྨཱ མནསྶ སཾཡོཛནཾ. ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ , ཨཱཝུསོ, ཀཱལོ༹ ཙ བལཱིབདྡོ ཨོདཱཏོ ཙ བལཱིབདྡོ ཨེཀེན དཱམེན ཝཱ ཡོཏྟེན ཝཱ སཾཡུཏྟཱ ཨསྶུ. ཡོ ནུ ཁོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཀཱལོ༹ བལཱིབདྡོ ཨོདཱཏསྶ བལཱིབདྡསྶ སཾཡོཛནཾ, ཨོདཱཏོ བལཱིབདྡོ ཀཱལ༹སྶ བལཱིབདྡསྶ སཾཡོཛན’ནྟི, སམྨཱ ནུ ཁོ སོ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, ཨཱཝུསོ’’. ‘‘ན ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཀཱལོ༹ བལཱིབདྡོ ཨོདཱཏསྶ བལཱིབདྡསྶ སཾཡོཛནཾ, ནཔི ཨོདཱཏོ བལཱིབདྡོ ཀཱལ༹སྶ བལཱིབདྡསྶ སཾཡོཛནཾ. ཡེན ཙ ཁོ ཏེ ཨེཀེན དཱམེན ཝཱ ཡོཏྟེན ཝཱ སཾཡུཏྟཱ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛནཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ ¶ , ཨཱཝུསོ, ན ཙཀྑུ རཱུཔཱནཾ སཾཡོཛནཾ, ན རཱུཔཱ ཙཀྑུསྶ སཾཡོཛནཾ…པེ… ན ཛིཝ྄ཧཱ…པེ… ན མནོ…པེ… ཡཉྩ ཏཏྠ ཏདུབྷཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཚནྡརཱགོ, ཏཾ ཏཏྠ སཾཡོཛན’’ནྟི. ཚཊྛཾ.

༧. ཨུདཱཡཱིསུཏྟཾ

༢༣༤. ཨེཀཾ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཨཱནནྡོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཨུདཱཡཱི ཀོསམྦིཡཾ ཝིཧརནྟི གྷོསིཏཱརཱམེ. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེནཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ ཨཱནནྡེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཡཐེཝ ¶ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཨཱནནྡ, ཨཡཾ ཀཱཡོ བྷགཝཏཱ ཨནེཀཔརིཡཱཡེན ཨཀྑཱཏོ ཝིཝཊོ པཀཱསིཏོ – ‘ཨིཏིཔཱཡཾ ཀཱཡོ ཨནཏྟཱ’ཏི, སཀྐཱ ཨེཝམེཝ ཝིཉྙཱཎཾ པིདཾ ཨཱཙིཀྑིཏུཾ དེསེཏུཾ པཉྙཔེཏུཾ པཊྛཔེཏུཾ ཝིཝརིཏུཾ ཝིབྷཛིཏུཾ ཨུཏྟཱནཱིཀཱཏུཾ – ‘ཨིཏིཔིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ’’’ཏི?

‘‘ཡཐེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ ཨུདཱཡཱི, ཨཡཾ ཀཱཡོ བྷགཝཏཱ ཨནེཀཔརིཡཱཡེན ཨཀྑཱཏོ ཝིཝཊོ པཀཱསིཏོ – ‘ཨིཏིཔཱཡཾ ཀཱཡོ ཨནཏྟཱ’ཏི, སཀྐཱ ཨེཝམེཝ ཝིཉྙཱཎཾ པིདཾ ཨཱཙིཀྑིཏུཾ ¶ དེསེཏུཾ པཉྙཔེཏུཾ པཊྛཔེཏུཾ ཝིཝརིཏུཾ ཝིབྷཛིཏུཾ ཨུཏྟཱནཱིཀཱཏུཾ – ‘ཨིཏིཔིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ’’’ཏི.

‘‘ཙཀྑུཉྩ, ཨཱཝུསོ, པཊིཙྩ རཱུཔེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཙཀྑུཝིཉྙཱཎ’’ནྟི? ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ¶ . ‘‘ཡོ ཙཱཝུསོ, ཧེཏུ, ཡོ ཙ པཙྩཡོ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོ ཙ ཧེཏུ, སོ ཙ པཙྩཡོ སབྦེན སབྦཾ ¶ སབྦཐཱ སབྦཾ ཨཔརིསེསཾ ནིརུཛ྄ཛྷེཡྻ. ཨཔི ནུ ཁོ ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, ཨཱཝུསོ’’. ‘‘ཨིམིནཱཔི ཁོ ཨེཏཾ, ཨཱཝུསོ, པརིཡཱཡེན བྷགཝཏཱ ཨཀྑཱཏཾ ཝིཝཊཾ པཀཱསིཏཾ – ‘ཨིཏིཔིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ’’’ཏི…པེ….

‘‘ཛིཝ྄ཧཉྩཱཝུསོ, པཊིཙྩ རསེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎ’’ནྟི? ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི. ‘‘ཡོ ཙཱཝུསོ, ཧེཏུ ཡོ ཙ པཙྩཡོ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོ ཙ ཧེཏུ, སོ ཙ པཙྩཡོ སབྦེན སབྦཾ སབྦཐཱ སབྦཾ ཨཔརིསེསཾ ནིརུཛ྄ཛྷེཡྻ, ཨཔི ནུ ཁོ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, ཨཱཝུསོ’’. ‘‘ཨིམིནཱཔི ཁོ ཨེཏཾ, ཨཱཝུསོ, པརིཡཱཡེན བྷགཝཏཱ ཨཀྑཱཏཾ ཝིཝཊཾ པཀཱསིཏཾ – ‘ཨིཏིཔིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ’’’ཏི…པེ….

‘‘མནཉྩཱཝུསོ, པཊིཙྩ དྷམྨེ ཙ ཨུཔྤཛྫཏི མནོཝིཉྙཱཎ’’ནྟི? ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི. ‘‘ཡོ ཙཱཝུསོ, ཧེཏུ, ཡོ ཙ པཙྩཡོ མནོཝིཉྙཱཎསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ, སོ ཙ ཧེཏུ, སོ ཙ པཙྩཡོ སབྦེན སབྦཾ སབྦཐཱ སབྦཾ ཨཔརིསེསཾ ནིརུཛ྄ཛྷེཡྻ, ཨཔི ནུ ཁོ མནོཝིཉྙཱཎཾ པཉྙཱཡེཐཱ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, ཨཱཝུསོ’’. ‘‘ཨིམིནཱཔི ཁོ ཨེཏཾ, ཨཱཝུསོ, པརིཡཱཡེན བྷགཝཏཱ ཨཀྑཱཏཾ ཝིཝཊཾ པཀཱསིཏཾ – ‘ཨིཏིཔིདཾ ཝིཉྙཱཎཾ ཨནཏྟཱ’’’ཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, པུརིསོ སཱརཏྠིཀོ སཱརགཝེསཱི སཱརཔརིཡེསནཾ ཙརམཱནོ ཏིཎྷཾ ཀུཋཱརིཾ ཨཱདཱཡ ཝནཾ པཝིསེཡྻ. སོ ཏཏྠ ¶ པསྶེཡྻ མཧནྟཾ ཀདལིཀྑནྡྷཾ ཨུཛུཾ ནཝཾ ཨཀུཀྐུཀཛཱཏཾ [ཨཀུཀྐུཊཀཛཱཏཾ (སྱཱ. ཀཾ.), ཨཀུཀྐཛཊཛཱཏཾ (ཀ.)]. ཏམེནཾ མཱུལེ ཚིནྡེཡྻ ¶ ¶ ; མཱུལེ ཚེཏྭཱ ཨགྒེ ཚིནྡེཡྻ; ཨགྒེ ཚེཏྭཱ པཏྟཝཊྚིཾ ཝིནིབྦྷུཛེཡྻ [ཝིནིབྦྷུཛྫེཡྻ (པཱི.), ཝིནིབྦྷཛྫེཡྻ (སྱཱ. ཀཾ.)]. སོ ཏཏྠ ཕེགྒུམྤི ནཱདྷིགཙྪེཡྻ, ཀུཏོ སཱརཾ! ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཚསུ ཕསྶཱཡཏནེསུ ནེཝཏྟཱནཾ ན ཨཏྟནིཡཾ སམནུཔསྶཏི. སོ ཨེཝཾ ཨསམནུཔསྶནྟོ [ཨེཝཾ སམནུཔསྶནྟོ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ན ཀིཉྩི ལོཀེ ¶ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨནུཔཱདིཡཾ ན པརིཏསྶཏི. ཨཔརིཏསྶཾ པཙྩཏྟཉྙེཝ པརིནིབྦཱཡཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཨཱདིཏྟཔརིཡཱཡསུཏྟཾ

༢༣༥. ‘‘ཨཱདིཏྟཔརིཡཱཡཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཔརིཡཱཡཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདིཏྟཔརིཡཱཡོ, དྷམྨཔརིཡཱཡོ? ཝརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཏྟཱཡ ཨཡོསལཱཀཱཡ ཨཱདིཏྟཱཡ སམྤཛྫལིཏཱཡ སཛོཏིབྷཱུཏཱཡ [སཉྫོཏིབྷཱུཏཱཡ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཙཀྑུནྡྲིཡཾ སམྤལིམཊྛཾ, ན ཏྭེཝ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ ཨནུབྱཉྫནསོ ནིམིཏྟགྒཱཧོ. ནིམིཏྟསྶཱདགཐིཏཾ [ནིམིཏྟསྶཱདགདྷིཏཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.) མ. ནི. ༣.༣༡༦-༣༡༧] ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ ཏིཊྛམཱནཾ ཏིཊྛེཡྻ, ཨནུབྱཉྫནསྶཱདགཐིཏཾ ཝཱ ཏསྨིཉྩེ སམཡེ ཀཱལཾ ཀརེཡྻ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ དྭིནྣཾ གཏཱིནཾ ཨཉྙཏརཾ གཏིཾ གཙྪེཡྻ – ནིརཡཾ ཝཱ, ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཝཱ. ཨིམཾ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདཱམི.

‘‘ཝརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏིཎྷེན ཨཡོསངྐུནཱ ཨཱདིཏྟེན སམྤཛྫལིཏེན སཛོཏིབྷཱུཏེན སོཏིནྡྲིཡཾ སམྤལིམཊྛཾ, ན ཏྭེཝ སོཏཝིཉྙེཡྻེསུ སདྡེསུ ཨནུབྱཉྫནསོ ནིམིཏྟགྒཱཧོ. ནིམིཏྟསྶཱདགཐིཏཾ ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ ཏིཊྛམཱནཾ ཏིཊྛེཡྻ ¶ , ཨནུབྱཉྫནསྶཱདགཐིཏཾ ཝཱ ཏསྨིཉྩེ སམཡེ ཀཱལངྐརེཡྻ, ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ དྭིནྣཾ གཏཱིནཾ ཨཉྙཏརཾ གཏིཾ གཙྪེཡྻ – ནིརཡཾ ཝཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཝཱ. ཨིམཾ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདཱམི ¶ .

‘‘ཝརཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཏིཎྷེན ནཁཙྪེདནེན ཨཱདིཏྟེན སམྤཛྫལིཏེན སཛོཏིབྷཱུཏེན གྷཱནིནྡྲིཡཾ སམྤལིམཊྛཾ, ན ཏྭེཝ གྷཱནཝིཉྙེཡྻེསུ གནྡྷེསུ ཨནུབྱཉྫནསོ ནིམིཏྟགྒཱཧོ. ནིམིཏྟསྶཱདགཐིཏཾ ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ ཏིཊྛམཱནཾ ཏིཊྛེཡྻ, ཨནུབྱཉྫནསྶཱདགཐིཏཾ ཝཱ ཏསྨིཉྩེ སམཡེ ཀཱལཾ ཀརེཡྻ. ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ དྭིནྣཾ གཏཱིནཾ ཨཉྙཏརཾ གཏིཾ གཙྪེཡྻ – ནིརཡཾ ཝཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཝཱ. ཨིམཾ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདཱམི.

‘‘ཝརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏིཎྷེན ཁུརེན ཨཱདིཏྟེན སམྤཛྫལིཏེན སཛོཏིབྷཱུཏེན ཛིཝ྄ཧིནྡྲིཡཾ སམྤལིམཊྛཾ, ན ཏྭེཝ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻེསུ རསེསུ ཨནུབྱཉྫནསོ ནིམིཏྟགྒཱཧོ. ནིམིཏྟསྶཱདགཐིཏཾ ¶ ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ ཏིཊྛམཱནཾ ཏིཊྛེཡྻ, ཨནུབྱཉྫནསྶཱདགཐིཏཾ ཝཱ ཏསྨིཉྩེ སམཡེ ཀཱལཾ ཀརེཡྻ. ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ དྭིནྣཾ གཏཱིནཾ ཨཉྙཏརཾ གཏིཾ གཙྪེཡྻ – ནིརཡཾ ཝཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཝཱ. ཨིམཾ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདཱམི.

‘‘ཝརཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏིཎྷཱཡ སཏྟིཡཱ ཨཱདིཏྟཱཡ སམྤཛྫལིཏཱཡ སཛོཏིབྷཱུཏཱཡ ཀཱཡིནྡྲིཡཾ སམྤལིམཊྛཾ, ན ཏྭེཝ ཀཱཡཝིཉྙེཡྻེསུ ཕོཊྛབྦེསུ ཨནུབྱཉྫནསོ ནིམིཏྟགྒཱཧོ. ནིམིཏྟསྶཱདགཐིཏཾ ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཉྙཱཎཾ ཏིཊྛམཱནཾ ཏིཊྛེཡྻ, ཨནུབྱཉྫནསྶཱདགཐིཏཾ ཝཱ ཏསྨིཉྩེ ¶ སམཡེ ཀཱལཾ ཀརེཡྻ. ཋཱནམེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ དྭིནྣཾ གཏཱིནཾ ཨཉྙཏརཾ གཏིཾ གཙྪེཡྻ – ནིརཡཾ ཝཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ཝཱ. ཨིམཾ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདཱམི.

‘‘ཝརཾ, བྷིཀྑཝེ, སོཏྟཾ. སོཏྟཾ ཁོ པནཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝཉྫྷཾ ཛཱིཝིཏཱནཾ ཝདཱམི, ཨཕལཾ ཛཱིཝིཏཱནཾ ཝདཱམི, མོམཱུཧཾ ཛཱིཝིཏཱནཾ ཝདཱམི, ན ཏྭེཝ ཏཐཱརཱུཔེ ཝིཏཀྐེ ཝིཏཀྐེཡྻ ཡཐཱརཱུཔཱནཾ ཝིཏཀྐཱནཾ ཝསཾ གཏོ སངྒྷཾ བྷིནྡེཡྻ. ཨིམཾ ཁྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ ¶ , ཝཉྫྷཾ ཛཱིཝིཏཱནཾ ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ ཨེཝཾ ཝདཱམི.

‘‘ཏཏྠ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཏིཊྛཏུ ཏཱཝ ཏཏྟཱཡ ཨཡོསལཱཀཱཡ ཨཱདིཏྟཱཡ སམྤཛྫལིཏཱཡ སཛོཏིབྷཱུཏཱཡ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ སམྤལིམཊྛཾ. ཧནྡཱཧཾ ཨིདམེཝ མནསི ཀརོམི – ཨིཏི ཙཀྑུ ཨནིཙྩཾ, རཱུཔཱ ཨནིཙྩཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ, ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ, ཡམྤིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཾ’’’ [ཨནིཙྩ’’ནྟི (?)].

‘‘ཏིཊྛཏུ ¶ ཏཱཝ ཏིཎྷེན ཨཡོསངྐུནཱ ཨཱདིཏྟེན སམྤཛྫལིཏེན སཛོཏིབྷཱུཏེན སོཏིནྡྲིཡཾ སམྤལིམཊྛཾ. ཧནྡཱཧཾ ཨིདམེཝ མནསི ཀརོམི – ཨིཏི སོཏཾ ཨནིཙྩཾ, སདྡཱ ཨནིཙྩཱ, སོཏཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ, སོཏསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ, ཡམྤིདཾ སོཏསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཾ.

‘‘ཏིཊྛཏུ ¶ ཏཱཝ ཏིཎྷེན ནཁཙྪེདནེན ཨཱདིཏྟེན སམྤཛྫལིཏེན སཛོཏིབྷཱུཏེན གྷཱནིནྡྲིཡཾ སམྤལིམཊྛཾ. ཧནྡཱཧཾ ཨིདམེཝ མནསི ཀརོམི – ཨིཏི ¶ གྷཱནཾ ཨནིཙྩཾ, གནྡྷཱ ཨནིཙྩཱ, གྷཱནཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ, གྷཱནསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ, ཡམྤིདཾ གྷཱནསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ…པེ… ཏམྤི ཨནིཙྩཾ.

‘‘ཏིཊྛཏུ ཏཱཝ ཏིཎྷེན ཁུརེན ཨཱདིཏྟེན སམྤཛྫལིཏེན སཛོཏིབྷཱུཏེན ཛིཝ྄ཧིནྡྲིཡཾ སམྤལིམཊྛཾ. ཧནྡཱཧཾ ཨིདམེཝ མནསི ཀརོམི – ཨིཏི ཛིཝ྄ཧཱ ཨནིཙྩཱ, རསཱ ཨནིཙྩཱ, ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ, ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ, ཡམྤིདཾ ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི…པེ… ཏམྤི ཨནིཙྩཾ.

‘‘ཏིཊྛཏུ ཏཱཝ ཏིཎྷཱཡ སཏྟིཡཱ ཨཱདིཏྟཱཡ སམྤཛྫལིཏཱཡ སཛོཏིབྷཱུཏཱཡ ཀཱཡིནྡྲིཡཾ སམྤལིམཊྛཾ. ཧནྡཱཧཾ ཨིདམེཝ མནསི ཀརོམི – ཨིཏི ཀཱཡོ ཨནིཙྩོ, ཕོཊྛབྦཱ ཨནིཙྩཱ ¶ , ཀཱཡཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ, ཀཱཡསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ, ཡམྤིདཾ ཀཱཡསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ…པེ… ཏམྤི ཨནིཙྩཾ.

‘‘ཏིཊྛཏུ ཏཱཝ སོཏྟཾ. ཧནྡཱཧཾ ཨིདམེཝ མནསི ཀརོམི – ཨིཏི མནོ ཨནིཙྩོ, དྷམྨཱ ཨནིཙྩཱ, མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨནིཙྩཾ, མནོསམྥསྶོ ཨནིཙྩོ, ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨནིཙྩཾ’’.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ཡམྤིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི; ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི; ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི. ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ¶ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདིཏྟཔརིཡཱཡོ, དྷམྨཔརིཡཱཡོ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. པཋམཧཏྠཔཱདོཔམསུཏྟཾ

༢༣༦. ‘‘ཧཏྠེསུ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, སཏི ཨཱདཱནནིཀྑེཔནཾ པཉྙཱཡཏི; པཱདེསུ སཏི ཨབྷིཀྐམཔཊིཀྐམོ པཉྙཱཡཏི; པབྦེསུ སཏི སམིཉྫནཔསཱརཎཾ པཉྙཱཡཏི; ཀུཙྪིསྨིཾ སཏི ཛིགྷཙྪཱ པིཔཱསཱ པཉྙཱཡཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསྨིཾ སཏི ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ སཏི ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑཾ…པེ… མནསྨིཾ སཏི མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑཾ…པེ….

‘‘ཧཏྠེསུ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཏི ཨཱདཱནནིཀྑེཔནཾ ན པཉྙཱཡཏི; པཱདེསུ ཨསཏི ཨབྷིཀྐམཔཊིཀྐམོ ན པཉྙཱཡཏི; པབྦེསུ ཨསཏི སམིཉྫནཔསཱརཎཾ ན པཉྙཱཡཏི; ཀུཙྪིསྨིཾ ཨསཏི ཛིགྷཙྪཱ པིཔཱསཱ ན པཉྙཱཡཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསྨིཾ ཨསཏི ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ¶ ནུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨསཏི ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ནུཔྤཛྫཏི…པེ… མནསྨིཾ ཨསཏི མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ནུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑ’’ནྟི. ནཝམཾ.

༡༠. དུཏིཡཧཏྠཔཱདོཔམསུཏྟཾ

༢༣༧. ‘‘ཧཏྠེསུ, བྷིཀྑཝེ, སཏི ཨཱདཱནནིཀྑེཔནཾ ཧོཏི; པཱདེསུ སཏི ཨབྷིཀྐམཔཊིཀྐམོ ཧོཏི; པབྦེསུ སཏི སམིཉྫནཔསཱརཎཾ ཧོཏི; ཀུཙྪིསྨིཾ སཏི ཛིགྷཙྪཱ པིཔཱསཱ ཧོཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསྨིཾ སཏི ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑཾ…པེ… ¶ ཛིཝ྄ཧཱཡ སཏི…པེ… མནསྨིཾ སཏི མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑཾ…པེ….

‘‘ཧཏྠེསུ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཏི ཨཱདཱནནིཀྑེཔནཾ ན ཧོཏི; པཱདེསུ ཨསཏི ཨབྷིཀྐམཔཊིཀྐམོ ན ཧོཏི; པབྦེསུ ཨསཏི སམིཉྫནཔསཱརཎཾ ན ཧོཏི; ཀུཙྪིསྨིཾ ཨསཏི ཛིགྷཙྪཱ པིཔཱསཱ ན ཧོཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཀྑུསྨིཾ ཨསཏི ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ནུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨསཏི ཛིཝ྄ཧཱསམྥསྶཔཙྩཡཱ ¶ ནུཔྤཛྫཏི…པེ… མནསྨིཾ ཨསཏི མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ནུཔྤཛྫཏི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཁཾ དུཀྑ’’ནྟི. དསམཾ.

སམུདྡཝགྒོ ཨཊྛརསམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

དྭེ ¶ སམུདྡཱ བཱལི༹སིཀོ, ཁཱིརརུཀྑེན ཀོཊྛིཀོ;

ཀཱམབྷཱུ ཨུདཱཡཱི ཙེཝ, ཨཱདིཏྟེན ཙ ཨཊྛམཾ;

ཧཏྠཔཱདཱུཔམཱ དྭེཏི, ཝགྒོ ཏེན པཝུཙྩཏཱིཏི.

༡༩. ཨཱསཱིཝིསཝགྒོ

༡. ཨཱསཱིཝིསོཔམསུཏྟཾ

༢༣༨. ‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཙཏྟཱརོ ཨཱསཱིཝིསཱ ཨུགྒཏེཛཱ གྷོརཝིསཱ. ཨཐ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ ཛཱིཝིཏུཀཱམོ ཨམརིཏུཀཱམོ སུཁཀཱམོ དུཀྑཔྤཊིཀཱུལོ. ཏམེནཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨིམེ ཏེ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཙཏྟཱརོ ཨཱསཱིཝིསཱ ཨུགྒཏེཛཱ གྷོརཝིསཱ ཀཱལེན ¶ ཀཱལཾ ཝུཊྛཱཔེཏབྦཱ, ཀཱལེན ཀཱལཾ ནྷཱཔེཏབྦཱ, ཀཱལེན ཀཱལཾ བྷོཛེཏབྦཱ, ཀཱལེན ཀཱལཾ སཾཝེསེཏབྦཱ [པཝེསེཏབྦཱ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)]. ཡདཱ ཙ ཁོ ཏེ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ ཨཱསཱིཝིསཱནཾ ཨུགྒཏེཛཱནཾ གྷོརཝིསཱནཾ ཨཉྙཏརོ ཝཱ ཨཉྙཏརོ ཝཱ ཀུཔྤིསྶཏི, ཏཏོ ཏྭཾ, ཨམྦྷོ པུརིས, མརཎཾ ཝཱ ནིགཙྪསི, མརཎམཏྟཾ ཝཱ དུཀྑཾ. ཡཾ ཏེ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཀརཎཱིཡཾ ཏཾ ཀརོཧཱི’’’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ བྷཱིཏོ ཙཏུནྣཾ ཨཱསཱིཝིསཱནཾ ཨུགྒཏེཛཱནཾ གྷོརཝིསཱནཾ ཡེན ཝཱ ཏེན ཝཱ པལཱཡེཐ. ཏམེནཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨིམེ ཁོ, ཨམྦྷོ པུརིས, པཉྩ ཝདྷཀཱ པཙྩཏྠིཀཱ པིཊྛིཏོ པིཊྛིཏོ ཨནུབནྡྷཱ, ཡཏྠེཝ ནཾ པསྶིསྶཱམ ཏཏྠེཝ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེསྶཱམཱཏི. ཡཾ ཏེ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཀརཎཱིཡཾ ཏཾ ཀརོཧཱི’’’ཏི.

‘‘ཨཐ ¶ ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ བྷཱིཏོ ཙཏུནྣཾ ཨཱསཱིཝིསཱནཾ ཨུགྒཏེཛཱནཾ གྷོརཝིསཱནཾ, བྷཱིཏོ པཉྩནྣཾ ཝདྷཀཱནཾ པཙྩཏྠིཀཱནཾ ཡེན ཝཱ ¶ ཏེན ཝཱ པལཱཡེཐ. ཏམེནཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨཡཾ ཏེ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཚཊྛོ ཨནྟརཙརོ ཝདྷཀོ ཨུཀྑིཏྟཱསིཀོ པིཊྛིཏོ པིཊྛིཏོ ཨནུབནྡྷོ ཡཏྠེཝ ནཾ པསྶིསྶཱམི ཏཏྠེཝ སིརོ པཱཏེསྶཱམཱིཏི. ཡཾ ཏེ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཀརཎཱིཡཾ ཏཾ ཀརོཧཱི’’’ཏི.

‘‘ཨཐ ¶ ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ བྷཱིཏོ ཙཏུནྣཾ ཨཱསཱིཝིསཱནཾ ཨུགྒཏེཛཱནཾ གྷོརཝིསཱནཾ, བྷཱིཏོ པཉྩནྣཾ ཝདྷཀཱནཾ པཙྩཏྠིཀཱནཾ, བྷཱིཏོ ཚཊྛསྶ ཨནྟརཙརསྶ ཝདྷཀསྶ ཨུཀྑིཏྟཱསིཀསྶ ཡེན ཝཱ ཏེན ཝཱ པལཱཡེཐ. སོ པསྶེཡྻ སུཉྙཾ གཱམཾ. ཡཉྙདེཝ གྷརཾ པཝིསེཡྻ རིཏྟཀཉྙེཝ པཝིསེཡྻ ཏུཙྪཀཉྙེཝ པཝིསེཡྻ སུཉྙཀཉྙེཝ པཝིསེཡྻ. ཡཉྙདེཝ བྷཱཛནཾ པརིམསེཡྻ རིཏྟཀཉྙེཝ པརིམསེཡྻ ཏུཙྪཀཉྙེཝ པརིམསེཡྻ སུཉྙཀཉྙེཝ པརིམསེཡྻ. ཏམེནཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨིདཱནི, ཨམྦྷོ པུརིས, ཨིམཾ སུཉྙཾ གཱམཾ ཙོརཱ གཱམགྷཱཏཀཱ པཝིསནྟི [ཝདྷིསྶནྟི (སཱི. པཱི.)]. ཡཾ ཏེ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཀརཎཱིཡཾ ཏཾ ཀརོཧཱི’’’ཏི.

‘‘ཨཐ ¶ ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ བྷཱིཏོ ཙཏུནྣཾ ཨཱསཱིཝིསཱནཾ ཨུགྒཏེཛཱནཾ གྷོརཝིསཱནཾ, བྷཱིཏོ པཉྩནྣཾ ཝདྷཀཱནཾ པཙྩཏྠིཀཱནཾ, བྷཱིཏོ ཚཊྛསྶ ཨནྟརཙརསྶ ཝདྷཀསྶ ཨུཀྑིཏྟཱསིཀསྶ, བྷཱིཏོ ཙོརཱནཾ གཱམགྷཱཏཀཱནཾ ཡེན ཝཱ ཏེན ཝཱ པལཱཡེཐ. སོ པསྶེཡྻ མཧནྟཾ ཨུདཀཎྞཝཾ ཨོརིམཾ ཏཱིརཾ སཱསངྐཾ སཔྤཊིབྷཡཾ, པཱརིམཾ ཏཱིརཾ ཁེམཾ ཨཔྤཊིབྷཡཾ. ན ཙསྶ ནཱཝཱ སནྟཱརཎཱི ཨུཏྟརསེཏུ ཝཱ ཨཔཱརཱ པཱརཾ གམནཱཡ. ཨཐ ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏསྶ པུརིསསྶ ཨེཝམསྶ – ‘ཨཡཾ ཁོ མཧཱཨུདཀཎྞཝོ ཨོརིམཾ ཏཱིརཾ སཱསངྐཾ སཔྤཊིབྷཡཾ, པཱརིམཾ ཏཱིརཾ ཁེམཾ ཨཔྤཊིབྷཡཾ, ནཏྠི ཙ [ན ཙསྶ (སཱི. ཀ.), ནཏྠསྶ (སྱཱ. ཀཾ.)] ནཱཝཱ སནྟཱརཎཱི ཨུཏྟརསེཏུ ཝཱ ཨཔཱརཱ པཱརཾ གམནཱཡ. ཡཾནཱུནཱཧཾ ཏིཎཀཊྛསཱཁཱཔལཱསཾ སཾཀཌྜྷིཏྭཱ ཀུལླཾ བནྡྷིཏྭཱ ཏཾ ཀུལླཾ ནིསྶཱཡ ཧཏྠེཧི ཙ པཱདེཧི ཙ ཝཱཡམམཱནོ སོཏྠིནཱ པཱརཾ གཙྪེཡྻ’’’ནྟི.

‘‘ཨཐ ཁོ སོ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཏིཎཀཊྛསཱཁཱཔལཱསཾ སཾཀཌྜྷིཏྭཱ ཀུལླཾ བནྡྷིཏྭཱ ཏཾ ཀུལླཾ ནིསྶཱཡ ཧཏྠེཧི ཙ པཱདེཧི ཙ ཝཱཡམམཱནོ སོཏྠིནཱ པཱརཾ གཙྪེཡྻ, ཏིཎྞོ པཱརངྒཏོ [པཱརགཏོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)] ཐལེ ཏིཊྛཏི བྲཱཧྨཎོ.

‘‘ཨུཔམཱ ¶ ཁོ མྱཱཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀཏཱ ཨཏྠསྶ ཝིཉྙཱཔནཱཡ. ཨཡཉྩེཏྠ [ཨཡཾ ཙེཝེཏྠ (སཱི.)] ཨཏྠོ – ཙཏྟཱརོ ཨཱསཱིཝིསཱ ཨུགྒཏེཛཱ གྷོརཝིསཱཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏུནྣེཏཾ མཧཱབྷཱུཏཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ – པཐཝཱིདྷཱཏུཡཱ, ཨཱཔོདྷཱཏུཡཱ, ཏེཛོདྷཱཏུཡཱ, ཝཱཡོདྷཱཏུཡཱ.

‘‘པཉྩ ¶ ཝདྷཀཱ པཙྩཏྠིཀཱཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩནྣེཏཾ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ, སེཡྻཐིདཾ – རཱུཔུཔཱདཱནཀྑནྡྷསྶ, ཝེདནུཔཱདཱནཀྑནྡྷསྶ, སཉྙུཔཱདཱནཀྑནྡྷསྶ, སངྑཱརུཔཱདཱནཀྑནྡྷསྶ, ཝིཉྙཱཎུཔཱདཱནཀྑནྡྷསྶ.

‘‘ཚཊྛོ ཨནྟརཙརོ ཝདྷཀོ ཨུཀྑིཏྟཱསིཀོཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ནནྡཱིརཱགསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ.

‘‘སུཉྙོ གཱམོཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཚནྣེཏཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ཙཀྑུཏོ ཙེཔི ནཾ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏོ བྱཏྟོ མེདྷཱཝཱི ཨུཔཔརིཀྑཏི རིཏྟཀཉྙེཝ ཁཱཡཏི, ཏུཙྪཀཉྙེཝ ¶ ཁཱཡཏི, སུཉྙཀཉྙེཝ ¶ ཁཱཡཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཏོ ཙེཔི ནཾ, བྷིཀྑཝེ…པེ… མནཏོ ཙེཔི ནཾ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏོ བྱཏྟོ མེདྷཱཝཱི ཨུཔཔརིཀྑཏི རིཏྟཀཉྙེཝ ཁཱཡཏི, ཏུཙྪཀཉྙེཝ ཁཱཡཏི, སུཉྙཀཉྙེཝ ཁཱཡཏི.

‘‘ཙོརཱ གཱམགྷཱཏཀཱཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཚནྣེཏཾ བཱཧིརཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཧཉྙཏི མནཱཔཱམནཱཔེསུ རཱུཔེསུ; སོཏཾ, བྷིཀྑཝེ…པེ… གྷཱནཾ, བྷིཀྑཝེ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ, བྷིཀྑཝེ, ཧཉྙཏི མནཱཔཱམནཱཔེསུ རསེསུ; ཀཱཡོ, བྷིཀྑཝེ…པེ… མནོ, བྷིཀྑཝེ, ཧཉྙཏི མནཱཔཱམནཱཔེསུ དྷམྨེསུ.

‘‘མཧཱ ཨུདཀཎྞཝོཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏུནྣེཏཾ ཨོགྷཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ – ཀཱམོགྷསྶ, བྷཝོགྷསྶ, དིཊྛོགྷསྶ, ཨཝིཛྫོགྷསྶ.

‘‘ཨོརིམཾ ཏཱིརཾ སཱསངྐཾ སཔྤཊིབྷཡནྟི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱཡསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ.

‘‘པཱརིམཾ ཏཱིརཾ ཁེམཾ ཨཔྤཊིབྷཡནྟི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ནིབྦཱནསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ.

‘‘ཀུལླནྟི ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསྶེཏཾ ཨཊྛངྒིཀསྶ མགྒསྶ ཨདྷིཝཙནཾ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི.

‘‘ཏསྶ ཧཏྠེཧི ཙ པཱདེཧི ཙ ཝཱཡཱམོཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝཱིརིཡཱརམྦྷསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ.

‘‘ཏིཎྞོ པཱརངྒཏོ ཐལེ ཏིཊྛཏི བྲཱཧྨཎོཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརཧཏོ ཨེཏཾ ཨདྷིཝཙན’’ནྟི. པཋམཾ.

༢. རཐོཔམསུཏྟཾ

༢༣༩. ‘‘ཏཱིཧི ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ བྷིཀྑུ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སུཁསོམནསྶབཧུལོ ཝིཧརཏི, ཡོནི ཙསྶ ཨཱརདྡྷཱ ཧོཏི ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱཡ. ཀཏམེཧི ཏཱིཧི? ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརོ ཧོཏི, བྷོཛནེ མཏྟཉྙཱུ, ཛཱགརིཡཾ ཨནུཡུཏྟོ.

‘‘ཀཐཉྩ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ན ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཧོཏི, ནཱནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི; ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ. ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཏི; རཀྑཏི ཙཀྑུནྡྲིཡཾ; ཙཀྑུནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཏི. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ན ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཧོཏི ནཱནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི; ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ མནིནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ, ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཏི; རཀྑཏི མནིནྡྲིཡཾ; མནིནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, སུབྷཱུམིཡཾ ཙཱཏུམཧཱཔཐེ ཨཱཛཉྙརཐོ ཡུཏྟོ ཨསྶ ཋིཏོ ཨོདྷསྟཔཏོདོ [ཨོདྷཏཔཏོདོ (སྱཱ. ཀཾ.), ཨོདྷསཏཔཏོདོ (པཱི.)]. ཏམེནཾ དཀྑོ ཡོགྒཱཙརིཡོ ཨསྶདམྨསཱརཐི ཨབྷིརུཧིཏྭཱ ཝཱམེན ཧཏྠེན རསྨིཡོ གཧེཏྭཱ, དཀྑིཎེན ཧཏྠེན པཏོདཾ གཧེཏྭཱ, ཡེནིཙྪཀཾ ཡདིཙྪཀཾ སཱརེཡྻཔི པཙྩཱསཱརེཡྻཔི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིམེསཾ ཚནྣཾ ཨིནྡྲིཡཱནཾ ཨཱརཀྑཱཡ ¶ སིཀྑཏི ¶ , སཾཡམཱཡ སིཀྑཏི, དམཱཡ སིཀྑཏི, ཨུཔསམཱཡ སིཀྑཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ བྷོཛནེ མཏྟཉྙཱུ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ པཊིསངྑཱ ཡོནིསོ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེཏི – ‘ནེཝ དཝཱཡ, ན མདཱཡ, ན མཎྜནཱཡ, ན ཝིབྷཱུསནཱཡ, ཡཱཝདེཝ ཨིམསྶ ཀཱཡསྶ ཋིཏིཡཱ, ཡཱཔནཱཡ, ཝིཧིཾསཱུཔརཏིཡཱ, བྲཧྨཙརིཡཱནུགྒཧཱཡ, ཨིཏི པུརཱཎཉྩ ཝེདནཾ པཊིཧངྑཱམི, ནཝཉྩ ཝེདནཾ ན ཨུཔྤཱདེསྶཱམི, ཡཱཏྲཱ ཙ མེ བྷཝིསྶཏི, ཨནཝཛྫཏཱ ཙ ཕཱསུཝིཧཱརོ ཙཱ’ཏི. སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཝཎཾ ཨཱལིམྤེཡྻ ¶ ཡཱཝདེཝ རོཧནཏྠཱཡ [རོཔནཏྠཱཡ (སཱི. པཱི.), སེཝནཏྠཱཡ (སྱཱ. ཀཾ.), གོཔནཏྠཱཡ (ཀ.)], སེཡྻཐཱ ཝཱ པན ཨཀྑཾ ཨབྦྷཉྫེཡྻ ཡཱཝདེཝ བྷཱརསྶ ནིཏྠརཎཏྠཱཡ; ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ པཊིསངྑཱ ཡོནིསོ ཨཱཧཱརཾ ཨཱཧཱརེཏི – ‘ནེཝ དཝཱཡ, ན མདཱཡ, ན མཎྜནཱཡ, ན ཝིབྷཱུསནཱཡ, ཡཱཝདེཝ ཨིམསྶ ཀཱཡསྶ ཋིཏིཡཱ, ཡཱཔནཱཡ, ཝིཧིཾསཱུཔརཏིཡཱ, བྲཧྨཙརིཡཱནུགྒཧཱཡ, ཨིཏི པུརཱཎཉྩ ཝེདནཾ པཊིཧངྑཱམི, ནཝཉྩ ཝེདནཾ ན ཨུཔྤཱདེསྶཱམི, ཡཱཏྲཱ ཙ མེ བྷཝིསྶཏི, ཨནཝཛྫཏཱ ཙ ཕཱསུཝིཧཱརོ ཙཱ’ཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ བྷོཛནེ མཏྟཉྙཱུ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཛཱགརིཡཾ ཨནུཡུཏྟོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དིཝསཾ ཙངྐམེན ནིསཛྫཱཡ ཨཱཝརཎཱིཡེཧི དྷམྨེཧི ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི. རཏྟིཡཱ པཋམཾ ཡཱམཾ ཙངྐམེན ནིསཛྫཱཡ ཨཱཝརཎཱིཡེཧི དྷམྨེཧི ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི. རཏྟིཡཱ མཛ྄ཛྷིམཾ ཡཱམཾ དཀྑིཎེན པསྶེན སཱིཧསེཡྻཾ ¶ ཀཔྤེཏི པཱདེ པཱདཾ ཨཙྩཱདྷཱཡ སཏོ སམྤཛཱནོ ཨུཊྛཱནསཉྙཾ མནསི ཀརིཏྭཱ. རཏྟིཡཱ པཙྪིམཾ ཡཱམཾ པཙྩུཊྛཱཡ ཙངྐམེན ནིསཛྫཱཡ ཨཱཝརཎཱིཡེཧི དྷམྨེཧི ཙིཏྟཾ པརིསོདྷེཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཛཱགརིཡཾ ཨནུཡུཏྟོ ཧོཏི. ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཱིཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ བྷིཀྑུ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སུཁསོམནསྶབཧུལོ ཝིཧརཏི, ཡོནི ཙསྶ ཨཱརདྡྷཱ ཧོཏི ཨཱསཝཱནཾ ཁཡཱཡཱ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཀུམྨོཔམསུཏྟཾ

༢༤༠. ‘‘བྷཱུཏཔུབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀུམྨོ ཀཙྪཔོ སཱཡནྷསམཡཾ ཨནུནདཱིཏཱིརེ གོཙརཔསུཏོ ཨཧོསི. སིངྒཱལོཔི [སིགཱལོཔི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཱཡནྷསམཡཾ ཨནུནདཱིཏཱིརེ གོཙརཔསུཏོ ཨཧོསི. ཨདྡསཱ ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཀུམྨོ ཀཙྪཔོ སིངྒཱལཾ དཱུརཏོཝ གོཙརཔསུཏཾ. དིསྭཱན སོཎྜིཔཉྩམཱནི ཨངྒཱནི ¶ སཀེ ཀཔཱལེ སམོདཧིཏྭཱ ཨཔྤོསྶུཀྐོ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏོ སངྐསཱཡཏི. སིངྒཱལོཔི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨདྡས ཀུམྨཾ ཀཙྪཔཾ དཱུརཏོཝ གོཙརཔསུཏཾ. དིསྭཱན ཡེན ཀུམྨོ ཀཙྪཔོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཀུམྨཾ ཀཙྪཔཾ པཙྩུཔཊྛིཏོ ཨཧོསི – ‘ཡདཱཡཾ ཀུམྨོ ཀཙྪཔོ སོཎྜིཔཉྩམཱནཾ ཨངྒཱནཾ ཨཉྙཏརཾ ཝཱ ཨཉྙཏརཾ ཝཱ ཨངྒཾ ཨབྷིནིནྣཱམེསྶཏི, ཏཏྠེཝ ནཾ གཧེཏྭཱ ཨུདྡཱལིཏྭཱ ཁཱདིསྶཱམཱི’ཏི. ཡདཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཀུམྨོ ཀཙྪཔོ ¶ སོཎྜིཔཉྩམཱནཾ ཨངྒཱནཾ ཨཉྙཏརཾ ཝཱ ཨཉྙཏརཾ ཝཱ ཨངྒཾ ན ཨབྷིནིནྣཱམི, ཨཐ སིངྒཱལོ ཀུམྨམྷཱ ནིབྦིཛྫ པཀྐཱམི, ཨོཏཱརཾ ཨལབྷམཱནོ.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏུམྷེཔི མཱརོ པཱཔིམཱ སཏཏཾ སམིཏཾ པཙྩུཔཊྛིཏོ – ‘ཨཔྤེཝ ནཱམཱཧཾ ཨིམེསཾ ཙཀྑུཏོ ¶ ཝཱ ཨོཏཱརཾ ལབྷེཡྻཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཏོ ཝཱ ཨོཏཱརཾ ལབྷེཡྻཾ…པེ… མནཏོ ཝཱ ཨོཏཱརཾ ལབྷེཡྻ’ནྟི. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརཱ ཝིཧརཐ. ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ མཱ ནིམིཏྟགྒཱཧིནོ ཨཧུཝཏྠ, མཱ ཨནུབྱཉྫནགྒཱཧིནོ. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ, ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཐ, རཀྑཐ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ, ཙཀྑུནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཐ. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ མཱ ནིམིཏྟགྒཱཧིནོ ཨཧུཝཏྠ, མཱ ཨནུབྱཉྫནགྒཱཧིནོ. ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ མནིནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ, ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཐ, རཀྑཐ མནིནྡྲིཡཾ, མནིནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཐ. ཡཏོ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརཱ ཝིཧརིསྶཐ, ཨཐ ཏུམྷེཧིཔི མཱརོ པཱཔིམཱ ནིབྦིཛྫ པཀྐམིསྶཏི, ཨོཏཱརཾ ཨལབྷམཱནོ – ཀུམྨམྷཱཝ སིངྒཱལོ’’ཏི.

‘‘ཀུམྨོ ¶ ཨངྒཱནི སཀེ ཀཔཱལེ,

སམོདཧཾ བྷིཀྑུ མནོཝིཏཀྐེ;

ཨནིསྶིཏོ ཨཉྙམཧེཋཡཱནོ,

པརིནིབྦུཏོ ནཱུཔཝདེཡྻ ཀཉྩཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ;

༤. པཋམདཱརུཀྑནྡྷོཔམསུཏྟཾ

༢༤༡. ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ བྷགཝཱ ཀོསམྦིཡཾ ཝིཧརཏི གངྒཱཡ ནདིཡཱ ཏཱིརེ. ཨདྡསཱ ཁོ བྷགཝཱ མཧནྟཾ དཱརུཀྑནྡྷཾ གངྒཱཡ ནདིཡཱ སོཏེན ཝུཡ྄ཧམཱནཾ. དིསྭཱན བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘པསྶཐ ནོ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨམུཾ ¶ མཧནྟཾ དཱརུཀྑནྡྷཾ གངྒཱཡ ནདིཡཱ སོཏེན ཝུཡ྄ཧམཱན’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘སཙེ སོ, བྷིཀྑཝེ, དཱརུཀྑནྡྷོ ན ཨོརིམཾ ཏཱིརཾ ཨུཔགཙྪཏི, ན པཱརིམཾ ཏཱིརཾ ཨུཔགཙྪཏི, ན མཛ྄ཛྷེ སཾསཱིདིསྶཏི, ན ཐལེ ཨུསྶཱིདིསྶཏི, ན མནུསྶགྒཱཧོ གཧེསྶཏི, ན ¶ ཨམནུསྶགྒཱཧོ གཧེསྶཏི, ན ཨཱཝཊྚགྒཱཧོ གཧེསྶཏི, ན ཨནྟོཔཱུཏི བྷཝིསྶཏི; ཨེཝཉྷི སོ, བྷིཀྑཝེ, དཱརུཀྑནྡྷོ སམུདྡནིནྣོ བྷཝིསྶཏི སམུདྡཔོཎོ སམུདྡཔབྦྷཱརོ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? སམུདྡནིནྣོ, བྷིཀྑཝེ, གངྒཱཡ ནདིཡཱ སོཏོ སམུདྡཔོཎོ སམུདྡཔབྦྷཱརོ.

‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཙེ ཏུམྷེཔི ན ཨོརིམཾ ཏཱིརཾ ཨུཔགཙྪཐ, ན པཱརིམཾ ཏཱིརཾ ཨུཔགཙྪཐ; ན མཛ྄ཛྷེ སཾསཱིདིསྶཐ, ན ཐལེ ཨུསྶཱིདིསྶཐ, ན མནུསྶགྒཱཧོ གཧེསྶཏི, ན ཨམནུསྶགྒཱཧོ གཧེསྶཏི, ན ཨཱཝཊྚགྒཱཧོ གཧེསྶཏི, ན ཨནྟོཔཱུཏཱི བྷཝིསྶཐ; ཨེཝཾ ཏུམྷེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ནིབྦཱནནིནྣཱ བྷཝིསྶཐ ནིབྦཱནཔོཎཱ ནིབྦཱནཔབྦྷཱརཱ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ནིབྦཱནནིནྣཱ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱདིཊྛི ནིབྦཱནཔོཎཱ ནིབྦཱནཔབྦྷཱརཱ’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཨོརིམཾ ཏཱིརཾ, ཀིཾ པཱརིམཾ ཏཱིརཾ, ཀོ མཛ྄ཛྷེ སཾསཱདོ [སཾསཱིདོ (ཀ.), སཾསཱིདིཏོ (སྱཱ. ཀཾ.)], ཀོ ཐལེ ཨུསྶཱདོ, ཀོ མནུསྶགྒཱཧོ, ཀོ ཨམནུསྶགྒཱཧོ, ཀོ ཨཱཝཊྚགྒཱཧོ, ཀོ ཨནྟོཔཱུཏིབྷཱཝོ’’ཏི?

‘‘‘ཨོརིམཾ ཏཱིར’ནྟི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཚནྣེཏཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘པཱརིམཾ ཏཱིར’ནྟི ཁོ ¶ , བྷིཀྑུ, ཚནྣེཏཾ བཱཧིརཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘མཛ྄ཛྷེ སཾསཱདོ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, ནནྡཱིརཱགསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘ཐལེ ཨུསྶཱདོ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨསྨིམཱནསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑུ, མནུསྶགྒཱཧོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, གིཧཱིཧི སཾསཊྛོ [གིཧིསཾསཊྛོ (ཀ.)] ཝིཧརཏི, སཧནནྡཱི ¶ སཧསོཀཱི, སུཁིཏེསུ སུཁིཏོ, དུཀྑིཏེསུ དུཀྑིཏོ, ཨུཔྤནྣེསུ ཀིཙྩཀརཎཱིཡེསུ ཨཏྟནཱ ཏེསུ ཡོགཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑུ, མནུསྶགྒཱཧོ.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑུ, ཨམནུསྶགྒཱཧོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩོ ཨཉྙཏརཾ དེཝནིཀཱཡཾ པཎིདྷཱཡ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརཏི – ‘ཨིམིནཱཧཾ སཱིལེན ཝཱ ཝཏེན ཝཱ ཏཔེན ཝཱ བྲཧྨཙརིཡེན ཝཱ དེཝོ ཝཱ བྷཝིསྶཱམི དེཝཉྙཏརོ ཝཱ’ཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑུ, ཨམནུསྶགྒཱཧོ. ‘ཨཱཝཊྚགྒཱཧོ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, པཉྩནྣེཏཾ ཀཱམགུཎཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑུ, ཨནྟོཔཱུཏིབྷཱཝོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑུ, ཨེཀཙྩོ དུསྶཱིལོ ཧོཏི པཱཔདྷམྨོ ཨསུཙིསངྐསྶརསམཱཙཱརོ པཊིཙྪནྣཀམྨནྟོ ཨསྶམཎོ ¶ སམཎཔཊིཉྙོ ཨབྲཧྨཙཱརཱི ¶ བྲཧྨཙཱརིཔཊིཉྙོ ཨནྟོཔཱུཏི ཨཝསྶུཏོ ཀསམྦུཛཱཏོ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑུ, ‘ཨནྟོཔཱུཏིབྷཱཝོ’’’ཏི.

ཏེན ཁོ པན སམཡེན ནནྡོ གོཔཱལཀོ བྷགཝཏོ ཨཝིདཱུརེ ཋིཏོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ ནནྡོ གོཔཱལཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཧཾ ཁོ, བྷནྟེ, ན ཨོརིམཾ ཏཱིརཾ ཨུཔགཙྪཱམི, ན པཱརིམཾ ཏཱིརཾ ཨུཔགཙྪཱམི, ན མཛ྄ཛྷེ སཾསཱིདིསྶཱམི, ན ¶ ཐལེ ཨུསྶཱིདིསྶཱམི, ན མཾ མནུསྶགྒཱཧོ གཧེསྶཏི, ན ཨམནུསྶགྒཱཧོ གཧེསྶཏི, ན ཨཱཝཊྚགྒཱཧོ གཧེསྶཏི, ན ཨནྟོཔཱུཏི བྷཝིསྶཱམི. ལབྷེཡྻཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སནྟིཀེ པབྦཛྫཾ, ལབྷེཡྻཾ ཨུཔསམྤད’’ནྟི. ‘‘ཏེན ཧི ཏྭཾ, ནནྡ, སཱམིཀཱནཾ གཱཝོ ནིཡྻཱཏེཧཱི’’ཏི [ནཱིཡྻཱདེཧཱིཏི (སཱི.), ནིཡྻཱདེཧཱིཏི (སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)]. ‘‘གམིསྶནྟི, བྷནྟེ, གཱཝོ ཝཙྪགིདྡྷིནིཡོ’’ཏི. ‘‘ནིཡྻཱཏེཧེཝ ཏྭཾ, ནནྡ, སཱམིཀཱནཾ གཱཝོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ནནྡོ གོཔཱལཀོ སཱམིཀཱནཾ གཱཝོ ནིཡྻཱཏེཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ནིཡྻཱཏིཏཱ [ནིཡྻཱཏཱ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ. སཱི. ཨཊྛ.)], བྷནྟེ, སཱམིཀཱནཾ གཱཝོ. ལབྷེཡྻཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སནྟིཀེ པབྦཛྫཾ, ལབྷེཡྻཾ ཨུཔསམྤད’’ནྟི. ཨལཏྠ ཁོ ནནྡོ གོཔཱལཀོ བྷགཝཏོ སནྟིཀེ པབྦཛྫཾ, ཨལཏྠ ཨུཔསམྤདཾ. ཨཙིརཱུཔསམྤནྣོ ཙ པནཱཡསྨཱ ནནྡོ ཨེཀོ ཝཱུཔཀཊྛོ…པེ… ཨཉྙཏརོ ཙ པནཱཡསྨཱ ནནྡོ ཨརཧཏཾ ཨཧོསཱིཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. དུཏིཡདཱརུཀྑནྡྷོཔམསུཏྟཾ

༢༤༢. ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ བྷགཝཱ ཀིམིལཱཡཾ [ཀིམྦིལཱཡཾ (སཱི. པཱི.), ཀིམྨིལཱཡཾ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཝིཧརཏི གངྒཱཡ ནདིཡཱ ཏཱིརེ. ཨདྡསཱ ཁོ བྷགཝཱ མཧནྟཾ དཱརུཀྑནྡྷཾ གངྒཱཡ ནདིཡཱ སོཏེན ཝུཡ྄ཧམཱནཾ. དིསྭཱན བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘པསྶཐ ནོ ཏུམྷེ, བྷིཀྑཝེ, ཨམུཾ མཧནྟཾ ¶ དཱརུཀྑནྡྷཾ གངྒཱཡ ནདིཡཱ སོཏེན ཝུཡ྄ཧམཱན’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ བྷནྟེ’’…པེ… ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱཡསྨཱ ཀིམིལོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ཀིཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཨོརིམཾ ཏཱིརཾ…པེ… ཀཏམོ ཙ, ཀིམིལ, ཨནྟོཔཱུཏིབྷཱཝོ. ཨིདྷ, ཀིམིལ, བྷིཀྑུ ཨཉྙཏརཾ སཾཀིལིཊྛཾ ཨཱཔཏྟིཾ ¶ ཨཱཔནྣོ ཧོཏི ཡཐཱརཱུཔཱཡ ཨཱཔཏྟིཡཱ ན ཝུཊྛཱནཾ པཉྙཱཡཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, ཀིམིལ, ཨནྟོཔཱུཏིབྷཱཝོཏི. པཉྩམཾ.

༦. ཨཝསྶུཏཔརིཡཱཡསུཏྟཾ

༢༤༣. ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ བྷགཝཱ སཀྐེསུ ཝིཧརཏི ཀཔིལཝཏྠུསྨིཾ ནིགྲོདྷཱརཱམེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཀཱཔིལཝཏྠཝཱནཾ སཀྱཱནཾ ནཝཾ སནྠཱགཱརཾ [སནྡྷཱགཱརཾ (ཀ.)] ཨཙིརཀཱརིཏཾ ཧོཏི ཨནཛ྄ཛྷཱཝུཊྛཾ [ཨནཛ྄ཛྷཱཝུཏྠཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] སམཎེན ཝཱ བྲཱཧྨཎེན ཝཱ ཀེནཙི ཝཱ མནུསྶབྷཱུཏེན. ཨཐ ཁོ ཀཱཔིལཝཏྠཝཱ སཀྱཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཀཱཔིལཝཏྠཝཱ སཀྱཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཨིདྷ, བྷནྟེ, ཀཱཔིལཝཏྠཝཱནཾ སཀྱཱནཾ ནཝཾ སནྠཱགཱརཾ ཨཙིརཀཱརིཏཾ [ཨཙིརཀཱརིཏཾ ཧོཏི (ཀ.)] ཨནཛ྄ཛྷཱཝུཊྛཾ སམཎེན ཝཱ བྲཱཧྨཎེན ཝཱ ཀེནཙི ཝཱ མནུསྶབྷཱུཏེན ¶ . ཏཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ པཋམཾ པརིབྷུཉྫཏུ. བྷགཝཏཱ པཋམཾ པརིབྷུཏྟཾ པཙྪཱ ཀཱཔིལཝཏྠཝཱ སཀྱཱ པརིབྷུཉྫིསྶནྟི. ཏདསྶ ཀཱཔིལཝཏྠཝཱནཾ སཀྱཱནཾ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡཱ’’ཏི. ཨདྷིཝཱསེསི བྷགཝཱ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན.

ཨཐ ཁོ ཀཱཔིལཝཏྠཝཱ སཀྱཱ བྷགཝཏོ ཨདྷིཝཱསནཾ ཝིདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཡེན ནཝཾ སནྠཱགཱརཾ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ སབྦསནྠརིཾ [སབྦསནྠརིཾ སནྠཏཾ (ཀ.)] སནྠཱགཱརཾ སནྠརིཏྭཱ ཨཱསནཱནི པཉྙཱཔེཏྭཱ ཨུདཀམཎིཀཾ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ ཏེལཔྤདཱིཔཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘སབྦསནྠརིསནྠཏཾ [སབྦསནྠརིཾ སནྠཏཾ (སཱི. པཱི. ཀ.)], བྷནྟེ, སནྠཱགཱརཾ, ཨཱསནཱནི པཉྙཏྟཱནི, ཨུདཀམཎིཀོ པཏིཊྛཱཔིཏོ, ཏེལཔྤདཱིཔོ ¶ ཨཱརོཔིཏོ. ཡསྶ དཱནི ¶ , བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཀཱལཾ མཉྙཏཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ སདྡྷིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེན ཡེན ནཝཾ སནྠཱགཱརཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཱདེ པཀྑཱལེཏྭཱ སནྠཱགཱརཾ པཝིསིཏྭཱ མཛ྄ཛྷིམཾ ཐམྦྷཾ ནིསྶཱཡ པུརཏྠཱབྷིམུཁོ ནིསཱིདི. བྷིཀྑུསངྒྷོཔི ཁོ པཱདེ པཀྑཱལེཏྭཱ སནྠཱགཱརཾ པཝིསིཏྭཱ པཙྪིམཾ བྷིཏྟིཾ ནིསྶཱཡ པུརཏྠཱབྷིམུཁོ ནིསཱིདི བྷགཝནྟཾཡེཝ པུརཀྑཏྭཱ. ཀཱཔིལཝཏྠཝཱ སཀྱཱ པཱདེ པཀྑཱལེཏྭཱ སནྠཱགཱརཾ པཝིསིཏྭཱ པུརཏྠིམཾ བྷིཏྟིཾ ནིསྶཱཡ པཙྪིམཱབྷིམུཁཱ ནིསཱིདིཾསུ བྷགཝནྟཾཡེཝ པུརཀྑཏྭཱ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཀཱཔིལཝཏྠཝེ སཀྱེ བཧུདེཝ རཏྟིཾ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེཏྭཱ སམཱདཔེཏྭཱ སམུཏྟེཛེཏྭཱ སམྤཧཾསེཏྭཱ ཨུཡྻོཛེསི – ‘‘ཨབྷིཀྐནྟཱ ཁོ, གོཏམཱ, རཏྟི. ཡསྶ དཱནི ཀཱལཾ མཉྙཐཱ’’ཏི ¶ . ‘‘ཨེཝཾ ¶ , བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཀཱཔིལཝཏྠཝཱ སཀྱཱ བྷགཝཏོ པཊིསྶུཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐམིཾསུ.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཙིརཔཀྐནྟེསུ ཀཱཔིལཝཏྠཝེསུ སཀྱེསུ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱམོགྒལླཱནཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཝིགཏཐིནམིདྡྷོ ཁོ, མོགྒལླཱན, བྷིཀྑུསངྒྷོ. པཊིབྷཱཏུ ཏཾ, མོགྒལླཱན, བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨཱི ཀཐཱ. པིཊྛི མེ ཨཱགིལཱཡཏི; ཏམཧཾ ཨཱཡམིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཙཏུགྒུཎཾ སངྒྷཱཊིཾ པཉྙཔེཏྭཱ དཀྑིཎེན པསྶེན སཱིཧསེཡྻཾ ཀཔྤེསི ¶ , པཱདེ པཱདཾ ཨཙྩཱདྷཱཡ, སཏོ སམྤཛཱནོ ཨུཊྛཱནསཉྙཾ མནསི ཀརིཏྭཱ. ཏཏྲ ཁོ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཝུསོ བྷིཀྑཝེ’’ཏི. ‘‘ཨཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱམོགྒལླཱནསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཝསྶུཏཔརིཡཱཡཉྩ ཝོ, ཨཱཝུསོ, དེསེསྶཱམི, ཨནཝསྶུཏཔརིཡཱཡཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱམོགྒལླཱནསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘ཀཐཾ, ཨཱཝུསོ, ཨཝསྶུཏོ ཧོཏི? ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ པིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ཨདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ རཱུཔེ བྱཱཔཛྫཏི, ཨནུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཝིཧརཏི པརིཏྟཙེཏསོ, ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི ¶ …པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ…པེ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ པིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ཨདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ དྷམྨེ བྱཱཔཛྫཏི, ཨནུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི ¶ པརིཏྟཙེཏསོ, ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨཝསྶུཏོ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ…པེ… ཨཝསྶུཏོ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻེསུ རསེསུ…པེ… ཨཝསྶུཏོ མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ. ཨེཝཾཝིཧཱརིཉྩཱཝུསོ, བྷིཀྑུཾ ཙཀྑུཏོ ཙེཔི ནཾ མཱརོ ཨུཔསངྐམཏི ¶ ལབྷཏེཝ མཱརོ ཨོཏཱརཾ, ལབྷཏི མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཏོ ཙེཔི ནཾ མཱརོ ཨུཔསངྐམཏི, ལབྷཏེཝ [ལབྷེཐ (ཀ.)] མཱརོ ཨོཏཱརཾ ¶ , ལབྷཏི [ལབྷེཐ (ཀ.)] མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ…པེ… མནཏོ ཙེཔི ནཾ མཱརོ ཨུཔསངྐམཏི, ལབྷཏེཝ མཱརོ ཨོཏཱརཾ, ལབྷཏི མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, ནལཱ༹གཱརཾ ཝཱ ཏིཎཱགཱརཾ ཝཱ སུཀྑཾ ཀོལཱཔཾ ཏེརོཝསྶིཀཾ. པུརཏྠིམཱཡ ཙེཔི ནཾ དིསཱཡ པུརིསོ ཨཱདིཏྟཱཡ ཏིཎུཀྐཱཡ ཨུཔསངྐམེཡྻ, ལབྷེཐེཝ [ལབྷེཐ (ཀ.)] ཨགྒི ཨོཏཱརཾ, ལབྷེཐ ཨགྒི ཨཱརམྨཎཾ; པཙྪིམཱཡ ཙེཔི ནཾ དིསཱཡ པུརིསོ ཨཱདིཏྟཱཡ ཏིཎུཀྐཱཡ ཨུཔསངྐམེཡྻ…པེ… ཨུཏྟརཱཡ ཙེཔི ནཾ དིསཱཡ…པེ… དཀྑིཎཱཡ ཙེཔི ནཾ དིསཱཡ…པེ… ཧེཊྛིམཏོ ཙེཔི ནཾ…པེ… ཨུཔརིམཏོ ཙེཔི ནཾ… ཡཏོ ཀུཏོཙི ཙེཔི ནཾ པུརིསོ ཨཱདིཏྟཱཡ ཏིཎུཀྐཱཡ ཨུཔསངྐམེཡྻ, ལབྷེཐེཝ ཨགྒི ཨོཏཱརཾ ལབྷེཐ ཨགྒི ཨཱརམྨཎཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨེཝཾཝིཧཱརིཾ བྷིཀྑུཾ ཙཀྑུཏོ ཙེཔི ནཾ མཱརོ ཨུཔསངྐམཏི, ལབྷཏེཝ མཱརོ ཨོཏཱརཾ, ལབྷཏི མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཏོ ཙེཔི ནཾ མཱརོ ཨུཔསངྐམཏི…པེ… མནཏོ ཙེཔི ནཾ མཱརོ ཨུཔསངྐམཏི, ལབྷཏེཝ མཱརོ ཨོཏཱརཾ, ལབྷཏི མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ. ཨེཝཾཝིཧཱརིཉྩཱཝུསོ, བྷིཀྑུཾ རཱུཔཱ ཨདྷིབྷཾསུ, ན བྷིཀྑུ རཱུཔེ ཨདྷིབྷོསི; སདྡཱ བྷིཀྑུཾ ཨདྷིབྷཾསུ, ན བྷིཀྑུ ¶ སདྡེ ཨདྷིབྷོསི; གནྡྷཱ བྷིཀྑུཾ ཨདྷིབྷཾསུ, ན བྷིཀྑུ གནྡྷེ ཨདྷིབྷོསི; རསཱ བྷིཀྑུཾ ཨདྷིབྷཾསུ, ན བྷིཀྑུ རསེ ཨདྷིབྷོསི; ཕོཊྛབྦཱ བྷིཀྑུཾ ཨདྷིབྷཾསུ, ན བྷིཀྑུ ཕོཊྛབྦེ ཨདྷིབྷོསི ¶ ; དྷམྨཱ བྷིཀྑུཾ ཨདྷིབྷཾསུ, ན བྷིཀྑུ དྷམྨེ ཨདྷིབྷོསི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, བྷིཀྑུ རཱུཔཱདྷིབྷཱུཏོ, སདྡཱདྷིབྷཱུཏོ, གནྡྷཱདྷིབྷཱུཏོ, རསཱདྷིབྷཱུཏོ, ཕོཊྛབྦཱདྷིབྷཱུཏོ, དྷམྨཱདྷིབྷཱུཏོ, ཨདྷིབྷཱུཏོ, ཨནདྷིབྷཱུ, [ཨནདྷིབྷཱུཏོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཨདྷིབྷཾསུ ནཾ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ སཾཀིལེསིཀཱ པོནོབྦྷཝིཀཱ སདརཱ དུཀྑཝིཔཱཀཱ ཨཱཡཏིཾ ཛཱཏིཛརཱམརཎིཡཱ. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཝསྶུཏོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩཱཝུསོ, ཨནཝསྶུཏོ ཧོཏི? ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ པིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ནཱདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ན བྱཱཔཛྫཏི, ཨུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི ཨཔྤམཱཎཙེཏསོ ¶ , ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ…པེ… མནསཱ ¶ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ པིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ནཱདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ན བྱཱཔཛྫཏི, ཨུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི ཨཔྤམཱཎཙེཏསོ, ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཨནཝསྶུཏོ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ…པེ… ཨནཝསྶུཏོ མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ. ཨེཝཾཝིཧཱརིཉྩཱཝུསོ, བྷིཀྑུཾ ཙཀྑུཏོ ཙེཔི ནཾ མཱརོ ཨུཔསངྐམཏི, ནེཝ ལབྷཏི མཱརོ ཨོཏཱརཾ, ན ལབྷཏི མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཏོ ཙེཔི ནཾ མཱརོ ཨུཔསངྐམཏི…པེ… མནཏོ ཙེཔི ¶ ནཾ མཱརོ ཨུཔསངྐམཏི, ནེཝ ལབྷཏི མཱརོ ཨོཏཱརཾ, ན ལབྷཏི མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, ཨཱཝུསོ, ཀཱུཊཱགཱརཾ ཝཱ སཱལཱ ཝཱ བཧལམཏྟིཀཱ ¶ ཨདྡཱཝལེཔནཱ. པུརཏྠིམཱཡ ཙེཔི ནཾ དིསཱཡ པུརིསོ ཨཱདིཏྟཱཡ ཏིཎུཀྐཱཡ ཨུཔསངྐམེཡྻ, ནེཝ ལབྷེཐ ཨགྒི ཨོཏཱརཾ, ན ལབྷེཐ ཨགྒི ཨཱརམྨཎཾ…པེ… པཙྪིམཱཡ ཙེཔི ནཾ… ཨུཏྟརཱཡ ཙེཔི ནཾ… དཀྑིཎཱཡ ཙེཔི ནཾ… ཧེཊྛིམཏོ ཙེཔི ནཾ… ཨུཔརིམཏོ ཙེཔི ནཾ… ཡཏོ ཀུཏོཙི ཙེཔི ནཾ པུརིསོ ཨཱདིཏྟཱཡ ཏིཎུཀྐཱཡ ཨུཔསངྐམེཡྻ, ནེཝ ལབྷེཐ ཨགྒི ཨོཏཱརཾ, ན ལབྷེཐ ཨགྒི ཨཱརམྨཎཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨེཝཾཝིཧཱརིཾ བྷིཀྑུཾ ཙཀྑུཏོ ཙེཔི ནཾ མཱརོ ཨུཔསངྐམཏི, ནེཝ ལབྷཏི མཱརོ ཨོཏཱརཾ, ན ལབྷཏི མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ…པེ… མནཏོ ཙེཔི ནཾ མཱརོ ཨུཔསངྐམཏི, ནེཝ ལབྷཏི མཱརོ ཨོཏཱརཾ, ན ལབྷཏི མཱརོ ཨཱརམྨཎཾ. ཨེཝཾཝིཧཱརཱི ཙཱཝུསོ, བྷིཀྑུ རཱུཔེ ཨདྷིབྷོསི, ན རཱུཔཱ བྷིཀྑུཾ ཨདྷིབྷཾསུ; སདྡེ བྷིཀྑུ ཨདྷིབྷོསི, ན སདྡཱ བྷིཀྑུཾ ཨདྷིབྷཾསུ; གནྡྷེ བྷིཀྑུ ཨདྷིབྷོསི, ན གནྡྷཱ བྷིཀྑུཾ ཨདྷིབྷཾསུ; རསེ བྷིཀྑུ ཨདྷིབྷོསི, ན རསཱ བྷིཀྑུཾ ཨདྷིབྷཾསུ; ཕོཊྛབྦེ བྷིཀྑུ ཨདྷིབྷོསི, ན ཕོཊྛབྦཱ བྷིཀྑུཾ ཨདྷིབྷཾསུ; དྷམྨེ བྷིཀྑུ ཨདྷིབྷོསི, ན དྷམྨཱ བྷིཀྑུཾ ཨདྷིབྷཾསུ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, བྷིཀྑུ རཱུཔཱདྷིབྷཱུ, སདྡཱདྷིབྷཱུ, གནྡྷཱདྷིབྷཱུ, རསཱདྷིབྷཱུ, ཕོཊྛབྦཱདྷིབྷཱུ, དྷམྨཱདྷིབྷཱུ, ཨདྷིབྷཱུ, ཨནདྷིབྷཱུཏོ [ཨནདྷིབྷཱུཏོ ཀེཧིཙི ཀིལེསེཧི (ཀ.)], ཨདྷིབྷོསི ཏེ པཱཔཀེ ཨཀུསལེ དྷམྨེ སཾཀིལེསིཀེ པོནོབྦྷཝིཀེ སདརེ ¶ དུཀྑཝིཔཱཀེ ཨཱཡཏིཾ ཛཱཏིཛརཱམརཎིཡེ. ཨེཝཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨནཝསྶུཏོ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཨཐ ¶ ¶ ཁོ བྷགཝཱ ཝུཊྛཧིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱམོགྒལླཱནཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, མོགྒལླཱན! སཱདྷུ ཁོ ཏྭཾ, མོགྒལླཱན, བྷིཀྑཱུནཾ ཨཝསྶུཏཔརིཡཱཡཉྩ ཨནཝསྶུཏཔརིཡཱཡཉྩ ཨབྷཱསཱི’’ཏི.

ཨིདམཝོཙ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ. སམནུཉྙོ སཏྠཱ ¶ ཨཧོསི. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱམོགྒལླཱནསྶ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི. ཚཊྛཾ.

༧. དུཀྑདྷམྨསུཏྟཾ

༢༤༤. ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སབྦེསཾཡེཝ དུཀྑདྷམྨཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཏཐཱ ཁོ པནསྶ ཀཱམཱ དིཊྛཱ ཧོནྟི, ཡཐཱསྶ ཀཱམེ པསྶཏོ, ཡོ ཀཱམེསུ ཀཱམཙྪནྡོ ཀཱམསྣེཧོ ཀཱམམུཙྪཱ ཀཱམཔརིལཱ༹ཧོ, སོ ནཱནུསེཏི. ཏཐཱ ཁོ པནསྶ ཙཱརོ ཙ ཝིཧཱརོ ཙ ཨནུབུདྡྷོ ཧོཏི, ཡཐཱ ཙརནྟཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ནཱནུསེནྟི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སབྦེསཾཡེཝ དུཀྑདྷམྨཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི? ‘ཨིཏི རཱུཔཾ, ཨིཏི རཱུཔསྶ སམུདཡོ, ཨིཏི རཱུཔསྶ ཨཏྠངྒམོ; ཨིཏི ཝེདནཱ… ཨིཏི སཉྙཱ… ཨིཏི སངྑཱརཱ… ཨིཏི ཝིཉྙཱཎཾ, ཨིཏི ཝིཉྙཱཎསྶ སམུདཡོ, ཨིཏི ཝིཉྙཱཎསྶ ཨཏྠངྒམོ’ཏི – ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སབྦེསཾཡེཝ དུཀྑདྷམྨཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཀཱམཱ དིཊྛཱ ཧོནྟི? ཡཐཱསྶ ཀཱམེ ¶ པསྶཏོ, ཡོ ཀཱམེསུ ཀཱམཙྪནྡོ ཀཱམསྣེཧོ ཀཱམམུཙྪཱ ཀཱམཔརིལཱ༹ཧོ, སོ ནཱནུསེཏི. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨངྒཱརཀཱསུ སཱདྷིཀཔོརིསཱ པུཎྞཱ ཨངྒཱརཱནཾ ཝཱིཏཙྩིཀཱནཾ ཝཱིཏདྷཱུམཱནཾ. ཨཐ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ ཛཱིཝིཏུཀཱམོ ཨམརིཏུཀཱམོ སུཁཀཱམོ དུཀྑཔཊིཀཱུལོ. ཏམེནཾ དྭེ བལཝནྟོ པུརིསཱ ནཱནཱབཱཧཱསུ གཧེཏྭཱ, ཏཾ ཨངྒཱརཀཱསུཾ ཨུཔཀཌྜྷེཡྻུཾ. སོ ཨིཏིཙཱིཏིཙེཝ ཀཱཡཾ སནྣཱམེཡྻ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཉཱཏ [ཉཱཎཾ (ཀ.)] ཉྷི, བྷིཀྑཝེ, ཏསྶ ¶ པུརིསསྶ [པུརིསསྶ ཧོཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.), པུརིསསྶ ཧེཏུ ཧོཏི (ཀ.) མ. ནི. ༢.༤༥] ཨིམཾ ཙཱཧཾ ཨངྒཱརཀཱསུཾ པཔཏིསྶཱམི, ཏཏོནིདཱནཾ མརཎཾ ཝཱ ནིགཙྪིསྶཱམི མརཎམཏྟཾ ཝཱ དུཀྑནྟི. ཨེཝམེཝ ཁོ ¶ , བྷིཀྑཝེ ¶ , བྷིཀྑུནོ ཨངྒཱརཀཱསཱུཔམཱ ཀཱམཱ དིཊྛཱ ཧོནྟི, ཡཐཱསྶ ཀཱམེ པསྶཏོ, ཡོ ཀཱམེསུ ཀཱམཙྪནྡོ ཀཱམསྣེཧོ ཀཱམམུཙྪཱ ཀཱམཔརིལཱ༹ཧོ, སོ ནཱནུསེཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཙཱརོ ཙ ཝིཧཱརོ ཙ ཨནུབུདྡྷོ ཧོཏི, ཡཐཱ ཙརནྟཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ནཱནུསྶཝནྟི [ནཱནུསེནྟི (ཀ.)]? སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ བཧུཀཎྚཀཾ དཱཡཾ པཝིསེཡྻ. ཏསྶ པུརཏོཔི ཀཎྚཀོ, པཙྪཏོཔི ཀཎྚཀོ, ཨུཏྟརཏོཔི ཀཎྚཀོ, དཀྑིཎཏོཔི ཀཎྚཀོ, ཧེཊྛཏོཔི ཀཎྚཀོ, ཨུཔརིཏོཔི ཀཎྚཀོ. སོ སཏོཝ ཨབྷིཀྐམེཡྻ, སཏོཝ པཊིཀྐམེཡྻ – ‘མཱ མཾ ཀཎྚཀོ’ཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡཾ ལོཀེ པིཡརཱུཔཾ སཱཏརཱུཔཾ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ ཀཎྚཀོ’’ཏི. ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ [ཀཎྜཀོ. ཏཾ ཀཎྜཀོཏི ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ (སཱི.)] སཾཝརོ ཙ ཨསཾཝརོ ཙ ¶ ཝེདིཏབྦོ.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཾཝརོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ པིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ཨདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ རཱུཔེ བྱཱཔཛྫཏི, ཨནུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི པརིཏྟཙེཏསོ, ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ…པེ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ པིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ཨདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ དྷམྨེ བྱཱཔཛྫཏི, ཨནུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི པརིཏྟཙེཏསོ, ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཾཝརོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སཾཝརོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ པིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ནཱདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ན བྱཱཔཛྫཏི, ཨུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི ཨཔྤམཱཎཙེཏསོ, ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ¶ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ རསཾ སཱཡིཏྭཱ…པེ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ པིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ནཱདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ན བྱཱཔཛྫཏི, ཨུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི ཨཔྤམཱཎཙེཏསོ, ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ¶ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ¶ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཾཝརོ ཧོཏི.

‘‘ཏསྶ ¶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཙརཏོ ཨེཝཾ ཝིཧརཏོ ཀདཱཙི ཀརཧཙི སཏིསམྨོསཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ, དནྡྷོ, བྷིཀྑཝེ, སཏུཔྤཱདོ. ཨཐ ཁོ ནཾ ཁིཔྤམེཝ པཛཧཏི ཝིནོདེཏི བྱནྟཱིཀརོཏི ཨནབྷཱཝཾ གམེཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ དིཝསཾསནྟཏྟེ [དིཝསསནྟཏྟེ (སཱི.)] ཨཡོཀཊཱཧེ དྭེ ཝཱ ཏཱིཎི ཝཱ ཨུདཀཕུསིཏཱནི ནིཔཱཏེཡྻ. དནྡྷོ, བྷིཀྑཝེ, ཨུདཀཕུསིཏཱནཾ ནིཔཱཏོ, ཨཐ ཁོ ནཾ ཁིཔྤམེཝ པརིཀྑཡཾ པརིཡཱདཱནཾ གཙྪེཡྻ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏསྶ ཙེ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཙརཏོ, ཨེཝཾ ཝིཧརཏོ ཀདཱཙི ཀརཧཙི སཏིསམྨོསཱ ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ སརསངྐཔྤཱ སཾཡོཛནིཡཱ, དནྡྷོ, བྷིཀྑཝེ, སཏུཔྤཱདོ. ཨཐ ཁོ ནཾ ཁིཔྤམེཝ པཛཧཏི ཝིནོདེཏི བྱནྟཱིཀརོཏི ཨནབྷཱཝཾ གམེཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཙཱརོ ཙ ཝིཧཱརོ ཙ ཨནུབུདྡྷོ ཧོཏི; ཡཐཱ ཙརནྟཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ནཱནུསྶཝནྟི. ཏཉྩེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུཾ ཨེཝཾ ཙརནྟཾ ཨེཝཾ ཝིཧརནྟཾ རཱཛཱནོ ཝཱ རཱཛམཧཱམཏྟཱ ཝཱ མིཏྟཱ ཝཱ ཨམཙྩཱ ཝཱ ཉཱཏཱི ཝཱ སཱལོཧིཏཱ ཝཱ, བྷོགེཧི ཨབྷིཧཊྛུཾ པཝཱརེཡྻུཾ – ‘ཨེཧི [ཨེཝཾ (སཱི.)], བྷོ པུརིས, ཀིཾ ཏེ ཨིམེ ཀཱསཱཝཱ ཨནུདཧནྟི, ཀིཾ མུཎྜོ ཀཔཱལམནུཙརསི, ཨེཧི ཧཱིནཱཡཱཝཏྟིཏྭཱ བྷོགེ ཙ བྷུཉྫསྶུ, པུཉྙཱནི ཙ ཀརོཧཱི’ཏི. སོ ཝཏ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ¶ ཨེཝཾ ཙརནྟོ ཨེཝཾ ཝིཧརནྟོ སིཀྑཾ པཙྩཀྑཱཡ ཧཱིནཱཡཱཝཏྟིསྶཏཱིཏི ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, གངྒཱ ནདཱི པཱཙཱིནནིནྣཱ པཱཙཱིནཔོཎཱ པཱཙཱིནཔབྦྷཱརཱ. ཨཐ མཧཱཛནཀཱཡོ ཨཱགཙྪེཡྻ ཀུདྡཱལ-པིཊཀཾ ཨཱདཱཡ – ‘མཡཾ ཨིམཾ གངྒཾ ནདིཾ པཙྪཱནིནྣཾ ཀརིསྶཱམ པཙྪཱཔོཎཾ པཙྪཱཔབྦྷཱར’ནྟི. ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནུ ཁོ སོ མཧཱཛནཀཱཡོ གངྒཾ ནདིཾ པཙྪཱནིནྣཾ ཀརེཡྻ པཙྪཱཔོཎཾ པཙྪཱཔབྦྷཱར’’ནྟི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ’’? ‘‘གངྒཱ, བྷནྟེ, ནདཱི པཱཙཱིནནིནྣཱ པཱཙཱིནཔོཎཱ པཱཙཱིནཔབྦྷཱརཱ; སཱ ན སུཀརཱ པཙྪཱནིནྣཱ ཀཱཏུཾ པཙྪཱཔོཎཱ པཙྪཱཔབྦྷཱརཱ. ཡཱཝདེཝ ཙ པན སོ མཧཱཛནཀཱཡོ ཀིལམཐསྶ ཝིགྷཱཏསྶ བྷཱགཱི ཨསྶཱ’’ཏི. ‘‘ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཉྩེ བྷིཀྑུཾ ཨེཝཾ ཙརནྟཾ ཨེཝཾ ཝིཧརནྟཾ རཱཛཱནོ ཝཱ རཱཛམཧཱམཏྟཱ ¶ ཝཱ མིཏྟཱ ཝཱ ཨམཙྩཱ ཝཱ ཉཱཏཱི ཝཱ སཱལོཧིཏཱ ཝཱ བྷོགེཧི ཨབྷིཧཊྛུཾ པཝཱརེཡྻུཾ – ‘ཨེཧི, བྷོ པུརིས, ཀིཾ ཏེ ཨིམེ ཀཱསཱཝཱ ཨནུདཧནྟི, ཀིཾ མུཎྜོ ཀཔཱལམནུཙརསི, ཨེཧི ཧཱིནཱཡཱཝཏྟིཏྭཱ བྷོགེ ཙ བྷུཉྫསྶུ, པུཉྙཱནི ¶ ཙ ཀརོཧཱི’ཏི. སོ ཝཏ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ ཙརནྟོ ཨེཝཾ ཝིཧརནྟོ སིཀྑཾ པཙྩཀྑཱཡ ཧཱིནཱཡཱཝཏྟིསྶཏཱིཏི ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཡཉྷི ཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཙིཏྟཾ དཱིགྷརཏྟཾ ཝིཝེཀནིནྣཾ ཝིཝེཀཔོཎཾ ཝིཝེཀཔབྦྷཱརཾ, ཏཐཱ [ཀཉྩ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཧཱིནཱཡཱཝཏྟིསྶཏཱིཏི ནེཏཾ ཋཱནཾ ཝིཛྫཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཀིཾསུཀོཔམསུཏྟཾ

༢༤༥. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེནཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ¶ ཨཏྠངྒམཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ སོ བྷིཀྑུ ཨསནྟུཊྛོ ཏསྶ བྷིཀྑུསྶ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎེན [པཉྷཱཝེཡྻཱཀརཎེན (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)], ཡེནཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཉྩནྣཾ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ སོ བྷིཀྑུ ཨསནྟུཊྛོ ཏསྶ བྷིཀྑུསྶ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎེན, ཡེནཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཙཏུནྣཾ མཧཱབྷཱུཏཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ སོ བྷིཀྑུ ཨསནྟུཊྛོ ཏསྶ བྷིཀྑུསྶ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎེན, ཡེནཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ¶ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཡཾ ཀིཉྩི སམུདཡདྷམྨཾ ¶ , སབྦཾ ཏཾ ¶ ནིརོདྷདྷམྨནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཏྟཱཝཏཱ, ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’’ཏི.

ཨཐ ཁོ སོ བྷིཀྑུ ཨསནྟུཊྛོ ཏསྶ བྷིཀྑུསྶ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎེན, ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདྷཱཧཾ, བྷནྟེ, ཡེནཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམིཾ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’ཏི? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷནྟེ, སོ བྷིཀྑུ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’ཏི. ཨཐ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, ཨསནྟུཊྛོ ཏསྶ བྷིཀྑུསྶ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎེན ¶ , ཡེནཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཏེནུཔསངྐམིཾ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’ཏི? ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, བྷནྟེ, སོ བྷིཀྑུ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ པཉྩནྣཾ ཨུཔཱདཱནཀྑནྡྷཱནཾ…པེ… ཙཏུནྣཾ མཧཱབྷཱུཏཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི…པེ… ཡཾ ཀིཉྩི སམུདཡདྷམྨཾ, སབྦཾ ཏཾ ནིརོདྷདྷམྨནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’ཏི. ཨཐ ཁྭཱཧཾ, བྷནྟེ, ཨསནྟུཊྛོ ཏསྶ བྷིཀྑུསྶ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎེན ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾ ( ) [(ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙཾ) (ཀ.)]. ཀིཏྟཱཝཏཱ ¶ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, བྷིཀྑུནོ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏཱི’’ཏི?

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑུ, པུརིསསྶ ཀིཾསུཀོ ཨདིཊྛཔུབྦོ ཨསྶ. སོ ཡེནཉྙཏརོ པུརིསོ ཀིཾསུཀསྶ དསྶཱཝཱི ཏེནུཔསངྐམེཡྻ. ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ པུརིསཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཀཱིདིསོ, བྷོ པུརིས, ཀིཾསུཀོ’ཏི? སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཀཱལ༹ཀོ ཁོ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཀིཾསུཀོ – སེཡྻཐཱཔི ཛྷཱམཁཱཎཱུ’ཏི. ཏེན ཁོ པན, བྷིཀྑུ, སམཡེན ཏཱདིསོཝསྶ ཀིཾསུཀོ ཡཐཱཔི [ཡཐཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.) དུཏིཡཝཱརཱདཱིསུ པན ‘‘ཡཐཱཔི’’ཏྭེཝ དིསྶཏི] ཏསྶ པུརིསསྶ དསྶནཾ. ཨཐ ཁོ, སོ བྷིཀྑུ, པུརིསོ ཨསནྟུཊྛོ ཏསྶ པུརིསསྶ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎེན, ཡེནཉྙཏརོ པུརིསོ ཀིཾསུཀསྶ དསྶཱཝཱི ཏེནུཔསངྐམེཡྻ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ པུརིསཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཀཱིདིསོ ¶ , བྷོ པུརིས, ཀིཾསུཀོ’ཏི? སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ལོཧིཏཀོ ཁོ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཀིཾསུཀོ – སེཡྻཐཱཔི མཾསཔེསཱི’ཏི. ཏེན ཁོ པན, བྷིཀྑུ, སམཡེན ཏཱདིསོཝསྶ ཀིཾསུཀོ ཡཐཱཔི ཏསྶ པུརིསསྶ དསྶནཾ. ཨཐ ཁོ སོ བྷིཀྑུ པུརིསོ ཨསནྟུཊྛོ ཏསྶ པུརིསསྶ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎེན, ཡེནཉྙཏརོ པུརིསོ ཀིཾསུཀསྶ དསྶཱཝཱི ཏེནུཔསངྐམེཡྻ ¶ ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ པུརིསཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཀཱིདིསོ, བྷོ པུརིས, ཀིཾསུཀོ’ཏི? སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨོཙཱིརཀཛཱཏོ [ཨོཛཱིརཀཛཱཏོ (སཱི.), ཨོདཱིརཀཛཱཏོ (པཱི.)] ཁོ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཀིཾསུཀོ ཨཱདིནྣསིཔཱཊིཀོ – སེཡྻཐཱཔི སིརཱིསོ’ཏི. ཏེན ཁོ པན, བྷིཀྑུ, སམཡེན ཏཱདིསོཝསྶ ཀིཾསུཀོ, ཡཐཱཔི ཏསྶ པུརིསསྶ དསྶནཾ. ཨཐ ཁོ སོ བྷིཀྑུ པུརིསོ ཨསནྟུཊྛོ ཏསྶ པུརིསསྶ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎེན ¶ , ཡེནཉྙཏརོ པུརིསོ ཀིཾསུཀསྶ དསྶཱཝཱི ཏེནུཔསངྐམེཡྻ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ ¶ པུརིསཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཀཱིདིསོ, བྷོ པུརིས, ཀིཾསུཀོ’ཏི? སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘བཧལཔཏྟཔལཱསོ སནྡཙྪཱཡོ [སཎྜཙྪཱཡོ (སྱཱ. ཀཾ.)] ཁོ, ཨམྦྷོ པུརིས, ཀིཾསུཀོ – སེཡྻཐཱཔི ནིགྲོདྷོ’ཏི. ཏེན ཁོ པན, བྷིཀྑུ, སམཡེན ཏཱདིསོཝསྶ ཀིཾསུཀོ, ཡཐཱཔི ཏསྶ པུརིསསྶ དསྶནཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཡཐཱ ཡཐཱ ཨདྷིམུཏྟཱནཾ ཏེསཾ སཔྤུརིསཱནཾ དསྶནཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཧོཏི, ཏཐཱ ཏཐཱ ཁོ ཏེཧི སཔྤུརིསེཧི བྱཱཀཏཾ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑུ, རཉྙོ པཙྩནྟིམཾ ནགརཾ དལ༹ྷུདྡྷཱཔཾ [དལ༹ྷུདྡཱཔཾ (སཱི. པཱི.)] དལ༹ྷཔཱཀཱརཏོརཎཾ ཚདྭཱརཾ. ཏཏྲསྶ དོཝཱརིཀོ པཎྜིཏོ བྱཏྟོ མེདྷཱཝཱི, ཨཉྙཱཏཱནཾ ནིཝཱརེཏཱ, ཉཱཏཱནཾ པཝེསེཏཱ. པུརཏྠིམཱཡ དིསཱཡ ཨཱགནྟྭཱ སཱིགྷཾ དཱུཏཡུགཾ ཏཾ དོཝཱརིཀཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཀཧཾ, བྷོ པུརིས, ཨིམསྶ ནགརསྶ ནགརསྶཱམཱི’ཏི? སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨེསོ, བྷནྟེ, མཛ྄ཛྷེ སིངྒྷཱཊཀེ ནིསིནྣོ’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏཾ སཱིགྷཾ དཱུཏཡུགཾ ནགརསྶཱམིཀསྶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཝཙནཾ ནིཡྻཱཏེཏྭཱ ཡཐཱགཏམགྒཾ པཊིཔཛྫེཡྻ. པཙྪིམཱཡ དིསཱཡ ཨཱགནྟྭཱ སཱིགྷཾ དཱུཏཡུགཾ…པེ… ཨུཏྟརཱཡ དིསཱཡ… དཀྑིཎཱཡ དིསཱཡ ཨཱགནྟྭཱ སཱིགྷཾ དཱུཏཡུགཾ ཏཾ དོཝཱརིཀཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཀཧཾ, བྷོ པུརིས, ཨིམསྶ ནགརསྶཱམཱི’ཏི? སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨེསོ, བྷནྟེ, མཛ྄ཛྷེ སིངྒྷཱཊཀེ ནིསིནྣོ’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏཾ སཱིགྷཾ དཱུཏཡུགཾ ནགརསྶཱམིཀསྶ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཝཙནཾ ནིཡྻཱཏེཏྭཱ ཡཐཱགཏམགྒཾ པཊིཔཛྫེཡྻ.

‘‘ཨུཔམཱ ¶ ཁོ མྱཱཡཾ, བྷིཀྑུ, ཀཏཱ ཨཏྠསྶ ཝིཉྙཱཔནཱཡ. ཨཡཉྩེཏྠ ཨཏྠོ ¶ – ‘ནགར’ནྟི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨིམསྶེཏཾ ཙཱཏུམཧཱབྷཱུཏིཀསྶ ཀཱཡསྶ ཨདྷིཝཙནཾ མཱཏཱཔེཏྟིཀསམྦྷཝསྶ ཨོདནཀུམྨཱསཱུཔཙཡསྶ ཨནིཙྩུཙྪཱདནཔརིམདྡནབྷེདནཝིདྡྷཾསནདྷམྨསྶ. ‘ཚ དྭཱརཱ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཚནྣེཏཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀཱནཾ ཨཱཡཏནཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘དོཝཱརིཀོ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, སཏིཡཱ ཨེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘སཱིགྷཾ ¶ དཱུཏཡུག’ནྟི ཁོ, བྷིཀྑུ, སམཐཝིཔསྶནཱནེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘ནགརསྶཱམཱི’ཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཝིཉྙཱཎསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘མཛ྄ཛྷེ སིངྒྷཱཊཀོ’ཏི ཁོ ¶ , བྷིཀྑུ, ཙཏུནྣེཏཾ མཧཱབྷཱུཏཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ – པཐཝཱིདྷཱཏུཡཱ, ཨཱཔོདྷཱཏུཡཱ, ཏེཛོདྷཱཏུཡཱ, ཝཱཡོདྷཱཏུཡཱ. ‘ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཝཙན’ནྟི ཁོ, བྷིཀྑུ, ནིབྦཱནསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ‘ཡཐཱགཏམགྒོ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨརིཡསྶེཏཾ ཨཊྛངྒིཀསྶ མགྒསྶ ཨདྷིཝཙནཾ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛིཡཱ…པེ… སམྨཱསམཱདྷིསྶཱ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཝཱིཎོཔམསུཏྟཾ

༢༤༦. ‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེསུ རཱུཔེསུ ཨུཔྤཛྫེཡྻ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ དོསོ ཝཱ མོཧོ ཝཱ པཊིགྷཾ ཝཱཔི [པཊིགྷཾ ཝཱ (སཱི.)] ཙེཏསོ, ཏཏོ ཙིཏྟཾ ནིཝཱརེཡྻ. སབྷཡོ ཙེསོ མགྒོ སཔྤཊིབྷཡོ ཙ སཀཎྚཀོ ཙ སགཧནོ ཙ ཨུམྨགྒོ ཙ ཀུམྨགྒོ ཙ དུཧིཏིཀོ ཙ. ཨསཔྤུརིསསེཝིཏོ ཙེསོ མགྒོ, ན ཙེསོ མགྒོ སཔྤུརིསེཧི སེཝིཏོ. ན ཏྭཾ ཨེཏཾ ཨརཧསཱིཏི. ཏཏོ ཙིཏྟཾ ནིཝཱརཡེ ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻེཧི རཱུཔེཧི…པེ… ཡསྶ ཀསྶཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུསྶ ཝཱ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝཱ ཛིཝ྄ཧཱཝིཉྙེཡྻེསུ རསེསུ…པེ… མནོཝིཉྙེཡྻེསུ དྷམྨེསུ ཨུཔྤཛྫེཡྻ ཚནྡོ ཝཱ རཱགོ ཝཱ དོསོ ཝཱ ¶ མོཧོ ཝཱ པཊིགྷཾ ཝཱཔི ཙེཏསོ ཏཏོ ཙིཏྟཾ ནིཝཱརེཡྻ. སབྷཡོ ཙེསོ མགྒོ སཔྤཊིབྷཡོ ཙ སཀཎྚཀོ ཙ སགཧནོ ཙ ཨུམྨགྒོ ཙ ཀུམྨགྒོ ཙ དུཧིཏིཀོ ཙ. ཨསཔྤུརིསསེཝིཏོ ཙེསོ མགྒོ, ན ཙེསོ མགྒོ སཔྤུརིསེཧི སེཝིཏོ. ན ཏྭཾ ཨེཏཾ ཨརཧསཱིཏི. ཏཏོ ཙིཏྟཾ ནིཝཱརཡེ མནོཝིཉྙེཡྻེཧི དྷམྨེཧི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཀིཊྛཾ སམྤནྣཾ. ཀིཊྛཱརཀྑོ [ཀིཊྛཱརཀྑཀོ (སཱི.)] ཙ པམཏྟོ, གོཎོ ཙ ཀིཊྛཱདོ ཨདུཾ ཀིཊྛཾ ཨོཏརིཏྭཱ ¶ ཡཱཝདཏྠཾ མདཾ ཨཱཔཛྫེཡྻ པམཱདཾ ཨཱཔཛྫེཡྻ ¶ ; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཚསུ ཕསྶཱཡཏནེསུ ཨསཾཝུཏཀཱརཱི པཉྩསུ ཀཱམགུཎེསུ ཡཱཝདཏྠཾ མདཾ ཨཱཔཛྫཏི པམཱདཾ ཨཱཔཛྫཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཀིཊྛཾ སམྤནྣཾ ཀིཊྛཱརཀྑོ ཙ ཨཔྤམཏྟོ གོཎོ ཙ ཀིཊྛཱདོ ཨདུཾ ཀིཊྛཾ ཨོཏརེཡྻ. ཏམེནཾ ཀིཊྛཱརཀྑོ ནཱསཱཡཾ སུགྒཧིཏཾ གཎྷེཡྻ. ནཱསཱཡཾ སུགྒཧིཏཾ གཧེཏྭཱ ཨུཔརིགྷཊཱཡཾ སུནིགྒཧིཏཾ ནིགྒཎྷེཡྻ. ཨུཔརིགྷཊཱཡཾ སུནིགྒཧིཏཾ ནིགྒཧེཏྭཱ དཎྜེན སུཏཱལི༹ཏཾ ཏཱལེ༹ཡྻ. དཎྜེན སུཏཱལི༹ཏཾ ཏཱལེ༹ཏྭཱ ཨོསཛྫེཡྻ. དུཏིཡམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ ¶ …པེ… ཏཏིཡམྤི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, གོཎོ ཀིཊྛཱདོ ཨདུཾ ཀིཊྛཾ ཨོཏརེཡྻ. ཏམེནཾ ཀིཊྛཱརཀྑོ ནཱསཱཡཾ སུགྒཧིཏཾ གཎྷེཡྻ. ནཱསཱཡཾ སུགྒཧིཏཾ གཧེཏྭཱ ཨུཔརིགྷཊཱཡཾ སུནིགྒཧིཏཾ ནིགྒཎྷེཡྻ. ཨུཔརིགྷཊཱཡཾ སུནིགྒཧིཏཾ ནིགྒཧེཏྭཱ དཎྜེན སུཏཱལི༹ཏཾ ཏཱལེ༹ཡྻ. དཎྜེན སུཏཱལི༹ཏཾ ཏཱལེ༹ཏྭཱ ཨོསཛྫེཡྻ. ཨེཝཉྷི ¶ སོ, བྷིཀྑཝེ, གོཎོ ཀིཊྛཱདོ གཱམགཏོ ཝཱ ཨརཉྙགཏོ ཝཱ, ཋཱནབཧུལོ ཝཱ ཨསྶ ནིསཛྫབཧུལོ ཝཱ ན ཏཾ ཀིཊྛཾ པུན ཨོཏརེཡྻ – ཏམེཝ པུརིམཾ དཎྜསམྥསྶཾ སམནུསྶརནྟོ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡཏོ ཁོ བྷིཀྑུནོ ཚསུ ཕསྶཱཡཏནེསུ ཙིཏྟཾ ཨུདུཛིཏཾ ཧོཏི སུདུཛིཏཾ, ཨཛ྄ཛྷཏྟམེཝ སནྟིཊྛཏི, སནྣིསཱིདཏི, ཨེཀོདི ཧོཏི, སམཱདྷིཡཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, རཉྙོ ཝཱ རཱཛམཧཱམཏྟསྶ ཝཱ ཝཱིཎཱཡ སདྡོ ཨསྶུཏཔུབྦོ ཨསྶ. སོ ཝཱིཎཱསདྡཾ སུཎེཡྻ. སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨམྦྷོ, ཀསྶ [ཀིསྶ (སཱི. པཱི.)] ནུ ཁོ ཨེསོ སདྡོ ཨེཝཾརཛནཱིཡོ ཨེཝཾཀམནཱིཡོ ཨེཝཾམདནཱིཡོ ¶ ཨེཝཾམུཙྪནཱིཡོ ཨེཝཾབནྡྷནཱིཡོ’ཏི? ཏམེནཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨེསཱ, ཁོ, བྷནྟེ, ཝཱིཎཱ ནཱམ, ཡསྶཱ ཨེསོ སདྡོ ཨེཝཾརཛནཱིཡོ ཨེཝཾཀམནཱིཡོ ཨེཝཾམདནཱིཡོ ཨེཝཾམུཙྪནཱིཡོ ཨེཝཾབནྡྷནཱིཡོ’ཏི. སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘གཙྪཐ མེ, བྷོ, ཏཾ ཝཱིཎཾ ཨཱཧརཐཱ’ཏི. ཏསྶ ཏཾ ཝཱིཎཾ ཨཱཧརེཡྻུཾ. ཏམེནཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨཡཾ ཁོ སཱ, བྷནྟེ, ཝཱིཎཱ ཡསྶཱ ཨེསོ སདྡོ ཨེཝཾརཛནཱིཡོ ཨེཝཾཀམནཱིཡོ ཨེཝཾམདནཱིཡོ ཨེཝཾམུཙྪནཱིཡོ ཨེཝཾབནྡྷནཱིཡོ’ཏི. སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨལཾ མེ, བྷོ, ཏཱཡ ཝཱིཎཱཡ, ཏམེཝ མེ སདྡཾ ཨཱཧརཐཱ’ཏི. ཏམེནཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨཡཾ ཁོ, བྷནྟེ, ཝཱིཎཱ ནཱམ ཨནེཀསམྦྷཱརཱ མཧཱསམྦྷཱརཱ. ཨནེཀེཧི སམྦྷཱརེཧི སམཱརདྡྷཱ ཝདཏི ¶ , སེཡྻཐིདཾ – དོཎིཉྩ པཊིཙྩ ཙམྨཉྩ པཊིཙྩ དཎྜཉྩ པཊིཙྩ ཨུཔདྷཱརཎེ ཙ ¶ པཊིཙྩ ཏནྟིཡོ ཙ པཊིཙྩ ཀོཎཉྩ པཊིཙྩ པུརིསསྶ ཙ ཏཛྫཾ ཝཱཡཱམཾ པཊིཙྩ ཨེཝཱཡཾ, བྷནྟེ, ཝཱིཎཱ ནཱམ ཨནེཀསམྦྷཱརཱ མཧཱསམྦྷཱརཱ. ཨནེཀེཧི སམྦྷཱརེཧི སམཱརདྡྷཱ ཝདཏཱི’ཏི. སོ ཏཾ ཝཱིཎཾ དསདྷཱ ཝཱ སཏདྷཱ ཝཱ ཕཱལེཡྻ, དསདྷཱ ཝཱ སཏདྷཱ ཝཱ ཏཾ ཕཱལེཏྭཱ སཀལིཀཾ སཀལིཀཾ ཀརེཡྻ. སཀལིཀཾ སཀལིཀཾ ཀརིཏྭཱ ཨགྒིནཱ ཌཧེཡྻ, ཨགྒིནཱ ཌཧིཏྭཱ མསིཾ ཀརེཡྻ. མསིཾ ཀརིཏྭཱ མཧཱཝཱཏེ ཝཱ ཨོཕུནེཡྻ [ཨོཔུནེཡྻ (སཱི. པཱི.), ཨོཕུཎེཡྻ (?)], ནདིཡཱ ཝཱ སཱིགྷསོཏཱཡ པཝཱཧེཡྻ. སོ ཨེཝཾ ཝདེཡྻ – ‘ཨསཏཱི ཀིརཱཡཾ, བྷོ, ཝཱིཎཱ ནཱམ, ཡཐེཝཾ ཡཾ [ཡཐེཝཱཡཾ (སཱི.), ཡཐེཝཡཾ (པཱི.)] ཀིཉྩི ཝཱིཎཱ ནཱམ ཨེཏྠ ཙ པནཱཡཾ ཛནོ [ཨེཏྠ པནཱཡཾ ཛནོ (སྱཱ. ཀཾ.), ཨེཏྠ ཙ མཧཱཛནོ (པཱི. ཀ.)] ཨཏིཝེལཾ པམཏྟོ པལལི༹ཏོ’ཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ རཱུཔཾ སམནྭེསཏི [སམནྣེསཏི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.), སམནེསཏི (པཱི.)] ཡཱཝཏཱ རཱུཔསྶ གཏི, ཝེདནཾ སམནྭེསཏི ཡཱཝཏཱ ཝེདནཱཡ གཏི, སཉྙཾ སམནྭེསཏི ཡཱཝཏཱ སཉྙཱཡ གཏི, སངྑཱརེ སམནྭེསཏི ཡཱཝཏཱ སངྑཱརཱནཾ གཏི, ཝིཉྙཱཎཾ སམནྭེསཏི ¶ ཡཱཝཏཱ ཝིཉྙཱཎསྶ གཏི. ཏསྶ རཱུཔཾ སམནྭེསཏོ ཡཱཝཏཱ རཱུཔསྶ གཏི, ཝེདནཾ སམནྭེསཏོ…པེ… སཉྙཾ… སངྑཱརེ… ཝིཉྙཱཎཾ སམནྭེསཏོ ཡཱཝཏཱ ཝིཉྙཱཎསྶ གཏི. ཡམྤིསྶ ཏཾ ཧོཏི ¶ ཨཧནྟི ཝཱ མམནྟི ཝཱ ཨསྨཱིཏི ཝཱ ཏམྤི ཏསྶ ན ཧོཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཚཔྤཱཎཀོཔམསུཏྟཾ

༢༤༧. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཨརུགཏྟོ པཀྐགཏྟོ སརཝནཾ པཝིསེཡྻ. ཏསྶ ཀུསཀཎྚཀཱ ཙེཝ པཱདེ ཝིཛ྄ཛྷེཡྻུཾ, སརཔཏྟཱནི ཙ གཏྟཱནི ¶ [སརཔཏྟཱནི པཀྐགཏྟཱནི (སྱཱ. ཀཾ.), ཨརུཔཀྐཱནི གཏྟཱནི (པཱི. ཀ.)] ཝིལེཁེཡྻུཾ. ཨེཝཉྷི སོ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ ཏཏོནིདཱནཾ དུཀྑཾ དོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདིཡེཐ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིདྷེཀཙྩོ བྷིཀྑུ གཱམགཏོ ཝཱ ཨརཉྙགཏོ ཝཱ ལབྷཏི ཝཏྟཱརཾ – ‘ཨཡཉྩ སོ [ཨཡཉྩ ཁོ (པཱི. ཀ.), ཨཡཾ སོ (?)] ཨཱཡསྨཱ ཨེཝཾཀཱརཱི ཨེཝཾསམཱཙཱརོ ཨསུཙིགཱམཀཎྚཀོ’ཏི. ཏཾ ཀཎྚཀོཏི [ཏཾ ‘‘ཨསུཙིགཱམཀཎྜཏོ’’ཏི (ཀ.)] ཨིཏི ཝིདིཏྭཱ སཾཝརོ ཙ ཨསཾཝརོ ཙ ཝེདིཏབྦོ.

‘‘ཀཐཉྩ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨསཾཝརོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ པིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ཨདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ རཱུཔེ བྱཱཔཛྫཏི, ཨནུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི པརིཏྟཙེཏསོ. ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི. སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ པིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ཨདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ དྷམྨེ བྱཱཔཛྫཏི, ཨནུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི པརིཏྟཙེཏསོ, ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཚཔྤཱཎཀེ གཧེཏྭཱ ནཱནཱཝིསཡེ ནཱནཱགོཙརེ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ བནྡྷེཡྻ. ཨཧིཾ གཧེཏྭཱ དལ༹ྷཱཡ ¶ རཛྫུཡཱ བནྡྷེཡྻ. སུསུམཱརཾ [སུཾསུམཱརཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] གཧེཏྭཱ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ བནྡྷེཡྻ. པཀྑིཾ གཧེཏྭཱ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ བནྡྷེཡྻ. ཀུཀྐུརཾ གཧེཏྭཱ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ བནྡྷེཡྻ ¶ . སིངྒཱལཾ གཧེཏྭཱ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ བནྡྷེཡྻ. མཀྐཊཾ གཧེཏྭཱ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ བནྡྷེཡྻ. དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ བནྡྷིཏྭཱ མཛ྄ཛྷེ གཎྛིཾ ཀརིཏྭཱ ཨོསྶཛྫེཡྻ. ཨཐ ཁོ, ཏེ, བྷིཀྑཝེ ¶ , ཚཔྤཱཎཀཱ ནཱནཱཝིསཡཱ ནཱནཱགོཙརཱ སཀཾ སཀཾ གོཙརཝིསཡཾ ཨཱཝིཉྪེཡྻུཾ [ཨཱཝིཉྫེཡྻུཾ (སཱི.)] – ཨཧི ཨཱཝིཉྪེཡྻ ‘ཝམྨིཀཾ པཝེཀྑཱམཱི’ཏི, སུསུམཱརོ ཨཱཝིཉྪེཡྻ ‘ཨུདཀཾ པཝེཀྑཱམཱི’ཏི, པཀྑཱི ཨཱཝིཉྪེཡྻ ‘ཨཱཀཱསཾ ཌེསྶཱམཱི’ཏི, ཀུཀྐུརོ ཨཱཝིཉྪེཡྻ ‘གཱམཾ པཝེཀྑཱམཱི’ཏི, སིངྒཱལོ ཨཱཝིཉྪེཡྻ ‘སཱིཝཐིཀཾ [སིཝཐིཀཾ (ཀ.)] པཝེཀྑཱམཱི’ཏི, མཀྐཊོ ཨཱཝིཉྪེཡྻ ‘ཝནཾ པཝེཀྑཱམཱི’ཏི. ཡདཱ ཁོ ཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཚཔྤཱཎཀཱ ཛྷཏྟཱ ཨསྶུ ཀིལནྟཱ, ཨཐ ཁོ ཡོ ནེསཾ པཱཎཀཱནཾ བལཝཏརོ ཨསྶ ཏསྶ ཏེ ཨནུཝཏྟེཡྻུཾ, ཨནུཝིདྷཱཡེཡྻུཾ ཝསཾ གཙྪེཡྻུཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶ ཀསྶཙི བྷིཀྑུནོ ཀཱཡགཏཱསཏི ཨབྷཱཝིཏཱ ཨབཧུལཱིཀཏཱ, ཏཾ ཙཀྑུ ཨཱཝིཉྪཏི མནཱཔིཡེསུ རཱུཔེསུ, ཨམནཱཔིཡཱ རཱུཔཱ པཊིཀཱུལཱ ཧོནྟི…པེ… མནོ ཨཱཝིཉྪཏི མནཱཔིཡེསུ དྷམྨེསུ, ཨམནཱཔིཡཱ དྷམྨཱ པཊིཀཱུལཱ ཧོནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཾཝརོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སཾཝརོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ ¶ རཱུཔཾ དིསྭཱ པིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ནཱདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ རཱུཔེ ན བྱཱཔཛྫཏི, ཨུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ¶ ཝིཧརཏི ཨཔྤམཱཎཙེཏསོ, ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ རསཾ སཱཡིཏྭཱ…པེ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ པིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ནཱདྷིམུཙྩཏི, ཨཔྤིཡརཱུཔེ དྷམྨེ ¶ ན བྱཱཔཛྫཏི, ཨུཔཊྛིཏཀཱཡསྶཏི ཙ ཝིཧརཏི ཨཔྤམཱཎཙེཏསོ, ཏཉྩ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ པཉྙཱཝིམུཏྟིཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི ཡཏྠསྶ ཏེ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨཔརིསེསཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཚཔྤཱཎཀེ གཧེཏྭཱ ནཱནཱཝིསཡེ ནཱནཱགོཙརེ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ བནྡྷེཡྻ. ཨཧིཾ གཧེཏྭཱ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ བནྡྷེཡྻ. སུསུམཱརཾ གཧེཏྭཱ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ བནྡྷེཡྻ. པཀྑིཾ གཧེཏྭཱ…པེ… ཀུཀྐུརཾ གཧེཏྭཱ… སིངྒཱལཾ གཧེཏྭཱ… མཀྐཊཾ གཧེཏྭཱ དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ བནྡྷེཡྻ. དལ༹ྷཱཡ རཛྫུཡཱ བནྡྷིཏྭཱ དལ༹ྷེ ཁཱིལེ ཝཱ ཐམྦྷེ ཝཱ ཨུཔནིབནྡྷེཡྻ. ཨཐ ཁོ ཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཚཔྤཱཎཀཱ ནཱནཱཝིསཡཱ ནཱནཱགོཙརཱ སཀཾ སཀཾ གོཙརཝིསཡཾ ཨཱཝིཉྪེཡྻུཾ – ཨཧི ཨཱཝིཉྪེཡྻ ‘ཝམྨིཀཾ པཝེཀྑཱམཱི’ཏི, སུསུམཱརོ ཨཱཝིཉྪེཡྻ ‘ཨུདཀཾ པཝེཀྑཱམཱི’ཏི, པཀྑཱི ཨཱཝིཉྪེཡྻ ‘ཨཱཀཱསཾ ཌེསྶཱམཱི’ཏི, ཀུཀྐུརོ ཨཱཝིཉྪེཡྻ ‘གཱམཾ པཝེཀྑཱམཱི’ཏི, སིངྒཱལོ ཨཱཝིཉྪེཡྻ ‘སཱིཝཐིཀཾ པཝེཀྑཱམཱི’ཏི, མཀྐཊོ ཨཱཝིཉྪེཡྻ ‘ཝནཾ པཝེཀྑཱམཱི’ཏི ¶ . ཡདཱ ཁོ ཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཚཔྤཱཎཀཱ ཛྷཏྟཱ ཨསྶུ ཀིལནྟཱ ¶ , ཨཐ ཏམེཝ ཁཱིལཾ ཝཱ ཐམྦྷཾ ཝཱ ཨུཔཏིཊྛེཡྻུཾ, ཨུཔནིསཱིདེཡྻུཾ, ཨུཔནིཔཛྫེཡྻུཾ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶ ཀསྶཙི བྷིཀྑུནོ ཀཱཡགཏཱསཏི བྷཱཝིཏཱ བཧུལཱིཀཏཱ, ཏཾ ཙཀྑུ ནཱཝིཉྪཏི མནཱཔིཡེསུ རཱུཔེསུ, ཨམནཱཔིཡཱ རཱུཔཱ ནཔྤཊིཀཱུལཱ ཧོནྟི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ནཱཝིཉྪཏི མནཱཔིཡེསུ རསེསུ…པེ… མནོ ནཱཝིཉྪཏི མནཱཔིཡེསུ དྷམྨེསུ, ཨམནཱཔིཡཱ དྷམྨཱ ནཔྤཊིཀཱུལཱ ཧོནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཾཝརོ ཧོཏི.

‘‘‘དལ༹ྷེ ཁཱིལེ ཝཱ ཐམྦྷེ ཝཱ’ཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱཡགཏཱཡ སཏིཡཱ ཨེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ཏསྨཱཏིཧ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ཀཱཡགཏཱ ནོ སཏི བྷཱཝིཏཱ བྷཝིསྶཏི བཧུལཱིཀཏཱ ཡཱནཱིཀཏཱ ཝཏྠུཀཏཱ ཨནུཊྛིཏཱ པརིཙིཏཱ སུསམཱརདྡྷཱ’ཏི. ཨེཝཉྷི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦ’’ནྟི. དསམཾ.

༡༡. ཡཝཀལཱཔིསུཏྟཾ

༢༤༨. ‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཡཝཀལཱཔཱི ཙཱཏུམཧཱཔཐེ ནིཀྑིཏྟཱ ཨསྶ. ཨཐ ཚ པུརིསཱ ཨཱགཙྪེཡྻུཾ བྱཱབྷངྒིཧཏྠཱ. ཏེ ཡཝཀལཱཔིཾ ཚཧི བྱཱབྷངྒཱིཧི ཧནེཡྻུཾ. ཨེཝཉྷི སཱ, བྷིཀྑཝེ, ཡཝཀལཱཔཱི སུཧཏཱ ཨསྶ ཚཧི བྱཱབྷངྒཱིཧི ཧཉྙམཱནཱ. ཨཐ སཏྟམོ པུརིསོ ཨཱགཙྪེཡྻ བྱཱབྷངྒིཧཏྠོ. སོ ཏཾ ཡཝཀལཱཔིཾ སཏྟམཱཡ བྱཱབྷངྒིཡཱ ཧནེཡྻ. ཨེཝཉྷི སཱ བྷིཀྑཝེ, ཡཝཀལཱཔཱི སུཧཏཏརཱ ཨསྶ, སཏྟམཱཡ བྱཱབྷངྒིཡཱ ཧཉྙམཱནཱ. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཙཀྑུསྨིཾ ཧཉྙཏི མནཱཔཱམནཱཔེཧི རཱུཔེཧི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡ ཧཉྙཏི མནཱཔཱམནཱཔེཧི རསེཧི…པེ… མནསྨིཾ ཧཉྙཏི ¶ མནཱཔཱམནཱཔེཧི དྷམྨེཧི. སཙེ སོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨཱཡཏིཾ པུནབྦྷཝཱཡ ཙེཏེཏི, ཨེཝཉྷི སོ, བྷིཀྑཝེ, མོགྷཔུརིསོ སུཧཏཏརོ ཧོཏི, སེཡྻཐཱཔི སཱ ཡཝཀལཱཔཱི སཏྟམཱཡ བྱཱབྷངྒིཡཱ ཧཉྙམཱནཱ.

‘‘བྷཱུཏཔུབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, དེཝཱསུརསངྒཱམོ སམུཔབྱཱུལ༹ྷོ [སམུཔབྦཱུལ༹ྷོ (སཱི. པཱི.)] ཨཧོསི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝེཔཙིཏྟི ཨསུརིནྡོ ཨསུརེ ཨཱམནྟེསི – ‘སཙེ, མཱརིསཱ, དེཝཱསུརསངྒཱམེ སམུཔབྱཱུལ༹ྷེ ཨསུརཱ ཛིནེཡྻུཾ དེཝཱ པརཱཛིནེཡྻུཾ, ཡེན ནཾ སཀྐཾ དེཝཱནམིནྡཾ ཀཎྛཔཉྩམེཧི བནྡྷནེཧི བནྡྷིཏྭཱ མམ སནྟིཀེ ཨཱནེཡྻཱཐ ཨསུརཔུར’ནྟི. སཀྐོཔི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དེཝཱནམིནྡོ དེཝེ ཏཱཝཏིཾསེ ཨཱམནྟེསི – ‘སཙེ, མཱརིསཱ, དེཝཱསུརསངྒཱམེ སམུཔབྱཱུལ༹ྷེ དེཝཱ ཛིནེཡྻུཾ ཨསུརཱ པརཱཛིནེཡྻུཾ, ཡེན ¶ ནཾ ཝེཔཙིཏྟིཾ ཨསུརིནྡཾ ཀཎྛཔཉྩམེཧི བནྡྷནེཧི བནྡྷིཏྭཱ མམ སནྟིཀེ ཨཱནེཡྻཱཐ སུདྷམྨཾ དེཝསབྷ’ནྟི. ཏསྨིཾ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, སངྒཱམེ དེཝཱ ཛིནིཾསུ, ཨསུརཱ པརཱཛིནིཾསུ ¶ . ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ ཝེཔཙིཏྟིཾ ཨསུརིནྡཾ ཀཎྛཔཉྩམེཧི བནྡྷནེཧི བནྡྷིཏྭཱ སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ སནྟིཀེ ཨཱནེསུཾ སུདྷམྨཾ དེཝསབྷཾ. ཏཏྲ སུདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝེཔཙིཏྟི ཨསུརིནྡོ ཀཎྛཔཉྩམེཧི བནྡྷནེཧི བདྡྷོ [བནྡྷོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཧོཏི. ཡདཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝེཔཙིཏྟིསྶ ཨསུརིནྡསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘དྷམྨིཀཱ ཁོ དེཝཱ, ཨདྷམྨིཀཱ ཨསུརཱ ¶ , ཨིདྷེཝ དཱནཱཧཾ ¶ དེཝཔུརཾ གཙྪཱམཱི’ཏི. ཨཐ ཀཎྛཔཉྩམེཧི བནྡྷནེཧི མུཏྟཾ ཨཏྟཱནཾ སམནུཔསྶཏི, དིབྦེཧི ཙ པཉྩཧི ཀཱམགུཎེཧི སམཔྤིཏོ སམངྒཱིབྷཱུཏོ པརིཙཱརེཏི. ཡདཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝེཔཙིཏྟིསྶ ཨསུརིནྡསྶ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘དྷམྨིཀཱ ཁོ ཨསུརཱ, ཨདྷམྨིཀཱ དེཝཱ, ཏཏྠེཝ དཱནཱཧཾ ཨསུརཔུརཾ གམིསྶཱམཱི’ཏི, ཨཐ ཀཎྛཔཉྩམེཧི བནྡྷནེཧི བདྡྷཾ ཨཏྟཱནཾ སམནུཔསྶཏི. དིབྦེཧི ཙ པཉྩཧི ཀཱམགུཎེཧི པརིཧཱཡཏི. ཨེཝཾ སུཁུམཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝེཔཙིཏྟིབནྡྷནཾ. ཏཏོ སུཁུམཏརཾ མཱརབནྡྷནཾ. མཉྙམཱནོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བདྡྷོ མཱརསྶ, ཨམཉྙམཱནོ མུཏྟོ པཱཔིམཏོ.

‘‘‘ཨསྨཱི’ཏི, བྷིཀྑཝེ, མཉྙིཏམེཏཾ, ‘ཨཡམཧམསྨཱི’ཏི མཉྙིཏམེཏཾ, ‘བྷཝིསྶ’ནྟི མཉྙིཏམེཏཾ, ‘ན བྷཝིསྶ’ནྟི མཉྙིཏམེཏཾ, ‘རཱུཔཱི བྷཝིསྶ’ནྟི མཉྙིཏམེཏཾ, ‘ཨརཱུཔཱི བྷཝིསྶ’ནྟི མཉྙིཏམེཏཾ, ‘སཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི མཉྙིཏམེཏཾ, ‘ཨསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི མཉྙིཏམེཏཾ, ‘ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི མཉྙིཏམེཏཾ. མཉྙིཏཾ, བྷིཀྑཝེ, རོགོ, མཉྙིཏཾ གཎྜོ, མཉྙིཏཾ སལླཾ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ‘ཨམཉྙམཱནེན [ཨམཉྙིཏམཱནེན (པཱི. ཀ.)] ཙེཏསཱ ཝིཧརིསྶཱམཱ’ཏི – ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ.

‘‘‘ཨསྨཱི’ཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨིཉྫིཏམེཏཾ, ‘ཨཡམཧམསྨཱི’ཏི ཨིཉྫིཏམེཏཾ, ‘བྷཝིསྶ’ནྟི ཨིཉྫིཏམེཏཾ, ‘ན བྷཝིསྶ’ནྟི ཨིཉྫིཏམེཏཾ, ‘རཱུཔཱི བྷཝིསྶ’ནྟི ཨིཉྫིཏམེཏཾ, ‘ཨརཱུཔཱི བྷཝིསྶ’ནྟི ཨིཉྫིཏམེཏཾ, ‘སཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི ཨིཉྫིཏམེཏཾ, ‘ཨསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི ཨིཉྫིཏམེཏཾ, ‘ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི ¶ ཨིཉྫིཏམེཏཾ. ཨིཉྫིཏཾ, བྷིཀྑཝེ ¶ , རོགོ, ཨིཉྫིཏཾ གཎྜོ, ཨིཉྫིཏཾ སལླཾ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ‘ཨནིཉྫམཱནེན [ཨནིཉྫིཡམཱནེན (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཙེཏསཱ ཝིཧརིསྶཱམཱ’ཏི – ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ.

‘‘‘ཨསྨཱི’ཏི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཕནྡིཏམེཏཾ, ‘ཨཡམཧམསྨཱི’ཏི ཕནྡིཏམེཏཾ, ‘བྷཝིསྶ’ནྟི…པེ… ‘ན བྷཝིསྶ’ནྟི… ‘རཱུཔཱི བྷཝིསྶ’ནྟི… ‘ཨརཱུཔཱི བྷཝིསྶ’ནྟི… ‘སཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི… ‘ཨསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི… ‘ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི ཕནྡིཏམེཏཾ. ཕནྡིཏཾ, བྷིཀྑཝེ, རོགོ, ཕནྡིཏཾ གཎྜོ, ཕནྡིཏཾ སལླཾ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ‘ཨཕནྡམཱནེན [ཨཕནྡིཡམཱནེན (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཙེཏསཱ ཝིཧརིསྶཱམཱ’ཏི – ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ.

‘‘‘ཨསྨཱི’ཏི, བྷིཀྑཝེ, པཔཉྩིཏམེཏཾ, ‘ཨཡམཧམསྨཱི’ཏི པཔཉྩིཏམེཏཾ, ‘བྷཝིསྶ’ནྟི…པེ… ‘ན བྷཝིསྶ’ནྟི… ‘རཱུཔཱི བྷཝིསྶ’ནྟི… ‘ཨརཱུཔཱི བྷཝིསྶ’ནྟི… ‘སཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི… ‘ཨསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི… ‘ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི པཔཉྩིཏམེཏཾ ¶ . པཔཉྩིཏཾ, བྷིཀྑཝེ, རོགོ, པཔཉྩིཏཾ གཎྜོ, པཔཉྩིཏཾ སལླཾ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ‘ནིཔྤཔཉྩེན ཙེཏསཱ ཝིཧརིསྶཱམཱ’ཏི – ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ.

‘‘‘ཨསྨཱི’ཏི, བྷིཀྑཝེ, མཱནགཏམེཏཾ, ‘ཨཡམཧམསྨཱི’ཏི མཱནགཏམེཏཾ, ‘བྷཝིསྶ’ནྟི མཱནགཏམེཏཾ, ‘ན བྷཝིསྶ’ནྟི མཱནགཏམེཏཾ, ‘རཱུཔཱི བྷཝིསྶ’ནྟི མཱནགཏམེཏཾ, ‘ཨརཱུཔཱི བྷཝིསྶ’ནྟི མཱནགཏམེཏཾ, ‘སཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི མཱནགཏམེཏཾ, ‘ཨསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི མཱནགཏམེཏཾ, ‘ནེཝསཉྙཱིནཱསཉྙཱི བྷཝིསྶ’ནྟི ¶ མཱནགཏམེཏཾ. མཱནགཏཾ, བྷིཀྑཝེ, རོགོ, མཱནགཏཾ གཎྜོ, མཱནགཏཾ སལླཾ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ‘ནིཧཏམཱནེན ཙེཏསཱ ཝིཧརིསྶཱམཱ’ཏི – ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦ’’ནྟི. ཨེཀཱདསམཾ.

ཨཱསཱིཝིསཝགྒོ ཨེཀཱུནཝཱིསཏིམོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

ཨཱསཱིཝིསོ ¶ རཐོ ཀུམྨོ, དྭེ དཱརུཀྑནྡྷཱ ཨཝསྶུཏོ;

དུཀྑདྷམྨཱ ཀིཾསུཀཱ ཝཱིཎཱ, ཚཔྤཱཎཱ ཡཝཀལཱཔཱིཏི.

སལཱ༹ཡཏནཝགྒེ ཙཏུཏྠཔཎྞཱསཀོ སམཏྟོ.

ཏསྶ ¶ ཝགྒུདྡཱནཾ –

ནནྡིཀྑཡོ སཊྛིནཡོ, སམུདྡོ ཨུརགེན ཙ;

ཙཏུཔཎྞཱསཀཱ ཨེཏེ, ནིཔཱཏེསུ པཀཱསིཏཱཏི.

སལཱ༹ཡཏནསཾཡུཏྟཾ སམཏྟཾ.

༢. ཝེདནཱསཾཡུཏྟཾ

༡. སགཱཐཱཝགྒོ

༡. སམཱདྷིསུཏྟཾ

༢༤༩. ‘‘ཏིསྶོ ¶ ¶ ¶ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ཏིསྶོ? སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏིསྶོ ཝེདནཱཏི.

‘‘སམཱཧིཏོ སམྤཛཱནོ, སཏོ བུདྡྷསྶ སཱཝཀོ;

ཝེདནཱ ཙ པཛཱནཱཏི, ཝེདནཱནཉྩ སམྦྷཝཾ.

‘‘ཡཏྠ ཙེཏཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི, མགྒཉྩ ཁཡགཱམིནཾ;

ཝེདནཱནཾ ཁཡཱ བྷིཀྑུ, ནིཙྪཱཏོ པརིནིབྦུཏོ’’ཏི. པཋམཾ;

༢. སུཁསུཏྟཾ

༢༥༠. ‘‘ཏིསྶོ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ཏིསྶོ? སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏིསྶོ ཝེདནཱཏི.

‘‘སུཁཾ ¶ ཝཱ ཡདི ཝཱ དུཀྑཾ, ཨདུཀྑམསུཁཾ སཧ;

ཨཛ྄ཛྷཏྟཉྩ བཧིདྡྷཱ ཙ, ཡཾ ཀིཉྩི ཨཏྠི ཝེདིཏཾ.

‘‘ཨེཏཾ ¶ དུཀྑནྟི ཉཏྭཱན, མོསདྷམྨཾ པལོཀིནཾ;

ཕུསྶ ཕུསྶ ཝཡཾ པསྶཾ, ཨེཝཾ ཏཏྠ ཝིརཛྫཏཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ;

༣. པཧཱནསུཏྟཾ

༢༥༡. ‘‘ཏིསྶོ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ཏིསྶོ? སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. སུཁཱཡ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱཡ རཱགཱནུསཡོ པཧཱཏབྦོ, དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ པཊིགྷཱནུསཡོ པཧཱཏབྦོ, ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཨཝིཛྫཱནུསཡོ པཧཱཏབྦོ. ཡཏོ ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ སུཁཱཡ ཝེདནཱཡ རཱགཱནུསཡོ པཧཱིནོ ཧོཏི, དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ པཊིགྷཱནུསཡོ པཧཱིནོ ཧོཏི, ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ¶ ཝེདནཱཡ ཨཝིཛྫཱནུསཡོ པཧཱིནོ ཧོཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ‘བྷིཀྑུ ནིརནུསཡོ སམྨདྡསོ ཨཙྪེཙྪི [ཨཙྪེཛྫི (བཧཱུསུ)] ཏཎྷཾ, ཝིཝཏྟཡི [ཝཱཝཏྟཡི (སཱི.)] སཾཡོཛནཾ, སམྨཱ མཱནཱབྷིསམཡཱ ཨནྟམཀཱསི དུཀྑསྶཱ’’’ཏི.

‘‘སུཁཾ ཝེདཡམཱནསྶ [ཝེདིཡམཱནསྶ (སཱི. པཱི.)], ཝེདནཾ ཨཔྤཛཱནཏོ;

སོ རཱགཱནུསཡོ ཧོཏི, ཨནིསྶརཎདསྶིནོ.

‘‘དུཀྑཾ ཝེདཡམཱནསྶ, ཝེདནཾ ཨཔྤཛཱནཏོ;

པཊིགྷཱནུསཡོ ཧོཏི, ཨནིསྶརཎདསྶིནོ.

‘‘ཨདུཀྑམསུཁཾ སནྟཾ, བྷཱུརིཔཉྙེན དེསིཏཾ;

ཏཉྩཱཔི ཨབྷིནནྡཏི, ནེཝ དུཀྑཱ པམུཙྩཏི.

‘‘ཡཏོ ¶ ཙ བྷིཀྑུ ཨཱཏཱཔཱི, སམྤཛཉྙཾ ན རིཉྩཏི;

ཏཏོ སོ ཝེདནཱ སབྦཱ, པརིཛཱནཱཏི པཎྜིཏོ.

‘‘སོ ཝེདནཱ པརིཉྙཱཡ, དིཊྛེ དྷམྨེ ཨནཱསཝོ;

ཀཱཡསྶ བྷེདཱ དྷམྨཊྛོ, སངྑྱཾ ནོཔེཏི ཝེདགཱུ’’ཏི. ཏཏིཡཾ;

༤. པཱཏཱལསུཏྟཾ

༢༥༢. ‘‘ཨསྶུཏཝཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, པུཐུཛྫནོ ཡཾ ཝཱཙཾ བྷཱསཏི – ‘ཨཏྠི མཧཱསམུདྡེ པཱཏཱལོ’ཏི. ཏཾ ཁོ པནེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨསནྟཾ ཨཝིཛྫམཱནཾ ཨེཝཾ ཝཱཙཾ བྷཱསཏི – ‘ཨཏྠི མཧཱསམུདྡེ པཱཏཱལོ’ཏི. སཱརཱིརིཀཱནཾ ཁོ ཨེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཀྑཱནཾ ཝེདནཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ ཡདིདཾ ‘པཱཏཱལོ’ཏི. ཨསྶུཏཝཱ, བྷིཀྑཝེ, པུཐུཛྫནོ སཱརཱིརིཀཱཡ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ¶ ཕུཊྛོ སམཱནོ སོཙཏི ཀིལམཏི པརིདེཝཏི ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ‘ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ པཱཏཱལེ ན པཙྩུཊྛཱསི, གཱདྷཉྩ ནཱཛ྄ཛྷགཱ’. སུཏཝཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ སཱརཱིརིཀཱཡ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ ནེཝ སོཙཏི, ན ཀིལམཏི, ན པརིདེཝཏི, ན ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི, ན སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ‘སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ པཱཏཱལེ པཙྩུཊྛཱསི, གཱདྷཉྩ ཨཛ྄ཛྷགཱ’’’ཏི.

‘‘ཡོ ¶ ཨེཏཱ ནཱདྷིཝཱསེཏི, ཨུཔྤནྣཱ ཝེདནཱ དུཁཱ;

སཱརཱིརིཀཱ པཱཎཧརཱ, ཡཱཧི ཕུཊྛོ པཝེདྷཏི.

‘‘ཨཀྐནྡཏི པརོདཏི, དུབྦལོ ཨཔྤཐཱམཀོ;

ན སོ པཱཏཱལེ པཙྩུཊྛཱསི, ཨཐོ གཱདྷམྤི ནཱཛ྄ཛྷགཱ.

‘‘ཡོ ¶ ཙེཏཱ ཨདྷིཝཱསེཏི, ཨུཔྤནྣཱ ཝེདནཱ དུཁཱ;

སཱརཱིརིཀཱ པཱཎཧརཱ, ཡཱཧི ཕུཊྛོ ན ཝེདྷཏི;

ས ཝེ པཱཏཱལེ པཙྩུཊྛཱསི, ཨཐོ གཱདྷམྤི ཨཛ྄ཛྷགཱ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ;

༥. དཊྛབྦསུཏྟཾ

༢༥༣. ‘‘ཏིསྶོ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ཏིསྶོ? སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. སུཁཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ དུཀྑཏོ དཊྛབྦཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ སལླཏོ དཊྛབྦཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ ཨནིཙྩཏོ དཊྛབྦཱ. ཡཏོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ སུཁཱ ཝེདནཱ དུཀྑཏོ དིཊྛཱ ཧོཏི, དུཀྑཱ ཝེདནཱ སལླཏོ དིཊྛཱ ཧོཏི, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ ཨནིཙྩཏོ ¶ དིཊྛཱ ཧོཏི ¶ – ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ‘བྷིཀྑུ སམྨདྡསོ ཨཙྪེཙྪི ཏཎྷཾ, ཝིཝཏྟཡི སཾཡོཛནཾ, སམྨཱ མཱནཱབྷིསམཡཱ ཨནྟམཀཱསི དུཀྑསྶཱ’’’ཏི.

‘‘ཡོ སུཁཾ དུཀྑཏོ ཨདྡ, དུཀྑམདྡཀྑི སལླཏོ;

ཨདུཀྑམསུཁཾ སནྟཾ, ཨདྡཀྑི ནཾ ཨནིཙྩཏོ.

‘‘ས ཝེ སམྨདྡསོ བྷིཀྑུ, པརིཛཱནཱཏི ཝེདནཱ;

སོ ཝེདནཱ པརིཉྙཱཡ, དིཊྛེ དྷམྨེ ཨནཱསཝོ;

ཀཱཡསྶ བྷེདཱ དྷམྨཊྛོ, སངྑྱཾ ནོཔེཏི ཝེདགཱུ’’ཏི. པཉྩམཾ;

༦. སལླསུཏྟཾ

༢༥༤. ‘‘ཨསྶུཏཝཱ, བྷིཀྑཝེ, པུཐུཛྫནོ སུཁམྤི ཝེདནཾ ཝེདཡཏི [ཝེདིཡཏི (སཱི. པཱི.)], དུཀྑམྤི ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, ཨདུཀྑམསུཁམྤི ཝེདནཾ ཝེདཡཏི. སུཏཝཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ སུཁམྤི ཝེདནཾ ཝེདཡཏི ¶ , དུཀྑམྤི ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, ཨདུཀྑམསུཁམྤི ¶ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཀོ ཝིསེསོ ཀོ ཨདྷིཔྤཡཱསོ [ཨདྷིཔྤཱཡོ (སཱི. ཀ.), ཨདྷིཔྤཱཡསོ (སྱཱ. ཀཾ.), ཨདྷིཔྤཱཡོསོ (པཱི.)] ཀིཾ ནཱནཱཀརཎཾ སུཏཝཏོ ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཨསྶུཏཝཏཱ པུཐུཛྫནེནཱ’’ཏི? བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ… ཨསྶུཏཝཱ. བྷིཀྑཝེ, པུཐུཛྫནོ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ སོཙཏི ཀིལམཏི ¶ པརིདེཝཏི ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི. སོ དྭེ ཝེདནཱ ཝེདཡཏི – ཀཱཡིཀཉྩ, ཙེཏསིཀཉྩ. སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, པུརིསཾ སལླེན ཝིཛ྄ཛྷེཡྻ [སལླེན ཨནུཝིཛ྄ཛྷེཡྻུཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)]. ཏམེནཾ དུཏིཡེན སལླེན ཨནུཝེདྷཾ ཝིཛ྄ཛྷེཡྻ [སལླེན ཨནུཝིཛ྄ཛྷེཡྻུཾ (སཱི.), སལླེན ཨནུཝེདྷཾ ཝིཛ྄ཛྷེཡྻུཾ (སྱཱ. ཀཾ.), སལླེན ཝིཛ྄ཛྷེཡྻུཾ (པཱི.)]. ཨེཝཉྷི སོ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ དྭིསལླེན ཝེདནཾ ཝེདཡཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ སོཙཏི ཀིལམཏི པརིདེཝཏི ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི. སོ དྭེ ཝེདནཱ ཝེདཡཏི – ཀཱཡིཀཉྩ, ཙེཏསིཀཉྩ. ཏསྶཱཡེཝ ཁོ པན དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ པཊིགྷཝཱ ཧོཏི. ཏམེནཾ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ པཊིགྷཝནྟཾ, ཡོ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ པཊིགྷཱནུསཡོ, སོ ཨནུསེཏི. སོ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ ཀཱམསུཁཾ ཨབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ན ཧི སོ, བྷིཀྑཝེ, པཛཱནཱཏི ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ ཨཉྙཏྲ ཀཱམསུཁཱ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ནིསྶརཎཾ, ཏསྶ ཀཱམསུཁཉྩ ཨབྷིནནྡཏོ, ཡོ སུཁཱཡ ཝེདནཱཡ རཱགཱནུསཡོ, སོ ཨནུསེཏི. སོ ཏཱསཾ ཝེདནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ¶ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི. ཏསྶ ཏཱསཾ ཝེདནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨཔྤཛཱནཏོ, ཡོ ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཨཝིཛྫཱནུསཡོ, སོ ཨནུསེཏི. སོ སུཁཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, སཉྙུཏྟོ ནཾ ཝེདཡཏི. དུཀྑཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, སཉྙུཏྟོ ནཾ ཝེདཡཏི. ཨདུཀྑམསུཁཉྩེ ¶ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, སཉྙུཏྟོ ནཾ ཝེདཡཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ‘ཨསྶུཏཝཱ པུཐུཛྫནོ སཉྙུཏྟོ ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི, སཉྙུཏྟོ དུཀྑསྨཱ’ཏི ཝདཱམི.

‘‘སུཏཝཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡསཱཝཀོ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ ན སོཙཏི, ན ཀིལམཏི, ན པརིདེཝཏི, ན ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི, ན ¶ སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི. སོ ཨེཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི – ཀཱཡིཀཾ, ན ཙེཏསིཀཾ.

‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, པུརིསཾ སལླེན ཝིཛ྄ཛྷེཡྻ. ཏམེནཾ དུཏིཡེན སལླེན ཨནུཝེདྷཾ ན ཝིཛ྄ཛྷེཡྻ. ཨེཝཉྷི སོ, བྷིཀྑཝེ, པུརིསོ ཨེཀསལླེན ཝེདནཾ ཝེདཡཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ ན སོཙཏི, ན ཀིལམཏི, ན པརིདེཝཏི, ན ཨུརཏྟཱལི༹ཾ ཀནྡཏི, ན སམྨོཧཾ ཨཱཔཛྫཏི. སོ ཨེཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི – ཀཱཡིཀཾ, ན ཙེཏསིཀཾ. ཏསྶཱཡེཝ ཁོ པན དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ པཊིགྷཝཱ ན ཧོཏི. ཏམེནཾ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཨཔྤཊིགྷཝནྟཾ, ཡོ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ པཊིགྷཱནུསཡོ, སོ ནཱནུསེཏི. སོ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ཕུཊྛོ སམཱནོ ཀཱམསུཁཾ ནཱབྷིནནྡཏི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? པཛཱནཱཏི ཧི སོ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཨཉྙཏྲ ཀཱམསུཁཱ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ནིསྶརཎཾ. ཏསྶ ཀཱམསུཁཾ ནཱབྷིནནྡཏོ ཡོ སུཁཱཡ ཝེདནཱཡ རཱགཱནུསཡོ, སོ ནཱནུསེཏི. སོ ཏཱསཾ ཝེདནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཾ ཙ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི. ཏསྶ ཏཱསཾ ཝེདནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཏོ, ཡོ ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཝེདནཱཡ ཨཝིཛྫཱནུསཡོ, སོ ནཱནུསེཏི. སོ སུཁཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, ཝིསཉྙུཏྟོ ནཾ ཝེདཡཏི. དུཀྑཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི ¶ , ཝིསཉྙུཏྟོ ནཾ ཝེདཡཏི. ཨདུཀྑམསུཁཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, ཝིསཉྙུཏྟོ ནཾ ཝེདཡཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ‘སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཝིསཉྙུཏྟོ ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི ¶ ¶ , ཝིསཉྙུཏྟོ དུཀྑསྨཱ’ཏི ཝདཱམི. ཨཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝིསེསོ, ཨཡཾ ཨདྷིཔྤཡཱསོ, ཨིདཾ ནཱནཱཀརཎཾ སུཏཝཏོ ཨརིཡསཱཝཀསྶ ཨསྶུཏཝཏཱ པུཐུཛྫནེནཱ’’ཏི.

‘‘ན ཝེདནཾ ཝེདཡཏི སཔཉྙོ,

སུཁམྤི དུཀྑམྤི བཧུསྶུཏོཔི;

ཨཡཉྩ དྷཱིརསྶ པུཐུཛྫནེན,

མཧཱ [ཨཡཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཝིསེསོ ཀུསལསྶ ཧོཏི.

‘‘སངྑཱཏདྷམྨསྶ ¶ བཧུསྶུཏསྶ,

ཝིཔསྶཏོ [སམྤསྶཏོ (སཱི. པཱི.)] ལོཀམིམཾ པརཉྩ;

ཨིཊྛསྶ དྷམྨཱ ན མཐེནྟི ཙིཏྟཾ,

ཨནིཊྛཏོ ནོ པཊིགྷཱཏམེཏི.

‘‘ཏསྶཱནུརོདྷཱ ཨཐཝཱ ཝིརོདྷཱ,

ཝིདྷཱུཔིཏཱ ཨཏྠགཏཱ ན སནྟི;

པདཉྩ ཉཏྭཱ ཝིརཛཾ ཨསོཀཾ,

སམྨཱ པཛཱནཱཏི བྷཝསྶ པཱརགཱུ’’ཏི. ཚཊྛཾ;

༧. པཋམགེལཉྙསུཏྟཾ

༢༥༥. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཝེསཱལིཡཾ ཝིཧརཏི མཧཱཝནེ ཀཱུཊཱགཱརསཱལཱཡཾ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེན གིལཱནསཱལཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ནིསཛྫ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི ¶ –

‘‘སཏོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྤཛཱནོ ཀཱལཾ ཨཱགམེཡྻ. ཨཡཾ ཝོ ཨམྷཱཀཾ ཨནུསཱསནཱི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཏོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ, ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ; ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི ¶ ཝིཧརཏི…པེ… ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི…པེ… དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ, ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ ¶ . ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཏོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྤཛཱནོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨབྷིཀྐནྟེ པཊིཀྐནྟེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨཱལོཀིཏེ ཝིལོཀིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, སམིཉྫིཏེ པསཱརིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, སངྒྷཱཊིཔཏྟཙཱིཝརདྷཱརཎེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨསིཏེ པཱིཏེ ཁཱཡིཏེ སཱཡིཏེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, ཨུཙྩཱརཔསྶཱཝཀམྨེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི, གཏེ ཋིཏེ ནིསིནྣེ སུཏྟེ ཛཱགརིཏེ བྷཱསིཏེ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེ ¶ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི. སཏོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྤཛཱནོ ཀཱལཾ ཨཱགམེཡྻ. ཨཡཾ ཝོ ཨམྷཱཀཾ ཨནུསཱསནཱི.

‘‘ཏསྶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ སཏསྶ སམྤཛཱནསྶ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཱ ཝེདནཱ, སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨུཔྤནྣཱ ཁོ མྱཱཡཾ སུཁཱ ཝེདནཱ. སཱ ཙ ཁོ པཊིཙྩ, ནོ ཨཔྤཊིཙྩ. ཀིཾ པཊིཙྩ? ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ པཊིཙྩ. ཨཡཾ ཁོ པན ཀཱཡོ ཨནིཙྩོ སངྑཏོ པཊིཙྩསམུཔྤནྣོ. ཨནིཙྩཾ ཁོ པན སངྑཏཾ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཾ ཀཱཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཱ སུཁཱ ཝེདནཱ ཀུཏོ ནིཙྩཱ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི! སོ ཀཱཡེ ཙ སུཁཱཡ ཙ ཝེདནཱཡ ཨནིཙྩཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཝཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཝིརཱགཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ནིརོདྷཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཀཱཡེ ཙ སུཁཱཡ ཙ ཝེདནཱཡ ཨནིཙྩཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ, ཝཡཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ, ཝིརཱགཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ, ནིརོདྷཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ, པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶིནོ ¶ ¶ ཝིཧརཏོ, ཡོ ཀཱཡེ ཙ སུཁཱཡ ཙ ཝེདནཱཡ རཱགཱནུསཡོ, སོ པཧཱིཡཏི.

‘‘ཏསྶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ སཏསྶ སམྤཛཱནསྶ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ ཨུཔྤཛྫཏི དུཀྑཱ ཝེདནཱ. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨུཔྤནྣཱ ཁོ མྱཱཡཾ དུཀྑཱ ཝེདནཱ. སཱ ཙ ཁོ པཊིཙྩ, ནོ ཨཔྤཊིཙྩ. ཀིཾ པཊིཙྩ? ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ པཊིཙྩ. ཨཡཾ ཁོ པན ཀཱཡོ ཨནིཙྩོ སངྑཏོ པཊིཙྩསམུཔྤནྣོ. ཨནིཙྩཾ ཁོ པན སངྑཏཾ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཾ ཀཱཡཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཱ དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཀུཏོ ནིཙྩཱ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི! སོ ཀཱཡེ ཙ དུཀྑཱཡ ཝེདནཱཡ ¶ ཨནིཙྩཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཝཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཝིརཱགཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ནིརོདྷཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཀཱཡེ ཙ དུཀྑཱཡ ཙ ཝེདནཱཡ ཨནིཙྩཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ…པེ… པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ, ཡོ ཀཱཡེ ཙ དུཀྑཱཡ ཙ ཝེདནཱཡ པཊིགྷཱནུསཡོ, སོ པཧཱིཡཏི.

‘‘ཏསྶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ སཏསྶ སམྤཛཱནསྶ ཨཔྤམཏྟསྶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ, སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨུཔྤནྣཱ ཁོ མྱཱཡཾ ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. སཱ ཙ ཁོ པཊིཙྩ, ནོ ཨཔྤཊིཙྩ. ཀིཾ པཊིཙྩ? ཨིམམེཝ ཀཱཡཾ པཊིཙྩ. ཨཡཾ ཁོ པན ཀཱཡོ ཨནིཙྩོ སངྑཏོ པཊིཙྩསམུཔྤནྣོ. ཨནིཙྩཾ ཁོ པན སངྑཏཾ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཾ ཀཱཡཾ ¶ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཱ ¶ ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ ཀུཏོ ནིཙྩཱ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི! སོ ཀཱཡེ ཙ ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཙ ཝེདནཱཡ ཨནིཙྩཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཝཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཝིརཱགཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ནིརོདྷཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཀཱཡེ ཙ ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཙ ཝེདནཱཡ ཨནིཙྩཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ…པེ… པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ, ཡོ ཀཱཡེ ཙ ཨདུཀྑམསུཁཱཡ ཙ ཝེདནཱཡ ཨཝིཛྫཱནུསཡོ, སོ པཧཱིཡཏི.

‘‘སོ ¶ སུཁཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, སཱ ཨནིཙྩཱཏི པཛཱནཱཏི, ཨནཛ྄ཛྷོསིཏཱཏི པཛཱནཱཏི, ཨནབྷིནནྡིཏཱཏི པཛཱནཱཏི; དུཀྑཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, སཱ ཨནིཙྩཱཏི པཛཱནཱཏི, ཨནཛ྄ཛྷོསིཏཱཏི པཛཱནཱཏི, ཨནབྷིནནྡིཏཱཏི པཛཱནཱཏི; ཨདུཀྑམསུཁཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, སཱ ཨནིཙྩཱཏི པཛཱནཱཏི, ཨནཛ྄ཛྷོསིཏཱཏི པཛཱནཱཏི, ཨནབྷིནནྡིཏཱཏི པཛཱནཱཏི. སོ སུཁཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, ཝིསཉྙུཏྟོ ནཾ ཝེདཡཏི; དུཀྑཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, ཝིསཉྙུཏྟོ ནཾ ཝེདཡཏི; ཨདུཀྑམསུཁཉྩེ ཝེདནཾ ཝེདཡཏི, ཝིསཉྙུཏྟོ ནཾ ཝེདཡཏི. སོ ཀཱཡཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ཀཱཡཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི, ཛཱིཝིཏཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ཛཱིཝིཏཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུདྡྷཾ ཛཱིཝིཏཔརིཡཱདཱནཱ ཨིདྷེཝ སབྦཝེདཡིཏཱནི ཨནབྷིནནྡིཏཱནི སཱིཏཱིབྷཝིསྶནྟཱི’ཏི [སཱིཏིབྷཝིསྶནྟཱིཏི (སཱི. པཱི. ཀ.)] པཛཱནཱཏི.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཏེལཉྩ པཊིཙྩ ཝཊྚིཉྩ པཊིཙྩ ཏེལཔྤདཱིཔོ ཛྷཱཡེཡྻ, ཏསྶེཝ ཏེལསྶ ཙ ཝཊྚིཡཱ ཙ པརིཡཱདཱནཱ ཨནཱཧཱརོ ནིབྦཱཡེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡཔརིཡནྟིཀཾ ¶ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ¶ ‘ཀཱཡཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ཛཱིཝིཏཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ཛཱིཝིཏཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུདྡྷཾ ཛཱིཝིཏཔརིཡཱདཱནཱ ཨིདྷེཝ སབྦཝེདཡིཏཱནི ཨནབྷིནནྡིཏཱནི སཱིཏཱིབྷཝིསྶནྟཱི’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. དུཏིཡགེལཉྙསུཏྟཾ

༢༥༦. ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཝེསཱལིཡཾ ཝིཧརཏི མཧཱཝནེ ཀཱུཊཱགཱརསཱལཱཡཾ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ ཡེན གིལཱནསཱལཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ནིསཛྫ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི –

‘‘སཏོ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྤཛཱནོ ཀཱལཾ ཨཱགམེཡྻ. ཨཡཾ ཝོ ཨམྷཱཀཾ ཨནུསཱསནཱི.

‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཏོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ, ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ; ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི… ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི… དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ, ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཏོ ཧོཏི.

‘‘ཀཐཉྩ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྤཛཱནོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨབྷིཀྐནྟེ པཊིཀྐནྟེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི…པེ… བྷཱསིཏེ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེ སམྤཛཱནཀཱརཱི ཧོཏི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྤཛཱནོ ཧོཏི. སཏོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སམྤཛཱནོ ཀཱལཾ ཨཱགམེཡྻ. ཨཡཾ ཝོ ཨམྷཱཀཾ ཨནུསཱསནཱི.

‘‘ཏསྶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ སཏསྶ སམྤཛཱནསྶ ཨཔྤམཏྟསྶ ¶ ཨཱཏཱཔིནོ པཧིཏཏྟསྶ ཝིཧརཏོ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཱ ཝེདནཱ. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨུཔྤནྣཱ ཁོ མྱཱཡཾ སུཁཱ ཝེདནཱ; སཱ ཙ ཁོ པཊིཙྩ, ནོ ཨཔྤཊིཙྩ. ཀིཾ པཊིཙྩ? ཨིམམེཝ ཕསྶཾ པཊིཙྩ. ཨཡཾ ཁོ ¶ པན ཕསྶོ ཨནིཙྩོ སངྑཏོ པཊིཙྩསམུཔྤནྣོ. ཨནིཙྩཾ ཁོ པན སངྑཏཾ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཾ ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཱ སུཁཱ ཝེདནཱ ཀུཏོ ནིཙྩཱ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི! སོ ཕསྶེ ཙ སུཁཱཡ ཙ ཝེདནཱཡ ཨནིཙྩཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཝཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ཝིརཱགཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, ནིརོདྷཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི, པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཕསྶེ ཙ སུཁཱཡ ཙ ཝེདནཱཡ ཨནིཙྩཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ, ཝཡཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ, ཝིརཱགཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ, ནིརོདྷཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ, པཊིནིསྶགྒཱནུཔསྶིནོ ཝིཧརཏོ ཡོ ཕསྶེ ཙ སུཁཱཡ ཙ ཝེདནཱཡ རཱགཱནུསཡོ, སོ པཧཱིཡཏི.

‘‘ཏསྶ ཙེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ སཏསྶ…པེ… ཝིཧརཏོ ཨུཔྤཛྫཏི དུཀྑཱ ཝེདནཱ…པེ… ཨུཔྤཛྫཏི ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. སོ ཨེཝཾ པཛཱནཱཏི – ‘ཨུཔྤནྣཱ ཁོ མྱཱཡཾ ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ; སཱ ཙ ཁོ པཊིཙྩ, ནོ ཨཔྤཊིཙྩ. ཀིཾ པཊིཙྩ? ཨིམམེཝ ཕསྶཾ པཊིཙྩ…པེ… ཀཱཡསྶ ¶ བྷེདཱ ཨུདྡྷཾ ཛཱིཝིཏཔརིཡཱདཱནཱ ཨིདྷེཝ སབྦཝེདཡིཏཱནི ཨནབྷིནནྡིཏཱནི སཱིཏཱིབྷཝིསྶནྟཱི’ཏི པཛཱནཱཏི’’.

‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཏེལཉྩ པཊིཙྩ ཝཊྚིཉྩ པཊིཙྩ ཏེལཔྤདཱིཔོ ཛྷཱཡེཡྻ ¶ , ཏསྶེཝ ཏེལསྶ ཙ ཝཊྚིཡཱ ཙ པརིཡཱདཱནཱ ཨནཱཧཱརོ ནིབྦཱཡེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཀཱཡཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ཀཱཡཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ཛཱིཝིཏཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡམཱནོ ‘ཛཱིཝིཏཔརིཡནྟིཀཾ ཝེདནཾ ཝེདཡཱམཱི’ཏི པཛཱནཱཏི. ‘ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུདྡྷཾ ཛཱིཝིཏཔརིཡཱདཱནཱ ཨིདྷེཝ སབྦཝེདཡིཏཱནི ཨནབྷིནནྡིཏཱནི སཱིཏཱིབྷཝིསྶནྟཱི’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཨནིཙྩསུཏྟཾ

༢༥༧. ‘‘ཏིསྶོ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ སངྑཏཱ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཱ ཁཡདྷམྨཱ ཝཡདྷམྨཱ ཝིརཱགདྷམྨཱ ནིརོདྷདྷམྨཱ. ཀཏམཱ ཏིསྶོ? སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ སངྑཏཱ པཊིཙྩསམུཔྤནྣཱ ཁཡདྷམྨཱ ཝཡདྷམྨཱ ཝིརཱགདྷམྨཱ ནིརོདྷདྷམྨཱ’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཕསྶམཱུལཀསུཏྟཾ

༢༥༨. ‘‘ཏིསྶོ ¶ ¶ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ ཕསྶཛཱ ཕསྶམཱུལཀཱ ཕསྶནིདཱནཱ ཕསྶཔཙྩཡཱ. ཀཏམཱ ཏིསྶོ? སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. སུཁཝེདནིཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཱ ཝེདནཱ. ཏསྶེཝ སུཁཝེདནིཡསྶ ཕསྶསྶ ནིརོདྷཱ, ཡཾ ཏཛྫཾ ཝེདཡིཏཾ སུཁཝེདནིཡཾ ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཱ སུཁཱ ཝེདནཱ, སཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སཱ ཝཱུཔསམྨཏི. དུཀྑཝེདནིཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི དུཀྑཱ ཝེདནཱ. ཏསྶེཝ དུཀྑཝེདནིཡསྶ ཕསྶསྶ ནིརོདྷཱ, ཡཾ ཏཛྫཾ ཝེདཡིཏཾ དུཀྑཝེདནིཡཾ ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཱ དུཀྑཱ ཝེདནཱ, སཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སཱ ཝཱུཔསམྨཏི. ཨདུཀྑམསུཁཝེདནིཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཕསྶཾ པཊིཙྩ ¶ ཨུཔྤཛྫཏི ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. ཏསྶེཝ ཨདུཀྑམསུཁཝེདནིཡསྶ ཕསྶསྶ ནིརོདྷཱ, ཡཾ ཏཛྫཾ ཝེདཡིཏཾ ཨདུཀྑམསུཁཝེདནིཡཾ ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤནྣཱ ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ, སཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སཱ ཝཱུཔསམྨཏི. སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྭིནྣཾ ཀཊྛཱནཾ སངྒྷཊྚནསམོདྷཱནཱ [སངྑཏྟཱ ཏསྶ སམོདྷཱནཱ (སྱཱ. ཀཾ.) སངྒྷཏྟཱ ཏསྶ སམོདྷཱནཱ (ཀ.) སཾ. ནི. ༢.༦༢ པསྶིཏབྦཾ] ཨུསྨཱ ཛཱཡཏི, ཏེཛོ ཨབྷིནིབྦཏྟཏི. ཏེསཾཡེཝ ཀཊྛཱནཾ ནཱནཱབྷཱཝཱ ཝིནིཀྑེཔཱ, ཡཱ ཏཛྫཱ ཨུསྨཱ, སཱ ནིརུཛ྄ཛྷཏི, སཱ ཝཱུཔསམྨཏི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཱ ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཕསྶཛཱ ཕསྶམཱུལཀཱ ཕསྶནིདཱནཱ ཕསྶཔཙྩཡཱ. ཏཛྫཾ ཕསྶཾ པཊིཙྩ ཏཛྫཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫནྟི. ཏཛྫསྶ ཕསྶསྶ ནིརོདྷཱ ཏཛྫཱ ཝེདནཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟཱི’’ཏི. དསམཾ.

སགཱཐཱཝགྒོ པཋམོ ¶ .

ཏསྶུདྡཱནཾ –

སམཱདྷི སུཁཾ པཧཱནེན, པཱཏཱལཾ དཊྛབྦེན ཙ;

སལླེན ཙེཝ གེལཉྙཱ, ཨནིཙྩ ཕསྶམཱུལཀཱཏི.

༢. རཧོགཏཝགྒོ

༡. རཧོགཏསུཏྟཾ

༢༥༩. ཨཐ ¶ ¶ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདྷ མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, རཧོགཏསྶ པཊིསལླཱིནསྶ ཨེཝཾ ཙེཏསོ པརིཝིཏཀྐོ ཨུདཔཱདི – ‘ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. ཝུཏྟཾ ཁོ པནེཏཾ བྷགཝཏཱ – ‘ཡཾ ཀིཉྩི ཝེདཡིཏཾ ཏཾ དུཀྑསྨི’ནྟི. ཀིཾ ནུ ཁོ ཨེཏཾ བྷགཝཏཱ སནྡྷཱཡ བྷཱསིཏཾ – ‘ཡཾ ཀིཉྩི ཝེདཡིཏཾ ཏཾ དུཀྑསྨི’’’ནྟི?

‘‘སཱདྷུ སཱདྷུ, བྷིཀྑུ! ཏིསྶོ ཨིམཱ, བྷིཀྑུ, ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ མཡཱ. སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ མཡཱ. ཝུཏྟཾ ཁོ པནེཏཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ – ‘ཡཾ ཀིཉྩི ཝེདཡིཏཾ, ཏཾ དུཀྑསྨི’ནྟི. ཏཾ ཁོ པནེཏཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སངྑཱརཱནཾཡེཝ ཨནིཙྩཏཾ སནྡྷཱཡ བྷཱསིཏཾ – ‘ཡཾ ཀིཉྩི ཝེདཡིཏཾ ཏཾ དུཀྑསྨི’ནྟི ¶ . ཏཾ ཁོ པནེཏཾ, བྷིཀྑུ, མཡཱ སངྑཱརཱནཾཡེཝ ཁཡདྷམྨཏཾ…པེ… ཝཡདྷམྨཏཾ…པེ… ཝིརཱགདྷམྨཏཾ ¶ …པེ… ནིརོདྷདྷམྨཏཾ…པེ… ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཏཾ སནྡྷཱཡ བྷཱསིཏཾ – ‘ཡཾ ཀིཉྩི ཝེདཡིཏཾ ཏཾ དུཀྑསྨི’ནྟི. ཨཐ ཁོ པན, བྷིཀྑུ, མཡཱ ཨནུཔུབྦསངྑཱརཱནཾ ནིརོདྷོ ཨཀྑཱཏོ. པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཝཱཙཱ ནིརུདྡྷཱ ཧོཏི. དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ¶ སམཱཔནྣསྶ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱ ནིརུདྡྷཱ ཧོནྟི. ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ པཱིཏི ནིརུདྡྷཱ ཧོཏི. ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཨསྶཱསཔསྶཱསཱ ནིརུདྡྷཱ ཧོནྟི. ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ སམཱཔནྣསྶ རཱུཔསཉྙཱ ནིརུདྡྷཱ ཧོཏི. ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ སམཱཔནྣསྶ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསཉྙཱ ནིརུདྡྷཱ ཧོཏི. ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཱཔནྣསྶ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསཉྙཱ ནིརུདྡྷཱ ཧོཏི. ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ སམཱཔནྣསྶ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཉྙཱ ནིརུདྡྷཱ ཧོཏི. སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣསྶ སཉྙཱ ཙ ཝེདནཱ ཙ ནིརུདྡྷཱ ཧོནྟི. ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགོ ནིརུདྡྷོ ཧོཏི, དོསོ ནིརུདྡྷོ ཧོཏི, མོཧོ ནིརུདྡྷོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ, བྷིཀྑུ, མཡཱ ཨནུཔུབྦསངྑཱརཱནཾ ཝཱུཔསམོ ཨཀྑཱཏོ. པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ¶ ཝཱཙཱ ཝཱུཔསནྟཱ ཧོཏི. དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱ ཝཱུཔསནྟཱ ཧོནྟི…པེ… སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣསྶ སཉྙཱ ཙ ཝེདནཱ ཙ ཝཱུཔསནྟཱ ཧོནྟི. ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགོ ཝཱུཔསནྟོ ཧོཏི, དོསོ ཝཱུཔསནྟོ ཧོཏི, མོཧོ ཝཱུཔསནྟོ ཧོཏི. ཚཡིམཱ, བྷིཀྑུ, པསྶདྡྷིཡོ. པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཝཱཙཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོཏི. དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོནྟི. ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ པཱིཏི པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོཏི. ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཨསྶཱསཔསྶཱསཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ¶ ཧོནྟི ¶ . སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣསྶ སཉྙཱ ཙ ཝེདནཱ ཙ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོནྟི. ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ ཧོཏི, དོསོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ ཧོཏི, མོཧོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ ཧོཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. པཋམཨཱཀཱསསུཏྟཾ

༢༦༠. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨཱཀཱསེ ཝིཝིདྷཱ ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི. པུརཏྠིམཱཔི ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, པཙྪིམཱཔི ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, ཨུཏྟརཱཔི ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, དཀྑིཎཱཔི ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, སརཛཱཔི ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, ཨརཛཱཔི ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, སཱིཏཱཔི ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, ཨུཎྷཱཔི ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, པརིཏྟཱཔི ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི, ཨདྷིམཏྟཱཔི ཝཱཏཱ ¶ ཝཱཡནྟི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམསྨིཾ ཀཱཡསྨིཾ ཝིཝིདྷཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, སུཁཱཔི ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, དུཀྑཱཔི ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨདུཀྑམསུཁཱཔི ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི.

‘‘ཡཐཱཔི ཝཱཏཱ ཨཱཀཱསེ, ཝཱཡནྟི ཝིཝིདྷཱ པུཐཱུ;

པུརཏྠིམཱ པཙྪིམཱ ཙཱཔི, ཨུཏྟརཱ ཨཐ དཀྑིཎཱ.

‘‘སརཛཱ ཨརཛཱ ཙཔི, སཱིཏཱ ཨུཎྷཱ ཙ ཨེཀདཱ;

ཨདྷིམཏྟཱ པརིཏྟཱ ཙ, པུཐཱུ ཝཱཡནྟི མཱལུཏཱ.

‘‘ཏཐེཝིམསྨིཾ ཀཱཡསྨིཾ, སམུཔྤཛྫནྟི ཝེདནཱ;

སུཁདུཀྑསམུཔྤཏྟི, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཙ ཡཱ.

‘‘ཡཏོ ¶ ཙ བྷིཀྑུ ཨཱཏཱཔཱི, སམྤཛཉྙཾ ན རིཉྩཏི [སམྤཛཱནོ ནིརཱུཔདྷི (ཀ.)];

ཏཏོ སོ ཝེདནཱ སབྦཱ, པརིཛཱནཱཏི པཎྜིཏོ.

‘‘སོ ¶ ཝེདནཱ པརིཉྙཱཡ, དིཊྛེ དྷམྨེ ཨནཱསཝོ;

ཀཱཡསྶ བྷེདཱ དྷམྨཊྛོ, སངྑྱཾ ནོཔེཏི ཝེདགཱུ’’ཏི. དུཏིཡཾ;

༣. དུཏིཡཨཱཀཱསསུཏྟཾ

༢༦༡. ‘‘སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨཱཀཱསེ ཝིཝིདྷཱ ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི. པུརཏྠིམཱཔི ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི…པེ… ཨདྷིམཏྟཱཔི ཝཱཏཱ ཝཱཡནྟི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམསྨིཾ ཀཱཡསྨིཾ ཝིཝིདྷཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, སུཁཱཔི ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, དུཀྑཱཔི ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨདུཀྑམསུཁཱཔི ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཨགཱརསུཏྟཾ

༢༦༢. ‘‘སེཡྻཐཱཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨཱགནྟུཀཱགཱརཾ. ཏཏྠ པུརཏྠིམཱཡཔི དིསཱཡ ཨཱགནྟྭཱ ཝཱསཾ ཀཔྤེནྟི, པཙྪིམཱཡཔི དིསཱཡ ཨཱགནྟྭཱ ཝཱསཾ ཀཔྤེནྟི, ཨུཏྟརཱཡཔི དིསཱཡ ཨཱགནྟྭཱ ཝཱསཾ ཀཔྤེནྟི, དཀྑིཎཱཡཔི དིསཱཡ ཨཱགནྟྭཱ ཝཱསཾ ཀཔྤེནྟི. ཁཏྟིཡཱཔི ཨཱགནྟྭཱ ཝཱསཾ ཀཔྤེནྟི, བྲཱཧྨཎཱཔི ཨཱགནྟྭཱ ཝཱསཾ ཀཔྤེནྟི, ཝེསྶཱཔི ཨཱགནྟྭཱ ཝཱསཾ ཀཔྤེནྟི, སུདྡཱཔི ཨཱགནྟྭཱ ཝཱསཾ ཀཔྤེནྟི. ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམསྨིཾ ཀཱཡསྨིཾ ཝིཝིདྷཱ ཝེདནཱ ¶ ཨུཔྤཛྫནྟི. སུཁཱཔི ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, དུཀྑཱཔི ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨདུཀྑམསུཁཱཔི ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི. སཱམིསཱཔི སུཁཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, སཱམིསཱཔི དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, སཱམིསཱཔི ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི. ནིརཱམིསཱཔི སུཁཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ནིརཱམིསཱཔི དུཀྑཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ནིརཱམིསཱཔི ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. པཋམཨཱནནྡསུཏྟཾ

༢༦༣. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི ¶ , ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཏམཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཝེདནཱ, ཀཏམོ ཝེདནཱསམུདཡོ, ཀཏམོ ཝེདནཱནིརོདྷོ, ཀཏམཱ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི ¶ པཊིཔདཱ? ཀོ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎནྟི? ཏིསྶོ ཨིམཱ, ཨཱནནྡ, ཝེདནཱ – སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, ཨཱནནྡ, ཝེདནཱ. ཕསྶསམུདཡཱ ཝེདནཱསམུདཡོ; ཕསྶནིརོདྷཱ ཝེདནཱནིརོདྷོ. ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི. ཡཾ ཝེདནཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨཡཾ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ. ཡཱ ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ, ཨཡཾ ཝེདནཱཡ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ ཝེདནཱཡ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ, ཨིདཾ ཝེདནཱཡ ནིསྶརཎཾ. ཨཐ ཁོ པནཱནནྡ, མཡཱ ཨནུཔུབྦསངྑཱརཱནཾ ནིརོདྷོ ཨཀྑཱཏོ. པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཝཱཙཱ ནིརུདྡྷཱ ཧོཏི…པེ… སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ ¶ སམཱཔནྣསྶ སཉྙཱ ཙ ཝེདནཱ ཙ ནིརུདྡྷཱ ཧོནྟི. ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགོ ནིརུདྡྷོ ཧོཏི, དོསོ ནིརུདྡྷོ ཧོཏི, མོཧོ ནིརུདྡྷོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ པནཱནནྡ, མཡཱ ཨནུཔུབྦསངྑཱརཱནཾ ཝཱུཔསམོ ཨཀྑཱཏོ. པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཝཱཙཱ ཝཱུཔསནྟཱ ཧོཏི…པེ… སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣསྶ སཉྙཱ ཙ ཝེདནཱ ཙ ཝཱུཔསནྟཱ ཧོནྟི. ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགོ ཝཱུཔསནྟོ ཧོཏི, དོསོ ཝཱུཔསནྟོ ཧོཏི, མོཧོ ཝཱུཔསནྟོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ པནཱནནྡ, མཡཱ ཨནུཔུབྦསངྑཱརཱནཾ པཊིཔྤསྶདྡྷི ཨཀྑཱཏཱ. པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཝཱཙཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོཏི…པེ… ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ སམཱཔནྣསྶ རཱུཔསཉྙཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོཏི. ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ སམཱཔནྣསྶ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནསཉྙཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོཏི. ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཱཔནྣསྶ ¶ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནསཉྙཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོཏི. ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ སམཱཔནྣསྶ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནསཉྙཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོཏི. སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣསྶ སཉྙཱ ཙ ཝེདནཱ ཙ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོནྟི. ཁཱིཎཱསཝསྶ ¶ བྷིཀྑུནོ རཱགོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ ཧོཏི, དོསོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ ཧོཏི, མོཧོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ ཧོཏཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. དུཏིཡཨཱནནྡསུཏྟཾ

༢༦༤. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཏམཱ ནུ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཝེདནཱ, ཀཏམོ ཝེདནཱསམུདཡོ, ཀཏམོ ཝེདནཱནིརོདྷོ ¶ , ཀཏམཱ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཀོ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎ’’ནྟི? ‘‘བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ བྷགཝནྣེཏྟིཀཱ བྷགཝམྤཊིསརཎཱ. སཱདྷུ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཉྙེཝ པཊིབྷཱཏུ ཨེཏསྶ ¶ བྷཱསིཏསྶ ཨཏྠོ. བྷགཝཏོ སུཏྭཱ བྷིཀྑཱུ དྷཱརེསྶནྟཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, ཨཱནནྡ, སུཎོཧི, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཧི; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཏིསྶོ ཨིམཱ, ཨཱནནྡ, ཝེདནཱ – སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, ཨཱནནྡ, ཝེདནཱ…པེ… ཕསྶསམུདཡཱ…པེ… ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ ཧོཏི, དོསོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ ཧོཏི, མོཧོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ ཧོཏཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. པཋམསམྦཧུལསུཏྟཾ

༢༦༥. ཨཐ ཁོ སམྦཧུལཱ བྷིཀྑཱུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཀཏམཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཝེདནཱ, ཀཏམོ ཝེདནཱསམུདཡོ, ཀཏམོ ཝེདནཱནིརོདྷོ, ཀཏམཱ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཀོ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎ’’ནྟི? ‘‘ཏིསྶོ ¶ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ – སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ. ཕསྶསམུདཡཱ ¶ ཝེདནཱསམུདཡོ; ཕསྶནིརོདྷཱ ཝེདནཱནིརོདྷོ. ཨཡམེཝ ¶ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི. ཡཾ ཝེདནཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨཡཾ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ. ཡཱ ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ, ཨཡཾ ཝེདནཱཡ ཨཱདཱིནཝོ. ཡོ ཝེདནཱཡ ¶ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ, ཨིདཾ ཝེདནཱཡ ནིསྶརཎཾ.

‘‘ཨཐ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ ཨནུཔུབྦསངྑཱརཱནཾ ནིརོདྷོ ཨཀྑཱཏོ. པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཝཱཙཱ ནིརུདྡྷཱ ཧོཏི…པེ… ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགོ ནིརུདྡྷོ ཧོཏི, དོསོ ནིརུདྡྷོ ཧོཏི, མོཧོ ནིརུདྡྷོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ པན, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ ཨནུཔུབྦསངྑཱརཱནཾ ཝཱུཔསམོ ཨཀྑཱཏོ. པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཝཱཙཱ ཝཱུཔསནྟཱ ཧོཏི…པེ… ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགོ ཝཱུཔསནྟོ ཧོཏི, དོསོ ཝཱུཔསནྟོ ཧོཏི, མོཧོ ཝཱུཔསནྟོ ཧོཏི. ཚཡིམཱ, བྷིཀྑཝེ, པསྶདྡྷིཡོ. པཋམཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཝཱཙཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོཏི. དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོནྟི. ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ པཱིཏི པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོཏི. ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ ཨསྶཱསཔསྶཱསཱ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོནྟི. སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཱཔནྣསྶ སཉྙཱ ཙ ཝེདནཱ ཙ པཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོནྟི. ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ ཧོཏི, དོསོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ ཧོཏི, མོཧོ པཊིཔྤསྶདྡྷོ ཧོཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. དུཏིཡསམྦཧུལསུཏྟཾ

༢༦༦. ཨཐ ཁོ སམྦཧུལཱ བྷིཀྑཱུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ¶ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཏམཱ ནུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ, ཀཏམོ ཝེདནཱསམུདཡོ, ཀཏམོ ¶ ཝེདནཱནིརོདྷོ, ཀཏམཱ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཀོ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎ’’ནྟི? ‘‘བྷགཝཾམཱུལཀཱ ནོ, བྷནྟེ, དྷམྨཱ…པེ…’’ ‘‘ཏིསྶོ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ – སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ…པེ… ཕསྶསམུདཡཱ…པེ…. (ཡཐཱ པུརིམསུཏྟནྟེ, ཏཐཱ ཝིཏྠཱརེཏབྦོ.) ¶ ཨཊྛམཾ.

༩. པཉྩཀངྒསུཏྟཾ

༢༦༧. ཨཐ ¶ ཁོ པཉྩཀངྒོ ཐཔཏི ཡེནཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ པཉྩཀངྒོ ཐཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཏི ནུ ཁོ, བྷནྟེ ཨུདཱཡི, ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ’’ཏི? ‘‘ཏིསྶོ ཁོ, ཐཔཏི, ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཁོ, ཐཔཏི, ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, པཉྩཀངྒོ ཐཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ན ཁོ, བྷནྟེ ཨུདཱཡི, ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. དྭེ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ – སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ. ཡཱཡཾ, བྷནྟེ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ, སནྟསྨིཾ ཨེསཱ པཎཱིཏེ སུཁེ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ’’ཏི. དུཏིཡམྤི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི པཉྩཀངྒཾ ཐཔཏིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ན ཁོ, ཐཔཏི, དྭེ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཏིསྶོ ཝེདནཱ ¶ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ’’ཏི. དུཏིཡམྤི ཁོ པཉྩཀངྒོ ཐཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ ¶ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ན ཁོ, བྷནྟེ ཨུདཱཡི, ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. དྭེ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ – སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ. ཡཱཡཾ, བྷནྟེ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ, སནྟསྨིཾ ཨེསཱ པཎཱིཏེ སུཁེ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ’’ཏི. ཏཏིཡམྤི ཁོ ¶ ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི པཉྩཀངྒཾ ཐཔཏིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ན ཁོ, ཐཔཏི, དྭེ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ’’ཏི. ཏཏིཡམྤི ཁོ པཉྩཀངྒོ ཐཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ན ཁོ, བྷནྟེ ཨུདཱཡི, ཏིསྶོ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ. དྭེ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ – སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ. ཡཱཡཾ, བྷནྟེ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ, སནྟསྨིཾ ཨེསཱ པཎཱིཏེ སུཁེ ཝུཏྟཱ བྷགཝཏཱ’’ཏི. ནེཝ སཀྑི ཨཱཡསྨཱ ཨུདཱཡཱི པཉྩཀངྒཾ ཐཔཏིཾ སཉྙཱཔེཏུཾ, ན པནཱསཀྑི པཉྩཀངྒོ ཐཔཏི ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུདཱཡིཾ སཉྙཱཔེཏུཾ. ཨསྶོསི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཨཱཡསྨཏོ ཨུདཱཡིསྶ པཉྩཀངྒེན ཐཔཏིནཱ སདྡྷིཾ ཨིམཾ ཀཐཱསལླཱཔཾ.

ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡཱཝཏཀོ ¶ ཨཱཡསྨཏོ ཨུདཱཡིསྶ པཉྩཀངྒེན ཐཔཏིནཱ སདྡྷིཾ ཨཧོསི ཀཐཱསལླཱཔོ ཏཾ སབྦཾ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསི.

‘‘སནྟམེཝ, ཨཱནནྡ, པརིཡཱཡཾ པཉྩཀངྒོ ¶ ཐཔཏི ཨུདཱཡིསྶ བྷིཀྑུནོ ནཱབྦྷནུམོདི; སནྟཉྩ པནཱནནྡ, པརིཡཱཡཾ ཨུདཱཡཱི བྷིཀྑུ པཉྩཀངྒསྶ ཐཔཏིནོ ནཱབྦྷནུམོདི. དྭེཔི མཡཱ, ཨཱནནྡ, ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན. ཏིསྶོཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན. པཉྩཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན. ཚཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན. ཨཊྛཱརསཱཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན. ཚཏྟིཾསཱཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན. ཨཊྛསཏམྤི ¶ མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན. ཨེཝཾ པརིཡཱཡདེསིཏོ ཁོ, ཨཱནནྡ, མཡཱ དྷམྨོ. ཨེཝཾ པརིཡཱཡདེསིཏེ ཁོ, ཨཱནནྡ, མཡཱ དྷམྨེ ཡེ ཨཉྙམཉྙསྶ སུབྷཱསིཏཾ སུལཔིཏཾ, ན སམནུམཉྙིསྶནྟི, ན སམནུཛཱནིསྶནྟི, ན སམནུམོདིསྶནྟི, ཏེསཾ ཨེཏཾ པཱཊིཀངྑཾ – བྷཎྜནཛཱཏཱ ཀལཧཛཱཏཱ ཝིཝཱདཱཔནྣཱ ཨཉྙམཉྙཾ མུཁསཏྟཱིཧི ཝིཏུདནྟཱ ཝིཧརིསྶནྟཱིཏི [ཝིཧརིསྶནྟི (སཱི. པཱི. ཀ.)]. ཨེཝཾ པརིཡཱཡདེསིཏོ ཁོ, ཨཱནནྡ, མཡཱ དྷམྨོ. ཨེཝཾ པརིཡཱཡདེསིཏེ ཁོ, ཨཱནནྡ, མཡཱ དྷམྨེ ཡེ ཨཉྙམཉྙསྶ སུབྷཱསིཏཾ སུལཔིཏཾ སམནུམཉྙིསྶནྟི སམནུཛཱནིསྶནྟི སམནུམོདིསྶནྟི, ཏེསཾ ཨེཏཾ པཱཊིཀངྑཾ – སམགྒཱ སམྨོདམཱནཱ ཨཝིཝདམཱནཱ ཁཱིརོདཀཱིབྷཱུཏཱ ཨཉྙམཉྙཾ པིཡཙཀྑཱུཧི སམྤསྶནྟཱ ཝིཧརིསྶནྟཱི’’ཏི.

‘‘པཉྩིམེ, ཨཱནནྡ, ཀཱམགུཎཱ. ཀཏམེ པཉྩ? ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ…པེ… ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཱ ཕོཊྛབྦཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཨིམེ ཁོ, ཨཱནནྡ, པཉྩ ཀཱམགུཎཱ ¶ . ཡཾ ཁོ, ཨཱནནྡ ¶ , ཨིམེ པཉྩ ཀཱམགུཎེ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏི ཀཱམསུཁཾ. ཡེ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨེཏཾཔརམཾ སནྟཾ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེནྟཱི’ཏི – ཨིདཾ ནེསཱཧཾ ནཱནུཛཱནཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཏྠཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ.

‘‘ཀཏམཉྩཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ. ཡེ ¶ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ ¶ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨེཏཾཔརམཾ སནྟཾ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེནྟཱི’ཏི – ཨིདཾ ནེསཱཧཾ ནཱནུཛཱནཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཏྠཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ.

‘‘ཀཏམཉྩཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ, ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ. ཡེ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨེཏཾཔརམཾ སནྟཾ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེནྟཱི’ཏི – ཨིདཾ ¶ ནེསཱཧཾ ནཱནུཛཱནཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཏྠཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ.

‘‘ཀཏམཉྩཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧརཏི སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ, སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེཏི, ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི – ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ. ཡེ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨེཏཾཔརམཾ སནྟཾ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེནྟཱི’ཏི – ཨིདཾ ནེསཱཧཾ ནཱནུཛཱནཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཏྠཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ.

‘‘ཀཏམཉྩཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ? ཨིདྷཱནནྡ ¶ , བྷིཀྑུ སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ. ཡེ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨེཏཾཔརམཾ སནྟཾ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེནྟཱི’ཏི – ཨིདཾ ནེསཱཧཾ ནཱནུཛཱནཱམི ¶ . ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཏྠཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ.

‘‘ཀཏམཉྩཱནནྡ ¶ , ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ སབྦསོ རཱུཔསཉྙཱནཾ སམཏིཀྐམཱ, པཊིགྷསཉྙཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ, ནཱནཏྟསཉྙཱནཾ ཨམནསིཀཱརཱ, ‘ཨནནྟོ ཨཱཀཱསོ’ཏི ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ. ཡེ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨེཏཾཔརམཾ སནྟཾ ¶ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེནྟཱི’ཏི – ཨིདཾ ནེསཱཧཾ ནཱནུཛཱནཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཏྠཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ.

‘‘ཀཏམཉྩཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ སབྦསོ ཨཱཀཱསཱནཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ, ‘ཨནནྟཾ ཝིཉྙཱཎ’ནྟི ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ. ཡེ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨེཏཾཔརམཾ སནྟཾ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེནྟཱི’ཏི – ཨིདཾ ནེསཱཧཾ ནཱནུཛཱནཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཏྠཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ.

‘‘ཀཏམཉྩཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ སབྦསོ ཝིཉྙཱཎཉྩཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ, ‘ནཏྠི ཀིཉྩཱི’ཏི ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ ¶ . ཡེ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨེཏཾཔརམཾ སནྟཾ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེནྟཱི’ཏི – ཨིདཾ ནེསཱཧཾ ནཱནུཛཱནཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཏྠཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ.

‘‘ཀཏམཉྩཱནནྡ ¶ , ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ སབྦསོ ཨཱཀིཉྩཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཁོ, ཨཱནནྡ ¶ , ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ. ཡེ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨེཏཾཔརམཾ སནྟཾ སུཁཾ སོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེནྟཱི’ཏི – ཨིདཾ ནེསཱཧཾ ནཱནུཛཱནཱམི. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨཏྠཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ.

‘‘ཀཏམཉྩཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ? ཨིདྷཱནནྡ, བྷིཀྑུ སབྦསོ ནེཝསཉྙཱནཱསཉྙཱཡཏནཾ སམཏིཀྐམྨ སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨེཏམྷཱ སུཁཱ ཨཉྙཾ སུཁཾ ཨབྷིཀྐནྟཏརཉྩ པཎཱིཏཏརཉྩ.

‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, ཨཱནནྡ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ སམཎོ གོཏམོ ཨཱཧ, ཏཉྩ སུཁསྨིཾ ¶ པཉྙཔེཏི. ཏཡིདཾ ཀིཾསུ, ཏཡིདཾ ཀཐཾསཱུ’ཏི? ཨེཝཾཝཱདིནོ, ཨཱནནྡ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝམསྶུ ཝཙནཱིཡཱ – ‘ན ཁོ, ཨཱཝུསོ ¶ , བྷགཝཱ སུཁཉྙེཝ ཝེདནཾ སནྡྷཱཡ སུཁསྨིཾ པཉྙཔེཏི. ཡཏྠ ཡཏྠ, ཨཱཝུསོ, སུཁཾ ཨུཔལབྦྷཏི, ཡཧིཾ ཡཧིཾ [ཡཾ ཧིཡཾ ཧི སུཁཾ (སཱི. པཱི.), ཡཧིཾ ཡཧིཾ སུཁཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.) མ. ནི. ༢.༩༡], ཏཾ ཏཾ ཏཐཱགཏོ སུཁསྨིཾ པཉྙཔེཏཱི’’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. བྷིཀྑུསུཏྟཾ

༢༦༨. ‘‘དྭེཔི མཡཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན, ཏིསྶོཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན, པཉྩཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན, ཚཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན, ཨཊྛཱརསཱཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན, ཚཏྟིཾསཱཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན, ཨཊྛསཏམྤི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན. ཨེཝཾ པརིཡཱཡདེསིཏོ, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ དྷམྨོ. ཨེཝཾ པརིཡཱཡདེསིཏེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ དྷམྨེ ཡེ ཨཉྙམཉྙསྶ སུབྷཱསིཏཾ སུལཔིཏཾ ན སམནུམཉྙིསྶནྟི, ན སམནུཛཱནིསྶནྟི, ན སམནུམོདིསྶནྟི, ཏེསཾ ཨེཏཾ པཱཊིཀངྑཾ ¶ – བྷཎྜནཛཱཏཱ ཀལཧཛཱཏཱ ཝིཝཱདཱཔནྣཱ ཨཉྙམཉྙཾ མུཁསཏྟཱིཧི ཝིཏུདནྟཱ ཝིཧརིསྶནྟཱིཏི. ཨེཝཾ པརིཡཱཡདེསིཏོ, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ དྷམྨོ. ཨེཝཾ པརིཡཱཡདེསིཏེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཡཱ དྷམྨེ ཡེ ཨཉྙམཉྙསྶ སུབྷཱསིཏཾ སུལཔིཏཾ སམནུམཉྙིསྶནྟི སམནུཛཱནིསྶནྟི སམནུམོདིསྶནྟི, ཏེསཾ ¶ ཨེཏཾ པཱཊིཀངྑཾ – སམགྒཱ སམྨོདམཱནཱ ཨཝིཝདམཱནཱ ཁཱིརོདཀཱིབྷཱུཏཱ ཨཉྙམཉྙཾ པིཡཙཀྑཱུཧི སམྤསྶནྟཱ ཝིཧརིསྶནྟཱིཏི.

‘‘པཉྩིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམགུཎཱ…པེ… ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘སཉྙཱཝེདཡིཏནིརོདྷཾ ¶ སམཎོ གོཏམོ ཨཱཧ, ཏཉྩ སུཁསྨིཾ པཉྙཔེཏི. ཏཡིདཾ ཀིཾསུ, ཏཡིདཾ ཀཐཾསཱུ’ཏི? ཨེཝཾཝཱདིནོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝམསྶུ ཝཙནཱིཡཱ – ‘ན ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷགཝཱ སུཁཉྙེཝ ཝེདནཾ སནྡྷཱཡ སུཁསྨིཾ པཉྙཔེཏི. ཡཏྠ ཡཏྠ, ཨཱཝུསོ, སུཁཾ ཨུཔལབྦྷཏི ཡཧིཾ ཡཧིཾ [ཡཾ ཧི ཡཾ ཧི (སཱི. པཱི.)], ཏཾ ཏཾ ཏཐཱགཏོ སུཁསྨིཾ པཉྙཔེཏཱི’’ཏི. དསམཾ.

རཧོགཏཝགྒོ དུཏིཡོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

རཧོགཏཾ ¶ དྭེ ཨཱཀཱསཾ, ཨགཱརཾ དྭེ ཙ ཨཱནནྡཱ;

སམྦཧུལཱ དུཝེ ཝུཏྟཱ, པཉྩཀངྒོ ཙ བྷིཀྑུནཱཏི.

༣. ཨཊྛསཏཔརིཡཱཡཝགྒོ

༡. སཱིཝཀསུཏྟཾ

༢༦༩. ཨེཀཾ ¶ ¶ སམཡཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ. ཨཐ ཁོ མོལི༹ཡསཱིཝཀོ པརིབྦཱཛཀོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ མོལི༹ཡསཱིཝཀོ པརིབྦཱཛཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སནྟི, བྷོ གོཏམ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ‘ཡཾ ཀིཉྩཱཡཾ པུརིསཔུགྒལོ པཊིསཾཝེདེཏི སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ སབྦཾ ཏཾ པུབྦེཀཏཧེཏཱུ’ཏི. ཨིདྷ [ཨིདྷ པན (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.)] བྷཝཾ གོཏམོ ཀིམཱཧཱ’’ཏི?

‘‘པིཏྟསམུཊྛཱནཱནིཔི ¶ ཁོ, སཱིཝཀ, ཨིདྷེཀཙྩཱནི ཝེདཡིཏཱནི ཨུཔྤཛྫནྟི. སཱམམྤི ཁོ ཨེཏཾ, སཱིཝཀ, ཝེདིཏབྦཾ [ཨེཝཾ ཝེདིཏབྦཾ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཡཐཱ པིཏྟསམུཊྛཱནཱནིཔི ཨིདྷེཀཙྩཱནི ཝེདཡིཏཱནི ཨུཔྤཛྫནྟི; ལོཀསྶཔི ཁོ ཨེཏཾ, སཱིཝཀ, སཙྩསམྨཏཾ ཡཐཱ པིཏྟསམུཊྛཱནཱནིཔི ཨིདྷེཀཙྩཱནི ཝེདཡིཏཱནི ཨུཔྤཛྫནྟི. ཏཏྲ, སཱིཝཀ, ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ‘ཡཾ ཀིཉྩཱཡཾ པུརིསཔུགྒལོ པཊིསཾཝེདེཏི སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ སབྦཾ ཏཾ པུབྦེཀཏཧེཏཱུ’ཏི. ཡཉྩ སཱམཾ ཉཱཏཾ ཏཉྩ ཨཏིདྷཱཝནྟི, ཡཉྩ ལོཀེ སཙྩསམྨཏཾ ཏཉྩ ཨཏིདྷཱཝནྟི. ཏསྨཱ ཏེསཾ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ མིཙྪཱཏི ཝདཱམི.

‘‘སེམྷསམུཊྛཱནཱནིཔི ཁོ, སཱིཝཀ…པེ… ཝཱཏསམུཊྛཱནཱནིཔི ཁོ, སཱིཝཀ…པེ… ¶ སནྣིཔཱཏིཀཱནིཔི ཁོ, སཱིཝཀ…པེ… ཨུཏུཔརིཎཱམཛཱནིཔི ཁོ, སཱིཝཀ…པེ… ཝིསམཔརིཧཱརཛཱནིཔི ཁོ, སཱིཝཀ…པེ… ཨོཔཀྐམིཀཱནིཔི ཁོ, སཱིཝཀ…པེ… ཀམྨཝིཔཱཀཛཱནིཔི ¶ ཁོ, སཱིཝཀ, ཨིདྷེཀཙྩཱནི ཝེདཡིཏཱནི ཨུཔྤཛྫནྟི. སཱམམྤི ཁོ ཨེཏཾ, སཱིཝཀ, ཝེདིཏབྦཾ. ཡཐཱ ཀམྨཝིཔཱཀཛཱནིཔི ཨིདྷེཀཙྩཱནི ¶ ཝེདཡིཏཱནི ཨུཔྤཛྫནྟི; ལོཀསྶཔི ཁོ ཨེཏཾ, སཱིཝཀ, སཙྩསམྨཏཾ. ཡཐཱ ཀམྨཝིཔཱཀཛཱནིཔི ཨིདྷེཀཙྩཱནི ཝེདཡིཏཱནི ཨུཔྤཛྫནྟི; ཏཏྲ, སཱིཝཀ, ཡེ ཏེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཝཾཝཱདིནོ ཨེཝཾདིཊྛིནོ – ‘ཡཾ ཀིཉྩཱཡཾ པུརིསཔུགྒལོ པཊིསཾཝེདེཏི སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ སབྦཾ ཏཾ པུབྦེཀཏཧེཏཱུ’ཏི. ཡཉྩ སཱམཾ ཉཱཏཾ ཏཉྩ ཨཏིདྷཱཝནྟི ཡཉྩ ལོཀེ སཙྩསམྨཏཾ ཏཉྩ ཨཏིདྷཱཝནྟི. ཏསྨཱ ཏེསཾ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ མིཙྪཱཏི ཝདཱམཱིཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, མོལི༹ཡསཱིཝཀོ པརིབྦཱཛཀོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ གོཏམ, ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ གོཏམ …པེ… ཨུཔཱསཀཾ མཾ བྷཝཾ གོཏམོ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’’ནྟི.

‘‘པིཏྟཾ སེམྷཉྩ ཝཱཏོ ཙ, སནྣིཔཱཏཱ ཨུཏཱུནི ཙ;

ཝིསམཾ ཨོཔཀྐམིཀཾ, ཀམྨཝིཔཱཀེན ཨཊྛམཱི’’ཏི. པཋམཾ;

༢. ཨཊྛསཏསུཏྟཾ

༢༧༠. ‘‘ཨཊྛསཏཔརིཡཱཡཾ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཔརིཡཱཡཾ དེསེསྶཱམི. ཏཾ སུཎཱཐ. ཀཏམོ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨཊྛསཏཔརིཡཱཡོ, དྷམྨཔརིཡཱཡོ? དྭེཔི མཡཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན; ཏིསྶོཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན; པཉྩཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན; ཚཔི ¶ མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན; ཨཊྛཱརསཱཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན; ཚཏྟིཾསཱཔི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན; ཨཊྛསཏམྤི མཡཱ ཝེདནཱ ཝུཏྟཱ པརིཡཱཡེན. ‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཝེདནཱ? ཀཱཡིཀཱ ཙ ཙེཏསིཀཱ ཙ – ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཏིསྶོ ཝེདནཱ? སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཏིསྶོ ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ ཝེདནཱ? སུཁིནྡྲིཡཾ, དུཀྑིནྡྲིཡཾ, སོམནསྶིནྡྲིཡཾ, དོམནསྶིནྡྲིཡཾ, ཨུཔེཀྑིནྡྲིཡཾ – ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཚ ཝེདནཱ? ཙཀྑུསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ…པེ… མནོསམྥསྶཛཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཚ ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨཊྛཱརས ཝེདནཱ? ཚ སོམནསྶཱུཔཝིཙཱརཱ, ཚ དོམནསྶཱུཔཝིཙཱརཱ, ཚ ཨུཔེཀྑཱུཔཝིཙཱརཱ – ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨཊྛཱརས ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཚཏྟིཾས ཝེདནཱ? ཚ གེཧསིཏཱནི [གེཧསྶིཏཱནི (ཨཊྛ.)] སོམནསྶཱནི, ཚ ནེཀྑམྨསིཏཱནི [ནེཀྑམྨསྶིཏཱནི (ཨཊྛ.)] སོམནསྶཱནི, ཚ གེཧསིཏཱནི དོམནསྶཱནི, ཚ ནེཀྑམྨསིཏཱནི ¶ དོམནསྶཱནི, ཚ གེཧསིཏཱ ཨུཔེཀྑཱ ¶ , ཚ ནེཀྑམྨསིཏཱ ཨུཔེཀྑཱ – ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཚཏྟིཾས ཝེདནཱ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨཊྛསཏཾ ཝེདནཱ? ཨཏཱིཏཱ ཚཏྟིཾས ཝེདནཱ, ཨནཱགཏཱ ཚཏྟིཾས ཝེདནཱ, པཙྩུཔྤནྣཱ ཚཏྟིཾས ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨཊྛསཏཾ ཝེདནཱ. ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཊྛསཏཔརིཡཱཡོ དྷམྨཔརིཡཱཡོ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཨཉྙཏརབྷིཀྑུསུཏྟཾ

༢༧༡. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྷིཀྑུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཏམཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཝེདནཱ, ཀཏམོ ཝེདནཱསམུདཡོ, ཀཏམཱ ཝེདནཱསམུདཡགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཀཏམོ ཝེདནཱནིརོདྷོ, ཀཏམཱ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཀོ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎ’’ནྟི?

‘‘ཏིསྶོ ¶ ཨིམཱ, བྷིཀྑུ, ཝེདནཱ – སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑུ, ཝེདནཱ. ཕསྶསམུདཡཱ ཝེདནཱསམུདཡོ. ཏཎྷཱ ཝེདནཱསམུདཡགཱམིནཱི ¶ པཊིཔདཱ. ཕསྶནིརོདྷཱ ཝེདནཱནིརོདྷོ. ཨཡམེཝ ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི…པེ… སམྨཱསམཱདྷི. ཡཾ ཝེདནཾ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨཡཾ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ; ཡཱ ཝེདནཱ ཨནིཙྩཱ དུཀྑཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ, ཨཡཾ ཝེདནཱཡ ཨཱདཱིནཝོ; ཡོ ཝེདནཱཡ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ, ཨིདཾ ཝེདནཱཡ ནིསྶརཎ’’ནྟི. ཏཏིཡཾ.

༤. པུབྦསུཏྟཾ

༢༧༢. ‘‘པུབྦེཝ ¶ མེ, བྷིཀྑཝེ, སམྦོདྷཱ ཨནབྷིསམྦུདྡྷསྶ བོདྷིསཏྟསྶེཝ སཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀཏམཱ ནུ ཁོ ཝེདནཱ, ཀཏམོ ཝེདནཱསམུདཡོ, ཀཏམཱ ཝེདནཱསམུདཡགཱམིནཱི པཊིཔདཱ, ཀཏམོ ཝེདནཱནིརོདྷོ, ཀཏམཱ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཀོ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎ’ནྟི? ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ཏིསྶོ ཨིམཱ ཝེདནཱ – སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི ཝེདནཱ. ཕསྶསམུདཡཱ ཝེདནཱསམུདཡོ. ཏཎྷཱ ཝེདནཱསམུདཡགཱམིནཱི པཊིཔདཱ…པེ… ཡོ ཝེདནཱཡ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ. ཨིདཾ ཝེདནཱཡ ནིསྶརཎ’’’ནྟི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཉཱཎསུཏྟཾ

༢༧༣. ‘‘‘ཨིམཱ ¶ ཝེདནཱ’ཏི མེ, བྷིཀྑཝེ, པུབྦེ ཨནནུསྶུཏེསུ དྷམྨེསུ ཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདི, ཉཱཎཾ ཨུདཔཱདི, པཉྙཱ ཨུདཔཱདི, ཝིཛྫཱ ཨུདཔཱདི, ཨཱལོཀོ ཨུདཔཱདི. ‘ཨཡཾ ཝེདནཱསམུདཡོ’ཏི མེ, བྷིཀྑཝེ, པུབྦེ ཨནནུསྶུཏེསུ དྷམྨེསུ ཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདི…པེ… ཨཱལོཀོ ཨུདཔཱདི. ‘ཨཡཾ ཝེདནཱསམུདཡགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི མེ, བྷིཀྑཝེ, པུབྦེ ཨནནུསྶུཏེསུ དྷམྨེསུ ཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདི…པེ… ‘ཨཡཾ ཝེདནཱནིརོདྷོ’ཏི མེ, བྷིཀྑཝེ, པུབྦེ ཨནནུསྶུཏེསུ དྷམྨེསུ ཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདི ¶ …པེ… ‘ཨཡཾ ¶ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི མེ, བྷིཀྑཝེ, པུབྦེ ཨནནུསྶུཏེསུ དྷམྨེསུ ཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདི…པེ… ‘ཨཡཾ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ’ཏི མེ, བྷིཀྑཝེ, པུབྦེ ཨནནུསྶུཏེསུ དྷམྨེསུ…པེ… ¶ ‘ཨཡཾ ཝེདནཱཡ ཨཱདཱིནཝོ’ཏི མེ, བྷིཀྑཝེ, པུབྦེ ཨནནུསྶུཏེསུ དྷམྨེསུ…པེ… ‘ཨིདཾ ཁོ ནིསྶརཎ’ནྟི མེ, བྷིཀྑཝེ, པུབྦེ ཨནནུསྶུཏེསུ དྷམྨེསུ ཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདི, ཉཱཎཾ ཨུདཔཱདི, པཉྙཱ ཨུདཔཱདི, ཝིཛྫཱ ཨུདཔཱདི, ཨཱལོཀོ ཨུདཔཱདཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. སམྦཧུལབྷིཀྑུསུཏྟཾ

༢༧༤. ཨཐ ཁོ སམྦཧུལཱ བྷིཀྑཱུ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཀཏམཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཝེདནཱ, ཀཏམོ ཝེདནཱསམུདཡོ, ཀཏམཱ ཝེདནཱསམུདཡགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཀཏམོ ཝེདནཱནིརོདྷོ, ཀཏམཱ ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ? ཀོ ཝེདནཱཡ ཨསྶཱདོ, ཀོ ཨཱདཱིནཝོ, ཀིཾ ནིསྶརཎ’’ནྟི? ‘‘ཏིསྶོ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ – སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. ཨིམཱ ཝུཙྩནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ. ཕསྶསམུདཡཱ ཝེདནཱསམུདཡོ. ཏཎྷཱ ཝེདནཱསམུདཡགཱམིནཱི པཊིཔདཱ. ཕསྶནིརོདྷཱ…པེ… ཡོ ཝེདནཱཡ ཚནྡརཱགཝིནཡོ ཚནྡརཱགཔྤཧཱནཾ. ཨིདཾ ཝེདནཱཡ ནིསྶརཎ’’ནྟི. ཚཊྛཾ.

༧. པཋམསམཎབྲཱཧྨཎསུཏྟཾ

༢༧༥. ‘‘ཏིསྶོ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ཏིསྶོ? སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ¶ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨིམཱསཾ ཏིསྶནྣཾ ཝེདནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནནྟི. ན མེ ཏེ, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ སམཎེསུ ཝཱ སམཎསམྨཏཱ བྲཱཧྨཎེསུ ¶ ཝཱ བྲཱཧྨཎསམྨཏཱ, ན ཙ པན ཏེ ཨཱཡསྨནྟོ སཱམཉྙཏྠཾ ཝཱ བྲཧྨཉྙཏྠཾ ཝཱ དིཊྛེཝ ¶ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརནྟི. ཡེ ཙ ཁོ ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨིམཱསཾ ཏིསྶནྣཾ ཝེདནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཾ ཙ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནནྟི. ཏེ ཁོ མེ, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ སམཎེསུ ཙེཝ སམཎསམྨཏཱ བྲཱཧྨཎེསུ ཙ བྲཱཧྨཎསམྨཏཱ. ཏེ ཙ པནཱཡསྨནྟོ སཱམཉྙཏྠཉྩ བྲཧྨཉྙཏྠཉྩ, དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརནྟཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. དུཏིཡསམཎབྲཱཧྨཎསུཏྟཾ

༢༧༦. ‘‘ཏིསྶོ ¶ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ཏིསྶོ? སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ. ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨིམཱསཾ ཏིསྶནྣཾ ཝེདནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནནྟི…པེ… པཛཱནནྟི…པེ… སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརནྟཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཏཏིཡསམཎབྲཱཧྨཎསུཏྟཾ

༢༧༧. ‘‘ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཝེདནཾ ནཔྤཛཱནནྟི, ཝེདནཱསམུདཡཾ ནཔྤཛཱནནྟི, ཝེདནཱནིརོདྷཾ ནཔྤཛཱནནྟི, ཝེདནཱནིརོདྷགཱམིནིཾ པཊིཔདཾ ནཔྤཛཱནནྟི…པེ… པཛཱནནྟི…པེ… སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརནྟཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. སུདྡྷིཀསུཏྟཾ

༢༧༨. ‘‘ཏིསྶོ ¶ ཨིམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ཏིསྶོ? སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏིསྶོ ¶ ཝེདནཱ’’ཏི. དསམཾ.

༡༡. ནིརཱམིསསུཏྟཾ

༢༧༩. ‘‘ཨཏྠི ¶ , བྷིཀྑཝེ, སཱམིསཱ པཱིཏི, ཨཏྠི ནིརཱམིསཱ པཱིཏི, ཨཏྠི ནིརཱམིསཱ ནིརཱམིསཏརཱ པཱིཏི; ཨཏྠི སཱམིསཾ སུཁཾ, ཨཏྠི ནིརཱམིསཾ སུཁཾ, ཨཏྠི ནིརཱམིསཱ ནིརཱམིསཏརཾ སུཁཾ; ཨཏྠི སཱམིསཱ ཨུཔེཀྑཱ, ཨཏྠི ནིརཱམིསཱ ཨུཔེཀྑཱ, ཨཏྠི ནིརཱམིསཱ ནིརཱམིསཏརཱ ཨུཔེཀྑཱ; ཨཏྠི སཱམིསོ ཝིམོཀྑོ, ཨཏྠི ནིརཱམིསོ ཝིམོཀྑོ, ཨཏྠི ནིརཱམིསཱ ནིརཱམིསཏརོ ཝིམོཀྑོ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཱམིསཱ པཱིཏི? པཉྩིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམགུཎཱ. ཀཏམེ པཉྩ? ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ…པེ… ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཱ ཕོཊྛབྦཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ ཀཱམགུཎཱ. ཡཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ པཉྩ ཀཱམགུཎེ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི པཱིཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སཱམིསཱ པཱིཏི.

‘‘ཀཏམཱ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཱ པཱིཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཱ པཱིཏི.

‘‘ཀཏམཱ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཱ ནིརཱམིསཏརཱ པཱིཏི? ཡཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ པཙྩཝེཀྑཏོ, དོསཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ པཙྩཝེཀྑཏོ, མོཧཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ པཙྩཝེཀྑཏོ ཨུཔྤཛྫཏི པཱིཏི, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཱ ནིརཱམིསཏརཱ པཱིཏི.

‘‘ཀཏམཉྩ ¶ , བྷིཀྑཝེ, སཱམིསཾ སུཁཾ? པཉྩིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམགུཎཱ. ཀཏམེ པཉྩ? ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ…པེ… ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཱ ཕོཊྛབྦཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ ཀཱམགུཎཱ. ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ པཉྩ ཀཱམགུཎེ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སཱམིསཾ སུཁཾ.

‘‘ཀཏམཉྩ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཾ སུཁཾ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧརཏི སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེཏི, ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི – ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཾ སུཁཾ.

‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཱ ནིརཱམིསཏརཾ སུཁཾ? ཡཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ པཙྩཝེཀྑཏོ, དོསཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ པཙྩཝེཀྑཏོ ¶ , མོཧཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ པཙྩཝེཀྑཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ¶ སུཁཾ སོམནསྶཾ, ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཱ ནིརཱམིསཏརཾ སུཁཾ.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཱམིསཱ ཨུཔེཀྑཱ? པཉྩིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཀཱམགུཎཱ. ཀཏམེ པཉྩ? ཙཀྑུཝིཉྙེཡྻཱ རཱུཔཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ…པེ… ཀཱཡཝིཉྙེཡྻཱ ཕོཊྛབྦཱ ཨིཊྛཱ ཀནྟཱ མནཱཔཱ པིཡརཱུཔཱ ཀཱམཱུཔསཾཧིཏཱ རཛནཱིཡཱ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ ཀཱམགུཎཱ. ཡཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ པཉྩ ཀཱམགུཎེ པཊིཙྩ ཨུཔྤཛྫཏི ཨུཔེཀྑཱ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སཱམིསཱ ཨུཔེཀྑཱ.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཱ ཨུཔེཀྑཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ, དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ, པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ, ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ¶ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཱ ཨུཔེཀྑཱ.

‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཱ ནིརཱམིསཏརཱ ཨུཔེཀྑཱ? ཡཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ པཙྩཝེཀྑཏོ, དོསཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ པཙྩཝེཀྑཏོ, མོཧཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ པཙྩཝེཀྑཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ཨུཔེཀྑཱ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཱ ནིརཱམིསཏརཱ ཨུཔེཀྑཱ.

‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སཱམིསོ ཝིམོཀྑོ? རཱུཔཔྤཊིསཾཡུཏྟོ ཝིམོཀྑོ སཱམིསོ ཝིམོཀྑོ.

‘‘ཀཏམོ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསོ ཝིམོཀྑོ? ཨརཱུཔཔྤཊིསཾཡུཏྟོ ཝིམོཀྑོ ནིརཱམིསོ ཝིམོཀྑོ.

‘‘ཀཏམོ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཱ ནིརཱམིསཏརོ ཝིམོཀྑོ? ཡོ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཁཱིཎཱསཝསྶ བྷིཀྑུནོ རཱགཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ པཙྩཝེཀྑཏོ, དོསཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ པཙྩཝེཀྑཏོ, མོཧཱ ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ པཙྩཝེཀྑཏོ ཨུཔྤཛྫཏི ཝིམོཀྑོ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ནིརཱམིསཱ ནིརཱམིསཏརོ ཝིམོཀྑོ’’ཏི. ཨེཀཱདསམཾ.

ཨཊྛསཏཔརིཡཱཡཝགྒོ ཏཏིཡོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

སཱིཝཀཨཊྛསཏཾ ¶ བྷིཀྑུ, པུབྦེ ཉཱཎཉྩ བྷིཀྑུནཱ;

སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཏཱིཎི, སུདྡྷིཀཉྩ ནིརཱམིསནྟི.

ཝེདནཱསཾཡུཏྟཾ སམཏྟཾ.

༣. མཱཏུགཱམསཾཡུཏྟཾ

༡. པཋམཔེཡྻཱལཝགྒོ

༡. མཱཏུགཱམསུཏྟཾ

༢༨༠. ‘‘པཉྩཧི ¶ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཨེཀནྟཨམནཱཔོ ཧོཏི པུརིསསྶ. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? ན ཙ རཱུཔཝཱ ཧོཏི, ན ཙ བྷོགཝཱ ཧོཏི, ན ཙ སཱིལཝཱ ཧོཏི, ཨལསོ ཙ ཧོཏི, པཛཉྩསྶ ན ལབྷཏི – ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཧི ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཨེཀནྟཨམནཱཔོ ཧོཏི པུརིསསྶ. པཉྩཧི, བྷིཀྑཝེ, ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཨེཀནྟམནཱཔོ ཧོཏི པུརིསསྶ. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? རཱུཔཝཱ ཙ ཧོཏི, བྷོགཝཱ ཙ ཧོཏི, སཱིལཝཱ ཙ ཧོཏི, དཀྑོ ཙ ཧོཏི ཨནལསོ, པཛཉྩསྶ ལབྷཏི – ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཧི ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཨེཀནྟམནཱཔོ ཧོཏི པུརིསསྶཱ’’ཏི. པཋམཾ.

༢. པུརིསསུཏྟཾ

༢༨༡. ‘‘པཉྩཧི, བྷིཀྑཝེ, ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏོ པུརིསོ ཨེཀནྟཨམནཱཔོ ཧོཏི མཱཏུགཱམསྶ. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? ན ཙ རཱུཔཝཱ ཧོཏི, ན ཙ བྷོགཝཱ ཧོཏི, ན ཙ སཱིལཝཱ ཧོཏི, ཨལསོ ཙ ཧོཏི, པཛཉྩསྶ ན ལབྷཏི – ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཧི ¶ ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏོ པུརིསོ ཨེཀནྟཨམནཱཔོ ཧོཏི མཱཏུགཱམསྶ. པཉྩཧི, བྷིཀྑཝེ, ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏོ པུརིསོ ཨེཀནྟམནཱཔོ ཧོཏི མཱཏུགཱམསྶ. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? རཱུཔཝཱ ཙ ཧོཏི, བྷོགཝཱ ཙ ཧོཏི, སཱིལཝཱ ཙ ཧོཏི, དཀྑོ ཙ ཧོཏི ཨནལསོ, པཛཉྩསྶ ལབྷཏི – ཨིམེཧི ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཧི ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏོ པུརིསོ ¶ ཨེཀནྟམནཱཔོ ཧོཏི མཱཏུགཱམསྶཱ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཨཱཝེཎིཀདུཀྑསུཏྟཾ

༢༨༢. ‘‘པཉྩིམཱནི, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམསྶ ཨཱཝེཎིཀཱནི དུཀྑཱནི, ཡཱནི མཱཏུགཱམོ པཙྩནུབྷོཏི, ཨཉྙཏྲེཝ པུརིསེཧི. ཀཏམཱནི པཉྩ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ ¶ , མཱཏུགཱམོ དཧརོཝ སམཱནོ པཏིཀུལཾ གཙྪཏི, ཉཱཏཀེཧི ཝིནཱ ཧོཏི. ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམསྶ པཋམཾ ཨཱཝེཎིཀཾ དུཀྑཾ, ཡཾ མཱཏུགཱམོ པཙྩནུབྷོཏི, ཨཉྙཏྲེཝ པུརིསེཧི. པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ ཨུཏུནཱི ཧོཏི. ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམསྶ དུཏིཡཾ ཨཱཝེཎིཀཾ དུཀྑཾ, ཡཾ མཱཏུགཱམོ པཙྩནུབྷོཏི, ཨཉྙཏྲེཝ པུརིསེཧི. པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ གབྦྷིནཱི ཧོཏི. ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམསྶ ཏཏིཡཾ ཨཱཝེཎིཀཾ དུཀྑཾ, ཡཾ མཱཏུགཱམོ པཙྩནུབྷོཏི, ཨཉྙཏྲེཝ པུརིསེཧི. པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ ཝིཛཱཡཏི. ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམསྶ ཙཏུཏྠཾ ཨཱཝེཎིཀཾ དུཀྑཾ, ཡཾ མཱཏུགཱམོ པཙྩནུབྷོཏི, ཨཉྙཏྲེཝ པུརིསེཧི. པུན ཙཔརཾ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ པུརིསསྶ པཱརིཙརིཡཾ ཨུཔེཏི. ཨིདཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམསྶ པཉྩམཾ ཨཱཝེཎིཀཾ དུཀྑཾ, ཡཾ མཱཏུགཱམོ པཙྩནུབྷོཏི, ཨཉྙཏྲེཝ པུརིསེཧི. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ མཱཏུགཱམསྶ ཨཱཝེཎིཀཱནི དུཀྑཱནི, ཡཱནི མཱཏུགཱམོ པཙྩནུབྷོཏི, ཨཉྙཏྲེཝ པུརིསེཧཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཏཱིཧིདྷམྨེཧིསུཏྟཾ

༢༨༣. ‘‘ཏཱིཧི ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཡེབྷུཡྻེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི ཏཱིཧི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ པུབྦཎྷསམཡཾ མཙྪེརམལཔརིཡུཊྛིཏེན ཙེཏསཱ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏི. མཛ྄ཛྷནྷིཀསམཡཾ ཨིསྶཱཔརིཡུཊྛིཏེན ཙེཏསཱ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏི. སཱཡནྷསམཡཾ ཀཱམརཱགཔརིཡུཊྛིཏེན ཙེཏསཱ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏི. ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཱིཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཡེབྷུཡྻེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཀོདྷནསུཏྟཾ

༢༨༤. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདྷཱཧཾ, བྷནྟེ, མཱཏུགཱམཾ པསྶཱམི དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫནྟཾ. ཀཏཱིཧི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ¶ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི?

‘‘པཉྩཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? ཨསྶདྡྷོ ཙ ཧོཏི, ཨཧིརིཀོ ཙ ཧོཏི, ཨནོཏྟཔྤཱི ཙ ཧོཏི, ཀོདྷནོ ཙ ཧོཏི, དུཔྤཉྙོ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ ¶ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. ཨུཔནཱཧཱིསུཏྟཾ

༢༨༥. ‘‘པཉྩཧི ¶ , ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? ཨསྶདྡྷོ ཙ ཧོཏི, ཨཧིརིཀོ ཙ ཧོཏི, ཨནོཏྟཔྤཱི ཙ ཧོཏི, ཨུཔནཱཧཱི ཙ ཧོཏི, དུཔྤཉྙོ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཨིསྶུཀཱིསུཏྟཾ

༢༨༦. ‘‘པཉྩཧི, ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? ཨསྶདྡྷོ ཙ ཧོཏི, ཨཧིརིཀོ ཙ ཧོཏི, ཨནོཏྟཔྤཱི ཙ ཧོཏི, ཨིསྶུཀཱི ཙ ཧོཏི, དུཔྤཉྙོ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ ¶ , ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. མཙྪརཱིསུཏྟཾ

༢༨༧. ‘‘པཉྩཧི, ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? ཨསྶདྡྷོ ཙ ཧོཏི, ཨཧིརིཀོ ཙ ཧོཏི, ཨནོཏྟཔྤཱི ཙ ཧོཏི, མཙྪརཱི ཙ ཧོཏི, དུཔྤཉྙོ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི ¶ དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ…པེ… ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཨཏིཙཱརཱིསུཏྟཾ

༢༨༨. ‘‘པཉྩཧི ¶ ¶ , ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ…པེ… ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? ཨསྶདྡྷོ ཙ ཧོཏི, ཨཧིརིཀོ ཙ ཧོཏི, ཨནོཏྟཔྤཱི ཙ ཧོཏི, ཨཏིཙཱརཱི ཙ ཧོཏི, དུཔྤཉྙོ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ…པེ… ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. དུསྶཱིལསུཏྟཾ

༢༨༩. ‘‘པཉྩཧི, ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ…པེ… ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? ཨསྶདྡྷོ ཙ ཧོཏི, ཨཧིརིཀོ ཙ ཧོཏི, ཨནོཏྟཔྤཱི ཙ ཧོཏི, དུསྶཱིལོ ཙ ཧོཏི, དུཔྤཉྙོ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ…པེ… ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. དསམཾ.

༡༡. ཨཔྤསྶུཏསུཏྟཾ

༢༩༠. ‘‘པཉྩཧི, ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ…པེ… ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི ¶ . ཀཏམེཧི པཉྩཧི? ཨསྶདྡྷོ ཙ ཧོཏི, ཨཧིརིཀོ ཙ ཧོཏི, ཨནོཏྟཔྤཱི ཙ ཧོཏི, ཨཔྤསྶུཏོ ཙ ཧོཏི, དུཔྤཉྙོ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ…པེ… ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. ཨེཀཱདསམཾ.

༡༢. ཀུསཱིཏསུཏྟཾ

༢༩༡. ‘‘པཉྩཧི, ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ…པེ… ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? ཨསྶདྡྷོ ཙ ཧོཏི, ཨཧིརིཀོ ཙ ཧོཏི, ཨནོཏྟཔྤཱི ཙ ཧོཏི, ཀུསཱིཏོ ཙ ཧོཏི, དུཔྤཉྙོ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ…པེ… ¶ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. དྭཱདསམཾ.

༡༣. མུཊྛསྶཏིསུཏྟཾ

༢༩༢. ‘‘པཉྩཧི ¶ , ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ…པེ… ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? ཨསྶདྡྷོ ¶ ཙ ཧོཏི, ཨཧིརིཀོ ཙ ཧོཏི, ཨནོཏྟཔྤཱི ཙ ཧོཏི, མུཊྛསྶཏི ཙ ཧོཏི, དུཔྤཉྙོ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ…པེ… ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. ཏེརསམཾ.

༡༤. པཉྩཝེརསུཏྟཾ

༢༩༣. ‘‘པཉྩཧི, ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ…པེ… ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཙ ཧོཏི, ཨདིནྣཱདཱཡཱི ཙ ཧོཏི, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱི ཙ ཧོཏི, མུསཱཝཱདཱི ཙ ཧོཏི, སུརཱམེརཡམཛྫཔྤམཱདཊྛཱཡཱི ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. ཙུདྡསམཾ.

པཋམཔེཡྻཱལཝགྒོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

མཱཏུགཱམོ ¶ པུརིསོ ཙ, ཨཱཝེཎིཀཱ ཏིདྷམྨོ ཙ [དྭེ མནཱཔཱམནཱཔཱཙ, ཨཱཝེཎིཀཱ ཏཱིཧི ཨནུརུདྡྷོ (སབྦཏྠ)];

ཀོདྷནོ ཨུཔནཱཧཱི ཙ, ཨིསྶུཀཱི མཙྪརེན ཙ;

ཨཏིཙཱརཱི ཙ དུསྶཱིལོ, ཨཔྤསྶུཏོ ཙ ཀུསཱིཏོ;

མུཊྛསྶཏི པཉྩཝེརཾ, ཀཎྷཔཀྑེ པཀཱསིཏོ.

༢. དུཏིཡཔེཡྻཱལཝགྒོ

༡. ཨཀྐོདྷནསུཏྟཾ

༢༩༤. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨནུརུདྡྷོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདྷཱཧཾ, བྷནྟེ, མཱཏུགཱམཾ པསྶཱམི དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཝིསུདྡྷེན ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཀེན ¶ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟཾ. ཀཏཱིཧི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི?

‘‘པཉྩཧི ¶ ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? སདྡྷོ ཙ ཧོཏི, ཧིརིམཱ ཙ ཧོཏི, ཨོཏྟཔྤཱི ཙ ཧོཏི, ཨཀྐོདྷནོ ཙ ཧོཏི, པཉྙཝཱ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ¶ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. ཨནུཔནཱཧཱིསུཏྟཾ

༢༩༥. ‘‘པཉྩཧི, ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? སདྡྷོ ཙ ཧོཏི, ཧིརིམཱ ཙ ཧོཏི, ཨོཏྟཔྤཱི ¶ ཙ ཧོཏི, ཨནུཔནཱཧཱི ཙ ཧོཏི, པཉྙཝཱ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཨནིསྶུཀཱིསུཏྟཾ

༢༩༦. ‘‘པཉྩཧི, ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? སདྡྷོ ཙ ཧོཏི, ཧིརིམཱ ཙ ཧོཏི, ཨོཏྟཔྤཱི ཙ ཧོཏི, ཨནིསྶུཀཱི ཙ ཧོཏི, པཉྙཝཱ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཨམཙྪརཱིསུཏྟཾ

༢༩༧. ཨམཙྪརཱི ཙ ཧོཏི, པཉྙཝཱ ཙ ཧོཏི…པེ…. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཨནཏིཙཱརཱིསུཏྟཾ

༢༩༨. ཨནཏིཙཱརཱི ཙ ཧོཏི, པཉྙཝཱ ཙ ཧོཏི…པེ…. པཉྩམཾ.

༦. སུསཱིལསུཏྟཾ

༢༩༩. སཱིལཝཱ ཙ ཧོཏི, པཉྙཝཱ ཙ ཧོཏི…པེ…. ཚཊྛཾ.

༧. བཧུསྶུཏསུཏྟཾ

༣༠༠. བཧུསྶུཏོ ¶ ཙ ཧོཏི, པཉྙཝཱ ཙ ཧོཏི…པེ…. སཏྟམཾ.

༨. ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡསུཏྟཾ

༣༠༡. ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡོ ¶ ཙ ཧོཏི, པཉྙཝཱ ཙ ཧོཏི…པེ…. ཨཊྛམཾ.

༩. ཨུཔཊྛིཏསྶཏིསུཏྟཾ

༣༠༢. ‘‘ཨུཔཊྛིཏསྶཏི ¶ ཙ ¶ ཧོཏི, པཉྙཝཱ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

ཨིམེ ཨཊྛ སུཏྟནྟསངྑེཔཱ.

༡༠. པཉྩསཱིལསུཏྟཾ

༣༠༣. ‘‘པཉྩཧི, ཨནུརུདྡྷ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཙ ཧོཏི, ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཙ ཧོཏི, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏོ ཙ ཧོཏི, མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོ ཙ ཧོཏི, སུརཱམེརཡམཛྫཔྤམཱདཊྛཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, ཨནུརུདྡྷ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི. དསམཾ.

དུཏིཡཔེཡྻཱལཝགྒོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ –

དུཏིཡེ ཙ [ཨནུརུདྡྷོ (སབྦཏྠ)] ཨཀྐོདྷནོ, ཨནུཔནཱཧཱི ཨནིསྶུཀཱི;

ཨམཙྪརཱི ཨནཏིཙཱརཱི, སཱིལཝཱ ཙ བཧུསྶུཏོ;

ཝཱིརིཡཾ སཏི སཱིལཉྩ, སུཀྐཔཀྑེ པཀཱསིཏོ.

༣. བལཝགྒོ

༡. ཝིསཱརདསུཏྟཾ

༣༠༤. ‘‘པཉྩིམཱནི ¶ ¶ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམསྶ བལཱནི. ཀཏམཱནི པཉྩ? རཱུཔབལཾ, བྷོགབལཾ, ཉཱཏིབལཾ, པུཏྟབལཾ, སཱིལབལཾ – ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ མཱཏུགཱམསྶ བལཱནི. ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཧི བལེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཝིསཱརདོ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཱི’’ཏི. པཋམཾ.

༢. པསཡ྄ཧསུཏྟཾ

༣༠༥. ‘‘པཉྩིམཱནི, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམསྶ བལཱནི. ཀཏམཱནི པཉྩ? རཱུཔབལཾ, བྷོགབལཾ, ཉཱཏིབལཾ, པུཏྟབལཾ, སཱིལབལཾ – ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ མཱཏུགཱམསྶ བལཱནི. ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཧི བལེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ སཱམིཀཾ པསཡ྄ཧ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཱི’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. ཨབྷིབྷུཡྻསུཏྟཾ

༣༠༦. ‘‘པཉྩིམཱནི, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམསྶ བལཱནི. ཀཏམཱནི པཉྩ? རཱུཔབལཾ, བྷོགབལཾ, ཉཱཏིབལཾ, པུཏྟབལཾ, སཱིལབལཾ – ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ མཱཏུགཱམསྶ བལཱནི. ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཧི བལེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ སཱམིཀཾ ཨབྷིབྷུཡྻ ཝཏྟཏཱི’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཨེཀསུཏྟཾ

༣༠༧. ‘‘ཨེཀེན ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བལེན སམནྣཱགཏོ པུརིསོ མཱཏུགཱམཾ ཨབྷིབྷུཡྻ ཝཏྟཏི. ཀཏམེན ཨེཀེན བལེན? ཨིསྶརིཡབལེན ཨབྷིབྷཱུཏཾ མཱཏུགཱམཾ ནེཝ རཱུཔབལཾ ཏཱཡཏི, ན ¶ བྷོགབལཾ ཏཱཡཏི, ན ཉཱཏིབལཾ ཏཱཡཏི, ན པུཏྟབལཾ ཏཱཡཏི, ན སཱིལབལཾ ཏཱཡཏཱི’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཨངྒསུཏྟཾ

༣༠༨. ‘‘པཉྩིམཱནི ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམསྶ བལཱནི. ཀཏམཱནི པཉྩ? རཱུཔབལཾ, བྷོགབལཾ, ཉཱཏིབལཾ, པུཏྟབལཾ, སཱིལབལཾ. རཱུཔབལེན ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, ན ཙ བྷོགབལེན – ཨེཝཾ སོ ཏེནངྒེན ཨཔརིཔཱུརོ ཧོཏི. ཡཏོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ རཱུཔབལེན ཙ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, བྷོགབལེན ཙ – ཨེཝཾ སོ ཏེནངྒེན པརིཔཱུརོ ཧོཏི. རཱུཔབལེན ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, བྷོགབལེན ཙ, ན ཙ ཉཱཏིབལེན – ཨེཝཾ སོ ཏེནངྒེན ཨཔརིཔཱུརོ ཧོཏི. ཡཏོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ རཱུཔབལེན ཙ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, བྷོགབལེན ཙ, ཉཱཏིབལེན ཙ – ཨེཝཾ སོ ཏེནངྒེན པརིཔཱུརོ ཧོཏི. རཱུཔབལེན ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, བྷོགབལེན ཙ, ཉཱཏིབལེན ཙ, ན ཙ པུཏྟབལེན – ཨེཝཾ སོ ཏེནངྒེན ཨཔརིཔཱུརོ ཧོཏི. ཡཏོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ རཱུཔབལེན ཙ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, བྷོགབལེན ཙ, ཉཱཏིབལེན ཙ, པུཏྟབལེན ཙ – ཨེཝཾ སོ ཏེནངྒེན པརིཔཱུརོ ཧོཏི. རཱུཔབལེན ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, བྷོགབལེན ཙ, ཉཱཏིབལེན ཙ, པུཏྟབལེན ཙ, ན ཙ སཱིལབལེན – ཨེཝཾ སོ ཏེནངྒེན ཨཔརིཔཱུརོ ཧོཏི. ཡཏོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ རཱུཔབལེན ཙ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, བྷོགབལེན ཙ, ཉཱཏིབལེན ཙ, པུཏྟབལེན ཙ, སཱིལབལེན ཙ – ཨེཝཾ སོ ཏེནངྒེན པརིཔཱུརོ ཧོཏི. ཨིམཱནི ཁོ ¶ , བྷིཀྑཝེ, པཉྩ མཱཏུགཱམསྶ བལཱནཱི’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. ནཱསེནྟིསུཏྟཾ

༣༠༩. ‘‘པཉྩིམཱནི, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམསྶ བལཱནི. ཀཏམཱནི པཉྩ? རཱུཔབལཾ, བྷོགབལཾ, ཉཱཏིབལཾ, པུཏྟབལཾ, སཱིལབལཾ. རཱུཔབལེན ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, ན ཙ སཱིལབལེན, ནཱསེནྟེཝ ནཾ, ཀུལེ ན ཝཱསེནྟི. རཱུཔབལེན ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, བྷོགབལེན ཙ, ན ཙ སཱིལབལེན, ནཱསེནྟེཝ ནཾ, ཀུལེ ན ཝཱསེནྟི. རཱུཔབལེན ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, བྷོགབལེན ཙ, ཉཱཏིབལེན ཙ, ན ཙ སཱིལབལེན, ནཱསེནྟེཝ ནཾ, ཀུལེ ན ཝཱསེནྟི. རཱུཔབལེན ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, བྷོགབལེན ཙ, ཉཱཏིབལེན ཙ ¶ , པུཏྟབལེན ཙ, ན ཙ སཱིལབལེན, ནཱསེནྟེཝ ནཾ, ཀུལེ ན ཝཱསེནྟི. སཱིལབལེན ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, ན ཙ རཱུཔབལེན, ཝཱསེནྟེཝ ནཾ, ཀུལེ ན ནཱསེནྟི. སཱིལབལེན ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, ན ཙ བྷོགབལེན, ཝཱསེནྟེཝ ནཾ, ཀུལེ ན ནཱསེནྟི. སཱིལབལེན ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, ན ཙ ཉཱཏིབལེན, ཝཱསེནྟེཝ ནཾ, ཀུལེ ན ནཱསེནྟི. སཱིལབལེན ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ སམནྣཱགཏོ ཧོཏི, ན ཙ པུཏྟབལེན, ཝཱསེནྟེཝ ནཾ, ཀུལེ ན ནཱསེནྟི. ཨིམཱནི ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ མཱཏུགཱམསྶ བལཱནཱི’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཧེཏུསུཏྟཾ

༣༡༠. ‘‘པཉྩིམཱནི ¶ , བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམསྶ བལཱནི. ཀཏམཱནི པཉྩ? རཱུཔབལཾ, བྷོགབལཾ, ཉཱཏིབལཾ, པུཏྟབལཾ, སཱིལབལཾ. ན, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ རཱུཔབལཧེཏུ ཝཱ བྷོགབལཧེཏུ ཝཱ ཉཱཏིབལཧེཏུ ཝཱ པུཏྟབལཧེཏུ ཝཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. སཱིལབལཧེཏུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏུགཱམོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ མཱཏུགཱམསྶ བལཱནཱི’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཋཱནསུཏྟཾ

༣༡༡. ‘‘པཉྩིམཱནི ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཋཱནཱནི དུལླབྷཱནི ཨཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེན. ཀཏམཱནི པཉྩ? པཏིརཱུཔེ ཀུལེ ཛཱཡེཡྻནྟི – ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, པཋམཾ ཋཱནཾ དུལླབྷཾ ཨཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེན. པཏིརཱུཔེ ཀུལེ ཛཱཡིཏྭཱ པཏིརཱུཔཾ ཀུལཾ གཙྪེཡྻནྟི – ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཏིཡཾ ཋཱནཾ དུལླབྷཾ ཨཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེན. པཏིརཱུཔེ ཀུལེ ཛཱཡིཏྭཱ, པཏིརཱུཔཾ ཀུལཾ གནྟྭཱ, ཨསཔཏྟི ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསེཡྻནྟི – ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཏིཡཾ ཋཱནཾ དུལླབྷཾ ཨཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེན. པཏིརཱུཔེ ཀུལེ ཛཱཡིཏྭཱ, པཏིརཱུཔཾ ཀུལཾ གནྟྭཱ, ཨསཔཏྟི ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསནྟཱི པུཏྟཝཏཱི ཨསྶནྟི – ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏུཏྠཾ ཋཱནཾ དུལླབྷཾ ཨཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེན. པཏིརཱུཔེ ཀུལེ ཛཱཡིཏྭཱ, པཏིརཱུཔཾ ཀུལཾ གནྟྭཱ, ཨསཔཏྟི ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསནྟཱི པུཏྟཝཏཱི སམཱནཱ སཱམིཀཾ ཨབྷིབྷུཡྻ ཝཏྟེཡྻནྟི – ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩམཾ ཋཱནཾ དུལླབྷཾ ཨཀཏཔུཉྙེན ¶ མཱཏུགཱམེན ¶ . ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ ཋཱནཱནི དུལླབྷཱནི ཨཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེནཱཏི.

‘‘པཉྩིམཱནི, བྷིཀྑཝེ, ཋཱནཱནི སུལབྷཱནི ཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེན. ཀཏམཱནི པཉྩ? པཏིརཱུཔེ ཀུལེ ཛཱཡེཡྻནྟི – ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, པཋམཾ ཋཱནཾ སུལབྷཾ ཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེན. པཏིརཱུཔེ ཀུལེ ཛཱཡིཏྭཱ པཏིརཱུཔཾ ཀུལཾ གཙྪེཡྻནྟི – ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, དུཏིཡཾ ཋཱནཾ སུལབྷཾ ཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེན. པཏིརཱུཔེ ཀུལེ ཛཱཡིཏྭཱ པཏིརཱུཔཾ ཀུལཾ གནྟྭཱ ཨསཔཏྟི ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསེཡྻནྟི – ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཏཏིཡཾ ཋཱནཾ སུལབྷཾ ཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེན. པཏིརཱུཔེ ཀུལེ ཛཱཡིཏྭཱ པཏིརཱུཔཾ ཀུལཾ གནྟྭཱ ཨསཔཏྟི ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསནྟཱི པུཏྟཝཏཱི ཨསྶནྟི – ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏུཏྠཾ ཋཱནཾ སུལབྷཾ ཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེན. པཏིརཱུཔེ ཀུལེ ¶ ཛཱཡིཏྭཱ པཏིརཱུཔཾ ཀུལཾ གནྟྭཱ ཨསཔཏྟི ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསནྟཱི ¶ པུཏྟཝཏཱི སམཱནཱ སཱམིཀཾ ཨབྷིབྷུཡྻ ཝཏྟེཡྻནྟི – ཨིདཾ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩམཾ ཋཱནཾ སུལབྷཾ ཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེན. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩ ཋཱནཱནི སུལབྷཱནི ཀཏཔུཉྙེན མཱཏུགཱམེནཱ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. པཉྩསཱིལཝིསཱརདསུཏྟཾ

༣༡༢. ‘‘པཉྩཧི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཝིསཱརདོ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏི. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཙ ཧོཏི, ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཙ ཧོཏི, ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏོ ཙ ཧོཏི, མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོ ཙ ཧོཏི ¶ , སུརཱམེརཡམཛྫཔྤམཱདཊྛཱནཱ པཊིཝིརཏོ ཙ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ མཱཏུགཱམོ ཝིསཱརདོ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཱི’’ཏི. ནཝམཾ.

༡༠. ཝཌྜྷཱིསུཏྟཾ

༣༡༣. ‘‘པཉྩཧི, བྷིཀྑཝེ, ཝཌྜྷཱིཧི ཝཌྜྷམཱནཱ ཨརིཡསཱཝིཀཱ ཨརིཡཱཡ ཝཌྜྷིཡཱ ཝཌྜྷཏི སཱརཱདཱཡིནཱི ཙ ཧོཏི ཝརཱདཱཡིནཱི ཙ ཀཱཡསྶ. ཀཏམེཧི པཉྩཧི? སདྡྷཱཡ ཝཌྜྷཏི, སཱིལེན ཝཌྜྷཏི, སུཏེན ཝཌྜྷཏི, ཙཱགེན ཝཌྜྷཏི, པཉྙཱཡ ཝཌྜྷཏི – ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, པཉྩཧི ¶ ཝཌྜྷཱིཧི ཝཌྜྷམཱནཱ ཨརིཡསཱཝིཀཱ ཨརིཡཱཡ ཝཌྜྷིཡཱ ཝཌྜྷཏི, སཱརཱདཱཡིནཱི ཙ ཧོཏི, ཝརཱདཱཡིནཱི ཙ ཀཱཡསྶཱ’’ཏི.

‘‘སདྡྷཱཡ སཱིལེན ཙ ཡཱདྷ ཝཌྜྷཏི,

པཉྙཱཡ ཙཱགེན སུཏེན ཙཱུབྷཡཾ;

སཱ ཏཱདིསཱི སཱིལཝཏཱི ཨུཔཱསིཀཱ,

ཨཱདཱིཡཏི སཱརམིདྷེཝ ཨཏྟནོ’’ཏི. དསམཾ;

བལཝགྒོ ཏཏིཡོ.

ཏསྶུདྡཱནཾ ¶ –

ཝིསཱརདཱ པསཡ྄ཧ ཨབྷིབྷུཡྻ, ཨེཀཾ ཨངྒེན པཉྩམཾ;

ནཱསེནྟི ཧེཏུ ཋཱནཉྩ, ཝིསཱརདོ ཝཌྜྷིནཱ དསཱཏི.

མཱཏུགཱམསཾཡུཏྟཾ སམཏྟཾ.

༤. ཛམྦུཁཱདཀསཾཡུཏྟཾ

༡. ནིབྦཱནཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༡༤. ཨེཀཾ ¶ ¶ ¶ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ མགདྷེསུ ཝིཧརཏི ནཱལཀགཱམཀེ. ཨཐ ཁོ ཛམྦུཁཱདཀོ པརིབྦཱཛཀོ ཡེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ སཱརིཔུཏྟེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཛམྦུཁཱདཀོ པརིབྦཱཛཀོ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘‘ནིབྦཱནཾ, ནིབྦཱན’ནྟི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཾ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ནིབྦཱན’’ནྟི? ‘‘ཡོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, རཱགཀྑཡོ དོསཀྑཡོ མོཧཀྑཡོ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏི ནིབྦཱན’’ནྟི. ‘‘ཨཏྠི པནཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ ནིབྦཱནསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ ནིབྦཱནསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཀཏམོ ¶ པནཱཝུསོ, མགྒོ ཀཏམཱ པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ ནིབྦཱནསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཡམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཨེཏསྶ ནིབྦཱནསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ ནིབྦཱནསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷདྡཀོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ བྷདྡིཀཱ པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ ནིབྦཱནསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ. ཨལཉྩ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཔྤམཱདཱཡཱ’’ཏི. པཋམཾ.

༢. ཨརཧཏྟཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༡༥. ‘‘‘ཨརཧཏྟཾ, ཨརཧཏྟ’ནྟི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཾ ནུ ¶ ཁོ, ཨཱཝུསོ ¶ , ཨརཧཏྟ’’ནྟི? ‘‘ཡོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, རཱགཀྑཡོ དོསཀྑཡོ མོཧཀྑཡོ – ཨིདཾ ཝུཙྩཏི ཨརཧཏྟ’’ནྟི. ‘‘ཨཏྠི པནཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ ཨརཧཏྟསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ ཨརཧཏྟསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཀཏམོ ¶ པནཱཝུསོ, མགྒོ ཀཏམཱ པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ ཨརཧཏྟསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཡམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཨེཏསྶ ཨརཧཏྟསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ ཨཱཝུསོ, མགྒོ, ཨཡཾ པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ ཨརཧཏྟསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷདྡཀོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ བྷདྡིཀཱ པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ ཨརཧཏྟསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ. ཨལཉྩ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཔྤམཱདཱཡཱ’’ཏི. དུཏིཡཾ.

༣. དྷམྨཝཱདཱིཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༡༦. ‘‘ཀེ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ལོཀེ དྷམྨཝཱདིནོ, ཀེ ལོཀེ སུཔྤཊིཔནྣཱ, ཀེ ལོཀེ སུགཏཱ’’ཏི? ‘‘ཡེ ཁོ, ཨཱཝུསོ, རཱགཔྤཧཱནཱཡ དྷམྨཾ དེསེནྟི, དོསཔྤཧཱནཱཡ ¶ དྷམྨཾ དེསེནྟི, མོཧཔྤཧཱནཱཡ དྷམྨཾ དེསེནྟི, ཏེ ལོཀེ དྷམྨཝཱདིནོ. ཡེ ཁོ, ཨཱཝུསོ, རཱགསྶ པཧཱནཱཡ པཊིཔནྣཱ, དོསསྶ པཧཱནཱཡ པཊིཔནྣཱ, མོཧསྶ པཧཱནཱཡ པཊིཔནྣཱ, ཏེ ལོཀེ སུཔྤཊིཔནྣཱ. ཡེསཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, རཱགོ པཧཱིནོ ཨུཙྪིནྣམཱུལོ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏོ ཨནབྷཱཝངྐཏོ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨོ, དོསོ པཧཱིནོ ཨུཙྪིནྣམཱུལོ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏོ ཨནབྷཱཝངྐཏོ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨོ, མོཧོ པཧཱིནོ ཨུཙྪིནྣམཱུལོ ¶ ཏཱལཱཝཏྠུཀཏོ ཨནབྷཱཝངྐཏོ ཨཱཡཏིཾ ཨནུཔྤཱདདྷམྨོ, ཏེ ལོཀེ སུགཏཱ’’ཏི.

‘‘ཨཏྠི པནཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ རཱགསྶ དོསསྶ མོཧསྶ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ རཱགསྶ དོསསྶ མོཧསྶ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཀཏམོ, པནཱཝུསོ, མགྒོ ཀཏམཱ པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ རཱགསྶ དོསསྶ མོཧསྶ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཡམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཨེཏསྶ རཱགསྶ དོསསྶ མོཧསྶ པཧཱནཱཡ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ རཱགསྶ དོསསྶ མོཧསྶ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷདྡཀོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ¶ བྷདྡིཀཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ རཱགསྶ དོསསྶ མོཧསྶ པཧཱནཱཡ. ཨལཉྩ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཔྤམཱདཱཡཱ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.

༤. ཀིམཏྠིཡསུཏྟཾ

༣༡༧. ‘‘ཀིམཏྠིཡཾ ¶ , ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, སམཎེ གོཏམེ བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’’ཏི? ‘‘དུཀྑསྶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པརིཉྙཏྠཾ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཝུསྶཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པནཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ དུཀྑསྶ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ དུཀྑསྶ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཀཏམོ པནཱཝུསོ, མགྒོ ཀཏམཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ དུཀྑསྶ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི?

‘‘ཨཡམེཝ ¶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ, ཨེཏསྶ དུཀྑསྶ པརིཉྙཱཡ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ¶ ཨཡཾ པཊིཔདཱ ཨེཏསྶ དུཀྑསྶ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷདྡཀོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ བྷདྡིཀཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ དུཀྑསྶ པརིཉྙཱཡ. ཨལཉྩ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཔྤམཱདཱཡཱ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.

༥. ཨསྶཱསཔྤཏྟསུཏྟཾ

༣༡༨. ‘‘‘ཨསྶཱསཔྤཏྟོ, ཨསྶཱསཔྤཏྟོ’ཏི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨསྶཱསཔྤཏྟོ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཡཏོ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨསྶཱསཔྤཏྟོ ཧོཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པནཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ ཨསྶཱསསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ ཨསྶཱསསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཀཏམོ པནཱཝུསོ, མགྒོ ཀཏམཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ ཨསྶཱསསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཡམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཨེཏསྶ ཨསྶཱསསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ ¶ , མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ ཨསྶཱསསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷདྡཀོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ བྷདྡིཀཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ ཨསྶཱསསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ. ཨལཉྩ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཔྤམཱདཱཡཱ’’ཏི. པཉྩམཾ.

༦. པརམསྶཱསཔྤཏྟསུཏྟཾ

༣༡༩. ‘‘‘པརམསྶཱསཔྤཏྟོ, པརམསྶཱསཔྤཏྟོ’ཏི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀིཏྟཱཝཏཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པརམསྶཱསཔྤཏྟོ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཡཏོ ¶ ཁོ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ ཚནྣཾ ཕསྶཱཡཏནཱནཾ སམུདཡཉྩ ¶ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ¶ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཝིདིཏྭཱ ཨནུཔཱདཱཝིམུཏྟོ ཧོཏི, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, པརམསྶཱསཔྤཏྟོ ཧོཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པནཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ པརམསྶཱསསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ པརམསྶཱསསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཀཏམོ པན, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཀཏམཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ པརམསྶཱསསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཡམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཨེཏསྶ པརམསྶཱསསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ པརམསྶཱསསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷདྡཀོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ བྷདྡིཀཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏསྶ པརམསྶཱསསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ. ཨལཉྩ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཔྤམཱདཱཡཱ’’ཏི. ཚཊྛཾ.

༧. ཝེདནཱཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༢༠. ‘‘‘ཝེདནཱ, ཝེདནཱ’ཏི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཝེདནཱ’’ཏི? ‘‘ཏིསྶོ ཨིམཱཝུསོ, ཝེདནཱ. ཀཏམཱ ཏིསྶོ? སུཁཱ ཝེདནཱ, དུཀྑཱ ཝེདནཱ, ཨདུཀྑམསུཁཱ ཝེདནཱ – ཨིམཱ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏིསྶོ ཝེདནཱ’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པནཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏཱསཾ ཏིསྶནྣཾ ཝེདནཱནཾ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ, ཨེཏཱསཾ ཏིསྶནྣཾ ཝེདནཱནཾ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཀཏམོ པནཱཝུསོ, མགྒོ ཀཏམཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏཱསཾ ཏིསྶནྣཾ ཝེདནཱནཾ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཡམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ ¶ མགྒོ, ཨེཏཱསཾ ཏིསྶནྣཾ ཝེདནཱནཾ པརིཉྙཱཡ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ ¶ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ, ཨེཏཱསཾ ཏིསྶནྣཾ ཝེདནཱནཾ པརིཉྙཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷདྡཀོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ བྷདྡིཀཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏཱསཾ ཏིསྶནྣཾ ཝེདནཱནཾ པརིཉྙཱཡ. ཨལཉྩ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཔྤམཱདཱཡཱ’’ཏི. སཏྟམཾ.

༨. ཨཱསཝཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༢༡. ‘‘‘ཨཱསཝོ ¶ , ཨཱསཝོ’ཏི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམོ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཱསཝོ’’ཏི? ‘‘ཏཡོ མེ, ཨཱཝུསོ, ཨཱསཝཱ ¶ . ཀཱམཱསཝོ, བྷཝཱསཝོ, ཨཝིཛྫཱསཝོ – ཨིམེ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཏཡོ ཨཱསཝཱ’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པནཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ ཨེཏེསཾ ཨཱསཝཱནཾ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཏྠི པཊིཔདཱ ཨེཏེསཾ ཨཱསཝཱནཾ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི. ‘‘ཀཏམོ པནཱཝུསོ, མགྒོ ཀཏམཱ པཊིཔདཱ ཨེཏེསཾ ཨཱསཝཱནཾ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི? ‘‘ཨཡམེཝ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨརིཡོ ཨཊྛངྒིཀོ མགྒོ ཨེཏེསཾ ཨཱསཝཱནཾ པཧཱནཱཡ, སེཡྻཐིདཾ – སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི སམྨཱསམཱདྷི. ཨཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ ཨཡཾ པཊིཔདཱ, ཨེཏེསཾ ཨཱསཝཱནཾ པཧཱནཱཡཱ’’ཏི. ‘‘བྷདྡཀོ, ཨཱཝུསོ, མགྒོ བྷདྡིཀཱ པཊིཔདཱ, ཨེཏེསཾ ཨཱསཝཱནཾ པཧཱནཱཡ. ཨལཉྩ པནཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཨཔྤམཱདཱཡཱ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.

༩. ཨཝིཛྫཱཔཉྷཱསུཏྟཾ

༣༢༢. ‘‘‘ཨཝིཛྫཱ, ཨཝིཛྫཱ’ཏི, ཨཱཝུསོ སཱརིཔུཏྟ, ཝུཙྩཏི. ཀཏམཱ ནུ ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཝིཛྫཱ’’ཏི? ‘‘ཡཾ ཁོ, ཨཱཝུསོ, དུཀྑེ ཨཉྙཱཎཾ, དུཀྑ�