📜
ནམོ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ.
ཨངྒུཏྟརནིཀཱཡོ
དུཀནིཔཱཏཔཱལི༹
༡. པཋམཔཎྞཱསཀཾ
༡. ཀམྨཀརཎཝགྒོ
༡. ཝཛྫསུཏྟཾ
༡. ཨེཝཾ ¶ ¶ ¶ ¶ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི. ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –
‘‘དྭེམཱནི, བྷིཀྑཝེ, ཝཛྫཱནི. ཀཏམཱནི དྭེ? དིཊྛདྷམྨིཀཉྩ ཝཛྫཾ སམྤརཱཡིཀཉྩ ཝཛྫཾ ¶ . ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, དིཊྛདྷམྨིཀཾ ཝཛྫཾ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ པསྶཏི ཙོརཾ ཨཱགུཙཱརིཾ རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ ཝིཝིདྷཱ ཀམྨཀཱརཎཱ [ཝིཝིདྷཱནི ཀམྨཀརཎཱནི (ཀ.)] ཀཱརེནྟེ; ཀསཱཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟེ, ཝེཏྟེཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟེ, ཨདྡྷདཎྜཀེཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟེ, ཧཏྠམྤི ཚིནྡནྟེ, པཱདམྤི ཚིནྡནྟེ, ཧཏྠཔཱདམྤི ཚིནྡནྟེ, ཀཎྞམྤི ཚིནྡནྟེ, ནཱསམྤི ཚིནྡནྟེ, ཀཎྞནཱསམྤི ཚིནྡནྟེ, བིལངྒཐཱལིཀམྤི ཀརོནྟེ, སངྑམུཎྜིཀམྤི ཀརོནྟེ, རཱཧུམུཁམྤི ཀརོནྟེ, ཛོཏིམཱལིཀམྤི ཀརོནྟེ, ཧཏྠཔཛྫོཏིཀམྤི ཀརོནྟེ, ཨེརཀཝཏྟིཀམྤི ཀརོནྟེ, ཙཱིརཀཝཱསིཀམྤི ¶ ཀརོནྟེ, ཨེཎེཡྻཀམྤི ཀརོནྟེ, བལི༹སམཾསིཀམྤི ཀརོནྟེ, ཀཧཱཔཎིཀམྤི ཀརོནྟེ, ཁཱརཱཔཏཙྪིཀམྤི ¶ [ཁཱརཱཔཊིཙྪཀམྤི (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཀརོནྟེ, པལིགྷཔརིཝཏྟིཀམྤི ཀརོནྟེ, པལཱལཔཱིཋཀམྤི [པལཱལཔིཊྛིཀམྤི (སཱི.)] ཀརོནྟེ, ཏཏྟེནཔི ཏེལེན ཨོསིཉྩནྟེ, སུནཁེཧིཔི ཁཱདཱཔེནྟེ, ཛཱིཝནྟམྤི སཱུལེ ཨུཏྟཱསེནྟེ, ཨསིནཱཔི སཱིསཾ ཚིནྡནྟེ.
‘‘ཏསྶ ཨེཝཾ ¶ ཧོཏི – ‘ཡཐཱརཱུཔཱནཾ ཁོ པཱཔཀཱནཾ ཀམྨཱནཾ ཧེཏུ ཙོརཾ ཨཱགུཙཱརིཾ རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ ཝིཝིདྷཱ ཀམྨཀཱརཎཱ ཀཱརེནྟི; ཀསཱཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟི, ཝེཏྟེཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟི, ཨདྡྷདཎྜཀེཧིཔི ཏཱལེ༹ནྟི, ཧཏྠམྤི ཚིནྡནྟི, པཱདམྤི ཚིནྡནྟི, ཧཏྠཔཱདམྤི ཚིནྡནྟི, ཀཎྞམྤི ཚིནྡནྟི, ནཱསམྤི ཚིནྡནྟི, ཀཎྞནཱསམྤི ཚིནྡནྟི, བིལངྒཐཱལིཀམྤི ཀརོནྟི, སངྑམུཎྜིཀམྤི ཀརོནྟི, རཱཧུམུཁམྤི ཀརོནྟི, ཛོཏིམཱལིཀམྤི ཀརོནྟི, ཧཏྠཔཛྫོཏིཀམྤི ཀརོནྟི, ཨེརཀཝཏྟིཀམྤི ཀརོནྟི, ཙཱིརཀཝཱསིཀམྤི ཀརོནྟི, ཨེཎེཡྻཀམྤི ཀརོནྟི, བལི༹སམཾསིཀམྤི ཀརོནྟི, ཀཧཱཔཎིཀམྤི ཀརོནྟི, ཁཱརཱཔཏཙྪིཀམྤི ཀརོནྟི, པལིགྷཔརིཝཏྟིཀམྤི ཀརོནྟི, པལཱལཔཱིཋཀམྤི ཀརོནྟི, ཏཏྟེནཔི ཏེལེན ཨོསིཉྩནྟི, སུནཁེཧིཔི ཁཱདཱཔེནྟི, ཛཱིཝནྟམྤི སཱུལེ ཨུཏྟཱསེནྟི, ཨསིནཱཔི སཱིསཾ ཚིནྡནྟི. ཨཧཉྩེཝ [ཨཧཉྩེ (?)] ཁོ པན ཨེཝརཱུཔཾ པཱཔཀམྨཾ ཀརེཡྻཾ, མམྤི རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ ཨེཝརཱུཔཱ ཝིཝིདྷཱ ཀམྨཀཱརཎཱ ཀཱརེཡྻུཾ; ཀསཱཧིཔི ཏཱལེ༹ཡྻུཾ…པེ… ཨསིནཱཔི སཱིསཾ ཚིནྡེཡྻུ’ནྟི. སོ དིཊྛདྷམྨིཀསྶ ཝཛྫསྶ བྷཱིཏོ ན པརེསཾ པཱབྷཏཾ ཝིལུམྤནྟོ ཙརཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དིཊྛདྷམྨིཀཾ ཝཛྫཾ.
‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སམྤརཱཡིཀཾ ཝཛྫཾ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཀཱཡདུཙྩརིཏསྶ ཁོ པན པཱཔཀོ དུཀྑོ ཝིཔཱཀོ ཨབྷིསམྤརཱཡཾ, ཝཙཱིདུཙྩརིཏསྶ པཱཔཀོ དུཀྑོ ཝིཔཱཀོ ཨབྷིསམྤརཱཡཾ, མནོདུཙྩརིཏསྶ པཱཔཀོ དུཀྑོ ཝིཔཱཀོ ཨབྷིསམྤརཱཡཾ. ཨཧཉྩེཝ ཁོ པན ཀཱཡེན དུཙྩརིཏཾ ཙརེཡྻཾ, ཝཱཙཱཡ དུཙྩརིཏཾ ཙརེཡྻཾ ¶ , མནསཱ དུཙྩརིཏཾ ཙརེཡྻཾ. ཀིཉྩ ཏཾ ཡཱཧཾ ན ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫེཡྻ’ནྟི. སོ ¶ སམྤརཱཡིཀསྶ ཝཛྫསྶ བྷཱིཏོ ཀཱཡདུཙྩརིཏཾ པཧཱཡ ཀཱཡསུཙརིཏཾ བྷཱཝེཏི, ཝཙཱིདུཙྩརིཏཾ པཧཱཡ ཝཙཱིསུཙརིཏཾ བྷཱཝེཏི, མནོདུཙྩརིཏཾ པཧཱཡ མནོསུཙརིཏཾ བྷཱཝེཏི, སུདྡྷཾ ཨཏྟཱནཾ པརིཧརཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སམྤརཱཡིཀཾ ཝཛྫཾ. ‘‘ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཝཛྫཱནི. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘དིཊྛདྷམྨིཀསྶ ཝཛྫསྶ བྷཱཡིསྶཱམ, སམྤརཱཡིཀསྶ ཝཛྫསྶ བྷཱཡིསྶཱམ, ཝཛྫབྷཱིརུནོ བྷཝིསྶཱམ ¶ ཝཛྫབྷཡདསྶཱཝིནོ’ཏི. ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦཾ. ཝཛྫབྷཱིརུནོ, བྷིཀྑཝེ, ཝཛྫབྷཡདསྶཱཝིནོ ཨེཏཾ པཱཊིཀངྑཾ ཡཾ པརིམུཙྩིསྶཏི ¶ སབྦཝཛྫེཧཱི’’ཏི. པཋམཾ.
༢. པདྷཱནསུཏྟཾ
༢. ‘‘དྭེམཱནི, བྷིཀྑཝེ, པདྷཱནཱནི དུརབྷིསམྦྷཝཱནི ལོཀསྨིཾ. ཀཏམཱནི དྭེ? ཡཉྩ གིཧཱིནཾ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཏཾ ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཱནུཔྤདཱནཏྠཾ པདྷཱནཾ, ཡཉྩ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛིཏཱནཾ སབྦཱུཔདྷིཔཊིནིསྶགྒཏྠཾ པདྷཱནཾ. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པདྷཱནཱནི དུརབྷིསམྦྷཝཱནི ལོཀསྨིཾ.
‘‘ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ པདྷཱནཱནཾ ཡདིདཾ སབྦཱུཔདྷིཔཊིནིསྶགྒཏྠཾ པདྷཱནཾ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘སབྦཱུཔདྷིཔཊིནིསྶགྒཏྠཾ པདྷཱནཾ པདཧིསྶཱམཱ’ཏི. ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦ’’ནྟི. དུཏིཡཾ.
༣. ཏཔནཱིཡསུཏྟཾ
༣. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ ཏཔནཱིཡཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩསྶ ཀཱཡདུཙྩརིཏཾ ཀཏཾ ཧོཏི, ཨཀཏཾ ཧོཏི ཀཱཡསུཙརིཏཾ; ཝཙཱིདུཙྩརིཏཾ ཀཏཾ ཧོཏི; ཨཀཏཾ ཧོཏི ཝཙཱིསུཙརིཏཾ; མནོདུཙྩརིཏཾ ཀཏཾ ཧོཏི, ཨཀཏཾ ཧོཏི མནོསུཙརིཏཾ. སོ ‘ཀཱཡདུཙྩརིཏཾ མེ ཀཏ’ནྟི ཏཔྤཏི, ‘ཨཀཏཾ མེ ཀཱཡསུཙརིཏ’ནྟི ཏཔྤཏི; ‘ཝཙཱིདུཙྩརིཏཾ མེ ཀཏ’ནྟི ཏཔྤཏི, ‘ཨཀཏཾ མེ ཝཙཱིསུཙརིཏ’ནྟི ཏཔྤཏི; ‘མནོདུཙྩརིཏཾ མེ ཀཏ’ནྟི ཏཔྤཏི ¶ , ‘ཨཀཏཾ མེ མནོསུཙརིཏ’ནྟི ཏཔྤཏི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ ཏཔནཱིཡཱ’’ཏི. ཏཏིཡཾ.
༤. ཨཏཔནཱིཡསུཏྟཾ
༤. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ ཨཏཔནཱིཡཱ. ཀཏམེ ¶ དྭེ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩསྶ ཀཱཡསུཙརིཏཾ ཀཏཾ ཧོཏི, ཨཀཏཾ ཧོཏི ཀཱཡདུཙྩརིཏཾ; ཝཙཱིསུཙརིཏཾ ཀཏཾ ཧོཏི, ཨཀཏཾ ཧོཏི ཝཙཱིདུཙྩརིཏཾ; མནོསུཙརིཏཾ ཀཏཾ ཧོཏི, ཨཀཏཾ ཧོཏི མནོདུཙྩརིཏཾ. སོ ‘ཀཱཡསུཙརིཏཾ མེ ཀཏ’ནྟི ན ཏཔྤཏི, ‘ཨཀཏཾ མེ ཀཱཡདུཙྩརིཏ’ནྟི ན ཏཔྤཏི; ‘ཝཙཱིསུཙརིཏཾ མེ ཀཏ’ནྟི ན ཏཔྤཏི, ‘ཨཀཏཾ ¶ མེ ཝཙཱིདུཙྩརིཏ’ནྟི ན ཏཔྤཏི; ‘མནོསུཙརིཏཾ མེ ཀཏ’ནྟི ན ཏཔྤཏི, ‘ཨཀཏཾ མེ མནོདུཙྩརིཏ’ནྟི ན ཏཔྤཏི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ ཨཏཔནཱིཡཱ’’ཏི. ཙཏུཏྠཾ.
༥. ཨུཔཉྙཱཏསུཏྟཾ
༥. ‘‘དྭིནྣཱཧཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱནཾ ཨུཔཉྙཱསིཾ – ཡཱ ཙ ཨསནྟུཊྛིཏཱ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ, ཡཱ ཙ ཨཔྤཊིཝཱནིཏཱ པདྷཱནསྨིཾ. ཨཔྤཊིཝཱནཱི སུདཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, པདཧཱམི – ‘ཀཱམཾ ཏཙོ ཙ ནྷཱརུ [ནཧཱརུ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཙ ཨཊྛི ཙ ཨཝསིསྶཏུ, སརཱིརེ ཨུཔསུསྶཏུ མཾསལོཧིཏཾ, ཡཾ ཏཾ པུརིསཐཱམེན པུརིསཝཱིརིཡེན པུརིསཔརཀྐམེན པཏྟབྦཾ ན ཏཾ ཨཔཱཔུཎིཏྭཱ ཝཱིརིཡསྶ སཎྛཱནཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤམཱདཱདྷིགཏཱ སམྦོདྷི, ཨཔྤམཱདཱདྷིགཏོ ཨནུཏྟརོ ཡོགཀྑེམོ. ཏུམྷེ ཙེཔི, བྷིཀྑཝེ, ཨཔྤཊིཝཱནཾ པདཧེཡྻཱཐ – ‘ཀཱམཾ ཏཙོ ཙ ནྷཱརུ ཙ ཨཊྛི ཙ ཨཝསིསྶཏུ, སརཱིརེ ཨུཔསུསྶཏུ མཾསལོཧིཏཾ, ཡཾ ཏཾ པུརིསཐཱམེན པུརིསཝཱིརིཡེན ¶ པུརིསཔརཀྐམེན པཏྟབྦཾ ན ཏཾ ཨཔཱཔུཎིཏྭཱ ཝཱིརིཡསྶ སཎྛཱནཾ ¶ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི, ཏུམྷེཔི, བྷིཀྑཝེ, ནཙིརསྶེཝ – ཡསྶཏྠཱཡ ཀུལཔུཏྟཱ སམྨདེཝ ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛནྟི ཏདནུཏྟརཾ – བྲཧྨཙརིཡཔརིཡོསཱནཾ དིཊྛེཝ དྷམྨེ སཡཾ ཨབྷིཉྙཱ སཙྪིཀཏྭཱ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརིསྶཐ. ཏསྨཱཏིཧ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘ཨཔྤཊིཝཱནཾ པདཧིསྶཱམ. ཀཱམཾ ཏཙོ ཙ ནྷཱརུ ཙ ཨཊྛི ཙ ཨཝསིསྶཏུ, སརཱིརེ ཨུཔསུསྶཏུ མཾསལོཧིཏཾ, ཡཾ ཏཾ པུརིསཐཱམེན པུརིསཝཱིརིཡེན པུརིསཔརཀྐམེན པཏྟབྦཾ ན ཏཾ ཨཔཱཔུཎིཏྭཱ ཝཱིརིཡསྶ སཎྛཱནཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི. ཨེཝཉྷི ཝོ, བྷིཀྑཝེ, སིཀྑིཏབྦ’’ནྟི. པཉྩམཾ.
༦. སཾཡོཛནསུཏྟཾ
༦. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཡཱ ཙ སཾཡོཛནིཡེསུ དྷམྨེསུ ཨསྶཱདཱནུཔསྶིཏཱ, ཡཱ ཙ སཾཡོཛནིཡེསུ དྷམྨེསུ ནིབྦིདཱནུཔསྶིཏཱ. སཾཡོཛནིཡེསུ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེསུ ཨསྶཱདཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ རཱགཾ ན ¶ པཛཧཏི, དོསཾ ན པཛཧཏི, མོཧཾ ན པཛཧཏི. རཱགཾ ཨཔྤཧཱཡ, དོསཾ ཨཔྤཧཱཡ, མོཧཾ ཨཔྤཧཱཡ ན པརིམུཙྩཏི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི. ན པརིམུཙྩཏི དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམི.
‘‘སཾཡོཛནིཡེསུ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེསུ ནིབྦིདཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ རཱགཾ པཛཧཏི, དོསཾ པཛཧཏི, མོཧཾ པཛཧཏི. རཱགཾ པཧཱཡ, དོསཾ པཧཱཡ, མོཧཾ ¶ པཧཱཡ, པརིམུཙྩཏི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི. པརིམུཙྩཏི དུཀྑསྨཱཏི ཝདཱམི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’ཏི. ཚཊྛཾ.
༧. ཀཎྷསུཏྟཾ
༧. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ ཀཎྷཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཨཧིརིཀཉྩ ཨནོཏྟཔྤཉྩ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ ཀཎྷཱ’’ཏི. སཏྟམཾ.
༨. སུཀྐསུཏྟཾ
༨. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ སུཀྐཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཧིརཱི [ཧིརི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཙ ཨོཏྟཔྤཉྩ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ སུཀྐཱ’’ཏི. ཨཊྛམཾ.
༩. ཙརིཡསུཏྟཾ
༩. ‘‘དྭེམེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ སུཀྐཱ ལོཀཾ པཱལེནྟི. ཀཏམེ དྭེ? ཧིརཱི ཙ ཨོཏྟཔྤཉྩ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ སུཀྐཱ དྷམྨཱ ལོཀཾ ན པཱལེཡྻུཾ, ནཡིདྷ པཉྙཱཡེཐ མཱཏཱཏི ཝཱ མཱཏུཙྪཱཏི ¶ ཝཱ མཱཏུལཱནཱིཏི ཝཱ ཨཱཙརིཡབྷརིཡཱཏི ཝཱ གརཱུནཾ དཱརཱཏི ཝཱ. སམྦྷེདཾ ལོཀོ ཨགམིསྶ, ཡཐཱ ཨཛེལ༹ཀཱ ཀུཀྐུཊསཱུཀརཱ སོཎསིངྒཱལཱ [སོཎསིགཱལཱ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)]. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ དྭེ སུཀྐཱ དྷམྨཱ ལོཀཾ པཱལེནྟི ཏསྨཱ པཉྙཱཡཏི [པཉྙཱཡནྟི (སཱི.)] མཱཏཱཏི ཝཱ མཱཏུཙྪཱཏི ཝཱ མཱཏུལཱནཱིཏི ཝཱ ཨཱཙརིཡབྷརིཡཱཏི ཝཱ གརཱུནཾ དཱརཱཏི ཝཱ’’ཏི. ནཝམཾ.
༡༠. ཝསྶཱུཔནཱཡིཀསུཏྟཾ
༡༠. ‘‘དྭེམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཝསྶཱུཔནཱཡིཀཱ. ཀཏམཱ དྭེ? པུརིམིཀཱ ཙ པཙྪིམིཀཱ ཙ. ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཝསྶཱུཔནཱཡིཀཱ’’ཏི. དསམཾ.
ཀམྨཀརཎཝགྒོ པཋམོ.
ཏསྶུདྡཱནཾ –
ཝཛྫཱ ¶ པདྷཱནཱ དྭེ ཏཔནཱིཡཱ, ཨུཔཉྙཱཏེན པཉྩམཾ;
སཾཡོཛནཉྩ ཀཎྷཉྩ, སུཀྐཾ ཙརིཡཱ ཝསྶཱུཔནཱཡིཀེན ཝགྒོ.
༢. ཨདྷིཀརཎཝགྒོ
༡༡. ‘‘དྭེམཱནི ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བལཱནི. ཀཏམཱནི དྭེ? པཊིསངྑཱནབལཉྩ བྷཱཝནཱབལཉྩ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པཊིསངྑཱནབལཾ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཀཱཡདུཙྩརིཏསྶ ཁོ པཱཔཀོ ཝིཔཱཀོ དིཊྛེ ཙེཝ དྷམྨེ ཨབྷིསམྤརཱཡཉྩ, ཝཙཱིདུཙྩརིཏསྶ པཱཔཀོ ཝིཔཱཀོ དིཊྛེ ཙེཝ དྷམྨེ ཨབྷིསམྤརཱཡཉྩ, མནོདུཙྩརིཏསྶ པཱཔཀོ ཝིཔཱཀོ དིཊྛེ ཙེཝ དྷམྨེ ཨབྷིསམྤརཱཡཉྩཱ’ཏི. སོ ཨིཏི པཊིསངྑཱཡ ཀཱཡདུཙྩརིཏཾ པཧཱཡ ཀཱཡསུཙརིཏཾ བྷཱཝེཏི, ཝཙཱིདུཙྩརིཏཾ པཧཱཡ ཝཙཱིསུཙརིཏཾ བྷཱཝེཏི, མནོདུཙྩརིཏཾ པཧཱཡ མནོསུཙརིཏཾ བྷཱཝེཏི, སུདྡྷཾ ཨཏྟཱནཾ པརིཧརཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, པཊིསངྑཱནབལཾ.
‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝནཱབལཾ. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེ, ཡམིདཾ [ཡདིདཾ (སཱི.)] བྷཱཝནཱབལཾ སེཁཱནམེཏཾ [སེཁམེཏཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ.)] བལཾ. སེཁཉྷི སོ, བྷིཀྑཝེ, བལཾ ཨཱགམྨ རཱགཾ པཛཧཏི, དོསཾ པཛཧཏི, མོཧཾ པཛཧཏི. རཱགཾ པཧཱཡ, དོསཾ པཧཱཡ, མོཧཾ པཧཱཡ ཡཾ ཨཀུསལཾ ན ཏཾ ཀརོཏི, ཡཾ པཱཔཾ ¶ ན ཏཾ སེཝཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝནཱབལཾ. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ བལཱནཱི’’ཏི.
༡༢. ‘‘དྭེམཱནི, བྷིཀྑཝེ, བལཱནི. ཀཏམཱནི དྭེ? པཊིསངྑཱནབལཉྩ བྷཱཝནཱབལཉྩ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པཊིསངྑཱནབལཾ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཙྩོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཀཱཡདུཙྩརིཏསྶ ཁོ པཱཔཀོ ཝིཔཱཀོ དིཊྛེ ཙེཝ དྷམྨེ ཨབྷིསམྤརཱཡཉྩ, ཝཙཱིདུཙྩརིཏསྶ པཱཔཀོ ཝིཔཱཀོ དིཊྛེ ཙེཝ དྷམྨེ ཨབྷིསམྤརཱཡཉྩ, མནོདུཙྩརིཏསྶ པཱཔཀོ ཝིཔཱཀོ དིཊྛེ ཙེཝ དྷམྨེ ཨབྷིསམྤརཱཡཉྩཱ’ཏི. སོ ཨིཏི པཊིསངྑཱཡ ཀཱཡདུཙྩརིཏཾ པཧཱཡ ཀཱཡསུཙརིཏཾ བྷཱཝེཏི, ཝཙཱིདུཙྩརིཏཾ པཧཱཡ ཝཙཱིསུཙརིཏཾ བྷཱཝེཏི, མནོདུཙྩརིཏཾ པཧཱཡ མནོསུཙརིཏཾ བྷཱཝེཏི, སུདྡྷཾ ཨཏྟཱནཾ པརིཧརཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, པཊིསངྑཱནབལཾ.
‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝནཱབལཾ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ¶ སཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི ཝིཝེཀནིསྶིཏཾ ¶ ཝིརཱགནིསྶིཏཾ ནིརོདྷནིསྶིཏཾ ཝོསགྒཔརིཎཱམིཾ, དྷམྨཝིཙཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི… ཝཱིརིཡསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི… པཱིཏིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི… པསྶདྡྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི… སམཱདྷིསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི… ཨུཔེཀྑཱསམྦོཛ྄ཛྷངྒཾ བྷཱཝེཏི ཝིཝེཀནིསྶིཏཾ ཝིརཱགནིསྶིཏཾ ནིརོདྷནིསྶིཏཾ ཝོསགྒཔརིཎཱམིཾ ¶ . ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝནཱབལཾ. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ བལཱནཱི’’ཏི.
༡༣. ‘‘དྭེམཱནི, བྷིཀྑཝེ, བལཱནི. ཀཏམཱནི དྭེ? པཊིསངྑཱནབལཉྩ བྷཱཝནཱབལཉྩ. ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, པཊིསངྑཱནབལཾ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ ¶ , ཨེཀཙྩོ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཀཱཡདུཙྩརིཏསྶ ཁོ པཱཔཀོ ཝིཔཱཀོ དིཊྛེ ཙེཝ དྷམྨེ ཨབྷིསམྤརཱཡཉྩ, ཝཙཱིདུཙྩརིཏསྶ ཁོ པཱཔཀོ ཝིཔཱཀོ དིཊྛེ ཙེཝ དྷམྨེ ཨབྷིསམྤརཱཡཉྩ, མནོདུཙྩརིཏསྶ ཁོ པཱཔཀོ ཝིཔཱཀོ དིཊྛེ ཙེཝ དྷམྨེ ཨབྷིསམྤརཱཡཉྩཱ’ཏི. སོ ཨིཏི པཊིསངྑཱཡ ཀཱཡདུཙྩརིཏཾ པཧཱཡ ཀཱཡསུཙརིཏཾ བྷཱཝེཏི, ཝཙཱིདུཙྩརིཏཾ པཧཱཡ ཝཙཱིསུཙརིཏཾ བྷཱཝེཏི, མནོདུཙྩརིཏཾ པཧཱཡ མནོསུཙརིཏཾ བྷཱཝེཏི, སུདྡྷཾ ཨཏྟཱནཾ པརིཧརཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, པཊིསངྑཱནབལཾ.
‘‘ཀཏམཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝནཱབལཾ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི, ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧརཏི སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ, སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེཏི, ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི – ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. ཨིདཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝནཱབལཾ. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ བལཱནཱི’’ཏི.
༡༤. ‘‘དྭེམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏསྶ དྷམྨདེསནཱ. ཀཏམཱ དྭེ? སཾཁིཏྟེན ཙ ཝིཏྠཱརེན ཙ. ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཏཐཱགཏསྶ དྷམྨདེསནཱ’’ཏི.
༡༥. ‘‘ཡསྨིཾ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨདྷིཀརཎེ ཨཱཔནྣོ [ཨཱཔཏྟཱཔནྣོ (ཀ.)] ཙ བྷིཀྑུ ཙོདཀོ ཙ བྷིཀྑུ ན སཱདྷུཀཾ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ པཙྩཝེཀྑཏི ཏསྨེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨདྷིཀརཎེ པཱཊིཀངྑཾ དཱིགྷཏྟཱཡ ¶ ཁརཏྟཱཡ ཝཱལ༹ཏྟཱཡ སཾཝཏྟིསྶཏི, བྷིཀྑཱུ ¶ ཙ ན ཕཱསུཾ [ན ཕཱསུ (ཀ.)] ཝིཧརིསྶནྟཱིཏི [ཝིཧརིསྶནྟི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)]. ཡསྨིཉྩ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨདྷིཀརཎེ ཨཱཔནྣོ ཙ བྷིཀྑུ ཙོདཀོ ཙ བྷིཀྑུ སཱདྷུཀཾ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ པཙྩཝེཀྑཏི ཏསྨེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨདྷིཀརཎེ པཱཊིཀངྑཾ ན དཱིགྷཏྟཱཡ ཁརཏྟཱཡ ཝཱལ༹ཏྟཱཡ སཾཝཏྟིསྶཏི, བྷིཀྑཱུ ཙ ཕཱསུཾ ཝིཧརིསྶནྟཱིཏི.
‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱཔནྣོ བྷིཀྑུ སཱདྷུཀཾ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ པཙྩཝེཀྑཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱཔནྣོ བྷིཀྑུ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཧཾ ཁོ ཨཀུསལཾ ཨཱཔནྣོ ཀཉྩིདེཝ [ཀིཉྩིདེཝ (ཀ.)] དེསཾ ཀཱཡེན. མཾ སོ [ཏསྨཱ མཾ སོ (སཱི. སྱཱ.)] བྷིཀྑུ ཨདྡས ཨཀུསལཾ ཨཱཔཛྫམཱནཾ ཀིཉྩིདེཝ དེསཾ ཀཱཡེན. ནོ ཙེ ཨཧཾ ཨཀུསལཾ ཨཱཔཛྫེཡྻཾ ཀིཉྩིདེཝ དེསཾ ཀཱཡེན, ན མཾ སོ བྷིཀྑུ པསྶེཡྻ ཨཀུསལཾ ཨཱཔཛྫམཱནཾ ཀིཉྩིདེཝ དེསཾ ཀཱཡེན. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, ཨཧཾ ཨཀུསལཾ ཨཱཔནྣོ ཀིཉྩིདེཝ དེསཾ ཀཱཡེན, ཏསྨཱ མཾ སོ བྷིཀྑུ ཨདྡས ཨཀུསལཾ ཨཱཔཛྫམཱནཾ ཀིཉྩིདེཝ དེསཾ ཀཱཡེན. དིསྭཱ ཙ པན མཾ སོ བྷིཀྑུ ཨཀུསལཾ ཨཱཔཛྫམཱནཾ ཀིཉྩིདེཝ དེསཾ ཀཱཡེན ཨནཏྟམནོ ཨཧོསི. ཨནཏྟམནོ སམཱནོ ཨནཏྟམནཝཙནཾ [ཨནཏྟམནཝཱཙཾ (ཀ.)] མཾ སོ བྷིཀྑུ ཨཝཙ. ཨནཏྟམནཝཙནཱཧཾ [ཨནཏྟམནཝཱཙཾ ནཱཧཾ (ཀ.)] ཏེན བྷིཀྑུནཱ ཝུཏྟོ སམཱནོ ཨནཏྟམནོ [ཨཏྟམནོ (ཀ.)] ཨཧོསིཾ. ཨནཏྟམནོ སམཱནོ པརེསཾ ཨཱརོཙེསིཾ. ཨིཏི མམེཝ ཏཏྠ ཨཙྩཡོ ཨཙྩགམཱ ¶ སུངྐདཱཡཀཾཝ བྷཎྜསྨིནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱཔནྣོ བྷིཀྑུ སཱདྷུཀཾ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ པཙྩཝེཀྑཏི.
‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཙོདཀོ བྷིཀྑུ སཱདྷུཀཾ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ པཙྩཝེཀྑཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཙོདཀོ བྷིཀྑུ ཨིཏི པཊིསཉྩིཀྑཏི – ‘ཨཡཾ ཁོ བྷིཀྑུ ཨཀུསལཾ ཨཱཔནྣོ ཀིཉྩིདེཝ དེསཾ ཀཱཡེན. ཨཧཾ ཨིམཾ བྷིཀྑུཾ ཨདྡསཾ ཨཀུསལཾ ཨཱཔཛྫམཱནཾ ཀིཉྩིདེཝ དེསཾ ཀཱཡེན. ནོ ཙེ ཨཡཾ བྷིཀྑུ ཨཀུསལཾ ཨཱཔཛྫེཡྻ ཀིཉྩིདེཝ དེསཾ ཀཱཡེན, ནཱཧཾ ཨིམཾ བྷིཀྑུཾ པསྶེཡྻཾ ཨཀུསལཾ ཨཱཔཛྫམཱནཾ ཀིཉྩིདེཝ དེསཾ ¶ ཀཱཡེན. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, ཨཡཾ བྷིཀྑུ ཨཀུསལཾ ཨཱཔནྣོ ཀིཉྩིདེཝ དེསཾ ཀཱཡེན, ཏསྨཱ ཨཧཾ ཨིམཾ བྷིཀྑུཾ ཨདྡསཾ ཨཀུསལཾ ཨཱཔཛྫམཱནཾ ཀིཉྩིདེཝ དེསཾ ཀཱཡེན. དིསྭཱ ཙ པནཱཧཾ ཨིམཾ བྷིཀྑུཾ ཨཀུསལཾ ཨཱཔཛྫམཱནཾ ཀིཉྩིདེཝ དེསཾ ཀཱཡེན ཨནཏྟམནོ ཨཧོསིཾ. ཨནཏྟམནོ ¶ སམཱནོ ཨནཏྟམནཝཙནཱཧཾ ཨིམཾ བྷིཀྑུཾ ཨཝཙཾ. ཨནཏྟམནཝཙནཱཡཾ བྷིཀྑུ མཡཱ ཝུཏྟོ སམཱནོ ཨནཏྟམནོ ཨཧོསི. ཨནཏྟམནོ ¶ སམཱནོ པརེསཾ ཨཱརོཙེསི. ཨིཏི མམེཝ ཏཏྠ ཨཙྩཡོ ཨཙྩགམཱ སུངྐདཱཡཀཾཝ བྷཎྜསྨིནྟི. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཙོདཀོ བྷིཀྑུ སཱདྷུཀཾ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ པཙྩཝེཀྑཏི.
‘‘ཡསྨིཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨདྷིཀརཎེ ཨཱཔནྣོ ཙ བྷིཀྑུ ཙོདཀོ ཙ བྷིཀྑུ ན སཱདྷུཀཾ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ པཙྩཝེཀྑཏི ཏསྨེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨདྷིཀརཎེ པཱཊིཀངྑཾ དཱིགྷཏྟཱཡ ཁརཏྟཱཡ ཝཱལ༹ཏྟཱཡ སཾཝཏྟིསྶཏི, བྷིཀྑཱུ ཙ ན ཕཱསུཾ ཝིཧརིསྶནྟཱིཏི. ཡསྨིཉྩ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨདྷིཀརཎེ ཨཱཔནྣོ ¶ ཙ བྷིཀྑུ ཙོདཀོ ཙ བྷིཀྑུ སཱདྷུཀཾ ཨཏྟནཱཝ ཨཏྟཱནཾ པཙྩཝེཀྑཏི ཏསྨེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨདྷིཀརཎེ པཱཊིཀངྑཾ ན དཱིགྷཏྟཱཡ ཁརཏྟཱཡ ཝཱལ༹ཏྟཱཡ སཾཝཏྟིསྶཏི, བྷིཀྑཱུ ཙ ཕཱསུ ཝིཧརིསྶནྟཱི’’ཏི.
༡༦. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྲཱཧྨཎོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྲཱཧྨཎོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ གོཏམ, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱི’’ཏི? ‘‘ཨདྷམྨཙརིཡཱཝིསམཙརིཡཱཧེཏུ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱི’’ཏི.
‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ གོཏམ, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱི’’ཏི? ‘‘དྷམྨཙརིཡཱསམཙརིཡཱཧེཏུ ཁོ, བྲཱཧྨཎ ¶ , ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱི’’ཏི.
‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ གོཏམ! ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ གོཏམ! སེཡྻཐཱཔི, བྷོ གོཏམ, ནིཀྐུཛྫིཏཾ [ནིཀུཛྫིཏཾ (ཀ.)] ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ, པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ཝིཝརེཡྻ, མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ – ‘ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱི’ཏི, ཨེཝམེཝཾ བྷོཏཱ གོཏམེན ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེསཱཧཾ བྷཝནྟཾ གོཏམཾ སརཎཾ གཙྪཱམི དྷམྨཉྩ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ ¶ . ཨུཔཱསཀཾ ¶ མཾ བྷཝཾ གོཏམོ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི.
༡༧. ཨཐ ཁོ ཛཱཎུསྶོཎི [ཛཱཎུསོཎི (ཀ.)] བྲཱཧྨཎོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ ¶ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཛཱཎུསྶོཎི བྲཱཧྨཎོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ གོཏམ, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱི’’ཏི? ‘‘ཀཏཏྟཱ ཙ, བྲཱཧྨཎ, ཨཀཏཏྟཱ ཙ. ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱི’’ཏི. ‘‘ཀོ པན, བྷོ གོཏམ, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཡེན མིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱི’’ཏི? ‘‘ཀཏཏྟཱ ཙ, བྲཱཧྨཎ, ཨཀཏཏྟཱ ཙ. ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱི’’ཏི. ‘‘ན ཁོ ཨཧཾ ཨིམསྶ བྷོཏོ གོཏམསྶ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནཱམི. སཱདྷུ མེ བྷཝཾ གོཏམོ ཏཐཱ དྷམྨཾ དེསེཏུ ཡཐཱ ཨཧཾ ཨིམསྶ བྷོཏོ གོཏམསྶ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཝིབྷཏྟསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཨཱཛཱནེཡྻ’’ནྟི. ‘‘ཏེན ཧི, བྲཱཧྨཎ, སུཎཱཧི, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཧི; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ ¶ བྷོ’’ཏི ཁོ ཛཱཎུསྶོཎི བྲཱཧྨཎོ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསི. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –
‘‘ཨིདྷ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀཙྩསྶ ཀཱཡདུཙྩརིཏཾ ཀཏཾ ཧོཏི, ཨཀཏཾ ཧོཏི ཀཱཡསུཙརིཏཾ; ཝཙཱིདུཙྩརིཏཾ ཀཏཾ ཧོཏི, ཨཀཏཾ ཧོཏི ཝཙཱིསུཙརིཏཾ; མནོདུཙྩརིཏཾ ཀཏཾ ཧོཏི, ཨཀཏཾ ཧོཏི མནོསུཙརིཏཾ. ཨེཝཾ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཀཏཏྟཱ ཙ ཨཀཏཏྟཱ ཙ ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫནྟི. ཨིདྷ པན, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀཙྩསྶ ཀཱཡསུཙརིཏཾ ཀཏཾ ཧོཏི, ཨཀཏཾ ཧོཏི ཀཱཡདུཙྩརིཏཾ; ཝཙཱིསུཙརིཏཾ ཀཏཾ ¶ ཧོཏི, ཨཀཏཾ ཧོཏི ཝཙཱིདུཙྩརིཏཾ; མནོསུཙརིཏཾ ཀཏཾ ཧོཏི, ཨཀཏཾ ཧོཏི མནོདུཙྩརིཏཾ. ཨེཝཾ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཀཏཏྟཱ ཙ ཨཀཏཏྟཱ ཙ ཨེཝམིདྷེཀཙྩེ སཏྟཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱི’’ཏི.
‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ ¶ , བྷོ གོཏམ…པེ… ཨུཔཱསཀཾ མཾ བྷཝཾ གོཏམོ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི.
༡༨. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ ¶ – ‘‘ཨེཀཾསེནཱཧཾ, ཨཱནནྡ, ཨཀརཎཱིཡཾ ཝདཱམི ཀཱཡདུཙྩརིཏཾ ཝཙཱིདུཙྩརིཏཾ མནོདུཙྩརིཏ’’ནྟི. ‘‘ཡམིདཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ ཨེཀཾསེན ཨཀརཎཱིཡཾ ཨཀྑཱཏཾ ཀཱཡདུཙྩརིཏཾ ཝཙཱིདུཙྩརིཏཾ མནོདུཙྩརིཏཾ ཏསྨིཾ ཨཀརཎཱིཡེ ཀཡིརམཱནེ ཀོ ཨཱདཱིནཝོ པཱཊིཀངྑོ’’ཏི? ‘‘ཡམིདཾ, ཨཱནནྡ, མཡཱ ཨེཀཾསེན ཨཀརཎཱིཡཾ ཨཀྑཱཏཾ ཀཱཡདུཙྩརིཏཾ ཝཙཱིདུཙྩརིཏཾ མནོདུཙྩརིཏཾ ཏསྨིཾ ཨཀརཎཱིཡེ ཀཡིརམཱནེ ཨཡཾ ཨཱདཱིནཝོ པཱཊིཀངྑོ – ཨཏྟཱཔི ཨཏྟཱནཾ ཨུཔཝདཏི, ཨནུཝིཙྩ ཝིཉྙཱུ གརཧནྟི, པཱཔཀོ ཀིཏྟིསདྡོ ཨབྦྷུགྒཙྪཏི, སམྨཱུལ༹ྷོ ཀཱལཾ ཀརོཏི, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ¶ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཡམིདཾ, ཨཱནནྡ, མཡཱ ཨེཀཾསེན ཨཀརཎཱིཡཾ ཨཀྑཱཏཾ ཀཱཡདུཙྩརིཏཾ ཝཙཱིདུཙྩརིཏཾ མནོདུཙྩརིཏཾ ཏསྨིཾ ཨཀརཎཱིཡེ ཀཡིརམཱནེ ཨཡཾ ཨཱདཱིནཝོ པཱཊིཀངྑོ’’ཏི.
‘‘ཨེཀཾསེནཱཧཾ, ཨཱནནྡ, ཀརཎཱིཡཾ ¶ ཝདཱམི ཀཱཡསུཙརིཏཾ ཝཙཱིསུཙརིཏཾ མནོསུཙརིཏ’’ནྟི. ‘‘ཡམིདཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏཱ ཨེཀཾསེན ཀརཎཱིཡཾ ཨཀྑཱཏཾ ཀཱཡསུཙརིཏཾ ཝཙཱིསུཙརིཏཾ མནོསུཙརིཏཾ ཏསྨིཾ ཀརཎཱིཡེ ཀཡིརམཱནེ ཀོ ཨཱནིསཾསོ པཱཊིཀངྑོ’’ཏི? ‘‘ཡམིདཾ, ཨཱནནྡ, མཡཱ ཨེཀཾསེན ཀརཎཱིཡཾ ཨཀྑཱཏཾ ཀཱཡསུཙརིཏཾ ཝཙཱིསུཙརིཏཾ མནོསུཙརིཏཾ ཏསྨིཾ ཀརཎཱིཡེ ཀཡིརམཱནེ ཨཡཾ ཨཱནིསཾསོ པཱཊིཀངྑོ – ཨཏྟཱཔི ཨཏྟཱནཾ ན ཨུཔཝདཏི, ཨནུཝིཙྩ ཝིཉྙཱུ པསཾསནྟི, ཀལྱཱཎོ ཀིཏྟིསདྡོ ཨབྦྷུགྒཙྪཏི, ཨསམྨཱུལ༹ྷོ ཀཱལཾ ཀརོཏི, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཡམིདཾ, ཨཱནནྡ, མཡཱ ཨེཀཾསེན ཀརཎཱིཡཾ ཨཀྑཱཏཾ ཀཱཡསུཙརིཏཾ ཝཙཱིསུཙརིཏཾ མནོསུཙརིཏཾ ཏསྨིཾ ཀརཎཱིཡེ ཀཡིརམཱནེ ཨཡཾ ཨཱནིསཾསོ པཱཊིཀངྑོ’’ཏི.
༡༩. ‘‘ཨཀུསལཾ, བྷིཀྑཝེ, པཛཧཐ. སཀྐཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨཀུསལཾ པཛཧིཏུཾ. ནོ ཙེདཾ [ནོ ཙེཏཾ (སྱཱ. ཀཾ. པཱི. ཀ.) སཾ. ནི. ༣.༢༨ པསྶིཏབྦཾ], བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱ ཨབྷཝིསྶ ཨཀུསལཾ པཛཧིཏུཾ, ནཱཧཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻཾ – ‘ཨཀུསལཾ, བྷིཀྑཝེ, པཛཧཐཱ’ཏི. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱ ¶ ཨཀུསལཾ པཛཧིཏུཾ ཏསྨཱཧཾ ཨེཝཾ ཝདཱམི – ‘ཨཀུསལཾ, བྷིཀྑཝེ, པཛཧཐཱ’ཏི. ཨཀུསལཉྩ ཧིདཾ, བྷིཀྑཝེ [ཨཀུསལཾ བྷིཀྑཝེ (ཀ.)], པཧཱིནཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡ སཾཝཏྟེཡྻ ནཱཧཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻཾ – ‘ཨཀུསལཾ, བྷིཀྑཝེ, པཛཧཐཱ’ཏི. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཀུསལཾ པཧཱིནཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ སཾཝཏྟཏི ཏསྨཱཧཾ ཨེཝཾ ཝདཱམི – ‘ཨཀུསལཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, པཛཧཐཱ’’’ཏི.
‘‘ཀུསལཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝེཐ. སཀྐཱ, བྷིཀྑཝེ, ཀུསལཾ བྷཱཝེཏུཾ. ནོ ཙེདཾ, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱ ཨབྷཝིསྶ ཀུསལཾ བྷཱཝེཏུཾ, ནཱཧཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻཾ – ‘ཀུསལཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝེཐཱ’ཏི. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སཀྐཱ ཀུསལཾ བྷཱཝེཏུཾ ཏསྨཱཧཾ ཨེཝཾ ཝདཱམི – ‘ཀུསལཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝེཐཱ’ཏི. ཀུསལཉྩ ཧིདཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝིཏཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡ སཾཝཏྟེཡྻ, ནཱཧཾ ཨེཝཾ ཝདེཡྻཾ – ‘ཀུསལཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝེཐཱ’ཏི. ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཀུསལཾ བྷཱཝིཏཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ སཾཝཏྟཏི ཏསྨཱཧཾ ཨེཝཾ ཝདཱམི – ‘ཀུསལཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝེཐཱ’’’ཏི.
༢༠. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ སདྡྷམྨསྶ སམྨོསཱཡ ཨནྟརདྷཱནཱཡ སཾཝཏྟནྟི. ཀཏམེ དྭེ? དུནྣིཀྑིཏྟཉྩ པདབྱཉྫནཾ ཨཏྠོ ཙ དུནྣཱིཏོ. དུནྣིཀྑིཏྟསྶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, པདབྱཉྫནསྶ ཨཏྠོཔི དུནྣཡོ ཧོཏི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ སདྡྷམྨསྶ སམྨོསཱཡ ཨནྟརདྷཱནཱཡ སཾཝཏྟནྟཱི’’ཏི.
༢༡. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ སདྡྷམྨསྶ ཋིཏིཡཱ ཨསམྨོསཱཡ ཨནནྟརདྷཱནཱཡ སཾཝཏྟནྟི. ཀཏམེ དྭེ? སུནིཀྑིཏྟཉྩ པདབྱཉྫནཾ ཨཏྠོ ཙ སུནཱིཏོ. སུནིཀྑིཏྟསྶ, བྷིཀྑཝེ, པདབྱཉྫནསྶ ཨཏྠོཔི སུནཡོ ཧོཏི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ སདྡྷམྨསྶ ཋིཏིཡཱ ཨསམྨོསཱཡ ཨནནྟརདྷཱནཱཡ སཾཝཏྟནྟཱི’’ཏི.
ཨདྷིཀརཎཝགྒོ དུཏིཡོ.
༣. བཱལཝགྒོ
༢༢. ‘‘‘དྭེམེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བཱལཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཡོ ཙ ཨཙྩཡཾ ཨཙྩཡཏོ ན པསྶཏི, ཡོ ཙ ཨཙྩཡཾ དེསེནྟསྶ ཡཐཱདྷམྨཾ ནཔྤཊིགྒཎྷཱཏི ¶ . ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ བཱལཱ’ཏི. ‘དྭེམེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཡོ ཙ ཨཙྩཡཾ ཨཙྩཡཏོ པསྶཏི, ཡོ ཙ ཨཙྩཡཾ དེསེནྟསྶ ཡཐཱདྷམྨཾ པཊིགྒཎྷཱཏི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པཎྜིཏཱ’’’ཏི.
༢༣. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏཾ ཨབྦྷཱཙིཀྑནྟི. ཀཏམེ དྭེ? དུཊྛོ ཝཱ དོསནྟརོ, སདྡྷོ ཝཱ དུགྒཧིཏེན [དུགྒཧཱིཏེན (སཱི.)]. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཏཐཱགཏཾ ཨབྦྷཱཙིཀྑནྟཱི’’ཏི.
༢༤. ‘‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏཾ ཨབྦྷཱཙིཀྑནྟི. ཀཏམེ དྭེ? ཡོ ¶ ཙ ཨབྷཱསིཏཾ ཨལཔིཏཾ ཏཐཱགཏེན བྷཱསིཏཾ ལཔིཏཾ ཏཐཱགཏེནཱཏི དཱིཔེཏི, ཡོ ཙ བྷཱསིཏཾ ལཔིཏཾ ཏཐཱགཏེན ཨབྷཱསིཏཾ ཨལཔིཏཾ ཏཐཱགཏེནཱཏི དཱིཔེཏི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཏཐཱགཏཾ ཨབྦྷཱཙིཀྑནྟཱི’ཏི. ‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏཾ ནཱབྦྷཱཙིཀྑནྟི. ཀཏམེ དྭེ? ཡོ ཙ ཨབྷཱསིཏཾ ཨལཔིཏཾ ཏཐཱགཏེན ཨབྷཱསིཏཾ ཨལཔིཏཾ ཏཐཱགཏེནཱཏི དཱིཔེཏི, ཡོ ཙ བྷཱསིཏཾ ལཔིཏཾ ཏཐཱགཏེན བྷཱསིཏཾ ལཔིཏཾ ཏཐཱགཏེནཱཏི དཱིཔེཏི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཏཐཱགཏཾ ནཱབྦྷཱཙིཀྑནྟཱི’’’ཏི.
༢༥. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏཾ ཨབྦྷཱཙིཀྑནྟི. ཀཏམེ དྭེ? ཡོ ཙ ནེཡྻཏྠཾ སུཏྟནྟཾ ནཱིཏཏྠོ སུཏྟནྟོཏི དཱིཔེཏི, ཡོ ཙ ནཱིཏཏྠཾ སུཏྟནྟཾ ནེཡྻཏྠོ སུཏྟནྟོཏི དཱིཔེཏི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཏཐཱགཏཾ ཨབྦྷཱཙིཀྑནྟཱི’’ཏི.
༢༦. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏཾ ནཱབྦྷཱཙིཀྑནྟི. ཀཏམེ དྭེ? ཡོ ཙ ནེཡྻཏྠཾ སུཏྟནྟཾ ནེཡྻཏྠོ སུཏྟནྟོཏི དཱིཔེཏི ¶ , ཡོ ཙ ནཱིཏཏྠཾ སུཏྟནྟཾ ནཱིཏཏྠོ སུཏྟནྟོཏི དཱིཔེཏི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཏཐཱགཏཾ ནཱབྦྷཱཙིཀྑནྟཱི’’ཏི.
༢༧. ‘‘པཊིཙྪནྣཀམྨནྟསྶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྭིནྣཾ གཏཱིནཾ ཨཉྙཏརཱ གཏི པཱཊིཀངྑཱ – ནིརཡོ ཝཱ ཏིརཙྪཱནཡོནི ཝཱཏི. ཨཔྤཊིཙྪནྣཀམྨནྟསྶ, བྷིཀྑཝེ, དྭིནྣཾ གཏཱིནཾ ཨཉྙཏརཱ གཏི པཱཊིཀངྑཱ – དེཝཱ ཝཱ མནུསྶཱ ཝཱ’’ཏི.
༢༨. ‘‘མིཙྪཱདིཊྛིཀསྶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྭིནྣཾ གཏཱིནཾ ཨཉྙཏརཱ གཏི པཱཊིཀངྑཱ – ནིརཡོ ཝཱ ཏིརཙྪཱནཡོནི ཝཱ’’ཏི.
༢༩. ‘‘སམྨཱདིཊྛིཀསྶ, བྷིཀྑཝེ, དྭིནྣཾ གཏཱིནཾ ཨཉྙཏརཱ གཏི པཱཊིཀངྑཱ – དེཝཱ ཝཱ མནུསྶཱ ཝཱ’’ཏི.
༣༠. ‘‘དུསྶཱིལསྶ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པཊིགྒཱཧཱ – ནིརཡོ ཝཱ ཏིརཙྪཱནཡོནི ཝཱ. སཱིལཝཏོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པཊིགྒཱཧཱ – དེཝཱ ཝཱ མནུསྶཱ ཝཱ’’ཏི [དེཝོ ཝཱ མནུསྶོ ཝཱཏི (ཀ.)].
༣༡. ‘‘དྭཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠཝསེ སམྤསྶམཱནོ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི [ཨརཉྙེ པཝནཔཏྠཱནི (སཱི. པཱི.)] པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝཱམི. ཀཏམེ དྭེ? ཨཏྟནོ ཙ དིཊྛདྷམྨསུཁཝིཧཱརཾ སམྤསྶམཱནོ, པཙྪིམཉྩ ¶ ཛནཏཾ ཨནུཀམྤམཱནོ. ཨིམེ ཁོ ཨཧཾ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཨཏྠཝསེ སམྤསྶམཱནོ ཨརཉྙཝནཔཏྠཱནི པནྟཱནི སེནཱསནཱནི པཊིསེཝཱམཱི’’ཏི.
༣༢. ‘‘དྭེ མེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ ཝིཛྫཱབྷཱགིཡཱ. ཀཏམེ དྭེ? སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. སམཐོ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝིཏོ ཀམཏྠ [ཀིམཏྠ (སྱཱ. ཀཾ.), ཀཏམཏྠ (ཀ.)] མནུབྷོཏི? ཙིཏྟཾ ¶ བྷཱཝཱིཡཏི. ཙིཏྟཾ བྷཱཝིཏཾ ཀམཏྠམནུབྷོཏི? ཡོ རཱགོ སོ པཧཱིཡཏི. ཝིཔསྶནཱ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཝིཏཱ ཀམཏྠམནུབྷོཏི? པཉྙཱ བྷཱཝཱིཡཏི. པཉྙཱ བྷཱཝིཏཱ ཀམཏྠམནུབྷོཏི? ཡཱ ཨཝིཛྫཱ སཱ པཧཱིཡཏི. རཱགུཔཀྐིལིཊྛཾ ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, ཙིཏྟཾ ན ཝིམུཙྩཏི, ཨཝིཛྫུཔཀྐིལིཊྛཱ ཝཱ པཉྙཱ ན བྷཱཝཱིཡཏི. ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, རཱགཝིརཱགཱ ཙེཏོཝིམུཏྟི, ཨཝིཛྫཱཝིརཱགཱ པཉྙཱཝིམུཏྟཱི’’ཏི.
བཱལཝགྒོ ཏཏིཡོ.
༤. སམཙིཏྟཝགྒོ
༣༣. ‘‘ཨསཔྤུརིསབྷཱུམིཉྩ ¶ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི སཔྤུརིསབྷཱུམིཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ. བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –
‘‘ཀཏམཱ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསབྷཱུམི? ཨསཔྤུརིསོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཀཏཉྙཱུ ཧོཏི ཨཀཏཝེདཱི. ཨསབྦྷི ཧེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཉྙཱཏཾ ཡདིདཾ ཨཀཏཉྙུཏཱ ཨཀཏཝེདིཏཱ. ཀེཝལཱ ཨེསཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨསཔྤུརིསབྷཱུམི ཡདིདཾ ཨཀཏཉྙུཏཱ ཨཀཏཝེདིཏཱ. སཔྤུརིསོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཀཏཉྙཱུ ཧོཏི ཀཏཝེདཱི. སབྦྷི ཧེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཉྙཱཏཾ ཡདིདཾ ཀཏཉྙུཏཱ ཀཏཝེདིཏཱ. ཀེཝལཱ ཨེསཱ, བྷིཀྑཝེ, སཔྤུརིསབྷཱུམི ཡདིདཾ ཀཏཉྙུཏཱ ཀཏཝེདིཏཱ’’ཏི.
༣༤. ‘‘དྭིནྣཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, ན སུཔྤཏིཀཱརཾ ཝདཱམི. ཀཏམེསཾ དྭིནྣཾ? མཱཏུ ཙ པིཏུ ཙ. ཨེཀེན, བྷིཀྑཝེ, ཨཾསེན མཱཏརཾ པརིཧརེཡྻ ¶ , ཨེཀེན ཨཾསེན པིཏརཾ པརིཧརེཡྻ ཝསྶསཏཱཡུཀོ ཝསྶསཏཛཱིཝཱི སོ ཙ ནེསཾ ཨུཙྪཱདནཔརིམདྡནནྷཱཔནསམྦཱཧནེན. ཏེ ཙ ཏཏྠེཝ ¶ མུཏྟཀརཱིསཾ ཙཛེཡྻུཾ. ན ཏྭེཝ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏཱཔིཏཱུནཾ ཀཏཾ ཝཱ ཧོཏི པཊིཀཏཾ ཝཱ. ཨིམིསྶཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, མཧཱཔཐཝིཡཱ པཧཱུཏརཏྟརཏནཱཡ [པཧཱུཏསཏྟརཏནཱཡ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.) ཏིཀནིཔཱཏེ མཧཱཝགྒེ དསམསུཏྟཊཱིཀཱཡཾ དསྶིཏཔཱལི༹ཡཱ སམེཏི] མཱཏཱཔིཏརོ ཨིསྶརཱདྷིཔཙྩེ རཛྫེ པཏིཊྛཱཔེཡྻ, ན ཏྭེཝ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏཱཔིཏཱུནཾ ཀཏཾ ཝཱ ཧོཏི པཊིཀཏཾ ཝཱ. ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? བཧུཀཱརཱ [བཧཱུཔཀཱརཱ (ཀ.)], བྷིཀྑཝེ, མཱཏཱཔིཏརོ པུཏྟཱནཾ ཨཱཔཱདཀཱ པོསཀཱ ཨིམསྶ ལོཀསྶ དསྶེཏཱརོ. ཡོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏཱཔིཏརོ ཨསྶདྡྷེ སདྡྷཱསམྤདཱཡ སམཱདཔེཏི ནིཝེསེཏི པཏིཊྛཱཔེཏི, དུསྶཱིལེ སཱིལསམྤདཱཡ སམཱདཔེཏི ནིཝེསེཏི པཏིཊྛཱཔེཏི, མཙྪརཱི ཙཱགསམྤདཱཡ སམཱདཔེཏི ནིཝེསེཏི པཏིཊྛཱཔེཏི, དུཔྤཉྙེ པཉྙཱསམྤདཱཡ སམཱདཔེཏི ནིཝེསེཏི པཏིཊྛཱཔེཏི, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མཱཏཱཔིཏཱུནཾ ཀཏཉྩ ཧོཏི པཊིཀཏཉྩཱ’’ཏི [པཊིཀཏཉྩ ཨཏིཀཏཉྩཱཏི (སཱི. པཱི.)].
༣༥. ཨཐ ཁོ ཨཉྙཏརོ བྲཱཧྨཎོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏཱ སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ སོ བྲཱཧྨཎོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ ¶ – ‘‘ཀིཾཝཱདཱི བྷཝཾ གོཏམོ ཀིམཀྑཱཡཱི’’ཏི? ‘‘ཀིརིཡཝཱདཱི ཙཱཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨཀིརིཡཝཱདཱི ཙཱ’’ཏི. ‘‘ཡཐཱཀཐཾ པན བྷཝཾ གོཏམོ ཀིརིཡཝཱདཱི ཙ ཨཀིརིཡཝཱདཱི ཙཱ’’ཏི?
‘‘ཨཀིརིཡཾ ཁོ ཨཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཝདཱམི ཀཱཡདུཙྩརིཏསྶ ཝཙཱིདུཙྩརིཏསྶ མནོདུཙྩརིཏསྶ, ཨནེཀཝིཧིཏཱནཾ པཱཔཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཨཀིརིཡཾ ¶ ཝདཱམི. ཀིརིཡཉྩ ཁོ ཨཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཝདཱམི ཀཱཡསུཙརིཏསྶ ཝཙཱིསུཙརིཏསྶ མནོསུཙརིཏསྶ, ཨནེཀཝིཧིཏཱནཾ ཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ ཀིརིཡཾ ཝདཱམི. ཨེཝཾ ཁོ ཨཧཾ, བྲཱཧྨཎ, ཀིརིཡཝཱདཱི ¶ ཙ ཨཀིརིཡཝཱདཱི ཙཱ’’ཏི.
‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ གོཏམ…པེ… ཨུཔཱསཀཾ མཾ བྷཝཾ གོཏམོ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི.
༣༦. ཨཐ ཁོ ཨནཱཐཔིཎྜིཀོ གཧཔཏི ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི ¶ ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨནཱཐཔིཎྜིཀོ གཧཔཏི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཏི ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ལོཀེ དཀྑིཎེཡྻཱ, ཀཏྠ ཙ དཱནཾ དཱཏབྦ’’ནྟི? ‘‘དྭེ ཁོ, གཧཔཏི, ལོཀེ དཀྑིཎེཡྻཱ – སེཁོ ཙ ཨསེཁོ ཙ. ཨིམེ ཁོ, གཧཔཏི, དྭེ ལོཀེ དཀྑིཎེཡྻཱ, ཨེཏྠ ཙ དཱནཾ དཱཏབྦ’’ནྟི.
ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨིདཾ ཝཏྭཱན [ཝཏྭཱ (སཱི. པཱི.) ཨེཝམཱིདིསེསུ ཋཱནེསུ] སུགཏོ ཨཐཱཔརཾ ཨེཏདཝོཙ སཏྠཱ –
‘‘སེཁོ ཨསེཁོ ཙ ཨིམསྨིཾ ལོཀེ,
ཨཱཧུནེཡྻཱ ཡཛམཱནཱནཾ ཧོནྟི;
ཏེ ཨུཛྫུབྷཱུཏཱ [ཨུཛུབྷཱུཏཱ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.)] ཀཱཡེན, ཝཱཙཱཡ ཨུད ཙེཏསཱ;
ཁེཏྟཾ ཏཾ ཡཛམཱནཱནཾ, ཨེཏྠ དིནྣཾ མཧཔྥལ’’ནྟི.
༣༧. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི པུབྦཱརཱམེ ¶ མིགཱརམཱཏུཔཱསཱདེ. ཏཏྲ ཁོ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཨཱཝུསོ བྷིཀྑཝེ’’ཏི. ‘‘ཨཱཝུསོ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཛ྄ཛྷཏྟསཾཡོཛནཉྩ, ཨཱཝུསོ, པུགྒལཾ དེསེསྶཱམི བཧིདྡྷཱསཾཡོཛནཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝམཱཝུསོ’’ཏི ¶ ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ པཙྩསྶོསུཾ. ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨེཏདཝོཙ –
‘‘ཀཏམོ ཙཱཝུསོ, ཨཛ྄ཛྷཏྟསཾཡོཛནོ པུགྒལོ? ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ སཱིལཝཱ ཧོཏི, པཱཏིམོཀྑསཾཝརསཾཝུཏོ ཝིཧརཏི ཨཱཙཱརགོཙརསམྤནྣོ ¶ , ཨཎུམཏྟེསུ ཝཛྫེསུ བྷཡདསྶཱཝཱི, སམཱདཱཡ སིཀྑཏི སིཀྑཱཔདེསུ. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཉྙཏརཾ དེཝནིཀཱཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. སོ ཏཏོ ཙུཏོ ཨཱགཱམཱི ཧོཏི, ཨཱགནྟཱ ཨིཏྠཏྟཾ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, ཨཱཝུསོ, ཨཛ྄ཛྷཏྟསཾཡོཛནོ པུགྒལོ ཨཱགཱམཱི ཧོཏི, ཨཱགནྟཱ ཨིཏྠཏྟཾ.
‘‘ཀཏམོ ¶ ཙཱཝུསོ, བཧིདྡྷཱསཾཡོཛནོ པུགྒལོ? ཨིདྷཱཝུསོ, བྷིཀྑུ སཱིལཝཱ ཧོཏི, པཱཏིམོཀྑསཾཝརསཾཝུཏོ ཝིཧརཏི ཨཱཙཱརགོཙརསམྤནྣོ, ཨཎུམཏྟེསུ ཝཛྫེསུ བྷཡདསྶཱཝཱི, སམཱདཱཡ སིཀྑཏི སིཀྑཱཔདེསུ. སོ ཨཉྙཏརཾ སནྟཾ ཙེཏོཝིམུཏྟིཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧརཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཉྙཏརཾ དེཝནིཀཱཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. སོ ཏཏོ ཙུཏོ ཨནཱགཱམཱི ཧོཏི, ཨནཱགནྟཱ ཨིཏྠཏྟཾ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, བཧིདྡྷཱསཾཡོཛནོ པུགྒལོ ཨནཱགཱམཱི ཧོཏི, ཨནཱགནྟཱ ཨིཏྠཏྟཾ.
‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱཝུསོ, བྷིཀྑུ སཱིལཝཱ ཧོཏི…པེ… སམཱདཱཡ སིཀྑཏི སིཀྑཱཔདེསུ. སོ ཀཱམཱནཾཡེཝ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི. སོ བྷཝཱནཾཡེཝ ནིབྦིདཱཡ ཝིརཱགཱཡ ནིརོདྷཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི. སོ ཏཎྷཱཀྑཡཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི. སོ ལོབྷཀྑཡཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི. སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ¶ པརཾ མརཎཱ ཨཉྙཏརཾ དེཝནིཀཱཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. སོ ཏཏོ ཙུཏོ ཨནཱགཱམཱི ཧོཏི, ཨནཱགནྟཱ ཨིཏྠཏྟཾ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏཱཝུསོ, བཧིདྡྷཱསཾཡོཛནོ པུགྒལོ ཨནཱགཱམཱི ཧོཏི, ཨནཱགནྟཱ ཨིཏྠཏྟ’’ནྟི.
ཨཐ ཁོ སམྦཧུལཱ སམཙིཏྟཱ དེཝཏཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཱ ཁོ ཏཱ དེཝཏཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ ¶ – ‘‘ཨེསོ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ པུབྦཱརཱམེ མིགཱརམཱཏུཔཱསཱདེ བྷིཀྑཱུནཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟསཾཡོཛནཉྩ པུགྒལཾ དེསེཏི བཧིདྡྷཱསཾཡོཛནཉྩ. ཧཊྛཱ, བྷནྟེ, པརིསཱ. སཱདྷུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཡེནཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམཏུ ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡཱ’’ཏི. ཨདྷིཝཱསེསི བྷགཝཱ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ – སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བལཝཱ པུརིསོ སམིཉྫིཏཾ [སམྨིཉྫིཏཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] ཝཱ བཱཧཾ པསཱརེཡྻ, པསཱརིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ སམིཉྫེཡྻ ¶ , ཨེཝམེཝཾ – ཛེཏཝནེ ཨནྟརཧིཏོ པུབྦཱརཱམེ མིགཱརམཱཏུཔཱསཱདེ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ སམྨུཁེ པཱཏུརཧོསི. ནིསཱིདི བྷགཝཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ. ཨཱཡསྨཱཔི ཁོ སཱརིཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ¶ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཁོ ཨཱཡསྨནྟཾ སཱརིཔུཏྟཾ བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –
‘‘ཨིདྷ, སཱརིཔུཏྟ, སམྦཧུལཱ སམཙིཏྟཱ དེཝཏཱ ཡེནཱཧཾ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཾསུ. ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཱ ཁོ, སཱརིཔུཏྟ, ཏཱ དེཝཏཱ མཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘ཨེསོ, བྷནྟེ, ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ པུབྦཱརཱམེ མིགཱརམཱཏུཔཱསཱདེ ¶ བྷིཀྑཱུནཾ ཨཛ྄ཛྷཏྟསཾཡོཛནཉྩ པུགྒལཾ དེསེཏི བཧིདྡྷཱསཾཡོཛནཉྩ. ཧཊྛཱ, བྷནྟེ, པརིསཱ. སཱདྷུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཡེན ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏེནུཔསངྐམཏུ ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡཱ’ཏི. ཏཱ ཁོ པན, སཱརིཔུཏྟ, དེཝཏཱ དསཔི ཧུཏྭཱ ཝཱིསམྤི ཧུཏྭཱ ཏིཾསམྤི ཧུཏྭཱ ཙཏྟཱལཱིསམྤི ཧུཏྭཱ པཉྙཱསམྤི ཧུཏྭཱ སཊྛིཔི ཧུཏྭཱ ཨཱརགྒཀོཊིནིཏུདནམཏྟེཔི ཏིཊྛནྟི, ན ཙ ཨཉྙམཉྙཾ བྱཱབཱདྷེནྟི [བྱཱབཱདྷེནྟཱིཏི (སབྦཏྠ)]. སིཡཱ ཁོ པན [པན ཏེ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)], སཱརིཔུཏྟ, ཨེཝམསྶ – ‘ཏཏྠ ནཱུན ཏཱསཾ དེཝཏཱནཾ ཏཐཱ ཙིཏྟཾ བྷཱཝིཏཾ ཡེན ཏཱ དེཝཏཱ དསཔི ཧུཏྭཱ ཝཱིསམྤི ཧུཏྭཱ ཏིཾསམྤི ཧུཏྭཱ ཙཏྟཱལཱིསམྤི ཧུཏྭཱ པཉྙཱསམྤི ཧུཏྭཱ སཊྛིཔི ཧུཏྭཱ ཨཱརགྒཀོཊིནིཏུདནམཏྟེཔི ཏིཊྛནྟི ན ཙ ཨཉྙམཉྙཾ བྱཱབཱདྷེནྟཱི’ཏི. ན ཁོ པནེཏཾ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཝཾ དཊྛབྦཾ. ཨིདྷེཝ ཁོ, སཱརིཔུཏྟ, ཏཱསཾ དེཝཏཱནཾ ཏཐཱ ཙིཏྟཾ བྷཱཝིཏཾ, ཡེན ཏཱ དེཝཏཱ དསཔི ཧུཏྭཱ…པེ… ན ཙ ཨཉྙམཉྙཾ བྱཱབཱདྷེནྟི. ཏསྨཱཏིཧ, སཱརིཔུཏྟ, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ – ‘སནྟིནྡྲིཡཱ བྷཝིསྶཱམ སནྟམཱནསཱ’ཏི. ཨེཝཉྷི ཝོ, སཱརིཔུཏྟ, སིཀྑིཏབྦཾ. ‘སནྟིནྡྲིཡཱནཉྷི ཝོ, སཱརིཔུཏྟ, སནྟམཱནསཱནཾ སནྟཾཡེཝ ཀཱཡཀམྨཾ བྷཝིསྶཏི སནྟཾ ཝཙཱིཀམྨཾ སནྟཾ མནོཀམྨཾ. སནྟཾཡེཝ ཨུཔཧཱརཾ ཨུཔཧརིསྶཱམ སབྲཧྨཙཱརཱིསཱུ’ཏི. ‘ཨེཝཉྷི ཝོ, སཱརིཔུཏྟ, སིཀྑིཏབྦཾ. ཨནསྶུཾ ཁོ, སཱརིཔུཏྟ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཡེ ཨིམཾ དྷམྨཔརིཡཱཡཾ ནཱསྶོསུ’’’ནྟི.
༣༨. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཝརཎཱཡཾ ཝིཧརཏི བྷདྡསཱརིཏཱིརེ ¶ [ཀདྡམདཧཏཱིརེ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)]. ཨཐ ¶ ཁོ ཨཱརཱམདཎྜོ བྲཱཧྨཎོ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ ¶ མཧཱཀཙྩཱནེན སདྡྷིཾ སམྨོདི. སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱརཱམདཎྜོ བྲཱཧྨཎོ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀོ ནུ ཁོ, བྷོ ཀཙྩཱན, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཡེན ཁཏྟིཡཱཔི ཁཏྟིཡེཧི ཝིཝདནྟི, བྲཱཧྨཎཱཔི བྲཱཧྨཎེཧི ཝིཝདནྟི, གཧཔཏིཀཱཔི གཧཔཏིཀེཧི ཝིཝདནྟཱི’’ཏི? ‘‘ཀཱམརཱགཱབྷིནིཝེསཝིནིབནྡྷ [ཀཱམརཱགཝིནིཝེསཝིནིབདྡྷ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] པལིགེདྷཔརིཡུཊྛཱནཛ྄ཛྷོསཱནཧེཏུ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཁཏྟིཡཱཔི ཁཏྟིཡེཧི ཝིཝདནྟི, བྲཱཧྨཎཱཔི བྲཱཧྨཎེཧི ཝིཝདནྟི, གཧཔཏིཀཱཔི གཧཔཏིཀེཧི ཝིཝདནྟཱི’’ཏི.
‘‘ཀོ པན, བྷོ ཀཙྩཱན, ཧེཏུ ཀོ པཙྩཡོ ཡེན སམཎཱཔི སམཎེཧི ཝིཝདནྟཱི’’ཏི? ‘‘དིཊྛིརཱགཱབྷིནིཝེསཝིནིབནྡྷཔལིགེདྷཔརིཡུཊྛཱནཛ྄ཛྷོསཱནཧེཏུ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, སམཎཱཔི སམཎེཧི ཝིཝདནྟཱི’’ཏི.
‘‘ཨཏྠི པན, བྷོ ཀཙྩཱན, ཀོཙི ལོཀསྨིཾ ཡོ ཨིམཉྩེཝ ཀཱམརཱགཱབྷིནིཝེསཝིནིབནྡྷཔལིགེདྷཔརིཡུཊྛཱནཛ྄ཛྷོསཱནཾ སམཏིཀྐནྟོ, ཨིམཉྩ དིཊྛིརཱགཱབྷིནིཝེསཝིནིབནྡྷཔལིགེདྷཔརིཡུཊྛཱནཛ྄ཛྷོསཱནཾ སམཏིཀྐནྟོ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི, བྲཱཧྨཎ, ལོཀསྨིཾ ཡོ ཨིམཉྩེཝ ཀཱམརཱགཱབྷིནིཝེསཝིནིབནྡྷཔལིགེདྷཔརིཡུཊྛཱནཛ྄ཛྷོསཱནཾ སམཏིཀྐནྟོ, ཨིམཉྩ དིཊྛིརཱགཱབྷིནིཝེསཝིནིབནྡྷཔལིགེདྷཔརིཡུཊྛཱནཛ྄ཛྷོསཱནཾ སམཏིཀྐནྟོ’’ཏི.
‘‘ཀོ པན སོ, བྷོ ཀཙྩཱན, ལོཀསྨིཾ ཡོ ཨིམཉྩེཝ ཀཱགརཱགཱབྷིནིཝེསཝིནིབནྡྷཔལིགེདྷཔརིཡུཊྛཱནཛ྄ཛྷོསཱནཾ ¶ སམཏིཀྐནྟོ, ཨིམཉྩ དིཊྛིརཱགཱབྷིནིཝེསཝིནིབནྡྷཔལིགེདྷཔརིཡུཊྛཱནཛ྄ཛྷོསཱནཾ སམཏིཀྐནྟོ’’ཏི? ‘‘ཨཏྠི, བྲཱཧྨཎ, པུརཏྠིམེསུ ཛནཔདེསུ སཱཝཏྠཱི ནཱམ ནགརཾ. ཏཏྠ སོ བྷགཝཱ ཨེཏརཧི ཝིཧརཏི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ. སོ ཧི, བྲཱཧྨཎ, བྷགཝཱ ཨིམཉྩེཝ ཀཱམརཱགཱབྷིནིཝེསཝིནིབནྡྷཔལིགེདྷཔརིཡུཊྛཱནཛ྄ཛྷོསཱནཾ སམཏིཀྐནྟོ ¶ , ཨིམཉྩ དིཊྛིརཱགཱབྷིནིཝེསཝིནིབནྡྷཔལིགེདྷཔརིཡུཊྛཱནཛ྄ཛྷོསཱནཾ སམཏིཀྐནྟོ’’ཏི.
ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཨཱརཱམདཎྜོ བྲཱཧྨཎོ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཨེཀཾསཾ ཨུཏྟརཱསངྒཾ ཀརིཏྭཱ དཀྑིཎཾ ཛཱཎུམཎྜལཾ པཐཝིཡཾ ནིཧནྟྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནཉྫལིཾ པཎཱམེཏྭཱ ཏིཀྑཏྟུཾ ཨུདཱནཾ ཨུདཱནེསི –
‘‘ནམོ ¶ ¶ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ, ནམོ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ, ནམོ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ. ཡོ ཧི སོ བྷགཝཱ ཨིམཉྩེཝ ཀཱམརཱགཱབྷིནིཝེསཝིནིབནྡྷཔལིགེདྷཔརིཡུཊྛཱནཛ྄ཛྷོསཱནཾ སམཏིཀྐནྟོ, ཨིམཉྩ དིཊྛིརཱགཱབྷིནིཝེསཝིནིབནྡྷཔལིགེདྷཔརིཡུཊྛཱནཛ྄ཛྷོསཱནཾ སམཏིཀྐནྟོ’’ཏི.
‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ ཀཙྩཱན, ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ ཀཙྩཱན! སེཡྻཐཱཔི, བྷོ ཀཙྩཱན, ནིཀྐུཛྫིཏཾ ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ, པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ཝིཝརེཡྻ, མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ – ‘ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱི’ཏི, ཨེཝམེཝཾ བྷོཏཱ ཀཙྩཱནེན ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེསཱཧཾ, བྷོ ཀཙྩཱན, ཏཾ བྷཝནྟཾ གོཏམཾ སརཎཾ གཙྪཱམི དྷམྨཉྩ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ. ཨུཔཱསཀཾ མཾ བྷཝཾ ཀཙྩཱནོ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི.
༣༩. ཨེཀཾ ¶ སམཡཾ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ མདྷུརཱཡཾ ཝིཧརཏི གུནྡཱཝནེ. ཨཐ ཁོ ཀནྡརཱཡནོ [ཀཎྜརཱཡནོ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] བྲཱཧྨཎོ ཡེནཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱནོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏཱ མཧཱཀཙྩཱནེན སདྡྷིཾ…པེ… ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཀནྡརཱཡནོ བྲཱཧྨཎོ ཨཱཡསྨནྟཾ མཧཱཀཙྩཱནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སུཏཾ མེཏཾ, བྷོ ཀཙྩཱན, ‘ན སམཎོ ཀཙྩཱནོ བྲཱཧྨཎེ ཛིཎྞེ ཝུདྡྷེ མཧལླཀེ ཨདྡྷགཏེ ཝཡོཨནུཔྤཏྟེ ཨབྷིཝཱདེཏི ཝཱ པཙྩུཊྛེཏི ཝཱ ཨཱསནེན ཝཱ ནིམནྟེཏཱི’ཏི. ཏཡིདཾ, བྷོ ཀཙྩཱན, ཏཐེཝ? ན ཧི བྷཝཾ ཀཙྩཱནོ བྲཱཧྨཎེ ཛིཎྞེ ཝུདྡྷེ མཧལླཀེ ཨདྡྷགཏེ ཝཡོཨནུཔྤཏྟེ ཨབྷིཝཱདེཏི ཝཱ པཙྩུཊྛེཏི ཝཱ ཨཱསནེན ཝཱ ནིམནྟེཏི. ཏཡིདཾ, བྷོ ཀཙྩཱན, ན སམྤནྣམེཝཱ’’ཏི.
‘‘ཨཏྠི, བྲཱཧྨཎ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ¶ ཝུདྡྷབྷཱུམི ཙ ཨཀྑཱཏཱ དཧརབྷཱུམི ཙ. ཝུདྡྷོ ཙེཔི, བྲཱཧྨཎ, ཧོཏི ཨཱསཱིཏིཀོ ཝཱ ནཱཝུཏིཀོ ཝཱ ཝསྶསཏིཀོ ཝཱ ཛཱཏིཡཱ, སོ ཙ ཀཱམེ པརིབྷུཉྫཏི ཀཱམམཛ྄ཛྷཱཝསཏི ཀཱམཔརིལཱ༹ཧེན པརིཌཡ྄ཧཏི ཀཱམཝིཏཀྐེཧི ཁཛྫཏི ཀཱམཔརིཡེསནཱཡ ཨུསྶུཀོ. ཨཐ ཁོ སོ བཱལོ ན ཐེརོཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏི. དཧརོ ཙེཔི, བྲཱཧྨཎ, ཧོཏི ཡུཝཱ སུསུཀཱལ༹ཀེསོ བྷདྲེན ཡོབྦནེན སམནྣཱགཏོ པཋམེན ཝཡསཱ ¶ . སོ ཙ ན ཀཱམེ པརིབྷུཉྫཏི ན ཀཱམམཛ྄ཛྷཱཝསཏི, ན ཀཱམཔརིལཱ༹ཧེན ¶ པརིཌཡ྄ཧཏི, ན ཀཱམཝིཏཀྐེཧི ཁཛྫཏི, ན ཀཱམཔརིཡེསནཱཡ ཨུསྶུཀོ. ཨཐ ཁོ སོ པཎྜིཏོ ཐེརོཏྭེཝ སངྑྱཾ གཙྪཏཱི’’ཏི.
ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཀནྡརཱཡནོ བྲཱཧྨཎོ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཨེཀཾསཾ ¶ ཨུཏྟརཱསངྒཾ ཀརིཏྭཱ དཧརཱནཾ སཏཾ [སུདཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] བྷིཀྑཱུནཾ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཏི – ‘‘ཝུདྡྷཱ བྷཝནྟོ, ཝུདྡྷབྷཱུམིཡཾ ཋིཏཱ. དཧརཱ མཡཾ, དཧརབྷཱུམིཡཾ ཋིཏཱ’’ཏི.
‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ, བྷོ ཀཙྩཱན…པེ… ཨུཔཱསཀཾ མཾ བྷཝཾ ཀཙྩཱནོ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི.
༤༠. ‘‘ཡསྨིཾ, བྷིཀྑཝེ, སམཡེ ཙོརཱ བལཝནྟོ ཧོནྟི, རཱཛཱནོ ཏསྨིཾ སམཡེ དུབྦལཱ ཧོནྟི. ཏསྨིཾ, བྷིཀྑཝེ, སམཡེ རཉྙོ ན ཕཱསུ ཧོཏི ཨཏིཡཱཏུཾ ཝཱ ནིཡྻཱཏུཾ ཝཱ པཙྩནྟིམེ ཝཱ ཛནཔདེ ཨནུསཉྙཱཏུཾ. བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱནམྤི ཏསྨིཾ སམཡེ ན ཕཱསུ ཧོཏི ཨཏིཡཱཏུཾ ཝཱ ནིཡྻཱཏུཾ ཝཱ བཱཧིརཱནི ཝཱ ཀམྨནྟཱནི པཊིཝེཀྑིཏུཾ. ཨེཝམེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྨིཾ སམཡེ པཱཔབྷིཀྑཱུ བལཝནྟོ ཧོནྟི, པེསལཱ བྷིཀྑཱུ ཏསྨིཾ སམཡེ དུབྦལཱ ཧོནྟི. ཏསྨིཾ, བྷིཀྑཝེ, སམཡེ པེསལཱ བྷིཀྑཱུ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏཱ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏཱཝ སངྒྷམཛ྄ཛྷེ སངྐསཱཡནྟི [སངྐམྨ ཛྷཱཡནྟི (ཀ.), སཉྩཱཡནྟི (སཱི. ཨཊྛ.)] པཙྩནྟིམེ ཝཱ ཛནཔདེ ཨཙྪནྟི [བྷཛནྟི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)]. ཏཡིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཧོཏི བཧུཛནཱཧིཏཱཡ བཧུཛནཱསུཁཱཡ, བཧུནོ ཛནསྶ ཨནཏྠཱཡ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡ དེཝམནུསྶཱནཾ.
‘‘ཡསྨིཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, སམཡེ རཱཛཱནོ བལཝནྟོ ཧོནྟི, ཙོརཱ ཏསྨིཾ སམཡེ དུབྦལཱ ཧོནྟི. ཏསྨིཾ, བྷིཀྑཝེ, སམཡེ རཉྙོ ཕཱསུ ཧོཏི ཨཏིཡཱཏུཾ ཝཱ ནིཡྻཱཏུཾ ཝཱ པཙྩནྟིམེ ཝཱ ཛནཔདེ ཨནུསཉྙཱཏུཾ. བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱནམྤི ཏསྨིཾ སམཡེ ཕཱསུ ཧོཏི ཨཏིཡཱཏུཾ ཝཱ ནིཡྻཱཏུཾ ཝཱ བཱཧིརཱནི ཝཱ ཀམྨནྟཱནི པཊིཝེཀྑིཏུཾ. ཨེཝམེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྨིཾ སམཡེ པེསལཱ བྷིཀྑཱུ བལཝནྟོ ཧོནྟི, པཱཔབྷིཀྑཱུ ཏསྨིཾ སམཡེ དུབྦལཱ ཧོནྟི. ཏསྨིཾ, བྷིཀྑཝེ, སམཡེ པཱཔབྷིཀྑཱུ ¶ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏཱ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏཱཝ སངྒྷམཛ྄ཛྷེ སངྐསཱཡནྟི, ཡེན ཝཱ པན ཏེན པཀྐམནྟི [པཔཏནྟི (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)]. ཏཡིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཧོཏི བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ, བཧུནོ ཛནསྶ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱན’’ནྟི.
༤༡. ‘‘དྭིནྣཱཧཾ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, མིཙྪཱཔཊིཔཏྟིཾ ན ཝཎྞེམི, གིཧིསྶ ཝཱ པབྦཛིཏསྶ ཝཱ. གིཧཱི ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, པབྦཛིཏོ ཝཱ མིཙྪཱཔཊིཔནྣོ མིཙྪཱཔཊིཔཏྟཱདྷིཀརཎཧེཏུ ན ཨཱརཱདྷཀོ ཧོཏི ཉཱཡཾ དྷམྨཾ ཀུསལཾ.
‘‘དྭིནྣཱཧཾ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཔཊིཔཏྟིཾ ཝཎྞེམི, གིཧིསྶ ཝཱ པབྦཛིཏསྶ ཝཱ. གིཧཱི ཝཱ, བྷིཀྑཝེ, པབྦཛིཏོ ཝཱ སམྨཱཔཊིཔནྣོ སམྨཱཔཊིཔཏྟཱདྷིཀརཎཧེཏུ ཨཱརཱདྷཀོ ཧོཏི ཉཱཡཾ དྷམྨཾ ཀུསལ’’ནྟི.
༤༢. ‘‘ཡེ ཏེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ དུགྒཧིཏེཧི སུཏྟནྟེཧི བྱཉྫནཔྤཏིརཱུཔཀེཧི ཨཏྠཉྩ དྷམྨཉྩ པཊིཝཱཧནྟི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ བཧུཛནཱཧིཏཱཡ པཊིཔནྣཱ བཧུཛནཱསུཁཱཡ, བཧུནོ ཛནསྶ ཨནཏྠཱཡ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡ དེཝམནུསྶཱནཾ. བཧུཉྩ ཏེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ ཨཔུཉྙཾ པསཝནྟི, ཏེ ཙིམཾ སདྡྷམྨཾ ཨནྟརདྷཱཔེནྟི.
‘‘ཡེ ཏེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ སུགྒཧིཏེཧི སུཏྟནྟེཧི བྱཉྫནཔྤཏིརཱུཔཀེཧི ཨཏྠཉྩ དྷམྨཉྩ ཨནུལོམེནྟི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ བཧུཛནཧིཏཱཡ པཊིཔནྣཱ བཧུཛནསུཁཱཡ, བཧུནོ ཛནསྶ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱནཾ. བཧུཉྩ ཏེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུ པུཉྙཾ པསཝནྟི, ཏེ ཙིམཾ སདྡྷམྨཾ ཋཔེནྟཱི’’ཏི.
སམཙིཏྟཝགྒོ ཙཏུཏྠོ.
༥. པརིསཝགྒོ
༤༣. ‘‘དྭེམཱ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, པརིསཱ. ཀཏམཱ དྭེ? ཨུཏྟཱནཱ ཙ པརིསཱ ¶ གམྦྷཱིརཱ ཙ པརིསཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཏྟཱནཱ པརིསཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶཾ པརིསཱཡཾ བྷིཀྑཱུ ཨུདྡྷཏཱ ཧོནྟི ཨུནྣལཱ༹ ཙཔལཱ མུཁརཱ ཝིཀིཎྞཝཱཙཱ མུཊྛསྶཏཱི ཨསམྤཛཱནཱ ཨསམཱཧིཏཱ ཝིབྦྷནྟཙིཏྟཱ པཱཀཏིནྡྲིཡཱ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨུཏྟཱནཱ པརིསཱ.
‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, གམྦྷཱིརཱ པརིསཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶཾ པརིསཱཡཾ བྷིཀྑཱུ ཨནུདྡྷཏཱ ཧོནྟི ཨནུནྣལཱ༹ ཨཙཔལཱ ཨམུཁརཱ ཨཝིཀིཎྞཝཱཙཱ ཨུཔཊྛིཏསྶཏཱི སམྤཛཱནཱ སམཱཧིཏཱ ཨེཀགྒཙིཏྟཱ སཾཝུཏིནྡྲིཡཱ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི ¶ , བྷིཀྑཝེ, གམྦྷཱིརཱ པརིསཱ. ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པརིསཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཱསཾ དྭིནྣཾ པརིསཱནཾ ཡདིདཾ གམྦྷཱིརཱ པརིསཱ’’ཏི.
༤༤. ‘‘དྭེམཱ, བྷིཀྑཝེ, པརིསཱ. ཀཏམཱ དྭེ? ཝགྒཱ ཙ པརིསཱ སམགྒཱ ཙ པརིསཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཝགྒཱ པརིསཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶཾ པརིསཱཡཾ བྷིཀྑཱུ བྷཎྜནཛཱཏཱ ཀལཧཛཱཏཱ ཝིཝཱདཱཔནྣཱ ཨཉྙམཉྙཾ མུཁསཏྟཱིཧི ཝིཏུདནྟཱ ཝིཧརནྟི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཝགྒཱ པརིསཱ.
‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམགྒཱ པརིསཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶཾ པརིསཱཡཾ བྷིཀྑཱུ སམགྒཱ སམྨོདམཱནཱ ཨཝིཝདམཱནཱ ཁཱིརོདཀཱིབྷཱུཏཱ ཨཉྙམཉྙཾ པིཡཙཀྑཱུཧི སམྤསྶནྟཱ ཝིཧརནྟི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སམགྒཱ པརིསཱ. ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པརིསཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཱསཾ དྭིནྣཾ པརིསཱནཾ ཡདིདཾ སམགྒཱ པརིསཱ’’ཏི.
༤༥. ‘‘དྭེམཱ, བྷིཀྑཝེ, པརིསཱ. ཀཏམཱ དྭེ? ཨནགྒཝཏཱི ཙ པརིསཱ ཨགྒཝཏཱི ཙ པརིསཱ. ཀཏམཱ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨནགྒཝཏཱི པརིསཱ? ཨིདྷ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཡསྶཾ པརིསཱཡཾ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ བཱཧུལིཀཱ [བཱཧུལླིཀཱ (སྱཱ. ཀཾ. ཀ.) ཊཱིཀཱ ཨོལོཀེཏབྦཱ] ཧོནྟི སཱཐལིཀཱ, ཨོཀྐམནེ པུབྦངྒམཱ, པཝིཝེཀེ ནིཀྑིཏྟདྷུརཱ, ན ཝཱིརིཡཾ ¶ ཨཱརབྷནྟི ཨཔྤཏྟསྶ པཏྟིཡཱ ཨནདྷིགཏསྶ ཨདྷིགམཱཡ ཨསཙྪིཀཏསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ. ཏེསཾ པཙྪིམཱ ཛནཏཱ དིཊྛཱནུགཏིཾ ཨཱཔཛྫཏི. སཱཔི ཧོཏི བཱཧུལིཀཱ སཱཐལིཀཱ, ཨོཀྐམནེ པུབྦངྒམཱ, པཝིཝེཀེ ནིཀྑིཏྟདྷུརཱ, ན ཝཱིརིཡཾ ཨཱརབྷཏི ཨཔྤཏྟསྶ པཏྟིཡཱ ཨནདྷིགཏསྶ ཨདྷིགམཱཡ ཨསཙྪིཀཏསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨནགྒཝཏཱི པརིསཱ.
‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨགྒཝཏཱི པརིསཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶཾ པརིསཱཡཾ ཐེརཱ བྷིཀྑཱུ ན བཱཧུལིཀཱ ཧོནྟི ན སཱཐལིཀཱ, ཨོཀྐམནེ ནིཀྑིཏྟདྷུརཱ, པཝིཝེཀེ པུབྦངྒམཱ, ཝཱིརིཡཾ ཨཱརབྷནྟི ཨཔྤཏྟསྶ པཏྟིཡཱ ཨནདྷིགཏསྶ ཨདྷིགམཱཡ ཨསཙྪིཀཏསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ. ཏེསཾ པཙྪིམཱ ཛནཏཱ དིཊྛཱནུགཏིཾ ཨཱཔཛྫཏི. སཱཔི ཧོཏི ན བཱཧུལིཀཱ ན སཱཐལིཀཱ, ཨོཀྐམནེ ནིཀྑིཏྟདྷུརཱ, པཝིཝེཀེ པུབྦངྒམཱ, ཝཱིརིཡཾ ཨཱརབྷཏི ཨཔྤཏྟསྶ པཏྟིཡཱ ཨནདྷིགཏསྶ ཨདྷིགམཱཡ ཨསཙྪིཀཏསྶ སཙྪིཀིརིཡཱཡ. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨགྒཝཏཱི པརིསཱ. ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ¶ པརིསཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཱསཾ དྭིནྣཾ པརིསཱནཾ ཡདིདཾ ཨགྒཝཏཱི པརིསཱ’’ཏི.
༤༦. ‘‘དྭེམཱ, བྷིཀྑཝེ, པརིསཱ. ཀཏམཱ དྭེ? ཨནརིཡཱ ཙ པརིསཱ ཨརིཡཱ ཙ པརིསཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨནརིཡཱ པརིསཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶཾ པརིསཱཡཾ བྷིཀྑཱུ ‘ཨིདཾ དུཀྑ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནནྟི, ‘ཨཡཾ དུཀྑསམུདཡོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནནྟི, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནནྟི ¶ , ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནནྟི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨནརིཡཱ པརིསཱ.
‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡཱ པརིསཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶཾ པརིསཱཡཾ བྷིཀྑཱུ ‘ཨིདཾ དུཀྑ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནནྟི, ‘ཨཡཾ དུཀྑསམུདཡོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནནྟི, ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནནྟི ¶ , ‘ཨཡཾ དུཀྑནིརོདྷགཱམིནཱི པཊིཔདཱ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནནྟི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨརིཡཱ པརིསཱ. ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པརིསཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཱསཾ དྭིནྣཾ པརིསཱནཾ ཡདིདཾ ཨརིཡཱ པརིསཱ’’ཏི.
༤༧. ‘‘དྭེམཱ, བྷིཀྑཝེ, པརིསཱ. ཀཏམཱ དྭེ? པརིསཱཀསཊོ ཙ པརིསཱམཎྜོ ཙ. ཀཏམོ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, པརིསཱཀསཊོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶཾ པརིསཱཡཾ བྷིཀྑཱུ ཚནྡཱགཏིཾ གཙྪནྟི, དོསཱགཏིཾ གཙྪནྟི, མོཧཱགཏིཾ གཙྪནྟི, བྷཡཱགཏིཾ གཙྪནྟི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, པརིསཱཀསཊོ.
‘‘ཀཏམོ ཙ, བྷིཀྑཝེ, པརིསཱམཎྜོ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶཾ པརིསཱཡཾ བྷིཀྑཱུ ན ཚནྡཱགཏིཾ གཙྪནྟི, ན དོསཱགཏིཾ གཙྪནྟི, ན མོཧཱགཏིཾ གཙྪནྟི, ན བྷཡཱགཏིཾ གཙྪནྟི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, པརིསཱམཎྜོ. ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པརིསཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཱསཾ དྭིནྣཾ པརིསཱནཾ ཡདིདཾ པརིསཱམཎྜོ’’ཏི.
༤༨. ‘‘དྭེམཱ, བྷིཀྑཝེ, པརིསཱ. ཀཏམཱ དྭེ? ཨོཀྐཱཙིཏཝིནཱིཏཱ པརིསཱ ནོཔཊིཔུཙྪཱཝིནཱིཏཱ, པཊིཔུཙྪཱཝིནཱིཏཱ པརིསཱ ནོཨོཀྐཱཙིཏཝིནཱིཏཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨོཀྐཱཙིཏཝིནཱིཏཱ པརིསཱ ནོཔཊིཔུཙྪཱཝིནཱིཏཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶཾ པརིསཱཡཾ བྷིཀྑཱུ ཡེ ཏེ སུཏྟནྟཱ ཏཐཱགཏབྷཱསིཏཱ གམྦྷཱིརཱ ¶ གམྦྷཱིརཏྠཱ ¶ ལོཀུཏྟརཱ སུཉྙཏཱཔཊིསཾཡུཏྟཱ ཏེསུ བྷཉྙམཱནེསུ ན སུསྶཱུསནྟི ན སོཏཾ ཨོདཧནྟི ན ཨཉྙཱ ཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཔེནྟི ན ཙ ཏེ དྷམྨེ ཨུགྒཧེཏབྦཾ པརིཡཱཔུཎིཏབྦཾ མཉྙནྟི. ཡེ པན ཏེ སུཏྟནྟཱ ཀཝིཏཱ [ཀཝིཀཏཱ (སབྦཏྠ) ཊཱིཀཱ ཨོལོཀེཏབྦཱ] ཀཱཝེཡྻཱ ཙིཏྟཀྑརཱ ཙིཏྟབྱཉྫནཱ བཱཧིརཀཱ སཱཝཀབྷཱསིཏཱ ཏེསུ བྷཉྙམཱནེསུ སུསྶཱུསནྟི སོཏཾ ཨོདཧནྟི ཨཉྙཱ ཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཔེནྟི, ཏེ དྷམྨེ ཨུགྒཧེཏབྦཾ པརིཡཱཔུཎིཏབྦཾ མཉྙནྟི, ཏེ ཙ ཏཾ དྷམྨཾ པརིཡཱཔུཎིཏྭཱ ན ཙེཝ ཨཉྙམཉྙཾ པཊིཔུཙྪནྟི ན ཙ པཊིཝིཙརནྟི ¶ – ‘ཨིདཾ ཀཐཾ, ཨིམསྶ ཀོ ཨཏྠོ’ཏི? ཏེ ཨཝིཝཊཉྩེཝ ན ཝིཝརནྟི, ཨནུཏྟཱནཱིཀཏཉྩ ན ཨུཏྟཱནཱིཀརོནྟི, ཨནེཀཝིཧིཏེསུ ཙ ཀངྑཱཋཱནིཡེསུ དྷམྨེསུ ཀངྑཾ ན པཊིཝིནོདེནྟི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨོཀྐཱཙིཏཝིནཱིཏཱ པརིསཱ ནོ པཊིཔུཙྪཱཝིནཱིཏཱ.
‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, པཊིཔུཙྪཱཝིནཱིཏཱ པརིསཱ ནོཨོཀྐཱཙིཏཝིནཱིཏཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶཾ པརིསཱཡཾ བྷིཀྑཱུ ཡེ ཏེ སུཏྟནྟཱ ཀཝིཏཱ ཀཱཝེཡྻཱ ཙིཏྟཀྑརཱ ཙིཏྟབྱཉྫནཱ བཱཧིརཀཱ སཱཝཀབྷཱསིཏཱ ཏེསུ བྷཉྙམཱནེསུ ན སུསྶཱུསནྟི ན སོཏཾ ཨོདཧནྟི ན ཨཉྙཱ ཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཔེནྟི, ན ཙ ཏེ དྷམྨེ ཨུགྒཧེཏབྦཾ པརིཡཱཔུཎིཏབྦཾ མཉྙནྟི. ཡེ པན ཏེ སུཏྟནྟཱ ཏཐཱགཏབྷཱསིཏཱ གམྦྷཱིརཱ གམྦྷཱིརཏྠཱ ལོཀུཏྟརཱ སུཉྙཏཱཔཊིསཾཡུཏྟཱ ཏེསུ བྷཉྙམཱནེསུ སུསྶཱུསནྟི སོཏཾ ཨོདཧནྟི ཨཉྙཱ ཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཔེནྟི, ཏེ ཙ དྷམྨེ ཨུགྒཧེཏབྦཾ པརིཡཱཔུཎིཏབྦཾ ¶ མཉྙནྟི. ཏེ ཏཾ དྷམྨཾ པརིཡཱཔུཎིཏྭཱ ཨཉྙམཉྙཾ པཊིཔུཙྪནྟི པཊིཝིཙརནྟི – ‘ཨིདཾ ཀཐཾ, ཨིམསྶ ཀོ ཨཏྠོ’ཏི? ཏེ ཨཝིཝཊཉྩེཝ ¶ ཝིཝརནྟི, ཨནུཏྟཱནཱིཀཏཉྩ ཨུཏྟཱནཱིཀརོནྟི, ཨནེཀཝིཧིཏེསུ ཙ ཀངྑཱཋཱནིཡེསུ དྷམྨེསུ ཀངྑཾ པཊིཝིནོདེནྟི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, པཊིཔུཙྪཱཝིནཱིཏཱ པརིསཱ ནོཨོཀྐཱཙིཏཝིནཱིཏཱ. ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པརིསཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཱསཾ དྭིནྣཾ པརིསཱནཾ ཡདིདཾ པཊིཔུཙྪཱཝིནཱིཏཱ པརིསཱ ནོཨོཀྐཱཙིཏཝིནཱིཏཱ’’ཏི.
༤༩. ‘‘དྭེམཱ, བྷིཀྑཝེ, པརིསཱ. ཀཏམཱ དྭེ? ཨཱམིསགརུ པརིསཱ ནོ སདྡྷམྨགརུ, སདྡྷམྨགརུ པརིསཱ ནོ ཨཱམིསགརུ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱམིསགརུ པརིསཱ ནོ སདྡྷམྨགརུ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶཾ པརིསཱཡཾ བྷིཀྑཱུ གིཧཱིནཾ ཨོདཱཏཝསནཱནཾ སམྨུཁཱ ཨཉྙམཉྙསྶ ཝཎྞཾ བྷཱསནྟི – ‘ཨསུཀོ བྷིཀྑུ ཨུབྷཏོབྷཱགཝིམུཏྟོ, ཨསུཀོ པཉྙཱཝིམུཏྟོ ¶ , ཨསུཀོ ཀཱཡསཀྑཱི ¶ , ཨསུཀོ དིཊྛིཔྤཏྟོ, ཨསུཀོ སདྡྷཱཝིམུཏྟོ, ཨསུཀོ དྷམྨཱནུསཱརཱི, ཨསུཀོ སདྡྷཱནུསཱརཱི, ཨསུཀོ སཱིལཝཱ ཀལྱཱཎདྷམྨོ, ཨསུཀོ དུསྶཱིལོ པཱཔདྷམྨོ’ཏི. ཏེ ཏེན ལཱབྷཾ ལབྷནྟི. ཏེ ཏཾ ལཱབྷཾ ལབྷིཏྭཱ གཐིཏཱ [གདྷིཏཱ (ཀ.)] མུཙྪིཏཱ ཨཛ྄ཛྷོཔནྣཱ [ཨཛ྄ཛྷོསཱནཱ (ཀ.), ཨནཛ྄ཛྷོཔནྣཱ (སཱི. སྱཱ. ཀ.) ཏིཀནིཔཱཏེ ཀུསིནཱརཝགྒེ པཋམསུཏྟཊཱིཀཱ ཨོལོཀེཏབྦཱ] ཨནཱདཱིནཝདསྶཱཝིནོ ཨནིསྶརཎཔཉྙཱ པརིབྷུཉྫནྟི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨཱམིསགརུ པརིསཱ ནོ སདྡྷམྨགརུ.
‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སདྡྷམྨགརུ པརིསཱ ནོཨཱམིསགརུ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶཾ པརིསཱཡཾ བྷིཀྑཱུ གིཧཱིནཾ ཨོདཱཏཝསནཱནཾ སམྨུཁཱ ཨཉྙམཉྙསྶ ཝཎྞཾ ན བྷཱསནྟི – ‘ཨསུཀོ བྷིཀྑུ ཨུབྷཏོབྷཱགཝིམུཏྟོ, ཨསུཀོ པཉྙཱཝིམུཏྟོ, ཨསུཀོ ཀཱཡསཀྑཱི, ཨསུཀོ དིཊྛིཔྤཏྟོ, ཨསུཀོ སདྡྷཱཝིམུཏྟོ, ཨསུཀོ དྷམྨཱནུསྶཱརཱི, ཨསུཀོ སདྡྷཱནུསཱརཱི, ཨསུཀོ སཱིལཝཱ ཀལྱཱཎདྷམྨོ, ཨསུཀོ དུསྶཱིལོ པཱཔདྷམྨོ’ཏི. ཏེ ¶ ཏེན ལཱབྷཾ ལབྷནྟི. ཏེ ཏཾ ལཱབྷཾ ལབྷིཏྭཱ ཨགཐིཏཱ ཨམུཙྪིཏཱ ཨནཛ྄ཛྷོསནྣཱ ཨཱདཱིནཝདསྶཱཝིནོ ནིསྶརཎཔཉྙཱ པརིབྷུཉྫནྟི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སདྡྷམྨགརུ པརིསཱ ནོཨཱམིསགརུ. ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པརིསཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཱསཾ དྭིནྣཾ པརིསཱནཾ ཡདིདཾ སདྡྷམྨགརུ པརིསཱ ནོཨཱམིསགརཱུ’’ཏི.
༥༠. ‘‘དྭེམཱ, བྷིཀྑཝེ, པརིསཱ. ཀཏམཱ དྭེ? ཝིསམཱ ཙ པརིསཱ སམཱ ཙ པརིསཱ. ཀཏམཱ ¶ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཝིསམཱ པརིསཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶཾ པརིསཱཡཾ ཨདྷམྨཀམྨཱནི པཝཏྟནྟི དྷམྨཀམྨཱནི ནཔྤཝཏྟནྟི ¶ , ཨཝིནཡཀམྨཱནི པཝཏྟནྟི ཝིནཡཀམྨཱནི ནཔྤཝཏྟནྟི, ཨདྷམྨཀམྨཱནི དིཔྤནྟི དྷམྨཀམྨཱནི ན དིཔྤནྟི, ཨཝིནཡཀམྨཱནི དིཔྤནྟི ཝིནཡཀམྨཱནི ན དིཔྤནྟི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཝིསམཱ པརིསཱ. ( ) [(ཝིསམཏྟཱ བྷིཀྑཝེ པརིསཱཡ ཨདྷམྨཀམྨཱནི པཝཏྟནྟི… ཝིནཡཀམྨཱནི ན དིཔྤནྟི.) (སཱི. པཱི.)]
‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, སམཱ པརིསཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶཾ པརིསཱཡཾ དྷམྨཀམྨཱནི པཝཏྟནྟི ཨདྷམྨཀམྨཱནི ནཔྤཝཏྟནྟི, ཝིནཡཀམྨཱནི པཝཏྟནྟི ¶ ཨཝིནཡཀམྨཱནི ནཔྤཝཏྟནྟི, དྷམྨཀམྨཱནི དིཔྤནྟི ཨདྷམྨཀམྨཱནི ན དིཔྤནྟི, ཝིནཡཀམྨཱནི དིཔྤནྟི ཨཝིནཡཀམྨཱནི ན དིཔྤནྟི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, སམཱ ¶ པརིསཱ. ( ) [(སམཏྟཱ བྷིཀྑཝེ པརིསཱཡ དྷམྨཀམྨཱནི པཝཏྟནྟི… ཨཝིནཡཀམྨཱནི ན དིཔྤནྟི.) (སཱི. པཱི.)] ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པརིསཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཱསཾ དྭིནྣཾ པརིསཱནཾ ཡདིདཾ སམཱ པརིསཱ’’ཏི.
༥༡. ‘‘དྭེམཱ, བྷིཀྑཝེ, པརིསཱ. ཀཏམཱ དྭེ? ཨདྷམྨིཀཱ ཙ པརིསཱ དྷམྨིཀཱ ཙ པརིསཱ…པེ… ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པརིསཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཱསཾ དྭིནྣཾ པརིསཱནཾ ཡདིདཾ དྷམྨིཀཱ པརིསཱ’’ཏི.
༥༢. ‘‘དྭེམཱ, བྷིཀྑཝེ, པརིསཱ. ཀཏམཱ དྭེ? ཨདྷམྨཝཱདིནཱི ཙ པརིསཱ དྷམྨཝཱདིནཱི ཙ པརིསཱ. ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཨདྷམྨཝཱདིནཱི པརིསཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶཾ པརིསཱཡཾ བྷིཀྑཱུ ཨདྷིཀརཎཾ ཨཱདིཡནྟི དྷམྨིཀཾ ཝཱ ཨདྷམྨིཀཾ ཝཱ. ཏེ ཏཾ ཨདྷིཀརཎཾ ཨཱདིཡིཏྭཱ ན ཙེཝ ཨཉྙམཉྙཾ སཉྙཱཔེནྟི ན ཙ སཉྙཏྟིཾ ཨུཔགཙྪནྟི, ན ཙ ནིཛ྄ཛྷཱཔེནྟི ན ཙ ནིཛ྄ཛྷཏྟིཾ ཨུཔགཙྪནྟི. ཏེ ཨསཉྙཏྟིབལཱ ཨནིཛ྄ཛྷཏྟིབལཱ ཨཔྤཊིནིསྶགྒམནྟིནོ ¶ ཏམེཝ ཨདྷིཀརཎཾ ཐཱམསཱ པརཱམཱསཱ [པརཱམསྶ (སཱི. པཱི.)] ཨབྷིནིཝིསྶ ཝོཧརནྟི – ‘ཨིདམེཝ སཙྩཾ མོགྷམཉྙ’ནྟི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨདྷམྨཝཱདིནཱི པརིསཱ.
‘‘ཀཏམཱ ཙ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཝཱདིནཱི པརིསཱ? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཡསྶཾ པརིསཱཡཾ བྷིཀྑཱུ ཨདྷིཀརཎཾ ཨཱདིཡནྟི དྷམྨིཀཾ ཝཱ ཨདྷམྨིཀཾ ཝཱ. ཏེ ཏཾ ཨདྷིཀརཎཾ ཨཱདིཡིཏྭཱ ཨཉྙམཉྙཾ སཉྙཱཔེནྟི ཙེཝ སཉྙཏྟིཉྩ ¶ ཨུཔགཙྪནྟི, ནིཛ྄ཛྷཱཔེནྟི ཙེཝ ནིཛ྄ཛྷཏྟིཉྩ ཨུཔགཙྪནྟི. ཏེ སཉྙཏྟིབལཱ ནིཛ྄ཛྷཏྟིབལཱ པཊིནིསྶགྒམནྟིནོ, ན ཏམེཝ ཨདྷིཀརཎཾ ཐཱམསཱ པརཱམཱསཱ ཨབྷིནིཝིསྶ ཝོཧརནྟི – ‘ཨིདམེཝ སཙྩཾ མོགྷམཉྙ’ནྟི. ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཝཱདིནཱི ¶ པརིསཱ. ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པརིསཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཱསཾ དྭིནྣཾ པརིསཱནཾ ཡདིདཾ དྷམྨཝཱདིནཱི པརིསཱ’’ཏི.
པརིསཝགྒོ པཉྩམོ.
ཏསྶུདྡཱནཾ –
ཨུཏྟཱནཱ ཝགྒཱ ཨགྒཝཏཱི, ཨརིཡཱ ཀསཊོ ཙ པཉྩམོ;
ཨོཀྐཱཙིཏཨཱམིསཉྩེཝ, ཝིསམཱ ཨདྷམྨཱདྷམྨིཡེན ཙཱཏི.
པཋམོ པཎྞཱསཀོ སམཏྟོ.
༢. དུཏིཡཔཎྞཱསཀཾ
(༦) ༡. པུགྒལཝགྒོ
༥༣. ‘‘དྭེམེ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, པུགྒལཱ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫནྟི བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ, བཧུནོ ཛནསྶ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱནཾ. ཀཏམེ དྭེ? ཏཐཱགཏོ ཙ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ, རཱཛཱ ཙ ཙཀྐཝཏྟཱི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པུགྒལཱ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫནྟི བཧུཛནཧིཏཱཡ བཧུཛནསུཁཱཡ, བཧུནོ ཛནསྶ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱན’’ནྟི.
༥༤. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, པུགྒལཱ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུཔྤཛྫནྟི ཨཙྪརིཡམནུསྶཱ. ཀཏམེ ¶ དྭེ? ཏཐཱགཏོ ཙ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ, རཱཛཱ ཙ ཙཀྐཝཏྟཱི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པུགྒལཱ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ¶ ཨུཔྤཛྫནྟི ཨཙྪརིཡམནུསྶཱ’’ཏི.
༥༥. ‘‘དྭིནྣཾ, བྷིཀྑཝེ, པུགྒལཱནཾ ཀཱལཀིརིཡཱ བཧུནོ ཛནསྶ ཨནུཏཔྤཱ ཧོཏི. ཀཏམེསཾ དྭིནྣཾ? ཏཐཱགཏསྶ ཙ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ, རཉྙོ ཙ ཙཀྐཝཏྟིསྶ. ཨིམེསཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭིནྣཾ པུགྒལཱནཾ ཀཱལཀིརིཡཱ བཧུནོ ཛནསྶ ཨནུཏཔྤཱ ཧོཏཱི’’ཏི.
༥༦. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, ཐཱུཔཱརཧཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཏཐཱགཏོ ཙ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ, རཱཛཱ ཙ ཙཀྐཝཏྟཱི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཐཱུཔཱརཧཱ’’ཏི.
༥༧. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, བུདྡྷཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཏཐཱགཏོ ཙ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ, པཙྩེཀབུདྡྷོ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ བུདྡྷཱ’’ཏི.
༥༨. ‘‘དྭེམེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨསནིཡཱ ཕལནྟིཡཱ ན སནྟསནྟི. ཀཏམེ དྭེ? བྷིཀྑུ ཙ ཁཱིཎཱསཝོ, ཧཏྠཱཛཱནཱིཡོ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཨསནིཡཱ ཕལནྟིཡཱ ན སནྟསནྟཱི’’ཏི.
༥༩. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, ཨསནིཡཱ ཕལནྟིཡཱ ན སནྟསནྟི. ཀཏམེ དྭེ? བྷིཀྑུ ཙ ཁཱིཎཱསཝོ, ཨསྶཱཛཱནཱིཡོ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཨསནིཡཱ ཕལནྟིཡཱ ན སནྟསནྟཱི’’ཏི.
༦༠. ‘‘དྭེམེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨསནིཡཱ ཕལནྟིཡཱ ན སནྟསནྟི. ཀཏམེ དྭེ? བྷིཀྑུ ཙ ཁཱིཎཱསཝོ, སཱིཧོ ཙ མིགརཱཛཱ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ¶ ཨསནིཡཱ ཕལནྟིཡཱ ན སནྟསནྟཱི’’ཏི.
༦༡. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠཝསེ སམྤསྶམཱནཱ ཀིཾཔུརིསཱ མཱནུསིཾ ཝཱཙཾ ན བྷཱསནྟི. ཀཏམེ དྭེ? མཱ ཙ མུསཱ བྷཎིམྷཱ, མཱ ཙ པརཾ ཨབྷཱུཏེན ཨབྦྷཱཙིཀྑིམྷཱཏི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཨཏྠཝསེ སམྤསྶམཱནཱ ཀིཾཔུརིསཱ མཱནུསིཾ ཝཱཙཾ ན བྷཱསནྟཱི’’ཏི.
༦༢. ‘‘དྭིནྣཾ ¶ དྷམྨཱནཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏིཏྟོ ཨཔྤཊིཝཱནོ མཱཏུགཱམོ ཀཱལཾ ཀརོཏི. ཀཏམེསཾ དྭིནྣཾ? མེཐུནསམཱཔཏྟིཡཱ ཙ ཝིཛཱཡནསྶ ཙ. ཨིམེསཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭིནྣཾ དྷམྨཱནཾ ཨཏིཏྟོ ཨཔྤཊིཝཱནོ མཱཏུགཱམོ ཀཱལཾ ཀརོཏཱི’’ཏི.
༦༣. ‘‘ཨསནྟསནྣིཝཱསཉྩ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, དེསེསྶཱམི སནྟསནྣིཝཱསཉྩ. ཏཾ སུཎཱཐ, སཱདྷུཀཾ མནསི ཀརོཐ; བྷཱསིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཁོ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ. བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –
‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, ཨསནྟསནྣིཝཱསོ ཧོཏི, ཀཐཉྩ ཨསནྟོ སནྣིཝསནྟི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཐེརསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཐེརོཔི མཾ ན ཝདེཡྻ, མཛ྄ཛྷིམོཔི མཾ ན ཝདེཡྻ, ནཝོཔི མཾ ན ཝདེཡྻ; ཐེརམྤཱཧཾ ན ཝདེཡྻཾ, མཛ྄ཛྷིམམྤཱཧཾ ན ཝདེཡྻཾ, ནཝམྤཱཧཾ ན ཝདེཡྻཾ. ཐེརོ ཙེཔི མཾ ཝདེཡྻ ཨཧིཏཱནུཀམྤཱི མཾ ཝདེཡྻ ནོ ཧིཏཱནུཀམྤཱི, ནོཏི ནཾ ཝདེཡྻཾ ཝིཧེཋེཡྻཾ [ཝིཧེསེཡྻཾ (སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི.)] པསྶམྤིསྶ ནཔྤཊིཀརེཡྻཾ. མཛ྄ཛྷིམོ ཙེཔི མཾ ཝདེཡྻ…པེ… ནཝོ ཙེཔི མཾ ཝདེཡྻ ཨཧིཏཱནུཀམྤཱི ¶ མཾ ཝདེཡྻ ནོ ཧིཏཱནུཀམྤཱི, ནོཏི ནཾ ཝདེཡྻཾ ཝིཧེཋེཡྻཾ པསྶམྤིསྶ ནཔྤཊིཀརེཡྻཾ’ ¶ . མཛ྄ཛྷིམསྶཔི བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཧོཏི…པེ… ནཝསྶཔི བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཐེརོཔི མཾ ན ཝདེཡྻ, མཛ྄ཛྷིམོཔི མཾ ན ཝདེཡྻ, ནཝོཔི མཾ ན ཝདེཡྻ; ཐེརམྤཱཧཾ ན ཝདེཡྻཾ, མཛ྄ཛྷིམམྤཱཧཾ ན ཝདེཡྻཾ, ནཝམྤཱཧཾ ན ཝདེཡྻཾ. ཐེརོ ཙེཔི མཾ ཝདེཡྻ ཨཧིཏཱནུཀམྤཱི མཾ ཝདེཡྻ ནོ ཧིཏཱནུཀམྤཱི ནོཏི ནཾ ཝདེཡྻཾ ཝིཧེཋེཡྻཾ པསྶམྤིསྶ ¶ ནཔྤཊིཀརེཡྻཾ. མཛ྄ཛྷིམོ ཙེཔི མཾ ཝདེཡྻ…པེ… ནཝོ ཙེཔི མཾ ¶ ཝདེཡྻ ཨཧིཏཱནུཀམྤཱི མཾ ཝདེཡྻ ནོ ཧིཏཱནུཀམྤཱི, ནོཏི ནཾ ཝདེཡྻཾ ཝིཧེཋེཡྻཾ པསྶམྤིསྶ ནཔྤཊིཀརེཡྻཾ’. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨསནྟསནྣིཝཱསོ ཧོཏི, ཨེཝཉྩ ཨསནྟོ སནྣིཝསནྟི.
‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སནྟསནྣིཝཱསོ ཧོཏི, ཀཐཉྩ སནྟོ སནྣིཝསནྟི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, ཐེརསྶ བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཐེརོཔི མཾ ཝདེཡྻ, མཛ྄ཛྷིམོཔི མཾ ཝདེཡྻ, ནཝོཔི མཾ ཝདེཡྻ; ཐེརམྤཱཧཾ ཝདེཡྻཾ, མཛ྄ཛྷིམམྤཱཧཾ ཝདེཡྻཾ, ནཝམྤཱཧཾ ཝདེཡྻཾ. ཐེརོ ཙེཔི མཾ ཝདེཡྻ ཧིཏཱནུཀམྤཱི མཾ ཝདེཡྻ ནོ ཨཧིཏཱནུཀམྤཱི, སཱདྷཱུཏི ནཾ ཝདེཡྻཾ ན ཝིཧེཋེཡྻཾ པསྶམྤིསྶ པཊིཀརེཡྻཾ. མཛ྄ཛྷིམོ ཙེཔི མཾ ཝདེཡྻ…པེ… ནཝོ ཙེཔི མཾ ཝདེཡྻ ཧིཏཱནུཀམྤཱི མཾ ཝདེཡྻ ནོ ཨཧིཏཱནུཀམྤཱི, སཱདྷཱུཏི ནཾ ཝདེཡྻཾ ན ནཾ ཝིཧེཋེཡྻཾ པསྶམྤིསྶ པཊིཀརེཡྻཾ’. མཛ྄ཛྷིམསྶཔི བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཧོཏི…པེ… ནཝསྶཔི བྷིཀྑུནོ ཨེཝཾ ཧོཏི – ‘ཐེརོཔི མཾ ཝདེཡྻ, མཛ྄ཛྷིམོཔི མཾ ཝདེཡྻ, ནཝོཔི མཾ ཝདེཡྻ; ཐེརམྤཱཧཾ ཝདེཡྻཾ, མཛ྄ཛྷིམམྤཱཧཾ ཝདེཡྻཾ, ནཝམྤཱཧཾ ཝདེཡྻཾ. ཐེརོ ཙེཔི མཾ ཝདེཡྻ ¶ ཧིཏཱནུཀམྤཱི མཾ ཝདེཡྻ ནོ ཨཧིཏཱནུཀམྤཱི, སཱདྷཱུཏི ནཾ ཝདེཡྻཾ ན ནཾ ཝིཧེཋེཡྻཾ པསྶམྤིསྶ པཊིཀརེཡྻཾ. མཛ྄ཛྷིམོ ཙེཔི མཾ ཝདེཡྻ…པེ… ནཝོ ཙེཔི མཾ ཝདེཡྻ ཧིཏཱནུཀམྤཱི མཾ ཝདེཡྻ ནོ ཨཧིཏཱནུཀམྤཱི, སཱདྷཱུཏི ནཾ ཝདེཡྻཾ ན ནཾ ཝིཧེཋེཡྻཾ པསྶམྤིསྶ པཊིཀརེཡྻཾ’. ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, སནྟསནྣིཝཱསོ ཧོཏི, ཨེཝཉྩ སནྟོ སནྣིཝསནྟཱི’’ཏི.
༦༤. ‘‘ཡསྨིཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨདྷིཀརཎེ ཨུབྷཏོ ཝཙཱིསཾསཱརོ དིཊྛིཔལཱ༹སོ ཙེཏསོ ཨཱགྷཱཏོ ཨཔྤཙྩཡོ ཨནབྷིརདྡྷི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ¶ ཨཝཱུཔསནྟཾ ཧོཏི, ཏསྨེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨདྷིཀརཎེ པཱཊིཀངྑཾ – ‘དཱིགྷཏྟཱཡ ཁརཏྟཱཡ ཝཱལ༹ཏྟཱཡ སཾཝཏྟིསྶཏི, བྷིཀྑཱུ ཙ ན ཕཱསུཾ [ཕཱསུ (ཀ.)] ཝིཧརིསྶནྟི’. ཡསྨིཉྩ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨདྷིཀརཎེ ཨུབྷཏོ ཝཙཱིསཾསཱརོ དིཊྛིཔལཱ༹སོ ཙེཏསོ ཨཱགྷཱཏོ ཨཔྤཙྩཡོ ཨནབྷིརདྡྷི ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སུཝཱུཔསནྟཾ ཧོཏི, ཏསྨེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨདྷིཀརཎེ ¶ པཱཊིཀངྑཾ – ‘ན དཱིགྷཏྟཱཡ ཁརཏྟཱཡ ཝཱལ༹ཏྟཱཡ སཾཝཏྟིསྶཏི, བྷིཀྑཱུ ཙ ཕཱསུཾ ཝིཧརིསྶནྟཱི’’’ཏི.
པུགྒལཝགྒོ པཋམོ.
(༧) ༢. སུཁཝགྒོ
༦༥. ‘‘དྭེམཱནི ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, སུཁཱནི. ཀཏམཱནི དྭེ? གིཧིསུཁཉྩ པབྦཛིཏསུཁཉྩ. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ སུཁཱནི. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ སུཁཱནཾ ཡདིདཾ པབྦཛིཏསུཁ’’ནྟི.
༦༦. ‘‘དྭེམཱནི, བྷིཀྑཝེ, སུཁཱནི. ཀཏམཱནི དྭེ? ཀཱམསུཁཉྩ ནེཀྑམྨསུཁཉྩ. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ སུཁཱནི. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ ¶ དྭིནྣཾ སུཁཱནཾ ཡདིདཾ ནེཀྑམྨསུཁ’’ནྟི.
༦༧. ‘‘དྭེམཱནི, བྷིཀྑཝེ, སུཁཱནི. ཀཏམཱནི དྭེ? ཨུཔདྷིསུཁཉྩ ནིརུཔདྷིསུཁཉྩ. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ སུཁཱནི. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ སུཁཱནཾ ཡདིདཾ ནིརུཔདྷིསུཁ’’ནྟི.
༦༨. ‘‘དྭེམཱནི, བྷིཀྑཝེ, སུཁཱནི. ཀཏམཱནི དྭེ? སཱསཝསུཁཉྩ ¶ ཨནཱསཝསུཁཉྩ. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ སུཁཱནི. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ སུཁཱནཾ ཡདིདཾ ཨནཱསཝསུཁ’’ནྟི.
༦༩. ‘‘དྭེམཱནི, བྷིཀྑཝེ, སུཁཱནི. ཀཏམཱནི དྭེ? སཱམིསཉྩ སུཁཾ ནིརཱམིསཉྩ སུཁཾ. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ སུཁཱནི. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ སུཁཱནཾ ཡདིདཾ ནིརཱམིསཾ སུཁ’’ནྟི.
༧༠. ‘‘དྭེམཱནི, བྷིཀྑཝེ, སུཁཱནི. ཀཏམཱནི དྭེ? ཨརིཡསུཁཉྩ ཨནརིཡསུཁཉྩ. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ སུཁཱནི. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ སུཁཱནཾ ཡདིདཾ ཨརིཡསུཁ’’ནྟི.
༧༡. ‘‘དྭེམཱནི ¶ , བྷིཀྑཝེ, སུཁཱནི. ཀཏམཱནི དྭེ? ཀཱཡིཀཉྩ སུཁཾ ཙེཏསིཀཉྩ སུཁཾ. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ སུཁཱནི. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ སུཁཱནཾ ཡདིདཾ ཙེཏསིཀཾ སུཁ’’ནྟི.
༧༢. ‘‘དྭེམཱནི, བྷིཀྑཝེ, སུཁཱནི. ཀཏམཱནི དྭེ? སཔྤཱིཏིཀཉྩ སུཁཾ ནིཔྤཱིཏིཀཉྩ སུཁཾ. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ སུཁཱནི. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ སུཁཱནཾ ཡདིདཾ ནིཔྤཱིཏིཀཾ སུཁ’’ནྟི.
༧༣. ‘‘དྭེམཱནི, བྷིཀྑཝེ, སུཁཱནི. ཀཏམཱནི དྭེ? སཱཏསུཁཉྩ ཨུཔེཀྑཱསུཁཉྩ ¶ . ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ སུཁཱནི. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ སུཁཱནཾ ཡདིདཾ ཨུཔེཀྑཱསུཁ’’ནྟི.
༧༤. ‘‘དྭེམཱནི ¶ , བྷིཀྑཝེ, སུཁཱནི. ཀཏམཱནི དྭེ? སམཱདྷིསུཁཉྩ ཨསམཱདྷིསུཁཉྩ. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ སུཁཱནི. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ སུཁཱནཾ ཡདིདཾ སམཱདྷིསུཁ’’ནྟི.
༧༥. ‘‘དྭེམཱནི, བྷིཀྑཝེ, སུཁཱནི. ཀཏམཱནི དྭེ? སཔྤཱིཏིཀཱརམྨཎཉྩ སུཁཾ ནིཔྤཱིཏིཀཱརམྨཎཉྩ སུཁཾ. ཨིམཱནི ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ སུཁཱནི. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ སུཁཱནཾ ཡདིདཾ ནིཔྤཱིཏིཀཱརམྨཎཾ སུཁ’’ནྟི.
༧༦. ‘‘དྭེམཱནི, བྷིཀྑཝེ, སུཁཱནི. ཀཏམཱནི དྭེ? སཱཏཱརམྨཎཉྩ སུཁཾ ཨུཔེཀྑཱརམྨཎཉྩ སུཁཾ. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ སུཁཱནི. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ སུཁཱནཾ ཡདིདཾ ཨུཔེཀྑཱརམྨཎཾ སུཁ’’ནྟི.
༧༧. ‘‘དྭེམཱནི, བྷིཀྑཝེ, སུཁཱནི. ཀཏམཱནི དྭེ? རཱུཔཱརམྨཎཉྩ སུཁཾ ཨརཱུཔཱརམྨཎཉྩ སུཁཾ. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ སུཁཱནི. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ སུཁཱནཾ ཡདིདཾ ཨརཱུཔཱརམྨཎཾ སུཁ’’ནྟི.
སུཁཝགྒོ དུཏིཡོ.
(༨) ༣. སནིམིཏྟཝགྒོ
༧༨. ‘‘སནིམིཏྟཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ, ནོ ཨནིམིཏྟཱ. ཏསྶེཝ ནིམིཏྟསྶ པཧཱནཱ ཨེཝཾ ཏེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ¶ ན ཧོནྟཱི’’ཏི.
༧༩. ‘‘སནིདཱནཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ, ནོ ཨནིདཱནཱ. ཏསྶེཝ ནིདཱནསྶ པཧཱནཱ ཨེཝཾ ཏེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ན ཧོནྟཱི’’ཏི.
༨༠. ‘‘སཧེཏུཀཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ, ནོ ཨཧེཏུཀཱ. ཏསྶེཝ ཧེཏུསྶ པཧཱནཱ ཨེཝཾ ཏེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ན ཧོནྟཱི’’ཏི.
༨༡. ‘‘སསངྑཱརཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ, ནོ ཨསངྑཱརཱ. ཏེསཾཡེཝ སངྑཱརཱནཾ པཧཱནཱ ཨེཝཾ ཏེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ན ཧོནྟཱི’’ཏི.
༨༢. ‘‘སཔྤཙྩཡཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ, ནོ ཨཔྤཙྩཡཱ. ཏསྶེཝ པཙྩཡསྶ པཧཱནཱ ཨེཝཾ ཏེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ན ཧོནྟཱི’’ཏི.
༨༣. ‘‘སརཱུཔཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ, ནོ ཨརཱུཔཱ. ཏསྶེཝ རཱུཔསྶ པཧཱནཱ ཨེཝཾ ཏེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ན ཧོནྟཱི’’ཏི.
༨༤. ‘‘སཝེདནཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ, ནོ ཨཝེདནཱ. ཏསྶཱཡེཝ ཝེདནཱཡ པཧཱནཱ ཨེཝཾ ཏེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ན ཧོནྟཱི’’ཏི.
༨༥. ‘‘སསཉྙཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ, ནོ ¶ ཨསཉྙཱ. ཏསྶཱཡེཝ སཉྙཱཡ པཧཱནཱ ཨེཝཾ ཏེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ན ཧོནྟཱི’’ཏི.
༨༦. ‘‘སཝིཉྙཱཎཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ, ནོ ཨཝིཉྙཱཎཱ. ཏསྶེཝ ཝིཉྙཱཎསྶ པཧཱནཱ ཨེཝཾ ཏེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ན ཧོནྟཱི’’ཏི.
༨༧. ‘‘སངྑཏཱརམྨཎཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔྤཛྫནྟི པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ, ནོ ཨསངྑཏཱརམྨཎཱ. ཏསྶེཝ སངྑཏསྶ པཧཱནཱ ཨེཝཾ ཏེ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ན ཧོནྟཱི’’ཏི.
སནིམིཏྟཝགྒོ ཏཏིཡོ.
(༩) ༤. དྷམྨཝགྒོ
༨༨. ‘‘དྭེམེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཙེཏོཝིམུཏྟི ཙ པཉྙཱཝིམུཏྟི ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’ཏི.
༨༩. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? པགྒཱཧོ ཙ ཨཝིཀྑེཔོ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’ཏི.
༩༠. ‘‘དྭེམེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? ནཱམཉྩ རཱུཔཉྩ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’ཏི.
༩༡. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཝིཛྫཱ ཙ ཝིམུཏྟི ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’ཏི.
༩༢. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? བྷཝདིཊྛི ཙ ཝིབྷཝདིཊྛི ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’ཏི.
༩༣. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཨཧིརིཀཉྩ ཨནོཏྟཔྤཉྩ ¶ . ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’ཏི.
༩༤. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཧིརཱི ཙ ཨོཏྟཔྤཉྩ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’ཏི.
༩༥. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? དོཝཙསྶཏཱ ཙ པཱཔམིཏྟཏཱ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’ཏི.
༩༦. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? སོཝཙསྶཏཱ ཙ ཀལྱཱཎམིཏྟཏཱ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’ཏི.
༩༧. ‘‘དྭེམེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? དྷཱཏུཀུསལཏཱ ཙ མནསིཀཱརཀུསལཏཱ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’ཏི.
༩༨. ‘‘དྭེམེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཨཱཔཏྟིཀུསལཏཱ ཙ ཨཱཔཏྟིཝུཊྛཱནཀུསལཏཱ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’ཏི.
དྷམྨཝགྒོ ཙཏུཏྠོ.
(༡༠) ༥. བཱལཝགྒོ
༩༩. ‘‘དྭེམེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བཱལཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཡོ ཙ ཨནཱགཏཾ བྷཱརཾ ཝཧཏི, ཡོ ཙ ཨཱགཏཾ བྷཱརཾ ན ཝཧཏི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ བཱལཱ’’ཏི.
༡༠༠. ‘‘དྭེམེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཡོ ཙ ཨནཱགཏཾ བྷཱརཾ ན ཝཧཏི, ཡོ ཙ ཨཱགཏཾ བྷཱརཾ ཝཧཏི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པཎྜིཏཱ’’ཏི.
༡༠༡. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, བཱལཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཡོ ཙ ཨཀཔྤིཡེ ཀཔྤིཡསཉྙཱི, ཡོ ཙ ཀཔྤིཡེ ཨཀཔྤིཡསཉྙཱི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ ¶ , དྭེ བཱལཱ’’ཏི.
༡༠༢. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཡོ ཙ ཨཀཔྤིཡེ ཨཀཔྤིཡསཉྙཱི, ཡོ ཙ ཀཔྤིཡེ ཀཔྤིཡསཉྙཱི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པཎྜིཏཱ’’ཏི.
༡༠༣. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, བཱལཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཡོ ཙ ཨནཱཔཏྟིཡཱ ཨཱཔཏྟིསཉྙཱི, ཡོ ཙ ཨཱཔཏྟིཡཱ ཨནཱཔཏྟིསཉྙཱི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ བཱལཱ’’ཏི.
༡༠༤. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཡོ ཙ ཨནཱཔཏྟིཡཱ ཨནཱཔཏྟིསཉྙཱི, ཡོ ཙ ཨཱཔཏྟིཡཱ ཨཱཔཏྟིསཉྙཱི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པཎྜིཏཱ’’ཏི.
༡༠༥. ‘‘དྭེམེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བཱལཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཡོ ཙ ཨདྷམྨེ དྷམྨསཉྙཱི, ཡོ ཙ དྷམྨེ ཨདྷམྨསཉྙཱི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ བཱལཱ’’ཏི.
༡༠༦. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཡོ ཙ དྷམྨེ དྷམྨསཉྙཱི, ཡོ ཙ ཨདྷམྨེ ཨདྷམྨསཉྙཱི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པཎྜིཏཱ’’ཏི.
༡༠༧. ‘‘དྭེམེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བཱལཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཡོ ཙ ཨཝིནཡེ ཝིནཡསཉྙཱི, ཡོ ཙ ཝིནཡེ ཨཝིནཡསཉྙཱི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ བཱལཱ’’ཏི.
༡༠༨. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, པཎྜིཏཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཡོ ཙ ཨཝིནཡེ ¶ ཨཝིནཡསཉྙཱི, ཡོ ཙ ཝིནཡེ ཝིནཡསཉྙཱི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པཎྜིཏཱ’’ཏི.
༡༠༩. ‘‘དྭིནྣཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ ཝཌྜྷནྟི. ཀཏམེསཾ དྭིནྣཾ? ཡོ ཙ ན ཀུཀྐུཙྩཱཡིཏབྦཾ ཀུཀྐུཙྩཱཡཏི, ཡོ ཙ ཀུཀྐུཙྩཱཡིཏབྦཾ ན ཀུཀྐུཙྩཱཡཏི. ཨིམེསཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭིནྣཾ ཨཱསཝཱ ཝཌྜྷནྟཱི’’ཏི.
༡༡༠. ‘‘དྭིནྣཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ ན ཝཌྜྷནྟི. ཀཏམེསཾ དྭིནྣཾ? ཡོ ཙ ན ཀུཀྐུཙྩཱཡིཏབྦཾ ན ཀུཀྐུཙྩཱཡཏི, ཡོ ཙ ཀུཀྐུཙྩཱཡིཏབྦཾ ཀུཀྐུཙྩཱཡཏི. ཨིམེསཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭིནྣཾ ཨཱསཝཱ ན ཝཌྜྷནྟཱི’’ཏི.
༡༡༡. ‘‘དྭིནྣཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ ཝཌྜྷནྟི. ཀཏམེསཾ དྭིནྣཾ? ཡོ ཙ ཨཀཔྤིཡེ ཀཔྤིཡསཉྙཱི, ཡོ ཙ ཀཔྤིཡེ ཨཀཔྤིཡསཉྙཱི. ཨིམེསཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭིནྣཾ ཨཱསཝཱ ཝཌྜྷནྟཱི’’ཏི.
༡༡༢. ‘‘དྭིནྣཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ ན ཝཌྜྷནྟི. ཀཏམེསཾ དྭིནྣཾ? ཡོ ཙ ཨཀཔྤིཡེ ཨཀཔྤིཡསཉྙཱི, ཡོ ཙ ཀཔྤིཡེ ཀཔྤིཡསཉྙཱི. ཨིམེསཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭིནྣཾ ཨཱསཝཱ ན ཝཌྜྷནྟཱི’’ཏི.
༡༡༣. ‘‘དྭིནྣཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ ཝཌྜྷནྟི. ཀཏམེསཾ དྭིནྣཾ? ཡོ ¶ ཙ ཨཱཔཏྟིཡཱ ཨནཱཔཏྟིསཉྙཱི, ཡོ ཙ ཨནཱཔཏྟིཡཱ ཨཱཔཏྟིསཉྙཱི. ཨིམེསཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭིནྣཾ ཨཱསཝཱ ཝཌྜྷནྟཱི’’ཏི.
༡༡༤. ‘‘དྭིནྣཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ ན ཝཌྜྷནྟི. ཀཏམེསཾ དྭིནྣཾ? ཡོ ཙ ཨཱཔཏྟིཡཱ ཨཱཔཏྟིསཉྙཱི ¶ , ཡོ ཙ ཨནཱཔཏྟིཡཱ ཨནཱཔཏྟིསཉྙཱི ¶ . ཨིམེསཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭིནྣཾ ཨཱསཝཱ ན ཝཌྜྷནྟཱི’’ཏི.
༡༡༥. ‘‘དྭིནྣཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ ཝཌྜྷནྟི. ཀཏམེསཾ དྭིནྣཾ? ཡོ ཙ ཨདྷམྨེ དྷམྨསཉྙཱི, ཡོ ཙ དྷམྨེ ཨདྷམྨསཉྙཱི. ཨིམེསཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭིནྣཾ ཨཱསཝཱ ཝཌྜྷནྟཱི’’ཏི.
༡༡༦. ‘‘དྭིནྣཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ ན ཝཌྜྷནྟི. ཀཏམེསཾ དྭིནྣཾ? ཡོ ཙ དྷམྨེ དྷམྨསཉྙཱི, ཡོ ཙ ཨདྷམྨེ ཨདྷམྨསཉྙཱི. ཨིམེསཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭིནྣཾ ཨཱསཝཱ ན ཝཌྜྷནྟཱི’’ཏི.
༡༡༧. ‘‘དྭིནྣཾ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ ཝཌྜྷནྟི. ཀཏམེསཾ དྭིནྣཾ? ཡོ ཙ ཨཝིནཡེ ཝིནཡསཉྙཱི, ཡོ ཙ ཝིནཡེ ཨཝིནཡསཉྙཱི. ཨིམེསཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭིནྣཾ ཨཱསཝཱ ཝཌྜྷནྟཱི’’ཏི.
༡༡༨. ‘‘དྭིནྣཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཝཱ ན ཝཌྜྷནྟི. ཀཏམེསཾ དྭིནྣཾ? ཡོ ཙ ཨཝིནཡེ ཨཝིནཡསཉྙཱི, ཡོ ཙ ཝིནཡེ ཝིནཡསཉྙཱི. ཨིམེསཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭིནྣཾ ཨཱསཝཱ ན ཝཌྜྷནྟཱི’’ཏི.
བཱལཝགྒོ པཉྩམོ.
དུཏིཡོ པཎྞཱསཀོ སམཏྟོ.
༣. ཏཏིཡཔཎྞཱསཀཾ
(༡༡) ༡. ཨཱསཱདུཔྤཛཧཝགྒོ
༡༡༩. ‘‘དྭེམཱ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨཱསཱ དུཔྤཛཧཱ. ཀཏམཱ དྭེ? ལཱབྷཱསཱ ཙ ཛཱིཝིཏཱསཱ ཙ. ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཨཱསཱ དུཔྤཛཧཱ’’ཏི.
༡༢༠. ‘‘དྭེམེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, པུགྒལཱ དུལླབྷཱ ལོཀསྨིཾ. ཀཏམེ དྭེ ¶ ? ཡོ ཙ པུབྦཀཱརཱི, ཡོ ཙ ཀཏཉྙཱུ ཀཏཝེདཱི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པུགྒལཱ དུལླབྷཱ ལོཀསྨི’’ནྟི.
༡༢༡. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, པུགྒལཱ དུལླབྷཱ ལོཀསྨིཾ. ཀཏམེ དྭེ? ཏིཏྟོ ཙ ཏཔྤེཏཱ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པུགྒལཱ དུལླབྷཱ ལོཀསྨི’’ནྟི.
༡༢༢. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, པུགྒལཱ དུཏྟཔྤཡཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཡོ ཙ ལདྡྷཾ ལདྡྷཾ ནིཀྑིཔཏི, ཡོ ཙ ལདྡྷཾ ལདྡྷཾ ཝིསྶཛྫེཏི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པུགྒལཱ དུཏྟཔྤཡཱ’’ཏི.
༡༢༣. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, པུགྒལཱ སུཏཔྤཡཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཡོ ཙ ལདྡྷཾ ལདྡྷཾ ན ནིཀྑིཔཏི, ཡོ ཙ ལདྡྷཾ ལདྡྷཾ ན ཝིསྶཛྫེཏི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པུགྒལཱ སུཏཔྤཡཱ’’ཏི.
༡༢༤. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, པཙྩཡཱ རཱགསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ. ཀཏམེ དྭེ? སུབྷནིམིཏྟཉྩ ཨཡོནིསོ ཙ མནསིཀཱརོ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པཙྩཡཱ རཱགསྶ ཨུཔྤཱདཱཡཱ’’ཏི.
༡༢༥. ‘‘དྭེམེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, པཙྩཡཱ དོསསྶ ཨུཔྤཱདཱཡ. ཀཏམེ དྭེ? པཊིགྷནིམིཏྟཉྩ ཨཡོནིསོ ཙ མནསིཀཱརོ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པཙྩཡཱ དོསསྶ ཨུཔྤཱདཱཡཱ’’ཏི.
༡༢༦. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, པཙྩཡཱ མིཙྪཱདིཊྛིཡཱ ཨུཔྤཱདཱཡ. ཀཏམེ དྭེ? པརཏོ ཙ གྷོསོ ཨཡོནིསོ ཙ མནསིཀཱརོ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པཙྩཡཱ མིཙྪཱདིཊྛིཡཱ ཨུཔྤཱདཱཡཱ’’ཏི.
༡༢༧. ‘‘དྭེམེ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, པཙྩཡཱ སམྨཱདིཊྛིཡཱ ཨུཔྤཱདཱཡ. ཀཏམེ དྭེ? པརཏོ ཙ གྷོསོ, ཡོནིསོ ཙ མནསིཀཱརོ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པཙྩཡཱ སམྨཱདིཊྛིཡཱ ཨུཔྤཱདཱཡཱ’’ཏི.
༡༢༨. ‘‘དྭེམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱཔཏྟིཡོ. ཀཏམཱ དྭེ? ལཧུཀཱ ¶ ཙ ཨཱཔཏྟི, གརུཀཱ ཙ ཨཱཔཏྟི. ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཨཱཔཏྟིཡོ’’ཏི.
༡༢༩. ‘‘དྭེམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱཔཏྟིཡོ. ཀཏམཱ དྭེ? དུཊྛུལླཱ ཙ ཨཱཔཏྟི, ཨདུཊྛུལླཱ ཙ ཨཱཔཏྟི. ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཨཱཔཏྟིཡོ’’ཏི.
༡༣༠. ‘‘དྭེམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱཔཏྟིཡོ. ཀཏམཱ དྭེ? སཱཝསེསཱ ཙ ཨཱཔཏྟི, ཨནཝསེསཱ ཙ ཨཱཔཏྟི. ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཨཱཔཏྟིཡོ’’ཏི.
ཨཱསཱདུཔྤཛཧཝགྒོ པཋམོ.
(༡༢) ༢. ཨཱཡཱཙནཝགྒོ
༡༣༡. ‘‘སདྡྷོ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨེཝཾ སམྨཱ ཨཱཡཱཙམཱནོ ཨཱཡཱཙེཡྻ – ‘ཏཱདིསོ ཧོམི ཡཱདིསཱ སཱརིཔུཏྟམོགྒལླཱནཱ’ཏི. ཨེསཱ, བྷིཀྑཝེ, ཏུལཱ ཨེཏཾ པམཱཎཾ མམ སཱཝཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཡདིདཾ སཱརིཔུཏྟམོགྒལླཱནཱ’’ཏི.
༡༣༢. ‘‘སདྡྷཱ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནཱི ཨེཝཾ སམྨཱ ཨཱཡཱཙམཱནཱ ཨཱཡཱཙེཡྻ – ‘ཏཱདིསཱི ཧོམི ཡཱདིསཱི ཁེམཱ ཙ བྷིཀྑུནཱི ཨུཔྤལཝཎྞཱ ཙཱ’ཏི. ཨེསཱ, བྷིཀྑཝེ, ཏུལཱ ཨེཏཾ པམཱཎཾ མམ སཱཝིཀཱནཾ བྷིཀྑུནཱིནཾ ཡདིདཾ ཁེམཱ ཙ བྷིཀྑུནཱི ཨུཔྤལཝཎྞཱ ཙཱ’’ཏི.
༡༣༣. ‘‘སདྡྷོ, བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱསཀོ ཨེཝཾ སམྨཱ ཨཱཡཱཙམཱནོ ཨཱཡཱཙེཡྻ ¶ – ‘ཏཱདིསོ ཧོམི ཡཱདིསོ ཙིཏྟོ ཙ གཧཔཏི ཧཏྠཀོ ཙ ཨཱལ༹ཝཀོ’ཏི. ཨེསཱ, བྷིཀྑཝེ, ཏུལཱ ཨེཏཾ པམཱཎཾ མམ སཱཝཀཱནཾ ཨུཔཱསཀཱནཾ ཡདིདཾ ཙིཏྟོ ཙ གཧཔཏི ཧཏྠཀོ ཙ ཨཱལ༹ཝཀོ’’ཏི.
༡༣༤. ‘‘སདྡྷཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱསིཀཱ ཨེཝཾ སམྨཱ ཨཱཡཱཙམཱནཱ ཨཱཡཱཙེཡྻ – ‘ཏཱདིསཱི ཧོམི ཡཱདིསཱི ཁུཛྫུཏྟརཱ ཙ ཨུཔཱསིཀཱ ཝེལུ༹ཀཎྜཀིཡཱ [ཝེལུ༹ཀཎྜཀཱི (ཨ. ནི. ༦.༣༧; ཨ. ནི. ༤.༡༧༦ ཨཱགཏཾ] ཙ ནནྡམཱཏཱ’ཏི. ཨེསཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཏུལཱ ཨེཏཾ པམཱཎཾ མམ སཱཝིཀཱནཾ ཨུཔཱསིཀཱནཾ ཡདིདཾ ཁུཛྫུཏྟརཱ ཙ ཨུཔཱསིཀཱ ཝེལུ༹ཀཎྜཀིཡཱ ཙ ནནྡམཱཏཱ’’ཏི.
༡༣༥. ‘‘དྭཱིཧི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ བཱལོ ཨབྱཏྟོ ཨསཔྤུརིསོ ཁཏཾ ཨུཔཧཏཾ ཨཏྟཱནཾ པརིཧརཏི, སཱཝཛྫོ ཙ ཧོཏི སཱནུཝཛྫོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ, བཧུཉྩ ཨཔུཉྙཾ པསཝཏི. ཀཏམེཧི དྭཱིཧི? ཨནནུཝིཙྩ ཨཔརིཡོགཱཧེཏྭཱ ཨཝཎྞཱརཧསྶ ཝཎྞཾ བྷཱསཏི, ཨནནུཝིཙྩ ཨཔརིཡོགཱཧེཏྭཱ ཝཎྞཱརཧསྶ ཨཝཎྞཾ བྷཱསཏི. ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭཱིཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ བཱལོ ཨབྱཏྟོ ཨསཔྤུརིསོ ཁཏཾ ཨུཔཧཏཾ ཨཏྟཱནཾ པརིཧརཏི, སཱཝཛྫོ ཙ ཧོཏི སཱནུཝཛྫོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ, བཧུཉྩ ཨཔུཉྙཾ པསཝཏཱིཏི.
‘‘དྭཱིཧི ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ པཎྜིཏོ ཝིཡཏྟོ སཔྤུརིསོ ཨཀྑཏཾ ཨནུཔཧཏཾ ཨཏྟཱནཾ པརིཧརཏི, ཨནཝཛྫོ ཙ ཧོཏི ཨནནུཝཛྫོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ, བཧུཉྩ པུཉྙཾ པསཝཏི. ཀཏམེཧི དྭཱིཧི? ཨནུཝིཙྩ པརིཡོགཱཧེཏྭཱ ཨཝཎྞཱརཧསྶ ཨཝཎྞཾ བྷཱསཏི, ཨནུཝིཙྩ པརིཡོགཱཧེཏྭཱ ཝཎྞཱརཧསྶ ཝཎྞཾ བྷཱསཏི. ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭཱིཧི དྷམྨེཧི ¶ སམནྣཱགཏོ པཎྜིཏོ ཝིཡཏྟོ སཔྤུརིསོ ཨཀྑཏཾ ཨནུཔཧཏཾ ཨཏྟཱནཾ པརིཧརཏི, ཨནཝཛྫོ ཙ ཧོཏི ཨནནུཝཛྫོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ, བཧུཉྩ པུཉྙཾ པསཝཏཱི’’ཏི.
༡༣༦. ‘‘དྭཱིཧི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ བཱལོ ཨབྱཏྟོ ཨསཔྤུརིསོ ཁཏཾ ཨུཔཧཏཾ ཨཏྟཱནཾ པརིཧརཏི, སཱཝཛྫོ ཙ ཧོཏི སཱནུཝཛྫོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ, བཧུཉྩ ཨཔུཉྙཾ པསཝཏི. ཀཏམེཧི དྭཱིཧི? ཨནནུཝིཙྩ ཨཔརིཡོགཱཧེཏྭཱ ཨཔྤསཱདནཱིཡེ ཋཱནེ པསཱདཾ ཨུཔདཾསེཏི, ཨནནུཝིཙྩ ཨཔརིཡོགཱཧེཏྭཱ པསཱདནཱིཡེ ཋཱནེ ཨཔྤསཱདཾ ཨུཔདཾསེཏི. ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭཱིཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ བཱལོ ཨབྱཏྟོ ཨསཔྤུརིསོ ཁཏཾ ཨུཔཧཏཾ ཨཏྟཱནཾ པརིཧརཏི, སཱཝཛྫོ ཙ ཧོཏི སཱནུཝཛྫོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ, བཧུཉྩ ཨཔུཉྙཾ པསཝཏཱིཏི.
‘‘དྭཱིཧི ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ པཎྜིཏོ ཝིཡཏྟོ སཔྤུརིསོ ཨཀྑཏཾ ཨནུཔཧཏཾ ཨཏྟཱནཾ པརིཧརཏི, ཨནཝཛྫོ ཙ ཧོཏི ཨནནུཝཛྫོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ, བཧུཉྩ པུཉྙཾ པསཝཏི. ཀཏམེཧི དྭཱིཧི? ཨནུཝིཙྩ པརིཡོགཱཧེཏྭཱ ཨཔྤསཱདནཱིཡེ ཋཱནེ ཨཔྤསཱདཾ ཨུཔདཾསེཏི, ཨནུཝིཙྩ པརིཡོགཱཧེཏྭཱ པསཱདནཱིཡེ ཋཱནེ པསཱདཾ ཨུཔདཾསེཏི. ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭཱིཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ པཎྜིཏོ ཝིཡཏྟོ སཔྤུརིསོ ཨཀྑཏཾ ཨནུཔཧཏཾ ཨཏྟཱནཾ པརིཧརཏི, ཨནཝཛྫོ ཙ ཧོཏི ཨནནུཝཛྫོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ, བཧུཉྩ པུཉྙཾ པསཝཏཱི’’ཏི.
༡༣༧. ‘‘དྭཱིསུ, བྷིཀྑཝེ, མིཙྪཱཔཊིཔཛྫམཱནོ བཱལོ ཨབྱཏྟོ ཨསཔྤུརིསོ ཁཏཾ ཨུཔཧཏཾ ཨཏྟཱནཾ པརིཧརཏི, སཱཝཛྫོ ཙ ཧོཏི སཱནུཝཛྫོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ ¶ , བཧུཉྩ ཨཔུཉྙཾ པསཝཏི. ཀཏམེསུ དྭཱིསུ? མཱཏརི ཙ པིཏརི ཙ. ཨིམེསུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭཱིསུ མིཙྪཱཔཊིཔཛྫམཱནོ བཱལོ ཨབྱཏྟོ ཨསཔྤུརིསོ ཁཏཾ ཨུཔཧཏཾ ཨཏྟཱནཾ པརིཧརཏི, སཱཝཛྫོ ཙ ཧོཏི སཱནུཝཛྫོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ, བཧུཉྩ ཨཔུཉྙཾ པསཝཏཱིཏི.
‘‘དྭཱིསུ, བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཔཊིཔཛྫམཱནོ པཎྜིཏོ ཝིཡཏྟོ སཔྤུརིསོ ཨཀྑཏཾ ཨནུཔཧཏཾ ཨཏྟཱནཾ ¶ པརིཧརཏི, ཨནཝཛྫོ ཙ ཧོཏི ཨནནུཝཛྫོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ, བཧུཉྩ པུཉྙཾ པསཝཏི. ཀཏམེསུ དྭཱིསུ? མཱཏརི ཙ པིཏརི ཙ. ཨིམེསུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭཱིསུ སམྨཱཔཊིཔཛྫམཱནོ པཎྜིཏོ ཝིཡཏྟོ སཔྤུརིསོ ཨཀྑཏཾ ཨནུཔཧཏཾ ཨཏྟཱནཾ པརིཧརཏི, ཨནཝཛྫོ ཙ ཧོཏི ཨནནུཝཛྫོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ, བཧུཉྩ པུཉྙཾ པསཝཏཱི’’ཏི.
༡༣༨. ‘‘དྭཱིསུ, བྷིཀྑཝེ, མིཙྪཱཔཊིཔཛྫམཱནོ བཱལོ ཨབྱཏྟོ ཨསཔྤུརིསོ ཁཏཾ ཨུཔཧཏཾ ཨཏྟཱནཾ པརིཧརཏི, སཱཝཛྫོ ཙ ཧོཏི སཱནུཝཛྫོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ, བཧུཉྩ ཨཔུཉྙཾ པསཝཏི. ཀཏམེསུ དྭཱིསུ? ཏཐཱགཏེ ཙ ཏཐཱགཏསཱཝཀེ ཙ. ཨིམེསུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, མིཙྪཱཔཊིཔཛྫམཱནོ བཱལོ ཨབྱཏྟོ ཨསཔྤུརིསོ ཁཏཾ ཨུཔཧཏཾ ཨཏྟཱནཾ པརིཧརཏི, སཱཝཛྫོ ཙ ཧོཏི སཱནུཝཛྫོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ, བཧུཉྩ ཨཔུཉྙཾ པསཝཏཱིཏི.
‘‘དྭཱིསུ ¶ , བྷིཀྑཝེ, སམྨཱཔཊིཔཛྫམཱནོ པཎྜིཏོ ཝིཡཏྟོ སཔྤུརིསོ ཨཀྑཏཾ ཨནུཔཧཏཾ ཨཏྟཱནཾ པརིཧརཏི, ཨནཝཛྫོ ཙ ཧོཏི ཨནནུཝཛྫོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ, བཧུཉྩ ¶ པུཉྙཾ པསཝཏི. ཀཏམེསུ དྭཱིསུ? ཏཐཱགཏེ ཙ ཏཐཱགཏསཱཝཀེ ¶ ཙ. ཨིམེསུ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭཱིསུ སམྨཱཔཊིཔཛྫམཱནོ པཎྜིཏོ ཝིཡཏྟོ སཔྤུརིསོ ཨཀྑཏཾ ཨནུཔཧཏཾ ཨཏྟཱནཾ པརིཧརཏི, ཨནཝཛྫོ ཙ ཧོཏི ཨནནུཝཛྫོ ཙ ཝིཉྙཱུནཾ, བཧུཉྩ པུཉྙཾ པསཝཏཱི’’ཏི.
༡༣༩. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? སཙིཏྟཝོདཱནཉྩ ན ཙ ཀིཉྩི ལོཀེ ཨུཔཱདིཡཏི. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’ཏི.
༡༤༠. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཀོདྷོ ཙ ཨུཔནཱཧོ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’ཏི.
༡༤༡. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཀོདྷཝིནཡོ ཙ ཨུཔནཱཧཝིནཡོ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’ཏི.
ཨཱཡཱཙནཝགྒོ དུཏིཡོ.
(༡༣) ༣. དཱནཝགྒོ
༡༤༢. ‘‘དྭེམཱནི ¶ , བྷིཀྑཝེ, དཱནཱནི. ཀཏམཱནི དྭེ? ཨཱམིསདཱནཉྩ དྷམྨདཱནཉྩ. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དཱནཱནི. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ དཱནཱནཾ ཡདིདཾ དྷམྨདཱན’’ནྟི.
༡༤༣. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, ཡཱགཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཨཱམིསཡཱགོ ཙ དྷམྨཡཱགོ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཡཱགཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ ཡཱགཱནཾ ཡདིདཾ དྷམྨཡཱགོ’’ཏི.
༡༤༤. ‘‘དྭེམེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཙཱགཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཨཱམིསཙཱགོ ཙ དྷམྨཙཱགོ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཙཱགཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ ¶ དྭིནྣཾ ཙཱགཱནཾ ཡདིདཾ དྷམྨཙཱགོ’’ཏི.
༡༤༥. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, པརིཙྩཱགཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཨཱམིསཔརིཙྩཱགོ ཙ དྷམྨཔརིཙྩཱགོ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པརིཙྩཱགཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ པརིཙྩཱགཱནཾ ཡདིདཾ དྷམྨཔརིཙྩཱགོ’’ཏི.
༡༤༦. ‘‘དྭེམེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, བྷོགཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཨཱམིསབྷོགོ ཙ དྷམྨབྷོགོ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ བྷོགཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ བྷོགཱནཾ ཡདིདཾ དྷམྨབྷོགོ’’ཏི.
༡༤༧. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, སམྦྷོགཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཨཱམིསསམྦྷོགོ ཙ དྷམྨསམྦྷོགོ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ སམྦྷོགཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ སམྦྷོགཱནཾ ཡདིདཾ དྷམྨསམྦྷོགོ’’ཏི.
༡༤༨. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, སཾཝིབྷཱགཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཨཱམིསསཾཝིབྷཱགོ ཙ དྷམྨསཾཝིབྷཱགོ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ སཾཝིབྷཱགཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ སཾཝིབྷཱགཱནཾ ཡདིདཾ དྷམྨསཾཝིབྷཱགོ’’ཏི.
༡༤༩. ‘‘དྭེམེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, སངྒཧཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཨཱམིསསངྒཧོ ཙ དྷམྨསངྒཧོ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ སངྒཧཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ སངྒཧཱནཾ ཡདིདཾ དྷམྨསངྒཧོ’’ཏི.
༡༥༠. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, ཨནུགྒཧཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཨཱམིསཱནུགྒཧོ ཙ དྷམྨཱནུགྒཧོ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཨནུགྒཧཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ ཨནུགྒཧཱནཾ ཡདིདཾ དྷམྨཱནུགྒཧོ’’ཏི.
༡༥༡. ‘‘དྭེམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨནུཀམྤཱ. ཀཏམཱ དྭེ? ཨཱམིསཱནུཀམྤཱ ¶ ཙ དྷམྨཱནུཀམྤཱ ཙ. ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཨནུཀམྤཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཱསཾ དྭིནྣཾ ཨནུཀམྤཱནཾ ཡདིདཾ དྷམྨཱནུཀམྤཱ’’ཏི.
དཱནཝགྒོ ཏཏིཡོ.
(༡༤) ༤. སནྠཱརཝགྒོ
༡༥༢. ‘‘དྭེམེ ¶ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, སནྠཱརཱ [སནྡྷཱརཱ (ཀ.)]. ཀཏམེ དྭེ? ཨཱམིསསནྠཱརོ ཙ དྷམྨསནྠཱརོ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ སནྠཱརཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ སནྠཱརཱནཾ ཡདིདཾ དྷམྨསནྠཱརོ’’ཏི.
༡༥༣. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, པཊིསནྠཱརཱ [པཊིསནྡྷཱརཱ (ཀ.)]. ཀཏམེ དྭེ? ཨཱམིསཔཊིསནྠཱརོ ཙ དྷམྨཔཊིསནྠཱརོ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པཊིསནྠཱརཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ པཊིསནྠཱརཱནཾ ཡདིདཾ དྷམྨཔཊིསནྠཱརོ’’ཏི.
༡༥༤. ‘‘དྭེམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨེསནཱ. ཀཏམཱ དྭེ? ཨཱམིསེསནཱ ཙ དྷམྨེསནཱ ཙ. ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཨེསནཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཱསཾ དྭིནྣཾ ཨེསནཱནཾ ཡདིདཾ དྷམྨེསནཱ’’ཏི.
༡༥༥. ‘‘དྭེམཱ, བྷིཀྑཝེ, པརིཡེསནཱ. ཀཏམཱ དྭེ? ཨཱམིསཔརིཡེསནཱ ཙ དྷམྨཔརིཡེསནཱ ཙ. ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པརིཡེསནཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཱསཾ དྭིནྣཾ པརིཡེསནཱནཾ ཡདིདཾ དྷམྨཔརིཡེསནཱ’’ཏི.
༡༥༦. ‘‘དྭེམཱ, བྷིཀྑཝེ, པརིཡེཊྛིཡོ. ཀཏམཱ དྭེ? ཨཱམིསཔརིཡེཊྛི ཙ དྷམྨཔརིཡེཊྛི ཙ. ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ པརིཡེཊྛིཡོ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཱསཾ དྭིནྣཾ པརིཡེཊྛཱིནཾ ཡདིདཾ དྷམྨཔརིཡེཊྛཱི’’ཏི.
༡༥༧. ‘‘དྭེམཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, པཱུཛཱ. ཀཏམཱ དྭེ? ཨཱམིསཔཱུཛཱ ཙ དྷམྨཔཱུཛཱ ཙ. ཨིམཱ ཁོ བྷིཀྑཝེ, དྭེ པཱུཛཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཱསཾ དྭིནྣཾ པཱུཛཱནཾ ཡདིདཾ དྷམྨཔཱུཛཱ’’ཏི.
༡༥༨. ‘‘དྭེམཱནི, བྷིཀྑཝེ, ཨཱཏིཐེཡྻཱནི. ཀཏམཱནི དྭེ? ཨཱམིསཱཏིཐེཡྻཉྩ དྷམྨཱཏིཐེཡྻཉྩ ¶ . ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཨཱཏིཐེཡྻཱནི. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ ཨཱཏིཐེཡྻཱནཾ ཡདིདཾ དྷམྨཱཏིཐེཡྻ’’ནྟི.
༡༥༩. ‘‘དྭེམཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨིདྡྷིཡོ. ཀཏམཱ དྭེ? ཨཱམིསིདྡྷི ཙ དྷམྨིདྡྷི ཙ. ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཨིདྡྷིཡོ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཱསཾ དྭིནྣཾ ཨིདྡྷཱིནཾ ཡདིདཾ དྷམྨིདྡྷཱི’’ཏི.
༡༦༠. ‘‘དྭེམཱ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཝུདྡྷིཡོ. ཀཏམཱ དྭེ? ཨཱམིསཝུདྡྷི ཙ དྷམྨཝུདྡྷི ཙ. ཨིམཱ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཝུདྡྷིཡོ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཱསཾ དྭིནྣཾ ཝུདྡྷཱིནཾ ཡདིདཾ དྷམྨཝུདྡྷཱི’’ཏི.
༡༦༡. ‘‘དྭེམཱནི ¶ , བྷིཀྑཝེ, རཏནཱནི. ཀཏམཱནི དྭེ? ཨཱམིསརཏནཉྩ དྷམྨརཏནཉྩ. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ རཏནཱནི. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ རཏནཱནཾ ཡདིདཾ དྷམྨརཏན’’ནྟི.
༡༦༢. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, སནྣིཙཡཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཨཱམིསསནྣིཙཡོ ཙ དྷམྨསནྣིཙཡོ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ སནྣིཙཡཱ. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ སནྣིཙཡཱནཾ ཡདིདཾ དྷམྨསནྣིཙཡོ’’ཏི.
༡༦༣. ‘‘དྭེམཱནི, བྷིཀྑཝེ, ཝེཔུལླཱནི. ཀཏམཱནི དྭེ? ཨཱམིསཝེཔུལླཉྩ ¶ དྷམྨཝེཔུལླཉྩ. ཨིམཱནི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཝེཔུལླཱནི. ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ ཝེཔུལླཱནཾ ཡདིདཾ དྷམྨཝེཔུལླ’’ནྟི.
སནྠཱརཝགྒོ ཙཏུཏྠོ.
(༡༥) ༥. སམཱཔཏྟིཝགྒོ
༡༦༤. ‘‘དྭེམེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? སམཱཔཏྟིཀུསལཏཱ ཙ སམཱཔཏྟིཝུཊྛཱནཀུསལཏཱ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’ཏི.
༡༦༥. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཨཛྫཝཉྩ མདྡཝཉྩ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’.
༡༦༦. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཁནྟི ཙ སོརཙྩཉྩ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’.
༡༦༧. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? སཱཁལྱཉྩ པཊིསནྠཱརོ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’.
༡༦༨. ‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཨཝིཧིཾསཱ ཙ སོཙེཡྻཉྩ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’.
༡༦༩. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཨིནྡྲིཡེསུ ཨགུཏྟདྭཱརཏཱ ཙ བྷོཛནེ ཨམཏྟཉྙུཏཱ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’.
༡༧༠. ‘‘དྭེམེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརཏཱ ཙ བྷོཛནེ མཏྟཉྙུཏཱ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’.
༡༧༡. ‘‘དྭེམེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? པཊིསངྑཱནབལཉྩ བྷཱཝནཱབལཉྩ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’.
༡༧༢. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? སཏིབལཉྩ སམཱདྷིབལཉྩ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’.
༡༧༣. ‘‘དྭེམེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? སམཐོ ¶ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’.
༡༧༤. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? སཱིལཝིཔཏྟི ཙ དིཊྛིཝིཔཏྟི ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’.
༡༧༥. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? སཱིལསམྤདཱ ཙ དིཊྛིསམྤདཱ ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’.
༡༧༦. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? སཱིལཝིསུདྡྷི ཙ དིཊྛིཝིསུདྡྷི ཙ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’.
༡༧༧. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? དིཊྛིཝིསུདྡྷི ཙ ཡཐཱདིཊྛིསྶ ཙ པདྷཱནཾ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’.
༡༧༨. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཨསནྟུཊྛིཏཱ ཙ ཀུསལེསུ དྷམྨེསུ, ཨཔྤཊིཝཱནིཏཱ ཙ པདྷཱནསྨིཾ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’.
༡༧༩. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? མུཊྛསྶཙྩཉྩ ཨསམྤཛཉྙཉྩ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’.
༡༨༠. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? སཏི ཙ སམྤཛཉྙཉྩ ¶ . ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’ཏི.
སམཱཔཏྟིཝགྒོ པཉྩམོ.
ཏཏིཡོ པཎྞཱསཀོ སམཏྟོ.
༡. ཀོདྷཔེཡྻཱལཾ
༡༨༡. ‘‘དྭེམེ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཀོདྷོ ཙ ཨུཔནཱཧོ ཙ…པེ… མཀྑོ ཙ པལཱ༹སོ [པལཱསོ (ཀ.)] ཙ… ཨིསྶཱ ཙ མཙྪརིཡཉྩ… མཱཡཱ ཙ སཱཋེཡྻཉྩ… ཨཧིརིཀཉྩ ཨནོཏྟཔྤཉྩ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’.
༡༨༢. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཨཀྐོདྷོ ཙ ཨནུཔནཱཧོ ཙ… ཨམཀྑོ ཙ ཨཔལཱ༹སོ ཙ… ཨནིསྶཱ ཙ ཨམཙྪརིཡཉྩ… ཨམཱཡཱ ཙ ཨསཱཋེཡྻཉྩ… ཧིརཱི ཙ ཨོཏྟཔྤཉྩ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ’’.
༡༨༣. ‘‘དྭཱིཧི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ དུཀྑཾ ཝིཧརཏི. ཀཏམེཧི དྭཱིཧི? ཀོདྷེན ཙ ཨུཔནཱཧེན ཙ… མཀྑེན ཙ པལཱ༹སེན ཙ… ཨིསྶཱཡ ཙ མཙྪརིཡེན ཙ… མཱཡཱཡ ཙ སཱཋེཡྻེན ཙ… ཨཧིརིཀེན ཙ ཨནོཏྟཔྤེན ཙ. ཨིམེཧི ¶ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭཱིཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ དུཀྑཾ ཝིཧརཏི’’.
༡༨༤. ‘‘དྭཱིཧི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ སུཁཾ ཝིཧརཏི. ཀཏམེཧི དྭཱིཧི? ཨཀྐོདྷེན ཙ ཨནུཔནཱཧེན ཙ… ཨམཀྑེན ཙ ཨཔལཱ༹སེན ཙ… ཨནིསྶཱཡ ཙ ཨམཙྪརིཡེན ཙ… ཨམཱཡཱཡ ཙ ཨསཱཋེཡྻེན ཙ ¶ … ཧིརིཡཱ ཙ ཨོཏྟཔྤེན ཙ. ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭཱིཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ སུཁཾ ཝིཧརཏི’’.
༡༨༥. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ སེཁསྶ བྷིཀྑུནོ པརིཧཱནཱཡ སཾཝཏྟནྟི. ཀཏམེ དྭེ? ཀོདྷོ ཙ ཨུཔནཱཧོ ཙ… མཀྑོ ཙ པལཱ༹སོ ཙ… ཨིསྶཱ ཙ མཙྪརིཡཉྩ… མཱཡཱ ཙ སཱཋེཡྻཉྩ… ཨཧིརིཀཉྩ ཨནོཏྟཔྤཉྩ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ སེཁསྶ བྷིཀྑུནོ པརིཧཱནཱཡ སཾཝཏྟནྟི’’.
༡༨༦. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ སེཁསྶ བྷིཀྑུནོ ཨཔརིཧཱནཱཡ སཾཝཏྟནྟི. ཀཏམེ དྭེ ¶ ? ཨཀྐོདྷོ ཙ ཨནུཔནཱཧོ ཙ… ཨམཀྑོ ཙ ཨཔལཱ༹སོ ཙ… ཨནིསྶཱ ཙ ཨམཙྪརིཡཉྩ… ཨམཱཡཱ ཙ ཨསཱཋེཡྻཉྩ… ཧིརཱི ཙ ཨོཏྟཔྤཉྩ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ སེཁསྶ བྷིཀྑུནོ ཨཔརིཧཱནཱཡ སཾཝཏྟནྟི’’.
༡༨༧. ‘‘དྭཱིཧི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ ཡཐཱབྷཏཾ ནིཀྑིཏྟོ ཨེཝཾ ནིརཡེ. ཀཏམེཧི དྭཱིཧི? ཀོདྷེན ཙ ཨུཔནཱཧེན ཙ… མཀྑེན ཙ པལཱ༹སེན ཙ… ཨིསྶཱཡ ཙ མཙྪརིཡེན ཙ… མཱཡཱཡ ཙ སཱཋེཡྻེན ཙ… ཨཧིརིཀེན ཙ ཨནོཏྟཔྤེན ཙ. ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭཱིཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ ཡཐཱབྷཏཾ ནིཀྑིཏྟོ ཨེཝཾ ནིརཡེ’’.
༡༨༨. ‘‘དྭཱིཧི ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ ཡཐཱབྷཏཾ ནིཀྑིཏྟོ ཨེཝཾ སགྒེ. ཀཏམེཧི དྭཱིཧི? ཨཀྐོདྷེན ཙ ཨནུཔནཱཧེན ཙ… ཨམཀྑེན ཙ ཨཔལཱ༹སེན ཙ… ཨནིསྶཱཡ ཙ ཨམཙྪརིཡེན ཙ… ཨམཱཡཱཡ ཙ ¶ ཨསཱཋེཡྻེན ཙ… ཧིརིཡཱ ཙ ཨོཏྟཔྤེན ཙ. ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭཱིཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ ཡཐཱབྷཏཾ ནིཀྑིཏྟོ ཨེཝཾ སགྒེ’’.
༡༨༩. ‘‘དྭཱིཧི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ ཨིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི དྭཱིཧི? ཀོདྷེན ཙ ཨུཔནཱཧེན ཙ… མཀྑེན ཙ པལཱ༹སེན ཙ… ཨིསྶཱཡ ཙ མཙྪརིཡེན ཙ… མཱཡཱཡ ཙ སཱཋེཡྻེན ཙ… ཨཧིརིཀེན ཙ ཨནོཏྟཔྤེན ཙ. ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭཱིཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ ཨིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔཱཡཾ དུགྒཏིཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི’’.
༡༩༠. ‘‘དྭཱིཧི, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ ཨིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཀཏམེཧི དྭཱིཧི? ཨཀྐོདྷེན ཙ ཨནུཔནཱཧེན ཙ… ཨམཀྑེན ཙ ཨཔལཱ༹སེན ཙ… ཨནིསྶཱཡ ཙ ཨམཙྪརིཡེན ཙ… ཨམཱཡཱཡ ཙ ཨསཱཋེཡྻེན ཙ… ཧིརིཡཱ ཙ ཨོཏྟཔྤེན ཙ. ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭཱིཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ ཨིདྷེཀཙྩོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ སུགཏིཾ སགྒཾ ལོཀཾ ཨུཔཔཛྫཏི’’.
ཀོདྷཔེཡྻཱལཾ ནིཊྛིཏཾ.
༢. ཨཀུསལཔེཡྻཱལཾ
༡༩༡-༢༠༠. ‘‘དྭེམེ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ ཨཀུསལཱ… དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ ཀུསལཱ… དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ སཱཝཛྫཱ… དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ ཨནཝཛྫཱ… དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ དུཀྑུདྲཡཱ… དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ སུཁུདྲཡཱ… དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ དུཀྑཝིཔཱཀཱ… དྭེམེ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ སུཁཝིཔཱཀཱ… དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ སབྱཱབཛ྄ཛྷཱ… དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱ ཨབྱཱབཛ྄ཛྷཱ. ཀཏམེ དྭེ? ཨཀྐོདྷོ ཙ ཨནུཔནཱཧོ ཙ… ཨམཀྑོ ཙ ཨཔལཱ༹སོ ཙ… ཨནིསྶཱ ཙ ཨམཙྪརིཡཉྩ… ཨམཱཡཱ ཙ ཨསཱཋེཡྻཉྩ… ཧིརཱི ཙ ཨོཏྟཔྤཉྩ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ དྷམྨཱ ཨབྱཱབཛ྄ཛྷཱ’’ཏི.
ཨཀུསལཔེཡྻཱལཾ ནིཊྛིཏཾ.
༣. ཝིནཡཔེཡྻཱལཾ
༢༠༡. ‘‘དྭེམེ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠཝསེ པཊིཙྩ ཏཐཱགཏེན སཱཝཀཱནཾ སིཀྑཱཔདཾ པཉྙཏྟཾ. ཀཏམེ དྭེ? སངྒྷསུཊྛུཏཱཡ སངྒྷཕཱསུཏཱཡ… དུམྨངྐཱུནཾ པུགྒལཱནཾ ནིགྒཧཱཡ, པེསལཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཕཱསུཝིཧཱརཱཡ… དིཊྛདྷམྨིཀཱནཾ ཨཱསཝཱནཾ སཾཝརཱཡ, སམྤརཱཡིཀཱནཾ ཨཱསཝཱནཾ པཊིགྷཱཏཱཡ… དིཊྛདྷམྨིཀཱནཾ ཝེརཱནཾ སཾཝརཱཡ, སམྤརཱཡིཀཱནཾ ཝེརཱནཾ པཊིགྷཱཏཱཡ… དིཊྛདྷམྨིཀཱནཾ ཝཛྫཱནཾ སཾཝརཱཡ, སམྤརཱཡིཀཱནཾ ཝཛྫཱནཾ པཊིགྷཱཏཱཡ… དིཊྛདྷམྨིཀཱནཾ བྷཡཱནཾ སཾཝརཱཡ, སམྤརཱཡིཀཱནཾ བྷཡཱནཾ པཊིགྷཱཏཱཡ… དིཊྛདྷམྨིཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ སཾཝརཱཡ, སམྤརཱཡིཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཊིགྷཱཏཱཡ… གིཧཱིནཾ ཨནུཀམྤཱཡ, པཱཔིཙྪཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ པཀྑུཔཙྪེདཱཡ… ཨཔྤསནྣཱནཾ པསཱདཱཡ, པསནྣཱནཾ བྷིཡྻོབྷཱཝཱཡ… སདྡྷམྨཊྛིཏིཡཱ ཝིནཡཱནུགྒཧཱཡ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཨཏྠཝསེ པཊིཙྩ ཏཐཱགཏེན སཱཝཀཱནཾ སིཀྑཱཔདཾ པཉྙཏྟ’’ནྟི.
༢༠༢-༢༣༠. ‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, ཨཏྠཝསེ པཊིཙྩ ཏཐཱགཏེན སཱཝཀཱནཾ པཱཏིམོཀྑཾ པཉྙཏྟཾ…པེ… པཱཏིམོཀྑུདྡེསོ པཉྙཏྟོ… པཱཏིམོཀྑཊྛཔནཾ ¶ པཉྙཏྟཾ… པཝཱརཎཱ པཉྙཏྟཱ… པཝཱརཎཊྛཔནཾ པཉྙཏྟཾ… ¶ ཏཛྫནཱིཡཀམྨཾ པཉྙཏྟཾ… ནིཡསྶཀམྨཾ པཉྙཏྟཾ… པབྦཱཛནཱིཡཀམྨཾ པཉྙཏྟཾ… པཊིསཱརཎཱིཡཀམྨཾ པཉྙཏྟཾ… ཨུཀྑེཔནཱིཡཀམྨཾ པཉྙཏྟཾ… པརིཝཱསདཱནཾ པཉྙཏྟཾ… མཱུལཱཡ པཊིཀསྶནཾ པཉྙཏྟཾ… མཱནཏྟདཱནཾ པཉྙཏྟཾ… ཨབྦྷཱནཾ པཉྙཏྟཾ… ཨོསཱརཎཱིཡཾ པཉྙཏྟཾ… ནིསྶཱརཎཱིཡཾ པཉྙཏྟཾ… ཨུཔསམྤདཱ པཉྙཏྟཱ… ཉཏྟིཀམྨཾ པཉྙཏྟཾ… ཉཏྟིདུཏིཡཀམྨཾ པཉྙཏྟཾ… ཉཏྟིཙཏུཏྠཀམྨཾ པཉྙཏྟཾ… ཨཔཉྙཏྟེ པཉྙཏྟཾ… པཉྙཏྟེ ཨནུཔཉྙཏྟཾ… སམྨུཁཱཝིནཡོ པཉྙཏྟོ… སཏིཝིནཡོ པཉྙཏྟོ… ཨམཱུལ༹ྷཝིནཡོ པཉྙཏྟོ… པཊིཉྙཱཏཀརཎཾ པཉྙཏྟཾ… ཡེབྷུཡྻསིཀཱ པཉྙཏྟཱ… ཏསྶཔཱཔིཡསིཀཱ པཉྙཏྟཱ… ཏིཎཝཏྠཱརཀོ པཉྙཏྟོ. ཀཏམེ དྭེ? སངྒྷསུཊྛུཏཱཡ, སངྒྷཕཱསུཏཱཡ… དུམྨངྐཱུནཾ པུགྒལཱནཾ ནིགྒཧཱཡ, པེསལཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཕཱསུཝིཧཱརཱཡ… དིཊྛདྷམྨིཀཱནཾ ཨཱསཝཱནཾ སཾཝརཱཡ, སམྤརཱཡིཀཱནཾ ཨཱསཝཱནཾ པཊིགྷཱཏཱཡ… དིཊྛདྷམྨིཀཱནཾ ཝེརཱནཾ སཾཝརཱཡ, སམྤརཱཡིཀཱནཾ ཝེརཱནཾ པཊིགྷཱཏཱཡ… དིཊྛདྷམྨིཀཱནཾ ཝཛྫཱནཾ སཾཝརཱཡ, སམྤརཱཡིཀཱནཾ ཝཛྫཱནཾ པཊིགྷཱཏཱཡ… དིཊྛདྷམྨིཀཱནཾ ¶ བྷཡཱནཾ སཾཝརཱཡ, སམྤརཱཡིཀཱནཾ བྷཡཱནཾ པཊིགྷཱཏཱཡ… དིཊྛདྷམྨིཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ ¶ དྷམྨཱནཾ སཾཝརཱཡ, སམྤརཱཡིཀཱནཾ ཨཀུསལཱནཾ དྷམྨཱནཾ པཊིགྷཱཏཱཡ… གིཧཱིནཾ ཨནུཀམྤཱཡ, པཱཔིཙྪཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ པཀྑུཔཙྪེདཱཡ… ཨཔྤསནྣཱནཾ ¶ པསཱདཱཡ, པསནྣཱནཾ བྷིཡྻོབྷཱཝཱཡ… སདྡྷམྨཊྛིཏིཡཱ, ཝིནཡཱནུགྒཧཱཡ. ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ ཨཏྠཝསེ པཊིཙྩ ཏཐཱགཏེན སཱཝཀཱནཾ ཏིཎཝཏྠཱརཀོ པཉྙཏྟོ’’ཏི.
ཝིནཡཔེཡྻཱལཾ ནིཊྛིཏཾ.
༤. རཱགཔེཡྻཱལཾ
༢༣༡. ‘‘རཱགསྶ ¶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, ཨབྷིཉྙཱཡ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. ཀཏམེ དྭེ? སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. རཱགསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཨབྷིཉྙཱཡ ཨིམེ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ’’ཏི.
‘‘རཱགསྶ, བྷིཀྑཝེ, པརིཉྙཱཡ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. ཀཏམེ དྭེ? སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. རཱགསྶ, བྷིཀྑཝེ, པརིཉྙཱ ཨིམེ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. རཱགསྶ, བྷིཀྑཝེ, པརིཀྑཡཱཡ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. ཀཏམེ དྭེ? སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. རཱགསྶ, བྷིཀྑཝེ, པརིཀྑཡཱ ཨིམེ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. རཱགསྶ, བྷིཀྑཝེ, པཧཱནཱཡ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. ཀཏམེ དྭེ? སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. རཱགསྶ, བྷིཀྑཝེ, པཧཱནཱ ཨིམེ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. རཱགསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཁཡཱཡ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. ཀཏམེ དྭེ? སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. རཱགསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཁཡཱ ཨིམེ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. རཱགསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཝཡཱཡ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. ཀཏམེ དྭེ? སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. རཱགསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཝཡཱ ཨིམེ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. རཱགསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཝིརཱགཱཡ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. ཀཏམེ དྭེ? སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. རཱགསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཝིརཱགཱ ཨིམེ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. རཱགསྶ, བྷིཀྑཝེ, ནིརོདྷཱཡ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. ཀཏམེ དྭེ? སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. རཱགསྶ, བྷིཀྑཝེ, ནིརོདྷཱ ཨིམེ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. རཱགསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཙཱགཱཡ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. ཀཏམེ དྭེ? སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. རཱགསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཙཱགཱ ཨིམེ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. རཱགསྶ, བྷིཀྑཝེ, པཊིནིསྶགྒཱཡ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. ཀཏམེ དྭེ? སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. རཱགསྶ, བྷིཀྑཝེ, པཊིནིསྶགྒཱཡ ཨིམེ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ’’ཏི.
༢༣༢-༢༤༦. ‘‘དོསསྶ…པེ… མོཧསྶ… ཀོདྷསྶ… ཨུཔནཱཧསྶ… མཀྑསྶ… པལཱ༹སསྶ… ཨིསྶཱཡ… མཙྪརིཡསྶ… མཱཡཱཡ… སཱཋེཡྻསྶ… ཐམྦྷསྶ… སཱརམྦྷསྶ… མཱནསྶ… ཨཏིམཱནསྶ… མདསྶ… པམཱདསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཨབྷིཉྙཱཡ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. ཀཏམེ དྭེ? སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. པམཱདསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཨབྷིཉྙཱ ཨིམེ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. པམཱདསྶ, བྷིཀྑཝེ, པརིཉྙཱཡ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. ཀཏམེ དྭེ? སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. པམཱདསྶ, བྷིཀྑཝེ, པརིཉྙཱ ཨིམེ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. པམཱདསྶ, བྷིཀྑཝེ, པརིཀྑཡཱཡ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. ཀཏམེ དྭེ? སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. པམཱདསྶ ¶ , བྷིཀྑཝེ, པརིཀྑཡཱཡ ཨིམེ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. པམཱདསྶ, བྷིཀྑཝེ, པཧཱནཱཡ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. ཀཏམེ དྭེ? སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. པམཱདསྶ, བྷིཀྑཝེ, པཧཱནཱ ཨིམེ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. པམཱདསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཁཡཱཡ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. ཀཏམེ དྭེ? སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. པམཱདསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཁཡཱ ཨིམེ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. པམཱདསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཝཡཱཡ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. ཀཏམེ དྭེ? སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. པམཱདསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཝཡཱ ཨིམེ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. པམཱདསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཝིརཱགཱཡ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. ཀཏམེ དྭེ? སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. པམཱདསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཝིརཱགཱ ཨིམེ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. པམཱདསྶ, བྷིཀྑཝེ, ནིརོདྷཱཡ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. ཀཏམེ དྭེ? སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. པམཱདསྶ, བྷིཀྑཝེ, ནིརོདྷཱ ཨིམེ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. པམཱདསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཙཱགཱཡ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. ཀཏམེ དྭེ? སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. པམཱདསྶ, བྷིཀྑཝེ, ཙཱགཱ ཨིམེ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. པམཱདསྶ, བྷིཀྑཝེ, པཊིནིསྶགྒཱཡ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ. ཀཏམེ དྭེ? སམཐོ ཙ ཝིཔསྶནཱ ཙ. པམཱདསྶ, བྷིཀྑཝེ, པཊིནིསྶགྒཱཡ ཨིམེ དྭེ དྷམྨཱ བྷཱཝེཏབྦཱ’’ཏི.
(ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ. ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི.) [( ) ཨེཏྠནྟརེ པཱཋོ སཱི. སྱཱ. ཀཾ. པཱི. པོཏྠཀེསུ ནཏྠི]
རཱགཔེཡྻཱལཾ ནིཊྛིཏཾ.
དུཀནིཔཱཏཔཱལི༹ ནིཊྛིཏཱ.