📜

ནམོ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ

ཁུདྡཀནིཀཱཡེ

པེཏཝཏྠུ-ཨཊྛཀཐཱ

གནྠཱརམྦྷཀཐཱ

མཧཱཀཱརུཎིཀཾ ¶ ¶ ¶ ནཱཐཾ, ཉེཡྻསཱགརཔཱརགུཾ;

ཝནྡེ ནིཔུཎགམྦྷཱིར-ཝིཙིཏྲནཡདེསནཾ.

ཝིཛྫཱཙརཎསམྤནྣཱ, ཡེན ནིཡྻནྟི ལོཀཏོ;

ཝནྡེ ཏམུཏྟམཾ དྷམྨཾ, སམྨཱསམྦུདྡྷཔཱུཛིཏཾ.

སཱིལཱདིགུཎསམྤནྣོ, ཋིཏོ མགྒཕལེསུ ཡོ;

ཝནྡེ ཨརིཡསངྒྷཾ ཏཾ, པུཉྙཀྑེཏྟཾ ཨནུཏྟརཾ.

ཝནྡནཱཛནིཏཾ ¶ པུཉྙཾ, ཨིཏི ཡཾ རཏནཏྟཡེ;

ཧཏནྟརཱཡོ སབྦཏྠ, ཧུཏྭཱཧཾ ཏསྶ ཏེཛསཱ.

པེཏེཧི ཙ ཀཏཾ ཀམྨཾ, ཡཾ ཡཾ པུརིམཛཱཏིསུ;

པེཏབྷཱཝཱཝཧཾ ཏཾ ཏཾ, ཏེསཉྷི ཕལབྷེདཏོ.

པཀཱསཡནྟཱི བུདྡྷཱནཾ, དེསནཱ ཡཱ ཝིསེསཏོ;

སཾཝེགཛནནཱི ཀམྨ-ཕལཔཙྩཀྑཀཱརིནཱི.

པེཏཝཏྠཱུཏི ནཱམེན, སུཔརིཉྙཱཏཝཏྠུཀཱ;

ཡཾ ཁུདྡཀནིཀཱཡསྨིཾ, སངྒཱཡིཾསུ མཧེསཡོ.

ཏསྶ སམྨཱཝལམྦིཏྭཱ, པོརཱཎཊྛཀཐཱནཡཾ;

ཏཏྠ ཏཏྠ ནིདཱནཱནི, ཝིབྷཱཝེནྟོ ཝིསེསཏོ.

སུཝིསུདྡྷཾ ¶ ཨསཾཀིཎྞཾ, ནིཔུཎཏྠཝིནིཙྪཡཾ;

མཧཱཝིཧཱརཝཱསཱིནཾ, སམཡཾ ཨཝིལོམཡཾ.

ཡཐཱབལཾ ཀརིསྶཱམི, ཨཏྠསཾཝཎྞནཾ སུབྷཾ;

སཀྐཙྩཾ བྷཱསཏོ ཏཾ མེ, ནིསཱམཡཐ སཱདྷཝོཏི.

ཏཏྠ ¶ པེཏཝཏྠཱུཏི སེཊྛིཔུཏྟཱདིཀསྶ ཏསྶ ཏསྶ སཏྟསྶ པེཏབྷཱཝཧེཏུབྷཱུཏཾ ཀམྨཾ, ཏསྶ པན པཀཱསནཝསེན པཝཏྟོ ‘‘ཁེཏྟཱུཔམཱ ཨརཧནྟོ’’ཏིཨཱདིཀཱ པརིཡཏྟིདྷམྨོ ཨིདྷ ‘‘པེཏཝཏྠཱུ’’ཏི ཨདྷིཔྤེཏོ.

ཏཡིདཾ པེཏཝཏྠུ ཀེན བྷཱསིཏཾ, ཀཏྠ བྷཱསིཏཾ, ཀདཱ བྷཱསིཏཾ, ཀསྨཱ ཙ བྷཱསིཏནྟི? ཝུཙྩཏེ – ཨིདཉྷི པེཏཝཏྠུ དུཝིདྷེན པཝཏྟཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཝསེན, པུཙྪཱཝིསྶཛྫནཝསེན ཙ. ཏཏྠ ཡཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཝསེན པཝཏྟཾ, ཏཾ བྷགཝཏཱ བྷཱསིཏཾ, ཨིཏརཾ ནཱརདཏྠེརཱདཱིཧི པུཙྪིཏཾ ཏེཧི ཏེཧི པེཏེཧི བྷཱསིཏཾ. སཏྠཱ པན ཡསྨཱ ནཱརདཏྠེརཱདཱིཧི ཏསྨིཾ ཏསྨིཾ པུཙྪཱཝིསྶཛྫནེ ཨཱརོཙིཏེ ཏཾ ¶ ཏཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ སམྤཏྟཔརིསཱཡ དྷམྨཾ དེསེསི, ཏསྨཱ སབྦམྤེཏཾ པེཏཝཏྠུ སཏྠཱརཱ བྷཱསིཏམེཝ ནཱམ ཛཱཏཾ. པཝཏྟིཏཝརདྷམྨཙཀྐེ ཧི སཏྠརི ཏཏྠ ཏཏྠ རཱཛགཧཱདཱིསུ ཝིཧརནྟེ ཡེབྷུཡྻེན ཏཱཡ ཏཱཡ ཨཊྛུཔྤཏྟིཡཱ པུཙྪཱཝིསྶཛྫནཝསེན སཏྟཱནཾ ཀམྨཕལཔཙྩཀྑཀརཎཱཡ ཏཾ ཏཾ པེཏཝཏྠུ དེསནཱརུལ༹ྷནྟི ཨཡཾ ཏཱཝེཏྠ ‘‘ཀེན བྷཱསིཏ’’ནྟིཨཱདཱིནཾ པདཱནཾ སཱདྷཱརཎཏོ ཝིསྶཛྫནཱ. ཨསཱདྷཱརཎཏོ པན ཏསྶ ཏསྶ ཝཏྠུསྶ ཨཏྠཝཎྞནཱཡམེཝ ཨཱགམིསྶཏི.

ཏཾ པནེཏཾ པེཏཝཏྠུ ཝིནཡཔིཊཀཾ སུཏྟནྟཔིཊཀཾ ཨབྷིདྷམྨཔིཊཀནྟི ཏཱིསུ པིཊཀེསུ སུཏྟནྟཔིཊཀཔརིཡཱཔནྣཾ, དཱིགྷནིཀཱཡོ མཛ྄ཛྷིམནིཀཱཡོ སཾཡུཏྟནིཀཱཡོ ཨངྒུཏྟརནིཀཱཡོ ཁུདྡཀནིཀཱཡོཏི པཉྩསུ ནིཀཱཡེསུ ཁུདྡཀནིཀཱཡཔརིཡཱཔནྣཾ, སུཏྟཾ གེཡྻཾ ཝེཡྻཱཀརཎཾ གཱཐཱ ཨུདཱནཾ ཨིཏིཝུཏྟཀཾ ཛཱཏཀཾ ཨབྦྷུཏདྷམྨཾ ཝེདལླནྟི ནཝསུ སཱསནངྒེསུ གཱཐཱསངྒཧཾ.

‘‘དྭཱསཱིཏི ¶ བུདྡྷཏོ གཎྷིཾ, དྭེ སཧསྶཱནི བྷིཀྑུཏོ;

ཙཏུརཱསཱིཏི སཧསྶཱནི, ཡེ མེ དྷམྨཱ པཝཏྟིནོ’’ཏི. (ཐེརགཱ. ༡༠༢༧) –

ཨེཝཾ དྷམྨབྷཎྜཱགཱརིཀེན པཊིཉྙཱཏེསུ ཙཏུརཱསཱིཏིཡཱ དྷམྨཀྑནྡྷསཧསྶེསུ ཀཏིཔཡདྷམྨཀྑནྡྷསངྒཧཾ, བྷཱཎཝཱརཏོ ཙཏུབྷཱཎཝཱརམཏྟཾ, ཝགྒཏོ – ཨུརགཝགྒོ ཨུབྦརིཝགྒོ ཙཱུལ༹ཝགྒོ མཧཱཝགྒོཏི ཙཏུཝགྒསངྒཧཾ. ཏེསུ པཋམཝགྒེ དྭཱདས ཝཏྠཱུནི, དུཏིཡཝགྒེ ¶ ཏེརས ཝཏྠཱུནི, ཏཏིཡཝགྒེ དས ཝཏྠཱུནི, ཙཏུཏྠཝགྒེ སོལ༹ས ཝཏྠཱུནཱིཏི ཝཏྠུཏོ ཨེཀཔཉྙཱསཝཏྠུཔཊིམཎྜིཏཾ. ཏསྶ ཝགྒེསུ ཨུརགཝགྒོ ཨཱདི, ཝཏྠཱུསུ ཁེཏྟཱུཔམཔེཏཝཏྠུ ཨཱདི, ཏསྶཱཔི ‘‘ཁེཏྟཱུཔམཱ ཨརཧནྟོ’’ཏི ཨཡཾ གཱཐཱ ཨཱདི.

༡. ཨུརགཝགྒོ

༡. ཁེཏྟཱུཔམཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

ཏཾ ¶ པནེཏཾ ཝཏྠུཾ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརནྟོ ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ ཨཉྙཏརཾ སེཊྛིཔུཏྟཔེཏཾ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི. རཱཛགཧེ ཀིར ཨཉྙཏརོ ཨཌྜྷོ མཧདྡྷནོ མཧཱབྷོགོ པཧཱུཏཝིཏྟཱུཔཀརཎོ ཨནེཀཀོཊིདྷནསནྣིཙཡོ སེཊྛི ཨཧོསི. ཏསྶ མཧཱདྷནསམྤནྣཏཱཡ ‘‘མཧཱདྷནསེཊྛི’’ཏྭེཝ སམཉྙཱ ཨཧོསི. ཨེཀོཝ པུཏྟོ ཨཧོསི, པིཡོ མནཱཔོ. ཏསྨིཾ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟེ མཱཏཱཔིཏརོ ཨེཝཾ ཙིནྟེསུཾ – ‘‘ཨམྷཱཀཾ པུཏྟསྶ དིཝསེ དིཝསེ སཧསྶཾ སཧསྶཾ པརིབྦཡཾ ཀརོནྟསྶ ཝསྶསཏེནཱཔི ཨཡཾ དྷནསནྣིཙཡོ པརིཀྑཡཾ ན གམིསྶཏི, ཀིཾ ཨིམསྶ སིཔྤུགྒཧཎཔརིསྶམེན, ཨཀིལནྟཀཱཡཙིཏྟོ ཡཐཱསུཁཾ བྷོགེ པརིབྷུཉྫཏཱུ’’ཏི སིཔྤཾ ན སིཀྑཱཔེསུཾ. ཝཡཔྤཏྟེ པན ཀུལརཱུཔཡོབྦནཝིལཱསསམྤནྣཾ ཀཱམཱབྷིམུཁཾ དྷམྨསཉྙཱཝིམུཁཾ ཀཉྙཾ ཨཱནེསུཾ. སོ ཏཱཡ སདྡྷིཾ ཨབྷིརམནྟོ དྷམྨེ ཙིཏྟམཏྟམྤི ཨནུཔྤཱདེཏྭཱ, སམཎབྲཱཧྨཎགུརུཛནེསུ ཨནཱདརོ ཧུཏྭཱ, དྷུཏྟཛནཔརིཝུཏོ རཛྫམཱནོ པཉྩཀཱམགུཎེ རཏོ གིདྡྷོ མོཧེན ཨནྡྷོ ཧུཏྭཱ ཀཱལཾ ཝཱིཏིནཱམེཏྭཱ, མཱཏཱཔིཏཱུསུ ཀཱལཀཏེསུ ནཊནཱཊཀགཱཡཀཱདཱིནཾ ཡཐིཙྪིཏཾ དེནྟོ དྷནཾ ཝིནཱསེཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ¶ པཱརིཛུཉྙཔྤཏྟོ ཧུཏྭཱ, ཨིཎཾ གཧེཏྭཱ ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེནྟོ པུན ཨིཎམྤི ཨལབྷིཏྭཱ ཨིཎཱཡིཀེཧི ཙོདིཡམཱནོ ཏེསཾ ཨཏྟནོ ཁེཏྟཝཏྠུགྷརཱདཱིནི དཏྭཱ, ཀཔཱལཧཏྠོ བྷིཀྑཾ ཙརིཏྭཱ བྷུཉྫནྟོ ཏསྨིཾཡེཝ ནགརེ ཨནཱཐསཱལཱཡཾ ཝསཏི.

ཨཐ ནཾ ཨེཀདིཝསཾ ཙོརཱ སམཱགཏཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘‘ཨམྦྷོ པུརིས, ཀིཾ ཏུཡ྄ཧཾ ཨིམིནཱ དུཛྫཱིཝིཏེན, ཏརུཎོ ཏྭམསི ¶ ཐཱམཛཝབལསམྤནྣོ, ཀསྨཱ ཧཏྠཔཱདཝིཀལོ ཝིཡ ཨཙྪསི? ཨེཧི ཨམྷེཧི སཧ ཙོརིཀཱཡ པརེསཾ སནྟཀཾ གཧེཏྭཱ སུཁེན ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེཧཱི’’ཏི. སོ ‘‘ནཱཧཾ ཙོརིཀཾ ཀཱཏུཾ ཛཱནཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཙོརཱ ‘‘མཡཾ ཏཾ སིཀྑཱཔེམ, ཀེཝལཾ ཏྭཾ ཨམྷཱཀཾ ཝཙནཾ ཀརོཧཱི’’ཏི ཨཱཧཾསུ. སོ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ཏེཧི སདྡྷིཾ ཨགམཱསི. ཨཐ ཏེ ཙོརཱ ཏསྶ ཧཏྠེ མཧནྟཾ མུགྒརཾ དཏྭཱ སནྡྷིཾ ཚིནྡིཏྭཱ གྷརཾ པཝིསནྟོ ཏཾ སནྡྷིམུཁེ ཋཔེཏྭཱ ཨཱཧཾསུ – ‘‘སཙེ ཨིདྷ ཨཉྙོ ཀོཙི ཨཱགཙྪཏི, ཏཾ ཨིམིནཱ མུགྒརེན པཧརིཏྭཱ ཨེཀཔྤཧཱརེནེཝ མཱརེཧཱི’’ཏི. སོ ཨནྡྷབཱལོ ཧིཏཱཧིཏཾ ཨཛཱནནྟོ པརེསཾ ཨཱགམནམེཝ ཨོལོཀེནྟོ ཏཏྠ ཨཊྛཱསི ¶ . ཙོརཱ པན གྷརཾ པཝིསིཏྭཱ གཡ྄ཧཱུཔགཾ བྷཎྜཾ གཧེཏྭཱ གྷརམནུསྶེཧི ཉཱཏམཏྟཱཝ ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ པལཱཡིཾསུ. གྷརམནུསྶཱ ཨུཊྛཧིཏྭཱ སཱིགྷཾ སཱིགྷཾ དྷཱཝནྟཱ ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ ཨོལོཀེནྟཱ ཏཾ པུརིསཾ སནྡྷིདྭཱརེ ཋིཏཾ དིསྭཱ ‘‘ཧརེ དུཊྛཙོརཱ’’ཏི གཧེཏྭཱ ཧཏྠཔཱདེ མུགྒརཱདཱིཧི པོཐེཏྭཱ རཉྙོ དསྶེསུཾ – ‘‘ཨཡཾ, དེཝ, ཙོརོ སནྡྷིསུཁེ གཧིཏོ’’ཏི. རཱཛཱ ‘‘ཨིམསྶ སཱིསཾ ཚིནྡཱཔེཧཱི’’ཏི ནགརགུཏྟིཀཾ ཨཱཎཱཔེསི. ‘‘སཱདྷུ, དེཝཱ’’ཏི ནགརགུཏྟིཀོ ཏཾ གཱཧཱཔེཏྭཱ པཙྪཱབཱཧཾ གཱལ༹ྷབནྡྷནཾ བནྡྷཱཔེཏྭཱ རཏྟཝཎྞཝིརལ༹མཱལཱབནྡྷཀཎྛཾ ཨིཊྛཀཙུཎྞམཀྑིཏསཱིསཾ ཝཛ྄ཛྷཔཧཊབྷེརིདེསིཏམགྒཾ རཐིཀཱཡ རཐིཀཾ སིངྒྷཱཊཀེན སིངྒྷཱཊཀཾ ཝིཙརཱཔེཏྭཱ ཀསཱཧི ཏཱལེ༹ནྟོ ཨཱགྷཱཏནཱབྷིམུཁཾ ནེཏི. ‘‘ཨཡཾ ཨིམསྨིཾ ནགརེ ཝིལུམྤམཱནཀཙོརོ གཧིཏོ’’ཏི ཀོལཱཧལཾ ཨཧོསི.

ཏེན ཙ སམཡེན ཏསྨིཾ ནགརེ སུལསཱ ནཱམ ནགརསོབྷིནཱི པཱསཱདེ ཋིཏཱ ཝཱཏཔཱནནྟརེན ཨོལོཀེནྟཱི ཏཾ ཏཐཱ ནཱིཡམཱནཾ དིསྭཱ པུབྦེ ཏེན ཀཏཔརིཙཡཱ ‘‘ཨཡཾ པུརིསོ ཨིམསྨིཾཡེཝ ནགརེ མཧཏིཾ སམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིདཱནི ཨེཝརཱུཔཾ ཨནཏྠཾ ཨནཡབྱསནཾ པཏྟོ’’ཏི ཏསྶ ཀཱརུཉྙཾ ¶ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ ཙཏྟཱརོ མོདཀེ པཱནཱིཡཉྩ པེསེསི. ནགརགུཏྟིཀསྶ ཙ ཨཱརོཙཱཔེསི – ‘‘ཏཱཝ ཨཡྻོ ཨཱགམེཏུ, ཡཱཝཱཡཾ ¶ པུརིསོ ཨིམེ མོདཀེ ཁཱདིཏྭཱ པཱནཱིཡཾ པིཝིསྶཏཱི’’ཏི.

ཨཐེཏསྨིཾ ཨནྟརེ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཨོལོཀེནྟོ ཏསྶ བྱསནཔྤཏྟིཾ དིསྭཱ ཀརུཎཱཡ སཉྩོདིཏམཱནསོ – ‘‘ཨཡཾ པུརིསོ ཨཀཏཔུཉྙོ ཀཏཔཱཔོ, ཏེནཱཡཾ ནིརཡེ ནིབྦཏྟིསྶཏི, མཡི པན གཏེ མོདཀེ ཙ པཱནཱིཡཉྩ དཏྭཱ བྷུམྨདེཝེསུ ཨུཔྤཛྫིསྶཏི, ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨིམསྶ ཨཝསྶཡོ བྷཝེཡྻ’’ནྟི ཙིནྟེཏྭཱ པཱནཱིཡམོདཀེསུ ཨུཔནཱིཡམཱནེསུ ཏསྶ པུརིསསྶ པུརཏོ པཱཏུརཧོསི. སོ ཐེརཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ‘‘ཀིཾ མེ ཨིདཱནེཝ ཨིམེཧི མཱརིཡམཱནསྶ མོདཀེཧི ཁཱདིཏེཧི, ཨིདཾ པན པརལོཀཾ གཙྪནྟསྶ པཱཐེཡྻཾ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ མོདཀེ ཙ པཱནཱིཡཉྩ ཐེརསྶ དཱཔེསི. ཐེརོ ཏསྶ པསཱདསཾཝཌྜྷནཏྠཾ ཏསྶ པསྶནྟསྶེཝ ཏཐཱརཱུཔེ ཋཱནེ ནིསཱིདིཏྭཱ མོདཀེ པརིབྷུཉྫིཏྭཱ པཱནཱིཡཉྩ པིཝིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐཱམི. སོ པན པུརིསོ ཙོརགྷཱཏཀེཧི ཨཱགྷཱཏནཾ ནེཏྭཱ སཱིསཙྪེདཾ པཱཔིཏོ ཨནུཏྟརེ པུཉྙཀྑེཏྟེ མཧཱམོགྒལླཱནཏྠེརེ ཀཏེན པུཉྙེན ཨུལཱ༹རེ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟནཱརཧོཔི ཡསྨཱ ‘‘སུལསཾ ཨཱགམྨ མཡཱ ཨཡཾ དེཡྻདྷམྨོ ལདྡྷོ’’ཏི སུལསཱཡ གཏེན སིནེཧེན མརཎཀཱལེ ཙིཏྟཾ ཨུཔཀྐིལིཊྛཾ ཨཧོསི. ཏསྨཱ ཧཱིནཀཱཡཾ ཨུཔཔཛྫནྟོ པབྦཏགཧནསམྦྷཱུཏེ སནྡཙྪཱཡེ མཧཱནིགྲོདྷརུཀྑེ རུཀྑདེཝཏཱ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི.

སོ ¶ ཀིར སཙེ པཋམཝཡེ ཀུལཝཾསཊྛཔནེ ཨུསྶུཀྐཾ ཨཀརིསྶ, ཏསྨིཾཡེཝ ནགརེ སེཊྛཱིནཾ ཨགྒོ ཨབྷཝིསྶ, མཛ྄ཛྷིམཝཡེ མཛ྄ཛྷིམོ, པཙྪིམཝཡེ པཙྪིམོ. སཙེ པན པཋམཝཡེ པབྦཛིཏོ ཨབྷཝིསྶ, ཨརཧཱ ཨབྷཝིསྶ, མཛ྄ཛྷིམཝཡེ སཀདཱགཱམཱི ཨནཱགཱམཱི ཝཱ ཨབྷཝིསྶ, པཙྪིམཝཡེ སོཏཱཔནྣོ ཨབྷཝིསྶ. པཱཔམིཏྟསཾསགྒེན པན ཨིཏྠིདྷུཏྟོ སུརཱདྷུཏྟོ དུཙྩརིཏནིརཏོ ཨནཱདརིཀོ ཧུཏྭཱ ཨནུཀྐམེན སབྦསམྤཏྟིཏོ པརིཧཱཡིཏྭཱ མཧཱབྱསནཾ པཏྟོཏི ཝདནྟི.

ཨཐ ¶ སོ ཨཔརེན སམཡེན སུལསཾ ཨུཡྻཱནགཏཾ དིསྭཱ སཉྫཱཏཀཱམརཱགོ ཨནྡྷཀཱརཾ མཱཔེཏྭཱ ཏཾ ཨཏྟནོ བྷཝནཾ ནེཏྭཱ སཏྟཱཧཾ ཏཱཡ ¶ སདྡྷིཾ སཾཝཱསཾ ཀཔྤེསི, ཨཏྟཱནཉྩསྶཱ ཨཱརོཙེསི. ཏསྶཱ མཱཏཱ ཏཾ ཨཔསྶནྟཱི རོདམཱནཱ ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ པརིབྦྷམཏི. ཏཾ དིསྭཱ མཧཱཛནོ ‘‘ཨཡྻོ མཧཱམོགྒལླཱནོ མཧིདྡྷིཀོ མཧཱནུབྷཱཝོ ཏསྶཱ གཏིཾ ཛཱནེཡྻ, ཏཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པུཙྪེཡྻཱསཱི’’ཏི ཨཱཧ. སཱ ‘‘སཱདྷུ ཨཡྻོ’’ཏི ཐེརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏམཏྠཾ པུཙྪི. ཐེརོ ‘‘ཨིཏོ སཏྟམེ དིཝསེ ཝེལུ༹ཝནམཧཱཝིཧཱརེ བྷགཝཏི དྷམྨཾ དེསེནྟེ པརིསཔརིཡནྟེ པསྶིསྶསཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཨཐ སུལསཱ ཏཾ དེཝཔུཏྟཾ ཨཝོཙ – ‘‘ཨཡུཏྟཾ མཡ྄ཧཾ ཏཝ བྷཝནེ ཝསནྟིཡཱ, ཨཛྫ སཏྟམོ དིཝསོ, མམ མཱཏཱ མཾ ཨཔསྶནྟཱི པརིདེཝསོཀསམཱཔནྣཱ བྷཝིསྶཏི, སཱདྷུ མཾ, དེཝ, ཏཏྠེཝ ནེཧཱི’’ཏི. སོ ཏཾ ནེཏྭཱ ཝེལུ༹ཝནེ བྷགཝཏི དྷམྨཾ དེསེནྟེ པརིསཔརིཡནྟེ ཋཔེནྟྭཱ ཨདིསྶམཱནརཱུཔོ ཨཊྛཱསི.

ཏཏོ མཧཱཛནོ སུལསཾ དིསྭཱ ཨེཝམཱཧ – ‘‘ཨམྨ སུལསེ, ཏྭཾ ཨེཏྟཀཾ དིཝསཾ ཀུཧིཾ གཏཱ? ཏཝ མཱཏཱ ཏྭཾ ཨཔསྶནྟཱི པརིདེཝསོཀསམཱཔནྣཱ ཨུམྨཱདཔྤཏྟཱ ཝིཡ ཛཱཏཱ’’ཏི. སཱ ཏཾ པཝཏྟིཾ མཧཱཛནསྶ ཨཱཙིཀྑི. མཧཱཛནེན ཙ ‘‘ཀཐཾ སོ པུརིསོ ཏཐཱཔཱཔཔསུཏོ ཨཀཏཀུསལོ དེཝཱུཔཔཏྟིཾ པཊིལབྷཏཱི’’ཏི ཝུཏྟེ སུལསཱ ‘‘མཡཱ དཱཔིཏེ མོདཀེ པཱནཱིཡཉྩ ཨཡྻསྶ མཧཱམོགྒལླཱནཏྠེརསྶ དཏྭཱ ཏེན པུཉྙེན དེཝཱུཔཔཏྟིཾ པཊིལབྷཏཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཏཾ སུཏྭཱ མཧཱཛནོ ཨཙྪརིཡབྦྷུཏཙིཏྟཛཱཏོ ཨཧོསི – ‘‘ཨརཧནྟོ ནཱམ ཨནུཏྟརཾ པུཉྙཀྑེཏྟཾ ལོཀསྶ, ཡེསུ ཨཔྤཀོཔི ཀཏོ ཀཱརོ སཏྟཱནཾ དེཝཱུཔཔཏྟིཾ ཨཱཝཧཏཱི’’ཏི ཨུལཱ༹རཾ པཱིཏིསོམནསྶཾ པཊིསཾཝེདེསི. བྷིཀྑཱུ ཏམཏྠཾ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསུཾ. ཏཏོ བྷགཝཱ ཨིམིསྶཱ ཨཊྛུཔྤཏྟིཡཱ –

༡.

‘‘ཁེཏྟཱུཔམཱ ཨརཧནྟོ, དཱཡཀཱ ཀསྶཀཱུཔམཱ;

བཱིཛཱུཔམཾ དེཡྻདྷམྨཾ, ཨེཏྟོ ནིབྦཏྟཏེ ཕལཾ.

༢.

‘‘ཨེཏཾ ¶ ¶ བཱིཛཾ ཀསཱི ཁེཏྟཾ, པེཏཱནཾ དཱཡཀསྶ ཙ;

ཏཾ པེཏཱ པརིབྷུཉྫནྟི, དཱཏཱ པུཉྙེན ཝཌྜྷཏི.

༣.

‘‘ཨིདྷེཝ ¶ ཀུསལཾ ཀཏྭཱ, པེཏེ ཙ པཊིཔཱུཛིཡ;

སགྒཉྩ ཀམཏིཊྛཱནཾ, ཀམྨཾ ཀཏྭཱན བྷདྡཀ’’ནྟི. – ཨིམཱ གཱཐཱ ཨབྷཱསི;

༡. ཏཏྠ ཁེཏྟཱུཔམཱཏི ཁིཏྟཾ ཝུཏྟཾ བཱིཛཾ ཏཱཡཏི མཧཔྥལབྷཱཝཀརཎེན རཀྑཏཱིཏི ཁེཏྟཾ, སཱལིབཱིཛཱདཱིནཾ ཝིརུཧནཊྛཱནཾ. ཏཾ ཨུཔམཱ ཨེཏེསནྟི ཁེཏྟཱུཔམཱ, ཀེདཱརསདིསཱཏི ཨཏྠོ. ཨརཧནྟོཏི ཁཱིཎཱསཝཱ. ཏེ ཧི ཀིལེསཱརཱིནཾ སཾསཱརཙཀྐསྶ ཨརཱནཉྩ ཧཏཏྟཱ, ཏཏོ ཨེཝ ཨཱརཀཏྟཱ, པཙྩཡཱདཱིནཾ ཨརཧཏྟཱ, པཱཔཀརཎེ རཧཱབྷཱཝཱ ཙ ‘‘ཨརཧནྟོ’’ཏི ཝུཙྩནྟི. ཏཏྠ ཡཐཱ ཁེཏཉྷི ཏིཎཱདིདོསརཧིཏཾ སྭཱབྷིསངྑཏབཱིཛམྷི ཝུཏྟེ ཨུཏུསལིལཱདིཔཙྩཡནྟརཱུཔེཏཾ ཀསྶཀསྶ མཧཔྥལཾ ཧོཏི, ཨེཝཾ ཁཱིཎཱསཝསནྟཱནོ ལོབྷཱདིདོསརཧིཏོ སྭཱབྷིསངྑཏེ དེཡྻདྷམྨབཱིཛེ ཝུཏྟེ ཀཱལཱདིཔཙྩཡནྟརསཧིཏོ དཱཡཀསྶ མཧཔྥལོ ཧོཏི. ཏེནཱཧ བྷགཝཱ ‘‘ཁེཏྟཱུཔམཱ ཨརཧནྟོ’’ཏི. ཨུཀྐཊྛནིདྡེསོ ཨཡཾ ཏསྶ སེཁཱདཱིནམྤི ཁེཏྟབྷཱཝཱཔཊིཀྑེཔཏོ.

དཱཡཀཱཏི ཙཱིཝརཱདཱིནཾ པཙྩཡཱནཾ དཱཏཱརོ པརིཙྩཛནཀཱ, ཏེསཾ པརིཙྩཱགེན ཨཏྟནོ སནྟཱནེ ལོབྷཱདཱིནཾ པརིཙྩཛནཀཱ ཚེདནཀཱ, ཏཏོ ཝཱ ཨཏྟནོ སནྟཱནསྶ སོདྷཀཱ, རཀྑཀཱ ཙཱཏི ཨཏྠོ. ཀསྶཀཱུཔམཱཏི ཀསྶཀསདིསཱ. ཡཐཱ ཀསྶཀོ སཱལིཁེཏྟཱདཱིནི ཀསིཏྭཱ ཡཐཱཀཱལཉྩ ཝུཏྟུདཀདཱནནཱིཧརཎནིདྷཱནརཀྑཎཱདཱིཧི ཨཔྤམཛྫནྟོ ཨུལཱ༹རཾ ཝིཔུལཉྩ སསྶཕལཾ པཊིལབྷཏི, ཨེཝཾ དཱཡཀོཔི ཨརཧནྟེསུ དེཡྻདྷམྨཔརིཙྩཱགེན པཱརིཙརིཡཱཡ ཙ ཨཔྤམཛྫནྟོ ཨུལཱ༹རཾ ཝིཔུལཉྩ དཱནཕལཾ པཊིལབྷཏི. ཏེན ཝུཏྟཾ ‘‘དཱཡཀཱ ཀསྶཀཱུཔམཱ’’ཏི.

བཱིཛཱུཔམཾ དེཡྻདྷམྨནྟི ལིངྒཝིཔལླཱསེན ཝུཏྟཾ, བཱིཛསདིསོ དེཡྻདྷམྨོཏི ཨཏྠོ. ཨནྣཔཱནཱདིཀསྶ ཧི དསཝིདྷསྶ དཱཏབྦཝཏྠུནོ ཨེཏཾ ནཱམཾ. ཨེཏྟོ ནིབྦཏྟཏེ ཕལནྟི ཨེཏསྨཱ དཱཡཀཔཊིགྒཱཧཀདེཡྻདྷམྨཔརིཙྩཱགཏོ ¶ དཱནཕལཾ ནིབྦཏྟཏི ཙེཝ ཨུཔྤཛྫཏི ཙ, ཙིརཏརཔབནྡྷཝསེན པཝཏྟཏི ཙཱཏི ཨཏྠོ. ཨེཏྠ ཙ ཡསྨཱ པརིཙྩཱགཙེཏནཱབྷིསངྑཏསྶ ཨནྣཔཱནཱདིཝཏྠུནོ བྷཱཝོ, ན ཨིཏརསྶ, ཏསྨཱ ‘‘བཱིཛཱུཔམཾ དེཡྻདྷམྨ’’ནྟི དེཡྻདྷམྨགྒཧཎཾ ཀཏཾ. ཏེན དེཡྻདྷམྨཱཔདེསེན ¶ དེཡྻདྷམྨཝཏྠུཝིསཡཱཡ པརིཙྩཱགཙེཏནཱཡཡེཝ བཱིཛབྷཱཝོ དཊྛབྦོ. སཱ ཧི པཊིསནྡྷིཨཱདིཔྤབྷེདསྶ ¶ ཏསྶ ནིསྶཡཱརམྨཎཔྤབྷེདསྶ ཙ ཕལསྶ ནིཔྥཱདིཀཱ, ན དེཡྻདྷམྨོཏི.

༢. ཨེཏཾ བཱིཛཾ ཀསཱི ཁེཏྟནྟི ཡཐཱཝུཏྟཾ བཱིཛཾ, ཡཐཱཝུཏྟཉྩ ཁེཏྟཾ, ཏསྶ བཱིཛསྶ ཏསྨིཾ ཁེཏྟེ ཝཔནཔཡོགསངྑཱཏཱ ཀསི ཙཱཏི ཨཏྠོ. ཨེཏཾ ཏཡཾ ཀེསཾ ཨིཙྪིཏབྦནྟི ཨཱཧ ‘‘པེཏཱནཾ དཱཡཀསྶ ཙཱ’’ཏི. ཡདི དཱཡཀོ པེཏེ ཨུདྡིསྶ དཱནཾ དེཏི, པེཏཱནཉྩ དཱཡཀསྶ ཙ, ཡདི ན པེཏེ ཨུདྡིསྶ དཱནཾ དེཏི, དཱཡཀསྶེཝ ཨེཏཾ བཱིཛཾ ཨེསཱ ཀསི ཨེཏཾ ཁེཏྟཾ ཨུཔཀཱརཱཡ ཧོཏཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཨིདཱནི ཏཾ ཨུཔཀཱརཾ དསྶེཏུཾ ‘‘ཏཾ པེཏཱ པརིབྷུཉྫནྟི, དཱཏཱ པུཉྙེན ཝཌྜྷཏཱི’’ཏི ཝུཏྟཾ. ཏཏྠ ཏཾ པེཏཱ པརིབྷུཉྫནྟཱིཏི དཱཡཀེན པེཏེ ཨུདྡིསྶ དཱནེ དིནྣེ ཡཐཱཝུཏྟཁེཏྟཀསིབཱིཛསམྤཏྟིཡཱ ཨནུམོདནཱཡ ཙ ཡཾ པེཏཱནཾ ཨུཔཀཔྤཏི, ཏཾ དཱནཕལཾ པེཏཱ པརིབྷུཉྫནྟི. དཱཏཱ པུཉྙེན ཝཌྜྷཏཱིཏི དཱཏཱ པན ཨཏྟནོ དཱནམཡཔུཉྙནིམིཏྟཾ དེཝམནུསྶེསུ བྷོགསམྤཏྟིཨཱདིནཱ པུཉྙཕལེན ཨབྷིཝཌྜྷཏི. པུཉྙཕལམྤི ཧི ‘‘ཀུསལཱནཾ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱནཾ སམཱདཱནཧེཏུ ཨེཝམིདཾ པུཉྙཾ པཝཌྜྷཏཱི’’ཏིཨཱདཱིསུ (དཱི. ནི. ༣.༨༠) པུཉྙནྟི ཝུཙྩཏི.

༣. ཨིདྷེཝ ཀུསལཾ ཀཏྭཱཏི ཨནཝཛྫསུཁཝིཔཱཀཊྛེན ཀུསལཾ པེཏཱནཾ ཨུདྡིསནཝསེན དཱནམཡཾ པུཉྙཾ ཨུཔཙིནིཏྭཱ ཨིདྷེཝ ཨིམསྨིཾཡེཝ ཨཏྟབྷཱཝེ. པེཏེ ཙ པཊིཔཱུཛིཡཱཏི པེཏེ ཨུདྡིསྶ དཱནེན སམྨཱནེཏྭཱ ཨནུབྷུཡྻམཱནདུཀྑཏོ ཏེ མོཙེཏྭཱ. པེཏེ ཧི ཨུདྡིསྶ དིཡྻམཱནཾ དཱནཾ ཏེསཾ པཱུཛཱ ནཱམ ཧོཏི. ཏེནཱཧ – ‘‘ཨམྷཱཀཉྩ ཀཏཱ པཱུཛཱ’’ཏི (པེ. ཝ. ༡༨), ‘‘པེཏཱནཾ པཱུཛཱ ཙ ཀཏཱ ཨུལཱ༹རཱ’’ཏི (པེ. ཝ. ༢༥) ཙ. ‘‘པེཏེ ཙཱ’’ཏི ཙ-སདྡེན ¶ ‘‘པིཡོ ཙ ཧོཏི མནཱཔོ, ཨབྷིགམནཱིཡོ ཙ ཧོཏི ཝིསྶཱསནཱིཡོ, བྷཱཝནཱིཡོ ཙ ཧོཏི གརུཀཱཏབྦོ, པཱསཾསོ ཙ ཧོཏི ཀིཏྟནཱིཡོ ཝིཉྙཱུན’’ནྟི ཨེཝམཱདིཀེ དིཊྛདྷམྨིཀེ དཱནཱནིསཾསེ སངྒཎྷཱཏི. སགྒཉྩ ཀམཏི ཋཱནཾ, ཀམྨཾ ཀཏྭཱན བྷདྡཀནྟི ཀལྱཱཎཾ ཀུསལཀམྨཾ ཀཏྭཱ དིབྦེཧི ཨཱཡུཨཱདཱིཧི དསཧི ཋཱནེཧི སུཊྛུ ཨགྒཏྟཱ ‘‘སགྒ’’ནྟི ལདྡྷནཱམཾ ཀཏཔུཉྙཱནཾ ནིབྦཏྟནཊྛཱནཾ དེཝལོཀཾ ཀམཏི ཨུཔཔཛྫནཝསེན ཨུཔགཙྪཏི.

ཨེཏྠ ¶ ཙ ‘‘ཀུསལཾ ཀཏྭཱ’’ཏི ཝཏྭཱ པུན ‘‘ཀམྨཾ ཀཏྭཱན བྷདྡཀ’’ནྟི ཝཙནཾ ‘‘དེཡྻདྷམྨཔརིཙྩཱགོ ཝིཡ པཏྟིདཱནཝསེན དཱནདྷམྨཔརིཙྩཱགོཔི དཱནམཡཀུསལཀམྨམེཝཱ’’ཏི དསྶནཏྠནྟི དཊྛབྦཾ. ཀེཙི པནེཏྠ ‘‘པེཏཱཏི ཨརཧནྟོ ཨདྷིཔྤེཏཱ’’ཏི ཝདནྟི, ཏཾ ཏེསཾ མཏིམཏྟཾ ‘‘པེཏཱ’’ཏི ཁཱིཎཱསཝཱནཾ ཨཱགཏཊྛཱནསྶེཝ ཨབྷཱཝཏོ, བཱིཛཱདིབྷཱཝསྶ ཙ དཱཡཀསྶ ཝིཡ ¶ ཏེསཾ ཨཡུཛྫམཱནཏྟཱ, པེཏཡོནིཀཱནཾ ཡུཛྫམཱནཏྟཱ ཙ. དེསནཱཔརིཡོསཱནེ དེཝཔུཏྟཾ སུལསཉྩ ཨཱདིཾ ཀཏྭཱ ཙཏུརཱསཱིཏིཡཱ པཱཎསཧསྶཱནཾ དྷམྨཱབྷིསམཡོ ཨཧོསཱིཏི.

ཁེཏྟཱུཔམཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༢. སཱུཀརམུཁཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

ཀཱཡོ ཏེ སབྦསོཝཎྞོཏི ཨིདཾ སཏྠརི རཱཛགཧཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ ཝིཧརནྟེ ཨཉྙཏརཾ སཱུཀརམུཁཔེཏཾ ཨཱརབྦྷ ཝུཏྟཾ. ཨཏཱིཏེ ཀིར ཀསྶཔསྶ བྷགཝཏོ སཱསནེ ཨེཀོ བྷིཀྑུ ཀཱཡེན ¶ སཉྙཏོ ཨཧོསི, ཝཱཙཱཡ ཨསཉྙཏོ, བྷིཀྑཱུ ཨཀྐོསཏི པརིབྷཱསཏི. སོ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ནིརཡེ ནིབྦཏྟོ, ཨེཀཾ བུདྡྷནྟརཾ ཏཏྠ པཙྩིཏྭཱ ཏཏོ ཙཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ རཱཛགཧསམཱིཔེ གིཛ྄ཛྷཀཱུཊཔབྦཏཔཱདེ ཏསྶེཝ ཀམྨསྶ ཝིཔཱཀཱཝསེསེན ཁུཔྤིཔཱསཱབྷིབྷཱུཏོ པེཏོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. ཏསྶ ཀཱཡོ སུཝཎྞཝཎྞོ ཨཧོསི, མུཁཾ སཱུཀརམུཁསདིསཾ. ཨཐཱཡསྨཱ ནཱརདོ གིཛ྄ཛྷཀཱུཊེ པབྦཏེ ཝསནྟོ པཱཏོཝ སརཱིརཔཊིཛགྒནཾ ཀཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ རཱཛགཧཾ པིཎྜཱཡ གཙྪནྟོ ཨནྟརཱམགྒེ ཏཾ པེཏཾ དིསྭཱ ཏེན ཀཏཀམྨཾ པུཙྪནྟོ –

༤.

‘‘ཀཱཡོ ཏེ སབྦསོཝཎྞོ, སབྦཱ ཨོབྷཱསཏེ དིསཱ;

མུཁཾ ཏེ སཱུཀརསྶེཝ, ཀིཾ ཀམྨམཀརཱི པུརེ’’ཏི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཀཱཡོ ཏེ སབྦསོཝཎྞོཏི ཏཝ ཀཱཡོ དེཧོ སབྦོ སུཝཎྞཝཎྞོ ཨུཏྟཏྟཀནཀསནྣིབྷོ. སབྦཱ ཨོབྷཱསཏེ དིསཱཏི ཏསྶ པབྷཱཡ སབྦཱཔི དིསཱ སམནྟནྟོ ཨོབྷཱསཏི ཝིཛྫོཏཏི. ཨོབྷཱསཏེཏི ཝཱ ཨནྟོགདྷཧོཏུཨཏྠམིདཾ པདནྟི ‘‘ཏེ ཀཱཡོ སབྦསོཝཎྞོ སབྦཱ དིསཱ ཨོབྷཱསེཏི ཝིཛྫོཏེཏཱི’’ཏི ཨཏྠོ དཊྛབྦོ. མུཁཾ ¶ ཏེ སཱུཀརསྶེཝཱཏི མུཁཾ པན ཏེ སཱུཀརསྶ ཝིཡ, སཱུཀརམུཁསདིསཾ ཏཝ མུཁནྟི ཨཏྠོ. ཀིཾ ཀམྨམཀརཱི པུརེཏི ‘‘ཏྭཾ པུབྦེ ཨཏཱིཏཛཱཏིཡཾ ཀཱིདིསཾ ཀམྨཾ ཨཀཱསཱི’’ཏི པུཙྪཏི.

ཨེཝཾ ཐེརེན སོ པེཏོ ཀཏཀམྨཾ པུཊྛོ གཱཐཱཡ ཝིསྶཛྫེནྟོ –

༥.

‘‘ཀཱཡེན སཉྙཏོ ཨཱསིཾ, ཝཱཙཱཡཱསིམསཉྙཏོ;

ཏེན མེཏཱདིསོ ཝཎྞོ, ཡཐཱ པསྶསི ནཱརདཱ’’ཏི. –

ཨཱཧ ¶ . ཏཏྠ ཀཱཡེན སཉྙཏོ ཨཱསིནྟི ཀཱཡིཀེན སཾཡམེན སཾཡཏོ ཀཱཡདྭཱརིཀེན སཾཝརེན སཾཝུཏོ ཨཧོསིཾ. ཝཱཙཱཡཱསིམསཉྙཏོཏི ¶ ཝཱཙཱཡ ཨསཉྙཏོ ཝཱཙསིཀེན ཨསཾཝརེན སམནྣཱགཏོ ཨཧོསིཾ. ཏེནཱཏི ཏེན ཨུབྷཡེན སཾཡམེན ཨསཾཡམེན ཙ. མེཏི མཡ྄ཧཾ. ཨེཏཱདིསོ ཝཎྞོཏི ཨེདིསོ. ཡཐཱ ཏྭཾ, ནཱརད, པཙྩཀྑཏོ པསྶསི, ཨེཝརཱུཔོ, ཀཱཡེན མནུསྶསཎྛཱནོ སུཝཎྞཝཎྞོ, མུཁེན སཱུཀརསདིསོ ཨཱསིནྟི ཡོཛནཱ. ཝཎྞསདྡོ ཧི ཨིདྷ ཚཝིཡཾ སཎྛཱནེ ཙ དཊྛབྦོ.

ཨེཝཾ པེཏོ ཐེརེན པུཙྪིཏོ ཏམཏྠཾ ཝིསྶཛྫེཏྭཱ ཏམེཝ ཀཱརཎཾ ཀཏྭཱ ཐེརསྶ ཨོཝཱདཾ དེནྟོ –

༦.

‘‘ཏཾ ཏྱཱཧཾ ནཱརད བྲཱུམི, སཱམཾ དིཊྛམིདཾ ཏཡཱ;

མཱཀཱསི མུཁསཱ པཱཔཾ, མཱ ཁོ སཱུཀརམུཁོ ཨཧཱུ’’ཏི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཏནྟི ཏསྨཱ. ཏྱཱཧནྟི ཏེ ཨཧཾ. ནཱརདཱཏི ཐེརཾ ཨཱལཔཏི. བྲཱུམཱིཏི ཀཐེམི. སཱམནྟི སཡམེཝ. ཨིདནྟི ཨཏྟནོ སརཱིརཾ སནྡྷཱཡ ཝདཏི. ཨཡཉྷེཏྠ ཨཏྠོ – ཡསྨཱ, བྷནྟེ ནཱརད, ཨིདཾ མམ སརཱིརཾ གལཏོ པཊྛཱཡ ཧེཊྛཱ མནུསྶསཎྛཱནཾ, ཨུཔརི སཱུཀརསཎྛཱནཾ, ཏཡཱ པཙྩཀྑཏོཝ དིཊྛཾ, ཏསྨཱ ཏེ ཨཧཾ ཨོཝཱདཝསེན ཝདཱམཱིཏི. ཀིནྟི ཙེཏི ཨཱཧ ‘‘མཱཀཱསི མུཁསཱ པཱཔཾ, མཱ ཁོ སཱུཀརམུཁོ ཨཧཱུ’’ཏི. ཏཏྠ མཱཏི པཊིསེདྷེ ནིཔཱཏོ. མུཁསཱཏི མུཁེན. ཁོཏི ཨཝདྷཱརཎེ, ཝཱཙཱཡ པཱཔཀམྨཾ མཱཀཱསི མཱ ཀརོཧི. མཱ ¶ ཁོ སཱུཀརམུཁོ ཨཧཱུཏི ཨཧཾ ཝིཡ སཱུཀརམུཁོ མཱ ཨཧོསིཡེཝ. སཙེ པན ཏྭཾ མུཁརོ ཧུཏྭཱ ཝཱཙཱཡ པཱཔཾ ཀརེཡྻཱསི, ཨེཀཾསེན སཱུཀརམུཁོ བྷཝེཡྻཱསི, ཏསྨཱ མཱཀཱསི མུཁསཱ པཱཔནྟི ཕལཔཊིསེདྷནམུཁེནཔི ཧེཏུམེཝ པཊིསེདྷེཏི.

ཨཐཱཡསྨཱ ནཱརདོ རཱཛགཧེ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ ཙཏུཔརིསམཛ྄ཛྷེ ནིསིནྣསྶ སཏྠུནོ ཏམཏྠཾ ཨཱརོཙེསི. སཏྠཱ, ‘‘ནཱརད, པུབྦེཝ མཡཱ ¶ སོ སཏྠོ དིཊྛོ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨནེཀཱཀཱརཝོཀཱརཾ ཝཙཱིདུཙྩརིཏསནྣིསྶིཏཾ ཨཱདཱིནཝཾ, ཝཙཱིསུཙརིཏཔཊིསཾཡུཏྟཉྩ ཨཱནིསཾསཾ པཀཱསེནྟོ དྷམྨཾ དེསེསི. སཱ དེསནཱ སམྤཏྟཔརིསཱཡ སཱཏྠིཀཱ ཨཧོསཱིཏི.

སཱུཀརམུཁཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༣. པཱུཏིམུཁཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

དིབྦཾ ¶ སུབྷཾ དྷཱརེསི ཝཎྞདྷཱཏུནྟི ཨིདཾ སཏྠརི ཝེལུ༹ཝནེ ཝིཧརནྟེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ ཨཉྙཏརཾ པཱུཏིམུཁཔེཏཾ ཨཱརབྦྷ ཝུཏྟཾ. ཨཏཱིཏེ ཀིར ཀསྶཔསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ དྭེ ཀུལཔུཏྟཱ ཏསྶ སཱསནེ པབྦཛིཏྭཱ སཱིལཱཙཱརསམྤནྣཱ སལླེཁཝུཏྟིནོ ཨཉྙཏརསྨིཾ གཱམཀཱཝཱསེ སམགྒཝཱསཾ ཝསིཾསུ. ཨཐ ཨཉྙཏརོ པཱཔཛ྄ཛྷཱསཡོ པེསུཉྙཱབྷིརཏོ བྷིཀྑུ ཏེསཾ ཝསནཊྛཱནཾ ཨུཔགཉྪི. ཐེརཱ ཏེན སདྡྷིཾ པཊིསནྠཱརཾ ཀཏྭཱ ཝསནཊྛཱནཾ དཏྭཱ དུཏིཡདིཝསེ ཏཾ གཧེཏྭཱ གཱམཾ པིཎྜཱཡ པཝིསིཾསུ. མནུསྶཱ ཏེ དིསྭཱ ཏེསུ ཐེརེསུ ཨཏིཝིཡ པརམནིཔཙྩཀཱརཾ ཀཏྭཱ ཡཱགུབྷཏྟཱདཱིཧི པཊིམཱནེསུཾ. སོ ཝིཧཱརཾ པཝིསིཏྭཱ ཙིནྟེསི – ‘‘སུནྡརོ ཝཏཱཡཾ གོཙརགཱམོ, མནུསྶཱ ཙ སདྡྷཱ པསནྣཱ, པཎཱིཏཔཎཱིཏཾ པིཎྜཔཱཏཾ དེནྟི, ཨཡཉྩ ཝིཧཱརོ ཚཱཡཱུདཀསམྤནྣོ, སཀྐཱ མེ ཨིདྷ སུཁེན ཝསིཏུཾ. ཨིམེསུ པན བྷིཀྑཱུསུ ཨིདྷ ཝསནྟེསུ མཡ྄ཧཾ ཕཱསུཝིཧཱརོ ན བྷཝིསྶཏི, ཨནྟེཝཱསིཀཝཱསོ ཝིཡ བྷཝིསྶཏི. ཧནྡཱཧཾ ཨིམེ ཨཉྙམཉྙཾ བྷིནྡིཏྭཱ ཡཐཱ ན པུན ཨིདྷ ཝསིསྶནྟི, ཏཐཱ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི.

ཨཐེཀདིཝསཾ ¶ མཧཱཐེརེ དྭིནྣམྤི ཨོཝཱདཾ དཏྭཱ ཨཏྟནོ ཝསནཊྛཱནཾ པཝིཊྛེ པེསུཎིཀོ བྷིཀྑུ ཐོཀཾ ཀཱལཾ ཝཱིཏིནཱམེཏྭཱ མཧཱཐེརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ཐེརེན ‘‘ཀིཾ, ཨཱཝུསོ, ཝིཀཱལེ ཨཱགཏོསཱི’’ཏི ཙ ཝུཏྟེ, ‘‘ཨཱམ, བྷནྟེ ཀིཉྩི ཝཏྟབྦཾ ཨཏྠཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཀཐེཧི, ཨཱཝུསོ’’ཏི ཐེརེན ཨནུཉྙཱཏོ ཨཱཧ – ‘‘ཨེསོ, བྷནྟེ, ཏུམྷཱཀཾ ¶ སཧཱཡཀཏྠེརོ སམྨུཁཱ མིཏྟོ ཝིཡ ཨཏྟཱནཾ དསྶེཏྭཱ པརམྨུཁཱ སཔཏྟོ ཝིཡ ཨུཔཝདཏཱི’’ཏི. ‘‘ཀིཾ ཀཐེཏཱི’’ཏི པུཙྪིཏོ ‘‘སུཎཱཐ, བྷནྟེ, ‘ཨེསོ མཧཱཐེརོ སཋོ མཱཡཱཝཱི ཀུཧཀོ མིཙྪཱཛཱིཝེན ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེཏཱི’ཏི ཏུམྷཱཀཾ ཨགུཎཾ ཀཐེཏཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘མཱ, ཨཱཝུསོ, ཨེཝཾ བྷཎི, ན སོ བྷིཀྑུ ཨེཝཾ མཾ ཨུཔཝདིསྶཏི, གིཧིཀཱལཏོ པཊྛཱཡ མམ སབྷཱཝཾ ཛཱནཱཏི ‘པེསལོ ཀལྱཱཎསཱིལོ’’’ཏི. ‘‘སཙེ, བྷནྟེ, ཏུམྷེ ཨཏྟནོ ཝིསུདྡྷཙིཏྟཏཱཡ ཨེཝཾ ཙིནྟེཐ, ཏཾ ཏུམྷཱཀཾཡེཝ ཨནུཙྪཝིཀཾ, མཡ྄ཧཾ པན ཏེན སདྡྷིཾ ཝེརཾ ནཏྠི, ཀསྨཱ ཨཧཾ ཏེན ཨཝུཏྟཾ ‘ཝུཏྟ’ནྟི ཝདཱམི. ཧོཏུ, ཀཱལནྟརེན སཡམེཝ ཛཱནིསྶཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཐེརོཔི པུཐུཛྫནབྷཱཝདོསེན དྭེལ༹ྷཀཙིཏྟོ ‘‘ཨེཝམྤི སིཡཱ’’ཏི སཱསངྐཧདཡོ ཧུཏྭཱ ཐོཀཾ སིཐིལཝིསྶཱསོ ཨཧོསི. སོ བཱལོ པཋམཾ མཧཱཐེརཾ པརིབྷིནྡིཏྭཱ ཨིཏརམྤི ཐེནཾ ཝུཏྟནཡེནེཝ པརིབྷིནྡི. ཨཐ ཏེ ཨུབྷོཔི ཐེརཱ དུཏིཡདིཝསེ ཨཉྙམཉྙཾ ཨནཱལཔིཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ གཱམེ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པིཎྜཔཱཏམཱདཱཡ ཨཏྟནོ ཝསནཊྛཱནེཡེཝ ¶ པརིབྷུཉྫིཏྭཱ སཱམཱིཙིམཏྟམྤི ཨཀཏྭཱ ཏཾ དིཝསཾ ཏཏྠེཝ ཝསིཏྭཱ ཝིབྷཱཏཱཡ ཙ རཏྟིཡཱ ཨཉྙམཉྙཾ ཨནཱརོཙེཏྭཱཝ ཡཐཱཕཱསུཀཊྛཱནཾ ཨགམཾསུ.

པེསུཎིཀཾ པན བྷིཀྑུཾ པརིཔུཎྞམནོརཐཾ གཱམཾ པིཎྜཱཡ པཝིཊྛཾ མནུསྶཱ དིསྭཱ ཨཱཧཾསུ – ‘‘བྷནྟེ, ཐེརཱ ཀུཧིཾ གཏཱ’’ཏི? སོ ཨཱཧ – ‘‘སབྦརཏྟིཾ ཨཉྙམཉྙཾ ཀལཧཾ ཀཏྭཱ མཡཱ ‘མཱ ཀལཧཾ ཀརོཐ, སམགྒཱ ཧོཐ, ཀལཧོ ནཱམ ཨནཏྠཱཝཧོ ཨཱཡཏིདུཀྑུཔྤཱདཀོ ཨཀུསལསཾཝཏྟནིཀོ, པུརིམཀཱཔི ཀལཧེན མཧཏཱ ཧིཏཱ པརིབྷཊྛཱ’ཏིཨཱདཱིནི ཝུཙྩམཱནཱཔི མམ ཝཙནཾ ཨནཱདིཡིཏྭཱ པཀྐནྟཱ’’ཏི. ཏཏོ མནུསྶཱ ‘‘ཐེརཱ ཏཱཝ གཙྪནྟུ, ཏུམྷེ པན ཨམྷཱཀཾ ཨནུཀམྤཱཡ ཨིདྷེཝ ཨནུཀྐཎྛིཏྭཱ ཝསཐཱ’’ཏི ཡཱཙིཾསུ. སོ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི པཊིསྶུཎིཏྭཱ ཏཏྠེཝ ཝསནྟོ ཀཏིཔཱཧེན ཙིནྟེསི – ‘‘མཡཱ སཱིལཝནྟོ ཀལྱཱཎདྷམྨཱ བྷིཀྑཱུ ¶ ཨཱཝཱསལོབྷེན པརིབྷིནྣཱ, བཧུཾ ཝཏ མཡཱ པཱཔཀམྨཾ པསུཏ’’ནྟི ¶ བལཝཝིཔྤཊིསཱརཱབྷིབྷཱུཏོ སོཀཝེགེན གིལཱནོ ཧུཏྭཱ ནཙིརེནེཝ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཨཝཱིཙིམྷི ནིབྦཏྟི.

ཨིཏརེ དྭེ སཧཱཡཀཏྠེརཱ ཛནཔདཙཱརིཀཾ ཙརནྟཱ ཨཉྙཏརསྨིཾ ཨཱཝཱསེ སམཱགནྟྭཱ ཨཉྙམཉྙཾ སམྨོདིཏྭཱ ཏེན བྷིཀྑུནཱ ཝུཏྟཾ བྷེདཝཙནཾ ཨཉྙམཉྙསྶ ཨཱརོཙེཏྭཱ ཏསྶ ཨབྷཱུཏབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ སམགྒཱ ཧུཏྭཱ ཨནུཀྐམེན ཏམེཝ ཨཱཝཱསཾ པཙྩཱགམིཾསུ. མནུསྶཱ དྭེ ཐེརེ དིསྭཱ ཧཊྛཏུཊྛཱ སཉྫཱཏསོམནསྶཱ ཧུཏྭཱ ཙཏཱུཧི པཙྩཡེཧི ཨུཔཊྛཧིཾསུ. ཐེརཱ ཙ ཏཏྠེཝ ཝསནྟཱ སཔྤཱཡཨཱཧཱརལཱབྷེན སམཱཧིཏཙིཏྟཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ནཙིརེནེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎིཾསུ.

པེསུཎིཀོ བྷིཀྑུ ཨེཀཾ བུདྡྷནྟརཾ ནིརཡེ པཙྩིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ རཱཛགཧསྶ ཨཝིདཱུརེ པཱུཏིམུཁཔེཏོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. ཏསྶ ཀཱཡོ སུཝཎྞཝཎྞོ ཨཧོསི, མུཁཏོ པན པུལ༹ཝཀཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ མུཁཾ ཁཱདནྟི, ཏསྶ དཱུརམྤི ཨོཀཱསཾ ཕརིཏྭཱ དུགྒནྡྷཾ ཝཱཡཏི. ཨཐཱཡསྨཱ ནཱརདོ གིཛ྄ཛྷཀཱུཊཔབྦཏཱ ཨོརོཧནྟོ ཏཾ དིསྭཱ –

༧.

‘‘དིབྦཾ སུབྷཾ དྷཱརེསི ཝཎྞདྷཱཏུཾ, ཝེཧཱཡསཾ ཏིཊྛསི ཨནྟལིཀྑེ;

མུཁཉྩ ཏེ ཀིམཡོ པཱུཏིགནྡྷཾ, ཁཱདནྟི ཀིཾ ཀམྨམཀཱསི པུབྦེ’’ཏི. –

ཨིམཱཡ གཱཐཱཡ ཀཏཀམྨཾ པུཙྪི. ཏཏྠ དིབྦནྟི དིཝི བྷཝཾ དེཝཏྟབྷཱཝཔརིཡཱཔནྣཾ. ཨིདྷ པན དིབྦཾ ཝིཡཱཏི དིབྦཾ. སུབྷནྟི སོབྷནཾ, སུནྡརབྷཱཝཾ ཝཱ. ཝཎྞདྷཱཏུནྟི ཚཝིཝཎྞཾ. དྷཱརེསཱིཏི ཝཧསི ¶ . ཝེཧཱཡསཾ ཏིཊྛསི ཨནྟལིཀྑེཏི ཝེཧཱཡསསཉྙིཏེ ཨནྟལིཀྑེ ཏིཊྛསི. ཀེཙི པན ‘‘ཝིཧཱཡསཾ ཏིཊྛསི ཨནྟལིཀྑེ’’ཏི པཱཋཾ ཝཏྭཱ ཝིཧཱཡསཾ ཨོབྷཱསེནྟོ ཨནྟལིཀྑེ ཏིཊྛསཱིཏི ཝཙནསེསེན ཨཏྠཾ ¶ ཝདནྟི. པཱུཏིགནྡྷནྟི ཀུཎཔགནྡྷཾ, དུགྒནྡྷནྟི ཨཏྠོ. ཀིཾ ཀམྨམཀཱསི པུབྦེཏི པརམདུགྒནྡྷཾ ཏེ མུཁཾ ཀིམཡོ ཁཱདནྟི, ཀཱཡོ ཙ སུཝཎྞཝཎྞོ, ཀཱིདིསཾ ནཱམ ཀམྨཾ ཨེཝརཱུཔསྶ ཨཏྟབྷཱཝསྶ ཀཱརཎབྷཱུཏཾ པུབྦེ ཏྭཾ ཨཀཱསཱིཏི པུཙྪི.

ཨེཝཾ ¶ ཐེརེན སོ པེཏོ ཨཏྟནཱ ཀཏཀམྨཾ པུཊྛོ ཏམཏྠཾ ཝིསྶཛྫེནྟོ –

༨.

‘‘སམཎོ ཨཧཾ པཱཔོཏིདུཊྛཝཱཙོ, ཏཔསྶིརཱུཔོ མུཁསཱ ཨསཉྙཏོ;

ལདྡྷཱ ཙ མེ ཏམསཱ ཝཎྞདྷཱཏུ, མུཁཉྩ མེ པེསུཎིཡེན པཱུཏཱི’’ཏི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ སམཎོ ཨཧཾ པཱཔོཏི ཨཧཾ ལཱམཀོ སམཎོ པཱཔབྷིཀྑུ ཨཧོསིཾ. ཨཏིདུཊྛཝཱཙོཏི ཨཏིདུཊྛཝཙནོ, པརེ ཨཏིཀྐམིཏྭཱ ལངྒྷིཏྭཱ ཝཏྟཱ, པརེསཾ གུཎཔརིདྷཾསཀཝཙནོཏི ཨཏྠོ. ‘‘ཨཏིདུཀྑཝཱཙོ’’ཏི ཝཱ པཱཋོ, ཨཏིཝིཡ ཕརུསཝཙནོ མུསཱཝཱདཔེསུཉྙཱདིཝཙཱིདུཙྩརིཏནིརཏོ. ཏཔསྶིརཱུཔོཏི སམཎཔཏིརཱུཔཀོ. མུཁསཱཏི མུཁེན. ལདྡྷཱཏི པཊིལདྡྷཱ. ཙ-ཀཱརོ སམྤིཎྜནཏྠོ. མེཏི མཡཱ. ཏཔསཱཏི བྲཧྨཙརིཡེན. པེསུཎིཡེནཱཏི པིསུཎཝཱཙཱཡ. པུཏཱིཏི པཱུཏིགནྡྷཾ.

ཨེཝཾ སོ པེཏོ ཨཏྟནཱ ཀཏཀམྨཾ ཨཱཙིཀྑིཏྭཱ ཨིདཱནི ཐེརསྶ ཨོཝཱདཾ དེནྟོ –

༩.

‘‘ཏཡིདཾ ཏཡཱ ནཱརད སཱམཾ དིཊྛཾ,

ཨནུཀམྤཀཱ ཡེ ཀུསལཱ ཝདེཡྻུཾ;

མཱ པེསུཎཾ མཱ ཙ མུསཱ ཨབྷཱཎི,

ཡཀྑོ ཏུཝཾ ཧོཧིསི ཀཱམཀཱམཱི’’ཏི. –

ཨོསཱནགཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ¶ ཏཡིདནྟི ཏཾ ཨིདཾ མམ རཱུཔཾ. ཨནུཀམྤཀཱ ཡེ ཀུསལཱ ཝདེཡྻུནྟི ཡེ ཨནུཀམྤནསཱིལཱ ཀཱརུཎིཀཱ པརཧིཏཔཊིཔཏྟིཡཾ ཀུསལཱ ནིཔུཎཱ བུདྡྷཱདཡོ ཡཾ ཝདེཡྻུཾ, ཏདེཝ ཝདཱམཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཨིདཱནི ཏཾ ཨོཝཱདཾ དསྶེནྟོ ‘‘མཱ པེསུཎཾ མཱ ཙ མུསཱ ཨབྷཱཎི, ཡཀྑོ ཏུཝཾ ཧོཧིསི ཀཱམཀཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཏསྶཏྠོ – པེསུཎཾ པིསུཎཝཙནཾ མུསཱ ཙ མཱ ཨབྷཱཎི ¶ མཱ ཀཐེཧི. ཡདི ཧི ཏྭཾ མུསཱཝཱདཾ པིསུཎཝཱཙཉྩ པཧཱཡ ཝཱཙཱཡ སཉྙཏོ བྷཝེཡྻཱསི, ཡཀྑོ ཝཱ དེཝོ ཝཱ དེཝཉྙཏརོ ཝཱ ཏྭཾ བྷཝིསྶསི, ཀཱམཾ ཀཱམིཏབྦཾ ཨུལཱ༹རཾ དིབྦསམྤཏྟིཾ ¶ པཊིལབྷིཏྭཱ ཏཏྠ ཀཱམནསཱིལོ ཡཐཱསུཁཾ ཨིནྡྲིཡཱནཾ པརིཙརཎེན ཨབྷིརམཎསཱིལོཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ ཐེརོ ཏཏོ རཱཛགཧཾ གནྟྭཱ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ སཏྠུ ཏམཏྠཾ ཨཱརོཙེསི. སཏྠཱ ཏཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ དྷམྨཾ དེསེསི. སཱ དེསནཱ སམྤཏྟཔརིསཱཡ སཱཏྠིཀཱ ཨཧོསཱིཏི.

པཱུཏིམུཁཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༤. པིཊྛདྷཱིཏལིཀཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

ཡཾ ཀིཉྩཱརམྨཎཾ ཀཏྭཱཏི ཨིདཾ སཏྠཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟོ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ གཧཔཏིནོ དཱནཾ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི. ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཀིར གཧཔཏིནོ དྷཱིཏུ དྷཱིཏཱཡ དཱརིཀཱཡ དྷཱཏི པིཊྛདྷཱིཏལིཀཾ ཨདཱསི ‘‘ཨཡཾ ཏེ དྷཱིཏཱ, ཨིམཾ གཧེཏྭཱ ཀཱིལ༹སྶཱུ’’ཏི. སཱ ཏཏྠ དྷཱིཏུསཉྙཾ ཨུཔྤཱདེསི. ཨཐསྶཱ ཨེཀདིཝསཾ ཏཾ གཧེཏྭཱ ཀཱིལ༹ནྟིཡཱ པམཱདེན པཏིཏྭཱ བྷིཛྫི. ཏཏོ དཱརིཀཱ ‘‘མམ དྷཱིཏཱ མཏཱ’’ཏི པརོདི. ཏཾ རོདནྟིཾ ཀོཙིཔི གེཧཛནོ སཉྙཱཔེཏུཾ ནཱསཀྑི. ཏསྨིཉྩ སམཡེ སཏྠཱ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ གཧཔཏིནོ གེཧེ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསིནྣོ ཧོཏི, མཧཱསེཊྛི ཙ བྷགཝཏོ ¶ སམཱིཔེ ནིསིནྣོ ཨཧོསི. དྷཱཏི ཏཾ དཱརིཀཾ གཧེཏྭཱ སེཊྛིསྶ སནྟིཀཾ ཨགམཱསི. སེཊྛི ཏཾ དིསྭཱ ‘‘ཀིསྶཱཡཾ དཱརིཀཱ རོདཏཱི’’ཏི ཨཱཧ. དྷཱཏི ཏཾ པཝཏྟིཾ སེཊྛིསྶ ཨཱརོཙེསི. སེཊྛི ཏཾ དཱརིཀཾ ཨངྐེ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ ‘‘ཏཝ དྷཱིཏུདཱནཾ དསྶཱམཱི’’ཏི སཉྙཱཔེཏྭཱ སཏྠུ ཨཱརོཙེསི – ‘‘བྷནྟེ, མམ ནཏྟུདྷཱིཏརཾ པིཊྛདྷཱིཏལིཀཾ ཨུདྡིསྶ དཱནཾ དཱཏུཀཱམོ, ཏཾ མེ པཉྩཧི བྷིཀྑུསཏེཧི སདྡྷིཾ སྭཱཏནཱཡ ཨདྷིཝཱསེཐཱ’’ཏི. ཨདྷིཝཱསེསི བྷགཝཱ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན.

ཨཐ བྷགཝཱ དུཏིཡདིཝསེ པཉྩཧི བྷིཀྑུསཏེཧི སདྡྷིཾ སེཊྛིསྶ གྷརཾ གནྟྭཱ བྷཏྟཀིཙྩཾ ཀཏྭཱ ཨནུམོདནཾ ཀརོནྟོ –

༡༠.

‘‘ཡཾ ཀིཉྩཱརམྨཎཾ ཀཏྭཱ, དཛྫཱ དཱནཾ ཨམཙྪརཱི;

པུབྦཔེཏེ ཙ ཨཱརབྦྷ, ཨཐ ཝཱ ཝཏྠུདེཝཏཱ.

༡༡.

‘‘ཙཏྟཱརོ ¶ ¶ ཙ མཧཱརཱཛེ, ལོཀཔཱལེ ཡསསྶིནེ;

ཀུཝེརཾ དྷཏརཊྛཉྩ, ཝིརཱུཔཀྑཾ ཝིརཱུལ༹ྷཀཾ;

ཏེ ཙེཝ པཱུཛིཏཱ ཧོནྟི, དཱཡཀཱ ཙ ཨནིཔྥལཱ.

༡༢.

‘‘ན ཧི རུཎྞཾ ཝཱ སོཀོ ཝཱ, ཡཱ ཙཉྙཱ པརིདེཝནཱ;

ན ཏཾ པེཏསྶ ཨཏྠཱཡ, ཨེཝཾ ཏིཊྛནྟི ཉཱཏཡོ.

༡༣.

‘‘ཨཡཉྩ ཁོ དཀྑིཎཱ དིནྣཱ, སངྒྷམྷི སུཔྤཏིཊྛིཏཱ;

དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡསྶ, ཋཱནསོ ཨུཔཀཔྤཏཱི’’ཏི. – ཨིམཱ གཱཐཱ ཨབྷཱསི;

༡༠. ཏཏྠ ཡཾ ཀིཉྩཱརམྨཎཾ ཀཏྭཱཏི མངྒལཱདཱིསུ ཨཉྙཏརཾ ཡཾ ཀིཉྩི ཨཱརབྦྷ ཨུདྡིསྶ. དཛྫཱཏི དདེཡྻ. ཨམཙྪརཱིཏི ཨཏྟནོ སམྤཏྟིཡཱ པརེཧི སཱདྷཱརཎབྷཱཝཱསཧནལཀྑཎསྶ མཙྪེརསྶ ཨབྷཱཝཏོ ཨམཙྪརཱི, པརིཙྩཱགསཱིལོ མཙྪརིཡལོབྷཱདིཙིཏྟམལཾ དཱུརཏོ ཀཏྭཱ དཱནཾ དདེཡྻཱཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. པུབྦཔེཏེ ཙ ཨཱརབྦྷཱཏི པུབྦཀེཔི པེཏེ ཨུདྡིསྶ. ཝཏྠུདེཝཏཱཏི གྷརཝཏྠུཨཱདཱིསུ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཏཱ ཨཱརབྦྷཱཏི ཡོཛནཱ. ཨཐ ཝཱཏི ཨིམིནཱ ཨཉྙེཔི དེཝམནུསྶཱདིཀེ ཡེ ཀེཙི ཨཱརབྦྷ དཱནཾ དདེཡྻཱཏི དསྶེཏི.

༡༡. ཏཏྠ དེཝེསུ ཏཱཝ ཨེཀཙྩེ པཱཀཊེ དེཝེ དསྶེནྟོ ‘‘ཙཏྟཱརོ ཙ མཧཱརཱཛེ’’ཏི ཝཏྭཱ པུན ཏེ ¶ ནཱམཏོ གཎྷནྟོ ‘‘ཀུཝེར’’ནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཀུཝེརནྟི ཝེསྶཝཎཾ. དྷཏརཊྛནྟིཨཱདཱིནི སེསཱནཾ ཏིཎྞཾ ལོཀཔཱལཱནཾ ནཱམཱནི. ཏེ ཙེཝ པཱུཛིཏཱ ཧོནྟཱིཏི ཏེ ཙ མཧཱརཱཛཱནོ པུབྦཔེཏཝཏྠུདེཝཏཱཡོ ཙ ཨུདྡིསནཀིརིཡཱཡ པཊིམཱནིཀཱ ཧོནྟི. དཱཡཀཱ ཙ ཨནིཔྥལཱཏི ཡེ དཱནཾ དེནྟི, ཏེ དཱཡཀཱ ཙ པརེསཾ ཨུདྡིསནམཏྟེན ན ནིཔྥལཱ, ཨཏྟནོ དཱནཕལསྶ བྷཱགིནོ ཨེཝ ཧོནྟི.

༡༢. ཨིདཱནི ‘‘ཡེ ཨཏྟནོ ཉཱཏཱིནཾ མརཎེན རོདནྟི པརིདེཝནྟི སོཙནྟི, ཏེསཾ ཏཾ ནིརཏྠཀཾ, ཨཏྟཔརིཏཱཔནམཏྟམེཝཱ’’ཏི དསྶེཏུཾ ‘‘ན ཧི རུཎྞཾ ཝཱ’’ཏི གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ རུཎྞནྟི རུདིཏཾ ཨསྶུམོཙནཾ ན ཧི ཀཱཏབྦནྟི ¶ ཝཙནསེསོ. སོཀོཏི སོཙནཾ ཙིཏྟསནྟཱཔོ, ཨནྟོནིཛ྄ཛྷཱནནྟི ཨཏྠོ. ཡཱ ཙཉྙཱ པརིདེཝནཱཏི ཡཱ ཙ རུཎྞསོཀཏོ ཨཉྙཱ པརིདེཝནཱ, ‘‘ཀཧཾ ཨེཀཔུཏྟཀཱ’’ཏིཨཱདིཝཱཙཱཝིཔྤལཱཔོ, སོཔི ན ཀཱཏབྦོཏི ཨཏྠོ. སབྦཏྠ ཝཱ-སདྡོ ཝིཀཔྤནཏྠོ ¶ . ན ཏཾ པེཏསྶ ཨཏྠཱཡཱཏི ཡསྨཱ རུཎྞཾ ཝཱ སོཀོ ཝཱ པརིདེཝནཱ ཝཱཏི སབྦམྤི ཏཾ པེཏསྶ ཀཱལཀཏསྶ ཨཏྠཱཡ ཨུཔཀཱརཱཡ ན ཧོཏི, ཏསྨཱ ན ཧི ཏཾ ཀཱཏབྦཾ, ཏཐཱཔི ཨེཝཾ ཏིཊྛནྟི ཉཱཏཡོ ཨཝིདྡསུནོཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ.

༡༣. ཨེཝཾ རུཎྞཱདཱིནཾ ནིརཏྠཀབྷཱཝཾ དསྶེཏྭཱ ཨིདཱནི ཡཱ པུབྦཔེཏཱདིཀེ ཨཱརབྦྷ དཱཡཀེན སངྒྷསྶ དཀྑིཎཱ དིནྣཱ, ཏསྶཱ སཱཏྠཀབྷཱཝཾ དསྶེནྟོ ‘‘ཨཡཉྩ ཁོ དཀྑིཎཱ’’ཏི གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཨཡནྟི དཱཡཀེན ཏཾ དིནྣཾ དཱནཾ པཙྩཀྑཏོ དསྶེནྟོ ཝདཏི. ཙ-སདྡོ བྱཏིརེཀཏྠོ, ཏེན ཡཐཱ རུཎྞཱདི པེཏསྶ ན ཀསྶཙི ཨཏྠཱཡ ཧོཏི, ན ཨེཝམཡཾ, ཨཡཾ པན དཀྑིཎཱ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡསྶ ཧོཏཱིཏི ཝཀྑམཱནམེཝ ཝིསེསཾ ཛོཏེཏི. ཁོཏི ཨཝདྷཱརཎེ. དཀྑིཎཱཏི དཱནཾ. སངྒྷམྷི སུཔྤཏིཊྛིཏཱཏི ཨནུཏྟརེ པུཉྙཀྑེཏྟེ ¶ སངྒྷེ སུཊྛུ པཏིཊྛིཏཱ. དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡསྶཱཏི ཨསྶ པེཏསྶ ཙིརཀཱལཾ ཧིཏཱཡ ཨཏྠཱཡ. ཋཱནསོ ཨུཔཀཔྤཏཱིཏི ཏངྑཎཉྙེཝ ནིཔྥཛྫཏི, ན ཀཱལནྟརེཏི ཨཏྠོ. ཨཡཉྷི ཏཏྠ དྷམྨཏཱ – ཡཾ པེཏེ ཨུདྡིསྶ དཱནེ དིནྣེ པེཏཱ ཙེ ཨནུམོདནྟི, ཏཱཝདེཝ ཏསྶ ཕལེན པེཏཱ པརིམུཙྩནྟཱིཏི.

ཨེཝཾ བྷགཝཱ དྷམྨཾ དེསེཏྭཱ མཧཱཛནཾ པེཏེ ཨུདྡིསྶ དཱནཱབྷིརཏམཱནསཾ ཀཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐཱམི. པུནདིཝསེ སེཊྛིབྷརིཡཱ ཨཝསེསཱ ཙ ཉཱཏཀཱ སེཊྛིཾ ཨནུཝཏྟནྟཱ ཨེཝཾ ཏེམཱསམཏྟཾ མཧཱདཱནཾ པཝཏྟེསུཾ. ཨཐ རཱཛཱ པསེནདི ཀོསལོ བྷགཝནྟཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ‘‘ཀསྨཱ, བྷནྟེ, བྷིཀྑཱུ མཱསམཏྟཾ མམ གྷརཾ ནཱགམིཾསཱུ’’ཏི པུཙྪི. སཏྠཱརཱ ཏསྨིཾ ཀཱརཎེ ཀཐིཏེ རཱཛཱཔི སེཊྛིཾ ཨནུཝཏྟནྟོ བུདྡྷཔྤམུཁསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ མཧཱདཱནཾ པཝཏྟེསི, ཏཾ དིསྭཱ ནཱགརཱ རཱཛཱནཾ ཨནུཝཏྟནྟཱ མཱསམཏྟཾ མཧཱདཱནཾ པཝཏྟེསུཾ. ཨེཝཾ མཱསདྭཡཾ པིཊྛདྷཱིཏལིཀམཱུལཀཾ མཧཱདཱནཾ པཝཏྟེསུནྟི.

པིཊྛདྷཱིཏལིཀཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༥. ཏིརོཀུཊྚཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

ཏིརོཀུཊྚེསུ ¶ ཏིཊྛནྟཱིཏི ཨིདཾ སཏྠཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརནྟོ སམྦཧུལེ པེཏེ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི.

ཏཏྲཱཡཾ ཝིཏྠཱརཀཐཱ – ཨིཏོ དྭཱནཝུཏིཀཔྤེ ཀཱསི ནཱམ ནགརཾ ཨཧོསི. ཏཏྠ ཛཡསེནོ ནཱམ རཱཛཱ རཛྫཾ ཀཱརེསི. ཏསྶ སིརིམཱ ནཱམ དེཝཱི. ཏསྶཱ ཀུཙྪིཡཾ ཕུསྶོ ནཱམ བོདྷིསཏྟོ ¶ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཨནུཔུབྦེན སམྨཱསམྦོདྷིཾ ཨབྷིསམྦུཛ྄ཛྷི. ཛཡསེནོ རཱཛཱ ‘‘མམ པུཏྟོ མཧཱབྷིནིཀྑམནཾ ནིཀྑམིཏྭཱ བུདྡྷོ ཛཱཏོ, མཡ྄ཧམེཝ བུདྡྷོ, མཡ྄ཧཾ དྷམྨོ, མཡ྄ཧཾ སངྒྷོ’’ཏི མམཏྟཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ སབྦཀཱལཾ སཡམེཝ ཨུཔཊྛཧཏི, ན ཨཉྙེསཾ ཨོཀཱསཾ དེཏི.

བྷགཝཏོ ཀནིཊྛབྷཱཏརོ ཝེམཱཏིཀཱ ཏཡོ བྷཱཏརོ ཙིནྟེསུཾ – ‘‘བུདྡྷཱ ¶ ནཱམ སབྦལོཀ ཧིཏཏྠཱཡ ཨུཔྤཛྫནྟི, ན ཨེཀསྶེཝ ཨཏྠཱཡ. ཨམྷཱཀཉྩ པིཏཱ ཨཉྙེསཾ ཨོཀཱསཾ ན དེཏི. ཀཐཾ ནུ ཁོ མཡཾ ལབྷེཡྻཱམ བྷགཝནྟཾ ཨུཔཊྛཱཏུཾ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩཱ’’ཏི? ཏེསཾ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཧནྡ མཡཾ ཀིཉྩི ཨུཔཱཡཾ ཀརོམཱ’’ཏི. ཏེ པཙྩནྟཾ ཀུཔིཏཾ ཝིཡ ཀཱརཱཔེསུཾ. ཏཏོ རཱཛཱ ‘‘པཙྩནྟོ ཀུཔིཏོ’’ཏི སུཏྭཱ ཏཡོཔི པུཏྟེ པཙྩནྟཾ ཝཱུཔསམེཏུཾ པེསེསི. ཏེ གནྟྭཱ ཝཱུཔསམེཏྭཱ ཨཱགཏཱ. རཱཛཱ ཏུཊྛོ ཝརཾ ཨདཱསི ‘‘ཡཾ ཨིཙྪཐ, ཏཾ གཎྷཐཱ’’ཏི. ཏེ ‘‘མཡཾ བྷགཝནྟཾ ཨུཔཊྛཱཏུཾ ཨིཙྪཱམཱ’’ཏི ཨཱཧཾསུ. རཱཛཱ ‘‘ཨེཏཾ ཋཔེཏྭཱ ཨཉྙཾ གཎྷཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཏེ ‘‘མཡཾ ཨཉྙེན ཨནཏྠིཀཱ’’ཏི ཨཱཧཾསུ. ཏེན ཧི པརིཙྪེདཾ ཀཏྭཱ གཎྷཐཱཏི. ཏེ སཏྟ ཝསྶཱནི ཡཱཙིཾསུ. རཱཛཱ ན ཨདཱསི. ཨེཝཾ ‘‘ཚ, པཉྩ, ཙཏྟཱརི, ཏཱིཎི, དྭེ, ཨེཀཾ, སཏྟ མཱསེ, ཚ, པཉྩ, ཙཏྟཱརོ’’ཏི ཝཏྭཱ ཡཱཝ ཏེམཱསཾ ཡཱཙིཾསུ. ཏདཱ རཱཛཱ ‘‘གཎྷཐཱ’’ཏི ཨདཱསི.

ཏེ བྷགཝནྟཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཧཾསུ – ‘‘ཨིཙྪཱམ མཡཾ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཾ ཏེམཱསཾ ཨུཔཊྛཱཏུཾ, ཨདྷིཝཱསེཏུ ནོ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཨིམཾ ཏེམཱསཾ ཝསྶཱཝཱས’’ནྟི. ཨདྷིཝཱསེསི བྷགཝཱ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན. ཏེ ཏཡོ ཨཏྟནོ ཛནཔདེ ནིཡུཏྟཀཔུརིསསྶ ལེཁཾ པེསེསུཾ ‘‘ཨིམཾ ཏེམཱསཾ ཨམྷེཧི བྷགཝཱ ཨུཔཊྛཱཏབྦོ, ཝིཧཱརཾ ཨཱདིཾ ཀཏྭཱ སབྦཾ བྷགཝཏོ ཨུཔཊྛཱནསམྦྷཱརཾ སམྤཱདེཧཱི’’ཏི. སོ སབྦཾ སམྤཱདེཏྭཱ པཊིཔེསེསི. ཏེ ¶ ཀཱསཱཡཝཏྠནིཝཏྠཱ ཧུཏྭཱ པུརིསསཧསྶེཧི ཝེཡྻཱཝཙྩཀརེཧི བྷགཝནྟཾ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ སཀྐཙྩཾ ཨུཔཊྛཧམཱནཱ ཛནཔདཾ ནེཏྭཱ ཝིཧཱརཾ ནིཡྻཱཏེཏྭཱ ཝསྶཾ ཝསཱཔེསུཾ.

ཏེསཾ བྷཎྜཱགཱརིཀོ ཨེཀོ གཧཔཏིཔུཏྟོ སཔཛཱཔཏིཀོ སདྡྷོ ཨཧོསི པསནྣོ. སོ བུདྡྷཔྤམུཁསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ དཱནཝཏྟཾ སཀྐཙྩཾ ཨདཱསི. ཛནཔདེ ནིཡུཏྟཀཔུརིསོ ཏཾ གཧེཏྭཱ ཛཱནཔདེཧི ཨེཀཱདསམཏྟེཧི པུརིསསཧསྶེཧི སདྡྷིཾ སཀྐཙྩམེཝ དཱནཾ པཝཏྟཱཔེསི. ཏཏྠ ཀེཙི ཛཱནཔདཱ པཊིཧཏཙིཏྟཱ ཨཧེསུཾ. ཏེ དཱནསྶ ཨནྟརཱཡཾ ཀཏྭཱ དེཡྻདྷམྨཾ ཨཏྟནཱ ཁཱདིཾསུ, བྷཏྟསཱལཉྩ ཨགྒིནཱ དཧིཾསུ. པཝཱརིཏཱ རཱཛཔུཏྟཱ བྷགཝཏོ སཀྐཱརཾ ཀཏྭཱ ¶ བྷགཝནྟཾ པུརཀྑཏྭཱ པིཏུ སནྟིཀམེཝ པཙྩཱགམིཾསུ. ཏཏྠ གནྟྭཱ བྷགཝཱ པརིནིབྦཱཡི. རཱཛཔུཏྟཱ ཙ ཛནཔདེ ¶ ནིཡུཏྟཀཔུརིསོ ཙ བྷཎྜཱགཱརིཀོ ཙ ཨནུཔུབྦེན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ སདྡྷིཾ པརིསཱཡ སགྒེ ཨུཔྤཛྫིཾསུ, པཊིཧཏཙིཏྟཱ ཛནཱ ནིརཡེ ཨུཔྤཛྫིཾསུ. ཨེཝཾ ཏེསཾ ཨུབྷཡེསཾ ཛནཱནཾ སགྒཏོ སགྒཾ ནིརཡཏོ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱནཾ དྭཱནཝུཏིཀཔྤཱ ཝཱིཏིཝཏྟཱ.

ཨཐ ཨིམསྨིཾ བྷདྡཀཔྤེ ཀསྶཔསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཏེ པཊིཧཏཙིཏྟཱ ཛནཱ པེཏེསུ ཨུཔྤནྣཱ. ཏདཱ མནུསྶཱ ཨཏྟནོ ཨཏྟནོ ཉཱཏཀཱནཾ པེཏཱནཾ ཨཏྠཱཡ དཱནཾ དཏྭཱ ཨུདྡིསནྟི ‘‘ཨིདཾ ནོ ཉཱཏཱིནཾ ཧོཏཱུ’’ཏི, ཏེ སམྤཏྟིཾ ལབྷནྟི. ཨཐ ཨིམེཔི པེཏཱ ཏཾ དིསྭཱ ཀསྶཔཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པུཙྪིཾསུ – ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, མཡམྤི ཨེཝརཱུཔཾ སམྤཏྟིཾ ལབྷེཡྻཱམཱ’’ཏི? བྷགཝཱ ཨཱཧ – ‘‘ཨིདཱནི ན ལབྷཐ, ཨནཱགཏེ པན གོཏམོ ནཱམ སམྨཱསམྦུདྡྷོ བྷཝིསྶཏི, ཏསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ བིམྦིསཱརོ ནཱམ རཱཛཱ བྷཝིསྶཏི, སོ ཏུམྷཱཀཾ ཨིཏོ དྭཱནཝུཏིཀཔྤེ ཉཱཏི ཨཧོསི, སོ བུདྡྷསྶ དཱནཾ དཏྭཱ ཏུམྷཱཀཾ ཨུདྡིསིསྶཏི, ཏདཱ ལབྷིསྶཐཱ’’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཀིར ཏེསཾ པེཏཱནཾ ཏཾ ཝཙནཾ ‘‘སྭེ ལབྷིསྶཐཱ’’ཏི ཝུཏྟཾ ཝིཡ ཨཧོསི.

ཏཏོ ¶ ཨེཀསྨིཾ བུདྡྷནྟརེ ཝཱིཏིཝཏྟེ ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཱ ཨུཔྤཛྫི. ཏེཔི ཏཡོ རཱཛཔུཏྟཱ པུརིསསཧསྶེན སདྡྷིཾ དེཝལོཀཏོ ཙཝིཏྭཱ མགདྷརཊྛེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ ཨནུཔུབྦེན ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ གཡཱསཱིསེ ཏཡོ ཛཊིལཱ ཨཧེསུཾ, ཛནཔདེ ནིཡུཏྟཀཔུརིསོ རཱཛཱ བིམྦིསཱརོ ཨཧོསི, བྷཎྜཱགཱརིཀོ གཧཔཏིཔུཏྟོ ཝིསཱཁོ ནཱམ སེཊྛི ཨཧོསི, ཏསྶ པཛཱཔཏི དྷམྨདིནྣཱ ནཱམ སེཊྛིདྷཱིཏཱ ཨཧོསི, ཨཝསེསཱ པན པརིསཱ རཉྙོ ཨེཝ པརིཝཱརཱ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟིཾསུ.

ཨམྷཱཀམྤི བྷགཝཱ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ སཏྟསཏྟཱཧཾ ཨཏིཀྐམིཏྭཱ ཨནུཔུབྦེན བཱརཱཎསིཾ ཨཱགམྨ དྷམྨཙཀྐཾ པཝཏྟེཏྭཱ པཉྩཝགྒིཡེ ཨཱདིཾ ཀཏྭཱ ཡཱཝ སཧསྶཔརིཝཱརེ ཏཡོ ཛཊིལེ ཝིནེཏྭཱ རཱཛགཧཾ ཨགམཱསི. ཏཏྠ ¶ ཙ ཏདཧུཔསངྐམནྟཾཡེཝ རཱཛཱནཾ བིམྦིསཱརཾ སོཏཱཔཏྟིཕལེ པཏིཊྛཱཔེསི སདྡྷིཾ ཨེཀཱདསནཧུཏེཧི ཨངྒམགདྷཝཱསཱིཧི བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀེཧི. ཨཐ རཉྙཱ སྭཱཏནཱཡ བྷཏྟེན ནིམནྟིཏོ ཨདྷིཝཱསེཏྭཱ དུཏིཡདིཝསེ མཱཎཝཀཝཎྞེན སཀྐེན དེཝཱནམིནྡེན པུརཏོ གཙྪནྟེན –

‘‘དནྟོ དནྟེཧི སཧ པུརཱཎཛཊིལེཧི, ཝིཔྤམུཏྟོ ཝིཔྤམུཏྟེཧི;

སིངྒཱིནིཀྑསཝཎྞོ, རཱཛགཧཾ པཱཝིསི བྷགཝཱ’’ཏི. (མཧཱཝ. ༥༨) –

ཨེཝམཱདཱིཧི ¶ གཱཐཱཧི ཨབྷིཏྠཝིཡམཱནོ རཱཛགཧཾ པཝིསིཏྭཱ རཉྙོ ནིཝེསནེ མཧཱདཱནཾ སམྤཊིཙྪི. ཏེ པན པེཏཱ ‘‘ཨིདཱནི རཱཛཱ དཱནཾ ཨམྷཱཀཾ ཨུདྡིསིསྶཏི, ཨིདཱནི ཨུདྡིསིསྶཏཱི’’ཏི ཨཱསཱཡ སམྤརིཝཱརེཏྭཱ ཨཊྛཾསུ.

རཱཛཱ དཱནཾ དཏྭཱ ‘‘ཀཏྠ ནུ ཁོ བྷགཝཱ ཝིཧརེཡྻཱ’’ཏི བྷགཝཏོ ཝིཧཱརཊྛཱནམེཝ ཙིནྟེསི, ན ཏཾ དཱནཾ ཀསྶཙི ཨུདྡིསི. ཏཐཱ ཏཾ དཱནཾ ཨལབྷནྟཱ པེཏཱ ཚིནྣཱསཱ ཧུཏྭཱ རཏྟིཡཾ རཉྙོ ནིཝེསནེ ཨཏིཝིཡ བྷིཾསནཀཾ ཝིསྶརམཀཾསུ. རཱཛཱ བྷཡསནྟཱསསཾཝེགཾ ཨཱཔཛྫིཏྭཱ ཝིབྷཱཏཱཡ ¶ རཏྟིཡཱ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེཧི – ‘‘ཨེཝརཱུཔཾ སདྡཾ ཨསྶོསིཾ, ཀིཾ ནུ ཁོ མེ, བྷནྟེ, བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི? བྷགཝཱ ‘‘མཱ བྷཱཡི, མཧཱརཱཛ, ན ཏེ ཀིཉྩི པཱཔཀཾ བྷཝིསྶཏི, ཨཔིཙ ཁོ སནྟི ཏེ པུརཱཎཉཱཏཀཱ པེཏེསུ ཨུཔྤནྣཱ. ཏེ ཨེཀཾ བུདྡྷནྟརཾ ཏམེཝ པཙྩཱསཱིསནྟཱ ‘བུདྡྷསྶ དཱནཾ དཏྭཱ ཨམྷཱཀཾ ཨུདྡིསིསྶཏཱི’ཏི ཝིཙརནྟཱ ཏཡཱ ཧིཡྻོ དཱནཾ དཏྭཱ ན ཨུདྡིསིཏཏྟཱ ཚིནྣཱསཱ ཧུཏྭཱ ཏཐཱརཱུཔཾ ཝིསྶརམཀཾསཱུ’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཀིཾ ཨིདཱནིཔི, བྷནྟེ, དིནྣེ ཏེ ལབྷེཡྻུ’’ནྟི? ‘‘ཨཱམ, མཧཱརཱཛཱ’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, བྷནྟེ, ཨདྷིཝཱསེཏུ མེ བྷགཝཱ ཨཛྫཏནཱཡ དཱནཾ, ཏེསཾ ཨུདྡིསིསྶཱམཱི’’ཏི. ཨདྷིཝཱསེསི བྷགཝཱ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན.

རཱཛཱ ནིཝེསནཾ གནྟྭཱ མཧཱདཱནཾ པཊིཡཱདཱཔེཏྭཱ བྷགཝཏོ ཀཱལཾ ཨཱརོཙཱཔེསི ¶ . བྷགཝཱ རཱཛནྟེཔུརཾ གནྟྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི སདྡྷིཾ བྷིཀྑུསངྒྷེན. ཏེ པེཏཱ ‘‘ཨཔི ནཱམ ཨཛྫ ལབྷེཡྻཱམཱ’’ཏི གནྟྭཱ ཏིརོཀུཊྚཱདཱིསུ ཨཊྛཾསུ. བྷགཝཱ ཏཐཱ ཨཀཱསི, ཡཐཱ ཏེ སབྦེཝ རཉྙོ ཨཱཔཱཐཾ གཏཱ ཨཧེསུཾ. རཱཛཱ དཀྑིཎོདཀཾ དེནྟོ ‘‘ཨིདཾ མེ ཉཱཏཱིནཾ ཧོཏཱུ’’ཏི ཨུདྡིསི. ཏཱཝདེཝ པེཏཱནཾ ཀམལཀུཝལཡསཉྪནྣཱ པོཀྑརཎིཡོ ནིབྦཏྟིཾསུ. ཏེ ཏཏྠ ནྷཏྭཱ ཙ པིཝིཏྭཱ ཙ པཊིཔྤསྶདྡྷདརཐཀིལམཐཔིཔཱསཱ སུཝཎྞཝཎྞཱ ཨཧེསུཾ. རཱཛཱ ཡཱགུཁཛྫབྷོཛྫཱནི དཏྭཱ ཨུདྡིསི. ཏེསཾ ཏངྑཎཉྙེཝ དིབྦཡཱགུཁཛྫབྷོཛྫཱནི ནིབྦཏྟིཾསུ. ཏེ ཏཱནི པརིབྷུཉྫིཏྭཱ པཱིཎིནྡྲིཡཱ ཨཧེསུཾ. ཨཐ ཝཏྠསེནཱསནཱནི དཏྭཱ ཨུདྡིསི. ཏེསཾ དིབྦཝཏྠཔཱསཱདཔཙྩཏྠརཎསེཡྻཱདིཨལངྐཱརཝིདྷཡོ ནིབྦཏྟིཾསུ. སཱ ཙ ཏེསཾ སམྤཏྟི སབྦཱཔི ཡཐཱ རཉྙོ པཱཀཊཱ ཧོཏི, ཏཐཱ བྷགཝཱ ཨདྷིཊྛཱསི. རཱཛཱ ཏཾ དིསྭཱ ཨཏིཝིཡ ཨཏྟམནོ ཨཧོསི. ཏཏོ བྷགཝཱ བྷུཏྟཱཝཱི པཝཱརིཏོ རཉྙོ བིམྦིསཱརསྶ ཨནུམོདནཏྠཾ ཏིརོཀུཊྚཔེཏཝཏྠུཾ ཨབྷཱསི –

༡༤.

‘‘ཏིརོཀུཊྚེསུ ཏིཊྛནྟི, སནྡྷིསིངྒྷཱཊཀེསུ ཙ;

དྭཱརབཱཧཱསུ ཏིཊྛནྟི, ཨཱགནྟྭཱན སཀཾ གྷརཾ.

༡༥.

‘‘པཧཱུཏེ ¶ ཨནྣཔཱནམྷི, ཁཛྫབྷོཛྫེ ཨུཔཊྛིཏེ;

ན ཏེསཾ ཀོཙི སརཏི, སཏྟཱནཾ ཀམྨཔཙྩཡཱ.

༡༦.

‘‘ཨེཝཾ ¶ དདནྟི ཉཱཏཱིནཾ, ཡེ ཧོནྟི ཨནུཀམྤཀཱ;

སུཙིཾ པཎཱིཏཾ ཀཱལེན, ཀཔྤིཡཾ པཱནབྷོཛནཾ.

༡༧.

‘‘ཨིདཾ ཝོ ཉཱཏཱིནཾ ཧོཏུ, སུཁིཏཱ ཧོནྟུ ཉཱཏཡོ;

ཏེ ཙ ཏཏྠ སམཱགནྟྭཱ, ཉཱཏིཔེཏཱ སམཱགཏཱ;

པཧཱུཏེ ཨནྣཔཱནམྷི, སཀྐཙྩཾ ཨནུམོདརེ.

༡༨.

‘‘ཙིརཾ ཛཱིཝནྟུ ནོ ཉཱཏཱི, ཡེསཾ ཧེཏུ ལབྷཱམསེ;

ཨམྷཱཀཉྩ ཀཏཱ པཱུཛཱ, དཱཡཀཱ ཙ ཨནིཔྥལཱ.

༡༩.

‘‘ན ཧི ཏཏྠ ཀསི ཨཏྠི, གོརཀྑེཏྠ ན ཝིཛྫཏི;

ཝཎིཛྫཱ ཏཱདིསཱི ནཏྠི, ཧིརཉྙེན ཀཡཱཀཡཾ;

ཨིཏོ དིནྣེན ཡཱཔེནྟི, པེཏཱ ཀཱལགཏཱ ཏཧིཾ.

༢༠.

‘‘ཨུནྣམེ ཨུདཀཾ ཝུཊྛཾ, ཡཐཱ ནིནྣཾ པཝཏྟཏི;

ཨེཝམེཝ ཨིཏོ དིནྣཾ, པེཏཱནཾ ཨུཔཀཔྤཏི.

༢༡.

‘‘ཡཐཱ ཝཱརིཝཧཱ པཱུརཱ, པརིཔཱུརེནྟི སཱགརཾ;

ཨེཝམེཝ ¶ ཨིཏོ དིནྣཾ, པེཏཱནཾ ཨུཔཀཔྤཏི.

༢༢.

‘‘ཨདཱསི མེ ཨཀཱསི མེ, ཉཱཏིམིཏྟཱ སཁཱ ཙ མེ;

པེཏཱནཾ དཀྑིཎཾ དཛྫཱ, པུབྦེ ཀཏམནུསྶརཾ.

༢༣.

‘‘ན ཧི རུཎྞཾ ཝཱ སོཀོ ཝཱ, ཡཱ ཙཉྙཱ པརིདེཝནཱ;

ན ཏཾ པེཏཱནམཏྠཱཡ, ཨེཝཾ ཏིཊྛནྟི ཉཱཏཡོ.

༢༤.

‘‘ཨཡཉྩ ¶ ཁོ དཀྑིཎཱ དིནྣཱ, སངྒྷམྷི སུཔྤཏིཊྛིཏཱ;

དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡསྶ, ཋཱནསོ ཨུཔཀཔྤཏི.

༢༥.

‘‘སོ ཉཱཏིདྷམྨོ ཙ ཨཡཾ ནིདསྶིཏོ, པེཏཱན པཱུཛཱ ཙ ཀཏཱ ཨུལཱ༹རཱ;

བལཉྩ བྷིཀྑཱུནམནུཔྤདིནྣཾ, ཏུམྷེཧི པུཉྙཾ པཧུཏཾ ཨནཔྤཀ’’ནྟི.

༡༤. ཏཏྠ ¶ ཏིརོཀུཊྚེསཱུཏི ཀུཊྚཱནཾ པརབྷཱགེསུ. ཏིཊྛནྟཱིཏི ནིསཛྫཱདིཔཊིཀྑེཔཏོ ཋཱནཀཔྤནཝཙནམེཏཾ, གེཧཔཱཀཱརཀུཊྚཱནཾ དྭཱརཏོ བཧི ཨེཝ ཏིཊྛནྟཱིཏི ཨཏྠོ. སནྡྷིསིངྒྷཱཊཀེསུ ཙཱཏི སནྡྷཱིསུ ཙ སིངྒྷཱཊཀེསུ ཙ. སནྡྷཱིཏི ཙཏུཀྐོཎརཙྪཱ, གྷརསནྡྷིབྷིཏྟིསནྡྷིཨཱལོཀསནྡྷིཡོཔི ཝུཙྩནྟི. སིངྒྷཱཊཀཱཏི ཏིཀོཎརཙྪཱ. དྭཱརབཱཧཱསུ ཏིཊྛནྟཱིཏི ནགརདྭཱརགྷརདྭཱརཱནཾ བཱཧཱ ནིསྶཱཡ ཏིཊྛནྟི. ཨཱགནྟྭཱན སཀཾ གྷརནྟི སཀགྷརཾ ནཱམ པུབྦཉཱཏིགྷརམྤི ཨཏྟནཱ སཱམིབྷཱཝེན ཨཛ྄ཛྷཱཝུཏྠགྷརམྤི, ཏདུབྷཡམྤི ཏེ ཡསྨཱ སཀགྷརསཉྙཱཡ ཨཱགཙྪནྟི, ཏསྨཱ ‘‘ཨཱགནྟྭཱན སཀཾ གྷར’’ནྟི ཨཱཧ.

༡༥. ཨེཝཾ བྷགཝཱ པུབྦེ ཨནཛ྄ཛྷཱཝུཏྠཔུབྦམྤི པུབྦཉཱཏིགྷརཏྟཱ བིམྦིསཱརནིཝེསནཾ སཀགྷརསཉྙཱཡ ཨཱགནྟྭཱ ཏིརོཀུཊྚཱདཱིསུ ཋིཏེ ཨིསྶཱམཙྪརིཡཕལཾ ཨནུབྷཝནྟེ ཨཏིཝིཡ དུདྡསིཀཝིརཱུཔབྷཡཱནཀདསྶནེ བཧཱུ པེཏེ རཉྙོ དསྶེནྟོ ‘‘ཏིརོཀུཊྚེསུ ཏིཊྛནྟཱི’’ཏི གཱཐཾ ཝཏྭཱ པུན ཏེཧི ཀཏསྶ ཀམྨསྶ དཱརུཎབྷཱཝཾ དསྶེནྟོ ‘‘པཧཱུཏེ ཨནྣཔཱནམྷཱི’’ཏི དུཏིཡགཱཐམཱཧ.

ཏཏྠ པཧཱུཏེཏི ཨནཔྤཀེ བཧུམྷི, ཡཱཝདཏྠེཏི ཨཏྠོ ¶ . བ-ཀཱརསྶ ཧི པ-ཀཱརོ ལབྦྷཏི ‘‘པཧུ སནྟོ ན བྷརཏཱི’’ཏིཨཱདཱིསུ (སུ. ནི. ༩༨) ཝིཡ. ཀེཙི པན ‘‘བཧུཀེ’’ཏི པཋནྟི, སོ པན པམཱདཔཱཋོ. ཨནྣཔཱནམྷཱིཏི ཨནྣེ ཙ པཱནེ ཙ. ཁཛྫབྷོཛྫེཏི ཁཛྫེ ཙ བྷོཛྫེ ཙ. ཨེཏེན ཨསིཏཔཱིཏཁཱཡིཏསཱཡིཏཝསེན ཙཏུབྦིདྷམྤི ཨཱཧཱརཾ དསྶེཏི. ཨུཔཊྛིཏེཏི ཨུཔགམྨ ཋིཏེ སཛྫིཏེ, པཊིཡཏྟེཏི ཨཏྠོ. ན ཏེསཾ ཀོཙི སརཏི སཏྟཱནནྟི ཏེསཾ པེཏྟིཝིསཡེ ཨུཔྤནྣཱནཾ སཏྟཱནཾ ཀོཙི མཱཏཱ ཝཱ པིཏཱ ཝཱ པུཏྟོ ཝཱ ནཏྟཱ ཝཱ ན སརཏི. ཀིཾ ཀཱརཎཱ? ཀམྨཔཙྩཡཱཏི, ཨཏྟནཱ ཀཏསྶ ཨདཱནདཱནཔཊིསེདྷནཱདིབྷེདསྶ ཀདརིཡཀམྨསྶ ཀཱརཎབྷཱཝཏོ. ཏཉྷི ཀམྨཾ ཏེསཾ ཉཱཏཱིནཾ སརིཏུཾ ན དེཏི.

༡༦. ཨེཝཾ བྷགཝཱ ཨནཔྤཀེཔི ཨནྣཔཱནཱདིམྷི ཝིཛྫམཱནེ ཉཱཏཱིནཾ པཙྩཱསཱིསནྟཱནཾ པེཏཱནཾ ¶ ཀམྨཕལེན ཉཱཏཀཱནཾ ཨནུསྶརཎམཏྟསྶཱཔི ཨབྷཱཝཾ དསྶེཏྭཱ ¶ ཨིདཱནི པེཏྟིཝིསཡུཔཔནྣེ ཉཱཏཀེ ཨུདྡིསྶ རཉྙཱ དིནྣདཱནཾ པསཾསནྟོ ‘‘ཨེཝཾ དདནྟི ཉཱཏཱིན’’ནྟི ཏཏིཡགཱཐམཱཧ.

ཏཏྠ ཨེཝནྟི ཨུཔམཱཝཙནཾ. ཏསྶ དྭིདྷཱ སམྦནྡྷོ – ཏེསཾ སཏྟཱནཾ ཀམྨཔཙྩཡཱ ཨསརནྟེསུཔི ཀེསུཙི ཀེཙི དདནྟི ཉཱཏཱིནཾ, ཡེ ཨེཝཾ ཨནུཀམྤཀཱ ཧོནྟཱིཏི ཙ, མཧཱརཱཛ, ཡཐཱ ཏཡཱ དིནྣཾ, ཨེཝཾ སུཙིཾ པཎཱིཏཾ ཀཱལེན ཀཔྤིཡཾ པཱནབྷོཛནཾ དདནྟི ཉཱཏཱིནཾ, ཡེ ཧོནྟི ཨནུཀམྤཀཱཏི ཙ. ཏཏྠ དདནྟཱིཏི དེནྟི ཨུདྡིསནྟི ནིཡྻཱཏེནྟི. ཉཱཏཱིནནྟི མཱཏིཏོ ཙ པིཏིཏོ ཙ སམྦནྡྷཱནཾ. ཡེཏི ཡེ ཀེཙི པུཏྟཱདཡོ. ཧོནྟཱིཏི བྷཝནྟི. ཨནུཀམྤཀཱཏི ཨཏྠཀཱམཱ ཧིཏེསིནོ. སུཙིནྟི སུདྡྷཾ མནོཧརཾ དྷམྨིཀཉྩ. པཎཱིཏནྟི ཨུལཱ༹རཾ. ཀཱལེནཱཏི དཀྑིཎེཡྻཱནཾ པརིབྷོགཡོགྒཀཱལེན, ཉཱཏིཔེཏཱནཾ ཝཱ ཏིརོཀུཊྚཱདཱིསུ ¶ ཨཱགནྟྭཱ ཋིཏཀཱལེན. ཀཔྤིཡནྟི ཨནུཙྪཝིཀཾ པཏིརཱུཔཾ ཨརིཡཱནཾ པརིབྷོགཱརཧཾ. པཱནབྷོཛནནྟི པཱནཉྩ བྷོཛནཉྩ, ཏདུཔདེསེན ཙེཏྠ སབྦཾ དེཡྻདྷམྨཾ ཝདཏི.

༡༧. ཨིདཱནི ཡེན པཀཱརེན ཏེསཾ པེཏཱནཾ དིནྣཾ ནཱམ ཧོཏི, ཏཾ དསྶེནྟོ ‘‘ཨིདཾ ཝོ ཉཱཏཱིནཾ ཧོཏུ, སུཁིཏཱ ཧོནྟུ ཉཱཏཡོ’’ཏི ཙཏུཏྠགཱཐཱཡ པུབྦཌྜྷཾ ཨཱཧ. ཏཾ ཏཏིཡགཱཐཱཡ པུབྦཌྜྷེན སམྦནྡྷིཏབྦཾ –

‘‘ཨེཝཾ དདནྟི ཉཱཏཱིནཾ, ཡེ ཧོནྟི ཨནུཀམྤཀཱ;

ཨིདཾ ཝོ ཉཱཏཱིནཾ ཧོཏུ, སུཁིཏཱ ཧོནྟུ ཉཱཏཡོ’’ཏི.

ཏེན ‘‘ཨིདཾ ཝོ ཉཱཏཱིནཾ ཧོཏཱུཏི ཨེཝཾ པཀཱརེན དདནྟི, ནོ ཨཉྙཐཱ’’ཏི ཨཱཀཱརཏྠེན ཨེཝཾསདྡེན དཱཏབྦཱཀཱརནིདསྶནཾ ཀཏཾ ཧོཏི.

ཏཏྠ ཨིདནྟི དེཡྻདྷམྨནིདསྶནཾ. ཝོཏི ནིཔཱཏམཏྟཾ ‘‘ཡེཧི ཝོ ཨརིཡཱ’’ཏིཨཱདཱིསུ (མ. ནི. ༡.༣༦) ཝིཡ. ཉཱཏཱིནཾ ཧོཏཱུཏི པེཏྟིཝིསཡེ ཨུཔྤནྣཱནཾ ཉཱཏཀཱནཾ ཧོཏུ. ‘‘ནོ ཉཱཏཱིན’’ནྟི ཙ པཋནྟི, ཨམྷཱཀཾ ཉཱཏཱིནནྟི ཨཏྠོ. སུཁིཏཱ ཧོནྟུ ཉཱཏཡོཏི ཏེ པེཏྟིཝིསཡཱུཔཔནྣཱ ཉཱཏཡོ ཨིདཾ ཕལཾ པཙྩནུབྷཝནྟཱ སུཁིཏཱ སུཁཔྤཏྟཱ ཧོནྟུ.

ཡསྨཱ ‘‘ཨིདཾ ཝོ ཉཱཏཱིནཾ ཧོཏཱུ’’ཏི ཝུཏྟེཔི ཨཉྙེན ཀཏཀམྨཾ ན ཨཉྙསྶ ཕལདཾ ཧོཏི ¶ , ཀེཝལཾ པན ཏཐཱ ཨུདྡིསྶ དཱིཡམཱནཾ ཏཾ ཝཏྠུ ཉཱཏིཔེཏཱནཾ ¶ ཀུསལཀམྨསྶ པཙྩཡོ ཧོཏི, ཏསྨཱ ཡཐཱ ཏེསཾ ཏསྨིཾ ཝཏྠུསྨིཾ ཏསྨིཾཡེཝ ཁཎེ ཕལནིབྦཏྟཀཾ ཀུསལཀམྨཾ ཧོཏི, ཏཾ དསྶེནྟོ ‘‘ཏེ ཙ ཏཏྠོ’’ཏིཨཱདིམཱཧ.

ཏཏྠ ཏེཏི ཉཱཏིཔེཏཱ. ཏཏྠཱཏི ཡཏྠ དཱནཾ དཱིཡཏི, ཏཏྠ. སམཱགནྟྭཱཏི ‘‘ཨིམེ ནོ ཉཱཏཡོ ཨམྷཱཀཾ ཨཏྠཱཡ དཱནཾ ཨུདྡིསནྟཱི’’ཏི ཨནུམོདནཏྠཾ ཏཏྠ སམཱགཏཱ ཧུཏྭཱ. པཧཱུཏེ ཨནྣཔཱནམྷཱིཏི ཨཏྟནོ ཨུདྡིསྶ དཱིཡམཱནེ ཏསྨིཾ ཝཏྠུསྨིཾ. སཀྐཙྩཾ ཨནུམོདརེཏི ཀམྨཕལཾ ཨབྷིསདྡཧནྟཱ ཙིཏྟཱིཀཱརཾ ཨཝིཛཧནྟཱ ཨཝིཀྑིཏྟཙིཏྟཱ ཧུཏྭཱ ‘‘ཨིདཾ ནོ དཱནཾ ¶ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ ཧོཏཱུ’’ཏི མོདནྟི ཨནུམོདནྟི པཱིཏིསོམནསྶཛཱཏཱ ཧོནྟི.

༡༨. ཙིརཾ ཛཱིཝནྟཱུཏི ཙིརཾ ཛཱིཝིནོ དཱིགྷཱཡུཀཱ ཧོནྟུ. ནོ ཉཱཏཱིཏི ཨམྷཱཀཾ ཉཱཏཀཱ. ཡེསཾ ཧེཏཱུཏི ཡེསཾ ཀཱརཎཱ ཡེ ནིསྶཱཡ. ལབྷཱམསེཏི ཨཱིདིསཾ སམྤཏྟིཾ པཊིལབྷཱམ. ཨིདཉྷི ཨུདྡིསནེན ལདྡྷསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝནྟཱནཾ པེཏཱནཾ ཨཏྟནོ ཉཱཏཱིནཾ ཐོམནཱཀཱརདསྶནཾ. པེཏཱནཉྷི ཨཏྟནོ ཨནུམོདནེན, དཱཡཀཱནཾ ཨུདྡིསནེན, ཨུཀྑིཎེཡྻསམྤཏྟིཡཱ ཙཱཏི ཏཱིཧི ཨངྒེཧི དཀྑིཎཱ ཏངྑཎཉྙེཝ ཕལནིབྦཏྟིཀཱ ཧོཏི. ཏཏྠ དཱཡཀཱ ཝིསེསཧེཏུ. ཏེནཱཧ ‘‘ཡེསཾ ཧེཏུ ལབྷཱམསེ’’ཏི. ཨམྷཱཀཉྩ ཀཏཱ པཱུཛཱཏི ‘‘ཨིདཾ ཝོ ཉཱཏཱིནཾ ཧོཏཱུ’’ཏི ཨེཝཾ ཨུདྡིསནྟེཧི དཱཡཀེཧི ཨམྷཱཀཉྩ པཱུཛཱ ཀཏཱ, ཏེ དཱཡཀཱ ཙ ཨནིཔྥལཱ ཡསྨིཾ སནྟཱནེ པརིཙྩཱགམཡཾ ཀམྨཾ ནིབྦཏྟཾ ཏསྶ ཏཏྠེཝ ཕལདཱནཏོ.

ཨེཏྠཱཧ – ‘‘ཀིཾ པན པེཏྟིཝིསཡཱུཔཔནྣཱ ཨེཝ ཉཱཏཱི ཧེཏུསམྤཏྟིཡོ ལབྷནྟི, ཨུདཱཧུ ཨཉྙེཔཱི’’ཏི? ན ཙེཏྠ ཨམྷེཧི ཝཏྟབྦཾ, ཨཏྠི བྷགཝཏཱ ཨེཝཾ བྱཱཀཏཏྟཱ. ཝུཏྟཉྷེཏཾ –-

‘‘མཡམསྶུ, བྷོ གོཏམ, བྲཱཧྨཎཱ ནཱམ དཱནཱནི དེམ, པུཉྙཱནི ཀརོམ ‘ཨིདཾ དཱནཾ པེཏཱནཾ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱནཾ ཨུཔཀཔྤཏུ, ཨིདཾ དཱནཾ པེཏཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ པརིབྷུཉྫནྟཱུ’ཏི. ཀཙྩི ཏཾ, བྷོ གོཏམ, དཱནཾ པེཏཱནཾ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱནཾ ཨུཔཀཔྤཏི ¶ , ཀཙྩི ཏེ པེཏཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ ཏཾ དཱནཾ པརིབྷུཉྫནྟཱིཏི? ཋཱནེ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཨུཔཀཔྤཏི, ནོ ཨཊྛཱནེཏི.

‘‘ཀཏམཾ པན, བྷོ གོཏམ, ཋཱནཾ, ཀཏམཾ ཨཊྛཱནནྟི? ཨིདྷ, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀཙྩོ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ¶ ཧོཏི…པེ… མིཙྪཱདིཊྛིཀོ ཧོཏི, སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཡོ ནེརཡིཀཱནཾ སཏྟཱནཾ ཨཱཧཱརོ, ཏེན སོ ཏཏྠ ཡཱཔེཏི, ཏེན སོ ཏཏྠ ཏིཊྛཏི. ཨིདཾ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཨཊྛཱནཾ, ཡཏྠ ཋིཏསྶ ཏཾ དཱནཾ ན ཨུཔཀཔྤཏི.

‘‘ཨིདྷ པན, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀཙྩོ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཧོཏི…པེ… མིཙྪཱདིཊྛིཀོ ཧོཏི, སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཾ ¶ ཨུཔཔཛྫཏི. ཡོ ཏིརཙྪཱནཡོནིཀཱནཾ སཏྟཱནཾ ཨཱཧཱརོ, ཏེན སོ ཏཏྠ ཡཱཔེཏི, ཏེན སོ ཏཏྠ ཏིཊྛཏི. ཨིདམྤི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཨཊྛཱནཾ, ཡཏྠ ཋིཏསྶ ཏཾ དཱནཾ ན ཨུཔཀཔྤཏི.

‘‘ཨིདྷ པན, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀཙྩོ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོ ཧོཏི…པེ… སམྨཱདིཊྛིཀོ ཧོཏི, སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ མནུསྶཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི…པེ… དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཡོ དེཝཱནཾ ཨཱཧཱརོ, ཏེན སོ ཏཏྠ ཡཱཔེཏི, ཏེན སོ ཏཏྠ ཏིཊྛཏི. ཨིདམྤི ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཨཊྛཱནཾ, ཡཏྠ ཋིཏསྶ ཏཾ དཱནཾ ན ཨུཔཀཔྤཏི.

‘‘ཨིདྷ པན, བྲཱཧྨཎ, ཨེཀཙྩོ པཱཎཱཏིཔཱཏཱི ཧོཏི…པེ… མིཙྪཱདིཊྛིཀོ ཧོཏི, སོ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ པེཏྟིཝིསཡཾ ཨུཔཔཛྫཏི. ཡོ པེཏྟིཝིསཡིཀཱནཾ སཏྟཱནཾ ཨཱཧཱརོ, ཏེན སོ ཏཏྠ ཡཱཔེཏི, ཏེན སོ ཏཏྠ ཏིཊྛཏི. ཡཾ ཝཱ པནསྶ ཨིཏོ ཨནུཔཝེཙྪེནྟི མིཏྟཱམཙྩཱ ཝཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ ཝཱ, ཏེན སོ ཏཏྠ ཡཱཔེཏི, ཏེན སོ ཏཏྠ ཏིཊྛཏི. ཨིདཾ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཋཱནཾ, ཡཏྠ ཋིཏསྶ ཏཾ དཱནཾ ཨུཔཀཔྤཏཱི’’ཏི.

‘‘སཙེ པན, བྷོ གོཏམ, སོ པེཏོ ཉཱཏིསཱལོཧིཏོ ཏཾ ཋཱནཾ ཨནུཔཔནྣོ ཧོཏི, ཀོ ཏཾ དཱནཾ པརིབྷུཉྫཏཱི’’ཏི ¶ ? ‘‘ཨཉྙེཔིསྶ, བྲཱཧྨཎ, པེཏཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ ཏཾ ཋཱནཾ ཨུཔཔནྣཱ ཧོནྟི, ཏེ ཏཾ དཱནཾ པརིབྷུཉྫནྟཱི’’ཏི.

‘‘སཙེ པན, བྷོ གོཏམ, སོ ཙེཝ པེཏོ ཉཱཏིསཱལོཧིཏོ ཏཾ ཋཱནཾ ཨནུཔཔནྣོ ཧོཏི, ཨཉྙེཔིསྶ པེཏཱ ཉཱཏིསཱལོཧིཏཱ ཏཾ ཋཱནཾ ཨནུཔཔནྣཱ ཧོནྟི, ཀོ ཏཾ དཱནཾ པརིབྷུཉྫཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨཊྛཱནཾ ཁོ ཨེཏཾ, བྲཱཧྨཎ, ཨནཝཀཱསོ, ཡཾ ཏཾ ཋཱནཾ ཝིཝིཏྟཾ ཨསྶ ¶ ཨིམིནཱ དཱིགྷེན ཨདྡྷུནཱ ཡདིདཾ པེཏེཧི ཉཱཏིསཱལོཧིཏེཧི, ཨཔིཙ, བྲཱཧྨཎ, དཱཡཀོཔི ཨནིཔྥལོ’’ཏི (ཨ. ནི. ༡༠.༡༧༧).

༡༩. ཨིདཱནི པེཏྟིཝིསཡཱུཔཔནྣཱནཾ ཏཏྠ ཨཉྙསྶ ཀསིགོརཀྑཱདིནོ སམྤཏྟིཔཊིལཱབྷཀཱརཎསྶ ཨབྷཱཝཾ ཨིཏོ དིནྣེན ཡཱཔནཉྩ དསྶེཏུཾ ‘‘ན ཧཱི’’ཏིཨཱདི ཝུཏྟཾ.

ཏཏྠ ན ཧི ཏཏྠ ཀསི ཨཏྠཱིཏི ཏསྨིཾ པེཏྟིཝིསཡེ ཀསི ན ཧི ཨཏྠི, ཡཾ ནིསྶཱཡ པེཏཱ སུཁེན ཛཱིཝེཡྻུཾ. གོརཀྑེཏྠ ན ཝིཛྫཏཱིཏི ཨེཏྠ པེཏྟིཝིསཡེ ན ཀེཝལཾ ཀསིཡེཝ ནཏྠི, ཨཐ ཁོ གོརཀྑཱཔི ན ཝིཛྫཏི, ཡཾ ནིསྶཱཡ ¶ ཏེ སུཁེན ཛཱིཝེཡྻུཾ. ཝཎིཛྫཱ ཏཱདིསཱི ནཏྠཱིཏི ཝཎིཛྫཱཔི ཏཱདིསཱི ནཏྠི, ཡཱ ཏེསཾ སམྤཏྟིཔཊིལཱབྷཧེཏུ བྷཝེཡྻ. ཧིརཉྙེན ཀཡཱཀཡནྟི ཧིརཉྙེན ཀཡཝིཀྐཡམྤི ཏཏྠ ཏཱདིསཾ ནཏྠི, ཡཾ ཏེསཾ སམྤཏྟིཔཊིལཱབྷཧེཏུ བྷཝེཡྻ. ཨིཏེ དིནྣེན ཡཱཔེནྟི, པེཏཱ ཀཱལགཏཱ ཏཧིནྟི ཀེཝལཾ པན ཨིཏོ ཉཱཏཱིཧི ཝཱ མིཏྟཱམཙྩེཧི ཝཱ དིནྣེན ཡཱཔེནྟི, ཨཏྟབྷཱཝཾ པཝཏྟེནྟི. པེཏཱཏི པེཏྟིཝིསཡཱུཔཔནྣཱ སཏྟཱ. ཀཱལགཏཱཏི ཨཏྟནོ མརཎཀཱལེན གཏཱ. ‘‘ཀཱལཀཏཱ’’ཏི ཝཱ པཱཋོ, ཀཏཀཱལཱ ཀཏམརཎཱ མརཎཾ སམྤཏྟཱ. ཏཧིནྟི ཏསྨིཾ པེཏྟིཝིསཡེ.

༢༠-༢༡. ཨིདཱནི ཡཐཱཝུཏྟམཏྠཾ ཨུཔམཱཧི པཀཱསེཏུཾ ‘‘ཨུནྣམེ ཨུདཀཾ ཝུཊྛ’’ནྟི གཱཐཱདྭཡམཱཧ. ཏསྶཏྠོ – ཡཐཱ ཨུནྣམེ ཐལེ ཨུནྣཏཔྤདེསེ མེགྷེཧི ཨབྷིཝུཊྛཾ ཨུདཀཾ ཡཐཱ ནིནྣཾ པཝཏྟཏི, ཡོ བྷཱུམིབྷཱགོ ནིནྣོ ཨོཎཏོ, ཏཾ ཨུཔགཙྪཏི; ཨེཝམེཝ ཨིཏོ དིནྣཾ དཱནཾ པེཏཱནཾ ཨུཔཀཔྤཏི ¶ , ཕལུཔྤཏྟིཡཱ ཝིནིཡུཛྫཏི. ནིནྣམིཝ ཧི ཨུདཀཔྤཝཏྟིཡཱ ཋཱནཾ པེཏལོཀོ དཱནཱུཔཀཔྤནཱཡ. ཡཐཱཧ – ‘‘ཨིདཾ ཁོ, བྲཱཧྨཎ, ཋཱནཾ, ཡཏྠ ཋིཏསྶ ཏཾ དཱནཾ ཨུཔཀཔྤཏཱི’’ཏི (ཨ. ནི. ༡༠.༡༧༧). ཡཐཱ ཙ ཀནྡརཔདརསཱཁཔསཱཁཀུསོབྦྷམཧཱསོབྦྷེ ཧི ཨོགལིཏེན ཨུདཀེན ཝཱརིཝཧཱ མཧཱནཛྫོ པཱུརཱ ཧུཏྭཱ སཱགརཾ པརིཔཱུརེནྟི, ཨེཝཾ ཨིཏོ དིནྣདཱནཾ པུབྦེ ཝུཏྟནཡེན པེཏཱནཾ ཨུཔཀཔྤཏཱིཏི.

༢༢. ཡསྨཱ པེཏཱ ‘‘ཨིཏོ ཀིཉྩི ལབྷཱམཱ’’ཏི ཨཱསཱབྷིབྷཱུཏཱ ཉཱཏིགྷརཾ ཨཱགནྟྭཱཔི ‘‘ཨིདཾ ནཱམ ནོ དེཐཱ’’ཏི ཡཱཙིཏུཾ ན སཀྐོནྟི, ཏསྨཱ ཏེསཾ ཨིམཱནི ཨནུསྶརཎཝཏྠཱུནི ཨནུསྶརནྟོ ཀུལཔུཏྟོ དཀྑིཎཾ དཛྫཱཏི དསྶེནྟོ ‘‘ཨདཱསི མེ’’ཏི གཱཐམཱཧ.

ཏསྶཏྠོ ¶ – ཨིདཾ ནཱམ མེ དྷནཾ ཝཱ དྷཉྙཾ ཝཱ ཨདཱསི, ཨིདཾ ནཱམ མེ ཀིཙྩཾ ཨཏྟནཱཡེཝ ཡོགཾ ཨཱཔཛྫནྟོ ཨཀཱསི, ‘‘ཨསུཀོ མེ མཱཏིཏོ ཝཱ པིཏིཏོ ཝཱ སམྦནྡྷཏྟཱ ཉཱཏི, སིནེཧཝསེན ¶ ཏཱཎསམཏྠཏཱཡ མིཏྟོ, ཨསུཀོ མེ སཧཔཾསུཀཱིལ༹ཀསཧཱཡོ སཁཱ’’ཏི ཙ ཨེཏཾ སབྦམནུསྶརནྟོ པེཏཱནཾ དཀྑིཎཾ དཛྫཱ དཱནཾ ནིཡྻཱཏེཡྻ. ‘‘དཀྑིཎཱ དཛྫཱ’’ཏི ཝཱ པཱཋོ, པེཏཱནཾ དཀྑིཎཱ དཱཏབྦཱ, ཏེན ‘‘ཨདཱསི མེ’’ཏིཨཱདིནཱ ནཡེན པུབྦེ ཀཏམནུསྶརཾ ཨནུསྶརཏཱཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཀརཎཏྠེ ཧི ཨིདཾ པཙྩཏྟཝཙནཾ.

༢༣-༢༤. ཡེ པན སཏྟཱ ཉཱཏིམརཎེན རུཎྞསོཀཱདིཔརཱ ཨེཝ ཧུཏྭཱ ཏིཊྛནྟི, ན ཏེསཾ ཨཏྠཱཡ ཀིཉྩི དེནྟི, ཏེསཾ ཏཾ རུཎྞསོཀཱདི ཀེཝལཾ ཨཏྟཔརིཏཱཔནམཏྟམེཝ ཧོཏི, ཏཾ ན པེཏཱནཾ ཀཉྩི ཨཏྠཾ སཱདྷེཏཱིཏི དསྶེནྟོ ‘‘ན ཧི རུཎྞཾ ཝཱ’’ཏི གཱཐཾ ཝཏྭཱ པུན མགདྷརཱཛེན དིནྣདཀྑིཎཱཡ སཱཏྠཀབྷཱཝཾ དསྶེཏུཾ ‘‘ཨཡཉྩ ཁོ’’ཏི གཱཐམཱཧ. ཏེསཾ ཨཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ.

༢༥. ཨིདཱནི ཡསྨཱ ཨིམཾ དཀྑིཎཾ དེནྟེན རཉྙཱ ཉཱཏཱིནཾ ཉཱཏཱིཧི ཀཏྟབྦཀིཙྩཀརཎེན ཉཱཏིདྷམྨོ ནིདསྶིཏོ, བཧུཛནསྶ པཱཀཊོ ཀཏོ, ནིདསྶནཾ པཱཀཊཾ ཀཏཾ ‘‘ཏུམྷེཧིཔི ཨེཝམེཝ ཉཱཏཱིསུ ཉཱཏིདྷམྨོ པརིཔཱུརེཏབྦོ’’ཏི. ཏེ ཙ པེཏེ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨདྷིགམེནྟེན པེཏཱནཾ པཱུཛཱ ཀཏཱ ཨུལཱ༹རཱ ¶ , བུདྡྷཔྤམུཁཾ བྷིཀྑུསངྒྷཾ ཨནྣཔཱནཱདཱིཧི སནྟཔྤེནྟེན བྷིཀྑཱུནཾ བལཾ ཨནུཔྤདིནྣཾ, ཨནུཀམྤཱདིགུཎཔརིཝཱརཉྩ ཙཱགཙེཏནཾ ནིབྦཏྟེནྟེན ཨནཔྤཀཾ པུཉྙཾ པསུཏཾ, ཏསྨཱ བྷགཝཱ ཨིམེཧི ཡཐཱབྷུཙྩགུཎེཧི རཱཛཱནཾ སམྤཧཾསེནྟོ ‘‘སོ ཉཱཏིདྷམྨོ’’ཏི ཨོསཱནགཱཐམཱཧ.

ཏཏྠ ཉཱཏིདྷམྨོཏི ཉཱཏཱིཧི ཉཱཏཱིནཾ ཀཏྟབྦཀརཎཾ. ཨུལཱ༹རཱཏི ཕཱིཏཱ སམིདྡྷཱ. བལནྟི ཀཱཡབལཾ. པསུཏནྟི ཨུཔཙིཏཾ. ཨེཏྠ ཙ ‘‘སོ ཉཱཏིདྷམྨོ ཙ ཨཡཾ ནིདསྶིཏོ’’ཏི ཨེཏེན བྷགཝཱ རཱཛཱནཾ དྷམྨིཡཱ ཀཐཱཡ སནྡསྶེསི. ཉཱཏིདྷམྨདསྶནཉྷེཏྠ སནྡསྶནཾ. ‘‘པེཏཱན པཱུཛཱ ཙ ཀཏཱ ཨུལཱ༹རཱ’’ཏི ཨིམིནཱ སམཱདཔེསི. ‘‘ཨུལཱ༹རཱ’’ཏི པསཾསནཉྷེཏྠ པུནཔྤུནཾ པཱུཛཱཀརཎེ སམཱདཔནཾ. ‘‘བལཉྩ བྷིཀྑཱུནམནུཔྤདིནྣ’’ནྟི ཨིམིནཱ སམུཏྟེཛེསི. བྷིཀྑཱུནཾ བལཱནུཔྤདཱནཉྷེཏྠ ཨེཝཾཝིདྷཱནཾ བལཱནུཔྤདཱནེ ཨུསྶཱཧཝཌྜྷནེན ¶ སམུཏྟེཛནཾ. ‘‘ཏུམྷེཧི པུཉྙཾ པསུཏཾ ཨནཔྤཀ’’ནྟི ཨིམིནཱ སམྤཧཾསེསི. པུཉྙཔསཝནཀིཏྟནཉྷེཏྠ ཏསྶ ཡཐཱབྷུཙྩགུཎསཾཝཎྞནབྷཱཝེན སམྤཧཾསནནྟི ཨེཝམེཏྠ ཡོཛནཱ ཝེདིཏབྦཱ.

དེསནཱཔརིཡོསཱནེ ཙ པེཏྟིཝིསཡཱུཔཔཏྟིཨཱདཱིནཝསཾཝཎྞནེན སཾཝིགྒཧདཡཱནཾ ཡོནིསོ པདཧཏཾ ¶ ཙཏུརཱསཱིཏིཡཱ པཱཎསཧསྶཱནཾ དྷམྨཱབྷིསམཡོ ཨཧོསི. དུཏིཡདིཝསེཔི དེཝམནུསྶཱནཾ ཨིདམེཝ ཏིརོཀུཊྚདེསནཾ དེསེསི. ཨེཝཾ ཡཱཝ སཏྟ དིཝསཱ ཏཱདིསོཝ དྷམྨཱབྷིསམཡོ ཨཧོསཱིཏི.

ཏིརོཀུཊྚཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༦. པཉྩཔུཏྟཁཱདཀཔེཏིཝཏྠུཝཎྞནཱ

ནགྒཱ དུབྦཎྞརཱུཔཱསཱིཏི ཨིདཾ སཏྠརི སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརནྟེ པཉྩཔུཏྟཁཱདཀཔེཏིཾ ཨཱརབྦྷ ཝུཏྟཾ. སཱཝཏྠིཡཱ ཀིར ཨཝིདཱུརེ གཱམཀེ ཨཉྙཏརསྶ ཀུཊུམྦིཀསྶ བྷརིཡཱ ཝཉྫྷཱ ཨཧོསི. ཏསྶ ཉཱཏཀཱ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཏཝ པཛཱཔཏི ཝཉྫྷཱ, ཨཉྙཾ ཏེ ཀཉྙཾ ཨཱནེམཱ’’ཏི. སོ ཏསྶོ བྷརིཡཱཡ སིནེཧེན ན ཨིཙྪི. ཨཐསྶ བྷརིཡཱ ཏཾ པཝཏྟིཾ སུཏྭཱ སཱམིཀཾ ཨེཝམཱཧ ¶ – ‘‘སཱམི, ཨཧཾ ཝཉྫྷཱ, ཨཉྙཱ ཀཉྙཱ ཨཱནེཏབྦཱ, མཱ ཏེ ཀུལཝཾསོ ཨུཔཙྪིཛྫཱི’’ཏི. སོ ཏཱཡ ནིཔྤཱིལི༹ཡམཱནོ ཨཉྙཾ ཀཉྙཾ ཨཱནེསི. སཱ ཨཔརེན སམཡེན གབྦྷིནཱི ཨཧོསི. ཝཉྫྷིཏྠཱི – ‘‘ཨཡཾ པུཏྟཾ ལབྷིཏྭཱ ཨིམསྶ གེཧསྶ ཨིསྶརཱ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི ཨིསྶཱཔཀཏཱ ཏསྶཱ གབྦྷཔཱཏནཱུཔཱཡཾ པརིཡེསནྟཱི ཨཉྙཏརཾ པརིབྦཱཛིཀཾ ཨནྣཔཱནཱདཱིཧི སངྒཎྷིཏྭཱ ཏཱཡ ཏསྶཱ གབྦྷཔཱཏནཾ དཱཔེསི. སཱ གབྦྷེ པཏིཏེ ཨཏྟནོ མཱཏུཡཱ ཨཱརོཙེསི, མཱཏཱ ཨཏྟནོ ཉཱཏཀེ སམོདྷཱནེཏྭཱ ཏམཏྠཾ ནིཝེདེསི. ཏེ ཝཉྫྷིཏྠིཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཏཡཱ ཨིམིསྶཱ གབྦྷོ པཱཏིཏོ’’ཏི? ‘‘ནཱཧཾ པཱཏེམཱི’’ཏི. ‘‘སཙེ ཏཡཱ གབྦྷོ ན པཱཏིཏོ, སཔཐཾ ཀརོཧཱི’’ཏི ¶ . ‘‘སཙེ མཡཱ གབྦྷོ པཱཏིཏོ, དུགྒཏིཔརཱཡཎཱ ཁུཔྤིཔཱསཱབྷིབྷཱུཏཱ སཱཡཾ པཱཏཾ པཉྩ པཉྩ པུཏྟེ ཝིཛཱཡིཏྭཱ ཁཱདིཏྭཱ ཏིཏྟིཾ ན གཙྪེཡྻཾ, ནིཙྩཾ དུགྒནྡྷཱ མཀྑིཀཱཔརིཀིཎྞཱ ཙ བྷཝེཡྻ’’ནྟི མུསཱ ཝཏྭཱ སཔཐཾ ཨཀཱསི. སཱ ནཙིརསྶེཝ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཏསྶེཝ གཱམསྶ ཨཝིདཱུརེ དུབྦཎྞརཱུཔཱ པེཏཱི ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི.

ཏདཱ ཛནཔདེ ཝུཏྠཝསྶཱ ཨཊྛ ཐེརཱ སཏྠུ དསྶནཏྠཾ སཱཝཏྠིཾ ཨཱགཙྪནྟཱ ཏསྶ གཱམསྶ ཨཝིདཱུརེ ཚཱཡཱུདཀསམྤནྣེ ཨརཉྙཊྛཱནེ ཝཱསཾ ཨུཔགཙྪིཾསུ. ཨཐ སཱ པེཏཱི ཐེརཱནཾ ཨཏྟཱནཾ དསྶེསི. ཏེསུ སངྒྷཏྠེརོ ཏཾ པེཏིཾ –

༢༦.

‘‘ནགྒཱ དུབྦཎྞརཱུཔཱསི, དུགྒནྡྷཱ པཱུཏི ཝཱཡསི;

མཀྑིཀཱཧི པརིཀིཎྞཱ, ཀཱ ནུ ཏྭཾ ཨིདྷ ཏིཊྛསཱི’’ཏི. –

གཱཐཱཡ པཊིཔུཙྪི. ཏཏྠ ནགྒཱཏི ནིཙྩོལཱ༹. དུབྦཎྞརཱུཔཱསཱིཏི ཎཝིརཱུཔཱ ཨཏིཝིཡ བཱིབྷཙྪརཱུཔེན ¶ སམནྣཱགཏཱ ཨསི. དུགྒནྡྷཱཏི ཨནིཊྛགནྡྷཱ. པཱུཏི ཝཱཡསཱིཏི སརཱིརཏོ ཀུཎཔགནྡྷཾ ཝཱཡསི. མཀྑིཀཱཧི པརིཀིཎྞཱཏི ནཱིལམཀྑིཀཱཧི སམནྟཏོ ཨཱཀིཎྞཱ. ཀཱ ནུ ཏྭཾ ཨིདྷ ཏིཊྛསཱིཏི ཀཱ ནཱམ ཨེཝརཱུཔཱ ཨིམསྨིཾ ཋཱནེ ཏིཊྛསི, ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ ཝིཙརསཱིཏི ཨཏྠོ.

ཨཐ སཱ པེཏཱི མཧཱཐེརེན ཨེཝཾ པུཊྛཱ ཨཏྟཱནཾ པཀཱསེནྟཱི སཏྟཱནཾ སཾཝེགཾ ཛནེནྟཱི –

༢༧.

‘‘ཨཧཾ ¶ བྷདནྟེ པེཏཱིམྷི, དུགྒཏཱ ཡམལོཀིཀཱ;

པཱཔཀམྨཾ ཀརིཏྭཱན, པེཏལོཀཾ ཨིཏོ གཏཱ.

༢༨.

‘‘ཀཱལེན པཉྩ པུཏྟཱནི, སཱཡཾ པཉྩ པུནཱཔརེ;

ཝིཛཱཡིཏྭཱན ཁཱདཱམི, ཏེཔི ནཱ ཧོནྟི མེ ཨལཾ.

༢༩.

‘‘པརིཌཡ྄ཧཏི ¶ དྷཱུམཱཡཏི, ཁུདཱཡ ཧདཡཾ མམ;

པཱནཱིཡཾ ན ལབྷེ པཱཏུཾ, པསྶ མཾ བྱསནཾ གཏ’’ནྟི. –

ཨིམཱ ཏིསྶོ གཱཐཱ ཨབྷཱསི.

༢༧. ཏཏྠ བྷདནྟེཏི ཐེརཾ གཱརཝེན ཨཱལཔཏི. དུགྒཏཱཏི དུགྒཏིཾ གཏཱ. ཡམལོཀིཀཱཏི ‘‘ཡམལོཀོ’’ཏི ལདྡྷནཱམེ པེཏལོཀེ ཏཏྠ པརིཡཱཔནྣབྷཱཝེན ཝིདིཏཱ. ཨིཏོ གཏཱཏི ཨིཏོ མནུསྶལོཀཏོ པེཏལོཀཾ ཨུཔཔཛྫནཝསེན གཏཱ, ཨུཔཔནྣཱཏི ཨཏྠོ.

༢༨. ཀཱལེནཱཏི རཏྟིཡཱ ཝིབྷཱཏཀཱལེ. བྷུམྨཏྠེ ཧི ཨེཏཾ ཀརཎཝཙནཾ. པཉྩ པུཏྟཱནཱིཏི པཉྩ པུཏྟེ. ལིངྒཝིཔལླཱསེན ཧེཏཾ ཝུཏྟཾ. སཱཡཾ པཉྩ པུནཱཔརེཏི སཱཡནྷཀཱལེ པུན ཨཔརེ པཉྩ པུཏྟེ ཁཱདཱམཱིཏི ཡོཛནཱ. ཝིཛཱཡིཏྭཱནཱཏི དིཝསེ དིཝསེ དས དས པུཏྟེ ཝིཛཱཡིཏྭཱ. ཏེཔི ནཱ ཧོནྟི མེ ཨལནྟི ཏེཔི དསཔུཏྟཱ ཨེཀདིཝསཾ མཡ྄ཧཾ ཁུདཱཡ པཊིགྷཱཏཱཡ ཨཧཾ པརིཡཏྟཱ ན ཧོནྟི. གཱཐཱསུཁཏྠཉྷེཏྠ ནཱ-ཨིཏི དཱིགྷཾ ཀཏྭཱ ཝུཏྟཾ.

༢༩. པརིཌཡ྄ཧཏི དྷཱུམཱཡཏི ཁུདཱཡ ཧདཡཾ མམཱཏི ཁུདཱཡ ཛིགྷཙྪཱཡ བཱདྷིཡམཱནཱཡ མམ ཧདཡཔདེསོ ཨུདརགྒིནཱ པརིསམནྟཏོ ཛྷཱཡཏི དྷཱུམཱཡཏི སནྟཔྤཏི. པཱནཱིཡཾ ན ལབྷེ པཱཏུནྟི པིཔཱསཱབྷིབྷཱུཏཱ ¶ ཏཏྠ ཏཏྠ ཝིཙརནྟཱི པཱནཱིཡམྤི པཱཏུཾ ན ལབྷཱམི. པསྶ མཾ བྱསནཾ གཏནྟི པེཏཱུཔཔཏྟིཡཱ སཱདྷཱརཎཾ ཨསཱདྷཱརཎཉྩ ཨིམཾ ཨཱིདིསཾ བྱསནཾ ཨུཔགཏཾ མཾ པསྶ, བྷནྟེཏི ཨཏྟནཱ ཨནུབྷཝིཡམཱནཾ དུཀྑཾ ཐེརསྶ པཝེདེསི.

ཏཾ ¶ སུཏྭཱ ཐེརོ ཏཱཡ ཀཏཀམྨཾ པུཙྪནྟོ –

༣༠.

‘‘ཀིཾ ནུ ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ, མནསཱ དུཀྐཊཾ ཀཏཾ;

ཀིསྶ ཀམྨཝིཔཱཀེན, པུཏྟམཾསཱནི ཁཱདསཱི’’ཏི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ དུཀྐཊནྟི དུཙྩརིཏཾ. ཀིསྶ ཀམྨཝིཔཱཀེནཱཏི ཀཱིདིསསྶ ཀམྨསྶ ཝིཔཱཀེན, ཀིཾ པཱཎཱཏིཔཱཏསྶ, ཨུདཱཧུ ཨདིནྣཱདཱནཱདཱིསུ ཨཉྙཏརསྶཱཏི ཨཏྠོ. ‘‘ཀེན ཀམྨཝིཔཱཀེནཱ’’ཏི ཀེཙི པཋནྟི.

ཨཐ ¶ སཱ པེཏཱི ཨཏྟནཱ ཀཏཀམྨཾ ཐེརསྶ ཀཐེནྟཱི –

༣༡.

‘‘སཔཏཱི མེ གབྦྷིནཱི ཨཱསི, ཏསྶཱ པཱཔཾ ཨཙེཏཡིཾ;

སཱཧཾ པདུཊྛམནསཱ, ཨཀརིཾ གབྦྷཔཱཏནཾ.

༣༢.

‘‘ཏསྶ དྭེམཱསིཀོ གབྦྷོ, ལོཧིཏཉྙེཝ པགྒྷརི;

ཏདསྶཱ མཱཏཱ ཀུཔིཏཱ, མཡ྄ཧཾ ཉཱཏཱི སམཱནཡི;

སཔཐཉྩ མཾ ཨཀཱརེསི, པརིབྷཱསཱཔཡཱི ཙ མཾ.

༣༣.

‘‘སཱཧཾ གྷོརཉྩ སཔཐཾ, མུསཱཝཱདཾ ཨབྷཱསིསཾ;

‘པུཏྟམཾསཱནི ཁཱདཱམི, སཙེ ཏཾ པཀཏཾ མཡཱ’.

༣༤.

‘‘ཏསྶ ཀམྨསྶ ཝིཔཱཀེན, མུསཱཝཱདསྶ ཙཱུབྷཡཾ;

པུཏྟམཾསཱནི ཁཱདཱམི, པུབྦལོཧིཏམཀྑིཏཱ’’ཏི. – གཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི;

༣༡-༣༢. ཏཏྠ སཔཏཱིཏི སམཱནཔཏིཀཱ ཨིཏྠཱི ཝུཙྩཏི. ཏསྶཱ པཱཔཾ ཨཙེཏཡིནྟི ཏསྶ སཔཏིཡཱ པཱཔཾ ལུདྡཀཾ ཀམྨཾ ཨཙེཏཡིཾ. པདུཊྛམནསཱཏི པདུཊྛཙིཏྟཱ, པདུཊྛེན ཝཱ མནསཱ. དྭེམཱསིཀོཏི དྭེམཱསཛཱཏོ པཏིཊྛིཏོ ཧུཏྭཱ དྭེམཱསིཀཱ. ལོཧིཏཉྙེཝ པགྒྷརཱིཏི ཝིཔཛྫམཱནོ རུཧིརཉྙེཝ ཧུཏྭཱ ཝིསྶནྡི. ཏདསྶཱ མཱཏཱ ཀུཔིཏཱ, མཡ྄ཧཾ ཉཱཏཱི སམཱནཡཱིཏི ཏདཱ ཨསྶཱ སཔཏིཡཱ ¶ མཱཏཱ མཡ྄ཧཾ ཀུཔིཏཱ ཨཏྟནོ ཉཱཏཀེ སམོདྷཱནེསི. ‘‘ཏཏསྶཱ’’ཏི ཝཱ པཱཋོ, ཏཏོ ཨསྶཱཏི པདཝིབྷཱགོ.

༣༣-༣༤. སཔཐནྟི ¶ སཔནཾ. པརིབྷཱསཱཔཡཱིཏི བྷཡེན ཏཛྫཱཔེསི. སཔཐཾ མུསཱཝཱདཾ ཨབྷཱསིསནྟི ‘‘སཙེ ཏཾ མཡཱ ཀཏཾ, ཨཱིདིསཱི བྷཝེཡྻ’’ནྟི ཀཏམེཝ པཱཔཾ ཨཀཏཾ ཀཏྭཱ དསྶེནྟཱི མུསཱཝཱདཾ ཨབྷཱུཏཾ སཔཐཾ ཨབྷཱསིཾ. མུཏྟམཾསཱནི ཁཱདཱམི, སཙེཏཾ པཀཏཾ མཡཱཏི ¶ ཨིདཾ ཏདཱ སཔཐསྶ ཀཏཱཀཱརདསྶནཾ. ཡདི ཨེཏཾ གབྦྷཔཱཏནཔཱཔཾ མཡཱ ཀཏཾ, ཨཱཡཏིཾ པུནབྦྷཝཱབྷིནིབྦཏྟིཡཾ མཡ྄ཧཾ པུཏྟམཾསཱནིཡེཝ ཁཱདེཡྻནྟི ཨཏྠོ. ཏསྶ ཀམྨསྶཱཏི ཏསྶ གབྦྷཔཱཏནཝསེན པཀཏསྶ པཱཎཱཏིཔཱཏཀམྨསྶ. མུསཱཝཱདསྶ ཙཱཏི མུསཱཝཱདཀམྨསྶ ཙ. ཨུབྷཡནྟི ཨུབྷཡསྶཔི ཀམྨསྶ ཨུབྷཡེན ཝིཔཱཀེན. ཀརཎཏྠེ ཧི ཨིདཾ པཙྩཏྟཝཙནཾ. པུབྦལོཧིཏམཀྑིཏཱཏི པསཝནཝསེན པརིབྷིཛྫནཝསེན ཙ པུབྦེན ཙ ལོཧིཏེན ཙ མཀྑིཏཱ ཧུཏྭཱ པུཏྟམཾསཱནི ཁཱདཱམཱིཏི ཡོཛནཱ.

ཨེཝཾ སཱ པེཏཱི ཨཏྟནོ ཀམྨཝིཔཱཀཾ པཝེདེཏྭཱ པུན ཐེརེ ཨེཝམཱཧ – ‘‘ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཨིམསྨིཾཡེཝ གཱམེ ཨསུཀསྶ ཀུཊུམྦིཀསྶ བྷརིཡཱ ཨིསྶཱཔཀཏཱ ཧུཏྭཱ པཱཔཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཨེཝཾ པེཏཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟཱ. སཱདྷུ, བྷནྟེ, ཏསྶ ཀུཊུམྦིཀསྶ གེཧཾ གཙྪཐ, སོ ཏུམྷཱཀཾ དཱནཾ དསྶཏི, ཏཾ དཀྑིཎཾ མཡ྄ཧཾ ཨུདྡིསཱཔེཡྻཱཐ, ཨེཝཾ མེ ཨིཏོ པེཏལོཀཏོ མུཏྟི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. ཐེརཱ ཏཾ སུཏྭཱ ཏཾ ཨནུཀམྤམཱནཱ ཨུལླུམྤནསབྷཱཝསཎྛིཏཱ ཏསྶ ཀུཊུམྦིཀསྶ གེཧཾ པིཎྜཱཡ པཝིསིཾསུ. ཀུཊམྦིཀོ ཐེརེ དིསྭཱ སཉྫཱཏཔྤསཱདོ པཙྩུགྒནྟྭཱ པཏྟཱནི གཧེཏྭཱ ཐེརེ ཨཱསནེསུ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ པཎཱིཏེན ཨཱཧཱརེན བྷོཛེཏུཾ ཨཱརབྷི. ཐེརཱ ཏཾ པཝཏྟིཾ ཀུཊུམྦིཀསྶ ཨཱརོཙེཏྭཱ ཏཾ དཱནཾ ཏསྶཱ པེཏིཡཱ ཨུདྡིསཱཔེསུཾ. ཏངྑཎཉྙེཝ ཙ སཱ པེཏཱི ཏཏོ དུཀྑཏོ ཨཔེཏཱ ཨུལཱ༹རསམྤཏྟིཾ པཊིལབྷིཏྭཱ རཏྟིཡཾ ཀུཊུམྦིཀསྶ ཨཏྟཱནཾ དསྶེསི. ཨཐ ཐེརཱ ཨནུཀྐམེན སཱཝཏྠིཾ གནྟྭཱ བྷགཝཏོ ཏམཏྠཾ ཨཱརོཙེསུཾ. བྷགཝཱ ཙ ཏམཏྠཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ སམྤཏྟཔརིསཱཡ དྷམྨཾ དེསེསི. དེསནཱཝསཱནེ མཧཱཛནོ པཊིལདྡྷསཾཝེགོ ཨིསྶཱམཙྪེརཏོ པཊིཝིརམི. ཨེཝཾ སཱ དེསནཱ མཧཱཛནསྶ སཱཏྠིཀཱ ཨཧོསཱིཏི.

པཉྩཔུཏྟཁཱདཀཔེཏིཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༧. སཏྟཔུཏྟཁཱདཀཔེཏིཝཏྠུཝཎྞནཱ

ནགྒཱ ¶ ¶ ¶ དུབྦཎྞརཱུཔཱསཱིཏི ཨིདཾ སཏྠརི སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརནྟེ སཏྟཔུཏྟཁཱདཀཔེཏིཾ ཨཱརབྦྷ ཝུཏྟཾ. སཱཝཏྠིཡཱ ཀིར ཨཝིདཱུརེ ཨཉྙཏརསྨིཾ གཱམཀེ ཨཉྙཏརསྶ ཨུཔཱསཀསྶ དྭེ པུཏྟཱ ཨཧེསུཾ – པཋམཝཡེ ཋིཏཱ རཱུཔསམྤནྣཱ སཱིལཱཙཱརེན སམནྣཱགཏཱ. ཏེསཾ མཱཏཱ ‘‘པུཏྟཝཏཱི ཨཧ’’ནྟི པུཏྟབལེན བྷཏྟཱརཾ ཨཏིམཉྙཏི. སོ བྷརིཡཱཡ ཨཝམཱནིཏོ ནིབྦིནྣམཱནསོ ཨཉྙཾ ཀཉྙཾ ཨཱནེསི. སཱ ནཙིརསྶེཝ གབྦྷིནཱི ཨཧོསི. ཨཐསྶ ཛེཊྛབྷརིཡཱ ཨིསྶཱཔཀཏཱ ཨཉྙཏརཾ ཝེཛྫཾ ཨཱམིསེན ཨུཔལཱཔེཏྭཱ ཏེན ཏསྶཱ ཏེམཱསིཀཾ གབྦྷཾ པཱཏེསི. ཨཐ སཱ ཉཱཏཱིཧི ཙ བྷཏྟཱརཱ ཙ ‘‘ཏཡཱ ཨིམིསྶཱ གབྦྷོ པཱཏིཏོ’’ཏི པུཊྛཱ ‘‘ནཱཧཾ པཱཏེམཱི’’ཏི མུསཱ ཝཏྭཱ ཏེཧི ཨསདྡཧནྟེཧི ‘‘སཔཐཾ ཀརོཧཱི’’ཏི ཝུཏྟཱ ‘‘སཱཡཾ པཱཏཾ སཏྟ སཏྟ པུཏྟེ ཝིཛཱཡིཏྭཱ པུཏྟམཾསཱནི ཁཱདཱམི, ནིཙྩཾ དུགྒནྡྷཱ ཙ མཀྑིཀཱཔརིཀིཎྞཱ ཙ བྷཝེཡྻ’’ནྟི སཔཐཾ ཨཀཱསི.

སཱ ཨཔརེན སམཡེན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཏསྶ གབྦྷཔཱཏནསྶ མུསཱཝཱདསྶ ཙ ཕལེནེཝ པེཏཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟིཏྭཱ པུཏྟནཡེན པུཏྟམཾསཱནི ཁཱདནྟཱི ཏསྶེཝ གཱམསྶ ཨཝིདཱུརེ ཝིཙརཏི. ཏེན ཙ སམཡེན སམྦཧུལཱ ཐེརཱ གཱམཀཱཝཱསེ ཝུཏྠཝསྶཱ བྷགཝནྟཾ དསྶནཱཡ སཱཝཏྠིཾ ཨཱགཙྪནྟཱ ཏསྶ གཱམསྶ ཨཝིདཱུརེ ཨེཀསྨིཾ པདེསེ རཏྟིཡཾ ཝཱསཾ ཀཔྤེསུཾ. ཨཐ སཱ པེཏཱི ཏེསཾ ཐེརཱནཾ ཨཏྟཱནཾ དསྶེསི. ཏཾ མཧཱཐེརོ གཱཐཱཡ པུཙྪི –

༣༥.

‘‘ནགྒཱ དུབྦཎྞརཱུཔཱསི, དུགྒནྡྷཱ པཱུཏི ཝཱཡསི;

མཀྑིཀཱཧི པརིཀིཎྞཱ, ཀཱ ནུ ཏྭཾ ཨིདྷ ཏིཊྛསཱི’’ཏི.

སཱ ཐེརེན པུཊྛཱ ཏཱིཧི གཱཐཱཧི པཊིཝཙནཾ ཨདཱསི –

༣༦.

‘‘ཨཧཾ བྷདནྟེ པེཏཱིམྷི, དུགྒཏཱ ཡམལོཀིཀཱ;

པཱཔཀམྨཾ ཀརིཏྭཱན, པེཏལོཀཾ ཨིཏོ གཏཱ.

༣༧.

‘‘ཀཱལེན སཏྟ པུཏྟཱནི, སཱཡཾ སཏྟ པུནཱཔརེ;

ཝིཛཱཡིཏྭཱན ཁཱདཱམི, ཏེཔི ནཱ ཧོནྟི མེ ཨལཾ.

༣༨.

‘‘པརིཌཡ྄ཧཏི ¶ ¶ ¶ དྷཱུམཱཡཏི, ཁུདཱཡ ཧདཡཾ མམ;

ནིབྦུཏིཾ ནཱདྷིགཙྪཱམི, ཨགྒིདཌྜྷཱཝ ཨཱཏཔེ’’ཏི.

༣༨. ཏཏྠ ནིབྦུཏིནྟི ཁུཔྤིཔཱསཱདུཀྑསྶ ཝཱུཔསམཾ. ནཱདྷིགཙྪཱམཱིཏི ན ལབྷཱམི. ཨགྒིདཌྜྷཱཝ ཨཱཏཔེཏི ཨཏིཨུཎྷཨཱཏཔེ ཨགྒིནཱ ཌཡ྄ཧམཱནཱ ཝིཡ ནིབྦུཏིཾ ནཱདྷིགཙྪཱམཱིཏི ཡོཛནཱ.

ཏཾ སུཏྭཱ མཧཱཐེརོ ཏཱཡ ཀཏཀམྨཾ པུཙྪནྟོ –

༣༩.

‘‘ཀིཾ ནུ ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ, མནསཱ དུཀྐཊཾ ཀཏཾ;

ཀིསྶཀམྨཝིཔཱཀེན, པུཏྟམཾསཱནི ཁཱདསཱི’’ཏི. – གཱཐམཱཧ;

ཨཐ སཱ པེཏཱི ཨཏྟནོ པེཏལོཀཱུཔཔཏྟིཉྩ པུཏྟམཾསཁཱདནཀཱརཎཉྩ ཀཐེནྟཱི –

༤༠.

‘‘ཨཧཱུ མཡ྄ཧཾ དུཝེ པུཏྟཱ, ཨུབྷོ སམྤཏྟཡོབྦནཱ;

སཱཧཾ པུཏྟབལཱུཔེཏཱ, སཱམིཀཾ ཨཏིམཉྙིསཾ.

༤༡.

‘‘ཏཏོ མེ སཱམིཀོ ཀུདྡྷོ, སཔཏིཾ མཡ྄ཧམཱནཡི;

སཱ ཙ གབྦྷཾ ཨལབྷིཏྠ, ཏསྶཱ པཱཔཾ ཨཙེཏཡིཾ.

༤༢.

‘‘སཱཧཾ པདུཊྛམནསཱ, ཨཀརིཾ གབྦྷཔཱཏནཾ;

ཏསྶ ཏེམཱསིཀོ གབྦྷོ, པཱུཏིལོཧིཏཀོ པཏི.

༤༣.

‘‘ཏདསྶཱ མཱཏཱ ཀུཔིཏཱ, མཡ྄ཧཾ ཉཱཏཱི སམཱནཡི;

སཔཐཉྩ མཾ ཀཱརེསི, པརིབྷཱསཱཔཡཱི ཙ མཾ.

༤༤.

‘‘སཱཧཾ གྷོརཉྩ སཔཐཾ, མུསཱཝཱདཾ ཨབྷཱསིསཾ;

‘པུཏྟམཾསཱནི ཁཱདཱམི, སཙེ ཏཾ པཀཏཾ མཡཱ’.

༤༥.

‘‘ཏསྶ ¶ ཀམྨསྶ ཝིཔཱཀེན, མུསཱཝཱདསྶ ཙཱུབྷཡཾ;

པུཏྟམཾསཱནི ཁཱདཱམི, པུབྦལོཧིཏམཀྑིཏཱ’’ཏི. – ཨིམཱ གཱཐཱ ཨབྷཱསི;

༤༠-༤༥. ཏཏྠ ¶ པུཏྟབལཱུཔེཏཱཏི པུཏྟབལེན ཨུཔེཏཱ, པུཏྟཱནཾ ཝསེན ལདྡྷབལཱ. ཨཏིམཉྙིསནྟི ཨཏིཀྐམིཏྭཱ མཉྙིཾ ཨཝམཉྙིཾ. པཱུཏིལོཧིཏཀོ པཏཱིཏི ཀུཎཔལོཧིཏཾ ཧུཏྭཱ གབྦྷོ པརིཔཏི. སེསཾ སབྦཾ ཨནནྟརསདིསམེཝ. ཏཏྠ ཨཊྛ ཐེརཱ, ཨིདྷ སམྦཧུལཱ. ཏཏྠ པཉྩ པུཏྟཱ, ཨིདྷ སཏྟཱཏི ཨཡམེཝ ཝིསེསོཏི.

སཏྟཔུཏྟཁཱདཀཔེཏིཝཏྠུཝཎྞཱནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༨. གོཎཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

ཀིཾ ¶ ནུ ཨུམྨཏྟརཱུཔོ ཝཱཏི ཨིདཾ སཏྠཱ ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟོ ཨཉྙཏརཾ མཏཔིཏིཀཾ ཀུཊུམྦིཀཾ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི. སཱཝཏྠིཡཾ ཀིར ཨཉྙཏརསྶ ཀུཊུམྦིཀསྶ པིཏཱ ཀཱལམཀཱསི. སོ པིཏུ མརཎེན སོཀསནྟཏྟཧདཡོ རོདམཱནོ ཨུམྨཏྟཀོ པིཡ ཝིཙརནྟོ ཡཾ ཡཾ པསྶཏི, ཏཾ ཏཾ པུཙྪཏི – ‘‘ཨཔི མེ པིཏརཾ པསྶིཏྠཱ’’ཏི? ན ཀོཙི ཏསྶ སོཀཾ ཝིནོདེཏུཾ ཨསཀྑི. ཏསྶ པན ཧདཡེ གྷཊེ པདཱིཔོ ཝིཡ སོཏཱཔཏྟིཕལསྶ ཨུཔནིསྶཡོ པཛྫལཏི.

སཏྠཱ པཙྩཱུསསམཡེ ལོཀཾ ཨོལོཀེནྟོ ཏསྶ སོཏཱཔཏྟིཕལསྶ ཨུཔནིསྶཡཾ དིསྭཱ ‘‘ཨིམསྶ ཨཏཱིཏཀཱརཎཾ ཨཱཧརིཏྭཱ སོཀཾ ཝཱུཔསམེཏྭཱ སོཏཱཔཏྟིཕལཾ དཱཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ པུནདིཝསེ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ པཙྪཱསམཎཾ ཨནཱདཱཡ ཏསྶ གྷརདྭཱརཾ ཨགམཱསི. སོ ‘‘སཏྠཱ ཨཱགཏོ’’ཏི སུཏྭཱ པཙྩུགྒནྟྭཱ སཏྠཱརཾ གེཧཾ པཝེསེཏྭཱ སཏྠརི པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསིནྣེ སཡཾ བྷགཝནྟཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ‘‘ཀིཾ, བྷནྟེ, མཡ྄ཧཾ པིཏུ གཏཊྛཱནཾ ཛཱནཱཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཨཐ ནཾ སཏྠཱ, ‘‘ཨུཔཱསཀ, ཀིཾ ཨིམསྨིཾ ཨཏྟབྷཱཝེ པིཏརཾ པུཙྪསི, ཨུདཱཧུ ཨཏཱིཏེ’’ཏི ཨཱཧ. སོ ཏཾ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ‘‘བཧཱུ ཀིར མཡ྄ཧཾ པིཏརོ’’ཏི ཏནུབྷཱུཏསོཀོ ཐོཀཾ མཛ྄ཛྷཏྟཏཾ པཊིལབྷི. ཨཐསྶ སཏྠཱ སོཀཝིནོདནཾ དྷམྨཀཐཾ ཀཏྭཱ ཨཔགཏསོཀཾ ཀལླཙིཏྟཾ ཝིདིཏྭཱ སཱམུཀྐཾསིཀཱཡ དྷམྨདེསནཱཡ སོཏཱཔཏྟིཕལེ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ ཝིཧཱརཾ ཨགམཱསི.

ཨཐ ¶ བྷིཀྑཱུ དྷམྨསབྷཱཡཾ ཀཐཾ སམུཊྛཱཔེསུཾ – ‘‘པསྶཐ, ཨཱཝུསོ, བུདྡྷཱནུབྷཱཝཾ, ཏཐཱ སོཀཔརིདེཝསམཱཔནྣོ ཨུཔཱསཀོ ཁཎེནེཝ བྷགཝཏཱ སོཏཱཔཏྟིཕལེ ཝིནཱིཏོ’’ཏི. སཏྠཱ ¶ ཏཏྠ གནྟྭཱ པཉྙཏྟཝརབུདྡྷཱསནེ ནིསིནྣོ ‘‘ཀཱཡ ནུཏྠ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི ཀཐཱཡ སནྣིསིནྣཱ’’ཏི པུཙྪི. བྷིཀྑཱུ ཏམཏྠཾ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསུཾ. སཏྠཱ ‘‘ན, བྷིཀྑཝེ, ཨིདཱནེཝ མཡཱ ཨིམསྶ སོཀོ ཨཔནཱིཏོ, པུབྦེཔི ཨཔནཱིཏོཡེཝཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཏེཧི ཡཱཙིཏོ ཨཏཱིཏཾ ཨཱཧརི.

ཨཏཱིཏེ བཱརཱཎསིཡཾ ཨཉྙཏརསྶ གཧཔཏིཀསྶ པིཏཱ ཀཱལམཀཱསི. སོ པིཏུ མརཎེན སོཀཔརིདེཝསམཱཔནྣོ ¶ ཨསྶུམུཁོ རཏྟཀྑོ ཀནྡནྟོ ཙིཏཀཾ པདཀྑིཎཾ ཀརོཏི. ཏསྶ པུཏྟོ སུཛཱཏོ ནཱམ ཀུམཱརོ པཎྜིཏོ བྱཏྟོ བུདྡྷིསམྤནྣོ པིཏུསོཀཝིནཡནཱུཔཱཡཾ ཙིནྟེནྟོ ཨེཀདིཝསཾ བཧིནགརེ ཨེཀཾ མཏགོཎཾ དིསྭཱ ཏིཎཉྩ པཱནཱིཡཉྩ ཨཱཧརིཏྭཱ ཏསྶ པུརཏོ ཋཔེཏྭཱ ‘‘ཁཱད, ཁཱད, པིཝ, པིཝཱ’’ཏི ཝདནྟོ ཨཊྛཱསི. ཨཱགཏཱགཏཱ ཏཾ དིསྭཱ ‘‘སམྨ སུཛཱཏ, ཀིཾ ཨུམྨཏྟཀོསི, ཡོ ཏྭཾ མཏསྶ གོཎསྶ ཏིཎོདཀཾ ཨུཔནེསཱི’’ཏི ཝདནྟི? སོ ན ཀིཉྩི པཊིཝདཏི. མནུསྶཱ ཏསྶ པིཏུ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ‘‘པུཏྟོ ཏེ ཨུམྨཏྟཀོ ཛཱཏོ, མཏགོཎསྶ ཏིཎོདཀཾ དེཏཱི’’ཏི ཨཱཧཾསུ. ཏཾ སུཏྭཱ ཙ ཀུཊུམྦིཀསྶ པིཏརཾ ཨཱརབྦྷ ཋིཏོ སོཀོ ཨཔགཏོ. སོ ‘‘མཡ྄ཧཾ ཀིར པུཏྟོ ཨུམྨཏྟཀོ ཛཱཏོ’’ཏི སཾཝེགཔྤཏྟོ ཝེགེན གནྟྭཱ ‘‘ནནུ ཏྭཾ, ཏཱཏ སུཛཱཏ, པཎྜིཏོ བྱཏྟོ བུདྡྷིསམྤནྣོ, ཀསྨཱ མཏགོཎསྶ ཏིཎོདཀཾ དེསཱི’’ཏི ཙོདེནྟོ –

༤༦.

‘‘ཀིཾ ནུ ཨུམྨཏྟརཱུཔོཝ, ལཱཡིཏྭཱ ཧརིཏཾ ཏིཎཾ;

ཁཱད ཁཱདཱཏི ལཔསི, གཏསཏྟཾ ཛརགྒཝཾ.

༤༧.

‘‘ན ཧི ཨནྣེན པཱནེན, མཏོ གོཎོ སམུཊྛཧེ;

ཏྭཾསི བཱལོ ཙ དུམྨེདྷོ, ཡཐཱ ཏཉྙོཝ དུམྨཏཱི’’ཏི. –

གཱཐཱདྭཡམཱཧ. ཏཏྠ ཀིཾ ནཱུཏི པུཙྪཱཝཙནཾ. ཨུམྨཏྟརཱུཔོཝཱཏི ཨུམྨཏྟཀསབྷཱཝོ ཝིཡ ཙིཏྟཀྑེཔཾ པཏྟོ ཝིཡ. ལཱཡིཏྭཱཏི ¶ ལཝིཏྭཱ. ཧརིཏཾ ཏིཎནྟི ཨལླཏིཎཾ. ལཔསི ཝིལཔསི. གཏསཏྟནྟི ཝིགཏཛཱིཝིཏཾ. ཛརགྒཝནྟི བལིབདྡཾ ¶ ཛིཎྞགོཎཾ. ཨནྣེན པཱནེནཱཏི ཏཡཱ དིནྣེན ཧརིཏཏིཎེན ཝཱ པཱནཱིཡེན ཝཱ. མཏོ གོཎོ སམུཊྛཧེཏི ཀཱལཀཏོ གོཎོ ལདྡྷཛཱིཝིཏོ ཧུཏྭཱ ན ཧི སམུཊྛཧེཡྻ. ཏྭཾསི བཱལོ ཙ དུམྨེདྷོཏི ཏྭཾ བཱལྱཡོགཏོ བཱལོ, མེདྷཱསངྑཱཏཱཡ པཉྙཱཡ ཨབྷཱཝཏོ དུམྨེདྷོ ཨསི. ཡཐཱ ཏཉྙོཝ དུམྨཏཱིཏི ཡཐཱ ཏཾ ཨཉྙོཔི ནིཔྤཉྙོ ཝིཔྤལཔེཡྻ, ཨེཝཾ ཏྭཾ ནིརཏྠཀཾ ཝིཔྤལཔསཱིཏི ཨཏྠོ. ཡཐཱ ཏནྟི ནིཔཱཏམཏྟཾ.

ཏཾ ¶ སུཏྭཱ སུཛཱཏོ པིཏརཾ སཉྙཱཔེཏུཾ ཨཏྟནོ ཨདྷིཔྤཱཡཾ པཀཱསེནྟོ –

༤༨.

‘‘ཨིམེ པཱདཱ ཨིདཾ སཱིསཾ, ཨཡཾ ཀཱཡོ སཝཱལདྷི;

ནེཏྟཱ ཏཐེཝ ཏིཊྛནྟི, ཨཡཾ གོཎོ སམུཊྛཧེ.

༤༩.

‘‘ནཱཡྻཀསྶ ཧཏྠཔཱདཱ, ཀཱཡོ སཱིསཉྩ དིསྶཏི;

རུདཾ མཏྟིཀཐཱུཔསྨིཾ, ནནུ ཏྭཉྙེཝ དུམྨཏཱི’’ཏི. –

གཱཐཱདྭཡཾ ཨབྷཱསི. ཏསྶཏྠོ – ཨིམསྶ གོཎསྶ ཨིམེ ཙཏྟཱརོ པཱདཱ, ཨིདཾ སཱིསཾ, སཧ ཝཱལདྷིནཱ ཝཏྟཏཱིཏི སཝཱལདྷི ཨཡཾ ཀཱཡོ. ཨིམཱནི ཙ ནེཏྟཱ ནཡནཱནི ཡཐཱ མརཎཏོ པུབྦེ, ཏཐེཝ ཨབྷིནྣསཎྛཱནཱནི ཏིཊྛནྟི. ཨཡཾ གོཎོ སམུཊྛཧེཏི ཨིམསྨཱ ཀཱརཎཱ ཨཡཾ གོཎོ སམུཊྛཧེཡྻ སམུཏྟིཊྛེཡྻཱཏི མམ ཙིཏྟཾ བྷཝེཡྻ. ‘‘མཉྙེ གོཎོ སམུཊྛཧེ’’ཏི ཀེཙི པཋནྟི, ཏེན ཀཱརཎེན ཨཡཾ གོཎོ སཧསཱཔི ཀཱཡཾ སམུཊྛཧེཡྻཱཏི ཨཧཾ མཉྙེཡྻཾ, ཨེཝཾ མེ མཉྙནཱ སམྦྷཝེཡྻཱཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཨཡྻཀསྶ ¶ པན མཡ྄ཧཾ པིཏཱམཧསྶ ན ཧཏྠཔཱདཱ ཀཱཡོ སཱིསཾ དིསྶཏི, ཀེཝལཾ པན ཏསྶ ཨཊྛིཀཱནི པཀྑིཔིཏྭཱ ཀཏེ མཏྟིཀཱམཡེ ཐཱུཔེ རུདནྟོ སཏགུཎེན སཧསྶགུཎེན, ཏཱཏ, ཏྭཉྙེཝ དུམྨཏི ནིཔྤཉྙོ, བྷིཛྫནདྷམྨཱ སངྑཱརཱ བྷིཛྫནྟི, ཏཏྠ ཝིཛཱནཏཾ ཀཱ པརིདེཝནཱཏི པིཏུ དྷམྨཾ ཀཐེསི.

ཏཾ ¶ སུཏྭཱ བོདྷིསཏྟསྶ པིཏཱ ‘‘མམ མུཏྟོ པཎྜིཏོ མཾ སཉྙཱཔེཏུཾ ཨིམཾ ཀམྨཾ ཨཀཱསཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ‘‘ཏཱཏ སུཛཱཏ, ‘སབྦེཔི སཏྟཱ མརཎདྷམྨཱ’ཏི ཨཉྙཱཏམེཏཾ, ཨིཏོ པཊྛཱཡ ན སོཙིསྶཱམི, སོཀཧརཎསམཏྠེན ནཱམ མེདྷཱཝིནཱ ཏཱདིསེནེཝ བྷཝིཏབྦ’’ནྟི པུཏྟཾ པསཾསནྟོ –

༥༠.

‘‘ཨཱདིཏྟཾ ཝཏ མཾ སནྟཾ, གྷཏསིཏྟཾཝ པཱཝཀཾ;

ཝཱརིནཱ ཝིཡ ཨོསིཉྩཾ, སབྦཾ ནིབྦཱཔཡེ དརཾ.

༥༡.

‘‘ཨབྦཧཱི ཝཏ མེ སལླཾ, སོཀཾ ཧདཡནིསྶིཏཾ;

ཡོ མེ སོཀཔརེཏསྶ, པིཏུསོཀཾ ཨཔཱནུདི.

༥༢.

‘‘སྭཱཧཾ ¶ ཨབྦཱུལ༹ྷསལློསྨི, སཱིཏིབྷཱུཏོསྨི ནིབྦུཏོ;

ན སོཙཱམི ན རོདཱམི, ཏཝ སུཏྭཱན མཱཎཝ.

༥༣.

‘‘ཨེཝཾ ཀརོནྟི སཔྤཉྙཱ, ཡེ ཧོནྟི ཨནུཀམྤཀཱ;

ཝིནིཝཏྟཡནྟི སོཀམྷཱ, སུཛཱཏོ པིཏརཾ ཡཐཱ’’ཏི. –

ཙཏསྶོ གཱཐཱ ཨབྷཱསི. ཏཏྠ ཨཱདིཏྟནྟི སོཀགྒིནཱ ཨཱདིཏྟཾ ཛལིཏཾ. སནྟནྟི སམཱནཾ. པཱཝཀནྟི ཨགྒི. ཝཱརིནཱ ཝིཡ ཨོསིཉྩནྟི ཨུདཀེན ཨཝསིཉྩནྟོ ཝིཡ. སབྦཾ ནིབྦཱཔཡེ དརནྟི སབྦཾ མེ ཙིཏྟདརཐཾ ནིབྦཱཔེསི. ཨབྦཧཱི ཝཏཱཏི ནཱིཧརི ཝཏ. སལླནྟི སོཀསལླཾ. ཧདཡནིསྶིཏནྟི ཙིཏྟསནྣིསྶིཏསལླབྷཱུཏཾ. སོཀཔརེཏསྶཱཏི སོཀེན ཨབྷིབྷཱུཏསྶ. པིཏུསོཀནྟི པིཏརཾ ཨཱརབྦྷ ཨུཔྤནྣཾ སོཀཾ. ཨཔཱནུདཱིཏི ཨཔནེསི. ཏཝ སུཏྭཱན མཱཎཝཱཏི, ཀུམཱར, ཏཝ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཨིདཱནི པན ན སོཙཱམི ན རོདཱམི. སུཛཱཏོ པིཏརཾ ཡཐཱཏི ཡཐཱ ཨཡཾ སུཛཱཏོ ཨཏྟནོ པིཏརཾ སོཀཏོ ཝིནིཝཏྟེསི, ཨེཝཾ ཨཉྙེཔི ཡེ ཨནུཀམྤཀཱ ཨནུགྒཎྷསཱིལཱ ¶ ཧོནྟི, ཏེ སཔྤཉྙཱ ཨེཝཾ ཀརོནྟི པིཏཱུནཾ ཨཉྙེསཉྩ ཨུཔཀཱརཾ ཀརོནྟཱིཏི ཨཏྠོ.

མཱཎཝསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ པིཏཱ ཨཔགཏསོཀོ ཧུཏྭཱ སཱིསཾ ནཧཱཡིཏྭཱ བྷུཉྫིཏྭཱ ཀམྨནྟེ པཝཏྟེཏྭཱ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ སགྒཔརཱཡཎོ ཨཧོསི. སཏྠཱ ཨིམཾ དྷམྨདེསནཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ སཙྩཱནི པཀཱསེསི, སཙྩཔརིཡོསཱནེ བཧཱུ སོཏཱཔཏྟིཕལཱདཱིསུ པཏིཊྛཧིཾསུ. ཏདཱ སུཛཱཏོ ལོཀནཱཐོ ཨཧོསཱིཏི.

གོཎཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༩. མཧཱཔེསཀཱརཔེཏིཝཏྠུཝཎྞནཱ

གཱུཐཉྩ ¶ མུཏྟཾ རུཧིརཉྩ པུབྦནྟི ཨིདཾ སཏྠརི སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརནྟེ ཨཉྙཏརཾ པེསཀཱརཔེཏིཾ ཨཱརབྦྷ ཝུཏྟཾ. དྭཱདསམཏྟཱ ཀིར བྷིཀྑཱུ སཏྠུ སནྟིཀེ ཀམྨཊྛཱནཾ གཧེཏྭཱ ཝསནཡོགྒཊྛཱནཾ ཝཱིམཾསནྟཱ ཨུཔཀཊྛཱཡ ཝསྶཱུཔནཱཡིཀཱཡ ཨཉྙཏརཾ ཚཱཡཱུདཀསམྤནྣཾ རམཎཱིཡཾ ཨརཉྙཱཡཏནཾ ཏསྶ ཙ ནཱཏིདཱུརེ ནཱཙྩཱསནྣེ གོཙརགཱམཾ དིསྭཱ ཏཏྠ ཨེཀརཏྟིཾ ཝསིཏྭཱ དུཏིཡདིཝསེ གཱམཾ པིཎྜཱཡ པཝིསིཾསུ. ཏཏྠ ཨེཀཱདས པེསཀཱརཱ པཊིཝསནྟི, ཏེ ཏེ བྷིཀྑཱུ དིསྭཱ སཉྫཱཏསོམནསྶཱ ¶ ཧུཏྭཱ ཨཏྟནོ ཨཏྟནོ གེཧཾ ནེཏྭཱ པཎཱིཏེན ཨཱཧཱརེན པརིཝིསིཏྭཱ ཨཱཧཾསུ ‘‘ཀུཧིཾ, བྷནྟེ, གཙྪཐཱ’’ཏི? ‘‘ཡཏྠ ཨམྷཱཀཾ ཕཱསུཀཾ, ཏཏྠ གམིསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཡདི ཨེཝཾ, བྷནྟེ, ཨིདྷེཝ ཝསིཏབྦ’’ནྟི ཝསྶཱུཔགམནཾ ཡཱཙིཾསུ. བྷིཀྑཱུ སམྤཊིཙྪིཾསུ. ཨུཔཱསཀཱ ཏེསཾ ཏཏྠ ཨརཉྙཀུཊིཀཱཡོ ཀཱརེཏྭཱ ཨདཾསུ. བྷིཀྑཱུ ཏཏྠ ཝསྶཾ ཨུཔགཙྪིཾསུ.

ཏཏྠ ཛེཊྛཀཔེསཀཱརོ དྭེ བྷིཀྑཱུ ཙཏཱུཧི པཙྩཡེཧི སཀྐཙྩཾ ཨུཔཊྛཧི, ཨིཏརེ ཨེཀེཀཾ བྷིཀྑུཾ ཨུཔཊྛཧིཾསུ. ཛེཊྛཀཔེསཀཱརསྶ བྷརིཡཱ ཨསྶདྡྷཱ ཨཔྤསནྣཱ མིཙྪཱདིཊྛིཀཱ མཙྪརིནཱི བྷིཀྑཱུ ན སཀྐཙྩཾ ཨུཔཊྛཱཏི. སོ ཏཾ དིསྭཱ ཏསྶཱཡེཝ ཀནིཊྛབྷགིནིཾ ཨཱནེཏྭཱ ཨཏྟནོ གེཧེ ཨིསྶརིཡཾ ནིཡྻཱདེསི. སཱ སདྡྷཱ ¶ པསནྣཱ ཧུཏྭཱ སཀྐཙྩཾ བྷིཀྑཱུ པཊིཛགྒི. ཏེ སབྦེ པེསཀཱརོ ཝསྶཾ ཝུཏྠཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨེཀེཀསྶ ཨེཀེཀཾ སཱཊཀམདཾསུ. ཏཏྠ མཙྪརིནཱི ཛེཊྛཔེསཀཱརསྶ བྷརིཡཱ པདུཊྛཙིཏྟཱ ཨཏྟནོ སཱམིཀཾ པརིབྷཱསི – ‘‘ཡཾ ཏཡཱ སམཎཱནཾ སཀྱཔུཏྟིཡཱནཾ དཱནཾ དིནྣཾ ཨནྣཔཱནཾ, ཏཾ ཏེ པརལོཀེ གཱུཐམུཏྟཾ པུབྦལོཧིཏཉྩ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟཏུ, སཱཊཀཱ ཙ ཛལིཏཱ ཨཡོམཡཔཊྚཱ ཧོནྟཱུ’’ཏི.

ཏཏྠ ཛེཊྛཔེསཀཱརོ ཨཔརེན སམཡེན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཝིཉྫྷཱཊཝིཡཾ ཨཱནུབྷཱཝསམྤནྣཱ རུཀྑདེཝཏཱ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. ཏསྶ པན ཀདརིཡཱ བྷརིཡཱ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཏསྶེཝ ཝསནཊྛཱནསྶ ཨཝིདཱུརེ པེཏཱི ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. སཱ ནགྒཱ དུབྦཎྞརཱུཔཱ ཛིགྷཙྪཱཔིཔཱསཱབྷིབྷཱུཏཱ ཏསྶ བྷཱུམདེཝསྶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཨཱཧ – ‘‘ཨཧཾ, སཱམི, ནིཙྩོལཱ༹ ཨཏིཝིཡ ཛིགྷཙྪཱཔིཔཱསཱབྷིབྷཱུཏཱ ཝིཙརཱམི, དེཧི མེ ཝཏྠཾ ཨནྣཔཱནཉྩཱ’’ཏི. སོ ཏསྶཱ དིབྦཾ ཨུལཱ༹རཾ ཨནྣཔཱནཾ ཨུཔནེསི. ཏཾ ཏཱཡ གཧིཏམཏྟམེཝ གཱུཐམུཏྟཾ པུབྦལོཧིཏཉྩ སམྤཛྫཏི, སཱཊཀཉྩ དིནྣཾ ཏཱཡ པརིདཧིཏཾ པཛྫལིཏཾ ཨཡོམཡཔཊྚཾ ཧོཏི. སཱ མཧཱདུཀྑཾ ཨནུབྷཝནྟཱི ཏཾ ཚཌྜེཏྭཱ ཀནྡནྟཱི ཝིཙརཏི.

ཏེན ¶ ཙ སམཡེན ཨཉྙཏརོ བྷིཀྑུ ཝུཏྠཝསྶོ སཏྠཱརཾ ཝནྡིཏུཾ གཙྪནྟོ མཧཏཱ སཏྠེན སདྡྷིཾ ཝིཉྫྷཱཊཝིཾ པཊིཔཛྫི. སཏྠིཀཱ རཏྟིཾ མགྒཾ གནྟྭཱ དིཝཱ ཝནེ སནྡཙྪཱཡཱུདཀསམྤནྣཾ པདེསཾ དིསྭཱ ཡཱནཱནི མུཉྩིཏྭཱ མུཧུཏྟཾ ཝིསྶམིཾསུ. བྷིཀྑུ པན ཝིཝེཀཀཱམཏཱཡ ཐོཀཾ ཨཔཀྐམིཏྭཱ ཨཉྙཏརསྶ སནྡཙྪཱཡསྶ ཝནགཧནཔཊིཙྪནྣསྶ རུཀྑསྶ མཱུལེ སངྒྷཱཊིཾ པཉྙཔེཏྭཱ ནིཔནྣོ རཏྟིཡཾ མགྒགམནཔརིསྶམེན ཀིལནྟཀཱཡོ ནིདྡཾ ཨུཔགཉྪི. སཏྠིཀཱ ཝིསྶམིཏྭཱ མགྒཾ པཊིཔཛྫིཾསུ, སོ བྷིཀྑུ ན པཊིབུཛ྄ཛྷི. ཨཐ སཱཡནྷསམཡེ ཨུཊྛཧིཏྭཱ ཏེ ཨཔསྶནྟོ ¶ ཨཉྙཏརཾ ཀུམྨགྒཾ ¶ པཊིཔཛྫིཏྭཱ ཨནུཀྐམེན ཏསྶཱ དེཝཏཱཡ ཝསནཊྛཱནཾ སམྤཱཔུཎི. ཨཐ ནཾ སོ དེཝཔུཏྟོ དིསྭཱ མནུསྶརཱུཔེན ཨུཔགནྟྭཱ པཊིསནྠཱརཾ ཀཏྭཱ ཨཏྟནོ ཝིམཱནཾ པཝེསེཏྭཱ པཱདབྦྷཉྫནཱདཱིནི དཏྭཱ པཡིརུཔཱསནྟོ ནིསཱིདི. ཏསྨིཉྩ སམཡེ སཱ པེཏཱི ཨཱགནྟྭཱ ‘‘དེཧི མེ, སཱམི, ཨནྣཔཱནཾ སཱཊཀཉྩཱ’’ཏི ཨཱཧ. སོ ཏསྶཱ ཏཱནི ཨདཱསི. ཏཱནི ཙ ཏཱཡ གཧིཏམཏྟཱནི གཱུཐམུཏྟཔུབྦལོཧིཏཔཛྫལིཏཨཡོཔཊྚཱཡེཝ ཨཧེསུཾ. སོ བྷིཀྑུ ཏཾ དིསྭཱ སཉྫཱཏསཾཝེགོ ཏཾ དེཝཔུཏྟཾ –

༥༤.

‘‘གཱུཐཉྩ མུཏྟཾ རུཧིརཉྩ པུབྦཾ, པརིབྷུཉྫཏི ཀིསྶ ཨཡཾ ཝིཔཱཀོ;

ཨཡཾ ནུ ཀིཾ ཀམྨམཀཱསི ནཱརཱི, ཡཱ སབྦདཱ ལོཧིཏཔུབྦབྷཀྑཱ.

༥༥.

‘‘ནཝཱནི ཝཏྠཱནི སུབྷཱནི ཙེཝ, མུདཱུནི སུདྡྷཱནི ཙ ལོམསཱནི;

དིནྣཱནི མིསྶཱ ཀིཏཀཱ བྷཝནྟི, ཨཡཾ ནུ ཀིཾ ཀམྨམཀཱསི ནཱརཱི’’ཏི. –

དྭཱིཧི གཱཐཱཧི པཊིཔུཙྪི. ཏཏྠ ཀིསྶ ཨཡཾ ཝིཔཱཀོཏི ཀཱིདིསསྶ ཀམྨསྶ ཨཡཾ ཝིཔཱཀོ, ཡཾ ཨེསཱ ཨིདཱནི པཙྩནུབྷཝཏཱིཏི. ཨཡཾ ནུ ཀིཾ ཀམྨམཀཱསི ནཱརཱིཏི ཨཡཾ ཨིཏྠཱི ཀིཾ ནུ ཁོ ཀམྨཾ པུབྦེ ཨཀཱསི. ཡཱ སབྦདཱ ལོཧིཏཔུབྦབྷཀྑཱཏི ཡཱ སབྦཀཱལཾ རུཧིརཔུབྦམེཝ བྷཀྑཏི པརིབྷུཉྫཏི. ནཝཱནཱིཏི པཙྩགྒྷཱནི ཏཱཝདེཝ པཱཏུབྷཱུཏཱནི. སུབྷཱནཱིཏི སུནྡརཱནི དསྶནཱིཡཱནི. མུདཱུནཱིཏི སུཁསམྥསྶཱནི. སུདྡྷཱནཱིཏི པརིསུདྡྷཝཎྞཱནི. ལོམསཱནཱིཏི སལོམཀཱནི སུཁསམྥསྶཱནི ¶ , སུནྡརཱནཱིཏི ཨཏྠོ. དིནྣཱནི མིསྶཱ ཀིཏཀཱ བྷཝནྟཱིཏི ཀིཏཀཀཎྚཀསདིསཱནི ལོཧཔཊྚསདིསཱནི བྷཝནྟི. ‘‘ཀཱིཊཀཱ བྷཝནྟཱི’’ཏི ཝཱ པཱཋོ, ཁཱདཀཔཱཎཀཝཎྞཱནི བྷཝནྟཱིཏི ཨཏྠོ.

ཨེཝཾ ¶ སོ དེཝཔུཏྟོ ཏེན བྷིཀྑུནཱ པུཊྛོ ཏཱཡ པུརིམཛཱཏིཡཱ ཀཏཀམྨཾ པཀཱསེནྟོ –

༥༦.

‘‘བྷརིཡཱ མམེསཱ ཨཧུ བྷདནྟེ, ཨདཱཡིཀཱ མཙྪརིནཱི ཀདརིཡཱ;

སཱ མཾ དདནྟཾ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ, ཨཀྐོསཏི ཙ པརིབྷཱསཏི ཙ.

༥༧.

‘‘གཱུཐཉྩ ¶ མུཏྟཾ རུཧིརཉྩ པུབྦཾ, པརིབྷུཉྫ ཏྭཾ ཨསུཙིཾ སབྦཀཱལཾ;

ཨེཏཾ ཏེ པརལོཀསྨིཾ ཧོཏུ, ཝཏྠཱ ཙ ཏེ ཀིཏཀསམཱ བྷཝནྟུ;

ཨེཏཱདིསཾ དུཙྩརིཏཾ ཙརིཏྭཱ, ཨིདྷཱགཏཱ ཙིརརཏྟཱཡ ཁཱདཏཱི’’ཏི. –

དྭེ གཱཐཱ ཨབྷཱསི. ཏཏྠ ཨདཱཡིཀཱཏི ཀསྶཙི ཀིཉྩིཔི ཨདཱནསཱིལཱ. མཙྪརིནཱི ཀདརིཡཱཏི པཋམཾ མཙྪེརམལསྶ སབྷཱཝེན མཙྪརིནཱི, ཏཱཡ ཙ པུནཔྤུནཾ ཨཱསེཝནཏཱཡ ཐདྡྷམཙྪརིནཱི, ཏཱཡ ཀདརིཡཱ ཨཧཱུཏི ཡོཛནཱ. ཨིདཱནི ཏསྶཱ ཏམེཝ ཀདརིཡཏཾ དསྶེནྟོ ‘‘སཱ མཾ དདནྟ’’ནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨེཏཱདིསནྟི ཨེཝརཱུཔཾ ཡཐཱཝུཏྟཝཙཱིདུཙྩརིཏཱདིཾ ཙརིཏྭཱ. ཨིདྷཱགཏཱཏི ཨིམཾ པེཏལོཀཾ ཨཱགཏཱ, པེཏཏྟབྷཱཝཾ ཨུཔགཏཱ. ཙིརརཏྟཱཡ ཁཱདཏཱིཏི ཙིརཀཱལཾ གཱུཐཱདིམེཝ ཁཱདཏི. ཏསྶཱ ཧི ཡེནཱཀཱརེན ཨཀྐུཊྛཾ, ཏེནེཝཱཀཱརེན པཝཏྟམཱནམྤི ཕལཾ. ཡཾ ཨུདྡིསྶ ཨཀྐུཊྛཾ, ཏཏོ ཨཉྙཏྠ པཐཝིཡཾ ཀམནྟཀསངྑཱཏེ མཏྠཀེ ཨསནིཔཱཏོ ཝིཡ ཨཏྟནོ ཨུཔརི པཏཏི.

ཨེཝཾ སོ དེཝཔུཏྟོ ཏཱཡ པུབྦེ ཀཏཀམྨཾ ཀཐེཏྭཱ པུན ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨཱཧ – ‘‘ཨཏྠི པན, བྷནྟེ, ཀོཙི ཨུཔཱཡོ ཨིམཾ པེཏལོཀཏོ མོཙེཏུ’’ནྟི ¶ ? ‘‘ཨཏྠཱི’’ཏི ཙ ཝུཏྟེ ‘‘ཀཐེཐ, བྷནྟེ’’ཏི. ཡདི ¶ བྷགཝཏོ ཨརིཡསངྒྷསྶ ཙ ཨེཀསྶེཝ ཝཱ བྷིཀྑུནོ དཱནཾ དཏྭཱ ཨིམིསྶཱ ཨུདྡིསིཡཏི, ཨཡཉྩ ཏཾ ཨནུམོདཏི, ཨེཝམེཏིསྶཱ ཨིཏོ དུཀྑཏོ མུཏྟི བྷཝིསྶཏཱིཏི. ཏཾ སུཏྭཱ དེཝཔུཏྟོ ཏསྶ བྷིཀྑུནོ པཎཱིཏཾ ཨནྣཔཱནཾ དཏྭཱ ཏཾ དཀྑིཎཾ ཏསྶཱ པེཏིཡཱ ཨཱདིསི. ཏཱཝདེཝ སཱ པེཏཱི སུཧིཏཱ པཱིཎིནྡྲིཡཱ དིབྦཱཧཱརསྶ ཏིཏྟཱ ཨཧོསི. པུན ཏསྶེཝ བྷིཀྑུནོ ཧཏྠེ དིབྦསཱཊཀཡུགཾ བྷགཝནྟཾ ཨུདྡིསྶ དཏྭཱ ཏཉྩ དཀྑིཎཾ པེཏིཡཱ ཨཱདིསི. ཏཱཝདེཝ ཙ སཱ དིབྦཝཏྠནིཝཏྠཱ དིབྦཱལངྐཱརཝིབྷཱུསིཏཱ སབྦཀཱམསམིདྡྷཱ དེཝཙྪརཱཔཊིབྷཱགཱ ཨཧོསི. སོ ཙ བྷིཀྑུ ཏསྶ དེཝཔུཏྟསྶ ཨིདྡྷིཡཱ ཏདཧེཝ སཱཝཏྠིཾ པཏྭཱ ཛེཏཝནཾ པཝིསིཏྭཱ བྷགཝཏོ སནྟིཀཾ ཨུཔགནྟྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ཏཾ སཱཊཀཡུགཾ དཏྭཱ ཏཾ པཝཏྟིཾ ཨཱརོཙེསི. བྷགཝཱཔི ཏམཏྠཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ སམྤཏྟཔརིསཱཡ དྷམྨཾ དེསེསི. སཱ དེསནཱ མཧཱཛནསྶ སཱཏྠིཀཱ ཨཧོསཱིཏི.

མཧཱཔེསཀཱརཔེཏིཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༡༠. ཁལླཱཊིཡཔེཏིཝཏྠུཝཎྞནཱ

ཀཱ ¶ ནུ ཨནྟོཝིམཱནསྨིནྟི ཨིདཾ སཏྠརི སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརནྟེ ཨཉྙཏརཾ ཁལླཱཊིཡཔེཏིཾ ཨཱརབྦྷ ཝུཏྟཾ. ཨཏཱིཏེ ཀིར བཱརཱཎསིཡཾ ཨཉྙཏརཱ རཱུཔཱུཔཛཱིཝིནཱི ཨིཏྠཱི ཨབྷིརཱུཔཱ དསྶནཱིཡཱ པཱསཱདིཀཱ པརམཱཡ ཝཎྞཔོཀྑརཏཱཡ སམནྣཱགཏཱ ཨཏིམནོཧརཀེསཀལཱཔཱི ཨཧོསི. ཏསྶཱ ཧི ཀེསཱ ནཱིལཱ དཱིགྷཱ ཏནཱུ མུདཱུ སིནིདྡྷཱ ཝེལླིཏགྒཱ དྭིཧཏྠགཡ྄ཧཱ ཝིསཊྛཱ ཡཱཝ མེཁལཱ ཀལཱཔཱ ཨོལམྦནྟི. ཏཾ ཏསྶཱ ཀེསསོབྷཾ དིསྭཱ ཏརུཎཛནོ ཡེབྷུཡྻེན ཏསྶཾ པཊིབདྡྷཙིཏྟོ ཨཧོསི. ཨཐསྶཱ ཏཾ ཀེསསོབྷཾ ཨསཧམཱནཱ ཨིསྶཱཔཀཏཱ ཀཏིཔཡཱ ཨིཏྠིཡོ མནྟེཏྭཱ ཏསྶཱ ཨེཝ པརིཙཱརིཀདཱསིཾ ཨཱམིསེན ཨུཔལཱཔེཏྭཱ ཏཱཡ ཏསྶཱ ཀེསཱུཔཔཱཏནཾ བྷེསཛྫཾ དཱཔེསུཾ. སཱ ཀིར དཱསཱི ཏཾ བྷེསཛྫཾ ནྷཱནིཡཙུཎྞེན སདྡྷིཾ པཡོཛེཏྭཱ གངྒཱཡ ནདིཡཱ ནྷཱནཀཱལེ ཏསྶཱ ཨདཱསི ¶ . སཱ ཏེན ཀེསམཱུལེསུ ཏེམེཏྭཱ ཨུདཀེ ནིམུཛྫི ¶ , ནིམུཛྫནམཏྟེཡེཝ ཀེསཱ སམཱུལཱ པརིཔཏིཾསུ, སཱིསཾ ཙསྶཱ ཏིཏྟཀལཱབུསདིསཾ ཨཧོསི. ཨཐ སཱ སབྦསོ ཝིལཱུནཀེསཱ ལུཉྩིཏམཏྠཀཱ ཀཔོཏཱི ཝིཡ ཝིརཱུཔཱ ཧུཏྭཱ ལཛྫཱཡ ཨནྟོནགརཾ པཝིསིཏུཾ ཨསཀྐོནྟཱི ཝཏྠེན སཱིསཾ ཝེཋེཏྭཱ བཧིནགརེ ཨཉྙཏརསྨིཾ པདེསེ ཝཱསཾ ཀཔྤེནྟཱི ཀཏིཔཱཧཙྩཡེན ཨཔགཏལཛྫཱ ཏཏོ ནིཝཏྟེཏྭཱ ཏིལཱནི པཱིལེ༹ཏྭཱ ཏེལཝཎིཛྫཾ སུརཱཝཎིཛྫཉྩ ཀརོནྟཱི ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེསི. སཱ ཨེཀདིཝསཾ དྭཱིསུ ཏཱིསུ མནུསྶེསུ སུརཱམཏྟེསུ མཧཱནིདྡཾ ཨོཀྐམནྟེསུ སིཐིལབྷཱུཏཱནི ཏེསཾ ནིཝཏྠཝཏྠཱནི ཨཝཧརི.

ཨཐེཀདིཝསཾ སཱ ཨེཀཾ ཁཱིཎཱསཝཏྠེརཾ པིཎྜཱཡ ཙརནྟཾ དིསྭཱ པསནྣཙིཏྟཱ ཨཏྟནོ གྷརཾ ནེཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ ཏེལསཾསཊྛཾ དོཎིནིམྨཛྫནིཾ པིཉྙཱཀམདཱསི. སོ ཏསྶཱ ཨནུཀམྤཱཡ ཏཾ པཊིགྒཧེཏྭཱ པརིབྷུཉྫི. སཱ པསནྣམཱནསཱ ཨུཔརི ཚཏྟཾ དྷཱརཡམཱནཱ ཨཊྛཱསི. སོ ཙ ཐེརོ ཏསྶཱ ཙིཏྟཾ པཧཾསེནྟོ ཨནུམོདནཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི. སཱ ཙ ཨིཏྠཱི ཨནུམོདནཀཱལེཡེཝ ‘‘མཡ྄ཧཾ ཀེསཱ དཱིགྷཱ ཏནཱུ སིནིདྡྷཱ མུདཱུ ཝེལླིཏགྒཱ ཧོནྟཱུ’’ཏི པཏྠནམཀཱསི.

སཱ ཨཔརེན སམཡེན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ མིསྶཀཀམྨསྶ ཕལེན སམུདྡམཛ྄ཛྷེ ཀནཀཝིམཱནེ ཨེཀིཀཱ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. ཏསྶཱ ཀེསཱ པཏྠིཏཱཀཱརཱཡེཝ སམྤཛྫིཾསུ. མནུསྶཱནཾ སཱཊཀཱཝཧརཎེན པན ནགྒཱ ཨཧོསི. སཱ ཏསྨིཾ ཀནཀཝིམཱནེ པུནཔྤུནཾ ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ ཨེཀཾ བུདྡྷནྟརཾ ནགྒཱཝ ཧུཏྭཱ ཝཱིཏིནཱམེསི. ཨཐ ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཏི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ པཝཏྟིཏཝརདྷམྨཙཀྐེ ¶ ཨནུཔུབྦེན སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརནྟེ སཱཝཏྠིཝཱསིནོ སཏྟསཏཱ ཝཱཎིཛཱ སུཝཎྞབྷཱུམིཾ ཨུདྡིསྶ ནཱཝཱཡ མཧཱསམུདྡཾ ཨོཏརིཾསུ. ཏེཧི ཨཱརུལ༹ྷཱ ནཱཝཱ ཝིསམཝཱཏཝེགུཀྑིཏྟཱ ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ པརིབྦྷམནྟཱི ཏཾ པདེསཾ ཨགམཱསི. ཨཐ སཱ ཝིམཱནཔེཏཱི སཧ ཝིམཱནེན ཏེསཾ ཨཏྟཱནཾ དསྶེསི. ཏཾ དིསྭཱ ཛེཊྛཝཱཎིཛོ པུཙྪནྟོ –

༥༨.

‘‘ཀཱ ¶ ནུ ཨནྟོཝིམཱནསྨིཾ, ཏིཊྛནྟཱི ནཱུཔནིཀྑམི;

ཨུཔནིཀྑམསྶུ བྷདྡེ, པསྶཱམ ཏཾ བཧིཊྛིཏ’’ནྟི. –

གཱཐམཱཧ ¶ . ཏཏྠ ཀཱ ནུ ཨནྟོཝིམཱནསྨིཾ ཏིཊྛནྟཱིཏི ཝིམཱནསྶ ཨནྟོ ཨབྦྷནྟརེ ཏིཊྛནྟཱི ཀཱ ནུ ཏྭཾ, ཀིཾ མནུསྶིཏྠཱི, ཨུདཱཧུ ཨམནུསྶིཏྠཱིཏི པུཙྪཏི. ནཱུཔནིཀྑམཱིཏི ཝིམཱནཏོ ན ནིཀྑམི. ཨུཔནིཀྑམསྶུ, བྷདྡེ, པསྶཱམ ཏཾ བཧིཊྛིཏནྟི, བྷདྡེ, ཏཾ མཡཾ བཧི ཋིཏཾ པསྶཱམ དཊྛུཀཱམམྷཱ, ཏསྨཱ ཝིམཱནཏོ ནིཀྑམསྶུ. ‘‘ཨུཔནིཀྑམསྶུ བྷདྡནྟེ’’ཏི ཝཱ པཱཋོ, བྷདྡཾ ཏེ ཨཏྠཱུཏི ཨཏྠོ.

ཨཐསྶ སཱ ཨཏྟནོ བཧི ནིཀྑམིསུཾ ཨསཀྐུཎེཡྻཏཾ པཀཱསེནྟཱི –

༥༩.

‘‘ཨཊྚཱིཡཱམི ཧརཱཡཱམི, ནགྒཱ ནིཀྑམིཏུཾ བཧི;

ཀེསེཧམྷི པཊིཙྪནྣཱ, པུཉྙཾ མེ ཨཔྤཀཾ ཀཏ’’ནྟི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཨཊྚཱིཡཱམཱིཏི ནགྒཱ ཧུཏྭཱ བཧི ནིཀྑམིཏུཾ ཨཊྚིཀཱ དུཀྑིཏཱ ཨམྷི. ཧརཱཡཱམཱིཏི ལཛྫཱམི. ཀེསེཧམྷི པཊིཙྪནྣཱཏི ཀེསེཧི ཨམྷི ཨཧཾ པཊིཙྪཱདིཏཱ པཱརུཏསརཱིརཱ. པུཉྙཾ མེ ཨཔྤཀཾ ཀཏནྟི ཨཔྤཀཾ པརིཏྟཾ མཡཱ ཀུསལཀམྨཾ ཀཏཾ, པིཉྙཱཀདཱནམཏྟནྟི ཨདྷིཔྤཱཡོ.

ཨཐསྶཱ ཝཱཎིཛོ ཨཏྟནོ ཨུཏྟརིསཱཊཀཾ དཱཏུཀཱམོ –-

༦༠.

‘‘ཧནྡུཏྟརཱིཡཾ དདཱམི ཏེ, ཨིདཾ དུསྶཾ ནིཝཱསཡ;

ཨིདཾ དུསྶཾ ནིཝཱསེཏྭཱ, ཨེཧི ནིཀྑམ སོབྷནེ;

ཨུཔནིཀྑམསྶུ བྷདྡེ, པསྶཱམ ཏཾ བཧིཊྛིཏ’’ནྟི. –

གཱཐམཱཧ ¶ . ཏཏྠ ¶ ཧནྡཱཏི གཎྷ. ཨུཏྟརཱིཡནྟི ཨུཔསཾབྱཱནཾ ཨུཏྟརིསཱཊཀནྟི ཨཏྠོ. དདཱམི ཏེཏི ཏུཡ྄ཧཾ དདཱམི. ཨིདཾ དུསྶཾ ནིཝཱསཡཱཏི ཨིདཾ མམ ཨུཏྟརིསཱཊཀཾ ཏྭཾ ནིཝཱསེཧི. སོབྷནེཏི སུནྡརརཱུཔེ.

ཨེཝཉྩ པན ཝཏྭཱ ཨཏྟནོ ཨུཏྟརིསཱཊཀཾ ཏསྶཱ ཨུཔནེསི, སཱ ཏཐཱ དིཡྻམཱནསྶ ཨཏྟནོ ཨནུཔཀཔྤནཱིཡཏཉྩ, ཡཐཱ དིཡྻམཱནཾ ཨུཔཀཔྤཏི, ཏཉྩ དསྶེནྟཱི –

༦༡.

‘‘ཧཏྠེན ཧཏྠེ ཏེ དིནྣཾ, ན མཡ྄ཧཾ ཨུཔཀཔྤཏི;

ཨེསེཏྠུཔཱསཀོ སདྡྷོ, སམྨཱསམྦུདྡྷསཱཝཀོ.

༦༢.

‘‘ཨེཏཾ ཨཙྪཱདཡིཏྭཱན, མམ དཀྑིཎམཱདིས;

ཏཐཱཧཾ སུཁིཏཱ ཧེསྶཾ, སབྦཀཱམསམིདྡྷིནཱི’’ཏི. –

གཱཐཱདྭཡམཱཧ ¶ . ཏཏྠ ཧཏྠེན ཧཏྠེ ཏེ དིནྣཾ, ན མཡ྄ཧཾ ཨུཔཀཔྤཏཱིཏི, མཱརིས, ཏཝ ཧཏྠེན མམ ཧཏྠེ ཏཡཱ དིནྣཾ ན མཡ྄ཧཾ ཨུཔཀཔྤཏི ན ཝིནིཡུཛྫཏི, ཨུཔབྷོགཡོགྒཾ ན ཧོཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཨེསེཏྠུཔཱསཀོ སདྡྷོཏི ཨེསོ རཏནཏྟཡཾ ཨུདྡིསྶ སརཎགམནེན ཨུཔཱསཀོ ཀམྨཕལསདྡྷཱཡ ཙ སམནྣཱགཏཏྟཱ སདྡྷོ ཨེཏྠ ཨེཏསྨིཾ ཛནསམཱུཧེ ཨཏྠི. ཨེཏཾ ཨཙྪཱདཡིཏྭཱན, མམ དཀྑིཎམཱདིསཱཏི ཨེཏཾ ཨུཔཱསཀཾ མམ དིཡྻམཱནཾ སཱཊཀཾ པརིདཧཱཔེཏྭཱ ཏཾ དཀྑིཎཾ མཡ྄ཧཾ ཨཱདིས པཏྟིདཱནཾ དེཧི. ཏཐཱཧཾ སུཁིཏཱ ཧེསྶནྟི ཏཐཱ ཀཏེ ཨཧཾ སུཁིཏཱ དིབྦཝཏྠནིཝཏྠཱ སུཁཔྤཏྟཱ བྷཝིསྶཱམཱིཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ ཝཱཎིཛཱ ཏཾ ཨུཔཱསཀཾ ནྷཱཔེཏྭཱ ཝིལིམྤེཏྭཱ ཝཏྠཡུགེན ཨཙྪཱདེསུཾ. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟཱ སངྒཱིཏིཀཱརཱ –

༦༣.

‘‘ཏཉྩ ཏེ ནྷཱཔཡིཏྭཱན, ཝིལིམྤེཏྭཱན ཝཱཎིཛཱ;

ཝཏྠེཧཙྪཱདཡིཏྭཱན, ཏསྶཱ དཀྑིཎམཱདིསུཾ.

༦༤.

‘‘སམནནྟརཱནུདྡིཊྛེ ¶ , ཝིཔཱཀོ ཨུདཔཛྫཐ;

བྷོཛནཙྪཱདནཔཱནཱིཡཾ, དཀྑིཎཱཡ ཨིདཾ ཕལཾ.

༦༥.

‘‘ཏཏོ ¶ སུདྡྷཱ སུཙིཝསནཱ, ཀཱསིཀུཏྟམདྷཱརིནཱི;

ཧསནྟཱི ཝིམཱནཱ ནིཀྑམི, དཀྑིཎཱཡ ཨིདཾ ཕལ’’ནྟི. –

ཏིསྶོ གཱཐཱཡོ ཨཝོཙུཾ.

༦༣. ཏཏྠ ཏནྟི ཏཾ ཨུཔཱསཀཾ. ཙ-སདྡོ ནིཔཱཏམཏྟཾ. ཏེཏི ཏེ ཝཱཎིཛཱཏི ཡོཛནཱ. ཝིལིམྤེཏྭཱནཱཏི ཨུཏྟམེན གནྡྷེན ཝིལིམྤེཏྭཱ. ཝཏྠེཧཙྪཱདཡིཏྭཱནཱཏི ཝཎྞགནྡྷརསསམྤནྣཾ སབྱཉྫནཾ བྷོཛནཾ བྷོཛེཏྭཱ ནིཝཱསནཾ ཨུཏྟརཱིཡནྟི དྭཱིཧི ཝཏྠེཧི ཨཙྪཱདེསུཾ, དྭེ ཝཏྠཱནི ཨདཾསཱུཏི ཨཏྠོ. ཏསྶཱ དཀྑིཎམཱདིསུནྟི ཏསྶཱ པེཏིཡཱ ཏཾ དཀྑིཎཾ ཨཱདིསིཾསུ.

༦༤. སམནནྟརཱནུདྡིཊྛེཏི ཨནཱུ-ཏི ནིཔཱཏམཏྟཾ, ཏསྶཱ དཀྑིཎཱཡ ཨུདྡིཊྛསམནནྟརམེཝ. ཝིཔཱཀོ ཨུདཔཛྫཐཱཏི ཏསྶཱ པེཏིཡཱ ཝིཔཱཀོ དཀྑིཎཱཡ ¶ ཕལཾ ཨུཔྤཛྫི. ཀཱིདིསོཏི པེཏཱི ཨཱཧ བྷོཛནཙྪཱདནཔཱནཱིཡནྟི. ནཱནཔྤཀཱརཾ དིབྦབྷོཛནསདིསཾ བྷོཛནཉྩ ནཱནཱཝིརཱགཝཎྞསམུཛྫལཾ དིབྦཝཏྠསདིསཾ ཝཏྠཉྩ ཨནེཀཝིདྷཾ པཱནཀཉྩ དཀྑིཎཱཡ ཨིདཾ ཨཱིདིསཾ ཕལཾ ཨུདཔཛྫཐཱཏི ཡོཛནཱ.

༦༥. ཏཏོཏི ཡཐཱཝུཏྟབྷོཛནཱདིཔཊིལཱབྷཏོ པཙྪཱ. སུདྡྷཱཏི ནྷཱནེན སུདྡྷསརཱིརཱ. སུཙིཝསནཱཏི སུཝིསུདྡྷཝཏྠནིཝཏྠཱ. ཀཱསིཀུཏྟམདྷཱརིནཱིཏི ཀཱསིཀཝཏྠཏོཔི ཨུཏྟམཝཏྠདྷཱརིནཱི. ཧསནྟཱིཏི ‘‘པསྶཐ ཏཱཝ ཏུམྷཱཀཾ དཀྑིཎཱཡ ཨིདཾ ཕལཝིསེས’’ནྟི པཀཱསནཝསེན ཧསམཱནཱ ཝིམཱནཏོ ནིཀྑམི.

ཨཐ ཏེ ཝཱཎིཛཱ ཨེཝཾ པཙྩཀྑཏོ པུཉྙཕལཾ དིསྭཱ ཨཙྪརིཡབྦྷུཏཙིཏྟཛཱཏཱ ཏསྨིཾ ཨུཔཱསཀེ སཉྫཱཏགཱརཝབཧུམཱནཱ ཀཏཉྫལཱི ཏཾ པཡིརུཔཱསིཾསུ. སོཔི ཏེ དྷམྨཀཐཱཡ བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ པསཱདེཏྭཱ སརཎེསུ ཙ སཱིལེསུ ཙ པཏིཊྛཱཔེསི. ཏེ ཏཱཡ ཝིམཱནཔེཏིཡཱ ཀཏཀམྨཾ –

༦༦.

‘‘སུཙིཏྟརཱུཔཾ ¶ རུཙིརཾ, ཝིམཱནཾ ཏེ པབྷཱསཏི;

དེཝཏེ པུཙྪིཏཱཙིཀྑ, ཀིསྶ ཀམྨསྶིདཾ ཕལ’’ནྟི. –

ཨིམཱཡ ¶ གཱཐཱཡ པུཙྪིཾསུ. ཏཏྠ སུཙིཏྟརཱུཔནྟི ཧཏྠིཨསྶཨིཏྠིཔུརིསཱདིཝསེན ཙེཝ མཱལཱཀམྨལཏཱཀམྨཱདིཝསེན ཙ སུཊྛུ ཝིཧིཏཙིཏྟརཱུཔཾ. རུཙིརནྟི རམཎཱིཡཾ དསྶནཱིཡཾ. ཀིསྶ ཀམྨསྶིདཾ ཕལནྟི ཀཱིདིསསྶ ཀམྨསྶ, ཀིཾ དཱནམཡསྶ ཨུདཱཧུ སཱིལམཡསྶ ཨིདཾ ཕལནྟི ཨཏྠོ.

སཱ ཏེཧི ཨེཝཾ པུཊྛཱ ‘‘མཡཱ ཀཏསྶ པརིཏྟཀསྶ ཀུསལཀམྨསྶ ཏཱཝ ཨིདཾ ཕལཾ, ཨཀུསལཀམྨསྶ པན ཨཱཡཏིཾ ནིརཡེ ཨེདིསཾ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི ཏདུབྷཡཾ ཨཱཙིཀྑནྟཱི –

༦༧.

‘‘བྷིཀྑུནོ ཙརམཱནསྶ, དོཎིནིམྨཛྫནིཾ ཨཧཾ;

ཨདཱསིཾ ཨུཛུབྷཱུཏསྶ, ཝིཔྤསནྣེན ཙེཏསཱ.

༦༨.

‘‘ཏསྶ ཀམྨསྶ ཀུསལསྶ, ཝིཔཱཀཾ དཱིགྷམནྟརཾ;

ཨནུབྷོམི ཝིམཱནསྨིཾ, ཏཉྩ དཱནི པརིཏྟཀཾ.

༦༩.

‘‘ཨུདྡྷཾ ¶ ཙཏཱུཧི མཱསེཧི, ཀཱལཾཀིརིཡཱ བྷཝིསྶཏི;

ཨེཀནྟཀཊུཀཾ གྷོརཾ, ནིརཡཾ པཔཏིསྶཧཾ.

༧༠.

‘‘ཙཏུཀྐཎྞཾ ཙཏུདྭཱརཾ, ཝིབྷཏྟཾ བྷཱགསོ མིཏཾ;

ཨཡོཔཱཀཱརཔརིཡནྟཾ, ཨཡསཱ པཊིཀུཛྫིཏཾ.

༧༡.

‘‘ཏསྶ ཨཡོམཡཱ བྷཱུམི, ཛལིཏཱ ཏེཛསཱ ཡུཏཱ;

སམནྟཱ ཡོཛནསཏཾ, ཕརིཏྭཱ ཏིཊྛཏི སབྦདཱ.

༧༢.

‘‘ཏཏྠཱཧཾ དཱིགྷམདྡྷཱནཾ, དུཀྑཾ ཝེདིསྶ ཝེདནཾ;

ཕལཉྩ པཱཔཀམྨསྶ, ཏསྨཱ སོཙཱམཧཾ བྷུས’’ནྟི. – གཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི;

༦༧. ཏཏྠ བྷིཀྑུནོ ཙརམཱནསྶཱཏི ཨཉྙཏརསྶ བྷིནྣཀིལེསསྶ བྷིཀྑུནོ བྷིཀྑཱཡ ཙརནྟསྶ. དོཎིནིམྨཛྫནིནྟི ཝིསྶནྡམཱནཏེལཾ པིཉྙཱཀཾ. ཨུཛུབྷཱུཏསྶཱཏི ཙིཏྟཛིམྷཝངྐཀུཊིལབྷཱཝཀརཱནཾ ¶ ཀིལེསཱནཾ ཨབྷཱཝེན ¶ ཨུཛུབྷཱཝཔྤཏྟསྶ. ཝིཔྤསནྣེན ཙེཏསཱཏི ཀམྨཕལསདྡྷཱཡ སུཊྛུ པསནྣེན ཙིཏྟེན.

༦༨-༦༩. དཱིགྷམནྟརནྟི མ-ཀཱརོ པདསནྡྷིཀརོ, དཱིགྷཨནྟརཾ དཱིགྷཀཱལནྟི ཨཏྠོ. ཏཉྩ དཱནི པརིཏྟཀནྟི ཏཉྩ པུཉྙཕལཾ ཝིཔཀྐཝིཔཱཀཏྟཱ ཀམྨསྶ ཨིདཱནི པརིཏྟཀཾ ཨཔྤཱཝསེསཾ, ན ཙིརེནེཝ ཨིཏོ ཙཝིསྶཱམཱིཏི ཨཏྠོ. ཏེནཱཧ ‘‘ཨུདྡྷཾ ཙཏཱུཧི མཱསེཧི, ཀཱལཾཀིརིཡཱ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི ཙཏཱུཧི མཱསེཧི ཨུདྡྷཾ ཙཏུནྣཾ མཱསཱནཾ ཨུཔརི པཉྩམེ མཱསེ མམ ཀཱལཾཀིརིཡཱ བྷཝིསྶཏཱིཏི དསྶེཏི. ཨེཀནྟཀཊུཀནྟི ཨེཀནྟེནེཝ ཨནིཊྛཚཕསྶཱཡཏནིཀབྷཱཝཏོ ཨེཀནྟདུཀྑནྟི ཨཏྠོ. གྷོརནྟི དཱརུཎཾ. ནིརཡནྟི ནཏྠི ཨེཏྠ ཨཡོ སུཁནྟི ཀཏྭཱ ‘‘ནིརཡ’’ནྟི ལདྡྷནཱམཾ ནརཀཾ. པཔཏིསྶཧནྟི པཔཧིསྶཱམི ཨཧཾ.

༧༠. ‘‘ནིརཡ’’ནྟི ཙེཏྠ ཨཝཱིཙིམཧཱནིརཡསྶ ཨདྷིཔྤེཏཏྟཱ ཏཾ སརཱུཔཏོ དསྶེཏུཾ ‘‘ཙཏུཀྐཎྞ’’ནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཙཏུཀྐཎྞནྟི ཙཏུཀྐོཎཾ. ཙཏུདྭཱརནྟི ཙཏཱུསུ དིསཱསུ ཙཏཱུཧི དྭཱརེཧི ཡུཏྟཾ. ཝིབྷཏྟནྟི སུཊྛུ ཝིབྷཏྟཾ.

བྷཱགསོཏི ¶ བྷཱགཏོ. མིཏནྟི ཏུལིཏཾ. ཨཡོཔཱཀཱརཔརིཡནྟནྟི ཨཡོམཡེན པཱཀཱརེན པརིཀྑིཏྟཾ. ཨཡསཱ པཊིཀུཛྫིཏནྟི ཨཡོཔཊལེནེཝ ཨུཔརི པིཧིཏཾ.

༧༡-༧༢. ཏེཛསཱ ཡུཏཱཏི སམནྟཏོ སམུཊྛིཏཛཱལེན མཧཏཱ ཨགྒིནཱ ནིརནྟརཾ སམཱཡུཏཛཱལཱ. སམནྟཱ ཡོཛནསཏནྟི ཨེཝཾ པན སམནྟཱ བཧི སབྦདིསཱསུ ཡོཛནསཏཾ ཡོཛནཱནཾ སཏཾ. སབྦདཱཏི སབྦཀཱལཾ. ཕརིཏྭཱ ཏིཊྛཏཱིཏི བྱཱཔེཏྭཱ ཏིཊྛཏི. ཏཏྠཱཏི ཏསྨིཾ མཧཱནིརཡེ. ཝེདིསྶནྟི ཝེདིསྶཱམི ཨནུབྷཝིསྶཱམི. ཕལཉྩ པཱཔཀམྨསྶཱཏི ཨིདཾ ཨཱིདིསཾ དུཀྑཱནུབྷཝནཾ མཧཱ ཨེཝཾ ཀཏསྶ པཱཔསྶ ཀམྨསྶ ཕལནྟི ཨཏྠོ.

ཨེཝཾ ཏཱཡ ཨཏྟནཱ ཀཏཀམྨཕལེ ཨཱཡཏིཾ ནེརཡིཀབྷཡེ ཙ པཀཱསིཏེ ¶ སོ ཨུཔཱསཀོ ཀརུཎཱསཉྩོདིཏམཱནསོ ‘‘ཧནྡསྶཱཧཾ པཏིཊྛཱ བྷཝེཡྻ’’ནྟི ཙིནྟེཏྭཱ ཨཱཧ – ‘‘དེཝཏེ, ཏྭཾ མཡ྄ཧཾ ཨེཀསྶ དཱནཝསེན སབྦཀཱམསམིདྡྷཱ ཨུཊྛཱརསམྤཏྟིཡུཏྟཱ ཛཱཏཱ, ཨིདཱནི པན ཨིམེསཾ ཨུཔཱསཀཱནཾ དཱནཾ དཏྭཱ སཏྠུ ཙ གུཎེ ཨནུསྶརིཏྭཱ ནིརཡཱུཔཔཏྟིཏོ མུཙྩིསྶསཱི’’ཏི. སཱ པེཏཱི ཧཊྛཏུཊྛཱ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི ཝཏྭཱ ཏེ དིབྦེན ཨནྣཔཱནེན སནྟཔྤེཏྭཱ དིབྦཱནི ཝཏྠཱནི ནཱནཱཝིདྷཱནི ¶ རཏནཱནི ཙ ཨདཱསི, བྷགཝནྟཉྩ ཨུདྡིསྶ དིབྦཾ དུསྶཡུགཾ ཏེསཾ ཧཏྠེ དཏྭཱ ‘‘ཨཉྙཏརཱ, བྷནྟེ, ཝིམཱནཔེཏཱི བྷགཝཏོ པཱདེ སིརསཱ ཝནྡཏཱིཏི སཱཝཏྠིཾ གནྟྭཱ སཏྠཱརཾ མམ ཝཙནེན ཝནྡཐཱ’’ཏི ཝནྡནཉྩ པེསེསི, ཏཉྩ ནཱཝཾ ཨཏྟནོ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝེན ཏེཧི ཨིཙྪིཏཔཊྚནཾ ཏཾ དིཝསམེཝ ཨུཔནེསི.

ཨཐ ཏེ ཝཱཎིཛཱ ཏཏོ པཊྚནཏོ ཨནུཀྐམེན སཱཝཏྠིཾ པཏྭཱ ཛེཏཝནཾ པཝིསིཏྭཱ སཏྠུ ཏཾ དུསྶཡུགཾ དཏྭཱ ཝནྡནཉྩ ནིཝེདེཏྭཱ ཨཱདིཏོ པཊྛཱཡ ཏཾ པཝཏྟིཾ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསུཾ. སཏྠཱ ཏམཏྠཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ སམྤཏྟཔརིསཱཡ ཝིཏྠཱརེན དྷམྨཾ དེསེསི, སཱ དེསནཱ མཧཱཛནསྶ སཱཏྠིཀཱ ཛཱཏཱ. ཏེ པན ཨུཔཱསཀཱ དུཏིཡདིཝསེ བུདྡྷཔྤམུཁསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ མཧཱདཱནཾ དཏྭཱ ཏསྶཱ དཀྑིཎམཱདིསིཾསུ. སཱ ཙ ཏཏོ པེཏལོཀཏོ ཙཝིཏྭཱ ཝིཝིདྷརཏནཝིཛྫོཏིཏེ ཏཱཝཏིཾསབྷཝནེ ཀནཀཝིམཱནེ ཨཙྪརཱསཧསྶཔརིཝཱརཱ ནིབྦཏྟཱིཏི.

ཁལླཱཊིཡཔེཏིཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༡༡. ནཱགཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

པུརཏོཝ ¶ སེཏེན པལེཏི ཧཏྠིནཱཏི ཨིདཾ སཏྠརི ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟེ དྭེ བྲཱཧྨཎཔེཏེ ཨཱརམྦྷ ཝུཏྟཾ. ཨཱཡསྨཱ ཀིར སཾཀིཙྩོ སཏྟཝསྶིཀོ ཁུརགྒེཡེཝ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ སཱམཎེརབྷཱུམིཡཾ ཋིཏོ ཏིཾསམཏྟེཧི བྷིཀྑཱུཧི ¶ སདྡྷིཾ ཨརཉྙཱཡཏནེ ཝསནྟོ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ པཉྩནྣཾ ཙོརསཏཱནཾ ཧཏྠཏོ ཨཱགཏཾ མརཎམྤི བཱཧིཏྭཱ ཏེ ཙ ཙོརེ དམེཏྭཱ པབྦཱཛེཏྭཱ སཏྠུ སནྟིཀཾ ཨགམཱསི. སཏྠཱ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨཾ དེསེསི, དེསནཱཝསཱནེ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎིཾསུ. ཨཐཱཡསྨཱ སཾཀིཙྩོ པརིཔུཎྞཝསྶོ ལདྡྷཱུཔསམྤདོ ཏེཧི པཉྩཧི བྷིཀྑུསཏེཧི སདྡྷིཾ བཱརཱཎསིཾ གནྟྭཱ ཨིསིཔཏནེ ཝིཧཱསི. མནུསྶཱ ཐེརསྶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པསནྣམཱནསཱ ཝཱིཐིཔཊིཔཱཊིཡཱ ཝགྒཝགྒཱ ཧུཏྭཱ ཨཱགནྟུཀདཱནཾ ཨདཾསུ. ཏཏྠ ཨཉྙཏརོ ཨུཔཱསཀོ མནུསྶེ ནིཙྩབྷཏྟེ སམཱདཔེསི, ཏེ ཡཐཱབལཾ ནིཙྩབྷཏྟཾ པཊྛཔེསུཾ.

ཏེན ཙ སམཡེན བཱརཱཎསིཡཾ ཨཉྙཏརསྶ མིཙྪཱདིཊྛིཀསྶ བྲཱཧྨཎསྶ དྭེ པུཏྟཱ ཨེཀཱ ཙ དྷཱིཏཱ ཨཧེསུཾ. ཏེསུ ཛེཊྛཔུཏྟོ ཏསྶ ཨུཔཱསཀསྶ མིཏྟོ ཨཧོསི. སོ ཏཾ གཧེཏྭཱ ཨཱཡསྨཏོ སཾཀིཙྩསྶ སནྟིཀཾ ཨགམཱསི. ཨཱཡསྨཱ སཾཀིཙྩོ ཏསྶ དྷམྨཾ དེསེསི. སོ མུདུཙིཏྟོ ཨཧོསི. ཨཐ ནཾ སོ ཨུཔཱསཀོ ཨཱཧ – ‘‘ཏྭཾ ཨེཀསྶ བྷིཀྑུནོ ནིཙྩབྷཏྟཾ དེཧཱི’’ཏི ¶ . ‘‘ཨནཱཙིཎྞཾ ཨམྷཱཀཾ བྲཱཧྨཎཱནཾ སམཎཱནཾ སཀྱཔུཏྟིཡཱནཾ ནིཙྩབྷཏྟདཱནཾ, ཏསྨཱ ནཱཧཾ དསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཀིཾ མཡ྄ཧམྤི བྷཏྟཾ ན དསྶསཱི’’ཏི? ‘‘ཀཐཾ ན དསྶཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཡདི ཨེཝཾ ཡཾ མཡ྄ཧཾ དེསི, ཏཾ ཨེཀསྶ བྷིཀྑུསྶ དེཧཱི’’ཏི. སོ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི པཊིསྶུཎིཏྭཱ དུཏིཡདིཝསེ པཱཏོཝ ཝིཧཱརཾ གནྟྭཱ ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ ཨཱནེཏྭཱ བྷོཛེསི.

ཨེཝཾ གཙྪནྟེ ཀཱལེ བྷིཀྑཱུནཾ པཊིཔཏྟིཾ དིསྭཱ དྷམྨཉྩ སུཎིཏྭཱ ཏསྶ ཀནིཊྛབྷཱཏཱ ཙ བྷགིནཱི ཙ སཱསནེ ཨབྷིཔྤསནྣཱ པུཉྙཀམྨརཏཱ ཙ ཨཧེསུཾ. ཨེཝཾ ཏེ ཏཡོ ཛནཱ ཡཐཱཝིབྷཝཾ དཱནཱནི དེནྟཱ སམཎབྲཱཧྨཎེ སཀྐརིཾསུ གརུཾ ཀརིཾསུ མཱནེསུཾ པཱུཛེསུཾ. མཱཏཱཔིཏརོ པན ནེསཾ ཨསྶདྡྷཱ ¶ ཨཔྤསནྣཱ སམཎབྲཱཧྨཎེསུ ཨགཱརཝཱ པུཉྙཀིརིཡཱཡ ཨནཱདརཱ ཨཙྪནྡིཀཱ ཨཧེསུཾ. ཏེསཾ དྷཱིཏརཾ དཱརིཀཾ མཱཏུལཔུཏྟསྶཏྠཱཡ ¶ ཉཱཏཀཱ ཝཱརེསུཾ. སོ ཙ ཨཱཡསྨཏོ སཾཀིཙྩསྶ སནྟིཀེ དྷམྨཾ སུཏྭཱ སཾཝེགཛཱཏོ པབྦཛིཏྭཱ ནིཙྩཾ ཨཏྟནོ མཱཏུ-གེཧཾ བྷུཉྫིཏུཾ གཙྪཏི. ཏཾ མཱཏཱ ཨཏྟནོ བྷཱཏུ-དྷཱིཏཱཡ དཱརིཀཱཡ པལོབྷེཏི. ཏེན སོ ཨུཀྐཎྛིཏོ ཧུཏྭཱ ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡཾ ཨུཔསངྒམིཏྭཱ ཨཱཧ – ‘‘ཨུཔྤབྦཛིསྶཱམཧཾ, བྷནྟེ, ཨནུཛཱནཱཐ མ’’ནྟི. ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡོ ཏསྶ ཨུཔནིསྶཡསམྤཏྟིཾ དིསྭཱ ཨཱཧ – ‘‘སཱམཎེར, མཱསམཏྟཾ ཨཱགམེཧཱི’’ཏི. སོ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི པཊིསྶུཎིཏྭཱ མཱསེ ཨཏིཀྐནྟེ ཏཐེཝ ཨཱརོཙེསི. ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡོ པུན ‘‘ཨཌྜྷམཱསཾ ཨཱགམེཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཨཌྜྷམཱསེ ཨཏིཀྐནྟེ ཏཐེཝ ཝུཏྟེ པུན ‘‘སཏྟཱཧཾ ཨཱགམེཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི པཊིསྶུཎི. ཨཐ ཏསྨིཾ ཨནྟོསཏྟཱཧེ སཱམཎེརསྶ མཱཏུལཱནིཡཱ གེཧཾ ཝིནཊྛཙྪདནཾ ཛིཎྞཾ དུབྦལཀུཊྚཾ ཝཱཏཝསྶཱབྷིཧཏཾ པརིཔཏི. ཏཏྠ བྲཱཧྨཎོ བྲཱཧྨཎཱི དྭེ པུཏྟཱ གྷཱིཏཱ ཙ གེཧེན ཨཛ྄ཛྷོཏྠཊཱ ཀཱལམཀཾསུ. ཏེསུ བྲཱཧྨཎོ བྲཱཧྨཎཱི ཙ པེཏཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟིཾསུ, དྭེ པུཏྟཱ དྷཱིཏཱ ཙ བྷུམྨདེཝེསུ. ཏེསུ ཛེཊྛཔུཏྟསྶ ཧཏྠིཡཱནཾ ནིབྦཏྟི, ཀནིཊྛསྶ ཨསྶཏརཱིརཐོ, དྷཱིཏཱཡ སུཝཎྞསིཝིཀཱ. བྲཱཧྨཎོ ཙ བྲཱཧྨཎཱི ཙ མཧནྟེ མཧནྟེ ཨཡོམུགྒརེ གཧེཏྭཱ ཨཉྙམཉྙཾ ཨཱཀོཊེནྟི, ཨབྷིཧཏཊྛཱནེསུ མཧནྟཱ མཧནྟཱ གྷཊཔྤམཱཎཱ གཎྜཱ ཨུཊྛཧིཏྭཱ མུཧུཏྟེནེཝ པཙིཏྭཱ པརིབྷེདཔྤཏྟཱ ཧོནྟི. ཏེ ཨཉྙམཉྙསྶ གཎྜེ ཕཱལེཏྭཱ ཀོདྷཱབྷིབྷཱུཏཱ ནིཀྐརུཎཱ ཕརུསཝཙནེཧི ཏཛྫེནྟཱ པུབྦལོཧིཏཾ པིཝནྟི, ན ཙ ཏིཏྟིཾ པཊིལབྷནྟི.

ཨཐ སཱམཎེརོ ཨུཀྐཎྛཱབྷིབྷཱུཏོ ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཧ – ‘‘བྷནྟེ, མཡཱ པཊིཉྙཱཏདིཝསཱ ཝཱིཏིཝཏྟཱ, གེཧཾ གམིསྶཱམི, ཨནུཛཱནཱཐ མ’’ནྟི. ཨཐ ནཾ ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡོ ‘‘ཨཏྠངྒཏེ སཱུརིཡེ ཀཱལཔཀྑཙཱཏུདྡསིཡཱ པཝཏྟམཱནཱཡ ཨེཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨིསིཔཏནཝིཧཱརསྶ པིཊྛིཔསྶེན ཐོཀཾ གནྟྭཱ ཨཊྛཱསི. ཏེན ཙ སམཡེན ཏེ དྭེ དེཝཔུཏྟཱ སདྡྷིཾ བྷགིནིཡཱ ཏེནེཝ མགྒེན ¶ ཡཀྑསམཱགམཾ སམྦྷཱཝེཏུཾ གཙྪནྟི, ཏེསཾ པན མཱཏཱཔིཏརོ མུགྒརཧཏྠཱ ཕརུསཝཱཙཱ ¶ ཀཱལ༹རཱུཔཱ ཨཱཀུལཱཀུལལཱུཁཔཏིཏཀེསབྷཱརཱ ཨགྒིདཌྜྷཏཱལཀྑནྡྷསདིསཱ ¶ ཝིགལིཏཔུབྦལོཧིཏཱ ཝལིཏགཏྟཱ ཨཏིཝིཡ ཛེགུཙྪབཱིབྷཙྪདསྶནཱ ཏེ ཨནུབནྡྷནྟི.

ཨཐཱཡསྨཱ སཾཀིཙྩོ ཡཐཱ སོ སཱམཎེརོ ཏེ སབྦེ གཙྪནྟེ པསྶཏི, ཏཐཱརཱུཔཾ ཨིདྡྷཱབྷིསངྑཱརཾ ཨབྷིསངྑརིཏྭཱ སཱམཎེརཾ ཨཱཧ – ‘‘པསྶསི ཏྭཾ, སཱམཎེར, ཨིམེ གཙྪནྟེ’’ཏི? ‘‘ཨཱམ, བྷནྟེ, པསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི ཨིམེཧི ཀཏཀམྨཾ པཊིཔུཙྪཱ’’ཏི. སོ ཧཏྠིཡཱནཱདཱིཧི གཙྪནྟེ ཨནུཀྐམེན པཊིཔུཙྪི. ཏེ ཨཱཧཾསུ – ‘‘ཡེ པཙྪཏོ པེཏཱ ཨཱགཙྪནྟི, ཏེ པཊིཔུཙྪཱ’’ཏི. སཱམཎེརོ ཏེ པེཏེ གཱཐཱཧི ཨཛ྄ཛྷབྷཱསི –

༧༣.

‘‘པུརཏོཝ སེཏེན པལེཏི ཧཏྠིནཱ, མཛ྄ཛྷེ པན ཨསྶཏརཱིརཐེན;

པཙྪཱ ཙ ཀཉྙཱ སིཝིཀཱཡ ནཱིཡཏི, ཨོབྷཱསཡནྟཱི དས སབྦསོ དིསཱ.

༧༤.

‘‘ཏུམྷེ པན མུགྒརཧཏྠཔཱཎིནོ, རུདཾམུཁཱ ཚིནྣཔབྷིནྣགཏྟཱ;

མནུསྶབྷཱུཏཱ ཀིམཀཏྠ པཱཔཾ, ཡེནཉྙམཉྙསྶ པིཝཱཐ ལོཧིཏ’’ནྟི.

ཏཏྠ པུརཏོཏི སབྦཔཋམཾ. སེཏེནཱཏི པཎྜརེན. པལེཏཱིཏི གཙྪཏི. མཛ྄ཛྷེ པནཱཏི ཧཏྠིཾ ཨཱརུལ༹ྷསྶ སིཝིཀཾ ཨཱརུལ༹ྷཱཡ ཙ ཨནྟརེ. ཨསྶཏརཱིརཐེནཱཏི ཨསྶཏརཱིཡུཏྟེན རཐེན པལེཏཱིཏི ཡོཛནཱ. ནཱིཡཏཱིཏི ཝཧཱིཡཏི. ཨོབྷཱསཡནྟཱི དས སབྦསོ དིསཱཏི སབྦཏོ སམནྟཏོ སབྦཱ དས དིསཱ ཨཏྟནོ སརཱིརཔྤབྷཱཧི ཝཏྠཱབྷརཎཱདིཔྤབྷཱཧི ཙ ཝིཛྫོཏཡམཱནཱ. མུགྒརཧཏྠཔཱཎིནོཏི མུགྒརཱ ཧཏྠསངྑཱཏེསུ པཱཎཱིསུ ཡེསཾ ཏེ མུགྒརཧཏྠཔཱཎིནོ, བྷཱུམིསཎྷཀརཎཱིཡཱདཱིསུ པཱཎིཝོཧཱརསྶ ལབྦྷམཱནཏྟཱ ཧཏྠསདྡེན པཱཎི ཨེཝ ཝིསེསིཏོ. ཚིནྣཔབྷིནྣགཏྟཱཏི མུགྒརཔྤཧཱརེན ཏཏྠ ཏཏྠ ཚིནྣཔབྷིནྣསརཱིརཱ. པིཝཱཐཱཏི པིཝཐ.

ཨེཝཾ ¶ སཱམཎེརེན པུཊྛཱ ཏེ པེཏཱ སབྦཾ ཏཾ

པཝཏྟིཾ ཙཏཱུཧི གཱཐཱཧི པཙྩབྷཱསིཾསུ –

༧༥.

‘‘པུརཏོཝ ¶ ཡོ གཙྪཏི ཀུཉྫརེན, སེཏེན ནཱགེན ཙཏུཀྐམེན;

ཨམྷཱཀ པུཏྟོ ཨཧུ ཛེཊྛཀོ སོ, དཱནཱནི དཏྭཱན སུཁཱི པམོདཏི.

༧༦.

‘‘ཡོ ¶ ཡོ མཛ྄ཛྷེ ཨསྶཏརཱིརཐེན, ཙཏུབྦྷི ཡུཏྟེན སུཝགྒིཏེན;

ཨམྷཱཀ པུཏྟོ ཨཧུ མཛ྄ཛྷིམོ སོ, ཨམཙྪརཱི དཱནཔཏཱི ཝིརོཙཏི.

༧༧.

‘‘ཡཱ སཱ ཙ པཙྪཱ སིཝིཀཱཡ ནཱིཡཏི, ནཱརཱི སཔཉྙཱ མིགམནྡལོཙནཱ;

ཨམྷཱཀ དྷཱིཏཱ ཨཧུ སཱ ཀནིཊྛིཀཱ, བྷཱགཌྜྷབྷཱགེན སུཁཱི པམོདཏི.

༧༨.

‘‘ཨེཏེ ཙ དཱནཱནི ཨདཾསུ པུབྦེ, པསནྣཙིཏྟཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ;

མཡཾ པན མཙྪརཱིནོ ཨཧུམྷ, པརིབྷཱསཀཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ;

ཨེཏེ ཙ དཏྭཱ པརིཙཱརཡནྟི, མཡཉྩ སུསྶཱམ ནལོ༹ཝ ཚིནྣོ’’ཏི.

༧༥. ཏཏྠ པུརཏོཝ ཡོ གཙྪཏཱིཏི ཨིམེསཾ གཙྪནྟཱནཾ ཡོ པུརཏོ གཙྪཏི. ‘‘ཡོསོ པུརཏོ གཙྪཏཱི’’ཏི ཝཱ པཱཋོ, ཏསྶ ཡོ ཨེསོ པུརཏོ གཙྪཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཀུཉྫརེནཱཏི ཀུཾ པཐཝིཾ ཛཱིརཡཏི, ཀུཉྫེསུ ཝཱ རམཏི ཙརཏཱིཏི ‘‘ཀུཉྫརོ’’ཏི ལདྡྷནཱམེན ཧཏྠིནཱ. ནཱགེནཱཏི, ནཱསྶ ཨགམནཱིཡཾ ཨནབྷིབྷཝནཱིཡཾ ཨཏྠཱིཏི ནཱགཱ, ཏེན ནཱགེན. ཙཏུཀྐམེནཱཏི ཙཏུཔྤདེན. ཛེཊྛཀོཏི པུབྦཛོ.

༧༦-༧༧. ཙཏུབྦྷཱིཏི ཙཏཱུཧི ཨསྶཏརཱིཧི. སུཝགྒིཏེནཱཏི སུནྡརགམནེན ཙཱཏུརགམནེན. མིགམནྡལོཙནཱཏི མིགཱི ཝིཡ མནྡཀྑིཀཱ. བྷཱགཌྜྷབྷཱགེནཱཏི ¶ བྷཱགསྶ ཨཌྜྷབྷཱགེན, ཨཏྟནཱ ལདྡྷཀོཊྛཱསཏོ ཨཌྜྷབྷཱགདཱནེན ཧེཏུབྷཱུཏེན. སུཁཱིཏི སུཁིནཱི. ལིངྒཝིཔལླཱསེན ཧེཏཾ ཝུཏྟཾ.

༧༨. པརིབྷཱསཀཱཏི ¶ ཨཀྐོསཀཱ. པརིཙཱརཡནྟཱིཏི དིབྦེསུ ཀཱམགུཎེསུ ཨཏྟནོ ཨིནྡྲིཡཱནི ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ ཡཐཱསུཁཾ ཙཱརེནྟི, པརིཛནེཧི ཝཱ ཨཏྟནོ པུཉྙཱནུབྷཱཝནིསྶནྡེན པརིཙརིཡཾ ཀཱརེནྟི. མཡཉྩ སུསྶཱམ ནལོ༹ཝ ཚིནྣོཏི མཡཾ པན ཚིནྣོ ཨཱཏཔེ ཁིཏྟོ ནལོ༹ ཝིཡ སུསྶཱམ, ཁུཔྤིཔཱསཱཧི ཨཉྙམཉྙཾ དཎྜཱབྷིགྷཱཏེཧི ཙ སུཀྑཱ ཝིསུཀྑཱ བྷཝཱམཱཏི.

ཨེཝཾ ཨཏྟནོ པཱཔཾ སམྤཝེདེཏྭཱ ‘‘མཡཾ ཏུཡ྄ཧཾ མཱཏུལམཱཏུལཱནིཡོ’’ཏི ཨཱཙིཀྑིཾསུ. ཏཾ སུཏྭཱ སཱམཎེརོ སཉྫཱཏསཾཝེགོ ‘‘ཨེཝརཱུཔཱནཾ ཀིབྦིསཀཱརཱིནཾ ཀཐཾ ནུ ཁོ བྷོཛནཱནི སིཛ྄ཛྷནྟཱི’’ཏི པུཙྪནྟོ –

༧༩.

‘‘ཀིཾ ¶ ཏུམྷཱཀཾ བྷོཛནཾ ཀིཾ སཡཱནཾ, ཀཐཉྩ ཡཱཔེཐ སུཔཱཔདྷམྨིནོ;

པཧཱུཏབྷོགེསུ ཨནཔྤཀེསུ, སུཁཾ ཝིརཱདྷཱཡ དུཀྑཛྫ པཏྟཱ’’ཏི. –

ཨིམཾ གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཀིཾ ཏུམྷཱཀཾ བྷོཛནནྟི ཀཱིདིསཾ ཏུམྷཱཀཾ བྷོཛནཾ? ཀིཾ སཡཱནནྟི ཀཱིདིསཾ སཡནཾ? ‘‘ཀིཾ སཡཱནཱ’’ཏི ཀེཙི པཋནྟི, ཀཱིདིསཱ སཡནཱ, ཀཱིདིསེ སཡནེ སཡཐཱཏི ཨཏྠོ. ཀཐཉྩ ཡཱཔེཐཱཏི ཀེན པཀཱརེན ཡཱཔེཐ, ‘‘ཀཐཾ ཝོ ཡཱཔེཐཱ’’ཏིཔི པཱཋོ, ཀཐཾ ཏུམྷེ ཡཱཔེཐཱཏི ཨཏྠོ. སུཔཱཔདྷམྨིནོཏི སུཊྛུ ཨཏིཝིཡ པཱཔདྷམྨཱ. པཧཱུཏབྷོགེསཱུཏི ཨཔརིཡནྟེསུ ཨུལཱ༹རེསུ བྷོགེསུ སནྟེསུ. ཨནཔྤཀེསཱུཏི ན ཨཔྤཀེསུ བཧཱུསུ. སུཁཾ ཝིརཱདྷཱཡཱཏི སུཁཧེཏུནོ པུཉྙསྶ ཨཀརཎེན ¶ སུཁཾ ཝིརཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཝིརཱདྷེཏྭཱ. ‘‘སུཁསྶ ཝིརཱདྷེནཱ’’ཏི ཀེཙི པཋནྟི. དུཀྑཛྫ པཏྟཱཏི ཨཛྫ ཨིདཱནི ཨིདཾ པེཏཡོནིཔརིཡཱཔནྣཾ དུཀྑཾ ཨནུཔྤཏྟཱཏི.

ཨེཝཾ སཱམཎེརེན པུཊྛཱ པེཏཱ ཏེན པུཙྪིཏམཏྠཾ ཝིསྶཛྫེནྟཱ –

༨༠.

‘‘ཨཉྙམཉྙཾ ཝདྷིཏྭཱན, པིཝཱམ པུབྦལོཧིཏཾ;

བཧུཾ ཝིཏྭཱ ན དྷཱཏཱ ཧོམ, ནཙྪཱདིམྷསེ མཡཾ.

༨༡.

‘‘ཨིཙྩེཝ ¶ མཙྩཱ པརིདེཝཡནྟི, ཨདཱཡཀཱ པེཙྩ ཡམསྶ ཋཱཡིནོ;

ཡེ ཏེ ཝིདིཙྩ ཨདྷིགམྨ བྷོགེ, ན བྷུཉྫརེ ནཱཔི ཀརོནྟི པུཉྙཾ.

༨༢.

‘‘ཏེ ཁུཔྤིཔཱསཱུཔགཏཱ པརཏྠ, པཙྪཱ ཙིརཾ ཛྷཱཡརེ ཌཡ྄ཧམཱནཱ;

ཀམྨཱནི ཀཏྭཱན དུཁུདྲཱནི, ཨནུབྷོནྟི དུཀྑཾ ཀཊུཀཔྥལཱནི.

༨༣.

‘‘ཨིཏྟརཉྷི དྷནཾ དྷཉྙཾ, ཨིཏྟརཾ ཨིདྷ ཛཱིཝིཏཾ;

ཨིཏྟརཾ ཨིཏྟརཏོ ཉཏྭཱ, དཱིཔཾ ཀཡིརཱཐ པཎྜིཏོ.

༨༤.

‘‘ཡེ ཏེ ཨེཝཾ པཛཱནནྟི, ནརཱ དྷམྨསྶ ཀོཝིདཱ;

ཏེ དཱནེ ནཔྤམཛྫནྟི, སུཏྭཱ ཨརཧཏཾ ཝཙོ’’ཏི. –

པཉྩ གཱཐཱ ཨབྷཱསིཾསུ.

༨༠-༨༡. ཏཏྠ ¶ ན དྷཱཏཱ ཧོམཱཏི དྷཱཏཱ སུཧིཏཱ ཏིཏྟཱ ན ཧོམ. ནཙྪཱདིམྷསེཏི ན རུཙྩཱམ, ན རུཙིཾ ཨུཔྤཱདེམ, ན ཏཾ མཡཾ ཨཏྟནོ རུཙིཡཱ པིཝིསྶཱམཱཏི ཨཏྠོ. ཨིཙྩེཝཱཏི ཨེཝམེཝ. མཙྩཱ པརིདེཝཡནྟཱིཏི མཡཾ ཝིཡ ཨཉྙེཔི མནུསྶཱ ཀཏཀིབྦིསཱ པརིདེཝནྟི ཀནྡནྟི. ཨདཱཡཀཱཏི ཨདཱནསཱིལཱ མཙྪརིནོ. ཡམསྶ ཋཱཡིནོཏི ཡམལོཀསཉྙིཏེ ཡམསྶ ཋཱནེ པེཏྟིཝིསཡེ ཋཱནསཱིལཱ ¶ . ཡེ ཏེ ཝིདིཙྩ ཨདྷིགམྨབྷོགེཏི ཡེ ཏེ སམྤཏི ཨཱཡཏིཉྩ སུཁཝིསེསཝིདྷཱཡཀེ བྷོགེ ཝིནྡིཏྭཱ པཊིལབྷིཏྭཱ. ན བྷུཉྫརེ ནཱཔི ཀརོནྟི པུཉྙནྟི ཨམྷེ ཝིཡ སཡམྤི ན བྷུཉྫནྟི, པརེསཾ དེནྟཱ དཱནམཡཾ པུཉྙམྤི ན ཀརོནྟི.

༨༢. ཏེ ཁུཔྤིཔཱསཱུཔགཏཱ པརཏྠཱཏི ཏེ སཏྟཱ པརཏྠ པརལོཀེ པེཏྟིཝིསཡེ ཛིགྷཙྪཱཔིཔཱསཱབྷིབྷཱུཏཱ ཧུཏྭཱ. ཙིརཾ ཛྷཱཡརེ ཌཡ྄ཧམཱནཱཏི ཁུདཱདིཧེཏུཀེན དུཀྑགྒིནཱ ‘‘ཨཀཏཾ ཝཏ ཨམྷེཧི ཀུསལཾ, ཀཏཾ པཱཔ’’ནྟིཨཱདིནཱ ཝཏྟམཱནེན ཝིཔྤཊིསཱརགྒིནཱ པརིཌཡ྄ཧམཱནཱ ཛྷཱཡནྟི, ཨནུཏྠུནནྟཱིཏི ཨཏྠོ. དུཁུདྲཱནཱིཏི དུཀྑཝིཔཱཀཱནི. ཨནུབྷོནྟི དུཀྑཾ ཀཊུཀཔྥལཱནཱིཏི ཨནིཊྛཕལཱནི པཱཔཀམྨཱནི ཀཏྭཱ ཙིརཀཱལཾ དུཀྑཾ ཨཱཔཱཡིཀདུཀྑཾ ཨནུབྷཝནྟི.

༨༣-༨༤. ཨིཏྟརནྟི ¶ ན ཙིརཀཱལཊྛཱཡཱི, ཨནིཙྩཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ. ཨིཏྟརཾ ཨིདྷ ཛཱིཝིཏནྟི ཨིདྷ མནུསྶལོཀེ སཏྟཱནཾ ཛཱིཝིཏམྤི ཨིཏྟརཾ པརིཏྟཾ ཨཔྤཀཾ. ཏེནཱཧ བྷགཝཱ – ‘‘ཡོ ཙིརཾ ཛཱིཝཏི, སོ ཝསྶསཏཾ ཨཔྤཾ ཝཱ བྷིཡྻོ’’ཏི (དཱི. ནི. ༢.༩༡; སཾ. ནི. ༡.༡༤༥; ཨ. ནི. ༧.༧༤). ཨིཏྟརཾ ཨིཏྟརཏོ ཉཏྭཱཏི དྷནདྷཉྙཱདིཨུཔཀརཎཾ མནུསྶཱནཾ ཛཱིཝིཏཉྩ ཨིཏྟརཾ པརིཏྟཾ ཁཎིཀཾ ན ཙིརསྶནྟི པཉྙཱཡ ཨུཔཔརིཀྑིཏྭཱ. དཱིཔཾ ཀཡིརཱཐ པཎྜིཏོཏི སཔཉྙོ པུརིསོ དཱིཔཾ ཨཏྟནོ པཏིཊྛཾ པརལོཀེ ཧིཏསུཁཱདྷིཊྛཱནཾ ཀརེཡྻ. ཡེ ཏེ ཨེཝཾ པཛཱནནྟཱིཏི ཡེ ཏེ མནུསྶཱ མནུསྶཱནཾ བྷོགཱནཾ ཛཱིཝིཏསྶ ཙ ཨིཏྟརབྷཱཝཾ ཡཱཐཱཝཏོ ཛཱནནྟི, ཏེ དཱནེ སབྦཀཱལཾ ནཔྤམཛྫནྟི. སུཏྭཱ ཨརཧཏཾ ཝཙོཏི ཨརཧཏཾ བུདྡྷཱདཱིནཾ ཨརིཡཱནཾ ཝཙནཾ སུཏྭཱ, སུཏཏྟཱཏི ཨཏྠོ. སེསཾ པཱཀཊམེཝ.

ཨེཝཾ ཏེ པེཏཱ སཱམཎེརེན པུཊྛཱ ཏམཏྠཾ ཨཱཙིཀྑིཏྭཱ ‘‘མཡཾ ཏུཡ྄ཧཾ མཱཏུལམཱཏུལཱནིཡོ’’ཏི པཝེདེསུཾ. ཏཾ སུཏྭཱ སཱམཎེརོ སཉྫཱཏསཾཝེགོ ཨུཀྐཎྛཾ པཊིཝིནོདེཏྭཱ ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡསྶ པཱདེསུ སིརསཱ ནིཔཏིཏྭཱ ཨེཝམཱཧ – ‘‘ཡཾ, བྷནྟེ, ཨནུཀམྤཀེན ¶ ཀརཎཱིཡཾ ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡ, ཏཾ མེ ཏུམྷེཧི ཀཏཾ, མཧཏཱ ཝཏམྷི ཨནཏྠཔཱཏཏོ རཀྑིཏོ, ན དཱནི མེ ¶ གྷརཱཝཱསེན ཨཏྠོ, ཨབྷིརམིསྶཱམི བྲཧྨཙརིཡཝཱསེ’’ཏི. ཨཐཱཡསྨཱ སཾཀིཙྩོ ཏསྶ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཱནུརཱུཔཾ ཀམྨཊྛཱནཾ ཨཱཙིཀྑི. སོ ཀམྨཊྛཱནཾ ཨནུཡུཉྫནྟོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི. ཨཱཡསྨཱ པན སཾཀིཙྩོ ཏཾ པཝཏྟིཾ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསི. སཏྠཱ ཏམཏྠཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ སམྤཏྟཔརིསཱཡ ཝིཏྠཱརེན དྷམྨཾ དེསེསི, སཱ དེསནཱ མཧཱཛནསྶ སཱཏྠིཀཱ ཨཧོསཱིཏི.

ནཱགཔེཏཝཏྠུཝཎཎནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༡༢. ཨུརགཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

ཨུརགོཝ ཏཙཾ ཛིཎྞནྟི ཨིདཾ སཏྠཱ ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟོ ཨཉྙཏརཾ ཨུཔཱསཀཾ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི. སཱཝཏྠིཡཾ ཀིར ཨཉྙཏརསྶ ཨུཔཱསཀསྶ པུཏྟོ ཀཱལམཀཱསི. སོ པུཏྟམརཎཧེཏུ པརིདེཝསོཀསམཱཔནྣོ བཧི ནིཀྑམིཏྭཱ ཀིཉྩི ཀམྨཾ ཀཱཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ གེཧེཡེཝ ཨཊྛཱསི. ཨཐ ¶ སཏྠཱ པཙྩཱུསཝེལཱཡཾ མཧཱཀརུཎཱསམཱཔཏྟིཏོ ཝུཊྛཱཡ བུདྡྷཙཀྑུནཱ ལོཀཾ ཝོལོཀེནྟོ ཏཾ ཨུཔཱསཀཾ དིསྭཱ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཏསྶ གེཧཾ གནྟྭཱ དྭཱརེ ཨཊྛཱསི. ཨུཔཱསཀོ ཙ སཏྠུ ཨཱགཏབྷཱཝཾ སུཏྭཱ སཱིགྷཾ ཨུཊྛཱཡ གནྟྭཱ པཙྩུགྒམནཾ ཀཏྭཱ ཧཏྠཏོ པཏྟཾ གཧེཏྭཱ གེཧཾ པཝེསེཏྭཱ ཨཱསནཾ པཉྙཔེཏྭཱ ཨདཱསི. ནིསཱིདི བྷགཝཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ. ཨུཔཱསཀོཔི བྷགཝནྟཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཏཾ བྷགཝཱ ‘‘ཀིཾ, ཨུཔཱསཀ, སོཀཔརེཏོ ཝིཡ དིསྶཏཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཨཱམ, བྷགཝཱ, པིཡོ མེ པུཏྟོ ཀཱལཀཏོ, ཏེནཱཧཾ སོཙཱམཱི’’ཏི. ཨཐསྶ བྷགཝཱ སོཀཝིནོདནཾ ཀརོནྟོ ཨུརགཛཱཏཀཾ (ཛཱ. ༡.༥.༡༩ ཨཱདཡོ) ཀཐེསི.

ཨཏཱིཏེ ཀིར ཀཱསིརཊྛེ བཱརཱཎསིཡཾ དྷམྨཔཱལཾ ནཱམ བྲཱཧྨཎཀུལཾ ཨཧོསི. ཏཏྠ བྲཱཧྨཎོ བྲཱཧྨཎཱི པུཏྟོ དྷཱིཏཱ སུཎིསཱ དཱསཱིཏི ཨིམེ སབྦེཔི མརཎཱནུསྶཏིབྷཱཝནཱབྷིརཏཱ ¶ ཨཧེསུཾ. ཏེསུ ཡོ གེཧཏོ ནིཀྑམཏི, སོ སེསཛནེ ཨོཝདིཏྭཱ ནིརཔེཀྑོཝ ནིཀྑམཏི. ཨཐེཀདིཝསཾ བྲཱཧྨཎོ པུཏྟེན སདྡྷིཾ གྷརཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ ཁེཏྟཾ གནྟྭཱ ཀསཏི. པུཏྟོ སུཀྑཏིཎཔཎྞཀཊྛཱནི ཨཱལིམྤེཏི. ཏཏྠེཀོ ཀཎྷསཔྤོ ཌཱཧབྷཡེན རུཀྑསུསིརཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ ཨིམཾ བྲཱཧྨཎསྶ པུཏྟཾ ཌཾསི. སོ ཝིསཝེགེན མུཙྪིཏོ ཏཏྠེཝ པརིཔཏིཏྭཱ ཀཱལཀཏོ, སཀྐོ དེཝརཱཛཱ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. བྲཱཧྨཎོ པུཏྟཾ མཏཾ དིསྭཱ ཀམྨནྟསམཱིཔེན གཙྪནྟཾ ཨེཀཾ པུརིསཾ ཨེཝམཱཧ – ‘‘སམྨ, མམ གྷརཾ གནྟྭཱ བྲཱཧྨཎིཾ ཨེཝཾ ཝདེཧི ‘ནྷཱཡིཏྭཱ སུདྡྷཝཏྠནིཝཏྠཱ ཨེཀསྶ བྷཏྟཾ མཱལཱགནྡྷཱདཱིནི ཙ གཧེཏྭཱ ཏུརིཏཾ ཨཱགཙྪཏཱུ’ཏི’’. སོ ཏཏྠ གནྟྭཱ ཏཐཱ ཨཱརོཙེསི, གེཧཛནོཔི ཏཐཱ ཨཀཱསི. བྲཱཧྨཎོ ནྷཏྭཱ བྷུཉྫིཏྭཱ ཝིལིམྤིཏྭཱ པརིཛནཔརིཝུཏོ པུཏྟསྶ སརཱིརཾ ཙིཏཀཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ ཨགྒིཾ དཏྭཱ དཱརུཀྑནྡྷཾ ཌཧནྟོ ཝིཡ ནིསྶོཀོ ནིསྶནྟཱཔོ ཨནིཙྩསཉྙཾ མནསི ཀརོནྟོ ཨཊྛཱསི.

ཨཐ ¶ བྲཱཧྨཎསྶ པུཏྟོ སཀྐོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི, སོ ཙ ཨམྷཱཀཾ བོདྷིསཏྟོ ཨཧོསི. སོ ཨཏྟནོ པུརིམཛཱཏིཾ ཀཏཔུཉྙཉྩ པཙྩཝེཀྑིཏྭཱ པིཏརཾ ཉཱཏཀེ ཙ ཨནུཀམྤམཱནོ བྲཱཧྨཎཝེསེན ཏཏྠ ཨཱགནྟྭཱ ¶ ཉཱཏཀེ ཨསོཙནྟེ དིསྭཱ ‘‘ཨམྦྷོ, མིགཾ ཛྷཱཔེཐ, ཨམྷཱཀཾ མཾསཾ དེཐ, ཚཱཏོམྷཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ན མིགོ, མནུསྶོ བྲཱཧྨཎཱ’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཀིཾ ཏུམྷཱཀཾ པཙྩཏྠིཀོ ཨེསོ’’ཏི? ‘‘ན པཙྩཏྠིཀོ, ཨུརེ ཛཱཏོ ཨོརསོ མཧཱགུཎཝནྟོ ཏརུཎཔུཏྟོ’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཀིམཏྠཾ ཏུམྷེ ཏཐཱརཱུཔེ གུཎཝཏི ཏརུཎཔུཏྟེ མཏེ ན སོཙཐཱ’’ཏི? ཏཾ སུཏྭཱ བྲཱཧྨཎོ ཨསོཙནཀཱརཎཾ ཀཐེནྟོ –

༨༥.

‘‘ཨུརགོཝ ཏཙཾ ཛིཎྞཾ, ཧིཏྭཱ གཙྪཏི སཾ ཏནུཾ;

ཨེཝཾ སརཱིརེ ནིབྦྷོགེ, པེཏེ ཀཱལཀཏེ སཏི.

༨༦.

‘‘ཌཡ྄ཧམཱནོ ན ཛཱནཱཏི, ཉཱཏཱིནཾ པརིདེཝིཏཾ;

ཏསྨཱ ཨེཏཾ ན རོདཱམི, གཏོ སོ ཏསྶ ཡཱ གཏཱི’’ཏི. –

དྭེ གཱཐཱ ཨབྷཱསི.

༨༥-༨༦. ཏཏྠ ¶ ཨུརགོཏི ཨུརེན གཙྪཏཱིཏི ཨུརགོ. སཔྤསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. ཏཙཾ ཛིཎྞནྟི ཛཛྫརབྷཱཝེན ཛིཎྞཾ པུརཱཎཾ ཨཏྟནོ ཏཙཾ ནིམྨོཀཾ. ཧིཏྭཱ གཙྪཏི སཾ ཏནུནྟི ཡཐཱ ཨུརགོ ཨཏྟནོ ཛིཎྞཏཙཾ རུཀྑནྟརེ ཝཱ ཀཊྛནྟརེ ཝཱ མཱུལནྟརེ ཝཱ པཱསཱཎནྟརེ ཝཱ ཀཉྩུཀཾ ཨོམུཉྩནྟོ ཝིཡ སརཱིརཏོ ཨོམུཉྩིཏྭཱ པཧཱཡ ཚཌྜེཏྭཱ ཡཐཱཀཱམཾ གཙྪཏི, ཨེཝམེཝ སཾསཱརེ པརིབྦྷམནྟོ སཏྟོ པོརཱཎསྶ ཀམྨསྶ པརིཀྑཱིཎཏྟཱ ཛཛྫརཱིབྷཱུཏཾ སཾ ཏནུཾ ཨཏྟནོ སརཱིརཾ ཧིཏྭཱ གཙྪཏི, ཡཐཱཀམྨཾ གཙྪཏི, པུནབྦྷཝཝསེན ཨུཔཔཛྫཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཨེཝནྟི ཌཡ྄ཧམཱནཾ པུཏྟསྶ སརཱིརཾ དསྶེནྟོ ཨཱཧ. སརཱིརེ ནིབྦྷོགེཏི ཨསྶ ཝིཡ ཨཉྙེསམྤི ཀཱཡེ ཨེཝཾ བྷོགཝིརཧིཏེ ནིརཏྠཀེ ཛཱཏེ. པེཏེཏི ཨཱཡུཨུསྨཱཝིཉྙཱཎཏོ ཨཔགཏེ. ཀཱལཀཏེ སཏཱིཏི མཏེ ཛཱཏེ. ཏསྨཱཏི ཡསྨཱ ཌཡ྄ཧམཱནོ ཀཱཡོ ཨཔེཏཝིཉྙཱཎཏྟཱ ཌཱཧདུཀྑཾ ཝིཡ ཉཱཏཱིནཾ རུདིཏཾ པརིདེཝིཏམྤི ན ཛཱནཱཏི, ཏསྨཱ ཨེཏཾ མམ པུཏྟཾ ནིམིཏྟཾ ཀཏྭཱ ན རོདཱམི. གཏོ སོ ¶ ཏསྶ ཡཱ གཏཱིཏི ཡདི མཏསཏྟཱ ན ཨུཙྪིཛྫནྟི, མཏསྶ པན ཀཏོཀཱསསྶ ཀམྨསྶ ཝསེན ཡཱ གཏི པཱཊིཀངྑཱ, ཏཾ ¶ ཙུཏིཨནནྟརམེཝ གཏོ, སོ ན པུརིམཉཱཏཱིནཾ རུདིཏཾ པརིདེཝིཏཾ ཝཱ པཙྩཱསཱིསཏི, ནཱཔི ཡེབྷུཡྻེན པུརིམཉཱཏཱིནཾ རུདིཏེན ཀཱཙི ཨཏྠསིདྡྷཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ.

ཨེཝཾ བྲཱཧྨཎེན ཨཏྟནོ ཨསོཙནཀཱརཎེ ཀཐིཏེ པརིཡཱཡམནསིཀཱརཀོསལླེ པཀཱསིཏེ བྲཱཧྨཎརཱུཔོ སཀྐོ བྲཱཧྨཎིཾ ཨཱཧ – ‘‘ཨམྨ, ཏུཡ྄ཧཾ སོ མཏོ ཀིཾ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘དས མཱསེ ཀུཙྪིནཱ པརིཧརིཏྭཱ ཐཉྙཾ པཱཡེཏྭཱ ཧཏྠཔཱདེ སཎྛཔེཏྭཱ སཾཝཌྜྷིཏོ པུཏྟོ མེ, སཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཡདི ཨེཝཾ པིཏཱ ཏཱཝ པུརིསབྷཱཝེན མཱ རོདཏུ, མཱཏུ ནཱམ ཧདཡཾ མུདུཀཾ, ཏྭཾ ཀསྨཱ ན རོདསཱི’’ཏི? ཏཾ སུཏྭཱ སཱ ཨརོདནཀཱརཎཾ ཀཐེནྟཱི –

༨༧.

‘‘ཨནབྦྷིཏོ ¶ ཏཏོ ཨཱགཱ, ནཱནུཉྙཱཏོ ཨིཏོ གཏོ;

ཡཐཱགཏོ ཏཐཱ གཏོ, ཏཏྠ ཀཱ པརིདེཝནཱ.

༨༨.

‘‘ཌཡ྄ཧམཱནོ ན ཛཱནཱཏི, ཉཱཏཱིནཾ པརིདེཝིཏཾ;

ཏསྨཱ ཨེཏཾ ན རོདཱམི, གཏོ སོ ཏསྶ ཡཱ གཏཱི’’ཏི. –

གཱཐཱདྭཡམཱཧ. ཏཏྠ ཨནབྦྷིཏོཏི ཨནཝ྄ཧཱཏོ, ‘‘ཨེཧི མཡ྄ཧཾ པུཏྟབྷཱཝཾ ཨུཔགཙྪཱ’’ཏི ཨེཝཾ ཨཔཀྐོསིཏོ. ཏཏོཏི ཡཏྠ པུབྦེ ཋིཏོ, ཏཏོ པརལོཀཏོ. ཨཱགཱཏི ཨཱགཉྪི. ནཱནུཉྙཱཏོཏི ཨནནུམཏོ, ‘‘གཙྪ, ཏཱཏ, པརལོཀ’’ནྟི ཨེཝཾ ཨམྷེཧི ཨཝིསྶཊྛོ. ཨིཏོཏི ཨིདྷལོཀཏོ. གཏོཏི ཨཔགཏོ. ཡཐཱགཏོཏི ཡེནཱཀཱརེན ཨཱགཏོ, ཨམྷེཧི ཨནབྦྷིཏོ ཨེཝ ཨཱགཏོཏི ཨཏྠོ. ཏཐཱ གཏོཏི ཏེནེཝཱཀཱརེན གཏོ. ཡཐཱ སཀེནེཝ ཀམྨུནཱ ཨཱགཏོ, ཏཐཱ སཀེནེཝ ཀམྨུནཱ གཏོཏི. ཨེཏེན ཀམྨསྶཀཏཾ དསྶེཏི. ཏཏྠ ཀཱ པརིདེཝནཱཏི ཨེཝཾ ཨཝསཝཏྟིཀེ སཾསཱརཔཝཏྟེ མརཎཾ པཊིཙྩ ཀཱ ནཱམ པརིདེཝནཱ, ཨཡུཏྟཱ སཱ པཉྙཝཏཱ ཨཀརཎཱིཡཱཏི དསྶེཏི.

ཨེཝཾ བྲཱཧྨཎིཡཱ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཏསྶ བྷགིནིཾ པུཙྪི – ‘‘ཨམྨ, ཏུཡ྄ཧཾ སོ ཀིཾ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘བྷཱཏཱ མེ, སཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨམྨ, བྷགིནིཡོ ནཱམ བྷཱཏཱུསུ སིནེཧཱ, ཏྭཾ ཀསྨཱ ན རོདསཱི’’ཏི? སཱཔི ཨརོདནཀཱརཎཾ ཀཐེནྟཱི –

༨༩.

‘‘སཙེ ¶ ¶ རོདེ ཀིསྶ ཨསྶཾ, ཏཏྠ མེ ཀིཾ ཕལཾ སིཡཱ;

ཉཱཏིམིཏྟསུཧཛྫཱནཾ, བྷིཡྻོ ནོ ཨརཏཱི སིཡཱ.

༩༠.

‘‘ཌཡ྄ཧམཱནོ ན ཛཱནཱཏི, ཉཱཏཱིནཾ པརིདེཝིཏཾ;

ཏསྨཱ ཨེཏཾ ན རོདཱམི, གཏོ སོ ཏསྶ ཡཱ གཏཱི’’ཏི. –

གཱཐཱདྭཡམཱཧ. ཏཏྠ སཙེ རོདེ ཀིསཱ ཨསྶནྟི ཡདི ཨཧཾ རོདེཡྻཾ, ཀིསཱ པརིསུཀྑསརཱིརཱ བྷཝེཡྻཾ. ཏཏྠ མེ ཀིཾ ཕལཾ སིཡཱཏི ཏསྨིཾ མཡ྄ཧཾ བྷཱཏུ མརཎནིམིཏྟེ རོདནེ ཀིཾ ནཱམ ཕལཾ, ཀོ ཨཱནིསཾསོ བྷཝེཡྻ? ན ཏེན མཡ྄ཧཾ བྷཱཏིཀོ ¶ ཨཱགཙྪེཡྻ, ནཱཔི སོ ཏེན སུགཏིཾ གཙྪེཡྻཱཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཉཱཏིམིཏྟསུཧཛྫཱནཾ, བྷིཡྻོ ནོ ཨརཏཱི སིཡཱཏི ཨམྷཱཀཾ ཉཱཏཱིནཾ མིཏྟཱནཾ སུཧདཡཱནཉྩ མམ སོཙནེན བྷཱཏུམརཎདུཀྑཏོ བྷིཡྻོཔི ཨརཏི དུཀྑམེཝ སིཡཱཏི.

ཨེཝཾ བྷགིནིཡཱ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཏསྶ བྷརིཡཾ པུཙྪི – ‘‘ཏུཡ྄ཧཾ སོ ཀིཾ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘བྷཏྟཱ མེ, སཱམཱི’’ཏི. ‘‘བྷདྡེ, ཨིཏྠིཡོ ནཱམ བྷཏྟརི སིནེཧཱ ཧོནྟི, ཏསྨིཉྩ མཏེ ཝིདྷཝཱ ཨནཱཐཱ ཧོནྟི, ཀསྨཱ ཏྭཾ ན རོདསཱི’’ཏི? སཱཔི ཨཏྟནོ ཨརོདནཀཱརཎཾ ཀཐེནྟཱི –

༩༡.

‘‘ཡཐཱཔི དཱརཀོ ཙནྡཾ, གཙྪནྟམནུརོདཏི;

ཨེཝཾསམྤདམེཝེཏཾ, ཡོ པེཏམནུསོཙཏི.

༩༢.

‘‘ཌཡ྄ཧམཱནོ ན ཛཱནཱཏི, ཉཱཏཱིནཾ པརིདེཝིཏཾ;

ཏསྨཱ ཨེཏཾ ན རོདཱམི, གཏོ སོ ཏསྶ ཡཱ གཏཱི’’ཏི. – གཱཐཱདྭཡམཱཧ;

ཏཏྠ དཱརཀོཏི བཱལདཱརཀོ. ཙནྡནྟི ཙནྡམཎྜལཾ. གཙྪནྟནྟི ནབྷཾ ཨབྦྷུསྶུཀྐམཱནཾ. ཨནུརོདཏཱིཏི ‘‘མཡ྄ཧཾ རཐཙཀྐཾ གཧེཏྭཱ དེཧཱི’’ཏི ཨནུརོདཏི. ཨེཝཾསམྤདམེཝེཏནྟི ཡོ པེཏཾ མཏཾ ཨནུསོཙཏི, ཏསྶེཏཾ ཨནུསོཙནཾ ཨེཝཾསམྤདཾ ཨེཝརཱུཔཾ, ཨཱཀཱསེན གཙྪནྟསྶ ཙནྡསྶ གཧེཏུཀཱམཏཱསདིསཾ ཨལབྦྷནེཡྻཝཏྠུསྨིཾ ཨིཙྪཱབྷཱཝཏོཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ.

ཨེཝཾ ཏསྶ བྷརིཡཱཡ ཝཙནཾ སུཏྭཱ དཱསིཾ པུཙྪི – ‘‘ཨམྨ, ཏུཡ྄ཧཾ སོ ཀིཾ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨཡྻོ མེ, སཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཡདི ཨེཝཾ ཏེན ཏྭཾ པོཐེཏྭཱ ཝེཡྻཱཝཙྩཾ ¶ ཀཱརིཏཱ བྷཝིསྶསི, ཏསྨཱ ¶ མཉྙེ ‘སུམུཏྟཱཧཾ ཏེནཱ’ཏི ན རོདསཱི’’ཏི? ‘‘སཱམི, མཱ མཾ ཨེཝཾ ཨཝཙ, ན ཙེཏཾ ཨནུཙྪཝིཀཾ ¶ , ཨཏིཝིཡ ཁནྟིམེཏྟཱནུདྡཡཱསམྤནྣོ ཡུཏྟཝཱདཱི མཡ྄ཧཾ ཨཡྻཔུཏྟོ ཨུརེ སཾཝཌྜྷཔུཏྟོ ཝིཡ ཨཧོསཱི’’ཏི. ཨཐ ‘‘ཀསྨཱ ན རོདསཱི’’ཏི? སཱཔི ཨཏྟནོ ཨརོདནཀཱརཎཾ ཀཐེནྟཱི –

༩༣.

‘‘ཡཐཱཔི བྲཧྨེ ཨུདཀུམྦྷོ, བྷིནྣོ ཨཔྤཊིསནྡྷིཡོ;

ཨེཝཾསམྤདམེཝེཏཾ, ཡོ པེཏམནུསོཙཏི.

༩༤.

‘‘ཌཡ྄ཧམཱནོ ན ཛཱནཱཏི, ཉཱཏཱིནཾ པརིདེཝིཏཾ;

ཏསྨཱ ཨེཏཾ ན རོདཱམི, གཏོ སོ ཏསྶ ཡཱ གཏཱི’’ཏི. –

གཱཐཱདྭཡམཱཧ. ཏཏྠ ཡཐཱཔི བྲཧྨེ ཨུདཀུབྦྷོ, བྷིནྣོ ཨཔྤཊིསནྡྷིཡོཏི བྲཱཧྨཎ སེཡྻཐཱཔི ཨུདཀགྷཊོ མུགྒརཔྤཧཱརཱདིནཱ བྷིནྣོ ཨཔྤཊིསནྡྷིཡོ པུན པཱཀཏིཀོ ན ཧོཏི. སེསམེཏྠ ཝུཏྟནཡཏྟཱ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝ.

སཀྐོ ཏེསཾ ཀཐཾ སུཏྭཱ པསནྣམཱནསོ ‘‘སམྨདེཝ ཏུམྷེཧི མརཎསྶཏི བྷཱཝིཏཱ, ཨིཏོ པཊྛཱཡ ན ཏུམྷེཧི ཀསིཨཱདིཀརཎཀིཙྩཾ ཨཏྠཱི’’ཏི ཏེསཾ གེཧཾ སཏྟརཏནབྷརིཏཾ ཀཏྭཱ ‘‘ཨཔྤམཏྟཱ དཱནཾ དེཐ, སཱིལཾ རཀྑཐ, ཨུཔོསཐཀམྨཾ ཀརོཐཱ’’ཏི ཨོཝདིཏྭཱ ཨཏྟཱནཉྩ ཏེསཾ ནིཝེདེཏྭཱ སཀཊྛཱནམེཝ གཏོ. ཏེཔི བྲཱཧྨཎཱདཡོ དཱནཱདཱིནི པུཉྙཱནི ཀརོནྟཱ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ དེཝལོཀེ ཨུཔྤཛྫིཾསུ.

སཏྠཱ ཨིམཾ ཛཱཏཀཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ཏསྶ ཨུཔཱསཀསྶ སོཀསལླཾ སམུདྡྷརིཏྭཱ ཨུཔརི སཙྩཱནི པཀཱསེསི, སཙྩཔརིཡོསཱནེ ཨུཔཱསཀོ སོཏཱཔཏྟིཕལེ པཏིཊྛཧཱིཏི.

ཨུརགཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

ཨིཏི ཁུདྡཀ-ཨཊྛཀཐཱཡ པེཏཝཏྠུསྨིཾ

དྭཱདསཝཏྠུཔཊིམཎྜིཏསྶ

པཋམསྶ ཨུརགཝགྒསྶ ཨཏྠསཾཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༢. ཨུབྦརིཝགྒོ

༡. སཾསཱརམོཙཀཔེཏིཝཏྠུཝཎྞནཱ

ནགྒཱ ¶ ¶ ¶ དུབྦཎྞརཱུཔཱསཱིཏི ཨིདཾ སཏྠརི ཝེལུ༹ཝནེ ཝིཧརནྟེ མགདྷརཊྛེ ཨིཊྛཀཝཏཱིནཱམཀེ གཱམེ ཨཉྙཏརཾ པེཏིཾ ཨཱརབྦྷ ཝུཏྟཾ. མགདྷརཊྛེ ཀིར ཨིཊྛཀཝཏཱི ཙ དཱིགྷརཱཛི ཙཱཏི དྭེ གཱམཀཱ ཨཧེསུཾ, ཏཏྠ བཧཱུ སཾསཱརམོཙཀཱ མིཙྪཱདིཊྛིཀཱ པཊིཝསནྟི. ཨཏཱིཏེ ཙ ཀཱལེ པཉྩནྣཾ ཝསྶསཏཱནཾ མཏྠཀེ ཨཉྙཏརཱ ཨིཏྠཱི ཏཏྠེཝ ཨིཊྛཀཝཏིཡཾ ཨཉྙཏརསྨིཾ སཾསཱརམོཙཀཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ མིཙྪཱདིཊྛིཝསེན བཧཱུ ཀཱིཊཔཊངྒེ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེཏྭཱ པེཏེསུ ནིབྦཏྟི.

སཱ པཉྩ ཝསྶསཏཱནི ཁུཔྤིཔཱསཱདིདུཀྑཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཏི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ པཝཏྟིཏཝརདྷམྨཙཀྐེ ཨནུཀྐམེན རཱཛགཧཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝེལུ༹ཝནེ ཝིཧརནྟེ པུནཔི ཨིཊྛཀཝཏིཡཾཡེཝ ཨཉྙཏརསྨིཾ སཾསཱརམོཙཀཀུལེཡེཝ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཡདཱ སཏྟཊྛཝསྶུདྡེསིཀཀཱལེ ཨཉྙཱཧི དཱརིཀཱཧི སདྡྷིཾ རཐིཀཱཡ ཀཱིལ༹ནསམཏྠཱ ཨཧོསི, ཏདཱ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟཏྠེརོ ཏམེཝ གཱམཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཨརུཎཝཏཱིཝིཧཱརེ ཝིཧརནྟོ ཨེཀདིཝསཾ དྭཱདསཧི བྷིཀྑཱུཧི སདྡྷིཾ ཏསྶ གཱམསྶ དྭཱརསམཱིཔེན མགྒེན ཨཏིཀྐམཏི. ཏསྨིཾ ཁཎེ བཧཱུ གཱམདཱརིཀཱ གཱམཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ དྭཱརསམཱིཔེ ཀཱིལ༹ནྟིཡོ པསནྣམཱནསཱ མཱཏཱཔིཏཱུནཾ པཊིཔཏྟིདསྶནེན ཝེགེནཱགནྟྭཱ ཐེརཾ ཨཉྙེ ཙ བྷིཀྑཱུ པཉྩཔཏིཊྛིཏེན ཝནྡིཾསུ. སཱ པནེསཱ ཨསྶདྡྷཀུལསྶ དྷཱིཏཱ ཙིརཀཱལཾ ཨཔརིཙིཏཀུསལཏཱཡ སཱདྷུཛནཱཙཱརཝིརཧིཏཱ ཨནཱདརཱ ཨལཀྑིཀཱ ཝིཡ ཨཊྛཱསི. ཐེརོ ཏསྶཱ པུབྦཙརིཏཾ ཨིདཱནི ཙ སཾསཱརམོཙཀཀུལེ ནིབྦཏྟནཾ ཨཱཡཏིཉྩ ནིརཡེ ནིབྦཏྟནཱརཧཏཾ དིསྭཱ ‘‘སཙཱཡཾ མཾ ཝནྡིསྶཏི, ནིརཡེ ན ཨུཔྤཛྫིསྶཏི, པེཏེསུ ནིབྦཏྟིཏྭཱཔི མམཾཡེཝ ནིསྶཱཡ སམྤཏྟིཾ པཊིལབྷིསྶཏཱི’’ཏི ཉཏྭཱ ཀརུཎཱསཉྩོདིཏམཱནསོ ¶ ཏཱ དཱརིཀཱཡོ ཨཱཧ – ‘‘ཏུམྷེ བྷིཀྑཱུ ཝནྡཐ, ཨཡཾ པན དཱརིཀཱ ཨལཀྑིཀཱ ཝིཡ ཋིཏཱ’’ཏི. ཨཐ ནཾ ཏཱ དཱརིཀཱ ཧཏྠེསུ པརིགྒཧེཏྭཱ ཨཱཀཌྜྷིཏྭཱ བལཀྐཱརེན ཐེརསྶ པཱདེ ཝནྡཱཔེསུཾ.

སཱ ¶ ཨཔརེན སམཡེན ཝཡཔྤཏྟཱ དཱིགྷརཱཛིཡཾ སཾསཱརམོཙཀཀུལེ ཨཉྙཏརསྶ ཀུམཱརསྶ དིནྣཱ པརིཔུཎྞགབྦྷཱ ཧུཏྭཱ ཀཱལཀཏཱ པེཏེསུ ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ ནགྒཱ དུབྦཎྞརཱུཔཱ ཁུཔྤིཔཱསཱབྷིབྷཱུཏཱ ¶ ཨཏིཝིཡ བཱིབྷཙྪདསྶནཱ ཝིཙརནྟཱི རཏྟིཡཾ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟཏྠེརསྶ ཨཏྟཱནཾ དསྶེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཏཾ དིསྭཱ ཐེརོ –

༩༥.

‘‘ནགྒཱ དུབྦཎྞརཱུཔཱསི, ཀིསཱ དྷམནིསནྠཏཱ;

ཨུཔྥཱསུལིཀེ ཀིསིཀེ, ཀཱ ནུ ཏྭཾ ཨིདྷ ཏིཊྛསཱི’’ཏི. –

གཱཐཱཡ པུཙྪི. ཏཏྠ དྷམནིསནྠཏཱཏི ནིམྨཾསལོཧིཏཏཱཡ སིརཱཛཱལེཧི པཏྠཏགཏྟཱ. ཨུཔྥཱསུལིཀེཏི ཨུགྒཏཕཱསུལིཀེ. ཀིསིཀེཏི ཀིསསརཱིརེ. པུབྦེཔི ‘‘ཀིསཱ’’ཏི ཝཏྭཱ པུན ‘‘ཀིསིཀེ’’ཏི ཝཙནཾ ཨཊྛིཙམྨནྷཱརུམཏྟསརཱིརཏཱཡ ཨཏིཝིཡ ཀིསབྷཱཝདསྶནཏྠཾ ཝུཏྟཾ. ཏཾ སུཏྭཱ པེཏཱི ཨཏྟཱནཾ པཝེདེནྟཱི –

༩༦.

‘‘ཨཧཾ བྷདནྟེ པེཏཱིམྷི, དུགྒཏཱ ཡམལོཀིཀཱ;

པཱཔཀམྨཾ ཀརིཏྭཱན, པེཏལོཀཾ ཨིཏོ གཏཱ’’ཏི. – གཱཐཾ ཝཏྭཱ པུན ཐེརེན –

༩༧.

‘‘ཀིཾ ནུ ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ, མནསཱ དུཀྐཊཾ ཀཏཾ;

ཀིསྶཀམྨཝིཔཱཀེན, པེཏལོཀཾ ཨིཏོ གཏཱ’’ཏི. –

ཀཏཀམྨཾ པུཊྛཱ ‘‘ཨདཱནསཱིལཱ མཙྪརིནཱི ཧུཏྭཱ པེཏཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཨེཝཾ མཧཱདུཀྑཾ ཨནུབྷཝཱམཱི’’ཏི དསྶེནྟཱི ཏིསྶོ གཱཐཱ ཨབྷཱསི –

༩༨.

‘‘ཨནུཀམྤཀཱ ¶ ¶ མཡ྄ཧཾ ནཱཧེསུཾ བྷནྟེ, པིཏཱ ཙ མཱཏཱ ཨཐཝཱཔི ཉཱཏཀཱ;

ཡེ མཾ ནིཡོཛེཡྻུཾ དདཱཧི དཱནཾ, པསནྣཙིཏྟཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ.

༩༩.

‘‘ཨིཏོ ཨཧཾ ཝསྶསཏཱནི པཉྩ, ཡཾ ཨེཝརཱུཔཱ ཝིཙརཱམི ནགྒཱ;

ཁུདཱཡ ཏཎྷཱཡ ཙ ཁཛྫམཱནཱ, པཱཔསྶ ཀམྨསྶ ཕལཾ མམེདཾ.

༡༠༠.

‘‘ཝནྡཱམི ¶ ཏཾ ཨཡྻ པསནྣཙིཏྟཱ, ཨནུཀམྤ མཾ ཝཱིར མཧཱནུབྷཱཝ;

དཏྭཱ ཙ མེ ཨཱདིས ཡཉྷི ཀིཉྩི, མོཙེཧི མཾ དུགྒཏིཡཱ བྷདནྟེ’’ཏི.

༩༨. ཏཏྠ ཨནུཀམྤཀཱཏི སམྤརཱཡིཀེན ཨཏྠེན ཨནུགྒཎྷཀཱ. བྷནྟེཏི ཐེརཾ ཨཱལཔཏི. ཡེ མཾ ནིཡོཛེཡྻུནྟི མཱཏཱ ཝཱ པིཏཱ ཝཱ ཨཐ ཝཱ ཉཱཏཀཱ ཨེདིསཱ པསནྣཙིཏྟཱ ཧུཏྭཱ ‘‘སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ དདཱཧི དཱན’’ནྟི ཡེ མཾ ནིཡོཛེཡྻུཾ, ཏཱདིསཱ ཨནུཀམྤཀཱ མཡ྄ཧཾ ནཱཧེསུནྟི ཡོཛནཱ.

༩༩. ཨིཏོ ཨཧཾ ཝསྶསཏཱནི པཉྩ, ཡཾ ཨེཝརཱུཔཱ ཝིཙརཱམི ནགྒཱཏི ཨིདཾ སཱ པེཏཱི ཨིཏོ ཏཏིཡཱཡ ཛཱཏིཡཱ ཨཏྟནོ པེཏཏྟབྷཱཝཾ ཨནུསྶརིཏྭཱ ཨིདཱནིཔི ཏཐཱ པཉྩཝསྶསཏཱནི ཝིཙརཱམཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡེནཱཧ. ཏཏྠ ཡནྟི ཡསྨཱ, དཱནཱདཱིནཾ པུཉྙཱནཾ ཨཀཏཏྟཱ ཨེཝརཱུཔཱ ནགྒཱ པེཏཱི ཧུཏྭཱ ཨིཏོ པཊྛཱཡ ཝསྶསཏཱནི པཉྩ ཝིཙརཱམཱིཏི ཡོཛནཱ. ཏཎྷཱཡཱཏི པིཔཱསཱཡ. ཁཛྫམཱནཱཏི ཁཱདིཡམཱནཱ, བཱདྷིཡམཱནཱཏི ཨཏྠོ.

༡༠༠. ཝནྡཱམི ཏཾ ཨཡྻ པསནྣཙིཏྟཱཏི ཨཡྻ, ཏམཧཾ པསནྣཙིཏྟཱ ཧུཏྭཱ ཝནྡཱམི, ཨེཏྟཀམེཝ པུཉྙཾ ཨིདཱནི མཡཱ ཀཱཏུཾ སཀྐཱཏི དསྶེཏི. ཨནུཀམྤ མནྟི ཨནུགྒཎྷ ¶ མམཾ ཨུདྡིསྶ ཨནུདྡཡཾ ཀརོཧི. དཏྭཱ ཙ མེ ཨཱདིས ཡཉྷི ཀིཉྩཱིཏི ཀིཉྩིདེཝ དེཡྻདྷམྨཾ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ དཏྭཱ ཏཾ དཀྑིཎཾ མཡ྄ཧཾ ཨཱདིས, ཏེན མེ ཨིཏོ པེཏཡོནིཏོ མོཀྑོ བྷཝིསྶཏཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡེན ཝདཏི. ཏེནེཝཱཧ ‘‘མོཙེཧི མཾ དུགྒཏིཡཱ བྷདནྟེ’’ཏི.

ཨེཝཾ པེཏིཡཱ ཝུཏྟེ ཡཐཱ སོ ཐེརོ པཊིཔཛྫི, ཏཾ དསྶེཏུཾ སངྒཱིཏིཀཱརེཧི ཏིསྶོ གཱཐཱ ཝུཏྟཱ –

༡༠༡.

‘‘སཱདྷཱུཏི སོ པཊིསྶུཏྭཱ, སཱརིཔུཏྟོནུཀམྤཀོ;

བྷིཀྑཱུནཾ ཨཱལོཔཾ དཏྭཱ, པཱཎིམཏྟཉྩ ཙོལ༹ཀཾ;

ཐཱལཀསྶ ཙ པཱནཱིཡཾ, ཏསྶཱ དཀྑིཎམཱདིསི.

༡༠༢.

‘‘སམནནྟརཱནུདྡིཊྛེ ¶ , ཝིཔཱཀོ ཨུདཔཛྫཐ;

བྷོཛནཙྪཱདནཔཱནཱིཡཾ, དཀྑིཎཱཡ ཨིདཾ ཕལཾ.

༡༠༣.

‘‘ཏཏོ སུདྡྷཱ སུཙིཝསནཱ, ཀཱསིཀུཏྟམདྷཱརིནཱི;

ཝིཙིཏྟཝཏྠཱབྷརཎཱ, སཱརིཔུཏྟཾ ཨུཔསངྐམཱི’’ཏི.

༡༠༡-༡༠༣. ཏཏྠ ¶ བྷིཀྑཱུནནྟི བྷིཀྑུནོ, ཝཙནཝིཔལླཱསེན ཧེཏཾ ཝུཏྟཾ. ‘‘ཨཱལོཔཾ བྷིཀྑུནོ དཏྭཱ’’ཏི ཀེཙི པཋནྟི. ཨཱལོཔནྟི ཀབལ༹ཾ, ཨེཀཱལོཔམཏྟཾ བྷོཛནནྟི ཨཏྠོ. པཱཎིམཏྟཉྩ ཙོལ༹ཀནྟི ཨེཀཧཏྠཔྤམཱཎཾ ཙོལ༹ཁཎྜནྟི ཨཏྠོ. ཐཱལཀསྶ ཙ པཱནཱིཡནྟི ཨེཀཐཱལཀཔཱུརཎམཏྟཾ ཨུདཀཾ. སེསཾ ཁལླཱཊིཡཔེཏཝཏྠུསྨིཾ ཝུཏྟནཡམེཝ.

ཨཐཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཏཾ པེཏིཾ པཱིཎིནྡྲིཡཾ པརིསུདྡྷཚཝིཝཎྞཾ དིབྦཝཏྠཱབྷརཎཱལངྐཱརཾ སམནྟཏོ ཨཏྟནོ པབྷཱཡ ཨོབྷཱསེནྟིཾ ཨཏྟནོ སནྟིཀཾ ཨུཔགནྟྭཱ ཋིཏཾ དིསྭཱ པཙྩཀྑཏོ ཀམྨཕལཾ ཏཱཡ ཝིབྷཱཝེཏུཀཱམོ ཧུཏྭཱ ཏིསྶོ གཱཐཱ ཨབྷཱསི –

༡༠༤.

‘‘ཨབྷིཀྐནྟེན ཝཎྞེན, ཡཱ ཏྭཾ ཏིཊྛསི དེཝཏེ;

ཨོབྷཱསེནྟཱི དིསཱ སབྦཱ, ཨོསདྷཱི ཝིཡ ཏཱརཀཱ.

༡༠༥.

‘‘ཀེན ཏེཏཱདིསོ ཝཎྞོ, ཀེན ཏེ ཨིདྷ མིཛ྄ཛྷཏི;

ཨུཔྤཛྫནྟི ¶ ཙ ཏེ བྷོགཱ, ཡེ ཀེཙི མནསོ པིཡཱ.

༡༠༦.

‘‘པུཙྪཱམི ཏཾ དེཝི མཧཱནུབྷཱཝེ, མནུསྶབྷཱུཏཱ ཀིམཀཱསི པུཉྙཾ;

ཀེནཱསི ཨེཝཾ ཛལིཏཱནུབྷཱཝཱ, ཝཎྞོ ཙ ཏེ སབྦདིསཱ པབྷཱསཏཱི’’ཏི.

༡༠༤. ཏཏྠ ཨབྷིཀྐནྟེནཱཏི ཨཏིམནཱཔེན, ཨབྷིརཱུཔེནཱཏི ཨཏྠོ. ཝཎྞེནཱཏི ཚཝིཝཎྞེན. ཨོབྷཱསེནྟཱི དིསཱ སབྦཱཏི སབྦཱཔི དས དིསཱ ཛོཏེནྟཱི ཨེཀཱལོཀཾ ཀརོནྟཱི. ཡཐཱ ཀིནྟི ཨཱཧ ‘‘ཨོསདྷཱི ཝིཡ ཏཱརཀཱ’’ཏི. ཨུསྶནྣཱ པབྷཱ ཨེཏཱཡ དྷཱིཡཏི, ཨོསདྷཱནཾ ཝཱ ¶ ཨནུབལཔྤདཱཡིཀཱཏི ཀཏྭཱ ‘‘ཨོསདྷཱི’’ཏི ལདྡྷནཱམཱ ཏཱརཀཱ ཡཐཱ སམནྟཏོ ཨཱལོཀཾ ཀུརུམཱནཱ ཏིཊྛཏི, ཨེཝམེཝ ཏྭཾ སབྦདིསཱ ཨོབྷཱསེནྟཱིཏི ཨཏྠོ.

༡༠༥. ཀེནཱཏི ཀིཾ-སདྡོ པུཙྪཱཡཾ. ཧེཏུཨཏྠེ ཙེཏཾ ཀརཎཝཙནཾ, ཀེན ཧེཏུནཱཏི ཨཏྠོ. ཏེཏི ཏཝ. ཨེཏཱདིསོཏི ཨེདིསོ, ཨེཏརཧི ཡཐཱདིསྶམཱནོཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཀེན ཏེ ཨིདྷ མིཛ྄ཛྷཏཱིཏི ཀེན པུཉྙཝིསེསེན ཨིདྷ ཨིམསྨིཾ ཋཱནེ ཨིདཱནི ཏཡཱ ལབྦྷམཱནཾ སུཙརིཏཕལཾ ཨིཛ྄ཛྷཏི ནིཔྥཛྫཏི. ཨུཔྤཛྫནྟཱིཏི ནིབྦཏྟནྟི. བྷོགཱཏི པརིབྷུཉྫིཏབྦཊྛེན ‘‘བྷོགཱ’’ཏི ལདྡྷནཱམཱ ཝཏྠཱབྷརཎཱདིཝིཏྟཱུཔཀརཎཝིསེསཱ. ཡེ ཀེཙཱིཏི བྷོགེ ཨནཝསེསཏོ བྱཱཔེཏྭཱ སངྒཎྷཱཏི ¶ . ཨནཝསེསབྱཱཔཀོ ཧི ཨཡཾ ནིདྡེསོ ཡཐཱ ‘‘ཡེ ཀེཙི སངྑཱརཱ’’ཏི. མནསོ པིཡཱཏི མནསཱ པིཡཱཡིཏབྦཱ, མནཱཔིཡཱཏི ཨཏྠོ.

༡༠༦. པུཙྪཱམཱིཏི པུཙྪཾ ཀརོམི, ཉཱཏུཾ ཨིཙྪཱམཱིཏི ཨཏྠོ. ཏནྟི ཏྭཾ. དེཝཱིཏི དིབྦཱནབྷཱཝསམངྒིཏཱཡ, དེཝི. ཏེནཱཧ ‘‘མཧཱནུབྷཱཝེ’’ཏི. མནུསྶབྷཱུཏཱཏི མནུསྶེསུ ཛཱཏཱ མནུསྶབྷཱཝཾ པཏྟཱ. ཨིདཾ ཡེབྷུཡྻེན སཏྟཱ མནུསྶཏྟབྷཱཝེ ཋིཏཱ པུཉྙཱནི ཀརོནྟཱིཏི ཀཏྭཱ ཝུཏྟཾ. ཨཡམེཏཱཡཾ གཱཐཱནཾ སངྑེཔཏོ ཨཏྠོ, ཝིཏྠཱརཏོ པན པརམཏྠདཱིཔནིཡཾ ཝིམཱནཝཏྠུཨཊྛཀཐཱཡཾ ཝུཏྟནཡེནེཝ ཝེདིཏབྦོ.

ཨེཝཾ ¶ པུན ཐེརེན པུཊྛཱ པེཏཱི ཏསྶཱ སམྤཏྟིཡཱ ལདྡྷཀཱརཎཾ པཀཱསེནྟཱི སེསགཱཐཱ ཨབྷཱསི –

༡༠༧.

‘‘ཨུཔྤཎྜུཀིཾ ཀིསཾ ཚཱཏཾ, ནགྒཾ སམྤཏིཏཙྪཝིཾ;

མུནི ཀཱརུཎིཀོ ལོཀེ, ཏཾ མཾ ཨདྡཀྑི དུགྒཏཾ.

༡༠༨.

‘‘བྷིཀྑཱུནཾ ཨཱལོཔཾ དཏྭཱ, པཱཎིམཏྟཉྩ ཙོལ༹ཀཾ;

ཐཱལཀསྶ ཙ པཱནཱིཡཾ, མམ དཀྑིཎམཱདིསི.

༡༠༩.

‘‘ཨཱལོཔསྶ ཕལཾ པསྶ, བྷཏྟཾ ཝསྶསཏཾ དས;

བྷུཉྫཱམི ཀཱམཀཱམིནཱི, ཨནེཀརསབྱཉྫནཾ.

༡༡༠.

‘‘པཱཎིམཏྟསྶ ¶ ཙོལ༹སྶ, ཝིཔཱཀཾ པསྶ ཡཱདིསཾ;

ཡཱཝཏཱ ནནྡརཱཛསྶ, ཝིཛིཏསྨིཾ པཊིཙྪདཱ.

༡༡༡.

‘‘ཏཏོ བཧུཏརཱ བྷནྟེ, ཝཏྠཱནཙྪཱདནཱནི མེ;

ཀོསེཡྻཀམྦལཱིཡཱནི, ཁོམཀཔྤཱསིཀཱནི ཙ.

༡༡༢.

‘‘ཝིཔུལཱ ཙ མཧགྒྷཱ ཙ, ཏེཔཱཀཱསེཝལམྦརེ;

སཱཧཾ ཏཾ པརིདཧཱམི, ཡཾ ཡཉྷི མནསོ པིཡཾ.

༡༡༣.

‘‘ཐཱལཀསྶ ¶ ཙ པཱནཱིཡཾ, ཝིཔཱཀཾ པསྶ ཡཱདིསཾ;

གམྦྷཱིརཱ ཙཏུརསྶཱ ཙ, པོཀྑརཉྙོ སུནིམྨིཏཱ.

༡༡༤.

‘‘སེཏོདཀཱ སུཔྤཏིཏྠཱ, སཱིཏཱ ཨཔྤཊིགནྡྷིཡཱ;

པདུམུཔྤལསཉྪནྣཱ, ཝཱརིཀིཉྫཀྑཔཱུརིཏཱ.

༡༡༥.

‘‘སཱཧཾ རམཱམི ཀཱིལཱ༹མི, མོདཱམི ཨཀུཏོབྷཡཱ;

མུནིཾ ཀཱརུཎིཀཾ ལོཀེ, བྷནྟེ ཝནྡིཏུམཱགཏཱ’’ཏི.

༡༠༧. ཏཏྠ ཨུཔྤཎྜུཀིནྟི ཨུཔྤཎྜུཀཛཱཏཾ. ཚཱཏནྟི བུབྷུཀྑིཏཾ ཁུདཱཡ ཨབྷིབྷཱུཏཾ. སམྤཏིཏཙྪཝིནྟི ཚིནྣབྷིནྣསརཱིརཙྪཝིཾ. ལོཀེཏི ཨིདཾ ‘‘ཀཱརུཎིཀོ’’ཏི ཨེཏྠ ཝུཏྟཀརུཎཱཡ ཝིསཡདསྶནཾ. ཏཾ མནྟི ཏཱདིསཾ མམཾ, ཝུཏྟནཡེན ཨེཀནྟཏོ ཀརུཎཊྛཱནིཡཾ མཾ. དུགྒཏནྟི དུགྒཏིཾ གཏཾ.

༡༠༨-༡༠༩. བྷིཀྑཱུནཾ ཨཱལོཔཾ དཏྭཱཏིཨཱདི ཐེརེན ཨཏྟནོ ཀརུཎཱཡ ཀཏཱཀཱརདསྶནཾ. ཏཏྠ ¶ བྷཏྟནྟི ཨོདནཾ, དིབྦབྷོཛནནྟི ཨཏྠོ. ཝསྶསཏཾ དསཱཏི དས ཝསྶསཏཱནི, ཝསྶསཧསྶནྟི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཨཙྩནྟསཾཡོགེ ཙེཏཾ ཨུཔཡོགཝཙནཾ. བྷུཉྫཱམི ཀཱམཀཱམིནཱི, ཨནེཀརསབྱཉྫནནྟི ཨཉྙེཧིཔི ཀཱམེཏབྦཀཱམེཧི སམནྣཱགཏཱ ཨནེཀརསབྱཉྫནཾ བྷཏྟཾ བྷུཉྫཱམཱིཏི ཡོཛནཱ.

༡༡༠. ཙོལ༹སྶཱཏི དེཡྻདྷམྨསཱིསེན ཏབྦིསཡཾ དཱནམཡཾ པུཉྙམེཝ དསྶེཏི. ཝིཔཱཀཾ པསྶ ཡཱདིསནྟི ཏསྶ ཙོལ༹དཱནསྶ ཝིཔཱཀསངྑཱཏཾ ཕལཾ པསྶ, བྷནྟེ. ཏཾ པན ཡཱདིསཾ ཡཐཱརཱུཔཾ, ཀིནྟི ཙེཏི ཨཱཧ ‘‘ཡཱཝཏཱ ནནྡརཱཛསྶཱ’’ཏིཨཱདི.

ཏཏྠ ¶ ཀོཡཾ ནནྡརཱཛཱ ནཱམ? ཨཏཱིཏེ ཀིར དསཝསྶསཧསྶཱཡུཀེསུ མནུསྶེསུ བཱརཱཎསིཝཱསཱི ཨེཀོ ཀུཊུམྦིཀོ ཨརཉྙེ ཛངྒྷཱཝིཧཱརཾ ཝིཙརནྟོ ཨརཉྙཊྛཱནེ ཨཉྙཏརཾ པཙྩེཀབུདྡྷཾ ཨདྡས. སོ པཙྩེཀབུདྡྷོ ཏཏྠ ཙཱིཝརཀམྨཾ ཀརོནྟོ ཨནུཝཱཏེ ཨཔྤཧོནྟེ སཾཧརིཏྭཱཝ ཋཔེཏུཾ ཨཱརདྡྷོ. སོ ཀུཊུམྦིཀོ ཏཾ དིསྭཱ, ‘‘བྷནྟེ, ཀིཾ ཀརོཐཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཏེན ཨཔྤིཙྪཏཱཡ ཀིཉྩི ཨཝུཏྟེཔི ‘‘ཙཱིཝརདུསྶཾ ནཔྤཧོཏཱི’’ཏི ཉཏྭཱ ཨཏྟནོ ཨུཏྟརཱསངྒཾ པཙྩེཀབུདྡྷསྶ ¶ པཱདམཱུལེ ཋཔེཏྭཱ ཨགམཱསི. པཙྩེཀབུདྡྷོ ཏཾ གཧེཏྭཱ ཨནུཝཱཏཾ ཨཱརོཔེནྟོ ཙཱིཝརཾ ཀཏྭཱ པཱརུཔི. སོ ཀུཊུམྦིཀཱ ཛཱིཝིཏཔརིཡོསཱནེ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཏཱཝཏིཾསབྷཝནེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཏཏྠ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཏཏོ ཙཝིཏྭཱ བཱརཱཎསིཏོ ཡོཛནམཏྟེ ཋཱནེ ཨཉྙཏརསྨིཾ གཱམེ ཨམཙྩཀུལེ ནིབྦཏྟི.

ཏསྶ ཝཡཔྤཏྟཀཱལེ ཏསྨིཾ གཱམེ ནཀྑཏྟཾ སངྒྷུཊྛཾ ཨཧོསི. སོ མཱཏརཾ ཨཱཧ – ‘‘ཨམྨ, སཱཊཀཾ མེ དེཧི, ནཀྑཏྟཾ ཀཱིལི༹སྶཱམཱི’’ཏི. སཱ སུདྷོཏཝཏྠཾ ནཱིཧརིཏྭཱ ཨདཱསི. ‘‘ཨམྨ, ཐཱུལཾ ཨིད’’ནྟི. ཨཉྙཾ ནཱིཧརིཏྭཱ ཨདཱསི, ཏམྤི པཊིཀྑིཔི. ཨཐ ནཾ མཱཏཱ ཨཱཧ – ‘‘ཏཱཏ, ཡཱདིསེ གེཧེ མཡཾ ཛཱཏཱ, ནཏྠི ནོ ཨིཏོ སུཁུམཏརསྶ ཝཏྠསྶ པཊིལཱབྷཱཡ པུཉྙ’’ནྟི. ‘‘ལབྷནཊྛཱནཾ གཙྪཱམི, ཨམྨཱ’’ཏི. ‘‘གཙྪ, པུཏྟ, ཨཧཾ ཨཛྫེཝ ཏུཡ྄ཧཾ བཱརཱཎསིནགརེ རཛྫཔཊིལཱབྷཾ ¶ ཨིཙྪཱམཱི’’ཏི. སོ ‘‘སཱདྷུ, ཨམྨཱ’’ཏི མཱཏརཾ ཝནྡིཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཨཱཧ – ‘‘གཙྪཱམི, ཨམྨཱ’’ཏི. ‘‘གཙྪ, ཏཱཏཱ’’ཏི. ཨེཝཾ ཀིརསྶཱ ཙིཏྟཾ ཨཧོསི – ‘‘ཀཧཾ གམིསྶཏི, ཨིདྷ ཝཱ ཨེཏྠ ཝཱ གེཧེ ནིསཱིདིསྶཏཱི’’ཏི. སོ པན པུཉྙནིཡཱམེན ཙོདིཡམཱནོ གཱམཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ བཱརཱཎསིཾ གནྟྭཱ མངྒལསིལཱཔཊྚེ སསཱིསཾ པཱརུཔིཏྭཱ ནིཔཛྫི. སོ ཙ བཱརཱཎསིརཉྙོ ཀཱལཀཏསྶ སཏྟམོ དིཝསོ ཧོཏི.

ཨམཙྩཱ ཙ པུརོཧིཏོ ཙ རཉྙོ སརཱིརཀིཙྩཾ ཀཏྭཱ རཱཛངྒཎེ ནིསཱིདིཏྭཱ མནྟཡིཾསུ – ‘‘རཉྙོ ཨེཀཱ དྷཱིཏཱ ཨཏྠི, པུཏྟོ ནཏྠི, ཨརཱཛཀཾ རཛྫཾ ན ཏིཊྛཏི, ཕུསྶརཐཾ ཝིསྶཛྫེམཱ’’ཏི. ཏེ ཀུམུདཝཎྞེ ཙཏྟཱརོ སིནྡྷཝེ ཡོཛེཏྭཱ སེཏཙྪཏྟཔྤམུཁཾ པཉྩཝིདྷཾ རཱཛཀཀུདྷབྷཎྜཾ རཐསྨིཾཡེཝ ཋཔེཏྭཱ རཐཾ ཝིསྶཛྫེཏྭཱ པཙྪཏོ ཏཱུརིཡཱནི པགྒཎྷཱཔེསུཾ. རཐོ པཱཙཱིནདྭཱརེན ནིཀྑམིཏྭཱ ཨུཡྻཱནཱབྷིམུཀྑོ ཨཧོསི. ‘‘པརིཙཡེན ཨུཡྻཱནཱབྷིམུཁོ གཙྪཏི ¶ , ནིཝཏྟེམཱ’’ཏི ཀེཙི ཨཱཧཾསུ. པུརོཧིཏོ ‘‘མཱ ནིཝཏྟཡིཏྠཱ’’ཏི ཨཱཧ. རཐོ ཀུམཱརཾ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཨཱརོཧནསཛྫོ ཧུཏྭཱ ཨཊྛཱསི, པུརོཧིཏོ པཱརུཔནཀཎྞཾ ཨཔནེཏྭཱ པཱདཏལཱནི ཨོལོཀེནྟོ ‘‘ཏིཊྛཏུ ཨཡཾ དཱིཔོ, དྭིསཧསྶདཱིཔཔརིཝཱརེསུ ཙཏཱུསུ མཧཱདཱིཔེསུ ཨེཀརཛྫཾ ཀཱརེཏུཾ ཡུཏྟོ’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཏཱུརིཡཱནི པགྒཎྷཐ, པུནཔི པགྒཎྷཐཱ’’ཏི ཏིཀྑཏྟུཾ ཏཱུརིཡཱནི པགྒཎྷཱཔེསི.

ཨཐ ཀུམཱརོ མུཁཾ ཝིཝརིཏྭཱ ཨོལོཀེཏྭཱ ‘‘ཀེན ཀམྨེན ཨཱགཏཏྠ, ཏཱཏཱ’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘དེཝ, ཏུམྷཱཀཾ རཛྫཾ པཱཔུཎཱཏཱི’’ཏི. ‘‘ཏུམྷཱཀཾ རཱཛཱ ཀཧ’’ནྟི? ‘‘དིཝངྒཏོ, སཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཀཏི ¶ དིཝསཱ ཨཏིཀྐནྟཱ’’ཏི? ‘‘ཨཛྫ སཏྟམོ དིཝསོ’’ཏི. ‘‘པུཏྟོ ཝཱ དྷཱིཏཱ ཝཱ ནཏྠཱི’’ཏི? ‘‘དྷཱིཏཱ ཨཏྠི, དེཝ, པུཏྟོ ནཏྠཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི ཀརིསྶཱམི རཛྫ’’ནྟི. ཏེ ཏཱཝདེཝ ཨབྷིསེཀམཎྜཔཾ ཀཏྭཱ རཱཛདྷཱིཏརཾ སབྦཱལངྐཱརེཧི ཨལངྐརིཏྭཱ ཨུཡྻཱནཾ ཨཱནེཏྭཱ ཀུམཱརསྶ ཨབྷིསེཀཾ ཨཀཾསུ.

ཨཐསྶ ཀཏཱབྷིསེཀསྶ སཏསཧསྶགྒྷནིཀཾ ཝཏྠཾ ཨུཔནེསུཾ. སོ ‘‘ཀིམིདཾ, ཏཱཏཱ’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ནིཝཱསནཝཏྠཾ, དེཝཱ’’ཏི. ‘‘ནནུ, ཏཱཏཱ, ཐཱུལ’’ནྟི? ‘‘མནུསྶཱནཾ ¶ པརིབྷོགཝཏྠེསུ ཨིཏོ སུཁུམཏརཾ ནཏྠི, དེཝཱ’’ཏི. ‘‘ཏུམྷཱཀཾ རཱཛཱ ཨེཝརཱུཔཾ ནིཝཱསེསཱི’’ཏི? ‘‘ཨཱམ, དེཝཱ’’ཏི. ‘‘ན མཉྙེ པུཉྙཝཱ ཏུམྷཱཀཾ རཱཛཱ (ཨ. ནི. ཨཊྛ. ༡.༡.༡༩༡) སུཝཎྞབྷིངྐཱརཾ ཨཱཧརཐ, ལབྷིསྶཱམི ཝཏྠ’’ནྟི. སུཝཎྞབྷིངྐཱརཾ ཨཱཧརིཾསུ. སོ ཨུཊྛཱཡ ཧཏྠེ དྷོཝིཏྭཱ མུཁཾ ཝིཀྑཱལེཏྭཱ ཧཏྠེན ཨུདཀཾ ཨཱདཱཡ པུརཏྠིམདིསཱཡཾ ཨབྦྷུཀྐིརི. ཏདཱ གྷནཔཐཝིཾ བྷིནྡིཏྭཱ ཨཊྛ ཀཔྤརུཀྑཱ ཨུཊྛཧིཾསུ. པུན ཨུདཀཾ གཧེཏྭཱ དཀྑིཎཱཡ པཙྪིམཱཡ ཨུཏྟརཱཡཱཏི ཨེཝཾ ཙཏཱུསུ དིསཱསུ ཨབྦྷུཀྐིརི. སབྦདིསཱསུ ཨཊྛ ཨཊྛ ཀཏྭཱ དྭཏྟིཾས ཀཔྤརུཀྑཱ ཨུཊྛཧིཾསུ. ཨེཀེཀཱཡ དིསཱཡ སོལ༹ས སོལ༹ས ཀཏྭཱ ཙཏུསཊྛི ཀམྨརུཀྑཱཏི ཀེཙི ཝདནྟི. སོ ཨེཀཾ དིབྦདུསྶཾ ནིཝཱསེཏྭཱ ཨེཀཾ པཱརུཔིཏྭཱ ‘‘ནནྡརཉྙོ ཝིཛིཏེ སུཏྟཀནྟིཀཱ ཨིཏྠིཡོ མཱ སུཏྟཾ ཀནྟིཾསཱུཏི བྷེརིཾ ཙརཱཔེཐཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཚཏྟཾ ཨུསྶཱཔེཏྭཱ ཨལངྐཏཔཊིཡཏྟོ ཧཏྠིཀྑནྡྷཝརགཏོ ནགརཾ པཝིསིཏྭཱ པཱསཱདཾ ཨཱརུཡ྄ཧ མཧཱསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝི.

ཨེཝཾ གཙྪནྟེ ཀཱལེ ཨེཀདིཝསཾ དེཝཱི རཉྙོ སམྤཏྟིཾ དིསྭཱ ‘‘ཨཧོ ཏཔསྶཱི’’ཏི ཀཱརུཉྙཱཀཱརཾ དསྶེསི. ‘‘ཀིམིདཾ, དེཝཱི’’ཏི ཙ པུཊྛཱ ‘‘ཨཏིམཧཏཱི ¶ ཏེ, དེཝ, སམྤཏྟི. ཨཏཱིཏེ ཨདྡྷནི ཀལྱཱཎཾ ཨཀཏྠ, ཨིདཱནི ཨནཱགཏསྶ ཨཏྠཱཡ ཀུསལཾ ན ཀརོཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཀསྶ དེམ? སཱིལཝནྟོ ནཏྠཱི’’ཏི. ‘‘ཨསུཉྙོ, དེཝ, ཛམྦུདཱིཔོ ཨརཧནྟེཧི, ཏུམྷེ དཱནམེཝ སཛྫེཐ, ཨཧཾ ཨརཧནྟེ ལཙྪཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ. པུནདིཝསེ རཱཛཱ མཧཱརཧཾ དཱནཾ སཛྫཱཔེསི. དེཝཱི ‘‘སཙེ ཨིམིསྶཱཡ དིསཱཡ ཨརཧནྟོ ཨཏྠི, ཨིདྷཱགནྟྭཱ ཨམྷཱཀཾ བྷིཀྑཾ གཎྷནྟཱུ’’ཏི ཨདྷིཊྛཧིཏྭཱ ཨུཏྟརདིསཱབྷིམུཁཱ ཨུརེན ནིཔཛྫི. ནིཔནྣམཏྟཱཡ ཨེཝ དེཝིཡཱ ཧིམཝནྟེ ཝསནྟཱནཾ པདུམཝཏིཡཱ པུཏྟཱནཾ པཉྩསཏཱནཾ པཙྩེཀབུདྡྷཱནཾ ཛེཊྛཀོ མཧཱཔདུམཔཙྩེཀབུདྡྷོ བྷཱཏིཀེ ཨཱམནྟེསི – ‘‘མཱརིསཱ ནནྡརཱཛཱ ཏུམྷེ ནིམནྟེཏི, ཨདྷིཝཱསེཐ ཏསྶཱ’’ཏི. ཏེ ཨདྷིཝཱསེཏྭཱ ཏཱཝདེཝ ཨཱཀཱསེནཱགནྟྭཱ ཨུཏྟརདྭཱརེ ཨོཏརིཾསུ. མནུསྶཱ ¶ ‘‘པཉྩསཏཱ, དེཝ, པཙྩེཀབུདྡྷཱ ཨཱགཏཱ’’ཏི རཉྙོ ཨཱརོཙེསུཾ. རཱཛཱ སདྡྷིཾ དེཝིཡཱ ཨཱགནྟྭཱ ཝནྡིཏྭཱ པཏྟཾ གཧེཏྭཱ ¶ པཙྩེཀབུདྡྷེ པཱསཱདཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ ཏཏྠ ཏེསཾ དཱནཾ དཏྭཱ བྷཏྟཀིཙྩཱཝསཱནེ རཱཛཱ སངྒྷཏྠེརསྶ, དེཝཱི སངྒྷནཝཀསྶ པཱདམཱུལེ ནིཔཛྫིཏྭཱ ‘‘ཨཡྻཱ, པཙྩཡེཧི ན ཀིལམིསྶནྟི, མཡཾ པུཉྙེན ན ཧཱཡིསྶཱམ, ཨམྷཱཀཾ ཨིདྷ ནིཝཱསཱཡ པཊིཉྙཾ དེཐཱ’’ཏི པཊིཉྙཾ ཀཱརེཏྭཱ ཨུཡྻཱནེ ནིཝཱསཊྛཱནཱནི ཀཱརེཏྭཱ ཡཱཝཛཱིཝཾ པཙྩེཀབུདྡྷེ ཨུཔཊྛཧིཏྭཱ ཏེསུ པརིནིབྦུཏེསུ སཱདྷུཀཱིལི༹ཏཾ ཀཱརེཏྭཱ གནྡྷདཱརུཨཱདཱིཧི སརཱིརཀིཙྩཾ ཀཱརེཏྭཱ དྷཱཏུཡོ གཧེཏྭཱ ཙེཏིཡཾ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ ‘‘ཨེཝརཱུཔཱནམྤི ནཱམ མཧཱནུབྷཱཝཱནཾ མཧེསཱིནཾ མརཎཾ བྷཝིསྶཏི, ཀིམངྒཾ པན མཱདིསཱན’’ནྟི སཾཝེགཛཱཏོ ཛེཊྛཔུཏྟཾ རཛྫེ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ སཡཾ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛི. དེཝཱིཔི ‘‘རཉྙེ པབྦཛིཏེ ཨཧཾ ཀིཾ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི པབྦཛི. དྭེཔི ཨུཡྻཱནེ ཝསནྟཱ ཛྷཱནཱནི ནིབྦཏྟེཏྭཱ ཛྷཱནསུཁེན ཝཱིཏིནཱམེཏྭཱ ཨཱཡུཔརིཡོསཱནེ བྲཧྨལོཀེ ནིབྦཏྟིཾསུ. སོ ཀིར ནནྡརཱཛཱ ཨམྷཱཀཾ སཏྠུ མཧཱསཱཝཀོ མཧཱཀསྶཔཏྠེརོ ཨཧོསཱི, ཏསྶ ཨགྒམཧེསཱི བྷདྡཱ ཀཱཔིལཱནཱི ནཱམ.

ཨཡཾ པན ནནྡརཱཛཱ དས ཝསྶསཧསྶཱནི སཡཾ དིབྦཝཏྠཱནི པརིདཧནྟོ སབྦམེཝ ཨཏྟནོ ཝིཛིཏཾ ཨུཏྟརཀུརུསདིསཾ ཀརོནྟོ ཨཱགཏཱགཏཱནཾ མནུསྶཱནཾ ¶ དིབྦདུསྶཱནི ཨདཱསི. ཏཡིདཾ དིབྦཝཏྠསམིདྡྷིཾ སནྡྷཱཡ སཱ པེཏཱི ཨཱཧ ‘‘ཡཱཝཏཱ ནནྡརཱཛསྶ, ཝིཛིཏསྨིཾ པཊིཙྪདཱ’’ཏི. ཏཏྠ ཝིཛིཏསྨིནྟི རཊྛེ. པཊིཙྪདཱཏི ཝཏྠཱནི. ཏཱནི ཧི པཊིཙྪཱདེནྟི ཨེཏེཧཱིཏི ‘‘པཊིཙྪདཱ’’ཏི ཝུཙྩནྟི.

༡༡༡. ཨིདཱནི སཱ པེཏཱི ‘‘ནནྡརཱཛསམིདྡྷིཏོཔི ཨེཏརཧི མཡ྄ཧཾ སམིདྡྷི ཝིཔུལཏརཱ’’ཏི དསྶེནྟཱི ‘‘ཏཏོ བཧུཏརཱ, བྷནྟེ, ཝཏྠཱནཙྪཱདནཱནི མེ’’ཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཏཏོཏི ནནྡརཱཛསྶ པརིགྒཧབྷཱུཏཝཏྠཏོཔི བཧུཏརཱནི མཡ྄ཧཾ ཝཏྠཙྪཱདནཱནཱིཏི ཨཏྠོ. ཝཏྠཱནཙྪཱདནཱནཱིཏི ནིཝཱསནཝཏྠཱནི ཙེཝ པཱརུཔནཝཏྠཱནི ཙ ¶ . ཀོསེཡྻཀམྦལཱིཡཱནཱིཏི ཀོསེཡྻཱནི ཙེཝ ཀམྦལཱནི ཙ. ཁོམཀཔྤཱསིཀཱནཱིཏི ཁོམཝཏྠཱནི ཙེཝ ཀཔྤཱསམཡཝཏྠཱནི ཙ.

༡༡༢. ཝིཔུལཱཏི ཨཱཡཱམཏོ ཙ ཝིཏྠཱརཏོ ཙ ཝིཔུལཱ. མཧགྒྷཱཏི མཧགྒྷཝསེན མཧནྟཱ མཧཱརཧཱ. ཨཱཀཱསེཝལམྦརེཏི ཨཱཀཱསེཡེཝ ཨོལམྦམཱནཱ ཏིཊྛནྟི. ཡཾ ཡཉྷི མནསོ པིཡནྟི ཡཾ ཡཾ མཡ྄ཧཾ མནསོ པིཡཾ, ཏཾ ཏཾ གཧེཏྭཱ པརིདཧཱམི པཱརུཔཱམི ཙཱཏི ཡོཛནཱ.

༡༡༣. ཐཱལཀསྶ ཙ པཱནཱིཡཾ, ཝིཔཱཀཾ པསྶ ཡཱདིསནྟི ཐཱལཀཔཱུརཎམཏྟཾ པཱནཱིཡཾ དིནྣཾ ཨནུམོདིཏཾ ¶ , ཏསྶ པན ཝིཔཱཀཾ ཡཱདིསཾ ཡཱཝ མཧནྟཾ པསྶཱཏི དསྶེནྟཱི ‘‘གམྦྷཱིརཱ ཙཏུརསྶཱ ཙཱ’’ཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ གམྦྷཱིརཱཏི ཨགཱདྷཱ. ཙཏུརསྶཱཏི ཙཏུརསྶསཎྛཱནཱ. པོཀྑརཉྙོཏི པོཀྑརཎིཡོ. སུནིམྨིཏཱཏི ཀམྨཱནུབྷཱཝེནེཝ སུཊྛུ ནིམྨིཏཱ.

༡༡༤. སེཏོདཀཱཏི སེཏཨུདཀཱ སེཏཝཱལུཀསམྤརིཀིཎྞཱ. སུཔྤཏིཏྠཱཏི སུནྡརཏིཏྠཱ. སཱིཏཱཏི སཱིཏལོདཀཱ. ཨཔྤཊིགནྡྷིཡཱཏི པཊིཀཱུལགནྡྷརཧིཏཱ སུརབྷིགནྡྷཱ. ཝཱརིཀིཉྫཀྑཔཱུརིཏཱཏི ཀམལཀུཝལཡཱདཱིནཾ ཀེསརསཉྪནྣེན ཝཱརིནཱ པརིཔུཎྞཱ.

༡༡༥. སཱཧནྟི སཱ ཨཧཾ. རམཱམཱིཏི རཏིཾ ཝིནྡཱམི. ཀཱིལཱ༹མཱིཏི ཨིནྡྲིཡཱནི པརིཙཱརེམི. མོདཱམཱིཏི བྷོགསམྤཏྟིཡཱ པམུདིཏཱ ཧོམི. ཨཀུཏོབྷཡཱཏི ཀུཏོཙིཔི ཨསཉྫཱཏབྷཡཱ, སེརཱི སུཁཝིཧཱརིནཱི ཧོམི ¶ . བྷནྟེ, ཝནྡིཏུམཱགཏཱཏི, བྷནྟེ, ཨིམིསྶཱ དིབྦསམྤཏྟིཡཱ པཊིལཱབྷསྶ ཀཱརཎབྷཱུཏཾ ཏྭཾ ཝནྡིཏུཾ ཨཱགཏཱ ཨུཔགཏཱཏི ཨཏྠོ. ཡཾ པནེཏྠ ཨཏྠཏོ ཨཝིབྷཏྟཾ, ཏཾ ཏཏྠ ཏཏྠ ཝུཏྟམེཝ.

ཨེཝཾ ཏཱཡ པེཏིཡཱ ཝུཏྟེ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ ཨིཊྛཀཝཏིཡཾ དཱིགྷརཱཛིཡནྟི གཱམདྭཡཝཱསིཀེསུ ཨཏྟནོ སནྟིཀཾ ཨུཔགཏེསུ མནུསྶེསུ ཨིམམཏྠཾ ཝིཏྠཱརཏོ ཀཐེནྟོ སཾཝེཛེཏྭཱ སཾསཱརམོཙནཔཱཔཀམྨཏོ མོཙེཏྭཱ ཨུཔཱསཀབྷཱཝེ ¶ པཏིཊྛཱཔེསི. སཱ པཝཏྟི བྷིཀྑཱུསུ པཱཀཊཱ ཛཱཏཱ. ཏཾ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསུཾ. བྷགཝཱ ཏམཏྠཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ སམྤཏྟཔརིསཱཡ དྷམྨཾ དེསེསི, སཱ དེསནཱ མཧཱཛནསྶ སཱཏྠིཀཱ ཨཧོསཱིཏི.

སཾསཱརམོཙཀཔེཏིཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༢. སཱརིཔུཏྟཏྠེརམཱཏུཔེཏིཝཏྠུཝཎྞནཱ

ནགྒཱ དུབྦཎྞརཱུཔཱསཱིཏི ཨིདཾ སཏྠརི ཝེལུ༹ཝནེ ཝིཧརནྟེ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟཏྠེརསྶ ཨིཏོ པཉྩམཱཡ ཛཱཏིཡཱ མཱཏུབྷཱུཏཾ པེཏིཾ ཨཱརབྦྷ ཝུཏྟཾ. ཨེཀདིཝསཾ ཨཱཡསྨཱ ཙ སཱརིཔུཏྟོ ཨཱཡསྨཱ ཙ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཨནུརུདྡྷོ ཨཱཡསྨཱ ཙ ཀཔྤིནོ རཱཛགཧསྶ ཨཝིདཱུརེ ཨཉྙཏརསྨིཾ ཨརཉྙཱཡཏནེ ཝིཧརནྟི. ཏེན ཙ སམཡེན བཱརཱཎསིཡཾ ཨཉྙཏརོ བྲཱཧྨཎོ ཨཌྜྷོ མཧདྡྷནོ མཧཱབྷོགོ སམཎབྲཱཧྨཎཀཔཎདྡྷིཀཝནིབྦཀཡཱཙཀཱནཾ ཨོཔཱནབྷཱུཏོ ཨནྣཔཱནཝཏྠསཡནཱདཱིནི དེཏི. དེནྟོ ཙ ཨཱགཏཱགཏཱནཾ ཡཐཱཀཱལཾ ཡཐཱརཧཉྩ པཱདོདཀཔཱདབྦྷཉྫནཱདིདཱནཱནུཔུབྦཀཾ ¶ སབྦཱབྷིདེཡྻཾ པཊིཔནྣོ ཧོཏི, པུརེབྷཏྟཾ བྷིཀྑཱུ ཨནྣཔཱནཱདིནཱ སཀྐཙྩཾ པརིཝིསཏི. སོ དེསནྟརཾ གཙྪནྟོ བྷརིཡཾ ཨཱཧ – ‘‘བྷོཏི, ཡཐཱཔཉྙཏྟཾ ཨིམཾ དཱནཝིདྷིཾ ཨཔརིཧཱཔེནྟཱི སཀྐཙྩཾ ཨནུཔཏིཊྛཱཧཱི’’ཏི. སཱ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི པཊིསྶུཎིཏྭཱ ཏསྨིཾ པཀྐནྟེ ཨེཝ ཏཱཝ བྷིཀྑཱུནཾ པཉྙཏྟཾ དཱནཝིདྷིཾ པཙྪིནྡི, ཨདྡྷིཀཱནཾ པན ནིཝཱསཏྠཱཡ ཨུཔགཏཱནཾ གེཧཔིཊྛིཏོ ཚཌྜིཏཾ ཛརསཱལཾ དསྶེསི ‘‘ཨེཏྠ ཝསཐཱ’’ཏི. ཨནྣཔཱནཱདཱིནཾ ཨཏྠཱཡ ཏཏྠ ཨདྡྷིཀེསུ ཨཱགཏེསུ ‘‘གཱུཐཾ ཁཱདཐ, མུཏྟཾ པིཝཐ, ལོཧིཏཾ པིཝཐ ¶ , ཏུམྷཱཀཾ མཱཏུ མཏྠལུངྒཾ ཁཱདཐཱ’’ཏི ཡཾ ཡཾ ཨསུཙི ཛེགུཙྪཾ, ཏསྶ ཏསྶ ནཱམཾ གཧེཏྭཱ ནིཊྛུརཾ ཝདཏི.

སཱ ཨཔརེན སམཡེན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཀམྨཱནུབྷཱཝུཀྑིཏྟཱ པེཏཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཨཏྟནོ ཝཙཱིདུཙྩརིཏཱནུརཱུཔཾ དུཀྑཾ ཨནུབྷཝནྟཱི ¶ པུརིམཛཱཏིསམྦནྡྷཾ ཨནུསྶརིཏྭཱ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟསྶ སནྟིཀཾ ཨུཔསངྐམིཏུཀཱམཱ ཏསྶ ཝིཧཱརདྭཱརཾ སམྤཱཔུཎི, ཏསྶ ཝིཧཱརདྭཱརདེཝཏཱཡོ ཝིཧཱརཔྤཝེསནཾ ནིཝཱརེསུཾ. སཱ ཀིར ཨིཏོ པཉྩམཱཡ ཛཱཏིཡཱ ཐེརསྶ མཱཏུབྷཱུཏཔུབྦཱ, ཏསྨཱ ཨེཝམཱཧ – ‘‘ཨཧཾ ཨཡྻསྶ སཱརིཔུཏྟཏྠེརསྶ ཨིཏོ པཉྩམཱཡ ཛཱཏཱིཡཱ མཱཏཱ, དེཐ མེ དྭཱརཔྤཝེསནཾ ཐེརཾ དཊྛུ’’ནྟི. ཏཾ སུཏྭཱ དེཝཏཱ ཏསྶཱ པཝེསནཾ ཨནུཛཱནིཾསུ. སཱ པཝིསིཏྭཱ ཙངྐམནཀོཊིཡཾ ཋཏྭཱ ཐེརསྶ ཨཏྟཱནཾ དསྶེསི. ཐེརོ ཏཾ དིསྭཱ ཀརུཎཱཡ སཉྩོདིཏམཱནསོ ཧུཏྭཱ –

༡༡༦.

‘‘ནགྒཱ དུབྦཎྞརཱུཔཱསི, ཀིསཱ དྷམནིསནྠཏཱ;

ཨུཔྥཱསུལིཀེ ཀིསིཀེ, ཀཱ ནུ ཏྭཾ ཨིདྷ ཏིཊྛསཱི’’ཏི. –

གཱཐཱཡ པུཙྪི. སཱ ཐེརེན པུཊྛཱ པཊིཝཙནཾ དེནྟཱི –

༡༡༧.

‘‘ཨཧཾ ཏེ སཀིཡཱ མཱཏཱ, པུབྦེ ཨཉྙཱསུ ཛཱཏཱིསུ;

ཨུཔཔནྣཱ པེཏྟིཝིསཡཾ, ཁུཔྤིཔཱསསམཔྤིཏཱ.

༡༡༨.

‘‘ཚཌྜིཏཾ ཁིཔིཏཾ ཁེལ༹ཾ, སིངྒྷཱཎིཀཾ སིལེསུམཾ;

ཝསཉྩ ཌཡ྄ཧམཱནཱནཾ, ཝིཛཱཏཱནཉྩ ལོཧིཏཾ.

༡༡༩.

‘‘ཝཎིཀཱནཉྩ ¶ ཡཾ གྷཱན-སཱིསཙྪིནྣཱན ལོཧིཏཾ;

ཁུདཱཔརེཏཱ བྷུཉྫཱམི, ཨིཙྪིཔུརིསནིསྶིཏཾ.

༡༢༠.

‘‘པུབྦལོཧིཏཾ བྷཀྑཱམི, པསཱུནཾ མཱནུསཱན ཙ;

ཨལེཎཱ ཨནགཱརཱ ཙ, ནཱིལམཉྩཔརཱཡཎཱ.

༡༢༡.

‘‘དེཧི པུཏྟཀ མེ དཱནཾ, དཏྭཱ ཨནྭཱདིསཱཧི མེ;

ཨཔྤེཝ ནཱམ མུཙྩེཡྻཾ, པུབྦལོཧིཏབྷོཛནཱ’’ཏི. – པཉྩགཱཐཱ ཨབྷཱསི;

༡༡༧. ཏཏྠ ¶ ཨཧཾ ཏེ སཀིཡཱ མཱཏཱཏི ཨཧཾ ཏུཡ྄ཧཾ ཛནནིབྷཱཝཏོ སཀིཡཱ མཱཏཱ. པུབྦེ ཨཉྙཱསུ ཛཱཏཱིསཱུཏི མཱཏཱ ཧོནྟཱིཔི ན ཨིམིསྶཾ ཛཱཏིཡཾ, ཨཐ ཁོ པུབྦེ ཨཉྙཱསུ ཛཱཏཱིསུ, ཨིཏོ པཉྩམིཡནྟི དཊྛབྦཾ. ཨུཔཔནྣཱ པེཏྟིཝིསཡནྟི པཊིསནྡྷིཝསེན པེཏལོཀཾ ཨུཔགཏཱ. ཁུཔྤིཔཱསསམཔྤིཏཱཏི ¶ ཁུདཱཡ ཙ པིཔཱསཱཡ ཙ ཨབྷིབྷཱུཏཱ, ནིརནྟརཾ ཛིགྷཙྪཱཔིཔཱསཱཧི ཨབྷིབྷུཡྻམཱནཱཏི ཨཏྠོ.

༡༡༨-༡༡༩. ཚཌྜིཏནྟི ཨུཙྪིཊྛཀཾ, ཝནྟནྟི ཨཏྠོ. ཁིཔིཏནྟི ཁིཔིཏེན སདྡྷིཾ མུཁཏོ ནིཀྑནྟམལཾ. ཁེལ༹ནྟི ནིཊྛུབྷཾ. སིངྒྷཱཎིཀནྟི མཏྠལུངྒཏོ ཝིསྶནྡིཏྭཱ ནཱསིཀཱཡ ནིཀྑནྟམལཾ. སིལེསུམནྟི སེམྷཾ. ཝསཉྩ ཌཡ྄ཧམཱནཱནནྟི ཙིཏཀསྨིཾ ཌཡ྄ཧམཱནཱནཾ ཀལེ༹ཝརཱནཾ ཝསཱཏེལཉྩ. ཝིཛཱཏཱནཉྩ ལོཧིཏནྟི པསཱུཏཱནཾ ཨིཏྠཱིནཾ ལོཧིཏཾ, གབྦྷམལཾ ཙ-སདྡེན སངྒཎྷཱཏི. ཝཎིཀཱནནྟི སཉྫཱཏཝཎཱནཾ. ཡནྟི ཡཾ ལོཧིཏནྟི སམྦནྡྷོ. གྷཱནསཱིསཙྪིནྣཱནནྟི གྷཱནཙྪིནྣཱནཾ སཱིསཙྪིནྣཱནཉྩ ཡཾ ལོཧིཏཾ, ཏཾ བྷུཉྫཱམཱིཏི ཡོཛནཱ. དེསནཱསཱིསམེཏཾ ‘‘གྷཱནསཱིསཙྪིནྣཱན’’ནྟི, ཡསྨཱ ཧཏྠཔཱདཱདིཙྪིནྣཱནམྤི ལོཧིཏཾ བྷུཉྫཱམིཡེཝ. ཏཐཱ ‘‘ཝཎིཀཱན’’ནྟི ཨིམིནཱ ཏེསམྤི ལོཧིཏཾ སངྒཧིཏནྟི དཊྛབྦཾ. ཁུདཱཔརེཏཱཏི ཛིགྷཙྪཱབྷིབྷཱུཏཱ ཧུཏྭཱ. ཨིཏྠིཔུརིསནིསྶིཏནྟི ཨིཏྠིཔུརིསསརཱིརནིསྶིཏཾ ཡཐཱཝུཏྟཾ ཨཉྙཉྩ ཙམྨམཾསནྷཱརུཔུབྦཱདིཀཾ པརིབྷུཉྫཱམཱིཏི དསྶེཏི.

༡༢༠-༡༢༡. པསཱུནནྟི ཨཛགོམཧིཾསཱདཱིནཾ. ཨལེཎཱཏི ཨསརཎཱ. ཨནགཱརཱཏི ཨནཱཝཱསཱ. ནཱིལམཉྩཔརཱཡཎཱཏི སུསཱནེ ཚཌྜིཏམལམཉྩསཡནཱ. ཨཐ ཝཱ ནཱིལཱཏི ཚཱརིཀངྒཱརབཧུལཱ སུསཱནབྷཱུམི ཨདྷིཔྤེཏཱ, ཏཾཡེཝ མཉྩཾ ཝིཡ ཨདྷིསཡནཱཏི ཨཏྠོ. ཨནྭཱདིསཱཧི ¶ མེཏི ཡཐཱ དིནྣཾ དཀྑིཎཾ མཡ྄ཧཾ ཨུཔཀཔྤཏི, ཏཐཱ ཨུདྡིས པཏྟིདཱནཾ དེཧི. ཨཔྤེཝ ནཱམ མུཙྩེཡྻཾ, པུབྦལོཧིཏབྷོཛནཱཏི ཏཝ ཨུདྡིསནེན ཨེཏསྨཱ པུབྦལོཧིཏབྷོཛནཱ པེཏཛཱིཝིཀཱ ཨཔི ནཱམ མུཙྩེཡྻཾ.

ཏཾ སུཏྭཱ ཨཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟཏྠེརོ དུཏིཡདིཝསེ མཧཱམོགྒལླཱནཏྠེརཱདིཀེ ཏཡོ ཐེརེ ཨཱམནྟེཏྭཱ ཏེཧི སདྡྷིཾ རཱཛགཧེ ¶ ¶ པིཎྜཱཡ ཙརནྟོ རཉྙོ བིམྦིསཱརསྶ ནིཝེསནཾ ཨགམཱསི. རཱཛཱ ཐེརེ དིསྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ‘‘ཀིཾ, བྷནྟེ, ཨཱགཏཏྠཱ’’ཏི ཨཱགམནཀཱརཎཾ པུཙྪི. ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཏཾ པཝཏྟིཾ རཉྙོ ཨཱརོཙེསི. རཱཛཱ ‘‘ཨཉྙཱཏཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཝཏྭཱ ཐེརེ ཝིསྶཛྫེཏྭཱ སབྦཀམྨིཀཾ ཨམཙྩཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ཨཱཎཱཔེསི ‘‘ནགརསྶ ཨཝིདཱུརེ ཝིཝིཏྟེ ཚཱཡཱུདཀསམྤནྣེ ཋཱནེ ཙཏསྶོ ཀུཊིཡོ ཀཱརེཧཱི’’ཏི. ཨནྟེཔུརེ ཙ པཧོནཀཝིསེསཝསེན ཏིདྷཱ ཝིབྷཛིཏྭཱ ཙཏསྶོ ཀུཊིཡོ པཊིཙྪཱཔེསི, སཡཉྩ ཏཏྠ གནྟྭཱ ཀཱཏབྦཡུཏྟཀཾ ཨཀཱསི. ནིཊྛིཏཱསུ ཀུཊིཀཱསུ སབྦཾ བལིཀརཎཾ སཛྫཱཔེཏྭཱ ཨནྣཔཱནཝཏྠཱདཱིནི བུདྡྷཔྤམུཁསྶ ཙཱཏུདྡིསསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ཨནུཙྪཝིཀེ སབྦཔརིཀྑཱརེ ཙ ཨུཔཊྛཱཔེཏྭཱ ཨཱཡསྨཏོ སཱརིཔུཏྟཏྠེརསྶ ཏཾ སབྦཾ ནིཡྻཱདེསི. ཨཐ ཐེརོ ཏཾ པེཏིཾ ཨུདྡིསྶ ཏཾ སབྦཾ བུདྡྷཔྤམུཁསྶ ཙཱཏུདྡིསསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ཨདཱསི. སཱ པེཏཱི ཏཾ ཨནུམོདིཏྭཱ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ སབྦཀཱམསམིདྡྷཱ ཙ ཧུཏྭཱ ཨཔརདིཝསེ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱམོགྒལླཱནཏྠེརསྶ སནྟིཀཾ ཨུཔགནྟྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ཨཊྛཱསི. ཏཾ ཐེརོ པཊིཔུཙྪི, སཱ ཨཏྟནོ པེཏཱུཔཔཏྟིཾ པུན དེཝཱུཔཔཏྟིཉྩ ཝིཏྠཱརཏོ ཀཐེསི. ཏེན ཝུཏྟཾ –

༡༢༢.

‘‘མཱཏུཡཱ ཝཙནཾ སུཏྭཱ, ཨུཔཏིསྶོནུཀམྤཀོ;

ཨཱམནྟཡི མོགྒལླཱནཾ, ཨནུརུདྡྷཉྩ ཀཔྤིནཾ.

༡༢༣.

‘‘ཙཏསྶོ ཀུཊིཡོ ཀཏྭཱ, སངྒྷེ ཙཱཏུདྡིསེ ཨདཱ;

ཀུཊིཡོ ཨནྣཔཱནཉྩ, མཱཏུ དཀྑིཎམཱདིསཱི.

༡༢༤.

‘‘སམནནྟརཱནུདྡིཊྛེ, ཝིཔཱཀོ ཨུདཔཛྫཐ;

བྷོཛནཾ པཱནཱིཡཾ ཝཏྠཾ, དཀྑིཎཱཡ ཨིདཾ ཕལཾ.

༡༢༥.

‘‘ཏཏོ ¶ སུདྡྷཱ སུཙིཝསནཱ, ཀཱསིཀུཏྟམདྷཱརིནཱི;

ཝིཙིཏྟཝཏྠཱབྷརཎཱ, ཀོལིཀཾ ཨུཔསངྐམཱི’’ཏི.

༡༢༣. ཏཏྠ སངྒྷེ ཙཱཏུདྡིསེ ཨདཱཏི ཙཱཏུདྡིསསྶ སངྒྷསྶ ཨདཱསི, ནིཡྻཱདེསཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ ¶ ཝུཏྟཏྠམེཝ.

ཨཐཱཡསྨཱ ¶ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཏཾ པེཏིཾ –

༡༢༦.

‘‘ཨབྷིཀྐནྟེན ཝཎྞེན, ཡཱ ཏྭཾ ཏིཊྛསི དེཝཏེ;

ཨོབྷཱསེནྟཱི དིསཱ སབྦཱ, ཨོསདྷཱི ཝིཡ ཏཱརཀཱ.

༡༢༧.

‘‘ཀེན ཏེཏཱདིསོ ཝཎྞོ, ཏེན ཏེ ཨིདྷ མིཛ྄ཛྷཏི;

ཨུཔྤཛྫནྟི ཙ ཏེ བྷོགཱ, ཡེ ཀེཙི མནསོ པིཡཱ.

༡༢༨.

‘‘པུཙྪཱམི ཏཾ དེཝི མཧཱནུབྷཱཝེ, མནུསྶབྷཱུཏཱ ཀིམཀཱསི པུཉྙཾ;

ཀེནཱསི ཨེཝཾ ཛལིཏཱནུབྷཱཝཱ,

ཝཎྞོ ཙ ཏེ སབྦདིསཱ པབྷཱསཏཱི’’ཏི. – པུཙྪི;

༡༢༩-༡༣༣. ཨཐ སཱ ‘‘སཱརིཔུཏྟསྶཱཧཾ མཱཏཱ’’ཏིཨཱདིནཱ ཝིསྶཛྫེསི. སེསཾ ཝུཏྟཏྠམེཝ. ཨཐཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཏཾ པཝཏྟིཾ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསི. བྷགཝཱ ཏམཏྠཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ སམྤཏྟཔརིསཱཡ དྷམྨཾ དེསེསི, སཱ དེསནཱ མཧཱཛནསྶ སཱཏྠིཀཱ ཨཧོསཱིཏི.

སཱརིཔུཏྟཏྠེརམཱཏུཔེཏིཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༣. མཏྟཱཔེཏིཝཏྠུཝཎྞནཱ

ནགྒཱ དུབྦཎྞརཱུཔཱསཱིཏི ཨིདཾ སཏྠརི ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟེ མཏྟཾ ནཱམ པེཏིཾ ཨཱརབྦྷ ཝུཏྟཾ. སཱཝཏྠིཡཾ ཀིར ཨཉྙཏརོ ཀུཊུམྦིཀོ སདྡྷོ པསནྣོ ཨཧོསི. ཏསྶ བྷརིཡཱ ཨསྶདྡྷཱ ཨཔྤསནྣཱ ཀོདྷནཱ ཝཉྫྷཱ ཙ ཨཧོསི ནཱམེན མཏྟཱ ནཱམ. ཨཐ སོ ཀུཊུམྦིཀོ ཀུལཝཾསཱུཔཙྪེདནབྷཡེན སདིསཀུལཏོ ཏིསྶཾ ནཱམ ཨཉྙཾ ཀཉྙཾ ཨཱནེསི. སཱ ཨཧོསི སདྡྷཱ པསནྣཱ ¶ སཱམིནོ ཙ པིཡཱ མནཱཔཱ, སཱ ནཙིརསྶེཝ གབྦྷིནཱི ཧུཏྭཱ དསམཱསཙྩཡེན པུཏྟཾ ཝིཛཱཡི, ‘‘བྷཱུཏོ’’ཏིསྶ ནཱམཾ ཨཧོསི. སཱ གེཧསྶཱམིནཱི ཧུཏྭཱ ཙཏྟཱརོ བྷིཀྑཱུ སཀྐཙྩཾ ཨུཔཊྛཧི, ཝཉྫྷཱ པན ཏཾ ཨུསཱུཡཏི.

ཏཱ ཨུབྷོཔི ཨེཀསྨིཾ དིཝསེ སཱིསཾ ནྷཏྭཱ ཨལླཀེསཱ ཨཊྛཾསུ, ཀུཊུམྦིཀོ གུཎཝསེན ཏིསྶཱཡ ཨཱབདྡྷསིནེཧོ མནུཉྙེན ཧདཡེན ཏཱཡ ¶ སདྡྷིཾ བཧུཾ སལླཔནྟོ ཨཊྛཱསི. ཏཾ ཨསཧམཱནཱ མཏྟཱ ཨིསྶཱཔཀཏཱ གེཧེ སམྨཛྫིཏྭཱ ཋཔིཏཾ སངྐཱརཾ ཏིསྶཱཡ མཏྠཀེ ཨོཀིརི. སཱ ཨཔརེན སམཡེན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ པེཏཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཨཏྟནོ ཀམྨབལེན པཉྩཝིདྷཾ དུཀྑཾ ཨནུབྷཝཏི. ཏཾ པན ¶ དུཀྑཾ པཱལི༹ཏོ ཨེཝ ཝིཉྙཱཡཏི. ཨཐེཀདིཝསཾ སཱ པེཏཱི སཉྫྷཱཡ ཝཱིཏིཝཏྟཱཡ གེཧསྶ པིཊྛིཔསྶེ ནྷཱཡནྟིཡཱ ཏིསྶཱཡ ཨཏྟཱནཾ དསྶེསི. ཏཾ དིསྭཱ ཏིསྶཱ –

༡༣༤.

‘‘ནགྒཱ དུབྦཎྞརཱུཔཱསི, ཀིསཱ དྷམནིསནྠཏཱ;

ཨུཔྥཱསུལིཀེ ཀིསིཀེ, ཀཱ ནུ ཏྭཾ ཨིདྷ ཏིཊྛསཱི’’ཏི. –

གཱཐཱཡ པཊིཔུཙྪི. ཨིཏརཱ –

༡༣༥.

‘‘ཨཧཾ མཏྟཱ ཏུཝཾ ཏིསྶཱ, སཔཏྟཱི ཏེ པུརེ ཨཧུཾ;

པཱཔཀམྨཾ ཀརིཏྭཱན, པེཏལོཀཾ ཨིཏོ གཏཱ’’ཏི. –

གཱཐཱཡ པཊིཝཙནཾ ཨདཱསི. ཏཏྠ ཨཧཾ མཏྟཱ ཏུཝཾ ཏིསྶཱཏི ཨཧཾ མཏྟཱ ནཱམ, ཏུཝཾ ཏིསྶཱ ནཱམ. པུརེཏི པུརིམཏྟབྷཱཝེ. ཏེཏི ཏུཡ྄ཧཾ སཔཏྟཱི ཨཧུཾ, ཨཧོསིནྟི ཨཏྠོ. པུན ཏིསྶཱ –

༡༣༦.

‘‘ཀིཾ ནུ ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ, མནསཱ དུཀྐཊཾ ཀཏཾ;

ཀིསྶཀམྨཝིཔཱཀེན, པེཏལོཀཾ ཨིཏོ གཏཱ’’ཏི. –

གཱཐཱཡ ཀཏཀམྨཾ པུཙྪི. པུན ཨིཏརཱ –

༡༣༧.

‘‘ཙཎྜཱི ཙ ཕརུསཱ ཙཱསིཾ, ཨིསྶུཀཱི མཙྪརཱི སཋཱ;

ཏཱཧཾ དུརུཏྟཾ ཝཏྭཱན, པེཏལོཀཾ ཨིཏོ གཏཱ’’ཏི. –

གཱཐཱཡ ¶ ཨཏྟནཱ ཀཏཀམྨཾ ཨཱཙིཀྑི. ཏཏྠ ཙཎྜཱིཏི ཀོདྷནཱ. ཕརུསཱཏི ཕརུསཝཙནཱ. ཨཱསིནྟི ཨཧོསིཾ. ཏཱཧནྟི ཏཾ ཨཧཾ. དུརུཏྟནྟི དུབྦྷཱསིཏཾ ནིརཏྠཀཝཙནཾ. ཨིཏོ པརམྤི ཏཱསཾ ཝཙནཔཊིཝཙནཝསེནེཝ གཱཐཱ པཝཏྟཱ –

༡༣༨.

‘‘སབྦཾ ཨཧམྤི ཛཱནཱམི, ཡཐཱ ཏྭཾ ཙཎྜིཀཱ ཨཧུ;

ཨཉྙཉྩ ཁོ ཏཾ པུཙྪཱམི, ཀེནཱསི པཾསུཀུནྠིཏཱ.

༡༣༩.

‘‘སཱིསཾནྷཱཏཱ ¶ ཏུཝཾ ཨཱསི, སུཙིཝཏྠཱ ཨལངྐཏཱ;

ཨཧཉྩ ཁོ ཨདྷིམཏྟཾ, སམལངྐཏཏརཱ ཏཡཱ.

༡༤༠.

‘‘ཏསྶཱ མེ པེཀྑམཱནཱཡ, སཱམིཀེན སམནྟཡི;

ཏཏོ མེ ཨིསྶཱ ཝིཔུལཱ, ཀོདྷོ མེ སམཛཱཡཐ.

༡༤༡.

‘‘ཏཏོ ¶ པཾསུཾ གཧེཏྭཱན, པཾསུནཱ ཏཉྷི ཨོཀིརིཾ;

ཏསྶཀམྨཝིཔཱཀེན, ཏེནམྷི པཾསུཀུནྠིཏཱ.

༡༤༢.

‘‘སབྦཾ ཨཧམྤི ཛཱནཱམི, པཾསུནཱ མཾ ཏྭམོཀིརི;

ཨཉྙཉྩ ཁོ ཏཾ པུཙྪཱམི, ཀེན ཁཛྫསི ཀཙྪུཡཱ.

༡༤༣.

‘‘བྷེསཛྫཧཱརཱི ཨུབྷཡོ, ཝནནྟཾ ཨགམིམྷསེ;

ཏྭཉྩ བྷེསཛྫམཱཧརི, ཨཧཉྩ ཀཔིཀཙྪུནོ.

༡༤༤.

‘‘ཏསྶཱ ཏྱཱཛཱནམཱནཱཡ, སེཡྻཾ ཏྱཱཧཾ སམོཀིརིཾ;

ཏསྶཀམྨཝིཔཱཀེན, ཏེན ཁཛྫཱམི ཀཙྪུཡཱ.

༡༤༥.

‘‘སབྦཾ ཨཧམྤི ཛཱནཱམི, སེཡྻཾ མེ ཏྭཾ སམོཀིརི;

ཨཉྙཉྩ ཁོ ཏཾ པུཙྪཱམི, ཀེནཱསི ནགྒིཡཱ ཏུཝཾ.

༡༤༦.

‘‘སཧཱཡཱནཾ ¶ སམཡོ ཨཱསི, ཉཱཏཱིནཾ སམིཏཱི ཨཧུ;

ཏྭཉྩ ཨཱམནྟིཏཱ ཨཱསི, སསཱམིནཱི ནོ ཙ ཁོཧཾ.

༡༤༧.

‘‘ཏསྶཱ ཏྱཱཛཱནམཱནཱཡ, དུསྶཾ ཏྱཱཧཾ ཨཔཱནུདིཾ;

ཏསྶཀམྨཝིཔཱཀེན, ཏེནམྷི ནགྒིཡཱ ཨཧཾ.

༡༤༨.

‘‘སབྦཾ ཨཧམྤི ཛཱནཱམི, དུསྶཾ མེ ཏྭཾ ཨཔཱནུདི;

ཨཉྙཉྩ ཁོ ཏཾ པུཙྪཱམི, ཀེནཱསི གཱུཐགནྡྷིནཱི.

༡༤༩.

‘‘ཏཝ གནྡྷཉྩ མཱལཉྩ, པཙྩགྒྷཉྩ ཝིལེཔནཾ;

གཱུཐཀཱུཔེ ཨཏཱརེསིཾ, ཏཾ པཱཔཾ པཀཏཾ མཡཱ;

ཏསྶཀམྨཝིཔཱཀེན, ཏེནམྷི གཱུཐགནྡྷིནཱི.

༡༥༠.

‘‘སབྦཾ ¶ ཨཧམྤི ཛཱནཱམི, ཏཾ པཱཔཾ པཀཏཾ ཏཡཱ;

ཨཉྙཉྩ ཁོ ཏཾ པུཙྪཱམི, ཀེནཱསི དུགྒཏཱ ཏུཝཾ.

༡༥༡.

‘‘ཨུབྷིནྣཾ སམཀཾ ཨཱསི, ཡཾ གེཧེ ཝིཛྫཏེ དྷནཾ;

སནྟེསུ དེཡྻདྷམྨེསུ, དཱིཔཾ ནཱཀཱསིམཏྟནོ;

ཏསྶཀམྨཝིཔཱཀེན, ཏེནམྷི དུགྒཏཱ ཨཧཾ.

༡༥༢.

‘‘ཏདེཝ མཾ ཏྭཾ ཨཝཙ, པཱཔཀམྨཾ ནིསེཝསི;

ན ཧི པཱཔེཧི ཀམྨེཧི, སུལབྷཱ ཧོཏི སུགྒཏི.

༡༥༣.

‘‘ཝཱམཏོ མཾ ཏྭཾ པཙྩེསི, ཨཐོཔི མཾ ཨུསཱུཡསི;

པསྶ པཱཔཱནཾ ཀམྨཱནཾ, ཝིཔཱཀོ ཧོཏི ཡཱདིསོ.

༡༥༤.

‘‘ཏེ ¶ གྷརཱ ཏཱ ཙ དཱསིཡོ, ཏཱནེཝཱབྷརཎཱནིམེ;

ཏེ ཨཉྙེ པརིཙཱརེནྟི, ན བྷོགཱ ཧོནྟི སསྶཏཱ.

༡༥༥.

‘‘ཨིདཱནི ¶ བྷཱུཏསྶ པིཏཱ, ཨཱཔཎཱ གེཧམེཧིཏི;

ཨཔྤེཝ ཏེ དདེ ཀིཉྩི, མཱ སུ ཏཱཝ ཨིཏོ ཨགཱ.

༡༥༦.

‘‘ནགྒཱ དུབྦཎྞརཱུཔཱམྷི, ཀིསཱ དྷམནིསནྠཏཱ;

ཀོཔཱིནམེཏཾ ཨིཏྠཱིནཾ, མཱ མཾ བྷཱུཏཔིཏཱདྡས.

༡༥༧.

‘‘ཧནྡ ཀིཾ ཝཱ ཏྱཱཧཾ དམྨི, ཀིཾ ཝཱ ཏེཙ ཀརོམཧཾ;

ཡེན ཏྭཾ སུཁིཏཱ ཨསྶ, སབྦཀཱམསམིདྡྷིནཱི.

༡༥༨.

‘‘ཙཏྟཱརོ བྷིཀྑཱུ སངྒྷཏོ, ཙཏྟཱརོ པན པུགྒལེ;

ཨཊྛ བྷིཀྑཱུ བྷོཛཡིཏྭཱ, མམ དཀྑིཎམཱདིས;

ཏདཱཧཾ སུཁིཏཱ ཧེསྶཾ, སབྦཀཱམསམིདྡྷིནཱི.

༡༥༩.

‘‘སཱདྷཱུཏི སཱ པཊིསྶུཏྭཱ, བྷོཛཡིཏྭཱཊྛ བྷིཀྑཝོ;

ཝཏྠེཧཙྪཱདཡིཏྭཱན, ཏསྶཱ དཀྑིཎམཱདིསཱི.

༡༦༠.

‘‘སམནནྟརཱནུདྡིཊྛེ, ཝིཔཱཀོ ཨུདཔཛྫཐ;

བྷོཛནཙྪཱདནཔཱནཱིཡཾ, དཀྑིཎཱཡ ཨིདཾ ཕལཾ.

༡༦༡.

‘‘ཏཏོ ¶ སུདྡྷཱ སུཙིཝསནཱ, ཀཱསིཀུཏྟམདྷཱརིནཱི;

ཝིཙིཏྟཝཏྠཱབྷརཎཱ, སཔཏྟིཾ ཨུཔསངྐམི.

༡༦༢.

‘‘ཨབྷིཀྐནྟེན ཝཎྞེན, ཡཱ ཏྭཾ ཏིཊྛསི དེཝཏེ;

ཨོབྷཱསེནྟཱི དིསཱ སབྦཱ, ཨོསདྷཱི ཝིཡ ཏཱརཀཱ.

༡༦༣.

‘‘ཀེན ཏེཏཱདིསོ ཝཎྞོ, ཀེན ཏེ ཨིདྷ མིཛ྄ཛྷཏི;

ཨུཔྤཛྫནྟི ཙ ཏེ བྷོགཱ, ཡེ ཀེཙི མནསོ པིཡཱ.

༡༦༤.

‘‘པུཙྪཱམི ཏཾ དེཝི མཧཱནུབྷཱཝེ, མནུསྶབྷཱུཏཱ ཀིམཀཱསཱི པུཉྙཾ;

ཀེནཱསི ཨེཝཾ ཛལིཏཱནུབྷཱཝཱ, ཝཎྞོ ཙ ཏེ སབྦདིསཱ པབྷཱསཏཱིཏི.

༡༦༥.

‘‘ཨཧཾ ¶ མཏྟཱ ཏུཝཾ ཏིསྶཱ, སཔཏྟཱི ཏེ པུརེ ཨཧུཾ;

པཱཔཀམྨཾ ཀརིཏྭཱན, པེཏལོཀཾ ཨིཏོ གཏཱ.

༡༦༦.

‘‘ཏཝ དིནྣེན དཱནེན, མོདཱམི ཨཀུཏོབྷཡཱ;

ཙིརཾ ཛཱིཝཱཧི བྷགིནི, སཧ སབྦེཧི ཉཱཏིབྷི;

ཨསོཀཾ ཝིརཛཾ ཋཱནཾ, ཨཱཝཱསཾ ཝསཝཏྟིནཾ.

༡༦༧.

‘‘ཨིདྷ དྷམྨཾ ཙརིཏྭཱན, དཱནཾ དཏྭཱན སོབྷནེ;

ཝིནེཡྻ མཙྪེརམལཾ སམཱུལཾ, ཨནིནྡིཏཱ སགྒམུཔེཧི ཋཱན’’ནྟི.

༡༣༨. ཏཏྠ ¶ སབྦཾ ཨཧམྤི ཛཱནཱམི, ཡཐཱ ཏྭཾ ཙཎྜིཀཱ ཨཧཱུཏི ‘‘ཙཎྜཱི ཙ ཕརུསཱ ཙཱསི’’ནྟི ཡཾ ཏཡཱ ཝུཏྟཾ, ཏཾ སབྦཾ ཨཧམྤི ཛཱནཱམི, ཡཐཱ ཏྭཾ ཙཎྜིཀཱ ཀོདྷནཱ ཕརུསཝཙནཱ ཨིསྶུཀཱི མཙྪརཱི སཋཱ ཙ ཨཧོསི. ཨཉྙཉྩ ཁོ ཏཾ པུཙྪཱམཱིཏི ཨཉྙཾ པུན ཏཾ ཨིདཱནི པུཙྪཱམི. ཀེནཱསི པཾསུཀུནྠིཏཱཏི ཀེན ཀམྨེན སངྐཱརཔཾསཱུཏི ཨོགུཎྛིཏཱ སབྦསོ ཨོཀིཎྞསརཱིརཱ ཨཧཱུཏི ཨཏྠོ.

༡༣༩-༤༠. སཱིསཾནྷཱཏཱཏི སསཱིསཾ ནྷཱཏཱ. ཨདྷིམཏྟནྟི ཨདྷིཀཏརཾ. སམལངྐཏཏརཱཏི སམྨཱ ཨཏིསཡེན ཨལངྐཏཱ. ‘‘ཨདྷིམཏྟཱ’’ཏི ཝཱ པཱཋོ, ཨཏིཝིཡ མཏྟཱ མཱནམདམཏྟཱ, མཱནནིསྶིཏཱཏི ཨཏྠོ. ཏཡཱཏི བྷོཏིཡཱ ¶ . སཱམིཀེན སམནྟཡཱིཏི སཱམིཀེན སདྡྷིཾ ཨལློཔསལླཱཔཝསེན ཀཐེསི.

༡༤༢-༡༤༤. ཁཛྫསི ཀཙྪུཡཱཏི ཀཙྪུརོགེན ཁཱདཱིཡསི, བཱདྷཱིཡསཱིཏི ཨཏྠོ. བྷེསཛྫཧཱརཱིཏི བྷེསཛྫཧཱརིནིཡོ ཨོསདྷཧཱརིཀཱཡོ. ཨུབྷཡོཏི དུཝེ, ཏྭཉྩ ཨཧཉྩཱཏི ཨཏྠོ. ཝནནྟནྟི ཝནཾ. ཏྭཉྩ བྷེསཛྫམཱཧརཱིཏི ཏྭཾ ཝེཛྫེཧི ཝུཏྟཾ ཨཏྟནོ ཨུཔཀཱརཱཝཧཾ བྷེསཛྫཾ ཨཱཧརི. ཨཧཉྩ ཀཔིཀཙྪུནོཏི ཨཧཾ པན ཀཔིཀཙྪུཕལཱནི དུཕསྶཕལཱནི ཨཱཧརིཾ. ཀཔིཀཙྪཱུཏི ཝཱ སཡཾབྷཱུཏཱ ཝུཙྩཏི, ཏསྨཱ སཡཾབྷཱུཏཱཡ པཏྟཕལཱནི ཨཱཧརིནྟི ཨཏྠོ. སེཡྻཾ ཏྱཱཧཾ སམོཀིརིནྟི ཏཝ སེཡྻཾ ཨཧཾ ཀཔིཀཙྪུཕལཔཏྟེཧི སམནྟཏོ ཨཝཀིརིཾ.

༡༤༦-༡༤༧. སཧཱཡཱནནྟི མིཏྟཱནཾ. སམཡོཏི སམཱགམོ. ཉཱཏཱིནནྟི བནྡྷཱུནཾ. སམིཏཱིཏི ¶ སནྣིཔཱཏོ. ཨཱམནྟིཏཱཏི མངྒལཀིརིཡཱཝསེན ནིམནྟིཏཱ. སསཱམིནཱིཏི སབྷཏྟིཀཱ, སཧ བྷཏྟུནཱཏི ཨཏྠོ. ནོ ཙ ཁོཧནྟི ནོ ཙ ཁོ ཨཧཾ ཨཱམནྟིཏཱ ཨཱསིནྟི ཡོཛནཱ. དུསྶཾ ཏྱཱཧནྟི དུསྶཾ ཏེ ཨཧཾ. ཨཔཱནུདིནྟི ཙོརིཀཱཡ ཨཝཧརིཾ ཨགྒཧོསིཾ.

༡༤༩. པཙྩགྒྷནྟི ¶ ཨབྷིནཝཾ, མཧགྒྷཾ ཝཱ. ཨཏཱརེསིནྟི ཁིཔིཾ. གཱུཐགནྡྷིནཱིཏི གཱུཐགནྡྷགནྡྷིནཱི ཀརཱིསཝཱཡིནཱི.

༡༥༡. ཡཾ གེཧེ ཝིཛྫཏེ དྷནནྟི ཡཾ གེཧེ དྷནཾ ཨུཔལབྦྷཏི, ཏཾ ཏུཡ྄ཧཾ མཡ྄ཧཉྩཱཏི ཨམྷཱཀཾ ཨུབྷིནྣ སམཀཾ ཏུལྱམེཝ ཨཱསི. སནྟེསཱུཏི ཝིཛྫམཱནེསུ. དཱིཔནྟི པཏིཊྛཾ, པུཉྙཀམྨཾ སནྡྷཱཡ ཝདཏི.

༡༥༢. ཨེཝཾ སཱ པེཏཱི ཏིསྶཱཡ པུཙྪིཏམཏྠཾ ཀཏྠེཏྭཱ པུན པུབྦེ ཏསྶཱ ཝཙནཾ ཨཀཏྭཱ ཨཏྟནཱ ཀཏཾ ཨཔརཱདྷཾ པཀཱསེནྟཱི ‘‘ཏདེཝ མཾ ཏྭ’’ནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཏདེཝཱཏི ཏདཱ ཨེཝ, མཡ྄ཧཾ མནུསྶཏྟབྷཱཝེ ཋིཏཀཱལེཡེཝ. ཏཐེཝཱཏི ཝཱ པཱཋོ, ཡཐཱ ཨེཏརཧི ཛཱཏཾ, ཏཾ ཏཐཱ ཨེཝཱཏི ཨཏྠོ. མནྟི ཨཏྟཱནཾ ནིདྡིསཏི, ཏྭནྟི ཏིསྶཾ. ཨཝཙཱཏི ཨབྷཎི. ཡཐཱ པན ཨཝཙ, ཏཾ དསྶེཏུཾ ‘‘པཱཔཀམྨ’’ནྟིཨཱདི ཝུཏྟཾ. ‘‘པཱཔཀམྨཱནཱི’’ཏི ¶ པཱལི༹. ‘‘ཏྭཾ པཱཔཀམྨཱནིཡེཝ ཀརོསི, པཱཔེཧི པན ཀམྨེཧི སུགཏི སུལབྷཱ ན ཧོཏི, ཨཐ ཁོ དུགྒཏི ཨེཝ སུལབྷཱ’’ཏི ཡཐཱ མཾ ཏྭཾ པུབྦེ ཨཝཙ ཨོཝདི, ཏཾ ཏཐེཝཱཏི ཝདཏི.

༡༥༣. ཏཾ སུཏྭཱ ཏིསྶཱ ‘‘ཝཱམཏོ མཾ ཏྭཾ པཙྩེསཱི’’ཏིཨཱདིནཱ ཏིསྶོ གཱཐཱ ཨཱཧ. ཏཏྠ ཝཱམཏོ མཾ ཏྭཾ པཙྩེསཱིཏི ཝིལོམཏོ མཾ ཏྭཾ ཨདྷིགཙྪསི, ཏུཡ྄ཧཾ ཧིཏེསིམྤི ཝིཔཙྩནཱིཀཀཱརིནིཾ ཀཏྭཱ མཾ གཎྷཱསི. མཾ ཨུསཱུཡསཱིཏི མཡ྄ཧཾ ཨུསཱུཡསི, མཡི ཨིསྶཾ ཀརོསི. པསྶ པཱཔཱནཾ ཀམྨཱནཾ, ཝིཔཱཀོ ཧོཏི ཡཱདིསོཏི པཱཔཀཱནཾ ནཱམ ཀམྨཱནཾ ཝིཔཱཀོ ཡཱདིསོ ཡཐཱ གྷོརཏརོ, ཏཾ པཙྩཀྑཏོ པསྶཱཏི ཝདཏི.

༡༥༤. ཏེ ཨཉྙེ པརིཙཱརེནྟཱིཏི ཏེ གྷརེ དཱསིཡོ ཨཱབྷརཎཱནི ཙ ཨིམཱནི ཏཡཱ པུབྦེ པརིགྒཧིཏཱནི ཨིདཱནི ཨཉྙེ པརིཙཱརེནྟི པརིབྷུཉྫནྟི. ‘‘ཨིམེ’’ཏི ཧི ལིངྒཝིཔལླཱསེན ཝུཏྟཾ. ན བྷོགཱ ཧོནྟི སསྶཏཱཏི བྷོགཱ ནཱམེཏེ ན སསྶཏཱ ཨནཝཊྛིཏཱ ཏཱཝཀཱལིཀཱ མཧཱཡགམནཱིཡཱ, ཏསྨཱ ཏདཏྠཾ ཨིསྶཱམཙྪརིཡཱདཱིནི ན ཀཏྟབྦཱནཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ.

༡༥༥. ཨིདཱནི ¶ ¶ བྷཱུཏསྶ པིཏཱཏི ཨིདཱནེཝ བྷཱུཏསྶ མཡ྄ཧཾ པུཏྟསྶ པིཏཱ ཀུཊུམྦིཀོ. ཨཱཔཎཱཏི ཨཱཔཎཏོ ཨིམཾ གེཧཾ ཨེཧིཏི ཨཱགམིསྶཏི. ཨཔྤེཝ ཏེ དདེ ཀིཉྩཱིཏི གེཧཾ ཨཱགཏོ ཀུཊུམྦིཀོ ཏུཡ྄ཧཾ དཱཏབྦཡུཏྟཀཾ ཀིཉྩི དེཡྻདྷམྨཾ ཨཔི ནཱམ དདེཡྻ. མཱ སུ ཏཱཝ ཨིཏོ ཨགཱཏི ཨིཏོ གེཧསྶ པཙྪཱ ཝཏྠུཏོ མཱ ཏཱཝ ཨགམཱསཱིཏི ཏཾ ཨནུཀམྤམཱནཱ ཨཱཧ.

༡༥༦. ཏཾ སུཏྭཱ པེཏཱི ཨཏྟནོ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཾ པཀཱསེནྟཱི ‘‘ནགྒཱ དུབྦཎྞརཱུཔཱམྷཱི’’ཏི གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཀོཔཱིནམེཏཾ ཨིཏྠཱིནནྟི ཨེཏཾ ནགྒདུབྦཎྞཏཱདིཀཾ པཊིཙྪཱདེཏབྦཏཱཡ ཨིཏྠཱིནཾ ཀོཔཱིནཾ རུནྡྷནཱིཡཾ. མཱ མཾ བྷཱུཏཔིཏཱདྡསཱཏི ཏསྨཱ བྷཱུཏསྶ པིཏཱ ཀུཊུམྦིཀོ མཾ མཱ ཨདྡཀྑཱིཏི ལཛྫམཱནཱ ཝདཏི.

༡༥༧. ཏཾ ¶ སུཏྭཱ ཏིསྶཱ སཉྫཱཏནུདྡཡཱ ‘‘ཧནྡ ཀིཾ ཝཱ ཏྱཱཧཾ དམྨཱི’’ཏི གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཧནྡཱཏི ཙོདནཏྠེ ནིཔཱཏོ. ཀིཾ ཝཱ ཏྱཱཧཾ དམྨཱིཏི ཀིཾ ཏེ ཨཧཾ དམྨི, ཀིཾ ཝཏྠཾ དསྶཱམི, ཨུདཱཧུ བྷཏྟནྟི. ཀིཾ ཝཱ ཏེདྷ ཀརོམཧནྟི ཀིཾ ཝཱ ཨཉྙཾ ཏེ ཨིདྷ ཨིམསྨིཾ ཀཱལེ ཨུཔཀཱརཾ ཀརིསྶཱམི.

༡༥༨. ཏཾ སུཏྭཱ པེཏཱི ‘‘ཙཏྟཱརོ བྷིཀྑཱུ སངྒྷཏོ’’ཏི གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཙཏྟཱརོ བྷིཀྑཱུ སངྒྷཏོ, ཙཏྟཱརོ པན པུགྒལེཏི བྷིཀྑུསངྒྷཏོ སངྒྷཝསེན ཙཏྟཱརོ བྷིཀྑཱུ, པུགྒལཝསེན ཙཏྟཱརོ བྷིཀྑཱུཏི ཨེཝཾ ཨཊྛ བྷིཀྑཱུ ཡཐཱརུཙིཾ བྷོཛེཏྭཱ ཏཾ དཀྑིཎཾ མམ ཨཱདིས, མཡ྄ཧཾ པཏྟིདཱནཾ དེཧི. ཏདཱཧཾ སུཁིཏཱ ཧེསྶནྟི ཡདཱ ཏྭཾ དཀྑིཎཾ མམ ཨུདྡིསིསྶསི, ཏདཱ ཨཧཾ སུཁིཏཱ སུཁཔྤཏྟཱ སབྦཀཱམསམིདྡྷིནཱི བྷཝིསྶཱམཱིཏི ཨཏྠོ.

༡༥༩-༡༦༡. ཏཾ སུཏྭཱ ཏིསྶཱ ཏམཏྠཾ ཨཏྟནོ སཱམིཀསྶ ཨཱརོཙེཏྭཱ དུཏིཡདིཝསེ ཨཊྛ བྷིཀྑཱུ བྷོཛེཏྭཱ ཏསྶཱ དཀྑིཎམཱདིསི, སཱ ཏཱཝདེཝ པཊིལདྡྷདིབྦསམྤཏྟིཀཱ པུན ཏིསྶཱཡ སནྟིཀཾ ཨུཔསངྐམི. ཏམཏྠཾ དསྶེཏུཾ སངྒཱིཏིཀཱརེཧི ‘‘སཱདྷཱུཏི སཱ པཊིསྶུཏྭཱ’’ཏིཨཱདིཀཱ ཏིསྶོ གཱཐཱ ཋཔིཏཱ.

༡༦༢-༡༦༧. ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཋིཏཾ པན ནཾ ཏིསྶཱ ‘‘ཨབྷིཀྐནྟེན ཝཎྞེནཱ’’ཏིཨཱདཱིཧི ¶ ཏཱིཧི གཱཐཱཧི པཊིཔུཙྪི. ཨིཏརཱ ‘‘ཨཧཾ མཏྟཱ’’ཏི གཱཐཱཡ ཨཏྟཱནཾ ཨཱཙིཀྑིཏྭཱ ‘‘ཙིརཾ ཛཱིཝཱཧཱི’’ཏི གཱཐཱཡ ཏསྶཱ ཨནུམོདནཾ དཏྭཱ ‘‘ཨིདྷ དྷམྨཾ ཙརིཏྭཱནཱ’’ཏི གཱཐཱཡ ¶ ཨོཝཱདཾ ཨདཱསི. ཏཏྠ ཏཝ དིནྣེནཱཏི ཏཡཱ དིནྣེན. ཨསོཀཾ ཝིརཛཾ ཋཱནནྟི སོཀཱབྷཱཝེན ཨསོཀཾ, སེདཛལླིཀཱནཾ པན ཨབྷཱཝེན ཝིརཛཾ དིབྦཊྛཱནཾ, སབྦམེཏཾ དེཝལོཀཾ སནྡྷཱཡ ཝདཏི. ཨཱཝཱསནྟི ཋཱནཾ. ཝསཝཏྟིནནྟི དིབྦེན ཨཱདྷིཔཏེཡྻེན ཨཏྟནོ ཝསཾ ཝཏྟེནྟཱནཾ. སམཱུལནྟི སལོབྷདོསཾ. ལོབྷདོསཱ ཧི མཙྪརིཡསྶ མཱུལཾ ནཱམ. ཨནིནྡིཏཱཏི ཨགརཧིཏཱ པཱསཾསཱ, སགྒམུཔེཧི ཋཱནནྟི རཱུཔཱདཱིཧི ཝིསཡེཧི སུཊྛུ ཨགྒཏྟཱ ‘‘སགྒ’’ནྟི ལདྡྷནཱམཾ དིབྦཊྛཱནཾ ཨུཔེཧི, སུགཏིཔརཱཡཎཱ ཧོཧཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནམེཝ.

ཨཐ ¶ ཏིསྶཱ ཏཾ པཝཏྟིཾ ཀུཊུམྦིཀསྶ ཨཱརོཙེསི, ཀུཊུམྦིཀོ བྷིཀྑཱུནཾ ཨཱརོཙེསི, བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསུཾ. བྷགཝཱ ཏམཏྠཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ སམྤཏྟཔརིསཱཡ དྷམྨཾ དེསེསི, ཏཾ སུཏྭཱ མཧཱཛནོ པཊིལདྡྷསཾཝེགོ ཝིནེཡྻ མཙྪེརཱདིམལཾ དཱནསཱིལཱདིརཏོ སུགཏིཔརཱཡཎོ ཨཧོསཱིཏི.

མཏྟཱཔེཏིཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༤. ནནྡཱཔེཏིཝཏྠུཝཎྞནཱ

ཀཱལཱི༹ དུབྦཎྞརཱུཔཱསཱིཏི ཨིདཾ སཏྠརི ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟེ ནནྡཾ ནཱམ པེཏིཾ ཨཱརབྦྷ ཝུཏྟཾ. སཱཝཏྠིཡཱ ཀིར ཨཝིདཱུརེ ཨཉྙཏརསྨིཾ གཱམཀེ ནནྡིསེནོ ནཱམ ཨུཔཱསཀོ ཨཧོསི སདྡྷོ པསནྣོ. བྷརིཡཱ པནསྶ ནནྡཱ ནཱམ ཨསྶདྡྷཱ ཨཔྤསནྣཱ མཙྪརིནཱི ཙཎྜཱི ཕརུསཝཙནཱ སཱམིཀེ ཨགཱརཝཱ ཨགྒཏིསྶཱ སསྶུཾ ཙོརིཝཱདེན ཨཀྐོསཏི པརིབྷཱསཏི. སཱ ཨཔརེན སམཡེན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ པེཏཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཏསྶེཝ གཱམསྶ ཨཝིདཱུརེ ཝིཙརནྟཱི ཨེཀདིཝསཾ ¶ ནནྡིསེནསྶ ཨུཔཱསཀསྶ གཱམཏོ ནིཀྑམནྟསྶ ཨཝིདཱུརེ ཨཏྟཱནཾ དསྶེསི. སོ ཏཾ དིསྭཱ –

༡༦༨.

‘‘ཀཱལཱི༹ དུབྦཎྞརཱུཔཱསི, ཕརུསཱ བྷཱིརུདསྶནཱ;

པིངྒལཱསི ཀལཱ༹རཱསི, ན ཏཾ མཉྙཱམི མཱནུསི’’ནྟི. –

གཱཐཱཡ ཨཛ྄ཛྷབྷཱསི. ཏཏྠ ཀཱལཱི༹ཏི ཀཱལ༹ཝཎྞཱ, ཛྷཱམངྒཱརསདིསོ ཧིསྶཱ ཝཎྞོ ཨཧོསི. ཕརུསཱཏི ཁརགཏྟཱ. བྷཱིརུདསྶནཱཏི བྷཡཱནཀདསྶནཱ སཔྤཊིབྷཡཱཀཱརཱ. ‘‘བྷཱརུདསྶནཱ’’ཏི ཝཱ པཱཋོ, བྷཱརིཡདསྶནཱ, དུབྦཎྞཏཱདིནཱ དུདྡསིཀཱཏི ཨཏྠོ. པིངྒལཱཏི པིངྒལལོཙནཱ. ཀལཱ༹རཱཏི ཀལཱ༹རདནྟཱ. ན ཏཾ མཉྙཱམི མཱནུསིནྟི ཨཧཾ ཏཾ མཱནུསིནྟི ན མཉྙཱམི, པེཏིམེཝ ཙ ཏཾ མཉྙཱམཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཏཾ སུཏྭཱ པེཏཱི ཨཏྟཱནཾ པཀཱསེནྟཱི –

༡༦༩.

‘‘ཨཧཾ ¶ ནནྡཱ ནནྡིསེན, བྷརིཡཱ ཏེ པུརེ ཨཧུཾ;

པཱཔཀམྨཾ ཀརིཏྭཱན, པེཏལོཀཾ ཨིཏོ གཏཱ’’ཏི. –

གཱཐམཱཧ ¶ . ཏཏྠ ཨཧཾ ནནྡཱ ནནྡིསེནཱཏི སཱམི ནནྡིསེན ཨཧཾ ནནྡཱ ནཱམ. བྷརིཡཱ ཏེ པུརེ ཨཧུནྟི པུརིམཛཱཏིཡཾ ཏུཡ྄ཧཾ བྷརིཡཱ ཨཧོསིཾ. ཨིཏོ པརཾ –

༡༧༠.

‘‘ཀིཾ ནུ ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ, མནསཱ དུཀྐཊཾ ཀཏཾ;

ཀིསྶ ཀམྨཝིཔཱཀེན, པེཏལོཀཾ ཨིཏོ གཏཱ’’ཏི. –

ཏསྶ ཨུཔཱསཀསྶ པུཙྪཱ. ཨཐསྶ སཱ –

༡༧༡.

‘‘ཙཎྜཱི ཙ ཕརུསཱ ཙཱསིཾ, ཏཡི ཙཱཔི ཨགཱརཝཱ;

ཏཱཧཾ དུརུཏྟཾ ཝཏྭཱན, པེཏལོཀཾ ཨིཏོ གཏཱ’’ཏི. –

ཝིསྶཛྫེསི. པུན སོ –

༡༧༢.

‘‘ཧནྡུཏྟརཱིཡཾ དདཱམི ཏེ, ཨིམཾ དུསྶཾ ནིཝཱསཡ;

ཨིམཾ དུསྶཾ ནིཝཱསེཏྭཱ, ཨེཧི ནེསྶཱམི ཏཾ གྷརཾ.

༡༧༣.

‘‘ཝཏྠཉྩ ¶ ཨནྣཔཱནཉྩ, ལཙྪསི ཏྭཾ གྷརཾ གཏཱ;

པུཏྟེ ཙ ཏེ པསྶིསྶསི, སུཎིསཱཡོ ཙ དཀྑསཱི’’ཏི. – ཨཐསྶ སཱ –

༡༧༤.

‘‘ཧཏྠེན ཧཏྠེ ཏེ དིནྣཾ, ན མཡ྄ཧཾ ཨུཔཀཔྤཏི;

བྷིཀྑཱུ ཙ སཱིལསམྤནྣེ, ཝཱིཏརཱགེ བཧུསྶུཏེ.

༡༧༥.

‘‘ཏཔྤེཧི ཨནྣཔཱནེན, མམ དཀྑིཎམཱདིས;

ཏདཱཧཾ སུཁིཏཱ ཧེསྶཾ, སབྦཀཱམསམིདྡྷིནཱི’’ཏི. –

དྭེ གཱཐཱ ཨབྷཱསི. ཏཏོ –

༡༧༦.

‘‘སཱདྷཱུཏི ¶ སོ པཊིསྶུཏྭཱ, དཱནཾ ཝིཔུལམཱཀིརི;

ཨནྣཾ པཱནཾ ཁཱདནཱིཡཾ, ཝཏྠསེནཱསནཱནི ཙ;

ཚཏྟཾ གནྡྷཉྩ མཱལཉྩ, ཝིཝིདྷཱ ཙ ཨུཔཱཧནཱ.

༡༧༧.

‘‘བྷིཀྑཱུ ཙ སཱིལསམྤནྣེ, ཝཱིཏརཱགེ བཧུསྶུཏེ;

ཏཔྤེཏྭཱ ཨནྣཔཱནེན, ཏསྶཱ དཀྑིཎམཱདིསཱི.

༡༧༨.

‘‘སམནནྟརཱནུདྡིཊྛེ ¶ , ཝིཔཱཀོ ཨུདཔཛྫཐ;

བྷོཛནཙྪཱདནཔཱནཱིཡཾ, དཀྑིཎཱཡ ཨིདཾ ཕལཾ.

༡༧༩.

‘‘ཏཏོ སུདྡྷཱ སུཙིཝསནཱ, ཀཱསིཀུཏྟམདྷཱརིནཱི;

ཝིཙིཏྟཝཏྠཱབྷརཎཱ, སཱམིཀཾ ཨུཔསངྐམཱི’’ཏི. –

ཙཏསྶོ གཱཐཱ སངྒཱིཏིཀཱརེཧི ཝུཏྟཱ. ཏཏོ པརཾ –

༡༨༠.

‘‘ཨབྷིཀྐནྟེན ཝཎྞེན, ཡཱ ཏྭཾ ཏིཊྛསི དེཝཏེ;

ཨོབྷཱསེནྟཱི དིསཱ སབྦཱ, ཨོསདྷཱི ཝིཡ ཏཱརཀཱ.

༡༨༡.

‘‘ཀེན ཏེཏཱདིསོ ཝཎྞོ, ཀེན ཏེ ཨིདྷ མིཛ྄ཛྷཏི;

ཨུཔྤཛྫནྟི ཙ ཏེ བྷོགཱ, ཡེ ཀེཙི མནསོ པིཡཱ.

༡༨༢.

‘‘པུཙྪཱམི ཏཾ དེཝི མཧཱནུབྷཱཝེ, མནུསྶབྷཱུཏཱ ཀིམཀཱསི པུཉྙཾ;

ཀེནཱསི ཨེཝཾ ཛལིཏཱནུབྷཱཝཱ, ཝཎྞོ ཙ ཏེ སབྦདིསཱ པབྷཱསཏཱི’’ཏི.

༡༨༣.

‘‘ཨཧཾ ནནྡཱ ནནྡིསེན, བྷརིཡཱ ཏེ པུརེ ཨཧུཾ;

པཱཔཀམྨཾ ཀརིཏྭཱན, པེཏལོཀཾ ཨིཏོ གཏཱ.

༡༨༤.

‘‘ཏཝ དིནྣེན དཱནེན, མོདཱམི ཨཀུཏོབྷཡཱ;

ཙིརཾ ཛཱིཝ གཧཔཏི, སཧ སབྦེཧི ཉཱཏིབྷི;

ཨསོཀཾ ¶ ¶ ཝིརཛཾ ཁེམཾ, ཨཱཝཱསཾ ཝསཝཏྟིནཾ.

༡༨༥.

‘‘ཨིདྷ དྷམྨཾ ཙརིཏྭཱན, དཱནཾ དཏྭཱ གཧཔཏི;

ཝིནེཡྻ མཙྪེརམལཾ སམཱུལཾ, ཨནིནྡིཏོ སགྒམུཔེཧི ཋཱན’’ནྟི. –

ཨུཔཱསཀསྶ ཙ པེཏིཡཱ ཙ ཝཙནཔཊིཝཙནགཱཐཱ.

༡༧༦. ཏཏྠ དཱནཾ ཝིཔུལམཱཀིརཱིཏི ཨུཀྑིཎེཡྻཁེཏྟེ དེཡྻདྷམྨབཱིཛཾ ཝིཔྤཀིརནྟོ ཝིཡ མཧཱདཱནཾ པཝཏྟེསི. སེསཾ ཨནནྟརཝཏྠུསདིསམེཝ.

ཨེཝཾ སཱ ཨཏྟནོ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཏསྶཱ ཙ ཀཱརཎཾ ནནྡིསེནསྶ ཝིབྷཱཝེཏྭཱ ཨཏྟནོ ཝསནཊྛཱནམེཝ གཏཱ. ཨུཔཱསཀོ ཏཾ པཝཏྟིཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨཱརོཙེསི ¶ , བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསུཾ. བྷགཝཱ ཏམཏྠཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ སམྤཏྟཔརིསཱཡ དྷམྨཾ དེསེསི. སཱ དེསནཱ མཧཱཛནསྶ སཱཏྠིཀཱ ཨཧོསཱིཏི.

ནནྡཱཔེཏིཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༥. མཊྛཀུཎྜལཱིཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

ཨལངྐཏོ མཊྛཀུཎྜལཱིཏི ཨིདཾ སཏྠརི ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟེ མཊྛཀུཎྜལིདེཝཔུཏྟཾ ཨཱརབྦྷ ཝུཏྟཾ. ཏཏྠ ཡཾ ཝཏྟབྦཾ, ཏཾ པརམཏྠདཱིཔནིཡཾ ཝིམཱནཝཏྠུཝཎྞནཱཡཾ མཊྛཀུཎྜལཱིཝིམཱནཝཏྠུཝཎྞནཱཡ (ཝི. ཝ. ཨཊྛ. ༡༢༠༦ མཊྛཀུཎྜལཱིཝིམཱནཝཎྞནཱ) ཝུཏྟམེཝ, ཏསྨཱ ཏཏྠ ཝུཏྟནཡེནེཝ ཝེདིཏབྦཾ.

ཨེཏྠ ཙ མཊྛཀུཎྜལཱིདེཝཔུཏྟསྶ ཝིམཱནདེཝཏཱབྷཱཝཏོ ཏསྶ ཝཏྠུ ཡདིཔི ཝིམཱནཝཏྠུཔཱལི༹ཡཾ སངྒཧཾ ཨཱརོཔིཏཾ, ཡསྨཱ པན སོ དེཝཔུཏྟོ ཨདིནྣཔུབྦཀབྲཱཧྨཎསྶ པུཏྟསོཀེན སུསཱནཾ གནྟྭཱ ཨཱལཱ༹ཧནཾ ཨནུཔརིཡཱཡིཏྭཱ རོདནྟསྶ སོཀཧརཎཏྠཾ ཨཏྟནོ དེཝརཱུཔཾ པཊིསཾཧརིཏྭཱ ཧརིཙནྡནུསྶདོ བཱཧཱ པགྒཡ྄ཧ ཀནྡནྟོ དུཀྑཱབྷིབྷཱུཏཱཀཱརེན པེཏོ ཝིཡ ཨཏྟཱནཾ དསྶེསི. མནུསྶཏྟབྷཱཝཏོ ཨཔེཏཏྟཱ པེཏཔརིཡཱཡོཔི ལབྦྷཏི ཨེཝཱཏི ཏསྶ ཝཏྠུ པེཏཝཏྠུཔཱལི༹ཡམྤི སངྒཧཾ ཨཱརོཔིཏནྟི དཊྛབྦཾ.

མཊྛཀུཎྜལཱིཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༦. ཀཎྷཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

ཨུཊྛེཧི ¶ ¶ ཀཎྷ ཀིཾ སེསཱིཏི ཨིདཾ སཏྠཱ ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟོ ཨཉྙཏརཾ མཏཔུཏྟཾ ཨུཔཱསཀཾ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི. སཱཝཏྠིཡཾ ཀིར ཨཉྙཏརསྶ ཨུཔཱསཀསྶ པུཏྟོ ཀཱལམཀཱསི. སོ ཏེན སོཀསལླསམཔྤིཏོ ན ནྷཱཡཏི, ན བྷུཉྫཏི, ན ཀམྨནྟེ ཝིཙཱརེཏི, ན བུདྡྷུཔཊྛཱནཾ གཙྪཏི, ཀེཝལཾ, ‘‘ཏཱཏ པིཡཔུཏྟཀ, མཾ ཨོཧཱཡ ཀཧཾ པཋམཏརཾ གཏོསཱི’’ཏིཨཱདཱིནི ཝདནྟོ ཝིཔྤལཔཏི. སཏྠཱ པཙྩཱུསསམཡེ ལོཀཾ ཨོལོཀེནྟོ ཏསྶ ¶ སོཏཱཔཏྟིཕལཱུཔནིསྶཡཾ དིསྭཱ པུནདིཝསེ བྷིཀྑུསངྒྷཔརིཝུཏོ སཱཝཏྠིཡཾ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ ཀཏབྷཏྟཀིཙྩོ བྷིཀྑཱུ ཨུཡྻོཛེཏྭཱ ཨཱནནྡཏྠེརེན པཙྪཱསམཎེན ཏསྶ གྷརདྭཱརཾ ཨགམཱསི. སཏྠུ ཨཱགཏབྷཱཝཾ ཨུཔཱསཀསྶ ཨཱརོཙེསུཾ. ཨཐསྶ གེཧཛནོ གེཧདྭཱརེ ཨཱསནཾ པཉྙཱཔེཏྭཱ སཏྠཱརཾ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ ཨུཔཱསཀཾ པརིགྒཧེཏྭཱ སཏྠུ སནྟིཀཾ ཨུཔནེསི. ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཾ ཏཾ དིསྭཱ ‘‘ཀིཾ, ཨུཔཱསཀ, སོཙསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཨཱམ, བྷནྟེ’’ཏི ཝུཏྟེ, ‘‘ཨུཔཱསཀ, པོརཱཎཀཔཎྜིཏཱ པཎྜིཏཱནཾ ཀཐཾ སུཏྭཱ མཏཔུཏྟཾ ནཱནུསོཙིཾསཱུ’’ཏི ཝཏྭཱ ཏེན ཡཱཙིཏོ ཨཏཱིཏཾ ཨཱཧརི.

ཨཏཱིཏེ དྭཱརཝཏཱིནགརེ དས བྷཱཏིཀརཱཛཱནོ ཨཧེསུཾ – ཝཱསུདེཝོ བལདེཝོ ཙནྡདེཝཱ སཱུརིཡདེཝོ ཨགྒིདེཝོ ཝརུཎདེཝོ ཨཛྫུནོ པཛྫུནོ གྷཊཔཎྜིཏོ ཨངྐུརོ ཙཱཏི. ཏེསུ ཝཱསུདེཝམཧཱརཱཛསྶ པིཡཔུཏྟོ ཀཱལམཀཱསི. ཏེན རཱཛཱ སོཀཔརེཏོ སབྦཀིཙྩཱནི པཧཱཡ མཉྩསྶ ཨཊནིཾ པརིགྒཧེཏྭཱ ཝིཔྤལཔནྟོ ནིཔཛྫི. ཏསྨིཾ ཀཱལེ གྷཊཔཎྜིཏོ ཙིནྟེསི – ‘‘ཋཔེཏྭཱ མཾ ཨཉྙོ ཀོཙི མམ བྷཱཏུ སོཀཾ པརིཧརིཏུཾ སམཏྠོ ནཱམ ནཏྠི, ཨུཔཱཡེནསྶ སོཀཾ ཧརིསྶཱམཱི’’ཏི. སོ ཨུམྨཏྟཀཝེསཾ གཧེཏྭཱ ‘‘སསཾ མེ དེཐ, སསཾ མེ དེཐཱ’’ཏི ཨཱཀཱསཾ ཨོལོཀེནྟོ སཀལནགརཾ ཝིཙརི. ‘‘གྷཊཔཎྜིཏོ ཨུམྨཏྟཀོ ཛཱཏོ’’ཏི སཀལནགརཾ སངྑུབྷི.

ཏསྨིཾ ཀཱལེ རོཧིཎེཡྻོ ནཱམ ཨམཙྩོ ཝཱསུདེཝརཉྙོ སནྟིཀཾ ¶ གནྟྭཱ ཏེན སདྡྷིཾ ཀཐཾ སམུཊྛཱཔེནྟོ –

༢༠༧.

‘‘ཨུཊྛེཧི ཀཎྷ ཀིཾ སེསི, ཀོ ཨཏྠོ སུཔནེན ཏེ;

ཡོ ཙ ཏུཡ྄ཧཾ སཀོ བྷཱཏཱ, ཧདཡཾ ཙཀྑུ ཙ དཀྑིཎཾ;

ཏསྶ ཝཱཏཱ བལཱིཡནྟི, སསཾ ཛཔྤཏི ཀེསཝཱ’’ཏི. – ཨིམཾ གཱཐམཱཧ;

༢༠༧. ཏཏྠ ཀཎྷཱཏི ཝཱསུདེཝཾ གོཏྟེནཱལཔཏི. ཀོ ཨཏྠོ སུཔནེན ཏེཏི སུཔནེན ཏུཡ྄ཧཾ ཀཱ ¶ ནཱམ ཝཌྜྷི. སཀོ བྷཱཏཱཏི སོདརིཡོ བྷཱཏཱ. ཧདཡཾ ཙཀྑུ ཙ དཀྑིཎནྟི ཧདཡེན ཙེཝ དཀྑིཎཙཀྑུནཱ ཙ སདིསོཏི ཨཏྠོ. ཏསྶ ཝཱཏཱ བལཱིཡནྟཱིཏི ཏསྶ ཨཔརཱཔརཾ ¶ ཨུཔྤཛྫམཱནཱ ཨུམྨཱདཝཱཏཱ བལཝནྟོ ཧོནྟི ཝཌྜྷནྟི ཨབྷིབྷཝནྟི. སསཾ ཛཔྤཏཱིཏི ‘‘སསཾ མེ དེཐཱ’’ཏི ཝིཔྤལཔཏི. ཀེསཝཱཏི སོ ཀིར ཀེསཱནཾ སོབྷནཱནཾ ཨཏྠིཏཱཡ ‘‘ཀེསཝོ’’ཏི ཝོཧརཱིཡཏི. ཏེན ནཾ ནཱམེན ཨཱལཔཏི.

ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ སཡནཏོ ཨུཊྛིཏབྷཱཝཾ དཱིཔེནྟོ སཏྠཱ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ ཧུཏྭཱ –

༢༠༨.

‘‘ཏསྶ ཏཾ ཝཙནཾ སུཏྭཱ, རོཧིཎེཡྻསྶ ཀེསཝོ;

ཏརམཱནརཱུཔོ ཝུཊྛཱསི, བྷཱཏུ སོཀེན ཨཊྚིཏོ’’ཏི. – ཨིམཾ གཱཐམཱཧ;

རཱཛཱ ཨུཊྛཱཡ སཱིགྷཾ པཱསཱདཱ ཨོཏརིཏྭཱ གྷཊཔཎྜིཏསྶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཨུབྷོསུ ཧཏྠེསུ ནཾ དལ༹ྷཾ གཧེཏྭཱ ཏེན སདྡྷིཾ སལླཔནྟོ –

༢༠༩.

‘‘ཀིཾ ནུ ཨུམྨཏྟརཱུཔོཝ, ཀེཝལཾ དྭཱརཀཾ ཨིམཾ;

སསོ སསོཏི ལཔསི, ཀཱིདིསཾ སསམིཙྪསི.

༢༡༠.

‘‘སོཝཎྞམཡཾ མཎིམཡཾ, ལོཧམཡཾ ཨཐ རཱུཔིཡམཡཾ;

སངྑསིལཱཔཝཱལ༹མཡཾ, ཀཱརཡིསྶཱམི ཏེ སསཾ.

༢༡༡.

‘‘སནྟི ཨཉྙེཔི སསཀཱ, ཨརཉྙཝནགོཙརཱ;

ཏེཔི ཏེ ཨཱནཡིསྶཱམི, ཀཱིདིསཾ སསམིཙྪསཱི’’ཏི. –

ཏིསྶོ གཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི.

༢༠༩-༢༡༡. ཏཏྠ ¶ ཨུམྨཏྟརཱུཔོཝཱཏི ཨུམྨཏྟཀོ ཝིཡ. ཀེཝལནྟི སཀལཾ. དྭཱརཀནྟི དྭཱརཝཏཱིནགརཾ ཝིཙརནྟོ. སསོ སསོཏི ལཔསཱིཏི སསོ སསོཏི ཝིལཔསི. སོཝཎྞམཡནྟི སུཝཎྞམཡཾ. ལོཧམཡནྟི ཏམྦལོཧམཡཾ. རཱུཔིཡམཡནྟི རཛཏམཡཾ. ཡཾ ཨིཙྪསི ཏཾ ཝདེཧི, ཨཐ ཀེན སོཙསི. ཨཉྙེཔི ཨརཉྙེ ཝནགོཙརཱ སསཀཱ ཨཏྠི, ཏེ ཏེ ཨཱནཡིསྶཱམི, ཝད, བྷདྲམུཁ ¶ , ཀཱིདིསཾ སསམིཙྪསཱིཏི གྷཊཔཎྜིཏཾ ‘‘སསེན ཨཏྠིཀོ’’ཏི ཨདྷིཔྤཱཡེན སསེན ནིམནྟེསི. ཏཾ སུཏྭཱ གྷཊཔཎྜིཏོ –

༢༡༢.

‘‘ནཱཧམེཏེ ¶ སསེ ཨིཙྪེ, ཡེ སསཱ པཐཝིསྶིཏཱ;

ཙནྡཏོ སསམིཙྪཱམི, ཏཾ མེ ཨོཧར ཀེསཝཱ’’ཏི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཨོཧརཱཏི ཨོཧཱརེཧི. ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ ‘‘ནིསྶཾསཡཾ མེ བྷཱཏཱ ཨུམྨཏྟཀོ ཛཱཏོ’’ཏི དོམནསྶཔྤཏྟོ –

༢༡༣.

‘‘སོ ནཱུན མདྷུརཾ ཉཱཏི, ཛཱིཝིཏཾ ཝིཛཧིསྶསི;

ཨཔཏྠིཡཾ པཏྠཡསི, ཙནྡཏོ སསམིཙྪསཱི’’ཏི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཉཱཏཱིཏི ཀནིཊྛཾ ཨཱལཔཏི. ཨཡམེཏྠ ཨཏྠོ – མཡ྄ཧཾ པིཡཉཱཏི ཡཾ ཨཏིམདྷུརཾ ཨཏྟནོ ཛཱིཝིཏཾ, ཏཾ ཝིཛཧིསྶསི མཉྙེ, ཡོ ཨཔཏྠཡིཏབྦཾ པཏྠེསཱིཏི.

གྷཊཔཎྜིཏོ རཉྙོ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ནིཙྩལོཝ ཋཏྭཱ ‘‘བྷཱཏིཀ, ཏྭཾ ཙནྡཏོ སསཾ པཏྠེནྟསྶ ཏཾ ཨལབྷིཏྭཱ ཛཱིཝིཏཀྑཡོ བྷཝིསྶཏཱིཏི ཛཱནནྟོ ཀསྨཱ མཏཾ པུཏྟཾ ཨལབྷིཏྭཱ ཨནུསོཙསཱི’’ཏི ཨིམམཏྠཾ དཱིཔེནྟོ –

༢༡༤.

‘‘ཨེཝཾ ¶ ཙེ ཀཎྷ ཛཱནཱསི, ཡཐཉྙམནུསཱསསི;

ཀསྨཱ པུརེ མཏཾ པུཏྟཾ, ཨཛྫཱཔི མནུསོཙསཱི’’ཏི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཨེཝཾ ཙེ, ཀཎྷ, ཛཱནཱསཱིཏི, བྷཱཏིཀ, ཀཎྷནཱམཀ མཧཱརཱཛ, ‘‘ཨལབྦྷནེཡྻཝཏྠུ ནཱམ ན པཏྠེཏབྦ’’ནྟི ཡདི ཨེཝཾ ཛཱནཱསི. ཡཐཉྙནྟི ཨེཝཾ ཛཱནནྟོཝ ཡཐཱ ཨཉྙཾ ཨནུསཱསསི, ཏཐཱ ཨཀཏྭཱ. ཀསྨཱ པུརེ མཏཾ པུཏྟནྟི ཨཐ ཀསྨཱ ཨིཏོ ཙཏུམཱསམཏྠཀེ མཏཾ པུཏྟཾ ཨཛྫཱཔི ཨནུསོཙསཱིཏི.

ཨེཝཾ སོ ཨནྟརཝཱིཐིཡཾ ཋིཏཀོཝ ‘‘ཨཧཾ ཏཱཝ ཨེཝཾ པཉྙཱཡམཱནཾ པཏྠེམི, ཏྭཾ པན ཨཔཉྙཱཡམཱནསྶཏྠཱཡ སོཙསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཏསྶ དྷམྨཾ དེསེནྟོ –

༢༡༥.

‘‘ན ¶ ཡཾ ལབྦྷཱ མནུསྶེན, ཨམནུསྶེན ཝཱ པན;

ཛཱཏོ མེ མཱ མརི པུཏྟོ, ཀུཏོ ལབྦྷཱ ཨལབྦྷིཡཾ.

༢༡༦.

‘‘ན ¶ མནྟཱ མཱུལབྷེསཛྫཱ, ཨོསདྷེཧི དྷནེན ཝཱ;

སཀྐཱ ཨཱནཡིཏུཾ ཀཎྷ, ཡཾ པེཏམནུསོཙསཱི’’ཏི. – གཱཐཱདྭཡམཱཧ;

༢༡༥. ཏཏྠ ཡནྟི, བྷཱཏིཀ, ཡཾ ‘‘ཨེཝཾ ཛཱཏོ མེ པུཏྟོ མཱ མརཱི’’ཏི མནུསྶེན ཝཱ དེཝེན ཝཱ པན ན ལབྦྷཱ ན སཀྐཱ ལདྡྷུཾ, ཏཾ ཏྭཾ པཏྠེསི, ཏཾ པནེཏཾ ཀུཏོ ལབྦྷཱ, ཀེན ཀཱརཎེན ལདྡྷུཾ སཀྐཱ. ཡསྨཱ ཨལབྦྷིཡཾ ཨལབྦྷནེཡྻཝཏྠུ ནཱམེཏནྟི ཨཏྠོ.

༢༡༦. མནྟཱཏི མནྟཔྤཡོགེན. མཱུལབྷེསཛྫཱཏི མཱུལབྷེསཛྫེན. ཨོསདྷེཧཱིཏི ནཱནཱཝིདྷེཧི ཨོསདྷེཧི. དྷནེན ཝཱཏི ཀོཊིསཏསངྑེན དྷནེན ཝཱཔི. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – ཡཾ པེཏམནུསོཙསི, ཏཾ ཨེཏེཧི མནྟཔྤཡོགཱདཱིཧིཔི ཨཱནེཏུཾ ན སཀྐཱཏི.

པུན གྷཊཔཎྜིཏོ ‘‘བྷཱཏིཀ, ཨིདཾ མརཎཾ ནཱམ དྷནེན ཝཱ ཛཱཏིཡཱ ཝཱ ཝིཛྫཱཡ ཝཱ སཱིལེན ཝཱ བྷཱཝནཱཡ ཝཱ ན སཀྐཱ པཊིབཱཧིཏུ’’ནྟི དསྶེནྟོ –

༢༡༧.

‘‘མཧདྡྷནཱ ¶ མཧཱབྷོགཱ, རཊྛཝནྟོཔི ཁཏྟིཡཱ;

པཧཱུཏདྷནདྷཉྙཱསེ, ཏེཔི ནོ ཨཛརཱམརཱ.

༢༡༨.

‘‘ཁཏྟིཡཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝེསྶཱ, སུདྡཱ ཙཎྜཱལཔུཀྐུསྶཱ;

ཨེཏེ ཙཉྙེ ཙ ཛཱཏིཡཱ, ཏེཔི ནོ ཨཛརཱམརཱ.

༢༡༩.

‘‘ཡེ མནྟཾ པརིཝཏྟེནྟི, ཚལ༹ངྒཾ བྲཧྨཙིནྟིཏཾ;

ཨེཏེ ཙཉྙེ ཙ ཝིཛྫཱཡ, ཏེཔི ནོ ཨཛརཱམརཱ.

༢༢༠.

‘‘ཨིསཡོ ཝཱཔི ཡེ སནྟཱ, སཉྙཏཏྟཱ ཏཔསྶིནོ;

སརཱིརཾ ཏེཔི ཀཱལེན, ཝིཛཧནྟི ཏཔསྶིནོ.

༢༢༡.

‘‘བྷཱཝིཏཏྟཱ ¶ ཨརཧནྟོ, ཀཏཀིཙྩཱ ཨནཱསཝཱ;

ནིཀྑིཔནྟི ཨིམཾ དེཧཾ, པུཉྙཔཱཔཔརིཀྑཡཱ’’ཏི. –

པཉྩཧི གཱཐཱཧི རཉྙོ དྷམྨཾ དེསེསི.

༢༡༧. ཏཏྠ ¶ མཧདྡྷནཱཏི ནིདྷཱནགཏསྶེཝ མཧཏོ དྷནསྶ ཨཏྠིཏཱཡ བཧུདྷནཱ. མཧཱབྷོགཱཏི དེཝབྷོགསདིསཱཡ མཧཏིཡཱ བྷོགསམྤཏྟིཡཱ སམནྣཱགཏཱ. རཊྛཝནྟོཏི སཀལརཊྛཝནྟོ. པཧཱུཏདྷནདྷཉྙཱསེཏི ཏིཎྞཾ ཙཏུནྣཾ ཝཱ སཾཝཙྪརཱནཾ ཨཏྠཱཡ ནིདཧིཏྭཱ ཋཔེཏབྦསྶ ནིཙྩཔརིབྦཡབྷཱུཏསྶ དྷནདྷཉྙསྶ ཝསེན ཨཔརིཡནྟདྷནདྷཉྙཱ. ཏེཔི ནོ ཨཛརཱམརཱཏི ཏེཔི ཨེཝཾ མཧཱཝིབྷཝཱ མནྡྷཱཏུམཧཱསུདསྶནཱདཡོ ཁཏྟིཡཱ ཨཛརཱམརཱ ནཱཧེསུཾ, ཨཉྙདཏྠུ མརཎམུཁམེཝ ཨནུཔཝིཊྛཱཏི ཨཏྠོ.

༢༡༨. ཨེཏེཏི ཡཐཱཝུཏྟཁཏྟིཡཱདཡོ. ཨཉྙེཏི ཨཉྙཏརཱ ཨེཝཾབྷཱུཏཱ ཨམྦཊྛཱདཡོ. ཛཱཏིཡཱཏི ཨཏྟནོ ཛཱཏིནིམིཏྟཾ ཨཛརཱམརཱ ནཱཧེསུནྟི ཨཏྠོ.

༢༡༩. མནྟནྟི ཝེདཾ. པརིཝཏྟེནྟཱིཏི སཛ྄ཛྷཱཡནྟི ཝཱཙེནྟི ཙ. ཨཐ ཝཱ པརིཝཏྟེནྟཱིཏི ཝེདཾ ཨནུཔརིཝཏྟེནྟཱ ཧོམཾ ཀརོནྟཱ ཛཔནྟི. ཚལ༹ངྒནྟི སིཀྑཱཀཔྤནིརུཏྟིབྱཱཀརཎཛོཏིསཏྠཚནྡོཝིཙིཏིསངྑཱཏེཧི ཚཧི ཨངྒེཧི ཡུཏྟཾ. བྲཧྨཙིནྟིཏནྟི བྲཱཧྨཎཱནམཏྠཱཡ བྲཧྨནཱ ¶ ཙིནྟིཏཾ ཀཐིཏཾ. ཝིཛྫཱཡཱཏི བྲཧྨསདིསཝིཛྫཱཡ སམནྣཱགཏཱ, ཏེཔི ནོ ཨཛརཱམརཱཏི ཨཏྠོ.

༢༢༠-༢༢༡. ཨིསཡོཏི ཡམནིཡམཱདཱིནཾ པཊིཀཱུལསཉྙཱདཱིནཉྩ ཨེསནཊྛེན ཨིསཡོ. སནྟཱཏི ཀཱཡཝཱཙཱཧི སནྟསབྷཱཝཱ. སཉྙཏཏྟཱཏི རཱགཱདཱིནཾ སཾཡམེན སཾཡཏཙིཏྟཱ. ཀཱཡཏཔནསངྑཱཏོ ཏཔོ ཨེཏེསཾ ཨཏྠཱིཏི ཏཔསྶིནོ. པུན ཏཔསྶིནོཏི སཾཝརཀཱ. ཏེན ཨེཝཾ ཏཔནིསྶིཏཀཱ ཧུཏྭཱ སརཱིརེན ཙ ཝིམོཀྑཾ པཏྟུཀཱམཱཔི སཾཝརཀཱ སརཱིརཾ ཝིཛཧནྟི ཨེཝཱཏི དསྶེཏི. ཨཐ ཝཱ ཨིསཡོཏི ཨདྷིསཱིལསིཀྑཱདཱིནཾ ཨེསནཊྛེན ཨིསཡོ, ཏདཏྠཾ ཏཔྤཊིཔཀྑཱནཾ པཱཔདྷམྨཱནཾ ཝཱུཔསམེན སནྟཱ, ཨེཀཱརམྨཎེ ཙིཏྟསྶ སཾཡམེན སཉྙཏཏྟཱ, སམྨཔྤདྷཱནཡོགཏོ ཝཱིརིཡཏཱཔེན ཏཔསྶིནོ, སཔྤཡོགཱ རཱགཱདཱིནཾ སནྟཔནེན ཏཔསྶིནོཏི ¶ ཡོཛེཏབྦཾ. བྷཱཝིཏཏྟཱཏི ཙཏུསཙྩཀམྨཊྛཱནབྷཱཝནཱཡ བྷཱཝིཏཙིཏྟཱ.

ཨེཝཾ ¶ གྷཊཔཎྜིཏེན དྷམྨེ ཀཐིཏེ ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ ཨཔགཏསོཀསལློ པསནྣམཱནསོ གྷཊཔཎྜིཏཾ པསཾསནྟོ –

༢༢༢.

‘‘ཨཱདིཏྟཾ ཝཏ མཾ སནྟཾ, གྷཊསིཏྟཾཝ པཱཝཀཾ;

ཝཱརིནཱ ཝིཡ ཨོསིཉྩཾ, སབྦཾ ནིབྦཱཔཡེ དརཾ.

༢༢༣.

‘‘ཨབྦཧཱི ཝཏ མེ སལླཾ, སོཀཾ ཧདཡནིསྶིཏཾ;

ཡོ མེ སོཀཔརེཏསྶ, པུཏྟསོཀཾ ཨཔཱནུདི.

༢༢༤.

‘‘སྭཱཧཾ ཨབྦཱུལ༹ྷསལློསྨི, སཱིཏིབྷཱུཏོསྨི ནིབྦུཏོ;

ན སོཙཱམི ན རོདཱམི, ཏཝ སུཏྭཱན བྷཱཏིཀ.

༢༢༥.

‘‘ཨེཝཾ ཀརོནྟི སཔྤཉྙཱ, ཡེ ཧོནྟི ཨནུཀམྤཀཱ;

ནིཝཏྟཡནྟི སོཀམྷཱ, གྷཊོ ཛེཊྛཾཝ བྷཱཏརཾ.

༢༢༦.

‘‘ཡསྶ ¶ ཨེཏཱདིསཱ ཧོནྟི, ཨམཙྩཱ པརིཙཱརཀཱ;

སུབྷཱསིཏེན ཨནྭེནྟི, གྷཊོ ཛེཊྛཾཝ བྷཱཏར’’ནྟི. – སེསགཱཐཱ ཨབྷཱསི;

༢༢༥. ཏཏྠ གྷཊོ ཛེཊྛཾཝ བྷཱཏརནྟི ཡཐཱ གྷཊཔཎྜིཏོ ཨཏྟནོ ཛེཊྛབྷཱཏརཾ མཏཔུཏྟསོཀཱབྷིབྷཱུཏཾ ཨཏྟནོ ཨུཔཱཡཀོསལླེན ཙེཝ དྷམྨཀཐཱཡ ཙ ཏཏོ པུཏྟསོཀཏོ ཝིནིཝཏྟཡི, ཨེཝཾ ཨཉྙེཔི སཔྤཉྙཱ ཡེ ཧོནྟི ཨནུཀམྤཀཱ, ཏེ ཉཱཏཱིནཾ ཨུཔཀཱརཾ ཀརོནྟཱིཏི ཨཏྠོ.

༢༢༦. ཡསྶ ཨེཏཱདིསཱ ཧོནྟཱིཏི ཨཡཾ ཨབྷིསམྦུདྡྷགཱཐཱ. ཏསྶཏྠོ – ཡཐཱ ཡེན ཀཱརཎེན པུཏྟསོཀཔརེཏཾ རཱཛཱནཾ ཝཱསུདེཝཾ གྷཊཔཎྜིཏོ སོཀཧརཎཏྠཱཡ སུབྷཱསིཏེན ཨནྭེསི ཨནུཨེསི, ཡསྶ ཨཉྙསྶཱཔི ཨེཏཱདིསཱ པཎྜིཏཱ ཨམཙྩཱ པཊིལདྡྷཱ ཨསྶུ, ཏསྶ ཀུཏོ སོཀོཏི! སེསགཱཐཱ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟཏྠཱ ཨེཝཱཏི.

སཏྠཱ ¶ ཨིམཾ དྷམྨདེསནཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ‘‘ཨེཝཾ, ཨུཔཱསཀ, པོརཱཎཀཔཎྜིཏཱ པཎྜིཏཱནཾ ཀཐཾ སུཏྭཱ ¶ པུཏྟསོཀཾ ཧརིཾསཱུ’’ཏི ཝཏྭཱ སཙྩཱནི པཀཱསེཏྭཱ ཛཱཏཀཾ སམོདྷཱནེསི. སཙྩཔརིཡོསཱནེ ཨུཔཱསཀོ སོཏཱཔཏྟིཕལེ པཏིཊྛཧཱིཏི.

ཀཎྷཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༧. དྷནཔཱལསེཊྛིཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

ནགྒོ དུབྦཎྞརཱུཔོསཱིཏི ཨིདཾ སཏྠརི ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟེ དྷནཔཱལཔེཏཾ ཨཱརབྦྷ ཝུཏྟཾ. ཨནུཔྤནྣེ ཀིར བུདྡྷེ པཎྞརཊྛེ ཨེརཀཙྪནགརེ དྷནཔཱལཀོ ནཱམ སེཊྛི ཨཧོསི ཨསྶདྡྷོ ཨཔྤསནྣོ ཀདརིཡོ ནཏྠིཀདིཊྛིཀོ. ཏསྶ ཀིརིཡཱ པཱལི༹ཏོ ཨེཝ ཝིཉྙཱཡཏི. སོ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ མརུཀནྟཱརེ པེཏོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. ཏསྶ ཏཱལཀྑནྡྷཔྤམཱཎོ ཀཱཡོ ཨཧོསི, སམུཊྛིཏཙྪཝི ཕརུསོ, ཝིརཱུཔཀེསོ, བྷཡཱནཀོ, དུབྦཎྞོ ཨཏིཝིཡ ཝིརཱུཔོ བཱིབྷཙྪདསྶནོ. སོ པཉྩཔཎྞཱས ཝསྶཱནི བྷཏྟསིཏྠཾ ཝཱ ཨུདཀབིནྡུཾ ཝཱ ཨལབྷནྟོ ཝིསུཀྑཀཎྛོཊྛཛིཝ྄ཧོ ཛིགྷཙྪཱཔིཔཱསཱབྷིབྷཱུཏོ ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ ¶ པརིབྦྷམཏི.

ཨཐ ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཏི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ པཝཏྟིཏཝརདྷམྨཙཀྐེ ཨནུཀྐམེན སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརནྟེ སཱཝཏྠིཝཱསིནོ ཝཱཎིཛཱ པཉྩམཏྟཱནི སཀཊསཏཱནི བྷཎྜསྶ པཱུརེཏྭཱ ཨུཏྟརཱཔཐཾ གནྟྭཱ བྷཎྜཾ ཝིཀྐིཎིཏྭཱ པཊིལདྡྷབྷཎྜཾ སཀཊེསུ ཨཱརོཔེཏྭཱ པཊིནིཝཏྟམཱནཱ སཱཡནྷསམཡེ ཨཉྙཏརཾ སུཀྑནདིཾ པཱཔུཎིཏྭཱ ཏཏྠ ཡཱནཾ མུཉྩིཏྭཱ རཏྟིཡཾ ཝཱསཾ ཀཔྤེསུཾ. ཨཐ སོ པེཏོ པིཔཱསཱབྷིབྷཱུཏོ པཱནཱིཡསྶཏྠཱཡ ཨཱགནྟྭཱ ཏཏྠ བིནྡུམཏྟམྤི པཱནཱིཡཾ ཨལབྷིཏྭཱ ཝིགཏཱསོ ཚིནྣམཱུལོ ཝིཡ ཏཱལོ ཚིནྣཔཱདོ པཏི. ཏཾ དིསྭཱ ཝཱཎིཛཱ –

༢༢༧.

‘‘ནགྒོ དུབྦཎྞརཱུཔོསི, ཀིསོ དྷམནིསནྠཏོ;

ཨུཔྥཱསུལིཀོ ཀིསིཀོ, ཀོ ནུ ཏྭམསི མཱརིསཱ’’ཏི. –

ཨིམཱཡ གཱཐཱཡ པུཙྪིཾསུ. ཏཏོ པེཏོ –

༢༢༨.

‘‘ཨཧཾ ¶ བྷདནྟེ པེཏོམྷི, དུགྒཏོ ཡམལོཀིཀོ;

པཱཔཀམྨཾ ཀརིཏྭཱན, པེཏལོཀཾ ཨིཏོ གཏོ’’ཏི. –

ཨཏྟཱནཾ ¶ ཨཱཝིཀཏྭཱ པུན ཏེཧི –

༢༢༩.

‘‘ཀིཾ ནུ ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ, མནསཱ དུཀྐཊཾ ཀཏཾ;

ཀིསྶཀམྨཝིཔཱཀེན, པེཏལོཀཾ ཨིཏོ གཏོ’’ཏི. –

ཀཏཀམྨཾ པུཙྪིཏོ པུབྦེ ནིབྦཏྟཊྛཱནཏོ པཊྛཱཡ ཨཏཱིཏཾ པཙྩུཔྤནྣཾ ཨནཱགཏཉྩ ཨཏྟནོ པཝཏྟིཾ དསྶེནྟོ ཏེསཉྩ ཨོཝཱདཾ དེནྟོ –

༢༣༠.

‘‘ནགརཾ ཨཏྠི པཎྞཱནཾ, ཨེརཀཙྪནྟི ཝིསྶུཏཾ;

ཏཏྠ སེཊྛི པུརེ ཨཱསིཾ, དྷནཔཱལོཏི མཾ ཝིདཱུ.

༢༣༡.

‘‘ཨསཱིཏི སཀཊཝཱཧཱནཾ, ཧིརཉྙསྶ ཨཧོསི མེ;

པཧཱུཏཾ མེ ཛཱཏརཱུཔཾ, མུཏྟཱ ཝེལུ༹རིཡཱ བཧཱུ.

༢༣༢.

‘‘ཏཱཝ མཧདྡྷནསྶཱཔི, ན མེ དཱཏུཾ པིཡཾ ཨཧུ;

པིདཧིཏྭཱ དྭཱརཾ བྷུཉྫིཾ, མཱ མཾ ཡཱཙནཀཱདྡསུཾ.

༢༣༣.

‘‘ཨསྶདྡྷོ མཙྪརཱི ཙཱསིཾ, ཀདརིཡོ པརིབྷཱསཀོ;

དདནྟཱནཾ ཀརོནྟཱནཾ, ཝཱརཡིསྶཾ བཧཱུ ཛནེ.

༢༣༤.

‘‘ཝིཔཱཀོ ¶ ནཏྠི དཱནསྶ, སཾཡམསྶ ཀུཏོ ཕལཾ;

པོཀྑརཉྙོདཔཱནཱནི, ཨཱརཱམཱནི ཙ རོཔིཏེ;

པཔཱཡོ ཙ ཝིནཱསེསིཾ, དུགྒེ སངྐམནཱནི ཙ.

༢༣༥.

‘‘སྭཱཧཾ ཨཀཏཀལྱཱཎོ, ཀཏཔཱཔོ ཏཏོ ཙུཏོ;

ཨུཔཔནྣོ པེཏྟིཝིསཡཾ, ཁུཔྤིཔཱསསམཔྤིཏོ.

༢༣༦.

‘‘པཉྩཔཎྞཱས ཝསྶཱནི, ཡཏོ ཀཱལངྐཏོ ཨཧཾ;

ནཱབྷིཛཱནཱམི བྷུཏྟཾ ཝཱ, པཱིཏཾ ཝཱ པན པཱནིཡཾ.

༢༣༧.

‘‘ཡོ ¶ སཾཡམོ སོ ཝིནཱསོ, ཡོ ཝིནཱསོ སོ སཾཡམོ;

པེཏཱ ཧི ཀིར ཛཱནནྟི, ཡོ སཾཡམོ སོ ཝིནཱསོ.

༢༣༨.

‘‘ཨཧཾ ¶ པུརེ སཾཡམིསྶཾ, ནཱདཱསིཾ བཧུཀེ དྷནེ;

སནྟེསུ དེཡྻདྷམྨེསུ, དཱིཔཾ ནཱཀཱསིམཏྟནོ;

སྭཱཧཾ པཙྪཱནུཏཔྤཱམི, ཨཏྟཀམྨཕལཱུཔགོ.

༢༣༩.

‘‘ཨུདྡྷཾ ཙཏཱུཧི མཱསེཧི, ཀཱལཀིརིཡཱ བྷཝིསྶཏི;

ཨེཀནྟཀཊུཀཾ གྷོརཾ, ནིརཡཾ པཔཏིསྶཧཾ.

༢༤༠.

‘‘ཙཏུཀྐཎྞཾ ཙཏུདྭཱརཾ, ཝིབྷཏྟཾ བྷཱགསོ མིཏཾ;

ཨཡོཔཱཀཱརཔརིཡནྟཾ, ཨཡསཱ པཊིཀུཛྫིཏཾ.

༢༤༡.

‘‘ཏསྶ ཨཡོམཡཱ བྷཱུམི, ཛལིཏཱ ཏེཛསཱ ཡུཏཱ;

སམནྟཱ ཡོཛནསཏཾ, ཕརིཏྭཱ ཏིཊྛཏི སབྦདཱ.

༢༤༢.

‘‘ཏཏྠཱཧཾ དཱིགྷམདྡྷཱནཾ, དུཀྑཾ ཝེདིསྶ ཝེདནཾ;

ཕལཾ པཱཔསྶ ཀམྨསྶ, ཏསྨཱ སོཙཱམཧཾ བྷུསཾ.

༢༤༣.

‘‘ཏཾ ཝཱ ཝདཱམི བྷདྡཾ ཝོ, ཡཱཝནྟེཏྠ སམཱགཏཱ;

མཱཀཏྠ པཱཔཀཾ ཀམྨཾ, ཨཱཝི ཝཱ ཡདི ཝཱ རཧོ.

༢༤༤.

‘‘སཙེ ཏཾ པཱཔཀཾ ཀམྨཾ, ཀརིསྶཐ ཀརོཐ ཝཱ;

ན ཝོ དུཀྑཱ པམུཏྱཏྠི, ཨུཔྤཙྩཱཔི པལཱཡཏཾ.

༢༤༥.

‘‘མཏྟེཡྻཱ ཧོཐ པེཏྟེཡྻཱ, ཀུལེ ཛེཊྛཱཔཙཱཡིཀཱ;

སཱམཉྙཱ ཧོཐ བྲཧྨཉྙཱ, ཨེཝཾ སགྒཾ གམིསྶཐཱ’’ཏི. –

ཨིམཱ གཱཐཱ ཨབྷཱསི.

༢༣༠-༢༣༡. ཏཏྠ ¶ པཎྞཱནནྟི པཎྞཱནཱམརཊྛསྶ ཨེཝཾནཱམཀཱནཾ རཱཛཱུནཾ. ཨེརཀཙྪནྟི ཏསྶ ནགརསྶ ནཱམཾ. ཏཏྠཱཏི ཏསྨིཾ ནགརེ. པུརེཏི པུབྦེ ཨཏཱིཏཏྟབྷཱཝེ ¶ . དྷནཔཱལོཏི མཾ ཝིདཱུཏི ‘‘དྷནཔཱལསེཊྛཱི’’ཏི མཾ ཛཱནནྟི. ཏཡིདཾ ནཱམཾ ཏདཱ མཡ྄ཧཾ ཨཏྠཱནུགཏམེཝཱཏི དསྶེནྟོ ‘‘ཨསཱིཏཱི’’ཏི གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཨསཱིཏི སཀཊཝཱཧཱནནྟི ཝཱིསཏིཁཱརིཀོ ཝཱཧོ, ཡོ སཀཊནྟི ཝུཙྩཏི. ཏེསཾ སཀཊཝཱཧཱནཾ ཨསཱིཏི ཧིརཉྙསྶ ཏཐཱ ཀཧཱཔཎསྶ ཙ མེ ཨཧོསཱིཏི ཡོཛནཱ. པཧཱུཏཾ མེ ཛཱཏརཱུཔནྟི སུཝཎྞམྤི པཧཱུཏཾ ཨནེཀབྷཱརཔརིམཱཎཾ ཨཧོསཱིཏི སམྦནྡྷོ.

༢༣༢-༢༣༣. ན ¶ མེ དཱཏུཾ པིཡཾ ཨཧཱུཏི དཱནཾ དཱཏུཾ མཡ྄ཧཾ པིཡཾ ནཱཧོསི. མཱ མཾ ཡཱཙནཀཱདྡསུནྟི ‘‘ཡཱཙཀཱ མཱ མཾ པསྶིཾསཱུ’’ཏི པིདཧིཏྭཱ གེཧདྭཱརཾ བྷུཉྫཱམི. ཀདརིཡོཏི ཐདྡྷམཙྪརཱི. པརིབྷཱསཀོཏི དཱནཾ དེནྟེ དིསྭཱ བྷཡེན སནྟཛྫཀོ. དདནྟཱནཾ ཀརོནྟཱནནྟི ཨུཔཡོགཏྠེ སཱམིཝཙནཾ, དཱནཱནི དདནྟེ པུཉྙཱནི ཀརོནྟེ. བཧཱུ ཛནེཏི བཧཱུ སཏྟེ. དདནྟཱནཾ ཝཱ ཀརོནྟཱནཾ ཝཱ སམུདཱཡབྷཱུཏཾ བཧུཾ ཛནཾ པུཉྙཀམྨཏོ ཝཱརཡིསྶཾ ནིཝཱརེསིཾ.

༢༣༤-༢༣༦. ཝིཔཱཀོ ནཏྠི དཱནསྶཱཏིཨཱདི དཱནཱདཱིནཾ ནིཝཱརཎེ ཀཱརཎདསྶནཾ. ཏཏྠ ཝིཔཱཀོ ནཏྠི དཱནསྶཱཏི དཱནཀམྨསྶ ཕལཾ ནཱམ ནཏྠི, ཀེཝལཾ པུཉྙཾ པུཉྙནྟི དྷནཝིནཱསོ ཨེཝཱཏི དཱིཔེཏི. སཾཡམསྶཱཏི སཱིལསཾཡམསྶ. ཀུཏོ ཕལནྟི ཀུཏོ ནཱམ ཕལཾ ལབྦྷཏི, ནིརཏྠཀམེཝ སཱིལརཀྑཎནྟི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཨཱརཱམཱནཱིཏི ཨཱརཱམཱུཔཝནཱནཱིཏི ཨཏྠོ. པཔཱཡོཏི པཱནཱིཡསཱལཱ. དུགྒེཏི ཨུདཀཙིཀྑལླཱནཾ ཝསེན དུགྒམཊྛཱནཱནི. སངྐམནཱནཱིཏི སེཏུཡོ. ཏཏོ ཙུཏོཏི ཏཏོ མནུསྶལོཀཏོ ཙུཏོ. པཉྩཔཎྞཱསཱཏི པཉྩཔཉྙཱས. ཡཏོ ཀཱལངྐཏོ ཨཧནྟི ཡདཱ ཀཱལཀཏཱ ཨཧཾ, ཏཏོ པཊྛཱཡ. ནཱབྷིཛཱནཱམཱིཏི ཨེཏྟཀཾ ཀཱལཾ བྷུཏྟཾ ཝཱ པཱིཏཾ ཝཱ ཀིཉྩི ན ཛཱནཱམི.

༢༣༧-༣༨. ཡོ སཾཡམོ སོ ཝིནཱསོཏི ལོབྷཱདིཝསེན ཡཾ སཾཡམནཾ ཀསྶཙི ཨདཱནཾ, སོ ཨིམེསཾ སཏྟཱནཾ ¶ ཝིནཱསོ ནཱམ པེཏཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟཔེཏཱནཾ མཧཱབྱསནསྶ ཧེཏུབྷཱཝཏོ. ‘‘ཡོ ཝིནཱསོ སོ སཾཡམོ’’ཏི ཨིམིནཱ ཡཐཱཝུཏྟསྶ ཨཏྠསྶ ཨེཀནྟིཀབྷཱཝཾ ཝདཏི. པེཏཱ ཧི ཀིར ཛཱནནྟཱིཏི ཨེཏྠ ཧི-སདྡོ ཨཝདྷཱརཎེ, ཀིར-སདྡོ ཨརུཙིསཱུཙནེ. ‘‘སཾཡམོ དེཡྻདྷམྨསྶ ཨཔརིཙྩཱགོ ཝིནཱསཧེཏཱུ’’ཏི ཨིམམཏྠཾ པེཏཱ ཨེཝ ཀིར ཛཱནནྟི པཙྩཀྑཏོ ཨནུབྷུཡྻམཱནཏྟཱ, ན མནུསྶཱཏི. ནཡིདཾ ཡུཏྟཾ མནུསྶཱནམྤི པེཏཱནཾ ཝིཡ ཁུཔྤིཔཱསཱདཱིཧི ཨབྷིབྷུཡྻམཱནཱནཾ དིསྶམཱནཏྟཱ. པེཏཱ པན པུརིམཏྟབྷཱཝེ ཀཏཀམྨསྶ པཱཀཊབྷཱཝཏོ ཏམཏྠཾ སུཊྛུཏརཾ ཛཱནནྟི. ཏེནཱཧ ¶ – ‘‘ཨཧཾ པུརེ སཾཡམིསྶ’’ནྟིཨཱདི. ཏཏྠ སཾཡམིསྶནྟི སཡམྤི དཱནཱདིཔུཉྙཀིརིཡཏོ སཾཡམནཾ སངྐོཙཾ ཨཀཱསིཾ. བཧུཀེ དྷནེཏི མཧནྟེ དྷནེ ཝིཛྫམཱནེ.

༢༤༣. ཏནྟི ¶ ཏསྨཱ. ཝོཏི ཏུམྷེ. བྷདྡཾ ཝོཏི བྷདྡཾ ཀལྱཱཎཾ སུནྡརཾ ཏུམྷཱཀཾ ཧོཏཱུཏི ཝཙནསེསོ. ཡཱཝནྟེཏྠ སམཱགཏཱཏི ཡཱཝནྟོ ཡཱཝཏཀཱ ཨེཏྠ སམཱགཏཱ, ཏེ སབྦེ མམ ཝཙནཾ སུཎཱཐཱཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཨཱཝཱིཏི པཀཱསནཾ པརེསཾ པཱཀཊཝསེན. རཧོཏི པཊིཙྪནྣཾ ཨཔཱཀཊཝསེན. ཨཱཝི ཝཱ པཱཎཱཏིཔཱཏཱདིམུསཱཝཱདཱདིཀཱཡཝཙཱིཔཡོགཝསེན, ཡདི ཝཱ རཧོ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདིཝསེན པཱཔཀཾ ལཱམཀཾ ཨཀུསལཀམྨཾ མཱཀཏྠ མཱ ཀརིཏྠ.

༢༤༤. སཙེ ཏཾ པཱཔཀཾ ཀམྨནྟི ཨཐ པན ཏཾ པཱཔཀམྨཾ ཨཱཡཏིཾ ཀརིསྶཐ, ཨེཏརཧི ཝཱ ཀརོཐ, ནིརཡཱདཱིསུ ཙཏཱུསུ ཨཔཱཡེསུ མནུསྶེསུ ཙ ཨཔྤཱཡུཀཏཱདིཝསེན ཏསྶ ཕལབྷཱུཏཱ དུཀྑཏོ པམུཏྟི པམོཀྑོ ནཱམ ནཏྠི. ཨུཔྤཙྩཱཔི པལཱཡཏནྟི ཨུཔྤཏིཏྭཱ ཨཱཀཱསེན གཙྪནྟཱནམྤི མོཀྑོ ནཏྠིཡེཝཱཏི ཨཏྠོ. ‘‘ཨུཔེཙྩཱ’’ཏིཔི པཱལི༹, ཨིཏོ ཝཱ ཨེཏྟོ ཝཱ པལཱཡནྟེ ཏུམྷེ ཨནུབནྡྷིསྶཏཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡེན ཨུཔེཙྩ སཉྩིཙྩ པལཱཡནྟཱནམྤི ¶ ཏུམྷཱཀཾ ཏཏོ མོཀྑོ ནཏྠི, གཏིཀཱལཱདིཔཙྩཡནྟརསམཝཱཡེ པན སཏི ཝིཔཙྩཏིཡེཝཱཏི ཨཏྠོ. ཨཡཉྩ ཨཏྠོ –

‘‘ན ཨནྟལིཀྑེ ན སམུདྡམཛ྄ཛྷེ, ན པབྦཏཱནཾ ཝིཝརཾ པཝིསྶ;

ན ཝིཛྫཏཱི སོ ཛགཏིཔྤདེསོ, ཡཏྠཊྛིཏོ མུཙྩེཡྻ པཱཔཀམྨཱ’’ཏི. (དྷ. པ. ༡༢༧; མི. པ. ༤.༢.༤) –

ཨིམཱཡ གཱཐཱཡ དཱིཔེཏབྦོ.

༢༤༥. མཏྟེཡྻཱཏི མཱཏུཧིཏཱ. ཧོཐཱཏི ཏེསཾ ཨུཔཊྛཱནཱདཱིནི ཀརོཐ. ཏཐཱ པེཏྟེཡྻཱཏི ཝེདིཏབྦཱ. ཀུལེ ཛེཊྛཱཔཙཱཡིཀཱཏི ཀུལེ ཛེཊྛཀཱནཾ ཨཔཙཱཡནཀརཱ. སཱམཉྙཱཏི སམཎཔཱུཛཀཱ. ཏཐཱ བྲཧྨཉྙཱཏི བཱཧིཏཔཱཔཔཱུཛཀཱཏི ཨཏྠོ. ཨེཝཾ སགྒཾ གམིསྶཐཱཏི ཨིམིནཱ མཡཱ ཝུཏྟནཡེན པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ དེཝལོཀཾ ཨུཔཔཛྫིསྶཐཱཏི ཨཏྠོ. ཡཾ པནེཏྠ ཨཏྠཏོ ན ཝིབྷཏྟཾ, ཏཾ ཧེཊྛཱ ཁལླཱཊིཡཔེཏཝཏྠུཨཱདཱིསུ ཝུཏྟནཡེནེཝ ཝེདིཏབྦཾ.

ཏེ ¶ ¶ ཝཱཎིཛཱ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ སཾཝེགཛཱཏཱ ཏཾ ཨནུཀམྤམཱནཱ བྷཱཛནེཧི པཱནཱིཡཾ གཧེཏྭཱ ཏཾ སཡཱཔེཏྭཱ མུཁེ ཨཱསིཉྩིཾསུ. ཏཏོ མཧཱཛནེན བཧུཝེལཾ ཨཱསིཏྟཾ ཨུདཀཾ ཏསྶ པེཏསྶ པཱཔབལེན ཨདྷོགལ༹ཾ ན ཨོཏིཎྞཾ, ཀུཏོ པིཔཱསཾ པཊིཝིནེསྶཏི. ཏེ ཏཾ པུཙྪིཾསུ – ‘‘ཨཔི ཏེ ཀཱཙི ཨསྶཱསམཏྟཱ ལདྡྷཱ’’ཏི. སོ ཨཱཧ – ‘‘ཡདི མེ ཨེཏྟཀེཧི ཛནེཧི ཨེཏྟཀཾ ཝེལཾ ཨཱསིཉྩམཱནཾ ཨུདཀཾ ཨེཀབིནྡུམཏྟམྤི པརགལ༹ཾ པཝིཊྛཾ, ཨིཏོ པེཏཡོནིཏོ མོཀྑོ མཱ ཧོཏཱུ’’ཏི. ཨཐ ཏེ ཝཱཎིཛཱ ཏཾ སུཏྭཱ ཨཏིཝིཡ སཾཝེགཛཱཏཱ ‘‘ཨཏྠི པན ཀོཙི ཨུཔཱཡོ པིཔཱསཱཝཱུཔསམཱཡཱ’’ཏི ¶ ཨཱཧཾསུ. སོ ཨཱཧ – ‘‘ཨིམསྨིཾ པཱཔཀམྨེ ཁཱིཎེ ཏཐཱགཏསྶ ཝཱ ཏཐཱགཏསཱཝཀཱནཾ ཝཱ དཱནེ དིནྣེ མམ དཱནམུདྡིསིསྶཏི, ཨཧཾ ཨིཏོ པེཏཏྟཏོ མུཙྩིསྶཱམཱི’’ཏི. ཏཾ སུཏྭཱ ཝཱཎིཛཱ སཱཝཏྠིཾ གནྟྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ པཝཏྟིཾ ཨཱརོཙེཏྭཱ སརཎཱནི སཱིལཱནི ཙ གཧེཏྭཱ བུདྡྷཔྤམུཁསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ སཏྟཱཧཾ དཱནཾ དཏྭཱ ཏསྶ པེཏསྶ དཀྑིཎཾ ཨཱདིསིཾསུ. བྷགཝཱ ཏམཏྠཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ ཙཏུནྣཾ པརིསཱནཾ དྷམྨཾ དེསེསི. མཧཱཛནོ ཙ ལོབྷཱདིམཙྪེརམལཾ པཧཱཡ དཱནཱདིཔུཉྙཱབྷིརཏོ ཨཧོསཱིཏི.

དྷནཔཱལསེཊྛིཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༨. ཙཱུལ༹སེཊྛིཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

ནགྒོ ཀིསོ པབྦཛིཏོསི, བྷནྟེཏི ཨིདཾ སཏྠརི ཝེལུ༹ཝནེ ཝིཧརནྟེ ཙཱུལ༹སེཊྛིཔེཏཾ ཨཱརབྦྷ ཝུཏྟཾ. བཱརཱཎསིཡཾ ཀིར ཨེཀོ གཧཔཏི ཨསྶདྡྷོ ཨཔྤསནྣོ མཙྪརཱི ཀདརིཡོ པུཉྙཀིརིཡཱཡ ཨནཱདརོ ཙཱུལ༹སེཊྛི ནཱམ ཨཧོསི. སོ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ པེཏེསུ ནིབྦཏྟི, ཏསྶ ཀཱཡོ ཨཔགཏམཾསལོཧིཏོ ཨཊྛིནྷཱརུཙམྨམཏྟོ མུཎྜོ ཨཔེཏཝཏྠོ ཨཧོསི. དྷཱིཏཱ པནསྶ ཨནུལཱ ཨནྡྷཀཝིནྡེ སཱམིཀསྶ གེཧེ ཝསནྟཱི པིཏརཾ ཨུདྡིསྶ བྲཱཧྨཎེ བྷོཛེཏུཀཱམཱ ཏཎྜུལཱདཱིནི དཱནཱུཔཀརཎཱནི སཛྫེསི. ཏཾ ཉཏྭཱ པེཏོ ཨཱསཱཡ ཨཱཀཱསེན ཏཏྠ གཙྪནྟོ རཱཛགཧཾ སམྤཱཔུཎི. ཏེན ཙ སམཡེན རཱཛཱ ཨཛཱཏསཏྟུ དེཝདཏྟེན ¶ ཨུཡྻོཛིཏོ པིཏརཾ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེཏྭཱ ཏེན ཝིཔྤཊིསཱརེན དུསྶུཔིནེན ཙ ནིདྡཾ ཨནུཔགཙྪནྟོ ཨུཔརིཔཱསཱདཝརགཏོ ཙངྐམནྟོ ཏཾ པེཏཾ ཨཱཀཱསེན གཙྪནྟཾ དིསྭཱ ཨིམཱཡ གཱཐཱཡ པུཙྪི –

༢༤༦.

‘‘ནགྒོ ¶ ཀིསོ པབྦཛིཏོསི བྷནྟེ, རཏྟིཾ ཀུཧིཾ གཙྪསི ཀིསྶཧེཏུ;

ཨཱཙིཀྑ མེ ཏཾ ཨཔི སཀྐུཎེམུ, སབྦེན ཝིཏྟཾ པཊིཔཱདཡེ ཏུཝ’’ནྟི.

ཏཏྠ ¶ པབྦཛིཏོཏི སམཎོ. རཱཛཱ ཀིར ཏཾ ནགྒཏྟཱ མུཎྜཏྟཱ ཙ ‘‘ནགྒོ སམཎོ ཨཡ’’ནྟི སཉྙཱཡ ‘‘ནགྒོ ཀིསོ པབྦཛིཏོསཱི’’ཏིཨཱདིམཱཧ. ཀིསྶཧེཏཱུཏི ཀིནྣིམིཏྟཾ. སབྦེན ཝིཏྟཾ པཊིཔཱདཡེ ཏུཝནྟི ཝིཏྟིཡཱ ཨུཔཀརཎབྷཱུཏཾ ཝིཏྟཾ སབྦེན བྷོགེན ཏུཡ྄ཧཾ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཱནུརཱུཔཾ, སབྦེན ཝཱ ཨུསྶཱཧེན པཊིཔཱདེཡྻཾ སམྤཱདེཡྻཾ. ཏཐཱ ཀཱཏུཾ མཡཾ ཨཔྤེཝ ནཱམ སཀྐུཎེཡྻཱམ, ཏསྨཱ ཨཱཙིཀྑ མེ ཏཾ, ཨེཏཾ ཏཝ ཨཱགམནཀཱརཎཾ མཡ྄ཧཾ ཀཐེཧཱིཏི ཨཏྠོ.

ཨེཝཾ རཉྙཱ པུཊྛོ པེཏོ ཨཏྟནོ པཝཏྟིཾ ཀཐེནྟོ ཏིསྶོ གཱཐཱ ཨབྷཱསི –

༢༤༧.

‘‘བཱརཱཎསཱི ནགརཾ དཱུརགྷུཊྛཾ, ཏཏྠཱཧཾ གཧཔཏི ཨཌྜྷཀོ ཨཧུ དཱིནོ;

ཨདཱཏཱ གེདྷིཏམནོ ཨཱམིསསྨིཾ, དུསྶཱིལྱེན ཡམཝིསཡམྷི པཏྟོ.

༢༤༨.

‘‘སོ སཱུཙིཀཱཡ ཀིལམིཏོ ཏེཧི,

ཏེནེཝ ཉཱཏཱིསུ ཡཱམི ཨཱམིསཀིཉྩིཀྑཧེཏུ;

ཨདཱནསཱིལཱ ན ཙ སདྡཧནྟི,

‘དཱནཕལཾ ཧོཏི པརམྷི ལོཀེ’.

༢༤༩.

‘‘དྷཱིཏཱ ཙ མཡ྄ཧཾ ལཔཏེ ཨབྷིཀྑཎཾ, དསྶཱམི དཱནཾ པིཏཱུནཾ པིཏཱམཧཱནཾ;

ཏམུཔཀྑཊཾ ¶ པརིཝིསཡནྟི བྲཱཧྨཎཱ, ཡཱམི ཨཧཾ ཨནྡྷཀཝིནྡཾ བྷུཏྟུ’’ནྟི.

༢༤༧. ཏཏྠ ¶ དཱུརགྷུཊྛནྟི དཱུརཏོ ཨེཝ གུཎཀིཏྟནཝསེན གྷོསིཏཾ, སབྦཏྠ ཝིསྶུཏཾ པཱཀཊནྟི ཨཏྠོ. ཨཌྜྷཀོཏི ཨཌྜྷོ མཧཱཝིབྷཝོ. དཱིནོཏི ནིཧཱིནཙིཏྟོ ཨདཱནཛ྄ཛྷཱསཡོ. ཏེནཱཧ ‘‘ཨདཱཏཱ’’ཏི. གེདྷིཏམནོ ཨཱམིསསྨིནྟི ཀཱམཱམིསེ ལགྒཙིཏྟོ གེདྷཾ ཨཱཔནྣོ. དུསྶཱིལྱེན ཡམཝིསཡམྷི པཏྟོཏི ཨཏྟནཱ ཀཏེན དུསྶཱིལཀམྨུནཱ ཡམཝིསཡཾ པེཏལོཀཾ པཏྟོ ཨམྷི.

༢༤༨. སོ སཱུཙིཀཱཡ ཀིལམིཏོཏི སོ ཨཧཾ ཝིཛ྄ཛྷནཊྛེན སཱུཙིསདིསཏཱཡ ‘‘སཱུཙིཀཱ’’ཏི ལདྡྷནཱམཱཡ ཛིགྷཙྪཱཡ ཀིལམིཏོ ནིརནྟརཾ ཝིཛ྄ཛྷམཱནོ. ‘‘ཀིལམཐོ’’ཏི ཨིཙྩེཝ ཝཱ པཱཋོ. ཏེཧཱིཏི ‘‘དཱིནོ’’ཏིཨཱདིནཱ ཝུཏྟེཧི པཱཔཀམྨེཧི ཀཱརཎབྷཱུཏེཧི. ཏསྶ ཧི པེཏསྶ ¶ ཏཱནི པཱཔཀམྨཱནི ཨནུསྶརནྟསྶ ཨཏིཝིཡ དོམནསྶཾ ཨུཔྤཛྫི, ཏསྨཱ ཨེཝམཱཧ. ཏེནེཝཱཏི ཏེནེཝ ཛིགྷཙྪཱདུཀྑེན. ཉཱཏཱིསུ ཡཱམཱིཏི ཉཱཏཱིནཾ སམཱིཔཾ ཡཱམི གཙྪཱམི. ཨཱམིསཀིཉྩིཀྑཧེཏཱུཏི ཨཱམིསསྶ ཀིཉྩིཀྑནིམིཏྟཾ, ཀིཉྩི ཨཱམིསཾ པཏྠེནྟོཏི ཨཏྠོ. ཨདཱནསཱིལཱ ན ཙ སདྡཧནྟི, ‘དཱནཕལཾ ཧོཏི པརམྷི ལོཀེ’ཏི ཡཐཱ ཨཧཾ, ཏཐཱ ཨེཝཾ ཨཉྙེཔི མནུསྶཱ ཨདཱནསཱིལཱ ‘‘དཱནསྶ ཕལཾ ཨེཀཾསེན པརལོཀེ ཧོཏཱི’’ཏི ན ཙ སདྡཧནྟི. ཡཏོ ཨཧཾ ཝིཡ ཏེཔི པེཏཱ ཧུཏྭཱ མཧཱདུཀྑཾ པཙྩནུབྷཝནྟཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ.

༢༤༩. ལཔཏེཏི ཀཐེཏི. ཨབྷིཀྑཎནྟི ཨབྷིཎྷཾ བཧུསོ. ཀིནྟི ལཔཏཱིཏི ཨཱཧ ‘‘དསྶཱམི དཱནཾ པིཏཱུནཾ པིཏཱམཧཱན’’ནྟི. ཏཏྠ པིཏཱུནནྟི མཱཏཱཔིཏཱུནཾ, ཙཱུལ༹པིཏུམཧཱཔིཏཱུནཾ ཝཱ. པིཏཱམཧཱནནྟི ཨཡྻཀཔཡྻཀཱནཾ. ཨུཔཀྑཊནྟི སཛྫིཏཾ. པརིཝིསཡནྟཱིཏི བྷོཛཡནྟི. ཨནྡྷཀཝིནྡནྟི ཨེཝཾནཱམཀཾ ནགརཾ. བྷུཏྟུནྟི བྷུཉྫིཏུཾ. ཏཏོ ¶ པརཱ སངྒཱིཏིཀཱརཀེཧི ཝུཏྟཱ –

༢༥༠.

‘‘ཏམཝོཙ རཱཛཱ ‘ཨནུབྷཝིཡཱན ཏམྤི,

ཨེཡྻཱསི ཁིཔྤཾ ཨཧམཔི ཀསྶཾ པཱུཛཾ;

ཨཱཙིཀྑ མེ ཏཾ ཡདི ཨཏྠི ཧེཏུ,

སདྡྷཱཡིཏཾ ཧེཏུཝཙོ སུཎོམ’.

༢༥༡.

‘‘ཏཐཱཏི ¶ ཝཏྭཱ ཨགམཱསི ཏཏྠ, བྷུཉྫིཾསུ བྷཏྟཾ ན ཙ དཀྑིཎཱརཧཱ;

པཙྩཱགམི རཱཛགཧཾ པུནཱཔརཾ, པཱཏུརཧོསི པུརཏོ ཛནཱདྷིཔསྶ.

༢༥༢.

‘‘དིསྭཱན པེཏཾ པུནདེཝ ཨཱགཏཾ, རཱཛཱ ཨཝོཙ ‘ཨཧམཔི ཀིཾ དདཱམི;

ཨཱཙིཀྑ མེ ཏཾ ཡདི ཨཏྠི ཧེཏུ, ཡེན ཏུཝཾ ཙིརཏརཾ པཱིཎིཏོ སིཡཱ’.

༢༥༣.

‘‘བུདྡྷཉྩ སངྒྷཾ པརིཝིསིཡཱན རཱཛ, ཨནྣེན པཱནེན ཙ ཙཱིཝརེན;

ཏཾ དཀྑིཎཾ ཨཱདིས མེ ཧིཏཱཡ, ཨེཝཾ ཨཧཾ ཙིརཏརཾ པཱིཎིཏོ སིཡཱ.

༢༥༤.

‘‘ཏཏོ ཙ རཱཛཱ ནིཔཏིཏྭཱ ཏཱཝདེ, དཱནཾ སཧཏྠཱ ཨཏུལཾ དདིཏྭཱ སངྒྷེ;

ཨཱརོཙེསི པཀཏཾ ཏཐཱགཏསྶ, ཏསྶ ཙ པེཏསྶ དཀྑིཎཾ ཨཱདིསིཏྠ.

༢༥༥.

‘‘སོ ¶ པཱུཛིཏོ ཨཏིཝིཡ སོབྷམཱནོ, པཱཏུརཧོསི པུརཏོ ཛནཱདྷིཔསྶ;

ཡཀྑོཧམསྨི པརམིདྡྷིཔཏྟོ, ན མཡ྄ཧམཏྠི སམཱ སདིསཱ མཱནུསཱ.

༢༥༦.

‘‘པསྶཱནུབྷཱཝཾ ཨཔརིམིཏཾ མམཡིདཾ, ཏཡཱནུདིཊྛཾ ཨཏུལཾ དཏྭཱ སངྒྷེ;

སནྟཔྤིཏོ ¶ སཏཏཾ སདཱ བཧཱུཧི, ཡཱམི ཨཧཾ སུཁིཏོ མནུསྶདེཝཱ’’ཏི.

༢༥༠. ཏཏྠ ཏམཝོཙ རཱཛཱཏི ཏཾ པེཏཾ ཏཐཱ ཝཏྭཱ ཋིཏཾ རཱཛཱ ཨཛཱཏསཏྟུ ཨཝོཙ. ཨནུབྷཝིཡཱན ཏམྤཱིཏི ཏཾ ཏཝ དྷཱིཏུཡཱ ཨུཔཀྑཊཾ དཱནམྤི ཨནུབྷཝིཏྭཱ. ཨེཡྻཱསཱིཏི ཨཱགཙྪེཡྻཱསི. ཀསྶནྟི ཀརིསྶཱམི. ཨཱཙིཀྑ ¶ མེ ཏཾ ཡདི ཨཏྠི ཧེཏཱུཏི སཙེ ཀིཉྩི ཀཱརཎཾ ཨཏྠི, ཏཾ ཀཱརཎཾ མཡ྄ཧཾ ཨཱཙིཀྑ ཀཐེཧི. སདྡྷཱཡིཏནྟི སདྡྷཱཡིཏབྦཾ. ཧེཏུཝཙོཏི ཧེཏུཡུཏྟཝཙནཾ, ‘‘ཨམུཀསྨིཾ ཋཱནེ ཨསུཀེན པཀཱརེན དཱནེ ཀཏེ མཡ྄ཧཾ ཨུཔཀཔྤཏཱི’’ཏི སཀཱརཎཾ ཝཙནཾ ཝདཱཏི ཨཏྠོ.

༢༥༡. ཏཐཱཏི ཝཏྭཱཏི སཱདྷཱུཏི ཝཏྭཱ. ཏཏྠཱཏི ཏསྨིཾ ཨནྡྷཀཝིནྡེ པརིཝེསནཊྛཱནེ. བྷུཉྫིཾསུ བྷཏྟཾ ན ཙ དཀྑིཎཱརཧཱཏི བྷཏྟཾ བྷུཉྫིཾསུ དུསྶཱིལབྲཱཧྨཎཱ, ན ཙ པན དཀྑིཎཱརཧཱ སཱིལཝནྟོ བྷུཉྫིཾསཱུཏི ཨཏྠོ. པུནཱཔརནྟི པུན ཨཔརཾ ཝཱརཾ རཱཛགཧཾ པཙྩཱགམི.

༢༥༢. ཀིཾ དདཱམཱིཏི ‘‘ཀཱིདིསཾ ཏེ དཱནཾ དསྶཱམཱི’’ཏི རཱཛཱ པེཏཾ པུཙྪི. ཡེན ཏུཝནྟི ཡེན ཀཱརཎེན ཏྭཾ. ཙིརཏརནྟི ཙིརཀཱལཾ. པཱིཎིཏོཏི ཏིཏྟོ སིཡཱ, ཏཾ ཀཐེཧཱིཏི ཨཏྠོ.

༢༥༣. པརིཝིསིཡཱནཱཏི བྷོཛེཏྭཱ. རཱཛཱཏི ཨཛཱཏསཏྟུཾ ཨཱལཔཏི. མེ ཧིཏཱཡཱཏི མཡ྄ཧཾ ཧིཏཏྠཱཡ པེཏཏྟབྷཱཝཏོ པརིམུཏྟིཡཱ.

༢༥༤. ཏཏོཏི ཏསྨཱ ཏེན ཝཙནེན, ཏཏོ ཝཱ པཱསཱདཏོ. ནིཔཏིཏྭཱཏི ནིཀྑམིཏྭཱ. ཏཱཝདེཏི ཏདཱ ཨེཝ ཨརུཎུགྒམནཝེལཱཡ. ཡམྷི པེཏོ པཙྩཱགནྟྭཱ རཉྙོ ཨཏྟཱནཾ དསྶེསི, ཏསྨིཾ པུརེབྷཏྟེ ཨེཝ དཱནཾ ཨདཱསི ¶ . སཧཏྠཱཏི སཧཏྠེན. ཨཏུལནྟི ཨཔྤམཱཎཾ ཨུལཱ༹རཾ པཎཱིཏཾ. དཏྭཱ སངྒྷེཏི སངྒྷསྶ དཏྭཱ. ཨཱརོཙེསི པཀཏཾ ཏཐཱགཏསྶཱཏི ‘‘ཨིདཾ, བྷནྟེ, དཱནཾ ཨཉྙཏརཾ པེཏཾ སནྡྷཱཡ པཀཏ’’ནྟི ཏཾ པཝཏྟིཾ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསི. ཨཱརོཙེཏྭཱ ¶ ཙ ཡཐཱ ཏཾ དཱནཾ ཏསྶ ཨུཔཀཔྤཏི, ཨེཝཾ ཏསྶ ཙ པེཏསྶ དཀྑིཎཾ ཨཱདིསིཏྠ ཨཱདིསི.

༢༥༥. སོཏི སོ པེཏོ. པཱུཛིཏོཏི དཀྑིཎཱཡ དིཡྻམཱནཱཡ པཱུཛིཏོ. ཨཏིཝིཡ སོབྷམཱནོཏི དིབྦཱནུབྷཱཝེན ཨཏིཝིཡ ཝིརོཙམཱནོ. པཱཏུརཧོསཱིཏི པཱཏུབྷཝི, རཉྙོ པུརཏོ ཨཏྟཱནཾ དསྶེསི. ཡཀྑོཧམསྨཱིཏི པེཏཏྟབྷཱཝཏོ མུཏྟོ ཡཀྑོ ཨཧཾ ཛཱཏོ དེཝབྷཱཝཾ པཏྟོསྨི. ན མཡ྄ཧམཏྠི སམཱ སདིསཱ མཱནུསཱཏི མཡ྄ཧཾ ཨཱནུབྷཱཝསམྤཏྟིཡཱ སམཱ ཝཱ བྷོགསམྤཏྟིཡཱ སདིསཱ ཝཱ མནུསྶཱ ན སནྟི.

༢༥༦. པསྶཱནུབྷཱཝཾ ¶ ཨཔརིམིཏཾ མམཡིདནྟི ‘‘མམ ཨིདཾ ཨཔརིམཱཎཾ དིབྦཱནུབྷཱཝཾ པསྶཱ’’ཏི ཨཏྟནོ སམྤཏྟིཾ པཙྩཀྑཏོ རཉྙོ དསྶེནྟོ ཝདཏི. ཏཡཱནུདིཊྛཾ ཨཏུལཾ དཏྭཱ སངྒྷེཏི ཨརིཡསངྒྷསྶ ཨཏུལཾ ཨུལཱ༹རཾ དཱནཾ དཏྭཱ མཡ྄ཧཾ ཨནུཀམྤཱཡ ཏཡཱ ཨནུདིཊྛཾ. སནྟཔྤིཏོ སཏཏཾ སདཱ བཧཱུཧཱིཏི ཨནྣཔཱནཝཏྠཱདཱིཧི བཧཱུཧི དེཡྻདྷམྨེཧི ཨརིཡསངྒྷཾ སནྟཔྤེནྟེན ཏཡཱ སདཱ སབྦཀཱལཾ ཡཱཝཛཱིཝཾ ཏཏྠཱཔི སཏཏཾ ནིརནྟརཾ ཨཧཾ སནྟཔྤིཏོ པཱིཎིཏོ. ཡཱམི ཨཧཾ སུཁིཏོ མནུསྶདེཝཱཏི ‘‘ཏསྨཱ ཨཧཾ ཨིདཱནི སུཁིཏོ མནུསྶདེཝ མཧཱརཱཛ ཡཐིཙྪིཏཊྛཱནཾ ཡཱམཱི’’ཏི རཱཛཱནཾ ཨཱཔུཙྪི.

ཨེཝཾ ¶ པེཏེ ཨཱཔུཙྪིཏྭཱ གཏེ རཱཛཱ ཨཛཱཏསཏྟུ ཏམཏྠཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨཱརོཙེསི, བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ སནྟིཀཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱརོཙེསུཾ. བྷགཝཱ ཏམཏྠཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ སམྤཏྟཔརིསཱཡ དྷམྨཾ དེསེསི. ཏཾ སུཏྭཱ མཧཱཛནོ མཙྪེརམལཾ པཧཱཡ དཱནཱདིཔུཉྙཱབྷིརཏོ ཨཧོསཱིཏི.

ཙཱུལཱ༹སེཊྛིཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༩. ཨངྐུརཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

ཡསྶ ཨཏྠཱཡ གཙྪཱམཱཏི ཨིདཾ སཏྠཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརནྟོ ཨངྐུརཔེཏཾ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི. ཀཱམཉྩེཏྠ ཨངྐུརོ པེཏོ ན ཧོཏི, ཏསྶ པན ཙརིཏཾ ཡསྨཱ པེཏསམྦནྡྷཾ, ཏསྨཱ ཏཾ ‘‘ཨངྐུརཔེཏཝཏྠཱུ’’ཏི ཝུཏྟཾ.

ཏཏྲཱཡཾ སངྑེཔཀཐཱ – ཡེ ཏེ ཨུཏྟརམདྷུརཱདྷིཔཏིནོ རཉྙོ མཧཱསཱགརསྶ པུཏྟཾ ཨུཔསཱགརཾ པཊིཙྩ ¶ ཨུཏྟརཱཔཐེ ཀཾསབྷོགེ ཨསིཏཉྫནནགརེ མཧཱཀཾསསྶ དྷཱིཏུཡཱ དེཝགབྦྷཱཡ ཀུཙྪིཡཾ ཨུཔྤནྣཱ ཨཉྫནདེཝཱི ཝཱསུདེཝོ བལདེཝོ ཙནྡདེཝོ སཱུརིཡདེཝོ ཨགྒིདེཝོ ཝརུཎདེཝོ ཨཛྫུནོ པཛྫུནོ གྷཊཔཎྜིཏོ ཨངྐུརོ ཙཱཏི ཝཱསུདེཝཱདཡོ དས བྷཱཏིཀཱཏི ཨེཀཱདས ཁཏྟིཡཱ ཨཧེསུཾ, ཏེསུ ཝཱསུདེཝཱདཡོ བྷཱཏརོ ཨསིཏཉྫནནགརཾ ཨཱདིཾ ཀཏྭཱ དྭཱརཝཏཱིཔརིཡོསཱནེསུ སཀལཛམྦུདཱིཔེ ཏེསཊྛིཡཱ ནགརསཧསྶེསུ སབྦེ རཱཛཱནོ ཙཀྐེན ¶ ཛཱིཝིཏཀྑཡཾ པཱཔེཏྭཱ དྭཱརཝཏིཡཾ ཝསམཱནཱ རཛྫཾ དས ཀོཊྛཱསེ ཀཏྭཱ ཝིབྷཛིཾསུ. བྷགིནིཾ པན ཨཉྫནདེཝིཾ ན སརིཾསུ. པུན སརིཏྭཱ ‘‘ཨེཀཱདས ཀོཊྛཱསེ ཀརོམཱ’’ཏི ཝུཏྟེ ཏེསཾ སབྦཀནིཊྛོ ཨངྐུརོ ‘‘མམ ཀོཊྛཱསཾ ཏསྶཱ དེཐ, ཨཧཾ ཝོཧཱརཾ ཀཏྭཱ ཛཱིཝིསྶཱམི, ཏུམྷེ ཨཏྟནོ ཨཏྟནོ ཛནཔདེསུ སུངྐཾ མཡ྄ཧཾ ཝིསྶཛྫེཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཏེ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ཏསྶ ཀོཊྛཱཡཾ བྷགིནིཡཱ དཏྭཱ ནཝ རཱཛཱནོ དྭཱརཝཏིཡཾ ཝསིཾསུ.

ཨངྐུརོ པན ཝཎིཛྫཾ ཀརོནྟོ ནིཙྩཀཱལཾ མཧཱདཱནཾ དེཏི. ཏསྶ པནེཀོ དཱསོ ¶ བྷཎྜཱགཱརིཀོ ཨཏྠཀཱམོ ཨཧོསི. ཨངྐུརོ པསནྣམཱནསོ ཏསྶ ཨེཀཾ ཀུལདྷཱིཏརཾ གཧེཏྭཱ ཨདཱསི. སོ པུཏྟེ གབྦྷགཏེཡེཝ ཀཱལམཀཱསི. ཨངྐུརོ ཏསྨིཾ ཛཱཏེ ཏསྶ པིཏུནོ དིནྣཾ བྷཏྟཝེཏནཾ ཏསྶ ཨདཱསི. ཨཐ ཏསྨིཾ དཱརཀེ ཝཡཔྤཏྟེ ‘‘དཱསོ ན དཱསོ’’ཏི རཱཛཀུལེ ཝིནིཙྪཡོ ཨུཔྤཛྫི. ཏཾ སུཏྭཱ ཨཉྫནདེཝཱི དྷེནཱུཔམཾ ཝཏྭཱ ‘‘མཱཏུ བྷུཛིསྶཱཡ པུཏྟོཔི བྷུཛིསྶོ ཨེཝཱ’’ཏི དཱསབྱཏོ མོཙེསི.

དཱརཀོ པན ལཛྫཱཡ ཏཏྠ ཝསིཏུཾ ཨཝིསཧནྟོ རོརུཝནགརཾ གནྟྭཱ ཏཏྠ ཨཉྙཏརསྶ ཏུནྣཝཱཡསྶ དྷཱིཏརཾ གཧེཏྭཱ ཏུནྣཝཱཡསིཔྤེན ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེསི. ཏེན སམཡེན རོརུཝནགརེ ཨསཡ྄ཧམཧཱསེཊྛི ནཱམ ཨཧོསི. སོ སམཎབྲཱཧྨཎཀཔཎདྡྷིཀཝནིབྦཀཡཱཙཀཱནཾ མཧཱདཱནཾ དེཏི. སོ ཏུནྣཝཱཡོ སེཊྛིནོ གྷརཾ ཨཛཱནནྟཱནཾ པཱིཏིསོམནསྶཛཱཏོ ཧུཏྭཱ ཨསཡ྄ཧསེཊྛིནོ ནིཝེསནཾ དཀྑིཎབཱཧུཾ པསཱརེཏྭཱ དསྶེསི ‘‘ཨེཏྠ གནྟྭཱ ལདྡྷབྦཾ ལབྷནྟཱུ’’ཏི. ཏསྶ ཀམྨཾ པཱལི༹ཡཾཡེཝ ཨཱགཏཾ.

སོ ཨཔརེན སམཡེན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ མརུབྷཱུམིཡཾ ཨཉྙཏརསྨིཾ ནིགྲོདྷརུཀྑེ བྷུམྨདེཝཏཱ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི, ཏསྶ དཀྑིཎཧཏྠོ སབྦཀཱམདདོ ཨཧོསི. ཏསྨིཾཡེཝ ཙ རོརུཝེ ཨཉྙཏརོ པུརིསོ ཨསཡ྄ཧསེཊྛིནོ དཱནེ བྱཱཝཊོ ཨསྶདྡྷོ ཨཔྤསནྣོ མིཙྪཱདིཊྛིཀོ པུཉྙཀིརིཡཱཡ ཨནཱདརོ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཏསྶ དེཝཔུཏྟསྶ ཝསནཊྛཱནསྶ ཨཝིདཱུརེ པེཏོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. ཏེན ཙ ¶ ཀཏཀམྨཾ པཱལི༹ཡཾཡེཝ ཨཱགཏཾ. ཨསཡ྄ཧམཧཱསེཊྛི པན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཏཱཝཏིཾསབྷཝནེ སཀྐསྶ དེཝརཉྙོ སཧབྱཏཾ ཨུཔགཏོ.

ཨཐ ¶ ཨཔརེན སམཡེན ཨངྐུརོ པཉྩཧི སཀཊསཏེཧི, ཨཉྙཏརོ ཙ བྲཱཧྨཎོ པཉྩཧི སཀཊསཏེཧཱིཏི དྭེཔི ཛནཱ སཀཊསཧསྶེན བྷཎྜཾ ཨཱདཱཡ མརུཀནྟཱརམགྒཾ པཊིཔནྣཱ མགྒམཱུལ༹ྷཱ ཧུཏྭཱ བཧུཾ དིཝསཾ ཏཏྠེཝ ཝིཙརནྟཱ པརིཀྑཱིཎཏིཎོདཀཱཧཱརཱ ཨཧེསུཾ. ཨངྐུརོ ཨསྶདཱུཏེཧི ཙཏཱུསུ དིསཱསུ པཱནིཡཾ མགྒཱཔེསི. ཨཐ སོ ཀཱམདདཧཏྠོ ཡཀྑོ ཏཾ ཏེསཾ བྱསནཔྤཏྟིཾ དིསྭཱ ཨངྐུརེན པུབྦེ ¶ ཨཏྟནོ ཀཏཾ ཨུཔཀཱརཾ ཙིནྟེཏྭཱ ‘‘ཧནྡ དཱནི ཨིམསྶ མཡཱ ཨཝསྶཡེན བྷཝིཏབྦ’’ནྟི ཨཏྟནོ ཝསནཝཊརུཀྑཾ དསྶེསི. སོ ཀིར ཝཊརུཀྑོ སཱཁཱཝིཊཔསམྤནྣོ གྷནཔལཱསོ སནྡཙྪཱཡོ ཨནེཀསཧསྶཔཱརོཧོ ཨཱཡཱམེན ཝིཏྠཱརེན ཨུབྦེདྷེན ཙ ཡོཛནཔརིམཱཎོ ཨཧོསི. ཏཾ དིསྭཱ ཨངྐུརོ ཧཊྛཏུཊྛོ ཏསྶ ཧེཊྛཱ ཁནྡྷཱཝཱརཾ བནྡྷཱཔེསི. ཡཀྑོ ཨཏྟནོ དཀྑིཎཧཏྠཾ པསཱརེཏྭཱ པཋམཾ ཏཱཝ པཱནཱིཡེན སབྦཾ ཛནཾ སནྟཔྤེསི. ཏཏོ ཡོ ཡོ ཡཾ ཡཾ ཨིཙྪཏི, ཏསྶ ཏསྶ ཏཾ ཏཾ ཨདཱསི.

ཨེཝཾ ཏསྨིཾ མཧཱཛནེ ནཱནཱཝིདྷེན ཨནྣཔཱནཱདིནཱ ཡཐཱཀཱམཾ སནྟཔྤིཏེ པཙྪཱ ཝཱུཔསནྟེ མགྒཔརིསྶམེ སོ བྲཱཧྨཎཝཱཎིཛོ ཨཡོནིསོ མནསིཀརོནྟོ ཨེཝཾ ཙིནྟེསི – ‘‘དྷནལཱབྷཱཡ ཨིཏོ ཀམྦོཛཾ གནྟྭཱ མཡཾ ཀིཾ ཀརིསྶཱམ, ཨིམམེཝ པན ཡཀྑཾ ཡེན ཀེནཙི ཨུཔཱཡེན གཧེཏྭཱ ཡཱནཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ ཨམྷཱཀཾ ནགརམེཝ གམིསྶཱམཱ’’ཏི. ཨེཝཾ ཙིནྟེཏྭཱ ཏམཏྠཾ ཨངྐུརསྶ ཀཐེནྟོ –

༢༥༧.

‘‘ཡསྶ ཨཏྠཱཡ གཙྪཱམ, ཀམྦོཛཾ དྷནཧཱརཀཱ;

ཨཡཾ ཀཱམདདོ ཡཀྑོ, ཨིམཾ ཡཀྑཾ ནཡཱམསེ.

༢༥༨.

‘‘ཨིམཾ ཡཀྑཾ གཧེཏྭཱན, སཱདྷུཀེན པསཡ྄ཧ ཝཱ;

ཡཱནཾ ཨཱརོཔཡིཏྭཱན, ཁིཔྤཾ གཙྪཱམ དྭཱརཀ’’ནྟི. –

གཱཐཱདྭཡམཱཧ. ཏཏྠ ཡསྶ ཨཏྠཱཡཱཏི ཡསྶ ཀཱརཎཱ. ཀམྦོཛནྟི ཀམྦོཛརཊྛཾ. དྷནཧཱརཀཱཏི བྷཎྜཝིཀྐཡེན ལདྡྷདྷནཧཱརིནོ. ཀཱམདདོཏི ཨིཙྪིཏིཙྪིཏདཱཡཀོ. ཡཀྑོཏི དེཝཔུཏྟོ. ནཡཱམསེཏི ནཡིསྶཱམ ¶ . སཱདྷུཀེནཱཏི ཡཱཙནེན. པསཡ྄ཧཱཏི ཨབྷིབྷཝིཏྭཱ བལཀྐཱརེན, ཡཱནནྟི སུཁཡཱནཾ ¶ . དྭཱརཀནྟི དྭཱརཝཏཱིནགརཾ. ཨཡཾ ཧེཏྠཱདྷིཔྤཱཡོ – ཡདཏྠཾ མཡཾ ཨིཏོ ཀམྦོཛཾ གནྟུཀཱམཱ, ཏེན གམནེན སཱདྷེཏབྦོ ཨཏྠོ ཨིདྷེཝ སིཛ྄ཛྷཏི. ཨཡཉྷི ཡཀྑོ ཀཱམདདོ, ཏསྨཱ ¶ ཨིམཾ ཡཀྑཾ ཡཱཙིཏྭཱ ཏསྶ ཨནུམཏིཡཱ ཝཱ, སཙེ སཉྙཏྟིཾ ན གཙྪཏི, བལཀྐཱརེན ཝཱ ཡཱནཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ ཡཱནེ པཙྪཱབཱཧཾ བནྡྷིཏྭཱ ཏཾ གཧེཏྭཱ ཨིཏོཡེཝ ཁིཔྤཾ དྭཱརཝཏཱིནགརཾ གཙྪཱམཱཏི.

ཨེཝཾ པན བྲཱཧྨཎེན ཝུཏྟོ ཨངྐུརོ སཔྤུརིསདྷམྨེ ཋཏྭཱ ཏསྶ ཝཙནཾ པཊིཀྑིཔནྟོ –

༢༥༩.

‘‘ཡསྶ རུཀྑསྶ ཚཱཡཱཡ, ནིསཱིདེཡྻ སཡེཡྻ ཝཱ;

ན ཏསྶ སཱཁཾ བྷཉྫེཡྻ, མིཏྟདུབྦྷོ ཧི པཱཔཀོ’’ཏི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ན བྷཉྫེཡྻཱཏི ན ཚིནྡེཡྻ. མིཏྟདུབྦྷོཏི མིཏྟེསུ དུབྦྷནཾ ཏེསཾ ཨནཏྠུཔྤཱདནཾ. པཱཔཀོཏི ཨབྷདྡཀོ མིཏྟདུབྦྷོ. ཡོ ཧི སཱིཏཙྪཱཡོ རུཀྑོ གྷམྨཱབྷིཏཏྟསྶ པུརིསསྶ པརིསྶམཝིནོདཀོ, ཏསྶཱཔི ནཱམ པཱཔཀཾ ན ཙིནྟེཏབྦཾ, ཀིམངྐཾ པན སཏྟབྷཱུཏེསུ. ཨཡཾ དེཝཔུཏྟོ སཔྤུརིསོ པུབྦཀཱརཱི ཨམྷཱཀཾ དུཀྑཔནཱུདཀོ བཧཱུཔཀཱརོ, ན ཏསྶ ཀིཉྩི ཨནཏྠཾ ཙིནྟེཏབྦཾ, ཨཉྙདཏྠུ སོ པཱུཛེཏབྦོ ཨེཝཱཏི དསྶེཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ བྲཱཧྨཎཱ ‘‘ཨཏྠསྶ མཱུལཾ ནིཀཏིཝིནཡོ’’ཏི ནཱིཏིམགྒཾ ནིསྶཱཡ ཨངྐུརསྶ པཊིལོམཔཀྑེ ཋཏྭཱ –

༢༦༠.

‘‘ཡསྶ རུཀྑསྶ ཚཱཡཱཡ, ནིསཱིདེཡྻ སཡེཡྻ ཝཱ;

ཁནྡྷམྤི ཏསྶ ཚིནྡེཡྻ, ཨཏྠོ ཙེ ཏཱདིསོ སིཡཱ’’ཏི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཨཏྠོ ཙེ ཏཱདིསོ སིཡཱཏི ཏཱདིསེན དབྦསམྦྷཱརེན སཙེ ཨཏྠོ བྷཝེཡྻ, ཏསྶ རུཀྑསྶ ཁནྡྷམྤི ཚིནྡེཡྻ, ཀིམངྒཾ པན སཱཁཱདཡོཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ.

ཨེཝཾ ¶ བྲཱཧྨཎེན ཝུཏྟེ ཨངྐུརོ སཔྤུརིསདྷམྨཾཡེཝ པགྒཎྷནྟོ –

༢༦༡.

‘‘ཡསྶ ¶ རུཀྑསྶ ཚཱཡཱཡ, ནིསཱིདེཡྻ སཡེཡྻ ཝཱ;

ན ཏསྶ པཏྟཾ བྷིནྡེཡྻ, མིཏྟདུབྦྷོ ཧི པཱཔཀོ’’ཏི. –

ཨིམཾ གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ¶ ན ཏསྶ པཏྟཾ བྷིནྡེཡྻཱཏི ཏསྶ རུཀྑསྶ ཨེཀཔཎྞམཏྟམྤི ན པཱཏེཡྻ, པགེཝ སཱཁཱདིཀེཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ.

པུནཔི བྲཱཧྨཎོ ཨཏྟནོ ཝཱདཾ པགྒཎྷནྟོ –

༢༦༢.

‘‘ཡསྶ རུཀྑསྶ ཚཱཡཱཡ, ནིསཱིདེཡྻ སཡེཡྻ ཝཱ;

སམཱུལམྤི ཏཾ ཨབྦུཧེ, ཨཏྠོ ཙེ ཏཱདིསོ སིཡཱ’’ཏི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ སམཱུལམྤི ཏཾ ཨབྦུཧེཏི ཏཾ ཏཏྠ སམཱུལམྤི སཧ མཱུལེནཔི ཨབྦུཧེཡྻ, ཨུདྡྷརེཡྻཱཏི ཨཏྠོ.

ཨེཝཾ བྲཱཧྨཎེན ཝུཏྟེ པུན ཨངྐུརོ ཏཾ ནཱིཏིཾ ནིརཏྠཀཾ ཀཱཏུཀཱམོ –

༢༦༣.

‘‘ཡསྶེཀརཏྟིམྤི གྷརེ ཝསེཡྻ, ཡཏྠནྣཔཱནཾ པུརིསོ ལབྷེཐ;

ན ཏསྶ པཱཔཾ མནསཱཔི ཙིནྟཡེ, ཀཏཉྙུཏཱ སཔྤུརིསེཧི ཝཎྞིཏཱ.

༢༦༤.

‘‘ཡསྶེཀརཏྟིམྤི གྷརེ ཝསེཡྻ, ཨནྣེན པཱནེན ཨུཔཊྛིཏོ སིཡཱ;

ན ཏསྶ པཱཔཾ མནསཱཔི ཙིནྟཡེ, ཨདུབྦྷཔཱཎཱི དཧཏེ མིཏྟདུབྦྷིཾ.

༢༦༥.

‘‘ཡོ པུབྦེ ཀཏཀལྱཱཎོ, པཙྪཱ པཱཔེན ཧིཾསཏི;

ཨལླཔཱཎིཧཏོ པོསོ, ན སོ བྷདྲཱནི པསྶཏཱི’’ཏི. –

ཨིམཱ ཏིསྶོ གཱཐཱ ཨབྷཱསི.

༢༦༣. ཏཏྠ ཡསྶཱཏི ཡསྶ པུགྒལསྶ. ཨེཀརཏྟིམྤཱིཏི ཨེཀརཏྟིམཏྟམྤི ཀེཝལཾ གེཧེ ཝསེཡྻ. ཡཏྠནྣཔཱནཾ པུརིསོ ལབྷེཐཱཏི ཡསྶ སནྟིཀེ ཀོཙི པུརིསོ ཨནྣཔཱནཾ ཝཱ ཡཾཀིཉྩི བྷོཛནཾ ¶ ཝཱ ལབྷེཡྻ. ན ཏསྶ ¶ པཱཔཾ མནསཱཔི ཙིནྟཡེཏི ཏསྶ པུགྒལསྶ ཨབྷདྡཀཾ ཨནཏྠཾ ¶ མནསཱཔི ན ཙིནྟེཡྻ ན པིཧེཡྻ, པགེཝ ཀཱཡཝཱཙཱཧི. ཀསྨཱཏི ཙེ? ཀཏཉྙུཏཱ སཔྤུརིསེཧི ཝཎྞིཏཱཏི ཀཏཉྙུཏཱ ནཱམ བུདྡྷཱདཱིཧི ཨུཏྟམཔུརིསེཧི པསཾསིཏཱ.

༢༦༤. ཨུཔཊྛིཏོཏི པཡིརུཔཱསིཏོ ‘‘ཨིདཾ གཎྷ ཨིདཾ བྷུཉྫཱ’’ཏི ཨནྣཔཱནཱདིནཱ ཨུཔཊྛིཏོ. ཨདུབྦྷཔཱཎཱིཏི ཨཧིཾསཀཧཏྠོ ཧཏྠསཾཡཏོ. དཧཏེ མིཏྟདུབྦྷིནྟི ཏཾ མིཏྟདུབྦྷིཾ པུགྒལཾ དཧཏི ཝིནཱསེཏི, ཨཔྤདུཊྛེ ཧིཏཛ྄ཛྷཱསཡསམྤནྣེ པུགྒལེ པརེན ཀཏོ ཨཔརཱདྷོ ཨཝིསེསེན ཏསྶེཝ ཨནཏྠཱཝཧོ, ཨཔྤདུཊྛོ པུགྒལོ ཨཏྠཏོ ཏཾ དཧཏི ནཱམ. ཏེནཱཧ བྷགཝཱ –

‘‘ཡོ ཨཔྤདུཊྛསྶ ནརསྶ དུསྶཏི, སུདྡྷསྶ པོསསྶ ཨནངྒཎསྶ;

ཏམེཝ བཱལཾ པཙྩེཏི པཱཔཾ, སུཁུམོ རཛོ པཊིཝཱཏཾཝ ཁིཏྟོ’’ཏི. (དྷ. པ. ༡༢༥; ཛཱ. ༡.༥.༩༤; སཾ. ནི. ༡.༢༢);

༢༦༥. ཡོ པུབྦེ ཀཏཀལྱཱཎོཏི ཡོ པུགྒལོ ཀེནཙི སཱདྷུནཱ ཀཏབྷདྡཀོ ཀཏཱུཔཀཱརོ. པཙྪཱ པཱཔེན ཧིཾསཏཱིཏི ཏཾ པུབྦཀཱརིནཾ ཨཔརབྷཱགེ པཱཔེན ཨབྷདྡཀེན ཨནཏྠཀེན བཱདྷཏི. ཨལླཔཱཎིཧཏོ པོསོཏི ཨལླཔཱཎིནཱ ཨུཔཀཱརཀིརིཡཱཡ ཨལླཔཱཎིནཱ དྷོཏཧཏྠེན པུབྦཀཱརིནཱ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡེན ཧཏོ བཱདྷིཏོ, ཏསྶ ཝཱ པུབྦཀཱརིནོ བཱདྷནེན ཧཏོ ཨལླཔཱཎིཧཏོ ནཱམ, ཨཀཏཉྙུཔུགྒལོ. ན སོ བྷདྲཱནི པསྶཏཱིཏི སོ ཡཐཱཝུཏྟཔུགྒལོ ཨིདྷལོཀེ ཙ པརལོཀེ ཙ ཨིཊྛཱནི ན པསྶཏི, ན ཝིནྡཏི, ན ལབྷཏཱིཏི ཨཏྠོ.

ཨེཝཾ ¶ སཔྤུརིསདྷམྨཾ པགྒཎྷནྟེན ཨངྐུརེན ཨབྷིབྷཝིཏྭཱ ཝུཏྟོ སོ བྲཱཧྨཎོ ནིརུཏྟརོ ཏུཎྷཱི ཨཧོསི. ཡཀྑོ པན ཏེསཾ དྭིནྣཾ ཝཙནཔཊིཝཙནཱནི སུཏྭཱ བྲཱཧྨཎསྶ ཀུཛ྄ཛྷིཏྭཱཔི ‘‘ཧོཏུ ཨིམསྶ དུཊྛབྲཱཧྨཎསྶ ཀཏྟབྦཾ པཙྪཱ ཛཱནིསྶཱམཱི’’ཏི ཨཏྟནོ ཀེནཙི ཨནབྷིབྷཝནཱིཡཏམེཝ ཏཱཝ དསྶེནྟོ –

༢༦༦.

‘‘ནཱཧཾ ¶ དེཝེན ཝཱ མནུསྶེན ཝཱ, ཨིསྶརིཡེན ཝཱ ཧཾ སུཔྤསཡ྄ཧོ;

ཡཀྑོཧམསྨི པརམིདྡྷིཔཏྟོ, དཱུརངྒམོ ཝཎྞབལཱུཔཔནྣོ’’ཏི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ དེཝེན ཝཱཏི ཡེན ཀེནཙི དེཝེན ཝཱ. མནུསྶེན ཝཱཏི ཨེཏྠཱཔི ཨེསེཝ ནཡོ. ཨིསྶརིཡེན ¶ ཝཱཏི དེཝིསྶརིཡེན ཝཱ མནུསྶིསྶརིཡེན ཝཱ. ཏཏྠ དེཝིསྶརིཡཾ ནཱམ ཙཏུམཧཱརཱཛིཀསཀྐསུཡཱམཱདཱིནཾ དེཝིདྡྷི, མནུསྶིསྶརིཡཾ ནཱམ ཙཀྐཝཏྟིཨཱདཱིནཾ པུཉྙིདྡྷི. ཏསྨཱ ཨིསྶརིཡགྒཧཎེན མཧཱནུབྷཱཝེ དེཝམནུསྶེ སངྒཎྷཱཏི. མཧཱནུབྷཱཝཱཔི ཧི དེཝཱ ཨཏྟནོ པུཉྙཕལཱུཔཏྠམྦྷིཏེ མནུསྶེཔི ཨསཏི པཡོགཝིཔཏྟིཡཾ ཨབྷིབྷཝིཏུཾ ན སཀྐོནྟི, པགེཝ ཨིཏརེ. ཧནྟི ཨསཧནེ ནིཔཱཏོ. ན སུཔྤསཡ྄ཧོཏི ཨཔྤདྷཾསིཡོ. ཡཀྑོཧམསྨི པརམིདྡྷིཔཏྟོཏི ཨཏྟནོ པུཉྙཕལེན ཨཧཾ ཡཀྑཏྟཾ ཨུཔགཏོ ཨསྨི, ཡཀྑོཝ སམཱནོ ན ཡོ ཝཱ སོ ཝཱ, ཨཐ ཁོ པརམིདྡྷིཔཏྟོ པརམཱཡ ཨུཏྟམཱཡ ཡཀྑིདྡྷིཡཱ སམནྣཱགཏོ. དཱུརངྒམོཏི ཁཎེནེཝ དཱུརམྤི ཋཱནཾ གནྟུཾ སམཏྠོ. ཝཎྞབལཱུཔཔནྣོཏི རཱུཔསམྤཏྟིཡཱ སརཱིརབལེན ཙ ཨུཔཔནྣོ སམནྣཱགཏོཏི ཏཱིཧིཔི པདེཧི མནྟཔྤཡོགཱདཱིཧི ཨཏྟནོ ཨནབྷིབྷཝནཱིཡཏཾཡེཝ དསྶེཏི. རཱུཔསམྤནྣོ ཧི པརེསཾ བཧུམཱནིཏོ ཧོཏི, རཱུཔསམྤདཾ ནིསྶཱཡ ¶ ཝིསབྷཱགཝཏྠུནཱཔི ཨནཱཀཌྜྷནིཡོཝཱཏི ཝཎྞསམྤདཱ ཨནབྷིབྷཝནཱིཡཀཱརཎནྟི ཝུཏྟཱ.

ཨིཏོ པརཾ ཨངྐུརསྶ ཙ དེཝཔུཏྟསྶ ཙ ཝཙནཔཊིཝཙནཀཐཱ ཧོཏི –

༢༦༧.

‘‘པཱཎི ཏེ སབྦསོཝཎྞོ, པཉྩདྷཱརོ མདྷུསྶཝོ;

ནཱནཱརསཱ པགྒྷརནྟི, མཉྙེཧཾ ཏཾ པུརིནྡདཾ.

༢༦༨.

‘‘ནཱམྷི དེཝོ ན གནྡྷབྦོ, ནཱཔི སཀྐོ པུརིནྡདོ;

པེཏཾ མཾ ཨངྐུར ཛཱནཱཧི, རོརུཝམྷཱ ཨིདྷཱགཏཾ.

༢༦༩.

‘‘ཀིཾསཱིལོ ཀིཾསམཱཙཱརོ, རོརུཝསྨིཾ པུརེ ཏུཝཾ;

ཀེན ཏེ བྲཧྨཙརིཡེན, པུཉྙཾ པཱཎིམྷི ཨིཛ྄ཛྷཏི.

༢༧༠.

‘‘ཏུནྣཝཱཡོ ¶ པུརེ ཨཱསིཾ, རོརུཝསྨིཾ ཏདཱ ཨཧཾ;

སུཀིཙྪཝུཏྟི ཀཔཎོ, ན མེ ཝིཛྫཏི དཱཏཝེ.

༢༧༡.

‘‘ནིཝེསནཉྩ མེ ཨཱསི, ཨསཡ྄ཧསྶ ཨུཔནྟིཀེ;

སདྡྷསྶ དཱནཔཏིནོ, ཀཏཔུཉྙསྶ ལཛྫིནོ.

༢༧༢.

‘‘ཏཏྠ ¶ ཡཱཙནཀཱཡནྟི, ནཱནཱགོཏྟཱ ཝནིབྦཀཱ;

ཏེ ཙ མཾ ཏཏྠ པུཙྪནྟི, ཨསཡ྄ཧསྶ ནིཝེསནཾ.

༢༧༣.

‘‘ཀཏྠ གཙྪཱམ བྷདྡཾ ཝོ, ཀཏྠ དཱནཾ པདཱིཡཏི;

ཏེསཱཧཾ པུཊྛོ ཨཀྑཱམི, ཨསཡ྄ཧསྶ ནིཝེསནཾ.

༢༧༤.

‘‘པགྒཡ྄ཧ དཀྑིཎཾ བཱཧུཾ, ཨེཏྠ གཙྪཐ བྷདྡཾ ཝོ;

ཨེཏྠ དཱནཾ པདཱིཡཏི, ཨསཡ྄ཧསྶ ནིཝེསནེ.

༢༧༥.

‘‘ཏེན པཱཎི ཀཱམདདོ, ཏེན པཱཎི མདྷུསྶཝོ;

ཏེན མེ བྲཧྨཙརིཡེན, པུཉྙཾ པཱཎིམྷི ཨིཛ྄ཛྷཏི.

༢༧༦.

‘‘ན ཀིར ཏྭཾ ཨདཱ དཱནཾ, སཀཔཱཎཱིཧི ཀསྶཙི;

པརསྶ དཱནཾ ཨནུམོདམཱནོ, པཱཎིཾ པགྒཡ྄ཧ པཱཝདི.

༢༧༧.

‘‘ཏེན པཱཎི ཀཱམདདོ, ཏེན པཱཎི མདྷུསྶཝོ;

ཏེན ཏེ བྲཧྨཙརིཡེན, པུཉྙཾ པཱཎིམྷི ཨིཛ྄ཛྷཏི.

༢༧༨.

‘‘ཡོ སོ དཱནམདཱ བྷནྟེ, པསནྣོ སཀཔཱཎིབྷི;

སོ ཧིཏྭཱ མཱནུསཾ དེཧཾ, ཀིཾ ནུ སོ དིསཏཾ གཏོ.

༢༧༩.

‘‘ནཱཧཾ པཛཱནཱམི ཨསཡ྄ཧསཱཧིནོ, ཨངྒཱིརསསྶ གཏིཾ ཨཱགཏིཾ ཝཱ;

སུཏཉྩ ¶ མེ ཝེསྶཝཎསྶ སནྟིཀེ, སཀྐསྶ སཧབྱཏཾ གཏོ ཨསཡ྄ཧོ.

༢༨༠.

‘‘ཨལམེཝ ཀཱཏུཾ ཀལྱཱཎཾ, དཱནཾ དཱཏུཾ ཡཐཱརཧཾ;

པཱཎིཾ ཀཱམདདཾ དིསྭཱ, ཀོ པུཉྙཾ ན ཀརིསྶཏི.

༢༨༡.

‘‘སོ ¶ ཧི ནཱུན ཨིཏོ གནྟྭཱ, ཨནུཔྤཏྭཱན དྭཱརཀཾ;

དཱནཾ པཊྛཔཡིསྶཱམི, ཡཾ མམསྶ སུཁཱཝཧཾ.

༢༨༢.

‘‘དསྶཱམནྣཉྩ ¶ པཱནཉྩ, ཝཏྠསེནཱསནཱནི ཙ;

པཔཉྩ ཨུདཔཱནཉྩ, དུགྒེ སངྐམནཱནི ཙཱ’’ཏི. –

པནྣརས ཝཙནཔཊིཝཙནགཱཐཱ ཧོནྟི.

༢༦༧. ཏཏྠ པཱཎི ཏེཏི ཏཝ དཀྑིཎཧཏྠོ. སབྦསོཝཎྞོཏི སབྦསོ སུཝཎྞཝཎྞོ. པཉྩདྷཱརོཏི པཉྩཧི ཨངྒུལཱིཧི པརེཧི ཀཱམིཏཝཏྠཱུནཾ དྷཱརཱ ཨེཏསྶ སནྟཱིཏི པཉྩདྷཱརོ. མདྷུསྶཝོཏི མདྷུརརསཝིསྶནྡཀོ. ཏེནཱཧ ‘‘ནཱནཱརསཱ པགྒྷརནྟཱི’’ཏི, མདྷུརཀཊུཀཀསཱཝཱདིབྷེདཱ ནཱནཱཝིདྷཱ རསཱ ཝིསྶནྡནྟཱིཏི ཨཏྠོ. ཡཀྑསྶ ཧི ཀཱམདདེ མདྷུརཱདིརསསམྤནྣཱནི ཝིཝིདྷཱནི ཁཱདནཱིཡབྷོཛནཱིཡཱནི ཧཏྠེ ཝིསྶཛྫནྟེ མདྷུརཱདིརསཱ པགྒྷརནྟཱིཏི ཝུཏྟཾ. མཉྙེཧཾ ཏཾ པུརིནྡདནྟི མཉྙེ ཨཧཾ ཏཾ པུརིནྡདཾ སཀྐཾ, ‘‘ཨེཝཾམཧཱནུབྷཱཝོ སཀྐོ དེཝརཱཛཱ’’ཏི ཏཾ ཨཧཾ མཉྙཱམཱིཏི ཨཏྠོ.

༢༦༨. ནཱམྷི དེཝོཏི ཝེསྶཝཎཱདིཀོ པཱཀཊདེཝོ ན ཧོམི. ན གནྡྷབྦོཏི གནྡྷབྦཀཱཡིཀདེཝོཔི ན ཧོམི. ནཱཔི སཀྐོ པུརིནྡདོཏི པུརིམཏྟབྷཱཝེ པུརེ དཱནསྶ པཊྛཔིཏཏྟཱ ‘‘པུརིནྡདོ’’ཏི ལདྡྷནཱམོ སཀྐོ དེཝརཱཛཱཔི ན ཧོམི. ཀཏརོ པན ཨཧོསཱིཏི ཨཱཧ ‘‘པེཏཾ མཾ ཨངྐུར ཛཱནཱཧཱི’’ཏིཨཱདི. ཨངྐུརཔེཏཱུཔཔཏྟིཀཾ མཾ ཛཱནཱཧི, ‘‘ཨཉྙཏརོ པེཏམཧིདྡྷིཀོ’’ཏི མཾ ཨུཔདྷཱརེཧི. རོརུཝམྷཱ ཨིདྷཱགཏནྟི རོརུཝནགརཏོ ཙཝིཏྭཱ མརུཀནྟཱརེ ཨིདྷ ཨིམསྨིཾ ནིགྲོདྷརུཀྑེ ཨུཔཔཛྫནཝསེན ཨཱགཏཾ, ཨེཏྠ ནིབྦཏྟནྟི ཨཏྠོ.

༢༦༩. ཀིཾསཱིལོ ཀིཾསམཱཙཱརོ, རོརུཝསྨིཾ པུརེ ཏུཝནྟི པུབྦེ པུརིམཏྟབྷཱཝེ རོརུཝནགརེ ཝསནྟོ ཏྭཾ ཀིཾསཱིལོ ¶ ཀིཾསམཱཙཱརོ ཨཧོསི, པཱཔཏོ ནིཝཏྟནལཀྑཎཾ ཀཱིདིསཾ སཱིལཾ སམཱདཱཡ སཾཝཏྟིཏཔུཉྙཀིརིཡཱལཀྑཎེན སམཱཙཱརེན ཀིཾསམཱཙཱརོ, དཱནཱདཱིསུ ཀུསལསམཱཙཱརེསུ ཀཱིདིསོ སམཱཙཱརོ ཨཧོསཱིཏི ཨཏྠོ. ཀེན ཏེ བྲཧྨཙརིཡེན ¶ , པུཉྙཾ པཱཎིམྷི ཨིཛ྄ཛྷཏཱིཏི ཀཱིདིསེན སེཊྛཙརིཡེན ཨིདཾ ཨེཝརཱུཔཾ ཏཝ ཧཏྠེསུ པུཉྙཕལཾ ཨིདཱནི སམིཛ྄ཛྷཏི ནིཔྥཛྫཏི, ཏཾ ཀཐེཧཱིཏི ཨཏྠོ. པུཉྙཕལཉྷི ཨིདྷ ཨུཏྟརཔདལོཔེན ‘‘པུཉྙ’’ནྟི ཨདྷིཔྤེཏཾ. ཏཏྠཱ ཧི ཏཾ ‘‘ཀུསལཱནཾ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱནཾ སམཱདཱནཧེཏུ ཨེཝམིདཾ པུཉྙཾ པཝཌྜྷཏཱི’’ཏིཨཱདཱིསུ (དཱི. ནི. ༣.༨༠) པུཉྙནྟི ཝུཏྟཾ.

༢༧༠. ཏུནྣཝཱཡོཏི ¶ ཏུནྣཀཱརོ. སུཀིཙྪཝུཏྟཱིཏི སུཊྛུ ཀིཙྪཔུཏྟིཀོ ཨཏིཝིཡ དུཀྑཛཱིཝིཀོ. ཀཔཎོཏི ཝརཱཀོ, དཱིནོཏི ཨཏྠོ. ན མེ ཝིཛྫཏི དཱཏཝེཏི ཨདྡྷིཀཱནཾ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ དཱཏུཾ ཀིཉྩི དཱཏབྦཡུཏྟཀཾ མཡ྄ཧཾ ནཏྠི, ཙིཏྟཾ པན མེ དཱནཾ དིནྣནྟི ཨདྷིཔྤཱཡོ.

༢༧༡. ནིཝེསནནྟི གྷརཾ, ཀམྨཀརཎསཱལཱ ཝཱ. ཨསཡ྄ཧསྶ ཨུཔནྟིཀེཏི ཨསཡ྄ཧསྶ མཧཱསེཊྛིནོ གེཧསྶ སམཱིཔེ. སདྡྷསྶཱཏི ཀམྨཕལསདྡྷཱཡ སམནྣཱགཏསྶ. དཱནཔཏིནོཏི དཱནེ ནིརནྟརཔྤཝཏྟཱཡ པརིཙྩཱགསམྤཏྟིཡཱ ལོབྷསྶ ཙ ཨབྷིབྷཝེན པཏིབྷཱུཏསྶ. ཀཏཔུཉྙསྶཱཏི པུབྦེ ཀཏསུཙརིཏཀམྨསྶ. ལཛྫིནོཏི པཱཔཛིགུཙྪནསབྷཱཝསྶ.

༢༧༢. ཏཏྠཱཏི ཏསྨིཾ མམ ནིཝེསནེ. ཡཱཙནཀཱཡནྟཱིཏི ཡཱཙནཀཱ ཛནཱ ཨསཡ྄ཧསེཊྛིཾ ཀིཉྩི ཡཱཙིཏུཀཱམཱ ཨཱགཙྪནྟི. ནཱནཱགོཏྟཱཏི ནཱནཱཝིདྷགོཏྟཱཔདེསཱ. ཝནིབྦཀཱཏི ཝཎྞདཱིཔཀཱ, ཡེ དཱཡཀསྶ པུཉྙཕལཱདིཉྩ གུཎཀིཏྟནཱདིམུཁེན ཨཏྟནོ ཨཏྠིཀབྷཱཝཾ པཝེདེནྟཱ ཝིཙརནྟི. ཏེ ཙ མཾ ཏཏྠ པུཙྪནྟཱིཏི ཏཏྠཱཏི ནིཔཱཏམཏྟཾ, ཏེ ཡཱཙཀཱདཡོ མཾ ཨསཡ྄ཧསེཊྛིནོ ནིཝེསནཾ པུཙྪནྟི. ཨཀྑརཙིནྟཀཱ ཧི ཨཱིདིསེསུ ཋཱནེསུ ཀམྨདྭཡཾ ¶ ཨིཙྪནྟི.

༢༧༣. ཀཏྠ གཙྪཱམ བྷདྡཾ ཝོ, ཀཏྠ དཱནཾ པདཱིཡཏཱིཏི ཏེསཾ པུཙྪནཱཀཱརདསྶནཾ. ཨཡཾ པེཏྠ ཨཏྠོ – བྷདྡཾ ཏུམྷཱཀཾ ཧོཏུ, མཡཾ ‘‘ཨསཡ྄ཧམཧཱསེཊྛིནཱ དཱནཾ པདཱིཡཏཱི’’ཏི སུཏྭཱ ཨཱགཏཱ, ཀཏྠ དཱནཾ པདཱིཡཏི, ཀཏྠ ཝཱ མཡཾ གཙྪཱམ, ཀཏྠ གཏེན དཱནཾ སཀྐཱ ལདྡྷུནྟི. ཏེསཱཧཾ པུཊྛོ ཨཀྑཱམཱིཏི ཨེཝཾ ཏེཧི ཨདྡྷིཀཛནེཧི ལབྷནཊྛཱནཾ པུཊྛོ ¶ ‘‘ཨཧཾ པུབྦེ ཨཀཏཔུཉྙཏཱཡ ཨིདཱནི ཨཱིདིསཱནཾ ཀིཉྩི དཱཏུཾ ཨསམཏྠོ ཛཱཏོ, དཱནགྒཾ པན ཨིམེསཾ དསྶེནྟོ ལཱབྷསྶ ཨུཔཱཡཱཙིཀྑཎེན པཱིཏིཾ ཨུཔྤཱདེནྟོ ཨེཏྟཀེནཔི བཧུཾ པུཉྙཾ པསཝཱམཱི’’ཏི གཱརཝཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ དཀྑིཎཾ བཱཧུཾ པསཱརེཏྭཱ ཏེསཾ ཨསཡ྄ཧསེཊྛིསྶ ནིཝེསནཾ ཨཀྑཱམི. ཏེནཱཧ ‘‘པགྒཡ྄ཧ དཀྑིཎཾ བཱཧུ’’ནྟིཨཱདི.

༢༧༤. ཏེན པཱཎི ཀཱམདདོཏི ཏེན པརདཱནཔཀཱསནེན པརེན ཀཏསྶ དཱནསྶ སཀྐཙྩཾ ཨནུམོདནམཏྟེན ཧེཏུནཱ ཨིདཱནི མཡ྄ཧཾ ཧཏྠོ ཀཔྤརུཀྑོ ཝིཡ སནྟཱནཀལཏཱ ཝིཡ ཙ ཀཱམདུཧོ ཨིཙྪིཏིཙྪིཏདཱཡཱི ཀཱམདདོ ཧོཏི. ཀཱམདདོ ཙ ཧོནྟོ ཏེན པཱཎི མདྷུསྶཝོ ཨིཊྛཝཏྠུཝིསྶཛྫནཀོ ཛཱཏོ.

༢༧༦. ན ¶ ཀིར ཏྭཾ ཨདཱ དཱནནྟི ཀིརཱཏི ཨནུསྶཝནཏྠེ ནིཔཱཏོ, ཏྭཾ ཀིར ཨཏྟནོ སནྟཀཾ ན པརིཙྩཛི, སཀཔཱཎཱིཧི སཧཏྠེཧི ཡསྶ ཀསྶཙི སམཎསྶ ཝཱ བྲཱཧྨཎསྶ ཝཱ ཀིཉྩི དཱནཾ ན ཨདཱསི. པརསྶ དཱནཾ ཨནུམོདམཱནོཏི ཀེཝལཾ པན པརེན ཀཏཾ པརསྶ དཱནཾ ‘‘ཨཧོ དཱནཾ པཝཏྟེསཱི’’ཏི ཨནུམོདམཱནོཡེཝ ཝིཧཱསི.

༢༧༧. ཏེན པཱཎི ཀཱམདདོཏི ཏེན ཏུཡ྄ཧཾ པཱཎི ཨེཝཾ ཀཱམདདོ, ཨཧོ ཨཙྪརིཡཱ ཝཏ པུཉྙཱནཾ གཏཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ.

༢༧༨. ཡོ སོ དཱནམདཱ, བྷནྟེ, པསནྣོ སཀཔཱཎིབྷཱིཏི དེཝཔུཏྟཾ གཱརཝེན ཨཱལཔཏི. བྷནྟེ, པརེན ¶ ཀཏསྶ དཱནཱནུམོདཀསྶ ཏཱཝ ཏུཡ྄ཧཾ ཨཱིདིསཾ ཕལཾ ཨེཝརཱུཔོ ཨཱནུབྷཱཝོ, ཡོ པན སོ ཨསཡ྄ཧམཧཱསེཊྛི མཧཱདཱནཾ ཨདཱསི, པསནྣཙིཏྟོ ཧུཏྭཱ སཧཏྠེཧི ཏདཱ མཧཱདཱནཾ པཝཏྟེསི. སོ ཧིཏྭཱ མཱནུསཾ དེཧནྟི སོ ཨིདྷ མནུསྶཏྟབྷཱཝཾ པཧཱཡ. ཀིནྟི ཀཏརཾ. ནུ སོཏི ནཱུཏི ནིཔཱཏམཏྟཾ. དིསཏཾ གཏོཏི དིསཾ ཋཱནཾ གཏོ, ཀཱིདིསཱི ཏསྶ གཏོ ནིཔྥཏྟཱིཏི ཨསཡ྄ཧསེཊྛིནོ ཨབྷིསམྤརཱཡཾ པུཙྪི.

༢༧༩. ཨསཡ྄ཧསཱཧིནོཏི ཨཉྙེཧི མཙྪརཱིཧི ལོབྷཱབྷིབྷཱུཏེཧི སཧིཏུཾ ཝཧིཏུཾ ཨསཀྐུཎེཡྻསྶ པརིཙྩཱགཱདིཝིབྷཱགསྶ སཔྤུརིསདྷུརསྶ སཧནཏོ ¶ ཨསཡ྄ཧསཱཧིནོ. ཨངྒཱིརསསྶཱཏི ཨངྒཏོ ནིཀྑམནཀཛུཏིསྶ. རསོཏི ཧི ཛུཏིཡཱ ཨདྷིཝཙནཾ. ཏསྶ ཀིར ཡཱཙཀེ ཨཱགཙྪནྟེ དིསྭཱ ཨུལཱ༹རཾ པཱིཏིསོམནསྶཾ ཨུཔྤཛྫཏི, མུཁཝཎྞོ ཝིཔྤསཱིདཏི, ཏཾ ཨཏྟནོ པཙྩཀྑཾ ཀཏྭཱ ཨེཝམཱཧ. གཏིཾ ཨཱགཏིཾ ཝཱཏི ཏསྶ ‘‘ཨསུཀཾ ནཱམ གཏིཾ, ཨིཏོ གཏོ’’ཏི གཏིཾ ཝཱ ‘‘ཏཏོ ཝཱ པན ཨསུཀསྨིཾ ཀཱལེ ཨིདྷཱགམིསྶཏཱི’’ཏི ཨཱགཏིཾ ཝཱ ནཱཧཾ ཛཱནཱམི, ཨཝིསཡོ ཨེས མཡ྄ཧཾ. སུཏཉྩ མེ ཝེསྶཝཎསྶ སནྟིཀེཏི ཨཔིཙ ཁོ ཨུཔཊྛཱནཾ གཏེན ཝེསྶཝཎསྶ མཧཱརཱཛསྶ སནྟིཀེ སུཏམེཏཾ མཡཱ. སཀྐསྶ སཧབྱཏཾ གཏོ ཨསཡ྄ཧོཏི ཨསཡ྄ཧསེཊྛི སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ སཧབྱཏཾ གཏོ ཨཧོསི, ཏཱཝཏིཾསབྷཝནེ ནིབྦཏྟོཏི ཨཏྠོ.

༢༨༠. ཨལམེཝ ཀཱཏུཾ ཀལྱཱཎནྟི ཡཾཀིཉྩི ཀལྱཱཎཾ ཀུསལཾ པུཉྙཾ ཀཱཏུཾ ཡུཏྟམེཝ པཏིརཱུཔམེཝ. ཏཏྠ པན ཡཾ སབྦསཱདྷཱརཎཾ སུཀཏཏརཾ, ཏཾ དསྶེཏུཾ ‘‘དཱནཾ དཱཏུཾ ཡཐཱརཧ’’ནྟི ཝུཏྟཾ, ཨཏྟནོ ཝིབྷཝབལཱནུརཱུཔཾ དཱནཾ དཱཏུཾ ཨལམེཝ. ཏཏྠ ཀཱརཎམཱཧ ‘‘པཱཎིཾ ཀཱམདདཾ དིསྭཱ’’ཏི. ཡཏྲ ཧི ནཱམ པརཀཏཔུཉྙཱནུམོདནཔུབྦཀེན དཱནཔཏིནིཝེསནམགྒཱཙིཀྑཎམཏྟེན ཨཡཾ ¶ ཧཏྠོ ཀཱམདདོ དིཊྛོ, ཨིམཾ དིསྭཱ. ཀོ ¶ པུཉྙཾ ན ཀརིསྶཏཱིཏི མཱདིསོ ཀོ ནཱམ ཨཏྟནོ པཏིཊྛཱནབྷཱུཏཾ པུཉྙཾ ན ཀརིསྶཏཱིཏི.

༢༨༡. ཨེཝཾ ཨནིཡམཝསེན པུཉྙཀིརིཡཱཡ ཨཱདརཾ དསྶེཏྭཱ ཨིདཱནི ཨཏྟནི ཏཾ ནིཡམེཏྭཱ དསྶེནྟོ ‘‘སོ ཧི ནཱུནཱ’’ཏིཨཱདིགཱཐཱདྭཡམཱཧ. ཏཏྠ སོཏི སོ ཨཧཾ. ཧཱིཏི ཨཝདྷཱརཎེ ནིཔཱཏོ, ནཱུནཱཏི པརིཝིཏཀྐེ. ཨིཏོ གནྟྭཱཏི ཨིཏོ མརུབྷཱུམིཏོ ཨཔགནྟྭཱ. ཨནུཔྤཏྭཱན དྭཱརཀནྟི དྭཱརཝཏཱིནགརཾ ཨནུཔཱཔུཎིཏྭཱ. པཊྛཔཡིསྶཱམཱིཏི པཝཏྟཡིསྶཱམི.

ཨེཝཾ ཨངྐུརེན ‘‘དཱནཾ དསྶཱམཱི’’ཏི པཊིཉྙཱཡ ཀཏཱཡ ཡཀྑོ ཏུཊྛམཱནསོ ‘‘མཱརིས, ཏྭཾ ཝིསྶཏྠོ དཱནཾ དེཧི, ཨཧཾ པན ཏེ སཧཱཡཀིཙྩཾ ཀརིསྶཱམི, ཡེན ཏེ དེཡྻདྷམྨོ ན པརིཀྑཡཾ གམིསྶཏི, ཏེན པཀཱརེན ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི ཏཾ དཱནཀིརིཡཱཡ སམུཏྟེཛེཏྭཱ ‘‘བྲཱཧྨཎ ཝཱཎིཛ, ཏྭཾ ཀིར མཱདིསེ བལཀྐཱརེན ནེཏུཀཱམོ ཨཏྟནོ པམཱཎཾ ན ཛཱནཱསཱི’’ཏི ཏསྶ ¶ བྷཎྜམནྟརདྷཱཔེཏྭཱ ཏཾ ཡཀྑཝིབྷིཾསཀཱཡ བྷིཾསཱཔེནྟོ སནྟཛྫེསི. ཨཐ ནཾ ཨངྐུརོ ནཱནཔྤཀཱརཾ ཡཱཙིཏྭཱ བྲཱཧྨཎེན ཁམཱཔེནྟོ པསཱདེཏྭཱ སབྦབྷཎྜཾ པཱཀཏིཀཾ ཀཱརཱཔེཏྭཱ རཏྟིཡཱ ཨུཔགཏཱཡ ཡཀྑཾ ཝིསྶཛྫེཏྭཱ གཙྪནྟོ ཏསྶ ཨཝིདཱུརེ ཨཉྙཏརཾ ཨཏིཝིཡ བཱིབྷཙྪདསྶནཾ པེཏཾ དིསྭཱ ཏེན ཀཏཀམྨཾ པུཙྪནྟོ –

༢༨༣.

‘‘ཀེན ཏེ ཨངྒུལཱི ཀུཎཱ, མུཁཉྩ ཀུཎལཱིཀཏཾ;

ཨཀྑཱིནི ཙ པགྒྷརནྟི, ཀིཾ པཱཔཾ པཀཏཾ ཏཡཱ’’ཏི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཀུཎཱཏི ཀུཎིཀཱ པཊིཀུཎིཀཱ ཨནུཛུབྷཱུཏཱ. ཀུཎལཱིཀཏནྟི མུཁཝིཀཱརེན ཝིཀུཎིཏཾ སཾཀུཎིཏཾ. པགྒྷརནྟཱིཏི ཨསུཙིཾ ཝིསྶནྡནྟི.

ཨཐསྶ པེཏོ –

༢༨༤.

‘‘ཨངྒཱིརསསྶ ¶ གཧཔཏིནོ, སདྡྷསྶ གྷརམེསིནོ;

ཏསྶཱཧཾ དཱནཝིསྶགྒེ, དཱནེ ཨདྷིཀཏོ ཨཧུཾ.

༢༨༥.

‘‘ཏཏྠ ¶ ཡཱཙནཀེ དིསྭཱ, ཨཱགཏེ བྷོཛནཏྠིཀེ;

ཨེཀམནྟཾ ཨཔཀྐམྨ, ཨཀཱསིཾ ཀུཎལིཾ མུཁཾ.

༢༨༦.

‘‘ཏེན མེ ཨངྒུལཱི ཀུཎཱ, མུཁཉྩ ཀུཎལཱིཀཏཾ;

ཨཀྑཱིནི མེ པགྒྷརནྟི, ཏཾ པཱཔཾ པཀཏཾ མཡཱ’’ཏི. –

ཏིསྶོ གཱཐཱ ཨབྷཱསི.

༢༨༤. ཏཏྠ ‘‘ཨངྒཱིརསསྶཱ’’ཏིཨཱདིནཱ ཨསཡ྄ཧསེཊྛིཾ ཀིཏྟེཏི. གྷརམེསིནོཏི གྷརམཱཝསནྟསྶ གཧཊྛསྶ. དཱནཝིསྶགྒེཏི དཱནགྒེ པརིཙྩཱགཊྛཱནེ. དཱནེ ཨདྷིཀཏོ ཨཧུནྟི དེཡྻདྷམྨསྶ པརིཙྩཛནེ དཱནཱདྷིཀཱརེ ཨདྷིཀཏོ ཋཔིཏོ ཨཧོསིཾ.

༢༨༥. ཨེཀམནྟཾ ཨཔཀྐམྨཱཏི ཡཱཙནཀེ བྷོཛནཏྠིཀེ ཨཱགཏེ དིསྭཱ དཱནབྱཱཝཊེན དཱནགྒཏོ ཨནཔཀྐམྨ ཡཐཱཋཱནེཡེཝ ཋཏྭཱ སཉྫཱཏཔཱིཏིསོམནསྶེན ¶ ཝིཔྤསནྣམུཁཝཎྞེན སཧཏྠེན དཱནཾ དཱཏབྦཾ, པརེཧི ཝཱ པཏིརཱུཔེཧི དཱཔེཏབྦཾ, ཨཧཾ པན ཏཐཱ ཨཀཏྭཱ ཡཱཙནཀེ ཨཱགཙྪནྟེ དཱུརཏོཝ དིསྭཱ ཨཏྟཱནཾ ཨདསྶེནྟོ ཨེཀམནྟཾ ཨཔཀྐམྨ ཨཔཀྐམིཏྭཱ. ཨཀཱསིཾ ཀུཎལིཾ མུཁནྟི ཝིཀུཎིཏཾ སངྐུཙིཏཾ མུཁཾ ཨཀཱསིཾ.

༢༨༦. ཏེནཱཏི ཡསྨཱ ཏདཱཧཾ སཱམིནཱ དཱནཱདྷིཀཱརེ ནིཡུཏྟོ སམཱནོ དཱནཀཱལེ ཨུཔཊྛིཏེ མཙྪརིཡཱཔཀཏོ དཱནགྒཏོ ཨཔཀྐམནྟོ པཱདེཧི སངྐོཙཾ ཨཱཔཛྫིཾ, སཧཏྠེཧི དཱཏབྦེ ཏཐཱ ཨཀཏྭཱ ཧཏྠསངྐོཙཾ ཨཱཔཛྫིཾ, པསནྣམུཁེན བྷཝིཏབྦེ མུཁསངྐོཙཾ ཨཱཔཛྫིཾ, པིཡཙཀྑཱུཧི ཨོལོཀེཏབྦེ ཙཀྑུཀཱལུསིཡཾ ཨུཔྤཱདེསིཾ, ཏསྨཱ ཧཏྠངྒུལིཡོ ཙ ¶ པཱདངྒུལིཡོ ཙ ཀུཎིཏཱ ཛཱཏཱ, མུཁཉྩ ཀུཎལཱིཀཏཾ ཝིརཱུཔརཱུཔཾ སངྐུཙིཏཾ, ཨཀྑཱིནི ཨསུཙཱིདུགྒནྡྷཛེགུཙྪཱནི ཨསྶཱུནི པགྒྷརནྟཱིཏི ཨཏྠོ. ཏེན ཝུཏྟཾ –

‘‘ཏེན མེ ཨངྒུལཱི ཀུཎཱ, མུཁཉྩ ཀུཎལཱིཀཏཾ;

ཨཀྑཱིནི མེ པགྒྷརནྟི, ཏཾ པཱཔཾ པཀཏཾ མཡཱ’’ཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ ཨངྐུརོ པེཏཾ གརཧནྟོ –

༢༨༧.

‘‘དྷམྨེན ¶ ཏེ ཀཱཔུརིས, མུཁཉྩ ཀུཎལཱིཀཏཾ;

ཨཀྑཱིནི ཙ པགྒྷརནྟི, ཡཾ ཏཾ པརསྶ དཱནསྶ;

ཨཀཱསི ཀུཎལིཾ མུཁ’’ནྟི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ དྷམྨེནཱཏི ཡུཏྟེནེཝ ཀཱརཎེན. ཏེཏི ཏཝ. ཀཱཔུརིསཱཏི ལཱམཀཔུརིས. ཡནྟི ཡསྨཱ. པརསྶ དཱནསྶཱཏི པརསྶ དཱནསྨིཾ. ཨཡམེཝ ཝཱ པཱཋོ.

པུན ཨངྐུརོ ཏཾ དཱནཔཏིཾ སེཊྛིཾ གརཧནྟོ –

༢༨༨.

‘‘ཀཐཉྷི དཱནཾ དདམཱནོ, ཀརེཡྻ པརཔཏྟིཡཾ;

ཨནྣཔཱནཾ ཁཱདནཱིཡཾ, ཝཏྠསེནཱསནཱནི ཙཱ’’ཏི. –

གཱཐམཱཧ. ཏསྶཏྠོ – དཱནཾ དདནྟོ པུརིསོ ཀཐཉྷི ནཱམ ཏཾ པརཔཏྟིཡཾ པརེན པཱཔེཏབྦཾ སཱདྷེཏབྦཾ ཀརེཡྻ, ཨཏྟཔཙྩཀྑམེཝ ཀཏྭཱ སཧཏྠེནེཝ ¶ དདེཡྻ, སཡཾ ཝཱ ཏཏྠ བྱཱཝཊོ བྷཝེཡྻ, ཨཉྙཐཱ ཨཏྟནོ དེཡྻདྷམྨོ ཨཊྛཱནེ ཝིདྡྷཾསིཡེཐ, དཀྑིཎེཡྻཱ ཙ དཱནེན པརིཧཱཡེཡྻུནྟི.

ཨེཝཾ ¶ ཏཾ གརཧིཏྭཱ ཨིདཱནི ཨཏྟནཱ པཊིཔཛྫིཏབྦཝིདྷིཾ དསྶེནྟོ –

༢༨༩.

‘‘སོ ཧི ནཱུན ཨིཏོ གནྟྭཱ, ཨནུཔྤཏྭཱན དྭཱརཀཾ;

དཱནཾ པཊྛཔཡིསྶཱམི, ཡཾ མམསྶ སུཁཱཝཧཾ.

༢༩༠.

‘‘དསྶཱམནྣཉྩ པཱནཉྩ, ཝཏྠསེནཱསནཱནི ཙ;

པཔཉྩ ཨུདཔཱནཉྩ, དུགྒེ སངྐམནཱནི ཙཱ’’ཏི. –

གཱཐཱདྭཡམཱཧ, ཏཾ ཝུཏྟཏྠམེཝ.

༢༩༡.

‘‘ཏཏོ ཧི སོ ནིཝཏྟིཏྭཱ, ཨནུཔྤཏྭཱན དྭཱརཀཾ;

དཱནཾ པཊྛཔཡི ཨངྐུརོ, ཡཾཏུམསྶ སུཁཱཝཧཾ.

༢༩༢.

‘‘ཨདཱ ¶ ཨནྣཉྩ པཱནཉྩ, ཝཏྠསེནཱསནཱནི ཙ;

པཔཉྩ ཨུདཔཱནཉྩ, ཝིཔྤསནྣེན ཙེཏསཱ.

༢༩༣.

‘‘ཀོ ཚཱཏོ ཀོ ཙ ཏསིཏོ, ཀོ ཝཏྠཾ པརིདཧིསྶཏི;

ཀསྶ སནྟཱནི ཡོགྒཱནི, ཨིཏོ ཡོཛེནྟུ ཝཱཧནཾ.

༢༩༤.

‘‘ཀོ ཚཏྟིཙྪཏི གནྡྷཉྩ, ཀོ མཱལཾ ཀོ ཨུཔཱཧནཾ;

ཨིཏིསྶུ ཏཏྠ གྷོསེནྟི, ཀཔྤཀཱ སཱུདམཱགདྷཱ;

སདཱ སཱཡཉྩ པཱཏོ ཙ, ཨངྒུརསྶ ནིཝེསནེ’’ཏི. –

ཙཏསྶོ གཱཐཱ ཨངྒུརསྶ པཊིཔཏྟིཾ དསྶེཏུཾ སངྒཱིཏིཀཱརེཧི ཋཔིཏཱ.

༢༩༡. ཏཏྠ ཏཏོཏི མརུཀནྟཱརཏོ. ནིཝཏྟིཏྭཱཏི པཊིནིཝཏྟིཏྭཱ. ཨནུཔྤཏྭཱན དྭཱརཀནྟི དྭཱརཝཏཱིནགརཾ ཨནུཔཱཔུཎིཏྭཱ. དཱནཾ པཊྛཔཡི ཨངྒུརོཏི ཡཀྑེན པརིཔཱུརིཏསཀལཀོཊྛཱགཱརོ སབྦཔཱཐེཡྻཀཾ མཧཱདཱནཾ སོ ཨངྒུརོ པཊྛཔེསི. ཡཾཏུམསྶ སུཁཱཝཧནྟི ཡཾ ཨཏྟནོ སམྤཏི ཨཱཡཏིཉྩ སུཁནིབྦཏྟཀཾ.

༢༩༣. ཀོ ¶ ཚཱཏོཏི ཀོ ཛིགྷཙྪིཏོ, སོ ཨཱགནྟྭཱ ཡཐཱརུཙི བྷུཉྫཏཱུཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཨེསེཝ ནཡོ སེསེསུཔི. ཏསིཏོཏི ¶ པིཔཱསིཏོ. པརིདཧིསྶཏཱིཏི ནིཝཱསེསྶཏི པཱརུཔིསྶཏི ཙཱཏི ཨཏྠོ. སནྟཱནཱིཏི པརིསྶམཔྤཏྟཱནི. ཡོགྒཱནཱིཏི རཐཝཱཧནཱནི. ཨིཏོ ཡོཛེནྟུ ཝཱཧནནྟི ཨིཏོ ཡོགྒསམཱུཧཏོ ཡཐཱརུཙིཏཾ གཧེཏྭཱ ཝཱཧནཾ ཡོཛེནྟུ.

༢༩༤. ཀོ ཚཏྟིཙྪཏཱིཏི ཀོ ཀིལཉྫཚཏྟཱདིབྷེདཾ ཚཏྟཾ ཨིཙྪཏི, སོ གཎྷཱཏཱུཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. སེསེསུཔི ཨེསེཝ ནཡོ. གནྡྷནྟི ཙཏུཛྫཱཏིཡགནྡྷཱདིཀཾ གནྡྷཾ. མཱལནྟི གནྠིཏཱགནྠིཏབྷེདཾ པུཔྥཾ. ཨུཔཱཧནནྟི ཁལླབདྡྷཱདིབྷེདཾ ཨུཔཱཧནཾ. ཨིཏིསྶཱུཏི ཨེཏྠ སཱུཏི ནིཔཱཏམཏྟཾ, ཨིཏི ཨེཝཾ ‘‘ཀོ ཚཱཏོ, ཀོ ཏསིཏོ’’ཏིཨཱདིནཱཏི ཨཏྠོ. ཀཔྤཀཱཏི ནྷཱཔིཏཀཱ. སཱུདཱཏི བྷཏྟཀཱརཀཱ. མཱགདྷཱཏི གནྡྷིནོ. སདཱཏི སབྦཀཱལཾ དིཝསེ དིཝསེ སཱཡཉྩ པཱཏོ ཙ ཏཏྠ ཨངྒུརསྶ ནིཝེསནེ གྷོསེནྟི ཨུགྒྷོསེནྟཱིཏི ཡོཛནཱ.

ཨེཝཾ ¶ མཧཱདཱནཾ པཝཏྟེནྟསྶ གཙྪནྟེ ཀཱལེ ཏིཏྟིབྷཱཝཏོ ཨཏྠིཀཛནེཧི པཝིཝིཏྟཾ ཝིརལ༹ཾ དཱནགྒཾ ཨཧོསི. ཏཾ དིསྭཱ ཨངྐུརོ དཱནེ ཨུལཱ༹རཛ྄ཛྷཱསཡཏཱཡ ཨཏུཊྛམཱནསོ ཧུཏྭཱ ཨཏྟནོ དཱནེ ནིཡུཏྟཾ སིནྡྷཀཾ ནཱམ མཱཎཝཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ –

༢༩༥.

‘‘སུཁཾ སུཔཏི ཨངྐུརོ, ཨིཏི ཛཱནཱཏི མཾ ཛནོ;

དུཀྑཾ སུཔཱམི སིནྡྷཀ, ཡཾ ན པསྶཱམི ཡཱཙཀེ.

༢༩༦.

‘‘སུཁཾ སུཔཏི ཨངྐུརོ, ཨིཏི ཛཱནཱཏི མཾ ཛནོ;

དུཀྑཾ སུཔཱམི སིནྡྷཀ, ཨཔྤཀེ སུ ཝནིབྦཀེ’’ཏི. –

གཱཐཱདྭཡམཱཧ. ཏཏྠ སུཁཾ སུཔཏི ཨངྐུརོ, ཨིཏི ཛཱནཱཏི མཾ ཛནོཏི ‘‘ཨངྐུརོ རཱཛཱ ཡསབྷོགསམཔྤིཏོ དཱནཔཏི ཨཏྟནོ བྷོགསམྤཏྟིཡཱ དཱནསམྤཏྟིཡཱ ཙ སུཁཾ སུཔཏི, སུཁེནེཝ ¶ ནིདྡཾ ཨུཔགཙྪཏི, སུཁཾ པཊིབུཛ྄ཛྷཏཱི’’ཏི ཨེཝཾ མཾ ཛནོ སམྦྷཱཝེཏི. དུཀྑཾ སུཔཱམི སིནྡྷཀཱཏི ཨཧཾ པན སིནྡྷཀ དུཀྑམེཝ སུཔཱམི. ཀསྨཱ? ཡཾ ན པསྶཱམི ཡཱཙཀེཏི, ཡསྨཱ མམ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཱནུརཱུཔཾ ¶ དེཡྻདྷམྨཔཊིགྒཱཧཀེ བཧཱུ ཡཱཙཀེ ན པསྶཱམི, ཏསྨཱཏི ཨཏྠོ. ཨཔྤཀེ སུ ཝནིབྦཀེཏི ཝནིབྦཀཛནེ ཨཔྤཀེ ཀཏིཔཡེ ཛཱཏེ དུཀྑཾ སུཔཱམཱིཏི ཡོཛནཱ. སཱུཏི ཙ ནིཔཱཏམཏྟཾ, ཨཔྤཀེ ཝནིབྦཀཛནེ སཏཱིཏི ཨཏྠོ.

ཏཾ སུཏྭཱ སིནྡྷཀོ ཏསྶ ཨུལཱ༹རཾ དཱནཱདྷིམུཏྟིཾ པཱཀཊཏརཾ ཀཱཏུཀཱམོ –

༢༩༧.

‘‘སཀྐོ ཙེ ཏེ ཝརཾ དཛྫཱ, ཏཱཝཏིཾསཱནམིསྶརོ;

ཀིསྶ སབྦསྶ ལོཀསྶ, ཝརམཱནོ ཝརཾ ཝརེ’’ཏི. –

གཱཐམཱཧ. ཏསྶཏྠོ – ཏཱཝཏིཾསཱནཾ དེཝཱནཾ སབྦསྶ ཙ ལོཀསྶ ཨིསྶརོ སཀྐོ ‘‘ཝརཾ ཝརསྶུ, ཨངྐུར, ཡཾཀིཉྩི མནསིཙྪིཏ’’ནྟི ཏུཡ྄ཧཾ ཝརཾ དཛྫཱ དདེཡྻ ཙེ, ཝརམཱནོ པཏྠཡམཱནོ ཀིསྶ ཀཱིདིསཾ ཝརཾ ཝརེཡྻཱསཱིཏི ཨཏྠོ.

ཨཐ ཨངྐུརོ ཨཏྟནོ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཾ ཡཱཐཱཝཏོ པཝེདེནྟོ –

༢༩༨.

‘‘སཀྐོ ¶ ཙེ མེ ཝརཾ དཛྫཱ, ཏཱཝཏིཾསཱནམིསྶརོ;

ཀཱལུཊྛིཏསྶ མེ སཏོ, སཱུརིཡུགྒམནཾ པཏི;

དིབྦཱ བྷཀྑཱ པཱཏུབྷཝེཡྻུཾ, སཱིལཝནྟོ ཙ ཡཱཙཀཱ.

༢༩༩.

‘‘དདཏོ མེ ན ཁཱིཡེཐ, དཏྭཱ ནཱནུཏཔེཡྻཧཾ;

དདཾ ཙིཏྟཾ པསཱདེཡྻཾ, ཨེཏཾ སཀྐཾ ཝརཾ ཝརེ’’ཏི. – དྭེ གཱཐཱ ཨབྷཱསི;

༢༩༨. ཏཏྠ ཀཱལུཊྛིཏསྶ མེ སཏོཏི ཀཱལེ པཱཏོ ཝུཊྛིཏསྶ ཨཏྠིཀཱནཾ དཀྑིཎེཡྻཱནཾ ཨཔཙཱཡནཔཱརིཙརིཡཱདིཝསེན ཨུཊྛཱནཝཱིརིཡསམྤནྣསྶ ¶ མེ སམཱནསྶ. སཱུརིཡུགྒམནཾ པཏཱིཏི སཱུརིཡུགྒམནཝེལཱཡཾ. དིབྦཱ བྷཀྑཱ པཱཏུབྷཝེཡྻུནྟི དེཝལོཀཔརིཡཱཔནྣཱ ཨཱཧཱརཱ ཨུཔྤཛྫེཡྻུཾ. སཱིལཝནྟོ ཙ ཡཱཙཀཱཏི ཡཱཙཀཱ ཙ སཱིལཝནྟོ ཀལྱཱཎདྷམྨཱ བྷཝེཡྻུཾ.

༢༩༩. དདཏོ ¶ མེ ན ཁཱིཡེཐཱཏི ཨཱགཏཱགཏཱནཾ དཱནཾ དདཏོ ཙ མེ དེཡྻདྷམྨོ ན ཁཱིཡེཐ, ན པརིཀྑཡཾ གཙྪེཡྻ. དཏྭཱ ནཱནུཏཔེཡྻཧནྟི ཏཉྩ དཱནཾ དཏྭཱ ཀིཉྩིདེཝ ཨཔྤསཱདཀཾ དིསྭཱ ཏེན ཨཧཾ པཙྪཱ ནཱནུཏཔེཡྻཾ. དདཾ ཙིཏྟཾ པསཱདེཡྻནྟི དདམཱནོ ཙིཏྟཾ པསཱདེཡྻཾ, པསནྣཙིཏྟོཡེཝ ཧུཏྭཱ དདེཡྻཾ. ཨེཏཾ སཀྐཾ ཝརཾ ཝརེཏི སཀྐཾ དེཝཱནམིནྡཾ ཨཱརོགྱསམྤདཱ, དེཡྻདྷམྨསམྤདཱ, དཀྑིཎེཡྻསམྤདཱ, དེཡྻདྷམྨསྶ ཨཔརིམིཏསམྤདཱ, དཱཡཀསམྤདཱཏི ཨེཏཾ པཉྩཝིདྷཾ ཝརཾ ཝརེཡྻཾ. ཨེཏྠ ཙ ‘‘ཀཱལུཊྛིཏསྶ མེ སཏོ’’ཏི ཨེཏེན ཨཱརོགྱསམྤདཱ, ‘‘དིབྦཱ བྷཀྑཱ པཱཏུབྷཝེཡྻུ’’ནྟི ཨེཏེན དེཡྻདྷམྨསམྤདཱ, ‘‘སཱིལཝནྟོ ཙ ཡཱཙཀཱ’’ཏི ཨེཏེན དཀྑིཎེཡྻསམྤདཱ, ‘‘དདཏོ མེ ན ཁཱིཡེཐཱ’’ཏི ཨེཏེན དེཡྻདྷམྨསྶ ཨཔརིམིཏསམྤདཱ, ‘‘དཏྭཱ ནཱནུཏཔེཡྻཧཾ, དདཾ ཙིཏྟཾ པསཱདེཡྻ’’ནྟི ཨེཏེཧི དཱཡཀསམྤདཱཏི ཨིམེ པཉྩ ཨཏྠཱ ཝརབྷཱཝེན ཨིཙྪིཏཱ. ཏེ ཙ ཁོ དཱནམཡཔུཉྙསྶ ཡཱཝདེཝ ཨུལཱ༹རབྷཱཝཱཡཱཏི ཝེདིཏབྦཱ.

ཨེཝཾ ཨངྐུརེན ཨཏྟནོ ཨཛ྄ཛྷཱསཡེ པཝེདིཏེ ཏཏྠ ནིསིནྣོ ནཱིཏིསཏྠེ ཀཏཔརིཙཡོ སོནཀོ ནཱམ ཨེཀོ པུརིསོ ཏཾ ཨཏིདཱནཏོ ཝིཙྪིནྡིཏུཀཱམོ –

༣༠༠.

‘‘ན སབྦཝིཏྟཱནི པརེ པཝེཙྪེ, དདེཡྻ དཱནཉྩ དྷནཉྩ རཀྑེ;

ཏསྨཱ ཧི དཱནཱ དྷནམེཝ སེཡྻོ, ཨཏིཔྤདཱནེན ཀུལཱ ན ཧོནྟི.

༣༠༡.

‘‘ཨདཱནམཏིདཱནཉྩ ¶ ནཔྤསཾསནྟི པཎྜིཏཱ,

ཏསྨཱ ¶ ཧི དཱནཱ དྷནམེཝ སེཡྻོ,

སམེན ཝཏྟེཡྻ ས དྷཱིརདྷམྨོ’’ཏི. –

དྭེ གཱཐཱ ཨབྷཱསི. སིནྡྷཀོ ཨེཝཾ པུནཔི ཝཱིམཾསིཏུཀཱམོ ‘‘ན སབྦཝིཏྟཱནཱི’’ཏིཨཱདིམཱཧཱཏི ཨཔརེ.

༣༠༠. ཏཏྠ སབྦཝིཏྟཱནཱིཏི སཝིཉྙཱཎཀཨཝིཉྙཱཎཀཔྤབྷེདཱནི སབྦཱནི ཝིཏྟཱུཔཀརཎཱནི, དྷནཱནཱིཏི ཨཏྠོ. པརེཏི པརམྷི, པརསྶཱཏི ཨཏྠོ ¶ . ན པཝེཙྪེཏི ན དདེཡྻ, ‘‘དཀྑིཎེཡྻཱ ལདྡྷཱ’’ཏི ཀཏྭཱ ཀིཉྩི ཨསེསེཏྭཱ སབྦསཱཔཏེཡྻཔརིཙྩཱགོ ན ཀཱཏབྦོཏི ཨཏྠོ. དདེཡྻ དཱནཉྩཱཏི སབྦེན སབྦཾ དཱནདྷམྨོ ན ཀཱཏབྦོ, ཨཐ ཁོ ཨཏྟནོ ཨཱཡཉྩ ཝཡཉྩ ཛཱནིཏྭཱ ཝིབྷཝཱནུརཱུཔཾ དཱནཉྩ དདེཡྻ. དྷནཉྩ རཀྑེཏི ཨལདྡྷལཱབྷལདྡྷཔརིརཀྑཎརཀྑིཏསམྦནྡྷཝསེན དྷནཾ པརིཔཱལེཡྻ.

‘‘ཨེཀེན བྷོགེ བྷུཉྫེཡྻ, དྭཱིཧི ཀམྨཾ པཡོཛཡེ;

ཙཏུཏྠཉྩ ནིདྷཱཔེཡྻ, ཨཱཔདཱསུ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. (དཱི. ནི. ༣.༢༦༥) –

ཝུཏྟཝིདྷིནཱ ཝཱ དྷནཾ རཀྑེཡྻ ཏམྨཱུལཀཏྟཱ དཱནསྶ. ཏཡོཔི མགྒཱ ཨཉྙམཉྙཝིསོདྷནེན པཊིསེཝིཏབྦཱཏི ཧི ནཱིཏིཙིནྟཀཱ. ཏསྨཱ ཧཱིཏི ཡསྨཱ དྷནཉྩ རཀྑནྟོ དཱནཉྩ ཀརོནྟོ ཨུབྷཡལོཀཧིཏཱཡ པཊིཔནྣོ ཧོཏི དྷནམཱུལཀཉྩ དཱནཾ, ཏསྨཱ དཱནཏོ དྷནམེཝ སེཡྻོ སུནྡརཏརོཏི ཨཏིདཱནཾ ན ཀཱཏབྦནྟི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཏེནཱཧ ‘‘ཨཏིཔྤདཱནེན ཀུལཱ ན ཧོནྟཱི’’ཏི, དྷནསྶ པམཱཎཾ ཨཛཱནིཏྭཱ དཱནསྶ ཏཾ ནིསྶཱཡ ཨཏིཔྤདཱནཔསངྒེན ཀུལཱནི ན ཧོནྟི ནཔྤཝཏྟནྟི, ཨུཙྪིཛྫནྟཱིཏི ཨཏྠོ.

༣༠༡. ཨིདཱནི ཝིཉྙཱུནཾ པསཾསིཏམེཝཏྠཾ ¶ པཏིཊྛཔེནྟོ ‘‘ཨདཱནམཏིདཱནཉྩཱ’’ཏི གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཨདཱནམཏིདཱནཉྩཱཏི སབྦེན སབྦཾ ཀཊཙྪུབྷིཀྑཱཡཔི ཏཎྜུལམུཊྛིཡཱཔི ཨདཱནཾ, པམཱཎཾ ཨཏིཀྐམིཏྭཱ པརིཙྩཱགསངྑཱཏཾ ཨཏིདཱནཉྩ པཎྜིཏཱ བུདྡྷིམནྟོ སཔཉྙཛཱཏིཀཱ ནཔྤསཾསནྟི ན ཝཎྞཡནྟི. སབྦེན སབྦཾ ཨདཱནེན ཧི སམྤརཱཡིཀཏོ ཨཏྠཏོ པརིབཱཧིརོ ཧོཏི. ཨཏིདཱནེན དིཊྛདྷམྨིཀཔཝེཎཱི ན པཝཏྟཏི. སམེན ཝཏྟེཡྻཱཏི ཨཝིསམེན ¶ ལོཀིཡསརིཀྑཀེན སམཱཧིཏེན མཛ྄ཛྷིམེན ཉཱཡེན པཝཏྟེཡྻ. ས དྷཱིརདྷམྨོཏི ཡཱ ཡཐཱཝུཏྟཱ དཱནཱདཱནཔྤཝཏྟི, སོ དྷཱིརཱནཾ དྷིཏིསམྤནྣཱནཾ ནཱིཏིནཡཀུསལཱནཾ དྷམྨོ, ཏེཧི གཏམགྒོཏི དཱིཔེཏི.

ཏཾ ¶ སུཏྭཱ ཨངྐུརོ ཏསྶ ཨདྷིཔྤཱཡཾ པརིཝཏྟེནྟོ –

༣༠༢.

‘‘ཨཧོ ཝཏ རེ ཨཧམེཝ དཛྫཾ, སནྟོ ཙ མཾ སཔྤུརིསཱ བྷཛེཡྻུཾ;

མེགྷོཝ ནིནྣཱནི པརིཔཱུརཡནྟོ, སནྟཔྤཡེ སབྦཝནིབྦཀཱནཾ.

༣༠༣.

‘‘ཡསྶ ཡཱཙནཀེ དིསྭཱ, མུཁཝཎྞོ པསཱིདཏི;

དཏྭཱ ཨཏྟམནོ ཧོཏི, ཏཾ གྷརཾ ཝསཏོ སུཁཾ.

༣༠༤.

‘‘ཡསྶ ཡཱཙནཀེ དིསྭཱ, མུཁཝཎྞོ པསཱིདཏི;

དཏྭཱ ཨཏྟམནོ ཧོཏི, ཨེསཱ ཡཉྙསྶ སམྤདཱ.

༣༠༥.

‘‘པུབྦེཝ དཱནཱ སུམནོ, དདཾ ཙིཏྟཾ པསཱདཡེ;

དཏྭཱ ཨཏྟམནོ ཧོཏི, ཨེསཱ ཡཉྙསྶ སམྤདཱ’’ཏི. –

ཙཏཱུཧི གཱཐཱཧི ཨཏྟནཱ པཊིཔཛྫིཏབྦཝིདྷིཾ པཀཱསེསི.

༣༠༢. ཏཏྠ ཨཧོ ཝཏཱཏི སཱདྷུ ཝཏ. རེཏི ཨཱལཔནཾ. ཨཧམེཝ དཛྫནྟི ཨཧཾ དཛྫམེཝ. ཨཡཉྷེཏྠ སངྑེཔཏྠོ ¶ – མཱཎཝ, ‘‘དཱནཱ དྷནམེཝ སེཡྻོ’’ཏི ཡདི ཨཡཾ ནཱིཏིཀུསལཱནཾ ཝཱདོ ཏཝ ཧོཏུ, ཀཱམཾ ཨཧཾ དཛྫམེཝ. སནྟོ ཙ མཾ སཔྤུརིསཱ བྷཛེཡྻུནྟི ཏསྨིཉྩ དཱནེ སནྟོ ཨུཔསནྟཀཱཡཝཙཱིམནོསམཱཙཱརཱ སཔྤུརིསཱ སཱདྷཝོ མཾ བྷཛེཡྻུཾ ཨུཔགཙྪེཡྻུཾ. མེགྷོཝ ནིནྣཱནི པརིཔཱུརཡནྟོཏི ཨཧཾ ཨབྷིཔྤཝསྶནྟོ མཧཱམེགྷོ ཝིཡ ནིནྣཱནི ནིནྣཊྛཱནཱནི སབྦེསཾ ཝནིབྦཀཱནཾ ཨདྷིཔྤཱཡེ པརིཔཱུརཡནྟོ ཨཧོ ཝཏ ཏེ སནྟཔྤེཡྻནྟི.

༣༠༣. ཡསྶ ཡཱཙནཀེ དིསྭཱཏི ཡསྶ པུགྒལསྶ གྷརམེསིནོ ཡཱཙནཀེ དིསྭཱ ‘‘པཋམཾ ཏཱཝ ཨུཔཊྛིཏཾ ཝཏ མེ པུཉྙཀྑེཏྟ’’ནྟི སདྡྷཱཛཱཏསྶ མུཁཝཎྞོ པསཱིདཏི, ཡཐཱཝིབྷཝཾ པན ཏེསཾ ¶ དཱནཾ དཏྭཱ ཨཏྟམནོ པཱིཏིསོམནསྶེཧི གཧིཏཙིཏྟོ ཧོཏི. ཏནྟི ཡདེཏྠ ཡཱཙཀཱནཾ དསྶནཾ ¶ , ཏེན ཙ དིསྭཱ ཙིཏྟསྶ པསཱདནཾ, ཡཐཱརཧཾ དཱནཾ དཏྭཱ ཙ ཨཏྟམནཏཱ.

༣༠༤. ཨེསཱ ཡཉྙསྶ སམྤདཱཏི ཨེསཱ ཡཉྙསྶ སམྤཏྟི པཱརིཔཱུརི, ནིཔྥཏྟཱིཏི ཨཏྠོ.

༣༠༥. པུབྦེཝ དཱནཱ སུམནོཏི ‘‘སམྤཏྟཱིནཾ ནིདཱནཾ ཨནུགཱམིཀཾ ནིདྷཱནཾ ནིདྷེསྶཱམཱི’’ཏི མུཉྩནཙེཏནཱཡ པུབྦེ ཨེཝ དཱནཱུཔཀརཎསྶ སམྤཱདནཏོ པཊྛཱཡ སུམནོ སོམནསྶཛཱཏོ བྷཝེཡྻ. དདཾ ཙིཏྟཾ པསཱདཡེཏི དདནྟོ དེཡྻདྷམྨཾ དཀྑིཎེཡྻཧཏྠེ པཏིཊྛཱཔེནྟོ ‘‘ཨསཱརཏོ དྷནཏོ སཱརཱདཱནཾ ཀརོམཱི’’ཏི ཨཏྟནོ ཙིཏྟཾ པསཱདེཡྻ. དཏྭཱ ཨཏྟམནོ ཧོཏཱིཏི དཀྑིཎེཡྻཱནཾ དེཡྻདྷམྨཾ པརིཙྩཛིཏྭཱ ‘‘པཎྜིཏཔཉྙཏྟཾ ནཱམ མཡཱ ཨནུཊྛིཏཾ, ཨཧོ སཱདྷུ སུཊྛཱུ’’ཏི ཨཏྟམནོ པམུདིཏམནོ པཱིཏིསོམནསྶཛཱཏོ ཧོཏི. ཨེསཱ ཡཉྙསྶ སམྤདཱཏི ཡཱ ¶ ཨཡཾ པུབྦཙེཏནཱ མུཉྫཙེཏནཱ ཨཔརཙེཏནཱཏི ཨིམེསཾ ཀམྨཕལསདྡྷཱནུགཏཱནཾ སོམནསྶཔརིགྒཧིཏཱནཾ ཏིསྶནྣཾ ཙེཏནཱནཾ པཱརིཔཱུརི, ཨེསཱ ཡཉྙསྶ སམྤདཱ དཱནསྶ སམྤཏྟི, ན ཨིཏོ ཨཉྙཐཱཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ.

ཨེཝཾ ཨངྐུརོ ཨཏྟནོ པཊིཔཛྫནཝིདྷིཾ པཀཱསེཏྭཱ བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ ཨབྷིཝཌྜྷམཱནདཱནཛ྄ཛྷཱསཡོ དིཝསེ དིཝསེ མཧཱདཱནཾ པཝཏྟེསི. ཏེན ཏདཱ སབྦརཛྫཱནི ཨུནྣངྒལཱནི ཀཏྭཱ མཧཱདཱནེ དིཡྻམཱནེ པཊིལདྡྷསབྦཱུཔཀརཎཱ མནུསྶཱ ཨཏྟནོ ཨཏྟནོ ཀམྨནྟེ པཧཱཡ ཡཐཱསུཁཾ ཝིཙརིཾསུ, ཏེན རཱཛཱུནཾ ཀོཊྛཱགཱརཱནི པརིཀྑཡཾ ཨགམཾསུ. ཏཏོ རཱཛཱནོ ཨངྐུརསྶ དཱུཏཾ པཱཧེསུཾ – ‘‘བྷོཏོ དཱནཾ ནིསྶཱཡ ཨམྷཱཀཾ ཨཱཡསྶ ཝིནཱསོ ཨཧོསི, ཀོཊྛཱགཱརཱནི པརིཀྑཡཾ གཏཱནི, ཏཏྠ ཡུཏྟམཏྟཾ ཉཱཏབྦ’’ནྟི.

ཏཾ སུཏྭཱ ཨངྐུརོ དཀྑིཎཱཔཐཾ གནྟྭཱ དམིལ༹ཝིསཡེ སམུདྡསྶ ཨཝིདཱུརཊྛཱནེ མཧཏིཡོ ཨནེཀདཱནསཱལཱཡོ ཀཱརཱཔེཏྭཱ མཧཱདཱནཱནི པཝཏྟེནྟོ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ ¶ མརཎཱ ཏཱཝཏིཾསབྷཝནེ ནིབྦཏྟི. ཏསྶ དཱནཝིབྷཱུཏིཉྩ སགྒཱུཔཔཏྟིཉྩ དསྶེནྟོ སངྒཱིཏིཀཱརཱ –

༣༠༦.

‘‘སཊྛི ཝཱཧསཧསྶཱནི, ཨངྐུརསྶ ནིཝེསནེ;

བྷོཛནཾ དཱིཡཏེ ནིཙྩཾ, པུཉྙཔེཀྑསྶ ཛནྟུནོ.

༣༠༧.

‘‘ཏིསཧསྶཱནི ¶ སཱུདཱ ཧི, ཨཱམུཏྟམཎིཀུཎྜལཱ;

ཨངྐུརཾ ཨུཔཛཱིཝནྟི, དཱནེ ཡཉྙསྶ ཝཱཝཊཱ.

༣༠༨.

‘‘སཊྛི པུརིསསཧསྶཱནི, ཨཱམུཏྟམཎིཀུཎྜལཱ;

ཨངྐུརསྶ མཧཱདཱནེ, ཀཊྛཾ ཕཱལེནྟི མཱཎཝཱ.

༣༠༩.

‘‘སོལ༹སིཏྠིསཧསྶཱནི ¶ , སབྦཱལངྐཱརབྷཱུསིཏཱ;

ཨངྐུརསྶ མཧཱདཱནེ, ཝིདྷཱ པིཎྜེནྟི ནཱརིཡོ.

༣༡༠.

‘‘སོལ༹སིཏྠིསཧསྶཱནི, སབྦཱལངྐཱརབྷཱུསིཏཱ;

ཨངྐུརསྶ མཧཱདཱནེ, དབྦིགཱཧཱ ཨུཔཊྛིཏཱ.

༣༡༡.

‘‘བཧུཾ བཧཱུནཾ པཱདཱསི, ཙིརཾ པཱདཱསི ཁཏྟིཡོ;

སཀྐཙྩཉྩ སཧཏྠཱ ཙ, ཙིཏྟཱིཀཏྭཱ པུནཔྤུནཾ.

༣༡༢.

‘‘བཧཱུ མཱསེ ཙ པཀྑེ ཙ, ཨུཏུསཾཝཙྪརཱནི ཙ;

མཧཱདཱནཾ པཝཏྟེསི, ཨངྐུརོ དཱིགྷམནྟརཾ.

༣༡༣.

‘‘ཨེཝཾ དཏྭཱ ཡཛིཏྭཱ ཙ, ཨངྐུརོ དཱིགྷམནྟརཾ;

སོ ཧིཏྭཱ མཱནུསཾ དེཧཾ, ཏཱཝཏིཾསཱུཔགོ ཨཧཱུ’’ཏི. – གཱཐཱ ཨཱཧཾསུ;

༣༠༦. ཏཐ སཊྛི ཝཱཧསཧསྶཱནཱིཏི ཝཱཧཱནཾ སཊྛིསཧསྶཱནི གནྡྷསཱལིཏཎྜུལཱདིཔཱུརིཏཝཱཧཱནཾ སཊྛིསཧསྶཱནི. པུཉྙཔེཀྑསྶ དཱནཛ྄ཛྷཱསཡསྶ དཱནཱདྷིམུཏྟསྶ ཨངྐུརསྶ ནིཝེསནེ ནིཙྩཾ དིཝསེ དིཝསེ ཛནྟུནོ སཏྟཀཱཡསྶ བྷོཛནཾ དཱིཡཏེཏི ཡོཛནཱ.

༣༠༧-༨. ཏིསཧསྶཱནི སཱུདཱ ཧཱིཏི ཏིསཧསྶམཏྟཱ སཱུདཱ བྷཏྟཀཱརཀཱ. ཏེ ཙ ཁོ པན པདྷཱནབྷཱུཏཱ ཨདྷིཔྤེཏཱ, ཏེསུ ཨེཀམེཀསྶ པན ¶ ཝཙནཀརཱ ཨནེཀཱཏི ཝེདིཏབྦཱ. ‘‘ཏིསཧསྶཱནི སཱུདཱན’’ནྟི ཙ པཋནྟི. ཨཱམུཏྟམཎིཀུཎྜལཱཏི ནཱནཱམཎིཝིཙིཏྟཀུཎྜལདྷརཱ. ནིདསྶནམཏྟཉྩེཏཾ, ཨཱམུཏྟཀཊཀཀཊིསུཏྟཱདིཨཱབྷརཎཱཔི ཏེ ཨཧེསུཾ. ཨངྐུརཾ ཨུཔཛཱིཝནྟཱིཏི ཏཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ¶ ཛཱིཝནྟི, ཏཔྤཊིབདྡྷཛཱིཝིཀཱ ཧོནྟཱིཏི ཨཏྠོ. དཱནེ ཡཉྙསྶ ཝཱཝཊཱཏི ¶ མཧཱཡཱགསཉྙིཏསྶ ཡཉྙསྶ དཱནེ ཡཛནེ ཝཱཝཊཱ ཨུསྶུཀྐཾ ཨཱཔནྣཱ. ཀཊྛཾ ཕཱལེནྟི མཱཎཝཱཏི ནཱནཔྤཀཱརཱནཾ ཁཛྫབྷོཛྫཱདིཨཱཧཱརཝིསེསཱནཾ པཙནཱཡ ཨལངྐཏཔཊིཡཏྟཱ ཏརུཎམནུསྶཱ ཀཊྛཱནི ཕཱལེནྟི ཝིདཱལེནྟི.

༣༠༩. ཝིདྷཱཏི ཝིདྷཱཏབྦཱནི བྷོཛནཡོགྒཱནི ཀཊུཀབྷཎྜཱནི. པིཎྜེནྟཱིཏི པིསནཝསེན པཡོཛེནྟི.

༣༡༠. དབྦིགཱཧཱཏི ཀཊཙྪུགཱཧིཀཱ. ཨུཔཊྛིཏཱཏི པརིཝེསནཊྛཱནཾ ཨུཔགནྟྭཱ ཋིཏཱ ཧོནྟི.

༣༡༡. བཧུནྟི མཧནྟཾ པཧཱུཏིཀཾ. བཧཱུནནྟི ཨནེཀེསཾ. པཱདཱསཱིཏི པཀཱརེཧི ཨདཱསི. ཙཱིརནྟི ཙིརཀཱལཾ. ཝཱིསཏིཝསྶསཧསྶཱཡུཀེསུ ཧི མནུསྶེསུ སོ ཨུཔྤནྣོ. བཧུཾ བཧཱུནཾ ཙིརཀཱལཉྩ དེནྟོ ཡཐཱ ཨདཱསི, ཏཾ དསྶེཏུཾ ‘‘སཀྐཙྩཉྩཱ’’ཏིཨཱདི ཝུཏྟཾ. ཏཏྠ སཀྐཙྩནྟི སཱདརཾ, ཨནཔཝིདྡྷཾ ཨནཝཉྙཱཏཾ ཀཏྭཱ. སཧཏྠཱཏི སཧཏྠེན, ན ཨཱཎཱཔནམཏྟེན. ཙིཏྟཱིཀཏྭཱཏི གཱརཝབཧུམཱནཡོགེན ཙིཏྟེན ཀརིཏྭཱ པཱུཛེཏྭཱ. པུནཔྤུནནྟི བཧུསོ ན ཨེཀཝཱརཾ, ཀཏིཔཡཝཱརེ ཝཱ ཨཀཏྭཱ ཨནེཀཝཱརཾ པཱདཱསཱིཏི ཡོཛནཱ.

༣༡༢. ཨིདཱནི ཏམེཝ པུནཔྤུནཾ ཀརཎཾ ཝིབྷཱཝེཏུཾ ‘‘བཧཱུ མཱསེ ཙཱ’’ཏི གཱཐམཱཧཾསུ. ཏཏྠ བཧཱུ མཱསེཏི ཙིཏྟམཱསཱདིཀེ བཧཱུ ཨནེཀེ མཱསེ. པཀྑེཏི ཀཎྷསུཀྐབྷེདེ བཧཱུ པཀྑེ. ཨུཏུསཾཝཙྪརཱནི ཙཱཏི ཝསནྟགིམྷཱདིཀེ བཧཱུ ཨུཏཱུ ཙ སཾཝཙྪརཱནི ཙ, སབྦཏྠ ཨཙྩནྟསཾཡོགེ ཨུཔཡོགཝཙནཾ. དཱིགྷམནྟརནྟི དཱིགྷཀཱལམནྟརཾ. ཨེཏྠ ཙ ‘‘ཙིརཾ པཱདཱསཱི’’ཏི ཙིརཀཱལཾ དཱནསྶ པཝཏྟིཏབྷཱཝཾ ཝཏྭཱ པུན ཏསྶ ནིརནྟརམེཝ ¶ པཝཏྟིཏབྷཱཝཾ དསྶེཏུཾ ‘‘བཧཱུ མཱསེ’’ཏིཨཱདི ཝུཏྟནྟི དཊྛབྦཾ.

༣༡༣. ཨེཝནྟི ¶ ཝུཏྟཔྤཀཱརེན. དཏྭཱ ཡཛིཏྭཱ ཙཱཏི ཨཏྠཏོ ཨེཀམེཝ, ཀེསཉྩི དཀྑིཎེཡྻཱནཾ ཨེཀཙྩསྶ དེཡྻདྷམྨསྶ པརིཙྩཛནཝསེན དཏྭཱ, པུན ‘‘བཧུཾ བཧཱུནཾ པཱདཱསཱི’’ཏི ཝུཏྟནཡེན ཨཏྠིཀཱནཾ སབྦེསཾ ཡཐཱཀཱམཾ དེནྟོ མཧཱཡཱགཝསེན ཡཛིཏྭཱ. སོ ཧིཏྭཱ མཱནུསཾ དེཧཾ ¶ , ཏཱཝཏིཾསཱུཔགོ ཨཧཱུཏི སོ ཨངྐུརོ ཨཱཡུཔརིཡོསཱནེ མནུསྶཏྠབྷཱཝཾ པཧཱཡ པཊིསནྡྷིགྒཧཎཝསེན ཏཱཝཏིཾསདེཝནིཀཱཡཱུཔགོ ཨཧོསི.

ཨེཝཾ ཏསྨིཾ ཏཱཝཏིཾསེསུ ནིབྦཏྟིཏྭཱ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝནྟེ ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨིནྡཀོ ནཱམ མཱཎཝོ ཨཱཡསྨཏོ ཨནུརུདྡྷཏྠེརསྶ པིཎྜཱཡ ཙརནྟསྶ པསནྣམཱནསོ ཀཊཙྪུབྷིཀྑཾ དཱཔེསི. སོ ཨཔརེན སམཡེན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཁེཏྟགཏསྶ པུཉྙསྶ ཨཱནུབྷཱཝེན ཏཱཝཏིཾསེསུ མཧིདྡྷིཀོ མཧཱནུབྷཱཝོ དེཝཔུཏྟོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟོ དིབྦེཧི རཱུཔཱདཱིཧི དསཧི ཋཱནེཧི ཨངྐུརཾ དེཝཔུཏྟཾ ཨབྷིབྷཝིཏྭཱ ཝིརོཙཏི. ཏེན ཝུཏྟཾ –

༣༡༤.

‘‘ཀཊཙྪུབྷིཀྑཾ དཏྭཱན, ཨནུརུདྡྷསྶ ཨིནྡཀོ;

སོ ཧིཏྭཱ མཱནུསཾ དེཧཾ, ཏཱཝཏིཾསཱུཔགོ ཨཧུ.

༣༡༥.

‘‘དསཧི ཋཱནེཧི ཨངྐུརཾ, ཨིནྡཀོ ཨཏིརོཙཏི;

རཱུཔེ སདྡེ རསེ གནྡྷེ, ཕོཊྛབྦེ ཙ མནོརམེ.

༣༡༦.

‘‘ཨཱཡུནཱ ཡསསཱ ཙེཝ, ཝཎྞེན ཙ སུཁེན ཙ;

ཨཱདྷིཔཙྩེན ཨངྐུརཾ, ཨིནྡཀོ ཨཏིརོཙཏཱི’’ཏི.

༣༡༤-༥. ཏཏྠ རཱུཔེཏི རཱུཔཧེཏུ, ཨཏྟནོ རཱུཔསམྤཏྟིནིམིཏྟནྟི ཨཏྠོ. སདྡེཏིཨཱདཱིསུཔི ཨེསེཝ ནཡོ. ཨཱཡུནཱཏི ཛཱིཝིཏེན. ནནུ ཙ དེཝཱནཾ ཛཱིཝིཏཾ པརིཙྪིནྣཔྤམཱཎཾ ཝུཏྟཾ. སཙྩཾ ཝུཏྟཾ, ཏཾ པན ཡེབྷུཡྻཝསེན. ཏཐཱ ཧི ཨེཀཙྩཱནཾ དེཝཱནཾ ཡོགཝིཔཏྟིཨཱདིནཱ ཨནྟརཱམརཎཾ ཧོཏིཡེཝ. ཨིནྡཀོ པན ཏིསྶོ ཝསྶཀོཊིཡོ སཊྛི ཙ ཝསྶསཧསྶཱནི པརིཔཱུརེཏིཡེཝ. ཏེན ཝུཏྟཾ ‘‘ཨཱཡུནཱ ཨཏིརོཙཏཱི’’ཏི. ཡསསཱཏི མཧཏིཡཱ པརིཝཱརསམྤཏྟིཡཱ ¶ . ཝཎྞེནཱཏི སཎྛཱནསམྤཏྟིཡཱ. ཝཎྞདྷཱཏུསམྤདཱ པན ‘‘རཱུཔེ’’ཏི ཨིམིནཱ ཝུཏྟཱཡེཝ. ཨཱདྷིཔཙྩེནཱཏི ཨིསྶརིཡེན.

ཨེཝཾ ཨངྐུརེ ཙ ཨིནྡཀེ ཙ ཏཱཝཏིཾསེསུ ནིབྦཏྟིཏྭཱ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝནྟེསུ ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཱ ཨབྷིསམྦོདྷིཏོ སཏྟམེ སཾཝཙྪརེ ཨཱསཱལ༹ྷིཔུཎྞམཱཡཾ ¶ སཱཝཏྠིནགརདྭཱརེ ཀཎྜམྦརུཀྑམཱུལེ ཡམཀཔཱཊིཧཱརིཡཾ ཀཏྭཱ ཨནུཀྐམེན ཏིཔདཝིཀྐམེན ཏཱཝཏིཾསབྷཝནཾ གནྟྭཱ པཱརིཙྪཏྟཀམཱུལེ ¶ པཎྜུཀམྦལསིལཱཡཾ ཡུགནྡྷརཔབྦཏེ བཱལསཱུརིཡོ ཝིཡ ཝིརོཙམཱནོ དསཧི ལོཀདྷཱཏཱུཧི སནྣིཔཏིཏཱཡ དེཝབྲཧྨཔརིསཱཡ ཛུཏིཾ ཨཏྟནོ སརཱིརཔྤབྷཱཡ ཨབྷིབྷཝནྟོ ཨབྷིདྷམྨཾ དེསེཏུཾ ནིསིནྣོ ཨཝིདཱུརེ ནིསིནྣཾ ཨིནྡཀཾ, དྭཱདསཡོཛནནྟརེ ནིསིནྣཾ ཨངྐུརཉྩ དིསྭཱ དཀྑིཎེཡྻསམྤཏྟིཝིབྷཱཝནཏྠཾ –

‘‘མཧཱདཱནཾ ཏཡཱ དིནྣཾ, ཨངྐུར དཱིགྷམནྟརཾ;

ཨཏིདཱུརེ ནིསིནྣོསི, ཨཱགཙྪ མམ སནྟིཀེ’’ཏི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཾ སུཏྭཱ ཨངྐུརོ ‘‘བྷགཝཱ མཡཱ ཙིརཀཱལཾ བཧུཾ དེཡྻདྷམྨཾ པརིཙྩཛིཏྭཱ པཝཏྟིཏམྤི མཧཱདཱནཾ དཀྑིཎེཡྻསམྤཏྟིཝིརཧེན ཨཁེཏྟེ ཝུཏྟབཱིཛཾ ཝིཡ ན ཨུལཱ༹རཕལཾ ཨཧོསི, ཨིནྡཀསྶ པན ཀཊཙྪུབྷིཀྑཱདཱནམྤི དཀྑིཎེཡྻསམྤཏྟིཡཱ སུཁེཏྟེ ཝུཏྟབཱིཛཾ ཝིཡ ཨཏིཝིཡ ཨུལཱ༹རཕལཾ ཛཱཏ’’ནྟི ཨཱཧ. ཏམཏྠཾ དསྶེནྟེ སངྒཱིཏིཀཱརཱ –

༣༡༧.

‘‘ཏཱཝཏིཾསེ ཡདཱ བུདྡྷོ, སིལཱཡཾ པཎྜུཀམྦལེ;

པཱརིཙྪཏྟཡམཱུལམྷི, ཝིཧཱསི པུརིསུཏྟམོ.

༣༡༨.

‘‘དསསུ ལོཀདྷཱཏཱུསུ, སནྣིཔཏིཏྭཱན དེཝཏཱ;

པཡིརུཔཱསནྟི སམྦུདྡྷཾ, ཝསནྟཾ ནགམུདྡྷནི.

༣༡༩.

‘‘ན ཀོཙི དེཝོ ཝཎྞེན, སམྦུདྡྷཾ ཨཏིརོཙཏི;

སབྦེ དེཝེ ཨཏིཀྐམྨ, སམྦུདྡྷོཝ ཝིརོཙཏི.

༣༢༠.

‘‘ཡོཛནཱནི ¶ དས དྭེ ཙ, ཨངྐུརོཡཾ ཏདཱ ཨཧུ;

ཨཝིདཱུརེཝ བུདྡྷསྶ, ཨིནྡཀོ ཨཏིརོཙཏི.

༣༢༡.

‘‘ཨོལོཀེཏྭཱན སམྦུདྡྷོ, ཨངྐུརཉྩཱཔི ཨིནྡཀཾ;

དཀྑིཎེཡྻཾ སམྦྷཱཝེནྟོ, ཨིདཾ ཝཙནམབྲཝི.

༣༢༢.

‘‘མཧཱདཱནཾ ¶ ཏཡཱ དིནྣཾ, ཨངྐུརཾ དཱིགྷམནྟརཾ;

ཨཏིདཱུརེ ནིསིནྣོསི, ཨཱགཙྪ མམ སནྟིཀེ.

༣༢༣.

‘‘ཙོདིཏོ ¶ བྷཱཝིཏཏྟེན, ཨངྐུརོ ཨིདམབྲཝི;

ཀིཾ མཡ྄ཧཾ ཏེན དཱནེན, དཀྑིཎེཡྻེན སུཉྙཏཾ.

༣༢༤.

‘‘ཨཡཾ སོ ཨིནྡཀོ ཡཀྑོ, དཛྫཱ དཱནཾ པརིཏྟཀཾ;

ཨཏིརོཙཏི ཨམྷེཧི, ཙནྡོ ཏཱརགཎེ ཡཐཱ.

༣༢༥.

‘‘ཨུཛྫངྒལེ ཡཐཱ ཁེཏྟེ, བཱིཛཾ བཧུམྤི རོཔིཏཾ;

ན ཝིཔུལཾ ཕལཾ ཧོཏི, ནཔི ཏོསེཏི ཀསྶཀཾ.

༣༢༦.

‘‘ཏཐེཝ དཱནཾ བཧུཀཾ, དུསྶཱིལེསུ པཏིཊྛིཏཾ;

ན ཝིཔུལཾ ཕལཾ ཧོཏི, ནཔི ཏོསེཏི དཱཡཀཾ.

༣༢༧.

‘‘ཡཐཱཔི བྷདྡཀེ ཁེཏྟེ, བཱིཛཾ ཨཔྤམྤི རོཔིཏཾ;

སམྨཱ དྷཱརཾ པཝེཙྪནྟེ, ཕལཾ ཏོསེསི ཀསྶཀཾ.

༣༢༨.

‘‘ཏཐེཝ སཱིལཝནྟེསུ, གུཎཝནྟེསུ ཏཱདིསུ;

ཨཔྤཀམྤི ཀཏཾ ཀཱརཾ, པུཉྙཾ ཧོཏི མཧཔྥལ’’ནྟི. – གཱཐཱཡོ ཨཝོཙུཾ;

༣༡༧. ཏཏྠ ཏཱཝཏིཾསེཏི ཏཱཝཏིཾསབྷཝནེ. སིལཱཡཾ པཎྜུཀམྦལེཏི པཎྜུཀམྦལནཱམཀེ སིལཱསནེ པུརིསུཏྟམོ བུདྡྷོ ཡདཱ ཝིཧཱསཱིཏི ཡོཛནཱ.

༣༡༨. དསསུ ལོཀདྷཱཏཱུསུ, སནྣིཔཏིཏྭཱན དེཝཏཱཏི ཛཱཏིཁེཏྟསཉྙིཏེསུ དསསུ ཙཀྐཝཱལ༹སཧསྶེསུ ཀཱམཱཝཙརདེཝཏཱ བྲཧྨདེཝཏཱ ཙ བུདྡྷསྶ བྷགཝཏོ པཡིརུཔཱསནཱཡ དྷམྨསྶཝནཏྠཉྩ ཨེཀཏོ སནྣིཔཏིཏྭཱ. ཏེནཱཧ ‘‘པཡིརུཔཱསནྟི སམྦུདྡྷཾ, ཝསནྟཾ ནགམུདྡྷནཱི’’ཏི, སིནེརུམུདྡྷནཱིཏི ཨཏྠོ.

༣༢༠. ཡོཛནཱནི ¶ ¶ དས དྭེ ཙ, ཨངྐུརོཡཾ ཏདཱ ཨཧཱུཏི ཨཡཾ ཡཐཱཝུཏྟཙརིཏོ ཨངྐུརོ ཏདཱ སཏྠུ སམྨུཁཀཱལེ དས དྭེ ཡོཛནཱནི ཨནྟརཾ ཀཏྭཱ ཨཧུ. སཏྠུ ནིསིནྣཊྛཱནཏོ དྭཱདསཡོཛནནྟརེ ཋཱནེ ནིསིནྣོ ཨཧོསཱིཏི ཨཏྠོ.

༣༢༣. ཙོདིཏོ ¶ བྷཱཝིཏཏྟེནཱཏི པཱརམིཔརིབྷཱཝིཏཱཡ ཨརིཡམགྒབྷཱཝནཱཡ བྷཱཝིཏཏྟེན སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཙོདིཏོ. ཀིཾ མཡ྄ཧཾ ཏེནཱཏིཨཱདིཀཱ སཏྠུ པཊིཝཙནཝསེན ཨངྐུརེན ཝུཏྟགཱཐཱ. དཀྑིཎེཡྻེན སུཉྙཏནྟི ཡཾ དཀྑིཎེཡྻེན སུཉྙཏཾ རིཏྟཀཾ ཝིརཧིཏཾ ཏདཱ མམ དཱནཾ, ཏསྨཱ ‘‘ཀིཾ མཡ྄ཧཾ ཏེནཱ’’ཏི ཨཏྟནོ དཱནཔུཉྙཾ ཧཱིལེ༹ནྟོ ཝདཏི.

༣༢༤. ཡཀྑོཏི དེཝཔུཏྟོ. དཛྫཱཏི དཏྭཱ. ཨཏིརོཙཏི ཨམྷེཧཱིཏི ཨཏྟནཱ མཱདིསེཧི ཨཏིཝིཡ ཝིརོཙཏི. ཧཱིཏི ཝཱ ནིཔཱཏམཏྟཾ, ཨམྷེ ཨཏིཀྐམིཏྭཱ ཨབྷིབྷཝིཏྭཱ ཝིརོཙཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཡཐཱ ཀིནྟི ཨཱཧ ‘‘ཙནྡོ ཏཱརགཎེ ཡཐཱ’’ཏི.

༣༢༥-༦. ཨུཛྫངྒལེཏི ཨཏིཝིཡ ཐདྡྷབྷཱུམིབྷཱགེ. ‘‘ཨཱུསརེ’’ཏི ཀེཙི ཝདནྟི. རོཔིཏནྟི ཝུཏྟཾ, ཝཔིཏྭཱ ཝཱ ཨུདྡྷརིཏྭཱ ཝཱ པུན རོཔིཏཾ. ནཔི ཏོསེཏཱིཏི ན ནནྡཡཏི, ཨཔྤཕལཏཱཡ ཝཱ ཏུཊྛིཾ ན ཛནེཏི. ཏཐེཝཱཏི ཡཐཱ ཨུཛྫངྒལེ ཁེཏྟེ བཧུམྤི བཱིཛཾ རོཔིཏཾ ཝིཔུལཕལཾ ཨུལཱ༹རཕལཾ ན ཧོཏི, ཏཏོ ཨེཝ ཀསྶཀཾ ན ཏོསེཏི, ཏཐཱ དུསྶཱིལེསུ སཱིལཝིརཧིཏེསུ བཧུཀམྤི དཱནཾ པཏིཊྛཱཔིཏཾ ཝིཔུལཕལཾ མཧཔྥལཾ ན ཧོཏི, ཏཏོ ཨེཝ དཱཡཀཾ ན ཏོསེཏཱིཏི ཨཏྠོ.

༣༢༧-༨. ཡཐཱཔི བྷདྡཀེཏི གཱཐཱདྭཡསྶ ཝཏྟཝིཔརིཡཱཡེན ཨཏྠཡོཛནཱ ཝེདིཏབྦཱ. ཏཏྠ སམྨཱ དྷཱརཾ པཝེཙྪནྟེཏི ཝུཊྛིདྷཱརཾ སམྨདེཝ པཝཏྟེནྟེ, ཨནྭཌྜྷམཱསཾ ཨནུདསཱཧཾ ཨནུཔཉྩཱཧཾ དེཝེ ཝསྶནྟེཏི ཨཏྠོ. གུཎཝནྟེསཱུཏི ཛྷཱནཱདིགུཎཡུཏྟེསུ. ཏཱདིསཱུཏི ཨིཊྛཱདཱིསུ ¶ ཏཱདིལཀྑཎཔྤཏྟེསུ. ཀཱརནྟི ལིངྒཝིཔལླཱསེན ཝུཏྟཾ, ཨུཔཀཱརོཏི ཨཏྠོ. ཀཱིདིསོ ཨུཔཀཱརོཏི ཨཱཧ ‘‘པུཉྙ’’ནྟི.

༣༢༩.

‘‘ཝིཙེཡྻ དཱནཾ དཱཏབྦཾ, ཡཏྠ དིནྣཾ མཧཔྥལཾ;

ཝིཙེཡྻ དཱནཾ དཏྭཱན, སགྒཾ གཙྪནྟི དཱཡཀཱ.

༣༣༠.

‘‘ཝིཙེཡྻ ¶ དཱནཾ སུགཏཔྤསཊྛཾ, ཡེ དཀྑིཎེཡྻཱ ཨིདྷ ཛཱིཝལོཀེ;

ཨེཏེསུ དིནྣཱནི མཧཔྥལཱནི, བཱིཛཱནི ཝུཏྟཱནི ཡཐཱ སུཁེཏྟེ’’ཏི. –

ཨཡཾ སངྒཱིཏིཀཱརེཧི ཋཔིཏཱ གཱཐཱ.

༣༢༩. ཏཏྠ ¶ ཝིཙེཡྻཱཏི ཝིཙིནིཏྭཱ, པུཉྙཀྑེཏྟཾ པཉྙཱཡ ཨུཔཔརིཀྑིཏྭཱ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

ཏཡིདཾ ཨངྐུརཔེཏཝཏྠུ སཏྠཱརཱ ཏཱཝཏིཾསབྷཝནེ དསསཧསྶཙཀྐཝཱལ༹དེཝཏཱནཾ པུརཏོ དཀྑིཎེཡྻསམྤཏྟིཝིབྷཱཝནཏྠཾ ‘‘མཧཱདཱནཾ ཏཡཱ དིནྣ’’ནྟིཨཱདིནཱ ཨཏྟནཱ སམུཊྛཱཔིཏཾ, ཏཏྠ ཏཡོ མཱསེ ཨབྷིདྷམྨཾ དེསེཏྭཱ མཧཱཔཝཱརཎཱཡ དེཝགཎཔརིཝུཏོ དེཝདེཝོ དེཝལོཀཏོ སངྐསྶནགརཾ ཨོཏརིཏྭཱ ཨནུཀྐམེན སཱཝཏྠིཾ པཏྭཱ ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟོ ཙཏུཔརིསམཛ྄ཛྷེ དཀྑིཎེཡྻསམྤཏྟིཝིབྷཱཝནཏྠམེཝ ‘‘ཡསྶ ཨཏྠཱཡ གཙྪཱམཱ’’ཏིཨཱདིནཱ ཝིཏྠཱརཏོ དེསེཏྭཱ ཙཏུསཙྩཀཐཱཡ དེསནཱཡ ཀཱུཊཾ གཎྷི. དེསནཱཝསཱནེ ཏེསཾ ཨནེཀཀོཊིཔཱཎསཧསྶཱནཾ དྷམྨཱབྷིསམཡོ ཨཧོསཱིཏི.

ཨངྐུརཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༡༠. ཨུཏྟརམཱཏུཔེཏིཝཏྠུཝཎྞནཱ

དིཝཱཝིཧཱརགཏཾ བྷིཀྑུནྟི ཨིདཾ ཨུཏྟརམཱཏུཔེཏིཝཏྠུ. ཏཏྲཱཡཾ ཨཏྠཝིབྷཱཝནཱ – སཏྠརི པརིནིབྦུཏེ པཋམམཧཱསངྒཱིཏིཡཱ པཝཏྟིཏཱཡ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཙྩཱཡནོ དྭཱདསཧི ¶ བྷིཀྑཱུཧི སདྡྷིཾ ཀོསམྦིཡཱ ཨཝིདཱུརེ ཨཉྙཏརསྨིཾ ཨརཉྙཱཡཏནེ ཝིཧཱསི. ཏེན ཙ སམཡེན རཉྙོ ཨུདེནསྶ ཨཉྙཏརོ ཨམཙྩོ ཀཱལམཀཱསི, ཏེན ཙ པུབྦེ ནགརེ ཀམྨནྟཱ ཨདྷིཊྛིཏཱ ཨཧེསུཾ. ཨཐ རཱཛཱ ཏསྶ པུཏྟཾ ཨུཏྟརཾ ནཱམ མཱཎཝཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ‘‘ཏྭཉྩ པིཏརཱ ཨདྷིཊྛིཏེ ཀམྨནྟེ སམནུསཱསཱ’’ཏི ཏེན ཋིཏཊྛཱནེ ཋཔེསི.

སོ ཙ སཱདྷཱུཏི སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ཨེཀདིཝསཾ ནགརཔཊིསངྑརཎིཡཱནཾ དཱརཱུནཾ ཨཏྠཱཡ ཝཌྜྷཀིཡོ གཧེཏྭཱ ཨརཉྙཾ གཏོ. ཏཏྠ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱཀཙྩཱཡནཏྠེརསྶ ཝསནཊྛཱནཾ ཨུཔགནྟྭཱ ཐེརཾ ཏཏྠ པཾསུཀཱུལཙཱིཝརདྷརཾ ཝིཝིཏྟཾ ནིསིནྣཾ དིསྭཱ ཨིརིཡཱཔཐེཡེཝ པསཱིདིཏྭཱ ཀཏཔཊིསནྠཱརོ ཝནྡིཏྭཱ ¶ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཐེརོ ཏསྶ དྷམྨཾ ཀཐེསི. སོ དྷམྨཾ ¶ སུཏྭཱ རཏནཏྟཡེ སཉྫཱཏཔྤསཱདོ སརཎེསུ པཏིཊྛཱཡ ཐེརཾ ནིམནྟེསི – ‘‘ཨདྷིཝཱསེཐ མེ, བྷནྟེ, སྭཱཏནཱཡ བྷཏྟཾ སདྡྷིཾ བྷིཀྑཱུཧི ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡཱ’’ཏི. ཨདྷིཝཱསེསི ཐེརོ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན. སོ ཏཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ ནགརཾ གནྟྭཱ ཨཉྙེསཾ ཨུཔཱསཀཱནཾ ཨཱཙིཀྑི – ‘‘ཐེརོ མཡཱ སྭཱཏནཱཡ ནིམནྟིཏོ, ཏུམྷེཧིཔི མམ དཱནགྒཾ ཨཱགནྟབྦ’’ནྟི.

སོ དུཏིཡདིཝསེ ཀཱལསྶེཝ པཎཱིཏཾ ཁཱདནཱིཡཾ བྷོཛནཱིཡཾ པཊིཡཱདཱཔེཏྭཱ ཀཱལཾ ཨཱརོཙཱཔེཏྭཱ སདྡྷིཾ བྷིཀྑཱུཧི ཨཱགཙྪནྟསྶ ཐེརསྶ པཙྩུགྒམནཾ ཀཏྭཱ ཝནྡིཏྭཱ པུརཀྑཏྭཱ གེཧཾ པཝེསེསི. ཨཐ མཧཱརཧཀཔྤིཡཔཙྩཏྠརཎཨཏྠཏེསུ ཨཱསནེསུ ཐེརེ ཙ བྷིཀྑཱུསུ ཙ ནིསིནྣེསུ གནྡྷཔུཔྥདྷཱུཔེཧི པཱུཛཾ ཀཏྭཱ པཎཱིཏེན ཨནྣཔཱནེན ཏེ སནྟཔྤེཏྭཱ སཉྫཱཏཔྤསཱདོ ཀཏཉྫལཱི ཨནུམོདནཾ སུཎིཏྭཱ ཀཏབྷཏྟཱནུམོདནེ ཐེརེ གཙྪནྟེ པཏྟཾ གཧེཏྭཱ ཨནུགཙྪནྟོ ནགརཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ པཊིནིཝཏྟནྟོ ‘‘བྷནྟེ, ཏུམྷེཧི ནིཙྩཾ མམ གེཧཾ པཝིསིཏབྦ’’ནྟི ཡཱཙིཏྭཱ ཐེརསྶ ཨདྷིཝཱསནཾ ཉཏྭཱ ནིཝཏྟི. ཨེཝཾ སོ ཐེརཾ ཨུཔཊྛཧནྟོ ཏསྶ ཨོཝཱདེ པཏིཊྛཱཡ ¶ སོཏཱཔཏྟིཕལཾ པཱཔུཎི, ཝིཧཱརཉྩ ཀཱརེསི, སབྦེ ཙ ཨཏྟནོ ཉཱཏཀེ སཱསནེ ཨབྷིཔྤསནྣེ ཨཀཱསི.

མཱཏཱ པནསྶ མཙྪེརམལཔརིཡུཊྛིཏཙིཏྟཱ ཧུཏྭཱ ཨེཝཾ པརིབྷཱསི – ‘‘ཡཾ ཏྭཾ མམ ཨནིཙྪནྟིཡཱ ཨེཝ སམཎཱནཾ ཨནྣཔཱནཾ དེསི, ཏཾ ཏེ པརལོཀེ ལོཧིཏཾ སམྤཛྫཏཱུ’’ཏི. ཨེཀཾ པན མོརཔིཉྪཀལཱཔཾ ཝིཧཱརམཧདིཝསེ དིཡྻམཱནཾ ཨནུཛཱནི. སཱ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ པེཏཡོནིཡཾ ཨུཔྤཛྫི, མོརཔིཉྪཀལཱཔདཱནཱནུམོདནེན པནསྶཱ ཀེསཱ ནཱིལཱ སིནིདྡྷཱ ཝེལླིཏགྒཱ སུཁུམཱ དཱིགྷཱ ཙ ཨཧེསུཾ. སཱ ཡདཱ གངྒཱནདིཾ ‘‘པཱནཱིཡཾ པིཝིསྶཱམཱི’’ཏི ཨོཏརཏི, ཏདཱ ནདཱི ལོཧིཏཔཱུརཱ ཧོཏི. སཱ པཉྩཔཎྞཱས ཝསྶཱནི ཁུཔྤིཔཱསཱབྷིབྷཱུཏཱ ཝིཙརིཏྭཱ ཨེཀདིཝསཾ ཀངྑཱརེཝཏཏྠེརཾ གངྒཱཡ ཏཱིརེ དིཝཱཝིཧཱརཾ ནིསིནྣཾ དིསྭཱ ཨཏྟཱནཾ ཨཏྟནོ ཀེསེཧི པཊིཙྪཱདེཏྭཱ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཱནཱིཡཾ ཡཱཙི. ཏཾ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟཾ –

༣༣༡.

‘‘དིཝཱཝིཧཱརགཏཾ བྷིཀྑུཾ, གངྒཱཏཱིརེ ནིསིནྣཀཾ;

ཏཾ པེཏཱི ཨུཔསངྐམྨ, དུབྦཎྞཱ བྷཱིརུདསྶནཱ.

༣༣༢.

‘‘ཀེསཱ ¶ ¶ ཙསྶཱ ཨཏིདཱིགྷཱ, ཡཱཝབྷཱུམཱཝལམྦརེ;

ཀེསེཧི སཱ པཊིཙྪནྣཱ, སམཎཾ ཨེཏདབྲཝཱི’’ཏི. –

ཨིམཱ དྭེ གཱཐཱ སངྒཱིཏིཀཱརཀེཧི ཨིདྷ ཨཱདིཏོ ཋཔིཏཱ.

ཏཏྠ བྷཱིརུདསྶནཱཏི བྷཡཱནཀདསྶནཱ. ‘‘རུདྡདསྶནཱ’’ཏི ཝཱ པཱཋོ, བཱིབྷཙྪབྷཱརིཡདསྶནཱཏི ཨཏྠོ. ཡཱཝབྷཱུམཱཝལམྦརེཏི ཡཱཝ བྷཱུམི, ཏཱཝ ཨོལམྦནྟི. པུབྦེ ‘‘བྷིཀྑུ’’ནྟི ཙ པཙྪཱ ‘‘སམཎ’’ནྟི ཙ ཀངྑཱརེཝཏཏྠེརམེཝ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟཾ.

སཱ པན པེཏཱི ཐེརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཱནཱིཡཾ ཡཱཙནྟཱི –

༣༣༣.

‘‘པཉྩཔཎྞཱས ཝསྶཱནི, ཡཏོ ཀཱལཀཏཱ ཨཧཾ;

ནཱབྷིཛཱནཱམི ¶ བྷུཏྟཾ ཝཱ, པཱིཏཾ ཝཱ པན པཱནིཡཾ;

དེཧི ཏྭཾ པཱནིཡཾ བྷནྟེ, ཏསིཏཱ པཱནིཡཱཡ མེ’’ཏི. – ཨིམཾ གཱཐམཱཧ;

༣༣༣. ཏཏྠ ནཱབྷིཛཱནཱམི བྷུཏྟཾ ཝཱཏི ཨེཝཾ དཱིགྷམནྟརེ ཀཱལེ བྷོཛནཾ བྷུཏྟཾ ཝཱ པཱནཱིཡཾ པཱིཏཾ ཝཱ ནཱབྷིཛཱནཱམི, ན བྷུཏྟཾ ན པཱིཏནྟི ཨཏྠོ. ཏསིཏཱཏི པིཔཱསིཏཱ. པཱནིཡཱཡཱཏི པཱནཱིཡཏྠཱཡ ཨཱཧིཎྜནྟིཡཱ མེ པཱནཱིཡཾ དེཧི, བྷནྟེཏི ཡོཛནཱ.

ཨིཏོ པརཾ –

༣༣༤.

‘‘ཨཡཾ སཱིཏོདིཀཱ གངྒཱ, ཧིམཝནྟཏོ སནྡཏི;

པིཝ ཨེཏྟོ གཧེཏྭཱན, ཀིཾ མཾ ཡཱཙསི པཱནིཡཾ.

༣༣༥.

‘‘སཙཱཧཾ བྷནྟེ གངྒཱཡ, སཡཾ གཎྷཱམི པཱནིཡཾ;

ལོཧིཏཾ མེ པརིཝཏྟཏི, ཏསྨཱ ཡཱཙཱམི པཱནིཡཾ.

༣༣༦.

‘‘ཀིཾ ནུ ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ, མནསཱ དུཀྐཊཾ ཀཏཾ;

ཀིསྶཀམྨཝིཔཱཀེན, གངྒཱ ཏེ ཧོཏི ལོཧིཏཾ.

༣༣༧.

‘‘པུཏྟོ ¶ མེ ཨུཏྟརོ ནཱམ, སདྡྷོ ཨཱསི ཨུཔཱསཀོ;

སོ ཙ མཡ྄ཧཾ ཨཀཱམཱཡ, སམཎཱནཾ པཝེཙྪཏི.

༣༣༨.

‘‘ཙཱིཝརཾ ¶ པིཎྜཔཱཏཉྩ, པཙྩཡཾ སཡནཱསནཾ;

ཏམཧཾ པརིབྷཱསཱམི, མཙྪེརེན ཨུཔདྡུཏཱ.

༣༣༩.

‘‘ཡཾ ཏྭཾ མཡ྄ཧཾ ཨཀཱམཱཡ, སམཎཱནཾ པཝེཙྪསི;

ཙཱིཝརཾ པིཎྜཔཱཏཉྩ, པཙྩཡཾ སཡནཱསནཾ.

༣༤༠.

‘‘ཨེཏཾ ཏེ པརལོཀསྨིཾ, ལོཧིཏཾ ཧོཏུ ཨུཏྟར;

ཏསྶཀམྨཝིཔཱཀེན, གངྒཱ མེ ཧོཏི ལོཧིཏ’’ནྟི. –

ཨིམཱ ཐེརསྶ ཙ པེཏིཡཱ ཙ ཝཙནཔཊིཝཙནགཱཐཱ.

༣༣༤. ཏཏྠ ཧིམཝནྟཏོཏི མཧཏོ ཧིམསྶ ཨཏྠིཏཱཡ ‘‘ཧིམཝཱ’’ཏི ལདྡྷནཱམཏོ པབྦཏརཱཛཏོ. སནྡཏཱིཏི པཝཏྟཏི. ཨེཏྟོཏི ཨིཏོ མཧཱགངྒཱཏོ. ཀིནྟི ཀསྨཱ མཾ ཡཱཙསི པཱནཱིཡཾ, གངྒཱནདིཾ ཨོཏརིཏྭཱ ཡཐཱརུཙི པིཝཱཏི དསྶེཏི.

༣༣༥. ལོཧིཏཾ ¶ མེ པརིཝཏྟཏཱིཏི ཨུདཀཾ སནྡམཱནཾ མཡ྄ཧཾ པཱཔཀམྨཕལེན ལོཧིཏཾ ཧུཏྭཱ པརིཝཏྟཏི པརིཎམཏི, ཏཱཡ གཧིཏམཏྟཾ ཨུདཀཾ ལོཧིཏཾ ཛཱཡཏི.

༣༣༧-༤༠. མཡ྄ཧཾ ཨཀཱམཱཡཱཏི མམ ཨནིཙྪནྟིཡཱ. པཝེཙྪཏཱིཏི དེཏི. པཙྩཡནྟི གིལཱནཔཙྩཡཾ. ཨེཏནྟི ཡཾ ཨེཏཾ ཙཱིཝརཱདིཀཾ པཙྩཡཛཱཏཾ སམཎཱནཾ པཝེཙྪསི དེསི, ཨེཏཾ ཏེ པརལོཀསྨིཾ ལོཧིཏཾ ཧོཏུ ཨུཏྟརཱཏི ཨབྷིསཔནཝསེན ཀཏཾ པཱཔཀམྨཾ, ཏསྶ ཝིཔཱཀེནཱཏི ཡོཛནཱ.

ཨཐཱཡསྨཱ རེཝཏོ ཏཾ པེཏིཾ ཨུདྡིསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ པཱནཱིཡཾ ཨདཱསི, པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ བྷཏྟཾ གཧེཏྭཱ བྷིཀྑཱུནམདཱསི, སངྐཱརཀཱུཊཱདིཏོ པཾསུཀཱུལཾ གཧེཏྭཱ དྷོཝིཏྭཱ བྷིསིཉྩ ཙིམིལིཀཉྩ ཀཏྭཱ བྷིཀྑཱུནཾ ཨདཱསི, ཏེན ཙསྶཱ པེཏིཡཱ དིབྦསམྤཏྟིཡོ ཨཧེསུཾ. སཱ ཐེརསྶ ¶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཨཏྟནཱ ལདྡྷདིབྦསམྤཏྟིཾ ཐེརསྶ དསྶེསི. ཐེརོ ཏཾ པཝཏྟིཾ ཨཏྟནོ སནྟིཀཾ ཨུཔགཏཱནཾ ཙཏུནྣཾ པརིསཱནཾ པཀཱསེཏྭཱ དྷམྨཀཐཾ ¶ ཀཐེསི. ཏེན མཧཱཛནོ སཉྫཱཏསཾཝེགོ ཝིགཏམལམཙྪེརོ ཧུཏྭཱ དཱནསཱིལཱདིཀུསལདྷམྨཱབྷིརཏོ ཨཧོསཱིཏི. ཨིདཾ པན པེཏཝཏྠུ དུཏིཡསངྒཱིཏིཡཾ སངྒཧཾ ཨཱརུལ༹ྷནྟི དཊྛབྦཾ.

ཨུཏྟརམཱཏུཔེཏིཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༡༡. སུཏྟཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

ཨཧཾ པུརེ པབྦཛིཏསྶ བྷིཀྑུནོཏི ཨིདཾ སུཏྟཔེཏཝཏྠུ. ཏསྶ ཀཱ ཨུཔྤཏྟི? སཱཝཏྠིཡཱ ཀིར ཨཝིདཱུརེ ཨཉྙཏརསྨིཾ གཱམཀེ ཨམྷཱཀཾ སཏྠརི ཨནུཔྤནྣེཡེཝ སཏྟནྣཾ ཝསྶསཏཱནཾ ཨུཔརི ཨཉྙཏརོ དཱརཀོ ཨེཀཾ པཙྩེཀབུདྡྷཾ ཨུཔཊྛཧི. ཏསྶ མཱཏཱ ཏསྨིཾ ཝཡཔྤཏྟེ ཏསྶཏྠཱཡ སམཱནཀུལཏོ ཨཉྙཏརཾ ཀུལདྷཱིཏརཾ ཨཱནེསི. ཝིཝཱཧདིཝསེཡེཝ ཙ སོ ཀུམཱརོ སཧཱཡེཧི སདྡྷིཾ ནྷཱཡིཏུཾ གཏོ ཨཧིནཱ དཊྛོ ཀཱལམཀཱསི, ‘‘ཡཀྑགཱཧེནཱ’’ཏིཔི ¶ ཝདནྟི. སོ པཙྩེཀབུདྡྷསྶ ཨུཔཊྛཱནེན བཧུཾ ཀུསལཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཋིཏོཔི ཏསྶཱ དཱརིཀཱཡ པཊིབདྡྷཙིཏྟཏཱཡ ཝིམཱནཔེཏོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི, མཧིདྡྷིཀོ པན ཨཧོསི མཧཱནུབྷཱཝོ.

ཨཐ སོ ཏཾ དཱརིཀཾ ཨཏྟནོ ཝིམཱནཾ ནེཏུཀཱམོ ‘‘ཀེན ནུ ཁོ ཨུཔཱཡེན ཨེསཱ དིཊྛདྷམྨཝེདནཱིཡཀམྨཾ ཀཏྭཱ མཡཱ སདྡྷིཾ ཨིདྷ ཨབྷིརམེཡྻཱ’’ཏི ཏསྶཱ དིབྦབྷོགསམྤཏྟིཡཱ ཨནུབྷཝནཧེཏུཾ ཝཱིམཾསནྟོ པཙྩེཀབུདྡྷཾ ཙཱིཝརཀམྨཾ ཀརོནྟཾ དིསྭཱ མནུསྶརཱུཔེན གནྟྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ‘‘ཀིཾ, བྷནྟེ, སུཏྟཀེན ཨཏྠོ ཨཏྠཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཙཱིཝརཀམྨཾ ཀརོམི, ཨུཔཱསཀཱ’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, བྷནྟེ, ཨསུཀསྨིཾ ཋཱནེ སུཏྟབྷིཀྑཾ ཙརཐཱ’’ཏི ཏསྶཱ དཱརིཀཱཡ གེཧཾ དསྶེསི. པཙྩེཀབུདྡྷོ ཏཏྠ གནྟྭཱ གྷརདྭཱརེ ཨཊྛཱསི. ཨཐ སཱ པཙྩེཀབུདྡྷཾ ཏཏྠ ཋིཏཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསཱ ‘‘སུཏྟཀེན མེ ཨཡྻོ ཨཏྠིཀོ’’ཏི ཉཏྭཱ ཨེཀཾ སུཏྟགུལ༹ཾ ཨདཱསི. ཨཐ སོ ཨམནུསྶོ མནུསྶརཱུཔེན ཏསྶ དཱརིཀཱཡ གྷརཾ གནྟྭཱ ཏསྶཱ མཱཏརཾ ཡཱཙིཏྭཱ ཏཱཡ སདྡྷིཾ ཀཏིཔཱཧཾ ཝསིཏྭཱ ཏསྶཱ མཱཏུཡཱ ཨནུགྒཧཏྠཾ ཏསྨིཾ གེཧེ སབྦབྷཱཛནཱནི ཧིརཉྙསུཝཎྞསྶ པཱུརེཏྭཱ སབྦཏྠ ཨུཔརི ནཱམཾ ལིཁི ‘‘ཨིདཾ དེཝདཏྟིཡཾ དྷནཾ ན ཀེནཙི གཧེཏབྦ’’ནྟི, ཏཉྩ དཱརིཀཾ གཧེཏྭཱ ཨཏྟནོ ¶ ཝིམཱནཾ ཨགམཱསི. ཏསྶཱ མཱཏཱ པཧཱུཏཾ དྷནཾ ལབྷིཏྭཱ ཨཏྟནོ ཉཱཏཀཱནཾ ཀཔཎདྡྷིཀཱདིནཉྩ དཏྭཱ ཨཏྟནཱ ཙ པརིབྷུཉྫིཏྭཱ ཀཱལཾ ཀརོནྟཱི ‘‘མམ དྷཱིཏཱ ཨཱགཙྪཏི ཙེ, ཨིདཾ དྷནཾ དསྶེཐཱ’’ཏི ཉཱཏཀཱནཾ ཀཐེཏྭཱ ཀཱལམཀཱསི.

ཏཏོ ¶ སཏྟནྣཾ ཝསྶསཏཱནཾ ཨཙྩཡེན ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཏི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ པཝཏྟིཏཝརདྷམྨཙཀྐེ ཨནུཀྐམེན སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརནྟེ ཏསྶཱ ཨིཏྠིཡཱ ཏེན ཨམནུསྶེན སདྡྷིཾ ཝསནྟིཡཱ ཨུཀྐཎྛཱ ཨུཔྤཛྫི. སཱ ཏཾ ‘‘སཱདྷུ, ཨཡྻཔུཏྟ, མཾ སཀཉྙེཝ གེཧཾ པཊིནེཧཱི’’ཏི ཝདནྟཱི –

༣༤༡.

‘‘ཨཧཾ པུརེ པབྦཛིཏསྶ བྷིཀྑུནོ,

སུཏྟཾ ཨདཱསིཾ ཨུཔསངྐམྨ ཡཱཙིཏཱ;

ཏསྶ ཝིཔཱཀོ ¶ ཝིཔུལཕལཱུཔལབྦྷཏི,

བཧུཀཱ ཙ མེ ཨུཔྤཛྫརེ ཝཏྠཀོཊིཡོ.

༣༤༢.

‘‘པུཔྥཱབྷིཀིཎྞཾ རམིཏཾ ཝིམཱནཾ, ཨནེཀཙིཏྟཾ ནརནཱརིསེཝིཏཾ;

སཱཧཾ བྷུཉྫཱམི ཙ པཱརུཔཱམི ཙ, པཧཱུཏཝིཏྟཱ ན ཙ ཏཱཝ ཁཱིཡཏི.

༣༤༣.

‘‘ཏསྶེཝ ཀམྨསྶ ཝིཔཱཀམནྭཡཱ, སུཁཉྩ སཱཏཉྩ ཨིདྷཱུཔལབྦྷཏི;

སཱཧཾ གནྟྭཱ པུནདེཝ མཱནུསཾ, ཀཱཧཱམི པུཉྙཱནི ནཡཡྻཔུཏྟ མ’’ནྟི. –

ཨིམཱ གཱཐཱ ཨབྷཱསི.

༣༤༡. ཏཏྠ ‘‘པབྦཛིཏསྶ བྷིཀྑུནོ’’ཏི ཨིདཾ པཙྩེཀབུདྡྷཾ སདྡྷཱཡ ཝུཏྟཾ. སོ ཧི ཀཱམཱདིམལཱནཾ ཨཏྟནོ སནྟཱནཏོ ཨནཝསེསཏོ པབྦཱཛིཏཏྟཱ པཧཱིནཏྟཱ པརམཏྠཏོ ‘‘པབྦཛིཏོ’’ཏི, བྷིནྣཀིལེསཏྟཱ ‘‘བྷིཀྑཱུ’’ཏི ཙ ཝཏྟབྦཏཾ ཨརཧཏི. སུཏྟནྟི ཀཔྤཱསིཡསུཏྟཾ. ཨུཔསངྐམྨཱཏི མཡ྄ཧཾ གེཧཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ. ཡཱཙིཏཱཏི ‘‘ཨུདྡིསྶ ཨརིཡཱ ཏིཊྛནྟི, ཨེསཱ ཨརིཡཱན ཡཱཙནཱ’’ཏི (ཛཱ. ༡.༧.༥༩) ཨེཝཾ ཝུཏྟཱཡ ཀཱཡཝིཉྙཏྟིཔཡོགསངྑཱཏཱཡ བྷིཀྑཱཙརིཡཱཡ ¶ ཡཱཙིཏཱ. ཏསྶཱཏི ཏསྶ སུཏྟདཱནསྶ. ཝིཔཱཀོ ཝིཔུལཕལཱུཔལབྦྷཏཱིཏི ཝིཔུལཕལོ ཨུལཱ༹རཨུདཡོ མཧཱཨུདཡོ ཝིཔཱཀོ ཨེཏརཧི ཨུཔལབྦྷཏི པཙྩནུབྷཝཱིཡཏི. བཧུཀཱཏི ཨནེཀཱ. ཝཏྠཀོཊིཡོཏི ཝཏྠཱནཾ ཀོཊིཡོ, ཨནེཀསཏསཧསྶཔབྷེདཱནི ཝཏྠཱནཱིཏི ཨཏྠོ.

༣༤༢. ཨནེཀཙིཏྟནྟི ¶ ནཱནཱཝིདྷཙིཏྟཀམྨཾ, ཨནེཀེཧི ཝཱ མུཏྟཱམཎིཨཱདཱིཧི རཏནེཧི ཝིཙིཏྟརཱུཔཾ. ནརནཱརིསེཝིཏནྟི པརིཙཱརཀབྷཱུཏེཧི ནརེཧི ནཱརཱིཧི ཙ ཨུཔསེཝིཏཾ. སཱཧཾ བྷུཉྫཱམཱིཏི ¶ སཱ ཨཧཾ ཏཾ ཝིམཱནཾ པརིབྷུཉྫཱམི. པཱརུཔཱམཱིཏི ཨནེཀཱསུ ཝཏྠཀོཊཱིསུ ཨིཙྪིཏིཙྪིཏཾ ནིཝཱསེམི ཙེཝ པརིདཧཱམི ཙ. པཧཱུཏཝིཏྟཱཏི པཧཱུཏཝིཏྟཱུཔཀརཎཱ མཧདྡྷནཱ མཧཱབྷོགཱ. ན ཙ ཏཱཝ ཁཱིཡཏཱིཏི ཏཉྩ ཝིཏྟཾ ན ཁཱིཡཏི, ན པརིཀྑཡཾ པརིཡཱདཱནཾ གཙྪཏི.

༣༤༣. ཏསྶེཝ ཀམྨསྶ ཝིཔཱཀམནྭཡཱཏི ཏསྶེཝ སུཏྟདཱནམཡཔུཉྙཀམྨསྶ ཨནྭཡཱ པཙྩཡཱ ཧེཏུབྷཱཝེན ཝིཔཱཀབྷཱུཏཾ སུཁཾ, ཨིཊྛམདྷུརསངྑཱཏཾ སཱཏཉྩ ཨིདྷ ཨིམསྨིཾ ཝིམཱནེ ཨུཔལབྦྷཏི. གནྟྭཱ པུནདེཝ མཱནུསནྟི པུན ཨེཝ མནུསྶལོཀཾ ཨུཔགནྟྭཱ. ཀཱཧཱམི པུཉྙཱནཱིཏི མཡ྄ཧཾ སུཁཝིསེསནིཔྥཱདཀཱནི པུཉྙཱནི ཀརིསྶཱམི, ཡེསཾ ཝཱ མཡཱ ཨཡཾ སམྤཏྟི ལདྡྷཱཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ནཡཡྻཔུཏྟ མནྟི, ཨཡྻཔུཏྟ, མཾ མནུསྶལོཀཾ ནཡ, ནེཧཱིཏི ཨཏྠོ.

ཏཾ སུཏྭཱ སོ ཨམནུསྶོ ཏསྶཱ པཊིབདྡྷཙིཏྟཏཱཡ ཨནུཀམྤཱཡ གམནཾ ཨནིཙྪནྟོ –

༣༤༤.

‘‘སཏྟ ཏུཝཾ ཝསྶསཏཱ ཨིདྷཱགཏཱ,

ཛིཎྞཱ ཙ ཝུཌྜྷཱ ཙ ཏཧིཾ བྷཝིསྶསི;

སབྦེཝ ཏེ ཀཱལཀཏཱ ཙ ཉཱཏཀཱ,

ཀིཾ ཏཏྠ གནྟྭཱན ཨིཏོ ཀརིསྶསཱི’’ཏི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ སཏྟཱཏི ཝིབྷཏྟིལོཔེན ནིདྡེསོ, ནིསྶཀྐེ ཝཱ ཨེཏཾ པཙྩཏྟཝཙནཾ. ཝསྶསཏཱཏི ཝསྶསཏཏོ, སཏྟཧི ཝསྶསཏེཧི ཨུདྡྷཾ ཏུཝཾ ཨིདྷཱགཏཱ ཨིམཾ ཝིམཱནཾ ཨཱགཏཱ, ཨིདྷཱགཏཱཡ ཏུཡ྄ཧཾ སཏྟ ཝསྶསཏཱནི ¶ ཧོནྟཱིཏི ཨཏྠོ. ཛིཎྞཱ ཙ ¶ ཝུཌྜྷཱ ཙ ཏཧིཾ བྷཝིསྶསཱིཏི ཨིདྷ དིབྦེཧི ཨུཏུཨཱཧཱརེཧི ཨུཔཐམྦྷིཏཏྟབྷཱཝཱ ཀམྨཱནུབྷཱཝེན ཨེཏྟཀཾ ཀཱལཾ དཧརཱཀཱརེནེཝ ཋིཏཱ. ཨིཏོ པན གཏཱ ཀམྨསྶ ཙ པརིཀྑཱིཎཏྟཱ མནུསྶཱནཉྩ ཨུཏུཨཱཧཱརཝསེན ཛརཱཛིཎྞཱ ཝཡོཝུཌྜྷཱ ཙ ཏཧིཾ མནུསྶལོཀེ བྷཝིསྶསི. ཀིནྟི? སབྦེཝ ཏེ ཀཱལཀཏཱ ཙ ཉཱཏཀཱཏི དཱིགྷསྶ ཨདྡྷུནོ གཏཏྟཱ ཏཝ ཉཱཏཡོཔི སབྦེ ཨེཝ མཏཱ, ཏསྨཱ ཨིཏོ དེཝལོཀཏོ ཏཏྠ མནུསྶལོཀཾ གནྟྭཱ ཀིཾ ཀརིསྶསི, ཨཝསེསམྤི ཨཱཡུཉྩ ཨིདྷེཝ ཁེཔེཧི, ཨིདྷ ཝསཱཧཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ.

ཨེཝཾ ཏེན ཝུཏྟཱ སཱ ཏསྶ ཝཙནཾ ཨསདྡཧནྟཱི པུནདེཝ –

༣༤༥.

‘‘སཏྟེཝ ¶ ཝསྶཱནི ཨིདྷཱགཏཱཡ མེ, དིབྦཉྩ སུཁཉྩ སམཔྤིཏཱཡ;

སཱཧཾ གནྟྭཱ པུནདེཝ མཱནུསཾ, ཀཱཧཱམི པུཉྙཱནི ནཡཡྻཔུཏྟ མ’’ནྟི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ སཏྟེཝ ཝསྶཱནི ཨིདྷཱགཏཱཡ མེཏི, ཨཡྻཔུཏྟ, མཡ྄ཧཾ ཨིདྷཱགཏཱཡ སཏྟེཝ ཝསྶཱནི མཉྙེ ཝཱིཏིཝཏྟཱནི. སཏྟ ཝསྶསཏཱནི དིབྦསུཁསམཔྤིཏཱཡ བཧུམྤི ཀཱལཾ གཏཾ ཨསལླཀྑེནྟཱི ཨེཝམཱཧ.

ཨེཝཾ པན ཏཱཡ ཝུཏྟོ སོ ཝིམཱནཔེཏོ ནཱནཔྤཀཱརཾ ཏཾ ཨནུསཱསིཏྭཱ ‘‘ཏྭཾ ཨིདཱནི སཏྟཱཧཏོ ཨུཏྟརི ཏཏྠ ན ཛཱིཝིསྶསི, མཱཏུཡཱ ཏེ ནིཀྑིཏྟཾ མཡཱ དིནྣཾ དྷནཾ ཨཏྠི, ཏཾ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ དཏྭཱ ཨིདྷེཝ ཨུཔྤཏྟིཾ པཏྠེཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཏཾ བཱཧཱཡཾ གཧེཏྭཱ གཱམམཛ྄ཛྷེ ཋཔེཏྭཱ ‘‘ཨིདྷཱགཏེ ཨཉྙེཔི ཛནེ ‘ཡཐཱབལཾ པུཉྙཱནི ཀརོཐཱ’ཏི ཨོཝདེཡྻཱསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ གཏོ. ཏེན ཝུཏྟཾ –

༣༤༦.

‘‘སོ ¶ ཏཾ གཧེཏྭཱན པསཡ྄ཧ བཱཧཱཡཾ, པཙྩཱནཡིཏྭཱན ཐེརིཾ སུདུབྦལཾ;

ཝཛྫེསི ‘ཨཉྙམྤི ཛནཾ ཨིདྷཱགཏཾ, ཀརོཐ པུཉྙཱནི སུཁཱུཔལབྦྷཏཱི’’’ཏི.

ཏཏྠ སོཏི སོ ཝིམཱནཔེཏོ. ཏནྟི ཏཾ ཨིཏྠིཾ. གཧེཏྭཱན པསཡ྄ཧ བཱཧཱཡནྟི པསཡ྄ཧ ནེཏཱ ཝིཡ བཱཧཱཡཾ ཏཾ གཧེཏྭཱ. པཙྩཱནཡིཏྭཱནཱཏི ¶ ཏསྶཱ ཛཱཏསཾཝུཌྜྷགཱམཾ པུནདེཝ ཨཱནཡིཏྭཱ. ཐེརིནྟི ཐཱཝརིཾ, ཛིཎྞཾ ཝུཌྜྷནྟི ཨཏྠོ. སུདུབྦལནྟི ཛརཱཛིཎྞཏཱཡ ཨེཝ སུཊྛུ དུབྦལཾ. སཱ ཀིར ཏཏོ ཝིམཱནཏོ ཨཔགམནསམནནྟརམེཝ ཛིཎྞཱ ཝུཌྜྷཱ མཧལླིཀཱ ཨདྡྷགཏཱ ཝཡོཨནུཔྤཏྟཱ ཨཧོསི. ཝཛྫེསཱིཏི ཝདེཡྻཱསི. ཝཏྟབྦཝཙནཱཀཱརཉྩ དསྶེཏུཾ ‘‘ཨཉྙམྤི ཛན’’ནྟིཨཱདི ཝུཏྟཾ. ཏསྶཏྠོ – བྷདྡེ, ཏྭམྤི པུཉྙཾ ཀརེཡྻཱསི, ཨཉྙམྤི ཛནཾ ཨིདྷ ཏཝ དསྶནཏྠཱཡ ཨཱགཏཾ ‘‘བྷདྲམུཁཱ, ཨཱདིཏྟཾ སཱིསཾ ཝཱ ཙེལཾ ཝཱ ཨཛ྄ཛྷུཔེཀྑིཏྭཱཔི དཱནསཱིལཱདཱིནི པུཉྙཱནི ཀརོཐཱཏི, ཀཏེ ཙ པུཉྙེ ཨེཀཾསེནེཝ ཏསྶ ཕལབྷཱུཏཾ སུཁཾ ཨུཔལབྦྷཏི, ན ཨེཏྠ སཾསཡོ ཀཱཏབྦོ’’ཏི ཝདེཡྻཱསི ཨོཝདེཡྻཱསཱིཏི.

ཨེཝཉྩ ཝཏྭཱ ཏསྨིཾ གཏེ སཱ ཨིཏྠཱི ཨཏྟནོ ཉཱཏཀཱནཾ ཝསནཊྛཱནཾ གནྟྭཱ ཏེསཾ ཨཏྟཱནཾ ཛཱནཱཔེཏྭཱ ཏེཧི ནིཡྻཱདིཏདྷནཾ གཧེཏྭཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ དཱནཾ དེནྟཱི ཨཏྟནོ སནྟིཀཾ ཨཱགཏཱགཏཱནཾ –

༣༤༧.

‘‘དིཊྛཱ ¶ མཡཱ ཨཀཏེན སཱདྷུནཱ, པེཏཱ ཝིཧཉྙནྟི ཏཐེཝ མནུསྶཱ;

ཀམྨཉྩ ¶ ཀཏྭཱ སུཁཝེདནཱིཡཾ, དེཝཱ མནུསྶཱ ཙ སུཁེ ཋིཏཱ པཛཱ’’ཏི. –

གཱཐཱཡ ཨོཝཱདམདཱསི.

ཏཏྠ ཨཀཏེནཱཏི ཨནིབྦཏྟིཏེན ཨཏྟནཱ ཨནུཔཙིཏེན. སཱདྷུནཱཏི ཀུསལཀམྨེན, ཨིཏྠམྦྷཱུཏལཀྑཎེ ཀརཎཝཙནཾ. ཝིཧཉྙནྟཱིཏི ཝིགྷཱཏཾ ཨཱཔཛྫནྟི. སུཁཝེདནཱིཡནྟི སུཁཝིཔཱཀཾ པུཉྙཀམྨཾ. སུཁེ ཋིཏཱཏི སུཁེ པཏིཊྛིཏཱ. ‘‘སུཁེདྷིཏཱ’’ཏི ཝཱ པཱཋོ, སུཁེན ཨབྷིཝུཌྜྷཱ ཕཱིཏཱཏི ཨཏྠོ. ཨཡཉྷེཏྠ ཨདྷིཔྤཱཡོ – ཡཐཱ པེཏཱ ཏཐེཝ མནུསྶཱ ཨཀཏེན ཀུསལེན, ཀཏེན ཙ ཨཀུསལེན ཝིཧཉྙམཱནཱ ཁུཔྤིཔཱསཱདིནཱ ཝིགྷཱཏཾ ཨཱཔཛྫནྟཱ མཧཱདུཀྑཾ ཨནུབྷཝནྟཱ དིཊྛཱ མཡཱ. སུཁཝེདནཱིཡཾ པན ཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཏེན ཀཏེན ཀུསལཀམྨེན, ཨཀཏེན ཙ ཨཀུསལཀམྨེན དེཝམནུསྶཔརིཡཱཔནྣཱ པཛཱ སུཁེ ཋིཏཱ དིཊྛཱ མཡཱ, ཨཏྟཔཙྩཀྑམེཏཾ, ཏསྨཱ པཱཔཾ དཱུརཏོཝ པརིཝཛྫེནྟཱ པུཉྙཀིརིཡཱཡ ཡུཏྟཔཡུཏྟཱ ཧོཐཱཏི.

ཨེཝཾ པན ཨོཝཱདཾ དེནྟཱི སམཎབྲཱཧྨཎཱདཱིནཾ སཏྟཱཧཾ མཧཱདཱནཾ པཝཏྟེཏྭཱ སཏྟམེ དིཝསེ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཏཱཝཏིཾསེསུ ནིབྦཏྟི. བྷིཀྑཱུ ཏཾ པཝཏྟིཾ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསུཾ. བྷགཝཱ ཏམཏྠཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ སམྤཏྟཔརིསཱཡ ¶ དྷམྨཾ དེསེསི, ཝིསེསཏོ ཙ པཙྩེཀབུདྡྷེསུ པཝཏྟིཏདཱནསྶ མཧཔྥལཏཾ མཧཱནིསཾསཏཉྩ པཀཱསེསི. ཏཾ སུཏྭཱ མཧཱཛནོ ཝིགཏམལམཙྪེརོ དཱནཱདིཔུཉྙཱབྷིརཏོ ཨཧོསཱིཏི.

སུཏྟཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༡༢. ཀཎྞམུཎྜཔེཏིཝཏྠུཝཎྞནཱ

སོཎྞསོཔཱནཕལཀཱཏི ཨིདཾ སཏྠརི སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརནྟེ ཀཎྞམུཎྜཔེཏིཾ ཨཱརབྦྷ ཝུཏྟཾ. ཨཏཱིཏེ ཀིར ¶ ཀསྶཔབུདྡྷཀཱལེ ཀིམིལནགརེ ཨཉྙཏརོ ཨུཔཱསཀོ སོཏཱཔནྣོ པཉྩཧི ཨུཔཱསཀསཏེཧི སདྡྷིཾ སམཱནཙྪནྡོ ཧུཏྭཱ ཨཱརཱམརོཔནསེཏུབནྡྷནཙངྐམནཀརཎཱདཱིསུ པུཉྙཀམྨེསུ པསུཏོ ཧུཏྭཱ ཝིཧརནྟོ སངྒྷསྶ ཝིཧཱརཾ ཀཱརེཏྭཱ ཏེཧི སདྡྷིཾ ཀཱལེན ཀཱལཾ ཝིཧཱརཾ གཙྪཏི. ཏེསཾ བྷརིཡཱཡོཔི ཨུཔཱསིཀཱ ཧུཏྭཱ ཨཉྙམཉྙཾ སམགྒཱ མཱལཱགནྡྷཝིལེཔནཱདིཧཏྠཱ ཀཱལེན ཀཱལཾ ཝིཧཱརཾ གཙྪནྟིཡོ ཨནྟརཱམགྒེ ཨཱརཱམསབྷཱདཱིསུ ཝིསྶམིཏྭཱ གཙྪནྟི.

ཨཐེཀདིཝསཾ ¶ ཀཏིཔཡཱ དྷུཏྟཱ ཨེཀིསྶཱ སབྷཱཡ སནྣིསིནྣཱ ཏཱསུ ཏཏྠ ཝིསྶམིཏྭཱ གཏཱསུ ཏཱསཾ རཱུཔསམྤཏྟིཾ དིསྭཱ པཊིབདྡྷཙིཏྟཱ ཧུཏྭཱ ཏཱསཾ སཱིལཱཙཱརགུཎསམྤནྣཏཾ ཉཏྭཱ ཀཐཾ སམུཊྛཱཔེསུཾ ‘‘ཀོ ཨེཏཱསུ ཨེཀིསྶཱཔི སཱིལབྷེདཾ ཀཱཏུཾ སམཏྠོ’’ཏི. ཏཏྠ ཨཉྙཏརོ ‘‘ཨཧཾ སམཏྠོ’’ཏི ཨཱཧ. ཏེ ཏེན ‘‘སཧསྶེན ཨབྦྷུཏཾ ཀརོམཱ’’ཏི ཨབྦྷུཏཾ ཨཀཾསུ. སོ ཨནེཀེཧི ཨུཔཱཡེཧི ཝཱཡམམཱནོ ཏཱསུ སབྷཾ ཨཱགཏཱསུ སུམུཉྩིཏཾ སཏྟཏནྟིཾ མདྷུརསྶརཾ ཝཱིཎཾ ཝཱདེནྟོ མདྷུརེནེཝ སརེན ཀཱམཔཊིསཾཡུཏྟགཱིཏཱནི གཱཡནྟོ གཱིཏསདྡེན ཏཱསུ ཨཉྙཏརཾ ཨིཏྠིཾ སཱིལབྷེདཾ པཱཔེནྟོ ཨཏིཙཱརིནིཾ ཀཏྭཱ ཏེ དྷུཏྟེ སཧསྶཾ པརཱཛེསི. ཏེ སཧསྶཔརཱཛིཏཱ ཏསྶཱ སཱམིཀསྶ ཨཱརོཙེསུཾ. སཱམིཀོ ཏཾ པུཙྪི – ‘‘ཀིཾ ཏྭཾ ཨེཝརཱུཔཱ, ཡཐཱ ཏེ ¶ པུརིསཱ ཨཝོཙུ’’ནྟི. སཱ ‘‘ནཱཧཾ ཨཱིདིསཾ ཛཱནཱམཱི’’ཏི པཊིཀྑིཔིཏྭཱ ཏསྨིཾ ཨསདྡཧནྟེ སམཱིཔེ ཋིཏཾ སུནཁཾ དསྶེཏྭཱ སཔཐཾ ཨཀཱསི ‘‘སཙེ མཡཱ ཏཱདིསཾ པཱཔཀམྨཾ ཀཏཾ, ཨཡཾ ཚིནྣཀཎྞོ ཀཱལ༹སུནཁོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཛཱཏཾ མཾ ¶ ཁཱདཏཱུ’’ཏི. ཨིཏརཱཔི པཉྩསཏཱ ཨིཏྠིཡོ ཏཾ ཨིཏྠིཾ ཨཏིཙཱརིནིཾ ཛཱནནྟཱི ཀིཾ ཨཡཾ ཏཐཱརཱུཔཾ པཱཔཾ ཨཀཱསི, ཨུདཱཧུ ནཱཀཱསཱི’’ཏི ཙོདིཏཱ ‘‘ན མཡཾ ཨེཝརཱུཔཾ ཛཱནཱམཱ’’ཏི མུསཱ ཝཏྭཱ ‘‘སཙེ མཡཾ ཛཱནཱམ, བྷཝེ བྷཝེ ཨེཏིསྶཱཡེཝ དཱསིཡོ བྷཝེཡྻཱམཱ’’ཏི སཔཐཾ ཨཀཾསུ.

ཨཐ སཱ ཨཏིཙཱརིནཱི ཨིཏྠཱི ཏེནེཝ ཝིཔྤཊིསཱརེན ཌཡ྄ཧམཱནཧདཡཱ སུསྶིཏྭཱ ན ཙིརེནེཝ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཧིམཝཏི པབྦཏརཱཛེ སཏྟནྣཾ མཧཱསརཱནཾ ཨཉྙཏརསྶ ཀཎྞམུཎྜདཧསྶ ཏཱིརེ ཝིམཱནཔེཏཱི ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. ཝིམཱནསཱམནྟཱ ཙསྶཱ ཀམྨཝིཔཱཀཱནུབྷཝནཡོགྒཱ ཨེཀཱ པོཀྑརཎཱི ནིབྦཏྟི. སེསཱ ཙ པཉྩསཏཱ ཨིཏྠིཡོ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ སཔཐཀམྨཝསེན ཏསྶཱཡེཝ དཱསིཡོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟིཾསུ. སཱ ཏཏྠ པུབྦེ ཀཏསྶ པུཉྙཀམྨསྶ ཕལེན དིཝསབྷཱགཾ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨཌྜྷརཏྟེ པཱཔཀམྨབལསཉྩོདིཏཱ སཡནཏོ ཨུཊྛཧིཏྭཱ པོཀྑརཎིཏཱིརཾ གཙྪཏི. ཏཏྠ གཏཾ གཛཔོཏཀཔྤམཱཎོ ཨེཀོ ཀཱལ༹སུནཁོ བྷེརཝརཱུཔོ ཚིནྣཀཎྞོ ཏིཁིཎཱཡཏཀཐིནདཱཋོ སུཝིཔྥུལིཏཁདིརངྒཱརཔུཉྫསདིསནཡནོ ནིརནྟརཔྤཝཏྟཝིཛྫུལཏཱསངྒྷཱཏསདིསཛིཝ྄ཧོ ཀཐིནཏིཁིཎནཁོ ཁརཱཡཏདུབྦཎྞལོམོ ཏཏོ ཨཱགནྟྭཱ ཏཾ བྷཱུམིཡཾ ནིཔཱཏེཏྭཱ ཨཏིསཡཛིགྷཙྪཱབྷིབྷཱུཏོ ཝིཡ པསཡ྄ཧ ཁཱདནྟོ ཨཊྛིསངྑལིཀམཏྟཾ ཀཏྭཱ དནྟེཧི གཧེཏྭཱ པོཀྑརཎིཡཾ ཁིཔིཏྭཱ ཨནྟརདྷཱཡཏི. སཱ ཙ ཏཏྠ པཀྑིཏྟསམནནྟརམེཝ པཀཏིརཱུཔདྷཱརིནཱི ཧུཏྭཱ ཝིམཱནཾ ཨབྷིརུཡ྄ཧ སཡནེ ནིཔཛྫཏི. ཨིཏརཱ པན ཏསྶཱ དཱསབྱམེཝ དུཀྑཾ ཨནུབྷཝནྟི. ཨེཝཾ ཏཱསཾ ཏཏྠ ཝསནྟཱིནཾ པཉྙཱསཱདྷིཀཱནི པཉྩ ཝསྶསཏཱནི ཝཱིཏིཝཏྟཱནི.

ཨཐ ¶ ཏཱསཾ པུརིསེཧི ཝིནཱ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝནྟཱིནཾ ཨུཀྐཎྛཱ ཨཧེསུཾ. ཏཏྠ ཙ ཀཎྞམུཎྜདཧཏོ ནིགྒཏཱ པབྦཏཝིཝརེན ཨཱགནྟྭཱ གངྒཾ ནདིཾ ཨནུཔཝིཊྛཱ ཨེཀཱ ནདཱི ཨཏྠི. ཏཱསཉྩ ཝསནཊྛཱནསམཱིཔེ ¶ ཨེཀོ དིབྦཕལེཧི ཨམྦརུཀྑེཧི པནསལབུཛཱདཱིཧི ཙ ཨུཔསོབྷིཏོ ཨཱརཱམསདིསོ ཨརཉྙཔྤདེསོ ཨཏྠི. ཏཱ ཨེཝཾ སམཙིནྟེསུཾ – ‘‘ཧནྡ, མཡཾ ཨིམཱནི ཨམྦཕལཱནི ཨིམིསྶཱ ནདིཡཱ པཀྑིཔིསྶཱམ, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨིམཾ ཕལཾ དིསྭཱ ཕལལོབྷེན ¶ ཀོཙིདེཝ པུརིསོ ཨིདྷཱགཙྪེཡྻ, ཏེན སདྡྷིཾ རམིསྶཱམཱཏི. ཏཱ ཏཐཱ ཨཀཾསུ. ཏཱཧི པན པཀྑིཏྟཱནི ཨམྦཕལཱནི ཀཱནིཙི ཏཱཔསཱ གཎྷིཾསུ, ཀཱནིཙི ཝནཙརཀཱ, ཀཱནིཙི ཀཱཀཱ ཝིལུཛྫིཾསུ, ཀཱནིཙི ཏཱིརེ ལགྒིཾསུ. ཨེཀཾ པན གངྒཱཡ སོཏཾ པཏྭཱ ཨནུཀྐམེན བཱརཱཎསིཾ སམྤཱཔུཎི.

ཏེན ཙ སམཡེན བཱརཱཎསིརཱཛཱ ལོཧཛཱལཔརིཀྑིཏྟེ གངྒཱཛལེ ནྷཱཡཏི. ཨཐ ཏཾ ཕལཾ ནདིསོཏེན ཝུཡ྄ཧམཱནཾ ཨནུཀྐམེན ཨཱགནྟྭཱ ལོཧཛཱལེ ལགྒི. ཏཾ ཝཎྞགནྡྷརསསམྤནྣཾ མཧནྟཾ དིབྦཾ ཨམྦཕལཾ དིསྭཱ རཱཛཔུརིསཱ རཉྙོ ཨུཔནེསུཾ. རཱཛཱ ཏསྶ ཨེཀདེསཾ གཧེཏྭཱ ཝཱིམཾསནཏྠཱཡ ཨེཀསྶ བནྡྷནཱགཱརེ ཋཔིཏསྶ ཝཛ྄ཛྷཙོརསྶ ཁཱདིཏུཾ ཨདཱསི. སོ ཏཾ ཁཱདིཏྭཱ ‘‘དེཝ, མཡཱ ཨེཝརཱུཔཾ ན ཁཱདིཏཔུབྦཾ, དིབྦམིདཾ མཉྙེ ཨམྦཕལ’’ནྟི ཨཱཧ. རཱཛཱ པུནཔི ཏསྶ ཨེཀཾ ཁཎྜཾ ཨདཱསི. སོ ཏཾ ཁཱདིཏྭཱ ཝིགཏཝལིཏཔལིཏོ ཨཏིཝིཡ མནོཧརརཱུཔོ ཡོབྦནེ ཋིཏོ ཝིཡ ཨཧོསི. ཏཾ དིསྭཱ རཱཛཱ ཨཙྪརིཡབྦྷུཏཛཱཏོ ཏཾ ཨམྦཕལཾ པརིབྷུཉྫིཏྭཱ སརཱིརེ ཝིསེསཾ ལབྷིཏྭཱ མནུསྶེ པུཙྪི – ‘‘ཀཏྠ ཨེཝརཱུཔཱནི དིབྦཨམྦཕལཱནི སཾཝིཛྫནྟཱི’’ཏི? མནུསྶཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘‘ཧིམཝནྟེ ཀིར, དེཝ, པབྦཏརཱཛེ’’ཏི. ‘‘སཀྐཱ པན ཏཱནི ཨཱནེཏུ’’ནྟི? ‘‘ཝནཙརཀཱ, དེཝ, ཛཱནནྟཱི’’ཏི.

རཱཛཱ ཝནཙརཀེ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ཏེསཾ ཏམཏྠཾ ཨཱཙིཀྑིཏྭཱ ཏེཧི སམྨནྟེཏྭཱ དིནྣསྶ ཨེཀསྶ ཝནཙརཀསྶ སཧསྶཾ དཏྭཱ ཏཾ ཝིསྶཛྫེསི – ‘‘གཙྪ ¶ , སཱིགྷཾ ཏཾ མེ ཨམྦཕལཾ ཨཱནེཧཱི’’ཏི. སོ ཏཾ ཀཧཱཔཎསཧསྶཾ པུཏྟདཱརསྶ དཏྭཱ པཱཐེཡྻཾ གཧེཏྭཱ པཊིགངྒཾ ཀཎྞམུཎྜདཧཱབྷིམུཁོ གནྟྭཱ མནུསྶཔཐཾ ཨཏིཀྐམིཏྭཱ ཀཎྞམུཎྜདཧཏོ ཨོརཾ སཊྛིཡོཛནཔྤམཱཎེ པདེསེ ཨེཀཾ ཏཱཔསཾ དིསྭཱ ཏེན ཨཱཙིཀྑིཏམགྒེན གཙྪནྟོ པུན ཏིཾསཡོཛནཔྤམཱཎེ པདེསེ ཨེཀཾ ཏཱཔསཾ དིསྭཱ, ཏེན ཨཱཙིཀྑིཏམགྒེན གཙྪནྟོ པུན པནྣརསཡོཛནཔྤམཱཎེ ཋཱནེ ཨཉྙཾ ཏཱཔསཾ དིསྭཱ, ཏསྶ ཨཏྟནོ ཨཱགམནཀཱརཎཾ ཀཐེསི. ཏཱཔསོ ཏཾ ཨནུསཱསི – ‘‘ཨིཏོ པཊྛཱཡ ཨིམཾ མཧཱགངྒཾ པཧཱཡ ཨིམཾ ཁུདྡཀནདིཾ ནིསྶཱཡ པཊིསོཏཾ གཙྪནྟོ ཡདཱ པབྦཏཝིཝརཾ པསྶསི, ཏདཱ རཏྟིཡཾ ཨུཀྐཾ གཧེཏྭཱ པཝིསེཡྻཱསི. ཨཡཉྩ ¶ ནདཱི རཏྟིཡཾ ནཔྤཝཏྟཏི, ཏེན ¶ ཏེ གམནཡོགྒཱ ཧོཏི, ཀཏིཔཡཡོཛནཱཏིཀྐམེན ཏེ ཨམྦེ པསྶིསྶསཱི’’ཏི. སོ ཏཐཱ ཀཏྭཱ ཨུདཡནྟེ སཱུརིཡེ ཝིཝིདྷརཏནརཾསིཛཱལཔཛྫོཏིཏབྷཱུམིབྷཱགཾ ཕལབྷཱརཱཝནཏསཱཁཱཝིཏཱནཏརུགཎོཔསོབྷིཏཾ ནཱནཱཝིདྷཝིཧངྒགཎཱུཔཀཱུཛིཏཾ ཨཏིཝིཡ མནོཧརཾ ཨམྦཝནཾ སམྤཱཔུཎི.

ཨཐ ནཾ ཏཱ ཨམནུསྶིཏྠིཡོ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ དིསྭཱ ‘‘ཨེས མམ པརིགྒཧོ, ཨེས མམ པརིགྒཧོ’’ཏི ཨུཔདྷཱཝིཾསུ. སོ པན ཏཱཧི སདྡྷིཾ ཏཏྠ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏུཾ ཡོགྒསྶ པུཉྙཀམྨསྶ ཨཀཏཏྟཱ ཏཱ དིསྭཱཝ བྷཱིཏོ ཝིརཝནྟོ པལཱཡིཏྭཱ ཨནུཀྐམེན བཱརཱཎསིཾ པཏྭཱ ཏཾ པཝཏྟིཾ རཉྙོ ཨཱརོཙེསི. རཱཛཱ ཏཾ སུཏྭཱ ཏཱ ཨིཏྠིཡོ དཊྛུཾ ཨམྦཕལཱནི ཙ པརིབྷུཉྫིཏུཾ སཉྫཱཏཱབྷིལཱསོ རཛྫབྷཱརཾ ཨམཙྩེསུ ཨཱརོཔེཏྭཱ མིགཝཱཔདེསེན སནྣདྡྷདྷནུཀལཱཔོ ཁགྒཾ བནྡྷིཏྭཱ ཀཏིཔཡམནུསྶཔརིཝཱརོ ཏེནེཝ ཝནཙརཀེན དསྶིཏམགྒེན གནྟྭཱ ཀཏིཔཡཡོཛནནྟརེ ཋཱནེ མནུསྶེཔི ཋཔེཏྭཱ ཝནཙརཀམེཝ གཧེཏྭཱ ཨནུཀྐམེན གནྟྭཱ ཏམྤི ཏཏོ ནིཝཏྟཱཔེཏྭཱ ཨུདཡནྟེ ¶ དིཝཱཀརེ ཨམྦཝནཾ པཱཝིསི. ཨཐ ནཾ ཏཱ ཨིཏྠིཡོ ཨབྷིནཝཨུཔྤནྣམིཝ དེཝཔུཏྟཾ དིསྭཱ པཙྩུགྒནྟྭཱ ‘‘རཱཛཱ’’ཏི ཉཏྭཱ སཉྫཱཏསིནེཧབཧུམཱནཱ སཀྐཙྩཾ ནྷཱཔེཏྭཱ དིབྦེཧི ཝཏྠཱལངྐཱརམཱལཱགནྡྷཝིལེཔནེཧི སུམཎྜིཏཔསཱདྷིཏཾ ཀཏྭཱ ཝིམཱནཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ ནཱནགྒརསཾ དིབྦབྷོཛནཾ བྷོཛེཏྭཱ ཏསྶ ཨིཙྪཱནུརཱུཔཾ པཡིརུཔཱསིཾསུ.

ཨཐ དིཡཌྜྷཝསྶསཏེ ཨཏིཀྐནྟེ རཱཛཱ ཨཌྜྷརཏྟིསམཡེ ཨུཊྛཧིཏྭཱ ནིསིནྣོ ཏཾ ཨཏིཙཱརིནིཾ པེཏིཾ པོཀྑརཎིཏཱིརཾ གཙྪནྟིཾ དིསྭཱ ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ ཨེསཱ ཨིམཱཡ ཝེལཱཡ གཙྪཏཱི’’ཏི ཝཱིམཾསིཏུཀཱམོ ཨནུབནྡྷི. ཨཐ ནཾ ཏཏྠ གཏཾ སུནཁེན ཁཛྫམཱནཾ དིསྭཱ ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ ཨིད’’ནྟི ཨཛཱནནྟོ ཏཡོ ཙ དིཝསེ ཝཱིམཾསིཏྭཱ ‘‘ཨེསོ ཨེཏིསྶཱ པཙྩཱམིཏྟོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི ནིསིཏེན ཨུསུནཱ ཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེཏྭཱ ཏཉྩ ཨིཏྠིཾ པོཐེཏྭཱ པོཀྑརཎིཾ ཨོཏཱརེཏྭཱ པཊིལདྡྷཔུརིམརཱུཔཾ དིསྭཱ –

༣༤༨.

‘‘སོཎྞསོཔཱནཕལཀཱ ¶ , སོཎྞཝཱལུཀསནྠཏཱ;

ཏཏྠ སོགནྡྷིཡཱ ཝགྒཱུ, སུཙིགནྡྷཱ མནོརམཱ.

༣༤༩.

‘‘ནཱནཱརུཀྑེཧི སཉྪནྣཱ, ནཱནཱགནྡྷསམེརིཏཱ;

ནཱནཱཔདུམསཉྪནྣཱ, པུཎྜརཱིཀསམོཏཏཱ.

༣༥༠.

‘‘སུརབྷིཾ ¶ སམྤཝཱཡནྟི, མནུཉྙཱ མཱལུཏེརིཏཱ;

ཧཾསཀོཉྩཱབྷིརུདཱ ཙ, ཙཀྐཝཀྐཱབྷིཀཱུཛིཏཱ.

༣༥༡.

‘‘ནཱནཱདིཛགཎཱཀིཎྞཱ, ནཱནཱསརགཎཱཡུཏཱ;

ནཱནཱཕལདྷརཱ རུཀྑཱ, ནཱནཱཔུཔྥདྷརཱ ཝནཱ.

༣༥༢.

‘‘ན ¶ མནུསྶེསུ ཨཱིདིསཾ, ནགརཾ ཡཱདིསཾ ཨིདཾ;

པཱསཱདཱ བཧུཀཱ ཏུཡ྄ཧཾ, སོཝཎྞརཱུཔིཡཱམཡཱ;

དདྡལླམཱནཱ ཨཱབྷེནྟི, སམནྟཱ ཙཏུརོ དིསཱ.

༣༥༣.

‘‘པཉྩ དཱསིསཏཱ ཏུཡ྄ཧཾ, ཡཱ ཏེམཱ པརིཙཱརིཀཱ;

ཏཱ ཀམྦུཀཱཡཱུརདྷརཱ, ཀཉྩནཱཝེལ༹བྷཱུསིཏཱ.

༣༥༤.

‘‘པལླངྐཱ བཧུཀཱ ཏུཡ྄ཧཾ, སོཝཎྞརཱུཔིཡཱམཡཱ;

ཀདལིམིགསཉྪནྣཱ, སཛྫཱ གོནཀསནྠཏཱ.

༣༥༥.

‘‘ཡཏྠ ཏུཝཾ ཝཱསཱུཔགཏཱ, སབྦཀཱམསམིདྡྷིནཱི;

སམྤཏྟཱཡཌྜྷརཏྟཱཡ, ཏཏོ ཨུཊྛཱཡ གཙྪསི.

༣༥༦.

‘‘ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཾ གནྟྭཱན, པོཀྑརཉྙཱ སམནྟཏོ;

ཏསྶཱ ཏཱིརེ ཏུཝཾ ཋཱསི, ཧརིཏེ སདྡལེ སུབྷེ.

༣༥༧.

‘‘ཏཏོ ཏེ ཀཎྞམུཎྜོ སུནཁོ, ཨངྒམངྒཱནི ཁཱདཏི;

ཡདཱ ཙ ཁཱཡིཏཱ ཨཱསི, ཨཊྛིསངྑལིཀཱ ཀཏཱ;

ཨོགཱཧསི པོཀྑརཎིཾ, ཧོཏི ཀཱཡོ ཡཐཱ པུརེ.

༣༥༨.

‘‘ཏཏོ ཏྭཾ ཨངྒཔཙྩངྒཱི, སུཙཱརུ པིཡདསྶནཱ;

ཝཏྠེན པཱརུཔིཏྭཱན, ཨཱཡཱསི མམ སནྟིཀཾ.

༣༥༩.

‘‘ཀིཾ ¶ ¶ ནུ ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ, མནསཱ དུཀྐཊཾ ཀཏཾ;

ཀིསྶཀམྨཝིཔཱཀེན, ཀཎྞམུཎྜོ སུནཁོ ཏཝ;

ཨངྒམངྒཱནི ཁཱདཏཱི’’ཏི. –

དྭཱདསཧི གཱཐཱཧི ཏཾ ཏསྶ པཝཏྟིཾ པཊིཔུཙྪི.

༣༤༨. ཏཏྠ སོཎྞསོཔཱནཕལཀཱཏི སུཝཎྞམཡསོཔཱནཕལཀཱ. སོཎྞཝཱལུཀསནྠཏཱཏི སམནྟཏོ སུཝཎྞམཡཱཧི ཝཱལུཀཱཧི སནྠཏཱ. ཏཏྠཱཏི པོཀྑརཎིཡཾ. སོགནྡྷིཡཱཏི སོགནྡྷིཀཱ. ཝགྒཱུཏི སུནྡརཱ རུཙིརཱ. སུཙིགནྡྷཱཏི མནུཉྙགནྡྷཱ.

༣༤༩. ནཱནཱགནྡྷསམེརིཏཱཏི ནཱནཱཝིདྷསུརབྷིགནྡྷཝསེན གནྡྷཝཱཡུནཱ སམནྟཏོ ཨེརིཏཱ. ནཱནཱཔདུམསཉྪནྣཱཏི ¶ ནཱནཱཝིདྷརཏྟཔདུམསཉྪཱདིཏསལིལཏལཱ. པུཎྜརཱིཀསམོཏཏཱཏི སེཏཔདུམེཧི ཙ སམོཀིཎྞཱ.

༣༥༠. སུརབྷིཾ སམྤཝཱཡནྟཱིཏི སམྨདེཝ སུགནྡྷཾ ཝཱཡཏི པོཀྑརཎཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཧཾསཀོཉྩཱབྷིརུདཱཏི ཧཾསེཧི ཙ ཀོཉྩེཧི ཙ ཨབྷིནཱདིཏཱ.

༣༥༡. ནཱནཱདིཛགཎཱཀིཎྞཱཏི ནཱནཱདིཛགཎཱཀིཎྞཱ. ནཱནཱསརགཎཱཡུཏཱཏི ནཱནཱཝིདྷཝིཧངྒམཱབྷིརུདསམཱུཧཡུཏྟཱ. ནཱནཱཕལདྷརཱཏི ནཱནཱཝིདྷཕལདྷཱརིནོ སབྦཀཱལཾ ཝིཝིདྷཕལབྷཱརནམིཏསཱཁཏྟཱ. ནཱནཱཔུཔྥདྷརཱ ཝནཱཏི ནཱནཱཝིདྷསུརབྷིཀུསུམདཱཡིཀཱནི ཝནཱནཱིཏི ཨཏྠོ. ལིངྒཝིཔལླཱསེན ཧི ‘‘ཝནཱ’’ཏི ཝུཏྟཾ.

༣༥༢. ན མནུསྶེསུ ཨཱིདིསཾ ནགརནྟི ཡཱདིསཾ ཏཝ ཨིདཾ ནགརཾ, ཨཱིདིསཾ མནུསྶེསུ ནཏྠི, མནུསྶལོཀེ ན ཨུཔལབྦྷཏཱིཏི ཨཏྠོ. རཱུཔིཡམཡཱཏི རཛཏམཡཱ. དདྡལླམཱནཱཏི ཨཏིཝིཡ ཝིརོཙམཱནཱ. ཨཱབྷེནྟཱིཏི སོབྷཡནྟི. སམནྟཱ ཙཏུརོ དིསཱཏི སམནྟཏོ ཙཏསྶོཔི དིསཱཡོ.

༣༥༣. ཡཱ ཏེམཱཏི ཡཱ ཏེ ཨིམཱ. པརིཙཱརིཀཱཏི ཝེཡྻཱཝཙྩཀཱརིནིཡོ. ཏཱཏི ཏཱ པརིཙཱརིཀཱཡོ. ཀམྦུཀཱཡཱུརདྷརཱཏི སངྑཝལཡཀཱཡཱུརཝིབྷཱུསིཏཱ. ཀཉྩནཱཝེལ༹བྷཱུསིཏཱཏི སུཝཎྞཝཊཾསཀསམལངྐཏཀེསཧཏྠཱ.

༣༥༤. ཀདལིམིགསཉྪནྣཱཏི ¶ ¶ ཀདལིམིགཙམྨཔཙྩཏྠརཎཏྠཏཱ. སཛྫཱཏི སཛྫིཏཱ སཡིཏུཾ ཡུཏྟརཱུཔཱ. གོནཀསནྠཏཱཏི དཱིགྷལོམཀེན ཀོཛཝེན སནྠཏཱ.

༣༥༥. ཡཏྠཱཏི ཡསྨིཾ པལླངྐེ. ཝཱསཱུཔགཏཱཏི ཝཱསཾ ཨུཔགཏཱ, སཡིཏཱཏི ཨཏྠོ. སམྤཏྟཱཡཌྜྷརཏྟཱཡཱཏི ཨཌྜྷརཏྟིཡཱ ཨུཔགཏཱཡ. ཏཏོཏི པལླངྐཏོ.

༣༥༦. པོཀྑརཉྙཱཏི པོཀྑརཎིཡཱ. ཧརིཏེཏི ¶ ནཱིལེ. སདྡལེཏི ཏརུཎཏིཎསཉྪནྣེ. སུབྷེཏི སུདྡྷེ. སུབྷེཏི ཝཱ ཏསྶཱ ཨཱལཔནཾ. བྷདྡེ, སམནྟཏོ ཧརིཏེ སདྡལེ ཏསྶཱ པོཀྑརཎིཡཱ ཏཱིརེ ཏྭཾ གནྟྭཱན ཋཱསི ཏིཊྛསཱིཏི ཡོཛནཱ.

༣༥༧. ཀཎྞམུཎྜོཏི ཁཎྜིཏཀཎྞོ ཚིནྣཀཎྞོ. ཁཱཡིཏཱ ཨཱསཱིཏི ཁཱདིཏཱ ཨཧོསི. ཨཊྛིསངྑལིཀཱ ཀཏཱཏི ཨཊྛིསངྑལིཀམཏྟཱ ཀཏཱ. ཡཐཱ པུརེཏི སུནཁེན ཁཱདནཏོ པུབྦེ ཝིཡ.

༣༥༨. ཏཏོཏི པོཀྑརཎིཾ ཨོགཱཧནཏོ པཙྪཱ. ཨངྒཔཙྩངྒཱིཏི པརིཔུཎྞསབྦངྒཔཙྩངྒཝཏཱི. སུཙཱརཱུཏི སུཊྛུ མནོརམཱ. པིཡདསྶནཱཏི དསྶནཱིཡཱ. ཨཱཡཱསཱིཏི ཨཱགཙྪསི.

ཨེཝཾ ཏེན རཉྙཱ པུཙྪིཏཱ སཱ པེཏཱི ཨཱདིཏོ པཊྛཱཡ ཨཏྟནོ པཝཏྟིཾ ཏསྶ ཀཐེནྟཱི –

༣༦༠.

‘‘ཀིམིལཱཡཾ གཧཔཏི, སདྡྷོ ཨཱསི ཨུཔཱསཀོ;

ཏསྶཱཧཾ བྷརིཡཱ ཨཱསིཾ, དུསྶཱིལཱ ཨཏིཙཱརིནཱི.

༣༦༡.

‘‘སོ མཾ ཨཏིཙརམཱནཱཡ, སཱམིཀོ ཨེཏདབྲཝི;

‘ནེཏཾ ཏཾ ཚནྣཾ པཏིརཱུཔཾ, ཡཾ ཏྭཾ ཨཏིཙརཱསི མཾ’.

༣༦༢.

‘‘སཱཧཾ གྷོརཉྩ སཔཐཾ, མུསཱཝཱདཉྩ བྷཱསིསཾ;

‘ནཱཧཾ ཏཾ ཨཏིཙརཱམི, ཀཱཡེན ཨུད ཙེཏསཱ.

༣༦༣.

‘‘‘སཙཱཧཾ ¶ ¶ ཏཾ ཨཏིཙརཱམི, ཀཱཡེན ཨུད ཙེཏསཱ;

ཀཎྞམུཎྜོཡཾ སུནཁོ, ཨངྒམངྒཱནི ཁཱདཏུ’.

༣༦༤.

‘‘ཏསྶ ཀམྨསྶ ཝིཔཱཀཾ, མུསཱཝཱདསྶ ཙཱུབྷཡཾ;

སཏྟེཝ ཝསྶསཏཱནི, ཨནུབྷཱུཏཾ ཡཏོ ཧི མེ;

ཀཎྞམུཎྜོ ཙ སུནཁོ, ཨངྒམངྒཱནི ཁཱདཏཱི’’ཏི. – པཉྩ གཱཐཱ ཨཱཧ;

༣༦༠-༡. ཏཏྠ ¶ ཀིམིལཱཡནྟི ཨེཝཾནཱམཀེ ནགརེ. ཨཏིཙཱརིནཱིཏི བྷརིཡཱ ཧི པཏིཾ ཨཏིཀྐམྨ ཙརཎཏོ ‘‘ཨཏིཙཱརིནཱི’’ཏི ཝུཙྩཏི. ཨཏིཙརམཱནཱཡ མཡི སོ སཱམིཀོ མཾ ཨེཏདབྲཝཱིཏི ཡོཛནཱ. ནེཏཾ ཚནྣནྟིཨཱདི ཝུཏྟཱཀཱརདསྶནཾ. ཏཏྠ ནེཏཾ ཚནྣནྟི ན ཨེཏཾ ཡུཏྟཾ. ན པཏིརཱུཔནྟི ཏསྶེཝ ཝེཝཙནཾ. ཡནྟི ཀིརིཡཱཔརཱམསནཾ. ཨཏིཙརཱསཱིཏི ཨཏིཙརསི, ཨཡམེཝ ཝཱ པཱཋོ. ཡཾ མཾ ཏྭཾ ཨཏིཙརསི, ཏཏྠ ཡཾ ཨཏིཙརཎཾ, ནེཏཾ ཚནྣཾ ནེཏཾ པཏིརཱུཔནྟི ཨཏྠོ.

༣༦༢-༤. གྷོརནྟི དཱརུཎཾ. སཔཐནྟི སཔནཾ. བྷཱསིསནྟི ཨབྷཱསིཾ. སཙཱཧནྟི སཙེ ཨཧཾ. ཏནྟི ཏྭཾ. ཏསྶ ཀམྨསྶཱཏི ཏསྶ པཱཔཀམྨསྶ དུསྶཱིལྱཀམྨསྶ. མུསཱཝཱདསྶ ཙཱཏི ‘‘ནཱཧཾ ཏཾ ཨཏིཙརཱམཱི’’ཏི ཝུཏྟམུསཱཝཱདསྶ ཙ. ཨུབྷཡནྟི ཨུབྷཡསྶ ཝིཔཱཀཾ. ཨནུབྷཱུཏནྟི ཨནུབྷཱུཡམཱནཾ མཡཱཏི ཨཏྠོ. ཡཏོཏི ཡཏོ པཱཔཀམྨཏོ.

ཨེཝཉྩ པན ཝཏྭཱ ཏེན ཨཏྟནོ ཀཏཾ ཨུཔཀཱརཾ ཀིཏྟེནྟཱི –

༣༦༥.

‘‘ཏྭཉྩ དེཝ བཧུཀཱརོ, ཨཏྠཱཡ མེ ཨིདྷཱགཏོ;

སུམུཏྟཱཧཾ ཀཎྞམུཎྜསྶ, ཨསོཀཱ ཨཀུཏོབྷཡཱ.

༣༦༦.

‘‘ཏཱཧཾ དེཝ ནམསྶཱམི, ཡཱཙཱམི པཉྫལཱིཀཏཱ;

བྷུཉྫ ཨམཱནུསེ ཀཱམེ, རམ དེཝ མཡཱ སཧཱ’’ཏི. –

དྭེ གཱཐཱ ཨཱཧ. ཏཏྠ དེཝཱཏི རཱཛཱནཾ ཨཱལཔཏི. ཀཎྞམུཎྜསྶཱཏི ཀཎྞམུཎྜཏོ. ནིསྶཀྐེ ཧི ཨིདཾ སཱམིཝཙནཾ. ཨཐ རཱཛཱ ཏཏྠ ཝཱསེན ནིབྦིནྣམཱནསོ གམནཛ྄ཛྷཱསཡཾ པཀཱསེསི. ཏཾ སུཏྭཱ ¶ པེཏཱི རཉྙོ པཊིབདྡྷཙིཏྟཱ ཏཏྠེཝསྶ ¶ ཝཱསཾ ཡཱཙནྟཱི ‘‘ཏཱཧཾ, དེཝ, ནམསྶཱམཱི’’ཏི གཱཐམཱཧ.

པུན ¶ རཱཛཱ ཨེཀཾསེན ནགརཾ གནྟུཀཱམོཝ ཧུཏྭཱ ཨཏྟནོ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཾ པཝེདེནྟོ –

༣༦༧.

‘‘བྷུཏྟཱ ཨམཱནུསཱ ཀཱམཱ, རམིཏོམྷི ཏཡཱ སཧ;

ཏཱཧཾ སུབྷགེ ཡཱཙཱམི, ཁིཔྤཾ པཊིནཡཱཧི མ’’ནྟི. –

ཨོསཱནགཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཏཱཧནྟི ཏཾ ཨཧཾ. སུབྷགེཏི སུབྷགཡུཏྟེ. པཊིནཡཱཧི མནྟི མཡ྄ཧཾ ནགརམེཝ མཾ པཊིནེཧི. སེསཾ སབྦཏྠ པཱཀཊམེཝ.

ཨཐ སཱ ཝིམཱནཔེཏཱི རཉྙོ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཝིཡོགཾ ཨསཧམཱནཱ སོཀཱཏུརཏཱཡ བྱཱཀུལཧདཡཱ ཝེདྷམཱནསརཱིརཱ ནཱནཱཝིདྷེཧི ཨུཔཱཡེཧི ཨཱཡཱཙིཏྭཱཔི ཏཾ ཏཏྠ ཝཱསེཏུཾ ཨསཀྐོནྟཱི བཧཱུཧི མཧཱརཧེཧི རཏནེཧི སདྡྷིཾ རཱཛཱནཾ ནགརཾ ནེཏྭཱ པཱསཱདཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ ཀནྡིཏྭཱ པརིདེཝིཏྭཱ ཨཏྟནོ ཝསནཊྛཱནམེཝ གཏཱ. རཱཛཱ པན ཏཾ དིསྭཱ སཉྫཱཏསཾཝེགོ དཱནཱདཱིནི པུཉྙཀམྨཱནི ཀཏྭཱ སགྒཔརཱཡཎོ ཨཧོསི. ཨཐ ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཏི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ པཝཏྟིཏཝརདྷམྨཙཀྐེ ཨནུཀྐམེན སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརནྟེ ཨེཀདིཝསཾ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ པབྦཏཙཱརིཀཾ ཙརམཱནོ ཏཾ ཨིཏྠིཾ སཔརིཝཱརཾ དིསྭཱ ཏཱཡ ཀཏཀམྨཾ པུཙྪི. སཱ ཨཱདིཏོ པཊྛཱཡ སབྦཾ ཐེརསྶ ཀཐེསི. ཐེརོ ཏཱསཾ དྷམྨཾ དེསེསི. ཏཾ པཝཏྟིཾ ཐེརོ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསི. བྷགཝཱ ཏམཏྠཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ སམྤཏྟཔརིསཱཡ དྷམྨཾ དེསེསི. མཧཱཛནོ པཊིལདྡྷསཾཝེགོ པཱཔཏོ ཨོརམིཏྭཱ དཱནཱདཱིནི པུཉྙཀམྨཱནི ཀཏྭཱ སགྒཔརཱཡཎོ ཨཧོསཱིཏི.

ཀཎྞམུཎྜཔེཏིཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༡༣. ཌྷུབྦརིཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

ཨཧུ རཱཛཱ བྲཧྨདཏྟོཏི ཨིདཾ ཨུབྦརིཔེཏཝཏྠུཾ སཏྠཱ ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟོ ཨཉྙཏརཾ ཨུཔཱསིཀཾ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི ¶ . སཱཝཏྠིཡཾ ཀིར ཨཉྙཏརཱཡ ཨུཔཱསིཀཱཡ སཱམིཀོ ཀཱལམཀཱསི. སཱ པཏིཝིཡོགདུཀྑཱཏུརཱ སོཙནྟཱི ཨཱལཱ༹ཧནཾ གནྟྭཱ རོདཏི. བྷགཝཱ ཏསྶཱ སོཏཱཔཏྟིཕལསྶ ཨུཔནིསྶཡསམྤཏྟིཾ དིསྭཱ ཀརུཎཱཡ སཉྩོདིཏམཱནསོ ཧུཏྭཱ ¶ ཏསྶཱ གེཧཾ གནྟྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ¶ ནིསཱིདི. ཨུཔཱསིཀཱ སཏྠཱརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨཐ ནཾ སཏྠཱ ‘‘ཀིཾ, ཨུཔཱསིཀེ, སོཙསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཨཱམ, བྷགཝཱ, པིཡཝིཔྤཡོགེན སོཙཱམཱི’’ཏི ཝུཏྟེ ཏསྶཱ སོཀཾ ཨཔནེཏུཀཱམོ ཨཏཱིཏཾ ཨཱཧརི.

ཨཏཱིཏེ པཉྩཱལརཊྛེ ཀཔིལནགརེ ཙཱུལ༹ནཱིབྲཧྨདཏྟོ ནཱམ རཱཛཱ ཨཧོསི. སོ ཨགཏིགམནཾ པཧཱཡ ཨཏྟནོ ཝིཛིཏེ པཛཱཡ ཧིཏཀརཎནིརཏོ དས རཱཛདྷམྨེ ཨཀོཔེཏྭཱ རཛྫཾ ཨནུསཱསམཱནོ ཀདཱཙི ‘‘ཨཏྟནོ རཛྫེ ཀིཾ ཝདནྟཱི’’ཏི སོཏུཀཱམོ ཏུནྣཝཱཡཝེསཾ གཧེཏྭཱ ཨེཀོ ཨདུཏིཡོ ནགརཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ གཱམཏོ གཱམཾ ཛནཔདཏོ ཛནཔདཾ ཝིཙརིཏྭཱ སབྦརཛྫཾ ཨཀཎྚཀཾ ཨནུཔཔཱིལ༹ཾ མནུསྶེ སམྨོདམཱནེ ཨཔཱརུཏགྷརེ མཉྙེ ཝིཧརནྟེ དིསྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ ནིཝཏྟིཏྭཱ ནགརཱབྷིམུཁོ ཨཱགཙྪནྟོ ཨཉྙཏརསྨིཾ གཱམེ ཨེཀིསྶཱ ཝིདྷཝཱཡ དུགྒཏིཏྠིཡཱ གེཧཾ པཱཝིསི. སཱ ཏཾ དིསྭཱ ཨཱཧ – ‘‘ཀོ ནུ ཏྭཾ, ཨཡྻོ, ཀུཏོ ཝཱ ཨཱགཏོསཱི’’ཏི? ‘‘ཨཧཾ ཏུནྣཝཱཡོ, བྷདྡེ, བྷཏིཡཱ ཏུནྣཝཱཡཀམྨཾ ཀརོནྟོ ཝིཙརཱམི. ཡདི ཏུམྷཱཀཾ ཏུནྣཝཱཡཀམྨཾ ཨཏྠི, བྷཏྟཉྩ ཝེཏནཉྩ དེཐ, ཏུམྷཱཀམྤི ཀམྨཾ ཀརོམཱི’’ཏི. ‘‘ནཏྠམྷཱཀཾ ཀམྨཾ བྷཏྟཝེཏནཾ ཝཱ, ཨཉྙེསཾ ཀརོཧི, ཨཡྻཱ’’ཏི. སོ ཏཏྠ ཀཏིཔཱཧཾ ཝསནྟོ དྷཉྙཔུཉྙལཀྑཎསམྤནྣཾ ཏསྶཱ དྷཱིཏརཾ དིསྭཱ མཱཏརཾ ཨཱཧ – ‘‘ཨཡཾ དཱརིཀཱ ཀིཾ ཀེནཙི ཀཏཔརིགྒཧཱ, ཨུདཱཧུ ཨཀཏཔརིགྒཧཱ. སཙེ པན ཀེནཙི ཨཀཏཔརིགྒཧཱ, ཨིམཾ མཡ྄ཧཾ དེཐ, ཨཧཾ ཏུམྷཱཀཾ སུཁེན ཛཱིཝནཱུཔཱཡཾ ཀཱཏུཾ སམཏྠོ’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ, ཨཡྻཱ’’ཏི སཱ ཏསྶ ཏཾ ཨདཱསི.

སོ ཏཱཡ སདྡྷིཾ ཀཏིཔཱཧཾ ཝསིཏྭཱ ཏསྶཱ ཀཧཱཔཎསཧསྶཾ དཏྭཱ ‘‘ཨཧཾ ཀཏིཔཱཧེནེཝ ནིཝཏྟིསྶཱམི. བྷདྡེ ¶ , ཏྭཾ མཱ ཨུཀྐཎྛསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཏྟནོ ནགརཾ གནྟྭཱ, ནགརསྶ ཙ ཏསྶ གཱམསྶ ཙ ཨནྟརེ མགྒཾ སམཾ ཀཱརཱཔེཏྭཱ ཨལངྐཱརཱཔེཏྭཱ མཧཏཱ རཱཛཱནུབྷཱཝེན ཏཏྠ གནྟྭཱ ཏཾ དཱརིཀཾ ཀཧཱཔཎརཱསིམྷི ཋཔེཏྭཱ སུཝཎྞརཛཏཀལསེཧི ནྷཱཔེཏྭཱ ‘‘ཨུབྦརཱི’’ཏི ནཱམཾ ཀཱརཱཔེཏྭཱ ཨགྒམཧེསིཊྛཱནེ ཋཔེཏྭཱ ཏཉྩ གཱམཾ ཏསྶཱ ཉཱཏཱིནཾ དཏྭཱ མཧཏཱ རཱཛཱནུབྷཱཝེན ཏཾ ནགརཾ ཨཱནེཏྭཱ ཏཱཡ སདྡྷིཾ ཨབྷིརམམཱནོ ཡཱཝཛཱིཝཾ རཛྫསུཁཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨཱཡུཔརིཡོསཱནེ ¶ ཀཱལམཀཱསི. ཀཱལཀཏེ ཙ ཏསྨིཾ, ཀཏེ ཙ སརཱིརཀིཙྩེ ཨུབྦརཱི པཏིཝིཡོགེན སོཀསལླསམཔྤིཏཧདཡཱ ཨཱལཱ༹ཧནཾ གནྟྭཱ བཧཱུ དིཝསེ གནྡྷཔུཔྥཱདཱིཧི པཱུཛེཏྭཱ རཉྙོ གུཎེ ཀིཏྟེཏྭཱ ཨུམྨཱདཔྤཏྟཱ ཝིཡ ཀནྡནྟཱི པརིདེཝནྟཱི ཨཱལཱ༹ཧནཾ པདཀྑིཎཾ ཀརོཏི.

ཏེན ¶ ཙ སམཡེན ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཱ བོདྷིསཏྟབྷཱུཏོ ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཨདྷིགཏཛ྄ཛྷཱནཱབྷིཉྙོ ཧིམཝནྟསྶ སཱམནྟཱ ཨཉྙཏརསྨིཾ ཨརཉྙཱཡཏནེ ཝིཧརནྟོ སོཀསལླསམཔྤིཏཾ ཨུབྦརིཾ དིབྦེན ཙཀྑུནཱ དིསྭཱ ཨཱཀཱསེན ཨཱགནྟྭཱ དིསྶམཱནརཱུཔོ ཨཱཀཱསེ ཋཏྭཱ ཏཏྠ ཋིཏེ མནུསྶེ པུཙྪི – ‘‘ཀསྶིདཾ ཨཱལཱ༹ཧནཾ, ཀསྶཏྠཱཡ ཙཱཡཾ ཨིཏྠཱི ‘བྲཧྨདཏྟ, བྲཧྨདཏྟཱ’ཏི ཀནྡནྟཱི པརིདེཝཏཱི’’ཏི. ཏཾ སུཏྭཱ མནུསྶཱ ‘‘བྲཧྨདཏྟོ ནཱམ པཉྩཱལཱནཾ རཱཛཱ, སོ ཨཱཡུཔརིཡོསཱནེ ཀཱལམཀཱསི, ཏསྶིདཾ ཨཱལཱ༹ཧནཾ, ཏསྶ ཨཡཾ ཨགྒམཧེསཱི ཨུབྦརཱི ནཱམ ‘བྲཧྨདཏྟ, བྲཧྨདཏྟཱ’ཏི ཏསྶ ནཱམཾ གཧེཏྭཱ ཀནྡནྟཱི པརིདེཝཏཱི’’ཏི ཨཱཧཾསུ. ཏམཏྠཾ དཱིཔེནྟཱ སངྒཱིཏིཀཱརཱ –

༣༦༨.

‘‘ཨཧུ རཱཛཱ བྲཧྨདཏྟོ, པཉྩཱལཱནཾ རཐེསབྷོ;

ཨཧོརཏྟཱནམཙྩཡཱ, རཱཛཱ ཀཱལམཀྲུབྦཐ.

༣༦༩.

‘‘ཏསྶ ཨཱལཱ༹ཧནཾ གནྟྭཱ, བྷརིཡཱ ཀནྡཏི ཨུབྦརི;

བྲཧྨདཏྟཾ ཨཔསྶནྟཱི, བྲཧྨདཏྟཱཏི ཀནྡཏི.

༣༧༠.

‘‘ཨིསི ¶ ཙ ཏཏྠ ཨཱགཙྪི, སམྤནྣཙརཎོ མུནི;

སོ ཙ ཏཏྠ ཨཔུཙྪིཏྠ, ཡེ ཏཏྠ སུ སམཱགཏཱ.

༣༧༡.

‘‘‘ཀསྶ ཨིདཾ ཨཱལཱ༹ཧནཾ, ནཱནཱགནྡྷསམེརིཏཾ;

ཀསྶཱཡཾ ཀནྡཏི བྷརིཡཱ, ཨིཏོ དཱུརགཏཾ པཏིཾ;

བྲཧྨདཏྟཾ ཨཔསྶནྟཱི, བྲཧྨདཏྟཱཏི ཀནྡཏི’.

༣༧༢.

‘‘ཏེ ཙ ཏཏྠ ཝིཡཱཀཾསུ, ཡེ ཏཏྠ སུ སམཱགཏཱ;

བྲཧྨདཏྟསྶ བྷདྡནྟེ, བྲཧྨདཏྟསྶ མཱརིས.

༣༧༣.

‘‘ཏསྶ ¶ ཨིདཾ ཨཱལཱ༹ཧནཾ, ནཱནཱགནྡྷསམེརིཏཾ;

ཏསྶཱཡཾ ཀནྡཏི བྷརིཡཱ, ཨིཏོ དཱུརགཏཾ པཏིཾ;

བྲཧྨདཏྟཾ ཨཔསྶནྟཱི, བྲཧྨདཏྟཱཏི ཀནྡཏཱི’’ཏི. – ཚ གཱཐཱ ཋཔེསུཾ;

༣༦༨-༩. ཏཏྠ ¶ ཨཧཱུཏི ཨཧོསི. པཉྩཱལཱནནྟི པཉྩཱལརཊྛཝཱསཱིནཾ, པཉྩཱལརཊྛསྶེཝ ཝཱ. ཨེཀོཔི ཧི ཛནཔདོ ཛནཔདིཀཱནཾ རཱཛཀུམཱརཱནཾ ཝསེན རུལ༹ྷིཡཱ ‘‘པཉྩཱལཱན’’ནྟི བཧུཝཙནེན ནིདྡིསཱིཡཏི. རཐེསབྷོཏི རཐེསུ ཨུསབྷསདིསོ, མཧཱརཐོཏི ཨཏྠོ. ཏསྶ ཨཱལཱ༹ཧནནྟི ཏསྶ རཉྙོ སརཱིརསྶ དཌྜྷཊྛཱནཾ.

༣༧༠. ཨིསཱིཏི ཛྷཱནཱདཱིནཾ གུཎཱནཾ ཨེསནཊྛེན ཨིསི. ཏཏྠཱཏི ཏསྨིཾ ཨུབྦརིཡཱ ཋིཏཊྛཱནེ, སུསཱནེཏི ཨཏྠོ. ཨཱགཙྪཱིཏི ཨགམཱསི. སམྤནྣཙརཎོཏི སཱིལསམྤདཱ, ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརཏཱ, བྷོཛནེ མཏྟཉྙུཏཱ, ཛཱགརིཡཱནུཡོགོ, སདྡྷཱདཡོ སཏྟ སདྡྷམྨཱ, ཙཏྟཱརི རཱུཔཱཝཙརཛྷཱནཱནཱིཏི ཨིམེཧི པནྣརསཧི ཙརཎསངྑཱཏེཧི གུཎེཧི སམྤནྣོ སམནྣཱགཏོ, ཙརཎསམྤནྣོཏི ཨཏྠོ. མུནཱིཏི ཨཏྟཧིཏཉྩ པརཧིཏཉྩ མུནཱཏི ཛཱནཱཏཱིཏི མུནི. སོ ཙ ཏཏྠ ཨཔུཙྪིཏྠཱཏི སོ ཏསྨིཾ ཋཱནེ ཋིཏེ ཛནེ པཊིཔུཙྪི. ཡེ ཏཏྠ སུ སམཱགཏཱཏི ཡེ མནུསྶཱ ཏཏྠ སུསཱནེ སམཱགཏཱ. སཱུཏི ནིཔཱཏམཏྟཾ. ‘‘ཡེ ཏཏྠཱསུཾ སམཱགཏཱ’’ཏི ཝཱ པཱཋོ. ཨཱསུནྟི ཨཧེསུནྟི ཨཏྠོ.

༣༧༡. ནཱནཱགནྡྷསམེརིཏནྟི ¶ ནཱནཱཝིདྷེཧི གནྡྷེཧི སམནྟཏོ ཨེརིཏཾ ཨུཔཝཱསིཏཾ. ཨིཏོཏི མནུསྶལོཀཏོ. དཱུརགཏནྟི པརལོཀཾ གཏཏྟཱ ཝདཏི. བྲཧྨདཏྟཱཏི ཀནྡཏཱིཏི བྲཧྨདཏྟཱཏི ཨེཝཾ ནཱམསཾཀིཏྟནཾ ཀཏྭཱ པརིདེཝནཝསེན ཨཝ྄ཧཱཡཏི.

༣༧༢-༣. བྲཧྨདཏྟསྶ བྷདྡནྟེ, བྲཧྨདཏྟསྶ མཱརིསཱཏི མཱརིས, ནིརཱམཡཀཱཡཙིཏྟ མཧཱམུནི བྲཧྨདཏྟསྶ རཉྙོ ཨིདཾ ཨཱལཱ༹ཧནཾ, ཏསྶེཝ བྲཧྨདཏྟསྶ རཉྙོ ཨཡཾ བྷརིཡཱ, བྷདྡཾ ཏེ ཏསྶ ཙ བྲཧྨདཏྟསྶ བྷདྡཾ ཧོཏུ, ཏཱདིསཱནཾ མཧེསཱིནཾ ཧིཏཱནུཙིནྟནེན པརལོཀེ ཋིཏཱནམྤི ཧིཏསུཁཾ ཧོཏིཡེཝཱཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ.

ཨཐ ¶ སོ ཏཱཔསོ ཏེསཾ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡ ཨུབྦརིཡཱ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཏསྶཱ སོཀཝིནོདནཏྠཾ –

༣༧༤.

‘‘ཚལཱ༹སཱིཏིསཧསྶཱནི, བྲཧྨདཏྟསྶནཱམཀཱ;

ཨིམསྨིཾ ཨཱལཱ༹ཧནེ དཌྜྷཱ, ཏེསཾ ཀམནུསོཙསཱི’’ཏི. –

གཱཐམཱཧ ¶ . ཏཏྠ ཚལཱ༹སཱིཏིསཧསྶཱནཱིཏི ཚསཧསྶཱདྷིཀཨསཱིཏིསཧསྶསངྑཱ. བྲཧྨདཏྟསྶནཱམཀཱཏི བྲཧྨདཏྟོཏི ཨེཝཾནཱམཀཱ. ཏེསཾ ཀམནུསོཙསཱིཏི ཏེསཾ ཚལཱ༹སཱིཏིསཧསྶསངྑཱཏཱནཾ བྲཧྨདཏྟཱནཾ ཀཏམཾ བྲཧྨདཏྟཾ ཏྭཾ ཨནུསོཙསི, ཀཏམཾ པཊིཙྩ ཏེ སོཀོ ཨུཔྤནྣོཏི པུཙྪི.

ཨེཝཾ པན ཏེན ཨིསིནཱ པུཙྪིཏཱ ཨུབྦརཱི ཨཏྟནཱ ཨདྷིཔྤེཏཾ བྲཧྨདཏྟཾ ཨཱཙིཀྑནྟཱི –

༣༧༥.

‘‘ཡོ རཱཛཱ ཙཱུལ༹ནཱིཔུཏྟོ, པཉྩཱལཱནཾ རཐེསབྷོ;

ཏཾ བྷནྟེ ཨནུསོཙཱམི, བྷཏྟཱརཾ སབྦཀཱམད’’ནྟི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཙཱུལ༹ནཱིཔུཏྟོཏི ཨེཝཾནཱམསྶ རཉྙོ པུཏྟོ. སབྦཀཱམདནྟི ¶ མཡ྄ཧཾ སབྦསྶ ཨིཙྪིཏིཙྪིཏསྶ དཱཏཱརཾ, སབྦེསཾ ཝཱ སཏྟཱནཾ ཨིཙྪིཏདཱཡཀཾ.

ཨེཝཾ ཨུབྦརིཡཱ ཝུཏྟེ པུན ཏཱཔསོ –

༣༧༦.

‘‘སབྦེཝཱཧེསུཾ རཱཛཱནོ, བྲཧྨདཏྟསྶནཱམཀཱ;

སབྦེཝ ཙཱུལ༹ནཱིཔུཏྟཱ, པཉྩཱལཱནཾ རཐེསབྷཱ.

༣༧༧.

‘‘སབྦེསཾ ཨནུཔུབྦེན, མཧེསིཏྟམཀཱརཡི;

ཀསྨཱ པུརིམཀེ ཧིཏྭཱ, པཙྪིམཾ ཨནུསོཙསཱི’’ཏི. – གཱཐཱདྭཡམཱཧ;

༣༧༦. ཏཏྠ སབྦེཝཱཧེསུནྟི སབྦེཝ ཏེ ཚལཱ༹སཱིཏིསཧསྶསངྑཱ རཱཛཱནོ བྲཧྨདཏྟསྶ ནཱམཀཱ ཙཱུལ༹ནཱིཔུཏྟཱ པཉྩཱལཱནཾ རཐེསབྷཱཝ ཨཧེསུཾ. ཨིམེ རཱཛབྷཱཝཱདཡོ ཝིསེསཱ ཏེསུ ཨེཀསྶཱཔི ནཱཧེསུཾ.

༣༧༧. མཧེསིཏྟམཀཱརཡཱིཏི ཏྭཉྩ ཏེསཾ སབྦེསམྤི ཨནུཔུབྦེན ཨགྒམཧེསིབྷཱཝཾ ཨཀཱསི, ཨནུཔྤཏྟཱཏི ཨཏྠོ. ཀསྨཱཏི གུཎཏོ ཙ སཱམིཀབྷཱཝཏོ ¶ ཙ ཨཝིསིཊྛེསུ ཨེཏྟཀེསུ ཛནེསུ པུརིམཀེ རཱཛཱནོ པཧཱཡ པཙྪིམཾ ཨེཀཾམེཝ ཀསྨཱ ཀེན ཀཱརཎེན ཨནུསོཙསཱིཏི པུཙྪི.

ཏཾ ¶ སུཏྭཱ ཨུབྦརཱི སཾཝེགཛཱཏཱ པུན ཏཱཔསཾ –

༣༧༨.

‘‘ཨཱཏུམེ ཨིཏྠིབྷཱུཏཱཡ, དཱིགྷརཏྟཱཡ མཱརིས;

ཡསྶཱ མེ ཨིཏྠིབྷཱུཏཱཡ, སཾསཱརེ བཧུབྷཱསསཱི’’ཏི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཨཱཏུམེཏི ཨཏྟནི. ཨིཏྠིབྷཱུཏཱཡཱཏི ཨིཏྠིབྷཱཝཾ ཨུཔགཏཱཡ. དཱིགྷརཏྟཱཡཱཏི དཱིགྷརཏྟཾ. ཨཡཉྷེཏྠ ཨདྷིཔྤཱཡོ – ཨིཏྠིབྷཱུཏཱཡ ཨཏྟནི སབྦཀཱལཾ ཨིཏྠཱིཡེཝ ཧོཏི, ཨུདཱཧུ པུརིསབྷཱཝམྤི ཨུཔགཙྪཏཱིཏི. ཡསྶཱ མེ ཨིཏྠིབྷཱུཏཱཡཱཏི ཡསྶཱ མཡ྄ཧཾ ཨིཏྠིབྷཱུཏཱཡ ཨེཝཾ ཏཱཝ བཧུསཾསཱརེ མཧེསིབྷཱཝཾ མཧཱམུནི ཏྭཾ བྷཱསསི ཀཐེསཱིཏི ཨཏྠོ. ‘‘ཨཱཧུ མེ ཨིཏྠིབྷཱུཏཱཡཱ’’ཏི ཝཱ པཱཋོ. ཏཏྠ ཨཱཏི ཨནུསྶརཎཏྠེ ནིཔཱཏོ. ཨཱཧུ མེཏི སཡཾ ཨནུསྶརིཏཾ ཨཉྙཱཏམིདཾ མཡཱ, ཨིཏྠིབྷཱུཏཱཡ ཨིཏྠིབྷཱཝཾ ཨུཔགཏཱཡ ཨེཝཾ མཡ྄ཧཾ ¶ ཨེཏྟཀཾ ཀཱལཾ ཨཔརཱཔརུཔྤཏྟི ཨཧོསི. ཀསྨཱ? ཡསྨཱ ཡསྶཱ མེ ཨིཏྠིབྷཱུཏཱཡ སབྦེསཾ ཨནུཔུབྦེན མཧེསིཏྟམཀཱརཡི, ཀིཾ ཏྭཾ, མཧཱམུནི, སཾསཱརེ བཧུཾ བྷཱསསཱིཏི ཡོཛནཱ.

ཏཾ སུཏྭཱ ཏཱཔསོ ཨཡཾ ནིཡམོ སཾསཱརེ ནཏྠི ‘‘ཨིཏྠཱི ཨིཏྠཱིཡེཝ ཧོཏི, པུརིསོ པུརིསོ ཨེཝཱ’’ཏི དསྶེནྟོ –

༣༧༩.

‘‘ཨཧུ ཨིཏྠཱི ཨཧུ པུརིསོ, པསུཡོནིམྤི ཨཱགམཱ;

ཨེཝམེཏཾ ཨཏཱིཏཱནཾ, པརིཡནྟོ ན དིསྶཏཱི’’ཏི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཨཧུ ཨིཏྠཱི ཨཧུ པུརིསོཏི ཏྭཾ ཀདཱཙི ཨིཏྠཱིཔི ཨཧོསི, ཀདཱཙི པུརིསོཔི ཨཧོསི. ན ཀེཝལཾ ཨིཏྠིཔུརིསབྷཱཝམེཝ, ཨཐ ཁོ པསུ ཡོནིམྤི ཨགམཱསི, ཀདཱཙི པསུབྷཱཝམྤི ཨགམཱསི, ཏིརཙྪཱནཡོནིམྤི ཨུཔགཏཱ ཨཧོསི. ཨེཝམེཏཾ ཨཏཱིཏཱནཾ, པརིཡནྟོ ན དིསྶཏཱིཏི ཨེཝཾ ཡཐཱཝུཏྟཾ ཨེཏཾ ཨིཏྠིབྷཱཝཾ པུརིསབྷཱཝཾ ཏིརཙྪཱནཱདིབྷཱཝཉྩ ཨུཔགཏཱནཾ ཨཏཱིཏཱནཾ ཨཏྟབྷཱཝཱནཾ པརིཡནྟོ ཉཱཎཙཀྑུནཱ མཧཏཱ ཨུསྶཱཧེན པསྶནྟཱནམྤི ན དིསྶཏི. ན ཀེཝལཾ ཏཝེཝ, ཨཐ ཁོ སབྦེསམྤི ¶ སཾསཱརེ པརིབྦྷམནྟཱནཾ སཏྟཱནཾ ཨཏྟབྷཱཝསྶ པརིཡནྟོ ན དིསྶཏེཝ ན པཉྙཱཡཏེཝ. ཏེནཱཧ བྷགཝཱ –

‘‘ཨནམཏགྒོཡཾ, བྷིཀྑཝེ, སཾསཱརོ, པུབྦཱ ཀོཊི ན པཉྙཱཡཏི ཨཝིཛྫཱནཱིཝརཎཱནཾ ¶ སཏྟཱནཾ ཏཎྷཱསཾཡོཛནཱནཾ སནྡྷཱཝཏཾ སཾསརཏ’’ནྟི (སཾ. ནི. ༢.༡༢༤).

ཨེཝཾ ཏེན ཏཱཔསེན སཾསཱརསྶ ཨཔརིཡནྟཏཾ ཀམྨསྶཀཏཉྩ ཝིབྷཱཝེནྟེན དེསིཏཾ དྷམྨཾ སུཏྭཱ སཾསཱརེ སཾཝིགྒཧདཡཱ དྷམྨེ ཙ པསནྣམཱནསཱ ཝིགཏསོཀསལླཱ ཧུཏྭཱ ཨཏྟནོ པསཱདཾ སོཀཝིགམནཉྩ པཀཱསེནྟཱི –

༣༨༠.

‘‘ཨཱདིཏྟཾ ཝཏ མཾ སནྟཾ, གྷཏསིཏྟཾཝ པཱཝཀཾ;

ཝཱརིནཱ ཝིཡ ཨོསིཉྩཾ, སབྦཾ ནིབྦཱཔཡེ དརཾ.

༣༨༡.

‘‘ཨབྦཧཱི ¶ ཝཏ མེ སལླཾ, སོཀཾ ཧདཡནིསྶིཏཾ;

ཡོ མེ སོཀཔརེཏཱཡ, པཏིསོཀཾ ཨཔཱནུདི.

༣༨༢.

‘‘སཱཧཾ ཨབྦཱུལ༹ྷསལླཱསྨི, སཱིཏིབྷཱུཏཱསྨི ནིབྦུཏཱ;

ན སོཙཱམི ན རོདཱམི, ཏཝ སུཏྭཱ མཧཱམུནཱི’’ཏི. –

ཏིསྶོ གཱཐཱ ཨབྷཱསི. ཏཱསཾ ཨཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཡེཝ.

ཨིདཱནི སཾཝིགྒཧདཡཱཡ ཨུབྦརིཡཱ པཊིཔཏྟིཾ དསྶེནྟོ སཏྠཱ –

༣༨༣.

‘‘ཏསྶ ཏཾ ཝཙནཾ སུཏྭཱ, སམཎསྶ སུབྷཱསིཏཾ;

པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ, པབྦཛི ཨནགཱརིཡཾ.

༣༨༤.

‘‘སཱ ཙ པབྦཛིཏཱ སནྟཱ, ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ;

མེཏྟཙིཏྟཾ ཨཱབྷཱཝེསི, བྲཧྨལོཀཱུཔཔཏྟིཡཱ.

༣༨༥.

‘‘གཱམཱ གཱམཾ ཝིཙརནྟཱི, ནིགམེ རཱཛདྷཱནིཡོ;

ཨུརུཝེལཱ༹ ནཱམ སོ གཱམོ, ཡཏྠ ཀཱལམཀྲུབྦཐ.

༣༨༦.

‘‘མེཏྟཙིཏྟཾ ¶ ཨཱབྷཱཝེཏྭཱ, བྲཧྨལོཀཱུཔཔཏྟིཡཱ;

ཨིཏྠིཙིཏྟཾ ཝིརཱཛེཏྭཱ, བྲཧྨལོཀཱུཔགཱ ཨཧཱུ’’ཏི. – ཙཏསྶོ གཱཐཱ ཨབྷཱསི;

༣༨༣-༤. ཏཏྠ ¶ ཏསྶཱཏི ཏསྶ ཏཱཔསསྶ. སུབྷཱསིཏནྟི སུཊྛུ བྷཱསིཏཾ, དྷམྨནྟི ཨཏྠོ. པབྦཛིཏཱ སནྟཱཏི པབྦཛྫཾ ཨུཔགཏཱ སམཱནཱ, པབྦཛིཏྭཱ ཝཱ ཧུཏྭཱ སནྟཀཱཡཝཱཙཱ. མེཏྟཙིཏྟནྟི མེཏྟཱསཧགཏཾ ཙིཏྟཾ. ཙིཏྟསཱིསེན མེཏྟཛ྄ཛྷཱནཾ ཝདཏི. བྲཧྨལོཀཱུཔཔཏྟིཡཱཏི ཏཉྩ སཱ མེཏྟཙིཏྟཾ བྷཱཝེནྟཱི བྲཧྨལོཀཱུཔཔཏྟིཡཱ ཨབྷཱཝེསི, ན ཝིཔསྶནཱཔཱདཀཱདིཨཏྠཾ. ཨནུཔྤནྣེ ཧི བུདྡྷེ བྲཧྨཝིཧཱརཱདིཀེ བྷཱཝེནྟཱ ཏཱཔསཔརིབྦཱཛཀཱ ཡཱཝདེཝ བྷཝསམྤཏྟིཨཏྠམེཝ བྷཱཝེསུཾ.

༣༨༥-༦. གཱམཱ ¶ གཱམནྟི གཱམཏོ ཨཉྙཾ གཱམཾ. ཨཱབྷཱཝེཏྭཱཏི ཝཌྜྷེཏྭཱ བྲཱུཧེཏྭཱ. ‘‘ཨབྷཱཝེཏྭཱ’’ཏི ཀེཙི པཋནྟི, ཏེསཾ ཨ-ཀཱརོ ནིཔཱཏམཏྟཾ. ཨིཏྠིཙིཏྟཾ ཝིརཱཛེཏྭཱཏི ཨིཏྠིབྷཱཝེ ཙིཏྟཾ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཾ ཨབྷིརུཙིཾ ཝིརཱཛེཏྭཱ ཨིཏྠིབྷཱཝེ ཝིརཏྟཙིཏྟཱ ཧུཏྭཱ. བྲཧྨལོཀཱུཔགཱཏི པཊིསནྡྷིགྒཧཎཝསེན བྲཧྨལོཀཾ ཨུཔགམནཀཱ ཨཧོསི. སེསཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡཏྟཱ ཨུཏྟཱནམེཝ.

སཏྠཱ ཨིམཾ དྷམྨདེསནཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ཏསྶཱ ཨུཔཱསིཀཱཡ སོཀཾ ཝིནོདེཏྭཱ ཨུཔརི ཙཏུསཙྩདེསནཾ ཨཀཱསི. སཙྩཔརིཡོསཱནེ སཱ ཨུཔཱསིཀཱ སོཏཱཔཏྟིཕལེ པཏིཊྛཧི. སམྤཏྟཔརིསཱཡ ཙ དེསནཱ སཱཏྠིཀཱ ཨཧོསཱིཏི.

ཨུབྦརིཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

ཨིཏི ཁུདྡཀ-ཨཊྛཀཐཱཡ པེཏཝཏྠུསྨིཾ

ཏེརསཝཏྠུཔཊིམཎྜིཏསྶ

དུཏིཡསྶ ཨུབྦརིཝགྒསྶ ཨཏྠསཾཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༣. ཙཱུལ༹ཝགྒོ

༡. ཨབྷིཛྫམཱནཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

ཨབྷིཛྫམཱནེ ¶ ¶ ཝཱརིམྷཱིཏི ཨིདཾ སཏྠརི ཝེལུ༹ཝནེ ཝིཧརནྟེ ཨཉྙཏརཾ ལུདྡཔེཏཾ ཨཱརབྦྷ ཝུཏྟཾ. བཱརཱཎསིཡཾ ཀིར ཨཔརདིསཱབྷཱགེ པཱརགངྒཱཡ ཝཱསབྷགཱམཾ ཨཏིཀྐམིཏྭཱ ཙུནྡཊྛིལནཱམཀེ གཱམེ ཨེཀོ ལུདྡཀོ ཨཧོསི. སོ ཨརཉྙེ མིགེ ཝདྷིཏྭཱ ཝརམཾསཾ ཨངྒཱརེ པཙིཏྭཱ ཁཱདིཏྭཱ ཨཝསེསཾ པཎྞཔུཊེ བནྡྷིཏྭཱ ཀཱཛེན གཧེཏྭཱ གཱམཾ ཨཱགཙྪཏི. ཏཾ བཱལདཱརཀཱ གཱམདྭཱརེ དིསྭཱ ‘‘མཾསཾ མེ དེཧི, མཾསཾ མེ དེཧཱི’’ཏི ཧཏྠེ པསཱརེཏྭཱ ཨུཔདྷཱཝནྟི. སོ ཏེསཾ ཐོཀཾ ཐོཀཾ མཾསཾ དེཏི. ཨཐེཀདིཝསཾ མཾསཾ ཨལབྷིཏྭཱ ¶ ཨུདྡཱལཀཔུཔྥཾ པིལ༹ནྡྷིཏྭཱ བཧུཉྩ ཧཏྠེན གཧེཏྭཱ གཱམཾ གཙྪནྟཾ ཏཾ དཱརཀཱ གཱམདྭཱརེ དིསྭཱ ‘‘མཾསཾ མེ དེཧི, མཾསཾ མེ དེཧཱི’’ཏི ཧཏྠེ པསཱརེཏྭཱ ཨུཔདྷཱཝིཾསུ. སོ ཏེསཾ ཨེཀེཀཾ པུཔྥམཉྫརིཾ ཨདཱསི.

ཨཐ ཨཔརེན སམཡེན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ པེཏེསུ ནིབྦཏྟོ ནགྒོ ཝིརཱུཔརཱུཔོ བྷཡཱནཀདསྶནོ སུཔིནེཔི ཨནྣཔཱནཾ ཨཛཱནནྟོ སཱིསེ ཨཱབནྡྷིཏཨུདྡཱལཀཀུསུམམཱལཱཀལཱཔོ ‘‘ཙུནྡཊྛིལཱཡཾ ཉཱཏཀཱནཾ སནྟིཀེ ཀིཉྩི ལབྷིསྶཱམཱི’’ཏི གངྒཱཡ ཨུདཀེ ཨབྷིཛྫམཱནེ པཊིསོཏཾ པདསཱ གཙྪཏི. ཏེན ཙ སམཡེན ཀོལིཡོ ནཱམ རཉྙོ བིམྦིསཱརསྶ མཧཱམཏྟོ ཀུཔིཏཾ པཙྩནྟཾ ཝཱུཔསམེཏྭཱ པཊིནིཝཏྟེནྟོ ཧཏྠིཨསྶཱདིཔརིཝཱརབལཾ ཐལཔཐེན པེསེཏྭཱ སཡཾ གངྒཱཡ ནདིཡཱ ཨནུསོཏཾ ནཱཝཱཡ ཨཱགཙྪནྟོ ཏཾ པེཏཾ ཏཐཱ གཙྪནྟཾ དིསྭཱ པུཙྪནྟོ –

༣༨༧.

‘‘ཨབྷིཛྫམཱནེ ཝཱརིམྷི, གངྒཱཡ ཨིདྷ གཙྪསི;

ནགྒོ པུབྦདྡྷཔེཏོཝ, མཱལདྷཱརཱི ཨལངྐཏོ;

ཀུཧིཾ གམིསྶསི པེཏ, ཀཏྠ ཝཱསོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཨབྷིཛྫམཱནེཏི པདནིཀྑེཔེན ཨབྷིཛྫམཱནེ སངྒྷཱཏེ, ཝཱརིམྷི གངྒཱཡཱཏི གངྒཱཡ ནདིཡཱ ཨུདཀེ. ཨིདྷཱཏི ཨིམསྨིཾ ཋཱནེ. པུབྦདྡྷཔེཏོཝཱཏི ཀཱཡསྶ པུརིམདྡྷེན ཨཔེཏོ ཝིཡ ཨཔེཏཡོནིཀོ དེཝཔུཏྟོ ¶ ཝིཡ. ཀཐཾ? མཱལདྷཱརཱི ཨལངྐཏོཏི, མཱལཱཧི པིལ༹ནྡྷིཏྭཱ ཨལངྐཏསཱིསགྒོཏི ¶ ཨཏྠོ. ཀཏྠ ཝཱསོ བྷཝིསྶཏཱིཏི ཀཏརསྨིཾ གཱམེ དེསེ ཝཱ ཏུཡ྄ཧཾ ནིཝཱསོ བྷཝིསྶཏི, ཏཾ ཀཐེཧཱིཏི ཨཏྠོ.

ཨིདཱནི ཡཾ ཏདཱ ཏེན པེཏེན ཀོལིཡེན ཙ ཝུཏྟཾ, ཏཾ དསྶེཏུཾ སངྒཱིཏིཀཱརཱ –

༣༨༨.

‘‘ཙུནྡཊྛིལཾ ¶ གམིསྶཱམི, པེཏོ སོ ཨིཏི བྷཱསཏི;

ཨནྟརེ ཝཱསབྷགཱམཾ, བཱརཱཎསིཉྩ སནྟིཀེ.

༣༨༩.

‘‘ཏཉྩ དིསྭཱ མཧཱམཏྟོ, ཀོལིཡོ ཨིཏི ཝིསྶུཏོ;

སཏྟུཾ བྷཏྟཉྩ པེཏསྶ, པཱིཏཀཉྩ ཡུགཾ ཨདཱ.

༣༩༠.

‘‘ནཱཝཱཡ ཏིཊྛམཱནཱཡ, ཀཔྤཀསྶ ཨདཱཔཡི;

ཀཔྤཀསྶ པདིནྣམྷི, ཋཱནེ པེཏསྶ དིསྶཐ.

༣༩༡.

‘‘ཏཏོ སུཝཏྠཝསནོ, མཱལདྷཱརཱི ཨལངྐཏོ;

ཋཱནེ ཋིཏསྶ པེཏསྶ, དཀྑིཎཱ ཨུཔཀཔྤཐ;

ཏསྨཱ དཛྫེཐ པེཏཱནཾ, ཨནུཀམྤཱཡ པུནཔྤུན’’ནྟི. – གཱཐཱཡོ ཨཝོཙུཾ;

༣༨༨. ཏཏྠ ཙུནྡཊྛིལནྟི ཨེཝཾནཱམཀཾ གཱམཾ. ཨནྟརེ ཝཱསབྷགཱམཾ, བཱརཱཎསིཉྩ སནྟིཀེཏི ཝཱསབྷགཱམསྶ ཙ བཱརཱཎསིཡཱ ཙ ཝེམཛ྄ཛྷེ. ཨནྟརཱ-སདྡཡོགེན ཧེཏཾ སཱམྱཏྠེ ཨུཔཡོགཝཙནཾ. བཱརཱཎསིཡཱ སནྟིཀེ ཧི སོ གཱམོཏི. ཨཡཉྷེཏྠ ཨཏྠོ – ཨནྟརེ ཝཱསབྷགཱམསྶ ཙ བཱརཱཎསིཡཱ ཙ ཡོ ཙུནྡཊྛིལནཱམཀོ གཱམོ བཱརཱཎསིཡཱ ཨཝིདཱུརེ, ཏཾ གཱམཾ གམིསྶཱམཱིཏི.

༣༨༩. ཀོལིཡོ ཨིཏི ཝིསྶུཏོཏི ཀོལིཡོཏི ཨེཝཾཔཀཱསིཏནཱམོ. སཏྟུཾ བྷཏྟཉྩཱཏི སཏྟུཉྩེཝ བྷཏྟཉྩ. པཱིཏཀཉྩ ཡུགཾ ཨདཱཏི པཱིཏཀཾ སུཝཎྞཝཎྞཾ ཨེཀཾ ཝཏྠཡུགཉྩ ཨདཱསི.

༣༩༠. ཀདཱ ཨདཱསཱིཏི ཙེ ཨཱཧ ནཱཝཱཡ ཏིཊྛམཱནཱཡ. ཀཔྤཀསྶ ཨདཱཔཡཱིཏི གཙྪནྟིཾ ནཱཝཾ ཋཔེཏྭཱ ཏཏྠ ཨེཀསྶ ནྷཱཔིཏསྶ ཨུཔཱསཀསྶ དཱཔེསི ¶ , དིནྣམྷི ཝཏྠཡུགེཏི ཡོཛནཱ. ཋཱནེཏི ཋཱནསོ ཏངྑཎཉྙེཝ. པེཏསྶ དིསྶཐཱཏི པེཏསྶ སརཱིརེ པཉྙཱཡིཏྠ, ཏསྶ ནིཝཱསནཔཱརུཔནཝཏྠཾ ¶ སམྤཛྫི. ཏེནཱཧ ‘‘ཏཏོ སུཝཏྠཝསནོ, མཱལདྷཱརཱི ཨལངྐཏོ’’ཏི, སུཝཏྠཝསནོ ¶ མཱལཱབྷརཎེཧི སུམཎྜིཏཔསཱདྷིཏོ. ཋཱནེ ཋིཏསྶ པེཏསྶ, དཀྑིཎཱ ཨུཔཀཔྤཐཱཏི དཀྑིཎེཡྻཊྛཱནེ ཋིཏཱ པནེསཱ དཀྑིཎཱ ཏསྶ པེཏསྶ ཡསྨཱ ཨུཔཀཔྤཏི, ཝིནིཡོགཾ ཨགམཱསི. ཏསྨཱ དཛྫེཐ པེཏཱནཾ, ཨནུཀམྤཱཡ པུནཔྤུནནྟི པེཏཱནཾ ཨནུཀམྤཱཡ པེཏེ ཨུདྡིསྶ པུནཔྤུནཾ དཀྑིཎཾ དདེཡྻཱཏི ཨཏྠོ.

ཨཐ སོ ཀོལིཡམཧཱམཏྟོ ཏཾ པེཏཾ ཨནུཀམྤམཱནོ དཱནཝིདྷིཾ སམྤཱདེཏྭཱ ཨནུསོཏཾ ཨཱགནྟྭཱ སཱུརིཡེ ཨུགྒཙྪནྟེ བཱརཱཎསིཾ སམྤཱཔུཎི. བྷགཝཱ ཙ ཏེསཾ ཨནུགྒཧཏྠཾ ཨཱཀཱསེན ཨཱགནྟྭཱ གངྒཱཏཱིརེ ཨཊྛཱསི. ཀོལིཡམཧཱམཏྟོཔི ནཱཝཱཏོ ཨོཏརིཏྭཱ ཧཊྛཔཧཊྛོ བྷགཝནྟཾ ནིམནྟེསི – ‘‘ཨདྷིཝཱསེཐ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཨཛྫཏནཱཡ བྷཏྟཾ ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡཱ’’ཏི. ཨདྷིཝཱསེསི བྷགཝཱ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན. སོ བྷགཝཏོ ཨདྷིཝཱསནཾ ཝིདིཏྭཱ ཏཱཝདེཝ རམཎཱིཡེ བྷཱུམིབྷཱགེ མཧནྟཾ སཱཁཱམཎྜཔཾ ཨུཔརི ཙཏཱུསུ ཙ པསྶེསུ ནཱནཱཝིརཱགཝཎྞཝིཙིཏྟཝིཝིདྷཝསནསམལངྐཏཾ ཀཱརེཏྭཱ ཏཏྠ བྷགཝཏོ ཨཱསནཾ པཉྙཱཔེཏྭཱ ཨདཱསི. ནིསཱིདི བྷགཝཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ.

ཨཐ སོ མཧཱམཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ གནྡྷཔུཔྥཱདཱིཧི པཱུཛེཏྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཧེཊྛཱ ཨཏྟནོ ཝུཏྟཝཙནཾ པེཏསྶ ཙ པཊིཝཙནཾ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསི. བྷགཝཱ ‘‘བྷིཀྑུསངྒྷོ ཨཱགཙྪཏཱུ’’ཏི ཙིནྟེསི. ཙིནྟིཏསམནནྟརམེཝ བུདྡྷཱནུབྷཱཝསཉྩོདིཏོ སུཝཎྞཧཾསགཎོ ཝིཡ དྷཏརཊྛཧཾསརཱཛཾ བྷིཀྑུསངྒྷོ དྷམྨརཱཛཾ སམྤརིཝཱརེསི. ཏཱཝདེཝ མཧཱཛནོ སནྣིཔཏི ‘‘ཨུལཱ༹རཱ དྷམྨདེསནཱ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. ཏཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ མཧཱམཏྟོ བུདྡྷཔྤམུཁཾ བྷིཀྑུསངྒྷཾ པཎཱིཏེན ཁཱདནཱིཡེན བྷོཛནཱིཡེན སནྟཔྤེསི. བྷགཝཱ ཀཏབྷཏྟཀིཙྩོ མཧཱཛནསྶ ཨནུཀམྤཱཡ ‘‘བཱརཱཎསིསམཱིཔགཱམཝཱསིནོ སནྣིཔཏནྟཱུ’’ཏི ཨདྷིཊྛཱསི. སབྦེ ཙ ཏེ ཨིདྡྷིབལེན མཧཱཛནཱ སནྣིཔཏིཾསུ, ཨུལཱ༹རེ ཙསྶ པེཏེ པཱཀཊེ ཨཀཱསི. ཏེསུ ཀེཙི ཚིནྣབྷིནྣཔིལོཏིཀཁཎྜདྷརཱ, ཀེཙི ¶ ཨཏྟནོ ཀེསེཧེཝ ¶ པཊིཙྪཱདིཏཀོཔིནཱ, ཀེཙི ནགྒཱ ཡཐཱཛཱཏརཱུཔཱ ཁུཔྤིཔཱསཱབྷིབྷཱུཏཱ ཏཙཔརིཡོནདྡྷཱ ཨཊྛིམཏྟསརཱིརཱ ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ པརིབྦྷམནྟཱ མཧཱཛནསྶ པཙྩཀྑཏོ པཉྙཱཡིཾསུ.

ཨཐ བྷགཝཱ ཏཐཱརཱུཔཾ ཨིདྡྷཱབྷིསངྑཱརཾ ཨབྷིསངྑཱསི, ཡཐཱ ཏེ ཨེཀཛ྄ཛྷཾ སནྣིཔཏིཏྭཱ ཨཏྟནཱ ཀཏཾ པཱཔཀམྨཾ མཧཱཛནསྶ པཝེདེསུཾ. ཏམཏྠཾ དཱིཔེནྟཱ སངྒཱིཏིཀཱརཱ –

༣༩༢.

‘‘སཱཏུནྣཝསནཱ ¶ ཨེཀེ, ཨཉྙེ ཀེསནིཝཱསནཱ;

པེཏཱ བྷཏྟཱཡ གཙྪནྟི, པཀྐམནྟི དིསོདིསཾ.

༣༩༣.

‘‘དཱུརེ ཨེཀེ པདྷཱཝིཏྭཱ, ཨལདྡྷཱཝ ནིཝཏྟརེ;

ཚཱཏཱ པམུཙྪིཏཱ བྷནྟཱ, བྷཱུམིཡཾ པཊིསུམྦྷིཏཱ.

༣༩༤.

‘‘ཀེཙི ཏཏྠ པཔཏིཏྭཱ, བྷཱུམིཡཾ པཊིསུམྦྷིཏཱ;

པུབྦེ ཨཀཏཀལྱཱཎཱ, ཨགྒིདཌྜྷཱཝ ཨཱཏཔེ.

༣༩༥.

‘‘མཡཾ པུབྦེ པཱཔདྷམྨཱ, གྷརཎཱི ཀུལམཱཏརོ;

སནྟེསུ དེཡྻདྷམྨེསུ, དཱིཔཾ ནཱཀམྷ ཨཏྟནོ.

༣༩༦.

‘‘པཧཱུཏཾ ཨནྣཔཱནམྤི, ཨཔིསྶུ ཨཝཀིརཱིཡཏི;

སམྨགྒཏེ པབྦཛིཏེ, ན ཙ ཀིཉྩི ཨདམྷསེ.

༣༩༧.

‘‘ཨཀམྨཀཱམཱ ཨལསཱ, སཱདུཀཱམཱ མཧགྒྷསཱ;

ཨཱལོཔཔིཎྜདཱཏཱརོ, པཊིགྒཧེ པརིབྷཱསིམྷསེ.

༣༩༨.

‘‘ཏེ གྷརཱ ཏཱ ཙ དཱསིཡོ, ཏཱནེཝཱབྷརཎཱནི ནོ;

ཏེ ཨཉྙེ པརིཙཱརེནྟི, མཡཾ དུཀྑསྶ བྷཱགིནོ.

༣༩༩.

‘‘ཝེཎཱི ཝཱ ཨཝཉྙཱ ཧོནྟི, རཐཀཱརཱི ཙ དུབྦྷིཀཱ;

ཙཎྜཱལཱི ཀཔཎཱ ཧོནྟི, ཀཔྤཀཱ ཙ པུནཔྤུནཾ.

༤༠༠.

‘‘ཡཱནི ¶ ཡཱནི ནིཧཱིནཱནི, ཀུལཱནི ཀཔཎཱནི ཙ;

ཏེསུ ཏེསྭེཝ ཛཱཡནྟི, ཨེསཱ མཙྪརིནོ གཏི.

༤༠༡.

‘‘པུབྦེ ¶ ཙ ཀཏཀལྱཱཎཱ, དཱཡཀཱ ཝཱིཏམཙྪརཱ;

སགྒཾ ཏེ པརིཔཱུརེནྟི, ཨོབྷཱསེནྟི ཙ ནནྡནཾ.

༤༠༢.

‘‘ཝེཛཡནྟེ ¶ ཙ པཱསཱདེ, རམིཏྭཱ ཀཱམཀཱམིནོ;

ཨུཙྩཱཀུལེསུ ཛཱཡནྟི, སབྷོགེསུ ཏཏོ ཙུཏཱ.

༤༠༣.

‘‘ཀཱུཊཱགཱརེ ཙ པཱསཱདེ, པལླངྐེ པོནཀཏྠཏེ;

བཱིཛིཏངྒཱ མོརཧཏྠེཧི, ཀུལེ ཛཱཏཱ ཡསསྶིནོ.

༤༠༤.

‘‘ཨངྐཏོ ཨངྐཾ གཙྪནྟི, མཱལདྷཱརཱི ཨལངྐཏཱ;

དྷཱཏིཡོ ཨུཔཏིཊྛནྟི, སཱཡཾ པཱཏཾ སུཁེསིནོ.

༤༠༥.

‘‘ནཡིདཾ ཨཀཏཔུཉྙཱནཾ, ཀཏཔུཉྙཱནམེཝིདཾ;

ཨསོཀཾ ནནྡནཾ རམྨཾ, ཏིདསཱནཾ མཧཱཝནཾ.

༤༠༦.

‘‘སུཁཾ ཨཀཏཔུཉྙཱནཾ, ཨིདྷ ནཏྠི པརཏྠ ཙ;

སུཁཉྩ ཀཏཔུཉྙཱནཾ, ཨིདྷ ཙེཝ པརཏྠ ཙ.

༤༠༧.

‘‘ཏེསཾ སཧབྱཀཱམཱནཾ, ཀཏྟབྦཾ ཀུསལཾ བཧུཾ;

ཀཏཔུཉྙཱ ཧི མོདནྟི, སགྒེ བྷོགསམངྒིནོ’’ཏི. – གཱཐཱཡོ ཨཝོཙུཾ;

༣༩༢. ཏཏྠ སཱཏུནྣཝསནཱཏི ཚིནྣབྷིནྣཔིལོཏིཀཁཎྜནིཝཱསནཱ. ཨེཀེཏི ཨེཀཙྩེ. ཀེསནིཝཱསནཱཏི ཀེསེཧེཝ པཊིཙྪཱདིཏཀོཔིནཱ. བྷཏྟཱཡ གཙྪནྟཱིཏི ‘‘ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨིཏོ གཏཱ ཡཏྠ ཝཱ ཏཏྠ ཝཱ ཀིཉྩི ཨུཙྪིཊྛབྷཏྟཾ ཝཱ ཝམིཏབྷཏྟཾ ཝཱ གབྦྷམལཱདིཀཾ ཝཱ ལབྷེཡྻཱམཱ’’ཏི ཀཏྠཙིདེཝ ཨཊྛཏྭཱ གྷཱསཏྠཱཡ གཙྪནྟི. པཀྐམནྟི དིསོདིསནྟི དིསཏོ དིསཾ ཨནེཀཡོཛནནྟརིཀཾ ཋཱནཾ པཀྐམནྟི.

༣༩༣. དཱུརེཏི དཱུརེཝ ཋཱནེ. ཨེཀེཏི ཨེཀཙྩེ པེཏཱ. པདྷཱཝིཏྭཱཏི གྷཱསཏྠཱཡ ཨུཔདྷཱཝིཏྭཱ. ཨལདྡྷཱཝ ནིཝཏྟརེཏི ¶ ཀིཉྩི གྷཱསཾ ཝཱ པཱནཱིཡཾ ཝཱ ཨལབྷིཏྭཱ ཨེཝ ནིཝཏྟནྟི. པམུཙྪིཏཱཏི ཁུཔྤིཔཱསཱདིདུཀྑེན སཉྫཱཏམུཙྪཱ. བྷནྟཱཏི ¶ པརིབྦྷམནྟཱ. བྷཱུམིཡཾ པཊིསུམྦྷིཏཱཏི ཏཱཡ ཨེཝ མུཙྪཱཡ ཨུཔྤཏྟིཡཱ ཋཏྭཱ ཨཝཀྑིཏྟམཏྟིཀཱཔིཎྜཱ ཝིཡ ཝིསྶུསྶིཏྭཱ པཐཝིཡཾ པཏིཏཱ.

༣༩༤. ཏཏྠཱཏི ¶ གཏཊྛཱནེ. བྷཱུམིཡཾ པཊིསུམྦྷིཏཱཏི པཔཱཏེ པཏིཏཱ ཝིཡ ཛིགྷཙྪཱདིདུཀྑེན ཋཱཏུཾ ཨསམཏྠབྷཱཝེན བྷཱུམིཡཾ པཏིཏཱ, ཏཏྠ ཝཱ གཏཊྛཱནེ གྷཱསཱདཱིནཾ ཨལཱབྷེན ཚིནྣཱསཱ ཧུཏྭཱ ཀེནཙི པཊིམུཁཾ སུམྦྷིཏཱ པོཐིཏཱ ཝིཡ བྷཱུམིཡཾ པཏིཏཱ ཧོནྟཱིཏི ཨཏྠོ. པུབྦེ ཨཀཏཀལྱཱཎཱཏི པུརིམབྷཝེ ཨཀཏཀུསལཱ. ཨགྒིདཌྜྷཱཝ ཨཱཏཔེཏི ནིདཱགྷཀཱལེ ཨཱཏཔཊྛཱནེ ཨགྒིནཱ དཌྜྷཱ ཝིཡ, ཁུཔྤིཔཱསགྒིནཱ ཌཡ྄ཧམཱནཱ མཧཱདུཀྑཾ ཨནུབྷཝནྟཱིཏི ཨཏྠོ.

༣༩༥. པུབྦེཏི ཨཏཱིཏབྷཝེ. པཱཔདྷམྨཱཏི ཨིསྶུཀཱིམཙྪརཱིཨཱདིབྷཱཝེན ལཱམཀསབྷཱཝཱ. གྷརཎཱིཏི གྷརསཱམིནིཡོ. ཀུལམཱཏརོཏི ཀུལདཱརཀཱནཾ མཱཏརོ, ཀུལཔུརིསཱནཾ ཝཱ མཱཏརོ. དཱིཔནྟི པཏིཊྛཾ, པུཉྙནྟི ཨཏྠོ. ཏཉྷི སཏྟཱནཾ སུགཏཱིསུ པཏིཊྛཱབྷཱཝཏོ ‘‘པཏིཊྛཱ’’ཏི ཝུཙྩཏི. ནཱཀམྷཱཏི ན ཀརིམྷ.

༣༩༦. པཧཱུཏནྟི བཧུཾ. ཨནྣཔཱནམྤཱིཏི ཨནྣཉྩ པཱནཉྩ. ཨཔིསྶུ ཨཝཀིརཱིཡཏཱིཏི སཱུཏི ནིཔཱཏམཏྟཾ, ཨཔི ཨཝཀིརཱིཡཏི ཚཊྚཱིཡཏི. སམྨགྒཏེཏི སམྨཱ གཏེ སམྨཱ པཊིཔནྣེ སམྨཱ པཊིཔནྣཱཡ. པབྦཛིཏེཏི པབྦཛིཏཱཡ. སམྤདཱནེ ཧི ཨིདཾ བྷུམྨཝཙནཾ. སམྨགྒཏེ ཝཱ པབྦཛིཏེ སཏི ལབྦྷམཱནེཏི ཨཏྠོ. ན ཙ ཀིཉྩི ཨདམྷསེཏི ‘‘ཀིཉྩིམཏྟམྤི དེཡྻདྷམྨཾ ནཱདམྷཱ’’ཏི ཝིཔྤཊིསཱརཱབྷིབྷཱུཏཱ ཝདནྟི.

༣༩༧. ཨཀམྨཀཱམཱཏི སཱདྷཱུཏི ཨཀཏྟབྦཾ ཀམྨཾ ཨཀུསལཾ ཀཱམེནྟཱིཏི ཨཀམྨཀཱམཱ, སཱདྷཱུཧི ཝཱ ཀཏྟབྦཾ ཀུསལཾ ཀཱམེནྟཱིཏི ཀམྨཀཱམཱ, ན ཀམྨཀཱམཱཏི ཨཀམྨཀཱམཱ ¶ , ཀུསལདྷམྨེསུ ཨཙྪནྡིཀཱཏི ཨཏྠོ. ཨལསཱཏི ཀུསཱིཏཱ ཀུསལཀམྨཀརཎེ ནིབྦཱིརིཡཱ. སཱདུཀཱམཱཏི སཱཏམདྷུརཝཏྠུཔིཡཱ. མཧགྒྷསཱཏི མཧཱབྷོཛནཱ, ཨུབྷཡེནཱཔི སུནྡརཉྩ མདྷུརཉྩ བྷོཛནཾ ལབྷིཏྭཱ ཨཏྠིཀཱནཾ ཀིཉྩི ཨདཏྭཱ སཡམེཝ བྷུཉྫིཏཱརོཏི ¶ དསྶེཏི. ཨཱལོཔཔིཎྜདཱཏཱརོཏི ཨཱལོཔམཏྟསྶཔི བྷོཛནཔིཎྜསྶ དཱཡཀཱ. པཊིགྒཧེཏི ཏསྶ པཊིགྒཎྷནཀེ. པརིབྷཱསིམྷསེཏི པརིབྷཝཾ ཀརོནྟཱ བྷཱསིམྷ, ཨཝམཉྙིམྷ ཨུཔྤཎྜིམྷཱ ཙཱཏི ཨཏྠོ.

༣༩༨. ཏེ གྷརཱཏི ཡཏྠ མཡཾ པུབྦེ ‘‘ཨམྷཱཀཾ གྷར’’ནྟི མམཏྟཾ ཨཀརིམྷཱ, ཏཱནི གྷརཱནི ཡཐཱཋིཏཱནི, ཨིདཱནི ནོ ན ཀིཉྩི ཨུཔཀཔྤཏཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཏཱ ཙ དཱསིཡོ ཏཱནེཝཱབྷརཎཱནི ནོཏི ཨེཏྠཱཔི ཨེསེཝ ནཡོ. ཏཏྠ ནོཏི ཨམྷཱཀཾ. ཏེཏི ཏེ གྷརཱདིཀེ. ཨཉྙེ པརིཙཱརེནྟི ¶ , པརིབྷོགཱདིཝསེན ཝིནིཡོགཾ ཀརོནྟཱིཏི ཨཏྠོ. མཡཾ དུཀྑསྶ བྷཱགིནོཏི མཡཾ པན པུབྦེ ཀེཝལཾ ཀཱིལ༹ནཔྤསུཏཱ ཧུཏྭཱ སཱཔཏེཡྻཾ པཧཱཡ གམནཱིཡཾ ཨནུགཱམིཀཾ ཀཱཏུཾ ཨཛཱནནྟཱ ཨིདཱནི ཁུཔྤིཔཱསཱདིདུཀྑསྶ བྷཱགིནོ བྷཝཱམཱཏི ཨཏྟཱནཾ གརཧནྟཱ ཝདནྟི.

༣༩༩. ཨིདཱནི ཡསྨཱ པེཏཡོནིཏོ ཙཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཨུཔྤཛྫནྟཱཔི སཏྟཱ ཡེབྷུཡྻེན ཏསྶེཝ ཀམྨསྶ ཝིཔཱཀཱཝསེསེན ཧཱིནཛཱཏིཀཱ ཀཔཎཝུཏྟིནོཝ ཧོནྟི, ཏསྨཱ ཏམཏྠཾ དསྶེཏུཾ ‘‘ཝེཎིཝཱ’’ཏིཨཱདིནཱ དྭེ གཱཐཱ ཝུཏྟཱ. ཏཏྠ ཝེཎིཝཱཏི ཝེནཛཱཏིཀཱ, ཝིལཱིཝཀཱརཱ ནལ༹ཀཱརཱ ཧོནྟཱིཏི ཨཏྠོ. ཝཱ-སདྡོ ཨནིཡམཏྠོ. ཨཝཉྙཱཏི ཨཝཉྙེཡྻཱ, ཨཝཛཱནིཏབྦཱཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ‘‘ཝམྦྷནཱ’’ཏི ཝཱ པཱཋོ, པརེཧི བཱདྷནཱིཡཱཏི ཨཏྠོ. རཐཀཱརཱིཏི ཙམྨཀཱརིནོ. དུབྦྷིཀཱཏི མིཏྟདུབྦྷིཀཱ མིཏྟཱནཾ བཱདྷིཀཱ. ཙཎྜཱལཱིཏི ཙཎྜཱལཛཱཏིཀཱ. ཀཔཎཱཏི ཝནིབྦཀཱ ཨཏིཝིཡ ཀཱརུཉྙཔྤཏྟཱ ¶ . ཀཔྤཀཱཏི ཀཔྤཀཛཱཏིཀཱ, སབྦཏྠ ‘‘ཧོནྟི པུནཔྤུན’’ནྟི ཡོཛནཱ, ཨཔརཱཔརམྤི ཨིམེསུ ནིཧཱིནཀུལེསུ ཨུཔྤཛྫནྟཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

༤༠༠. ཏེསུ ཏེསྭེཝ ཛཱཡནྟཱིཏི ཡཱནི ཡཱནི ཨཉྙཱནིཔི ནེསཱདཔུཀྐུསཀུལཱདཱིནི ཀཔཎཱནི ཨཏིཝིཡ ཝམྦྷནིཡཱནི པརམདུགྒཏཱནི ཙ, ཏེསུ ཏེསུ ཨེཝ ནིཧཱིནཀུལེསུ མཙྪརིཡམལེན པེཏེསུ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏཱ ནིབྦཏྟནྟི. ཏེནཱཧ ‘‘ཨེསཱ མཙྪརིནོ གཏཱི’’ཏི.

༤༠༡. ཨེཝཾ ¶ ཨཀཏཔུཉྙཱནཾ སཏྟཱནཾ གཏིཾ དསྶེཏྭཱ ཨིདཱནི ཀཏཔུཉྙཱནཾ གཏིཾ དསྶེཏུཾ ‘‘པུབྦེ ཙ ཀཏཀལྱཱཎཱ’’ཏི སཏྟ གཱཐཱ ཝུཏྟཱ. ཏཏྠ སགྒཾ ཏེ པརིཔཱུརེནྟཱིཏི ཡེ པུབྦེ པུརིམཛཱཏིཡཾ ཀཏཀལྱཱཎཱ དཱཡཀཱ དཱནཔུཉྙཱབྷིརཏཱ ཝིགཏམལམཙྪེརཱ, ཏེ ཨཏྟནོ རཱུཔསམྤཏྟིཡཱ ཙེཝ པརིཝཱརསམྤཏྟིཡཱ ཙ སགྒཾ དེཝལོཀཾ པརིཔཱུརེནྟི པརིཔུཎྞཾ ཀརོནྟི. ཨོབྷཱསེནྟི ཙ ནནྡནནྟི ན ཀེཝལཾ པརིཔཱུརེནྟིཡེཝ, ཨཐ ཁོ ཀཔྤརུཀྑཱདཱིནཾ པབྷཱཧི སབྷཱཝེནེཝ ཨོབྷཱསམཱནམྤི ནནྡནཝནཾ ཨཏྟནོ ཝཏྠཱབྷརཎཛུཏཱིཧི སརཱིརཔྤབྷཱཡ ཙ ཨབྷིབྷཝིཏྭཱ ཙེཝ ཨོབྷཱསེཏྭཱ ཙ ཛོཏེནྟི.

༤༠༢. ཀཱམཀཱམིནོཏི ཡཐིཙྪིཏེསུ ཀཱམགུཎེསུ ཡཐཱཀཱམཾ པརིབྷོགཝནྟོ. ཨུཙྩཱཀུལེསཱུཏི ཨུཙྩེསུ ཁཏྟིཡཀུལཱདཱིསུ ཀུལེསུ. སབྷོགེསཱུཏི མཧཱཝིབྷཝེསུ. ཏཏོ ཙུཏཱཏི ཏཏོ དེཝལོཀཏོ ཙུཏཱ.

༤༠༣. ཀཱུཊཱགཱརེ ¶ ཙ པཱསཱདེཏི ཀཱུཊཱགཱརེ ཙ པཱསཱདེ ཙ. བཱིཛིཏངྒཱཏི བཱིཛིཡམཱནདེཧཱ. མོརཧཏྠེཧཱིཏི མོརཔིཉྪཔཊིམཎྜིཏབཱིཛནཱིཧཏྠེཧི. ཡསསྶིནོཏི པརིཝཱརཝནྟོ རམནྟཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ.

༤༠༤. ཨངྐཏོ ཨངྐཾ གཙྪནྟཱིཏི དཱརཀཀཱལེཔི ཉཱཏཱིནཾ དྷཱཏཱིནཉྩ ཨངྐཊྛཱནཏོ ཨངྐཊྛཱནམེཝ གཙྪནྟི, ན བྷཱུམིཏལནྟི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཨུཔཏིཊྛནྟཱིཏི ཨུཔཊྛཱནཾ ཀརོནྟི. སུཁེསིནོཏི སུཁམིཙྪནྟཱ, ‘‘མཱ སཱིཏཾ ¶ ཝཱ ཨུཎྷཾ ཝཱ’’ཏི ཨཔྤཀམྤི དུཀྑཾ པརིཧརནྟཱ ཨུཔཏིཊྛནྟཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ.

༤༠༥. ནཡིདཾ ཨཀཏཔུཉྙཱནནྟི ཨིདཾ སོཀཝཏྠུཨབྷཱཝཏོ ཨསོཀཾ རམྨཾ རམཎཱིཡཾ ཏིདསཱནཾ ཏཱཝཏིཾསདེཝཱནཾ མཧཱཝནཾ མཧཱཨུཔཝནབྷཱུཏཾ ནནྡནཾ ནནྡནཝནཾ ཨཀཏཔུཉྙཱནཾ ན ཧོཏི, ཏེཧི ལདྡྷུཾ ན སཀྐཱཏི ཨཏྠོ.

༤༠༦. ཨིདྷཱཏི ཨིམསྨིཾ མནུསྶལོཀེ ཝིསེསཏོ པུཉྙཾ ཀརཱིཡཏི, ཏཾ སནྡྷཱཡཱཧ. ཨིདྷཱཏི ཝཱ དིཊྛདྷམྨེ. པརཏྠཱཏི སམྤརཱཡེ.

༤༠༧. ཏེསནྟི ཏེཧི ཡཐཱཝུཏྟེཧི དེཝེཧི. སཧབྱཀཱམཱནནྟི སཧབྷཱཝཾ ཨིཙྪནྟེཧི. བྷོགསམངྒིནོཏི བྷོགེཧི སམནྣཱགཏཱ, དིབྦེཧི ¶ པཉྩཀཱམགུཎེཧི སམཔྤིཏཱ མོདནྟཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝ.

ཨེཝཾ ཏེཧི པེཏེཧི སཱདྷཱརཎཏོ ཨཏྟནཱ ཀཏཀམྨསྶ ཙ གཏིཡཱ པུཉྙཀམྨསྶ ཙ གཏིཡཱ པཝེདིཏཱཡ སཾཝིགྒམནསྶ ཀོལི༹ཡཱམཙྩཔམུཁསྶ ཏཏྠ སནྣིཔཏིཏསྶ མཧཱཛནསྶ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཱནུརཱུཔཾ བྷགཝཱ ཝིཏྠཱརེན དྷམྨཾ དེསེསི. དེསནཱཔརིཡོསཱནེ ཙཏུརཱསཱིཏིཡཱ པཱཎསཧསྶཱནཾ དྷམྨཱབྷིསམཡོ ཨཧོསཱིཏི.

ཨབྷིཛྫམཱནཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༢. སཱཎཝཱསིཏྠེརཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

ཀུཎྜིནཱགརིཡོ ཐེརོཏི ཨིདཾ སཏྠརི ཝེལུ༹ཝནེ ཝིཧརནྟེ ཨཱཡསྨཏོ སཱཎཝཱསིཏྠེརསྶ ཉཱཏིཔེཏེ ¶ ཨཱརབྦྷ ཝུཏྟཾ. ཨཏཱིཏེ ཀིར བཱརཱཎསིཡཾ ཀིཏཝསྶ ནཱམ རཉྙོ པུཏྟོ ཨུཡྻཱནཀཱིལ༹ཾ ཀཱིལི༹ཏྭཱ ནིཝཏྟནྟོ སུནེཏྟཾ ནཱམ པཙྩེཀབུདྡྷཾ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ ནགརཏོ ནིཀྑམནྟཾ དིསྭཱ ཨིསྶརིཡམདམཏྟོ ཧུཏྭཱ ‘‘ཀཐཉྷི ནཱམ མཡ྄ཧཾ ཨཉྫལིཾ ¶ ཨཀཏྭཱ ཨཡཾ མུཎྜཀོ གཙྪཏཱི’’ཏི པདུཊྛཙིཏྟོ ཧཏྠིཀྑནྡྷཏོ ཨོཏརིཏྭཱ ‘‘ཀཙྩི ཏེ པིཎྜཔཱཏོ ལདྡྷོ’’ཏི ཨཱལཔནྟོ ཧཏྠཏོ པཏྟཾ གཧེཏྭཱ པཐཝིཡཾ པཱཏེཏྭཱ བྷིནྡི. ཨཐ ནཾ སབྦཏྠ ཏཱདིབྷཱཝཔྤཏྟིཡཱ ནིབྦིཀཱརཾ ཀརུཎཱཝིཔྥཱརསོམནསྶནིཔཱཏཔསནྣཙིཏྟམེཝ ཨོལོཀེནྟཾ ཨཊྛཱནཱགྷཱཏེན དཱུསིཏཙིཏྟོ ‘‘ཀིཾ མཾ ཀིཏཝསྶ རཉྙོ པུཏྟཾ ན ཛཱནཱསི, ཏྭཾ ཨོལོཀཡནྟོ མཡ྄ཧཾ ཀིཾ ཀརིསྶསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཝཧསནྟོ པཀྐཱམི. པཀྐནྟམཏྟསྶེཝ ཙསྶ ནརཀགྒིདཱཧཔཊིབྷཱགོ བལཝསརཱིརདཱཧོ ཨུཔྤཛྫི. སོ ཏེན མཧཱསནྟཱཔེནཱབྷིབྷཱུཏཀཱཡོ ཨཏིབཱལ༹ྷཾ དུཀྑཝེདནཱབྷིཏུནྣོ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཨཝཱིཙཱིམཧཱནིརཡེ ནིབྦཏྟི.

སོ ཏཏྠ དཀྑིཎཔསྶེན ཝཱམཔསྶེན ཨུཏྟཱནོ ཨཝཀུཛྫོཏི བཧཱུཧི པཀཱརེཧི པརིཝཏྟིཏྭཱ ཙཏུརཱསཱིཏི ཝསྶསཧསྶཱནི པཙྩིཏྭཱ ཏཏོ ¶ ཙུཏོ པེཏེསུ ཨཔིརིམིཏཀཱལཾ ཁུཔྤིཔཱསཱདིདུཀྑཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུཎྜིནགརསྶ སམཱིཔེ ཀེཝཊྚགཱམེ ནིབྦཏྟི. ཏསྶ ཛཱཏིསྶརཉཱཎཾ ཨུཔྤཛྫི, ཏེན སོ པུབྦེ ཨཏྟནཱ ཨནུབྷཱུཏཔུབྦཾ དུཀྑཾ ཨནུསྶརནྟོ ཝཡཔྤཏྟོཔི པཱཔབྷཡེན ཉཱཏཀེཧིཔི སདྡྷིཾ མཙྪབནྡྷནཏྠཾ ན གཙྪཏི. ཏེསུ གཙྪནྟེསུ མཙྪེ གྷཱཏེཏུཾ ཨནིཙྪནྟོ ནིལཱིཡཏི, གཏོ ཙ ཛཱལཾ བྷིནྡཏི, ཛཱིཝནྟེ ཝཱ མཙྪེ གཧེཏྭཱ ཨུདཀེ ཝིསྶཛྫེཏི, ཏསྶ ཏཾ ཀིརིཡཾ ཨརོཙནྟཱ ཉཱཏཀཱ གེཧཏོ ཏཾ ནཱིཧརིཾསུ. ཨེཀོ པནསྶ བྷཱཏཱ སིནེཧབདྡྷཧདཡོ ཨཧོསི.

ཏེན ཙ སམཡེན ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཀུཎྜིནགརཾ ཨུཔནིསྶཱཡ སཱཎཔབྦཏེ ཝིཧརཏི. ཨཐ སོ ཀེཝཊྚཔུཏྟོ ཉཱཏཀེཧི པརིཙྩཏྟོ ཧུཏྭཱ ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ པརིབྦྷམནྟོ ཏཾ པདེསཾ པཏྟོ བྷོཛནཝེལཱཡ ཐེརསྶ སནྟིཀཾ ཨུཔསངྐམི. ཐེརོ ཏཾ པུཙྪིཏྭཱ བྷོཛནེན ཨཏྠིཀབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ཏསྶ བྷཏྟཾ དཏྭཱ ཀཏབྷཏྟཀིཙྩོ སབྦཾ ཏཾ ¶ པཝཏྟིཾ ཉཏྭཱ དྷམྨཀཐཱཡ པསནྣམཱནསཾ ཉཏྭཱ ‘‘པབྦཛིསྶསི, ཨཱཝུསོ’’ཏི? ‘‘ཨཱམ, བྷནྟེ, པབྦཛིསྶཱམཱི’’ཏི. ཐེརོ ཏཾ པབྦཱཛེཏྭཱ ཏེན སདྡྷིཾ བྷགཝཏོ སནྟིཀཾ ཨགམཱསི. ཨཐ ནཾ སཏྠཱ ཨཱཧ – ‘‘ཨཱནནྡ, ཨིམཾ སཱམཎེརཾ ཨནུཀམྤེཡྻཱསཱི’’ཏི. སོ ཙ ཨཀཏཀུསལཏྟཱ ཨཔྤལཱབྷོ ཨཧོསི. ཨཐ ནཾ སཏྠཱ ཨནུགྒཎྷནྟོ བྷིཀྑཱུནཾ པརིབྷོགཏྠཱཡ པཱནཱིཡགྷཊཱནཾ པརིཔཱུརཎེ ནིཡོཛེསི. ཏཾ དིསྭཱ ཨུཔཱསཀཱ ཏསྶ བཧཱུནི ནིཙྩབྷཏྟཱནི པཊྛཔེསུཾ.

སོ ¶ ཨཔརེན སམཡེན ལདྡྷཱུཔསམྤདོ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཐེརོ ཧུཏྭཱ དྭཱདསཧི བྷིཀྑཱུཧི སདྡྷིཾ སཱཎཔབྦཏེ ཝསི. ཏསྶ པན ཉཱཏཀཱ པཉྩསཏམཏྟཱ ཨནུཔཙིཏཀུསལཀམྨཱ ཨུཔཙིཏམཙྪེརཱདིཔཱཔདྷམྨཱ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ པེཏེསུ ནིབྦཏྟིཾསུ. ཏསྶ པན མཱཏཱཔིཏརོ ‘‘ཨེས ཨམྷེཧི པུབྦེ གེཧཏོ ནིཀྐཌྜྷིཏོ’’ཏི སཱརཛྫམཱནཱ ཏཾ ཨནུཔསངྐམིཏྭཱ ཏསྨིཾ བདྡྷསིནེཧཾ བྷཱཏིཀཾ པེསེསུཾ. སོ ཐེརསྶ གཱམཾ པིཎྜཱཡ པཝིཊྛསམཡེ དཀྑིཎཛཱཎུམཎྜལཾ པཐཝིཡཾ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ ཀཏཉྫལཱི ཨཏྟཱནཾ དསྶེཏྭཱ ¶ ‘‘མཱཏཱ པིཏཱ ཙ ཏེ, བྷནྟེ’’ཏིཨཱདིགཱཐཱ ཨཝོཙ. ཀུཎྜིནཱགརིཡོ ཐེརོཏིཨཱདཡོ པན ཨཱདིཏོ པཉྩ གཱཐཱ ཏཱསཾ སམྦནྡྷདསྶནཏྠཾ དྷམྨསངྒཱཧཀེཧི ཋཔིཏཱ.

༤༠༨.

‘‘ཀུཎྜིནཱགརིཡོ ཐེརོ, སཱཎཝཱསིནིཝཱསིཀོ;

པོཊྛཔཱདོཏི ནཱམེན, སམཎོ བྷཱཝིཏིནྡྲིཡོ.

༤༠༩.

‘‘ཏསྶ མཱཏཱ པིཏཱ བྷཱཏཱ, དུགྒཏཱ ཡམལོཀིཀཱ;

པཱཔཀམྨཾ ཀརིཏྭཱན, པེཏལོཀཾ ཨིཏོ གཏཱ.

༤༡༠.

‘‘ཏེ དུགྒཏཱ སཱུཙིཀཊྚཱ, ཀིལནྟཱ ནགྒིནོ ཀིསཱ;

ཨུཏྟསནྟཱ མཧཏྟཱསཱ, ན དསྶེནྟི ཀུརཱུརིནོ.

༤༡༡.

‘‘ཏསྶ ¶ བྷཱཏཱ ཝིཏརིཏྭཱ, ནགྒོ ཨེཀཔཐེཀཀོ;

ཙཏུཀུཎྜིཀོ བྷཝིཏྭཱན, ཐེརསྶ དསྶཡཱིཏུམཾ.

༤༡༢.

‘‘ཐེརོ ཙཱམནསིཀཏྭཱ, ཏུཎྷཱིབྷཱུཏོ ཨཏིཀྐམི;

སོ ཙ ཝིཉྙཱཔཡཱི ཐེརཾ, ‘བྷཱཏཱ པེཏགཏོ ཨཧཾ’.

༤༡༣.

‘‘མཱཏཱ པིཏཱ ཙ ཏེ བྷནྟེ, དུགྒཏཱ ཡམལོཀིཀཱ;

པཱཔཀམྨཾ ཀརིཏྭཱན, པེཏལོཀཾ ཨིཏོ གཏཱ.

༤༡༤.

‘‘ཏེན དུགྒཏཱ སཱུཙིཀཊྚཱ, ཀིལནྟཱ ནགྒིནོ ཀིསཱ;

ཨུཏྟསནྟཱ མཧཏྟཱསཱ, ན དསྶེནྟི ཀུརཱུརིནོ.

༤༡༥.

‘‘ཨནུཀམྤསྶུ ¶ ཀཱརུཎིཀོ, དཏྭཱ ཨནྭཱདིསཱཧི ནོ;

ཏཝ དིནྣེན དཱནེན, ཡཱཔེསྶནྟི ཀུརཱུརིནོ’’ཏི.

༤༠༨-༩. ཏཏྠ ཀུཎྜིནཱགརིཡོ ཐེརོཏི ཨེཝཾནཱམཀེ ནགརེ ཛཱཏསཾཝཌྜྷཏྠེརོ, ‘‘ཀུཎྜིཀནགརོ ཐེརོ’’ཏིཔི པཱཋོ, སོ ཨེཝཏྠོ. སཱཎཝཱསིནིཝཱསིཀོཏི སཱཎཔབྦཏཝཱསཱི. པོཊྛཔཱདོཏི ནཱམེནཱཏི ནཱམེན པོཊྛཔཱདོ ནཱམ. སམཎོཏི སམིཏཔཱཔོ. བྷཱཝིཏིནྡྲིཡོཏི ཨརིཡམགྒབྷཱཝནཱཡ བྷཱཝིཏསདྡྷཱདིཨིནྡྲིཡོ, ཨརཧཱཏི ཨཏྠོ. ཏསྶཱཏི ཏསྶ སཱཎཝཱསིཏྠེརསྶ. དུགྒཏཱཏི དུགྒཏིགཏཱ.

༤༡༠. སཱུཙིཀཊྚཱཏི ¶ པཱུཏིནཱ ལཱུཁགཏྟཱ ཨཊྚཀཱ, སཱུཙིཀཱཏི ལདྡྷནཱམཱཡ ཁུཔྤིཔཱསཱཡ ཨཊྚཱ པཱིལི༹ཏཱ. ‘‘སཱུཙིཀཎྛཱ’’ཏི ཀེཙི པཋནྟི, སཱུཙིཚིདྡསདིསམུཁདྭཱརཱཏི ཨཏྠོ. ཀིལནྟཱཏི ཀིལནྟཀཱཡཙིཏྟཱ. ནགྒིནོཏི ནགྒརཱུཔཱ ནིཙྩོལཱ༹. ཀིསཱཏི ཨཊྛིཏྟཙམཏྟསརཱིརཏཱཡ ཀིསདེཧཱ. ཨུཏྟསནྟཱཏི ‘‘ཨཡཾ སམཎོ ཨམྷཱཀཾ པུཏྟོ’’ཏི ཨོཏྟཔྤེན ཨུཏྲཱསཾ ཨཱཔཛྫནྟཱ ¶ . མཧཏྟཱསཱཏི ཨཏྟནཱ པུབྦེ ཀཏཀམྨཾ པཊིཙྩ སཉྫཱཏམཧཱབྷཡཱ. ན དསྶེནྟཱིཏི ཨཏྟཱནཾ ན དསྶེནྟི, སམྨུཁཱིབྷཱཝཾ ན གཙྪནྟི. ཀུརཱུརིནོཏི དཱརུཎཀམྨནྟཱ.

༤༡༡. ཏསྶ བྷཱཏཱཏི སཱཎཝཱསིཏྠེརསྶ བྷཱཏཱ. ཝིཏརིཏྭཱཏི ཝིཏིཎྞོ ཧུཏྭཱ, ཨོཏྟཔྤསནྟཱསབྷཡཱཏི ཨཏྠོ. ཝིཏུརིཏྭཱཏི ཝཱ པཱཋོ, ཏུརིཏོ ཧུཏྭཱ, ཏརམཱནརཱུཔོ ཧུཏྭཱཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཨེཀཔཐེཏི ཨེཀཔདིཀམགྒེ. ཨེཀཀོཏི ཨེཀིཀོ ཨདུཏིཡོ. ཙཏུཀུཎྜིཀོ བྷཝིཏྭཱནཱཏི ཙཏཱུཧི ཨངྒེཧི ཀུཎྜེཏི ཨཏྟབྷཱཝཾ པཝཏྟེཏཱིཏི ཙཏུཀུཎྜིཀོ, དྭཱིཧི ཛཱཎཱུཧི དྭཱིཧི ཧཏྠེཧི གཙྪནྟོ ཏིཊྛནྟོ ཙ, ཨེཝཾབྷཱུཏོ ཧུཏྭཱཏི ཨཏྠོ. སོ ཧི ཨེཝཾ པུརཏོ ཀོཔཱིནཔཊིཙྪཱདནཱ ཧོཏཱིཏི ཏཐཱ ཨཀཱསི. ཐེརསྶ དསྶཡཱིཏུམནྟི ཐེརསྶ ཨཏྟཱནཾ ཨུདྡིསཡི དསྶེསི.

༤༡༢. ཨམནསིཀཏྭཱཏི ‘‘ཨཡཾ ནཱམ ཨེསོ’’ཏི ཨེཝཾ མནསི ཨཀརིཏྭཱ ཨནཱཝཛྫེཏྭཱ. སོ ཙཱཏི སོ པེཏོ. བྷཱཏཱ པེཏགཏོ ཨཧནྟི ‘‘ཨཧཾ ཨཏཱིཏཏྟབྷཱཝེ བྷཱཏཱ, ཨིདཱནི པེཏབྷཱུཏོ ཨིདྷཱགཏོ’’ཏི ཝཏྭཱ ཝིཉྙཱཔཡི ཐེརནྟི ཡོཛནཱ.

༤༡༣-༥. ཡཐཱ པན ཝིཉྙཱཔཡི, ཏཾ དསྶེཏུཾ ‘‘མཱཏཱ པིཏཱ ཙཱ’’ཏིཨཱདིནཱ ཏིསྶོ གཱཐཱ ཝུཏྟཱ. ཏཏྠ མཱཏཱ པིཏཱ ཙ ཏེཏི ཏཝ མཱཏཱ ཙ པིཏཱ ཙ. ཨནུཀམྤསྶཱུཏི ཨནུགྒཎྷ ཨནུདཡཾ ¶ ཀརོཧི. ཨནྭཱདིསཱཧཱིཏི ཨཱདིས. ནོཏི ཨམྷཱཀཾ. ཏཝ དིནྣེནཱཏི ཏཡཱ དིནྣེན.

ཏཾ ¶ སུཏྭཱ ཐེརོ ཡཐཱ པཊིཔཛྫི, ཏཾ དསྶེཏུཾ –

༤༡༦.

‘‘ཐེརོ ཙརིཏྭཱ པིཎྜཱཡ, བྷིཀྑཱུ ཨཉྙེ ཙ དྭཱདས;

ཨེཀཛ྄ཛྷཾ སནྣིཔཏིཾསུ, བྷཏྟཝིསྶགྒཀཱརཎཱ.

༤༡༧.

‘‘ཐེརོ སབྦེཝ ཏེ ཨཱཧ, ཡཐཱལདྡྷཾ དདཱཐ མེ;

སངྒྷབྷཏྟཾ ཀརིསྶཱམི, ཨནུཀམྤཱཡ ཉཱཏིནཾ.

༤༡༨.

‘‘ནིཡྻཱདཡིཾསུ ¶ ཐེརསྶ, ཐེརོ སངྒྷཾ ནིམནྟཡི;

དཏྭཱ ཨནྭཱདིསི ཐེརོ, མཱཏུ པིཏུ ཙ བྷཱཏུནོ;

‘ཨིདཾ མེ ཉཱཏཱིནཾ ཧོཏུ, སུཁིཏཱ ཧོནྟུ ཉཱཏཡོ’.

༤༡༩.

‘‘སམནནྟརཱནུདྡིཊྛེ, བྷོཛནཾ ཨུདཔཛྫཐ;

སུཙིཾ པཎཱིཏཾ སམྤནྣཾ, ཨནེཀརསབྱཉྫནཾ.

༤༢༠.

‘‘ཏཏོ ཨུདྡསྶཡཱི བྷཱཏཱ, ཝཎྞཝཱ བལཝཱ སུཁཱི;

པཧཱུཏཾ བྷོཛནཾ བྷནྟེ, པསྶ ནགྒཱམྷསེ མཡཾ;

ཏཐཱ བྷནྟེ པརཀྐམ, ཡཐཱ ཝཏྠཾ ལབྷཱམསེ.

༤༢༡.

‘‘ཐེརོ སངྐཱརཀཱུཊམྷཱ, ཨུཙྩིནིཏྭཱན ནནྟཀེ;

པིལོཏིཀཾ པཊཾ ཀཏྭཱ, སངྒྷེ ཙཱཏུདྡིསེ ཨདཱ.

༤༢༢.

‘‘དཏྭཱ ཨནྭཱདིསཱི ཐེརོ, མཱཏུ པིཏུ ཙ བྷཱཏུནོ;

‘ཨིདཾ མེ ཉཱཏཱིནཾ ཧོཏུ, སུཁིཏཱ ཧོནྟུ ཉཱཏཡོ’.

༤༢༣.

‘‘སམནནྟརཱནུདྡིཊྛེ, ཝཏྠཱནི ཨུདཔཛྫིསུཾ;

ཏཏོ སུཝཏྠཝསནོ, ཐེརསྶ དསྶཡཱིཏུམཾ.

༤༢༤.

‘‘ཡཱཝཏཱ ¶ ནནྡརཱཛསྶ, ཝིཛིཏསྨིཾ པཊིཙྪདཱ;

ཏཏོ བཧུཏརཱ བྷནྟེ, ཝཏྠཱནཙྪཱདནཱནི ནོ.

༤༢༥.

‘‘ཀོསེཡྻཀམྦལཱིཡཱནི, ཁོམཀཔྤཱསིཀཱནི ཙ;

ཝིཔུལཱ ཙ མཧགྒྷཱ ཙ, ཏེཔཱཀཱསེཝལམྦརེ.

༤༢༦.

‘‘ཏེ ¶ མཡཾ པརིདཧཱམ, ཡཾ ཡཉྷི མནསོ པིཡཾ;

ཏཐཱ བྷནྟེ པརཀྐམ, ཡཐཱ གེཧཾ ལབྷཱམསེ.

༤༢༧.

‘‘ཐེརོ ¶ པཎྞཀུཊིཾ ཀཏྭཱ, སངྒྷེ ཙཱཏུདྡིསེ ཨདཱ;

དཏྭཱ ཙ ཨནྭཱདིསཱི ཐེརོ, མཱཏུ པིཏུ ཙ བྷཱཏུནོ;

‘ཨིདཾ མེ ཉཱཏཱིནཾ ཧོཏུ, སུཁིཏཱ ཧོནྟུ ཉཱཏཡོ’.

༤༢༨.

‘‘སམནནྟརཱནུདྡིཊྛེ, གྷརཱནི ཨུདཔཛྫིསུཾ;

ཀཱུཊཱགཱརནིཝེསནཱ, ཝིབྷཏྟཱ བྷཱགསོ མིཏཱ.

༤༢༩.

‘‘ན མནུསྶེསུ ཨཱིདིསཱ, ཡཱདིསཱ ནོ གྷརཱ ཨིདྷ;

ཨཔི དིབྦེསུ ཡཱདིསཱ, ཏཱདིསཱ ནོ གྷརཱ ཨིདྷ.

༤༣༠.

‘‘དདྡལླམཱནཱ ཨཱབྷེནྟི, སམནྟཱ ཙཏུརོ དིསཱ;

ཏཐཱ བྷནྟེ པརཀྐམ, ཡཐཱ པཱནཱིཡཾ ལབྷཱམསེ.

༤༣༡.

‘‘ཐེརོ ཀརཎཾ པཱུརེཏྭཱ, སངྒྷེ ཙཱཏུདྡིསེ ཨདཱ;

དཏྭཱ ཨནྭཱདིསཱི ཐེརོ, མཱཏུ པིཏུ ཙ བྷཱཏུནོ;

‘ཨིདཾ མེ ཉཱཏཱིནཾ ཧོཏུ, སུཁིཏཱ ཧོནྟུ ཉཱཏཡོ’.

༤༣༢.

‘‘སམནནྟརཱནུདྡིཊྛེ, པཱནཱིཡཾ ཨུདཔཛྫཐ;

གམྦྷཱིརཱ ཙཏུརསྶཱ ཙ, པོཀྑརཉྙོ སུནིམྨིཏཱ.

༤༣༣.

‘‘སཱིཏོདིཀཱ ¶ སུཔྤཏིཏྠཱ, སཱིཏཱ ཨཔྤཊིགནྡྷིཡཱ;

པདུམུཔྤལསཉྪནྣཱ, ཝཱརིཀིཉྫཀྑཔཱུརིཏཱ.

༤༣༤.

‘‘ཏཏྠ ནྷཏྭཱ པིཝིཏྭཱ ཙ, ཐེརསྶ པཊིདསྶཡུཾ;

པཧཱུཏཾ པཱནཱིཡཾ བྷནྟེ, པཱདཱ དུཀྑཱ ཕལནྟི ནོ.

༤༣༥.

‘‘ཨཱཧིཎྜམཱནཱ ཁཉྫཱམ, སཀྑརེ ཀུསཀཎྚཀེ;

ཏཐཱ བྷནྟེ པརཀྐམ, ཡཐཱ ཡཱནཾ ལབྷཱམསེ.

༤༣༦.

‘‘ཐེརོ སིཔཱཊིཀཾ ལདྡྷཱ, སངྒྷེ ཙཱཏུདྡིསེ ཨདཱ;

དཏྭཱ ཨནྭཱདིསཱི ཐེརོ, མཱཏུ པིཏུ ཙ བྷཱཏུནོ;

‘ཨིདཾ མེ ཉཱཏཱིནཾ ཧོཏུ, སུཁིཏཱ ཧོནྟུ ཉཱཏཡོ’.

༤༣༧.

‘‘སམནནྟརཱནུདྡིཊྛེ ¶ , པེཏཱ རཐེན མཱགམུཾ;

ཨནུཀམྤིཏམྷ བྷདནྟེ, བྷཏྟེནཙྪཱདནེན ཙ.

༤༣༨.

‘‘གྷརེན ¶ པཱནཱིཡདཱནེན, ཡཱནདཱནེན ཙཱུབྷཡཾ;

མུནིཾ ཀཱརུཎིཀཾ ལོཀེ, བྷནྟེ ཝནྡིཏུམཱགཏཱ’’ཏི. – གཱཐཱཡོ ཨཱཧཾསུ;

༤༡༦-༧. ཏཏྠ ཐེརོ ཙརིཏྭཱ པིཎྜཱཡཱཏི ཐེརོ པིཎྜཱཔཱཏཙཱརིཀཱཡ ཙརིཏྭཱ. བྷིཀྑཱུ ཨཉྙེ ཙ དྭཱདསཱཏི ཐེརེན སཧ ཝསནྟཱ ཨཉྙེ ཙ དྭཱདས བྷིཀྑཱུ ཨེཀཛ྄ཛྷཾ ཨེཀཏོ སནྣིཔཏིཾསུ. ཀསྨཱཏི ཙེ? བྷཏྟཝིསྶགྒཀཱརཎཱཏི བྷཏྟཀིཙྩཀཱརཎཱ བྷུཉྫནནིམིཏྟཾ. ཏེཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ. ཡཐཱལདྡྷནྟི ཡཾ ཡཾ ལདྡྷཾ. དདཱཐཱཏི དེཐ.

༤༡༨. ནིཡྻཱདཡིཾསཱུཏི ཨདཾསུ. སངྒྷཾ ནིམནྟཡཱིཏི ཏེ ཨེཝ དྭཱདས བྷིཀྑཱུ སངྒྷུདྡེསཝསེན ཏཾ བྷཏྟཾ དཱཏུཾ ནིམནྟེསི. ཨནྭཱདིསཱིཏི ཨཱདིསི. ཏཏྠ ཡེསཾ ཨནྭཱདིསི, ཏེ དསྶེཏུཾ ‘‘མཱཏུ པིཏུ ཙ བྷཱཏུནོ, ཨིདཾ མེ ཉཱཏཱིནཾ ཧོཏུ, སུཁིཏཱ ཧོནྟུ ཉཱཏཡོ’’ཏི ཝུཏྟཾ.

༤༡༩. སམནནྟརཱནུདྡིཊྛེཏི ཨུདྡིཊྛསམནནྟརམེཝ. བྷོཛནཾ ཨུདཔཛྫཐཱཏི ཏེསཾ པེཏཱནཾ བྷོཛནཾ ¶ ཨུཔྤཛྫི. ཀཱིདིསནྟི ཨཱཧ ‘‘སུཙི’’ནྟིཨཱདི. ཏཏྠ ཨནེཀརསབྱཉྫནནྟི ནཱནཱརསེཧི བྱཉྫནེཧི ཡུཏྟཾ, ཨཐ ཝཱ ཨནེཀརསཾ ཨནེཀབྱཉྫནཉྩ. ཏཏོཏི བྷོཛནལཱབྷཏོ པཙྪཱ.

༤༢༠. ཨུདྡསྶཡཱི བྷཱཏཱཏི བྷཱཏིཀབྷཱུཏོ པེཏོ ཐེརསྶ ཨཏྟཱནཾ དསྶེསི. ཝཎྞཝཱ བལཝཱ སུཁཱིཏི ཏེན བྷོཛནལཱབྷེན ཏཱཝདེཝ རཱུཔསམྤནྣོ བལསམྤནྣོ སུཁིཏོཝ ཧུཏྭཱ. པཧཱུཏཾ བྷོཛནཾ, བྷནྟེཏི, བྷནྟེ, ཏཝ དཱནཱནུབྷཱཝེན པཧཱུཏཾ ཨནཔྤཀཾ བྷོཛནཾ ཨམྷེཧི ལདྡྷཾ. པསྶ ནགྒཱམྷསེཏི ཨོལོཀེཧི, ནགྒིཀཱ པན ཨམྷ, ཏསྨཱ ཏཐཱ, བྷནྟེ, པརཀྐམ པཡོགཾ ཀརོཧི. ཡཐཱ ཝཏྠཾ ལབྷཱམསེཏི ཡེན པཀཱརེན ཡཱདིསེན པཡོགེན ¶ སབྦེཝ མཡཾ ཝཏྠཱནི ལབྷེཡྻཱམ, ཏཐཱ ཝཱཡམཐཱཏི ཨཏྠོ.

༤༢༡. སངྐཱརཀཱུཊམྷཱཏི ཏཏྠ ཏཏྠ སངྐཱརཊྛཱནཏོ. ཨུཙྩིནིཏྭཱནཱཏི གཝེསནཝསེན གཧེཏྭཱ. ནནྟཀེཏི ཚིནྣཔརིཡནྟེ ཚཌྜིཏདུསྶཁཎྜེ ¶ . ཏེ པན ཡསྨཱ ཁཎྜབྷཱུཏཱ པིལོཏིཀཱ ནཱམ ཧོནྟི, ཏཱཧི ཙ ཐེརོ ཙཱིཝརཾ ཀཏྭཱ སངྒྷསྶ ཨདཱསི, ཏསྨཱ ཨཱཧ ‘‘པིལོཏིཀཾ པཊཾ ཀཏྭཱ, སངྒྷེ ཙཱཏུདྡིསེ ཨདཱ’’ཏི. ཏཏྠ སངྒྷེ ཙཱཏུདྡིསེ ཨདཱཏི ཙཏཱུཧིཔི དིསཱཧི ཨཱགཏབྷིཀྑུསངྒྷསྶ ཨདཱསི. སམྤདཱནཏྠེ ཧི ཨིདཾ བྷུམྨཝཙནཾ.

༤༢༣-༤. སུཝཏྠཝསནོཏི སུནྡརཝཏྠཝསནོ. ཐེརསྶ དསྶཡཱིཏུམནྟི ཐེརསྶ ཨཏྟཱནཾ དསྶཡི དསྶེསི, པཱཀཊོ ཨཧོསི. པཊིཙྪཱདཡཏི ཨེཏྠཱཏི པཊིཙྪདཱ.

༤༢༨-༩. ཀཱུཊཱགཱརནིཝེསནཱཏི ཀཱུཊཱགཱརབྷཱུཏཱ ཏདཉྙནིཝེསནསངྑཱཏཱ ཙ གྷརཱ. ལིངྒཝིཔལླཱསཝསེན ཧེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཝིབྷཏྟཱཏི སམཙཏུརསྶཨཱཡཏཝཊྚསཎྛཱནཱདིཝསེན ཝིབྷཏྟཱ. བྷཱགསོ མིཏཱཏི བྷཱགེན པརིཙྪིནྣཱ. ནོཏི ཨམྷཱཀཾ. ཨིདྷཱཏི ཨིམསྨིཾ པེཏལོཀེ. ཨཔི དིབྦེསཱུཏི ཨཔཱིཏི ནིཔཱཏམཏྟཾ, དེཝལོཀེསཱུཏི ཨཏྠོ.

༤༣༡. ཀརཎནྟི དྷམཀརཎཾ. པཱུརེཏྭཱཏི ཨུདཀསྶ པཱུརེཏྭཱ. ཝཱརིཀིཉྫཀྑཔཱུརིཏཱཏི ཏཏྠ ཏཏྠ ཝཱརིམཏྠཀེ པདུམུཔྤལཱདཱིནཾ ཀེསརབྷཱརེཧི སཉྪཱདིཏཝསེན པཱུརིཏཱ. ཕལནྟཱིཏི པུཔྥནྟི, པཎྷིཀཔརིཡནྟཱདཱིསུ ཝིདཱལེནྟཱིཏི ཨཏྠོ.

༤༣༥-༦. ཨཱཧིཎྜམཱནཱཏི ཝིཙརམཱནཱ. ཁཉྫཱམཱཏི ཁཉྫནཝསེན ¶ གཙྪཱམ. སཀྑརེ ཀུསཀཎྚཀེཏི ¶ སཀྑརཝཏི ཀུསཀཎྚཀཝཏི ཙ བྷཱུམིབྷཱགེ, སཀྑརེ ཀུསཀཎྚཀེ ཙ ཨཀྐམནྟཱཏི ཨཏྠོ. ཡཱནནྟི རཐཝཡ྄ཧཱདིཀཾ ཡཾཀིཉྩི ཡཱནཾ. སིཔཱཊིཀནྟི ཨེཀཔཊལཨུཔཱཧནཾ.

༤༣༧-༨. རཐེན མཱགམུནྟི མཀཱརོ པདསནྡྷིཀརོ, རཐེན ཨཱགམཾསུ. ཨུབྷཡནྟི ཨུབྷཡེན དཱནེན, ཡཱནདཱནེན ཙེཝ བྷཏྟཱདིཙཏུཔཙྩཡདཱནེན ཙ. པཱནཱིཡདཱནེན ཧེཏྠ བྷེསཛྫདཱནམྤི སངྒཧིཏཾ. སེསཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡཏྟཱ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

ཐེརོ ¶ ཏཾ པཝཏྟིཾ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསི. བྷགཝཱ ཏམཏྠཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ ‘‘ཡཐཱ ཨིམེ ཨེཏརཧི, ཨེཝཾ ཏྭམྤི ཨིཏོ ཨནནྟརཱཏཱིཏེ ཨཏྟབྷཱཝེ པེཏོ ཧུཏྭཱ མཧཱདུཀྑཾ ཨནུབྷཝཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཐེརེན ཡཱཙིཏོ སུཏྟཔེཏཝཏྠུཾ ཀཐེཏྭཱ སམྤཏྟཔརིསཱཡ དྷམྨཾ དེསེསི. ཏཾ སུཏྭཱ མཧཱཛནོ སཉྫཱཏསཾཝེགོ དཱནསཱིལཱདིཔུཉྙཀམྨནིརཏོ ཨཧོསཱིཏི.

སཱཎཝཱསིཏྠེརཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༣. རཐཀཱརཔེཏིཝཏྠུཝཎྞནཱ

ཝེལུ༹རིཡཐམྦྷཾ རུཙིརཾ པབྷསྶརནྟི ཨིདཾ སཏྠརི སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརནྟེ ཨཉྙཏརཾ པེཏིཾ ཨཱརབྦྷ ཝུཏྟཾ. ཨཏཱིཏེ ཀིར ཀསྶཔསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨཉྙཏརཱ ཨིཏྠཱི སཱིལཱཙཱརསམྤནྣཱ ཀལྱཱཎམིཏྟསནྣིསྶཡེན སཱསནེ ཨབྷིཔྤསནྣཱ སུཝིབྷཏྟཝིཙིཏྲབྷིཏྟིཐམྦྷསོཔཱནབྷཱུམིཏལཾ ཨཏིཝིཡ དསྶནཱིཡཾ ཨེཀཾ ཨཱཝཱསཾ ཀཏྭཱ ཏཏྠ བྷིཀྑཱུ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ པཎཱིཏེན ཨཱཧཱརེན པརིཝིསིཏྭཱ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ནིཡྻཱདེསི. སཱ ཨཔརེན སམཡེན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཨཉྙསྶ པཱཔཀམྨསྶ ཝསེན ཧིམཝཏི པབྦཏརཱཛེ རཐཀཱརདཧཾ ནིསྶཱཡ ཝིམཱནཔེཏཱི ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. ཏསྶཱ སངྒྷསྶ ཨཱཝཱསདཱནཔུཉྙཱནུབྷཱཝེན སབྦརཏནམཡཾ ཨུལཱ༹རཾ ཨཏིཝིཡ སམནྟཏོ པཱསཱདིཀཾ མནོཧརཾ རམཎཱིཡཾ པོཀྑརཎིཡཾ ¶ ནནྡནཝནསདིསཾ ཨུཔསོབྷིཏཾ ཝིམཱནཾ ནིབྦཏྟི, སཡཉྩ སུཝཎྞཝཎྞཱ ཨབྷིརཱུཔཱ དསྶནཱིཡཱ པཱསཱདིཀཱ ཨཧོསི.

སཱ ཏཏྠ པུརིསེཧི ཝིནཱཝ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝནྟཱི ཝིཧརཏི. ཏསྶཱ ཏཏྠ དཱིགྷརཏྟཾ ནིཔྤུརིསཱཡ ཝསནྟིཡཱ ཨནབྷིརཏི ཨུཔྤནྣཱ. སཱ ཨུཀྐཎྛིཏཱ ཧུཏྭཱ ‘‘ཨཏྠེསོ ཨུཔཱཡོ’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ དིབྦཱནི ཨམྦཔཀྐཱནི ནདིཡཾ པཀྑིཔཏི. སབྦཾ ཀཎྞམུཎྜཔེཏིཝཏྠུསྨིཾ ཨཱགཏནཡེནེཝ ཝེདིཏབྦཾ. ཨིདྷ པན བཱརཱཎསིཝཱསཱི ཨེཀོ མཱཎཝོ གངྒཱཡ ཏེསུ ཨེཀཾ ཨམྦཕལཾ དིསྭཱ ¶ ཏསྶ པབྷཝཾ གཝེསནྟོ ཨནུཀྐམེན ཏཾ ཋཱནཾ གནྟྭཱ ནདིཾ དིསྭཱ ཏདནུསཱརེན ཏསྶཱ ཝསནཊྛཱནཾ གཏོ. སཱ ཏཾ དིསྭཱ ཨཏྟནོ ཝསནཊྛཱནཾ ¶ ནེཏྭཱ པཊིསནྠཱརཾ ཀརོནྟཱི ནིསཱིདི. སོ ཏསྶཱ ཝསནཊྛཱནསམྤཏྟིཾ དིསྭཱ པུཙྪནྟོ –

༤༣༩.

‘‘ཝེལུ༹རིཡཐམྦྷཾ རུཙིརཾ པབྷསྶརཾ, ཝིམཱནམཱརུཡ྄ཧ ཨནེཀཙིཏྟཾ;

ཏཏྠཙྪསི དེཝི མཧཱནུབྷཱཝེ, པཐདྡྷནི པནྣརསེཝ ཙནྡོ.

༤༤༠.

‘‘ཝཎྞོ ཙ ཏེ ཀནཀསྶ སནྣིབྷོ, ཨུཏྟཏྟརཱུཔོ བྷུས དསྶནེཡྻོ;

པལླངྐསེཊྛེ ཨཏུལེ ནིསིནྣཱ, ཨེཀཱ ཏུཝཾ ནཏྠི ཙ ཏུཡ྄ཧ སཱམིཀོ.

༤༤༡.

‘‘ཨིམཱ ཙ ཏེ པོཀྑརཎཱི སམནྟཱ, པཧཱུཏམལྱཱ བཧུཔུཎྜརཱིཀཱ;

སུཝཎྞཙུཎྞེཧི སམནྟམོཏྠཏཱ, ན ཏཏྠ པངྐོ པཎཀོ ཙ ཝིཛྫཏི.

༤༤༢.

‘‘ཧཾསཱ ཙིམེ དསྶནཱིཡཱ མནོརམཱ, ཨུདཀསྨིམནུཔརིཡནྟི ¶ སབྦདཱ;

སམཡྻ ཝགྒཱུཔནདནྟི སབྦེ, བིནྡུསྶརཱ དུནྡུབྷཱིནཾཝ གྷོསོ.

༤༤༣.

‘‘དདྡལླམཱནཱ ཡསསཱ ཡསསྶིནཱི, ནཱཝཱཡ ཙ ཏྭཾ ཨཝལམྦ ཏིཊྛསི;

ཨཱལཱ༹རཔམྷེ ཧསིཏེ པིཡཾཝདེ, སབྦངྒཀལྱཱཎི བྷུསཾ ཝིརོཙསི.

༤༤༤.

‘‘ཨིདཾ ཝིམཱནཾ ཝིརཛཾ སམེ ཋིཏཾ, ཨུཡྻཱནཝནྟཾ རཏིནནྡིཝཌྜྷནཾ;

ཨིཙྪཱམཧཾ ནཱརི ཨནོམདསྶནེ, ཏཡཱ སཧ ནནྡནེ ཨིདྷ མོདིཏུ’’ནྟི. –

ཨིམཱ གཱཐཱ ཨབྷཱསི.

༤༣༩. ཏཏྠ ¶ ཏཏྠཱཏི ཏསྨིཾ ཝིམཱནེ. ཨཙྪསཱིཏི ཨིཙྪིཏིཙྪིཏཀཱལེ ནིསཱིདསི. དེཝཱིཏི ཏཾ ཨཱལཔཏི. མཧཱནུབྷཱཝེཏི མཧཏཱ དིབྦཱནུབྷཱཝེན སམནྣཱགཏེ. པཐདྡྷནཱིཏི ཨཏྟནོ པཐབྷཱུཏེ ཨདྡྷནི, གགནཏལམགྒེཏི ཨཏྠོ. པནྣརསེཝ ཙནྡོཏི པུཎྞམཱསིཡཾ པརིཔུཎྞམཎྜལོ ཙནྡོ ཝིཡ ཝིཛྫོཏམཱནཱཏི ཨཏྠོ.

༤༤༠. ཝཎྞོ ¶ ཙ ཏེ ཀནཀསྶ སནྣིབྷོཏི ཏཝ ཝཎྞོ ཙ ཨུཏྟཏྟསིངྒཱིསུཝཎྞེན སདིསོ ཨཏིཝིཡ མནོཧརོ. ཏེནཱཧ ‘‘ཨུཏྟཏྟརཱུཔོ བྷུས དསྶནེཡྻོ’’ཏི. ཨཏུལེཏི མཧཱརཧེ. ཨཏུལེཏི ཝཱ དེཝཏཱཡ ཨཱལཔནཾ, ཨསདིསརཱུཔེཏི ཨཏྠོ. ནཏྠི ཙ ཏུཡ྄ཧ སཱམིཀོཏི ཏུཡ྄ཧཾ སཱམིཀོ ཙ ནཏྠི.

༤༤༡. པཧཱུཏམལྱཱཏི ཀམལཀུཝལཡཱདིབཧུཝིདྷཀུསུམཝཏིཡོ ¶ . སུཝཎྞཙུཎྞེཧཱིཏི སུཝཎྞཝཱལུཀཱཧི. སམནྟམོཏྠཏཱཏི སམནྟཏོ ཨོཀིཎྞཱ. ཏཏྠཱཏི ཏཱསུ པོཀྑརཎཱིསུ. པངྐོ པཎཀོ ཙཱཏི ཀདྡམོ ཝཱ ཨུདཀཔིཙྪིལློ ཝཱ ན ཝིཛྫཏི.

༤༤༢. ཧཾསཱ ཙིམེ དསྶནཱིཡཱ མནོརམཱཏི ཨིམེ ཧཾསཱ ཙ དསྶནསུཁཱ མནོརམཱ ཙ. ཨནུཔརིཡནྟཱིཏི ཨནུཝིཙརནྟི. སབྦདཱཏི སབྦེསུ ཨུཏཱུསུ. སམཡྻཱཏི སངྒམྨ. ཝགྒཱུཏི མདྷུརཾ. ཨུཔནདནྟཱིཏི ཝིཀཱུཛནྟི. བིནྡུསྶརཱཏི ཨཝིསཊསྶརཱ སམྤིཎྜིཏསྶརཱ. དུནྡུབྷཱིནཾཝ གྷོསོཏི ཝགྒུབིནྡུསྶརབྷཱཝེན དུནྡུབྷཱིནཾ ཝིཡ ཏཝ པོཀྑརཎིཡཾ ཧཾསཱནཾ གྷོསོཏི ཨཏྠོ.

༤༤༣. དདྡལླམཱནཱཏི ཨཏིཝིཡ ཨབྷིཛལནྟཱི. ཡསསཱཏི དེཝིདྡྷིཡཱ. ནཱཝཱཡཱཏི དོཎིཡཾ. པོཀྑརཎིཡཉྷི པདུམིནིཡཾ སུཝཎྞནཱཝཱཡ མཧཱརཧེ པལླངྐེ ནིསཱིདིཏྭཱ ཨུདཀཀཱིལ༹ཾ ཀཱིལ༹ནྟིཾ པེཏིཾ དིསྭཱ ཨེཝམཱཧ. ཨཝལམྦཱཏི ཨཝལམྦིཏྭཱ ཨཔསྶེནཾ ཨཔསྶཱཡ. ཏིཊྛསཱིཏི ཨིདཾ ཋཱནསདྡསྶ གཏིནིཝཏྟི ཨཏྠཏྟཱ གཏིཡཱ པཊིཀྑེཔཝཙནཾ. ‘‘ནིསཛྫསཱི’’ཏི ཝཱ པཱཋོ, ནིསཱིདསིཙྩེཝསྶ ཨཏྠོ དཊྛབྦོ. ཨཱལཱ༹རཔམྷེཏི ཝེལླིཏདཱིགྷནཱིལཔཁུམེ. ཧསིཏེཏི ཧསིཏམཧཱཧསིཏམུཁེ. པིཡཾཝདེཏི པིཡབྷཱཎིནཱི. སབྦངྒཀལྱཱཎཱིཏི སབྦེཧི ཨངྒེཧི སུནྡརེ, སོབྷནསབྦངྒཔཙྩངྒཱིཏི ཨཏྠོ. ཝིརོཙསཱིཏི ཝིརཱཛེསི.

༤༤༤. ཝིརཛནྟི ¶ ཝིགཏརཛཾ ནིདྡོསཾ. སམེ ཋིཏནྟི སམེ བྷཱུམིབྷཱགེ ཋིཏཾ, ཙཏུརསྶསོབྷིཏཏཱཡ ཝཱ སམབྷཱགེ ཋིཏཾ, སམནྟབྷདྡཀནྟི ཨཏྠོ. ཨུཡྻཱནཝནྟནྟི ནནྡནཝནསཧིཏཾ. རཏིནནྡིཝཌྜྷནནྟི རཏིཉྩ ¶ ནནྡིཉྩ ཝཌྜྷེཏཱིཏི རཏིནནྡིཝཌྜྷནཾ, སུཁསྶ ཙ པཱིཏིཡཱ ཙ སཾཝཌྜྷནནྟི ཨཏྠོ. ནཱརཱིཏི ཏསྶཱ ཨཱལཔནཾ. ཨནོམདསྶནེཏི པརིཔུཎྞཨངྒཔཙྩངྒཏཱཡ ཨནིནྡིཏདསྶནེ. ནནྡནེཏི ནནྡནཀརེ. ཨིདྷཱཏི ནནྡནཝནེ, ཝིམཱནེ ཝཱ. མོདིཏུནྟི ཨབྷིརམིཏུཾ ཨིཙྪཱམཱིཏི ཡོཛནཱ.

ཨེཝཾ ¶ ཏེན མཱཎཝེན ཝུཏྟེ སཱ ཝིམཱནཔེཏིདེཝཏཱ ཏསྶ པཊིཝཙནཾ དེནྟཱི –

༤༤༥.

‘‘ཀརོཧི ཀམྨཾ ཨིདྷ ཝེདནཱིཡཾ, ཙིཏྟཉྩ ཏེ ཨིདྷ ནིཧིཏཾ བྷཝཏུ;

ཀཏྭཱན ཀམྨཾ ཨིདྷ ཝེདནཱིཡཾ, ཨེཝཾ མམཾ ལཙྪསི ཀཱམཀཱམིནི’’ནྟི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཀརོཧི ཀམྨཾ ཨིདྷ ཝེདནཱིཡནྟི ཨིདྷ ཨིམསྨིཾ དིབྦཊྛཱནེ ཝིཔཙྩནཀཾ ཝིཔཱཀདཱཡཀཾ ཀུསལཀམྨཾ ཀརོཧི པསཝེཡྻཱསི. ཨིདྷ ནིཧིཏནྟི ཨིདྷཱུཔནཱིཏཾ, ‘‘ཨིདྷ ནིནྣ’’ནྟི ཝཱ པཱཋོ, ཨིམསྨིཾ ཋཱནེ ནིནྣཾ པོཎཾ པབྦྷཱརཾ ཏཝ ཙིཏྟཾ བྷཝཏུ ཧོཏུ. མམནྟི མཾ. ལཙྪསཱིཏི ལབྷིསྶསི.

སོ མཱཎཝོ ཏསྶཱ ཝིམཱནཔེཏིཡཱ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཏཏོ མནུསྶཔཐཾ གཏོ ཏཏྠ ཙིཏྟཾ པཎིདྷཱཡ ཏཛྫཾ པུཉྙཀམྨཾ ཀཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཏཏྠ ནིབྦཏྟི ཏསྶཱ པེཏིཡཱ སཧབྱཏཾ. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟཱ སངྒཱིཏིཀཱརཱ –

༤༤༦.

‘‘སཱདྷཱུཏི སོ ཏསྶཱ པཊིསྶུཎིཏྭཱ,

ཨཀཱསི ཀམྨཾ ཏཧིཾ ཝེདནཱིཡཾ;

ཀཏྭཱན ཀམྨཾ ཏཧིཾ ཝེདནཱིཡཾ,

ཨུཔཔཛྫི སོ མཱཎཝོ ཏསྶཱ སཧབྱཏ’’ནྟི. –

ཨོསཱནགཱཐམཱཧཾསུ. ཏཏྠ ¶ སཱདྷཱུཏི སམྤཊིཙྪནེ ནིཔཱཏོ. ཏསྶཱཏི ཏསྶཱ ཝིམཱནཔེཏིཡཱ. པཊིསྶུཎིཏྭཱཏི ཏསྶཱ ཝཙནཾ སམྤཊིཙྪིཏྭཱ. ཏཧིཾ ཝེདནཱིཡནྟི ¶ ཏསྨིཾ ཝིམཱནེ ཏཱཡ སདྡྷིཾ ཝེདིཏབྦསུཁཝིཔཱཀཾ ཀུསལཀམྨཾ. སཧབྱཏནྟི སཧབྷཱཝཾ. སོ མཱཎཝོ ཏསྶཱ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཱིཏི ཡོཛནཱ. སེསཾ ཨུཏྟཱནམེཝ.

ཨེཝཾ ཏེསུ ཏཏྠ ཙིརཀཱལཾ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝནྟེསུ པུརིསོ ཀམྨསྶ པརིཀྑཡེན ཀཱལམཀཱསི, ཨིཏྠཱི པན ཨཏྟནོ པུཉྙཀམྨསྶ ཁེཏྟངྒཏབྷཱཝེན ཨེཀཾ བུདྡྷནྟརཾ ཏཏྠ པརིཔུཎྞཾ ཀཏྭཱ ཝསི. ཨཐ ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཏི ལོཀེ ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ པཝཏྟིཏཝརདྷམྨཙཀྐེ ཨནུཀྐམེན ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟེ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ ཨེཀདིཝསཾ པབྦཏཙཱརིཀཾ ཙརམཱནོ ཏཾ ཝིམཱནཉྩ ཝིམཱནཔེཏིཉྩ དིསྭཱ ‘‘ཝེལུ༹རིཡཐམྦྷཾ རུཙིརཾ པབྷསྶར’’ནྟིཨཱདིཀཱཧི གཱཐཱཧི པུཙྪི. སཱ ཙསྶ ¶ ཨཱདིཏོ པཊྛཱཡ སབྦཾ ཨཏྟནོ པཝཏྟིཾ ཨཱརོཙེསི. ཏཾ སུཏྭཱ ཐེརོ སཱཝཏྠིཾ ཨཱགནྟྭཱ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསི. བྷགཝཱ ཏམཏྠཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ སམྤཏྟཔརིསཱཡ དྷམྨཾ དེསེསི. ཏཾ སུཏྭཱ མཧཱཛནོ དཱནཱདིཔུཉྙདྷམྨནིརཏོ ཨཧོསཱིཏི.

རཐཀཱརཔེཏིཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༤. བྷུསཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

བྷུསཱནི ཨེཀོ སཱལིཾ པུནཱཔརོཏི ཨིདཾ སཏྠརི སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརནྟེ ཙཏྟཱརོ པེཏེ ཨཱརབྦྷ ཝུཏྟཾ. སཱཝཏྠིཡཱ ཀིར ཨཝིདཱུརེ ཨཉྙཏརསྨིཾ གཱམཀེ ཨེཀོ ཀཱུཊཝཱཎིཛོ ཀཱུཊམཱནཱདཱིཧི ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེསི. སོ སཱལིཔལཱཔེ གཧེཏྭཱ ཏམྦམཏྟིཀཱཡ པརིབྷཱཝེཏྭཱ གརུཏརེ ཀཏྭཱ རཏྟསཱལིཧི སདྡྷིཾ མིསྶེཏྭཱ ཝིཀྐིཎི. ཏསྶ པུཏྟོ ‘‘གྷརཾ ཨཱགཏཱནཾ མམ མིཏྟསུཧཛྫཱནཾ སམྨཱནཾ ན ཀརོཏཱི’’ཏི ཀུཔིཏོ ཡུགཙམྨཾ གཧེཏྭཱ མཱཏུསཱིསེ པཧཱརམདཱསི. ཏསྶ སུཎིསཱ ¶ སབྦེསཾ ཨཏྠཱཡ ཋཔིཏམཾསཾ ཙོརིཀཱཡ ཁཱདིཏྭཱ པུན ཏེཧི ཨནུཡུཉྫིཡམཱནཱ ‘‘སཙེ མཡཱ ཏཾ མཾསཾ ཁཱདིཏཾ, བྷཝེ བྷཝེ ཨཏྟནོ པིཊྛིམཾསཾ ཀནྟིཏྭཱ ཁཱདེཡྻ’’ནྟི སཔཐམཀཱསི. བྷརིཡཱ པནསྶ ཀིཉྩིདེཝ ཨུཔཀརཎཾ ཡཱཙནྟཱནཾ ‘‘ནཏྠཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཏེཧི ནིཔྤཱིལི༹ཡམཱནཱ ‘‘སཙེ སནྟཾ ནཏྠཱིཏི ཝདཱམི, ཛཱཏཛཱཏཊྛཱནེ གཱུཐབྷཀྑཱ བྷཝེཡྻ’’ནྟི མུསཱཝཱདེན སཔཐམཀཱསི.

ཏེ ¶ ཙཏྟཱརོཔི ཛནཱ ཨཔརེན སམཡེན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཝིཉྫྷཱཊཝིཡཾ པེཏཱ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟིཾསུ. ཏཏྠ ཀཱུཊཝཱཎིཛོ ཀམྨཕལེན པཛྫལནྟཾ བྷུསཾ ཨུབྷོཧི ཧཏྠེཧི གཧེཏྭཱ ཨཏྟནོ མཏྠཀེ ཨཱཀིརིཏྭཱ མཧཱདུཀྑཾ ཨནུབྷཝཏི, ཏསྶ པུཏྟོ ཨཡོམཡེཧི མུགྒརེཧི སཡམེཝ ཨཏྟནོ སཱིསཾ བྷིནྡིཏྭཱ ཨནཔྤཀཾ དུཀྑཾ པཙྩནུབྷོཏི. ཏསྶ སུཎིསཱ ཀམྨཕལེན སུནིསིཏེཧི ཨཏིཝིཡ ཝིཔུལཱཡཏེཧི ནཁེཧི ཨཏྟནོ པིཊྛིམཾསཱནི ཀནྟིཏྭཱ ཁཱདནྟཱི ཨཔརིམིཏཾ དུཀྑཾ ཨནུབྷཝཏི, ཏསྶ བྷརིཡཱཡ སུགནྡྷཾ སུཝིསུདྡྷཾ ཨཔགཏཀཱལ༹ཀཾ སཱལིབྷཏྟཾ ཨུཔནཱིཏམཏྟམེཝ ནཱནཱཝིདྷཀིམིཀུལཱཀུལཾ པརམདུགྒནྡྷཛེགུཙྪཾ གཱུཐཾ སམྤཛྫཏི, ཏཾ སཱ ཨུབྷོཧི ཧཏྠེཧི པརིགྒཧེཏྭཱ བྷུཉྫནྟཱི མཧཱདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེཏི.

ཨེཝཾ ཏེསུ ཙཏཱུསུ ཛནེསུ པེཏེསུ ནིབྦཏྟིཏྭཱ མཧཱདུཀྑཾ ཨནུབྷཝནྟེསུ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལཱནོ པབྦཏཙཱརིཀཾ ཙརནྟོ ཨེཀདིཝསཾ ཏཾ ཋཱནཾ གཏོ. ཏེ པེཏེ དིསྭཱ –

༤༤༧.

‘‘བྷུསཱནི ¶ ཨེཀོ སཱལིཾ པུནཱཔརོ, ཨཡཉྩ ནཱརཱི སཀམཾསལོཧིཏཾ;

ཏུཝཉྩ གཱུཐཾ ཨསུཙིཾ ཨཀནྟཾ, པརིབྷུཉྫསི ཀིསྶ ཨཡཾ ཝིཔཱཀོ’’ཏི. –

ཨིམཱཡ གཱཐཱཡ ཏེཧི ཀཏཀམྨཾ པུཙྪི. ཏཏྠ བྷུསཱནཱིཏི པལཱཔཱནི. ཨེཀོཏི ཨེཀཀོ. སཱལིནྟི སཱལིནོ. སཱམིཨཏྠེ ཧེཏཾ ཨུཔཡོགཝཙནཾ, སཱལིནོ པལཱཔཱནི ¶ པཛྫལནྟཱནི ཨཏྟནོ སཱིསེ ཨཝཀིརཏཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. པུནཱཔརོཏི པུན ཨཔརོ. ཡོ ཧི སོ མཱཏུསཱིསཾ པཧརི, སོ ཨཡོམུགྒརེཧི ཨཏྟནོ སཱིསཾ པཧརིཏྭཱ སཱིསབྷེདཾ པཱཔུཎཱཏི, ཏཾ སནྡྷཱཡ ཝདཏི. སཀམཾསལོཧིཏནྟི ཨཏྟནོ པིཊྛིམཾསཾ ལོཧིཏཉྩ པརིབྷུཉྫཏཱིཏི ཡོཛནཱ. ཨཀནྟནྟི ཨམནཱཔཾ ཛེགུཙྪཾ. ཀིསྶ ཨཡཾ ཝིཔཱཀོཏི ཀཏམསྶ པཱཔཀམྨསྶ ཨིདཾ ཕལཾ, ཡཾ ཨིདཱནི ཏུམྷེཧི པཙྩནུབྷཝཱིཡཏཱིཏི ཨཏྠོ.

ཨེཝཾ ཐེརེན ཏེཧི ཀཏཀམྨེ པུཙྪིཏེ ཀཱུཊཝཱཎིཛསྶ བྷརིཡཱ སབྦེཧི ཏེཧི ཀཏཀམྨཾ ཨཱཙིཀྑནྟཱི –

༤༤༨.

‘‘ཨཡཾ ¶ པུརེ མཱཏརཾ ཧིཾསཏི, ཨཡཾ པན ཀཱུཊཝཱཎིཛོ;

ཨཡཾ མཾསཱནི ཁཱདིཏྭཱ, མུསཱཝཱདེན ཝཉྩེཏི.

༤༤༩.

‘‘ཨཧཾ མནུསྶེསུ མནུསྶབྷཱུཏཱ, ཨགཱརིནཱི སབྦཀུལསྶ ཨིསྶརཱ;

སནྟེསུ པརིགུཧཱམི, མཱ ཙ ཀིཉྩི ཨིཏོ ཨདཾ.

༤༥༠.

‘‘མུསཱཝཱདེན ཚཱདེམི, ནཏྠི ཨེཏཾ མམ གེཧེ;

སཙེ སནྟཾ ནིགུཧཱམི, གཱུཐོ མེ ཧོཏུ བྷོཛནཾ.

༤༥༡.

‘‘ཏསྶ ཀམྨསྶ ཝིཔཱཀེན, མུསཱཝཱདསྶ ཙཱུབྷཡཾ;

སུགནྡྷཾ སཱལིནོ བྷཏྟཾ, གཱུཐཾ མེ པརིཝཏྟཏི.

༤༥༢.

‘‘ཨཝཉྫྷཱནི ཙ ཀམྨཱནི, ན ཧི ཀམྨཾ ཝིནསྶཏི;

དུགྒནྡྷཾ ཀིམིནཾ མཱིལ༹ྷཾ, བྷུཉྫཱམི ཙ པིཝཱམི ཙཱ’’ཏི. – གཱཐཱ ཨབྷཱསི;

༤༤༨. ཏཏྠ ¶ ཨཡནྟི པུཏྟཾ དསྶེནྟི ཝདཏི. ཧིཾསཏཱིཏི ཐཱམེན པརིབཱདྷེཏི, མུགྒརེན པཧརཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཀཱུཊཝཱཎིཛོཏི ཁལཝཱཎིཛོ, ཝཉྩནཱཡ ཝཎིཛྫཀཱརཀོཏི ཨཏྠོ ¶ . མཾསཱནི ཁཱདིཏྭཱཏི པརེཧི སཱདྷཱརཎམཾསཾ ཁཱདིཏྭཱ ‘‘ན ཁཱདཱམཱི’’ཏི མུསཱཝཱདེན ཏེ ཝཉྩེཏི.

༤༤༩-༥༠. ཨགཱརིནཱིཏི གེཧསཱམིནཱི. སནྟེསཱུཏི ཝིཛྫམཱནེསྭེཝ པརེཧི ཡཱཙིཏཨུཔཀརཎེསུ. པརིགུཧཱམཱིཏི པཊིཙྪཱདེསིཾ. ཀཱལཝིཔལླཱསེན ཧེཏཾ ཝུཏྟཾ. མཱ ཙ ཀིཉྩི ཨིཏོ ཨདནྟི ཨིཏོ མམ སནྟཀཏོ ཀིཉྩིམཏྟམྤི ཨཏྠིཀསྶ པརསྶ ན ཨདཱསིཾ. ཚཱདེམིཏི ‘‘ནཏྠི ཨེཏཾ མམ གེཧེ’’ཏི མུསཱཝཱདེན ཚཱདེསིཾ.

༤༥༡-༢. གཱུཐཾ མེ པརིཝཏྟཏཱིཏི སུགནྡྷཾ སཱལིབྷཏྟཾ མཡ྄ཧཾ ཀམྨཝསེན གཱུཐབྷཱཝེན པརིཝཏྟཏི པརིཎམཏི. ཨཝཉྫྷཱནཱིཏི ཨམོགྷཱནི ཨནིཔྥལཱནི. ན ཧི ཀམྨཾ ཝིནསྶཏཱིཏི ཡཐཱུཔཙིཏཾ ཀམྨཾ ཕལཾ ཨདཏྭཱ ན ཧི ཝིནསྶཏི. ཀིམིནནྟི ¶ ཀིམིཝནྟཾ སཉྫཱཏཀིམིཀུལཾ. མཱིལ༹ྷནྟི གཱུཐཾ. སེསཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡཏྟཱ ཨུཏྟཱནམེཝ.

ཨེཝཾ ཐེརོ ཏསྶཱ པེཏིཡཱ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཏཾ པཝཏྟིཾ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསི. བྷགཝཱ ཏམཏྠཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ སམྤཏྟཔརིསཱཡ དྷམྨཾ དེསེསི. སཱ དེསནཱ མཧཱཛནསྶ སཱཏྠིཀཱ ཨཧོསཱིཏི.

བྷུསཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༥. ཀུམཱརཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

ཨཙྪེརརཱུཔཾ སུགཏསྶ ཉཱཎནྟི ཨིདཾ ཀུམཱརཔེཏཝཏྠུ. ཏསྶ ཀཱ ཨུཔྤཏྟི? སཱཝཏྠིཡཾ ཀིར བཧཱུ ཨུཔཱསཀཱ དྷམྨགཎཱ ཧུཏྭཱ ནགརེ མཧནྟཾ མཎྜཔཾ ཀཱརེཏྭཱ ཏཾ ནཱནཱཝཎྞེཧི ཝཏྠེཧི ཨལངྐརིཏྭཱ ཀཱལསྶེཝ སཏྠཱརཾ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ ནིམནྟེཏྭཱ མཧཱརཧཝརཔཙྩཏྠརཎཏྠཏེསུ ཨཱསནེསུ བུདྡྷཔྤམུཁཾ བྷིཀྑུསངྒྷཾ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ གནྡྷཔུཔྥཱདཱིཧི པཱུཛེཏྭཱ ¶ མཧཱདཱནཾ པཝཏྟེནྟི. ཏཾ དིསྭཱ ཨཉྙཏརོ མཙྪེརམལཔརིཡུཊྛིཏཙིཏྟོ པུརིསོ ཏཾ སཀྐཱརཾ ཨསཧམཱནོ ཨེཝམཱཧ – ‘‘ཝརམེཏཾ སབྦཾ སངྐཱརཀཱུཊེ ཚཌྜིཏཾ, ན ཏྭེཝ ཨིམེསཾ མུཎྜཀཱནཾ དིནྣ’’ནྟི. ཏཾ སུཏྭཱ ཨུཔཱསཀཱ སཾཝིགྒམཱནསཱ ‘‘བྷཱརིཡཾ ཝཏ ཨིམིནཱ པུརིསེན པཱཔཾ པསུཏཾ, ཡེན ཨེཝཾ བུདྡྷཔྤམུཁེ བྷིཀྑུསངྒྷེ ཨཔརདྡྷ’’ནྟི ཏམཏྠཾ ཏསྶ མཱཏུཡཱ ཨཱརོཙེཏྭཱ ‘‘གཙྪ, ཏྭཾ སསཱཝཀསངྒྷཾ བྷགཝནྟཾ ཁམཱཔེཧཱི’’ཏི ཨཱཧཾསུ. སཱ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི པཊིསྶུཎིཏྭཱ པུཏྟཾ སནྟཛྫེནྟཱི སཉྙཱཔེཏྭཱ བྷགཝནྟཾ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ ¶ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པུཏྟེན ཀཏཨཙྩཡཾ དེསེནྟཱི ཁམཱཔེཏྭཱ བྷགཝཏོ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ཙ སཏྟཱཧཾ ཡཱགུདཱནེན པཱུཛཾ ཨཀཱསི. ཏསྶཱ པུཏྟོ ནཙིརསྶེཝ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཀིལིཊྛཀམྨཱུཔཛཱིཝིནིཡཱ གཎིཀཱཡ ཀུཙྪིཡཾ ནིབྦཏྟི. སཱ ཙ ནཾ ཛཱཏམཏྟཾཡེཝ ‘‘དཱརཀོ’’ཏི ཉཏྭཱ སུསཱནེ ཚཌྜཱཔེསི. སོ ཏཏྠ ཨཏྟནོ པུཉྙབལེནེཝ གཧིཏཱརཀྑོ ཀེནཙི ཨནུཔདྡུཏོ མཱཏུ-ཨངྐེ ཝིཡ སུཁཾ སུཔི. དེཝཏཱ ཏསྶ ཨཱརཀྑཾ གཎྷིཾསཱུཏི ཙ ཝདནྟི.

ཨཐ ¶ བྷགཝཱ པཙྩཱུསསམཡེ མཧཱཀརུཎཱསམཱཔཏྟིཏོ ཝུཊྛཱཡ བུདྡྷཙཀྑུནཱ ལོཀཾ ཝོལོཀེནྟོ ཏཾ དཱརཀཾ སིཝཐིཀཱཡ ཚཌྜིཏཾ དིསྭཱ སཱུརིཡུགྒམནཝེལཱཡ སིཝཐིཀཾ ཨགམཱསི. ‘‘སཏྠཱ ཨིདྷཱགཏོ, ཀཱརཎེནེཏྠ བྷཝིཏབྦ’’ནྟི མཧཱཛནོ སནྣིཔཏི. བྷགཝཱ སནྣིཔཏིཏཔརིསཱཡ ‘‘ནཱཡཾ དཱརཀོ ཨོཉྙཱཏབྦོ, ཡདིཔི ཨིདཱནི སུསཱནེ ཚཌྜིཏོ ཨནཱཐོ ཋིཏོ, ཨཱཡཏིཾ པན དིཊྛེཝ དྷམྨེ ཨབྷིསམྤརཱཡཉྩ ཨུལཱ༹རསམྤཏྟིཾ པཊིལབྷིསྶཏཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཏེཧི མནུསྶེཧི ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ཨིམིནཱ པུརིམཛཱཏིཡཾ ཀཏཾ ཀམྨ’’ནྟི པུཊྛོ –

‘‘བུདྡྷཔམུཁསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ, པཱུཛཾ ཨཀཱསི ཛནཏཱ ཨུལཱ༹རཾ;

ཏཏྲསྶ ཙིཏྟསྶཧུ ཨཉྙཐཏྟཾ, ཝཱཙཾ ཨབྷཱསི ཕརུསཾ ཨསབྦྷ’’ནྟི. –

ཨཱདིནཱ ནཡེན དཱརཀེན ཀཏཀམྨཾ ཨཱཡཏིཾ པཏྟབྦཾ སམྤཏྟིཉྩ པཀཱསེཏྭཱ སནྣིཔཏིཏཱཡ པརིསཱཡ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཱནུརཱུཔཾ དྷམྨཾ ཀཐེཏྭཱ ཨུཔརི སཱམུཀྐཾསིཀཾ དྷམྨདེསནཾ ཨཀཱསི. སཙྩཔརིཡོསཱནེ ཙཏུརཱསཱིཏིཡཱ ¶ པཱཎསཧསྶཱནཾ དྷམྨཱབྷིསམཡོ ཨཧོསི, ཏཉྩ དཱརཀཾ ཨསཱིཏིཀོཊིཝིབྷཝོ ཨེཀོ ཀུཊུམྦིཀོ བྷགཝཏོ སམྨུཁཱཝ ‘‘མཡ྄ཧཾ པུཏྟོ’’ཏི ཨགྒཧེསི. བྷགཝཱ ‘‘ཨེཏྟཀེན ཨཡཾ དཱརཀོ རཀྑིཏོ, མཧཱཛནསྶ ཙ ཨནུགྒཧོ ཀཏོ’’ཏི ཝིཧཱརཾ ཨགམཱསི.

སོ ཨཔརེན སམཡེན ཏསྨིཾ ཀུཊུམྦིཀེ ཀཱལཀཏེ ཏེན ནིཡྻཱདིཏཾ དྷནཾ པཊིཔཛྫིཏྭཱ ཀུཊུམྦཾ སཎྛཔེནྟོ ཏསྨིཾ ནགརེཡེཝ མཧཱཝིབྷཝོ གཧཔཏི ཧུཏྭཱ དཱནཱདིནིརཏོ ཨཧོསི. ཨཐེཀདིཝསཾ བྷིཀྑཱུ དྷམྨསབྷཱཡཾ ཀཐཾ སམུཊྛཱཔེསུཾ – ‘‘ཨཧོ ནཱུན སཏྠཱ སཏྟེསུ ཨནུཀམྤཀོ, སོཔི ནཱམ དཱརཀོ ཏདཱ ཨནཱཐོ ཋིཏོ ཨེཏརཧི མཧཏིཾ སམྤཏྟིཾ པཙྩནུབྷཝཏི, ཨུལཱ༹རཱནི ཙ པུཉྙཱནི ཀརོཏཱི’’ཏི. ཏཾ སུཏྭཱ སཏྠཱ ‘‘ན, བྷིཀྑཝེ, ཏསྶ ཨེཏྟཀཱཝ སམྤཏྟི, ཨཐ ཁོ ཨཱཡུཔརིཡོསཱནེ ཏཱཝཏིཾསབྷཝནེ སཀྐསྶ དེཝརཉྙོ པུཏྟོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟིསྶཏི, མཧཏིཾ དིབྦསམྤཏྟིཉྩ ¶ པཊིལབྷིསྶཏཱི’’ཏི བྱཱཀཱསི. ཏཾ སུཏྭཱ བྷིཀྑཱུ ཙ མཧཱཛནོ ¶ ཙ ‘‘ཨིདཾ ཀིར ཀཱརཎཾ དིསྭཱ དཱིགྷདསྶཱི བྷགཝཱ ཛཱཏམཏྟསྶེཝསྶ ཨཱམཀསུསཱནེ ཚཌྜིཏསྶ ཏཏྠ གནྟྭཱ སངྒཧཾ ཨཀཱསཱི’’ཏི སཏྠུ ཉཱཎཝིསེསཾ ཐོམེཏྭཱ ཏསྨིཾ ཨཏྟབྷཱཝེ ཏསྶ པཝཏྟིཾ ཀཐེསུཾ. ཏམཏྠཾ དཱིཔེནྟཱ སངྒཱིཏིཀཱརཱ –

༤༥༣.

‘‘ཨཙྪེརརཱུཔཾ སུགཏསྶ ཉཱཎཾ, སཏྠཱ ཡཐཱ པུགྒལཾ བྱཱཀཱསི;

ཨུསྶནྣཔུཉྙཱཔི བྷཝནྟི ཧེཀེ, པརིཏྟཔུཉྙཱཔི བྷཝནྟི ཧེཀེ.

༤༥༤.

‘‘ཨཡཾ ཀུམཱརོ སཱིཝཐིཀཱཡ ཚཌྜིཏོ, ཨངྒུཊྛསྣེཧེན ཡཱཔེཏི རཏྟིཾ;

ན ཡཀྑབྷཱུཏཱ ན སརཱིསཔཱ ཝཱ, ཝིཧེཋཡེཡྻུཾ ཀཏཔུཉྙཾ ཀུམཱརཾ.

༤༥༥.

‘‘སུནཁཱཔིམསྶ པལིཧིཾསུ པཱདེ, དྷངྐཱ སིངྒཱལཱ པརིཝཏྟཡནྟི;

གབྦྷཱསཡཾ ¶ པཀྑིགཎཱ ཧརནྟི, ཀཱཀཱ པན ཨཀྑིམལཾ ཧརནྟི.

༤༥༦.

‘‘ནཡིམསྶ རཀྑཾ ཝིདཧིཾསུ ཀེཙི, ན ཨོསདྷཾ སཱསཔདྷཱུཔནཾ ཝཱ;

ནཀྑཏྟཡོགམྤི ན ཨགྒཧེསུཾ, ན སབྦདྷཉྙཱནིཔི ཨཱཀིརིཾསུ.

༤༥༧.

‘‘ཨེཏཱདིསཾ ཨུཏྟམཀིཙྪཔཏྟཾ, རཏྟཱབྷཏཾ སཱིཝཐིཀཱཡ ཚཌྜིཏཾ;

ནོནཱིཏཔིཎྜཾཝ པཝེདྷམཱནཾ, སསཾསཡཾ ཛཱིཝིཏསཱཝསེསཾ.

༤༥༨.

‘‘ཏམདྡསཱ དེཝམནུསྶཔཱུཛིཏོ, དིསྭཱ ཙ ཏཾ བྱཱཀརི བྷཱུརིཔཉྙོ;

‘ཨཡཾ ཀུམཱརོ ནགརསྶིམསྶ, ཨགྒཀུལིཀོ བྷཝིསྶཏི བྷོགཏོ ཙ’.

༤༥༩.

‘‘ཀིསྶ ¶ ཝཏཾ ཀིཾ པན བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀིསྶ སུཙིཎྞསྶ ཨཡཾ ཝིཔཱཀོ;

ཨེཏཱདིསཾ བྱསནཾ པཱཔུཎིཏྭཱ, ཏཾ ཏཱདིསཾ པཙྩནུབྷོསྶཏིདྡྷི’’ནྟི. –

ཚ གཱཐཱ ཨཝོཙུཾ.

༤༥༣. ཏཏྠ ཨཙྪེརརཱུཔནྟི ཨཙྪརིཡསབྷཱཝཾ. སུགཏསྶ ཉཱཎནྟི ཨཉྙེཧི ཨསཱདྷཱརཎཾ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ¶ ཉཱཎཾ, ཨཱསཡཱནུསཡཉཱཎཱདིསབྦཉྙུཏཉྙཱཎམེཝ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟཾ. ཏཡིདཾ ཨཉྙེསཾ ཨཝིསཡབྷཱུཏཾ ཀཐཾ ཉཱཎནྟི ཨཱཧ ‘‘སཏྠཱ ཡཐཱ པུགྒལཾ བྱཱཀཱསཱི’’ཏི. ཏེན སཏྠུ དེསནཱཡ ཨེཝ ཉཱཎསྶ ཨཙྪརིཡབྷཱཝོ ཝིཉྙཱཡཏཱིཏི དསྶེཏི.

ཨིདཱནི བྱཱཀརཎཾ དསྶེནྟོ ‘‘ཨུསྶནྣཔུཉྙཱཔི བྷཝནྟི ཧེཀེ, པརིཏྟཔུཉྙཱཔི བྷཝནྟི ཧེཀེ’’ཏི ཨཱཧ. ཏསྶཏྠོ – ཨུསྶནྣཀུསལདྷམྨཱཔི ཨིདྷེཀཙྩེ པུགྒལཱ ལདྡྷཔཙྩཡསྶ ¶ ཨཔུཉྙསྶ ཝསེན ཛཱཏིཨཱདིནཱ ནིཧཱིནཱ བྷཝནྟི, པརིཏྟཔུཉྙཱཔི ཨཔྤཏརཔུཉྙདྷམྨཱཔི ཨེཀེ སཏྟཱ ཁེཏྟསམྤཏྟིཨཱདིནཱ ཏསྶ པུཉྙསྶ མཧཱཛུཏིཀཏཱཡ ཨུལཱ༹རཱ བྷཝནྟཱིཏི.

༤༥༤. སཱིཝཐིཀཱཡཱཏི སུསཱནེ. ཨངྒུཊྛསྣེཧེནཱཏི ཨངྒུཊྛཏོ པཝཏྟསྣེཧེན, དེཝཏཱཡ ཨངྒུཊྛཏོ པགྒྷརིཏཁཱིརེནཱཏི ཨཏྠོ. ན ཡཀྑབྷཱུཏཱ ན སརཱིསཔཱ ཝཱཏི པིསཱཙབྷཱུཏཱ ཝཱ ཡཀྑབྷཱུཏཱ ཝཱ སརཱིསཔཱ ཝཱ ཡེ ཀེཙི སརནྟཱ གཙྪནྟཱ ཝཱ ན ཝིཧེཋཡེཡྻུཾ ན བཱདྷེཡྻུཾ.

༤༥༥. པལིཧིཾསུ པཱདེཏི ཨཏྟནོ ཛིཝ྄ཧཱཡ པཱདེ ལིཧིསུཾ. དྷངྐཱཏི ཀཱཀཱ. པརིཝཏྟཡནྟཱིཏི ‘‘མཱ ནཾ ཀུམཱརཾ ཀེཙི ཝིཧེཋེཡྻུ’’ནྟི རཀྑནྟཱ ནིརོགབྷཱཝཛཱནནཏྠཾ ཨཔརཱཔརཾ པརིཝཏྟནྟི. གབྦྷཱསཡནྟི གབྦྷམལཾ. པཀྑིགཎཱཏི གིཛ྄ཛྷཀུལལཱདཡོ སཀུཎགཎཱ. ཧརནྟཱིཏི ཨཔནེནྟི. ཨཀྑིམལནྟི ཨཀྑིགཱུཐཾ.

༤༥༦. ཀེཙཱིཏི ¶ ཀེཙི མནུསྶཱ, ཨམནུསྶཱ པན རཀྑཾ སཾཝིདཧིཾསུ. ཨོསདྷནྟི ཏདཱ ཨཱཡཏིཉྩ ཨཱརོགྱཱཝཧཾ ཨགདཾ. སཱསཔདྷཱུཔནཾ ཝཱཏི ཡཾ ཛཱཏསྶ དཱརཀསྶ རཀྑཎཏྠཾ སཱསཔེན དྷཱུཔནཾ ཀརོནྟི, ཏམྤི ཏསྶ ཀརོནྟཱ ནཱཧེསུནྟི དཱིཔེནྟི. ནཀྑཏྟཡོགམྤི ན ཨགྒཧེསུནྟི ནཀྑཏྟཡུཏྟམྤི ན གཎྷིཾསུ. ‘‘ཨསུཀམྷི ནཀྑཏྟེ ཏིཐིམྷི མུཧུཏྟེ ཨཡཾ ཛཱཏོ’’ཏི ཨེཝཾ ཛཱཏཀམྨམྤིསྶ ན ཀེཙི ཨཀཾསཱུཏི ཨཏྠོ. ན སབྦདྷཉྙཱནིཔི ཨཱཀིརིཾསཱུཏི མངྒལཾ ཀརོནྟཱ ཨགདཝསེན ཡཾ སཱསཔཏེལམིསྶིཏཾ སཱལིཨཱདིདྷཉྙཾ ཨཱཀིརནྟི, ཏམྤིསྶ ནཱཀཾསཱུཏི ཨཏྠོ.

༤༥༧. ཨེཏཱདིསནྟི ཨེཝརཱུཔཾ ¶ . ཨུཏྟམཀིཙྪཔཏྟནྟི པརམཀིཙྪཾ ཨཱཔནྣཾ ཨཏིཝིཡ དུཀྑཔྤཏྟཾ. རཏྟཱབྷཏནྟི རཏྟིཡཾ ཨཱབྷཏཾ. ནོནཱིཏཔིཎྜཾ ཝིཡཱཏི ནཝནཱིཏཔིཎྜསདིསཾ, མཾསཔེསིམཏྟཏཱ ཨེཝཾ ཝུཏྟཾ. པཝེདྷམཱནནྟི དུབྦལབྷཱཝེན པཀམྤམཱནཾ. སསཾསཡནྟི ‘‘ཛཱིཝཏི ནུ ཁོ ན ནུ ཁོ ཛཱིཝཏཱི’’ཏི སཾསཡིཏཏཱཡ སཾསཡཝནྟཾ. ཛཱིཝིཏསཱཝསེསནྟི ཛཱིཝིཏཊྛིཏིཡཱ ཧེཏུབྷཱུཏཱནཾ ¶ སཱདྷནཱནཾ ཨབྷཱཝེན ཀེཝལཾ ཛཱིཝིཏམཏྟཱཝསེསཀཾ.

༤༥༨. ཨགྒཀུལིཀོ བྷཝིསྶཏི བྷོགཏོ ཙཱཏི བྷོགནིམིཏྟཾ བྷོགསྶ ཝསེན ཨགྒཀུལིཀོ སེཊྛཀུལིཀོ བྷཝིསྶཏཱིཏི ཨཏྠོ.

༤༥༩. ‘‘ཀིསྶ ཝཏ’’ནྟི ཨཡཾ གཱཐཱ སཏྠུ སནྟིཀེ ཋིཏེཧི ཨུཔཱསཀེཧི ཏེན ཀཏཀམྨསྶ པུཙྪཱཝསེན ཝུཏྟཱ. སཱ ཙ ཁོ སིཝཐིཀཱཡ སནྣིཔཏིཏེཧཱིཏི ཝེདིཏབྦཱ. ཏཏྠ ཀིསྶཱཏི ཀིཾ ཨསྶ. ཝཏནྟི ཝཏསམཱདཱནཾ. པུན ཀིསྶཱཏི ཀཱིདིསསྶ སུཙིཎྞསྶ ཝཏསྶ བྲཧྨཙརིཡསྶ ཙཱཏི ཝིབྷཏྟིཾ ཝིཔརིཎཱམེཏྭཱ ཡོཛནཱ. ཨེཏཱདིསནྟི གཎིཀཱཡ ཀུཙྪིཡཱ ནིབྦཏྟནཾ, སུསཱནེ ཚཌྜནནྟི ཨེཝརཱུཔཾ. བྱསནནྟི ཨནཏྠཾ. ཏཱདིསནྟི ཏཐཱརཱུཔཾ, ‘‘ཨངྒུཊྛསྣེཧེན ཡཱཔེཏི རཏྟི’’ནྟིཨཱདིནཱ, ‘‘ཨཡཾ ཀུམཱརོ ནགརསྶིམསྶ ཨགྒཀུལིཀོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏིཨཱདིནཱ ཙ ཝུཏྟཔྤཀཱརནྟི ཨཏྠོ. ཨིདྡྷིནྟི དེཝིདྡྷིཾ, དིབྦསམྤཏྟིནྟི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

ཨིདཱནི ཏེཧི ཨུཔཱསཀེཧི པུཊྛོ བྷགཝཱ ཡཐཱ ཏདཱ བྱཱཀཱསི, ཏཾ དསྶེནྟཱ སངྒཱིཏིཀཱརཱ –

༤༦༠.

‘‘བུདྡྷཔམུཁསྶ ¶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ, པཱུཛཾ ཨཀཱསི ཛནཏཱ ཨུལཱ༹རཾ;

ཏཏྲསྶ ཙིཏྟསྶཧུ ཨཉྙཐཏྟཾ, ཝཱཙཾ ཨབྷཱསི ཕརུསཾ ཨསབྦྷཾ.

༤༦༡.

‘‘སོ ཏཾ ཝིཏཀྐཾ པཝིནོདཡིཏྭཱ, པཱིཏིཾ པསཱདཾ པཊིལདྡྷཱ པཙྪཱ;

ཏཐཱགཏཾ ¶ ཛེཏཝནེ ཝསནྟཾ, ཡཱགུཡཱ ཨུཔཊྛཱསི སཏྟརཏྟཾ.

༤༦༢.

‘‘ཏསྶ ཝཏཾ ཏཾ པན བྲཧྨཙརིཡཾ, ཏསྶ སུཙིཎྞསྶ ཨཡཾ ཝིཔཱཀོ;

ཨེཏཱདིསཾ བྱསནཾ པཱཔུཎིཏྭཱ, ཏཾ ཏཱདིསཾ པཙྩནུབྷོསྶཏིདྡྷིཾ.

༤༦༣.

‘‘ཋཏྭཱན སོ ཝསྶསཏཾ ཨིདྷེཝ, སབྦེཧི ཀཱམེཧི སམངྒིབྷཱུཏོ;

ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨབྷིསམྤརཱཡཾ, སཧབྱཏཾ གཙྪཏི ཝཱསཝསྶཱ’’ཏི. –

ཙཏསྶོ གཱཐཱ ཨཝོཙུཾ.

༤༦༠. ཏཏྠ ¶ ཛནཏཱཏི ཛནསམཱུཧོ, ཨུཔཱསཀགཎོཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཏཏྲཱཏི ཏསྶཾ པཱུཛཱཡཾ. ཨསྶཱཏི ཏསྶ དཱརཀསྶ. ཙིཏྟསྶཧུ ཨཉྙཐཏྟནྟི པུརིམབྷཝསྨིཾ ཙིཏྟསྶ ཨཉྙཐཱབྷཱཝོ ཨནཱདརོ ཨགཱརཝོ ཨཔཙྩཡོ ཨཧོསི. ཨསབྦྷནྟི སཱདྷུསབྷཱཡ སཱཝེཏུཾ ཨཡུཏྟཾ ཕརུསཾ ཝཱཙཾ ཨབྷཱསི.

༤༦༡. སོཏི སོ ཨཡཾ. ཏཾ ཝིཏཀྐནྟི ཏཾ པཱཔཀཾ ཝིཏཀྐཾ. པཝིནོདཡིཏྭཱཏི མཱཏརཱ ཀཏཱཡ སཉྙཏྟིཡཱ ཝཱུཔསམེཏྭཱ. པཱིཏིཾ པསཱདཾ པཊིལདྡྷཱཏི པཱིཏིཾ པསཱདཉྩ པཊིལབྷིཏྭཱ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ. ཡཱགུཡཱ ཨུཔཊྛཱསཱིཏི ཡཱགུདཱནེན ཨུཔཊྛཧི. སཏྟརཏྟནྟི སཏྟདིཝསཾ.

༤༦༢. ཏསྶ ¶ ཝཏཾ ཏཾ པན བྲཧྨཙརིཡནྟི ཏཾ མཡཱ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟཔྤཀཱརཾ ཨཏྟནོ ཙིཏྟསྶ པསཱདནཾ དཱནཉྩ ཨིམསྶ པུགྒལསྶ ཝཏཾ ཏཾ བྲཧྨཙརིཡཉྩ, ཨཉྙཾ ཀིཉྩི ནཏྠཱིཏི ཨཏྠོ.

༤༦༣. ཋཏྭཱནཱཏི ཡཱཝ ཨཱཡུཔརིཡོསཱནཱ ཨིདྷེཝ མནུསྶལོཀེ ཋཏྭཱ. ཨབྷིསམྤརཱཡནྟི པུནབྦྷཝེ. སཧབྱཏཾ གཙྪཏི ཝཱསཝསྶཱཏི སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ ¶ པུཏྟབྷཱཝེན སཧབྷཱཝཾ གམིསྶཏི. ཨནཱགཏཏྠེ ཧི ཨིདཾ པཙྩུཔྤནྣཀཱལཝཙནཾ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

ཀུམཱརཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༦. སེརིཎཱིཔེཏིཝཏྠུཝཎྞནཱ

ནགྒཱ དུབྦཎྞརཱུཔཱསཱིཏི ཨིདཾ སཏྠརི ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟེ སེརིཎཱིཔེཏིཾ ཨཱརབྦྷ ཝུཏྟཾ. ཀུརུརཊྛེ ཀིར ཧཏྠིནིཔུརེ སེརིཎཱི ནཱམ ཨེཀཱ རཱུཔཱུཔཛཱིཝིནཱི ཨཧོསི. ཏཏྠ ཙ ཨུཔོསཐཀརཎཏྠཱཡ ཏཏོ ཏཏོ བྷིཀྑཱུ སནྣིཔཏིཾསུ. པུན མཧཱབྷིཀྑུསནྣིཔཱཏོ ཨཧོསི. ཏཾ དིསྭཱ མནུསྶཱ ཏིལཏཎྜུལཱདིཾ སཔྤིནཝནཱིཏམདྷུཨཱདིཉྩ བཧུཾ དཱནཱུཔཀརཎཾ སཛྫེཏྭཱ མཧཱདཱནཾ པཝཏྟེསུཾ. ཏེན ཙ སམཡེན སཱ གཎིཀཱ ཨསྶདྡྷཱ ཨཔྤསནྣཱ མཙྪེརམལཔརིཡུཊྛིཏཙིཏྟཱ ཏེཧི མནུསྶེཧི ‘‘ཨེཧི ཏཱཝ ཨིདཾ དཱནཾ ཨནུམོདཱཧཱི’’ཏི ཨུསྶཱཧིཏཱཔི ‘‘ཀིཾ ཏེན མུཎྜཀཱནཾ སམཎཱནཾ དིནྣེནཱ’’ཏི ཨཔྤསཱདམེཝ ནེསཾ སམྤཝེདེསི, ཀུཏོ ཨཔྤམཏྟཀསྶ པརིཙྩཱགོ.

སཱ ཨཔརེན སམཡེན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཨཉྙཏརསྶ པཙྩནྟནགརསྶ པརིཁཱཔིཊྛེ པེཏཱི ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. ཨཐ ཧཏྠིནིཔུརཝཱསཱི ཨཉྙཏརོ ཨུཔཱསཀོ ཝཎིཛྫཱཡ ཏཾ ནགརཾ གནྟྭཱ རཏྟིཡཱ པཙྩཱུསསམཡེ ¶ པརིཁཱཔིཊྛཾ གཏོ ཏཱདིསེན པཡོཛནེན. སཱ ཏཏྠ ཏཾ དིསྭཱ སཉྫཱནིཏྭཱ ནགྒཱ ཨཊྛིཏྟཙམཏྟཱཝསེསསརཱིརཱ ཨཏིཝིཡ བཱིབྷཙྪདསྶནཱ ཨཝིདཱུརེ ཋཏྭཱ ཨཏྟཱནཾ དསྶེསི. སོ ཏཾ དིསྭཱ –

༤༦༤.

‘‘ནགྒཱ ¶ དུབྦཎྞརཱུཔཱསི, ཀིསཱ དྷམནིསནྠཏཱ;

ཨུཔྥཱསུལིཀེ ཀིསིཀེ, ཀཱ ནུ ཏྭཾ ཨིདྷ ཏིཊྛསཱི’’ཏི. –

གཱཐཱཡ པུཙྪི. སཱཔིསྶ –

༤༦༥.

‘‘ཨཧཾ བྷདནྟེ པེཏཱིམྷི, དུགྒཏཱ ཡམལོཀིཀཱ;

པཱཔཀམྨཾ ཀརིཏྭཱན, པེཏལོཀཾ ཨིཏོ གཏཱ’’ཏི. –

གཱཐཱཡ ཨཏྟཱནཾ པཀཱསེསི. པུན ཏེན –

༤༦༦.

‘‘ཀིཾ ནུ ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ, མནསཱ དུཀྐཊཾ ཀཏཾ;

ཀིསྶཀམྨཝིཔཱཀེན, པེཏལོཀཾ ཨིཏོ གཏཱ’’ཏི. –

གཱཐཱཡ ཀཏཀམྨཾ པུཙྪིཏཱ –

༤༦༧.

‘‘ཨནཱཝཊེསུ ¶ ཏིཏྠེསུ, ཝིཙིནིཾ ཨཌྜྷམཱསཀཾ;

སནྟེསུ དེཡྻདྷམྨེསུ, དཱིཔཾ ནཱཀཱསིམཏྟནོ.

༤༦༨.

‘‘ནདིཾ ཨུཔེམི ཏསིཏཱ, རིཏྟཀཱ པརིཝཏྟཏི;

ཚཱཡཾ ཨུཔེམི ཨུཎྷེསུ, ཨཱཏཔོ པརིཝཏྟཏི.

༤༦༩.

‘‘ཨགྒིཝཎྞོ ཙ མེ ཝཱཏོ, ཌཧནྟོ ཨུཔཝཱཡཏི;

ཨེཏཉྩ བྷནྟེ ཨརཧཱམི, ཨཉྙཉྩ པཱཔཀཾ ཏཏོ.

༤༧༠.

‘‘གནྟྭཱན ¶ ཧཏྠིནིཾ པུརཾ, ཝཛྫེསི མཡ྄ཧ མཱཏརཾ;

‘དྷཱིཏཱ ཙ ཏེ མཡཱ དིཊྛཱ, དུགྒཏཱ ཡམལོཀིཀཱ;

པཱཔཀམྨཾ ཀརིཏྭཱན, པེཏལོཀཾ ཨིཏོ གཏཱ’.

༤༧༡.

‘‘ཨཏྠི མེ ཨེཏྠ ནིཀྑིཏྟཾ, ཨནཀྑཱཏཉྩ ཏཾ མཡཱ;

ཙཏྟཱརི སཏསཧསྶཱནི, པལླངྐསྶ ཙ ཧེཊྛཏོ.

༤༧༢.

‘‘ཏཏོ མེ དཱནཾ དདཏུ, ཏསྶཱ ཙ ཧོཏུ ཛཱིཝིཀཱ;

དཱནཾ དཏྭཱ ཙ མེ མཱཏཱ, དཀྑིཎཾ ཨནུདིཙྪཏུ;

ཏདཱཧཾ སུཁིཏཱ ཧེསྶཾ, སབྦཀཱམསམིདྡྷིནཱི’’ཏི. –

ཨིམཱཧི ¶ ཚཧི གཱཐཱཧི ཨཏྟནཱ ཀཏཀམྨཉྩེཝ པུན ཏེན ཨཏྟནོ ཀཱཏབྦཾ ཨཏྠཉྩ ཨཱཙིཀྑི.

༤༦༧. ཏཏྠ ཨནཱཝཊེསུ ཏིཏྠེསཱུཏི ཀེནཙི ཨནིཝཱརིཏེསུ ནདཱིཏལཱ༹ཀཱདཱིནཾ ཏིཏྠཔདེསེསུ, ཡཏྠ མནུསྶཱ ནྷཱཡནྟི, ཨུདཀཀིཙྩཾ ཀརོནྟི, ཏཱདིསེསུ ཋཱནེསུ. ཝིཙིནིཾ ཨཌྜྷམཱསཀནྟི ‘‘མནུསྶེཧི ཋཔེཏྭཱ ཝིསྶརིཏཾ ཨཔིནཱམེཏྠ ཀིཉྩི ལབྷེཡྻ’’ནྟི ལོབྷཱབྷིབྷཱུཏཱ ཨཌྜྷམཱསཀམཏྟམྤི ཝིཙིནིཾ གཝེསིཾ. ཨཐ ཝཱ ཨནཱཝཊེསུ ཏིཏྠེསཱུཏི ཨུཔསངྐམནེན ཀེནཙི ཨནིཝཱརིཏེསུ སཏྟཱནཾ པཡོགཱསཡསུདྡྷིཡཱ ཀཱརཎབྷཱཝེན ཏིཏྠབྷཱུཏེསུ སམཎབྲཱཧྨཎེསུ ཝིཛྫམཱནེསུ. ཝིཙིནིཾ ཨཌྜྷམཱསཀནྟི མཙྪེརམལཔརིཡུཊྛིཏཙིཏྟཱ ཀསྶཙི ཀིཉྩི ཨདེནྟཱི ཨཌྜྷམཱསཀམྤི ཝིསེསེན ཙིནིཾ, ན སཉྩིནིཾ པུཉྙཾ. ཏེནཱཧ ‘‘སནྟེསུ དེཡྻདྷམྨེསུ, དཱིཔཾ ནཱཀཱསིམཏྟནོ’’ཏི.

༤༦༨. ཏསིཏཱཏི པིཔཱསིཏཱ. རིཏྟཀཱཏི ཀཱཀཔེཡྻཱ སནྡམཱནཱཔི ནདཱི མམ པཱཔཀམྨེན ཨུདཀེན རིཏྟཱ ཏུཙྪཱ ཝཱལིཀམཏྟཱ ¶ ཧུཏྭཱ པརིཝཏྟཏི. ཨུཎྷེསཱུཏི ཨུཎྷསམཡེསུ. ཨཱཏཔོ པརིཝཏྟཏཱིཏི ཚཱཡཱཊྛཱནཾ མཡི ཨུཔགཏཱཡ ཨཱཏཔོ སམྤཛྫཏི.

༤༦༩-༧༠. ཨགྒིཝཎྞོཏི སམྥསྶེན ཨགྒིསདིསོ. ཏེན ཝུཏྟཾ ‘‘ཌཧནྟོ ཨུཔཝཱཡཏཱི’’ཏི. ཨེཏཉྩ, བྷནྟེ, ཨརཧཱམཱིཏི, བྷནྟེཏི ཏཾ ཨུཔཱསཀཾ གརུཀཱརེན ཝདཏི. བྷནྟེ, ཨེཏཉྩ ཡཐཱཝུཏྟཾ པིཔཱསཱདིདུཀྑཾ, ཨཉྙཉྩ ཏཏོ པཱཔཀཾ དཱརུཎཾ དུཀྑཾ ཨནུབྷཝིཏུཾ ཨརཧཱམི ཏཛྫསྶ ¶ པཱཔསྶ ཀཏཏྟཱཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཝཛྫེསཱིཏི ཝདེཡྻཱསི.

༤༧༡-༧༢. ཨེཏྠ ནིཀྑིཏྟཾ, ཨནཀྑཱཏནྟི ‘‘ཨེཏྟཀཾ ཨེཏྠ ནིཀྑིཏྟ’’ནྟི ཨནཱཙིཀྑིཏཾ. ཨིདཱནི ཏསྶ པརིམཱཎཾ ཋཔིཏཊྛཱནཉྩ དསྶེནྟཱི ‘‘ཙཏྟཱརི སཏསཧསྶཱནི, པལླངྐསྶ ཙ ཧེཊྛཏོ’’ཏི ཨཱཧ. ཏཏྠ པལླངྐསྶཱཏི པུབྦེ ཨཏྟནོ སཡནཔལླངྐསྶ. ཏཏོཏི ནིཧིཏདྷནཏོ ཨེཀདེསཾ གཧེཏྭཱ མམཾ ཨུདྡིསྶ དཱནཾ དེཏུ. ཏསྶཱཏི མཡ྄ཧཾ མཱཏུཡཱ.

ཨེཝཾ ¶ ཏཱཡ པེཏིཡཱ ཝུཏྟེ སོ ཨུཔཱསཀོ ཏསྶཱ ཝཙནཾ སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ཏཏྠ ཨཏྟནོ ཀརཎཱིཡཾ ཏཱིརེཏྭཱ ཧཏྠིནིཔུརཾ གནྟྭཱ ཏསྶཱ མཱཏུཡཱ ཏམཏྠཾ ཨཱརོཙེསི. ཏམཏྠཾ དསྶེཏུཾ –

༤༧༣.

སཱདྷཱུཏི སོ པཊིསྶུཏྭཱ, གནྟྭཱན ཧཏྠིནིཾ པུརཾ;

ཨཝོཙ ཏསྶཱ མཱཏརཾ –

‘‘དྷཱིཏཱ ཙ ཏེ མཡཱ དིཊྛཱ, དུགྒཏཱ ཡམལོཀིཀཱ;

པཱཔཀམྨཾ ཀརིཏྭཱན, པེཏལོཀཾ ཨིཏོ གཏཱ.

༤༧༤.

‘‘སཱ མཾ ཏཏྠ སམཱདཔེསི, ཝཛྫེསི མཡ྄ཧ མཱཏརཾ;

‘དྷཱིཏཱ ཙ ཏེ མཡཱ དིཊྛཱ, དུགྒཏཱ ཡམལོཀིཀཱ;

པཱཔཀམྨཾ ཀརིཏྭཱན, པེཏལོཀཾ ཨིཏོ གཏཱ.

༤༧༥.

‘‘‘ཨཏྠི ཙ མེ ཨེཏྠ ནིཀྑིཏྟཾ, ཨནཀྑཱཏཉྩ ཏཾ མཡཱ;

ཙཏྟཱརི སཏསཧསྶཱནི, པལླངྐསྶ ཙ ཧེཊྛཏོ.

༤༧༦.

‘‘‘ཏཏོ ¶ མེ དཱནཾ དདཏུ, ཏསྶཱ ཙ ཧོཏུ ཛཱིཝིཀཱ;

དཱནཾ དཏྭཱ ཙ མེ མཱཏཱ, དཀྑིཎཾ ཨནུདིཙྪཏུ;

ཏདཱཧཾ སུཁིཏཱ ཧེསྶཾ, སབྦཀཱམསམིདྡྷིནཱི’.

༤༧༧.

‘‘ཏཏོ ཧི སཱ དཱནམདཱ, ཏསྶཱ དཀྑིཎམཱདིསཱི;

པེཏཱི ཙ སུཁིཏཱ ཨཱསི, ཏསྶཱ ཙཱསི སུཛཱིཝིཀཱ’’ཏི. –

སངྒཱིཏིཀཱརཱ ¶ ཨཱཧཾསུ. ཏཱ སུཝིཉྙེཡྻཱཝ.

ཏཾ སུཏྭཱ ཏསྶཱ མཱཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ དཱནཾ དཏྭཱ ཏསྶཱ ཨཱདིསི. ཏེན སཱ པཊིལདྡྷཱུཔཀརཎསམྤཏྟིཡཾ ཋིཏཱ མཱཏུ ཨཏྟཱནཾ དསྶེཏྭཱ ཏཾ ཀཱརཎཾ ཨཱཙིཀྑི, མཱཏཱ བྷིཀྑཱུནཾ ཨཱརོཙེསི, བྷིཀྑཱུ ཏཾ པཝཏྟིཾ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསུཾ. བྷགཝཱ ཏམཏྠཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ སམྤཏྟཔརིསཱཡ དྷམྨཾ དེསེསི. སཱ དེསནཱ མཧཱཛནསྶ སཱཏྠིཀཱ ཨཧོསཱིཏི.

སེརིཎཱིཔེཏིཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༧. མིགལུདྡཀཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

ནརནཱརིཔུརཀྑཏོ ¶ ཡུཝཱཏི ཨིདཾ བྷགཝཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཝིཧརནྟེ མིགལུདྡཀཔེཏཾ ཨཱརབྦྷ ཝུཏྟཾ. རཱཛགཧེ ཀིར ཨཉྙཏརོ ལུདྡཀོ རཏྟིནྡིཝཾ མིགེ ཝདྷིཏྭཱ ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེསི. ཏསྶེཀོ ཨུཔཱསཀོ མིཏྟོ ཨཧོསི, སོ ཏཾ སབྦཀཱལཾ པཱཔཏོ ནིཝཏྟེཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ ‘‘ཨེཧི, སམྨ, རཏྟིཡཾ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ ཝིརམཱཧཱི’’ཏི རཏྟིཡཾ པུཉྙེ སམཱདཔེསི. སོ རཏྟིཡཾ ཝིརམིཏྭཱ དིཝཱ ཨེཝ པཱཎཱཏིཔཱཏཾ ཀརོཏི.

སོ ཨཔརེན སམཡེན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ རཱཛགཧསམཱིཔེ ཝེམཱནིཀཔེཏོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟོ, དིཝསབྷཱགཾ མཧཱདུཀྑཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ རཏྟིཡཾ པཉྩཧི ཀཱམགུཎེཧི སམཔྤིཏཱ སམངྒཱིབྷཱུཏོ པརིཙཱརེསི. ཏཾ དིསྭཱ ཨཱཡསྨཱ ནཱརདོ –

༤༧༨.

‘‘ནརནཱརིཔུརཀྑཏོ ¶ ཡུཝཱ, རཛནཱིཡེཧི ཀཱམགུཎེཧི སོབྷསི;

དིཝསཾ ཨནུབྷོསི ཀཱརཎཾ, ཀིམཀཱསི པུརིམཱཡ ཛཱཏིཡཱ’’ཏི. –

ཨིམཱཡ གཱཐཱཡ པཊིཔུཙྪི. ཏཏྠ ནརནཱརིཔུརཀྑཏོཏི པརིཙཱརཀབྷཱུཏེཧི དེཝཔུཏྟེཧི དེཝདྷཱིཏཱཧི ཙ པུརཀྑཏོ པཡིརུཔཱསིཏོ. ཡུཝཱཏི ཏརུཎོ. རཛནཱིཡེཧཱིཏི ཀམནཱིཡེཧི རཱགུཔྤཏྟིཧེཏུབྷཱུཏེཧི. ཀཱམགུཎེཧཱིཏི ཀཱམཀོཊྛཱསེཧི. སོབྷསཱིཏི སམངྒིབྷཱཝེན ཝིརོཙསི རཏྟིཡནྟི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཏེནཱཧ ‘‘དིཝསཾ ཨནུབྷོསི ཀཱརཎ’’ནྟི, དིཝསབྷཱགེ པན ནཱནཔྤཀཱརཾ ཀཱརཎཾ གྷཱཏནཾ པཙྩནུབྷཝསི. རཛནཱིཏི ཝཱ རཏྟཱིསུ. ཡེཧཱིཏི ནིཔཱཏམཏྟཾ. ཀིམཀཱསི པུརིམཱཡ ཛཱཏིཡཱཏི ཨེཝཾ སུཁདུཀྑསཾཝཏྟནིཡཾ ཀིཾ ནཱམ ཀམྨཾ ཨིཏོ པུརིམཱཡ ཛཱཏིཡཱ ཏྭཾ ཨཀཏྠ, ཏཾ ཀཐེཧཱིཏི ཨཏྠོ ¶ .

ཏཾ སུཏྭཱ པེཏོ ཐེརསྶ ཨཏྟནཱ ཀཏཀམྨཾ ཨཱཙིཀྑནྟོ –

༤༧༩.

‘‘ཨཧཾ རཱཛགཧེ རམྨེ, རམཎཱིཡེ གིརིབྦཛེ;

མིགལུདྡོ པུརེ ཨཱསིཾ, ལོཧིཏཔཱཎི དཱརུཎོ.

༤༨༠.

‘‘ཨཝིརོདྷཀརེསུ ¶ པཱཎིསུ, པུཐུསཏྟེསུ པདུཊྛམཱནསོ;

ཝིཙརིཾ ཨཏིདཱརུཎོ སདཱ, པརཧིཾསཱཡ རཏོ ཨསཉྙཏོ.

༤༨༡.

‘‘ཏསྶ མེ སཧཱཡོ སུཧདཡོ, སདྡྷོ ཨཱསི ཨུཔཱསཀོ;

སོཔི མཾ ཨནུཀམྤནྟོ, ནིཝཱརེསི པུནཔྤུནཾ.

༤༨༢.

‘‘‘མཱཀཱསི པཱཔཀཾ ཀམྨཾ, མཱ ཏཱཏ དུགྒཏིཾ ཨགཱ;

སཙེ ཨིཙྪསི པེཙྩ སུཁཾ, ཝིརམ པཱཎཝདྷཱ ཨསཾཡམཱ.

༤༨༣.

‘‘ཏསྶཱཧཾ ཝཙནཾ སུཏྭཱ, སུཁཀཱམསྶ ཧིཏཱནུཀམྤིནོ;

ནཱཀཱསིཾ སཀལཱནུསཱསནིཾ, ཙིརཔཱཔཱབྷིརཏོ ཨབུདྡྷིམཱ.

༤༨༤.

‘‘སོ མཾ པུན བྷཱུརིསུམེདྷསོ, ཨནུཀམྤཱཡ སཾཡམེ ནིཝེསཡི;

སཙེ དིཝཱ ཧནསི པཱཎིནོ, ཨཐ ཏེ རཏྟིཾ བྷཝཏུ སཾཡམོ.

༤༨༥.

‘‘སྭཱཧཾ ¶ དིཝཱ ཧནིཏྭཱ པཱཎིནོ, ཝིརཏོ རཏྟིམཧོསི སཉྙཏོ;

རཏྟཱཧཾ པརིཙཱརེམི, དིཝཱ ཁཛྫཱམི དུགྒཏོ.

༤༨༦.

‘‘ཏསྶ ཀམྨསྶ ཀུསལསྶ, ཨནུབྷོམི རཏྟིཾ ཨམཱནུསིཾ;

དིཝཱ པཊིཧཏཱཝ ཀུཀྐུརཱ, ཨུཔདྷཱཝནྟི སམནྟཱ ཁཱདིཏུཾ.

༤༨༧.

‘‘ཡེ ¶ ཙ ཏེ སཏཏཱནུཡོགིནོ, དྷུཝཾ པཡུཏྟཱ སུགཏསྶ སཱསནེ;

མཉྙཱམི ཏེ ཨམཏམེཝ ཀེཝལཾ, ཨདྷིགཙྪནྟི པདཾ ཨསངྑཏ’’ནྟི. –

ཨིམཱ གཱཐཱ ཨབྷཱསི.

༤༧༩-༨༠. ཏཏྠ ¶ ལུདྡོཏི དཱརུཎོ. ལོཧིཏཔཱཎཱིཏི ཨབྷིཎྷཾ པཱཎགྷཱཏེན ལོཧིཏམཀྑིཏཔཱཎཱི. དཱརུཎོཏི ཁརོ, སཏྟཱནཾ ཧིཾསནཀོཏི ཨཏྠོ. ཨཝིརོདྷཀརེསཱུཏི ཀེནཙི ཝིརོདྷཾ ཨཀརོནྟེསུ མིགསཀུཎཱདཱིསུ.

༤༨༢-༨༣. ཨསཾཡམཱཏི ཨསཾཝརཱ དུསྶཱིལྱཱ. སཀལཱནུསཱསནིནྟི སབྦཾ ཨནུསཱསནིཾ, སབྦཀཱལཾ པཱཎཱཏིཔཱཏཏོ པཊིཝིརཏིནྟི ཨཏྠོ. ཙིརཔཱཔཱབྷིརཏོཏི ཙིརཀཱལཾ པཱཔེ ཨབྷིརཏོ.

༤༨༤. སཾཡམེཏི སུཙརིཏེ. ནིཝེསཡཱིཧི ནིཝེསེསི. སཙེ དིཝཱ ཧནསི པཱཎིནོ, ཨཐ ཏེ རཏྟིཾ བྷཝཏུ སཾཡམོཏི ནིཝེསིཏཱཀཱརདསྶནཾ. སོ ཀིར སལླཔཱསསཛྫནཱདིནཱ རཏྟིཡམྤི པཱཎཝདྷཾ ཨནུཡུཏྟོ ཨཧོསི.

༤༨༥. དིཝཱ ཁཛྫཱམི དུགྒཏོཏི ཨིདཱནི དུགྒཏིཾ གཏོ མཧཱདུཀྑཔྤཏྟོ དིཝསབྷཱགེ ཁཱདིཡཱམི. ཏསྶ ཀིར དིཝཱ སུནཁེཧི མིགཱནཾ ཁཱདཱཔིཏཏྟཱ ཀམྨསརིཀྑཀཾ ཕལཾ ཧོཏི, དིཝསབྷཱགེ མཧནྟཱ སུནཁཱ ཨུཔདྷཱཝིཏྭཱ ཨཊྛིསངྒྷཱཏམཏྟཱཝསེསཾ སརཱིརཾ ཀརོནྟི. རཏྟིཡཱ པན ཨུཔགཏཱཡ ཏཾ པཱཀཏིཀམེཝ ཧོཏི, དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝཏི. ཏེན ཝུཏྟཾ –

༤༨༦.

‘‘ཏསྶ ¶ ཀམྨསྶ ཀུསལསྶ, ཨནུབྷོམི རཏྟིཾ ཨམཱནུསིཾ;

དིཝཱ པཊིཧཏཱཝ ཀུཀྐུརཱ, ཨུཔདྷཱཝནྟི སམནྟཱ ཁཱདིཏུ’’ནྟི.

ཏཏྠ པཊིཧཏཱཏི པཊིཧཏཙིཏྟཱ བདྡྷཱགྷཱཏཱ ཝིཡ ཧུཏྭཱ. སམནྟཱ ཁཱདིཏུནྟི མམ སརཱིརཾ སམནྟཏོ ཁཱདིཏུཾ ཨུཔདྷཱཝནྟི. ཨིདཉྩ ནེསཾ ཨཏིཝིཡ ཨཏྟནོ བྷཡཱཝཧཾ ཨུཔགམནཀཱལཾ གཧེཏྭཱ ཝུཏྟཾ. ཏེ པན ཨུཔདྷཱཝིཏྭཱ ཨཊྛིམཏྟཱཝསེསཾ སརཱིརཾ ཀཏྭཱ གཙྪནྟི.

༤༨༧. ཡེ ཙ ཏེ སཏཏཱནུཡོགིནོཏི ཨོསཱནགཱཐཱཡ ཨཡཾ སངྑེཔཏྠོ – ཨཧམྤི ནཱམ རཏྟིཡཾ ¶ པཱཎཝདྷམཏྟཏོ ཝིརཏོ ཨེཝརཱུཔཾ སམྤཏྟིཾ ¶ ཨནུབྷཝཱམི. ཡེ པན ཏེ པུརིསཱ སུགཏསྶ བུདྡྷསྶ བྷགཝཏོ སཱསནེ ཨདྷིསཱིལཱདིཀེ དྷུཝཾ པཡུཏྟཱ དལ༹ྷཾ པཡུཏྟཱ སཏཏཾ སབྦཀཱལཾ ཨནུཡོགཝནྟཱ, ཏེ པུཉྙཝནྟོ ཀེཝལཾ ལོཀིཡསུཁེན ཨསམྨིསྶཾ ‘‘ཨསངྑཏཾ པད’’ནྟི ལདྡྷནཱམཾ ཨམཏམེཝ ཨདྷིགཙྪནྟི མཉྙེ, ནཏྠི ཏེསཾ ཏདདྷིགམེ ཀོཙི ཝིབནྡྷོཏི.

ཨེཝཾ ཏེན པེཏེན ཝུཏྟེ ཐེརོ ཏཾ པཝཏྟིཾ སཏྠུ ཨཱརོཙེསི. སཏྠཱ ཏམཏྠཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ སམྤཏྟཔརིསཱཡ དྷམྨཾ དེསེསི. སབྦམྤི ཝུཏྟནཡམེཝ.

མིགལུདྡཀཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༨. དུཏིཡམིགལུདྡཀཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

ཀཱུཊཱགཱརེ ཙ པཱསཱདེཏི ཨིདཾ བྷགཝཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཝིཧརནྟེ ཨཔརཾ མིགལུདྡཀཔེཏཾ ཨཱརབྦྷ ཝུཏྟཾ. རཱཛགཧེ ཀིར ཨཉྙཏརོ མཱགཝིཀོ མཱཎཝོ ཝིབྷཝསམྤནྣོཔི སམཱནོ བྷོགསུཁཾ པཧཱཡ རཏྟིནྡིཝཾ མིགེ ཧནནྟོ ཝིཙརཏི. ཏསྶ སཧཱཡབྷཱུཏོ ཨེཀོ ཨུཔཱསཀོ ཨནུདྡཡཾ པཊིཙྩ – ‘‘སཱདྷུ, སམྨ, པཱཎཱཏིཔཱཏཏོ ཝིརམཱཧི, མཱ ཏེ ཨཧོསི དཱིགྷརཏྟཾ ཨཧིཏཱཡ དུཀྑཱཡཱ’’ཏི ཨོཝཱདཾ ཨདཱསི. སོ ¶ ཏཾ ཨནཱདིཡི. ཨཐ སོ ཨུཔཱསཀོ ཨཉྙཏརཾ ཨཏྟནོ མནོབྷཱཝནཱིཡཾ ཁཱིཎཱསཝཏྠེརཾ ཡཱཙི – ‘‘སཱདྷུ, བྷནྟེ, ཨསུཀཔུརིསསྶ ཏཐཱ དྷམྨཾ དེསེཐ, ཡཐཱ སོ པཱཎཱཏིཔཱཏཏོ ཝིརམེཡྻཱ’’ཏི.

ཨཐེཀདིཝསཾ སོ ཐེརོ རཱཛགཧེ པིཎྜཱཡ ཙརནྟོ ཏསྶ གེཧདྭཱརེ ཨཊྛཱསི. ཏཾ དིསྭཱ སོ མཱགཝིཀོ སཉྫཱཏབཧུམཱནོ པཙྩུགྒནྟྭཱ གེཧཾ པཝེསེཏྭཱ ཨཱསནཾ པཉྙཱཔེཏྭཱ ཨདཱསི. ནིསཱིདི ཐེརོ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ, སོཔི ཐེརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ནིསཱིདི. ཏསྶ ཐེརོ པཱཎཱཏིཔཱཏེ ཨཱདཱིནཝཾ, ཏཏོ ཝིརཏིཡཱ ཨཱནིསཾསཉྩ པཀཱསེསི. སོ ཏཾ སུཏྭཱཔི ཏཏོ ཝིརམིཏུཾ ན ཨིཙྪི. ཨཐ ནཾ ཐེརོ ཨཱཧ – ‘‘སཙེ, ཏྭཾ ཨཱཝུསོ, སབྦེན སབྦཾ ཝིརམིཏུཾ ན སཀྐོསི, རཏྟིམྤི ཏཱཝ ཝིརམསྶཱུ’’ཏི, སོ ‘‘སཱདྷུ, བྷནྟེ, ཝིརམཱམི རཏྟི’’ནྟི ཏཏོ ཝིརམི. སེསཾ ཨནནྟརཝཏྠུསདིསཾ. གཱཐཱསུ པན –

༤༨༨.

‘‘ཀཱུཊཱགཱརེ ¶ ཙ པཱསཱདེ, པལླངྐེ གོནཀཏྠཏེ;

པཉྩངྒིཀེན ཏུརིཡེན, རམསི སུཔྤཝཱདིཏེ.

༤༨༩.

‘‘ཏཏོ ¶ རཏྱཱ ཝིཝསཱནེ, སཱུརིཡུགྒམནཾ པཏི;

ཨཔཝིདྡྷོ སུསཱནསྨིཾ, བཧུདུཀྑཾ ནིགཙྪསི.

༤༩༠.

‘‘ཀིཾ ནུ ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ, མནསཱ དུཀྐཊཾ ཀཏཾ;

ཀིསྶཀམྨཝིཔཱཀེན, ཨིདཾ དུཀྑཾ ནིགཙྪསཱི’’ཏི. –

ཏཱིཧི གཱཐཱཧི ནཱརདཏྠེརོ ནཾ པཊིཔུཙྪི. ཨཐསྶ པེཏོ –

༤༩༡.

‘‘ཨཧཾ རཱཛགཧེ རམྨེ, རམཎཱིཡེ གིརིབྦཛེ;

མིགལུདྡོ པུརེ ཨཱསིཾ, ལུདྡོ ཙཱསིམསཉྙཏོ.

༤༩༢.

‘‘ཏསྶ མེ སཧཱཡོ སུཧདཡོ, སདྡྷོ ཨཱསི ཨུཔཱསཀོ;

ཏསྶ ¶ ཀུལཱུཔཀོ བྷིཀྑུ, ཨཱསི གོཏམསཱཝཀོ;

སོཔི མཾ ཨནུཀམྤནྟོ, ནིཝཱརེསི པུནཔྤུནཾ.

༤༩༣.

‘‘‘མཱཀཱསི པཱཔཀཾ ཀམྨཾ, མཱ ཏཱཏ དུགྒཏིཾ ཨགཱ;

སཙེ ཨིཙྪསི པེཙྩ སུཁཾ, ཝིརམ པཱཎཝདྷཱ ཨསཾཡམཱ’.

༤༩༤.

‘‘ཏསྶཱཧཾ ཝཙནཾ སུཏྭཱ, སུཁཀཱམསྶ ཧིཏཱནུཀམྤིནོ;

ནཱཀཱསིཾ སཀལཱནུསཱསནིཾ, ཙིརཔཱཔཱབྷིརཏོ ཨབུདྡྷིམཱ.

༤༩༥.

‘‘སོ མཾ པུན བྷཱུརིསུམེདྷསོ, ཨནུཀམྤཱཡ སཾཡམེ ནིཝེསཡི;

‘སཙེ དིཝཱ ཧནསི པཱཎིནོ, ཨཐ ཏེ རཏྟིཾ བྷཝཏུ སཾཡམོ’.

༤༩༦.

‘‘སྭཱཧཾ དིཝཱ ཧནིཏྭཱ པཱཎིནོ, ཝིརཏོ རཏྟིམཧོསི སཉྙཏོ;

རཏྟཱཧཾ པརིཙཱརེམི, དིཝཱ ཁཛྫཱམི དུགྒཏོ.

༤༩༧.

‘‘ཏསྶ ¶ ཀམྨསྶ ཀུསལསྶ, ཨནུབྷོམི རཏྟིཾ ཨམཱནུསིཾ;

དིཝཱ པཊིཧཏཱཝ ཀུཀྐུརཱ, ཨུཔདྷཱཝནྟི སམནྟཱ ཁཱདིཏུཾ.

༤༩༨.

‘‘ཡེ ¶ ཙ ཏེ སཏཏཱནུཡོགིནོ, དྷུཝཾ པཡུཏྟཱ སུགཏསྶ སཱསནེ;

མཉྙཱམི ཏེ ཨམཏམེཝ ཀེཝལཾ, ཨདྷིགཙྪནྟི པདཾ ཨསངྑཏ’’ནྟི. –

ཏམཏྠཾ ཨཱཙིཀྑི. ཏཱསཾ ཨཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡོཝ.

དུཏིཡམིགལུདྡཀཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༩. ཀཱུཊཝིནིཙྪཡིཀཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

མཱལཱི ཀིརིཊཱི ཀཱཡཱུརཱིཏི ཨིདཾ སཏྠརི ཝེལུ༹ཝནེ ཝིཧརནྟེ ཀཱུཊཝིནིཙྪཡིཀཔེཏཾ ཨཱརབྦྷ ཝུཏྟཾ. ཏདཱ བིམྦིསཱརོ རཱཛཱ མཱསསྶ ཚསུ དིཝསེསུ ཨུཔོསཐཾ ཨུཔཝསཏི, ཏཾ ཨནུཝཏྟནྟཱ བཧཱུ མནུསྶཱ ཨུཔོསཐཾ ཨུཔཝསནྟི. རཱཛཱ ཨཏྟནོ སནྟིཀཾ ཨཱགཏཱགཏེ མནུསྶེ པུཙྪཏི – ‘‘ཀིཾ ཏུམྷེཧི ཨུཔོསཐོ ཨུཔཝུཏྠོ, ཨུདཱཧུ ན ཨུཔཝུཏྠོ’’ཏི? ཏཏྲེཀོ ཨདྷིཀརཎེ ནིཡུཏྟཀཔུརིསོ པིསུཎཝཱཙོ ནེཀཏིཀོ ལཉྫགཱཧཀོ ‘‘ན ཨུཔཝུཏྠོམྷཱི’’ཏི ཝཏྟུཾ ཨསཧནྟོ ‘‘ཨུཔཝུཏྠོམྷི, དེཝཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཨཐ ནཾ རཱཛསམཱིཔཏོ ནིཀྑནྟཾ སཧཱཡོ ཨཱཧ – ‘‘ཀིཾ, སམྨ, ཨཛྫ ཏཡཱ ཨུཔཝུཏྠོ’’ཏི? ‘‘བྷཡེནཱཧཾ, སམྨ, རཉྙོ སམྨུཁཱ ཨེཝཾ ཨཝོཙཾ, ནཱཧཾ ཨུཔོསཐིཀོ’’ཏི.

ཨཐ ནཾ སཧཱཡོ ཨཱཧ – ‘‘ཡདི ཨེཝཾ ཨུཔཌྜྷུཔོསཐོཔི ཏཱཝ ཏེ ཨཛྫ ཧོཏུ, ཨུཔོསཐངྒཱནི སམཱདིཡཱཧཱི’’ཏི. སོ ཏསྶ ཝཙནཾ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪིཏྭཱ གེཧཾ གནྟྭཱ ཨབྷུཏྭཱཝ མུཁཾ ཝིཀྑཱལེཏྭཱ ཨུཔོསཐཾ ཨདྷིཊྛཱཡ རཏྟིཡཾ ཝཱསཱུཔགཏོ རིཏྟཱསཡསམྦྷཱུཏེན ¶ བལཝཝཱཏཧེཏུཀེན སཱུལེན ཨུཔཙྪིནྣཱཡུསངྑཱརོ ཙུཏིཨནནྟརཾ པབྦཏཀུཙྪིཡཾ ཝེམཱནིཀཔེཏོ ¶ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. སོ ཧི ཨེཀརཏྟིཾ ཨུཔོསཐརཀྑཎམཏྟེན ཝིམཱནཾ པཊིལབྷི དསཀཉྙཱསཧསྶཔརིཝཱརཾ མཧཏིཉྩ དིབྦསམྤཏྟིཾ. ཀཱུཊཝིནིཙྪཡིཀཏཱཡ པན པེསུཎིཀཏཱཡ ཙ ཨཏྟནོ པིཊྛིམཾསཱནི སཡམེཝ ཨོཀྐནྟིཏྭཱ ཁཱདཏི. ཏཾ ཨཱཡསྨཱ ནཱརདོ གིཛྫཀཱུཊཏོ ཨོཏརནྟོ དིསྭཱ –

༤༩༩.

‘‘མཱལཱི ཀིརིཊཱི ཀཱཡཱུརཱི, གཏྟཱ ཏེ ཙནྡནུསྶདཱ;

པསནྣམུཁཝཎྞོསི, སཱུརིཡཝཎྞོཝ སོབྷསི.

༥༠༠.

‘‘ཨམཱནུསཱ ¶ པཱརིསཛྫཱ, ཡེ ཏེམེ པརིཙཱརཀཱ;

དས ཀཉྙཱསཧསྶཱནི, ཡཱ ཏེམཱ པརིཙཱརིཀཱ;

ཏཱ ཀམྦུཀཱཡཱུརདྷརཱ, ཀཉྩནཱཝེལ༹བྷཱུསིཏཱ.

༥༠༡.

‘‘མཧཱནུབྷཱཝོསི ཏུཝཾ, ལོམཧཾསནརཱུཔཝཱ;

པིཊྛིམཾསཱནི ཨཏྟནོ, སཱམཾ ཨུཀྐཙྩ ཁཱདསི.

༥༠༢.

‘‘ཀིཾ ནུ ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ, མནསཱ དུཀྐཊཾ ཀཏཾ;

ཀིསྶཀམྨཝིཔཱཀེན, པིཊྛིམཾསཱནི ཨཏྟནོ;

སཱམཾ ཨུཀྐཙྩ ཁཱདསཱིཏི.

༥༠༣.

‘‘ཨཏྟནོཧཾ ཨནཏྠཱཡ, ཛཱིཝལོཀེ ཨཙཱརིསཾ;

པེསུཉྙམུསཱཝཱདེན, ནིཀཏིཝཉྩནཱཡ ཙ.

༥༠༤.

‘‘ཏཏྠཱཧཾ པརིསཾ གནྟྭཱ, སཙྩཀཱལེ ཨུཔཊྛིཏེ;

ཨཏྠཾ དྷམྨཾ ནིརཱཀཏྭཱ, ཨདྷམྨམནུཝཏྟིསཾ.

༥༠༥.

‘‘ཨེཝཾ སོ ཁཱདཏཏྟཱནཾ, ཡོ ཧོཏི པིཊྛིམཾསིཀོ;

ཡཐཱཧཾ ཨཛྫ ཁཱདཱམི, པིཊྛིམཾསཱནི ཨཏྟནོ.

༥༠༦.

‘‘ཏཡིདཾ ¶ ཏཡཱ ནཱརད སཱམཾ དིཊྛཾ, ཨནུཀམྤཀཱ ཡེ ཀུསལཱ ཝདེཡྻུཾ;

མཱ པེསུཎཾ མཱ ཙ མུསཱ ཨབྷཱཎི, མཱ ཁོསི པིཊྛིམཾསིཀོ ཏུཝ’’ནྟི. –

ཐེརོ ¶ ཙཏཱུཧི གཱཐཱཧི པུཙྪི, སོཔི ཏསྶ ཙཏཱུཧི གཱཐཱཧི ཨེཏམཏྠཾ ཝིསྶཛྫེསི.

༤༩༩. ཏཏྠ མཱལཱིཏི མཱལདྷཱརཱི, དིབྦཔུཔྥེཧི པཊིམཎྜིཏོཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཀིརིཊཱིཏི ཝེཋིཏསཱིསོ. ཀཱཡཱུརཱིཏི ཀེཡཱུརཝཱ, བཱཧཱལངྐཱརཔཊིམཎྜིཏོཏི ཨཏྠོ. གཏྟཱཏི སརཱིརཱཝཡཝཱ. ཙནྡནུསྶདཱཏི ཙནྡནསཱརཱནུལིཏྟཱ. སཱུརིཡཝཎྞོཝ སོབྷསཱིཏི བཱལསཱུརིཡསདིསཝཎྞོ ཨེཝ ཧུཏྭཱ ཝིརོཙསི. ‘‘ཨརཎཝཎྞཱི པབྷཱསསཱི’’ཏིཔི པཱལི༹, ཨརཎནྟི ཨརཎིཡེཧི དེཝེཧི སདིསཝཎྞོ ཨརིཡཱཝཀཱསོཏི ¶ ཨཏྠོ.

༥༠༠. པཱརིསཛྫཱཏི པརིསཔརིཡཱཔནྣཱ, ཨུཔཊྛཱཀཱཏི ཨཏྠོ. ཏུཝནྟི ཏྭཾ. ལོམཧཾསནརཱུཔཝཱཏི པསྶནྟཱནཾ ལོམཧཾསཛནནརཱུཔཡུཏྟོ. མཧཱནུབྷཱཝཏཱསམངྒིཏཱཡ ཧེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཨུཀྐཙྩཱཏི ཨུཀྐནྟིཏྭཱ, ཚིནྡིཏྭཱཏི ཨཏྠོ.

༥༠༣. ཨཙཱརིསནྟི ཨཙརིཾ པཊིཔཛྫིཾ. པེསུཉྙམུསཱཝཱདེནཱཏི པེསུཉྙེན ཙེཝ མུསཱཝཱདེན ཙ. ནིཀཏིཝཉྩནཱཡ ཙཱཏི ནིཀཏིཡཱ ཝཉྩནཱཡ ཙ པཏིརཱུཔདསྶནེན པརེསཾ ཝིཀཱརེན ཝཉྩནཱཡ ཙ.

༥༠༤. སཙྩཀཱལེཏི སཙྩཾ ཝཏྟུཾ ཡུཏྟཀཱལེ. ཨཏྠནྟི དིཊྛདྷམྨིཀཱདིབྷེདཾ ཧིཏཾ. དྷམྨནྟི ཀཱརཎཾ ཉཱཡཾ. ནིརཱཀཏྭཱཏི ཚཌྜེཏྭཱ པཧཱཡ. སོཏི ཡོ པེསུཉྙཱདིཾ ཨཱཙརཏི, སོ སཏྟོ. སེསཾ སབྦཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡམེཝ.

ཀཱུཊཝིནིཙྪཡིཀཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༡༠. དྷཱཏུཝིཝཎྞཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

ཨནྟལིཀྑསྨིཾ ¶ ཏིཊྛནྟོཏི ཨིདཾ དྷཱཏུཝིཝཎྞཔེཏཝཏྠུ. བྷགཝཏི ཀུསིནཱརཱཡཾ ཨུཔཝཏྟནེ མལླཱནཾ སཱལཝནེ ཡམཀསཱལཱནམནྟརེ པརིནིབྦུཏེ དྷཱཏུཝིབྷཱགེ ཙ ཀཏེ རཱཛཱ ཨཛཱཏསཏྟུ ཨཏྟནཱ ལདྡྷདྷཱཏུབྷཱགཾ གཧེཏྭཱ སཏྟ ཝསྶཱནི སཏྟ ཙ མཱསེ སཏྟ ཙ དིཝསེ བུདྡྷགུཎེ ཨནུསྶརནྟོ ཨུལཱ༹རཔཱུཛཾ པཝཏྟེསི. ཏཏྠ ཨསངྑེཡྻཱ ཨཔྤམེཡྻཱ མནུསྶཱ ཙིཏྟཱནི པསཱདེཏྭཱ ¶ སགྒཱུཔགཱ ཨཧེསུཾ, ཚལཱ༹སཱིཏིམཏྟཱནི པན པུརིསསཧསྶཱནི ཙིརཀཱལབྷཱཝིཏེན ཨསྶདྡྷིཡེན མིཙྪཱདསྶནེན ཙ ཝིཔལླཏྠཙིཏྟཱ པསཱདནཱིཡེཔི ཋཱནེ ཨཏྟནོ ཙིཏྟཱནི པདོསེཏྭཱ པེཏེསུ ཨུཔྤཛྫིཾསུ. ཏསྨིཾཡེཝ རཱཛགཧེ ཨཉྙཏརསྶ ཝིབྷཝསམྤནྣསྶ ཀུཊུམྦིཀསྶ བྷརིཡཱ དྷཱིཏཱ སུཎིསཱ ཙ པསནྣཙིཏྟཱ ‘‘དྷཱཏུཔཱུཛཾ ཀརིསྶཱམཱ’’ཏི གནྡྷཔུཔྥཱདཱིནི གཧེཏྭཱ དྷཱཏུཊྛཱནཾ གནྟུཾ ཨཱརདྡྷཱ. སོ ཀུཊུམྦིཀོ ‘‘ཀིཾ ཨཊྛིཀཱནཾ པཱུཛནེནཱ’’ཏི ཏཱ པརིབྷཱསེཏྭཱ དྷཱཏུཔཱུཛཾ ཝིཝཎྞེསི. ཏཱཔི ཏསྶ ཝཙནཾ ཨནཱདིཡིཏྭཱ ཏཏྠ གནྟྭཱ དྷཱཏུཔཱུཛཾ ཀཏྭཱ གེཧཾ ཨཱགཏཱ ཏཱདིསེན རོགེན ཨབྷིབྷཱུཏཱ ནཙིརསྶེཝ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟིཾསུ. སོ པན ཀོདྷེན ཨབྷིབྷཱུཏོ ནཙིརསྶེཝ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཏེན པཱཔཀམྨེན པེཏེསུ ནིབྦཏྟི.

ཨཐེཀདིཝསཾ ¶ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀསྶཔོ སཏྟེསུ ཨནུཀམྤཱཡ ཏཐཱརཱུཔཾ ཨིདྡྷཱབྷིསངྑཱརཾ ཨབྷིསངྑཱསི, ཡཐཱ མནུསྶཱ ཏེ པེཏེ ཏཱ ཙ དེཝཏཱཡོ པསྶནྟི. ཏཐཱ པན ཀཏྭཱ ཙེཏིཡངྒཎེ ཋིཏོ ཏཾ དྷཱཏུཝིཝཎྞཀཾ པེཏཾ ཏཱིཧི གཱཐཱཧི པུཙྪི. ཏསྶ སོ པེཏོ བྱཱཀཱསི –

༥༠༧.

‘‘ཨནྟལིཀྑསྨིཾ ཏིཊྛནྟོ, དུགྒནྡྷོ པཱུཏི ཝཱཡསི;

མུཁཉྩ ཏེ ཀིམཡོ པཱུཏིགནྡྷཾ, ཁཱདནྟི ཀིཾ ཀམྨམཀཱསི པུབྦེ.

༥༠༨.

‘‘ཏཏོ སཏྠཾ གཧེཏྭཱན, ཨོཀྐནྟནྟི པུནཔྤུནཾ;

ཁཱརེན པརིཔྥོསིཏྭཱ, ཨོཀྐནྟནྟི པུནཔྤུནཾ.

༥༠༩.

‘‘ཀིཾ ནུ ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ, མནསཱ དུཀྐཊཾ ཀཏཾ;

ཀིསྶཀམྨཝིཔཱཀེན, ཨིདཾ དུཀྑཾ ནིགཙྪསཱི’’ཏི.

༥༡༠.

‘‘ཨཧཾ ¶ རཱཛགཧེ རམྨེ, རམཎཱིཡེ གིརིབྦཛེ;

ཨིསྶརོ དྷནདྷཉྙསྶ, སུཔཧཱུཏསྶ མཱརིས.

༥༡༡.

‘‘ཏསྶཱཡཾ མེ བྷརིཡཱ ཙ, དྷཱིཏཱ ཙ སུཎིསཱ ཙ མེ;

ཏཱ མཱལཾ ཨུཔྤལཉྩཱཔི, པཙྩགྒྷཉྩ ཝིལེཔནཾ;

ཐཱུཔཾ ཧརནྟིཡོ ཝཱརེསིཾ, ཏཾ པཱཔཾ པཀཏཾ མཡཱ.

༥༡༢.

‘‘ཚལཱ༹སཱིཏིསཧསྶཱནི ¶ , མཡཾ པཙྩཏྟཝེདནཱ;

ཐཱུཔཔཱུཛཾ ཝིཝཎྞེཏྭཱ, པཙྩཱམ ནིརཡེ བྷུསཾ.

༥༡༣.

‘‘ཡེ ཙ ཁོ ཐཱུཔཔཱུཛཱཡ, ཝཏྟནྟེ ཨརཧཏོ མཧེ;

ཨཱདཱིནཝཾ པཀཱསེནྟི, ཝིཝེཙཡེཐ ནེ ཏཏོ.

༥༡༤.

‘‘ཨིམཱ ཙ པསྶ ཨཡནྟིཡོ, མཱལདྷཱརཱི ཨལངྐཏཱ;

མཱལཱཝིཔཱཀཾནུབྷོནྟིཡོ, སམིདྡྷཱ ཙ ཏཱ ཡསསྶིནིཡོ.

༥༡༥.

‘‘ཏཉྩ ¶ དིསྭཱན ཨཙྪེརཾ, ཨབྦྷུཏཾ ལོམཧཾསནཾ;

ནམོ ཀརོནྟི སཔྤཉྙཱ, ཝནྡནྟི ཏཾ མཧཱམུནིཾ.

༥༡༦.

‘‘སོཧཾ ནཱུན ཨིཏོ གནྟྭཱ, ཡོནིཾ ལདྡྷཱན མཱནུསིཾ;

ཐཱུཔཔཱུཛཾ ཀརིསྶཱམི, ཨཔྤམཏྟོ པུནཔྤུན’’ནྟི.

༥༠༧-༨. ཏཏྠ དུགྒནྡྷོཏི ཨནིཊྛགནྡྷོ, ཀུཎཔགནྡྷགནྡྷཱིཏི ཨཏྠོ. ཏེནཱཧ ‘‘པཱུཏི ཝཱཡསཱི’’ཏི. ཏཏོཏི དུགྒནྡྷཝཱཡནཏོ ཀིམཱིཧི ཁཱཡིཏབྦཏོ ཙ ཨུཔརི. སཏྟཾ གཧེཏྭཱན, ཨོཀྐནྟནྟི པུནཔྤུནནྟི ཀམྨསཉྩོདིཏཱ སཏྟཱ ནིསིཏདྷཱརཾ སཏྠཾ གཧེཏྭཱ པུནཔྤུནཾ ཏཾ ཝཎམུཁཾ ཨཝཀནྟནྟི. ཁཱརེན པརིཔྥོསིཏྭཱ, ཨོཀྐནྟནྟི པུནཔྤུནནྟི ཨཝཀནྟིཏཊྛཱནེ ཁཱརོདཀེན ཨཱསིཉྩིཏྭཱ པུནཔྤུནམྤི ཨཝཀནྟནྟི.

༥༡༠. ཨིསྶརོ དྷནདྷཉྙསྶ, སུཔཧཱུཏསྶཱཏི ཨཏིཝིཡ པཧཱུཏསྶ ¶ དྷནསྶ དྷཉྙསྶ ཙ ཨིསྶརོ སཱམཱི, ཨཌྜྷོ མཧདྡྷནོཏི ཨཏྠོ.

༥༡༡. ཏསྶཱཡཾ མེ བྷརིཡཱ ཙ, དྷཱིཏཱ ཙ སུཎིསཱ ཙཱཏི ཏསྶ མཡ྄ཧཾ ཨཡཾ པུརིམཏྟབྷཱཝེ བྷརིཡཱ, ཨཡཾ དྷཱིཏཱ, ཨཡཾ སུཎིསཱ. ཏཱ དེཝབྷཱུཏཱ ཨཱཀཱསེ ཋིཏཱཏི དསྶེནྟོ ཝདཏི. པཙྩགྒྷནྟི ཨབྷིནཝཾ. ཐཱུཔཾ ཧརནྟིཡོ ཝཱརེསིནྟི ཐཱུཔཾ པཱུཛེཏུཾ ཨུཔནེནྟིཡོ དྷཱཏུཾ ཝིཝཎྞེནྟོ པཊིཀྑིཔིཾ. ཏཾ པཱཔཾ པཀཏཾ མཡཱཏི ཏཾ དྷཱཏུཝིཝཎྞནཔཱཔཾ ཀཏཾ སམཱཙརིཏཾ མཡཱཏི ཝིཔྤཊིསཱརཔྤཏྟོ ཝདཏི.

༥༡༢. ཚལཱ༹སཱིཏིསཧསྶཱནཱིཏི ¶ ཚསཧསྶཱདྷིཀཱ ཨསཱིཏིསཧསྶམཏྟཱ. མཡནྟི ཏེ པེཏེ ཨཏྟནཱ སདྡྷིཾ སངྒཧེཏྭཱ ཝདཏི. པཙྩཏྟཝེདནཱཏི ཝིསུཾ ཝིསུཾ ཨནུབྷུཡྻམཱནདུཀྑཝེདནཱ. ནིརཡེཏི བལདུཀྑཏཱཡ པེཏྟིཝིསཡཾ ནིརཡསདིསཾ ཀཏྭཱ ཨཱཧ.

༥༡༣. ཡེ ཙ ཁོ ཐཱུཔཔཱུཛཱཡ, ཝཏྟནྟེ ཨརཧཏོ མཧེཏི ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཐཱུཔཾ ཨུདྡིསྶ པཱུཛཱམཧེ པཝཏྟམཱནེ ཨཧཾ ཝིཡ ཡེ ཐཱུཔཔཱུཛཱཡ ཨཱདཱིནཝཾ དོསཾ པཀཱསེནྟི. ཏེ པུགྒལེ ཏཏོ པུཉྙཏོ ཝིཝེཙཡེཐ ཝིཝེཙཱཔཡེཐ, པརིབཱཧིརེ ཛནཡེཐཱཏི ཨཉྙཱཔདེསེན ཨཏྟནོ མཧཱཛཱནིཡཏཾ ཝིབྷཱཝེཏི.

༥༡༤. ཨཱཡནྟིཡོཏི ¶ ཨཱཀཱསེན ཨཱགཙྪནྟིཡོ. མཱལཱཝིཔཱཀནྟི ཐཱུཔེ ཀཏམཱལཱཔཱུཛཱཡ ཝིཔཱཀཾ ཕལཾ. སམིདྡྷཱཏི དིབྦསམྤཏྟིཡཱ སམིདྡྷཱ. ཏཱ ཡསསྶིནིཡོཏི ཏཱ པརིཝཱརཝནྟིཡོ.

༥༡༥. ཏཉྩ དིསྭཱནཱཏི ཏསྶ ཨཏིཔརིཏྟསྶ པཱུཛཱཔུཉྙསྶ ཨཙྪརིཡཾ ཨབྦྷུཏཾ ལོམཧཾསནཾ ཨཏིཨུལཱ༹རཾ ཝིཔཱཀཝིསེསཾ དིསྭཱ. ནམོ ཀརོནྟི སཔྤཉྙཱ, ཝནྡནྟི ཏཾ མཧཱམུནིནྟི, བྷནྟེ ཀསྶཔ, ཨིམཱ ཨིཏྠིཡོ ཏཾ ཨུཏྟམཔུཉྙཀྑེཏྟབྷཱུཏཾ ཝནྡནྟི ཨབྷིཝཱདེནྟི, ནམོ ཀརོནྟི ནམཀྐཱརཉྩ ཀརོནྟཱིཏི ཨཏྠོ.

༥༡༦. ཨཐ ¶ སོ པེཏོ སཾཝིགྒམཱནསོ སཾཝེགཱནུརཱུཔཾ ཨཱཡཏིཾ ཨཏྟནཱ ཀཱཏབྦཾ དསྶེནྟོ ‘‘སོཧཾ ནཱུནཱ’’ཏི གཱཐམཱཧ. ཏཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝ.

ཨེཝཾ པེཏེན ཝུཏྟོ མཧཱཀསྶཔོ ཏཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ སམྤཏྟཔརིསཱཡ དྷམྨཾ དེསེསི.

དྷཱཏུཝིཝཎྞཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

ཨིཏི ཁུདྡཀ-ཨཊྛཀཐཱཡ པེཏཝཏྠུསྨིཾ

དསཝཏྠུཔཊིམཎྜིཏསྶ

ཏཏིཡསྶ ཙཱུལ༹ཝགྒསྶ ཨཏྠསཾཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༤. མཧཱཝགྒོ

༡. ཨམྦསཀྐརཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

ཝེསཱལཱི ¶ ¶ ནཱམ ནགརཏྠི ཝཛྫཱིནནྟི ཨིདཾ ཨམྦསཀྐརཔེཏཝཏྠུ. ཏསྶ ཀཱ ཨུཔྤཏྟི? བྷགཝཏི ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟེ ཨམྦསཀྐརོ ནཱམ ལིཙྪཝིརཱཛཱ མིཙྪཱདིཊྛིཀོ ནཏྠིཀཝཱདོ ཝེསཱལིཡཾ རཛྫཾ ཀཱརེསི. ཏེན ཙ སམཡེན ཝེསཱལིནགརེ ཨཉྙཏརསྶ ཝཱཎིཛསྶ ཨཱཔཎསམཱིཔེ ཙིཀྑལླཾ ཧོཏི, ཏཏྠ བཧཱུ ཛནཱ ཨུཔྤཏིཏྭཱ ཨཏིཀྐམནྟཱ ཀིལམནྟི, ཀེཙི ཀདྡམེན ལིམྤནྟི. ཏཾ དིསྭཱ སོ ཝཱཎིཛོ ‘‘མཱ ཨིམེ མནུསྶཱ ཀལལཾ ཨཀྐམིཾསཱུ’’ཏི ཨཔགཏདུགྒནྡྷཾ སངྑཝཎྞཔཊིབྷཱགཾ གོསཱིསཊྛིཾ ཨཱཧརཱཔེཏྭཱ ནིཀྑིཔཱཔེསི. པཀཏིཡཱ ཙ སཱིལཝཱ ཨཧོསི ཨཀྐོདྷནོ སཎྷཝཱཙོ, པརེསཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ གུཎཾ ཀིཏྟེཏི.

སོ ཨེཀསྨིཾ དིཝསེ ཨཏྟནོ སཧཱཡསྶ ནྷཱཡནྟསྶ པམཱདེན ཨནོལོཀེནྟསྶ ནིཝཱསནཝཏྠཾ ཀཱིལཱ༹དྷིཔྤཱཡེན ཨཔནིདྷཱཡ ཏཾ དུཀྑཱཔེཏྭཱ ཨདཱསི. བྷཱགིནེཡྻོ པནསྶ ཙོརིཀཱཡ པརགེཧཏོ བྷཎྜཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ཏསྶེཝ ཨཱཔཎེ ནིཀྑིཔི. བྷཎྜསཱམིཀཱ ཝཱིམཾསནྟཱ བྷཎྜེན སདྡྷིཾ ཏསྶ བྷཱགིནེཡྻཾ ཏཉྩ རཉྙོ དསྶེསུཾ. རཱཛཱ ‘‘ཨིམསྶ སཱིསཾ ཚིནྡཐ, བྷཱགིནེཡྻཾ པནསྶ སཱུལེ ཨཱརོཔེཐཱ’’ཏི ཨཱཎཱཔེསི. རཱཛཔུརིསཱ ཏཐཱ ཨཀཾསུ. སོ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ བྷུམྨདེཝེསུ ཨུཔྤཛྫི. སོ གོསཱིསེན སེཏུནོ ཀཏཏྟཱ སེཏཝཎྞཾ ¶ དིབྦཾ མནོཛཝཾ ཨསྶཱཛཱནཱིཡཾ པཊིལབྷི, གུཎཝནྟཱནཾ ཝཎྞཀཐནེན ཏསྶ གཏྟཏོ དིབྦགནྡྷོ ཝཱཡཏི, སཱཊཀསྶ པན ཨཔནིཧིཏཏྟཱ ནགྒོ ཨཧོསི. སོ ཨཏྟནཱ པུབྦེ ཀཏཀམྨཾ ཨོལོཀེནྟོ ཏདནུསཱརེན ཨཏྟནོ བྷཱགིནེཡྻཾ སཱུལེ ཨཱརོཔིཏཾ དིསྭཱ ཀརུཎཱཡ ཙོདིཡམཱནོ མནོཛཝཾ ཨསྶཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ ཨཌྜྷརཏྟིསམཡེ ཏསྶ སཱུལཱ རོཔིཏཊྛཱནཾ གནྟྭཱ ཨཝིདཱུརེ ཋིཏོ ‘‘ཛཱིཝ, བྷོ, ཛཱིཝིཏམེཝ སེཡྻོ’’ཏི དིཝསེ དིཝསེ ཝདཏི.

ཏེན ཙ སམཡེན ཨམྦསཀྐརོ རཱཛཱ ཧཏྠིཀྑནྡྷཝརགཏོ ནགརཾ པདཀྑིཎཾ ཀརོནྟོ ཨཉྙཏརསྨིཾ གེཧེ ཝཱཏཔཱནཾ ཝིཝརིཏྭཱ རཱཛཝིབྷཱུཏིཾ པསྶནྟིཾ ¶ ཨེཀཾ ཨིཏྠིཾ དིསྭཱ པཊིབདྡྷཙིཏྟོ ཧུཏྭཱ པཙྪཱསནེ ནིསིནྣསྶ པུརིསསྶ ‘‘ཨིམཾ གྷརཾ ཨིམཉྩ ཨིཏྠིཾ ཨུཔདྷཱརེཧཱི’’ཏི སཉྙཾ དཏྭཱ ཨནུཀྐམེན ¶ ཨཏྟནོ རཱཛགེཧཾ པཝིཊྛོ ཏཾ པུརིསཾ པེསེསི – ‘‘གཙྪ, བྷཎེ, ཏསྶཱ ཨིཏྠིཡཱ སསཱམིཀབྷཱཝཾ ཝཱ ཨསཱམིཀབྷཱཝཾ ཝཱ ཛཱནཱཧཱི’’ཏི. སོ གནྟྭཱ ཏསྶཱ སསཱམིཀབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ རཉྙོ ཨཱརོཙེསི. རཱཛཱ ཏསྶཱ ཨིཏྠིཡཱ པརིགྒཧཎཱུཔཱཡཾ ཙིནྟེནྟོ ཏསྶཱ སཱམིཀཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ‘‘ཨེཧི, བྷཎེ, མཾ ཨུཔཊྛཱཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ ཨནིཙྪནྟོཔི ‘‘རཱཛཱ ཨཏྟནོ ཝཙནཾ ཨཀརོནྟེ མཡི རཱཛདཎྜཾ ཀརེཡྻཱ’’ཏི བྷཡེན རཱཛུཔཊྛཱནཾ སམྤཊིཙྪིཏྭཱ དིཝསེ དིཝསེ རཱཛུཔཊྛཱནཾ གཙྪཏི. རཱཛཱཔི ཏསྶ བྷཏྟཝེཏནཾ དཱཔེཏྭཱ ཀཏིཔཡདིཝསཱཏིཀྐམེན པཱཏོཝ ཨུཔཊྛཱནཾ ཨཱགཏཾ ཨེཝམཱཧ – ‘‘གཙྪ, བྷཎེ, ཨམུམྷི ཋཱནེ ཨེཀཱ པོཀྑརཎཱི ཨཏྠི, ཏཏོ ཨརུཎཝཎྞམཏྟིཀཾ རཏྟུཔྤལཱནི ཙ ཨཱནེཧི, སཙེ ཨཛྫེཝ ནཱགཙྪེཡྻཱསི, ཛཱིཝིཏཾ ཏེ ནཏྠཱི’’ཏི. ཏསྨིཉྩ གཏེ དྭཱརཔཱལཾ ཨཱཧ – ‘‘ཨཛྫ ཨནཏྠངྒཏེ ཨེཝ སཱུརིཡེ སབྦདྭཱརཱནི ཐཀེཏབྦཱནཱི’’ཏི.

སཱ ཙ པོཀྑརཎཱི ཝེསཱལིཡཱ ཏིཡོཛནམཏྠཀེ ཧོཏི, ཏཐཱཔི སོ པུརིསོ མརཎབྷཡཏཛྫིཏོ ཝཱཏཝེགེན པུབྦཎྷེཡེཝ ཏཾ པོཀྑརཎིཾ སམྤཱཔུཎི. ‘‘སཱ ཙ པོཀྑརཎཱི ཨམནུསྶཔརིགྒཧིཏཱ’’ཏི པགེཝ སུཏཏྟཱ བྷཡེན སོ ‘‘ཨཏྠི ནུ ཁོ ཨེཏྠ ཀོཙི པརིསྶཡོ’’ཏི སམནྟཏོ ¶ ཨནུཔརིཡཱཡཏི. ཏཾ དིསྭཱ པོཀྑརཎིཔཱལཀོ ཨམནུསྶོ ཀརུཎཱཡམཱནརཱུཔོ མནུསྶརཱུཔེན ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ‘‘ཀིམཏྠཾ, བྷོ པུརིས, ཨིདྷཱགཏོསཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ ཏསྶ ཏཾ པཝཏྟིཾ ཀཐེསི. སོ ‘‘ཡདི ཨེཝཾ ཡཱཝདཏྠཾ གཎྷཱཧཱི’’ཏི ཨཏྟནོ དིབྦརཱུཔཾ དསྶེཏྭཱ ཨནྟརདྷཱཡི.

སོ ཏཏྠ ཨརུཎཝཎྞམཏྟིཀཾ རཏྟུཔྤལཱནི ཙ གཧེཏྭཱ ཨནཏྠངྒཏེཡེཝ སཱུརིཡེ ནགརདྭཱརཾ སམྤཱཔུཎི. ཏཾ དིསྭཱ དྭཱརཔཱལོ ཏསྶ ཝིརཝནྟསྶེཝ དྭཱརཾ ཐཀེསི. སོ ཐཀིཏེ དྭཱརེ པཝེསནཾ ཨལབྷནྟོ དྭཱརསམཱིཔེ སཱུལེ ཨཱརོཔིཏཾ པུརིསཾ དིསྭཱ ‘‘ཨེཏེ མཡི ཨནཏྠངྒཏེ ཨེཝ སཱུརིཡེ ཨཱགཏེ ཝིརཝནྟེ ཨེཝཾ དྭཱརཾ ཐཀེསུཾ. ‘ཨཧཾ ཀཱལེཡེཝ ཨཱགཏོ, མམ དཱསོ ནཏྠཱི’ཏི ཏཡཱཔི ཉཱཏཾ ཧོཏཱུ’’ཏི ¶ སཀྑིམཀཱསི. ཏཾ སུཏྭཱ སོ ཨཱཧ ‘‘ཨཧཾ སཱུལེ ཨཱཝུཏོ ཝཛ྄ཛྷོ མརཎཱབྷིམུཁོ, ཀཐཾ ཏཝ སཀྑི ཧོམི. ཨེཀོ པནེཏྠ པེཏོ མཧིདྡྷིཀོ མམ སམཱིཔཾ ཨཱགམིསྶཏི, ཏཾ སཀྑིཾ ཀརོཧཱི’’ཏི. ‘‘ཀཐཾ པན སོ མཡཱ དཊྛབྦོ’’ཏི? ཨིདྷེཝ ཏྭཾ ཏིཊྛ, ‘‘སཡམེཝ དཀྑིསྶསཱི’’ཏི. སོ ཏཏྠ ཋིཏོ མཛ྄ཛྷིམཡཱམེ ཏཾ པེཏཾ ཨཱགཏཾ དིསྭཱ སཀྑིཾ ཨཀཱསི. ཝིབྷཱཏཱཡ ཙ རཏྟིཡཱ རཉྙཱ ‘‘མམ ཨཱཎཱ ཏཡཱ ཨཏིཀྐནྟཱ, ཏསྨཱ རཱཛདཎྜཾ ཏེ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི ཝུཏྟེ, དེཝ, མཡཱ ཏཝ ཨཱཎཱ ནཱཏིཀྐནྟཱ, ཨནཏྠངྒཏེ ཨེཝ སཱུརིཡེ ཨཧཾ ཨིདྷཱགཏོཏི. ཏཏྠ ཀོ ཏེ སཀྑཱིཏི? སོ ¶ ཏསྶ སཱུལཱཝུཏསྶ པུརིསསྶ སནྟིཀེ ཨཱགཙྪནྟཾ ནགྒཔེཏཾ ‘‘སཀྑཱི’’ཏི ནིདྡིསིཏྭཱ ‘‘ཀཐམེཏཾ ཨམྷེཧི སདྡྷཱཏབྦ’’ནྟི རཉྙཱ ཝུཏྟེ ‘‘ཨཛྫ རཏྟིཡཾ ཏུམྷེཧི སདྡྷཱཏབྦཾ པུརིསཾ མཡཱ སདྡྷིཾ པེསེཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ སཡམེཝ ཏེན སདྡྷིཾ ཏཏྠ གནྟྭཱ ཋིཏོ པེཏེན ཙ ཏཏྠཱགནྟྭཱ ‘‘ཛཱིཝ, བྷོ, ཛཱིཝིཏམེཝ སེཡྻོ’’ཏི ཝུཏྟེ ཏཾ ‘‘སེཡྻཱ ནིསཛྫཱ ནཡིམསྶ ཨཏྠཱི’’ཏིཨཱདིནཱ པཉྩཧི གཱཐཱཧི པཊིཔུཙྪི. ཨིདཱནི ཨཱདིཏོ པན ‘‘ཝེསཱལི ནཱམ ནགརཏྠི ཝཛྫཱིན’’ནྟི གཱཐཱ ཏཱསཾ སམྦནྡྷདསྶནཏྠཾ སངྒཱིཏིཀཱརེཧི ཋཔིཏཱ –

༥༡༧.

‘‘ཝེསཱལཱི ¶ ནཱམ ནགརཏྠི ཝཛྫཱིནཾ, ཏཏྠ ཨཧུ ལིཙྪཝི ཨམྦསཀྐརོ;

དིསྭཱན པེཏཾ ནགརསྶ བཱཧིརཾ, ཏཏྠེཝ པུཙྪིཏྠ ཏཾ ཀཱརཎཏྠིཀོ.

༥༡༨.

‘‘སེཡྻཱ ནིསཛྫཱ ནཡིམསྶ ཨཏྠི, ཨབྷིཀྐམོ ནཏྠི པཊིཀྐམོ ཙ;

ཨསིཏཔཱིཏཁཱཡིཏཝཏྠབྷོགཱ, པརིཙཱརཎཱ སཱཔི ཨིམསྶ ནཏྠི.

༥༡༩.

‘‘ཡེ ཉཱཏཀཱ དིཊྛསུཏཱ སུཧཛྫཱ, ཨནུཀམྤཀཱ ཡསྶ ཨཧེསུཾ པུབྦེ;

དཊྛུམྤི ཏེ དཱནི ན ཏཾ ལབྷནྟི, ཝིརཱཛིཏཏོ ཧི ཛནེན ཏེན.

༥༢༠.

‘‘ན ¶ ཨོགྒཏཏྟསྶ བྷཝནྟི མིཏྟཱ, ཛཧནྟི མིཏྟཱ ཝིཀལཾ ཝིདིཏྭཱ;

ཨཏྠཉྩ དིསྭཱ པརིཝཱརཡནྟི, བཧཱུ མིཏྟཱ ཨུགྒཏཏྟསྶ ཧོནྟི.

༥༢༡.

‘‘ནིཧཱིནཏྟོ སབྦབྷོགེཧི ཀིཙྪོ, སམྨཀྑིཏོ སམྤརིབྷིནྣགཏྟོ;

ཨུསྶཱཝབིནྡཱུཝ པལིམྤམཱནཱ, ཨཛྫ སུཝེ ཛཱིཝིཏསྶཱུཔརོདྷོ.

༥༢༢.

‘‘ཨེཏཱདིསཾ ཨུཏྟམཀིཙྪཔྤཏྟཾ,

ཨུཏྟཱསིཏཾ པུཙིམནྡསྶ སཱུལེ;

ཨཐ ཏྭཾ ཀེན ཝཎྞེན ཝདེསི ཡཀྑ,

‘ཛཱིཝ བྷོ ཛཱིཝིཏམེཝ སེཡྻོ’’’ཏི.

༥༡༧. ཏཏྠ ཏཏྠཱཏི ཏསྶཾ ཝེསཱལིཡཾ. ནགརསྶ བཱཧིརནྟི ནགརསྶ བཧི བྷཝཾ, ཝེསཱལིནགརསྶ བཧི ཨེཝ ¶ ཛཱཏཾ པཝཏྟཾ སམྦནྡྷཾ. ཏཏྠེཝཱཏི ཡཏྠ ཏཾ པསྶི, ཏཏྠེཝ ཋཱནེ. ཏནྟི ¶ ཏཾ པེཏཾ. ཀཱརཎཏྠིཀོཏི ‘‘ཛཱིཝ, བྷོ, ཛཱིཝིཏམེཝ སེཡྻོ’’ཏི ཝུཏྟཨཏྠསྶ ཀཱརཎེན ཨཏྠིཀོ ཧུཏྭཱ.

༥༡༨. སེཡྻཱ ནིསཛྫཱ ནཡིམསྶ ཨཏྠཱིཏི པིཊྛིཔསཱརཎལཀྑཎཱ སེཡྻཱ, པལླངྐཱབྷུཛནལཀྑཎཱ ནིསཛྫཱ ཙ ཨིམསྶ སཱུལེ ཨཱརོཔིཏཔུགྒལསྶ ནཏྠི. ཨབྷིཀྐམོ ནཏྠི པཊིཀྐམོ ཙཱཏི ཨབྷིཀྐམཱདིལཀྑཎཾ ཨཔྤམཏྟཀམྤི གམནཾ ཨིམསྶ ནཏྠི. པརིཙཱརིཀཱ སཱཔཱིཏི ཡཱ ཨསིཏཔཱིཏཁཱཡིཏཝཏྠཔརིབྷོགཱདིལཀྑཎཱ ཨིནྡྲིཡཱནཾ པརིཙཱརཎཱ, སཱཔི ཨིམསྶ ནཏྠི. ‘‘པརིཧརཎཱ སཱཔཱི’’ཏི ཝཱ པཱཋོ, ཨསིཏཱདིཔརིབྷོགཝསེན ཨིནྡྲིཡཱནཾ པརིཧརཎཱ, སཱཔི ཨིམསྶ ནཏྠི ཝིགཏཛཱིཝིཏཏྟཱཏི ཨཏྠོ. ‘‘པརིཙཱརཎཱ སཱཔཱི’’ཏི ཀེཙི པཋནྟི.

༥༡༩. དིཊྛསུཏཱ སུཧཛྫཱ, ཨནུཀམྤཀཱ ཡསྶ ཨཧེསུཾ པུབྦེཏི སནྡིཊྛསཧཱཡཱ ཙེཝ ཨདིཊྛསཧཱཡཱ ཙ ཡསྶ མིཏྟཱ ཨནུདྡཡཱཝནྟོ ཡེ ¶ ཨསྶ ཨིམསྶ པུབྦེ ཨཧེསུཾ. དཊྛུམྤཱིཏི པསྶིཏུམྤི ན ལབྷནྟི, ཀུཏོ སཧ ཝསིཏུནྟི ཨཏྠོ. ཝིརཱཛིཏཏྟོཏི པརིཙྩཏྟསབྷཱཝོ. ཛནེན ཏེནཱཏི ཏེན ཉཱཏིཨཱདིཛནེན.

༥༢༠. ན ཨོགྒཏཏྟསྶ བྷཝནྟི མིཏྟཱཏི ཨཔགཏཝིཉྙཱཎསྶ མཏསྶ མིཏྟཱ ནཱམ ན ཧོནྟི ཏསྶ མིཏྟེཧི ཀཱཏབྦཀིཙྩསྶ ཨཏིཀྐནྟཏྟཱ. ཛཧནྟི མིཏྟཱ ཝིཀལཾ ཝིདིཏྭཱཏི མཏོ ཏཱཝ ཏིཊྛཏུ, ཛཱིཝནྟམྤི བྷོགཝིཀལཾ པུརིསཾ ཝིདིཏྭཱ ‘‘ན ཨིཏོ ཀིཉྩི གཡ྄ཧཱུཔག’’ནྟི མིཏྟཱ པཛཧནྟི. ཨཏྠཉྩ དིསྭཱ པརིཝཱརཡནྟཱིཏི ཏསྶ པན སནྟཀཾ ཨཏྠཾ དྷནཾ དིསྭཱ པིཡཝཱདིནོ མུཁུལློཀིཀཱ ཧུཏྭཱ ཏཾ པརིཝཱརེནྟི. བཧཱུ མིཏྟཱ ཨུགྒཏཏྟསྶ ཧོནྟཱིཏི ཝིབྷཝསམྤཏྟིཡཱ ¶ ཨུགྒཏསབྷཱཝསྶ སམིདྡྷསྶ བཧཱུ ཨནེཀཱ མིཏྟཱ ཧོནྟི, ཨཡཾ ལོཀིཡསབྷཱཝོཏི ཨཏྠོ.

༥༢༡. ནིཧཱིནཏྟོ སབྦབྷོགེཧཱིཏི སབྦེཧི ཨུཔབྷོགཔརིབྷོགཝཏྠཱུཧི པརིཧཱིནཏྟོ. ཀིཙྪོཏི དུཀྑིཏོ. སམྨཀྑིཏོཏི རུཧིརེཧི སམྨཀྑིཏསརཱིརོ. སམྤརིབྷིནྣགཏྟོཏི སཱུལེན ཨབྦྷནྟརེ ཝིདཱལིཏགཏྟོ. ཨུསྶཱཝབིནྡཱུཝ པལིམྤམཱནོཏི ཏིཎགྒེ ལིམྤམཱནཨུསྶཱཝབིནྡུསདིསོ. ཨཛྫ སུཝེཏི ཨཛྫ ཝཱ སུཝེ ཝཱ ཨིམསྶ ནཱམ པུརིསསྶ ཛཱིཝིཏསྶ ཨུཔརོདྷོ ནིརོདྷོ, ཏཏོ ཨུདྡྷཾ ནཔྤཝཏྟཏཱིཏི ཨཏྠོ.

༥༢༢. ཨུཏྟཱསིཏནྟི ཨཱཝུཏཾ ཨཱརོཔིཏཾ. པུཙིམནྡསྶ སཱུལེཏི ནིམྦརུཀྑསྶ དཎྜེན ཀཏསཱུལེ ¶ . ཀེན ཝཎྞེནཱཏི ཀེན ཀཱརཎེན. ཛཱིཝ, བྷོ, ཛཱིཝིཏམེཝ སེཡྻོཏི, བྷོ པུརིས, ཛཱིཝ. ཀསྨཱ? སཱུལཾ ཨཱརོཔིཏསྶཱཔི ཧི ཏེ ཨིདྷ ཛཱིཝིཏམེཝ ཨིཏོ ཙུཏསྶ ཛཱིཝིཏཏོ སཏབྷཱགེན སཧསྶབྷཱགེན སེཡྻོ སུནྡརཏརོཏི.

ཨེཝཾ ཏེན རཉྙཱ པུཙྪིཏོ སོ པེཏོ ཨཏྟནོ ཨདྷིཔྤཱཡཾ པཀཱསེནྟོ –

༥༢༣.

‘‘སཱལོཧིཏོ ཨེས ཨཧོསི མཡ྄ཧཾ, ཨཧཾ སརཱམི པུརིམཱཡ ཛཱཏིཡཱ;

དིསྭཱ ཙ མེ ཀཱརུཉྙམཧོསི རཱཛ, མཱ པཱཔདྷམྨོ ནིརཡཾ པཏཱཡཾ.

༥༢༤.

‘‘ཨིཏོ ¶ ཙུཏོ ལིཙྪཝི ཨེས པོསོ, སཏྠུསྶདཾ ནིརཡཾ གྷོརརཱུཔཾ;

ཨུཔཔཛྫཏི དུཀྐཊཀམྨཀཱརཱི, མཧཱབྷིཏཱཔཾ ཀཊུཀཾ བྷཡཱནཀཾ.

༥༢༥.

‘‘ཨནེཀབྷཱགེན གུཎེན སེཡྻོ, ཨཡམེཝ སཱུལོ ནིརཡེན ཏེན;

ཨེཀནྟདུཀྑཾ ཀཊུཀཾ བྷཡཱནཀཾ, ཨེཀནྟཏིབྦཾ ནིརཡཾ པཏཱཡཾ.

༥༢༦.

‘‘ཨིདཉྩ ¶ སུཏྭཱ ཝཙནཾ མམེསོ, དུཀྑཱུཔནཱིཏོ ཝིཛཧེཡྻ པཱཎཾ;

ཏསྨཱ ཨཧཾ སནྟིཀེ ན བྷཎཱམི, མཱ མེཀཏོ ཛཱིཝིཏསྶཱུཔརོདྷོ’’ཏི. –

ཙཏསྶོ གཱཐཱ ཨབྷཱསི.

༥༢༣. ཏཏྠ སཱལོཧིཏོ སམཱནལོཧིཏོ ཡོནིསམྦནྡྷེན སམྦནྡྷོ, ཉཱཏཀོཏི ཨཏྠོ. པུརིམཱཡ ཛཱཏིཡཱཏི པུརིམཏྟབྷཱཝེ. མཱ པཱཔདྷམྨོ ནིརཡཾ པཏཱཡནྟི ཨཡཾ པཱཔདྷམྨོ པུརིསོ ནིརཡཾ མཱ པཏི, མཱ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཱིཏི ཨིམཾ དིསྭཱ མེ ཀཱརུཉྙཾ ཨཧོསཱིཏི ཡོཛནཱ.

༥༢༤. སཏྟུསྶདནྟི པཱཔཀཱརཱིཧི སཏྟེཧི ཨུསྶནྣཾ, ཨཐ ཝཱ པཉྩཝིདྷབནྡྷནཾ, མུཁེ ཏཏྟལོཧསེཙནཾ, ཨངྒཱརཔབྦཏཱརོཔནཾ, ལོཧཀུམྦྷིཔཀྑེཔནཾ, ཨསིཔཏྟཝནཔྤཝེསནཾ, ཝེཏྟརཎིཡཾ སམོཏརཎཾ, མཧཱནིརཡེ པཀྑེཔོཏི. ཨིམེཧི སཏྟཧི པཉྩཝིདྷབནྡྷནཱདཱིཧི དཱརུཎཀཱརཎེཧི ཨུསྶནྣཾ, ཨུཔརཱུཔརི ནིཙིཏནྟི ཨཏྠོ. མཧཱབྷིཏཱཔནྟི མཧཱདུཀྑཾ, མཧཱཨགྒིསནྟཱཔཾ ཝཱ. ཀཊུཀནྟི ཨནིཊྛཾ. བྷཡཱནཀནྟི བྷཡཛནཀཾ.

༥༢༥. ཨནེཀབྷཱགེན ¶ གུཎེནཱཏི ཨནེཀཀོཊྛཱསེན ཨཱནིསཾསེན. ཨཡམེཝ སཱུལོ ནིརཡེན ཏེནཱཏི ཏཏོ ཨིམསྶ ཨུཔྤཏྟིཊྛཱནབྷཱུཏཏོ ནིརཡཏོ ཨཡམེཝ སཱུལོ སེཡྻོཏི. ནིསྶཀྐེ ཧི ¶ ཨིདཾ ཀརཎཝཙནཾ. ཨེཀནྟ ཏིབྦནྟི ཨེཀནྟེནེཝ ཏིཁིཎདུཀྑཾ, ནིཡཏམཧཱདུཀྑནྟི ཨཏྠོ.

༥༢༦. ཨིདཉྩ སུཏྭཱ ཝཙནཾ མམེསོཏི ‘‘ཨིཏོ ཙུཏོ’’ཏིཨཱདིནཱ ཝུཏྟཾ མམ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཨེསོ པུརིསོ དུཀྑཱུཔནཱིཏོ མམ ཝཙནེན ནིརཡདུཀྑཾ ཨུཔནཱིཏོ ཝིཡ ཧུཏྭཱ. ཝིཛཧེཡྻ པཱཎནྟི ཨཏྟནོ ཛཱིཝིཏཾ པརིཙྩཛེཡྻ. ཏསྨཱཏི ཏེན ཀཱརཎེན. མཱ མེཀཏོཏི ‘‘མཡཱ ཨེཀཏོ ཨིམསྶ པུརིསསྶ ཛཱིཝིཏསྶ ཨུཔརོདྷོ མཱ ཧོཏཱུ’’ཏི ཨིམསྶ སནྟིཀེ ཨིདཾ ཝཙནཾ ཨཧཾ ན བྷཎཱམི, ཨཐ ཁོ ¶ ‘‘ཛཱིཝ, བྷོ, ཛཱིཝིཏམེཝ སེཡྻོ’’ཏི ཨིདམེཝ བྷཎཱམཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ.

ཨེཝཾ པེཏེན ཨཏྟནོ ཨདྷིཔྤཱཡེ པཀཱསིཏེ པུན རཱཛཱ པེཏསྶ པཝཏྟིཾ པུཙྪིཏུཾ ཨོཀཱསཾ ཀརོནྟོ ཨིམཾ གཱཐམཱཧ –

༥༢༧.

‘‘ཨཉྙཱཏོ ཨེསོ པུརིསསྶ ཨཏྠོ, ཨཉྙམྤི ཨིཙྪཱམསེ པུཙྪིཏུཾ ཏུཝཾ;

ཨོཀཱསཀམྨཾ སཙེ ནོ ཀརོསི, པུཙྪཱམ ཏཾ ནོ ན ཙ ཀུཛ྄ཛྷིཏབྦ’’ནྟི.

༥༢༨.

‘‘ཨདྡྷཱ པཊིཉྙཱ མེ ཏདཱ ཨཧུ, ནཱཙིཀྑཎཱ ཨཔྤསནྣསྶ ཧོཏི;

ཨཀཱམཱ སདྡྷེཡྻཝཙོཏི ཀཏྭཱ, པུཙྪསྶུ མཾ ཀཱམཾ ཡཐཱ ཝིསཡ྄ཧ’’ནྟི. –

ཨིམཱ རཉྙོ པེཏསྶ ཙ ཝཙནཔཊིཝཙནགཱཐཱ.

༥༢༧. ཏཏྠ ཨཉྙཱཏོཏི ཨཝགཏོ. ཨིཙྪཱམསེཏི ཨིཙྪཱམ. ནོཏི ཨམྷཱཀཾ. ན ཙ ཀུཛ྄ཛྷིཏབྦནྟི ‘‘ཨིམེ མནུསྶཱ ཡཾཀིཉྩི པུཙྪནྟཱི’’ཏི ཀོདྷོ ན ཀཱཏབྦོ.

༥༢༨. ཨདྡྷཱཏི ཨེཀཾསེན. པཊིཉྙཱ མེཏི ཉཱཎཝསེན མཡ྄ཧཾ ‘‘པུཙྪསྶཱུ’’ཏི པཊིཉྙཱ, ཨོཀཱསདཱནནྟི ཨཏྠོ. ཏདཱ ཨཧཱུཏི ཏསྨིཾ ཀཱལེ ¶ པཋམདསྶནེ ཨཧོསི. ནཱཙིཀྑཎཱ ཨཔྤསནྣསྶ ཧོཏཱིཏི ཨཀཐནཱ ཨཔྤསནྣསྶ ཧོཏི. པསནྣོ ཨེཝ ཧི པསནྣསྶ ཀིཉྩི ཀཐེཏི. ཏྭཾ པན ཏདཱ མཡི ཨཔྤསནྣོ, ཨཧཉྩ ཏཡི, ཏེན པཊིཛཱནིཏྭཱ ཀཐེཏུཀཱམོ ནཱཧོསི. ཨིདཱནི པནཱཧཾ ཏུཡ྄ཧཾ ཨཀཱམཱ སདྡྷེཡྻཝཙོ ཨཀཱམོ ཨེཝ སདྡྷཱཏབྦཝཙནོ ཨིཏི ཀཏྭཱ ཨིམིནཱ ཀཱརཎེན ¶ . པུཙྪསྶུ ¶ མཾ ཀཱམཾ ཡཐཱ ཝིསཡ྄ཧནྟི ཏྭཾ ཡཐཱ ཨིཙྪསི, ཏམཏྠཾ མཾ པུཙྪསྶུ. ཨཧཾ པན ཡཐཱ ཝིསཡ྄ཧཾ ཡཐཱ མཡ྄ཧཾ སཧིཏུཾ སཀྐཱ, ཏཐཱ ཨཏྟནོ ཉཱཎབལཱནུརཱུཔཾ ཀཐེསྶཱམཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ.

ཨེཝཾ པེཏེན པུཙྪནཱཡ ཨོཀཱསེ ཀཏེ རཱཛཱ –

༥༢༩.

‘‘ཡཾ ཀིཉྩཧཾ ཙཀྑུནཱ པསྶིསཱམི,

སབྦམྤི ཏཱཧཾ ཨབྷིསདྡཧེཡྻཾ;

དིསྭཱཝ ཏཾ ནོཔི ཙེ སདྡཧེཡྻཾ,

ཀརེཡྻཱསི མེ ཡཀྑ ནིཡསྶཀམྨ’’ནྟི. –

གཱཐམཱཧ. ཏསྶཏྠོ – ཨཧཾ ཡཾ ཀིཉྩིདེཝ ཙཀྑུནཱ པསྶིསྶཱམི, ཏཾ སབྦམྤི ཏཐེཝ ཨཧཾ ཨབྷིསདྡཧེཡྻཾ, ཏཾ པན དིསྭཱཝ ཏཾ ཝཙནཾ ནོཔི ཙེ སདྡཧེཡྻཾ. ཡཀྑ, མཡ྄ཧཾ ནིཡསྶཀམྨཾ ནིགྒཧཀམྨཾ ཀརེཡྻཱསཱིཏི. ཨཐ ཝཱ ཡཾ ཀིཉྩཧཾ ཙཀྑུནཱ པསྶིསྶཱམཱིཏི ཨཧཾ ཡཾ ཀིཉྩིདེཝ ཙཀྑུནཱ པསྶིསྶཱམི ཨཙཀྑུགོཙརསྶ ཨདསྶནཏོ. སབྦམྤི ཏཱཧཾ ཨབྷིསདྡཧེཡྻནྟི སབྦམྤི ཏེ ཨཧཾ དིཊྛཾ སུཏཾ ཨཉྙཾ ཝཱ ཨབྷིསདྡཧེཡྻཾ. ཏཱདིསོ ཧི མཡ྄ཧཾ ཏཡི ཨབྷིཔྤསཱདོཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. པཙྪིམཔདསྶ པན ཡཐཱཝུཏྟོཝ ཨཏྠོ.

ཏཾ སུཏྭཱ པེཏོ –

༥༣༠.

‘‘སཙྩཔྤཊིཉྙཱ ཏཝ མེསཱ ཧོཏུ, སུཏྭཱན དྷམྨཾ ལབྷ སུཔྤསཱདཾ;

ཨཉྙཏྠིཀོ ནོ ཙ པདུཊྛཙིཏྟོ, ཡཾ ཏེ སུཏཾ ཨསུཏཉྩཱཔི དྷམྨཾ;

སབྦམྤི ཨཀྑིསྶཾ ཡཐཱ པཛཱན’’ནྟི. – གཱཐམཱཧ ¶ ; ཨིཏོ པརཾ –

༥༣༡.

‘‘སེཏེན ¶ ཨསྶེན ཨལངྐཏེན, ཨུཔཡཱསི སཱུལཱཝུཏཀསྶ སནྟིཀེ;

ཡཱནཾ ཨིདཾ ཨབྦྷུཏཾ དསྶནེཡྻཾ, ཀིསྶེཏཾ ཀམྨསྶ ཨཡཾ ཝིཔཱཀོཏི.

༥༣༢.

‘‘ཝེསཱལིཡཱ ནགརསྶ མཛ྄ཛྷེ, ཙིཀྑལླམགྒེ ནརཀཾ ཨཧོསི;

གོསཱིསམེཀཱཧཾ པསནྣཙིཏྟོ, སེཏཾ གཧེཏྭཱ ནརཀསྨིཾ ནིཀྑིཔིཾ.

༥༣༣.

‘‘ཨེཏསྨིཾ ¶ པཱདཱནི པཏིཊྛཔེཏྭཱ, མཡཉྩ ཨཉྙེ ཙ ཨཏིཀྐམིམྷཱ;

ཡཱནཾ ཨིདཾ ཨབྦྷུཏཾ དསྶནེཡྻཾ, ཏསྶེཝ ཀམྨསྶ ཨཡཾ ཝིཔཱཀོཏི.

༥༣༤.

‘‘ཝཎྞོ ཙ ཏེ སབྦདིསཱ པབྷཱསཏི, གནྡྷོ ཙ ཏེ སབྦདིསཱ པཝཱཡཏི;

ཡཀྑིདྡྷིཔཏྟོསི མཧཱནུབྷཱཝོ, ནགྒོ ཙཱསི ཀིསྶ ཨཡཾ ཝིཔཱཀོཏི.

༥༣༥.

‘‘ཨཀྐོདྷནོ ནིཙྩཔསནྣཙིཏྟོ, སཎྷཱཧི ཝཱཙཱཧི ཛནཾ ཨུཔེམི;

ཏསྶེཝ ཀམྨསྶ ཨཡཾ ཝིཔཱཀོ, དིབྦོ མེ ཝཎྞོ སཏཏཾ པབྷཱསཏི.

༥༣༦.

‘‘ཡསཉྩ ཀིཏྟིཉྩ དྷམྨེ ཋིཏཱནཾ, དིསྭཱན མནྟེམི པསནྣཙིཏྟོ;

ཏསྶེཝ ཀམྨསྶ ཨཡཾ ཝིཔཱཀོ, དིབྦོ མེ གནྡྷོ སཏཏཾ པཝཱཡཏི.

༥༣༧.

‘‘སཧཱཡཱནཾ ¶ ཏིཏྠསྨིཾ ནྷཱཡནྟཱནཾ, ཐལེ གཧེཏྭཱ ནིདཧིསྶ དུསྶཾ;

ཁིཌྜཏྠིཀོ ནོ ཙ པདུཊྛཙིཏྟོ, ཏེནམྷི ནགྒོ ཀསིརཱ ཙ ཝུཏྟཱིཏི.

༥༣༨.

‘‘ཡོ ¶ ཀཱིལ༹མཱནོ པཀརོཏི པཱཔཾ, ཏསྶེདིསཾ ཀམྨཝིཔཱཀམཱཧུ;

ཨཀཱིལ༹མཱནོ པན ཡོ ཀརོཏི, ཀིཾ ཏསྶ ཀམྨསྶ ཝིཔཱཀམཱཧཱུཏི.

༥༣༩.

‘‘ཡེ དུཊྛསངྐཔྤམནཱ མནུསྶཱ, ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ ཙ སཾཀིལིཊྛཱ;

ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨབྷིསམྤརཱཡཾ, ཨསཾསཡཾ ཏེ ནིརཡཾ ཨུཔེནྟི.

༥༤༠.

‘‘ཨཔརེ པན སུགཏིམཱསམཱནཱ, དཱནེ རཏཱ སངྒཧིཏཏྟབྷཱཝཱ;

ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨབྷིསམྤརཱཡཾ, ཨསཾསཡཾ ཏེ སུགཏིཾ ཨུཔེནྟཱི’’ཏི. –

ཏེསཾ ཨུབྷིནྣཾ ཝཙནཔཊིཝཙནགཱཐཱ ཧོནྟི.

༥༣༠. ཏཏྠ སཙྩཔྤཊིཉྙཱ ཏཝ མེསཱ ཧོཏཱུཏི ‘‘སབྦམྤི ཏཱཧཾ ཨབྷིསདྡཧེཡྻ’’ནྟི ཏཝ ཨེསཱ པཊིཉྙཱ མཡ྄ཧཾ སཙྩཾ ཧོཏུ. སུཏྭཱན དྷམྨཾ ལབྷ སུཔྤསཱདནྟི མཡཱ ཝུཙྩམཱནཾ དྷམྨཾ སུཏྭཱ སུནྡརཾ པསཱདཾ ལབྷསྶུ. ཨཉྙཏྠིཀོཏི ཨཱཛཱནནཏྠིཀོ. ཡཐཱ པཛཱནནྟི ཡཐཱ ཨཉྙོཔི ¶ པཛཱནནྟོ, ‘‘ཡཐཱཔི ཉཱཏ’’ནྟི ཝཱ མཡཱ ཡཐཱ ཉཱཏནྟི ཨཏྠོ.

༥༣༡. ཀིསྶེཏཾ ཀམྨསྶ ཨཡཾ ཝིཔཱཀོཏི ཀིསྶེཏཾ ཀིསྶ ནཱམ ཨེཏཾ, ཀིསྶ ཀམྨསྶ ཨཡཾ ཝིཔཱཀོ. ཨེཏནྟི ཝཱ ནིཔཱཏམཏྟཾ, ཀིསྶ ཀམྨསྶཱཏི ཡོཛནཱ. ‘‘ཀིསྶ ཏེ’’ཏི ཙ ཀེཙི པཋནྟི.

༥༣༢-༣༣. ཙིཀྑལླམགྒེཏི ¶ ཙིཀྑལླཝཏི པཐམྷི. ནརཀནྟི ཨཱཝཱཊཾ. ཨེཀཱཧནྟི ཨེཀཾ ཨཧཾ. ནརཀསྨིཾ ནིཀྑིཔིནྟི ཡཐཱ ཀདྡམོ ན ཨཀྐམཱིཡཏི, ཨེཝཾ ཏསྨིཾ ཙིཀྑལླཱཝཱཊེ ཋཔེསིཾ. ཏསྶཱཏི ཏསྶ གོསཱིསེན སེཏུཀརཎསྶ.

༥༣༦-༧. དྷམྨེ ཋིཏཱནནྟི དྷམྨཙཱརཱིནཾ སམཙཱརཱིནཾ. མནྟེམཱིཏི ཀཐེམི ཀིཏྟཡཱམི. ཁིཌྜཏྠིཀོཏི ¶ ཧསཱདྷིཔྤཱཡོ. ནོ ཙ པདུཊྛཙིཏྟོཏི དུསྶསཱམིཀེ ན དཱུསིཏཙིཏྟོ, ན ཨཝཧརཎཱདྷིཔྤཱཡོ ནཱཔི ཝིནཱསཱདྷིཔྤཱཡོཏི ཨཏྠོ.

༥༣༨. ཨཀཱིལ༹མཱནོཏི ཨཁིཌྜཱདྷིཔྤཱཡོ, ལོབྷཱདཱིཧི དཱུསིཏཙིཏྟོ. ཀིཾ ཏསྶ ཀམྨསྶ ཝིཔཱཀམཱཧཱུཏི ཏསྶ ཏཐཱ ཀཏསྶ པཱཔཀམྨསྶ ཀཱིཝ ཀཊུཀཾ དུཀྑཝིཔཱཀཾ པཎྜིཏཱ ཨཱཧུ.

༥༣༩-༤༠. དུཊྛསངྐཔྤམནཱཏི ཀཱམསངྐཔྤཱདིཝསེན དཱུསིཏམནོཝིཏཀྐཱ, ཨེཏེན མནོདུཙྩརིཏམཱཧ. ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ ཙ སཾཀིལིཊྛཱཏི པཱཎཱཏིཔཱཏཱདིཝསེན ཀཱཡཝཱཙཱཧི མལིནཱ. ཨཱསམཱནཱཏི ཨཱསཱིསམཱནཱ པཏྠཡམཱནཱ.

ཨེཝཾ པེཏེན སངྑེཔེནེཝ ཀམྨཕལེསུ ཝིབྷཛིཏྭཱ དསྶིཏེསུ ཏཾ ཨསདྡཧནྟོ རཱཛཱ –

༥༤༡.

‘‘ཏཾ ཀིནྟི ཛཱནེཡྻམཧཾ ཨཝེཙྩ, ཀལྱཱཎཔཱཔསྶ ཨཡཾ ཝིཔཱཀོ;

ཀིཾ ཝཱཧཾ དིསྭཱ ཨབྷིསདྡཧེཡྻཾ, ཀོ ཝཱཔི མཾ སདྡཧཱཔེཡྻ ཨེཏ’’ནྟི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཏཾ ཀིནྟི ཛཱནེཡྻམཧཾ ཨཝེཙྩཱཏི ཡོཡཾ ཏཡཱ ‘‘ཡེ དུཊྛསངྐཔྤམནཱ མནུསྶཱ, ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ ཙ སཾཀིལིཊྛཱ’’ཏིཨཱདིནཱ. ‘‘ཨཔརེ པན སུགཏིམཱསམཱནཱ’’ཏིཨཱདིནཱ ཙ ཀལྱཱཎསྶ པཱཔསྶ ཙ ཀམྨསྶ ཝིཔཱཀོ ཝིབྷཛིཏྭཱ ཝུཏྟོ, ཏཾ ཀིནྟི ཀེན ཀཱརཎེན ཨཧཾ ཨཝེཙྩ ¶ ¶ ཨཔརཔཙྩཡབྷཱཝེན སདྡཧེཡྻཾ. ཀིཾ ཝཱཧཾ དིསྭཱ ཨབྷིསདྡཧེཡྻནྟི ཀཱིདིསཾ ཝཱ པནཱཧཾ པཙྩཀྑབྷཱུཏཾ ནིདསྶནཾ དིསྭཱ པཊིསདྡཧེཡྻཾ. ཀོ ཝཱཔི མཾ སདྡཧཱཔེཡྻ ཨེཏནྟི ཀོ ཝཱ ཝིཉྙཱུ པུརིསོ པཎྜིཏོ ཨེཏམཏྠཾ མཾ སདྡཧཱཔེཡྻ, ཏཾ ཀཐེཧཱིཏི ¶ ཨཏྠོ.

ཏཾ སུཏྭཱ པེཏོ ཀཱརཎེན ཏམཏྠཾ ཏསྶ པཀཱསེནྟོ –

༥༤༢.

‘‘དིསྭཱ ཙ སུཏྭཱ ཨབྷིསདྡཧསྶུ, ཀལྱཱཎཔཱཔསྶ ཨཡཾ ཝིཔཱཀོ;

ཀལྱཱཎཔཱཔེ ཨུབྷཡེ ཨསནྟེ, སིཡཱ ནུ སཏྟཱ སུགཏཱ དུགྒཏཱ ཝཱ.

༥༤༣.

‘‘ནོ ཙེཏྠ ཀམྨཱནི ཀརེཡྻུཾ མཙྩཱ, ཀལྱཱཎཔཱཔཱནི མནུསྶལོཀེ;

ནཱཧེསུཾ སཏྟཱ སུགཏཱ དུགྒཏཱ ཝཱ, ཧཱིནཱ པཎཱིཏཱ ཙ མནུསྶལོཀེ.

༥༤༤.

‘‘ཡསྨཱ ཙ ཀམྨཱནི ཀརོནྟི མཙྩཱ, ཀལྱཱཎཔཱཔཱནི མནུསྶལོཀེ;

ཏསྨཱ ཧི སཏྟཱ སུགཏཱ དུགྒཏཱ ཝཱ, ཧཱིནཱ པཎཱིཏཱ ཙ མནུསྶལོཀེ.

༥༤༥.

‘‘དྭཡཛྫ ཀམྨཱནཾ ཝིཔཱཀམཱཧུ, སུཁསྶ དུཀྑསྶ ཙ ཝེདནཱིཡཾ;

ཏཱ དེཝཏཱཡོ པརིཙཱརཡནྟི, པཙྩེནྟི བཱལཱ དྭཡཏཾ ཨཔསྶིནོ’’ཏི. –

གཱཐཱ ཨབྷཱསི.

༥༤༢. ཏཏྠ དིསྭཱ ཙཱཏི པཙྩཀྑཏོ དིསྭཱཔི. སུཏྭཱཏི དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཏདནུསཱརེན ནཡཾ ནེནྟོ ཨནུམིནནྟོ. ཀལྱཱཎཔཱཔསྶཱཏི ཀུསལསྶ ཨཀུསལསྶ ཙ ཀམྨསྶ ཨཡཾ སུཁོ ཨཡཾ དུཀྑོ ཙ ཝིཔཱཀོཏི ཨབྷིསདྡཧསྶུ. ཨུབྷཡེ ཨསནྟེཏི ཀལྱཱཎེ པཱཔེ ཙཱཏི དུཝིདྷེ ཀམྨེ ཨཝིཛྫམཱནེ. སིཡཱ ནུ སཏྟཱ སུགཏཱ དུགྒཏཱ ཝཱཏི ‘‘ཨིམེ སཏྟཱ ¶ སུགཏིཾ གཏཱ དུགྒཏིཾ གཏཱ ཝཱ, སུགཏིཡཾ ཝཱ ཨཌྜྷཱ དུགྒཏིཡཾ དལིདྡཱ ཝཱ’’ཏི ཨཡམཏྠོ ཀིཾ ནུ སིཡཱ ཀཐཾ སམྦྷཝེཡྻཱཏི ཨཏྠོ.

༥༤༣-༤. ཨིདཱནི ཡཐཱཝུཏྟམཏྠཾ ‘‘ནོ ¶ ཙེཏྠ ཀམྨཱནཱི’’ཏི ཙ ‘‘ཡསྨཱ ཙ ཀམྨཱནཱི’’ཏི ཙ གཱཐཱདྭཡེན བྱཏིརེཀཏོ ཨནྭཡཏོ ཙ ཝིབྷཱཝེཏི. ཏཏྠ ཧཱིནཱ པཎཱིཏཱཏི ཀུལརཱུཔཱརོགྱཔརིཝཱརཱདཱིཧི ¶ ཧཱིནཱ ཨུལཱ༹རཱ ཙ.

༥༤༥. དྭཡཛྫ ཀམྨཱནཾ ཝིཔཱཀམཱཧཱུཏི དྭཡཾ དུཝིདྷཾ ཨཛྫ ཨིདཱནི ཀམྨཱནཾ སུཙརིཏདུཙྩརིཏཱནཾ ཝིཔཱཀཾ ཝདནྟི ཀཐེནྟི. ཀིཾ ཏནྟི ཨཱཧ ‘‘སུཁསྶ དུཀྑསྶ ཙ ཝེདནཱིཡ’’ནྟི, ཨིཊྛསྶ ཙ ཨནིཊྛསྶ ཙ ཨནུབྷཝནཡོགྒཾ. ཏཱ དེཝཏཱཡོ པརིཙཱརཡནྟཱིཏི ཡེ ཨུཀྐཾསཝསེན སུཁཝེདནཱིཡཾ ཝིཔཱཀཾ པཊིལབྷནྟི, ཏེ དེཝལོཀེ ཏཱ དེཝཏཱ ཧུཏྭཱ དིབྦསུཁསམཔྤིཏཱ ཨིནྡྲིཡཱནི པརིཙཱརེནྟི. པཙྩེནྟི བཱལཱ དྭཡཏཾ ཨཔསྶིནོཏི ཡེ བཱལཱ ཀམྨཉྩ ཀམྨཕལཉྩཱཏི དྭཡཾ ཨཔསྶནྟཱ ཨསདྡཧནྟཱ, ཏེ པཱཔཔྤསུཏཱ དུཀྑཝེདནཱིཡཾ ཝིཔཱཀཾ ཨནུབྷཝནྟཱ ནིརཡཱདཱིསུ ཀམྨུནཱ པཙྩེནྟི དུཀྑཾ པཱཔུཎནྟི.

ཨེཝཾ ཀམྨཕལཾ སདྡཧནྟོ པན ཏྭཾ ཀསྨཱ ཨེཝརཱུཔཾ དུཀྑཾ པཙྩནུབྷཝསཱིཏི ཨནུཡོགཾ སནྡྷཱཡ –

༥༤༦.

‘‘ན མཏྠི ཀམྨཱནི སཡཾཀཏཱནི, དཏྭཱཔི མེ ནཏྠི ཡོ ཨཱདིསེཡྻ;

ཨཙྪཱདནཾ སཡནམཐནྣཔཱནཾ, ཏེནམྷི ནགྒོ ཀསིརཱ ཙ ཝུཏྟཱི’’ཏི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ན མཏྠི ཀམྨཱནི སཡཾཀཏཱནཱིཏི ཡསྨཱ སཡཾ ཨཏྟནཱ པུབྦེ ཀཏཱནི པུཉྙཀམྨཱནི མམ ནཏྠི ན ཝིཛྫནྟི, ཡེཧི ཨིདཱནི ཨཙྪཱདནཱདཱིནི ལབྷེཡྻཾ. དཏྭཱཔི མེ ནཏྠི ཡོ ཨཱདིསེཡྻཱཏི ཡོ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ དཱནཾ དཏྭཱ ‘‘ཨསུཀསྶ པེཏསྶ ཧོཏཱུ’’ཏི མེ ཨཱདིསེཡྻ ཨུདྡིསེཡྻ, སོ ནཏྠི. ཏེནམྷི ནགྒོ ཀསིརཱ ཙ ཝུཏྟཱིཏི ཏེན དུཝིདྷེནཱཔི ཀཱརཎེན ཨིདཱནི ནགྒོ ¶ ནིཙྩོལོ༹ ཨམྷི, ཀསིརཱ དུཀྑཱ ཙ ཝུཏྟི ཛཱིཝིཀཱ ཧོཏཱིཏི.

ཏཾ ¶ སུཏྭཱ རཱཛཱ ཏསྶ ཨཙྪཱདནཱདིལཱབྷཾ ཨཱཀངྑནྟོ –

༥༤༧.

‘‘སིཡཱ ནུ ཁོ ཀཱརཎཾ ཀིཉྩི ཡཀྑ, ཨཙྪཱདནཾ ཡེན ཏུཝཾ ལབྷེཐ;

ཨཱཙིཀྑ མེ ཏྭཾ ཡདཏྠི ཧེཏུ, སདྡྷཱཡིཀཾ ཧེཏུཝཙོ སུཎོམཱ’’ཏི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཡེནཱཏི ཡེན ཀཱརཎེན ཏྭཾ ཨཙྪཱདནཾ ལབྷེཐ ལབྷེཡྻཱསི, ཀིཉྩི ཏཾ ཀཱརཎཾ སིཡཱ ནུ ཁོ བྷཝེཡྻ ནུ ཁོཏི ཨཏྠོ. ཡདཏྠཱིཏི ཡདི ཨཏྠི.

ཨཐསྶ ¶ པེཏོ ཏཾ ཀཱརཎཾ ཨཱཙིཀྑནྟོ –

༥༤༨.

‘‘ཀཔྤིཏཀོ ནཱམ ཨིདྷཏྠི བྷིཀྑུ, ཛྷཱཡཱི སུསཱིལོ ཨརཧཱ ཝིམུཏྟོ;

གུཏྟིནྡྲིཡོ སཾཝུཏཔཱཏིམོཀྑོ, སཱིཏིབྷཱུཏོ ཨུཏྟམདིཊྛིཔཏྟོ.

༥༤༩.

‘‘སཁིལོ ཝདཉྙཱུ སུཝཙོ སུམུཁོ, སྭཱགམོ སུཔྤཊིམུཏྟཀོ ཙ;

པུཉྙསྶ ཁེཏྟཾ ཨརཎཝིཧཱརཱི, དེཝམནུསྶཱནཉྩ དཀྑིཎེཡྻོ.

༥༥༠.

‘‘སནྟོ ཝིདྷཱུམོ ཨནཱིགྷོ ནིརཱསོ, མུཏྟོ ཝིསལློ ཨམམོ ཨཝངྐོ;

ནིརཱུཔདྷཱི སབྦཔཔཉྩཁཱིཎོ, ཏིསྶོ ཝིཛྫཱ ཨནུཔྤཏྟོ ཛུཏིམཱ.

༥༥༡.

‘‘ཨཔྤཉྙཱཏོ དིསྭཱཔི ན ཙ སུཛཱནོ, མུནཱིཏི ནཾ ཝཛྫིསུ ཝོཧརནྟི;

ཛཱནནྟི ཏཾ ཡཀྑབྷཱུཏཱ ཨནེཛཾ, ཀལྱཱཎདྷམྨཾ ཝིཙརནྟཾ ལོཀེ.

༥༥༢.

‘‘ཏསྶ ¶ ¶ ཏུཝཾ ཨེཀཡུགཾ དུཝེ ཝཱ, མམུདྡིསིཏྭཱན སཙེ དདེཐ;

པཊིགྒཧཱིཏཱནི ཙ ཏཱནི ཨསྶུ, མམཉྩ པསྶེཐ སནྣདྡྷདུསྶ’’ནྟི. –

གཱཐཱ ཨབྷཱསི.

༥༤༨. ཏཏྠ ཀཔྤིཏཏོ ནཱམཱཏི ཛཊིལསཧསྶསྶ ཨབྦྷནྟརེ ཨཱཡསྨཏོ ཨུཔཱལིཏྠེརསྶ ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡཾ སནྡྷཱཡ ཝདཏི. ཨིདྷཱཏི ཨིམིསྶཱ ཝེསཱལིཡཱ སམཱིཔེ. ཛྷཱཡཱིཏི ཨགྒཕལཛྷཱནེན ཛྷཱཡཱི. སཱིཏིབྷཱུཏོཏི སབྦཀིལེསདརཐཔརིལཱ༹ཧཝཱུཔསམེན སཱིཏིབྷཱཝཔྤཏྟོ. ཨུཏྟམདིཊྛིཔཏྟོཏི ཨུཏྟམཾ ཨགྒཕལཾ སམྨཱདིཊྛིཾ པཏྟོ.

༥༤༩. སཁིལོཏི མུདུ. སུཝཙོཏི སུབྦཙོ. སྭཱགམོཏི སུཊྛུ ཨཱགཏཱགམོ. སུཔྤཊིམུཏྟཀོཏི སུཊྛུ པཊིམུཏྟཀཝཱཙོ, མུཏྟབྷཱཎཱིཏི ཨཏྠོ. ཨརཎཝིཧཱརཱིཏི མེཏྟཱཝིཧཱརཱི.

༥༥༠. སནྟོཏི ཨུཔསནྟཀིལེསོ. ཝིདྷཱུམོཏི ཝིགཏམིཙྪཱཝིཏཀྐདྷཱུམོ. ཨནཱིགྷོཏི ནིདྡུཀྑོ. ནིརཱསོཏི ནིཏྟཎྷོ. མུཏྟོཏི སབྦབྷཝེཧི ཝིམུཏྟོ. ཝིསལློཏི ཝཱིཏརཱགཱདིསལློ. ཨམམོཏི ¶ མམཾཀཱརཝིརཧིཏོ. ཨཝངྐོཏི ཀཱཡཝངྐཱདིཝངྐཝིརཧིཏོ. ནིརཱུཔདྷཱིཏི ཀིལེསཱབྷིསངྑཱརཱདིཨུཔདྷིཔྤཧཱཡཱི. སབྦཔཔཉྩཁཱིཎོཏི པརིཀྑཱིཎཏཎྷཱདིཔཔཉྩོ. ཛུཏིམཱཏི ཨནུཏྟརཱཡ ཉཱཎཛུཏིཡཱ ཛུཏིམཱ. ཨཔྤཉྙཱཏོཏི པརམཔྤིཙྪཏཱཡ པཊིཙྪནྣགུཎཏཱཡ ཙ ན པཱཀཊོ.

༥༥༡. དིསྭཱཔི ན ཙ སུཛཱནོཏི གམྦྷཱིརབྷཱཝེན དིསྭཱཔི ‘‘ཨེཝཾསཱིལོ, ཨེཝཾདྷམྨོ, ཨེཝཾཔཉྙོ’’ཏི ན སུཝིཉྙེཡྻོ. ཛཱནནྟི ཏཾ ཡཀྑབྷཱུཏཱ ཨནེཛནྟི ཡཀྑབྷཱུཏཱ ཙ ཨནེཛཾ ནིཏྟཎྷཾ ‘‘ཨརཧཱ’’ཏི ཏཾ ཛཱནནྟི. ཀལྱཱཎདྷམྨནྟི སུནྡརསཱིལཱདིགུཎཾ.

༥༥༢. ཏསྶཱཏི ཏསྶ ཀཔྤིཏཀམཧཱཐེརསྶ. ཨེཀཡུགནྟི ཨེཀཾ ཝཏྠཡུགཾ. དུཝེ ཝཱཏི དྭེ ཝཱ ཝཏྠཡུགཱནི. མམུདྡིསིཏྭཱནཱཏི མམཾ ཨུདྡིསིཏྭཱ. པཊིགྒཧཱིཏཱནི ཙ ¶ ཏཱནི ཨསྶཱུཏི ཏཱནི ཝཏྠཡུགཱནི ཏེན པཊིགྒཧིཏཱནི ཙ ཨསྶུ ¶ བྷཝེཡྻུཾ. སནྣདྡྷདུསྶནྟི དུསྶེན ཀཏསནྣཱཧཾ, ལདྡྷཝཏྠཾ ནིཝཏྠཔཱརུཏདུསྶནྟི ཨཏྠོ.

ཏཏོ རཱཛཱ –

༥༥༣.

‘‘ཀསྨིཾ པདེསེ སམཎཾ ཝསནྟཾ, གནྟྭཱན པསྶེམུ མཡཾ ཨིདཱནི;

ཡོ མཛྫ ཀངྑཾ ཝིཙིཀིཙྪིཏཉྩ, དིཊྛཱིཝིསཱུཀཱནི ཝིནོདཡེཡྻཱ’’ཏི. –

ཐེརསྶ ཝསནཊྛཱནཾ པུཙྪི. ཏཏྠ ཀསྨིཾ པདེསེཏི ཀཏརསྨིཾ པདེསེ. ཡོ མཛྫཱཏི ཡོ ཨཛྫ, མ-ཀཱརོ པདསནྡྷིཀརོ.

ཏཏོ པེཏོ –

༥༥༤.

‘‘ཨེསོ ནིསིནྣོ ཀཔིནཙྩནཱཡཾ, པརིཝཱརིཏོ དེཝཏཱཧི བཧཱུཧི;

དྷམྨིཾ ཀཐཾ བྷཱསཏི སཙྩནཱམོ, སཀསྨིམཱཙེརཀེ ཨཔྤམཏྟོ’’ཏི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཀཔིནཙྩནཱཡནྟི ཀཔཱིནཾ ཝཱནརཱནཾ ནཙྩནེན ‘‘ཀཔིནཙྩནཱ’’ཏི ལདྡྷཝོཧཱརེ པདེསེ. སཙྩནཱམོཏི ཛྷཱཡཱི སུསཱིལོ ཨརཧཱ ཝིམུཏྟོཏིཨཱདཱིཧི གུཎནཱམེཧི ཡཱཐཱཝནཱམོ ཨཝིཔརཱིཏནཱམོ ¶ .

ཨེཝཾ པེཏེན ཝུཏྟེ རཱཛཱ ཏཱཝདེཝ ཐེརསྶ སནྟིཀཾ གནྟུཀཱམོ –

༥༥༥.

‘‘ཏཐཱཧཾ ཀསྶཱམི གནྟྭཱ ཨིདཱནི, ཨཙྪཱདཡིསྶཾ སམཎཾ ཡུགེན;

པཊིགྒཧཱིཏཱནི ཙ ཏཱནི ཨསྶུ, ཏུཝཉྩ པསྶེམུ སནྣདྡྷདུསྶ’’ནྟི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ¶ ཀསྶཱམཱིཏི ཀརིསྶཱམི.

ཨཐ པེཏོ ‘‘དེཝཏཱནཾ ཐེརོ དྷམྨཾ དེསེཏི, ཏསྨཱ ནཱཡཾ ཨུཔསངྐམནཀཱལོ’’ཏི དསྶེནྟོ –

༥༥༦.

‘‘མཱ ¶ ཨཀྑཎེ པབྦཛིཏཾ ཨུཔཱགམི, སཱདྷུ ཝོ ལིཙྪཝི ནེས དྷམྨོ;

ཏཏོ ཙ ཀཱལེ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ, ཏཏྠེཝ པསྶཱཧི རཧོ ནིསིནྣ’’ནྟི. –

གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ སཱདྷཱུཏི ཨཱཡཱཙནེ ནིཔཱཏོ. ཝོ ལིཙྪཝི ནེས དྷམྨོཏི, ལིཙྪཝིརཱཛ, ཏུམྷཱཀཾ རཱཛཱུནཾ ཨེས དྷམྨོ ན ཧོཏི, ཡཾ ཨཀཱལེ ཨུཔསངྐམནཾ. ཏཏྠེཝཱཏི ཏསྨིཾཡེཝ ཋཱནེ.

ཨེཝཾ པེཏེན ཝུཏྟེ རཱཛཱ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ཨཏྟནོ ནིཝེསནམེཝ གནྟྭཱ པུན ཡུཏྟཔཏྟཀཱལེ ཨཊྛ ཝཏྠུཡུགཱནི གཱཧཱཔེཏྭཱ ཐེརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ པཊིསནྠཱརཾ ཀཏྭཱ ‘‘ཨིམཱནི, བྷནྟེ, ཨཊྛ ཝཏྠཡུགཱནི པཊིགྒཎྷཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཏཾ སུཏྭཱ ཐེརོ ཀཐཱསམུཊྛཱཔནཏྠཾ ‘‘མཧཱརཱཛ, པུབྦེ ཏྭཾ ཨདཱནསཱིལོ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ ཝིཧེཋནཛཱཏིཀོཝ ཀཐཾ པཎཱིཏཱནི ཝཏྠཱནི དཱཏུཀཱམོ ཛཱཏོ’’ཏི ཨཱཧ. ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ ཏསྶ ཀཱརཎཾ ཨཱཙིཀྑནྟོ པེཏེན སམཱགམཾ, ཏེན ཙ ཨཏྟནཱ ཙ ཀཐིཏཾ སབྦཾ ཐེརསྶ ཨཱརོཙེཏྭཱ ཝཏྠཱནི དཏྭཱ པེཏསྶ ཨུདྡིསི. ཏེན པེཏོ དིབྦཝཏྠདྷརོ ཨལངྐཏཔཊིཡཏྟོ ཨསྶཱརུལ༹ྷོ ཐེརསྶ ཙ རཉྙོ ཙ པུརཏོ པཱཏུབྷཝི. ཏཾ དིསྭཱ རཱཛཱ ཨཏྟམནོ པམུདིཏོ པཱིཏིསོམནསྶཛཱཏོ ‘‘པཙྩཀྑཏོ ཝཏ མཡཱ ཀམྨཕལཾ དིཊྛཾ, ན དཱནཱཧཾ པཱཔཾ ཀརིསྶཱམི, པུཉྙམེཝ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཏེན པེཏེན སཀྑིཾ ཨཀཱསི. སོ ཙ པེཏོ ‘‘སཙེ, ཏྭཾ ལིཙྪཝིརཱཛ, ཨིཏོ པཊྛཱཡ ཨདྷམྨཾ པཧཱཡ དྷམྨཾ ཙརསི, ཨེཝཱཧཾ ཏཝ སཀྑིཾ ཀརིསྶཱམི, སནྟིཀཉྩ ཏེ ཨཱགམིསྶཱམི, སཱུལཱཝུཏཉྩ པུརིསཾ སཱིགྷཾ སཱུལཏོ མོཙེཧི, ཨེཝཾ སོ ཛཱིཝིཏཾ ལབྷིཏྭཱ དྷམྨཾ ཙརནྟོ དུཀྑཏོ མུཙྩིསྶཏི, ཐེརཉྩ ཀཱལེན ཀཱལཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ དྷམྨཾ སུཎནྟོ ¶ པུཉྙཱནི ¶ ཀརོཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ གཏོ.

ཨཐ རཱཛཱ ཐེརཾ ཝནྡིཏྭཱ ནགརཾ པཝིསིཏྭཱ སཱིགྷཾ སཱིགྷཾ ལིཙྪཝིཔརིསཾ སནྣིཔཱཏེཏྭཱ ཏེ ཨནུཛཱནཱཔེཏྭཱ ཏཾ པུརིསཾ སཱུལཏོ མོཙེཏྭཱ ‘‘ཨིམཾ ཨརོགཾ ཀརོཐཱ’’ཏི ཏིཀིཙྪཀེ ཨཱཎཱཔེསི. ཐེརཉྩ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པུཙྪི – ‘‘སིཡཱ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, ནིརཡགཱམིཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཋིཏསྶ ནིརཡཏོ མུཏྟཱི’’ཏི. སིཡཱ, མཧཱརཱཛ, སཙེ ཨུལཱ༹རཾ པུཉྙཾ ཀརོཏི, མུཙྩཏཱིཏི ¶ ཝཏྭཱ ཐེརོ རཱཛཱནཾ སརཎེསུ ཙ སཱིལེསུ ཙ པཏིཊྛཱཔེསི. སོ ཏཏྠ པཏིཊྛིཏོ ཐེརསྶ ཨོཝཱདེ ཋཏྭཱ སོཏཱཔནྣོ ཨཧོསི, སཱུལཱཝུཏོ པན པུརིསོ ཨརོགོ ཧུཏྭཱ སཾཝེགཛཱཏོ བྷིཀྑཱུསུ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི. ཏམཏྠཾ དསྶེནྟཱ སངྒཱིཏིཀཱརཱ –

༥༥༧.

‘‘ཏཐཱཏི ཝཏྭཱ ཨགམཱསི ཏཏྠ, པརིཝཱརིཏོ དཱསགཎེན ལིཙྪཝི;

སོ ཏཾ ནགརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ, ཝཱསཱུཔགཙྪིཏྠ སཀེ ནིཝེསནེ.

༥༥༨.

‘‘ཏཏོ ཙ ཀཱལེ གིཧིཀིཙྩཱནི ཀཏྭཱ,

ནྷཏྭཱ པིཝིཏྭཱ ཙ ཁཎཾ ལབྷིཏྭཱ;

ཝིཙེཡྻ པེལཱ༹ཏོ ཙ ཡུགཱནི ཨཊྛ,

གཱཧཱཔཡཱི དཱསགཎེན ལིཙྪཝི.

༥༥༩.

‘‘སོ ཏཾ པདེསཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ, ཏཾ ཨདྡས སམཎཾ སནྟཙིཏྟཾ;

པཊིཀྐནྟཾ གོཙརཏོ ནིཝཏྟཾ, སཱིཏིབྷཱུཏཾ རུཀྑམཱུལེ ནིསིནྣཾ.

༥༦༠.

‘‘ཏམེནམཝོཙ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ, ཨཔྤཱབཱདྷཾ ཕཱསུཝིཧཱརཉྩ པུཙྪི;

ཝེསཱལིཡཾ ལིཙྪཝིཧཾ བྷདནྟེ, ཛཱནནྟི མཾ ལིཙྪཝི ཨམྦསཀྐརོ.

༥༦༡.

‘‘ཨིམཱནི ¶ མེ ཨཊྛ ཡུགཱ སུབྷཱནི, པཊིགྒཎྷ བྷནྟེ པདདཱམི ཏུཡ྄ཧཾ;

ཏེནེཝ ཨཏྠེན ཨིདྷཱགཏོསྨི, ཡཐཱ ཨཧཾ ཨཏྟམནོ བྷཝེཡྻནྟི.

༥༦༢.

‘‘དཱུརཏོཝ སམཎཱ བྲཱཧྨཎཱ ཙ, ནིཝེསནཾ ཏེ པརིཝཛྫཡནྟི;

པཏྟཱནི བྷིཛྫནྟི ཙ ཏེ ནིཝེསནེ, སངྒྷཱཊིཡོ ཙཱཔི ཝིདཱལཡནྟི.

༥༦༣.

‘‘ཨཐཱཔརེ ¶ ¶ པཱདཀུཋཱརིཀཱཧི, ཨཝཾསིརཱ སམཎཱ པཱཏཡནྟི;

ཨེཏཱདིསཾ པབྦཛིཏཱ ཝིཧེསཾ, ཏཡཱ ཀཏཾ སམཎཱ པཱཔུཎནྟི.

༥༦༤.

‘‘ཏིཎེན ཏེལམྤི ན ཏྭཾ ཨདཱསི, མཱུལ༹ྷསྶ མགྒམྤི ན པཱཝདཱསི;

ཨནྡྷསྶ དཎྜཾ སཡམཱདིཡཱསི, ཨེཏཱདིསོ ཀདརིཡོ ཨསཾཝུཏོ ཏུཝཾ;

ཨཐ ཏྭཾ ཀེན ཝཎྞེན ཀིམེཝ དིསྭཱ, ཨམྷེཧི སཧ སཾཝིབྷཱགཾ ཀརོསཱིཏི.

༥༦༥.

‘‘པཙྩེམི བྷནྟེ ཡཾ ཏྭཾ ཝདེསི, ཝིཧེསཡིཾ སམཎེ བྲཱཧྨཎེ ཙ;

ཁིཌྜཏྠིཀོ ནོ ཙ པདུཊྛཙིཏྟོ, ཨེཏམྤི མེ དུཀྐཊམེཝ བྷནྟེ.

༥༦༦.

ཁིཌྜཱཡ ཡཀྑོ པསཝིཏྭཱ པཱཔཾ, ཝེདེཏི དུཀྑཾ ཨསམཏྟབྷོགཱི;

དཧརོ ¶ ཡུཝཱ ནགྒནིཡསྶ བྷཱགཱི, ཀིཾ སུ ཏཏོ དུཀྑཏརསྶ ཧོཏི.

༥༦༧.

‘‘ཏཾ དིསྭཱ སཾཝེགམལཏྠཾ བྷནྟེ, ཏཔྤཙྩཡཱ ཝཱཔི དདཱམི དཱནཾ;

པཊིགྒཎྷ བྷནྟེ ཝཏྠཡུགཱནི ཨཊྛ, ཡཀྑསྶིམཱ གཙྪནྟུ དཀྑིཎཱཡོཏི.

༥༦༨.

‘‘ཨདྡྷཱ ཧི དཱནཾ བཧུདྷཱ པསཏྠཾ, དདཏོ ཙ ཏེ ཨཀྑཡདྷམྨམཏྠུ;

པཊིགཎྷཱམི ཏེ ཝཏྠཡུགཱནི ཨཊྛ, ཡཀྑསྶིམཱ གཙྪནྟུ དཀྑིཎཱཡོཏི.

༥༦༩.

‘‘ཏཏོ ¶ ཧི སོ ཨཱཙམཡིཏྭཱ ལིཙྪཝི, ཐེརསྶ དཏྭཱན ཡུགཱནི ཨཊྛ;

པཊིགྒཧཱིཏཱནི ཙ ཏཱནི ཨསྶུ, ཡཀྑཉྩ པསྶེཐ སནྣདྡྷདུསྶཾ.

༥༧༠.

‘‘ཏམདྡསཱ ཙནྡནསཱརལིཏྟཾ, ཨཱཛཉྙམཱརཱུལ༹ྷམུལཱ༹རཝཎྞཾ;

ཨལངྐཏཾ སཱདྷུནིཝཏྠདུསྶཾ, པརིཝཱརིཏཾ ཡཀྑམཧིདྡྷིཔཏྟཾ.

༥༧༡.

‘‘སོ ཏཾ དིསྭཱ ཨཏྟམནོ ཨུདགྒོ, པཧཊྛཙིཏྟོ ཙ སུབྷགྒརཱུཔོ;

ཀམྨཉྩ དིསྭཱན མཧཱཝིཔཱཀཾ, སནྡིཊྛིཀཾ ཙཀྑུནཱ སཙྪིཀཏྭཱ.

༥༧༢.

‘‘ཏམེནམཝོཙ ¶ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ, དསྶཱམི དཱནཾ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ;

ན ཙཱཔི མེ ཀིཉྩི ཨདེཡྻམཏྠི, ཏུཝཉྩ མེ ཡཀྑ བཧཱུཔཀཱརོཏི.

༥༧༣.

‘‘ཏུཝཉྩ མེ ལིཙྪཝི ཨེཀདེསཾ, ཨདཱསི དཱནཱནི ཨམོགྷམེཏཾ;

སྭཱཧཾ ¶ ཀརིསྶཱམི ཏཡཱཝ སཀྑིཾ, ཨམཱནུསོ མཱནུསཀེན སདྡྷིནྟི.

༥༧༤.

‘‘གཏཱི ཙ བནྡྷཱུ ཙ པརཱཡཎཉྩ, མིཏྟོ མམཱསི ཨཐ དེཝཏཱ མེ;

ཡཱཙཱམི ཏཾ པཉྫལིཀོ བྷཝིཏྭཱ, ཨིཙྪཱམི ཏཾ ཡཀྑ པུནཔི དཊྛུནྟི.

༥༧༥.

‘‘སཙེ ཏུཝཾ ཨསྶདྡྷོ བྷཝིསྶསི, ཀདརིཡརཱུཔོ ཝིཔྤཊིཔནྣཙིཏྟོ;

ཏྭཾ ནེཝ མཾ ལཙྪསི དསྶནཱཡ, དིསྭཱ ཙ ཏཾ ནོཔི ཙ ཨཱལཔིསྶཾ.

༥༧༦.

‘‘སཙེ ¶ པན ཏྭཾ བྷཝིསྶསི དྷམྨགཱརཝོ, དཱནེ རཏོ སངྒཧིཏཏྟབྷཱཝོ;

ཨོཔཱནབྷཱུཏོ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ, ཨེཝཾ མམཾ ལཙྪསི དསྶནཱཡ.

༥༧༧.

‘‘དིསྭཱ ཙ ཏཾ ཨཱལཔིསྶཾ བྷདནྟེ, ཨིམཉྩ སཱུལཏོ ལཧུཾ པམུཉྩ;

ཡཏོནིདཱནཾ ཨཀརིམྷ སཀྑིཾ, མཉྙཱམི སཱུལཱཝུཏཀསྶ ཀཱརཎཱ.

༥༧༨.

‘‘ཏེ ཨཉྙམཉྙཾ ཨཀརིམྷ སཀྑིཾ, ཨཡཉྩ སཱུལཏོ ལཧུཾ པམུཏྟོ;

སཀྐཙྩ དྷམྨཱནི སམཱཙརནྟོ, མུཙྩེཡྻ སོ ནིརཡཱ ཙ ཏམྷཱ;

ཀམྨཾ སིཡཱ ཨཉྙཏྲ ཝེདནཱིཡཾ.

༥༧༩.

‘‘ཀཔྤིཏཀཉྩ ¶ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ, ཏེནེཝ སཧ སཾཝིབྷཛིཏྭཱ ཀཱལེ;

སཡཾ མུཁེནཱུཔནིསཛྫ པུཙྪ, སོ ཏེ ཨཀྑིསྶཏི ཨེཏམཏྠཾ.

༥༨༠.

‘‘ཏམེཝ བྷིཀྑུཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ, པུཙྪསྶུ ཨཉྙཏྠིཀོ ནོ ཙ པདུཊྛཙིཏྟོ;

སོ ཏེ སུཏཾ ཨསུཏཉྩཱཔི དྷམྨཾ, སབྦམྤི ཨཀྑིསྶཏི ཡཐཱ པཛཱནནྟི.

༥༨༡.

‘‘སོ ¶ ཏཏྠ རཧསྶཾ སམུལླཔིཏྭཱ, སཀྑིཾ ཀརིཏྭཱན ཨམཱནུསེན;

པཀྐཱམི སོ ལིཙྪཝིནཾ སཀཱསཾ, ཨཐ བྲཝི པརིསཾ སནྣིསིནྣཾ.

༥༨༢.

‘‘‘སུཎནྟུ ¶ བྷོནྟོ མམ ཨེཀཝཱཀྱཾ, ཝརཾ ཝརིསྶཾ ལབྷིསྶཱམི ཨཏྠཾ;

སཱུལཱཝུཏོ པུརིསོ ལུདྡཀམྨོ, པཎིཧིཏདཎྜོ ཨནུསཏྟརཱུཔོ.

༥༨༣.

‘‘‘ཨེཏྟཱཝཏཱ ཝཱིསཏིརཏྟིམཏྟཱ, ཡཏོ ཨཱཝུཏོ ནེཝ ཛཱིཝཏི ན མཏོ;

ཏཱཧཾ མོཙཡིསྶཱམི དཱནི, ཡཐཱམཏིཾ ཨནུཛཱནཱཏུ སངྒྷོ’ཏི.

༥༨༤.

‘‘‘ཨེཏཉྩ ཨཉྙཉྩ ལཧུཾ པམུཉྩ, ཀོ ཏཾ ཝདེཐ ཏཐཱ ཀརོནྟཾ;

ཡཐཱ པཛཱནཱསི ཏཐཱ ཀརོཧི, ཡཐཱམཏིཾ ཨནུཛཱནཱཏི སངྒྷོ’ཏི.

༥༨༥.

‘‘སོ ¶ ཏཾ པདེསཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ, སཱུལཱཝུཏཾ མོཙཡི ཁིཔྤམེཝ;

མཱ བྷཱཡི སམྨཱཏི ཙ ཏཾ ཨཝོཙ, ཏིཀིཙྪཀཱནཉྩ ཨུཔཊྛཔེསི.

༥༨༦.

‘‘ཀཔྤིཏཀཉྩ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ, ཏེནེཝ སཧ སཾཝིབྷཛིཏྭཱ ཀཱལེ;

སཡཾ མུཁེནཱུཔནིསཛྫ ལིཙྪཝི, ཏཐེཝ པུཙྪིཏྠ ནཾ ཀཱརཎཏྠིཀོ.

༥༨༧.

‘‘སཱུལཱཝུཏོ པུརིསོ ལུདྡཀམྨོ, པཎཱིཏདཎྜོ ཨནུསཏྟརཱུཔོ;

ཨེཏྟཱཝཏཱ ཝཱིསཏིརཏྟིམཏྟཱ, ཡཏོ ཨཱཝུཏོ ནེཝ ཛཱིཝཏི ན མཏོ.

༥༨༨.

‘‘སོ མོཙིཏོ གནྟྭཱ མཡཱ ཨིདཱནི, ཨེཏསྶ ཡཀྑསྶ ཝཙོ ཧི བྷནྟེ;

སིཡཱ ནུ ཁོ ཀཱརཎཾ ཀིཉྩིདེཝ, ཡེན སོ ནིརཡཾ ནོ ཝཛེཡྻ.

༥༨༩.

‘‘ཨཱཙིཀྑ ¶ བྷནྟེ ཡདི ཨཏྠི ཧེཏུ, སདྡྷཱཡིཀཾ ཧེཏུཝཙོ སུཎོམ;

ན ཏེསཾ ཀམྨཱནཾ ཝིནཱསམཏྠི, ཨཝེདཡིཏྭཱ ཨིདྷ བྱནྟིབྷཱཝོཏི.

༥༩༠.

‘‘སཙེ ས དྷམྨཱནི སམཱཙརེཡྻ, སཀྐཙྩ རཏྟིནྡིཝམཔྤམཏྟོ;

མུཙྩེཡྻ སོ ནིརཡཱ ཙ ཏམྷཱ, ཀམྨཾ སིཡཱ ཨཉྙཏྲ ཝེདནཱིཡནྟི.

༥༩༡.

‘‘ཨཉྙཱཏོ ¶ ཨེསོ པུརིསསྶ ཨཏྠོ, མམམྤི དཱནི ཨནུཀམྤ བྷནྟེ;

ཨནུསཱས མཾ ཨོཝད བྷཱུརིཔཉྙ, ཡཐཱ ཨཧཾ ནོ ནིརཡཾ ཝཛེཡྻནྟི.

༥༩༢.

‘‘ཨཛྫེཝ བུདྡྷཾ སརཎཾ ཨུཔེཧི, དྷམྨཉྩ ¶ སངྒྷཉྩ པསནྣཙིཏྟོ;

ཏཐེཝ སིཀྑཱཡ པདཱནི པཉྩ, ཨཁཎྜཕུལླཱནི སམཱདིཡསྶུ.

༥༩༣.

‘‘པཱཎཱཏིཔཱཏཱ ཝིརམསྶུ ཁིཔྤཾ, ལོཀེ ཨདིནྣཾ པརིཝཛྫཡསྶུ;

ཨམཛྫཔོ མཱ ཙ མུསཱ ཨབྷཱཎཱི, སཀེན དཱརེན ཙ ཧོཏི ཏུཊྛོ;

ཨིམཉྩ ཨརིཡཾ ཨཊྛངྒཝརེནུཔེཏཾ, སམཱདིཡཱཧི ཀུསལཾ སུཁུདྲཡཾ.

༥༩༤.

‘‘ཙཱིཝརཾ ¶ པིཎྜཔཱཏཉྩ, པཙྩཡཾ སཡནཱསནཾ;

ཨནྣཾ པཱནཾ ཁཱདནཱིཡཾ, ཝཏྠསེནཱསནཱནི ཙ;

དདཱཧི ཨུཛུབྷཱུཏེསུ, ཝིཔྤསནྣེན ཙེཏསཱ.

༥༩༥.

‘‘བྷིཀྑཱུཔི སཱིལསམྤནྣེ, ཝཱིཏརཱགེ བཧུསྶུཏེ;

ཏཔྤེཧི ཨནྣཔཱནེན, སདཱ པུཉྙཾ པཝཌྜྷཏི.

༥༩༦.

‘‘ཨེཝཉྩ ¶ དྷམྨཱནི སམཱཙརནྟོ, སཀྐཙྩ རཏྟིནྡིཝམཔྤམཏྟོ;

མུཉྩ ཏུཝཾ ནིརཡཱ ཙ ཏམྷཱ, ཀམྨཾ སིཡཱ ཨཉྙཏྲ ཝེདནཱིཡནྟི.

༥༩༧.

‘‘ཨཛྫེཝ བུདྡྷཾ སརཎཾ ཨུཔེམི, དྷམྨཉྩ སངྒྷཉྩ པསནྣཙིཏྟོ;

ཏཐེཝ སིཀྑཱཡ པདཱནི པཉྩ, ཨཁཎྜཕུལླཱནི སམཱདིཡཱམི.

༥༩༨.

‘‘པཱཎཱཏིཔཱཏཱ ཝིརམཱམི ཁིཔྤཾ, ལོཀེ ཨདིནྣཾ པརིཝཛྫཡཱམི;

ཨམཛྫཔོ ནོ ཙ མུསཱ བྷཎཱམི, སཀེན དཱརེན ཙ ཧོམི ཏུཊྛོ;

ཨིམཉྩ ཨརིཡཾ ཨཊྛངྒཝརེནུཔེཏཾ, སམཱདིཡཱམི ཀུསལཾ སུཁུདྲཡཾ.

༥༩༩.

‘‘ཙཱིཝརཾ པིཎྜཔཱཏཉྩ, པཙྩཡཾ སཡནཱསནཾ;

ཨནྣཾ པཱནཾ ཁཱདནཱིཡཾ, ཝཏྠསེནཱསནཱནི ཙ.

༦༠༠.

‘‘བྷིཀྑཱུ ¶ ཙ སཱིལསམྤནྣེ, ཝཱིཏརཱགེ བཧུསྶུཏེ;

དདཱམི ན ཝིཀམྤཱམི, བུདྡྷཱནཾ སཱསནེ རཏོཏི.

༦༠༡.

‘‘ཨེཏཱདིསོ ལིཙྪཝི ཨམྦསཀྐརོ, ཝེསཱལིཡཾ ཨཉྙཏརོ ཨུཔཱསཀོ;

སདྡྷོ མུདཱུ ཀཱརཀརོ ཙ བྷིཀྑུ, སངྒྷཉྩ སཀྐཙྩ ཏདཱ ཨུཔཊྛཧི.

༦༠༢.

‘‘སཱུལཱཝུཏོ ཙ ཨརོགོ ཧུཏྭཱ, སེརཱི སུཁཱི པབྦཛྫཾ ཨུཔཱགམི;

བྷིཀྑུཉྩ ཨཱགམྨ ཀཔྤིཏཀུཏྟམཾ, ཨུབྷོཔི སཱམཉྙཕལཱནི ཨཛ྄ཛྷགུཾ.

༦༠༣.

‘‘ཨེཏཱདིསཱ ¶ སཔྤུརིསཱན སེཝནཱ, མཧཔྥལཱ ཧོཏི སཏཾ ཝིཛཱནཏཾ;

སཱུལཱཝུཏོ ཨགྒཕལཾ ཨཕསྶཡི, ཕལཾ ཀནིཊྛཾ པན ཨམྦསཀྐརོ’’ཏི. –

གཱཐཱཡོ ཨཝོཙུཾ.

༥༥༧-༥༦༠. ཏཏྠ ཝཱསཱུཔགཙྪིཏྠཱཏི ཝཱསཾ ཨུཔགཙྪི. གིཧིཀིཙྩཱནཱིཏི གེཧཾ ཨཱཝསནྟེན ཀཱཏབྦཀུཊུམྦཀིཙྩཱནི. ཝིཙེཡྻཱཏི སུནྡརཝཏྠགཧཎཏྠཾ ཝིཙིནིཏྭཱ. པཊིཀྐནྟནྟི པིཎྜཔཱཏཏོ པཊིཀྐནྟཾ. ཏེནཱཧ ‘‘གོཙརཏོ ནིཝཏྟ’’ནྟི. ཨཝོཙཱཏི ‘‘ཝེསཱལིཡཾ ལིཙྪཝིཧཾ, བྷདནྟེ’’ཏིཨཱདིཀཾ ཨཝོཙ.

༥༦༢-༣. ཝིདཱལཡནྟཱིཏི ཝིཕཱལཡནྟི. པཱདཀུཋཱརིཀཱཧཱིཏི པཱདསངྑཱཏཱཧི ཀུཋཱརཱིཧི. པཱཏཡནྟཱིཏི པརིཔཱཏཡནྟི.

༥༦༤. ཏིཎེནཱཏི ¶ ཏིཎགྒེནཱཔི. མཱུལ༹ྷསྶ མགྒམྤི ན པཱཝདཱསཱིཏི མགྒམཱུལ༹ྷསྶ མགྒམྤི ཏྭཾ ན ཀཐཡསི ‘‘ཨེཝཱཡཾ པུརིསཱ ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ པརིབྦྷམཏཱུ’’ཏི. ཀེལཱི༹སཱིལོ ཧི ཨཡཾ རཱཛཱ. སཡམཱདིཡཱསཱིཏི ཨནྡྷསྶ ཧཏྠཏོ ཡཊྛིཾ སཡམེཝ ཨཙྪིནྡིཏྭཱ གཎྷསི. སཾཝིབྷཱགཾ ཀརོསཱིཏི ཨཏྟནཱ པརིབྷུཉྫིཏབྦཝཏྠུཏོ ཨེཀཙྩཱནི དཏྭཱ སཾཝིབྷཛསི.

༥༦༥. པཙྩེམི, བྷནྟེ, ཡཾ ཏྭཾ ཝདེསཱིཏི ‘‘བྷནྟེ, ཏྭཾ པཏྟཱནི བྷིཛྫནྟཱི’’ཏིཨཱདིནཱ ཡཾ ཝདེསི, ཏཾ པཊིཛཱནཱམི, སབྦམེཝེཏཾ མཡཱ ཀཏཾ ཀཱརཱཔིཏཉྩཱཏི དསྶེཏི. ཨེཏམྤཱིཏི ཨེཏཾ ཁིཌྜཱདྷིཔྤཱཡེན ¶ ཀཏམྤི.

༥༦༦-༧. ཁིཌྜཱཏི ཁིཌྜཱཡ. པསཝིཏྭཱཏི ཨུཔཙིནིཏྭཱ. ཝེདེཏཱིཏི ཨནུབྷཝཏི. ཨསམཏྟབྷོགཱིཏི ཨཔརིཔུཎྞབྷོགོ. ཏམེཝ ཨཔརིཔུཎྞབྷོགཏཾ དསྶེཏུཾ ‘‘དཧརོ ཡུཝཱ’’ཏིཨཱདི ཝུཏྟཾ. ནགྒནིཡསྶཱཏི ནགྒབྷཱཝསྶ. ཀིཾ སུ ཏཏོ དུཀྑཏརསྶ ཧོཏཱིཏི ཀིཾ སུ ནཱམ ཏཏོ ནགྒབྷཱཝཏོ དུཀྑཏརཾ ཨསྶ པེཏསྶ ཧོཏི. ཡཀྑསྶིམཱ གཙྪནྟུ དཀྑིཎཱཡོཏི ཨིམཱ མཡཱ དིཡྻམཱནཝཏྠདཀྑིཎཱཡོ པེཏསྶ ཨུཔཀཔྤནྟུ.

༥༦༨-༧༢. བཧུདྷཱ ¶ པསཏྠནྟི བཧཱུཧི པཀཱརེཧི བུདྡྷཱདཱིཧི ཝཎྞིཏཾ. ཨཀྑཡདྷམྨམཏྠཱུཏི ཨཔརིཀྑཡདྷམྨཾ ཧོཏུ. ཨཱཙམཡིཏྭཱཏི ཧཏྠཔཱདདྷོཝནཔུབྦཀཾ མུཁཾ ཝིཀྑཱལེཏྭཱ. ཙནྡནསཱརལིཏྟནྟི སཱརབྷཱུཏཙནྡནལིཏྟཾ. ཨུལཱ༹རཝཎྞནྟི སེཊྛརཱུཔཾ. པརིཝཱརིཏནྟི ཨནུཀུལཝུཏྟིནཱ པརིཛནེན པརིཝཱརིཏཾ. ཡཀྑམཧིདྡྷིཔཏྟནྟི མཧཏིཾ ཡཀྑིདྡྷིཾ, དེཝིདྡྷིཾ པཏྭཱ ཋིཏཾ. ཏམེནམཝོཙཱཏི ཏམེནཾ ཨཝོཙ.

༥༧༣. ཨེཀདེསཾ ཨདཱསཱིཏི ཙཏཱུསུ པཙྩཡེསུ ཨེཀདེསབྷཱུཏཾ ཝཏྠདཱནཾ སནྡྷཱཡ ཝདཏི. སཀྑིནྟི སཀྑིབྷཱཝཾ.

༥༧༤. མམཱསཱིཏི ¶ མེ ཨཱསི. དེཝཏཱ མེཏི མཡ྄ཧཾ དེཝཏཱ ཨཱསཱིཏི ཡོཛནཱ.

༥༧༥-༧. ཝིཔྤཊིཔནྣཙིཏྟོཏི མིཙྪཱདིཊྛིཾ པཊིཔནྣམཱནསོ, དྷམྨིཡཾ པཊིཔདཾ པཧཱཡ ཨདྷམྨིཡཾ པཊིཔདཾ པཊིཔནྣོཏི ཨཏྠོ. ཡཏོནིདཱནནྟི ཡནྣིམིཏྟཾ ཡསྶ སནྟིཀཾ ཨཱགམནཧེཏུ.

༥༧༩. སཾཝིབྷཛིཏྭཱཏི དཱནསཾཝིབྷཱགཾ ཀཏྭཱ. སཡཾ མུཁེནཱུཔནིསཛྫ པུཙྪཱཏི ཨཉྙེ པུརིསེ ཨཔེསེཏྭཱ ཨུཔིནིསཱིདིཏྭཱ སམྨུཁེནེཝ པུཙྪ.

༥༨༡-༣. སནྣིསིནྣནྟི སནྣིཔཏིཏཝསེན ནིསིནྣཾ. ལབྷིསྶཱམི ཨཏྠནྟི མཡཱ ཨིཙྪིཏམྤི ཨཏྠཾ ལབྷིསྶཱམི. པཎིཧིཏདཎྜོཏི ཋཔིཏསརཱིརདཎྜོ. ཨནུསཏྟརཱུཔོཏི རཱཛིནི ཨནུསཏྟསབྷཱཝོ. ཝཱིསཏིརཏྟིམཏྟཱཏི ཝཱིསཏིམཏྟཱ རཏྟིཡོ ཨཏིཝཏྟཱཏི ཨཏྠོ. ཏཱཧནྟི ཏཾ ཨཧཾ. ཡཐཱམཏིནྟི མཡ྄ཧཾ ཡཐཱརུཙི.

༥༨༤. ཨེཏཉྩ ¶ ཨཉྙཉྩཱཏི ཨེཏཾ སཱུལེ ཨཱཝུཏཾ པུརིསཾ ཨཉྙཉྩ ཡསྶ རཱཛཱཎཱ པཎིཧིཏཱ, ཏཉྩ. ལཧུཾ པམུཉྩཱཏི སཱིགྷཾ མོཙེཧི. ཀོ ཏཾ ཝདེཐ ཏཐཱ ཀརོནྟནྟི ཏཐཱ དྷམྨིཡཀམྨཾ ཀརོནྟཾ ཏཾ ཨིམསྨིཾ ཝཛྫིརཊྛེ ཀོ ནཱམ ‘‘ན པམོཙེཧཱི’’ཏི ཝདེཡྻ, ཨེཝཾ ཝཏྟུཾ ཀོཙིཔི ན ལབྷཏཱིཏི ཨཏྠོ.

༥༨༥. ཏིཀིཙྪཀཱནཉྩཱཏི ¶ ཏིཀིཙྪཀེ ཙ.

༥༨༨. ཡཀྑསྶ ཝཙོཏི པེཏསྶ ཝཙནཾ, ཏསྶ, བྷནྟེ, པེཏསྶ ཝཙནེན ཨེཝམཀཱསིནྟི དསྶེཏི.

༥༩༠. དྷམྨཱནཱིཏི པུབྦེ ཀཏཾ པཱཔཀམྨཾ ཨབྷིབྷཝིཏུཾ སམཏྠེ པུཉྙདྷམྨེ. ཀམྨཾ སིཡཱ ཨཉྙཏྲ ཝེདནཱིཡནྟི ཡཾ ཏསྨིཾ པཱཔཀམྨེ ཨུཔཔཛྫཝེདནཱིཡཾ, ཏཾ ཨཧོསིཀམྨཾ ནཱམ ཧོཏི. ཡཾ པན ཨཔརཔརིཡཱཡཝེདནཱིཡཾ, ཏཾ ཨཉྙཏྲ ཨཔརཔརིཡཱཡེ ཝེདཡིཏབྦཕལཾ ཧོཏི སཏི སཾསཱརཔྤཝཏྟིཡནྟི ཨཏྠོ.

༥༩༣. ཨིམཉྩཱཏི ¶ ཨཏྟནཱ ཝུཙྩམཱནཾ ཏཱཡ ཨཱསནྣཾ པཙྩཀྑཾ ཝཱཏི ཀཏྭཱ ཝུཏྟཾ. ཨརིཡཾ ཨཊྛངྒཝརེནུཔེཏནྟི པརིསུདྡྷཊྛེན ཨརིཡཾ, པཱཎཱཏིཔཱཏཱཝེརམཎིཨཱདཱིཧི ཨཊྛཧི ཨངྒེཧི ཨུཔེཏཾ ཡུཏྟཾ ཨུཏྟམཾ ཨུཔོསཐསཱིལཾ. ཀུསལནྟི ཨནཝཛྫཾ. སུཁུདྲཡནྟི སུཁཝིཔཱཀཾ.

༥༩༥. སདཱ པུཉྙཾ པཝཌྜྷཏཱིཏི སཀིདེཝ པུཉྙཾ ཀཏྭཱ ‘‘ཨལམེཏྟཱཝཏཱ’’ཏི ཨཔརིཏུཊྛོ ཧུཏྭཱ ཨཔརཱཔརཾ སུཙརིཏཾ པཱུརེནྟསྶ སབྦཀཱལཾ པུཉྙཾ ཨབྷིཝཌྜྷཏི, ཨཔརཱཔརཾ ཝཱ སུཙརིཏཾ པཱུརེནྟསྶ པུཉྙསངྑཱཏཾ པུཉྙཕལཾ ཨུཔརཱུཔརི ཝཌྜྷཏི པརིཔཱུརེཏཱིཏི ཨཏྠོ.

༥༩༧. ཨེཝཾ ཐེརེན ཝུཏྟེ རཱཛཱ ཨཔཱཡདུཀྑཏོ ཨུཏྲསྟཙིཏྟོ རཏནཏྟཡེ པུཉྙདྷམྨེ ཙ ཨབྷིཝཌྜྷམཱནཔསཱདོ ཏཏོ པཊྛཱཡ སརཎཱནི སཱིལཱནི ཙ སམཱདིཡནྟོ ‘‘ཨཛྫེཝ བུདྡྷཾ སརཎཾ ཨུཔེམཱི’’ཏིཨཱདིམཱཧ.

༦༠༡. ཏཏྠ ཨེཏཱདིསོཏི ཨེདིསོ ཡཐཱཝུཏྟརཱུཔོ. ཝེསཱལིཡཾ ཨཉྙཏརོ ཨུཔཱསཀོཏི ཝེསཱལིཡཾ ཨནེཀསཧསྶེསུ ཨུཔཱསཀེསུ ཨཉྙཏརོ ཨུཔཱསཀོ ཧུཏྭཱ. སདྡྷོཏིཨཱདི ཀལྱཱཎམིཏྟསནྣིསྶཡེན ¶ ཏསྶ པུརིམབྷཱཝཏོ ཨཉྙཱདིསཏཾ དསྶེཏུཾ ཝུཏྟཾ. པུབྦེ ཧི སོ ཨསྶདྡྷོ ཀཀྑལོ༹ བྷིཀྑཱུནཾ ཨཀྐོསཀཱརཀོ སངྒྷསྶ ཙ ཨནུཔཊྛཱཀོ ཨཧོསི. ཨིདཱནི པན སདྡྷོ མུདུཀོ ཧུཏྭཱ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ སཀྐཙྩཾ ཏདཱ ཨུཔཊྛཧཱིཏི. ཏཏྟ ཀཱརཀརོཏི ཨུཔཀཱརཀཱརཱི.

༦༠༢. ཨུབྷོཔཱིཏི ¶ དྭེཔི སཱུལཱཝུཏོ རཱཛཱ ཙ. སཱམཉྙཕལཱནི ཨཛ྄ཛྷགུནྟི ཡཐཱརཧཾ སཱམཉྙཕལཱནི ཨདྷིགཙྪིཾསུ. ཏཡིདཾ ཡཐཱརཧཾ དསྶེཏུཾ ‘‘སཱུལཱཝུཏོ ཨགྒཕལཾ ཨཕསྶཡི, ཕལཾ ཀནིཊྛཾ པན ཨམྦསཀྐརོ’’ཏི ཝུཏྟཾ. ཏཏྠ ཕལཾ ཀནིཊྛནྟི སོཏཱཔཏྟིཕལཾ སནྡྷཱཡཱཧ. ཡཾ པནེཏྠ ཨཏྠཏོ ཨཝིབྷཏྟཾ, ཏཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝ.

ཨེཝཾ རཉྙཱ པེཏེན ཨཏྟནཱ ཙ ཝུཏྟམཏྠཾ ཨཱཡསྨཱ ཀཔྤིཏཀོ སཏྠཱརཾ ཝནྡིཏུཾ སཱཝཏྠིཾ གཏོ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསི ¶ . སཏྠཱ ཏམཏྠཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ སམྤཏྟཔརིསཱཡ དྷམྨཾ དེསེསི. སཱ དེསནཱ མཧཱཛནསྶ སཱཏྠིཀཱ ཨཧོསཱིཏི.

ཨམྦསཀྐརཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༢. སེརཱིསཀཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

༦༠༤-༥༧. སུཎོཐ ཡཀྑསྶ ཝཱཎིཛཱནཉྩཱཏི ཨིདཾ སེརཱིསཀཔེཏཝཏྠུ. ཏཾ ཡསྨཱ སེརཱིསཀཝིམཱནཝཏྠུནཱ ནིབྦིསེསཾ, ཏསྨཱ ཏཏྠ ཨཊྛུཔྤཏྟིཡཾ གཱཐཱསུ ཙ ཡཾ ཝཏྟབྦཾ, ཏཾ པརམཏྠདཱིཔནིཡཾ ཝིམཱནཝཏྠུཝཎྞནཱཡཾ (ཝི. ཝ. ཨཊྛ. ༡༢༢༧ སེརཱིསཀཝིམཱནཝཎྞནཱ) ཝུཏྟམེཝ, ཏསྨཱ ཏཏྠ ཝུཏྟནཡེན ཝེདིཏབྦནྟི.

སེརཱིསཀཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༣. ནནྡཀཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

རཱཛཱ པིངྒལཀོ ནཱམཱཏི ཨིདཾ ནནྡཀཔེཏཝཏྠུ. ཏསྶ ཀཱ ཨུཔྤཏྟི? སཏྠུ པརིནིབྦཱནཏོ ཝསྶསཏདྭཡསྶ ཨཙྩཡེན སུརཊྛཝིསཡེ པིངྒལོ ནཱམ རཱཛཱ ཨཧོསི. ཏསྶ སེནཱཔཏི ནནྡཀོ ནཱམ མིཙྪཱདིཊྛཱི ཝིཔརཱིཏདསྶནོ ‘‘ནཏྠི དིནྣ’’ནྟིཨཱདིནཱ མིཙྪཱགཱཧཾ པགྒཡ྄ཧ ཝིཙརི. ཏསྶ དྷཱིཏཱ ཨུཏྟརཱ ནཱམ ཨུཔཱསིཀཱ པཏིརཱུཔེ ཀུལེ དིནྣཱ ཨཧོསི. ནནྡཀོ པན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཝིཉྫྷཱཊཝིཡཾ མཧཏི ནིགྲོདྷརུཀྑེ ཝེམཱནིཀཔེཏོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. ཏསྨིཾ ཀཱལཀཏེ ཨུཏྟརཱ སུཙིསཱིཏལགནྡྷོདཀཔཱུརིཏཾ ¶ པཱནཱིཡགྷཊཾ ཀུམྨཱསཱབྷིསངྑཏེཧི ¶ ཝཎྞགནྡྷརསསམྤནྣེཧི པཱུཝེཧི པརིཔུཎྞསརཱཝཀཉྩ ཨཉྙཏརསྶ ཁཱིཎཱསཝཏྠེརསྶ དཏྭཱ ‘‘ཨཡཾ དཀྑིཎཱ མཡ྄ཧཾ པིཏུ ཨུཔཀཔྤཏཱུ’’ཏི ཨུདྡིསི, ཏསྶ ཏེན དཱནེན དིབྦཔཱནཱིཡཾ ཨཔརིམིཏཱ ཙ པཱུཝཱ པཱཏུབྷཝིཾསུ. ཏཾ དིསྭཱ སོ ཨེཝཾ ཙིནྟེསི – ‘‘པཱཔཀཾ ཝཏ མཡཱ ཀཏཾ, ཡཾ མཧཱཛནོ ‘ནཏྠི དིནྣ’ནྟིཨཱདིནཱ མིཙྪཱགཱཧཾ གཱཧིཏོ. ཨིདཱནི པན པིངྒལོ རཱཛཱ དྷམྨཱསོཀསྶ རཉྙོ ཨོཝཱདཾ དཱཏུཾ གཏོ, སོ ཏཾ ཏསྶ དཏྭཱ ཨཱགམིསྶཏི, ཧནྡཱཧཾ ནཏྠིཀདིཊྛིཾ ཝིནོདེསྶཱམཱི’’ཏི. ན ཙིརེནེཝ ཙ པིངྒལོ རཱཛཱ དྷམྨཱསོཀསྶ རཉྙོ ཨོཝཱདཾ དཏྭཱ པཊིནིཝཏྟནྟོ ¶ མགྒཾ པཊིཔཛྫི.

ཨཐ སོ པེཏོ ཨཏྟནོ ཝསནཊྛཱནཱབྷིམུཁཾ ཏཾ མགྒཾ ནིམྨིནི. རཱཛཱ ཋིཏམཛ྄ཛྷནྷིཀེ སམཡེ ཏེན མགྒེན གཙྪཏི. ཏསྶ གཚནྟསྶ པུརཏོ མགྒོ དིསྶཏི, པིཊྛིཏོ པནསྶ ཨནྟརདྷཱཡཏི. སབྦཔཙྪཏོ གཙྪནྟོ པུརིསོ མགྒཾ ཨནྟརཧིཏཾ དིསྭཱ བྷཱིཏོ ཝིསྶརཾ ཝིརཝནྟོ དྷཱཝིཏྭཱ རཉྙོ ཨཱརོཙེསི, ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ བྷཱིཏོ སཾཝིགྒམཱནསོ ཧཏྠིཀྑནྡྷེ ཋཏྭཱ ཙཏསྶོ དིསཱ ཨོལོཀེནྟོ པེཏསྶ ཝསནནིགྲོདྷརུཀྑཾ དིསྭཱ ཏདབྷིམུཁོ ཨགམཱསི སདྡྷིཾ ཙཏུརངྒིནིཡཱ སེནཱཡ. ཨཐཱནུཀྐམེན རཉྙེ ཏཾ ཋཱནཾ པཏྟེ པེཏོ སབྦཱབྷརཎཝིབྷཱུསིཏོ རཱཛཱནཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཊིསནྠཱརཾ ཀཏྭཱ པཱུཝེ ཙ པཱནཱིཡཉྩ དཱཔེསི. རཱཛཱ སཔརིཛནོ ནྷཏྭཱ པཱུཝེ ཁཱདིཏྭཱ པཱནཱིཡཾ པིཝིཏྭཱ པཊིཔྤསྶདྡྷམགྒཀིལམཐོ ‘‘དེཝཏཱ ནུསི གནྡྷབྦོ’’ཏིཨཱདིནཱ པེཏཾ པུཙྪི. པེཏོ ཨཱདིཏོ པཊྛཱཡ ཨཏྟནོ པཝཏྟིཾ ཨཱཙིཀྑིཏྭཱ རཱཛཱནཾ མིཙྪཱདསྶནཏོ ཝིམོཙེཏྭཱ སརཎེསུ སཱིལེསུ ཙ པཏིཊྛཱཔེསི. ཏམཏྠཾ དསྶེཏུཾ སངྒཱིཏིཀཱརཱ –

༦༥༨.

‘‘རཱཛཱ པིངྒལཀོ ནཱམ, སུརཊྛཱནཾ ཨདྷིཔཏི ཨཧུ;

མོརིཡཱནཾ ཨུཔཊྛཱནཾ གནྟྭཱ, སུརཊྛཾ པུནརཱགམཱ.

༦༥༩.

‘‘ཨུཎྷེ མཛ྄ཛྷནྷིཀེ ཀཱལེ, རཱཛཱ པངྐཾ ཨུཔཱགམི;

ཨདྡས མགྒཾ རམཎཱིཡཾ, པེཏཱནཾ ཏཾ ཝཎྞུཔཐཾ.

༦༦༠. སཱརཐིཾ ¶ ཨཱམནྟཡཱི རཱཛཱ –

‘‘‘ཨཡཾ མགྒོ རམཎཱིཡོ, ཁེམོ སོཝཏྠིཀོ སིཝོ;

ཨིམིནཱ སཱརཐི ཡཱམ, སུརཊྛཱནཾ སནྟིཀེ ཨིཏོ’.

༦༦༡.

‘‘ཏེན ¶ པཱཡཱསི སོརཊྛོ, སེནཱཡ ཙཏུརངྒིནིཡཱ;

ཨུབྦིགྒརཱུཔོ པུརིསོ, སོརཊྛཾ ཨེཏདབྲཝི.

༦༦༢.

‘‘‘ཀུམྨགྒཾ ¶ པཊིཔནྣམྷཱ, བྷིཾསནཾ ལོམཧཾསནཾ;

པུརཏོ དིསྶཏི མགྒོ, པཙྪཏོ ཙ ན དིསྶཏི.

༦༦༣.

‘‘‘ཀུམྨགྒཾ པཊིཔནྣམྷཱ, ཡམཔུརིསཱན སནྟིཀེ;

ཨམཱནུསོ ཝཱཡཏི གནྡྷོ, གྷོསོ སུཡྻཏི དཱརུཎོ’.

༦༦༤.

‘‘སཾཝིགྒོ རཱཛཱ སོརཊྛོ, སཱརཐིཾ ཨེཏདབྲཝི;

‘ཀུམྨགྒཾ པཊིཔནྣམྷཱ, བྷིཾསནཾ ལོམཧཾསནཾ;

པུརཏོ དིསྶཏི མགྒོ, པཙྪཏོ ཙ ན དིསྶཏི.

༦༦༥.

‘‘‘ཀུམྨགྒཾ པཊིཔནྣམྷཱ, ཡམཔུརིསཱན སནྟིཀེ;

ཨམཱནུསོ ཝཱཡཏི གནྡྷོ, གྷོསོ སུཡྻཏི དཱརུཎོ’.

༦༦༦.

‘‘ཧཏྠིཀྑནྡྷཾ སམཱརུཡ྄ཧ, ཨོལོཀེནྟོ ཙཏུདྡིསཱ;

ཨདྡས ནིགྲོདྷཾ རམཎཱིཡཾ, པཱདཔཾ ཚཱཡཱསམྤནྣཾ;

ནཱིལབྦྷཝཎྞསདིསཾ, མེགྷཝཎྞསིརཱིནིབྷཾ.

༦༦༧.

‘‘སཱརཐིཾ ཨཱམནྟཡཱི རཱཛཱ, ‘ཀིཾ ཨེསོ དིསྶཏི བྲཧཱ;

ནཱིལབྦྷཝཎྞསདིསོ, མེགྷཝཎྞསིརཱིནིབྷོ’.

༦༦༨.

‘‘ནིགྲོདྷོ སོ མཧཱརཱཛ, པཱདཔོ ཚཱཡཱསམྤནྣོ;

ནཱིལབྦྷཝཎྞསདིསོ, མེགྷཝཎྞསིརཱིནིབྷོ.

༦༦༩.

‘‘ཏེན པཱཡཱསི སོརཊྛོ, ཡེན སོ དིསྶཏེ བྲཧཱ;

ནཱིལབྦྷཝཎྞསདིསོ, མེགྷཝཎྞསིརཱིནིབྷོ.

༦༧༠.

‘‘ཧཏྠིཀྑནྡྷཏོ ¶ ¶ ཨོརུཡ྄ཧ, རཱཛཱ རུཀྑཾ ཨུཔཱགམི;

ནིསཱིདི རུཀྑམཱུལསྨིཾ, སཱམཙྩོ སཔརིཛྫནོ;

པཱུརཾ པཱནཱིཡསརཀཾ, པཱུཝེ ཝིཏྟེ ཙ ཨདྡས.

༦༧༡.

‘‘པུརིསོ ཙ དེཝཝཎྞཱི, སབྦཱབྷརཎབྷཱུསིཏོ;

ཨུཔསངྐམིཏྭཱ རཱཛཱནཾ, སོརཊྛཾ ཨེཏདབྲཝི.

༦༧༢.

‘‘‘སྭཱགཏཾ ཏེ མཧཱརཱཛ, ཨཐོ ཏེ ཨདུརཱགཏཾ;

པིཝཏུ དེཝོ པཱནཱིཡཾ, པཱུཝེ ཁཱད ཨརིནྡམ’.

༦༧༣.

‘‘པིཝིཏྭཱ རཱཛཱ པཱནཱིཡཾ, སཱམཙྩོ སཔརིཛྫནོ;

པཱུཝེ ཁཱདིཏྭཱ པིཏྭཱ ཙ, སོརཊྛོ ཨེཏདབྲཝི.

༦༧༤.

‘‘དེཝཏཱ ¶ ནུསི གནྡྷབྦོ, ཨདུ སཀྐོ པུརིནྡདོ;

ཨཛཱནནྟཱ ཏཾ པུཙྪཱམ, ཀཐཾ ཛཱནེམུ ཏཾ མཡནྟི.

༦༧༥.

‘‘ནཱམྷི དེཝོ ན གནྡྷབྦོ, ནཱཔི སཀྐོ པུརིནྡདོ;

པེཏོ ཨཧཾ མཧཱརཱཛ, སུརཊྛཱ ཨིདྷ མཱགཏོཏི.

༦༧༦.

‘‘ཀིཾསཱིལོ ཀིཾསམཱཙཱརོ, སུརཊྛསྨིཾ པུརེ ཏུཝཾ;

ཀེན ཏེ བྲཧྨཙརིཡེན, ཨཱནུབྷཱཝོ ཨཡཾ ཏཝཱཏི.

༦༧༧.

‘‘ཏཾ སུཎོཧི མཧཱརཱཛ, ཨརིནྡམ རཊྛཝཌྜྷན;

ཨམཙྩཱ པཱརིསཛྫཱ ཙ, བྲཱཧྨཎོ ཙ པུརོཧིཏོ.

༦༧༨.

‘‘སུརཊྛསྨིཾ ཨཧཾ དེཝ, པུརིསོ པཱཔཙེཏསོ;

མིཙྪཱདིཊྛི ཙ དུསྶཱིལོ, ཀདརིཡོ པརིབྷཱསཀོ.

༦༧༩.

‘‘དདནྟཱནཾ ¶ ཀརོནྟཱནཾ, ཝཱརཡིསྶཾ བཧུཛྫནཾ;

ཨཉྙེསཾ དདམཱནཱནཾ, ཨནྟརཱཡཀརོ ཨཧཾ.

༦༨༠.

‘‘ཝིཔཱཀོ ནཏྠི དཱནསྶ, སཾཡམསྶ ཀུཏོ ཕལཾ;

ནཏྠི ཨཱཙརིཡོ ནཱམ, ཨདནྟཾ ཀོ དམེསྶཏི.

༦༨༡.

‘‘སམཏུལྱཱནི ¶ བྷཱུཏཱནི, ཀུཏོ ཛེཊྛཱཔཙཱཡིཀོ;

ནཏྠི བལཾ ཝཱིརིཡཾ ཝཱ, ཀུཏོ ཨུཊྛཱནཔོརིསཾ.

༦༨༢.

‘‘ནཏྠི དཱནཕལཾ ནཱམ, ན ཝིསོདྷེཏི ཝེརིནཾ;

ལདྡྷེཡྻཾ ལབྷཏེ མཙྩོ, ནིཡཏིཔརིཎཱམཛཾ.

༦༨༣.

‘‘ནཏྠི མཱཏཱ པིཏཱ བྷཱཏཱ, ལོཀོ ནཏྠི ཨིཏོ པརཾ;

ནཏྠི དིནྣཾ ནཏྠི ཧུཏཾ, སུནིཧིཏཾ ན ཝིཛྫཏི.

༦༨༤.

‘‘ཡོཔི ཧནེཡྻ པུརིསཾ, པརསྶ ཚིནྡཏེ སིརཾ;

ན ཀོཙི ཀཉྩི ཧནཏི, སཏྟནྣཾ ཝིཝརམནྟརེ.

༦༨༥.

‘‘ཨཙྪེཛྫཱབྷེཛྫོ ཧི ཛཱིཝོ, ཨཊྛཾསོ གུལ༹པརིམཎྜལོ;

ཡོཛནཱནཾ སཏཾ པཉྩ, ཀོ ཛཱིཝཾ ཚེཏྟུམརཧཏི.

༦༨༦.

‘‘ཡཐཱ ¶ སུཏྟགུལེ༹ ཁིཏྟེ, ནིབྦེཋེནྟཾ པལཱཡཏི;

ཨེཝམེཝ ཙ སོ ཛཱིཝོ, ནིབྦེཋེནྟོ པལཱཡཏི.

༦༨༧.

‘‘ཡཐཱ གཱམཏོ ནིཀྑམྨ, ཨཉྙཾ གཱམཾ པཝིསཏི;

ཨེཝམེཝ ཙ སོ ཛཱིཝོ, ཨཉྙཾ བོནྡིཾ པཝིསཏི.

༦༨༨.

‘‘ཡཐཱ གེཧཏོ ནིཀྑམྨ, ཨཉྙཾ གེཧཾ པཝིསཏི;

ཨེཝམེཝ ཙ སོ ཛཱིཝོ, ཨཉྙཾ བོནྡིཾ པཝིསཏི.

༦༨༩.

‘‘ཙུལླཱསཱིཏི ¶ མཧཱཀཔྤིནོ, སཏསཧསྶཱནི ཧི;

ཡེ བཱལཱ ཡེ ཙ པཎྜིཏཱ, སཾསཱརཾ ཁེཔཡིཏྭཱན;

དུཀྑསྶནྟཾ ཀརིསྶརེ.

༦༩༠.

‘‘མིཏཱནི སུཁདུཀྑཱནི, དོཎེཧི པིཊཀེཧི ཙ;

ཛིནོ སབྦཾ པཛཱནཱཏི, སམྨཱུལ༹ྷཱ ཨིཏརཱ པཛཱ.

༦༩༡.

‘‘ཨེཝཾདིཊྛི པུརེ ཨཱསིཾ, སམྨཱུལ༹ྷོ མོཧཔཱརུཏོ;

མིཙྪཱདིཊྛི ཙ དུསྶཱིལོ, ཀདརིཡོ པརིབྷཱསཀོ.

༦༩༢.

‘‘ཨོརཾ ¶ མེ ཚཧི མཱསེཧི, ཀཱལཀིརིཡཱ བྷཝིསྶཏི;

ཨེཀནྟཀཊུཀཾ གྷོརཾ, ནིརཡཾ པཔཏིསྶཧཾ.

༦༩༣.

‘‘ཙཏུཀྐཎྞཾ ཙཏུདྭཱརཾ, ཝིབྷཏྟཾ བྷཱགསོ མིཏཾ;

ཨཡོཔཱཀཱརཔརིཡནྟཾ, ཨཡསཱ པཊིཀུཛྫིཏཾ.

༦༩༤.

‘‘ཏསྶ ཨཡོམཡཱ བྷཱུམི, ཛལིཏཱ ཏེཛསཱ ཡུཏཱ;

སམནྟཱ ཡོཛནསཏཾ, ཕརིཏྭཱ ཏིཊྛཏི སབྦདཱ.

༦༩༥.

‘‘ཝསྶཱནི སཏསཧསྶཱནི, གྷོསོ སུཡྻཏི ཏཱཝདེ;

ལཀྑོ ཨེསོ མཧཱརཱཛ, སཏབྷཱགཝསྶཀོཊིཡོ.

༦༩༦.

‘‘ཀོཊིསཏསཧསྶཱནི, ནིརཡེ པཙྩརེ ཛནཱ;

མིཙྪཱདིཊྛཱི ཙ དུསྶཱིལཱ, ཡེ ཙ ཨརིཡཱུཔཝཱདིནོ.

༦༩༧.

‘‘ཏཏྠཱཧཾ དཱིགྷམདྡྷཱནཾ, དུཀྑཾ ཝེདིསྶ ཝེདནཾ;

ཕལཾ པཱཔསྶ ཀམྨསྶ, ཏསྨཱ སོཙཱམཧཾ བྷུསཾ.

༦༩༨.

‘‘ཏཾ ¶ ¶ སུཎོཧི མཧཱརཱཛ, ཨརིནྡམ རཊྛཝཌྜྷན;

དྷཱིཏཱ མཡ྄ཧཾ མཧཱརཱཛ, ཨུཏྟརཱ བྷདྡམཏྠུ ཏེ.

༦༩༩.

‘‘ཀརོཏི བྷདྡཀཾ ཀམྨཾ, སཱིལེསུཔོསཐེ རཏཱ;

སཉྙཏཱ སཾཝིབྷཱགཱི ཙ, ཝདཉྙཱུ ཝཱིཏམཙྪརཱ.

༧༠༠.

‘‘ཨཁཎྜཀཱརཱི སིཀྑཱཡ, སུཎྷཱ པརཀུལེསུ ཙ;

ཨུཔཱསིཀཱ སཀྱམུནིནོ, སམྦུདྡྷསྶ སིརཱིམཏོ.

༧༠༡.

‘‘བྷིཀྑུ ཙ སཱིལསམྤནྣོ, གཱམཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསི;

ཨོཀྑིཏྟཙཀྑུ སཏིམཱ, གུཏྟདྭཱརོ སུསཾཝུཏོ.

༧༠༢.

‘‘སཔདཱནཾ ཙརམཱནོ, ཨགམཱ ཏཾ ནིཝེསནཾ;

ཏམདྡས མཧཱརཱཛ, ཨུཏྟརཱ བྷདྡམཏྠུ ཏེ.

༧༠༣.

‘‘པཱུརཾ པཱནཱིཡསརཀཾ, པཱུཝེ ཝིཏྟེ ཙ སཱ ཨདཱ;

པིཏཱ མེ ཀཱལཀཏོ བྷནྟེ, ཏསྶེཏཾ ཨུཔཀཔྤཏུ.

༧༠༤.

‘‘སམནནྟརཱནུདྡིཊྛེ ¶ , ཝིཔཱཀོ ཨུདཔཛྫཐ;

བྷུཉྫཱམི ཀཱམཀཱམཱིཧཾ, རཱཛཱ ཝེསྶཝཎོ ཡཐཱ.

༧༠༥.

‘‘ཏཾ སུཎོཧི མཧཱརཱཛ, ཨརིནྡམ རཊྛཝཌྜྷན;

སདེཝཀསྶ ལོཀསྶ, བུདྡྷོ ཨགྒོ པཝུཙྩཏི;

ཏཾ བུདྡྷཾ སརཎཾ གཙྪ, སཔུཏྟདཱརོ ཨརིནྡམ.

༧༠༦.

‘‘ཨཊྛངྒིཀེན མགྒེན, ཕུསནྟི ཨམཏཾ པདཾ;

ཏཾ དྷམྨཾ སརཎཾ གཙྪ, སཔུཏྟདཱརོ ཨརིནྡམ.

༧༠༧.

‘‘ཙཏྟཱརོ ¶ ཙ པཊིཔནྣཱ, ཙཏྟཱརོ ཙ ཕལེ ཋིཏཱ;

ཨེས སངྒྷོ ཨུཛུབྷཱུཏོ, པཉྙཱསཱིལསམཱཧིཏོ;

ཏཾ སངྒྷཾ སརཎཾ གཙྪ, སཔུཏྟདཱརོ ཨརིནྡམ.

༧༠༨.

‘‘པཱཎཱཏིཔཱཏཱ ཝིརམསྶུ ཁིཔྤཾ, ལོཀེ ཨདིནྣཾ པརིཝཛྫཡསྶུ;

ཨམཛྫཔོ ¶ མཱ ཙ མུསཱ ཨབྷཱཎི, སཀེན དཱརེན ཙ ཧོཧི ཏུཊྛོཏི.

༧༠༩.

‘‘ཨཏྠཀཱམོསི མེ ཡཀྑ, ཧིཏཀཱམོསི དེཝཏེ;

ཀརོམི ཏུཡ྄ཧཾ ཝཙནཾ, ཏྭཾསི ཨཱཙརིཡོ མམ.

༧༡༠.

‘‘ཨུཔེམི སརཎཾ བུདྡྷཾ, དྷམྨཉྩཱཔི ཨནུཏྟརཾ;

སངྒྷཉྩ ནརདེཝསྶ, གཙྪཱམི སརཎཾ ཨཧཾ.

༧༡༡.

‘‘པཱཎཱཏིཔཱཏཱ ཝིརམཱམི ཁིཔྤཾ, ལོཀེ ཨདིནྣཾ པརིཝཛྫཡཱམི;

ཨམཛྫཔོ ནོ ཙ མུསཱ བྷཎཱམི, སཀེན དཱརེན ཙ ཧོམི ཏུཊྛོ.

༧༡༢.

‘‘ཨོཕུཎཱམི མཧཱཝཱཏེ, ནདིཡཱ སཱིགྷགཱམིཡཱ;

ཝམཱམི པཱཔིཀཾ དིཊྛིཾ, བུདྡྷཱནཾ སཱསནེ རཏོ.

༧༡༣.

‘‘ཨིདཾ ¶ ཝཏྭཱན སོརཊྛོ, ཝིརམིཏྭཱ པཱཔདསྶནཱ;

ནམོ བྷགཝཏོ ཀཏྭཱ, པཱམོཀྑོ རཐམཱརུཧཱི’’ཏི. – གཱཐཱཡོ ཨཝོཙུཾ;

༦༥༨-༩. ཏཏྠ རཱཛཱ པིངྒལཀོ ནཱམ, སུརཊྛཱནཾ ཨདྷིཔཏི ཨཧཱུཏི པིངྒལཙཀྑུཏཱཡ ‘‘པིངྒལོ’’ཏི པཱཀཊནཱམོ སུརཊྛདེསསྶ ཨིསྶརོ རཱཛཱ ཨཧོསི. མོརིཡཱནནྟི མོརིཡརཱཛཱུནཾ, དྷམྨཱསོཀཾ སནྡྷཱཡ ཝདཏི. སུརཊྛཾ པུནརཱགམཱཏི སུརཊྛསྶ ཝིསཡཾ ཨུདྡིསྶ སུརཊྛགཱམིམགྒཾ པཙྩཱགཉྪི. པངྐནྟི མུདུབྷཱུམིཾ. ཝཎྞུཔཐནྟི པེཏེན ནིམྨིཏཾ མརཱུབྷཱུམིམགྒཾ.

༦༦༠. ཁེམོཏི ནིབྦྷཡོ. སོཝཏྠིཀོཏི སོཏྠིབྷཱཝཱཝཧོ. སིཝོཏི ཨནུཔདྡཝོ. སུརཊྛཱནཾ སནྟིཀེ ཨིཏོཏི ཨིམིནཱ མགྒེན གཙྪནྟཱ མཡཾ སུརཊྛཝིསཡསྶ སམཱིཔེཡེཝ.

༦༦༡-༢. སོརཊྛོཏི ¶ སུརཊྛཱདྷིཔཏི. ཨུབྦིགྒརཱུཔོཏི ཨུཏྲསྟསབྷཱཝོ. བྷིཾསནནྟི བྷཡཛནནཾ ¶ . ལོམཧཾསནནྟི བྷིཾསནཀབྷཱཝེན ལོམཱནཾ ཧཾསཱཔནཾ.

༦༦༣. ཡམཔུརིསཱན སནྟིཀེཏི པེཏཱནཾ སམཱིཔེ ཝཏྟཱམ. ཨམཱནུསོ ཝཱཡཏི གནྡྷོཏི པེཏཱནཾ སརཱིརགནྡྷོ ཝཱཡཏི. གྷོསོ སུཡྻཏི དཱརུཎོཏི པཙྩེཀནིརཡེསུ ཀཱརཎཾ ཀཱརིཡམཱནཱནཾ སཏྟཱནཾ གྷོརཏརོ སདྡོ སུཡྻཏི.

༦༦༦. པཱདཔནྟི པཱདསདིསེཧི མཱུལཱཝཡཝེཧི ཨུདཀསྶ པིཝནཏོ ‘‘པཱདཔོ’’ཏི ལདྡྷནཱམཾ ཏརུཾ. ཚཱཡཱསམྤནྣནྟི སམྤནྣཙྪཱཡཾ. ནཱིལབྦྷཝཎྞསདིསནྟི ཝཎྞེན ནཱིལམེགྷསདིསཾ. མེགྷཝཎྞསིརཱིནིབྷནྟི མེགྷཝཎྞསཎྛཱནཾ ཧུཏྭཱ ཁཱཡམཱནཾ.

༦༧༠. པཱུརཾ པཱནཱིཡསརཀནྟི པཱནཱིཡེན པུཎྞཾ པཱནཱིཡབྷཱཛནཾ. པཱུཝེཏི ཁཛྫཀེ. ཝིཏྟེཏི ཝིཏྟིཛནནེ མདྷུརེ མནུཉྙེ ཏཧིཾ ཏཧིཾ སརཱཝེ པཱུརེཏྭཱ ཋཔིཏཔཱུཝེ ཨདྡས.

༦༧༢. ཨཐོ ¶ ཏེ ཨདུརཱགཏནྟི ཨེཏྠ ཨཐོཏི ནིཔཱཏམཏྟཾ, ཨཝདྷཱརཎཏྠེ ཝཱ, མཧཱརཱཛ, ཏེ ཨཱགཏཾ དུརཱགཏཾ ན ཧོཏི, ཨཐ ཁོ སྭཱགཏམེཝཱཏི མཡཾ སམྤཊིཙྪཱམཱཏི ཨཏྠོ. ཨརིནྡམཱཏི ཨརཱིནཾ དམནསཱིལ.

༦༧༧. ཨམཙྩཱ པཱརིསཛྫཱཏི ཨམཙྩཱ པཱརིསཛྫཱ ཙ ཝཙནཾ སུཎནྟུ, བྲཱཧྨཎོ ཙ ཏུཡ྄ཧཾ པུརོཧིཏོ ཏཾ སུཎཱཏཱུཏི ཡོཛནཱ.

༦༧༨. སུརཊྛསྨིཾ ཨཧནྟི སུརཊྛདེསེ ཨཧཾ. དེཝཱཏི རཱཛཱནཾ ཨཱལཔཏི. མིཙྪཱདིཊྛཱིཏི ནཏྠིཀདིཊྛིཡཱ ཝིཔརཱིཏདསྶནོ. དུསྶཱིལོཏི ནིསྶཱིལོ. ཀདརིཡོཏི ཐདྡྷམཙྪརཱི. པརིབྷཱསཀོཏི སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ ཨཀྐོསཀོ.

༦༧༩. ཝཱརཡིསྶནྟི ཝཱརེསིཾ. ཨནྟརཱཡཀརོ ཨཧནྟི དཱནཾ དདནྟཱནཾ ཨུཔཀཱརཾ ཀརོནྟཱནཾ ཨནྟརཱཡཀརོ ཧུཏྭཱ ཨཉྙེསཉྩ པརེསཾ དཱནཾ དདམཱནཱནཾ དཱནམཡཔུཉྙཏོ ཨཧཾ བཧུཛནཾ ཝཱརཡིསྶཾ ཝཱརེསིནྟི ཡོཛནཱ.

༦༨༠. ཝིཔཱཀོ ¶ ནཏྠི དཱནསྶཱཏིཨཱདི ཝཱརིཏཱཀཱརདསྶནཾ. ཏཏྠ ཝིཔཱཀོ ནཏྠི དཱནསྶཱཏི དཱནཾ དདཏོ ཏསྶ ཝིཔཱཀོ ¶ ཨཱཡཏིཾ པཏྟབྦཕལཾ ནཏྠཱིཏི ཝིཔཱཀཾ པཊིབཱཧཏི. སཾཡམསྶ ཀུཏོ ཕལནྟི སཱིལསྶ པན ཀུཏོ ནཱམ ཕལཾ, སབྦེན སབྦཾ ཏཾ ནཏྠཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ནཏྠི ཨཱཙརིཡོ ནཱམཱཏི ཨཱཙཱརསམཱཙཱརསིཀྑཱཔཀོ ཨཱཙརིཡོ ནཱམ ཀོཙི ནཏྠི. སབྷཱཝཏོ ཨེཝ ཧི སཏྟཱ དནྟཱ ཝཱ ཨདནྟཱ ཝཱ ཧོནྟཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཏེནཱཧ ‘‘ཨདནྟཾ ཀོ དམེསྶཏཱི’’ཏི.

༦༨༡. སམཏུལྱཱནི བྷཱུཏཱནཱིཏི ཨིམེ སཏྟཱ སབྦེཔི ཨཉྙམཉྙཾ སམསམཱ, ཏསྨཱ ཛེཊྛོ ཨེཝ ནཏྠི, ཀུཏོ ཛེཊྛཱཔཙཱཡིཀོ, ཛེཊྛཱཔཙཱཡནཔུཉྙཾ ནཱམ ནཏྠཱིཏི ཨཏྠོ. ནཏྠི བལནྟི ཡམྷི ཨཏྟནོ བལེ པཏིཊྛིཏཱ སཏྟཱ ཝཱིརིཡཾ ཀཏྭཱ མནུསྶསོབྷགྱཏཾ ཨཱདིཾ ཀཏྭཱ ཡཱཝཨརཧཏྟཾ སམྤཏྟིཡོ པཱཔུཎནྟི, ཏཾ ཝཱིརིཡབལཾ པཊིཀྑིཔཏི. ཝཱིརིཡཾ ཝཱ ནཏྠི ཀུཏོ ཨུཊྛཱནཔོརིསནྟི ཨིདཾ ནོ པུརིསཝཱིརིཡེན པུརིསཀཱརེན པཝཏྟནྟི ཨེཝཾ པཝཏྟཝཱདཔཊིཀྑེཔཝསེན ཝུཏྟཾ.

༦༨༢. ནཏྠི ¶ དཱནཕལཾ ནཱམཱཏི དཱནསྶ ཕལཾ ནཱམ ཀིཉྩི ནཏྠི, དེཡྻདྷམྨཔརིཙྩཱགོ བྷསྨནིཧིཏཾ ཝིཡ ནིཔྥལོ ཨེཝཱཏི ཨཏྠོ. ན ཝིསོདྷེཏི ཝེརིནནྟི ཨེཏྠ ཝེརིནནྟི ཝེརཝནྟཾ ཝེརཱནཾ ཝསེན པཱཎཱཏིཔཱཏཱདཱིནཾ ཝསེན ཙ ཀཏཔཱཔཾ པུགྒལཾ དཱནསཱིལཱདིཝཏཏོ ན ཝིསོདྷེཏི, ཀདཱཙིཔི སུདྡྷཾ ན ཀརོཏི. པུབྦེ ‘‘ཝིཔཱཀོ ནཏྠི དཱནསྶཱ’’ཏིཨཱདི དཱནཱདིཏོ ཨཏྟནོ པརེསཾ ནིཝཱརིཏཱཀཱརདསྶནཾ, ‘‘ནཏྠི དཱནཕལཾ ནཱམཱ’’ཏིཨཱདི པན ཨཏྠནོ མིཙྪཱབྷིནིཝེསདསྶནནྟི དཊྛབྦཾ. ལདྡྷེཡྻནྟི ལདྡྷབྦཾ. ཀཐཾ པན ལདྡྷབྦནྟི ཨཱཧ ‘‘ནིཡཏིཔརིཎཱམཛ’’ནྟི. ཨཡཾ སཏྟོ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ལབྷནྟོ ནིཡཏིཝིཔརིཎཱམཝསེནེཝ ལབྷཏི, ན ཀམྨསྶ ཀཏཏྟཱ, ན ཨིསྶརཱདིནཱ ཙཱཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ.

༦༨༣. ནཏྠི ¶ མཱཏཱ པིཏཱ བྷཱཏཱཏི མཱཏཱདཱིསུ སམྨཱཔཊིཔཏྟིམིཙྪཱཔཊིཔཏྟཱིནཾ ཕལཱབྷཱཝཾ སནྡྷཱཡ ཝདཏི. ལོཀོ ནཏྠི ཨིཏོ པརནྟི ཨིཏོ ཨིདྷལོཀཏོ པརལོཀོ ནཱམ ཀོཙི ནཏྠི, ཏཏྠ ཏཏྠེཝ སཏྟཱ ཨུཙྪིཛྫནྟཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. དིནྣནྟི མཧཱདཱནཾ. ཧུཏནྟི པཧེནཀསཀྐཱརོ, ཏདུབྷཡམྤི ཕལཱབྷཱཝཾ སནྡྷཱཡ ‘‘ནཏྠཱི’’ཏི པཊིཀྑིཔཏི. སུནིཧིཏནྟི སུཊྛུ ནིཧིཏཾ. ན ཝིཛྫཏཱིཏི ཡཾ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ དཱནཾ ནཱམ ‘‘ཨནུགཱམིཀནིདྷཱི’’ཏི ཝདནྟི, ཏཾ ན ཝིཛྫཏི. ཏེསཾ ཏཾ ཝཱཙཱཝཏྠུམཏྟམེཝཱཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ.

༦༨༤. ན ཀོཙི ཀཉྩི ཧནཏཱིཏི ཡོ པུརིསོ པརཾ པུརིསཾ ཧནེཡྻ, པརསྶ པུརིསསྶ སཱིསཾ ¶ ཚིནྡེཡྻ, ཏཏྠ པརམཏྠཏོ ན ཀོཙི ཀཉྩི ཧནཏི, སཏྟནྣཾ ཀཱཡཱནཾ ཚིདྡབྷཱཝཏོ ཧནནྟོ ཝིཡ ཧོཏི. ཀཐཾ སཏྠཔཧཱརོཏི ཨཱཧ ‘‘སཏྟནྣཾ ཝིཝརམནྟརེ’’ཏི. པཐཝཱིཨཱདཱིནཾ སཏྟནྣཾ ཀཱཡཱནཾ ཝིཝརབྷཱུཏེ ཨནྟརེ ཚིདྡེ སཏྠཾ པཝིསཏི, ཏེན སཏྟཱ ཨསིཨཱདཱིཧི པཧཏཱ ཝིཡ ཧོནྟི, ཛཱིཝོ ཝིཡ པན སེསཀཱཡཱཔི ནིཙྩསབྷཱཝཏྟཱ ན ཚིཛྫནྟཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ.

༦༨༥. ཨཙྪེཛྫཱབྷེཛྫོ ཧི ཛཱིཝོཏི ཨཡཾ སཏྟཱནཾ ཛཱིཝོ སཏྠཱདཱིཧི ན ཚིནྡིཏབྦོ ན བྷིནྡིཏབྦོ ནིཙྩསབྷཱཝཏྟཱ. ཨཊྛཾསོ གུལ༹པརིམཎྜལོཏི སོ པན ཛཱིཝོ ཀདཱཙི ཨཊྛཾསོ ཧོཏི ཀདཱཙི གུལ༹པརིམཎྜལོ ¶ . ཡོཛནཱནཾ སཏཾ པཉྩཱཏི ཀེཝལཱིབྷཱཝཾ པཏྟོ པཉྩཡོཛནསཏུབྦེདྷོ ཧོཏི. ཀོ ཛཱིཝཾ ཚེཏྟུམརཧཏཱིཏི ནིཙྩཾ ནིབྦིཀཱརཾ ཛཱིཝཾ ཀོ ནཱམ སཏྠཱདཱིཧི ཚིནྡིཏུཾ ཨརཧཏི, ན སོ ཀེནཙི ཝིཀོཔནེཡྻོཏི ཝདཏི.

༦༨༦. སུཏྟགུལེ༹ཏི ཝེཋེཏྭཱ ཀཏསུཏྟགུལེ༹. ཁིཏྟེཏི ནིབྦེཋནཝསེན ཁིཏྟེ. ནིབྦེཋེནྟཾ པལཱཡཏཱིཏི པབྦཏེ ཝཱ རུཀྑགྒེ ཝཱ ཋཏྭཱ ནིབྦེཋིཡམཱནཾ ཁིཏྟཾ སུཏྟགུལ༹ཾ ¶ ནིབྦེཋེནྟམེཝ གཙྪཏི, སུཏྟེ ཁཱིཎེ ན གཙྪཏི. ཨེཝམེཝནྟི ཡཐཱ ཏཾ སུཏྟགུལ༹ཾ ནིབྦེཋིཡམཱནཾ གཙྪཏི, སུཏྟེ ཁཱིཎེ ན གཙྪཏི, ཨེཝམེཝ སོ ཛཱིཝོ ‘‘ཙུལླཱསཱིཏི མཧཱཀཔྤིནོ སཏསཧསྶཱནཱི’’ཏི ཝུཏྟཀཱལམེཝ ཨཏྟབྷཱཝགུལ༹ཾ ནིབྦེཋེནྟོ པལཱཡཏི པཝཏྟཏི, ཏཏོ ཨུདྡྷཾ ན པཝཏྟཏི.

༦༨༧. ཨེཝམེཝ ཙ སོ ཛཱིཝོཏི ཡཐཱ ཀོཙི པུརིསོ ཨཏྟནོ ནིཝཱསགཱམཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ ཏཏོ ཨཉྙཾ གཱམཾ པཝིསཏི ཀེནཙིདེཝ ཀརཎཱིཡེན, ཨེཝམེཝ སོ ཛཱིཝོ ཨིཏོ སརཱིརཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ ཨཉྙཾ ཨཔརཾ སརཱིརཾ ནིཡཏཝསེན པཝིསཏཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. བོནྡིནྟི ཀཱཡཾ.

༦༨༩. ཙུལླཱསཱིཏཱིཏི ཙཏུརཱསཱིཏི. མཧཱཀཔྤིནོཏི མཧཱཀཔྤཱནཾ. ཏཏྠ ‘‘ཨེཀམྷཱ མཧཱསརཱ ཨནོཏཏྟཱདིཏོ ཝསྶསཏེ ཝསྶསཏེ ཀུསགྒེན ཨེཀེཀཾ ཨུདཀབིནྡུཾ ནཱིཧརནྟེ ཨིམིནཱ ཨུཔཀྐམེན སཏྟཀྑཏྟུཾ ཏམྷི སརེ ནིརུདཀེ ཛཱཏེ ཨེཀོ མཧཱཀཔྤོ ནཱམ ཧོཏཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཨེཝརཱུཔཱནཾ མཧཱཀཔྤཱནཾ ཙཏུརཱསཱིཏིསཏསཧསྶཱནི སཾསཱརསྶ པརིམཱཎ’’ནྟི ཝདནྟི. ཡེ བཱལཱ ཡེ ཙ པཎྜིཏཱཏི ཡེ ཨནྡྷབཱལཱ, ཡེ ཙ སཔྤཉྙཱ, སབྦེཔི ཏེ. སཾསཱརཾ ཁེཔཡིཏྭཱནཱཏི ཡཐཱཝུཏྟཀཱལཔརིཙྪེདཾ སཾསཱརཾ ཨཔརཱཔརུཔྤཏྟིཝསེན ཁེཔེཏྭཱ. དུཀྑསྶནྟཾ ཀརིསྶརེཏི ཝཊྚདུཀྑསྶ པརིཡནྟཾ པརིཡོསཱནཾ ཀརིསྶནྟི. པཎྜིཏཱཔི ཨནྟརཱ སུཛ྄ཛྷིཏུཾ ན སཀྐོནྟི, བཱལཱཔི ཏཏོ ཨུདྡྷཾ ནཔྤཝཏྟནྟཱིཏི ཏསྶ ལདྡྷི.

༦༩༠. མིཏཱནི ¶ སུཁདུཀྑཱནི, དོཎེཧི པིཊཀེཧི ཙཱཏི སཏྟཱནཾ སུཁདུཀྑཱནི ནཱམ དོཎེཧི པིཊཀེཧི མཱནབྷཱཛནེཧི མིཏཱནི ཝིཡ ཡཐཱཝུཏྟཀཱལཔརིཙྪེདེནེཝ ¶ པརིམིཏཏྟཱ པཙྩེཀཉྩ ཏེསཾ ཏེསཾ སཏྟཱནཾ ཏཱནི ནིཡཏིཔརིཎཱམཛཱནི པརིམིཏཱནི. ཏཡིདཾ ཛིནོ སབྦཾ པཛཱནཱཏི ཛིནབྷཱུམིཡཾ ཋིཏོ ཀེཝལཾ པཛཱནཱཏི སཾསཱརསྶ སམཏིཀྐནྟཏྟཱ. སཾསཱརེ ¶ པན པརིབྦྷམཏི སམྨཱུལ༹ྷཱཡཾ ཨིཏརཱ པཛཱ.

༦༩༡. ཨེཝཾདིཊྛི པུརེ ཨཱསིནྟི ཡཐཱཝུཏྟནཏྠིཀདིཊྛིཀོ པུབྦེཝ ཨཧཾ ཨཧོསིཾ. སམྨཱུལ༹ྷོ མོཧཔཱརུཏོཏི ཡཐཱཝུཏྟཱཡ དིཊྛིཡཱ ཧེཏུབྷཱུཏེན སམྨོཧེན སམྨཱུལ༹ྷོ, ཏཾསཧཛཱཏེན པན མོཧེན པཱརུཏོ, པཊིཙྪཱདིཏཀུསལབཱིཛོཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ.

༦༩༢. ཨེཝཾ པུབྦེ ཡཱ ཨཏྟནོ ཨུཔྤནྣཱ པཱཔདིཊྛི, ཏསྶཱ ཝསེན ཀཏཾ པཱཔཀམྨཾ དསྶེཏྭཱ ཨིདཱནི ཨཏྟནཱ ཨཱཡཏིཾ ཨནུབྷཝིཏབྦཾ ཏསྶ ཕལཾ དསྶེནྟོ ‘‘ཨོརཾ མེ ཚཧི མཱསེཧཱི’’ཏིཨཱདིམཱཧ.

༦༩༥-༧. ཏཏྠ ཝསྶཱནི སཏསཧསྶཱནཱིཏི ཝསྶཱནཾ སཏསཧསྶཱནི, ཨཏིཀྐམིཏྭཱཏི ཝཙནསེསོ. བྷུམྨཏྠེ ཝཱ ཨེཏཾ པཙྩཏྟཝཙནཾ, ཝསྶེསུ སཏསཧསྶེསུ ཝཱིཏིཝཏྟེསཱུཏི ཨཏྠོ. གྷོསོ སུཡྻཏི ཏཱཝདེཏི ཡདཱ ཨེཏྟཀོ ཀཱལོ ཨཏིཀྐནྟོ ཧོཏི, ཏཱཝདེཝ ཏསྨིཾ ཀཱལེ ‘‘ཨིདྷ པཙྩནྟཱནཾ ཝོ མཱརིསཱ ཝསྶསཏསཧསྶཔརིམཱཎོ ཀཱལོ ཨཏཱིཏོ’’ཏི ཨེཝཾ ཏསྨིཾ ནིརཡེ སདྡོ སུཡྻཏི. ལཀྑོ ཨེསོ, མཧཱརཱཛ, སཏབྷཱགཝསྶཀོཊིཡོཏི སཏབྷཱགཱ སཏཀོཊྛཱསཱ ཝསྶཀོཊིཡོ, མཧཱརཱཛ, ནིརཡེ པཙྩནྟཱནཾ སཏྟཱནཾ ཨཱཡུནོ ཨེསོ ལཀྑོ ཨེསོ པརིཙྪེདོཏི ཨཏྠོ. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – དསདསཀཾ སཏཾ ནཱམ, དས སཏཱནི སཧསྶཾ ནཱམ, དསདསསཧསྶཱནི སཏསཧསྶཾ ནཱམ, སཏསཏསཧསྶཱནི ཀོཊི ནཱམ, ཏཱསཾ ཀོཊཱིནཾ ཝསེན སཏསཧསྶཝསྶཀོཊིཡོ སཏབྷཱགཱ ཝསྶཀོཊིཡོ. སཱ ཙ ཁོ ནེརཡིཀཱནཾཡེཝ ཝསྶགཎནཱཝསེན ཝེདིཏབྦཱ, ན མནུསྶཱནཾ, དེཝཱནཾ ཝཱ. ཨཱིདིསཱནི ཨནེཀཱནི ཝསྶཀོཊིསཏསཧསྶཱནི ནེརཡིཀཱནཾ ཨཱཡུ. ཏེནཱཧ ‘‘ཀོཊིསཏསཧསྶཱནི, ནིརཡེ པཙྩརེ ཛནཱ’’ཏི. ཡཱདིསེན པན པཱཔེན སཏྟཱ ཨེཝཾ ནིརཡེསུ པཙྩནྟི ¶ , ཏཾ ནིགམནཝསེན དསྶེཏུཾ ‘‘མིཙྪཱདིཊྛཱི ཙ དུསྶཱིལཱ, ཡེ ཙ ཨརིཡཱུཔཝཱདིནོ’’ཏི ཝུཏྟཾ. ཝེདིསྶནྟི ཨནུབྷཝིསྶཾ.

༦༩༨-༧༠༦. ཨེཝཾ ཨཱཡཏིཾ ཨཏྟནཱ ཨནུབྷཝིཏབྦཾ པཱཔཕལཾ དསྶེཏྭཱ ཨིདཱནི ‘‘ཀེན ཏེ ¶ བྲཧྨཙརིཡེན ¶ , ཨཱནུབྷཱཝོ ཨཡཾ ཏཝཱ’’ཏི རཉྙཱ པུཙྪིཏམཏྠཾ ཨཱཙིཀྑིཏྭཱ ཏཾ སརཎེསུ ཙེཝ སཱིལེསུ ཙ པཏིཊྛཱཔེཏུཀཱམོ ‘‘ཏཾ སུཎོཧི མཧཱརཱཛཱ’’ཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ སཱིལེསུཔོསཐེ རཏཱཏི ནིཙྩསཱིལེསུ ཙ ཨུཔོསཐསཱིལེསུ ཙ ཨབྷིརཏཱ. ཨདཱཏི ཨདཱསི. ཏཾ དྷམྨནྟི ཏཾ ཨཊྛངྒིཀཾ མགྒཾ ཨམཏཔདཉྩ.

༧༠༩-༡༢. ཨེཝཾ པེཏེན སརཎེསུ སཱིལེསུ ཙ སམཱདཔིཏོ རཱཛཱ པསནྣམཱནསོ ཏེན ཨཏྟནོ ཀཏཾ ཨུཔཀཱརཾ ཏཱཝ ཀིཏྟེཏྭཱ སརཎཱདཱིསུ པཏིཊྛཧནྟོ ‘‘ཨཏྠཀཱམོ’’ཏིཨཱདིཀཱ ཏིསྶོ གཱཐཱ ཝཏྭཱ པུབྦེ ཨཏྟནཱ གཧིཏཱཡ པཱཔིཀཱཡ དིཊྛིཡཱ པཊིནིསྶཊྛབྷཱཝཾ པཀཱསེནྟོ ‘‘ཨོཕུཎཱམཱི’’ཏི གཱཐམཱཧ.

ཏཏྠ ཨོཕུཎཱམི མཧཱཝཱཏེཏི མཧནྟེ ཝཱཏེ ཝཱཡནྟེ བྷུསཾ ཝིཡ ཏཾ པཱཔཀཾ དིཊྛིཾ, ཡཀྑ, ཏཝ དྷམྨདེསནཱཝཱཏེ ཨོཕུཎཱམི ནིདྡྷུནཱམི. ནདིཡཱ ཝཱ སཱིགྷགཱམིཡཱཏི སཱིགྷསོཏཱཡ མཧཱནདིཡཱ ཝཱ ཏིཎཀཊྛཔཎྞཀསཊཾ ཝིཡ པཱཔིཀཾ དིཊྛིཾ པཝཱཧེམཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཝམཱམི པཱཔིཀཾ དིཊྛིནྟི མམ མནོམུཁགཏཾ པཱཔིཀཾ དིཊྛིཾ ཨུཙྪཌྜཡཱམི. ཏཏྠ ཀཱརཎམཱཧ ‘‘བུདྡྷཱནཾ སཱསནེ རཏོ’’ཏི. ཡསྨཱ ཨེཀཾསེན ཨམཏཱཝཧེ བུདྡྷཱནཾ བྷགཝནྟཱནཾ སཱསནེ རཏོ ཨབྷིརཏོ, ཏསྨཱ ཏཾ དིཊྛིསངྑཱཏཾ ཝིསཾ ཝམཱམཱིཏི ཡོཛནཱ.

༧༡༣. ཏི ཨོསཱནགཱཐཱ སངྒཱིཏིཀཱརེཧི ཋཔིཏཱ. ཏཏྠ པཱམོཀྑོཏི པཱཙཱིནདིསཱབྷིམུཁོ ཧུཏྭཱ. རཐམཱརུཧཱིཏི རཱཛཱ གམནསཛྫཾ ཨཏྟནོ རཱཛརཐཾ ཨབྷིརུཧི, ཨཱརུཡ྄ཧ ཡཀྑཱནུབྷཱཝེན ཏཾ དིཝསམེཝ ཨཏྟནོ ནགརཾ པཏྭཱ རཱཛབྷཝནཾ པཱཝིསི. སོ ཨཔརེན སམཡེན ཨིམཾ པཝཏྟིཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨཱརོཙེསི, བྷིཀྑཱུ ¶ ཏཾ ཐེརཱནཾ ཨཱརོཙེསུཾ, ཐེརཱ ཏཏིཡསངྒཱིཏིཡཾ སངྒཧཾ ཨཱརོཔེསུཾ.

ནནྡཀཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༤. རེཝཏཱིཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

༧༡༤-༣༦. ཨུཊྛེཧི ¶ , རེཝཏེ, སུཔཱཔདྷམྨེཏི ཨིདཾ རེཝཏཱིཔེཏཝཏྠུ. ཏཾ ཡསྨཱ རེཝཏཱིཝིམཱནཝཏྠུནཱ ནིབྦིསེསཾ, ཏསྨཱ ཡདེཏྠ ཨཊྛུཔྤཏྟིཡཾ གཱཐཱསུ ཙ ཝཏྟབྦཾ, ཏཾ པརམཏྠདཱིཔནིཡཾ ཝིམཱནཝཏྠུཝཎྞནཱཡཾ (ཝི. ཝ. ཨཊྛ. ༨༦༠ རེཝཏཱིཝིམཱནཝཎྞནཱ) ཝུཏྟནཡེནེཝ ¶ ཝེདིཏབྦཾ. ཨིདཉྷི ནནྡིཡསྶ དེཝཔུཏྟསྶ ཝསེན ཝིམཱནཝཏྠུཔཱལི༹ཡཾ སངྒཧཾ ཨཱརོཔིཏམྤི རེཝཏཱིཔཊིབདྡྷཱཡ གཱཐཱཡ ཝསེན ‘‘རེཝཏཱིཔེཏཝཏྠུ’’ནྟི པེཏཝཏྠུཔཱལི༹ཡམྤི སངྒཧཾ ཨཱརོཔིཏནྟི དཊྛབྦཾ.

རེཝཏཱིཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༥. ཨུཙྪུཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

ཨིདཾ མམ ཨུཙྪུཝནཾ མཧནྟནྟི ཨིདཾ ཨུཙྪུཔེཏཝཏྠུ. ཏསྶ ཀཱ ཨུཔྤཏྟི? བྷགཝཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཝིཧརནྟེ ཨཉྙཏརོ པུརིསོ ཨུཙྪུཀལཱཔཾ ཁནྡྷེ ཀཏྭཱ ཨེཀཾ ཨུཙྪུཾ ཁཱདནྟོ གཙྪཏི. ཨཐ ཨཉྙཏརོ ཨུཔཱསཀོ སཱིལཝཱ ཀལྱཱཎདྷམྨོ བཱལདཱརཀེན སདྡྷིཾ ཏསྶ པིཊྛིཏོ པིཊྛིཏོ གཙྪཏི. དཱརཀོ ཨུཙྪུཾ པསྶིཏྭཱ ‘‘དེཧཱི’’ཏི པརོདཏི. ཨུཔཱསཀོ དཱརཀཾ པརོདནྟཾ དིསྭཱ ཏཾ པུརིསཾ སངྒཎྷནྟོ ཏེན སདྡྷིཾ སལླཱཔམཀཱསི. སོ པན པུརིསོ ཏེན སདྡྷིཾ ན ཀིཉྩི ཨཱལཔི, དཱརཀསྶ ཨུཙྪུཁཎྜམྤི ནཱདཱསི. ཨུཔཱསཀོ ཏཾ དཱརཀཾ དསྶེཏྭཱ ‘‘ཨཡཾ དཱརཀོ ཨཏིཝིཡ རོདཏི, ཨིམསྶ ཨེཀཾ ཨུཙྪུཁཎྜཾ དེཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཏཾ སུཏྭཱ སོ པུརིསོ ཨསཧནྟོ པཊིཧཏཙིཏྟཾ ཨུཔཊྛཔེཏྭཱ ཨནཱདརཝསེན ཨེཀཾ ཨུཙྪུལཊྛིཾ པིཊྛིཏོ ཁིཔི.

སོ ཨཔརེན སམཡེན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཙིརཾ པརིབྷཱཝིཏསྶ ལོབྷསྶ ཝསེན པེཏེསུ ནིབྦཏྟི, ཏསྶ ཕལཾ ནཱམ ¶ སཀཀམྨསརིཀྑཀཾ ཧོཏཱིཏི ཨཊྛཀརཱིསམཏྟཾ ཋཱནཾ ཨཝཏྠརནྟཾ ཨཉྫནཝཎྞཾ མུསལདཎྜཔརིམཱཎེཧི ཨུཙྪཱུཧི གྷནསཉྪནྣཾ མཧནྟཾ ཨུཙྪུཝནཾ ནིབྦཏྟི. ཏསྨིཾ ཁཱདིཏུཀཱམཏཱཡ ‘‘ཨུཙྪུཾ གཧེསྶཱམཱི’’ཏི ཨུཔགཏམཏྟེ ཏཾ ཨུཙྪཱུ ཨབྷིཧནནྟི, སོ ཏེན པུཙྪིཏོ པཏཏི.

ཨཐེཀདིཝསཾ ¶ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོ རཱཛགཧཾ པིཎྜཱཡ གཙྪནྟོ ཨནྟརཱམགྒེ ཏཾ པེཏཾ ཨདྡས. སོ ཐེརཾ དིསྭཱ ཨཏྟནཱ ཀཏཀམྨཾ པུཙྪི –

༧༣༧.

‘‘ཨིདཾ མམ ཨུཙྪུཝནཾ མཧནྟཾ, ནིབྦཏྟཏི པུཉྙཕལཾ ཨནཔྤཀཾ;

ཏཾ དཱནི མེ ན པརིབྷོགམེཏི, ཨཱཙིཀྑ བྷནྟེ ཀིསྶ ཨཡཾ ཝིཔཱཀོ.

༧༣༨.

‘‘ཧཉྙཱམི ¶ ཁཛྫཱམི ཙ ཝཱཡམཱམི, པརིསཀྐཱམི པརིབྷུཉྫིཏུཾ ཀིཉྩི;

སྭཱཧཾ ཚིནྣཐཱམོ ཀཔཎོ ལཱལཔཱམི, ཀིསྶ ཀམྨསྶ ཨཡཾ ཝིཔཱཀོ.

༧༣༩.

‘‘ཝིགྷཱཏོ ཙཱཧཾ པརིཔཏཱམི ཚམཱཡཾ,

པརིཝཏྟཱམི ཝཱརིཙརོཝ གྷམྨེ;

རུདཏོ ཙ མེ ཨསྶུཀཱ ནིགྒལནྟི,

ཨཱཙིཀྑ བྷནྟེ ཀིསྶ ཨཡཾ ཝིཔཱཀོ.

༧༤༠.

‘‘ཚཱཏོ ཀིལནྟོ ཙ པིཔཱསིཏོ ཙ, སནྟསྶིཏོ སཱཏསུཁཾ ན ཝིནྡེ;

པུཙྪཱམི ཏཾ ཨེཏམཏྠཾ བྷདནྟེ, ཀཐཾ ནུ ཨུཙྪུཔརིབྷོགཾ ལབྷེཡྻ’’ནྟི.

༧༤༡.

‘‘པུརེ ¶ ཏུཝཾ ཀམྨམཀཱསི ཨཏྟནཱ, མནུསྶབྷཱུཏོ པུརིམཱཡ ཛཱཏིཡཱ;

ཨཧཉྩ ཏཾ ཨེཏམཏྠཾ ཝདཱམི, སུཏྭཱན ཏྭཾ ཨེཏམཏྠཾ ཝིཛཱན.

༧༤༢.

‘‘ཨུཙྪུཾ ཏུཝཾ ཁཱདམཱནོ པཡཱཏོ, པུརིསོ ཙ ཏེ པིཊྛིཏོ ཨནྭགཙྪི;

སོ ཙ ཏཾ པཙྩཱསནྟོ ཀཐེསི, ཏསྶ ཏུཝཾ ན ཀིཉྩི ཨཱལཔིཏྠ.

༧༤༣.

‘‘སོ ¶ ཙ ཏཾ ཨབྷཎནྟཾ ཨཡཱཙི, དེཧཡྻ ཨུཙྪུནྟི ཙ ཏཾ ཨཝོཙ;

ཏསྶ ཏུཝཾ པིཊྛིཏོ ཨུཙྪུཾ ཨདཱསི, ཏསྶེཏཾ ཀམྨསྶ ཨཡཾ ཝིཔཱཀོ.

༧༤༤.

‘‘ཨིངྒྷ ཏྭཾ གནྟྭཱན པིཊྛིཏོ གཎྷེཡྻཱསི, གཧེཏྭཱན ཏཾ ཁཱདསྶུ ཡཱཝདཏྠཾ;

ཏེནེཝ ཏྭཾ ཨཏྟམནོ བྷཝིསྶསི, ཧཊྛོ ཙུདགྒོ ཙ པམོདིཏོ ཙཱཏི.

༧༤༥.

‘‘གནྟྭཱན སོ པིཊྛིཏོ ཨགྒཧེསི, གཧེཏྭཱན ཏཾ ཁཱདི ཡཱཝདཏྠཾ;

ཏེནེཝ སོ ཨཏྟམནོ ཨཧོསི, ཧཊྛོ ཙུདགྒོ ཙ པམོདིཏོ ཙཱ’’ཏི. –

ཝཙནཔཊིཝཙནགཱཐཱ པེཏེན ཐེརེན ཙ ཝུཏྟཱ.

༧༣༧-༨. ཏཏྠ ཀིསྶཱཏི ཀཱིདིསསྶ, ཀམྨསྶཱཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཧཉྙཱམཱིཏི ཝིཧཉྙཱམི ¶ ཝིགྷཱཏཾ ཨཱཔཛྫཱམི. ཝིཧཉྙཱམཱིཏི ཝཱ ཝིབཱདྷིཡཱམི, ཝིསེསཏོ པཱིལི༹ཡཱམཱིཏི ཨཏྠོ. ཁཛྫཱམཱིཏི ཁཱདིཡཱམི, ཨསིཔཏྟསདིསེཧི ནིསིཏེཧི ཁཱདནྟེཧི ཝིཡ ཨུཙྪུཔཏྟེཧི ཀནྟིཡཱམཱིཏི ཨཏྠོ. ཝཱཡམཱམཱིཏི ཨུཙྪུཾ ཁཱདིཏུཾ ཝཱཡཱམཾ ཀརོམི. པརིསཀྐཱམཱིཏི པཡོགཾ ཀརོམི. པརིབྷུཉྫིཏུནྟི ཨུཙྪུརསཾ པརིབྷུཉྫིཏུཾ, ཨུཙྪུཾ ཁཱདིཏུནྟི ཨཏྠོ. ཚིནྣཐཱམོཏི ཚིནྣསཧོ ཨུཔཙྪིནྣཐཱམོ, པརིཀྑཱིཎབལོཏི ཨཏྠོ. ཀཔཎོཏི ¶ དཱིནོ. ལཱལཔཱམཱིཏི དུཀྑེན ཨཊྚིཏོ ཨཏིཝིཡ ཝིལཔཱམི.

༧༣༩. ཝིགྷཱཏོཏི ཝིགྷཱཏཝཱ, ཝིཧཏབལོ ཝཱ. པརིཔཏཱམི ཚམཱཡནྟི ཋཱཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ བྷཱུམིཡཾ པཔཏཱམི. པརིཝཏྟཱམཱིཏི པརིབྦྷམཱམི. ཝཱརིཙརོཝཱཏི མཙྪོ ཝིཡ. གྷམྨེཏི གྷམྨསནྟཏྟེ ཐལེ.

༧༤༠-༤. སནྟསྶིཏོཏི ཨོཊྛཀཎྛཏཱལཱུནཾ སོསཔྤཏྟིཡཱ སུཊྛུ ཏསིཏོ. སཱཏསུཁནྟི སཱཏབྷཱུཏཾ སུཁཾ. ན ཝིནྡེཏི ན ལབྷཱམི. ཏནྟི ¶ ཏུཝཾ. ཝིཛཱནཱཏི ཝིཛཱནཱཧི. པཡཱཏོཏི གནྟུཾ ཨཱརདྡྷོ. ཨནྭགཙྪཱིཏི ཨནུབནྡྷི. པཙྩཱསནྟོཏི པཙྩཱསཱིསམཱནོ. ཏསྶེཏཾ ཀམྨསྶཱཏི ཨེཏྠ ཨེཏནྟི ནིཔཱཏམཏྟཾ, ཏསྶ ཀམྨསྶཱཏི ཨཏྠོ. པིཊྛིཏོ གཎྷེཡྻཱསཱིཏི ཨཏྟནོ པིཊྛིཔསྶེནེཝ ཨུཙྪུཾ གཎྷེཡྻཱསི. པམོདིཏོཏི པམུདིཏོ.

༧༤༥. གཧེཏྭཱན ཏཾ ཁཱདི ཡཱཝདཏྠནྟི ཐེརེན ཨཱཎཏྟིནིཡཱམེན ཨུཙྪུཾ གཧེཏྭཱ ཡཐཱརུཙི ཁཱདིཏྭཱ མཧནྟཾ ཨུཙྪུཀལཱཔཾ གཧེཏྭཱ ཐེརསྶ ཨུཔནེསི, ཐེརོ ཏཾ ཨནུགྒཎྷནྟོ ཏེནེཝ ཏཾ ཨུཙྪུཀལཱཔཾ གཱཧཱཔེཏྭཱ ཝེལུ༹ཝནཾ གནྟྭཱ བྷགཝཏོ ཨདཱསི, བྷགཝཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ ཏཾ པརིབྷུཉྫིཏྭཱ ཨནུམོདནཾ ཨཀཱསི, པེཏོ པསནྣཙིཏྟོ ཝནྡིཏྭཱ གཏོ, ཏཏོ པཊྛཱཡ ཡཐཱསུཁཾ ཨུཙྪུཾ པརིབྷུཉྫི.

སོ ཨཔརེན སམཡེན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཏཱཝཏིཾསེསུ ཨུཔྤཛྫི. སཱ པནེསཱ པེཏསྶ པཝཏྟི མནུསྶལོཀེ པཱཀཊཱ ཨཧོསི. ཨཐ མནུསྶཱ སཏྠཱརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ པཝཏྟིཾ པུཙྪིཾསུ. སཏྠཱ ཏེསཾ ཏམཏྠཾ ཝིཏྠཱརཏོ ཀཐེཏྭཱ དྷམྨཾ དེསེསི, ཏཾ སུཏྭཱ མནུསྶཱ མཙྪེརམལཏོ པཊིཝིརཏཱ ཨཧེསུནྟི.

ཨུཙྪུཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༦. ཀུམཱརཔེཏཝཏྠུཝཎྞནཱ

སཱཝཏྠི ¶ ¶ ནཱམ ནགརནྟི ཨིདཾ སཏྠཱ ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟོ དྭེ པེཏེ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི. སཱཝཏྠིཡཾ ཀིར ཀོསལརཉྙོ དྭེ པུཏྟཱ པཱསཱདིཀཱ པཋམཝཡེ ཋིཏཱ ཡོབྦནམདམཏྟཱ པརདཱརཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ པརིཁཱཔིཊྛེ པེཏཱ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟིཾསུ. ཏེ རཏྟིཡཾ བྷེརཝེན སདྡེན པརིདེཝིཾསུ. མནུསྶཱ ཏཾ སུཏྭཱ བྷཱིཏཏསིཏཱ ‘‘ཨེཝཾ ཀཏེ ཨིདཾ ཨཝམངྒལཾ ཝཱུཔསམྨཏཱི’’ཏི བུདྡྷཔྤམུཁསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ མཧཱདཱནཾ དཏྭཱ ཏཾ པཝཏྟིཾ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསུཾ. བྷགཝཱ ‘‘ཨུཔཱསཀཱ ཏསྶ སདྡསྶ སཝནེན ཏུམྷཱཀཾ ན ཀོཙི ཨནྟརཱཡོ’’ཏི ཝཏྭཱ ཏསྶ ཀཱརཎཾ ཨཱཙིཀྑིཏྭཱ ཏེསཾ དྷམྨཾ དེསེཏུཾ –

༧༤༦.

‘‘སཱཝཏྠི ¶ ནཱམ ནགརཾ, ཧིམཝནྟསྶ པསྶཏོ;

ཏཏྠ ཨཱསུཾ དྭེ ཀུམཱརཱ, རཱཛཔུཏྟཱཏི མེ སུཏཾ.

༧༤༧.

‘‘སམྨཏྟཱ རཛནཱིཡེསུ, ཀཱམསྶཱདཱབྷིནནྡིནོ;

པཙྩུཔྤནྣསུཁེ གིདྡྷཱ, ན ཏེ པསྶིཾསུནཱགཏཾ.

༧༤༨.