📜

ནམོ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ

ཁུདྡཀནིཀཱཡེ

ཨཔདཱན-ཨཊྛཀཐཱ

(དུཏིཡོ བྷཱགོ)

ཐེརཱཔདཱནཾ

༢. སཱིཧཱསནིཡཝགྒོ

༡. སཱིཧཱསནདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ནིབྦུཏེ ¶ ¶ ལོཀནཱཐམྷཱིཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སཱིཧཱསནདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ སདྡྷཱསམྤནྣེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ, དྷརམཱནེ བྷགཝཏི དེཝལོཀེ ཝསིཏྭཱ ནིབྦུཏེ བྷགཝཏི ཨུཔྤནྣཏྟཱ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ བྷགཝཏོ སཱརཱིརིཀཙེཏིཡཾ དིསྭཱ ‘‘ཨཧོ མེ ཨལཱབྷཱ, བྷགཝཏོ དྷརམཱནེ ཀཱལེ ཨསམྤཏྟོ’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཙེཏིཡེ ཙིཏྟཾ པསཱདེཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ སབྦརཏནམཡཾ དེཝཏཱནིམྨིཏསདིསཾ དྷམྨཱསནེ སཱིཧཱསནཾ ཀཱརེཏྭཱ ཛཱིཝམཱནཀབུདྡྷསྶ ¶ ཝིཡ པཱུཛེསི. ཏསྶུཔརི གེཧམྤི དིབྦཝིམཱནམིཝ ཀཱརེསི, པཱདཊྛཔནཔཱདཔཱིཋམྤི ཀཱརེསི. ཨེཝཾ ཡཱཝཛཱིཝཾ དཱིཔདྷཱུཔཔུཔྥགནྡྷཱདཱིཧི ཨནེཀཝིདྷཾ པཱུཛཾ ཀཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟོ ཚ ཀཱམསགྒེ ཨཔརཱཔརཾ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཙཀྐཝཏྟིསམྤཏྟིཾ ¶ ཨནེཀཀྑཏྟུཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ སངྑྱཱཏིཀྐནྟཾ པདེསརཛྫསམྤཏྟིཉྩ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཀསྶཔསྶ བྷགཝཏོ སཱསནེ པབྦཛིཏྭཱ སམཎདྷམྨཾ ཀཏྭཱ ཨེཏྠནྟརེ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ¶ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ ལདྡྷཱུཔསམྤདོ ཀམྨཊྛཱནཾ གཧེཏྭཱ གྷཊེནྟོ ཝཱཡམནྟོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༡. ཨེཝཾ པཏྟཨརཧཏྟཕལོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ནིབྦུཏེ ལོཀནཱཐམྷཱིཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ལོཀསྶ ནཱཐོ པདྷཱནོཏི ལོཀནཱཐོ, ལོཀཏྟཡསཱམཱིཏི ཨཏྠོ. ལོཀནཱཐེ སིདྡྷཏྠམྷི ནིབྦུཏེཏི སམྦནྡྷོ. ཝིཏྠཱརིཏེ པཱཝཙནེཏི པཱཝཙནེ པིཊཀཏྟཡེ ཝིཏྠཱརིཏེ པཏྠཊེ པཱཀཊེཏི ཨཏྠོ. བཱཧུཛཉྙམྷི སཱསནེཏི སིཀྑཏྟཡསངྒཧིཏེ བུདྡྷསཱསནེ ཨནེཀསཏསཧསྶཀོཊིཁཱིཎཱསཝསངྑཱཏེཧི བཧུཛནེཧི ཉཱཏེ ཨདྷིགཏེཏི ཨཏྠོ.

༢-༣. པསནྣཙིཏྟོ སུམནོཏི ཏདཱ ཨཧཾ བུདྡྷསྶ དྷརམཱནཀཱལེ ཨསམྤཏྟོ ནིབྦུཏེ ཏསྨིཾ དེཝལོཀཱ ཙཝིཏྭཱ མནུསྶལོཀཾ ཨུཔཔནྣོ ཏསྶ བྷགཝཏོ སཱརཱིརིཀདྷཱཏུཙེཏིཡཾ དིསྭཱ པསནྣཙིཏྟོ སདྡྷཱསམྤཡུཏྟམནོ སུནྡརམནོ ‘‘ཨཧོ མམཱགམནཾ སྭཱགམན’’ནྟི སཉྫཱཏཔསཱདབཧུམཱནོ ‘‘མཡཱ ནིབྦཱནཱདྷིགམཱཡ ཨེཀཾ པུཉྙཾ ཀཱཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ བྷགཝཏོ ཙེཏིཡསམཱིཔེ བྷགཝནྟཾ ཨུདྡིསྶ ཧིརཉྙསུཝཎྞརཏནཱདཱིཧི ཨལངྐརིཏྭཱཝ སཱིཧཱསནཾ ཨཀཱསི. ཏཏྲ ནིསིནྣསྶ པཱདཊྛཔནཏྠཱཡ པཱདཔཱིཋཉྩ ཀཱརེསི. སཱིཧཱསནསྶ ཨཏེམནཏྠཱཡ ཏསྶུཔརི གྷརཉྩ ཀཱརེསི. ཏེན ཝུཏྟཾ – ‘‘སཱིཧཱསནམཀཱསཧཾ…པེ… གྷརཾ ཏཏྠ ཨཀཱསཧ’’ནྟི. ཏེན ཙིཏྟཔྤསཱདེནཱཏི དྷརམཱནསྶ ཝིཡ བྷགཝཏོ སཱིཧཱསནཾ མཡཱ ཀཏཾ, ཏེན ཙིཏྟཔྤསཱདེན. ཏུསིཏཾ ཨུཔཔཛྫཧནྟི ཏུསིཏབྷཝནེ ཨུཔཔཛྫིནྟི ཨཏྠོ.

༤. ཨཱཡཱམེན ཙཏུབྦཱིསཱཏི ཏཏྲུཔཔནྣསྶ དེཝབྷཱུཏསྶ སཏོ མཡ྄ཧཾ སུཀཏཾ པུཉྙེན ནིབྦཏྟིཏཾ པཱཏུབྷཱུཏཾ ཨཱཡཱམེན ཨུཙྩཏོ ཙཏུབྦཱིསཡོཛནཾ ཝིཏྠཱརེན ཏིརིཡཏོ ཙཏུདྡསཡོཛནཾ ཏཱཝདེཝ ནིབྦཏྟིཀྑཎེཡེཝ ཨཱསི ཨཧོསཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝ.

༩. ཙཏུནྣཝུཏེ ¶ ¶ ཨིཏོ ཀཔྤེཏི ཨིཏོ ཀཔྤཏོ ཙཏུནཝུཏེ ཀཔྤེ ཡཾ ཀམྨཾ ཨཀརིཾ ཨཀཱསིཾ, ཏདཱ ཏཏོ པཊྛཱཡ པུཉྙབལེན ཀཉྩི དུགྒཏིཾ ནཱབྷིཛཱནཱམི, ན ཨནུབྷཱུཏཔུབྦཱ ཀཱཙི དུགྒཏཱིཏི ཨཏྠོ.

༡༠. ཏེསཏྟཏིམྷིཏོ ཀཔྤེཏི ཨིཏོ ཀཔྤཏོ ཏེསཏྟཏིཀཔྤེ. ཨིནྡནཱམཱ ཏཡོ ཛནཱཏི ཨིནྡནཱམཀཱ ཏཡོ ཙཀྐཝཏྟིརཱཛཱནོ ཨེཀསྨིཾ ཀཔྤེ ཏཱིསུ ཛཱཏཱིསུ ཨིནྡོ ནཱམ ཙཀྐཝཏྟཱི རཱཛཱ ཨཧོསིནྟི ཨཏྠོ. དྭེསཏྟཏིམྷིཏོ ¶ ཀཔྤེཏི ཨིཏོ དྭེསཏྟཏིཀཔྤེ. སུམནནཱམཀཱ ཏཡོ ཛནཱ ཏིཀྑཏྟུཾ ཙཀྐཝཏྟིརཱཛཱནོ ཨཧེསུཾ.

༡༡. སམསཏྟཏིཏོ ཀཔྤེཏི ཨིཏོ ཀཔྤཏོ ཨནཱུནཱདྷིཀེ སཏྟཏིམེ ཀཔྤེ ཝརུཎནཱམཀཱ ཝརུཎོ ཙཀྐཝཏྟཱིཏི ཨེཝཾནཱམཀཱ ཏཡོ ཙཀྐཝཏྟིརཱཛཱནོ ཙཀྐརཏནསམྤནྣཱ ཙཏུདཱིཔམྷི ཨིསྶརཱ ཨཧེསུནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

སཱིཧཱསནདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢. ཨེཀཏྠམྦྷིཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨེཀཏྠམྦྷདཱཡཀཐེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཝནཀམྨིཀོ ཧུཏྭཱ ཨེཀསྨིཾ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ. ཏསྨིཾ སམཡེ སབྦེ སདྡྷཱ པསནྣཱ ཨུཔཱསཀཱ ཨེཀཙྪནྡཱ ‘‘བྷགཝཏོ ཨུཔཊྛཱནསཱལཾ ཀརོམཱ’’ཏི དབྦསམྦྷཱརཏྠཱཡ ཝནཾ པཝིསིཏྭཱ ཏཾ ཨུཔཱསཀཾ དིསྭཱ ‘‘ཨམྷཱཀཾ ཨེཀཾ ཐམྦྷཾ དེཐཱ’’ཏི ཡཱཙིཾསུ. སོ ཏཾ པཝཏྟིཾ སུཏྭཱ ‘‘ཏུམྷེ མཱ ཙིནྟཡིཏྠཱ’’ཏི ཏེ སབྦེ ཨུཡྻོཛེཏྭཱ ཨེཀཾ སཱརམཡཾ ཐམྦྷཾ གཧེཏྭཱ སཏྠུ དསྶེཏྭཱ ཏེསཾཡེཝ ཨདཱསི. སོ ཏེནེཝ སོམནསྶཛཱཏོ ཏདེཝ མཱུལཾ ཀཏྭཱ ཨཉྙཱནི དཱནཱདཱིནི པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟོ ཨཔརཱཔརཾ ཚསུ ཀཱམཱཝཙརེསུ དིབྦསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཙ ཨགྒཙཀྐཝཏྟིསམྤཏྟིཾ ཨནེཀཝཱརཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨསངྑྱེཡྻཾ པདེསརཛྫསམྤཏྟིཉྩ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སདྡྷཱསམྤནྣེ ཨེཀསྨིཾ ¶ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ མཱཏཱཔིཏཱུཧི སདྡྷིཾ བྷགཝཏོ སནྟིཀེ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ ལདྡྷཱུཔསམྤདོ ཀམྨཊྛཱནཾ གཧེཏྭཱ མནསིཀརོནྟོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༡༣. སོ ¶ ཨེཝཾ པཏྟཨརཧཏྟོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སིདྡྷཏྠསྶཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ བྷགྱསམྤནྣསྶ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ. མཧཱཔཱུགགཎོཏི མཧཱཨུཔཱསཀསམཱུཧོ ཨཧུ ཨཧོསཱིཏི ཨཏྠོ. སརཎཾ གཏཱ ཙ ཏེ བུདྡྷནྟི ‘‘བུདྡྷཾ སརཎ’’ནྟི གཏཱ བྷཛིཾསུ ཛཱནིཾསུ ཝཱ ཏེ ཨུཔཱསཀཱ. ཏཐཱགཏཾ སདྡཧནྟི བུདྡྷགུཎཾ ཨཏྟནོ ཙིཏྟསནྟཱནེ ཋཔེནྟཱིཏི ཨཏྠོ.

༡༤. སབྦེ སངྒམྨ མནྟེཏྭཱཏི སབྦེ སམཱགམྨ སནྣིཔཏིཏྭཱ མནྟེཏྭཱ ཨཉྙམཉྙཾ སཉྙཱཔེཏྭཱ ཨེཀཙྪནྡཱ ཧུཏྭཱ མཱལ༹ཾ ཨུཔཊྛཱནསཱལཾ སཏྠུནོ ཨཏྠཱཡ ཀུབྦནྟི ཀརོནྟཱིཏི ཨཏྠོ. དབྦསམྦྷཱརེསུ ཨེཀཏྠམྦྷཾ ཨལབྷནྟཱ བྲཧཱཝནེ མཧཱཝནེ ཝིཙིནནྟཱིཏི སམྦནྡྷོ.

༡༥. ཏེཧཾ ¶ ཨརཉྙེ དིསྭཱནཱཏི ཨཧཾ ཏེ ཨུཔཱསཀེ ཨརཉྙེ དིསྭཱན གཎཾ སམཱུཧཾ ཨུཔགམྨ སམཱིཔཾ གནྟྭཱ ཨཉྫལིཾ པགྒཧེཏྭཱན དསངྒུལིསམོདྷཱནཾ ཨཉྫལིཾ སིརསི ཀཏྭཱ ཨཧཾ གཎཾ ཨུཔཱསཀསམཱུཧཾ ‘‘ཏུམྷེ ཨིམཾ ཝནཾ ཀིམཏྠཾ ཨཱགཏཏྠཱ’’ཏི ཏདཱ ཏསྨིཾ ཀཱལེ པརིཔུཙྪིནྟི སམྦནྡྷོ.

༡༦. ཏེ སཱིལཝནྟོ ཨུཔཱསཀཱ མེ མཡཱ པུཊྛཱ ‘‘མཱལ༹ཾ མཡཾ ཀཏྟུཀཱམཱ ཧུཏྭཱ ཨེཀཏྠམྦྷོ ཨམྷེཧི ན ལབྦྷཏཱི’’ཏི ཝིཡཱཀཾསུ ཝིསེསེན ཀཐཡིཾསཱུཏི སམྦནྡྷོ.

༡༧. མམཾ མཡ྄ཧཾ ཨེཀཏྠམྦྷཾ དེཐ, ཨཧཾ ཏཾ དསྶཱམི སཏྠུནོ སནྟིཀཾ ཨཧཾ ཐམྦྷཾ ཨཱཧརིསྶཱམི, ཏེ བྷཝནྟོ ཐམྦྷཧརཎེ ཨཔྤོསྶུཀྐཱ ཨུསྶཱཧརཧིཏཱ བྷཝནྟཱུཏི སམྦནྡྷོ.

༢༤. ཡཾ ཡཾ ཡོནུཔཔཛྫཱམཱིཏི ཡཾ ཡཾ ཡོནིཾ དེཝཏྟཾ ཨཐ མཱནུསཾ ཨུཔགཙྪཱམཱིཏི ཨཏྠོ. བྷུམྨཏྠེ ཝཱ ཨུཔཡོགཝཙནཾ, ཡསྨིཾ ཡསྨིཾ དེཝལོཀེ ཝཱ མནུསྶལོཀེ ཝཱཏི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཨེཀཏྠམྦྷིཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣. ནནྡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམུཏྟརསྶ ¶ ¶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ནནྡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཧཾསཝཏཱིནགརེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ བྷགཝཏོ སནྟིཀེ དྷམྨཾ སུཎནྟོ སཏྠཱརཾ ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེནྟཾ དིསྭཱ སཡཾ ཏཾ ཋཱནནྟརཾ པཏྠེནྟོ བྷགཝཏོ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ཙ པཱུཛཱསཀྐཱརབཧུལཾ མཧཱདཱནཾ པཝཏྟེཏྭཱ ‘‘ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཨནཱགཏེ ཏུམྷཱདིསསྶ བུདྡྷསྶ ཨེཝརཱུཔོ སཱཝཀོ བྷཝེཡྻ’’ནྟི པཎིདྷཱནཾ ཨཀཱསི.

སོ ཏཏོ པཊྛཱཡ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨཏྠདསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ དྷམྨཏཱཡ ནཱམ ནདིཡཱ མཧནྟོ ཀཙྪཔོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟོ ཨེཀདིཝསཾ སཏྠཱརཾ ནདིཾ ཏརིཏུཾ ཏཱིརེ ཋིཏཾ དིསྭཱ སཡཾ བྷགཝནྟཾ ཏཱརེཏུཀཱམོ སཏྠུ པཱདམཱུལེ ནིཔཛྫི. སཏྠཱ ཏསྶ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཾ ཉཏྭཱ པིཊྛིཾ ཨབྷིརུཧི. སོ ཧཊྛཏུཊྛོ ཝེགེན སོཏཾ ཚིནྡནྟོ སཱིགྷཏརཾ པརཏཱིརཾ པཱཔེསི. བྷགཝཱ ཏསྶ ཨནུམོདནཾ ཝདནྟོ བྷཱཝིནིཾ སམྤཏྟིཾ ཀཐེཏྭཱ པཀྐཱམི.

སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན སུགཏཱིསུཡེཝ སཾསརནྟོ ¶ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀཔིལཝཏྠུསྨིཾ སུདྡྷོདནམཧཱརཱཛསྶ ཨགྒམཧེསིཡཱ མཧཱཔཛཱཔཏིགོཏམིཡཱ ཀུཙྪིམྷི ནིབྦཏྟོ, ཏསྶ ནཱམགྒཧཎདིཝསེ ཉཱཏིསངྒྷཾ ནནྡཡནྟོ ཛཱཏོཏི ‘‘ནནྡོ’’ཏྭེཝ ནཱམཾ ཨཀཾསུ. ཏསྶ ཝཡཔྤཏྟཀཱལེ བྷགཝཱ པཝཏྟིཏཝརདྷམྨཙཀྐོ ལོཀཱནུགྒཧཾ ཀརོནྟོ ཨནུཀྐམེན ཀཔིལཝཏྠུཾ གནྟྭཱ ཉཱཏིསམཱགམེ པོཀྑརཝསྶཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ ཝེསྶནྟརཛཱཏཀཾ (ཛཱ. ༢.༢༢.༡༦༥༥ ཨཱདཡོ) ཀཐེཏྭཱ དུཏིཡདིཝསེ པིཎྜཱཡ པཝིཊྛོ ‘‘ཨུཏྟིཊྛེ ནཔྤམཛྫེཡྻཱ’’ཏི (དྷ. པ. ༡༦༨) གཱཐཱཡ པིཏརཾ སོཏཱཔཏྟིཕལེ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ ནིཝེསནཾ གནྟྭཱ ‘‘དྷམྨཉྩརེ སུཙརིཏ’’ནྟི (དྷ. པ. ༡༦༩) གཱཐཱཡ མཧཱཔཛཱཔཏིཾ སོཏཱཔཏྟིཕལེ རཱཛཱནཾ སཀདཱགཱམིཕལེ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ ཏཏིཡདིཝསེ ནནྡཀུམཱརསྶ ཨབྷིསེཀགེཧཔཝེསནཨཱཝཱཧམངྒལེསུ ཝཏྟམཱནེསུ པིཎྜཱཡ པཱཝིསི. སཏྠཱ ནནྡཀུམཱརསྶ ཧཏྠེ པཏྟཾ དཏྭཱ མངྒལཾ ཝཏྭཱ ཏསྶ ཧཏྠཏོ པཏྟཾ ཨགྒཧེཏྭཱཝ ཝིཧཱརཾ གཏོ ¶ , ཏཾ པཏྟཧཏྠཾ ཝིཧཱརཾ ཨཱགཏཾ ཨནིཙྪམཱནཾཡེཝ པབྦཱཛེཏྭཱ ཏཐཱཔབྦཱཛིཏཏྟཱཡེཝ ཨནབྷིརཏིཡཱ པཱིལི༹ཏཾ ཉཏྭཱ ཨུཔཱཡེན ཏསྶ ཏཾ ཨནབྷིརཏིཾ ཝིནོདེསི. སོ ཡོནིསོ པཊིསངྑཱཡ ཝིཔསྶནཾ པཊྛཔེཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི. ཐེརོ པུན དིཝསེ བྷགཝནྟཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧ – ‘‘ཡཾ མེ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ པཱཊིབྷོགོ པཉྩནྣཾ ཨཙྪརཱསཏཱནཾ པཊིལཱབྷཱཡ ¶ ཀཀུཊཔཱདཱནཾ, མུཉྩཱམཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཾ ཨེཏསྨཱ པཊིསྶཝཱ’’ཏི. བྷགཝཱཔི ‘‘ཡདེཝ ཏེ, ནནྡ, ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ, ཏདཱཧཾ མུཏྟོ ཨེཏསྨཱ པཊིསྶཝཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཨཐསྶ བྷགཝཱ སཝིསེསཾ ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརཏཾ ཉཏྭཱ ཏཾ གུཎཾ ཝིབྷཱཝེནྟོ ‘‘ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, མམ སཱཝཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརཱནཾ ཡདིདཾ ནནྡོ’’ཏི (ཨ. ནི. ༡.༢༡༩, ༢༣༠) ཨིནྡྲིཡེསུ གུཏྟདྭཱརབྷཱཝེན ནཾ ཨེཏདགྒེ ཋཔེསི. ཐེརོ ཧི ‘‘ཨིནྡྲིཡཱསཾཝརཾ ནིསྶཱཡ ཨིམཾ ཝིཔྤཀཱརཾ པཏྟོ, ཏམཧཾ སུཊྛུ ནིགྒཎྷིསྶཱམཱི’’ཏི ཨུསྶཱཧཛཱཏོ བལཝཧིརོཏྟཔྤོ ཏཏྠ ཙ ཀཏཱདྷིཀཱརཏྟཱ ཨིནྡྲིཡསཾཝརེ ཨུཀྐཾསཔཱརམིཾ ཨགམཱསི.

༢༧. ཨེཝཾ སོ ཨེཏདགྒཊྛཱནཾ པཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཔྤཏྟོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིམཱཧ. ཝཏྠཾ ཁོམཾ མཡཱ དིནྣནྟི ཁོམརཊྛེ ཛཱཏཾ ཝཏྠཾ བྷགཝཏི ཙིཏྟཔྤསཱདེན གཱརཝབཧུམཱནེན མཡཱ པརམསུཁུམཾ ཁོམཝཏྠཾ དིནྣནྟི ཨཏྠོ. སཡམྦྷུསྶཱཏི ¶ སཡམེཝ བྷཱུཏསྶ ཛཱཏསྶ ཨརིཡཱཡ ཛཱཏིཡཱ ནིབྦཏྟསྶ. མཧེསིནོཏི མཧནྟེ སཱིལསམཱདྷིཔཉྙཱཝིམུཏྟིཝིམུཏྟིཉཱཎདསྶནཀྑནྡྷེ ཨེསི གཝེསཱིཏི མཧེསི, ཏསྶ མཧེསིནོ སཡམྦྷུསྶ ཙཱིཝརཏྠཱཡ ཁོམཝཏྠཾ མཡཱ དིནྣནྟི སམྦནྡྷོ.

༢༨. ཏཾ མེ བུདྡྷོ ཝིཡཱཀཱསཱིཏི ཨེཏྠ ཏནྟི སཱམྱཏྠེ ཨུཔཡོགཝཙནཾ, ཏསྶ ཝཏྠདཱཡཀསྶ མེ དཱནཕལཾ ཝིསེསེན ཨཀཱསི ཀཐེསི བུདྡྷོཏི ཨཏྠོ. ཛལཛུཏྟམནཱམཀོཏི པདུམུཏྟརནཱམཀོ. ‘‘ཛལརུཏྟམནཱཡཀོ’’ཏིཔི པཱཋོ, ཏསྶ ཛལམཱནཱནཾ དེཝབྲཧྨཱནཾ ཨུཏྟམནཱཡཀོ པདྷཱནོཏི ཨཏྠོ. ཨིམིནཱ ཝཏྠདཱནེནཱཏི ཨིམིནཱ ཝཏྠདཱནསྶ ནིསྶནྡེན ཏྭཾ ཨནཱགཏེ ཧེམཝཎྞོ སུཝཎྞཝཎྞོ བྷཝིསྶསི.

༢༩. དྭེ ¶ སམྤཏྟིཾ ཨནུབྷོཏྭཱཏི དིབྦམནུསྶསངྑཱཏཱ དྭེ སམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ. ཀུསལམཱུལེཧི ཙོདིཏོཏི ཀུསལཱཝཡཝེཧི ཀུསལཀོཊྛཱསེཧི ཙོདིཏོ པེསིཏོ, ‘‘ཏྭཾ ཨིམིནཱ པུཉྙེན སཏྠུ ཀུལཾ པསཝཱཧཱི’’ཏི པེསིཏོ ཝིཡཱཏི ཨཏྠོ. ‘‘གོཏམསྶ བྷགཝཏོ ཀནིཊྛོ ཏྭཾ བྷཝིསྶསཱི’’ཏི བྱཱཀཱསཱིཏི སམྦནྡྷོ.

༣༠. རཱགརཏྟོ སུཁསཱིལོཏི ཀིལེསཀཱམེཧི རཏྟོ ཨལླཱིནོ ཀཱཡསུཁཙིཏྟསུཁཱནུབྷཝནསབྷཱཝོ. ཀཱམེསུ གེདྷམཱཡུཏོཏི ཝཏྠུཀཱམེསུ གེདྷསངྑཱཏཱཡ ཏཎྷཱཡ ཨཱཡུཏོ ཡོཛིཏོཏི ཨཏྠོ. བུདྡྷེན ཙོདིཏོ སནྟོ, ཏདཱ ཏྭནྟི ཡསྨཱ ཀཱམེསུ གེདྷིཏོ, ཏདཱ ཏསྨཱ ¶ ཏྭཾ ཨཏྟནོ བྷཱཏུཀེན གོཏམབུདྡྷེན ཙོདིཏོ པབྦཛྫཱཡ ཨུཡྻོཛིཏོ ཏསྶ སནྟིཀེ པབྦཛིསྶསཱིཏི སམྦནྡྷོ.

༣༡. པབྦཛིཏྭཱན ཏྭཾ ཏཏྠཱཏི ཏསྨིཾ གོཏམསྶ བྷགཝཏོ སཱསནེ ཏྭཾ པབྦཛིཏྭཱ ཀུསལམཱུལེན མཱུལབྷཱུཏེན པུཉྙསམྦྷཱརེན ཙོདིཏོ བྷཱཝནཱཡཾ ནིཡོཛིཏོ སབྦཱསཝེ སཀལཱསཝེ པརིཉྙཱཡ ཛཱནིཏྭཱ པཛཧིཏྭཱ ཨནཱམཡོ ནིདྡུཀྑོ ནིབྦཱཡིསྶསི ཨདསྶནཾ པཱཔེསྶསི, ཨཔཎྞཏྟིཀབྷཱཝཾ གམིསྶསཱིཏི ཨཏྠོ.

༣༢. སཏཀཔྤསཧསྶམྷཱིཏི ཨིཏོ ཀཔྤཏོ པུབྦེ སཏཀཔྤཱདྷིཀེ སཧསྶམེ ཀཔྤམྷི ཙེལ༹ནཱམཀཱ ཙཏྟཱརོ ཙཀྐཝཏྟིརཱཛཱནོ ཨཧེསུནྟི ཨཏྠོ. སཊྛི ཀཔྤསཧསྶཱནཱིཏི ཀཔྤསཧསྶཱནི སཊྛི ཙ ཨཏིཀྐམིཏྭཱ ཧེཊྛཱ ཨེཀསྨིཾ ཀཔྤེ ཙཏྟཱརོ ཛནཱ ཨུཔཙེལཱ༹ ནཱམ ཙཀྐཝཏྟིརཱཛཱནོ ཙཏཱུསུ ཛཱཏཱིསུ ཨཧེསུནྟི ཨཏྠོ.

༣༣. པཉྩཀཔྤསཧསྶམྷཱིཏི པཉྩཀཔྤཱདྷིཀེ སཧསྶམེ ཀཔྤམྷི ཙེལཱ༹ ནཱམ ཙཏྟཱརོ ཛནཱ ཙཀྐཝཏྟིརཱཛཱནོ སཏྟཧི རཏནེཧི སམྤནྣཱ སམངྒཱིབྷཱུཏཱ ཛམྦུདཱིཔཨཔརགོཡཱནཨུཏྟརཀུརུཔུབྦཝིདེཧདཱིཔསངྑཱཏེ ¶ ཙཏུདཱིཔམྷི ཨིསྶརཱ པདྷཱནཱ ཝིསུཾ ཨཧེསུནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ ཝུཏྟནཡམེཝཱཏི.

ནནྡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤. ཙཱུལ༹པནྠཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམུཏྟརོ ¶ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཙཱུལ༹པནྠཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཡདེཏྠ ཨཊྛུཔྤཏྟིཝསེན ཝཏྟབྦཾ, ཏཾ ཨཊྛཀནིཔཱཏེ མཧཱཔནྠཀཝཏྠུསྨིཾ (ཐེརགཱ. ༥༡༠ ཨཱདཡོ) ཝུཏྟམེཝ. ཨཡཾ པན ཝིསེསོ – མཧཱཔནྠཀཏྠེརོ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཕལསམཱཔཏྟིསུཁེན ཝཱིཏིནཱམེནྟོ ཙིནྟེསི – ‘‘ཀཐཾ ནུ ཁོ སཀྐཱ ཙཱུལ༹པནྠཀམྤི ཨིམསྨིཾ སུཁེ པཏིཊྛཱཔེཏུ’’ནྟི. སོ ཨཏྟནོ ཨཡྻཀཾ དྷནསེཊྛིཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཧ – ‘‘སཙེ, མཧཱསེཊྛི ¶ , ཨནུཛཱནཱཐ, ཨཧཾ ཙཱུལ༹པནྠཀཾ པབྦཱཛེཡྻ’’ནྟི. ‘‘པབྦཱཛེཐ, བྷནྟེ’’ཏི. ཐེརོ ཏཾ པབྦཱཛེསི. སོ དསསུ སཱིལེསུ པཏིཊྛིཏོ བྷཱཏུ སནྟིཀེ –

‘‘པདུམཾ ཡཐཱ ཀོཀནདཾ སུགནྡྷཾ, པཱཏོ སིཡཱ ཕུལླམཝཱིཏགནྡྷཾ;

ཨངྒཱིརསཾ པསྶ ཝིརོཙམཱནཾ, ཏཔནྟམཱདིཙྩམིཝནྟལིཀྑེ’’ཏི. (སཾ. ནི. ༡.༡༢༣; ཨ. ནི. ༥.༡༩༥) –

གཱཐཾ ཨུགྒཎྷནྟོ ཙཏཱུཧི མཱསེཧི ཨུགྒཧེཏུཾ ནཱསཀྑི, གཧིཏམྤི ཧདཡེ ན ཏིཊྛཏི. ཨཐ ནཾ མཧཱཔནྠཀོ, ‘‘ཙཱུལ༹པནྠཀ, ཏྭཾ ཨིམསྨིཾ སཱསནེ ཨབྷབྦོ, ཙཏཱུཧི མཱསེཧི ཨེཀཾ གཱཐམྤི གཧེཏུཾ ན སཀྐོསི, པབྦཛིཏཀིཙྩཾ པན ཏྭཾ ཀཐཾ མཏྠཀཾ པཱཔེསྶསི, ནིཀྑམ ཨིཏོ’’ཏི སོ ཐེརེན པཎཱམིཀོ དྭཱརཀོཊྛཀསམཱིཔེ རོདམཱནོ ཨཊྛཱསི.

ཏེན ཙ སམཡེན སཏྠཱ ཛཱིཝཀམྦཝནེ ཝིཧརཏི. ཨཐ ཛཱིཝཀོ པུརིསཾ པེསེསི – ‘‘གཙྪ, པཉྩཧི བྷིཀྑུསཏེཧི སདྡྷིཾ སཏྠཱརཾ ནིམནྟེཧཱི’’ཏི. ཏེན ཙ སམཡེན ཨཱཡསྨཱ མཧཱཔནྠཀོ བྷཏྟུདྡེསཀོ ཧོཏི. སོ ‘‘པཉྩནྣཾ བྷིཀྑུསཏཱནཾ བྷིཀྑཾ པཊིཙྪཐཱ’’ཏི ཝུཏྟོ ‘‘ཙཱུལ༹པནྠཀཾ ཋཔེཏྭཱ སེསཱནཾ པཊིཙྪཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཏཾ སུཏྭཱ ཙཱུལ༹པནྠཀོ བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ དོམནསྶཔྤཏྟོ ཨཧོསི. སཏྠཱ ཏསྶ ཙིཏྟཀྑེདཾ ཉཏྭཱ ‘‘ཙཱུལ༹པནྠཀོ མཡཱ ཀཏེན ཨུཔཱཡེན བུཛ྄ཛྷིསྶཏཱི’’ཏི ¶ ཏསྶ ཨཝིདཱུརཊྛཱནེ ཨཏྟཱནཾ དསྶེཏྭཱ ‘‘ཀིཾ, པནྠཀ, རོདསཱི’’ཏི པུཙྪི. ‘‘བྷཱཏཱ མཾ, བྷནྟེ, པཎཱམེཏཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘པནྠཀ, མཱ ཙིནྟཡི, མམ སཱསནེ ¶ ཏུཡ྄ཧཾ པབྦཛྫཱ, ཨེཧི ཨིམཾ གཧེཏྭཱ ‘རཛོཧརཎཾ, རཛོཧརཎ’ནྟི མནསི ཀརོཧཱི’’ཏི ཨིདྡྷིཡཱ སུདྡྷཾ ཙོལ༹ཀྑཎྜཾ ཨབྷིསངྑརིཏྭཱ ཨདཱསི. སོ སཏྠཱརཱ དིནྣཾ ཙོལ༹ཀྑཎྜཾ ‘‘རཛོཧརཎཾ, རཛོཧརཎ’’ནྟི ཧཏྠེན པརིམཛྫནྟོ ནིསཱིདི. ཏསྶ ཏཾ པརིམཛྫནྟསྶ ཀིལིཊྛདྷཱཏུཀཾ ཛཱཏཾ, པུན པརིམཛྫནྟསྶ ཨུཀྑལིཔརིཔུཉྪནསདིསཾ ཛཱཏཾ. སོ ཉཱཎཔརིཔཱཀཏྟཱ ཨེཝཾ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨིདཾ ཙོལ༹ཀྑཎྜཾ པཀཏིཡཱ པརིསུདྡྷཾ, ཨིམཾ ཨུཔཱདིཎྞཀསརཱིརཾ ནིསྶཱཡ ཀིལིཊྛཾ ཨཉྙཐཱ ཛཱཏཾ, ཏསྨཱ ཨནིཙྩཾ ཡཐཱཔེཏཾ, ཨེཝཾ ཙིཏྟམྤཱི’’ཏི ཁཡཝཡཾ པཊྛཔེཏྭཱ ཏསྨིཾཡེཝ ནིམིཏྟེ ཛྷཱནཱནི ནིབྦཏྟེཏྭཱ ཛྷཱནཔཱདཀཾ ཀཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ པཊྛཔེཏྭཱ སཧ པཊིསམྦྷིདཱཧི ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི. ཨརཧཏྟཔཏྟསྶེཝསྶ ཏེཔིཊཀཾ པཉྩཱབྷིཉྙཱ ཙ ཨཱགམིཾསུ.

སཏྠཱ ཨེཀཱུནེཧི པཉྩབྷིཀྑུསཏེཧི སདྡྷིཾ གནྟྭཱ ཛཱིཝཀསྶ ནིཝེསནེ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ཙཱུལ༹པནྠཀོ པན ཨཏྟནོ བྷིཀྑཱཡ ཨཔྤཊིཙྪིཏཏྟཱ ཨེཝ ན གཏོ. ཛཱིཝཀོ ཡཱགུཾ དཱཏུཾ ¶ ཨཱརབྷི. སཏྠཱ ཧཏྠེན པཏྟཾ པིདཧི. ‘‘ཀསྨཱ, བྷནྟེ, ན གཎྷཐཱ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཝིཧཱརེ ཨེཀོ བྷིཀྑུ ཨཏྠི, ཛཱིཝཀཱ’’ཏི. སོ པུརིསཾ པེསེསི – ‘‘གཙྪ, བྷཎེ, ཝིཧཱརེ ནིསིནྣཾ ཨཡྻཾ གཧེཏྭཱ ཨེཧཱི’’ཏི. ཙཱུལ༹པནྠཀཏྠེརོཔི རཱུཔེན ཀིརིཡཱཡ ཙ ཨེཀམྤི ཨེཀེན ཨསདིསཾ བྷིཀྑུསཧསྶཾ ནིམྨིནིཏྭཱ ནིསཱིདི. སོ པུརིསོ ཝིཧཱརེ བྷིཀྑཱུནཾ བཧུབྷཱཝཾ དིསྭཱ གནྟྭཱ ཛཱིཝཀསྶ ཀཐེསི – ‘‘ཨིམསྨཱ བྷིཀྑུསངྒྷཱ ཝིཧཱརེ བྷིཀྑུསངྒྷོ བཧུཏརོ, པཀྐོསིཏབྦཾ ཨཡྻཾ ན ཛཱནཱམཱི’’ཏི. ཛཱིཝཀོ སཏྠཱརཾ པུཙྪི – ‘‘ཀོ ནཱམོ, བྷནྟེ, ཝིཧཱརེ ནིསིནྣོ བྷིཀྑཱུ’’ཏི? ‘‘ཙཱུལ༹པནྠཀོ ནཱམ, ཛཱིཝཀཱ’’ཏི. ‘‘གཙྪ, བྷཎེ, ‘ཙཱུལ༹པནྠཀོ ནཱམ ཀཏརོ’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ཏཾ ཨཱནེཧཱི’’ཏི. སོ ཝིཧཱརཾ གནྟྭཱ ‘‘ཙཱུལ༹པནྠཀོ ནཱམ ཀཏརོ, བྷནྟེ’’ཏི པུཙྪི. ‘‘ཨཧཾ ཙཱུལ༹པནྠཀོ, ཨཧཾ ཙཱུལ༹པནྠཀོ’’ཏི ཨེཀཔྤཧཱརེན བྷིཀྑུསཧསྶམྤི ཀཐེསི. སོ པུནཱགནྟྭཱ ཏཾ པཝཏྟིཾ ཛཱིཝཀསྶ ཨཱརོཙེསི ཛཱིཝཀོ པཊིཝིདྡྷསཙྩཏྟཱ ‘‘ཨིདྡྷིམཱ མཉྙེ, ཨཡྻོ’’ཏི ནཡཏོ ཉཏྭཱ ‘‘གཙྪ, བྷཎེ, པཋམཾ ཀཐེནྟཾ ཨཡྻམེཝ ‘ཏུམྷེ སཏྠཱ པཀྐོསཏཱི’ཏི ཝཏྭཱ ཙཱིཝརཀཎྞེ གཎྷཱཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ ཝིཧཱརཾ གནྟྭཱ ཏཐཱ ཨཀཱསི. ཏཱཝདེཝ ནིམྨིཏབྷིཀྑཱུ ཨནྟརདྷཱཡིཾསུ. སོ ཐེརཾ གཧེཏྭཱ ཨགམཱསི.

སཏྠཱ ¶ ཏསྨིཾ ཁཎེ ཡཱགུཉྩ ཁཛྫཀཱདིབྷེདཉྩ པཊིགྒཎྷི. ཀཏབྷཏྟཀིཙྩོ བྷགཝཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཙཱུལ༹པནྠཀཾ ཨཱཎཱཔེསི ‘‘ཨནུམོདནཾ ཀརོཧཱི’’ཏི. སོ པབྷིནྣཔཊིསམྦྷིདོ སིནེརུཾ གཧེཏྭཱ ¶ མཧཱསམུདྡཾ མནྠེནྟོ ཝིཡ ཏེཔིཊཀཾ བུདྡྷཝཙནཾ སངྑོབྷེནྟོ སཏྠུ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཾ གཎྷནྟོ ཨནུམོདནཾ ཨཀཱསི. དསབལེ བྷཏྟཀིཙྩཾ ཀཏྭཱ ཝིཧཱརཾ གཏེ དྷམྨསབྷཱཡཾ ཀཐཱ ཨུདཔཱདི ‘ཨཧོ བུདྡྷཱནཾ ཨཱནུབྷཱཝོ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཙཏྟཱརོ མཱསེ ཨེཀགཱཐཾ གཧེཏུཾ ཨསཀྐོནྟམྤི ལཧུཀེན ཁཎེནེཝ ཨེཝཾ མཧིདྡྷིཀཾ ཨཀཾསཱུ’ཏི, ཏཐཱ ཧི ཛཱིཝཀསྶ ནིཝེསནེ ནིསིནྣོ བྷགཝཱ ‘ཨེཝཾ ཙཱུལ༹པནྠཀསྶ ཙིཏྟཾ སམཱཧིཏཾ, ཝཱིཐིཔཊིཔནྣཱ ཝིཔསྶནཱ’ཏི ཉཏྭཱ ཡཐཱནིསིནྣོཡེཝ ཨཏྟཱནཾ དསྶེཏྭཱ, ‘པནྠཀ, ནེཝཱཡཾ པིལོཏིཀཱ ཀིལིཊྛཱ རཛཱནུཀིཎྞཱ, ཨིཏོ པན ཨཉྙོཔི ཨརིཡསྶ ཝིནཡེ སཾཀིལེསོ རཛོ’ཏི དསྶེནྟོ –

‘‘རཱགོ རཛོ ན ཙ པན རེཎུ ཝུཙྩཏི, རཱགསྶེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ རཛོཏི;

ཨེཏཾ རཛཾ ཝིཔྤཛཧིཏྭཱ བྷིཀྑཝོ, ཝིཧརནྟི ཏེ ཝིགཏརཛསྶ སཱསནེ.

‘‘དོསོ རཛོ…པེ… ཝིགཏརཛསྶ སཱསནེ.

‘‘མོཧོ ¶ རཛོ…པེ… ཝིགཏརཛསྶ སཱསནེ’’ཏི. (མཧཱནི. ༢༠༩; ཙཱུལ༹ནི. ཨུདཡམཱཎཝཔུཙྪཱནིདྡེས ༧༤) –

ཨིམཱ ཏིསྶོ གཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི. གཱཐཱཔརིཡོསཱནེ ཙཱུལ༹པནྠཀོ སཧཔཊིསམྦྷིདཱཧི ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎཱིཏི. སཏྠཱ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཀཐཱསལླཱཔཾ སུཏྭཱ ཨཱགནྟྭཱ བུདྡྷཱསནེ ནིསཱིདིཏྭཱ ‘‘ཀིཾ ཝདེཐ, བྷིཀྑཝེ’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘ཨིམཾ ནཱམ, བྷནྟེ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘བྷིཀྑཝེ, ཙཱུལ༹པནྠཀེན ཨིདཱནི མཡ྄ཧཾ ཨོཝཱདེ ཋཏྭཱ ལོཀུཏྠརདཱཡཛྫཾ ལདྡྷཾ, པུབྦེ པན ལོཀིཡདཱཡཛྫཾ ལདྡྷ’’ནྟི ཝཏྭཱ ཏེཧི ཡཱཙིཏོ ཙཱུལ༹སེཊྛིཛཱཏཀཾ (ཛཱ. ༡.༡.༤) ཀཐེསི. ཨཔརབྷཱགེ ནཾ སཏྠཱ ཨརིཡགཎཔརིཝུཏོ དྷམྨཱསནེ ནིསིནྣོ མནོམཡཾ ཀཱཡཾ ཨབྷིནིམྨིནནྟཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཙེཏོཝིཝཊྚཀུསལཱནཉྩ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེསི.

༣༥. ཨེཝཾ སོ པཏྟཨེཏདགྒཊྛཱནོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ པཱིཏིསོམནསྶཝསེན པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ པུརིམཔདདྭཡཾ ཝུཏྟཏྠམེཝ. གཎམྷཱ ཝཱུཔཀཊྛོ ¶ སོཏི སོ པདུམུཏྟརོ ནཱམ སཏྠཱ གཎམྷཱ མཧཏཱ བྷིཀྑུསམཱུཧཏོ ཝཱུཔཀཊྛོ ཝིསུཾ བྷཱུཏོ ཝིཝེཀཾ ཨུཔགཏོ. ཏདཱ ¶ མམ ཏཱཔསཀཱལེ ཧིམཝནྟེ ཧིམཱལཡཔབྦཏསམཱིཔེ ཝསི ཝཱསཾ ཀཔྤེསི, ཙཏཱུཧི ཨིརིཡཱཔཐེཧི ཝིཧཱསཱིཏི ཨཏྠོ.

༣༦. ཨཧམྤི…པེ… ཏདཱཏི ཡདཱ སོ བྷགཝཱ ཧིམཝནྟཾ ཨུཔགནྟྭཱ ཝསི, ཏདཱ ཨཧམྤི ཧིམཝནྟསམཱིཔེ ཀཏཨསྶམེ ཨཱ སམནྟཏོ ཀཱཡཙིཏྟཔཱིལཱ༹སངྑཱཏཱ པརིསྶཡཱ སམནྟི ཨེཏྠཱཏི ཨསྶམོཏི ལདྡྷནཱམེ ཨརཉྙཱཝཱསེ ཝསཱམཱིཏི སམྦནྡྷོ. ཨཙིརཱགཏཾ མཧཱཝཱིརནྟི ཨཙིརཾ ཨཱགཏཾ མཧཱཝཱིརིཡཝནྟཾ ལོཀནཱཡཀཾ པདྷཱནཾ ཏཾ བྷགཝནྟཾ ཨུཔེསིནྟི སམྦནྡྷོ, ཨཱགཏཀྑཎེཡེཝ ཨུཔཱགམིནྟི ཨཏྠོ.

༣༧. པུཔྥཙྪཏྟཾ གཧེཏྭཱནཱཏི ཨེཝཾ ཨུཔགཙྪནྟོ ཙ པདུམུཔྤལཔུཔྥཱདཱིཧི ཚཱདིཏཾ པུཔྥམཡཾ ཚཏྟཾ གཧེཏྭཱ ནརཱསབྷཾ ནརཱནཾ སེཊྛཾ བྷགཝནྟཾ ཚཱདེནྟོ ཨུཔགཙྪིཾ སམཱིཔཾ གཏོསྨཱིཏི ཨཏྠོ. སམཱདྷིཾ སམཱཔཛྫནྟནྟི རཱུཔཱཝཙརསམཱདྷིཛ྄ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫནྟཾ ཨཔྤེཏྭཱ ནིསིནྣསྶ ཨནྟརཱཡཾ ཨཧཾ ཨཀཱསིནྟི སམྦནྡྷོ.

༣༨. ཨུབྷོ ཧཏྠེཧི པགྒཡ྄ཧཱཏི ཏཾ སུསཛྫིཏཾ པུཔྥཙྪཏྟཾ དྭཱིཧི ཧཏྠེཧི ཨུཀྑིཔིཏྭཱ ཨཧཾ ¶ བྷགཝཏོ ཨདཱསིནྟི སམྦནྡྷོ. པཊིགྒཧེསཱིཏི ཏཾ མཡཱ དིནྣཾ པུཔྥཙྪཏྟཾ པདུམུཏྟརོ བྷགཝཱ སམྤཊིཙྪི, སཱདརཾ སཱདིཡཱིཏི ཨཏྠོ.

༤༡. སཏཔཏྟཚཏྟཾ པགྒཡ྄ཧཱཏི ཨེཀེཀསྨིཾ པདུམཔུཔྥེ སཏསཏཔཏྟཱནཾ ཝསེན སཏཔཏྟེཧི པདུམཔུཔྥེཧི ཚཱདིཏཾ པུཔྥཙྪཏྟཾ པཀཱརེན ཨཱདརེན གཧེཏྭཱ ཏཱཔསོ མམ ཨདཱསཱིཏི ཨཏྠོ. ཏམཧཾ ཀིཏྟཡིསྶཱམཱིཏི ཏཾ ཏཱཔསཾ ཨཧཾ ཀིཏྟཡིསྶཱམི པཱཀཊཾ ཀརིསྶཱམཱིཏི ཨཏྠོ. མམ བྷཱསཏོ བྷཱསམཱནསྶ ཝཙནཾ སུཎོཐ མནསི ཀརོཐ.

༤༢. པཉྩཝཱིསཏིཀཔྤཱནཱིཏི ཨིམིནཱ པུཔྥཙྪཏྟདཱནེན པཉྩཝཱིསཏིཝཱརེ ཏཱཝཏིཾསབྷཝནེ སཀྐོ ཧུཏྭཱ དེཝརཛྫཾ ཀརིསྶཏཱིཏི སམྦནྡྷོ. ཙཏུཏྟིཾསཏིཀྑཏྟུཉྩཱཏི ཙཏུཏྟིཾསཏིཝཱརེ མནུསྶལོཀེ ཙཀྐཝཏྟཱི རཱཛཱ བྷཝིསྶཏི.

༤༣. ཡཾ ¶ ཡཾ ཡོནིནྟི མནུསྶཡོནིཨཱདཱིསུ ཡཾ ཡཾ ཛཱཏིཾ སཾསརཏི གཙྪཏི ཨུཔཔཛྫཏི. ཏཏྠ ཏཏྠ ཡོནིཡཾ ཨབྦྷོཀཱསེ སུཉྙཊྛཱནེ པཏིཊྛནྟཾ ནིསིནྣཾ ཋིཏཾ ཝཱ པདུམཾ དྷཱརཡིསྶཏི ཨུཔརི ཚཱདཡིསྶཏཱིཏི ཨཏྠོ.

༤༥. པཀཱསིཏེ པཱཝཙནེཏི ཏེན བྷགཝཏོ སཀལཔིཊཀཏྟཡེ པཀཱསིཏེ དཱིཔིཏེ མནུསྶཏྟཾ མནུསྶཛཱཏིཾ ལབྷིསྶཏི ཨུཔཔཛྫིསྶཏི. མནོམཡམྷི ཀཱཡམྷཱིཏི མནེན ཛྷཱནཙིཏྟེན ནིབྦཏྟོཏི མནོམཡོ, ཡཐཱ ཙིཏྟཾ པཝཏྟཏི, ཏཐཱ ཀཱཡཾ པཝཏྟེཏི ཙིཏྟགཏིཀཾ ཀརོཏཱིཏི ¶ ཨཏྠོ. ཏམྷི མནོམཡེ ཀཱཡམྷི སོ ཏཱཔསོ ཙཱུལ༹པནྠཀོ ནཱམ ཧུཏྭཱ ཨུཏྟམོ ཨགྒོ བྷཝིསྶཏཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟཏྟཱ ཨུཏྟཱནཏྟཱ ཙ སུཝིཉྙེཡྻམེཝ.

༥༢. སརིཾ ཀོཀནདཾ ཨཧནྟི ཨཧཾ བྷགཝཏོ ནིམྨིཏཙོལ༹ཀཾ པརིམཛྫནྟོ ཀོཀནདཾ པདུམཾ སརིནྟི ཨཏྠོ. ཏཏྠ ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩི མེཏི ཏསྨིཾ ཀོཀནདེ པདུམེ མཡ྄ཧཾ ཙིཏྟཾ ཨདྷིམུཙྩི ཨལླཱིནོ, ཏཏོ ཨཧཾ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎིནྟི སམྦནྡྷོ.

༥༣. ཨཧཾ མནོམཡེསུ ཙིཏྟགཏིཀེསུ ཀཱཡེསུ སབྦཏྠ སབྦེསུ པཱརམིཾ པརིཡོསཱནཾ གཏོ པཏྟོཏི སམྦནྡྷོ. སེསཾ ཝུཏྟནཡམེཝཱཏི.

ཙཱུལ༹པནྠཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༥. པིལིནྡཝཙྪཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ནིབྦུཏེ ¶ ལོཀནཱཐམྷཱིཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ པིལིནྡཝཙྪཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཧཾསཝཏཱིནགརེ མཧཱབྷོགཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡེན སཏྠུ སནྟིཀེ དྷམྨཾ སུཎནྟོ སཏྠཱརཾ ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ དེཝཏཱནཾ པིཡམནཱཔབྷཱཝེན ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེནྟཾ དིསྭཱ ཏཾ ཋཱནནྟརཾ པཏྠེཏྭཱ ཡཱཝཛཱིཝཾ ཀུསལཾ ཀཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ སུམེདྷསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ. པརིནིབྦུཏེ བྷགཝཏི ཏསྶ ཐཱུཔཾ པཱུཛེཏྭཱ སངྒྷསྶ མཧཱདཱནཾ པཝཏྟེཏྭཱ ཏཏོ ཙཝིཏྭཱ དེཝམནུསྶེསུ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ¶ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨནུཔྤནྣེ བུདྡྷེ ཙཀྐཝཏྟཱི རཱཛཱ ཧུཏྭཱ མཧཱཛནཾ པཉྩསཱིལེསུ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ སགྒཔརཱཡནཾ ཨཀཱསི. སོ ཨནུཔྤནྣེཡེཝ ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཏི སཱཝཏྠིཡཾ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟི, པིལིནྡོཏིསྶ ནཱམཾ ཨཀཾསུ. ཝཙྪོཏི གོཏྟཾ. སོ ཨཔརབྷཱགེ པིལིནྡཝཙྪོཏི པཉྙཱཡིཏྠ. སཾསཱརེ པན སཾཝེགབཧུལཏཱཡ པརིབྦཱཛཀཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཙཱུལ༹གནྡྷཱརཾ ནཱམ ཝིཛྫཾ སཱདྷེཏྭཱ ཏཱཡ ཝིཛྫཱཡ ཨཱཀཱསཙཱརཱི པརཙིཏྟཝིདཱུ ཙ ཧུཏྭཱ རཱཛགཧེ ལཱབྷགྒཡསགྒཔཏྟོ པཊིཝསཏི.

ཨཐ ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཱ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ ཧུཏྭཱ ཨནུཀྐམེན རཱཛགཧཾ ཨུཔགཏོ. ཏཏོ པཊྛཱཡ བུདྡྷཱནུབྷཱཝེན ཏསྶ སཱ ཝིཛྫཱ ན སམྤཛྫཏི, ཨཏྟནོ ཀིཙྩཾ ན སཱདྷེཏི. སོ ཙིནྟེསི – ‘‘སུཏཾ ཁོ པནེཏཾ ཨཱཙརིཡཔཱཙརིཡཱནཾ བྷཱསམཱནཱནཾ ‘ཡཏྠ མཧཱགནྡྷཱརཝིཛྫཱ དྷརཏི ¶ , ཏཏྠ ཙཱུལ༹གནྡྷཱརཝིཛྫཱ ན སམྤཛྫཏཱི’ཏི སམཎསྶ པན གོཏམསྶ ཨཱགཏཀཱལཏོ པཊྛཱཡ ནཱཡཾ མམ ཝིཛྫཱ སམྤཛྫཏི, ནིསྶཾསཡཾ སམཎོ གོཏམོ མཧཱགནྡྷཱརཝིཛྫཾ ཛཱནཱཏི, ཡཾནཱུནཱཧཾ ཏཾ པཡིརུཔཱསིཏྭཱ ཏསྶ སནྟིཀེ ཏཾ ཝིཛྫཾ པརིཡཱཔུཎེཡྻ’’ནྟི. སོ བྷགཝནྟཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཧཾ, མཧཱསམཎ, ཏཝ སནྟིཀེ ཨེཀཾ ཝིཛྫཾ པརིཡཱཔུཎིཏུཀཱམོ, ཨོཀཱསཾ མེ ཀརོཧཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི མམ སནྟིཀེ པབྦཛཱཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ ‘‘ཝིཛྫཱཡ པརིཀམྨཾ པབྦཛྫཱ’’ཏི མཉྙམཱནོ པབྦཛི. ཏསྶ བྷགཝཱ དྷམྨཾ ཀཐེཏྭཱ ཙརིཏཱནུཀཱུལཾ ཀམྨཊྛཱནཾ ཨདཱསི. སོ ཨུཔནིསྶཡསམྤནྣཏཱཡ ནཙིརསྶེཝ ཝིཔསྶནཾ པཊྛཔེཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༥༥. ཡཱ པན པུརིམཛཱཏིཡཾ ཏསྶོཝཱདེ ཋཏྭཱ སགྒེ ནིབྦཏྟཱ དེཝཏཱ, ཏཱ ཀཏཉྙུཏཾ ནིསྶཱཡ ཏསྨིཾ སཉྫཱཏབཧུམཱནཱ སཱཡཾ པཱཏཾ ཐེརཾ པཡིརུཔཱསིཏྭཱ གཙྪནྟི. ཏསྨཱ ནཾ བྷགཝཱ དེཝཏཱནཾ ཨཏིཝིཡ པིཡམནཱཔབྷཱཝེན ཨགྒབྷཱཝེ ཋཔེསི ‘‘ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, མམ སཱཝཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ¶ དེཝཏཱནཾ པིཡམནཱཔཱནཾ ཡདིདཾ པིལིནྡཝཙྪོ’’ཏི (ཨ. ནི. ༡.༢༠༩, ༢༡༥). ཨེཝཾ སོ པཏྟཨགྒཊྛཱནོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ ཨནུསྶརིཏྭཱ པཱིཏིསོམནསྶཝསེན པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ནིབྦུཏེ ལོཀནཱཐམྷཱིཏིཨཱདིམཱཧ.

ཏཏྠ ¶ ཀཱམརཱུཔཱརཱུཔལོཀསྶ ནཱཐོ པདྷཱནོཏི ལོཀནཱཐོ. མེདྷཱ ཝུཙྩནྟི སབྦཉྙུཏཉྙཱཎཨནཱཝརཎཉཱཎཱདཡོ, སུནྡརཱ, པསཊྛཱ ཝཱ མེདྷཱ ཡསྶ སོ སུམེདྷོ, ཨགྒོ ཙ སོ པུགྒལོ ཙཱཏི ཨགྒཔུགྒལོ, ཏསྨིཾ སུམེདྷེ ལོཀནཱཡཀེ ཨགྒཔུགྒལེ ཁནྡྷཔརིནིབྦཱནེན ནིབྦུཏེ སཏཱིཏི སམྦནྡྷོ. པསནྣཙིཏྟོ སུམནོཏི སདྡྷཱཡ པསཱདིཏཙིཏྟོ སོམནསྶེན སུནྡརམནོ ཨཧཾ ཏསྶ སུམེདྷསྶ བྷགཝཏོ ཐཱུཔཔཱུཛཾ ཙེཏིཡཔཱུཛཾ ཨཀཱསིནྟི ཨཏྠོ.

༥༦. ཡེ ཙ ཁཱིཎཱསཝཱ ཏཏྠཱཏི ཏསྨིཾ སམཱགམེ ཡེ ཙ ཁཱིཎཱསཝཱ པཧཱིནཀིལེསཱ ཚལ༹བྷིཉྙཱ ཚཧི ཨབྷིཉྙཱཧི སམནྣཱགཏཱ མཧིདྡྷིཀཱ མཧནྟེཧི ཨིདྡྷཱིཧི སམནྣཱགཏཱ སནྟི, ཏེ སབྦེ ཁཱིཎཱསཝེ ཨཧཾ ཏཏྠ སམཱནེཏྭཱ སུཊྛུ ཨཱདརེན ཨཱནེཏྭཱ སངྒྷབྷཏྟཾ སཀལསངྒྷསྶ དཱཏབྦབྷཏྟཾ ཨཀཱསིཾ ཏེསཾ བྷོཛེསིནྟི ཨཏྠོ.

༥༧. ཨུཔཊྛཱཀོ ཏདཱ ཨཧཱུཏི ཏདཱ མམ སངྒྷབྷཏྟདཱནཀཱལེ སུམེདྷསྶ བྷགཝཏོ ནཱམེན སུམེདྷོ ནཱམ ཨུཔཊྛཱཀསཱཝཀོ ཨཧུ ཨཧོསཱིཏི ཨཏྠོ. སོ སཱཝཀོ མཡ྄ཧཾ པཱུཛཱསཀྐཱརཾ ཨནུམོདིཏྠ ཨནུམོདིཏོ ཨཱནིསཾསཾ ཀཐེསཱིཏི ཨཏྠོ.

༥༨. ཏེན ཙིཏྟཔྤསཱདེནཱཏི ཏེན ཐཱུཔཔཱུཛཱཀརཎཝསེན ཨུཔྤནྣེན ¶ ཙིཏྟཔྤསཱདེན དེཝལོཀེ དིབྦཝིམཱནཾ ཨུཔཔཛྫིཾ ཨུཔགཏོ ཨསྨཱིཏི ཨཏྠོ, ཏཏྠ ནིབྦཏྟོམྷཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཚལཱ༹སཱིཏིསཧསྶཱནཱིཏི ཏསྨིཾ ཝིམཱནེ ཚ ཨསཱིཏིསཧསྶཱནི དེཝཙྪརཱཡོ མེ མཡ྄ཧཾ ཙིཏྟཾ རམིཾསུ རམཱཔེསུནྟི སམྦནྡྷོ.

༥༩. མམེཝ ཨནུཝཏྟནྟཱིཏི ཏཱ ཨཙྪརཱཡོ སབྦཀཱམེཧི དིབྦེཧི རཱུཔཱདིཝཏྠུཀཱམེཧི ཨུཔཊྛཧནྟིཡོ མམཾ ཨེཝ ཨནུཝཏྟནྟི མམ ཝཙནཾ ཨནུཀརོནྟི སདཱ ནིཙྩཀཱལནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

པིལིནྡཝཙྪཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༦. རཱཧུལཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམུཏྟརསྶ ¶ ¶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ རཱཧུལཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི ཨཱཡསྨཱ པུརིམཛིནཝརེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཎནྟོ སཏྠཱརཾ ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ སིཀྑཱཀཱམཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེནྟཾ དིསྭཱ སཡམྤི ཏཾ ཋཱནནྟརཾ པཏྠེནྟོ སེནཱསནཝིསོདྷནཝིཛྫོཏནཱདིཀཾ ཨུལཱ༹རཾ པུཉྙཾ ཀཏྭཱ པཎིདྷཱནཾ ཨཀཱསི. སོ ཏཏོ ཙཝིཏྭཱ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨམྷཱཀཾ བོདྷིསཏྟཾ པཊིཙྩ ཡསོདྷརཱཡ དེཝིཡཱ ཀུཙྪིམྷི ནིབྦཏྟིཏྭཱ རཱཧུལོཏི ལདྡྷནཱམོ མཧཏཱ ཁཏྟིཡཔརིཝཱརེན ཝཌྜྷི. ཏསྶ པབྦཛྫཱཝིདྷཱནཾ ཁནྡྷཀེ (མཧཱཝ. ༡༠༥) ཨཱགཏམེཝ. སོ པབྦཛིཏྭཱ སཏྠུ སནྟིཀེ ཨནེཀེཧི སུཏྟཔདེཧི སུལདྡྷོཝཱདོ པརིཔཀྐཉཱཎོ ཝིཔསྶནཾ ཨུསྶུཀྐཱཔེཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི. ཨརཧཱ པན ཧུཏྭཱ ཨཏྟནོ པཊིཔཏྟིཾ པཙྩཝེཀྑིཏྭཱ ཨཉྙཾ བྱཱཀརོནྟོ –

‘‘ཨུབྷཡེནེཝ སམྤནྣོ, རཱཧུལབྷདྡོཏི མཾ ཝིདཱུ;

ཡཉྩམྷི པུཏྟོ བུདྡྷསྶ, ཡཉྩ དྷམྨེསུ ཙཀྑུམཱ.

‘‘ཡཉྩ མེ ཨཱསཝཱ ཁཱིཎཱ, ཡཉྩ ནཏྠི པུནབྦྷཝོ;

ཨརཧཱ དཀྑིཎེཡྻོམྷི, ཏེཝིཛྫོ ཨམཏདྡསོ.

‘‘ཀཱམནྡྷཱ ཛཱལཔཙྪནྣཱ, ཏཎྷཱཚདནཚཱདིཏཱ;

པམཏྟབནྡྷུནཱ བནྡྷཱ, མཙྪཱཝ ཀུམིནཱ མུཁེ.

‘‘ཏཾ ཀཱམཾ ཨཧམུཛ྄ཛྷིཏྭཱ, ཚེཏྭཱ མཱརསྶ བནྡྷནཾ;

སམཱུལཾ ཏཎྷམབྦུཡ྄ཧ, སཱིཏིབྷཱུཏོསྨི ནིབྦུཏོ’’ཏི. (ཐེརགཱ. ༢༩༥-༢༩༨);

ཙཏསྶོ གཱཐཱ ཨབྷཱསི. ཏཏྠ ¶ ཨུབྷཡེནེཝ སམྤནྣོཏི ཛཱཏིསམྤདཱ པཊིཔཏྟིསམྤདཱཏི ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡཱཔི སམྤནྣོ སམནྣཱགཏོ. རཱཧུལབྷདྡོཏི མཾ ཝིདཱུཏི ‘‘རཱཧུལབྷདྡོ’’ཏི མཾ སབྲཧྨཙཱརིནོ ¶ སཉྫཱནནྟི. ཏསྶ ཧི ཛཱཏསཱསནཾ སུཏྭཱ བོདྷིསཏྟེན, ‘‘རཱཧུ, ཛཱཏོ, བནྡྷནཾ ཛཱཏ’’ནྟི ཝུཏྟཝཙནཾ ཨུཔཱདཱཡ སུདྡྷོདནམཧཱརཱཛཱ ‘‘རཱཧུལོ’’ཏི ནཱམཾ ¶ གཎྷི. ཏཏྠ ཨཱདིཏོ པིཏརཱ ཝུཏྟཔརིཡཱཡམེཝ གཧེཏྭཱ ཨཱཧ – ‘‘རཱཧུལབྷདྡོཏི མཾ ཝིདཱུ’’ཏི. བྷདྡོཏི པསཾསཱཝཙནམེཝ. ཨཔརབྷཱགེ སཏྠཱ ཏཾ སིཀྑཱཀཱམབྷཱཝེན ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེསི ‘‘ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, མམ སཱཝཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ སིཀྑཱཀཱམཱནཾ ཡདིདཾ རཱཧུལོ’’ཏི (ཨ. ནི. ༡.༢༠༩).

༦༨. ཨེཝཾ སོ པཏྟཨེཏདགྒཊྛཱནོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིམཱཧ. སཏྟབྷཱུམིམྷི པཱསཱདེཏི པསཱདཾ སོམནསྶཾ ཛནེཏཱིཏི པཱསཱདོ. ཨུཔརཱུཔརི ཋིཏཱ སཏྟ བྷཱུམིཡོ ཡསྨིཾ པཱསཱདེ སོཡཾ སཏྟབྷཱུམི, ཏསྨིཾ སཏྟབྷཱུམིམྷི པཱསཱདེ. ཨཱདཱསཾ སནྠརིཾ ཨཧནྟི ཨཱདཱསཏལཾ ནིཔྥཱདེཏྭཱ ལོཀཛེཊྛསྶ བྷགཝཏོ ཏཱདིནོ ཨཧཾ སནྠརཾ ཨདཱསིཾ, སནྠརིཏྭཱ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ.

༦༩. ཁཱིཎཱསཝསཧསྶེཧཱིཏི ཨརཧནྟསཧསྶེཧི པརིཀིཎྞོ པརིཝུཏོ. དྭིཔདིནྡོ དྭིཔདཱནཾ ཨིནྡོ སཱམི ནརཱསབྷོ མཧཱམུནི གནྡྷཀུཊིཾ ཏེཧི སཧ ཨུཔཱགམི པཱཝིསཱིཏི ཨཏྠོ.

༧༠. ཝིརོཙེནྟོ གནྡྷཀུཊིནྟི ཏཾ གནྡྷཀུཊིཾ སོབྷཡམཱནོ དེཝཱནཾ དེཝོ དེཝདེཝོ ནརཱནཾ ཨཱསབྷོ ནརཱསབྷོ ཛེཊྛོ སཏྠཱ བྷིཀྑུསངྒྷམཛ྄ཛྷེ ནིསཱིདིཏྭཱ ཨིམཱ བྱཱཀརཎགཱཐཱཡོ ཨབྷཱསཐ ཀཐེསཱིཏི སམྦནྡྷོ.

༧༡. ཡེནཱཡཾ ཛོཏིཏཱ སེཡྻཱཏི ཡེན ཨུཔཱསཀེན ཨཡཾ པཱསཱདསངྑཱཏཱ སེཡྻཱ ཛོཏིཏཱ པབྷཱསིཏཱ པཛྫལིཏཱ. ཨཱདཱསོཝ ཀཾསལོཧམཡཾ ཨཱདཱསཏལཾ ཨིཝ སུཊྛུ སམཾ ཀཏྭཱ སནྠཏཱ. ཏཾ ཨུཔཱསཀཾ ཀིཏྟཡིསྶཱམི པཱཀཊཾ ཀརིསྶཱམཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝ.

༨༡. ཨཊྛཱནམེཏཾ ཡཾ ཏཱདཱིཏི ཡཾ ཡེན ཀཱརཎེན ཏཱདཱི ཨིཊྛཱནིཊྛེསུ ཨཀམྤིཡསབྷཱཝཏྟཱ ཏཱདཱི ཨགཱརེ གྷརཱཝཱསེ རཏིཾ ཨལླཱིནབྷཱཝཾ ཨཛ྄ཛྷགཱ པཱཔུཎི, ཨེཏཾ ཀཱརཎཾ ཨཊྛཱནཾ ཨཀཱརཎནྟི ཨཏྠོ.

༨༢. ནིཀྑམིཏྭཱ ¶ ཨགཱརསྨཱཏི གྷརཱཝཱསཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ ཏཾ ཏིཎདལམིཝ པརིཙྩཛིཏྭཱ སུབྦཏོ སུསིཀྑིཏོ པབྦཛིསྶཏི. རཱཧུལོ ནཱམ ¶ ནཱམེནཱཏི སུདྡྷོདནམཧཱརཱཛེན པེསིཏཾ ¶ ཀུམཱརསྶ ཛཱཏསཱསནཾ སུཏྭཱ པིཏརཱ སིདྡྷཏྠེན, ‘‘རཱཧུ ཛཱཏོ, བནྡྷནཾ ཛཱཏ’’ནྟི ཝུཏྟནཱམཏྟཱ རཱཧུལོ ནཱམཱཏི ཨཏྠོ. ‘‘ཡཐཱ ཙནྡསཱུརིཡཱནཾ ཝིམཱནཔབྷཱཡ ཀིལིཊྛཀརཎེན རཱཧུ ཨསུརིནྡོ ཨུཔེཏི གཙྪཏི, ཨེཝམེཝཱཡཾ མམ ཨབྷིནིཀྑམནཔབྦཛྫཱདཱིནཾ ཨནྟརཱཡཾ ཀརོནྟོརིཝ ཛཱཏོ’’ཏི ཨདྷིཔྤཱཡེན, ‘‘རཱཧུ ཛཱཏོཏི ཨཱཧཱ’’ཏི དཊྛབྦཾ. ཨརཧཱ སོ བྷཝིསྶཏཱིཏི སོ ཏཱདིསོ ཨུཔནིསྶཡསམྤནྣོ ཝིཔསྶནཱཡཾ ཡུཏྟཔྤཡུཏྟོ ཨརཧཱ ཁཱིཎཱསཝོ བྷཝིསྶཏཱིཏི ཨཏྠོ.

༨༣. ཀིཀཱིཝ ཨཎྜཾ རཀྑེཡྻཱཏི ཨཎྜཾ བཱིཛཾ རཀྑམཱནཱ ཀིཀཱི སཀུཎཱི ཨིཝ ཨཔྤམཏྟོ སཱིལཾ རཀྑེཡྻ, ཙཱམརཱི ཝིཡ ཝཱལདྷིནྟི ཝཱལཾ རཀྑམཱནཱ ཀཎྜཀེསུ ཝཱལེ ལགྒནྟེ བྷིནྡནབྷཡེན ཨནཱཀཌྜྷིཏྭཱ མརམཱནཱ ཙཱམརཱི ཝིཡ ཛཱིཝིཏམྤི པརིཙྩཛིཏྭཱ སཱིལཾ ཨབྷིནྡིཏྭཱ རཀྑེཡྻ. ནིཔཀོ སཱིལསམྤནྣོཏི ནེཔཀྐཾ ཝུཙྩཏི པཉྙཱ, ཏེན ནེཔཀྐེན སམནྣཱགཏོ ནིཔཀོ ཁཎྜཚིདྡཱདིབྷཱཝཾ ཨཔཱཔེཏྭཱ རཀྑཎཏོ སཱིལསམྤནྣོ བྷཝིསྶཏཱིཏི ཨེཝཾ སོ བྷགཝཱ བྱཱཀརཎམཀཱསི. སོ ཨེཝཾ པཏྟཨརཧཏྟཕལོ ཨེཀདིཝསཾ ཝིཝེཀཊྛཱནེ ནིསིནྣོ སོམནསྶཝསེན ཨེཝཾ རཀྑིཾ མཧཱམུནཱིཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

རཱཧུལཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༧. ཨུཔསེནཝངྒནྟཔུཏྟཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམུཏྟརཾ བྷགཝནྟནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨུཔསེནཝངྒནྟཔུཏྟཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཧཾསཝཏཱིནགརེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝཡཔྤཏྟོ སཏྠུ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ དྷམྨཾ སུཎནྟོ སཏྠཱརཾ ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ སམནྟཔཱསཱདིཀཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེནྟཾ དིསྭཱ སཏྠུ ཨདྷིཀཱརཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཏཾ ཋཱནནྟརཾ པཏྠེཏྭཱ ཡཱཝཛཱིཝཾ ཀུསལཾ ཀཏྭཱ ¶ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ནཱལཀགཱམེ རཱུཔསཱརཱི བྲཱཧྨཎིཡཱ ཀུཙྪིམྷི ནིབྦཏྟི, ཨུཔསེནོཏིསྶ ནཱམཾ ཨཧོསི. སོ ཝཡཔྤཏྟོ ཏཡོ ཝེདེ ཨུགྒཎྷིཏྭཱ སཏྠུ སནྟིཀེ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ ཨུཔསམྤདཱཡ ཨེཀཝསྶིཀོ ‘‘ཨརིཡགབྦྷཾ ཝཌྜྷེམཱི’’ཏི ཨེཀཾ ཀུལཔུཏྟཾ ཨཏྟནོ སནྟིཀེ ཨུཔསམྤཱདེཏྭཱ ཏེན སདྡྷིཾ སཏྠུ སནྟིཀཾ གཏོ. སཏྠཱརཱ ཙསྶ ཏསྶ ཨཝསྶིཀསྶ བྷིཀྑུནོ སདྡྷིཝིཧཱརིཀབྷཱཝཾ སུཏྭཱ ‘‘ཨཏིལཧུཾ ཁོ ཏྭཾ, མོགྷཔུརིས, བཱཧུལླཱཡ ཨཱཝཏྟོ’’ཏི (མཧཱཝ. ༧༥) གརཧིཏོ ‘‘ཨིདཱནཱཧཾ ཡདི པརིསཾ ནིསྶཱཡ སཏྠཱརཱ གརཧིཏོ, པརིསཾཡེཝ པན ནིསྶཱཡ ¶ སཏྠུ ¶ པསཱདཾ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི ཝིཔསྶནཱཡ ཀམྨཾ ཀརོནྟོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི. ཨརཧཱ པན ཧུཏྭཱ སཡམྤི སབྦེ དྷུཏངྒདྷམྨེ སམཱདཱཡ ཝཏྟཏི, ཨཉྙེཔི ཏདཏྠཱཡ སམཱདཔེསི, ཏེན ནཾ བྷགཝཱ སམནྟཔཱསཱདིཀཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེསི. སོ ཨཔརེན སམཡེན ཀོསམྦིཡཾ ཀལཧེ ཨུཔྤནྣེ བྷིཀྑུསངྒྷེ ཙ དྭིདྷཱབྷཱུཏེ ཨེཀེན བྷིཀྑུནཱ ཏཾ ཀལཧཾ པརིཝཛྫིཏུཀཱམེན ‘‘ཨེཏརཧི ཁོ ཀལཧོ ཨུཔྤནྣོ, བྷིཀྑུསངྒྷོ ཙ དྭིདྷཱབྷཱུཏོ, ཀཐཾ ནུ ཁོ མཡཱ པཊིཔཛྫིཏབྦ’’ནྟི པུཊྛོ ཝིཝེཀཝཱསཏོ པཊྛཱཡ ཏསྶ པཊིཔཏྟིཾ ཀཐེསི. ཨེཝཾ ཐེརོ ཏསྶ བྷིཀྑུནོ ཨོཝཱདདཱནཱཔདེསེན ཨཏྟནོ ཏཐཱ པཊིཔནྣབྷཱཝཾ དཱིཔེནྟོ ཨཉྙཾ བྱཱཀཱསི.

༨༦. སོ ཨེཝཾ པཏྟཨེཏདགྒཊྛཱནོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཝསེན པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརཾ བྷགཝནྟནྟིཨཱདིམཱཧ. པབྦྷཱརམྷི ནིསཱིདནྟནྟི པུརཏོ བྷཱརཾ ནམིཏཾ ཨོནམིཏནྟི པབྦྷཱརཾ ཝིཝེཀཀཱམཾ ཝནམཛ྄ཛྷེ སཡཾཛཱཏཔབྦཏཔབྦྷཱརེ ནིསིནྣཾ ནརུཏྟམཾ བྷགཝནྟཾ ཨཧཾ ཨུཔགཙྪིཾ སམཱིཔཾ གཏོཏི ཨཏྠོ.

༨༧. ཀཎིཀཱརཔུཔྥ དིསྭཱཏི ཏཐཱ ཨུཔགཙྪནྟོ ཏསྨིཾ པདེསེ སུཔུཔྥིཏཾ ཀཎིཀཱརཾ དིསྭཱ. ཝཎྚེ ཚེཏྭཱནཧཾ ཏདཱཏི ཏསྨིཾ ཏཐཱགཏསྶ དིཊྛཀཱལེ ཏཾ པུཔྥཾ ཝཎྚེ ཝཎྚསྨིཾ ཚེཏྭཱན ཚིནྡིཏྭཱན. ཨལངྐརིཏྭཱ ཚཏྟམྷཱིཏི ཏེན པུཔྥེན ཚཏྟཾ ཚཱདེཏྭཱ. བུདྡྷསྶ ཨབྷིརོཔཡིནྟི པབྦྷཱརེ ནིསིནྣསྶ བུདྡྷསྶ མུདྡྷནི ཨཀཱསིནྟི ཨཏྠོ.

༨༨. པིཎྜཔཱཏཉྩ ¶ པཱདཱསིནྟི ཏསྨིཾཡེཝ ནིསིནྣསྶ བྷགཝཏོ པིཎྜཔཱཏཾ པཀཱརེན ཨདཱསིཾ བྷོཛེསིནྟི ཨཏྠོ. པརམནྣཾ སུབྷོཛནནྟི སུནྡརབྷོཛནསངྑཱཏཾ པརམནྣཾ ཨུཏྟམཱཧཱརཾ. བུདྡྷེན ནཝམེ ཏཏྠཱཏི ཏསྨིཾ ཝིཝེཀཊྛཱནེ བུདྡྷེན སཧ ནཝམེ ཨཊྛ སམཎེ སམིཏཔཱཔེ ཁཱིཎཱསཝབྷིཀྑཱུ བྷོཛེསིནྟི ཨཏྠོ.

ཡཾ ཝདནྟི སུམེདྷོཏི ཡཾ གོཏམསམྨཱསམྦུདྡྷཾ བྷཱུརིཔཉྙཾ པཐཝིསམཱནཾ པཉྙཾ སུམེདྷཾ སུནྡརཾ སབྦཉྙུཏཱདིཔཉྙཝནྟཾ. སུམེདྷོ ཨིཏི སུནྡརཔཉྙོ ཨིཏི ཝདནྟི པཎྜིཏཱ ཨིཏོ ཀཔྤཏོ སཏསཧསྶེ ཀཔྤེ ཨེསོ གོཏམོ སམྨཱསམྦུདྡྷོ བྷཝིསྶཏཱིཏི སམྦནྡྷོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཨུཔསེནཝངྒནྟཔུཏྟཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༨. རཊྛཔཱལཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམུཏྟརསྶ ¶ ¶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ རཊྛཔཱལཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤཱཡསྨཱ པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཨུཔྤཏྟིཏོ པུརེཏརམེཝ ཧཾསཝཏཱིནགརེ གཧཔཏིམཧཱསཱལཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝཡཔྤཏྟོ པིཏུ ཨཙྩཡེན གྷརཱཝཱསེ པཏིཊྛིཏོ རཏནཀོཊྛཱགཱརཀམྨིཀེན དསྶིཏཾ ཨཔརིམཱཎཾ ཝཾསཱནུགཏཾ དྷནཾ དིསྭཱ ‘‘ཨིམཾ ཨེཏྟཀཾ དྷནརཱསིཾ མཡ྄ཧཾ པིཏུཨཡྻཀཔཡྻཀཱདཡོ ཨཏྟནཱ སདྡྷིཾ གཧེཏྭཱ གནྟུཾ ནཱསཀྑིཾསུ, མཡཱ པན གཧེཏྭཱ གནྟུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཀཔཎདྡྷིཀཱདཱིནཾ མཧཱདཱནཾ ཨདཱསི. སོ ཨབྷིཉྙཱལཱབྷིཾ ཨེཀཾ ཏཱཔསཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏེན དེཝལོཀཱདྷིཔཙྩེ ནིཡོཛིཏོ ཡཱཝཛཱིཝཾ པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝནྟོ ཏཏྠ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ མནུསྶལོཀེ བྷིནྣཾ རཊྛཾ སནྡྷཱརེཏུཾ སམཏྠསྶ ཀུལསྶ ཨེཀཔུཏྟཀོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. ཏེན སམཡེན པདུམུཏྟརོ བྷགཝཱ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ པཝཏྟིཏཝརདྷམྨཙཀྐོ ཝེནེཡྻསཏྟེ ནིབྦཱནམཧཱནགརསངྑཱཏཾ ཁེམནྟབྷཱུམིཾ སམྤཱཔེསི. ཨཐ སོ ཀུལཔུཏྟོ ཨནུཀྐམེན ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ ཨེཀདིཝསཾ ཨུཔཱསཀེཧི སདྡྷིཾ ཝིཧཱརཾ གནྟྭཱ སཏྠཱརཾ དྷམྨཾ དེསེནྟཾ དིསྭཱ པསནྣཙིཏྟོ པརིསཔརིཡནྟེ ནིསཱིདི.

ཏེན ¶ ཁོ པན སམཡེན སཏྠཱ ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ སདྡྷཱཔབྦཛིཏཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེསི. སོ ཏཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ སཏསཧསྶབྷིཀྑུཔརིཝུཏསྶ བྷགཝཏོ སཏྟཱཧཾ མཧཱདཱནཾ དཏྭཱ ཏཾ ཋཱནཾ པཏྠེསི. སཏྠཱ ཨནནྟརཱཡེན སམིཛ྄ཛྷནབྷཱཝཾ དིསྭཱ ‘‘ཨཡཾ ཨནཱགཏེ གོཏམསྶ ནཱམ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ སཱསནེ སདྡྷཱཔབྦཛིཏཱནཾ ཨགྒོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི བྱཱཀཱསི. སོ སཏྠཱརཾ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ ཝནྡིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐཱམི. སོ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ ཏཏོ ཙཝིཏྭཱ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨིཏོ དྭེནཝུཏེ ཀཔྤེ ཕུསྶསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ སཏྠུ ཝེམཱཏིཀེསུ ཏཱིསུ རཱཛཔུཏྟེསུ སཏྠཱརཾ ཨུཔཊྛཧནྟེསུ ཏེསཾ པུཉྙཀིརིཡཱསུ སཧཱཡཀིཙྩཾ ཨཀཱསི. ཨེཝཾ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ བཧུཾ ཀུསལཾ ཨུཔཙིནིཏྭཱ སུགཏཱིསུཡེཝ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུརུརཊྛེ ཐུལླཀོཊྛིཀནིགམེ རཊྛཔཱལསེཊྛིནོ གེཧེ ནིབྦཏྟི, ཏསྶ བྷིནྣཾ རཊྛཾ སནྡྷཱརེཏུཾ སམཏྠཀུལེ ནིབྦཏྟཏྟཱ རཊྛཔཱལོཏི ཝཾསཱནུགཏམེཝ ནཱམཾ ཨཧོསི. སོ མཧཏཱ པརིཝཱརེན ཝཌྜྷནྟོ ཨནུཀྐམེན ཡོབྦནཔྤཏྟོ མཱཏཱཔིཏཱུཧི པཏིརཱུཔེན དཱརེན སཾཡོཛིཏོ མཧནྟེ ¶ ཙ ཡསེ པཏིཊྛཱཔིཏོ དིབྦསམྤཏྟིསདིསསམྤཏྟིཾ པཙྩནུབྷོཏི.

ཨཐ ¶ བྷགཝཱ ཀུརུརཊྛེ ཛནཔདཙཱརིཀཾ ཙརནྟོ ཐུལླཀོཊྛིཀཾ ཨནུཔཱཔུཎི. ཏཾ སུཏྭཱ རཊྛཔཱལོ ཀུལཔུཏྟོ སཏྠཱརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ སཏྠུ སནྟིཀེ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏུཀཱམོ སཏྟཱཧཾ བྷཏྟཙྪེདཾ ཀཏྭཱ ཀིཙྪེན ཀསིརེན མཱཏཱཔིཏརོ ཨནུཛཱནཱཔེཏྭཱ སཏྠཱརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པབྦཛྫཾ ཡཱཙིཏྭཱ སཏྠུ ཨཱཎཏྟིཡཱ ཨཉྙཏརསྶ སནྟིཀེ པབྦཛིཏྭཱ ཡོནིསོམནསིཀཱརེན ཀམྨཾ ཀརོནྟོ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི. ཨརཧཏྟཾ པན པཏྭཱ སཏྠཱརཾ ཨནུཛཱནཱཔེཏྭཱ མཱཏཱཔིཏརོ པསྶིཏུཾ ཐུལླཀོཊྛིཀཾ གནྟྭཱ ཏཏྠ སཔདཱནཾ པིཎྜཱཡ ཙརནྟོ པིཏུ ནིཝེསནེ ཨཱབྷིདོསིཀཾ ཀུམྨཱསཾ ལབྷིཏྭཱ ཏཾ ཨམཏཾ ཝིཡ པརིབྷུཉྫནྟོ པིཏརཱ ནིམནྟིཏོ སྭཱཏནཱཡ ཨདྷིཝཱསེཏྭཱ དུཏིཡདིཝསེ པིཏུ ནིཝེསནེ པིཎྜཔཱཏཾ པརིབྷུཉྫིཏྭཱ ཨལངྐཏཔཊིཡཏྟེ ཨིཏྠཱགཱརཛནེ ཨུཔགནྟྭཱ ‘‘ཀཱིདིསཱ ནཱམ ཏཱ, ཨཡྻཔུཏྟ, ཨཙྪརཱཡོ, ཡཱསཾ ཏྭཾ ཧེཏུ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརསཱི’’ཏིཨཱདཱིནི (མ. ནི. ༢.༣༠༡) ཝཏྭཱ པལོབྷནཀམྨཾ ཀཱཏུཾ ཨཱརདྡྷེ ཏསྶཱདྷིཔྤཱཡཾ ཝིཔརིཝཏྟེཏྭཱ ཨནིཙྩཏཱདིཔཊིསཾཡུཏྟཾ དྷམྨཾ ཀཐེནྟོ –

‘‘པསྶ ¶ ཙིཏྟཀཏཾ བིམྦཾ, ཨརུཀཱཡཾ སམུསྶིཏཾ;

ཨཱཏུརཾ བཧུསངྐཔྤཾ, ཡསྶ ནཏྠི དྷུཝཾ ཋིཏི.

‘‘པསྶ ཙིཏྟཀཏཾ རཱུཔཾ, མཎིནཱ ཀུཎྜལེན ཙ;

ཨཊྛིཾ ཏཙེན ཨོནདྡྷཾ, སཧ ཝཏྠེཧི སོབྷཏི.

‘‘ཨལཏྟཀཀཏཱ པཱདཱ, མུཁཾ ཙུཎྞཀམཀྑིཏཾ;

ཨལཾ བཱལསྶ མོཧཱཡ, ནོ ཙ པཱརགཝེསིནོ.

‘‘ཨཊྛཱཔདཀཏཱ ཀེསཱ, ནེཏྟཱ ཨཉྫནམཀྑིཏཱ;

ཨལཾ བཱལསྶ མོཧཱཡ, ནོ ཙ པཱརགཝེསིནོ.

‘‘ཨཉྫནཱིཝ ནཝཱ ཙིཏྟཱ, པཱུཏིཀཱཡོ ཨལངྐཏོ;

ཨལཾ བཱལསྶ མོཧཱཡ, ནོ ཙ པཱརགཝེསིནོ.

‘‘ཨོདཧི ¶ མིགཝོ པཱསཾ, ནཱསདཱ ཝཱགུརཾ མིགོ;

བྷུཏྭཱ ནིཝཱཔཾ གཙྪཱམ, ཀནྡནྟེ མིགབནྡྷཀེ.

‘‘ཚིནྣོ ¶ པཱསོ མིགཝསྶ, ནཱསདཱ ཝཱགུརཾ མིགོ;

བྷུཏྭཱ ནིཝཱཔཾ གཙྪཱམ, སོཙནྟེ མིགལུདྡཀེ’’ཏི. (མ. ནི. ༢.༣༠༢; ཐེརགཱ. ༧༦༩-༧༧༥);

ཨིམཱ གཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི. ཨིམཱ གཱཐཱ ཝཏྭཱ ཝེཧཱསཾ ཨབྦྷུགྒནྟྭཱ རཉྙོ ཀོརབྱསྶ མིགཱཛིནཝནུཡྻཱནེ མངྒལསིལཱཔཊྚེ ནིསཱིདི. ཐེརསྶ ཀིར པིཏཱ སཏྟསུ དྭཱརཀོཊྛཀེསུ ཨགྒལ༹ཾ དཱཔེཏྭཱ མལླེ ཨཱཎཱཔེསི ‘‘ནིཀྑམིཏུཾ མཱ དེཐ, ཀཱསཱཡཱནི ཨཔནེཏྭཱ སེཏཀཱནི ནིཝཱསཱཔེཐཱ’’ཏི. ཏསྨཱ ཐེརོ ཨཱཀཱསེན ཨགམཱསི. ཨཐ རཱཛཱ ཀོརབྱོ ཐེརསྶ ཏཏྠ ནིསིནྣབྷཱཝཾ སུཏྭཱ ཏཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ སམྨོདནཱིཡཾ ཀཐཾ སཱརཎཱིཡཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ ‘‘ཨིདྷ, བྷོ རཊྛཔཱལ, པབྦཛནྟོ བྱཱདྷིཔཱརིཛུཉྙཾ ཝཱ ཛརཱབྷོགཉཱཏིཔཱརིཛུཉྙཾ ཝཱ པཏྟོ པབྦཛཏི, ཏྭཾ པན ཀིཉྩིཔི པཱརིཛུཉྙཾ ཨནུཔགཏོ ཨེཝ ཀསྨཱ པབྦཛསཱི’’ཏི པུཙྪི. ཨཐསྶ ཐེརོ ‘‘ཨུཔནིཡྻཏི ལོཀོ ཨདྡྷུཝོ, ཨཏཱཎོ ལོཀོ ཨནབྷིསྶརོ, ཨསརཎོ ལོཀོ སབྦཾ པཧཱཡ གམནཱིཡཾ, ཨཱུནོ ལོཀོ ཨཏིཏྟོ ཏཎྷཱདཱསོ’’ཏི (མ. ནི. ༢.༣༠༥) ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ དྷམྨུདྡེསཱནཾ ཨཏྟནཱ ཝིདིཏབྷཱཝཾ ཀཐེཏྭཱ ཏསྶཱ དེསནཱཡ ཨནུགཱིཏིཾ ཀཐེནྟོ –

‘‘པསྶཱམི ¶ ལོཀེ སདྷནེ མནུསྶེ, ལདྡྷཱན ཝིཏྟཾ ན དདནྟི མོཧཱ;

ལུདྡྷཱ དྷནཾ སནྣིཙཡཾ ཀརོནྟི, བྷིཡྻོཝ ཀཱམེ ཨབྷིཔཏྠཡནྟི.

‘‘རཱཛཱ པསཡ྄ཧཔྤཐཝིཾ ཝིཛེཏྭཱ, སསཱགརནྟཾ མཧིམཱཝསནྟོ;

ཨོརཾ སམུདྡསྶ ཨཏིཏྟརཱུཔོ, པཱརཾ སམུདྡསྶཔི པཏྠཡེཐ.

‘‘རཱཛཱ ཙ ཨཉྙེ ཙ བཧཱུ མནུསྶཱ, ཨཝཱིཏཏཎྷཱ མརཎཾ ཨུཔེནྟི;

ཨཱུནཱཝ ཧུཏྭཱན ཛཧནྟི དེཧཾ, ཀཱམེཧི ལོཀམྷི ན ཧཏྠི ཏིཏྟི.

‘‘ཀནྡནྟི ¶ ནཾ ཉཱཏཱི པཀིརིཡ ཀེསེ, ‘ཨཧོ ཝཏཱ ནོ ཨམརཱ’ཏི ཙཱཧུ;

ཝཏྠེན ནཾ པཱརུཏཾ ནཱིཧརིཏྭཱ, ཙིཏཾ སམོདྷཱཡ ཏཏོ ཌཧནྟི.

‘‘སོ ཌཡ྄ཧཏི སཱུལེཧི ཏུཛྫམཱནོ, ཨེཀེན ཝཏྠེན པཧཱཡ བྷོགེ;

ན མཱིཡམཱནསྶ བྷཝནྟི ཏཱཎཱ, ཉཱཏཱི ཙ མིཏྟཱ ཨཐ ཝཱ སཧཱཡཱ.

‘‘དཱཡཱདཀཱ ¶ ཏསྶ དྷནཾ ཧརནྟི, སཏྟོ པན གཙྪཏི ཡེན ཀམྨཾ;

ན མཱིཡམཱནཾ དྷནམནྭེཏི ཀིཉྩི, པུཏྟཱ ཙ དཱརཱ ཙ དྷནཉྩ རཊྛཾ.

‘‘ན དཱིགྷམཱཡུཾ ལབྷཏེ དྷནེན, ན ཙཱཔི ཝིཏྟེན ཛརཾ ཝིཧནྟི;

ཨཔྤཾ ཧིདཾ ཛཱིཝིཏམཱཧུ དྷཱིརཱ, ཨསསྶཏཾ ཝིཔྤརིཎཱམདྷམྨཾ.

‘‘ཨཌྜྷཱ ¶ དལིདྡཱ ཙ ཕུསནྟི ཕསྶཾ, བཱལོ ཙ དྷཱིརོ ཙ ཏཐེཝ ཕུཊྛོ;

བཱལོ ཧི བཱལྱཱ ཝདྷིཏོཝ སེཏི, དྷཱིརོ ཙ ནོ ཝེདྷཏི ཕསྶཕུཊྛོ.

‘‘ཏསྨཱ ཧི པཉྙཱཝ དྷནེན སེཡྻཱ, ཡཱཡ ཝོསཱནམིདྷཱདྷིགཙྪཏི;

ཨབྱོསིཏཏྟཱ ཧི བྷཝཱབྷཝེསུ, པཱཔཱནི ཀམྨཱནི ཀརོཏི མོཧཱ.

‘‘ཨུཔེཏི གབྦྷཉྩ པརཉྩ ལོཀཾ, སཾསཱརམཱཔཛྫཔརམྤརཱཡ;

ཏསྶཔྤཔཉྙོ ཨབྷིསདྡཧནྟོ, ཨུཔེཏི གབྦྷཉྩ པརཉྩ ལོཀཾ.

‘‘ཙོརོ ¶ ཡཐཱ སནྡྷིམུཁེ གཧཱིཏོ, སཀམྨུནཱ ཧཉྙཏི པཱཔདྷམྨོ;

ཨེཝཾ པཛཱ པེཙྩ པརམྷི ལོཀེ, སཀམྨུནཱ ཧཉྙཏི པཱཔདྷམྨོ.

‘‘ཀཱམཱ ཧི ཙིཏྲཱ མདྷུརཱ མནོརམཱ, ཝིརཱུཔརཱུཔེན མཐེནྟི ཙིཏྟཾ;

ཨཱདཱིནཝཾ ཀཱམགུཎེསུ དིསྭཱ, ཏསྨཱ ཨཧཾ པབྦཛིཏོམྷི རཱཛ.

‘‘དུམཔྥལཱནཱིཝ པཏནྟི མཱཎཝཱ, དཧརཱ ཙ ཝུཌྜྷཱ ཙ སརཱིརབྷེདཱ;

ཨེཏམྤི དིསྭཱན པབྦཛིཏོམྷི རཱཛ, ཨཔཎྞཀཾ སཱམཉྙམེཝ སེཡྻོ.

‘‘སདྡྷཱཡཱཧཾ པབྦཛིཏོ, ཨུཔེཏོ ཛིནསཱསནེ;

ཨཝཉྫྷཱ མཡ྄ཧཾ པབྦཛྫཱ, ཨནཎོ བྷུཉྫཱམི བྷོཛནཾ.

‘‘ཀཱམེ ཨཱདིཏྟཏོ དིསྭཱ, ཛཱཏརཱུཔཱནི སཏྠཏོ;

གབྦྷཱཝོཀྐནྟིཏོ དུཀྑཾ, ནིརཡེསུ མཧབྦྷཡཾ.

‘‘ཨེཏམཱདཱིནཝཾ ¶ ¶ ཉཏྭཱ, སཾཝེགཾ ཨལབྷིཾ ཏདཱ;

སོཧཾ ཝིདྡྷོ ཏདཱ སནྟོ, སམྤཏྟོ ཨཱསཝཀྑཡཾ.

‘‘པརིཙིཎྞོ མཡཱ སཏྠཱ, ཀཏཾ བུདྡྷསྶ སཱསནཾ;

ཨོཧིཏོ གརུཀོ བྷཱརོ, བྷཝནེཏྟི སམཱུཧཏཱ.

‘‘ཡསྶཏྠཱཡ པབྦཛིཏོ, ཨགཱརསྨཱནགཱརིཡཾ;

སོ མེ ཨཏྠོ ཨནུཔྤཏྟོ, སབྦསཾཡོཛནཀྑཡོ’’ཏི. (ཐེརགཱ. ༧༧༦-༧༩༣) –

ཨིམཱ གཱཐཱ ཨཝོཙ. ཨེཝཾ ཐེརོ རཉྙོ ཀོརབྱསྶ དྷམྨཾ དེསེཏྭཱ སཏྠུ སནྟིཀམེཝ གཏོ. སཏྠཱ ཙ ཨཔརབྷཱགེ ཨརིཡགཎམཛ྄ཛྷེ ནིསིནྣོ ཐེརཾ སདྡྷཱཔབྦཛིཏཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེསི.

༩༧-༨. ཨེཝཾ ¶ སོ ཐེརོ པཏྟཨེཏདགྒཊྛཱནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིམཱཧ. ཝརནཱགོ མཡཱ དིནྣོཏི ཏསྶ བྷགཝཏོ རཱུཔཀཱཡེ པསཱིདིཏྭཱ ཝརོ ཨུཏྟམོ སེཊྛོ ཨཱིསཱདནྟོ རཐཱིསཱསདིསདནྟོ ཨུརཱུལ༹ྷཝཱ བྷཱརཝཧོ རཱཛཱརཧོ ཝཱ. སེཏཙྪཏྟོཔསོབྷིཏོཏི ཧཏྠིཀྑནྡྷེ ཨུསྶཱཔིཏསེཏཙྪཏྟེན ཨུཔསེཝིཏོ སོབྷམཱནོ. པུནཔི ཀིཾ ཝིསིཊྛོ ཝརནཱགོ? སཀཔྤནོ ཧཏྠཱལངྐཱརསཧིཏོ. སངྒྷཱརཱམཾ བུདྡྷཔྤམུཁསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ཝསནཏྠཱཡ ཨཱརཱམཾ ཝིཧཱརཾ ཨཀཱརཡིཾ ཀཱརེསིཾ.

༩༩. ཙཏུཔཉྙཱསསཧསྶཱནཱིཏི ཏསྨིཾ ཀཱརཱཔིཏེ ཝིཧཱརབྦྷནྟརེ ཙཏུཔཉྙཱསསཧསྶཱནི པཱསཱདཱནི ཙ ཨཧཾ ཨཀཱརཡིཾ ཀཱརེསིནྟི ཨཏྠོ. མཧོགྷདཱནཾ ཀརིཏྭཱནཱཏི སབྦཔརིཀྑཱརསཧིཏཾ མཧོགྷསདིསཾ མཧཱདཱནཾ སཛྫེཏྭཱ མཧེསིནོ མུནིནོ ནིཡྻཱདེསིནྟི ཨཏྠོ.

༡༠༠. ཨནུམོདི མཧཱཝཱིརོཏི ཙཏུརཱསངྑྱེཡྻསཏསཧསྶེསུ ཀཔྤེསུ ཨབྦོཙྪིནྣཨུསྶཱཧསངྑཱཏེན ཝཱིརིཡེན མཧཱཝཱིརོ སཡམྦྷཱུ སཡམེཝ བྷཱུཏོ ཛཱཏོ ལདྡྷསབྦཉྙུཏཉྙཱཎོ ཨགྒོ སེཊྛོ པུགྒལོ ཨནུམོདི ཝིཧཱརཱནུམོདནཾ ཨཀཱསི. སབྦེ ཛནེ ཧཱསཡནྟོཏི སཀལཱནནྟཱཔརིམཱཎེ དེཝམནུསྶེ ཧཱསཡནྟོ སནྟུཊྛེ ¶ ཀུརུམཱནོ ཨམཏནིབྦཱནཔཊིསཾཡུཏྟཾ ཙཏུསཙྩདྷམྨདེསནཾ དེསེསི པཀཱསེསི ཝིཝརི ཝིབྷཛི ཨུཏྟཱནཱི ཨཀཱསཱིཏི ཨཏྠོ.

༡༠༡. ཏཾ ¶ མེ ཝིཡཱཀཱསཱིཏི ཏཾ མཡ྄ཧཾ ཀཏཔུཉྙཾ བལཾ ཝིསེསེན པཱཀཊཾ ཨཀཱསི. ཛལཛུཏྟམནཱམཀོཏི ཛལེ ཛཱཏཾ ཛལཛཾ པདུམཾ, པདུམུཏྟརནཱམཀོཏི ཨཏྠོ. ‘‘ཛལནུཏྟམནཱཡཀོ’’ཏིཔི པཱཋོ. ཏཏྠ ཨཏྟནོ པབྷཱཡ ཛལནྟཱིཏི ཛལནཱ, ཙནྡིམསཱུརིཡདེཝབྲཧྨཱནོ, ཏེསཾ ཛལནཱནཾ ཨུཏྟམོཏི ཛལནུཏྟམོ. སབྦསཏྟཱནཾ ནཱཡཀོ ཨུཏྟམོཏི ནཱཡཀོ, སམྦྷཱརཝནྟེ སཏྟེ ནིབྦཱནཾ ནེཏི པཱཔེཏཱིཏི ཝཱ ནཱཡཀོ, ཛལནུཏྟམོ ཙ སོ ནཱཡཀོ ཙཱཏི ཛལནུཏྟམནཱཡཀོ. བྷིཀྑུསངྒྷེ ནིསཱིདིཏྭཱཏི བྷིཀྑུསངྒྷསྶ མཛ྄ཛྷེ ནིསིནྣོ ཨིམཱ གཱཐཱ ཨབྷཱསཐ པཱཀཊཾ ཀཏྭཱ ཀཐེསཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

རཊྛཔཱལཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༩. སོཔཱཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པབྦྷཱརཾ སོདྷཡནྟསྶཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སོཔཱཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ¶ ཀཱལེ ཨཉྙཏརསྶ ཀུཊུམྦིཀསྶ པུཏྟོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. ཨེཀདིཝསཾ སཏྠཱརཾ དིསྭཱ བཱིཛཔཱུརཕལཱནི སཏྠུ ཨུཔནེསི, པརིབྷུཉྫི བྷགཝཱ ཏསྶཱནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡ. སོ བྷིཀྑུ སཏྠརི སངྒྷེ ཙ ཨབྷིཔྤསནྣོ སལཱཀབྷཏྟཾ པཊྛཔེཏྭཱ སངྒྷུདྡེསཝསེན ཏིཎྞཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཁཱིརབྷཏྟཾ ཨདཱསི. སོ ཏེཧི པུཉྙེཧི ཨཔརཱཔརཾ དེཝམནུསྶེསུ སམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝནྟོ ཨེཀདཱ མནུསྶཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟོ ཨེཀསྶ པཙྩེཀབུདྡྷསྶ ཁཱིརབྷཏྟཾ ཨདཱསི.

ཨེཝཾ ཏཏྠ ཏཏྠ པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ སུགཏཱིསུཡེཝ པརིབྦྷམནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ པུརིམཀམྨནིསྶནྡེན སཱཝཏྠིཡཾ ཨཉྙཏརཱཡ དུགྒཏིཏྠིཡཱ ཀུཙྪིམྷི པཊིསནྡྷིཾ གཎྷི. སཱ ཏཾ དསམཱསེ ཀུཙྪིནཱ པརིཧརིཏྭཱ པརིཔཀྐེ གབྦྷེ ཝིཛཱཡནཀཱལེ ཝིཛཱཡིཏུཾ ཨསཀྐོནྟཱི མུཙྪཾ ཨཱཔཛྫིཏྭཱ བཧུཝེལཾ མཏཱ ཝིཡ ནིཔཛྫི. ཉཱཏཀཱ ‘‘མཏཱ’’ཏི སཉྙཱཡ སུསཱནཾ ནེཏྭཱ ཙིཏཀཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ ¶ དེཝཏཱནུབྷཱཝེན ཝཱཏཝུཊྛིཡཱ ཨུཊྛིཏཱཡ ཨགྒིཾ ཨདཏྭཱ པཀྐམིཾསུ. དཱརཀོ པཙྪིམབྷཝིཀཏྟཱ དེཝཏཱནུབྷཱཝེནེཝ ཨརོགོ ཧུཏྭཱ མཱཏུཀུཙྪིཏོ ནིཀྑམི. མཱཏཱ པན ཀཱལམཀཱསི. དེཝཏཱ མནུསྶརཱུཔེནུཔགམྨ ཏཾ གཧེཏྭཱ སུསཱནགོཔཀསྶ གེཧེ ཋཔེཏྭཱ ཀཏིཔཱཧཾ ཀཱལཾ པཏིརཱུཔེན ཨཱཧཱརེན པོསེསི. ཏཏོ པརཾ སུསཱནགོཔཀོ ཨཏྟནོ པུཏྟཾ ཀཏྭཱ ཝཌྜྷེསི. སོ ¶ ཏཐཱ ཝཌྜྷེནྟོ ཏསྶ པུཏྟེན སུཔྤིཡེན ནཱམ དཱརཀེན སདྡྷིཾ ཀཱིལ༹ནྟོ ཝིཙརི. ཏསྶ སུསཱནེ ཛཱཏསཾཝཌྜྷབྷཱཝཏོ སོཔཱཀོཏི སམཉྙཱ ཨཧོསི.

ཨཐེཀདིཝསཾ སཏྟཝསྶིཀཾ ཏཾ བྷགཝཱ པཙྩཱུསཝེལཱཡཾ ཉཱཎཛཱལཾ པཏྠརིཏྭཱ ཝེནེཡྻབནྡྷཝེ ཨོལོཀེནྟོ ཉཱཎཛཱལསྶ ཨནྟོགཏཾ དིསྭཱ སུསཱནཊྛཱནཾ ཨགམཱསི. དཱརཀོ པུབྦཧེཏུནཱ ཙོདིཡམཱནོ པསནྣམཱནསོ སཏྠཱརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ཨཊྛཱསི. སཏྠཱ ཏསྶ དྷམྨཾ ཀཐེསི. སོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པབྦཛྫཾ ཡཱཙིཏྭཱ པིཏརཱ ‘‘ཨནུཉྙཱཏོསཱི’’ཏི ཝུཏྟོ པིཏརཾ སཏྠུ སནྟིཀཾ ཨཱནེསི. ཏསྶ པིཏཱ སཏྠཱརཾ ཝནྡིཏྭཱ ‘‘ཨིམཾ དཱརཀཾ པབྦཱཛེཐ, བྷནྟེ’’ཏི ཨནུཛཱནི, ཏཾ པབྦཱཛེཏྭཱ བྷགཝཱ མེཏྟཱབྷཱཝནཱཡ ནིཡོཛེསི. སོ མེཏྟཱཀམྨཊྛཱནཾ གཧེཏྭཱ སུསཱནེ ཝིཧརནྟོ ནཙིརསྶེཝ མེཏྟཱཛྷཱནཾ པཱདཀཾ ཀཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ སཙྪཱཀཱསི. ཨརཧཱ ཧུཏྭཱཔི ཨཉྙེསཾ སོསཱནིཀབྷིཀྑཱུནཾ མེཏྟཱབྷཱཝནཱཝིདྷིཾ དསྶེནྟོ ‘‘ཡཐཱཔི ཨེཀཔུཏྟསྨི’’ནྟི (ཐེརགཱ. ༣༣) གཱཐཾ ཨབྷཱསི. ཨིདཾ ¶ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – ཡཐཱ ཨེཀཔུཏྟཀེ པིཡེ མནཱཔེ མཱཏཱ པིཏཱ ཙ ཀུསལཱི ཨེཀནྟཧིཏེསཱི བྷཝེཡྻ, ཨེཝཾ པུརཏྠིམཱདིབྷེདཱསུ སབྦཱསུ དིསཱསུ ཀཱམབྷཝཱདིབྷེདེསུ ཝཱ སབྦེསུ བྷཝེསུ དཧརཱདིབྷེདཱསུ སབྦཱསུ ཨཝཏྠཱསུཔི ཋིཏེསུ སབྦེསུ སཏྟེསུ ཨེཀནྟཧིཏེསིཏཱཡ ཀུསལཱི བྷཝེཡྻ ‘‘མིཏྟོ, ཨུདཱསིནོ, པཙྩཏྠིཀོ’’ཏི སཱིམཾ ཨཀཏྭཱ སཱིམཱཡ སམྦྷེདཝསེན སབྦཏྠ ཨེཀརསཾ མེཏྟཾ བྷཱཝེཡྻཱཏི ཨིམཾ པན གཱཐཾ ཝཏྭཱ ‘‘སཙེ ཏུམྷེ ཨཱཡསྨནྟོ ཨེཝཾ མེཏྟཾ བྷཱཝེཡྻཱཐ, ཡེ ཏེ བྷགཝཏཱ ‘སུཁཾ སུཔཏཱི’ཏིཨཱདིནཱ (ཨ. ནི. ༡༡.༡༥; པརི. ༣༣༡; མི. པ. ༤.༤.༦) ཨེཀཱདས མེཏྟཱནིསཾསཱ ཙ ཝུཏྟཱ, ཨེཀཾསེན ཏེསཾ བྷཱགིནོ བྷཝཐཱ’’ཏི ཨོཝཱདཾ ཨདཱསི.

༡༡༢. ཨེཝཾ ¶ སོ པཏྟཕལཱདྷིགམོ ཨཏྟནོ ཀཏཔུཉྙཾ པཙྩཝེཀྑིཏྭཱ སཉྫཱཏསོམནསྶོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ དསྶེནྟོ པབྦྷཱརཾ སོདྷཡནྟསྶཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ པབྦྷཱརནྟི སིལཱཔབྦཏསྶ ཝིཝེཀཊྛཱནཾ, ཏཾ པབྦཛིཏཱནུརཱུཔཏྟཱ ཨིཊྛཀཔཱཀཱརཾ ཀཏྭཱ དྭཱརཀཝཱཊཾ ཡོཛེཏྭཱ བྷིཀྑཱུནཾ ཝསནཏྠཱཡ ཨདཱསི, པཀཱརེན བྷརོ པཏྠེཏབྦོཏི པབྦྷཱརོ, ཏཾ སོདྷཡནྟསྶ མམ སནྟིཀཾ སིདྡྷཏྠོ ནཱམ བྷགཝཱ ཨཱགཙྪི པཱཔུཎི.

༡༡༣. བུདྡྷཾ ཨུཔགཏཾ དིསྭཱཏི ཨེཝཾ མམ སནྟིཀཾ ཨཱགཏཾ དིསྭཱ ཏཱདིནོ ཨིཊྛཱནིཊྛེསུ ཨཀམྤིཡསབྷཱཝཏྟཱ ཏཱདིགུཎཡུཏྟསྶ ལོཀཛེཊྛསྶ བུདྡྷསྶ སནྠརཾ ཏིཎཔཎྞཱདིསནྠརཾ ཀཊྛཏྠརཾ པཉྙཱཔེཏྭཱ ནིཊྛཱཔེཏྭཱ པུཔྥཱསནཾ པུཔྥམཡཾ ཨཱསནཾ ཨཧཾ ཨདཱསིཾ.

༡༡༤. པུཔྥཱསནེ ¶ ནིསཱིདིཏྭཱཏི ཏསྨིཾ པཉྙཏྟེ པུཔྥཱསནེ ནིསཱིདིཏྭཱ ལོཀནཱཡཀོ སིདྡྷཏྠོ བྷགཝཱ. མམཉྩ གཏིམཉྙཱཡཱཏི མཡ྄ཧཾ གཏིཾ ཨཱཡཏིཾ ཨུཔྤཏྟིཊྛཱནཾ ཨཉྙཱཡ ཛཱནིཏྭཱ ཨནིཙྩཏཾ ཨནིཙྩབྷཱཝཾ ཨུདཱཧརི ཀཐེསི.

༡༡༥. ཨནིཙྩཱ ཝཏ སངྑཱརཱཏི ཝཏ ཨེཀནྟེན སངྑཱརཱ པཙྩཡེཧི སམེཙྩ སམཱགནྟྭཱ ཀརཱིཡམཱནཱ སབྦེ སཔྤཙྩཡདྷམྨཱ ཧུཏྭཱ ཨབྷཱཝཊྛེན ཨནིཙྩཱ. ཨུཔྤཱདཝཡདྷམྨིནོཏི ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ ཝིནསྶནསབྷཱཝཱ ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ པཱཏུབྷཝིཏྭཱ ཨེཏེ སངྑཱརཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི ཝིནསྶནྟཱིཏི ཨཏྠོ. ཏེསཾ ཝཱུཔསམོ སུཁོཏི ཏེསཾ སངྑཱརཱནཾ ཝིསེསེན ཨུཔསམོ སུཁོ, ཏེསཾ ཝཱུཔསམཀརཾ ནིབྦཱནམེཝ ཨེཀནྟསུཁནྟི ཨཏྠོ.

༡༡༦. ཨིདཾ ཝཏྭཱན སབྦཉྙཱུཏི སབྦདྷམྨཛཱནནཀོ བྷགཝཱ ལོཀཱནཾ ཛེཊྛོ ཝུཌྜྷོ ནརཱནཾ ཨཱསབྷོ པདྷཱནོ ཝཱིརོ ཨིདཾ ཨནིཙྩཔཊིསཾཡུཏྟཾ ¶ དྷམྨདེསནཾ ཝཏྭཱན ཀཐེཏྭཱ ཨམྦརེ ཨཱཀཱསེ ཧཾསརཱཛཱ ཨིཝ ནབྷཾ ཨཱཀཱསཾ ཨབྦྷུགྒམཱིཏི སམྦནྡྷོ.

༡༡༧. སཀཾ དིཊྛིཾ ཨཏྟནོ ལདྡྷིཾ ཁནྟིཾ རུཙིཾ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཾ ཛཧིཏྭཱན པཧཱཡ. བྷཱཝཡཱནིཙྩསཉྙཧནྟི ཨནིཙྩེ ཨནིཙྩནྟི པཝཏྟསཉྙཾ ཨཧཾ བྷཱཝཡིཾ ཝཌྜྷེསིཾ མནསི ཨཀཱསིཾ. ཏཏྠ ཀཱལཾ ཀཏོ ཨཧནྟི ཏཏྠ ཏིསྶཾ ཛཱཏིཡཾ ཏཏོ ཛཱཏིཏོ ཨཧཾ ཀཱལཾ ཀཏོ མཏོ.

༡༡༨. དྭེ ¶ སམྤཏྟཱི ཨནུབྷོཏྭཱཏི མནུསྶསམྤཏྟིདིབྦསམྤཏྟིསངྑཱཏཱ དྭེ སམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ. སུཀྐམཱུལེན ཙོདིཏོཏི པུརཱཎཀུསལམཱུལེན, མཱུལབྷཱུཏེན ཀུསལེན ཝཱ ཙོདིཏོ སཉྩོདིཏོ. པཙྪིམེ བྷཝེ སམྤཏྟེཏི པརིཡོསཱནེ བྷཝེ སམྤཏྟེ པཱཔུཎིཏེ. སཔཱཀཡོནུཔཱགམིནྟི སཀཾ པཙིཏབྷཏྟཾ སཔཱཀཾ ཡོནིཾ ཨུཔཱགམིཾ. ཡསྶ ཀུལསྶ ཨཏྟནོ པཙིཏབྷཏྟཾ ཨཉྙེཧི ཨབྷུཉྫནཱིཡཾ, ཏསྨིཾ ཙཎྜཱལཀུལེ ནིབྦཏྟོསྨཱིཏི ཨཏྠོ. ཨཐ ཝཱ སཱ ཝུཙྩཏི སུནཁོ, སུནཁོཙྪིཊྛབྷཏྟབྷུཉྫནཀཙཎྜཱལཀུལེ ཛཱཏོཏི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

སོཔཱཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༠. སུམངྒལཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨཱཧུཏིཾ ¶ ཡིཊྛུཀཱམོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སུམངྒལཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤཱཡསྨཱ པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པིཡདསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ རུཀྑདེཝཏཱ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. སོ ཨེཀདིཝསཾ སཏྠཱརཾ ནྷཏྭཱ ཨེཀཙཱིཝརཾ ཋིཏཾ དིསྭཱ སོམནསྶཔྤཏྟོ ཨཔྥོཊེསི. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཱ ཨཝིདཱུརེ ཨཉྙཏརསྨིཾ གཱམཀེ ཏཱདིསེན ཀམྨནིསྶནྡེན དལིདྡཀུལེ ནིབྦཏྟི, ཏསྶ སུམངྒལོཏི ནཱམཾ ཨཧོསི. སོ ཝཡཔྤཏྟོ ཁུཛྫཀཱསིཏནངྒལཀུདྡཱལཔརིཀྑཱརོ ཧུཏྭཱ ཀསིཡཱ ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེསི. སོ ཨེཀདིཝསཾ རཉྙཱ པསེནདིནཱ ཀོསལེན བྷགཝཏོ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ཙ མཧཱདཱནེ པཝཏྟིཡམཱནེ དཱནཱུཔཀརཎཱནི གཧེཏྭཱ ཨཱགཙྪནྟེཧི མནུསྶེཧི སདྡྷིཾ དདྷིགྷཊཾ གཧེཏྭཱ ཨཱགཏོ བྷིཀྑཱུནཾ སཀྐཱརསམྨཱནཾ དིསྭཱ ‘‘ཨིམེ སམཎཱ སཀྱཔུཏྟིཡཱ སུཁུམཝཏྠནིཝཏྠཱ སུབྷོཛནཱནི བྷུཉྫིཏྭཱ ནིཝཱཏེསུ སེནཱསནེསུ ཝིཧརནྟི, ཡཾནཱུནཱཧམྤི པབྦཛེཡྻ’’ནྟི ཙིནྟེཏྭཱ ཨཉྙཏརཾ མཧཱཐེརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཏྟནོ པབྦཛཱདྷིཔྤཱཡཾ ནིཝེདེསི. སོ ཏཾ ཀརུཎཱཡནྟོ པབྦཱཛེཏྭཱ ཀམྨཊྛཱནཾ ¶ ཨཱཙིཀྑི. སོ ཨརཉྙེ ¶ ཝིཧརནྟོ ཨེཀཀཝིཧཱརེ ནིབྦིནྣོ ཨུཀྐཎྛིཏོ ཧུཏྭཱ ཝིབྦྷམིཏུཀཱམོ ཉཱཏིགཱམཾ གཙྪནྟོ ཨནྟརཱམགྒེ ཀཙྪཾ བནྡྷིཏྭཱ ཁེཏྟཾ ཀསནྟེ ཀིལིཊྛཝཏྠནིཝཏྠེ སམནྟཏོ རཛོཀིཎྞསརཱིརེ ཝཱཏཱཏཔེན སུསྶནྟེ ཁེཏྟཾ ཀསྶཀེ མནུསྶེ དིསྭཱ ‘‘མཧནྟཾ ཝཏིམེ སཏྟཱ ཛཱིཝིཀནིམིཏྟཾ དུཀྑཾ པཙྩནུབྷཝནྟཱི’’ཏི སཾཝེགཾ པཊིལབྷི. ཉཱཎསྶ པརིཔཱཀགཏཏྟཱ ཙསྶ ཡཐཱགཧིཏཾ ཀམྨཊྛཱནཾ ཨུཔཊྛཱསི. སོ ཨཉྙཏརཾ རུཀྑམཱུལཾ ཨུཔགནྟྭཱ ཝིཝེཀཾ ལབྷིཏྭཱ ཡོནིསོམནསིཀརོནྟོ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ མགྒཔཊིཔཱཊིཡཱ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༡༢༤. ཨེཝཾ སོ པཏྟཨརཧཏྟཕལོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཝསེན པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨཱཧུཏིཾ ཡིཊྛུཀཱམོཧནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨཱཧུཏིནྟི ཨནྣཔཱནཱདིཨནེཀཝིདྷཾ པཱུཛཱསཀྐཱརཱུཔཀརཎཾ. ཡིཊྛུཀཱམོཏི ཡཛིཏུཀཱམོ, དཱནཾ དཱཏུཀཱམོ ཨཧཾ. པཊིཡཱདེཏྭཱན བྷོཛནནྟི ཨཱཧཱརཾ པཊིཡཱདེཏྭཱ ནིཔྥཱདེཏྭཱ. བྲཱཧྨཎེ པཊིམཱནེནྟོཏི པཊིགྒཱཧཀེ སུདྡྷཔབྦཛིཏེ པརིཡེསནྟོ. ཝིསཱལེ མཱལ༹ཀེ ཋིཏོཏི པརིསུདྡྷཔཎྜརཔུལིནཏལཱབྷིརཱམེ ཝིཔུལེ མཱལ༹ཀེ ཋིཏོ.

༡༢༥-༧. ཨཐདྡསཱསིཾ སམྦུདྡྷནྟིཨཱདཱིསུ མཧཱཡསཾ མཧཱཔརིཝཱརཾ སབྦལོཀཾ སཀལསཏྟལོཀཾ ཝིནེཏཱནཾ ཝིསེསེན ནེཏཱརཾ ནིབྦཱནསམྤཱཔཀཾ སཡམྦྷུཾ སཡམེཝ བྷཱུཏཾ ཨནཱཙརིཡཀཾ ¶ ཨགྒཔུགྒལཾ སེཊྛཔུགྒལཾ བྷགཝནྟཾ བྷགྱཝནྟཱདིགུཎཡུཏྟཾ ཛུཏིམནྟཾ ནཱིལཔཱིཏཱདིཔབྷཱསམྤནྣཾ སཱཝཀེཧི པུརཀྑཏཾ པརིཝཱརིཏཾ ཨཱདིཙྩམིཝ སཱུརིཡམིཝ རོཙནྟཾ སོབྷམཱནཾ རཐིཡཾ ཝཱིཐིཡཾ པཊིཔནྣཀཾ གཙྪནྟཾ པིཡདསྶིཾ ནཱམ སམྦུདྡྷཾ ཨདྡསིནྟི སམྦནྡྷོ. ཨཉྫལིཾ པགྒཧེཏྭཱནཱཏི བནྡྷཉྫལིཔུཊཾ སིརསི ཀཏྭཱ སཀཾ ཙིཏྟཾ ཨཏྟནོ ཙིཏྟཾ པསཱདཡིཾ ཨིཏྠམྦྷཱུཏསྶ བྷགཝཏོ གུཎེ པསཱདེསིཾ པསནྣམཀཱསིནྟི ཨཏྠོ. མནསཱཝ ནིམནྟེསིནྟི ཙིཏྟེན པཝཱརེསིཾ. ཨཱགཙྪཏུ མཧཱམུནཱིཏི མཧིཏོ པཱུཛཱརཧོ མུནི བྷགཝཱ མམ ནིཝེསནཾ ཨཱགཙྪཏུ.

༡༢༨. མམ སངྐཔྤམཉྙཱཡཱཏི མཡ྄ཧཾ ཙིཏྟསངྐཔྤཾ ཉཏྭཱ ལོཀེ སཏྟལོཀེ ཨནུཏྟརོ ཨུཏྟརཝིརཧིཏོ སཏྠཱ ཁཱིཎཱསཝསཧསྶེཧི ཨརཧནྟསཧསྶེཧི ¶ པརིཝུཏོ མམ དྭཱརཾ མཡ྄ཧཾ གེཧདྭཱརཾ ཨུཔཱགམི སམྤཱཔུཎི.

༡༢༩. ཏསྶ སམྤཏྟསྶ སཏྠུནོ ཨེཝཾ ནམཀྐཱརམཀཱསིཾ. པུརིསཱཛཉྙ པུརིསཱནཾ ཨཱཛཉྙ, སེཊྛ, མམ ནམཀྐཱརོ ཏེ ཏུཡ྄ཧཾ ཨཏྠུ བྷཝཏུ. པུརིསུཏྟམ པུརིསཱནཾ ཨུཏྟམ ཨདྷིཀགུཎཝིསིཊྛ ཏེ ཏུཡ྄ཧཾ མམ ནམཀྐཱརོ ཨཏྠུ. པཱསཱདཾ པསཱདཛནཀཾ མམ ནིཝེསནཾ ¶ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ སཱིཧཱསནེ ཨུཏྟམཱསནེ ནིསཱིདཏནྟི ཨཱཡཱཙིནྟི ཨཏྠོ.

༡༣༠. དནྟོ དནྟཔརིཝཱརོཏི སཡཾ དྭཱརཏྟཡེན དནྟོ ཏཐཱ དནྟཱཧི བྷིཀྑུབྷིཀྑུནཱིཨུཔཱསཀཨུཔཱསིཀཱསངྑཱཏཱཧི ཙཏཱུཧི པརིསཱཧི པརིཝཱརིཏོ. ཏིཎྞོ ཏཱརཡཏཾ ཝརོཏི སཡཾ ཏིཎྞོ སཾསཱརཏོ ཨུཏྟིཎྞོ ནིཀྑནྟོ ཏཱརཡཏཾ ཏཱརཡནྟཱནཾ ཝིསིཊྛཔུགྒལཱནཾ ཝརོ ཨུཏྟམོ བྷགཝཱ མམཱརཱདྷནེན པཱསཱདཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ པཝརཱསནེ ཨུཏྟམཱསནེ ནིསཱིདི ནིསཛྫཾ ཀཔྤེསི.

༡༣༡. ཡཾ མེ ཨཏྠི སཀེ གེཧེཏི ཨཏྟནོ གེཧེ ཡཾ ཨཱམིསཾ པཙྩུཔཊྛིཏཾ སམྤཱདིཏཾ རཱསིཀཏཾ ཨཏྠི. ཏཱཧཾ བུདྡྷསྶ པཱདཱསིནྟི བུདྡྷསྶ བུདྡྷཔྤམུཁསྶ སངྒྷསྶ ཏཾ ཨཱམིསཾ པཱདཱསིཾ པ-ཀཱརེན ཨཱདརེན ཝཱ ཨདཱསིནྟི ཨཏྠོ. པསནྣོ སེཧི པཱཎིབྷཱིཏི ཨཏྟནོ དྭཱིཧི ཧཏྠེཧི པསྶནྣཙིཏྟོ གཧེཏྭཱ པཱདཱསིནྟི ཨཏྠོ.

༡༣༢. པསནྣཙིཏྟོ པསཱདིཏམནསངྐཔྤོ སུམནོ སུནྡརམནོ. ཝེདཛཱཏོ ཛཱཏཝེདོ ཨུཔྤནྣསོམནསྶོ ཀཏཉྫལཱི སིརསི ཋཔིཏཨཉྫལིཔུཊོ བུདྡྷསེཊྛཾ ནམསྶཱམི སེཊྛསྶ བུདྡྷསྶ པཎཱམཾ ཀརོམཱིཏི ཨཏྠོ. ཨཧོ བུདྡྷསྶུལཱ༹རཏཱཏི པཊིཝིདྡྷཙཏུསཙྩསྶ སཏྠུནོ ཨུལཱ༹རཏཱ མཧནྟབྷཱཝོ ཨཧོ ཨཙྪརིཡནྟི ཨཏྠོ.

༡༣༣. ཨཊྛནྣཾ ¶ པཡིརཱུཔཱསཏནྟི པཡིརུཔཱསནྟཱནཾ བྷུཉྫཾ བྷུཉྫནྟཱནཾ ཨཊྛནྣཾ ཨརིཡཔུགྒལཱནཾ ཨནྟརེ ཁཱིཎཱསཝཱ ཨརཧནྟོཝ བཧཱུཏི ཨཏྠོ. ཏུཡ྄ཧེཝེསོ ཨཱནུབྷཱཝོཏི ཨེསོ ཨཱཀཱསཙརཎཨུམྨུཛྫནནིམུཛྫནཱདིཨཱནུབྷཱཝོ ཏུཡ྄ཧེཝ ཏུཡ྄ཧཾ ཨེཝ ཨཱནུབྷཱཝོ, ནཱཉྙེསཾ. སརཎཾ ཏཾ ཨུཔེམཧནྟི ཏཾ ཨིཏྠམྦྷཱུཏཾ ཏུཝཾ སརཎཾ ཏཱཎཾ ལེཎཾ པརཱཡནནྟི ཨུཔེམི གཙྪཱམི ཛཱནཱམི ཝཱཏི ཨཏྠོ.

༡༣༤. ལོཀཛེཊྛོ ¶ ནརཱསབྷོ པིཡདསྶཱི བྷགཝཱ བྷིཀྑུསངྒྷམཛ྄ཛྷེ ནིསཱིདིཏྭཱ ཨིམཱ བྱཱཀརཎགཱཐཱ ཨབྷཱསཐ ཀཐེསཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

སུམངྒལཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

དུཏིཡསྶ སཱིཧཱསནཝགྒསྶ ཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣. སུབྷཱུཏིཝགྒོ

༡. སུབྷཱུཏིཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིཀཾ ¶ ཨཱཡསྨཏོ སུབྷཱུཏིཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཨིཏོ ཀཔྤསཏསཧསྶམཏྠཀེ ཨནུཔྤནྣེཡེཝ པདུམུཏྟརེ བྷགཝཏི ལོཀནཱཐེ ཧཾསཝཏཱིནགརེ ¶ ཨཉྙཏརསྶ བྲཱཧྨཎམཧཱསཱལསྶ ཨེཀཔུཏྟཀོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི, ཏསྶ ནནྡམཱཎཝོཏི ནཱམཾ ཨཀཾསུ. སོ ཝཡཔྤཏྟོ ཏཡོ ཝེདེ ཨུགྒཎྷིཏྭཱ ཏཏྠ སཱརཾ ཨཔསྶནྟོ ཨཏྟནོ པརིཝཱརབྷཱུཏེཧི ཙཏུཙཏྟཱལཱིསཱཡ མཱཎཝསཧསྶེཧི སདྡྷིཾ པབྦཏཔཱདེ ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཨཊྛ སམཱཔཏྟིཡོ པཉྩཱབྷིཉྙཱཡོ ཙ ནིབྦཏྟེསི. ཨནྟེཝཱསིཀཱནམྤི ཀམྨཊྛཱནཾ ཨཱཙིཀྑི. ཏེཔི ནཙིརསྶེཝ ཛྷཱནལཱབྷིནོ ཨཧེསུཾ.

ཏེན ཙ སམཡེན པདུམུཏྟརོ བྷགཝཱ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ ཧཾསཝཏཱིནགརཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརནྟོ ཨེཀདིཝསཾ པཙྩཱུསསམཡེ ལོཀཾ ཝོལོཀེནྟོ ནནྡཏཱཔསསྶ ཨནྟེཝཱསིཀཛཊིལཱནཾ ཨརཧཏྟཱུཔནིསྶཡཾ, ནནྡཏཱཔསསྶ ཙ དྭཱིཧངྒེཧི སམནྣཱགཏསྶ སཱཝཀཊྛཱནནྟརསྶ པཏྠནཾ དིསྭཱ པཱཏོཝ སརཱིརཔཊིཛགྒནཾ ཀཏྭཱ པུབྦཎྷསམཡེ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཨཉྙཾ ཀཉྩི ཨནཱམནྟེཏྭཱ སཱིཧོ ཝིཡ ཨེཀཙརོ ནནྡཏཱཔསསྶ ཨནྟེཝཱསིཀེསུ ཕལཱཕལཏྠཱཡ གཏེསུ ‘‘བུདྡྷབྷཱཝཾ མེ ཛཱནཱཏཱུ’’ཏི པསྶནྟསྶེཝ ནནྡཏཱཔསསྶ ཨཱཀཱསཏོ ཨོཏརིཏྭཱ པཐཝིཡཾ པཏིཊྛཱསི. ནནྡཏཱཔསོ བུདྡྷཱནུབྷཱཝཉྩེཝ ལཀྑཎཔཱརིཔཱུརིཉྩ དིསྭཱ ལཀྑཎམནྟེ སམྨསིཏྭཱ ‘‘ཨིམེཧི ལཀྑཎེཧི སམནྣཱགཏོ ནཱམ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསནྟོ རཱཛཱ ཧོཏི ཙཀྐཝཏྟཱི, པབྦཛནྟོ ལོཀེ ཝིཝཊཙྪེདོ ¶ སབྦཉྙཱུ བུདྡྷོ ཧོཏི, ཨཡཾ པུརིསཱཛཱནཱིཡོ ནིསྶཾསཡཾ བུདྡྷོ’’ཏི ཉཏྭཱ པཙྩུགྒམནཾ ཀཏྭཱ པཉྩཔཏིཊྛིཏེན ཝནྡིཏྭཱ ཨཱསནཾ པཉྙཱཔེཏྭཱ ཨདཱསི. ནིསཱིདི བྷགཝཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ. ནནྡཏཱཔསོཔི ཨཏྟནོ ཨནུཙྪཝིཀཾ ཨཱསནཾ གཧེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཏསྨིཾ སམཡེ ཙཏུཙཏྟཱལཱིསསཧསྶཛཊིལཱ པཎཱིཏཔཎཱིཏཱནི ཨོཛཝནྟཱནི ཕལཱཕལཱནི གཧེཏྭཱ ཨཱཙརིཡསྶ སནྟིཀཾ སམྤཏྟཱ བུདྡྷཱནཉྩེཝ ཨཱཙརིཡསྶ ཙ ནིསིནྣཱཀཱརཾ ཨོལོཀེཏྭཱ ཨཱཧཾསུ – ‘‘ཨཱཙརིཡ, མཡཾ ‘ཨིམསྨིཾ ལོཀེ ཏུམྷེཧི མཧནྟཏརོ ནཏྠཱི’ཏི ཝིཙརཱམ, ཨཡཾ པན པུརིསོ ཏུམྷེཧི མཧནྟཏརོ མཉྙེ’’ཏི. ནནྡཏཱཔསོ – ‘‘ཏཱཏཱ ¶ , ཀིཾ ཝདེཐ, ཏུམྷེ སཱསཔེན སདྡྷིཾ ཨཊྛསཊྛིཡོཛནསཏསཧསྶུབྦེདྷཾ སིནེརུཾ ཨུཔམེཏུཾ ཨིཙྪཐ, སབྦཉྙུབུདྡྷེན སདྡྷིཾ མཱ མཾ ཨུཔམིཏྠཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཨཐ ཏེ ཏཱཔསཱ – ‘‘སཙེ ཨཡཾ ཨོརཀོ ཨབྷཝིསྶ, ན ཨམྷཱཀཾ ཨཱཙརིཡོ ཨེཝཾ ཨུཔམཾ ཨཱཧརེཡྻ. ཡཱཝ མཧཱཝཏཱཡཾ པུརིསཱཛཱནཱིཡོ’’ཏི པཱདེསུ ནིཔཏིཏྭཱ སིརསཱ ཝནྡིཾསུ. ཨཐ ཏེ ཨཱཙརིཡོ ཨཱཧ – ‘‘ཏཱཏཱ, ཨམྷཱཀཾ བུདྡྷཱནཾ ཨནུཙྪཝིཀོ དེཡྻདྷམྨོ ནཏྠི, བྷགཝཱ ཙ བྷིཀྑཱཙཱརཝེལཱཡཾ ཨིདྷཱགཏོ, ཏསྨཱ མཡཾ ཡཐཱབལཾ དེཡྻདྷམྨཾ དསྶཱམ, ཏུམྷེཧི ཡཾ ཡཾ པཎཱིཏཾ ཕལཱཕལཾ ཨཱབྷཏཾ, ཏཾ ཏཾ ཨཱཧརཐཱ’’ཏི ཨཱཧརཱཔེཏྭཱ སཧཏྠེནེཝ དྷོཝིཏྭཱ སཡཾ ¶ ཏཐཱགཏསྶ པཏྟེ པཏིཊྛཱཔེསི. སཏྠཱརཱ ཕལཱཕལེ པཊིགྒཧིཏམཏྟེ དེཝཏཱ དིབྦོཛཾ པཀྑིཔིཾསུ. ཏཱཔསོ ཨུདཀམྤི སཡམེཝ པརིསྶཱཝེཏྭཱ ཨདཱསི. ཏཏོ བྷོཛནཀིཙྩཾ ནིཊྛཱཔེཏྭཱ ནིསིནྣེ སཏྠརི སབྦེ ཨནྟེཝཱསིཀེ པཀྐོསིཏྭཱ སཏྠུ སནྟིཀེ སཱརཎཱིཡཾ ཀཐཾ ཀཐེནྟོ ནིསཱིདི. སཏྠཱ ‘‘བྷིཀྑུསངྒྷོ ཨཱགཙྪཏཱུ’’ཏི ཙིནྟེསི. སཏྠུ ཙིཏྟཾ ཉཏྭཱ སཏསཧསྶམཏྟཱ ཁཱིཎཱསཝཱ ཨཱགནྟྭཱ སཏྠཱརཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨཊྛཾསུ.

ཨཐ ནནྡཏཱཔསོ ཨནྟེཝཱསིཀེ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཏཱཏཱ, བུདྡྷཱནཾ ནིསིནྣཱསནམྤི ནཱིཙཾ, སམཎསཏསཧསྶསྶཔི ཨཱསནཾ ནཏྠི. ཏུམྷེཧི ཨཛྫ ཨུལཱ༹རཾ བྷགཝཏོ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ཙ སཀྐཱརཾ ཀཱཏུཾ ཝཊྚཏི, པབྦཏཔཱདཏོ ཝཎྞགནྡྷསམྤནྣཱནི པུཔྥཱནི ཨཱཧརཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཨཙིནྟེཡྻཏྟཱ ཨིདྡྷིཝིསཡསྶ ཏེ མུཧུཏྟེནེཝ ཝཎྞགནྡྷརསསམྤནྣཱནི པུཔྥཱནི ཨཱཧརིཏྭཱ བུདྡྷཱནཾ ཡོཛནཔྤམཱཎཾ པུཔྥཱསནཾ པཉྙཱཔེསུཾ. ཨགྒསཱཝཀཱནཾ ཏིགཱཝུཏཾ, སེསབྷིཀྑཱུནཾ ¶ ཨཌྜྷཡོཛནཱདིབྷེདཾ, སངྒྷནཝཀསྶ ཨུསབྷམཏྟཾ པཉྙཱཔེསུཾ. ཨེཝཾ པཉྙཏྟེསུ ཨཱསནེསུ ནནྡཏཱཔསོ ཏཐཱགཏསྶ པུརཏོ ཨཉྫལིཾ པགྒཡ྄ཧ ཋིཏོ, ‘‘བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ ཨིམཾ པུཔྥཱསནཾ ཨཱརུཡ྄ཧ ནིསཱིདཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ནིསཱིདི བྷགཝཱ པུཔྥཱསནེ. ཨེཝཾ ནིསིནྣེ སཏྠརི སཏྠུ ཨཱཀཱརཾ ཉཏྭཱ བྷིཀྑཱུ ཨཏྟནོ ཨཏྟནོ པཏྟཱསནེ ནིསཱིདིཾསུ. ནནྡཏཱཔསོ མཧནྟཾ པུཔྥཙྪཏྟཾ གཧེཏྭཱ ཏཐཱགཏསྶ མཏྠཀེ དྷཱརེནྟོ ཨཊྛཱསི. སཏྠཱ ‘‘ཏཱཔསཱནཾ ཨཡཾ སཀྐཱརོ མཧཔྥལོ ཧོཏཱུ’’ཏི ནིརོདྷསམཱཔཏྟིཾ སམཱཔཛྫི. སཏྠུ སམཱཔནྣབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ བྷིཀྑཱུཔི སམཱཔཏྟིཾ སམཱཔཛྫིཾསུ. ཏཐཱགཏེ སཏྟཱཧཾ ནིརོདྷཾ སམཱཔཛྫིཏྭཱ ནིསིནྣེ ཨནྟེཝཱསིཀཱ བྷིཀྑཱཙཱརཀཱལེ སམྤཏྟེ ཝནམཱུལཕལཱཕལཾ པརིབྷུཉྫིཏྭཱ སེསཀཱལེ བུདྡྷཱནཾ ཨཉྫལིཾ པགྒཡ྄ཧ ཨཊྛཾསུ. ནནྡཏཱཔསོ པན བྷིཀྑཱཙཱརམྤི ཨགནྟྭཱ པུཔྥཙྪཏྟཾ དྷཱརེནྟོཡེཝ སཏྟཱཧཾ པཱིཏིསུཁེནེཝ ཝཱིཏིནཱམེསི.

སཏྠཱ ནིརོདྷཏོ ཝུཊྛཱཡ ཨརཎཝིཧཱརིཨངྒེན དཀྑིཎེཡྻངྒེན ཙཱཏི དྭཱིཧི ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏཾ ཨེཀཾ སཱཝཀཾ ‘‘ཨིསིགཎསྶ པུཔྥཱསནཱནུམོདནཾ ཀརོཧཱི’’ཏི ཨཱཎཱཔེསི. སོ ཙཀྐཝཏྟིརཉྙོ སནྟིཀཱ པཊིལདྡྷམཧཱལཱབྷོ མཧཱཡོདྷོ ཝིཡ ཏུཊྛམཱནསོ ཨཏྟནོ ཝིསཡེ ཋཏྭཱ ཏེཔིཊཀཾ བུདྡྷཝཙནཾ སམྨསིཏྭཱ ¶ ཨནུམོདནམཀཱསི. ཏསྶ དེསནཱཝསཱནེ སཏྠཱ སཡཾ དྷམྨཾ དེསེསི. སཏྠུ དེསནཱཝསཱནེ སབྦེཔི ཙཏུཙཏྟཱལཱིསསཧསྶཏཱཔསཱ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎིཾསུ. སཏྠཱ – ‘‘ཨེཐ བྷིཀྑཝོ’’ཏི ཧཏྠཾ པསཱརེསི. ཏེསཾ ཏཱཝདེཝ ཀེསམསྶཱུ ཨནྟརདྷཱཡིཾསུ ¶ . ཨཊྛ པརིཀྑཱརཱ སརཱིརེ པཊིམུཀྐཱཝ ཨཧེསུཾ. ཏེ སཊྛིཝསྶིཀཏྠེརཱ ཝིཡ སཏྠཱརཾ པརིཝཱརཡིཾསུ. ནནྡཏཱཔསོ པན ཝིཀྑིཏྟཙིཏྟཏཱཡ ཝིསེསཾ ནཱདྷིགཉྪི. ཏསྶ ཀིར ཨརཎཝིཧཱརིཏྠེརསྶ དྷམྨཾ སོཏུཾ ཨཱརདྡྷཀཱལཏོ པཊྛཱཡ – ‘‘ཨཧོ ཝཏཱཧམྤི ཨནཱགཏེ ཨེཀསྶ བུདྡྷསྶ སཱསནེ ཨིམིནཱ སཱཝཀེན ལདྡྷགུཎཾ ལབྷེཡྻ’’ནྟི ཙིཏྟཾ ཨུདཔཱདི. སོ ཏེན ཝིཏཀྐེན མགྒཕལཔཊིཝེདྷཾ ཀཱཏུཾ ནཱསཀྑི. ཏཐཱགཏཾ པན ཝནྡིཏྭཱ ཨཉྫལིཾ པགྒཡ྄ཧ སམྨུཁེ ཋིཏོ ཨེཝམཱཧ – ‘‘བྷནྟེ, ཡེན བྷིཀྑུནཱ ཨིསིགཎསྶ པུཔྥཱསནཱནུམོདནཱ ཀཏཱ, ཀོ ནཱམཱཡཾ ཏུམྷཱཀཾ སཱསནེ’’ཏི? ‘‘ཨརཎཝིཧཱརིཨངྒེན ཙ དཀྑིཎེཡྻངྒེན ཙ ཨེཏདགྒཊྛཱནཾ པཏྟོ ཨེསོ བྷིཀྑཱུ’’ཏི. ‘‘བྷནྟེ, ཡྭཱཡཾ མཡཱ སཏྟཱཧཾ པུཔྥཙྪཏྟཾ དྷཱརེནྟེན ¶ སཀྐཱརོ ཀཏོ, ཏེན ཨདྷིཀཱརེན ཨཉྙཾ སམྤཏྟིཾ ན པཏྠེམི, ཨནཱགཏེ པན ཨེཀསྶ བུདྡྷསྶ སཱསནེ ཨཡཾ ཐེརོ ཝིཡ དྭཱིཧངྒེཧི སམནྣཱགཏོ སཱཝཀོ བྷཝེཡྻ’’ནྟི པཏྠནཾ ཨཀཱསི.

སཏྠཱ ‘‘སམིཛ྄ཛྷིསྶཏི ནུ ཁོ ཨིམསྶ ཏཱཔསསྶ པཏྠནཱ’’ཏི ཨནཱགཏཾསཉཱཎཾ པེསེཏྭཱ ཨོལོཀེནྟོ ཀཔྤསཏསཧསྶཾ ཨཏིཀྐམིཏྭཱ སམིཛ྄ཛྷནཀབྷཱཝཾ དིསྭཱ, ‘‘ཏཱཔས, ན ཏེ ཨཡཾ པཏྠནཱ མོགྷཾ བྷཝིསྶཏི, ཨནཱགཏེ ཀཔྤསཏསཧསྶཾ ཨཏིཀྐམིཏྭཱ གོཏམོ ནཱམ བུདྡྷོ ཨུཔྤཛྫིསྶཏི, ཏསྶ སནྟིཀེ སམིཛ྄ཛྷིསྶཏཱི’’ཏི དྷམྨཀཐཾ ཀཐེཏྭཱ བྷིཀྑུསངྒྷཔརིཝུཏོ ཨཱཀཱསཾ པཀྑནྡི. ནནྡཏཱཔསོ ཡཱཝ ཙཀྑུཔཐཾ ན སམཏིཀྐམཏི, ཏཱཝ སཏྠུ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ཙ ཨཉྫལིཾ པགྒཧེཏྭཱ ཨཊྛཱསི. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཀཱལེན ཀཱལཾ སཏྠཱརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ དྷམྨཾ སུཎིཏྭཱ ཨཔརིཧཱིནཛ྄ཛྷཱནོཝ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ བྲཧྨལོཀེ ནིབྦཏྟོ. ཏཏོ པན ཙུཏོ ཨཔརཱནིཔི པཉྩ ཛཱཏིསཏཱནི པབྦཛིཏྭཱ ཨཱརཉྙཀོཝ ཨཧོསི, ཀསྶཔསམྨཱསམྦུདྡྷཀཱལེཔི པབྦཛིཏྭཱ ཨཱརཉྙཀོ ཧུཏྭཱ གཏཔཙྩཱགཏཝཏྟཾ པཱུརེསི. ཨེཏཾ ཀིར ཝཏྟཾ ཨཔརིཔཱུརེཏྭཱ མཧཱསཱཝཀབྷཱཝཾ པཱཔུཎནྟཱ ནཱམ ནཏྠི, གཏཔཙྩཱགཏཝཏྟཾ པན ཨཱགམཊྛཀཐཱསུ ཝུཏྟནཡེནེཝ ཝེདིཏབྦཾ. སོ ཝཱིསཏིཝསྶསཧསྶཱནི གཏཔཙྩཱགཏཝཏྟཾ པཱུརེཏྭཱ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཏཱཝཏིཾསདེཝལོཀེ ནིབྦཏྟི.

ཨེཝཾ སོ ཏཱཝཏིཾསབྷཝནེ ཨཔརཱཔརཾ ཨུཔྤཛྫནཝསེན དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ མནུསྶལོཀེ ཨནེཀསཏཀྑཏྟུཾ ཙཀྐཝཏྟིརཱཛཱ པདེསརཱཛཱ ཙ ཧུཏྭཱ ཨུལཱ༹རཾ མནུསྶསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཏོ ཨུཔྤནྣཀཱལེ སཱཝཏྠིཡཾ སུམནསེཊྛིསྶ གེཧེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ¶ ཀནིཊྛོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. སུབྷཱུཏཱིཏིསྶ ནཱམཾ ཨཧོསི.

ཏེན ¶ ཙ སམཡེན ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཱ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ པཝཏྟིཏཝརདྷམྨཙཀྐོ ཨནུཔུབྦེན རཱཛགཧཾ གནྟྭཱ ཏཏྠ ཝེལུ༹ཝནཔཊིགྒཧཎཱདིནཱ ལོཀཱནུགྒཧཾ ཀརོནྟོ རཱཛགཧཾ ཨུཔནིསྶཱཡ སཱིཏཝནེ ཝིཧཱསི. ཏདཱ ཨནཱཐཔིཎྜིཀོ སེཊྛི སཱཝཏྠིཡཾ ཨུཊྛཱནཀཾ བྷཎྜཾ གཧེཏྭཱ ཨཏྟནོ སཧཱཡསྶ རཱཛགཧསེཊྛིནོ གེཧཾ གནྟྭཱ བུདྡྷུཔྤཱདཾ སུཏྭཱ སཏྠཱརཾ སཱིཏཝནེ ཝིཧརནྟཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཋམདསྶནེནེཝ སོཏཱཔཏྟིཕལེ པཏིཊྛཱཡ ¶ སཏྠཱརཾ སཱཝཏྠིཾ ཨཱགམནཏྠཱཡ ཡཱཙིཏྭཱ ཏཏོ པཉྩཙཏྟཱལཱིསཡོཛནེ མགྒེ ཡོཛནེ ཡོཛནེ སཏསཧསྶཔརིཙྩཱགེན ཝིཧཱརེ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཨཊྛཀརཱིསཔྤམཱཎཾ ཛེཏསྶ ཀུམཱརསྶ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཾ ཀོཊིསནྠཱརེན ཀིཎིཏྭཱ ཏཏྠ བྷགཝཏོ ཝིཧཱརཾ ཀཱརེཏྭཱ ཨདཱསི. ཝིཧཱརམཧདིཝསེ ཨཡཾ སུབྷཱུཏིཀུཊུམྦིཀོ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསེཊྛིནཱ སདྡྷིཾ གནྟྭཱ དྷམྨཾ སུཎནྟོ སདྡྷཾ པཊིལབྷིཏྭཱ པབྦཛི. སོ ཨུཔསམྤནྣོ དྭེ མཱཏིཀཱ པགུཎཱ ཀཏྭཱ ཀམྨཊྛཱནཾ ཀཐཱཔེཏྭཱ ཨརཉྙེ སམཎདྷམྨཾ ཀརོནྟོ མེཏྟཱཛྷཱནཾ ནིབྦཏྟེཏྭཱ ཏཾ པཱདཀཾ ཀཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

སོ དྷམྨཾ དེསེནྟོ ཡསྨཱ སཏྠཱརཱ དེསིཏནིཡཱམེན ཨནོདིསྶཀཾ ཀཏྭཱ དེསེཏི, ཏསྨཱ ཨརཎཝིཧཱརཱིནཾ ཨགྒོ ནཱམ ཛཱཏོ. ཡསྨཱ ཙ པིཎྜཱཡ ཙརནྟོ གྷརེ གྷརེ མེཏྟཱཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫིཏྭཱ ཝུཊྛཱཡ བྷིཀྑཾ པཊིགྒཎྷཱཏི ‘‘ཨེཝཾ དཱཡཀཱནཾ མཧཔྥལཾ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི, ཏསྨཱ དཀྑིཎེཡྻཱནཾ ཨགྒོ ནཱམ ཛཱཏོ. ཏེན ནཾ བྷགཝཱ ‘‘ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, མམ སཱཝཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨརཎཝིཧཱརཱིནཾ དཀྑིཎེཡྻཱནཉྩ ཡདིདཾ སུབྷཱུཏཱི’’ཏི (ཨ. ནི. ༡.༡༩༨, ༢༠༡) དྭཡངྒསམནྣཱགཏེ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེསི. ཨེཝམཡཾ མཧཱཐེརོ ཨཏྟནཱ པཱུརིཏཔཱརམཱིནཾ ཕལསྶ མཏྠཀཾ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ལོཀེ ཨབྷིཉྙཱཏོ ཨབྷིལཀྑིཏོ ཧུཏྭཱ བཧུཛནཧིཏཱཡ ཛནཔདཙཱརིཀཾ ཙརནྟོ ཨནུཔུབྦེན རཱཛགཧཾ ཨགམཱསི.

རཱཛཱ བིམྦིསཱརོ ཐེརསྶ ཨཱགམནཾ སུཏྭཱ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ‘‘ཨིདྷེཝ, བྷནྟེ, ཝསཐ, ཝསནཊྛཱནཾ ཝོ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ པཀྐནྟོ ཝིསྶརི. ཐེརོ སེནཱསནཾ ཨལབྷནྟོ ཨབྦྷོཀཱསེ ཝཱིཏིནཱམེསི. ཐེརསྶཱནུབྷཱཝེན དེཝོ ན ཝསྶཏི. མནུསྶཱ ཨཝུཊྛིཏཱཡ ཨུཔདྡུཏཱ རཉྙོ ནིཝེསནདྭཱརེ ཨུཀྐུཊྛིཾ ཨཀཾསུ. རཱཛཱ ‘‘ཀེན ནུ ཁོ ཀཱརཎེན དེཝོ ན ཝསྶཏཱི’’ཏི ཝཱིམཾསནྟོ ‘‘ཐེརསྶ ཨབྦྷོཀཱསཝཱསེན མཉྙེ ན ཝསྶཏཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཏསྶ པཎྞཀུཊིཾ ཀཱརཱཔེཏྭཱ ‘‘ཨིམིསྶཾ, བྷནྟེ, པཎྞཀུཊིཡཾ ཝསཐཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཝནྡིཏྭཱ པཀྐཱམི. ཐེརོ ཀུཊིཾ པཝིསིཏྭཱ ཏིཎསནྠཱརཀེ པལླངྐེན ནིསཱིདི. ཏདཱ དེཝོ ཐོཀཾ ¶ ཐོཀཾ ཕུསཱཡཏི, ན སམྨཱདྷཱརཾ ཨནུཔཝེཙྪཏི. ཨཐ ཐེརོ ལོཀསྶ ཨཝུཊྛིཀབྷཡཾ ཝིདྷམིཏུཀཱམོ ¶ ཨཏྟནོ ཨཛ྄ཛྷཏྟིཀབཱཧིརཝཏྠུཀསྶ ¶ པརིསྶཡསྶ ཨབྷཱཝཾ པཝེདེནྟོ ‘‘ཚནྣཱ མེ ཀུཊིཀཱ’’ཏི (ཐེརགཱ. ༡) གཱཐམཱཧ. ཏསྶཏྠོ ཐེརགཱཐཱཡཾ ཝུཏྟོཡེཝ.

ཀསྨཱ པནེཏེ མཧཱཐེརཱ ཨཏྟནོ གུཎེ པཀཱསེནྟཱིཏི? ཨིམིནཱ དཱིགྷེན ཨདྡྷུནཱ ཨནདྷིགཏཔུབྦཾ པརམགམྦྷཱིརཾ ཨཏིཝིཡ སནྟཾ པཎཱིཏཾ ཨཏྟནཱ ཨདྷིགཏལོཀུཏྟརདྷམྨཾ པཙྩཝེཀྑིཏྭཱ པཱིཏིཝེགསམུསྶཱཧིཏཨུདཱནདཱིཔནཏྠཾ སཱསནསྶ ནིཡྻཱནིཀབྷཱཝཝིབྷཱཝནཏྠཉྩ པརམཔྤིཙྪཱ ཨརིཡཱ ཨཏྟནོ གུཎེ པཀཱསེནྟི. ཡཐཱ ཏཾ ལོཀནཱཐོ བོདྷནེཡྻཱནཾ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཝསེན ‘‘དསབལསམནྣཱགཏོ, བྷིཀྑཝེ, ཏཐཱགཏོ ཙཏུཝེསཱརཛྫཝིསཱརདོ’’ཏིཨཱདིནཱ (ཨ. ནི. ༡༠.༢༡; མ. ནི. ༡. ༡༤༨ ཨཏྠཏོ སམཱནཾ) ཨཏྟནོ གུཎེ པཀཱསེཏི. ཨེཝམཡཾ ཐེརསྶ ཨཉྙཱབྱཱཀརཎགཱཐཱཔི ཨཧོསཱིཏི.

༡. ཨེཝཾ སོ པཏྟཨརཧཏྟཕལོ པཏྟཨེཏདགྒཊྛཱནོ ཙ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཧིམཝནྟསྶཱཏི ཧིམཱལཡཔབྦཏསྶ ཨཝིདཱུརེ ཨཱསནྣེ སམཱིཔེ པབྦཏཔཱདེ མནུསྶཱནཾ གམནཱགམནསམྤནྣེ སཉྩརཎཊྛཱནེཏི ཨཏྠོ. ནིསབྷོ ནཱམ པབྦཏོཏི པབྦཏཱནཾ ཛེཊྛཏྟཱ ནཱམེན ནིསབྷོ ནཱམ སེལམཡཔབྦཏོ ཨཧོསཱིཏི སམྦནྡྷོ. ཨསྶམོ སུཀཏོ མཡ྄ཧནྟི ཏཏྠ པབྦཏེ མཡ྄ཧཾ ཝསནཏྠཱཡ ཨསྶམོ ཨརཉྙཱཝཱསོ སུཊྛུ ཀཏོ. ཀུཊིརཏྟིཊྛཱནདིཝཱཊྛཱནཝཏིཔརིཀྑེཔཱདིཝསེན སུནྡརཱཀཱརེན ཀཏོཏི ཨཏྠོ. པཎྞསཱལཱ སུམཱཔིཏཱཏི པཎྞེཧི ཚཱདིཏཱ སཱལཱ མཡ྄ཧཾ ནིཝཱསནཏྠཱཡ སུཊྛུ མཱཔིཏཱ ནིཊྛཱཔིཏཱཏི ཨཏྠོ.

༢. ཀོསིཡོ ནཱམ ནཱམེནཱཏི མཱཏཱཔིཏཱུཧི ཀཏནཱམདྷེཡྻེན ཀོསིཡོ ནཱམ. ཨུགྒཏཱཔནོ པཱཀཊཏཔོ གྷོརཏཔོ. ཨེཀཱཀིཡོ ཨཉྙེསཾ ཨབྷཱཝཱ ཨཧཾ ཨེཝ ཨེཀོ. ཨདུཏིཡོ དུཏིཡཏཱཔསརཧིཏོ ཛཊིལོ ཛཊཱདྷཱརཱི ཏཱཔསོ ཏདཱ ཏསྨིཾ ཀཱལེ ནིསབྷེ པབྦཏེ ཝསཱམི ཝིཧརཱམཱིཏི སམྦནྡྷོ.

༣. ཕལཾ མཱུལཉྩ པཎྞཉྩ, ན བྷུཉྫཱམི ཨཧཾ ཏདཱཏི ཏདཱ ཏསྨིཾ ནིསབྷཔབྦཏེ ཝསནཀཱལེ ཏིཎྜུཀཱདིཕལཾ མུལཱ༹ལཱདིམཱུལཾ, ཀཱརཔཎྞཱདིཔཎྞཉྩ རུཀྑཏོ ¶ ཨོཙིནིཏྭཱ ན བྷུཉྫཱམཱིཏི ཨཏྠོ. ཨེཝཾ སཏི ཀཐཾ ཛཱིཝཏཱིཏི ཏཾ དསྶེནྟོ པཝཏྟཾཝ སུཔཱཏཱཧནྟི ¶ ཨཱཧ. ཏཏྠ པཝཏྟཾ སཡམེཝ ཛཱཏཾ སུཔཱཏཾ ཨཏྟནོ དྷམྨཏཱཡ པཏིཏཾ པཎྞཱདིཀཾ ནིསྶཱཡ ཨཱཧཱརཾ ཀཏྭཱ ཨཧཾ ཏཱཝདེ ཏསྨིཾ ཀཱལེ ཛཱིཝཱམི ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེམཱིཏི སམྦནྡྷོ. ‘‘པཝཏྟཔཎྜུཔཎྞཱནཱི’’ཏི ¶ ཝཱ པཱཋོ, ཏསྶ སཡམེཝ པཏིཏཱནི པཎྜུཔཎྞཱནི རུཀྑཔཏྟཱནི ཨུཔནིསྶཱཡ ཛཱིཝཱམཱིཏི ཨཏྠོ.

༤. ནཱཧཾ ཀོཔེམི ཨཱཛཱིཝནྟི ཨཧཾ ཛཱིཝིཏཾ ཙཛམཱནོཔི པརིཙྩཱགཾ ཀུརུམཱནོཔི ཏཎྷཱཝསེན ཕལམཱུལཱདིཨཱཧཱརཔརིཡེསནཱཡ སམྨཱ ཨཱཛཱིཝཾ ན ཀོཔེམི ན ནཱསེམཱིཏི སམྦནྡྷོ. ཨཱརཱདྷེམི སཀཾ ཙིཏྟནྟི སཀཾ ཙིཏྟཾ ཨཏྟནོ མནཾ ཨཔྤིཙྪཏཱཡ སནྟུཊྛིཡཱ ཙ ཨཱརཱདྷེམི པསཱདེམི. ཝིཝཛྫེམི ཨནེསནནྟི ཝེཛྫཀམྨདཱུཏཀམྨཱདིཝསེན ཨནེསནཾ ཨཡུཏྟཔརིཡེསནཾ ཝིཝཛྫེམི དཱུརཾ ཀརོམི.

༥. རཱགཱུཔསཾཧིཏཾ ཙིཏྟནྟི ཡདཱ ཡསྨིཾ ཀཱལེ མམ རཱགེན སམྤཡུཏྟཾ ཙིཏྟཾ ཨུཔྤཛྫཏི, ཏདཱ སཡམེཝ ཨཏྟནཱཡེཝ པཙྩཝེཀྑཱམི ཉཱཎེན པཊིཝེཀྑིཏྭཱ ཝིནོདེམི. ཨེཀགྒོ ཏཾ དམེམཧནྟི ཨཧཾ ཨེཀསྨིཾ ཀམྨཊྛཱནཱརམྨཎེ ཨགྒོ སམཱཧིཏོ ཏཾ རཱགཙིཏྟཾ དམེམི དམནཾ ཀརོམི.

༦. རཛྫསེ རཛྫནཱིཡེ ཙཱཏི རཛྫནཱིཡེ ཨལླཱིཡིཏབྦེ རཱུཔཱརམྨཎཱདིཝཏྠུསྨིཾ རཛྫསེ ཨལླཱིནོ ཨསི བྷཝསི. དུསྶནཱིཡེ ཙ དུསྶསེཏི དཱུསིཏབྦེ དོསཀརཎཝཏྠུསྨིཾ དཱུསཀོ ཨསི. མུཡ྄ཧསེ མོཧནཱིཡེ ཙཱཏི མོཧིཏབྦེ མོཧཀརཎཝཏྠུསྨིཾ མོཡ྄ཧསི མཱུལ༹ྷོ ཨསི བྷཝསི. ཏསྨཱ ཏུཝཾ ཝནཱ ཝནཏོ ཨརཉྙཝཱསཏོ ནིཀྑམསྶུ ཨཔགཙྪཱཧཱིཏི ཨེཝཾ ཨཏྟཱནཾ དམེམཱིཏི སམྦནྡྷོ.

༢༤. ཏིམྦརཱུསཀཝཎྞཱབྷོཏི སུཝཎྞཏིམྦརཱུསཀཝཎྞཱབྷོ, ཛམྦོནདསུཝཎྞཝཎྞོཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

སུབྷཱུཏིཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢. ཨུཔཝཱནཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམུཏྟརོ ¶ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨུཔཝཱནཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤཱཡསྨཱ པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ དལིདྡཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ བྷགཝཏི པརིནིབྦུཏེ ཏསྶ དྷཱཏུཾ གཧེཏྭཱ མནུསྶདེཝནཱགགརུལ༹ཀུམྦྷཎྜཡཀྑགནྡྷབྦེཧི སཏྟརཏནམཡེ སཏྟཡོཛནིཀེ ཐཱུཔེ ཀཏེ ཏཏྠ སུདྷོཏཾ ཨཏྟནོ ཨུཏྟརསཱཊཀཾ ཝེལ༹གྒེ ལགྒེཏྭཱ ཨཱབནྡྷིཏྭཱ དྷཛཾ ཀཏྭཱ པཱུཛཾ ཨཀཱསི. ཏཾ གཧེཏྭཱ ཨབྷིསམྨཏཀོ ¶ ¶ ནཱམ ཡཀྑསེནཱཔཏི དེཝེཧི ཙེཏིཡཔཱུཛཱརཀྑཎཏྠཾ ཋཔིཏོ ཨདིསྶམཱནཀཱཡོ ཏཾ ཨཱཀཱསེ དྷཱརེནྟོ ཙེཏིཡཾ ཏིཀྑཏྟུཾ པདཀྑིཎཾ ཨཀཱསི. སོ ཏཾ དིསྭཱ བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ པསནྣམཱནསོ ཧུཏྭཱ ཏེན པུཉྙཀམྨེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཨུཔཝཱནོཏི ལདྡྷནཱམོ ཝཡཔྤཏྟོ ཛེཏཝནཔཊིགྒཧཎེ བུདྡྷཱནུབྷཱཝཾ དིསྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཔསྶནཱཡ ཀམྨཾ ཀརོནྟོ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཚལ༹བྷིཉྙོ ཨཧོསི. ཡདཱ བྷགཝཏོ ཨཕཱསུ ཨཧོསི, ཏདཱ ཐེརོ ཨུཎྷོདཀཾ ཏཐཱརཱུཔཾ པཱནཀཉྩ བྷེསཛྫཾ བྷགཝཏོ ཨུཔནཱམེསི. ཏེནསྶ སཏྠུནོ རོགོ ཝཱུཔསམི. ཏསྶ བྷགཝཱ ཨནུམོདནཾ ཨཀཱསི.

༥༢. ཨེཝཾ སོ པཏྟཨརཧཏྟཕལོ ཨདྷིགཏཨེཏདགྒཊྛཱནོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཝསེན པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ སབྦེསཾ ལོཀིཡལོཀུཏྟརདྷམྨཱནཾ པཱརགཱུ པརིཡོསཱནཾ ནིབྦཱནཾ གཏོ པཏྟོ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོ ཛིཏཔཉྩམཱརོ བྷགཝཱ ཨགྒིཀྑནྡྷོ ཨིཝ ཚབྦཎྞཱ བུདྡྷརཾསིཡོ ཛལིཏྭཱ སབྦལོཀཾ དྷམྨཔཛྫོཏེན ཨོབྷཱསེཏྭཱ སམྦུདྡྷོ སུཊྛུ བུདྡྷོ ཨཝིཛྫཱནིདྡཱུཔགཏཱཡ པཛཱཡ སཝཱསནཱཡ ཀིལེསནིདྡཱཡ པཊིབུདྡྷོ ཝིཀསིཏནེཏྟཔངྐཛོ པརིནིབྦུཏོ ཁནྡྷཔརིནིབྦཱནེན ནིབྦུཏོ ཨདསྶནཾ གཏོཏི སམྦནྡྷོ.

༥༧. ཛངྒྷཱཏི ཙེཏིཡཀརཎཀཱལེ ཨུཔཙིནིཏབྦཱནཾ ཨིཊྛཀཱནཾ ཋཔནཏྠཱཡ, ནིབནྡྷིཡམཱནསོཔཱནཔནྟི.

༨༨. སུདྷོཏཾ ¶ རཛཀེནཱཧནྟི ཝཏྠདྷོཝཀེན པུརིསེན སུཊྛུ དྷོཝིཏཾ སུཝིསུདྡྷཀཏཾ, ཨུཏྟརེཡྻཔཊཾ མམ ཨུཏྟརསཱཊཀཾ ཨཧཾ ཝེལ༹གྒེ ལགྒིཏྭཱ དྷཛཾ ཀཏྭཱ ཨུཀྑིཔིཾ, ཨམྦརེ ཨཱཀཱསེ ཨུསྶཱཔེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཨུཔཝཱནཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣. ཏིསརཎགམནིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ནགརེ བནྡྷུམཏིཡཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཏིསརཎགམནིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ བནྡྷུམཏཱིནགརེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཨནྡྷམཱཏཱཔིཏརོ ཨུཔཊྛཱསི. སོ ཨེཀདིཝསཾ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨཧཾ མཱཏཱཔིཏརོ ཨུཔཊྛཧནྟོ པབྦཛིཏུཾ ན ལབྷཱམི, ཡཾནཱུནཱཧཾ ཏཱིཎི སརཎཱནི ¶ གཎྷིསྶཱམི ¶ , ཨེཝཾ དུགྒཏིཏོ མོཙེསྶཱམཱི’’ཏི ནིསབྷཾ ནཱམ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཨགྒསཱཝཀཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཱིཎི སརཎཱནི གཎྷི. སོ ཏཱནི ཝསྶསཏསཧསྶཱནི རཀྑིཏྭཱ ཏེནེཝ ཀམྨེན ཏཱཝཏིཾསབྷཝནེ ནིབྦཏྟོ, ཏཏོ པརཾ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིནགརེ མཧཱསཱལཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སཏྟཝསྶིཀོཝ དཱརཀེཧི པརིཝུཏོ ཨེཀཾ སངྒྷཱརཱམཾ ཨགམཱསི. ཏཏྠ ཨེཀོ ཁཱིཎཱསཝཏྠེརོ ཏསྶ དྷམྨཾ དེསེཏྭཱ སརཎཱནི ཨདཱསི. སོ ཏཱནི གཧེཏྭཱ པུབྦེ ཨཏྟནོ རཀྑིཏཱནི སརཎཱནི སརིཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི. ཏཾ ཨརཧཏྟཔྤཏྟཾ བྷགཝཱ ཨུཔསམྤཱདེསི.

༡༠༦. སོ ཨརཧཏྟཔྤཏྟོ ཨུཔསམྤནྣོ ཧུཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཝསེན པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ནགརེ བནྡྷུམཏིཡཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ མཱཏུ ཨུཔཊྛཱཀོ ཨཧུནྟི ཨཧཾ མཱཏཱཔིཏཱུནཾ ཨུཔཊྛཱཀོ བྷརཀོ བནྡྷུམཏཱིནགརེ ཨཧོསིནྟི སམྦནྡྷོ.

༡༠༨. ཏམནྡྷཀཱརཔིཧིཏཱཏི ¶ མོཧནྡྷཀཱརེན པིཧིཏཱ ཚཱདིཏཱ. ཏིཝིདྷགྒཱིཧི ཌཡ྄ཧརེཏི རཱགགྒིདོསགྒིམོཧགྒིསངྑཱཏེཧི ཏཱིཧི ཨགྒཱིཧི ཌཡ྄ཧརེ ཌཡ྄ཧནྟི སབྦེ སཏྟཱཏི སམྦནྡྷོ.

༡༡༤. ཨཊྛ ཧེཏཱུ ལབྷཱམཧནྟི ཨཊྛ ཀཱརཎཱནི སུཁསྶ པཙྩཡབྷཱུཏཱནི ཀཱརཎཱནི ལབྷཱམི ཨཧནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཏིསརཎགམནིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤. པཉྩསཱིལསམཱདཱནིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ནགརེ ཙནྡཝཏིཡཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ པཉྩསཱིལསམཱདཱནིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཨནོམདསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ པུརིམབྷཝེ ཀཏཱཀུསལཀམྨཱནུརཱུཔེན དལིདྡོ ཧུཏྭཱ ཨཔྤནྣཔཱནབྷོཛནོ པརེསཾ བྷཏིཾ ཀཏྭཱ ཛཱིཝནྟོ སཾསཱརེ ཨཱདཱིནཝཾ ཉཏྭཱ པབྦཛིཏུཀཱམོཔི པབྦཛྫཾ ཨལབྷམཱནོ ཨནོམདསྶིསྶ བྷགཝཏོ སཱཝཀསྶ ནིསབྷཏྠེརསྶ སནྟིཀེ པཉྩ སིཀྑཱཔདཱནི སམཱདིཡི. དཱིགྷཱཡུཀཀཱལེ ཨུཔྤནྣཏྟཱ ཝསྶསཏསཧསྶཱནི སཱིལཾ པརིཔཱལེསི. ཏེན ཀམྨེན སོ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཝེསཱལིཡཾ མཧཱབྷོགཀུལེ ནིབྦཏྟོ. མཱཏཱཔིཏརོ སཱིལཾ སམཱདིཡནྟེ དིསྭཱ ཨཏྟནོ སཱིལཾ སརིཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ པབྦཛི.

༡༣༤. སོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ ཨུདཱནཝསེན པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ¶ ནགརེ ཙནྡཝཏིཡཱཏིཨཱདིམཱཧ. བྷཏཀོ ¶ ཨཱསཧཾ ཏདཱཏི ཏདཱ མམ པུཉྙཀརཎཀཱལེ ཨཧཾ བྷཏཀོ བྷཏིཡཱ ཀམྨཀཱརཀོ ཨཱསིཾ ཨཧོསིཾ. པརཀམྨཱཡནེ ཡུཏྟོཏི བྷཏིཡཱ པརེསཾ ཀམྨཀརཎེ ཨཱཡུཏྟོ ཡོཛིཏོ ཨོཀཱསཱབྷཱཝེན སཾསཱརཏོ མུཙྩནཏྠཱཡ ཨཧཾ པབྦཛྫཾ ན ལབྷཱམི.

༡༣༥. མཧནྡྷཀཱརཔིཧིཏཱཏི མཧནྟེཧི ཀིལེསནྡྷཀཱརེཧི པིཧིཏཱ སཾཝུཏཱ ཐཀིཏཱ. ཏིཝིདྷགྒཱིཧི ཌཡ྄ཧརེཏི ནརཀགྒིཔེཏགྒིསཾསཱརགྒིསངྑཱཏེཧི ཏཱིཧི ¶ ཨགྒཱིཧི ཌཡ྄ཧནྟི. ཨཧཾ པན ཀེན ཨུཔཱཡེན ཀེན ཀཱརཎེན ཝིསཾཡུཏྟོ བྷཝེཡྻནྟི ཨཏྠོ.

༡༣༦. དེཡྻདྷམྨོ ཨནྣཔཱནཱདིདཱཏབྦཡུཏྟཀཾ ཝཏྠུ མཡ྄ཧཾ ནཏྠི, ཏསྶཱབྷཱཝེན ཨཧཾ ཝརཱཀོ དུཀྑིཏོ བྷཏཀོ བྷཏིཡཱ ཛཱིཝནཀོ ཡཾནཱུནཱཧཾ པཉྩསཱིལཾ རཀྑེཡྻཾ པརིཔཱུརཡནྟི པཉྩསཱིལཾ སམཱདིཡིཏྭཱ པརིཔཱུརེནྟོ ཡཾནཱུན རཀྑེཡྻཾ སཱདྷུཀཾ བྷདྡཀཾ སུནྡརཾ ཀཏྭཱ པརིཔཱལེཡྻནྟི ཨཏྠོ.

༡༤༨. སྭཱཧཾ ཡསམནུབྷཝིནྟི སོ ཨཧཾ དེཝམནུསྶེསུ མཧནྟཾ ཡསཾ ཨནུབྷཝིཾ ཏེསཾ སཱིལཱནཾ ཝཱཧསཱ ཨཱནུབྷཱཝེནཱཏི ཨཏྠོ. ཀཔྤཀོཊིམྤི ཏེསཾ སཱིལཱནཾ ཕལཾ ཀིཏྟེནྟོ ཨེཀཀོཊྛཱསམེཝ ཀིཏྟཡེ པཱཀཊཾ ཀརེཡྻནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

པཉྩསཱིལསམཱདཱནིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༥. ཨནྣསཾསཱཝཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སུཝཎྞཝཎྞཾ སམྦུདྡྷནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨནྣསཾསཱཝཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ པིཎྜཱཡ ཙརནྟཾ དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎབྱཱམཔྤབྷཱམཎྜལོཔསོབྷིཏཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ བྷགཝནྟཾ ནིམནྟེཏྭཱ གེཧཾ ནེཏྭཱ ཝརཨནྣཔཱནེན སནྟཔྤེཏྭཱ སམྤཝཱརེཏྭཱ བྷོཛེསི. སོ ཏེནེཝ ཙིཏྟཔྤསཱདེན ཏཏོ ཙུཏོ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཏཏོ ཙཝིཏྭཱ མནུསྶལོཀེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ མནུསྶསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཏཏོ ཨཔརཱཔརཾ དེཝམནུསྶསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ སཱསནེ པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི. སོ པུབྦེ ཀཏཔུཉྙནཱམཝསེན ཨནྣསཾསཱཝཀཏྠེརོཏི པཱཀཊནཱམོ ཨཧོསི.

༡༥༥-༦. སོ ¶ ¶ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ ‘‘ཨེཝཾ མཡཱ ཨིམིནཱ པུཉྙསམྦྷཱརཱནུབྷཱཝེན པཏྟཾ ཨརཧཏྟ’’ནྟི ཨཏྟནོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ ཨུདཱནཝསེན པཀཱསེནྟོ སུཝཎྞཝཎྞནྟིཨཱདིམཱཧ ¶ . ཏཏྠ སུཝཎྞསྶ ཝཎྞོ ཝིཡ ཝཎྞོ ཡསྶ བྷགཝཏོ སོཡཾ སུཝཎྞཝཎྞོ, ཏཾ སུཝཎྞཝཎྞཾ སམྦུདྡྷཾ སིདྡྷཏྠནྟི ཨཏྠོ. གཙྪནྟཾ ཨནྟརཱཔཎེཏི ཝེསྶཱནཾ ཨཱཔཎཔནྟཱིནཾ ཨནྟརཝཱིཐིཡཾ གཙྪམཱནཾ. ཀཉྩནགྒྷིཡསཾཀཱསནྟི སུཝཎྞཏོརཎསདིསཾ བཱཏྟིཾསཝརལཀྑཎཾ དྭཏྟིཾསཝརལཀྑཎེཧི སམྤནྣཾ ལོཀཔཛྫོཏཾ སཀལལོཀདཱིཔབྷཱུཏཾ ཨཔྤམེཡྻཾ པམཱཎཝིརཧིཏཾ ཨནོཔམཾ ཨུཔམཱཝིརཧིཏཾ ཛུཏིནྡྷརཾ པབྷཱདྷཱརཾ ནཱིལཔཱིཏཱདིཚབྦཎྞབུདྡྷརཾསིཡོ དྷཱརཀཾ སིདྡྷཏྠཾ དིསྭཱ པརམཾ ཨུཏྟམཾ པཱིཏིཾ ཨལཏྠཾ ཨལབྷིནྟི སམྦནྡྷོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཨནྣསཾསཱཝཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༦. དྷཱུཔདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ དྷཱུཔདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ སིདྡྷཏྠེ བྷགཝཏི ཙིཏྟཾ པསཱདེཏྭཱ ཏསྶ བྷགཝཏོ གནྡྷཀུཊིཡཾ ཙནྡནཱགརུཀཱལཱ༹ནུསཱརིཨཱདིནཱ ཀཏེཧི ཨནེཀེཧི དྷཱུཔེཧི དྷཱུཔཔཱུཛཾ ཨཀཱསི. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝེསུ ཙ མནུསྶེསུ ཙ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝནྟོ ནིབྦཏྟནིབྦཏྟབྷཝེ པཱུཛནཱིཡོ ཧུཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ པུཉྙསམྦྷཱརཱནུབྷཱཝེན སཱསནེ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཀཏདྷཱུཔཔཱུཛཱཔུཉྙཏྟཱ ནཱམེན དྷཱུཔདཱཡཀཏྠེརོཏི སབྦཏྠ པཱཀཊོ. སོ པཏྟཨརཧཏྟཕལོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ དསྶེནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིམཱཧ. སིདྡྷོ པརིཔུཎྞོ སབྦཉྙུཏཉྙཱཎཱདིགུཎསངྑཱཏོ ཨཏྠོ པཡོཛནཾ ཡསྶ བྷགཝཏོ སོཡཾ སིདྡྷཏྠོ, ཏསྶ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ བྷགྱཱདིགུཎཝནྟསྶ ལོཀཛེཊྛསྶ སཀལལོཀུཏྟམསྶ ཏཱདིནོ ཨིཊྛཱནིཊྛེསུ ¶ ཏཱདིསསྶ ཨཙལསབྷཱཝསྶཱཏི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

དྷཱུཔདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༧. པུལིནཔཱུཛཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཝིཔསྶིསྶ ¶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ པུལིནཔཱུཛཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ སཱསནེ པསནྣཙིཏྟོ ཙེཏིཡངྒཎབོདྷིཡངྒཎེསུ ¶ པུརཱཎཝཱལུཀཾ ཨཔནེཏྭཱ ནཝཾ མུཏྟཱདལསདིསཔཎྜརཔུལིནཾ ཨོཀིརིཏྭཱ མཱལ༹ཀཾ ཨལངྐརི. ཏེན ཀམྨེན སོ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟོ ཏཏྠ དིབྦེཧི རཏནེཧི ཝིཛྫོཏམཱནེ ཨནེཀཡོཛནེ ཀནཀཝིམཱནེ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ མནུསྶལོཀེ སཏྟརཏནསམྤནྣོ ཙཀྐཝཏྟཱི རཱཛཱ ཧུཏྭཱ མནུསྶསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨཔརཱཔརཾ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ སཱསནེ པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི. སོ ཨཏྟནོ ཀཏཔུཉྙནཱམསདིསེན ནཱམེན པུལིནཔཱུཛཀཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༡༦༥. སོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ དསྶེནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཝིཝིདྷཾ པསྶཏཱིཏི ཝིཔསྶཱི, ཝིཝིཙྩ པསྶཏཱིཏི ཝཱ ཝིཔསྶཱི, ཝིཝིདྷེ ཨཏྟཏྠཔརཏྠཱདིབྷེདེ ཨཏྠེ པསྶཏཱིཏི ཝཱ ཝིཔསྶཱི, ཝིཝིདྷེ ཝོཧཱརཔརམཏྠཱདིབྷེདེ པསྶཏཱིཏི ཝཱ ཝིཔསྶཱི, ཏསྶ ཝིཔསྶིསྶ བོདྷིཡཱ པཱདཔུཏྟམེ ཨུཏྟམེ བོདྷིརུཀྑམཎྜལམཱལ༹ཀེ པུརཱཎཔུལིནཾ ཝཱལུཀཾ ཚཌྜེཏྭཱ སུདྡྷཾ པཎྜརཾ པུལིནཾ ཨཱཀིརིཾ སནྠརིཾ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

པུལིནཔཱུཛཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༨. ཨུཏྟིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཙནྡབྷཱགཱནདཱིཏཱིརེཏིཨཱདིཀཾ ¶ ཨཱཡསྨཏོ ཨུཏྟིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཙནྡབྷཱགཱནདིཡཾ སུསུམཱརོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟོ ནདཱིཏཱིརཾ ཨུཔགཏཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣཙིཏྟོ པཱརཾ ནེཏུཀཱམོ ཏཱིརསམཱིཔེཡེཝ ནིཔཛྫི. བྷགཝཱ ཏསྶ ཨནུཀམྤཱཡ པིཊྛིཡཾ པཱདེ ཋཔེསི. སོ ཏུཊྛོ ཨུདགྒོ པཱིཏིཝེགེན མཧུསྶཱཧོ ཧུཏྭཱ སོཏཾ ཚིནྡནྟོ སཱིགྷེན ཛཝེན བྷགཝནྟཾ པརཏཱིརཾ ནེསི. བྷགཝཱ ཏསྶ ཙིཏྟཔྤསཱདཾ ཉཏྭཱ ‘‘ཨཡཾ ཨིཏོ ཙུཏོ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟིསྶཏི ¶ , ཏཏོ པཊྛཱཡ སུགཏཱིསུཡེཝ སཾསརནྟོ ཨིཏོ ཙཏུནྣཝུཏིཀཔྤེ ཨམཏཾ པཱཔུཎིསྶཏཱི’’ཏི བྱཱཀརིཏྭཱ པཀྐཱམི.

སོ ཏཐཱ སུགཏཱིསུཡེཝ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ ཨཉྙཏརསྶ བྲཱཧྨཎསྶ པུཏྟོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི, ཨུཏྟིཡོཏིསྶ ནཱམཾ ཨཀཾསུ. སོ ཝཡཔྤཏྟོ ‘‘ཨམཏཾ པརིཡེསིསྶཱམཱི’’ཏི པརིབྦཱཛཀོ ཧུཏྭཱ ཨེཀདིཝསཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཝནྡིཏྭཱ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ ཧུཏྭཱ སཱསནེ པབྦཛིཏྭཱ སཱིལདིཊྛཱིནཾ ཨཝིསོདྷིཏཏྟཱ ཝིསེསཾ ནིབྦཏྟེཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ ཨཉྙཾ བྷིཀྑུཾ ཝིསེསཾ ནིབྦཏྟེཏྭཱ ཨཉྙཾ བྱཱཀརོནྟཾ དིསྭཱ སཏྠཱརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ སངྑེཔེན ཨོཝཱདཾ ཡཱཙི. སཏྠཱཔི ཏསྶ ¶ , ‘‘ཏསྨཱཏིཧ ཏྭཾ, ཨུཏྟིཡ, ཨཱདིམེཝ ཝིསོདྷེཧཱི’’ཏིཨཱདིནཱ (སཾ. ནི. ༥.༣༨༢) སངྑེཔེནེཝ ཨོཝཱདཾ ཨདཱསི. སོ སཏྠུ ཨོཝཱདེ ཋཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཨཱརབྷི. ཏསྶ ཨཱརདྡྷཝིཔསྶཀསྶ ཨཱབཱདྷོ ཨུཔྤཛྫི. ཨུཔྤནྣེ ཨཱབཱདྷེ ཛཱཏསཾཝེགོ ཝཱིརིཡཱརམྦྷཝཏྠུཾ ཉཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༡༦༩. ཨེཝཾ སོ ཀཏསམྦྷཱརཱནུརཱུཔེན པཏྟཨརཧཏྟཕལོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཙནྡབྷཱགཱནདཱིཏཱིརེཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཙནྡབྷཱགཱནདཱིཏཱིརེཏི པརིསུདྡྷཔཎྜརཔུལིནཏལེཧི ཙ པབྷཱསམྤནྣཔསནྣམདྷུརོདཀཔརིཔུཎྞཏཱཡ ཙ ཙནྡཔྤབྷཱཀིརཎསསྶིརཱིཀཱབྷཱ ནདམཱནཱ སདྡཾ ཀུརུམཱནཱ གཙྪཏཱིཏི ཙནྡབྷཱགཱནདཱི, ཏསྶཱ ཙནྡབྷཱགཱནདིཡཱ ཏཱིརེ སུསུམཱརོ ཨཧོསིནྟི སམྦནྡྷོ. ཏཏྠ ¶ སུསུམཱརོཏི ཁུདྡཀམཙྪགུམྦེ ཁཎྜཱཁཎྜིཀཾ ཀརོནྟོ མཱརེཏཱིཏི སུསུམཱརོ, ཙཎྜམཙྪོ ཀུམྦྷཱིལོཏི ཨཏྠོ. སབྷོཛནཔསུཏོཧནྟི ཨཧཾ སབྷོཛནེ སཀགོཙརེ པསུཏོ བྱཱཝཊོ. ནདཱིཏིཏྠཾ ཨགཙྪཧནྟི བྷགཝཏོ ཨཱགམནཀཱལེ ཨཧཾ ནདཱིཏིཏྠཾ ཨགཙྪིཾ པཏྟོམྷི.

༡༧༠. སིདྡྷཏྠོ ཏམྷི སམཡེཏི ཏསྨིཾ མམ ཏིཏྠགམནཀཱལེ སིདྡྷཏྠོ བྷགཝཱ ཨགྒཔུགྒལོ སབྦསཏྟེསུ ཛེཊྛོ སེཊྛོ སཡམྦྷཱུ སཡམེཝ བྷཱུཏོ ཛཱཏོ བུདྡྷབྷཱུཏོ སོ བྷགཝཱ ནདིཾ ཏརིཏུཀཱམོ ནདཱིཏཱིརཾ ཨུཔཱགམི.

༡༧༢. པེཏྟིཀཾ ཝིསཡཾ མཡ྄ཧནྟི མཡ྄ཧཾ པིཏུཔིཏཱམཧཱདཱིཧི པརམྤརཱནཱིཏཾ, ཡདིདཾ སམྤཏྟསམྤཏྟམཧཱནུབྷཱཝཱནཾ ཏརཎནྟི ཨཏྠོ.

༡༧༣. མམ ¶ ཨུགྒཛྫནཾ སུཏྭཱཏི མཡ྄ཧཾ ཨུགྒཛྫནཾ ཨཱརཱདྷནཾ སུཏྭཱ མཧཱམུནི བྷགཝཱ ཨབྷིརུཧཱིཏི སམྦནྡྷོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཨུཏྟིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༩. ཨེཀཉྫལིཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སུཝཎྞཝཎྞནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨེཀཉྫལིཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ རཏནཏྟཡེ པསནྣོ པིཎྜཱཡ ཙརནྟཾ ཝིཔསྶིཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཨཉྫལིཾ པགྒཧེཏྭཱ ཨཊྛཱསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ སབྦཏྠ པཱུཛནཱིཡོ ཧུཏྭཱ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ¶ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ སཱསནེ པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ཨརཧཏྟེ པཏིཊྛཱསི. པུབྦེ ཀཏཔུཉྙཝསེན ཨེཀཉྫལིཀཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༡༨༠. སོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ ཏཾ ཧཏྠཏལེ ཨཱམལཀཾ ཝིཡ དིསྭཱ ཨུདཱནཝསེན པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སུཝཎྞཝཎྞནྟིཨཱདིམཱཧ. ཝིཔསྶིཾ སཏྠཝཱཧགྒནྟི ཝཱཎིཛེ ཀནྟཱརཱ ཝཧཏི ཏཱརེཏཱིཏི སཏྠཝཱཧོ ¶ . ཝཱལ༹ཀནྟཱརཱ ཙོལ༹ཀནྟཱརཱ དུབྦྷིཀྑཀནྟཱརཱ ནིརུདཀཀནྟཱརཱ ཡཀྑཀནྟཱརཱ ཨཔྤབྷཀྑཀནྟཱརཱ ཙ ཏཱརེཏི ཨུཏྟཱརེཏི པཏཱརེཏི ནིཏྟཱརེཏི ཁེམནྟབྷཱུམིཾ པཱཔེཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཀོ སོ? ཝཱཎིཛཛེཊྛཀོ. སཏྠཝཱཧསདིསཏྟཱ ཨཡམྤི བྷགཝཱ སཏྠཝཱཧོ. ཏཐཱ ཧི སོ ཏིཝིདྷཾ བོདྷིཾ པཏྠཡནྟེ ཀཏཔུཉྙསམྦྷཱརེ སཏྟེ ཛཱཏིཀནྟཱརཱ ཛརཱཀནྟཱརཱ བྱཱདྷིཀནྟཱརཱ མརཎཀནྟཱརཱ སོཀཔརིདེཝདུཀྑདོམནསྶུཔཱཡཱསཀནྟཱརཱ ཙ སབྦསྨཱ སཾསཱརཀནྟཱརཱ ཙ ཏཱརེཏི ཨུཏྟཱརེཏི པཏཱརེཏི ནིཏྟཱརེཏི ནིབྦཱནཐལཾ པཱཔེཏཱིཏི ཨཏྠོ. སཏྠཝཱཧོ ཙ སོ ཨགྒོ སེཊྛོ པདྷཱནོ ཙཱཏི སཏྠཝཱཧགྒོ, ཏཾ སཏྠཝཱཧགྒཾ ཝིཔསྶིཾ སམྦུདྡྷནྟི སམྦནྡྷོ. ནརཝརཾ ཝིནཱཡཀནྟི ནརཱནཾ ཨནྟརེ ཨསིཐིལཔརཀྐམོཏི ནརཝཱིརོ, ཏཾ. ཝིསེསེན ཀཏཔུཉྙསམྦྷཱརེ སཏྟེ ནེཏི ནིབྦཱནཔུརཾ པཱཔེཏཱིཏི ཝིནཱཡཀོ, ཏཾ.

༡༨༡. ཨདནྟདམནཾ ཏཱདིནྟི རཱགདོསམོཧཱདིཀིལེསསམྤཡུཏྟཏྟཱ ཀཱཡཝཙཱིམནོདྭཱརེཧི ཨདནྟེ སཏྟེ དམེཏཱིཏི ཨདནྟདམནོ, ཏཾ. ཨིཊྛཱནིཊྛེསུ ཨཀམྤིཡཏཱདིགུཎཡུཏྟོཏི ཏཱདཱི, ཏཾ. མཧཱཝཱདིཾ མཧཱམཏིནྟི སཀསམཡཔརསམཡཝཱདཱིནཾ ཨནྟརེ ཨཏྟནཱ སམདྷིཀཔུགྒལཝིརཧིཏཏྟཱ མཧཱཝཱདཱི ¶ , མཧཏཱི པཐཝིསམཱནཱ མེརུསམཱནཱ ཙ མཏི ཡསྶ སོ མཧཱམཏི, ཏཾ མཧཱཝཱདིཾ མཧཱམཏིཾ སམྦུདྡྷནྟི ཨིམིནཱ ཏུལྱཱདྷིཀརཎཾ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཨེཀཉྫལིཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༠. ཁོམདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ནགརེ བནྡྷུམཏིཡཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཁོམདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝཡཔྤཏྟོ སཱསནེ ཨབྷིཔྤསནྣོ རཏནཏྟཡམཱམཀོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ སནྟིཀེ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པསནྣམཱནསོ ཁོམདུསྶེན པཱུཛཾ ཨཀཱསི. སོ ཏདེཝ མཱུལཾ ཀཏྭཱ ཡཱཝཛཱིཝཾ པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ ཏཏོ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟོ. ཚསུ ¶ དེཝེསུ ཨཔརཱཔརཾ དིབྦསུཁཾ ¶ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཏཏོ ཙཝིཏྭཱ མནུསྶལོཀེ ཙཀྐཝཏྟིཨཱདིཨནེཀཝིདྷམནུསྶསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ པརིཔཱཀགཏེ པུཉྙསམྦྷཱརེ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝཡཔྤཏྟོ སཏྠུ སནྟིཀེ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི. ཀཏཔུཉྙནཱམེན ཁོམདཱཡཀཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༡༨༤. སོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ དསྶེནྟོ ནགརེ བནྡྷུམཏིཡཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ བནྡྷུ ཝུཙྩཏི ཉཱཏཀོ, ཏེ བནྡྷཱུ ཡསྨིཾ ནགརེ ཨཉྙམཉྙཾ སངྒྷཊིཏཱ ཝསནྟི, ཏཾ ནགརཾ ‘‘བནྡྷུམཏཱི’’ཏི ཝུཙྩཏི. རོཔེམི བཱིཛསམྤདནྟི དཱནསཱིལཱདིཔུཉྙབཱིཛསམྤཏྟིཾ རོཔེམི པཊྛཔེམཱིཏི ཨཏྠོ.

ཁོམདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

ཏཏིཡསྶ སུབྷཱུཏིཝགྒསྶ ཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

ཙཏུབྷཱཎཝཱརཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༤. ཀུཎྜདྷཱནཝགྒོ

༡. ཀུཎྜདྷཱནཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སཏྟཱཧཾ ¶ པཊིསལླཱིནནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཀུཎྜདྷཱནཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཧཾསཝཏཱིནགརེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུཏྟནཡེན བྷགཝནྟཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ དྷམྨཾ སུཎནྟོ སཏྠཱརཾ ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ པཋམཾ སལཱཀཾ གཎྷནྟཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེནྟཾ དིསྭཱ ཏཾ ཋཱནནྟརཾ པཏྠེཏྭཱ ཏདནུརཱུཔཾ པུཉྙཾ ཀརོནྟོ ཝིཙརི. སོ ཨེཀདིཝསཾ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ནིརོདྷསམཱཔཏྟིཏོ ཝུཊྛཱཡ ནིསིནྣསྶ མནོསིལཱཙུཎྞཔིཉྫརཾ མཧནྟཾ ཀདལིཕལཀཎྞིཀཾ ཨུཔནེསི, ཏཾ བྷགཝཱ པཊིགྒཧེཏྭཱ པརིབྷུཉྫི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན ཨེཀཱདསཀྑཏྟུཾ དེཝེསུ དེཝརཛྫཾ ཀཱརེསི. ཙཏུཝཱིསཏིཝཱརེ ཙ རཱཛཱ ཨཧོསི ཙཀྐཝཏྟཱི.

སོ ¶ ཨེཝཾ ཨཔརཱཔརཾ པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཀསྶཔབུདྡྷཀཱལེ བྷུམྨདེཝཏཱ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. དཱིགྷཱཡུཀབུདྡྷཱནཉྩ ནཱམ ན ཨནྭདྡྷམཱསིཀོ ཨུཔོསཐོ ཧོཏི. ཏཐཱ ཧི ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཚབྦསྶནྟརེ ཚབྦསྶནྟརེ ཨུཔོསཐོ ཨཧོསི, ཀསྶཔདསབལོ པན ཚཊྛེ ཚཊྛེ མཱསེ པཱཏིམོཀྑཾ ཨོསཱརེསི, ཏསྶ པཱཏིམོཀྑསྶ ཨོསཱརཎཀཱལེ དིསཱཝཱསིཀཱ དྭེ སཧཱཡཀཱ བྷིཀྑཱུ ‘‘ཨུཔོསཐཾ ཀརིསྶཱམཱ’’ཏི གཙྪནྟི. ཨཡཾ བྷུམྨདེཝཏཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ ¶ བྷིཀྑཱུནཾ མེཏྟི ཨཏིཝིཡ དལ༹ྷཱ, ཀིཾ ནུ ཁོ བྷེདཀེ སཏི བྷིཛྫེཡྻ, ན བྷིཛྫེཡྻཱ’’ཏི. ཏེསཾ ཨོཀཱསཾ ཨོལོཀཡམཱནཱ ཏེསཾ ཨཝིདཱུརེ གཙྪཏི.

ཨཐེཀོ ཐེརོ ཨེཀསྶ ཧཏྠེ པཏྟཙཱིཝརཾ དཏྭཱ སརཱིརཝལ༹ཉྫནཏྠཾ ཨུདཀཕཱསུཀཊྛཱནཾ གནྟྭཱ དྷོཏཧཏྠཔཱདོ ཧུཏྭཱ གུམྦསམཱིཔཏོ ནིཀྑམཏི. བྷུམྨདེཝཏཱ ཏསྶ ཐེརསྶ པཙྪཏོ པཙྪཏོ ཨུཏྟམརཱུཔཱ ཨིཏྠཱི ཧུཏྭཱ ཀེསེ ཝིདྷུནིཏྭཱ སཾཝིདྷཱཡ བནྡྷནྟཱི ཝིཡ པིཊྛིཡཾ པཾསུཾ པུཉྪམཱནཱ ཝིཡ སཱཊཀཾ སཾཝིདྷཱཡ ནིཝཱསཡམཱནཱ ཝིཡ ཙ ཧུཏྭཱ ཐེརསྶ པདཱནུཔདིཀཱ ཧུཏྭཱ གུམྦཏོ ནིཀྑནྟཱ ¶ . ཨེཀམནྟེ ཋིཏོ སཧཱཡཀཏྠེརོ ཏཾ ཀཱརཎཾ དིསྭཱཝ དོམནསྶཛཱཏོ ‘‘ནཊྛོ དཱནི མེ ཨིམིནཱ བྷིཀྑུནཱ སདྡྷིཾ དཱིགྷརཏྟཱནུགཏོ སིནེཧོ, སཙཱཧཾ ཨེཝཾཝིདྷབྷཱཝཾ ཛཱནེཡྻཾ, ཨེཏྟཀཾ ཀཱལཾ ཨིམིནཱ སདྡྷིཾ ཝིསྶཱསཾ ན ཀརེཡྻ’’ནྟི ཙིནྟེཏྭཱ ཨཱགཙྪནྟཾཡེཝ ནཾ ‘‘གཎྷཱཧཱཝུསོ, ཏུཡ྄ཧཾ པཏྟཙཱིཝརཾ, ཏཱདིསེན པཱཔེན སདྡྷིཾ ཨེཀམགྒེན ན གཙྪཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཏཾ ཀཐཾ སུཏྭཱ ཏསྶ ལཛྫིབྷིཀྑུནོ ཧདཡཾ ཏིཁིཎསཏྟིཾ གཧེཏྭཱ ཝིདྡྷཾ ཝིཡ ཨཧོསི. ཏཏོ ནཾ ཨཱཧ – ‘‘ཨཱཝུསོ, ཀིནྣཱམེཏཾ ཝདསི, ཨཧཾ ཨེཏྟཀཾ ཀཱལཾ དུཀྐཊམཏྟམྤི ཨཱཔཏྟིཾ ན ཛཱནཱམི, ཏྭཾ པན མཾ ཨཛྫ ‘པཱཔོ’ཏི ཝདསི, ཀིཾ ཏེ དིཊྛནྟི, ཀིཾ ཨཉྙེན དིཊྛེན, ཀིཾ ཏྭཾ ཨེཝཾཝིདྷེན ཨལངྐཏཔཊིཡཏྟེན མཱཏུགཱམེན སདྡྷིཾ ཨེཀཊྛཱནེ ཧུཏྭཱ ནིཀྑནྟོ’’ཏི? ‘‘ནཏྠེཏཾ, ཨཱཝུསོ, མཡ྄ཧཾ, ནཱཧཾ ཨེཝརཱུཔཾ མཱཏུགཱམཾ པསྶཱམཱི’’ཏི ཏསྶ ཡཱཝཏཏིཡཾ ཀཐེནྟསྶཱཔི ཨིཏརོ ཐེརོ ཀཐཾ ཨསདྡཧིཏྭཱ ཨཏྟནཱ དིཊྛཀཱརཎཾཡེཝ བྷཱུཏཏྟཾ ཀཏྭཱ གཎྷནྟོ ཏེན སདྡྷིཾ ཨེཀམགྒེན ཨགནྟྭཱ ཨཉྙེན མགྒེན སཏྠུ སནྟིཀཾ གཏོ. ཨིཏརོཔི བྷིཀྑུ ཨཉྙེན མགྒེན སཏྠུ སནྟིཀཾཡེཝ གཏོ.

ཏཏོ ¶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ཨུཔོསཐཱགཱརཾ པཝིསནཝེལཱཡ སོ བྷིཀྑུ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨུཔོསཐགྒེ དིསྭཱ སཉྫཱནིཏྭཱ ‘‘ཨིམསྨིཾ ཨུཔོསཐགྒེ ཨེཝརཱུཔོ ནཱམ པཱཔབྷིཀྑུ ཨཏྠི, ནཱཧཾ ཏེན སདྡྷིཾ ཨུཔོསཐཾ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི ནིཀྑམིཏྭཱ བཧི ཨཊྛཱསི. ཨཐ བྷུམྨདེཝཏཱ ‘‘བྷཱརིཡཾ མཡཱ ཀམྨཾ ཀཏ’’ནྟི མཧལླཀཨུཔཱསཀཝཎྞེན ཏསྶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ – ‘‘ཀསྨཱ, བྷནྟེ, ཨཡྻོ ཨིམསྨིཾ ཋཱནེ ཋིཏོ’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཨུཔཱསཀ, ཨིམཾ ཨུཔོསཐགྒཾ ཨེཀོ པཱཔབྷིཀྑུ པཝིཊྛོ, ‘ཨཧཾ ཏེན སདྡྷིཾ ཨུཔོསཐཾ ན ཀརོམཱི’ཏི བཧི ཋིཏོམྷཱི’’ཏི. ‘‘བྷནྟེ, མཱ ཨེཝཾ གཎྷཐ, པརིསུདྡྷསཱིལོ ཨེས བྷིཀྑུ, ཏུམྷེཧི དིཊྛམཱཏུགཱམོ ནཱམ ཨཧཾ. མཡཱ ཏུམྷཱཀཾ ཝཱིམཾསནཏྠཱཡ ¶ ‘དལ༹ྷཱ ནུ ཁོ ཨིམེསཾ ཐེརཱནཾ མེཏྟི, ནོ དལ༹ྷཱ’ཏི བྷིཛྫནཱབྷིཛྫནབྷཱཝཾ ཨོལོཀེནྟེན ཏཾ ཀམྨཾ ཀཏ’’ནྟི. ‘‘ཀོ པན ཏྭཾ, སཔྤུརིསཱ’’ཏི? ‘‘ཨཧཾ ཨེཀཱ བྷུམྨདེཝཏཱ, བྷནྟེ’’ཏི. དེཝཔུཏྟོ ཀཐེནྟོཡེཝ དིབྦཱནུབྷཱཝེན ཋཏྭཱ ཐེརསྶ པཱདམཱུལེ པཏིཏྭཱ ‘‘མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, ཁམཐ, ཐེརསྶ ཨེསོ དོསོ ནཏྠི, ཨུཔོསཐཾ ཀརོཐཱ’’ཏི ཐེརཾ ཡཱཙིཏྭཱ ཨུཔོསཐགྒཾ པཝེསེསི. སོ ཐེརོ ཨུཔོསཐཾ ཏཱཝ ཨེཀཊྛཱནེ ཨཀཱསི. མིཏྟསནྠཝཝསེན པན པུན ཏེན སདྡྷིཾ ན ཨེཀཊྛཱནེ ཝསི. ཨིམསྶ ཐེརསྶ དོསཾ ན ཀཐེསི. ཨཔརབྷཱགེ ཙུདིཏཀཏྠེརོ པན ཝིཔསྶནཱཡ ཀམྨཾ ཀརོནྟོ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

བྷུམྨདེཝཏཱ ཏསྶ ཀམྨསྶ ནིསྶནྡེན ཨེཀཾ བུདྡྷནྟརཾ ཨཔཱཡཏོ ན མུཙྩིཏྠ. སཙེ པན ཀཱལེན ཀཱལཾ མནུསྶཏྟཾ ཨཱགཙྪཏི, ཨཉྙེན ཡེན ཀེནཙི ཀཏོ དོསོ ཏསྶེཝ ཨུཔརི པཏཏི. སོ ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཏོ ཨུཔྤནྣཀཱལེ སཱཝཏྠིཡཾ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟི, དྷཱནམཱཎཝོཏིསྶ ནཱམཾ ¶ ཨཀཾསུ. སོ ཝཡཔྤཏྟོ ཏཡོ ཝེདེ ཨུགྒཎྷིཏྭཱ མཧལླཀཀཱལེ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ སཱསནེ པབྦཛི. ཏསྶ ཨུཔསམྤནྣདིཝསཏོ པཊྛཱཡ ཨེཀཱ ཨལངྐཏཔཊིཡཏྟཱ ཨིཏྠཱི ཏསྨིཾ གཱམཾ པཝིསནྟེ སདྡྷིཾཡེཝ པཝིསཏི, ནིཀྑམནྟེ ནིཀྑམཏི, ཝིཧཱརཾ པཝིསནྟེཔི སདྡྷིཾ པཝིསཏི, ཏིཊྛནྟེཔི ཏིཊྛཏཱིཏི ཨེཝཾ ནིཙྩཱནུབནྡྷཱ པཉྙཱཡཏི. ཐེརོ ཏཾ ན པསྶཏི. ཏསྶ པན པུརིམཀམྨསྶ ནིསྶནྡེན སཱ ཨཉྙེསཾ ཨུཔཊྛཱསི.

གཱམེ ¶ ཡཱགུབྷིཀྑཾ དདམཱནཱ ཨིཏྠིཡོ, ‘‘བྷནྟེ, ཨཡཾ ཨེཀོ ཡཱགུཨུལུ༹ངྐོ ཏུམྷཱཀཾ, ཨེཀོ ཨིམིསྶཱ ཨམྷཱཀཾ སཧཱཡིཀཱཡཱ’’ཏི པརིཧཱསཾ ཀརོནྟི. ཐེརསྶ མཧཏཱི ཝིཧེསཱ ཧོཏི. ཝིཧཱརགཏམྤི ནཾ སཱམཎེརཱ ཙེཝ དཧརབྷིཀྑཱུ ཙ པརིཝཱརེཏྭཱ ‘‘དྷཱནོ ཀོཎྜོ ཛཱཏོ’’ཏི པརིཧཱསཾ ཀརོནྟི. ཨཐསྶ ཏེནེཝ ཀཱརཎེན ཀུཎྜདྷཱནོ ཐེརོཏི ནཱམཾ ཛཱཏཾ. སོ ཨུཊྛཱཡ སམུཊྛཱཡ ཏེཧི ཀརིཡམཱནཾ ཀེལི༹ཾ སཧིཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ ཨུམྨཱདཾ གཧེཏྭཱ ‘‘ཏུམྷེ ཀོཎྜཱ, ཏུམྷཱཀཾ ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡོ ཀོཎྜོ, ཨཱཙརིཡོ ཀོཎྜོ’’ཏི ཝདཏི. ཨཐ ནཾ སཏྠུ ཨཱརོཙེསུཾ – ‘‘ཀུཎྜདྷཱནོ, བྷནྟེ, དཧརསཱམཎེརེཧི སདྡྷིཾ ཨེཝཾ ཕརུསཝཱཙཾ ཝདཏཱི’’ཏི. སཏྠཱ ཏཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ‘‘སཙྩཾ ཀིར ཏྭཾ, དྷཱན, དཧརསཱམཎེརེཧི སདྡྷིཾ ཕརུསཝཱཙཾ ཝདསཱི’’ཏི པུཙྪི. ཏེན ‘‘སཙྩཾ བྷགཝཱ’’ཏི ཝུཏྟེ – ‘‘ཀསྨཱ ཨེཝཾ ཝདསཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘བྷནྟེ, ནིབདྡྷཾ ཝིཧེསཾ སཧིཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ ཨེཝཾ ཀཐེམཱི’’ཏི ¶ . ‘‘ཏྭཾ པུབྦེ ཀཏཀམྨཾ ཡཱཝཛྫདིཝསཱ ཛཱིརཱཔེཏུཾ ན སཀྐོསི, པུན ཨེཝཾ ཕརུསཝཱཙཾ མཱ ཝད བྷིཀྑཱུ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཱཧ –

‘‘མཱཝོཙ ཕརུསཾ ཀཉྩི, ཝུཏྟཱ པཊིཝདེཡྻུ ཏཾ;

དུཀྑཱ ཧི སཱརམྦྷཀཐཱ, པཊིདཎྜཱ ཕུསེཡྻུ ཏཾ.

‘‘སཙེ ནེརེསི ཨཏྟཱནཾ, ཀཾསོ ཨུཔཧཏོ ཡཐཱ;

ཨེས པཏྟོསི ནིབྦཱནཾ, སཱརམྦྷོ ཏེ ན ཝིཛྫཏཱི’’ཏི. (དྷ. པ. ༡༣༣-༡༣༤) –

ཨིམཉྩ པན ཏསྶ ཐེརསྶ མཱཏུགཱམེན སདྡྷིཾ ཝིཙརཎབྷཱཝཾ ཀོསལརཉྙོཔི ཀཐཡིཾསུ. རཱཛཱ ‘‘གཙྪཐ, བྷཎེ, ནཾ ཝཱིམཾསཐཱ’’ཏི པེསེཏྭཱ སཡམྤི མནྡེནེཝ པརིཝཱརེན སདྡྷིཾ ཐེརསྶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཨེཀམནྟེ ཨོལོཀེནྟོ ཨཊྛཱསི. ཏསྨིཾ ཁཎེ ཐེརོ སཱུཙིཀམྨཾ ཀརོནྟོ ནིསིནྣོ ཧོཏི. སཱཔི ཨིཏྠཱི ཨཝིདཱུརེ ཋཱནེ ཋིཏཱ ཝིཡ པཉྙཱཡཏི.

རཱཛཱ ¶ ཏཾ དིསྭཱ ‘‘ཨཏྠི ཏཾ ཀཱརཎ’’ནྟི ཏསྶཱ ཋིཏཊྛཱནཾ ཨགམཱསི. སཱ ཏསྨིཾ ཨཱགཙྪནྟེ ཐེརསྶ ཝསནཔཎྞསཱལཾ པཝིཊྛཱ ཝིཡ ཨཧོསི. རཱཛཱཔི ཏཱཡ སདྡྷིཾ ཨེཝ པཎྞསཱལཱཡཾ པཝིསིཏྭཱ སབྦཏྠ ཨོལོཀེནྟོ ཨདིསྭཱ ‘‘ནཱཡཾ མཱཏུགཱམོ, ཐེརསྶ ཨེཀོ ཀམྨཝིཔཱཀོ’’ཏི སཉྙཾ ཀཏྭཱ པཋམཾ ཐེརསྶ སམཱིཔེན གཙྪནྟོཔི ཐེརཾ ཨཝནྡིཏྭཱ ཏསྶ ཀཱརཎསྶ ཨབྷཱུཏབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ པཎྞསཱལཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ ཐེརཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨེཀམནྟེ ¶ ནིསིནྣོ ‘‘ཀཙྩི, བྷནྟེ, པིཎྜཀེན ན ཀིལམཐཱ’’ཏི པུཙྪི. ཐེརོ ‘‘ཝཊྚཏི, མཧཱརཱཛཱ’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཛཱནཱམཧཾ, བྷནྟེ, ཨཡྻསྶ ཀཐཾ, ཨེཝརཱུཔེནུཔཀྐིལེསེན སདྡྷིཾ ཙརནྟཱནཾ ཏུམྷཱཀཾ ཀེ ནཱམ པསཱིདིསྶནྟི, ཨིཏོ པཊྛཱཡ ཝོ ཀཏྠཙི གམནཀིཙྩཾ ནཏྠི. ཨཧཾ ཙཏཱུཧི པཙྩཡེཧི ཨུཔཊྛཧིསྶཱམི, ཏུམྷེ ཡོནིསོམནསིཀཱརེ མཱ པམཛྫིཏྠཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ནིབདྡྷབྷིཀྑཾ པཊྛཔེསི. ཐེརོ རཱཛཱནཾ ཨུཔཏྠམྦྷཀཾ ལབྷིཏྭཱ བྷོཛནསཔྤཱཡེན ཨེཀགྒཙིཏྟོ ཧུཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི. ཏཏོ པཊྛཱཡ སཱ ཨིཏྠཱི ཨནྟརདྷཱཡི.

ཏདཱ མཧཱསུབྷདྡཱ ཨུགྒནགརེ མིཙྪཱདིཊྛིཀུལེ ཝསམཱནཱ ‘‘སཏྠཱ མཾ ཨནུཀམྤཏཱུ’’ཏི ཨུཔོསཐངྒཾ ཨདྷིཊྛཱཡ ནིརཱམགནྡྷཱ ཧུཏྭཱ ཨུཔརིཔཱསཱདཏལེ ཋིཏཱ ‘‘ཨིམཱནི པུཔྥཱནི ཨནྟརེ ཨཊྛཏྭཱ དསབལསྶ མཏྠཀེ ཝིཏཱནཾ ཧུཏྭཱ ཏིཊྛནྟུ, དསབལོ ཨིམཱཡ སཉྙཱཡ སྭེ པཉྩཧི བྷིཀྑུསཏེཧི སདྡྷིཾ མཡ྄ཧཾ བྷིཀྑཾ གཎྷཏཱུ’’ཏི སཙྩཀིརིཡཾ ཀཏྭཱ ཨཊྛ སུམནཔུཔྥམུཊྛིཡོ ཝིསྶཛྫེསི. པུཔྥཱནི གནྟྭཱ དྷམྨདེསནཱཝེལཱཡ སཏྠུ མཏྠཀེ ཝིཏཱནཾ ཧུཏྭཱ ཨཊྛཾསུ. སཏྠཱ ཏཾ སུམནཔུཔྥཝིཏཱནཾ དིསྭཱ ཙིཏྟེནེཝ སུབྷདྡཱཡ བྷིཀྑཾ ཨདྷིཝཱསེཏྭཱ པུནདིཝསེ ཨརུཎེ ཨུཊྛིཏེ ¶ ཨཱནནྡཏྠེརཾ ཨཱཧ – ‘‘ཨཱནནྡ, མཡཾ ཨཛྫ དཱུརཾ བྷིཀྑཱཙཱརཾ གམིསྶཱམ, པུཐུཛྫནཱནཾ ཨདཏྭཱ ཨརིཡཱནཾཡེཝ སལཱཀཾ དེཧཱི’’ཏི. ཐེརོ བྷིཀྑཱུནཾ ཨཱརོཙེསི – ‘‘ཨཱཝུསོ, སཏྠཱ ཨཛྫ དཱུརཾ བྷིཀྑཱཙཱརཾ གམིསྶཏི. པུཐུཛྫནཱ མཱ གཎྷནྟུ, ཨརིཡཱཝ སལཱཀཾ གཎྷནྟཱུ’’ཏི. ཀུཎྜདྷཱནཏྠེརོ – ‘‘ཨཱཧརཱཝུསོ, སལཱཀ’’ནྟི པཋམཾཡེཝ ཧཏྠཾ པསཱརེསི. ཨཱནནྡོ ‘‘སཏྠཱ ཏཱདིསཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ སལཱཀཾ ན དཱཔེཏི, ཨརིཡཱནཾཡེཝ དཱཔེཏཱི’’ཏི ཝིཏཀྐཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ གནྟྭཱ སཏྠུ ཨཱརོཙེསི. སཏྠཱ ‘‘ཨཱཧརཱཔེནྟསྶ སལཱཀཾ དེཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཐེརོ ཙིནྟེསི – ‘‘སཙེ ཀུཎྜདྷཱནསྶ སལཱཀཱ དཱཏུཾ ན ཡུཏྟཱ, ཨཐ སཏྠཱ པཊིབཱཧེཡྻ, བྷཝིསྶཏི ཨེཏྠ ཀཱརཎ’’ནྟི ‘‘ཀུཎྜདྷཱནསྶ སལཱཀཾ དསྶཱམཱི’’ཏི གམནཾ ཨབྷིནཱིཧརི. ཀུཎྜདྷཱནོ ཏསྶ པུརཱགམནཱ ཨེཝ ཨབྷིཉྙཱཔཱདཀཾ ཙཏུཏྠཛ྄ཛྷཱནཾ སམཱཔཛྫིཏྭཱ ཨིདྡྷིཡཱ ཨཱཀཱསེ ཋཏྭཱ ‘‘ཨཱཧརཱཝུསོ ཨཱནནྡ, སཏྠཱ མཾ ཛཱནཱཏི, མཱདིསཾ བྷིཀྑུཾ པཋམཾ སལཱཀཾ གཎྷནྟཾ ན སཏྠཱ ཝཱརེཏཱི’’ཏི ཧཏྠཾ པསཱརེཏྭཱ སལཱཀཾ གཎྷི. སཏྠཱ ཏཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ ཐེརཾ ཨིམསྨིཾ སཱསནེ པཋམཾ སལཱཀཾ གཎྷནྟཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེསི. ཡསྨཱ ¶ ཨཡཾ ཐེརོ རཱཛཱནཾ ཨུཔཏྠམྦྷཾ ལབྷིཏྭཱ སཔྤཱཡཱཧཱརཔཊིལཱབྷེན ¶ སམཱཧིཏཙིཏྟོ ཝིཔསྶནཱཡ ཀམྨཾ ཀརོནྟོ ཨུཔནིསྶཡསམྤནྣཏཱཡ ཚལ༹བྷིཉྙོ ཨཧོསི. ཨེཝཾབྷཱུཏསྶཱཔི ཨིམསྶ ཐེརསྶ གུཎེ ཨཛཱནནྟཱ ཡེ པུཐུཛྫནཱ བྷིཀྑཱུ ‘‘ཨཡཾ པཋམཾ སལཱཀཾ གཎྷཏི, ཀིཾ ནུ ཁོ ཨེཏ’’ནྟི ཝིམཏིཾ ཨུཔྤཱདེནྟི. ཏེསཾ ཏཾ ཝིམཏིཝིདྷམནཏྠཾ ཐེརོ ཨཱཀཱསཾ ཨབྦྷུགྒནྟྭཱ ཨིདྡྷིཔཱཊིཧཱརིཡཾ དསྶེཏྭཱ ཨཉྙཱཔདེསེན ཨཉྙཾ བྱཱཀརོནྟོ ‘‘པཉྩ ཚིནྡེ’’ཏི གཱཐཾ ཨབྷཱསི.

༡. ཨེཝཾ སོ པཱུརིཏཔུཉྙསམྦྷཱརཱནུརཱུཔེན ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ པཏྟཨེཏདགྒཊྛཱནོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཝསེན པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སཏྟཱཧཾ པཊིསལླཱིནནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ སཏྠཱཧཾ སཏྟདིཝསཾ ནིརོདྷསམཱཔཏྟིཝིཧཱརེན པཊིསལླཱིནཾ ཝིཝེཀབྷཱུཏནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཀུཎྜདྷཱནཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢. སཱགཏཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སོབྷིཏོ ནཱམ ནཱམེནཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སཱགཏཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ¶ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟོ སབྦསིཔྤེསུ ནིཔྥཏྟིཾ པཏྟོ ནཱམེན སོབྷིཏོ ནཱམ ཧུཏྭཱ ཏིཎྞཾ ཝེདཱནཾ པཱརགཱུ སནིགྷཎྜུཀེཊུབྷཱནཾ སཱཀྑརཔྤབྷེདཱནཾ ཨིཏིཧཱསཔཉྩམཱནཾ པདཀོ ཝེཡྻཱཀརཎོ ལོཀཱཡཏམཧཱཔུརིསལཀྑཎེསུ ཨནཝཡོ. སོ ཨེཀདིཝསཾ པདུམུཏྟརཾ བྷགཝནྟཾ དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎསིརིཡཱ སོབྷམཱནཾ ཨུཡྻཱནདྭཱརེན གཙྪནྟཾ དིསྭཱ ཨཏཱིཝ པསནྣམཱནསོ ཨནེཀེཧི ཨུཔཱཡེཧི ཨནེཀེཧི གུཎཝཎྞེཧི ཐོམནཾ ཨཀཱསི. བྷགཝཱ ཏསྶ ཐོམནཾ སུཏྭཱ ‘‘ཨནཱགཏེ གོཏམསྶ བྷགཝཏོ སཱསནེ སཱགཏོ ནཱམ སཱཝཀོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི བྱཱཀརཎཾ ཨདཱསི. སོ ཏཏོ པཊྛཱཡ པུཉྙཱནི ཀརོནྟོ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟོ. ཀཔྤསཏསཧསྶདེཝམནུསྶེསུ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ. ཏསྶ མཱཏཱཔིཏརོ ¶ སོམནསྶཾ ཝཌྜྷེནྟོ སུཛཱཏོ ཨཱགཏོཏི སཱགཏོཏི ནཱམཾ ཀརིཾསུ. སོ སཱསནེ པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཏྟོ.

༡༧. ཨེཝཾ སོ པུཉྙསམྦྷཱརཱནུརཱུཔེན པཏྟཨརཧཏྟཕལོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ ¶ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སོབྷིཏོ ནཱམ ནཱམེནཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཏདཱ པུཉྙསམྦྷཱརསྶ པརིཔཱུརཎསམཡེ ནཱམེན སོབྷིཏོ ནཱམ བྲཱཧྨཎོ ཨཧོསིནྟི སམྦནྡྷོ.

༢༡. ཝིཔཐཱ ཨུདྡྷརིཏྭཱནཱཏི ཝིརུདྡྷཔཐཱ ཀུམགྒཱ, ཨུཔྤཐཱ ཝཱ ཨུདྡྷརིཏྭཱ ཨཔནེཏྭཱ. པཐཾ ཨཱཙིཀྑསེཏི, བྷནྟེ, སབྦཉྙུ ཏུཝཾ པཐཾ སཔྤུརིསམགྒཾ ནིབྦཱནཱདྷིགམནུཔཱཡཾ ཨཱཙིཀྑསེ ཀཐེསི དེསེསི ཝིབྷཛི ཨུཏྟཱནིཾ ཨཀཱསཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

སཱགཏཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣. མཧཱཀཙྩཱནཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམུཏྟརནཱཐསྶཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཀཙྩཱནཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ གཧཔཏིམཧཱསཱལཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟེཏྭཱ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ ཨེཀདིཝསཾ སཏྠུ སནྟིཀེ དྷམྨཾ སུཎནྟོ སཏྠཱརཾ ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛནྟཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེནྟཾ ¶ དིསྭཱ སཡམྤི ཏཾ ཋཱནནྟརཾ པཏྠེནྟོ དཱནཱདཱིནི པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ སུམེདྷསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཝིཛྫཱདྷརོ ཧུཏྭཱ ཨཱཀཱསེན གཙྪནྟོ སཏྠཱརཾ ཨེཀསྨིཾ ཝནསཎྜེ ནིསིནྣཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཀཎིཀཱརཔུཔྥེཧི པཱུཛཾ ཨཀཱསི.

སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན ཨཔརཱཔརཾ སུགཏཱིསུཡེཝ པརིཝཏྟེཏྭཱ ཀསྶཔདསབལསྶ ཀཱལེ བཱརཱཎསིཡཾ ཀུལགྷརེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ པརིནིབྦུཏེ བྷགཝཏི སུཝཎྞཙེཏིཡཀརཎཊྛཱནཾ དསསཧསྶགྒྷནིཀཱཡ སུཝཎྞིཊྛཀཱཡ པཱུཛཾ ཀཏྭཱ ‘‘བྷགཝཱ མཡ྄ཧཾ ནིབྦཏྟནིབྦཏྟཊྛཱནེ སརཱིརཾ སུཝཎྞཝཎྞཾ ཧོཏཱུ’’ཏི པཏྠརཾ ཨཀཱསི. ཏཏོ ཡཱཝཛཱིཝཾ ཀུསལཾ ཀཏྭཱ ཨེཀཾ བུདྡྷནྟརཾ དེཝམནུསྶེསུ ¶ སཾསརིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨུཛྫེནིཡཾ རཉྙོ ཙཎྜཔཛྫོཏསྶ པུརོཧིཏསྶ གེཧེ ནིབྦཏྟི, ཏསྶ ནཱམགྒཧཎདིཝསེ མཱཏཱཔིཏརོ ‘‘ཨམྷཱཀཾ པུཏྟོ སུཝཎྞཝཎྞོ ཨཏྟནོ ནཱམཾ གཧེཏྭཱ ཨཱགཏོ’’ཏི ཀཉྩནམཱཎཝོཏྭེཝ ནཱམཾ ཀརིཾསུ. སོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ ཏཡོ ཝེདེ ཨུགྒཎྷིཏྭཱ པིཏུ ཨཙྩཡེན པུརོཧིཏཊྛཱནཾ ལབྷི. སོ གོཏྟཝསེན ཀཙྩཱནོཏི པཉྙཱཡིཏྠ.

རཱཛཱ ཙཎྜཔཛྫོཏོ བུདྡྷུཔྤཱདཾ སུཏྭཱ, ‘‘ཨཱཙརིཡ, ཏྭཾ ཏཏྠ གནྟྭཱ སཏྠཱརཾ ཨིདྷཱནེཧཱི’’ཏི ¶ པེསེསི. སོ ཨཏྟཊྛམོ སཏྠུ སནྟིཀཾ ཨུཔགཏོ. ཏསྶ སཏྠཱ དྷམྨཾ དེསེསི. དེསནཱཔརིཡོསཱནེ སོ སཏྟཧི ཛནེཧི སདྡྷིཾ སཧཔཊིསམྦྷིདཱཧི ཨརཧཏྟེ པཏིཊྛཱསི. ཨཐ སཏྠཱ ‘‘ཨེཐ, བྷིཀྑཝོ’’ཏི ཧཏྠཾ པསཱརེསི. ཏེ ཏཱཝདེཝ དྭངྒུལམཏྟཀེསམསྶུཀཱ ཨིདྡྷིམཡཔཏྟཙཱིཝརདྷརཱ ཝསྶསཊྛིཀཏྠེརཱ ཝིཡ ཨཧེསུཾ. ཨེཝཾ ཐེརོ སདཏྠཾ ནིཔྥཱདེཏྭཱ, ‘‘བྷནྟེ, རཱཛཱ པཛྫོཏོ ཏུམྷཱཀཾ པཱདེ ཝནྡིཏུཾ དྷམྨཉྩ སོཏུཾ ཨིཙྪཏཱི’’ཏི སཏྠུ ཨཱརོཙེསི. སཏྠཱ ‘‘ཏྭཾཡེཝ བྷིཀྑུ ཏཏྠ གཙྪ, ཏཡི གཏེཔི རཱཛཱ པསཱིདིསྶཏཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཐེརོ ཨཏྟཊྛམོ ཏཏྠ གནྟྭཱ རཱཛཱནཾ པསཱདེཏྭཱ ཨཝནྟཱིསུ སཱསནཾ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ པུན སཏྠུ སནྟིཀམེཝ གཏོ.

༣༡. ཨེཝཾ སོ པཏྟཨརཧཏྟཕལོ ‘‘ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, མམ སཱཝཀཱནཾ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛནྟཱནཾ ཡདིདཾ མཧཱཀཙྩཱནོ’’ཏི (ཨ. ནི. ༡.༡༨༨, ༡༩༧) ཨེཏདགྒཊྛཱནཾ པཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརནཱཐསྶཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ པདུམཾ ནཱམ ཙེཏིཡནྟི པདུམེཧི ཚཱདིཏཏྟཱ ཝཱ པདུམཱཀཱརེཧི ཀཏཏྟཱ ཝཱ བྷགཝཏོ ཝསནགནྡྷཀུཊིཝིཧཱརོཝ པཱུཛནཱིཡབྷཱཝེན ཙེཏིཡཾ, ཡཐཱ ‘‘གོཏམཀཙེཏིཡཾ, ཨཱལ༹ཝཀཙེཏིཡ’’ནྟི ཝུཏྟེ ཏེསཾ ཡཀྑཱནཾ ནིཝསནཊྛཱནཾ པཱུཛནཱིཡཊྛཱནཏྟཱ ¶ ཙེཏིཡནྟི ཝུཙྩཏི, ཨེཝམིདཾ བྷགཝཏོ ཝསནཊྛཱནཾ ཙེཏིཡནྟི ཝུཙྩཏི, ན དྷཱཏུནིདྷཱཡཀཙེཏིཡནྟི ཝེདིཏབྦཾ. ན ཧི ཨཔརིནིབྦུཏསྶ བྷགཝཏོ སརཱིརདྷཱཏཱུནཾ ཨབྷཱཝཱ དྷཱཏུཙེཏིཡཾ ཨཀརི. སིལཱསནཾ ཀཱརཡིཏྭཱཏི ཏསྶཱ པདུམནཱམིཀཱཡ གནྡྷཀུཊིཡཱ པུཔྥཱདྷཱརཏྠཱཡ ཧེཊྛཱ ཕལིཀམཡཾ སིལཱསནཾ ཀཱརེཏྭཱ. སུཝཎྞེནཱབྷིལེཔཡིནྟི ཏཾ སིལཱསནཾ ཛམྦོནདསུཝཎྞེན ཨབྷིཝིསེསེན ལེཔཡིཾ ཚཱདེསིནྟི ཨཏྠོ.

༣༢. རཏནཱམཡཾ ¶ སཏྟཧི རཏནེཧི ཀཏཾ ཚཏྟཾ པགྒཡ྄ཧ མུདྡྷནི དྷཱརེཏྭཱ ཝཱལ༹བཱིཛནིཉྩ སེཏཔཝརཙཱམརིཉྩ པགྒཡ྄ཧ བུདྡྷསྶ ཨབྷིརོཔཡིཾ. ལོཀབནྡྷུསྶ ཏཱདིནོཏི སཀལལོཀབནྡྷུསདིསསྶ ཏཱདིགུཎསམངྒིསྶ བུདྡྷསྶ དྷཱརེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

མཧཱཀཙྩཱནཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤. ཀཱལུ༹དཱཡིཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམུཏྟརབུདྡྷསྶཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཀཱལུ༹དཱཡིཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ¶ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཧཾསཝཏཱིནགརེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཎནྟོ སཏྠཱརཾ ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ ཀུལཔྤསཱདཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེནྟཾ དིསྭཱ ཏཛྫཾ ཨབྷིནཱིཧཱརཾ ཀཏྭཱ ཏཾ ཋཱནནྟརཾ པཏྠེསི.

སོ ཡཱཝཛཱིཝཾ ཀུསལཾ ཀཏྭཱ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨམྷཱཀཾ བོདྷིསཏྟསྶ མཱཏུཀུཙྪིཡཾ པཊིསནྡྷིགྒཧཎདིཝསེ ཀཔིལཝཏྠུསྨིཾཡེཝ ཨམཙྩགེཧེ པཊིསནྡྷིཾ གཎྷི, བོདྷིསཏྟེན སདྡྷིཾ ཨེཀདིཝསཾཡེཝ ཛཱཏོཏི ཏཾ དིཝསཾཡེཝ ནཾ དུཀཱུལཙུམྦཊཀེ ནིཔཛྫཱཔེཏྭཱ བོདྷིསཏྟསྶ ཨུཔཊྛཱནཏྠཱཡ ནཡིཾསུ. བོདྷིསཏྟེན ཧི སདྡྷིཾ བོདྷིརུཀྑོ, རཱཧུལམཱཏཱ, ཙཏྟཱརོ ནིདྷཱི, ཨཱརོཧནཧཏྠཱི, ཨསྶཀཎྜཀོ, ཨཱནནྡོ, ཚནྣོ, ཀཱལུ༹དཱཡཱིཏི ཨིམེ སཏྟ ཨེཀདིཝསེ ཛཱཏཏྟཱ སཧཛཱཏཱ ནཱམ ཨཧེསུཾ. ཨཐསྶ ནཱམགྒཧཎདིཝསེ སཀལནགརསྶ ཨུདགྒཙིཏྟདིཝསེ ཛཱཏཏྟཱ ཨུདཱཡིཏྭེཝ ནཱམཾ ཨཀཾསུ. ཐོཀཾ ཀཱལ༹དྷཱཏུཀཏྟཱ པན ཀཱལུ༹དཱཡཱིཏི པཉྙཱཡིཏྠ. སོ བོདྷིསཏྟེན སདྡྷིཾ ཀུམཱརཀཱིལ༹ཾ ཀཱིལ༹ནྟོ ཝུདྡྷིཾ ཨགམཱསི.

ཨཔརབྷཱགེ ལོཀནཱཐེ མཧཱབྷིནིཀྑམནཾ ནིཀྑམིཏྭཱ ཨནུཀྐམེན སབྦཉྙུཏཾ པཏྭཱ པཝཏྟིཏཝརདྷམྨཙཀྐེ རཱཛགཧཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝེལུ༹ཝནེ ཝིཧརནྟེ སུདྡྷོདནམཧཱརཱཛཱ ཏཾ པཝཏྟིཾ སུཏྭཱ ¶ པུརིསསཧསྶཔརིཝཱརཾ ཨེཀཾ ¶ ཨམཙྩཾ ‘‘པུཏྟཾ མེ ཨིདྷཱནེཧཱི’’ཏི པེསེསི. སོ དྷམྨདེསནཱཝེལཱཡཾ སཏྠུ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ པརིསཔརིཡནྟེ ཋིཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ སཔརིཝཱརོ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི. ཨཐ ནེ སཏྠཱ ‘‘ཨེཐ, བྷིཀྑཝོ’’ཏི ཧཏྠཾ པསཱརེསི. སབྦེ ཏངྑཎཉྙེཝ ཨིདྡྷིམཡཔཏྟཙཱིཝརདྷརཱ ཝསྶསཊྛིཀཏྠེརཱ ཝིཡ ཨཧེསུཾ. ཨརཧཏྟཔྤཏྟིཏོ པཊྛཱཡ པན ཨརིཡཱ མཛ྄ཛྷཏྟཱཝ ཧོནྟི. ཏསྨཱ རཉྙཱ པཧིཏསཱསནཾ དསབལསྶ ན ཀཐེསི. རཱཛཱ ‘‘ནེཝ གཏོ ཨཱགཙྪཏི, ན སཱསནཾ སུཡྻཏཱི’’ཏི ཨཔརཾ ཨམཙྩཾ པུརིསསཧསྶེཧི པེསེསི. ཏསྨིམྤི ཏཐཱ པཊིཔནྣེ ཨཔརམྤི པེསེསཱིཏི ཨེཝཾ ནཝཧི པུརིསསཧསྶེཧི སདྡྷིཾ ནཝ ཨམཙྩེ པེསེསི. སབྦེ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཏུཎྷཱི ཨཧེསུཾ.

ཨཐ རཱཛཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨེཏྟཀཱ ཛནཱ མཡི སིནེཧཱབྷཱཝེན དསབལསྶ ཨིདྷཱགམནཏྠཱཡ ན ཀིཉྩི ཀཐཡིཾསུ, ཨཡཾ ཁོ ཨུདཱཡི དསབལེན སམཝཡོ, སཧཔཾསུཀཱིལི༹ཀོ, མཡི ཙ སིནེཧོ ཨཏྠི, ཨིམཾ པེསེསྶཱམཱི’’ཏི ཏཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ, ‘‘ཏཱཏ, ཏྭཾ པུརིསསཧསྶཔརིཝཱརོ རཱཛགཧཾ གནྟྭཱ དསབལཾ ཨིདྷཱནེཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ པེསེསི. སོ པན གཙྪནྟོ ‘‘སཙཱཧཾ, དེཝ, པབྦཛིཏུཾ ལབྷིསྶཱམི, ཨེཝཱཧཾ བྷགཝནྟཾ ཨིདྷཱནེསྶཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཡཾ ཀིཉྩི ཀཏྭཱ མམ པུཏྟཾ དསྶེཧཱི’’ཏི ཝུཏྟོ རཱཛགཧཾ གནྟྭཱ སཏྠུ དྷམྨདེསནཝེལཱཡཾ པརིསཔརིཡནྟེ ཋིཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ སཔརིཝཱརོ ¶ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཨེཧིབྷིཀྑུབྷཱཝེ པཏིཊྛཱསི. ཨརཧཏྟཾ པན པཏྭཱ ‘‘ན ཏཱཝཱཡཾ དསབལསྶ ཀུལནགརཾ གནྟུཾ ཀཱལོ, ཝསནྟེ པན ཨུཔགཏེ པུཔྥིཏེ ཝནསཎྜེ ཧརིཏཏིཎསཉྪནྣཱཡ བྷཱུམིཡཱ གམནཀཱལོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི ཀཱལཾ པཊིམཱནེནྟོ ཝསནྟེ སམྤཏྟེ སཏྠུ ཀུལནགརཾ གནྟུཾ གམནམགྒཝཎྞཾ སཾཝཎྞེནྟོ –

‘‘ཨངྒཱརིནོ དཱནི དུམཱ བྷདནྟེ, ཕལེསིནོ ཚདནཾ ཝིཔྤཧཱཡ;

ཏེ ཨཙྩིམནྟོཝ པབྷཱསཡནྟི, སམཡོ མཧཱཝཱིར བྷཱགཱི རཐཱནཾ.

‘‘དུམཱནི ཕུལླཱནི མནོརམཱནི, སམནྟཏོ སབྦདིསཱ པཝནྟི;

པཏྟཾ པཧཱཡ ཕལམཱསསཱནཱ, ཀཱལོ ཨིཏོ པཀྐམནཱཡ ཝཱིར.

‘‘ནེཝཱཏིསཱིཏཾ ¶ ¶ ན པནཱཏིཨུཎྷཾ, སུཁཱ ཨུཏུ ཨདྡྷནིཡཱ བྷདནྟེ;

པསྶནྟུ ཏཾ སཱཀིཡཱ ཀོལི༹ཡཱ ཙ, པཙྪཱམུཁཾ རོཧིནིཡཾ ཏརནྟཾ.

‘‘ཨཱསཱཡ ཀསཏེ ཁེཏྟཾ, བཱིཛཾ ཨཱསཱཡ ཝཔྤཏི;

ཨཱསཱཡ ཝཱཎིཛཱ ཡནྟི, སམུདྡཾ དྷནཧཱརཀཱ;

ཡཱཡ ཨཱསཱཡ ཏིཊྛཱམི, སཱ མེ ཨཱསཱ སམིཛ྄ཛྷཏུ. (ཐེརགཱ. ༥༢༧-༥༣༠);

‘‘ནཱཏིསཱིཏཾ ནཱཏིཨུཎྷཾ, ནཱཏིདུབྦྷིཀྑཚཱཏཀཾ;

སདྡལཱ ཧརིཏཱ བྷཱུམི, ཨེས ཀཱལོ མཧཱམུནི. (ཨ. ནི. ཨཊྛ. ༡.༡.༢༢༥);

‘‘པུནཔྤུནཉྩེཝ ཝཔནྟི བཱིཛཾ, པུནཔྤུནཾ ཝསྶཏི དེཝརཱཛཱ;

པུནཔྤུནཾ ཁེཏྟཾ ཀསནྟི ཀསྶཀཱ, པུནཔྤུནཾ དྷཉྙམུཔེཏི རཊྛཾ.

‘‘པུནཔྤུནཾ ཡཱཙནཀཱ ཙརནྟི, པུནཔྤུནཾ དཱནཔྤཏཱི དདནྟི;

པུནཔྤུནཾ དཱནཔྤཏཱི དདིཏྭཱ, པུནཔྤུནཾ སགྒམུཔེནྟི ཋཱནཾ.

‘‘ཝཱིརོ ¶ ཧཝེ སཏྟཡུགཾ པུནེཏི, ཡསྨིཾ ཀུལེ ཛཱཡཏི བྷཱུརིཔཉྙོ;

མཉྙཱམཧཾ སཀྐཏི དེཝདེཝོ, ཏཡཱ ཧི ཛཱཏོ མུནི སཙྩནཱམོ.

‘‘སུདྡྷོདནོ ནཱམ པིཏཱ མཧེསིནོ, བུདྡྷསྶ མཱཏཱ པན མཱཡནཱམཱ;

ཡཱ བོདྷིསཏྟཾ པརིཧརིཡ ཀུཙྪིནཱ, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཏིདིཝམྷི མོདཏི.

‘‘སཱ གོཏམཱི ཀཱལཀཏཱ ཨིཏོ ཙུཏཱ, དིབྦེཧི ཀཱམེཧི སམངྒིབྷཱུཏཱ;

སཱ མོདཏི ཀཱམགུཎེཧི པཉྩཧི, པརིཝཱརིཏཱ དེཝགཎེཧི ཏེཧཱི’’ཏི. (ཐེརགཱ. ༥༣༡-༥༣༥);

ཨིམཱ ¶ གཱཐཱ ཨབྷཱསི. ཏཏྠ ཨངྒཱརིནོཏི ཨངྒཱརཱནི ཝིཡཱཏི ཨངྒཱརཱནི. ཨངྒཱརཱནི རཏྟཔཝཱལ༹ཝཎྞཱནི རུཀྑཱནཾ པུཔྥཕལཱནི, ཏཱནི ཨེཏེསཾ སནྟཱིཏི ¶ ཨངྒཱརིནོ, ཨབྷིལོཧིཏཀུསུམཀིསལཡེཧི ཨངྒཱརཝུཊྛིསམྤརིཀིཎྞཱ ཝིཡཱཏི ཨཏྠོ. དཱནཱིཏི ཨིམསྨིཾ ཀཱལེ. དུམཱཏི རུཀྑཱ. བྷདནྟེཏི བྷདྡཾ ཨནྟེ ཨེཏསྶཱཏི, ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཨེཀསྶ ད-ཀཱརསྶ ལོཔཾ ཀཏྭཱ ཝུཙྩཏི. གུཎཝིསེསཡུཏྟོ, གུཎཝིསེསཡུཏྟཱནཉྩ ཨགྒབྷཱུཏོ སཏྠཱ. ཏསྨཱ, བྷདནྟེཏི སཏྠུ ཨཱལཔནམེཝ, པཙྩཏྟཝཙནཉྩེཏཾ ཨེཀཱརནྟཾ ‘‘སུགཏེ པཊིཀམྨེ སུཁེ དུཀྑེ ཛཱིཝེ’’ཏིཨཱདཱིསུ ཝིཡ. ཨིདྷ པན སམྦོདྷནཊྛེ དཊྛབྦཾ. ཏེན ཝུཏྟཾ, ‘‘བྷདནྟེཏི ཨཱལཔན’’ནྟི. ‘‘བྷདྡསདྡེན སམཱནཏྠཾ པདནྟརམེཀ’’ནྟི ཀེཙི. ཕལཱནི ཨེསནྟཱིཏི ཕལེསིནོ. ཨཙེཏནེཔི ཧི སཙེཏནཀིརིཡཾ ཨཱཧ. ཨེཝཾ ཐེརེན ཡཱཙིཏོ བྷགཝཱ ཏཏྠ གམནེ བཧཱུནཾ ཝིསེསཱདྷིགམནཾ དིསྭཱ ཝཱིསཏིསཧསྶཁཱིཎཱསཝཔརིཝུཏོ རཱཛགཧཏོ ཨཏུརིཏཙཱརིཀཱཝསེན ཀཔིལཝཏྠུགཱམིམགྒཾ པཊིཔཛྫི. ཐེརོ ཨིདྡྷིཡཱ ཀཔིལཝཏྠུཾ གནྟྭཱ རཉྙོ པུརཏོ ཨཱཀཱསེ ཋིཏོཝ ཨདིཊྛཔུབྦཝེསཾ དིསྭཱ རཉྙཱ ‘‘ཀོསི ཏྭ’’ནྟི པུཙྪིཏོ ‘‘ཨམཙྩཔུཏྟཾ ཏཡཱ བྷགཝཏོ སནྟིཀཾ པེསིཏཾ མཾ ན ཛཱནཱསི, ཏྭཾ ཨེཝཾ པན ཛཱནཱཧཱི’’ཏི དསྶེནྟོ –

‘‘བུདྡྷསྶ པུཏྟོམྷི ཨསཡ྄ཧསཱཧིནོ, ཨངྒཱིརསསྶཔྤཊིམསྶ ཏཱདིནོ;

པིཏུཔིཏཱ མཡ྄ཧཾ ཏུཝཾསི སཀྐ, དྷམྨེན མེ གོཏམ ཨཡྻཀོསཱི’’ཏི. (ཐེརགཱ. ༥༣༦) –

གཱཐམཱཧ.

ཏཏྠ ¶ བུདྡྷསྶ པུཏྟོམྷཱིཏི སབྦཉྙུབུདྡྷསྶ ཨོརསྶ པུཏྟོ ཨམྷི. ཨསཡ྄ཧསཱཧིནོཏི ཨབྷིསམྦོདྷིཏོ པུབྦེ ཋཔེཏྭཱ མཧཱབོདྷིསཏྟཾ ཨཉྙེཧི སཧིཏུཾ ཝཧིཏུཾ ཨསཀྐུཎེཡྻཏྟཱ ཨསཡ྄ཧསྶ སཀལསྶ བོདྷིསམྦྷཱརསྶ མཧཱཀཱརུཎིཀཱདྷིཀཱརསྶ ཙ སཧནཏོ ཝཧནཏོ, ཏཏོ པརམྤི ཨཉྙེཧི སཧིཏུཾ ཨབྷིབྷཝིཏུཾ ཨསཀྐུཎེཡྻཏྟཱ ཨསཡ྄ཧཱནཾ པཉྩནྣཾ མཱརཱནཾ སཧནཏོ ཨབྷིབྷཝནཏོ, ཨཱསཡཱནུསཡཙརིཏཱདྷིམུཏྟིཨཱདིཝིབྷཱགཱཝབོདྷནེན ཡཐཱརཧཾ ཝེནེཡྻཱནཾ དིཊྛདྷམྨིཀསམྤརཱཡིཀཔརམཏྠེཧི ཨནུསཱསནཱིསངྑཱཏསྶ ཨཉྙེཧི ཨསཡ྄ཧསྶ བུདྡྷཀིཙྩསྶ ¶ སཧནཏོ, ཏཏྠ ཝཱ སཱདྷུཀཱརིབྷཱཝཏོ ཨསཡ྄ཧསཱཧིནོ. ཨངྒཱིརསསྶཱཏི ཨངྒཱིཀཏསཱིལཱདིསམྤཏྟིཀསྶ. ཨངྒམངྒེཧི ནིཙྪརཎཀཨོབྷཱསསྶཱཏི ཨཔརེ. ཀེཙི པན ‘‘ཨངྒཱིརསོ, སིདྡྷཏྠོཏི དྭེ ནཱམཱནི པིཏརཱཡེཝ གཧིཏཱནཱི’’ཏི ཝདནྟི. ཨཔྤཊིམསྶཱཏི ཨནཱུཔམསྶ. ཨིཊྛཱནིཊྛེསུ ཏཱདིལཀྑཎཔྤཏྟིཡཱ ¶ ཏཱདིནོ. པིཏུཔིཏཱ མཡ྄ཧཾ ཏུཝཾསཱིཏི ཨརིཡཛཱཏིཝསེན མཡ྄ཧཾ པིཏུ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ལོཀཝོཧཱརེན ཏྭཾ པིཏཱ ཨསི. སཀྐཱཏི ཛཱཏིཝསེན རཱཛཱནཾ ཨཱལཔཏི. དྷམྨེནཱཏི སབྷཱཝེན ཨརིཡཛཱཏི ལོཀིཡཛཱཏཱིཏི དྭིནྣཾ ཛཱཏཱིནཾ སབྷཱཝསམོདྷཱནེན. གོཏམཱཏི རཱཛཱནཾ གོཏྟེན ཨཱལཔཏི. ཨཡྻཀོསཱིཏི པིཏཱམཧོ ཨསི. ཨེཏྠ ཙ ‘‘བུདྡྷསྶ པུཏྟོམྷཱི’’ཏིཨཱདིཾ ཝདནྟོ ཐེརོ ཨཉྙཾ བྱཱཀཱསི.

ཨེཝཾ པན ཨཏྟཱནཾ ཛཱནཱཔེཏྭཱ ཧཊྛཏུཊྛེན རཉྙཱ མཧཱརཧེ པལླངྐེ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ ཨཏྟནོ པཊིཡཱདིཏསྶ ནཱནགྒརསབྷོཛནསྶ པཏྟཾ པཱུརེཏྭཱ དིནྣེ གམནཱཀཱརཾ དསྶེསི. ‘‘ཀསྨཱ, བྷནྟེ, གནྟུཀཱམཏྠ, བྷུཉྫཐཱ’’ཏི ཙ ཝུཏྟེ, ‘‘སཏྠུ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ བྷུཉྫིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཀཧཾ པན སཏྠཱ’’ཏི? ‘‘ཝཱིསཏིསཧསྶབྷིཀྑུཔརིཝཱརོ ཏུམྷཱཀཾ དསྶནཏྠཱཡ མགྒཾ པཊིཔནྣོ’’ཏི. ‘‘ཏུམྷེ ཨིམཾ པིཎྜཔཱཏཾ བྷུཉྫཐ, ཨཉྙཾ བྷགཝཏོ ཧརིསྶཐ. ཡཱཝ ཙ མམ པུཏྟོ ཨིམཾ ནགརཾ སམྤཱཔུཎཱཏི, ཏཱཝསྶ ཨིཏོ པིཎྜཔཱཏཾ ཧརཐཱ’’ཏི ཝུཏྟེ ཐེརོ བྷཏྟཀིཙྩཾ ཀཏྭཱ རཉྙོ པརིསཱཡ ཙ དྷམྨཾ ཀཐེཏྭཱ སཏྠུ ཨཱགམནཏོ པུརེཏརམེཝ སཀལརཱཛནིཝེསནཾ རཏནཏྟཡེ ཨབྷིཔྤསནྣཾ ཀརོནྟོ སབྦེསཾ པསྶནྟཱནཾཡེཝ སཏྠུ ཨཱཧརིཏབྦབྷཏྟཔུཎྞཾ པཏྟཾ ཨཱཀཱསེ ཝིསྶཛྫེཏྭཱ སཡམྤི ཝེཧཱསཾ ཨབྦྷུགྒནྟྭཱ པིཎྜཔཱཏཾ ཨུཔནཱམེཏྭཱ སཏྠུ ཧཏྠེ ཋཔེསི. སཏྠཱ ཏཾ པིཎྜཔཱཏཾ པརིབྷུཉྫི. ཨེཝཾ སཊྛིཡོཛནམགྒེ དིཝསེ དིཝསེ ཡོཛནཾ གཙྪནྟསྶ བྷགཝཏོ རཱཛགེཧཏོཡེཝ པིཎྜཔཱཏཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ཨདཱསི. ཨཐ ནཾ བྷགཝཱ ‘‘ཨཡཾ མཡ྄ཧཾ པིཏུནོ སཀལནིཝེསནཾ པསཱདེཏཱི’’ཏི ‘‘ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, མམ སཱཝཀཱནཾ ཀུལཔྤསཱདཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཡདིདཾ ཀཱལུ༹དཱཡཱི’’ཏི (ཨ. ནི. ༡.༢༡༩, ༢༢༥) ཀུལཔྤསཱདཀཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེསི.

༤༨-༩. ཨེཝཾ སོ ཀཏཔུཉྙསམྦྷཱརཱནུརཱུཔེན ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ པཏྟཨེཏདགྒཊྛཱནོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ ¶ སརིཏྭཱ སོམནསྶཝསེན པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ ¶ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བུདྡྷསྶཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཨདྡྷཱནཾ པཊིཔནྣསྶཱཏི ཨཔརརཊྛཾ གམནཏྠཱཡ དཱུརམགྒཾ པཊིཔཛྫནྟསྶ. ཙརཏོ ཙཱརིཀཾ ཏདཱཏི ཨནྟོམཎྜལཾ མཛ྄ཛྷེམཎྜལཾ བཧིམཎྜལནྟི ཏཱིཎི མཎྜལཱནི ཏདཱ ཙཱརིཀཾ ཙརཏོ ཙརནྟསྶ པདུམུཏྟརབུདྡྷསྶ བྷགཝཏོ སུཕུལླཾ སུཊྛུ ཕུལླཾ པབོདྷིཏཾ གཡ྄ཧ གཧེཏྭཱ ན ཀེཝལམེཝ པདུམཾ, ཨུཔྤལཉྩ མལླིཀཾ ཝིཀསིཏཾ ཨཧཾ གཡ྄ཧ ཨུབྷོཧི ཧཏྠེཧི གཧེཏྭཱ པཱུརེསིནྟི སམྦནྡྷོ. པརམནྣཾ གཧེཏྭཱནཱཏི པརམཾ ཨུཏྟམཾ སེཊྛཾ མདྷུརཾ སབྦསུཔཀྐཾ སཱལིཨོདནཾ གཧེཏྭཱ སཏྠུནོ ཨདཱསིཾ བྷོཛེསིནྟི ཨཏྠོ.

༩༧. སཀྱཱནཾ ¶ ནནྡིཛནནོཏི སཀྱརཱཛཀུལཱནཾ བྷགཝཏོ ཉཱཏཱིནཾ ཨཱརོཧཔརིཎཱཧརཱུཔཡོབྦནཝཙནཱལཔནསམྤཏྟིཡཱ ནནྡཾ ཏུཊྛིཾ ཛནེནྟོ ཨུཔྤཱདེནྟོ. ཉཱཏིབནྡྷུ བྷཝིསྶཏཱིཏི ཉཱཏོ པཱཀཊོ བནྡྷུ བྷཝིསྶཏི. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཀཱལུ༹དཱཡིཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༥. མོགྷརཱཛཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨཏྠདསྶཱི ཏུ བྷགཝཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ མོགྷརཱཛཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ ཨེཀདིཝསཾ སཏྠུ སནྟིཀེ དྷམྨཾ སུཎནྟོ སཏྠཱརཾ ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ ལཱུཁཙཱིཝརདྷརཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེནྟཾ དིསྭཱ ཏཾ ཋཱནནྟརཾ ཨཱཀངྑནྟོ པཎིདྷཱནཾ ཀཏྭཱ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ པུཉྙཱནི ཀརོནྟོ ཨཏྠདསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ པུན བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ བྲཱཧྨཎཱནཾ ཝིཛྫཱསིཔྤེསུ ནིཔྥཏྟིཾ གཏོ ཨེཀདིཝསཾ ཨཏྠདསྶིཾ བྷགཝནྟཾ བྷིཀྑུསངྒྷཔརིཝུཏཾ རཐིཡཾ གཙྪནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ པཉྩཔཏིཊྛིཏེན ཝནྡིཏྭཱ སིརསི ཨཉྫལིཾ ཀཏྭཱ ‘‘ཡཱཝཏཱ རཱུཔིནོ སཏྠཱ’’ཏིཨཱདཱིཧི ཚཧི གཱཐཱཧི ཨབྷིཏྠཝིཏྭཱ བྷཱཛནཾ པཱུརེཏྭཱ མདྷུཾ ཨུཔནེསི. སཏྠཱ ཏཾ པཊིགྒཧེཏྭཱ ཨནུམོདནཾ ཨཀཱསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཀསྶཔབྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀཊྛཝཱཧནསྶ ནཱམ རཉྙོ ཨམཙྩོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟོ ཏེན སཏྠུ ཨཱནཡནཏྠཱཡ ¶ པེསིཏོ སཏྠུ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ ཝཱིསཏིཝསྶསཧསྶཱནི སམཎདྷམྨཾ ཀཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ ཨེཀཾ བུདྡྷནྟརཾ སུགཏཱིསུཡེཝ པརིཝཏྟེནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ མོགྷརཱཛཱཏི ལདྡྷནཱམོ བཱཝརཱིཡབྲཱཧྨཎསྶ ¶ སནྟིཀེ ཨུགྒཧིཏསིཔྤོ སཾཝེགཛཱཏོ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཏཱཔསསཧསྶཔརིཝཱརོ ཨཛིཏཱདཱིཧི སདྡྷིཾ སཏྠུ སནྟིཀཾ པེསིཏོ ཏེསཾ པནྣརསམོ ཧུཏྭཱ པཉྷཾ པུཙྪིཏྭཱ ཝིསྶཛྫནཔརིཡོསཱནེ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི. ཨརཧཏྟཾ པན པཏྭཱ སཏྠལཱུཁཾ སུཏྟལཱུཁཾ རཛནལཱུཁནྟི ཝིསེསེན ཏིཝིདྷེནཔི ལཱུཁེན སམནྣཱགཏཾ པཾསུཀཱུལཾ དྷཱརེསི. ཏེན ནཾ སཏྠཱ ལཱུཁཙཱིཝརདྷརཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེསི.

༦༤. ཨེཝཾ ¶ སོ པཎིདྷཱནཱནུརཱུཔེན ཨརཧཏྟཕལཾ པཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦསམྦྷཱརཾ དིསྭཱ པུབྦཀམྨཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨཏྠདསྶཱི ཏུ བྷགཝཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝ.

༧༣. པུཊཀཾ པཱུརཡིཏྭཱནཱཏི པུཊཀཾ ཝུཙྩཏི ཝཱརཀཾ, གྷཊཾ ཝཱ. ཨནེལ༹ཀཾ ནིདྡོསཾ མཀྑིཀཎྜཝིརཧིཏཾ ཁུདྡམདྷུནཱ གྷཊཾ པཱུརེཏྭཱ ཏཾ ཨུབྷོཧི ཧཏྠེཧི པགྒཡ྄ཧ པཀཱརེན ཨཱདརེན གཧེཏྭཱ མཧེསིནོ བྷགཝཏོ ཨུཔནེསིནྟི སམྦནྡྷོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

མོགྷརཱཛཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༦. ཨདྷིམུཏྟཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ནིབྦུཏེ ལོཀནཱཐམྷཱིཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨདྷིམུཏྟཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ (ཐེརགཱ. ཨཊྛ. ༢.ཨདྷིམུཏྟཏྠེརགཱཐཱཝཎྞནཱ). ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཨཏྠདསྶིམྷི ལོཀནཱཐེ པརིནིབྦུཏེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ རཏནཏྟཡེ པསནྣོ བྷིཀྑུསངྒྷཾ ནིམནྟེཏྭཱ ཨུཙྪཱུཧི མཎྜཔཾ ཀཱརེཏྭཱ མཧཱདཱནཾ པཝཏྟེཏྭཱ པརིཡོསཱནེ སནྟིཔདཾ པཎིདྷེསི. སོ ཏཏོ ཙུཏོ དེཝེསུ ཙ མནུསྶེསུ ཙ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ སཱསནེ པསཱིདིཏྭཱ སདྡྷཱཡ པཏིཊྛིཏཏྟཱ ཨདྷིམུཏྟཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༨༤. ཨེཝཾ ¶ ཀཏསམྦྷཱརཝསེན ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ནིབྦུཏེ ལོཀནཱཐམྷཱིཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཨདྷིམུཏྟཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༧. ལསུཎདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིཀཾ ¶ ཨཱཡསྨཏོ ལསུཎདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨེསོཔཱཡསྨཱ པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ གྷརཱཝཱསེ ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ གེཧཾ པཧཱཡ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཧིམཝནྟཾ ནིསྶཱཡ ཝནེ ཝསནྟོ བཧཱུནི ལསུཎཱནི རོཔེཏྭཱ ཏདེཝ ཝནམཱུལཕལཉྩ ཁཱདནྟོ ཝིཧཱསི. སོ བཧཱུནི ལསུཎཱནི ཀཱཛེནཱདཱཡ མནུསྶཔཐཾ ཨཱཧརིཏྭཱ པསནྣོ དཱནཾ དཏྭཱ བུདྡྷཔྤམུཁསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ བྷེསཛྫཏྠཱཡ དཏྭཱ གཙྪཏི. ཨེཝཾ སོ ཡཱཝཛཱིཝཾ པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ ཏེནེཝ པུཉྙབལེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཀམེན ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨུཔྤནྣོ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ¶ ཝཌྜྷེཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཏྟོ པུབྦཀམྨཝསེན ལསུཎདཱཡཀཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༨༩. ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཧིམཱལཡཔབྦཏསྶ པརིཡོསཱནེ མནུསྶཱནཾ སཉྩརཎཊྛཱནེ ཡདཱ ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨུདཔཱདི, ཏདཱ ཨཧཾ ཏཱཔསོ ཨཧོསིནྟི སམྦནྡྷོ. ལསུཎཾ ཨུཔཛཱིཝཱམཱིཏི རཏྟལསུཎཾ རོཔེཏྭཱ ཏདེཝ གོཙརཾ ཀཏྭཱ ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེམཱིཏི ཨཏྠོ. ཏེན ཝུཏྟཾ ‘‘ལསུཎཾ མཡ྄ཧབྷོཛན’’ནྟི.

༩༠. ཁཱརིཡོ པཱུརཡིཏྭཱནཱཏི ཏཱཔསབྷཱཛནཱནི ལསུཎེན པཱུརཡིཏྭཱ ཀཱཛེནཱདཱཡ སངྒྷཱརཱམཾ སངྒྷསྶ ཝསནཊྛཱནཾ ཧེམནྟཱདཱིསུ ཏཱིསུ ཀཱལེསུ སངྒྷསྶ ཙཏཱུཧི ཨིརིཡཱཔཐེཧི ཝསནཝིཧཱརཾ ཨགཙྪིཾ ཨགམཱསིནྟི ཨཏྠོ. ཧཊྛོ ཧཊྛེན ཙིཏྟེནཱཏི ཨཧཾ སནྟུཊྛོ སོམནསྶཡུཏྟཙིཏྟེན སངྒྷསྶ ལསུཎཾ ཨདཱསིནྟི ཨཏྠོ.

༩༡. ཝིཔསྶིསྶ…པེ… ¶ ནིརཏསྶཧནྟི ནརཱནཾ ཨགྒསྶ སེཊྛསྶ ཨསྶ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ སཱསནེ ནིརཏོ ནིསྶེསེན རཏོ ཨཧནྟི སམྦནྡྷོ. སངྒྷསྶ…པེ… མོདཧནྟི ཨཧཾ སངྒྷསྶ ལསུཎདཱནཾ དཏྭཱ སགྒམྷི སུཊྛུ ཨགྒསྨིཾ དེཝལོཀེ ཨཱཡུཀཔྤཾ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝམཱནོ མོདིཾ, སནྟུཊྛོ བྷཝཱམཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ལསུཎདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༨. ཨཱཡཱགདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ནིབྦུཏེ ¶ ལོཀནཱཐམྷཱིཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱཡཱགདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིཁིསྶ བྷགཝཏོ པརིནིབྦུཏཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ སཱསནེ པསནྣོ ཝཌྜྷཀཱིནཾ མཱུལཾ དཏྭཱ ཨཏིམནོཧརཾ དཱིགྷཾ བྷོཛནསཱལཾ ཀཱརཱཔེཏྭཱ བྷིཀྑུསངྒྷཾ ནིམནྟེཏྭཱ པཎཱིཏེནཱཧཱརེན བྷོཛེཏྭཱ མཧཱདཱནཾ དཏྭཱ ཙིཏྟཾ པསཱདེསི. སོ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ དེཝམནུསྶེསུཡེཝ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ གྷཊེནྟོ ཝཱཡམནྟོ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ན ཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི. པུབྦེ ཀཏཔུཉྙཝསེན ཨཱཡཱགཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༩༤. ཨེཝཾ སོ ཀཏཔུཉྙསམྦྷཱརཝསེན ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཨཏྟནཱ པུབྦེ ཀཏཀུསལཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ནིབྦུཏེ ལོཀནཱཐམྷཱིཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ནིབྦུཏེཏི ཝདཏཾ ‘‘མཡཾ བུདྡྷཱ’’ཏི ཝདནྟཱནཾ ཨནྟརེ ཝརེ ¶ ཨུཏྟམེ སིཁིམྷི བྷགཝཏི པརིནིབྦུཏེཏི ཨཏྠོ. ཧཊྛོ ཧཊྛེན ཙིཏྟེནཱཏི སདྡྷཏཱཡ ཧཊྛཔཧཊྛོ སོམནསྶཡུཏྟཙིཏྟཏཱཡ པཧཊྛེན ཙིཏྟེན ཨུཏྟམཾ ཐཱུཔཾ སེཊྛཾ ཙེཏིཡཾ ཨཝནྡིཾ པཎཱམཡིནྟི ཨཏྠོ.

༩༥. ཝཌྜྷཀཱིཧི ཀཐཱཔེཏྭཱཏི ‘‘བྷོཛནསཱལཱཡ པམཱཎཾ ཀིཏྟཀ’’ནྟི པམཱཎཾ ཀཐཱཔེཏྭཱཏི ཨཏྠོ. མཱུལཾ དཏྭཱནཧཾ ཏདཱཏི ཏདཱ ཏསྨིཾ ཀཱལེ ཨཧཾ ཀམྨཀརཎཏྠཱཡ ཏེསཾ ཝཌྜྷཀཱིནཾ མཱུལཾ དཏྭཱ ཨཱཡཱགཾ ¶ ཨཱཡཏཾ དཱིགྷཾ བྷོཛནསཱལཾ ཨཧཾ སནྟུཊྛོ སོམནསྶཙིཏྟེན ཀཱརཔེསཧཾ ཀཱརཱཔེསིཾ ཨཧནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

༩༧. ཨཱཡཱགསྶ ཨིདཾ ཕལནྟི བྷོཛནསཱལདཱནསྶ ཨིདཾ ཝིཔཱཀནྟི ཨཏྠོ.

ཨཱཡཱགདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༩. དྷམྨཙཀྐིཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ དྷམྨཙཀྐིཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ¶ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ པུཏྟདཱརེཧི ཝཌྜྷིཏོ ཝིབྷཝསམྤནྣོ མཧཱབྷོགོ, སོ རཏནཏྟཡེ པསནྣོ སདྡྷཱཛཱཏོ དྷམྨསབྷཱཡཾ དྷམྨཱསནསྶ པིཊྛིཏོ རཏནམཡཾ དྷམྨཙཀྐཾ ཀཱརེཏྭཱ པཱུཛེསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན དེཝམནུསྶེསུ ནིབྦཏྟཊྛཱནེསུ སཀྐསམྤཏྟིཾ ཙཀྐཝཏྟིསམྤཏྟིཉྩ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཀམེན ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ཨུཔྤནྣོ ཝིབྷཝསམྤནྣོ སཉྫཱཏསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ པུབྦེ ཀཏཀུསལནཱམསདིསནཱམེན དྷམྨཙཀྐིཀཏྠེརོཏི པཱཀཊོ ཛཱཏོ ཨཧོསི.

༡༠༢. སོ པུཉྙསམྦྷཱརཱནུརཱུཔེན པཏྟཨརཧཏྟཕལོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ ཛཱཏསོམནསྶོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིམཱཧ. སཱིཧཱསནསྶ སམྨུཁཱཏི སཱིཧསྶ བྷགཝཏོ ནིསིནྣསྶ སམྨུཁཱ བུདྡྷཱསནསྶ ཨབྷིམུཁཊྛཱནེཏི ཨཏྠོ, དྷམྨཙཀྐཾ མེ ཋཔིཏནྟི མཡཱ དྷམྨཙཀྐཱཀཱརེན ཨུབྷཏོ སཱིཧརཱུཔཾ དསྶེཏྭཱ མཛ྄ཛྷེ ཨཱདཱསསདིསཾ ཀཱརེཏྭཱ ཀཏཾ དྷམྨཙཀྐཾ ཋཔིཏཾ པཱུཛིཏཾ. ཀིཾ བྷཱུཏཾ? ཝིཉྙཱུཧི མེདྷཱཝཱིཧི ‘‘ཨཏཱིཝ སུནྡར’’ནྟི ཝཎྞིཏཾ ཐོམིཏཾ སུཀཏཾ དྷམྨཙཀྐནྟི སམྦནྡྷོ.

༡༠༣. ཙཱརུཝཎྞོཝ ¶ སོབྷཱམཱིཏི སུཝཎྞཝཎྞོ ཨིཝ སོབྷཱམི ཝིརོཙཱམཱིཏི ¶ ཨཏྠོ. ‘‘ཙཏུཝཎྞེཧི སོབྷཱམཱི’’ཏིཔི པཱཋོ, ཏསྶ ཁཏྟིཡབྲཱཧྨཎཝེསྶསུདྡཛཱཏིསངྑཱཏེཧི ཙཏཱུཧི ཝཎྞེཧི སོབྷཱམི ཝིརོཙཱམཱིཏི ཨཏྠོ. སཡོགྒབལཝཱཧནོཏི སུཝཎྞསིཝིཀཱདཱིཧི ཡོགྒེཧི ཙ སེནཱཔཏིམཧཱམཏྟཱདཱིཧི སེཝཀེཧི བལེཧི ཙ ཧཏྠིཨསྶརཐསངྑཱཏེཧི ཝཱཧནེཧི ཙ སཧིཏོཏི ཨཏྠོ. བཧུཛྫནཱ བཧཝོ མནུསྶཱ ཨནུཡནྟཱ མམཱནུཝཏྟནྟཱ ནིཙྩཾ ནིཙྩཀཱལཾ པརིཝཱརེནྟཱིཏི སམྦནྡྷོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

དྷམྨཙཀྐིཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༠. ཀཔྤརུཀྑིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཀཔྤརུཀྑིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ (ཐེརགཱ. ཨཊྛ. ༢.༥༧༦). ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏེསུ ཏེསུ བྷཝེསུ ནིབྦཱནཱདྷིགམཱུཔཱཡབྷཱུཏཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ མཧདྡྷནོ མཧཱབྷོགོ ¶ སཏྠརི པསནྣོ སཏྟཧི རཏནེཧི ཝིཙིཏྟཾ སུཝཎྞམཡཾ ཀཔྤརུཀྑཾ ཀཱརེཏྭཱ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཙེཏིཡསྶ སམྨུཁེ ཋཔེཏྭཱ པཱུཛེསི. སོ ཨེཝརཱུཔཾ པུཉྙཾ ཀཏྭཱ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ སུགཏཱིསུཡེཝ སཾསརནྟོ ཀམེན ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ རཏནཏྟཡེ པསནྣོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ སཏྠུ ཨཱརཱདྷེཏྭཱ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ པུབྦེ ཀཏཀུསལནཱམེན ཀཔྤརུཀྑིཡཏྠེརོཏི པཱཀཊོ ཨཧོསི.

༡༠༨. སོ ཨེཝཾ པཏྟཨརཧཏྟཕལོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཝསེན པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིམཱཧ. ཐཱུཔསེཊྛསྶ སམྨུཁཱཏི སེཊྛསྶ ཨུཏྟམསྶ དྷཱཏུནིཧིཏཐཱུཔསྶ ཙེཏིཡསྶ སམྨུཁཊྛཱནེ ཝིཙིཏྟདུསྶེ ཨནེཀཝཎྞེཧི ཝིསམེན ཝིསདིསེན ཙིཏྟེན མནོཧརེ ཙིནཔཊྚསོམཱརཔཊྚཱདིཀེ དུསྶེ ¶ . ལགེཏྭཱ ཨོལགྒེཏྭཱ ཀཔྤརུཀྑཾ ཋཔེསིཾ ཨཧཾ པཏིཊྛཔེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཀཔྤརུཀྑིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

ཙཏུཏྠཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༥. ཨུཔཱལིཝགྒོ

༡. བྷཱགིནེཡྻུཔཱལིཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཁཱིཎཱསཝསཧསྶེཧཱིཏིཨཱདིཀཾ ¶ ཨཱཡསྨཏོ ཨུཔཱལིཏྠེརསྶ བྷཱགིནེཡྻུཔཱལིཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨེསོ ཧི ཐེརོ པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ¶ ཏསྨིཾ ཏསྨིཾ བྷཝེ པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ གྷརཱཝཱསེ ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ གེཧཾ པཧཱཡ ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ པཉྩཱབྷིཉྙཱཨཊྛསམཱཔཏྟིལཱབྷཱི ཧུཏྭཱ ཧིམཝནྟེ ཝཱསཾ ཀཔྤེསི. ཏསྨིཾ སམཡེ པདུམུཏྟརོ བྷགཝཱ ཝིཝེཀཀཱམོ ཧིམཝནྟཾ པཱཝིསི. ཏཱཔསོ བྷགཝནྟཾ པུཎྞཙནྡམིཝ ཝིརོཙམཱནཾ དཱུརཏོཝ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཨཛིནཙམྨཾ ཨཾསེ ཀཏྭཱ ཨཉྫལིཾ པགྒཡ྄ཧ ཝནྡིཏྭཱ ཋིཏཀོཝ དསནཁསམོདྷཱནཉྫལིཾ སིརསི པཏིཊྛཔེཏྭཱ ཨནེཀཱཧི ཨུཔམཱཧི ཨནེཀེཧི ཐུཏིཝཙནེཧི བྷགཝནྟཾ ཐོམེསི. ཏཾ སུཏྭཱ བྷགཝཱ – ‘‘ཨཡཾ ཏཱཔསོ ཨནཱགཏེ གོཏམསྶ ནཱམ བྷགཝཏོ སཱསནེ པབྦཛིཏྭཱ ཝིནཡེ ཏིཁིཎཔཉྙཱནཾ ཨགྒོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི བྱཱཀརཎམདཱསི. སོ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཨཔརིཧཱིནཛ྄ཛྷཱནོ བྲཧྨལོཀེ ནིབྦཏྟི. ཏཏོ ཙུཏོ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ སམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀཔིལཝཏྠུནགརེ ཨུཔཱལིཏྠེརསྶ བྷཱགིནེཡྻོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. སོ ཀམེན ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ མཱཏུལསྶ ཨུཔཱལིཏྠེརས སནྟིཀེ པབྦཛིཏྭཱ ཀམྨཊྛཱནཾ གཧེཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི. སོ ཨཏྟནོ ཨཱཙརིཡསྶ སམཱིཔེ ཝསིཏཏྟཱ ཝིནཡཔཉྷེ ཏིཁིཎཉཱཎོ ཨཧོསི. ཨཐ བྷགཝཱ ‘‘ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, མམ སཱཝཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཝིནཡཔཉྷེ ཏིཁིཎཔཉྙཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཡདིདཾ བྷཱགིནེཡྻུཔཱལཱི’’ཏི ཏཾ ཨེཏདགྒཊྛཱནེ ཋཔེསི.

༡. སོ ¶ ཨེཝཾ ཨེཏདགྒཊྛཱནཾ པཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཁཱིཎཱསཝསཧསྶེཧཱིཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨཱ སམནྟཏོ ཡཱཝབྷཝགྒཱ སཝནྟི པཝཏྟནྟཱིཏི ཨཱསཝཱ. ཀཱམཱསཝཱདཡོ ཙཏྟཱརོ ཨཱསཝཱ, ཏེ ཁཱིཎཱ སོསིཏཱ ཝིསོསིཏཱ ཝིདྡྷཾསིཏཱ ཡེཧི ཏེཏི ཁཱིཎཱསཝཱ, ཏེཡེཝ སཧསྶཱ ཁཱིཎཱསཝསཧསྶཱ, ཏེཧི ཁཱིཎཱསཝསཧསྶེཧི ¶ . པརེཏོ པརིཝུཏོ ལོཀནཱཡཀོ ལོཀསྶ ནིབྦཱནཔཱཔནཀོ ཝིཝེཀཾ ཨནུཡུཏྟོ པཊིསལླིཏུཾ ཨེཀཱིབྷཝིཏུཾ གཙྪཏེཏི སམྦནྡྷོ.

༢. ཨཛིནེན ནིཝཏྠོཧནྟི ཨཧཾ ཨཛིནམིགཙམྨེན པཊིཙྪནྣོ, ཨཛིནཙམྨཝསནོཏི ཨཏྠོ. ཏིདཎྜཔརིདྷཱརཀོཏི ཀུཎྜིཀཊྛཔནཏྠཱཡ ཏིདཎྜཾ གཧེཏྭཱ དྷཱརེནྟོཏི ཨཏྠོ. བྷིཀྑུསངྒྷེན པརིབྱཱུལ༹ྷཾ པརིཝཱརིཏཾ ལོཀནཱཡཀཾ ཨདྡསནྟི སམྦནྡྷོ. སེསཾ པཱཀཊམེཝཱཏི.

བྷཱགིནེཡྻུཔཱལིཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢. སོཎཀོལི༹ཝིསཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨནོམདསྶིསྶ ¶ མུནིནོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཀོལི༹ཝིསཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཨནོམདསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝཡཔྤཏྟོ པུཏྟདཱརེཧི ཝཌྜྷིཏོ ཝིབྷཝསམྤནྣོ བྷགཝཏོ ཙངྐམནཏྠཱཡ སོབྷནཾ ཙངྐམཾ ཀཱརེཏྭཱ སུདྷཱཔརིཀམྨཾ ཀཱརེཏྭཱ ཨཱདཱསཏལམིཝ སམཾ ཝིཛྫོཏམཱནཾ ཀཏྭཱ དཱིཔདྷཱུཔཔུཔྥཱདཱིཧི སཛྫེཏྭཱ བྷགཝཏོ ནིཡྻཱདེཏྭཱ བུདྡྷཔྤམུཁཾ བྷིཀྑུསངྒྷཾ པཎཱིཏེནཱཧཱརེན པཱུཛེསི. སོ ཨེཝཾ ཡཱཝཛཱིཝཾ པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ ཏཏོ ཙཝིཏྭཱ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟོ. ཏཏྠ པཱལི༹ཡཱ ཝུཏྟནཡེན དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨནྟརཱ ཨོཀྐཱཀཀུལཔྤསུཏོཏི ཏཾ སབྦཾ པཱལི༹ཡཱ ཝུཏྟཱནུསཱརེན ཝེདིཏབྦཾ. པཙྪིམབྷཝེ པན ཀོལིཡརཱཛཝཾསེ ཛཱཏོ ཝཡཔྤཏྟོ ཀོཊིཨགྒྷནཀསྶ ཀཎྞཔིལ༹ནྡྷནསྶ དྷཱརིཏཏྟཱ ཀོཊིཀཎྞོཏི, ཀུཊིཀཎྞོཏི ཙ པཱཀཊོ ཨཧོསི. སོ བྷགཝཏི པསནྣོ ¶ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༢༥. སོ ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨནོམདསྶིསྶ མུནིནོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨནོམདསྶིསྶཱཏི ཨནོམཾ ཨལཱམཀཾ སུནྡརཾ དསྶནཾ དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎཔཊིམཎྜིཏཏྟཱ བྱཱམཔྤབྷཱམཎྜལོཔསོབྷིཏཏྟཱ ཨཱརོཧཔརིཎཱཧེན སམནྣཱགཏཏྟཱ ཙ དསྶནཱིཡཾ སརཱིརཾ ཡསྶ བྷགཝཏོ སོ ཨནོམདསྶཱི, ཏསྶ ཨནོམདསྶིསྶ མུནིནོཏི ཨཏྠོ. ཏཱདིནོཏི ཨིཊྛཱནིཊྛེསུ ཨཀམྤིཡསབྷཱཝསྶ. སུདྷཱཡ ལེཔནཾ ཀཏྭཱཏི ¶ སུདྷཱཡ ཨཝལིཏྟཾ ཀཏྭཱ དཱིཔདྷཱུཔཔུཔྥདྷཛཔཊཱཀཱདཱིཧི ཙ ཨལངྐཏཾ ཙངྐམཾ ཀཱརཡིཾ ཨཀཱསིནྟི ཨཏྠོ. སེསགཱཐཱནཾ ཨཏྠོ པཱལི༹ཡཱ ཨནུསཱརེན སུཝིཉྙེཡྻོཝ.

༣༥. པརིཝཱརསམྤཏྟིདྷནསམྤཏྟིསངྑཱཏཾ ཡསཾ དྷཱརེཏཱིཏི ཡསོདྷརོ, སབྦེ ཨེཏེ སཏྟསཏྟཏིཙཀྐཝཏྟིརཱཛཱནོ ཡསོདྷརནཱམེན ཨེཀནཱམཀཱཏི སམྦནྡྷོ.

༥༢. ཨངྒཱིརསོཏི ཨངྒཏོ སརཱིརཏོ ནིགྒཏཱ རསྨི ཡསྶ སོ ཨངྒཱིརསོ, ཚནྡདོསམོཧབྷཡཱགཏཱིཧི ཝཱ པཱཔཱཙཱརཝསེན ཝཱ ཙཏུརཱཔཱཡཾ ན གཙྪཏཱིཏི ནཱགོ, མཧནྟོ པཱུཛིཏོ ཙ སོ ནཱགོ ཙེཏི མཧཱནཱགོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཀོལི༹ཝིསཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣. ཀཱལི༹གོདྷཱཔུཏྟབྷདྡིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམུཏྟརསམྦུདྡྷནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ བྷདྡིཡསྶ ཀཱལི༹གོདྷཱཔུཏྟཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ¶ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ པུཏྟདཱརེཧི ཝཌྜྷིཏོ ནགརཝཱསིནོ པུཉྙཱནི ཀརོནྟེ དིསྭཱ སཡམྤི པུཉྙཱནི ཀཱཏུཀཱམོ ¶ བུདྡྷཔྤམུཁཾ བྷིཀྑུསངྒྷཾ ནིམནྟེཏྭཱ ཐཱུལཔཊལིཀཱདིཨནེཀཱནི མཧཱརཧཱནི སཡནཱནི པཉྙཱཔེཏྭཱ ཏཏྠ ནིསིནྣེ བྷགཝཏི སསངྒྷེ པཎཱིཏེནཱཧཱརེན བྷོཛེཏྭཱ མཧཱདཱནཾ ཨདཱསི. སོ ཨེཝཾ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ དེཝམནུསྶེསུ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨཔརབྷཱགེ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀཱལི༹གོདྷཱཡ ནཱམ དེཝིཡཱ པུཏྟོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. སོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ ཨཱརོཧཔརིཎཱཧཧཏྠཔཱདརཱུཔསམྤཏྟིཡཱ བྷདྡཏྟཱ ཙ ཀཱལི༹གོདྷཱཡ དེཝིཡཱ པུཏྟཏྟཱ ཙ བྷདྡིཡོ ཀཱལི༹གོདྷཱཔུཏྟོཏི པཱཀཊོ. སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ མཱཏཱཔིཏརོ ཨཱརཱདྷེཏྭཱ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༥༤. སོ ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརསམྦུདྡྷནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟཏྠམེཝ. མེཏྟཙིཏྟནྟི མིཛྫཏི སིནེཧཏི ནནྡཏི སབྦསཏྟེཏི མེཏྟཱ, མེཏྟཱཡ སཧགཏཾ ཙིཏྟཾ མེཏྟཙིཏྟཾ, ཏཾ ཡསྶ བྷགཝཏོ ཨཏྠཱིཏི མེཏྟཙིཏྟོ, ཏཾ མེཏྟཙིཏྟཾ. མཧཱམུནིནྟི སཀལབྷིཀྑཱུནཾ མཧནྟཏྟཱ མཧཱམུནི, ཏཾ པདུམུཏྟརཾ སམྦུདྡྷནྟི ¶ སམྦནྡྷོ. ཛནཏཱ སབྦཱཏི སབྦོ ཛནཀཱཡོ, སབྦནགརཝཱསིནོཏི ཨཏྠོ. སབྦལོཀགྒནཱཡཀནྟི སཀལལོཀསྶ ཨགྒཾ སེཊྛཾ ནིབྦཱནསྶ ནཡནཏོ པཱཔནཏོ ནཱཡཀཾ པདུམུཏྟརསམྦུདྡྷཾ ཛནཏཱ ཨུཔེཏི སམཱིཔཾ གཙྪཏཱིཏི སམྦནྡྷོ.

༥༥. སཏྟུཀཉྩ བདྡྷཀཉྩཱཏི བདྡྷསཏྟུཨབདྡྷསཏྟུསངྑཱཏཾ ཨཱམིསཾ. ཨཐ ཝཱ བྷཏྟཔཱུཔཁཛྫབྷོཛྫཡཱགུཨཱདཡོ ཡཱཝཀཱལིཀཏྟཱ ཨཱམིསཾ པཱནབྷོཛནཉྩ གཧེཏྭཱ པུཉྙཀྑེཏྟེ ཨནུཏྟརེ སཏྠུནོ དདནྟཱིཏི སམྦནྡྷོ.

༥༨. ཨཱསནཾ བུདྡྷཡུཏྟཀནྟི བུདྡྷཡོགྒཾ བུདྡྷཱརཧཾ བུདྡྷཱནུཙྪཝིཀཾ སཏྟརཏནམཡཾ ཨཱསནནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ ནཡཱནུཡོགེན སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཀཱལི༹གོདྷཱཔུཏྟབྷདྡིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤. སནྣིཊྛཱཔཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨརཉྙེ ¶ ཀུཊིཀཾ ཀཏྭཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སནྣིཊྛཱཔཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ གྷརབནྡྷནེན ¶ བདྡྷོ གྷརཱཝཱསེ ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ ཝཏྠུཀཱམཀིལེསཀཱམེ པཧཱཡ ཧིམཝནྟསྶ ཨཝིདཱུརེ པབྦཏནྟརེ ཨརཉྙཝཱསཾ ཀཔྤེསི. ཏསྨིཾ ཀཱལེ པདུམུཏྟརོ བྷགཝཱ ཝིཝེཀཀཱམཏཱཡ ཏཾ ཋཱནཾ པཱཔུཎི. ཨཐ སོ ཏཱཔསོ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཝནྡིཏྭཱ ནིསཱིདནཏྠཱཡ ཏིཎསནྠརཾ པཉྙཱཔེཏྭཱ ཨདཱསི. ཏཏྠ ནིསིནྣཾ བྷགཝནྟཾ ཨནེཀེཧི མདྷུརེཧི ཏིཎྜུཀཱདཱིཧི ཕལཱཕལེཧི སནྟཔྤེསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན ཏཏོ ཙུཏོ དེཝེསུ ཙ མནུསྶེསུ ཙ ཨཔརཱཔརཾ སཾསརནྟོ དྭེ སམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ སདྡྷཱསམྤནྣོ པབྦཛིཏོ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི. ཁུརགྒེ ཨརཧཏྟཕལཔྤཏྟིཡཾ ཝིཡ ནིརུསྶཱཧེནེཝ སནྟིཔདསངྑཱཏེ ནིབྦཱནེ སུཊྛུ ཋིཏཏྟཱ སནྣིཊྛཱཔཀཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༧༠. ཨརཧཱ པན ཧུཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨརཉྙེ ཀུཊིཀཾ ཀཏྭཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨརཉྙེཏི སཱིཧབྱགྒྷཱདཱིནཾ བྷཡེན མནུསྶཱ ཨེཏྠ ¶ ན རཛྫནྟི ན རམནྟི ན ཨལླཱིཡནྟཱིཏི ཨརཉྙཾ, ཏསྨིཾ ཨརཉྙེ. ཀུཊིཀནྟི ཏིཎཙྪདནཀུཊིཀཾ ཀཏྭཱ པབྦཏནྟརེ ཝསཱམི ཝཱསཾ ཀཔྤེསིནྟི ཨཏྠོ. ལཱབྷེན ཙ ཨལཱབྷེན ཙ ཡསེན ཙ ཨཡསེན ཙ སནྟུཊྛོ ཝིཧཱསིནྟི སམྦནྡྷོ.

༧༢. ཛལཛུཏྟམནཱམཀནྟི ཛལེ ཛཱཏཾ ཛལཛཾ, པདུམཾ, ཛལཛཾ ཨུཏྟམཾ ཛལཛུཏྟམཾ, ཛལཛུཏྟམེན སམཱནཾ ནཱམཾ ཡསྶ སོ ཛལཛུཏྟམནཱམཀོ, ཏཾ ཛལཛུཏྟམནཱམཀཾ བུདྡྷནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ པཱལི༹ནཡཱནུཡོགེན སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

སནྣིཊྛཱཔཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༥. པཉྩཧཏྠིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སུམེདྷོ ¶ ནཱམ སམྦུདྡྷོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ པཉྩཧཏྠིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སུམེདྷསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ རཏནཏྟཡེ པསནྣོ ཝིཧཱསི. ཏསྨིཾ སམཡེ པཉྩཨུཔྤལཧཏྠཱནི ཨཱནེསུཾ. སོ ཏེཧི པཉྩཨུཔྤལཧཏྠེཧི ཝཱིཐིཡཾ ཙརམཱནཾ སུམེདྷཾ བྷགཝནྟཾ པཱུཛེསི. ཏཱནི གནྟྭཱ ཨཱཀཱསེ ཝིཏཱནཾ ཧུཏྭཱ ཚཱཡཾ ཀུརུམཱནཱནི ཏཐཱགཏེནེཝ སདྡྷིཾ གཙྪིཾསུ. སོ ཏཾ དིསྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པཱིཏིཡཱ ཕུཊྛསརཱིརོ ཡཱཝཛཱིཝཾ ཏདེཝ པུཉྙཾ ཨནུསྶརིཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟོ ཨཔརཱཔརཾ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སདྡྷཱཛཱཏོ པབྦཛིཏྭཱ ¶ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི. ཀཏཀུསལནཱམེན པཉྩཧཏྠིཡཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༧༧. སོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ པཙྩཀྑཏོ པཉྙཱཡ དིཊྛཔུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སུམེདྷོ ནཱམ སམྦུདྡྷོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ སུམེདྷོཏི སུནྡརཱ མེདྷཱ ཙཏུསཙྩཔཊིཝེདྷཔཊིསམྦྷིདཱདཡོ པཉྙཱ ཡསྶ སོ བྷགཝཱ སུམེདྷོ སམྦུདྡྷོ ཨནྟརཱཔཎེ ཨནྟརཝཱིཐིཡཾ གཙྪཏཱིཏི སམྦནྡྷོ. ཨོཀྑིཏྟཙཀྑཱུཏི ཨདྷོཁིཏྟཙཀྑུ. མིཏབྷཱཎཱིཏི པམཱཎཾ ཉཏྭཱ བྷཎནསཱིལོ, པམཱཎཾ ཛཱནིཏྭཱ དྷམྨཾ དེསེསཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

པཉྩཧཏྠིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༦. པདུམཙྪདནིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ནིབྦུཏེ ¶ ལོཀནཱཐམྷཱིཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ པདུམཙྪདནིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཔུཉྙསམྦྷཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ རཏནཏྟཡེ པསནྣོ པརིནིབྦུཏསྶ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཙིཏཀཾ པདུམཔུཔྥེཧི པཱུཛེསི. སོ ཏེནེཝ ¶ ཙིཏྟཔྤསཱདེན ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཏཏོ སུགཏཱིསུཡེཝ སཾསརནྟོ དིབྦསམྤཏྟིཾ མནུསྶསམྤཏྟིཉྩཱཏི དྭེ སམྤཏྟིཡོ ཨནེཀཀྑཏྟུཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ ཨམྷཱཀཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ སཱསནེ པབྦཛིཏོ གྷཊེནྟོ ཝཱཡམནྟོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི. ཏསྶ རཏྟིཊྛཱནདིཝཱཊྛཱནཱདཱིསུ ཏཏྠ ཏཏྠ ཝིཧརནྟསྶ ཝིཧཱརོ པདུམཔུཔྥེཧི ཚཱདཱིཡཏི, ཏེན སོ པདུམཙྪདནིཡཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༨༣. ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཝསེན པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ནིབྦུཏེ ལོཀནཱཐམྷཱིཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ནིབྦུཏེཏི ཁནྡྷཔརིནིབྦཱནེན པརིནིབྦུཏེ སཏྠརི, ཝིཔསྶིསྶ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ སརཱིརེ ཙིཏམཱནིཡམཱནེ ཙིཏཀེ ཨཱརོཔིཏེ སུཕུལླཾ པདུམཀལཱཔཾ ཨཧཾ གཧེཏྭཱ ཙིཏཀཾ ཨཱརོཔཡིཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསགཱཐཱསུ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡཏྟཱ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

པདུམཙྪདནིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༧. སཡནདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སཡནདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ¶ ཨཉྙཏརསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ ཧཏྠིདཎྜསུཝཎྞཱདཱིཧི སཡནཏྠཱཡ མཉྩཾ ཀཱརེཏྭཱ ཨནགྒྷེཧི ཝིཙིཏྟཏྠརཎེཧི ཨཏྠརིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ པཱུཛེསི. སོ བྷགཝཱ ཏསྶཱནུཀམྤཱཡ པཊིགྒཧེཏྭཱ ཨནུབྷཝི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན དིབྦམནུསྶསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ སཏྠུ སཱསནེ པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཨཱརབྷིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི. པུབྦེ ཀཏཔུཉྙནཱམེན སཡནདཱཡཀཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༨༨. སོ ¶ ཨེཀདིཝསཾ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ པཱལི༹ནཡཱནུསཱརེན སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

སཡནདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༨. ཙངྐམནདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨཏྠདསྶིསྶ ¶ མུནིནོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཙངྐམནདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤཱཡསྨཱ པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏེསུ ཏེསུ བྷཝེསུ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཨཏྠདསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ ཨུཙྩཝཏྠུཀཾ སུདྷཱཔརིཀམྨཀཏཾ རཛཏརཱསིསདིསཾ སོབྷམཱནཾ ཙངྐམཾ ཀཱརེཏྭཱ མུཏྟདལསདིསཾ སེཏཔུལིནཾ ཨཏྠརིཏྭཱ བྷགཝཏོ ཨདཱསི. པཊིགྒཧེསི བྷགཝཱ, ཙངྐམཾ པཊིགྒཧེཏྭཱ ཙ པན སུཁཾ ཀཱཡཙིཏྟསམཱདྷིཾ ཨཔྤེཏྭཱ ‘‘ཨཡཾ ཨནཱགཏེ གོཏམསྶ བྷགཝཏོ སཱསནེ སཱཝཀོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི བྱཱཀཱསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན དེཝམནུསྶེསུ ཨཔརཱཔརཾ སཾསརནྟོ དྭེ སམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ སདྡྷཱསམྤནྣོ སཱསནེ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཀཏཔུཉྙནཱམེན ཙངྐམནདཱཡཀཏྠེརོཏི པཱཀཊོ ཨཧོསི.

༩༣. སོ ཨེཀདིཝསཾ ཨཏྟནཱ པུབྦེ ཀཏཔུཉྙཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨཏྠདསྶིསྶ མུནིནོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨཏྠདསྶིསྶཱཏི ཨཏྠཾ པཡོཛནཾ ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ནིབྦཱནཾ དཀྑཏི པསྶཏཱིཏི ཨཏྠདསྶཱི, ཨཐ ཝཱ ཨཏྠཾ ནིབྦཱནཾ དསྶནསཱིལོ ཛཱནནསཱིལོཏི ཨཏྠདསྶཱི, ཏསྶ ཨཏྠདསྶིསྶ མུནིནོ མོནེན ཉཱཎེན སམནྣཱགཏསྶ བྷགཝཏོ མནོརམཾ མནལླཱིནཾ བྷཱཝནཱིཡཾ མནསི ཀཱཏབྦཾ ཙངྐམཾ ཀཱརེསིནྟི སམྦནྡྷོ. སེསཾ ཝུཏྟནཡཱནུསཱརེནེཝ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཙངྐམནདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༩. སུབྷདྡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམུཏྟརོ ¶ ལོཀཝིདཱུཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སུབྷདྡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ¶ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ནིབྦཱནཱདྷིགམནཏྠཱཡ པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ¶ སདྡྷཱསམྤནྣེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ གྷརབནྡྷནེན བདྡྷོ རཏནཏྟཡེ པསནྣོ པརིནིབྦཱནམཉྩེ ནིཔནྣཾ པདུམུཏྟརཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ སནྣིཔཏིཏཱ དསསཧསྶཙཀྐཝཱལ༹དེཝཏཱཡོ ཙ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ནིགྒུཎྜིཀེཊཀནཱིལཀཱསོཀཱསིཏཱདིཨནེཀེཧི སུགནྡྷཔུཔྥེཧི པཱུཛེསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཏཏོ ཙཝིཏྭཱ ཏུསིཏཱདཱིསུ དིབྦསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཏཏོ མནུསྶེསུ མནུསྶསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ནིབྦཏྟནིབྦཏྟཊྛཱནེསུ ཙ སུགནྡྷེཧི པུཔྥེཧི པཱུཛིཏོ ཨཧོསི. ཨིམསྨིཾ པན བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ ཀཱམེསུ ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱཔི ཡཱཝ བུདྡྷསྶ བྷགཝཏོ པརིནིབྦཱནཀཱལོ ཏཱཝ ཨལདྡྷབུདྡྷདསྶནོ བྷགཝཏོ པརིནིབྦཱནམཉྩེ ནིཔནྣཀཱལེཡེཝ པབྦཛིཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི. པུབྦེ ཀཏཔུཉྙནཱམེན སུབྷདྡོཏི པཱཀཊོ ཨཧོསི.

༡༠༡. སོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཝསེན པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརོ ལོཀཝིདཱུཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝ. སུཎཱཐ མམ བྷཱསཏོ…པེ… ནིབྦཱཡིསྶཏིནཱསཝོཏི ཨིདཾ པརིནིབྦཱནམཉྩེ ནིཔནྣོཝ པདུམུཏྟརོ བྷགཝཱ བྱཱཀཱསི.

པཉྩམབྷཱཎཝཱརཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༡༥. སོ ཨཏྟནོ པཊིཔཏྟིཾ དསྶེནྟོ པུབྦཀམྨེན སཾཡུཏྟོཏིཨཱདིམཱཧ. ཨེཀགྒོཏི ཨེཀགྒཙིཏྟོ. སུསམཱཧིཏོཏི སུཊྛུ སམཱཧིཏོ, སནྟཀཱཡཙིཏྟོཏི ཨཏྠོ. བུདྡྷསྶ ཨོརསོ པུཏྟོཏི བུདྡྷསྶ ཨུརསཱ ཧདཡེན ནིགྒཏཨོཝཱདཱནུསཱསནིཾ སུཏྭཱ པཏྟཨརཧཏྟཕལོཏི ཨཏྠོ. དྷམྨཛོམྷི སུནིམྨིཏོཏི དྷམྨཏོ ཀམྨཊྛཱནདྷམྨཏོ ཛཱཏོ ཨརིཡཱཡ ཛཱཏིཡཱ སུནིམྨིཏོ སུཊྛུ ནིཔྥཱདིཏསབྦཀིཙྩོ ཨམྷི བྷཝཱམཱིཏི ཨཏྠོ.

༡༡༦. དྷམྨརཱཛཾ ཨུཔགམྨཱཏི དྷམྨེན སབྦསཏྟཱནཾ རཱཛཱནཾ ཨིསྶརབྷཱུཏཾ བྷགཝནྟཾ ཨུཔགནྟྭཱ སམཱིཔཾ གནྟྭཱཏི ཨཏྠོ. ཨཔུཙྪིཾ པཉྷམུཏྟམནྟི ཨུཏྟམཾ ཁནྡྷཱཡཏནདྷཱཏུསཙྩསམུཔྤཱདཱདིཔཊིསཾཡུཏྟཾ པཉྷཾ ཨཔུཙྪིནྟི ཨཏྠོ. ཀཐཡནྟོ ¶ ཙ མེ པཉྷནྟི ཨེསོ ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཱ མེ མཡ྄ཧཾ པཉྷཾ ཀཐཡནྟོ བྱཱཀརོནྟོ. དྷམྨསོཏཾ ཨུཔཱནཡཱིཏི ཨནུཔཱདིསེསནིབྦཱནདྷཱཏུསངྑཱཏཾ དྷམྨསོཏཾ དྷམྨཔཝཱཧཾ ཨུཔཱནཡི པཱཝིསཱིཏི ཨཏྠོ.

༡༡༨. ཛལཛུཏྟམནཱཡཀོཏི ¶ པདུམུཏྟརནཱམཀོ མ-ཀཱརསྶ ཡ-ཀཱརཾ ཀཏྭཱ ཀཏཝོཧཱརོ. ནིབྦཱཡི ¶ ཨནུཔཱདཱནོཏི ཨུཔཱདཱནེ པཉྩཀྑནྡྷེ ཨགྒཧེཏྭཱ ནིབྦཱཡི ན པཉྙཱཡི ཨདསྶནཾ ཨགམཱསི, མནུསྶལོཀཱདཱིསུ ཀཏྠཙིཔི ཨཔཏིཊྛིཏོཏི ཨཏྠོ. དཱིཔོཝ ཏེལསངྑཡཱཏི ཝཊྚིཏེལཱནཾ སངྑཡཱ ཨབྷཱཝཱ པདཱིཔོ ཨིཝ ནིབྦཱཡཱིཏི སམྦནྡྷོ.

༡༡༩. སཏྟཡོཛནིཀཾ ཨཱསཱིཏི ཏསྶ པརིནིབྦུཏསྶ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ རཏནམཡཾ ཐཱུཔཾ སཏྟཡོཛནུབྦེདྷཾ ཨཱསི ཨཧོསཱིཏི ཨཏྠོ. དྷཛཾ ཏཏྠ ཨཔཱུཛེསིནྟི ཏཏྠ ཏསྨིཾ ཙེཏིཡེ སབྦབྷདྡཾ སབྦཏོ བྷདྡཾ སབྦསོ མནོརམཾ དྷཛཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ.

༡༢༠. ཀསྶཔསྶ ཙ བུདྡྷསྶཱཏི པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལཏོ པཊྛཱཡ ཨཱགཏསྶ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརཏོ མེ མཡ྄ཧཾ ཨོརསོ པུཏྟོ ཏིསྶོ ནཱམ ཀསྶཔསྶ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨགྒསཱཝཀོ ཛིནསཱསནེ བུདྡྷསཱསནེ དཱཡཱདོ ཨཱསི ཨཧོསཱིཏི སམྦནྡྷོ.

༡༢༡. ཏསྶ ཧཱིནེན མནསཱཏི ཏསྶ མམ པུཏྟསྶ ཏིསྶསྶ ཨགྒསཱཝཀསྶ ཧཱིནེན ལཱམཀེན མནསཱ ཙིཏྟེན ཨབྷདྡཀཾ ཨསུནྡརཾ ཨཡུཏྟཀཾ ‘‘ཨནྟཀོ པཙྪིམོ’’ཏི ཝཱཙཾ ཝཙནཾ ཨབྷཱསིཾ ཀཐེསིནྟི ཨཏྠོ. ཏེན ཀམྨཝིཔཱཀེནཱཏི ཏེན ཨརཧནྟབྷཀྑཱནསངྑཱཏསྶ ཨཀུསལཀམྨསྶ ཝིཔཱཀེན. པཙྪིམེ ཨདྡསཾ ཛིནནྟི པཙྪིམེ པརིཡོསཱནེ པརིནིབྦཱནཀཱལེ མལླཱནཾ ཨུཔཝཏྟནེ སཱལཝནེ པརིནིབྦཱནམཉྩེ ནིཔནྣཾ ཛིནཾ ཛིཏསབྦམཱརཾ ཨམྷཱཀཾ གོཏམསམྨཱསམྦུདྡྷཾ ཨདྡསཾ ཨཧནྟི ཨཏྠོ. ‘‘པཙྪཱ མེ ཨཱསི བྷདྡཀ’’ནྟིཔི པཱཋོ. ཏསྶ པཙྪཱ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨཝསཱནཀཱལེ ནིབྦཱནཱསནྣཀཱལེ མེ མཡ྄ཧཾ བྷདྡཀཾ སུནྡརཾ ཙཏུསཙྩཔཊིཝིཛ྄ཛྷནཾ ཨཱསི ཨཧོསཱིཏི ཨཏྠོ.

༡༢༢. པབྦཱཛེསི མཧཱཝཱིརོཏི མཧཱཝཱིརིཡོ སབྦསཏྟཧིཏོ ཀརུཎཱཡུཏྟོ ཛིཏམཱརོ མུནི མལླཱནཾ ཨུཔཝཏྟནེ སཱལཝནེ པཙྪིམེ སཡནེ པརིནིབྦཱནམཉྩེ སཡིཏོཝ མཾ པབྦཱཛེསཱིཏི སམྦནྡྷོ.

༡༢༣. ཨཛྫེཝ ¶ དཱནི པབྦཛྫཱཏི ཨཛྫ ཨེཝ བྷགཝཏོ པརིནིབྦཱནདིཝསེཡེཝ མམ པབྦཛྫཱ, ཏཐཱ ཨཛྫ ཨེཝ ཨུཔསམྤདཱ, ཨཛྫ ཨེཝ དྭིཔདུཏྟམསྶ སམྨུཁཱ པརིནིབྦཱནཾ ཨཧོསཱིཏི སམྦནྡྷོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

སུབྷདྡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༠. ཙུནྡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སིདྡྷཏྠསྶ ¶ ¶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཙུནྡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཔུཉྙསམྦྷཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ སཏྟརཏནམཡཾ སུཝཎྞགྒྷིཡཾ ཀཱརེཏྭཱ སུམནཔུཔྥེཧི ཚཱདེཏྭཱ བྷགཝནྟཾ པཱུཛེསི. ཏཱནི པུཔྥཱནི ཨཱཀཱསཾ སམུགྒནྟྭཱ ཝིཏཱནཱཀཱརེན ཨཊྛཾསུ. ཨཐ ནཾ བྷགཝཱ ‘‘ཨནཱགཏེ གོཏམསྶ ནཱམ བྷགཝཏོ སཱསནེ ཙུནྡོ ནཱམ སཱཝཀོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི བྱཱཀཱསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན ཏཏོ ཙུཏོ དེཝལོཀེ ཨུཔཔནྣོ ཀམེན ཚསུ ཀཱམཱཝཙརདེཝེསུ སུཁཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཙཀྐཝཏྟིཨཱདིསམྤཏྟིཡོ ཙ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ བྲཱཧྨཎཀུལེ རཱུཔསཱརིཡཱ པུཏྟོ སཱརིཔུཏྟཏྠེརསྶ ཀནིཊྛོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. ཏསྶ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟསྶ ཨཱརོཧཔརིཎཱཧརཱུཔཝཡཱནཾ སུནྡརཏཱཡ སཀཱརསྶ ཙཀཱརཾ ཀཏྭཱ ཙུནྡོཏི ནཱམཾ ཀརིཾསུ. སོ ཝཡཔྤཏྟོ གྷརཱཝཱསེ ཨཱདཱིནཝཾ པབྦཛྫཱཡ ཙ ཨཱནིསཾསཾ དིསྭཱ བྷཱཏུཏྠེརསྶ སནྟིཀེ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༡༢༥. སོ པཏྟཨརཧཏྟཕལོ ཨེཀདིཝསཾ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟཏྠམེཝ. ཨགྒྷིཡནྟིཨཱདཡོཔི ཨུཏྟཱནཏྠཱཡེཝ.

༡༢༨. ཝིཏིཎྞཀངྑོ སམྦུདྡྷོཏི ཝིསེསེན མགྒཱདྷིགམེན ཝིཙིཀིཙྪཱཡ ཁེཔིཏཏྟཱ ཝིཏིཎྞཀངྑོ ཨསཾསཡོ སམྦུདྡྷོ. ཏིཎྞོགྷེཧི པུརཀྑཏོཏི ཀཱམོགྷཱདཱིནཾ ཙཏུནྣཾ ཨོགྷཱནཾ ཏིཎྞཏྟཱ ཨཏིཀྐནྟཏྟཱ ཨོགྷཏིཎྞེཧི ¶ ཁཱིཎཱསཝེཧི པུརཀྑཏོ པརིཝཱརིཏོཏི ཨཏྠོ. བྱཱཀརཎགཱཐཱ ཨུཏྟཱནཏྠཱཡེཝ.

༡༣༩. ཨུཔཊྛཧིཾ མཧཱཝཱིརནྟི ཨུཏྟམཏྠསྶ ནིབྦཱནསྶ པཏྟིཡཱ པཱཔུཎནཏྠཱཡ ཀཔྤསཏསཧསྶཱདྷིཀེསུ ཙཏུརཱསངྑྱེཡྻེསུ ཀཔྤེསུ པཱརམིཡོ པཱུརེནྟེན ཀཏཝཱིརིཡཏྟཱ མཧཱཝཱིརཾ བུདྡྷཾ ཨུཔཊྛཧིཾ ཨུཔཊྛཱནཾ ཨཀཱསིནྟི ཨཏྠོ. ཨཉྙེ ཙ པེསལེ བཧཱུཏི ན ཀེཝལམེཝ བུདྡྷཾ ཨུཔཊྛཧིཾ, པེསལེ པིཡསཱིལེ སཱིལཝནྟེ ཨཉྙེ ཙ བཧུཨགྒཔྤཏྟེ སཱཝཀེ, མེ མཡ྄ཧཾ བྷཱཏརཾ སཱརིཔུཏྟཏྠེརཉྩ ཨུཔཊྛཧིནྟི སམྦནྡྷོ.

༡༤༠. བྷཱཏརཾ ¶ མེ ཨུཔཊྛཧིཏྭཱཏི མཡ྄ཧཾ བྷཱཏརཾ ཨུཔཊྛཧིཏྭཱ ཝཏྟཔཊིཝཏྟཾ ཀཏྭཱ ཏསྶ པརིནིབྦུཏཀཱལེ བྷགཝཏོ པཋམཾ པརིནིབྦུཏཏྟཱ ཏསྶ དྷཱཏུཡོ གཧེཏྭཱ པཏྟམྷི ཨོཀིརིཏྭཱ ལོཀཛེཊྛསྶ ¶ ནརཱནཾ ཨཱསབྷསྶ བུདྡྷསྶ ཨུཔནཱམེསིཾ ཨདཱསིནྟི ཨཏྠོ.

༡༤༡. ཨུབྷོ ཧཏྠེཧི པགྒཡ྄ཧཱཏི ཏཾ མཧཱ དིནྣཾ དྷཱཏུཾ སོ བྷགཝཱ ཨཏྟནོ ཨུབྷོཧི ཧཏྠེཧི པཀཱརེན གཧེཏྭཱ ཏཾ དྷཱཏུཾ སཾསུཊྛུ དསྶཡནྟོ ཨགྒསཱཝཀཾ སཱརིཔུཏྟཏྠེརཾ ཀིཏྟཡི པཀཱསེསཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཙུནྡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

པཉྩམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༦. བཱིཛནིཝགྒོ

༡. ཝིདྷཱུཔནདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམུཏྟརབུདྡྷསྶཱཏིཨཱདིཀཾ ¶ ཨཱཡསྨཏོ ཝིདྷཱུཔནདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམཛིནཝརེསུ པཱུརིཏཔུཉྙསམྦྷཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ ཝིབྷཝསམྤནྣོ སདྡྷཱཛཱཏོ བྷགཝཏི པསནྣོ གིམྷཀཱལེ སུཝཎྞརཛཏམུཏྟཱམཎིམཡཾ བཱིཛནིཾ ཀཱརེཏྭཱ བྷགཝཏོ ཨདཱསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན དེཝེསུ ཙ མནུསྶེསུ ཙ སཾསརནྟོ ¶ དྭེ སམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྶ ཨམྷཱཀཾ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨུཔྤནྣཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ གྷརབནྡྷནེན བནྡྷིཏྭཱ གྷརཱཝཱསེ ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ པབྦཛྫཱཡ ཙ ཨཱནིསཾསཾ དིསྭཱ སདྡྷཱསམྤནྣོ སཱསནེ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༡. སོ ‘‘ཀེན མཡཱ པུཉྙཀམྨེན ཨཡཾ ལོཀུཏྟརསམྤཏྟི ལདྡྷཱ’’ཏི ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ ཨནུསྶརནྟོ ཏཾ པཙྩཀྑཏོ ཉཏྭཱ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརབུདྡྷསྶཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟཏྠམེཝ. བཱིཛནིཀཱ མཡཱ དིནྣཱཏི ཝིསེསེན སནྟཱཔཡནྟཱནཾ སཏྟཱནཾ སནྟཱཔཾ ནིབྦཱཔེནྟི སཱིཏལཾ ཝཱཏཾ ཛནེཏཱིཏི བཱིཛནཱི, བཱིཛནཱིཡེཝ བཱིཛནིཀཱ, སཱ སཏྟརཏནམཡཱ ཝིཛྫོཏམཱནཱ བཱིཛནིཀཱ མཡཱ ཀཱརཱཔེཏྭཱ དིནྣཱཏི ཨཏྠོ.

ཝིདྷཱུཔནདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢. སཏརཾསིཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨུཙྩིཡཾ སེལམཱརུཡ྄ཧཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སཏརཾསིཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སཀྐཊབྱཱཀརཎེ ཝེདཏྟཡེ ཙ པཱརངྒཏོ གྷརཱཝཱསཾ ¶ པཧཱཡ ཨརཉྙཾ པཝིསིཏྭཱ ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཧིམཝནྟེ ཝཱསཾ ཀཔྤེསི. ཏསྨིཾ ¶ སམཡེ པདུམུཏྟརོ བྷགཝཱ ཝིཝེཀཀཱམཏཱཡ ཨུཙྩཾ ཨེཀཾ པབྦཏཾ ཨཱརུཡ྄ཧ ཛལིཏགྒིཀྑནྟོ ཝིཡ ནིསཱིདི. ཏཾ ཏཐཱནིསིནྣཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ ཏཱཔསོ སོམནསྶཛཱཏོ ཨཉྫལིཾ པགྒཡ྄ཧ ཨནེཀེཧི ཀཱརཎེཧི ཐོམེསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན ཏཏོ ཙུཏོ ཚསུ ཀཱམཱཝཙརདེཝེསུ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཏཏོ མནུསྶལོཀེ སཏརཾསཱི ནཱམ ཙཀྐཝཏྟཱི རཱཛཱ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. ཏམྤི སམྤཏྟིཾ ཨནེཀཀྑཏྟུཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ པུབྦཔུཉྙསམྦྷཱརཝསེན ཉཱཎསྶ པརིཔཀྐཏྟཱ སཏྟཝསྶིཀོཝ པབྦཛིཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༨-༩. སོ ¶ ‘‘ཨཧཾ ཀེན ཀམྨེན སཏྟཝསྶིཀོཝ སནྟིཔདཾ ཨནུཔྤཏྟོསྨཱི’’ཏི སརམཱནོ པུབྦཀམྨཾ ཉཱཎེན པཙྩཀྑཏོ དིསྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ ཨུདཱནཝསེན པཀཱསེནྟོ ཨུཙྩིཡཾ སེལམཱརུཡ྄ཧཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨུཙྩིཡནྟི ཨུཙྩཾ སེལམཡཾ པབྦཏཾ ཨཱརུཡ྄ཧ ནིསཱིདི པདུམུཏྟརོཏི སམྦནྡྷོ. པབྦཏསྶཱཝིདཱུརམྷཱིཏི བྷགཝཏོ ནིསིནྣསྶ པབྦཏསྶ ཨཱསནྣཊྛཱནེཏི ཨཏྠོ. བྲཱཧྨཎོ མནྟཔཱརགཱུཏི མནྟསངྑཱཏསྶ ཝེདཏྟཡསྶ པཱརཾ པརིཡོསཱནཾ ཀོཊིཾ གཏོ ཨེཀོ བྲཱཧྨཎོཏི ཨཏྠོ, ཨཉྙཾ ཝིཡ ཨཏྟཱནཾ ནིདྡིསཏི ཨཡཾ མནྟཔཱརགཱུཏི. ཨུཔཝིཊྛཾ མཧཱཝཱིརནྟི ཏསྨིཾ པབྦཏེ ནིསིནྣཾ ཝཱིརཝནྟཾ ཛིནཾ, ཀིཾ ཝིསིཊྛཾ? དེཝདེཝཾ སཀལཚཀཱམཱཝཙརབྲཧྨདེཝཱནཾ ཨཏིདེཝཾ ནརཱསབྷཾ ནརཱནཾ ཨཱསཏཾ སེཊྛཾ ལོཀནཱཡཀཾ སཀལསཏྟལོཀཾ ནཡནྟཾ ནིབྦཱནཾ པཱཔེནྟཾ ཨཧཾ ཨཉྫལིཾ དསནཁསམོདྷཱནཉྫལིཔུཊཾ སིརསི མུདྡྷནི པགྒཧེཏྭཱན པཏིཊྛཔེཏྭཱ སནྠཝིཾ སུཊྛུཾ ཐོམེསིནྟི སམྦནྡྷོ.

༡༢. ཨབྷཱསཐཱཏི ‘‘ཡེནཱཡཾ ཨཉྫལཱི དིནྣོ…པེ… ཨརཧཱ སོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི བྱཱཀཱསི. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

སཏརཾསིཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣. སཡནདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམུཏྟརབུདྡྷསྶཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སཡནདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ¶ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ སུཁམནུབྷཝནྟོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ སཏྠརི པསནྣོ དནྟསུཝཎྞརཛཏམུཏྟམཎིམཡཾ མཧཱརཧཾ མཉྩཾ ཀཱརཱཔེཏྭཱ ཙཱིནཔཊྚཀམྦལཱདཱིནི ཨཏྠརིཏྭཱ སཡནཏྠཱཡ བྷགཝཏོ ཨདཱསི. བྷགཝཱ ཏསྶ ཨནུགྒཧཾ ཀརོནྟོ ཏཏྠ སཡི ¶ . སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཏདནུརཱུཔཾ ཨཱཀཱསགམནསུཁསེཡྻཱདིསུཁཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝིཉྙུཏཾ པཱཔུཎིཏྭཱ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པསནྣམཱནསོ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཔསྶནྟོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༢༠. སོ ¶ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརབུདྡྷསྶཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟཏྠམེཝ.

༢༡. སུཁེཏྟེ བཱིཛསམྤདཱཏི ཡཐཱ ཏིཎཀཙཝརརཧིཏེ ཀདྡམཱདིསམྤནྣེ སུཁེཏྟེ ཝུཏྟབཱིཛཱནི སཱདུཕལཱནི ནིཔྥཱདེནྟི, ཨེཝམེཝ རཱགདོསཱདིདིཡཌྜྷསཧསྶཀིལེསསངྑཱཏཏིཎཀཙཝརརཧིཏེ སུདྡྷསནྟཱནེ པུཉྙཀྑེཏྟེ ཝུཏྟདཱནཱནི ཨཔྤཱནིཔི སམཱནཱནི མཧཔྥལཱནི ཧོནྟཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

སཡནདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤. གནྡྷོདཀིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམུཏྟརབུདྡྷསྶཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ གནྡྷོདཀིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམམུནིཝརེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ པརིནིབྦུཏེ བྷགཝཏི ནགརཝཱསིནོ བོདྷིཔཱུཛཾ ཀུརུམཱནེ དིསྭཱ ཝིཙིཏྟགྷཊེ ཙནྡནཀཔྤུརཱགརུཨཱདིམིསྶཀསུགནྡྷོདཀེན པཱུརེཏྭཱ བོདྷིརུཀྑཾ ཨབྷིསིཉྩི. ཏསྨིཾ ཁཎེ དེཝོ མཧཱདྷཱརཱཧི པཝསྶི. ཏདཱ སོ ཨསནིཝེགེན ཀཱལཾ ཀཏོ. ཏེནེཝ པུཉྙཀམྨེན དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟི, ཏཏྠེཝ ཋིཏོ ‘‘ཨཧོ བུདྡྷོ, ཨཧོ དྷམྨོ’’ཏིཨཱདིགཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི. ཨེཝཾ སོ དེཝམནུསྶེསུ སམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ སབྦཔརིལཱ༹ཧཝིཔྤམུཏྟོ ནིབྦཏྟནིབྦཏྟཊྛཱནེ སཱིཏིབྷཱཝམུཔགཏོ སུཁིཏོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ¶ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སཏྠརི པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ཀམྨཊྛཱནཾ ཨཱརབྷིཏྭཱ ཝིཔསྶནྟོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི. པུབྦེ ཀཏཔུཉྙེན གནྡྷོདཀིཡཏྠེརོཏི པཱཀཊོ ཨཧོསི.

༢༥. སོ ཨེཀདིཝསཾ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏརསྶཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཝུཏྟཏྠམེཝ. མཧཱབོདྷིམཧོ ཨཧཱུཏི མཧཱབོདྷིརུཀྑསྶ པཱུཛཱ ཨཧོསཱིཏི ཨཏྠོ. ཝིཙིཏྟཾ གྷཊམཱདཱཡཱཏི ཨནེཀེཧི ཙིཏྟཀམྨསུཝཎྞཀམྨེཧི ཝིཙིཏྟཾ སོབྷམཱནཾ གནྡྷོདཀཔུཎྞཾ གྷཊཾ གཧེཏྭཱཏི ཨཏྠོ ¶ . གནྡྷོདཀམདཱསཧནྟི གནྡྷོདཀཾ ཨདཱསིཾ, ཨཧཾ གནྡྷོདཀེན ཨབྷིསིཉྩིནྟི ཨཏྠོ.

༢༦. ནྷཱནཀཱལེ ¶ ཙ བོདྷིཡཱཏི བོདྷིཡཱ པཱུཛཱཀརཎསམཡེཏི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

གནྡྷོདཀིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༥. ཨོཔཝཡ྄ཧཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམུཏྟརབུདྡྷསྶཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨོཔཝཡ྄ཧཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརཛིནཱདིཙྩེ ལོཀེ པཱཏུབྷཱུཏེ ཨེཀསྨིཾ ཝིབྷཝསམྤནྣཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ མཧདྡྷནོ མཧཱབྷོགོ གྷརཱཝཱསཾ ཝསམཱནོ སཱསནེ པསནྣོ སཏྠརི པསཱདབཧུམཱནོ ཨཱཛཱནཱིཡེན སིནྡྷཝེན པཱུཛཾ ཨཀཱསི, པཱུཛེཏྭཱ ཙ པན ‘‘བུདྡྷཱདཱིནཾ སམཎཱནཾ ཧཏྠིཨསྶཱདཡོ ན ཀཔྤནྟི, ཀཔྤིཡབྷཎྜཾ དསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཏཾ ཨགྒྷཱཔེཏྭཱ ཏདགྒྷནཀེན ཀཧཱཔཎེན ཀཔྤིཡཾ ཀཔྤཱསིཀཀམྦལཀོཛཝཱདིཀཾ ཙཱིཝརཾ ཀཔྤཱུརཏཀྐོལཱདིཀཾ བྷེསཛྫཔརིཀྑཱརཉྩ ཨདཱསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ དེཝེསུ ཙ མནུསྶེསུ ཙ ཧཏྠིཨསྶཱདིཨནེཀཝཱཧནསམྤནྣོ སུཁཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སདྡྷཱསམྤནྣོ སཱསནེ པབྦཛིཏྭཱ ཀམྨཊྛཱནཾ གཧེཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ མགྒཔཊིཔཱཊིཡཱ ཨརཧཏྟེ པཏིཊྛཱསི, པུབྦེ ཀཏཔུཉྙསམྦྷཱརཝསེན ཨོཔཝཡ྄ཧཏྠེརོཏི པཱཀཊོ ཨཧོསི.

༣༣. སོ ‘‘ཀེན ནུ ཁོ ཀཱརཎེན ཨིདཾ མཡཱ སནྟིཔདཾ ཨདྷིགཏ’’ནྟི ཨུཔདྷཱརེནྟོ པུབྦཀམྨཾ ¶ ཉཱཎེན པཙྩཀྑཏོ ཉཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ ཨུདཱནཝསེན པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརབུདྡྷསྶཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཝུཏྟཏྠམེཝ. ཨཱཛཱནཱིཡམདཱསཧནྟི ཨཱཛཱནཱིཡཾ ཨུཏྟམཛཱཏིསིནྡྷཝཾ ཨཧཾ ཨདཱསིཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ.

༣༥. སཔཏྟབྷཱརོཏི སསྶ ཨཏྟནོ པཏྟཱནི ཨཊྛ པརིཀྑཱརཱནི བྷཱརཱནི ཡསྶ སོ སཔཏྟབྷཱརོ, ཨཊྛཔརིཀྑཱརཡུཏྟོཏི ཨཏྠོ.

༣༦. ཁམནཱིཡམདཱསཧནྟི ¶ ཁམནཱིཡཡོགྒཾ ཙཱིཝརཱདིཀཔྤིཡཔརིཀྑཱརནྟི ཨཏྠོ.

༤༠. ཙརིམོཏི པརིཡོསཱནོ ཀོཊིཔྤཏྟོ བྷཝོཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཨོཔཝཡ྄ཧཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༦. སཔརིཝཱརཱསནཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམུཏྟརབུདྡྷསྶཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སཔརིཝཱརཱསནཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. སོཔི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ¶ ཏཏྠ བྷཝེསུ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ སདྡྷཱཛཱཏོ སཱསནེ པསནྣོ དཱནཕལཾ སདྡཧནྟོ ནཱནགྒརསབྷོཛནེན བྷགཝཏོ པིཎྜཔཱཏཾ ཨདཱསི, དཏྭཱ ཙ པན བྷོཛནསཱལཱཡཾ བྷོཛནཏྠཱཡ ནིསིནྣཱསནཾ ཛཱཏིསུམནམལླིཀཱདཱིཧི ཨལངྐརི. བྷགཝཱ ཙ བྷཏྟཱནུམོདནམཀཱསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨནེཀཝིདྷཾ སམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སདྡྷོ པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ན ཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༤༣. སོ ཨེཝཾ པཏྟསནྟིཔདོ ‘‘ཀེན ནུ ཁོ པུཉྙེན ཨིདཾ སནྟིཔདཾ ཨནུཔྤཏྟ’’ནྟི ཉཱཎེན ཨུཔདྷཱརེནྟོ པུབྦཀམྨཾ དིསྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརབུདྡྷསྶཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཝུཏྟཏྠམེཝ. པིཎྜཔཱཏཾ ཨདཱསཧནྟི ཏཏྠ ཏཏྠ ལདྡྷཱནཾ པིཎྜཱནཾ ཀབལ༹ཾ ཀབལ༹ཾ ཀཏྭཱ པཱཏབྦཏོ ཁཱདིཏབྦཏོ ཨཱཧཱརོ པིཎྜཔཱཏོ, ཏཾ པིཎྜཔཱཏཾ བྷགཝཏོ ཨདཱསིཾ, བྷགཝནྟཾ བྷོཛེསིནྟི ཨཏྠོ.

༤༤. ཨཀིཏྟཡི ¶ པིཎྜཔཱཏནྟི མཡཱ དིནྣཔིཎྜཔཱཏསྶ གུཎཾ ཨཱནིསཾསཾ པཀཱསེསཱིཏི ཨཏྠོ.

༤༨. སཾཝུཏོ པཱཏིམོཀྑསྨིནྟི པཱཏིམོཀྑསཾཝརསཱིལེན སཾཝུཏོ པིཧིཏོ པཊིཙྪནྣོཏི ཨཏྠོ. ཨིནྡྲིཡེསུ ཙ པཉྩསཱུཏི ཙཀྑུནྡྲིཡཱདཱིསུ པཉྩསུ ¶ ཨིནྡྲིཡེསུ རཱུཔཱདཱིཧི གོཔིཏོ ཨིནྡྲིཡསཾཝརསཱིལཉྩ གོཔིཏོཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

སཔརིཝཱརཱསནཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༧. པཉྩདཱིཔཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམུཏྟརབུདྡྷསྶཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ པཉྩདཱིཔཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨུཔྤནྣུཔྤནྣབྷཝེསུ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ གྷརཱཝཱསེ ཝསནྟོ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ སམྨཱདིཊྛིཡཾ པཏིཊྛིཏོ སདྡྷོ པསནྣོ མཧཱཛནེཧི བོདྷིཔཱུཛཾ ཀཡིརམཱནཾ དིསྭཱ སཡམྤི བོདྷིཾ པརིཝཱརེཏྭཱ དཱིཔཾ ཛཱལེཏྭཱ པཱུཛེསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཙཀྐཝཏྟིསམྤཏྟིཨཱདཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ སབྦཏྠེཝ ཨུཔྤནྣབྷཝེ ཛལམཱནོ ཛོཏིསམྤནྣཝིམཱནཱདཱིསུ ཝསིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ སདྡྷཱཛཱཏོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི, དཱིཔཔཱུཛཱནིསྶནྡེན དཱིཔཀཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༥༠. སོ ¶ ཨེཀདིཝསཾ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརབུདྡྷསྶཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཝུཏྟཏྠམེཝ. ཨུཛུདིཊྛི ཨཧོསཧནྟི ཝངྐཾ མིཙྪཱདིཊྛིཾ ཚཌྜེཏྭཱ ཨུཛུ ཨཝངྐཾ ནིབྦཱནཱབྷིམུཁཾ པཱཔུཎནསམྨཱདིཊྛི ཨཧོསིནྟི ཨཏྠོ.

༥༡. པདཱིཔདཱནཾ པཱདཱསིནྟི ཨེཏྠ པཀཱརེན དིབྦཏི ཛོཏཏཱིཏི པདཱིཔོ, ཏསྶ དཱནཾ པདཱིཔདཱནཾ, ཏཾ ཨདཱསིཾ པདཱིཔཔཱུཛཾ ཨཀཱསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

པཉྩདཱིཔཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༨. དྷཛདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམུཏྟརབུདྡྷསྶཱཏིཨཱདིཀཾ ¶ ¶ ཨཱཡསྨཏོ དྷཛདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ སུནྡརེཧི ཨནེཀེཧི ཝཏྠེཧི དྷཛཾ ཀཱརཱཔེཏྭཱ དྷཛཔཱུཛཾ ཨཀཱསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན ཨུཔྤནྣུཔྤནྣབྷཝེ ཨུཙྩཀུལེ ནིབྦཏྟོ པཱུཛནིཡོ ཨཧོསི. ཨཔརབྷཱགེ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ པུཏྟདཱརེཧི ཝཌྜྷིཏྭཱ མཧཱབྷོགོ ཡསཝཱ སདྡྷཱཛཱཏོ སཏྠརི པསནྣོ གྷརཱཝཱསཾ པཧཱཡ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༥༧. སོ པཏྟཨརཧཏྟཕལོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ ཨཏྟནོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརབུདྡྷསྶཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏསྶཏྠོ པུབྦེ ཝུཏྟོཡེཝ. ཧཊྛོ ཧཊྛེན ཙིཏྟེནཱཏི སོམནསྶསཧགཏཙིཏྟཡུཏྟཏྟཱ ཧཊྛོ པརིཔུཎྞརཱུཔཀཱཡོ སདྡྷཱསམྤཡུཏྟཙིཏྟཏཱཡ ཧཊྛེན ཙིཏྟེན སནྟུཊྛེན ཙིཏྟེནཱཏི ཨཏྠོ. དྷཛམཱརོཔཡིཾ ཨཧནྟི དྷུནཱཏི ཀམྤཏི ཙལཏཱིཏི དྷཛཾ, ཏཾ དྷཛཾ ཨཱརོཔཡིཾ ཝེལ༹གྒེ ལགྒེཏྭཱ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ.

༥༨-༩. པཏིཏཔཏྟཱནི གཎྷིཏྭཱཏི པཏིཏཱནི བོདྷིཔཏྟཱནི གཧེཏྭཱ ཨཧཾ བཧི ཚཌྜེསིནྟི ཨཏྠོ. ཨནྟོསུདྡྷཾ བཧིསུདྡྷནྟི ཨནྟོ ཙིཏྟསནྟཱནནཱམཀཱཡཏོ ཙ བཧི ཙཀྑུསོཏཱདིརཱུཔཀཱཡཏོ ཙ སུདྡྷིཾ ཨདྷི ཝིསེསེན མུཏྟཾ ཀིལེསཏོ ཝིམུཏྟཾ ཨནཱསཝཾ སམྦུདྡྷཾ ཝིཡ སམྨུཁཱ ཨུཏྟམཾ བོདྷིཾ ཨཝནྡིཾ པཎཱམམཀཱསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

དྷཛདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༩. པདུམཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཙཏུསཙྩཾ པཀཱསེནྟོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ པདུམཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཀུསལསམྦྷཱརོ པདུམུཏྟརམུནིནཱ ¶ དྷམྨཔཛྫོཏེ ཛོཏམཱནེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ ¶ བྷོགསམྤནྣོཏི པཱཀཊོ. སོ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ མཧཱཛནེན སདྡྷིཾ དྷམྨཾ སུཎནྟོ དྷཛེན སཧ པདུམཀལཱཔཾ གཧེཏྭཱ ཨཊྛཱསི, སདྷཛཾ ཏཾ པདུམཀལཱཔཾ ཨཱཀཱསམུཀྑིཔིཾ, ཏཾ ¶ ཨཙྪརིཡཾ དིསྭཱ ཨཏིཝིཡ སོམནསྶཛཱཏོ ཨཧོསི. སོ ཡཱཝཛཱིཝཾ ཀུསལཾ ཀཏྭཱ ཛཱིཝིཏཔརིཡོསཱནེ སགྒེ ནིབྦཏྟོ དྷཛམིཝ ཚཀཱམཱཝཙརེ པཱཀཊོ པཱུཛིཏོ ཙ དིབྦསམྤཏྟིམནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཙ ཙཀྐཝཏྟིསམྤཏྟིམནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ སདྡྷཱསམྤནྣེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སདྡྷཱཛཱཏོ པཉྩཝསྶིཀོཝ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ ཀཏཔུཉྙནཱམེན པདུམཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༦༧. ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཙཏུསཙྩཾ པཀཱསེནྟོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ སཙྩནྟི ཏཐཾ ཨཝིཏཐཾ ཨཝིཔརཱིཏཾ སཙྩཾ, དུཀྑསམུདཡནིརོདྷམགྒཝསེན ཙཏྟཱརི སཙྩཱནི སམཱཧཊཱནཱིཏི ཙཏུསཙྩཾ, ཏཾ ཙཏུསཙྩཾ པཀཱསེནྟོ ལོཀེ པཱཀཊཾ ཀརོནྟོཏི ཨཏྠོ. ཝརདྷམྨཔྤཝཏྟཀོཏི ཨུཏྟམདྷམྨཔྤཝཏྟཀོ པཀཱསཀོཏི ཨཏྠོ. ཨམཏཾ ཝུཊྛིནྟི ཨམཏམཧཱནིབྦཱནཝུཊྛིདྷཱརཾ པཝསྶནྟོ པགྒྷརནྟོ སདེཝཀཾ ལོཀཾ ཏེམེནྟོ སབྦཀིལེསཔརིལཱ༹ཧཾ ནིབྦཱཔེནྟོ དྷམྨཝསྶཾ ཝསྶཏཱིཏི ཨཏྠོ.

༦༨. སདྷཛཾ པདུམཾ གཡ྄ཧཱཏི དྷཛེན སཧ ཨེཀཏོ ཀཏྭཱ པདུམཾ པདུམཀལཱཔཾ གཧེཏྭཱཏི ཨཏྠོ. ཨཌྜྷཀོསེ ཋིཏོ ཨཧནྟི ཨུབྷོ ཨུཀྑིཔིཏྭཱ ཋིཏོ ཨཧནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

པདུམཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༠. ཨསནབོདྷིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཛཱཏིཡཱ སཏྟཝསྶོཧནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨསནབོདྷིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཏིསྶསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨཉྙཏརསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ སུཁཔྤཏྟོ སཱསནེ པསནྣོ ¶ ཨསནབོདྷིཏོ ཕལཾ གཧེཏྭཱ ཏཏོ ཝུཊྛིཏབོདྷིཏརུཎེ གཧེཏྭཱ བོདྷིཾ རོཔེསི, ཡཐཱ ན ཝིནསྶཏི ཏཐཱ ཨུདཀཱསིཉྩནཱདིཀམྨེན རཀྑིཏྭཱ པཱུཛེསི. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ པརིཔཀྐསམྦྷཱརཏྟཱ ¶ སཏྟཝསྶིཀོཝ སམཱནོ པབྦཛིཏྭཱ ཁུརགྒེཡེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི, པུརཱཀཏཔུཉྙནཱམེན ཨསནབོདྷིཡཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༧༨. སོ ¶ པུབྦསམྦྷཱརམནུསྶརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཛཱཏིཡཱ སཏྟཝསྶོཧནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཛཱཏིཡཱཏི མཱཏུགབྦྷཏོ ནིཀྑནྟཀཱལཏོ པཊྛཱཡཱཏི ཨཏྠོ. སཏྟཝསྶོ པརིཔུཎྞསརདོ ཨཧཾ ལོཀནཱཡཀཾ ཏིསྶཾ བྷགཝནྟཾ ཨདྡསནྟི སམྦནྡྷོ. པསནྣཙིཏྟོ སུམནོཏི པཀཱརེན པསནྣཨནཱལུལི༹ཏཨཝིཀམྤིཏཙིཏྟོ, སུམནོ སུནྡརམནོ སོམནསྶསཧགཏཙིཏྟོཏི ཨཏྠོ.

༧༩. ཏིསྶསྶཱཧཾ བྷགཝཏོཏི ཏིཀྑཏྟུཾ ཛཱཏོཏི ཏིསྶོ, སོ མཱཏུགབྦྷཏོ, མནུསྶཛཱཏིཏོ, པཉྩཀྑནྡྷཏོ ཙ མུཏྟོ ཧུཏྭཱ ཛཱཏོ ནིབྦཏྟོ བུདྡྷོ ཛཱཏོཏི ཨཏྠོ. ཏསྶ ཏིསྶསྶ བྷགཝཏོ ཏཱདིནོ, ལོཀཛེཊྛསྶ ཨསནབོདྷིཾ ཨུཏྟམཾ རོཔཡིནྟི སམྦནྡྷོ.

༨༠. ཨསནོ ནཱམདྷེཡྻེནཱཏི ནཱམཔཉྙཏྟིཡཱ ནཱམསཉྙཱཡ ཨསནོ ནཱམ ཨསནརུཀྑོ བོདྷི ཨཧོསཱིཏི ཨཏྠོ. དྷརཎཱིརུཧཔཱདཔོཏི ཝལླིརུཀྑཔབྦཏགངྒཱསཱགརཱདཡོ དྷཱརེཏཱིཏི དྷརཎཱི, ཀཱ སཱ? པཐཝཱི, ཏསྶཾ རུཧཏི པཏིཊྛཧཏཱིཏི དྷརཎཱིརུཧོ, པཱདེན པིཝཏཱིཏི པཱདཔོ, པཱདསངྑཱཏེན མཱུལེན སིཉྩིཏོདཀཾ པིཝཏི ཨཱཔོརསཾ སིནེཧཾ དྷཱརེཏཱིཏི ཨཏྠོ. དྷརཎཱིརུཧོ ཙ སོ པཱདཔོ ཙཱཏི དྷརཎཱིརུཧཔཱདཔོ, ཏཾ ཨུཏྟམཾ ཨསནཾ བོདྷིཾ པཉྩ ཝསྶཱནི པརིཙརིཾ པོསེསིནྟི ཨཏྠོ.

༨༡. པུཔྥིཏཾ པཱདཔཾ དིསྭཱཏི ཏཾ མཡཱ པོསིཏཾ ཨསནབོདྷིརུཀྑཾ པུཔྥིཏཾ ཨཙྪརཡོགྒབྷཱུཏཔུཔྥཏྟཱ ཨབྦྷུཏཾ ལོམཧཾསཀརཎཾ དིསྭཱ སཀཾ ¶ ཀམྨཾ ཨཏྟནོ ཀམྨཾ པཀིཏྟེནྟོ པཀཱརེན ཀཐཡནྟོ བུདྡྷསེཊྛསྶ སནྟིཀཾ ཨགམཱསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཨསནབོདྷིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

ཚཊྛཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༧. སཀཙིནྟནིཡཝགྒོ

༡. སཀཙིནྟནིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པཝནཾ ¶ ཀཱནནཾ དིསྭཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སཀཙིནྟནིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨཱཡུཔརིཡོསཱནེ ཨུཔྤནྣོ ¶ དྷརམཱནཾ བྷགཝནྟཾ ཨཔཱཔུཎིཏྭཱ པརིནིབྦུཏཀཱལེ ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཧིམཝནྟེ ཝསནྟོ ཝིཝེཀཾ རམཎཱིཡཾ ཨེཀཾ ཝནཾ པཏྭཱ ཏཏྠེཝེཀཱཡ ཀནྡརཱཡ པུལིནཙེཏིཡཾ ཀཏྭཱ བྷགཝཏི སཉྙཾ ཀཏྭཱ སདྷཱཏུཀསཉྙཉྩ ཀཏྭཱ ཝནཔུཔྥེཧི པཱུཛེཏྭཱ ནམསྶམཱནོ པརིཙརི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ དྭཱིསུ ཨགྒཾ ཨགྒསམྤཏྟིཾ ཨགྒཉྩ ཙཀྐཝཏྟིསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིབྷཝསམྤནྣོ སདྡྷཱསམྤནྣོ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏྭཱ ཨརཧཱ ཚལ༹བྷིཉྙོ ཨཧོསི.

༡. སོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པཝནཾ ཀཱནནཾ དིསྭཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ པཝནནྟི པཀཱརེན ཝནཾ པཏྠཊཾ ཝིཏྠིཎྞཾ གཧནབྷཱུཏནྟི པཝནཾ. ཀཱནནཾ ཨཝཀུཙྪིཏཾ ཨཱནནཾ ཨཝཧནཾ སཏཏཾ སཱིཧབྱགྒྷཡཀྑརཀྑསམདྡཧཏྠིཨསྶསུཔཎྞཨུརགེཧི ཝིཧངྒགཎསདྡཀུཀྐུཊཀོཀིལེཧི ཝཱ བཧལནྟི ཀཱནནཾ, ཏཾ ཀཱནནསངྑཱཏཾ པཝནཾ མནུསྶསདྡཝིརཧིཏཏྟཱ ཨཔྤསདྡཾ ནིསྶདྡནྟི ཨཏྠོ. ཨནཱཝིལནྟི ན ཨཱཝིལཾ ཨུཔདྡཝརཧིཏནྟི ཨཏྠོ. ཨིསཱིནཾ ཨནུཙིཎྞནྟི བུདྡྷཔཙྩེཀབུདྡྷཨརཧནྟཁཱིཎཱསཝསངྑཱཏཱནཾ ཨིསཱིནཾ ཨནུཙིཎྞཾ ནིསེཝིཏནྟི ཨཏྠོ. ཨཱཧུཏཱིནཾ ¶ པཊིགྒཧནྟི ཨཱཧུནཾ ཝུཙྩཏི པཱུཛཱསཀྐཱརཾ པཊིགྒཧཾ གེཧསདིསནྟི ཨཏྠོ.

༢. ཐཱུཔཾ ཀཏྭཱན ཝེལུ༹ནཱཏི ཝེལུ༹པེསིཀཱཧི ཙེཏིཡཾ ཀཏྭཱཏི ཨཏྠོ. ནཱནཱཔུཔྥཾ སམོཀིརིནྟི ཙམྤཀཱདཱིཧི ཨནེཀེཧི པུཔྥེཧི སམོཀིརིཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ. སམྨུཁཱ ཝིཡ སམྦུདྡྷནྟི ¶ སཛཱིཝམཱནསྶ སམྦུདྡྷསྶ སམྨུཁཱ ཨིཝ ནིམྨིཏཾ ཨུཔྤཱདིཏཾ ཙེཏིཡཾ ཨཧཾ ཨབྷི ཝིསེསེན ཝནྡིཾ པཎཱམམཀཱསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

སཀཙིནྟནིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢. ཨཝོཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཝིཧཱརཱ ཨབྷིནིཀྑམྨཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨཝོཔུཔྥིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིཁིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སདྡྷཱསམྤནྣོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ སོམནསྶཔྤཏྟོ ནཱནཱཔུཔྥཱནི ཨུབྷོཧི ཧཏྠེཧི གཧེཏྭཱ བུདྡྷསྶ ཨུཔརི ཨབྦྷུཀྐིརི. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ¶ སགྒསམྤཏྟིཉྩ ཙཀྐཝཏྟིསམྤཏྟིཉྩ ཨནུབྷཝིཏྭཱ སབྦཏྠ པཱུཛིཏོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ སཱསནེ པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི. ཨཱ སམནྟཏོ ཀཱསཏི དིཔྤཏཱིཏི ཨཱཀཱསོ, ཏསྨིཾ ཨཱཀཱསེ པུཔྥཱནཾ ཨཝཀིརིཏཏྟཱ ཨཝོཔུཔྥིཡཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༧. ཨེཝཾ པཏྟསནྟིཔདོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཝིཧཱརཱ ཨབྷིནིཀྑམྨཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཝིཧཱརཱཏི ཝིསེསེན ཧརཏི ཙཏཱུཧི ཨིརིཡཱཔཐེཧི ཨཔཏནྟཾ ཨཏྟབྷཱཝཾ ཨཱཧརཏི པཝཏྟེཏི ཨེཏྠཱཏི ཝིཧཱརོ, ཏསྨཱ ཝིཧཱརཱ ཨབྷི ཝིསེསེན ནིཀྑམྨ ནིཀྑམིཏྭཱ. ཨབྦྷུཊྛཱསི ཙ ཙངྐམེཏི ཙངྐམནཏྠཱཡ སཊྛིརཏནེ ཙངྐམེ ཨབྷིཝིསེསེན ཨུཊྛཱསི, ཨབྷིརུཧཱིཏི ཨཏྠོ. ཙཏུསཙྩཾ ¶ པཀཱསེནྟོཏི ཏསྨིཾ ཙངྐམེ ཙངྐམནྟོ དུཀྑསམུདཡནིརོདྷམགྒསཙྩསངྑཱཏཾ ཙཏུསཙྩཾ པཀཱསེནྟོ པཱཀཊཾ ཀརོནྟོ ཨམཏཾ པདཾ ནིབྦཱནཾ དེསེནྟོ ཝིབྷཛནྟོ ཨུཏྟཱནཱིཀརོནྟོ ཏསྨིཾ ཙངྐམེཏི སམྦནྡྷོ.

༨. སིཁིསྶ གིརམཉྙཱཡ, བུདྡྷསེཊྛསྶ ཏཱདིནོཏི སེཊྛསྶ ཏཱདིགུཎསམངྒིསྶ སིཁིསྶ བུདྡྷསྶ གིརཾ སདྡཾ གྷོསཾ ཨཉྙཱཡ ཛཱནིཏྭཱ. ནཱནཱཔུཔྥཾ གཧེཏྭཱནཱཏི ནཱགཔུནྣཱགཱདིཨནེཀཱནི པུཔྥཱནི གཧེཏྭཱ ཨཱཧརིཏྭཱ. ཨཱཀཱསམྷི སམོཀིརིནྟི ཙངྐམནྟསྶ བྷགཝཏོ མུདྡྷནི ཨཱཀཱསེ ཨོཀིརིཾ པཱུཛེསིཾ.

༩. ཏེན ཀམྨེན དྭིཔདིནྡཱཏི དྭིཔདཱནཾ དེཝབྲཧྨམནུསྶཱནཾ ཨིནྡ པདྷཱནབྷཱུཏ. ནརཱསབྷ ནརཱནཾ ¶ ཨཱསབྷབྷཱུཏ. པཏྟོམྷི ཨཙལཾ ཋཱནནྟི ཏུམྷཱཀཾ སནྟིཀེ པབྦཛིཏྭཱ ཨཙལཾ ཋཱནཾ ནིབྦཱནཾ པཏྟོ ཨམྷི བྷཝཱམི. ཧིཏྭཱ ཛཡཔརཱཛཡནྟི དིབྦམནུསྶསམྤཏྟིསངྑཱཏཾ ཛཡཉྩ ཙཏུརཱཔཱཡདུཀྑསངྑཱཏཾ པརཱཛཡཉྩ ཧིཏྭཱ ཚཌྜེཏྭཱ ནིབྦཱནཾ པཏྟོསྨཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཨཝོཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟོ.

༣. པཙྩཱགམནིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སིནྡྷུཡཱ ནདིཡཱ ཏཱིརེཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ པཙྩཱགམནིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ སིནྡྷུཡཱ གངྒཱཡ སམཱིཔེ ཙཀྐཝཱཀཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟོ པུབྦསམྦྷཱརཡུཏྟཏྟཱ པཱཎིནོ ཨཁཱདནྟོ སེཝཱལམེཝ བྷཀྑཡནྟོ ཙརཏི. ཏསྨིཾ སམཡེ ཝིཔསྶིབྷགཝཱ སཏྟཱནུགྒཧཾ ཀརོནྟོ ཏཏྠ ཨགམཱསི. ཏསྨིཾ ཁཎེ སོ ཙཀྐཝཱཀོ ཝིཛྫོཏམཱནཾ ¶ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཏུཎྜེན སཱལརུཀྑཏོ སཱལཔུཔྥཾ ཚིནྡིཏྭཱ ཨཱགམྨ པཱུཛེསི. སོ ཏེནེཝ ཙིཏྟཔྤསཱདེན ཏཏོ ཙུཏོ དེཝལོཀེ ཨུཔྤནྣོ ཨཔརཱཔརཾ ཚཀཱམཱཝཙརསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ མནུསྶལོཀེ ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ ཙཀྐཝཏྟིསམྤཏྟིཨཱདཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ¶ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ པུབྦཙརིཏཝསེན སཏྠརི པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི, ཙཀྐཝཱཀོ ཧུཏྭཱ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ ཀཏྠཙི གནྟྭཱ པུཔྥམཱཧརིཏྭཱ པཱུཛིཏཏྟཱ པུབྦཔུཉྙནཱམེན པཙྩཱགམནིཡཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༡༣. ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སིནྡྷུཡཱ ནདིཡཱ ཏཱིརེཏིཨཱདིམཱཧ. སཱིཏི སདྡཾ ཀུརུམཱནཱ དྷུནཱཏི ཀམྤཏཱིཏི སིནྡྷུ, ནདཏི སདྡཾ ཀརོནྟོ གཙྪཏཱིཏི ནདི. ཙཀྐཝཱཀོ ཨཧཾ ཏདཱཏི ཙཀྐཾ སཱིགྷཾ གཙྪནྟཾ ཨིཝ ཨུདཀེ ཝཱ ཐལེ ཝཱ ཨཱཀཱསེ ཝཱ སཱིགྷཾ ཝཱཏི གཙྪཏཱིཏི ཙཀྐཝཱཀོ. ཏདཱ ཝིཔསྶིཾ བྷགཝནྟཾ དསྶནཀཱལེ ཨཧཾ ཙཀྐཝཱཀོ ཨཧོསིནྟི ཨཏྠོ. སུདྡྷསེཝཱལབྷཀྑོཧནྟི ཨཉྙགོཙརཨམིསྶཏྟཱ སུདྡྷསེཝཱལམེཝ ཁཱདནྟོ ཨཧཾ ཝསཱམི. པཱཔེསུ ཙ སུསཉྙཏོཏི པུབྦཝཱསནཱཝསེན པཱཔཀརཎེ སུཊྛུ སཉྙཏོ ཏཱིཧི དྭཱརེཧི སཉྙཏོ སུསིཀྑིཏོ.

༡༤. ཨདྡསཾ ¶ ཝིརཛཾ བུདྡྷནྟི རཱགདོསམོཧཝིརཧིཏཏྟཱ ཝིརཛཾ ནིཀྐིལེསཾ བུདྡྷཾ ཨདྡསཾ ཨདྡཀྑིཾ. གཙྪནྟཾ ཨནིལཉྫསེཏི ཨནིལཉྫསེ ཨཱཀཱསཔཐེ གཙྪནྟཾ བུདྡྷཾ. ཏུཎྜེན མཡ྄ཧཾ མུཁཏུཎྜེན ཏཱལཾ སཱལཔུཔྥཾ པགྒཡ྄ཧ པགྒཧེཏྭཱ ཝིཔསྶིསྶཱབྷིརོཔཡིཾ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

པཙྩཱགམནིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤. པརཔྤསཱདཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨུསབྷཾ པཝརཾ ཝཱིརནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ པརཔྤསཱདཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཏིཎྞཾ ཝེདཱནཾ པཱརགཱུ ཨིཏིཧཱསཔཉྩམཱནཾ པདཀོ ཝེཡྻཱཀརཎོ སནིགྷཎྜུཀེཊུབྷཱནཾ སཱཀྑརཔྤབྷེདཱནཾ ལོཀཱཡཏམཧཱཔུརིསལཀྑཎེསུ ཨནཝཡོ ནཱམེན སེལབྲཱཧྨཎོཏི པཱཀཊོ སིདྡྷཏྠཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎེཧི ཨསཱིཏིཨནུབྱཉྫནེཧི ཙཱཏི སཡཾ སོབྷམཱནཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཨནེཀེཧི ཀཱརཎེཧི ¶ ཨནེཀཱཧི ¶ ཨུཔམཱཧི ཐོམནཾ པཀཱསེསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན དེཝལོཀེ སཀྐམཱརཱདཡོ ཚ ཀཱམཱཝཙརསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཙཀྐཝཏྟིསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སཏྠརི པསཱིདིསྭཱ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཙཏུཔཊིསམྦྷིདཱཚལ༹བྷིཉྙཔྤཏྟོ མཧཱཁཱིཎཱསཝོ ཨཧོསི, བུདྡྷསྶ ཐུཏིཡཱ སཏྟཱནཾ སབྦེསཾ ཙིཏྟཔྤསཱདཀརཎཏོ པརཔྤསཱདཀཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༢༠. ཨེཀདིཝསཾ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨུསབྷཾ པཝརཾ ཝཱིརནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨུསབྷནྟི ཝསབྷོ ནིསབྷོ ཝིསབྷོ ཨཱསབྷོཏི ཙཏྟཱརོ ཛེཊྛཔུངྒཝཱ. ཏཏྠ གཝསཏཛེཊྛཀོ ཝསབྷོ, གཝསཧསྶཛེཊྛཀོ ནིསབྷོ, གཝསཏསཧསྶཛེཊྛཀོ ཝིསབྷོ, གཝཀོཊིསཏསཧསྶཛེཊྛཀོ ཨཱསབྷོཏི ཙ ཡསྶ ཀསྶཙི ཐུཏིཾ ཀརོནྟཱ བྲཱཧྨཎཔཎྜིཏཱ བཧུསྶུཏཱ ཨཏྟནོ ཨཏྟནོ པཉྙཱཝསེན ཐུཏིཾ ཀརོནྟི, བུདྡྷཱནཾ པན སབྦཱཀཱརེན ཐུཏིཾ ཀཱཏུཾ སམཏྠོ ཨེཀོཔི ནཏྠི. ཨཔྤམེཡྻོ ཧི བུདྡྷོ. ཝུཏྟཉྷེཏཾ –

‘‘བུདྡྷོཔི ¶ བུདྡྷསྶ བྷཎེཡྻ ཝཎྞཾ, ཀཔྤམྤི ཙེ ཨཉྙམབྷཱསམཱནོ;

ཁཱིཡེཐ ཀཔྤོ ཙིརདཱིགྷམནྟརེ, ཝཎྞོ ན ཁཱིཡེཐ ཏཐཱགཏསྶཱ’’ཏི. (དཱི. ནི. ཨཊྛ. ༡.༣༠༤; ༣.༡༤༡; མ. ནི. ཨཊྛ. ༢.༤༢༥; ཨུདཱ. ཨཊྛ. ༥༣) –

ཨཱདིཀཾ. ཨཡམྤི བྲཱཧྨཎོ མུཁཱརཱུལ༹ྷཝསེན ཨེཀཔསཱིདནཝསེན ‘‘ཨཱསབྷ’’ནྟི ཝཏྟབྦེ ‘‘ཨུསབྷ’’ནྟིཨཱདིམཱཧ. ཝརིཏབྦོ པཏྠེཏབྦོཏི ཝརོ. ཨནེཀེསུ ཀཔྤསཏསཧསྶེསུ ཀཏཝཱིརིཡཏྟཱ ཝཱིརོ. མཧནྟཾ སཱིལཀྑནྡྷཱདིཀཾ ཨེསཏི གཝེསཏཱིཏི མཧེསཱི, ཏཾ མཧེསིཾ བུདྡྷཾ. ཝིསེསེན ཀིལེསཁནྡྷམཱརཱདཡོ མཱརེ ཛིཏཝཱཏི ཝིཛིཏཱཝཱི, ཏཾ ཝིཛིཏཱཝིནཾ སམྦུདྡྷཾ. སུཝཎྞསྶ ཝཎྞོ ཨིཝ ཝཎྞོ ཡསྶ སམྦུདྡྷསྶ སོ སུཝཎྞཝཎྞོ, ཏཾ སུཝཎྞཝཎྞཾ སམྦུདྡྷཾ དིསྭཱ ཀོ ནཱམ སཏྟོ ནཔྤསཱིདཏཱིཏི.

པརཔྤསཱདཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༥. བྷིསདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཝེསྶབྷཱུ ¶ ནཱམ ནཱམེནཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ བྷིསདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝེསྶབྷུསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཧིམཝནྟསྨིཾ ཧཏྠིཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟོ ཏསྨིཾ པཊིཝསཏི. ཏསྨིཾ སམཡེ ཝེསྶབྷཱུ བྷགཝཱ ཝིཝེཀཀཱམོ ཧིམཝནྟམགམཱསི. ཏཾ དིསྭཱ སོ ཧཏྠིནཱགོ པསནྣམཱནསོ བྷིསམུལཱ༹ལཾ ¶ གཧེཏྭཱ བྷགཝནྟཾ བྷོཛེསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན ཧཏྠིཡོནིཏོ ཙུཏོ དེཝལོཀེ ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ ཏཏྠ ཚ ཀཱམཱཝཙརསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶཏྟམཱགཏོ མནུསྶེསུ ཙཀྐཝཏྟིསམྤཏྟིཨཱདཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ མཧཱབྷོགེ ཨཉྙཏརསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ པུབྦཝཱསནཱབལེན སཏྠརི པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི, སོ པུབྦེ ཀཏཀུསལནཱམེན བྷིསདཱཡཀཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༢༩. སོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ དསྶེནྟོ ཝེསྶབྷཱུ ནཱམ ནཱམེནཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཝེསྶབྷཱུཏི ཝེསྶཾ བྷུནཱཏི ཨཏིཀྐམཏཱིཏི ཝེསྶབྷཱུ. ཨཐ ཝཱ ཝེསྶེ ཝཱཎིཛཀམྨེ ཝཱ ཀཱམརཱགཱདིཀེ ཝཱ ཀུསལཱདིཀམྨེ ཝཱ ཝཏྠུཀཱམཀིལེསཀཱམེ ཝཱ བྷུནཱཏི ཨབྷིབྷཝཏཱིཏི ¶ ཝེསྶབྷཱུ, སོ ནཱམེན ཝེསྶབྷཱུ ནཱམ བྷགཝཱ. ཨིསཱིནཾ ཏཏིཡོ ཨཧཱུཏི ཀུསལདྷམྨེ ཨེསཏི གཝེསཏཱིཏི ཨིསི, ‘‘ཝིཔསྶཱི, སིཁཱི, ཝེསྶབྷཱུ’’ཏི ཝུཏྟཏྟཱ ཏཏིཡོ ཨིསི ཏཏིཡོ བྷགཝཱ ཨཧུ ཨཧོསཱིཏི ཨཏྠོ. ཀཱནནཾ ཝནམོགྒཡ྄ཧཱཏི ཀཱནནསངྑཱཏཾ ཝནཾ ཨོགཡ྄ཧ ཨོགཧེཏྭཱ པཱཝིསཱིཏི ཨཏྠོ.

༣༠. བྷིསམུལཱ༹ལཾ གཎྷིཏྭཱཏི དྭིཔདཙཏུཔྤདཱནཾ ཚཱཏཀཾ བྷིསཏི ཧིཾསཏི ཝིནཱསེཏཱིཏི བྷིསཾ, ཀོ སོ? པདུམཀནྡོ, བྷིསཉྩ མུལཱ༹ལཉྩ བྷིསམུལཱ༹ལཾ, ཏཾ བྷིསམུལཱ༹ལཾ གཧེཏྭཱཏི ཨཏྠོ.

༣༡. ཀརེན ཙ པརཱམཊྛོཏི ཏཾ མཡཱ དིནྣདཱནཾ, ཝེསྶབྷཱུཝརབུདྡྷིནཱ ཨུཏྟམབུདྡྷིནཱ ཝེསྶབྷུནཱ ཀརེན ཧཏྠཏལེན པརཱམཊྛོ ཀཏསམྥསྶོ ཨཧོསི. སུཁཱཧཾ ནཱབྷིཛཱནཱམི, སམཾ ཏེན ཀུཏོཏྟརིནྟི ཏེན སུཁེན ¶ སམཾ སུཁཾ ནཱབྷིཛཱནཱམི, ཏཏོ ཨུཏྟརིཾ ཏཏོ པརཾ ཏཏོ ཨདྷིཀཾ སུཁཾ ཀུཏོཏི ཨཏྠོ. སེསཾ ནཡཱནུསཱརེན སུཝིཉྙེཡྻནྟི.

བྷིསདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༦. སུཙིནྟིཏཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

གིརིདུགྒཙརོ ཨཱསིནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སུཙིནྟིཏཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཨཏྠདསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཧིམཝནྟཔྤདེསེ ནེསཱདཀུལེ ཨུཔྤནྣོ མིགསཱུཀརཱདཡོ ཝདྷིཏྭཱ ཁཱདནྟོ ཝིཧརཏི. ཏདཱ ལོཀནཱཐོ ལོཀཱནུགྒཧཾ སཏྟཱནུདྡཡཏཉྩ པཊིཙྩ ཧིམཝནྟམགམཱསི. ཏདཱ སོ ནེསཱདོ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཨཏྟནོ ཁཱདནཏྠཱཡ ཨཱནཱིཏཾ ཝརམདྷུརམཾསཾ ཨདཱསི. པཊིགྒཧེསི བྷགཝཱ ཏསྶཱནུཀམྤཱཡ, ཏཾ བྷུཉྫིཏྭཱ ཨནུམོདནཾ ཝཏྭཱ པཀྐཱམི. སོ ཏེནེཝ པུཉྙེན ¶ ཏེནེཝ སོམནསྶེན ཏཏོ ཙུཏོ སུགཏཱིསུ སཾསརནྟོ ཚ ཀཱམཱཝཙརསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཙཀྐཝཏྟིསམྤཏྟིཨཱདཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༣༦. ཙཏུཔཊིསམྦྷིདཱཔཉྩཱབྷིཉྙཱདིབྷེདཾ པཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ ¶ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ གིརིདུགྒཙརོ ཨཱསིནྟིཨཱདིམཱཧ. གིརཏི སདྡཾ ཀརོཏཱིཏི གིརི, ཀོ སོ? སིལཱཔཾསུམཡཔབྦཏོ, དུཊྛུ དུཀྑེན གམནཱིཡཾ དུགྒཾ, གིརཱིཧི དུགྒཾ གིརིདུགྒཾ, དུགྒམོཏི ཨཏྠོ. ཏསྨིཾ གིརིདུགྒེ པབྦཏནྟརེ ཙརོ ཙརཎསཱིལོ ཨཱསིཾ ཨཧོསིཾ. ཨབྷིཛཱཏོཝ ཀེསརཱིཏི ཨབྷི ཝིསེསེན ཛཱཏོ ནིབྦཏྟོ ཀེསརཱིཝ ཀེསརསཱིཧོ ཨིཝ གིརིདུགྒསྨིཾ ཙརཱམཱིཏི ཨཏྠོ.

༤༠. གིརིདུགྒཾ པཝིསིཾ ཨཧནྟི ཨཧཾ ཏདཱ ཏེན མཾསདཱནེན པཱིཏིསོམནསྶཛཱཏོ པབྦཏནྟརཾ པཱཝིསིཾ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

སུཙིནྟིཏཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༧. ཝཏྠདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པཀྑིཛཱཏོ ¶ ཏདཱ ཨཱསིནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཝཏྠདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཨཏྠདསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ སུཔཎྞཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟོ གནྡྷམཱདནཔབྦཏཾ གཙྪནྟཾ ཨཏྠདསྶིཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ སུཔཎྞཝཎྞཾ ཝིཛཧིཏྭཱ མཱཎཝཀཝཎྞཾ ནིམྨིནིཏྭཱ མཧགྒྷཾ དིབྦཝཏྠཾ ཨཱདཱཡ བྷགཝནྟཾ པཱུཛེསི. སོཔི བྷགཝཱ པཊིགྒཧེཏྭཱ ཨནུམོདནཾ ཝཏྭཱ པཀྐཱམི. སོ ཏེནེཝ སོམནསྶེན ཝཱིཏིནཱམེཏྭཱ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟོ ཏཏྠ ཨཔརཱཔརཾ སཾསརནྟོ པུཉྙཱནི ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཏཏོ མནུསྶེསུ མནུསྶསམྤཏྟིནྟི སབྦཏྠ མཧགྒྷཾ ཝཏྠཱབྷརཎཾ ལདྡྷཾ, ཏཏོ ཨུཔྤནྣུཔྤནྣབྷཝེ ཝཏྠཙྪཱཡཱཡ གཏགཏཊྛཱནེ ཝསནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཚལ༹བྷིཉྙཔྤཏྟཁཱིཎཱསཝོ ཨཧོསི, པུབྦེ ཀཏཔུཉྙནཱམེན ཝཏྠདཱཡཀཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༤༥. སོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པཀྑིཛཱཏོ ཏདཱ ཨཱསིནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ པཀྑིཛཱཏོཏི པཀྑནྡཏི ཨུཔལཝཏི སཀུཎོ ཨེཏེནཱཏི པཀྑཾ, པཀྑམསྶ ཨཏྠཱིཏི པཀྑཱི, པཀྑིཡོནིཡཾ ཛཱཏོ ནིབྦཏྟོཏི ཨཏྠོ. སུཔཎྞོཏི སུནྡརཾ པཎྞཾ པཏྟཾ ཡསྶ སོ སུཔཎྞོ, ཝཱཏགྒཱཧསུཝཎྞཝཎྞཛལམཱནཔཏྟམཧཱབྷཱརོཏི ¶ ¶ ཨཏྠོ. གརུལཱ༹དྷིཔོཏི ནཱགེ གཎྷནཏྠཱཡ གརུཾ བྷཱརཾ པཱསཱཎཾ གིལ༹ནྟཱིཏི གརུལཱ༹, གརུལཱ༹ནཾ ཨདྷིཔོ རཱཛཱཏི གརུལཱ༹དྷིཔོ, ཝིརཛཾ བུདྡྷཾ ཨདྡསཱཧནྟི སམྦནྡྷོ.

ཝཏྠདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༨. ཨམྦདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨནོམདསྶཱི བྷགཝཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨམྦདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཨནོམདསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཝཱནརཡོནིཡཾ ¶ ནིབྦཏྟོ ཧིམཝནྟེ ཀཔིརཱཛཱ ཧུཏྭཱ པཊིཝསཏི. ཏསྨིཾ སམཡེ ཨནོམདསྶཱི བྷགཝཱ ཏསྶཱནུཀམྤཱཡ ཧིམཝནྟམགམཱསི. ཨཐ སོ ཀཔིརཱཛཱ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ སུམདྷུརཾ ཨམྦཕལཾ ཁུདྡམདྷུནཱ ཨདཱསི. ཨཐ བྷགཝཱ ཏསྶ པསྶནྟསྶེཝ ཏཾ སབྦཾ པརིབྷུཉྫིཏྭཱ ཨནུམོདནཾ ཝཏྭཱ པཀྐཱམི. ཨཐ སོ སོམནསྶསམྤནྣཧདཡོ ཏེནེཝ པཱིཏིསོམནསྶེན ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟོ ཨཔརཱཔརཾ ཏཏྠ དིབྦསུཁམནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཙ མནུསྶསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཚལ༹བྷིཉྙཔྤཏྟོ ཨཧོསི. པུབྦཔུཉྙནཱམེན ཨམྦདཱཡཀཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༥༣. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནཱ ཀཏཀུསལབཱིཛཾ དིསྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ ཨཏྟནོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨནོམདསྶཱི བྷགཝཱཏིཨཱདིམཱཧ. མེཏྟཱཡ ཨཕརི ལོཀེ, ཨཔྤམཱཎེ ནིརཱུཔདྷཱིཏི སོ བྷགཝཱ སབྦལོཀེ ཨཔྤམཱཎེ སཏྟེ ‘‘སུཁཱི ཧོནྟཱུ’’ཏིཨཱདིནཱ ནིརུཔདྷི ཨུཔདྷིཝིརཧིཏཾ ཀཏྭཱ མེཏྟཱཡ མེཏྟཙིཏྟེན ཨཕརི པཏྠརི ཝཌྜྷེསཱིཏི ཨཏྠོ.

༥༤. ཀཔི ཨཧཾ ཏདཱ ཨཱསིནྟི ཏདཱ ཏསྶཱགམནཀཱལེ ཀཔིརཱཛཱ ཨཧོསིནྟི ཨཏྠོ.

ཨམྦདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༩. སུམནཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སུམནོ ¶ ནཱམ ནཱམེནཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སུམནཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིཁིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ མཱལཱཀཱརསྶ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སདྡྷཱཛཱཏོ བྷགཝཏི པསནྣམཱནསོ སུམནམཱལཱམུཊྛིཡོ གཧེཏྭཱ ཨུབྷོཧི ¶ ཧཏྠེཧི པཱུཛེསི. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ དྭེ སམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ པུཏྟདཱརེཧི ཝཌྜྷིཏྭཱ སུམནནཱམེན ¶ པཱཀཊོ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༦༢. སོ ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ ཨཏྟནོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སུམནོ ནཱམ ནཱམེནཱཏིཨཱདིམཱཧ. སུནྡརཾ མནཾ ཙིཏྟཾ ཡསྶ སོ སུམནོ. སདྡྷཱཔསཱདབཧུམཱནེན ཡུཏྟོ ནཱམེན སུམནོ ནཱམ མཱལཱཀཱརོ ཏདཱ ཨཧཾ ཨཧོསིཾ.

༦༣. སིཁིནོ ལོཀབནྡྷུནོཏི སིཁཱ མུདྡྷཱ ཀཱསཏཱིཏི སིཁཱི. ཨཐ ཝཱ སམྤཡུཏྟསམྤཡོགེ ཁཱདཏི ཝིདྡྷཾསེཏཱིཏི སིཁཱི, ཀཱ སཱ? ཨགྒིསིཁཱ, ཨགྒིསིཁཱ ཝིཡ སིཁཱཡ དིཔྤནཏོ སིཁཱི. ཡཐཱ ཨགྒིསིཁཱ ཛོཏཏི པཱཀཊཱ ཧོཏི, སིཁཱི པཏྟཏིཎཀཊྛཔལཱསཱདིཀེ དཧཏི, ཨེཝམཡམྤི བྷགཝཱ ནཱིལཔཱིཏཱདིརཾསཱིཧི ཛོཏཏི སཀལལོཀསནྣིཝཱསེ པཱཀཊོ ཧོཏི. སཀསནྟཱནགཏསབྦཀིལེསེ སོསེཏི ཝིདྡྷཾསེཏི ཛྷཱཔེཏཱིཏི ཝོཧཱརནཱམཾ ནཱམཀམྨཾ ནཱམདྷེཡྻཾ, ཏསྶ སིཁིནོ. སཀལལོཀསྶ བནྡྷུཉཱཏཀོཏི ལོཀབནྡྷུ, ཏསྶ སིཁིནོ ལོཀབནྡྷུནོ བྷགཝཏོ སུམནཔུཔྥཾ ཨབྷིརོཔཡིཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ.

སུམནཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༠. པུཔྥཙངྐོཊིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨབྷཱིཏརཱུཔཾ སཱིཧཾ ཝཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ པུཔྥཙངྐོཊིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིཁིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ མཧཱཝིབྷཝསམྤནྣོ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པསནྣཱཀཱརཾ དསྶེནྟོ སུཝཎྞཝཎྞཾ ཨནོཛཔུཔྥམོཙིནིཏྭཱ ཙངྐོཊཀཾ པཱུརེཏྭཱ བྷགཝནྟཾ པཱུཛེཏྭཱ ‘‘བྷགཝཱ ¶ , ཨིམསྶ ནིསྶནྡེན ནིབྦཏྟནིབྦཏྟཊྛཱནེ སུཝཎྞཝཎྞོ པཱུཛནཱིཡོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཱནཾ པཱཔུཎེཡྻ’’ནྟི པཏྠནམཀཱསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན དེཝམནུསྶེསུ ནིབྦཏྟོ སབྦཏྠ པཱུཛིཏོ ¶ སུཝཎྞཝཎྞོ ཨབྷིརཱུཔོ ཨཧོསི. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏོ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༦༨-༩. སོ ¶ པཏྟཨརཧཏྟཕལོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨབྷཱིཏརཱུཔཾ སཱིཧཾ ཝཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ སཱིཧནྟི དྭིཔདཙཏུཔྤདཱདཡོ སཏྟེ ཨབྷིབྷཝཏི ཨཛ྄ཛྷོཏྠརཏཱིཏི སཱིཧོ, ཨབྷཱིཏརཱུཔོ ཨབྷཱིཏསབྷཱཝོ, ཏཾ ཨབྷཱིཏརཱུཔཾ སཱིཧཾ ཨིཝ ནིསིནྣཾ པཱུཛེསིནྟི སམྦནྡྷོ. པཀྑཱིནཾ ཨགྒཾ གརུལ༹རཱཛཾ ཨིཝ པཝརཾ ཨུཏྟམཾ བྱགྒྷརཱཛཾ ཨིཝ ཨབྷི ཝིསེསེན ཛཱཏཾ སབྦསཱིཧཱནཾ ཝིསེསཾ ཀེསརསཱིཧཾ ཨིཝ ཏིལོཀསྶ སརཎཾ སིཁིཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ. ཀིཾ བྷཱུཏཾ? ཨནེཛཾ ནིཀྐིལེསཾ ཁནྡྷམཱརཱདཱིཧི ཨཔརཱཛིཏཾ ནིསིནྣཾ སིཁིནྟི སམྦནྡྷོ. མཱརཎཱནགྒནྟི སབྦཀིལེསཱནཾ མཱརཎེ སོསནེ ཝིདྡྷཾསནེ ཨགྒཾ སེཊྛཾ ཀིལེསེ མཱརེནྟཱནཾ པཙྩེཀབུདྡྷབུདྡྷསཱཝཀཱནཾ ཝིཛྫམཱནཱནམྤི ཏེསཾ ཨགྒནྟི ཨཏྠོ. བྷིཀྑུསངྒྷཔུརཀྑཏཾ པརིཝཱརིཏཾ པརིཝཱརེཏྭཱ ནིསིནྣཾ སིཁིནྟི སམྦནྡྷོ.

༧༠. ཙངྐོཊཀེ ཋཔེཏྭཱནཱཏི ཨུཏྟམཾ ཨནོཛཔུཔྥཾ ཀརཎྜཀེ པཱུརེཏྭཱ སིཁཱིསམྦུདྡྷཾ སེཊྛཾ སམོཀིརིཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ.

པུཔྥཙངྐོཊིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

སཏྟམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༨. ནཱགསམཱལཝགྒོ

༡. ནཱགསམཱལཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨཱཔཱཊལིཾ ¶ ཨཧཾ པུཔྥནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ནཱགསམཱལཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིཁིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ ཏཐཱརཱུཔསཛྫནསཾསགྒསྶ ¶ ཨལཱབྷེན སཏྠརི དྷརམཱནཀཱལེ དསྶནསཝནཔཱུཛཱཀམྨམཀརིཏྭཱ པརིནིབྦུཏཀཱལེ ཏསྶ བྷགཝཏོ སཱརཱིརིཀདྷཱཏུཾ ནིདཧིཏྭཱ ཀཏཙེཏིཡམྷི ཙིཏྟཾ པསཱདེཏྭཱ པཱཊལིཔུཔྥཾ པཱུཛེཏྭཱ སོམནསྶཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཏེནེཝ སོམནསྶེན ཏཏོ ཀཱལཾ ཀཏོ ཏུསིཏཱདཱིསུ ཚསུ དེཝལོཀེསུ སུཁམནུབྷཝིཏྭཱ ཨཔརབྷཱགེ མནུསྶེསུ མནུསྶསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ ནཱགརུཀྑཔལླཝཀོམལ༹སདིསསརཱིརཏྟཱ ནཱགསམཱལོཏི མཱཏཱཔིཏཱུཧི ཀཏནཱམདྷེཡྻོ བྷགཝཏི པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༡. སོ ¶ པཙྪཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨཱཔཱཊལིཾ ཨཧཾ པུཔྥནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨཱཔཱཊལིནྟི ཨཱ སམནྟཏོ, ཨཱདརེན ཝཱ པཱཊལིཔུཔྥཾ གཧེཏྭཱ ཨཧཾ ཐཱུཔམྷི ཨབྷིརོཔེསིཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ. ཨུཛ྄ཛྷིཏཾ སུམཧཱཔཐེཏི སབྦནགརཝཱསཱིནཾ ཝནྡནཔཱུཛནཏྠཱཡ མཧཱཔཐེ ནགརམཛ྄ཛྷེ ཝཱིཐིཡཾ ཨུཛ྄ཛྷིཏཾ ཨུཊྛཱཔིཏཾ, ཨིཊྛཀཀམྨསུདྷཱཀམྨཱདཱིཧི ནིཔྥཱདིཏནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡཏྟཱ ཨུཏྟཱནཏྠཏྟཱ ཙ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ནཱགསམཱལཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢. པདསཉྙཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨཀྐནྟཉྩ པདཾ དིསྭཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ པདསཉྙཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ¶ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨུཔྤནྣུཔྤནྣབྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཏིསྶསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ སདྡྷཱསམྤནྣེ ཨུཔཱསཀགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ རཏནཏྟཡེ པསནྣོ བྷགཝཏཱ ཏསྶ ཨནུཀམྤཱཡ དསྶིཏཾ པདཙེཏིཡཾ དིསྭཱ པསནྣོ ལོམཧཊྛཛཱཏོ ཝནྡནཔཱུཛནཱདིབཧུམཱནམཀཱསི. སོ ཏེནེཝ སུཁེཏྟེ སུཀཏེན པུཉྙེན ཏཏོ ཙུཏོ སགྒེ ནིབྦཏྟོ ཏཏྠ དིབྦསུཁམནུབྷཝིཏྭཱ ཨཔརབྷཱགེ མནུསྶེསུ ཛཱཏོ མནུསྶསམྤཏྟིཾ སབྦམནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཝིབྷཝསམྤནྣཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སདྡྷཱཛཱཏོ ¶ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི, པུརཱཀཏཔུཉྙནཱམེན པདསཉྙཀཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༥. སོ ཨེཀདིཝསཾ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨཀྐནྟཉྩ པདཾ དིསྭཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨཀྐནྟནྟི ཨཀྐམིཏཾ དསྶིཏཾ. སབྦབུདྡྷཱནཾ སབྦདཱ ཙཏུརངྒུལོཔརིཡེཝ གམནཾ, ཨཡཾ པན ཏསྶ སདྡྷཱསམྤནྣཏཾ ཉཏྭཱ ‘‘ཨེསོ ཨིམཾ པསྶཏཱུ’’ཏི པདཙེཏིཡཾ དསྶེསི, ཏསྨཱ སོ ཏསྨིཾ པསཱིདིཏྭཱ ཝནྡནཔཱུཛནཱདིསཀྐཱརམཀཱསཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

པདསཉྙཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣. བུདྡྷསཉྙཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

དུམགྒེ པཾསུཀཱུལིཀནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ བུདྡྷསཉྙཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཏིསྶསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ¶ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ སདྡྷཱཛཱཏོ དུམགྒེ ལགྒིཏཾ བྷགཝཏོ པཾསུཀཱུལཙཱིཝརཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ‘‘ཨརཧདྡྷཛ’’ནྟི ཙིནྟེཏྭཱ ཝནྡནཔཱུཛནཱདིསཀྐཱརམཀཱསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན དེཝམནུསྶསམྤཏྟིམནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ སདྡྷཱཛཱཏོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༩. སོ པཏྟཨརཧཏྟཱདྷིགམོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ དུམགྒེ པཾསུཀཱུལིཀནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ དྷུནཱཏི ཀམྤཏཱིཏི དུམོ. དུཧཏི པཱུརེཏི ཨཱཀཱསཏལནྟི ཝཱ དུམོ, དུམསྶ ཨགྒོ ཀོཊཱིཏི དུམགྒོ, ཏསྨིཾ དུམགྒེ. པཾསུམིཝ པཊིཀྐཱུལབྷཱཝཾ ཨམནུཉྙབྷཱཝཾ ཨུལཏི གཙྪཏཱིཏི པཾསུཀཱུལཾ, པཾསུཀཱུལམེཝ པཾསུཀཱུལིཀཾ, སཏྠུནོ ¶ པཾསུཀཱུལཾ དུམགྒེ ལགྒིཏཾ དིསྭཱ ཨཧཾ ཨཉྫལིཾ པགྒཧེཏྭཱ ཏཾ པཾསུཀཱུལཾ ཨཝནྡིཾ པཎཱམམཀཱསིནྟི ཨཏྠོ. ཏནྟི ནིཔཱཏམཏྟཾ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

བུདྡྷསཉྙཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤. བྷིསཱལུཝདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཀཱནནཾ ¶ ཝནམོགྒཡ྄ཧཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ བྷིསཱལུཝདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཧིམཝནྟསྶ སམཱིཔེ ཨརཉྙཱཝཱསེ ཝསནྟོ ཝནམཱུལཕལཱཧཱརོ ཝིཝེཀཝསེནཱགཏཾ ཝིཔསྶིཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ པཉྩབྷིསཱལུཝེ ཨདཱསི. བྷགཝཱ ཏསྶ ཙིཏྟཾ པསཱདེཏུཾ པསྶནྟསྶེཝ པརིབྷུཉྫི. སོ ཏེན ཙིཏྟཔྤསཱདེན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཏུསིཏཱདཱིསུ སམྤཏྟིམནུབྷཝིཏྭཱ པཙྪཱ མནུསྶསམྤཏྟིཉྩ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིབྷཝསམྤཏྟིཾ པཏྟོ ཏཾ པཧཱཡ སཱསནེ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༡༣. སོ ཏཏོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཀཱནནཾ ཝནམོགྒཡ྄ཧཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟཏྠམེཝ. ཝསཱམི ཝིཔིནེ ཨཧནྟི ཝིཝེཀཝཱསོ ཨཧཾ ཝསཱམཱིཏི སམྦནྡྷོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

བྷིསཱལུཝདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

ཚཊྛབྷཱཎཝཱརཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༥. ཨེཀསཉྙཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཁཎྜོ ¶ ནཱམཱསི ནཱམེནཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨེཀསཉྙཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ རཏནཏྟཡེ པསནྣམཱནསོ ཏསྶ སཏྠུནོ ཁཎྜཾ ནཱམ ཨགྒསཱཝཀཾ བྷིཀྑཱཡ ཙརམཱནཾ དིསྭཱ སདྡཧིཏྭཱ པིཎྜཔཱཏམདཱསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན ¶ དེཝམནུསྶསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི. སོ ཨེཀདིཝསཾ པིཎྜཔཱཏསྶ སཉྙཾ མནསིཀརིཏྭཱ པཊིལདྡྷཝིསེསཏྟཱ ཨེཀསཉྙཀཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༡༨. སོ ¶ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཁཎྜོ ནཱམཱསི ནཱམེནཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཏསྶ ཨགྒསཱཝཀཏྠེརསྶ ཀིལེསཱནཾ ཁཎྜིཏཏྟཱ ཁཎྜོཏི ནཱམཾ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

ཨེཀསཉྙཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༦. ཏིཎསནྠརདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཏིཎསནྠརདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཏིསྶསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ བུདྡྷུཔྤཱདཏོ པགེཝ ཨུཔྤནྣཏྟཱ གྷརཱཝཱསཾ པཧཱཡ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཧིམཝནྟསྶ ཨཝིདཱུརེ ཨེཀཾ སརཾ ནིསྶཱཡ པཊིཝསཏི. ཏསྨིཾ སམཡེ ཏིསྶོ བྷགཝཱ ཏསྶཱནུཀམྤཱཡ ཨཱཀཱསེན ཨགམཱསི. ཨཐ ཁོ སོ ཏཱཔསོ ཨཱཀཱསཏོ ཨོརུཡ྄ཧ ཋིཏཾ ཏཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཏིཎཾ ལཱཡིཏྭཱ ཏིཎསནྠརཾ ཀཏྭཱ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ བཧུམཱནཱདརེན པཉྩཔཏིཊྛིཏེན ཝནྡིཏྭཱ པཊིཀུཊིཀོ ཧུཏྭཱ པཀྐཱམི. སོ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཏཏོ ཙཝིཏྭཱ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨནེཀཝིདྷསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༢༢. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟཏྠམེཝ. མཧཱཛཱཏསྶརོཏི ཨེཏྠ པན སརནྟི ཨེཏྠ པཱནཱིཡཏྠིཀཱ དྭིཔདཙཏུཔྤདཱདཡོ སཏྟཱཏི སརཾ, ཨཐ ཝཱ སརནྟི ཨེཏྠ ནདཱིཀནྡརཱདཡོཏི སརཾ, མཧནྟོ ¶ ཙ སོ སཡམེཝ ཛཱཏཏྟཱ སརོ ཙེཏི མཧཱཛཱཏསྶརོ. ཨནོཏཏྟཚདྡནྟདཧཱདཡོ ཝིཡ ཨཔཱཀཊནཱམཏྟཱ ‘‘མཧཱཛཱཏསྶརོ’’ཏི ཝུཏྟོཏི དཊྛབྦོ. སཏཔཏྟེཧི ¶ སཉྪནྣོཏི ཨེཀེཀསྨིཾ པུཔྥེ སཏསཏཔཏྟཱནཾ ཝསེན སཏཔཏྟོ, སཏཔཏྟསེཏཔདུམེཧི ¶ སཉྪནྣོ གཧནཱིབྷཱུཏོཏི ཨཏྠོ. ནཱནཱསཀུཎམཱལཡོཏི ཨནེཀེ ཧཾསཀུཀྐུཊཀུཀྐུཧདེཎྜིབྷཱདཡོ ཨེཀཏོ ཀུཎནྟི སདྡཾ ཀརོནྟཱིཏི སཀུཎཱཏི ལདྡྷནཱམཱནཾ པཀྑཱིནཾ ཨཱལཡོ ཨཱདྷཱརབྷཱུཏོཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཏིཎསནྠརདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༧. སཱུཙིདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཏིཾསཀཔྤསཧསྶམྷཱིཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སཱུཙིདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམཛིནཝརེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སུམེདྷསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ བྷགཝཏོ ཙཱིཝརཀམྨཾ ཀཱཏུཾ པཉྩ སཱུཙིཡོ ཨདཱསི. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ པུཉྙམནུབྷཝིཏྭཱ ཝིཙརནྟོ ཨུཔྤནྣུཔྤནྣབྷཝེ ཏིཀྑཔཉྙོ ཧུཏྭཱ པཱཀཊོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛནྟོ ཏིཀྑཔཉྙཏཱཡ ཁུརགྒེཡེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༣༠. སོ ཨཔརབྷཱགེ པུཉྙཾ པཙྩཝེཀྑནྟོ ཏཾ དིསྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཏིཾསཀཔྤསཧསྶམྷཱིཏིཨཱདིམཱཧ. ཨནྟརནྟརཾ པནེཏྠ སུཝིཉྙེཡྻམེཝ.

༣༡. པཉྩསཱུཙཱི མཡཱ དིནྣཱཏི ཨེཏྠ སཱུཙཏི ཚིདྡཾ ཀརོཏི ཝིཛ྄ཛྷཏཱིཏི སཱུཙི, པཉྩམཏྟཱ སཱུཙཱི པཉྩསཱུཙཱི མཡཱ དིནྣཱཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

སཱུཙིདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༨. པཱཊལིཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སུཝཎྞཝཎྞཾ སམྦུདྡྷནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ པཱཊལིཔུཔྥིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམཛིནཝརེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཏིསྶསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ¶ ཀུལགེཧེ སེཊྛིཔུཏྟོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ ཀུསལཱཀུསལཉྙཱུ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པཱཊལིཔུཔྥཾ གཧེཏྭཱ སཏྠུ པཱུཛེསི. སོ ཏེན པུཉྙེན བཧུདྷཱ ¶ སུཁསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝནྟོ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཏྠརི པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༣༦. སོ ཨཔརབྷཱགེ ¶ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སུཝཎྞཝཎྞཾ སམྦུདྡྷནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨནྟརཱཔཎེཏི ཨཱ སམནྟཏོ ཧིརཉྙསུཝཎྞཱདིཀཾ བྷཎྜཾ པཎེནྟི ཝིཀྐིཎནྟི པཏྠརནྟི ཨེཏྠཱཏི ཨཱཔཎཾ, ཨཱཔཎསྶ ཨནྟརཾ ཝཱིཐཱིཏི ཨནྟརཱཔཎཾ, ཏསྨིཾ ཨནྟརཱཔཎེ. སུཝཎྞཝཎྞཾ ཀཉྩནགྒྷིཡསཾཀཱསཾ དྭཏྟིཾསཝརལཀྑཎཾ སམྦུདྡྷཾ དིསྭཱ པཱཊལིཔུཔྥཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

པཱཊལིཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༩. ཋིཏཉྫལིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

མིགལུདྡོ པུརེ ཨཱསིནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཋིཏཉྫལིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠུཔྤནྣབྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཏིསྶསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ པུརཱཀཏེན ཨེཀེན ཀམྨཙྪིདྡེན ནེསཱདཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ མིགསཱུཀརཱདཡོ མཱརེཏྭཱ ནེསཱདཀམྨེན ཨརཉྙེ ཝཱསཾ ཀཔྤེསི. ཏསྨིཾ སམཡེ ཏིསྶོ བྷགཝཱ ཏསྶཱནུཀམྤཱཡ ཧིམཝནྟཾ ཨགམཱསི. སོ ཏཾ དྭཏྟིཾསཝརལཀྑཎེཧི ཨསཱིཏཱནུབྱཉྫནབྱཱམཔྤབྷཱཧི ཙ ཛལམཱནཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པཎཱམཾ ཀཏྭཱ གནྟྭཱ པཎྞསནྠརེ ནིསཱིདི. ཏསྨིཾ ཁཎེ དེཝོ གཛྫནྟོ ཨསནི པཏི, ཏཏོ མརཎསམཡེ བུདྡྷམནུསྶརིཏྭཱ པུནཉྫལིམཀཱསི. སོ ཏེན པུཉྙེན སུཁེཏྟེ ཀཏཀུསལཏྟཱ ཨཀུསལཝིཔཱཀཾ པཊིབཱཧིཏྭཱ སགྒེ ནིབྦཏྟོ ཀཱམཱཝཙརསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ མནུསྶསམྤཏྟིཡོ ཙ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨཔརབྷཱགེ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ པུརཱཀཏཝཱསནཱཡ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༤༢. སོ ¶ ཏཏོ པརཾ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ མིགལུདྡོ པུརེ ཨཱསིནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ མིགལུདྡོཏི མིགཱནཾ མཱརཎཾ ཨུཔགཙྪཏཱིཏི མིགལུདྡོ. མིགནྟི སཱིགྷཾ ཝཱཏཝེགེན གཙྪནྟི དྷཱཝནྟཱིཏི མིགཱ, ཏེསཾ མིགཱནཾ མཱརཎེ ལུདྡོ དཱརུཎོ ལོབྷཱིཏི མིགལུདྡོ. སོ ཨཧཾ པུརེ བྷགཝཏོ དསྶནསམཡེ མིགལུདྡོ ཨཱསིཾ ཨཧོསིནྟི ཨཏྠོ ¶ . ཨརཉྙེ ཀཱནནེཏི ཨརཏི གཙྪཏི མིགསམཱུཧོ ཨེཏྠཱཏི ཨརཉྙཾ, ཨཐ ཝཱ ཨཱ སམནྟཏོ རཛྫནྟི ཏཏྠ ཝིཝེཀཱབྷིརཏཱ བུདྡྷཔཙྩེཀབུདྡྷཱདཡོ ¶ མཧཱསཱརཔྤཏྟཱ སཔྤུརིསཱཏི ཨརཉྙཾ. ཀཱ ཀུཙྪིཏཱཀཱརེན ཝཱ བྷཡཱནཀཱཀཱརེན ཝཱ ནདནྟི སདྡཾ ཀརོནྟི, ཨཱནནྟི ཝིནྡནྟཱིཏི ཝཱ ཀཱནནཾ, ཏསྨིཾ ཨརཉྙེ ཀཱནནེ མིགལུདྡོ པུརེ ཨཱསིནྟི སམྦནྡྷོ. ཏཏྠ ཨདྡསཾ སམྦུདྡྷནྟི ཏཏྠ ཏསྨིཾ ཨརཉྙེ ཨུཔགཏཾ སམྦུདྡྷཾ ཨདྡསཾ ཨདྡཀྑིནྟི ཨཏྠོ. དསྶནཾ པུརེ ཨཧོསི ཨཝིདཱུརེ, ཏསྨཱ མནོདྭཱརཱནུསཱརེན ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ པུརེཙཱརིཀཾ ཀཱཡཝིཉྙཱཎསམངྒིཾ པཱཔེཏི ཨཔྤེཏཱིཏི ཨཏྠོ.

༤༤. ཏཏོ མེ ཨསནཱིཔཱཏོཏི ཨཱ སམནྟཏོ སནནྟོ གཛྫནྟོ པཏཏཱིཏི ཨསནི, ཨསནིཡཱ པཱཏོ པཏནཾ ཨསནཱིཔཱཏོ, དེཝདཎྜོཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཋིཏཉྫལིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༠. ཏིཔདུམིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཏིཔདུམིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཧཾསཝཏིཡཾ མཱལཱཀཱརཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ མཱལཱཀཱརཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཝསནྟོ ཨེཀདིཝསཾ ཨནེཀཝིདྷཱནི ཛལཛཐལཛཔུཔྥཱནི གཧེཏྭཱ རཉྙོ སནྟིཀཾ གནྟུཀཱམོ ཨེཝཾ ཙིནྟེསི – ‘‘རཱཛཱ ཨིམཱནི ཏཱཝ པུཔྥཱནི དིསྭཱ པསནྣོ སཧསྶཾ ཝཱ དྷནཾ གཱམཱདིཀཾ ཝཱ དདེཡྻ, ལོཀནཱཐཾ པན པཱུཛེཏྭཱ ནིབྦཱནཱམཏདྷནཾ ལབྷཱམི, ཀིཾ མེ ཨེཏེསུ སུནྡར’’ནྟི ཏེན ‘‘བྷགཝནྟཾ ¶ པཱུཛེཏྭཱ སགྒམོཀྑསམྤཏྟིཡོ ནིཔྥཱདེཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཝཎྞཝནྟཾ ཨཏཱིཝ རཏྟཔུཔྥཏྟཡཾ གཧེཏྭཱ པཱུཛེསི. ཏཱནི གནྟྭཱ ཨཱཀཱསཾ ཚཱདེཏྭཱ པཏྠརིཏྭཱ ཨཊྛཾསུ. ནགརཝཱསིནོ ཨཙྪརིཡབྦྷུཏཙིཏྟཛཱཏཱ ཙེལུཀྑེཔསཧསྶཱནི པཝཏྟཡིཾསུ. ཏཾ དིསྭཱ བྷགཝཱ ཨནུམོདནཾ ཨཀཱསི. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ གཧཔཏིཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༤༨. སོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརོ ¶ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏསྶཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཝ. སབྦདྷམྨཱན པཱརགཱུཏི སབྦེསཾ ནཝལོཀུཏྟརདྷམྨཱནཾ པཱརཾ ནིབྦཱནཾ གཏོ པཙྩཀྑཾ ཀཏོཏི ཨཏྠོ. དནྟོ དནྟཔརིཝུཏོཏི སཡཾ ཀཱཡཝཱཙཱདཱིཧི ¶ དནྟོ ཨེཏདགྒེ ཋཔིཏེཧི སཱཝཀེཧི པརིཝུཏོཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ སམྦནྡྷཝསེན ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཏིཔདུམིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

ཨཊྛམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༩. ཏིམིརཝགྒོ

༡. ཏིམིརཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཙནྡབྷཱགཱནདཱིཏཱིརེཏིཨཱདིཀཾ ¶ ཨཱཡསྨཏོ ཏིམིརཔུཔྥིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཀཱ ཨུཔྤཏྟི? ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ ཝསནྟོ ཀཱམེསུ ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ གྷརཱཝཱསཾ པཧཱཡ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཙནྡབྷཱགཱཡ ནདིཡཱ སམཱིཔེ ཝསཏི, ཝིཝེཀཀཱམཏཱཡ ཧིམཝནྟཾ གནྟྭཱ ནིསིནྣཾ སིདྡྷཏྠཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ཏསྶ གུཎཾ པསཱིདིཏྭཱ ཏིམིརཔུཔྥཾ གཧེཏྭཱ པཱུཛེསི. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝེསུ ཙ མནུསྶེསུ ཙ ¶ སམྤཏྟིམནུབྷཝནྟོ སཾསརིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༡. སོ ཨཔརབྷཱགེ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཙནྡབྷཱགཱནདཱིཏཱིརེཏིཨཱདིམཱཧ. ཏསྶཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཝ. ཨནུབྷོཏཾ ཝཛཱམཧནྟི གངྒཱཡ ཨཱསནྣེ ཝསནབྷཱཝེན སབྦཏྠ རམྨབྷཱཝེན གངྒཱཏོ ཧེཊྛཱ སོཏཱནུསཱརེན ཨཧཾ ཝཛཱམི གཙྪཱམི ཏཏྠ ཏཏྠ ཝསཱམཱིཏི ཨཏྠོ. ནིསིནྣཾ སམཎཾ དིསྭཱཏི སམིཏཔཱཔཏྟཱ སོསིཏཔཱཔཏྟཱ སམཎསངྑཱཏཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ དིསྭཱཏི ཨཏྠོ.

༢. ཨེཝཾ ཙིནྟེསཧཾ ཏདཱཏི ཨཡཾ བྷགཝཱ སཡཾ ཏིཎྞོ སབྦསཏྟེ ཏཱརཡིསྶཏི སཾསཱརཏོ ཨུཏྟཱརེཏི སཡཾ ཀཱཡདྭཱརཱདཱིཧི དམིཏོ ཨཡཾ བྷགཝཱ པརེ དམེཏི.

༣. སཡཾ ཨསྶཏྠོ ཨསྶཱསམྤཏྟོ, ཀིལེསཔརིལཱ༹ཧཏོ མུཏྟོ སབྦསཏྟེ ཨསྶཱསེཏི, སནྟབྷཱཝཾ ཨཱཔཱཔེཏི. སཡཾ སནྟོ སནྟཀཱཡཙིཏྟོ པརེསཾ སནྟཀཱཡཙིཏྟཾ པཱཔེཏི. སཡཾ མུཏྟོ སཾསཱརཏོ མུཙྩིཏོ པརེ སཾསཱརཏོ མོཙཡིསྶཏི. སོ ཨཡཾ བྷགཝཱ སཡཾ ནིབྦུཏོ ཀིལེསགྒཱིཧི ནིབྦུཏོ པརེསམྤི ཀིལེསགྒཱིཧི ནིབྦཱཔེསྶཏཱིཏི ཨཧཾ ཏདཱ ཨེཝཾ ཙིནྟེསིནྟི ཨཏྠོ.

༤. གཧེཏྭཱ ཏིམིརཔུཔྥནྟི སཀལཾ ཝནནྟཾ ནཱིལཀཱལ༹རཾསཱིཧི ཨནྡྷཀཱརཾ ཝིཡ ཀུརུམཱནཾ ཁཱཡཏཱིཏི ¶ ཏིམིརཾ པུཔྥཾ ཏཾ གཧེཏྭཱ ཀཎྞིཀཱཝཎྚཾ གཧེཏྭཱ མཏྠཀེ སཱིསསྶ ཨུཔརི ཨཱཀཱསེ ཨོཀིརིཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཏིམིརཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢. གཏསཉྙཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཛཱཏིཡཱ ¶ སཏྟཝསྶོཧནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ གཏསཉྙཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཏིསྶསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ¶ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ པུརཱཀཏཝཱསནཱཝསེན སདྡྷཱཛཱཏོ སཏྟཝསྶིཀཀཱལེཡེཝ པབྦཛིཏོ བྷགཝཏོ པཎཱམཀརཎེནེཝ པཱཀཊོ ཨཧོསི. སོ ཨེཀདིཝསཾ ཨཏཱིཝ ནཱིལམཎིཔྤབྷཱནི ནངྒལཀསིཏཊྛཱནེ ཨུཊྛིཏསཏྟཔུཔྥཱནི གཧེཏྭཱ ཨཱཀཱསེ པཱུཛེསི. སོ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ སམཎདྷམྨཾ ཀཏྭཱ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༡༠. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཛཱཏིཡཱ སཏྟཝསྶོཧནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཛཱཏིཡཱ སཏྟཝསྶོཏི མཱཏུགབྦྷཏོ ནིཀྑནྟཀཱལཏོ པཊྛཱཡ པརིཔུཎྞསཏྟཝསྶིཀོཏི ཨཏྠོ. པབྦཛིཾ ཨནགཱརིཡནྟི ཨགཱརསྶ ཧིཏཾ ཨཱགཱརིཡཾ ཀསིཝཱཎིཛྫཱདིཀམྨཾ ནཏྠི ཨཱགཱརིཡནྟི ཨནགཱརིཡཾ, བུདྡྷསཱསནེ པབྦཛིཾ ཨཧནྟི ཨཏྠོ.

༡༢. སུགཏཱནུགཏཾ མགྒནྟི བུདྡྷེན གཏཾ མགྒཾ. ཨཐ ཝཱ སུགཏེན དེསིཏཾ དྷམྨཱནུདྷམྨཔཊིཔཏྟིཔཱུརཎཝསེན ཧཊྛམཱནསོ ཏུཊྛཙིཏྟོ པཱུཛེཏྭཱཏི སམྦནྡྷོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

གཏསཉྙཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣. ནིཔནྣཉྫལིཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

རུཀྑམཱུལེ ¶ ནིསིནྣོཧནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ནིཔནྣཉྫལིཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨནེཀེསུ བྷཝེསུ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཏིསྶསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ པབྦཛིཏྭཱ རུཀྑམཱུལིཀངྒཾ པཱུརཡམཱནོ ཨརཉྙེ ཝིཧརཏི. ཏསྨིཾ སམཡེ ཁརོ ཨཱབཱདྷོ ཨུཔྤཛྫི, ཏེན པཱིལི༹ཏོ པརམཀཱརུཉྙཔྤཏྟོ ཨཧོསི. ཏདཱ བྷགཝཱ ཏསྶ ཀཱརུཉྙེན ཏཏྠ ཨགམཱསི. ཨཐ སོ ནིཔནྣཀོཝ ཨུཊྛིཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ སིརསི ཨཉྫལིཾ ཀཏྭཱ བྷགཝཏོ པཎཱམཾ ཨཀཱསི. སོ ཏཏོ ཙུཏོ ཏུསིཏབྷཝནེ ཨུཔྤནྣོ ཏཏྠ སམྤཏྟིམནུབྷཝིཏྭཱ ཨེཝཾ ཚ ཀཱམཱཝཙརསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ¶ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི, པུརཱཀཏཔུཉྙཝསེན ནིཔནྣཉྫལིཀཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༡༦. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུཉྙསམྤཏྟིཡོ ཨོལོཀེཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ ¶ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ རུཀྑམཱུལེ ནིསིནྣོཧནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ རུཧཏི པཊིརུཧཏི ཨུདྡྷམུདྡྷཾ ཨཱརོཧཏཱིཏི རུཀྑོ, ཏསྶ རུཀྑསྶ མཱུལེ སམཱིཔེཏི ཨཏྠོ. བྱཱདྷིཏོ པརམེན ཙཱཏི པརམེན ཨདྷིཀེན ཁརེན ཀཀྑལེ༹ན བྱཱདྷིནཱ རོགེན བྱཱདྷིཏོ, བྱཱདྷིནཱ ཨཧཾ སམནྣཱགཏོཏི ཨཏྠོ. པརམཀཱརུཉྙཔྤཏྟོམྷཱིཏི པརམཾ ཨདྷིཀཾ ཀཱརུཉྙཾ དཱིནབྷཱཝཾ དུཀྑིཏབྷཱཝཾ པཏྟོམྷི ཨརཉྙེ ཀཱནནེཏི སམྦནྡྷོ.

༢༠. པཉྩེཝཱསུཾ མཧཱསིཁཱཏི སིརསི པིལ༹ནྡྷནཏྠེན སིཁཱ ཝུཙྩཏི ཙཱུལཱ༹. མཎཱིཏི ཛོཏམཱནཾ མཀུཊཾ ཏསྶ ཨཏྠཱིཏི སིཁོ, ཙཀྐཝཏྟིནོ ཨེཀནཱམཀཱ པཉྩེཝ ཙཀྐཝཏྟིནོ ཨཱསུཾ ཨཧེསུནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ནིཔནྣཉྫལིཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤. ཨདྷོཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨབྷིབྷཱུ ནཱམ སོ བྷིཀྑཱུཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨདྷོཔུཔྥིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨནེཀེསུ བྷཝེསུ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིཁིསྶ བྷགཝཏོ ¶ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ ཨཔརབྷཱགེ ཀཱམེསུ ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ ཏཾ པཧཱཡ ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ པཉྩཱབྷིཉྙཱཨཊྛསམཱཔཏྟིལཱབྷཱི ཨིདྡྷཱིསུ ཙ ཝསཱིབྷཱཝཾ པཏྭཱ ཧིམཝནྟསྨིཾ པཊིཝསཏི. ཏསྶ སིཁིསྶ བྷགཝཏོ ཨབྷིབྷཱུ ནཱམ ཨགྒསཱཝཀོ ཝིཝེཀཱབྷིརཏོ ཧིམཝནྟམགམཱསི. ཨཐ སོ ཏཱཔསོ ཏཾ ཨགྒསཱཝཀཏྠེརཾ དིསྭཱ ཐེརསྶ ཋིཏཔབྦཏཾ ཨཱརུཧནྟོ པབྦཏསྶ ཧེཊྛཱཏལཏོ སུགནྡྷཱནི ཝཎྞསམྤནྣཱནི སཏྟ པུཔྥཱནི གཧེཏྭཱ པཱུཛེསི. ཨཐ སོ ཐེརོ ཏསྶཱནུམོདནམཀཱསི. སོཔི ཏཱཔསོ སཀསྶམཾ ཨགམཱསི. ཏཏྠ ཨེཀེན ཨཛགརེན པཱིལི༹ཏོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཔརིཧཱིནཛ྄ཛྷཱནོ ¶ ཏེནེཝ ཨུཔདྡཝེན ཨུཔདྡུཏོ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ བྲཧྨལོཀཔརཱཡནོ ཧུཏྭཱ བྲཧྨསམྤཏྟིཾ ཚཀཱམཱཝཙརསམྤཏྟིཉྩ ཨནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ མནུསྶསམྤཏྟིཡོ ཙ ཁེཔེཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པསནྣམཱནསོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ ཀཏཔུཉྙནཱམེན ཨདྷོཔུཔྥིཡཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༢༢. སོ ཨེཀདིཝསཾ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨབྷིབྷཱུ ནཱམ སོ བྷིཀྑཱུཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ སཱིལསམཱདྷཱིཧི པརེ ཨབྷིབྷཝཏཱིཏི ཨབྷིབྷཱུ, ཁནྡྷམཱརཱདིམཱརེ ¶ ཨབྷིབྷཝཏི ཨཛ྄ཛྷོཏྠརཏཱིཏི ཝཱ ཨབྷིབྷཱུ, སསནྟཱནཔརསནྟཱནགཏཀིལེསེ ཨབྷིབྷཝཏི ཝིཧེསེཏི ཝིདྡྷཾསེཏཱིཏི ཝཱ ཨབྷིབྷཱུ. བྷིཀྑནསཱིལོ ཡཱཙནསཱིལོཏི བྷིཀྑུ, ཚིནྣབྷིནྣཔཊདྷརོཏི ཝཱ བྷིཀྑུ. ཨབྷིབྷཱུ ནཱམ ཨགྒསཱཝཀོ སོ བྷིཀྑཱུཏི ཨཏྠོ, སིཁིསྶ བྷགཝཏོ ཨགྒསཱཝཀོཏི སམྦནྡྷོ.

༢༧. ཨཛགརོ མཾ པཱིལེ༹སཱིཏི ཏཐཱརཱུཔཾ སཱིལསམྤནྣཾ ཛྷཱནསམྤནྣཾ ཏཱཔསཾ པུབྦེ ཀཏཔཱཔེན ཝེརེན ཙ མཧནྟོ ཨཛགརསཔྤོ པཱིལེ༹སི. སོ ཏེནེཝ ཨུཔདྡཝེན ཨུཔདྡུཏོ ཨཔརིཧཱིནཛ྄ཛྷཱནོ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ བྲཧྨལོཀཔརཱཡཎོ ཨཱསི. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

ཨདྷོཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༥. རཾསིསཉྙཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པབྦཏེ ཧིམཝནྟམྷཱིཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ རཾསིསཉྙཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏེསུ ཏེསུ བྷཝེསུ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ ¶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ ཀཱམེསུ ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ གྷརཱཝཱསཾ པཧཱཡ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཨཛིནཙམྨདྷརོ ཧིམཝནྟམྷི ཝཱསཾ ཀཔྤེསི. ཏསྨིཾ སམཡེ ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཧིམཝནྟམགམཱསི. ཨཐ སོ ཏཱཔསོ ཏམུཔགཏཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ ཏསྶ བྷགཝཏོ ¶ སརཱིརཏོ ནིཀྑནྟཚབྦཎྞབུདྡྷརཾསཱིསུ པསཱིདིཏྭཱ ཨཉྫལིཾ པགྒཡ྄ཧ པཉྩངྒེན ནམཀྐཱརམཀཱསི. སོ ཏེནེཝ པུཉྙེན ཨིཏོ ཙུཏོ ཏུསིཏཱདཱིསུ དིབྦསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨཔརབྷཱགེ མནུསྶསམྤཏྟིཡོ ཙ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ ཏཏྠཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ གེཧཾ པཧཱཡ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༣༠. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པབྦཏེ ཧིམཝནྟམྷཱིཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ པབྦཏེཏི པཀཱརེན བྲཱུཧཏི ཝཌྜྷེཏཱིཏི པབྦཏོ, ཧིམོ ཨསྶ ཨཏྠཱིཏི ཧིམཝནྟོ, ཧིམཝནྟོ ཙ སོ པབྦཏོ ཙཱཏི ཧིམཝནྟཔབྦཏོ. ཧིམཝནྟཔབྦཏེཏི ཝཏྟབྦེ གཱཐཱཝཙནསུཁཏྠཾ ‘‘པབྦཏེ ཧིམཝནྟམྷཱི’’ཏི ཝུཏྟཾ. ཏསྨིཾ ཧིམཝནྟམྷི པབྦཏེ ཝཱསཾ ཀཔྤེསིཾ པུརེ ཨཧནྟི སམྦནྡྷོ. སེསཾ སབྦཏྠ ནཡཱནུསཱརེན ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

རཾསིསཉྙཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༦. དུཏིཡརཾསིསཉྙཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པབྦཏེ ¶ ཧིམཝནྟམྷཱིཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ དུཏིཡརཾསིསཉྙཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཀུསལོ ཨུཔྤནྣུཔྤནྣབྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཕུསྶསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ ཏཏྠ དོསཾ དིསྭཱ ཏཾ པཧཱཡ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཧིམཝནྟཔབྦཏེ ཝསནྟོ ཝཱཀཙཱིརནིཝསནོ ཝིཝེཀསུཁེན ཝིཧརཏི. ཏསྨིཾ སམཡེ སོ ཕུསྶཾ བྷགཝནྟཾ ཏཾ པདེསཾ སམྤཏྟཾ དིསྭཱ ཏསྶ སརཱིརཏོ ནིཀྑནྟཚབྦཎྞབུདྡྷརཾསིཡོ ཨིཏོ ཙིཏོ ཝིདྷཱཝནྟིཡོ དཎྜདཱིཔིཀཱནིཀྑནྟཝིཔྥུརནྟམིཝ དིསྭཱ ཏསྨིཾ པསནྣོ ཨཉྫལིཾ པགྒཧེཏྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ཙིཏྟཾ པསཱདེཏྭཱ ཏེནེཝ པཱིཏིསོམནསྶེན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཏུསིཏཱདཱིསུ ནིབྦཏྟོ ཏཏྠ ཚ ཀཱམཱཝཙརསམྤཏྟིཡོ ཙ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨཔརབྷཱགེ མནུསྶསམྤཏྟིཡོ ¶ ཙ ¶ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ པུབྦཝཱསནཱཝསེན པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༣༥. སོ ཨཔརབྷཱགེ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པབྦཏེ ཧིམཝནྟམྷཱིཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

དུཏིཡརཾསིསཉྙཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༧. ཕལདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པབྦཏེ ཧིམཝནྟམྷཱིཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཕལདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཀུསལསམྦྷཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཕུསྶསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ སུཁཔྤཏྟོ ཏཾ སབྦཾ པཧཱཡ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཁརཱཛིནཙམྨདྷཱརཱི ཧུཏྭཱ ཝིཧརཏི. ཏསྨིཉྩ སམཡེ ཕུསྶཾ བྷགཝནྟཾ ཏཏྠ སམྤཏྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ མདྷུརཱནི ཕལཱནི གཧེཏྭཱ བྷོཛེསི. སོ ཏེནེཝ ཀུསལེན དེཝལོཀཱདཱིསུ པུཉྙསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༣༩. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ ཨནུསྶརིཏྭཱ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པབྦཏེ ཧིམཝནྟམྷཱིཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡཏྟཱ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཕལདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༨. སདྡསཉྙཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པབྦཏེ ཧིམཝནྟམྷཱིཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སདྡསཉྙཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ¶ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཕུསྶསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ¶ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ སདྡྷཱཛཱཏོ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཧིམཝནྟམྷི ཨརཉྙཱཝཱསེ ཝསནྟོ ཨཏྟནོ ཨནུཀམྤཱཡ ཨུཔགཏསྶ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ དྷམྨེསུ ¶ ཙིཏྟཾ པསཱདེཏྭཱ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཨཔརབྷཱགེ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཏུསིཏཱདཱིསུ ཚསུ ཀཱམཱཝཙརསམྤཏྟིཡོ ཙ མནུསྶེསུ མནུསྶསམྤཏྟིཡོ ཙ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སདྡྷཱཛཱཏོ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༤༣. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པབྦཏེ ཧིམཝནྟམྷཱིཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

སདྡསཉྙཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༩. བོདྷིསིཉྩཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ བོདྷིསིཉྩཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨནེཀཱསུ ཛཱཏཱིསུ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ སཱསནེ པབྦཛིཏྭཱ ཝཏྟཔཊིཔཏྟིཡཱ སཱསནཾ སོབྷཡནྟོ མཧཱཛནེ བོདྷིཔཱུཛཾ ཀུརུམཱནེ དིསྭཱ ཨནེཀཱནི པུཔྥཱནི སུགནྡྷོདཀཱནི ཙ གཱཧཱཔེཏྭཱ པཱུཛེསི. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟོ ཚ ཀཱམཱཝཙརསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སདྡྷཱཛཱཏོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༤༦. སོ ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ ཛྷཱནཕལསུཁེན ཝཱིཏིནཱམེཏྭཱ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཝིསེསཾ པརམཏྠཾ ནིབྦཱནཾ པསྶཏཱིཏི ཝིཔསྶཱི, ཝིསེསེན བྷབྦཱབྷབྦཛནེ པསྶཏཱིཏི ཝཱ ཝིཔསྶཱི, ཝིཔསྶནྟོ ཙཏུསཙྩཾ པསྶནདཀྑནསཱིལོཏི ཝཱ ཝིཔསྶཱི, ཏསྶ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ མཧཱབོདྷིམཧོ ¶ ཨཧཱུཏི སམྦནྡྷོ. ཏཏྲཱཔི མཧཱབོདྷཱིཏི བོདྷི ཝུཙྩཏི ཙཏཱུསུ མགྒེསུ ཉཱཎཾ, ཏམེཏྠ ནིསིནྣོ བྷགཝཱ པཊིཝིཛ྄ཛྷཏཱིཏི ཀཎིཀཱརཔཱདཔརུཀྑོཔི བོདྷིཙྩེཝ ཝུཙྩཏི, མཧིཏོ ཙ སོ དེཝབྲཧྨནརཱསུརེཧི བོདྷི ཙེཏི མཧཱབོདྷི, མཧཏོ བུདྡྷསྶ བྷགཝཏོ བོདྷཱིཏི ཝཱ མཧཱབོདྷི, ཏསྶ མཧོ པཱུཛཱ ཨཧོསཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

བོདྷིསིཉྩཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༠. པདུམཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པོཀྑརཝནཾ ¶ ¶ པཝིཊྛོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ པདུམཔུཔྥིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཕུསྶསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ པདུམསམྤནྣཾ ཨེཀཾ པོཀྑརཎིཾ པཝིསིཏྭཱ བྷིསམུལཱ༹ལེ ཁཱདནྟོ པོཀྑརཎིཡཱ ཨཝིདཱུརེ གཙྪམཱནཾ ཕུསྶཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཏཏོ པདུམཱནི ཨོཙིནིཏྭཱ ཨཱཀཱསེ ཨུཀྑིཔིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ པཱུཛེསི, ཏཱནི པུཔྥཱནི ཨཱཀཱསེ ཝིཏཱནཾ ཧུཏྭཱ ཨཊྛཾསུ. སོ བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ པསནྣམཱནསོ པབྦཛིཏྭཱ ཝཏྟཔཊིཔཏྟིསཱརོ སམཎདྷམྨཾ པཱུརེཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ ཏུསིཏབྷཝནམལཾ ཀུརུམཱནོ ཝིཡ ཏཏྠ ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ ཀམེན ཚ ཀཱམཱཝཙརསམྤཏྟིཡོ ཙ མནུསྶསམྤཏྟིཡོ ཙ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ སདྡྷཱཛཱཏོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༥༡. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པོཀྑརཝནཾ པཝིཊྛོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ པཀཱརེན ནལ༹དཎྜཔཏྟཱདཱིཧི ཁརནྟཱིཏི པོཀྑརཱ, པོཀྑརཱནཾ སམུཊྛིཏཊྛེན སམཱུཧནྟི པོཀྑརཝནཾ, པདུམགཙྪསཎྜེཧི མཎྜིཏཾ མཛ྄ཛྷཾ པཝིཊྛོ ཨཧནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

པདུམཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

ནཝམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༠. སུདྷཱཝགྒོ

༡. སུདྷཱཔིཎྜིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པཱུཛཱརཧེ ¶ ¶ པཱུཛཡཏོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སུདྷཱཔིཎྜིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ བྷགཝཏི དྷརམཱནེ པུཉྙཾ ཀཱཏུམསཀྐོནྟོ པརིནིབྦུཏེ བྷགཝཏི ཏསྶ དྷཱཏུཾ ནིདཧིཏྭཱ ཙེཏིཡེ ཀརཱིཡམཱནེ སུདྷཱཔིཎྜམདཱསི. སོ ཏེན པུཉྙེན ཙཏུནྣཝུཏིཀཔྤཏོ པཊྛཱཡ ཨེཏྠནྟརེ ཙཏུརཱཔཱཡམདིསྭཱ དེཝམནུསྶསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༡-༢. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ ཨཏྟནོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པཱུཛཱརཧེཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ པཱུཛཱརཧཱ ནཱམ བུདྡྷཔཙྩེཀབུདྡྷཨརིཡསཱཝཀཱཙརིཡུཔཛ྄ཛྷཱཡམཱཏཱཔིཏུགརུཨཱདཡོ, ཏེསུ པཱུཛཱརཧེསུ མཱལཱདིཔདུམཝཏྠཱབྷརཎཙཏུཔཙྩཡཱདཱིཧི ¶ པཱུཛཡཏོ པཱུཛཡནྟསྶ པུགྒལསྶ པུཉྙཀོཊྛཱསཾ སཧསྶསཏསཧསྶཱདིཝསེན སངྑྱཾ ཀཱཏུཾ ཀེནཙི མཧཱནུབྷཱཝེནཱཔི ན སཀྐཱཏི ཨཏྠོ. ན ཀེཝལམེཝ དྷརམཱནེ བུདྡྷཱདཡོ པཱུཛཡཏོ, པརིནིབྦུཏསྶཱཔི བྷགཝཏོ ཙེཏིཡཔཊིམཱབོདྷིཨཱདཱིསུཔི ཨེསེཝ ནཡོ.

༣. ཏཾ དཱིཔེཏུཾ ཙཏུནྣམཔི དཱིཔཱནནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཙཏུནྣམཔི དཱིཔཱནནྟི ཛམྦུདཱིཔཨཔརགོཡཱནཨུཏྟརཀུརུཔུབྦཝིདེཧསངྑཱཏཱནཾ ཙཏུནྣཾ དཱིཔཱནཾ ཏདནུགཏཱནཾ དྭིསཧསྶཔརིཏྟདཱིཔཱནཉྩ ཨེཀཏོ ཀཏྭཱ སཀལཙཀྐཝཱལ༹གབྦྷེ ཨིསྶརཾ ཙཀྐཝཏྟིརཛྫཾ ཀརེཡྻཱཏི ཨཏྠོ. ཨེཀིསྶཱ པཱུཛནཱཡེཏནྟི དྷཱཏུགབྦྷེ ཙེཏིཡེ ཀཏཱཡ ཨེཀིསྶཱ པཱུཛཱཡ ཨེཏཾ སཀལཛམྦུདཱིཔེ སཏྟརཏནཱདིཀཾ སཀལཾ དྷནཾ. ཀལཾ ནཱགྒྷཏི སོལ༹སིནྟི ཙེཏིཡེ ཀཏཔཱུཛཱཡ སོལ༹སཀྑཏྟུཾ ཝིབྷཏྟསྶ སོལ༹སམཀོཊྛཱསསྶ ན ཨགྒྷཏཱིཏི ཨཏྠོ.

༤. སིདྡྷཏྠསྶ…པེ… ¶ ཕལིཏནྟརེཏི ནརཱནཾ ཨགྒསྶ སེཊྛསྶ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཙེཏིཡེ ¶ དྷཱཏུགབྦྷམྷི སུདྷཱཀམྨེ ཀརཱིཡམཱནེ པརིཙྪེདཱནཾ ཨུབྷིནྣམནྟརེ ཝེམཛ྄ཛྷེ, ཨཐ ཝཱ པུཔྥདཱནཊྛཱནཱནཾ ཨནྟརེ ཕལནྟིཡཱ མཡཱ སུདྷཱཔིཎྜོ དིནྣོ མཀྑིཏོཏི སམྦནྡྷོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

སུདྷཱཔིཎྜིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢. སུཙིནྟིཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཏིསྶསྶ ལོཀནཱཐསྶཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སུཙིནྟིཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨནེཀཱསུ ཛཱཏཱིསུ ནིབྦཱནཱདྷིགམཱཡ པུཉྙཾ ཨུཔཙིནིཏྭཱ ཏིསྶསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ སཏྠུ ནིསཱིདནཏྠཱཡ པརིསུདྡྷཾ སིལིཊྛཾ ཀཊྛམཡམནགྒྷཔཱིཋམདཱསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན སུགཏིསུཁམནུབྷཝིཏྭཱ ཏཏྠ ཏཏྠ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༨. སོ པཏྟཨརཧཏྟཕལོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཏིསྶསྶ ལོཀནཱཐསྶཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

སུཙིནྟིཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣. ཨཌྜྷཙེལ༹ཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཏིསྶསྶཱཧཾ ¶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨཌྜྷཙེལ༹ཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི ཐེརོ པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཏིསྶསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀེནཱཀུསལེན ཀམྨེན དུགྒཏཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སདྡྷམྨདེསནཾ ཉཏྭཱ པསནྣམཱནསོ ཙཱིཝརཏྠཱཡ ཨཌྜྷབྷཱགཾ ཨེཀཾ དུསྶམདཱསི. སོ ¶ ཏེནེཝ པཱིཏིསོམནསྶེན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ སགྒེ ནིབྦཏྟོ ཚ ཀཱམཱཝཙརསམྤཏྟིམནུབྷཝིཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ མནུསྶེསུ མནུསྶསམྤཏྟཱིནཾ ཨགྒབྷཱུཏཾ ཙཀྐཝཏྟིསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཨདྡྷཀུལེ ¶ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པསནྣམཱནསོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༡༤. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཏིསྶསྶཱཧཾ བྷགཝཏོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཨཌྜྷཙེལ༹ཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤. སཱུཙིདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཀམྨཱརོཧཾ པུརེ ཨཱསིནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སཱུཙིདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨནྟརནྟརཱ ཀུསལབཱིཛཱནི པཱུརེནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨནྟརནྟརཱ ཀཏེན ཨེཀེན ཀམྨཙྪིདྡེན ཀམྨཱརཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཀསིཔྤེསུ ནིཔྥཏྟིཾ པཏྟོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པསནྣམཱནསོ ཙཱིཝརསིབྦནཏྠཱཡ སཱུཙིདཱནམདཱསི, ཏེན པུཉྙེན དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨཔརབྷཱགེ མནུསྶེསུ ཨུཔྤནྣོ ཙཀྐཝཏྟཱདཡོ སམྤཏྟིཡོ ཙ ཨནུབྷཝནྟོ ཨུཔྤནྣུཔྤནྣབྷཝེ ཏིཀྑཔཉྙོ ཝཛཱིརཉཱཎོ ཨཧོསི. སོ ཀམེན ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ མཧདྡྷནོ སདྡྷཱཛཱཏོ ཏིཀྑཔཉྙོ ཨཧོསི. སོ ཨེཀདིཝསཾ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ དྷམྨཱནུསཱརེན ཉཱཎཾ པེསེཏྭཱ ནིསིནྣཱསནེཡེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༡༩. སོ ཨརཧཱ སམཱནོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཀམྨཱརོཧཾ པུརེ ཨཱསིནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཀམྨཱརོཏི ཨཡོཀམྨལོཧཀམྨཱདིནཱ ཀམྨེན ཛཱིཝཏི རུཧཏི ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཨཱཔཛྫཏཱིཏི ཀམྨཱརོ, པུབྦེ པུཉྙཀརཎཀཱལེ ཀམྨཱརོ ཨཱསིཾ ཨཧོསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

སཱུཙིདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༥. གནྡྷམཱལིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སིདྡྷཏྠསྶ ¶ ¶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ གནྡྷམཱལིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱན. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ¶ ཀཏཱདྷིཀཱརོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ མཧདྡྷནོ མཧཱབྷོགོ ཨཧོསི. སོ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ ཙནྡནཱགརུཀཔྤཱུརཀསྶཏུརཱདཱིནི ཨནེཀཱནི སུགནྡྷཱནི ཝཌྜྷེཏྭཱ སཏྠུ གནྡྷཐཱུཔཾ ཀཱརེསི. ཏསྶུཔརི སུམནཔུཔྥེཧི ཚཱདེསི, བུདྡྷཉྩ ཨཊྛངྒནམཀྐཱརཾ ཨཀཱསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན དེཝམནུསྶེསུ སམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༢༤. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

གནྡྷམཱལིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༦. ཏིཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

མིགལུདྡོ པུརེ ཨཱསིནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཏིཔུཔྥིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨནྟརཱ ཀེནཙི ཨཀུསལཙྪིདྡེན ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ནེསཱདཀུལེ ནིབྦཏྟོ མིགལུདྡོ ཧུཏྭཱ ཨརཉྙེ ཝིཧརཏི. ཏདཱ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ པཱཊལིབོདྷིཾ སམྤུཎྞཔཏྟཔལླཝཾ ཧརིཏཝཎྞཾ ནཱིལོབྷཱསཾ མནོརམཾ དིསྭཱ ཏཱིཧི པུཔྥེཧི པཱུཛེཏྭཱ པུརཱཎཔཏྟཾ ཚཌྜེཏྭཱ བྷགཝཏོ སམྨུཁཱ ཝིཡ པཱཊལིམཧཱབོདྷིཾ ཝནྡི. སོ ཏེན པུཉྙེན ཏཏོ ཙུཏོ དེཝལོཀེ ཨུཔྤནྣོ ཏཏྠ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨཔརཱཔརཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ མནུསྶེསུ ཛཱཏོ ཏཏྠ ཙཀྐཝཏྟིསམྤཏྟིཨཱདཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསོམནསྶཧདཡོ གེཧཾ པཧཱཡ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༣༡. སོ ¶ ཨེཝཾ སིདྡྷིཔྤཏྟོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ མིགལུདྡོ པུརེ ཨཱསིནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ མརཎཱཡ གཙྪཏི པཱཔུཎཱཏཱིཏི མིགོ, ཨཐ ཝཱ མགཡམཱནོ ཨིཧཏི པཝཏྟཏཱིཏི མིགོ, མིགཱནཾ མཱརཎེ ལུདྡོ ལོབྷཱི གེདྷོཏི མིགལུདྡོ, པུརེ མཡ྄ཧཾ པུཉྙཀརཎསམཡེ ཀཱནནསངྑཱཏེ མཧཱཨརཉྙེ མིགལུདྡོ ཨཱསིནྟི སམྦནྡྷོ. པཱཊལིཾ ཧརིཏཾ དིསྭཱཏི ཏཏྠ པཀཱརེན ཏལེན རཏྟཝཎྞེན བྷཝཏཱིཏི པཱཊལི ¶ , པུཔྥཱནཾ ¶ རཏྟཝཎྞཏཱཡ པཱཊལཱིཏི ཝོཧཱརོ, པཏྟཱནཾ ཧརིཏཏཱཡ ཧརིཏཾ ནཱིལཝཎྞཾ པཱཊལིབོདྷིཾ དིསྭཱཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཏིཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༧. མདྷུཔིཎྜིཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཝིཝནེ ཀཱནནེ དིསྭཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ མདྷུཔིཎྜིཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ནེསཱདཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟོ མཧཱཨརཉྙེ པཊིཝསཏི. ཏདཱ ཝིཝེཀཱབྷིརཏིཡཱ སམྤཏྟཾ སིདྡྷཏྠཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ སམཱདྷིཏོ ཝུཊྛིཏསྶ ཏསྶ སུམདྷུརཾ མདྷུམདཱསི. ཏཏྠ ཙ པསནྣམཱནསོ ཝནྡིཏྭཱ པཀྐཱམི. སོ ཏེནེཝ པུཉྙེན སམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝནྟོ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༣༧. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཝིཝནེ ཀཱནནེ དིསྭཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཝིཝནེཏི ཝིསེསེན ཝནཾ པཏྠཊཾ ཝིཝནཾ, ཧཏྠིཨསྶརཐསདྡེཧི བྷེརིསདྡེཧི ཙ ཝཏྠུཀཱམཀིལེསཀཱམེཧི ཙ ཝིགཏཾ བྱཱཔགཏནྟི ཨཏྠོ, ཀཱནནསངྑཱཏེ མཧཱཨརཉྙེ ཝིཝནེཏི སམྦནྡྷོ. ཨོསདྷིཾཝ ཝིརོཙནྟནྟི བྷཝཝཌྜྷཀིཛནཱནཾ ཨིཙྪིཏིཙྪིཏཾ ནིཔྥཱདེཏཱིཏི ཨོསདྷཾ. ཨོཛཱནིབྦཏྟིཀཱརཎཾ པཊིཙྩ ཡཱཡ ཏཱརཀཱཡ ཨུགྒཏཱཡ ཨུདྡྷརནྟི གཎྷནྟཱིཏི སཱ ཨོསདྷི. ཨོསདྷིཏཱརཀཱ ¶ ཨིཝ ཝིརོཙནྟཱིཏི ཝཏྟབྦེ གཱཐཱབནྡྷསུཁཏྠཾ ‘‘ཨོསདྷིཾཝ ཝིརོཙནྟ’’ནྟི ཙ ཝུཏྟཾ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

མདྷུཔིཎྜིཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༨. སེནཱསནདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སེནཱསནདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ¶ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ ཨཏྟནོ ཝསནཊྛཱནཾ ཝནནྟརཾ སམྤཏྟསྶ བྷགཝཏོ པཎཱམཾ ཀཏྭཱ པཎྞསནྠརཾ སནྠརིཏྭཱ ཨདཱསི. བྷགཝཏོ ནིསིནྣཊྛཱནསྶ སམནྟཏོ བྷིཏྟིཔརིཙྪེདཾ ཀཏྭཱ པུཔྥཔཱུཛམཀཱསི. སོ ཏེན པུཉྙེན ¶ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༤༥. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ ཨཏྟནོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ དསྶེནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡཏྟཱ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

སེནཱསནདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༩. ཝེཡྻཱཝཙྩཀརཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཝེཡྻཱཝཙྩཀརཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཏསྶ ཨུཔྤཏྟིཨཱདཡོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནིཡཱམེནེཝ དཊྛབྦཱ.

ཝེཡྻཱཝཙྩཀརཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༠. བུདྡྷུཔཊྛཱཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཝིཔསྶིསྶ ¶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ བུདྡྷུཔཊྛཱཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ སངྑདྷམཀཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ ཨཏྟནོ སིཔྤེ སངྑདྷམནེ ཚེཀོ ཨཧོསི, ནིཙྩཀཱལཾ བྷགཝཏོ སངྑཾ དྷམེཏྭཱ སངྑསདྡེནེཝ པཱུཛེསི. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ སབྦཏྠ པཱཀཊོ མཧཱགྷོསོ མཧཱནཱདཱི མདྷུརསྶརོ ཨཧོསི, ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ པཱཀཊཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ མདྷུརསྶརོཏི པཱཀཊོ, སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི, ཨཔརབྷཱགེ མདྷུརསྶརཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༥༡. སོ ¶ ཨེཀདིཝསཾ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟམེཝ. ཨཧོསིཾ སངྑདྷམཀོཏི སཾ སུཊྛུ ཁནནྟོ གཙྪཏཱིཏི སངྑོ, སམུདྡཛལཔརིཡནྟེ ཙརམཱནོ གཙྪཏི ཝིཙརཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཏཾ སངྑཾ དྷམཏི གྷོསཾ ཀརོཏཱིཏི སངྑདྷམཀོ, སོཧཾ སངྑདྷམཀོཝ ཨཧོསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

བུདྡྷུཔཊྛཱཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

དསམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༡. བྷིཀྑདཱཡིཝགྒོ

༡. བྷིཀྑཱདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སུཝཎྞཝཎྞཾ ¶ ¶ སམྦུདྡྷནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ བྷིཀྑཱདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམཛིནཝརེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ ཝིབྷཝསམྤནྣོ སདྡྷཱཛཱཏོ ཝིཧཱརཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ པིཎྜཱཡ ཙརམཱནཾ སིདྡྷཏྠཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཨཱཧཱརམདཱསི. བྷགཝཱ ཏཾ པཊིགྒཧེཏྭཱ ཨནུམོདནཾ ཝཏྭཱ ¶ པཀྐཱམི. སོ ཏེནེཝ ཀུསལེན ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཨཱཡུཔརིཡོསཱནེ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟོ ཏཏྠ ཚ ཀཱམཱཝཙརསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཙ མནུསྶསམྤཏྟིམནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སདྡྷཱཛཱཏོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༡. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ ཨནུསྶརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སུཝཎྞཝཎྞཾ སམྦུདྡྷནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡམེཝ. པཝརཱ ཨབྷིནིཀྑནྟནྟི པཀཱརེན ཝརིཏབྦཾ པཏྠེཏབྦནྟི པཝརཾ, རམྨབྷཱུཏཏོ ཝིཝེཀབྷཱུཏཏོ སཀཝིཧཱརཏོ ཨབྷི ཝིསེསེན ནིཀྑནྟནྟི ཨཏྠོ. ཝཱནཱ ནིབྦཱནམཱགཏནྟི ཝཱནཾ ཝུཙྩཏི ཏཎྷཱ, ཏཏོ ནིཀྑནྟཏྟཱ ནིབྦཱནཾ, ཝཱནནཱམཾ ཏཎྷཾ པདྷཱནཾ ཀཏྭཱ སབྦཀིལེསེ པཧཱཡ ནིབྦཱནཾ པཏྟནྟི ཨཏྠོ.

༢. ཀཊཙྪུབྷིཀྑཾ དཏྭཱནཱཏི ཀརཏལེན གཧེཏབྦཱ དབྦི ཀཊཙྪུ, བྷིཀྑཱིཡཏི ཨཱཡཱཙཱིཡཏཱིཏི བྷིཀྑཱ, ཨབྷི ཝིསེསེན ཁཱདིཏབྦཱ བྷཀྑིཏབྦཱཏི ཝཱ བྷིཀྑཱ, ཀཊཙྪུནཱ གཧེཏབྦཱ བྷིཀྑཱ ཀཊཙྪུབྷིཀྑཱ, དབྦིཡཱ བྷཏྟཾ དཏྭཱཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

བྷིཀྑཱདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢. ཉཱཎསཉྙིཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སུཝཎྞཝཎྞཾ ¶ སམྦུདྡྷནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཉཱཎསཉྙིཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཀཱ ཨུཔྤཏྟི? ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སདྡྷཱཛཱཏོ སདྡྷམྨསྶཝནེ སཱདརོ སཱལཡོ བྷགཝཏོ དྷམྨདེསནཱནུསཱརེན ཉཱཎཾ པེསེཏྭཱ གྷོསཔམཱཎཏྟཱ བྷགཝཏོ ཉཱཎེ པསནྣོ པཉྩངྒཨཊྛངྒནམཀྐཱརཝསེན པཎཱམཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི. སོ ཏཏོ ཙུཏོ དེཝལོཀེསུ ཨུཔྤནྣོ ཏཏྠ ཚ ཀཱམཱཝཙརེ དིབྦསམྤཏྟིམནུབྷཝནྟོ ཏཏོ ཙཝིཏྭཱ མནུསྶལོཀེ ཛཱཏོ ཏཏྠགྒབྷཱུཏཱ ཙཀྐཝཏྟིསམྤདཱདཡོ ¶ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ ¶ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༧. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སུཝཎྞཝཎྞཾ སམྦུདྡྷནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཝུཏྟཏྠམེཝ. ནིསབྷཱཛཱནིཡཾ ཡཐཱཏི གཝསཏསཧསྶཛེཊྛོ ནིསབྷོ, ནིསབྷོ ཙ སོ ཨཱཛཱནིཡོ སེཊྛོ ཨུཏྟམོ ཙེཏི ནིསབྷཱཛཱནིཡོ. ཡཐཱ ནིསབྷཱཛཱནིཡོ, ཏཐེཝ བྷགཝཱཏི ཨཏྠོ. ལོཀཝིསཡསཉྙཱཏཾ པཉྙཏྟིཝསེན ཨེཝཾ ཝུཏྟཾ. ཨནུཔམེཡྻོ ཧི བྷགཝཱ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཉཱཎསཉྙིཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣. ཨུཔྤལཧཏྠིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཏིཝརཱཡཾ ནིཝཱསཱིཧནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨུཔྤལཧཏྠཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམཛིནཝརེསུ ཀཏཀུསལོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ མཱལཱཀཱརཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ མཱལཱཀཱརཀམྨེན ཨནེཀཱནི པུཔྥཱནི ཝིཀྐིཎནྟོ ཛཱིཝཏི. ཨཐེཀདིཝསཾ པུཔྥཱནི གཧེཏྭཱ ཙརནྟོ བྷགཝནྟཾ རཏནགྒྷིཀམིཝ ཙརམཱནཾ དིསྭཱ རཏྟུཔྤལཀལཱཔེན པཱུཛེསི. སོ ཏཏོ ཙུཏོ ཏེནེཝ པུཉྙེན སུགཏཱིསུ པུཉྙམནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སདྡྷཱཛཱཏོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༡༣. སོ ¶ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཏིཝརཱཡཾ ནིཝཱསཱིཧནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཏིཝརཱཏི ཏཱིཧི ཝཱརེཧི ཀཱརིཏཾ སཉྩརིཏཾ པཊིཙྪནྣཾ ནགརཾ, ཏསྶཾ ཏིཝརཱཡཾ ནིཝཱསཱི, ཝསནསཱིལོ ནིཝཱསནཊྛཱནགེཧེ ཝཱ ཝསནྟོ ཨཧནྟི ཨཏྠོ. ཨཧོསིཾ མཱལིཀོ ཏདཱཏི ཏདཱ ནིབྦཱནཏྠཱཡ པུཉྙསམྦྷཱརཀརཎསམཡེ མཱལིཀོ མཱལཱཀཱརོཝ པུཔྥཱནི ཀཡཝིཀྐཡཾ ཀཏྭཱ ཛཱིཝནྟོ ཨཧོསིནྟི ཨཏྠོ.

༡༤. པུཔྥཧཏྠམདཱསཧནྟི ¶ སིདྡྷཏྠཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ ཨུཔྤལཀལཱཔཾ ཨདཱསིཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཨུཔྤལཧཏྠཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤. པདཔཱུཛཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སིདྡྷཏྠསྶ ¶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ པདཔཱུཛཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཏྠརི པསནྣོ སུམནཔུཔྥེན པཱདམཱུལེ པཱུཛེསི. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ སཀྐསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏོ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ཨརཧཏྟཕལེ པཏིཊྛཱསི.

༡༩. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིམཱཧ. ཛཱཏིཔུཔྥམདཱསཧནྟི ཛཱཏིསུམནཔུཔྥཾ ཨདཱསིཾ ཨཧནྟི ཝཏྟབྦེ གཱཐཱབནྡྷསུཁཏྠཾ སུམནསདྡསྶ ལོཔཾ ཀཏྭཱ ཝུཏྟཾ. ཏཏྠ ཛཱཏིཡཱ ནིབྦཏྟོ ཝིཀསམཱནོཡེཝ སུམནཾ ཛནཱནཾ སོམནསྶཾ ཀརོཏཱིཏི སུམནཾ, པུཔྥནཊྛེན ཝིཀསནཊྛེན པུཔྥཾ, སུམནཉྩ ཏཾ པུཔྥཉྩཱཏི སུམནཔུཔྥཾ, ཏཱནི སུམནཔུཔྥཱནི སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཨཧཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

པདཔཱུཛཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༥. མུཊྛིཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སུདསྶནོ ¶ ནཱམ ནཱམེནཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ མུཊྛིཔུཔྥིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ མཱལཱཀཱརཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཀསིཔྤེ ནིཔྥཏྟིཾ པཏྟོ ཨེཀདིཝསཾ ¶ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཛཱཏིསུམནཔུཔྥཱནི ཨུབྷོཧི ཧཏྠེཧི བྷགཝཏོ པཱདམཱུལེ ཨོཀིརིཏྭཱ པཱུཛེསི. སོ ཏེན ཀུསལསམྦྷཱརེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷོ སམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ པུབྦཝཱསནཱཝསེན སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༡༤-༢༥. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ ཨནུསྶརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སུདསྶནོ ནཱམ ནཱམེནཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ སུདསྶནོཏི ཨཱརོཧཔརིཎཱཧརཱུཔསཎྛཱནཡོབྦཉྙསོབྷནེན སུནྡརོ དསྶནོཏི སུདསྶནོ, ནཱམེན སུདསྶནོ ནཱམ མཱལཱཀཱརོ ཧུཏྭཱ ཛཱཏིསུམནཔུཔྥེཧི པདུམུཏྟརཾ བྷགཝནྟཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

མུཊྛིཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༦. ཨུདཀཔཱུཛཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སུཝཎྞཝཎྞཾ ¶ སམྦུདྡྷནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨུདཀཔཱུཛཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམཛིནཝརེསུ པཱུརིཏཀུསལསཉྩཡོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི པརིཔཱུརིཡམཱནོ པུདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ ཀུསལཱཀུསལཾ ཛཱནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཨཱཀཱསེ གཙྪཏོ ནིཀྑནྟཚབྦཎྞབུདྡྷརཾསཱིསུ པསནྣོ ཨུབྷོཧི ཧཏྠེཧི ཨུདཀཾ གཧེཏྭཱ པཱུཛེསི. ཏེན པཱུཛིཏཾ ཨུདཀཾ རཛཏབུབྦུལཾ ཝིཡ ཨཱཀཱསེ ཨཊྛཱསི. སོ ཨབྷིཔྤསནྣོ ཏེནེཝ སོམནསྶེན ཏུསིཏཱདཱིསུ ནིབྦཏྟོ དིབྦསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨཔརབྷཱགེ མནུསྶསམྤཏྟིཡོ ཙ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༢༩. སོ ¶ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སུཝཎྞཝཎྞཾ སམྦུདྡྷནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟམེཝ. གྷཏཱསནཾཝ ཛལིཏནྟི གྷཏཾ ཝུཙྩཏི སཔྤི, གྷཏསྶ ཨཱསནཾ ཨཱདྷཱརནྟི གྷཏཱསནཾ, ཨགྒི, ཨཐ ཝཱ ཏཾ ཨསཏི བྷུཉྫཏཱིཏི གྷཏཱསནཾ ¶ , ཨགྒིཡེཝ. ཡཐཱ གྷཏེ ཨཱསིཏྟེ ཨགྒིམྷི ཨགྒིསིཁཱ ཨཏཱིཝ ཛལཏི, ཨེཝཾ ཨགྒིཀྑནྡྷཾ ཨིཝ ཛལམཱནཾ བྷགཝནྟནྟི ཨཏྠོ. ཨཱདིཏྟཾཝ ཧུཏཱསནནྟི ཧུཏཾ ཝུཙྩཏི པཱུཛཱསཀྐཱརེ, ཧུཏསྶ པཱུཛཱསཀྐཱརསྶ ཨཱསནནྟི ཧུཏཱསནཾ, ཛལམཱནཾ སཱུརིཡཾ ཨིཝ དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎེཧི བྱཱམཔྤབྷཱམཎྜལེཧི ཝིཛྫོཏམཱནཾ སུཝཎྞཝཎྞཾ སམྦུདྡྷཾ ཨནིལཉྫསེ ཨཱཀཱསེ གཙྪནྟཾ ཨདྡསནྟི སམྦནྡྷོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

ཨུདཀཔཱུཛཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༧. ནལ༹མཱལིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམུཏྟརབུདྡྷསྶཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ནལ༹མཱལིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨེསོཔི པུརིམཛིནཝརེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨནེཀཱསུ ཛཱཏཱིསུ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི ཀུསལཀམྨཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ ཀཱམེ ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ གེཧཾ པཧཱཡ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཧིམཝནྟེ ཝསནྟོ ཏཏྠཱགཏཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣོ ཝནྡིཏྭཱ ཏིཎསནྠརཾ སནྠརིཏྭཱ ཏཏྠ ནིསིནྣསྶ བྷགཝཏོ ནལ༹མཱལེཧི བཱིཛནིཾ ཀཏྭཱ བཱིཛེཏྭཱ ཨདཱསི. པཊིགྒཧེསི བྷགཝཱ ཏསྶཱནུཀམྤཱཡ, ཨནུམོདནཉྩ ཨཀཱསི. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུཔྤནྣུཔྤནྣབྷཝེ པརིལཱ༹ཧསནྟཱཔཝིཝཛྫིཏོ ཀཱཡཙིཏྟཙེཏསིཀསུཁཔྤཏྟོ ཨནེཀསུཁམནུབྷཝིཏྭཱ ¶ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ པུབྦཝཱསནཱབལེན སཏྠརི པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༣༦. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརབུདྡྷསྶཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟམེཝ.

༣༧. ནལ༹མཱལཾ གཧེཏྭཱནཱཏི ནལ༹ཏི ཨསཱརོ ནིསྶཱརོ ཧུཏྭཱ ཝེལུ༹ཝཾསཏོཔི ཏནུཀོ སལླཧུཀོ ཛཱཏོཏི ནལོ༹, ནལ༹སྶ མཱལཱ ¶ པུཔྥཾ ནལ༹མཱལཾ, ཏེན ནལ༹མཱལེན བཱིཛནིཾ ཀཱརེསིནྟི སམྦནྡྷོ ¶ . བཱིཛིསྶཏི ཛནིསྶཏི ཝཱཏོ ཨནེནཱཏི བཱིཛནཱི, ཏཾ བཱིཛནིཾ བུདྡྷསྶ ཨུཔནཱམེསིཾ, པཊིགྒཧེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

ནལ༹མཱལིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

སཏྟམབྷཱཎཝཱརཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༨. ཨཱསནུཔཊྛཱཧཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཀཱནནཾ ཝནམོགྒཡ྄ཧཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱསནུཔཊྛཱཧཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཨཏྠདསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ ཝསནྟོ ཏཏྠ དོསཾ དིསྭཱ གྷརཱཝཱསཾ པཧཱཡ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཧིམཝནྟེ ཝསནྟོ ཏཏྠ སམྤཏྟཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣོ སཱིཧཱསནཾ ཨདཱསི, ཏཏྠ ནིསིནྣཾ བྷགཝནྟཾ མཱལཱཀལཱཔཾ གཧེཏྭཱ པཱུཛེཏྭཱ ཏཾ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ནིབྦཏྟནིབྦཏྟབྷཝེ ཨུཙྩཀུལིཀོ ཝིབྷཝསམྤནྣོ ཨཧོསི. སོ ཀཱལནྟརེན ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༤༧. སོ ཨརཧཱ སམཱནོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཀཱནནཾ ཝནམོགྒཡ྄ཧཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟཏྠམེཝཱཏི.

ཨཱསནུཔཊྛཱཧཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༩. བིལཱ༹ལིདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ བིལཱ༹ལིདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམཛིནཝརེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ¶ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ ཝསནྟོ ཏཏྠཱདཱིནཝཾ ¶ དིསྭཱ གྷརཱཝཱསཾ པཧཱཡ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཧིམཝནྟེ ཝསནྟོ ཨཏཱིཝ ཨཔྤིཙྪསནྟུཊྛོ ཨཱལུཝཱདཱིཧི ཡཱཔེནྟོ ཝསཏི. ཏདཱ པདུམུཏྟརོ བྷགཝཱ ཏསྶ ཨནུཀམྤཱཡ ཏཾ ཧིམཝནྟཾ ཨགམཱསི ¶ . ཏཾ དིསྭཱ པསནྣོ ཝནྡིཏྭཱ བིལཱ༹ལིཡོ གཧེཏྭཱ པཏྟེ ཨོཀིརི. ཏཾ ཏཐཱགཏོ ཏསྶཱནུཀམྤཱཡ སོམནསྶུཔྤཱདཡནྟོ པརིབྷུཉྫི. སོ ཏེན ཀམྨེན ཏཏོ ཙུཏོ དེཝམནུསྶེསུ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཏྠརི པསནྣོ སཱསནེ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༥༣. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ ཀུསལཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡཏྟཱ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝ. ཨཱལུཝཀརམྦྷཱདཡོ ཏེསཾ ཏེསཾ ཀནྡཛཱཏཱིནཾ ནཱམཱནེཝཱཏི.

བིལཱ༹ལིདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༠. རེཎུཔཱུཛཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སུཝཎྞཝཎྞཾ སམྦུདྡྷནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ རེཎུཔཱུཛཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམཛིནཝརེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཏྠརི པསནྣོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ ཨགྒིཀྑནྡྷཾ ཝིཡ ཝིཛྫོཏམཱནཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ནཱགཔུཔྥཀེསརཾ གཧེཏྭཱ པཱུཛེསི. ཨཐ བྷགཝཱ ཨནུམོདནམཀཱསི.

༦༢-༣. སོ ཏེན པུཉྙེན ཏཏོ ཙུཏོ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨུཔྤནྣུཔྤནྣབྷཝེ སབྦཏྠ པཱུཛིཏོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ པུབྦཝཱསནཱབལེན སཏྠརི པསནྣོ སཱསནེ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ དིབྦཙཀྑུནཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ དིསྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སུཝཎྞཝཎྞཾ སམྦུདྡྷནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟཏྠམེཝ. སཏརཾསིཾཝ བྷཱཎུམནྟི སཏམཏྟཱ སཏཔྤམཱཎཱ རཾསི པབྷཱ ཡསྶ སཱུརིཡསྶ ¶ སོ སཏརཾསི, གཱཐཱབནྡྷསུཁཏྠཾ སཏརཾསཱིཏི ཝུཏྟཾ, ཨནེཀསཏསྶ ཨནེཀསཏསཧསྶརཾསཱིཏི ཨཏྠོ. བྷཱཎུ ཝུཙྩཏི པབྷཱ, བྷཱཎུ པབྷཱ ཡསྶ སོ བྷཱཎུམཱ, བྷཱཎུམསངྑཱཏཾ སཱུརིཡཾ ཨིཝ ཝིཔསྶིཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ སཀེསརཾ ནཱགཔུཔྥཾ གཧེཏྭཱ ཨབྷིརོཔཡིཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

རེཎུཔཱུཛཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

ཨེཀཱདསམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༢. མཧཱཔརིཝཱརཝགྒོ

༡. མཧཱཔརིཝཱརཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཝིཔསྶཱི ¶ ¶ ནཱམ བྷགཝཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱཔརིཝཱརཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམཛིནཝརེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཨུཔྤནྣསམཡེ ཡཀྑཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟོ ཨནེཀཡཀྑསཏསཧསྶཔརིཝཱརོ ཨེཀསྨིཾ ཁུདྡཀདཱིཔེ དིབྦསུཁམནུབྷཝནྟོ ཝིཧརཏི. ཏསྨིཉྩ དཱིཔེ ཙེཏིཡཱབྷིསོབྷིཏོ ཝིཧཱརོ ཨཏྠི, ཏཏྠ བྷགཝཱ ཨགམཱསི. ཨཐ སོ ཡཀྑསེནཱདྷིཔཏི ཏཾ བྷགཝནྟཾ ཏཏྠ གཏབྷཱཝཾ དིསྭཱ དིབྦཝཏྠཱནི གཧེཏྭཱ གནྟྭཱ བྷགཝནྟཾ ཝནྡིཏྭཱ དིབྦཝཏྠེཧི པཱུཛེསི, སཔརིཝཱརོ སརཎམགམཱསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན ཏཏོ ཙུཏོ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཏཏྠ ཚ ཀཱམཱཝཙརསུཁམནུབྷཝིཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ མནུསྶེསུ ཨགྒཙཀྐཝཏྟིཨཱདིསུཁམནུབྷཝིཏྭཱ ཨཔརབྷཱགེ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༡-༢. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཝིཔསྶཱི ནཱམ བྷགཝཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཝིསེསཾ པརམཏྠཾ ནིབྦཱནཾ པསྶཏཱིཏི ཝིཔསྶཱི, ཝིཝིདྷེ སཏིཔཊྛཱནཱདཡོ སཏྟཏིཾསབོདྷིཔཀྑིཡདྷམྨེ པསྶཏཱིཏི ཝཱ ཝིཔསྶཱི, ཝིཝིདྷེ ¶ ཨནེཀཔྤཀཱརེ བོདྷནེཡྻསཏྟེ ཝིསུཾ ཝིསུཾ པསྶཏཱིཏི ཝཱ ཝིཔསྶཱི, སོ ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ དཱིཔཙེཏིཡཾ དཱིཔེ པཱུཛནཱིཡཊྛཱནཾ ཝིཧཱརམགམཱསཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

མཧཱཔརིཝཱརཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢. སུམངྒལཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨཏྠདསྶཱི ཛིནཝརོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སུམངྒལཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ¶ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཨཏྠདསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཏལཱ༹ཀསམཱིཔེ རུཀྑདེཝཏཱ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. ཏསྨིཾ སམཡེ བྷགཝཱ ཝིཧཱརཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ ནཧཱཡིཏུཀཱམོ ཏསྶ ཏལཱ༹ཀསྶ ཏཱིརཾ གནྟྭཱ ཏཏྠ ནྷཏྭཱ ཨེཀཙཱིཝརོ ཛལམཱནོ བྲཧྨཱ ཝིཡ སཱུརིཡོ ཝིཡ སུཝཎྞབིམྦཾ ཝིཡ ཨཊྛཱསི. ཨཐ སོ དེཝཔུཏྟོ སོམནསྶཛཱཏོ པཉྫལིཀོ ཐོམནམཀཱསི, ཨཏྟནོ དིབྦགཱིཏཏཱུརིཡེཧི ¶ ཨུཔཧཱརཉྩ ཨཀཱསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན དེཝམནུསྶེསུ སམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨཔརབྷཱགེ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༡༡. སོ པཙྪཱ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨཏྠདསྶཱི ཛིནཝརོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ པརམཏྠཾ ནིབྦཱནཾ དཀྑཏི པསྶཏཱིཏི ཨཏྠདསྶཱི, ཨཐ ཝཱ སབྦསཏྟཱནཾ ཙཏུརཱརིཡསཙྩསངྑཱཏཾ ཨཏྠཔཡོཛནཾ དསྶནསཱིལོཏི ཨཏྠདསྶཱི, ཀིལེསེ ཨཛིནི ཛིནཱཏི ཛིནིསྶཏཱིཏི ཛིནོ. ཝརིཏབྦོ པཏྠེཏབྦོ སབྦསཏྟེཧཱིཏི ཝརོ, ཨཏྠདསྶཱི ཛིནོ ཙ སོ ཝརོ ཙཱཏི ཨཏྠདསྶཱི ཛིནཝརོ. ལོཀཛེཊྛོཏི ལུཛྫཏི པལུཛྫཏཱིཏི ལོཀོ, ལོཀཱིཡཏི པསྶཱིཡཏི བུདྡྷཱདཱིཧི པཱརཔྤཏྟོཏི ཝཱ ལོཀོ, ལོཀོ ཙ ལོཀོ ཙ ལོཀོ ཙཱཏི ལོཀོ. ཨེཀསེསསམཱསཝསེན ‘‘ལོཀཱ’’ཏི ཝཏྟབྦེ ‘‘ལོཀོ’’ཏི ཝུཏྟོ. ལོཀསྶ ཛེཊྛོ ལོཀཛེཊྛོ, སོ ལོཀཛེཊྛོ ནརཱསབྷོཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

སུམངྒལཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣. སརཎགམནིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨུབྷིནྣཾ ¶ དེཝརཱཛཱུནནྟྱཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སརཎགམནིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨུཔྤནྣུཔྤནྣབྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརེ བྷགཝཏི ཨུཔྤནྣེ ཨཡཾ ཧིམཝནྟེ དེཝརཱཛཱ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི, ཏསྨིཾ ཨཔརེན ཡཀྑདེཝརཉྙཱ སདྡྷིཾ སངྒཱམཏྠཱཡ ཨུཔཊྛིཏེ དྭེ ཨནེཀཡཀྑསཧསྶཔརིཝཱརཱ ཕལཀཱཝུདྷཱདིཧཏྠཱ སངྒཱམཏྠཱཡ སམུཔབྱཱུལ༹ྷཱ ཨཧེསུཾ. ཏདཱ པདུམུཏྟརོ བྷགཝཱ ཏེསུ སཏྟེསུ ཀཱརུཉྙཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ ཨཱཀཱསེན ཏཏྠ གནྟྭཱ སཔརིཝཱརཱནཾ དྭིནྣཾ དེཝརཱཛཱུནཾ དྷམྨཾ དེསེསི. ཏདཱ ཏེ སབྦེ ཕལཀཱཝུདྷཱནི ཚཌྜེཏྭཱ བྷགཝནྟཾ གཱརཝབཧུམཱནེན ཝནྡིཏྭཱ སརཎམགམཾསུ. ཏེསཾ ཨཡཾ པཋམཾ སརཎམགམཱསི. སོ ཏེན པུཉྙེན ¶ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཏྠརི པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༢༠. སོ ཨཔརབྷཱགེ པུབྦཀུསལཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨུབྷིནྣཾ དེཝརཱཛཱུནནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ སུཙིལོམཁརལོམཨཱལ༹ཝཀཀུམྦྷཱིརཀུཝེརཱདཡོ ཝིཡ ནཱམགོཏྟེན ཨཔཱཀཊཱ དྭེ ཡཀྑརཱཛཱནོ ཨཉྙཱཔདེསེན དསྶེནྟོ ‘‘ཨུབྷིནྣཾ དེཝརཱཛཱུན’’ནྟིཨཱདིམཱཧ. སངྒཱམོ སམུཔཊྛིཏོཏི ¶ སཾ སུཊྛུ གཱམོ ཀལཧཏྠཱཡ ཨུཔགམནནྟི སངྒཱམོ, སོ སངྒཱམོ སཾ སུཊྛུ ཨུཔཊྛིཏོ, ཨེཀཊྛཱནེ ཨུཔགནྟྭཱ ཋིཏོཏི ཨཏྠོ. ཨཧོསི སམུཔབྱཱུལ༹ྷོཏི སཾ སུཊྛུ ཨུཔསམཱིཔེ རཱསིབྷཱུཏོཏི ཨཏྠོ.

༢༡. སཾཝེཛེསི མཧཱཛནནྟི ཏེསཾ རཱསིབྷཱུཏཱནཾ ཡཀྑཱནཾ ཨཱཀཱསེ ནིསིནྣོ བྷགཝཱ ཙཏུསཙྩདྷམྨདེསནཱཡ སཾ སུཊྛུ ཝེཛེསི, ཨཱདཱིནཝདསྶནེན གཎྷཱཔེསི ཝིཉྙཱཔེསི བོདྷེསཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

སརཎགམནིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤. ཨེཀཱསནིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཝརུཎོ ¶ ནཱམ ནཱམེནཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨེཀཱསནིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཨཏྠདསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཝརུཎོ ནཱམ དེཝརཱཛཱ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. སོ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ གནྡྷམཱལཱདཱིཧི གཱིཏཝཱདིཏེཧི ཙ ཨུཔཊྛཡམཱནོ སཔརིཝཱརོ པཱུཛེསི. ཏཏོ ཨཔརབྷཱགེ བྷགཝཏི པརིནིབྦུཏེ ཏསྶ མཧཱབོདྷིརུཀྑཾ བུདྡྷདསྶནཾ ཝིཡ སབྦཏཱུརིཡཏཱལཱ༹ཝཙརེཧི སཔརིཝཱརོ ཨུཔཧཱརམཀཱསི. སོ ཏེན པུཉྙེན ཏཏོ ཀཱལངྐཏྭཱ ནིམྨཱནརཏིདེཝལོཀེ ཨུཔྤཛྫི. ཨེཝཾ དེཝསམྤཏྟིམནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཙ མནུསྶབྷཱུཏོ ཙཀྐཝཏྟིསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ སཏྠུ སཱསནེ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༣༡. སོ པཙྪཱ སཀཀམྨཾ སརིཏྭཱ ཏཾ ཏཐཏོ ཉཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ¶ ཝརུཎོ ནཱམ ནཱམེནཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཡདཱ ཨཧཾ སམྦོདྷནཏྠཱཡ བུདྡྷཾ བོདྷིཉྩ པཱུཛེསིཾ, ཏདཱ ཝརུཎོ ནཱམ དེཝརཱཛཱ ཨཧོསིནྟི སམྦནྡྷོ.

༣༤. དྷརཎཱིརུཧཔཱདཔནྟི ཨེཏྠ རུཀྑལཏཱཔབྦཏསཏྠརཏནཱདཡོ དྷཱརེཏཱིཏི དྷརཎཱི, ཏསྨིཾ རུཧཏི པཏིཊྛཧཏཱིཏི དྷརཎཱིརུཧོ. པཱདེན པིཝཏཱིཏི པཱདཔོ, སིཉྩིཏསིཉྩིཏོདཀཾ པཱདེན མཱུལེན པིཝཏི རུཀྑཀྑནྡྷསཱཁཱཝིཊཔེཧི ཨཱཔོརསཾ པཏྠརིཡཏཱིཏི ཨཏྠོ, ཏཾ དྷརཎཱིརུཧཔཱདཔཾ བོདྷིརུཀྑནྟི སམྦནྡྷོ.

༣༥. སཀཀམྨཱབྷིརདྡྷོཏི ཨཏྟནོ ཀུསལཀམྨེན ཨབྷིརདྡྷོ པསནྣོ ཨུཏྟམེ བོདྷིམྷི པསནྣོཏི སམྦནྡྷོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

ཨེཀཱསནིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༥. སུཝཎྞཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཝིཔསྶཱི ¶ ནཱམ བྷགཝཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སུཝཎྞཔུཔྥིཡཏྠེརསྶ ¶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམཛིནཝརེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཋཱནེ བྷཱུམཊྛཀདེཝཔུཏྟོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟོ ཏསྶ བྷགཝཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པསནྣམཱནསོ ཙཏཱུཧི སུཝཎྞཔུཔྥེཧི པཱུཛེསི. ཏཱནི པུཔྥཱནི ཨཱཀཱསེ སུཝཎྞཝིཏཱནཾ ཧུཏྭཱ ཚཱདེསུཾ, སུཝཎྞཔབྷཱ ཙ བུདྡྷསྶ སརཱིརཔབྷཱ ཙ ཨེཀཏོ ཧུཏྭཱ མཧཱཨོབྷཱསོ ཨཧོསི. སོ ཨཏིརེཀཏརཾ པསནྣོ སཀབྷཝནཾ གཏོཔི སརཏིཡེཝ. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན ཏུསིཏབྷཝནཱདིསུགཏཱིསུཡེཝ སཾསརནྟོ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ སཱསནེ ཨུརཾ དཏྭཱ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༤༠. སོ ཨཔརབྷཱགེ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ ཨཏྟནོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཝིཔསྶཱི ནཱམ བྷགཝཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟཏྠམེཝ.

༤༤. པཱམོཛྫཾ ཛནཡིཏྭཱནཱཏི བལཝཔཱིཏིཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ ‘‘པཱམོཛྫཾ ཨཱམོདནཱ པམོདནཱ ཧཱསོ ¶ པཧཱསོ ཝིཏྟི ཨོདགྱཾ ཨཏྟམནཏཱ ཙིཏྟསྶཱ’’ཏིཨཱདཱིསུ (དྷ. ས. ༩, ༨༦; མཧཱནི. ༡) ཝིཡ ཨཏྟམནཏཱ སཀབྷཱཝཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

སུཝཎྞཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༦. ཙིཏཀཔཱུཛཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཝསཱམི རཱཛཱཡཏནེཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཙིཏཀཔཱུཛཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏོ པརཾ ཨུཔྤནྣུཔྤནྣབྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིཁིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ རཱཛཱཡཏནརུཀྑདེཝཏཱ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟོ ཨནྟརནྟརཱ དེཝཏཱཧི སདྡྷིཾ དྷམྨཾ ¶ སུཏྭཱ པསནྣོ བྷགཝཏི པརིནིབྦུཏེ སཔརིཝཱརོ གནྡྷདཱིཔདྷཱུཔཔུཔྥབྷེརིཨཱདཱིནི གཱཧཱཔེཏྭཱ བྷགཝཏོ ཨཱལ༹ཧནཊྛཱནཾ གནྟྭཱ དཱིཔཱདཱིནི པཱུཛེཏྭཱ ཨནེཀེཧི ཏཱུརིཡེཧི ཨནེཀེཧི ཝཱདིཏེཧི ཏཾ པཱུཛེསི. ཏཏོ པཊྛཱཡ སཀབྷཝནཾ ཨུཔཝིཊྛོཔི བྷགཝནྟམེཝ སརིཏྭཱ སམྨུཁཱ ཝིཡ ཝནྡཏི. སོ ཏེནེཝ པུཉྙེན ཏེན ཙིཏྟཔྤསཱདེན རཱཛཱཡཏནཏོ ཀཱལཾ ཀཏོ ཏུསིཏཱདཱིསུ ནིབྦཏྟོ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཏཏོ མནུསྶེསུ མནུསྶསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ བྷགཝཏི ཨུཔྤནྣཙིཏྟཔྤསཱདོ བྷགཝཏོ སཱསནེ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༤༩. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཝསཱམི རཱཛཱཡཏནེཏིཨཱདིམཱཧ. རཱཛཱཡཏནེཏི ¶ དེཝརཱཛཱུནཾ ཨཱཡཏནཾ རཱཛཱཡཏནཾ, ཏསྶ རུཀྑསྶ ནཱམདྷེཡྻོ ཝཱ. པརིནིབྦུཏེ བྷགཝཏཱིཏི པརིསམནྟཏོ ཀིཉྩི ཨནཝསེསེཏྭཱ ཁནྡྷཔརིནིབྦཱནཀཱལེ པརིནིབྦཱནསམཡེ པརིནིབྦཱནཔྤཏྟསྶ སིཁིནོ ལོཀབནྡྷུནོཏི སམྦནྡྷོ.

༥༠. ཙིཏཀཾ ཨགམཱསཧནྟི ཙནྡནཱགརུདེཝདཱརུཀཔྤཱུརཏཀྐོལཱདིསུགནྡྷདཱརཱུཧི ཙིཏཾ རཱསིགཏནྟི ཙིཏཾ, ཙིཏམེཝ ཙིཏཀཾ, བུདྡྷགཱརཝེན ཙིཏཀཾ པཱུཛནཏྠཱཡ ཙིཏཀསྶ སམཱིཔཾ ཨཧཾ ཨགམཱསིནྟི ཨཏྠོ. ཏཏྠ གནྟྭཱ ཀཏཀིཙྩཾ དསྶེནྟོ ཏཱུརིཡཾ ཏཏྠ ཝཱདེཏྭཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཙིཏཀཔཱུཛཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༧. བུདྡྷསཉྙཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཡདཱ ¶ ཝིཔསྶཱི ལོཀགྒོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ བུདྡྷསཉྙཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ བྷཱུམཊྛཀཝིམཱནེ དེཝཔུཏྟོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. ཏདཱ ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཨཱཡུསངྑཱརཾ ཝོསྶཛྫི. ཨཐ སཀལདསསཧསྶིལོཀདྷཱཏུ སསཱགརཔབྦཏཱ པཀམྤིཏྠ. ཏདཱ ཏསྶ དེཝཔུཏྟསྶ བྷཝནམྤི ཀམྤིཏྠ. ཏསྨིཾ ཁཎེ སོ དེཝཔུཏྟོ ¶ སཾསཡཛཱཏོ – ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ པཐཝཱིཀམྤཱཡ ནིབྦཏྟཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ བུདྡྷསྶ ཨཱཡུསངྑཱརཝོསྶཛྫབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ མཧཱསོཀཾ དོམནསྶཾ ཨུཔྤཱདེསི. ཏདཱ ཝེསྶཝཎོ མཧཱརཱཛཱ ཨཱགནྟྭཱ ‘‘མཱ ཙིནྟཡིཏྠཱ’’ཏི ཨསྶཱསེསི. སོ དེཝཔུཏྟོ ཏཏོ ཙུཏོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ པཧཱཡ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༥༧. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཡདཱ ཝིཔསྶཱི ལོཀགྒོཏིཨཱདིམཱཧ. ཨཱཡུསངྑཱརམོསྶཛྫཱིཏི ཨཱ སམནྟཏོ ཡུནོཏི པཱལེཏི སཏྟེཏི ཨཱཡུ, ཨཱཡུསྶ སངྑཱརོ རཱསིབྷཱཝོ ཨཱཡུསངྑཱརོ, ཏཾ ཨཱཡུསངྑཱརཾ ཨོསྶཛྫི པརིཙྩཛི ཛཧཱསཱིཏི ཨཏྠོ. ཏསྨིཾ ཨཱཡུསངྑཱརཝོསྶཛྫནེ. ཛལམེཁལཱསཱགརོདཀམེཁལཱསཧིཏཱ སཀལདསསཧསྶཙཀྐཝཱལ༹པཐཝཱི ཀམྤིཏྠཱཏི སམྦནྡྷོ.

༥༨. ཨོཏཏཾ ཝིཏྠཏཾ མཡ྄ཧནྟི མཡ྄ཧཾ བྷཝནཾ ཨོཏཏཾ ཝིཏྠཏཾ ཙིཏྟཾ ཝིཙིཏྟཾ སུཙི སུཔརིསུདྡྷཾ ཙིཏྟཾ ཨནེཀེཧི ¶ སཏྟཧི རཏནེཧི ཝིཙིཏྟཾ སོབྷམཱནཾ པཀམྤིཏྠ པཀཱརེན ཀམྤིཏྠཱཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

བུདྡྷསཉྙཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༨. མགྒསཉྙཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམུཏྟརབུདྡྷསྶཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ མགྒསཉྙཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏོ ཨོརཾ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཧིམཝནྟེ དེཝཔུཏྟོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟོ ཨརཉྙཾ གནྟྭཱ མགྒམཱུལ༹ྷཱནཾ མགྒཾ ¶ གཝེསནྟཱནཾ ཏསྶ སཱཝཀཱནཾ བྷོཛེཏྭཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑི. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶསམྤཏྟིམནུབྷཝིཏྭཱ ཨུཔྤནྣུཔྤནྣབྷཝེ སབྦཏྠ ཨམཱུལ༹ྷོ སཉྙཝཱ ཨཧོསི. ཨཐ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ གྷརཱཝཱསེ ཨནལླཱིནོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༦༦. སོ ¶ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརབུདྡྷསྶཱཏིཨཱདིམཱཧ. སཱཝཀཱ ཝནཙཱརིནོཏི བྷགཝཏོ ཝུཏྟཝཙནཾ སམྨཱ ཨཱདརེན སུཎནྟཱིཏི སཱཝཀཱ, ཨཐ ཝཱ བྷགཝཏོ དེསནཱནུསཱརེན ཉཱཎཾ པེསེཏྭཱ སདྡྷམྨཾ སུཎནྟཱིཏི སཱཝཀཱ. ཝནཙཱརིནོ ཝནེ ཝིཙརཎཀཱ སཱཝཀཱ ཝིཔྤནཊྛཱ མགྒམཱུལ༹ྷཱ མཧཱཨརཉྙེ ཨནྡྷཱཝ ཙཀྑུཝིརཧིཏཱཝ ཨནུསུཡྻརེ ཝིཙརནྟཱིཏི སམྦནྡྷོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

མགྒསཉྙཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༩. པཙྩུཔཊྛཱནསཉྙཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨཏྠདསྶིམྷི སུགཏེཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ པཙྩུཔཊྛཱནསཉྙཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཨཏྠདསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཡཀྑཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟོ བྷགཝཏི དྷརམཱནེ དསྶནསྶ ཨལདྡྷཏྟཱ པཙྪཱ པརིནིབྦུཏེ མཧཱསོཀཔྤཏྟོ ཝིཧཱསི. ཏདཱ ཧིསྶ བྷགཝཏོ སཱགཏོ ནཱམ ཨགྒསཱཝཀོ ཨནུསཱསནྟོ བྷགཝཏོ སཱརཱིརིཀདྷཱཏུཔཱུཛཱ བྷགཝཏི དྷརམཱནེ ཀཏཔཱུཛཱ ཝིཡ ཙིཏྟཔྤསཱདཝསཱ མཧཔྥལཾ བྷཝཏཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཐཱུཔཾ ཀརོཧཱི’’ཏི ནིཡོཛིཏོ ཐཱུཔཾ ཀཱརེསི, ཏཾ པཱུཛེཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ དེཝམནུསྶེསུ སཀྐཙཀྐཝཏྟིསམྤཏྟིམནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ ¶ པཏྟོ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༧༢. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུཉྙཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨཏྠདསྶིམྷི སུགཏེཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟམེཝ. ཡཀྑཡོནིཾ ཨུཔཔཛྫིནྟི ཨེཏྠ པན ཨཏྟནོ སཀཱསཾ སམྤཏྟསམྤཏྟེ ཁཱདནྟཱ ཡནྟི གཙྪནྟཱིཏི ཡཀྑཱ, ཡཀྑཱནཾ ཡོནི ཛཱཏཱིཏི ཡཀྑཡོནི, ཡཀྑཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟོཏི ཨཏྠོ.

༧༣. དུལླདྡྷཾ ¶ ཝཏ མེ ཨཱསཱིཏི མེ མཡཱ ལདྡྷཡསཾ དུལླདྡྷཾ, བུདྡྷབྷཱུཏསྶ སཏྠུནོ སཀྐཱརཾ ཨཀཏཏྟཱ ཝིརཱདྷེཏྭཱ ལདྡྷནྟི ཨཏྠོ. དུཔྤབྷཱཏནྟི དུཊྛུ ¶ པབྷཱཏཾ རཏྟིཡཱ པབྷཱཏཀརཎཾ, མཡ྄ཧཾ ན སུཊྛུཾ པབྷཱཏནྟི ཨཏྠོ. དུརུཊྛིཏནྟི དུཨུཊྛིཏཾ, སཱུརིཡསྶ ཨུགྒམནཾ མཡ྄ཧཾ དུཨུགྒམནནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

པཙྩུཔཊྛཱནསཉྙཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༠. ཛཱཏིཔཱུཛཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཛཱཡཾ ཏསྶ ཝིཔསྶིསྶཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཛཱཏིཔཱུཛཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ ནཀྑཏྟཔཱཋཀེཧི ཝིཔསྶིབོདྷིསཏྟསྶ ཝུཏྟལཀྑཎནིམིཏྟཾ སུཏྭཱ ‘‘ཨཡཾ ཀིར ཀུམཱརོ བུདྡྷོ ཧུཏྭཱ སཀལལོཀསྶ ཨགྒོ སེཊྛོ སུཏྭཱ སབྦསཏྟེ སཾསཱརཏོ ཨུདྡྷརིསྶཏཱི’’ཏི སུཏྭཱ ཏཾ བྷགཝནྟཾ ཀུམཱརཀཱལེཡེཝ བུདྡྷསྶ ཝིཡ མཧཱཔཱུཛམཀཱསི. པཙྪཱ ཀམེན ཀུམཱརཀཱལཾ རཱཛཀུམཱརཀཱལཾ རཛྫཀཱལནྟི ཀཱལཏྟཡམཏིཀྐམྨ བུདྡྷེ ཛཱཏེཔི མཧཱཔཱུཛཾ ཀཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ ཏུསིཏཱདཱིསུ ནིབྦཏྟོ དིབྦསུཁམནུབྷཝིཏྭཱ པཙྪཱ མནུསྶེསུ ཙཀྐཝཏྟཱདིམནུསྶསུཁམནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ སཏྟཊྛཝསྶཀཱལེཡེཝ བྷགཝཏི པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༨༢. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཛཱཡཾ ཏསྶ ཝིཔསྶིསྶཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟཏྠམེཝ.

༨༤. ནེམིཏྟཱནཾ སུཎིཏྭཱནཱཏི ཨེཏྠ ནིམིཏྟཾ ཀཱརཎཾ སུཁདུཀྑཔྤཏྟིཧེཏུཾ ཛཱནནྟཱིཏི ནེམིཏྟཱ, ཏེསཾ ནེམིཏྟཱནཾ ནཀྑཏྟཔཱཋཀཱནཾ ¶ ཝཙནཾ སུཎིཏྭཱཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

ཛཱཏིཔཱུཛཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

དྭཱདསམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༣. སེརེཡྻཝགྒོ

༡. སེརེཡྻཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨཛ྄ཛྷཱཡཀོ ¶ ¶ མནྟདྷརོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སེརེཡྻཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམཛིནཝརེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏོ པརེསུ ཨཏྟབྷཱཝསཧསྶེསུ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ ཏིཎྞཾ ཝེདཱནཾ པཱརཾ གནྟྭཱ ཨིཏིཧཱསཱདིསཀལབྲཱཧྨཎདྷམྨེསུ ཀོཊིཔྤཏྟོ ཨེཀསྨིཾ དིཝསེ ཨབྦྷོཀཱསེ སཔརིཝཱརོ ཋིཏོ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ སེརེཡྻཔུཔྥཾ གཧེཏྭཱ ཨཱཀཱསེ ཁིཔནྟོ པཱུཛེསི. ཏཱནི པུཔྥཱནི ཨཱཀཱསེ ཝིཏཱནཾ ཧུཏྭཱ སཏྟཱཧཾ ཋཏྭཱ པཙྪཱ ཨནྟརདྷཱཡིཾསུ. སོ ཏཾ ཨཙྪརིཡཾ དིསྭཱ ཨཏཱིཝ པསནྣམཱནསོ ཏེནེཝ པཱིཏིསོམནསྶེན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཏུསིཏཱདཱིསུ ནིབྦཏྟོ ཏཏྠ དིབྦསུཁམནུབྷཝིཏྭཱ ཏཏོ མནུསྶསུཁམནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཱཔུཎིཏྭཱ པུབྦཝཱསནཱབལེན སཏྠརི པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༡. སོ ཨཔརབྷཱགེ པུརཱཀཏཀུསལཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨཛ྄ཛྷཱཡཀོ མནྟདྷརོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟཏྠམེཝ.

༣. སེརེཡྻཀཾ གཧེཏྭཱནཱཏི སིརིསེ བྷཝཾ ཛཱཏིཔུཔྥཾ སེརེཡྻཾ, སེརེཡྻམེཝ སེརེཡྻཀཾ, ཏཾ སེརེཡྻཀཾ གཧེཏྭཱནཱཏི སམྦནྡྷོ. བྷགཝཏི པསནྣོ ཛཱཏིསུམནམཀུལ༹ཙམྤཀཱདཱིནི པུཔྥཱནི པཏིཊྛཔེཏྭཱ པཱུཛེཏུཾ ཀཱལཾ ནཏྠིཏཱཡ ཏཏྠ སམྤཏྟཾ ཏཾ སེརེཡྻཀཾ པུཔྥཾ གཧེཏྭཱ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

སེརེཡྻཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢. པུཔྥཐཱུཔིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིཀཾ ¶ ཨཱཡསྨཏོ པུཔྥཐཱུཔིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིབུདྡྷསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ¶ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ སཀསིཔྤེ ནིཔྥཏྟིཾ པཏྟོ ཏཏྠ སཱརཾ ཨཔསྶནྟོ གེཧཾ པཧཱཡ ཧིམཝནྟཾ པཝིསིཏྭཱ ཨཏྟནཱ སཧགཏེཧི པཉྩསིསྶསཧསྶེཧི སདྡྷིཾ པཉྩཱབྷིཉྙཱ ཨཊྛ ¶ སམཱཔཏྟིཡོ ནིབྦཏྟེཏྭཱ ཀུཀྐུརནཱམཔབྦཏསམཱིཔེ པཎྞསཱལཾ ཀཱརེཏྭཱ པཊིཝསཏི. ཏདཱ བུདྡྷུཔྤཱདབྷཱཝཾ སུཏྭཱ སིསྶེཧི སཧ བུདྡྷསྶ སནྟིཀཾ གནྟུཀཱམོ ཀེནཙི བྱཱདྷིནཱ པཱིལི༹ཏོ པཎྞསཱལཾ པཝིསིཏྭཱ སིསྶསནྟིཀཱ བུདྡྷསྶཱནུབྷཱཝཾ ལཀྑཎཉྩ སུཏྭཱ པསནྣམཱནསོ ཧིམཝནྟཏོ ཙམྤཀཱསོཀཏིལཀཀེཊཀཱདྱནེཀེ པུཔྥེ ཨཱཧརཱཔེཏྭཱ ཐཱུཔཾ ཀཏྭཱ བུདྡྷཾ ཝིཡ པཱུཛེཏྭཱ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ བྲཧྨལོཀཱུཔགོ ཨཧོསི. ཨཐ ཏེ སིསྶཱ ཏསྶ ཨཱལ༹ཧནཾ ཀཏྭཱ བུདྡྷསནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཏཾ པཝཏྟིཾ ཨཱརོཙེསུཾ. ཨཐ བྷགཝཱ བུདྡྷཙཀྑུནཱ ཨོལོཀེཏྭཱ ཨནཱགཏཾསཉཱཎེན པཱཀཊཱིཀརཎམཀཱསི. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ པུབྦཝཱསནཱབལེན སཏྠརི པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༡༠. ཨཐ སོ ཨཏྟནོ པུབྦཀུསལཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟཏྠམེཝ. ཀུཀྐུརོ ནཱམ པབྦཏོཏི པབྦཏསྶ སིཁརཾ ཀུཀྐུརཱཀཱརེན སུནཁཱཀཱརེན སཎྛིཏཏྟཱ ‘‘ཀུཀྐུརཔབྦཏོ’’ཏི སངྑྱཾ གཏོ, ཏསྶ སམཱིཔེ པཎྞསཱལཾ ཀཏྭཱ པཉྩཏཱཔསསཧསྶེཧི སཧ ཝསམཱནོཏི ཨཏྠོ. ནཡཱནུསཱརེན སེསཾ སབྦཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

པུཔྥཐཱུཔིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣. པཱཡསདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སུཝཎྞཝཎྞོ སམྦུདྡྷོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ པཱཡསདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ¶ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ གྷརཱཝཱསཾ ཝསནྟོ ཧཏྠིཨསྶདྷནདྷཉྙསཏྟརཏནཱདིཝིབྷཝསམྤནྣོ སདྡྷཱསམྤནྣོ ཀམྨཕལཾ སདྡཧིཏྭཱ སཧསྶམཏྟཱ སུཝཎྞཔཱཏིཡོ ཀཱརེཏྭཱ ཏསྨིཾ ཁཱིརཔཱཡསསཧསྶསྶ པཱུརེཏྭཱ ཏཱ སབྦཱ གཱཧཱཔེཏྭཱ སིམྦལིཝནཾ ཨགམཱསི. ཏསྨིཾ སམཡེ ཝིཔསྶཱི བྷགཝཱ ཚབྦཎྞརཾསིཡོ ཝིསྶཛྫེཏྭཱ ཨཱཀཱསེ ཙངྐམཾ མཱཔེཏྭཱ ཙངྐམཏི. སོ པན སེཊྛི ཏཾ ཨཙྪརིཡཾ དིསྭཱ ཨཏཱིཝ པསནྣོ པཱཏིཡོ ཋཔེཏྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ཨཱརོཙེསི པཊིགྒཧཎཱཡ. ཨཐ བྷགཝཱ ཨནུཀམྤཾ ཨུཔཱདཱཡ པཊིགྒཧེསི, པཊིགྒཧེཏྭཱ ཙ པན ཏསྶ ¶ སོམནུསྶུཔྤཱདནཏྠཾ སཧསྶམཏྟེཧི བྷིཀྑུསངྒྷེཧི སདྡྷིཾ པརིབྷུཉྫི, ཏདཝསེསཾ ཨནེཀསཧསྶབྷིཀྑཱུ པརིབྷུཉྫིཾསུ. སོ ཏེན པུཉྙེན སུགཏཱིསུཡེཝ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ¶ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སདྡྷཱཛཱཏོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༢༦. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ ཀུསལཾ པཙྩཝེཀྑམཱནོ ཏཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སུཝཎྞཝཎྞོ སམྦུདྡྷོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟམེཝ.

༢༨. ཙངྐམཾ སུསམཱརཱུལ༹ྷོཏི ཙདིནནྟོ པདཝིཀྑེཔཾ ཀརོནྟོ ཀམཏི གཙྪཏཱིཏི ཙངྐམཾ, ཙངྐམསྶ པདཝིཀྑེཔསྶ ཨཱདྷཱརབྷཱུཏཔཐཝིཔདེསོ ཙངྐམཾ ནཱམཱཏི ཨཏྠོ, ཨེཏཾ ཙངྐམཾསུ ཝིསེསེན ཨཱརཱུལ༹ྷོཏི སམྦནྡྷོ. ཨམྦརེ ཨནིལཱཡནེཏི ཝརཱིཡཏི ཚཱདིཡཏི ཨནེནཱཏི ཝརཾ, ན བརནྟི ཨམྦརཾ, སེཏཝཏྠསདིསཾ ཨཱཀཱསནྟི ཨཏྠོ. ནཏྠི ནིལཱིཡནཾ གོཔནཾ ཨེཏྠཱཏི ཨནིལཾ, ཨཱ སམནྟཏོ ཡནྟི གཙྪནྟི ཨནེན ཨིདྡྷིམནྟོཏི ཨཱཡནཾ, ཨནིལཉྩ ཏཾ ཨཱཡནཉྩེཏི ཨནིལཱཡནཾ, ཏསྨིཾ ཨམྦརེ ཨནིལཱཡནེ ཙངྐམཾ མཱཔཡིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

པཱཡསདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤. གནྡྷོདཀིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ནིསཛྫ པཱསཱདཝརེཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ གནྡྷོདཀིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ནིབྦཱནཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶཱིབྷགཝཏོ ཀཱལེ སེཊྛིཀུལེ ནིབྦཏྟོ ¶ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ མཧདྡྷནོ མཧཱབྷོགོ དིབྦསུཁམནུབྷཝནྟོ ཝིཡ མནུསྶསུཁམནུབྷཝནྟོ ཨེཀསྨིཾ དིཝསེ པཱསཱདཝརེ ནིསིནྣོ ཧོཏི. ཏདཱ བྷགཝཱ སུཝཎྞམཧཱམེརུ ཝིཡ ཝཱིཐིཡཱ ཝིཙརཏི, ཏཾ ཝིཙརམཱནཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ གནྟྭཱ ཝནྡིཏྭཱ སུགནྡྷོདཀེན བྷགཝནྟཾ ཨོསིཉྩམཱནོ པཱུཛེསི. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ གྷརཱཝཱསེན ཨནལླཱིནོ སཏྠུ སནྟིཀེ པབྦཛིཏྭཱ ཀམྨཊྛཱནཾ གཧེཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༣༥. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀུསལཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ནིསཛྫ པཱསཱདཝརེཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ པཱསཱདོཏི པསཱདཾ སོམནསྶཾ ཛནེཏི ཨུཔྤཱདེཏཱིཏི པཱསཱདོ ¶ , མཱལཱཀམྨཙིཏྟཀམྨསུཝཎྞཀམྨཱདྱནེཀཝིཙིཏྟཾ དིསྭཱ ཏཏྠ པཝིཊྛཱནཾ ཛནཱནཾ པསཱདཾ ཛནཡཏཱིཏི ཨཏྠོ. པཱསཱདོ ¶ ཙ སོ པཏྠེཏབྦཊྛེན ཝརོ ཙཱཏི པཱསཱདཝརོ, ཏསྨིཾ པཱསཱདཝརེ ནིསཛྫ ནིསཱིདིཏྭཱ ཝིཔསྶིཾ ཛིནཝརཾ ཨདྡསནྟི སམྦནྡྷོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

གནྡྷོདཀིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༥. སམྨུཁཱཐཝིཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཛཱཡམཱནེ ཝིཔསྶིམྷཱིཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སམྨུཁཱཐཝིཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟོ སཏྟཝསྶིཀཀཱལེཡེཝ སཀསིཔྤེ ནིཔྥཏྟིཾ པཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ ཝསནྟོ ཝིཔསྶིམྷི བོདྷིསཏྟེ ཨུཔྤནྣེ སབྦབུདྡྷཱནཾ ལཀྑཎཱནི ཝེདཏྟཡེ དིསྶམཱནཱནི ཏཱནི རཱཛཔྤམུཁསྶ ཛནཀཱཡསྶ ཝིཔསྶཱིབོདྷིསཏྟསྶ ལཀྑཎཉྩ བུདྡྷབྷཱཝཉྩ བྱཱཀརིཏྭཱ ཛནཱནཾ མཱནསཾ ནིབྦཱཔེསི, ཨནེཀཱནི ཙ ཐུཏིཝཙནཱནི ནིཝེདེསི. སོ ཏེན ཀུསལཀམྨེན ཚ ཀཱམཱཝཙརསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཙ ཙཀྐཝཏྟིསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སདྡྷཱཛཱཏོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི. ཀཏཀུསལནཱམེན སམྨུཁཱཐཝིཀཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༤༡. སོ ¶ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཛཱཡམཱནེ ཝིཔསྶིམྷཱིཏིཨཱདིམཱཧ. ཝིཔསྶིམྷི སམྨཱསམྦུདྡྷེ ཛཱཡམཱནེ ཨུཔྤཛྫམཱནེ མཱཏུཀུཙྪིཏོ ནིཀྑནྟེ ཨཧཾ པཱཏུབྷཱུཏཾ ནིམིཏྟཾ ཀཱརཎཾ བུདྡྷབྷཱཝསྶ ཧེཏུཾ བྱཱཀརིཾ ཀཐེསིཾ, ཨནེཀཱནི ཨཙྪརིཡཱནི པཱཀཊཱནི ཨཀཱསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ ཝུཏྟནཡཱནུསཱརེན སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

སམྨུཁཱཐཝིཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༦. ཀུསུམཱསནིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ནགརེ དྷཉྙཝཏིཡཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཀུསུམཱསནིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམཛིནཝརེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ ¶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ མཧདྡྷནོ མཧཱབྷོགོ ཏིཎྞཾ ཝེདཱནཾ པཱརཾ གཏོ བྲཱཧྨཎསིཔྤེསུ ཀོཊིཔྤཏྟོ སཀཔརསམཡཀུསལོ མཱཏཱཔིཏརོ པཱུཛེཏུཀཱམོ པཉྩ ཨུཔྤལཀལཱཔེ ཨཏྟནོ སམཱིཔེ ཋཔེཏྭཱ ནིསིནྣོ བྷིཀྑུསངྒྷཔརིཝུཏཾ ཝིཔསྶིཾ བྷགཝནྟཾ ཨཱགཙྪནྟཾ དིསྭཱ ནཱིལཔཱིཏཱདིགྷནབུདྡྷརསྨིཡོ ¶ ཙ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཨཱསནཾ པཉྙཱཔེཏྭཱ ཏཏྠ ཏཱནི པུཔྥཱནི སནྠརིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཏཏྠ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ སཀགྷརེ མཱཏུ ཨཏྠཱཡ པཊིཡཏྟཱནི སབྦཱནི ཁཱདནཱིཡབྷོཛནཱིཡཱནི གཧེཏྭཱ སཔརིཝཱརཾ བྷགཝནྟཾ སཧཏྠེན སནྟཔྤེནྟོ བྷོཛེསི. བྷོཛནཱཝསཱནེ ཨེཀཾ ཨུཔྤལཧཏྠཾ ཨདཱསི. ཏེན སོམནསྶཛཱཏོ པཏྠནཾ ཨཀཱསི. བྷགཝཱཔི ཨནུམོདནཾ ཀཏྭཱ པཀཱམི. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ དྭེ སམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ བྷོགཡསེཧི ཝཌྜྷིཏོ ཀཱམེསུ ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ གྷརཱཝཱསཾ པཧཱཡ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༦༥. སོ ཨཔརབྷཱགེ པུབྦེ ཀཏཀུསལཾ པུབྦེནིཝཱསཉཱཎེན སརིཏྭཱ སོམནསྶཔྤཏྟོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ནགརེ དྷཉྙཝཏིཡཱཏིཨཱདིམཱཧ. དྷཉྙཱནཾ པུཉྙཝནྟཱནཾ ཁཏྟིཡབྲཱཧྨཎགཧཔཏིམཧཱསཱལཱནཾ ཨནེཀེསཾ ཀུལཱནཾ ཨཱཀརཏྟཱ དྷཉྙཝཏཱི, ཨཐ ཝཱ མུཏྟཱམཎིཨཱདིསཏྟརཏནཱནཾ ¶ སཏྟཝིདྷདྷཉྙཱནཾ ཨུཔབྷོགཔརིབྷོགཱནཾ ཨཱཀརཏྟཱ དྷཉྙཝཏཱི, ཨཐ ཝཱ དྷཉྙཱནཾ བུདྡྷཔཙྩེཀབུདྡྷཁཱིཎཱསཝཱནཾ ཝསནཊྛཱནཾ ཨཱརཱམཝིཧཱརཱདཱིནཾ ཨཱཀརཏྟཱ དྷཉྙཝཏཱི, ཏསྶཱ དྷཉྙཝཏིཡཱ. ནགརནྟི པཏྠེནྟི ཨེཏྠ ཨུཔབྷོགཔརིབྷོགཏྠིཀཱ ཛནཱཏི ནགརཾ, ན གཙྪཏཱིཏི ཝཱ ནགཾ, རཱཛཡུཝརཱཛམཧཱམཏྟཱདཱིནཾ ཝསནཊྛཱནཾ. ནགཾ རཱཏི ཨཱདདཱཏི གཎྷཱཏཱིཏི ནགརཾ, རཱཛཱདཱིནཾ ཝསནཊྛཱནསམཱུཧབྷཱུཏཾ པཱཀཱརཔརིཁཱདཱིཧི པརིཀྑིཏྟཾ པརིཙྪིནྣཊྛཱནཾ ནགརཾ ནཱམཱཏི ཨཏྠོ. ནགརེ ཡདཱ ཨཧཾ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ སནྟིཀེ བྱཱཀརཎཾ ཨལབྷིཾ, ཏདཱ ཏསྨིཾ དྷཉྙཝཏིཡཱ ནགརེ བྲཱཧྨཎོ ཨཧོསིནྟི སམྦནྡྷོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

ཀུསུམཱསནིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༧. ཕལདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨཛ྄ཛྷཱཡཀོ མནྟདྷརོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཕལདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨནེཀེསུ བྷཝེསུ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ ཝེདཏྟཡཱདིསཀསིཔྤེསུ པཱརཔྤཏྟོ ཨནེཀེསཾ བྲཱཧྨཎསཧསྶཱནིཾ ¶ པཱམོཀྑོ ཨཱཙརིཡོ སཀསིཔྤཱནཾ པརིཡོསཱནཾ ཨདིསྭཱ ཏཏྠ ཙ སཱརཾ ཨཔསྶནྟོ ¶ གྷརཱཝཱསཾ པཧཱཡ ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཧིམཝནྟསྶ ཨཝིདཱུརེ ཨསྶམཾ ཀཱརེཏྭཱ སཧ སིསྶེཧི ཝཱསཾ ཀཔྤེསི, ཏསྨིཾ སམཡེ པདུམུཏྟརོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱཡ ཙརམཱནོ ཏསྶཱནུཀམྤཱཡ ཏཾ པདེསཾ སམྤཱཔུཎི. ཏཱཔསོ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཨཏྟནོ ཨཏྠཱཡ པུཊཀེ ནིཀྑིཔིཏྭཱ རུཀྑགྒེ ལགྒིཏཱནི མདྷུརཱནི པདུམཕལཱནི མདྷུནཱ སཧ ཨདཱསི. བྷགཝཱ ཏསྶ སོམནསྶུཔྤཱདནཏྠཾ པསྶནྟསྶེཝ པརིབྷུཉྫིཏྭཱ ཨཱཀཱསེ ཋིཏོ ཕལདཱནཱནིསཾསཾ ཀཐེཏྭཱ པཀྐཱམི.

༧༥. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ སཏྟཝསྶིཀོཡེཝ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ པུབྦེ ཀཏཀུསལཀམྨཾ ¶ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨཛ྄ཛྷཱཡཀོ མནྟདྷརོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨཛ྄ཛྷེཏི ཙིནྟེཏཱིཏི ཨཛ྄ཛྷཱཡི, ཨཛ྄ཛྷཱཡིཡེཝ ཨཛ྄ཛྷཱཡཀོ. ཨེཏྠ ཧི ཨཀཱརོ ‘‘པཊིསེདྷེ ཝུདྡྷིཏབྦྷཱཝེ…པེ… ཨཀཱརོ ཝིརཧཔྤཀེ’’ཏི ཨེཝཾ ཝུཏྟེསུ དསསུ ཨཏྠེསུ ཏབྦྷཱཝེ ཝཏྟཏི. སིསྶཱནཾ སཝནདྷཱརཎཱདིཝསེན ཧིཏཾ ཨཛ྄ཛྷེཏི ཙིནྟེཏི སཛ྄ཛྷཱཡཾ ཀརོཏཱིཏི ཨཛ྄ཛྷཱཡཀོ, ཙིནྟཀོཏི ཨཏྠོ. ཨཱཙརིཡསྶ སནྟིཀེ ཨུགྒཧིཏཾ སབྦཾ མནྟཾ མནེན དྷཱརེཏི པཝཏྟེཏཱིཏི མནྟདྷརོ. ཏིཎྞཾ ཝེདཱན པཱརགཱུཏི ཝེདཾ ཝུཙྩཏི ཉཱཎཾ, ཝེདེན ཝེདིཏབྦཱ བུཛ྄ཛྷིཏབྦཱཏི ཝེདཱ, ཨིརུཝེདཡཛུཝེདསཱམཝེདསངྑཱཏཱ ཏཡོ གནྠཱ, ཏེསཾ ཝེདཱནཾ པཱརཾ པརིཡོསཱནཾ ཀོཊིཾ གཏོ པཏྟོཏི པཱརགཱུ. སེསཾ པཱཀཊམེཝཱཏི

ཕལདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༨. ཉཱཎསཉྙིཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པབྦཏེ ཧིམཝནྟམྷཱིཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཉཱཎསཉྙིཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏསྨིཾ ཏསྨིཾ ཨུཔྤནྣུཔྤནྣེ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ པཧཱཡ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཧིམཝནྟསྶ ཨཝིདཱུརེ པབྦཏནྟརེ པཎྞསཱལཾ ¶ ཀཱརེཏྭཱ པཉྩཱབྷིཉྙཱཨཊྛསམཱཔཏྟིཡོ ནིབྦཏྟེཏྭཱ ¶ ཝསནྟོ ཨེཀདིཝསཾ པརིསུདྡྷཾ པཎྜརཾ པུལིནཏལཾ དིསྭཱ ‘‘ཨཱིདིསཱ པརིསུདྡྷཱ བུདྡྷཱ, ཨཱིདིསཾཝ པརིསུདྡྷཾ བུདྡྷཉཱཎ’’ནྟི བུདྡྷཉྩ ཏསྶ ཉཱཎཉྩ ཨནུསྶརི ཐོམེསི ཙ.

༨༤. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ སཱསནེ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཏྟོ པུབྦེ ཀཏཔུཉྙཾ ཨནུསྶརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ‘‘པབྦཏེ ཧིམཝནྟམྷཱི’’ཏིཨཱདིམཱཧ. པུལིནཾ སོབྷནཾ དིསྭཱཏི པརིཔུཎྞཀཏཾ ཝིཡ པུལཱཀཱརེན པརིསོདྷིཏཱཀཱརེན པཝཏྟཾ ཋིཏནྟི པུལིནཾ, སོབྷནཾ ¶ ཝཱལུཀཾ དིསྭཱ སེཊྛཾ བུདྡྷཾ ཨནུསྶརིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཉཱཎསཉྙིཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༩. གཎྛིཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སུཝཎྞཝཎྞོ སམྦུདྡྷོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ གཎྛིཔུཔྥིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨནེཀཱསུ ཛཱཏཱིསུ ཀཏཔུཉྙསཉྩཡོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཨུཔབྷོགཔརིབྷོགེཧི ཨནཱུནོ ཨེཀདིཝསཾ ཝིཔསྶིཾ བྷགཝནྟཾ སགཎཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ལཱཛཱཔཉྩམེཧི པུཔྥེཧི པཱུཛེསི. སོ ཏེནེཝ ཙིཏྟཔྤསཱདེན ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཏཏོ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟོ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨཔརབྷཱགེ མནུསྶེསུ མནུསྶསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ སདྡྷཱཛཱཏོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༩༡. སོ ཨེཀདིཝསཾ པུབྦེ ཀཏཔུཉྙཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ ‘‘ཨིམིནཱ ཀུསལེནཱཧཾ ནིབྦཱནཾ པཏྟོ’’ཏི པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སུཝཎྞཝཎྞོ སམྦུདྡྷོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡཏྟཱ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

གཎྛིཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༠. པདུམཔཱུཛཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིཀཾ ¶ ཨཱཡསྨཏོ པདུམཔཱུཛཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ སཀསིཔྤེ ནིཔྥཏྟིཾ པཏྭཱ ཏཏྠ སཱརཾ ཨཔསྶནྟོ བུདྡྷུཔྤཏྟིཏོ པུརེཏརཾ ¶ ཨུཔྤནྣཏྟཱ ཨོཝཱདཱནུསཱསནཾ ཨལབྷིཏྭཱ གྷརཱཝཱསཾ པཧཱཡ ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཧིམཝནྟསྶ ཨཝིདཱུརེ གོཏམཀཾ ¶ ནཱམ པབྦཏཾ ནིསྶཱཡ ཨསྶམཾ ཀཱརེཏྭཱ པཉྩཱབྷིཉྙཱ ཨཊྛ སམཱཔཏྟིཡོ ནིབྦཏྟེཏྭཱ ཛྷཱནསུཁེནེཝ ཝིཧཱསི. ཏདཱ པདུམུཏྟརོ བྷགཝཱ བུདྡྷོ ཧུཏྭཱ སཏྟེ སཾསཱརཏོ ཨུདྡྷརནྟོ ཏསྶཱནུཀམྤཱཡ ཧིམཝནྟཾ ཨགམཱསི. ཏཱཔསོ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ སཀསིསྶེ སམཱནེཏྭཱ ཏེཧི པདུམཔུཔྥཱནི ཨཱཧརཱཔེཏྭཱ པཱུཛེསི. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ སདྡྷོ པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༩༧. སོ ཨཏྟནོ པུཉྙཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིམཱཧ. གོཏམོ ནཱམ པབྦཏོཏི ཨནེཀེསཾ ཡཀྑདེཝཏཱནཾ ཨཱཝཱསབྷཱཝེན ཨདྷིཊྛཱནཝསེན གོཏམསྶ བྷཝནཏྟཱ གོཏམོཏི པཱཀཊོ ཨཧོསི. པཝཏྟཏི ཏིཊྛཏཱིཏི པབྦཏོ. ནཱགརུཀྑེཧི སཉྪནྣོཏི རུཧཏི ཏིཊྛཏཱིཏི རུཀྑོ. ཨཐ ཝཱ པཐཝིཾ ཁནནྟོ ཨུདྡྷཾ རུཧཏཱིཏི རུཀྑོ, ནཱནཱ ཨནེཀཔྤཀཱརཱ ཙམྤཀཀཔྤཱུརནཱགཨགརུཙནྡནཱདཡོ རུཀྑཱཏི ནཱནཱརུཀྑཱ, ཏེཧི ནཱནཱརུཀྑེཧི སཉྪནྣོ པརིཀིཎྞོ གོཏམོ པབྦཏོཏི སམྦནྡྷོ. མཧཱབྷཱུཏགཎཱལཡོཏི བྷཝནྟི ཛཱཡནྟི ཨུཔྤཛྫནྟི ཝཌྜྷནྟི ཙཱཏི བྷཱུཏཱ, མཧནྟཱ ཙ ཏེ བྷཱུཏཱ ཙཱཏི མཧཱབྷཱུཏཱ, མཧཱབྷཱུཏཱནཾ གཎོ སམཱུཧོཏི མཧཱབྷཱུཏགཎོ, མཧཱབྷཱུཏགཎསྶ ཨཱལཡོ པཏིཊྛཱཏི མཧཱབྷཱུཏགཎཱལཡོ.

༩༨. ཝེམཛ྄ཛྷམྷི ཙ ཏསྶཱསཱིཏི ཏསྶ གོཏམསྶ པབྦཏསྶ ཝེམཛ྄ཛྷེ ཨབྦྷནྟརེ ཨསྶམོ ཨབྷིནིམྨིཏོ ནིཔྥཱདིཏོ ཀཏོཏི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

པདུམཔཱུཛཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

ཏེརསམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༤. སོབྷིཏཝགྒོ

༡. སོབྷིཏཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམུཏྟརོ ¶ ¶ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སོབྷིཏཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ ཨེཀདིཝསཾ ¶ སཏྠཱརཱ དྷམྨེ དེསིཡམཱནེ སོམནསྶེན པསནྣམཱནསོ ནཱནཔྤཀཱརེཧི ཐོམེསི. སོ ཏེནེཝ སོམནསྶེན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ དེཝེསུ ནིབྦཏྟོ ཏཏྠ དིབྦསུཁཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཙ མནུསྶསུཁཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ སཏྟཝསྶིཀོཝ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཚལ༹བྷིཉྙོ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༡. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡཏྟཱ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

སོབྷིཏཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢. སུདསྶནཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཝིཏྠཏཱཡ ནདཱིཏཱིརེཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སུདསྶནཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམཛིནཝརེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཀཏཔུཉྙཱུཔཙཡོ སིཁིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ ཝསནྟོ ཝིཏྠཏཱཡ ནཱམ གངྒཱཡ སམཱིཔེ པིལཀྑུཕལིཏཾ པརིཡེསནྟོ ཏསྶཱ ཏཱིརེ ནིསིནྣཾ ཛལམཱནཨགྒིསིཁཾ ཨིཝ སིཁིཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཀེཏཀཱིཔུཔྥཾ ཝཎྚེནེཝ ཚིནྡིཏྭཱ པཱུཛེནྟོ ཨེཝམཱཧ – ‘‘བྷནྟེ, ཡེན ཉཱཎེན ཏྭཾ ཨེཝཾ མཧཱནུབྷཱཝོ སབྦཉྙུབུདྡྷོ ཛཱཏོ, ཏཾ ཉཱཎཾ ཨཧཾ པཱུཛེམཱི’’ཏི. ཨཐ བྷགཝཱ ཨནུམོདནམཀཱསི. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ ཛཱཏོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ སཏྠརི པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༡༠. ¶ སོ ¶ ཨཏྟནོ ཀཏཀུསལཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཝིཏྠཏཱཡ ནདཱིཏཱིརེཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཝིཏྠཏཱཡཱཏི ཝིཏྠརཏི པཏྠརཏི ཝིཏྠིཎྞཱ ཧོཏཱིཏི ཝིཏྠཏཱ, ནདནྟི སདྡཾ ཀརོནྟི ཨིཏཱ གཏཱ པཝཏྟཱཏི ནདཱི, ནདིཾ ཏརནྟཱ ཨེཏཾ པཏྭཱ ཏིཎྞཱ ནཱམ ཧོནྟཱིཏི ཏཱིརཾ, ཏསྶཱ ཝིཏྠཏཱཡ ནདིཡཱ ཏཱིརེ ཏཱིརསམཱིཔེཏི ཨཏྠོ. ཀེཏཀིཾ པུཔྥིཏཾ དིསྭཱཏི ཀུཙྪིཏཱཀཱརེན གཎྷནྟཱནཾ ཧཏྠཾ ཀཎྜཀོ ཚིནྡཏི ཝིཛ྄ཛྷཏཱིཏི ཀེཏཾ, ཀེཏསྶ ཨེསཱ ཀེཏཀཱིཔུཔྥཾ, ཏཾ དིསྭཱ ཝཎྚཾ ཚིནྡིཏྭཱཏི སམྦནྡྷོ.

༡༡. སིཁིནོ ལོཀབནྡྷུནོཏི སིཁཱི ཝུཙྩཏི ཨགྒི, སིཁཱིསདིསཱ ནཱིལཔཱིཏཱདིབྷེདཱ ཛལམཱནཱ ཚབྦཎྞགྷནརཾསིཡོ ཡསྶ སོ སིཁཱི, ལོཀསྶ སཀལལོཀཏྟཡསྶ བནྡྷུ ཉཱཏཀོཏི ལོཀབནྡྷུ, ཏསྶ སིཁིནོ ལོཀབནྡྷུནོ ཀེཏཀཱིཔུཔྥཾ ¶ ཝཎྚེ ཚིནྡིཏྭཱ པཱུཛེསིནྟི སམྦནྡྷོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

སུདསྶནཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣. ཙནྡནཔཱུཛནཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཙནྡབྷཱགཱནདཱིཏཱིརེཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཙནྡནཔཱུཛནཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཨཏྠདསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཧིམཝནྟེ ཙནྡབྷཱགཱནདིཡཱ སམཱིཔེ ཀིནྣརཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟོ པུཔྥབྷཀྑོ པུཔྥནིཝསནོ ཙནྡནཨགརུཨཱདཱིསུ གནྡྷཝིབྷཱུསིཏོ ཧིམཝནྟེ བྷུམྨདེཝཏཱ ཝིཡ ཨུཡྻཱནཀཱིལ༹ཛལཀཱིལཱ༹དིཨནེཀསུཁཾ ཨནུབྷཝནྟོ ཝཱསཾ ཀཔྤེསི. ཏདཱ ཨཏྠདསྶཱི བྷགཝཱ ཏསྶཱནུཀམྤཱཡ ཧིམཝནྟཾ གནྟྭཱ ཨཱཀཱསཏོ ཨོརུཡ྄ཧ སངྒྷཱཊིཾ པཉྙཱཔེཏྭཱ ནིསཱིདི. སོ ཀིནྣརོ ཏཾ བྷགཝནྟཾ ཝིཛྫོཏམཱནཾ ཏཏྠ ནིསིནྣཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ སུགནྡྷཙནྡནེན པཱུཛེསི. ཏསྶ བྷགཝཱ ཨནུམོདནཾ ཨཀཱསི.

༡༧. སོ ཏེན པུཉྙེན ཏེན སོམནསྶེན ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟོ ཨཔརཱཔརཾ ཚ ཀཱམཱཝཙརསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཙཀྐཝཏྟིརཛྫཔདེསརཛྫསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ¶ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཙནྡབྷཱགཱནདཱིཏཱིརེཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཙནྡཾ མནཾ རུཙིཾ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཾ ཉཏྭཱ ཝིཡ ཛཱཏོཏི ཙནྡོ. ཙནྡམཎྜལེན པསནྣནིམྨལོདཀེན ཨུབྷོསུ པསྶེསུ མུཏྟཱདལསདིསསནྠརདྷཝལཔུལིནཏལེན ¶ ཙ སམནྣཱགཏཏྟཱ ཙནྡེན བྷཱགཱ སདིསཱཏི ཙནྡབྷཱགཱ, ཏསྶཱ ཙནྡབྷཱགཱཡ ནདིཡཱ ཏཱིརེ སམཱིཔེཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡཏྟཱ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཙནྡནཔཱུཛནཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

ཨཊྛམབྷཱཎཝཱརཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤. པུཔྥཙྪདནིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སུནནྡོ ནཱམ ནཱམེནཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ པུཔྥཙྪདནིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨནེཀེསུ བྷཝེསུ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ སཀསིཔྤེསུ ནིཔྥཏྟིཾ པཏྟོ མཧཱབྷོགོ མཧཱཡསོ དཱནཱབྷིརཏོ ཨཧོསི. ཨེཀདིཝསཾ སོ ‘‘སཀལཛམྦུདཱིཔེ ཨིམེ ཡཱཙཀཱ ནཱམ ‘ཨཧཾ དཱནཾ ན ལདྡྷོསྨཱི’ཏི ¶ ཝཏྟུཾ མཱ ལབྷནྟཱུ’’ཏི མཧཱདཱནཾ སཛྫེསི. ཏདཱ པདུམུཏྟརོ བྷགཝཱ སཔརིཝཱརོ ཨཱཀཱསེན གཙྪཏི. བྲཱཧྨཎོ ཏཾ དིསྭཱ པསནྣཙིཏྟོ སཀསིསྶེ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ པུཔྥཱནི ཨཱཧརཱཔེཏྭཱ ཨཱཀཱསེ ཨུཀྑིཔིཏྭཱ པཱུཛེསི. ཏཱནི སཀལནགརཾ ཚཱདེཏྭཱ སཏྟ དིཝསཱནི ཨཊྛཾསུ.

༢༦. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན དེཝམནུསྶེསུ སུཁཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ སདྡྷཱཛཱཏོ པབྦཛིཏྭཱ ཁུརགྒེཡེཝ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སུནནྡོ ནཱམ ནཱམེནཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡཏྟཱ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

པུཔྥཙྪདནིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༥. རཧོསཉྙཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིཀཾ ¶ ཨཱཡསྨཏོ རཧོསཉྙཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཨེཀསྨིཾ བུདྡྷསུཉྙཀཱལེ མཛ྄ཛྷིམདེསེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཀསིཔྤེསུ ནིཔྥཏྟིཾ པཏྭཱ ཏཏྠ སཱརཾ ཨཔསྶནྟོ ཀེཝལཾ ཨུདརཾ པཱུརེཏྭཱ ཀོདྷམདམཱནཱདཡོ ཨཀུསལེཡེཝ དིསྭཱ གྷརཱཝཱསཾ པཧཱཡ ཧིམཝནྟཾ པཝིསིཏྭཱ ཨིསིཔབྦཛྫཾ ¶ པབྦཛིཏྭཱ ཨནེཀཏཱཔསསཏཔརིཝཱརོ ཝསབྷཔབྦཏསམཱིཔེ ཨསྶམཾ མཱཔེཏྭཱ ཏཱིཎི ཝསྶསཧསྶཱནི ཧིམཝནྟེཡེཝ ཝསམཱནོ ‘‘ཨཧཾ ཨེཏྟཀཱནཾ སིསྶཱནཾ ཨཱཙརིཡོཏི སམྨཏོ གརུཊྛཱནིཡོ གརུཀཱཏབྦོ ཝནྡནཱིཡོ, ཨཱཙརིཡོ མེ ནཏྠཱི’’ཏི དོམནསྶཔྤཏྟོ ཏེ སབྦེ སིསྶེ སནྣིཔཱཏེཏྭཱ བུདྡྷཱནཾ ཨབྷཱཝེ ནིབྦཱནཱདྷིགམཱབྷཱཝཾ པཀཱསེཏྭཱ སཡཾ ཨེཀཀོ རཧོ ཝིཝེཀཊྛཱནེཝ ནིསིནྣོ བུདྡྷསྶ སམྨུཁཱ ནིསིནྣོ ཝིཡ བུདྡྷསཉྙཾ མནསི ཀརིཏྭཱ བུདྡྷཱརམྨཎཾ པཱིཏིཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ སཱལཱཡཾ པལླངྐཾ ཨཱབྷུཛིཏྭཱ ནིསིནྣོ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ བྲཧྨལོཀེ ནིབྦཏྟི.

༣༤. སོ ཏཏྠ ཛྷཱནསུཁེན ཙིརཾ ཝསིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཀཱམེསུ ཨནལླཱིནོ སཏྟཝསྶིཀོ པབྦཛིཏྭཱ ཁུརགྒེཡེཝ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཚལ༹བྷིཉྙོ ཧུཏྭཱ པུབྦེནིཝཱསཉཱཎེན ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སཉྫཱཏསོམནསྶོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིམཱཧ. ཝསབྷོ ནཱམ པབྦཏོཏི ཧིམཝནྟཔབྦཏཾ ཝིནཱ སེསཔབྦཏཱནཾ ཨུཙྩཏརབྷཱཝེན སེཊྛཏརབྷཱཝེན ཝསབྷོཏི སངྑཾ གཏོ པབྦཏོཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

རཧོསཉྙཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༦. ཙམྤཀཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཀཎིཀཱརཾཝ ¶ ཛོཏནྟནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཙམྤཀཔུཔྥིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝེསྶབྷུསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ¶ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ སཀསིཔྤེསུ ནིཔྥཏྟིཾ པཏྭཱ ཏཏྠ སཱརཾ ཨཔསྶནྟོ གྷརཱཝཱསཾ པཧཱཡ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཝནནྟརེ ཝསནྟོ ཝེསྶབྷུཾ བྷགཝནྟཾ ཨུདྡིསྶ སིསྶེཧི ཨཱནཱིཏེཧི ཙམྤཀཔུཔྥེཧི པཱུཛེསི. བྷགཝཱ ཨནུམོདནཾ ཨཀཱསི. སོ ཏེནེཝ ཀུསལེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཱཔུཎིཏྭཱ པུབྦཝཱསནཱབལེན གྷརཱཝཱསེ ཨནལླཱིནོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༤༡. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཔུཉྙཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཀཎིཀཱརཾཝ ཛོཏནྟནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཀཎིཀཱརནྟི སཀལཔཏྟཔལཱསཱནི པརིབྷཛྫ པཱཏེཏྭཱ པུཔྥགཧཎསམཡེ ཀཎྞིཀཱབདྡྷོ ཧུཏྭཱ པུཔྥམཀུལཱ༹ནཾ གཧཎཏོ ཀཎྞིཀཱཀཱརེན པཀཏོཏི ཀཎིཀཱརོ, ‘‘ཀཎྞིཀཱརོ’’ཏི ཝཏྟབྦེ ནིརུཏྟིནཡེན ཨེཀསྶ པུབྦ ཎ-ཀཱརསྶ ལོཔཾ ཀཏྭཱ ‘‘ཀཎིཀཱར’’ནྟི ¶ ཝུཏྟནྟི དཊྛབྦཾ. ཏཾ པུཔྥིཏཾ ཀཎིཀཱརརུཀྑཾ ཨིཝ ཛོཏནྟཾ བུདྡྷཾ ཨདྡསནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཙམྤཀཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༧. ཨཏྠསནྡསྶཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཝིསཱལམཱལེ༹ ཨཱསཱིནོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨཏྠསནྡསྶཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨནེཀེསུ ཨཏྟབྷཱཝེསུ ཀཏཔུཉྙཱུཔཙཡོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཀསིཔྤེསུ ནིཔྥཏྟིཾ པཏྟོ ཏཏྠ སཱརཾ ཨཔསྶནྟོ གེཧཾ པཧཱཡ ཧིམཝནྟཾ གནྟྭཱ རམཎཱིཡེ ཋཱནེ པཎྞསཱལཾ ཀཏྭཱ པཊིཝསཏི, ཏདཱ སཏྟཱནུཀམྤཱཡ ཧིམཝནྟམཱགཏཾ པདུམུཏྟརབྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ པཉྩངྒསམནྣཱགཏོ ཝནྡིཏྭཱ ཐུཏིཝཙནེཧི ཐོམེསི. སོ ཏེན པུཉྙེན ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཀཏྭཱ ཀཱལངྐཏྭཱ བྲཧྨལོཀཱུཔགོ ཨཧོསི. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༤༧. སོ ¶ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཝིསཱལམཱལེ༹ ཨཱསཱིནོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ¶ ཝིསཱལམཱལེ༹ཏི ཝིསཱལཾ པཏྠཊཾ ཝིཏྠིཎྞཾ མཧནྟཾ མཱལ༹ཾ ཝིསཱལམཱལ༹ཾ, ཏསྨིཾ ཝིསཱལམཱལེ༹ ཨཱསཱིནོ ནིསིནྣོ ཨཧཾ ལོཀནཱཡཀཾ ཨདྡསནྟི སམྦནྡྷོ. ཏེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཨཏྠསནྡསྶཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༨. ཨེཀཔསཱདནིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ནཱརདོ ཨིཏི མེ ནཱམནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨེཀཔསཱདནིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨནེཀཱསུ ཛཱཏཱིསུ ཀཏཀུསལོ ཨཏྠདསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཀེསཝོཏི པཱཀཊོ ཧུཏྭཱ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ གྷརཱཝཱསཾ པཧཱཡ པབྦཛིཏྭཱ ཝསནྟོ ཨེཀདིཝསཾ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པསནྣམཱནསོ ཨཉྫལིཾ པགྒཡ྄ཧ ཨཏིཝིཡ པཱིཏིསོམནསྶཛཱཏོ པཀྐཱམི. སོ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཏེནེཝ སོམནསྶེན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ དེཝེསུ ནིབྦཏྟོ ཏཏྠ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཨུཔྤནྣོ ཏཏྠ སམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨཉྙཏརསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༥༥. སོ ¶ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ ཀཏཀུསལཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ནཱརདོ ཨིཏི མེ ནཱམནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ནཱརདོཏི ཛཱཏིཝསེན སུདྡྷསརཱིརཏྟཱ ནཏྠི རཛོ དྷཱུལི མལཾ ཨེཏསྶཱཏི ནཱརདོ, ཛ-ཀཱརསྶ ད-ཀཱརཾ ཀཏྭཱ ནཱརདོཏི ཀུལདཏྟིཀཾ ནཱམཾ. ཀེསཝོཏི ཀིསཝཙྪགོཏྟེ ཛཱཏཏྟཱ ཀེསཝོ ནཱརདཀེསཝོ ཨིཏི མཾ ཛནཱ ཝིདཱུ ཛཱནནྟཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ པཱཀཊམེཝཱཏི.

ཨེཀཔསཱདནིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༩. སཱལཔུཔྥདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

མིགརཱཛཱ ¶ ཏདཱ ཨཱསིནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སཱལཔུཔྥདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཀཏཀུསལསཉྩཡོ ཀེནཙི ཀམྨཙྪིདྡེན ཧིམཝནྟེ སཱིཧཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟོ ཨནེཀསཱིཧཔརིཝཱརོ ཝིཧཱསི. ཏདཱ སིཁཱི བྷགཝཱ ཏསྶཱནུཀམྤཱཡ ཧིམཝནྟཾ ཨགམཱསི. སཱིཧོ ཏཾ ཨུཔགཏཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ སཱཁཱབྷངྒེན སཀཎྞིཀསཱལཔུཔྥཾ གཧེཏྭཱ པཱུཛེསི. བྷགཝཱ ཏསྶ ཨནུམོདནཾ ཨཀཱསི.

༦༠. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ སཏྠརི པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཏྟོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ ¶ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ མིགརཱཛཱ ཏདཱ ཨཱསིནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ མརཎཾ གཙྪནྟཱིཏི མིགཱ, ཨཐ ཝཱ གྷཱསཾ མགྒནྟི གཝེསནྟཱིཏི མིགཱ, མིགཱནཾ རཱཛཱ མིགརཱཛཱ. སཀལཙཏུཔྤདཱནཾ རཱཛབྷཱཝེ སཏིཔི གཱཐཱབནྡྷསུཁཏྠཾ མིགེ ཨཱདིཾ ཀཏྭཱ མིགརཱཛཱཏི ཝུཏྟཾ. ཡདཱ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ སཔུཔྥཾ སཱལསཱཁཾ བྷཉྫིཏྭཱ པཱུཛེསིཾ, ཏདཱ ཨཧཾ མིགརཱཛཱ ཨཧོསིནྟི ཨཏྠོ.

༦༢. སཀོསཾ པུཔྥམཱཧརིནྟི སཀཎྞིཀཾ སཱལཔུཔྥཾ ཨཱཧརིཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

སཱལཔུཔྥདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༠. པིཡཱལཕལདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པརོདྷཀོ ¶ ཏདཱ ཨཱསིནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ པིཡཱལཕལདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིཁིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ནེསཱདཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཧིམཝནྟེ ཨེཀསྨིཾ པབྦྷཱརེ མིགེ ཝདྷིཏྭཱ ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེཏྭཱ ཝསཏི. ཏསྨིཾ ཀཱལེ ཏཏྠ གཏཾ སིཁིཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ སཱཡཾ པཱཏཾ ནམསྶམཱནོ ཀཉྩི དེཡྻདྷམྨཾ ཨཔསྶནྟོ མདྷུརཱནི ¶ པིཡཱལཕལཱནི ཨུཙྩིནིཏྭཱ ཨདཱསི. བྷགཝཱ ཏཱནི པརིབྷུཉྫི. སོ ནེསཱདོ བུདྡྷཱརམྨཎཱཡ པཱིཏིཡཱ ནིརནྟརཾ ཕུཊྛསརཱིརོ པཱཔཀམྨེ ཝིརཏྟཙིཏྟོ མཱུལཕལཱཧཱརོ ནཙིརསྶེཝ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟི.

༦༦. སོ ཏཏྠ དིབྦསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཙ ཨནེཀཝིདྷསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ གཧཔཏིཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ ཏཏྠ ཨནབྷིརཏོ གེཧཾ པཧཱཡ སཏྠུ སནྟིཀེ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཏྟོ ཨཏྟནོ ཀཏཕལདཱནཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པརོདྷཀོ ཏདཱ ཨཱསིནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཡདཱ ཨཧཾ པིཡཱལཕལཾ དཏྭཱ ཙིཏྟཾ པསཱདེསིཾ, ཏདཱ ཨཧཾ པརོདྷཀོ ཨཱསིནྟི སམྦནྡྷོ. པརོདྷཀོཏི པརསཏྟརོདྷཀོ ཝིཧེསཀོ. ‘‘པརརོདྷཀོ’’ཏི ཝཏྟབྦེ པུབྦསྶ ར-ཀཱརསྶ ལོཔཾ ཀཏྭཱ ‘‘པརོདྷཀོ’’ཏི ཝུཏྟཾ.

༦༩. པརིཙཱརིཾ ཝིནཱཡཀནྟི ཏཾ ནིབྦཱནཔཱཔཀཾ སཏྠཱརཾ, ‘‘བྷནྟེ ¶ , ཨིམཾ ཕལཾ པརིབྷུཉྫཐཱ’’ཏི པཝཱརིཾ ནིམནྟེསིཾ ཨཱརཱདྷེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

པིཡཱལཕལདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

ཙུདྡསམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༥. ཚཏྟཝགྒོ

༡. ཨཏིཚཏྟིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པརིནིབྦུཏེ ¶ བྷགཝཏཱིཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨཏིཚཏྟིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཨཏྠདསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ དྷརམཱནསྶ བྷགཝཏོ ཨདིཊྛཏྟཱ པརིནིབྦུཏཀཱལེ ‘‘ཨཧོ མམ པརིཧཱནཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ‘‘མམ ཛཱཏིཾ སཕལཾ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི ཀཏསནྣིཊྛཱནོ ཚཏྟཱདྷིཚཏྟཾ ཀཱརེཏྭཱ ཏསྶ བྷགཝཏོ སརཱིརདྷཱཏུཾ ནིཧིཏདྷཱཏུགབྦྷཾ པཱུཛེསི. ཨཔརབྷཱགེ པུཔྥཙྪཏྟཾ ཀཱརེཏྭཱ ཏམེཝ དྷཱཏུགབྦྷཾ ¶ པཱུཛེསི. སོ ཏེནེཝ པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ གཧཔཏིཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སཏྠརི པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ཀམྨཊྛཱནཾ གཧེཏྭཱ ཝཱཡམནྟོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༡. སོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པརིནིབྦུཏེ བྷགཝཏཱིཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཚཏྟཱཏིཚཏྟནྟི ཚཱདིཡཏི སཾཝརིཡཏི ཨཱཏཔཱདིནྟི ཚཏྟཾ, ཚཏྟསྶ ཨཏིཚཏྟཾ ཚཏྟསྶ ཨུཔརི ཀཏཚཏྟཾ ཚཏྟཱཏིཚཏྟཾ, ཚཏྟསྶ ཨུཔརཱུཔརི ཚཏྟནྟི ཨཏྠོ. ཐཱུཔམྷི ཨབྷིརོཔཡིནྟི ཐཱུཔིཡཏི རཱསིཀརཱིཡཏཱིཏི ཐཱུཔོ, ཨཐ ཝཱ ཐཱུཔཏི ཐིརབྷཱཝེན ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫམཱནོ པཏིཊྛཱཏཱིཏི ཐཱུཔོ, ཏསྨིཾ ཐཱུཔམྷི མཡཱ ཀཱརིཏཾ ཚཏྟཾ ཨུཔརཱུཔརི ཋཔནཝསེན ཨབྷི ཝིསེསེན ཨཱརོཔཡིཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ.

༢. པུཔྥཙྪདནཾ ཀཏྭཱནཱཏི ཝིཀསིཏེཧི སུགནྡྷེཧི ཨནེཀེཧི ཕུཔྥེཧི ཚདནཾ ཚཏྟུཔརི ཝིཏཱནཾ ཀཏྭཱ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཨཏིཚཏྟིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢. ཐམྦྷཱརོཔཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ནིབྦུཏེ ¶ ལོཀནཱཐམྷཱིཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཐམྦྷཱརོཔཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ དྷམྨདསྶིསྶ བྷགཝཏོ ¶ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ སདྡྷོ པསནྣོ པརིནིབྦུཏེ བྷགཝཏི ཏསྶ བྷགཝཏོ དྷཱཏུགབྦྷམཱལ༹ཀེ ཐམྦྷཾ ནིཁནིཏྭཱ དྷཛཾ ཨཱརོཔེསི. བཧཱུནི ཛཱཏིསུམནཔུཔྥཱནི གནྠིཏྭཱ ནིསྶེཎིཡཱ ཨཱརོཧིཏྭཱ པཱུཛེསི.

༥. སོ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ སབྦཏྠ པཱུཛིཏོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ དཧརཀཱལཏོ པབྷུཏི པཱུཛནཱིཡོ སཱསནེ བདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ སཧ པཊིསམྦྷིདཱཧི ཨརཧཏྟཾ པཏྟོ ¶ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ནིབྦུཏེ ལོཀནཱཐམྷཱིཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ནིབྦུཏེ ལོཀནཱཐམྷཱིཏི སཀལལོཀསྶ ནཱཐེ པདྷཱནབྷཱུཏེ པཊིསརཎེ ཙ སཏྠརི ཁནྡྷཔརིནིབྦཱནེན ནིབྦུཏེ ནིབྦུཏདཱིཔསིཁཱ ཝིཡ ཨདསྶནཾ གཏེཏི ཨཏྠོ. དྷམྨདསྶཱིནརཱསབྷེཏི ཙཏུསཙྩདྷམྨཾ པསྶཏཱིཏི དྷམྨདསྶཱི, ཨཐ ཝཱ སཏིཔཊྛཱནཱདིཀེ སཏྟཏིཾསབོདྷིཔཀྑིཡདྷམྨེ དསྶནསཱིལོ པསྶནསཱིལོཏི དྷམྨདསྶཱི, ནརཱནཾ ཨཱསབྷོ པཝརོ ཨུཏྟམོཏི ནརཱསབྷོ, དྷམྨདསྶཱི ཙ སོ ནརཱསབྷོ ཙེཏི དྷམྨདསྶཱིནརཱསབྷོ, ཏསྨིཾ དྷམྨདསྶཱིནརཱསབྷེ. ཨཱརོཔེསིཾ དྷཛཾ ཐམྦྷནྟི ཙེཏིཡམཱལ༹ཀེ ཐམྦྷཾ ནིཁནིཏྭཱ ཏཏྠ དྷཛཾ ཨཱརོཔེསིཾ བནྡྷིཏྭཱ ཋཔེསིནྟི ཨཏྠོ.

༦. ནིསྶེཎིཾ མཱཔཡིཏྭཱནཱཏི ནིསྶཱཡ ཏཾ ཨིཎནྟི གཙྪནྟི ཨཱརོཧནྟི ཨུཔརཱིཏི ནིསྶེཎི, ཏཾ ནིསྶེཎིཾ མཱཔཡིཏྭཱ ཀཱརེཏྭཱ བནྡྷིཏྭཱ ཐཱུཔསེཊྛཾ སམཱརུཧིནྟི སམྦནྡྷོ. ཛཱཏིཔུཔྥཾ གཧེཏྭཱནཱཏི ཛཱཡམཱནམེཝ ཛནཱནཾ སུནྡརཾ མནཾ ཀརོཏཱིཏི ཛཱཏིསུམནཾ, ཛཱཏིསུམནམེཝ པུཔྥཾ ‘‘ཛཱཏིསུམནཔུཔྥ’’ནྟི ཝཏྟབྦེ གཱཐཱབནྡྷསུཁཏྠཾ སུམནསདྡསྶ ལོཔཾ ཀཏྭཱ ‘‘ཛཱཏིཔུཔྥ’’ནྟི ཝུཏྟཾ, ཏཾ ཛཱཏིསུམནཔུཔྥཾ གཧེཏྭཱ གནྠིཏྭཱ ཐཱུཔམྷི ཨཱརོཔཡིཾ, ཨཱརོཔེཏྭཱ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཐམྦྷཱརོཔཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣. ཝེདིཀཱརཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ནིབྦུཏེ ¶ ལོཀནཱཐམྷཱིཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཝེདིཀཱརཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམཛིནཝརེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པིཡདསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ ནིབྦུཏེ སཏྠརི པསནྣོ ཏསྶ ཙེཏིཡེ ཝལཡཾ ཀཱརེསི, སཏྟཧི རཏནེཧི པརིཔཱུརེཏྭཱ མཧཱཔཱུཛཾ ཀཱརེསི. སོ ¶ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨནེཀེསུ ཛཱཏིསཏསཧསྶེསུ པཱུཛནཱིཡོ མཧདྡྷནོ མཧཱབྷོགོ ཨུབྷཡསུཁཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིབྷཝསམྤནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ཝཱཡམནྟོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༡༠. སོ ¶ ཨེཀདིཝསཾ ཨཏྟནོ པུབྦེ ཀཏཀུསལཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ནིབྦུཏེ ལོཀནཱཐམྷཱིཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟཏྠམེཝ. པིཡདསྶཱིནརུཏྟམེཏི པིཡཾ སོམནསྶཱཀཱརཾ དསྶནཾ ཡསྶ སོ པིཡདསྶཱི, ཨཱརོཧཔརིཎཱཧདྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎཨསཱིཏཱནུབྱཉྫནབྱཱམཔྤབྷཱམཎྜལེཧི སཱདྷུ མཧཱཛནཔྤསཱདཾ ཛནཡནཱཀཱརདསྶནོཏི ཨཏྠོ. ནརཱནཾ ཨུཏྟམོཏི ནརུཏྟམོ, པིཡདསྶཱི ཙ སོ ནརུཏྟམོ ཙེཏི པིཡདསྶཱིནརུཏྟམོ, ཏསྨིཾ པིཡདསྶཱིནརུཏྟམེ ནིབྦུཏེ དྷཱཏུགབྦྷམྷི མུཏྟཝེདིཾ ཨཧཾ ཨཀཱསིནྟི སམྦནྡྷོ. པུཔྥཱདྷཱརཏྠཱཡ པརིཡོསཱནེ ཝེདིཀཱཝལཡཾ ཨཀཱསིནྟི ཨཏྠོ.

༡༡. མཎཱིཧི པརིཝཱརེཏྭཱཏི མཎཏི ཛོཏཏི པབྷཱསཏཱིཏི མཎི, ཨཐ ཝཱ ཛནཱནཾ མནཾ པཱུརེནྟོ སོམནསྶཾ ཀརོནྟོ ཨིཏོ གཏོ པཝཏྟོཏི མཎི, ཛཱཏིརངྒམཎིཝེལུ༹རིཡམཎིཨཱདཱིཧི ཨནེཀེཧི མཎཱིཧི ཀཏཝེདིཀཱཝལཡཾ པརིཝཱརེཏྭཱ ཨུཏྟམཾ མཧཱཔཱུཛཾ ཨཀཱསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཝེདིཀཱརཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤. སཔརིཝཱརིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སཔརིཝཱརིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨནེཀཱསུ ཛཱཏཱིསུ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ¶ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ མཧདྡྷནོ མཧཱབྷོགོ ཨཧོསི. ཨཐ པདུམུཏྟརེ བྷགཝཏི པརིནིབྦུཏེ མཧཱཛནོ ཏསྶ དྷཱཏུཾ ནིདཧིཏྭཱ མཧནྟཾ ཙེཏིཡཾ ཀཱརེཏྭཱ པཱུཛེསི. ཏསྨིཾ ཀཱལེ ཨཡཾ ཨུཔཱསཀོ ཏསྶུཔརི ཙནྡནསཱརེན ཙེཏིཡགྷརཾ ཀརིཏྭཱ མཧཱཔཱུཛཾ ཨཀཱསི. སོ ཏེནེཝ པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ ཀུསལཾ ཀཏྭཱ སདྡྷཱཡ སཱསནེ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༡༥-༨. སོ ¶ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ¶ ཨོམཏྟནྟི ལཱམཀབྷཱཝཾ ནཱིཙབྷཱཝཾ དུཀྑིཏབྷཱཝཾ ཝཱ ན པསྶཱམི ན ཛཱནཱམི, ན དིཊྛཔུབྦོ མཡཱ ནཱིཙབྷཱཝོཏི ཨཏྠོ. སེསཾ པཱཀཊམེཝཱཏི.

སཔརིཝཱརིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༥. ཨུམཱཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ནིབྦུཏེ ལོཀམཧིཏེཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨུམཱཔུཔྥིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ ཝསནྟོ ནིབྦུཏསྶ བྷགཝཏོ ཙེཏིཡམཧེ ཝཏྟམཱནེ ཨིནྡནཱིལམཎིཝཎྞཾ ཨུམཱཔུཔྥཾ གཧེཏྭཱ པཱུཛེསི. སོ ཏེན པུཉྙེན སུགཏཱིསུཡེཝ སཾསརནྟོ དིབྦམཱནུསསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨུཔྤནྣུཔྤནྣབྷཝེ བཧུལཾ ནཱིལཝཎྞོ ཛཱཏིསམྤནྣོ ཝིབྷཝསམྤནྣོ ཨཧོསི. སོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ སདྡྷཱཛཱཏོ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༢༡. སོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ནིབྦུཏེ ལོཀམཧིཏེཏིཨཱདི ཝུཏྟཾ. ཏཏྠ ལོཀམཧིཏེཏི ལོཀེཧི མཧིཏོ པཱུཛིཏོཏི ལོཀམཧིཏོ, ཏསྨིཾ ལོཀམཧིཏེ སིདྡྷཏྠམྷི བྷགཝཏི པརིནིབྦུཏེཏི སམྦནྡྷོ. ཨཱཧུཏཱིནཾཔཊིགྒཧེཏི ཨཱཧུཏིནོ ཝུཙྩནྟི པཱུཛཱསཀྐཱརཱ, ཏེསཾ ཨཱཧུཏཱིནཾ པཊིགྒཧེཏུཾ ཨརཧཏཱིཏི ཨཱཧུཏཱིནཾཔཊིགྒཧོ, ཨལུཏྟཀིཏནྟསམཱསོ, ཏསྨིཾ ཨཱཧུཏཱིནཾཔཊིགྒཧེ བྷགཝཏི པརིནིབྦུཏེཏི ཨཏྠོ.

༢༢. ཨུམཱཔུཔྥནྟི ¶ ཨུདྡྷམུདྡྷཾ ནཱིལཔབྷཾ མུཉྩམཱནཾ པུཔྥཏི ཝིཀསཏཱིཏི ཨུམཱཔུཔྥཾ, ཏཾ ཨུམཱཔུཔྥཾ གཧེཏྭཱ ཙེཏིཡེ པཱུཛཾ ཨཀཱསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཨུམཱཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༦. ཨནུལེཔདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨནོམདསྶཱིམུནིནོཏིཨཱདིཀཾ ¶ ཨཱཡསྨཏོ ཨནུལེཔདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཨནོམདསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ མཧདྡྷནོ མཧཱབྷོགོ ཏསྶ བྷགཝཏོ བོདྷིརུཀྑསྶ ཝེདིཀཱཝལཡཾ ཀཱརེཏྭཱ སུདྷཱཀམྨཉྩ ཀཱརེཏྭཱ ཝཱལུཀསནྠརཎཾ དདྡལ༹ྷམཱནཾ རཛཏཝིམཱནམིཝ ཀཱརེསི. སོ ཏེན པུཉྙེན སུཁཔྤཏྟོ ཨུཔྤནྣུཔྤནྣབྷཝེ རཛཏཝིམཱནརཛཏགེཧརཛཏཔཱསཱདེསུ ¶ སུཁམནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ སཏྠརི པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཔསྶནམནུཡུཏྟོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༢༦. སོ ཨཔརབྷཱགེ ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ ཀུསལཾ ཀཏྭཱ མཡཱ ཨཡཾ ཝིསེསོ ཨདྷིགཏོ’’ཏི པུབྦེནིཝཱསཱནུསྶཏིཉཱཎེན པཊིཔཱཊིཡཱ ཨནུསྶརིཏྭཱ པུབྦེ ཀཏཀུསལཾ ཛཱནིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨནོམདསྶཱིམུནིནོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨནོམཾ ཨལཱམཀཾ དསྶནཾ དསྶནཱིཡཾ སརཱིརཾ ཡསྶ སོ ཨནོམདསྶཱི, དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎཨསཱིཏཱནུབྱཉྫནབྱཱམཔྤབྷཱསམུཛྫལཝིརཱཛིཏསརཱིརཏྟཱ སུནྡརདསྶནོཏི ཨཏྠོ. སུདྷཱཡ པིཎྜཾ དཏྭཱནཱཏི བོདྷིགྷརེ ཝེདིཀཱཝལཡཾ ཀཱརེཏྭཱ སཀལེ བོདྷིགྷརེ སུདྷཱལེཔནཾ ཀཏྭཱཏི ཨཏྠོ. པཱཎིཀམྨཾ ཨཀཱསཧནྟི སཱརཀཊྛེན ཕལཀཔཱཎིཡོ ཀཏྭཱ ཏཱཧི པཱཎཱིཧི མཊྛཀམྨཾ ཨཀཱསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཨནུལེཔདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༧. མགྒདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨུཏྟརིཏྭཱན ནདིཀནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ མགྒདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམཛིནཝརེསུ ¶ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨནེཀེསུ བྷཝེསུ ནིབྦཱནཱདྷིགམཏྠཱཡ པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ལོཀསམྨཏེ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ གྷརཱཝཱསཾ ཝསནྟོ ཨེཀདིཝསཾ བྷགཝནྟཾ ཨེཀཾ ནདིཾ ཨུཏྟརིཏྭཱ ཝནནྟརཾ གཙྪནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ‘‘ཨིདཱནི མཡཱ བྷགཝཏོ མགྒཾ སམཾ ཀཱཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཀུདཱལཉྩ པིཊཀཉྩ ¶ ཨཱདཱཡ བྷགཝཏོ གམནམགྒཾ སམཾ ཀཏྭཱ ཝཱལུཀཾ ཨོཀིརིཏྭཱ བྷགཝཏོ པཱདེ ཝནྡིཏྭཱ, ‘‘བྷནྟེ, ཨིམིནཱ མགྒཱལངྐཱརཀརཎེན ནིབྦཏྟནིབྦཏྟཊྛཱནེ པཱུཛནཱིཡོ བྷཝེཡྻཾ, ནིབྦཱནཉྩ པཱཔུཎེཡྻ’’ནྟི པཏྠནཾ ཨཀཱསི. བྷགཝཱ ‘‘ཡཐཱདྷིཔྤཱཡཾ སམིཛ྄ཛྷཏཱུ’’ཏི ཨནུམོདནཾ ཝཏྭཱ པཀྐཱམི.

༣༢-༣. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ སབྦཏྠ པཱུཛིཏོ ཨཧོསི. ཨིམསྨིཾ པན བུདྡྷུཔྤཱདེ པཱཀཊེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ སཏྠརི པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ པཙྩཀྑཏོ ཉཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨུཏྟརིཏྭཱན ནདིཀནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ནདཏི སདྡཾ ཀརོཏི གཙྪཏཱིཏི ནདཱི, ནདཱིཡེཝ ནདིཀཱ, ཏཾ ནདིཀཾ ཨུཏྟརིཏྭཱ ཨཏིཀྐམིཏྭཱཏི ཨཏྠོ. ཀུདཱལཔིཊཀམཱདཱཡཱཏི ¶ ཀུ ཝུཙྩཏི པཐཝཱི, ཏཾ ཝིདཱལནེ པདཱལནེ ཚིནྡནེ ཨལནྟི ཀུདཱལཾ, པིཊཀཾ ཝུཙྩཏི པཾསུཝཱལིཀཱདིཝཱཧཀཾ, ཏཱལཔཎྞཝེཏྟལཏཱདཱིཧི ཀཏབྷཱཛནཾ, ཀུདཱལཉྩ པིཊཀཉྩ ཀུདཱལཔིཊཀཾ, ཏཾ ཨཱདཱཡ གཧེཏྭཱཏི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

མགྒདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༨. ཕལཀདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཡཱནཀཱརོ པུརེ ཨཱསིནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཕལཀདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨནེཀེསུ ཨཏྟབྷཱཝེསུ ཀཏཔུཉྙསམྦྷཱརོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཝཌྜྷཀིཀུལེ ནིབྦཏྟོ རཏནཏྟཡེ པསནྣོ ཙནྡནེན ཨཱལམྦནཕལཀཾ ཀཏྭཱ བྷགཝཏོ ཨདཱསི. བྷགཝཱ ཏསྶཱནུམོདནཾ ཨཀཱསི.

༣༧. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ སབྦཏྠ ཀཱལེ ཙིཏྟསུཁཔཱིཎིཏོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ སཉྫཱཏཔྤསཱདོ པབྦཛིཏྭཱ ཝཱཡམནྟོ ནཙིརསྶེཝ སཧ པཊིསམྦྷིདཱཧི ཨརཧཏྟཾ ¶ པཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ¶ ཡཱནཀཱརོ པུརེ ཨཱསིནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཡཱནཀཱརོཏི ཡནྟི ཨེཏེན ཨིཙྪིཏིཙྪིཏཊྛཱནནྟི ཡཱནཾ, ཏཾ ཀརོཏཱིཏི ཡཱནཀཱརོ, པུརེ བུདྡྷདསྶནསམཡེ ཨཧཾ ཡཱནཀཱརོ ཨཱསིཾ ཨཧོསིནྟི ཨཏྠོ. ཙནྡནཾ ཕལཀཾ ཀཏྭཱཏི ཙནྡཏི པརིལཱ༹ཧཾ ཝཱུཔསམེཏཱིཏི ཙནྡནཾ. ཨཐ ཝཱ ཙནྡནྟི སུགནྡྷཝཱསནཏྠཾ སརཱིརཾ ཝིལིམྤནྟི ཨེཏེནཱཏི ཙནྡནཾ, ཏཾ ཨཱལམྦནཕལཀཾ ཀཏྭཱ. ལོཀབནྡྷུནོཏི སཀལལོཀསྶ བནྡྷུ ཉཱཏིབྷཱུཏོཏི ལོཀབནྡྷུ, ཏསྶ ལོཀབནྡྷུནོ སཏྠུསྶ ཨདཱསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཕལཀདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༩. ཝཊཾསཀིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སུམེདྷོ ནཱམ ནཱམེནཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཝཊཾསཀིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམམུནིནྡེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སུམེདྷསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ ཏཏྠ ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ གེཧཾ པཧཱཡ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ མཧཱཝནེ ཝིཧཱསི. ཏསྨིཾ སམཡེ སུམེདྷོ བྷགཝཱ ཝིཝེཀཀཱམཏཱཡ ཏཾ ཝནཾ སམྤཱཔུཎི. ཨཐ སོ ཏཱཔསོ བྷགཝནྟཾ ¶ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཝིཀསིཏཾ སལ༹ལཔུཔྥཾ གཧེཏྭཱ ཝཊཾསཀཱཀཱརེན གནྠེཏྭཱ བྷགཝཏོ པཱདམཱུལེ ཋཔེཏྭཱ པཱུཛེསི. བྷགཝཱ ཏསྶ ཙིཏྟཔྤསཱདཏྠཱཡ ཨནུམོདནམཀཱསི. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཀུལེ ཛཱཏོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སདྡྷོ པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༤༣. སོ ཨཔརབྷཱགེ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སུམེདྷོ ནཱམ ནཱམེནཱཏིཨཱདི ཝུཏྟཾ. ཝིཝེཀམནུབྲཱུཧནྟོཏི ཛནཱཀིཎྞཏཾ པཧཱཡ ཛནཝིཝེཀཾ ཙིཏྟཝིཝེཀཉྩ ཨནུབྲཱུཧནྟོ ཝཌྜྷེནྟོ བཧུལཱིཀརོནྟོ མཧཱཝནཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧི པཱཝིསཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཝཊཾསཀིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༠. པལླངྐདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སུམེདྷསྶ ¶ ¶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ པལླངྐདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨནེཀེསུ བྷཝེསུ ནིབྦཱནཱདྷིགམཏྠཱཡ ཀཏཔུཉྙཱུཔཙཡོ སུམེདྷསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ གཧཔཏིཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ མཧཱབྷོགསམྤནྣོ སཏྠརི པསཱིདིཏྭཱ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཏསྶ སཏྠུནོ སཏྟརཏནམཡཾ པལླངྐཾ ཀཱརེཏྭཱ མཧནྟཾ པཱུཛཾ ཨཀཱསི. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ སབྦཏྠ པཱུཛིཏོ ཨཧོསི. སོ ཨནུཀྐམེན ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ པུབྦེ ཀཏཔུཉྙནཱམེན པལླངྐདཱཡཀཏྠེརོཏི པཱཀཊོ ཨཧོསི. ཧེཊྛཱ ཝིཡ ཨུཔརིཔི པུབྦེ ཀཏཔུཉྙནཱམེན ཐེརཱནཾ ནཱམཱནི ཨེཝམེཝ ཝེདིཏབྦཱནི.

༤༧. སོ ཨེཀདིཝསཾ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སུམེདྷསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིམཱཧ. པལླངྐོ ཧི མཡཱ དིནྣོཏི པལླངྐཾ ཨཱུརུབདྡྷཱསནཾ ཀཏྭཱ ཡཏྠ ཨུཔཝཱིསནྟི ནིསཱིདནྟི, སོ པལླངྐོཏི ཝུཙྩཏི, སོ པལླངྐོ སཏྟརཏནམཡོ མཡཱ དིནྣོ པཱུཛིཏོཏི ཨཏྠོ. སཨུཏྟརསཔཙྪདོཏི སཧ ཨུཏྟརཙྪདེན སཧ པཙྪདེན སཨུཏྟརསཔཙྪདོ, ཨུཔརིཝིཏཱནཾ བནྡྷིཏྭཱ ཨཱསནཾ ཨུཏྟམཝཏྠེཧི ཨཙྪཱདེཏྭཱཏི ཨཏྠོ. སེསཾ པཱཀཊམེཝཱཏི.

པལླངྐདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

པནྣརསམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༦. བནྡྷུཛཱིཝཀཝགྒོ

༡. བནྡྷུཛཱིཝཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཙནྡཾཝ ¶ ¶ ཝིམལཾ སུདྡྷནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ བནྡྷུཛཱིཝཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤཱཡསྨཱ པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིཁིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ¶ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ ཝསནྟོ སིཁིསྶ བྷགཝཏོ རཱུཔཀཱཡསམྤཏྟིཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ བནྡྷུཛཱིཝཀཔུཔྥཱནི གཧེཏྭཱ བྷགཝཏོ པཱདམཱུལེ པཱུཛེསི. བྷགཝཱ ཏསྶ ཙིཏྟཔྤསཱདཝཌྜྷནཏྠཱཡ ཨནུམོདནམཀཱསི. སོ ཡཱཝཏཱཡུཏཾ ཋཏྭཱ ཏེནེཝ པུཉྙེན དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟོ ཚ ཀཱམཱཝཙརསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཙ ཙཀྐཝཏྟིཨཱདིསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྶ ཨམྷཱཀཾ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཨུཔྤནྣཀཱལེ གཧཔཏིཀུལེ ནིབྦཏྟོ རཱུཔགྒཡསགྒཔྤཏྟོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ སདྡྷཱཛཱཏོ གེཧཾ པཧཱཡ པབྦཛིཏོ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༡. སོ པུབྦེནིཝཱསཉཱཎེན པུབྦེ ཀཏཀུསལཀམྨཾ ཨནུསྶརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཙནྡཾཝ ཝིམལཾ སུདྡྷནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཙནྡཾཝ ཝིམལཾ སུདྡྷནྟི ཨབྦྷཱ, མཧིཀཱ, དྷུམོ, རཛོ, རཱཧཱུཏི ཨིམེཧི ཨུཔཀྐིལེསམལེཧི ཝིམུཏྟཾ ཙནྡཾ ཨིཝ དིཡཌྜྷསཧསྶུཔཀྐིལེསམལཱནཾ པཧཱིནཏྟཱ ཝིམལཾ ནིཀྐིལེསཏྟཱ སུདྡྷཾ པསནྣཾ སིཁིཾ སམྦུདྡྷནྟི སམྦནྡྷོ. ཀིལེསཀདྡམཱནཾ ཨབྷཱཝེན ཨནཱཝིལཾ. ནནྡཱིབྷཝསངྑཱཏཱཡ བལཝསྣེཧཱཡ པརིསམནྟཏོ ཁཱིཎཏྟཱ ནནྡཱིབྷཝཔརིཀྑཱིཎཾ. ཏིཎྞཾ ལོཀེཏི ལོཀཏྟཡཏོ ཏིཎྞཾ ཨུཏྟིཎྞཾ ཨཏིཀྐནྟཾ. ཝིསཏྟིཀནྟི ཝིསཏྟིཀཾ ཝུཙྩཏི ཏཎྷཱ, ནིཏྟཎྷནྟི ཨཏྠོ.

༢. ནིབྦཱཔཡནྟཾ ཛནཏནྟི དྷམྨཝསྶཾ ཝསྶནྟོ ཛནཏཾ ཛནསམཱུཧཾ ཀིལེསཔརིལཱ༹ཧཱབྷཱཝེན ནིབྦཱཔཡནྟཾ ཝཱུཔསམེནྟཾ. སཡཾ སཾསཱརཏོ ཏིཎྞཾ, སབྦསཏྟེ སཾསཱརཏོ ཏཱརཡནྟཾ ཨཏིཀྐམེནྟཾ ཙཏུནྣཾ སཙྩཱནཾ མུནནཏོ ཛཱནནཏོ མུནིཾ སིཁིཾ སམྦུདྡྷནྟི སམྦནྡྷོ. ཝནསྨིཾ ཛྷཱཡམཱནནྟི ཨཱརམྨཎཱུཔནིཛ྄ཛྷཱནལཀྑཎཱུཔནིཛ྄ཛྷཱནེཧི ཛྷཱཡནྟཾ ཙིནྟེནྟཾ ཙིཏྟེན བྷཱཝེནྟཾ ཝནམཛ྄ཛྷེཏི ཨཏྠོ. ཨེཀགྒཾ ¶ ཨེཀགྒཙིཏྟཾ སུསམཱཧིཏཾ སུཊྛུ ཨཱརམྨཎེ ཨཱཧིཏཾ ཋཔིཏཙིཏྟཾ སིཁིཾ མུནིཾ དིསྭཱཏི སམྦནྡྷོ.

༣. བནྡྷུཛཱིཝཀཔུཔྥཱནཱིཏི བནྡྷཱུནཾ ཉཱཏཱིནཾ ཛཱིཝཀཾ ཛཱིཝིཏནིསྶཡཾ ཧདཡམཾསལོཧིཏཾ བནྡྷུཛཱིཝཀཾ ཧདཡམཾསལོཧིཏསམཱནཝཎྞཾ པུཔྥཾ བནྡྷུཛཱིཝཀཔུཔྥཾ གཧེཏྭཱ སིཁིནོ ལོཀབནྡྷུནོ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

བནྡྷུཛཱིཝཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢. ཏམྦཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པརཀམྨཱཡནེ ¶ ¶ ཡུཏྟོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཏམྦཔུཔྥིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི ཨཱཡསྨཱ པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པིཡདསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀེནཙི པུརེ ཀཏེན ཨཀུསལཀམྨེན དུགྒཏཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ པརེསཾ ཀམྨཾ ཀཏྭཱ བྷཏིཡཱ ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེསི. སོ ཨེཝཾ དུཀྑེན ཝསནྟོ པརེསཾ ཨཔརཱདྷཾ ཀཏྭཱ མརཎབྷཡེན པལཱཡིཏྭཱ ཝནཾ པཱཝིསི. ཏཏྠ གཏཊྛཱནེ པཱཊལིབོདྷིཾ དིསྭཱ ཝནྡིཏྭཱ སམྨཛྫིཏྭཱ ཨེཀསྨིཾ རུཀྑེ ཏམྦཝཎྞཾ པུཔྥཾ དིསྭཱ ཏཾ སབྦཾ ཀཎྞིཀེ ཨོཙིནིཏྭཱ བོདྷིཔཱུཛཾ ཨཀཱསི. ཏཏྠ ཙིཏྟཾ པསཱདེཏྭཱ ཝནྡིཏྭཱ པལླངྐམཱབྷུཛིཏྭཱ ནིསཱིདི. ཏསྨིཾ ཁཎེ ཏེ མནུསྶཱ པདཱནུཔདིཀཾ ཨནུབནྡྷིཏྭཱ ཏཏྠ ཨགམཾསུ. སོ ཏེ དིསྭཱ བོདྷིཾ ཨཱཝཛྫེནྟོཝ པལཱཡིཏྭཱ བྷཡཱནཀེ གཱིརིདུགྒཔཔཱཏེ པཏིཏྭཱ མརི.

༧. སོ བོདྷིཔཱུཛཱཡ ཨནུསྶརིཏཏྟཱ ཏེནེཝ པཱིཏིསོམནསྶེན ཏཱཝཏིཾསཱདཱིསུ ཨུཔཔནྣོ ཚ ཀཱམཱཝཙརསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཙ ཙཀྐཝཏྟིཨཱདིསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པསནྣམཱནསོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པརཀམྨཱཡནེ ཡུཏྟོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ པརེསཾ ཀམྨཱནི པརཀམྨཱནི, པརཀམྨཱནཾ ཨཱཡནེ ཀརཎེ ཝཱཧནེ དྷཱརཎེ ཡུཏྟོ ཡོཛིཏོ ཨཧོསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ པཱཀཊམེཝཱཏི.

ཏམྦཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣. ཝཱིཐིསམྨཛྫཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨུདེནྟཾ ¶ སཏརཾསིཾ ཝཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཝཱིཐིསམྨཛྫཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨནེཀེསུ ཛཱཏིསཏེསུ ཀཏཔུཉྙསཉྩཡོ སིཁིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ ཝསནྟོ ནགརཝཱསཱིཧི སདྡྷིཾ ཝཱིཐིཾ སཛྫེཏྭཱ ནཱིཡམཱནཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཝཱིཐིཾ སམཾ ཀཏྭཱ དྷཛཾ ཏཏྠ ཨུསྶཱཔེསི.

༡༥. སོ ¶ ཏེནེཝ པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ བཧུམཱནཧདཡོ པབྦཛིཏྭཱ ལདྡྷཱུཔསམྤདོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ ཨནུསྶརནྟོ པཙྩཀྑཏོ ཛཱནིཏྭཱ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨུདེནྟཾ སཏརཾསིཾ ཝཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ¶ ཨུདེནྟཾ ཨུགྒཙྪནྟཾ སཏརཾསིཾ སཏཔབྷཾ. སཏརཾསཱིཏི དེསནཱསཱིསམཏྟཾ, ཨནེཀསཏསཧསྶཔབྷཾ སཱུརིཡཾ ཨིཝཱཏི ཨཏྠོ. པཱིཏརཾསིཾཝ བྷཱཎུམནྟི པཱིཏརཾསིཾ སཾཀུཙིཏཔབྷཾ བྷཱཎུམཾ པབྷཱཝནྟཾ ཙནྡམཎྜལཾ ཨིཝ སམྦུདྡྷཾ དིསྭཱཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཝཱིཐིསམྨཛྫཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤. ཀཀྐཱརུཔུཔྥཔཱུཛཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

དེཝཔུཏྟོ ཨཧཾ སནྟོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཀཀྐཱརུཔུཔྥཔཱུཛཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཀཏཔུཉྙསཉྩཡོ སིཁིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ བྷུམྨཊྛཀདེཝཔུཏྟོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟོ སིཁིཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ དིསྭཱ དིབྦཀཀྐཱརུཔུཔྥཾ གཧེཏྭཱ པཱུཛེསི.

༢༡. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨེཀཏིཾསཀཔྤབྦྷནྟརེ ཨུབྷཡསུཁཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཏྠརི པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ པཙྩཀྑཏོ ཉཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ དེཝཔུཏྟོ ཨཧཾ སནྟོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ དིབྦནྟི ཀཱིལ༹ནྟི པཉྩཧི དིབྦེཧི ཀཱམགུཎེཧཱིཏི དེཝཱ, དེཝཱནཾ པུཏྟོ, དེཝོ ཨེཝ ཝཱ པུཏྟོ དེཝཔུཏྟོ, ཨཧཾ དེཝཔུཏྟོ ¶ སནྟོ ཝིཛྫམཱནོ དིབྦཾ ཀཀྐཱརུཔུཔྥཾ པགྒཡ྄ཧ པཀཱརེན, གཧེཏྭཱ སིཁིསྶ བྷགཝཏོ ཨབྷིརོཔཡིཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཀཀྐཱརུཔུཔྥཔཱུཛཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༥. མནྡཱརཝཔུཔྥཔཱུཛཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

དེཝཔུཏྟོ ¶ ཨཧཾ སནྟོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ མནྡཱརཝཔུཔྥཔཱུཛཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི ཐེརོ པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིཁིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ བྷུམྨཊྛཀདེཝཔུཏྟོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟོ སིཁིཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ དིབྦམནྡཱརཝཔུཔྥེཧི པཱུཛེསི.

༢༥. སོ ཏེན པུཉྙེནཱཏིཨཱདིཀཾ སབྦཾ ཨནནྟརཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཝཎྞནཱཡ ཝུཏྟནཡེནེཝ ཝེདིཏབྦནྟི.

མནྡཱརཝཔུཔྥཔཱུཛཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༦. ཀདམྦཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཀདམྦཔུཔྥིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམཛིནཝརེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷསུཉྙེ ལོཀེ ཨེཀསྨིཾ ¶ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ གྷརཱཝཱསཾ ཝསནྟོ ཏཏྠ ཨཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ གྷརཱཝཱསཾ པཧཱཡ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཧིམཝནྟསམཱིཔེ ཀུཀྐུཊེ ནཱམ པབྦཏེ ཨསྶམཾ ཀཏྭཱ ཝིཧཱསི. སོ ཏཏྠ སཏྟ པཙྩེཀབུདྡྷེ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ པུཔྥིཏཾ ཀདམྦཔུཔྥཾ ཨོཙིནིཏྭཱ ཏེ པཙྩེཀབུདྡྷེ པཱུཛེསི. ཏེཔི ‘‘ཨིཙྪིཏཾ པཏྠིཏ’’ནྟིཨཱདིནཱ ཨནུམོདནཾ ཨཀཾསུ.

༣༠. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ¶ ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཝུཏྟཏྠམེཝ. ཀུཀྐུཊོ ནཱམ པབྦཏོཏི ཏསྶ ཨུབྷོསུ པསྶེསུ ཀུཀྐུཊཙཱུལཱ༹ཀཱརེན པབྦཏཀཱུཊཱནཾ ཝིཛྫམཱནཏྟཱ ཀུཀྐུཊོཏི སངྑཾ གཏོ. པཀཱརེན ཏིརོ ཧུཏྭཱ པཏིཊྛཧཏཱིཏི པབྦཏོ. ཏམྷི པབྦཏཔཱདམྷཱིཏི ཏསྨིཾ པབྦཏསམཱིཔེ. སཏྟ བུདྡྷཱ ཝསནྟཱིཏི སཏྟ པཙྩེཀབུདྡྷཱ ཏསྨིཾ ཀུཀྐུཊཔབྦཏཔཱདེ པཎྞསཱལཱཡཾ ཝསནྟཱིཏི ཨཏྠོ.

༣༡. དཱིཔརཱཛཾཝ ¶ ཨུགྒཏནྟི དཱིཔཱནཾ རཱཛཱ དཱིཔརཱཛཱ, སབྦེསཾ དཱིཔཱནཾ ཛལམཱནཱནཾ ཏཱརཀཱནཾ རཱཛཱ ཙནྡོཏི ཨཏྠོ. ཨཐ ཝཱ སབྦེསུ ཛམྦུདཱིཔཔུབྦཝིདེཧཨཔརགོཡཱནཨུཏྟརཀུརུསངྑཱཏེསུ ཙཏཱུསུ དཱིཔེསུ དྭིསཧསྶཔརིཏྟདཱིཔེསུ ཙ རཱཛཱ ཨཱལོཀཕརཎཏོ ཙནྡོ དཱིཔརཱཛཱཏི ཝུཙྩཏི, ཏཾ ནབྷེ ཨུགྒཏཾ ཙནྡཾ ཨིཝ པུཔྥིཏཾ ཕུལླིཏཾ ཀདམྦརུཀྑཾ དིསྭཱ ཏཏོ པུཔྥཾ ཨོཙིནིཏྭཱ ཨུབྷོཧི ཧཏྠེཧི པགྒཡ྄ཧ པཀཱརེན གཧེཏྭཱ སཏྟ པཙྩེཀབུདྡྷེ སམོཀིརིཾ སུཊྛུ ཨོཀིརིཾ, ཨཱདརེན པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཀདམྦཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༧. ཏིཎསཱུལཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཏིཎསཱུལཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི ཐེརོ པུརིམཛིནཝརེསུ ཀཏཔུཉྙསམྦྷཱརོ ཨུཔྤནྣུཔྤནྣབྷཝེ ཀུསལཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིཁིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ ཏཏྠ དོསཾ དིསྭཱ ཏཾ པཧཱཡ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཝསནྟོ ཧིམཝནྟསམཱིཔེ བྷཱུཏགཎེ ནཱམ པབྦཏེ ཝསནྟཾ ཨེཀཏཾ ཝིཝེཀམནུབྲཱུཧནྟཾ སིཁིཾ སམྦུདྡྷཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཏིཎསཱུལཔུཔྥཾ གཧེཏྭཱ པཱདམཱུལེ པཱུཛེསི. བུདྡྷོཔི ཏསྶ ཨནུམོདནཾ ཨཀཱསི.

༣༥. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ¶ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཱསནེ པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ཨུཔནིསྶཡསམྤནྣཏྟཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎིཏྭཱ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཔྤཏྟོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིམཱཧ. བྷཱུཏགཎོ ནཱམ པབྦཏོཏི བྷཱུཏགཎཱནཾ དེཝཡཀྑསམཱུཧཱནཾ ཨཱཝཱསབྷཱུཏཏྟཱ བྷཝནསདིསཏྟཱ ཨཝིརཱུལ༹ྷབྷཱཝེན པཝཏྟཏྟཱ ¶ ཙ བྷཱུཏགཎོ ནཱམ པབྦཏོ, ཏསྨིཾ ཨེཀོ ཨདུཏིཡོ ཛིནོ ཛིཏམཱརོ བུདྡྷོ ཝསཏེ དིབྦབྲཧྨཨརིཡཨིརིཡཱཔཐཝིཧཱརེཧི ཝིཧརཏཱིཏི ཨཏྠོ.

༣༦. ཨེཀཱུནསཏསཧསྶཾ ¶ , ཀཔྤཾ ན ཝིནིཔཱཏིཀོཏི ཏེན ཏིཎསཱུལཔུཔྥཔཱུཛཱཀརཎཕལེན ནིརནྟརཾ ཨེཀཱུནསཏསཧསྶཀཔྤཱནཾ ཨཝིནིཔཱཏཀོ ཙཏུརཱཔཱཡཝིནིམུཏྟོ སགྒསམྤཏྟིབྷཝམེཝ ཨུཔཔནྣོཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཏིཎསཱུལཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༨. ནཱགཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སུཝཙྪོ ནཱམ ནཱམེནཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ནཱགཔུཔྥིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི ཐེརོ པུརིམཛིནནིསབྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརབྷགཝཏོ ཀཱལེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ ཝེདཏྟཡཱདཱིསུ སཀསིཔྤེསུ ནིཔྥཏྟིཾ པཏྭཱ ཏཏྠ སཱརཾ ཨདིསྭཱ ཧིམཝནྟཾ པཝིསིཏྭཱ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཛྷཱནསམཱཔཏྟིསུཁེན ཝཱིཏིནཱམེསི. ཏསྨིཾ སམཡེ པདུམུཏྟརོ བྷགཝཱ ཏསྶཱནུཀམྤཱཡ ཏཏྠ ཨགམཱསི. སོ ཏཱཔསོ ཏཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ ལཀྑཎསཏྠེསུ ཚེཀཏྟཱ བྷགཝཏོ ལཀྑཎརཱུཔསམྤཏྟིཡཱ པསནྣོ ཝནྡིཏྭཱ ཨཉྫལིཾ པགྒཡ྄ཧ ཨཊྛཱསི. ཨཱཀཱསཏོ ཨནོཏིཎྞཏྟཱ པཱུཛཱསཀྐཱརེ ཨཀཏེཡེཝ ཨཱཀཱསེནེཝ པཀྐཱམི. ཨཐ སོ ཏཱཔསོ སསིསྶོ ནཱགཔུཔྥཾ ཨོཙིནིཏྭཱ ཏེན པུཔྥེན བྷགཝཏོ གཏདིསཱབྷཱགམགྒཾ པཱུཛེསི.

༣༩. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝནྟོ སབྦཏྠ པཱུཛིཏོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སདྡྷཱསམྤནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ཝཏྟཔཊིཔཏྟིཡཱ སཱསནཾ སོབྷཡམཱནོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ ‘‘ཀེན ནུ ཁོ ཀུསལཀམྨེན མཡཱ ཨཡཾ ལོཀུཏྟརསམྤཏྟི ལདྡྷཱ’’ཏི ཨཏཱིཏཀམྨཾ སརནྟོ པུབྦཀམྨཾ པཙྩཀྑཏོ ཉཏྭཱ སཉྫཱཏསོམནསྶོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སུཝཙྪོ ནཱམ ནཱམེནཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཝཙྪགོཏྟེ ཛཱཏཏྟཱ ཝཙྪོ, སུནྡརོ ཙ སོ ཝཙྪོ ཙེཏི སུཝཙྪོ. ནཱམེན སུཝཙྪོ ནཱམ བྲཱཧྨཎོ མནྟཔཱརགཱུ ཝེདཏྟཡཱདིསཀལམནྟསཏྠེ ¶ ཀོཊིཔྤཏྟོཏི ཨཏྠོ. སེསཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡཏྟཱ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ནཱགཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༩. པུནྣཱགཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཀཱནནཾ ¶ ¶ ཝནམོགཡ྄ཧཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ པུནྣཱགཔུཔྥིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམཛིནཝརེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཕུསྶསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ནེསཱདཀུལེ ནིབྦཏྟོ མཧཱཝནཾ པཝིཊྛོ ཏཏྠ སུཔུཔྥིཏཔུནྣཱགཔུཔྥཾ དིསྭཱ ཧེཏུསམྤནྣཏྟཱ བུདྡྷཱརམྨཎཔཱིཏིཝསེན བྷགཝནྟཾ སརིཏྭཱ ཏཾ པུཔྥཾ སཧ ཀཎྞིཀཱཧི ཨོཙིནིཏྭཱ ཝཱལུཀཱཧི ཙེཏིཡཾ ཀཏྭཱ པཱུཛེསི.

༤༦. སོ ཏེན པུཉྙེན དྭེནཝུཏིཀཔྤེ ནིརནྟརཾ དེཝམནུསྶསམྤཏྟིཡོཡེཝ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ པུབྦཝཱསནཱབལེན སཱསནེ པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ཝཱཡམནྟོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ པུབྦེ ཀཏཀུསལཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཀཱནནཾ ཝནམོགཡ྄ཧཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟཏྟཱ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

པུནྣཱགཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༠. ཀུམུདདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཀུམུདདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི ཐེརོ པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨནེཀེསུ བྷཝེསུ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཧིམཝནྟསྶ ཨཱསནྣེ མཧནྟེ ཛཱཏསྶརེ ཀུཀུཏྠོ ནཱམ པཀྑཱི ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟོ ཀེནཙི ཨཀུསལེན པཀྑཱི སམཱནོཔི པུབྦེ ཀཏསམྦྷཱརེན བུདྡྷིསམྤནྣོ པུཉྙཱཔུཉྙེསུ ཚེཀོ སཱིལཝཱ པཱཎགོཙརཏོ པཊིཝིརཏོ ཨཧོསི. ཏསྨིཾ སམཡེ པདུམུཏྟརོ བྷགཝཱ ཨཱཀཱསེནཱགནྟྭཱ ཏསྶ སམཱིཔེ ཙངྐམཏི. ཨཐ སོ སཀུཎོ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣཙིཏྟོ ཀུམུདཔུཔྥཾ ཌཾསིཏྭཱ བྷགཝཏོ པཱདམཱུལེ པཱུཛེསི. བྷགཝཱ ཏསྶ སོམནསྶུཔྤཱདནཏྠཾ པཊིགྒཧེཏྭཱ ཨནུམོདནམཀཱསི.

༥༡. སོ ¶ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ ཨུབྷཡསམྤཏྟིསུཁཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ ཨཉྙཏརསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ མཧདྡྷནོ མཧཱབྷོགོ རཏནཏྟཡེ པསནྣོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ པཙྩཀྑཏོ ཉཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིམཱཧ. པདུམུཔྤལསཉྪནྣོཏི ¶ ¶ ཨེཏྠ སཏཔཏྟེཧི སམྤུཎྞོ སེཏཔདུམོ ཙ ཏཱིཎི ནཱིལརཏྟསེཏུཔྤལཱནི ཙ པདུམུཔྤལཱནི ཏེཧི སཉྪནྣོ གཧནཱིབྷཱུཏོ སམྤུཎྞོ མཧཱཛཱཏསྶརོ ཨཧཱུཏི སམྦནྡྷོ. པུཎྜརཱིཀསམོཏྠཊོཏི པུཎྜརཱིཀེཧི རཏྟཔདུམེཧི ཨོཏྠཊོ སམྤུཎྞོཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཀུམུདདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

སོལ༹སམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༧. སུཔཱརིཙརིཡཝགྒོ

༡. སུཔཱརིཙརིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམོ ¶ ནཱམ ནཱམེནཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སུཔཱརིཙརིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམམུནིཔུངྒཝེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཡཀྑཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟོ ཧིམཝཏི ཡཀྑསམཱགམཾ གཏོ བྷགཝཏོ དེཝཡཀྑགནྡྷབྦནཱགཱནཾ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པསནྣམཱནསོ ཨུབྷོ ཧཏྠེ ཨཱབྷུཛིཏྭཱ ཨཔྥོཊེསི ནམསྶི ཙ. སོ ཏེན པུཉྙེན ཏཏོ ཙུཏོ ཨུཔརི དེཝལོཀེ ཨུཔྤནྣོ ཏཏྠ དིབྦསུཁཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཙ ཙཀྐཝཏིཨཱདིསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ གཧཔཏིཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཨཌྜྷོ མཧདྡྷནོ མཧཱབྷོགོ རཏནཏྟཡེ པསནྣོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ སདྡྷཱཛཱཏོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༡. སོ ཨེཀདིཝསཾ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམོ ནཱམ ནཱམེནཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ¶ པདུམོཏི ཡསྶ པཱདནིཀྑེཔསམཡེ པཐཝིཾ བྷིནྡིཏྭཱ པདུམཾ ཨུགྒནྟྭཱ པཱདཏལཾ སམྤཊིཙྪཏི, ཏེན སཉྙཱཎེན སོ བྷགཝཱ པདུམོཏི སངྑཾ གཏོ, ཨིདྷ པདུམུཏྟརོ བྷགཝཱ ཨདྷིཔྤེཏོ. སོ བྷགཝཱ པཝནཱ ཝསནཝིཧཱརཱ ཨབྷིནིཀྑམྨ ཝནམཛ྄ཛྷཾ པཝིསིཏྭཱ དྷམྨཾ དེསེཏཱིཏི སམྦནྡྷོ.

ཡཀྑཱནཾ སམཡོཏི དེཝཱནཾ སམཱགམོ ཨཱསི ཨཧོསཱིཏི ཨཏྠོ. ཨཛ྄ཛྷཱཔེཀྑིཾསུ ཏཱཝདེཏི ཏསྨིཾ དེསནཱཀཱལེ ཨདྷིཨཔེཀྑིཾསུ, ཝིསེསེན པསྶནསཱིལཱ ཨཧེསུནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ པཱཀཊམེཝཱཏི.

སུཔཱརིཙརིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢. ཀཎཝེརཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སིདྡྷཏྠོ ¶ ནཱམ བྷགཝཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཀཎཝེརཔུཔྥིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ སུདྡཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ ¶ རཉྙོ ཨནྟེཔུརཔཱལཀོ ཨཧོསི. ཏསྨིཾ སམཡེ སིདྡྷཏྠོ བྷགཝཱ བྷིཀྑུསངྒྷཔརིཝུཏོ རཱཛཝཱིཐིཾ པཊིཔཛྫི. ཨཐ སོ ཨནྟེཔུརཔཱལཀོ ཙརམཱནཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཧུཏྭཱ ཀཎཝེརཔུཔྥེན བྷགཝནྟཾ པཱུཛེཏྭཱ ནམསྶམཱནོ ཨཊྛཱསི. སོ ཏེན པུཉྙེན སུགཏིསམྤཏྟིཡོཡེཝ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༧. སོ པཏྟཨགྒཕལོ པུབྦེ ཀཏཀུསལཾ སརིཏྭཱ སཉྫཱཏསོམནསྶོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སིདྡྷཏྠོ ནཱམ བྷགཝཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟཏྟཱ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཀཎཝེརཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣. ཁཛྫཀདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཏིསྶསྶ ཁོ བྷགཝཏོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཁཛྫཀདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམཛིནཝརེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཏིསྶསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ¶ སུདྡཀུལེ ནིབྦཏྟོ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཨམྦཛམྦུཨཱདིམནེཀཾ མདྷུརཕལཱཕལཾ ནཱལི༹ཀེརཾ པཱུཝཁཛྫཀཉྩ ཨདཱསི. བྷགཝཱ ཏསྶ པསཱདཝཌྜྷནཏྠཱཡ པསྶནྟསྶེཝ པརིབྷུཉྫི. སོ ཏེན པུཉྙེན སུགཏིསམྤཏྟིཡོཡེཝ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ སཉྫཱཏསདྡྷོ པསཱདབཧུམཱནོ པབྦཛིཏྭཱ ཝཏྟཔཊིཔཏྟིཡཱ སཱསནཾ སོབྷེནྟོ སཱིལཱལངྐཱརཔཊིམཎྜིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༡༣. སོ པུབྦཀམྨཾ སརནྟོ ‘‘པུབྦེ མཡཱ སུཁེཏྟེ ཀུསལཾ ཀཏཾ སུནྡར’’ནྟི སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཏིསྶསྶ ཁོ བྷགཝཏོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཏིསྶོཔི བྷཝསམྤཏྟིཡོ དདམཱནོ ཛཱཏོཏི མཱཏཱཔིཏཱུཧི ཀཏནཱམཝསེན ཏིསྶོ. ཨཐ ཝཱ ཏཱིཧི ¶ སརཎགམནེཧི ཨསྶཱསེནྟོ ཨོཝདནྟོ ཧེཏུསམྤནྣཔུགྒལེ སགྒམོཀྑདྭཡེ པཏིཊྛཱཔེནྟོ བུདྡྷོ ཛཱཏོཏི ཏིསྶོ. སམཱཔཏྟིགུཎཱདཱིཧི བྷགེཧི ཡུཏྟོཏི བྷགཝཱ, ཏསྶ ཏིསྶསྶ བྷགཝཏོ པུབྦེ ཨཧཾ ཕལཾ ཨདཱསིནྟི སམྦནྡྷོ. ནཱལི༹ཀེརཉྩ པཱདཱསིནྟི ནཱལི༹ཀཱཀཱརེན པཝཏྟཾ ཕལཾ ནཱལི༹ཀེརཾ, ཏཉྩ ཕལཾ ཨདཱསིནྟི ཨཏྠོ. ཁཛྫཀཾ ཨབྷིསམྨཏནྟི ཁཱདིཏབྦཾ ཁཛྫཀཾ ཨབྷི ཝིསེསེན མདྷུསཀྐརཱདཱིཧི སམྨིསྶཾ ¶ ཀཏྭཱ ནིཔྥཱདིཏཾ སུནྡརཾ མདྷུརནྟི སམྨཏཾ ཉཱཏཾ ཨབྷིསམྨཏཾ ཁཛྫཀཉྩ ཨདཱསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཁཛྫཀདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤. དེསཔཱུཛཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨཏྠདསྶཱི ཏུ བྷགཝཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ དེསཔཱུཛཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི ཐེརོ པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཨཏྠདསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སདྡྷོ པསནྣོ བུདྡྷམཱམཀོ དྷམྨམཱམཀོ སངྒྷམཱམཀོ ཨཧོསི. ཏདཱ ཨཏྠདསྶཱི བྷགཝཱ བྷིཀྑུསངྒྷཔརིཝུཏོ ཙནྡོ ཝིཡ སཱུརིཡོ ཝིཡ ཙ ཨཱཀཱསེན གཙྪཏི. སོ ཨུཔཱསཀོ བྷགཝཏོ གཏདིསཱབྷཱགཾ གནྡྷམཱལཱདཱིཧི པཱུཛེནྟོ ཨཉྫལིཾ པགྒཡ྄ཧ ནམསྶམཱནོ ཨཊྛཱསི.

༡༨. སོ ¶ ཏེན པུཉྙེན དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟོ སགྒསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཙ མནུསྶསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ ཨུཔབྷོགཔརིབྷོགསམྤནྣོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པསནྣམཱནསོ གྷརཱཝཱསེ ཨནལླཱིནོ པབྦཛིཏྭཱ ཝཏྟསམྤནྣོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨཏྠདསྶཱི ཏུ བྷགཝཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟཏྠམེཝ. ཨནིལཉྫསེཏི ‘‘མགྒོ པནྠོ པཐོ པཛྫོ, ཨཉྫསཾ ཝཊུམཱཡན’’ནྟི (ཙཱུལ༹ནི. པཱརཱཡནཏྠུཏིགཱཐཱནིདྡེས ༡༠༡) པརིཡཱཡསྶ ཝུཏྟཏྟཱ ཨནིལསྶ ཝཱཏསྶ ཨཉྫསཾ གམནམགྒོཏི ཨནིལཉྫསཾ, ཏསྨིཾ ཨནིལཉྫསེ, ཨཱཀཱསེཏི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

དེསཔཱུཛཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༥. ཀཎིཀཱརཚཏྟིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཝེསྶབྷཱུ ¶ ནཱམ སམྦུདྡྷོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཀཎིཀཱརཚཏྟིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི ཐེརོ པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝེསྶབྷུསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སདྡྷཱསམྤནྣོ ཨཧོསི. ཏསྨིཾ སམཡེ ཝེསྶབྷཱུ བྷགཝཱ ཝིཝེཀཀཱམོ མཧཱཝནཾ པཝིསིཏྭཱ ནིསཱིདི. ཨཐ སོཔི ཨུཔཱསཀོ ཀེནཙིདེཝ ཀརཎཱིཡེན ཏཏྠ གནྟྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨགྒིཀྑནྡྷཾ ཝིཡ ཛལམཱནཾ ནིསིནྣཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཀཎིཀཱརཔུཔྥཾ ཨོཙིནིཏྭཱ ཚཏྟཾ ཀཏྭཱ བྷགཝཏོ ནིསིནྣཊྛཱནེ ཝིཏཱནཾ ཀཏྭཱ པཱུཛེསི, ཏཾ བྷགཝཏོ ཨཱནུབྷཱཝེན སཏྟཱཧཾ ཨམིལཱཏཾ ཧུཏྭཱ ཏཐེཝ ཨཊྛཱསི. བྷགཝཱཔི ཕལསམཱཔཏྟིཾ ནིརོདྷསམཱཔཏྟིཉྩ སམཱཔཛྫིཏྭཱ ཝིཧཱསི ¶ , སོ ཏཾ ཨཙྪརིཡཾ དིསྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ བྷགཝནྟཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨཉྫལིཾ པགྒཡ྄ཧ ཨཊྛཱསི. བྷགཝཱ སམཱཔཏྟིཏོ ཝུཊྛཧིཏྭཱ ཝིཧཱརམེཝ ཨགམཱསི.

༢༣. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སདྡྷཱསམྤནྣོ སཏྠུ ¶ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ གྷརཱཝཱསེ ཨནལླཱིནོ པབྦཛིཏྭཱ ཝཏྟཔཊིཔཏྟིཡཱ ཛིནསཱསནཾ སོབྷེནྟོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཝེསྶབྷཱུ ནཱམ སམྦུདྡྷོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཝེསྶབྷཱུཏི ཝེསྶེ ཝེསྶཛནེ བྷུནཱཏི ཨབྷིབྷཝཏཱིཏི ཝེསྶབྷཱུ. ཨཐ ཝཱ ཝེསྶེ པཉྩཝིདྷམཱརེ ཨབྷིབྷུནཱཏི ཨཛ྄ཛྷོཏྠརཏཱིཏི ཝེསྶབྷཱུ. སཱམཾཡེཝ བུཛ྄ཛྷིཏཱ སཙྩཱནཱིཏི སམྦུདྡྷོ, ནཱམེན ཝེསྶབྷཱུ ནཱམ སམྦུདྡྷོཏི ཨཏྠོ. དིཝཱཝིཧཱརཱཡ མུནཱིཏི དིབྦཏི པཀཱསེཏི ཏཾ ཏཾ ཝཏྠུཾ པཱཀཊཾ ཀརོཏཱིཏི དིཝཱ. སཱུརིཡུགྒམནཏོ པཊྛཱཡ ཡཱཝ ཨཏྠངྒམོ, ཏཱཝ པརིཙྪིནྣཀཱལོ, ཝིཧརཎཾ ཙཏཱུཧི ཨིརིཡཱཔཐེཧི པཝཏྟནཾ ཝིཧཱརོ, དིཝཱཡ ཝིཧཱརོ དིཝཱཝིཧཱརོ, ཏསྶ དིཝཱཝིཧཱརཱཡ ལོཀཛེཊྛོ ནརཱསབྷོ བུདྡྷམུནི མཧཱཝནཾ ཨོགཱཧིཏྭཱ པཝིསིཏྭཱཏི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཀཎིཀཱརཚཏྟིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༦. སཔྤིདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཕུསྶོ ¶ ནཱམཱཐ བྷགཝཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སཔྤིདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨནེཀེསུ བྷཝེསུ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཕུསྶསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཨཧོསི. ཏདཱ བྷགཝཱ བྷིཀྑུསངྒྷཔརིཝུཏོ ཝཱིཐིཡཾ ཙརམཱནོ ཏསྶ ཨུཔཱསཀསྶ གེཧདྭཱརཾ སམྤཱཔུཎི. ཨཐ སོ ཨུཔཱསཀོ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཝནྡིཏྭཱ པཏྟཔཱུརཾ སཔྤིཏེལཾ ཨདཱསི, བྷགཝཱ ཨནུམོདནཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི. སོ ཏེནེཝ སོམནསྶེན ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ ཏེན པུཉྙེན དེཝལོཀེ ཨུཔྤནྣོ ཏཏྠ དིབྦསུཁཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཙ ནིབྦཏྟོ ཨུཔྤནྣུཔྤནྣབྷཝེ སཔྤིཏེལམདྷུཕཱཎིཏཱདིམདྷུརཱཧཱརསམངྒཱི སུཁཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ སདྡྷོ བུདྡྷིསམྤནྣོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པསནྣམཱནསོ པབྦཛིཏྭཱ ཝཏྟསམྤནྣོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༢༨. སོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ ཛཱཏསོམནསྶོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཕུསྶོ ནཱམཱཐ བྷགཝཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཕུསྶོཏི ¶ ¶ ཕུསྶནཀྑཏྟཡོགེན ཛཱཏཏྟཱ མཱཏཱཔིཏཱུཧི ཀཏནཱམདྷེཡྻེན ཕུསྶོ. ཨཐ ཝཱ ནིབྦཱནཾ ཕུསི པསྶི སཙྪི ཨཀཱསཱིཏི ཕུསྶོ. ཨཐ ཝཱ སམཏིཾསཔཱརམིཏཱསཏྟཏིཾསབོདྷིཔཀྑིཡདྷམྨེ སཀལེ ཙ ཏེཔིཊཀེ པརིཡཏྟིདྷམྨེ ཕུསི པསྶི ཨཉྙཱསཱིཏི ཕུསྶོ. བྷགྒཝཱ བྷགྱཝཱ ཡུཏྟོཏིཨཱདིཔུཉྙཀོཊྛཱསསམངྒིཏཱཡ བྷགཝཱ. ཨཱཧུཏཱིནཾ པཊིགྒཧོཏི ཨཱཧུཏིནོ ཝུཙྩནྟི པཱུཛཱསཀྐཱརཱ, ཏེསཾ ཨཱཧུཏཱིནཾ པཊིགྒཧེཏུཾ ཨརཧཏཱིཏི ཨཱཧུཏཱིནཾ པཊིགྒཧོ. མཧཱཛནཾ ནིབྦཱཔེནྟོ ཝཱིརོ ཕུསྶོ ནཱམ བྷགཝཱ ཝཱིཐིཡཾ ཨཐ ཏདཱ གཙྪཏེཏི སམྦནྡྷོ. སེསཾ པཱཀཊམེཝཱཏི.

སཔྤིདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༧. ཡཱུཐིཀཱཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཙནྡབྷཱགཱནདཱིཏཱིརེཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཡཱུཐིཀཱཔུཔྥིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི ཨཱཡསྨཱ པུརིམམུནིནྡེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨནེཀེསུ ཙ ཛཱཏིསཏེསུ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཕུསྶསྶེཝ བྷགཝཏོ ཀཱལེ སུདྡཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ ཙནྡབྷཱགཱཡ ནདིཡཱ ཏཱིརེ ¶ ཀེནཙིདེཝ ཀརཎཱིཡེན ཨནུསོཏཾ ཙརམཱནོ ཕུསྶཾ བྷགཝནྟཾ ནྷཱཡིཏུཀཱམཾ ཨགྒིཀྑནྡྷཾ ཝིཡ ཛལམཱནཾ དིསྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ ཏཏྠ ཛཱཏཾ ཡཱུཐིཀཱཔུཔྥཾ ཨོཙིནིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ པཱུཛེསི. བྷགཝཱ ཏསྶ ཨནུམོདནམཀཱསི.

༣༣. སོ ཏཏྠ ཏེན པུཉྙཀོཊྛཱསེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ བྷགཝཏོ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པསནྣམཱནསོ པབྦཛིཏྭཱ ཝཏྟཔཊིཔཏྟིཡཱ སཱསནཾ སོབྷེནྟོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཙནྡབྷཱགཱནདཱིཏཱིརེཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཡཱུཐིཀཱཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༨. དུསྶདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཏིཝརཱཡཾ ¶ པུརེ རམྨེཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ དུསྶདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤཱཡསྨཱ པུརིམཛིནཝརེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ རཱཛཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟཀཱལེ ཡུཝརཱཛབྷཱཝཾ པཏྭཱ པཱཀཊོ ཨེཀཾ ཛནཔདཾ ལབྷིཏྭཱ ཏཏྲཱདྷིཔཏིབྷཱུཏོ སཀལཛནཔདཝཱསིནོ དཱནཔིཡཝཙནཨཏྠཙརིཡཱསམཱནཏྠཏཱསངྑཱཏེཧི ཙཏཱུཧི སངྒཧཝཏྠཱུཧི སངྒཎྷཱཏི. ཏསྨིཾ སམཡེ སིདྡྷཏྠོ བྷགཝཱ ཏཾ ཛནཔདཾ སམྤཱཔུཎི. ཨཐ སོ ཡུཝརཱཛཱ པཎྞཱཀཱརཾ ¶ ལབྷིཏྭཱ ཏཏྠ སུཁུམཝཏྠེན བྷགཝནྟཾ པཱུཛེསི. བྷགཝཱ ཏཾ ཝཏྠཾ ཧཏྠེན པརཱམསིཏྭཱ ཨཱཀཱསཾ པཀྑནྡི. ཏམྤི ཝཏྠཾ བྷགཝནྟམེཝ ཨནུབནྡྷི. ཨཐ སོ ཡུཝརཱཛཱ ཏཾ ཨཙྪརིཡཾ དིསྭཱ ཨཏཱིཝ པསནྣོ ཨཉྫལིཾ པགྒཡ྄ཧ ཨཊྛཱསི. བྷགཝཏོ སམྤཏྟསམྤཏྟཊྛཱནེ སབྦེ ཛནཱ ཏཾ ཨཙྪརིཡཾ དིསྭཱ ཨཙྪརིཡབྦྷུཏཙིཏྟཱ ཨཉྫལིཾ པགྒཡ྄ཧ ཨཊྛཾསུ. བྷགཝཱ ཝིཧཱརམེཝ ཨགམཱསི. ཡུཝརཱཛཱ ཏེནེཝ ཀུསལཀམྨེན ཏཏོ ཙུཏོ དེཝལོཀེ ཨུཔྤནྣོ ཏཏྠ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཙཀྐཝཏྟིཨཱདིསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ རཏནཏྟཡེ པསནྣོ བྷགཝཏོ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ ཝཱཡམནྟོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༣༨. སོ ¶ ཨེཀདིཝསཾ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཏིཝརཱཡཾ པུརེ རམྨེཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཏིཝརནཱམཀེ ནགརེ རམཎཱིཡེ ཨཧཾ རཱཛཔུཏྟོ ཧུཏྭཱ སིདྡྷཏྠཾ བྷགཝནྟཾ ཝཏྠེན པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

དུསྶདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༩. སམཱདཔཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ནགརེ བནྡྷུམཏིཡཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སམཱདཔཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི ཐེརོ པུརིམབུདྡྷཱནཾ སནྟིཀེ ཀཏཀུསལསམྦྷཱརོ ཨནེཀེསུ བྷཝེསུ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ¶ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ པུཉྙཱནི ཀརོནྟོ ཝསམཱནོ སདྡྷོ པསནྣོ བཧཱུ ཨུཔཱསཀེ སནྣིཔཱཏེཏྭཱ གཎཛེཊྛཀོ ཧུཏྭཱ ‘‘མཱལ༹ཀཾ ཀརིསྶཱམཱ’’ཏི ཏེ སབྦེ སམཱདཔེཏྭཱ ཨེཀཾ མཱལ༹ཀཾ སམཾ ཀཱརེཏྭཱ པཎྜརཔུལིནཾ ཨོཀིརིཏྭཱ བྷགཝཏོ ནིཡྻཱདེསི. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝལོཀེ ཨུཔྤནྣོ ཚ ཀཱམཱཝཙརསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཙ ཙཀྐཝཏྟིཨཱདིསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ བྷགཝཏི པསནྣོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པསནྣམཱནསོ སདྡྷཱཛཱཏོ པབྦཛིཏྭཱ སཱིལསམྤནྣོ ཝཏྟསམྤནྣོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༤༤. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ ཀཏཀུསལཾ སརིཏྭཱ སཉྫཱཏསོམནསྶོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ནགརེ བནྡྷུམཏིཡཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ བནྡྷནྟི ཉཱཏིགོཏྟཱདིཝསེན ཨེཀསམྦནྡྷཱ ཧོནྟི སཀལནགརཝཱསིནོཏི བནྡྷཱུ, བནྡྷཱུ ཨེཏསྨིཾ ཝིཛྫནྟཱིཏི བནྡྷུམཏཱི, ཏསྶཱ བནྡྷུམཏིཡཱ ¶ ནཱམ ནགརེ མཧཱཔཱུགགཎོ ཨུཔཱསཀསམཱུཧོ ཨཧོསཱིཏི ཨཏྠོ. མཱལ༹ཾ ཀསྶཱམ སངྒྷསྶཱཏི ཨེཏྠ མཱཏི གཎྷཱཏི སམྤཏྟསམྤཏྟཛནཱནཾ ཙིཏྟནྟི མཱལ༹ཾ, ཨཐ ཝཱ སམྤཏྟཡཏིགཎཱནཾ ཙིཏྟསྶ ཝིཝེཀཀརཎེ ཨལནྟི མཱལ༹ཾ, མཱལ༹མེཝ མཱལ༹ཀཾ, བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ཕཱསུཝིཧཱརཏྠཱཡ མཱལ༹ཀཾ ཀརིསྶཱམཱཏི ཨཏྠོ. སེསཾ པཱཀཊམེཝཱཏི.

སམཱདཔཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༠. པཉྩངྒུལིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཏིསྶོ ¶ ནཱམཱསི བྷགཝཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ པཉྩངྒུལིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརེ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཏིསྶསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ ཝིབྷཝསམྤནྣོ སདྡྷོ པསནྣོ ཝཱིཐིཏོ ཝིཧཱརཾ པཊིཔནྣཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ ཛཱཏིསུམནཱདིཨནེཀཱནི སུགནྡྷཔུཔྥཱནི ཙནྡནཱདཱིནི ཙ ཝིལེཔནཱནི གཱཧཱཔེཏྭཱ ཝིཧཱརཾ གཏོ པུཔྥེཧི བྷགཝནྟཾ པཱུཛེཏྭཱ ཝིལེཔནེཧི བྷགཝཏོ སརཱིརེ པཉྩངྒུལིཀཾ ཀཏྭཱ ཝནྡིཏྭཱ པཀྐཱམི.

༥༠. སོ ¶ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པསནྣམཱནསོ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ པུབྦཀམྨཾ སརནྟོ པཙྩཀྑཏོ ཉཏྭཱ ‘‘ཨིམཾ ནཱམ ཀུསལཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཨཱིདིསཾ ལོཀུཏྟརསམྤཏྟིཾ པཏྟོམྷཱི’’ཏི པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཏིསྶོ ནཱམཱསི བྷགཝཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

པཉྩངྒུལིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

སཏྟརསམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༨. ཀུམུདཝགྒོ

༡. ཀུམུདམཱལིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པབྦཏེ ¶ ཧིམཝནྟམྷཱིཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཀུམུདམཱལིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི ཐེརོ པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཨཏྠདསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཧིམཝནྟཔབྦཏསམཱིཔེ ཛཱཏསྶརསྶ ཨཱསནྣེ རཀྑསོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟོ ཨཏྠདསྶིཾ བྷགཝནྟཾ ཏཏྠ ཨུཔགཏཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཀུམུདཔུཔྥཱནི ཨོཙིནིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ པཱུཛེསི. བྷགཝཱ ཨནུམོདནཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི.

༡. སོ ཏེན པུཉྙེན ཏཏོ ཙཝིཏྭཱ དེཝལོཀཾ ཨུཔཔནྣོ ཚ ཀཱམཱཝཙརསམྤཏྟིཡོ ¶ ཨནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཙ ཙཀྐཝཏྟིཨཱདིསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ རཏནཏྟཡེ པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ཝཱཡམནྟོ བྲཧྨཙརིཡཔརིཡོསཱནཾ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པབྦཏེ ཧིམཝནྟམྷཱིཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཏཏྠཛོ རཀྑསོ ཨཱསིནྟི ཏསྨིཾ ཛཱཏསྶརསམཱིཔེ ཛཱཏོ ནིབྦཏྟོ རཀྑསོ པརརུདྷིརམཾསཁཱདཀོ ནིདྡཡོ གྷོརརཱུཔོ བྷཡཱནཀསབྷཱཝོ མཧཱབལོ མཧཱཐཱམོ ཀཀྑལོ༹ ཡཀྑོ ཨཱསིཾ ཨཧོསིནྟི ཨཏྠོ.

ཀུམུདཾ ¶ པུཔྥཏེ ཏཏྠཱཏི ཏསྨིཾ མཧཱསརེ སཱུརིཡརཾསིཡཱ ཨབྷཱཝེ སཏི སཱཡནྷེ མཀུལི༹ཏཾ ཀུཉྩིཏཱཀཱརེན ནིཔྤབྷཾ ཨཝཎྞཾ ཧོཏཱིཏི ‘‘ཀུམུད’’ནྟི ལདྡྷནཱམཾ པུཔྥཾ པུཔྥཏེ ཝིཀསཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཙཀྐམཏྟཱནི ཛཱཡརེཏི ཏཱནི པུཔྥཱནི རཐཙཀྐཔམཱཎཱནི ཧུཏྭཱ ཛཱཡནྟཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཀུམུདམཱལིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢. ནིསྶེཎིདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཀོཎྜཉྙསྶ ¶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ནིསྶེཎིདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམཛིནཝརེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨནེཀཱསུ ཛཱཏཱིསུ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཀོཎྜཉྙསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཝཌྜྷཀིཀུལེ ནིབྦཏྟོ སདྡྷོ པསནྣོ བྷགཝཏོ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པསནྣམཱནསོ བྷགཝཏོ ཝསནཔཱསཱདསྶཱརོཧནཏྠཱཡ སཱརཀཊྛམཡཾ ནིསྶེཎིཾ ཀཏྭཱ ཨུསྶཱཔེཏྭཱ ཋཔེསི. བྷགཝཱ ཏསྶ པསཱདསཾཝཌྜྷནཏྠཱཡ པསྶནྟསྶེཝ ཨུཔརིཔཱསཱདཾ ཨཱརུཧི. སོ ཨཏཱིཝ པསནྣོ ཏེནེཝ པཱིཏིསོམནསྶེན ཀཱལཾ ཀཏྭཱ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟོ ཏཏྠ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཛཱཡམཱནོ ནིསྶེཎིདཱནནིསྶནྡེན ཨུཙྩཀུལེ ནིབྦཏྟོ མནུསྶསུཁཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ སདྡྷཱཛཱཏོ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༩. སོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཀོཎྜཉྙསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཀོཎྜཉྙསྶཱཏི ཀུཙྪིཏོ ཧུཏྭཱ ཌེཏི པཝཏྟཏཱིཏི ཀོཎྜོ, ལཱམཀསཏྟོ, ཀོཎྜཏོ ཨཉྙོཏི ཀོཎྜཉྙོ, ཨལཱམཀོ ཨུཏྟམཔུརིསོཏི ཨཏྠོ. ཨཐ ཝཱ བྲཱཧྨཎགོཏྟེསུ ཀོཎྜཉྙགོཏྟེ ཨུཔྤནྣཏྟཱ ‘‘ཀོཎྜཉྙོ’’ཏི ¶ གོཏྟཝསེན ཏསྶ ནཱམཾ, ཏསྶ ཀོཎྜཉྙསྶ. སེསཾ པཱཀཊམེཝཱཏི.

ནིསྶེཎིདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣. རཏྟིཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

མིགལུདྡོ ¶ པུརེ ཨཱསིནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ རཏྟིཔུཔྥིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ནེསཱདཀུལེ ཨུཔྤནྣོ མིགཝདྷཱཡ ཨརཉྙེ ཝིཙརམཱནོ ཏསྶ ཀཱརུཉྙེན ཨརཉྙེ ཙརམཱནཾ ཝིཔསྶིཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ པུཔྥིཏཾ རཏྟིཀཾ ནཱམ པུཔྥཾ ཀུཊཛཔུཔྥཉྩ སཧ ཝཎྚེན ཨོཙིནིཏྭཱ སོམནསྶཙིཏྟེན པཱུཛེསི. བྷགཝཱ ཨནུམོདནཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི.

༡༣. སོ ཏེནེཝ པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ རཏནཏྟཡེ པསནྣོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ ཀཱམེསུ ཨཱདཱིནཝཾ ¶ དིསྭཱ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཏྟོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ ‘‘ནེསཱདབྷཱུཏེན མཡཱ ཀཏཀུསལཾ སུནྡར’’ནྟི སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ མིགལུདྡོ པུརེ ཨཱསིནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ མིགཱནཾ ལུདྡོ སཱཧསིཀོ མཱརཀོཏི མིགལུདྡོ, མིགེསུ ཝཱ ལུདྡོ ལོབྷཱིཏི མིགལུདྡོ, ནེསཱདོ ཨཱསིཾ པུརེཏི ཨཏྠོ.

༡༤. རཏྟིཀཾ པུཔྥིཏཾ དིསྭཱཏི པདུམཔུཔྥཱདཱིནི ཨནེཀཱནི པུཔྥཱནི སཱུརིཡརཾསིསམྥསྶེན དིཝཱ པུཔྥནྟི རཏྟིཡཾ མཀུལི༹ཏཱནི ཧོནྟི. ཛཱཏིསུམནམལླིཀཱདཱིནི ཨནེཀཱནི པུཔྥཱནི པན རཏྟིཡཾ པུཔྥནྟི ནོ དིཝཱ. ཏསྨཱ རཏྟིཡཾ པུཔྥནཏོ རཏྟིཔུཔྥནཱམཀཱནི ཨནེཀཱནི སུགནྡྷཔུཔྥཱནི ཙ ཀུཊཛཔུཔྥཱནི ཙ གཧེཏྭཱ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

རཏྟིཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤. ཨུདཔཱནདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཝིཔསྶིནོ བྷགཝཏོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨུདཔཱནདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི ཐེརོ པུརིམམུནིཝརེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཨནེཀེསུ བྷཝེསུ ཀཏཔུཉྙསཉྩཡོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ¶ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ ‘‘པཱནཱིཡདཱནཾ མཡཱ དཱཏབྦཾ, ཏཉྩ ནིརནྟརཾ ཀཏྭཱ པཝཏྟེཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཨེཀཾ ཀཱུཔཾ ཁནཱཔེཏྭཱ ཨུདཀསམྤཏྟཀཱལེ ཨིཊྛཀཱཧི ཙིནཱཔེཏྭཱ ཐིརཾ ཀཏྭཱ ཏཏྠ ཨུཊྛིཏེན ཨུདཀེན པུཎྞཾ ཏཾ ཨུདཔཱནཾ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ནིཡྻཱདེསི. བྷགཝཱ པཱནཱིཡདཱནཱནིསཾསདཱིཔཀཾ ཨནུམོདནཾ ཨཀཱསི ¶ . སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ནིབྦཏྟནིབྦཏྟཊྛཱནེ པོཀྑརཎཱིཨུདཔཱནཔཱནཱིཡཱདིསམྤནྣོ སུཁམནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སདྡྷོ པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༡༨. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཝིཔསྶིནོ བྷགཝཏོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨུདཔཱནོ ཀཏོ མཡཱཏི ཨུདཀཾ པིཝནྟི ཨེཏྠཱཏི ཨུདཔཱནོ, ཀཱུཔཔོཀྑརཎཱིཏལཱ༹ཀཱནམེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ. སོ ཨུདཔཱནོ ཀཱུཔོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཨཏྠཱཡ ཀཏོ ཁནིཏོཏི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཨུདཔཱནདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༥. སཱིཧཱསནདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ནིབྦུཏེ ¶ ལོཀནཱཐམྷཱིཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སཱིཧཱསནདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ནིབྦཱནཱདྷིགམཏྠཱཡ ཀཏཔུཉྙཱུཔཙཡོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ གཧཔཏིཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ རཏནཏྟཡེ པསནྣོ ཏསྨིཾ བྷགཝཏི པརིནིབྦུཏེ སཏྟཧི རཏནེཧི ཁཙིཏཾ སཱིཧཱསནཾ ཀཱརཱཔེཏྭཱ བོདྷིརུཀྑཾ པཱུཛེསི, བཧཱུཧི མཱལཱགནྡྷདྷཱུཔེཧི ཙ པཱུཛེསི.

༢༡. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ སབྦཏྠ པཱུཛིཏོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ ཝསནྟོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པསནྣམཱནསོ ཉཱཏིཝགྒཾ པཧཱཡ པབྦཛིཏོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ ¶ པུབྦཱུཔཙིཏཀུསལསམྦྷཱརཾ སརིཏྭཱ སཉྫཱཏསོམནསྶོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ནིབྦུཏེ ལོཀནཱཐམྷཱིཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ སཱིཧཱསནམདཱསཧནྟི སཱིཧརཱུཔཧིརཉྙསུཝཎྞརཏནེཧི ཁཙིཏཾ ཨཱསནཾ སཱིཧཱསནཾ, སཱིཧསྶ ཝཱ ཨབྷཱིཏསྶ བྷགཝཏོ ནིསིནྣཱརཧཾ, སཱིཧཾ ཝཱ སེཊྛཾ ཨུཏྟམཾ ཨཱསནནྟི སཱིཧཱསནཾ, ཏཾ ཨཧཾ ཨདཱསིཾ, བོདྷིརུཀྑཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

སཱིཧཱསནདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༦. མགྒདཏྟིཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨནོམདསྶཱི བྷགཝཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ མགྒདཏྟིཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤཱཡསྨཱ པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཨནོམདསྶིསྶ ¶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ ཝསནྟོ ཨནོམདསྶིཾ བྷགཝནྟཾ ཨཱཀཱསེ ཙངྐམནྟཾ པཱདུདྡྷཱརེ པཱདུདྡྷཱརཙངྐམནཊྛཱནེ པུཔྥཱནཾ ཝིཀིརཎཾ ཨཙྪརིཡཉྩ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ པུཔྥཱནི ཨཱཀཱསེ ཨུཀྑིཔི, ཏཱནི ཝིཏཱནཾ ཧུཏྭཱ ཨཊྛཾསུ.

༢༦. སོ ཏེན པུཉྙེན སུགཏཱིསུཡེཝ སཾསརནྟོ སབྦཏྠ པཱུཛིཏོ སུཁཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཀམེན ཡོབྦཉྙཾ པཱཔུཎིཏྭཱ སདྡྷཱཛཱཏོ པབྦཛིཏྭཱ ཝཏྟསམྤནྣོ ¶ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཏྟོ ཙངྐམནསྶ པཱུཛིཏཏྟཱ མགྒདཏྟིཀཏྠེརོཏི པཱཀཊོ. སོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨནོམདསྶཱི བྷགཝཱཏིཨཱདིམཱཧ. དིཊྛདྷམྨསུཁཏྠཱཡཱཏི ཨིམསྨིཾ ཨཏྟབྷཱཝེ ཙངྐམནེན སརཱིརསལླཧུཀཱདིསུཁཾ པཊིཙྩཱཏི ཨཏྠོ. ཨབྦྷོཀཱསམྷི ཙངྐམཱིཏི ཨབྦྷོཀཱསེ ཨངྒཎཊྛཱནེ ཙངྐམི, པདཝིཀྑེཔཾ པདསཉྩཱརཾ ཨཀཱསཱིཏི ཨཏྠོ.

ཨུདྡྷཏེ པཱདེ པུཔྥཱནཱིཏི ཙངྐམནྟེན པཱདེ ཨུདྡྷཏེ པདུམུཔྤལཱདཱིནི པུཔྥཱནི པཐཝིཏོ ཨུགྒནྟྭཱ ཙངྐམེ ཝིཀིརིཾསཱུཏི ཨཏྠོ. སོབྷཾ མུདྡྷནི ཏིཊྛརེཏི བུདྡྷསྶ ¶ མུདྡྷནི སཱིསེ སོབྷཡམཱནཱ ཏཱནི ཏིཊྛནྟཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

མགྒདཏྟིཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༧. ཨེཀདཱིཔིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམུཏྟརསྶ མུནིནོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨེཀདཱིཔིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤཱཡསྨཱ པུརིམཛིནསེཊྛེསུ ཀཏཀུསལསམྦྷཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ གཧཔཏིཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ སདྡྷོ པསནྣོ བྷགཝཏོ སལལམཧཱབོདྷིམྷི ཨེཀཔདཱིཔཾ པཱུཛེསི, ཐཱཝརཾ ཀཏྭཱ ནིཙྩམེཀཔདཱིཔཔཱུཛནཏྠཱཡ ཏེལཝཊྚཾ པཊྛཔེསི. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ སབྦཏྠ ཛལམཱནོ པསནྣཙཀྑུཀོ ཨུབྷཡསུཁམནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ རཏནཏྟཡེ པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཏྟོ དཱིཔཔཱུཛཱཡ ལདྡྷཝིསེསཱདྷིགམཏྟཱ ཨེཀདཱིཔིཡཏྠེརོཏི པཱཀཊོ.

༣༠. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརསྶ མུནིནོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཨེཀདཱིཔིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༨. མཎིཔཱུཛཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨོརེན ¶ ¶ ཧིམཝནྟསྶཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ མཎིཔཱུཛཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི ཐེརོ པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ ཏཏྠཱདཱིནཝཾ དིསྭཱ གྷརཱཝཱསཾ པཧཱཡ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཧིམཝནྟཨོརབྷཱགེ ཨེཀིསྶཱ ནདིཡཱ སམཱིཔེ པཎྞསཱལཾ ཀཱརེཏྭཱ ཝསནྟོ ཝིཝེཀཀཱམཏཱཡ ཏསྶཱནུཀམྤཱཡ ཙ ཏཏྠ ཨུཔགཏཾ པདུམུཏྟརཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ མཎིཔལླངྐཾ ¶ བྷགཝཏོ པཱུཛེསི. བྷགཝཱ ཏསྶ པསཱདཝཌྜྷནཏྠཱཡ ཏཏྠ ནིསཱིདི. སོ བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ པསནྣོ ནིབྦཱནཱདྷིགམཏྠཱཡ པཏྠནཾ ཨཀཱསི. བྷགཝཱ ཨནུམོདནཾ ཝཏྭཱ པཀྐཱམི. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ སབྦཏྠ པཱུཛིཏོ སུཁཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ ཝསནྟོ ཨེཀདིཝསཾ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༣༤. སོ ཨེཀདིཝསཾ ཨཏྟནཱ ཀཏཀུསལཾ སརིཏྭཱ སཉྫཱཏསོམནསྶོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨོརེན ཧིམཝནྟསྶཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨོརེནཱཏི ཧིམཝནྟསྶ ཨཔརཾ བྷཱགཾ ཝིཧཱཡ ཨོརེན, བྷུམྨཏྠེ ཀརཎཝཙནཾ, ཨོརསྨིཾ དིསཱབྷཱགེཏི ཨཏྠོ. ནདིཀཱ སམྤཝཏྟཐཱཏི ཨཔཱཀཊནཱམདྷེཡྻཱ ཨེཀཱ ནདཱི སཾསུཊྛུ པཝཏྟཱནཱི ཝཧཱནཱི སནྡམཱནཱ ཨཧོསཱིཏི ཨཏྠོ. ཏསྶཱ ཙཱནུཔཁེཏྟམྷཱིཏི ཏསྶཱ ནདིཡཱ ཨནུཔཁེཏྟམྷི ཏཱིརསམཱིཔེཏི ཨཏྠོ. སཡམྦྷཱུ ཝསཏེ ཏདཱཏི ཡདཱ ཨཧཾ མཎིཔལླངྐཾ པཱུཛེསིཾ, ཏདཱ ཨནཱཙརིཡཀོ ཧུཏྭཱ སཡམེཝ བུདྡྷབྷཱུཏོ བྷགཝཱ ཝསཏེ ཝིཧརཏཱིཏི ཨཏྠོ.

༣༥. མཎིཾ པགྒཡ྄ཧ པལླངྐནྟི མཎིནྟི ཙིཏྟཾ ཨཱརཱདྷེཏི སོམནསྶཾ ཀརོཏཱིཏི མཎི, ཨཐ ཝཱ མཱཏི པམཱཎཾ ཀརོཏི ཨཱབྷརཎནྟི མཎི, ཨཐ ཝཱ མརནྟཱཔི རཱཛཡུཝརཱཛཱདཡོ ཏཾ ན པརིཙྩཛནྟི ཏདཏྠཱཡ སངྒཱམཾ ཀརོནྟཱིཏི མཎི, ཏཾ མཎིཾ མཎིམཡཾ པལླངྐཾ མནོརམཾ སཱདྷུ ཙིཏྟཾ སུཊྛུ ཝིཙིཏྟཾ པགྒཡ྄ཧ གཧེཏྭཱ བུདྡྷསེཊྛསྶ ཨབྷིརོཔཡིཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

མཎིཔཱུཛཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༩. ཏིཀིཙྪཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ནགརེ ¶ བནྡྷུམཏིཡཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཏིཀིཙྪཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤཱཡསྨཱ པུརིམཛིནཝརེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ¶ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ བནྡྷུམཏཱིནགརེ ཝེཛྫཀུལེ ནིབྦཏྟོ བཧུསྶུཏོ སུསིཀྑིཏོ ཝེཛྫཀམྨེ ཚེཀོ ¶ བཧཱུ རོགིནོ ཏིཀིཙྪནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཨུཔཊྛཱཀསྶ ཨསོཀནཱམཏྠེརསྶ རོགཾ ཏིཀིཙྪི. སོ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ ཨཔརཱཔརཾ སུཁཾ ཨནུབྷཝནྟོ ནིབྦཏྟནིབྦཏྟབྷཝེ ཨརོགོ དཱིགྷཱཡུཀོ སུཝཎྞཝཎྞསརཱིརོ ཨཧོསི.

༣༩. སོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ གཧཔཏིཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ སབྦསིཔྤེསུ ནིཔྥཏྟིཾ པཏྟོ ཨརོགོ སུཁིཏོ ཝིབྷཝསམྤནྣོ རཏནཏྟཡེ པསནྣོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ གྷརཱཝཱསཾ པཧཱཡ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ནགརེ བནྡྷུམཏིཡཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡཏྟཱ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཏིཀིཙྪཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༠. སངྒྷུཔཊྛཱཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཝེསྶབྷུམྷི བྷགཝཏཱིཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སངྒྷུཔཊྛཱཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི ཐེརོ པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཀུསལསམྦྷཱརོ ཨནེཀེསུ བྷཝེསུ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝེསྶབྷུསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཏསྶཱརཱམིཀསྶ པུཏྟོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ སདྡྷོ པསནྣོ ཝིཧཱརེསུ ཨཱརཱམིཀཀམྨཾ ཀརོནྟོ སཀྐཙྩཾ སངྒྷཾ ཨུཔཊྛཱསི. སོ ཏེནེཝ ཀུསལཀམྨེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ གཧཔཏིཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ ཝིབྷཝསམྤནྣོ སུཁཔྤཏྟོ པཱཀཊོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ སཱསནེ པསནྣོ པབྦཛིཏྭཱ ཝཏྟསམྤནྣོ སཱསནཾ སོབྷཡམཱནོ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེནྟོ ནཙིརསྶེཝ སཧ པཊིསམྦྷིདཱཧི ཨརཧཏྟཾ པཏྟོ ཚལ༹བྷིཉྙོ པུབྦེ ཀཏཀུསལཀམྨཝསེན སངྒྷུཔཊྛཱཀཏྠེརོཏི པཱཀཊོ ཨཧོསི.

༤༥. སོ ¶ ཨེཀདིཝསཾ ‘‘པུབྦེ མཡཱ ཀིཾ ནཱམ ཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཨཡཾ ལོཀུཏྟརསམྤཏྟི ལདྡྷཱ’’ཏི ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ པཙྩཀྑཏོ ཛཱནིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཱཀཊཾ ཀརོནྟོ ཝེསྶབྷུམྷི བྷགཝཏཱིཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨཧོསཱརཱམིཀོ ཨཧནྟི ཨཧཾ ¶ ཝེསྶབྷུསྶ བྷགཝཏོ སཱསནེ ཨཱརཱམིཀོ ཨཧོསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡཏྟཱ ཨུཏྟཱནཏྠཏྟཱ ཙ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

སངྒྷུཔཊྛཱཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

ཨཊྛཱརསམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༩. ཀུཊཛཔུཔྥིཡཝགྒོ

༡-༡༠. ཀུཊཛཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཱདིཝཎྞནཱ

ཨིཏོ ¶ ¶ པརམྤི ཨེཀཱུནཝཱིསཏིམཝགྒེ ཨཱགཏཱནཾ ཨིམེསཾ ཀུཊཛཔུཔྥིཡཏྠེརཱདཱིནཾ དསནྣཾ ཐེརཱནཾ ཨཔུབྦཾ ནཏྠི. ཏེསཉྷི ཐེརཱནཾ པུརིམབུདྡྷཱནཾ སནྟིཀེ ཀཏཔུཉྙསམྦྷཱརཱནཾ ཝསེན པཱཀཊནཱམཱནི ཙེཝ ནིཝཱསནགརཱདཱིནི ཙ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡེནེཝ ཝེདིཏབྦཱནཱིཏི ཏཾ སབྦཾ ཨཔདཱནཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཨེཀཱུནཝཱིསཏིམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢༠. ཏམཱལཔུཔྥིཡཝགྒོ

༡-༡༠. ཏམཱལཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཱདིཝཎྞནཱ

ཝཱིསཏིམེ ¶ ཝགྒེ པཋམཏྠེརཱཔདཱནཾ ཨུཏྟཱནམེཝ.

༦. དུཏིཡཏྠེརཱཔདཱནེ ཡཾ དཱཡཝཱསིཀོ ཨིསཱིཏི ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཝནེ ཝསནབྷཱཝེན དཱཡཝཱསིཀོ ཨིསཱིཏི སངྑཾ གཏོ, ཨཏྟནོ ཨནུཀམྤཱཡ ཏཾ ཝནཾ ཨུཔགཏསྶ སིདྡྷཏྠསྶ སཏྠུནོ ཝསནམཎྜཔཙྪཱདནཏྠཱཡ ཡཾ ཏིཎཾ, ཏཾ ལཱཡཏི ཚིནྡཏཱིཏི ཨཏྠོ. དབྦཚདནཾ ཀཏྭཱ ཨནེཀེཧི ཁུདྡཀདཎྜཀེཧི མཎྜཔཾ ཀཏྭཱ ཏཾ ཏིཎེན ཚཱདེཏྭཱ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཨཧཾ ཨདཱསིཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ.

༨. སཏྟཱཧཾ དྷཱརཡུཾ ཏཏྠཱཏི ཏཾ མཎྜཔཾ ཏཏྠ ཋིཏཱ དེཝམནུསྶཱ སཏྟཱཧཾ ནིརོདྷསམཱཔཏྟིཾ སམཱཔཛྫིཏྭཱ ནིསིནྣསྶ སཏྠུནོ དྷཱརཡུཾ དྷཱརེསུནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཏཏིཡཏྠེརསྶ ¶ ཨཔདཱནེ ཁཎྜཕུལླིཡཏྠེརོཏི ཨེཏྠ ཁཎྜནྟི ཀཊྛཱནཾ ཛིཎྞཏྟཱ ཚིནྣབྷིནྣཊྛཱནཾ, ཕུལླནྟི ཀཊྛཱནཾ ཛིཎྞཊྛཱནེ ཀཎྞཀིཏམཧིཙྪཏྟཀཱདིཔུཔྥནཾ, ཁཎྜཉྩ ཕུལླཉྩ ཁཎྜཕུལླཱནི, ཁཎྜཕུལླཱནཾ པཊིསངྑརཎཾ པུནཔྤུནཾ ཐིརཀརཎནྟི ཁཎྜཕུལླཔཊིསངྑརཎཾ. ཨིམསྶ པན ཐེརསྶ སམྦྷཱརཔཱུརཎཀཱལེ ཕུསྶསྶ བྷགཝཏོ ཙེཏིཡེ ཚིནྣབྷིནྣཊྛཱནེ སུདྷཱཔིཎྜཾ མཀྑེཏྭཱ ཐིརཀརཎཾ ཁཎྜཕུལླཔཊིསངྑརཎཾ ནཱམ. ཏསྨཱ སོ ཁཎྜཕུལླིཡོ ཐེརོཏི པཱཀཊོ ཨཧོསི. ཏཏིཡཾ.

༡༧. ཙཏུཏྠཏྠེརསྶཱཔདཱནེ རཉྙོ བདྡྷཙརོ ཨཧནྟི རཉྙོ པརིཙཱརཀོ ཀམྨཀཱརཀོ ཨཧོསིནྟི ཨཏྠོ.

༡༩. ཛལཛུཏྟམནཱམིནོཏི ¶ ཛལེ ཨུདཀེ ཛཱཏཾ ཛལཛཾ, ཀིཾ ཏཾ པདུམཾ, པདུམེན སམཱནནཱམཏྟཱ ¶ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོཏི ཨཏྠོ. ཨུཏྟམཔདུམནཱམསྶ བྷགཝཏོཏི ཝཱ ཨཏྠོ. ཙཏུཏྠཾ.

པཉྩམཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝ.

༢༨. ཚཊྛེ ནགརེ དྭཱརཝཏིཡཱཏི མཧཱདྭཱརཝཱཏཔཱནཀཝཱཊཕལཀཱཧི ཝཏིཔཱཀཱརཊྚཱལགོཔུརཀདྡམོདཀཔརིཁཱཧི ཙ སམྤནྣཾ ནགརནྟི དྭཱརཝཏཱིནགརཾ, དྭཱརཾ ཝཏིཉྩ པདྷཱནཾ ཀཏྭཱ ནགརསྶ ཨུཔལཀྑིཏཏྟཱ ‘‘དྭཱརཝཏཱི ནགར’’ནྟི ཝོཧརནྟཱིཏི ནགརེ དྭཱརཝཏིཡཱཏི ཝུཏྟཾ. མཱལཱཝཙྪོ པུཔྥཱརཱམོ མམ ཨཧོསཱིཏི ཨཏྠོ.

༣༡. ཏེ ཀིསལཡཱཏི ཏེ ཨསོཀཔལླཝཱ. ཚཊྛཾ.

སཏྟམཊྛམནཝམཱནི ཨུཏྟཱནཏྠཱནེཝ. དསམེཔི ཨཔུབྦཾ ནཏྠཱིཏི.

ཝཱིསཏིམཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢༡-༢༣. ཀཎིཀཱརཔུཔྥིཡཱདིཝགྒོ

༡-༣༠. ཀཎིཀཱརཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཱདིཝཎྞནཱ

ཨིཏོ ¶ པརཾ སབྦཏྠ ཨནུཏྟཱནཔདཝཎྞནཾ ཀརིསྶཱམ. ཨེཀཝཱིསཏིམེ བཱཝཱིསཏིམེ ཏེཝཱིསཏིམེ ཙ ཝགྒེ སབྦེསཾ ཐེརཱནཾ སཡཾཀཏེན པུཉྙེན ལདྡྷནཱམཱནི, ཀཏཔུཉྙཱནཉྩ ནཱནཏྟཾ ཏེསཾ བྱཱཀརཎདཱཡཀཱནཾ བུདྡྷཱནཾ ནཱམཱནི ¶ ཝསིཏནགརཱནི ཙ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡཏྟཱ སབྦཱནིཔི ཨུཏྟཱནཱནེཝ. ཨཔདཱནགཱཐཱནམཏྠོ ཙ ནཡཱནུཡོགེན སུཝིཉྙེཡྻོཡེཝཱཏི.

༢༤. ཨུདཀཱསནཝགྒོ

༡-༡༠.ཨུདཀཱསནདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཱདིཝཎྞནཱ

ཙཏུཝཱིསཏིམེ ¶ ཝགྒེ པཋམདུཏིཡཱཔདཱནཱནི ཨུཏྟཱནཱནེཝ.

༩. ཏཏིཡཱཔདཱནེ ཨརུཎཝཏིཡཱ ནགརེཏི ཨཱ སམནྟཏོ ཨཱལོཀཾ ཀརོནྟོ ཨུཎཏི ཨུགྒཙྪཏཱིཏི ཨརུཎོ, སོ ཏསྨིཾ ཝིཛྫཏཱིཏི ཨརུཎཝཏཱི, ཏསྨིཾ ནགརེ ཨཱལོཀཾ ཀརོནྟོ སཱུརིཡོ ཨུགྒཙྪཏཱིཏི ཨཏྠོ. སེསནགརེསུཔི སཱུརིཡུགྒམནེ ཝིཛྫམཱནེཔི ཝིསེསཝཙནཾ སབྦཙཏུཔྤདཱནཾ ¶ མཧིཡཾ སཡནེཔི སཏི མཧིཡཾ སཡཏཱིཏི མཧིཾསོཏི ཝཙནཾ ཝིཡ རཱུལ༹ྷིཝསེན ཝུཏྟནྟི ཝེདིཏབྦཾ. ཨཐ ཝཱ པཱཀཱརཔཱསཱདཧམྨིཡཱདཱིསུ སུཝཎྞརཛཏམཎིམུཏྟཱདིསཏྟརཏནཔབྷཱཧི ཨརུཎུགྒམནཾ ཝིཡ པབྷཱཝཏཱི ཨརུཎཝཏཱི ནཱམ, ཏསྨིཾ ཨརུཎཝཏིཡཱ ནགརེ, པཱུཔིཀོ པཱུཔཝིཀྐཡེན ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེནྟོ ཨཧོསིནྟི ཨཏྠོ.

༡༤. ཙཏུཏྠཱཔདཱནེ ཏིཝརཱཡཾ པུརེ རམྨེཏི ཏཱིཧི པཱཀཱརེཧི པརིཝཱརིཏཱ པརིཀྑིཏྟཱཏི ཏིཝརཱ, ཁཛྫབྷོཛྫཱདིཨུཔབྷོགཝཏྠཱབྷརཎཱདིནཙྩགཱིཏཱདཱིཧི རམཎཱིཡནྟི རམྨཾ, ཏསྨིཾ ཏིཝརཱཡཾ པུརེ ནགརེ རམྨེ ནལ༹ཀཱརོ ཨཧཾ ཨཧོསིནྟི སམྦནྡྷོ.

པཉྩམཱཔདཱནཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝ.

༢༣. ཚཊྛཱཔདཱནེ ཝཎྞཀཱརོ ཨཧཾ ཏདཱཏི ནཱིལཔཱིཏརཏྟཱདིཝཎྞཝསེན ཝཏྠཱནི ཀརོཏི རཉྫེཏཱིཏི ཝཎྞཀཱརོ. ཝཏྠརཛཀོ ཧུཏྭཱ ཙེཏིཡེ ཝཏྠེཧི ཨཙྪཱདནསམཡེ ནཱནཱཝཎྞེཧི དུསྶཱནི རཉྫེསིནྟི ཨཏྠོ.

༢༧. སཏྟམཱཔདཱནེ པིཡཱལཾ པུཔྥིཏཾ དིསྭཱཏི སུཔུཔྥིཏཾ པིཡཱལརུཀྑཾ དིསྭཱ. གཏམགྒེ ཁིཔིཾ ¶ ཨཧནྟི ཨཧཾ མིགལུདྡོ ནེསཱདོ ཧུཏྭཱ པིཡཱལཔུཔྥཾ ཨོཙིནིཏྭཱ བུདྡྷསྶ གཏམགྒེ ཁིཔིཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ.

༣༠. ཨཊྛམཱཔདཱནེ ¶ སཀེ སིཔྤེ ཨཔཏྠདྡྷོཏི ཨཏྟནོ ཏཀྐབྱཱཀརཎཱདིསིཔྤསྨིཾ ཨཔཏྠདྡྷོ པཏིཊྛིཏོ ཚེཀོ ཨཧཾ ཀཱནནཾ ཨགམཾ གཏོ སམྦུདྡྷཾ ཡནྟཾ དིསྭཱནཱཏི ཝནནྟརེ གཙྪནྟཾ ཝིཔསྶིཾ སམྦུདྡྷཾ པསྶིཏྭཱ. ཨམྦཡཱགཾ ཨདཱསཧནྟི ཨཧཾ ཨམྦདཱནཾ ཨདཱསིནྟི ཨཏྠོ.

༣༣. ནཝམཱཔདཱནེ ཛགཏཱི ཀཱརིཏཱ མཡ྄ཧནྟི ཨཏྠདསྶིསྶ བྷགཝཏོ སརཱིརདྷཱཏུནིདྷཱཔིཏཙེཏིཡེ ཛགཏི ཚིནྣབྷིནྣཨཱལིནྡཔུཔྥཱདྷཱནསངྑཱཏཱ ཛགཏི མཡཱ ཀཱརིཏཱ ཀཱརཱཔིཏཱཏི ཨཏྠོ.

དསམཱཔདཱནཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཙཏུཝཱིསཏིམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢༥. ཏུཝརདཱཡཀཝགྒོ

༡-༡༠. ཏུཝརདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཱདིཝཎྞནཱ

༡. པཉྩཝཱིསཏིམེ ¶ ¶ ཝགྒེ པཋམཱཔདཱནེ བྷརིཏྭཱ ཏུཝརམཱདཱཡཱཏི ཏུཝརཨཊྛིཾ མུགྒཀལཡསདིསཾ ཏུཝརཊྛིཾ བྷཛྫིཏྭཱ པུཔྥེཏྭཱ བྷཱཛནེན ཨཱདཱཡ སངྒྷསྶ ཝནམཛ྄ཛྷོགཱཧཀསྶ ཨདདིཾ ཨདཱསིནྟི ཨཏྠོ.

༤-༥. དུཏིཡཱཔདཱནེ དྷནུཾ ཨདྭེཛ྄ཛྷཾ ཀཏྭཱནཱཏི མིགཱདཱིནཾ མཱརཎཏྠཱཡ དྷནུཾ སནྣཡ྄ཧིཏྭཱ ཙརམཱནོ ཀེསརཾ ཨོགཏཾ དིསྭཱཏི སུཔུཔྥིཏཾ ཁུདྡཀསརཾ དིསྭཱ བུདྡྷསྶ ཨབྷིརོཔེསིནྟི ཨཧཾ ཙིཏྟཾ པསཱདེཏྭཱ ཝནཾ སམྤཏྟསྶ ཏིསྶསྶ བྷགཝཏོ ཨབྷིརོཔཡིཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ.

༩-༡༠. ཏཏིཡཱཔདཱནེ ཛལཀུཀྐུཊོཏི ཛཱཏསྶརེ ཙརམཱནཀུཀྐུཊོ. ཏུཎྜེན ཀེསརིཾ གཡ྄ཧཱཏི པདུམཔུཔྥཾ མུཁཏུཎྜེན ཌཾསིཏྭཱ ཨཱཀཱསེན གཙྪནྟསྶ ཏིསྶསྶ བྷགཝཏོ ཨབྷིརོཔེསིཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ.

༡༤. ཙཏུཏྠཱཔདཱནེ ཝིརཝཔུཔྥམཱདཱཡཱཏི ཝིཝིདྷཾ རཝཏི སདྡཾ ཀརོཏཱིཏི ཝིརཝཾ, སདྡཀརཎཝེལཱཡཾ ཝིཀསནཏོ ‘‘ཝིརཝ’’ནྟི ལདྡྷནཱམཾ པུཔྥསམཱུཧཾ ཨཱདཱཡ གཧེཏྭཱ སིདྡྷཏྠསྶ བུདྡྷསྶ ཨབྷིརོཔཡིཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ.

༡༧. པཉྩམཱཔདཱནེ ཀུཊིགོཔཀོཏི སེནཱསནཔཱལཀོ. ཀཱལེན ཀཱལཾ དྷཱུཔེསིནྟི སམྤཏྟསམྤཏྟཀཱལཱནུཀཱལེ དྷཱུཔེསིཾ, དྷཱུཔེན སུགནྡྷཾ ཨཀཱསིནྟི ¶ ཨཏྠོ. སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ གནྡྷཀུཊིཀཱལཱནུསཱརིདྷཱུཔེན དྷཱུཔེསིཾ ཝཱསེསིནྟི ཨཏྠོ.

ཚཊྛསཏྟམཱཔདཱནཱནི ཨུཏྟཱནཏྠཱནེཝ.

༢༧. ཨཊྛམཱཔདཱནེ ¶ སཏྟ སཏྟལིཔུཔྥཱནཱིཏི སཏྟལིསངྑཱཏཱནི, སཏྟ པུཔྥཱནི སཱིསེནཱདཱཡ ཝེསྶབྷུསྶ བྷགཝཏོ ཨབྷིརོཔེསིཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ.

༣༡. ནཝམཱཔདཱནེ བིམྦིཛཱལཀཔུཔྥཱནཱིཏི རཏྟངྐུརཝཀཔུཔྥཱནི སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ.

༣༥. དསམཱཔདཱནེ ཨུདྡཱལཀཾ གཧེཏྭཱནཱཏི ཛཱཏསྶརེ ཝིཧངྒསོབྦྷེ ཛཱཏཾ ཨུདྡཱལཀཔུཔྥཾ ཨོཙིནིཏྭཱ ཀཀུསནྡྷསྶ བྷགཝཏོ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

པཉྩཝཱིསཏིམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢༦. ཐོམཀཝགྒོ

༡-༡༠. ཐོམཀཏྠེརཨཔདཱནཱདིཝཎྞནཱ

ཚབྦཱིསཏིམེ ¶ ¶ ཝགྒེ པཋམཱཔདཱནཾ ཨུཏྟཱནམེཝ.

༥-༦. དུཏིཡཱཔདཱནེ ཝིཛཧིཏྭཱ དེཝཝཎྞནྟི དེཝཏཱ སརཱིརཾ ཝིཛཧིཏྭཱ ཚཌྜེཏྭཱ, མནུསྶསརཱིརཾ ནིམྨིནིཏྭཱཏི ཨཏྠོ. ཨདྷིཀཱརཾ ཀཏྟུཀཱམོཏི ཨདྷིཀཀིརིཡཾ པུཉྙསམྦྷཱརཾ ཀཏྟུཀཱམོ དེཝརོ ནཱམ ཨཧཾ དེཝརཱཛཱ བྷརིཡཱཡ སཧ བུདྡྷསེཊྛསྶ སཱསནེ སཱདརཏཱཡ ཨིདྷ ཨིམསྨིཾ མནུསྶལོཀེ ཨཱགམིཾ ཨཱགཏོཏི ཨཏྠོ. ཏསྶ བྷིཀྑཱ མཡཱ དིནྣཱཏི པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཡོ ནཱམེན དེཝལོ ནཱམ སཱཝཀོ ཨཧོསི, ཏསྶ སཱཝཀསྶ མཡཱ ཝིཔྤསནྣེན ཙེཏསཱ བྷིཀྑཱ དིནྣཱ པིཎྜཔཱཏོ དིནྣོཏི ཨཏྠོ.

༩-༡༠. ཏཏིཡཱཔདཱནེ ཨཱནནྡོ ནཱམ སམྦུདྡྷོཏི ཨཱནནྡཾ ཏུཊྛིཾ ཛནནཏོ ཨཱནནྡོ ནཱམ པཙྩེཀབུདྡྷོཏི ཨཏྠོ. ཨམནུསྶམྷི ཀཱནནེཏི ཨམནུསྶཔརིགྒཧེ ཀཱནནེ མཧཱཨརཉྙེ པརིནིབྦཱཡི ཨནུཔཱདིསེསནིབྦཱནདྷཱཏུཡཱ ¶ ཨནྟརདྷཱཡི, ཨདསྶནཾ ཨགམཱསཱིཏི ཨཏྠོ. སརཱིརཾ ཏཏྠ ཛྷཱཔེསིནྟི ཨཧཾ དེཝལོཀཱ ཨིདྷཱགནྟྭཱ ཏསྶ བྷགཝཏོ སརཱིརཾ ཏཏྠ ཨརཉྙེ ཛྷཱཔེསིཾ དཧནཾ ཨཀཱསིནྟི ཨཏྠོ.

ཙཏུཏྠཔཉྩམཱཔདཱནཱནི ཨུཏྟཱནཱནེཝ.

༢༠. ཚཊྛཱཔདཱནེ ཨཧོསིཾ ཙནྡནོ ནཱམཱཏི ནཱམེན པཎྞཏྟིཝསེན ཙནྡནོ ནཱམ. སམྦུདྡྷསྶཏྲཛོཏི པཙྩེཀསམྦུདྡྷབྷཱུཏཏོ པུབྦེ ཏསྶ ཨཏྲཛོ པུཏྟོ ཨཧཾ. ཨེཀོཔཱཧནོ མཡཱ དིནྣོཏི ཨེཀཾ ཨུཔཱཧནཡུགཾ མཡཱ དིནྣཾ. བོདྷིཾ སམྤཛྫ མེ ཏུཝནྟི ཏེན ཨུཔཱཧནཡུགེན མེ མཡ྄ཧཾ སཱཝཀབོདྷིཾ ཏུཝཾ སམྤཛྫ ནིཔྥཱདེཧཱིཏི ཨཏྠོ.

༢༣-༢༤. སཏྟམཱཔདཱནེ ¶ མཉྫརིཀཾ ཀརིཏྭཱནཱཏི མཉྫེཊྛིཔུཔྥཾ ཧརིཏཙངྐོཊཀཾ གཧེཏྭཱ རཐིཡཾ ཝཱིཐིཡཱ པཊིཔཛྫིཾ ཨཧཾ ཏཐཱ པཊིཔནྣོཝ བྷིཀྑུསངྒྷཔུརཀྑཏཾ བྷིཀྑུསངྒྷེན པརིཝུཏཾ སམཎཱནགྒཾ སམཎཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨགྒཾ སེཊྛཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ ཨདྡསནྟི སམྦནྡྷོ. བུདྡྷསྶ ཨབྷིརོཔཡིནྟི དིསྭཱ ཙ པན ཏཾ པུཔྥཾ ཨུབྷོཧི ཧཏྠེཧི པགྒཡ྄ཧ ཨུཀྑིཔིཏྭཱ བུདྡྷསྶ ཕུསྶསྶ བྷགཝཏོ ཨབྷིརོཔཡིཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ.

༢༨-༢༩. ཨཊྛམཱཔདཱནེ ཨལོཎཔཎྞབྷཀྑོམྷཱིཏི ཁཱིརཔཎྞཱདཱིནི ཨུཉྪཱཙརིཡཱཡ ཨཱཧརིཏྭཱ ལོཎཝིརཧིཏཱནི པཎྞཱནི པཙིཏྭཱ བྷཀྑཱམི, ཨལོཎཔཎྞབྷཀྑོ ¶ ཨམྷི བྷཝཱམཱིཏི ཨཏྠོ. ནིཡམེསུ ཙ སཾཝུཏོཏི ནིཡམསཉྙིཏེསུ པཱཎཱཏིཔཱཏཱཝེརམཎིཨཱདཱིསུ ནིཙྩཔཉྩསཱིལེསུ སཾཝུཏོ པིཧིཏོཏི ཨཏྠོ. པཱཏརཱསེ ཨནུཔྤཏྟེཏི པུརེབྷཏྟཀཱལེ ཨནུཔྤཏྟེ. སིདྡྷཏྠོ ཨུཔགཙྪི མནྟི མམ སམཱིཔཾ སིདྡྷཏྠོ བྷགཝཱ ཨུཔགཉྪི སམྤཱཔུཎི. ཏཱཧཾ བུདྡྷསྶ པཱདཱསིནྟི ཨཧཾ ཏཾ ཨལོཎཔཎྞཾ ཏསྶ བུདྡྷསྶ ཨདཱསིནྟི ཨཏྠོ.

ནཝམཱཔདཱནཾ ཨུཏྟཱནམེཝ.

༣༧-༣༨. དསམཱཔདཱནེ སིཁིནཾ སིཁིནཾ ཡཐཱཏི སརཱིརཏོ ནིཀྑནྟཚབྦཎྞརཾསཱིཧི ཨོབྷཱསཡནྟཾ ཛལནྟཾ སིཁཱིནཾ སིཁཱིབྷགཝནྟཾ སིཁཱིནཾ ཡཐཱ ཛལམཱནཨགྒིཀྑནྡྷཾ ཝིཡ. ཨགྒཛཾ པུཔྥམཱདཱཡཱཏི ཨགྒཛནཱམཀཾ པུཔྥཾ གཧེཏྭཱ བུདྡྷསྶ སིཁིསྶ བྷགཝཏོ ཨབྷིརོཔཡིཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ.

ཚབྦཱིསཏིམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢༧. པདུམུཀྑིཔཝགྒོ

༡-༡༠. ཨཱཀཱསུཀྑིཔིཡཏྠེརཨཔདཱནཱདིཝཎྞནཱ

༡-༢. སཏྟཝཱིསཏིམེ ¶ ¶ ཝགྒེ པཋམཱཔདཱནེ ཛལཛགྒེ དུཝེ གཡ྄ཧཱཏི ཛལེ ཨུདཀེ ཛཱཏེ ཨགྒེ ཨུཔྤལཱདཡོ དྭེ པུཔྥེ གཧེཏྭཱ བུདྡྷསྶ སམཱིཔཾ གནྟྭཱ ཨེཀཾ པུཔྥཾ པཱདེསུ ནིཀྑིཔིཾ པཱུཛེསིཾ, ཨེཀཾ པུཔྥཾ ཨཱཀཱསེ ཁིཔིནྟི ཨཏྠོ.

དུཏིཡཱཔདཱནཾ པཱཀཊམེཝ.

༡༠. ཏཏིཡཱཔདཱནེ བོདྷིཡཱ པཱདཔུཏྟམེཏི ཨུཏྟམེ བོདྷིཔཱདཔེ. ཨཌྜྷཙནྡཾ མཡཱ དིནྣནྟི ཏསྨིཾ བོདྷིམཱུལེ ཨཌྜྷཙནྡཱཀཱརེན མཡཱ ཨནེཀཔུཔྥཱནི པཱུཛིཏཱནཱིཏི ཨཏྠོ. དྷརཎཱིརུཧཔཱདཔེཏི རུཀྑཔབྦཏརཏནཱདཡོ དྷཱརེཏཱིཏི དྷརཎཱི, པཐཝཱི, དྷརཎིཡཱ རུཧཏི པཏིཊྛཧཏཱིཏི དྷརཎཱིརུཧོ, པཱདསངྑཱཏེན མཱུལེན ཨུདཀཾ པིཝཏི ཁནྡྷཝིཊཔཱདཱིསུ པཏྠརིཡཏཱིཏི པཱདཔོ, དྷརཎཱིརུཧོ ཙ སོ པཱདཔོ ཙེཏི དྷརཎཱིརུཧཔཱདཔོ, ཏསྨིཾ དྷརཎཱིརུཧཔཱདཔེ པུཔྥཾ མཡཱ པཱུཛིཏནྟི ཨཏྠོ.

ཙཏུཏྠཱཔདཱནཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝ.

༡༨-༡༩. པཉྩམཱཔདཱནེ ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏི ཧིམཝནྟསྶ ཨཱསནྣེ. རོམསོ ནཱམ པབྦཏོཏི རུཀྑལཏཱགུམྦཱབྷཱཝཱ ཀེཝལཾ དབྦཏིཎཱདིསཉྪནྣཏྟཱ རོམསོ ནཱམ པབྦཏོ ཨཧོསི. ཏམྷི པབྦཏཔཱདམྷཱིཏི ¶ ཏསྨིཾ པབྦཏཔརིཡནྟེ. སམཎོ བྷཱཝིཏིནྡྲིཡོཏི སམིཏཔཱཔོ ཝཱུཔསནྟཀིལེསོ སམཎོ ཝཌྜྷིཏཨིནྡྲིཡོ, རཀྑིཏཙཀྑུནྡྲིཡཱདིཨིནྡྲིཡོཏི ཨཏྠོ. ཨཐ ཝཱ ཝཌྜྷིཏཨིནྡྲིཡོ ཝཌྜྷིཏསདྡྷིནྡྲིཡཱདིཨིནྡྲིཡོཏི ཨཏྠོ. ཏསྶ སམཎསྶ ཨཧཾ བིལཱ༹ལིཨཱལུཝེ གཧེཏྭཱ ཨདཱསིནྟི ཨཏྠོ.

ཚཊྛསཏྟམཊྛམནཝམདསམཱཔདཱནཱནི ཨུཏྟཱནཏྠཱནེཝཱཏི.

སཏྟཝཱིསཏིམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢༨. སུཝཎྞབིབྦོཧནཝགྒོ

༡-༡༠. སུཝཎྞབིབྦོཧནིཡཏྠེརཨཔདཱནཱདིཝཎྞནཱ

ཨཊྛཝཱིསཏིམེ ¶ ཝགྒེ པཋམཱཔདཱནཾ ཨུཏྟཱནམེཝ.

༥. དུཏིཡཱཔདཱནེ མནོམཡེན ཀཱཡེནཱཏི ཡཐཱ ཙིཏྟཝསེན པཝཏྟཀཱཡེནཱཏི ཨཏྠོ.

༡༠. ཏཏིཡཱཔདཱནེ ¶ མཧཱསམུདྡཾ ནིསྶཱཡཱཏི མཧཱསཱགརཱསནྣེ ཋིཏསྶ པབྦཏསྶ ཨནྟརེ པབྦཏལེཎེཏི ཨཏྠོ. སིདྡྷཏྠོ བྷགཝཱ ཝིཝེཀཀཱམཏཱཡ ཝསཏི པཊིཝསཏཱིཏི ཨཏྠོ. པཙྩུགྒནྟྭཱནཀཱསཧནྟི ཨཧཾ ཏསྶ བྷགཝཏོ པཊིཨུགྒནྟྭཱ སམཱིཔཾ གནྟྭཱ ཝནྡནཱདིཔུཉྙཾ ཨཀཱསིནྟི ཨཏྠོ. ཙངྐོཊཀམདཱསཧནྟི སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཨཧཾ པུཔྥབྷརིཏཾ ཙངྐོཊཀཾ ཀདམྦཾ ཨདཱསིཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ.

༡༤. ཙཏུཏྠཱཔདཱནེ ཨཀཀྐསཙིཏྟསྶཱཐཱཏི ཨཕརུསཙིཏྟསྶ, ཨཐ-སདྡོ པདཔཱུརཎེ.

༡༩. པཉྩམཱཔདཱནེ ཨུདུམྦརེ ཝསནྟསྶཱཏི ཨུདུམྦརརུཀྑམཱུལེ རུཀྑཙྪཱཡཱཡ ཝསནྟསྶ ཏིསྶསྶ བྷགཝཏོ. ནིཡཏེ པཎྞསནྠརེཏི ནིཡཱམིཏེ པཊིབདྡྷེ པཎྞསནྠརེ སཱཁཱབྷངྒཱསནེ ནིསིནྣསྶ. ཝུཏྠོཀཱསོ མཡཱ དིནྣོཏི ཝིཝིཏྟོཀཱསེ མཎྜཔདྭཱརཱདཱིཧི པིཧིཏོཀཱསོ མཡཱ དིནྣོ སམྤཱདིཏོཏི ཨཏྠོ.

༢༤. ཚཊྛཱཔདཱནེ པོཏྠདཱནཾ མཡཱ དིནྣནྟི པོཏྠཝཊྚིཾ པོཏྠཚལླིཾ ཏཱལེ༹ཏྭཱ ཀཏཾ སཱཊཀཾ ཝིསམཾ གོཕཱསུཀེན གྷཾསིཏྭཱ ནིམྨིཏཾ སུཏྟཾ གཧེཏྭཱ ཀནྟིཏྭཱ ཏེན སུཏྟེན ནིསཱིདནཏྠཱཡ ཝཱ བྷཱུམཏྠརཎཏྠཱཡ ཝཱ སཱཊཀཾ ཝཱཡཱཔེཏྭཱ ཏཾ སཱཊཀཾ མཡཱ རཏནཏྟཡསྶ དིནྣནྟི ཨཏྠོ.

༢༧. སཏྟམཱཔདཱནེ ཙནྡབྷཱགཱནདཱིཏཱིརེཏི ཙནྡབྷཱགཱཡ ནཱམ ནདིཡཱ ཏཱིརཏོ, ནིསྶཀྐེ བྷུམྨཝཙནཾ ¶ . ཨནུསོཏནྟི སོཏསྶ ཨནུ ཧེཊྛཱགངྒཾ ¶ ཝཛཱམི གཙྪཱམི ཨཧནྟི ཨཏྠོ. སཏྟ མཱལུཝཔུཔྥཱནི, ཙིཏམཱརོཔཡིཾ ཨཧནྟི ཨཧཾ མཱལུཝཔུཔྥཱནི སཏྟ པཏྟཱནི གཧེཏྭཱ ཙིཏཀེ ཝཱལུཀརཱསིམྷི ཝཱལུཀཱཧི ཐཱུཔཾ ཀཏྭཱ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ.

༣༡-༣༢. ཨཊྛམཱཔདཱནེ མཧཱསིནྡྷུ སུདསྶནཱཏི སུནྡརདསྶནསུནྡརོདཀདྷཝལཔུལིནོཔསོབྷིཏཏྟཱ སུཊྛུ མནོཧརཱ མཧཱསིནྡྷུ ནཱམ ཝཱརིནདཱི ཨཧོསི. ཏཏྠ ཏིསྶཾ སིནྡྷུཝཱརིནདིཡཾ སཔྤབྷཱསཾ པབྷཱཡ སཧིཏཾ སུདསྶནཾ སུནྡརརཱུཔཾ པརམོཔསམེ ཡུཏྟཾ ཨུཏྟམེ ཨུཔསམེ ཡུཏྟཾ སམངྒཱིབྷཱུཏཾ ཝཱིཏརཱགཾ ཨཧཾ ཨདྡསནྟི ཨཏྠོ. དིསྭཱཧཾ ཝིམྷིཏཱསཡོཏི ¶ ‘‘ཨེཝརཱུཔཾ བྷཡཱནཀཾ ཧིམཝནྟཾ ཀཐཾ སམྤཏྟོ’’ཏི ཝིམྷིཏཨཛ྄ཛྷཱསཡོ ཨཙྪརིཡབྦྷུཏཙིཏྟོཏི ཨཏྠོ. ཨཱལུཝཾ ཏསྶ པཱདཱསིནྟི ཏསྶ ཨརཧཏོ ཨཧཾ པསནྣམཱནསོ ཨཱལུཝཀནྡཾ པཱདཱསིཾ ཨཱདརེན ཨདཱསིནྟི ཨཏྠོ.

ནཝམདསམཱཔདཱནཱནི ཨུཏྟཱནཱནེཝཱཏི.

ཨཊྛཝཱིསཏིམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢༩. པཎྞདཱཡཀཝགྒོ

༡-༡༠. པཎྞདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཱདིཝཎྞནཱ

༡-༢. ཨེཀཱུནཏིཾསཏིམེ ¶ ཝགྒེ པཋམཱཔདཱནེ པཎྞབྷོཛནབྷོཛནོཏི ཁཱིརཔཎྞཱདིབྷོཛནསྶ བྷུཉྫནཏྠཱཡ པཎྞསཱལཱཡ ནིསིནྣོ ཨམྷི བྷཝཱམཱིཏི ཨཏྠོ. ཨུཔཝིཊྛཉྩ མཾ སནྟནྟི པཎྞསཱལཱཡཾ ཨུཔཝིཊྛཾ སནྟཾ ཝིཛྫམཱནཾ མཾ. ཨུཔཱགཙྪི མཧཱཨིསཱིཏི མཧནྟེ སཱིལཱདིཁནྡྷེ ཨེསནཏོ མཧཱཨིསི. ལོཀཔཛྫོཏོ ལོཀཔདཱིཔོ སིདྡྷཏྠོ བྷགཝཱ ཨུཔགཙྪི, མམ སམཱིཔཾ ཨགམཱསཱིཏི ཨཏྠོ. ནིསིནྣསྶ པཎྞསནྠརེཏི ཨུཔགནྟྭཱ པཎྞསནྠརེ ནིསིནྣསྶ ཁཱདནཏྠཱཡ སེདིཏཾ པཎྞཾ མཡཱ དིནྣནྟི སམྦནྡྷོ.

༥-༧. དུཏིཡཱཔདཱནེ སིནེརུསམསནྟོསོ དྷརཎཱིསམསཱདིསོ སིདྡྷཏྠོ བྷགཝཱཏི སམྦནྡྷོ. ཝུཊྛཧིཏྭཱ སམཱདྷིམྷཱཏི ནིརོདྷསམཱཔཏྟིཏོ ཝུཊྛཧིཏྭཱ ཝིསུཾ ཧུཏྭཱཏི ཨཏྠོ. བྷིཀྑཱཡ མམུཔཊྛིཏོཏི བྷིཀྑཱཙཱརཝེལཱཡ ‘‘ཨཛྫ མམ ཡོ ཀོཙི ཀིཉྩི དཱནཾ དདཱཏི, ཏསྶ མཧཔྥལ’’ནྟི ཙིནྟེཏྭཱ ནིསིནྣསྶ མམ སནྟིཀཾ སམཱིཔཾ ཨུཔཊྛིཏོ སམཱིཔམཱགཏོཏི ཨཏྠོ. ཧརཱིཏཀཾ…པེ… ཕཱརུསཀཕལཱནི ཙཱཏི ཨེཝཾ སབྦཾ ཏཾ ཕལཾ སབྦལོཀཱནུཀམྤིནོ ཏསྶ སིདྡྷཏྠསྶ མཧེསིསྶ མཡཱ ཝིཔྤསནྣེན ཙེཏསཱ དིནྣནྟི ཨཏྠོ.

༡༡-༡༢. ཏཏིཡཱཔདཱནེ ¶ སཱིཧཾ ཡཐཱ ཝནཙརནྟི ཝནེ ཙརམཱནཾ སཱིཧརཱཛཾ ཨིཝ ཙརམཱནཾ སིདྡྷཏྠཾ བྷགཝནྟནྟི སམྦནྡྷོ. ནིསབྷཱཛཱནིཡཾ ཡཐཱཏི ཝསབྷོ, ནིསབྷོ, ཝིསབྷོ, ཨཱསབྷོཏི ཙཏྟཱརོ གཝཛེཊྛཀཱ. ཏེསུ གཝསཏསྶ ཛེཊྛཀོ ཝསབྷོ, གཝསཧསྶསྶ ཛེཊྛཀོ ནིསབྷོ, གཝསཏསཧསྶསྶ ཛེཊྛཀོ ཝིསབྷོ, གཝཀོཊིསཏསཧསྶསྶ ¶ ཛེཊྛཀོ ཨཱསབྷོ. ཨིདྷ པན ཨཱསབྷོ ‘‘ནིསབྷོ’’ཏི ཝུཏྟོ, ཨཱཛཱནཱིཡཾ ཨབྷཱིཏཾ ནིཙྩལཾ ཨུསབྷརཱཛཾ ཨིཝཱཏི ཨཏྠོ. ཀཀུདྷཾ ཝིལསནྟཾཝཱཏི པུཔྥཔལླཝེཧི སོབྷམཱནཾ ཀཀུདྷརུཀྑཾ ཨིཝ ནརཱསབྷཾ ནརཱནཾ ཨཱསབྷཾ ཨུཏྟམཾ ཨཱགཙྪནྟཾ སིདྡྷཏྠཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ སདྡྷཱཡ སམྤཡུཏྟཏྟཱ ཝིཔྤསནྣེན ཙེཏསཱ པཙྩུགྒམནཾ ཨཀཱསིནྟི ཨཏྠོ.

ཙཏུཏྠཱཔདཱནཱདཱིནི དསམཱཝསཱནཱནི སུཝིཉྙེཡྻཱནེཝཱཏི.

ཨེཀཱུནཏིཾསཏིམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣༠. ཙིཏཀཔཱུཛཀཝགྒོ

༡-༡༠. ཙིཏཀཔཱུཛཀཏྠེརཨཔདཱནཱདིཝཎྞནཱ

༡-༢. ཏིཾསཏིམེ ¶ ཝགྒེ པཋམཱཔདཱནེ ཨཱཧུཏིཾ ཡིཊྛུཀཱམོཧནྟི པཱུཛཱསཀྐཱརཾ ཀཱརེཏུཀཱམོ ཨཧཾ. ནཱནཱཔུཔྥཾ སམཱནཡིནྟི ནཱནཱ ཨནེཀཝིདྷཾ ཙམྤཀསལལཱདིཔུཔྥཾ སཾ སུཊྛུ ཨཱནཡིཾ, རཱསིཾ ཨཀཱསིནྟི ཨཏྠོ. སིཁིནོ ལོཀབནྡྷུནོཏི སཀལལོཀཏྟཡབནྡྷུསྶ ཉཱཏཀསྶ སིཁིསྶ བྷགཝཏོ པརིནིབྦུཏསྶ ཙིཏཀཾ ཨཱལཱ༹ཧནཙིཏཀཾ དཱརུརཱསིཾ ཛལནྟཾ ཨཱདིཏྟཾ དིསྭཱ ཏཉྩ མཡཱ རཱསཱིཀཏཾ པུཔྥཾ ཨོཀིརིཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ.

༦-༧. དུཏིཡཱཔདཱནེ ཨཛིནུཏྟརཝཱསནོཏི ཨཛིནམིགཙམྨཾ ཨུཏྟརཱསངྒཾ ཀཏྭཱ ནིཝཱསིནོ ཨཙྪཱདནོཏི ཨཏྠོ. ཨབྷིཉྙཱ པཉྩ ནིབྦཏྟཱཏི ཨིདྡྷིཝིདྷཱདཡོ པཉྩ ཨབྷིཉྙཱཡོ པཉྩ ཉཱཎཱནི ནིབྦཏྟཱ ཨུཔྤཱདིཏཱ ནིཔྥཱདིཏཱ. ཙནྡསྶ པརིམཛྫཀོཏི ཙནྡམཎྜལསྶ སམནྟཏོ མཛྫཀོ, ཕུཊྛོ ཨཧོསིནྟི ཨཏྠོ. ཝིཔསྶིཾ ལོཀཔཛྫོཏནྟི སཀལལོཀཏྟཡེ པདཱིཔསདིསཾ ཝིཔསྶིཾ བྷགཝནྟཾ མམ སནྟིཀཾ ཨབྷིགཏཾ ཝིསེསེན སམྤཏྟཾ ཨཱགཏཾ. དིསྭཱ པཱརིཙྪཏྟཀཔུཔྥཱནཱིཏི དེཝལོཀཏོ པཱརིཙྪཏྟཀཔུཔྥཱནི ཨཱཧརིཏྭཱ ཝིཔསྶིསྶ སཏྠུནོ མཏྠཀེ ཚཏྟཱཀཱརེན ཨཧཾ དྷཱརེསིནྟི ཨཏྠོ.

༡༡-༡༣. ཏཏིཡཱཔདཱནེ པུཏྟོ མམ པབྦཛིཏོཏི མཡ྄ཧཾ པུཏྟོ སདྡྷཱཡ པབྦཛིཏོ. ཀཱསཱཡཝསནོ ཏདཱཏི ཏསྨིཾ པབྦཛིཏཀཱལེ ཀཱསཱཡནིཝཏྠོ ¶ , ན བཱཧིརཀཔབྦཛྫཱཡ པབྦཛིཏོཏི ཨཏྠོ. སོ ¶ ཙ བུདྡྷཏྟཾ སམྤཏྟོཏི སོ མཡ྄ཧཾ པུཏྟོ ཙཏཱུསུ བུདྡྷེསུ སཱཝཀབུདྡྷབྷཱཝཾ སཾ སུཊྛུ པཏྟོ, ཨརཧཏྟཾ པཏྟོཏི ཨཏྠོ. ནིབྦུཏོ ལོཀཔཱུཛིཏོཏི སཀལལོཀེཧི ཀཏསཀྐཱརོ ཁནྡྷཔརིནིབྦཱནེན པརིནིབྦུཏོཏི ཨཏྠོ. ཝིཙིནནྟོ སཀཾ པུཏྟནྟི ཨཧཾ ཏསྶ གཏདེསཾ པུཙྪིཏྭཱ སཀཾ པུཏྟཾ ཝིཙིནནྟོ པཙྪཏོ ཨགམཾ, ཨནུགཏོ ཨསྨཱིཏི ཨཏྠོ. ནིབྦུཏསྶ མཧནྟསྶཱཏི མཧནྟེཧི སཱིལཀྑནྡྷཱདཱིཧི ཡུཏྟཏྟཱ མཧནྟསྶ ཏསྶ མམ པུཏྟསྶ ཨརཧཏོ ཨཱདཧནཊྛཱནེ ཙིཏཀཾ ཙིཏཀཊྛཱནཾ ཨཧཾ ཨགམཱསིནྟི ཨཏྠོ. པགྒཡ྄ཧ ཨཉྫལིཾ ཏཏྠཱཏི ཏསྨིཾ ཨཱདཧནཊྛཱནེ ¶ ཨཉྫལིཾ དསངྒུལིསམོདྷཱནཾ པགྒཧེཏྭཱ སིརསི ཀཏྭཱ ཨཧཾ ཙིཏཀཾ དཧནདཱརུརཱསིཾ ཝནྡིཏྭཱ པཎཱམཾ ཀཏྭཱ སེཏཙྪཏྟཉྩ པགྒཡ྄ཧཱཏི ན ཀེཝལམེཝ ཝནྡིཏྭཱ དྷཝལཙྪཏྟཉྩ པགྒཡ྄ཧ ཨུཀྑིཔིཏྭཱ ཨཧཾ ཨཱརོཔེསིཾ པཏིཊྛཔེསིནྟི ཨཏྠོ.

༡༧-༡༨. ཙཏུཏྠཱཔདཱནེ ཨནུགྒཏམྷི ཨཱདིཙྩེཏི སཱུརིཡེ ཨནུགྒཏེ ཨནུཊྛིཏེ པཙྩཱུསཀཱལེཏི ཨཏྠོ. པསཱདོ ཝིཔུལོ ཨཧཱུཏི རོགཔཱིལི༹ཏསྶ མཡ྄ཧཾ ཙིཏྟཔྤསཱདོ ཝིཔུལོ ཨཏིརེཀོ བུདྡྷཱནུསྶརཎེན ཨཧུ ཨཧོསི. མཧེསིནོ བུདྡྷསེཊྛསྶ ལོཀམྷི པཱཏུབྷཱཝོ པཱཀཊབྷཱཝོ ཨཧོསཱིཏི སམྦནྡྷོ. གྷོསམསྶོསཧཾ ཏཏྠཱཏི ཏསྨིཾ པཱཏུབྷཱཝེ སཏི ‘‘ཨཧཾ གིལཱནོ བུདྡྷོ ཨུཔྤནྣོ’’ཏི གྷོསཾ ཨསྶོསིཾ. ན ཙ པསྶཱམི ཏཾ ཛིནནྟི ཏཾ ཛིཏཔཉྩམཱརཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ ན པསྶཱམི, བཱལ༹ྷགིལཱནཏྟཱ གནྟྭཱ པསྶིཏུཾ ན སཀྐོམཱིཏི ཨཏྠོ. མརཎཉྩ ཨནུཔྤཏྟོཏི མརཎཱསནྣཀཱལཾ ཨནུཔྤཏྟོ, ཨཱསནྣམརཎོ ཧུཏྭཱཏི ཨཏྠོ. བུདྡྷསཉྙམནུསྶརིནྟི བུདྡྷོཏིནཱམཾ ཨནུསྶརིཾ, བུདྡྷཱརམྨཎཾ མནསི ཨཀཱསིནྟི ཨཏྠོ.

༢༡-༢༣. པཉྩམཱཔདཱནེ ཨཱརཱམདྭཱརཱ ནིཀྑམྨཱཏི ཨཱརཱམདྭཱརཏོ སངྒྷསྶ ནིཀྑམནདྭཱརམགྒེཧི ཨཏྠོ. གོསཱིསཾ སནྠཏཾ མཡཱཏི ཏསྨིཾ ནིཀྑམནདྭཱརམགྒེ ‘‘བྷགཝཏོ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ཙ པཱདཱ མཱ ཀདྡམཾ ཨཀྐམནྟཱུ’’ཏི ཨཀྐམནཏྠཱཡ གོསཱིསཊྛིཾ མཡཱ སནྠརིཏནྟི ཨཏྠོ. ཨནུབྷོམི སཀཾ ཀམྨནྟི ཨཏྟནོ གོསཱིསཨཏྠརཎཀམྨསྶ བལེན ཨཱཛཱནཱིཡཱ ཝཱཏཛཝཱ སིནྡྷཝཱ སཱིགྷཝཱཧནཱདཱིནི ཝིཔཱཀཕལཱནི ཨནུབྷོམཱིཏི ཨཏྠོ. ཨཧོ ¶ ¶ ཀཱརཾ པརམཀཱརནྟི སུཁེཏྟེ སངྒྷེ མཡཱ སུཊྛུ ཀཏཾ ཀཱརཾ ཨཔྤཀམྤི ཀིཙྩཾ མཧཔྥལདཱནཏོ པརམཀཱརཾ ཨུཏྟམཀིཙྩཾ ཨཧོ ཝིམྷཡནྟི ཨཏྠོ. ཡཐཱ ཏིཎདོསཱདིཝིརཧིཏེསུ ཁེཏྟེསུ ཝཔྤིཏཾ སཱལིབཱིཛཾ མཧཔྥལཾ དེཏི, ཨེཝམེཝ རཱགདོསཱདིདོསརཧིཏེ པརིསུདྡྷཀཱཡཝཙཱིསམཱཙཱརེ སངྒྷཁེཏྟེ གོསཱིསཨཏྠརཎཀམྨཾ མཡཱ ཀཏཾ, ཨིདཾ མཧཔྥལཾ དེཏཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ན ཨཉྙཾ ཀལམགྒྷཏཱིཏི ཨཉྙཾ བཱཧིརསཱསནེ ཀཏཾ ཀམྨཾ སངྒྷེ ཀཏསྶ ཀཱརསྶ པཱུཛཱསཀྐཱརསྶ ཀལཾ སོལ༹སིཾ ཀལཾ ཀོཊྛཱསཾ ན ཨགྒྷཏཱིཏི སམྦནྡྷོ.

ཚཊྛསཏྟམཊྛམནཝམདསམཱཔདཱནཱནི ཨུཏྟཱནཱནེཝཱཏི.

ཏིཾསཏིམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣༡. པདུམཀེསརཝགྒོ

༡-༡༠. པདུམཀེསརིཡཏྠེརཨཔདཱནཱདིཝཎྞནཱ

༡-༢. ཨེཀཏིཾསཏིམེ ¶ ཝགྒེ པཋམཱཔདཱནེ ཨིསིསངྒྷེ ཨཧཾ པུབྦེཏི ཨཧཾ པུབྦེ བོདྷིསམྦྷཱརཔཱུརཎཀཱལེ ཨིསིསངྒྷེ པཙྩེཀབུདྡྷཨིསིསམཱུཧེ ཏེསཾ སམཱིཔེ ཧིམཝནྟཔབྦཏེ མཱཏངྒཧཏྠིཀུལེ ཝཱརཎོ ཙཎྜཧཏྠཱི ཨཧོསིནྟི སམྦནྡྷོ. མནུསྶཱདཡོ ཝཱརེཏཱིཏི ཝཱརཎོ, ཨཐ ཝཱ ཝཱཙཱཡ རཝཏི ཀོཉྩནཱདཾ ནདཏཱིཏི ཝཱརཎོ. མཧེསཱིནཾ པསཱདེནཱཏི པཙྩེཀབུདྡྷམཧེསཱིནཾ པསཱདེན. པཙྩེཀཛིནསེཊྛེསུ, དྷུཏརཱགེསུ ཏཱདིསཱུཏི ལོཀདྷམྨེཧི ནིཙྩལེསུ པཙྩེཀབུདྡྷེསུ པདྨཀེསརཾ པདུམརེཎུཾ ཨོཀིརིཾ ཨཝསིཉྩིནྟི སམྦནྡྷོ.

དུཏིཡཏཏིཡཱཔདཱནཱནི ཨུཏྟཱནཱནི.

༡༣-༡༦. ཙཏུཏྠཱཔདཱནེ མཧཱབོདྷིམཧོ ཨཧཱུཏི ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཙཏུམགྒཉཱཎཱདྷཱརབྷཱཝཏོ ‘‘བོདྷཱི’’ཏི ལདྡྷནཱམསྶ རུཀྑསྶ པཱུཛཱ ཨཧོསཱིཏི ཨཏྠོ. རུཀྑཊྛསྶེཝ སམྦུདྡྷོཏི ཨསྶ བོདྷིཔཱུཛཱསམཡེ སནྣིཔཏིཏསྶ མཧཱཛནསྶ སམྦུདྡྷོ ལོཀཛེཊྛོ ནརཱསབྷོ རུཀྑཊྛོ ཨིཝ རུཀྑེ ཋིཏོ ཝིཡ པཉྙཱཡཏཱིཏི ཨཏྠོ. བྷགཝཱ ཏམྷི སམཡེཏི ཏསྨིཾ བོདྷིཔཱུཛཱཀརཎཀཱལེ བྷགཝཱ བྷིཀྑུསངྒྷཔུརཀྑཏོ བྷིཀྑུསངྒྷེན པརིཝུཏོ. ཝཱཙཱསབྷིམུདཱིརཡནྟི མུདུསིལིཊྛམདྷུརཨུཏྟམགྷོསཾ ཨུདཱིརཡཾ ཀཐཡནྟོ ནིཙྪཱརེནྟོ ཙཏུསཙྩཾ པཀཱསེསི, དེསེསཱིཏི ཨཏྠོ. སཾཁིཏྟེན ¶ ཙ དེསེནྟོཏི ཝེནེཡྻཔུགྒལཛ྄ཛྷཱསཡཱནུརཱུཔེན དེསེནྟོ སཾཁིཏྟེན ཙ ཝིཏྠཱརེན ཙ དེསཡཱིཏི ཨཏྠོ. ཝིཝཊྚཙྪདོཏི རཱགོ ¶ ཚདནཾ, དོསོ ཚདནཾ, མོཧོ ཚདནཾ, སབྦཀིལེསཱ ཚདནཱ’’ཏི ཨེཝཾ ཝུཏྟཱ ཚདནཱ ཝིཝཊཱ ཨུགྒྷཱཊིཏཱ ཝིདྡྷཾསིཏཱ ཨནེནཱཏི ཝིཝཊྚཙྪདོ, སམྦུདྡྷོ. ཏཾ མཧཱཛནཾ དེསནཱཝསེན ནིབྦཱཔེསི པརིལཱ༹ཧཾ ཝཱུཔསམེསཱིཏི ཨཏྠོ. ཏསྶཱཧཾ དྷམྨཾ སུཏྭཱནཱཏི ཏསྶ བྷགཝཏོ དེསེནྟསྶ དྷམྨཾ སུཏྭཱ.

༢༠. པཉྩམཱཔདཱནེ ¶ ཕལཧཏྠོ ཨཔེཀྑཝཱཏི ཝིཔསྶིཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ མདྷུརཱནི ཕལཱནི གཧེཏྭཱ ཨཔེཀྑཝཱ ཨཏུརིཏོ སཎིཀཾ ཨསྶམཾ གཉྪིནྟི ཨཏྠོ.

ཚཊྛསཏྟམཱཔདཱནཱནི ཨུཏྟཱནཱནེཝ.

༤༠. ཨཊྛམཱཔདཱནེ ནིཊྛིཏེ ནཝཀམྨེ ཙཱཏི སཱིམཱཡ ནཝཀམྨེ ནིཊྛཾ གཏེ སཏི. ཨནུལེཔམདཱསཧནྟི ཨནུཔཙྪཱ སུདྷཱལེཔཾ ཨདཱསིཾ, སུདྷཱཡ ལེཔཱཔེསིནྟི ཨཏྠོ.

ནཝམདསམཱཔདཱནཱནི ཨུཏྟཱནཱནིཡེཝཱཏི.

ཨེཀཏིཾསམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣༢. ཨཱརཀྑདཱཡཀཝགྒོ

༡-༡༠. ཨཱརཀྑདཱཡཀཏྠེརཨཔདཱནཱདིཝཎྞནཱ

བཱཏྟིཾསཏིམཝགྒེ ¶ པཋམདུཏིཡཏཏིཡཱཔདཱནཱནི སུཝིཉྙེཡྻཱནེཝ.

༡༦. ཙཏུཏྠཱཔདཱནེ ཛལཛགྒེཧི ཨོཀིརིནྟི ཛལཛེཧི ཨུཏྟམེཧི ཨུཔྤལཔདུམཱདཱིཧི པུཔྥེཧི ཨོཀིརིཾ པཱུཛེསིནྟི ཨཏྠོ.

པཉྩམཱཔདཱནཾ ཨུཏྟཱནམེཝ.

༢༦-༢༧. ཚཊྛཱཔདཱནེ ཙེཏིཡཾ ཨུཏྟམཾ ནཱམ, སིཁིནོ ལོཀབནྡྷུནོཏི སཀལལོཀཏྟཡསྶ བནྡྷུནོ ཉཱཏཀསྶ སིཁིསྶ བྷགཝཏོ ཨུཏྟམཾ ཙེཏིཡཾ. ཨིརཱིཎེ ཛནསཉྩརཝིརཧིཏེ ཝནེ མནུསྶཱནཾ ཀོལཱཧལཝིརཧིཏེ མཧཱཨརཉྙེ ཨཧོསཱིཏི སམྦནྡྷོ. ཨནྡྷཱཧིཎྜཱམཧཾ ཏདཱཏི ཏསྨིཾ ཀཱལེ ཝནེ མགྒམཱུལ༹ྷབྷཱཝེན ཨནྡྷོ, ན ཙཀྑུནཱ ¶ ཨནྡྷོ, ཨཧཾ ཨཱཧིཎྜཱམི མགྒཾ པརིཡེསཱམཱིཏི ཨཏྠོ. པཝནཱ ནིཀྑམནྟེནཱཏི མཧཱཝནཏོ ནིཀྑམནྟེན མཡཱ སཱིཧཱསནཾ ཨུཏྟམཱསནཾ, སཱིཧསྶ ཝཱ བྷགཝཏོ ཨཱསནཾ དིཊྛནྟི ཨཏྠོ. ཨེཀཾསཾ ཨཉྫལིཾ ཀཏྭཱཏི ཨེཀཾསཾ ཨུཏྟརཱསངྒཾ ཀཏྭཱ སིརསི ཨཉྫལིཾ ཋཔེཏྭཱཏི ཨཏྠོ. སནྠཝིཾ ལོཀནཱཡཀནྟི སཀལལོཀཏྟཡནཡཾ ཏཾ ནིབྦཱནཾ པཱཔེནྟཾ ཐོམིཏཾ ཐུཏིཾ ཨཀཱསིནྟི ཨཏྠོ.

༣༤. སཏྟམཱཔདཱནེ ¶ སུདསྶནོ མཧཱཝཱིརོཏི སུནྡརདསྶནོ དྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎསམྤནྣསརཱིརཏྟཱ མནོཧརདསྶནོ མཧཱཝཱིརིཡོ སིདྡྷཏྠོ བྷགཝཱཏི སམྦནྡྷོ. ཝསཏིགྷརམུཏྟམེཏི ཨུཏྟམེ ཝིཧཱརེ ཝསཏཱིཏི ཨཏྠོ.

ཨཊྛམནཝམདསམཱཔདཱནཱནི ཨུཏྟཱནཱནེཝཱཏི.

བཱཏྟིཾསཏིམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣༣. ཨུམཱཔུཔྥིཡཝགྒོ

༡-༡༠. ཨུམཱཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཱདིཝཎྞནཱ

ཏེཏྟིཾསཏིམེ ¶ ཝགྒེ པཋམདུཏིཡཏཏིཡཙཏུཏྠཔཉྩམཚཊྛཱཔདཱནཱནི ཨུཏྟཱནཱནིཡེཝ.

༥༥. སཏྟམཱཔདཱནེ སམཡཾ ཨགམཱསཧནྟི སམཱུཧཾ སམཱགམཊྛཱནཾ ཨཧཾ ཨགམཱསིནྟི ཨཏྠོ.

༦༢. ཨབྦུདནིརབྦུདཱནཱིཏི ‘‘པཀོཊིསཏསཧསྶཱནཾ སཏཾ ཨབྦུདཾ, ཨབྦུདསཏསཧསྶཱནཾ སཏཾ ནིརབྦུད’’ནྟི ཝུཏྟཏྟཱ ཨཱཡུནཱ ཨབྦུདནིརབྦུདཱནི གཏམཧཱཨཱཡུཝནྟཱ མནུཛཱདྷིཔཱ ཙཀྐཝཏྟིནོ ཁཏྟིཡཱ ཨཊྛ ཨཊྛ ཧུཏྭཱ ཀཔྤཱནཾ པཉྩཝཱིསསཧསྶམྷི ཨཱསིཾསུ ཨཧེསུནྟི ཨཏྠོ. ཨཊྛམནཝམདསམཱཔདཱནཱནི པཱཀཊཱནེཝཱཏི.

ཏེཏྟིཾསཏིམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣༤-༣༨. གནྡྷོདཀཱདིཝགྒོ

༡-༥༠. གནྡྷདྷཱུཔིཡཏྠེརཨཔདཱནཱདིཝཎྞནཱ

ཙཏུཏིཾསཏིམཝགྒཔཉྩཏིཾསཏིམཝགྒཚཏྟིཾསཏིམཝགྒསཏྟཏིཾསཏིམཝགྒཨཊྛཏིཾསཏིམཝགྒཱ ¶ ¶ ཨུཏྟཱནཏྠཱཡེཝ.

ཨེཀཱུནཙཏྟཱལཱིསམཝགྒེཔི པཋམཱཔདཱནཱདཱིནི ཨཊྛམཱཔདཱནནྟཱནི ཨུཏྟཱནཱནེཝཱཏི.

༣༩. ཨཝཊཕལཝགྒོ

༩. སོཎཀོཊིཝཱིསཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ནཝམཱཔདཱནེ ¶ པན ཝིཔསྶིནོ པཱཝཙནེཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སོཎསྶ ཀོཊིཝཱིསཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི ཐེརོ པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ མཧཱཝིབྷཝེ སེཊྛིཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ སེཊྛི ཧུཏྭཱ ཨུཔཱསཀེཧི སདྡྷིཾ ཝིཧཱརཾ གནྟྭཱ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པསནྣམཱནསོ ¶ བྷགཝཏོ ཙངྐམནཊྛཱནེ སུདྷཱཡ པརིཀམྨཾ ཀཱརེཏྭཱ ཨེཀཉྩ ལེཎཾ ཀཱརེཏྭཱ ནཱནཱཝིརཱགཝཏྠེཧི ལེཎབྷཱུམིཡཱ སནྠརིཏྭཱ ཨུཔརི ཝིཏཱནཉྩ ཀཏྭཱ ཙཱཏུདྡིསསྶ སངྒྷསྶ ནིཡྻཱདེཏྭཱ སཏྟཱཧཾ མཧཱདཱནཾ དཏྭཱ པཎིདྷཱནཾ ཨཀཱསི. སཏྠཱ ཨནུམོདནཾ ཨཀཱསི. སོ ཏེན ཀུསལཀམྨེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ ཀཔྤེ པརིནིབྦུཏེ ཀསྶཔདསབལེ ཨནུཔྤནྣེ ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཏི བཱརཱཎསིཡཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ གངྒཱཏཱིརེ པཎྞསཱལཾ ཀརིཏྭཱ ཝསནྟཾ ཨེཀཾ པཙྩེཀབུདྡྷཾ ཏེམཱསཾ ཙཏཱུཧི པཙྩཡེཧི སཀྐཙྩཾ ཨུཔཊྛཧི. པཙྩེཀབུདྡྷོ ཝུཊྛཝསྶོ པརིཔུཎྞཔརིཀྑཱརོ གནྡྷམཱདནམེཝ ཨགམཱསི. སོཔི ཀུལཔུཏྟོ ཡཱཝཛཱིཝཾ ཏཏྠ པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ ཏཏོ ཙཝིཏྭཱ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཙམྤཱནགརེ ཨགྒསེཊྛིསྶ གེཧེ པཊིསནྡྷིཾ གཎྷི. ཏསྶ པཊིསནྡྷིགྒཧཎཀཱལཏོ པཊྛཱཡ སེཊྛིསྶ མཧཱབྷོགཀྑནྡྷོ ཨབྷིཝཌྜྷི. ཏསྶ མཱཏུཀུཙྪིཏོ ནིཀྑམནདིཝསེ སཀལནགརེ མཧཱལཱབྷསཀྐཱརསམྨཱནོ ཨཧོསི, ཏསྶ པུབྦེ པཙྩེཀབུདྡྷསྶ སཏསཧསྶགྒྷནིཀརཏྟཀམྦལཔརིཙྩཱགེན སུཝཎྞཝཎྞོ སུཁུམཱལཏརོ ཙ ཨཏྟབྷཱཝོ ཨཧོསི, ཏེནསྶ སོཎོཏི ནཱམཾ ཨཀཾསུ. སོ ¶ མཧཏཱ པརིཝཱརེན ཨབྷིཝཌྜྷི. ཏསྶ ཧཏྠཔཱདཏལཱནི བནྡྷུཛཱིཝཀཔུཔྥཝཎྞཱནི ཨཧེསུཾ, ཏེསཾ སཏཝཱརཾ ཝིཧཏཀཔྤཱསཾ ཝིཡ མུདུསམྥསྶོ ཨཧོསི. པཱདཏལེསུ མཎིཀུཎྜལཱཝཊྚཝཎྞལོམཱནི ཛཱཡིཾསུ. ཝཡཔྤཏྟསྶ ཏསྶ ཏིཎྞཾ ཨུཏཱུནཾ ཨནུཙྪཝིཀེ ཏཡོ པཱསཱདེ ཀཱརཱཔེཏྭཱ ནཱཊཀིཏྠིཡོ ཨུཔཊྛཱཔེསུཾ. སོ ཏཏྠ མཧཏིཾ སམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝནྟོ དེཝཀུམཱརོ ཝིཡ པཊིཝསཏི.

ཨཐ ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཏི སབྦཉྙུཏཾ པཏྭཱ པཝཏྟིཏཝརདྷམྨཙཀྐེ རཱཛགཧཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝིཧརནྟེ བིམྦིསཱརརཉྙཱ པཀྐོསཱཔིཏོ ཏེཧི ཨསཱིཏིཡཱ གཱམིཀསཧསྶེཧི སདྡྷིཾ རཱཛགཧཾ ཨཱགཏོ སཏྠུ ¶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ མཱཏཱཔིཏརོ ཨནུཛཱནཱཔེཏྭཱ བྷགཝཏོ སནྟིཀེ པབྦཛིཏྭཱ ལདྡྷཱུཔསམྤདོ སཏྠུ སནྟིཀེ ཀམྨཊྛཱནཾ གཧེཏྭཱ ཛནསཾསགྒཔརིཧརཎཏྠཾ ¶ སཱིཏཝནེ ཝིཧཱསི. སོ ཏཏྠ ཝསནྟོ ‘‘མམ སརཱིརཾ སུཁུམཱལཾ, ན ཙ སཀྐཱ སུཁེནེཝ སུཁཾ ཨདྷིགནྟུཾ, ཀཱཡཾ ཀིལམེཏྭཱཔི སམཎདྷམྨཾ ཀཱཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཋཱནཙངྐམམེཝ ཨདྷིཊྛཱཡ པདྷཱནམནུཡུཉྫནྟོ པཱདཏལེསུ ཕོཊེསུ ཨུཊྛིཏེསུཔི ཝེདནཾ ཨཛ྄ཛྷུཔེཀྑིཏྭཱ དལ༹ྷཾ ཝཱིརིཡཾ ཀརོནྟོ ཨཙྩཱརདྡྷཝཱིརིཡཏཱཡ ཝིསེསཾ ནིབྦཏྟེཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ ‘‘ཨེཝཾ ཨཧཾ ཝཱཡམནྟོཔི མགྒཕལཱནི ནིབྦཏྟེཏུཾ ན སཀྐོམི, ཀིཾ མེ པབྦཛྫཱཡ, ཧཱིནཱཡཱཝཏྟིཏྭཱ བྷོགེ ཙ བྷུཉྫཱམི, པུཉྙཱནི ཙ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེསི. ཨཐ སཏྠཱ ཏསྶ ཙིཏྟཱཙཱརཾ ཉཏྭཱ ཏཏྠ གནྟྭཱ ཝཱིཎོཔམོཝཱདེན (མཧཱཝ. ༢༤༣) ཨོཝདིཏྭཱ ཝཱིརིཡསམཏཱཡོཛནཝིདྷིཾ དསྶེནྟོ ཀམྨཊྛཱནཾ སོདྷེཏྭཱ གིཛ྄ཛྷཀཱུཊཾ གཏོ. སོཎོཔི ཁོ སཏྠུ སནྟིཀཱ ཨོཝཱདཾ ལབྷིཏྭཱ ཝཱིརིཡསམཏཾ ཡོཛེཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཨུསྶུཀྐཱཔེཏྭཱ ཨརཧཏྟེ པཏིཊྛཱསི.

༤༩. སོ ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཝིཔསྶིནོ པཱཝཙནེཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཝིཔསྶཱིཏི ཝིསེསེན, ཝིཝིདྷཾ ཝཱ པསྶཏཱིཏི ཝིཔསྶཱི. པཱཝཙནེཏི པཀཱརེན ཝུཙྩཏཱིཏི པཱཝཙནཾ, པིཊཀཏྟཡཾ. ཏསྶ ཝིཔསྶིནོ ཏསྨིཾ པཱཝཙནེཏི ཨཏྠོ. ལེཎནྟི ལིནནྟེ ནིལཱིཡནྟེ ཨེཏྠཱཏི ལེཎཾ ཝིཧཱརཾ. བནྡྷུམཱརཱཛདྷཱནིཡཱཏི བནྡྷནྟི ཀུལཔརམྤརཱཡ ཝསེན ཨཉྙམཉྙཾ སམྦཛ྄ཛྷནྟཱིཏི བནྡྷཱུ, ཉཱཏཀཱ. ཏེ ཨེཏྠ པཊིཝསནྟཱིཏི བནྡྷུམཱ, བནྡྷུ ཨསྶ ཨཏྠཱིཏི ¶ ཝཱ བནྡྷུམཱ. རཱཛཱུནཾ ཝསནཊྛཱནནྟི རཱཛདྷཱནཱི, བནྡྷུམཱ ཙ སཱ རཱཛདྷཱནཱི ཙེཏི བནྡྷུམཱརཱཛདྷཱནཱི, ཏསྶཱ བནྡྷུམཱརཱཛདྷཱནིཡཱ, ལེཎཾ མཡཱ ཀཏནྟི སམྦནྡྷོ. སེསམེཏྠ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

སོཎཀོཊིཝཱིསཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༠. པུབྦཀམྨཔིལོཏིཀབུདྡྷཨཔདཱནཝཎྞནཱ

༦༤. དསམཱཔདཱནེ ཨནོཏཏྟསརཱསནྣེཏི པབྦཏཀཱུཊེཧི པཊིཙྪནྣཏྟཱ ཙནྡིམསཱུརིཡཱནཾ སནྟཱཔེཧི ཨོཏཏྟཾ ཨུཎྷཾ ཨུདཀཾ ཨེཏྠ ནཏྠཱིཏི ཨནོཏཏྟོ. སརནྟི གཙྪནྟི པབྷཝནྟི སནྡནྟི ཨེཏསྨཱ མཧཱནདིཡོཏི སརོ. སཱིཧམུཁཱདཱིཧི ནིཀྑནྟཱ མཧཱནདིཡོ ཏིཀྑཏྟུཾ ཏིཀྑཏྟུཾ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ནིཀྑནྟནིཀྑནྟདིསཱབྷཱགེན སརནྟི གཙྪནྟཱིཏི ཨཏྠོ. ཨནོཏཏྟོ ཙ སོ སརོ ¶ ཙཱཏི ཨནོཏཏྟསརོ ¶ . ཏསྶ ཨཱསནྣཾ སམཱིཔཊྛཱནནྟི ཨནོཏཏྟསརཱསནྣཾ, ཏསྨིཾ ཨནོཏཏྟསརཱསནྣེ, སམཱིཔེཏི ཨཏྠོ. རམཎཱིཡེཏི དེཝདཱནཝགནྡྷབྦཀིནྣརོརགབུདྡྷཔཙྩེཀབུདྡྷཱདཱིཧི རམིཏབྦཾ ཨལླཱིཡིཏབྦནྟི རམཎཱིཡཾ, ཏསྨིཾ རམཎཱིཡེ. སིལཱཏལེཏི ཨེཀགྒྷནཔབྦཏསིལཱཏལེཏི ཨཏྠོ. ནཱནཱརཏནཔཛྫོཏེཏི པདུམརཱགཝེལུ༹རིཡཱདིནཱནཱཨནེཀེཧི རཏནེཧི པཛྫོཏེ པཀཱརེན ཛོཏམཱནེ. ནཱནཱགནྡྷཝནནྟརེཏི ནཱནཔྤཀཱརེཧི ཙནྡནཱགརུཀཔྤཱུརཏམཱལཏིལཀཱསོཀནཱགཔུནྣཱགཀེཏཀཱདཱིཧི ཨནེཀེཧི སུགནྡྷཔུཔྥེཧི གཧནཱིབྷཱུཏཝནནྟརེ སིལཱཏལེཏི སམྦནྡྷོ.

༦༥. གུཎམཧནྟཏཱཡ སངྑྱཱམཧནྟཏཱཡ ཙ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན, པརེཏོ པརིཝུཏོ ལོཀནཱཡཀོ ལོཀཏྟཡསཱམིསམྨཱསམྦུདྡྷོ ཏཏྠ སིལཱསནེ ནིསིནྣོ ཨཏྟནོ པུབྦཱནི ཀམྨཱནི བྱཱཀརཱི ཝིསེསེན པཱཀཊམཀཱསཱིཏི ཨཏྠོ. སེསམེཏྠ ཧེཊྛཱ བུདྡྷཱཔདཱནེ (ཨཔ. ཐེར ༡.༡.༡ ཨཱདཡོ) ཝུཏྟཏྟཱ ཨུཏྟཱནཏྠཏྟཱ ཙ སུཝིཉྙེཡྻམེཝ. བུདྡྷཱཔདཱནེ ཨནྟོགདྷམྤི ཨིདྷཱཔདཱནེ ཀུསལཱཀུསལཾ ཀམྨསཾསཱུཙཀཏྟཱ ཝགྒསངྒཧཝསེན དྷམྨསངྒཱཧཀཏྠེརཱ སངྒཱཡིཾསཱུཏི.

པུབྦཀམྨཔིལོཏིཀབུདྡྷཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

ཨེཀཱུནཙཏྟཱལཱིསམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤༠. པིལིནྡཝཙྪཝགྒོ

༡. པིལིནྡཝཙྪཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཙཏྟཱལཱིསམཝགྒེ ¶ ¶ ཨཔདཱནེ ནགརེ ཧཾསཝཏིཡཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ པིལིནྡཝཙྪཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཧཾསཝཏཱིནགརེ དོཝཱརིཀཀུལེ ནིབྦཏྟོ མཧདྡྷནོ མཧཱབྷོགོ ཨཧོསི. སོ ཀོཊིསནྣིཙིཏདྷནརཱསིཾ ཨོལོཀེཏྭཱ རཧོ ནིསིནྣོ ‘‘ཨིམཾ སབྦདྷནཾ མཡཱ སམྨཱ གཧེཏྭཱ གནྟུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ‘‘བུདྡྷཔྤམུཁསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ སབྦཔརིཀྑཱརདཱནཾ དཱཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི སནྣིཊྛཱནཾ ཀཏྭཱ ཚཏྟསཏསཧསྶཾ ཨཱདིཾ ཀཏྭཱ སབྦཔརིབྷོགཔརིཀྑཱརཱནིཔི སཏསཧསྶཝསེན ཀཱརེཏྭཱ པདུམུཏྟརཾ བྷགཝནྟཾ ནིམནྟེཏྭཱ བུདྡྷཔྤམུཁསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ མཧཱདཱནཾ ཨདཱསི. ཨེཝཾ སཏྟཱཧཾ དཱནཾ དཏྭཱ པརིཡོསཱནདིཝསེ ནིབྦཱནཱདྷིགམཾ པཏྠེཏྭཱ ཡཱཝཛཱིཝཾ པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ ¶ ཛཱིཝིཏཔརིཡོསཱནེ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟོ ཚ ཀཱམཱཝཙརེ དིབྦསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ཙ ཙཀྐཝཏྟིཨཱདིསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟོ སབྦསིཔྤེསུ ནིཔྥཏྟིཾ པཏྟོ གོཏྟཝསེན པིལིནྡཝཙྪོཏི པཱཀཊོ ཨཧོསི.

༡. སོ ཨེཀདིཝསཾ སཏྠུ སནྟིཀེ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ ཨུདཱནཝསེན ཏཾ པཀཱསེནྟོ ནགརེ ཧཾསཝཏིཡཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏསྶཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཝ. ཨཱསིཾ དོཝཱརིཀོ ཨཧནྟི ཨཧཾ ཧཾསཝཏཱིནགརེ རཉྙོ གེཧདྭཱརེ དྭཱརཔཱལཀོ ཨཱསིཾ ཨཧོསིནྟི ཨཏྠོ. ཨཀྑོབྷཾ ཨམིཏཾ བྷོགནྟི རཉྙོ ཝལླབྷཏྟཱ ཨཉྙེཧི ཁོབྷེཏུཾ ཙཱལེཏུཾ ཨསཀྐུཎེཡྻཾ ཨམིཏཾ ཨཔརིམཱཎབྷོགཾ དྷནཾ མམ གྷརེ སནྣིཙིཏཾ རཱསཱིཀཏཾ ཨཧོསཱིཏི ཨཏྠོ.

༣. བཧཱུ མེདྷིགཏཱ བྷོགཱཏི ཨནེཀཱ བྷོགཱ མེ མཡཱ ཨདྷིགཏཱ པཏྟཱ པཊིལདྡྷཱཏི ཨཏྠོ ¶ . སཏྠཝཱསིཨཱདཱིནཾ པརིཀྑཱརཱནཾ ནཱམཱནི ནཡཱནུཡོགེན སུཝིཉྙེཡྻཱནི. པརིཀྑཱརདཱནཱནིསཾསཱནི ཙ སུཝིཉྙེཡྻཱནེཝཱཏི.

པིལིནྡཝཙྪཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

དུཏིཡཏཏིཡཙཏུཏྠཔཉྩམཱཔདཱནཱནི ཨུཏྟཱནཱནེཝཱཏི.

༦. བཱཀུལཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཚཊྛཱཔདཱནེ ¶ ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིཀཾ བཱཀུལཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡཾ ཀིར ཐེརོ ཨཏཱིཏེ ཨིཏོ ཀཔྤསཏསཧསྶཱདྷིཀསྶ ཨསངྑྱེཡྻསྶ མཏྠཀེ ཨནོམདསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཨུཔྤཏྟིཏོ པུརེཏརམེཝ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝཡཔྤཏྟོ ཏཡོ ཝེདེ ཨུགྒཎྷིཏྭཱ ཏཏྠ སཱརཾ ཨཔསྶནྟོ ‘‘སམྤརཱཡིཀཏྠཾ གཝེསིསྶཱམཱི’’ཏི ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ པབྦཏཔཱདེ ཝིཧརནྟོ པཉྩཱབྷིཉྙཱཨཊྛསམཱཔཏྟཱིནཾ ལཱབྷཱི ཧུཏྭཱ ཝིཧརནྟོ བུདྡྷུཔྤཱདཾ སུཏྭཱ སཏྠུ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ དྷམྨཾ སུཏྭཱ སརཎེསུ པཏིཊྛིཏོ སཏྠུ ཝཱཏཱབཱདྷེ ཨུཔྤནྣེ ཨརཉྙཏོ བྷེསཛྫཱནི ཨཱནེཏྭཱ ཏཾ ཝཱུཔསམེཏྭཱ ཏཾ པུཉྙཾ ཨཱརོགྱཏྠཱཡ པརིཎཱམེཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ བྲཧྨལོཀེ ནིབྦཏྟོ ཨེཀཾ ཨསངྑྱེཡྻཾ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ པདུམུཏྟརབུདྡྷཀཱལེ ཧཾསཝཏཱིནགརེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ ¶ སཏྠཱརཾ ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ ཨཔྤཱབཱདྷཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེནྟཾ དིསྭཱ སཡཾ ཏཾ ཋཱནནྟརཾ ཨཱཀངྑནྟོ པཎིདྷཱནཾ ཀཏྭཱ ཡཱཝཛཱིཝཾ ཀུསལཀམྨཾ ཨུཔཙིནིཏྭཱ སུགཏཱིསུཡེཝ སཾསརནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཨུཔྤཏྟིཏོ པུརེཏརམེཝ བནྡྷུམཏཱིནགརེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟོ སབྦསིཔྤེསུ ནིཔྥཏྟིཾ པཏྟོ ཏཏྠ སཱརཾ ཨཔསྶནྟོ ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཛྷཱནཱབྷིཉྙཱལཱབྷཱི ཧུཏྭཱ པབྦཏཔཱདེ ཝསནྟོ བུདྡྷུཔྤཱདཾ སུཏྭཱ སཏྠུ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ སརཎེསུ པཏིཊྛཱཡ བྷིཀྑཱུནཾ ཏིཎཔུཔྥཀརོགེ ཨུཔྤནྣེ ཏཾ ཝཱུཔསམེཏྭཱ ཏཏྠ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ བྲཧྨལོཀེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཏཏོ ཨེཀནཝུཏིཀཔྤེ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཀསྶཔསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ བཱརཱཎསིཡཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ གྷརཱཝཱསཾ ཝསནྟོ ཨེཀཾ ཛིཎྞཾ ཝིནསྶམཱནཾ མཧཱཝིཧཱརཾ དིསྭཱ ཏཏྠ ཨུཔོསཐཱགཱརཱདིཀཾ སབྦཾ ཨཱཝསཐཾ ཀཱརཱཔེཏྭཱ ཏཏྠ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ སབྦཾ བྷེསཛྫཾ པཊིཡཱདེཏྭཱ ཡཱཝཛཱིཝཾ ཀུསལཾ ཀཏྭཱ ཨེཀཾ བུདྡྷནྟརཾ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཏོ ཨུཔྤཏྟིཏོ པུརེཏརམེཝ ཀོསམྦིཡཾ སེཊྛིཀུལེ ནིབྦཏྟི.

སོ ¶ མཱཏུཀུཙྪིཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ དྷཱཏཱིཧི ཨརོགབྷཱཝཱཡ ཡམུནཱཡཾ ནྷཱཔིཡམཱནོ ཏཱསཾ ཧཏྠཏོ མུཙྩིཏྭཱ མཙྪེན གིལིཏོ ཨཧོསི. ཀེཝཊྚཱ ཏཾ མཙྪཾ ཛཱལཱཡ གཧེཏྭཱ བཱརཱཎསིཡཾ སེཊྛིབྷརིཡཱཡ ཝིཀྐིཎིཾསུ. སཱ ཏཾ གཧེཏྭཱ ཕཱལཡམཱནཱ པུབྦེ ཀཏཔུཉྙཕལེན ཨརོགཾ ¶ དཱརཀཾ དིསྭཱ ‘‘པུཏྟོ མེ ལདྡྷོ’’ཏི གཧེཏྭཱ པོསེསི. སོ ཛནཀེཧི མཱཏཱཔིཏཱུཧི ཏཾ པཝཏྟིཾ སུཏྭཱ ཨཱགནྟྭཱ ‘‘ཨཡཾ ཨམྷཱཀཾ པུཏྟོ, དེཐ ནོ པུཏྟ’’ནྟི ཨནུཡོགེ ཀཏེ རཉྙཱ ‘‘ཨུབྷཡེསམྤི སཱདྷཱརཎོ ཧོཏཱུ’’ཏི དྭིནྣཾ ཀུལཱནཾ དཱཡཱདབྷཱཝེན ཝིནིཙྪཡཾ ཀཏྭཱ ཋཔིཏཏྟཱ བཱཀུལོཏི ལདྡྷནཱམོ ཝཡཔྤཏྟོ མཧཱསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝནྟོ དྭཱིསུ སེཊྛིཀུལེསུ ཨེཀེཀསྨིཾ ཚམཱསཾ ཚམཱསཾ ཝསཏི. ཏེ ཨཏྟནོ ཝཱརེ སམྤཏྟེ ནཱཝཱསངྒྷཱཊཾ བནྡྷིཏྭཱ ཏཏྲཱུཔརི རཏནམཎྜཔཾ ཀཱརེཏྭཱ པཉྩངྒིཀཏཱུརིཡེ ནིཔྥཱདེཏྭཱ ཀུམཱརཾ ཏཏྠ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ ཨུབྷཡནགརམཛ྄ཛྷཊྛཱནཾ གངྒཱཡ ཨཱགཙྪནྟི, ཨཔརསེཊྛིམནུསྶཱཔི ཨེཝམེཝ སཛྫེཏྭཱ ཏཾ ཋཱནཾ གནྟྭཱ ཀུམཱརཾ ཏཏྠ ཨཱརོཔེཏྭཱ གཙྪནྟི. སོ ཨེཝཾ ཝཌྜྷམཱནོ ཨཱསཱིཏིཀོ ཧུཏྭཱ ཨུབྷཡསེཊྛིཔུཏྟོཏི པཱཀཊོ. སཏྠུ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ སཏྟཱཧཾ ཝཱཡམནྟོ ཨཊྛམེ དིཝསེ སཧ པཊིསམྦྷིདཱཡ ཨརཧཏྟཾ ¶ པཱཔུཎི.

༣༨༦. སོ ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིམཱཧ. ཏསྶཏྠོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟོཝ. ཨཔདཱནཔཱལི༹ཨཏྠོཔི སུཝིཉྙེཡྻོཝ. སོ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཝིམུཏྟིསུཁེན ཝིཧརནྟོ སཊྛིཝསྶསཏཱཡུཀོ ཧུཏྭཱ པརིནིབྦཱཡཱིཏི.

བཱཀུལཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༧. གིརིམཱནནྡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སཏྟམཱཔདཱནེ བྷརིཡཱ མེ ཀཱལངྐཏཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ གིརིམཱནནྡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སུམེདྷསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝཡཔྤཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ སཎྛཔེཏྭཱ ཝསནྟོ ཨཏྟནོ བྷརིཡཱཡ ཙ པུཏྟེ ཙ ཀཱལངྐཏེ སོཀསལླསམཔྤིཏོ ཨརཉྙཾ པཝིསིཏྭཱ པཝཏྟཕལབྷོཛནོ རུཀྑམཱུལེ ཝིཧཱསི. ཏདཱ སུམེདྷོ བྷགཝཱ ཏསྶཱནུཀམྤཱཡ ཏཏྠ གནྟྭཱ དྷམྨཾ དེསེཏྭཱ སོཀསལླཾ ཨབྦཱུལ༹ྷེསི ¶ . སོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པསནྣམཱནསོ སུགནྡྷཔུཔྥེཧི བྷགཝནྟཾ པཱུཛེཏྭཱ པཉྩཔཏིཊྛིཏེན ཝནྡིཏྭཱ སིརསི ཨཉྫལིཾ ཀཏྭཱ ཨབྷིཏྠཝི.

སོ ¶ ཏེན པུཉྙེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡཏྠ སུཁཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ རཱཛགཧེ བིམྦིསཱརརཉྙོ པུརོཧིཏསྶ པུཏྟོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི, གིརིམཱནནྡོཏིསྶ ནཱམཾ ཨཧོསི. སོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ སཏྠུ རཱཛགཧཱགམནེ བུདྡྷཱནུབྷཱཝཾ དིསྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ སམཎདྷམྨཾ ཀརོནྟོ ཀཏིཔཡཾ དིཝསཾ གཱམཀཱཝཱསེ ཝསིཏྭཱ སཏྠཱརཾ ཝནྡིཏུཾ རཱཛགཧཾ ཨགམཱསི. བིམྦིསཱརམཧཱརཱཛཱ ཏསྶ ཨཱགམནཾ སུཏྭཱ ཏཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ‘‘ཨིདྷེཝ, བྷནྟེ, ཝསཐ, ཨཧཾ ཙཏཱུཧི པཙྩཡེཧི ཨུཔཊྛཧཱམཱི’’ཏི སམྤཝཱརེཏྭཱ གཏོཔི བཧུཀིཙྩཏྟཱ ཏཾ ན སརི. ‘‘ཐེརོ ཨབྦྷོཀཱསེཡེཝ ཝསཏཱི’’ཏི. དེཝཏཱ ཐེརསྶ ཏེམནབྷཡེན ཝསྶདྷཱརཾ ཝཱརེསུཾ. རཱཛཱ ཨཝསྶནཀཱརཎཾ ཨུཔདྷཱརེཏྭཱ ཉཏྭཱ ཐེརསྶ ཀུཊིཀཾ ཀཱརཱཔེསི. ཐེརོ ཀུཊིཀཱཡཾ ཝསནྟོ སེནཱསནསཔྤཱཡལཱབྷེན ཙིཏྟསམཱདྷཱནཾ ལབྷིཏྭཱ ཝཱིརིཡསམཏཾ ཡོཛེཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཨུསྶུཀྐཱཔེཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༤༡༩. སོ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སཉྫཱཏསོམནསྶོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ བྷརིཡཱ མེ ཀཱལངྐཏཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ བྷགཝཏོ ནིཝེདནཉྩ བྷགཝཏཱ ཀཏཱནུསཱསནཉྩ མགྒཾ ཕལཱདྷིགམཱཔདཱནཉྩ པཱཋཱནུསཱརེན སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

གིརིམཱནནྡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

ཨཊྛམནཝམདསམཱཔདཱནཱནི ¶ ཨུཏྟཱནཏྠཱནེཝཱཏི.

ཙཏྟཱལཱིསམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤༡. མེཏྟེཡྻཝགྒོ

༡. ཏིསྶམེཏྟེཡྻཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

༡. ཨེཀཙཏྟཱལཱིསམེ ¶ ཝགྒེ པཋམཱཔདཱནེ པབྦྷཱརཀཱུཊཾ ནིསྶཱཡཱཏིཨཱདིཀཾ ཏིསྶམེཏྟེཡྻཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཏཏྠ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཨཛིནཙམྨཾ ནིསཱིདནཏྠཱཡ དིནྣམེཝ ནཱནཾ. སེསཾ ཨཔདཱནཔཱལི༹ཡཱ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

༢. པུཎྞཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

༢༩. དུཏིཡཱཔདཱནེ ¶ པབྦྷཱརཀཱུཊཾ ནིསྶཱཡཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ པུཎྞཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཏཏྠ ཧིམཝནྟེ ཡཀྑསེནཱཔཏི ཧུཏྭཱ པརིནིབྦུཏསྶ པཙྩེཀབུདྡྷསྶ ཨཱལ༹ཧནཀརཎམེཝ ནཱནཏྟཾ. སེསཾ པཱཋཱནུསཱརེན སུཝིཉྙེཡྻམེཝ.

༤༥. ཏཏིཡཱཔདཱནེ ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ མེཏྟགུཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཏཏྠ ཧིམཝནྟསམཱིཔེ ཨསོཀཔབྦཏེ སོ ཏཱཔསོ ཧུཏྭཱ པཎྞསཱལཱཡཾ ཝསནྟོ སུམེདྷསམྦུདྡྷཾ དིསྭཱ པཏྟཾ གཧེཏྭཱ སཔྤིཔཱུརཎཾ ཝིསེསོ. སེསཾ པུཉྙཕལཱནི ཙ སུཝིཉྙེཡྻཱནེཝ. ཨཔདཱནགཱཐཱནཾ ཨཏྠོ ཙ པཱཀཊོཡེཝ.

༧༢. ཙཏུཏྠཱཔདཱནེ གངྒཱ བྷཱགཱིརཐཱི ནཱམཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ དྷོཏཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཏཏྲཱཔི བྲཱཧྨཎོ ཧུཏྭཱ བྷཱགཱིརཐཱིགངྒཱཡ ཏརམཱནེ བྷིཀྑཱུ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ སེཏུཾ ཀཱརཱཔེཏྭཱ བུདྡྷཔྤམུཁསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ནིཡྻཱདིཏབྷཱཝོཡེཝ ཝིསེསོ. པུཉྙཕལཔརིདཱིཔནགཱཐཱནཾ ཨཏྠོ ནཡཱནུསཱརེན སུཝིཉྙེཡྻོཝ.

༡༠༠. པཉྩམཱཔདཱནེ ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨུཔསིཝཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ གྷརཱཝཱསཾ པཧཱཡ ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ¶ ཧིམཝནྟེ པདུམུཏྟརཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ ཏིཎསནྠརཾ སནྠརིཏྭཱ ཏཏྠ ནིསིནྣསྶ བྷགཝཏོ སཱལཔུཔྥཔཱུཛཾ ཨཀཱསཱིཏི ཨཡཾ ཝིསེསོ, སེསམུཏྟཱནམེཝ.

༡༦༡. ཚཊྛཱཔདཱནེ མིགལུདྡོ པུརེ ཨཱསིནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ནནྡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡཾ ཀིར པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ¶ ཀཱལེ ཀརཝིཀསཀུཎོ ཧུཏྭཱ མདྷུརཀཱུཛིཏཾ ཀརོནྟོ སཏྠཱརཾ པདཀྑིཎཾ ཨཀཱསི. ཨཔརབྷཱགེ མཡཱུརོ ཧུཏྭཱ ཨཉྙཏརསྶ པཙྩེཀབུདྡྷསྶ ཝསནགུཧཱདྭཱརེ པསནྣམཱནསོ དིཝསསྶ ཏིཀྑཏྟུཾ མདྷུརེན ཝསྶིཏཾ ཝསྶི. ཨེཝཾ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཏོ ཀཱལེ སཱཝཏྠིཡཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ནནྡཀོཏི ལདྡྷནཱམོ སཏྠུ སནྟིཀེ དྷམྨཾ ¶ སུཏྭཱ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི. སོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ མིགལུདྡོ པུརེ ཨཱསིནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ པཙྩེཀབུདྡྷསྶ མཎྜཔཾ ཀཏྭཱ པདུམཔུཔྥེཧི ཚདནམེཝ ཝིསེསོ.

༡༨༣. སཏྟམཱཔདཱནེ པབྦྷཱརཀཱུཊཾ ནིསྶཱཡཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཧེམཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཏཏྠཱཔི ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཧིམཝནྟེ ཝསནྟོ པིཡདསྶིཾ བྷགཝནྟཾ ཨུཔགཏཾ དིསྭཱ རཏནམཡཾ པཱིཋཾ ཨཏྠརིཏྭཱ ཨཊྛཱསི. ཏཏྠ ནིསིནྣསྶ ཀུམྦྷམཏྟཾ ཛམྦུཕལཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ཨདཱསི. བྷགཝཱ ཏསྶ ཙིཏྟཔྤསཱདཏྠཱཡ ཏཾ ཕལཾ པརིབྷུཉྫི. ཨེཏྟཀམེཝ ཝིསེསོ.

༢༢༤. ཨཊྛམཱཔདཱནེ རཱཛཱསི ཝིཛཡོ ནཱམཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཏོདེཡྻཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཏཏྠ རཱཛཱསི ཝིཛཡོ ནཱམཱཏི དཧརཀཱལཏོ པཊྛཱཡ སབྦསངྒཱམེསུ ཛིནཏོ, ཙཏཱུཧི སངྒཧཝཏྠཱུཧི ཛནཾ རཉྫནཏོ ཨལླཱིཡནཏོ ཝིཛཡོ ནཱམ རཱཛཱ ཨཧོསཱིཏི ཨཏྠོ. ཀེཏུམཏཱིཔུརུཏྟམེཏི ཀེཏུ ཝུཙྩནྟི དྷཛཔཊཱཀཱ. ཨཐ ཝཱ ནགརསོབྷནཏྠཱཡ ནགརམཛ྄ཛྷེ ཨུསྶཱཔིཏརཏནཏོརཎཱནི, ཏེ ཀེཏཱུ ནིཙྩཾ ཨུསྶཱཔིཏཱ སོབྷཡམཱནཱ ཨསྶཱ ཨཏྠཱིཏི ཀེཏུམཏཱི. པཱུརེཏི དྷནདྷཉྙེཧི སབྦཛནཱནཾ མནནྟི པུརཾ. ཀེཏུམཏཱི ཙ སཱ པུརཉྩ སེཊྛཊྛེན ཨུཏྟམཉྩེཏི ཀེཏུམཏཱིཔུརུཏྟམཾ, ཏསྨིཾ ཀེཏུམཏཱིཔུརུཏྟམེ. སཱུརོ ཝིཀྐམསམྤནྣོཏི ཨབྷཱིཏོ ཝཱིརིཡསམྤནྣོ ཝིཛཡོ ནཱམ རཱཛཱ ཨཛ྄ཛྷཱཝསཱིཏི སམྦནྡྷོ. ཨིཏྠཾ ¶ བྷཱུཏཾ པུརཉྩ སབྦཝཏྠུཝཱཧནཉྩ ཚཌྜེཏྭཱ ཧིམཝནྟཾ པཝིསིཏྭཱ ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཝསནྟོ སུམེདྷབྷགཝནྟཾ དིསྭཱ སོམནསྶཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ ཙནྡནེན པཱུཛཱཀརཎམེཝ ཝིསེསོ.

༢༧༦. ནཝམཱཔདཱནེ ནགརེ ཧཾསཝཏིཡཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཛཏུཀཎྞིཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ ¶ . ཏཏྠ སེཊྛིཔུཏྟོ ཧུཏྭཱ སུཝཎྞཔཱསཱདེ ཝསནབྷཱཝོ ཙ པཉྩཧི ཀཱམགུཎེཧི སམངྒཱི ཧུཏྭཱ ཝསནབྷཱཝོ ཙ སབྦདེསཝཱསཱིནཾ སབྦསིཔྤཝིཉྙཱུནཉྩ ཨཱགནྟྭཱ སེཝནབྷཱཝོ ཙ ཝིསེསོ.

༣༣༠. དསམཱཔདཱནེ ཧིམཝནྟསྶཱཝིདཱུརེཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨུདེནཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཏཏྠ ཧིམཝནྟསམཱིཔེ པདུམཔབྦཏཾ ནིསྶཱཡ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ ¶ པབྦཛིཏྭཱ ཝསནྟེན པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ པདུམཔུཔྥཾ གཧེཏྭཱ པཱུཛིཏབྷཱཝོཝ ཝིསེསོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

ཨེཀཙཏྟཱལཱིསམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤༢. བྷདྡཱལིཝགྒོ

༡-༡༠. བྷདྡཱལིཏྠེརཨཔདཱནཱདིཝཎྞནཱ

བཱཙཏྟཱལཱིསམཝགྒེ ¶ པཋམཱཔདཱནཉྩ དུཏིཡཱཔདཱནཉྩ ཏཏིཡཱཔདཱནཉྩ ནཡཱནུསཱརེན སུཝིཉྙེཡྻམེཝ.

༡༠༦. ཙཏུཏྠཱཔདཱནེ ནགརེ བནྡྷུམཏིཡཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ མདྷུམཾསདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཏཏྠ སཱུཀརིཀོཏི སཱུཀརམཾསཾ ཝིཀྐིཎིཏྭཱ ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེནྟོ. ཨུཀྐོཊཀཾ རནྡྷཡིཏྭཱཏི པིཧཀཔཔྥཱསམཾསཾ པཙིཏྭཱ མདྷུམཾསམྷི ཨོཀིརིཾ པཀྑིཔིཾ. ཏེན མཾསེན པཏྟཾ པཱུརེཏྭཱ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ དཏྭཱ ཏེན པུཉྙཀམྨེན ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎིནྟི ཨཏྠོ.

ནཱགཔལླཝཏྠེརསྶ པཉྩམཱཔདཱནམྤི ཨེཀདཱིཔིཡཏྠེརསྶ ཚཊྛཱཔདཱནམྤི ཨུཙྪངྒཔུཔྥིཡཏྠེརསྶ སཏྟམཱཔདཱནམྤི ཡཱགུདཱཡཀཏྠེརསྶ ཨཊྛམཱཔདཱནམྤི པཏྠོདནདཱཡཀཏྠེརསྶ ནཝམཱཔདཱནམྤི མཉྩདཱཡཀཏྠེརསྶ དསམཱཔདཱནམྤི སབྦཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

བཱཙཏྟཱལཱིསམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤༣-༤༨. སཀིཾསམྨཛྫཀཱདིཝགྒོ

༡-༦༠. སཀིཾསམྨཛྫཀཏྠེརཨཔདཱནཱདིཝཎྞནཱ

ཏེཙཏྟཱལཱིསམཝགྒེ ¶ ¶ སབྦཐེརཱཔདཱནཱནི ཨུཏྟཱནཱནེཝ. ཀེཝལཾ ཐེརཱནཾ ནཱམནཱནཏྟཾ པུཉྙནཱནཏྟཉྩ ཝིསེསོ.

ཙཏུཙཏྟཱལཱིསམེ ཝགྒེཔི སབྦཱནི ཨཔདཱནཱནི པཱཀཊཱནེཝ. ཀེཝལཾ པུཉྙནཱནཏྟཾ ཕལནཱནཏྟཉྩ ཝིསེསོ.

༡. པཉྩཙཏྟཱལཱིསམཝགྒེ པཋམཱཔདཱནེ ཀཀུསནྡྷོ མཧཱཝཱིརོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཝིབྷཱིཊཀམིཉྫིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ.

༢. ཏཏྠ ¶ བཱིཛམིཉྫམདཱསཧནྟི ཝིབྷཱིཊཀཕལཱནི ཕཱལེཏྭཱ བཱིཛཱནི མིཉྫཱནི གཧེཏྭཱ མདྷུསཀྐརཱཧི ཡོཛེཏྭཱ ཀཀུསནྡྷསྶ བྷགཝཏོ ཨདཱསིནྟི ཨཏྠོ. དུཏིཡཱཔདཱནཱདཱིནི སབྦཱནི སུཝིཉྙེཡྻཱནེཝ, ཐེརཱནཾ ནཱམནཱནཏྟཱདཱིནིཔི པཱཋཱནུསཱརེན ཝེདིཏབྦཱནི.

༡. ཚཙཏྟཱལཱིསམེ ཝགྒེ པཋམཱཔདཱནེ ཛགཏིཾ ཀཱརཡིཾ ཨཧནྟི ཨུཏྟམབོདྷིརུཀྑསྶ སམནྟཏོ ཨཱལི༹ནྡཾ ཨཧཾ ཀཱརཡིནྟི ཨཏྠོ. སེསཱནི དུཏིཡཱཔདཱནཱདཱིནི སབྦཱནིཔི ཨུཏྟཱནཱནེཝ.

སཏྟཙཏྟཱལཱིསམེ ཝགྒེ པཋམཱཔདཱནཱདཱིནི པཱལི༹ཨནུསཱརེན སུཝིཉྙེཡྻཱནེཝ.

ཨཊྛཙཏྟཱལཱིསམེ ཝགྒེ པཋམདུཏིཡཱཔདཱནཱནི ཨུཏྟཱནཱནེཝ.

༣༠. ཏཏིཡཱཔདཱནེ ཀོསིཡོ ནཱམ བྷགཝཱཏི ཀོསིཡགོཏྟེ ཛཱཏཏྟཱ ཀོསིཡོ ནཱམ པཙྩེཀབུདྡྷོཏི ¶ ཨཏྠོ. ཙིཏྟཀཱུཊེཏི ཙིཏྟཀཱུཊཀེལཱསཀཱུཊསཱནུཀཱུཊཱདཱིསུ ཨནོཏཏྟདཧཾ པཊིཙྪཱདེཏྭཱ ཋིཏཔབྦཏཀཱུཊེསུ ནཱནཱརཏནཨོསདྷཱདཱིཧི ཝིཙིཏྟེ ཙིཏྟཀཱུཊཔབྦཏེ སོ པཙྩེཀབུདྡྷོ ཝསཱིཏི ཨཏྠོ.

ཙཏུཏྠཔཉྩམཱཔདཱནཱནི ཨུཏྟཱནཱནེཝ.

༥༦. ཚཊྛཱཔདཱནེ ཀུསཊྛཀམདཱསཧནྟི པཀྑིཀབྷཏྟཨུཔོསཐིཀབྷཏྟདྷུརབྷཏྟསལཱཀབྷཏྟཱདཱིསུ ཀུསཔཎྞཝསེན དཱཏབྦཾ ཨཊྛསལཱཀབྷཏྟཾ ཨཧཾ ཨདཱསིནྟི ཨཏྠོ.

༦༡. སཏྟམཱཔདཱནེ སོབྷིཏོ ནཱམ སམྦུདྡྷོཏི ཨཱརོཧཔརིཎཱཧདྭཏྟིཾསམཧཱཔུརིསལཀྑཎབྱཱམཔྤབྷཱདཱིཧི སོབྷམཱནསརཱིརཏྟཱ སོབྷིཏོ ནཱམ སམྨཱསམྦུདྡྷོཏི ཨཏྠོ.

༦༦. ཨཊྛམཱཔདཱནེ ¶ ཏཀྐརཱཡཾ ཝསཱི ཏདཱཏི ཏཾ དསཔུཉྙཀིརིཡཝཏྠུཾ ཀརོནྟཱ ཛནཱ པཊིཝསནྟི ཨེཏྠཱཏི ཏཀྐརཱ, རཱཛདྷཱནཱི. ཏིསྶཾ ཏཀྐརཱཡཾ, ཏདཱ ཝསཱིཏི ཨཏྠོ.

༧༢. ནཝམཱཔདཱནེ ¶ པཱནདྷིཾ སུཀཏཾ གཡ྄ཧཱཏི ཨུཔཱཧནཡུགཾ སུནྡརཱཀཱརེན ནིཔྥཱདིཏཾ གཧེཏྭཱཏི ཨཏྠོ. དསམཱཔདཱནཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཨཊྛཙཏྟཱལཱིསམཝགྒཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༤༩. པཾསུཀཱུལཝགྒོ

༡-༡༠. པཾསུཀཱུལསཉྙཀཏྠེརཨཔདཱནཱདིཝཎྞནཱ

ཨེཀཱུནཔཉྙཱསམཝགྒེ ¶ པཋམཱཔདཱནཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝ.

༡༤. དུཏིཡཱཔདཱནེ ཨདྷིཙྩུཔྤཏྟིཀཱ བུདྡྷཱཏི ཨདྷིཙྩེན ཨཀཱརཎེན ཨུཔྤཏྟིཀཱ སཡམྦྷཱུཏཱ, ཨཉྙེཧི དེཝབྲཧྨམཱརཱདཱིཧི ཨུཔདེསདཱཡཀེཧི རཧིཏཱ སཡམྦྷཱུཉཱཎེན ཨུཔྤནྣཱ ཛཱཏཱ པཱཏུབྷཱུཏཱཏི ཨཏྠོ.

༡༦. ཨོདུམྦརིཀཔུཔྥཾ ཝཱཏི ཨུདུམྦརརུཀྑེ པུཔྥཾ དུལླབྷཾ དུལླབྷུཔྤཏྟིཀཾ ཨིཝ. ཙནྡམྷི སསཀཾ ཡཐཱཏི ཙནྡམཎྜལེ སསལེཁཱཡ རཱུཔཾ དུལླབྷཾ ཡཐཱ. ཝཱཡསཱནཾ ཡཐཱ ཁཱིརནྟི ཀཱཀཱནཾ ནིཙྩཾ རཏྟིནྡིཝཾ ཁུདྡཱཔཱིལི༹ཏབྷཱཝེན ཁཱིརཾ དུལླབྷཾ ཡཐཱ, ཨེཝཾ དུལླབྷཾ ལོཀནཱཡཀཾ ཙཏུརཱསངྑྱེཡྻཾ ཝཱ ཨཊྛཱསངྑྱེཡྻཾ ཝཱ སོལ༹སཱསངྑྱེཡྻཾ ཝཱ ཀཔྤསཏསཧསྶཾ པཱརམིཡོ པཱུརེཏྭཱ བུདྡྷབྷཱཝཏོ དུལླབྷོ ལོཀནཱཡཀོཏི ཨཏྠོ.

༣༠. ཏཏིཡཱཔདཱནེ མདྷུཾ བྷིསེཧི སཝཏཱིཏི པོཀྑརམདྷུཔདུམཀེསརེཧི སཝཏི པགྒྷརཏི. ཁཱིརཾ སཔྤིཾ མུལཱ༹ལིབྷཱིཏི ཁཱིརཉྩ སཔྤིརསཉྩ པདུམམུལཱ༹ལེཧི སཝཏི པགྒྷརཏི. ཏསྨཱ ཏདུབྷཡཾ མམ སནྟཀཾ བུདྡྷོ པཊིགྒཎྷཏཱུཏི ཨཏྠོ.

ཙཏུཏྠཔཉྩམཚཊྛཱཔདཱནཱནི ཨུཏྟཱནཱནེཝ.

༡༡༩. སཏྟམཱཔདཱནེ ཙཏྟཱལཱིསདིཛཱཔི ཙཱཏི དྭིཀྑཏྟུཾ ཛཱཏཱཏི དིཛཱ. ཀུམཱརཝཡེ ཨུཊྛིཏདནྟཱནཾ པཏིཏཏྟཱ པུན ཨུཊྛིཏདནྟཱ དིཛཱ, ཏེ ཙ དནྟཱ. བྱཱཀརཎཉྩ ཧེཊྛཱ ནིདཱནཀཐཱཡཾ ཝུཏྟམེཝ.

ཨཊྛམཱཔདཱནཾ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

༡༧༡. ནཝམཱཔདཱནེ ¶ ཏདཱཧཾ མཱཎཝོ ཨཱསིནྟི ཡདཱ སུམེདྷཔཎྜིཏོ དཱིཔངྐརབྷགཝཏོ སནྟིཀཱ བྱཱཀརཎཾ ལབྷི, ཏདཱ ཨཧཾ མེགྷོ ནཱམ བྲཱཧྨཎམཱཎཝོ ¶ ཧུཏྭཱ སུམེདྷཏཱཔསེན སཧ ཨིསིཔབྦཛྫཾ ¶ པབྦཛིཏྭཱ སིཀྑཱཔདེསུ སིཀྑིཏོ ཀེནཙི པཱཔསཧཱཡེན སཾསཊྛོ སཾསགྒདོསེན པཱཔཝིཏཀྐཱདིཝསཾ གཏོ མཱཏུགྷཱཏཀམྨཝསེན ནརཀེ ཨགྒིཛཱལཱདིདུཀྑམནུབྷཝིཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ སམུདྡེ ཏིམིངྒལམཧཱམཙྪོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟོ, སམུདྡམཛ྄ཛྷེ གཙྪནྟཾ མཧཱནཱཝཾ གིལིཏུཀཱམོ གཏོ. དིསྭཱ མཾ ཝཱཎིཛཱ བྷཱིཏཱ ‘‘ཨཧོ གོཏམོ བྷགཝཱ’’ཏི སདྡམཀཾསུ. ཨཐ མཧཱམཙྪོ པུབྦཝཱསནཱཝསེན བུདྡྷགཱརཝཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིབྷཝསམྤནྣེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟོ སདྡྷོ པསནྣོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པབྦཛིཏྭཱ སཧ པཊིསམྦྷིདཱཧི ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎིཏྭཱ དིཝསསྶ ཏིཀྑཏྟུཾ ཨུཔཊྛཱནཾ གནྟྭཱ སརམཱནོ ཝནྡཏི. ཏདཱ བྷགཝཱ ‘‘ཙིརཾ དྷམྨརུཙཱི’’ཏི མཾ ཨཱཧ.

༡༨༤. ཨཐ སོ ཐེརོ ‘‘སུཙིརཾ སཏཔུཉྙལཀྑཎ’’ནྟིཨཱདཱིཧི གཱཐཱཧི ཐོམེསི. བྷནྟེ, སཏཔུཉྙལཀྑཎདྷར གོཏམ. པཏིཔུབྦེན ཝིསུདྡྷཔཙྩཡནྟི པུབྦེ དཱིཔངྐརཔཱདམཱུལེ པརིཔུཎྞཔཱརམཱིཔཙྩཡསམྦྷཱརོ སུཊྛུ ཙིརཾ ཀཱལཾ མཡཱ ན དིཊྛོ ཨསཱིཏི ཨཏྠོ. ཨཧམཛྫསུཔེཀྑནནྟི ཨཛྫ ཨིམསྨིཾ དིཝསེ ཨཧཾ སུཔེཀྑནཾ སུནྡརདསྶནཾ, སུནྡརདིཊྛཾ ཝཱ ནིརུཔམཾ ཝིགྒཧཾ ཨུཔམཱརཧིཏསརཱིརཾ གོཏམཾ ཝཏ ཨེཀནྟེན པསྶཱམི དཀྑཱམཱིཏི ཨཏྠོ.

༡༨༥-༡༨༦. སུཙིརཾ ཝིཧཏཏམོ མཡཱཏི ཝིསེསེན ཧཏཏམོ ཝིདྡྷཾསིཏམོཧོ ཏྭཾ མཡཱཔི སུཊྛུ ཙིརཾ ཐོམིཏོཏི ཨཏྠོ. སུཙིརཀྑེན ནདཱི ཝིསོསིཏཱཏི ཨེསཱ ཏཎྷཱནདཱི སུནྡརརཀྑེན གོཔནེན ཝིསེསེན སོསིཏཱ, ཨབྷབྦུཔྤཏྟིཀཏཱ ཏཡཱཏི ཨཏྠོ. སུཙིརཾ ཨམལཾ ཝིསོདྷིཏནྟི སུཊྛུ ཙིརཾ དཱིགྷེན ཨདྡྷུནཱ ཨམལཾ ནིབྦཱནཾ ཝིསེསེན སོདྷིཏཾ, སུཊྛུ ཀཏཾ ཨདྷིགཏཾ ཏཡཱཏི ཨཏྠོ. ནཡནཾ ཉཱཎམཡཾ མཧཱམུནེ. ཙིརཀཱལསམངྒིཏོཏི མཧཱམུནེ མཧཱསམཎ ཉཱཎམཡཾ ནཡནཾ དིབྦཙཀྑུཾ ཙིརཀཱལཾ སམདྷིགཏོ སམྤཏྟོ ཏྭནྟི ཨཏྠོ. ཨཝིནཊྛོ པུནརནྟརནྟི ཨཧཾ པུན ཨནྟརཾ ཨནྟརཱབྷཝེ མཛ྄ཛྷེ པརིནཊྛོ ¶ པརིཧཱིནོ ཨཧོསིནྟི ཨཏྠོ. པུནརཛྫསམཱགཏོ ཏཡཱཏི ཨཛྫ ཨིམསྨིཾ ཀཱལེ ཏཡཱ སདྡྷིཾ པུནཔི སམཱགཏོ ཨེཀཱིབྷཱུཏོ སཧ ཝསཱམཱིཏི ཨཏྠོ. ན ཧི ནསྶནྟི ཀཏཱནི གོཏམཱཏི གོཏམ སབྦཉྙུབུདྡྷ, ཏཡཱ སདྡྷིཾ ཀཏཱནི སམཱགམཱདཱིནི ¶ ན ཧི ནསྶནྟི ཡཱཝ ཁནྡྷཔརིནིབྦཱནཱ ན ཝིནཱ བྷཝིསྶནྟཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

དྷམྨརུཙིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

དསམཱཔདཱནཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཨེཀཱུནཔཉྙཱསམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༥༠-༥༣. ཀིངྐཎིཔུཔྥཱདིཝགྒོ

༡-༤༠. ཀིངྐཎིཔུཔྥིཡཏྠེརཨཔདཱནཱདིཝཎྞནཱ

པཉྙཱསམཝགྒེ ¶ ཙ ཨེཀཔཉྙཱསམཝགྒེ ཙ དྭེཔཉྙཱསམཝགྒེ ཙ ཏེཔཉྙཱསམཝགྒེ ཙ སབྦཱནི ཨཔདཱནཱནི ཨུཏྟཱནཱནེཝཱཏི.

༥༤. ཀཙྩཱཡནཝགྒོ

༡. མཧཱཀཙྩཱཡནཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཙཏུཔཉྙཱསམཝགྒེ ¶ པཋམཱཔདཱནེ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱཀཙྩཱཡནཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ གཧཔཏིམཧཱསཱལཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ ཨེཀདིཝསཾ སཏྠུ སནྟིཀེ དྷམྨཾ སུཎནྟོ སཏྠཱརཱ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛནྟཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔིཡམཱནཾ ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ དིསྭཱ སཡམྤི ཏཾ ཋཱནནྟརཾ པཏྠེནྟོ པཎིདྷཱནཾ ཀཏྭཱ དཱནཱདཱིནི པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ སུམེདྷསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཝིཛྫཱདྷརོ ཧུཏྭཱ ཨཱཀཱསེན གཙྪནྟོ ཨེཀསྨིཾ ཝནསཎྜེ ནིསིནྣཾ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཀཎིཀཱརཔུཔྥེཧི པཱུཛཾ ཨཀཱསི.

སོ ཏེན པུཉྙེན ཨཔརཱཔརཾ སུགཏཱིསུཡེཝ པརིཝཏྟེནྟོ ཀསྶཔདསབལསྶ ཀཱལེ བཱརཱཎསིཡཾ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ པརིནིབྦུཏེ བྷགཝཏི སུཝཎྞཙེཏིཡཀམྨཊྛཱནེ སཏསཧསྶགྒྷནིཀཱཡ སུཝཎྞིཊྛཀཱཡ པཱུཛཾ ཀཏྭཱ ‘‘ཨིམསྶ ནིསྶནྡེན ནིབྦཏྟནིབྦཏྟཊྛཱནེ སརཱིརཾ མེ སུཝཎྞཝཎྞཾ ཧོཏཱུ’’ཏི ¶ པཏྠནཾ ཨཀཱསི. ཏཏོ ཡཱཝཛཱིཝཾ ཀུསལཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཨེཀཾ བུདྡྷནྟརཾ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཨུཛྫེནིཡཾ རཉྙོ ཙཎྜཔཛྫོཏསྶ པུརོཧིཏགེཧེ ནིབྦཏྟི, ཏསྶ ནཱམགྒཧཎདིཝསེ མཱཏཱ ‘‘མཡ྄ཧཾ ¶ པུཏྟོ སུཝཎྞཝཎྞོ, ཨཏྟནོ ནཱམཾ གཧེཏྭཱ ཨཱགཏོ’’ཏི ཀཉྩནམཱཎཝོཏྭེཝ ནཱམཾ ཨཀཱསི. སོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ ཏཡོ ཝེདེ ཨུགྒཎྷིཏྭཱ པིཏུ ཨཙྩཡེན པུརོཧིཏཊྛཱནཾ ལབྷི. སོ གོཏྟཝསེན ཀཙྩཱཡནོཏི པཉྙཱཡིཏྠ. ཨཐ རཱཛཱ ཙཎྜཔཛྫོཏོ བུདྡྷུཔྤཱདཾ སུཏྭཱ, ‘‘ཨཱཙརིཡ, ཏུམྷེ ཏཏྠ གནྟྭཱ སཏྠཱརཾ ཨིདྷཱནེཐཱ’’ཏི པེསེསི. སོ ཨཏྟཊྛམོ སཏྠུ སནྟིཀཾ ཨུཔགཏོ ཏསྶ སཏྠཱ དྷམྨཾ དེསེསི, དེསནཱཔརིཡོསཱནེ སཏྟཧི ཛནེཧི སདྡྷིཾ སཧ པཊིསམྦྷིདཱཧི ཨརཧཏྟེ པཏིཊྛཱསི.

༡. སོ ཨེཝཾ པཏྟཨརཧཏྟཕལོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ ¶ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟཏྠམེཝ. ཨཐ སཏྠཱ ‘‘ཨེཐ, བྷིཀྑཝོ’’ཏི ཧཏྠཾ པསཱརེསི. ཏེ ཏཱཝདེཝ དྭངྒུལམཏྟཀེསམསྶུཨིདྡྷིམཡཔཏྟཙཱིཝརདྷརཱ ཝསྶསཊྛིཀཏྠེརཱ ཝིཡ ཨཧེསུཾ. ཨེཝཾ ཐེརོ སདཏྠཾ ནིཔྥཱདེཏྭཱ, ‘‘བྷནྟེ, རཱཛཱ པཛྫོཏོ ཏུམྷཱཀཾ པཱདེ ཝནྡིཏུཾ དྷམྨཉྩ སོཏུཾ ཨིཙྪཏཱི’’ཏི ཨཱརོཙེསི. སཏྠཱ ‘‘ཏྭཾཡེཝ, ཀཙྩཱན, ཏཏྠ གཙྪ, ཏཡི གཏེ རཱཛཱ པསཱིདིསྶཏཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཐེརོ སཏྠུ ཨཱཎཱཡ ཨཏྟཊྛམོ ཏཏྠ གནྟྭཱ རཱཛཱནཾ པསཱདེཏྭཱ ཨཝནྟཱིསུ སཱསནཾ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ པུན སཏྠུ སནྟིཀམེཝ ཨཱགཏོ. ཨཏྟནོ པུབྦཔཏྠནཱཝསེན ཀཙྩཱཡནཔྤཀརཎཾ མཧཱནིརུཏྟིཔྤཀརཎཾ ནེཏྟིཔྤཀརཎནྟི པཀརཎཏྟཡཾ སངྒྷམཛ྄ཛྷེ བྱཱཀཱསི. ཨཐ སནྟུཊྛེན བྷགཝཏཱ ‘‘ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, མམ སཱཝཀཱནཾ སཾཁིཏྟེན བྷཱསིཏསྶ ཝིཏྠཱརེན ཨཏྠཾ ཝིབྷཛནྟཱནཾ ཡདིདཾ མཧཱཀཙྩཱནོ’’ཏི (ཨ. ནི. ༡.༡༨༨, ༡༩༧) ཨེཏདགྒཊྛཱནེ ཋཔིཏོ ཨགྒཕལསུཁེན ཝིཧཱསཱིཏི.

མཧཱཀཙྩཱཡནཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢. ཝཀྐལིཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

དུཏིཡཱཔདཱནེ ¶ ཨིཏོ སཏསཧསྶམྷཱིཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཝཀྐལིཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི ཐེརོ པུརིམཛིནཝརེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཧཾསཝཏཱིནགརེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སཏྠུ སནྟིཀཾ གཙྪནྟེཧི ཨུཔཱསཀེཧི སདྡྷིཾ ཝིཧཱརཾ གནྟྭཱ པརིསཔརིཡནྟེ ཋིཏོ དྷམྨཾ སུཎནྟོ སཏྠཱརཱ ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ ¶ སདྡྷཱདྷིམུཏྟཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔིཏཾ དིསྭཱ སཡམྤི ཏཾ ཋཱནནྟརཾ པཏྠེནྟོ སཏྟཱཧཾ བུདྡྷཔྤམུཁསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ མཧཱདཱནཾ དཏྭཱ པཎིདྷཱནཾ ཨཀཱསི. སཏྠཱ ཏསྶ ཨནནྟརཱཡཾ དིསྭཱ བྱཱཀརི.

སོ ཡཱཝཛཱིཝཾ ཀུསལཾ ཀཏྭཱ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཏོ ཀཱལེ སཱཝཏྠིཡཾ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟི, ཏསྶ ཝཀྐལཱིཏི ནཱམཾ ཀརིཾསུ. ཏཏྠ ཀལཱིཏི ཨཔརཱདྷཏིལཀཱལ༹ཀཱདིདོསསྶ ཨདྷིཝཙནཾ. ནིདྡྷནྟསུཝཎྞཔིཎྜསདིསཏཱཡ ཨཔགཏོ བྱཔགཏོ ཀལི དོསོ ཨསྶཱཏི ཝ-ཀཱརཱགམཾ ཀཏྭཱ ཝཀྐལཱིཏི ཝུཙྩཏི. སོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ ཏཡོ ཝེདེ ཨུགྒཎྷིཏྭཱ བྲཱཧྨཎསིཔྤེསུ ནིཔྥཏྟིཾ གཏོ, སཏྠཱརཾ དིསྭཱ རཱུཔཀཱཡསམྤཏྟིདསྶནེན ཨཏིཏྟོ སཏྠཱརཱ སདྡྷིཾཡེཝ ཝིཙརཏི. ‘‘ཨགཱརམཛ྄ཛྷེ ཝསནྟོ ནིཙྩཀཱལཾ སཏྠུ དསྶནཾ ན ལབྷིསྶཱམཱི’’ཏི ¶ སཏྠུ སནྟིཀེ པབྦཛིཏྭཱ ཋཔེཏྭཱ བྷོཛནཀཱལཾ སརཱིརཀིཙྩཀཱལཉྩ སེསཀཱལེ ཡཏྠ ཋིཏེན སཀྐཱ དསབལཾ པསྶིཏུཾ, ཏཏྠ ཋིཏོ ཨཉྙཾ ཀིཙྩཾ པཧཱཡ བྷགཝནྟཾ ཨོལོཀེནྟོཡེཝ ཝིཧརཏི. སཏྠཱ ཏསྶ ཉཱཎཔརིཔཱཀཾ ཨཱགམེནྟོ བཧུཀཱལཾ ཏསྨིཾ རཱུཔདསྶནེནེཝ ཝིཙརནྟེ ཀིཉྩི ཨཝཏྭཱ པུནེཀདིཝསཾ – ‘‘ཀིཾ ཏེ, ཝཀྐལི, ཨིམིནཱ པཱུཏིཀཱཡེན དིཊྛེན? ཡོ ཁོ, ཝཀྐལི, དྷམྨཾ པསྶཏི, སོ མཾ པསྶཏི; ཡོ མཾ པསྶཏི, སོ དྷམྨཾ པསྶཏི. དྷམྨཉྷི, ཝཀྐལི, པསྶནྟོ མཾ པསྶཏཱི’’ཏི (སཾ. ནི. ༣.༨༧) ཨཱཧ. སཏྠརི ཨེཝཾ ཝདནྟེཔི ཐེརོ སཏྠུ དསྶནཾ པཧཱཡ ཨཉྙཏྠ གནྟུཾ ན སཀྐོཏི. ཏཏོ སཏྠཱ, ‘‘ནཱཡཾ བྷིཀྑུ སཾཝེགཾ ཨལབྷིཏྭཱ བུཛ྄ཛྷིསྶཏཱི’’ཏི ཝསྶཱུཔནཱཡིཀདིཝསེ – ‘‘ཨཔེཧི, ཝཀྐལཱི’’ཏི ཐེརཾ པཎཱམེསི. སོ སཏྠཱརཱ པཎཱམིཏོ སཏྠུ སམྨུཁེ ཋཱཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ – ‘‘ཀིཾ མཡ྄ཧཾ ཛཱིཝིཏེན, ཡོཧཾ སཏྠཱརཾ དཊྛུཾ ན ལབྷཱམཱི’’ཏི གིཛ྄ཛྷཀཱུཊེ པབྦཏེ པཔཱཏཊྛཱནཾ ¶ ཨབྷིརུཧི? སཏྠཱ ཏསྶ ཏཾ པཝཏྟིཾ ཉཏྭཱ – ‘‘ཨཡཾ བྷིཀྑུ མམ སནྟིཀཱ ཨསྶཱསཾ ཨལབྷནྟོ མགྒཕལཱནཾ ཨུཔནིསྶཡཾ ནཱསེཡྻཱ’’ཏི ཨཏྟཱནཾ དསྶེཏྭཱ ཨོབྷཱསཾ ཝིསྶཛྫེནྟོ –

‘‘པཱམོཛྫབཧུལོ བྷིཀྑུ, པསནྣོ བུདྡྷསཱསནེ;

ཨདྷིགཙྪེ པདཾ སནྟཾ, སངྑཱརཱུཔསམཾ སུཁ’’ནྟི. (དྷ. པ. ༣༨༡) –

གཱཐཾ ཝཏྭཱ ‘‘ཨེཧི, ཝཀྐལཱི’’ཏི (དྷ. པ. ཨཊྛ. ༢.༣༨༡) ཧཏྠཾ པསཱརེསི. ཐེརོ ‘‘དསབལོ མེ དིཊྛོ, ‘ཨེཧཱི’ཏི ཨཝ྄ཧཱཡནམྤི ལདྡྷ’’ནྟི བལཝཔཱིཏིསོམནསྶཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ ‘‘ཀུཏོ གཙྪཱམཱི’’ཏི ཨཏྟནོ གམནབྷཱཝཾ ཨཛཱནིཏྭཱཝ སཏྠུ སམྨུཁེ ¶ ཨཱཀཱསེ པཀྑནྡིཏྭཱ པཋམེན པཱདེན པབྦཏེ ཋིཏོཡེཝ སཏྠཱརཱ ཝུཏྟགཱཐཱཡོ ཨཱཝཛྫེནྟོ ཨཱཀཱསེཡེཝ པཱིཏིཾ ཝིཀྑམྦྷེཏྭཱ སཧ པཊིསམྦྷིདཱཧི ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎཱིཏི ཨངྒུཏྟརཊྛཀཐཱཡཾ (ཨ. ནི. ཨཊྛ. ༡.༡.༢༠༨) དྷམྨཔདཝཎྞནཱཡཉྩ (དྷ. པ. ཨཊྛ. ༢.༣༨༡ ཝཀྐལིཏྠེརཝཏྠུ) ཨཱགཏཾ.

ཨིདྷ པན ཨེཝཾ ཝེདིཏབྦཾ – ‘‘ཀིཾ ཏེ, ཝཀྐལཱི’’ཏིཨཱདིནཱ སཏྠཱརཱ ཨོཝདིཏོ གིཛ྄ཛྷཀཱུཊེ ཝིཧརནྟོ ཝིཔསྶནཾ པཊྛཔེསི, ཏསྶ སདྡྷཱཡ བལཝབྷཱཝཏོ ཨེཝ ཝིཔསྶནཱ ཝཱིཐིཾ ན ཨོཏརཏི? བྷགཝཱ ཏཾ ཉཏྭཱ ཀམྨཊྛཱནཾ སོདྷེཏྭཱ ཨདཱསི. སོ པུན ཝིཔསྶནཾ མཏྠཀཾ པཱཔེཏུཾ ནཱསཀྑིཡེཝ. ཨཐསྶ ཨཱཧཱརཝེཀལླེན ཝཱཏཱབཱདྷོ ཨུཔྤཛྫི, ཏཾ ཝཱཏཱབཱདྷེན པཱིལི༹ཡམཱནཾ ཉཏྭཱ བྷགཝཱ ཏཏྠ གནྟྭཱ པུཙྪནྟོ –

‘‘ཝཱཏརོགཱབྷིནཱིཏོ ¶ ཏྭཾ, ཝིཧརཾ ཀཱནནེ ཝནེ;

པཝིདྡྷགོཙརེ ལཱུཁེ, ཀཐཾ བྷིཀྑུ ཀརིསྶསཱི’’ཏི. (ཐེརགཱ. ༣༥༠) –

ཨཱཧ. ཏཾ སུཏྭཱ ཐེརོ –

‘‘པཱིཏིསུཁེན ཝིཔུལེན, ཕརམཱནོ སམུསྶཡཾ;

ལཱུཁམྤི ཨབྷིསམྦྷོནྟོ, ཝིཧརིསྶཱམི ཀཱནནེ.

‘‘བྷཱཝེནྟོ སཏིཔཊྛཱནེ, ཨིནྡྲིཡཱནི བལཱནི ཙ;

བོཛ྄ཛྷངྒཱནི ཙ བྷཱཝེནྟོ, ཝིཧརིསྶཱམི ཀཱནནེ.

‘‘ཨཱརདྡྷཝཱིརིཡེ པཧིཏཏྟེ, ནིཙྩཾ དལ༹ྷཔརཀྐམེ;

སམགྒེ སཧིཏེ དིསྭཱ, ཝིཧརིསྶཱམི ཀཱནནེ.

‘‘ཨནུསྶརནྟོ ¶ སམྦུདྡྷཾ, ཨགྒཾ དནྟཾ སམཱཧིཏཾ;

ཨཏནྡིཏོ རཏྟིནྡིཝཾ, ཝིཧརིསྶཱམི ཀཱནནེ’’ཏི. (ཐེརགཱ. ༣༥༡-༣༥༤) –

ཙཏསྶོ གཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི. ཏཱསཾ ཨཏྠོ ཐེརགཱཐཱཝཎྞནཱཡཾ (ཐེརགཱ. ཨཊྛ. ༢.༣༥༡-༣༥༤) ཝུཏྟོཡེཝ. ཨེཝཾ ཐེརོ ཝིཔསྶནཾ ཨུསྶུཀྐཱཔེཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༢༨. སོ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨིཏོ སཏསཧསྶམྷཱིཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨིཏོཏི ཀཀུསནྡྷཱདཱིནཾ ཨུཔྤནྣབྷདྡཀཔྤཏོ ཧེཊྛཱ ཀཔྤསཏསཧསྶམཏྠཀེཏི ཨཏྠོ.

༢༩. པདུམཱཀཱརཝདནོཏི སུཔུཔྥིཏཔདུམསསྶིརཱིཀམུཁོ. པདུམཔཏྟཀྑོཏི སེཏཔདུམཔུཔྥཔཎྞསདིསཨཀྑཱིཏི ཨཏྠོ.

༣༠. པདུམུཏྟརགནྡྷོཝཱཏི པདུམགནྡྷམུཁོཏི ཨཏྠོ.

༣༡. ཨནྡྷཱནཾ ¶ ནཡནཱུཔམོཏི ཙཀྑུཝིརཧིཏཱནཾ སཏྟཱནཾ ནཡནསདིསོ, དྷམྨདེསནཱཡ སབྦསཏྟཱནཾ ¶ པཉྙཱཙཀྑཱདིཙཀྑུདཱཡཀོཏི ཨཏྠོ. སནྟཝེསོཏི སནྟསབྷཱཝོ སནྟཨིརིཡཱཔཐོ. གུཎནིདྷཱིཏི གུཎཱནཾ ནིདྷི, སབྦགུཎགཎཱནཾ ནིདྷཱནཊྛཱནབྷཱུཏོཏི ཨཏྠོ. ཀརུཎཱམཏིཨཱཀརོཏི སཱདྷཱུནཾ ཙིཏྟཀམྤནསངྑཱཏཱཡ ཀརུཎཱཡ ཙ ཨཏྠཱནཏྠམིནནཔརིཙྪིནྣམཏིཡཱ ཙ ཨཱཀརོ ཨཱདྷཱརབྷཱུཏོ.

༣༢. བྲཧྨཱསུརསུརཙྩིཏོཏི བྲཧྨེཧི ཙ ཨསུརེཧི ཙ དེཝེཧི ཙ ཨཙྩིཏོ པཱུཛིཏོཏི ཨཏྠོ.

༣༣. མདྷུརེན རུཏེན ཙཱཏི ཀརཝཱིཀརུཏམདྷུརེན སདྡེན སཀལཾ ཛནཾ རཉྫཡནྟཱིཏི སམྦནྡྷོ. སནྠཝཱི སཱཝཀཾ སཀནྟི ཨཏྟནོ སཱཝཀཾ མདྷུརདྷམྨདེསནཱཡ སནྠཝཱི, ཐུཏིཾ ཨཀཱསཱིཏི ཨཏྠོ.

༣༤. སདྡྷཱདྷིམུཏྟོཏི སདྡཧནསདྡྷཱཡ སཱསནེ ཨདྷིམུཏྟོ པཏིཊྛིཏོཏི ཨཏྠོ. མམ དསྶནལཱལསོཏི མཡ྄ཧཾ དསྶནེ བྱཱཝཊོ ཏཔྤརོ.

༣༥. ཏཾ ¶ ཋཱནམབྷིརོཙཡིནྟི ཏཾ སདྡྷཱདྷིམུཏྟཊྛཱནནྟརཾ ཨབྷིརོཙཡིཾ, ཨིཙྪིཾ པཏྠེསིནྟི ཨཏྠོ.

༤༠. པཱིཏམཊྛནིཝཱསནནྟི སིལིཊྛསུཝཎྞཝཎྞཝཏྠེ ནིཝཏྠནྟི ཨཏྠོ. ཧེམཡཉྙོཔཙིཏངྒནྟི སུཝཎྞཔཱམངྒལགྒིཏགཏྟནྟི ཨཏྠོ.

༤༧-༤༨. ནོནཱིཏསུཁུམཱལཾ མནྟི ནཝནཱིཏམིཝ མུདུཏལུཎཧཏྠཔཱདཾ. ཛཱཏཔལླཝཀོམལནྟི ཨསོཀཔལླཝཔཏྟཀོམལམིཝ མུདུཀནྟི ཨཏྠོ. པིསཱཙཱིབྷཡཏཛྫིཏཱཏི ཏདཱ ཨེཝཾབྷཱུཏཾ ཀུམཱརཾ མཾ ཨཉྙཱ པིསཱཙཱི ཨེཀཱ རཀྑསཱི བྷཡེན ཏཛྫེསི བྷིཾསཱཔེསཱིཏི ཨཏྠོ. ཏདཱ མཧེསིསྶ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ པཱདམཱུལེ མཾ སཱཡེསུཾ ནིཔཛྫཱཔེསུཾ. དཱིནམཱནསཱ བྷཱིཏཙིཏྟཱ མམ མཱཏཱཔིཏརོ ཨིམཾ དཱརཀཾ ཏེ དདཱམ, ཨིམསྶ སརཎཾ པཏིཊྛཱ ཧོཏུ ནཱཐ ནཱཡཀཱཏི སམྦནྡྷོ.

༤༩. ཏདཱ པཊིགྒཧི སོ མནྟི སོ བྷགཝཱ ཏདཱ ཏསྨིཾ མམ མཱཏུཡཱ དིནྣཀཱལེ ཛཱལིནཱ ཛཱལཡུཏྟེན སངྑཱལཀེན ཙཀྐལཀྑཎཱདཱིཧི ¶ ལཀྑིཏེན མུདུཀོམལཔཱཎིནཱ མུདུཀེན ཝིསུདྡྷེན ཧཏྠཏལེན མཾ ཨགྒཧེསཱིཏི ཨཏྠོ.

༥༢. སབྦཔཱརམིསམྦྷཱུཏནྟི ¶ སབྦེཧི དཱནཔཱརམིཏཱདཱིཧི སམྦྷཱུཏཾ ཛཱཏཾ. ནཱིལཀྑིནཡནཾ ཝརཾ པུཉྙསམྦྷཱརཛཾ ཨུཏྟམནཱིལཨཀྑིཝནྟཾ. སབྦསུབྷཱཀིཎྞཾ སབྦེན སུབྷེན ཝཎྞེན སཎྛཱནེན ཨཱཀིཎྞཾ གཧནཱིབྷཱུཏཾ རཱུཔཾ བྷགཝཏོ ཧཏྠཔཱདསཱིསཱདིརཱུཔཾ དིསྭཱཏི ཨཏྠོ, ཏིཏྟིཾ ཨཔཏྟོ ཝིཧརཱམི ཨཧནྟི སམྦནྡྷོ.

༦༡. ཏདཱ མཾ ཙརཎནྟགོཏི ཏསྨིཾ མཡ྄ཧཾ ཨརཧཏྟཾ པཏྟཀཱལེ སཱིལཱདིཔནྣརསནྣཾ ཙརཎདྷམྨཱནཾ ཨནྟགོ, པརིཡོསཱནཔྤཏྟོ པརིཔཱུརཀཱརཱིཏི ཨཏྠོ. ‘‘མརཎནྟགོ’’ཏིཔི པཱཋོ. ཏསྶ མརཎསྶ ཨནྟཾ ནིབྦཱནཾ པཏྟོཏི ཨཏྠོ. སདྡྷཱདྷིམུཏྟཱནཾ ཨགྒཾ པཉྙཔེསཱིཏི སམྦནྡྷོ. ཨཐ སཏྠཱ བྷིཀྑུསངྒྷམཛ྄ཛྷེ ནིསིནྣོ ‘‘ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, མམ སཱཝཀཱནཾ སདྡྷཱདྷིམུཏྟཱནཾ ཡདིདཾ, ཝཀྐལཱི’’ཏི (ཨ. ནི. ༡.༡༩༨, ༢༠༨) མཾ ཨེཏདགྒཊྛཱནེ ཋཔེསཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཝཀྐལིཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣. མཧཱཀཔྤིནཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པདུམུཏྟརོ ¶ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཀཔྤིནཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཧཾསཝཏཱིནགརེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ སཏྠུ སནྟིཀེ དྷམྨདེསནཾ སུཎནྟོ སཏྠཱརཱ ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ ཨོཝཱདཀཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔིཏཾ དིསྭཱ ཨདྷིཀཱརཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཏཾ ཋཱནནྟརཾ པཏྠེསི.

སོ ཏཏྠ ཡཱཝཛཱིཝཾ ཀུསལཾ ཀཏྭཱ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ བཱརཱཎསིཏོ ཨཝིདཱུརེ ཨེཀསྨིཾ པེསཀཱརགཱམེ ཛེཊྛཔེསཀཱརགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཏདཱ སཧསྶམཏྟཱ པཙྩེཀབུདྡྷཱ ཧིམཝནྟེ ཨཊྛ མཱསེ ཝསིཏྭཱ ཝསྶིཀེ ཙཏྟཱརོ མཱསེ ཛནཔདེ ཝསནྟི. ཏེ ཨེཀཝཱརཾ བཱརཱཎསིཡཱ ཨཝིདཱུརེ ཨོཏརིཏྭཱ ‘‘སེནཱསནཾ ཀརཎཏྠཱཡ ཧཏྠཀམྨཾ ཡཱཙཐཱ’’ཏི རཉྙོ སནྟིཀཾ ཨཊྛ པཙྩེཀབུདྡྷེ པཧིཎིཾསུ. ཏདཱ པན རཉྙོ ཝཔྤམངྒལཾ ཨཧོསི. སོ ‘‘པཙྩེཀབུདྡྷཱ ¶ ཀིར ཨཱགཏཱ’’ཏི སུཏྭཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཨཱགཏཀཱརཎཾ པུཙྪིཏྭཱ ‘‘ཨཛྫ, བྷནྟེ, ཨོཀཱསོ ནཏྠི སྭེ ཨམྷཱཀཾ ཝཔྤམངྒལཾ ¶ , ཏཏིཡདིཝསེ ཀརིསྶཱམཱ’’ཏི ཝཏྭཱ པཙྩེཀབུདྡྷེ ཨནིམནྟེཏྭཱཝ པཱཝིསི. པཙྩེཀབུདྡྷཱ ‘‘ཨཉྙཾ གཱམཾ པཝིསིསྶཱམཱ’’ཏི པཀྐམིཾསུ.

ཏསྨིཾ སམཡེ ཛེཊྛཔེསཀཱརསྶ བྷརིཡཱ ཀེནཙིདེཝ ཀརཎཱིཡེན བཱརཱཎསིཾ གཙྪནྟཱི ཏེ པཙྩེཀབུདྡྷེ དིསྭཱ ཝནྡིཏྭཱ, ‘‘ཀིཾ, བྷནྟེ, ཨཝེལཱཡ ཨཡྻཱ ཨཱགཏཱ’’ཏི པུཙྪི. ཏེ ཨཱདིཏོ པཊྛཱཡ ཀཐེསུཾ. ཏཾ སུཏྭཱ སདྡྷཱསམྤནྣཱ བུདྡྷིསམྤནྣཱ ཨིཏྠཱི ‘‘སྭེ, བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ བྷིཀྑཾ གཎྷཐཱ’’ཏི ནིམནྟེསི. ‘‘བཧུཀཱ མཡཾ, བྷགིནཱི’’ཏི. ‘‘ཀིཏྟཀཱ, བྷནྟེ’’ཏི? ‘‘སཧསྶམཏྟཱ, བྷགིནཱི’’ཏི. ‘‘བྷནྟེ, ཨིམསྨིཾ ནོ གཱམེ སཧསྶམཏྟཱ ཝསིམྷཱ, ཨེཀེཀོ ཨེཀེཀསྶ བྷིཀྑཾ དསྶཏི, བྷིཀྑཾ ཨདྷིཝཱསེཐ, ཨཧམེཝ ཝོ ཝསནཊྛཱནཾ ཀཱརཱཔེསྶཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ. པཙྩེཀབུདྡྷཱ ཨདྷིཝཱསེསུཾ.

སཱ གཱམཾ པཝིསིཏྭཱ ཨུགྒྷོསེསི – ‘‘ཨམྨཏཱཏཱ, ཨཧཾ སཧསྶམཏྟེ པཙྩེཀབུདྡྷེ དིསྭཱ ནིམནྟེསིཾ, ཨཡྻཱནཾ ནིསཱིདནཊྛཱནཾ སཾཝིདཧཐ, ཡཱགུབྷཏྟཱདཱིནི སམྤཱདེཐཱ’’ཏི གཱམམཛ྄ཛྷེ མཎྜཔཾ ཀཱརཱཔེཏྭཱ ཨཱསནཱནི པཉྙཱཔེཏྭཱ པུནདིཝསེ པཙྩེཀབུདྡྷེ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ པཎཱིཏེན ཁཱདནཱིཡེན བྷོཛནཱིཡེན པརིཝིསིཏྭཱ བྷཏྟཀིཙྩཔརིཡོསཱནེ ཏསྨིཾ གཱམེ སབྦཱ ཨིཏྠིཡོ ¶ ཨཱདཱཡ ཏཱཧི སདྡྷིཾ པཙྩེཀབུདྡྷེ ཝནྡིཏྭཱ ཏེམཱསཾ ཝསནཏྠཱཡ པཊིཉྙཾ གཎྷིཏྭཱ པུན གཱམེ ཨུགྒྷོསེསི – ‘‘ཨམྨཏཱཏཱ, ཨེཀེཀཀུལཏོ ཨེཀེཀཔུརིསོ ཝཱསིཕརསུཨཱདཱིནི གཧེཏྭཱ ཨརཉྙཾ པཝིསིཏྭཱ དབྦསམྦྷཱརེ ཨཱཧརིཏྭཱ ཨཡྻཱནཾ ཝསནཊྛཱནཾ ཀརོཏཱུ’’ཏི. གཱམཝཱསིནོ ཏསྶཱཡེཝ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཨེཀེཀོ ཨེཀེཀཾ ཀཏྭཱ སདྡྷིཾ རཏྟིདིཝཱཊྛཱནེཧི པཎྞསཱལསཧསྶཾ ནིཊྛཱཔེཏྭཱ ཨཏྟནོ ཨཏྟནོ པཎྞསཱལཱཡཾ ཨུཔགཏཾ པཙྩེཀབུདྡྷཾ ‘‘ཨཧཾ སཀྐཙྩཾ ཨུཔཊྛཧིསྶཱམི, ཨཧཾ སཀྐཙྩཾ ཨུཔཊྛཧིསྶཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨུཔཊྛཧིཾསུ. སཱ ཝསྶཾཝུཊྛཀཱལེ ‘‘ཨཏྟནོ ཨཏྟནོ པཎྞསཱལཱཡ ཝསྶཾཝུཊྛཱནཾ པཙྩེཀབུདྡྷཱནཾ ཙཱིཝརསཱཊཀེ སཛྫེཐཱ’’ཏི སམཱདཔེཏྭཱ ཨེཀེཀསྶ སཧསྶ སཧསྶམཱུལཾ ཙཱིཝརཾ དཱཔེསི. པཙྩེཀབུདྡྷཱ ཝུཊྛཝསྶཱ ཨནུམོདནཾ ཀཏྭཱ པཀྐམིཾསུ. གཱམཝཱསིནོཔི ཨིདཾ པུཉྙཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ ཏཱཝཏིཾསདེཝལོཀེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ གཎདེཝཏཱ ནཱམ ཨཧེསུཾ.

ཏེ ཏཏྠ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཀསྶཔསམྨཱསམྦུདྡྷཀཱལེ ཀུཊུམྦིཀགེཧེསུ ནིབྦཏྟིཾསུ. པུབྦེ ཛེཊྛཀཔེསཀཱརོ ཛེཊྛཀཀུཊུམྦིཀསྶ པུཏྟོ ཨཧོསི. བྷརིཡཱཔིསྶ ཨེཀསྶ ཛེཊྛཀཀུཊུམྦིཀསྶ དྷཱིཏཱ ཨཧོསི. སེསཱནཾ བྷརིཡཱཡོ སེསཀུཊུམྦིཀཱནཾ དྷཱིཏརོ ¶ ཨཧེསུཾ, ཏཱ སབྦཱཔི ཝཡཔྤཏྟཱ པརཀུལཾ གཙྪནྟིཡོ ཏེསཾ ཏེསཾཡེཝ གེཧཱནི ཨགམཾསུ. ཨཐེཀདིཝསཾ ཝིཧཱརེ དྷམྨསྶཝནེ སངྒྷུཊྛེ ‘‘སཏྠཱ དྷམྨཾ དེསེསྶཏཱི’’ཏི སུཏྭཱ ཏེ སབྦེཔི ཀུཊུམྦིཀཱ ‘‘དྷམྨཾ སོསྶཱམཱ’’ཏི ¶ བྷརིཡཱཧི སདྡྷིཾ ཝིཧཱརཾ ཨགམཾསུ. ཏེསཾ ཝིཧཱརམཛ྄ཛྷཾ པཝིཊྛཀྑཎེ ཝསྶཾ ཝསྶི. ཡེསཾ ཀུལཱུཔཀཱ ཝཱ ཉཱཏིསཱམཎེརཱདཡོ ཝཱ ཨཏྠི, ཏེ ཏེསཾ པརིཝེཎཱདཱིནི པཝིསིཾསུ. ཏེ པན ཏཐཱརཱུཔཱནཾ ནཏྠིཏཱཡ ཀཏྠཙི པཝིསིཏུཾ ཨཝིསཧནྟཱ ཝིཧཱརམཛ྄ཛྷེཡེཝ ཨཊྛཾསུ. ཨཐ ནེ ཛེཊྛཀཀུཊུམྦིཀོ ཨཱཧ – ‘‘པསྶཐ, བྷོ, ཨམྷཱཀཾ ཝིཔྤཀཱརཾ, ཀུལཔུཏྟེཧི ནཱམ ཨེཏྟཀེན ལཛྫིཏུཾ ཡུཏྟ’’ནྟི. ‘‘ཨཡྻ, ཀིཾ ཀརོམཱ’’ཏི? ‘‘མཡཾ ཝིསྶཱསིཀཊྛཱནསྶ ཨབྷཱཝེན ཨིམཾ ཝིཔྤཀཱརཾ པཏྟཱ, སབྦེ དྷནཾ སཾཧརིཏྭཱ པརིཝེཎཾ ཀརིསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ, ཨཡྻཱ’’ཏི ཛེཊྛཀོ སཧསྶཾ ཨདཱསི. སེསཱ པཉྩ པཉྩ སཏཱནི. ཨིཏྠིཡོ ཨཌྜྷཏེཡྻཱནི ཨཌྜྷཏེཡྻཱནི སཏཱནི. ཏེ ཏཾ དྷནཾ ཨཱཧརིཏྭཱ སཧསྶཀཱུཊཱགཱརཔརིཝཱརཾ སཏྠུ ཝསནཏྠཱཡ མཧཱཔརིཝེཎཾ ནཱམ ¶ ཀཱརཱཔེསུཾ. ནཝཀམྨསྶ མཧནྟཏཱཡ དྷནེ ཨཔྤཧོནྟེ པུབྦེ དིནྣདྷནཏོ པུན ཨུཔཌྜྷཱུཔཌྜྷཾ ཨདཾསུ. ནིཊྛིཏེ པརིཝེཎེ ཝིཧཱརམཧཾ ཀརོནྟཱ བུདྡྷཔྤམུཁསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ སཏྟཱཧཾ མཧཱདཱནཾ དཏྭཱ ཝཱིསཏིཡཱ བྷིཀྑུསཧསྶཱནཾ ཙཱིཝརཱནི སཛྫཡིཾསུ.

ཛེཊྛཀཀུཊུམྦིཀསྶ པན བྷརིཡཱ ཨཏྟནོ པཉྙཱཡ ཋིཏཱ ཨཧཾ ཏེཧི སམཀཾ ཨཀཏྭཱ ཨཏིརེཀཏརཾ ཀཏྭཱ ‘‘སཏྠཱརཾ པཱུཛེསྶཱམཱི’’ཏི ཨནོཛཔུཔྥཝཎྞེན སཧསྶམཱུལེན སཱཊཀེན སདྡྷིཾ ཨནོཛཔུཔྥཙངྐོཊཀཾ གཧེཏྭཱ སཏྠཱརཾ ཨནོཛཔུཔྥེཧི པཱུཛེཏྭཱ ཏཾ སཱཊཀཾ སཏྠུ པཱདམཱུལེ ཋཔེཏྭཱ, ‘‘བྷནྟེ, ནིབྦཏྟནིབྦཏྟཊྛཱནེ ཨནོཛཔུཔྥཝཎྞཾཡེཝ མེ སརཱིརཾ ཧོཏུ, ཨནོཛཱཏྭེཝ ཙ ནཱམཾ ཧོཏཱུ’’ཏི པཏྠནཾ ཨཀཱསི. སཏྠཱ ‘‘ཨེཝཾ ཧོཏཱུ’’ཏི ཨནུམོདནཾ ཨཀཱསི. ཏེ སབྦེཔི ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏཱ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟིཾསུ. ཏེ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ དེཝལོཀཱ ཙཝིཏྭཱ ཛེཊྛཀོ ཀུཀྐུཊཝཏཱིནགརེ རཱཛཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ མཧཱཀཔྤིནརཱཛཱ ནཱམ ཨཧོསི. སེསཱ ཨམཙྩཀུལེསུ ནིབྦཏྟིཾསུ. ཛེཊྛཀསྶ བྷརིཡཱ མདྡརཊྛེ སཱཀལནགརེ རཱཛཀུལེ ནིབྦཏྟི ཨནོཛཔུཔྥཝཎྞམེཝསྶཱ སརཱིརཾ ཨཧོསི, ཏེན ཨནོཛཱཏྭེཝསྶཱ ནཱམཾ ཨཀཾསུ, སཱ ཝཡཔྤཏྟཱ མཧཱཀཔྤིནརཉྙོ གེཧཾ གནྟྭཱ ཨནོཛཱདེཝཱིཏི པཱཀཊཱ ཨཧོསི.

སེསིཏྠིཡོཔི ཨམཙྩཀུལེསུ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝཡཔྤཏྟཱ ཏེསཾཡེཝ ཨམཙྩཔུཏྟཱནཾ ¶ གེཧཱནི ཨགམཾསུ. ཏེ སབྦེཔི རཉྙོ སམྤཏྟིསདིསཾ སམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཾསུ. ཡདཱ ཧི རཱཛཱ ཨལངྐཱརཔཊིམཎྜིཏོ ཧཏྠིཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ ཝིཙརཏི, ཏདཱཔི ཏེ ཏཐེཝ ཝིཙརནྟི. ཏསྨིཾ ཨསྶེན ཝཱ རཐེན ཝཱ ཝིཙརནྟེ ཏེཔི ཏཐེཝ ཝིཙརནྟི. ཨེཝཾ ཏེ ཨེཀཏོ ཧུཏྭཱ ཀཏཱནཾ པུཉྙཱནཾ བལེན ཨེཀཏོཝ སམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཾསུ. རཉྙོ པན ཝཱལོ, ཝཱལཝཱཧནོ, པུཔྥོ, པུཔྥཝཱཧནོ, སུཔཏྟོཏི པཉྩེཝ ཨསྶཱ ཧོནྟི. ཏེསུ རཱཛཱ སུཔཏྟཾ ཨསྶཾ སཡཾ ཨཱརོཧཏི, ཨིཏརེ ཙཏྟཱརོ ཨསྶེ ཨསྶཱརོཧཱནཾ སཱསནཱཧརཎཏྠཱཡ ཨདཱསི. རཱཛཱ ཏེ པཱཏོཝ བྷོཛེཏྭཱ ‘‘གཙྪཐ ¶ , བྷཎེ, དྭེ ཝཱ ཏཱིཎི ཝཱ ཡོཛནཱནི ཨཱཧིཎྜིཏྭཱ བུདྡྷསྶ ཝཱ དྷམྨསྶ ཝཱ སངྒྷསྶ ཝཱ ཨུཔྤནྣབྷཱཝཾ སུཏྭཱ མཡ྄ཧཾ སུཁསཱསནཾ ¶ ཨཱརོཙེཐཱ’’ཏི པེསེསི. ཏེ ཙཏཱུཧི དྭཱརེཧི ནིཀྑམིཏྭཱ དྭེ ཏཱིཎི ཡོཛནཱནི ཨཱཧིཎྜིཏྭཱ ཀིཉྩི སཱསནཾ ཨལབྷིཏྭཱཝ པཙྩཱགམིཾསུ.

ཨཐེཀདིཝསཾ རཱཛཱ སུཔཏྟཾ ཨཱརུཧིཏྭཱ ཨམཙྩསཧསྶཔརིཝུཏོ ཨུཡྻཱནཾ གཙྪནྟོ ཀིལནྟརཱུཔེ པཉྩསཏམཏྟེ ཝཱཎིཛཀེ ནགརཾ པཝིསནྟེ དིསྭཱ ‘‘ཨིམེ ཨདྡྷཱནཀིལནྟཱ, ཨདྡྷོ ཨིམེསཾ སནྟིཀཱ ཨེཀཾ བྷདྡཀཾ སཱསནཾ སོསྶཱམཱི’’ཏི ཏེ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ‘‘ཀུཏོ ཨཱགཏཏྠཱ’’ཏི པུཙྪི. ‘‘ཨཏྠི, དེཝ, ཨིཏོ ཝཱིསཏིཡོཛནསཏམཏྠཀེ སཱཝཏྠི ནཱམ ནགརཾ, ཏཏོ ཨཱགཏམྷཱ’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པན ཝོ དེསེ ཀིཉྩི སཱསནཾ ཨུཔྤནྣ’’ནྟི. ‘‘དེཝ, ཨཉྙཾ ཀིཉྩི ནཏྠི, སམྨཱསམྦུདྡྷོ ཨུཔྤནྣོ’’ཏི. རཱཛཱ ཏཱཝདེཝ བལཝཔཱིཏིཡཱ ཕུཊྛསརཱིརོ ཀིཉྩི སལླཀྑེཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ མུཧུཏྟཾ ཝཱིཏིནཱམེཏྭཱ པན, ‘‘ཏཱཏཱ, ཀིཾ ཝདེཐཱ’’ཏི པུཙྪི. ‘‘བུདྡྷོ, དེཝ, ཨུཔྤནྣོ’’ཏི. རཱཛཱ དུཏིཡམྤི ཏཏིཡམྤི ཏཐེཝ ཝཱིཏིནཱམེཏྭཱ ཙཏུཏྠཝཱརེ ‘‘ཀིཾ ཝདེཐ, ཏཱཏཱ’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘བུདྡྷོ ཨུཔྤནྣོ’’ཏི ཝུཏྟེ, ‘‘ཏཱཏཱ, སུཁསཱསནསཝནཱཡ སཏསཧསྶཾ ཝོ དམྨཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཨཔརམྤི ཀིཉྩི སཱསནཾ ཨཏྠི, ཏཱཏཱ’’ཏི པུཙྪི. ‘‘ཨཏྠི, དེཝ, དྷམྨོ ཨུཔྤནྣོ’’ཏི. རཱཛཱ ཏམྤི སུཏྭཱ པུརིམནཡེནེཝ ཏཡོ ཝཱརེ ཝཱིཏིནཱམེཏྭཱ ཙཏུཏྠཝཱརེ ‘‘དྷམྨོ ཨུཔྤནྣོ’’ཏི ཝུཏྟེ – ‘‘ཨིདྷཱཔི ཝོ སཏསཧསྶཾ དམྨཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཨཔརམྤི ཀིཉྩི སཱསནཾ ཨཏྠི, ཏཱཏཱ’’ཏི པུཙྪི. ‘‘ཨཏྠི, དེཝ, སངྒྷོ ཨུཔྤནྣོ’’ཏི. རཱཛཱ ཏམྤི སུཏྭཱ ཏཐེཝ ཏཡོ ཝཱརེ ཝཱིཏིནཱམེཏྭཱ ཙཏུཏྠཝཱརེ ‘‘སངྒྷོ ཨུཔྤནྣོ’’ཏི ཝུཏྟེ – ‘‘ཨིདྷཱཔི ཝོ སཏསཧསྶཾ དམྨཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨམཙྩསཧསྶཾ ཨོལོཀེཏྭཱ, ‘‘ཏཱཏཱ, ཀིཾ ཀརིསྶཱམཱ’’ཏི པུཙྪི. ‘‘དེཝ, ཏུམྷེ ཀིཾ ཀརིསྶཐཱ’’ཏི? ‘‘ཨཧཾ, ཏཱཏཱ, ‘བུདྡྷོ ཨུཔྤནྣོ དྷམྨོ ཨུཔྤནྣོ སངྒྷོ ཨུཔྤནྣོ’ཏི སུཏྭཱ ན པུན ནིཝཏྟིསྶཱམི, བྷགཝནྟཾ ཨུདྡིསྶ གནྟྭཱ ཏསྶ སནྟིཀེ པབྦཛིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘མཡམྤི, དེཝ, ཏུམྷེཧི སདྡྷིཾ པབྦཛིསྶཱམཱ’’ཏི. རཱཛཱ སུཝཎྞཔཊྚེ ¶ ཨཀྑརཱནི ལིཁཱཔེཏྭཱ ཝཱཎིཛཀཱནཾ དཏྭཱ ‘‘ཨིམཾ ཨནོཛཱཡ ནཱམ དེཝིཡཱ དེཐ, སཱ ཏུམྷཱཀཾ ཏཱིཎི སཏསཧསྶཱནི དསྶཏི, ཨེཝཉྩ པན ནཾ ཝདེཡྻཱཐ ‘རཉྙཱ ཀིར ཏེ ཨིསྶརིཡཾ ཝིསྶཊྛཾ, ཡཐཱསུཁཾ སམྤཏྟིཾ པརིབྷུཉྫཱཧཱི’ཏི, སཙེ པན ‘ཝོ རཱཛཱ ཀཧ’ནྟི པུཙྪཏི, ‘སཏྠཱརཾ ཨུདྡིསྶ པབྦཛིསྶཱམཱི’ཏི ཝཏྭཱ གཏོཏི ཨཱརོཙེཡྻཱཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཨམཙྩཱཔི ཨཏྟནོ ཨཏྟནོ བྷརིཡཱནཾ ཏཐེཝ ¶ སཱསནཾ པཧིཎིཾསུ. རཱཛཱ ཝཱཎིཛཀེ ཨུཡྻོཛེཏྭཱ ཨསྶཾ ཨབྷིརུཡ྄ཧ ཨམཙྩསཧསྶཔརིཝུཏོ ཏཾཁཎཉྙེཝ ནིཀྑམི.

སཏྠཱཔི ཏཾདིཝསཾ པཙྩཱུསཀཱལེ ལོཀཾ ཝོལོཀེནྟོ མཧཱཀཔྤིནརཱཛཱནཾ སཔརིཝཱརཾ དིསྭཱ ‘‘ཨཡཾ ¶ མཧཱཀཔྤིནོ ཝཱཎིཛཀཱནཾ སནྟིཀཱ ཏིཎྞཾ རཏནཱནཾ ཨུཔྤནྣབྷཱཝཾ སུཏྭཱ ཏེསཾ ཝཙནཾ ཏཱིཧི སཏསཧསྶེཧི པཱུཛེཏྭཱ རཛྫཾ པཧཱཡ ཨམཙྩསཧསྶཔརིཝུཏོ མཾ ཨུདྡིསྶ པབྦཛིཏུཀཱམོ སྭེ ནིཀྑམིསྶཏི, སོ སཔརིཝཱརོ སཧ པཊིསམྦྷིདཱཧི ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎིསྶཏི, པཙྩུགྒམནཾ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི པུནདིཝསེ ཙཀྐཝཏྟཱི ཝིཡ ཁུདྡཀགཱམབྷོཛཀཾ རཱཛཱནཾ པཙྩུགྒཙྪནྟོ སཡམེཝ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཝཱིསཡོཛནསཏཾ མགྒཾ པཙྩུགྒནྟྭཱ ཙནྡབྷཱགཱཡ ནདིཡཱ ཏཱིརེ ནིགྲོདྷརུཀྑམཱུལེ ཚབྦཎྞབུདྡྷརསྨིཡོ ཝིསྶཛྫེཏྭཱ ནིསཱིདི. རཱཛཱཔི ཨཱགཙྪནྟོ ཨེཀཾ ནདིཾ པཏྭཱ ‘‘ཀཱ ནཱམཱཡ’’ནྟི པུཙྪི. ‘‘ཨཔརཙྪཱ ནཱམ, དེཝཱ’’ཏི. ‘‘ཀིམསྶཱ པརིམཱཎཾ, ཏཱཏཱ’’ཏི? ‘‘གམྦྷཱིརཏོ གཱཝུཏཾ, པུཐུལཏོ དྭེ གཱཝུཏཱནི, དེཝཱ’’ཏི. ‘‘ཨཏྠི པནེཏྠ ནཱཝཱ ཝཱ ཨུལུ༹མྤོ ཝཱ’’ཏི? ‘‘ནཏྠི, དེཝཱ’’ཏི. ‘‘ནཱཝཱདཱིནི ཨོལོཀེནྟེ ཨམྷེ ཛཱཏི ཛརཾ ཨུཔནེཏི, ཛརཱ མརཎཾ. ཨཧཾ ནིབྦེམཏིཀོ ཧུཏྭཱ ཏཱིཎི རཏནཱནི ཨུདྡིསྶ ནིཀྑནྟོ, ཏེསཾ མེ ཨཱནུབྷཱཝེན ‘ཨིདཾ ཨུདཀཾ ཨུདཀཾ ཝིཡ མཱ ཧོཏཱུ’ཏི རཏནཏྟཡསྶ གུཎཾ ཨཱཝཛྫེཏྭཱ ‘ཨིཏིཔི སོ བྷགཝཱ ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ’’’ཏི བུདྡྷགུཎཾ ཨནུསྶརནྟོ སཔརིཝཱརོ ཨསྶསཧསྶེན ཨུདཀཔིཊྛེ པཀྑནྡི. སིནྡྷཝཱ པིཊྛིཔཱསཱཎེ ཝིཡ པཀྑནྡིཾསུ. ཁུརཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེཝ ཏེམིཾསུ.

སོ ཏཾ ཨུཏྟརིཏྭཱ པུརཏོ གཙྪནྟོ ཨཔརམྤི ནདིཾ དིསྭཱ ‘‘ཨཡཾ ཀཱ ནཱམཱ’’ཏི པུཙྪི. ‘‘ནཱིལཝཱཧཱ ནཱམ, དེཝཱ’’ཏི. ‘‘ཀིམསྶཱ པརིམཱཎ’’ནྟི? ‘‘གམྦྷཱིརཏོཔི པུཐུལཏོཔི ཨཌྜྷཡོཛནཾ, དེཝཱ’’ཏི. སེསཾ པུརིམསདིསམེཝ. ཏཾ པན ནདིཾ དིསྭཱ ‘‘སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ’’ཏི དྷམྨཱནུསྶཏིཾ ཨནུསྶརནྟོ པཀྑནྡི. ཏམྤི ཨཏིཀྐམིཏྭཱ གཙྪནྟོ ཨཔརམྤི ནདིཾ དིསྭཱ ‘‘ཨཡཾ ཀཱ ནཱམཱ’’ཏི པུཙྪི. ‘‘ཙནྡབྷཱགཱ ¶ ནཱམ, དེཝཱ’’ཏི. ‘‘ཀིམསྶཱ པརིམཱཎ’’ནྟི? ‘‘གམྦྷཱིརཏོཔི པུཐུལཏོཔི ཡོཛནཾ, དེཝཱ’’ཏི. སེསཾ པུརིམསདིསམེཝ. ཏཾ པན ནདིཾ དིསྭཱ ‘‘སུཔྤཊིཔནྣོ བྷགཝཏོ སཱཝཀསངྒྷོ’’ཏི སངྒྷཱནུསྶཏིཾ ཨནུསྶརནྟོ ¶ པཀྑནྡི. ཏམྤི ནདིཾ ཨཏིཀྐམིཏྭཱ གཙྪནྟོ སཏྠུ སརཱིརཏོ ནིཀྑནྟཱ ཚབྦཎྞབུདྡྷརསྨིཡོ ནིགྲོདྷརུཀྑསྶ སཱཁཱཝིཊཔཔལཱསཱནི ཨོབྷཱསཡམཱནཱ དིསྭཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨཡཾ ཨོབྷཱསོ ནེཝ ཙནྡསྶ, ན སཱུརིཡསྶ, ན དེཝམཱརབྲཱཧྨཎསུཔཎྞནཱགཱནཾ ཨཉྙཏརསྶ, ཨདྡྷཱ ཨཧཾ སཏྠཱརཾ ཨུདྡིསྶ ཨཱགཙྪནྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷེན དིཊྛོ བྷཝིསྶཱམཱི’’ཏི. སོ ཏཱཝདེཝ ཨསྶཔིཊྛིཏོ ཨོཏརིཏྭཱ ཨོནཏསརཱིརོ རསྨིཡཱནུསཱརེན སཏྠཱརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མནོསིལཱརསེ ནིམུཛྫནྟོ ཝིཡ བུདྡྷརསྨཱིནཾ ཨནྟོ པཱཝིསི. སོ སཏྠཱརཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི སདྡྷིཾ ཨམཙྩསཧསྶེན. སཏྠཱ ཏེསཾ ཨནུཔུབྦིཾ ཀཐཾ ཀཐེསི. དེསནཱཔརིཡོསཱནེ སཔརིཝཱརོ རཱཛཱ སོཏཱཔཏྟིཕལེ པཏིཊྛཧི.

ཨཐ ¶ སབྦེ ཨུཊྛཧིཏྭཱ པབྦཛྫཾ ཡཱཙིཾསུ. སཏྠཱ ‘‘ཨཱགམིསྶཏི ནུ ཁོ ཨིམེསཾ ཀུལཔུཏྟཱནཾ ཨིདྡྷིམཡཔཏྟཙཱིཝར’’ནྟི ཨུཔདྷཱརེནྟོ ‘‘ཨིམེ ཀུལཔུཏྟཱ པཙྩེཀབུདྡྷསཧསྶཱནཾ ཙཱིཝརསཧསྶཾ ཨདཾསུ, ཀསྶཔབུདྡྷཀཱལེ ཝཱིསཏིཡཱ བྷིཀྑུསཧསྶཱནཾ ཝཱིསཏིཙཱིཝརསཧསྶཱནིཔི ཨདཾསུ, ཨནཙྪརིཡཾ ཨིམེསཾ ཀུལཔུཏྟཱནཾ ཨིདྡྷིམཡཔཏྟཙཱིཝརཱགམན’’ནྟི ཉཏྭཱ དཀྑིཎཧཏྠཾ པསཱརེཏྭཱ ‘‘ཨེཐ, བྷིཀྑཝོ, ཙརཐ བྲཧྨཙརིཡཾ སམྨཱ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཏེ ཏཱཝདེཝ ཨཊྛཔརིཀྑཱརདྷརཱ ཝསྶསཊྛིཀཏྠེརཱ ཝིཡ ཧུཏྭཱ ཝེཧཱསཾ ཨབྦྷུགྒནྟྭཱ པཙྩོརོཧིཏྭཱ སཏྠཱརཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ.

ཏེ པན ཝཱཎིཛཀཱ རཱཛགེཧཾ གནྟྭཱ དེཝིཡཱ རཉྙཱ པཧིཏསཱསནཾ ཨཱརོཙེཏྭཱ དེཝིཡཱ ‘‘ཨཱགཙྪནྟཱུ’’ཏི ཝུཏྟེ པཝིསིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཾསུ. ཨཐ ནེ དེཝཱི པུཙྪི – ‘‘ཏཱཏཱ, ཀིཾཀཱརཎཱ ཨཱགཏཏྠཱ’’ཏི? ‘‘མཡཾ རཉྙཱ ཏུམྷཱཀཾ སནྟིཀཾ པེསིཏཱ, ཏཱིཎི ཀིར ནོ སཏསཧསྶཱནི དེཐཱ’’ཏི. ‘‘བཧུཾ, བྷཎེ, བྷཎཐ, ཀིཾ ཏུམྷེཧི རཉྙོ སནྟིཀེ ཀཏཾ, ཀིསྨིཾ ཝོ རཱཛཱ པསནྣོ ཨེཏྟཀཾ དྷནཾ དཱཔེཏཱི’’ཏི? ‘‘དེཝི, ན ཨཉྙཾ ཀིཉྩི ཀཏཾ, ཨེཀཾ པན སཱསནཾ ཨཱརོཙཡིམྷཱ’’ཏི. ‘‘སཀྐཱ པན, ཏཱཏཱ, མཡ྄ཧམྤི ཏཾ ཨཱརོཙེཏུ’’ནྟི. ‘‘སཀྐཱ, དེཝཱི’’ཏི སུཝཎྞབྷིངྒཱརེན མུཁཾ ཝིཀྑཱལེཏྭཱ ‘‘དེཝི, བུདྡྷོ ལོཀེ ཨུཔྤནྣོ’’ཏི. སཱཔི ཏཾ སུཏྭཱ པཱིཏིཡཱ ཕུཊྛསརཱིརཱ ཏིཀྑཏྟུཾ ཀིཉྩི ཨསལླཀྑེཏྭཱ ཙཏུཏྠཝཱརེ ‘‘བུདྡྷོ ཨུཔྤནྣོ’’ཏི སུཏྭཱ ‘‘ཀིཾ, ཏཱཏཱ, ཨིམསྨིཾ པདེ རཉྙཱ དིནྣ’’ནྟི ¶ ? ‘‘སཏསཧསྶཾ, དེཝཱི’’ཏི. ‘‘ཏཱཏཱ, ཨནནུཙྪཝིཀཾ རཉྙཱ ཀཏཾ ཨེཝརཱུཔཾ སཱསནཾ ¶ སུཏྭཱ ཏུམྷཱཀཾ སཏསཧསྶདདམཱནེན, ཨཧཾ ཝོ མམ དུགྒཏཔཎྞཱཀཱརེ ཏཱིཎི སཏསཧསྶཱནི དམྨི. ཨཔརཾ ཀིཉྩི ཏུམྷེཧི ཨཱརོཙིཏ’’ནྟི? ཏེ ཨིདཉྩ ཨིདཉྩཱཏི ཨིཏརཱནིཔི དྭེ སཱསནཱནི ཨཱརོཙེསུཾ. དེཝཱི པུརིམནཡེནེཝ ཏཡོ ཏཡོ ཝཱརེ ཨསལླཀྑེཏྭཱ ཙཏུཏྠཙཏུཏྠཝཱརེ ཏཱིཎི ཏཱིཎི སཏསཧསྶཱནི ཨདཱསི. ཨེཝཾ ཏེ སབྦཱནི དྭཱདསསཏསཧསྶཱནི ལབྷིཾསུ.

ཨཐ ནེ དེཝཱི པུཙྪི – ‘‘རཱཛཱ ཀཧཾ, ཏཱཏཱ’’ཏི? ‘‘དེཝི, རཱཛཱ ‘སཏྠཱརཾ ཨུདྡིསྶ པབྦཛིསྶཱམཱི’ཏི ཝཏྭཱ གཏོ’’ཏི. ‘‘མཡ྄ཧཾ ཏེན ཀིཾ སཱསནཾ དིནྣ’’ནྟི? ‘‘སབྦཾ ཀིར ཨིསྶརིཡཾ ཏུམྷཱཀཾ ཝིསྶཊྛཾ, ‘ཏུམྷེ ཀིར ཡཐཱསུཁཾ སམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝཐཱ’’’ཏི. ‘‘ཨམཙྩཱ པན ཀུཧིཾ, ཏཱཏཱ’’ཏི? ‘‘ཏེཔི རཉྙཱ སདྡྷིཾ ‘པབྦཛིསྶཱམཱ’ཏི གཏཱ, དེཝཱི’’ཏི. སཱ ཏེསཾ བྷརིཡཱཡོ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ, ‘‘ཨམྨཱ, ཏུམྷཱཀཾ སཱམིཀཱ རཉྙཱ སདྡྷིཾ ‘པབྦཛིསྶཱམཱ’ཏི གཏཱ, ཏུམྷེ ཀིཾ ཀརིསྶཐཱ’’ཏི? ‘‘ཀིཾ པན ཏེཧི ཨམྷཱཀཾ སཱསནཾ པཧིཏཾ, དེཝཱི’’ཏི? ‘‘ཏེཧི ཀིར ཨཏྟནོ སམྤཏྟི ཏུམྷཱཀཾ ཝིསྶཊྛཱ ‘ཏུམྷེ ཀིར སམྤཏྟིཾ ཡཐཱསུཁཾ པརིབྷུཉྫཐཱ’’’ཏི. ‘‘ཏུམྷེ པན, དེཝི, ཀིཾ ¶ ཀརིསྶཐཱ’’ཏི? ‘‘ཨམྷཱཀཾ སོ ཏཱཝ རཱཛཱ མགྒེ ཋིཏོ ཏཱིཧི སཏསཧསྶེཧི ཏཱིཎི རཏནཱནི པཱུཛེཏྭཱ ཁེལ༹པིཎྜཾ ཝིཡ སམྤཏྟིཾ པཧཱཡ ‘པབྦཛིསྶཱམཱི’ཏི ནིཀྑནྟོ, མཡཱཔི ཏིཎྞཾ རཏནཱནཾ སཱསནཾ སུཏྭཱ ཏཱནི ནཝཧི སཏསཧསྶེཧི པཱུཛིཏཱནི, ན ཁོ པནེསཱ སམྤཏྟི ནཱམ རཉྙོཡེཝ དུཀྑཱ, མཡ྄ཧམྤི དུཀྑཱ ཨེཝ. ཀོ རཉྙཱ ཚཌྜིཏཁེལ༹པིཎྜཾ ཛཎྞུཀེཧི བྷཱུམིཡཾ པཏིཊྛཧིཏྭཱ མུཁེན གཎྷིསྶཏི, ན མཡ྄ཧཾ སམྤཏྟིཡཱ ཨཏྠོ, སཏྠཱརཾ ཨུདྡིསྶ པབྦཛིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘དེཝི, མཡམྤི ཏུམྷེཧི སདྡྷིཾ པབྦཛིསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘སཙེ སཀྐོཐ, སཱདྷཱུ’’ཏི. ‘‘སཀྐོམ, དེཝཱི’’ཏི. ཏེན ཧི ‘‘ཨེཐཱ’’ཏི རཐསཧསྶཾ ཡོཛཱཔེཏྭཱ རཐཾ ཨཱརུཡ྄ཧ ཏཱཧི སདྡྷིཾ ནིཀྑམིཏྭཱ ཨནྟརཱམགྒེ པཋམཾ ནདིཾ དིསྭཱ ཡཐཱ རཉྙཱ པཋམཾ པུཙྪིཏཱ, ཏཐེཝ པུཙྪིཏྭཱ སབྦཾ པཝཏྟིཾ སུཏྭཱ ‘‘རཉྙཱ གཏམགྒཾ ཨོལོཀེཐཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘སིནྡྷཝཱནཾ པདཝལཉྫཾ ན པསྶཱམཱ’’ཏི ཝུཏྟེ རཱཛཱ ‘‘ཏཱིཎི རཏནཱནི ཨུདྡིསྶ ནིཀྑནྟོསྨཱི’’ཏི སཙྩཀིརིཡཾ ཀརིཏྭཱ ཏིཎྞཾ རཏནཱནཾ གུཎེ ཨནུསྶརིཏྭཱ གཏོ བྷཝིསྶཏི ¶ , ཨཧམྤི ཏཱིཎི རཏནཱནི ཨུདྡིསྶ ནིཀྑནྟཱ, ཏེསཾ མེ ཨཱནུབྷཱཝེན ‘‘ཨིདཾ ཨུདཀཾ ཨུདཀཾ ཝིཡ མཱ ཧོཏཱུ’’ཏི ཏིཎྞཾ རཏནཱནཾ གུཎེ ཨནུསྶརནྟཱི རཐསཧསྶཾ ¶ པེསེསི. ཨུདཀཾ པིཊྛིཔཱསཱཎསདིསཾ ཨཧོསི, ཙཀྐཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེཝ ཏེམིཾསུ. ཨེཏེནེཝ ཨུཔཱཡེན ཨིཏརཱ དྭེཔི ནདིཡོ ཨུཏྟརིཾསུ.

སཏྠཱ ཏཱསཾ ཨཱགཏབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ཡཐཱ ཏཱ ཨཏྟནོ སནྟིཀེ ནིསིནྣེ སཱམིཀེ བྷིཀྑཱུ ན པསྶནྟི, ཏཐཱ ཨདྷིཊྛཱསི. དེཝཱིཔི ཨཱགཙྪནྟཱི སཏྠུ སརཱིརཏོ ནིཀྑནྟཱ རསྨིཡོ དིསྭཱ ཏཐེཝ ཙིནྟེཏྭཱ སཏྠཱརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ, ཝནྡིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཱ པུཙྪི – ‘‘བྷནྟེ, མཧཱཀཔྤིནོ རཱཛཱ ཏུམྷེ ཨུདྡིསྶ ནིཀྑམིཏྭཱ གཏོ, ཀཧཾ ནུ ཁོ སོ, ཨམྷཱཀཾ ཏཾ དསྶེཐཱ’’ཏི. ‘‘ནིསཱིདཐ ཏཱཝ, ཨིདྷེཝ ནཾ པསྶིསྶཐཱ’’ཏི. ཏཱ སབྦཱཔི ཧཊྛཏུཊྛཱ ‘‘ཨིདྷེཝ ཀིར ནིསིནྣཱ སཱམིཀེ ནོ པསྶིསྶཱམཱ’’ཏི ནིསཱིདིཾསུ. སཏྠཱ ཨནུཔུབྦིཾ ཀཐཾ ཀཐེསི. ཨནོཛཱདེཝཱི དེསནཱཔརིཡོསཱནེ ཏཱཧི སདྡྷིཾ སོཏཱཔཏྟིཕལཾ པཱཔུཎི. མཧཱཀཔྤིནོ ཐེརོ ཏཱསཾ དེསིཡམཱནཾ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ སཔརིཝཱརོ སཧ པཊིསམྦྷིདཱཧི ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི. ཏསྨིཾ ཁཎེ སཏྠཱ ཏཱསཾ ཏེ བྷིཀྑཱུ དསྶེསི. ཏཱསཉྷི ཨཱགཏཀྑཎེཡེཝ ཨཏྟནོ སཱམིཀེ ཀཱསཱཝདྷརེ མུཎྜསཱིསེ དིསྭཱ ཙིཏྟཾ ཨེཀགྒཾ ན བྷཝེཡྻ, མགྒཕལཾ ནིབྦཏྟེཏུཾ སཀྐཱ ན བྷཝེཡྻ. ཏསྨཱ ཨཙལསདྡྷཱཡ པཏིཊྛིཏཀཱལཏོ པཊྛཱཡ ཏཱསཾ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨརཧཏྟཔྤཏྟེ དསྶེསི. ཏཱཔི ཏེ དིསྭཱ པཉྩཔཏིཊྛིཏེན ཝནྡིཏྭཱ, ‘‘བྷནྟེ, ཏུམྷཱཀཾ པབྦཛིཏཀིཙྩཾ མཏྠཀཔྤཏྟ’’ནྟི ཝཏྭཱ སཏྠཱརཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཋཏྭཱ པབྦཛྫཾ ཡཱཙིཾསུ.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ སཏྠཱ ཨུཔྤལཝཎྞཱཡ ཐེརིཡཱ ཨཱགམནཾ ཙིནྟེསི. སཱ སཏྠུ ཙིནྟིཏཀྑཎེཡེཝ ཨཱཀཱསེནཱགནྟྭཱ ¶ ཏཱ སབྦཱ ཨིཏྠིཡོ གཧེཏྭཱ ཨཱཀཱསེན བྷིཀྑུནུཔསྶཡཾ ནེཏྭཱ པབྦཱཛེསི. ཏཱ སབྦཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎིཾསུ. སཏྠཱ བྷིཀྑུསཧསྶཾ ཨཱདཱཡ ཨཱཀཱསེན ཛེཏཝནཾ ཨགམཱསི. ཏཏྲ སུདཾ ཨཱཡསྨཱ མཧཱཀཔྤིནོ རཏྟིཊྛཱནཱདཱིསུ ‘‘ཨཧོ སུཁཾ, ཨཧོ སུཁ’’ནྟི ཨུདཱནཾ ཨུདཱནེནྟོ ཝིཙརཏི. བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསུཾ – ‘‘བྷནྟེ, མཧཱཀཔྤིནོ ‘ཨཧོ སུཁཾ, ཨཧོ སུཁ’ནྟི ཨུདཱནཾ ཨུདཱནེནྟོ ཝིཙརཏི, ཨཏྟནོ རཛྫསུཁཾ ཨཱརབྦྷ ཨུདཱནེཏི མཉྙེ’’ཏི. སཏྠཱ ཏཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ – ‘‘སཙྩཾ ཀིར ཏྭཾ, ཀཔྤིན, ཀཱམསུཁཾ ཨཱརབྦྷ ཨུདཱནཾ ཨུདཱནེསཱི’’ཏི? ‘‘བྷགཝཱ མེ, བྷནྟེ, ཏཾ ཨཱརབྦྷ ཨུདཱནབྷཱཝཾ ཝཱ ཨཉྙཾ ཨཱརབྦྷ ཨུདཱནབྷཱཝཾ ཝཱ ཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ཨཐ སཏྠཱ – ‘‘ན, བྷིཀྑཝེ, མམ པུཏྟོ ཀཱམསུཁཾ རཛྫསུཁཾ ཨཱརབྦྷ ཨུདཱནཾ ཨུདཱནེཏི, པུཏྟསྶ ¶ པན མེ དྷམྨཾ ཙརཏོ དྷམྨཔཱིཏི ནཱམ ཨུཔྤཛྫཏི, སོ ཨམཏམཧཱནིབྦཱནཾ ¶ ཨཱརབྦྷ ཨེཝཾ ཨུདཱནཾ ཨུདཱནེསཱི’’ཏི ཨནུསནྡྷིཾ གྷཊེཏྭཱ དྷམྨཾ དེསེནྟོ ཨིམཾ གཱཐམཱཧ –

‘‘དྷམྨཔཱིཏི སུཁཾ སེཏི, ཝིཔྤསནྣེན ཙེཏསཱ;

ཨརིཡཔྤཝེདིཏེ དྷམྨེ, སདཱ རམཏི པཎྜིཏོ’’ཏི. (དྷ. པ. ༧༩);

ཨཐེཀདིཝསཾ སཏྠཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཀཙྩི, བྷིཀྑཝེ, ཀཔྤིནོ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨཾ དེསེཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨཔྤོསྶུཀྐོ, བྷནྟེ, དིཊྛདྷམྨསུཁཝིཧཱརཾ ཨནུཡུཏྟོ ཝིཧརཏི, ཨོཝཱདམཏྟམྤི ན དེཏཱི’’ཏི. སཏྠཱ ཐེརཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ – ‘‘སཙྩཾ ཀིར ཏྭཾ, ཀཔྤིན, ཨནྟེཝཱསིཀཱནཾ ཨོཝཱདམཏྟམྤི ན དེསཱི’’ཏི? ‘‘སཙྩཾ, བྷགཝཱ’’ཏི. ‘‘བྲཱཧྨཎ, མཱ ཨེཝཾ ཨཀཱསི, ཨཛྫ པཊྛཱཡ ཨུཔགཏཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ དྷམྨཾ དེསེཧཱི’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ, བྷནྟེ’’ཏི ཐེརོ བྷགཝཏོ ཝཙནཾ སིརསཱ སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ཨེཀོཝཱདེནེཝ སམཎསཧསྶཾ ཨརཧཏྟེ པཏིཊྛཱཔེསི. ཏེན ནཾ སཏྠཱ པཊིཔཱཊིཡཱ ཨཏྟནོ སཱཝཀེ ཋཱནནྟརེ ཋཔེནྟོ ‘‘ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, མམ སཱཝཀཱནཾ བྷིཀྑུཨོཝཱདཀཱནཾ ཡདིདཾ མཧཱཀཔྤིནོ’’ཏི (ཨ. ནི. ༡.༢༡༩, ༢༣༡) ཨེཏདགྒེ ཋཔེསི.

༦༦. ཨེཝཾ ཐེརོ པཏྟཨརཧཏྟཕལོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིམཱཧ. ཨུདིཏོ ཨཛཊཱཀཱསེཏི སཀལཱཀཱསེ ཨུདིཏོ ཨུཊྛིཏོ པཱཀཊབྷཱུཏོ. སརདམྦརེ སརདཀཱལེ ཨཱཀཱསེ རཝཱིཝ སཱུརིཡོ ཨིཝཱཏི ཨཏྠོ.

༧༠. ཨཀྑདསྶོ ཏདཱ ཨཱསིནྟི ཏསྨིཾ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ སཱརདསྶཱི ཧིཏདསྶཱི ཨཱཙརིཡོ པཱཀཊོ ཨཧོསིནྟི ཨཏྠོ.

༧༡. སཱཝཀསྶ ¶ ཀཏཱཝིནོཏི ཏསྶ བྷགཝཏོ མེ མནཾ མམ ཙིཏྟཾ, ཏཔྤཡནྟསྶ ཏོསཡནྟསྶ སཱཝཀསྶ ཨོཝཱདཀསྶ གུཎཾ པཀཱསཡཏོ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེནྟསྶ ཀཏཱཝིནོ སཱཏཙྩཀིཙྩཡུཏྟསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱཏི སམྦནྡྷོ.

༧༣. ཧཾསསམབྷཱགོཏི ¶ ཧཾསསདིསགཱམི. ཧཾསདུནྡུབྷིནིསྶནོཏི ཧཾསརཝོ དུནྡུབྷིབྷེརིསདྡསདིསཝཙནོ ‘‘ཨེཏཾ མཧཱམཏྟཾ པསྶཐ, བྷིཀྑཝོ’’ཏི ཨཱཧཱཏི སམྦནྡྷོ.

༧༤. སམུགྒཏཏནཱུརུཧནྟི སུཊྛུ ཨུགྒཏལོམཾ ཨུདྡྷགྒལོམཾ, ཨུདགྱམནཾ ཝཱ. ཛཱིམཱུཏཝཎྞནྟི མུཏྟཕལསམཱནཝཎྞཾ སུནྡརསརཱིརཔབྷནྟི ¶ ཨཏྠོ. པཱིཎཾསནྟི པརིཔུཎྞཾ ཨཾསཾ. པསནྣནཡནཱནནནྟི པསནྣཨཀྑིཔསནྣམུཁནྟི ཨཏྠོ.

༧༥. ཀཏཱཝིནོཏི ཀཏཱདྷིཀཱརསྶ ཨེཏདགྒེ ཋིཏསྶ བྷིཀྑུནོ ཋཱནཾ སོ ཨེསོ མུདིཏཱཡ པཧཊྛཙིཏྟཏཱཡ པཏྠེཏཱིཏི སམྦནྡྷོ.

༨༡. སཏསོ ཨནུསཱསིཡཱཏི དྷམྨེན སམེན ཝཙནེན ཀཱརཎཝསེན ཨནུསཱསིཏྭཱཏི ཨཏྠོ. བཱརཱཎསིཡམཱསནྣེཏི བཱརཱཎསིཡཱ སམཱིཔེ པེསཀཱརགཱམེ. ཛཱཏོ ཀེནིཡཛཱཏིཡནྟི ཏནྟཝཱཡཛཱཏིཡཱ པེསཀཱརཀུལེ ཛཱཏོཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

མཧཱཀཔྤིནཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤. དབྦམལླཔུཏྟཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཙཏུཏྠཱཔདཱནེ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ དབྦམལླཔུཏྟཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཧཾསཝཏཱིནགརེ སེཊྛིཔུཏྟོ ཧུཏྭཱ ཛཱཏོ ཝིབྷཝསམྤནྣོ ཨཧོསི, སཏྠརི པསནྣོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཎནྟོ སཏྠཱརཾ ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ སེནཱསནཔཉྙཱཔཀཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ བུདྡྷཔྤམུཁཾ བྷིཀྑུསངྒྷཾ ནིམནྟེཏྭཱ སཏྟཱཧཾ མཧཱདཱནཾ དཏྭཱ སཏྟཱཧཙྩཡེན བྷགཝཏོ པཱདམཱུལེ ནིཔཏིཏྭཱ ཏཾ ཋཱནཾ པཏྠེསི. བྷགཝཱཔིསྶ སམིཛ྄ཛྷནབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ བྱཱཀཱསི. སོ ཡཱཝཛཱིཝཾ ཀུསལཾ ཀཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ ཏུསིཏཱདཱིསུ དེཝེསུ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ ¶ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཨསཔྤུརིསསཾསགྒེན ཏསྶ སཱཝཀཾ བྷིཀྑུཾ ཨརཧཱཏི ཛཱནནྟོཔི ཨབྦྷཱུཏེན ཨབྦྷཱཙིཀྑི. ཏསྶེཝ སཱཝཀཱནཾ ཁཱིརསལཱཀབྷཏྟཾ ཨདཱསི. སོ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ¶ པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཀསྶཔདསབལསྶ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཨོསཱནཀཱལེ སཱསནེ པབྦཛིཏོ པརིནིབྦུཏེ བྷགཝཏི སཀལལོཀེ ཀོལཱཧལེ ཛཱཏེ སཏྟ བྷིཀྑཝོ པབྦཛིཏོ པཙྩནྟཛནཔདེ ཝནམཛ྄ཛྷེ ཨེཀཾ པབྦཏཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ ‘‘ཛཱིཝིཏཱསཱ ཨོརོཧནྟུ ནིརཱལཡཱ ནིསཱིདནྟཱུ’’ཏི ནིསྶེཎིཾ པཱཏེསུཾ. ཏེསཾ ཨོཝཱདདཱཡཀོ ཛེཊྛཀཏྠེརོ སཏྠཱཧབྦྷནྟརེ ཨརཧཱ ཨཧོསི. ཏདནནྟརཏྠེརོ ཨནཱགཱམཱི, ཨིཏརེ པཉྩ པརིསུདྡྷསཱིལཱ ཏཏོ ཙུཏཱ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟཱ. ཏཏྠ ཨེཀཾ བུདྡྷནྟརཾ དིབྦསུཁཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ¶ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ པུཀྐུསཱཏི (མ. ནི. ༣.༣༤༢), སབྷིཡོ (སུ. ནི. སབྷིཡསུཏྟ), བཱཧིཡོ (ཨུདཱ. ༡༠), ཀུམཱརཀསྶཔོཏི (མ. ནི. ༡.༢༤༩) ཨིམེ ཙཏྟཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ ནིབྦཏྟིཾསུ. ཨཡཾ པན མལླརཊྛེ ཨནུཔིཡནགརེ ནིབྦཏྟི. ཏསྨིཾ མཱཏུཀུཙྪིཏོ ཨནིཀྑནྟེཡེཝ མཱཏཱ ཀཱལམཀཱསི, ཨཐེཀོ ཏསྶཱ སརཱིརཾ ཛྷཱཔནཏྠཱཡ ཙིཏཀསྨིཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ ཀུམཱརཾ དབྦནྟརེ པཏིཏཾ གཧེཏྭཱ ཛགྒཱཔེསི. དབྦེ པཏིཏཏྟཱ དབྦོ མལླཔུཏྟོཏི པཱཀཊོ ཨཧོསི. ཨཔརབྷཱགེ པུབྦསམྦྷཱརཝསེན པབྦཛི, སོ ཀམྨཊྛཱནམནུཡུཏྟོ ནཙིརསྶེཝ སཧ པཊིསམྦྷིདཱཧི ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

ཨཐ ནཾ སཏྠཱ མཛ྄ཛྷཏྟབྷཱཝེན ཨཱནུབྷཱཝསམྤནྣབྷཱཝེན ཙ བྷིཀྑཱུནཾ སེནཱསནཾ པཉྙཱཔནེ བྷཏྟུདྡེསནེ ཙ ནིཡོཛེསི. སབྦོ ཙ བྷིཀྑུསངྒྷོ ཏཾ སམནྣེསི. ཏཾ ཝིནཡཁནྡྷཀེ (ཙཱུལ༹ཝ. ༡༨༩-༡༩༠) ཨཱགཏམེཝ. ཨཔརབྷཱགེ ཐེརོ ཨེཀསྶ ཝརསལཱཀདཱཡཀསྶ སལཱཀབྷཏྟཾ མེཏྟིཡབྷཱུམཛཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨུདྡིསི. ཏེ ཧཊྛཏུཊྛཱ ‘‘སྭེ མཡ྄ཧཾ མུགྒགྷཏམདྷུམིསྶཀབྷཏྟཾ བྷུཉྫིསྶཱམཱ’’ཏི ཨུསྶཱཧཛཱཏཱ ཨཧེསུཾ. སོ པན ཨུཔཱསཀོ ཏེསཾ ཝཱརཔྤཏྟབྷཱཝཾ སུཏྭཱ དཱསིཾ ཨཱཎཱཔེསི – ‘‘ཡེ, ཛེ, བྷིཀྑཱུ སྭེ ཨིདྷ ཨཱགམིསྶནྟི, ཏེ ཀཎཱཛཀེན བིལངྒདུཏིཡེན པརིཝིསཱཧཱི’’ཏི. སཱཔི ཏཐེཝ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱགཏེ ཀོཊྛཀཔམུཁེ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ བྷོཛེསི. ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨནཏྟམནཱ ཀོཔེན ཏཊཏཊཱཡནྟཱ ཐེརེ ཨཱགྷཱཏཾ བནྡྷིཏྭཱ ‘‘མདྷུརབྷཏྟདཱཡཀཾ ཨམྷཱཀཾ ཨམདྷུརབྷཏྟཾ དཱཔེཏུཾ ཨེསོཝ ནིཡོཛེསཱི’’ཏི དུཀྑཱི དུམྨནཱ ནིསཱིདིཾསུ. ཨཐ ཏེ མེཏྟིཡཱ ནཱམ བྷིཀྑུནཱི ‘‘ཀིཾ, བྷནྟེ, དུམྨནཱ’’ཏི པུཙྪི. ཏེ, ‘‘བྷགིནི, ཀིཾ ཨམྷེ དབྦེན ¶ མལླཔུཏྟེན ཝིཧེཋིཡམཱནེ ཨཛ྄ཛྷུཔེཀྑསཱི’’ཏི ཨཱཧཾསུ. ‘‘ཀིཾ, བྷནྟེ, མཡཱ སཀྐཱ ཀཱཏུ’’ནྟི? ‘‘ཏསྶ དོསཾ ཨཱརོཔེཧཱི’’ཏི. སཱ ཏཏྠ ཏཏྠ ཐེརསྶ ཨབྷཱུཏཱརོཔནཾ ཨཀཱསི. ཏཾ སུཏྭཱ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསུཾ. ཨཐ བྷགཝཱ དབྦཾ མལླཔུཏྟཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ – ‘‘སཙྩཾ ཀིར ཏྭཾ, དབྦ, མེཏྟིཡཱཡ བྷིཀྑུནིཡཱ ཝིཔྤཀཱརམཀཱསཱི’’ཏི པུཙྪི. ‘‘ཡཐཱ མཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཛཱནཱཏཱི’’ཏི. ‘‘ན ཁོ, དབྦ ¶ , དབྦཱ ཨེཝཾ ནིབྦེཋེནྟི, ཀཱརཀབྷཱཝཾ ཝཱ ཨཀཱརཀབྷཱཝཾ ཝཱ ཝདེཧཱི’’ཏི. ‘‘ཨཀཱརཀོ ཨཧཾ, བྷནྟེ’’ཏི. བྷགཝཱ – ‘‘མེཏྟིཡཾ བྷིཀྑུནིཾ ནཱསེཏྭཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨནུཡུཉྫཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཨུཔཱལིཏྠེརཔྤམུཁཱ ¶ བྷིཀྑཱུ ཏཾ བྷིཀྑུནིཾ ཨུཔྤབྦཱཛེཏྭཱ མེཏྟིཡབྷཱུམཛཀེ བྷིཀྑཱུ ཨནུཡུཉྫིཏྭཱ ཏེཧི ‘‘ཨམྷེཧི ནིཡོཛིཏཱ སཱ བྷིཀྑུནཱི’’ཏི ཝུཏྟེ བྷགཝཏོ ཨེཀམཏྠཾ ཨཱརོཙེསུཾ. བྷགཝཱ མེཏྟིཡབྷཱུམཛཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨམཱུལཀསངྒྷཱདིསེསཾ པཉྙཔེསི.

ཏེན ཙ སམཡེན དབྦཏྠེརོ བྷིཀྑཱུནཾ སེནཱསནཾ པཉྙཱཔེནྟོ ཝེལུ༹ཝནཝིཧཱརསྶ སཱམནྟཱ ཨཊྛཱརསམཧཱཝིཧཱརེ སབྷཱགེ བྷིཀྑཱུ པེསེནྟོ རཏྟིབྷཱགེ ཨནྡྷཀཱརེ ཨངྒུལིཡཱ པདཱིཔཾ ཛཱལེཏྭཱ ཏེནེཝཱལོཀེན ཨནིདྡྷིམནྟེ བྷིཀྑཱུ པེསེསི. ཨེཝཾ ཐེརསྶ སེནཱསནཔཉྙཱཔནབྷཏྟུདྡེསནཀིཙྩེ པཱཀཊེ ཛཱཏེ སཏྠཱ ཨརིཡགཎམཛ྄ཛྷེ དབྦཏྠེརཾ ཋཱནནྟརེ ཋཔེནྟོ ‘‘ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, མམ སཱཝཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ སེནཱསནཔཉྙཱཔཀཱནཾ ཡདིདཾ དབྦོ མལླཔུཏྟོ’’ཏི (ཨ. ནི. ༡.༢༠༩, ༢༡༤) ཨེཏདགྒེ ཋཔེསི.

༡༠༨. ཐེརོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟཏྠམེཝ. ཨིཏོ ཨེཀནཝུཏེ ཀཔྤེ ཝིཔསྶཱི ནཱམ ནཱཡཀོ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫཱིཏི སམྦནྡྷོ.

༡༢༥. དུཊྛཙིཏྟོཏི དཱུསིཏཙིཏྟོ ཨསཱདྷུསངྒམེན ཨཔསནྣཙིཏྟོཏི ཨཏྠོ. ཨུཔཝདིཾ སཱཝཀཾ ཏསྶཱཏི ཏསྶ བྷགཝཏོ ཁཱིཎཱསཝཾ སཱཝཀཾ ཨུཔཝདིཾ, ཨུཔརི ཨབྷཱུཏཾ ཝཙནཾ ཨཱརོཔེསིཾ, ཨབྦྷཀྑཱནཾ ཨཀཱསིནྟི ཨཏྠོ.

༡༣༢. དུནྡུབྷིཡོཏི ¶ དུནྡུཾ ཨིཏི སདྡཱཡནཏོ དུནྡུབྷིསངྑཱཏཱ བྷེརིཡོ. ནཱདཡིཾསཱུཏི སདྡཾ ཀརིཾསུ. སམནྟཏོ ཨསནིཡོཏི སབྦདིསཱབྷཱགཏོ ཨསནེ ཝིནཱསནེ ནིཡུཏྟོཏི ཨསནིཡོ, དེཝདཎྜཱ བྷཡཱཝཧཱ ཕལིཾསཱུཏི སམྦནྡྷོ.

༡༣༣. ཨུཀྐཱ པཏིཾསུ ནབྷསཱཏི ཨཱཀཱསཏོ ཨགྒིཀྑནྡྷཱ ཙ པཏིཾསཱུཏི ཨཏྠོ. དྷཱུམཀེཏུ ཙ དིསྶཏཱིཏི དྷཱུམརཱཛིསཧིཏོ ཨགྒིཀྑནྡྷོ ཙ དིསྶཏི པཉྙཱཡཏཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

དབྦམལླཔུཏྟཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༥. ཀུམཱརཀསྶཔཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པཉྩམཱཔདཱནེ ¶ ཨིཏོ སཏསཧསྶམྷཱིཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཀུམཱརཀསྶཔཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡཾ ཀིར པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ ཨེཀདིཝསཾ སཏྠུ སནྟིཀེ དྷམྨཾ སུཎནྟོ སཏྠཱརཾ ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ ཙིཏྟཀཐིཀཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེནྟཾ དིསྭཱ སཡམྤི ཏཾ ཋཱནནྟརཾ པཏྠེནྟོ ¶ པཎིདྷཱནཾ ཀཏྭཱ ཏདནུརཱུཔཱནི པུཉྙཱནི ཀརོནྟོ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཀསྶཔསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཏསྶ བྷགཝཏོ སཱསནེ པབྦཛིཏྭཱ སམཎདྷམྨཾ ཀཏྭཱ སུགཏཱིསུཡེཝ སཾསརནྟོ དིབྦསུཁཾ མཱནུསསུཁཉྩ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ རཱཛགཧེ ཨེཀིསྶཱ སེཊྛིདྷཱིཏཱཡ ཀུཙྪིམྷི ནིབྦཏྟོ. སཱ ཀིར ཀུམཱརིཀཱཀཱལེཡེཝ པབྦཛིཏུཀཱམཱ མཱཏཱཔིཏརོ ཡཱཙིཏྭཱ པབྦཛྫཾ ཨལབྷམཱནཱ པཏིཀུལཾ གནྟྭཱ གབྦྷཾ གཎྷིཏྭཱ ཏཾ ཨཛཱནིཏྭཱ ‘‘སཱམིཀཾ ཨཱརཱདྷེཏྭཱ པབྦཛྫཾ ཨནུཛཱནཱཔེསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེསི. སཱ སཱམིཀཾ ཨཱརཱདྷེནྟཱི, ཨཡྻཔུཏྟ –

‘‘སཙེ ཨིམསྶ ཀཱཡསྶ, ཨནྟོ བཱཧིརཀོ སིཡཱ;

དཎྜཾ ནཱུན གཧེཏྭཱན, ཀཱཀེ སོཎེ ནིཝཱརཡེ’’ཏི. (ཝིསུདྡྷི. ༡.༡༢༢) –

ཨཱདིནཱ སརཱིརསྶ དོསཾ དསྶེནྟཱི ཏཾ ཨཱརཱདྷེསི.

སཱ ¶ སཱམིཀེན ཨནུཉྙཱཏཱ གབྦྷིནིབྷཱཝཾ ཨཛཱནནྟཱི དེཝདཏྟཔཀྑིཡཱསུ བྷིཀྑུནཱིསུ པབྦཛི. ཏསྶཱ གབྦྷིནིབྷཱཝཾ དིསྭཱ བྷིཀྑུནིཡོ དེཝདཏྟཾ པུཙྪིཾསུ. སོ ‘‘ཨསྶམཎཱི’’ཏི ཨཱཧ. སཱ ‘‘ནཱཧཾ དེཝདཏྟཾ ཨུདྡིསྶ པབྦཛིཏཱ, བྷགཝནྟཾ ཨུདྡིསྶ པབྦཛིཏཱ’’ཏི བྷགཝཏོ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ དསབལཾ པུཙྪི. སཏྠཱ ཨུཔཱལིཏྠེརཾ པཊིཙྪཱཔེསི. ཐེརོ སཱཝཏྠིནགརཝཱསཱིནི ཀུལཱནི ཝིསཱཁཉྩ ཨུཔཱསིཀཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ སརཱཛིཀཱཡ པརིསཱཡ ཏཾ ཝིནིཙྪིནནྟོ ‘‘པུརེ ལདྡྷོ གབྦྷོ, ཨརོགཱ པབྦཛྫཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཏཾ སུཏྭཱ སཏྠཱ ‘‘སཱདྷུ སུཝིནིཙྪིཏཾ ཨུཔཱལིནཱ ཨདྷིཀརཎ’’ནྟི ཐེརསྶ སཱདྷུཀཱརཾ ཨདཱསི.

སཱ བྷིཀྑུནཱི སུཝཎྞབིམྦསདིསཾ པུཏྟཾ ཝིཛཱཡི. ཏཾ རཱཛཱ པསེནདི ཀོསལོ ‘‘དཱརཀཔརིཧརཎཾ བྷིཀྑུནཱིནཾ པལིབོདྷོ’’ཏི དྷཱཏཱིནཾ དཱཔེཏྭཱ པོསཱཔེསི, ཀསྶཔོཏིསྶ ནཱམཾ ཀརིཾསུ ¶ . ཨཔརབྷཱགེ ཨལངྐརིཏྭཱ སཏྠུ སནྟིཀཾ ནེཏྭཱ པབྦཱཛེསི. ཀུམཱརཀཱལེ པབྦཛིཏཏྟཱ པན བྷགཝཏཱ ‘‘ཀསྶཔཾ པཀྐོསཐ, ཨིདཾ ཕལཾ ཝཱ ཁཱདནཱིཡཾ ཝཱ ཀསྶཔསྶ དེཐཱ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཀཏརཀསྶཔསྶཱ’’ཏི ‘‘ཀུམཱརཀསྶཔསྶཱ’’ཏི ཨེཝཾ གཧིཏནཱམཏྟཱ རཉྙཱ པོསཱཝནཱིཡཔུཏྟཏྟཱ ཙ ཝུདྡྷཀཱལེཔི ཀུམཱརཀསྶཔོཏྭེཝ པཉྙཱཡིཏྠ.

སོ པབྦཛིཏཀཱལཏོ པཊྛཱཡ ཝིཔསྶནཱཡ ཀམྨཾ ཀརོཏི, བུདྡྷཝཙནཉྩ ཨུགྒཎྷཱཏི. ཨཐ ཏེན སདྡྷིཾ པབྦཏམཏྠཀེ སམཎདྷམྨཾ ཀཏྭཱ ཨནཱགཱམཱི ཧུཏྭཱ སུདྡྷཱཝཱསེ ནིབྦཏྟམཧཱབྲཧྨཱ ‘‘ཝིཔསྶནཱཡ མུཁཾ དསྶེཏྭཱ ¶ མགྒཕལུཔྤཏྟིཡཱ ཨུཔཱཡཾ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི པཉྩདསཔཉྷེ ཨབྷིསངྑརིཏྭཱ ཨནྡྷཝནེ ཝསནྟསྶ ཐེརསྶ ‘‘ཨིམེ པཉྷེ སཏྠཱརཾ པུཙྪེཡྻཱསཱི’’ཏི ཨཱཙིཀྑི. ཏཏོ སོ ཏེ པཉྷེ བྷགཝནྟཾ པུཙྪི. བྷགཝཱཔིསྶ ཝིསྶཛྫེསི. ཐེརོ བྷགཝཏཱ ཀཐིཏནིཡཱམེནེཝ ཏེ ཨུགྒཎྷིཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ གབྦྷཾ གཱཧཱཔེཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༡༥༠. སོ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨིཏོ སཏསཧསྶམྷཱིཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཡཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡཉྩ ཨུཏྟཱནཏྠཉྩ, ཏཾ སབྦཾ ན ཝཎྞཡིསྶཱམ. ཨནུཏྟཱནཔདམེཝ ཝཎྞཡིསྶཱམ.

༡༦༩. ཨཱཔནྣསཏྟཱ མེ མཱཏཱཏི མཡ྄ཧཾ མཱཏཱ གརུགབྦྷཱ གབྦྷིནཱི པསུཏཱསནྣགབྦྷཱཏི ཨཏྠོ.

༡༧༣. ཝམྨིཀསདིསཾ ¶ ཀཱཡནྟི སརཱིརཾ ནཱམ ཝམྨིཀསདིསཾ ཡཐཱ ཝམྨིཀོ ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ ཚིདྡཱཝཚིདྡོ གྷརགོལི༹ཀཨུཔཙིཀཱདཱིནཾ ཨཱསཡོ, ཨེཝམེཝ ཨཡཾ ཀཱཡོ ནཝཚིདྡོ དྷུཝསྶཝོཏི བུདྡྷེན བྷགཝཏཱ དེསིཏཾ པཀཱསིཏཾ ཏཾ སུཏྭཱ མེ ཙིཏྟཾ ཨཱསཝེ ཨགྒཧེཏྭཱ ཨསེསེཏྭཱ ཀིལེསཏོ ཝིམུཙྩི, ཨརཧཏྟེ པཏིཊྛཱསཱིཏི ཨཏྠོ. ཨཔརབྷཱགེ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷིཀྑཱུནཾ ཝིཙིཏྟདྷམྨཀཐིཀབྷཱཝཾ སུཏྭཱ སཏྠཱ ‘‘ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, མམ སཱཝཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཙིཏྟཀཐིཀཱནཾ ཡདིདཾ ཀུམཱརཀསྶཔོ’’ཏི (ཨ. ནི. ༡.༢༠༩, ༢༡༧) ཨེཏདགྒེ ཋཔེསཱིཏི.

ཀུམཱརཀསྶཔཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༦. བཱཧིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཚཊྛཱཔདཱནེ ¶ ཨིཏོ སཏསཧསྶམྷཱིཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ བཱཧིཡསྶ དཱརུཙཱིརིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟོ བྲཱཧྨཎསིཔྤེསུ ནིཔྥཏྟིཾ གནྟྭཱ ཝེདངྒེསུ ཨནཝཡོ ཨེཀདིཝསཾ སཏྠུ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ དྷམྨཾ སུཎནྟོ པསནྣམཱནསོ སཏྠཱརཾ ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ ཁིཔྤཱབྷིཉྙཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེནྟཾ དིསྭཱ ཏཾ ཋཱནཾ པཏྟུཀཱམོ སཏྟཱཧཾ བུདྡྷཔྤམུཁསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ མཧཱདཱནཾ དཏྭཱ སཏྟཱཧསྶ ཨཙྩཡེན བྷགཝཏོ པཱདམཱུལེ ནིཔནྣོ ‘‘བྷགཝཱ, བྷནྟེ, ཨིཏོ སཏྟམེ དིཝསེ ཡཾ བྷིཀྑུཾ ཁིཔྤཱབྷིཉྙཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེསི, སོ ཝིཡ ཨཧམྤི ཨནཱགཏེ ཨེཀསྶ བུདྡྷསྶ སཱསནེ ཁིཔྤཱབྷིཉྙཱནཾ ཨགྒོ བྷཝེཡྻ’’ནྟི པཏྠནཾ ཨཀཱསི ¶ . བྷགཝཱ ཨནཱགཏཾསཉཱཎེན ཨོལོཀེཏྭཱ སམིཛ྄ཛྷནབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ‘‘ཨནཱགཏེ གོཏམསྶ བྷགཝཏོ སཱསནེ པབྦཛིཏྭཱ ཁིཔྤཱབྷིཉྙཱནཾ ཨགྒོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི བྱཱཀཱསི. སོ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟོ ཏཏྠ ཚ ཀཱམཱཝཙརསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ པུན མནུསྶེསུ ཙཀྐཝཏྟིཨཱདིསམྤཏྟིཡོ ཨནེཀཀཔྤཀོཊིསཏེསུ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཀསྶཔསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཨེཀསྨིཾ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ, བྷགཝཏི པརིནིབྦུཏེ པབྦཛིཏོ ཡདཱ སཱསནེ ཨོསཀྐམཱནེ སཏྟ བྷིཀྑཱུ ཙཏུནྣཾ པརིསཱནཾ ཨཛ྄ཛྷཱཙཱརཾ ¶ དིསྭཱ སཾཝེགཔྤཏྟཱ ཨརཉྙཾ པཝིསིཏྭཱ ‘‘ཡཱཝ སཱསནསྶ ཨནྟརདྷཱནཾ ན ཧོཏི, ཏཱཝ ཨཏྟནོ པཏིཊྛཾ ཀརིསྶཱམཱ’’ཏི སུཝཎྞཙེཏིཡཾ ཝནྡིཏྭཱ ཏཏྠ ཨརཉྙེ ཨེཀཾ པབྦཏཾ དིསྭཱ ‘‘ཛཱིཝིཏསཱལཡཱ ནིཝཏྟནྟུ, ནིརཱལཡཱ ཨིམཾ པབྦཏཾ ཨབྷིརུཧནྟཱུ’’ཏི ནིསྶེཎིཾ བནྡྷིཏྭཱ སབྦེ ཏཾ པབྦཏཾ ཨབྷིརུཡ྄ཧ ནིསྶེཎིཾ པཱཏེཏྭཱ སམཎདྷམྨཾ ཀརིཾསུ. ཏེསུ སངྒྷཏྠེརོ ཨེཀརཏྟཱཏིཀྐམེན ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི. སོ ཨནོཏཏྟདཧེ ནཱགལཏཱདནྟཀཊྛཾ ཁཱདིཏྭཱ མུཁཾ དྷོཝིཏྭཱ ཨུཏྟརཀུརུཏོ པིཎྜཔཱཏཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱཧ – ‘‘ཨཱཝུསོ, ཨིམཾ པིཎྜཔཱཏཾ བྷུཉྫཐཱ’’ཏི. ཏེ ཨཱཧཾསུ – ‘‘ཀིཾ, བྷནྟེ, ཨམྷེཧི ཨེཝཾ ཀཏིཀཱ ཀཏཱ ‘ཡོ པཋམཾ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎཱཏི, ཏེནཱབྷཏཾ པིཎྜཔཱཏཾ ཨཝསེསཱ པརིབྷུཉྫནྟཱུ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, ཨཱཝུསོ’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི སཙེ མཡམྤི ཏུམྷེ ཝིཡ ཝིསེསཾ ནིབྦཏྟེསྶཱམ, སཡཾ ཨཱཧརིཏྭཱ བྷུཉྫིསྶཱམཱ’’ཏི ན ཨིཙྪིཾསུ.

དུཏིཡདིཝསེ དུཏིཡཏྠེརོ ཨནཱགཱམཱི ཧུཏྭཱ ཏཐེཝ པིཎྜཔཱཏཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ཨིཏརེ ནིམནྟེསི. ཏེ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘‘ཀིཾ པནཱཝུསོ, ཀཏིཀཱ ཀཏཱ, ‘མཧཱཐེརེན ཨཱབྷཏཾ པིཎྜཔཱཏཾ ཨབྷུཉྫིཏྭཱ ཨནུཐེརེན ཨཱབྷཏཾ བྷུཉྫིསྶཱམཱ’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, ཨཱཝུསོ’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ སནྟེ ཏུམྷེ ¶ ཝིཡ མཡམྤི ཝིསེསཾ ནིབྦཏྟེཏྭཱ ཨཏྟནོ ཨཏྟནོ པུརིསཀཱརེན བྷུཉྫིཏུཾ སཀྐོནྟཱ བྷུཉྫིསྶཱམཱ’’ཏི ན ཨིཙྪིཾསུ. ཏེསུ ཨརཧཏྟཔྤཏྟཏྠེརོ པརིནིབྦཱཡི, དུཏིཡོ ཨནཱགཱམཱི བྲཧྨལོཀེ ནིབྦཏྟི, ཨིཏརེ པཉྩ ཝིསེསཾ ནིབྦཏྟེཏུཾ ཨསཀྐོནྟཱ སུསྶིཏྭཱ སཏྟམེ དིཝསེ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟིཾསུ. ཏཏྠ དིབྦསུཁཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཏཏོ ཙཝིཏྭཱ མནུསྶེསུ ནིབྦཏྟིཾསུ. ཏེསུ ཨེཀོ པུཀྐུསཱཏི རཱཛཱ ཨཧོསི, ཨེཀོ གནྡྷཱརརཊྛེ ཏཀྐསིལཱཡཾ ཀུམཱརཀསྶཔོ, ཨེཀོ བཱཧིཡོ དཱརུཙཱིརིཡོ, ཨེཀོ དབྦོ མལླཔུཏྟོ, ཨེཀོ སབྷིཡོ པརིབྦཱཛཀོཏི. ཏེསུ ¶ ཨཡཾ བཱཧིཡོ དཱརུཙཱིརིཡོ སུཔྤཱརཀཔཊྚནེ ཝཱཎིཛཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝཱཎིཛཀམྨེ ནིཔྥཏྟིཾ གཏོ མཧདྡྷནོ མཧཱབྷོགོ, སོ སུཝཎྞབྷཱུམིཾ གཙྪནྟེཧི ཝཱཎིཛེཧི སདྡྷིཾ ནཱཝམཱརུཡ྄ཧ ཝིདེསཾ གཙྪནྟོ ཀཏིཔཱཧཾ གནྟྭཱ བྷིནྣཱཡ ནཱཝཱཡ སེསེསུ མཙྪཀཙྪཔབྷཀྑེསུ ཛཱཏེསུ ཨེཀོཡེཝ ཨཝསིཊྛོ ཨེཀཾ ཕལཀཾ གཧེཏྭཱ ཝཱཡམནྟོ སཏྟམེ དིཝསེ སུཔྤཱརཀཔཊྚནཏཱིརཾ ཨོཀྐམི. ཏསྶ ནིཝཱསནཔཱརུཔནཾ ནཏྠི, སོ ཨཉྙཾ ཀིཉྩི ཨཔསྶནྟོ སུཀྑཀཊྛདཎྜཀེ ཝཱཀེཧི ¶ པལིཝེཋེཏྭཱ ནིཝཱསེཏྭཱ པཱརུཔིཏྭཱ ཙ དེཝཀུལཏོ ཀཔཱལཾ གཧེཏྭཱ སུཔྤཱརཀཔཊྚནཾ ཨགམཱསི. མནུསྶཱ ཏཾ དིསྭཱ ཡཱགུབྷཏྟཱདཱིནི དཏྭཱ ‘‘ཨཡཾ ཨེཀོ ཨརཧཱ’’ཏི སམྦྷཱཝེསུཾ. སོ ཝཏྠེསུ ཨུཔནཱིཏེསུ ‘‘སཙཱཧཾ ནིཝཱསེམི, པཱརུཔཱམི ཝཱ, ལཱབྷསཀྐཱརོ མེ པརིཧཱཡིསྶཏཱི’’ཏི ཏཱནི པཊིཀྑིཔིཏྭཱ དཱརུཙཱིརཱནེཝ པརིཧརི.

ཨཐསྶ ‘‘ཨརཧཱ, ཨརཧཱ’’ཏི བཧཱུཧི སམྦྷཱཝིཡམཱནསྶ ཨེཝཾ ཙེཏསོ པརིཝིཏཀྐོ ཨུདཔཱདི ‘‘ཡེ ཀེཙི ལོཀེ ཨརཧནྟོ ཝཱ ཨརཧཏྟམགྒཾ ཝཱ སམཱཔནྣཱ, ཨཧཾ ཏེསཾ ཨཉྙཏརོ’’ཏི སོ ཏེན ནིཡཱམེན ཀུཧནཀམྨེན ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེཏི.

ཀསྶཔདསབལསྶ སཱསནེ སཏྟསུ ཛནེསུ པབྦཏཾ ཨཱརུཡ྄ཧ སམཎདྷམྨཾ ཀརོནྟེསུ ཨེཀོ ཨནཱགཱམཱི ཧུཏྭཱ སུདྡྷཱཝཱསབྲཧྨལོཀེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཨཏྟནོ བྲཧྨསམྤཏྟིཾ ཨོལོཀེནྟོ ཨཱགཏཊྛཱནཾ ཨཱཝཛྫེནྟོ པབྦཏམཱརུཡ྄ཧ སམཎདྷམྨཾ ཀརཎཊྛཱནཾ དིསྭཱ སེསཱནཾ ནིབྦཏྟནཊྛཱནཾ ཨཱཝཛྫེནྟོ ཨེཀསྶ པརིནིབྦུཏབྷཱཝཾ ཨིཏརེསཉྩ པཉྩནྣཾ ཀཱམཱཝཙརདེཝལོཀེ ནིབྦཏྟབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ཏེ ཀཱལཱནུཀཱལཾ ཨཱཝཛྫེསི ‘‘ཨིམསྨིཾ པན ཀཱལེ ཀཧཾ ནུ ཁོ ཏེ’’ཏི ཨཱཝཛྫེནྟོ དཱརུཙཱིརིཡཾ སུཔྤཱརཀཔཊྚནཾ ནིསྶཱཡ ཀུཧནཀམྨེན ཛཱིཝིཏཾ ཀཔྤེནྟཾ དིསྭཱ ‘‘ནཊྛོ ཝཏཱཡཾ བཱལོ, པུབྦེ སམཎདྷམྨཾ ཀརོནྟོ ཨཏིཨུཀྐཊྛབྷཱཝེན ཨརཧཏཱཔི ཨཱབྷཏཾ པིཎྜཔཱཏཾ ཨཔརིབྷུཉྫིཏྭཱ ཨིདཱནི ཨུདརཧེཏུ ཨནཱརཧཱཝ སམཱནོ ཨརཧཏྟཾ པཊིཛཱནིཏྭཱ ལོཀཾ ཝཉྩེནྟོ ཝིཙརཏི, དསབལསྶ ཨུཔྤནྣབྷཱཝཾ ན ཛཱནཱཏི, གཙྪཱམི ནཾ སཾཝེཛེཏྭཱ བུདྡྷུཔྤཱདཾ ཛཱནཱཔེསྶཱམཱི’’ཏི ཁཎེནེཝ བྲཧྨལོཀཏོ ཨོཏརིཏྭཱ སུཔྤཱརཀཔཊྚནེ རཏྟིབྷཱགསམནནྟརེ དཱརུཙཱིརིཡསྶ སམྨུཁེ པཱཏུརཧོསི. སོ ¶ ཨཏྟནོ ཝསནཊྛཱནེ ཨོབྷཱསཾ དིསྭཱ བཧི ནིཀྑམིཏྭཱ མཧཱབྲཧྨཱནཾ དིསྭཱ ཨཉྫལིཾ པགྒཡ྄ཧ ‘‘ཀེ ཏུམྷེ’’ཏི པུཙྪི. ‘‘ཨཧཾ ཏུམྷཱཀཾ པོརཱཎཀསཧཱཡོ ཨནཱགཱམིཕལཾ པཏྭཱ བྲཧྨལོཀེ ནིབྦཏྟོ, ཨམྷཱཀཾ སབྦཛེཊྛཀོ ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ པརིནིབྦུཏོ, ཏུམྷེ པན པཉྩཛནཱ ¶ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟཱ. སྭཱཧཾ དཱནི ཏཾ ཨིམསྨིཾ ཋཱནེ ཀུཧནཀམྨེན ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེནྟཾ དིསྭཱ དམིཏུཾ ཨཱགཏོ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨིདཾ ཀཱརཎཾ ཨཱཧ – ‘‘ནེཝ ཁོ ཏྭཾ, བཱཧིཡ, ཨརཧཱ ནཱཔི ཨརཧཏྟམགྒཾ ཝཱ སམཱཔནྣོ, སཱཔི ཏེ པཊིཔདཱ ནཏྠི, ཡཱཡ ཏྭཾ ཨརཧཱ ཝཱ ཨསྶ ཨརཧཏྟམགྒཾ ཝཱ སམཱཔནྣོ’’ཏི. ཨཐསྶ སཏྠུ ཨུཔྤནྣབྷཱཝཾ སཱཝཏྠིཡཾ ཝསནབྷཱཝཉྩ ¶ ཨཱཙིཀྑིཏྭཱ ‘‘སཏྠུ སནྟིཀཾ གཙྪཱ’’ཏི ཏཾ ཨུཡྻོཛེཏྭཱ བྲཧྨལོཀམེཝ ཨགམཱསི.

བཱཧིཡོ པན ཨཱཀཱསེ ཋཏྭཱ ཀཐེནྟཾ མཧཱབྲཧྨཱནཾ ཨོལོཀེཏྭཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨཧོ བྷཱརིཡཾ ཀམྨཾ མཡཱ ཀཏཾ, ཨནརཧཾ ཨརཧཱ ཨཧནྟི ཙིནྟེསིཾ, ཨཡཉྩ མཾ ‘ན ཏྭཾ ཨརཧཱ, ནཱཔི ཨརཧཏྟམགྒཾ ཝཱ སམཱཔནྣཱསཱི’ཏི ཝདཏི, ཨཏྠི ནུ ཁོ ལོཀེ ཨཉྙོ ཨརཧཱ’’ཏི. ཨཐ ནཾ པུཙྪི – ‘‘ཨཐ ཀེ ཙརཧི སདེཝཀེ ལོཀེ ཨརཧནྟོ ཝཱ ཨརཧཏྟམགྒཾ ཝཱ སམཱཔནྣཱ’’ཏི. ཨཐསྶ དེཝཏཱ ཨཱཙིཀྑི – ‘‘ཨཏྠི, བཱཧིཡ, ཨུཏྟརེསུ ཛནཔདེསུ སཱཝཏྠི ནཱམ ནགརཾ, ཏཏྠ སོ བྷགཝཱ ཨེཏརཧི ཝིཧརཏི ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ. སོ ཧི, བཱཧིཡ, བྷགཝཱ ཨརཧཱ ཙེཝ ཨརཧཏྟཱཡ ཙ དྷམྨཾ དེསེསཱི’’ཏི. བཱཧིཡོ རཏྟིབྷཱགེ དེཝཏཱཡ ཀཐཾ སུཏྭཱ སཾཝིགྒམཱནསོ ཏཾཁཎཾཡེཝ སུཔྤཱརཀཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཨེཀརཏྟིཝཱསེན སཱཝཏྠིཾ ཨགམཱསི, གཙྪནྟོ ཙ པན དེཝཏཱནུབྷཱཝེན བུདྡྷཱནུབྷཱཝེན ཙ ཝཱིསཡོཛནསཏིཀཾ མགྒཾ ཨཏིཀྐམིཏྭཱ སཱཝཏྠིཾ ཨནུཔྤཏྟོ, ཏསྨིཾ ཁཎེ སཏྠཱ སཱཝཏྠིཡཾ པིཎྜཱཡ པཝིཊྛོ ཧོཏི. སོ ཛེཏཝནཾ པཝིསིཏྭཱ ཨབྦྷོཀཱསེ ཙངྐམནྟེ སམྦཧུལེ བྷིཀྑཱུ པུཙྪི – ‘‘ཀུཧིཾ ཨེཏརཧི སཏྠཱ’’ཏི? བྷིཀྑཱུ ‘‘སཱཝཏྠིཡཾ པིཎྜཱཡ པཝིཊྛོ’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཏྭཾ པན ཀུཏོ ཨཱགཏོསཱི’’ཏི པུཙྪིཾསུ. ‘‘སུཔྤཱརཀཱ ཨཱགཏོམྷཱི’’ཏི. ‘‘ཀདཱ ནིཀྑནྟོསཱི’’ཏི? ‘‘ཧིཡྻོ སཱཡནྷསམཡེ ནིཀྑནྟོམྷཱི’’ཏི. ‘‘དཱུརཏོཔི ཨཱགཏོ, ནིསཱིད ཏཱཝ པཱདེ དྷོཝིཏྭཱ ཏེལེན མཀྑེཏྭཱ ཐོཀཾ ཝིསྶམཱཧི, ཨཱགཏཀཱལེ སཏྠཱརཾ དཀྑིསྶཏཱི’’ཏི ཨཱཧཾསུ. ‘‘ཨཧཾ, བྷནྟེ, སཏྠུ ཝཱ ཨཏྟནོ ཝཱ ཛཱིཝིཏནྟརཱཡཾ ན ཛཱནཱམི, ཀཏྠཙི ཨཊྛཏྭཱ ཨནིསཱིདིཏྭཱ ཨེཀརཏྟེནེཝ ཝཱིསཡོཛནསཏིཀཾ མགྒཾ ཨཱགཏོ, སཏྠཱརཾ པསྶིཏྭཱཝ ཝིསྶམིསྶཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ ཨེཝཾ ཝཏྭཱ ཏརམཱནརཱུཔོ སཱཝཏྠིཾ པཝིསིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨནོཔམཱཡ བུདྡྷསིརིཡཱ ཙརནྟཾ དིསྭཱ ‘‘ཙིརསྶཾ ཝཏ མེ གོཏམོ སམྨཱསམྦུདྡྷོ དིཊྛོ’’ཏི དིཊྛཊྛཱནཏོ པཊྛཱཡ ¶ ཨོནཏསརཱིརོ གནྟྭཱ ཨནྟརཝཱིཐིཡཾ པཉྩཔཏིཊྛིཏེན ཝནྡིཏྭཱ གོཔྥཀེསུ དལ༹ྷཾ གཧེཏྭཱ ཨེཝམཱཧ – ‘‘དེསེཏུ, བྷནྟེ བྷགཝཱ, དྷམྨཾ, དེསེཏུ ¶ སུགཏོ དྷམྨཾ, ཡཾ མམསྶ དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡཱ’’ཏི. ཨཐ ནཾ སཏྠཱ ‘‘ཨཀཱལོ ཁོ ཏཱཝ, བཱཧིཡ, ཨནྟརགྷརཾ པཝིཊྛམྷཱ པིཎྜཱཡཱ’’ཏི པཊིཀྑིཔི.

ཏཾ ¶ སུཏྭཱ བཱཧིཡོ, ‘‘བྷནྟེ, སཾསཱརེ སཾསརནྟེན ཀབལཱི༹ཀཱརཱཧཱརོ ན ཨལདྡྷཔུབྦོ, ཏུམྷཱཀཾ ཝཱ མཡ྄ཧཾ ཝཱ ཛཱིཝིཏནྟརཱཡཾ ན ཛཱནཱམི, དེསེཏུ མེ, བྷནྟེ བྷགཝཱ, དྷམྨཾ, དེསེཏུ སུགཏོ དྷམྨ’’ནྟི པུན ཡཱཙི. སཏྠཱ དུཏིཡམྤི ཏཐེཝ པཊིཀྑིཔི. ཨེཝཾ ཀིརསྶ ཨཧོསི – ‘‘ཨིམསྶ དིཊྛཀཱལཏོ པཊྛཱཡ སཀལསརཱིརཾ པཱིཏིཡཱ ནིརནྟརཾ ཨཛ྄ཛྷོཏྠཊཾ ཧོཏི, བལཝཔཱིཏིཝེགོ དྷམྨཾ སུཏྭཱཔི ན སཀྑིསྶཏི པཊིཝིཛ྄ཛྷིཏུཾ, མཛ྄ཛྷཏྟུཔེཀྑཱཡ ཏཱཝ ཏིཊྛཏུ, ཨེཀརཏྟེནེཝ ཝཱིསཡོཛནསཏིཀཾ མགྒཾ ཨཱགཏསྶཔི ཙསྶ དརཐོ བལཝཱ སོཔི ཏཱཝ པཊིཔྤསྶམྦྷཏཱུ’’ཏི. ཏསྨཱ དྭིཀྑཏྟུཾ པཊིཀྑིཔིཏྭཱ ཏཏིཡཾ ཡཱཙིཏོ ཨནྟརཝཱིཐིཡཾ ཋིཏོཝ ‘‘ཏསྨཱཏིཧ ཏེ, བཱཧིཡ, ཨེཝཾ སིཀྑིཏབྦཾ, དིཊྛེ དིཊྛམཏྟཾ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏིཨཱདིནཱ (ཨུདཱ. ༡༠) ནཡེན ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨཾ དེསེསི. སོ སཏྠུ དྷམྨཾ སུཎནྟོཡེཝ སབྦཱསཝེ ཁེཔེཏྭཱ སཧ པཊིསམྦྷིདཱཧི ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༡༧༨. སོ ཨརཧཏྟཾ པཏྟཀྑཎེཡེཝ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སཉྫཱཏསོམནསྶོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨིཏོ སཏསཧསྶམྷཱིཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡཏྟཱ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝ. ཨནུཏྟཱནཔདཝཎྞནམེཝ ཀརིསྶཱམ.

༡༨༡. ཧསནཾ པཙྩཝེཀྑཎནྟི པརིཔུཎྞསོམནསྶཛཱཏཾ པཙྩཝེཀྑཎཾ, ཀོམཱརཝཎྞཾ ཨཏིཀོམལནྟི ཨཏྠོ.

༡༨༢. ཧེམཡཉྙོཔཙིཏངྒནྟི སུཝཎྞསུཏྟཡཉྙོཔཙིཏསུཏྟཨཝཡཝཾ སརཱིརཾ དེཧནྟི ཨཏྠོ. པལམྦབིམྦཏམྦོཊྛནྟི ཨོལམྦིཏབིམྦཕལསདིསཾ རཏྟཝཎྞཾ ཨོཊྛདྭཡསམནྣཱགཏནྟི ཨཏྠོ. སེཏཏིཎྷསམཾ དིཛནྟི སུནིསིཏཏིཁིཎཨཡལོཧགྷཾསནེན གྷཾསིཏྭཱ སམཾ ཀཏཾ ཝིཡ སམདནྟནྟི ཨཏྠོ.

༡༨༣. པཱིཏིསམྥུལླིཏཱནནནྟི པཱིཏིཡཱ སུཊྛུ ཕུལླིཏཾ ཝིཀསིཏཾ ཨཱནནཾ མུཁཾ ཨཱདཱསཏལསདིསམུཁཝནྟནྟི ཨཏྠོ.

༡༨༤. ཁིཔྤཱབྷིཉྙསྶ བྷིཀྑུནོཏི ཁིཔྤཾ དེསནཱཡ སམུགྒྷཱཊིཏཀྑཎེཡེཝ ཨབྷིཝིསེསེན ཉཱཏུཾ སམཏྠསྶ བྷིཀྑུནོཏི ཨཏྠོ.

༡༨༦. སགྒཾ ¶ ¶ ཨགཾ སབྷཝནཾ ཡཐཱཏི ཨཏྟནོ གེཧཾ ཝིཡ སགྒཾ ལོཀཾ ཨགམཱསིནྟི ཨཏྠོ.

༡༩༦. ན ¶ ཏྭཾ ཨུཔཱཡམགྒཉྙཱུཏི ཏྭཾ ནིབྦཱནཱདྷིགམཱུཔཱཡབྷཱུཏམགྒཉྙཱུ ན ཨཧོསཱིཏི ཨཏྠོ.

༢༠༠. སཏྠུནོ སདཱ ཛིནནྟི སདཱ སབྦཀཱལཾ ཛིནཾ ཛིནནྟོ པརཱཛིཏཀོཔོ སཏྠུནོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ཝིམལཱནནཾ ཨཱདཱསཏལསདིསམུཁཾ པསྶིསྶཱམི པསྶིཏུཾ ནིཀྑམཱམཱིཏི ཡོཛནཱ. དིཛེ ཨཔུཙྪིཾ ཀུཧིཾ ལོཀནནྡནོཏི ཀུཧིཾ ཋཱནེ ལོཀཔསཱདཀརོ སཏྠཱཏི དིཛེ བྲཱཧྨཎེ ཨཧཾ བྷིཀྑཱུ ཨཔུཙྪིནྟི ཨཏྠོ.

༢༠༡. སསོཝ ཁིཔྤཾ མུནིདསྶནུསྶུཀོཏི མུནིདསྶནེ ཏཐཱགཏདསྶནེ ཨུསྶུཀོ ཨུསྶཱཧཛཱཏོ སསོ ཨིཝ ཁིཔྤཾ པཱཔུཎཱཏཱིཏི ཨཏྠོ.

༢༠༢. ཏུཝཊཾ གནྟྭཱཏི སཱིགྷཾ གནྟྭཱ. པིཎྜཏྠཾ ཨཔིཧཱགིདྷནྟི པིཎྜཔཱཏཾ པཊིཙྩ ཨཔིཧཾ ཨཔགཏཔིཧཾ ཨགིདྷཾ ནིཏྟཎྷཾ.

༢༠༣. ཨལོལཀྑནྟི ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ ཨནོལོཀཡམཱནཾ ཨུཏྟམེ སཱཝཏྠིནགརེ པིཎྜཱཡ ཝིཙརནྟཾ ཨདཀྑིནྟི སམྦནྡྷོ. སིརཱིནིལཡསངྐཱསནྟི སིརིཡཱ ལཀྑཎཱནུབྱཉྫནསོབྷཱཡ ནིལཡཾ སངྐཱསཾ ཛལམཱནཏོརཎསདིསཾ. རཝིདིཏྟིཧརཱནནནྟི ཝིཛྫོཏམཱནསཱུརིཡམཎྜལཾ ཝིཡ ཝིཛྫོཏམཱནམུཁམཎྜལཾ.

༢༠༤. ཀུཔཐེ ཝིཔྤནཊྛསྶཱཏི ཀུཙྪིཏཔཐེ སོཔདྡཝམགྒེ མཱུལ༹ྷསྶ མིཙྪཱཔཊིཔནྣསྶ མེ སརཎཾ ཧོཧི པཏིཊྛཱ ཧོཧི. གོཏམཱཏི བྷགཝནྟཾ གོཏྟེན ཨཱལཔཏི.

༢༡༨. ན ཏཏྠ སུཀྐཱ ཛོཏནྟཱིཏི སུཀྐཔབྷཱསམྤནྣཱ ཛོཏམཱནཨོསདྷིཏཱརཀཱདཡོ ན ཛོཏནྟི ནཔྤབྷཱསནྟི. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝ. སོ ཨེཝཾ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེཏྭཱ ཏཱཝདེཝ ཙ བྷགཝནྟཾ པབྦཛྫཾ ཡཱཙི. ‘‘པརིཔུཎྞཾ ཏེ པཏྟཙཱིཝར’’ནྟི ཙ པུཊྛོ ‘‘ན པརིཔུཎྞ’’ནྟི ཨཱཧ. ཨཐ ནཾ སཏྠཱ ‘‘ཏེན ཧི པཏྟཙཱིཝརཾ པརིཡེསཱཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ པཀྐཱམི. སོ ཀིར ཝཱིསཏིཝསྶསཧསྶཱནི སམཎདྷམྨཾ ཀརོནྟོ ‘‘བྷིཀྑུནཱ ནཱམ ཨཏྟནཱ པཙྩཡེ ལབྷིཏྭཱ ཨཉྙཾ ཨནོལོཀེཏྭཱ ¶ སཡམེཝ པརིབྷུཉྫིཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨེཀབྷིཀྑུསྶཱཔི པཏྟེན ཝཱ ཙཱིཝརེན ཝཱ སངྒཧཾ ནཱཀཱསི, ‘‘ན ཏེནསྶ ¶ ཨིདྡྷིམཡཾ པཏྟཙཱིཝརཾ ཨུཔྤཛྫིསྶཏཱི’’ཏི ཉཏྭཱ བྷགཝཱ ཨེཧིབྷིཀྑུབྷཱཝེན པབྦཛྫཾ ནཱདཱསི. ཏམྤི པཏྟཙཱིཝརཾ པརིཡེསམཱནམེཝ སངྐཱརཊྛཱནཏོ ཙོལ༹ཀྑཎྜཱནི སཾཀཌྜྷེནྟཾ པུབྦཝེརིཀོ ཨམནུསྶོ ཨེཀིསྶཱ ཏརུཎཝཙྪཱཡ གཱཝིཡཱ སརཱིརེ ཨདྷིམུཙྩིཏྭཱ ཝཱམཨཱུརུམྷི པཧརིཏྭཱ ¶ ཛཱིཝིཏཀྑཡཾ པཱཔེསི. སཏྠཱ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ ཀཏབྷཏྟཀིཙྩོ སམྦཧུལེཧི བྷིཀྑཱུཧི སདྡྷིཾ ནིཀྑམནྟོ བཱཧིཡསྶ སརཱིརཾ སངྐཱརཊྛཱནེ པཏིཏཾ དིསྭཱ ‘‘གཎྷཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏཾ བཱཧིཡཾ དཱརུཙཱིརིཡནྟི ཨེཀསྨིཾ གེཧདྭཱརེ ཋཏྭཱ མཉྩཀཾ ཨཱཧརཱཔེཏྭཱ ཨིམཾ སརཱིརཾ ནགརདྭཱརཏོ ནཱིཧརིཏྭཱ ཛྷཱཔེཏྭཱ དྷཱཏུཡོ གཧེཏྭཱ ཐཱུཔཾ ཀརོཐཱ’’ཏི བྷིཀྑཱུ ཨཱཎཱཔེསི.

ཏེ བྷིཀྑཱུ དྷཱཏུཾ མཧཱཔཐེ ཐཱུཔཾ ཀཱརེཏྭཱ སཏྠཱརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཏྟནོ ཀཏཀམྨཾ ཨཱརོཙེསུཾ. ཏཏོ སངྒྷམཛ྄ཛྷེ ཀཐཱ ཨུདཔཱདི – ‘‘ཏཐཱགཏོ བྷིཀྑུསངྒྷེན སརཱིརཛྷཱཔནཀིཙྩཾ ཀཱརེསི, དྷཱཏུཡོ ཙ གཱཧཱཔེཏྭཱ ཙེཏིཡཾ ཀཱརཱཔེསི, ཀཏརམགྒོ ནུ ཁོ ཏེན སམདྷིགཏོ, སཱམཎེརོ ནུ ཁོ སོ, བྷིཀྑུ ནུ ཁོ’’ཏི. སཏྠཱ ཏཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ ‘‘པཏིཊྛིཏོ, བྷིཀྑཝེ, བཱཧིཡོ དཱརུཙཱིརིཡོ ཨརཧཏྟོ’’ཏི ཨུཔརི དྷམྨདེསནཾ ཝཌྜྷེཏི. ཏསྶ པརིནིབྦུཏབྷཱཝཉྩ ཨཱཙིཀྑིཏྭཱ ‘‘ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, མམ སཱཝཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཁིཔྤཱབྷིཉྙཱནཾ ཡདིདཾ བཱཧིཡོ དཱརུཙཱིརིཡོ’’ཏི (ཨ. ནི. ༡.༢༠༩, ༢༡༦) ཨེཏདགྒེ ཋཔེསི.

ཨཐ ནཾ བྷིཀྑཱུ པུཙྪིཾསུ – ‘‘ཏུམྷེ, བྷནྟེ, ‘བཱཧིཡོ དཱརུཙཱིརིཡོ ཨརཧཏྟཾ པཏྟོ’ཏི ཝདེཐ, ཀདཱ སོ ཨརཧཏྟཾ པཏྟོ’’ཏི? ‘‘མམ དྷམྨཾ སུཏཀཱལེ, བྷིཀྑཝེ’’ཏི. ‘‘ཀདཱ པནསྶ, བྷནྟེ, ཏུམྷེཧི དྷམྨོ ཀཐིཏོ’’ཏི? ‘‘བྷིཀྑཱཡ ཙརནྟེན ཨནྟརཝཱིཐིཡཾ ཋིཏེནཱ’’ཏི. ‘‘ཨཔྤམཏྟཀོ, བྷནྟེ, ཏུམྷེཧི ཨནྟརཝཱིཐིཡཾ ཋཏྭཱ ཀཐིཏདྷམྨོ; ཀཐཾ སོ ཏཱཝཏྟཀེན ཝིསེསཾ ནིབྦཏྟེསཱི’’ཏི? ཨཐ ནེ སཏྠཱ, ‘‘བྷིཀྑཝེ, མམ དྷམྨཾ ‘ཨཔྤཾ’ ཝཱ ‘བཧུཾ ཝཱ’ཏི མཱ ཙིནྟཡིཏྠ. ཨནེཀཱནིཔི ཧི ཨནཏྠཔདསཾཧིཏཱནི གཱཐཱསཧསྶཱནི ན སེཡྻོ, ཨཏྠནིསྶིཏཾ པན ཨེཀམྤི གཱཐཱཔདཾ སེཡྻོ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨནུསནྡྷིཾ གྷཊེཏྭཱ དྷམྨཾ དེསེནྟོ ཨིམཾ གཱཐམཱཧ –

‘‘སཧསྶམཔི ཙེ གཱཐཱ, ཨནཏྠཔདསཾཧིཏཱ;

ཨེཀཾ གཱཐཱཔདཾ སེཡྻོ, ཡཾ སུཏྭཱ ཨུཔསམྨཏཱི’’ཏི. (དྷ. པ. ༡༠༡) –

དེསནཱཔརིཡོསཱནེ ¶ ¶ ཙཏུརཱསཱིཏིཡཱ པཱཎསཧསྶཱནཾ དྷམྨཱབྷིསམཡོ ཨཧོསཱིཏི.

བཱཧིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༧. མཧཱཀོཊྛིཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སཏྟམཱཔདཱནེ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ མཧཱཀོཊྛིཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཀཱ ཨུཔྤཏྟི? ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཧཾསཝཏཱིནགརེ མཧཱབྷོགཀུལེ ¶ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ མཱཏཱཔིཏཱུནཾ ཨཙྩཡེན ཀུཊུམྦཾ སཎྛཔེཏྭཱ གྷརཱཝཱསཾ ཝསནྟོ ཨེཀདིཝསཾ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ དྷམྨདེསནཱཀཱལེ ཧཾསཝཏཱིནགརཝཱསིནོ གནྡྷམཱལཱདིཧཏྠེ ཡེན བུདྡྷོ ཡེན དྷམྨོ ཡེན སངྒྷོ, ཏནྣིནྣེ ཏཔྤོཎེ ཏཔྤབྦྷཱརེ གཙྪནྟེ དིསྭཱ ཏེཧི སདྡྷིཾ བྷགཝནྟཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ, སཏྠཱརཾ ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ པཊིསམྦྷིདཱཔྤཏྟཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེནྟཾ དིསྭཱ ‘‘ཨཡཾ ཨིམསྨིཾ སཱསནེ པཊིསམྦྷིདཱཔྤཏྟཱནཾ ཨགྒོ, ཡཾནཱུནཱཧམྤི ཨེཀསྶ བུདྡྷསྶ སཱསནེ ཨཡཾ ཝིཡ པཊིསམྦྷིདཱཔྤཏྟཱནཾ ཨགྒོ བྷཝེཡྻ’’ནྟི ཙིནྟེཏྭཱ སཏྠུ དེསནཱཔརིཡོསཱནེ ཝུཊྛིཏཱཡ པརིསཱཡ བྷགཝནྟཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ, ‘‘བྷནྟེ, སྭེ མཡ྄ཧཾ གེཧེ བྷིཀྑཾ གཎྷཐཱ’’ཏི ནིམནྟེསི. སཏྠཱ ཨདྷིཝཱསེསི. སོ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ སཀནིཝེསནཾ གནྟྭཱ སབྦརཏྟིཾ བུདྡྷསྶ ཙ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ཙ ནིསཛྫཊྛཱནཾ གནྡྷམཱལཱདཱིཧི ཨལངྐརིཏྭཱ ཁཱདནཱིཡབྷོཛནཱིཡཾ པཊིཡཱདཱཔེཏྭཱ ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན སཀནིཝེསནེ བྷིཀྑུསཏསཧསྶཔརིཝཱརཾ སཏྠཱརཾ ཝིཝིདྷཡཱགུཁཛྫཀཔརིཝཱརཾ སསཱུཔབྱཉྫནཾ གནྡྷསཱལིབྷོཛནཾ བྷོཛཱཔེཏྭཱ བྷཏྟཀིཙྩཔརིཡོསཱནེ ཙིནྟེསི – ‘‘མཧནྟཾ ཁོ ཨཧཾ ཋཱནནྟརཾ པཏྠེམི, ན པན ཡུཏྟཾ མཡཱ ཨེཀདིཝསམེཝ དཱནཾ དཏྭཱ ཏཾ ཋཱནནྟརཾ པཏྠེཏུཾ, ཨནུཔཊིཔཱཊིཡཱ སཏྟཱཧཾ དཱནཾ དཏྭཱ པཏྠེསྶཱམཱི’’ཏི. སོ ཏེནེཝ ནིཡཱམེན སཏྟཱཧཾ མཧཱདཱནཾ དཏྭཱ བྷཏྟཀིཙྩཔརིཡོསཱནེ དུསྶཀོཊྛཱགཱརཾ ཝིཝརཱཔེཏྭཱ ཨུཏྟམཾ ཏིཙཱིཝརཔྤཧོནཀཾ སུཁུམཝཏྠཾ བུདྡྷསྶ པཱདམཱུལེ ཋཔེཏྭཱ བྷིཀྑུསཏསཧསྶསྶ ཙ ཏིཙཱིཝརཾ དཏྭཱ ཏཐཱགཏཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ, ‘‘བྷནྟེ, ཡོ སོ བྷིཀྑུ ཏུམྷེཧི ཨིཏོ སཏྟམེ དིཝསམཏྠཀེ ¶ པཊིསམྦྷིདཱཔྤཏྟཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔིཏོ, ཨཧམྤི སོ བྷིཀྑུ ཝིཡ ཨནཱགཏེ ཨུཔྤཛྫནཀསྶ བུདྡྷསྶ སཱསནེ པབྦཛིཏྭཱ པཊིསམྦྷིདཱཔྤཏྟཱནཾ ཨགྒོ བྷཝེཡྻ’’ནྟི སཏྠུ པཱདམཱུལེ ནིཔཛྫིཏྭཱ པཏྠནཾ ཨཀཱསི. སཏྠཱ ཏསྶ སམིཛ྄ཛྷནབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ‘‘ཨནཱགཏེ ཨིཏོ ཀཔྤསཏསཧསྶམཏྠཀེ གོཏམོ ནཱམ བུདྡྷོ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫིསྶཏི, ཏསྶ སཱསནེ ཏཝ པཏྠནཱ སམིཛ྄ཛྷིསྶཏཱི’’ཏི ¶ བྱཱཀཱསི. སོ ཏཏྠ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ དེཝསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨཔརཱཔརཾ དེཝམནུསྶེསུ པརིབྦྷམི.

ཨེཝཾ སོ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ པུཉྙཉཱཎསམྦྷཱརེ སམྦྷརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ བྲཱཧྨཎམཧཱསཱལཀུལེ ¶ ནིབྦཏྟི, ཀོཊྛིཀོཏིསྶ ནཱམཾ ཨཀཾསུ. ཀསྨཱ མཱཏུཡཱ ཝཱ ཨཡྻཀཔཡྻཀཱདཱིནཾ ཝཱ ནཱམཾ ཨགྒཧེཏྭཱ ཨེཝཾ ནཱམཾ ཀརིཾསཱུཏི ཙེ? ཨཏྟནོ པཉྙཝནྟཏཱཡ ཝེདངྒེསུ སཏཀྐཔརཏཀྐེསུ སནིགྷཎྜུཀེཊུབྷེསུ སཱཀྑརཔྤབྷེདེསུ སཀལབྱཱཀརཎེསུ ཙ ཚེཀབྷཱཝེན ཙ དིཊྛདིཊྛེ ཛནེ མུཁསཏྟཱིཧི ཀོཊྛེནྟོ པཀྐོཊྛེནྟོ ཝིཏུདནྟོ ཝིཙརཏཱིཏི ཨནྭཏྠནཱམཾ ཀརིཾསཱུཏི ཝེདིཏབྦཾ. སོ ཝཡཔྤཏྟོ ཏཡོ ཝེདེ ཨུགྒཧེཏྭཱ བྲཱཧྨཎསིཔྤེ ནིཔྥཏྟིཾ པཏྟོ ཨེཀདིཝསཾ སཏྠུ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ ཨུཔསམྤནྣཀཱལཏོ པཊྛཱཡ ཝིཔསྶནཱཡ ཀམྨཾ ཀརོནྟོ སཧ པཊིསམྦྷིདཱཧི ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ པཊིསམྦྷིདཱསུ ཙིཎྞཝསཱི ཧུཏྭཱ ཨབྷཱིཏོ མཧཱཐེརེ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཉྷཾ པུཙྪནྟོཔི དསབལཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཊིསམྦྷིདཱསུཡེཝ པཉྷཾ པུཙྪི. ཨེཝམཡཾ ཐེརོ ཏཏྠ ཀཏཱདྷིཀཱརཏཱཡ ཏཏྠ ཙིཎྞཝསཱིབྷཱཝེན ཙ པཊིསམྦྷིདཱཔྤཏྟཱནཾ ཨགྒོ ཛཱཏོ. ཨཐ ནཾ སཏྠཱ མཧཱཝེདལླསུཏྟཾ ཨཊྛུཔྤཏྟིཾ ཀཏྭཱ པཊིསམྦྷིདཱཔྤཏྟཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེསི, ‘‘ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, མམ སཱཝཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ པཊིསམྦྷིདཱཔྤཏྟཱནཾ ཡདིདཾ མཧཱཀོཊྛིཀོ’’ཏི (ཨ. ནི. ༡.༢༠༩, ༢༡༨).

༢༢༡. སོ ཨཔརེན སམཡེན ཝིམུཏྟིསུཁཾ པཊིསཾཝེདེནྟོ སོམནསྶཛཱཏོ ཨཏྟནོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡཏྟཱ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝ.

ཨིཏྠཾ ¶ སུདམཱཡསྨཱ མཧཱཀོཊྛིཀོཏི ཨེཏྠ སུདནྟི ནིདསྶནེ ནིཔཱཏོ. ཨཱཡསྨཱཏི གཱརཝཱདྷིཝཙནཾ, ཡཐཱ ཏཾ ཨཱཡསྨཱ མཧཱམོགྒལླཱནོཏི.

མཧཱཀོཊྛིཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༨. ཨུརུཝེལཀསྶཔཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨཊྛམཱཔདཱནེ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨུརུཝེལཀསྶཔཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི ¶ པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝཡཔྤཏྟོ སཏྠུ སནྟིཀེ དྷམྨཾ སུཏྭཱ སཏྠཱརཾ ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ མཧཱཔརིཝཱརཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེནྟཾ དིསྭཱ སཡམྤི ཏཾ ཋཱནནྟརཾ པཏྠེནྟོ མཧཱདཱནཾ དཏྭཱ པཎིདྷཱནཾ ཨཀཱསི. བྷགཝཱ ཙསྶ ཨནནྟརཱཡཏཾ ¶ དིསྭཱ ‘‘ཨནཱགཏེ གོཏམབུདྡྷསྶ སཱསནེ མཧཱཔརིཝཱརཱནཾ ཨགྒོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི བྱཱཀཱསི. སོ ཏཏྠ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ ཏཏོ ཙཝིཏྭཱ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨིཏོ དྭེནཝུཏིཀཔྤམཏྠཀེ ཕུསྶསྶ བྷགཝཏོ ཝེམཱཏིཀཀནིཊྛབྷཱཏཱ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟོ, ཨཉྙེཔིསྶ དྭེ ཀནིཊྛབྷཱཏརོ ཨཧེསུཾ. ཏེ ཏཡོ བུདྡྷཔྤམུཁབྷིཀྑུསངྒྷཾ ནིམནྟེཏྭཱ པརམཱཡ པཱུཛཱཡ པཱུཛེཏྭཱ ཡཱཝཛཱིཝཾ ཀུསལཾ ཀཏྭཱ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཏོ ཨུཔྤཏྟིཏོ པུརེཏརམེཝ བཱརཱཎསིཡཾ བྲཱཧྨཎཀུལེ ཏཡོ བྷཱཏརོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟཱ གོཏྟཝསེན ཏཡོཔི ཀསྶཔཱཏི ཨེཝཾ ནཱམཀཱ ཨཧེསུཾ. ཏེ ཏཡོ ཝཡཔྤཏྟཱ ཏཡོ ཝེདེ ཨུགྒཎྷིཾསུ. ཏེསཾ ཛེཊྛབྷཱཏིཀསྶ པཉྩམཱཎཝཀསཏཱནི པརིཝཱརཱ, མཛ྄ཛྷིམསྶ ཏཱིཎི, ཀནིཊྛསྶ དྭེ, ཏེ ཨཏྟནོ གནྠེསུ སཱརཾ ཨོལོཀེནྟཱ དིཊྛདྷམྨིཀམེཝ ཨཏྠཾ དིསྭཱ པབྦཛྫཾ རོཙེསུཾ. ཏེསུ ཛེཊྛབྷཱཏཱ ཨཏྟནོ པརིཝཱརེན སདྡྷིཾ ཨུརུཝེལཾ གནྟྭཱ ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཨུརུཝེལཀསྶཔོ ནཱམ ཛཱཏོ, མཛ྄ཛྷིམོ གངྒཱནདཱིཝངྐེ པབྦཛིཏོ ནདཱིཀསྶཔོ ནཱམ ཛཱཏོ, ཀནིཊྛོ གཡཱསཱིསེ པབྦཛིཏོ གཡཱཀསྶཔོ ནཱམ ཛཱཏོ. ཨེཝཾ ཏེསུ ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཏཏྠ ཏཏྠ ཝསནྟེསུ བཧཱུནཾ དིཝསཱནཾ ཨཙྩཡེན ཨམྷཱཀཾ བོདྷིསཏྟོ མཧཱབྷིནིཀྑམནཾ ནིཀྑམིཏྭཱ ¶ པཊིཝིདྡྷསབྦཉྙུཏཉྙཱཎོ ཨནུཀྐམེན དྷམྨཙཀྐཾ པཝཏྟེཏྭཱ པཉྩཝགྒིཡཏྠེརེ ཨརཧཏྟེ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ ཡསཀུལཔུཏྟཔྤམུཁེ པཉྩཔཉྙཱསཛནེ སཧཱཡཀེ ཝིནེཏྭཱ སཊྛི ཨརཧནྟེ ‘‘ཙརཐ, བྷིཀྑཝེ, ཙཱརིཀ’’ནྟི (མཧཱཝ. ༣༢) ཝིསྶཛྫེཏྭཱ ཏིཾསབྷདྡཝགྒིཡེ ཝིནེཏྭཱ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཝསནཊྛཱནཾ གནྟྭཱ ཝསནཏྠཱཡ ཨགྱཱགཱརཾ པཝིསིཏྭཱ ཏཏྠ གཏནཱགདམནཱདཱིཧི ཨཌྜྷུཌྜྷསཧསྶེཧི པཱཊིཧཱརིཡེཧི ཨུརུཝེལཀསྶཔཾ སཔརིཝཱརཾ ཝིནེཏྭཱ པབྦཱཛེསི. ཏསྶ པབྦཛྫཱཝིདྷཱནཉྩ ཨིདྡྷིཔཱཊིཧཱརིཡཀརཎཉྩ སབྦཾ ནདཱིཀསྶཔསྶ ཨཔདཱནཊྛཀཐཱཡཾ ཨཱཝི བྷཝིསྶཏི. ཏསྶ པབྦཛིཏབྷཱཝཾ སུཏྭཱ ཨིཏརེཔི དྭེ བྷཱཏརོ སཔརིསཱ ཨཱགནྟྭཱ སཏྠུ སནྟིཀེ པབྦཛིཾསུ. སབྦེཝ ཏེ ཨིདྡྷིམཡཔཏྟཙཱིཝརདྷརཱ ཨེཧིབྷིཀྑུཀཱ ཨཧེསུཾ. སཏྠཱ ཏཾ སམཎསཧསྶཾ ཨཱདཱཡ གཡཱསཱིསཾ གནྟྭཱ པིཊྛིཔཱསཱཎེ ནིསིནྣོ ཨཱདིཏྟཔརིཡཱཡདེསནཱཡ (མཧཱཝ. ༥༤) ཏེ སབྦེ ཨརཧཏྟེ པཏིཊྛཱཔེསི.

༢༥༡. སོ ཨེཝཾ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ ཨཏྟནོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིམཱཧ. ཨནུཏྟཱནཔདམེཝ ¶ ཝཎྞཡིསྶཱམ.

༢༦༨. སོ ¶ ཙ སབྦཾ ཏམཾ ཧནྟྭཱཏི སོ ཕུསྶོ བྷགཝཱ རཱགདོསམོཧཱདིཀིལེསནྡྷཀཱརཾ ཝིདྡྷཾསེཏྭཱ. ཝིཛཊེཏྭཱ མཧཱཛཊནྟི ཏཎྷཱམཱནཱདཱིཧི དིཡཌྜྷསཧསྶེཧི ཀིལེསགཎེཧི མཧཱབྱཱཀུལཾ ཛཊཾ ཝིཛཊེཏྭཱ པདཱལེཏྭཱ ཕཱལེཏྭཱཏི ཨཏྠོ. སདེཝཀཾ དེཝལོཀསཧིཏཾ སཀལཾ ལོཀསནྣིཝཱསཾཏཔྤཡནྟོ སནྟཔྤཡནྟོ པཱིཎེནྟོ ཨམཏཾ ཝུཊྛིཾ མཧཱནིབྦཱནཝུཊྛིདྷཱརཾ ཝསྶཏེ པགྒྷརཱཔེཏཱིཏི ཡོཛནཱ.

༢༦༩. ཏདཱ ཧི བཱརཱཎསིཡནྟི ‘‘བཱརས མནུསྶཱ’’ཏིཨཱདཱིསུ ཝིཡ བཱརས དྭཱདསརཱསཱི ཧུཏྭཱ པུརཱ, ཧིམཝནྟཏོ ཨིསཡོ ཙ པཙྩེཀམུནིསངྑཱཏཱ ཨིསཡོ ཙ གནྡྷམཱདནཏོ ཨཱཀཱསེནཱགནྟྭཱ ཨེཏྠ གཙྪནྟི ཨོཏརནྟི པཝིསནྟཱིཏི བཱརཱཎསཱི, ཨཐ ཝཱ སམྨཱསམྦུདྡྷསངྑཱཏཱནཾ ཨནེཀསཏསཧསྶཱནཾ དྷམྨཙཀྐཔཝཏྟནཏྠཱཡ ཨོཏརཊྛཱནཾ ནགརཾ ལིངྒཝིཔལླཱསཾ ཀཏྭཱ ཨིཏྠིལིངྒཝསེན བཱརཱཎསཱིཏི ཝུཙྩཏི, ཏིསྶཾ བཱརཱཎསིཡཾ.

༢༧༣. ནིཀྑིཏྟསཏྠཾ ¶ པཙྩནྟནྟི ཚཌྜིཏསཏྠཾ པཱཏིཏཨཱཝུདྷཾ པཙྩནྟཛནཔདཾ ནིབྦིསེཝནཾ ཀཏྭཱ པུནརུཔཙྩཏནྟི པུནརཔི ཏཾ ནགརཾ ཨུཔེཙྩ ཨུཔགམྨ སམྤཏྟཱཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཨུརུཝེལཀསྶཔཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༩. རཱདྷཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

༢༩༦. ནཝམཱཔདཱནེ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ རཱདྷཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཏཾ སབྦཾ པཱཋཱནུསཱརེན ནཡཱནུཙིནྟནེན ཝིཉྙཱུཧི སུཝིཉྙེཡྻམེཝ. ཀེཝལཾ པུཉྙནཱནཏྟམེཝཱཏི.

རཱདྷཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

དསམཾ མོགྷརཱཛཏྠེརཨཔདཱནཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཙཏུཔཉྙཱསམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༥༥. བྷདྡིཡཝགྒོ

༡. ལཀུཎྜཀབྷདྡིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པཉྩཔཉྙཱསམཝགྒེ ¶ ¶ པཋམཱཔདཱནེ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ལཀུཎྜཀབྷདྡིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཧཾསཝཏཱིནགརེ མཧཱབྷོགཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སཏྠུ དྷམྨཾ སུཎནྟོ ནིསིནྣོ སཏྠཱརཾ ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ མཉྫུསྶརཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེནྟཾ དིསྭཱ སཡམྤི ཏཾ ཋཱནནྟརཾ པཏྠེནྟོ བུདྡྷཔྤམུཁསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ སཔྤིསཀྑརཱདིམདྷུརརསསམྨིསྶཾ མཧཱདཱནཾ དཏྭཱ ‘‘ཨཧམྤི, བྷནྟེ, ཨནཱགཏེ ཨཡཾ བྷིཀྑུ ཝིཡ ཨེཀསྶ བུདྡྷསྶ སཱསནེ མཉྫུསྶརཱནཾ ཨགྒོ བྷཝེཡྻ’’ནྟི པཎིདྷཱནཾ ཨཀཱསི. བྷགཝཱ ཏསྶ ཨནནྟརཱཡཾ དིསྭཱ བྱཱཀརིཏྭཱ པཀྐཱམི.

སོ ¶ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཕུསྶབྷགཝཏོ ཀཱལེ ཙིཏྲཀོཀིལོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟོ རཱཛུཡྻཱནཏོ མདྷུརཾ ཨམྦཕལཾ ཏུཎྜེནཱདཱཡ གཙྪནྟོ སཏྠཱརཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ‘‘དསྶཱམི བུདྡྷསྶཱ’’ཏི ཙིཏྟཾ ཨུཔྤཱདེསི. སཏྠཱ ཏསྶ ཙིཏྟཱཙཱརཾ ཉཏྭཱ པཏྟཾ གཧེཏྭཱ ནིསཱིདི. ཀོཀིལོ དསབལསྶ པཏྟེ ཨམྦཔཀྐཾ ཋཔེསི. སཏྠཱ ཏསྶ སོམནསྶུཔྤཱདནཏྠཾ ཏསྶ པསྶནྟསྶེཝ ཏཾ པརིབྷུཉྫི. ཨཐ སོ ཀོཀིལོ པསནྣམཱནསོ ཏེནེཝ པཱིཏིསུཁེན སཏྟཱཧཾ ཝཱིཏིནཱམེསི. ཏེནེཝ པུཉྙཀམྨེན ཨུཔྤནྣུཔྤནྣབྷཝེ མཉྫུསྶརོ ཨཧོསི. ཀསྶཔསམྨཱསམྦུདྡྷཀཱལེ ཝཌྜྷཀིཀུལེ ནིབྦཏྟེཏྭཱ ཛེཊྛཀཝཌྜྷཀཱི ཧུཏྭཱ པཱཀཊོ ཨཧོསི. པརིནིབྦུཏེ བྷགཝཏི ཏསྶ སརཱིརདྷཱཏུཡོ ནིདཧིཏུཾ སཏྟཡོཛནཔྤམཱཎེ ཐཱུཔེ ཨཱརདྡྷེ སོ ཨཱཧ – ‘‘ཡོཛནཱཝཊྚཾ ཡོཛནུབྦེདྷཾ ཀརོམཱ’’ཏི. ཏེ སབྦེ ཏསྶ ཝཙནེ ཨཊྛཾསུ. ཨིཏི ཨཔྤམཱཎསྶ བུདྡྷསྶ ཨོརཔྤམཱཎཾ ཙེཏིཡཾ ཀཱརེསི, ཏེན ཀམྨེན ནིབྦཏྟཊྛཱནེ ཨཉྙེཧི ཧཱིནཔྤམཱཎོ ཨཧོསི. སོ ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཨཏིརསྶཏཱཡ ཙ སུཝཎྞཔཊིམཱ ཝིཡ སུནྡརསརཱིརཏཱཡ ཙ ལཀུཎྜཀབྷདྡིཡོཏི པཉྙཱཡིཏྠ. སོ ཨཔརབྷཱགེ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ ¶ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ བཧུསྶུཏོ དྷམྨཀཐིཀོ ཧུཏྭཱ མདྷུརེན སརེན པརེསཾ དྷམྨཾ ཀཐེསི.

ཨཐེཀསྨིཾ ཨུསྶཝདིཝསེ ཨེཀེན བྲཱཧྨཎེན སདྡྷིཾ རཐེན གཙྪནྟཱི ཨེཀཱ གཎིཀཱ ཐེརཾ དིསྭཱ དནྟཝིདཾསཀཾ ཧསི. ཐེརོ ཏསྶཱ དནྟཊྛིཀེ ནིམིཏྟཾ གཧེཏྭཱ ཛྷཱནཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ ཏཾ པཱདཀཾ ཀཏྭཱ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ཨནཱགཱམཱི ཨཧོསི, སོ ཨབྷིཎྷཾ ཀཱཡགཏཱཡ སཏིཡཱ ཝིཧརནྟོ ཨེཀདིཝསཾ ¶ ཨཱཡསྨཏཱ དྷམྨསེནཱཔཏིནཱ ཨོཝདིཡམཱནོ ཨནུསཱསིཡམཱནོ ཨརཧཏྟེ པཏིཊྛཧི. ཨེཀཙྩེ བྷིཀྑཱུ ཙ སཱམཎེརཱ ཙ ཏསྶ ཨརཧཏྟཔྤཏྟབྷཱཝཾ ཨཛཱནནྟོ ཀཎྞེསུ གཧེཏྭཱ ཀཌྜྷནྟི, སཱིསེ བཱཧཱཡ ཧཏྠཔཱདཱདཱིསུ ཝཱ གཧེཏྭཱ ཙཱལེཏྭཱ ཀཱིལ༹ནྟཱ ཝིཧེཋེསུཾ. ཨཐ བྷགཝཱ སུཏྭཱ – ‘‘མཱ, བྷིཀྑཝེ, མམ པུཏྟཾ ཝིཧེཋེཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཏཏོ པཊྛཱཡ ཏཾ ‘‘ཨརཧཱ’’ཏི ཛཱནིཏྭཱ ན ཝིཧེཋེསུཾ.

༡༢. སོ ¶ ཨརཧཱ ཧུཏྭཱ སཉྫཱཏསོམནསྶོ ཨཏྟནོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིམཱཧ. མཉྫུནཱབྷིནིཀཱུཛཧནྟི མདྷུརེན པེམནིཡེན སརེན ཨབྷིནིཀཱུཛིཾ སདྡཾ ནིཙྪཱརེསིཾ ཨཧནྟི ཨཏྠོ. སེསམེཏྠ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ལཀུཎྜཀབྷདྡིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢. ཀངྑཱརེཝཏཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

༣༤. དུཏིཡཱཔདཱནེ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཀངྑཱརེཝཏཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟོ, ཏཾ སབྦཾ པཱཋཱནུསཱརེན སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཀངྑཱརེཝཏཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣. སཱིཝལིཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཏཏིཡཱཔདཱནེ ¶ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སཱིཝལིཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡེན ཝིཧཱརཾ གནྟྭཱ པརིསཱཡ པརིཡནྟེ ཋིཏོ དྷམྨཾ སུཎནྟོ སཏྠཱརཾ ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ ལཱབྷཱིནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེནྟཾ དིསྭཱ ‘‘མཡཱཔི ཨནཱགཏེ ཨེཝརཱུཔེན བྷཝིཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི དསབལཾ ནིམནྟེཏྭཱ སཏྟཱཧཾ བུདྡྷཔྤམུཁསྶ བྷིཀྑསངྒྷསྶ མཧཱདཱནཾ དཏྭཱ, ‘‘བྷནྟེ, ཨིམིནཱ ཨདྷིཀཱརཀམྨེན ན ཨཉྙཾ སམྤཏྟིཾ པཏྠེམི, ཨནཱགཏེ པན ཨེཀསྶ བུདྡྷསྶ སཱསནེ ཨཧམྤི ཏུམྷེཧི སོ ཨེཏདགྒེ ཋཔིཏབྷིཀྑུ ཝིཡ ལཱབྷཱིནཾ ཨགྒོ བྷཝེཡྻ’’ནྟི པཏྠནཾ ཨཀཱསི. སཏྠཱ ཏསྶ ཨནནྟརཱཡཏཾ དིསྭཱ ‘‘ཨཡཾ ཏེ པཏྠནཱ ཨནཱགཏེ གོཏམསྶ བུདྡྷསྶ སནྟིཀེ སམིཛ྄ཛྷིསྶཏཱི’’ཏི བྱཱཀརིཏྭཱ པཀྐཱམི. སོ ཀུལཔུཏྟོ ཡཱཝཛཱིཝཾ ཀུསལཾ ཀཏྭཱ དེཝམནུསྶེསུ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཝིཔསྶིསྶ ¶ བྷགཝཏོ ¶ ཀཱལེ བནྡྷུམཏཱིནགརཏོ ཨཝིདཱུརེ ཨེཀསྨིཾ གཱམཀེ ནིབྦཏྟི, ཏསྨིཾ སམཡེ བནྡྷུམཏཱིནགརཝཱསིནོ རཉྙཱ སདྡྷིཾ སཱཀཙྪིཏྭཱ དསབལསྶ དཱནཾ ཨདཾསུ.

ཨེཀདིཝསཾ སབྦེ ཨེཀཏོ ཧུཏྭཱ དཱནཾ དེནྟཱ ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ ཨམྷཱཀཾ དཱནགྒེ ནཏྠཱི’’ཏི (ཨ. ནི. ཨཊྛ. ༡.༡.༢༠༧; ཐེརགཱ. ཨཊྛ. ༡.༥༩ སཱིཝལིཏྠེརགཱཐཱཝཎྞནཱ) ཨོལོཀེནྟཱ མདྷུཉྩ གུལ༹དདྷིཉྩ ནཱདྡསཾསུ. ཏེ ‘‘ཡཏོ ཀུཏོཙི ཨཱཧརིསྶཱམཱ’’ཏི ཛནཔདཏོ ནགརཔཝིསནམགྒེསུ པུརིསེ ཋཔེསུཾ. ཏདཱ ཨེས ཀུལཔུཏྟོ ཨཏྟནོ གཱམཏོ གུལ༹དདྷིཝཱརཀཾ གཧེཏྭཱ ‘‘ཀིཉྩིདེཝ ཨཱཧརིསྶཱམཱི’’ཏི ནགརཾ གཙྪནྟོ ‘‘མུཁཾ དྷོཝིཏྭཱ དྷོཏཧཏྠཔཱདོ པཝིསིསྶཱམཱི’’ཏི ཕཱསུཀཊྛཱནཾ ཨོལོཀེནྟོ ནངྒལསཱིསཔྤམཱཎཾ ནིམྨཀྑིཀདཎྜཀམདྷུཾ དིསྭཱ ‘‘པུཉྙེན མེ ཨིདཾ ཨུཔྤནྣ’’ནྟི གཧེཏྭཱ ནགརཾ པཱཝིསི. ནཱགརེཧི ཋཔིཏཔུརིསོ ཏཾ དིསྭཱ, ‘‘མཱརིས, ཀསྶ ཨིམཾ ཧརསཱི’’ཏི པུཙྪི. ‘‘ན ཀསྶཙི, སཱམི, ཝིཀྐཱཡིཀཾ མེ ཨིད’’ནྟི. ‘‘ཏེན ཧི ཨིམཾ ཀཧཱཔཎཾ གཧེཏྭཱ ཨེཏཾ མདྷུཉྩ གུལ༹དདྷིཉྩ དེཧཱི’’ཏི.

སོ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨིདཾ མེ ན བཧུཾ ཨགྒྷཏི, ཨཡཉྩ ཨེཀཔྤཧཱརེནེཝ བཧུཾ དེཏི, ཝཱིམཾསིསྶཱམཱི’’ཏི. ཏཏོ ནཾ ཨཱཧ – ‘‘ནཱཧཾ ཨེཀཀཧཱཔཎེན དེམཱི’’ཏི. ‘‘ཡདི ཨེཝཾ དྭེ ཀཧཱཔཎེ གཧེཏྭཱ དེཧཱི’’ཏི. ‘‘དྭཱིཧིཔི ན དེམཱི’’ཏི. ཨེཏེནུཔཱཡེན ཝཌྜྷེཏྭཱ ཡཱཝ སཧསྶཾ པཱཔུཎི, སོ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨཏིཨཉྪིཏུཾ ན ཝཊྚཏི, ཧོཏུ ཏཱཝ ཨིམིནཱ ཀཏྟབྦཀམྨཾ པུཙྪིསྶཱམཱི’’ཏི ¶ . ཨཐ ནཾ ཨཱཧ – ‘‘ན ཨིདཾ བཧུཨགྒྷནཀཾ, ཏྭཾ པན བཧུཾ དེསི, ཀེན ཀམྨེན ཨིདཾ གཎྷསཱི’’ཏི. ‘‘ཨིདྷ, བྷོ, ནགརཝཱསིནོ རཉྙཱ སདྡྷིཾ པཊིཝིརུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཝིཔསྶིསམྨཱསམྦུདྡྷསྶ དཱནཾ དེནྟཱ ཨིདཾ དྭཡཾ དཱནགྒེ ཨཔསྶནྟཱ མཾ པརིཡེསཱཔེནྟི. སཙེ ཨིདཾ དྭཡཾ ན ལབྷིསྶནྟི, ནཱགརཱནཾ པརཱཛཡོ བྷཝིསྶཏི. ཏསྨཱ སཧསྶཾ དཏྭཱ གཎྷཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཀིཾ པནེཏཾ ནཱགརཱནཾ ཨེཝ ཝཊྚཏི, ཨུདཱཧུ ཨཉྙེསམྤི དཱཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི? ‘‘ཡསྶ ཀསྶཙི དཱཏུཾ ཨཝཱརིཏམེཏ’’ནྟི. ‘‘ཨཏྠི པན ཀོཙི ནཱགརཱནཾ དཱནེ ཨེཀདིཝསཾ སཧསྶཾ དཱཏཱ’’ཏི? ‘‘ནཏྠི, སམྨཱ’’ཏི. ‘‘ཨིམེསཾ མེ དྭིནྣཾ སཧསྶགྒྷནཀབྷཱཝཾ ཛཱནཱསཱི’’ཏི? ‘‘ཨཱམ, ཛཱནཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི གཙྪ, ནཱགརཱནཾ ཨཱརོཙེཧི – ‘ཨེཀོ པུརིསོ ཨིམཱནི དྭེ མཱུལེན ན དེཏི, ཏུམྷེཧི སདྡྷིཾ སཧཏྠེནེཝ དཱཏུཀཱམོ, ཏུམྷེ ཨིམེསཾ དྭིནྣཾ ཀཱརཎཱ ནིབྦིཏཀྐཱ ཧོཐཱ’’ཏི. ‘‘ཏྭཾ ཨིམསྨིཾ དཱནེ ཛེཊྛཀབྷཱགསྶ ¶ ཀཱཡསཀྑཱི ཧོཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ གཏོ. སོ པན ཀུལཔུཏྟོ གཱམཏོ པརིབྦཡཏྠཾ གཧིཏཀཧཱཔཎེན པཉྩཀཊུཀཾ གཧེཏྭཱ ཙུཎྞཾ ཀཏྭཱ ¶ དདྷིཏོ ཀཉྩིཡཾ ཝཱཧེཏྭཱ ཏཏྠ མདྷུཔཊལཾ པཱིལེ༹ཏྭཱ པཉྩཀཊུཀཙུཎྞེན ཡོཛེཏྭཱ པདུམིནིཔཏྟེ པཀྑིཔིཏྭཱ ཏཾ སཾཝིདཧིཏྭཱ ཨཱདཱཡ དསབལསྶ ཨཝིདཱུརེ ནིསཱིདི. མཧཱཛནེཧི ཨཱཧརིཡམཱནསྶ སཀྐཱརསྶ ཨནྟརེ ཨཏྟནོ པཏྟཝཱརཾ ཨོལོཀེནྟོ ཨོཀཱསཾ ཉཏྭཱ སཏྠུ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ, ‘‘བྷནྟེ, ཨཡཾ མེ དུགྒཏསཀྐཱརོ, ཨིམཾ མེ ཨནུཀམྤཾ པཊིཙྩ པཊིགྒཎྷཐཱ’’ཏི. སཏྠཱ ཏསྶཱནུཀམྤཾ པཊིཙྩ ཙཏུམཧཱརཱཛེཧི དཏྟིཡེན སེལམཡཔཏྟེན ཏཾ པཊིགྒཧེཏྭཱ ཡཐཱ ཨཊྛསཊྛིཡཱ བྷིཀྑུསཏསཧསྶསྶ དིཡྻམཱནཾ ན ཁཱིཡཏི, ཨེཝཾ ཨདྷིཊྛཱསི.

སོ ཀུལཔུཏྟོ ནིཊྛིཏབྷཏྟཀིཙྩཾ བྷགཝནྟཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཨཱཧ – ‘‘དིཊྛོ མེ, བྷནྟེ བྷགཝཱ, ཨཛྫ བནྡྷུམཏཱིནགརཝཱསཱིཧི ཏུམྷཱཀཾ སཀྐཱརོ ཨཱཧརིཡམཱནོ, ཨཧམྤི ཨིམསྶ ནིསྶནྡེན ནིབྦཏྟནིབྦཏྟབྷཝེ ལཱབྷགྒཡསགྒཔྤཏྟོ བྷཝེཡྻ’’ནྟི. སཏྠཱ ‘‘ཨེཝཾ ཧོཏུ ཀུལཔུཏྟཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཏསྶ ཙ ནགརཝཱསཱིནཉྩ བྷཏྟཱནུམོདནཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི. སོ ཀུལཔུཏྟོ ཡཱཝཛཱིཝཾ ཀུསལཾ ཀཏྭཱ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སུཔྤཝཱསཱཡ རཱཛདྷཱིཏུཡཱ ཀུཙྪིམྷི པཊིསནྡྷིཾ གཎྷི. ཏསྶ པཊིསནྡྷིགྒཧཎཀཱལཏོ པཊྛཱཡ སཱཡཾ པཱཏཉྩ པཉྩཔཎྞཱཀཱརསཏཱནི སུཔྤཝཱསཱཡ ཨུཔནཱིཡནྟི. ཨཐསྶ སཱ པུཉྙཝཱིམཾསནཏྠཾ ཧཏྠེན བཱིཛཔཙྪིཾ ཕུསཱཔེནྟཱི ཨཊྛཱསི. ཨེཀེཀབཱིཛཏོ སལཱཀསཏཾ སལཱཀསཧསྶམྤི ནིགྒཙྪཏི, ཨེཀེཀཀརཱིསཁེཏྟཏོ པཎྞཱསམྤི སཊྛིཔི སཀཊཔམཱཎཱནི ཨུཔྤཛྫནྟི. ཀོཊྛཔཱུརཎཀཱལེཔིསྶཱ ཀོཊྛདྭཱརཾ ཧཏྠེན ཕུསནྟིཡཱ རཱཛདྷཱིཏཱཡ པུཉྙེན གཎྷནྟཱནཾ གཧིཏགཧིཏཾ པུན པཱུརཏི. པརིཔུཎྞབྷཏྟཀུམྦྷིཏོཔི ‘‘རཱཛདྷཱིཏཱཡ པུཉྙ’’ནྟི ཝཏྭཱ ཡསྶ ཀསྶཙི དེནྟཱ ནཾ ཡཱཝ ན ཨུཀྐཌྜྷནྟི, ན ཏཱཝ བྷཏྟཾ ཁཱིཡཏི. དཱརཀེ ཀུཙྪིགཏེཡེཝ སཏྟ ཝསྶཱནི ཨཏིཀྐམིཾསུ.

གབྦྷེ ¶ པན པརིཔཀྐེ སཏྟཱཧཾ མཧཱདུཀྑཾ ཨནུབྷོསི. སཱ སཱམིཀཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ – ‘‘པུརེ མརཎཱ ཛཱིཝམཱནཱ དཱནཾ དསྶཱམཱི’’ཏི སཏྠུ སནྟིཀཾ ¶ པེསེསི – ‘‘གཙྪ, སཱམི, ཨིམཾ པཝཏྟིཾ སཏྠུ ཨཱརོཙེཏྭཱ སཏྠཱརཾ ནིམནྟེཧི, ཡཉྩ སཏྠཱ ཝདཏི, ཏཾ སཱདྷུཀཾ ཨུཔལཀྑེཏྭཱ ཨཱགནྟྭཱ མཡ྄ཧཾ ཀཐེཧཱི’’ཏི. སོ གནྟྭཱ ཏསྶཱ སཱསནཾ སཏྠུ ཨཱརོཙེསི – ‘‘སཏྠུ བྷནྟེ, ཀོལི༹ཡདྷཱིཏཱ པཱདེ ཝནྡཏཱི’’ཏི. སཏྠཱ ཏསྶཱ ཨནུཀམྤཾ པཊིཙྩ – ‘‘སུཁིནཱི ཧོཏུ སུཔྤཝཱསཱ ཀོལི༹ཡདྷཱིཏཱ ཨརོགཱ, ཨརོགཾ པུཏྟཾ ཝིཛཱཡཏཱུ’’ཏི ཨཱཧ. སོ ཏཾ སུཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨཏྟནོ གཱམཱབྷིམུཁོ ¶ པཱཡཱསི. ཏསྶ པུརེ ཨཱགམནཱཡེཝ སུཔྤཝཱསཱཡ ཀུཙྪིཏོ དྷམྨཀརཎཏོ ཨུདཀཾ ཝིཡ གབྦྷོ ནིཀྑམི, པརིཝཱརེཏྭཱ ནིསིནྣཛནོ ཨསྶུམུཁོ རོདིཏུཾ ཨཱརདྡྷོ ཧཊྛཏུཊྛོཝ ཏསྶཱ སཱམིཀསྶ ཏུཊྛིསཱསནཾ ཨཱརོཙེཏུཾ ཨགམཱསི. སོ ཏེསཾ ཨིངྒིཏཾ དིསྭཱ – ‘‘དསབལེན ཀཐིཏཀཐཱ ནིཔྥནྣཱ བྷཝིསྶཏི མཉྙེ’’ཏི ཙིནྟེསི. སོ ཨཱགནྟྭཱ སཏྠུ ཀཐཾ རཱཛདྷཱིཏཱཡ ཀཐེསི. རཱཛདྷཱིཏཱ ཏཡཱ ནིམནྟིཏཾ ཛཱིཝབྷཏྟམེཝ མངྒལབྷཏྟཾ བྷཝིསྶཏི, གཙྪ སཏྟཱཧཾ དསབལཾ ནིམནྟེཧཱིཏི. སོ ཏཐཱ ཨཀཱསི. སཏྟཱཧཾ བུདྡྷཔྤམུཁསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ མཧཱདཱནཾ པཝཏྟཡིཾསུ. སོ དཱརཀོ ཉཱཏཱིནཾ སནྟཏྟཙིཏྟཾ ནིབྦཱཔེནྟོ སཱིཏལབྷཱཝཾ ཀུརུམཱནོ ཛཱཏོཏི, སཱིཝལིཏྭེཝ ནཱམཾ ཀརིཾསུ. སོ སཏྟ ཝསྶཱནི གབྦྷེ ཝསིཏཏྟཱ ཛཱཏཀཱལཏོ པཊྛཱཡ སབྦཀམྨཀྑམོ ཨཧོསི. དྷམྨསེནཱཔཏི སཱརིཔུཏྟཏྠེརོ སཏྟམེ དིཝསེ ཏེན སདྡྷིཾ ཀཐཱསལླཱཔམཀཱསི. སཏྠཱཔི ཨིམཾ གཱཐཾ ཨབྷཱསི –

‘‘ཡོམཾ པལིཔཐཾ དུགྒཾ, སཾསཱརཾ མོཧམཙྩགཱ;

ཏིཎྞོ པཱརངྒཏོ ཛྷཱཡཱི, ཨནེཛོ ཨཀཐཾཀཐཱི;

ཨནུཔཱདཱཡ ནིབྦུཏོ, ཏམཧཾ བྲཱུམི བྲཱཧྨཎ’’ནྟི. (དྷ. པ. ༤༡༤; སུ. ནི. ༦༤༣);

ཨཐ ནཾ ཐེརོ ཨེཝམཱཧ – ‘‘ཀིཾ པན ཏཡཱ ཨེཝརཱུཔཾ དུཀྑཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ པབྦཛིཏུཾ ན ཝཊྚཏཱི’’ཏི? ‘‘ལབྷནྟོ པབྦཛེཡྻཾ, བྷནྟེ’’ཏི. སུཔྤཝཱསཱ ཏཾ ཐེརེན སདྡྷིཾ ཀཐེནྟཾ དིསྭཱ – ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ མེ པུཏྟོ དྷམྨསེནཱཔཏིནཱ ཀཐེཏཱི’’ཏི ཐེརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པུཙྪི – ‘‘མཡ྄ཧཾ པུཏྟོ ཏུམྷེཧི སདྡྷིཾ ཀིཾ ཀཐེཏི, བྷནྟེ’’ཏི? ཨཏྟནཱ ཨནུབྷུཏྟགབྦྷཝཱསདུཀྑཾ ཀཐེཏྭཱ – ‘‘ཏུམྷེཧི ཨནུཉྙཱཏོ པབྦཛིསྶཱམཱི’’ཏི ཝདཏཱིཏི. ‘‘སཱདྷུ བྷནྟེ, པབྦཱཛེཐ ན’’ནྟི. ཐེརོ ཏཾ ཝིཧཱརཾ ནེཏྭཱ ཏཙཔཉྩཀཀམྨཊྛཱནཾ དཏྭཱ པབྦཱཛེནྟོ, ‘‘སཱིཝལི ¶ , ཏུཡ྄ཧཾ ཨཉྙེན ཨོཝཱདེན ཀམྨཾ ནཏྠི, ཏཡཱ སཏྟ ཝསྶཱནི ཨནུབྷུཏྟདུཀྑམེཝ པཙྩཝེཀྑཱཧཱི’’ཏི. ‘‘བྷནྟེ, པབྦཛྫཱཡེཝ ཏུམྷཱཀཾ བྷཱརོ, ཡཾ པན མཡཱ སཀྐཱ ཀཱཏུཾ, ཏམཧཾ ཛཱནིསྶཱམཱི’’ཏི. སོ པན པཋམཀེསཝཊྚིཡཱ ¶ ཨོརོཔིཏཀྑཎེཡེཝ སོཏཱཔཏྟིཕལེ པཏིཊྛཱསི, དུཏིཡཱཡ ཨོརོཔིཏཀྑཎེ སཀདཱགཱམིཕལེ, ཏཏིཡཱཡ ཨནཱགཱམིཕལེ པཏིཊྛཱསི. སབྦེསཾཡེཝ ཀེསཱནཾ ཨོརོཔནཉྩ ཨརཧཏྟཕལསཙྪིཀིརིཡཱ ཙ ཨཔུརེ ཨཔཙྪཱ ཨཧོསི.

ཨཐ ¶ བྷིཀྑུསངྒྷེ ཀཐཱ ཨུདཔཱདི – ‘‘ཨཧོ ཨེཝཾ པུཉྙཝཱཔི ཐེརོ སཏྟམཱསཱདྷིཀཱནི སཏྟ སཾཝཙྪརཱནི མཱཏུགབྦྷེ ཝསིཏྭཱ སཏྟ དིཝསཱནི མཱུལ༹ྷགབྦྷེ ཝསཱི’’ཏི. སཏྠཱ ཨཱགནྟྭཱ – ‘‘ཀཱཡ ནུཏྠ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི ཀཐཱཡ སནྣིསིནྣཱ’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ – ‘‘ཨིམཱཡ ནཱམཱ’’ཏི ཝུཏྟེ – ‘‘ན, བྷིཀྑཝེ, ཨིམིནཱ ཀུལཔུཏྟེན ཨིམཱཡ ཛཱཏིཡཱ ཀཏཀམྨ’’ནྟི ཝཏྭཱ ཨཏཱིཏཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ཨཏཱིཏེ, བྷིཀྑཝེ, བུདྡྷུཔྤཱདཏོ པུརེཏརམེཝ ཨེས ཀུལཔུཏྟོ བཱརཱཎསིཡཾ རཱཛཀུལེ ནིབྦཏྟོ, པིཏུ ཨཙྩཡེན རཛྫེ པཏིཊྛཱཡ ཝིབྷཝསམྤནྣོ པཱཀཊོ ཨཧོསི. ཏདཱ ཨེཀོ པཙྩནྟརཱཛཱ ‘‘རཛྫཾ གཎྷིསྶཱམཱི’’ཏི ཨཱགནྟྭཱ ནགརཾ ཨུཔརུནྡྷིཏྭཱ ཁནྡྷཱཝཱརཾ ཀཱརེཏྭཱ ཝིཧཱསི. ཨཐ རཱཛཱ མཱཏུཡཱ སདྡྷིཾ སམཱནཙྪནྡོ ཧུཏྭཱ སཏྟཱཧཾ ཁནྡྷཱཝཱརནགརེ ཙཏཱུསུ དིསཱསུ དྭཱརཾ པིདྷཱཔེསི, ནིཀྑམནྟཱནཾ པཝིསནྟཱནཉྩ དྭཱརམཱུལ༹ྷཾ ཨཧོསི. ཨཐ མིགདཱཡཝིཧཱརེ པཙྩེཀབུདྡྷཱ ཨུགྒྷོསེསུཾ. རཱཛཱ སུཏྭཱ དྭཱརཾ ཝིཝརཱཔེསཱིཏི. པཙྩནྟརཱཛཱཔི པལཱཡི. སོ ཏེན ཀམྨཝིཔཱཀེན ནརཀཱདཱིསུ དུཀྑམནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ རཱཛཀུལེ ནིབྦཏྟོཔི མཱཏུཡཱ སདྡྷིཾ ཨིམཾ ཨེཝརཱུཔཾ དུཀྑམནུབྷཝི. ཏསྶ པན པབྦཛིཏཀཱལཏོ པཊྛཱཡ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ཙཏྟཱརོ པཙྩཡཱ ཡདིཙྪཀཾ ཨུཔྤཛྫནྟི. ཨེཝཾ ཨེཏྠ ཝཏྠུ སམུཊྛིཏཾ.

ཨཔརབྷཱགེ སཏྠཱ སཱཝཏྠིཾ ཨགམཱསི. ཐེརོ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ, ‘‘བྷནྟེ, མཡ྄ཧཾ པུཉྙབལཾ ཝཱིམཾསིསྶཱམི, པཉྩབྷིཀྑུསཏཱནི དེཐཱ’’ཏི. ‘‘གཎྷ, སཱིཝལཱི’’ཏི. སོ པཉྩསཏེ བྷིཀྑཱུ གཧེཏྭཱ ཧིམཝནྟཱབྷིམུཁཾ གཙྪནྟོ ཨཊཝིམགྒཾ གཙྪཏི. ཏསྶ པཋམཾ དིཊྛནིགྲོདྷེ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཏཱ སཏྟ དིཝསཱནི དཱནཾ ཨདཱསི. ཨིཏི སོ –

‘‘ནིགྲོདྷཾ པཋམཾ པསྶི, དུཏིཡཾ པཎྜཝཔབྦཏཾ;

ཏཏིཡཾ ཨཙིརཝཏིཡཾ, ཙཏུཏྠཾ ཝརསཱགརཾ.

‘‘པཉྩམཾ ¶ ཧིམཝནྟཾ སོ, ཚཊྛཾ ཚདྡནྟུཔཱགམི;

སཏྟམཾ གནྡྷམཱདནཾ, ཨཊྛམཾ ཨཐ རེཝཏ’’ནྟི. (ཨ. ནི. ཨཊྛ. ༡.༡.༢༠༧; ཐེརགཱ. ཨཊྛ. ༡.༥༩ སཱིཝལིཏྠེརགཱཐཱཝཎྞནཱ) –

སབྦཊྛཱནེསུ ¶ སཏྟ སཏྟ དིཝསཱནེཝ དཱནཾ ཨདཾསུ. གནྡྷམཱདནཔབྦཏེ པན ནཱགདཏྟདེཝརཱཛཱ སཏྟསུ དིཝསེསུ ཨེཀདིཝསཾ ཁཱིརཔིཎྜཔཱཏཾ ཨདཱསི, ཨེཀདིཝསཾ སཔྤིཔིཎྜཔཱཏཾ ཨདཱསི. ཨཐ ནཾ ¶ བྷིཀྑུསངྒྷོ ཨཱཧ – ‘‘ཨཱཝུསོ, ཨིམསྶ དེཝརཉྙོ ནེཝ དྷེནུཡོ དུཡ྄ཧམཱནཱ པཉྙཱཡནྟི, ན དདྷིནིམྨཐནཾ, ཀུཏོ ཏེ, དེཝརཱཛ, ཨིདཾ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི? ‘‘བྷནྟེ, ཀསྶཔདསབལསྶ ཀཱལེ ཁཱིརསལཱཀབྷཏྟདཱནསྶེཏཾ ཕལ’’ནྟི དེཝརཱཛཱ ཨཱཧ.

ཨཔརབྷཱགེ སཏྠཱ ཁདིརཝནིཡརེཝཏཏྠེརསྶ པཙྩུགྒམནཾ ཨཀཱསི. ཀཐཾ? ཨཐཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ སཏྠཱརཾ ཨཱཧ – ‘‘བྷནྟེ, མཡ྄ཧཾ ཀིར ཀནིཊྛབྷཱཏཱ རེཝཏོ པབྦཛིཏོ, སོ ཨབྷིརམེཡྻ ཝཱ ན ཝཱ, གནྟྭཱ ནཾ པསྶིསྶཱམཱི’’ཏི. བྷགཝཱ རེཝཏསྶ ཨཱརདྡྷཝིཔསྶཀབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ དྭེ ཝཱརེ པཊིཀྑིཔིཏྭཱ ཏཏིཡཝཱརེ ཡཱཙིཏོ ཨརཧཏྟཔྤཏྟབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ – སཱརིཔུཏྟ, ཨཧམྤི གམིསྶཱམི བྷིཀྑཱུནཾ ཨཱརོཙེཧཱིཏི. ཐེརོ བྷིཀྑཱུ སནྣིཔཱཏཱཔེཏྭཱ – ‘‘ཨཱཝུསོ, སཏྠཱ ཙཱརིཀཾ ཙརིཏུཀཱམོ, གནྟུཀཱམཱ ཨཱགཙྪནྟཱུ’’ཏི སབྦེསཾཡེཝ ཨཱརོཙེསི. དསབལསྶ ཙཱརིཀཏྠཱཡ གམནཀཱལེ ཨོཧིཡྻམཱནཀབྷིཀྑཱུ ནཱམ ཨཔྤཀཱ ཧོནྟི, ‘‘སཏྠུ སུཝཎྞཝཎྞཾ སརཱིརཾ པསྶིསྶཱམ, མདྷུརདྷམྨཀཐཾ ཝཱ སུཎིསྶཱམཱ’’ཏི ཡེབྷུཡྻེན གནྟུཀཱམཱ བཧུཏརཱཝ ཧོནྟི. ཨིཏི སཏྠཱ མཧཱབྷིཀྑུསངྒྷཔརིཝཱརོ ‘‘རེཝཏཾ པསྶིསྶཱམཱ’’ཏི ནིཀྑནྟོ.

ཨཐེཀསྨིཾ པདེསེ ཨཱནནྡཏྠེརོ དྭེདྷཱཔཐཾ པཏྭཱ བྷགཝནྟཾ པུཙྪི – ‘‘བྷནྟེ, ཨིམསྨིཾ ཋཱནེ དྭེདྷཱཔཐོ, ཀཏརམགྒེན བྷིཀྑུསངྒྷོ གཙྪཏཱུ’’ཏི? ‘‘ཀཏརམགྒོ, ཨཱནནྡ, ཨུཛུཀོ’’ཏི? ‘‘བྷནྟེ, ཨུཛུམགྒོ ཏིཾསཡོཛནིཀོ ཨམནུསྶཔཐོ. པརིཧཱརམགྒོ པན སཊྛིཡོཛནིཀོ ཁེམོ སུབྷིཀྑོ’’ཏི. ‘‘ཨཱནནྡ, སཱིཝལི, ཨམྷེཧི སདྡྷིཾ ཨཱགཏོ’’ཏི? ‘‘ཨཱམ, བྷནྟེ, ཨཱགཏོ’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི སངྒྷོ ཨུཛུམགྒམེཝ གཙྪཏུ, སཱིཝལིསྶ པུཉྙཾ ཝཱིམཾསིསྶཱམཱ’’ཏི. སཏྠཱ བྷིཀྑུསངྒྷཔརིཝཱརོ སཱིཝལིཏྠེརསྶ པུཉྙཝཱིམཾསནཏྠཾ ཏིཾསཡོཛནམགྒཾ ཨབྷིརུཧི (ཨ. ནི. ཨཊྛ. ༡.༡.༢༠༣).

མགྒཾ ¶ ཨབྷིརུཧནཊྛཱནཏོ པཊྛཱཡ དེཝསངྒྷོ ཡོཛནེ ཡོཛནེ ཋཱནེ ནགརཾ མཱཔེཏྭཱ བུདྡྷཔྤམུཁསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ཝསནཏྠཱཡ ཝིཧཱརེ པཊིཡཱདེསི. དེཝཔུཏྟཱ རཉྙཱ པེསིཏཀམྨཀཱརཱ ཝིཡ ཧུཏྭཱ ཡཱགུཁཛྫཀཱདཱིནི གཧེཏྭཱ – ‘‘ཀཧཾ, ཨཡྻོ སཱིཝལཱི’’ཏི པུཙྪནྟཱ གཙྪནྟི. ཐེརོ སཀྐཱརསམྨཱནཾ གཱཧཱཔེཏྭཱ སཏྠུ སནྟིཀཾ གཙྪཏི. སཏྠཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ པརིབྷུཉྫི. ཨིམིནཱཝ ནིཡཱམེན སཏྠཱ སཀྐཱརཾ ཨནུབྷཝནྟོ དེཝསིཀཾ ཡོཛནཔརམཾ གནྟྭཱ ཏིཾསཡོཛནིཀཾ ཀནྟཱརཾ ཨཏིཀྐམྨ ཁདིརཝནིཡརེཝཏཏྠེརསྶ ¶ ཝསནཊྛཱནཾ པཏྟོ, ཐེརོ སཏྠུ ཨཱགམནཾ ཉཏྭཱ ཨཏྟནོ ¶ ཝསནཊྛཱནེ བུདྡྷཔྤམུཁསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ པཧོནཀཝིཧཱརེ དསབལསྶ གནྡྷཀུཊིཾ རཏྟིཊྛཱནདིཝཱཊྛཱནཱནི ཙ ཨིདྡྷིཡཱ མཱཔེཏྭཱ ཏཐཱགཏསྶ པཙྩུགྒམནཾ གཏོ. སཏྠཱ ཨལངྐཏཔཊིཡཏྟེན མགྒེན ཝིཧཱརཾ པཱཝིསི. ཨཐ ཏཐཱགཏེ གནྡྷཀུཊིཾ པཝིཊྛེ བྷིཀྑཱུ ཝསྶགྒེན པཏྟསེནཱསནཱནི པཝིསིཾསུ. དེཝཏཱ ‘‘ཨཀཱལོ ཨཱཧཱརསྶཱ’’ཏི ཨཊྛཝིདྷཾ པཱནཀཾ ཨཱཧརིཾསུ. སཏྠཱ སངྒྷེན སདྡྷིཾ པཱནཀཾ པིཝི. ཨིམིནཱ ནིཡཱམེནེཝ ཏཐཱགཏསྶ སཀྐཱརསམྨཱནཾ ཨནུབྷཝནྟསྶེཝ ཨདྡྷམཱསོ ཨཏིཀྐནྟོ.

ཨཐེཀཙྩེ ཨུཀྐཎྛིཏབྷིཀྑཱུ ཨེཀསྨིཾ ཋཱནེ ནིསཱིདིཏྭཱ ཀཐཾ ཨུཔྤཱདཡིཾསུ – ‘‘དསབལོ ‘མཡ྄ཧཾ ཨགྒསཱཝཀསྶ ཀནིཊྛབྷཱཏཱ’ཏི ཝཏྭཱ ཨེཝརཱུཔཾ ནཝཀམྨིཀཾ བྷིཀྑུཾ པསྶིཏུཾ ཨཱགཏོ, ཨིམསྶ ཝིཧཱརསྶ སནྟིཀེ ཛེཏཝནཝིཧཱརོ ཝཱ ཝེལུ༹ཝནཝིཧཱརཱདཡོ ཝཱ ཀིཾ ཀརིསྶནྟི? ཨཡམྤི བྷིཀྑུ ཨེཝརཱུཔསྶ ནཝཀམྨསྶ ཀཱརཀོ, ཀིཾ ནཱམ སམཎདྷམྨཾ ཀརིསྶཏཱི’’ཏི? ཨཐ སཏྠཱ ཙིནྟེསི – ‘‘མཡི ཨིདྷ ཙིརཾ ཝསནྟེ ཨིདཾ ཋཱནཾ ཨཱཀིཎྞཾ བྷཝིསྶཏི, ཨཱརཉྙཀཱ ནཱམ བྷིཀྑཱུ པཝིཝེཀཏྠིཀཱ ཧོནྟི, རེཝཏསྶ ཕཱསུཝིཧཱརོ ན བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. ཏཏོ ཐེརསྶ དིཝཱཊྛཱནཾ གཏོ. ཐེརོཔི ཨེཀཀོཝ ཙངྐམནཀོཊིཡཾ ཨཱལམྦནཕལཀཾ ནིསྶཱཡ པཱསཱཎཕལཀེ ནིསིནྣོ སཏྠཱརཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ དིསྭཱ པཙྩུགྒནྟྭཱ ཝནྡི.

ཨཐ ནཾ སཏྠཱ པུཙྪི – ‘‘རེཝཏ, ཨིདཾ ཝཱལ༹མིགཊྛཱནཾ, ཙཎྜཱནཾ ཧཏྠིཨསྶཱདཱིནཾ སདྡཾ སུཏྭཱ ཀིཾ ཀརོསཱི’’ཏི? ‘‘ཏེསཾ མེ, བྷནྟེ, སདྡཾ སུཎཏོ ཨརཉྙཔཱིཏི ནཱམ ཨུཔྤནྣཱ’’ཏི. སཏྠཱ ཨིམསྨིཾ ཋཱནེ རེཝཏཏྠེརསྶ པཉྩཧི གཱཐཱསཏེཧི ཨརཉྙཱནིསཾསཾ ནཱམ ཀཐེཏྭཱ པུནདིཝསེ ཨཝིདཱུརཊྛཱནེ པིཎྜཱཡ ¶ ཙརིཏྭཱ རེཝཏཏྠེརཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ ཡེཧི བྷིཀྑཱུཧི ཐེརསྶ ཨཝཎྞོ ཀཐིཏོ, ཏེསཾ ཀཏྟརཡཊྛིཨུཔཱཧནཏེལནཱལི༹ཚཏྟཱནཾ པམུསྶནབྷཱཝམཀཱསི. ཏེ ཨཏྟནོ པརིཀྑཱརཏྠཱཡ ནིཝཏྟཱ ཨཱགཏམགྒེནེཝ གཙྪནྟཱཔི ཏཾ ཋཱནཾ སལླཀྑེཏུཾ ན སཀྐོནྟི. པཋམཉྷི ཏེ ཨལངྐཏཔཊིཡཏྟེན མགྒེན གནྟྭཱ, ཏཾདིཝསཾ པན ཝིསམམགྒེན གཙྪནྟཱ ཏསྨིཾ ཏསྨིཾ ཋཱནེ ཨུཀྐུཊིཀཾ ནིསཱིདནྟཱ ཛཎྞུཀེཧི གཙྪནྟི. ཏེ གུམྦེ ཙ གཙྪེ ཙ ཀཎྜཀེ ཙ མདྡནྟཱ ཨཏྟནཱ ཝསིཏསབྷཱགཊྛཱནཾ གནྟྭཱ ཏསྨིཾ ཏསྨིཾ ཁདིརཁཱཎུཀེ ལགྒིཏཾ ཨཏྟནོ ཚཏྟཾ སཉྫཱནནྟི, ཨུཔཱཧནཾ ཀཏྟརཡཊྛིཾ ཏེལནཱལི༹ཉྩ སཉྫཱནནྟི. ཏེ ཏསྨིཾ སམཡེ ‘‘ཨིདྡྷིམཱ ཨཡཾ ¶ བྷིཀྑཱུ’’ཏི ཉཏྭཱ ཨཏྟནོ པརིཀྑཱརམཱདཱཡ ‘‘དསབལསྶ པཊིཡཏྟསཀྐཱརོ ནཱམ ཨེཝརཱུཔོ ཧོཏཱི’’ཏི ཝདནྟཱ ཨགམཾསུ.

པུརཏོ ཨཱགཏེ བྷིཀྑཱུ, ཝིསཱཁཱ ཨུཔཱསིཀཱ, ཨཏྟནོ གེཧེ ནིསིནྣཀཱལེ པུཙྪི – ‘‘མནཱཔཾ ¶ ནུ ཁོ, བྷནྟེ, རེཝཏསྶ ཝསནཊྛཱན’’ནྟི? ‘‘མནཱཔཾ, ཨུཔཱསིཀེ, ནནྡཝནཙིཏྟལཏཱཝནཔཊིབྷཱགཾ ཏཾ སེནཱསན’’ནྟི. ཨཐ ཏེསཾ པཙྪཏོ ཨཱགཏེ བྷིཀྑཱུ པུཙྪི – ‘‘མནཱཔཾ, ཨཡྻཱ, རེཝཏསྶ ཝསནཊྛཱན’’ནྟི? ‘‘མཱ པུཙྪ, ཨུཔཱསིཀེ, ཀཐེཏུཾ ཨཡུཏྟཊྛཱནཾ, ཨེཏཾ ཨུཛྫངྒལསཀྑརཔཱསཱཎཝིསམཁདིརཝནཾ ཨེཝ, ཏཏྠ སོ བྷིཀྑུ ཝསཏཱི’’ཏི.

ཝིསཱཁཱ པུརིམཱནཾ པཙྪིམཱནཉྩ བྷིཀྑཱུནཾ ཀཐཾ སུཏྭཱ, ‘‘ཀེསཾ ནུ ཁོ ཀཐཱ སཙྩཱ’’ཏི པཙྪཱབྷཏྟཾ གནྡྷམཱལཾ ཨཱདཱཡ དསབལསྶ ཨུཔཊྛཱནཾ གནྟྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣཱ སཏྠཱརཾ པུཙྪི – ‘‘བྷནྟེ, རེཝཏཏྠེརསྶ ཝསནཊྛཱནཾ ཨེཀཙྩེ ཨཡྻཱ ཝཎྞེནྟི, ཨེཀཙྩེ ནིནྡནྟི, ཀིམེཏཾ, བྷནྟེ’’ཏི? ‘‘ཝིསཱཁེ, རམཎིཡཾ ཝཱ ཧོཏུ མཱ ཝཱ, ཡསྨིཾ ཋཱནེ ཨརིཡཱནཾ ཙིཏྟཾ རམཏི, ཏདེཝ ཋཱནཾ རམཎིཡཾ ནཱམཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨིམཾ གཱཐམཱཧ –

‘‘གཱམེ ཝཱ ཡདི ཝཱརཉྙེ, ནིནྣེ ཝཱ ཡདི ཝཱ ཐལེ;

ཡཏྠ ཨརཧནྟོ ཝིཧརནྟི, ཏཾ བྷཱུམིརཱམཎེཡྻཀ’’ནྟི. (དྷ. པ. ༩༨; ཐེརགཱ. ༩༩༡; སཾ. ནི. ༡.༢༦༡);

ཨཔརབྷཱགེ བྷགཝཱ ཨརིཡགཎམཛ྄ཛྷེ ནིསིནྣོ ཐེརཾ ‘‘ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, མམ སཱཝཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ལཱབྷཱིནཾ ཡདིདཾ, སཱིཝལཱི’’ཏི (ཨ. ནི. ༡.༡༩༨, ༢༠༧) ཨེཏདགྒེ ཋཔེསི.

༥༤. ཨཐཱཡསྨཱ སཱིཝལིཏྠེརོ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ པཏྟཨེཏདགྒཊྛཱནོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ¶ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིམཱཧ. ཨནུཏྟཱནཏྠཔདཝཎྞནམེཝ ཀརིསྶཱམ.

༥༥. སཱིལཾ ཏསྶ ཨསངྑེཡྻནྟི ཏསྶ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ སཱིལཾ ཨསངྑེཡྻཾ.

‘‘ནཝ ཀོཊིསཧསྶཱནི, ཨསཱིཏིསཏཀོཊིཡོ;

པཉྙཱསསཏསཧསྶཱནི, ཚཏྟིཾསཱ ཙ པུནཱཔརེ.

‘‘ཨེཏེ སཾཝརཝིནཡཱ, སམྦུདྡྷེན པཀཱསིཏཱ;

པེཡྻཱལམུཁེན ནིདྡིཊྛཱ, སིཀྑཱཝིནཡསཾཝརེ’’ཏི. (ཝིསུདྡྷི. ༡.༢༠; པཊི. མ. ཨཊྛ. ༡.༡.༣༧) –

ཨེཝཾ ཝུཏྟསིཀྑཱཔདཱནི བྷིཀྑཱུནཾ སཱཝཀཔཉྙཏྟིཝསེན ཝུཏྟཱནི. བྷགཝཏོ པན སཱིལཾ ཨསངྑེཡྻམེཝ ¶ སཾཁཱཏུཾ གཎེཏུཾ ¶ ཨསཀྐུཎེཡྻནྟི ཨཏྠོ. སམཱདྷིཝཛིརཱུཔམོ ཡཐཱ ཝཛིརཾ ཨིནྡནཱིལམཎིཝེལུ༹རིཡམཎིཕལིཀམསཱརགལླཱདཱིནི རཏནཱནི ཝིཛ྄ཛྷཏི ཚིདྡཱཝཚིདྡཾ ཀརོཏི, ཨེཝམེཝ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ལོཀུཏྟརམགྒསམཱདྷི པཊིཔཀྑཔཙྩནཱིཀདྷམྨེ ཝིཛ྄ཛྷཏི བྷིནྡཏི སམུཙྪིནྡཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཨསངྑེཡྻཾ ཉཱཎཝརཾ ཏསྶ བུདྡྷསྶ ཙཏྟཱརི སཙྩཱནི སཏྟཏིཾསབོདྷིཔཀྑིཡདྷམྨེ སངྑཏཱསངྑཏདྷམྨེ ཙ ཛཱནིཏུཾ པཊིཝིཛ྄ཛྷིཏུཾ སམཏྠཾ སཡམྦྷཱུཉཱཎསབྦཉྙུཏཉྙཱཎཱདིཉཱཎསམཱུཧཾ ཨསངྑེཡྻཾ, ཨཏཱིཏཱནཱགཏཔཙྩུཔྤནྣཱདིབྷེདེན སཾཁཱཝིརཧིཏནྟི ཨཏྠོ. ཝིམུཏྟི ཙ ཨནོཔམཱཏི སཾཀིལེསེཧི ཝིམུཏྟཏྟཱ སོཏཱཔཏྟིཕལཱདིཀཱ ཙཏསྶོ ཝིམུཏྟིཡོ ཨནུཔམཱ ཨུཔམཱརཧིཏཱ ‘‘ཨིམཱ ཝིཡ བྷཱུཏཱ’’ཏི ཨུཔམེཏུཾ ན སཀྐཱཏི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

སཱིཝལིཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤. ཝངྒཱིསཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཙཏུཏྠཱཔདཱནེ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཝངྒཱིསཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཧཾསཝཏཱིནགརེ མཧཱབྷོགཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝུདྡྷིཔྤཏྟོ དྷམྨཾ སོཏུཾ ¶ གཙྪནྟེཧི ནགརཝཱསཱིཧི སདྡྷིཾ ཝིཧཱརཾ གནྟྭཱ དྷམྨཾ སུཎནྟོ སཏྠཱརཾ ཨེཀབྷིཀྑུཾ པཊིབྷཱནཝནྟཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེནྟཾ དིསྭཱ སཏྠུ ཨདྷིཀཱརཀམྨཾ ཀཏྭཱ – ‘‘ཨཧམྤི ཨནཱགཏེ པཊིབྷཱནཝནྟཱནཾ ཨགྒོ བྷཝེཡྻ’’ནྟི པཏྠནཾ ཀཏྭཱ སཏྠཱརཱ བྱཱཀཏོ ཡཱཝཛཱིཝཾ ཀུསལཾ ཀཏྭཱ དེཝམནུསྶེསུ ཨུབྷཡསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ མཱཏུ པརིབྦཱཛིཀཱབྷཱཝེན ཨཔརབྷཱགེ པརིབྦཱཛཀོཏི པཱཀཊོ ཝངྒཱིསོཏི ཙ ལདྡྷནཱམོ ཏཡོ ཝེདེ ཨུགྒཎྷིཏྭཱ ཏཏོ ཨཱཙརིཡཾ ཨཱརཱདྷེཏྭཱ ཚཝསཱིསཛཱནནམནྟཾ ནཱམ སིཀྑིཏྭཱ ཚཝསཱིསཾ ནཁེན ཨཱཀོཊེཏྭཱ – ‘‘ཨཡཾ སཏྟོ ཨསུཀཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟོ’’ཏི ཛཱནཱཏི.

བྲཱཧྨཎཱ ‘‘ཨཡཾ ཨམྷཱཀཾ ཛིཝིཀཱཡ མགྒོ’’ཏི ཝངྒཱིསཾ གཧེཏྭཱ གཱམནིགམརཱཛདྷཱནིཡོ ཝིཙརིཾསུ. ཝངྒཱིསོ ཏིཝསྶམཏྠཀེ མཏཱནམྤི སཱིསཾ ཨཱཧརཱཔེཏྭཱ ནཁེན ཨཱཀོཊེཏྭཱ – ‘‘ཨཡཾ སཏྟོ ཨསུཀཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟོ’’ཏི ཝཏྭཱ མཧཱཛནསྶ ཀངྑཱཙྪེདནཏྠཾ ཏེ ཏེ ཛནེ ཨཱཝཱཧེཏྭཱ ཨཏྟནོ ¶ ཨཏྟནོ གཏིཾ ཀཐཱཔེཏི. ཏེན ཏསྨིཾ མཧཱཛནོ ¶ ཨབྷིཔྤསཱིདཏི. སོ ཏཾ ནིསྶཱཡ མཧཱཛནསྶ ཧཏྠཏོ སཏམྤི སཧསྶམྤི ལབྷཏི. བྲཱཧྨཎཱ ཝངྒཱིསཾ ཨཱདཱཡ ཡཐཱརུཙི ཝིཙརིཾསུ. ཝངྒཱིསོ སཏྠུ གུཎེ སུཏྭཱ སཏྠཱརཾ ཨུཔསངྐམིཏུཀཱམོ ཨཧོསི. བྲཱཧྨཎཱ ‘‘སམཎོ གོཏམོ མཱཡཱཡ ཏཾ ཨཱཝཊྚེསྶཏཱི’’ཏི པཊིཀྑིཔིཾསུ.

ཝངྒཱིསོ ཏེསཾ ཝཙནཾ ཨནཱདིཡིཏྭཱ, སཏྠུ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ, པཊིསནྠཱརཾ ཀཏྭཱ, ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. སཏྠཱ ཏཾ པུཙྪི – ‘‘ཝངྒཱིས, ཀིཉྩི སིཔྤཾ ཛཱནཱཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨཱམ, བྷོ གོཏམ, ཚཝསཱིསམནྟཾ ནཱམེཀཾ ཛཱནཱམི, ཏེན ཏིཝསྶམཏྠཀེ མཏཱནམྤི སཱིསཾ ནཁེན ཨཱཀོཊེཏྭཱ ནིབྦཏྟཊྛཱནཾ ཛཱནཱམཱི’’ཏི. ཨཐ སཏྠཱ ཏསྶ ཨེཀཾ ནིརཡེ ནིབྦཏྟསྶ སཱིསཾ, ཨེཀཾ མནུསྶེསུ, ཨེཀཾ དེཝེསུ, ཨེཀཾ པརིནིབྦུཏསྶ སཱིསཾ ཨཱཧརཱཔེཏྭཱ དསྶེསི. སོ པཋམསཱིསཾ ཨཱཀོཊེཏྭཱ, ‘‘བྷོ གོཏམ, ཨཡཾ སཏྟོ ནིརཡེ ནིབྦཏྟོ’’ཏི ཨཱཧ. སཱདྷུ ཝངྒཱིས, སུཊྛུ ཏཡཱ དིཊྛཾ, ‘‘ཨཡཾ སཏྟོ ཀུཧིཾ ནིབྦཏྟོ’’ཏི པུཙྪི. ‘‘མནུསྶལོཀེ’’ཏི. ‘‘ཨཡཾ ཀུཧི’’ནྟི? ‘‘དེཝལོཀེ’’ཏི. ཏིཎྞནྣམྤི ནིབྦཏྟཊྛཱནཾ ཀཐེསི. པརིནིབྦུཏསྶ པན སཱིསཾ ནཁེན ཨཱཀོཊེནྟོ ནེཝ ¶ ཨནྟཾ ན ཀོཊིཾ པསྶི. ཨཐ ནཾ སཏྠཱ ‘‘ན སཀྐོསི, ཝངྒཱིསཱ’’ཏི པུཙྪི. ‘‘པསྶཐ, བྷོ གོཏམ, ཨུཔཔརིཀྑཱམི ཏཱཝཱཏི པུནཔྤུནཾ པརིཝཏྟེཏྭཱཔི བཱཧིརཀམནྟེན ཁཱིཎཱསཝསྶ སཱིསཾ ཛཱནིཏུཾ ན སཀྐོཏི. ཨཐསྶ མཏྠཀཏོ སེདོ མུཙྩི. སོ ལཛྫིཏྭཱ ཏུཎྷཱི ཨཧོསི’’. ཨཐ ནཾ སཏྠཱ ‘‘ཀིལམསི, ཝངྒཱིསཱ’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཨཱམ, བྷོ གོཏམ, ཨིམསྶ ནིབྦཏྟཊྛཱནཾ ཛཱནིཏུཾ ན སཀྐོམི. སཙེ ཏུམྷེ ཛཱནཱཐ, ཀཐེཐཱ’’ཏི. ‘‘ཝངྒཱིས, ཨཧཾ ཨེཏམྤི ཛཱནཱམི, ཨིཏོ ཨུཏྟརིཔི ཛཱནཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ –

‘‘ཙུཏིཾ ཡོ ཝེདི སཏྟཱནཾ, ཨུཔཔཏྟིཉྩ སབྦསོ;

ཨསཏྟཾ སུགཏཾ བུདྡྷཾ, ཏམཧཾ བྲཱུམི བྲཱཧྨཎཾ.

‘‘ཡསྶ གཏིཾ ན ཛཱནནྟི, དེཝཱ གནྡྷབྦམཱནུསཱ;

ཁཱིཎཱསཝཾ ཨརཧནྟཾ, ཏམཧཾ བྲཱུམི བྲཱཧྨཎ’’ནྟི. (དྷ. པ. ༤༡༩-༤༢༠; སུ. ནི. ༦༤༨-༦༤༩) –

ཨིམཱ དྭེ གཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི. སོ ཏེན ཧི, བྷོ གོཏམ, ཏཾ ཝིཛྫཾ མེ དེཐཱཏི ཨཔཙིཏིཾ དསྶེཏྭཱ སཏྠུ སནྟིཀེ ནིསཱིདི. སཏྠཱ ‘‘ཨམྷེཧི སམཱནལིངྒསྶ དེམཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཝངྒཱིསོ ‘‘ཡཾ ཀིཉྩི ཀཏྭཱ མཡཱ ཨིམཾ མནྟཾ གཧེཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི བྲཱཧྨཎེ ཨུཔགནྟྭཱ ཨཱཧ – ‘‘ཏུམྷེ མཡི ¶ པབྦཛནྟེ མཱ ཙིནྟཡིཏྠ, ཨཧཾ མནྟཾ ཨུགྒཎྷིཏྭཱ སཀལཛམྦུདཱིཔེ ཛེཊྛཀོ བྷཝིསྶཱམི, ཏུམྷཱཀམྤི ཏེན བྷདྡམེཝ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི ¶ སོ མནྟཏྠཱཡ སཏྠུ སནྟིཀཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པབྦཛྫཾ ཡཱཙི. ཏདཱ ཙ ཐེརོ ནིགྲོདྷཀཔྤོ བྷགཝཏོ སནྟིཀེ ཋིཏོ ཧོཏི, ཏཾ བྷགཝཱ ཨཱཎཱཔེསི – ‘‘ནིགྲོདྷཀཔྤ, ཨིམཾ པབྦཱཛེཧཱི’’ཏི. ཐེརོ སཏྠུ ཨཱཎཱཡ ཏཾ པབྦཱཛེཏྭཱ ‘‘མནྟཔརིཝཱརཾ ཏཱཝ ཨུགྒཎྷཱཧཱི’’ཏི དྭཏྟིཾསཱཀཱརཀམྨཊྛཱནཾ ཝིཔསྶནཱཀམྨཊྛཱནཉྩ ཨཱཙིཀྑི. སོ དྭཏྟིཾསཱཀཱརཀམྨཊྛཱནཾ སཛ྄ཛྷཱཡནྟོཝ ཝིཔསྶནཱཡ ཀམྨཊྛཱནཾ པཊྛཔེསི. བྲཱཧྨཎཱ ཏཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ – ‘‘ཀིཾ, བྷོ ཝངྒཱིས, སམཎསྶ གོཏམསྶ སནྟིཀེ སིཔྤཾ ཨུགྒཧིཏ’’ནྟི པུཙྪིཾསུ. ‘‘ཨཱམ སིཀྑིཏཾ’’. ‘‘ཏེན ཧི ཨེཧི གམིསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཀིཾ སིཔྤསིཀྑནེན, གཙྪཐ ཏུམྷེ ན མཡ྄ཧཾ ཏུམྷེཧི ཀཏྟབྦཀིཙྩ’’ནྟི. བྲཱཧྨཎཱ ‘‘ཏྭམྤི དཱནི སམཎསྶ གོཏམསྶ ཝསཾ ཨཱཔནྣོ, མཱཡཱཡ ཨཱཝཊྚིཏོ, ཀིཾ མཡཾ ཏཝ སནྟིཀེ ཀརིསྶཱམཱ’’ཏི ཨཱགཏམགྒེནེཝ པཀྐམིཾསུ. ཝངྒཱིསོ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ སཙྪཱཀཱསི.

༩༦. ཨེཝཾ ¶ ཐེརོ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིམཱཧ. ཨནུཏྟཱནཏྠམེཝ ཝཎྞཡིསྶཱམ.

༩༩. པབྷཱཧི ཨནུརཉྫནྟོཏི སོ པདུམུཏྟརོ བྷགཝཱ ནཱིལཔཱིཏཱདིཚབྦཎྞཔབྷཱཧི རཾསཱིཧི ཨནུརཉྫནྟོ ཛལནྟོ སོབྷཡམཱནོ ཝིཛྫོཏམཱནོཏི ཨཏྠོ. ཝེནེཡྻཔདུམཱནི སོཏི པདུམུཏྟརསཱུརིཡོ ཨཏྟནོ ཝཙནསངྑཱཏེན སཱུརིཡརཾསིཡཱ ཝེནེཡྻཛནསངྑཱཏཔདུམཱནི ཝིསེསེན བོདྷེནྟོ པབོདྷེནྟོ ཨརཧཏྟམགྒཱདྷིགམེན ཕུལླིཏཱནི ཀརོཏཱིཏི ཨཏྠོ.

༡༠༠. ཝེསཱརཛྫེཧི སམྤནྣོཏི –

‘‘ཨནྟརཱཡེ ཙ ནིཡྻཱནེ, བུདྡྷཏྟེ ཨཱསཝཀྑཡེ;

ཨེཏེསུ ཙཏུཊྛཱནེསུ, བུདྡྷོ སུཊྛུ ཝིསཱརདོ’’ཏི. –

ཨེཝཾ ཝུཏྟཙཏུཝེསཱརཛྫཉཱཎེཧི སམྤནྣོ སམངྒཱིབྷཱུཏོ སམནྣཱགཏོཏི ཨཏྠོ.

༡༠༥. ཝཱགཱིསོ ཝཱདིསཱུདནོཏི ཝཱདཱིནཾ པཎྜིཏཛནཱནཾ ཨཱིསོ པདྷཱནོ ‘‘ཝཱདཱིསོ’’ཏི ཝཏྟབྦེ ད-ཀཱརསྶ ག-ཀཱརཾ ཀཏྭཱ ཨེཝཾ ཝུཏྟནྟི དཊྛབྦཾ. སཀཏྠཔརཏྠཝཱདཾ སཱུདཏི པགྒྷརཱཔེཏི པཱཀཊཾ ཀརོཏཱིཏི ཝཱདིསཱུདནོ.

༡༡༠. མཱརམསནཱཏི ¶ ཁནྡྷམཱརཱདཡོ པཉྩམཱརེ མསཏི པརཱམསཏི ཝིདྡྷཾསེཏཱིཏི མཱརམསནོ. དིཊྛིསཱུདནཱཏི ཝོཧཱརཔརམཏྠསངྑཱཏཾ ¶ དིཊྛིདསྶནཾ སཱུདཏི པགྒྷརཾ དཱིཔེཏཱིཏི དིཊྛིསཱུདནོ.

༡༡༡. ཝིསྶཱམབྷཱུམི སནྟཱནནྟི སཀལསཾསཱརསཱགརེ སནྟཱནཾ ཀིལམནྟཱནཾ སོཏཱཔཏྟིམགྒཱདིཨདྷིགམཱཔནེན ཝིསྶམབྷཱུམི ཝིསྶམཊྛཱནཾ ཝཱུཔསམནཊྛཱནནྟི ཨཏྠོ.

༡༣༢. ཏཏོཧཾ ཝིཧཏཱརམྦྷོཏི ཏཏོ པཙྩེཀབུདྡྷསྶ སརཱིརདསྶནེན ཨཧཾ ཝིཧཏཱརམྦྷོ ཝིནཊྛསཱརམྦྷོ, ཝིནཊྛམཱནོ ནིམྨདོ ཧུཏྭཱ པབྦཛྫཾ སཾ སུཊྛུ ཡཱཙིཾ སཾཡཱཙིཾ ཨཱརོཙེསིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཝངྒཱིསཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༥. ནནྡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

པཉྩམཱཔདཱནེ ¶ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ནནྡཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོཏིཨཱདི སབྦཾ པཱཋཱནུསཱརེན སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ནནྡཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༦. ཀཱལུ༹དཱཡིཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཚཊྛཱཔདཱནེ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཀཱལུ༹དཱཡིཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཧཾསཝཏཱིནགརེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཎནྟོ སཏྠཱརཾ ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ ཀུལཔྤསཱདཀཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེནྟཾ དིསྭཱ ཏཛྫཾ ཨབྷིནཱིཧཱརཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཏཾ ཋཱནནྟརཾ པཏྠེསི. སཏྠཱཔི བྱཱཀཱསི. སོ ཡཱཝཛཱིཝཾ ཀུསལཾ ཀཏྭཱ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨམྷཱཀཾ བོདྷིསཏྟསྶ མཱཏུཀུཙྪིཡཾ པཊིསནྡྷིགྒཧཎདིཝསེ དེཝལོཀཏོ ཙཝིཏྭཱ ཀཔིལཝཏྠུསྨིཾཡེཝ ཨམཙྩཀུལེ པཊིསནྡྷིཾ གཎྷི. བོདྷིསཏྟེན སཧ ཨེཀདིཝསེཡེཝ ¶ ཛཱཏོ, ཏཾདིཝསཾཡེཝ ནཾ དུཀཱུལཙུམྦཊཀེན ནིཔཛྫཱཔེཏྭཱ བོདྷིསཏྟསྶ ཨུཔཊྛཱནཾ ནཡིཾསུ. བོདྷིསཏྟེན ཧི སདྡྷིཾ བོདྷིརུཀྑོ, རཱཧུལམཱཏཱ, ཙཏྟཱརོ ནིདྷཱི ¶ , ཨཱརོཧནིཡཧཏྠཱི, ཀཎྜཀོ, ཚནྣོ, ཀཱལུ༹དཱཡཱིཏི ཨིམེ སཏྟ ཨེཀདིཝསེ ཛཱཏཏྟཱ སཧཛཱཏཱ ནཱམ ཨཧེསུཾ. ཨཐསྶ ནཱམགྒཧཎདིཝསེ སཀལནགརསྶ ཨུདགྒཙིཏྟདིཝསེ ཛཱཏཏྟཱ ཨུདཱཡཱིཏྭེཝ ནཱམཾ ཀརིཾསུ. ཐོཀཾ ཀཱལ༹དྷཱཏུཀཏྟཱ པན ཀཱལུ༹དཱཡཱིཏི པཉྙཱཡིཏྠ. སོ བོདྷིསཏྟེན སདྡྷིཾ ཀུམཱརཀཱིལ༹ཾ ཀཱིལ༹ནྟོ ཝུདྡྷིཾ ཨགམཱསི.

ཨཔརབྷཱགེ ལོཀནཱཐེ མཧཱབྷིནིཀྑམནཾ ནིཀྑམིཏྭཱ ཨནུཀྐམེན སབྦཉྙུཏཾ པཏྭཱ པཝཏྟིཏཝརདྷམྨཙཀྐེ རཱཛགཧཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝེལུ༹ཝནེ ཝིཧརནྟེ སུདྡྷོདནམཧཱརཱཛཱ ཏཾ པཝཏྟིཾ སུཏྭཱ པུརིསསཧསྶཔརིཝཱརཾ ཨེཀཾ ཨམཙྩཾ ‘‘པུཏྟཾ མེ ཨིདྷཱནེཧཱི’’ཏི པེསེསི. སོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཱཝེལཱཡཾ སཏྠུ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ པརིསཔརིཡནྟེ ཋིཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ སཔརིཝཱརོ ¶ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི. ཨཐ ནེ སཏྠཱ ‘‘ཨེཐ, བྷིཀྑཝོ’’ཏི ཧཏྠཾ པསཱརེསི. སབྦེ ཏཾཁཎཾཡེཝ ཨིདྡྷིམཡཔཏྟཙཱིཝརདྷརཱ ཝསྶསཊྛིཀཏྠེརཱ ཝིཡ ཨཧེསུཾ. ཨརཧཏྟཔྤཏྟཏོ པཊྛཱཡ ཨརིཡཱ ནཱམ མཛ྄ཛྷཏྟཱཝ ཧོནྟི, ཏསྨཱ རཉྙཱ པེསིཏསཱསནཾ དསབལསྶ ནཱརོཙེསི. རཱཛཱ ནེཝ གཏོ ཨཱགཙྪཏི, ན སཱསནཾ སུཡྻཏཱིཏི ཨཔརམྤི ཨམཙྩཾ པུརིསསཧསྶཔརིཝཱརཾ པེསེསི. ཏསྨིམྤི ཏཐཱ པཊིཔནྣེ ཨཔརམྤཱིཏི ཨེཏེན ནཡེན ནཝཔུརིསསཧསྶཔརིཝཱརེ ནཝ ཨམཙྩེ པེསེསི. སབྦེ གནྟྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏཱ ཨཧེསུཾ.

ཨཐ རཱཛཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨེཏྟཀཱ ཛནཱ མཡི སིནེཧཱབྷཱཝེན དསབལསྶ ཨིདྷཱགམནཏྠཱཡ ན ཀིཉྩི ཀཐཡིཾསུ, ཨཡཾ ཁོ པན ཨུདཱཡཱི དསབལེན སམཝཡོ སཧཔཾསུཀཱིལི༹ཀོ, མཡི ཙ སིནེཧཝཱ, ཨིམཾ པེསེསྶཱམཱི’’ཏི. ཨཐ ཏཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ, ‘‘ཏཱཏ, ཏྭཾ པུརིསསཧསྶཔརིཝཱརོ གནྟྭཱ དསབལཾ ཨིདྷཱནེཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ པེསེསི. སོ པན གཙྪནྟོ ‘‘སཙཱཧཾ, དེཝ, པབྦཛིཏུཾ ལབྷིསྶཱམི, ཨེཝཱཧཾ བྷགཝནྟཾ ཨིདྷཱནེསྶཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ རཉྙཱ ‘‘པབྦཛིཏོཔི མམ པུཏྟཾ དསྶེཧཱི’’ཏི ཝུཏྟོ རཱཛགཧཾ གནྟྭཱ སཏྠུ དྷམྨདེསནཱཝེལཱཡ པརིསཔརིཡནྟེ ཋིཏོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ སཔརིཝཱརོ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཨེཧིབྷིཀྑུབྷཱཝེ པཏིཊྛཱསི. སོ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ – ‘‘ན ཏཱཝཱཡཾ དསབལསྶ ཀུལནགརཾ གནྟུཾ ཀཱལོ, ཝསྶནྟེ པན ཨུཔགཏེ པབྦཏེསུ ཝནསཎྜེསུ ཧརིཏཏིཎསཉྪནྣཱཡ བྷཱུམིཡཱ གམནཀཱལོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི གམནཀཱལཾ ཨཱགམེནྟོ ཝསྶནྟེ སམྤཏྟེ སཏྠུ ཀུལནགརཾ གནྟུཾ གམནཝཎྞཾ སཾཝཎྞེསི. ཝུཏྟཉྩེཏཾ ཐེརགཱཐཱཡ (ཐེརགཱ. ༥༢༧-༥༣༠) –

‘‘ཨངྒཱརིནོ ¶ ¶ དཱནི དུམཱ བྷདནྟེ, ཕལེསིནོ ཚདནཾ ཝིཔྤཧཱཡ;

ཏེ ཨཙྩིམནྟོཝ པབྷཱསཡནྟི, སམཡོ མཧཱཝཱིར བྷཱགཱི རསཱནཾ.

‘‘དུམཱནི ཕུལླཱནི མནོརམཱནི, སམནྟཏོ སབྦདིསཱ པཝནྟི;

པཏྟཾ པཧཱཡ ཕལམཱསསཱནཱ, ཀཱལོ ཨིཏོ པཀྐམནཱཡ ཝཱིར.

‘‘ནེཝཱཏིསཱིཏཾ ¶ ན པནཱཏིཨུཎྷཾ, སུཁཱ ཨུཏུ ཨདྡྷནིཡཱ བྷདནྟེ;

པསྶནྟུ ཏཾ སཱཀིཡཱ ཀོལི༹ཡཱ ཙ, པཙྪཱམུཁཾ རོཧིནིཡཾ ཏརནྟཾ.

‘‘ཨཱསཱཡ ཀསཏེ ཁེཏྟཾ, བཱིཛཾ ཨཱསཱཡ ཝཔྤཏི;

ཨཱསཱཡ ཝཱཎིཛཱ ཡནྟི, སམུདྡཾ དྷནཧཱརཀཱ;

ཡཱཡ ཨཱསཱཡ ཏིཊྛཱམི, སཱ མེ ཨཱསཱ སམིཛ྄ཛྷཏུ.

‘‘ནཱཏིསཱིཏཾ ནཱཏིཨུཎྷཾ, ནཱཏིདུབྦྷིཀྑཚཱཏཀཾ;

སདྡལཱ ཧརིཏཱ བྷཱུམི, ཨེས ཀཱལོ མཧཱམུནི. (ཨ. ནི. ཨཊྛ. ༡.༡.༢༢༥);

‘‘པུནཔྤུནཉྩེཝ ཝཔནྟི བཱིཛཾ, པུནཔྤུནཾ ཝསྶཏི དེཝརཱཛཱ;

པུནཔྤུནཾ ཁེཏྟཾ ཀསནྟི ཀསྶཀཱ, པུནཔྤུནཾ དྷཉྙམུཔེཏི རཊྛཾ.

‘‘པུནཔྤུནཾ ཡཱཙནཀཱ ཙརནྟི, པུནཔྤུནཾ དཱནཔཏཱི དདནྟི;

པུནཔྤུནཾ དཱནཔཏཱི དདིཏྭཱ, པུནཔྤུནཾ སགྒམུཔེནྟི ཋཱནཾ.

‘‘ཝཱིརོ ཧཝེ སཏྟཡུགཾ པུནེཏི; ཡསྨིཾ ཀུལེ ཛཱཡཏི བྷཱུརིཔཉྙོ;

མཉྙཱམཧཾ སཀྐཏི དེཝདེཝོ, ཏཡཱ ཧི ཛཱཏོ མུནི སཙྩནཱམོ.

‘‘སུདྡྷོདནོ ¶ ནཱམ པིཏཱ མཧེསིནོ, བུདྡྷསྶ མཱཏཱ པན མཱཡནཱམཱ;

ཡཱ བོདྷིསཏྟཾ པརིཧརིཡ ཀུཙྪིནཱ, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཏིདིཝམྷི མོདཏི.

‘‘སཱ ¶ གོཏམཱི ཀཱལཀཏཱ ཨིཏོ ཙུཏཱ, དིབྦེཧི ཀཱམེཧི སམངྒིབྷཱུཏཱ;

སཱ མོདཏི ཀཱམགུཎེཧི པཉྩཧི, པརིཝཱརིཏཱ དེཝགཎེཧི ཏེཧི.

‘‘བུདྡྷསྶ ¶ པུཏྟོམྷི ཨསཡ྄ཧསཱཧིནོ, ཨངྒཱིརསསྶཔྤཊིམསྶ ཏཱདིནོ;

པིཏུཔིཏཱ མཡ྄ཧཾ ཏུཝཾསི སཀྐ, དྷམྨེན མེ གོཏམ ཨཡྻཀོསཱི’’ཏི. (ཐེརགཱ. ༥༣༡-༥༣༦);

‘‘ཨམྦཱ པནསཱ ཀཔིཊྛཱ ཙ, པུཔྥཔལླཝལངྐཏཱ;

དྷུཝཔྥལཱནི སཝནྟི, ཁུདྡཱམདྷུཀཀཱུཔམཱ;

སེཝམཱནོ ཨུབྷོ པསྶེ, གནྟུཀཱལོ མཧཱཡསྶ.

‘‘ཛམྦཱུ སུམདྷུརཱ ནཱིཔཱ, མདྷུགཎྜིདིཝཔྥལཱ;

ཏཱ ཨུབྷོསུ པཛྫོཏནྟི, གནྟུཀཱལོ མཧཱཡས.

‘‘ཏིཎྜུཀཱནི པིཡཱལཱནི, སོཎྞཝཎྞཱ མནོརམཱ;

ཁུདྡཀཔྤཕལཱ ནིཙྩཾ, གནྟུཀཱལོ མཧཱཡས.

‘‘ཀདལཱི པཉྩམོཙྩི ཙ, སུཔཀྐཕལབྷཱུསིཏཱ;

ཨུབྷོཔསྶེསུ ལམྦནྟི, གནྟུཀཱལོ མཧཱཡས.

‘‘མདྷུཔྥལདྷརཱ ནིཙྩཾ, མོརརུཀྑཱ མནོརམཱ;

ཁུདྡཀཔྤཕལཱ ནིཙྩཾ, གནྟུཀཱལོ མཧཱཡས.

‘‘ཧིནྟཱལཏཱལཔནྟཱི ཙ, རཛཏཀྑནྡྷོཝ ཛོཏརེ;

སུཔཀྐཕལསཉྪནྣཱ, ཁུདྡཀཔྤཱ མདྷུསྶཝཱ;

ཕལཱནི ཏཱནི ཁཱདནྟེ, གནྟུཀཱལོ མཧཱཡས.

‘‘ཨུདུམྦརཱརུཎཱཝཎྞཱ ¶ , སདཱསུམདྷུརཔྥལཱ;

ཨུབྷོཔསྶེསུ ལམྦནྟི, གནྟུཀཱལོ མཧཱཡས.

‘‘ཨིཏྠམྦྷཱུཏཱ ¶ ཨནེཀཱ ཏེ, ནཱནཱཕལདྷརཱ དུམཱ;

ཨུབྷོཔསྶེསུ ལམྦནྟི, གནྟུཀཱལོ མཧཱཡས.

‘‘ཙམྤཀཱ སལལཱ༹ ནཱགཱ, སུགནྡྷཱ མཱལུཏེརིཏཱ;

སུཔུཔྥིཏགྒཱ ཛོཏནྟི, སུགནྡྷེནཱབྷིཔཱུཛཡུཾ;

སཱདརཱ ཝིནཏཱནེཝ, གནྟུཀཱལོ མཧཱཡས.

‘‘པུནྣཱགཱ གིརིཔུནྣཱགཱ, པུཔྥིཏཱ དྷརཎཱིརུཧཱ;

སུཔུཔྥིཏགྒཱ ཛོཏནྟི, སུགནྡྷེནཱབྷིཔཱུཛཡུཾ;

སཱདརཱ ཝིནཏུགྒགྒཱ, གནྟུཀཱལོ མཧཱཡས.

‘‘ཨསོཀཱ ¶ ཀོཝིལཱ༹རཱ ཙ, སོམནསྶཀརཱ ཝརཱ;

སུགནྡྷཱ ཀཎྞིཀཱ བནྡྷཱ, རཏྟཝཎྞེཧི བྷཱུསིཏཱ;

སཱདརཱ ཝིནཏུགྒགྒཱ, སམཡོ ཏེ མཧཱཡས.

‘‘ཀཎྞིཀཱརཱ ཕུལླིཏཱ ནིཙྩཾ, སོཝཎྞརཾསིཛོཏཀཱ;

དིབྦགནྡྷཱ པཝཱཡནྟི, དིསཱ སབྦཱནི སོབྷཡཾ;

སཱདརཱ ཝིནཏཱནེཝ, སམཡོ ཏེ མཧཱཡས.

‘‘སུཔཏྟཱ གནྡྷསམྤནྣཱ, ཀེཏཀཱི དྷནུཀེཏཀཱི;

སུགནྡྷཱ སམྤཝཱཡནྟི, དིསཱ སབྦཱབྷིགནྡྷིནོ;

སཱདརཱ པཱུཛཡནྟཱཝ, སམཡོ ཏེ མཧཱཡས.

‘‘མལླིཀཱ ཛཱཏིསུམནཱ, སུགནྡྷཱ ཁུདྡམལླིཀཱ;

དིསཱ སབྦཱ པཝཱཡནྟི, ཨུབྷོ མགྒེ པསོབྷཡཾ;

སཱདརཱ ཏེ པལམྦནྟི, སམཡོ ཏེ མཧཱཡས.

‘‘སིནྡྷུཝཱརཱ སཱིཏགནྡྷཱ, སུགནྡྷཱ མཱལུཏེརིཏཱ;

དིསཱ སབྦཱབྷིཔཱུཛེནྟཱ, ཨུབྷོ མགྒེ པསོབྷཡཾ;

སཱདརཱ ཝིནཏུགྒགྒཱ, སམཡོ ཏེ མཧཱཡས.

‘‘སཱིཧཱ ¶ ཀེསརསཱིཧཱ ཙ, ཙཏུཔྤདནིསེཝིཏཱ;

ཨཙྪམྦྷཱིཏཱ སུརཱཔཱནེ, མིགརཱཛཱ པཏཱཔིནོ.

‘‘སཱིཧནཱདེན པཱུཛེནྟི, སཱདརཱ ཏེ མིགཱབྷིབྷཱུ;

མགྒམྷི ཨུབྷཏོ ཝཱུལ༹ྷཱ, སམཡོ ཏེ མཧཱཡས.

‘‘བྱགྒྷཱ ¶ སིནྡྷཝཱ ནཀུལཱ, སཱདྷུརཱུཔཱ བྷཡཱནཀཱ;

ཨཱཀཱསེ སམྤཏནྟཱཝ, ནིབྦྷཱིཏཱ ཡེན ཀེནཙི;

ཏེཧི ཏེ སཱདརཱ ནཏཱ, སམཡོ ཏེ མཧཱཡས.

‘‘ཏིདྷཱ པབྷིནྣཱ ཚདྡནྟཱ, སུརཱུཔཱ སུསྶརཱ སུབྷཱ;

སཏྟཔྤཏིཊྛིཏངྒཱ ཏེ, ཨུབྷོ མགྒེསུ ཀཱུཛིནོ;

སཱདརཱ ཧཱསམཱནཱཝ, སམཡོ ཏེ མཧཱཡས.

‘‘མིགཱ ཝརཱཧཱ པསདཱ, ཙིཏྲཱསཱཝཡཝཱ སུབྷཱ;

ཨཱརོཧཔརིཎཱཧེན, སུརཱུཔཱ ཨངྒསཾཡུཏཱ;

ཨུབྷོ མགྒེ གཱཡམཱནཱཝ, སམཡོ ཏེ མཧཱཡས.

‘‘གོཀཎྞཱ ¶ སརབྷཱ རུརཱུ, ཨཱརོཧཔརིཎཱཧིནོ;

སུརཱུཔཱ ཨངྒསམྤནྣཱ, སེཝམཱནཱཝ ཨཙྪརུཾ;

སེཝམཱནཱ ཏེཧི ཏདཱ, སམཡོ ཏེ མཧཱཡས.

‘‘དཱིཔཱི ཨཙྪཱ ཏརཙྪཱ ཙ, ཏུདརཱ ཝརུཎཱ སདཱ;

ཏེ དཱནི སིཀྑིཏཱ སབྦེ, མེཏྟཱཡ ཏཝ ཏཱདིནོ;

ཏེ པཙྩསེཝཀཱ ཨདྡྷཱ, སམཡོ ཏེ མཧཱཡས.

‘‘སསཱ སིངྒཱལཱ ནཀུལཱ, ཀལནྡཀཱལ༹ཀཱ བཧཱུ;

ཀསྟུརཱ སཱུརཱ གནྡྷཱ ཏེ, ཀེཝལཱ གཱཡམཱནཱཝ.

སམཡོ ཏེ མཧཱཡས;

‘‘མཡཱུརཱ ¶ ནཱིལགཱིཝཱ ཏེ, སུསིཁཱ སུབྷཔཀྑིཀཱ;

སུཔིཉྪཱ ཏེ སུནཱདཱ ཙ, ཝེལུ༹རིཡམཎིསནྣིབྷཱ;

ནཱདཾ ཀརོནྟཱ པཱུཛེནྟི, ཀཱལོ ཏེ པིཏུདསྶནེ.

‘‘སུཝཎྞཙིཏྲཧཾསཱ ཙ, ཛཝཧཾསཱ ཝིཧཱཙརཱ;

ཏེ སབྦེ ཨཱསཡཱ ཚུདྡྷཱ, ཛིནདསྶནབྱཱཝཊཱ;

མདྷུརསྶརེན ཀཱུཛནྟི, ཀཱལོ ཏེ པིཏུདསྶནེ.

‘‘ཧཾསཱ ཀོཉྩཱ སུནདཱ ཏེ, ཙཀྐཝཱཀཱ ནདཱིཙརཱ;

བཀཱ བལཱཀཱ རུཙིརཱ, ཛལཀཱཀཱ སརཀུཀྐུཊཱ;

སཱདརཱབྷིནཱདིནོ ཨེཏེ, ཀཱལོ ཏེ པིཏུདསྶནེ.

‘‘ཙིཏྲཱ སུརཱུཔཱ སུསྶརཱ, སཱལི༹ཀཱ སུཝཏཎྜིཀཱ;

རུཀྑགྒཱ སམྤཏནྟཱ ཏེ, ཨུབྷོ མགྒེསུ ཀཱུཛིནོ;

ཏེསུ ཏེསུ ནིཀཱུཛནྟི, ཀཱལོ ཏེ པིཏུདསྶནེ.

‘‘ཀོཀིལཱ ¶ སཀལཱ ཙིཏྲཱ, སདཱ མཉྫུསྶརཱ ཝརཱ;

ཝིམྷཱཔིཏཱ ཏེ ཛནཏཾ, སདྡྷིམིཏྟཱདིཀེ སུརཱ;

སརེཧི པཱུཛཡནྟཱཝ, ཀཱལོ ཏེ པིཏུདསྶནེ.

‘‘བྷིངྐཱ ཀུརརཱ སཱརཱ, པཱུརིཏཱ ཀཱནནེ སདཱ;

ནིནྣཱདཡནྟཱ པཝནཾ, ཨཉྙམཉྙསམངྒིནོ;

གཱཡམཱནཱ སརེནེཝ, ཀཱལོ ཏེ པིཏུདསྶནེ.

‘‘ཏིཏྟིརཱ ¶ སུསརཱ སཱརཱ, སུསརཱ ཝནཀུཀྐུཊཱ;

མཉྫུསྶརཱ རཱམཎེཡྻཱ, ཀཱལོ ཏེ པིཏུདསྶནེ.

‘‘སེཏཝཱལུཀསཉྪནྣཱ, སུཔཏིཏྠཱ མནོརམཱ;

མདྷུརོདཀསམྤུཎྞཱ, སརཱ ཛོཏནྟི ཏེ སདཱ;

ཏཏྠ ནྷཏྭཱ པིཝིཏྭཱ ཙ, སམཡོ ཏེ ཉཱཏིདསྶནེ.

‘‘ཀུམྦྷཱིརཱམཀརཱཀིཎྞཱ ¶ , ཝལཡཱ མུཉྫརོཧིཏཱ;

མཙྪཀཙྪཔབྱཱཝིདྡྷཱ, སརཱ སཱིཏོདཀཱ སུབྷཱ;

ཏཏྠ ནྷཏྭཱ པིཝིཏྭཱ ཙ, སམཡོ ཏེ ཉཱཏིདསྶནེ.

‘‘ནཱིལུཔྤལསམཱཀིཎྞཱ, ཏཐཱ རཏྟུཔྤལེཧི ཙ;

ཀུམུདུཔྤལསཾཀིཎྞཱ, སརཱ སོབྷནྟིནེཀདྷཱ;

ཏཏྠ སཱིཏལཀཱ ཏོཡཱ, སམཡོ ཏེ ཉཱཏིདསྶནེ.

‘‘པུཎྜརཱིཀེཧི སཉྪནྣཱ, པདུམེཧི སམོཧཏཱ;

ཨུབྷོ མགྒེསུ སོབྷནྟི, པོཀྑརཉྙོ ཏཧིཾ ཏཧིཾ;

ཏཏྠོདཀཱནི ནྷཱཡནྟི, སམཡོ ཏེ ཉཱཏིདསྶནེ.

‘‘སེཏཔུལིནསཾཀིཎྞཱ, སུཔཏིཏྠཱ མནོརམཱ;

སཱིཏོདཀམཧོགྷེཧི, སམྤུཎྞཱ ཏཱ ནདཱི སུབྷཱ;

ཨུབྷོ མགྒེཧི སནྡནྟི, སམཡོ ཏེ ཉཱཏིདསྶནེ.

‘‘མགྒསྶ ཨུབྷཏོཔསྶེ, གཱམནིགམསམཱཀུལཱ;

སདྡྷཱ པསནྣཱ ཛནཏཱ, རཏནཏྟཡམཱམཀཱ;

ཏེསཾ སམྤུཎྞསངྐཔྤོ, སམཡོ ཏེ ཉཱཏིདསྶནེ.

‘‘ཏེསུ ཏེསུ པདེསེསུ, དེཝཱ མཱནུསྶཀཱ ཨུབྷོ;

གནྡྷམཱལཱབྷིཔཱུཛེནྟི, སམཡོ ཏེ ཉཱཏིདསྶནེ’’ཏི.

ཨེཝཾ ¶ ཐེརོ སཊྛིམཏྟཱཧི གཱཐཱཧི སཏྠུ གམནཝཎྞཾ སཾཝཎྞེསི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ‘‘ཀཱལུ༹དཱཡཱི མམ གམནཾ པཏྠེཏི, པཱུརེསྶཱམིསྶ སངྐཔྤ’’ནྟི ཏཏྠ གམནེ བཧཱུནཾ ཝིསེསཱདྷིགམཾ དིསྭཱ ཝཱིསཏིསཧསྶཁཱིཎཱསཝཔརིཝུཏོ རཱཛགཧཏོ ཨཏུརིཏཙཱརིཀཱཝསེན ཝུཏྟཔྤཀཱརཕལཱཕལེ ཨནུབྷཝནྟོ དྭིཔདཙཏུཔྤདཱདིསམཱུཧཱནཾ སེཝནཔཱུཛཱཡ པཱུཛིཡམཱནོ ཝུཏྟཔྤཀཱརསུགནྡྷཔུཔྥགནྡྷེཧི གནྡྷིཡམཱནོ གཱམནིགམཝཱསཱིནཾ སངྒཧཾ ཀུརུམཱནོ ཀཔིལཝཏྠུགཱམིམགྒཾ ¶ པཊིཔཛྫི. ཐེརོ ཨིདྡྷིཡཱ ཀཔིལཝཏྠུཾ གནྟྭཱ རཉྙོ པུརཏོ ཨཱཀཱསེ ཋིཏོ ཨདིཊྛཔུབྦཾ ཝེསཾ དིསྭཱ, རཉྙཱ – ‘‘ཀོསི ཏྭ’’ནྟི ¶ པུཙྪིཏོ ‘‘སཙེ ཨམཙྩཔུཏྟཾ ཏཡཱ བྷགཝཏོ སནྟིཀེ པེསིཏཾ ན ཛཱནཱསི, ཨེཝཾ ཛཱནཱཧཱི’’ཏི ཝདནྟོ –

‘‘བུདྡྷསྶ པུཏྟོམྷི ཨསཡ྄ཧསཱཧིནོ, ཨངྒཱིརསསྶཔྤཊིམསྶ ཏཱདིནོ;

པིཏུཔིཏཱ མཡ྄ཧཾ ཏུཝཾསི སཀྐ, དྷམྨེན མེ གོཏམ ཨཡྻཀོསཱི’’ཏི. (ཐེརགཱ. ༥༣༦) – གཱཐམཱཧ;

ཏཏྠ བུདྡྷསྶ པུཏྟོམྷཱིཏི སབྦཉྙུབུདྡྷསྶ ཨུརེ ཝཱཡཱམཛནིཏཱཧི དྷམྨདེསནཱཧི ཛཱཏཏཱཡ ཨོརསཔུཏྟོ ཨམྷི. ཨསཡ྄ཧསཱཧིནོཏི ཨབྷིསམྦོདྷིཏོ པུབྦེ ཋཔེཏྭཱ མཧཱབོདྷིསཏྟཾ ཨཉྙེཧི སཧིཏུཾ ཨསཀྐུཎེཡྻཏྟཱ ཨསཡ྄ཧསྶ སཀལབོདྷིསམྦྷཱརསྶ, མཧཱཀརུཎཱཀརསྶ ཙ སཧནཏོ ཏཏོ པརམྤི ཨཉྙེཧི སཧིཏུཾ ཨབྷིབྷཝིཏུཾ ཨསཀྐུཎེཡྻཏྟཱ ཨསཡ྄ཧཱནཾ པཉྩནྣཾ མཱརཱནཾ སཧནཏོ ཨབྷིབྷཝནཏོ ཨཱསཡཱནུསཡཙརིཏཱདྷིམུཏྟིཨཱདིཝིབྷཱགཱཝབོདྷེན ཡཐཱརཧཾ ཝེནེཡྻཱནཾ དིཊྛདྷམྨིཀསམྤརཱཡིཀཔརམཏྠེཧི ཨནུསཱསནཱིསངྑཱཏསྶ ཨཉྙེཧི ཨསཡ྄ཧསྶ བུདྡྷཀིཙྩསྶ སཧནཏོ ཏཏྠ ཝཱ སཱདྷུཀཱརཱིབྷཱཝཏོ ཨསཡ྄ཧསཱཧིནོ. ཨངྒཱིརསསྶཱཏི ཨངྒཱིཀཏསཱིལཱདིསམྤཏྟིཀསྶ. ‘‘ཨངྒམངྒེཧི ནིཙྪརཎཀཨོབྷཱསསྶཱ’’ཏི ཨཔརེ. ཀེཙི པན ‘‘ཨངྒཱིརསོ སིདྡྷཏྠོཏི ཨིམཱནི དྭེ ནཱམཱནི པིཏརཱཡེཝ གཧིཏཱནཱི’’ཏི ཝདནྟི. ཨཔྤཊིམསྶཱཏི ཨནུཔམསྶ ཨིཊྛཱདཱིསུ ཏཱདིལཁཎསམྤཏྟིཡཱ ཏཱདིནོ. པིཏུཔིཏཱ མཡ྄ཧཾ ཏུཝཾསཱིཏི ཨརིཡཛཱཏིཝསེན མཡ྄ཧཾ པིཏུ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ ལོཀཝོཧཱརཝསེན ཏྭཾ པིཏཱ ¶ ཨསི. སཀྐཱཏི ཝཾསེན རཱཛཱནཾ ཨཱལཔཏི. དྷམྨེནཱཏི སབྷཱཝེན ཨརིཡཛཱཏིལོཀིཡཛཱཏཱིཧི དྭིནྣཾ ཛཱཏཱིནཾ སབྷཱཝསམོདྷཱནེན. གོཏམཱཏི གོཏྟེན རཱཛཱནཾ ཨཱལཔཏི. ཨཡྻཀོསཱིཏི པིཏཱམཧོ ཨཧོསི. ཨེཏྠ ཙ ‘‘བུདྡྷསྶ པུཏྟོམྷཱི’’ཏིཨཱདིཾ ཝདནྟོ ཐེརོ ཨཉྙཾ བྱཱཀཱསི.

ཨེཝཾ ¶ པན ཨཏྟཱནཾ ཛཱནཱཔེཏྭཱ ཧཊྛཏུཊྛེན རཉྙཱ མཧཱརཧེ པལླངྐེ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ ཨཏྟནོ པཊིཡཱདིཏསྶ ནཱནགྒརསབྷོཛནསྶ པཏྟཾ པཱུརེཏྭཱ པཏྟེ དིནྣེ གམནཱཀཱརཾ དསྶེསི. ‘‘ཀསྨཱ གནྟུཀཱམཏྠ, བྷུཉྫཐཱ’’ཏི ཝུཏྟེ, སཏྠུ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ བྷུཉྫིསྶཱམཱིཏི. ཀཧཾ པན སཏྠཱཏི? ཝཱིསཏིསཧསྶབྷིཀྑུཔརིཝཱརོ ཏུམྷཱཀཾ དསྶནཏྠཱཡ མགྒཾ པཊིཔནྣོཏི. ཏུམྷེ ཨིམཾ པིཎྜཔཱཏཾ བྷུཉྫཐ, ཨཉྙཾ བྷགཝཏོ ཧརཐ. ཡཱཝ ཙ མམ པུཏྟོ ཨིམཾ ནགརཾ པཱཔུཎཱཏི, ཏཱཝསྶ ཨིཏོཡེཝ པིཎྜཔཱཏཾ ཧརཐཱཏི. ཐེརོ བྷཏྟཀིཙྩཾ ཀཏྭཱ རཉྙོ ཙ པརིསཱཡ ཙ དྷམྨཾ དེསེཏྭཱ སཏྠུ ཨཱགམནཏོ པུརེཏརམེཝ རཱཛནིཝེསནཾ རཏནཏྟཡགུཎེསུ ཨབྷིཔྤསནྣཾ ཀརོནྟོ སབྦེསཾ པསྶནྟཱནཾཡེཝ སཏྠུ ཨཱཧརིཏབྦབྷཏྟཔུཎྞཾ པཏྟཾ ཨཱཀཱསེ ཝིསྶཛྫེཏྭཱ སཡམྤི ཝེཧཱསཾ ཨབྦྷུགྒནྟྭཱ ¶ པིཎྜཔཱཏཾ ཨུཔནེཏྭཱ སཏྠུ ཧཏྠེ ཋཔེསི. སཏྠཱཔི ཏཾ པིཎྜཔཱཏཾ པརིབྷུཉྫི. ཨེཝཾ སཊྛིཡོཛནཾ མགྒཾ དིཝསེ དིཝསེ ཡོཛནཾ གཙྪནྟསྶ བྷགཝཏོ རཱཛགེཧཏོ བྷཏྟཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ཨདཱསི. བྷགཝཱ ཀམེན ཀཔིལཝཏྠུནགརཾ པཏྭཱ པུནདིཝསེ རཱཛཝཱིཐིཡཾ པིཎྜཱཡ ཙརཏི. ཏཾ སུཏྭཱ སུདྡྷོདནམཧཱརཱཛཱ ཏཏྠ གནྟྭཱ, ‘‘མཱ ཨེཝཾ ཀཏྟབྦཾ མཉྙི, ནཡིདཾ རཱཛཝཾསཔྤཝེཎཱི’’ཏི. ‘‘ཨཡཾ ཏུམྷཱཀཾ, མཧཱརཱཛ, ཝཾསོ, ཨཱིདིསོ ཨམྷཱཀཾ པན བུདྡྷཝཾསོ’’ཏི ཝཏྭཱ –

‘‘ཨུཏྟིཊྛེ ནཔྤམཛྫེཡྻ, དྷམྨཾ སུཙརིཏཾ ཙརེ;

དྷམྨཙཱརཱི སུཁཾ སེཏི, ཨསྨིཾ ལོཀེ པརམྷི ཙ.

‘‘དྷམྨཾ ཙརེ སུཙརིཏཾ, ན ནཾ དུཙྩརིཏཾ ཙརེ;

དྷམྨཙཱརཱི སུཁཾ སེཏི, ཨསྨིཾ ལོཀེ པརམྷི ཙཱ’’ཏི. (དྷ. པ. ༡༦༨-༡༦༩) –

དྷམྨཾ དེསེསི. རཱཛཱ སོཏཱཔཏྟིཕལེ པཏིཊྛཧི. ཏཏོ རཱཛཱ བུདྡྷཔྤམུཁཾ བྷིཀྑུསངྒྷཾ ནིམནྟེཏྭཱ སཀམནྡིརེ བྷོཛེཏྭཱ སམྤཝཱརེཏྭཱ བྷོཛནཱཝསཱནེ དྷམྨཔཱལཛཱཏཀཾ (ཛཱ. ༡.༡༠.༩༢ ཨཱདཡོ) སུཏྭཱ སཔརིསོ ཨནཱགཱམིཕལེ པཏིཊྛཧི. ཨཔརབྷཱགེ སེཏཙྪཏྟསྶ ཧེཊྛཱ ནིཔནྣོཝ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ པརིནིབྦཱཡི.

ཏཏོ བྷགཝཱ རཱཧུལམཱཏུཡཱ བིམྦཱདེཝིཡཱ པཱསཱདཾ གནྟྭཱ ཏསྶཱ དྷམྨཾ ¶ དེསེཏྭཱ སོཀཾ ཝིནོདེཏྭཱ ཙནྡཀིནྣརཱིཛཱཏཀདེསནཱཡ (ཛཱ. ༡.༡༤.༡༨ ཨཱདཡོ) པསཱདཾ ཛནེཏྭཱ ནིགྲོདྷཱརཱམཾ ཨགམཱསི. ཨཐ བིམྦཱདེཝཱི པུཏྟཾ རཱཧུལཀུམཱརཾ ཨཱཧ – ‘‘གཙྪ, ཏཝ པིཏུ སནྟཀཾ དྷནཾ ཡཱཙཱཧཱི’’ཏི. ཀུམཱརོ ‘‘དཱཡཛྫཾ ¶ , མེ སམཎ, དེཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨནུབནྡྷིཏྭཱ, ‘‘སུཁཱ, ཏེ སམཎ, ཚཱཡཱ’’ཏི ཝདནྟོ གཙྪཏི. ཏཾ བྷགཝཱ ནིགྲོདྷཱརཱམཾ ནེཏྭཱ ‘‘ལོཀུཏརདཱཡཛྫཾ གཎྷཱཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ པབྦཱཛེསི. ཨཐ བྷགཝཱ ཨརིཡགཎམཛ྄ཛྷེ ནིསིནྣོ ‘‘ཨེཏདགྒཾ, བྷིཀྑཝེ, མམ སཱཝཀཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཀུལཔྤསཱདཀཱནཾ ཡདིདཾ ཀཱལུ༹དཱཡཱི’’ཏི (ཨ. ནི. ༡.༢༡༩, ༢༢༥) ཐེརཾ ཨེཏདགྒེ ཋཔེསི.

༡༦༥. ཐེརོ པཏྟཨེཏདགྒཊྛཱནོ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ ¶ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིགཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི. ཏཏྠ ཨནུཏྟཱནཔདམེཝ ཝཎྞཡིསྶཱམ.

༡༦༦. གུཎཱགུཎཝིདཱུཏི གུཎཉྩ ཨགུཎཉྩ གུཎཱགུཎཾ, ཝཎྞཱཝཎྞཾ, ཀུསལཱཀུསལཾ ཝཱ ཏཾ ཛཱནཱཏཱིཏི གུཎཱགུཎཝིདཱུ. ཀཏཉྙཱུཏི ཨཉྙེཧི ཀཏགུཎཾ ཛཱནཱཏཱིཏི ཀཏཉྙཱུ, ཨེཀདིཝསམྤི བྷཏྟདཱནཱདིནཱ ཀཏཱུཔཀཱརསྶ རཛྫམྤི དཱཏུཾ སམཏྠཏྟཱ ཀཏཉྙཱུ. ཀཏཝེདཱིཏི ཀཏཾ ཝིནྡཏི ཨནུབྷཝཏི སམྤཊིཙྪཏཱིཏི ཀཏཝེདཱི. ཏིཏྠེ ཡོཛེཏི པཱཎིནེཏི སབྦསཏྟེ ནིབྦཱནཔཝེསནུཔཱཡེ ཀུསལཔཐེ མགྒེ དྷམྨདེསནཱཡ ཡོཛེཏི སམྤཡོཛེཏི པཏིཊྛཱཔེཏཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝ. གམནཝཎྞནགཱཐཱནམཏྠོ ཐེརགཱཐཱཡཾ ཝུཏྟོཡེཝཱཏི.

ཀཱལུ༹དཱཡིཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༧. ཨབྷཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སཏྟམཱཔདཱནེ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨབྷཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམཛིནཝརེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཔཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཧཾསཝཏཱིནགརེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟོ. སོ ཝུདྡྷིམནྭཱཡ ཝེདངྒཔཱརགོ སཀཔརསམཡཀུསལོ ཨེཀདིཝསཾ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པསནྣམཱནསོ བྷགཝནྟཾ གཱཐཱཧི ཐོམེསི. སོ ཏཏྠ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟོ ཨཔརཱཔརཾ སུགཏཱིསུཡེཝཾ ¶ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ རཱཛགཧེ བིམྦིསཱརརཉྙོ པུཏྟོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི, ཨབྷཡོཏྭེཝསྶ ནཱམཾ ཀརིཾསུ. སོ ཝཡཔྤཏྟོ ནིགཎྛེཧི སདྡྷིཾ ¶ ཝིསྶཱསིཀོ ཧུཏྭཱ ཙརནྟོ ཨེཀདིཝསཾ ནིགཎྛེན ནཱཊཔུཏྟེན སཏྠུ ཝཱདཱརོཔནཏྠཱཡ པེསིཏོ ནིཔུཎཔཉྷཾ པུཙྪིཏྭཱ ནིཔུཎབྱཱཀརཎཾ སུཏྭཱ པསནྣོ སཏྠུ སནྟིཀེ པབྦཛིཏྭཱ ཀམྨཊྛཱནཱནུརཱུཔཾ ཉཱཎཾ པེསེཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༡༩༥. སོ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཨབྷཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༨. ལོམསཀངྒིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨཊྛམཱཔདཱནེ ¶ ཨིམམྷི བྷདྡཀེ ཀཔྤེཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ལོམསཀངྒིཡཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཀསྶཔསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟོ སདྡྷོ པསནྣོ ཨཧོསི. ཨཔརོ ཙནྡནོ ནཱམ ཏསྶ སཧཱཡོ ཙཱསི. ཏེ དྭེཔི སཏྠུ སནྟིཀེ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པསནྣམཱནསཱ པབྦཛིཏྭཱ ཡཱཝཛཱིཝཾ སཱིལཾ རཀྑིཏྭཱ སུཔརིསུདྡྷསཱིལཱ ཏཏོ ཙུཏཱ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཨེཀཾ བུདྡྷནྟརཾ དིབྦསུཁཾ ཨནུབྷཝིཾསུ. ཏེསུ ཨཡཾ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཀིཡཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཨཔརོ ཙནྡནོ དེཝཔུཏྟོ ཧུཏྭཱ ཏཱཝཏིཾསབྷཝནེ ནིབྦཏྟི. ཨཐ སོ སཀྱཀུལཔྤསཱདཀེན ཀཱལུ༹དཱཡིནཱ ཨཱརཱདྷིཏེན བྷགཝཏཱ སཀྱརཱཛཱུནཾ མཱནམདྡནཱཡ ཀཏཾ ཝེསྶནྟརདྷམྨདེསནཱཡཾ (ཛཱ. ༢.༢༢.༡༦༥༥ ཨཱདཡོ) པོཀྑརཝསྶཨིདྡྷིཔཱཊིཧཱརིཡཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ པབྦཛིཏྭཱ མཛ྄ཛྷིམནིཀཱཡེ ཝུཏྟཾ བྷདྡེཀརཏྟསུཏྟནྟདེསནཾ སུཏྭཱ ཨརཉྙཝཱསཾ ཝསནྟོ བྷདྡེཀརཏྟསུཏྟནྟདེསནཱནུསཱསནཾ (མ. ནི. ༣.༢༨༦ ཨཱདཡོ) སརིཏྭཱ ཏདནུསཱརེན ཉཱཎཾ པེསེཏྭཱ ཀམྨཊྛཱནཾ མནསི ཀརིཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༢༢༥. ཨརཧཏྟཾ ¶ པཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སཉྫཱཏསོམནསྶོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨིམམྷི བྷདྡཀེ ཀཔྤེཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཀཔྤོ ཏཱཝ ཙཏུབྦིདྷོ – སཱརཀཔྤོ, ཝརཀཔྤོ, མཎྜཀཔྤོ, བྷདྡཀཔྤོཏི. ཏེསུ ཡསྨིཾ ཀཔྤེ ཨེཀོ བུདྡྷོ ཨུཔྤཛྫཏི, ཨཡཾ སཱརཀཔྤོ ནཱམ. ཡསྨིཾ དྭེ ཝཱ ཏཡོ ཝཱ བུདྡྷཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, ཨཡཾ ཝརཀཔྤོ ནཱམ. ཡསྨིཾ ཙཏྟཱརོ བུདྡྷཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, ཨཡཾ མཎྜཀཔྤོ ནཱམ. ཡསྨིཾ པཉྩ བུདྡྷཱ ཨུཔྤཛྫནྟི, ཨཡཾ བྷདྡཀཔྤོ ནཱམ. ཨཉྙཏྠ པན –

‘‘སཱརཀཔྤོ ¶ མཎྜཀཔྤོ, སཱརམཎྜཀཔྤོ ཏཐཱ;

ཝརཀཔྤོ བྷདྡཀཔྤོ, ཀཔྤཱ པཉྩཝིདྷཱ སིཡུཾ.

‘‘ཨེཀོ དྭེ ཏཡོ ཙཏྟཱརོ, པཉྩ བུདྡྷཱ ཡཐཱཀྐམཾ;

ཨེཏེསུ པཉྩཀཔྤེསུ, ཨུཔྤཛྫནྟི ཝིནཱཡཀཱ’’ཏི. –

ཨེཝཾ ¶ པཉྩ ཀཔྤཱ ཝུཏྟཱ. ཏེསུ ཨཡཾ ཀཔྤོ ‘‘ཀཀུསནྡྷོ ཀོཎཱགམནོ ཀསྶཔོ གོཏམོ མེཏྟེཡྻོ’’ཏི པཉྩབུདྡྷཔཊིམཎྜིཏཏྟཱ བྷདྡཀཔྤོ ནཱམ ཛཱཏོ.

ཏསྨཱ ཨིམསྨིཾ བྷདྡཀཔྤམྷི ཀསྶཔོ ནཱཡཀོ ཨུཔྤཛྫཱིཏི སམྦནྡྷོ. སེསཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ལོམསཀངྒིཡཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༩. ཝནཝཙྪཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ནཝམཱཔདཱནེ ཨིམམྷི བྷདྡཀེ ཀཔྤེཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཝནཝཙྪཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཀསྶཔསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ སདྡྷཱཛཱཏོ པབྦཛིཏྭཱ པརིསུདྡྷཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟོ, ཏཏོ ཙུཏོ ཨརཉྙཱཡཏནེ བྷིཀྑཱུནཾ སམཱིཔེ ཀཔོཏཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟོ. ཏེསུ མེཏྟཙིཏྟོ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀཔིལཝཏྠུསྨིཾ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟི. ཏསྶ མཱཏུཀུཙྪིགཏཀཱལེཡེཝ མཱཏུ དོཧལོ༹ ཨུདཔཱདི ཝནེ ཝསིཏུཾ ཝནེ ཝིཛཱཡིཏུཾ ¶ . ཏཏོ ཨིཙྪཱནུརཱུཔཝསེན ཝནེ ཝསནྟིཡཱ གབྦྷཝུཊྛཱནཾ ཨཧོསི. གབྦྷཏོ ནིཀྑནྟཉྩ ནཾ ཀཱསཱཝཁཎྜེན པཊིགྒཧེསུཾ. ཏདཱ བོདྷིསཏྟསྶ ཨུཔྤནྣཀཱལོ, རཱཛཱ ཏཾ ཀུམཱརཾ ཨཱཧརཱཔེཏྭཱ སཧེཝ པོསེསི. ཨཐ བོདྷིསཏྟོ མཧཱབྷིནིཀྑམནཾ ནིཀྑམིཏྭཱ པབྦཛིཏྭཱ ཚབྦསཱནི དུཀྐརཀཱརིཀཾ ཀཏྭཱ བུདྡྷེ ཛཱཏེ སོ མཧཱཀསྶཔསྶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཏསྶོཝཱདེ པསནྣོ ཏསྶ སནྟིཀཱ བུདྡྷུཔྤཱདབྷཱཝཾ སུཏྭཱ སཏྠུ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཚལ༹བྷིཉྙོ ཨརཧཱ ཨཧོསི.

༢༥༡. སོ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨིམམྷི བྷདྡཀེ ཀཔྤེཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ བྲཧྨབནྡྷུ མཧཱཡསོཏི ཨེཏྠ བྲཱཧྨཎཱནཾ བནྡྷུ ཉཱཏཀོཏི བྲཱཧྨཎབནྡྷཱུཏི ཝཏྟབྦེ གཱཐཱབནྡྷསུཁཏྠཾ ‘‘བྲཧྨབནྡྷཱུ’’ཏི ¶ ཝུཏྟནྟི ཝེདིཏབྦཾ. ལོཀཏྟཡབྱཱཔཀཡསཏྟཱ མཧཱཡསོ. སེསཾ སབྦཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཝནཝཙྪཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༠. ཙཱུལ༹སུགནྡྷཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

དསམཱཔདཱནེ ¶ ཨིམམྷི བྷདྡཀེ ཀཔྤེཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སུགནྡྷཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཀསྶཔསམྨཱསམྦུདྡྷཀཱལེ བཱརཱཎསིཡཾ ཝིབྷཝསམྤནྣེ ཀུལེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ སཏྠུ སནྟིཀེ དྷམྨཾ སུཏྭཱ སབྦདཱ ནམསྶམཱནོ མཧཱདཱནཾ དདམཱནོ མཱསསྶ སཏྟཀྑཏྟུཾ བྷགཝཏོ གནྡྷཀུཊིཡཱ ཙཏུཛྫཱཏིགནྡྷེན ཝིལིམྤེསི. ‘‘མམ ནིབྦཏྟནིབྦཏྟཊྛཱནེ སརཱིརཏོ སུགནྡྷགནྡྷོ ནིབྦཏྟཏཱུ’’ཏི པཏྠནཾ ཨཀཱསི. བྷགཝཱ ཏཾ བྱཱཀཱསི. སོ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ པུཉྙཱནི ཀརོནྟོ ཏཏོ ཙུཏོ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟོ ཀཱམཱཝཙརལོཀཾ སརཱིརགནྡྷེན སུགནྡྷཾ ཀུརུམཱནོ སུགནྡྷདེཝཔུཏྟོཏི པཱཀཊོ ཨཧོསི. སོ དེཝལོཀསམྤཏྟིཡོ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ མཧཱབྷོགཀུལེ ¶ ནིབྦཏྟི, ཏསྶ མཱཏུཀུཙྪིགཏསྶེཝ མཱཏུཡཱ སརཱིརགནྡྷེན སཀལགེཧཾ སཀལནགརཉྩ སུགནྡྷེན ཨེཀགནྡྷཾ ཨཧོསི, ཛཱཏཀྑཎེ སཀལཾ སཱཝཏྠིནགརཾ སུགནྡྷཀརཎྜཀོ ཝིཡ ཨཧོསི, ཏེནསྶ སུགནྡྷོཏི ནཱམཾ ཀརིཾསུ. སོ ཝུདྡྷིཾ ཨགམཱསི. ཏདཱ སཏྠཱ སཱཝཏྠིཡཾ པཏྭཱ ཛེཏཝནམཧཱཝིཧཱརཾ པཊིགྒཧེསི, ཏཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ བྷགཝཏོ སནྟིཀེ པབྦཛིཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ སཧ པཊིསམྦྷིདཱཧི ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི. ཏསྶ ཨུཔྤནྣདིཝསཏོ པཊྛཱཡ ཡཱཝ པརིནིབྦཱནཱ ཨེཏྠནྟརེ ནིཔནྣཊྛཱནཱདཱིསུ སུགནྡྷམེཝ ཝཱཡི. དེཝཱཔི དིབྦཙུཎྞདིབྦགནྡྷཔུཔྥཱནི ཨོཀིརནྟི.

༢༧༢. སོཔི ཐེརོ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨིམམྷི བྷདྡཀེ ཀཔྤེཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡཏྟཱ ཨུཏྟཱནཏྠཏྟཱ ཙ སུཝིཉྙེཡྻམེཝ, ཀེཝལཾ པུཉྙནཱནཏྟཾ ནཱམནཱནཏྟཉྩ ཝིསེསོ.

ཙཱུལ༹སུགནྡྷཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

པཉྩཔཉྙཱསམཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༥༦. ཡསཝགྒོ

༡. ཡསཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཚཔྤཉྙཱསམེ ¶ ¶ ཝགྒེ པཋམཱཔདཱནེ མཧཱསམུདྡཾ ཨོགྒཡ྄ཧཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཡསཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སུམེདྷསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ མཧཱནུབྷཱཝོ ནཱགརཱཛཱ ཧུཏྭཱ བུདྡྷཔྤམུཁཾ བྷིཀྑུསངྒྷཾ ཨཏྟནོ བྷཝནཾ ནེཏྭཱ མཧཱདཱནཾ པཝཏྟེསི, བྷགཝནྟཾ མཧགྒྷེན ཏིཙཱིཝརེན ཨཙྪཱདེསི, ཨེཀེཀཉྩ བྷིཀྑུཾ མཧགྒྷེནེཝ པཙྩེཀདུསྶཡུགེན སབྦེན ཙ སམཎཔརིཀྑཱརེན. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ སེཊྛིཔུཏྟོ ཧུཏྭཱ མཧཱབོདྷིམཎྜལཾ སཏྟཧི རཏནེཧི པཱུཛེསི. ཀསྶཔསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ སཱསནེ པབྦཛིཏྭཱ སམཎདྷམྨཾ ཨཀཱསི. ཨེཝཾ སོ སུགཏཱིསུཡེཝ སཾསརནྟོ ཨམྷཱཀཾ བྷགཝཏོ ཀཱལེ བཱརཱཎསིཡཾ མཧཱཝིབྷཝསྶ སེཊྛིནོ པུཏྟོ ¶ ཧུཏྭཱ སུཛཱཏཱཡ བྷགཝཏོ ཁཱིརཔཱཡཱསཾ དིནྣཱཡ སེཊྛིདྷཱིཏཱཡ ཀུཙྪིམྷི ནིབྦཏྟི, ཡསོ ནཱམ ནཱམེན པརམསུཁུམཱལོ. ཏསྶ ཏཡོ པཱསཱདཱ ཧོནྟི – ཨེཀོ ཧེམནྟིཀོ, ཨེཀོ གིམྷིཀོ, ཨེཀོ ཝསྶིཀོཏི. སོ ཝསྶིཀེ པཱསཱདེ ཝསྶིཀེ ཙཏྟཱརོ མཱསེ ནིཔྤུརིསེཧི ཏཱུརིཡེཧི པརིཙཱརཡམཱནོ ཝསཏི, ཧེཊྛཱཔཱསཱདཾ ན ཨོཏརཏི. ཧེམནྟིཀེ པཱསཱདེ ཙཏྟཱརོ མཱསེ སུཕུསིཏཝཱཏཔཱནཀཝཱཊེ ཏཏྠེཝ པཊིཝསཏི. གིམྷིཀེ པཱསཱདེ བཧུཀཝཱཊཝཱཏཔཱནཛཱལཱཧི སམྤནྣེ ཏཏྠེཝ ཝསཏི. ཧཏྠཔཱདཱནཾ སུཁུམཱལཏཱཡ བྷཱུམིཡཾ ནིསཛྫཱདིཀིཙྩཾ ནཏྠི. སིམྦལིཏུལཱདིཔུཎྞསབྷཱཝེ ཨཏྠརིཏྭཱ ཏཏྠ ཨུཔདྷཱནཱནི ཀིཙྩཱནི ཀརོཏི. ཨེཝཾ དེཝལོཀེ དེཝཀུམཱརོ ཝིཡ པཉྩཧི ཀཱམགུཎེཧི སམཔྤིཏསྶ སམངྒཱིབྷཱུཏསྶ པརིཙཱརཡམཱནསྶ པཊིཀཙྩེཝ ནིདྡཱ ཨོཀྐམི, པརིཛནསྶཱཔི ནིདྡཱ ཨོཀྐམི, སབྦརཏྟིཡོ ཙ ཏེལཔདཱིཔོ ཛྷཱཡཏི. ཨཐ ཁོ ཡསོ ཀུལཔུཏྟོ པཊིཀཙྩེཝ པབུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཨདྡས སཀཾ པརིཛནཾ སུཔནྟཾ ཨཉྙིསྶཱ ཀཙྪེ ཝཱིཎཾ, ཨཉྙིསྶཱ ཀཎྛེ མུདིངྒཾ, ཨཉྙིསྶཱ ཀཙྪེ ཨཱལ༹མྦརཾ, ཨཉྙཾ ཝིཀེསིཀཾ, ཝིཀྑེལི༹ཀཾ, ཨཉྙཱ ཝིཔྤལཔནྟིཡོ ཧཏྠཔཏྟཾ སུསཱནཾ མཉྙེ, དིསྭཱནསྶ ཨཱདཱིནཝོ པཱཏུརཧོསི, ནིབྦིདཱཡ ཙིཏྟཾ སཎྛཱསི. ཨཐ ཁོ ཡསོ ཀུལཔུཏྟོ ཨུདཱནཾ ཨུདཱནེསི – ‘‘ཨུཔདྡུཏཾ ཝཏ བྷོ, ཨུཔསྶཊྛཾ ཝཏ བྷོ’’ཏི.

ཨཐ ¶ ཁོ ཡསོ ཀུལཔུཏྟོ སུཝཎྞཔཱདུཀཱཡོ ཨཱརོཧིཏྭཱ ཡེན ནིཝེསནདྭཱརཾ ཏེནུཔསངྐམི, ཨམནུསྶཱ དྭཱརཾ ཝིཝརིཾསུ – ‘‘མཱ ཡསསྶ ཀུལཔུཏྟསྶ ¶ ཀོཙི ཨནྟརཱཡམཀཱསི ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛྫཱཡཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཡསོ ཀུལཔུཏྟོ ཡེན ནགརདྭཱརཾ ཏེནུཔསངྐམི, ཨམནུསྶཱ དྭཱརཾ ཝིཝརིཾསུ – ‘‘མཱ ཡསསྶ ཀུལཔུཏྟསྶ ཀོཙི ཨནྟརཱཡམཀཱསི ཨགཱརསྨཱ ཨནགཱརིཡཾ པབྦཛྫཱཡཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཡསོ ཀུལཔུཏྟོ ཡེན ཨིསིཔཏནཾ མིགདཱཡོ ཏེནུཔསངྐམི.

ཏེན ཁོ པན སམཡེན བྷགཝཱ རཏྟིཡཱ པཙྩཱུསསམཡཾ པཙྩུཊྛཱཡ ཨཛ྄ཛྷོཀཱསེ ཙངྐམཏི, ཨདྡསཱ ཁོ བྷགཝཱ ཡསཾ ཀུལཔུཏྟཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ, དིསྭཱན ཙངྐམཱ ཨོརོཧིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི. ཨཐ ཁོ ཡསོ ཀུལཔུཏྟོ བྷགཝཏོ ཨཝིདཱུརེ ཨུདཱནཾ ཨུདཱནེསི – ‘‘ཨུཔདྡུཏཾ ཝཏ བྷོ, ཨུཔསྶཊྛཾ ཝཏ བྷོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཡསཾ ཀུལཔུཏྟཾ ¶ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདཾ ཁོ, ཡས, ཨནུཔདྡུཏཾ, ཨིདཾ ཨནུཔསྶཊྛཾ, ཨེཧི, ཡས, ནིསཱིད, དྷམྨཾ ཏེ དེསེསྶཱམཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཡསོ ཀུལཔུཏྟོ, ‘‘ཨིདཾ ཀིར ཨནུཔདྡུཏཾ, ཨིདཾ ཨནུཔསྶཊྛ’’ནྟི ཧཊྛོ ཨུདགྒོ སུཝཎྞཔཱདུཀཱཧི ཨོརོཧིཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི, ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི, ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣསྶ ཁོ ཡསསྶ ཀུལཔུཏྟསྶ བྷགཝཱ ཨནུཔུབྦིཾ ཀཐཾ ཀཐེསི, སེཡྻཐིདཾ, དཱནཀཐཾ སཱིལཀཐཾ སགྒཀཐཾ ཀཱམཱནཾ ཨཱདཱིནཝཾ ཨོཀཱརཾ སཾཀིལེསཾ ནེཀྑམྨེ ཨཱནིསཾསཾ པཀཱསེསི. ཡདཱ བྷགཝཱ ཨཉྙཱསི ཡསཾ ཀུལཔུཏྟཾ ཀལླཙིཏྟཾ མུདུཙིཏྟཾ ཝིནཱིཝརཎཙིཏྟཾ ཨུདགྒཙིཏྟཾ པསནྣཙིཏྟཾ, ཨཐ ཡཱ བུདྡྷཱནཾ སཱམུཀྐཾསིཀཱ དྷམྨདེསནཱ, ཏཾ པཀཱསེསི དུཀྑཾ སམུདཡཾ ནིརོདྷཾ མགྒཾ. སེཡྻཐཱཔི ནཱམ སུདྡྷཾ ཝཏྠཾ ཨཔགཏཀཱལ༹ཀཾ སམྨདེཝ རཛནཾ པཊིགྒཎྷེཡྻ, ཨེཝམེཝ ཡསསྶ ཀུལཔུཏྟསྶ ཏསྨིཾཡེཝ ཨཱསནེ ཝིརཛཾ ཝཱིཏམལཾ དྷམྨཙཀྑུཾ ཨུདཔཱདི – ‘‘ཡཾ ཀིཉྩི སམུདཡདྷམྨཾ, སབྦཾ ཏཾ ནིརོདྷདྷམྨ’’ནྟི.

ཨཐ ཁོ ཡསསྶ ཀུལཔུཏྟསྶ མཱཏཱ པཱསཱདཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ ཡསཾ ཀུལཔུཏྟཾ ཨཔསྶནྟཱི ཡེན སེཊྛི གཧཔཏི ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ སེཊྛིཾ གཧཔཏིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘པུཏྟོ ཏེ གཧཔཏི ཡསོ ན དིསྶཏཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ, སེཊྛི གཧཔཏི, ཙཏུདྡིསཱ ཨསྶདཱུཏེ ཨུཡྻོཛེཏྭཱ སཱམཾཡེཝ ཡེན ཨིསིཔཏནཾ མིགདཱཡོ ཏེནུཔསངྐམི. ཨདྡསཱ ཁོ, སེཊྛི གཧཔཏི, སུཝཎྞཔཱདུཀཱནཾ ནིཀྑེཔཾ, དིསྭཱན ཏཾཡེཝ ཨནུགམཱསི. ཨདྡསཱ ཁོ བྷགཝཱ སེཊྛིཾ གཧཔཏིཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ, དིསྭཱན བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཡཾནཱུནཱཧཾ ཏཐཱརཱུཔཾ ཨིདྡྷཱབྷིསངྑཱརཾ ཨབྷིསངྑརེཡྻཾ, ཡཐཱ སེཊྛི གཧཔཏི ཨིདྷ ནིསིནྣོ ཨིདྷ ནིསིནྣཾ ཡསཾ ཀུལཔུཏྟཾ ན པསྶེཡྻཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཏཐཱརཱུཔཾ ཨིདྡྷཱབྷིསངྑཱརཾ ཨབྷིསངྑརེསི. ཨཐ ཁོ སེཊྛི གཧཔཏི ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི ¶ ¶ ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཔི, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཡསཾ ཀུལཔུཏྟཾ པསྶེཡྻཱ’’ཏི. ཏེན ཧི གཧཔཏི ནིསཱིད, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨིདྷ ནིསིནྣོ ཨིདྷ ནིསིནྣཾ ཡསཾ ཀུལཔུཏྟཾ པསྶེཡྻཱསཱིཏི. ཨཐ ཁོ སེཊྛི གཧཔཏི ‘‘ཨིདྷེཝ ཀིརཱཧཾ ནིསིནྣོ ཨིདྷ ནིསིནྣཾ ཡསཾ ཀུལཔུཏྟཾ པསྶིསྶཱམཱི’’ཏི ཧཊྛོ ཨུདགྒོ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི, ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣསྶ ཁོ སེཊྛིསྶ གཧཔཏིསྶ བྷགཝཱ ཨནུཔུབྦིཾ ཀཐཾ ཀཐེསི…པེ… ཨཔརཔྤཙྩཡོ ཨཏྠུ སཱསནེ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨབྷིཀྐནྟཾ བྷནྟེ, ཨབྷིཀྐནྟཾ བྷནྟེ, སེཡྻཐཱཔི ¶ , བྷནྟེ, ནིཀྐུཛྫིཏཾ ཝཱ ཨུཀྐུཛྫེཡྻ, པཊིཙྪནྣཾ ཝཱ ཝིཝརེཡྻ མཱུལ༹ྷསྶ ཝཱ མགྒཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻ, ཨནྡྷཀཱརེ ཝཱ ཏེལཔཛྫོཏཾ དྷཱརེཡྻ ‘ཙཀྑུམནྟོ རཱུཔཱནི དཀྑནྟཱི’ཏི, ཨེཝམེཝཾ བྷགཝཏཱ ཨནེཀཔརིཡཱཡེན དྷམྨོ པཀཱསིཏོ. ཨེསཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝནྟཾ སརཎཾ གཙྪཱམི དྷམྨཉྩ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ, ཨུཔཱསཀཾ མཾ བྷགཝཱ དྷཱརེཏུ ཨཛྫཏགྒེ པཱཎུཔེཏཾ སརཎཾ གཏ’’ནྟི. སོཝ ལོཀེ པཋམཾ ཨུཔཱསཀོ ཨཧོསི ཏེཝཱཙིཀོ.

ཨཐ ཁོ ཡསསྶ ཀུལཔུཏྟསྶ པིཏུནོ དྷམྨེ དེསིཡམཱནེ ཡཐཱདིཊྛཾ ཡཐཱཝིདིཏཾ བྷཱུམིཾ པཙྩཝེཀྑནྟསྶ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱཡཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཙྩི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཡསསྶ ཁོ ཀུལཔུཏྟསྶ པིཏུནོ དྷམྨེ དེསིཡམཱནེ ཡཐཱདིཊྛཾ ཡཐཱཝིདིཏཾ བྷཱུམིཾ པཙྩཝེཀྑནྟསྶ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ, ཨབྷབྦོ ཁོ ཡསོ ཀུལཔུཏྟོ ཧཱིནཱཡཱཝཏྟིཏྭཱ ཀཱམེ པརིབྷུཉྫིཏུཾ, སེཡྻཐཱཔི པུབྦེ ཨགཱརིཀབྷཱུཏོ, ཡཾནཱུནཱཧཾ ཏཾ ཨིདྡྷཱབྷིསངྑཱརཾ པཊིཔྤསྶམྦྷེཡྻ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཏཾ ཨིདྡྷཱབྷིསངྑཱརཾ པཊིཔྤསྶམྦྷེསི. ཨདྡསཱ ཁོ སེཊྛི གཧཔཏི ཡསཾ ཀུལཔུཏྟཾ ནིསིནྣཾ, དིསྭཱན ཡསཾ ཀུལཔུཏྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘མཱཏཱ ཏེ ཏཱཏ, ཡས, པརིདེཝསོཀསམཱཔནྣཱ, དེཧི མཱཏུཡཱ ཛཱིཝིཏ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ ཡསོ ཀུལཔུཏྟོ བྷགཝནྟཾ ཨུལློཀེསི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སེཊྛིཾ གཧཔཏིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙསི, གཧཔཏི, ཡསྶ སེཀྑེན ཉཱཎེན སེཀྑེན དསྶནེན དྷམྨོ དིཊྛོ ཝིདིཏོ སེཡྻཐཱཔི ཏཡཱ, ཏསྶ ཡཐཱདིཊྛཾ ཡཐཱཝིདིཏཾ བྷཱུམིཾ པཙྩཝེཀྑནྟསྶ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ, བྷབྦོ ནུ ཁོ སོ, གཧཔཏི, ཧཱིནཱཡཱཝཏྟིཏྭཱ ཀཱམེ པརིབྷུཉྫིཏུཾ སེཡྻཐཱཔི པུབྦེ ཨགཱརིཀབྷཱུཏོ’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’. ‘‘ཡསསྶ ཁོ, གཧཔཏི, ཀུལཔུཏྟསྶ སེཀྑེན ཉཱཎེན སེཀྑེན དསྶནེན དྷམྨོ དིཊྛོ ཝིདིཏོ སེཡྻཐཱཔི ཏཡཱ, ཏསྶ ཡཐཱདིཊྛཾ ཡཐཱཝིདིཏཾ བྷཱུམིཾ པཙྩཝེཀྑནྟསྶ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ, ཨབྷབྦོ ཁོ, གཧཔཏི, ཡསོ ཀུལཔུཏྟོ ཧཱིནཱཡཱཝཏྟིཏྭཱ ཀཱམེ པརིབྷུཉྫིཏུཾ སེཡྻཐཱཔི པུབྦེ ཨགཱརིཀབྷཱུཏོ’’ཏི. ‘‘ལཱབྷཱ, བྷནྟེ, ཡསསྶ ཀུལཔུཏྟསྶ, སུལདྡྷཾ, བྷནྟེ, ཡསསྶ ཀུལཔུཏྟསྶ ¶ , ཡཐཱ ཡསསྶ ཀུལཔུཏྟསྶ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཾ ཝིམུཏྟཾ, ཨདྷིཝཱསེཏུ མེ, བྷནྟེ བྷགཝཱ, ཨཛྫཏནཱཡ བྷཏྟཾ ཡསེན ཀུལཔུཏྟེན པཙྪཱསམཎེནཱ’’ཏི ¶ . ‘‘ཨདྷིཝཱསེསི བྷགཝཱ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན’’. ཨཐ ཁོ སེཊྛི གཧཔཏི ¶ , བྷགཝཏོ ཨདྷིཝཱསནཾ ཝིདིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི. ཨཐ ཁོ ཡསོ ཀུལཔུཏྟོ ཨཙིརཔཀྐནྟེ སེཊྛིམྷི གཧཔཏིམྷི བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ལབྷེཡྻཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སནྟིཀེ པབྦཛྫཾ, ལབྷེཡྻཾ ཨུཔསམྤད’’ནྟི. ‘‘ཨེཧི བྷིཀྑཱུ’’ཏི བྷགཝཱ ཨཝོཙ – ‘‘སྭཱཀྑཱཏོ དྷམྨོ, ཙར བྲཧྨཙརིཡཾ སམྨཱ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི, སཱཝ ཏསྶ ཨཱཡསྨཏོ ཨུཔསམྤདཱ ཨཧོསི.

༡. ཨརཧཱ པན ཧུཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ ཨཏྟནོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ མཧཱསམུདྡཾ ཨོགྒཡ྄ཧཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ སམུདྡནྟི ཨངྒུལིམུདྡཱཡ སཾ སུཊྛུ དསྶེཏབྦཏོ སམུདྡོ, ཨཐ ཝཱ སཾ སུཊྛུ ཨུདིཡཏི ཁོབྷིཡཏི པསོདྷིཡཏི གྷོསནཾ ཀརོནྟོ ཨཱལུལི༹ཡཏཱིཏི སམུདྡོ, མཧནྟོ ཙ སོ སམུདྡོ ཙཱཏི མཧཱསམུདྡོ, ཏཾ མཧཱསམུདྡཾ. ཨོགྒཡ྄ཧཱཏི ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ ཨབྦྷནྟརཾ པཝིསིཏྭཱ ཏསྶ མཧཱསམུདྡསྶ ཨནྟོ པཝིསིཏྭཱ, སཱམྱཏྠེ ཙེཏཾ ཨུཔཡོགཝཙནནྟི དཊྛབྦཾ. བྷཝནཾ མེ སུམཱཔིཏནྟི ཨེཏྠ བྷཝནྟི ནིབྦཏྟནྟི ནིཝསནྟི ཙཏཱུཧི ཨིརིཡཱཔཐེཧི ཝཱསཾ ཀཔྤེནྟི ཨེཏྠཱཏི བྷཝནཾ, མཡ྄ཧཾ ཏཾ བྷཝནཾ ཏཾ ཝིམཱནཾ ཏཾ པཱསཱདཾ པཉྩཔཱཀཱརཀཱུཊཱགཱརེཧི སཾ སུཊྛུ མཱཔིཏཾ ནགརཾ, ཨཏྟནོ བལེན སུཊྛུ ནིམྨིཏནྟི ཨཏྠོ. སུནིམྨིཏཱ པོཀྑརཎཱིཏི སུམཧནྟཱ ཧུཏྭཱ བྷཱུཏཱ ཨིཏཱ གཏཱ པཝཏྟཱ ཁཎིཏཱ ཀཏཱཏི པོཀྑརཎཱི, མཙྪཀཙྪཔཔུཔྥཔུལིནཏིཏྠམདྷུརོདཀཱདཱིཧི སུཊྛུ ནིབྦཏྟཱ ནིམྨིཏཱཏི ཨཏྠོ. ཙཀྐཝཱཀཱུཔཀཱུཛིཏཱཏི ཙཀྐཝཱཀཀུཀྐུཊཧཾསཱདཱིཧི ཀཱུཛིཏཱ གྷོསིཏཱ ནཱདིཏཱ སཱ པོཀྑརཎཱིཏི སམྦནྡྷོ. ཨིཏོ པརཾ ནདཱིཝནདྭིཔདཙཏུཔྤདཔཱདཔཔཀྑཱིནཾ ཝཎྞཉྩ སུམེདྷསྶ བྷགཝཏོ དསྶནཉྩ ནིམནྟེཏྭཱ སུམེདྷསྶ བྷགཝཏོ དཱནཀྐམཉྩ སུཝིཉྙེཡྻམེཝ.

ལོཀཱཧུཏིཔཊིགྒཧནྟི ཨེཏྠ ལོཀེ ཨཱཧུཏི ལོཀཱཧུཏི, ཀཱམརཱུཔཱརཱུཔསངྑཱཏསྶ ལོཀསྶ ཨཱཧུཏིཾ པཱུཛཱསཀྐཱརཾ པཊིགྒཎྷཱཏཱིཏི ལོཀཱཧུཏིཔཊིགྒཧཾ, སུམེདྷཾ བྷགཝནྟནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ བྱཱཀརཎདཱནཉྩ ཨརཧཏྟཔྤཏྟཕལཉྩ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཡསཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༢. ནདཱིཀསྶཔཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

དུཏིཡཱཔདཱནེ ¶ ¶ ¶ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ནདཱིཀསྶཔཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ ཨེཀདིཝསཾ སཏྠཱརཾ པིཎྜཱཡ ཙརནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཨཏྟནཱ རོཔིཏསྶ ཨམྦརུཀྑསྶ པཋམུཔྤནྣཾ མནོསིལཱཝཎྞཾ ཨེཀཾ ཨམྦཕལཾ ཨདཱསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ མགདྷརཊྛེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ བྷཱཏཱ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟོ ཝཡཔྤཏྟོ ནིསྶརཎཛ྄ཛྷཱསཡཏཱཡ གྷརཱཝཱསཾ ཨནིཙྪནྟོ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཏཱིཧི ཏཱཔསསཏེཧི སདྡྷིཾ ནེརཉྫརཱཡ ནདིཡཱ ཏཱིརེ ཨསྶམཾ མཱཔེཏྭཱ ཝིཧརཏི. ནདཱིཏཱིརེ ཝསནཏོ ཀསྶཔགོཏྟཏཱཡ ཙ ནདཱིཀསྶཔོཏི སམཉྙཱ ཨཧོསི. ཏསྶ བྷགཝཱ སཔརིསསྶ ཨེཧིབྷིཀྑུབྷཱཝེན ཨུཔསམྤདཾ ཨདཱསི. སོ བྷགཝཏོ གཡཱསཱིསེ ཨཱདིཏྟཔརིཡཱཡ དེསནཱཡ (མཧཱཝ. ༥༤; སཾ. ནི. ༤.༢༨) ཨརཧཏྟེ པཏིཊྛཱསི.

ཏཏྲཱཡཾ ཨནུཔུབྦིཀཐཱ – སཏྠཱ ཡསཾ ཀུལཔུཏྟཾ པབྦཱཛེཏྭཱ ཨུརུཝེལཱཡཾ ཏཡོ བྷཱཏིཀཛཊིལེ དམེཏུཾ ཡེན ཨུརུཝེལཱ ཏདཝསརི. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨུརུཝེལཱཡཾ ཏཡོ ཛཊིལཱ པཊིཝསནྟི ཨུརུཝེལཀསྶཔོ ནདཱིཀསྶཔོ གཡཱཀསྶཔོཏི, ཏེསུ ཨུརུཝེལཀསྶཔོ ཛཊིལོ པཉྩནྣཾ ཛཊིལསཏཱནཾ ནཱཡཀོ ཧོཏི ཝིནཱཡཀོ ཨགྒོ པམུཁོ པཱམོཀྑོ, ནདཱིཀསྶཔོ ཛཊིལོ ཏིཎྞཾ ཛཊིལསཏཱནཾ ནཱཡཀོ ཧོཏི ཝིནཱཡཀོ ཨགྒོ པམུཁོ པཱམོཀྑོ, གཡཱཀསྶཔོ ཛཊིལོ དྭིནྣཾ ཛཊིལསཏཱནཾ ནཱཡཀོ ཧོཏི ཝིནཱཡཀོ ཨགྒོ པམུཁོ པཱམོཀྑོ. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཡེན ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཛཊིལསྶ ཨསྶམོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨུརུཝེལཀསྶཔཾ ཛཊིལཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སཙེ ཏེ, ཀསྶཔ, ཨགརུ, ཝསེཡྻཱམ ཨེཀརཏྟཾ ཨགྱཱགཱརེ’’ཏི. ན ཁོ མེ, མཧཱསམཎ, གརུ, ཙཎྜེཏྠ ནཱགརཱཛཱ ཨིདྡྷིམཱ ཨཱསིཝིསོ གྷོརཝིསོ, སོ ཏཾ མཱ ཝིཧེཋེསཱིཏི. དུཏིཡམྤི ཁོ བྷགཝཱ ཨུརུཝེལཀསྶཔཾ ཛཊིལཾ ཨེཏདཝོཙ…པེ… ཏཏིཡམྤི…པེ… སོ ཏཾ མཱ ཝིཧེཋེསཱིཏི. ཨཔྤེཝ མཾ ན ཝིཧེཋེཡྻ, ཨིངྒྷ ཏྭཾ, ཀསྶཔ, ཨནུཛཱནཱཧི ཨགྱཱགཱརནྟི ¶ . ཝིཧར, མཧཱསམཎ, ཡཐཱསུཁནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨགྱཱགཱརཾ པཝིསིཏྭཱ ཏིཎསནྠཱརཀཾ པཉྙཔེཏྭཱ ནིསཱིདི པལླངྐཾ ཨཱབྷུཛིཏྭཱ ཨུཛུཾ ཀཱཡཾ པཎིདྷཱཡ པརིམུཁཾ སཏིཾ ཨུཔཊྛཔེཏྭཱ.

ཨདྡསཱ ཁོ སོ ནཱགོ བྷགཝནྟཾ པཝིཊྛཾ, དིསྭཱ དུམྨནོ པདྷཱུཔཱཡི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི ¶ – ‘‘ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨིམསྶ ནཱགསྶ ཨནུཔཧཙྩ ཚཝིཉྩ ཙམྨཉྩ ¶ མཾསཉྩ ནྷཱརུཉྩ ཨཊྛིཉྩ ཨཊྛིམིཉྫཉྩ ཏེཛསཱ ཏེཛཾ པརིཡཱདིཡེཡྻ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཏཐཱརཱུཔཾ ཨིདྡྷཱབྷིསངྑཱརཾ ཨབྷིསངྑརིཏྭཱ པདྷཱུཔཱཡི. ཨཐ ཁོ སོ ནཱགོ མཀྑཾ ཨསཧམཱནོ པཛྫལི. བྷགཝཱཔི ཏེཛོདྷཱཏུཾ སམཱཔཛྫིཏྭཱ པཛྫལི. ཨུབྷིནྣཾ སཛོཏིབྷཱུཏཱནཾ ཨགྱཱགཱརཾ ཨཱདིཏྟཾ ཝིཡ ཧོཏི སམྤཛྫལིཏཾ སཛོཏིབྷཱུཏཾ. ཨཐ ཁོ ཏེ ཛཊིལཱ ཨགྱཱགཱརཾ པརིཝཱརེཏྭཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘‘ཨབྷིརཱུཔོ ཝཏ, བྷོ, མཧཱསམཎོ ནཱགེན ཝིཧེཋིཡཏཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན ཏསྶ ནཱགསྶ ཨནུཔཧཙྩ ཚཝིཉྩ ཙམྨཉྩ མཾསཉྩ ནྷཱརུཉྩ ཨཊྛིཉྩ ཨཊྛིམིཉྫཉྩ ཏེཛསཱ ཏེཛཾ པརིཡཱདིཡིཏྭཱ པཏྟེ པཀྑིཔིཏྭཱ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཛཊིལསྶ དསྶེསི – ‘‘ཨཡཾ ཏེ, ཀསྶཔ, ནཱགོ པརིཡཱདིནྣོ ཨསྶ ཏེཛསཱ ཏེཛོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཛཊིལསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘མཧིདྡྷིཀོ ཁོ མཧཱསམཎོ མཧཱནུབྷཱཝོ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཙཎྜསྶ ནཱགརཱཛསྶ ཨིདྡྷིམཏོ ཨཱསིཝིསསྶ གྷོརཝིསསྶ ཏེཛསཱ ཏེཛཾ པརིཡཱདིཡིསྶཏི, ན ཏྭེཝ ཁོ ཨརཧཱ ཡཐཱ ཨཧ’’ནྟི.

‘‘ནེརཉྫརཱཡཾ བྷགཝཱ, ཨུརུཝེལཀསྶཔཾ ཛཊིལཾ ཨཝོཙ;

སཙེ ཏེ ཀསྶཔ ཨགརུ, ཝིཧརེམུ ཨཛྫཎྷོ ཨགྒིསཱལམྷཱི’’ཏི.

‘‘ན ཁོ མེ མཧཱསམཎ གརུ, ཕཱསུཀཱམོཝ ཏཾ ནིཝཱརེམི;

ཙཎྜེཏྠ ནཱགརཱཛཱ, ཨིདྡྷིམཱ ཨཱསིཝིསོ གྷོརཝིསོ;

སོ ཏཾ མཱ ཝིཧེཋེསཱི’’ཏི.

‘‘ཨཔྤེཝ ¶ མཾ ན ཝིཧེཋེཡྻ, ཨིངྒྷ ཏྭཾ ཀསྶཔ ཨནུཛཱནཱཧི ཨགྱཱགཱརནྟི;

དིནྣནྟི ནཾ ཝིདིཏྭཱ, ཨབྷཱིཏོ པཱཝིསི བྷཡམཏཱིཏོ.

‘‘དིསྭཱ ཨིསིཾ པཝིཊྛཾ, ཨཧིནཱགོ དུམྨནོ པདྷཱུཔཱཡི;

སུམནམནསོ ཨདྷིམནོ, མནུསྶནཱགོཔི ཏཏྠ པདྷཱུཔཱཡི.

‘‘མཀྑཉྩ ཨསཧམཱནོ, ཨཧིནཱགོ པཱཝཀོཝ པཛྫལི;

ཏེཛོདྷཱཏུསུཀུསལོ, མནུསྶནཱགོཔི ཏཏྠ པཛྫལི.

‘‘ཨུབྷིནྣཾ ¶ སཛོཏིབྷཱུཏཱནཾ,

ཨགྱཱགཱརཾ ཨཱདིཏྟཾ ཧོཏི སམྤཛྫལིཏཾ སཛོཏིབྷཱུཏཾ;

ཨུདིཙྪརེ ཛཊིལཱ, ཨབྷིརཱུཔོ ཝཏ བྷོ མཧཱསམཎོ;

ནཱགེན ཝིཧེཋིཡཏཱིཏི བྷཎནྟི.

‘‘ཨཐ ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན, ཧཏཱ ནཱགསྶ ཨཙྩིཡོ ཧོནྟི;

ཨིདྡྷིམཏོ པན ཋིཏཱ, ཨནེཀཝཎྞཱ ཨཙྩིཡོ ཧོནྟི.

‘‘ནཱིལཱ ཨཐ ལོཧིཏིཀཱ, མཉྫིཊྛཱ པཱིཏཀཱ ཕལིཀཝཎྞཱཡོ;

ཨངྒཱིརསསྶ ཀཱཡེ, ཨནེཀཝཎྞཱ ཨཙྩིཡོ ཧོནྟི.

‘‘པཏྟམྷི ཨོདཧིཏྭཱ, ཨཧིནཱགཾ བྲཱཧྨཎསྶ དསྶེསི;

ཨཡཾ ཏེ ཀསྶཔ ནཱགོ, པརིཡཱདིནྣོ ཨསྶ ཏེཛསཱ ཏེཛོ’’ཏི.

ཨཐ ¶ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔོ ཛཊིལོ བྷགཝཏོ ཨིམིནཱ ཨིདྡྷིཔཱཊིཧཱརིཡེན ཨབྷིཔྤསནྣོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདྷེཝ, མཧཱསམཎ, ཝིཧར, ཨཧཾ ཏེ དྷུཝབྷཏྟེནཱ’’ཏི.

པཋམཾ པཱཊིཧཱརིཡཾ.

ཨཐ ¶ ཁོ བྷགཝཱ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཛཊིལསྶ ཨསྶམསྶ ཨཝིདཱུརེ ཨཉྙཏརསྨིཾ ཝནསཎྜེ ཝིཧཱསི. ཨཐ ཁོ ཙཏྟཱརོ མཧཱརཱཛཱནོ ཨབྷིཀྐནྟཱཡ རཏྟིཡཱ ཨབྷིཀྐནྟཝཎྞཱ ཀེཝལཀཔྤཾ ཝནསཎྜཾ ཨོབྷཱསེཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཙཏུདྡིསཱ ཨཊྛཾསུ སེཡྻཐཱཔི མཧནྟཱ ཨགྒིཀྑནྡྷཱ. ཨཐ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔོ ཛཊིལོ ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཱལོ, མཧཱསམཎ, ནིཊྛིཏཾ བྷཏྟཾ, ཏེ ནུ ཁོ ཏེ, མཧཱསམཎ, ཨབྷིཀྐནྟཱཡ རཏྟིཡཱ ཨབྷིཀྐནྟཝཎྞཱ ཀེཝལཀཔྤཾ ཝནསཎྜཾ ཨོབྷཱསེཏྭཱ ཡེན ཏྭཾ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཙཏུདྡིསཱ ཨཊྛཾསུ སེཡྻཐཱཔི མཧནྟཱ ཨགྒིཀྑནྡྷཱ’’ཏི. ཨེཏེ ཁོ, ཀསྶཔ, ཙཏྟཱརོ མཧཱརཱཛཱནོ ཡེནཱཧཾ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ དྷམྨསྶཝནཱཡཱཏི. ཨཐ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཛཊིལསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘མཧིདྡྷིཀོ ཁོ མཧཱསམཎོ མཧཱནུབྷཱཝོ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཙཏྟཱརོཔི མཧཱརཱཛཱནོ ཨུཔསངྐམིསྶནྟི དྷམྨསྶཝནཱཡ, ན ཏྭེཝ ཙ ཁོ ཨརཧཱ ཡཐཱ ཨཧ’’ནྟི ¶ . ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཛཊིལསྶ བྷཏྟཾ བྷུཉྫིཏྭཱ ཏསྨིཾཡེཝ ཝནསཎྜེ ཝིཧཱསི.

དུཏིཡཾ པཱཊིཧཱརིཡཾ.

ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ ཨབྷིཀྐནྟཱཡ རཏྟིཡཱ ཨབྷིཀྐནྟཝཎྞོ ཀེཝལཀཔྤཾ ཝནསཎྜཾ ཨོབྷཱསེཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི སེཡྻཐཱཔི མཧཱཨགྒིཀྑནྡྷོ པུརིམཱཧི ཝཎྞནིབྷཱཧི ཨབྷིཀྐནྟཏརོ ཙ པཎཱིཏཏརོ ཙ. ཨཐ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔོ ཛཊིལོ ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཱལོ, མཧཱསམཎ, ནིཊྛིཏཾ བྷཏྟཾ, ཀོ ནུ ཁོ སོ, མཧཱསམཎ, ཨབྷིཀྐནྟཱཡ ¶ རཏྟིཡཱ ཨབྷིཀྐནྟཝཎྞོ ཀེཝལཀཔྤཾ ཝནསཎྜཾ ཨོབྷཱསེཏྭཱ ཡེན ཏྭཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི སེཡྻཐཱཔི མཧཱཨགྒིཀྑནྡྷོ པུརིམཱཧི ཝཎྞནིབྷཱཧི ཨབྷིཀྐནྟཏརོ ཙ པཎཱིཏཏརོ ཙཱ’’ཏི. ཨེསོ ཁོ, ཀསྶཔ, སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ ཡེནཱཧཾ ཏེནུཔསངྐམི དྷམྨསྶཝནཱཡཱཏི. ཨཐ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཛཊིལསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘མཧིདྡྷིཀོ ཁོ མཧཱསམཎོ མཧཱནུབྷཱཝོ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ སཀྐོཔི དེཝཱནམིནྡོ ཨུཔསངྐམིསྶཏི དྷམྨསྶཝནཱཡ, ན ཏྭེཝ ཙ ཁོ ཨརཧཱ ཡཐཱ ཨཧ’’ནྟི ¶ . ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཛཊིལསྶ བྷཏྟཾ བྷུཉྫིཏྭཱ ཏསྨིཾཡེཝ ཝནསཎྜེ ཝིཧཱསི.

ཏཏིཡཾ པཱཊིཧཱརིཡཾ.

ཨཐ ཁོ བྲཧྨཱ སཧམྤཏི ཨབྷིཀྐནྟཱཡ རཏྟིཡཱ ཨབྷིཀྐནྟཝཎྞོ ཀེཝལཀཔྤཾ ཝནསཎྜཾ ཨོབྷཱསེཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི སེཡྻཐཱཔི མཧཱཨགྒིཀྑནྡྷོ པུརིམཱཧི ཝཎྞནིབྷཱཧི ཨབྷིཀྐནྟཏརོ ཙ པཎཱིཏཏརོ ཙ. ཨཐ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔོ ཛཊིལོ ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཱལོ, མཧཱསམཎ, ནིཊྛིཏཾ བྷཏྟཾ, ཀོ ནུ ཁོ སོ, མཧཱསམཎ, ཨབྷིཀྐནྟཱཡ རཏྟིཡཱ ཨབྷིཀྐནྟཝཎྞོ ཀེཝལཀཔྤཾ ཝནསཎྜཾ ཨོབྷཱསེཏྭཱ ཡེན ཏྭཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི སེཡྻཐཱཔི མཧཱཨགྒིཀྑནྡྷོ པུརིམཱཧི ཝཎྞནིབྷཱཧི ཨབྷིཀྐནྟཏརོ ཙ པཎཱིཏཏརོ ཙཱ’’ཏི. ཨེསོ ཁོ, ཀསྶཔ, བྲཧྨཱ སཧམྤཏི ཡེནཱཧཾ ཏེནུཔསངྐམི དྷམྨསྶཝནཱཡཱཏི. ཨཐ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཛཊིལསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘མཧིདྡྷིཀོ ཁོ མཧཱསམཎོ མཧཱནུབྷཱཝོ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ བྲཧྨཱཔི སཧམྤཏི ཨུཔསངྐམིསྶཏི ¶ དྷམྨསྶཝནཱཡ, ན ཏྭེཝ ཙ ཁོ ཨརཧཱ ཡཐཱ ཨཧ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཛཊིལསྶ བྷཏྟཾ བྷུཉྫིཏྭཱ ཏསྨིཾཡེཝ ཝནསཎྜེ ཝིཧཱསི.

ཙཏུཏྠཾ པཱཊིཧཱརིཡཾ.

ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཛཊིལསྶ མཧཱཡཉྙོ པཙྩུཔཊྛིཏོ ཧོཏི, ཀེཝལཀཔྤཱ ཙ ཨངྒམགདྷཱ པཧཱུཏཾ ཁཱདནཱིཡཾ བྷོཛནཱིཡཾ ¶ ཨཱདཱཡ ཨབྷིཀྐམིཏུཀཱམཱ ཧོནྟི. ཨཐ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཛཊིལསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨེཏརཧི ཁོ མེ མཧཱཡཉྙོ པཙྩུཔཊྛིཏོ, ཀེཝལཀཔྤཱ ཙ ཨངྒམགདྷཱ པཧཱུཏཾ ཁཱདནཱིཡཾ བྷོཛནཱིཡཾ ཨཱདཱཡ ཨབྷིཀྐམིསྶནྟི, སཙེ མཧཱསམཎོ མཧཱཛནཀཱཡེ ཨིདྡྷིཔཱཊིཧཱརིཡཾ ཀརིསྶཏི, མཧཱསམཎསྶ ལཱབྷསཀྐཱརོ ཨབྷིཝཌྜྷིསྶཏི, མམ ལཱབྷསཀྐཱརོ པརིཧཱཡིསྶཏི, ཨཧོ ནཱུན མཧཱསམཎོ སྭཱཏནཱཡ ནཱགཙྪེཡྻཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཛཊིལསྶ ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ ཨུཏྟརཀུརུཾ གནྟྭཱ ཏཏོ པིཎྜཔཱཏཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ཨནོཏཏྟདཧེ པརིབྷུཉྫིཏྭཱ ཏཏྠེཝ དིཝཱཝིཧཱརཾ ཨཀཱསི. ཨཐ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔོ ཛཊིལོ ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཱལོ, མཧཱསམཎ, ནིཊྛིཏཾ བྷཏྟཾ, ཀིཾ ནུ ཁོ, མཧཱསམཎ, ཧིཡྻོ ནཱགམཱསི, ཨཔིཙ མཡཾ ཏཾ སརཱམ, ‘ཀིཾ ནུ ཁོ མཧཱསམཎོ ནཱགཙྪཏཱི’ཏི, ཁཱདནཱིཡསྶ ཙ བྷོཛནཱིཡསྶ ¶ ཙ ཏེ པཊིཝཱིསོ ཋཔིཏོ’’ཏི. ནནུ ཏེ, ཀསྶཔ, ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨེཏརཧི ཁོ མེ མཧཱཡཉྙོ པཙྩུཔཊྛིཏོ ཀེཝལཀཔྤཱ ཙ ཨངྒམགདྷཱ པཧཱུཏཾ ཁཱདནཱིཡཾ བྷོཛནཱིཡཾ ཨཱདཱཡ ཨབྷིཀྐམིསྶནྟི, སཙེ མཧཱསམཎོ མཧཱཛནཀཱཡེ ཨིདྡྷིཔཱཊིཧཱརིཡཾ ཀརིསྶཏི, མཧཱསམཎསྶ ལཱབྷསཀྐཱརོ ཨབྷིཝཌྜྷིསྶཏི, མམ ལཱབྷསཀྐཱརོ པརིཧཱཡིསྶཏི, ཨཧོ ནཱུན མཧཱསམཎོ སྭཱཏནཱཡ ནཱགཙྪེཡྻཱ’’ཏི, སོ ཁོ ཨཧཾ, ཀསྶཔ, ཏཝ ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ ཨུཏྟརཀུརུཾ གནྟྭཱ ཏཏོ པིཎྜཔཱཏཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ཨནོཏཏྟདཧེ པརིབྷུཉྫིཏྭཱ ཏཏྠེཝ དིཝཱཝིཧཱརཾ ཨཀཱསིནྟི. ཨཐ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཛཊིལསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘མཧིདྡྷིཀོ ཁོ མཧཱསམཎོ མཧཱནུབྷཱཝོ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཙེཏསཱཔི ཙིཏྟཾ པཛཱནིསྶཏི, ན ཏྭེཝ ཙ ཁོ ཨརཧཱ ཡཐཱ ཨཧ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཛཊིལསྶ བྷཏྟཾ བྷུཉྫིཏྭཱ ཏསྨིཾཡེཝ ཝནསཎྜེ ཝིཧཱསི.

པཉྩམཾ པཱཊིཧཱརིཡཾ.

ཏེན ¶ ཁོ པན སམཡེན བྷགཝཏོ པཾསུཀཱུལཾ ཨུཔྤནྣཾ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཀཏྠ ནུ ཁོ ཨཧཾ པཾསུཀཱུལཾ དྷོཝེཡྻ’’ནྟི? ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ བྷགཝཏོ ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ ¶ པཱཎིནཱ པོཀྑརཎིཾ ཁཎིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདྷ, བྷནྟེ བྷགཝཱ, པཾསུཀཱུལཾ དྷོཝཏཱུ’’ཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཀིམྷི ནུ ཁོ ཨཧཾ པཾསུཀཱུལཾ པརིམདྡེཡྻ’’ནྟི? ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ བྷགཝཏོ ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ མཧཏིཾ སིལཾ ཨུཔནིཀྑིཔི – ‘‘ཨིདྷ, བྷནྟེ བྷགཝཱ, པཾསུཀཱུལཾ པརིམདྡཏཱུ’’ཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཀིམྷི ནུ ཁོ ཨཧཾ ཨཱལམྦིཏྭཱ ཨུཏྟརེཡྻ’’ནྟི? ཨཐ ཁོ ཀཀུདྷེ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཏཱ བྷགཝཏོ ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ སཱཁཾ ཨོནཱམེསི – ‘‘ཨིདྷ, བྷནྟེ བྷགཝཱ, ཨཱལམྦིཏྭཱ ཨུཏྟརཏཱུ’’ཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཀིམྷི ནུ ཁོ ཨཧཾ པཾསུཀཱུལཾ ཝིསྶཛྫེཡྻ’’ནྟི? ཨཐ ཁོ སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ བྷགཝཏོ ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ མཧཏིཾ སིལཾ ཨུཔནིཀྑིཔི – ‘‘ཨིདྷ, བྷནྟེ བྷགཝཱ, པཾསུཀཱུལཾ ཝིསྶཛྫེཏཱུ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔོ ཛཊིལོ ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཱལོ, མཧཱསམཎ, ནིཊྛིཏཾ བྷཏྟཾ, ཀིཾ ནུ ཁོ, མཧཱསམཎ, ནཱཡཾ པུབྦེ ཨིདྷ པོཀྑརཎཱི སཱཡཾ ཨིདྷ པོཀྑརཎཱི, ནཡིམཱ སིལཱ པུབྦེ ཨུཔནིཀྑིཏྟཱ, ཀེནིམཱ སིལཱ ཨུཔནིཀྑིཏྟཱ, ནཡིམསྶ ཀཀུདྷསྶ པུབྦེ སཱཁཱ ཨོནཏཱ, སཱཡཾ སཱཁཱ ཨོནཏཱ’’ཏི? ཨིདྷ མེ, ཀསྶཔ, པཾསུཀཱུལཾ ཨུཔྤནྣཾ ¶ ཨཧོསི, ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཀསྶཔ, ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཀཏྠ ནུ ཁོ ཨཧཾ པཾསུཀཱུལཾ དྷོཝེཡྻ’’ནྟི? ཨཐ ཁོ, ཀསྶཔ, སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ མམ ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ པཱཎིནཱ པོཀྑརཎིཾ ཁཎིཏྭཱ མཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདྷ, བྷནྟེ བྷགཝཱ, པཾསུཀཱུལཾ དྷོཝཏཱུ’’ཏི. སཱཡཾ, ཀསྶཔ, ཨམནུསྶེན པཱཎིནཱ ཁཎིཏཱ པོཀྑརཎཱི. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཀསྶཔ, ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཀིམྷི ནུ ཁོ ཨཧཾ པཾསུཀཱུལཾ པརིམདྡེཡྻ’’ནྟི? ཨཐ ཁོ, ཀསྶཔ, སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ མམ ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ མཧཏིཾ སིལཾ ཨུཔནིཀྑིཔི – ‘‘ཨིདྷ, བྷནྟེ བྷགཝཱ, པཾསུཀཱུལཾ པརིམདྡཏཱུ’’ཏི? སཱཡཾ, ཀསྶཔ, ཨམནུསྶེན ཨུཔནིཀྑིཏྟཱ སིལཱ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཀསྶཔ, ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཀིམྷི ནུ ཁོ ཨཧཾ ཨཱལམྦིཏྭཱ ཨུཏྟརེཡྻ’’ནྟི? ཨཐ ཁོ, ཀསྶཔ, ཀཀུདྷེ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཏཱ མམ ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ སཱཁཾ ཨོནཱམེསི – ‘‘ཨིདྷ, བྷནྟེ བྷགཝཱ, ཨཱལམྦིཏྭཱ ཨུཏྟརཏཱུ’’ཏི? སྭཱཡཾ ཨཱཧརཧཏྠོ ཀཀུདྷོ. ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, ཀསྶཔ, ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཀིམྷི ནུ ཁོ ཨཧཾ པཾསུཀཱུལཾ ཝིསྶཛྫེཡྻ’’ནྟི? ཨཐ ཁོ, ཀསྶཔ, སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ མམ ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ ¶ མཧཏིཾ སིལཾ ཨུཔནིཀྑིཔི – ‘‘ཨིདྷ, བྷནྟེ བྷགཝཱ, པཾསུཀཱུལཾ ཝིསྶཛྫེཏཱུ’’ཏི? སཱཡཾ, ཀསྶཔ, ཨམནུསྶེན ཨུཔནིཀྑིཏྟཱ སིལཱཏི. ཨཐ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘མཧིདྡྷིཀོ མཧཱསམཎོ མཧཱནུབྷཱཝོ ¶ , ཡཏྲ ཧི ནཱམ སཀྐོཔི དེཝཱནམིནྡོ ཝེཡྻཱཝཙྩཾ ཀརིསྶཏི, ན ཏྭེཝ ཙ ཁོ ཨརཧཱ ཡཐཱ ཨཧ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཛཊིལསྶ བྷཏྟཾ བྷུཉྫིཏྭཱ ཏསྨིཾཡེཝ ཝནསཎྜེ ཝིཧཱསི.

ཨཐ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔོ ཛཊིལོ ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏོ ཀཱལཾ ཨཱརོཙེསི – ‘‘ཀཱལོ, མཧཱསམཎ, ནིཊྛིཏཾ བྷཏྟ’’ནྟི. ‘‘གཙྪ ཏྭཾ, ཀསྶཔ, ཨཱཡཱམཧ’’ནྟི ཨུརུཝེལཀསྶཔཾ ཛཊིལཾ ཨུཡྻོཛེཏྭཱ ཡཱཡ ཛམྦུཡཱ ཛམྦུདཱིཔོ པཉྙཱཡཏི, ཏཏོ ཕལཾ གཧེཏྭཱ པཋམཏརཾ ཨཱགནྟྭཱ ཨགྱཱགཱརེ ནིསཱིདི. ཨདྡསཱ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔོ ཛཊིལོ བྷགཝནྟཾ ཨགྱཱགཱརེ ནིསིནྣཾ, དིསྭཱན བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཏམེན ཏྭཾ, མཧཱསམཎ, མགྒེན ཨཱགཏོ, ཨཧཾ ཏཡཱ པཋམཏརཾ པཀྐནྟོ, སོ ཏྭཾ པཋམཏརཾ ཨཱགནྟྭཱ ཨགྱཱགཱརེ ནིསིནྣོ’’ཏི? ‘‘ཨིདྷཱཧཾ, ཀསྶཔ, ཏཾ ཨུཡྻོཛེཏྭཱ ཡཱཡ ཛམྦུཡཱ ཛམྦུདཱིཔོ པཉྙཱཡཏི, ཏཏོ ཕལཾ གཧེཏྭཱ པཋམཏརཾ ཨཱགནྟྭཱ ཨགྱཱགཱརེ ནིསིནྣོ. ཨིདཾ ཁོ, ཀསྶཔ, ཛམྦུཕལཾ ཝཎྞསམྤནྣཾ གནྡྷསམྤནྣཾ རསསམྤནྣཾ, སཙེ ཨཱཀངྑསི པརིབྷུཉྫཱ’’ཏི. ‘‘ཨལཾ, མཧཱསམཎ, ཏྭཾཡེཝ ཏཾ ཨརཧསི, ཏྭཾཡེཝ ཏཾ པརིབྷུཉྫཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཛཊིལསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘མཧིདྡྷིཀོ ཁོ མཧཱསམཎོ མཧཱནུབྷཱཝོ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ མཾ པཋམཏརཾ ཨུཡྻོཛེཏྭཱ ཡཱཡ ཛམྦུཡཱ ¶ ཛམྦུདཱིཔོ པཉྙཱཡཏི, ཏཏོ ཕལཾ གཧེཏྭཱ པཋམཏརཾ ཨཱགནྟྭཱ ཨགྱཱགཱརེ ནིསཱིདིསྶཏི, ན ཏྭེཝ ཙ ཁོ ཨརཧཱ ཡཐཱ ཨཧ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཛཊིལསྶ བྷཏྟཾ བྷུཉྫིཏྭཱ ཏསྨིཾཡེཝ ཝནསཎྜེ ཝིཧཱསི.

ཨཐ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔོ ཛཊིལོ ཏསྶཱ རཏྟིཡཱ ཨཙྩཡེན ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏོ ཀཱལཾ ཨཱརོཙེསི – ‘‘ཀཱལོ, མཧཱསམཎ, ནིཊྛིཏཾ བྷཏྟ’’ནྟི. ‘‘གཙྪ ཏྭཾ, ཀསྶཔ, ཨཱཡཱམཧ’’ནྟི ཨུརུཝེལཀསྶཔཾ ཛཊིལཾ ཨུཡྻོཛེཏྭཱ ཡཱཡ ཛམྦུཡཱ ཛམྦུདཱིཔོ པཉྙཱཡཏི, ཏསྶཱ ཨཝིདཱུརེ ཨམྦོ…པེ… ཏསྶཱ ཨཝིདཱུརེ ཨཱམལཀཱི…པེ… ¶ ཏསྶཱ ཨཝིདཱུརེ ཧརཱིཏཀཱི…པེ… ཏཱཝཏིཾསཾ གནྟྭཱ པཱརིཙྪཏྟཀཔུཔྥཾ གཧེཏྭཱ པཋམཏརཾ ཨཱགནྟྭཱ ཨགྱཱགཱརེ ནིསཱིདི. ཨདྡསཱ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔོ ཛཊིལོ བྷགཝནྟཾ ཨགྱཱགཱརེ ནིསིནྣཾ, དིསྭཱན བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཏམེན ཏྭཾ, མཧཱསམཎ, མགྒེན ཨཱགཏོ, ཨཧཾ ཏཡཱ པཋམཏརཾ པཀྐནྟོ, སོ ཏྭཾ པཋམཏརཾ ཨཱགནྟྭཱ ཨགྱཱགཱརེ ནིསིནྣོ’’ཏི? ‘‘ཨིདྷཱཧཾ, ཀསྶཔ, ཏཾ ཨུཡྻོཛེཏྭཱ ཏཱཝཏིཾསཾ གནྟྭཱ པཱརིཙྪཏྟཀཔུཔྥཾ གཧེཏྭཱ པཋམཏརཾ ཨཱགནྟྭཱ ཨགྱཱགཱརེ ནིསིནྣོ. ཨིདཾ ཁོ, ཀསྶཔ, པཱརིཙྪཏྟཀཔུཔྥཾ ཝཎྞསམྤནྣཾ གནྡྷསམྤནྣཾ, སཙེ ཨཱཀངྑསི གཎྷཱ’’ཏི ¶ . ‘‘ཨལཾ, མཧཱསམཎ, ཏྭཾཡེཝ ཏཾ ཨརཧསི, ཏྭཾཡེཝ ཏཾ གཎྷཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཛཊིལསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘མཧིདྡྷིཀོ ཁོ མཧཱསམཎོ མཧཱནུབྷཱཝོ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ མཾ པཋམཏརཾ ཨུཡྻོཛེཏྭཱ ཏཱཝཏིཾསཾ གནྟྭཱ པཱརིཙྪཏྟཀཔུཔྥཾ གཧེཏྭཱ པཋམཏརཾ ཨཱགནྟྭཱ ཨགྱཱགཱརེ ནིསཱིདིསྶཏི, ན ཏྭེཝ ཙ ཁོ ཨརཧཱ ཡཐཱ ཨཧ’’ནྟི.

ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཏེ ཛཊིལཱ ཨགྒིཾ པརིཙརིཏུཀཱམཱ ན སཀྐོནྟི ཀཊྛཱནི ཕཱལེཏུཾ. ཨཐ ཁོ ཏེསཾ ཛཊིལཱནཾ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ནིསྶཾསཡཾ ཁོ མཧཱསམཎསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝོ ཡཐཱ མཡཾ ན སཀྐོམ ཀཊྛཱནི ཕཱལེཏུ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨུརུཝེལཀསྶཔཾ ¶ ཛཊིལཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཕཱལིཡནྟུ, ཀསྶཔ, ཀཊྛཱནཱི’’ཏི. ‘‘ཕཱལིཡནྟུ, མཧཱསམཎཱ’’ཏི. སཀིདེཝ པཉྩ ཀཊྛསཏཱནི ཕཱལིཡིཾསུ. ཨཐ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཛཊིལསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘མཧིདྡྷིཀོ ཁོ མཧཱསམཎོ མཧཱནུབྷཱཝོ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཀཊྛཱནིཔི ཕཱལིཡིསྶནྟི, ན ཏྭེཝ ཙ ཁོ ཨརཧཱ ཡཐཱ ཨཧ’’ནྟི.

ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཏེ ཛཊིལཱ ཨགྒིཾ པརིཙརིཏུཀཱམཱ ན སཀྐོནྟི ཨགྒིཾ ཨུཛྫལེཏུཾ. ཨཐ ཁོ ཏེསཾ ཛཊིལཱནཾ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ནིསྶཾསཡཾ ཁོ མཧཱསམཎསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝོ ཡཐཱ མཡཾ ན སཀྐོམ ཨགྒིཾ ཨུཛྫལེཏུ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨུརུཝེལཀསྶཔཾ ཛཊིལཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨུཛྫལིཡནྟུ, ཀསྶཔ, ཨགྒཱི’’ཏི. ‘‘ཨུཛྫལིཡནྟུ, མཧཱསམཎཱ’’ཏི. སཀིདེཝ པཉྩ ཨགྒིསཏཱནི ཨུཛྫལིཡིཾསུ. ཨཐ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཛཊིལསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘མཧིདྡྷིཀོ ཁོ མཧཱསམཎོ མཧཱནུབྷཱཝོ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཨགྒཱིཔི ཨུཛྫལིཡིསྶནྟི, ན ཏྭེཝ ཙ ཁོ ཨརཧཱ ཡཐཱ ཨཧ’’ནྟི.

ཏེན ¶ ཁོ པན སམཡེན ཏེ ཛཊིལཱ ཨགྒིཾ པརིཙརིཏྭཱ ན སཀྐོནྟི ཨགྒིཾ ཝིཛ྄ཛྷཱཔེཏུཾ. ཨཐ ཁོ ཏེསཾ ཛཊིལཱནཾ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ནིསྶཾསཡཾ ཁོ མཧཱསམཎསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝོ ཡཐཱ མཡཾ ན སཀྐོམ ཨགྒིཾ ཝིཛ྄ཛྷཱཔེཏུ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨུརུཝེལཀསྶཔཾ ཛཊིལཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཝིཛ྄ཛྷཱཡནྟུ, ཀསྶཔ, ཨགྒཱི’’ཏི. ‘‘ཝིཛ྄ཛྷཱཡནྟུ, མཧཱསམཎཱ’’ཏི. སཀིདེཝ པཉྩ ཨགྒིསཏཱནི ཝིཛ྄ཛྷཱཡིཾསུ. ཨཐ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཛཊིལསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘མཧིདྡྷིཀོ ཁོ མཧཱསམཎོ མཧཱནུབྷཱཝོ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཨགྒཱིཔི ཝིཛ྄ཛྷཱཡིསྶནྟི, ན ཏྭེཝ ཙ ཁོ ཨརཧཱ ཡཐཱ ཨཧ’’ནྟི.

ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཏེ ཛཊིལཱ སཱིཏཱསུ ཧེམནྟིཀཱསུ རཏྟཱིསུ ཨནྟརཊྛཀཱསུ ཧིམཔཱཏསམཡེ ¶ ནཛྫཱ ནེརཉྫརཱཡ ཨུམྨུཛྫནྟིཔི ནིམུཛྫནྟིཔི ཨུམྨུཛྫནནིམུཛྫནམྤི ཀརོནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ པཉྩམཏྟཱནི མནྡཱམུཁིསཏཱནི ཨབྷིནིམྨིནི ཡཏྠ ཏེ ཛཊིལཱ ཨུཏྟརིཏྭཱ ཝིསིབྦེསུཾ. ཨཐ ཁོ ཏེསཾ ཛཊིལཱནཾ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ནིསྶཾསཡཾ ཁོ མཧཱསམཎསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝོ ཡཐཡིམཱ མནྡཱམུཁིཡོ ནིམྨིཏཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཛཊིལསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘མཧིདྡྷིཀོ ཁོ མཧཱསམཎོ མཧཱནུབྷཱཝོ, ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཏཱཝ བཧཱུ མནྡཱམུཁིཡོཔི ཨབྷིནིམྨིནིསྶཏི, ན ཏྭེཝ ཙ ཁོ ཨརཧཱ ཡཐཱ ཨཧ’’ནྟི.

ཏེན ཁོ པན སམཡེན མཧཱ ཨཀཱལམེགྷོ པཱཝསྶི, མཧཱ ཨུདཀཝཱཧཀོ སཉྫཱཡི, ཡསྨིཾ པདེསེ བྷགཝཱ ཝིཧརཏི སོ པདེསོ ཨུདཀེན ན ཨོཏྠཊོ ཧོཏི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཡཾནཱུནཱཧཾ སམནྟཱ ཨུདཀཾ ཨུསྶཱརེཏྭཱ མཛ྄ཛྷེ རེཎུཧཏཱཡ བྷཱུམིཡཱ ཙངྐམེཡྻ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སམནྟཱ ཨུདཀཾ ཨུསྶཱརེཏྭཱ མཛ྄ཛྷེ རེཎུཧཏཱཡ བྷཱུམིཡཱ ཙངྐམི. ཨཐ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔོ ཛཊིལོ ‘‘མཱཧེཝ ཁོ མཧཱསམཎོ ཨུདཀེན ཝཱུལ༹ྷོ ཨཧོསཱི’’ཏི ནཱཝཱཡ སམྦཧུལེཧི ཛཊིལེཧི སདྡྷིཾ ཡསྨིཾ པདེསེ བྷགཝཱ ཝིཧརཏི, ཏཾ པདེསཾ ཨགམཱསི. ཨདྡསཱ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔོ ཛཊིལོ བྷགཝནྟཾ ¶ སམནྟཱ ཨུདཀཾ ཨུསྶཱརེཏྭཱ མཛ྄ཛྷེ རེཎུཧཏཱཡ བྷཱུམིཡཱ ཙངྐམནྟཾ, དིསྭཱན བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདཾ ནུ ཏྭཾ, མཧཱསམཎཱ’’ཏི. ‘‘ཨཡམཧམསྨི, ཀསྶཔཱ’’ཏི བྷགཝཱ ཝེཧཱསཾ ཨབྦྷུགྒནྟྭཱ ནཱཝཱཡ པཙྩུཊྛཱསི. ཨཐ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔསྶ ཛཊིལསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘མཧིདྡྷིཀོ ཁོ མཧཱསམཎོ མཧཱནུབྷཱཝོ ¶ , ཡཏྲ ཧི ནཱམ ཨུདཀམྤི ན པཝཱཧིསྶཏི, ན ཏྭེཝ ཙ ཁོ ཨརཧཱ ཡཐཱ ཨཧ’’ནྟི.

ཨཐ ཁོ བྷགཝཏོ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཙིརམྤི ཁོ ཨིམསྶ མོགྷཔུརིསསྶ ཨེཝཾ བྷཝིསྶཏི ‘མཧིདྡྷིཀོ ཁོ མཧཱསམཎོ མཧཱནུབྷཱཝོ, ན ཏྭེཝ ཙ ཁོ ཨརཧཱ ཡཐཱ ཨཧ’ནྟི, ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨིམཾ ཛཊིལཾ སཾཝེཛེཡྻ’’ནྟི. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨུརུཝེལཀསྶཔཾ ཛཊིལཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ནེཝ ཙ ཁོ ཏྭཾ, ཀསྶཔ, ཨརཧཱ, ནཱཔི ཨརཧཏྟམགྒསམཱཔནྣོ, སཱཔི ཏེ པཊིཔདཱ ནཏྠི, ཡཱཡ ཏྭཾ ཨརཧཱ ཝཱ ཨསྶསི ཨརཧཏྟམགྒཾ ཝཱ སམཱཔནྣོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔོ ཛཊིལོ བྷགཝཏོ པཱདེསུ སིརསཱ ནིཔཏིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ལབྷེཡྻཱཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སནྟིཀེ པབྦཛྫཾ, ལབྷེཡྻཾ ཨུཔསམྤད’’ནྟི. ‘‘ཏྭཾ ཁོསི, ཀསྶཔ, པཉྩནྣཾ ཛཊིལསཏཱནཾ ནཱཡཀོ ཝིནཱཡཀོ ཨགྒོ པམུཁོ པཱམོཀྑོ, ཏེཔི ཏཱཝ ཨཔལོཀེཧི, ཡཐཱ ཏེ མཉྙིསྶནྟི, ཏཐཱ ཏེ ཀརིསྶནྟཱི’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཨུརུཝེལཀསྶཔོ ཛཊིལོ ཡེན ཏེ ཛཊིལཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏེ ཛཊིལེ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིཙྪཱམཧཾ, བྷོ, མཧཱསམཎེ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིཏུཾ, ཡཐཱ བྷཝནྟོ མཉྙནྟི ཏཐཱ ཀརོནྟཱུ’’ཏི. ‘‘ཙིརཔཊིཀཱ མཡཾ, བྷོ, མཧཱསམཎེ ཨབྷིཔྤསནྣཱ, སཙེ བྷཝཾ ¶ མཧཱསམཎེ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིསྶཏི, སབྦེཝ མཡཾ མཧཱསམཎེ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིསྶཱམཱ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏེ ཛཊིལཱ ཀེསམིསྶཾ ཛཊཱམིསྶཾ ཁཱརིཀཱཛམིསྶཾ ཨགྒིཧུཏམིསྶཾ ཨུདཀེ པཝཱཧེཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏོ པཱདེསུ སིརསཱ ནིཔཏིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ལབྷེཡྻཱམ མཡཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སནྟིཀེ པབྦཛྫཾ, ལབྷེཡྻཱམ ཨུཔསམྤད’’ནྟི. ‘‘ཨེཐ, བྷིཀྑཝོ’’ཏི བྷགཝཱ ཨཝོཙ – ‘‘སྭཱཀྑཱཏོ དྷམྨོ, ཙརཐ བྲཧྨཙརིཡཾ སམྨཱ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི. སཱཝ ཏེསཾ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཨུཔསམྤདཱ ཨཧོསི.

ཨདྡསཱ ཁོ ནདཱིཀསྶཔོ ཛཊིལོ ཀེསམིསྶཾ ཛཊཱམིསྶཾ ཁཱརིཀཱཛམིསྶཾ ཨགྒིཧུཏམིསྶཾ ཨུདཀེ ཝུཡ྄ཧམཱནེ, དིསྭཱནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘མཱཧེཝ མེ བྷཱཏུནོ ཨུཔསགྒོ ཨཧོསཱི’’ཏི, ཛཊིལེ པཱཧེསི – ‘‘གཙྪཐ མེ བྷཱཏརཾ ཛཱནཱཐཱ’’ཏི, སཱམཉྩ ཏཱིཧི ཛཊིལསཏེཧི སདྡྷིཾ ཡེནཱཡསྨཱ ཨུརུཝེལཀསྶཔོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ¶ ཨུརུཝེལཀསྶཔཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདཾ ནུ ཁོ, ཀསྶཔ, སེཡྻོ’’ཏི? ‘‘ཨཱམཱཝུསོ, ཨིདཾ སེཡྻོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏེ ཛཊིལཱ ཀེསམིསྶཾ ཛཊཱམིསྶཾ ཁཱརིཀཱཛམིསྶཾ ཨགྒིཧུཏམིསྶཾ ¶ ཨུདཀེ པཝཱཧེཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏོ པཱདེསུ སིརསཱ ནིཔཏིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ལབྷེཡྻཱམ མཡཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སནྟིཀེ པབྦཛྫཾ, ལབྷེཡྻཱམ ཨུཔསམྤད’’ནྟི. ‘‘ཨེཐ, བྷིཀྑཝོ’’ཏི བྷགཝཱ ཨཝོཙ – ‘‘སྭཱཀྑཱཏོ དྷམྨོ, ཙརཐ བྲཧྨཙརིཡཾ སམྨཱ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི. སཱཝ ཏེསཾ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཨུཔསམྤདཱ ཨཧོསི.

ཨདྡསཱ ཁོ གཡཱཀསྶཔོ ཛཊིལོ ཀེསམིསྶཾ ཛཊཱམིསྶཾ ཁཱརིཀཱཛམིསྶཾ ཨགྒིཧུཏམིསྶཾ ཨུདཀེ ཝུཡ྄ཧམཱནེ, དིསྭཱནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘མཱཧེཝ མེ བྷཱཏཱུནཾ ཨུཔསགྒོ ཨཧོསཱི’’ཏི, ཛཊིལེ པཱཧེསི – ‘‘གཙྪཐ མེ བྷཱཏརོ ཛཱནཱཐཱ’’ཏི, སཱམཉྩ དྭཱིཧི ཛཊིལསཏེཧི སདྡྷིཾ ཡེནཱཡསྨཱ ཨུརུཝེལཀསྶཔོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨུརུཝེལཀསྶཔཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིདཾ ནུ ཁོ, ཀསྶཔ, སེཡྻོ’’ཏི? ‘‘ཨཱམཱཝུསོ, ཨིདཾ སེཡྻོ’’ཏི. ཨཐ ཁོ ཏེ ཛཊིལཱ ཀེསམིསྶཾ ཛཊཱམིསྶཾ ཁཱརིཀཱཛམིསྶཾ ཨགྒིཧུཏམིསྶཾ ཨུདཀེ པཝཱཧེཏྭཱ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝཏོ པཱདེསུ སིརསཱ ནིཔཏིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ལབྷེཡྻཱམ མཡཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སནྟིཀེ པབྦཛྫཾ, ལབྷེཡྻཱམ ཨུཔསམྤད’’ནྟི. ‘‘ཨེཐ, བྷིཀྑཝོ’’ཏི, བྷགཝཱ ཨཝོཙ – ‘‘སྭཱཀྑཱཏོ དྷམྨོ, ཙརཐ བྲཧྨཙརིཡཾ སམྨཱ དུཀྑསྶ ཨནྟཀིརིཡཱཡཱ’’ཏི. སཱཝ ཏེསཾ ཨཱཡསྨནྟཱནཾ ཨུཔསམྤདཱ ཨཧོསི.

‘‘བྷགཝཏོ ¶ ཨདྷིཊྛཱནེན པཉྩ ཀཊྛསཏཱནི ན ཕཱལིཡིཾསུ, ཕཱལིཡིཾསུ, ཨགྒཱི ན ཨུཛྫལིཡིཾསུ, ཨུཛྫལིཡིཾསུ, ན ཝིཛ྄ཛྷཱཡིཾསུ, ཝིཛ྄ཛྷཱཡིཾསུ, པཉྩ མནྡཱམུཁིསཏཱནི ཨབྷིནིམྨིནི, ཨེཏེན ནཡེན ཨཌྜྷུཌྜྷཔཱཊིཧཱརིཡསཧསྶཱནི ཧོནྟི.

‘‘ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨུརུཝེལཱཡཾ ཡཐཱབྷིརནྟཾ ཝིཧརིཏྭཱ ཡེན གཡཱསཱིསཾ ཏེན ཙཱརིཀཾ པཀྐཱམི མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ སཧསྶེན སབྦེཧེཝ པུརཱཎཛཊིལེཧི. ཏཏྲ སུདཾ བྷགཝཱ གཡཱཡཾ ཝིཧརཏི གཡཱསཱིསེ སདྡྷིཾ བྷིཀྑུསཧསྶེན. ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑུ ཨཱམནྟེསི (སཾ. ནི. ༤.༢༨) – ‘སབྦཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདིཏྟཾ, ཀིཉྩ, བྷིཀྑཝེ, སབྦཾ ཨཱདིཏྟཾ, ཙཀྑུ, བྷིཀྑཝེ, ཨཱདིཏྟཾ, རཱུཔཱ ཨཱདིཏྟཱ, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎཾ ¶ ཨཱདིཏྟཾ, ཙཀྑུསམྥསྶོ ཨཱདིཏྟོ, ཡམིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ¶ ཨཱདིཏྟཾ. ཀེན ཨཱདིཏྟཾ, རཱགགྒིནཱ དོསགྒིནཱ མོཧགྒིནཱ ཨཱདིཏྟཾ, ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི ཨཱདིཏྟནྟི ཝདཱམི? སོཏཾ ཨཱདིཏྟཾ, སདྡཱ ཨཱདིཏྟཱ…པེ… གྷཱནཾ ཨཱདིཏྟཾ, གནྡྷཱ ཨཱདིཏྟཱ…པེ… ཛིཝ྄ཧཱ ཨཱདིཏྟཱ, རསཱ ཨཱདིཏྟཱ…པེ… ཀཱཡོ ཨཱདིཏྟོ, ཕོཊྛབྦཱ ཨཱདིཏྟཱ…པེ… མནོ ཨཱདིཏྟོ, དྷམྨཱ ཨཱདིཏྟཱ, མནོཝིཉྙཱཎཾ ཨཱདིཏྟཾ, མནོསམྥསྶོ ཨཱདིཏྟོ, ཡམིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏམྤི ཨཱདིཏྟཾ. ཀེན ཨཱདིཏྟཾ, རཱགགྒིནཱ དོསགྒིནཱ མོཧགྒིནཱ ཨཱདིཏྟཾ, ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི ཨཱདིཏྟ’’’ནྟི ཝདཱམི.

‘‘ཨེཝཾ པསྶཾ, བྷིཀྑཝེ, སུཏཝཱ ཨརིཡསཱཝཀོ ཙཀྑུསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, རཱུཔེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཙཀྑུསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཡམིདཾ ཙཀྑུསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. སོཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, སདྡེསུཔི ནིབྦིནྡཏི…པེ… གྷཱནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, གནྡྷེསུཔི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ཛིཝ྄ཧཱཡཔི ནིབྦིནྡཏི, རསེསུཔི ནིབྦིནྡཏི…པེ… ཀཱཡསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, ཕོཊྛབྦེསུཔི ནིབྦིནྡཏི…པེ… མནསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི, དྷམྨེསུཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོཝིཉྙཱཎེཔི ནིབྦིནྡཏི, མནོསམྥསྶེཔི ནིབྦིནྡཏི, ཡམིདཾ མནོསམྥསྶཔཙྩཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི ཝེདཡིཏཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཝཱ ཏསྨིམྤི ནིབྦིནྡཏི. ནིབྦིནྡཾ ཝིརཛྫཏི ¶ , ཝིརཱགཱ ཝིམུཙྩཏི, ཝིམུཏྟསྨིཾ ཝིམུཏྟམིཏི ཉཱཎཾ ཧོཏི, ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི.

ཨིམསྨིཉྩ པན ཝེཡྻཱཀརཎསྨིཾ བྷཉྙམཱནེ ཏསྶ བྷིཀྑུསཧསྶསྶ ཨནུཔཱདཱཡ ཨཱསཝེཧི ཙིཏྟཱནི ཝིམུཙྩིཾསུ.

༢༩. ཨེཝཾ ཨཱདིཏྟཔརིཡཱཡདེསནཾ སུཏྭཱ སཧ པཊིསམྦྷིདཱཧི ཨརཧཏྟཾ སམྤཏྟོ ནདཱིཀསྶཔོ ཐེརོ སོམནསྶཛཱཏོ ཨཏྟནོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ ¶ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨགྒཕལནྟི ཨུཏྟམཕལཾ, ཨཏྟནཱ རོཔིཏཨམྦརུཀྑསྶ ཨཱདིམྷི གཧིཏཕལཾ ཝཱ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ནདཱིཀསྶཔཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༣. གཡཱཀསྶཔཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཏཏིཡཱཔདཱནེ ¶ ཨཛིནཙམྨཝཏྠོཧནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ གཡཱཀསྶཔཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཾ ཀུསལཾ ཨུཔཙིནནྟོ ཨིཏོ ཨེཀཏིཾསཀཔྤེ སིཁིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ ནིསྶརཎཛ྄ཛྷཱསཡཏཱཡ གྷརཱཝཱསཾ པཧཱཡ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཨརཉྙཱཡཏནེ ཨསྶམཾ མཱཔེཏྭཱ ཝནམཱུལཕལཱཧཱརོ ཝསཏི. ཏེན ཙ སམཡེན བྷགཝཱ ཨེཀོ ཨདུཏིཡོ ཏསྶ ཨསྶམསམཱིཔེནཱགཙྪི, སོ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ ཝེལཾ ཨོལོཀེནྟོ མནོཧརཱནི ཀོལཕལཱནི སཏྠུ ཨུཔནེསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝཡཔྤཏྟོ ནིསྶརཎཛ྄ཛྷཱསཡཏཱཡ གྷརཱཝཱསཾ པཧཱཡ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ དྭཱིཧི ཏཱཔསསཏེཧི སདྡྷིཾ གཡཱཡ ཝིཧརཏི. གཡཱཡ ཝསནཏོ ཧིསྶ ཀསྶཔགོཏྟཏཱཡ ཙ གཡཱཀསྶཔོཏི སམཉྙཱ ཨཧོསི. སོ བྷགཝཏོ སདྡྷིཾ པརིསཱཡ ཨེཧིབྷིཀྑཱུཔསམྤདཾ དཏྭཱ ནདཱིཀསྶཔསྶ ཝུཏྟནཡེན ཨཱདིཏྟཔརིཡཱཡ དེསནཱཡ ཨོཝདིཡམཱནོ ཨརཧཏྟེ པཏིཊྛཱསི.

༣༥. སོ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ ཨཏྟནོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨཛིནཙམྨཝཏྠོཧནྟིཨཱདིམཱཧ ¶ . ཏཏྠ ཨཛིནཙམྨཝཏྠོཏི ཏཱཔསཔབྦཛིཏཏྟཱ ཨཛིནཙམྨནིཝཱསནཔཱཝུརཎོཏི ཨཏྠོ. ཁཱརིབྷཱརདྷརོཏི ཏཱཔསཀཱལེ ཏཱཔསཔརིཀྑཱརཔརིཔུཎྞཀཱཛདྷརོཏི ཨཏྠོ. ཁཱརིཀཏཱཔསཔརིཀྑཱརེ པཱུརེཏྭཱ. ཀོལཾ ཨཧཱསི ཨསྶམནྟི ཀོལཕལཾ ཨསྶམེ པཱུརེཏྭཱ ཨསྶམེ ནིསིནྣོཏི ཨཏྠོ. ཨགོཔཡིནྟི ¶ པཱཋེ ཀོལཕལཾ པརིཡེསིཏྭཱ ཨསྶམཾ གོཔེསིཾ རཀྑིནྟི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཾ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

གཡཱཀསྶཔཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༤. ཀིམིལཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཙཏུཏྠཱཔདཱནེ ནིབྦུཏེ ཀཀུསནྡྷམྷཱིཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཀིམིལཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཀཀུསནྡྷསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ པརིནིབྦུཏེ སཏྠརི ¶ ཏསྶ དྷཱཏུཡོ ཨུདྡིསྶ སལལམཱལཱཧི མཎྜཔཾ ཀཱརེཏྭཱ པཱུཛཾ ཨཀཱསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན ཏཱཝཏིཾསེསུ ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ ཨཔརཱཔརཾ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀཔིལཝཏྠུནགརེ སཀྱརཱཛཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཀིམིལོཏི ཏསྶ ནཱམཾ ཨཀཱསི. སོ ཝཡཔྤཏྟོ བྷོགསམྤཏྟིཡཱ པམཏྟོ ཝིཧརཏི. ཏསྶ ཉཱཎཔརིཔཱཀཾ ཉཏྭཱ སཾཝེགཛནནཏྠཾ ཨནུཔིཡཱཡཾ ཝིཧརནྟོ སཏྠཱ པཋམཡོབྦནེ ཋིཏཾ རམཎཱིཡཾ ཨིཏྠིརཱུཔཾ ཨབྷིནིམྨིནིཏྭཱ པུརཏོ དསྶེཏྭཱ པུན ཨནུཀྐམེན ཡཐཱ ཛརཱརོགཝིཔཏྟཱིཧི ཨབྷིབྷཱུཏཱ དིསྶཏི, ཏཐཱ ཨཀཱསི. ཏཾ དིསྭཱ ཀིམིལཀུམཱརོ ཨཏིཝིཡ སཾཝེགཛཱཏོ ཨཏྟནོ སཾཝེགཾ པཀཱསེནྟོ བྷགཝཏོ པཱཀཊཾ ཀཏྭཱ ལདྡྷཱནུསཱསནོ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༤༢. སོ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ ཨཏྟནོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ནིབྦུཏེ ཀཀུསནྡྷམྷཱིཏིཨཱདིམཱཧ. བྲཱཧྨཎམྷི ཝུསཱིམཏཱིཏི པཉྩཧི ཝསིཏཱཧི ཝསིཔྤཏྟམྷི བྷགཝཏི. བྲཱཧྨཎསྶ སབྦགུཎགཎེཧི མཎྜིཏཏྟཱ ཨབྷིཝཱུལ༹ྷཱིཏཏྟཱ བྲཱཧྨཎམྷི ཀཀུསནྡྷེ བྷགཝཏི པརིནིབྦུཏེཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཾ ཨུཏྟཱནམེཝཱཏི.

ཀིམིལཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༥. ཝཛྫིཔུཏྟཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སཧསྶརཾསཱི ¶ ¶ བྷགཝཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཝཛྫིཔུཏྟཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཾ པུཉྙཾ ཨུཔཙིནནྟོ ཨིཏོ ཙཏུནཝུཏིཀཔྤེ ཨེཀཾ པཙྩེཀབུདྡྷཾ བྷིཀྑཱཡ གཙྪནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཀདལིཕལཱནི ཨདཱསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཝེསཱལིཡཾ ལིཙྪཝིརཱཛཀུམཱརོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི, ཝཛྫིརཱཛཔུཏྟཏྟཱ ཝཛྫིཔུཏྟོཏྭེཝསྶ སམཉྙཱ. སོ དཧརོ ཧུཏྭཱ ཧཏྠིསིཔྤཱདིསིཀྑནཀཱལེཔི ཧེཏུསམྤནྣཏཱཡ ནིསྶརཎཛ྄ཛྷཱསཡོཝ ཧུཏྭཱ ཝིཙརནྟོ སཏྠུ དྷམྨདེསནཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ སཏྠུ སནྟིཀེ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཔསྶནཱཡ ཀམྨཾ ཀཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཚལ༹བྷིཉྙོ ཨཧོསི. ཚལ༹བྷིཉྙོ པན ཧུཏྭཱ ཨཔརབྷཱགེ ཨཙིརཔརིནིབྦུཏེ སཏྠརི དྷམྨཾ སངྒཱཡིཏུཾ སངྐེཏཾ ཀཏྭཱ མཧཱཐེརེསུ ཏཏྠ ཏཏྠ ཝིཧརནྟེསུ ཨེཀདིཝསཾ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ སེཁཾཡེཝ སམཱནཾ མཧཏིཡཱ པརིསཱཡ པརིཝུཏཾ དྷམྨཾ དེསེནྟཾ དིསྭཱ ཏསྶ ཨུཔརིམགྒཱདྷིགམཱཡ ཨུསྶཱཧཾ ཛནེནྟོ –

‘‘རུཀྑམཱུལགཧནཾ ¶ པསཀྐིཡ, ནིབྦཱནཾ ཧདཡསྨིཾ ཨོཔིཡ;

ཛྷཱཡ གོཏམ མཱ ཙ པམཱདོ, ཀིཾ ཏེ བིལི༹བིལི༹ཀཱ ཀརིསྶཏཱི’’ཏི. (ཐེརགཱ. ༡༡༩) – གཱཐཾ ཨབྷཱསི;

ཏཏྠ རུཀྑམཱུལགཧནནྟི རུཀྑམཱུལབྷཱུཏཾ གཧནཾ, གཧནཉྷི ཨཏྠི, ན རུཀྑམཱུལཾ, རུཀྑམཱུལཉྩ ཨཏྠི, ན གཧནཾ, ཏེསུ རུཀྑམཱུལགྒཧཎེན ཋཱནསྶ ཚཱཡཱཡ སམྤནྣཏཱཡ ཝཱཏཱཏཔཔརིསྶཡཱབྷཱཝཾ དཱིཔེཏི, གཧནགྒཧཎེན ནིཝཱཏབྷཱཝེན ཝཱཏཔརིསྶཡཱབྷཱཝཾ ཛནསམྦཱདྷཱབྷཱཝཉྩ དསྶེཏི, ཏདུབྷཡེན ཙ བྷཱཝནཱཡོགྱཏཾ. པསཀྐིཡཱཏི ཨུཔགནྟྭཱ. ནིབྦཱནཾ ཧདཡསྨིཾ ཨོཔིཡཱཏི ‘‘ཨེཝཾ མཡཱ པཊིཔཛྫིཏྭཱ ནིབྦཱནཾ ཨདྷིགནྟབྦ’’ནྟི ནིབྦུཏིཾ ཧདཡེ ཋཔེཏྭཱ ཙིཏྟེ ཀཏྭཱ. ཛྷཱཡཱཏི ཏིལཀྑཎཱུཔནིཛ྄ཛྷཱནེན ཛྷཱཡ, ཝིཔསྶནཱབྷཱཝནཱསཧིཏཾ མགྒབྷཱཝནཾ བྷཱཝེཧི. གོཏམཱཏི དྷམྨབྷཎྜཱགཱརིཀཾ གོཏྟེནཱལཔཏི. མཱ ཙ པམཱདོཏི ཨདྷིཀུསལེསུ དྷམྨེསུ མཱ པམཱདཾ ཨཱཔཛྫི. ཨིདཱནི ཡཱདིསོ ¶ ཐེརསྶ པམཱདོ, ཏཾ པཊིཀྑེཔཝསེན དསྶེནྟོ ‘‘ཀིཾ ཏེ བིལི༹བིལི༹ཀཱ ཀརིསྶཏཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཏཏྠ བིལི༹བིལི༹ཀཱཏི བིལི༹བིལི༹ཀིརིཡཱ, བིལི༹བིལི༹ཏིསདྡཔཝཏྟི ཡཐཱ ནིརཏྠཀཱ, ཨེཝཾ བིལི༹བིལི༹ཀཱསདིསཱ ཛནཔཉྙཏྟི. ཀིཾ ཏེ ཀརིསྶཏཱིཏི ཀཱིདིསཾ ཨཏྠཾ ཏུཡ྄ཧཾ སཱདྷེསྶཏི, ཏསྨཱ ཛནཔཉྙཏྟིཾ པཧཱཡ སདཏྠཔསུཏོ ཧོཧཱིཏི ཨོཝཱདཾ ཨདཱསི.

ཏཾ ¶ སུཏྭཱ ཨཉྙེཧི ཝུཏྟེན ཝིསྶགནྡྷཝཱཡནཝཙནེན སཾཝེགཛཱཏོ བཧུདེཝ རཏྟིཾ ཙངྐམེན ཝཱིཏིནཱམེནྟོ ཝིཔསྶནཾ ཨུསྶུཀྐཱཔེཏྭཱ སེནཱསནཾ པཝིསིཏྭཱ མཉྩཀེ ནིསིནྣམཏྟོཝ ‘‘ཀིཉྩི སཡཱམཱི’’ཏི སཱིསཾ བིམྦོཧནམསམྤཏྟཾ པཱདཾ བྷཱུམིཏོ ཨུགྒཏཾ སརཱིརསྶ ཨཱཀཱསགཏཀྑཎེཡེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༤༩. ཝཛྫིཔུཏྟཏྠེརོ ཨཔརབྷཱགེ སོམནསྶཛཱཏོ ཨཏྟནོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སཧསྶརཾསཱི བྷགཝཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ སཧསྶརཾསཱིཏི ཨེཏྠ ‘‘ཨནེཀསཏསཧསྶརཾསཱི’’ཏི ཝཏྟབྦེ གཱཐཱབནྡྷསུཁཏྠཾ ‘‘སཧསྶརཾསཱི’’ཏི ཝུཏྟནྟི ཝེདིཏབྦཾ. སེསཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཝཛྫིཔུཏྟཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༦. ཨུཏྟརཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཚཊྛཱཔདཱནེ སུམེདྷོ ནཱམ སམྦུདྡྷོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨུཏྟརསཱམཎེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ¶ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ སུམེདྷསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཝིཛྫཱདྷརོ ཧུཏྭཱ ཨཱཀཱསེན ཝིཙརཏི. ཏེན ཙ སམཡེན སཏྠཱ ཏསྶེཝ ཨནུགྒཎྷནཏྠཾ ཝནནྟརེ ཨཉྙཏརསྨིཾ རུཀྑམཱུལེ ནིསཱིདི ཚབྦཎྞབུདྡྷརཾསིཡོ ཝིསྶཛྫེནྟོ. སོ ཨནྟལིཀྑེན གཙྪནྟོ བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཨཱཀཱསཏོ ཨོརུཡ྄ཧ སུཝིསུདྡྷེཧི ཝིཔུལེཧི ཀཎིཀཱརཔུཔྥེཧི བྷགཝནྟཾ པཱུཛེསི, པུཔྥཱནི བུདྡྷཱནུབྷཱཝེན སཏྠུ ཨུཔརི ཚཏྟཱཀཱརེན ཨཊྛཾསུ, སོ ཏེན བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ པསནྣཙིཏྟོ ཧུཏྭཱ ཨཔརབྷཱགེ ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ཏཱཝཏིཾསེསུ ནིབྦཏྟིཏྭཱ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝནྟོ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཏཏྠ ཋཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ རཱཛགཧེ བྲཱཧྨཎམཧཱསཱལསྶ པུཏྟོ ཧུཏྭཱ ¶ ནིབྦཏྟི, ཨུཏྟརོཏིསྶ ནཱམཾ ཨཧོསི. སོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ བྲཱཧྨཎཝིཛྫཱསུ ནིཔྥཏྟིཾ གནྟྭཱ ཛཱཏིཡཱ རཱུཔེན ཝིཛྫཱཡ ཝཡེན སཱིལཱཙཱརེན ཙ ལོཀསྶ སམྦྷཱཝནཱིཡོ ཛཱཏོ.

ཏསྶ ཏཾ སམྤཏྟིཾ དིསྭཱ ཝསྶཀཱརོ མགདྷམཧཱམཏྟོ ཨཏྟནོ དྷཱིཏརཾ དཱཏུཀཱམོ ཧུཏྭཱ ཨཏྟནོ ཨདྷིཔྤཱཡཾ པཝེདེསི. སོ ནིསྶརཎཛ྄ཛྷཱསཡཏཱཡ ཏཾ པཊིཀྑིཔིཏྭཱ ཀཱལེན ཀཱལཾ དྷམྨསེནཱཔཏིཾ པཡིརུཔཱསནྟོ ཏསྶ སནྟིཀེ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ ཝཏྟསམྤནྣོ ཧུཏྭཱ ཐེརཾ ཨུཔཊྛཧཏི.

ཏེན ¶ ཙ སམཡེན ཐེརསྶ ཨཉྙཏརོ ཨཱབཱདྷོ ཨུཔྤནྣོ, ཏསྶ བྷེསཛྫཏྠཱཡ ཨུཏྟརོ སཱམཎེརོ པཱཏོཝ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཝིཧཱརཏོ ནིཀྑནྟོ ཨནྟརཱམགྒེ ཏལཱ༹ཀསྶ སམཱིཔེ པཏྟཾ ཋཔེཏྭཱ ཨུདཀསམཱིཔཾ གནྟྭཱ མུཁཾ དྷོཝཏི. ཨཐ ཨཉྙཏརོ ཨུམངྒཙོརོ ཀཏཀམྨོ ཨཱརཀྑཔུརིསེཧི ཨནུབདྡྷོ ཨགྒམགྒེན ནགརཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ པལཱཡནྟོ ཨཏྟནཱ གཧིཏཾ རཏནབྷཎྜིཏཾ སཱམཎེརསྶ པཏྟེ པཀྑིཔིཏྭཱ པལཱཡི. སཱམཎེརོཔི པཏྟསམཱིཔཾ ཨུཔགཏོ. ཙོརཾ ཨནུབནྡྷནྟཱ རཱཛཔུརིསཱ སཱམཎེརསྶ པཏྟེ བྷཎྜིཀཾ དིསྭཱ ‘‘ཨཡཾ ཙོརོ, ཨིམིནཱ ཙོརིཡཾ ཀཏ’’ནྟི སཱམཎེརཾ པཙྪཱབཱཧཾ བནྡྷིཏྭཱ ཝསྶཀཱརསྶ བྲཱཧྨཎསྶ དསྶེསུཾ. ཝསྶཀཱརོ ཙ ཏདཱ རཉྙོ ཝིནིཙྪཡེ ནིཡུཏྟོ ཧུཏྭཱ ཚེཛྫབྷེཛྫཾ ཨནུསཱསཏི, སོ ‘‘པུབྦེ མམ ཝཙནཾ ནཱདིཡི, སུདྡྷཔཱསཎྜིཡེསུ པབྦཛཱི’’ཏི (ཐེརགཱ. ཨཊྛ. ༡.ཨུཏྟརཏྠེརགཱཐཱཝཎྞནཱ) ཀམྨཾ ཨསོདྷེཏྭཱ གྷཱཏུཀཱམཏྟཱཝ ཛཱིཝནྟམེཝ ཏཾ སཱུལེ ཨུཏྟཱསེསི.

ཨཐསྶ བྷགཝཱ ཉཱཎཔརིཔཱཀཾ ཨོལོཀེཏྭཱ ཏཾ ཋཱནཾ གནྟྭཱ ཝིཔྥུརནྟཧཏྠནཁམཎིམཡཱུཁསམྦྷིནྣསིཏཱབྷཏཱཡ པགྒྷརནྟཛཱཏིཧིངྒུལཀསུཝཎྞརསདྷཱརཾ ཝིཡ ཛཱལཱགུཎྛིཏམུདུཏལུནདཱིགྷངྒུལིཧཏྠཾ ཨུཏྟརསྶ སཱིསེ ཋཔེཏྭཱ ‘‘ཨུཏྟར, ཨིདཾ ཏེ པུརིམཀམྨསྶ ¶ ཕལཾ ཨུཔྤནྣཾ, ཏཏྠ ཏཡཱ པཙྩཝེཀྑཎབལེན ཨདྷིཝཱསནཱ ཀཱཏབྦཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཱནུརཱུཔཾ དྷམྨཾ དེསེསི. ཨུཏྟརོ ཨམཏཱབྷིསེཀསདིསེན སཏྠུ ཧཏྠསམྥསྶེན སཉྫཱཏཔྤསཱདསོམནསྶཏཱཡ ཨུལཱ༹རཔཱིཏིཔཱམོཛྫཾ པཊིལབྷིཏྭཱ ཡཐཱཔརིཙིཏཾ ཝིཔསྶནཱམགྒཾ སམཱརཱུལ༹ྷོ ཉཱཎསྶ པརིཔཱཀཾ གཏཏྟཱ སཏྠུ ཙ དེསནཱཝིལཱསེན ཏཱཝདེཝ མགྒཔཊིཔཱཊིཡཱ སབྦེ ཀིལེསེ ཁེཔེཏྭཱ ཚལ༹བྷིཉྙོ ¶ ཨཧོསི. ཚལ༹བྷིཉྙོ པན ཧུཏྭཱ སཱུལཏོ ཨུཊྛཧིཏྭཱ པརཱནུདྡཡཱཡ ཨཱཀཱསེ ཋཏྭཱ པཱཊིཧཱརིཡཾ དསྶེསི. མཧཱཛནོ ཨཙྪརིཡབྦྷུཏཙིཏྟཛཱཏོ ཨཧོསི. ཏཱཝདེཝསྶ ཝཎོ སཾརཱུལ༹ྷི, སོ བྷིཀྑཱུཧི, ‘‘ཨཱཝུསོ, ཏཱདིསདུཀྑཾ ཨནུབྷཝནྟོ ཀཐཾ ཏྭཾ ཝིཔསྶནཾ ཨནུཡུཉྫིཏུཾ ཨསཀྑཱི’’ཏི པུཊྛོ, ‘‘པགེཝ མེ, ཨཱཝུསོ, སཾསཱརེ ཨཱདཱིནཝོ, སངྑཱརཱནཉྩ སབྷཱཝོ སུདིཊྛོ, ཨེཝཱཧཾ ཏཱདིསཾ དུཀྑཾ ཨནུབྷཝནྟོཔི ཨསཀྑིཾ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ཝིསེསཾ ཨདྷིགནྟུ’’ནྟི ཨཱཧ. ‘‘པུབྦཛཱཏིཡཱ དཧརཀཱལེ མཀྑིཀཾ གཧེཏྭཱ ནིམྦསཱུལཀཾ གཧེཏྭཱ སཱུལཱརོཔནཀཱིལ༹ཾ པཊིཙྩ ཨེཝཾ ཨནེཀཛཱཏིསཏེསུ སཱུལཱརོཔནདུཀྑམནུབྷཝིཏྭཱ ཨིམཱཡ པརིཡོསཱནཛཱཏིཡཱ ཨེཝརཱུཔཾ དུཀྑམནུབྷཱུཏ’’ནྟི ཨཱཧ.

༥༥. ཨཐ ཨཔརབྷཱགེ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ སུམེདྷོ ནཱམ སམྦུདྡྷོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨནུཏྟཱནཔདཝཎྞནམེཝ ཀརིསྶཱམ.

༥༧. ཝིཛྫཱདྷརོ ཏདཱ ཨཱསིནྟི བཱཧིརཀམནྟཱདིཝིཛྫཱསིདྡྷིཡཱ ཨཱཀཱསགཱམིསམཏྠོ ཧུཏྭཱ ཙརཎཝསེན ཏཾ ཝིཛྫཾ རཀྑིཏྭཱ ཨཝིནཱསེཏྭཱ པརིཧརཎཝསེན ཝིཛྫཱདྷརཡོནི ཨཱསིཾ ཨཧོསིནྟི ¶ ཨཏྠོ. ཨནྟལིཀྑཙརོ ཨཧནྟི ཨནྟཾ པརིཡོསཱནཾ ཀོཊིཾ ལིཁཏེ སཾཀརིསྶཏཱིཏི ཨནྟལིཀྑཾ. ཨཐ ཝཱ ཨནྟཾ པརིཡོསཱནཾ ལིཁྱཏེ ཨོལོཀིཡཏེ ཨེཏེནཱཏི ཨནྟལིཀྑཾ, ཏསྨིཾ ཨནྟལིཀྑེ, ཨཱཀཱསེ ཙརཎསཱིལོ ཨཧནྟི ཨཏྠོ. ཏིསཱུལཾ སུཀཏཾ གཡ྄ཧཱཏི ཏིཁིཎཾ སཱུལཾ, ཨགྒཾ ཨཱཝུདྷཾ. ཏིསཱུལཾ སུནྡརཾ ཀཏཾ, ཀོཊྚནགྷཾསནམདྡནཔཧརཎཝསེན སུཊྛུ ཀཏཾ སཱུལཱཝུདྷཾ གཡ྄ཧ གཧེཏྭཱ ཨམྦརཏོ གཙྪཱམཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡཏྟཱཝ ནཡཱནུཡོགེན སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

ཨུཏྟརཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༧. ཨཔརཨུཏྟརཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

སཏྟམཱཔདཱནེ ¶ ནིབྦུཏེ ལོཀནཱཐམྷཱིཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨཔརསྶ ཨུཏྟརཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ¶ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཨིཏོ ཙཏུནྣཝུཏིཀཔྤེ སིདྡྷཏྠསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝཡཔྤཏྟོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྭཱ སཱསནེ ལདྡྷཔྤསཱདོ ཧུཏྭཱ ཨུཔཱསཀཏྟཾ ནིཝེདེསི. སོ སཏྠརི པརིནིབྦུཏེ ཨཏྟནོ ཉཱཏཀེ སནྣིཔཱཏེཏྭཱ བཧུཔཱུཛཱསཀྐཱརཾ སཾཧརིཏྭཱ དྷཱཏུཔཱུཛཾ ཨཀཱསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཀེཏེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཨུཏྟརོཏི ལདྡྷནཱམོ ཝཡཔྤཏྟོ ཀེནཙིདེཝ ཀརཎཱིཡེན སཱཝཏྠིཾ གཏོ ཀཎྜམྦམཱུལེ ཀཏཾ ཡམཀཔཱཊིཧཱརིཡཾ དིསྭཱ པསཱིདིཏྭཱ པུན ཀཱལ༹ཀཱརཱམསུཏྟདེསནཱཡ ཨབྷིཝཌྜྷམཱནསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ སཏྠཱརཱ སདྡྷིཾ རཱཛགཧཾ གནྟྭཱ ཨུཔསམྤདཾ ལབྷིཏྭཱ ཏཐེཝ ཙརནྟོ ཝིཔསྶནཾ པཊྛཔེཏྭཱ ནཙིརསྶེཝ ཚལ༹བྷིཉྙོ ཨཧོསི. ཚལ༹བྷིཉྙོ པན ཧུཏྭཱ སཏྠརི སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརནྟེ བུདྡྷུཔཊྛཱནཏྠཾ རཱཛགཧཏོ སཱཝཏྠིཾ ཨུཔགཏོ བྷིཀྑཱུཧི – ‘‘ཀིཾ, ཨཱཝུསོ, པབྦཛྫཱཀིཙྩཾ ཏཡཱ མཏྠཀཾ པཱཔིཏ’’ནྟི པུཊྛོ ཨཉྙཾ བྱཱཀཱསི.

༩༣. ཨརཧཏྟཾ པན པཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ ཨཏྟནོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ནིབྦུཏེ ལོཀནཱཐམྷཱིཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡཏྟཱ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

ཨཔརཨུཏྟརཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༨. བྷདྡཛིཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨཊྛམཱཔདཱནེ ¶ ཨོགཡ྄ཧཱཧཾ པོཀྑརཎིནྟིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ བྷདྡཛིཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ བྲཱཧྨཎཱནཾ ཝིཛྫཱསིཔྤེསུ པཱརཾ གནྟྭཱ ཀཱམེ པཧཱཡ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཨརཉྙཱཡཏནེ ཨསྶམཾ ¶ ཀཱརེཏྭཱ ཝསནྟོ ཨེཀདིཝསཾ སཏྠཱརཾ ཨཱཀཱསེན གཙྪནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཨཉྫལིཾ པགྒཡ྄ཧ ཨཊྛཱསི. སཏྠཱ ཏསྶ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཾ དིསྭཱ ཨཱཀཱསཏོ ཨོཏརི. ཨོཏིཎྞསྶ པན བྷགཝཏོ མདྷུཉྩ བྷིསམུལཱ༹ལཉྩ སཔྤིཁཱིརཉྩ ཨུཔནཱམེསི, ཏསྶ ཏཾ བྷགཝཱ ཨནུཀམྨཾ ཨུཔཱདཱཡ པཊིགྒཧེཏྭཱ ཨནུམོདནཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན ཏུསིཏེསུ ནིབྦཏྟོ ཏཏྠ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ ཨཔརཱཔརཾ སུགཏཱིསུཡེཝ སཾསརནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ མཧདྡྷནོ སེཊྛི ཧུཏྭཱ ཨཊྛསཊྛིབྷིཀྑུསཏསཧསྶཾ བྷོཛེཏྭཱ ཏིཙཱིཝརེན ཨཙྪཱདེསི.

ཨེཝཾ བཧུཾ ཀུསལཾ ¶ ཀཏྭཱ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟི. ཏཏྠ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཏཏོ ཙཝིཏྭཱ མནུསྶལོཀེསུ ཨུཔྤནྣོ བུདྡྷསུཉྙེ ལོཀེ པཉྩ པཙྩེཀབུདྡྷསཏཱནི ཙཏཱུཧི པཙྩཡེཧི ཨུཔཊྛཧིཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ རཱཛཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ རཛྫཾ ཨནུསཱསནྟོ ཨཏྟནོ པུཏྟཾ པཙྩེཀབོདྷིཾ ཨདྷིགནྟྭཱ ཋིཏཾ ཨུཔཊྛཧིཏྭཱ ཏསྶ པརིནིབྦུཏསྶ དྷཱཏུཡོ གཧེཏྭཱ ཙེཏིཡཾ ཀཏྭཱ པཱུཛེསི. ཨེཝཾ ཏཏྠ ཏཏྠ ཏཱནི ཏཱནི པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ བྷདྡིཡནགརེ ཨསཱིཏིཀོཊིཝིབྷཝསྶ བྷདྡིཡསེཊྛིསྶ ཨེཀཔུཏྟཀོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི, བྷདྡཛཱིཏིསྶ ནཱམཾ ཨཧོསི. ཏསྶ ཀིར ཨིསྶརིཡབྷོགཔརིཝཱརསམྤཏྟི ཙརིམབྷཝེ བོདྷིསཏྟསྶ ཝིཡ ཨཧོསི.

ཏདཱ སཏྠཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝསིཏྭཱ བྷདྡཛིཀུམཱརཾ སངྒཎྷནཏྠཱཡ མཧཏཱ བྷིཀྑུསངྒྷེན སདྡྷིཾ བྷདྡིཡནགརཾ གནྟྭཱ ཛཱཏིཡཱཝནེ ཝསི ཏསྶ ཉཱཎཔརིཔཱཀཾ ཨཱགམཡམཱནོ. སོཔི ཨུཔརིཔཱསཱདེ ནིསིནྣོ སཱིཧཔཉྫརཾ ཝིཝརིཏྭཱ ཨོལོཀེནྟོ བྷགཝཏོ སནྟིཀེ དྷམྨཾ སོཏུཾ གཙྪནྟཾ མཧཱཛནཾ དིསྭཱ, ‘‘ཀཏྠཱཡཾ མཧཱཛནོ གཙྪཏཱི’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ཏཾ ཀཱརཎཾ སུཏྭཱ སཡམྤི མཧཏཱ པརིཝཱརེན སཏྠུ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ དྷམྨཾ སུཎནྟོ སབྦཱབྷརཎཔཊིམཎྜིཏོཝ སབྦཀིལེསེ ཁེཔེཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི. ཨརཧཏྟེ པན ཏེན ཨདྷིགཏེ སཏྠཱ བྷདྡིཡསེཊྛིཾ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཏཝ པུཏྟོ ཨལངྐཏཔཊིཡཏྟོ དྷམྨཾ སུཎནྟོ ཨརཧཏྟེ པཏིཊྛཱསི, ཏེནསྶ ཨིདཱནེཝ པབྦཛིཏུཾ ཡུཏྟཾ, ནོ ཙེ པབྦཛིསྶཏི, པརིནིབྦཱཡིསྶཏཱི’’ཏི. སེཊྛི ‘‘ན མཡ྄ཧཾ པུཏྟསྶ དཧརསྶེཝ སཏོ པརིནིབྦཱནེན ཀིཙྩཾ ¶ ཨཏྠི, པབྦཱཛེཐ ན’’ནྟི ཨཱཧ. ཏཾ སཏྠཱ པབྦཱཛེཏྭཱ ཨུཔསམྤཱདེཏྭཱ ཏཏྠ སཏྟཱཧཾ ཝསིཏྭཱ ཀོཊིགཱམཾ པཱཔུཎི, སོ ཙ གཱམོ གངྒཱཏཱིརེ ཨཧོསི ¶ . ཀོཊིགཱམཝཱསིནོ ཙ བུདྡྷཔྤམུཁསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ མཧཱདཱནཾ པཝཏྟེསུཾ. བྷདྡཛིཏྠེརོ སཏྠཱརཱ ཨནུམོདནཱཡ ཨཱརདྡྷམཏྟཱཡ བཧིགཱམཾ གནྟྭཱ ‘‘གངྒཱཏཱིརེ མགྒསམཱིཔེ སཏྠུ ཨཱགཏཀཱལེ ཝུཊྛཧིསྶཱམཱི’’ཏི ཀཱལཔརིཙྪེདཾ ཀཏྭཱ ཨཉྙཏརསྨིཾ རུཀྑམཱུལེ སམཱཔཏྟིཾ སམཱཔཛྫིཏྭཱ ནིསཱིདི. མཧཱཐེརེསུ ཨཱགཙྪནྟེསུཔི ཨཝུཊྛཧིཏྭཱ སཏྠུ ཨཱགཏཀཱལེཡེཝ ཝུཊྛཱསི. པུཐུཛྫནཱ བྷིཀྑཱུ – ‘‘ཨཡཾ ཨདྷུནཱ པབྦཛིཏོ, མཧཱཐེརེསུ ཨཱགཙྪནྟེསུ མཱནཐདྡྷོ ཧུཏྭཱ ན ཝུཊྛཱསཱི’’ཏི ཨུཛ྄ཛྷཱཡིཾསུ.

ཀོཊིགཱམཝཱསིནོ སཏྠུ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ ཙ བཧཱུ ནཱཝཱསངྒྷཱཊེ བནྡྷིཾསུ. སཏྠཱ ‘‘བྷདྡཛིསྶཱནུབྷཱཝཾ པཀཱསེམཱི’’ཏི ནཱཝཱཡ ཋཏྭཱ ‘‘ཀཧཾ བྷདྡཛཱི’’ཏི པུཙྪི. བྷདྡཛིཏྠེརོ – ‘‘སོཧཾ, བྷནྟེ’’ཏི སཏྠཱརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཉྫལིཾ ཀཏྭཱ ཨཊྛཱསི. སཏྠཱ ‘‘ཨེཧི, བྷདྡཛི, ཨམྷེཧི སདྡྷིཾ ཨེཀནཱཝཾ ཨབྷིརུཧཱ’’ཏི. སོ ཨུཔྤཏིཏྭཱ སཏྠུ ཋིཏནཱཝཱཡཾ ཨཊྛཱསི. སཏྠཱ གངྒཱཡ མཛ྄ཛྷེ གཏཀཱལེ, ‘‘བྷདྡཛི, ཏཡཱ མཧཱཔནཱདཀཱལེ ཨཛ྄ཛྷཱཝུཊྛརཏནཔཱསཱདོ ¶ ཀཧ’’ནྟི ཨཱཧ. ‘‘ཨིམསྨིཾ ཋཱནེ ནིམུགྒོ, བྷནྟེ’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, བྷདྡཛི, སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ ཀངྑཾ ཚིནྡཱ’’ཏི. ཏསྨིཾ ཁཎེ ཐེརོ སཏྠཱརཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨིདྡྷིབལེན གནྟྭཱ པཱསཱདཐཱུཔིཀཾ པཱདངྒུལནྟརེན སནྣིརུཛ྄ཛྷིཏྭཱ པཉྩཝཱིསཏིཡོཛནཾ པཱསཱདཾ གཧེཏྭཱ ཨཱཀཱསེ ཨུཔྤཏི, ཨུཔྤཏནྟོ ཙ པཉྙཱསཡོཛནཱནི ཨུཀྑིཔི. ཨཐསྶ པུརིམབྷཝེ ཉཱཏཀཱ པཱསཱདགཏེན ལོབྷེན མཙྪཀཙྪཔམཎྜཱུཀཱ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟཱ ཏསྨིཾ པཱསཱདེ ཨུཊྛཧནྟེ པརིཝཏྟིཏྭཱ པཏིཾསུ. སཏྠཱ ཏེ སམྤཏནྟེ དིསྭཱ ‘‘ཉཱཏཀཱ ཏེ, བྷདྡཛི, ཀིལམནྟཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཐེརོ སཏྠུ ཝཙནེན པཱསཱདཾ ཝིསྶཛྫེསི. པཱསཱདོ ཡཐཱཋཱནེཡེཝ པཏིཊྛཧི. སཏྠཱ པཱརངྒཏོ བྷིཀྑཱུཧི – ‘‘ཀདཱ, བྷནྟེ, བྷདྡཛིཏྠེརེན ཨཡཾ པཱསཱདོ ཨཛ྄ཛྷཱཝུཊྛོ’’ཏི པུཊྛོ མཧཱཔནཱདཛཱཏཀཾ (ཛཱ. ༡.༣.༤༠ ཨཱདཡོ) ཀཐེཏྭཱ བཧུཛནཾ དྷམྨཱམཏཾ པཱཡེསི.

༩༨. ཐེརོ པན ཨརཧཏྟཾ པཏྟོ པུབྦསམྦྷཱརཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེཏུཾ ཨོགཡ྄ཧཱཧཾ པོཀྑརཎིནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨོགཡ྄ཧཱཧཾ པོཀྑརཎིནྟི པུཐུནཱནཱཨནེཀམཧོགྷེཧི ཁཎིཏཏྟཱ ‘‘པོཀྑརཎཱི’’ཏི ལདྡྷནཱམཾ ཛལཱསཡཾ ཨོགཡ྄ཧ ཨོགཧེཏྭཱ པཝིསིཏྭཱ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ གྷཱསཧེཏུཁཱདནཏྠཱཡ ཏཏྠ པོཀྑརཎིཡཾ པཝིསིཏྭཱ ¶ བྷིསཾ པདུམཔུཎྜརཱིཀམཱུལཾ ཨུདྡྷརཱམཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཾ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡཏྟཱ ཨུཏྟཱནཔདཏྠཏྟཱ ཙ ནཡཱནུསཱརེན སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

བྷདྡཛིཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༩. སིཝཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ནཝམཱཔདཱནེ ¶ ཨེསནཱཡ ཙརནྟསྶཱཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ སིཝཀཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཝིཔསྶིསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ ཨེཀདིཝསཾ བྷགཝནྟཾ པིཎྜཱཡ ཙརནྟཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ པཏྟཾ ཨཱདཱཡ ཀུམྨཱསསྶ པཱུརེཏྭཱ ཨདཱསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ རཱཛགཧེ བྲཱཧྨཎཀུལགེཧེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ སིཝཀོཏིསྶ ནཱམཾ ཨཧོསི. སོ ཝཡཔྤཏྟོ ཝིཛྫཱསིཔྤེསུ ནིཔྥཏྟིཾ གཏོ ནེཀྑམྨཛ྄ཛྷཱསཡཏཱཡ ཀཱམེ པཧཱཡ ཏཱཔསཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཙརནྟོ སཏྠཱརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཔསྶནཱཡ ཀམྨཾ ཀརོནྟོ ནཙིརསྶེཝ ཨརཧཏྟཾ ¶ པཱཔུཎི.

༡༡༧. ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ ཨཏྟནོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ ཨེསནཱཡ ཙརནྟསྶཱཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ སབྦཾ སུཝིཉྙེཡྻམེཝཱཏི.

སིཝཀཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༠. ཨུཔཝཱནཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

དསམཱཔདཱནེ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ ཨུཔཝཱནཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡཾ ཀིར པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ ཀེནཙི ཀམྨཙྪིདྡེན པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ དལླིདྡཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ བྷགཝཏི པརིནིབྦུཏེ ཏསྶ དྷཱཏུཾ གཧེཏྭཱ མནུསྶདེཝནཱགགརུལ༹ཡཀྑཀུམྦྷཎྜགནྡྷབྦེཧི སཏྟརཏནམཡེ སཏྟཡོཛནིཀེ ཐཱུཔེ ཀཏེ ¶ ཏཏྠ སུདྷོཏཾ ཨཏྟནོ ཨུཏྟརཱསངྒཾ ཝེལ༹གྒེ ཨཱབནྡྷིཏྭཱ དྷཛཾ ཀཏྭཱ པཱུཛཾ ཨཀཱསི. ཏཾ གཧེཏྭཱ ཨབྷིསམྨཏཀོ ནཱམ ཡཀྑསེནཱཔཏི དེཝེཧི ཙེཏིཡཔཱུཛཱརཀྑཎཏྠཾ ཋཔིཏོ ཨདིསྶམཱནཀཱཡོ ཨཱཀཱསེ དྷཱརེནྟོ ཙེཏིཡཾ ཏིཀྑཏྟུཾ པདཀྑིཎཾ ཨཀཱསི. ཏཾ དིསྭཱ བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ པསནྣམཱནསོ ཨཧོསི. སོ ཏེན པུཉྙཀམྨེན དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ སཱཝཏྠིཡཾ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཨུཔཝཱནོཏི ལདྡྷནཱམོ ཝཡཔྤཏྟོ ཛེཏཝནཔཊིགྒཧཎེ བུདྡྷཱནུབྷཱཝཾ དིསྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ པབྦཛིཏྭཱ ཝིཔསྶནཱཡ ཀམྨཾ ཀརོནྟོ ཚལ༹བྷིཉྙོ ཨཧོསི. ཨཐཱཡསྨཱ ཨུཔཝཱནོ བྷགཝཏོ ཨུཔཊྛཱཀོ ཨཧོསི ¶ . ཏེན ཙ སམཡེན བྷགཝཏོ ཝཱཏཱབཱདྷོ ཨུཔྤཛྫི. ཐེརསྶ གིཧིསཧཱཡོ དེཝཧིཏོ ནཱམ བྲཱཧྨཎོ སཱཝཏྠིཡཾ པཊིཝསཏི. སོ ཐེརཾ ཙཏཱུཧི པཙྩཡེཧི པཝཱརེསི. ཨཐཱཡསྨཱ ཨུཔཝཱནོ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརཾ གཧེཏྭཱ ཏསྶ བྲཱཧྨཎསྶ ནིཝེསནཾ ཨུཔགཉྪི. བྲཱཧྨཎོ ‘‘ཀེནཙི མཉྙེ པཡོཛནེན ཐེརོ ཨཱགཏོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི ཉཏྭཱ ‘‘ཝདེཡྻཱཐ, བྷནྟེ, ཀེནཏྠོ’’ཏི ཨཱཧ. ཐེརོ ཏསྶ བྲཱཧྨཎསྶ པཡོཛནཾ ཨཱཙིཀྑནྟོ –

‘‘ཨརཧཾ སུགཏོ ལོཀེ, ཝཱཏེཧཱབཱདྷིཀོ མུནི;

སཙེ ཨུཎྷོདཀཾ ཨཏྠི, མུནིནོ དེཧི བྲཱཧྨཎ.

‘‘པཱུཛིཏོ པཱུཛནེཡྻཱནཾ, སཀྐརེཡྻཱན སཀྐཏོ;

ཨཔཙིཏོཔཙེཡྻཱནཾ, ཏསྶ ཨིཙྪཱམི ཧཱཏཝེ’’ཏི. (ཐེརགཱ. ༡༨༥-༡༨༦) –

གཱཐཱདྭཡཾ ཨབྷཱསི.

ཏསྶཏྠོ – ཡོ ཨིམསྨིཾ ལོཀེ པཱུཛནེཡྻཱནཾ པཱུཛེཏབྦེཧི སཀྐཱདཱིཧི དེཝེཧི མཧཱབྲཧྨཱདཱིཧི ཙ བྲཧྨེཧི པཱུཛིཏོ, སཀྐརེཡྻཱནཾ སཀྐཱཏབྦེཧི བིམྦིསཱརཀོསལརཱཛཱདཱིཧི སཀྐཏོ, ཨཔཙེཡྻཱནཾ ཨཔཙཱཡིཏབྦེཧི མཧེསཱིཧི ཁཱིཎཱསཝེཧི ཨཔཙིཏོ, ཀིལེསེཧི ¶ ཨཱརཀཏྟཱདིནཱ ཨརཧཾ, སོབྷནགམནཱདིནཱ སུགཏོ སབྦཉྙཱུ མུནི མཡ྄ཧཾ སཏྠཱ དེཝདེཝོ སཀྐཱནཾ ཨཏིསཀྐོ བྲཧྨཱནཾ ཨཏིབྲཧྨཱ, སོ དཱནི ཝཱཏེཧི ཝཱཏཧེཏུ ཝཱཏཀྑོབྷནིམིཏྟཾ ཨཱབཱདྷིཀོ ཛཱཏོ. སཙེ ¶ , བྲཱཧྨཎ, ཨུཎྷོདཀཾ ཨཏྠི, ཏསྶ ཝཱཏཱབཱདྷཝཱུཔསམནཏྠཾ ཏཾ ཧཱཏཝེ ཨུཔནེཏུཾ ཨིཙྪཱམཱིཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ བྲཱཧྨཎོ ཨུཎྷོདཀཾ ཏདནུརཱུཔཾ ཝཱཏཧརཉྩ བྷེསཛྫཾ བྷགཝཏོ ཨུཔནཱམེསི. ཏེན ཙ སཏྠུ རོགོ ཝཱུཔསམི. ཏསྶ བྷགཝཱ ཨནུམོདནཾ ཨཀཱསི.

༡༢༢. ཨཐཱཡསྨཱ ཨུཔཝཱནོ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརོ ནཱམ ཛིནོཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ པདུམུཏྟརོཏིཨཱདཱིནི པུབྦེ ཝུཏྟཏྠཱནེཝ.

༡༢༣. མཧཱཛནཱ སམཱགམྨཱཏི སཀལཛམྦུདཱིཔཝཱསིནོ རཱསིབྷཱུཏཱཏི ཨཏྠོ. ཙིཏཀཾ ཀཏྭཱཏི ཡོཛནུབྦེདྷཾ ཙནྡནརཱསིཙིཏཀཾ ཀཏྭཱ བྷགཝཏོ སརཱིརཾ ཏཏྠ ཨབྷིརོཔཡིཾསཱུཏི སམྦནྡྷོ.

༡༢༤. སརཱིརཀིཙྩཾ ¶ ཀཏྭཱནཱཏི ཨཱདཧནཱཏི ཨགྒིནཱ དཧནཀིཙྩཾ ཀཏྭཱཏི ཨཏྠོ.

༡༢༧-༢༨. ཛངྒྷཱ མཎིམཡཱ ཨཱསཱིཏི མནུསྶེཧི ཀཏཐཱུཔེ ཛངྒྷཱ པུཔྥཝཱཧཏྠཾ ཙརིཏཊྛཱནཾ མཎིམཡཱ ཨིནྡནཱིལམཎིནཱ ཀཏཱཏི ཨཏྠོ. མཡམྤཱིཏི སབྦེ དེཝཱ ཐཱུཔཾ ཀརིསྶཱམཱཏི ཨཏྠོ.

༡༢༩. དྷཱཏུ ཨཱཝེཎིཀཱ ནཏྠཱིཏི དེཝམནུསྶེཧི ཝིསུཾ ཝིསུཾ ཙེཏིཡཾ ཀཱཏུཾ ཨཱཝེཎིཀཱ ཝིསུཾ དྷཱཏུ ནཏྠི, ཏཾ དསྶེནྟོ སརཱིརཾ ཨེཀཔིཎྜིཏནྟི ཨཱཧ. ཨདྷིཊྛཱནབལེན སཀལསརཱིརདྷཱཏུ ཨེཀགྷནསིལཱམཡཔཊིམཱ ཝིཡ ཨེཀམེཝ ཨཧོསཱིཏི ཨཏྠོ. ཨིམམྷི བུདྡྷཐཱུཔམྷཱིཏི སཀལཛམྦུདཱིཔཝཱསཱིཧི ཀཏམྷི ཨིམམྷི སུཝཎྞཐཱུཔམྷི མཡཾ སབྦེ སམཱགནྟྭཱ ཀཉྩུཀཐཱུཔཾ ཀརིསྶཱམཱཏི ཨཏྠོ.

༡༣༣. ཨིནྡནཱིལཾ མཧཱནཱིལནྟི ཨིནྡཱིཝརཔུཔྥཝཎྞཱབྷཾ མཎི ཨིནྡནཱིལམཎི. ཏཏོ ཨདྷིཀཝཎྞཏཱ མཧཱམཎི ཨིནྡནཱིལམཎཡོ ཙ མཧཱནཱིལམཎཡོ ཙ ཛོཏིརསམཎིཛཱཏིརངྒམཎཡོ ཙ ཨེཀཏོ སནྣིཔཱཏེཏྭཱ རཱསཱི ཀཏྭཱ སུཝཎྞཐཱུཔེ ཀཉྩུཀཐཱུཔཾ ཀཏྭཱ ཨཚཱདཡུནྟི སམྦནྡྷོ.

༡༤༤. པཙྩེཀཾ ¶ བུདྡྷསེཊྛསྶཱཏི བུདྡྷུཏྟམསྶ པཏི ཨེཀཾ ཝིསུཾ ཨུཔརིཚདནེན ཐཱུཔཾ ཨཀཾསཱུཏི ཨཏྠོ.

༡༤༧. ཀུམྦྷཎྜཱ གུཡ྄ཧཀཱ ¶ ཏཐཱཏི ཀུམྦྷམཏྟཱནི ཨཎྜཱནི ཡེསཾ དེཝཱནཾ ཏེ ཀུམྦྷཎྜཱ, པཊིཙྪཱདེཏྭཱ ནིགུཧིཏྭཱ པཊིཙྪཱདནཏོ གརུལཱ༹ གུཡ྄ཧཀཱ ནཱམ ཛཱཏཱ, ཏེ ཀུམྦྷཎྜཱ གུཡ྄ཧཀཱཔི ཐཱུཔཾ ཨཀཾསཱུཏི ཨཏྠོ.

༡༥༡. ཨཏིབྷོནྟི ན ཏསྶཱབྷཱཏི ཏསྶ ཙེཏིཡསྶ པབྷཾ ཙནྡསཱུརིཡཏཱརཀཱནཾ པབྷཱ ན ཨཏིབྷོནྟི, ན ཨཛ྄ཛྷོཏྠརནྟཱིཏི ཨཏྠོ.

༡༥༨. ཨཧམྤི ཀཱརཾ ཀསྶཱམཱིཏི ཏཱདིནོ ལོཀནཱཐསྶ ཐཱུཔསྨིཾ ཨཧམྤི ཀཱརཾ པུཉྙཀིརིཡཾ ཀུསལཀམྨཾ དྷཛཔཊཱཀཔཱུཛཾ ཀརིསྶཱམཱིཏི ཨཏྠོ.

ཨུཔཝཱནཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

༡༡. རཊྛཔཱལཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ

ཨེཀཱདསམཱཔདཱནེ ¶ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིཀཾ ཨཱཡསྨཏོ རཊྛཔཱལཏྠེརསྶ ཨཔདཱནཾ. ཨཡམྤི པུརིམབུདྡྷེསུ ཀཏཱདྷིཀཱརོ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཝིཝཊྚཱུཔནིསྶཡཱནི པུཉྙཱནི ཨུཔཙིནནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ ཏསྶ ཨུཔྤཏྟིཏོ པུརེཏརམེཝ ཧཾསཝཏཱིནགརེ གཧཔཏིམཧཱསཱལཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝཡཔྤཏྟོ པིཏུ ཨཙྩཡེན གྷརཱཝཱསེ པཏིཊྛིཏོ རཏནཀོཊྛཱགཱརཀམྨིཀེན དསྶིཏཾ ཨཔརིམཱཎཾ ཀུལཝཾསཱནུགཏཾ དྷནཾ དིསྭཱ ‘‘ཨིམཾ ཨེཏྟཀཾ དྷནརཱསིཾ མཡ྄ཧཾ ཨཡྻཀཔཡྻཀཱདཡོ ཨཏྟནཱ སདྡྷིཾ གཧེཏྭཱ གནྟུཾ ནཱསཀྑིཾསུ, མཡཱ པན གཧེཏྭཱ གནྟུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཀཔཎདྡྷིཀཱདཱིནཾ མཧཱདཱནཾ དེཏི. སོ ཨབྷིཉྙཱལཱབྷིཾ ཨེཀཾ ཏཱཔསཾ ཨུཔཊྛཧནྟོ ཏེན དེཝལོཀཱདྷིཔཙྩེ ཨུཡྻོཛིཏོ ཡཱཝཛཱིཝཾ པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ དེཝོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. སོ ཏཏྠ དེཝལོཀེ དེཝརཛྫཾ ཀརོནྟོ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ ཋཏྭཱ ཏཏོ ཙུཏོ མནུསྶལོཀེ བྷིནྣཾ རཊྛཾ སནྡྷཱརེཏུཾ སམཏྠསྶ ཀུལསྶ ཨེཀཔུཏྟོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. ཏེན ཙ སམཡེན པདུམུཏྟརོ ནཱམ བྷགཝཱ ལོཀེ ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ པཝཏྟིཏཝརདྷམྨཙཀྐོ ཝེནེཡྻསཏྟཾ ནིབྦཱནམཧཱནགརསངྑཱཏཁེམནྟབྷཱུམིཾ སམྤཱཔེསི. ཨཐ སོ ཀུལཔུཏྟོ ཨནུཀྐམེན ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ ཨེཀདིཝསཾ ཨུཔཱསཀེཧི ¶ སདྡྷིཾ ཝིཧཱརཾ གཏོ སཏྠཱརཾ དྷམྨཾ དེསེནྟཾ དིསྭཱ པསནྣཙིཏྟོ པརིསཔརིཡནྟེ ནིསཱིདི.

ཏེན ཙ སམཡེན སཏྠཱ ཨེཀཾ བྷིཀྑུཾ སདྡྷཱཔབྦཛིཏཱནཾ ཨགྒཊྛཱནེ ཋཔེསི, ཏཾ དིསྭཱ པསནྣམཱནསོ ཏདཏྠཱཡ ཙིཏྟཾ ཋཔེཏྭཱ སཏསཧསྶབྷིཀྑུཔརིཝཱརསྶ བྷགཝཏོ མཧཏཱ སཀྐཱརེན སཏྟཱཧཾ མཧཱདཱནཾ པཝཏྟེཏྭཱ པཎིདྷཱནཾ ཨཀཱསི. སཏྠཱ ཏསྶ ཨནནྟརཱཡེན ¶ ཨིཛ྄ཛྷནབྷཱཝཾ དིསྭཱ ‘‘ཨནཱགཏེ གོཏམསྶ ནཱམ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ སཱསནེ སདྡྷཱཔབྦཛིཏཱནཾ ཨགྒོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི བྱཱཀཱསི. སོ སཏྠཱརཾ བྷིཀྑུསངྒྷཉྩ ཝནྡིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐཱམི. སོ ཏཏྠ ཡཱཝཏཱཡུཀཾ པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ ཏཏོ ཙཝིཏྭཱ དེཝམནུསྶེསུ སཾསརནྟོ ཨིཏོ དྭཱནཝུཏིཀཔྤེ ཕུསྶསྶ བྷགཝཏོ ཀཱལེ སཏྠུ ཝེམཱཏིཀབྷཱཏིཀེསུ ཏཱིསུ རཱཛཔུཏྟེསུ སཏྠཱརཾ ཨུཔཊྛཧནྟེསུ ཏེསཾ པུཉྙཀིརིཡཱཡ སཧཱཡཀིཙྩཾ ཨཀཱསི. ཨེཝཾ ཏཏྠ ཏཏྠ བྷཝེ ཏཾ ཏཾ བཧུཾ ཀུསལཾ ཨུཔཙིནིཏྭཱ སུགཏཱིསུཡེཝ སཾསརནྟོ ཨིམསྨིཾ བུདྡྷུཔྤཱདེ ཀུརུརཊྛེ ཐུལླཀོཊྛིཀནིགམེ རཊྛཔཱལསེཊྛིགེཧེ ནིབྦཏྟི, ཏསྶ བྷིནྣཾ རཊྛཾ སནྡྷཱརེཏུཾ སམཏྠེ ཀུལེ ནིབྦཏྟཏྟཱ རཊྛཔཱལོཏི ཝཾསཱནུགཏམེཝ ནཱམཾ ཨཧོསི. སོ མཧཏཱ པརིཝཱརེན ཝཌྜྷནྟོ ཨནུཀྐམེན ཡོབྦནཾ པཏྟོ མཱཏཱཔིཏཱུཧི པཏིརཱུཔེན དཱརེན སཾཡོཛེཏྭཱ མཧནྟེ ཙ ཡསེ པཏིཊྛཱཔིཏོ དིབྦསམྤཏྟིསདིསཾ སམྤཏྟིཾ པཙྩནུབྷོཏི. ཨཐ བྷགཝཱ ཀུརུརཊྛེ ཛནཔདཙཱརིཀཾ ཙརནྟོ ཐུལླཀོཊྛིཀཾ ཨནུཔཱཔུཎི. ཏཾ སུཏྭཱ རཊྛཔཱལོ ཀུལཔུཏྟོ སཏྠཱརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ སཏྠུ སནྟིཀེ ¶ དྷམྨཾ སུཏྭཱ པཊིལདྡྷསདྡྷོ སཏྟཝཱརེ བྷཏྟཙྪེདེ ཀཏྭཱ ཀིཙྪེན ཀསིརེན མཱཏཱཔིཏརོ ཨནུཛཱནཱཔེཏྭཱ སཏྠཱརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པབྦཛྫཾ ཡཱཙིཏྭཱ སཏྠུ ཨཱཎཏྟིཡཱ ཨཉྙཏརསྶ ཐེརསྶ སནྟིཀེ པབྦཛིཏྭཱ ཡོནིསོམནསིཀཱརེན ཀམྨཾ ཀརོནྟོ ཝིཔསྶནཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎི.

༡༧༩-༡༨༠. ཨཐཱཡསྨཱ ཨཔརབྷཱགེ ཨཏྟནོ པུབྦཀམྨཾ སརིཏྭཱ སོམནསྶཛཱཏོ པུབྦཙརིཏཱཔདཱནཾ པཀཱསེནྟོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོཏིཨཱདིམཱཧ. སུནཱགོ སོ མཡཱ དིནྣོཏི ཏདཱ མཧཱདྷནསེཊྛི ཧུཏྭཱ སབྦཾ སཱཔཏེཡྻཾ དཱནམུཁེ ཝིསྶཛྫནསམཡེ སཏྟཔྤཏིཊྛོ སུནྡརོ ནཱགོ ¶ ཧཏྠིརཱཛཱ མཡཱ དིནྣོ ཨཧོསི. ཏཾ དསྶེནྟོ ཨཱིསཱདནྟོཏིཨཱདིམཱཧ. ཨཱིསཱདནྟོ རཐཨཱིསཔྤམཱཎདནྟོ, སོ མཡཱ དིནྣོ ཧཏྠིནཱགོ. ཨུརཱུལ༹ྷཝཱཏི རཱཛཱཝཧནཡོགྒསམཏྠོ, རཱཛཱརཧོ ཝཱ. སེཏཙྪཏྟོཏི ཨལངྐཱརཏྠཱཡ ཨུཔཊྛཧནསེཏཙྪཏྟསཧིཏོཏི ཨཏྠོ. པསོབྷིཏོཏི ཨཱརོཧཔརིཎཱཧཝཱ རཱུཔསོབྷཱཧི སམྤནྣོཏི ཨཏྠོ. སཀཔྤནོ སཧཏྠིཔོཏི ཧཏྠིཨལངྐཱརསཧིཏོ ཧཏྠིགོཔཀསཧིཏོཏི ཨཏྠོ. ཨིཏྠམྦྷཱུཏོ ཧཏྠིནཱགོ པདུམུཏྟརསྶ བྷགཝཏོ མཡཱ དིནྣོཏི ཨཏྠོ.

༡༨༡. མཡཱ བྷཏྟཾ ཀཱརེཏྭཱནཱཏི མཡཱ ཀཱརཱཔིཏཝིཧཱརེ ཝསནྟཱནཾ ཀོཊིསངྑཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ནིཙྩབྷཏྟཾ པཊྛཔེཏྭཱ མཧེསིནོ ནིཡྻཱདེསིནྟི སམྦནྡྷོ.

༡༨༣. ཛལཛུཏྟམནཱམཀོཏི ¶ ཛལཏོ ཛཱཏོ ཛལཛོ, ཀིཾ ཏཾ? པདུམཾ, པདུམེན སམཱནནཱམཏྟཱ ཨུཏྟམཏྟཱ ཙ པདུམུཏྟརོ ནཱམ བྷགཝཱཏི ཨཏྠོ. སེསཾ སབྦཏྠ ཨུཏྟཱནཏྠམེཝཱཏི.

རཊྛཔཱལཏྠེརཨཔདཱནཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

ཚཔྤཉྙཱསམམཧཱཝགྒཝཎྞནཱ སམཏྟཱ.

ཨིཏི ཝིསུདྡྷཛནཝིལཱསིནིཡཱ ཨཔདཱན-ཨཊྛཀཐཱཡ

ཨེཏྟཱཝཏཱ བུདྡྷཔཙྩེཀབུདྡྷསཱཝཀཏྠེརཱཔདཱན-ཨཊྛཀཐཱ སམཏྟཱ.

ནིགམནཀཐཱ

སཱིཧལ༹དཱིཔཀེ ¶ ¶ ཨཔྤིཙྪཏཱདིགུཎཝནྟཱནཾ ཐེརཝཾསཔྤདཱིཔཱནཾ ཨཱནནྡཏྠེརཱདཱིནཾ སབྦསཏྟཱནཾ ཏཎྷཱམཱནདིཊྛཱདཡོ ཚེདནནིགྒཧཝིཝེཙནཱདྱཏྠཾ སཏྟཧི མཱསེཧི ཨཏིཝིཡ ཨཱརཱདྷནེན ལདྡྷཀོསལླེན བོདྷིསམྦྷཱརཾ གཝེསནྟེན སཏིདྷིཏིགཏིཝཱིརིཡཔརཀྐམནྟེན མཧཱསམནྟགུཎསོབྷནེན ཏིཔིཊཀདྷརེན པཎྜིཏེན ཨཱབྷཏཾ ཨིམཾ ཨཔདཱན-ཨཊྛཀཐཾ སབྦོ སདེཝལོཀོ ཛཱནཱཏཱུཏི.

ཨནེན ལོབྷཱདིམལཱ པཛཱནཾ, ཙཀྑཱདིརོགཱ ཝིཝིདྷཱ ཙ དུཀྑཱ;

ཀལཧཱདིབྷཡཱ དུཀྑིཏཱ ཛཱཏཱ, ཙོརཱདཡོནཏྠཀརཱ ཙ ལོཀེ.

ནསྶནྟུ མེ པཉྩ ཝེརཱ ཙ པཱཔཱ, ནསྶནྟུ གིམྷེ ཡཐཱ ཝུཊྛིཝཱཏཱ;

ཨཊྛངྒིཀམགྒཝརེན པཏྭཱ, ནིབྦཱནཔུརཾ པཊིཔཱདཡཱམི.

སབྦདིཊྛིཉྩ མདྡནྟོ, རཱགདོསཱདིཔཱཔཀེ;

སཾསཱརཝཊྚཾ ཚིནྡིཏྭཱ, ཨུཔེམི སགྒམོཀྑཀེ.

ཨཱཎཱཁེཏྟམྷི ¶ སབྦཏྠ, ཨཝཱིཙིམྷི བྷཝགྒཏོ;

སབྦེ དྷམྨཱནུཡཱཡནྟུ, ཏཡོ ལོཀཱ ཨུཏུཔི ཙཱཏི.

ཨཔདཱན-ཨཊྛཀཐཱ སམཏྟཱ.