📜

ནམོ ཏསྶ བྷགཝཏོ ཨརཧཏོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ

༡༧. ཙཏྟཱལཱིསནིཔཱཏོ

[༥༢༡] ༡. ཏེསཀུཎཛཱཏཀཝཎྞནཱ

ཝེསྶནྟརཾ ཏཾ པུཙྪཱམཱིཏི ཨིདཾ སཏྠཱ ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟོ ཀོསལརཉྙོ ཨོཝཱདཝསེན ཀཐེསི. ཏཉྷི རཱཛཱནཾ དྷམྨསྶཝནཏྠཱཡ ཨཱགཏཾ སཏྠཱ ཨཱམནྟེཏྭཱ ‘‘མཧཱརཱཛ, རཉྙཱ ནཱམ དྷམྨེན རཛྫཾ ཀཱརེཏབྦཾ, ཡསྨིཉྷི སམཡེ རཱཛཱནོ ཨདྷམྨིཀཱ ཧོནྟི, རཱཛཡུཏྟཱཔི ཏསྨིཾ སམཡེ ཨདྷམྨིཀཱ ཧོནྟཱི’’ཏི ཙཏུཀྐནིཔཱཏེ (ཨ. ནི. ༤.༧༠) ཨཱགཏསུཏྟནཡེན ཨོཝདིཏྭཱ ཨགཏིགམནེ ཨགཏིཨགམནེ ཙ ཨཱདཱིནཝཉྩ ཨཱནིསཾསཉྩ ཀཐེཏྭཱ ‘‘སུཔིནཀཱུཔམཱ ཀཱམཱ’’ཏིཨཱདིནཱ ནཡེན ཀཱམེསུ ཨཱདཱིནཝཾ ཝིཏྠཱརེཏྭཱ, ‘‘མཧཱརཱཛ, ཨིམེསཉྷི སཏྟཱནཾ –

‘མཙྩུནཱ སངྒརོ ནཏྠི, ལཉྫགྒཱཧོ ན ཝིཛྫཏི;

ཡུདྡྷཾ ནཏྠི ཛཡོ ནཏྠི, སབྦེ མཙྩུཔརཱཡཎཱ’.

ཏེསཾ པརལོཀཾ གཙྪནྟཱནཾ ཋཔེཏྭཱ ཨཏྟནཱ ཀཏཾ ཀལྱཱཎཀམྨཾ ཨཉྙཱ པཏིཊྛཱ ནཱམ ནཏྠི. ཨེཝཾ ཨིཏྟརཔཙྩུཔཊྛཱནཾ ཨཝསྶཾ པཧཱཏབྦཾ, ན ཡསཾ ནིསྶཱཡ པམཱདཾ ཀཱཏུཾ ཝཊྚཏི, ཨཔྤམཏྟེནེཝ ཧུཏྭཱ དྷམྨེན རཛྫཾ ཀཱརེཏུཾ ཝཊྚཏི. པོརཱཎཀརཱཛཱནོ ཨནུཔྤནྣེཔི བུདྡྷེ པཎྜིཏཱནཾ ཨོཝཱདེ ཋཏྭཱ དྷམྨེན རཛྫཾ ཀཱརེཏྭཱ དེཝནགརཾ པཱུརཡམཱནཱ གམིཾསཱུ’’ཏི ཝཏྭཱ ཏེན ཡཱཙིཏོ ཨཏཱིཏཾ ཨཱཧརི.

ཨཏཱིཏེ བཱརཱཎསིཡཾ བྲཧྨདཏྟོ རཛྫཾ ཀཱརེནྟོ ཨཔུཏྟཀོ ཨཧོསི, པཏྠེནྟོཔི པུཏྟཾ ཝཱ དྷཱིཏརཾ ཝཱ ན ལབྷི. སོ ཨེཀདིཝསཾ མཧནྟེན པརིཝཱརེན ཨུཡྻཱནཾ གནྟྭཱ དིཝསབྷཱགཾ ཨུཡྻཱནེ ཀཱིལི༹ཏྭཱ མངྒལསཱལརུཀྑམཱུལེ སཡནཾ ཨཏྠརཱཔེཏྭཱ ཐོཀཾ ནིདྡཱཡིཏྭཱ པབུདྡྷོ སཱལརུཀྑཾ ཨོལོཀེཏྭཱ ཏཏྠ སཀུཎཀུལཱཝཀཾ པསྶི, སཧ དསྶནེནེཝསྶ སིནེཧོ ཨུཔྤཛྫི. སོ ཨེཀཾ པུརིསཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ‘‘ཨིམཾ རུཀྑཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ ཨེཏསྨིཾ ཀུལཱཝཀེ ཀསྶཙི ཨཏྠིཏཾ ཝཱ ནཏྠིཏཾ ཝཱ ཛཱནཱཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ ‘‘སཱདྷུ, དེཝཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ ཏཏྠ ཏཱིཎི ཨཎྜཀཱནི དིསྭཱ རཉྙོ ཨཱརོཙེསི. རཱཛཱ ‘‘ཏེན ཧི ཨེཏེསཾ ཨུཔརི ནཱསཝཱཏཾ མཱ ཝིསྶཛྫེསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཙངྐོཊཀེ ཀཔྤཱསཔིཙུཾ ཨཏྠརིཏྭཱ ཏཏྠེཝ ཏཱནི ཨཎྜཀཱནི ཋཔེཏྭཱ སཎིཀཾ ཨོཏརཱཧཱི’’ཏི ཨོཏཱརཱཔེཏྭཱ ཙངྐོཊཀཾ ཧཏྠེན གཧེཏྭཱ ‘‘ཀཏརསཀུཎཎྜཀཱནི ནཱམེཏཱནཱི’’ཏི ཨམཙྩེ པུཙྪི. ཏེ ‘‘མཡཾ ན ཛཱནཱམ, ནེསཱདཱ ཛཱནིསྶནྟཱི’’ཏི ཝདིཾསུ. རཱཛཱ ནེསཱདེ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ པུཙྪི. ནེསཱདཱ, ‘‘མཧཱརཱཛ, ཏེསུ ཨེཀཾ ཨུལཱུཀཨཎྜཾ, ཨེཀཾ སཱལིཀཱཨཎྜཾ, ཨེཀཾ སུཝཀཨཎྜ’’ནྟི ཀཐཡིཾསུ. ཀིཾ པན ཨེཀསྨིཾ ཀུལཱཝཀེ ཏིཎྞཾ སཀུཎིཀཱནཾ ཨཎྜཱནི ཧོནྟཱིཏི. ཨཱམ, དེཝ, པརིཔནྠེ ཨསཏི སུནིཀྑིཏྟཱནི ན ནསྶནྟཱིཏི. རཱཛཱ ཏུསྶིཏྭཱ ‘‘ཨིམེ མམ པུཏྟཱ བྷཝིསྶནྟཱི’’ཏི ཏཱནི ཏཱིཎི ཨཎྜཱནི ཏཡོ ཨམཙྩེ པཊིཙྪཱཔེཏྭཱ ‘‘ཨིམེ མཡ྄ཧཾ པུཏྟཱ བྷཝིསྶནྟི, ཏུམྷེ སཱདྷུཀཾ པཊིཛགྒིཏྭཱ ཨཎྜཀོསཏོ ནིཀྑནྟཀཱལེ མམཱརོཙེཡྻཱཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཏེ ཏཱནི སཱདྷུཀཾ རཀྑིཾསུ.

ཏེསུ པཋམཾ ཨུལཱུཀཨཎྜཾ བྷིཛྫི. ཨམཙྩོ ཨེཀཾ ནེསཱདཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ‘‘ཏྭཾ ཨིཏྠིབྷཱཝཾ ཝཱ པུརིསབྷཱཝཾ ཝཱ ཛཱནཱཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཏེན ཏཾ ཝཱིམཾསིཏྭཱ ‘‘པུརིསོ’’ཏི ཝུཏྟེ རཱཛཱནཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ‘‘པུཏྟོ ཏེ, དེཝ, ཛཱཏོ’’ཏི ཨཱཧ. རཱཛཱ ཏུཊྛོ ཏསྶ བཧུཾ དྷནཾ དཏྭཱ ‘‘པུཏྟཀཾ མེ སཱདྷུཀཾ པཊིཛགྒ, ‘ཝེསྶནྟརོ’ཏི ཙསྶ ནཱམཾ ཀརོཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨུཡྻོཛེསི. སོ ཏཐཱ ཨཀཱསི. ཏཏོ ཀཏིཔཱཧཙྩཡེན སཱལིཀཱཨཎྜཾ བྷིཛྫི. སོཔི ཨམཙྩོ ཏཾ ནེསཱདེན ཝཱིམཾསཱཔེཏྭཱ ‘‘ཨིཏྠཱི’’ཏི སུཏྭཱ རཉྙོ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ‘‘དྷཱིཏཱ ཏེ, དེཝ, ཛཱཏཱ’’ཏི ཨཱཧ. རཱཛཱ ཏུཊྛོ ཏསྶཔི བཧུཾ དྷནཾ དཏྭཱ ‘‘དྷཱིཏརཾ མེ སཱདྷུཀཾ པཊིཛགྒ, ‘ཀུཎྜལིནཱི’ཏི ཙསྶཱ ནཱམཾ ཀརོཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨུཡྻོཛེསི. སོཔི ཏཐཱ ཨཀཱསི. པུན ཀཏིཔཱཧཙྩཡེན སུཝཀཨཎྜཾ བྷིཛྫི. སོཔི ཨམཙྩོ ནེསཱདེན ཏཾ ཝཱིམཾསིཏྭཱ ‘‘པུརིསོ’’ཏི ཝུཏྟེ རཉྙོ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ‘‘པུཏྟོ ཏེ, དེཝ, ཛཱཏོ’’ཏི ཨཱཧ. རཱཛཱ ཏུཊྛོ ཏསྶཔི བཧུཾ དྷནཾ དཏྭཱ ‘‘པུཏྟསྶ མེ མཧནྟེན པརིཝཱརེན མངྒལཾ ཀཏྭཱ ‘ཛམྦུཀོ’ཏིསྶ ནཱམཾ ཀརོཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨུཡྻོཛེསི. སོཔི ཏཐཱ ཨཀཱསི. ཏེ ཏཡོཔི སཀུཎཱ ཏིཎྞཾ ཨམཙྩཱནཾ གེཧེསུ རཱཛཀུམཱརཔརིཧཱརེནེཝ ཝཌྜྷནྟི. རཱཛཱ ‘‘མམ པུཏྟོ, མམ དྷཱིཏཱ’’ཏི ཝོཧརཏི. ཨཐསྶ ཨམཙྩཱ ཨཉྙམཉྙཾ ཨཝཧསནྟི ‘‘པསྶཐ, བྷོ, རཉྙོ ཀིརིཡཾ, ཏིརཙྪཱནགཏེཔི ‘པུཏྟོ མེ, དྷཱིཏཱ མེ’ཏི ཝདནྟོ ཝིཙརཏཱི’’ཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨིམེ ཨམཙྩཱ ཨེཏེསཾ མམ པུཏྟཱནཾ པཉྙཱསམྤདཾ ན ཛཱནནྟི, པཱཀཊཾ ནེསཾ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི. ཨཐེཀཾ ཨམཙྩཾ ཝེསྶནྟརསྶ སནྟིཀཾ པེསེསི – ‘‘ཏུམྷཱཀཾ པིཏཱ པཉྷཾ པུཙྪིཏུཀཱམོ, ཀདཱ ཀིར ཨཱགནྟྭཱ པུཙྪཏཱུ’’ཏི. སོ ཨམཙྩོ གནྟྭཱ ཝེསྶནྟརཾ ཝནྡིཏྭཱ ཏཾ སཱསནཾ ཨཱརོཙེསི. ཏཾ སུཏྭཱ ཝེསྶནྟརོ ཨཏྟནོ པཊིཛགྒཀཾ ཨམཙྩཾ པཀྐོསིཏྭཱ ‘‘མཡ྄ཧཾ ཀིར པིཏཱ མཾ པཉྷཾ པུཙྪིཏུཀཱམོ, ཏསྶ ཨིདྷཱགཏསྶ སཀྐཱརཾ ཀཱཏུཾ ཝཊྚཏི, ཀདཱ ཨཱགཙྪཏཱུ’’ཏི པུཙྪི. ཨམཙྩོ ‘‘ཨིཏོ སཏྟམེ དིཝསེ ཏཝ པིཏཱ ཨཱགཙྪཏཱུ’’ཏི ཨཱཧ. ཏཾ སུཏྭཱ ཝེསྶནྟརོ ‘‘པིཏཱ མེ ཨིཏོ སཏྟམེ དིཝསེ ཨཱགཙྪཏཱུ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨུཡྻོཛེསི. སོ ཨཱགནྟྭཱ རཉྙོ ཨཱཙིཀྑི. རཱཛཱ སཏྟམེ དིཝསེ ནགརེ བྷེརིཾ ཙརཱཔེཏྭཱ པུཏྟསྶ ནིཝེསནཾ ཨགམཱསི. ཝེསྶནྟརོ རཉྙོ མཧནྟཾ སཀྐཱརཾ ཀཱརེསི, ཨནྟམསོ དཱསཀམྨཀཱརཱནམྤི སཀྐཱརཾ ཀཱརེསི. རཱཛཱ ཝེསྶནྟརསཀུཎསྶ གེཧེ བྷུཉྫིཏྭཱ མཧནྟཾ ཡསཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ སཀཾ ནིཝེསནཾ ཨཱགནྟྭཱ རཱཛངྒཎེ མཧནྟཾ མཎྜཔཾ ཀཱརཱཔེཏྭཱ ནགརེ བྷེརིཾ ཙརཱཔེཏྭཱ ཨལངྐཏམཎྜཔམཛ྄ཛྷེ མཧཱཛནཔརིཝཱརོ ནིསཱིདིཏྭཱ ‘‘ཝེསྶནྟརཾ ཨཱནེཏཱུ’’ཏི ཨམཙྩསྶ སནྟིཀཾ པེསེསི. ཨམཙྩོ ཝེསྶནྟརཾ སུཝཎྞཔཱིཋེ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ ཨཱནེསི. ཝེསྶནྟརསཀུཎོ པིཏུ ཨངྐེ ནིསཱིདིཏྭཱ པིཏརཱ སཧ ཀཱིལི༹ཏྭཱ གནྟྭཱ ཏཏྠེཝ སུཝཎྞཔཱིཋེ ནིསཱིདི. ཨཐ ནཾ རཱཛཱ མཧཱཛནམཛ྄ཛྷེ རཱཛདྷམྨཾ པུཙྪནྟོ པཋམཾ གཱཐམཱཧ –

༡.

‘‘ཝེསྶནྟརཾ ཏཾ པུཙྪཱམི, སཀུཎ བྷདྡམཏྠུ ཏེ;

རཛྫཾ ཀཱརེཏུཀཱམེན, ཀིཾ སུ ཀིཙྩཾ ཀཏཾ ཝར’’ནྟི.

ཏཏྠ སཀུཎཱཏི ཏཾ ཨཱལཔཏི. ཀིཾ སཱུཏི ཀཏརཾ ཀིཙྩཾ ཀཏཾ ཝརཾ ཨུཏྟམཾ ཧོཏི, ཀཐེཧི མེ, ཏཱཏ, སཀལཾ རཱཛདྷམྨནྟི ཨེཝཾ ཀིར ཏཾ སོ པུཙྪི.

ཏཾ སུཏྭཱ ཝེསྶནྟརོ པཉྷཾ ཨཀཐེཏྭཱཝ རཱཛཱནཾ ཏཱཝ པམཱདེན ཙོདེནྟོ དུཏིཡཾ གཱཐམཱཧ –

༢.

‘‘ཙིརསྶཾ ཝཏ མཾ ཏཱཏོ, ཀཾསོ བཱརཱཎསིགྒཧོ;

པམཏྟོ ཨཔྤམཏྟཾ མཾ, པིཏཱ པུཏྟཾ ཨཙོདཡཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཏཱཏོཏི པིཏཱ. ཀཾསོཏི ཨིདཾ ཏསྶ ནཱམཾ. བཱརཱཎསིགྒཧོཏི ཙཏཱུཧི སངྒཧཝཏྠཱུཧི བཱརཱཎསིཾ སངྒཧེཏྭཱ ཝཏྟནྟོ. པམཏྟོཏི ཨེཝརཱུཔཱནཾ པཎྜིཏཱནཾ སནྟིཀེ ཝསནྟོ པཉྷསྶ ཨཔུཙྪནེན པམཏྟོ. ཨཔྤམཏྟཾ མནྟི སཱིལཱདིགུཎཡོགེན མཾ ཨཔྤམཏྟཾ. པིཏཱཏི པོསཀཔིཏཱ. ཨཙོདཡཱིཏི ཨམཙྩེཧི ‘‘ཏིརཙྪཱནགཏེ པུཏྟེ ཀཏྭཱ ཝོཧརཏཱི’’ཏི ཨཝཧསིཡམཱནོ པམཱདཾ ཨཱཔཛྫིཏྭཱ ཙིརསྶཾ ཨཛྫ ཙོདེསི, པཉྷཾ པུཙྪཱིཏི ཝདཏི.

ཨེཝཾ སོ ཨིམཱཡ གཱཐཱཡ ཙོདེཏྭཱ ‘‘མཧཱརཱཛ, རཉྙཱ ནཱམ ཏཱིསུ དྷམྨེསུ ཋཏྭཱ དྷམྨེན རཛྫཾ ཀཱརེཏབྦ’’ནྟི ཝཏྭཱ རཱཛདྷམྨཾ ཀཐེནྟོ ཨིམཱ གཱཐཱཡོ ཨཱཧ –

༣.

‘‘པཋམེནེཝ ཝིཏཐཾ, ཀོདྷཾ ཧཱསཾ ནིཝཱརཡེ;

ཏཏོ ཀིཙྩཱནི ཀཱརེཡྻ, ཏཾ ཝཏཾ ཨཱཧུ ཁཏྟིཡ.

༤.

‘‘ཡཾ ཏྭཾ ཏཱཏ ཏཔོཀམྨཾ, པུབྦེ ཀཏམསཾསཡཾ;

རཏྟོ དུཊྛོ ཙ ཡཾ ཀཡིརཱ, ན ཏཾ ཀཡིརཱ ཏཏོ པུན.

༥.

‘‘ཁཏྟིཡསྶ པམཏྟསྶ, རཊྛསྨིཾ རཊྛཝཌྜྷན;

སབྦེ བྷོགཱ ཝིནསྶནྟི, རཉྙོ ཏཾ ཝུཙྩཏེ ཨགྷཾ.

༦.

‘‘སིརཱི ཏཱཏ ཨལཀྑཱི ཙ, པུཙྪིཏཱ ཨེཏདབྲཝུཾ;

ཨུཊྛཱནཝཱིརིཡེ པོསེ, རམཱཧཾ ཨནུསཱུཡཀེ.

༧.

‘‘ཨུསཱུཡཀེ དུཧདཡེ, པུརིསེ ཀམྨདུསྶཀེ;

ཀཱལ༹ཀཎྞཱི མཧཱརཱཛ, རམཏི ཙཀྐབྷཉྫནཱི.

༨.

‘‘སོ ཏྭཾ སབྦེ སུཧདཡོ, སབྦེསཾ རཀྑིཏོ བྷཝ;

ཨལཀྑིཾ ནུད མཧཱརཱཛ, ལཀྑྱཱ བྷཝ ནིཝེསནཾ.

༩.

‘‘ས ལཀྑཱིདྷིཏིསམྤནྣོ, པུརིསོ ཧི མཧགྒཏོ;

ཨམིཏྟཱནཾ ཀཱསིཔཏི, མཱུལཾ ཨགྒཉྩ ཚིནྡཏི.

༡༠.

‘‘སཀྐོཔི ཧི བྷཱུཏཔཏི, ཨུཊྛཱནེ ནཔྤམཛྫཏི;

ས ཀལྱཱཎེ དྷིཏིཾ ཀཏྭཱ, ཨུཊྛཱནེ ཀུརུཏེ མནོ.

༡༡.

‘‘གནྡྷབྦཱ པིཏརོ དེཝཱ, སཱཛཱིཝཱ ཧོནྟི ཏཱདིནོ;

ཨུཊྛཱཧཏོ ཨཔྤམཛྫཏོ, ཨནུཏིཊྛནྟི དེཝཏཱ.

༡༢.

‘‘སོ ཨཔྤམཏྟོ ཨཀྐུདྡྷོ, ཏཱཏ ཀིཙྩཱནི ཀཱརཡ;

ཝཱཡམསྶུ ཙ ཀིཙྩེསུ, ནཱལསོ ཝིནྡཏེ སུཁཾ.

༡༣.

‘‘ཏཏྠེཝ ཏེ ཝཏྟཔདཱ, ཨེསཱཝ ཨནུསཱསནཱི;

ཨལཾ མིཏྟེ སུཁཱཔེཏུཾ, ཨམིཏྟཱནཾ དུཁཱཡ ཙཱ’’ཏི.

ཏཏྠ པཋམེནེཝ ཝིཏཐནྟི, ཏཱཏ, རཱཛཱ ནཱམ ཨཱདིཏོཝ མུསཱཝཱདཾ ནིཝཱརཡེ. མུསཱཝཱདིནོ ཧི རཉྙོ རཊྛཾ ནིརོཛཾ ཧོཏི, པཐཝིཡཱ ཨོཛཱ ཀམྨཀརཎཊྛཱནཏོ སཏྟརཏནམཏྟཾ ཧེཊྛཱ བྷསྶཏི, ཏཏོ ཨཱཧཱརེ ཝཱ ཏེལམདྷུཕཱཎིཏཱདཱིསུ ཝཱ ཨོསདྷེསུ ཨོཛཱ ན ཧོཏི. ནིརོཛཱཧཱརབྷོཛནཱ མནུསྶཱ བཧྭཱབཱདྷཱ ཧོནྟི, རཊྛེ ཐལཛལཔཐེསུ ཨཱཡོ ནུཔྤཛྫཏི, ཏསྨིཾ ཨནུཔྤཛྫནྟེ རཱཛཱནོ དུགྒཏཱ ཧོནྟི. ཏེ སེཝཀེ སངྒཎྷིཏུཾ ན སཀྐོནྟི, ཨསངྒཧིཏཱ སེཝཀཱ རཱཛཱནཾ གརུཙིཏྟེན ན ཨོལོཀེནྟི. ཨེཝཾ, ཏཱཏ, མུསཱཝཱདོ ནཱམེས ནིརོཛོ, ན སོ ཛཱིཝིཏཧེཏུཔི ཀཱཏབྦོ, སཙྩཾ པན སཱདུཏརཾ རསཱནནྟི ཏདེཝ པཊིགྒཧེཏབྦཾ. ཨཔིཙ མུསཱཝཱདོ ནཱམ གུཎཔརིདྷཾསཀོ ཝིཔཏྟིཔརིཡོསཱནོ, དུཏིཡཙིཏྟཝཱརེ ཨཝཱིཙིཔརཱཡཎཾ ཀརོཏི. ཨིམསྨིཾ པནཏྠེ ‘‘དྷམྨོ ཧཝེ ཧཏོ ཧནྟཱི’’ཏི ཙེཏིཡཛཱཏཀཾ (ཛཱ. ༡.༨.༤༥ ཨཱདཡོ) ཀཐེཏབྦཾ.

ཀོདྷནྟི, ཏཱཏ, རཱཛཱ ནཱམ པཋམམེཝ ཀུཛ྄ཛྷནལཀྑཎཾ ཀོདྷམྤི ནིཝཱརེཡྻ. ཏཱཏ, ཨཉྙེསཉྷི ཀོདྷོ ཁིཔྤཾ མཏྠཀཾ ན པཱཔུཎཱཏི, རཱཛཱུནཾ པཱཔུཎཱཏི. རཱཛཱནོ ནཱམ ཝཱཙཱཝུདྷཱ ཀུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཨོལོཀིཏམཏྟེནཱཔི པརཾ ཝིནཱསེནྟི, ཏསྨཱ རཉྙཱ ཨཉྙེཧི མནུསྶེཧི ཨཏིརེཀཏརཾ ནིཀྐོདྷེན བྷཝིཏབྦཾ, ཁནྟིམེཏྟཱནུདྡཡཱསམྤནྣེན ཨཏྟནོ པིཡཔུཏྟཾ ཝིཡ ལོཀཾ ཝོལོཀེནྟེན བྷཝིཏབྦཾ. ཏཱཏ, ཨཏིཀོདྷནོ ནཱམ རཱཛཱ ཨུཔྤནྣཾ ཡསཾ རཀྑིཏུཾ ན སཀྐོཏི. ཨིམསྶ པནཏྠསྶ དཱིཔནཏྠཾ ཁནྟིཝཱདིཛཱཏཀ- (ཛཱ. ༡.༤.༤༩ ཨཱདཡོ) ཙཱུལ༹དྷམྨཔཱལཛཱཏཀཱནི (ཛཱ. ༡.༥.༤༤ ཨཱདཡོ) ཀཐེཏབྦཱནི. ཙཱུལ༹དྷམྨཔཱལཛཱཏཀསྨིཉྷི མཧཱཔཏཱཔནོ ནཱམ རཱཛཱ པུཏྟཾ གྷཱཏེཏྭཱ པུཏྟསོཀེན ཧདཡེན ཕལིཏེན མཏཱཡ དེཝིཡཱ སཡམྤི དེཝིཾ ཨནུསོཙནྟོ ཧདཡེན ཕལིཏེནེཝ མརི. ཨཐ ཏེ ཏཡོཔི ཨེཀཨཱལཱ༹ཧནེཝ ཛྷཱཔེསུཾ. ཏསྨཱ རཉྙཱ པཋམམེཝ མུསཱཝཱདཾ ཝཛྫེཏྭཱ དུཏིཡཾ ཀོདྷོ ཝཛྫེཏབྦོ.

ཧཱསནྟི ཧསྶཾ, ཨཡམེཝ ཝཱ པཱཋོ. ཏེསུ ཏེསུ ཀིཙྩེསུ ཨུཔྤིལཱཝིཏཙིཏྟཏཱཡ ཀེལི༹སཱིལཏཾ པརིཧཱསཾ ནིཝཱརེཡྻ. ཏཱཏ, རཉྙཱ ནཱམ ཀེལི༹སཱིལེན ན བྷཝིཏབྦཾ, ཨཔརཔཏྟིཡེན ཧུཏྭཱ སབྦཱནི ཀིཙྩཱནི ཨཏྟཔཙྩཀྑེནེཝ ཀཱཏབྦཱནི. ཨུཔྤིལཱཝིཏཙིཏྟོ ཧི རཱཛཱ ཨཏུལེཏྭཱ ཀམྨཱནི ཀརོནྟོ ལདྡྷཾ ཡསཾ ཝིནཱསེཏི. ཨིམསྨིཾ པནཏྠེ སརབྷངྒཛཱཏཀེ (ཛཱ. ༢.༡༧.༥༠ ཨཱདཡོ) པུརོཧིཏསྶ ཝཙནཾ གཧེཏྭཱ དཎྜཀིརཉྙོ ཀིསཝཙྪེ ཨཔརཛ྄ཛྷིཏྭཱ སཧ རཊྛེན ཨུཙྪིཛྫིཏྭཱ ཀུཀྐུལ༹ནིརཡེ ནིབྦཏྟབྷཱཝོ ཙ མཱཏངྒཛཱཏཀེ (ཛཱ. ༡.༡༥.༡ ཨཱདཡོ) མཛ྄ཛྷརཉྙོ བྲཱཧྨཎཱནཾ ཀཐཾ གཧེཏྭཱ མཱཏངྒཏཱཔསེ ཨཔརཛ྄ཛྷིཏྭཱ སཧ རཊྛེན ཨུཙྪིཛྫིཏྭཱ ནིརཡེ ནིབྦཏྟབྷཱཝོ ཙ གྷཊཔཎྜིཏཛཱཏཀེ (ཛཱ. ༡.༡༠.༡༦༥ ཨཱདཡོ) དསབྷཱཏིཀརཱཛདཱརཀཱནཾ མོཧམཱུལ༹ྷཱནཾ ཝཙནཾ གཧེཏྭཱ ཀཎྷདཱིཔཱཡནེ ཨཔརཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཝཱསུདེཝཀུལསྶ ནཱསིཏབྷཱཝོ ཙ ཀཐེཏབྦོ.

ཏཏོ ཀིཙྩཱནི ཀཱརེཡྻཱཏི ཨེཝཾ, ཏཱཏ, པཋམཾ མུསཱཝཱདཾ དུཏིཡཾ ཀོདྷཾ ཏཏིཡཾ ཨདྷམྨཧཱསཾ ཝཛྫེཏྭཱ ཏཏོ པཙྪཱ རཱཛཱ རཊྛཝཱསཱིནཾ ཀཏྟབྦཀིཙྩཱནི ཀཱརེཡྻ. ཏཾ ཝཏཾ ཨཱཧུ ཁཏྟིཡཱཏི, ཁཏྟིཡམཧཱརཱཛ, ཡཾ མཡཱ ཝུཏྟཾ, ཨེཏཾ རཉྙོ ཝཏསམཱདཱནནྟི པོརཱཎཀཔཎྜིཏཱ ཀཐཡིཾསུ.

ན ཏཾ ཀཡིརཱཏི ཡཾ ཏཡཱ རཱགཱདིཝསེན པཙྪཱ ཏཱཔཀརཾ ཀམྨཾ ཀཏཾ ཧོཏི, ཏཏོ པུབྦེ ཀཏཏོ པུན ཏཱདིསཾ ཀམྨཾ ན ཀཡིརཱ, མཱ ཀརེཡྻཱསི, ཏཱཏཱཏི. ཝུཙྩཏེཏི ཏཾ རཉྙོ ཨགྷནྟི ཝུཙྩཏི, ཨེཝཾ པོརཱཎཀཔཎྜིཏཱ ཀཐཡིཾསུ. སིརཱིཏི ཨིདཾ ཝེསྶནྟརསཀུཎོ པུབྦེ བཱརཱཎསིཡཾ པཝཏྟིཏཀཱརཎཾ ཨཱཧརིཏྭཱ དསྶེནྟོ ཨཱཧ. ཏཏྠ ཨབྲཝུནྟི སུཙིཔརིཝཱརསེཊྛིནཱ པུཙྪིཏཱ ཀཐཡིཾསུ. ཨུཊྛཱནཝཱིརིཡེཏི ཡོ པོསོ ཨུཊྛཱནེ ཝཱིརིཡེ ཙ པཏིཊྛིཏོ, ན ཙ པརེསཾ སམྤཏྟིཾ དིསྭཱ ཨུསཱུཡཏི, ཏསྨིཾ ཨཧཾ ཨབྷིརམཱམཱིཏི ཨཱཧ. ཨེཝཾ ཏཱཝ ཏཱཏ སིརཱི ཀཐེསི. ཨུསཱུཡཀེཏི ཨལཀྑཱི པན, ཏཱཏ, པུཙྪིཏཱ ཨཧཾ པརསམྤཏྟིཨུསཱུཡཀེ དུཧདཡེ དུཙིཏྟེ ཀལྱཱཎཀམྨདཱུསཀེ ཡོ ཀལྱཱཎཀམྨཾ དུསྶནྟོ ཨཔྤིཡཱཡནྟོ ཨཊྚཱིཡནྟོ ན ཀརོཏི, ཏསྨིཾ ཨབྷིརམཱམཱིཏི ཨཱཧ. ཨེཝཾ སཱ ཀཱལ༹ཀཎྞཱི, མཧཱརཱཛ, རམཏི པཏིརཱུཔདེསཝཱསཱདིནོ ཀུསལཙཀྐསྶ བྷཉྫནཱི.

སུཧདཡོཏི སུནྡརཙིཏྟོ ཧིཏཙིཏྟཀོ. ནུདཱཏི ནཱིཧར. ནིཝེསནནྟི ལཀྑིཡཱ པན ནིཝེསནཾ བྷཝ པཏིཊྛཱ ཧོཧི. ས ལཀྑཱིདྷིཏིསམྤནྣོཏི, མཧཱརཱཛ, ཀཱསིཔཏི སོ པུརིསོ པཉྙཱཡ ཙེཝ ཝཱིརིཡེན ཙ སམྤནྣོ. མཧགྒཏོཏི མཧཛ྄ཛྷཱསཡོ ཙོརཱནཾ པཙྩཡབྷཱུཏེ གཎྷནྟོ ཨམིཏྟཱནཾ མཱུལཾ ཙོརེ གཎྷནྟོ ཨམིཏྟཱནཾ ཨགྒཾ ཚིནྡཏཱིཏི ཝདཏི. སཀྐོཏི ཨིནྡོ. བྷཱུཏཔཏཱིཏི རཱཛཱནཾ ཨཱལཔཏི. ཨུཊྛཱནེཏི ཨུཊྛཱནཝཱིརིཡེ. ནཔྤམཛྫཏཱིཏི ན པམཛྫཏི, སབྦཀིཙྩཱནི ཀརོཏི. ས ཀལྱཱཎེཏི སོ དེཝརཱཛཱ ཨུཊྛཱནཝཱིརིཡེ མནཾ ཀརོནྟོ པཱཔཀམྨཾ ཨཀཏྭཱ ཀལྱཱཎེ པུཉྙཀམྨསྨིཉྙེཝ དྷིཏིཾ ཀཏྭཱ ཨཔྤམཏྟོ ཨུཊྛཱནེ མནཾ ཀརོཏི, ཏསྶ པན ཀལྱཱཎཀམྨེ ཝཱིརིཡཀརཎབྷཱཝདསྶནཏྠཾ སརབྷངྒཛཱཏཀེ དྭཱིསུ དེཝལོཀེསུ དེཝཏཱཧི སདྡྷིཾ ཀཔིཊྛཱརཱམཾ ཨཱགནྟྭཱ པཉྷཾ པུཙྪིཏྭཱ དྷམྨསྶ སུཏབྷཱཝོ, མཧཱཀཎྷཛཱཏཀེ (ཛཱ. ༡.༡༢.༦༡ ཨཱདཡོ) ཨཏྟནོ ཨཱནུབྷཱཝེན ཛནཾ ཏཱསེཏྭཱ ཨོསཀྐནྟསྶ སཱསནསྶ པཝཏྟིཏབྷཱཝོ ཙཱཏི ཨེཝམཱདཱིནི ཝཏྠཱུནི ཀཐེཏབྦཱནི.

གནྡྷབྦཱཏི ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀཱནཾ ཧེཊྛཱ ཙཏུཡོནིཀཱ དེཝཱ, ཙཏུཡོནིཀཏྟཱཡེཝ ཀིར ཏེ གནྡྷབྦཱ ནཱམ ཛཱཏཱ. པིཏརོཏི བྲཧྨཱནོ. དེཝཱཏི ཨུཔཔཏྟིདེཝཝསེན ཚ ཀཱམཱཝཙརདེཝཱ. ཏཱདིནོཏི ཏཐཱཝིདྷསྶ ཀུསལཱབྷིརཏསྶ རཉྙོ. སཱཛཱིཝཱ ཧོནྟཱིཏི སམཱནཛཱིཝིཀཱ ཨུཔཛཱིཝིཏབྦཱ. ཏཱདིསཱ ཧི རཱཛཱནོ དཱནཱདཱིནི པུཉྙཱནི ཀརོནྟཱ དེཝཏཱནཾ པཏྟིཾ དེནྟི, ཏཱ ཏཾ པཏྟིཾ ཨནུམོདིཏྭཱ སམྤཊིཙྪིཏྭཱ དིབྦཡསེན ཝཌྜྷནྟི. ཨནུཏིཊྛནྟཱིཏི ཏཱདིསསྶ རཉྙོ ཝཱིརིཡཾ ཀརོནྟསྶ ཨཔྤམཱདཾ ཨཱཔཛྫནྟསྶ དེཝཏཱ ཨནུཏིཊྛནྟི ཨནུགཙྪནྟི, དྷམྨིཀཾ རཀྑཾ སཾཝིདཧནྟཱིཏི ཨཏྠོ.

སོཏི སོ ཏྭཾ. ཝཱཡམསྶཱུཏི ཏཱནི རཊྛཀིཙྩཱནི ཀརོནྟོ ཏུལནཝསེན ཏཱིརཎཝསེན པཙྩཀྑཀམྨཝསེན ཏེསུ ཏེསུ ཀིཙྩེསུ ཝཱིརིཡཾ ཀརསྶུ. ཏཏྠེཝ ཏེ ཝཏྟཔདཱཏི, ཏཱཏ, ཡཾ མཾ ཏྭཾ ཀིཾསུ ཀིཙྩཾ ཀཏཾ ཝརནྟི པུཙྪི, ཏཏྠ ཏཝ པཉྷེཡེཝ ཨེཏེ མཡཱ ‘‘པཋམེནེཝ ཝིཏཐ’’ནྟིཨཱདཡོ ཝུཏྟཱ, ཨེཏེ ཝཏྟཔདཱ ཝཏྟཀོཊྛཱསཱ, ཨེཝཾ ཏཏྠ ཝཏྟསྶུ. ཨེསཱཏི ཡཱ ཏེ མཡཱ ཀཐིཏཱ, ཨེསཱཝ ཏཝ ཨནུསཱསནཱི. ཨལནྟི ཨེཝཾ ཝཏྟམཱནོ ཧི རཱཛཱ ཨཏྟནོ མིཏྟེ སུཁཱཔེཏུཾ, ཨམིཏྟཱནཉྩ དུཀྑཱཡ ཨལཾ པརིཡཏྟོ སམཏྠོཏི.

ཨེཝཾ ཝེསྶནྟརསཀུཎེན ཨེཀཱཡ གཱཐཱཡ རཉྙོ པམཱདཾ ཙོདེཏྭཱ ཨེཀཱདསཧི གཱཐཱཧི དྷམྨེ ཀཐིཏེ ‘‘བུདྡྷལཱིལཱ༹ཡ པཉྷོ ཀཐིཏོ’’ཏི མཧཱཛནོ ཨཙྪརིཡབྦྷུཏཙིཏྟཛཱཏོ སཱདྷུཀཱརསཏཱནི པཝཏྟེསི. རཱཛཱ སོམནསྶཔྤཏྟོ ཨམཙྩེ ཨཱམནྟེཏྭཱ པུཙྪི – ‘‘བྷོནྟོ! ཨམཙྩཱ མམ པུཏྟེན ཝེསྶནྟརེན ཨེཝཾ ཀཐེནྟེན ཀེན ཀཏྟབྦཾ ཀིཙྩཾ ཀཏ’’ནྟི. མཧཱསེནགུཏྟེན, དེཝཱཏི. ‘‘ཏེན ཧིསྶ མཧཱསེནགུཏྟཊྛཱནཾ དམྨཱི’’ཏི ཝེསྶནྟརཾ ཋཱནནྟརེ ཋཔེསི. སོ ཏཏོ པཊྛཱཡ མཧཱསེནགུཏྟཊྛཱནེ ཋིཏོ པིཏུ ཀམྨཾ ཨཀཱསཱིཏི.

ཝེསྶནྟརཔཉྷོ ནིཊྛིཏོ.

པུན རཱཛཱ ཀཏིཔཱཧཙྩཡེན པུརིམནཡེནེཝ ཀུཎྜལིནིཡཱ སནྟིཀཾ དཱུཏཾ པེསེཏྭཱ སཏྟམེ དིཝསེ ཏཏྠ གནྟྭཱ པཙྩཱགནྟྭཱ ཏཏྠེཝ མཎྜཔམཛ྄ཛྷེ ནིསཱིདིཏྭཱ ཀུཎྜལིནིཾ ཨཱཧརཱཔེཏྭཱ སུཝཎྞཔཱིཋེ ནིསིནྣཾ རཱཛདྷམྨཾ པུཙྪནྟོ གཱཐམཱཧ –

༡༤.

‘‘སཀྑིསི ཏྭཾ ཀུཎྜལིནི, མཉྙསི ཁཏྟབནྡྷུནི;

རཛྫཾ ཀཱརེཏུཀཱམེན, ཀིཾ སུ ཀིཙྩཾ ཀཏཾ ཝར’’ནྟི.

ཏཏྠ སཀྑིསཱིཏི མཡཱ པུཊྛཔཉྷཾ ཀཐེཏུཾ སཀྑིསྶསཱིཏི པུཙྪཏི. ཀུཎྜལིནཱིཏི ཏསྶཱ སལིངྒཏོ ཨཱགཏནཱམེནཱལཔཏི. ཏསྶཱ ཀིར དྭཱིསུ ཀཎྞཔིཊྛེསུ ཀུཎྜལསཎྛཱནཱ དྭེ ལེཁཱ ཨཧེསུཾ, ཏེནསྶཱ ‘‘ཀུཎྜལིནཱི’’ཏི ནཱམཾ ཀཱརེསི. མཉྙསཱིཏི ཛཱནིསྶསི མཡཱ པུཊྛཔཉྷསྶ ཨཏྠནྟི. ཁཏྟབནྡྷུནཱིཏི ཁཏྟསྶ མཧཱསེནགུཏྟསྶ བྷགིནིབྷཱཝེན ནཾ ཨེཝཾ ཨཱལཔཏི. ཀསྨཱ པནེས ཝེསྶནྟརསཀུཎཾ ཨེཝཾ ཨཔུཙྪིཏྭཱ ཨིམམེཝ པུཙྪཏཱིཏི? ཨིཏྠིབྷཱཝེན. ཨིཏྠིཡོ ཧི པརིཏྟཔཉྙཱ, ཏསྨཱ ‘‘སཙེ སཀྐོཏི, པུཙྪིསྶཱམི, ནོ ཙེ, ན པུཙྪིསྶཱམཱི’’ཏི ཝཱིམཾསནཝསེན ཨེཝཾ པུཙྪིཏྭཱ ཏཉྙེཝ པཉྷཾ པུཙྪི.

སཱ ཨེཝཾ རཉྙཱ རཱཛདྷམྨེ པུཙྪིཏེ, ‘‘ཏཱཏ, ཏྭཾ མཾ ‘ཨིཏྠིཀཱ ནཱམ ཀིཾ ཀཐེསྶཏཱི’ཏི ཝཱིམཾསསི མཉྙེ, སཀལཾ ཏེ རཱཛདྷམྨཾ དྭཱིསུཡེཝ པདེསུ པཀྑིཔིཏྭཱ ཀཐེསྶཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཱཧ –

༡༥.

‘‘དྭེཝ ཏཱཏ པདཀཱནི, ཡཏྠ སབྦཾ པཏིཊྛིཏཾ;

ཨལདྡྷསྶ ཙ ཡོ ལཱབྷོ, ལདྡྷསྶ ཙཱནུརཀྑཎཱ.

༡༦.

‘‘ཨམཙྩེ ཏཱཏ ཛཱནཱཧི, དྷཱིརེ ཨཏྠསྶ ཀོཝིདེ;

ཨནཀྑཱཀིཏཝེ ཏཱཏ, ཨསོཎྜེ ཨཝིནཱསཀེ.

༡༧.

‘‘ཡོ ཙ ཏཾ ཏཱཏ རཀྑེཡྻ, དྷནཾ ཡཉྩེཝ ཏེ སིཡཱ;

སཱུཏོཝ རཐཾ སངྒཎྷེ, སོ ཏེ ཀིཙྩཱནི ཀཱརཡེ.

༡༨.

‘‘སུསངྒཧིཏནྟཛནོ, སཡཾ ཝིཏྟཾ ཨཝེཀྑིཡ;

ནིདྷིཉྩ ཨིཎདཱནཉྩ, ན ཀརེ པརཔཏྟིཡཱ.

༡༩.

‘‘སཡཾ ཨཱཡཾ ཝཡཾ ཛཉྙཱ, སཡཾ ཛཉྙཱ ཀཏཱཀཏཾ;

ནིགྒཎྷེ ནིགྒཧཱརཧཾ, པགྒཎྷེ པགྒཧཱརཧཾ.

༢༠.

‘‘སཡཾ ཛཱནཔདཾ ཨཏྠཾ, ཨནུསཱས རཐེསབྷ;

མཱ ཏེ ཨདྷམྨིཀཱ ཡུཏྟཱ, དྷནཾ རཊྛཉྩ ནཱསཡུཾ.

༢༡.

‘‘མཱ ཙ ཝེགེན ཀིཙྩཱནི, ཀརོསི ཀཱརཡེསི ཝཱ;

ཝེགསཱ ཧི ཀཏཾ ཀམྨཾ, མནྡོ པཙྪཱནུཏཔྤཏི.

༢༢.

‘‘མཱ ཏེ ཨདྷིསརེ མུཉྩ, སུབཱལ༹ྷམདྷིཀོཔིཏཾ;

ཀོདྷསཱ ཧི བཧཱུ ཕཱིཏཱ, ཀུལཱ ཨཀུལཏཾ གཏཱ.

༢༣.

‘‘‘མཱ ཏཱཏ ཨིསྶརོམྷཱི’ཏི, ཨནཏྠཱཡ པཏཱརཡི;

ཨིཏྠཱིནཾ པུརིསཱནཉྩ, མཱ ཏེ ཨཱསི དུཁུདྲཡོ.

༢༤.

‘‘ཨཔེཏལོམཧཾསསྶ, རཉྙོ ཀཱམཱནུསཱརིནོ;

སབྦེ བྷོགཱ ཝིནསྶནྟི, རཉྙོ ཏཾ ཝུཙྩཏེ ཨགྷཾ.

༢༥.

‘‘ཏཏྠེཝ ཏེ ཝཏྟཔདཱ, ཨེསཱཝ ཨནུསཱསནཱི;

དཀྑསྶུདཱནི པུཉྙཀརོ, ཨསོཎྜོ ཨཝིནཱསཀོ;

སཱིལཝཱསྶུ མཧཱརཱཛ, དུསྶཱིལོ ཝིནིཔཱཏིཀོ’’ཏི.

ཏཏྠ པདཀཱནཱིཏི ཀཱརཎཔདཱནི. ཡཏྠཱཏི ཡེསུ དྭཱིསུ པདེསུ སབྦཾ ཨཏྠཛཱཏཾ ཧིཏསུཁཾ པཏིཊྛིཏཾ. ཨལདྡྷསྶཱཏི ཡོ ཙ པུབྦེ ཨལདྡྷསྶ ལཱབྷསྶ ལཱབྷོ, ཡཱ ཙ ལདྡྷསྶ ཨནུརཀྑཎཱ. ཏཱཏ, ཨནུཔྤནྣསྶ ཧི ལཱབྷསྶ ཨུཔྤཱདནཾ ནཱམ ན བྷཱརོ, ཨུཔྤནྣསྶ པན ཨནུརཀྑཎམེཝ བྷཱརོ. ཨེཀཙྩོ ཧི ཡསཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱཔི ཡསེ པམཏྟོ པམཱདཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ པཱཎཱཏིཔཱཏཱདཱིནི ཀརོཏི, མཧཱཙོརོ ཧུཏྭཱ རཊྛཾ ཝིལུམྤམཱནོ ཙརཏི. ཨཐ ནཾ རཱཛཱནོ གཱཧཱཔེཏྭཱ མཧཱཝིནཱསཾ པཱཔེནྟི. ཨཐ ཝཱ ཨུཔྤནྣརཱུཔཱདཱིསུ ཀཱམགུཎེསུ པམཏྟོ ཨཡོནིསོ དྷནཾ ནཱསེནྟོ སབྦསཱཔཏེཡྻེ ཁཱིཎེ ཀཔཎོ ཧུཏྭཱ ཙཱིརཀཝསནོ ཀཔཱལམཱདཱཡ ཙརཏི. པབྦཛིཏོ ཝཱ པན གནྠདྷུརཱདིཝསེན ལཱབྷསཀྐཱརཾ ནིབྦཏྟེཏྭཱ པམཏྟོ ཧཱིནཱཡཱཝཏྟཏི. ཨཔརོ པཋམཛྷཱནཱདཱིནི ནིབྦཏྟེཏྭཱཔི མུཊྛསྶཏིཏཱཡ ཏཐཱརཱུཔེ ཨཱརམྨཎེ བཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཛྷཱནཱ པརིཧཱཡཏི. ཨེཝཾ ཨུཔྤནྣསྶ ཡསསྶ ཝཱ ཛྷཱནཱདིལཱབྷསྶ ཝཱ རཀྑཎམེཝ དུཀྐརཾ. ཏདཏྠདཱིཔནཏྠཾ པན དེཝདཏྟསྶ ཝཏྠུ ཙ, མུདུལཀྑཎ- (ཛཱ. ༡.༡.༦༦) ལོམསཀསྶཔ- (ཛཱ. ༡.༩.༦༠ ཨཱདཡོ) ཧརིཏཙཛཱཏཀ- (ཛཱ. ༡.༩.༤༠ ཨཱདཡོ) སངྐཔྤཛཱཏཀཱདཱིནི (ཛཱ. ༡.༣.༡ ཨཱདཡོ) ཙ ཀཐེཏབྦཱནི. ཨེཀོ པན ལཱབྷསཀྐཱརཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ ཨཔྤམཱདེ ཋཏྭཱ ཀལྱཱཎཀམྨཾ ཀརོཏི, ཏསྶ སོ ཡསོ སུཀྐཔཀྑེ ཙནྡོ ཝིཡ ཝཌྜྷཏི, ཏསྨཱ ཏྭཾ, མཧཱརཱཛ, ཨཔྤམཏྟོ པཡོགསམྤཏྟིཡཱ ཋཏྭཱ དྷམྨེན རཛྫཾ ཀཱརེནྟོ ཏཝ ཨུཔྤནྣཾ ཡསཾ ཨནུརཀྑཱཧཱིཏི.

ཛཱནཱཧཱིཏི བྷཎྜཱགཱརིཀཀམྨཱདཱིནཾ ཀརཎཏྠཾ ཨུཔདྷཱརེཧི. ཨནཀྑཱཀིཏཝེཏི ཨནཀྑེ ཨཀིཏཝེ ཨཛུཏཀརེ ཙེཝ ཨཀེརཱཊིཀེ ཙ. ཨསོཎྜེཏི པཱུཝསུརཱགནྡྷམཱལཱསོཎྜབྷཱཝརཧིཏེ. ཨཝིནཱསཀེཏི ཏཝ སནྟཀཱནཾ དྷནདྷཉྙཱདཱིནཾ ཨཝིནཱསཀེ. ཡོཏི ཡོ ཨམཙྩོ. ཡཉྩེཝཱཏི ཡཉྩ ཏེ གྷརེ དྷནཾ སིཡཱ, ཏཾ རཀྑེཡྻ. སཱུཏོཝཱཏི རཐསཱརཐི ཝིཡ. ཡཐཱ སཱརཐི ཝིསམམགྒནིཝཱརཎཏྠཾ ཨསྶེ སངྒཎྷནྟོ རཐཾ སངྒཎྷེཡྻ, ཨེཝཾ ཡོ སཧ བྷོགེཧི ཏཾ རཀྑིཏུཾ སཀྐོཏི, སོ ཏེ ཨམཙྩོ ནཱམ ཏཱདིསཾ སངྒཧེཏྭཱ བྷཎྜཱགཱརིཀཱདིཀིཙྩཱནི ཀཱརཡེ.

སུསངྒཧིཏནྟཛནོཏི, ཏཱཏ, ཡསྶ ཧི རཉྙོ ཨཏྟནོ ཨནྟོཛནོ ཨཏྟནོ ཝལཉྫནཀཔརིཛནོ ཙ དཱནཱདཱིཧི ཨསངྒཧིཏོ ཧོཏི, ཏསྶ ཨནྟོནིཝེསནེ སུཝཎྞཧིརཉྙཱདཱིནི ཏེསཾ ཨསངྒཧིཏམནུསྶཱནཾ ཝསེན ནསྶནྟི, ཨནྟོཛནཱ བཧི གཙྪནྟི, ཏསྨཱ ཏྭཾ སུཊྛུསངྒཧིཏཨནྟོཛནོ ཧུཏྭཱ ‘‘ཨེཏྟཀཾ ནཱམ མེ ཝིཏྟ’’ནྟི སཡཾ ཨཏྟནོ དྷནཾ ཨཝེཀྑིཏྭཱ ‘‘ཨསུཀཊྛཱནེ ནཱམ ནིདྷིཾ ནིདྷེམ, ཨསུཀསྶ ཨིཎཾ དེམཱ’’ཏི ཨིདཾ ཨུབྷཡམྤི ན ཀརེ པརཔཏྟིཡཱ, པརཔཏྟིཡཱཔི ཏྭཾ མཱ ཀརི, སབྦཾ ཨཏྟཔཙྩཀྑམེཝ ཀརེཡྻཱསཱིཏི ཝདཏི.

ཨཱཡཾ ཝཡནྟི ཏཏོ ཨུཔྤཛྫནཀཾ ཨཱཡཉྩ ཏེསཾ ཏེསཾ དཱཏབྦཾ ཝཡཉྩ སཡམེཝ ཛཱནེཡྻཱསཱིཏི. ཀཏཱཀཏནྟི སངྒཱམེ ཝཱ ནཝཀམྨེ ཝཱ ཨཉྙེསུ ཝཱ ཀིཙྩེསུ ‘‘ཨིམིནཱ ཨིདཾ ནཱམ མཡ྄ཧཾ ཀཏཾ, ཨིམིནཱ ན ཀཏ’’ནྟི ཨེཏམྤི སཡམེཝ ཛཱནེཡྻཱསི, མཱ པརཔཏྟིཡོ ཧོཧི. ནིགྒཎྷེཏི, ཏཱཏ, རཱཛཱ ནཱམ སནྡྷིཙྪེདཱདིཀཱརཀཾ ནིགྒཧཱརཧཾ ཨཱནེཏྭཱ དསྶིཏཾ ཨུཔཔརིཀྑིཏྭཱ སོདྷེཏྭཱ པོརཱཎཀརཱཛཱུཧི ཋཔིཏདཎྜཾ ཨོལོཀེཏྭཱ དོསཱནུརཱུཔཾ ནིགྒཎྷེཡྻ. པགྒཎྷེཏི ཡོ པན པགྒཧཱརཧོ ཧོཏི, ཨབྷིནྣསྶ ཝཱ པརབལསྶ བྷེདེཏཱ, བྷིནྣསྶ ཝཱ སཀབལསྶ ཨཱརཱདྷཀོ, ཨལདྡྷསྶ ཝཱ རཛྫསྶ ཨཱཧརཀོ, ལདྡྷསྶ ཝཱ ཐཱཝརཀཱརཀོ, ཡེན ཝཱ པན ཛཱིཝིཏཾ དིནྣཾ ཧོཏི, ཨེཝརཱུཔཾ པགྒཧཱརཧཾ པགྒཧེཏྭཱ མཧནྟཾ སཀྐཱརསམྨཱནཾ ཀརེཡྻ. ཨེཝཾ ཧིསྶ ཀིཙྩེསུ ཨཉྙེཔི ཨུརཾ དཏྭཱ ཀཏྟབྦཾ ཀརིསྶནྟི.

ཛཱནཔདནྟི ཛནཔདཝཱསཱིནཾ ཨཏྠཾ སཡཾ ཨཏྟཔཙྩཀྑེནེཝ ཨནུསཱས. ཨདྷམྨིཀཱ ཡུཏྟཱཏི ཨདྷམྨིཀཱ ཏཏྠ ཏཏྠ ནིཡུཏྟཱ ཨཱཡུཏྟཀཱ ལཉྫཾ གཧེཏྭཱ ཝིནིཙྪཡཾ བྷིནྡནྟཱ ཏཝ དྷནཉྩ རཊྛཉྩ མཱ ནཱསཡུཾ. ཨིམིནཱ ཀཱརཎེན ཨཔྤམཏྟོ ཧུཏྭཱ སཡམེཝ ཨནུསཱས. ཝེགེནཱཏི སཧསཱ ཨཏུལེཏྭཱ ཨཏཱིརེཏྭཱ. ཝེགསཱཏི ཨཏུལེཏྭཱ ཨཏཱིརེཏྭཱ ཚནྡཱདིཝསེན སཧསཱ ཀཏཾ ཀམྨཉྷི ན སཱདྷུ ན སུནྡརཾ. ཀིཾཀཱརཎཱ? ཏཱདིསཉྷི ཀཏྭཱ མནྡོ པཙྪཱ ཝིཔྤཊིསཱརཝསེན ཨིདྷ ལོཀེ ཨཔཱཡདུཀྑཾ ཨནུབྷཝནྟོ པརལོཀེ ཙ ཨནུཏཔྤཏི. ཨཡཾ པནེཏྠ ཨཏྠོ ‘‘ཨིསཱིནམནྟརཾ ཀཏྭཱ, བྷརུརཱཛཱཏི མེ སུཏ’’ནྟི བྷརུཛཱཏཀེན (ཛཱ. ༡.༢.༡༢༥-༡༢༦) དཱིཔེཏབྦོ.

མཱ ཏེ ཨདྷིསརེ མུཉྩ, སུབཱལ༹ྷམདྷིཀོཔིཏནྟི, ཏཱཏ, ཏཝ ཧདཡཾ ཀུསལཾ ཨདྷིསརིཏྭཱ ཨཏིཀྐམིཏྭཱ པཝཏྟེ པརེསཾ ཨཀུསལཀམྨེ སུཊྛུ བཱལ༹ྷཾ ཨདྷིཀོཔིཏཾ ཀུཛ྄ཛྷཱཔིཏཾ ཧུཏྭཱ མཱ མུཉྩ, མཱ པཏིཊྛཱཡཏཱུཏི ཨཏྠོ. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – ཏཱཏ, ཡདཱ ཏེ ཝིནིཙྪཡེ ཋིཏསྶ ཨིམིནཱ པུརིསོ ཝཱ ཧཏོ སནྡྷི ཝཱ ཚིནྣོཏི ཙོརཾ དསྶེནྟི, ཏདཱ ཏེ པརེསཾ ཝཙནེཧི སུཊྛུ ཀོཔིཏམྤི ཧདཡཾ ཀོདྷཝསེན མཱ མུཉྩ, ཨཔརིགྒཧེཏྭཱ མཱ དཎྜཾ པཎེཧི. ཀིཾཀཱརཎཱ? ཨཙོརམྤི ཧི ‘‘ཙོརོ’’ཏི གཧེཏྭཱ ཨཱནེནྟི, ཏསྨཱ ཨཀུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཨུབྷིནྣཾ ཨཏྟཔཙྩཏྠིཀཱནཾ ཀཐཾ སུཏྭཱ སུཊྛུ སོདྷེཏྭཱ ཨཏྟཔཙྩཀྑེན ཏསྶ ཙོརབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ པཝེཎིཡཱ ཋཔིཏདཎྜཝསེན ཀཏྟབྦཾ ཀརོཧི. རཉྙཱ ཧི ཨུཔྤནྣེཔི ཀོདྷེ ཧདཡཾ སཱིཏལཾ ཨཀཏྭཱ ཀམྨཾ ན ཀཱཏབྦཾ. ཡདཱ པནསྶ ཧདཡཾ ནིབྦུཏཾ ཧོཏི མུདུཀཾ, ཏདཱ ཝིནིཙྪཡཀམྨཾ ཀཱཏབྦཾ. ཕརུསེ ཧི ཙིཏྟེ པཀྐུཐིཏེ ཨུདཀེ མུཁནིམིཏྟཾ ཝིཡ ཀཱརཎཾ ན པཉྙཱཡཏི. ཀོདྷསཱ ཧཱིཏི, ཏཱཏ, ཀོདྷེན ཧི བཧཱུནི ཕཱིཏཱནི རཱཛཀུལཱནི ཨཀུལབྷཱཝཾ གཏཱནི མཧཱཝིནཱསམེཝ པཏྟཱནཱིཏི. ཨིམསྶ པནཏྠསྶ དཱིཔནཏྠཾ ཁནྟིཝཱདིཛཱཏཀ- (ཛཱ. ༡.༤.༤༩ ཨཱདཡོ) ནཱལི༹ཀེརརཱཛཝཏྠུསཧསྶབཱཧུཨཛྫུནཝཏྠུཨཱདཱིནི ཀཐེཏབྦཱནི.

མཱ, ཏཱཏ, ཨིསྶརོམྷཱིཏི, ཨནཏྠཱཡ པཏཱརཡཱིཏི, ཏཱཏ, ‘‘ཨཧཾ པཐཝིསྶརོ’’ཏི མཱ མཧཱཛནཾ ཀཱཡདུཙྩརིཏཱདིཨནཏྠཱཡ པཏཱརཡི མཱ ཨོཏཱརཡི, ཡཐཱ ཏཾ ཨནཏྠཾ སམཱདཱཡ ཝཏྟཏི, མཱ ཨེཝམཀཱསཱིཏི ཨཏྠོ. མཱ ཏེ ཨཱསཱིཏི, ཏཱཏ, ཏཝ ཝིཛིཏེ མནུསྶཛཱཏིཀཱནཾ ཝཱ ཏིརཙྪཱནཛཱཏིཀཱནཾ ཝཱ ཨིཏྠིཔུརིསཱནཾ དུཁུདྲཡོ དུཀྑུཔྤཏྟི མཱ ཨཱསི. ཡཐཱ ཧི ཨདྷམྨིཀརཱཛཱུནཾ ཝིཛིཏེ མནུསྶཱ ཀཱཡདུཙྩརིཏཱདཱིནི ཀཏྭཱ ནིརཡེ ཨུཔྤཛྫནྟི, ཏཝ རཊྛཝཱསཱིནཾ ཏཾ དུཀྑཾ ཡཐཱ ན ཧོཏི, ཏཐཱ ཀརོཧཱིཏི ཨཏྠོ.

ཨཔེཏལོམཧཾསསྶཱཏི ཨཏྟཱནུཝཱདཱདིབྷཡེཧི ནིབྦྷཡསྶ. ཨིམིནཱ ཨིམཾ དསྶེཏི – ཏཱཏ, ཡོ རཱཛཱ ཀིསྨིཉྩི ཨཱསངྐཾ ཨཀཏྭཱ ཨཏྟནོ ཀཱམམེཝ ཨནུསྶརཏི, ཚནྡཝསེན ཡཾ ཡཾ ཨིཙྪཏི, ཏཾ ཏཾ ཀརོཏི, ཝིསྶཊྛཡཊྛི ཝིཡ ཨནྡྷོ ནིརངྐུསོ ཝིཡ ཙ ཙཎྜཧཏྠཱི ཧོཏི, ཏསྶ སབྦེ བྷོགཱ ཝིནསྶནྟི, ཏསྶ ཏཾ བྷོགབྱསནཾ ཨགྷཾ དུཀྑནྟི ཝུཙྩཏི.

ཏཏྠེཝ ཏེ ཝཏྟཔདཱཏི པུརིམནཡེནེཝ ཡོཛེཏབྦཾ. དཀྑསྶུདཱནཱིཏི, ཏཱཏ, ཏྭཾ ཨིམཾ ཨནུསཱསནིཾ སུཏྭཱ ཨིདཱནི དཀྑོ ཨནལསོ པུཉྙཱནཾ ཀརཎེན པུཉྙཀརོ སུརཱདིཔརིཧརཎེན. ཨསོཎྜོ དིཊྛདྷམྨིཀསམྤརཱཡིཀསྶ ཨཏྠསྶ ཨཝིནཱསནེན ཨཝིནཱསཀོ བྷཝེཡྻཱསཱིཏི. སཱིལཝཱསྶཱུཏི སཱིལཝཱ ཨཱཙཱརསམྤནྣོ བྷཝ, དསསུ རཱཛདྷམྨེསུ པཏིཊྛཱཡ རཛྫཾ ཀཱརེཧི. དུསྶཱིལོ ཝིནིཔཱཏིཀོཏི དུསྶཱིལོ ཧི, མཧཱརཱཛ, ཨཏྟཱནཾ ནིརཡེ ཝིནིཔཱཏེནྟོ ཝིནིཔཱཏིཀོ ནཱམ ཧོཏཱིཏི.

ཨེཝཾ ཀུཎྜལིནཱིཔི ཨེཀཱདསཧི གཱཐཱཧི དྷམྨཾ དེསེསི. རཱཛཱ ཏུཊྛོ ཨམཙྩེ ཨཱམནྟེཏྭཱ པུཙྪི – ‘‘བྷོནྟོ! ཨམཙྩཱ མམ དྷཱིཏཱཡ ཀུཎྜལིནིཡཱ ཨེཝཾ ཀཐཡམཱནཱཡ ཀེན ཀཏྟབྦཾ ཀིཙྩཾ ཀཏ’’ནྟི. བྷཎྜཱགཱརིཀེན, དེཝཱཏི. ‘‘ཏེན ཧིསྶཱ བྷཎྜཱགཱརིཀཊྛཱནཾ དམྨཱི’’ཏི ཀུཎྜལིནིཾ ཋཱནནྟརེ ཋཔེསི. སཱ ཏཏོ པཊྛཱཡ བྷཎྜཱགཱརིཀཊྛཱནེ ཋཏྭཱ པིཏུ ཀམྨཾ ཨཀཱསཱིཏི.

ཀུཎྜལིནིཔཉྷོ ནིཊྛིཏོ.

པུན རཱཛཱ ཀཏིཔཱཧཙྩཡེན པུརིམནཡེནེཝ ཛམྦུཀཔཎྜིཏསྶ སནྟིཀཾ དཱུཏཾ པེསེཏྭཱ སཏྟམེ དིཝསེ ཏཏྠ གནྟྭཱ སམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ པཙྩཱགཏོ ཏཏྠེཝ མཎྜཔམཛ྄ཛྷེ ནིསཱིདི. ཨམཙྩོ ཛམྦུཀཔཎྜིཏཾ ཀཉྩནབྷདྡཔཱིཋེ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ པཱིཋཾ སཱིསེནཱདཱཡ ཨཱགཙྪི. པཎྜིཏོ པིཏུ ཨངྐེ ནིསཱིདིཏྭཱ ཀཱིལི༹ཏྭཱ གནྟྭཱ ཀཉྩནཔཱིཋེཡེཝ ནིསཱིདི. ཨཐ ནཾ རཱཛཱ པཉྷཾ པུཙྪནྟོ གཱཐམཱཧ –

༢༦.

‘‘ཨཔུཙྪིམྷ ཀོསིཡགོཏྟཾ, ཀུཎྜལིནིཾ ཏཐེཝ ཙ;

ཏྭཾ དཱནི ཝདེཧི ཛམྦུཀ, བལཱནཾ བལམུཏྟམ’’ནྟི.

ཏསྶཏྠོ – ཏཱཏ, ཛམྦུཀ, ཨཧཾ ཏཝ བྷཱཏརཾ ཀོསིཡགོཏྟཾ ཝེསྶནྟརཾ བྷགིནིཉྩ ཏེ ཀུཎྜལིནིཾ རཱཛདྷམྨཾ ཨཔུཙྪིཾ, ཏེ ཨཏྟནོ བལེན ཀཐེསུཾ, ཡཐཱ པན ཏེ པུཙྪིཾ, ཏཐེཝ ཨིདཱནི, པུཏྟ ཛམྦུཀ, ཏཾ པུཙྪཱམི, ཏྭཾ མེ རཱཛདྷམྨཉྩ བལཱནཾ ཨུཏྟམཾ བལཉྩ ཀཐེཧཱིཏི.

ཨེཝཾ རཱཛཱ མཧཱསཏྟཾ པཉྷཾ པུཙྪནྟོ ཨཉྙེསཾ པུཙྪིཏནིཡཱམེན ཨཔུཙྪིཏྭཱ ཝིསེསེཏྭཱ པུཙྪི. ཨཐསྶ པཎྜིཏོ ‘‘ཏེན ཧི, མཧཱརཱཛ, ཨོཧིཏསོཏོ སུཎཱཧི, སབྦཾ ཏེ ཀཐེསྶཱམཱི’’ཏི པསཱརིཏཧཏྠེ སཧསྶཏྠཝིཀཾ ཋཔེནྟོ ཝིཡ དྷམྨདེསནཾ ཨཱརབྷི –

༢༧.

‘‘བལཾ པཉྩཝིདྷཾ ལོཀེ, པུརིསསྨིཾ མཧགྒཏེ;

ཏཏྠ བཱཧུབལཾ ནཱམ, ཙརིམཾ ཝུཙྩཏེ བལཾ.

༢༨.

‘‘བྷོགབལཉྩ དཱིགྷཱཝུ, དུཏིཡཾ ཝུཙྩཏེ བལཾ;

ཨམཙྩབལཉྩ དཱིགྷཱཝུ, ཏཏིཡཾ ཝུཙྩཏེ བལཾ.

༢༩.

‘‘ཨབྷིཛཙྩབལཉྩེཝ, ཏཾ ཙཏུཏྠཾ ཨསཾསཡཾ;

ཡཱནི ཙེཏཱནི སབྦཱནི, ཨདྷིགཎྷཱཏི པཎྜིཏོ.

༣༠.

‘‘ཏཾ བལཱནཾ བལཾ སེཊྛཾ, ཨགྒཾ པཉྙཱབལཾ བལཾ;

པཉྙཱབལེནུཔཏྠདྡྷོ, ཨཏྠཾ ཝིནྡཏི པཎྜིཏོ.

༣༡.

‘‘ཨཔི ཙེ ལབྷཏི མནྡོ, ཕཱིཏཾ དྷརཎིམུཏྟམཾ;

ཨཀཱམསྶ པསཡ྄ཧཾ ཝཱ, ཨཉྙོ ཏཾ པཊིཔཛྫཏི.

༣༢.

‘‘ཨབྷིཛཱཏོཔི ཙེ ཧོཏི, རཛྫཾ ལདྡྷཱན ཁཏྟིཡོ;

དུཔྤཉྙོ ཧི ཀཱསིཔཏི, སབྦེནཔི ན ཛཱིཝཏི.

༣༣.

‘‘པཉྙཱཝ སུཏཾ ཝིནིཙྪིནཱི, པཉྙཱ ཀིཏྟིསིལོཀཝཌྜྷནཱི;

པཉྙཱསཧིཏོ ནརོ ཨིདྷ, ཨཔི དུཀྑེ སུཁཱནི ཝིནྡཏི.

༣༤.

‘‘པཉྙཉྩ ཁོ ཨསུསྶཱུསཾ, ན ཀོཙི ཨདྷིགཙྪཏི;

བཧུསྶུཏཾ ཨནཱགམྨ, དྷམྨཊྛཾ ཨཝིནིབྦྷུཛཾ.

༣༥.

‘‘ཡོ ཙ དྷམྨཝིབྷངྒཉྙཱུ, ཀཱལུཊྛཱཡཱི ཨཏནྡིཏོ;

ཨནུཊྛཧཏི ཀཱལེན, ཀམྨཕལཾ ཏསྶིཛ྄ཛྷཏི.

༣༦.

‘‘ཨནཱཡཏནསཱིལསྶ, ཨནཱཡཏནསེཝིནོ;

ན ནིབྦིནྡིཡཀཱརིསྶ, སམྨདཏྠོ ཝིཔཙྩཏི.

༣༧.

‘‘ཨཛ྄ཛྷཏྟཉྩ པཡུཏྟསྶ, ཏཐཱཡཏནསེཝིནོ;

ཨནིབྦིནྡིཡཀཱརིསྶ, སམྨདཏྠོ ཝིཔཙྩཏི.

༣༨.

‘‘ཡོགཔྤཡོགསངྑཱཏཾ, སམྦྷཏསྶཱནུརཀྑཎཾ;

ཏཱནི ཏྭཾ ཏཱཏ སེཝསྶུ, མཱ ཨཀམྨཱཡ རནྡྷཡི;

ཨཀམྨུནཱ ཧི དུམྨེདྷོ, ནལཱ༹གཱརཾཝ སཱིདཏཱི’’ཏི.

ཏཏྠ མཧགྒཏེཏི, མཧཱརཱཛ, ཨིམསྨིཾ སཏྟལོཀེ མཧཛ྄ཛྷཱསཡེ པུརིསེ པཉྩཝིདྷཾ བལཾ ཧོཏི. བཱཧུབལནྟི ཀཱཡབལཾ. ཙརིམནྟི ཏཾ ཨཏིམཧནྟམྤི སམཱནཾ ལཱམཀམེཝ. ཀིཾཀཱརཎཱ? ཨནྡྷབཱལབྷཱཝེན. སཙེ ཧི ཀཱཡབལཾ མཧནྟཾ ནཱམ བྷཝེཡྻ, ཝཱརཎབལཏོ ལཊུཀིཀཱཡ བལཾ ཁུདྡཀཾ བྷཝེཡྻ, ཝཱརཎབལཾ པན ཨནྡྷབཱལབྷཱཝེན མརཎསྶ པཙྩཡཾ ཛཱཏཾ, ལཊུཀིཀཱ ཨཏྟནོ ཉཱཎཀུསལཏཱཡ ཝཱརཎཾ ཛཱིཝིཏཀྑཡཾ པཱཔེསི. ཨིམསྨིཾ པནཏྠེ ‘‘ན ཧེཝ སབྦཏྠ བལེན ཀིཙྩཾ, བལཉྷི བཱལསྶ ཝདྷཱཡ ཧོཏཱི’’ཏི སུཏྟཾ (ཛཱ. ༡.༥.༤༢) ཨཱཧརིཏབྦཾ.

བྷོགབལནྟི ཨུཔཏྠམྦྷནཝསེན སབྦཾ ཧིརཉྙསུཝཎྞཱདི ཨུཔབྷོགཛཱཏཾ བྷོགབལཾ ནཱམ, ཏཾ ཀཱཡབལཏོ མཧནྟཏརཾ. ཨམཙྩབལནྟི ཨབྷེཛྫམནྟསྶ སཱུརསྶ སུཧདཡསྶ ཨམཙྩམཎྜལསྶ ཨཏྠིཏཱ, ཏཾ བལཾ སངྒཱམསཱུརཏཱཡ པུརིམེཧི བལེཧི མཧནྟཏརཾ. ཨབྷིཛཙྩབལནྟི ཏཱིཎི ཀུལཱནི ཨཏིཀྐམིཏྭཱ ཁཏྟིཡཀུལཝསེན ཛཱཏིསམྤཏྟི, ཏཾ ཨིཏརེཧི བལེཧི མཧནྟཏརཾ. ཛཱཏིསམྤནྣཱ ཨེཝ ཧི སུཛ྄ཛྷནྟི, ན ཨིཏརེཏི. ཡཱནི ཙེཏཱནཱིཏི ཡཱནི ཙ ཨེཏཱནི ཙཏྟཱརིཔི བལཱནི པཎྜིཏོ པཉྙཱནུབྷཱཝེན ཨདྷིགཎྷཱཏི ཨབྷིབྷཝཏི, ཏཾ སབྦབལཱནཾ པཉྙཱབལཾ སེཊྛནྟི ཙ ཨགྒནྟི ཙ ཝུཙྩཏི. ཀིཾཀཱརཎཱ? ཏེན ཧི བལེན ཨུཔཏྠདྡྷོ པཎྜིཏོ ཨཏྠཾ ཝིནྡཏི, ཝུཌྜྷིཾ པཱཔུཎཱཏི. ཏདཏྠཛོཏནཏྠཾ ‘‘པུཎྞཾ ནདིཾ ཡེན ཙ པེཡྻམཱཧཱུ’’ཏི པུཎྞནདཱིཛཱཏཀཉྩ (ཛཱ. ༡.༢.༡༢༧ ཨཱདཡོ) སིརཱིཀཱལ༹ཀཎྞིཔཉྷཾ པཉྩཔཎྜིཏཔཉྷཉྩ སཏྟུབྷསྟཛཱཏཀ- (ཛཱ. ༡.༧.༤༦ ཨཱདཡོ) སམྦྷཝཛཱཏཀ- (ཛཱ. ༡.༡༦.༡༣༨ ཨཱདཡོ) སརབྷངྒཛཱཏཀཱདཱིནི (ཛཱ. ༢.༡༧.༥༠ ཨཱདཡོ) ཙ ཀཐེཏབྦཱནི.

མནྡོཏི མནྡཔཉྙོ བཱལོ. ཕཱིཏནྟི, ཏཱཏ, མནྡཔཉྙོ པུགྒལོ སཏྟརཏནཔུཎྞཾ ཙེཔི ཨུཏྟམཾ དྷརཎིཾ ལབྷཏི, ཏསྶ ཨནིཙྪམཱནསྶེཝ པསཡ྄ཧཀཱརཾ ཝཱ པན ཀཏྭཱ ཨཉྙོ པཉྙཱསམྤནྣོ ཏཾ པཊིཔཛྫཏི. མནྡོ ཧི ལདྡྷཾ ཡསཾ རཀྑིཏུཾ ཀུལསནྟཀཾ ཝཱ པན པཝེཎིཨཱགཏམྤི རཛྫཾ ཨདྷིགནྟུཾ ན སཀྐོཏི. ཏདཏྠཛོཏནཏྠཾ ‘‘ཨདྡྷཱ པཱདཉྫལཱི སབྦེ, པཉྙཱཡ ཨཏིརོཙཏཱི’’ཏི པཱདཉྫལཱིཛཱཏཀཾ (ཛཱ. ༡.༢.༡༩༤-༡༩༥) ཀཐེཏབྦཾ. ལདྡྷཱནཱཏི ཛཱཏིསམྤཏྟིཾ ནིསྶཱཡ ཀུལསནྟཀཾ རཛྫཾ ལབྷིཏྭཱཔི. སབྦེནཔཱིཏི ཏེན སཀལེནཔི རཛྫེན ན ཛཱིཝཏི, ཨནུཔཱཡཀུསལཏཱཡ དུགྒཏོཝ ཧོཏཱིཏི.

ཨེཝཾ མཧཱསཏྟོ ཨེཏྟཀེན ཋཱནེན ཨཔཎྜིཏསྶ ཨགུཎཾ ཀཐེཏྭཱ ཨིདཱནི པཉྙཾ པསཾསནྟོ ‘‘པཉྙཱ’’ཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ སུཏནྟི སུཏཔརིཡཏྟི. ཏཉྷི པཉྙཱཝ ཝིནིཙྪིནཏི. ཀིཏྟིསིལོཀཝཌྜྷནཱིཏི ཀིཏྟིགྷོསསྶ ཙ ལཱབྷསཀྐཱརསྶ ཙ ཝཌྜྷནཱི. དུཀྑེ སུཁཱནི ཝིནྡཏཱིཏི དུཀྑེ ཨུཔྤནྣེཔི ནིབྦྷཡོ ཧུཏྭཱ ཨུཔཱཡཀུསལཏཱཡ སུཁཾ པཊིལབྷཏི. ཏདཏྠདཱིཔནཏྠཾ –

‘‘ཡསྶེཏེ ཙཏུརོ དྷམྨཱ, ཝཱནརིནྡ ཡཐཱ ཏཝ’’. (ཛཱ. ༡.༡.༥༧);

ཨལམེཏེཧི ཨམྦེཧི, ཛམྦཱུཧི པནསེཧི ཙཱ’’ཏི. (ཛཱ. ༡.༢.༡༡༥) –

ཨཱདཱིནི ཛཱཏཀཱནི ཀཐེཏབྦཱནི.

ཨསུསྶཱུསནྟི པཎྜིཏཔུགྒལེ ཨཔཡིརུཔཱསནྟོ ཨསྶུཎནྟོ. དྷམྨཊྛནྟི སབྷཱཝཀཱརཎེ ཋིཏཾ བཧུསྶུཏཾ ཨནཱགམྨ ཏཾ ཨསདྡཧནྟོ. ཨཝིནིབྦྷུཛནྟི ཨཏྠཱནཏྠཾ ཀཱརཎཱཀཱརཎཾ ཨནོགཱཧནྟོ ཨཏཱིརེནྟོ ན ཀོཙི པཉྙཾ ཨདྷིགཙྪཏི, ཏཱཏཱཏི.

དྷམྨཝིབྷངྒཉྙཱུཏི དསཀུསལཀམྨཔཐཝིབྷངྒཀུསལོ. ཀཱལུཊྛཱཡཱིཏི ཝཱིརིཡཾ ཀཱཏུཾ ཡུཏྟཀཱལེ ཝཱིརིཡསྶ ཀཱརཀོ. ཨནུཊྛཧཏཱིཏི ཏསྨིཾ ཏསྨིཾ ཀཱལེ ཏཾ ཏཾ ཀིཙྩཾ ཀརོཏི. ཏསྶཱཏི ཏསྶ པུགྒལསྶ ཀམྨཕལཾ སམིཛ྄ཛྷཏི ནིཔྥཛྫཏི. ཨནཱཡཏནསཱིལསྶཱཏི ཨནཱཡཏནཾ ཝུཙྩཏི ལཱབྷཡསསུཁཱནཾ ཨནཱཀརོ དུསྶཱིལྱཀམྨཾ, ཏཾསཱིལསྶ ཏེན དུསྶཱིལྱཀམྨེན སམནྣཱགཏསྶ, ཨནཱཡཏནབྷཱུཏམེཝ དུསྶཱིལཔུགྒལཾ སེཝནྟསྶ, ཀུསལསྶ ཀམྨསྶ ཀརཎཀཱལེ ནིབྦིནྡིཡཀཱརིསྶ ནིབྦིནྡིཏྭཱ ཨུཀྐཎྛིཏྭཱ ཀརོནྟསྶ ཨེཝརཱུཔསྶ, ཏཱཏ, པུགྒལསྶ ཀམྨཱནཾ ཨཏྠོ སམྨཱ ན ཝིཔཙྩཏི ན སམྤཛྫཏི, ཏཱིཎི ཀུལགྒཱནི ཙ ཚ ཀཱམསགྒཱནི ཙ ན ཨུཔནེཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཨཛ྄ཛྷཏྟཉྩཱཏི ཨཏྟནོ ནིཡཀཛ྄ཛྷཏྟཾ ཨནིཙྩབྷཱཝནཱདིཝསེན པཡུཏྟསྶ. ཏཐཱཡཏནསེཝིནོཏི ཏཐེཝ སཱིལཝནྟེ པུགྒལེ སེཝམཱནསྶ. ཝིཔཙྩཏཱིཏི སམྤཛྫཏི མཧནྟཾ ཡསཾ དེཏི.

ཡོགཔྤཡོགསངྑཱཏནྟི ཡོགེ ཡུཉྫིཏབྦཡུཏྟཀེ ཀཱརཎེ པཡོགཀོཊྛཱསབྷཱུཏཾ པཉྙཾ. སམྦྷཏསྶཱཏི རཱསིཀཏསྶ དྷནསྶ ཨནུརཀྑཎཾ. ཏཱནི ཏྭནྟི ཨེཏཱནི ཙ དྭེ པུརིམཱནི ཙ མཡཱ ཝུཏྟཀཱརཎཱནི སབྦཱནི, ཏཱཏ, ཏྭཾ སེཝསྶུ, མཡཱ ཝུཏྟཾ ཨོཝཱདཾ ཧདཡེ ཀཏྭཱ ཨཏྟནོ གྷརེ དྷནཾ རཀྑ. མཱ ཨཀམྨཱཡ རནྡྷཡཱིཏི ཨཡུཏྟེན ཨཀཱརཎེན མཱ རནྡྷཡི, ཏཾ དྷནཾ མཱ ཛྷཱཔཡི མཱ ནཱསཡི. ཀིཾཀཱརཎཱ? ཨཀམྨུནཱ ཧཱིཏི ཨཡུཏྟཀམྨཀརཎེན དུམྨེདྷོ པུགྒལོ སཀཾ དྷནཾ ནཱསེཏྭཱ པཙྪཱ དུགྒཏོ. ནལཱ༹གཱརཾཝ སཱིདཏཱིཏི ཡཐཱ ནལཱ༹གཱརཾ མཱུལཏོ པཊྛཱཡ ཛཱིརམཱནཾ ཨཔྤཏིཊྛཾ པཏཏི, ཨེཝཾ ཨཀཱརཎེན དྷནཾ ནཱསེཏྭཱ ཨཔཱཡེསུ ནིབྦཏྟཏཱིཏི.

ཨེཝམྤི བོདྷིསཏྟོ ཨེཏྟཀེན ཋཱནེན པཉྩ བལཱནི ཝཎྞེཏྭཱ པཉྙཱབལཾ ཨུཀྑིཔིཏྭཱ ཙནྡམཎྜལཾ ནཱིཧརནྟོ ཝིཡ ཀཐེཏྭཱ ཨིདཱནི དསཧི གཱཐཱཧི རཉྙོ ཨོཝཱདཾ དེནྟོ ཨཱཧ –

༣༩.

‘‘དྷམྨཾ ཙར མཧཱརཱཛ, མཱཏཱཔིཏཱུསུ ཁཏྟིཡ;

ཨིདྷ དྷམྨཾ ཙརིཏྭཱན, རཱཛ སགྒཾ གམིསྶསི.

༤༠.

‘‘དྷམྨཾ ཙར མཧཱརཱཛ, པུཏྟདཱརེསུ ཁཏྟིཡ;

ཨིདྷ དྷམྨཾ ཙརིཏྭཱན, རཱཛ སགྒཾ གམིསྶསི.

༤༡.

‘‘དྷམྨཾ ཙར མཧཱརཱཛ, མིཏྟཱམཙྩེསུ ཁཏྟིཡ;

ཨིདྷ དྷམྨཾ ཙརིཏྭཱན, རཱཛ སགྒཾ གམིསྶསི.

༤༢.

‘‘དྷམྨཾ ཙར མཧཱརཱཛ, ཝཱཧནེསུ བལེསུ ཙ;

ཨིདྷ དྷམྨཾ ཙརིཏྭཱན, རཱཛ སགྒཾ གམིསྶསི.

༤༣.

‘‘དྷམྨཾ ཙར མཧཱརཱཛ, གཱམེསུ ནིགམེསུ ཙ;

ཨིདྷ དྷམྨཾ ཙརིཏྭཱན, རཱཛ སགྒཾ གམིསྶསི.

༤༤.

‘‘དྷམྨཾ ཙར མཧཱརཱཛ, རཊྛེ ཛནཔདེསུ ཙ;

ཨིདྷ དྷམྨཾ ཙརིཏྭཱན, རཱཛ སགྒཾ གམིསྶསི.

༤༥.

‘‘དྷམྨཾ ཙར མཧཱརཱཛ, སམཎེ བྲཱཧྨཎེསུ ཙ;

ཨིདྷ དྷམྨཾ ཙརིཏྭཱན, རཱཛ སགྒཾ གམིསྶསི.

༤༦.

‘‘དྷམྨཾ ཙར མཧཱརཱཛ, མིགཔཀྑཱིསུ ཁཏྟིཡ;

ཨིདྷ དྷམྨཾ ཙརིཏྭཱན, རཱཛ སགྒཾ གམིསྶསི.

༤༧.

‘‘དྷམྨཾ ཙར མཧཱརཱཛ, དྷམྨོ ཙིཎྞོ སུཁཱཝཧོ;

ཨིདྷ དྷམྨཾ ཙརིཏྭཱན, རཱཛ སགྒཾ གམིསྶསི.

༤༨.

‘‘དྷམྨཾ ཙར མཧཱརཱཛ, སཨིནྡཱ དེཝཱ སབྲཧྨཀཱ;

སུཙིཎྞེན དིཝཾ པཏྟཱ, མཱ དྷམྨཾ རཱཛ པཱམདོ’’ཏི.

ཏཏྠ པཋམགཱཐཱཡ ཏཱཝ ཨིདྷ དྷམྨནྟི མཱཏཱཔིཏུཔཊྛཱནདྷམྨཾ. ཏཾ ཀཱལསྶེཝ ཝུཊྛཱཡ མཱཏཱཔིཏཱུནཾ མུཁོདཀདནྟཀཊྛདཱནམཱདིཾ ཀཏྭཱ སབྦསརཱིརཀིཙྩཔརིཧརཎཾ ཀརོནྟོཝ པཱུརེཧཱིཏི ཝདཏི. པུཏྟདཱརེསཱུཏི པུཏྟདྷཱིཏརོ ཏཱཝ པཱཔཱ ནིཝཱརེཏྭཱ ཀལྱཱཎེ ནིཝེསེནྟོ སིཔྤཾ ཨུགྒཎྷཱཔེནྟོ ཝཡཔྤཏྟཀཱལེ པཏིརཱུཔཀུལཝཾསེན ཨཱཝཱཧཝིཝཱཧཾ ཀརོནྟོ སམཡེ དྷནཾ དེནྟོ པུཏྟེསུ དྷམྨཾ ཙརཏི ནཱམ, བྷརིཡཾ སམྨཱནེནྟོ ཨནཝམཱནེནྟོ ཨནཏིཙརནྟོ ཨིསྶརིཡཾ ཝོསྶཛྫེནྟོ ཨལངྐཱརཾ ཨནུཔྤདེནྟོ དཱརེསུ དྷམྨཾ ཙརཏི ནཱམ. མིཏྟཱམཙྩེསཱུཏི མིཏྟཱམཙྩེ ཙཏཱུཧི སངྒཧཝཏྠཱུཧི སངྒཎྷནྟོ ཨཝིསཾཝཱདེནྟོ ཨེཏེསུ དྷམྨཾ ཙརཏི ནཱམ. ཝཱཧནེསུ བལེསུ ཙཱཏི ཧཏྠིཨསྶཱདཱིནཾ ཝཱཧནཱནཾ བལཀཱཡསྶ ཙ དཱཏབྦཡུཏྟཀཾ དེནྟོ སཀྐཱརཾ ཀརོནྟོ ཧཏྠིཨསྶཱདཡོ མཧལླཀཀཱལེ ཀམྨེསུ ཨཡོཛེནྟོ ཏེསུ དྷམྨཾ ཙརཏི ནཱམ.

གཱམེསུ ནིགམེསུ ཙཱཏི གཱམནིགམཝཱསིནོ དཎྜབལཱིཧི ཨཔཱིལེ༹ནྟོཝ ཏེསུ དྷམྨཾ ཙརཏི ནཱམ. རཊྛེ ཛནཔདེསུ ཙཱཏི རཊྛཉྩ ཛནཔདཉྩ ཨཀཱརཎེན ཀིལམེནྟོ ཧིཏཙིཏྟཾ ཨཔཙྩུཔཊྛཔེནྟོ ཏཏྠ ཨདྷམྨཾ ཙརཏི ནཱམ, ཨཔཱིལེ༹ནྟོ པན ཧིཏཙིཏྟེན ཕརནྟོ ཏཏྠ དྷམྨཾ ཙརཏི ནཱམ. སམཎེ བྲཱཧྨཎེསུ ཙཱཏི ཏེསཾ ཙཏྟཱརོ པཙྩཡེ དེནྟོཝ ཏེསུ དྷམྨཾ ཙརཏི ནཱམ. མིགཔཀྑཱིསཱུཏི སབྦཙཏུཔྤདསཀུཎཱནཾ ཨབྷཡཾ དེནྟོ ཏེསུ དྷམྨཾ ཙརཏི ནཱམ. དྷམྨོ ཙིཎྞོཏི སུཙརིཏདྷམྨོ ཙིཎྞོ. སུཁཱཝཧོཏི ཏཱིསུ ཀུལསམྤདཱསུ ཚསུ ཀཱམསགྒེསུ སུཁཾ ཨཱཝཧཏི. སུཙིཎྞེནཱཏི ཨིདྷ ཙིཎྞེན ཀཱཡསུཙརིཏཱདིནཱ སུཙིཎྞེན. དིཝཾ པཏྟཱཏི དེཝལོཀབྲཧྨལོཀསངྑཱཏཾ དིཝཾ གཏཱ, ཏཏྠ དིབྦསམྤཏྟིལཱབྷིནོ ཛཱཏཱ. མཱ དྷམྨཾ རཱཛ པཱམདོཏི ཏསྨཱ ཏྭཾ, མཧཱརཱཛ, ཛཱིཝིཏཾ ཛཧནྟོཔི དྷམྨཾ མཱ པམཛྫཱིཏི.

ཨེཝཾ དས དྷམྨཙརིཡགཱཐཱཡོ ཝཏྭཱ ཨུཏྟརིཔི ཨོཝདནྟོ ཨོསཱནགཱཐམཱཧ –

༤༩.

‘‘ཏཏྠེཝ ཏེ ཝཏྟཔདཱ, ཨེསཱཝ ཨནུསཱསནཱི;

སཔྤཉྙསེཝཱི ཀལྱཱཎཱི, སམཏྟཾ སཱམ ཏཾ ཝིདཱུ’’ཏི.

ཏཏྠ ཏཏྠེཝ ཏེ ཝཏྟཔདཱཏི ཨིདཾ པུརིམནཡེནེཝ ཡོཛེཏབྦཾ. སཔྤཉྙསེཝཱི ཀལྱཱཎཱི, སམཏྟཾ སཱམ ཏཾ ཝིདཱུཏི, མཧཱརཱཛ, ཏཾ མཡཱ ཝུཏྟཾ ཨོཝཱདཾ ཏྭཾ ནིཙྩཀཱལཾ སཔྤཉྙཔུགྒལསེཝཱི ཀལྱཱཎགུཎསམནྣཱགཏོ ཧུཏྭཱ སམཏྟཾ པརིཔུཎྞཾ སཱམཾ ཝིདཱུ ཨཏྟཔཙྩཀྑཏོཝ ཛཱནིཏྭཱ ཡཐཱནུསིཊྛཾ པཊིཔཛྫཱཏི.

ཨེཝཾ མཧཱསཏྟོ ཨཱཀཱསགངྒཾ ཨོཏཱརེནྟོ ཝིཡ བུདྡྷལཱིལཱ༹ཡ དྷམྨཾ དེསེསི. མཧཱཛནོ མཧཱསཀྐཱརཾ ཨཀཱསི, སཱདྷུཀཱརསཧསྶཱནི ཨདཱསི. རཱཛཱ ཏུཊྛོ ཨམཙྩེ ཨཱམནྟེཏྭཱ པུཙྪི – ‘‘བྷོནྟོ! ཨམཙྩཱ མམ པུཏྟེན ཏརུཎཛམྦུཕལསམཱནཏུཎྜེན ཛམྦུཀཔཎྜིཏེན ཨེཝཾ ཀཐེནྟེན ཀེན ཀཏྟབྦཾ ཀིཙྩཾ ཀཏ’’ནྟི. སེནཱཔཏིནཱ, དེཝཱཏི. ‘‘ཏེན ཧིསྶ སེནཱཔཏིཊྛཱནཾ དམྨཱི’’ཏི ཛམྦུཀཾ ཋཱནནྟརེ ཋཔེསི. སོ ཏཏོ པཊྛཱཡ སེནཱཔཏིཊྛཱནེ ཋཏྭཱ པིཏུ ཀམྨཱནི ཨཀཱསི. ཏིཎྞཾ སཀུཎཱནཾ མཧནྟོ སཀྐཱརོ ཨཧོསི. ཏཡོཔི ཛནཱ རཉྙོ ཨཏྠཉྩ དྷམྨཉྩ ཨནུསཱསིཾསུ. མཧཱསཏྟསྶོཝཱདེ ཋཏྭཱ རཱཛཱ དཱནཱདཱིནི པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ སགྒཔརཱཡཎོ ཨཧོསི. ཨམཙྩཱ རཉྙོ སརཱིརཀིཙྩཾ ཀཏྭཱ སཀུཎཱནཾ ཨཱརོཙེཏྭཱ ‘‘སཱམི, ཛམྦུཀསཀུཎ རཱཛཱ ཏུམྷཱཀཾ ཚཏྟཾ ཨུསྶཱཔེཏབྦཾ ཨཀཱསཱི’’ཏི ཝདིཾསུ. མཧཱསཏྟོ ‘‘ན མཡ྄ཧཾ རཛྫེནཏྠོ, ཏུམྷེ ཨཔྤམཏྟཱ རཛྫཾ ཀཱརེཐཱ’’ཏི མཧཱཛནཾ སཱིལེསུ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ ‘‘ཨེཝཾ ཝིནིཙྪཡཾ པཝཏྟེཡྻཱཐཱ’’ཏི ཝིནིཙྪཡདྷམྨཾ སུཝཎྞཔཊྚེ ལིཁཱཔེཏྭཱ ཨརཉྙཾ པཱཝིསི. ཏསྶོཝཱདོ ཙཏྟཱལཱིས ཝསྶསཧསྶཱནི པཝཏྟཏི.

སཏྠཱ རཉྙོ ཨོཝཱདཝསེན ཨིམཾ དྷམྨདེསནཾ དེསེཏྭཱ ཛཱཏཀཾ སམོདྷཱནེསི ‘‘ཏདཱ རཱཛཱ ཨཱནནྡོ ཨཧོསི, ཀུཎྜལིནཱི ཨུཔྤལཝཎྞཱ, ཝེསྶནྟརོ སཱརིཔུཏྟོ, ཛམྦུཀསཀུཎོ པན ཨཧམེཝ ཨཧོསི’’ནྟི.

ཏེསཀུཎཛཱཏཀཝཎྞནཱ པཋམཱ.

[༥༢༢] ༢. སརབྷངྒཛཱཏཀཝཎྞནཱ

ཨལངྐཏཱ ཀུཎྜལིནོ སུཝཏྠཱཏི ཨིདཾ སཏྠཱ ཝེལུ༹ཝནེ ཝིཧརནྟོ མཧཱམོགྒལླཱནཏྠེརསྶ པརིནིབྦཱནཾ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི. སཱརིཔུཏྟཏྠེརོ ཏཐཱགཏཾ ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟཾ ཨཏྟནོ པརིནིབྦཱནཾ ཨནུཛཱནཱཔེཏྭཱ གནྟྭཱ ནཱལ༹ཀགཱམཀེ ཛཱཏོཝརཀེ པརིནིབྦཱཡི. ཏསྶ པརིནིབྦུཏབྷཱཝཾ སུཏྭཱ སཏྠཱ རཱཛགཧཾ གནྟྭཱ ཝེལུ༹ཝནེ ཝིཧཱསི. ཏདཱ མཧཱམོགྒལླཱནཏྠེརོ ཨིསིགིལིཔསྶེ ཀཱལ༹སིལཱཡཾ ཝིཧརཏི. སོ པན ཨིདྡྷིབལེན ཀོཊིཔྤཏྟབྷཱཝེན དེཝལོཀཙཱརིཀཉྩ ཨུསྶདནིརཡཙཱརིཀཉྩ གཙྪཏི. དེཝལོཀེ བུདྡྷསཱཝཀཱནཾ མཧནྟཾ ཨིསྶརིཡཾ དིསྭཱ ཨུསྶདནིརཡེསུ ཙ ཏིཏྠིཡསཱཝཀཱནཾ མཧནྟཾ དུཀྑཾ དིསྭཱ མནུསྶལོཀཾ ཨཱགནྟྭཱ ‘‘ཨསུཀོ ཨུཔཱསཀོ ཨསུཀཱ ཙ ཨུཔཱསིཀཱ ཨསུཀསྨིཾ ནཱམ དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ མཧཱསམྤཏྟིཾ ཨནུབྷཝནྟི, ཏིཏྠིཡསཱཝཀེསུ ཨསུཀོ ཙ ཨསུཀཱ ཙ ནིརཡཱདཱིསུ ཨསུཀཨཔཱཡེ ནཱམ ནིབྦཏྟཱ’’ཏི མནུསྶཱནཾ ཀཐེསི. མནུསྶཱ སཱསནེ པསཱིདནྟི, ཏིཏྠིཡེ པརིཝཛྫེནྟི. བུདྡྷསཱཝཀཱནཾ སཀྐཱརོ མཧནྟོ ཨཧོསི, ཏིཏྠིཡཱནཾ པརིཧཱཡཏི.

ཏེ ཐེརེ ཨཱགྷཱཏཾ བནྡྷིཏྭཱ ‘‘ཨིམསྨིཾ ཛཱིཝནྟེ ཨམྷཱཀཾ ཨུཔཊྛཱཀཱ བྷིཛྫནྟི, སཀྐཱརོ ཙ པརིཧཱཡཏི, མཱརཱཔེསྶཱམ ན’’ནྟི ཐེརསྶ མཱརཎཏྠཾ སམཎགུཏྟཀསྶ ནཱམ ཙོརསྶ སཧསྶཾ ཨདཾསུ. སོ ‘‘ཐེརཾ མཱརེསྶཱམཱི’’ཏི མཧནྟེན པརིཝཱརེན སདྡྷིཾ ཀཱལ༹སིལཾ ཨགམཱསི. ཐེརོ ཏཾ ཨཱགཙྪནྟཾ དིསྭཱཝ ཨིདྡྷིཡཱ ཨུཔྤཏིཏྭཱ པཀྐཱམི. ཙོརོ ཏཾ དིཝསཾ ཐེརཾ ཨདིསྭཱ ནིཝཏྟིཏྭཱ པུནདིཝསེཔཱིཏི ཚ དིཝསེ ཨགམཱསི. ཐེརོཔི ཏཐེཝ ཨིདྡྷིཡཱ པཀྐཱམི. སཏྟམེ པན དིཝསེ ཐེརསྶ པུབྦེ ཀཏཾ ཨཔརཱཔརིཡཝེདནཱིཡཀམྨཾ ཨོཀཱསཾ ལབྷི. སོ ཀིར པུབྦེ བྷརིཡཱཡ ཝཙནཾ གཧེཏྭཱ མཱཏཱཔིཏརོ མཱརེཏུཀཱམོ ཡཱནཀེན ཨརཉྙཾ ནེཏྭཱ ཙོརཱནཾ ཨུཊྛིཏཱཀཱརཾ ཀཏྭཱ མཱཏཱཔིཏརོ པོཐེསི པཧརི. ཏེ ཙཀྑུདུབྦལཏཱཡ རཱུཔདསྶནརཧིཏཱ ཏཾ ཨཏྟནོ པུཏྟཾ ཨསཉྫཱནནྟཱ ‘‘ཙོརཱ ཨེཝ ཨེཏེ’’ཏི སཉྙཱཡ, ‘‘ཏཱཏ, ཨསུཀཱ ནཱམ ཙོརཱ ནོ གྷཱཏེནྟི, ཏྭཾ པཊིཀྐམཱཧཱི’’ཏི ཏསྶེཝཏྠཱཡ པརིདེཝིཾསུ. སོ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨིམེ མཡཱ པོཐིཡམཱནཱཔི མཡ྄ཧཾ ཡེཝཏྠཱཡ པརིདེཝནྟི, ཨཡུཏྟཾ ཀམྨཾ ཀརོམཱི’’ཏི. ཨཐ ནེ ཨསྶཱསེཏྭཱ ཙོརཱནཾ པལཱཡནཱཀཱརཾ དསྶེཏྭཱ ཏེསཾ ཧཏྠཔཱདེ སམྦཱཧིཏྭཱ ‘‘ཨམྨ, ཏཱཏཱ, མཱ བྷཱཡིཏྠ, ཙོརཱ པལཱཏཱ’’ཏི ཝཏྭཱ པུན ཨཏྟནོ གེཧམེཝ ཨཱནེསི. ཏཾ ཀམྨཾ ཨེཏྟཀཾ ཀཱལཾ ཨོཀཱསཾ ཨལབྷིཏྭཱ བྷསྨཔཊིཙྪནྣོ ཨངྒཱརརཱསི ཝིཡ ཋཏྭཱ ཨིམཾ ཨནྟིམསརཱིརཾ ཨུཔདྷཱཝིཏྭཱ གཎྷི. ཡཐཱ ཧི པན སུནཁལུདྡཀེན མིགཾ དིསྭཱ སུནཁོ ཝིསྶཛྫིཏོ མིགཾ ཨནུབནྡྷིཏྭཱ ཡསྨིཾ ཋཱནེ པཱཔུཎཱཏི, ཏསྨིཾཡེཝ གཎྷཱཏི, ཨེཝཾ ཨིདཾ ཀམྨཾ ཡསྨིཾ ཋཱནེ ཨོཀཱསཾ ལབྷཏི, ཏསྨིཾ ཝིཔཱཀཾ དེཏི, ཏེན མུཏྟོ ནཱམ ནཏྠི.

ཐེརོ ཨཏྟནཱ ཀཏཀམྨསྶ ཨཱཀཌྜྷིཏབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ན ཨཔགཙྪི. ཐེརོ ཏསྶ ནིསྶནྡེན ཨཱཀཱསེ ཨུཔྤཏིཏུཾ ནཱསཀྑི. ནནྡོཔནནྡདམནསམཏྠཝེཛཡནྟཀམྤནསམཏྠཱཔིསྶ ཨིདྡྷི ཀམྨབལེན དུབྦལཏཾ པཏྟཱ. ཙོརོ ཐེརཾ གཧེཏྭཱ ཐེརསྶ ཨཊྛཱིནི ཏཎྜུལཀཎམཏྟཱནི ཀརོནྟོ བྷིནྡིཏྭཱ སཉྩུཎྞེཏྭཱ པལཱལཔིཊྛིཀཀརཎཾ ནཱམ ཀཏྭཱ ‘‘མཏོ’’ཏི སཉྙཱཡ ཨེཀསྨིཾ གུམྦཔིཊྛེ ཁིཔིཏྭཱ སཔརིཝཱརོ པཀྐཱམི. ཐེརོ སཏིཾ པཊིལབྷིཏྭཱ ‘‘སཏྠཱརཾ པསྶིཏྭཱ པརིནིབྦཱཡིསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ སརཱིརཾ ཛྷཱནཝེཋནེན ཝེཋེཏྭཱ ཐིརཾ ཀཏྭཱ ཨཱཀཱསཾ ཨུཔྤཏིཏྭཱ ཨཱཀཱསེན སཏྠུ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ སཏྠཱརཾ ཝནྡིཏྭཱ ‘‘བྷནྟེ, ཨཱཡུསངྑཱརོ མེ ཨོསྶཊྛོ, པརིནིབྦཱཡིསྶཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘པརིནིབྦཱཡིསྶསི, མོགྒལླཱན’’ཨཱཏི. ‘‘ཨཱམ, བྷནྟེ’’ཏི. ‘‘ཀཏྠ གནྟྭཱ པརིནིབྦཱཡིསྶསཱི’’ཏི. ‘‘ཀཱལ༹སིལཱཔཊྚེ, བྷནྟེ’’ཏི. ཏེན ཧི, མོགྒལླཱན, དྷམྨཾ མཡ྄ཧཾ ཀཐེཏྭཱ ཡཱཧི, ཏཱདིསསྶ སཱཝཀསྶ ཨིདཱནི དསྶནཾ ནཏྠཱིཏི. སོ ‘‘ཨེཝཾ ཀརིསྶཱམི, བྷནྟེ’’ཏི སཏྠཱརཾ ཝནྡིཏྭཱ ཏཱལཔྤམཱཎཾ ཨཱཀཱསེ ཨུཔྤཏིཏྭཱ པརིནིབྦཱནདིཝསེ སཱརིཔུཏྟཏྠེརོ ཝིཡ ནཱནཔྤཀཱརཱ ཨིདྡྷིཡོ ཀཏྭཱ དྷམྨཾ ཀཐེཏྭཱ སཏྠཱརཾ ཝནྡིཏྭཱ ཀཱལ༹སིལཱཡཾ ཨཊཝིཡཾ པརིནིབྦཱཡི.

ཏངྑཎཉྙེཝ ཚ དེཝལོཀཱ ཨེཀཀོལཱཧལཱ ཨཧེསུཾ, ‘‘ཨམྷཱཀཾ ཀིར ཨཱཙརིཡོ པརིནིབྦུཏོ’’ཏི དིབྦགནྡྷམཱལཱཝཱསདྷཱུམཙནྡནཙུཎྞཱནི ཙེཝ ནཱནཱདཱརཱུནི ཙ གཧེཏྭཱ ཨཱགམིཾསུ, ཨེཀཱུནསཏརཏནཙནྡནཙིཏཀཱ ཨཧོསི. སཏྠཱ ཐེརསྶ སནྟིཀེ ཋཏྭཱ སརཱིརནིཀྑེཔཾ ཀཱརེསི. ཨཱལཱ༹ཧནསྶ སམནྟཏོ ཡོཛནམཏྟེ པདེསེ པུཔྥཝསྶཾ ཝསྶི. དེཝཱནཾ ཨནྟརེ མནུསྶཱ, མནུསྶཱནཾ ཨནྟརེ དེཝཱ ཨཧེསུཾ. ཡཐཱཀྐམེན དེཝཱནཾ ཨནྟརེ ཡཀྑཱ ཏིཊྛནྟི, ཡཀྑཱནཾ ཨནྟརེ གནྡྷབྦཱ ཏིཊྛནྟི, གནྡྷབྦཱནཾ ཨནྟརེ ནཱགཱ ཏིཊྛནྟི, ནཱགཱནཾ ཨནྟརེ ཝེནཏེཡྻཱ ཏིཊྛནྟི, ཝེནཏེཡྻཱནཾ ཨནྟརེ ཀིནྣརཱ ཏིཊྛནྟི, ཀིནྣརཱནཾ ཨནྟརེ ཚཏྟཱ ཏིཊྛནྟི, ཚཏྟཱནཾ ཨནྟརེ སུཝཎྞཙཱམརཱ ཏིཊྛནྟི, ཏེསཾ ཨནྟརེ དྷཛཱ ཏིཊྛནྟི, ཏེསཾ ཨནྟརེ པཊཱཀཱ ཏིཊྛནྟི. སཏྟ དིཝསཱནི སཱདྷུཀཱིལ༹ཾ ཀཱིལི༹ཾསུ. སཏྠཱ ཐེརསྶ དྷཱཏུཾ གཱཧཱཔེཏྭཱ ཝེལུ༹ཝནདྭཱརཀོཊྛཀེ ཙེཏིཡཾ ཀཱརཱཔེསི. ཏདཱ བྷིཀྑཱུ དྷམྨསབྷཱཡཾ ཀཐཾ སམུཊྛཱཔེསུཾ ‘‘ཨཱཝུསོ, སཱརིཔུཏྟཏྠེརོ ཏཐཱགཏསྶ སནྟིཀེ ཨཔརིནིབྦུཏཏྟཱ བུདྡྷཱནཾ སནྟིཀཱ མཧནྟཾ སམྨཱནཾ ན ལབྷི, མོགྒལླཱནཏྠེརོ པན བུདྡྷཱནཾ སམཱིཔེ པརིནིབྦུཏཏྟཱ མཧཱསམྨཱནཾ ལབྷཱི’’ཏི. སཏྠཱ ཨཱགནྟྭཱ ‘‘ཀཱཡ ནུཏྠ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི ཀཐཱཡ སནྣིསིནྣཱ’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘ཨིམཱཡ ནཱམཱ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ན, བྷིཀྑཝེ, ཨིདཱནེཝ མོགྒལླཱནོ མམ སནྟིཀཱ སམྨཱནཾ ལབྷཏི, པུབྦེཔི ལབྷིཡེཝཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཏཱིཏཾ ཨཱཧརི.

ཨཏཱིཏེ བཱརཱཎསིཡཾ བྲཧྨདཏྟེ རཛྫཾ ཀཱརེནྟེ བོདྷིསཏྟོ པུརོཧིཏསྶ བྲཱཧྨཎིཡཱ ཀུཙྪིམྷི པཊིསནྡྷིཾ གཎྷིཏྭཱ དསམཱསཙྩཡེན པཙྩཱུསསམཡེ མཱཏུཀུཙྪིཏོ ནིཀྑམི. ཏསྨིཾ ཁཎེ དྭཱདསཡོཛནིཀེ བཱརཱཎསིནགརེ སབྦཱཝུདྷཱནི པཛྫལིཾསུ. པུརོཧིཏོ པུཏྟསྶ ཛཱཏཀྑཎེ བཧི ནིཀྑམིཏྭཱ ཨཱཀཱསཾ ཨོལོཀེནྟོ ནཀྑཏྟཡོགཾ དིསྭཱ ‘‘ཨིམིནཱ ནཀྑཏྟེན ཛཱཏཏྟཱ ཨེསོ ཀུམཱརོ སཀལཛམྦུདཱིཔེ དྷནུགྒཧཱནཾ ཨགྒོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི ཉཏྭཱ ཀཱལསྶེཝ རཱཛཀུལཾ གནྟྭཱ རཱཛཱནཾ སུཁསཡིཏབྷཱཝཾ པུཙྪི. ‘‘ཀུཏོ མེ, ཨཱཙརིཡ, སུཁཾ, ཨཛྫ སཀལནིཝེསནེ ཨཱཝུདྷཱནི པཛྫལིཏཱནཱི’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘མཱ བྷཱཡི, དེཝ, ན ཏུམྷཱཀཾ ནིཝེསནེཡེཝ, སཀལནགརེཔི པཛྫལིཾསུཡེཝ, ཨཛྫ ཨམྷཱཀཾ གེཧེ ཀུམཱརསྶ ཛཱཏཏྟཱ ཨེཝཾ ཨཧོསཱི’’ཏི. ‘‘ཨཱཙརིཡ, ཨེཝཾ ཛཱཏཀུམཱརསྶ པན ཀིཾ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི? ‘‘ན ཀིཉྩི, མཧཱརཱཛ, སོ པན སཀལཛམྦུདཱིཔེ དྷནུགྒཧཱནཾ ཨགྒོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ, ཨཱཙརིཡ, ཏེན ཧི ནཾ པཊིཛགྒིཏྭཱ ཝཡཔྤཏྟཀཱལེ ཨམྷཱཀཾ དསྶེཡྻཱསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཁཱིརམཱུལཾ ཏཱཝ སཧསྶཾ དཱཔེསི. པུརོཧིཏོ ཏཾ གཧེཏྭཱ ནིཝེསནཾ གནྟྭཱ བྲཱཧྨཎིཡཱ དཏྭཱ པུཏྟསྶ ནཱམགྒཧཎདིཝསེ ཛཱཏཀྑཎེ ཨཱཝུདྷཱནཾ པཛྫལིཏཏྟཱ ‘‘ཛོཏིཔཱལོ’’ཏིསྶ ནཱམཾ ཨཀཱསི.

སོ མཧནྟེན པརིཝཱརེན ཝཌྜྷམཱནོ སོལ༹སཝསྶཀཱལེ ཨུཏྟམརཱུཔདྷརོ ཨཧོསི. ཨཐསྶ པིཏཱ སརཱིརསམྤཏྟིཾ ཨོལོཀེཏྭཱ སཧསྶཾ དཏྭཱ, ‘‘ཏཱཏ, ཏཀྐསིལཾ གནྟྭཱ དིསཱཔཱམོཀྑསྶ ཨཱཙརིཡསྶ སནྟིཀེ སིཔྤཾ ཨུཔྤཎྷཱཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ཨཱཙརིཡབྷཱགཾ གཧེཏྭཱ མཱཏཱཔིཏརོ ཝནྡིཏྭཱ ཏཏྠ གནྟྭཱ སཧསྶཾ དཏྭཱ སིཔྤཾ པཊྛཔེཏྭཱ སཏྟཱཧེནེཝ ནིཔྥཏྟིཾ པཱཔུཎི. ཨཐསྶ ཨཱཙརིཡོ ཏུསྶིཏྭཱ ཨཏྟནོ སནྟཀཾ ཁགྒརཏནཾ སནྡྷིཡུཏྟཾ མེཎྜཀསིངྒདྷནུཾ སནྡྷིཡུཏྟཾ ཏཱུཎཱིརཾ ཨཏྟནོ སནྣཱཧཀཉྩུཀཾ ཨུཎྷཱིསཉྩ དཏྭཱ ‘‘ཏཱཏ ཛོཏིཔོལ, ཨཧཾ མཧལླཀོ, ཨིདཱནི ཏྭཾ ཨིམེ མཱཎཝཀེ སིཀྑཱཔེཧཱི’’ཏི པཉྩསཏམཱཎཝཀེཔི ཏསྶེཝ ནིཡྻཱདེསི. བོདྷིསཏྟོ སབྦཾ ཨུཔཀརཎཾ གཧེཏྭཱ ཨཱཙརིཡཾ ཝནྡིཏྭཱ བཱརཱཎསིམེཝ ཨཱགནྟྭཱ མཱཏཱཔིཏརོ ཝནྡིཏྭཱ ཨཊྛཱསི. ཨཐ ནཾ ཝནྡིཏྭཱ ཋིཏཾ པིཏཱ ཨཝོཙ ‘‘ཨུགྒཧིཏཾ ཏེ, ཏཱཏ, སིཔྤ’’ནྟི. ‘‘ཨཱམ, ཏཱཏཱ’’ཏི. སོ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ རཱཛཀུལཾ གནྟྭཱ ‘‘པུཏྟོ མེ, དེཝ, སིཔྤཾ སིཀྑིཏྭཱ ཨཱགཏོ, ཀིཾ ཀརོཏཱུ’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཨཱཙརིཡ, ཨམྷེ ཨུཔཊྛཧཏཱུ’’ཏི. ‘‘པརིབྦཡམསྶ ཛཱནཱཐ, དེཝཱ’’ཏི. ‘‘སོ དེཝསིཀཾ སཧསྶཾ ལབྷཏཱུ’’ཏི. སོ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪིཏྭཱ གེཧཾ གནྟྭཱ ཀུམཱརཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ‘‘ཏཱཏ, རཱཛཱནཾ ཨུཔཊྛཧཱ’’ཏི ཨཱཧ. སོ ཏཏོ པཊྛཱཡ དེཝསིཀཾ སཧསྶཾ ལབྷིཏྭཱ རཱཛཱནཾ ཨུཔཊྛཧི.

རཱཛཔཱདམཱུལིཀཱ ཨུཛ྄ཛྷཱཡིཾསུ – ‘‘མཡཾ ཛོཏིཔཱལེན ཀཏཀམྨཾ ན པསྶཱམ, དེཝསིཀཾ སཧསྶཾ གཎྷཱཏི, མཡམསྶ སིཔྤཾ པསྶིཏུཀཱམཱ’’ཏི. རཱཛཱ ཏེསཾ ཝཙནཾ སུཏྭཱ པུརོཧིཏསྶ ཀཐེསི. པུརོཧིཏོ ‘‘སཱདྷུ, དེཝཱ’’ཏི པུཏྟསྶཱརོཙེསི. སོ ‘‘སཱདྷུ, ཏཱཏ, ཨིཏོ སཏྟམེ དིཝསེ དསྶེསྶཱམི སིཔྤཾ, ཨཔིཙ རཱཛཱ ཨཏྟནོ ཝིཛིཏེ དྷནུགྒཧེ སནྣིཔཱཏཱཔེཏཱུ’’ཏི ཨཱཧ. པུརོཧིཏོ གནྟྭཱ རཉྙོ ཏམཏྠཾ ཨཱརོཙེསི. རཱཛཱ ནགརེ བྷེརིཾ ཙརཱཔེཏྭཱ དྷནུགྒཧེ སནྣིཔཱཏཱཔེསི. སཊྛིསཧསྶཱ དྷནུགྒཧཱ སནྣིཔཏིཾསུ. རཱཛཱ ཏེསཾ སནྣིཔཏིཏབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ‘‘ནགརཝཱསིནོ ཛོཏིཔཱལསྶ སིཔྤཾ པསྶནྟཱུ’’ཏི ནགརེ བྷེརིཾ ཙརཱཔེཏྭཱ རཱཛངྒཎཾ སཛྫཱཔེཏྭཱ མཧཱཛནཔརིཝུཏོ པལླངྐཝརེ ནིསཱིདིཏྭཱ དྷནུགྒཧེ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ‘‘ཛོཏིཔཱལོ ཨཱགཙྪཏཱུ’’ཏི པེསེསི. སོ ཨཱཙརིཡེན དིནྣཱནི དྷནུཏཱུཎཱིརསནྣཱཧཀཉྩུཀཨུཎྷཱིསཱནི ནིཝཱསནནྟརེ ཋཔེཏྭཱ ཁགྒཾ གཱཧཱཔེཏྭཱ པཀཏིཝེསེན རཉྙོ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི.

དྷནུགྒཧཱ ‘‘ཛོཏིཔཱལོ ཀིར དྷནུསིཔྤཾ དསྶེཏུཾ ཨཱགཏོ, དྷནུཾ ཨགྒཧེཏྭཱ པན ཨཱགཏཏྟཱ ཨམྷཱཀཾ ཧཏྠཏོ དྷནུཾ གཧེཏུཀཱམོ བྷཝིསྶཏི, ནཱསྶ དསྶཱམཱ’’ཏི ཀཏིཀཾ ཀརིཾསུ. རཱཛཱ ཛོཏིཔཱལཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ ‘‘སིཔྤཾ དསྶེཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ སཱཎིཾ པརིཀྑིཔཱཔེཏྭཱ ཨནྟོསཱཎིཡཾ ཋིཏོ སཱཊཀཾ ཨཔནེཏྭཱ སནྣཱཧཀཉྩུཀཾ པཝེསེཏྭཱ ཨུཎྷཱིསཾ སཱིསེ པཊིམུཉྩིཏྭཱ མེཎྜཀསིངྒདྷནུམྷི པཝཱལཝཎྞཾ ཛིཡཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ ཏཱུཎཱིརཾ པིཊྛེ བནྡྷིཏྭཱ ཁགྒཾ ཝཱམཏོ ཀཏྭཱ ཝཛིརགྒཾ ནཱརཱཙཾ ནཁཔིཊྛེན པརིཝཏྟེཏྭཱ སཱཎིཾ ཝིཝརིཏྭཱ པཐཝིཾ བྷིནྡིཏྭཱ ཨལངྐཏནཱགཀུམཱརོ ཝིཡ ནིཀྑམིཏྭཱ གནྟྭཱ རཉྙོ ཨཔཙིཏིཾ དསྶེཏྭཱ ཨཊྛཱསི. ཏཾ དིསྭཱ མཧཱཛནཱ ཝགྒནྟི ནདནྟི ཨཔྥོཊེནྟི སེལེ༹ནྟི. རཱཛཱ ‘‘དསྶེཧི, ཛོཏིཔཱལ, སིཔྤ’’ནྟི ཨཱཧ. དེཝ, ཏུམྷཱཀཾ དྷནུགྒཧེསུ ཨཀྑཎཝེདྷིཝཱལཝེདྷིསརཝེདྷིསདྡཝེདྷིནོ ཙཏྟཱརོ དྷནུགྒཧེ པཀྐོསཱཔེཧཱིཏི. ཨཐ རཱཛཱ པཀྐོསཱཔེསི.

མཧཱསཏྟོ རཱཛངྒཎེ ཙཏུརསྶཔརིཙྪེདབྦྷནྟརེ མཎྜལཾ ཀཏྭཱ ཙཏཱུསུ ཀཎྞེསུ ཙཏྟཱརོ དྷནུགྒཧེ ཋཔེཏྭཱ ཨེཀེཀསྶ ཏིཾས ཏིཾས ཀཎྜསཧསྶཱནི དཱཔེཏྭཱ ཨེཀེཀསྶ སནྟིཀེ ཨེཀེཀཾ ཀཎྜདཱཡཀཾ ཋཔེཏྭཱ སཡཾ ཝཛིརགྒཾ ནཱརཱཙཾ གཧེཏྭཱ མཎྜལམཛ྄ཛྷེ ཋཏྭཱ ‘‘མཧཱརཱཛ, ཨིམེ ཙཏྟཱརོ དྷནུགྒཧཱ ཨེཀཔྤཧཱརེནེཝ སརེ ཁིཔིཏྭཱ མཾ ཝིཛ྄ཛྷནྟུ, ཨཧཾ ཨེཏེཧི ཁིཏྟཀཎྜཱནི ནིཝཱརེསྶཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ. རཱཛཱ ‘‘ཨེཝཾ ཀརོཐཱ’’ཏི ཨཱཎཱཔེསི. དྷནུགྒཧཱ ཨཱཧཾསུ, ‘‘མཧཱརཱཛ, མཡཾ ཨཀྑཎཝེདྷིཝཱལཝེདྷིསརཝེདྷིསདྡཝེདྷིནོ, ཛོཏིཔཱལོ ཏརུཎདཱརཀོ, ན མཡཾ ཝིཛ྄ཛྷིསྶཱམཱ’’ཏི. མཧཱསཏྟོ ‘‘སཙེ སཀྐོཐ, ཝིཛ྄ཛྷཐ མ’’ནྟི ཨཱཧ. ཏེ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ཨེཀཔྤཧཱརེནེཝ ཀཎྜཱནི ཁིཔིཾསུ. མཧཱསཏྟོ ཏཱནི ནཱརཱཙེན པཧརིཏྭཱ ཡཐཱ ཝཱ ཏཐཱ ཝཱ ན པཱཏེསི, བོདྷིཀོཊྛཀཾ པན པརིཀྑིཔནྟོ ཝིཡ ཏཱལེན ཏཱལཾ, ཝཱལེན ཝཱལཾ, དཎྜཀེན དཎྜཀཾ, ཝཱཛེན ཝཱཛཾ ཨནཏིཀྐམནྟོ ཁིཔིཏྭཱ སརགབྦྷཾ ཨཀཱསི. དྷནུགྒཧཱནཾ ཀཎྜཱནི ཁཱིཎཱནི. སོ ཏེསཾ ཀཎྜཁཱིཎབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ སརགབྦྷཾ ཨཝིནཱསེནྟོཝ ཨུཔྤཏིཏྭཱ གནྟྭཱ རཉྙོ སནྟིཀེ ཨཊྛཱསི. མཧཱཛནོ ཨུནྣཱདེནྟོ ཝགྒནྟོ ཨཔྥོཊེནྟོ སེལེ༹ནྟོ ཨཙྪརཾ པཧརནྟོ མཧཱཀོལཱཧལཾ ཀཏྭཱ ཝཏྠཱབྷརཎཱདཱིནི ཁིཔི. ཨེཝཾ ཨེཀརཱསིབྷཱུཏཾ ཨཊྛཱརསཀོཊིསངྑྱཾ དྷནཾ ཨཧོསི.

ཨཐ ནཾ རཱཛཱ པུཙྪི – ‘‘ཀིཾ སིཔྤཾ ནཱམེཏཾ ཛོཏིཔཱལཱ’’ཏི? སརཔཊིབཱཧནཾ ནཱམ, དེཝཱཏི. ཨཉྙེ ཨེཏཾ ཛཱནནྟཱ ཨཏྠཱིཏི. སཀལཛམྦུདཱིཔེ མཾ ཋཔེཏྭཱ ཨཉྙོ ནཏྠི, དེཝཱཏི. ཨཔརཾ དསྶེཧི, ཏཱཏཱཏི. དེཝ, ཨེཏེ ཏཱཝ ཙཏཱུསུ ཀཎྞེསུ ཋཏྭཱ ཙཏྟཱརོཔི ཛནཱ མཾ ཝིཛ྄ཛྷིཏུཾ ན སཀྑིཾསུ, ཨཧཾ པནེཏེ ཙཏཱུསུ ཀཎྞེསུ ཋིཏེ ཨེཀེནེཝ སརེན ཝིཛ྄ཛྷིསྶཱམཱིཏི. དྷནུགྒཧཱ ཋཱཏུཾ ན ཨུསྶཧིཾསུ. མཧཱསཏྟོ ཙཏཱུསུ ཀཎྞེསུ ཙཏསྶོ ཀདལིཡོ ཋཔཱཔེཏྭཱ ནཱརཱཙཔུངྑེ རཏྟསུཏྟཀཾ བནྡྷིཏྭཱ ཨེཀཾ ཀདལིཾ སནྡྷཱཡ ཁིཔི. ནཱརཱཙོ ཏཾ ཀདལིཾ ཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཏཏོ དུཏིཡཾ, ཏཏོ ཏཏིཡཾ, ཏཏོ ཙཏུཏྠཾ, ཏཏོ པཋམཾ ཝིདྡྷམེཝ ཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ པུན ཏསྶ ཧཏྠེཡེཝ པཏིཊྛཧི. ཀདལིཡོ སུཏྟཔརིཀྑིཏྟཱ ཨཊྛཾསུ. མཧཱཛནོ ཨུནྣཱདསཧསྶཱནི པཝཏྟེསི. རཱཛཱ ‘‘ཀིཾ སིཔྤཾ ནཱམེཏཾ, ཏཱཏཱ’’ཏི? ཙཀྐཝིདྡྷཾ ནཱམ, དེཝཱཏི. ཨཔརམྤི དསྶེཧི, ཏཱཏཱཏི. མཧཱསཏྟོ སརལཊྛིཾ ནཱམ, སརརཛྫུཾ ནཱམ, སརཝེདྷིཾ ནཱམ དསྶེསི, སརཔཱསཱདཾ ནཱམ, སརསོཔཱནཾ ནཱམ, སརམཎྜཔཾ ནཱམ, སརཔཱཀཱརཾ ནཱམ, སརཔོཀྑརཎིཾ ནཱམ ཨཀཱསི, སརཔདུམཾ ནཱམ པུཔྥཱཔེསི, སརཝསྶཾ ནཱམ ཝསྶཱཔེསི. ཨིཏི ཨཉྙེཧི ཨསཱདྷཱརཎཱནི ཨིམཱནི དྭཱདས སིཔྤཱནི དསྶེཏྭཱ པུན ཨཉྙེཧི ཨསཱདྷཱརཎེཡེཝ སཏྟ མཧཱཀཱཡེ པདཱལེསི, ཨཊྛངྒུལབཧལཾ ཨུདུམྦརཔདརཾ ཝིཛ྄ཛྷི, ཙཏུརངྒུལབཧལཾ ཨསནཔདརཾ, དྭངྒུལབཧལཾ ཏམྦཔཊྚཾ, ཨེཀངྒུལབཧལཾ ཨཡཔཊྚཾ, ཨེཀཱབདྡྷཾ ཕལཀསཏཾ ཝིནིཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ པལཱལསཀཊཝཱལུཀསཀཊཔདརསཀཊཱནཾ པུརིམབྷཱགེན སརཾ ཁིཔིཏྭཱ པཙྪཱབྷཱགེན ནིཀྑམཱཔེསི, པཙྪཱབྷཱགེན སརཾ ཁིཔིཏྭཱ པུརིམབྷཱགེན ནིཀྑམཱཔེསི, ཨུདཀེ ཙཏུཨུསབྷཾ, ཐལེ ཨཊྛཨུསབྷཊྛཱནཾ ཀཎྜཾ པེསེསི. ཝཱཏིངྒཎསཉྙཱཡ ཨུསབྷམཏྟཀེ ཝཱལཾ ཝིཛ྄ཛྷི. བོདྷིསཏྟོ སརེ ཁིཔིཏྭཱ ཨཱཀཱསེ སརཔཱསཱདཱདཱིནི ཀཏྭཱ པུན ཨེཀེན སརེན ཏེ སརེ པཱཏེནྟོ བྷངྒཝིབྷངྒེ ཨཀཱསཱིཏི ‘‘སརབྷངྒོ’’ཏི ནཱམ པཉྙཱཏོ. ཏསྶ ཨེཏྟཀཱནི སིཔྤཱནི དསྶེནྟསྶེཝ སཱུརིཡོ ཨཏྠངྒཏོ.

ཨཐསྶ རཱཛཱ སེནཱཔཏིཊྛཱནཾ པཊིཛཱནིཏྭཱ ‘‘ཛོཏིཔཱལ, ཨཛྫ ཝིཀཱལོ, སྭེ ཏྭཾ སེནཱཔཏིཊྛཱནཾ སཀྐཱརཾ གཎྷིསྶསི, ཀེསམསྶུཾ ཀཱརེཏྭཱ ནྷཏྭཱ ཨེཧཱི’’ཏི ཏཾ དིཝསཾ པརིབྦཡཏྠཱཡ སཏསཧསྶཾ ཨདཱསི. མཧཱསཏྟོ ‘‘ཨིམིནཱ མཡ྄ཧཾ ཨཏྠོ ནཏྠཱི’’ཏི ཨཊྛཱརསཀོཊིསངྑྱཾ དྷནཾ སཱམིཀཱནཉྙེཝ དཏྭཱ མཧནྟེན པརིཝཱརེན ནྷཱཡིཏུཾ ནདིཾ གནྟྭཱ ཀེསམསྶུཾ ཀཱརེཏྭཱ ནྷཏྭཱ སབྦཱལངྐཱརཔྤཊིམཎྜིཏོ ཨནོཔམཱཡ སིརིཡཱ ནིཝེསནཾ པཝིསིཏྭཱ ནཱནགྒརསབྷོཛནཾ བྷུཉྫིཏྭཱ སིརིསཡནཾ ཨབྷིརུཡ྄ཧ ནིཔནྣོ དྭེ ཡཱམེ སཡིཏྭཱ པཙྪིམཡཱམེ པབུདྡྷོ ཨུཊྛཱཡ པལླངྐཾ ཨཱབྷུཛིཏྭཱ སཡནཔིཊྛེ ནིསིནྣོཝ ཨཏྟནོ སིཔྤསྶ ཨཱདིམཛ྄ཛྷཔརིཡོསཱནཾ ཨོལོཀེནྟོ ‘‘མམ སིཔྤསྶ ཨཱདིཏོཝ པརམཱརཎཾ པཉྙཱཡཏི, མཛ྄ཛྷེ ཀིལེསཔརིབྷོགོ, པརིཡོསཱནེ ནིརཡམྷི པཊིསནྡྷི, པཱཎཱཏིཔཱཏོ ཀིལེསཔརིབྷོགེསུ ཙ ཨདྷིམཏྟཔྤམཱདོ ནིརཡེ པཊིསནྡྷིཾ དེཏི, རཉྙཱ མཡ྄ཧཾ མཧནྟཾ སེནཱཔཏིཊྛཱནཾ དིནྣཾ, མཧནྟཾ མེ ཨིསྶརིཡཾ བྷཝིསྶཏི, བྷརིཡཱ ཙ པུཏྟདྷཱིཏརོ ཙ བཧཱུ བྷཝིསྶནྟི. ཀིལེསཝཏྠུ ཁོ པན ཝེཔུལླགཏཾ དུཙྩཛཾ ཧོཏི, ཨིདཱནེཝ ནིཀྑམིཏྭཱ ཨེཀཀོཝ ཨརཉྙཾ པཝིསིཏྭཱ ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏུཾ ཡུཏྟཾ མཡ྄ཧ’’ནྟི མཧཱསཡནཏོ ཨུཊྛཱཡ ཀཉྩི ཨཛཱནཱཔེནྟོ པཱསཱདཱ ཨོརུཡ྄ཧ ཨགྒདྭཱརེན ནིཀྑམིཏྭཱ ཨེཀཀོཝ ཨརཉྙཾ པཝིསིཏྭཱ གོདྷཱཝརིནདཱིཏཱིརེ ཏིཡོཛནིཀཾ ཀཔིཊྛཝནཾ སནྡྷཱཡ པཱཡཱསི.

ཏསྶ ནིཀྑནྟབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ སཀྐོ ཝིསྶཀམྨཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ‘‘ཏཱཏ, ཛཱཏིཔཱལོ ཨབྷིནིཀྑམནཾ ནིཀྑནྟོ, མཧཱསམཱགམོ བྷཝིསྶཏི, གོདྷཱཝརིནདཱིཏཱིརེ ཀཔིཊྛཝནེ ཨསྶམཾ མཱཔེཏྭཱ པབྦཛིཏཔརིཀྑཱརེ པཊིཡཱདེཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ ཏཐཱ ཨཀཱསི. མཧཱསཏྟོ ཏཾ ཋཱནཾ པཏྭཱ ཨེཀཔདིཀམགྒཾ དིསྭཱ ‘‘པབྦཛིཏཱནཾ ཝསནཊྛཱནེན བྷཝིཏབྦ’’ནྟི ཏེན མགྒེན ཏཏྠ གནྟྭཱ ཀཉྩི ཨཔསྶནྟོ པཎྞསཱལཾ པཝིསིཏྭཱ པབྦཛིཏཔརིཀྑཱརེ དིསྭཱ ‘‘སཀྐོ དེཝརཱཛཱ མམ ནིཀྑནྟབྷཱཝཾ ཨཉྙཱསི མཉྙེ’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ སཱཊཀཾ ཨཔནེཏྭཱ རཏྟཝཱཀཙིརཾ ནིཝཱསེཏྭཱ ཙ པཱརུཔིཏྭཱ ཙ ཨཛིནཙམྨཾ ཨེཀཾསགཏཾ ཨཀཱསི, ཛཊཱམཎྜལཾ བནྡྷིཏྭཱ ཁཱརིཀཱཛཾ ཨཾསེ ཀཏྭཱ ཀཏྟརདཎྜཾ གཧེཏྭཱ པཎྞསཱལཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ ཙངྐམཾ ཨཱརུཡ྄ཧ ཀཏིཔཡཝཱརེ ཨཔརཱཔརཾ ཙངྐམིཏྭཱ པབྦཛྫཱསིརིཡཱ ཝནཾ ཨུཔསོབྷཡམཱནོ ཀསིཎཔརིཀམྨཾ ཀཏྭཱ པབྦཛིཏཏོ སཏྟམེ དིཝསེ ཨཊྛ སམཱཔཏྟིཡོ པཉྩ ཨབྷིཉྙཱཡོ ཙ ནིབྦཏྟེཏྭཱ ཨུཉྪཱཙརིཡཱཡ ཝནམཱུལཕལཱཧཱརོ ཨེཀཀོཝ ཝིཧཱསི. མཱཏཱཔིཏརོ མིཏྟསུཧཛྫཱདཡོ ཉཱཏིཝགྒཱཔིསྶ ཏཾ ཨཔསྶནྟཱ རོདནྟཱ པརིདེཝནྟཱ ཝིཙརནྟི.

ཨཐེཀོ ཝནཙརཀོ ཨརཉྙཾ པཝིསིཏྭཱ ཀཔིཊྛཀཨསྶམཔདེ ནིསིནྣཾ མཧཱསཏྟཾ དིསྭཱ སཉྫཱནིཏྭཱ གནྟྭཱ ཏེན སདྡྷིཾ པཊིསནྠཱརཾ ཀཏྭཱ ནགརཾ གནྟྭཱ ཏསྶ མཱཏཱཔིཏཱུནཾ ཨཱརོཙེསི. ཏེ རཉྙོ ཨཱརོཙཡིཾསུ. རཱཛཱ ‘‘ཨེཐ ནཾ པསྶིསྶཱམཱ’’ཏི ཏསྶ མཱཏཱཔིཏརོ གཧེཏྭཱ མཧཱཛནཔརིཝུཏོ ཝནཙརཀེན དེསིཏེན མགྒེན གོདྷཱཝརིནདཱིཏཱིརཾ པཱཔུཎི. བོདྷིསཏྟོ ནདཱིཏཱིརཾ ཨཱགནྟྭཱ ཨཱཀཱསེ ནིསིནྣོ དྷམྨཾ དེསེཏྭཱ ཏེ སབྦེ ཨསྶམཔདཾ པཝེསེཏྭཱ ཏཏྲཔི ཏེསཾ ཨཱཀཱསེ ནིསིནྣོཝ ཀཱམེསུ ཨཱདཱིནཝཾ པཀཱསེཏྭཱ དྷམྨཾ དེསེསི. རཱཛཱནཾ ཨཱདིཾ ཀཏྭཱ སབྦེཝ པབྦཛིཾསུ. བོདྷིསཏྟོ ཨིསིགཎཔརིཝུཏོ ཏཏྠེཝ ཝསི. ཨཐསྶ ཏཏྠ ཝསནབྷཱཝོ སཀལཛམྦུདཱིཔེ པཱཀཊོ ཨཧོསི. ཨཉྙེཔི རཱཛཱནོ རཊྛཝཱསཱིཧི སདྡྷིཾ ཨཱགནྟྭཱ ཏསྶ སནྟིཀེ པབྦཛིཾསུ, སམཱགམོ མཧཱ ཨཧོསི. ཨནུཔུབྦེན ཨནེཀསཏསཧསྶཔརིསཱ ཨཧེསུཾ. ཡོ ཀཱམཝིཏཀྐཾ ཝཱ བྱཱཔཱདཝིཏཀྐཾ ཝཱ ཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐཾ ཝཱ ཝིཏཀྐེཏི, མཧཱསཏྟོ གནྟྭཱ ཏསྶ པུརཏོ ཨཱཀཱསེ ནིསཱིདིཏྭཱ དྷམྨཾ དེསེཏི, ཀསིཎཔརིཀམྨཾ ཨཱཙིཀྑཏི. ཏསྶོཝཱདེ ཋཏྭཱ ཨཊྛ སམཱཔཏྟིཡོ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ ཛྷཱནནིཔྥཏྟིཾ པཏྟཱ སཱལིསྶརོ མེཎྜིསྶརོ པབྦཏོ ཀཱལ༹དེཝིལོ ཀིསཝཙྪོ ཨནུསིསྶོ ནཱརདོཏི སཏྟ ཛེཊྛནྟེཝཱསིནོ ཨཧེསུཾ. ཨཔརབྷཱགེ ཀཔིཊྛཀཨསྶམོ པརིཔཱུརི. ཨིསིགཎསྶ ཝསནོཀཱསོ ནཔྤཧོཏི.

ཨཐ མཧཱསཏྟོ སཱལིསྶརཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ ‘‘སཱལིསྶར, ཨཡཾ ཨསྶམོ ཨིསིགཎསྶ ནཔྤཧོཏི, ཏྭཾ ཨིམཾ ཨིསིགཎཾ གཧེཏྭཱ མཛ྄ཛྷརཉྙོ ཝིཛིཏེ ཀལཔྤཙུལླཀནིགམཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝསཱཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི ཏསྶ ཝཙནཾ སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ཨནེཀསཧསྶཾ ཨིསིགཎཾ གཧེཏྭཱ གནྟྭཱ ཏཏྠ ཝཱསཾ ཀཔྤེསི. མནུསྶེསུ ཨཱགནྟྭཱ པབྦཛནྟེསུ པུན ཨསྶམོ པརིཔཱུརི. བོདྷིསཏྟོ མེཎྜིསྶརཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ, ‘‘མེཎྜིསྶར, ཏྭཾ ཨིམཾ ཨིསིགཎཾ ཨཱདཱཡ སུརཊྛཛནཔདསྶ སཱིམནྟརེ སཱཏོདིཀཱ ནཱམ ནདཱི ཨཏྠི, ཏསྶཱ ཏཱིརེ ཝསཱཧཱི’’ཏི ཨུཡྻོཛེསི, པུན ཀཔིཊྛཀཨསྶམོ པརིཔཱུརི. ཨེཏེནུཔཱཡེན ཏཏིཡཝཱརེ པབྦཏཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ ‘‘པབྦཏ, ཏྭཾ མཧཱཨཊཝིཡཾ ཨཉྫནཔབྦཏོ ནཱམ ཨཏྠི, ཏཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝསཱཧཱི’’ཏི པེསེསི. ཙཏུཏྠཝཱརེ ཀཱལ༹དེཝིལཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ ‘‘ཀཱལ༹དེཝིལ, ཏྭཾ དཀྑིཎཔཐེ ཨཝནྟིརཊྛེ གྷནསེལཔབྦཏོ ནཱམ ཨཏྠི, ཏཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཝསཱཧཱི’’ཏི པེསེསི. པུན ཀཔིཊྛཀཨསྶམོ པརིཔཱུརི, པཉྩསུ ཋཱནེསུ ཨནེཀསཏསཧསྶཨིསིགཎོ ཨཧོསི. ཀིསཝཙྪོ པན མཧཱསཏྟཾ ཨཱཔུཙྪིཏྭཱ དཎྜཀིརཉྙོ ཝིཛིཏེ ཀུམྦྷཝཏིནགརཾ ནཱམ ཨཏྠི, ཏཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཨུཡྻཱནེ ཝིཧཱསི. ནཱརདོ མཛ྄ཛྷིམདེསེ ཨཉྫནགིརིནཱམཀེ པབྦཏཛཱལནྟརེ ཝིཧཱསི. ཨནུསིསྶོ པན མཧཱསཏྟསྶ སནྟིཀེཝ ཨཧོསི.

ཏསྨིཾ ཀཱལེ དཎྜཀིརཱཛཱ ཨེཀཾ ལདྡྷསཀྐཱརཾ གཎིཀཾ ཋཱནཱ ཙཱཝེསི. སཱ ཨཏྟནོ དྷམྨཏཱཡ ཝིཙརནྟཱི ཨུཡྻཱནཾ གནྟྭཱ ཀིསཝཙྪཏཱཔསཾ དིསྭཱ ‘‘ཨཡཾ ཀཱལ༹ཀཎྞཱི བྷཝིསྶཏི, ཨིམསྶ སརཱིརེ ཀལིཾ པཝཱཧེཏྭཱ ནྷཏྭཱ གམིསྶཱམཱི’’ཏི དནྟཀཊྛཾ ཁཱདིཏྭཱ སབྦཔཋམཾ ཏསྶཱུཔརི བཧལཁེལ༹ཾ ནིཊྛུབྷནྟཱི ཀིསཝཙྪཏཱཔསསྶ ཛཊནྟརེ ནིཊྛུབྷིཏྭཱ དནྟཀཊྛམྤིསྶ སཱིསེཡེཝ ཁིཔིཏྭཱ སཡཾ སཱིསཾ ནྷཱཡིཏྭཱ གཏཱ. རཱཛཱཔི ཏཾ སརིཏྭཱ པུན པཱཀཏིཀམེཝ ཨཀཱསི. སཱ མོཧམཱུལ༹ྷཱ ཧུཏྭཱ ‘‘ཀཱལ༹ཀཎྞིསརཱིརེ ཀལིཾ པཝཱཧེཏྭཱ མམྤི རཱཛཱ པུན ཋཱནེ ཋཔེཏི མཡཱ ཡསོ ལདྡྷོ’’ཏི སཉྙམཀཱསི. ཏཏོ ནཙིརསྶེཝ རཱཛཱ པུརོཧིཏཾ ཋཱནཏོ ཙཱཝེསི. སོ ཏསྶཱ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ‘‘ཏྭཾ ཀེན ཀཱརཎེན པུན ཋཱནཾ ལབྷསཱི’’ཏི པུཙྪི. ཨཐསྶ སཱ ‘‘རཱཛུཡྻཱནེ ཀཱལ༹ཀཎྞིསརཱིརེ ཀལིསྶ པཝཱཧིཏཏྟཱ’’ཏི ཨཱརོཙེསི. པུརོཧིཏོ གནྟྭཱ ཏཐེཝ ཏསྶ སརཱིརེ ཀལིཾ པཝཱཧེསི, ཏམྤི རཱཛཱ པུན ཋཱནེ ཋཔེསི. ཨཐསྶ ཨཔརབྷཱགེ པཙྩནྟོ ཀུཔྤི. སོ སེནངྒཔརིཝུཏོ ཡུདྡྷཱཡ ནིཀྑམི. ཨཐ ནཾ མོཧམཱུལ༹ྷོ པུརོཧིཏོ, ‘‘མཧཱརཱཛ, ཀིཾ ཏུམྷེ ཛཡཾ ཨིཙྪཐ, ཨུདཱཧུ པརཱཛཡ’’ནྟི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘ཛཡ’’ནྟི ཝུཏྟེ – ‘‘ཏེན ཧི རཱཛུཡྻཱནེ ཀཱལ༹ཀཎྞཱི ཝསཏི, ཏསྶ སརཱིརེ ཀལིཾ པཝཱཧེཏྭཱ ཡཱཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ ཏསྶ ཀཐཾ གཧེཏྭཱ ‘‘ཡེ མཡཱ སདྡྷིཾ ཨཱགཙྪནྟི, ཏེ ཨུཡྻཱནེ ཀཱལ༹ཀཎྞིསརཱིརེ ཀལིཾ པཝཱཧེནྟཱུ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨུཡྻཱནཾ པཝིསིཏྭཱ དནྟཀཊྛཾ ཁཱདིཏྭཱ སབྦཔཋམཾ སཡམེཝ ཏསྶ ཛཊནྟརེ ཁེལ༹ཾ ནིཊྛུབྷིཏྭཱ དནྟཀཊྛཉྩ ཁིཔིཏྭཱ སཱིསཾ ནྷཱཡི. བལཀཱཡོཔིསྶ ཏཐཱ ཨཀཱསི.

ཏསྨིཾ པཀྐནྟེ སེནཱཔཏི གནྟྭཱ ཏཱཔསཾ དིསྭཱ དནྟཀཊྛཱདཱིནི ནཱིཧརིཏྭཱ སཱདྷུཀཾ ནྷཱཔེཏྭཱ ‘‘བྷནྟེ, རཉྙོ ཀིཾ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི པུཙྪི. ཨཱཝུསཱ མཡ྄ཧཾ མནོཔདོསོ ནཏྠི, དེཝཏཱ པན ཀུཔིཏཱ ཨིཏོ སཏྟམེ དིཝསེ སཀལརཊྛཾ ཨརཊྛཾ ཀརིསྶནྟི, ཏྭཾ པུཏྟདཱརཾ གཧེཏྭཱ སཱིགྷཾ པལཱཡིཏྭཱ ཨཉྙཏྠ ཡཱཧཱིཏི. སོ བྷཱིཏཏསིཏོ གནྟྭཱ རཉྙོ ཨཱརོཙེསི, རཱཛཱ ཏསྶ ཝཙནཾ ན གཎྷི. སོ ནིཝཏྟིཏྭཱ ཨཏྟནོ གེཧཾ གནྟྭཱ པུཏྟདཱརཾ ཨཱདཱཡ པལཱཡིཏྭཱ ཨཉྙཾ རཊྛཾ ཨགམཱསི. སརབྷངྒསཏྠཱ ཏཾ ཀཱརཎཾ ཉཏྭཱ དྭེ ཏརུཎཏཱཔསེ པེསེཏྭཱ ‘‘ཀིསཝཙྪཾ མཉྩསིཝིཀཱཡ ཨཱནེཐཱ’’ཏི ཨཱཀཱསེན ཨཱཎཱཔེསི. རཱཛཱ ཡུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཙོརེ གཧེཏྭཱ ནགརམེཝ པཙྩཱགམི. ཏསྨིཾ ཨཱགཏེ དེཝཏཱ པཋམཾ དེཝཾ ཝསྶཱཔེསུཾ, ཝསྶོགྷེན སབྦཀུཎཔེསུ ཨཝཧཊེསུ སུདྡྷཝཱལུཀཝསྶཾ ཝསྶི, སུདྡྷཝཱལུཀམཏྠཀེ དིབྦཔུཔྥཝསྶཾ ཝསྶི, དིབྦཔུཔྥམཏྠཀེ མཱསཀཝསྶཾ, མཱསཀམཏྠཀེ ཀཧཱཔཎཝསྶཾ, ཀཧཱཔཎམཏྠཀེ དིབྦཱབྷརཎཝསྶཾ ཝསྶི, མནུསྶཱ སོམནསྶཔྤཏྟཱ ཧིརཉྙསུཝཎྞཱབྷརཎཱནི གཎྷིཏུཾ ཨཱརབྷིཾསུ. ཨཐ ནེསཾ སརཱིརེ སམྤཛྫལིཏཾ ནཱནཔྤཀཱརཾ ཨཱཝུདྷཝསྶཾ ཝསྶི, མནུསྶཱ ཁཎྜཱཁཎྜིཀཾ ཚིཛྫིཾསུ. ཨཐ ནེསཾ ཨུཔརི མཧནྟམཧནྟཱ ཝཱིཏཙྩིཏངྒཱརཱ པཏིཾསུ, ཏེསཾ ཨུཔརི མཧནྟམཧནྟཱནི པཛྫལིཏཔབྦཏཀཱུཊཱནི པཏིཾསུ, ཏེསཾ ཨུཔརི སཊྛིཧཏྠཊྛཱནཾ པཱུརཡནྟཾ སུཁུམཝཱལུཀཝསྶཾ ཝསྶི. ཨེཝཾ སཊྛིཡོཛནཊྛཱནཾ ཨརཊྛཾ ཨཧོསི, ཏསྶ ཨེཝཾ ཨརཊྛབྷཱཝོ སཀལཛམྦུདཱིཔེ པཉྙཱཡི.

ཨཐ ཏསྶ རཊྛསྶ ཨནནྟརརཊྛཱདྷིཔཏིནོ ཀཱལིངྒོ, ཨཊྛཀོ, བྷཱིམརཐོཏི ཏཡོ རཱཛཱནོ ཙིནྟཡིཾསུ – ‘‘པུབྦེ བཱརཱཎསིཡཾ ཀལཱབུཀཱསིཀརཱཛཱ ཁནྟིཝཱདིཏཱཔསེ ཨཔརཛ྄ཛྷིཏྭཱ པཐཝིཾ པཝིཊྛོཏི སཱུཡཏི, ཏཐཱ ‘‘ནཱལི༹ཀེརརཱཛཱ ཏཱཔསེ སུནཁེཧི ཁཱདཱཔེཏྭཱ, སཧསྶབཱཧུ ཨཛྫུནོ ཙ ཨངྒཱིརསེ ཨཔརཛ྄ཛྷིཏྭཱ, ཨིདཱནི དཎྜཀིརཱཛཱ ཀིསཝཙྪེ ཨཔརཛ྄ཛྷིཏྭཱ སཧ རཊྛེན ཝིནཱསཾ པཏྟོ’’ཏི སཱུཡཏི. ཨིམེསཾ པན ཙཏུནྣཾ རཱཛཱུནཾ ནིབྦཏྟཊྛཱནཾ མཡཾ ན ཛཱནཱམ, ཏཾ ནོ ཋཔེཏྭཱ སརབྷངྒསཏྠཱརཾ ཨཉྙོ ཀཐེཏུཾ སམཏྠོ ནཱམ ནཏྠི, ཏཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨིམེ པཉྷེ པུཙྪིསྶཱམཱ’’ཏི. ཏེ ཏཡོཔི མཧནྟེན པརིཝཱརེན པཉྷཔུཙྪནཏྠཱཡ ནིཀྑམིཾསུ. ཏེ པན ‘‘ཨསུཀོཔི ནིཀྑནྟོ’’ཏི ན ཛཱནནྟི, ཨེཀེཀོ ‘‘ཨཧམེཝ གཙྪཱམཱི’’ཏི མཉྙཏི, ཏེསཾ གོདྷཱཝརིནདིཏོ ཨཝིདཱུརེ སམཱགམོ ཨཧོསི. ཏེ རཐེཧི ཨོཏརིཏྭཱ ཏཡོཔི ཨེཀམེཝ རཐཾ ཨབྷིརུཡ྄ཧ གོདྷཱཝརིནདཱིཏཱིརཾ སམྤཱཔུཎིཾསུ.

ཏསྨིཾ ཁཎེ སཀྐོ པཎྜུཀམྦལསིལཱསནེ ནིསིནྣོ སཏྟ པཉྷེ ཙིནྟེཏྭཱ ‘‘ཨིམེ པཉྷེ ཋཔེཏྭཱ སརབྷངྒསཏྠཱརཾ ཨཉྙོ སདེཝཀེ ལོཀེ ཀཐེཏུཾ སམཏྠོ ནཱམ ནཏྠི, ཏཾ ཨིམེ པཉྷེ པུཙྪིསྶཱམི, ཨིམེཔི ཏཡོ རཱཛཱནོ སརབྷངྒསཏྠཱརཾ པཉྷཾ པུཙྪིཏུཾ གོདྷཱཝརིནདཱིཏཱིརཾ པཏྟཱ, ཨེཏེསཾ པཉྷེཔི ཨཧམེཝ པུཙྪིསྶཱམཱི’’ཏི དྭཱིསུ དེཝལོཀེསུ དེཝཏཱཧི པརིཝུཏོ དེཝལོཀཏོ ཨོཏརི. ཏཾ དིཝསམེཝ ཀིསཝཙྪོ ཀཱལམཀཱསི. ཏསྶ སརཱིརཀིཙྩཾ ཀཱརེཏུཾ ཙཏཱུསུ ཋཱནེསུ ཨནེཀསཧསྶཱ ཨིསཡོ ཏཏྠེཝ གནྟྭཱ པཉྩསུ ཋཱནེསུ མཎྜཔཉྩ ཀཱརེཏྭཱ ཨནེཀསཧསྶཱ ཨིསིགཎཱ ཀིསཝཙྪསྶ ཏཱཔསསྶ ཙནྡནཙིཏཀཾ ཀཏྭཱ སརཱིརཾ ཛྷཱཔེསུཾ. ཨཱལཱ༹ཧནསྶ སམནྟཱ ཨཌྜྷཡོཛནམཏྟེ ཋཱནེ དིབྦཀུསུམཝསྶཾ ཝསྶི. མཧཱསཏྟོ ཏསྶ སརཱིརནིཀྑེཔཾ ཀཱརཱཔེཏྭཱ ཨསྶམཾ པཝིསིཏྭཱ ཏེཧི ཨིསིགཎེཧི པརིཝུཏོ ནིསཱིདི. ཏེསམྤི རཱཛཱུནཾ ནདཱིཏཱིརཾ ཨཱགཏཀཱལེ མཧཱསེནཱཝཱཧནཏཱུརིཡསདྡོ ཨཧོསི. མཧཱསཏྟོ ཏཾ སུཏྭཱ ཨནུསིསྶཾ ཏཱཔསཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ ‘‘ཏཱཏ, ཏྭཾ གནྟྭཱ ཏཱཝ ཛཱནཱཧི, ཀིཾ སདྡོ ནཱམེསོ’’ཏི ཨཱཧ. སོ པཱནཱིཡགྷཊཾ ཨཱདཱཡ ཏཏྠ གནྟྭཱ ཏེ རཱཛཱནོ དིསྭཱ པུཙྪནཝསེན པཋམཾ གཱཐམཱཧ –

༥༠.

‘‘ཨལངྐཏཱ ཀུཎྜལིནོ སུཝཏྠཱ, ཝེལུ༹རིཡམུཏྟཱཐརུཁགྒབནྡྷཱ;

རཐེསབྷཱ ཏིཊྛཐ ཀེ ནུ ཏུམྷེ, ཀཐཾ ཝོ ཛཱནནྟི མནུསྶལོཀེ’’ཏི.

ཏཏྠ ཝེལུ༹རིཡམུཏྟཱཐརུཁགྒབནྡྷཱཏི ཝེལུ༹རིཡམཎཱིཧི ཙེཝ མུཏྟཱལམྦཀེཧི ཙ ཨལངྐཏཐརཱུཧི ཁགྒརཏནེཧི སམནྣཱགཏཱ. ཏིཊྛཐཱཏི ཨེཀསྨིཾ རཐེ ཏིཊྛཐ. ཀེ ནཱུཏི ཀེ ནཱམ ཏུམྷེ, ཀཐཾ ཝོ སཉྫཱནནྟཱིཏི?

ཏེ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ རཐཱ ཨོཏརིཏྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ཨཊྛཾསུ. ཏེསུ ཨཊྛཀརཱཛཱ ཏེན སདྡྷིཾ སལླཔནྟོ དུཏིཡཾ གཱཐམཱཧ –

༥༡.

‘‘ཨཧམཊྛཀོ བྷཱིམརཐོ པནཱཡཾ, ཀཱལིངྒརཱཛཱ པན ཨུགྒཏོཡཾ;

སུསཉྙཏཱནཾ ཨིསཱིནཾ དསྶནཱཡ, ཨིདྷཱགཏཱ པུཙྪིཏཱཡེམྷ པཉྷེ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨུགྒཏོཏི ཙནྡོ ཝིཡ སཱུརིཡོ ཝིཡ ཙ པཱཀཊོ པཉྙཱཏོ. སུསཉྙཏཱནཾ ཨིསཱིནནྟི, བྷནྟེ, ན མཡཾ ཝནཀཱིལཱ༹དཱིནཾ ཨཏྠཱཡ ཨཱགཏཱ, ཨཐ ཁོ ཀཱཡཱདཱིཧི སུསཉྙཏཱནཾ སཱིལསམྤནྣཱནཾ ཨིསཱིནཾ དསྶནཏྠཱཡ ཨིདྷཱགཏཱ. པུཙྪིཏཱཡེམྷ པཉྷེཏི སརབྷངྒསཏྠཱརཾ པཉྷེ པུཙྪིཏུཾ ཨེམྷ, ཨཱགཏཱམྷཱཏི ཨཏྠོ. ཡ-ཀཱརོ བྱཉྫནསནྡྷིཀརོཏི ཝེདིཏབྦོ.

ཨཐ ནེ ཏཱཔསོ ‘‘སཱདྷུ མཧཱརཱཛཱ, ཨཱགནྟབྦཊྛཱནཉྙེཝ ཨཱགཏཱཏྠ, ཏེན ཧི ནྷཏྭཱ ཝིསྶམིཏྭཱ ཨསྶམཔདཾ པཝིསིཏྭཱ ཨིསིགཎཾ ཝནྡིཏྭཱ སརབྷངྒསཏྠཱརམེཝ པཉྷཾ པུཙྪཐཱ’’ཏི ཏེཧི སདྡྷིཾ པཊིསནྠཱརཾ ཀཏྭཱ པཱནཱིཡགྷཊཾ ཨུཀྑིཔིཏྭཱ ཨུདཀཐེཝེ པུཉྪནྟོ ཨཱཀཱསཾ ཨོལོཀེནྟོ སཀྐཾ དེཝརཱཛཱནཾ དེཝགཎཔརིཝུཏཾ ཨེརཱཝཎཀྑནྡྷཝརགཏཾ ཨོཏརནྟཾ དིསྭཱ ཏེན སདྡྷིཾ སལླཔནྟོ ཏཏིཡཾ གཱཐམཱཧ –

༥༢.

‘‘ཝེཧཱཡསཾ ཏིཊྛསི ཨནྟལིཀྑེ, པཐདྡྷུནོ པནྣརསེཝ ཙནྡོ;

པུཙྪཱམི ཏཾ ཡཀྑ མཧཱནུབྷཱཝ, ཀཏཾ ཏཾ ཛཱནནྟི མནུསྶལོཀེ’’ཏི.

ཏཏྠ ཝེཧཱཡསནྟི ཨབྦྷུགྒནྟྭཱ ཨནྟལིཀྑེ ཨཱཀཱསེ ཏིཊྛསི. པཐདྡྷུནོཏི པཐདྡྷགཏོ, ཨདྡྷཔཐེ གགནམཛ྄ཛྷེ ཋིཏོཏི ཨཏྠོ.

ཏཾ སུཏྭཱ སཀྐོ ཙཏུཏྠཾ གཱཐམཱཧ –

༥༣.

‘‘ཡམཱཧུ དེཝེསུ ‘སུཛམྤཏཱི’ཏི, ‘མགྷཝཱ’ཏི ཏཾ ཨཱཧུ མནུསྶལོཀེ;

ས དེཝརཱཛཱ ཨིདམཛྫ པཏྟོ, སུསཉྙཏཱནཾ ཨིསཱིནཾ དསྶནཱཡཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ས དེཝརཱཛཱཏི སོ ཨཧཾ སཀྐོ དེཝརཱཛཱ. ཨིདམཛྫ པཏྟོཏི ཨིདཾ ཋཱནཾ ཨཛྫ ཨཱགཏོ. དསྶནཱཡཱཏི དསྶནཏྠཱཡ ཝནྡནཏྠཱཡ སརབྷངྒསཏྠཱརཉྩ པཉྷཾ པུཙྪནཏྠཱཡཱཏི ཨཱཧ.

ཨཐ ནཾ ཨནུསིསྶོ ‘‘སཱདྷུ, མཧཱརཱཛ, ཏུམྷེ པཙྪཱ ཨཱགཙྪཐཱ’’ཏི ཝཏྭཱ པཱནཱིཡགྷཊཾ ཨཱདཱཡ ཨསྶམཔདཾ པཝིསིཏྭཱ པཱནཱིཡགྷཊཾ པཊིསཱམེཏྭཱ ཏིཎྞཾ རཱཛཱུནཾ དེཝརཱཛསྶ ཙ པཉྷཔུཙྪནཏྠཱཡ ཨཱགཏབྷཱཝཾ མཧཱསཏྟསྶ ཨཱརོཙེསི. སོ ཨིསིགཎཔརིཝུཏོ མཧཱཝིསཱལམཱལ༹ཀེ ནིསཱིདི. ཏཡོ རཱཛཱནོ ཨཱགནྟྭཱ ཨིསིགཎཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཾསུ. སཀྐོཔི ཨོཏརིཏྭཱ ཨིསིགཎཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཉྫལིཾ པགྒཡ྄ཧ ཋིཏོ ཨིསིགཎཾ ཝཎྞེཏྭཱ ཝནྡམཱནོ པཉྩམཾ གཱཐམཱཧ –

༥༤.

‘‘དཱུརེ སུཏཱ ནོ ཨིསཡོ སམཱགཏཱ, མཧིདྡྷིཀཱ ཨིདྡྷིགུཎཱུཔཔནྣཱ;

ཝནྡཱམི ཏེ ཨཡིརེ པསནྣཙིཏྟོ, ཡེ ཛཱིཝལོཀེཏྠ མནུསྶསེཊྛཱ’’ཏི.

ཏཏྠ དཱུརེ སུཏཱ ནོཏི, བྷནྟེ, ཨམྷེཧི ཏུམྷེ དཱུརེ དེཝལོཀེ ཋིཏེཧིཡེཝ སུཏཱཏི མམཱཡནྟོ ཨེཝམཱཧ. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – ཨིམེ ཨིདྷ སམཱགཏཱ ཨམྷཱཀཾ ཨིསཡོ དཱུརེ སུཏཱ ཡཱཝ བྲཧྨལོཀཱ ཝིསྶུཏཱ པཱཀཊཱཏི. མཧིདྡྷིཀཱཏི མཧཱནུབྷཱཝཱ. ཨིདྡྷིགུཎཱུཔཔནྣཱཏི པཉྩཝིདྷེན ཨིདྡྷིགུཎེན སམནྣཱགཏཱ. ཨཡིརེཏི, ཨཡྻེ. ཡེཏི ཡེ ཏུམྷེ ཨིམསྨིཾ ཛཱིཝལོཀེ མནུསྶེསུ སེཊྛཱཏི.

ཨེཝཾ ཨིསིགཎཾ ཝཎྞེཏྭཱ སཀྐོ ཚ ནིསཛྫདོསེ པརིཧརནྟོ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ཨཐ ནཾ ཨིསཱིནཾ ཨདྷོཝཱཏེ ནིསིནྣཾ དིསྭཱ ཨནུསིསྶོ ཚཊྛཾ གཱཐམཱཧ –

༥༥.

‘‘གནྡྷོ ཨིསཱིནཾ ཙིརདིཀྑིཏཱནཾ, ཀཱཡཱ ཙུཏོ གཙྪཏི མཱལུཏེན;

ཨིཏོ པཊིཀྐམྨ སཧསྶནེཏྟ, གནྡྷོ ཨིསཱིནཾ ཨསུཙི དེཝརཱཛཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཙིརདིཀྑིཏཱནནྟི ཙིརཔབྦཛིཏཱནཾ. པཊིཀྐམྨཱཏི པཊིཀྐམ ཨཔེཧི. སཧསྶནེཏྟཱཏི ཨཱལཔནམེཏཾ. སཀྐོ ཧི ཨམཙྩསཧསྶེཧི ཙིནྟིཏཾ ཨཏྠཾ ཨེཀཀོཝ པསྶཏི, ཏསྨཱ ‘‘སཧསྶནེཏྟོ’’ཏི ཝུཙྩཏི. ཨཐ ཝཱ སཧསྶནེཏྟཱནཾ པན དེཝཱནཾ དསྶནཱུཔཙཱརཱཏིཀྐམནསམཏྠོཏི སཧསྶནེཏྟཱ. ཨསུཙཱིཏི སེདམལཱདཱིཧི པརིབྷཱཝིཏཏྟཱ དུགྒནྡྷོ, ཏུམྷེ ཙ སུཙིཀཱམཱ, ཏེན ཝོ ཨེས གནྡྷོ བཱདྷཏཱིཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ སཀྐོ ཨིཏརཾ གཱཐམཱཧ –

༥༦.

‘‘གནྡྷོ ཨིསཱིནཾ ཙིརདིཀྑིཏཱནཾ, ཀཱཡཱ ཙུཏོ གཙྪཏུ མཱལུཏེན;

ཝིཙིཏྟཔུཔྥཾ སུརབྷིཾཝ མཱལཾ, གནྡྷཉྩ ཨེཏཾ པཱཊིཀངྑཱམ བྷནྟེ;

ན ཧེཏྠ དེཝཱ པཊིཀྐཱུལསཉྙིནོ’’ཏི.

ཏཏྠ གཙྪཏཱུཏི ཡཐཱསུཁཾ པཝཏྟཏུ, ནཱསཔུཊཾ ནོ པཧརཏཱུཏི ཨཏྠོ. པཱཊིཀངྑཱམཱཏི ཨིཙྪཱམ པཏྠེམ. ཨེཏྠཱཏི ཨེཏསྨིཾ གནྡྷེ དེཝཱ ཛིགུཙྪསཉྙིནོ ན ཧོནྟི. དུསྶཱིལེཡེཝ ཧི དེཝཱ ཛིགུཙྪནྟི, ན སཱིལཝནྟེཏི.

ཨེཝཉྩ པན ཝཏྭཱ ‘‘བྷནྟེ, ཨནུསིསྶ ཨཧཾ མཧནྟེན ཨུསྶཱཧེན པཉྷཾ པུཙྪིཏུཾ ཨཱགཏོ, ཨོཀཱསཾ མེ ཀརོཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཨིསིགཎཾ ཨོཀཱསཾ ཀརོནྟོ གཱཐཱདྭཡམཱཧ –

༥༧.

‘‘པུརིནྡདོ བྷཱུཏཔཏཱི ཡསསྶཱི, དེཝཱནམིནྡོ སཀྐོ མགྷཝཱ སུཛམྤཏི;

ས དེཝརཱཛཱ ཨསུརགཎཔྤམདྡནོ, ཨོཀཱསམཱཀངྑཏི པཉྷ པུཙྪིཏུཾ.

༥༨.

‘‘ཀོ ནེཝིམེསཾ ཨིདྷ པཎྜིཏཱནཾ, པཉྷེ པུཊྛོ ནིཔུཎེ བྱཱཀརིསྶཏི;

ཏིཎཉྩ རཉྙཾ མནུཛཱདྷིཔཱནཾ, དེཝཱནམིནྡསྶ ཙ ཝཱསཝསྶཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ‘‘པུརིནྡདོ’’ཏིཨཱདཱིནི སཀྐསྶེཝ གུཎནཱམཱནི. སོ ཧི པུརེ དཱནཾ དིནྣཏྟཱ པུརིནྡདོ, བྷཱུཏེསུ ཛེཊྛཀཏྟཱ བྷཱུཏཔཏི, པརིཝཱརསམྤདཱཡ ཡསསྶཱི, པརམིསྶརཏཱཡ དེཝཱནམིནྡོ, སཏྟནྣཾ ཝཏྟཔདཱནཾ སུཊྛུ ཀཏཏྟཱ སཀྐོ, པུརིམཛཱཏིཝསེན མགྷཝཱ, སུཛཱཡ ཨསུརཀཉྙཱཡ པཏིབྷཱཝེན སུཛམྤཏི, དེཝཱནཾ རཉྫནཏཱཡ དེཝརཱཛཱ. ཀོ ནེཝཱཏི ཀོ ནུ ཨེཝ. ནིཔུཎེཏི སཎྷསུཁུམེ པཉྷེ. རཉྙནྟི རཱཛཱུནཾ. ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ རཱཛཱུནཾ མནཾ གཧེཏྭཱ ཀོ ཨིམེསཾ པཎྜིཏཱནཾ ཨིསཱིནཾ པཉྷེ ཀཐེསྶཏི, པཉྷཾ ནེསཾ ཀཐེཏུཾ སམཏྠཾ ཛཱནཱཐཱཏི ཝདཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ ཨིསིགཎོ, ‘‘མཱརིས, ཨནུསིསྶ ཏྭཾ པཐཝིཡཾ ཋཏྭཱ པཐཝིཾ ཨཔསྶནྟོ ཝིཡ ཀཐེསི, ཋཔེཏྭཱ སརབྷངྒསཏྠཱརཾ ཀོ ཨཉྙོ ཨེཏེསཾ པཉྷཾ ཀཐེཏུཾ སམཏྠོ’’ཏི ཝཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༥༩.

‘‘ཨཡཾ ཨིསི སརབྷངྒོ ཏཔསྶཱི, ཡཏོ ཛཱཏོ ཝིརཏོ མེཐུནསྨཱ;

ཨཱཙེརཔུཏྟོ སུཝིནཱིཏརཱུཔོ, སོ ནེསཾ པཉྷཱནི ཝིཡཱཀརིསྶཏཱི’’ཏི.

ཏཏྠ སརབྷངྒོཏི སརེ ཁིཔིཏྭཱ ཨཱཀཱསེ སརཔཱསཱདཱདཱིནི ཀཏྭཱ པུན ཨེཀེན སརེན ཏེ སརེ པཱཏེནྟོ བྷངྒཝིབྷངྒེ ཨཀཱསཱིཏི སརབྷངྒོ. མེཐུནསྨཱཏི མེཐུནདྷམྨཏོ. སོ ཀིར མེཐུནཾ ཨསེཝིཏྭཱ པབྦཛིཏོ. ཨཱཙེརཔུཏྟོཏི རཉྙོ ཨཱཙརིཡསྶ པུརོཧིཏསྶ པུཏྟོ.

ཨེཝཉྩ པན ཝཏྭཱ ཨིསིགཎོ ཨནུསིསྶཾ ཨཱཧ – ‘‘མཱརིས, ཏྭམེཝ སཏྠཱརཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨིསིགཎསྶ ཝཙནེན སཀྐེན པུཙྪིཏཔཉྷཀཐནཱཡ ཨོཀཱསཾ ཀཱརེཧཱི’’ཏི. སོ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪིཏྭཱ སཏྠཱརཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨོཀཱསཾ ཀཱརེནྟོ ཨནནྟརཾ གཱཐམཱཧ –

༦༠.

‘‘ཀོཎྜཉྙ པཉྷཱནི ཝིཡཱཀརོཧི, ཡཱཙནྟི ཏཾ ཨིསཡོ སཱདྷུརཱུཔཱ;

ཀོཎྜཉྙ ཨེསོ མནུཛེསུ དྷམྨོ, ཡཾ ཝུདྡྷམཱགཙྪཏི ཨེས བྷཱརོ’’ཏི.

ཏཏྠ ཀོཎྜཉྙཱཏི ཏཾ གོཏྟེནཱལཔཏི. དྷམྨོཏི སབྷཱཝོ. ཡཾ ཝུདྡྷནྟི ཡཾ པཉྙཱཡ ཝུདྡྷཾ པུརིསཾ ཨེས པཉྷཱནཾ ཝིསྶཛྫནབྷཱརོ ནཱམ ཨཱགཙྪཏི, ཨེསོ མནུཛེསུ སབྷཱཝོ, ཏསྨཱ ཙནྡིམསཱུརིཡསཧསྶཾ ཨུཊྛཱཔེནྟོ ཝིཡ པཱཀཊཾ ཀཏྭཱ དེཝརཉྙོ པཉྷེ ཀཐེཧཱིཏི.

ཏཏོ མཧཱཔུརིསོ ཨོཀཱསཾ ཀརོནྟོ ཨནནྟརཾ གཱཐམཱཧ –

༦༡.

‘‘ཀཏཱཝཀཱསཱ པུཙྪནྟུ བྷོནྟོ, ཡཾ ཀིཉྩི པཉྷཾ མནསཱབྷིཔཏྠིཏཾ;

ཨཧཉྷི ཏཾ ཏཾ ཝོ ཝིཡཱཀརིསྶཾ, ཉཏྭཱ སཡཾ ལོཀམིམཾ པརཉྩཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཡཾ ཀིཉྩཱིཏི ན ཀེཝལཾ ཏུམྷཱཀཾཡེཝ, ཨཐ ཁོ སདེཝཀསྶཔི ལོཀསྶ ཡཾ མནསཱབྷིཔཏྠིཏཾ, ཏཾ མཾ བྷཝནྟོ པུཙྪནྟུ. ཨཧཉྷི ཝོ ཨིདྷལོཀནིསྶིཏཾ ཝཱ པརལོཀནིསྶིཏཾ ཝཱ སབྦཾ པཉྷཾ ཨིམཉྩ པརཉྩ ལོཀཾ སཡཾ པཉྙཱཡ སཙྪིཀཏྭཱ ཀཐེསྶཱམཱིཏི སབྦཉྙུཔཝཱརཎཾ སམྤཝཱརེསི.

ཨེཝཾ ཏེན ཨོཀཱསེ ཀཏེ སཀྐོ ཨཏྟནཱ ཨབྷིསངྑཏཾ པཉྷཾ པུཙྪི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༦༢.

‘‘ཏཏོ ཙ མགྷཝཱ སཀྐོ, ཨཏྠདསྶཱི པུརིནྡདོ;

ཨཔུཙྪི པཋམཾ པཉྷཾ, ཡཉྩཱསི ཨབྷིཔཏྠིཏཾ.

༦༣.

‘‘ཀིཾ སཱུ ཝདྷིཏྭཱ ན ཀདཱཙི སོཙཏི, ཀིསྶཔྤཧཱནཾ ཨིསཡོ ཝཎྞཡནྟི;

ཀསྶཱིདྷ ཝུཏྟཾ ཕརུསཾ ཁམེཐ, ཨཀྑཱཧི མེ ཀོཎྜཉྙ ཨེཏམཏྠ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཡཉྩཱསཱིཏི ཡཾ ཏསྶ མནསཱ ཨབྷིཔཏྠིཏཾ ཨཱསི, ཏཾ པུཙྪཱིཏི ཨཏྠོ. ཨེཏནྟི ཨེཏཾ མཡཱ པུཙྪིཏམཏྠཾ ཨཀྑཱཧི མེཏི ཨེཀགཱཐཱཡ ཏཡོ པཉྷེ པུཙྪི.

ཏཏོ པརཾ བྱཱཀརོནྟོ ཨཱཧ –

༦༤.

‘‘ཀོདྷཾ ཝདྷིཏྭཱ ན ཀདཱཙི སོཙཏི, མཀྑཔྤཧཱནཾ ཨིསཡོ ཝཎྞཡནྟི;

སབྦེསཾ ཝུཏྟཾ ཕརུསཾ ཁམེཐ, ཨེཏཾ ཁནྟིཾ ཨུཏྟམམཱཧུ སནྟོ’’ཏི.

ཏཏྠ ཀོདྷཾ ཝདྷིཏྭཱཏི ཀོདྷཾ མཱརེཏྭཱ ཚཌྜེཏྭཱ. སོཙནྟོ ཧི པཊིགྷཙིཏྟེནེཝ སོཙཏི, ཀོདྷཱབྷཱཝཱ ཀུཏོ སོཀོ. ཏེན ཝུཏྟཾ ‘‘ན ཀདཱཙི སོཙཏཱི’’ཏི. མཀྑཔྤཧཱནནྟི པརེཧི ཨཏྟནོ ཀཏགུཎམཀྑནལཀྑཎསྶ ཨཀཏཉྙུབྷཱཝསངྑཱཏསྶ མཀྑསྶ པཧཱནཾ ཨིསཡོ ཝཎྞཡནྟི. སབྦེསནྟི ཧཱིནམཛ྄ཛྷིམུཀྐཊྛཱནཾ སབྦེསམྤི ཕརུསཾ ཝཙནཾ ཁམེཐ. སནྟོཏི པོརཱཎཀཱ པཎྜིཏཱ ཨེཝཾ ཀཐེནྟི.

སཀྐོ ཨཱཧ –

༦༥.

‘‘སཀྐཱ ཨུབྷིནྣཾ ཝཙནཾ ཏིཏིཀྑིཏུཾ, སདིསསྶ ཝཱ སེཊྛཏརསྶ ཝཱཔི;

ཀཐཾ ནུ ཧཱིནསྶ ཝཙོ ཁམེཐ, ཨཀྑཱཧི མེ ཀོཎྜཉྙ ཨེཏམཏྠ’’ནྟི.

སརབྷངྒོ ཨཱཧ –

༦༦.

‘‘བྷཡཱ ཧི སེཊྛསྶ ཝཙོ ཁམེཐ, སཱརམྦྷཧེཏཱུ པན སཱདིསསྶ;

ཡོ ཙཱིདྷ ཧཱིནསྶ ཝཙོ ཁམེཐ, ཨེཏཾ ཁནྟིཾ ཨུཏྟམམཱཧུ སནྟོ’’ཏི. –

ཨེཝམཱདཱིནཾ གཱཐཱནཾ ཝཙནཔྤཊིཝཙནཝསེན སམྦནྡྷོ ཝེདིཏབྦོ.

ཏཏྠ ཨཀྑཱཧི མེཏི, བྷནྟེ ཀོཎྜཉྙ, ཏུམྷེཧི དྭེ པཉྷཱ སུཀཐིཏཱ, ཨེཀོ མེ ཙིཏྟཾ ན གཎྷཱཏི, ཀཐཾ སཀྐཱ ཨཏྟནོ ཧཱིནཏརསྶ ཝཙནཾ ཨདྷིཝཱསེཏུཾ, ཏཾ མམ ཨཀྑཱཧཱིཏི པུཙྪནྟོ ཨེཝམཱཧ. ཨེཏཾ ཁནྟིནྟི ཡདེཏཾ ཛཱཏིགོཏྟཱདིཧཱིནསྶ ཝཙནཾ ཁམནཾ, ཨེཏཾ ཁནྟིཾ ཨུཏྟམནྟི པོརཱཎཀཔཎྜིཏཱ ཝདནྟི. ཡཾ པནེཏཾ ཛཱཏིཨཱདཱིཧི སེཊྛསྶ བྷཡེན, སདིསསྶ ཀརཎུཏྟརིཡལཀྑཎེ སཱརམྦྷེ ཨཱདཱིནཝདསྶནེན ཁམནཾ, ནེསཱ ཨདྷིཝཱསནཁནྟི ནཱམཱཏི ཨཏྠོ.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ སཀྐོ མཧཱསཏྟཾ ཨཱཧ – ‘‘བྷནྟེ, པཋམཾ ཏུམྷེ ‘སབྦེསཾ ཝུཏྟཾ ཕརུསཾ ཁམེཐ, ཨེཏཾ ཁནྟིཾ ཨུཏྟམམཱཧུ སནྟོ’ཏི ཝཏྭཱ ཨིདཱནི ‘ཡོ ཙཱིདྷ ཧཱིནསྶ ཝཙོ ཁམེཐ, ཨེཏཾ ཁནྟིཾ ཨུཏྟམམཱཧུ སནྟོ’ཏི ཝདཐ, ན ཝོ པུརིམེན པཙྪིམཾ སམེཏཱི’’ཏི. ཨཐ ནཾ མཧཱསཏྟོ, ‘‘སཀྐ, པཙྪིམཾ མཡཱ ‘ཨཡཾ ཧཱིནོ’ཏི ཉཏྭཱ ཕརུསཝཙནཾ ཨདྷིཝཱསེནྟསྶ ཝསེན ཝུཏྟཾ, ཡསྨཱ པན ན སཀྐཱ རཱུཔདསྶནམཏྟེན སཏྟཱནཾ སེཊྛཱདིབྷཱཝོ ཉཱཏུཾ, ཏསྨཱ པུརིམཾ ཝུཏྟ’’ནྟི ཝཏྭཱ སཏྟཱནཾ ཨཉྙཏྲ སཾཝཱསཱ རཱུཔདསྶནམཏྟེན སེཊྛཱདིབྷཱཝསྶ དུཝིཉྙེཡྻཏཾ པཀཱསེནྟོ གཱཐམཱཧ –

༦༧.

‘‘ཀཐཾ ཝིཛཉྙཱ ཙཏུཔཏྠརཱུཔཾ, སེཊྛཾ སརིཀྑཾ ཨཐཝཱཔི ཧཱིནཾ;

ཝིརཱུཔརཱུཔེན ཙརནྟི སནྟོ, ཏསྨཱ ཧི སབྦེསཾ ཝཙོ ཁམེཐཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཙཏུཔཏྠརཱུཔནྟི ཙཏཱུཧི ཨིརིཡཱཔཐེཧི པཊིཙྪནྣསབྷཱཝཾ. ཝིརཱུཔརཱུཔེནཱཏི ཝིརཱུཔཱནཾ ལཱམཀཔུགྒལཱནཾ རཱུཔེན ཨུཏྟམགུཎཱ སནྟོཔི ཝིཙརནྟི. ཨིམསྨིཾ པནཏྠེ མཛ྄ཛྷནྟིཀཏྠེརསྶ ཝཏྠུ ཀཐེཏབྦཾ.

ཏཾ སུཏྭཱ སཀྐོ ནིཀྐངྑོ ཧུཏྭཱ, ‘‘བྷནྟེ, ཨེཏཱཡ ནོ ཁནྟིཡཱ ཨཱནིསཾསཾ ཀཐེཧཱི’’ཏི ཡཱཙི. ཨཐསྶ མཧཱསཏྟོ གཱཐམཱཧ –

༦༨.

‘‘ན ཧེཏམཏྠཾ མཧཏཱིཔི སེནཱ, སརཱཛིཀཱ ཡུཛ྄ཛྷམཱནཱ ལབྷེཐ;

ཡཾ ཁནྟིམཱ སཔྤུརིསོ ལབྷེཐ, ཁནྟཱིབལསྶཱུཔསམནྟི ཝེརཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨེཏམཏྠནྟི ཨེཏཾ ཝེརཝཱུཔསམནིཔྤཊིགྷསབྷཱཝསངྑཱཏཾ ཨཏྠཾ.

ཨེཝཾ མཧཱསཏྟེན ཁནྟིགུཎེ ཀཐིཏེ ཏེ རཱཛཱནོ ཙིནྟཡིཾསུ – ‘‘སཀྐོ ཨཏྟནོཝ པཉྷེ པུཙྪཏི, ཨམྷཱཀཾ པུཙྪནོཀཱསཾ ན དསྶཏཱི’’ཏི. ཨཐ ནེསཾ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཾ ཝིདིཏྭཱ སཀྐོ ཨཏྟནཱ ཨབྷིསངྑཏེ ཙཏྟཱརོ པཉྷེ ཋཔེཏྭཱཝ ཏེསཾ ཀངྑཾ པུཙྪནྟོ གཱཐམཱཧ –

༦༩.

‘‘སུབྷཱསིཏཾ ཏེ ཨནུམོདིཡཱན, ཨཉྙཾ ཏཾ པུཙྪཱམི ཏདིངྒྷ བྲཱུཧི;

ཡཐཱ ཨཧུཾ དཎྜཀཱི ནཱལི༹ཀེརོ, ཨཐཛྫུནོ ཀལཱབུ ཙཱཔི རཱཛཱ;

ཏེསཾ གཏིཾ བྲཱུཧི སུཔཱཔཀམྨིནཾ, ཀཏྠཱུཔཔནྣཱ ཨིསཱིནཾ ཝིཧེཋཀཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨནུམོདིཡཱནཱཏི ཨིདཾ མཡཱ པུཊྛཱནཾ ཏིཎྞཾ པཉྷཱནཾ ཝིསྶཛྫནསངྑཱཏཾ ཏཝ སུབྷཱསིཏཾ ཨནུམོདིཏྭཱ. ཡཐཱ ཨཧུནྟི ཡཐཱ ཙཏྟཱརོ ཛནཱ ཨཧེསུཾ. ཀལཱབུ ཙཱཏི ཀལཱབུརཱཛཱ ཙ. ཨཐཛྫུནོཏི ཨཐ ཨཛྫུནརཱཛཱ.

ཨཐསྶ ཝིསྶཛྫེནྟོ མཧཱསཏྟོ པཉྩ གཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི –

༧༠.

‘‘ཀིསཉྷི ཝཙྪཾ ཨཝཀིརིཡ དཎྜཀཱི, ཨུཙྪིནྣམཱུལོ སཛནོ སརཊྛོ;

ཀུཀྐུལ༹ནཱམེ ནིརཡམྷི པཙྩཏི, ཏསྶ ཕུལིངྒཱནི པཏནྟི ཀཱཡེ.

༧༡.

‘‘ཡོ སཉྙཏེ པབྦཛིཏེ ཨཧེཋཡི, དྷམྨཾ བྷཎནྟེ སམཎེ ཨདཱུསཀེ;

ཏཾ ནཱལི༹ཀེརཾ སུནཁཱ པརཏྠ, སངྒམྨ ཁཱདནྟི ཝིཕནྡམཱནཾ.

༧༢.

‘‘ཨཐཛྫུནོ ནིརཡེ སཏྟིསཱུལེ, ཨཝཾསིརོ པཏིཏོ ཨུདྡྷཾཔཱདོ;

ཨངྒཱིརསཾ གོཏམཾ ཧེཋཡིཏྭཱ, ཁནྟིཾ ཏཔསྶིཾ ཙིརབྲཧྨཙཱརིཾ.

༧༣.

‘‘ཡོ ཁཎྜསོ པབྦཛིཏཾ ཨཚེདཡི, ཁནྟིཾ ཝདནྟཾ སམཎཾ ཨདཱུསཀཾ;

ཀལཱབུཝཱིཙིཾ ཨུཔཔཛྫ པཙྩཏི, མཧཱཔཏཱཔཾ ཀཊུཀཾ བྷཡཱནཀཾ.

༧༤.

‘‘ཨེཏཱནི སུཏྭཱ ནིརཡཱནི པཎྜིཏོ, ཨཉྙཱནི པཱཔིཊྛཏརཱནི ཙེཏྠ;

དྷམྨཾ ཙརེ སམཎབྲཱཧྨཎེསུ, ཨེཝཾཀརོ སགྒམུཔེཏི ཋཱན’’ནྟི.

ཏཏྠ ཀིསནྟི ཨཔྤམཾསལོཧིཏཏྟཱ ཀིསསརཱིརཾ. ཨཝཀིརིཡཱཏི ཨཝཀིརིཏྭཱ ནིཊྛུབྷནདནྟཀཊྛཔཱཏནེན ཏསྶ སརཱིརེ ཀལིཾ པཝཱཧེཏྭཱ. ཨུཙྪིནྣམཱུལོཏི ཨུཙྪིནྣམཱུལོ ཧུཏྭཱ. སཛནོཏི སཔརིསོ. ཀུཀྐུལ༹ནཱམེ ནིརཡམྷཱིཏི ཡོཛནསཏཔྤམཱཎེ ཀཔྤསཎྛིཏེ ཨུཎྷཚཱརིཀནིརཡེ. ཕུལིངྒཱནཱིཏི ཝཱིཏཙྩིཏངྒཱརཱ. ཏསྶ ཀིར ཏཏྠ ཨུཎྷཀུཀྐུལེ༹ ནིམུགྒསྶ ནཝཧི ཝཎམུཁེཧི ཨུཎྷཱ ཚཱརིཀཱ པཝིསནྟི, སཱིསེ མཧནྟམཧནྟཱ ཨངྒཱརཱ པཏནྟི. ཏེསཾ པན པཏནཀཱལེ སཀལསརཱིརཾ དཱིཔརུཀྑོ ཝིཡ ཛལཏི, བལཝཝེདནཱ ཝཏྟནྟི. སོ ཨདྷིཝཱསེཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ མཧཱཝིརཝཾ རཝཏི. སརབྷངྒསཏྠཱ པཐཝིཾ བྷིནྡིཏྭཱ ཏཾ ཏཏྠ ཏཐཱཔཙྩམཱནཾ དསྶེསི, མཧཱཛནོ བྷཡསནྟཱསམཱཔཛྫི. ཏསྶ ཨཏིཝིཡ བྷཱིཏབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ མཧཱསཏྟོ ཏཾ ནིརཡཾ ཨནྟརདྷཱཔེསི.

དྷམྨཾ བྷཎནྟེཏི དསཀུསལཀམྨཔཐདྷམྨཾ བྷཱསནྟེ. སམཎེཏི སམིཏཔཱཔེ. ཨདཱུསཀེཏི ནིརཔརཱདྷེ. ནཱལི༹ཀེརནྟི ཨེཝཾནཱམཀཾ རཱཛཱནཾ. པརཏྠཱཏི པརལོཀེ ནིརཡེ ནིབྦཏྟཾ. སངྒམྨཱཏི ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ སམཱགནྟྭཱ ཚིནྡིཏྭཱ མཧནྟམཧནྟཱ སུནཁཱ ཁཱདནྟི. ཏསྨིཾ ཀིར ཀལིངྒརཊྛེ དནྟཔུརནགརེ ནཱལི༹ཀེརེ ནཱམ རཉྙེ རཛྫཾ ཀཱརཡམཱནེ ཨེཀོ མཧཱཏཱཔསོ པཉྩསཏཏཱཔསཔརིཝུཏོ ཧིམཝནྟཱ ཨཱགམྨ རཱཛུཡྻཱནེ ཝཱསཾ ཀཔྤེཏྭཱ མཧཱཛནསྶ དྷམྨཾ དེསེསི. ‘‘དྷམྨིཀཏཱཔསོ ཨུཡྻཱནེ ཝསཏཱི’’ཏི རཉྙོཔི ཨཱརོཙཡིཾསུ. རཱཛཱ པན ཨདྷམྨིཀོ ཨདྷམྨེན རཛྫཾ ཀཱརེསི. སོ ཨམཙྩེསུ ཏཱཔསཾ པསཾསནྟེསུ ‘‘ཨཧམྤི དྷམྨཾ སུཎིསྶཱམཱི’’ཏི ཨུཡྻཱནཾ གནྟྭཱ ཏཱཔསཾ ཝནྡིཏྭཱ ནིསཱིདི. ཏཱཔསོ རཉྙཱ སདྡྷིཾ པཊིསནྠཱརཾ ཀརོནྟོ ‘‘ཀིཾ, མཧཱརཱཛ, དྷམྨེན རཛྫཾ ཀཱརེསི, ཛནཾ ན པཱིལེ༹སཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ ཏསྶ ཀུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ‘‘ཨཡཾ ཀཱུཊཛཊིལོ ཨེཏྟཀཾ ཀཱལཾ ནཱགརཱནཾ སནྟིཀེ མམཉྙེཝ ཨགུཎཾ ཀཐེསི མཉྙེ, ཧོཏུ ཛཱནིསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ‘‘སྭེ ཨམྷཱཀཾ གྷརདྭཱརཾ ཨཱགཙྪེཡྻཱཐཱ’’ཏི ནིམནྟེཏྭཱ པུནདིཝསེ པུརཱཎགཱུཐསྶ ཙཱཊིཡོ པརིཔཱུརཱཔེཏྭཱ ཏཱཔསེསུ ཨཱགཏེསུ ཏེསཾ བྷིཀྑཱབྷཱཛནཱནི གཱུཐསྶ པཱུརཱཔེཏྭཱ དྭཱརཾ པིདཧཱཔེཏྭཱ མུསལཱནི ཙ ལོཧདཎྜེ ཙ གཱཧཱཔེཏྭཱ ཨིསཱིནཾ སཱིསཱནི བྷིནྡཱཔེཏྭཱ ཛཊཱསུ གཱཧཱཔེཏྭཱ ཀཌྜྷཱཔེཏྭཱ སུནཁེཧི ཁཱདཱཔེཏྭཱ ཏཏྠེཝ བྷིནྣཾ པཐཝིཾ པཝིསིཏྭཱ སུནཁམཧཱནིརཡེ ནིབྦཏྟཏི, ཏཏྲསྶ ཏིགཱཝུཏཔྤམཱཎསརཱིརཾ ཨཧོསི. ཨཐ ནཾ མཧནྟམཧནྟཱ མཧཱཧཏྠིཔྤམཱཎཱ པཉྩཝཎྞཱ སུནཁཱ ཨནུབནྡྷིཏྭཱ ཌཾསིཏྭཱ ནཝཡོཛནཱཡ ཛལིཏཨཡཔཐཝིཡཱ པཱཏེཏྭཱ མུཁཔཱུརཾ ལུཉྩནྟཱ ཝིཔྥནྡམཱནཾ ཁཱདིཾསུ. མཧཱསཏྟོ པཐཝིཾ དྭིདྷཱ བྷིནྡིཏྭཱ ཏཾ ནིརཡཾ དསྶེཏྭཱ མཧཱཛནསྶ བྷཱིཏབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ཨནྟརདྷཱཔེསི.

ཨཐཛྫུནོཏི སཧསྶབཱཧུརཱཛཱ. ཨངྒཱིརསནྟི ཨངྒེཧི རཾསཱིནཾ ནིཙྪརཎཏོ ཨེཝཾལདྡྷནཱམཾ. ཧེཋཡིཏྭཱཏི ཝིཧེཋེཏྭཱ ཝིསཔཱིཏཀཎྜེན ཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཛཱིཝིཏཀྑཡཾ པཱཔེཏྭཱ. སོ ཀིར ཨཛྫུནོ ནཱམ རཱཛཱ མཧིསཀརཊྛེ ཀེཏཀརཱཛདྷཱནིཡཾ རཛྫཾ ཀཱརེནྟོ མིགཝཾ གནྟྭཱ མིགེ ཝདྷིཏྭཱ ཨངྒཱརཔཀྐམཾསཾ ཁཱདནྟོ ཝིཙརི. ཨཐེཀདིཝསཾ མིགཱནཾ ཨཱགམནཊྛཱནེ ཀོཊྛཀཾ ཀཏྭཱ མིགེ ཨོལོཀཡམཱནོ ཨཊྛཱསི. ཏདཱ སོ ཏཱཔསོ ཏསྶ རཉྙོ ཨཝིདཱུརེ ཨེཀཾ ཀཱརརུཀྑཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ ཕལཱནི ཨོཙིནནྟོ ཨོཙིནིཏཕལསཱཁཾ མུཉྩི. ཏསྶཱ ཝིསྶཊྛཱཡ སདྡེན ཏཾཋཱནཾ པཏྟཱ མིགཱ པལཱཡིཾསུ. རཱཛཱ ཀུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཏཱཔསཾ ཝིསམིསྶིཏེན སལླེན ཝིཛ྄ཛྷི. སོ པརིགལིཏྭཱ པཏནྟོ མཏྠཀེན ཁདིརཁཱཎུཀཾ ཨཱསཱདེཏྭཱ སཱུལགྒེཡེཝ ཀཱལམཀཱསི. རཱཛཱ ཏངྑཎེཡེཝ དྭིདྷཱ བྷིནྣཾ པཐཝིཾ པཝིསིཏྭཱ སཏྟིསཱུལནིརཡེ ནིབྦཏྟི, ཏིགཱཝུཏཔྤམཱཎཾ སརཱིརཾ ཨཧོསི. ཏཏྲ ཏཾ ནིརཡཔཱལཱ ཛལིཏེཧི ཨཱཝུདྷེཧི ཀོཊྚེཏྭཱ ཛལིཏཾ ཨཡཔབྦཏཾ ཨཱརོཔེནྟི. པབྦཏམཏྠཀེ ཋིཏཀཱལེ ཝཱཏོ པཧརཏི, སོ ཝཱཏཔྤཧཱརེན པརིགལིཏྭཱ པཏཏི. ཏསྨིཾ ཁཎེ ཧེཊྛཱ ནཝཡོཛནཱཡ ཛལིཏཨཡཔཐཝིཡཱ མཧཱཏཱལཀྑནྡྷཔྤམཱཎཾ ཛལིཏཾ ཨཡསཱུལཾ ཨུཊྛཧཏི. སོ སཱུལགྒམཏྠཀེཡེཝ ཨཱསཱདེཏྭཱ སཱུལཱཝུཏོ ཏིཊྛཏི. ཏསྨིཾ ཁཎེ པཐཝཱི ཛལཏི, སཱུལཾ ཛལཏི, ཏསྶ སརཱིརཾ ཛལཏི. སོ ཏཏྠ མཧཱརཝཾ རཝནྟོ པཙྩཏི. མཧཱསཏྟོ པཐཝིཾ དྭིདྷཱ ཀཏྭཱ ཏཾ ནིརཡཾ དསྶེཏྭཱ མཧཱཛནསྶ བྷཱིཏབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ཨནྟརདྷཱཔེསི.

ཁཎྜསོཏི ཙཏྟཱརོ ཧཏྠཔཱདེ ཀཎྞནཱསཉྩ ཁཎྜཱཁཎྜཾ ཀཏྭཱ. ཨདཱུསཀནྟི ནིརཔརཱདྷཾ. ཏཐཱ ཚེདཱཔེཏྭཱ དྭཱིཧི ཀསཱཧི པཧཱརསཧསྶེཧི ཏཱལཱ༹པེཏྭཱ ཛཊཱསུ གཧེཏྭཱ ཨཱཀཌྜྷཱཔེཏྭཱ པཊིཀུཛྫཾ ནིཔཛྫཱཔེཏྭཱ པིཊྛིཡཾ པཎྷིཡཱ པཧརིཏྭཱ མཧཱདུཀྑསམཔྤིཏཾ ཨཀཱསི. ཀལཱབུཝཱིཙིནྟི ཀལཱབུ ཨཝཱིཙིཾ. ཀཊུཀནྟི ཏིཁིཎཝེདནཾ, ཨེཝརཱུཔཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫིཏྭཱ ཚནྣཾ ཛཱལཱནཾ ཨནྟརེ པཙྩཏི. ཝིཏྠཱརཏོ པན ཀལཱབུརཉྙོ ཝཏྠུ ཁནྟིཝཱདིཛཱཏཀེ (ཛཱ. ༡.༤.༤༩-༥༢) ཀཐིཏམེཝ. ཨཉྙཱནི པཱཔིཊྛཏརཱནི ཙེཏྠཱཏི ཨེཏེཧི ནིརཡེཧི པཱཔིཊྛཏརཱནི ཙ ཨཉྙཱནི ནིརཡཱནི སུཏྭཱ. དྷམྨཾ ཙརེཏི, སཀྐ དེཝརཱཛ, པཎྜིཏོ ཀུལཔུཏྟོ ན ཀེཝལཾ ཨེཏེཡེཝ ཙཏྟཱརོ ནིརཡཱ, ཨེཏེཡེཝ ཙ རཱཛཱནོ ནེརཡིཀཱ, ཨཐ ཁོ ཨཉྙེཔི ནིརཡཱ, ཨཉྙེཔི ཙ རཱཛཱནོ ནིརཡེསུ ཨུཔྤནྣཱཏི ཝིདིཏྭཱ ཙཏུཔཙྩཡདཱནདྷམྨིཀཱརཀྑཱཝརཎསཾཝིདྷཱནསངྑཱཏཾ སམཎབྲཱཧྨཎེསུ དྷམྨཾ ཙརེཡྻཱཏི.

ཨེཝཾ མཧཱསཏྟེན ཙཏུནྣཾ རཱཛཱུནཾ ནིབྦཏྟཊྛཱནེ དསྶིཏེ ཏཡོ རཱཛཱནོ ནིཀྐངྑཱ ཨཧེསུཾ. ཏཏོ སཀྐོ ཨཝསེསེ ཙཏྟཱརོ པཉྷེ པུཙྪནྟོ གཱཐམཱཧ –

༧༥.

‘‘སུབྷཱསིཏཾ ཏེ ཨནུམོདིཡཱན, ཨཉྙཾ ཏཾ པུཙྪཱམི ཏདིངྒྷ བྲཱུཧི;

ཀཐཾཝིདྷཾ སཱིལཝནྟཾ ཝདནྟི, ཀཐཾཝིདྷཾ པཉྙཝནྟཾ ཝདནྟི;

ཀཐཾཝིདྷཾ སཔྤུརིསཾ ཝདནྟི, ཀཐཾཝིདྷཾ ནོ སིརི ནོ ཛཧཱཏཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཀཐཾཝིདྷཾ ནོ སིརི ནོ ཛཧཱཏཱིཏི ཀཐཾཝིདྷཾ ནུ པུརིསཾ པཊིལདྡྷསིརཱི ན ཛཧཱཏཱིཏི.

ཨཐསྶ ཝིསྶཛྫེནྟོ མཧཱསཏྟོ ཙཏསྶོ གཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི –

༧༦.

‘‘ཀཱཡེན ཝཱཙཱཡ ཙ ཡོདྷ སཉྙཏོ, མནསཱ ཙ ཀིཉྩི ན ཀརོཏི པཱཔཾ;

ན ཨཏྟཧེཏཱུ ཨལིཀཾ བྷཎེཏི, ཏཐཱཝིདྷཾ སཱིལཝནྟཾ ཝདནྟི.

༧༧.

‘‘གམྦྷཱིརཔཉྷཾ མནསཱབྷིཙིནྟཡཾ, ནཱཙྩཱཧིཏཾ ཀམྨ ཀརོཏི ལུདྡཾ;

ཀཱལཱགཏཾ ཨཏྠཔདཾ ན རིཉྩཏི, ཏཐཱཝིདྷཾ པཉྙཝནྟཾ ཝདནྟི.

༧༨.

‘‘ཡོ ཝེ ཀཏཉྙཱུ ཀཏཝེདི དྷཱིརོ, ཀལྱཱཎམིཏྟོ དལ༹ྷབྷཏྟི ཙ ཧོཏི;

དུཁིཏསྶ སཀྐཙྩ ཀརོཏི ཀིཙྩཾ, ཏཐཱཝིདྷཾ སཔྤུརིསཾ ཝདནྟི.

༧༩.

‘‘ཨེཏེཧི སབྦེཧི གུཎེཧུཔེཏོ, སདྡྷོ མུདཱུ སཾཝིབྷཱགཱི ཝདཉྙཱུ;

སངྒཱཧཀཾ སཁིལཾ སཎྷཝཱཙཾ, ཏཐཱཝིདྷཾ ནོ སིརི ནོ ཛཧཱཏཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ‘‘ཀཱཡེནཱ’’ཏིཨཱདཱིནི པདཱནི ཏིཝིདྷསུཙརིཏདྭཱརཝསེན ཝུཏྟཱནི. ན ཨཏྟཧེཏཱུཏི དེསནཱསཱིསམེཝེཏཾ, ཨཏྟཧེཏུ ཝཱ པརཧེཏུ ཝཱ ཡསཧེཏུ ཝཱ དྷནཧེཏུ ཝཱ ལཱབྷཧེཏུ ཝཱ ཨཱམིསཀིཉྩིཀྑཧེཏུ ཝཱ ཨལིཀཾ ན ཀཐེཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཀཱམཉྩེས ཨཏྠོ ‘‘ཝཱཙཱཡ སཉྙཏོ’’ཏི ཨིམིནཱཝ སིདྡྷོ, མུསཱཝཱདིནོ པན ཨཀཏྟབྦཾ པཱཔཾ ནཱམ ནཏྠཱིཏི གརུབྷཱཝདཱིཔནཏྠཾ པུན ཨེཝམཱཧཱཏི ཝེདིཏབྦོ. ཏཾ པུགྒལཾ སཱིལཝནྟཾ ཝདནྟི.

གམྦྷཱིརཔཉྷནྟི ཨཏྠཏོ ཙ པཱལི༹ཏོ ཙ གམྦྷཱིརཾ གུལ༹ྷཾ པཊིཙྪནྣཾ སཏྟུབྷསྟཛཱཏཀ- (ཛཱ. ༡.༧.༤༦ ཨཱདཡོ) སམྦྷཝཛཱཏཀ- (ཛཱ. ༡.༡༦.༡༣༨ ཨཱདཡོ) མཧཱཨུམངྒཛཱཏཀེསུ (ཛཱ. ༢.༢༢.༥༩༠ ཨཱདཡོ) ཨཱགཏསདིསཾ པཉྷཾ. མནསཱབྷིཙིནྟཡནྟི མནསཱ ཨབྷིཙིནྟེནྟོ ཨཏྠཾ པཊིཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཙནྡསཧསྶཾ སཱུརིཡསཧསྶཾ ཨུཊྛཱཔེནྟོ ཝིཡ པཱཀཊཾ ཀཏྭཱ ཡོ ཀཐེཏུཾ སཀྐོཏཱིཏི ཨཏྠོ. ནཱཙྩཱཧིཏནྟི ན ཨཏིཨཧིཏཾ, ཧིཏཱཏིཀྐནྟཾ ལུདྡཾ ཕརུསཾ སཱཧསིཀཀམྨཉྩ ཡོ ན ཀརོཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཨིམསྶ པནཏྠསྶ ཨཱཝིབྷཱཝཏྠཾ –

‘‘ན པཎྜིཏཱ ཨཏྟསུཁསྶ ཧེཏུ, པཱཔཱནི ཀམྨཱནི སམཱཙརནྟི;

དུཀྑེན ཕུཊྛཱ པིལི༹ཏཱཔི སནྟཱ, ཚནྡཱ དོསཱ ཙ ན ཛཧནྟི དྷམྨ’’ནྟི. –

བྷཱུརིཔཉྷོ ཀཐེཏབྦོ.

ཀཱལཱགཏནྟི ཨེཏྠ དཱནཾ དཱཏབྦཀཱལེ, སཱིལཾ རཀྑཎཀཱལེ, ཨུཔོསཐཾ ཨུཔཝཱསཀཱལེ, སརཎེསུ པཏིཊྛཱནཀཱལེ, པབྦཛིཏཀཱལེ, སམཎདྷམྨཀརཎཀཱལེ, ཝིཔསྶནཱཙཱརསྨིཾ ཡུཉྫནཀཱལེ ཙཱཏི ཨིམཱནི དཱནཱདཱིནི སམྤཱདེནྟོ ཀཱལཱགཏཾ ཨཏྠཔདཾ ན རིཉྩཏི ན ཧཱཔེཏི ན གལཱ༹པེཏི ནཱམ. ཏཐཱཝིདྷནྟི སཀྐ སབྦཉྙུབུདྡྷཱ ཙ པཙྩེཀབུདྡྷཱ ཙ བོདྷིསཏྟཱ ཙ པཉྙཝནྟཾ ཀཐེནྟཱ ཨེཝརཱུཔཾ པུགྒལཾ ཀཐེནྟི.

‘‘ཡོ ཝེ’’ཏི གཱཐཱཡ པརེན ཨཏྟནོ ཀཏགུཎཾ ཛཱནཱཏཱིཏི ཀཏཉྙཱུ. ཨེཝཾ ཉཏྭཱ པན ཡེནསྶ གུཎོ ཀཏོ, ཏསྶ གུཎཾ པཊིཀརོནྟོ ཀཏཝེདཱི ནཱམ. དུཁིཏསྶཱཏི ཨཏྟནོ སཧཱཡསྶ དུཀྑཔྤཏྟསྶ དུཀྑཾ ཨཏྟནི ཨཱརོཔེཏྭཱ ཡོ ཏསྶ ཨུཔྤནྣཀིཙྩཾ སཧཏྠེན སཀྐཙྩཾ ཀརོཏི, བུདྡྷཱདཡོ ཨེཝརཱུཔཾ སཔྤུརིསཾ ནཱམ ཀཐེནྟི. ཨཔིཙ སཔྤུརིསཱ ནཱམ ཀཏཉྙཱུ ཀཏཝེདིནོ ཧོནྟཱིཏི སཏཔཏྟཛཱཏཀ- (ཛཱ. ༡.༣.༨༥-༨༧) ཙཱུལ༹ཧཾསཛཱཏཀ- (ཛཱ. ༡.༡༥.༡༣༣ ཨཱདཡོ) མཧཱཧཾསཛཱཏཀཱདཱིནི (ཛཱ. ༢.༢༡.༨༩ ཨཱདཡོ) ཀཐེཏབྦཱནི. ཨེཏེཧི སབྦེཧཱིཏི སཀྐ ཡོ ཨེཏེཧི ཧེཊྛཱ ཝུཏྟེཧི སཱིལཱདཱིཧི སབྦེཧིཔི གུཎེཧི ཨུཔེཏོ. སདྡྷོཏི ཨོཀཔྤནསདྡྷཱཡ སམནྣཱགཏོ. མུདཱུཏི པིཡབྷཱཎཱི. སཾཝིབྷཱགཱིཏི སཱིལསཾཝིབྷཱགདཱནསཾཝིབྷཱགཱབྷིརཏཏྟཱ སཾཝིབྷཱགཱི. ཡཱཙཀཱནཾ ཝཙནཾ ཉཏྭཱ དཱནཝསེན ཝདཉྙཱུ. ཙཏཱུཧི སངྒཧཝཏྠཱུཧི ཏེསཾ ཏེསཾ སངྒཎྷནཏོ སངྒཱཧཀཾ, མདྷུརཝཙནཏཱཡ སཁིལཾ, མཊྛཝཙནཏཱཡ སཎྷཝཱཙཾ ཏཐཱཝིདྷཾ ནུ པུགྒལཾ ཨདྷིགཏཡསསོབྷགྒསངྑཱཏཱ སིརཱི ནོ ཛཧཱཏི, ནཱསྶ སིརཱི ཝིནསྶཏཱིཏི.

ཨེཝཾ མཧཱསཏྟོ གགནཏལེ པུཎྞཙནྡཾ ཨུཊྛཱཔེནྟོ ཝིཡ ཙཏྟཱརོ པཉྷེ ཝིསྶཛྫེསི. ཏཏོ པརཾ སེསཔཉྷཱནཾ པུཙྪཱ ཙ ཝིསྶཛྫནཉྩ ཧོཏི –

༨༠.

‘‘སུབྷཱསིཏཾ ཏེ ཨནུམོདིཡཱན, ཨཉྙཾ ཏཾ པུཙྪཱམི ཏདིངྒྷ བྲཱུཧི;

སཱིལཾ སིརིཉྩཱཔི སཏཉྩ དྷམྨཾ, པཉྙཉྩ ཀཾ སེཊྛཏརཾ ཝདནྟི.

༨༡.

‘‘པཉྙཱ ཧི སེཊྛཱ ཀུསལཱ ཝདནྟི, ནཀྑཏྟརཱཛཱརིཝ ཏཱརཀཱནཾ;

སཱིལཾ སིརཱི ཙཱཔི སཏཉྩ དྷམྨོ, ཨནྭཱཡིཀཱ པཉྙཝཏོ བྷཝནྟི.

༨༢.

‘‘སུབྷཱསིཏཾ ཏེ ཨནུམོདིཡཱན, ཨཉྙཾ ཏཾ པུཙྪཱམི ཏདིངྒྷ བྲཱུཧི;

ཀཐཾཀརོ ཀིནྟིཀརོ ཀིམཱཙརཾ, ཀིཾ སེཝམཱནོ ལབྷཏཱིདྷ པཉྙཾ;

པཉྙཱཡ དཱནིཔྤཊིཔདཾ ཝདེཧི, ཀཐཾཀརོ པཉྙཝཱ ཧོཏི མཙྩོ.

༨༣.

‘‘སེཝེཐ ཝུདྡྷེ ནིཔུཎེ བཧུསྶུཏེ, ཨུགྒཱཧཀོ ཙ པརིཔུཙྪཀོ སིཡཱ;

སུཎེཡྻ སཀྐཙྩ སུབྷཱསིཏཱནི, ཨེཝཾཀརོ པཉྙཝཱ ཧོཏི མཙྩོ.

༨༤.

‘‘ས པཉྙཝཱ ཀཱམགུཎེ ཨཝེཀྑཏི, ཨནིཙྩཏོ དུཀྑཏོ རོགཏོ ཙ;

ཨེཝཾ ཝིཔསྶཱི པཛཧཱཏི ཚནྡཾ, དུཀྑེསུ ཀཱམེསུ མཧབྦྷཡེསུ.

༨༥.

‘‘ས ཝཱིཏརཱགོ པཝིནེཡྻ དོསཾ, མེཏྟཾ ཙིཏྟཾ བྷཱཝཡེ ཨཔྤམཱཎཾ;

སབྦེསུ བྷཱུཏེསུ ནིདྷཱཡ དཎྜཾ, ཨནིནྡིཏོ བྲཧྨམུཔེཏི ཋཱན’’ནྟི.

ཏཏྠ སཱིལནྟི ཨཱཙཱརསཱིལཾ. སིརིནྟི ཨིསྶརིཡསིརིཾ. སཏཉྩ དྷམྨནྟི སཔྤུརིསདྷམྨཾ. པཉྙནྟི སུཔཉྙཾ. ཨེཝཾ ཨིམེསཾ ཙཏུནྣཾ དྷམྨཱནཾ ཀཏརཾ དྷམྨཾ སེཊྛཏརཾ ཝདནྟཱིཏི པུཙྪཏི. པཉྙཱ ཧཱིཏི, སཀྐ, ཨེཏེསུ ཙཏཱུསུ དྷམྨེསུ ཡཱ ཨེསཱ པཉྙཱ ནཱམ, སཱཝ སེཊྛཱ, ཨིཏི བུདྡྷཱདཡོ ཀུསལཱ ཝདནྟི. ཡཐཱ ཧི ཏཱརཀགཎཱ ཙནྡཾ པརིཝཱརེནྟི, ཙནྡོཝ ཏེསཾ ཨུཏྟམོ. ཨེཝཾ སཱིལཉྩ སིརཱི ཙཱཔི སཏཉྩ དྷམྨོཏི ཨེཏེ ཏཡོཔི ཨནྭཱཡིཀཱ པཉྙཝཏོ བྷཝནྟི པཉྙཝནྟམེཝ ཨནུགཙྪནྟི, པཉྙཱཡ ཨེཝ པརིཝཱརཱ ཧོནྟཱིཏི ཨཏྠོ.

‘‘ཀཐཾཀརོ’’ཏིཨཱདཱིནི ཨཉྙམཉྙཝེཝཙནཱནེཝ. ཀཐཾཀརོཏི ཀིཾ ནཱམ ཀམྨཾ ཀརོནྟོ ཀིཾ ཨཱཙརནྟོ ཀིཾ སེཝམཱནོ བྷཛམཱནོ པཡིརུཔཱསམཱནོ ཨིདྷལོཀེ པཉྙཾ ལབྷཏི, པཉྙཱཡམེཝ པཊིཔདཾ ཝདེཧི, ཛཱནིཏུཀཱམོམྷི, ཀཐཾཀརོ མཙྩོ པཉྙཝཱ ནཱམ ཧོཏཱིཏི པུཙྪཏི. ཝུདྡྷེཏི པཉྙཱཝུདྡྷིཔྤཏྟེ པཎྜིཏེ. ནིཔུཎེཏི སུཁུམཀཱརཎཛཱནནསམཏྠེ. ཨེཝཾཀརོཏི ཡོ པུགྒལོ ཨེཝཾ ཝུཏྟཔྤཀཱརེ པུགྒལེ སེཝཏི བྷཛཏི པཡིརུཔཱསཏི, པཱལི༹ཾ ཨུགྒཎྷཱཏི, པུནཔྤུནཾ ཨཏྠཾ པུཙྪཏི, པཱསཱཎེ ལེཁཾ ཁཎནྟོ ཝིཡ ཀཉྩནནཱལི༹ཡཱ སཱིཧཝསཾ སམྤཊིཙྪནྟོ ཝིཡ ཨོཧིཏསོཏོ སཀྐཙྩཾ སུབྷཱསིཏཱནི སུཎཱཏི, ཨཡཾ ཨེཝཾཀརོ མཙྩོ པཉྙཝཱ ཧོཏཱིཏི.

ཨེཝཾ མཧཱསཏྟོ པཱཙཱིནལོཀདྷཱཏུཏོ སཱུརིཡཾ ཨུཊྛཱཔེནྟོ ཝིཡ པཉྙཱཡ པཊིཔདཾ ཀཐེཏྭཱ ཨིདཱནི ཏསྶཱ པཉྙཱཡ གུཎཾ ཀཐེནྟོ ‘‘ས པཉྙཝཱ’’ཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཀཱམགུཎེཏི ཀཱམཀོཊྛཱསེ ཧུཏྭཱ ཨབྷཱཝཊྛེན ཨནིཙྩཏོ, དིཊྛདྷམྨིཀསམྤརཱཡིཀཱནཾ དུཀྑཱནཾ ཝཏྠུབྷཱཝེན དུཀྑཏོ, ཨཊྛནཝུཏིཡཱ རོགམུཁཱནཾ ཀཱམེ ནིསྶཱཡ ཨུཔྤཏྟིསམྦྷཝེན རོགཏོ ཙ ཨཝེཀྑཏི ཨོལོཀེཏི, སོ ཨེཝཾ ཝིཔསྶཱི ཨེཏེཧི ཀཱརཎེཧི ཀཱམཱནཾ ཨནིཙྩཱདིཏཾ པསྶནྟོ ‘‘ཀཱམེ ནིསྶཱཡ ཨུཔྤཛྫནཀདུཀྑཱནཾ ཨནྟོ ནཏྠི, ཀཱམཱནཾ པཧཱནམེཝ སུཁ’’ནྟི ཝིདིཏྭཱ དུཀྑེསུ ཀཱམེསུ མཧབྦྷཡེསུ ཚནྡཾ པཛཧཱཏི. ས ཝཱིཏརཱགོཏི, ‘‘སཀྐ, སོ པུགྒལོ ཨེཝཾ ཝཱིཏརཱགོ ནཝཱགྷཱཏཝཏྠུཝསེན ཨུཔྤཛྫནཀསབྷཱཝདོསཾ ཝིནེཏྭཱ མེཏྟཙིཏྟཾ བྷཱཝེཡྻ, ཨཔྤམཱཎསཏྟཱརམྨཎཏྟཱ ཨཔྤམཱཎཾ ཏཾ བྷཱཝེཏྭཱ ཨཔརིཧཱིནཛ྄ཛྷཱནོ ཨགརཧིཏོ བྲཧྨལོཀེ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ མཧཱསཏྟེ ཀཱམཱནཾ དོསཾ ཀཐེནྟེཡེཝ ཏེསཾ ཏིཎྞམྤི རཱཛཱུནཾ སབལཀཱཡཱནཾ ཏདངྒཔྤཧཱནེན པཉྩཀཱམགུཎརཱགོ པཧཱིནོ. ཏཾ ཉཏྭཱ མཧཱསཏྟོ ཏེསཾ པཧཾསནཝསེན གཱཐམཱཧ –

༨༦.

‘‘མཧཏྠིཡཾ ཨཱགམནཾ ཨཧོསི, ཏཝམཊྛཀཱ བྷཱིམརཐསྶ ཙཱཔི;

ཀཱལིངྒརཱཛསྶ ཙ ཨུགྒཏསྶ, སབྦེས ཝོ ཀཱམརཱགོ པཧཱིནོ’’ཏི.

ཏཏྠ མཧཏྠིཡནྟི མཧཏྠཾ མཧཱཝིཔྥཱརཾ མཧཱཛུཏིཀཾ. ཏཝམཊྛཀཱཏི ཏཝ ཨཊྛཀཱ. པཧཱིནོཏི ཏདངྒཔྤཧཱནེན པཧཱིནོ.

ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱནོ མཧཱསཏྟསྶ ཐུཏིཾ ཀརོནྟཱ གཱཐམཱཧཾསུ –

༨༧.

‘‘ཨེཝམེཏཾ པརཙིཏྟཝེདི, སབྦེས ནོ ཀཱམརཱགོ པཧཱིནོ;

ཀརོཧི ཨོཀཱསམནུགྒཧཱཡ, ཡཐཱ གཏིཾ ཏེ ཨབྷིསམྦྷཝེམཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨནུགྒཧཱཡཱཏི པབྦཛྫཏྠཱཡ ཨོཀཱསཾ ནོ ཀརོཧི. ཡཐཱ མཡཾ པབྦཛིཏྭཱ ཏཝ གཏིཾ ནིཔྥཏྟིཾ ཨབྷིསམྦྷཝེམ པཱཔུཎེཡྻཱམ, ཏཡཱ པཊིཝིདྡྷགུཎཾ པཊིཝིཛ྄ཛྷེཡྻཱམཱཏི ཝདིཾསུ.

ཨཐ ནེསཾ ཨོཀཱསཾ ཀརོནྟོ མཧཱསཏྟོ ཨིཏརཾ གཱཐམཱཧ –

༨༨.

‘‘ཀརོམི ཨོཀཱསམནུགྒཧཱཡ, ཏཐཱ ཧི ཝོ ཀཱམརཱགོ པཧཱིནོ;

ཕརཱཐ ཀཱཡཾ ཝིཔུལཱཡ པཱིཏིཡཱ, ཡཐཱ གཏིཾ མེ ཨབྷིསམྦྷཝེཐཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཕརཱཐ ཀཱཡནྟི ཛྷཱནཔཱིཏིཡཱ ཝིཔུལཱཡ ཀཱཡཾ ཕརཐཱཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ ཏེ སམྤཊིཙྪནྟཱ གཱཐམཱཧཾསུ –

༨༩.

‘‘སབྦཾ ཀརིསྶཱམ ཏཝཱནུསཱསནིཾ, ཡཾ ཡཾ ཏུཝཾ ཝཀྑསི བྷཱུརིཔཉྙ;

ཕརཱམ ཀཱཡཾ ཝིཔུལཱཡ པཱིཏིཡཱ, ཡཐཱ གཏིཾ ཏེ ཨབྷིསམྦྷཝེམཱ’’ཏི.

ཨཐ ནེསཾ སབལཀཱཡཱནཾ མཧཱསཏྟོ པབྦཛྫཾ དཱཔེཏྭཱ ཨིསིགཎཾ ཨུཡྻོཛེནྟོ གཱཐམཱཧ –

༩༠.

‘‘ཀཏཱཡ ཝཙྪསྶ ཀིསསྶ པཱུཛཱ, གཙྪནྟུ བྷོནྟོ ཨིསཡོ སཱདྷུརཱུཔཱ;

ཛྷཱནེ རཏཱ ཧོཐ སདཱ སམཱཧིཏཱ, ཨེསཱ རཏཱི པབྦཛིཏསྶ སེཊྛཱ’’ཏི.

ཏཏྠ གཙྪནྟཱུཏི ཨཏྟནོ ཨཏྟནོ ཝསནཊྛཱནཱནི གཙྪནྟུ.

ཨིསཡོ ཏསྶ སརབྷངྒསཏྠུནོ ཝཙནཾ སིརསཱ སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ཨཱཀཱསཾ ཨུཔྤཏིཏྭཱ སཀཱནི ཝསནཊྛཱནཱནི གམིཾསུ. སཀྐོཔི ཨུཊྛཱཡཱསནཱ མཧཱསཏྟསྶ ཐུཏིཾ ཀཏྭཱ ཨཉྫལིཾ པགྒཡ྄ཧ སཱུརིཡཾ ནམསྶནྟོ ཝིཡ མཧཱསཏྟཾ ནམསྶམཱནོ སཔརིསོ པཀྐཱམི. ཨེཏམཏྠཾ ཝིདིཏྭཱ སཏྠཱ ཨིམཱ གཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི –

༩༡.

‘‘སུཏྭཱན གཱཐཱ པརམཏྠསཾཧིཏཱ, སུབྷཱསིཏཱ ཨིསིནཱ པཎྜིཏེན;

ཏེ ཝེདཛཱཏཱ ཨནུམོདམཱནཱ, པཀྐཱམུ དེཝཱ དེཝཔུརཾ ཡསསྶིནོ.

༩༢.

‘‘གཱཐཱ ཨིམཱ ཨཏྠཝཏཱི སུབྱཉྫནཱ, སུབྷཱསིཏཱ ཨིསིནཱ པཎྜིཏེན;

ཡོ ཀོཙིམཱ ཨཊྛིཀཏྭཱ སུཎེཡྻ, ལབྷེཐ པུབྦཱཔརིཡཾ ཝིསེསཾ;

ལདྡྷཱན པུབྦཱཔརིཡཾ ཝིསེསཾ, ཨདསྶནཾ མཙྩུརཱཛསྶ གཙྪེ’’ཏི.

ཏཏྠ པརམཏྠསཾཧིཏཱཏི ཨནིཙྩཱདིདཱིཔནེན ནིབྦཱནནིསྶིཏཱ. གཱཐཱ ཨིམཱཏི ཨིདཾ སཏྠཱ སརབྷངྒསཏྠུནོ ནིབྦཱནདཱཡཀཾ སུབྷཱསིཏཾ ཝཎྞེནྟོ ཨཱཧ. ཏཏྠ ཨཏྠཝཏཱིཏི ནིབྦཱནདཱཡཀཊྛེན པརམཏྠནིསྶིཏཱ. སུབྱཉྫནཱཏི པརིསུདྡྷབྱཉྫནཱ. སུབྷཱསིཏཱཏི སུཀཐིཏཱ. ཨཊྛིཀཏྭཱཏི ཨཏྟནོ ཨཏྠིཀབྷཱཝཾ ཀཏྭཱ ཨཏྠིཀོ ཧུཏྭཱ སཀྐཙྩཾ སུཎེཡྻ. པུབྦཱཔརིཡནྟི པཋམཛ྄ཛྷཱནཾ པུབྦཝིསེསོ, དུཏིཡཛ྄ཛྷཱནཾ ཨཔརཝིསེསོ. དུཏིཡཛ྄ཛྷཱནཾ པུབྦཝིསེསོ, ཏཏིཡཛ྄ཛྷཱནཾ ཨཔརཝིསེསོཏི ཨེཝཾ ཨཊྛསམཱཔཏྟིཙཏུམགྒཝསེན པུབྦཱཔརབྷཱཝེན ཋིཏཾ ཝིསེསཾ. ཨདསྶནནྟི པརིཡོསཱནེ ཨཔརཝིསེསཾ ཨརཧཏྟཾ ལབྷིཏྭཱ ནིབྦཱནཾ པཱཔུཎེཡྻ. ནིབྦཱནཔྤཏྟོ ཧི པུགྒལོ མཙྩུརཱཛསྶ ཨདསྶནཾ གཏོ ནཱམ ཧོཏཱིཏི.

ཨེཝཾ སཏྠཱ ཨརཧཏྟེན དེསནཱཡ ཀཱུཊཾ གཎྷིཏྭཱ ‘‘ན, བྷིཀྑཝེ, ཨིདཱནེཝ, པུབྦེཔི མོགྒལླཱནསྶ ཨཱལཱ༹ཧནེ པུཔྥཝསྶཾ ཝསྶཱི’’ཏི ཝཏྭཱ སཙྩཱནི པཀཱསེཏྭཱ ཛཱཏཀཾ སམོདྷཱནེནྟོ ཨཱཧ –

༩༣.

‘‘སཱལིསྶརོ སཱརིཔུཏྟོ, མེཎྜིསྶརོ ཙ ཀསྶཔོ;

པབྦཏོ ཨནུརུདྡྷོ ཙ, ཀཙྩཱཡནོ ཙ དེཝལོ;

༩༤.

‘‘ཨནུསིསྶོ ཙ ཨཱནནྡོ, ཀིསཝཙྪོ ཙ ཀོལིཏོ;

ནཱརདོ ཨུདཱཡིཏྠེརོ, པརིསཱ བུདྡྷཔརིསཱ;

སརབྷངྒོ ལོཀནཱཐོ, ཨེཝཾ དྷཱརེཐ ཛཱཏཀ’’ནྟི.

སརབྷངྒཛཱཏཀཝཎྞནཱ དུཏིཡཱ.

[༥༢༣] ༣. ཨལམྦུསཱཛཱཏཀཝཎྞནཱ

ཨཐབྲཝཱིཏི ཨིདཾ སཏྠཱ ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟོ པུརཱཎདུཏིཡིཀཱཔལོབྷནཾ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི. ཝཏྠུ ཨིནྡྲིཡཛཱཏཀེ (ཛཱ. ༡.༨.༦༠ ཨཱདཡོ) ཝིཏྠཱརིཏམེཝ. སཏྠཱ པན ཏཾ བྷིཀྑུཾ ‘‘སཙྩཾ ཀིར ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, ཨུཀྐཎྛིཏོསཱི’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘སཙྩཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཀེན ཨུཀྐཎྛཱཔིཏོསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘པུརཱཎདུཏིཡིཀཱཡཱ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘བྷིཀྑུ ཨེསཱ ཨིཏྠཱི ཏུཡ྄ཧཾ ཨནཏྠཀཱརིཀཱ, ཏྭཾ ཨེཏཾ ནིསྶཱཡ ཛྷཱནཾ ནཱསེཏྭཱ ཏཱིཎི སཾཝཙྪརཱནི མཱུལ༹ྷོ ཝིསཉྙཱི ནིཔཛྫིཏྭཱ ཨུཔྤནྣཱཡ སཉྙཱཡ མཧཱཔརིདེཝཾ པརིདེཝཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཏཱིཏཾ ཨཱཧརི.

ཨཏཱིཏེ བཱརཱཎསིཡཾ བྲཧྨདཏྟེ རཛྫཾ ཀཱརེནྟེ བོདྷིསཏྟོ ཀཱསིརཊྛེ བྲཱཧྨཎཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝཡཔྤཏྟོ སབྦསིཔྤེསུ ནིཔྥཏྟིཾ པཏྭཱ ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཨརཉྙཱཡཏནེ ཝནམཱུལཕལཱཧཱརོ ཡཱཔེསི. ཨཐེཀཱ མིགཱི ཏསྶ པསྶཱཝཊྛཱནེ སམྦྷཝམིསྶཀཾ ཏིཎཾ ཁཱདིཏྭཱ ཨུདཀཾ པིཝི. ཨེཏྟཀེནེཝ ཙ ཏསྨིཾ པཊིབདྡྷཙིཏྟཱ གབྦྷཾ པཊིལབྷིཏྭཱ ཏཏོ པཊྛཱཡ ཀཏྠཙི ཨགནྟྭཱ ཏཏྠེཝ ཏིཎཾ ཁཱདིཏྭཱ ཨསྶམསྶ སཱམནྟེཡེཝ ཝིཙརཏི. མཧཱསཏྟོ པརིགྒཎྷནྟོ ཏཾ ཀཱརཎཾ ཨཉྙཱསི. སཱ ཨཔརབྷཱགེ མནུསྶདཱརཀཾ ཝིཛཱཡི. མཧཱསཏྟོ ཏཾ པུཏྟསིནེཧེན པཊིཛགྒི, ‘‘ཨིསིསིངྒོ’’ཏིསྶ ནཱམཾ ཨཀཱསི. ཨཐ ནཾ མཧཱསཏྟོ ཝིཉྙུཏཔྤཏྟཾ པབྦཱཛེཏྭཱ ཨཏྟནོ མཧལླཀཀཱལེ ཏཾ ཨཱདཱཡ ནཱརིཝནཾ ནཱམ གནྟྭཱ, ‘‘ཏཱཏ, ཨིམསྨིཾ ཧིམཝནྟེ ཨིམེཧི པུཔྥེཧི སདིསཱ ཨིཏྠིཡོ ནཱམ ཧོནྟི, ཏཱ ཨཏྟནོ ཝསཾ གཏེ མཧཱཝིནཱསཾ པཱཔེནྟི, ན ཏཱསཾ ཝསཾ ནཱམ གནྟུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཨོཝདིཏྭཱ ཨཔརབྷཱགེ བྲཧྨལོཀཔརཱཡཎོ ཨཧོསི.

ཨིསིསིངྒོཔི ཛྷཱནཀཱིལ༹ཾ ཀཱིལ༹ནྟོ ཧིམཝནྟཔྤདེསེ ཝཱསཾ ཀཔྤེསི. གྷོརཏཔོ པརམདྷིཏིནྡྲིཡོ ཨཧོསི. ཨཐསྶ སཱིལཏེཛེན སཀྐསྶ བྷཝནཾ ཀམྤི, སཀྐོ ཨཱཝཛྫེནྟོ ཏཾ ཀཱརཎཾ ཉཏྭཱ ‘‘ཨཡཾ མཾ སཀྐཏྟཱ ཙཱཝེཡྻ, ཨེཀཾ ཨཙྪརཾ པེསེཏྭཱ སཱིལམསྶ བྷིནྡཱཔེསྶཱམཱི’’ཏི སཀལདེཝལོཀཾ ཨུཔཔརིཀྑནྟོ ཨཏྟནོ ཨཌྜྷཏེཡྻཀོཊིསངྑཱནཾ པརིཙཱརིཀཱནཾ མཛ྄ཛྷེ ཨེཀཾ ཨལམྦུསཾ ནཱམ ཨཙྪརཾ ཋཔེཏྭཱ ཨཉྙཾ ཏསྶ སཱིལཾ བྷིནྡིཏུཾ སམཏྠཾ ཨདིསྭཱ ཏཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ཏསྶ སཱིལབྷེདཾ ཀཱཏུཾ ཨཱཎཱཔེསི. ཏམཏྠཾ ཨཱཝིཀརོནྟོ སཏྠཱ པཋམཾ གཱཐམཱཧ –

༩༥.

‘‘ཨཐབྲཝི བྲཧཱ ཨིནྡོ, ཝཏྲབྷཱུ ཛཡཏཾ པིཏཱ;

དེཝཀཉྙཾ པརཱབྷེཏྭཱ, སུདྷམྨཱཡཾ ཨལམྦུས’’ནྟི.

ཏཏྠ བྲཧཱཏི མཧཱ. ཝཏྲབྷཱུཏི ཝཏྲསྶ ནཱམ ཨསུརསྶ ཨབྷིབྷཝིཏཱ. ཛཡཏཾ པིཏཱཏི ཛཡནྟཱནཾ ཛཡཔྤཏྟཱནཾ སེསཱནཾ ཏེཏྟིཾསཱཡ དེཝཔུཏྟཱནཾ པིཏུཀིཙྩསཱདྷནེན པིཏཱ. པརཱབྷེཏྭཱཏི ཧདཡཾ བྷིནྡིཏྭཱ ཨོལོཀེནྟོ ཝིཡ ཏཾ ‘‘པཊིབལཱ ཨཡ’’ནྟི ཉཏྭཱཏི ཨཏྠོ. སུདྷམྨཱཡནྟི སུདྷམྨཱཡཾ དེཝསབྷཱཡཾ.

པཎྜུཀམྦལསིལཱསནེ ནིསིནྣོ ཏཾ ཨལམྦུསཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ཨིདམཱཧ –

༩༦.

‘‘མིསྶེ དེཝཱ ཏཾ ཡཱཙནྟི, ཏཱཝཏིཾསཱ སཨིནྡཀཱ;

ཨིསིཔྤལོབྷནེ གཙྪ, ཨིསིསིངྒཾ ཨལམྦུསེ’’ཏི.

ཏཏྠ མིསྶེཏི ཏཾ ཨཱལཔཏི, ཨིདཉྩ ཏསྶཱ ནཱམཾ, སབྦཱ པནིཏྠིཡོ པུརིསེ ཀིལེསམིསྶནེན མིསྶནཏོ ‘‘མིསྶཱ’’ཏི ཝུཙྩནྟི, ཏེན སཱདྷཱརཎེན གུཎནཱམེནཱལཔནྟོ ཨེཝམཱཧ. ཨིསིཔྤལོབྷནེཏི ཨིསཱིནཾ པལོབྷནསམཏྠེ. ཨིསིསིངྒནྟི ཏསྶ ཀིར མཏྠཀེ མིགསིངྒཱཀཱརེན དྭེ ཙཱུལཱ༹ ཨུཊྛཧིཾསུ, ཏསྨཱ ཨེཝཾ ཝུཙྩཏི.

ཨིཏི སཀྐོ ‘‘གཙྪ ཨིསིསིངྒཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཏྟནོ ཝསཾ ཨཱནེཏྭཱ སཱིལམསྶ བྷིནྡཱ’’ཏི ཨལམྦུསཾ ཨཱཎཱཔེསི.

༩༧.

‘‘པུརཱཡཾ ཨམྷེ ཨཙྩེཏི, ཝཏྟཝཱ བྲཧྨཙརིཡཝཱ;

ནིབྦཱནཱབྷིརཏོ ཝུདྡྷོ, ཏསྶ མགྒཱནི ཨཱཝརཱ’’ཏི. – ཝཙནཾ ཨཱཧ;

ཏཏྠ པུརཱཡནྟི ཨཡཾ ཏཱཔསོ ཝཏྟསམྤནྣོ ཙ བྲཧྨཙརིཡཝཱ ཙ, སོ པནེས དཱིགྷཱཡུཀཏཱཡ ནིབྦཱནསངྑཱཏེ མགྒེ ཨབྷིརཏོ གུཎཝུདྡྷིཡཱ ཙ ཝུདྡྷོ. ཏསྨཱ ཡཱཝ ཨེས ཨམྷེ ནཱཏིཀྐམཏི, ན ཨབྷིབྷཝིཏྭཱ ཨིམམྷཱ ཋཱནཱ ཙཱཝེཏི, ཏཱཝདེཝ ཏྭཾ གནྟྭཱ ཏསྶ དེཝལོཀགམནཱནི མགྒཱནི ཨཱཝར, ཡཐཱ ཨིདྷ ནཱགཙྪཏི, ཨེཝཾ ཀརོཧཱིཏི ཨཏྠོ.

ཏཾ སུཏྭཱ ཨལམྦུསཱ གཱཐཱདྭཡམཱཧ –

༩༨.

‘‘དེཝརཱཛ ཀིམེཝ ཏྭཾ, མམེཝ ཏུཝཾ སིཀྑསི;

ཨིསིཔྤལོབྷནེ གཙྪ, སནྟི ཨཉྙཱཔི ཨཙྪརཱ.

༩༩.

‘‘མཱདིསིཡོ པཝརཱ ཙེཝ, ཨསོཀེ ནནྡནེ ཝནེ;

ཏཱསམྤི ཧོཏུ པརིཡཱཡོ, ཏཱཔི ཡནྟུ པལོབྷནཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཀིམེཝ ཏྭནྟི ཀིཾ ནཱམེཏཾ ཏྭཾ ཀརོསཱིཏི དཱིཔེཏི. མམེཝ ཏུཝཾ སིཀྑསཱིཏི ཨིམསྨིཾ སཀལདེཝལོཀེ མམེཝ ཏུཝཾ ཨིཀྑསི, ཨཉྙཾ ན པསྶསཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡེན ཝདཏི. ས-ཀཱརོ པནེཏྠ བྱཉྫནསནྡྷིཀརོ. ཨིསིཔྤལོབྷནེ གཙྪཱཏི ཀིཾཀཱརཎཱ མཉྙེཝ ཨེཝཾ ཝདེསཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. པཝརཱ ཙེཝཱཏི མཡཱ ཨུཏྟརིཏརཱ ཙེཝ. ཨསོཀེཏི སོཀརཧིཏེ. ནནྡནེཏི ནནྡིཛནཀེ. པརིཡཱཡོཏི གམནཝཱརོ.

ཏཏོ སཀྐོ ཏིསྶོ གཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི –

༡༠༠.

‘‘ཨདྡྷཱ ཧི སཙྩཾ བྷཎསི, སནྟི ཨཉྙཱཔི ཨཙྪརཱ;

ཏཱདིསིཡོ པཝརཱ ཙེཝ, ཨསོཀེ ནནྡནེ ཝནེ.

༡༠༡.

‘‘ན ཏཱ ཨེཝཾ པཛཱནནྟི, པཱརིཙརིཡཾ པུམཾ གཏཱ;

ཡཱདིསཾ ཏྭཾ པཛཱནཱསི, ནཱརི སབྦངྒསོབྷནེ.

༡༠༢.

‘‘ཏྭམེཝ གཙྪ ཀལྱཱཎི, ཨིཏྠཱིནཾ པཝརཱ ཙསི;

ཏཝེཝ ཝཎྞརཱུཔེན, སཝསམཱནཡིསྶསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ པུམཾ གཏཱཏི པུརིསཾ ཨུཔསངྐམནྟཱ སམཱནཱ པུརིསཔལོབྷིནིཔཱརིཙརིཡཾ ན ཛཱནནྟི. ཝཎྞརཱུཔེནཱཏི སརཱིརཝཎྞེན ཙེཝ རཱུཔསམྤཏྟིཡཱ ཙ. སཝསམཱནཡིསྶསཱིཏི ཏཾ ཏཱཔསཾ ཨཏྟནོ ཝསཾ ཨཱནེསྶསཱིཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ ཨལམྦུསཱ དྭེ གཱཐཱ ཨབྷཱསི –

༡༠༣.

‘‘ན ཝཱཧཾ ན གམིསྶཱམི, དེཝརཱཛེན པེསིཏཱ;

ཝིབྷེམི ཙེཏཾ ཨཱསཱདུཾ, ཨུགྒཏེཛོ ཧི བྲཱཧྨཎོ.

༡༠༤.

‘‘ཨནེཀེ ནིརཡཾ པཏྟཱ, ཨིསིམཱསཱདིཡཱ ཛནཱ;

ཨཱཔནྣཱ མོཧསཾསཱརཾ, ཏསྨཱ ལོམཱནི ཧཾསཡེ’’ཏི.

ཏཏྠ ན ཝཱཧནྟི ན ཝེ ཨཧཾ. ཝིབྷེམཱིཏི བྷཱཡཱམི. ཨཱསཱདུནྟི ཨཱསཱདིཏུཾ. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – ནཱཧཾ, དེཝ, ཏཡཱ པེསིཏཱ ན གམིསྶཱམི, ཨཔིཙཱཧཾ ཏཾ ཨིསིཾ སཱིལབྷེདནཏྠཱཡ ཨལླཱིཡིཏུཾ བྷཱཡཱམི, ཨུགྒཏེཛོ ཧི སོཏི. ཨཱསཱདིཡཱཏི ཨཱསཱདེཏྭཱ. མོཧསཾསཱརནྟི མོཧེན སཾསཱརཾ, མོཧེན ཨིསིཾ པལོབྷེཏྭཱ སཾསཱརཾ ཨཱཔནྣཱ ཝཊྚདུཀྑེ པཏིཊྛིཏཱ སཏྟཱ གཎནཔཐཾ ཨཏིཀྐནྟཱ. ཏསྨཱཏི ཏེན ཀཱརཎེན. ལོམཱནི ཧཾསཡེཏི ཨཧཾ ལོམཱནི ཨུཊྛཔེམི, ‘‘ཏསྶ ཀིརཱཧཾ སཱིལཾ བྷིནྡིསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟཡམཱནཱཡ མེ ལོམཱནི པཧཾསནྟཱིཏི ཝདཏི.

༡༠༥.

‘‘ཨིདཾ ཝཏྭཱན པཀྐཱམི, ཨཙྪརཱ ཀཱམཝཎྞིནཱི;

མིསྶཱ མིསྶིཏུམིཙྪནྟཱི, ཨིསིསིངྒཾ ཨལམྦུསཱ.

༡༠༦.

‘‘སཱ ཙ ཏཾ ཝནམོགཡ྄ཧ, ཨིསིསིངྒེན རཀྑིཏཾ;

བིམྦིཛཱལཀསཉྪནྣཾ, སམནྟཱ ཨདྡྷཡོཛནཾ.

༡༠༧.

‘‘པཱཏོཝ པཱཏརཱསམྷི, ཨུདཎྷསམཡཾ པཏི;

ཨགྒིཊྛཾ པརིམཛྫནྟཾ, ཨིསིསིངྒཾ ཨུཔཱགམཱི’’ཏི. – ཨིམཱ ཨབྷིསམྦུདྡྷགཱཐཱ;

ཏཏྠ པཀྐཱམཱིཏི ཏེན ཧི, དེཝརཱཛ, ཨཱཝཛྫེཡྻཱསི མནྟི ཨཏྟནོ སཡནགབྦྷཾ པཝིསིཏྭཱ ཨལངྐརིཏྭཱ ཨིསིསིངྒཾ ཀིལེསེན མིསྶིཏུཾ ཨིཙྪནྟཱི པཀྐཱམི, བྷིཀྑཝེ, སཱ ཨཙྪརཱ ཏསྶ ཨསྶམཾ གཏཱཏི. བིམྦིཛཱལཀསཉྪནྣནྟི རཏྟངྐུརཝནེན སཉྪནྣཾ. པཱཏོཝ པཱཏརཱསམྷཱིཏི, བྷིཀྑཝེ, པཱཏརཱསཝེལཱཡ པཱཏོཝ པགེཡེཝ ཨཏིཔགེཝ. ཨུདཎྷསམཡཾ པཏཱིཏི སཱུརིཡུགྒམནཝེལཱཡམེཝ. ཨགྒིཊྛནྟི ཨགྒིསཱལཾ. རཏྟིཾ པདྷཱནམནུཡུཉྫིཏྭཱ པཱཏོཝ ནྷཏྭཱ ཨུདཀཀིཙྩཾ ཀཏྭཱ པཎྞསཱལཱཡཾ ཐོཀཾ ཛྷཱནསུཁེན ཝཱིཏིནཱམེཏྭཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཨགྒིསཱལཾ སམྨཛྫནྟཾ ཏཾ ཨིསིསིངྒཾ སཱ ཨུཔཱགམི, ཨིཏྠིཝིལཱསཾ དསྶེནྟཱི ཏསྶ པུརཏོ ཨཊྛཱསི.

ཨཐ ནཾ ཏཱཔསོ པུཙྪནྟོ ཨཱཧ –

༡༠༨.

‘‘ཀཱ ནུ ཝིཛྫུརིཝཱབྷཱསི, ཨོསདྷཱི ཝིཡ ཏཱརཀཱ;

ཝིཙིཏྟཧཏྠཱབྷརཎཱ, ཨཱམུཏྟམཎིཀུཎྜལཱ.

༡༠༩.

‘‘ཨཱདིཙྩཝཎྞསངྐཱསཱ, ཧེམཙནྡནགནྡྷིནཱི;

སཉྙཏཱུརཱུ མཧཱམཱཡཱ, ཀུམཱརཱི ཙཱརུདསྶནཱ.

༡༡༠.

‘‘ཝིལགྒཱ མུདུཀཱ སུདྡྷཱ, པཱདཱ ཏེ སུཔྤཏིཊྛིཏཱ;

གམནཱ ཀཱམནཱིཡཱ ཏེ, ཧརནྟིཡེཝ མེ མནོ.

༡༡༡.

‘‘ཨནུཔུབྦཱ ཙ ཏེ ཨཱུརཱུ, ནཱགནཱསསམཱུཔམཱ;

ཝིམཊྛཱ ཏུཡ྄ཧཾ སུསྶོཎཱི, ཨཀྑསྶ ཕལཀཾ ཡཐཱ.

༡༡༢.

‘‘ཨུཔྤལསྶེཝ ཀིཉྫཀྑཱ, ནཱབྷི ཏེ སཱདྷུསཎྛིཏཱ;

པུརཱ ཀཎྷཉྫནསྶེཝ, དཱུརཏོ པཏིདིསྶཏི.

༡༡༣.

‘‘དུཝིདྷཱ ཛཱཏཱ ཨུརཛཱ, ཨཝཎྚཱ སཱདྷུཔཙྩུདཱ;

པཡོདྷརཱ ཨཔཏིཏཱ, ཨཌྜྷལཱབུསམཱ ཐནཱ.

༡༡༤.

‘‘དཱིགྷཱ ཀམྦུཏལཱབྷཱསཱ, གཱིཝཱ ཨེཎེཡྻཀཱ ཡཐཱ;

པཎྜརཱཝརཎཱ ཝགྒུ, ཙཏུཏྠམནསནྣིབྷཱ.

༡༡༥.

‘‘ཨུདྡྷགྒཱ ཙ ཨདྷགྒཱ ཙ, དུམགྒཔརིམཛྫིཏཱ;

དུཝིཛཱ ནེལསམྦྷཱུཏཱ, དནྟཱ ཏཝ སུདསྶནཱ.

༡༡༦.

‘‘ཨཔཎྜརཱ ལོཧིཏནྟཱ, ཛིཉྫཱུཀཕལསནྣིབྷཱ;

ཨཱཡཏཱ ཙ ཝིསཱལཱ ཙ, ནེཏྟཱ ཏཝ སུདསྶནཱ.

༡༡༧.

‘‘ནཱཏིདཱིགྷཱ སུསམྨཊྛཱ, ཀནཀབྱཱསམོཙིཏཱ;

ཨུཏྟམངྒརུཧཱ ཏུཡ྄ཧཾ, ཀེསཱ ཙནྡནགནྡྷིཀཱ.

༡༡༨.

‘‘ཡཱཝཏཱ ཀསིགོརཀྑཱ, ཝཱཎིཛཱནཉྩ ཡཱ གཏི;

ཨིསཱིནཉྩ པརཀྐནྟཾ, སཉྙཏཱནཾ ཏཔསྶིནཾ.

༡༡༩.

‘‘ན ཏེ སམསམཾ པསྶེ, ཨསྨིཾ པཐཝིམཎྜལེ;

ཀོ ཝཱ ཏྭཾ ཀསྶ ཝཱ པུཏྟོ, ཀཐཾ ཛཱནེམུ ཏཾ མཡ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཝིཙིཏྟཧཏྠཱབྷརཎཱཏི ཝིཙིཏྟེཧི ཧཏྠཱབྷརཎེཧི སམནྣཱགཏཱ. ཧེམཙནྡནགནྡྷིནཱིཏི སུཝཎྞཝཎྞཙནྡནགནྡྷཝིལེཔནཱ. སཉྙཏཱུརཱུཏི སུཝཊྚིཏགྷནཨཱུརུ སམྤནྣཨཱུརུལཀྑཎཱ. ཝིལགྒཱཏི སཾཁིཏྟམཛ྄ཛྷཱ. མུདུཀཱཏི མུདུ སུཁུམཱལཱ. སུདྡྷཱཏི ནིམྨལཱ. སུཔྤཏིཊྛིཏཱཏི སམཾ པཐཝིཾ ཕུསནྟཱ སུཊྛུ པཏིཊྛིཏཱ. གམནཱཏི གཙྪམཱནཱ. ཀཱམནཱིཡཱཏི ཀནྟཱ ཀཱམིཏབྦཡུཏྟཀཱ. ཧརནྟིཡེཝ མེ མནོཏི ཨེཏེ ཨེཝརཱུཔེན པརམེན ཨིཏྠིཝིལཱསེན ཙངྐམནྟིཡཱ ཏཝ པཱདཱ མམ ཙིཏྟཾ ཧརནྟིཡེཝ. ཝིམཊྛཱཏི ཝིསཱལཱ. སུསྶོཎཱིཏི སུནྡརསོཎཱི. ཨཀྑསྶཱཏི སུནྡརཝཎྞསྶ ཨཀྑསྶ སུཝཎྞཕལཀཾ ཝིཡ ཝིསཱལཱ ཏེ སོཎཱིཏི ཝདཏི. ཨུཔྤལསྶེཝ ཀིཉྫཀྑཱཏི ནཱིལུཔྤལཀཎྞིཀཱ ཝིཡ. ཀཎྷཉྫནསྶེཝཱཏི སུཁུམཀཎྷལོམཙིཏྟཏྟཱ ཨེཝམཱཧ.

‘‘དུཝིདྷཱ’’ཏིགཱཐཾ ཐནེ ཝཎྞཡནྟོ ཨཱཧ. ཏེ ཧི དྭེ ཧུཏྭཱ ཨུརེ ཛཱཏཱ ཝཎྚསྶ ཨབྷཱཝཱ ཨཝཎྚཱ, ཨུརེ ལགྒཱ ཨེཝ ཧུཏྭཱ སུཊྛུ ནིཀྑནྟཏྟཱ སཱདྷུཔཙྩུདཱ, པཡསྶ དྷཱརཎཏོ པཡོདྷརཱ, ཨཔཏིཏཱཏི ན པཏིཏཱ, ཨམིལཱཏཏཱཡ ཝཱ ཨལམྦནཏཱཡ ཝཱ ན ཨནྟོ པཝིཊྛཱཏི ཨཔཏིཏཱ, སུཝཎྞཕལཀེ ཋཔིཏསུཝཎྞམཡཝཊྚཨལཱབུནོ ཨཌྜྷེན སདིསཏཱཡ ཨཌྜྷལཱབུསམཱ ཐནཱ. ཨེཎེཡྻཀཱ ཡཐཱཏི ཨེཎཱིམིགསྶ ཧི དཱིགྷཱ ཙ ཝཊྚཱ ཙ གཱིཝཱ སོབྷཏི ཡཐཱ, ཨེཝཾ ཏཝ གཱིཝཱ ཐོཀཾ དཱིགྷཱ. ཀམྦུཏལཱབྷཱསཱཏི སུཝཎྞཱལིངྒཏལསནྣིབྷཱ གཱིཝཱཏི ཨཏྠོ. པཎྜརཱཝརཎཱཏི དནྟཱཝརཎཱ. ཙཏུཏྠམནསནྣིབྷཱཏི ཙཏུཏྠམནོ ཝུཙྩཏི ཙཏུཏྠམནཝཏྠུབྷཱུཏཱ ཛིཝ྄ཧཱ. ཨབྷིརཏྟབྷཱཝེན ཛིཝ྄ཧཱསདིསཾ ཏེ ཨོཊྛཔརིཡོསཱནནྟི ཝདཏི. ཨུདྡྷགྒཱཏི ཧེཊྛིམདནྟཱ. ཨདྷགྒཱཏི ཨུཔརིམདནྟཱ. དུམགྒཔརིམཛྫིཏཱཏི དནྟཀཊྛཔརིམཛྫིཏཱ པརིསུདྡྷཱ. དུཝིཛཱཏི དྭིཛཱ. ནེལསམྦྷཱུཏཱཏི ནིདྡོསེསུ ཧནུམཾསཔརིཡོསཱནེསུ སམྦྷཱུཏཱ.

ཨཔཎྜརཱཏི ཀཎྷཱ. ལོཧིཏནྟཱཏི རཏྟཔརིཡནྟཱ. ཛིཉྫཱུཀཕལསནྣིབྷཱཏི རཏྟཊྛཱནེ ཛིཉྫུཀཕལསདིསཱ. སུདསྶནཱཏི པསྶནྟཱནཾ ཨཏིཏྟིཀརཱ པཉྩཔསཱདསམནྣཱགཏཱ. ནཱཏིདཱིགྷཱཏི པམཱཎཡུཏྟཱ. སུསམྨཊྛཱཏི སུཊྛུ སམྨཊྛཱ. ཀནཀབྱཱསམོཙིཏཱཏི ཀནཀབྱཱ ཝུཙྩཏི སུཝཎྞཕཎིཀཱ, ཏཱཡ གནྡྷཏེལཾ ཨཱདཱཡ པཧརིཏཱ སུརཙིཏཱ. ཀསིགོརཀྑཱཏི ཨིམིནཱ ཀསིཉྩ གོརཀྑཉྩ ནིསྶཱཡ ཛཱིཝནཀསཏྟེ དསྶེཏི. ཡཱ གཏཱིཏི ཡཏྟཀཱ ནིཔྥཏྟི. པརཀྐནྟནྟི ཡཏྟཀཾ ཨིསཱིནཾ པརཀྐནྟཾ, ཝིཏྠཱརཱིཀཏཱ ཨིམསྨིཾ ཧིམཝནྟེ ཡཏྟཀཱ ཨིསཡོ ཝསནྟཱིཏི ཨཏྠོ. ན ཏེ སམསམནྟི ཏེསུ སབྦེསུ ཨེཀམྤི རཱུཔལཱིལཱ༹ཝིལཱསཱདིསམཏཱཡ ཏཡཱ སམཱནཾ ན པསྶཱམི. ཀོ ཝཱ ཏྭནྟི ཨིདཾ ཏསྶཱ ཨིཏྠིབྷཱཝཾ ཛཱནནྟོ པུརིསཝོཧཱརཝསེན པུཙྪཏི.

ཨེཝཾ པཱདཏོ པཊྛཱཡ ཡཱཝ ཀེསཱ ཨཏྟནོ ཝཎྞཾ བྷཱསནྟེ ཏཱཔསེ ཨལམྦུསཱ ཏུཎྷཱི ཧུཏྭཱ ཏསྶཱ ཀཐཱཡ ཡཐཱནུསནྡྷིཾ གཏཱཡ ཏསྶ སམྨཱུལ༹ྷབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༡༢༠.

‘‘ན པཉྷཀཱལོ བྷདྡནྟེ, ཀསྶཔེཝཾ གཏེ སཏི;

ཨེཧི སམྨ རམིསྶཱམ, ཨུབྷོ ཨསྨཱཀམསྶམེ;

ཨེཧི ཏཾ ཨུཔགཱུཧིསྶཾ, རཏཱིནཾ ཀུསལོ བྷཝཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཀསྶཔེཝཾ གཏེ སཏཱིཏི ཀསྶཔགོཏྟ ཨེཝཾ ཏཝ ཙིཏྟེ པཝཏྟེ སཏི པཉྷཀཱལོ ན ཧོཏི. སམྨཱཏི ཝཡསྶ, པིཡཝཙནཱལཔནམེཏཾ. རཏཱིནནྟི པཉྩཀཱམགུཎརཏཱིནཾ.

ཨེཝཾ ཝཏྭཱ ཨལམྦུསཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ནཱཡཾ མཡི ཋིཏཱཡ ཧཏྠཔཱསཾ ཨཱགམིསྶཏི, གཙྪནྟཱི ཝིཡ བྷཝིསྶཱམཱི’’ཏི. སཱ ཨིཏྠིམཱཡཱཀུསལཏཱཡ ཏཱཔསཾ ཨནུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱགཏམགྒཱབྷིམུཁཱི པཱཡཱསི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༡༢༡.

‘‘ཨིདཾ ཝཏྭཱན པཀྐཱམི, ཨཙྪརཱ ཀཱམཝཎྞིནཱི;

མིསྶཱ མིསྶིཏུམིཙྪནྟཱི, ཨིསིསིངྒཾ ཨལམྦུསཱ’’ཏི.

ཨཐ ནཾ ཏཱཔསོ གཙྪནྟིཾ དིསྭཱ ‘‘ཨཡཾ གཙྪཏཱི’’ཏི ཨཏྟནོ དནྡྷཔརཀྐམཾ མནྡགམནཾ ཚིནྡིཏྭཱ ཝེགེན དྷཱཝིཏྭཱ ཀེསེསུ ཧཏྠེན པརཱམསི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༡༢༢.

‘‘སོ ཙ ཝེགེན ནིཀྑམྨ, ཚེཏྭཱ དནྡྷཔརཀྐམཾ;

ཏམུཏྟམཱསུ ཝེཎཱིསུ, ཨཛ྄ཛྷཔྤཏྟོ པརཱམསི.

༡༢༣.

‘‘ཏམུདཱཝཏྟ ཀལྱཱཎཱི, པལིསྶཛི སུསོབྷནཱ;

ཙཝིཏམྷི བྲཧྨཙརིཡཱ, ཡཐཱ ཏཾ ཨཐ ཏོསིཏཱ.

༡༢༤.

‘‘མནསཱ ཨགམཱ ཨིནྡཾ, ཝསནྟཾ ནནྡནེ ཝནེ;

ཏསྶཱ སངྐཔྤམཉྙཱཡ, མགྷཝཱ དེཝཀུཉྫརོ.

༡༢༥.

‘‘པལླངྐཾ པཧིཎཱི ཁིཔྤཾ, སོཝཎྞཾ སོཔཝཱཧནཾ;

སཨུཏྟརཙྪདཔཉྙཱསཾ, སཧསྶཔཊིཡཏྠཏཾ.

༡༢༦.

‘‘ཏམེནཾ ཏཏྠ དྷཱརེསི, ཨུརེ ཀཏྭཱན སོབྷནཱ;

ཡཐཱ ཨེཀམུཧུཏྟཾཝ, ཏཱིཎི ཝསྶཱནི དྷཱརཡི.

༡༢༧.

‘‘ཝིམདོ ཏཱིཧི ཝསྶེཧི, པབུཛ྄ཛྷིཏྭཱན བྲཱཧྨཎོ;

ཨདྡསཱསི ཧརིཏརུཀྑེ, སམནྟཱ ཨགྒིཡཱཡནཾ.

༡༢༨.

‘‘ནཝཔཏྟཝནཾ ཕུལླཾ, ཀོཀིལགྒཎགྷོསིཏཾ;

སམནྟཱ པཝིལོཀེཏྭཱ, རུདཾ ཨསྶཱུནི ཝཏྟཡི.

༡༢༩.

‘‘ན ཛུཧེ ན ཛཔེ མནྟེ, ཨགྒིཧུཏྟཾ པཧཱཔིཏཾ;

ཀོ ནུ མེ པཱརིཙརིཡཱཡ, པུབྦེ ཙིཏྟཾ པལོབྷཡི.

༡༣༠.

‘‘ཨརཉྙེ མེ ཝིཧརཏོ, ཡོ མེ ཏེཛཱ ཧ སམྦྷུཏཾ;

ནཱནཱརཏནཔརིཔཱུརཾ, ནཱཝཾཝ གཎྷི ཨཎྞཝེ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨཛ྄ཛྷཔྤཏྟོཏི སམྤཏྟོ. ཏམུདཱཝཏྟ ཀལྱཱཎཱིཏི ཏཾ ཀེསེ པརཱམསིཏྭཱ ཋིཏཾ ཨིསིཾ ཨུདཱཝཏྟིཏྭཱ ནིཝཏྟིཏྭཱ ཀལྱཱཎདསྶནཱ སཱ སུཊྛུ སོབྷནཱ. པལིསྶཛཱིཏི ཨཱལིངྒི. ཙཝིཏམྷི བྲཧྨཙརིཡཱ, ཡཐཱ ཏཾ ཨཐ ཏོསིཏཱཏི, བྷིཀྑཝེ, ཏསྶ ཨིསིནོ ཏཱཝདེཝ ཛྷཱནཾ ཨནྟརདྷཱཡི. ཏསྨིཾ ཏམྷཱ ཛྷཱནཱ བྲཧྨཙརིཡཱ ཙཝིཏེ ཡཐཱ ཏཾ སཀྐེན པཏྠིཏཾ, ཏཐེཝ ཨཧོསི. ཨཐ སཀྐསྶ པཏྠནཱཡ སམིདྡྷབྷཱཝཾ ཝིདིཏྭཱ སཱ དེཝཀཉྙཱ ཏོསིཏཱ, ཏསྶ ཏེན བྲཧྨཙརིཡཝིནཱསེན སཉྫནིཏཔཱིཏིཔཱམོཛྫཱཏི ཨཏྠོ.

མནསཱ ཨགམཱཏི སཱ ཏཾ ཨཱལིངྒིཏྭཱ ཋིཏཱ ‘‘ཨཧོ ཝཏ སཀྐོ པལླངྐཾ མེ པེསེཡྻཱ’’ཏི ཨེཝཾ པཝཏྟེན མནསཱ ཨིནྡཾ ཨགམཱ. ནནྡནེ ཝནེཏི ནནྡིཛནནསམཏྠཏཱཡ ནནྡནཝནསངྑཱཏེ ཏཱཝཏིཾསབྷཝནེ ཝསནྟཾ. དེཝཀུཉྫརོཏི དེཝསེཊྛོ. པཧིཎཱིཏི པེསེསི. ‘‘པཱཧིཎཱི’’ཏིཔི པཱཋོ. སོཔཝཱཧནནྟི སཔརིཝཱརཾ. སཨུཏྟརཙྪདཔཉྙཱསནྟི པཉྙཱསཱཡ ཨུཏྟརཙྪདེཧི པཊིཙྪཱདིཏཾ. སཧསྶཔཊིཡཏྠཏནྟི སཧསྶདིབྦཀོཛཝཏྠཏཾ. ཏམེནཾ ཏཏྠཱཏི ཏཾ ཨིསིསིངྒཾ ཏཏྠ དིབྦཔལླངྐེ ནིསིནྣཱ སཱ ཨུརེ ཀཏྭཱ དྷཱརེསི. ཏཱིཎི ཝསྶཱནཱིཏི ཨེཀམུཧུཏྟཾ ཝིཡ མནུསྶགཎནཱཡ ཏཱིཎི ཝསྶཱནི ཏཾ ཨུརེ ནིཔཛྫཱཔེཏྭཱ ཏཏྠ ནིསིནྣཱ དྷཱརེསི.

ཝིམདོཏི ནིམྨདོ ཝིགཏསཉྙབྷཱཝོ. སོ ཧི ཏཱིཎི སཾཝཙྪརཱནི ཝིསཉྙོ སཡིཏྭཱ པཙྪཱ པཊིལདྡྷསཉྙོ པབུཛ྄ཛྷི. ཏསྨིཾ པབུཛ྄ཛྷམཱནེ ཧཏྠཱདིཕནྡནཾ དིསྭཱཝ ཨལམྦུསཱ ཏསྶ པབུཛ྄ཛྷནབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ པལླངྐཾ ཨནྟརདྷཱཔེཏྭཱ སཡམྤི ཨནྟརཧིཏཱ ཨཊྛཱསི. ཨདྡསཱསཱིཏི སོ ཨསྶམཔདཾ ཨོལོཀེནྟོ ‘‘ཀེན ནུ ཁོམྷི སཱིལཝིནཱསཾ པཱཔིཏོ’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ མཧནྟེན སདྡེན པརིདེཝམཱནོ ཨདྡསཱསི. ཧརིཏརུཀྑེཏི ཨགྒིཡཱཡནསངྑཱཏཾ ཨགྒིསཱལཾ སམནྟཱ པརིཝཱརེཏྭཱ ཋིཏེ ཧརིཏཔཏྟརུཀྑེ. ནཝཔཏྟཝནནྟི ཏརུཎེཧི ནཝཔཏྟེཧི སཉྪནྣཾ ཝནཾ. རུདནྟི པརིདེཝནྟོ.

ན ཛུཧེ ན ཛཔེ མནྟེཏི ཨཡམསྶ པརིདེཝནགཱཐཱ. པཧཱཔིཏནྟི ཧཱཔིཏཾ, པ-ཀཱརོ ཨུཔསགྒམཏྟཾ. པཱརིཙརིཡཱཡཱཏི ཀོ ནུ ཀིལེསཔཱརིཙརིཡཱཡ ཨིཏོ པུབྦེ མམ ཙིཏྟཾ པལོབྷཡཱིཏི པརིདེཝཏི. ཡོ མེ ཏེཛཱ ཧ སམྦྷུཏནྟི ཧ-ཀཱརོ ནིཔཱཏམཏྟཾ. ཡོ མམ སམཎཏེཛེན སམྦྷཱུཏཾ ཛྷཱནགུཎཾ ནཱནཱརཏནཔརིཔུཎྞཾ མཧནྟཾ མཧཎྞཝེ ནཱཝཾ ཝིཡ གཎྷི, ཝིནཱསཾ པཱཔེསི, ཀོ ནཱམེསོཏི པརིདེཝཏཱིཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ ཨལམྦུསཱ ཙིནྟེསི – ‘‘སཙཱཧཾ ན ཀཐེསྶཱམི, ཨཡཾ མེ ཨབྷིསཔིསྶཏི, ཧནྡསྶ ཀཐེསྶཱམཱི’’ཏི. སཱ དིསྶམཱནེན ཀཱཡེན ཋཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༡༣༡.

‘‘ཨཧཾ ཏེ པཱརིཙརིཡཱཡ, དེཝརཱཛེན པེསིཏཱ;

ཨཝདྷིཾ ཙིཏྟཾ ཙིཏྟེན, པམཱདོ ཏྭཾ ན བུཛ྄ཛྷསཱི’’ཏི.

སོ ཏསྶཱ ཀཐཾ སུཏྭཱ པིཏརཱ དིནྣཨོཝཱདཾ སརིཏྭཱ ‘‘པིཏུ ཝཙནཾ ཨཀཏྭཱ མཧཱཝིནཱསཾ པཏྟོམྷཱི’’ཏི པརིདེཝནྟོ ཙཏསྶོ གཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི –

༡༣༢.

‘‘ཨིམཱནི ཀིར མཾ ཏཱཏོ, ཀསྶཔོ ཨནུསཱསཏི;

ཀམལཱསདིསིཏྠིཡོ, ཏཱཡོ བུཛ྄ཛྷེསི མཱཎཝ.

༡༣༣.

‘‘ཨུརེགཎྜཱཡོ བུཛ྄ཛྷེསི, ཏཱཡོ བུཛ྄ཛྷེསི མཱཎཝ;

ཨིཙྩཱནུསཱསི མཾ ཏཱཏོ, ཡཐཱ མཾ ཨནུཀམྤཀོ.

༡༣༤.

‘‘ཏསྶཱཧཾ ཝཙནཾ ནཱཀཾ, པིཏུ ཝུདྡྷསྶ སཱསནཾ;

ཨརཉྙེ ནིམྨནུསྶམྷི, སྭཛྫ ཛྷཱཡཱམི ཨེཀཀོ.

༡༣༥.

‘‘སོཧཾ ཏཐཱ ཀརིསྶཱམི, དྷིརཏྠུ ཛཱིཝིཏེན མེ;

པུན ཝཱ ཏཱདིསོ ཧེསྶཾ, མརཎཾ མེ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཨིམཱནཱིཏི ཨིམཱནི ཝཙནཱནི. ཀམལཱསདིསིཏྠིཡོཏི ཀམལཱ ཝུཙྩཏི ནཱརིཔུཔྥལཏཱ, ཏཱསཾ པུཔྥསདིསཱ ཨིཏྠིཡོ. ཏཱཡོ བུཛ྄ཛྷེསི མཱཎཝཱཏི མཱཎཝ ཏྭཾ ཏཱཡོ ཛཱནེཡྻཱསི, ཉཏྭཱ དསྶནཔཐཾ ཨགནྟྭཱ པལཱཔེཡྻཱསཱིཏི ཡཱནི ཨེཝརཱུཔཱནི ཝཙནཱནི ཏདཱ མཾ ཏཱཏོ ཨནུསཱསཏི, ཨིམཱནི ཀིར ཏཱནཱིཏི. ཨུརེགཎྜཱཡོཏི ཨུརམྷི དྭཱིཧི གཎྜེཧི སམནྣཱགཏཱ. ཏཱཡོ བུཛ྄ཛྷེསི, མཱཎཝཱཏི, མཱཎཝ, ཏཱཡོ ཨཏྟནོ ཝསཾ གཏེ ཝིནཱསཾ པཱཔེནྟཱིཏི ཏྭཾ ཛཱནེཡྻཱསི. ནཱཀནྟི ནཱཀརིཾ. ཛྷཱཡཱམཱིཏི པཛ྄ཛྷཱཡཱམི པརིདེཝཱམི. དྷིརཏྠུ ཛཱིཝིཏེན མེཏི དྷིརཏྠུ གརཧིཏཾ མམ ཛཱིཝིཏཾ, ཛཱིཝིཏེན མེ ཀོ ཨཏྠོ. པུན ཝཱཏི ཏཐཱ ཀརིསྶཱམི, ཡཐཱ པུན ཝཱ ཏཱདིསོ བྷཝིསྶཱམི, ནཊྛཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ ཝཱིཏརཱགོ བྷཝིསྶཱམི, མརཎཾ ཝཱ མེ བྷཝིསྶཏཱིཏི.

སོ ཀཱམརཱགཾ པཧཱཡ པུན ཛྷཱནཾ ཨུཔྤཱདེསི. ཨཐསྶ སམཎཏེཛཾ དིསྭཱ ཛྷཱནསྶ ཙ ཨུཔྤཱདིཏབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ཨལམྦུསཱ བྷཱིཏཱ ཁམཱཔེསི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ དྭེ གཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི –

༡༣༦.

‘‘ཏསྶ ཏེཛཾ ཝཱིརིཡཉྩ, དྷིཏིཾ ཉཏྭཱ ཨཝཊྛིཏཾ;

སིརསཱ ཨགྒཧཱི པཱདེ, ཨིསིསིངྒཾ ཨལམྦུསཱ.

༡༣༧.

‘‘མཱ མེ ཀུཛ྄ཛྷ མཧཱཝཱིར, མཱ མེ ཀུཛ྄ཛྷ མཧཱཨིསེ;

མཧཱ ཨཏྠོ མཡཱ ཙིཎྞོ, ཏིདསཱནཾ ཡསསྶིནཾ;

ཏཡཱ པཀམྤིཏཾ ཨཱསི, སབྦཾ དེཝཔུརཾ ཏདཱ’’ཏི.

ཨཐ ནཾ སོ ‘‘ཁམཱམི ཏེ, བྷདྡེ, ཡཐཱསུཁཾ གཙྪཱ’’ཏི ཝིསྶཛྫེནྟོ གཱཐམཱཧ –

༡༣༨.

‘‘ཏཱཝཏིཾསཱ ཙ ཡེ དེཝཱ, ཏིདསཱནཉྩ ཝཱསཝོ;

ཏྭཉྩ བྷདྡེ སུཁཱི ཧོཧི, གཙྪ ཀཉྙེ ཡཐཱསུཁ’’ནྟི.

སཱ ཏཾ ཝནྡིཏྭཱ ཏེནེཝ སུཝཎྞཔལླངྐེན དེཝཔུརཾ གཏཱ. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཏིསྶོ གཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི –

༡༣༩.

‘‘ཏསྶ པཱདེ གཧེཏྭཱན, ཀཏྭཱ ཙ ནཾ པདཀྑིཎཾ;

ཨཉྫལིཾ པགྒཧེཏྭཱན, ཏམྷཱ ཋཱནཱ ཨཔཀྐམི.

༡༤༠.

‘‘ཡོ ཙ ཏསྶཱསི པལླངྐོ, སོཝཎྞོ སོཔཝཱཧནོ;

སཨུཏྟརཙྪདཔཉྙཱསོ, སཧསྶཔཊིཡཏྠཏོ;

ཏམེཝ པལླངྐམཱརུཡ྄ཧ, ཨགཱ དེཝཱན སནྟིཀེ.

༡༤༡.

‘‘ཏམོཀྐམིཝ ཨཱཡནྟིཾ, ཛལནྟིཾ ཝིཛྫུཏཾ ཡཐཱ;

པཏཱིཏོ སུམནོ ཝིཏྟོ, དེཝིནྡོ ཨདདཱ ཝར’’ནྟི.

ཏཏྠ ཨོཀྐམིཝཱཏི དཱིཔཀཾ ཝིཡ. ‘‘པཏཱིཏོ’’ཏིཨཱདཱིཧི ཏུཊྛཱཀཱརོཝ དསྶིཏོ ཨདདཱ ཝརནྟི ཨཱགནྟྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ཋིཏཱཡ ཏུཊྛོ ཝརཾ ཨདཱསི.

སཱ ཏསྶ སནྟིཀེ ཝརཾ གཎྷནྟཱི ཨོསཱནགཱཐམཱཧ –

༡༤༢.

‘‘ཝརཉྩེ མེ ཨདོ སཀྐ, སབྦབྷཱུཏཱནམིསྶར;

ནིསིཔྤལོབྷིཀཱ གཙྪེ, ཨེཏཾ སཀྐ ཝརཾ ཝརེ’’ཏི.

ཏསྶཏྠོ – ‘‘སཀྐ དེཝརཱཛ, སཙེ མེ ཏྭཾ ཝརཾ ཨདོ, པུན ཨིསིཔལོབྷིཀཱཡ ན གཙྪེཡྻཾ, མཱ མཾ ཨེཏདཏྠཱཡ པཧིཎེཡྻཱསི, ཨེཏཾ ཝརཾ ཝརེ ཡཱཙཱམཱི’’ཏི.

སཏྠཱ ཏསྶ བྷིཀྑུནོ ཨིམཾ དྷམྨདེསནཾ ཨཱཧརིཏྭཱ སཙྩཱནི པཀཱསེཏྭཱ ཛཱཏཀཾ སམོདྷཱནེསི, སཙྩཔརིཡོསཱནེ སོ བྷིཀྑུ སོཏཱཔཏྟིཕལེ པཏིཊྛཧི. ཏདཱ ཨལམྦུསཱ པུརཱཎདུཏིཡིཀཱ ཨཧོསི, ཨིསིསིངྒོ ཨུཀྐཎྛིཏབྷིཀྑུ, པིཏཱ མཧཱཨིསི པན ཨཧམེཝ ཨཧོསིནྟི.

ཨལམྦུསཱཛཱཏཀཝཎྞནཱ ཏཏིཡཱ.

[༥༢༤] ༤. སངྑཔཱལཛཱཏཀཝཎྞནཱ

ཨརིཡཱཝཀཱསོསཱིཏི ཨིདཾ སཏྠཱ ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟོ ཨུཔོསཐཀམྨཾ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི. ཏདཱ ཧི སཏྠཱ ཨུཔོསཐིཀེ ཨུཔཱསཀེ སམྤཧཾསེཏྭཱ ‘‘པོརཱཎཀཔཎྜིཏཱ མཧཏིཾ ནཱགསམྤཏྟིཾ པཧཱཡ ཨུཔོསཐཝཱསཾ ཨུཔཝསིཾསུཡེཝཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཏེཧི ཡཱཙིཏོ ཨཏཱིཏཾ ཨཱཧརི.

ཨཏཱིཏེ རཱཛགཧེ མགདྷརཱཛཱ ནཱམ རཛྫཾ ཀཱརེསི. ཏདཱ བོདྷིསཏྟོ ཏསྶ རཉྙོ ཨགྒམཧེསིཡཱ ཀུཙྪིམྷི ནིབྦཏྟི, ‘‘དུཡྻོདྷནོ’’ཏིསྶ ནཱམཾ ཀརིཾསུ. སོ ཝཡཔྤཏྟོ ཏཀྐསིལཱཡཾ སབྦསིཔྤཱནི ཨུགྒཎྷིཏྭཱ ཨཱགནྟྭཱ པིཏུ སིཔྤཾ དསྶེསི. ཨཐ ནཾ པིཏཱ རཛྫེ ཨབྷིསིཉྩིཏྭཱ ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཨུཡྻཱནེ ཝསི. བོདྷིསཏྟོ དིཝསསྶ ཏིཀྑཏྟུཾ པིཏུ སནྟིཀཾ ཨགམཱསི. ཏསྶ མཧཱལཱབྷསཀྐཱརོ ཨུདཔཱདི. སོ ཏེནེཝ པལིབོདྷེན ཀསིཎཔརིཀམྨམཏྟམྤི ཀཱཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ ཙིནྟེསི – ‘‘མཧཱ མེ ལཱབྷསཀྐཱརོ, ན སཀྐཱ མཡཱ ཨིདྷ ཝསནྟེན ཨིམཾ ཛཊཾ ཚིནྡིཏུཾ, པུཏྟསྶ མེ ཨནཱརོཙེཏྭཱཝ ཨཉྙཏྠ གམིསྶཱམཱི’’ཏི. སོ ཀཉྩི ཨཛཱནཱཔེཏྭཱ ཨུཡྻཱནཱ ནིཀྑམིཏྭཱ མགདྷརཊྛཾ ཨཏིཀྐམིཏྭཱ མཧིསཀརཊྛེ སངྑཔཱལདཧཏོ ནཱམ ནིཀྑནྟཱཡ ཀཎྞཝེཎྞཱཡ ནདིཡཱ ནིཝཏྟནེ ཙནྡཀཔབྦཏཾ ཨུཔནིསྶཱཡ པཎྞསཱལཾ ཀཏྭཱ ཏཏྠ ཝསནྟོ ཀསིཎཔརིཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཛྷཱནཱབྷིཉྙཱ ནིབྦཏྟེཏྭཱ ཨུཉྪཱཙརིཡཱཡ ཡཱཔེསི. ཏམེནཾ སངྑཔཱལོ ནཱམ ནཱགརཱཛཱ མཧནྟེན པརིཝཱརེན ཀཎྞཝེཎྞནདིཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ ཨནྟརནྟརཱ ཨུཔསངྐམཏི. སོ ཏསྶ དྷམྨཾ དེསེསི. ཨཐསྶ པུཏྟོ པིཏརཾ དཊྛུཀཱམོ གཏཊྛཱནཾ ཨཛཱནནྟོ ཨནུཝིཙཱརཱཔེཏྭཱ ‘‘ཨསུཀཊྛཱནེ ནཱམ ཝསཏཱི’’ཏི ཉཏྭཱ ཏསྶ དསྶནཏྠཱཡ མཧནྟེན པརིཝཱརེན ཏཏྠ གནྟྭཱ ཨེཀམནྟེ ཁནྡྷཝཱརཾ ནིཝཱསེཏྭཱ ཀཏིཔཡེཧི ཨམཙྩེཧི སདྡྷིཾ ཨསྶམཔདཱབྷིམུཁོ པཱཡཱསི.

ཏསྨིཾ ཁཎེ སངྑཔཱལོ མཧནྟེན པརིཝཱརེན དྷམྨཾ སུཎནྟོ ནིསཱིདི. སོ ཏཾ རཱཛཱནཾ ཨཱགཙྪནྟཾ དིསྭཱ ཨིསིཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐཱམི. རཱཛཱ པིཏརཾ ཝནྡིཏྭཱ པཊིསནྠཱརཾ ཀཏྭཱ ནིསཱིདིཏྭཱ པུཙྪི – ‘‘བྷནྟེ, ཀཏརརཱཛཱ ནཱམེས ཏུམྷཱཀཾ སནྟིཀཾ ཨཱགཏོ’’ཏི. ཏཱཏ, སངྑཔཱལནཱགརཱཛཱ ནཱམེསོཏི. སོ ཏསྶ སམྤཏྟིཾ ནིསྶཱཡ ནཱགབྷཝནེ ལོབྷཾ ཀཏྭཱ ཀཏིཔཱཧཾ ཝསིཏྭཱ པིཏུ བྷིཀྑཱཧཱརཾ ནིབདྡྷཾ དཱཔེཏྭཱ ཨཏྟནོ ནགརམེཝ གནྟྭཱ ཙཏཱུསུ དྭཱརེསུ དཱནསཱལཱཡོ ཀཱརེཏྭཱ སཀལཛམྦུདཱིཔཾ སངྑོབྷེནྟོ དཱནཾ དཏྭཱ སཱིལཾ རཀྑིཏྭཱ ཨུཔོསཐཀམྨཾ ཀཏྭཱ ནཱགབྷཝནཾ པཏྠེཏྭཱ ཨཱཡུཔརིཡོསཱནེ ནཱགབྷཝནེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ སངྑཔཱལནཱགརཱཛཱ ཨཧོསི. སོ གཙྪནྟེ ཀཱལེ ཏཱཡ སམྤཏྟིཡཱ ཝིཔྤཊིསཱརཱི ཧུཏྭཱ ཏཏོ པཊྛཱཡ མནུསྶཡོནིཾ པཏྠེནྟོ ཨུཔོསཐཝཱསཾ ཝསི. ཨཐསྶ ནཱགབྷཝནེ ཝསནྟསྶ ཨུཔོསཐཝཱསོ ན སམྤཛྫཏི, སཱིལཝིནཱསཾ པཱཔུཎཱཏི. སོ ཏཏོ པཊྛཱཡ ནཱགབྷཝནཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཀཎྞཝེཎྞཱཡ ནདིཡཱ ཨཝིདཱུརེ མཧཱམགྒསྶ ཙ ཨེཀཔདིཀམགྒསྶ ཙ ཨནྟརེ ཨེཀཾ ཝམྨིཀཾ པརིཀྑིཔིཏྭཱ ཨུཔོསཐཾ ཨདྷིཊྛཱཡ སམཱདིནྣསཱིལོ ‘‘མམ ཙམྨམཾསཱདཱིཧི ཨཏྠིཀཱ ཙམྨམཾསཱདཱིནི ཧརནྟཱུ’’ཏི ཨཏྟཱནཾ དཱནམུཁེ ཝིསྶཛྫེཏྭཱ ཝམྨིཀམཏྠཀེ ནིཔནྣོ སམཎདྷམྨཾ ཀརོནྟོ ཙཱཏུདྡསེ པནྣརསེ ཝསིཏྭཱ པཱཊིཔདེ ནཱགབྷཝནཾ གཙྪཏི.

ཏསྨིཾ ཨེཀདིཝསཾ ཨེཝཾ སཱིལཾ སམཱདིཡིཏྭཱ ནིཔནྣེ པཙྩནྟགཱམཝཱསིནོ སོལ༹ས ཛནཱ ‘‘མཾསཾ ཨཱཧརིསྶཱམཱ’’ཏི ཨཱཝུདྷཧཏྠཱ ཨརཉྙེ ཝིཙརནྟཱ ཀིཉྩི ཨལབྷིཏྭཱ ནིཀྑནྟཱ ཏཾ ཝམྨིཀམཏྠཀེ ནིཔནྣཾ དིསྭཱ ‘‘མཡཾ ཨཛྫ གོདྷཱཔོཏཀམྤི ན ལབྷིམྷཱ, ཨིམཾ ནཱགརཱཛཱནཾ ཝདྷིཏྭཱ ཁཱདིསྶཱམཱ’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ‘‘མཧཱ ཁོ པནེས གཡ྄ཧམཱནོ པལཱཡེཡྻ, ཡཐཱནིཔནྣམེཝ ཏཾ བྷོགེསུ སཱུལེཧི ཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ དུབྦལཾ ཀཏྭཱ གཎྷིསྶཱམཱ’’ཏི སཱུལཱནི ཨཱདཱཡ ཨུཔསངྐམིཾསུ. བོདྷིསཏྟསྶ སརཱིརཾ མཧནྟཾ ཨེཀདོཎིཀནཱཝཔྤམཱཎཾ ཝཊྚེཏྭཱ ཋཔིཏསུམནཔུཔྥདཱམཾ ཝིཡ ཛིཉྫུཀཕལསནྣིབྷེཧི ཨཀྑཱིཧི ཛཡསུམནཔུཔྥསདིསེན ཙ སཱིསེན སམནྣཱགཏཾ ཨཏིཝིཡ སོབྷཏི. སོ ཏེསཾ སོལ༹སནྣཾ ཛནཱནཾ པདསདྡེན བྷོགནྟརཏོ སཱིསཾ ནཱིཧརིཏྭཱ རཏྟཀྑཱིནི ཨུམྨཱིལེཏྭཱ ཏེ སཱུལཧཏྠེ ཨཱགཙྪནྟེ དིསྭཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨཛྫ མཡ྄ཧཾ མནོརཐོ མཏྠཀཾ པཱཔུཎིསྶཏི, ཨཧཾ ཨཏྟཱནཾ དཱནམུཁེ ནིཡྻཱདེཏྭཱ ཝཱིརིཡཾ ཨདྷིཊྛཧིཏྭཱ ནིཔནྣོ, ཨིམེ མམ སརཱིརཾ སཏྟཱིཧི ཀོཊྚེཏྭཱ ཚིདྡཱཝཚིདྡཾ ཀརོནྟེ ཀོདྷཝསེན ཨཀྑཱིནི ཨུམྨཱིལེཏྭཱ ན ཨོལོཀེསྶཱམཱི’’ཏི ཨཏྟནོ སཱིལབྷེདབྷཡེན དལ༹ྷཾ ཨདྷིཊྛཱཡ སཱིསཾ བྷོགནྟརེཡེཝ པཝེསེཏྭཱ ནིཔཛྫི. ཨཐ ནཾ ཏེ ཨུཔགནྟྭཱ ནངྒུཊྛེ གཧེཏྭཱ ཀཌྜྷནྟཱ བྷཱུམིཡཾ པོཐེཏྭཱ ཏིཁིཎསཱུལེཧི ཨཊྛསུ ཋཱནེསུ ཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ སཀཎྚཀཀཱལ༹ཝེཏྟཡཊྛིཡོ པཧཱརམུཁེཧི པཝེསེཏྭཱ ཨཊྛསུ ཋཱནེསུ ཀཱཛེནཱདཱཡ མཧཱམགྒཾ པཊིཔཛྫིཾསུ, མཧཱསཏྟོ སཱུལེཧི ཝིཛ྄ཛྷནཏོ པཊྛཱཡ ཨེཀཊྛཱནེཔི ཀོདྷཝསེན ཨཀྑཱིནི ཨུམྨཱིལེཏྭཱ ཏེ ན ཨོལོཀེསི. ཏསྶ ཨཊྛཧི ཀཱཛེཧི ཨཱདཱཡ ནཱིཡམཱནསྶ སཱིསཾ ཨོལམྦེཏྭཱ བྷཱུམིཡཾ པཧརི. ཨཐ ནཾ ‘‘སཱིསམསྶ ཨོལམྦཏཱི’’ཏི མཧཱམགྒེ ནིཔཛྫཱཔེཏྭཱ ཏརུཎསཱུལེན ནཱསཱཔུཊཾ ཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ རཛྫུཀཾ པཝེསེཏྭཱ སཱིསཾ ཨུཀྑིཔིཏྭཱ ཀཱཛཀོཊིཡཾ ལགྒིཏྭཱ པུནཔི ཨུཀྑིཔིཏྭཱ མགྒཾ པཊིཔཛྫིཾསུ.

ཏསྨིཾ ཁཎེ ཝིདེཧརཊྛེ མིཐིལནགརཝཱསཱི ཨཱལཱ༹རོ ནཱམ ཀུཊུམྦིཀོ པཉྩ སཀཊསཏཱནི ཨཱདཱཡ སུཁཡཱནཀེ ནིསཱིདིཏྭཱ གཙྪནྟོ ཏེ བྷོཛཔུཏྟེ བོདྷིསཏྟཾ ཏཐཱ གཎྷིཏྭཱ གཙྪནྟེ དིསྭཱ ཏེསཾ སོལ༹སནྣམྤི སོལ༹སཧི ཝཱཧགོཎེཧི སདྡྷིཾ པསཏཾ པསཏཾ སུཝཎྞམཱསཀེ སབྦེསཾ ནིཝཱསནཔཱརུཔནཱནི བྷརིཡཱནམྤི ནེསཾ ཝཏྠཱབྷརཎཱནི དཏྭཱ ཝིསྶཛྫཱཔེསི. ཨཐ སོ ནཱགབྷཝནཾ གནྟྭཱ ཏཏྠ པཔཉྩཾ ཨཀཏྭཱ མཧནྟེན པརིཝཱརེན ནིཀྑམིཏྭཱ ཨཱལཱ༹རཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ནཱགབྷཝནསྶ ཝཎྞཾ ཀཐེཏྭཱ ཏཾ ཨཱདཱཡ ནཱགབྷཝནཾ གནྟྭཱ ཏཱིཧི ནཱགཀཉྙཱསཏེཧི སདྡྷིཾ མཧནྟམསྶ ཡསཾ དཏྭཱ དིབྦེཧི ཀཱམེཧི སནྟཔྤེསི. ཨཱལཱ༹རོ ནཱགབྷཝནེ ཨེཀཝསྶཾ ཝསིཏྭཱ དིབྦཀཱམེ པརིབྷུཉྫིཏྭཱ ‘‘ཨིཙྪཱམཧཾ, སམྨ, པབྦཛིཏུ’’ནྟི ནཱགརཱཛསྶ ཀཐེཏྭཱ པབྦཛིཏཔརིཀྑཱརེ གཧེཏྭཱ ནཱགབྷཝནཏོ ཧིམཝནྟཔྤདེསཾ གནྟྭཱ པབྦཛིཏྭཱ ཏཏྠ ཙིརཾ ཝསིཏྭཱ ཨཔརབྷཱགེ ཙཱརིཀཾ ཙརནྟོ བཱརཱཎསིཾ པཏྭཱ རཱཛུཡྻཱནེ ཝསིཏྭཱ པུནདིཝསེ བྷིཀྑཱཡ ནགརཾ པཝིསིཏྭཱ རཱཛདྭཱརཾ ཨགམཱསི. ཨཐ ནཾ བཱརཱཎསིརཱཛཱ དིསྭཱ ཨིརིཡཱཔཐེ པསཱིདིཏྭཱ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ པཉྙཏྟཱསནེ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ ནཱནགྒརསབྷོཛནཾ བྷོཛེཏྭཱ ཨཉྙཏརསྨིཾ ནཱིཙེ ཨཱསནེ ནིསིནྣོ ཝནྡིཏྭཱ ཏེན སདྡྷིཾ སལླཔནྟོ པཋམཾ གཱཐམཱཧ –

༡༤༣.

‘‘ཨརིཡཱཝཀཱསོསི པསནྣནེཏྟོ, མཉྙེ བྷཝཾ པབྦཛིཏོ ཀུལམྷཱ;

ཀཐཾ ནུ ཝིཏྟཱནི པཧཱཡ བྷོགེ, པབྦཛི ནིཀྑམྨ གྷརཱ སཔཉྙཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨརིཡཱཝཀཱསོསཱིཏི ནིདྡོསསུནྡརསརཱིརཱཝཀཱསོསི, ཨབྷིརཱུཔོསཱིཏི ཨཏྠོ. པསནྣནེཏྟོཏི པཉྩཧི པསཱདེཧི ཡུཏྟནེཏྟོ. ཀུལམྷཱཏི ཁཏྟིཡཀུལཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཀུལཱ ཝཱ སེཊྛིཀུལཱ ཝཱ པབྦཛིཏོསཱིཏི མཉྙཱམི. ཀཐཾ ནཱུཏི ཀེན ཀཱརཎེན ཀིཾ ཨཱརམྨཎཾ ཀཏྭཱ དྷནཉྩ ཨུཔབྷོགེ ཙ པཧཱཡ གྷརཱ ནིཀྑམིཏྭཱ པབྦཛིཏོསི སཔཉྙ པཎྜིཏཔུརིསཱཏི པུཙྪཏི.

ཏཏོ པརཾ ཏཱཔསསྶ ཙ རཉྙོ ཙ ཝཙནཔྤཊིཝཙནཝསེན གཱཐཱནཾ སམྦནྡྷོ ཝེདིཏབྦོ –

༡༤༤.

‘‘སཡཾ ཝིམཱནཾ ནརདེཝ དིསྭཱ, མཧཱནུབྷཱཝསྶ མཧོརགསྶ;

དིསྭཱན པུཉྙཱན མཧཱཝིཔཱཀཾ, སདྡྷཱཡཧཾ པབྦཛིཏོམྷི རཱཛ.

༡༤༥.

‘‘ན ཀཱམཀཱམཱ ན བྷཡཱ ན དོསཱ, ཝཱཙཾ མུསཱ པབྦཛིཏཱ བྷཎནྟི;

ཨཀྑཱཧི མེ པུཙྪིཏོ ཨེཏམཏྠཾ, སུཏྭཱན མེ ཛཱཡིཧིཏིཔྤསཱདོ.

༡༤༦.

‘‘ཝཱཎིཛྫ རཊྛཱདྷིཔ གཙྪམཱནོ, པཐེ ཨདྡསཱསིམྷི བྷོཛཔུཏྟེ;

པཝཌྜྷཀཱཡཾ ཨུརགཾ མཧནྟཾ, ཨཱདཱཡ གཙྪནྟེ པམོདམཱནེ.

༡༤༧.

‘‘སོཧཾ སམཱགམྨ ཛནིནྡ ཏེཧི, པཧཊྛལོམོ ཨཝཙམྷི བྷཱིཏོ;

ཀུཧིཾ ཨཡཾ ནཱིཡཏི བྷཱིམཀཱཡོ, ནཱགེན ཀིཾ ཀཱཧཐ བྷོཛཔུཏྟཱ.

༡༤༨.

‘‘ནཱགོ ཨཡཾ ནཱིཡཏི བྷོཛནཏྠཱ, པཝཌྜྷཀཱཡོ ཨུརགོ མཧནྟོ;

སཱདུཉྩ ཐཱུལཉྩ མུདུཉྩ མཾསཾ, ན ཏྭཾ རསཉྙཱསི ཝིདེཧཔུཏྟ.

༡༤༩.

‘‘ཨིཏོ མཡཾ གནྟྭཱ སཀཾ ནིཀེཏཾ, ཨཱདཱཡ སཏྠཱནི ཝིཀོཔཡིཏྭཱ;

མཾསཱནི བྷོཀྑཱམ པམོདམཱནཱ, མཡཉྷི ཝེ སཏྟཝོ པནྣགཱནཾ.

༡༥༠.

‘‘སཙེ ཨཡཾ ནཱིཡཏི བྷོཛནཏྠཱ, པཝཌྜྷཀཱཡོ ཨུརགོ མཧནྟོ;

དདཱམི ཝོ བལིབདྡཱནི སོལ༹ས, ནཱགཾ ཨིམཾ མུཉྩཐ བནྡྷནསྨཱ.

༡༥༡.

‘‘ཨདྡྷཱ ཧི ནོ བྷཀྑོ ཨཡཾ མནཱཔོ, བཧཱུ ཙ ནོ ཨུརགཱ བྷུཏྟཔུབྦཱ;

ཀརོམ ཏེ ཏཾ ཝཙནཾ ཨལཱ༹ར, མིཏྟཉྩ ནོ ཧོཧི ཝིདེཧཔུཏྟ.

༡༥༢.

‘‘ཏདཱསྶུ ཏེ བནྡྷནཱ མོཙཡིཾསུ, ཡཾ ནཏྠུཏོ པཊིམོཀྐསྶ པཱསེ;

མུཏྟོ ཙ སོ བནྡྷནཱ ནཱགརཱཛཱ, པཀྐཱམི པཱཙཱིནམུཁོ མུཧུཏྟཾ.

༡༥༣.

‘‘གནྟྭཱན པཱཙཱིནམུཁོ མུཧུཏྟཾ, པུཎྞེཧི ནེཏྟེཧི པལོཀཡཱི མཾ;

ཏདཱསྶཧཾ པིཊྛིཏོ ཨནྭགཙྪིཾ, དསངྒུལིཾ ཨཉྫལིཾ པགྒཧེཏྭཱ.

༡༥༤.

‘‘གཙྪེཝ ཁོ ཏྭཾ ཏརམཱནརཱུཔོ, མཱ ཏཾ ཨམིཏྟཱ པུནརགྒཧེསུཾ;

དུཀྑོ ཧི ལུདྡེཧི པུནཱ སམཱགམོ, ཨདསྶནཾ བྷོཛཔུཏྟཱན གཙྪ.

༡༥༥.

‘‘ཨགམཱསི སོ རཧདཾ ཝིཔྤསནྣཾ, ནཱིལོབྷཱསཾ རམཎཱིཡཾ སུཏིཏྠཾ;

སམོཏཏཾ ཛམྦུཧི ཝེཏསཱཧི, པཱཝེཀྑི ནིཏྟིཎྞབྷཡོ པཏཱིཏོ.

༡༥༦.

‘‘སོ ཏཾ པཝིསྶ ནཙིརསྶ ནཱགོ, དིབྦེན མེ པཱཏུརཧཱུ ཛནིནྡ;

ཨུཔཊྛཧཱི མཾ པིཏརཾཝ པུཏྟོ, ཧདཡངྒམཾ ཀཎྞསུཁཾ བྷཎནྟོ.

༡༥༧.

‘‘ཏྭཾ མེསི མཱཏཱ ཙ པིཏཱ ཨལཱ༹ར, ཨབྦྷནྟརོ པཱཎདདོ སཧཱཡོ;

སཀཉྩ ཨིདྡྷིཾ པཊིལཱབྷཀོསྨི, ཨལཱ༹ར པསྶ མེ ནིཝེསནཱནི;

པཧཱུཏབྷཀྑཾ བཧུཨནྣཔཱནཾ, མསཀྐསཱརཾ ཝིཡ ཝཱསཝསྶཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཝིམཱནནྟི སངྑཔཱལནཱགརཉྙོ ཨནེཀསཏནཱཊཀསམྤཏྟིསམྤནྣཾ ཀཉྩནམཎིཝིམཱནཾ. པུཉྙཱནནྟི ཏེན ཀཏཔུཉྙཱནཾ མཧནྟཾ ཝིཔཱཀཾ དིསྭཱ ཀམྨཉྩ ཕལཉྩ པརལོཀཉྩ སདྡཧིཏྭཱ པཝཏྟཱཡ སདྡྷཱཡ ཨཧཾ པབྦཛིཏོ. ན ཀཱམཀཱམཱཏི ན ཝཏྠུཀཱམེནཔི བྷཡེནཔི དོསེནཔི མུསཱ བྷཎནྟི. ཛཱཡིཧིཏཱིཏི, བྷནྟེ, ཏུམྷཱཀཾ ཝཙནཾ སུཏྭཱ མཡ྄ཧམྤི པསཱདོ སོམནསྶཾ ཛཱཡིསྶཏི. ཝཱཎིཛྫནྟི ཝཱཎིཛྫཀམྨཾ ཀརིསྶཱམཱིཏི གཙྪནྟོ. པཐེ ཨདྡསཱསིམྷཱིཏི པཉྩནྣཾ སཀཊསཏཱནཾ པུརཏོ སུཁཡཱནཀེ ནིསཱིདིཏྭཱ གཙྪནྟོ མཧཱམགྒེ ཛནཔདམནུསྶེ ཨདྡསཾ. པཝཌྜྷཀཱཡནྟི ཝཌྜྷིཏཀཱཡཾ. ཨཱདཱཡཱཏི ཨཊྛཧི ཀཱཛེཧི གཧེཏྭཱ. ཨཝཙམྷཱིཏི ཨབྷཱསིཾ. བྷཱིམཀཱཡོཏི བྷཡཛནཀཀཱཡོ. བྷོཛཔུཏྟཱཏི ལུདྡཔུཏྟཀེ པིཡསམུདཱཙཱརེནཱལཔཏི. ཝིདེཧཔུཏྟཱཏི ཝིདེཧརཊྛཝཱསིཏཱཡ ཨཱལཱ༹རཾ ཨཱལཔིཾསུ. ཝིཀོཔཡིཏྭཱཏི ཚིནྡིཏྭཱ. མཡཉྷི ཝོ སཏྟཝོཏི མཡཾ པན ནཱགཱནཾ ཝེརིནོ ནཱམ. བྷོཛནཏྠཱཏི བྷོཛནཏྠཱཡ. མིཏྟཉྩ ནོ ཧོཧཱིཏི ཏྭཾ ཨམྷཱཀཾ མིཏྟོ ཧོཧི, ཀཏགུཎཾ ཛཱན.

ཏདཱསྶུ ཏེཏི, མཧཱརཱཛ, ཏེཧི བྷོཛཔུཏྟེཧི ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཨཧཾ ཏེསཾ སོལ༹ས ཝཱཧགོཎེ ནིཝཱསནཔཱརུཔནཱནི པསཏཾ པསཏཾ སུཝཎྞམཱསཀེ བྷརིཡཱནཉྩ ནེསཾ ཝཏྠཱལངྐཱརཾ ཨདཱསིཾ, ཨཐ ཏེ སངྑཔཱལནཱགརཱཛཱནཾ བྷཱུམིཡཾ ནིཔཛྫཱཔེཏྭཱ ཨཏྟནོ ཀཀྑལ༹ཏཱཡ སཀཎྚཀཀཱལ༹ཝེཏྟལཏཱཡ ཀོཊིཡཾ གཧེཏྭཱ ཨཱཀཌྜྷིཏུཾ ཨཱརབྷིཾསུ. ཨཐཱཧཾ ནཱགརཱཛཱནཾ ཀིལམནྟཾ དིསྭཱ ཨཀིལམེནྟོཝ ཨསིནཱ ཏཱ ལཏཱ ཚིནྡིཏྭཱ དཱརཀཱནཾ ཀཎྞཝེདྷཏོ ཝཊྚིནཱིཧརཎནིཡཱམེན ཨདུཀྑཱཔེནྟོ སཎིཀཾ ནཱིཧརིཾ, ཏསྨིཾ ཀཱལེ ཏེ བྷོཛཔུཏྟཱ ཡཾ བནྡྷནཾ ཨསྶ ནཏྠུཏོ པཝེསེཏྭཱ པཱསེ པཊིམོཀྐཾ, ཏསྨཱ བནྡྷནཱ ཏཾ ཨུརགཾ མོཙཡིཾསུ. ཏསྶ ནཱསཏོ སཧ པཱསེན ཏཾ རཛྫུཀཾ ནཱིཧརིཾསཱུཏི དཱིཔེཏི. ཨིཏི ཏེ ཨུརགཾ ཝིསྶཛྫེཏྭཱ ཐོཀཾ གནྟྭཱ ‘‘ཨཡཾ ཨུརགོ དུབྦལོ, མཏཀཱལེ ནཾ གཧེཏྭཱ གམིསྶཱམཱ’’ཏི ནིལཱིཡིཾསུ.

པུཎྞེཧཱིཏི སོཔི མུཧུཏྟཾ པཱཙཱིནཱབྷིམུཁོ གནྟྭཱ ཨསྶུཔུཎྞེཧི ནེཏྟེཧི མཾ པལོཀཡི. ཏདཱསྶཧནྟི ཏདཱ ཨསྶ ཨཧཾ. གཙྪེཝཱཏི ཨེཝཾ ཏཾ ཨཝཙནྟི ཝདཏི. རཧདནྟི ཀཎྞཝེཎྞདཧཾ. སམོཏཏནྟི ཨུབྷཡཏཱིརེསུ ཛམྦུརུཀྑཝེཏསརུཀྑེཧི ཨོཏཏཾ ཝིཏཏཾ. ནིཏྟིཎྞབྷཡོ པཏཱིཏོཏི སོ ཀིར ཏཾ དཧཾ པཝིསནྟོ ཨཱལཱ༹རསྶ ནིཔཙྩཀཱརཾ དསྶེཏྭཱ ཡཱཝ ནངྒུཊྛཱ ཨོཏརི, ཨུདཀེ པཝིཊྛཊྛཱནམེཝསྶ ནིབྦྷཡཾ ཨཧོསི, ཏསྨཱ ནིཏྟིཎྞབྷཡོ པཏཱིཏོ ཧཊྛཏུཊྛོ པཱཝེཀྑཱིཏི. པཝིསྶཱཏི པཝིསིཏྭཱ. དིབྦེན མེཏི ནཱགབྷཝནེ པམཱདཾ ཨནཱཔཛྫིཏྭཱ མཡི ཀཎྞཝེཎྞཏཱིརཾ ཨནཏིཀྐནྟེཡེཝ དིབྦེན པརིཝཱརེན མམ པུརཏོ པཱཏུརཧོསི. ཨུཔཊྛཧཱིཏི ཨུཔཱགམི. ཨབྦྷནྟརོཏི ཧདཡམཾསསདིསོ. ཏྭཾ མམ བཧུཔཀཱརོ, སཀྐཱརཾ ཏེ ཀརིསྶཱམི. པསྶ མེ ནིཝེསནཱནཱིཏི མམ ནཱགབྷཝནཾ པསྶ. མསཀྐསཱརཾ ཝིཡཱཏི མསཀྐསཱརོ ཝུཙྩཏི ཨོསཀྐནཔརིསཀྐནཱབྷཱཝེན གྷནསཱརཏཱཡ ཙ སིནེརུཔབྦཏརཱཛཱ. ཨཡཾ ཏཏྠ མཱཔིཏཾ ཏཱཝཏིཾསབྷཝནཾ སནྡྷཱཡེཝམཱཧ.

མཧཱརཱཛ! ཨེཝཾ ཝཏྭཱ སོ ནཱགརཱཛཱ ཨུཏྟརི ཨཏྟནོ ནཱགབྷཝནཾ ཝཎྞེནྟོ གཱཐཱདྭཡམཱཧ –

༡༥༨.

‘‘ཏཾ བྷཱུམིབྷཱགེཧི ཨུཔེཏརཱུཔཾ, ཨསཀྑརཱ ཙེཝ མུདཱུ སུབྷཱ ཙ;

ནཱིཙཏྟིཎཱ ཨཔྤརཛཱ ཙ བྷཱུམི, པཱསཱདིཀཱ ཡཏྠ ཛཧནྟི སོཀཾ.

༡༥༩.

‘‘ཨནཱཝཀུལཱ ཝེལུ༹རིཡཱུཔནཱིལཱ, ཙཏུདྡིསཾ ཨམྦཝནཾ སུརམྨཾ;

པཀྐཱ ཙ པེསཱི ཙ ཕལཱ སུཕུལླཱ, ནིཙྩོཏུཀཱ དྷཱརཡནྟཱི ཕལཱནཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཨསཀྑརཱཏི ཡཱ ཏཏྠ བྷཱུམི པཱསཱཎསཀྑརརཧིཏཱ མུདུ སུབྷཱ ཀཉྩནརཛཏམཎིམཡཱ སཏྟརཏནཝཱལུཀཱཀིཎྞཱ. ནཱིཙཏྟིཎཱཏི ཨིནྡགོཔཀཔིཊྛིསདིསཝཎྞེཧི ནཱིཙཏིཎེཧི སམནྣཱགཏཱ. ཨཔྤརཛཱཏི པཾསུརཧིཏཱ. ཡཏྠ ཛཧནྟི སོཀནྟི ཡཏྠ པཝིཊྛམཏྟཱཝ ནིསྶོཀཱ ཧོནྟི. ཨནཱཝཀུལཱཏི ན ཨཝཀུལཱ ཨཁཱཎུམཱ ཨུཔརི ཨུཀྐུལཝིཀུལབྷཱཝརཧིཏཱ ཝཱ སམསཎྛིཏཱ. ཝེལུ༹རིཡཱུཔནཱིལཱཏི ཝེལུ༹རིཡེན ཨུཔནཱིལཱ, ཏསྨིཾ ནཱགབྷཝནེ ཝེལུ༹རིཡམཡཱ པསནྣསལིལཱ ནཱིལོབྷཱསཱ ཨནེཀཝཎྞཀམལུཔྤལསཉྪནྣཱ པོཀྑརཎཱིཏི ཨཏྠོ. ཙཏུདྡིསནྟི ཏསྶཱ པོཀྑརཎིཡཱ ཙཏཱུསུ དིསཱསུ. པཀྐཱ ཙཱཏི ཏསྨིཾ ཨམྦཝནེ ཨམྦརུཀྑཱ པཀྐཕལཱ ཙ ཨཌྜྷཔཀྐཕལཱ ཙ ཏརུཎཕལཱ ཙ ཕུལླིཏཱཡེཝཱཏི ཨཏྠོ. ནིཙྩོཏུཀཱཏི ཚནྣམྤི ཨུཏཱུནཾ ཨནུརཱུཔེཧི པུཔྥཕལེཧི སམནྣཱགཏཱཏི.

༡༦༠.

ཏེསཾ ཝནཱནཾ ནརདེཝ མཛ྄ཛྷེ, ནིཝེསནཾ བྷསྶརསནྣིཀཱསཾ;

རཛཏགྒལ༹ཾ སོཝཎྞམཡཾ ཨུལཱ༹རཾ, ཨོབྷཱསཏཱི ཝིཛྫུརིཝནྟལིཀྑེ.

༡༦༡.

‘‘མཎཱིམཡཱ སོཎྞམཡཱ ཨུལཱ༹རཱ, ཨནེཀཙིཏྟཱ སཏཏཾ སུནིམྨིཏཱ;

པརིཔཱུརཱ ཀཉྙཱཧི ཨལངྐཏཱཧི, སུཝཎྞཀཱཡཱུརདྷརཱཧི རཱཛ.

༡༦༢.

‘‘སོ སངྑཔཱལོ ཏརམཱནརཱུཔོ, པཱསཱདམཱརུཡ྄ཧ ཨནོམཝཎྞོ;

སཧསྶཐམྦྷཾ ཨཏུལཱནུབྷཱཝཾ, ཡཏྠསྶ བྷརིཡཱ མཧེསཱི ཨཧོསི.

༡༦༣.

‘‘ཨེཀཱ ཙ ནཱརཱི ཏརམཱནརཱུཔཱ, ཨཱདཱཡ ཝེལུ༹རིཡམཡཾ མཧགྒྷཾ;

སུབྷཾ མཎིཾ ཛཱཏིམནྟཱུཔཔནྣཾ, ཨཙོདིཏཱ ཨཱསནམབྦྷིཧཱསི.

༡༦༤.

‘‘ཏཏོ མཾ ཨུརགོ ཧཏྠེ གཧེཏྭཱ, ནིསཱིདཡཱི པཱམུཁཨཱསནསྨིཾ;

ཨིདམཱསནཾ ཨཏྲ བྷཝཾ ནིསཱིདཏུ, བྷཝཉྷི མེ ཨཉྙཏརོ གརཱུནཾ.

༡༦༥.

‘‘ཨཉྙཱ ཙ ནཱརཱི ཏརམཱནརཱུཔཱ, ཨཱདཱཡ ཝཱརིཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ;

པཱདཱནི པཀྑཱལཡཱི མེ ཛནིནྡ, བྷརིཡཱཝ བྷཏྟཱུ པཏིནོ པིཡསྶ.

༡༦༦.

‘‘ཨཔརཱ ཙ ནཱརཱི ཏརམཱནརཱུཔཱ, པགྒཡ྄ཧ སོཝཎྞམཡཱཡ པཱཏིཡཱ;

ཨནེཀསཱུཔཾ ཝིཝིདྷཾ ཝིཡཉྫནཾ, ཨུཔནཱམཡཱི བྷཏྟ མནུཉྙརཱུཔཾ.

༡༦༧.

‘‘ཏུརིཡེཧི མཾ བྷཱརཏ བྷུཏྟཝནྟཾ, ཨུཔཊྛཧུཾ བྷཏྟུ མནོ ཝིདིཏྭཱ;

ཏཏུཏྟརིཾ མཾ ནིཔཏཱི མཧནྟཾ, དིབྦེཧི ཀཱམེཧི ཨནཔྤཀེཧཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ནིཝེསནནྟི པཱསཱདོ. བྷསྶརསནྣིཀཱསནྟི པབྷསྶརདསྶནཾ. རཛཏགྒལ༹ནྟི རཛཏདྭཱརཀཝཱཊཾ. མཎཱིམཡཱཏི ཨེཝརཱུཔཱ ཏཏྠ ཀཱུཊཱགཱརཱ ཙ གབྦྷཱ ཙ. པརིཔཱུརཱཏི སམྤུཎྞཱ. སོ སངྑཔཱལོཏི, མཧཱརཱཛ, ཨཧཾ ཨེཝཾ ཏསྨིཾ ནཱགབྷཝནཾ ཝཎྞེནྟེ ཏཾ དཊྛུཀཱམོ ཨཧོསིཾ, ཨཐ མཾ ཏཏྠ ནེཏྭཱ སོ སངྑཔཱལོ ཧཏྠེ གཧེཏྭཱ ཏརམཱནོ ཝེལུ༹རིཡཐམྦྷེཧི སཧསྶཐམྦྷཾ པཱསཱདཾ ཨཱརུཡ྄ཧ ཡསྨིཾ ཋཱནེ ཨསྶ མཧེསཱི ཨཧོསི, ཏཾ ཋཱནཾ ནེཏཱིཏི དཱིཔེཏི. ཨེཀཱ ཙཱཏི མཡི པཱསཱདཾ ཨབྷིརུལ༹ྷེ ཨེཀཱ ཨིཏྠཱི ཨཉྙེཧི མཎཱིཧི ཛཱཏིམཧནྟེཧི ཨུཔེཏཾ སུབྷཾ ཝེལུ༹རིཡཱསནཾ ཏེན ནཱགརཱཛེན ཨཝུཏྟཱཝ. ཨབྦྷིཧཱསཱིཏི ཨབྷིཧརི, ཨཏྠརཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི.

པཱམུཁཨཱསནསྨིནྟི པམུཁཱསནསྨིཾ, ཨུཏྟམཱསནེ ནིསཱིདཱཔེསཱིཏི ཨཏྠོ. གརཱུནནྟི མཱཏཱཔིཏཱུནཾ མེ ཏྭཾ ཨཉྙཏརོཏི ཨེཝཾ ཝཏྭཱ ནིསཱིདཱཔེསི. ཝིཝིདྷཾ ཝིཡཉྫནནྟི ཝིཝིདྷཾ བྱཉྫནཾ. བྷཏྟ མནུཉྙརཱུཔནྟི བྷཏྟཾ མནུཉྙརཱུཔཾ. བྷཱརཏཱཏི རཱཛཱནཾ ཨཱལཔཏི. བྷུཏྟཝནྟནྟི བྷུཏྟཱཝིཾ ཀཏབྷཏྟཀིཙྩཾ. ཨུཔཊྛཧུནྟི ཨནེཀསཏེཧི ཏུརིཡེཧི གནྡྷབྦཾ ཀུརུམཱནཱ ཨུཔཊྛཧིཾསུ. བྷཏྟུ མནོ ཝིདིཏྭཱཏི ཨཏྟནོ པཏིནོ ཙིཏྟཾ ཛཱནིཏྭཱ. ཏཏུཏྟརིནྟི ཏཏོ གནྡྷབྦཀརཎཏོ ཨུཏྟརིཾ. མཾ ནིཔཏཱིཏི སོ ནཱགརཱཛཱ མཾ ཨུཔསངྐམི. མཧནྟཾ དིབྦེཧཱིཏི མཧནྟེཧི ཨུལཱ༹རེཧི དིབྦེཧི ཀཱམེཧི ཏེཧི ཙ ཨནཔྤཀེཧི.

ཨེཝཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཙ པན གཱཐམཱཧ –

༡༦༨.

‘‘བྷརིཡཱ མམེཏཱ ཏིསཏཱ ཨལཱ༹ར, སབྦཏྟམཛ྄ཛྷཱ པདུམུཏྟརཱབྷཱ;

ཨལཱ༹ར ཨེཏཱསྶུ ཏེ ཀཱམཀཱརཱ, དདཱམི ཏེ ཏཱ པརིཙཱརཡསྶཱུ’’ཏི.

ཏཏྠ སབྦཏྟམཛ྄ཛྷཱཏི སབྦཱ ཨཏྟམཛ྄ཛྷཱ, པཱཎིནཱ གཧིཏཔྤམཱཎམཛ྄ཛྷཱཏི ཨཏྠོ. ཨཊྛཀཐཱཡཾ པན ‘‘སུམཛ྄ཛྷཱ’’ཏི པཱཋོ. པདུམུཏྟརཱབྷཱཏི པདུམཝཎྞཨུཏྟརཱབྷཱ, པདུམཝཎྞཨུཏྟརཙྪཝིཡོཏི ཨཏྠོ. པརིཙཱརཡསྶཱུཏི ཏཱ ཨཏྟནོ པཱདཔརིཙཱརིཀཱ ཀརོཧཱིཏི ཝཏྭཱ ཏཱིཧི ཨིཏྠིསཏེཧི སདྡྷིཾ མཧཱསམྤཏྟིཾ མཡ྄ཧཾ ཨདཱསི.

སོ ཨཱཧ –

༡༦༩.

‘‘སཾཝཙྪརཾ དིབྦརསཱནུབྷུཏྭཱ, ཏདཱསྶུཧཾ ཨུཏྟརིམཛ྄ཛྷབྷཱསིཾ;

ནཱགསྶིདཾ ཀིནྟི ཀཐཉྩ ལདྡྷཾ, ཀཐཛ྄ཛྷགམཱསི ཝིམཱནསེཊྛཾ.

༡༧༠.

‘‘ཨདྷིཙྩལདྡྷཾ པརིཎཱམཛཾ ཏེ, སཡཾཀཏཾ ཨུདཱཧུ དེཝེཧི དིནྣཾ;

པུཙྪཱམི ཏཾ ནཱགརཱཛེཏམཏྠཾ, ཀཐཛ྄ཛྷགམཱསི ཝིམཱནསེཊྛ’’ནྟི.

ཏཏྠ དིབྦརསཱནུབྷུཏྭཱཏི དིབྦེ ཀཱམགུཎརསེ ཨནུབྷཝིཏྭཱ. ཏདཱསྶུཧནྟི ཏདཱ ཨསྶུ ཨཧཾ. ནཱགསྶིདནྟི བྷདྲམུཁསྶ སངྑཔཱལནཱགརཱཛསྶ ཨིདཾ སམྤཏྟིཛཱཏཾ ཀིནྟི ཀིཾ ནཱམ ཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཀཐཉྩ ཀཏྭཱ ལདྡྷཾ, ཀཐམེཏཾ ཝིམཱནསེཊྛཾ ཏྭཾ ཨཛ྄ཛྷགམཱསི, ཨིཏི ནཾ ཨཧཾ པུཙྪིཾ. ཨདྷིཙྩལདྡྷནྟི ཨཧེཏུནཱ ལདྡྷཾ. པརིཎཱམཛཾ ཏེཏི ཀེནཙི ཏཝ ཨཏྠཱཡ པརིཎཱམིཏཏྟཱ པརིཎཱམཏོ ཛཱཏཾ. སཡཾཀཏནྟི ཀཱརཀེ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ རཏནཱནི དཏྭཱ ཀཱརིཏནྟི.

ཏཏོ པརཱ དྭིནྣམྤི ཝཙནཔྤཊིཝཙནགཱཐཱཝ –

༡༧༡.

‘‘ནཱདྷིཙྩལདྡྷཾ ན པརིཎཱམཛཾ མེ, ན སཡཾཀཏཾ ནཱཔི དེཝེཧི དིནྣཾ;

སཀེཧི ཀམྨེཧི ཨཔཱཔཀེཧི, པུཉྙེཧི མེ ལདྡྷམིདཾ ཝིམཱནཾ.

༡༧༢.

‘‘ཀིཾ ཏེ ཝཏཾ ཀིཾ པན བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀིསྶ སུཙིཎྞསྶ ཨཡཾ ཝིཔཱཀོ;

ཨཀྑཱཧི མེ ནཱགརཱཛེཏམཏྠཾ, ཀཐཾ ནུ ཏེ ལདྡྷམིདཾ ཝིམཱནཾ.

༡༧༣.

‘‘རཱཛཱ ཨཧོསིཾ མགདྷཱནམིསྶརོ, དུཡྻོདྷནོ ནཱམ མཧཱནུབྷཱཝོ;

སོ ཨིཏྟརཾ ཛཱིཝིཏཾ སཾཝིདིཏྭཱ, ཨསསྶཏཾ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཾ.

༡༧༤.

‘‘ཨནྣཉྩ པཱནཉྩ པསནྣཙིཏྟོ, སཀྐཙྩ དཱནཾ ཝིཔུལཾ ཨདཱསིཾ;

ཨོཔཱནབྷཱུཏཾ མེ གྷརཾ ཏདཱསི, སནྟཔྤིཏཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཙ.

༡༧༥.

‘‘མཱལཉྩ གནྡྷཉྩ ཝིལེཔནཉྩ, པདཱིཔིཡཾ ཡཱནམུཔསྶཡཉྩ;

ཨཙྪཱདནཾ སཡནམཐནྣཔཱནཾ, སཀྐཙྩ དཱནཱནི ཨདམྷ ཏཏྠ.

༡༧༦.

‘‘ཏཾ མེ ཝཏཾ ཏཾ པན བྲཧྨཙརིཡཾ, ཏསྶ སུཙིཎྞསྶ ཨཡཾ ཝིཔཱཀོ;

ཏེནེཝ མེ ལདྡྷམིདཾ ཝིམཱནཾ, པཧཱུཏབྷཀྑཾ བཧུཨནྣཔཱནཾ;

ནཙྩེཧི གཱིཏེཧི ཙུཔེཏརཱུཔཾ, ཙིརཊྛིཏིཀཾ ན ཙ སསྶཏཱཡཾ.

༡༧༧.

‘‘ཨཔྤཱནུབྷཱཝཱ ཏཾ མཧཱནུབྷཱཝཾ, ཏེཛསྶིནཾ ཧནྟི ཨཏེཛཝནྟོ;

ཀིམེཝ དཱཋཱཝུདྷ ཀིཾ པཊིཙྩ, ཧཏྠཏྟམཱགཙྪི ཝནིབྦཀཱནཾ.

༡༧༨.

‘‘བྷཡཾ ནུ ཏེ ཨནྭགཏཾ མཧནྟཾ, ཏེཛོ ནུ ཏེ ནཱནྭགཾ དནྟམཱུལཾ;

ཀིམེཝ དཱཋཱཝུདྷ ཀིཾ པཊིཙྩ, ཀིལེསམཱཔཛྫི ཝནིབྦཀཱནཾ.

༡༧༩.

‘‘ན མེ བྷཡཾ ཨནྭགཏཾ མཧནྟཾ, ཏེཛོ ན སཀྐཱ མམ ཏེཧི ཧནྟུཾ;

སཏཉྩ དྷམྨཱནི སུཀིཏྟིཏཱནི, སམུདྡཝེལཱཝ དུརཙྩཡཱནི.

༡༨༠.

‘‘ཙཱཏུདྡསིཾ པཉྩདསིཾ ཨལཱ༹ར, ཨུཔོསཐཾ ནིཙྩམུཔཱཝསཱམི;

ཨཐཱགམུཾ སོལ༹ས བྷོཛཔུཏྟཱ, རཛྫུཾ གཧེཏྭཱན དལ༹ྷཉྩ པཱསཾ.

༡༨༡.

‘‘བྷེཏྭཱན ནཱསཾ ཨཏིཀསྶ རཛྫུཾ, ནཡིཾསུ མཾ སམྤརིགཡ྄ཧ ལུདྡཱ;

ཨེཏཱདིསཾ དུཀྑམཧཾ ཏིཏིཀྑཾ, ཨུཔོསཐཾ ཨཔྤཊིཀོཔཡནྟོ.

༡༨༢.

‘‘ཨེཀཱཡནེ ཏཾ པཐེ ཨདྡསཾསུ, བལེན ཝཎྞེན ཙུཔེཏརཱུཔཾ;

སིརིཡཱ པཉྙཱཡ ཙ བྷཱཝིཏོསི, ཀིཾ པཏྠཡཾ ནཱག ཏཔོ ཀརོསི.

༡༨༣.

‘‘ན པུཏྟཧེཏཱུ ན དྷནསྶ ཧེཏཱུ, ན ཨཱཡུནོ ཙཱཔི ཨལཱ༹ར ཧེཏུ;

མནུསྶཡོནིཾ ཨབྷིཔཏྠཡཱནོ, ཏསྨཱ པརཀྐམ ཏཔོ ཀརོམི.

༡༨༤.

‘‘ཏྭཾ ལོཧིཏཀྑོ ཝིཧཏནྟརཾསོ, ཨལངྐཏོ ཀཔྤིཏཀེསམསྶུ;

སུརོསིཏོ ལོཧིཏཙནྡནེན, གནྡྷབྦརཱཛཱཝ དིསཱ པབྷཱསསི.

༡༨༥.

‘‘དེཝིདྡྷིཔཏྟོསི མཧཱནུབྷཱཝོ, སབྦེཧི ཀཱམེཧི སམངྒིབྷཱུཏོ;

པུཙྪཱམི ཏཾ ནཱགརཱཛེཏམཏྠཾ, སེཡྻོ ཨིཏོ ཀེན མནུསྶལོཀོ.

༡༨༦.

‘‘ཨལཱ༹ར ནཱཉྙཏྲ མནུསྶལོཀཱ, སུདྡྷཱིཝ སཾཝིཛྫཏི སཾཡམོ ཝཱ;

ཨཧཉྩ ལདྡྷཱན མནུསྶཡོནིཾ, ཀཱཧཱམི ཛཱཏིམརཎསྶ ཨནྟཾ.

༡༨༧.

‘‘སཾཝཙྪརོ མེ ཝསཏོ ཏཝནྟིཀེ, ཨནྣེན པཱནེན ཨུཔཊྛིཏོསྨི;

ཨཱམནྟཡིཏྭཱན པལེམི ནཱག, ཙིརཔྤཝུཊྛོསྨི ཨཧཾ ཛནིནྡ.

༡༨༨.

‘‘པུཏྟཱ ཙ དཱརཱ ཨནུཛཱིཝིནོ ཙ, ནིཙྩཱནུསིཊྛཱ ཨུཔཏིཊྛཐེཏཾ;

ཀཙྩིནྣུ ཏཾ ནཱབྷིསཔིཏྠ ཀོཙི, པིཡཉྷི མེ དསྶནཾ ཏུཡ྄ཧཾ ཨལཱ༹ར.

༡༨༩.

‘‘ཡཐཱཔི མཱཏཱུ ཙ པིཏཱུ ཨགཱརེ, པུཏྟོ པིཡོ པཊིཝིཧིཏོ ཝསེཡྻ;

ཏཏོཔི མཡ྄ཧཾ ཨིདྷམེཝ སེཡྻོ, ཙིཏྟཉྷི ཏེ ནཱག མཡཱི པསནྣཾ.

༡༩༠.

‘‘མཎཱི མམཾ ཝིཛྫཏི ལོཧིཏངྐོ, དྷནཱཧརོ མཎིརཏནཾ ཨུལཱ༹རཾ;

ཨཱདཱཡ ཏྭཾ གཙྪ སཀཾ ནིཀེཏཾ, ལདྡྷཱ དྷནཾ ཏཾ མཎིམོསྶཛསྶཱུ’’ཏི.

ཏཏྠ ཀིཾ ཏེ ཝཏནྟི ཀིཾ ཏཝ ཝཏསམཱདཱནཾ. བྲཧྨཙརིཡནྟི སེཊྛཙརིཡཾ. ཨོཔཱནབྷཱུཏནྟི ཙཏུམཧཱཔཐེ ཁཏཔོཀྑརཎཱི ཝིཡ དྷམྨིཀསམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ ཡཐཱསུཁཾ པརིབྷུཉྫིཏབྦཝིབྷཝཾ. ན ཙ སསྶཏཱཡནྟི ཙིརཊྛིཏིཀཾ སམཱནམྤི ཙེ ཏཾ མཡ྄ཧཾ སསྶཏཾ ན ཧོཏཱིཏི མེ ཀཐེཏི.

ཨཔྤཱནུབྷཱཝཱཏི བྷོཛཔུཏྟེ སནྡྷཱཡཱཧ. ཧནྟཱིཏི ཨཊྛསུ ཋཱནེསུ སཱུལེཧི ཝིཛ྄ཛྷནྟཱ ཀིཾཀཱརཎཱ ཧནིཾསུ. ཀིཾ པཊིཙྩཱཏི ཀིཾ སནྡྷཱཡ ཏྭཾ ཏདཱ ཏེསཾ ཧཏྠཏྟཾ ཨཱགཙྪི ཝསཾ ཨུཔགཏོ. ཝནིབྦཀཱནནྟི བྷོཛཔུཏྟཱ ཨིདྷ ‘‘ཝནིབྦཀཱ’’ཏི ཝུཏྟཱ. ཏེཛོ ནུ ཏེ ནཱནྭགཾ དནྟམཱུལནྟི ཀིཾ ནུ ཏཝ ཏེཛོ བྷོཛཔུཏྟེ དིསྭཱ ཏདཱ བྷཡཾ མཧནྟཾ ཨནྭགཏཾ, ཨུདཱཧུ ཝིསཾ དནྟམཱུལཾ ན ཨནྭགཏཾ. ཀིལེསནྟི དུཀྑཾ. ཝནིབྦཀཱནནྟི བྷོཛཔུཏྟཱནཾ སནྟིཀེ, བྷོཛཔུཏྟེ ནིསྶཱཡཱཏི ཨཏྠོ.

ཏེཛོ ན སཀྐཱ མམ ཏེཧི ཧནྟུནྟི མམ ཝིསཏེཛོ ཨཉྙསྶ ཏེཛེན ཨབྷིཧནྟུམྤི ན སཀྐཱ. སཏནྟི བུདྡྷཱདཱིནཾ. དྷམྨཱནཱིཏི སཱིལསམཱདྷིཔཉྙཱཁནྟིཨནུདྡཡམེཏྟཱབྷཱཝནཱསངྑཱཏཱནི དྷམྨཱནི. སུཀིཏྟིཏཱནཱིཏི སུཝཎྞིཏཱནི སུཀཐིཏཱནི. ཀིནྟི ཀཏྭཱ? སམུདྡཝེལཱཝ དུརཙྩཡཱནཱིཏི ཏེཧི སམུདྡཝེལཱ ཝིཡ སཔྤུརིསེཧི ཛཱིཝིཏཏྠམྤི དུརཙྩཡཱནཱིཏི ཝཎྞིཏཱནི, ཏསྨཱ ཨཧཾ སཱིལབྷེདབྷཡེན ཁནྟིམེཏྟཱདིསམནྣཱགཏོ ཧུཏྭཱ མམ ཀོཔསྶ སཱིལཝེལནྟཾ ཨཏིཀྐམིཏུཾ ན ཨདཱསིནྟི ཨཱཧ.

‘‘ཨིམིསྶཱ པན སངྑཔཱལདྷམྨདེསནཱཡ དསཔི པཱརམིཡོ ལབྦྷནྟི. ཏདཱ ཧི མཧཱསཏྟེན སརཱིརསྶ པརིཙྩཏྟབྷཱཝོ དཱནཔཱརམཱི ནཱམ ཧོཏི, ཏཐཱརཱུཔེནཱཔི ཝིསཏེཛེན སཱིལསྶ ཨབྷིནྣཏཱ སཱིལཔཱརམཱི, ནཱགབྷཝནཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ སམཎདྷམྨཀརཎཾ ནེཀྑམྨཔཱརམཱི, ‘ཨིདཉྩིདཉྩ ཀཱཏུཾ ཝཊྚཏཱི’ཏི སཾཝིདཧནཾ པཉྙཱཔཱརམཱི, ཨདྷིཝཱསནཝཱིརིཡཾ ཝཱིརིཡཔཱརམཱི, ཨདྷིཝཱསནཁནྟི ཁནྟིཔཱརམཱི, སཙྩསམཱདཱནཾ སཙྩཔཱརམཱི, ‘མམ སཱིལཾ ན བྷིནྡིསྶཱམཱི’ཏི ཨདྷིཊྛཱནཾ ཨདྷིཊྛཱནཔཱརམཱི, ཨནུདྡཡབྷཱཝོ མེཏྟཱཔཱརམཱི, ཝེདནཱཡ མཛ྄ཛྷཏྟབྷཱཝོ ཨུཔེཀྑཱཔཱརམཱི’’ཏི.

ཨཐཱགམུནྟི ཨཐེཀདིཝསཾ ཝམྨིཀམཏྠཀེ ནིཔནྣཾ དིསྭཱ སོལ༹ས བྷོཛཔུཏྟཱ ཁརརཛྫུཉྩ དལ༹ྷཔཱསཉྩ སཱུལཱནི ཙ གཧེཏྭཱ མམ སནྟིཀཾ ཨཱགཏཱ. བྷེཏྭཱནཱཏི མམ སརཱིརཾ ཨཊྛསུ ཋཱནེསུ བྷིནྡིཏྭཱ སཀཎྚཀཀཱལ༹ཝེཏྟལཏཱ པཝེསེཏྭཱ. ནཱསཾ ཨཏིཀསྶ རཛྫུནྟི ཐོཀཾ གནྟྭཱ སཱིསཾ མེ ཨོལམྦནྟཾ དིསྭཱ མཧཱམགྒེ ནིཔཛྫཱཔེཏྭཱ པུན ནཱསམྤི མེ བྷིནྡིཏྭཱ ཝཊྚརཛྫུཾ ཨཏིཀསྶ ཨཱཝུནིཏྭཱ ཀཱཛཀོཊིཡཾ ལགྒེཏྭཱ སམནྟཏོ པརིགྒཧེཏྭཱ མཾ ནཡིཾསུ.

ཨདྡསཾསཱུཏི, སམྨ སངྑཔཱལ, ཏེ བྷོཛཔུཏྟཱ ཨེཀཱཡནེ ཨེཀགམནེ ཛངྒྷཔདིཀམགྒེ ཏཾ བལེན ཙ ཝཎྞེན ཙ ཨུཔེཏརཱུཔཾ པསྶིཾསུ, ཏྭཾ པན ཨིསྶརིཡསོབྷགྒསིརིཡཱ ཙ པཉྙཱཡ ཙ བྷཱཝིཏོ ཝཌྜྷིཏོ, སོ ཏྭཾ ཨེཝརཱུཔོ སམཱནོཔི ཀིམཏྠཾ ཏཔཾ ཀརོསི, ཀིམིཙྪནྟོ ཨུཔོསཐཝཱསཾ ཝསསི, སཱིལཾ རཀྑསི. ‘‘ཨདྡསཱསི’’ནྟིཔི པཱཋོ, ཨཧཾ ཨེཀཱཡནེ མཧཱམགྒེ ཏཾ ཨདྡསིནྟི ཨཏྠོ. ཨབྷིཔཏྠཡཱནོཏི པཏྠེནྟོ. ཏསྨཱཏི ཡསྨཱ མནུསྶཡོནིཾ པཏྠེམི, ཏསྨཱ ཝཱིརིཡེན པརཀྐམིཏྭཱ ཏཔོཀམྨཾ ཀརོམི.

སུརོསིཏོཏི སུཊྛུ མནུལིཏྟོ. ཨིཏོཏི ཨིམམྷཱ ནཱགབྷཝནཱ མནུསྶལོཀོ ཀེན ཨུཏྟརིཏརོ. སུདྡྷཱིཏི མགྒཕལནིབྦཱནསངྑཱཏཱ ཝིསུདྡྷི. སཾཡམོཏི སཱིལཾ. ཨིདཾ སོ མནུསྶལོཀེཡེཝ བུདྡྷཔཙྩེཀབུདྡྷཱནཾ ཨུཔྤཏྟིཾ སནྡྷཱཡཱཧ. ཀཱཧཱམཱིཏི ཨཏྟནོ ཨཔྤཊིསནྡྷིཀབྷཱཝཾ ཀརོནྟོ ཛཱཏིཛརཱམརཎསྶནྟཾ ཀརིསྶཱམཱིཏི. ཨེཝཾ, མཧཱརཱཛ, སོ སངྑཔཱལོ མནུསྶལོཀཾ ཝཎྞེསི. སཾཝཙྪརོ མེཏི ཨེཝཾ, མཧཱརཱཛ, ཏསྨིཾ མནུསྶལོཀཾ ཝཎྞེནྟེ ཨཧཾ པབྦཛྫཱཡ སིནེཧཾ ཀཏྭཱ ཨེཏདཝོཙཾ. ཏཏྠ ཨུཔཊྛིཏོསྨཱིཏི ཨནྣཔཱནེན ཙེཝ དིབྦེཧི ཙ ཀཱམགུཎེཧི པརིཙིཎྞོ མཱནིཏོ ཨསྨི. པལེམཱིཏི པརེམི གཙྪཱམི. ཙིརཔྤཝུཊྛོསྨཱིཏི ཨཧཾ མནུསྶལོཀཏོ ཙིརཔྤཝུཊྛོ ཨསྨི.

ནཱབྷིསཔིཏྠཱཏི ཀཙྩི ནུ ཁོ མམ པུཏྟཱདཱིསུ ཀོཙི ཏཾ ན ཨཀྐོསི ན པརིབྷཱསཱིཏི པུཙྪཏི. ‘‘ནཱབྷིསཛྫེཐཱ’’ཏིཔི པཱཋོ, ན ཀོཔེསཱིཏི ཨཏྠོ. པཊིཝིཧིཏོཏི པཊིཛགྒིཏོ. མཎཱི མམནྟི སཙེ, སམྨ ཨཱལཱ༹ར, གཙྪསིཡེཝ, ཨེཝཾ སནྟེ མམ ལོཧིཏངྐོ དྷནཧཱརཀོ སབྦཀཱམདདོ མཎི སཾཝིཛྫཏི, ཏཾ ཨུལཱ༹རཾ མཎིརཏནཾ ཨཱདཱཡ ཏཝ གེཧཾ གཙྪ, ཏཏྠ ཨིམསྶཱནུབྷཱཝེན ཡཱཝདིཙྪཀཾ དྷནཾ ལདྡྷཱ པུན ཨིམཾ མཎིཾ ཨོསྶཛསྶུ, ཨོསྶཛནྟོ ཙ ཨཉྙཏྠ ཨནོསྶཛིཏྭཱ ཨཏྟནོ ཨུདཀཙཱཊིཡཾ ཨོསྶཛེཡྻཱསཱིཏི ཝཏྭཱ མཡ྄ཧཾ མཎིརཏནཾ ཨུཔནེསཱིཏི ཝདཏི.

ཨེཝཾ ཝཏྭཱ ཨཱལཱ༹རོ ‘‘ཨཐཱཧཾ, མཧཱརཱཛ, ནཱགརཱཛཱནཾ ཨེཏདཝོཙཾ – ‘སམྨ, ནཱཧཾ དྷནེནཏྠིཀོ, པབྦཛིཏུཾ པན ཨིཙྪཱམཱི’ཏི པབྦཛིཏཔརིཀྑཱརཾ ཡཱཙིཏྭཱ ཏེནེཝ སདྡྷིཾ ནཱགབྷཝནཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཏཾ ནིཝཏྟེཏྭཱ ཧིམཝནྟཾ པཝིསིཏྭཱ པབྦཛིཏོམྷཱི’’ཏི ཝཏྭཱ རཉྙོ དྷམྨཀཐཾ ཀཐེནྟོ གཱཐཱདྭཡམཱཧ –

༡༩༡.

‘‘དིཊྛཱ མཡཱ མཱནུསཀཱཔི ཀཱམཱ, ཨསསྶཏཱ ཝིཔརིཎཱམདྷམྨཱ;

ཨཱདཱིནཝཾ ཀཱམགུཎེསུ དིསྭཱ, སདྡྷཱཡཧཾ པབྦཛིཏོམྷི རཱཛ.

༡༩༢.

‘‘དུམཔྥལཱནཱིཝ པཏནྟི མཱཎཝཱ, དཧརཱ ཙ ཝུདྡྷཱ ཙ སརཱིརབྷེདཱ;

ཨེཏམྤི དིསྭཱ པབྦཛིཏོམྷི རཱཛ, ཨཔཎྞཀཾ སཱམཉྙམེཝ སེཡྻོ’’ཏི.

ཏཏྠ སདྡྷཱཡཱཏི ཀམྨཉྩ ཕལཉྩ ནིབྦཱནཉྩ སདྡཧིཏྭཱ. དུམཔྥལཱནཱིཝ པཏནྟཱིཏི ཡཐཱ རུཀྑཕལཱནི པཀྐཱནིཔི ཨཔཀྐཱནིཔི པཏནྟི, ཏཐཱ མཱཎཝཱ དཧརཱ ཙ ཝུདྡྷཱ ཙ པཏནྟི. ཨཔཎྞཀནྟི ཨཝིརདྡྷཾ ནིཡྻཱནིཀཾ. སཱམཉྙམེཝ སེཡྻོཏི པབྦཛྫཱཝ ཨུཏྟམཱཏི པབྦཛྫཱཡ གུཎཾ དིསྭཱ པབྦཛིཏོམྷི, མཧཱརཱཛཱཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ ཨནནྟརཾ གཱཐམཱཧ –

༡༩༣.

‘‘ཨདྡྷཱ ཧཝེ སེཝིཏབྦཱ སཔཉྙཱ, བཧུསྶུཏཱ ཡེ བཧུཋཱནཙིནྟིནོ;

ནཱགཉྩ སུཏྭཱན ཏཝཉྩལཱ༹ར, ཀཱཧཱམི པུཉྙཱནི ཨནཔྤཀཱནཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཡེ བཧུཋཱནཙིནྟིནོཏི ཡེ བཧཱུནི ཀཱརཎཱནི ཛཱནནྟི. ནཱགཉྩཱཏི ཏཐཱ ཨཔྤམཱདཝིཧཱརིནཾ ནཱགརཱཛཱནཉྩ ཏཝ ཙ ཝཙནཾ སུཏྭཱ.

ཨཐསྶ ཨུསྶཱཧཾ ཛནེནྟོ ཏཱཔསོ ཨོསཱནགཱཐམཱཧ –

༡༩༤.

‘‘ཨདྡྷཱ ཧཝེ སེཝིཏབྦཱ སཔཉྙཱ, བཧུསྶུཏཱ ཡེ བཧུཋཱནཙིནྟིནོ;

ནཱགཉྩ སུཏྭཱན མམཉྩ རཱཛ, ཀརོཧི པུཉྙཱནི ཨནཔྤཀཱནཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ སོ རཉྙོ དྷམྨཾ དེསེཏྭཱ ཏཏྠེཝ ཙཏྟཱརོ ཝསྶཱནམཱསེ ཝསིཏྭཱ པུན ཧིམཝནྟཾ གནྟྭཱ ཡཱཝཛཱིཝཾ ཙཏྟཱརོ བྲཧྨཝིཧཱརེ བྷཱཝེཏྭཱ བྲཧྨལོཀཱུཔགོ ཨཧོསི. སངྑཔཱལོཔི ཡཱཝཛཱིཝཾ ཨུཔོསཐཝཱསཾ ཝསིཏྭཱ རཱཛཱ ཙ དཱནཱདཱིནི པུཉྙཱནི ཀརིཏྭཱ ཡཐཱཀམྨཾ གཏཱ.

སཏྠཱ ཨིམཾ དྷམྨདེསནཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ཛཱཏཀཾ སམོདྷཱནེསི – ‘‘ཏདཱ པིཏཱ ཏཱཔསོ ཀསྶཔོ ཨཧོསི, བཱརཱཎསིརཱཛཱ ཨཱནནྡོ, ཨཱལཱ༹རོ སཱརིཔུཏྟོ, སངྑཔཱལནཱགརཱཛཱ པན ཨཧམེཝ ཨཧོསི’’ནྟི.

སངྑཔཱལཛཱཏཀཝཎྞནཱ ཙཏུཏྠཱ.

[༥༢༥] ༥. ཙཱུལ༹སུཏསོམཛཱཏཀཝཎྞནཱ

ཨཱམནྟཡཱམི ནིགམནྟི ཨིདཾ སཏྠཱ ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟོ ནེཀྑམྨཔཱརམིཾ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི. པཙྩུཔྤནྣཝཏྠུ མཧཱནཱརདཀསྶཔཛཱཏཀསདིསམེཝ (ཛཱ. ༢.༢༢.༡༡༥༣ ཨཱདཡོ). ཨཏཱིཏེ པན བཱརཱཎསཱི སུདསྶནཾ ནཱམ ནགརཾ ཨཧོསི, ཏཏྠ བྲཧྨདཏྟོ ནཱམ རཱཛཱ ཨཛ྄ཛྷཱཝསི. བོདྷིསཏྟོ ཏསྶ ཨགྒམཧེསིཡཱ ཀུཙྪིམྷི ནིབྦཏྟི, དསམཱསཙྩཡེན མཱཏུཀུཙྪིཏོ ནིཀྑམི. ཏསྶ པན པུཎྞཙནྡསསྶིརིཀཾ མུཁཾ ཨཧོསི, ཏེནསྶ ‘‘སོམཀུམཱརོ’’ཏི ནཱམཾ ཀརིཾསུ. སོ ཝིཉྙུཏཾ པཏྟོ སུཏཝིཏྟཀོ སཝནསཱིལོ ཨཧོསི, ཏེན ནཾ ‘‘སུཏསོམོ’’ཏི སཉྫཱནིཾསུ. སོ ཝཡཔྤཏྟོ ཏཀྐསིལཱཡཾ སབྦསིཔྤཱནི ཨུགྒཧེཏྭཱ ཨཱགཏོ པིཏུ སནྟཀཾ སེཏཙྪཏྟཾ ལབྷིཏྭཱ དྷམྨེན རཛྫཾ ཀཱརེསི, མཧནྟཾ ཨིསྶརིཡཾ ཨཧོསི. ཏསྶ ཙནྡཱདེཝིཔྤམུཁཱནི སོལ༹ས ཨིཏྠིསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ. སོ ཨཔརབྷཱགེ པུཏྟདྷཱིཏཱཧི ཝཌྜྷནྟོ གྷརཱཝཱསེ ཨནབྷིརཏོ ཨརཉྙཾ པཝིསིཏྭཱ པབྦཛིཏུཀཱམོ ཨཧོསི.

སོ ཨེཀདིཝསཾ ཀཔྤཀཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ ‘‘ཡདཱ མེ, སམྨ, སིརསྨིཾ པལིཏཾ པསྶེཡྻཱསི, ཏདཱ མེ ཨཱརོཙེཡྻཱསཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཀཔྤཀོ ཏསྶ ཝཙནཾ སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ཨཔརབྷཱགེ པལིཏཾ དིསྭཱ ཨཱརོཙེཏྭཱ ‘‘ཏེན ཧི ནཾ, སམྨ ཀཔྤཀ, ཨུདྡྷརིཏྭཱ མམ ཧཏྠེ པཏིཊྛཔེཧཱི’’ཏི ཝུཏྟེ སུཝཎྞསཎྜཱསེན ཨུདྡྷརིཏྭཱ རཉྙོ ཧཏྠེ ཋཔེསི. ཏཾ དིསྭཱ མཧཱསཏྟོ ‘‘ཛརཱཡ མེ སརཱིརཾ ཨབྷིབྷཱུཏ’’ནྟི བྷཱིཏོ ཏཾ པལིཏཾ གཧེཏྭཱཝ པཱསཱདཱ ཨོཏརིཏྭཱ མཧཱཛནསྶ དསྶནཊྛཱནེ པཉྙཏྟེ རཱཛཔལླངྐེ ནིསཱིདིཏྭཱ སེནཱཔཏིཔྤམུཁཱནི ཨསཱིཏིཨམཙྩསཧསྶཱནི པུརོཧིཏཔྤམུཁཱནི སཊྛིབྲཱཧྨཎསཧསྶཱནི ཨཉྙེ ཙ རཊྛིཀཛཱནཔདནེགམཱདཡོ བཧཱུ ཛནེ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ‘‘སིརསྨིཾ མེ པལིཏཾ ཛཱཏཾ, ཨཧཾ མཧལླཀོསྨི, མམ པབྦཛིཏབྷཱཝཾ ཛཱནཱཐཱ’’ཏི ཝཏྭཱ པཋམཾ གཱཐམཱཧ –

༡༩༥.

‘‘ཨཱམནྟཡཱམི ནིགམཾ, མིཏྟཱམཙྩེ པརིསྶཛེ;

སིརསྨིཾ པལིཏཾ ཛཱཏཾ, པབྦཛྫཾ དཱནི རོཙཧ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཨཱམནྟཡཱམཱིཏི ཛཱནཱཔེམི. རོཙཧནྟི ‘‘རོཙེམི ཨཧཾ, ཏསྶ མེ, བྷོནྟོ! པབྦཛིཏབྷཱཝཾ ཛཱནཱཐཱ’’ཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ ཏེསུ ཨེཀོ ཝིསཱརདཔྤཏྟོ ཧུཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༡༩༦.

‘‘ཨབྷུཾ མེ ཀཐཾ ནུ བྷཎསི, སལླཾ མེ དེཝ ཨུརསི ཀཔྤེསི;

སཏྟསཏཱ ཏེ བྷརིཡཱ, ཀཐཾ ནུ ཏེ ཏཱ བྷཝིསྶནྟཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཨབྷུནྟི ཨཝཌྜྷིཾ. ཨུརསི ཀཔྤེསཱིཏི ཨུརསྨིཾ སུནིསིཏདྷོཏསཏྟིཾ ཙཱརེསི. སཏྟསཏཱཏི སམཛཱཏིཀཱ ཁཏྟིཡཀཉྙཱ སནྡྷཱཡེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཀཐཾ ནུ ཏེ ཏཱ བྷཝིསྶནྟཱིཏི ཏཱ ཏཝ བྷརིཡཱ ཏཡི པབྦཛིཏེ ཨནཱཐཱ ནིཔྤཙྩཡཱ ཀཐཾ བྷཝིསྶནྟི, ཨེཏཱ ཨནཱཐཱ ཀཏྭཱ ཏུམྷཱཀཾ པབྦཛྫཱ ནཱམ ན ཡུཏྟཱཏི.

ཏཏོ མཧཱསཏྟོ ཏཏིཡཾ གཱཐམཱཧ –

༡༩༧.

‘‘པཉྙཱཡིཧིནྟི ཨེཏཱ, དཧརཱ ཨཉྙམྤི ཏཱ གམིསྶནྟི;

སགྒཉྩ པཏྠཡཱནོ, ཏེན ཨཧཾ པབྦཛིསྶཱམཱི’’ཏི.

ཏཏྠ པཉྙཱཡིཧིནྟཱིཏི ཨཏྟནོ ཀམྨེན པཉྙཱཡིསྶནྟི. ཨཧཾ ཨེཏཱསཾ ཀིཾ ཧོམི, སབྦཱཔེཏཱ དཧརཱ, ཡོ ཨཉྙོ རཱཛཱ བྷཝིསྶཏི, ཏཾ ཨེཏཱ གམིསྶནྟཱིཏི.

ཨམཙྩཱདཡོ བོདྷིསཏྟསྶ པཊིཝཙནཾ དཱཏུཾ ཨསཀྐོནྟཱ ཏསྶ མཱཏུ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཏམཏྠཾ ཨཱརོཙེསུཾ. སཱ ཏུརིཏཏུརིཏཱ ཨཱགནྟྭཱ ‘‘སཙྩཾ ཀིར ཏྭཾ, ཏཱཏ, པབྦཛིཏུཀཱམོསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ དྭེ གཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི –

༡༩༨.

‘‘དུལླདྡྷཾ མེ ཨཱསི སུཏསོམ, ཡསྶ ཏེ ཧོམཧཾ མཱཏཱ;

ཡཾ མེ ཝིལཔནྟིཡཱ, ཨནཔེཀྑོ པབྦཛསི དེཝ.

༡༩༩.

‘‘དུལླདྡྷཾ མེ ཨཱསི སུཏསོམ, ཡཾ ཏཾ ཨཧཾ ཝིཛཱཡིསྶཾ;

ཡཾ མེ ཝིལཔནྟིཡཱ, ཨནཔེཀྑོ པབྦཛསི དེཝཱ’’ཏི.

ཏཏྠ དུལླདྡྷནྟི ཡཾ ཨེཏཾ མཡཱ ལབྷནྟིཡཱ པུཏྟཾ ཛམྨཾ ལདྡྷཾ དུལླདྡྷཾ. ཡཾ མེཏི ཡེན ཀཱརཎེན མཡི ནཱནཔྤཀཱརཀཾ ཝིཔལནྟིཡཱ ཏྭཾ པབྦཛིཏུཾ ཨིཙྪསི, ཏེན ཀཱརཎེན ཏཱདིསསྶ པུཏྟསྶ ལབྷནཾ མམ དུལླདྡྷཾ ནཱམཱཏི.

བོདྷིསཏྟོ ཨེཝཾ པརིདེཝམཱནཱཡཔི མཱཏརཱ སདྡྷིཾ ཀིཉྩི ན ཀཐེསི. སཱ རོདིཏྭཱ ཀནྡིཏྭཱ སཡམེཝ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨཐསྶ པིཏུ ཨཱརོཙེསུཾ. སོ ཨཱགནྟྭཱ ཨེཀཾ ཏཱཝ གཱཐམཱཧ –

༢༠༠.

‘‘ཀོ ནཱམེསོ དྷམྨོ, སུཏསོམ ཀཱ ཙ ནཱམ པབྦཛྫཱ;

ཡཾ ནོ ཨམྷེ ཛིཎྞེ, ཨནཔེཀྑོ པབྦཛསི དེཝཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཡཾ ནོ ཨམྷེཏི ཡཾ ཏྭཾ ཨམྷཱཀཾ པུཏྟོ སམཱནོ ཨམྷེ ཛིཎྞེ པཊིཛགྒིཏབྦཀཱལེ ཨཔྤཊིཛགྒིཏྭཱ པཔཱཏེ སིལཾ པཝཊྚེནྟོ ཝིཡ ཚཌྜེཏྭཱ ཨནཔེཀྑོ པབྦཛསི, ཏེན ཏཾ ཝདཱམི ཀོ ནཱམེསོ ཏཝ དྷམྨོཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ.

ཏཾ སུཏྭཱ མཧཱསཏྟོ ཏུཎྷཱི ཨཧོསི. ཨཐ ནཾ པིཏཱ, ‘‘ཏཱཏ སུཏསོམ, སཙེཔི ཏེ མཱཏཱཔིཏཱུསུ སིནེཧོ ནཏྠི, པུཏྟདྷཱིཏརོ ཏེ བཧཱུ ཏརུཎཱ, ཏཡཱ ཝིནཱ ཝཏྟིཏུཾ ན སཀྑིསྶནྟི, ཏེསཾ ཝུཌྜྷིཔྤཏྟཀཱལེ པབྦཛིསྶསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ སཏྟམཾ གཱཐམཱཧ –

༢༠༡.

‘‘པུཏྟཱཔི ཏུཡ྄ཧཾ བཧཝོ, དཧརཱ ཨཔྤཏྟཡོབྦནཱ;

མཉྫཱུ ཏེཔིཏཾ ཨཔསྶནྟཱ, མཉྙེ དུཀྑཾ ནིགཙྪནྟཱི’’ཏི.

ཏཏྠ མཉྫཱུཏི མདྷུརཝཙནཱ. ནིགཙྪནྟཱིཏི ནིགཙྪིསྶནྟི ཀཱཡིཀཙེཏསིཀདུཀྑཾ པཊིལབྷིསྶནྟཱིཏི མཉྙཱམི.

ཏཾ སུཏྭཱ མཧཱསཏྟོ གཱཐམཱཧ –

༢༠༢.

‘‘པུཏྟེཧི ཙ མེ ཨེཏེཧི, དཧརེཧི ཨཔྤཏྟཡོབྦནེཧི;

མཉྫཱུཧི སབྦེཧིཔི ཏུམྷེཧི, ཙིརམྤི ཋཏྭཱ ཝིནཱསབྷཱཝོ’’ཏི.

ཏཏྠ སབྦེཧིཔི ཏུམྷེཧཱིཏི, ཏཱཏ, ན ཀེཝལཾ པུཏྟེཧེཝ, ཨཐ ཁོ ཏུམྷེཧིཔི ཨཉྙེཧིཔི སབྦསངྑཱརེཧི ཙིརཾ ཋཏྭཱཔི དཱིགྷམདྡྷཱནཾ ཋཏྭཱཔི ཝིནཱསབྷཱཝོཝ ནིཡཏོ. སཀལསྨིམྤི ཧི ལོཀསནྣིཝཱསེ ཨེཀསངྑཱརོཔི ནིཙྩོ ནཱམ ནཏྠཱིཏི.

ཨེཝཾ མཧཱསཏྟོ པིཏུ དྷམྨཀཐཾ ཀཐེསི. སོ ཏསྶ དྷམྨཀཐཾ སུཏྭཱ ཏུཎྷཱི ཨཧོསི. ཨཐསྶ སཏྟསཏཱནཾ བྷརིཡཱནཾ ཨཱརོཙཡིཾསུ. ཏཱ ཙ པཱསཱདཱ ཨོརུཡ྄ཧ ཏསྶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ གོཔྥཀེསུ གཧེཏྭཱ པརིདེཝམཱནཱ གཱཐམཱཧཾསུ –

༢༠༣.

‘‘ཚིནྣཾ ནུ ཏུཡ྄ཧཾ ཧདཡཾ, ཨདུ ཏེ ཀརུཎཱ ཙ ནཏྠི ཨམྷེསུ;

ཡཾ ནོ ཝིཀནྡནྟིཡོ, ཨནཔེཀྑོ པབྦཛསི དེཝཱ’’ཏི.

ཏསྶཏྠོ – སཱམི སུཏསོམ, ཨམྷེ ཝིདྷཝཱ ཀཏྭཱ གཙྪནྟསྶ ཨཔྤམཏྟཀསྶཔི སིནེཧསྶ ཨབྷཱཝེན ཏཝ ཧདཡཾ ཨམྷེསུ ཚིནྣཾ ནུ, ཨུདཱཧུ ཀརུཎཱཡ ཨབྷཱཝེན ཀཱརུཉྙཾ ཝཱ ནཏྠི, ཡཾ ནོ ཨེཝཾ ཝིཀནྡནྟིཡོ པཧཱཡ པབྦཛསཱིཏི.

མཧཱསཏྟོ ཏཱསཾ པཱདམཱུལེ པརིཝཏྟིཏྭཱ པརིདེཝམཱནཱནཾ པརིདེཝནསདྡཾ སུཏྭཱ ཨནནྟརཾ གཱཐམཱཧ –

༢༠༤.

‘‘ན ཙ མཡ྄ཧཾ ཚིནྣཾ ཧདཡཾ, ཨཏྠི ཀརུཎཱཔི མཡ྄ཧཾ ཏུམྷེསུ;

སགྒཉྩ པཏྠཡཱནོ, ཏེན ཨཧཾ པབྦཛིསྶཱམཱི’’ཏི.

ཏཏྠ སགྒཉྩཱཏི ཨཧཾ སགྒཉྩ པཏྠཡནྟོ ཡསྨཱ ཨཡཾ པབྦཛྫཱ ནཱམ བུདྡྷཱདཱིཧི ཝཎྞིཏཱ, ཏསྨཱ པབྦཛིསྶཱམི, ཏུམྷེ མཱ ཙིནྟཡིཏྠཱཏི ཏཱ ཨསྶཱསེསི.

ཨཐསྶ ཨགྒམཧེསིཡཱ ཨཱརོཙེསུཾ. སཱ གརུབྷཱརཱ པརིཔུཎྞགབྦྷཱཔི སམཱནཱ ཨཱགནྟྭཱ མཧཱསཏྟཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཋིཏཱ ཏིསྶོ གཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི –

༢༠༥.

‘‘དུལླདྡྷཾ མེ ཨཱསི སུཏསོམ, ཡསྶ ཏེ ཨཧཾ བྷརིཡཱ;

ཡཾ མེ ཝིལཔནྟིཡཱ, ཨནཔེཀྑོ པབྦཛསི དེཝ.

༢༠༦.

‘‘དུལླདྡྷཾ མེ ཨཱསི སུཏསོམ, ཡསྶ ཏེ ཨཧཾ བྷརིཡཱ;

ཡཾ མེ ཀུཙྪིཔཊིསནྡྷིཾ, ཨནཔེཀྑོ པབྦཛསི དེཝ.

༢༠༧.

‘‘པརིཔཀྐོ མེ གབྦྷོ, ཀུཙྪིགཏོ ཡཱཝ ནཾ ཝིཛཱཡཱམི;

མཱཧཾ ཨེཀཱ ཝིདྷཝཱ, པཙྪཱ དུཀྑཱནི ཨདྡཀྑི’’ནྟི.

ཏཏྠ ཡཾ མེཏི ཡསྨཱ མམ ཝིལཔནྟིཡཱ ཏྭཾ ཨནཔེཀྑོ པབྦཛསི, ཏསྨཱ ཡཾ མཡཱ ཏཝ སནྟིཀཱ ཨགྒམཧེསིཊྛཱནཾ ལདྡྷཾ, ཏཾ དུལླདྡྷམེཝ ཨཱསི. དུཏིཡགཱཐཱཡ ཡསྨཱ མཾ ཏྭཾ ཀུཙྪིཔཊིསནྡྷིཾ པཧཱཡ ཨནཔེཀྑོ པབྦཛསི, ཏསྨཱ ཡཾ མཡཱ ཏཝ བྷརིཡཏྟཾ ལདྡྷཾ, ཏཾ དུལླདྡྷཾ མེཏི ཨཏྠོ. ཡཱཝ ནནྟི ཡཱཝཱཧཾ ཏཾ གབྦྷཾ ཝིཛཱཡཱམི, ཏཱཝ ཨདྷིཝཱསེཧཱིཏི.

ཏཏོ མཧཱསཏྟོ གཱཐམཱཧ –

༢༠༨.

‘‘པརིཔཀྐོ ཏེ གབྦྷོ, ཀུཙྪིགཏོ ཨིངྒྷ ཏྭཾ ཝིཛཱཡསྶུ;

པུཏྟཾ ཨནོམཝཎྞཾ, ཏཾ ཧིཏྭཱ པབྦཛིསྶཱམཱི’’ཏི.

ཏཏྠ པུཏྟནྟི, བྷདྡེ, ཏཝ གབྦྷོ པརིཔཀྐོཏི ཛཱནཱམི, ཏྭཾ པན ཝིཛཱཡམཱནཱ པུཏྟཾ ཝིཛཱཡིསྶསི, ན དྷཱིཏརཾ, སཱ ཏྭཾ སོཏྠིནཱ ཝིཛཱཡསྶུ པུཏྟཾ, ཨཧཾ པན སདྡྷིཾ ཏཡཱ ཏཾ པུཏྟཾ ཧིཏྭཱ པབྦཛིསྶཱམིཡེཝཱཏི.

སཱ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ སོཀཾ སནྡྷཱརེཏུཾ ཨསཀྐོནྟཱི ‘‘ཨིཏོ དཱནི པཊྛཱཡ, དེཝ, ཨམྷཱཀཾ སིརཱི ནཱམ ནཏྠཱི’’ཏི ཨུབྷོཧི ཧཏྠེཧི ཧདཡཾ དྷཱརཡམཱནཱ ཨསྶཱུནི མུཉྩནྟཱི མཧཱསདྡེན པརིདེཝི. ཨཐ ནཾ སམསྶཱསེནྟོ མཧཱསཏྟོ གཱཐམཱཧ –

༢༠༩.

‘‘མཱ ཏྭཾ ཙནྡེ རུདི, མཱ སོཙི ཝནཏིམིརམཏྟཀྑི;

ཨཱརོཧ ཝརཔཱསཱདཾ, ཨནཔེཀྑོ ཨཧཾ གམིསྶཱམཱི’’ཏི.

ཏཏྠ མཱ ཏྭཾ ཙནྡེ རུདཱིཏི, བྷདྡེ ཙནྡཱདེཝི, ཏྭཾ མཱ རོདི མཱ སོཙི. ཝནཏིམིརམཏྟཀྑཱིཏི གིརིཀཎྞིཀཔུཔྥསམཱནནེཏྟེ. པཱལི༹ཡཾ པན ‘‘ཀོཝིལཱ༹རཏམྦཀྑཱི’’ཏི ལིཁིཏཾ, ཏསྶཱ ཀོཝིལཱ༹རཔུཔྥཾ ཝིཡ ཏམྦནེཏྟེཏི ཨཏྠོ.

སཱ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཋཱཏུཾ ཨསཀྐོནྟཱི པཱསཱདཾ ཨཱརུཡ྄ཧ རོདམཱནཱ ནིསཱིདི. ཨཐ ནཾ བོདྷིསཏྟསྶ ཛེཊྛཔུཏྟོ དིསྭཱ ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ མེ མཱཏཱ རོདནྟཱི ནིསིནྣཱ’’ཏི ཏཾ པུཙྪནྟོ གཱཐམཱཧ –

༢༡༠.

‘‘ཀོ ཏཾ ཨམྨ ཀོཔེསི, ཀིཾ རོདསི པེཀྑསི ཙ མཾ བཱལ༹ྷཾ;

ཀཾ ཨཝཛ྄ཛྷཾ གྷཱཏེམི, ཉཱཏཱིནཾ ཨུདིཀྑམཱནཱན’’ནྟི.

ཏཏྠ ཀོཔེསཱིཏི, ཨམྨ! ཀོ ནཱམ ཏཾ ཀོཔེསི, ཀོ ཏེ ཨཔྤིཡཾ ཨཀཱསི. པེཀྑསི ཙཱཏི མཾ བཱལ༹ྷཾ པེཀྑནྟཱི ཀིཾཀཱརཎཱ རོདསཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཀཾ ཨཝཛ྄ཛྷཾ གྷཱཏེམཱིཏི ཨགྷཱཏེཏབྦམྤི ཀཾ གྷཱཏེམི ཨཏྟནོ ཉཱཏཱིནཾ ཨུདིཀྑམཱནཱནཉྙེཝ, ཨཀྑཱཧི མེཏི པུཙྪཏི.

ཏཏོ དེཝཱི གཱཐམཱཧ –

༢༡༡.

‘‘ན ཧི སོ སཀྐཱ ཧནྟུཾ, ཝིཛིཏཱཝཱི ཡོ མཾ ཏཱཏ ཀོཔེསི;

པིཏཱ ཏེ མཾ ཏཱཏ ཨཝཙ, ཨནཔེཀྑོ ཨཧཾ གམིསྶཱམཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཝིཛིཏཱཝཱིཏི, ཏཱཏ, ཡོ མཾ ཨིམིསྶཱ པཐཝིཡཱ ཝིཛིཏཱཝཱི ཀོཔེསི, ཨཔྤིཡསམུདཱཙཱརེན མེ ཧདཡེ ཀོཔཉྩ སོཀཉྩ པཝེསེསི, སོ ཏཡཱ ཧནྟུཾ ན སཀྐཱ, མཉྷི, ཏཱཏ, ཏཝ པིཏཱ ‘‘ཨཧཾ རཛྫསིརིཉྩ ཏཉྩ པཧཱཡ ཨརཉྙཾ པཝིསིཏྭཱ པབྦཛིསྶཱམཱི’’ཏི ཨཝཙ, ཨིདཾ མེ རོདནཀཱརཎནྟི.

སོ ཏསྶཱ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ‘‘ཨམྨ! ཀིཾ ནཱམ ཏྭཾ ཀཐེསི, ནནུ ཨེཝཾ སནྟེ མཡཾ ཨནཱཐཱ ནཱམ བྷཝིསྶཱམཱ’’ཏི པརིདེཝནྟོ གཱཐམཱཧ –

༢༡༢.

‘‘ཡོཧཾ པུབྦེ ནིཡྻཱམི, ཨུཡྻཱནཾ མཏྟཀུཉྫརེ ཙ ཡོདྷེམི;

སུཏསོམེ པབྦཛིཏེ, ཀཐཾ ནུ དཱནི ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི.

ཏསྶཏྠོ – ཡོ ཨཧཾ པུབྦེ ཙཏུཨཱཛཉྙཡུཏྟཾ སབྦཱལངྐཱརཔཊིམཎྜིཏཾ རཐཾ ཨབྷིརུཡ྄ཧ ཨུཡྻཱནཾ གཙྪཱམི, མཏྟཀུཉྫརེ ཙ ཡོདྷེམི, ཨཉྙེཧི ཙ ཨསྶཀཱིལཱ༹དཱིཧི ཀཱིལཱ༹མི, སྭཱཧཾ ཨིདཱནི སུཏསོམེ པབྦཛིཏེ ཀཐཾ ཀརིསྶཱམཱིཏི?

ཨཐསྶ ཀནིཊྛབྷཱཏཱ སཏྟཝསྶིཀོ ཏེ ཨུབྷོཔི རོདནྟེ དིསྭཱ མཱཏརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ, ‘‘ཨམྨ! ཀིཾཀཱརཎཱ ཏུམྷེ རོདཐཱ’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ཏམཏྠཾ སུཏྭཱ ‘‘ཏེན ཧི མཱ རོདཐ, ཨཧཾ ཏཱཏསྶ པབྦཛིཏུཾ ན དསྶཱམཱི’’ཏི ཨུབྷོཔི ཏེ ཨསྶཱསེཏྭཱ དྷཱཏིཡཱ སདྡྷིཾ པཱསཱདཱ ཨོརུཡ྄ཧ པིཏུ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ, ‘‘ཏཱཏ, ཏྭཾ ཀིར ཨམྷེ ཨཀཱམཀེ པཧཱཡ ‘པབྦཛཱམཱི’ཏི ཝདསི, ཨཧཾ ཏེ པབྦཛིཏུཾ ན དསྶཱམཱི’’ཏི པིཏརཾ གཱིཝཱཡ དལ༹ྷཾ གཧེཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༢༡༣.

‘‘མཱཏུཙྩ མེ རུདནྟྱཱ, ཛེཊྛསྶ ཙ བྷཱཏུནོ ཨཀཱམསྶ;

ཧཏྠེཔི ཏེ གཧེསྶཾ, ན ཧི གཙྪསི ནོ ཨཀཱམཱན’’ནྟི.

མཧཱསཏྟོ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨཡཾ མེ པརིཔནྠཾ ཀརོཏི, ཀེན ནུ ཁོ ནཾ ཨུཔཱཡེན པཊིཀྐམཱཔེཡྻ’’ནྟི. ཏཏོ དྷཱཏིཾ ཨོལོཀེཏྭཱ, ‘‘ཨམྨ! དྷཱཏི ཧནྡིམཾ མཎིཀྑནྡྷཔིལ༹ནྡྷནཾ, ཏཝེསོ ཧོཏུ ཧཏྠེ, པུཏྟཾ ཨཔནེཧི, མཱ མེ ཨནྟརཱཡཾ ཀརཱི’’ཏི སཡཾ པུཏྟཾ ཧཏྠེ གཧེཏྭཱ ཨཔནེཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ ཏསྶཱ ལཉྫཾ པཊིཛཱནེཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༢༡༤.

‘‘ཨུཊྛེཧི ཏྭཾ དྷཱཏི, ཨིམཾ ཀུམཱརཾ རམེཧི ཨཉྙཏྠ;

མཱ མེ པརིཔནྠམཀཱསི, སགྒཾ མམ པཏྠཡཱནསྶཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨིམཾ ཀུམཱརནྟི, ཨམྨ! དྷཱཏི ཏྭཾ ཨུཊྛེཧི, ཨིམཾ ཀུམཱརཾ ཨཔནེཏྭཱ ཨཱགནྟྭཱ ཨིམཾ མཎིཾ གཧེཏྭཱ ཨཉྙཏྠ ནཾ ཨབྷིརམེཧཱིཏི.

སཱ ལཉྫཾ ལབྷིཏྭཱ ཀུམཱརཾ སཉྙཱཔེཏྭཱ ཨཱདཱཡ ཨཉྙཏྠ གནྟྭཱ པརིདེཝམཱནཱ གཱཐམཱཧ –

༢༡༥.

‘‘ཡཾ ནཱུནིམཾ དདེཡྻཾ པབྷངྐརཾ, ཀོ ནུ མེ ཨིམིནཱཏྠོ;

སུཏསོམེ པབྦཛིཏེ, ཀིཾ ནུ མེནཾ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི.

ཏསྶཏྠོ – ཡཾ ནཱུན ཨཧཾ ཨིམཾ ལཉྫཏྠཱཡ གཧིཏཾ པབྷངྐརཾ སུཔྤབྷཱསཾ མཎིཾ དདེཡྻཾ, ཀོ ནུ མཡ྄ཧཾ སུཏསོམནརིནྡེ པབྦཛིཏེ ཨིམིནཱ ཨཏྠོ, ཀིཾ ནུ མེནཾ ཀརིསྶཱམི, ཨཧཾ ཏསྨིཾ པབྦཛིཏེ ཨིམཾ ལབྷིསྶཱམི, ལབྷནྟཱིཔི ཙ ཀིཾ ནུ ཁོ ཨེཏཾ ཀརིསྶཱམི, པསྶཐ མེ ཀམྨནྟི.

ཏཏོ མཧཱསེནགུཏྟོ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨཡཾ རཱཛཱ ‘‘གེཧེ མེ དྷནཾ མནྡ’ནྟི སཉྙཾ ཀརོཏི མཉྙེ, བཧུབྷཱཝམསྶ ཀཐེསྶཱམཱི’’ཏི. སོ ཨུཊྛཱཡ ཝནྡིཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༢༡༦.

‘‘ཀོསོ ཙ ཏུཡ྄ཧཾ ཝིཔུལོ, ཀོཊྛཱགཱརཉྩ ཏུཡ྄ཧཾ པརིཔཱུརཾ;

པཐཝཱི ཙ ཏུཡ྄ཧཾ ཝིཛིཏཱ, རམསྶུ མཱ པབྦཛི དེཝཱ’’ཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ མཧཱསཏྟོ གཱཐམཱཧ –

༢༡༧.

‘‘ཀོསོ ཙ མཡ྄ཧཾ ཝིཔུལོ, ཀོཊྛཱགཱརཉྩ མཡ྄ཧཾ པརིཔཱུརཾ;

པཐཝཱི ཙ མཡ྄ཧཾ ཝིཛིཏཱ, ཏཾ ཧིཏྭཱ པབྦཛིསྶཱམཱི’’ཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ ཏསྨིཾ ཨཔགཏེ ཀུལཝཌྜྷནསེཊྛི ནཱམ ཨུཊྛཱཡ ཝནྡིཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༢༡༨.

‘‘མཡ྄ཧམྤི དྷནཾ པཧཱུཏཾ, སངྑྱཱཏུཾ ནོཔི དེཝ སཀྐོམི;

ཏཾ ཏེ དདཱམི སབྦམྤི, རམསྶུ མཱ པབྦཛི དེཝཱ’’ཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ མཧཱསཏྟོ གཱཐམཱཧ –

༢༡༩.

‘‘ཛཱནཱམི དྷནཾ པཧཱུཏཾ, ཀུལཝཌྜྷན པཱུཛིཏོ ཏཡཱ ཙསྨི;

སགྒཉྩ པཏྠཡཱནོ, ཏེན ཨཧཾ པབྦཛིསྶཱམཱི’’ཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ ཀུལཝཌྜྷནེ ཨཔགཏེ མཧཱསཏྟོ སོམདཏྟཾ ཀནིཊྛབྷཱཏརཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ, ‘‘ཏཱཏ, ཨཧཾ པཉྫརཔཀྑིཏྟོ ཝནཀུཀྐུཊོ ཝིཡ ཨུཀྐཎྛིཏོ, མཾ གྷརཱཝཱསེ ཨནབྷིརཏི ཨབྷིབྷཝཏི, ཨཛྫེཝ པབྦཛིསྶཱམི, ཏྭཾ ཨིམཾ རཛྫཾ པཊིཔཛྫཱ’’ཏི རཛྫཾ ནིཡྻཱདེནྟོ གཱཐམཱཧ –

༢༢༠.

‘‘ཨུཀྐཎྛིཏོསྨི བཱལ༹ྷཾ, ཨརཏི མཾ སོམདཏྟ ཨཱཝིསཏི;

བཧུཀཱཔི མེ ཨནྟརཱཡཱ, ཨཛྫེཝཱཧཾ པབྦཛིསྶཱམཱི’’ཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ སོཔི པབྦཛིཏུཀཱམོ ཏཾ དཱིཔེནྟོ ཨིཏརཾ གཱཐམཱཧ –

༢༢༡.

‘‘ཨིདཉྩ ཏུཡ྄ཧཾ རུཙིཏཾ, སུཏསོམ ཨཛྫེཝ དཱནི ཏྭཾ པབྦཛ;

ཨཧམྤི པབྦཛིསྶཱམི, ན ཨུསྶཧེ ཏཡཱ ཝིནཱ ཨཧཾ ཋཱཏུ’’ནྟི.

ཨཐ ནཾ སོ པཊིཀྑིཔིཏྭཱ ཨུཔཌྜྷཾ གཱཐམཱཧ –

༢༢༢.

‘‘ན ཧི སཀྐཱ པབྦཛིཏུཾ, ནགརེ ན ཧི པཙྩཏི ཛནཔདེ ཙཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ན ཧི པཙྩཏཱིཏི ཨིདཱནེཝ ཏཱཝ མམ པབྦཛྫཱདྷིཔྤཱཡཾ སུཏྭཱཝ ཨིམསྨིཾ དྭཱདསཡོཛནིཀེ སུདསྶནནགརེ ཙ སཀལཛནཔདེ ཙ ན པཙྩཏི, ཀོཙི ཨུདྡྷནེ ཨགྒིཾ ན ཛཱལེཏི, ཨམྷེསུ པན དྭཱིསུ པབྦཛིཏེསུ ཨནཱཐཱཝ རཊྛཝཱསིནོ བྷཝིསྶནྟི, ཏསྨཱ ན ཧི སཀྐཱ ཏཡཱ པབྦཛིཏུཾ, ཨཧམེཝ པབྦཛིསྶཱམཱིཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ མཧཱཛནོ མཧཱསཏྟསྶ པཱདམཱུལེ པརིཝཏྟིཏྭཱ པརིདེཝནྟོ ཨུཔཌྜྷགཱཐམཱཧ –

‘‘སུཏསོམེ པབྦཛིཏེ, ཀཐཾ ནུ དཱནི ཀརིསྶཱམཱ’’ཏི.

ཏཏོ མཧཱསཏྟོ ‘‘ཨལཾ མཱ སོཙཡིཏྠ, ཨཧཾ ཙིརམྤི ཋཏྭཱ ཏུམྷེཧི ཝིནཱ བྷཝིསྶཱམི, ཨུཔྤནྣསངྑཱརོ ཧི ནིཙྩོ ནཱམ ནཏྠཱི’’ཏི མཧཱཛནསྶ དྷམྨཾ ཀཐེནྟོ ཨཱཧ –

༢༢༣.

‘‘ཨུཔནཱིཡཏིདཾ མཉྙེ, པརིཏྟཾ ཨུདཀཾཝ ཙངྐཝཱརམྷི;

ཨེཝཾ སུཔརིཏྟཀེ ཛཱིཝིཏེ, ན ཙ པམཛྫིཏུཾ ཀཱལོ.

༢༢༤.

‘‘ཨུཔནཱིཡཏིདཾ མཉྙེ, པརིཏྟཾ ཨུདཀཾཝ ཙངྐཝཱརམྷི;

ཨེཝཾ སུཔརིཏྟཀེ ཛཱིཝིཏེ, ཨནྡྷབཱལཱ པམཛྫནྟི.

༢༢༥.

‘‘ཏེ ཝཌྜྷཡནྟི ནིརཡཾ, ཏིརཙྪཱནཡོནིཉྩ པེཏྟིཝིསཡཉྩ;

ཏཎྷཱཡ བནྡྷནབདྡྷཱ, ཝཌྜྷེནྟི ཨསུརཀཱཡ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཨུཔནཱིཡཏིདཾ མཉྙེཏི, ཏཱཏ, ‘‘ཨིདཾ ཛཱིཝིཏཾ ཨུཔནཱིཡཏཱི’’ཏི ཨཧཾ མཉྙཱམི. ཨཉྙེསུ སུཏྟེསུ ཨུཔསཾཧརཎཏྠོ ཨུཔནིཡྻནཏྠོ, ཨིདྷ པན པརིཡཱདཱནཏྠོ. ཏསྨཱ ཡཐཱ པརིཏྟཾ ཨུདཀཾ རཛཀཱནཾ ཁཱརཙངྐཝཱརེ པཀྑིཏྟཾ སཱིགྷཾ པརིཡཱདིཡཏི, ཏཐཱ ཛཱིཝིཏམྤི. ཨེཝཾ སུཔརིཏྟཀེ ཛཱིཝིཏེ ཏཾ པརིཏྟཀཾ ཨཱཡུསངྑཱརཾ གཧེཏྭཱ ཝིཙརནྟཱནཾ སཏྟཱནཾ ན པུཉྙཀིརིཡཱཡ པམཛྫིཏུཾ ཀཱལོ, ཨཔྤམཱདོཝ ཀཱཏུཾ ཝཊྚཏཱིཏི ཨཡམེཏྠ ཨཏྠོ. ཨནྡྷབཱལཱ པམཛྫནྟཱིཏི ཨཛརཱམརཱ ཝིཡ ཧུཏྭཱ གཱུཐཀལལེ སཱུཀརཱ ཝིཡ ཧུཏྭཱ ཀཱམཔངྐེ ནིམུཛྫནྟཱ པམཛྫནྟི. ཨསུརཀཱཡནྟི ཀཱལ༹ཀཉྫིཀཨསུརཡོནིཉྩ ཝཌྜྷེནྟཱིཏི ཨཏྠོ.

ཨེཝཾ མཧཱསཏྟོ མཧཱཛནསྶ དྷམྨཾ དེསེཏྭཱ པུབྦཀཾ ནཱམ པཱསཱདཾ ཨཱརུཡ྄ཧ སཏྟམཱཡ བྷཱུམིཡཱ ཋིཏོ ཁགྒེན ཙཱུལ༹ཾ ཚིནྡིཏྭཱ ‘‘ཨཧཾ ཏུམྷཱཀཾ ཀིཉྩི ན ཧོམི, ཨཏྟནོ རཱཛཱནཾ གཎྷཐཱ’’ཏི སཝེཋནཾ ཙཱུལ༹ཾ མཧཱཛནསྶ ཨནྟརེ ཁིཔི. ཏཾ གཧེཏྭཱ མཧཱཛནོ བྷཱུམིཡཾ པརིཝཊྚེནྟོ པརིཝཊྚེནྟོ པརིདེཝི. ཏསྨིཾ ཋཱནེ མཧནྟཾ རཛགྒཾ ཨུཊྛཧི. པཊིཀྐམིཏྭཱ ཋིཏཛནོ ཏཾ ཨོལོཀེཏྭཱ ‘‘རཉྙཱ ཙཱུལ༹ཾ ཚིནྡིཏྭཱ སཝེཋནཱ ཙཱུལཱ༹ མཧཱཛནསྶ ཨནྟརེ ཁིཏྟཱ བྷཝིསྶཏི, ཏེནཱཡཾ པཱསཱདསྶ ཨཝིདཱུརེ རཛཝཊྚི ཨུགྒཏཱ’’ཏི པརིདེཝནྟོ གཱཐམཱཧ –

༢༢༦.

‘‘ཨཱུཧཉྙཏེ རཛགྒཾ ཨཝིདཱུརེ, པུབྦཀམྷི ཙ པཱསཱདེ;

མཉྙེ ནོ ཀེསཱ ཚིནྣཱ, ཡསསྶིནོ དྷམྨརཱཛསྶཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨཱུཧཉྙཏེཏི ཨུཊྛཧཏི. རཛགྒནྟི རཛཀྑནྡྷོ. ཨཝིདཱུརེཏི ཨིཏོ ཨམྷཱཀཾ ཋིཏཊྛཱནཏོ ཨཝིདཱུརེ. པུབྦཀམྷཱིཏི པུབྦཀཔཱསཱདསྶ སམཱིཔེ. མཉྙེ ནོཏི ཨམྷཱཀཾ དྷམྨརཱཛསྶ ཀེསཱ ཚིནྣཱ བྷཝིསྶནྟཱིཏི མཉྙཱམ.

མཧཱསཏྟོ པརིཙཱརིཀཾ པེསེཏྭཱ པབྦཛིཏཔརིཀྑཱརེ ཨཱཧརཱཔེཏྭཱ ཀཔྤཀེན ཀེསམསྶུཾ ཨོཧཱརཱཔེཏྭཱ ཨལངྐཱརཾ སཡནཔིཊྛེ པཱཏེཏྭཱ རཏྟཔཊཱནཾ དསཱནི ཚིནྡིཏྭཱ ཏཱནི ཀཱསཱཡཱནི ནིཝཱསེཏྭཱ མཏྟིཀཱཔཏྟཾ ཝཱམཨཾསཀཱུཊེ ལགྒེཏྭཱ ཀཏྟརདཎྜཾ ཨཱདཱཡ མཧཱཏལེ ཨཔརཱཔརཾ ཙངྐམིཏྭཱ པཱསཱདཱ ཨོཏརིཏྭཱ ཨནྟརཝཱིཐིཾ པཊིཔཛྫི. གཙྪནྟཾ པན ནཾ ན ཀོཙི སཉྫཱནི. ཨཐསྶ སཏྟསཏཱ ཁཏྟིཡཀཉྙཱ པཱསཱདཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ ཏཾ ཨདིསྭཱ ཨཱབྷརཎབྷཎྜམེཝ དིསྭཱ ཨོཏརིཏྭཱ ཨཝསེསཱནཾ སོལ༹སསཧསྶཱནཾ ཨིཏྠཱིནཾ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ‘‘ཨམྷཱཀཾ པིཡསཱམིཀོ སུཏསོམམཧིསྶརོ པབྦཛིཏོ’’ཏི མཧཱསདྡེན པརིདེཝམཱནཱཝ བཧི ནིཀྑམིཾསུ. ཏསྨིཾ ཁཎེ མཧཱཛནོ ཏསྶ པབྦཛིཏབྷཱཝཾ ཨཉྙཱསི, སཀལནགརཾ སངྑུབྷིཏྭཱ ‘‘རཱཛཱ ཀིར ནོ པབྦཛིཏོ’’ཏི རཱཛདྭཱརེ སནྣིཔཏི, མཧཱཛནོ ‘‘ཨིདྷ རཱཛཱ བྷཝིསྶཏི, ཨེཏྠ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི པཱསཱདཱདཱིནི རཉྙོ པརིབྷོགཊྛཱནཱནི གནྟྭཱ རཱཛཱནཾ ཨདིསྭཱ –

༢༢༧.

‘‘ཨཡམསྶ པཱསཱདོ, སོཝཎྞཔུཔྥམཱལྱཝཱིཏིཀིཎྞོ;

ཡཧིམནུཝིཙརི རཱཛཱ, པརིཀིཎྞོ ཨིཏྠཱགཱརེཧི.

༢༢༨.

‘‘ཨཡམསྶ པཱསཱདོ, སོཝཎྞཔུཔྥམཱལྱཝཱིཏིཀིཎྞོ;

ཡཧིམནུཝིཙརི རཱཛཱ, པརིཀིཎྞོ ཉཱཏིསངྒྷེན.

༢༢༩.

‘‘ཨིདམསྶ ཀཱུཊཱགཱརཾ, སོཝཎྞཔུཔྥམཱལྱཝཱིཏིཀིཎྞཾ;

ཡཧིམནུཝིཙརི རཱཛཱ, པརིཀིཎྞོ ཨིཏྠཱགཱརེཧི.

༢༣༠.

‘‘ཨིདམསྶ ཀཱུཊཱགཱརཾ, སོཝཎྞཔུཔྥམཱལྱཝཱིཏིཀིཎྞཾ;

ཡཧིམནུཝིཙརི རཱཛཱ, པརིཀིཎྞོ ཉཱཏིསངྒྷེན.

༢༣༡.

‘‘ཨཡམསྶ ཨསོཀཝནིཀཱ, སུཔུཔྥིཏཱ སབྦཀཱལིཀཱ རམྨཱ;

ཡཧིམནུཝིཙརི རཱཛཱ, པརིཀིཎྞོ ཨིཏྠཱགཱརེཧི.

༢༣༢.

‘‘ཨཡམསྶ ཨསོཀཝནིཀཱ, སུཔུཔྥིཏཱ སབྦཀཱལིཀཱ རམྨཱ;

ཡཧིམནུཝིཙརི རཱཛཱ, པརིཀིཎྞོ ཉཱཏིསངྒྷེན.

༢༣༣.

‘‘ཨིདམསྶ ཨུཡྻཱནཾ, སུཔུཔྥིཏཾ སབྦཀཱལིཀཾ རམྨཾ;

ཡཧིམནུཝིཙརི རཱཛཱ, པརིཀིཎྞོ ཨིཏྠཱགཱརེཧི.

༢༣༤.

‘‘ཨིདམསྶ ཨུཡྻཱནཾ, སུཔུཔྥིཏཾ སབྦཀཱལིཀཾ རམྨཾ;

ཡཧིམནུཝིཙརི རཱཛཱ, པརིཀིཎྞོ ཉཱཏིསངྒྷེན.

༢༣༥.

‘‘ཨིདམསྶ ཀཎིཀཱརཝནཾ, སུཔུཔྥིཏཾ སབྦཀཱལིཀཾ རམྨཾ;

ཡཧིམནུཝིཙརི རཱཛཱ, པརིཀིཎྞོ ཨིཏྠཱགཱརེཧི.

༢༣༦.

‘‘ཨིདམསྶ ཀཎིཀཱརཝནཾ, སུཔུཔྥིཏཾ སབྦཀཱལིཀཾ རམྨཾ;

ཡཧིམནུཝིཙརི རཱཛཱ, པརིཀིཎྞོ ཉཱཏིསངྒྷེན.

༢༣༧.

‘‘ཨིདམསྶ པཱཊལིཝནཾ, སུཔུཔྥིཏཾ སབྦཀཱལིཀཾ རམྨཾ;

ཡཧིམནུཝིཙརི རཱཛཱ, པརིཀིཎྞོ ཨིཏྠཱགཱརེཧི.

༢༣༨.

‘‘ཨིདམསྶ པཱཊལིཝནཾ, སུཔུཔྥིཏཾ སབྦཀཱལིཀཾ རམྨཾ;

ཡཧིམནུཝིཙརི རཱཛཱ, པརིཀིཎྞོ ཉཱཏིསངྒྷེན.

༢༣༩.

‘‘ཨིདམསྶ ཨམྦཝནཾ, སུཔུཔྥིཏཾ སབྦཀཱལིཀཾ རམྨཾ;

ཡཧིམནུཝིཙརི རཱཛཱ, པརིཀིཎྞོ ཨིཏྠཱགཱརེཧི.

༢༤༠.

‘‘ཨིདམསྶ ཨམྦཝནཾ, སུཔུཔྥིཏཾ སབྦཀཱལིཀཾ རམྨཾ;

ཡཧིམནུཝིཙརི རཱཛཱ, པརིཀིཎྞོ ཉཱཏིསངྒྷེན.

༢༤༡.

‘‘ཨཡམསྶ པོཀྑརཎཱི, སཉྪནྣཱ ཨཎྜཛེཧི ཝཱིཏིཀིཎྞཱ;

ཡཧིམནུཝིཙརི རཱཛཱ, པརིཀིཎྞོ ཨིཏྠཱགཱརེཧི.

༢༤༢.

‘‘ཨཡམསྶ པོཀྑརཎཱི, སཉྪནྣཱ ཨཎྜཛེཧི ཝཱིཏིཀིཎྞཱ;

ཡཧིམནུཝིཙརི རཱཛཱ, པརིཀིཎྞོ ཉཱཏིསངྒྷེནཱ’’ཏི. –

ཨིམཱཧི གཱཐཱཧི པརིདེཝནྟོ ཝིཙརི.

ཏཏྠ ཝཱིཏིཀིཎྞོཏི སོཝཎྞཔུཔྥེཧི ཙ ནཱནཱམཱལྱེཧི ཙ སམོཀིཎྞོ. པརིཀིཎྞོཏི པརིཝཱརིཏོ. ཨིཏྠཱགཱརེཧཱིཏི དཱསིཡོ ཨུཔཱདཱཡ ཨིཏྠིཡོ ཨིཏྠཱགཱརཱ ནཱམ. ཉཱཏིསངྒྷེནཱཏི ཨམཙྩཱཔི ཨིདྷ ཉཱཏཡོ ཨེཝ. ཀཱུཊཱགཱརནྟི སཏྟརཏནཝིཙིཏྟོ སཡནཀཱུཊཱགཱརགབྦྷོ. ཨསོཀཝནིཀཱཏི ཨསོཀཝནབྷཱུམི. སབྦཀཱལིཀཱཏི སབྦཀཱལཔརིབྷོགཀྑམཱ ནིཙྩཔུཔྥིཏཱ ཝཱ. ཨུཡྻཱནནྟི ནནྡནཝནཙིཏྟལཏཱཝནསདིསཾ ཨུཡྻཱནཾ. སབྦཀཱལིཀནྟི ཚསུཔི ཨུཏཱུསུ ཨུཔྤཛྫནཀཔུཔྥཕལསཉྪནྣཾ. ཀཎིཀཱརཝནཱདཱིསུ སབྦཀཱལིཀནྟི སབྦཀཱལེ སུཔུཔྥིཏཕལིཏམེཝ. སཉྪནྣཱཏི ནཱནཱཝིདྷེཧི ཛལཛཐལཛཀུསུམེཧི སུཊྛུ སཉྪནྣཱ. ཨཎྜཛེཧི ཝཱིཏིཀིཎྞཱཏི སཀུཎསངྒྷེཧི ཨོཀིཎྞཱ.

ཨེཝཾ ཏེསུ ཏེསུ ཋཱནེསུ པརིདེཝིཏྭཱ མཧཱཛནོ པུན རཱཛངྒཎཾ ཨཱགནྟྭཱ –

༢༤༣.

‘‘རཱཛཱ ཝོ ཁོ པབྦཛིཏོ, སུཏསོམོ རཛྫཾ ཨིམཾ པཧཏྭཱན;

ཀཱསཱཡཝཏྠཝསནོ, ནཱགོཝ ཨེཀཀོ ཙརཏཱི’’ཏི. –

གཱཐཾ ཝཏྭཱ ཨཏྟནོ གྷརེ ཝིབྷཝཾ པཧཱཡ པུཏྟདྷཱིཏརོ ཧཏྠེསུ གཧེཏྭཱ ནིཀྑམིཏྭཱ བོདྷིསཏྟསྶེཝ སནྟིཀཾ ཨགམཱསི, ཏཐཱ མཱཏཱཔིཏརོ པུཏྟདཱརཱ སོལ༹སསཧསྶཱ ཙ ནཱཊཀིཏྠིཡོ. སཀལནགརཾ ཏུཙྪཾ ཝིཡ ཨཧོསི, ཛནཔདཝཱསིནོཔི ཏེསཾ པཙྪཏོ པཙྪཏོ གམིཾསུ. བོདྷིསཏྟོ དྭཱདསཡོཛནིཀཾ པརིསཾ གཧེཏྭཱ ཧིམཝནྟཱབྷིམུཁོ པཱཡཱསི. ཨཐསྶ ཨབྷིནིཀྑམནཾ ཉཏྭཱ སཀྐོ ཝིསྶཀམྨཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ, ‘‘ཏཱཏ ཝིསྶཀམྨ, སུཏསོམམཧཱརཱཛཱ ཨབྷིནིཀྑམནཾ ནིཀྑནྟོ, ཝསནཊྛཱནཾ ལདྡྷུཾ ཝཊྚཏི, སམཱགམོ ཙ མཧཱ བྷཝིསྶཏི, གཙྪ ཧིམཝནྟཔདེསེ གངྒཱཏཱིརེ ཏིཾསཡོཛནཱཡཱམཾ པཉྩདསཡོཛནཝིཏྠཏཾ ཨསྶམཔདཾ མཱཔེཧཱི’’ཏི པེསེསི. སོ ཏཐཱ ཀཏྭཱ ཏསྨིཾ ཨསྶམཔདེ པབྦཛིཏཔརིཀྑཱརེ པཊིཡཱདེཏྭཱ ཨེཀཔདིཀམགྒཾ མཱཔེཏྭཱ དེཝལོཀམེཝ གཏོ.

མཧཱསཏྟོ ཏེན མགྒེན གནྟྭཱ ཏཾ ཨསྶམཔདཾ པཝིསིཏྭཱ པཋམཾ སཡཾ པབྦཛིཏྭཱ པཙྪཱ སེསེ པབྦཱཛེསི, ཨཔརབྷཱགེ བཧཱུ པབྦཛིཾསུ. ཏིཾསཡོཛནིཀཾ ཋཱནཾ པརིཔཱུརི. ཝིསྶཀམྨེན པན ཨསྶམམཱཔིཏནིཡཱམོ ཙ བཧཱུནཾ པབྦཛིཏནིཡཱམོ ཙ བོདྷིསཏྟསྶ ཨསྶམཔདསཾཝིདཧིཏནིཡཱམོ ཙ ཧཏྠིཔཱལཛཱཏཀེ (ཛཱ. ༡.༡༥.༣༣༧ ཨཱདཡོ) ཨཱགཏནཡེནེཝ ཝེདིཏབྦོ. ཏཏྠ མཧཱསཏྟོ ཡསྶ ཡསྶེཝ ཀཱམཝིཏཀྐཱདི མིཙྪཱཝིཏཀྐོ ཨུཔྤཛྫཏི, ཏཾ ཏཾ ཨཱཀཱསེན ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཀཱསེ པལླངྐེན ནིསཱིདིཏྭཱ ཨོཝདནྟོ གཱཐཱདྭཡམཱཧ –

༢༤༤.

‘‘མཱསྶུ པུབྦེ རཏིཀཱིལི༹ཏཱནི, ཧསིཏཱནི ཙ ཨནུསྶརིཏྠ;

མཱ ཝོ ཀཱམཱ ཧནིཾསུ, རམྨཉྷི སུདསྶནཾ ནགརཾ.

༢༤༥.

‘‘མེཏྟཙིཏྟཉྩ བྷཱཝེཐ, ཨཔྤམཱཎཾ དིཝཱ ཙ རཏྟོ ཙ;

ཨགཙྪིཏྠ དེཝཔུརཾ, ཨཱཝཱསཾ པུཉྙཀམྨིན’’ནྟི.

ཏཏྠ རཏིཀཱིལི༹ཏཱནཱིཏི ཀཱམརཏིཡོ ཙ ཀཱཡཝཱཙཱཁིཌྜཱཝསེན པཝཏྟཀཱིལི༹ཏཱནི ཙ. མཱ ཝོ ཀཱམཱ ཧནིཾསཱུཏི མཱ ཏུམྷེ ཝཏྠུཀཱམཀིལེསཀཱམཱ ཧནིཾསུ. རམྨཾ ཧཱིཏི སུདསྶནནགརཾ ནཱམ རམཎཱིཡཾ, ཏཾ མཱ ཨནུསྶརིཏྠ. མེཏྟཙིཏྟནྟི ཨིདཾ དེསནཱམཏྟམེཝ, སོ པན ཙཏྟཱརོཔི བྲཧྨཝིཧཱརེ ཨཱཙིཀྑི. ཨཔྤམཱཎནྟི ཨཔྤམཱཎསཏྟཱརམྨཎཾ. ཨགཙྪིཏྠཱཏི གམིསྶཐ. དེཝཔུརནྟི བྲཧྨལོཀཾ.

སོཔི ཨིསིགཎོ ཏསྶོཝཱདེ ཋཏྭཱ བྲཧྨལོཀཔརཱཡཎོ ཨཧོསཱིཏི སབྦཾ ཧཏྠིཔཱལཛཱཏཀེ ཨཱགཏནཡེནེཝ ཀཐེཏབྦཾ.

སཏྠཱ ཨིམཾ དྷམྨདེསནཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ‘‘ན, བྷིཀྑཝེ, ཨིདཱནེཝ, པུབྦེཔི ཏཐཱགཏོ མཧཱབྷིནིཀྑམནཾ ནིཀྑནྟོཡེཝཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཛཱཏཀཾ སམོདྷཱནེསི ‘‘ཏདཱ མཱཏཱཔིཏརོ མཧཱརཱཛཀུལཱནི ཨཧེསུཾ, ཙནྡཱདེཝཱི རཱཧུལམཱཏཱ, ཛེཊྛཔུཏྟོ སཱརིཔུཏྟོ, ཀནིཊྛཔུཏྟོ རཱཧུལོ, དྷཱཏི ཁུཛྫུཏྟརཱ, ཀུལཝཌྜྷནསེཊྛི ཀསྶཔོ, མཧཱསེནགུཏྟོ མོགྒལླཱནོ, སོམདཏྟཀུམཱརོ ཨཱནནྡོ, སེསཔརིསཱ བུདྡྷཔརིསཱ, སུཏསོམརཱཛཱ པན ཨཧམེཝ ཨཧོསི’’ནྟི.

ཙཱུལ༹སུཏསོམཛཱཏཀཝཎྞནཱ པཉྩམཱ.

ཛཱཏཀུདྡཱནཾ –

སུཝཔཎྜིཏཛམྦུཀཀུཎྜལིནོ, ཝརཀཉྙམལམྦུསཛཱཏཀཉྩ;

པཝརུཏྟམསངྑསིརཱིཝ྄ཧཡཀོ, སུཏསོམཨརིནྡམརཱཛཝརོ.

ཙཏྟཱལཱིསནིཔཱཏཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༡༨. པཎྞཱསནིཔཱཏོ

[༥༢༦] ༡. ནིལི༹ནིཀཱཛཱཏཀཝཎྞནཱ

ཨུདྡཡ྄ཧཏེ ཛནཔདོཏི ཨིདཾ སཏྠཱ ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟོ པུརཱཎདུཏིཡིཀཱཔལོབྷནཾ ཨཱརབྦ ཀཐེསི. ཀཐེནྟོ ཙ ཏཾ བྷིཀྑུཾ ‘‘ཀེན ཨུཀྐཎྛཱཔིཏོསཱི’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘པུརཱཎདུཏིཡིཀཱཡཱ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ན ཨེསཱ ཁོ, བྷིཀྑུ, ཨིདཱནེཝ ཏཝ ཨནཏྠཀཱརིཀཱ, པུབྦེཔི ཏྭཾ ཨེཏཾ ནིསྶཱཡ ཛྷཱནཱ པརིཧཱཡིཏྭཱ མཧཱཝིནཱསཾ པཏྟོ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཏཱིཏཾ ཨཱཧརི.

ཨཏཱིཏེ བཱརཱཎསིཡཾ བྲཧྨདཏྟེ རཛྫཾ ཀཱརེནྟེ བོདྷིསཏྟོ ཨུདིཙྩབྲཱཧྨཎམཧཱསཱལཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཝཡཔྤཏྟོ ཨུགྒཧིཏསིཔྤོ ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦིཛིཏྭཱ ཛྷཱནཱབྷིཉྙཱ ནིབྦཏྟེཏྭཱ ཧིམཝནྟཔདེསེ ཝཱསཾ ཀཔྤེསི. ཨལམྦུསཱཛཱཏཀེ ཝུཏྟནཡེནེཝ ཏཾ པཊིཙྩ ཨེཀཱ མིགཱི གབྦྷཾ པཊིལབྷིཏྭཱ པུཏྟཾ ཝིཛཱཡི, ‘‘ཨིསིསིངྒོ’’ཏྭེཝསྶ ནཱམཾ ཨཧོསི. ཨཐ ནཾ པིཏཱ ཝཡཔྤཏྟཾ པབྦཱཛེཏྭཱ ཀསིཎཔརིཀམྨཾ ཨུགྒཎྷཱཔེསི. སོ ནཙིརསྶེཝ ཛྷཱནཱབྷིཉྙཱ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ ཛྷཱནསུཁེན ཀཱིལི༹, གྷོརཏཔོ པརམདྷིཏིནྡྲིཡོ ཨཧོསི. ཏསྶ སཱིལཏེཛེན སཀྐསྶ བྷཝནཾ ཀམྤི. སཀྐོ ཨཱཝཛྫེནྟོ ཏཾ ཀཱརཎཾ ཉཏྭཱ ‘‘ཨུཔཱཡེནསྶ སཱིལཾ བྷིནྡིསྶཱམཱི’’ཏི ཏཱིཎི སཾཝཙྪརཱནི སཀལཀཱསིརཊྛེ ཝུཊྛིཾ ནིཝཱརེསི, རཊྛཾ ཨགྒིདཌྜྷཾ ཝིཡ ཨཧོསི. སསྶེ ཨསམྤཛྫམཱནེ དུབྦྷིཀྑཔཱིལི༹ཏཱ མནུསྶཱ སནྣིཔཏིཏྭཱ རཱཛངྒཎེ ཨུཔཀྐོསིཾསུ. ཨཐ ནེ རཱཛཱ ཝཱཏཔཱནེ ཋིཏོ ‘‘ཀིཾ ཨེཏ’’ནྟི པུཙྪི. ‘‘མཧཱརཱཛ, ཏཱིཎི སཾཝཙྪརཱནི དེཝསྶ ཨཝསྶནྟཏྟཱ སཀལརཊྛཾ ཨུདྡཡ྄ཧཏི, མནུསྶཱ དུཀྑིཏཱ, དེཝཾ ཝསྶཱཔེཧི, དེཝཱ’’ཏི. རཱཛཱ སཱིལཾ སམཱདིཡིཏྭཱ ཨུཔོསཐཾ ཨུཔཝསནྟོཔི ཝསྶཾ ཝསྶཱཔེཏུཾ ནཱསཀྑི.

ཏསྨིཾ ཀཱལེ སཀྐོ ཨཌྜྷརཏྟསམཡེ ཏསྶ སིརིགབྦྷཾ པཝིསིཏྭཱ ཨེཀོབྷཱསཾ ཀཏྭཱ ཝེཧཱསེ ཨཊྛཱསི. རཱཛཱ ཏཾ དིསྭཱ ‘‘ཀོསི ཏྭ’’ནྟི པུཙྪི. ‘‘སཀྐོཧམསྨཱི’’ཏི. ‘‘ཀེནཏྠེནཱགཏོསཱི’’ཏི? ‘‘ཝསྶཏི ཏེ, མཧཱརཱཛ, རཊྛེ དེཝོ’’ཏི? ‘‘ན ཝསྶཏཱི’’ཏི. ‘‘ཛཱནཱསི པནསྶ ཨཝསྶནཀཱརཎ’’ནྟི? ‘‘ན ཛཱནཱམི, སཀྐཱ’’ཏི. ‘‘མཧཱརཱཛ, ཧིམཝནྟཔདེསེ ཨིསིསིངྒོ ནཱམ ཏཱཔསོ པཊིཝསཏི གྷོརཏཔོ པརམདྷིཏིནྡྲིཡོ. སོ ནིབདྡྷཾ དེཝེ ཝསྶནྟེ ཀུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཨཱཀཱསཾ ཨོལོཀེསི, ཏསྨཱ དེཝོ ན ཝསྶཏཱི’’ཏི. ‘‘ཨིདཱནི པནེཏྠ ཀིཾ ཀཱཏབྦ’’ནྟི? ‘‘ཏསྶ ཏཔེ བྷིནྣེ དེཝོ ཝསྶིསྶཏཱི’’ཏི. ‘‘ཀོ པནསྶ ཏཔཾ བྷིནྡིཏུཾ སམཏྠོ’’ཏི? ‘‘དྷཱིཏཱ ཏེ, མཧཱརཱཛ, ནིལི༹ནིཀཱ སམཏྠཱ, ཏཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ‘ཨསུཀཊྛཱནཾ ནཱམ གནྟྭཱ ཏཱཔསསྶ ཏཔཾ བྷིནྡཱཧཱི’ཏི པེསེཧཱི’’ཏི. ཨེཝཾ སོ རཱཛཱནཾ ཨནུསཱསིཏྭཱ སཀཊྛཱནམེཝ ཨགམཱསི. རཱཛཱ པུནདིཝསེ ཨམཙྩེཧི སདྡྷིཾ མནྟེཏྭཱ དྷཱིཏརཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ པཋམཾ གཱཐམཱཧ –

༡.

‘‘ཨུདྡཡ྄ཧཏེ ཛནཔདོ, རཊྛཉྩཱཔི ཝིནསྶཏི;

ཨེཧི ནིལི༹ནིཀེ གཙྪ, ཏཾ མེ བྲཱཧྨཎམཱནཡཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཏཾ མེཏི ཏཾ མམ ཨནཏྠཀཱརིཾ བྲཱཧྨཎཾ ཨཏྟནོ ཝསཾ ཨཱནེཧི, ཀིལེསརཏིཝསེནསྶ སཱིལཾ བྷིནྡཱཧཱིཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ སཱ དུཏིཡཾ གཱཐམཱཧ –

༢.

‘‘ནཱཧཾ དུཀྑཀྑམཱ རཱཛ, ནཱཧཾ ཨདྡྷཱནཀོཝིདཱ;

ཀཐཾ ཨཧཾ གམིསྶཱམི, ཝནཾ ཀུཉྫརསེཝིཏ’’ནྟི.

ཏཏྠ དུཀྑཀྑམཱཏི ཨཧཾ, མཧཱརཱཛ, དུཀྑསྶ ཁམཱ ན ཧོམི, ཨདྡྷཱནམྤི ན ཛཱནཱམི, སཱཧཾ ཀཐཾ གམིསྶཱམཱིཏི.

ཏཏོ རཱཛཱ དྭེ གཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི –

༣.

‘‘ཕཱིཏཾ ཛནཔདཾ གནྟྭཱ, ཧཏྠིནཱ ཙ རཐེན ཙ;

དཱརུསངྒྷཱཊཡཱནེན, ཨེཝཾ གཙྪ ནིལི༹ནིཀེ.

༤.

‘‘ཧཏྠིཨསྶརཐེ པཏྟཱི, གཙྪེཝཱདཱཡ ཁཏྟིཡེ;

ཏཝེཝ ཝཎྞརཱུཔེན, ཝསཾ ཏམཱནཡིསྶསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ དཱརུསངྒྷཱཊཡཱནེནཱཏི, ཨམྨ, ནིལི༹ནིཀེ ན ཏྭཾ པདསཱ གམིསྶསི, ཕཱིཏཾ པན སུབྷིཀྑཾ ཁེམཾ ཨཏྟནོ ཛནཔདཾ ཧཏྠིཝཱཧནེཧི ཙ རཐཝཱཧནེཧི ཙ གནྟྭཱ ཏཏོ པརམྤི ཨཛ྄ཛྷོཀཱསེ པཊིཙྪནྣེན ཝཡ྄ཧཱདིནཱ ཨུདཀཊྛཱནེ ནཱཝཱསངྑཱཏེན དཱརུསངྒྷཱཊཡཱནེན གཙྪ. ཝཎྞརཱུཔེནཱཏི ཨེཝཾ ཨཀིལམམཱནཱ གནྟྭཱ ཏཝ ཝཎྞེན ཙེཝ རཱུཔསམྤདཱཡ ཙ ཏཾ བྲཱཧྨཎཾ ཨཏྟནོ ཝསཾ ཨཱནཡིསྶསཱིཏི.

ཨེཝཾ སོ དྷཱིཏརཱ སདྡྷིཾ ཨཀཐེཏབྦམྤི རཊྛཔརིཔཱལནཾ ནིསྶཱཡ ཀཐེསི. སཱཔི ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪི. ཨཐསྶཱ སབྦཾ དཱཏབྦཡུཏྟཀཾ དཏྭཱ ཨམཙྩེཧི སདྡྷིཾ ཨུཡྻོཛེསི. ཨམཙྩཱ ཏཾ ཨཱདཱཡ པཙྩནྟཾ པཏྭཱ ཏཏྠ ཁནྡྷཱཝཱརཾ ནིཝཱསཱཔེཏྭཱ རཱཛདྷཱིཏརཾ ཨུཀྑིཔཱཔེཏྭཱ ཝནཙརཀེན དེསིཏེན མགྒེན ཧིམཝནྟཾ པཝིསིཏྭཱ པུབྦཎྷསམཡེ ཏསྶ ཨསྶམཔདསྶ སམཱིཔཾ པཱཔུཎིཾསུ. ཏསྨིཾ ཁཎེ བོདྷིསཏྟོ པུཏྟཾ ཨསྶམཔདེ ནིཝཱསཱཔེཏྭཱ སཡཾ ཕལཱཕལཏྠཱཡ ཨརཉྙཾ པཝིཊྛོ ཧོཏི. ཝནཙརཀོ སཡཾ ཨསྶམཾ ཨགནྟྭཱ ཏསྶ པན དསྶནཊྛཱནེ ཋཏྭཱ ནིལི༹ནིཀཱཡ ཏཾ དསྶེནྟོ དྭེ གཱཐཱ ཨབྷཱསི –

༥.

‘‘ཀདལཱིདྷཛཔཉྙཱཎོ, ཨཱབྷུཛཱིཔརིཝཱརིཏོ;

ཨེསོ པདིསྶཏི རམྨོ, ཨིསིསིངྒསྶ ཨསྶམོ.

༦.

‘‘ཨེསོ ཨགྒིསྶ སངྑཱཏོ, ཨེསོ དྷཱུམོ པདིསྶཏི;

མཉྙེ ནོ ཨགྒིཾ ཧཱཔེཏི, ཨིསིསིངྒོ མཧིདྡྷིཀོ’’ཏི.

ཏཏྠ ཀདལཱིསངྑཱཏཱ དྷཛཱ པཉྙཱཎཾ ཨསྶཱཏི ཀདལཱིདྷཛཔཉྙཱཎོ. ཨཱབྷུཛཱིཔརིཝཱརིཏོཏི བྷུཛཔཏྟཝནཔརིཀྑིཏྟོ. སངྑཱཏོཏི ཨེསོ ཨགྒི ཨསྶ ཨིསིསིངྒསྶ ཛྷཱནེན སངྑཱཏོ པཙྩཀྑགཏོ ཛལཏི. མཉྙེ ནོ ཨགྒིནྟི ཨགྒིཾ ནོ ཧཱཔེཏི ཛུཧཏི པརིཙརཏཱིཏི མཉྙཱམི.

ཨམཙྩཱཔི བོདྷིསཏྟསྶ ཨརཉྙཾ པཝིཊྛཝེལཱཡ ཨསྶམཾ པརིཝཱརེཏྭཱ ཨཱརཀྑཾ ཋཔེཏྭཱ རཱཛདྷཱིཏརཾ ཨིསིཝེསཾ གཱཧཱཔེཏྭཱ སུཝཎྞཙཱིརཀེན ནིཝཱསནཔཱརུཔནཾ ཀཏྭཱ སབྦཱལངྐཱརེཧི ཨལངྐརིཏྭཱ ཏནྟུབདྡྷཾ ཙིཏྟགེཎྜུཀཾ གཱཧཱཔེཏྭཱ ཨསྶམཔདཾ པེསེཏྭཱ སཡཾ བཧི རཀྑནྟཱ ཨཊྛཾསུ. སཱ ཏེན གེཎྜུཀེན ཀཱིལ༹ནྟཱི ཙངྐམཀོཊིཡཾ ཨོཏརི. ཏསྨིཾ ཁཎེ ཨིསིསིངྒོ པཎྞསཱལདྭཱརེ པཱསཱཎཕལཀེ ནིསིནྣོ ཧོཏི. སོ ཏཾ ཨཱགཙྪནྟིཾ དིསྭཱ བྷཱིཏཏསིཏོ ཨུཊྛཱཡ པཎྞསཱལཾ པཝིསིཏྭཱ ཨཊྛཱསི. སཱཔིསྶ པཎྞསཱལདྭཱརཾ གནྟྭཱ ཀཱིལི༹ཡེཝ. སཏྠཱ ཏཉྩ ཏཏོ ཨུཏྟརི ཙ ཨཏྠཾ པཀཱསེནྟོ ཏིསྶོ གཱཐཱ ཨབྷཱསི –

༧.

‘‘ཏཉྩ དིསྭཱན ཨཱཡནྟིཾ, ཨཱམུཏྟམཎིཀུཎྜལཾ;

ཨིསིསིངྒོ པཱཝིསི བྷཱིཏོ, ཨསྶམཾ པཎྞཚཱདནཾ.

༨.

‘‘ཨསྶམསྶ ཙ སཱ དྭཱརེ, གེཎྜུཀེནསྶ ཀཱིལ༹ཏི;

ཝིདཾསཡནྟཱི ཨངྒཱནི, གུཡ྄ཧཾ པཀཱསིཏཱནི ཙ.

༩.

‘‘ཏཉྩ དིསྭཱན ཀཱིལ༹ནྟིཾ, པཎྞསཱལགཏོ ཛཊཱི;

ཨསྶམཱ ནིཀྑམིཏྭཱན, ཨིདཾ ཝཙནམབྲཝཱི’’ཏི.

ཏཏྠ གེཎྜུཀེནསྶཱཏི ཨསྶ ཨིསིསིངྒསྶ ཨསྶམདྭཱརེ གེཎྜུཀེན ཀཱིལ༹ཏི. ཝིདཾསཡནྟཱིཏི དསྶེནྟཱི. གུཡ྄ཧཾ པཀཱསིཏཱནི ཙཱཏི གུཡ྄ཧཉྩ རཧསྶངྒཾ པཀཱསིཏཱནི ཙ པཱཀཊཱནི མུཁཧཏྠཱདཱིནི. ཨབྲཝཱིཏི སོ ཀིར པཎྞསཱལཱཡ ཋཏྭཱ ཙིནྟེསི – ‘‘སཙཱཡཾ ཡཀྑོ བྷཝེཡྻ, པཎྞསཱལཾ པཝིསིཏྭཱ མཾ མུརུམུརཱཔེཏྭཱ ཁཱདེཡྻ, ནཱཡཾ ཡཀྑོ, ཏཱཔསོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི ཨསྶམཱ ནིཀྑམིཏྭཱ པུཙྪནྟོ གཱཐམཱཧ –

༡༠.

‘‘ཨམྦྷོ ཀོ ནཱམ སོ རུཀྑོ, ཡསྶ ཏེཝཾགཏཾ ཕལཾ;

དཱུརེཔི ཁིཏྟཾ པཙྩེཏི, ན ཏཾ ཨོཧཱཡ གཙྪཏཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཡསྶ ཏེཝཾགཏཾ ཕལནྟི ཡསྶ ཏཝ རུཀྑསྶ ཨེཝཾགཏིཀཾ མནོརམཾ ཕལཾ. ཀོ ནཱམ སོ རུཀྑོཏི ཙིཏྲགེཎྜུཀསྶ ཨདིཊྛཔུབྦཏྟཱ ‘‘རུཀྑཕལེན ཏེན བྷཝིཏབྦ’’ནྟི མཉྙམཱནོ ཨེཝཾ པུཙྪཏི.

ཨཐསྶ སཱ རུཀྑཾ ཨཱཙིཀྑནྟཱི གཱཐམཱཧ –

༡༡.

‘‘ཨསྶམསྶ མམ བྲཧྨེ, སམཱིཔེ གནྡྷམཱདནེ;

བཧཝོ ཏཱདིསཱ རུཀྑཱ, ཡསྶ ཏེཝཾགཏཾ ཕལཾ;

དཱུརེཔི ཁིཏྟཾ པཙྩེཏི, ན མཾ ཨོཧཱཡ གཙྪཏཱི’’ཏི.

ཏཏྠ སམཱིཔེ གནྡྷམཱདནེཏི གནྡྷམཱདནཔབྦཏེ མམ ཨསྶམསྶ སམཱིཔེ. ཡསྶ ཏེཝཾགཏནྟི ཡསྶ ཨེཝཾགཏཾ, ཏ-ཀཱརོ བྱཉྫནསནྡྷིཀརོཏི.

ཨིཏི སཱ མུསཱཝཱདཾ ཨབྷཱསི. ཨིཏརོཔི སདྡཧིཏྭཱ ‘‘ཏཱཔསོ ཨེསོ’’ཏི སཉྙཱཡ པཊིསནྠཱརཾ ཀརོནྟོ གཱཐམཱཧ –

༡༢.

‘‘ཨེཏཱུ བྷཝཾ ཨསྶམིམཾ ཨདེཏུ, པཛྫཉྩ བྷཀྑཉྩ པཊིཙྪ དམྨི;

ཨིདམཱསནཾ ཨཏྲ བྷཝཾ ནིསཱིདཏུ, ཨིཏོ བྷཝཾ མཱུལཕལཱནི བྷུཉྫཏཱུ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨསྶམིམནྟི ཨསྶམཾ ཨིམཾ བྷཝཾ པཝིསཏུ. ཨདེཏཱུཏི ཡཐཱསནྣིཧིཏཾ ཨཱཧཱརཾ པརིབྷུཉྫཏུ. པཛྫནྟི པཱདབྦྷཉྫནཾ. བྷཀྑནྟི མདྷུརཕལཱཕལཾ. པཊིཙྪཱཏི པཊིགྒཎྷ. ཨིདམཱསནནྟི པཝིཊྛཀཱལེ ཨེཝམཱཧ.

ཏསྶཱ པཎྞསཱལཾ པཝིསིཏྭཱ ཀཊྛཏྠརཎེ ནིསཱིདནྟིཡཱ སུཝཎྞཙཱིརཀེ དྭིདྷཱ གཏེ སརཱིརཾ ཨཔྤཊིཙྪནྣཾ ཨཧོསི. ཏཱཔསོ མཱཏུགཱམསརཱིརསྶ ཨདིཊྛཔུབྦཏྟཱ ཏཾ དིསྭཱ ‘‘ཝཎྞོ ཨེསོ’’ཏི སཉྙཱཡ ཨེཝམཱཧ –

༡༣.

‘‘ཀིཾ ཏེ ཨིདཾ ཨཱུརཱུནམནྟརསྨིཾ, སུཔིཙྪིཏཾ ཀཎྷརིཝཔྤཀཱསཏི;

ཨཀྑཱཧི མེ པུཙྪིཏོ ཨེཏམཏྠཾ, ཀོསེ ནུ ཏེ ཨུཏྟམངྒཾ པཝིཊྛ’’ནྟི.

ཏཏྠ སུཔིཙྪིཏནྟི དྭིནྣཾ ཨཱུརཱུནཾ སམཱགམཀཱལེ སུཕུསིཏཾ སིཔྤིཔུཊམུཁསཎྛཱནཾ. སུབྷལཀྑཎེན ཧི ཨསམནྣཱགཏཱཡ ཏཾ ཋཱནཾ ཨཱཝཱཊདྷཱཏུཀཾ ཧོཏི, སམནྣཱགཏཱཡ ཨབྦྷུནྣཏཾ སིཔྤིཔུཊམུཁསཎྛཱནཾ. ཀཎྷརིཝཔྤཀཱསཏཱིཏི ཨུབྷོསུ པསྶེསུ ཀཱལ༹ཀཾ ཝིཡ ཁཱཡཏི. ཀོསེ ནུ ཏེ ཨུཏྟམངྒཾ པཝིཊྛནྟི ཏཝ ཨུཏྟམངྒཾ ལིངྒསཎྛཱནཾ ན པཉྙཱཡཏི, ཀིཾ ནུ ཏཾ ཏཝ སརཱིརསངྑཱཏེ ཀོསེ པཝིཊྛནྟི པུཙྪཏི.

ཨཐ ནཾ སཱ ཝཉྩཡནྟཱི གཱཐཱདྭཡམཱཧ –

༡༤.

‘‘ཨཧཾ ཝནེ མཱུལཕལེསནཾ ཙརཾ, ཨཱསཱདཡིཾ ཨཙྪཾ སུགྷོརརཱུཔཾ;

སོ མཾ པཏིཏྭཱ སཧསཱཛ྄ཛྷཔཏྟོ, པནུཛྫ མཾ ཨབྦཧི ཨུཏྟམངྒཾ.

༡༥.

‘‘སྭཱཡཾ ཝཎོ ཁཛྫཏི ཀཎྜུཝཱཡཏི, སབྦཉྩ ཀཱལཾ ན ལབྷཱམི སཱཏཾ;

པཧོ བྷཝཾ ཀཎྜུམིམཾ ཝིནེཏུཾ, ཀུརུཏཾ བྷཝཾ ཡཱཙིཏོ བྲཱཧྨཎཏྠ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཨཱསཱདཡིནྟི གྷཊྚེསིཾ, ཨཱགཙྪནྟཾ དིསྭཱ ལེཌྜུནཱ པཧརིནྟི ཨཏྠོ. པཏིཏྭཱཏི ཨུཔདྷཱཝིཏྭཱ. སཧསཱཛ྄ཛྷཔྤཏྟོཏི མམཾ སཧསཱ ཨཛ྄ཛྷཔྤཏྟོ སམྤཏྟོ. པནུཛྫཱཏི ཨཐ མཾ པོཏེཏྭཱ. ཨབྦཧཱིཏི མུཁེན མམ ཨུཏྟམངྒཾ ལུཉྩིཏྭཱ པཀྐཱམི, ཏཏོ པཊྛཱཡ ཨིམསྨིཾ ཋཱནེ ཝཎོ ཛཱཏོ. སྭཱཡནྟི སོ ཨཡཾ ཏཏོ པཊྛཱཡ མཡ྄ཧཾ ཝཎོ ཁཛྫཏི ཙེཝ ཀཎྜུཝཉྩ ཀརོཏི, ཏཔྤཙྩཡཱ སཱཧཾ སབྦཀཱལཾ ཀཱཡིཀཙེཏསིཀསུཁཾ ན ལབྷཱམི. པཧོཏི པཧུ སམཏྠོ. བྲཱཧྨཎཏྠནྟི བྷཝཾ མཡཱ ཡཱཙིཏོ ཨིམཾ བྲཱཧྨཎསྶ ཨཏྠཾ ཀརོཏུ, ཨིདཾ མེ དུཀྑཾ ཧརཱཧཱིཏི ཝདཏི.

སོ ཏསྶཱ མུསཱཝཱདཾ ‘‘སབྷཱཝོ’’ཏི སདྡཧིཏྭཱ ‘‘སཙེ ཏེ ཨེཝཾ སུཁཾ ཧོཏི, ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི ཏཾ པདེསཾ ཨོལོཀེཏྭཱ ཨནནྟརཾ གཱཐམཱཧ –

༡༦.

‘‘གམྦྷཱིརརཱུཔོ ཏེ ཝཎོ སལོཧིཏོ, ཨཔཱུཏིཀོ ཝཎགནྡྷོ མཧཱ ཙ;

ཀརོམི ཏེ ཀིཉྩི ཀསཱཡཡོགཾ, ཡཐཱ བྷཝཾ པརམསུཁཱི བྷཝེཡྻཱ’’ཏི.

ཏཏྠ སལོཧིཏོཏི རཏྟོབྷཱསོ. ཨཔཱུཏིཀོཏི པཱུཏིམཾསརཧིཏོ. ཝཎགནྡྷོཏི ཐོཀཾ དུགྒནྡྷོ. ཀསཱཡཡོགནྟི ཨཧཾ ཀེཙི རུཀྑཀསཱཡེ གཧེཏྭཱ ཏཝ ཨེཀཾ ཀསཱཡཡོགཾ ཀརོམཱིཏི.

ཏཏོ ནིལི༹ནིཀཱ གཱཐམཱཧ

༡༧.

‘‘ན མནྟཡོགཱ ན ཀསཱཡཡོགཱ, ན ཨོསདྷཱ བྲཧྨཙཱརི ཀམནྟི;

ཡཾ ཏེ མུདུ ཏེན ཝིནེཧི ཀཎྜུཾ, ཡཐཱ ཨཧཾ པརམསུཁཱི བྷཝེཡྻ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཀམནྟཱིཏི, བྷོ བྲཧྨཙཱརི, ཨིམསྨིཾ མམ ཝཎེ ནེཝ མནྟཡོགཱ, ན ཀསཱཡཡོགཱ, ན པུཔྥཕལཱདཱིནི ཨོསདྷཱནི ཀམནྟི, ཨནེཀཝཱརཾ ཀཏེཧིཔི ཏེཧི ཨེཏསྶ ཕཱསུཀབྷཱཝོ ན བྷཱུཏཔུབྦོ. ཡཾ པན ཏེ ཨེཏཾ མུདུ ཨངྒཛཱཏཾ, ཏེན གྷཊྚིཡམཱནསྶེཝ ཏསྶ ཀཎྜུ ན ཧོཏི, ཏསྨཱ ཏེན ཝིནེཧི ཀཎྜུནྟི.

སོ ‘‘སཙྩཾ ཨེསོ བྷཎཏཱི’’ཏི སལླཀྑེཏྭཱ ‘‘མེཐུནསཾསགྒེན སཱིལཾ བྷིཛྫཏི, ཛྷཱནཾ ཨནྟརདྷཱཡཏཱི’’ཏི ཨཛཱནནྟོ མཱཏུགཱམསྶ ཨདིཊྛཔུབྦཏྟཱ མེཐུནདྷམྨསྶ ཙ ཨཛཱནནབྷཱཝེན ‘‘བྷེསཛྫ’’ནྟི ཝདནྟིཡཱ ཏཱཡ མེཐུནཾ པཊིསེཝི. ཏཱཝདེཝསྶ སཱིལཾ བྷིཛྫི, ཛྷཱནཾ པརིཧཱཡི. སོ དྭེ ཏཡོ ཝཱརེ སཾསགྒཾ ཀཏྭཱ ཀིལནྟོ ཧུཏྭཱ ནིཀྑམིཏྭཱ སརཾ ཨོརུཡ྄ཧ ནྷཏྭཱ པཊིཔྤསྶདྡྷདརཐོ ཨཱགནྟྭཱ པཎྞསཱལཱཡཾ ནིསཱིདིཏྭཱ པུནཔི ཏཾ ‘‘ཏཱཔསོ’’ཏི མཉྙམཱནོ ཝསནཊྛཱནཾ པུཙྪནྟོ གཱཐམཱཧ –

༡༨.

‘‘ཨིཏོ ནུ བྷོཏོ ཀཏམེན ཨསྶམོ, ཀཙྩི བྷཝཾ ཨབྷིརམསི ཨརཉྙེ;

ཀཙྩི ནུ ཏེ མཱུལཕལཾ པཧཱུཏཾ, ཀཙྩི བྷཝནྟཾ ན ཝིཧིཾསནྟི ཝཱལཱ༹’’ཏི.

ཏཏྠ ཀཏམེནཱཏི ཨིཏོ ཀཏམེན དིསཱབྷཱགེན བྷོཏོ ཨསྶམོ. བྷཝནྟི ཨཱལཔནམེཏཾ.

ཏཏོ ནིལི༹ནིཀཱ ཙཏསྶོ གཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི –

༡༩.

‘‘ཨིཏོ ཨུཛུཾ ཨུཏྟརཱཡཾ དིསཱཡཾ, ཁེམཱ ནདཱི ཧིམཝཏཱ པབྷཱཝཱི;

ཏསྶཱ ཏཱིརེ ཨསྶམོ མཡ྄ཧ རམྨོ, ཨཧོ བྷཝཾ ཨསྶམཾ མཡ྄ཧཾ པསྶེ.

༢༠.

‘‘ཨམྦཱ ཙ སཱལཱ ཏིལཀཱ ཙ ཛམྦུཡོ, ཨུདྡཱལཀཱ པཱཊལིཡོ ཙ ཕུལླཱ;

སམནྟཏོ ཀིམྤུརིསཱབྷིགཱིཏཾ, ཨཧོ བྷཝཾ ཨསྶམཾ མཡ྄ཧཾ པསྶེ.

༢༡.

‘‘ཏཱལཱ ཙ མཱུལཱ ཙ ཕལཱ ཙ མེཏྠ, ཝཎྞེན གནྡྷེན ཨུཔེཏརཱུཔཾ;

ཏཾ བྷཱུམིབྷཱགེཧི ཨུཔེཏརཱུཔཾ, ཨཧོ བྷཝཾ ཨསྶམཾ མཡ྄ཧཾ པསྶེ.

༢༢.

‘‘ཕལཱ ཙ མཱུལཱ ཙ པཧཱུཏམེཏྠ, ཝཎྞེན གནྡྷེན རསེནུཔེཏཱ;

ཨཱཡནྟི ཙ ལུདྡཀཱ ཏཾ པདེསཾ, མཱ མེ ཏཏོ མཱུལཕལཾ ཨཧཱསུ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཨུཏྟརཱཡནྟི ཨུཏྟརཱཡ. ཁེམཱཏི ཨེཝཾནཱམིཀཱ ནདཱི. ཧིམཝཏཱ པབྷཱཝཱིཏི ཧིམཝནྟཏོ པཝཏྟཏི. ཨཧོཏི པཏྠནཏྠེ ནིཔཱཏོ. ཨུདྡཱལཀཱཏི ཝཱཏགྷཱཏཀཱ. ཀིམྤུརིསཱབྷིགཱིཏནྟི སམནྟཏོ པརིཝཱརེཏྭཱ མདྷུརསདྡེན གཱཡནྟེཧི ཀིམྤུརིསེཧི ཨབྷིགཱིཏཾ. ཏཱལཱ ཙ མཱུལཱ ཙ ཕལཱ ཙ མེཏྠཱཏི ཨེཏྠ མམ ཨསྶམེ པཱསཱདིཀཱ ཏཱལརུཀྑཱ ཙ ཏེསཉྙེཝ ཝཎྞགནྡྷཱདིསམྤནྣཱ ཀནྡསངྑཱཏཱ མཱུལཱ ཙ ཕལཱ ཙ. པཧཱུཏམེཏྠཱཏི ནཱནཱརུཀྑཕལཱ ཙ རུཀྑཝལླིམཱུལཱ ཙ པཧཱུཏཱ ཨེཏྠ. མཱ མེ ཏཏོཏི ཏཾ མམ ཨསྶམཔདཾ སམྦཧུལཱ ལུདྡཀཱ ཨཱགཙྪནྟི, མཡཱ ཙེཏྠ ཨཱཧརིཏྭཱ ཋཔིཏཾ བཧུ མདྷུརསམཱུལཕལཱཕལཾ ཨཏྠི, ཏེ མཡི ཙིརཱཡནྟེ མཱུལཕལཱཕལཾ ཧརེཡྻུཾ. ཏེ ཏཏོ མམ མཱུལཕལཱཕལཾ མཱ ཧརིཾསུ, ཏསྨཱ སཙེཔི མཡཱ སདྡྷིཾ ཨཱགནྟུཀཱམོ, ཨེཧི, ནོ ཙེ, ཨཧཾ གམིསྶཱམཱིཏི ཨཱཧ.

ཏཾ སུཏྭཱ ཏཱཔསོ ཡཱཝ པིཏུ ཨཱགམནཱ ཨདྷིཝཱསཱཔེཏུཾ གཱཐམཱཧ –

༢༣.

‘‘པིཏཱ མམཾ མཱུལཕལེསནཾ གཏོ, ཨིདཱནི ཨཱགཙྪཏི སཱཡཀཱལེ;

ཨུབྷོཝ གཙྪཱམསེ ཨསྶམཾ ཏཾ, ཡཱཝ པིཏཱ མཱུལཕལཏོ ཨེཏཱུ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨུབྷོཝ གཙྪཱམསེཏི མམ པིཏུ ཨཱརོཙེཏྭཱ ཨུབྷོཝ གམིསྶཱམ.

ཏཏོ སཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨཡཾ ཏཱཝ ཨརཉྙེཝ ཝཌྜྷིཏབྷཱཝེན མམ ཨིཏྠིབྷཱཝཾ ན ཛཱནཱཏི, པིཏཱ པནསྶ མཾ དིསྭཱཝ ཛཱནིཏྭཱ ‘ཏྭཾ ཨིདྷ ཀིཾ ཀརོསཱི’ཏི ཀཱཛཀོཊིཡཱ པཧརིཏྭཱ སཱིསམྤི མེ བྷིནྡེཡྻ, ཏསྨིཾ ཨནཱགཏེཡེཝ མཡཱ གནྟུཾ ཝཊྚཏི, ཨཱགམནཀམྨམྤི མེ ནིཊྛིཏ’’ནྟི. སཱ ཏསྶ ཨཱགམནཱུཔཱཡཾ ཨཱཙིཀྑནྟཱི ཨིཏརཾ གཱཐམཱཧ –

༢༤.

‘‘ཨཉྙེ བཧཱུ ཨིསཡོ སཱདྷུརཱུཔཱ, རཱཛཱིསཡོ ཨནུམགྒེ ཝསནྟི;

ཏེཡེཝ པུཙྪེསི མམསྶམཾ ཏཾ, ཏེ ཏཾ ནཡིསྶནྟི མམཾ སཀཱསེ’’ཏི.

ཏཏྠ རཱཛཱིསཡོཏི, སམྨ, མཡཱ ན སཀྐཱ ཙིརཱཡིཏུཾ, ཨཉྙེ པན སཱདྷུསབྷཱཝཱ རཱཛིསཡོ ཙ བྲཱཧྨཎིསཡོ ཙ ཨནུམགྒེ མམ ཨསྶམམགྒཔསྶེ ཝསནྟི, ཨཧཾ ཏེསཾ ཨཱཙིཀྑིཏྭཱ གམིསྶཱམི, ཏྭཾ ཏེ པུཙྪེཡྻཱསི, ཏེ ཏཾ མམ སནྟིཀཾ ནཡིསྶནྟཱིཏི.

ཨེཝཾ སཱ ཨཏྟནོ པལཱཡནཱུཔཱཡཾ ཀཏྭཱ པཎྞསཱལཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ ཏཾ ཨོལོཀེནྟམེཝ ‘‘ཏྭཾ ནིཝཏྟཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཱགམནམགྒེནེཝ ཨམཙྩཱནཾ སནྟིཀཾ ཨགམཱསི. ཏེ ཏཾ གཧེཏྭཱ ཁནྡྷཱཝཱརཾ གནྟྭཱ ཨནུཔུབྦེན བཱརཱཎསིཾ པཱཔུཎིཾསུ. སཀྐོཔི ཏཾ དིཝསམེཝ ཏུསྶིཏྭཱ སཀལརཊྛེ དེཝཾ ཝསྶཱཔེསི, ཏཏོ སུབྷིཀྑཾ ཛནཔདཾ ཨཧོསི. ཨིསིསིངྒཏཱཔསསྶཔི ཏཱཡ པཀྐནྟམཏྟཱཡ ཨེཝ ཀཱཡེ ཌཱཧོ ཨུཔྤཛྫི. སོ ཀམྤནྟོ པཎྞསཱལཾ པཝིསིཏྭཱ ཝཱཀཙཱིརཾ པཱརུཔིཏྭཱ སོཙནྟོ ནིཔཛྫི. བོདྷིསཏྟོ སཱཡཾ ཨཱགནྟྭཱ པུཏྟཾ ཨཔསྶནྟོ ‘‘ཀཧཾ ནུ ཁོ གཏོ’’ཏི ཀཱཛཾ ཨོཏཱརེཏྭཱ པཎྞསཱལཾ པཝིསིཏྭཱ ཏཾ ནིཔནྣཀཾ དིསྭཱ ‘‘ཏཱཏ, ཀིཾ ཀརོསཱི’’ཏི པིཊྛིཾ པརིམཛྫནྟོ ཏིསྶོ གཱཐཱ ཨབྷཱསི –

༢༥.

‘‘ན ཏེ ཀཊྛཱནི བྷིནྣཱནི, ན ཏེ ཨུདཀམཱབྷཏཾ;

ཨགྒཱིཔི ཏེ ན ཧཱཔིཏོ, ཀིཾ ནུ མནྡོཝ ཛྷཱཡསི.

༢༦.

‘‘བྷིནྣཱནི ཀཊྛཱནི ཧུཏོ ཙ ཨགྒི, ཏཔནཱིཔི ཏེ སམིཏཱ བྲཧྨཙཱརཱི;

པཱིཋཉྩ མཡ྄ཧཾ ཨུདཀཉྩ ཧོཏི, རམསི ཏུཝཾ བྲཧྨབྷཱུཏོ པུརཏྠཱ.

༢༧.

‘‘ཨབྷིནྣཀཊྛོསི ཨནཱབྷཏོདཀོ, ཨཧཱཔིཏགྒཱིསི ཨསིདྡྷབྷོཛནོ;

ན མེ ཏུཝཾ ཨཱལཔསཱི མམཛྫ, ནཊྛཾ ནུ ཀིཾ ཙེཏསིཀཉྩ དུཀྑ’’ནྟི.

ཏཏྠ བྷིནྣཱནཱིཏི ཨརཉྙཏོ ཨུདྡྷཊཱནི. ན ཧཱཔིཏོཏི ན ཛལིཏོ. བྷིནྣཱནཱིཏི པུབྦེ ཏཡཱ མམཱགམནཝེལཱཡ ཀཊྛཱནི ཨུདྡྷཊཱནེཝ ཧོནྟི. ཧུཏོ ཙ ཨགྒཱིཏི ཨགྒི ཙ ཧུཏོ ཧོཏི. ཏཔནཱིཏི ཝིསིབྦནཨགྒིསངྑཱཏཱ ཏཔནཱིཔི ཏེ སམིཏཱཝ སཡམེཝ སཾཝིདཧིཏཱཝ ཧོཏི. པཱིཋནྟི མམ ཨཱསནཏྠཱཡ པཱིཋཉྩ པཉྙཏྟམེཝ ཧོཏི. ཨུདཀཉྩཱཏི པཱདདྷོཝནཨུདཀམྤི ཨུཔཊྛཱཔིཏམེཝ ཧོཏི. བྲཧྨབྷཱུཏོཏི ཏུཝམྤི ཨིཏོ པུརཏྠཱ སེཊྛབྷཱུཏོ ཨིམསྨིཾ ཨསྶམེ ཨབྷིརམསི. ཨབྷིནྣཀཊྛོསཱིཏི སོ དཱནི ཨཛྫ ཨནུདྡྷཊཀཊྛོསི. ཨསིདྡྷབྷོཛནོཏི ན ཏེ ཀིཉྩི ཨམྷཱཀཾ ཀནྡམཱུལཾ ཝཱ པཎྞཾ ཝཱ སེདིཏཾ. མམཛྫཱཏི, མམ པུཏྟ, ཨཛྫ ན མེ ཏྭཾ ཨཱལཔསི. ནཊྛཾ ནུ ཀིནྟི ཀིཾ ནུ ཏེ ནཊྛཾ ཝཱ, ཀིཾ ཙེཏསིཀཾ ཝཱ དུཀྑཾ, ཨཀྑཱཧི མེ ནིཔནྣཀཱརཎནྟི པུཙྪཏི.

སོ པིཏུ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཏཾ ཀཱརཎཾ ཀཐེནྟོ ཨཱཧ –

༢༨.

‘‘ཨིདྷཱགམཱ ཛཊིལོ བྲཧྨཙཱརཱི, སུདསྶནེཡྻོ སུཏནཱུ ཝིནེཏི;

ནེཝཱཏིདཱིགྷོ ན པནཱཏིརསྶོ, སུཀཎྷཀཎྷཙྪདནེཧི བྷོཏོ.

༢༩.

‘‘ཨམསྶུཛཱཏོ ཨཔུརཱཎཝཎྞཱི, ཨཱདྷཱརརཱུཔཉྩ པནསྶ ཀཎྛེ;

དྭེ ཡམཱ གཎྜཱ ཨུརེ སུཛཱཏཱ, སུཝཎྞཏིནྡུཀནིབྷཱ པབྷསྶརཱ.

༣༠.

‘‘མུཁཉྩ ཏསྶ བྷུསདསྶནེཡྻཾ, ཀཎྞེསུ ལམྦནྟི ཙ ཀུཉྩིཏགྒཱ;

ཏེ ཛོཏརེ ཙརཏོ མཱཎཝསྶ, སུཏྟཉྩ ཡཾ སཾཡམནཾ ཛཊཱནཾ.

༣༡.

‘‘ཨཉྙཱ ཙ ཏསྶ སཾཡམཱནི ཙཏསྶོ, ནཱིལཱ པཱིཏཱ ལོཧིཏིཀཱ ཙ སེཏཱ;

ཏཱ པིཾསརེ ཙརཏོ མཱཎཝསྶ, ཏིརིཊིསངྒྷཱརིཝ པཱཝུསམྷི.

༣༢.

‘‘ན མིཁལཾ མུཉྫམཡཾ དྷཱརེཏི, ན སནྠརེ ནོ པན པབྦཛསྶ;

ཏཱ ཛོཏརེ ཛགྷནནྟརེ ཝིལགྒཱ, སཏེརཏཱ ཝིཛྫུརིཝནྟལིཀྑེ.

༣༣.

‘‘ཨཁཱིལཀཱནི ཙ ཨཝཎྚཀཱནི, ཧེཊྛཱ ནབྷྱཱ ཀཊིསམོཧིཏཱནི;

ཨགྷཊྚིཏཱ ནིཙྩཀཱིལ༹ཾ ཀརོནྟི, ཧཾ ཏཱཏ ཀིཾརུཀྑཕལཱནི ཏཱནི.

༣༤.

‘‘ཛཊཱ ཙ ཏསྶ བྷུསདསྶནེཡྻཱ, པརོསཏཾ ཝེལླིཏགྒཱ སུགནྡྷཱ;

དྭེདྷཱ སིརོ སཱདྷུ ཝིབྷཏྟརཱུཔོ, ཨཧོ ནུ ཁོ མཡ྄ཧ ཏཐཱ ཛཊཱསྶུ.

༣༥.

‘‘ཡདཱ ཙ སོ པཀིརཏི ཏཱ ཛཊཱཡོ, ཝཎྞེན གནྡྷེན ཨུཔེཏརཱུཔཱ;

ནཱིལུཔྤལཾ ཝཱཏསམེརིཏཾཝ, ཏཐེཝ སཾཝཱཏི པནསྶམོ ཨཡཾ.

༣༦.

‘‘པངྐོ ཙ ཏསྶ བྷུསདསྶནེཡྻོ, ནེཏཱདིསོ ཡཱདིསོ མཡ྄ཧཾ ཀཱཡེ;

སོ ཝཱཡཏི ཨེརིཏོ མཱལུཏེན, ཝནཾ ཡཐཱ ཨགྒགིམྷེ སུཕུལླཾ.

༣༧.

‘‘ནིཧནྟི སོ རུཀྑཕལཾ པཐབྱཱ, སུཙིཏྟརཱུཔཾ རུཙིརཾ དསྶནེཡྻཾ;

ཁིཏྟཉྩ ཏསྶ པུནརེཧི ཧཏྠཾ, ཧཾ ཏཱཏ ཀིཾརུཀྑཕལཾ ནུ ཁོ ཏཾ.

༣༨.

‘‘དནྟཱ ཙ ཏསྶ བྷུསདསྶནེཡྻཱ, སུདྡྷཱ སམཱ སངྑཝརཱུཔཔནྣཱ;

མནོ པསཱདེནྟི ཝིཝརིཡམཱནཱ, ན ཧི ནཱུན སོ སཱཀམཁཱདི ཏེཧི.

༣༩.

‘‘ཨཀཀྐསཾ ཨགྒལི༹ཏཾ མུཧུཾ མུདུཾ, ཨུཛུཾ ཨནུདྡྷཏཾ ཨཙཔལམསྶ བྷཱསིཏཾ;

རུདཾ མནུཉྙཾ ཀརཝཱིཀསུསྶརཾ, ཧདཡངྒམཾ རཉྫཡཏེཝ མེ མནོ.

༤༠.

‘‘བིནྡུསྶརོ ནཱཏིཝིསཊྛཝཱཀྱོ, ན ནཱུན སཛ྄ཛྷཱཡམཏིཔྤཡུཏྟོ;

ཨིཙྪཱམི བྷོ ཏཾ པུནདེཝ དཊྛུཾ, མིཏྟོ ཧི མེ མཱཎཝོཧུ པུརཏྠཱ.

༤༡.

‘‘སུསནྡྷི སབྦཏྠ ཝིམཊྛིམཾ ཝཎཾ, པུཐཱུ སུཛཱཏཾ ཁརཔཏྟསནྣིབྷཾ;

ཏེནེཝ མཾ ཨུཏྟརིཡཱན མཱཎཝོ, ཝིཝརིཏཾ ཨཱུརུཾ ཛགྷནེན པིལ༹ཡི.

༤༢.

‘‘ཏཔནྟི ཨཱབྷནྟི ཝིརོཙརེ ཙ, སཏེརཏཱ ཝིཛྫུརིཝནྟལིཀྑེ;

བཱཧཱ མུདཱུ ཨཉྫནལོམསཱདིསཱ, ཝིཙིཏྲཝཊྚངྒུལིཀཱསྶ སོབྷརེ.

༤༣.

‘‘ཨཀཀྐསངྒོ ན ཙ དཱིགྷལོམོ, ནཁཱསྶ དཱིགྷཱ ཨཔི ལོཧིཏགྒཱ;

མུདཱུཧི བཱཧཱཧི པལིསྶཛནྟོ, ཀལྱཱཎརཱུཔོ རམཡཾ ཨུཔཊྛཧི.

༤༤.

‘‘དུམསྶ ཏཱུལཱུཔནིབྷཱ པབྷསྶརཱ, སུཝཎྞཀམྦུཏལཝཊྚསུཙྪཝི;

ཧཏྠཱ མུདཱུ ཏེཧི མཾ སམྥུསིཏྭཱ, ཨིཏོ གཏོ ཏེན མཾ དཧནྟི ཏཱཏ.

༤༥.

‘‘ན ནཱུན སོ ཁཱརིཝིདྷཾ ཨཧཱསི, ན ནཱུན སོ ཀཊྛཱནི སཡཾ ཨབྷཉྫི;

ན ནཱུན སོ ཧནྟི དུམེ ཀུཋཱརིཡཱ, ན ཧིསྶ ཧཏྠེསུ ཁིལཱནི ཨཏྠི.

༤༦.

‘‘ཨཙྪོ ཙ ཁོ ཏསྶ ཝཎཾ ཨཀཱསི, སོ མཾབྲཝི ‘སུཁིཏཾ མཾ ཀརོཧི’;

ཏཱཧཾ ཀརིཾ ཏེན མམཱསི སོཁྱཾ, སོ ཙབྲཝི ‘སུཁིཏོསྨཱི’ཏི བྲཧྨེ.

༤༧.

‘‘ཨཡཉྩ ཏེ མཱལུཝཔཎྞསནྠཏཱ, ཝིཀིཎྞརཱུཔཱཝ མཡཱ ཙ ཏེན ཙ;

ཀིལནྟརཱུཔཱ ཨུདཀེ རམིཏྭཱ, པུནཔྤུནཾ པཎྞཀུཊིཾ ཝཛཱམ.

༤༨.

‘‘ན མཛྫ མནྟཱ པཊིབྷནྟི ཏཱཏ, ན ཨགྒིཧུཏྟཾ ནཔི ཡཉྙཏནྟཾ;

ན ཙཱཔི ཏེ མཱུལཕལཱནི བྷུཉྫེ, ཡཱཝ ན པསྶཱམི ཏཾ བྲཧྨཙཱརིཾ.

༤༩.

‘‘ཨདྡྷཱ པཛཱནཱསི ཏུཝམྤི ཏཱཏ, ཡསྶཾ དིསཾ ཝསཏེ བྲཧྨཙཱརཱི;

ཏཾ མཾ དིསཾ པཱཔཡ ཏཱཏ ཁིཔྤཾ, མཱ ཏེ ཨཧཾ ཨམརིམསྶམམྷི.

༥༠.

‘‘ཝིཙིཏྲཕུལླཉྷི ཝནཾ སུཏཾ མཡཱ, དིཛཱབྷིགྷུཊྛཾ དིཛསངྒྷསེཝིཏཾ;

ཏཾ མཾ ཝནཾ པཱཔཡ ཏཱཏ ཁིཔྤཾ, པུརཱ ཏེ པཱཎཾ ཝིཛཧཱམི ཨསྶམེ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨིདྷཱགམཱཏི, ཏཱཏ, ཨིམཾ ཨསྶམཔདཾ ཨཱགཏོ. སུདསྶནེཡྻོཏི སུཊྛུ དསྶནེཡྻོ. སུཏནཱུཏི སུཊྛུ ཏནུཀོ ནཱཏིཀིསོ ནཱཏིཐཱུལོ. ཝིནེཏཱིཏི ཨཏྟནོ སརཱིརཔྤབྷཱཡ ཨསྶམཔདཾ ཨེཀོབྷཱསཾ ཝིཡ ཝིནེཏི པཱུརེཏི. སུཀཎྷཀཎྷཙྪདནེཧི བྷོཏོཏི, ཏཱཏ, ཏསྶ བྷོཏོ སུཀཎྷེཧི ཀཎྷཙྪདནེཧི བྷམརཝཎྞེཧི ཀེསེཧི སུཀཎྷསཱིསཾ སུམཛྫིཏམཎིམཡཾ ཝིཡ ཁཱཡཏི. ཨམསྶཱུཛཱཏོཏི ན ཏཱཝསྶ མསྶུ ཛཱཡཏི, ཏརུཎོཡེཝ. ཨཔུརཱཎཝཎྞཱིཏི ཨཙིརཔབྦཛིཏོ. ཨཱདྷཱརརཱུཔཉྩ པནསྶ ཀཎྛེཏི ཀཎྛེ ཙ པནསྶ ཨམྷཱཀཾ བྷིཀྑཱབྷཱཛནཊྛཔནཾ པཏྟཱདྷཱརསདིསཾ པིལ༹ནྡྷནཾ ཨཏྠཱིཏི མུཏྟཱཧཱརཾ སནྡྷཱཡ ཝདཏི. གཎྜཱཏི ཐནེ སནྡྷཱཡཱཧ. ཨུརེ སུཛཱཏཱཏི ཨུརམྷི སུཛཱཏཱ. ‘‘ཨུརཏོ’’ཏིཔི པཱཋོ. པབྷསྶརཱཏི པབྷཱསམྤནྣཱ. ‘‘པབྷཱསརེ’’ཏིཔི པཱཋོ, ཨོབྷཱསནྟཱིཏི ཨཏྠོ.

བྷུསདསྶནེཡྻནྟི ཨཏིཝིཡ དསྶནཱིཡཾ. ཀུཉྩིཏགྒཱཏི སཱིཧཀུཎྜལཾ སནྡྷཱཡ ཝདཏི. སུཏྟཉྩཱཏི ཡཾ ཏསྶ ཛཊཱབནྡྷནསུཏྟཾ, ཏམྤི ཛོཏཏི པབྷཾ མུཉྩཏི. ‘‘སཾཡམཱནི ཙཏསྶོ’’ཏི ཨིམིནཱ མཎིསུཝཎྞཔཝཱལ༹རཛཏམཡཱནི ཙཏྟཱརི པིལ༹ནྡྷནཱནི དསྶེཏི. ཏཱ པིཾསརེཏི ཏཱནི པིལ༹ནྡྷནཱནི པཱཝུསམྷི པཝུཊྛེ དེཝེ ཏིརིཊིསངྒྷཱ ཝིཡ ཝིརཝནྟི. མིཁལནྟི མེཁལཾ, ཨཡམེཝ ཝཱ པཱཋོ. ཨིདཾ ནིཝཏྠཀཉྩནཙཱིརཀཾ སནྡྷཱཡཱཧ. ན སནྠརེཏི ན ཝཱཀེ. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – ཏཱཏ, ཡཐཱ མཡཾ ཏིཎམཡཾ ཝཱ ཝཱཀམཡཾ ཝཱ ཙཱིརཀཾ དྷཱརེམ, ན ཏཐཱ སོ, སོ པན སུཝཎྞཙཱིརཀཾ དྷཱརེཏཱིཏི. ཨཁཱིལཀཱནཱིཏི ཨཏཙཱནི ནིཔྤཎྞཱནི. ཀཊིསམོཧིཏཱནཱིཏི ཀཊིཡཾ བདྡྷཱནི. ནིཙྩཀཱིལ༹ཾ ཀརོནྟཱིཏི ཨགྷཊྚིཏཱནིཔི ནིཙྩཀཱལཾ ཀཱིལཱ༹ཡནྟི. ཧཾ, ཏཱཏཱཏི ཧམྦྷོ, ཏཱཏ. ཀིཾ རུཀྑཕལཱནི ཏཱནཱིཏི ཏཱནི ཏསྶ མཱཎཝསྶ སུཏྟཱརུལ༹ྷཱནི ཀཊིཡཾ བདྡྷཱནི ཀཏརརུཀྑཕལཱནི ནཱམཱཏི མཎིསངྒྷཱཊིཾ སནྡྷཱཡཱཧ.

ཛཊཱཏི ཛཊཱམཎྜལཱཀཱརེན བདྡྷརཏནམིསྶཀཀེསཝཊྚིཡོ སནྡྷཱཡཱཧ. ཝེལླིཏགྒཱཏི ཀུཉྩིཏགྒཱ. དྭེདྷཱསིརོཏི ཏསྶ སཱིསཾ དྭེདྷཱ ཀཏྭཱ བདྡྷཱནཾ ཛཊཱནཾ ཝསེན སུཊྛུ ཝིབྷཏྟརཱུཔཾ. ཏཐཱཏི ཡཐཱ ཏསྶ མཱཎཝསྶ ཛཊཱ, ཏཐཱ ཏུམྷེཧི མམ ན བདྡྷཱ, ཨཧོ ཝཏ མམཔི ཏཐཱ ཨསྶཱུཏི པཏྠེནྟོ ཨཱཧ. ཨུཔེཏརཱུཔཱཏི ཨུཔེཏསབྷཱཝཱ. ཝཱཏསམེརིཏཾཝཱཏི ཡཐཱ ནཱམ ནཱིལུཔྤལཾ ཝཱཏེན སམཱིརིཏཾ, ཏཐེཝ ཨཡཾ ཨིམསྨིཾ ཝནསཎྜེ ཨསྶམོ སཾཝཱཏི. ནེཏཱདིསོཏི, ཏཱཏ, ཡཱདིསོ མམ ཀཱཡེ པངྐོ, ནེཏཱདིསོ ཏསྶ སརཱིརེ. སོ ཧི དསྶནཱིཡོ ཙེཝ སུགནྡྷོ ཙ. ཨགྒགིམྷེཏི ཝསནྟསམཡེ.

ནིཧནྟཱིཏི པཧརཏི. ཀིཾ རུཀྑཕལཾ ནུ ཁོ ཏནྟི ཀཏརརུཀྑསྶ ནུ ཁོ ཏཾ ཕལཾ. སངྑཝརཱུཔཔནྣཱཏི སུདྷོཏསངྑཔཊིབྷཱགཱ. ན ཧི ནཱུན སོ སཱཀམཁཱདི ཏེཧཱིཏི ན ནཱུན སོ མཱཎཝོ མཡཾ ཝིཡ ཏེཧི དནྟེཧི རུཀྑཔཎྞཱནི ཙེཝ མཱུལཕལཱཕལཱནི ཙ ཁཱདི. ཨམྷཱཀཉྷི ཏཱནི ཁཱདནྟཱནཾ སབལཱ པཎྞཝཎྞཱ དནྟཱཏི དཱིཔེཏི.

ཨཀཀྐསནྟི, ཏཱཏ, ཏསྶ བྷཱསིཏཾ ཨཕརུསཾ ཨགལི༹ཏཾ, པུནཔྤུནཾ ཝདནྟསྶཱཔི མདྷུརཏཱཡ མུཧུཾ མུདུཾ, ཨཔམུསྶཏཱཡ ཨུཛུཾ, ཨཝིཀྑིཏྟཏཱཡ ཨནུདྡྷཊཾ, པཏིཊྛིཏཏཱཡ ཨཙཔལཾ. རུདནྟི བྷཱསམཱནསྶ སརསངྑཱཏཾ རུདམྤི མནོཧརཾ ཀརཝཱིཀསྶ ཝིཡ སུསྶརཾ སུམདྷུརཾ. རཉྫཡཏེཝཱཏི མམ མནོ རཉྫཏིཡེཝ. བིནྡུསྶརོཏི པིཎྜིཏསྶརོ. མཱཎཝོཧཱུཏི སོ ཧི མཱཎཝོ པུརཏྠཱ མམ མིཏྟོ ཨཧུ.

སུསནྡྷི སབྦཏྠ ཝིམཊྛིམཾ ཝཎནྟི ཏཱཏ ཏསྶ མཱཎཝསྶ ཨཱུརཱུནཾ ཨནྟརེ ཨེཀཾ ཝཎཾ ཨཏྠི, ཏཾ སུསནྡྷི སུཕུསིཏཾ སིཔྤིཔུཊམུཁསདིསཾ, སབྦཏྠ ཝིམཊྛཾ སམནྟཏོ མཊྛཾ. པུཐཱུཏི མཧནྟཾ. སུཛཱཏནྟི སུསཎྛིཏཾ. ཁརཔཏྟསནྣིབྷནྟི སུཔུཔྥིཏཔདུམམཀུལ༹སནྣིབྷཾ. ཨུཏྟརིཡཱནཱཏི ཨུཏྟརིཏྭཱ ཨཝཏྠརིཏྭཱ. པིལ༹ཡཱིཏི པཱིལེ༹སི. ཏཔནྟཱིཏི ཏསྶ མཱཎཝསྶ སརཱིརཏོ ནིཙྪརནྟཱ སུཝཎྞཝཎྞརཾསིཡོ ཛལནྟི ཨོབྷཱསནྟི ཝིརོཙནྟི ཙ. བཱཧཱཏི བཱཧཱཔིསྶ མུདཱུ. ཨཉྫནལོམསཱདིསཱཏི ཨཉྫནསདིསེཧི ལོམེཧི སམནྣཱགཏཱ. ཝིཙིཏྲཝཊྚངྒུལིཀཱསྶ སོབྷརེཏི ཧཏྠཱཔིསྶ ཝརལཀྑཎཝིཙིཏྲཱཧི པཝཱལངྐུརསདིསཱཧི ཝཊྚངྒུལཱིཧི སམནྣཱགཏཱ སོབྷནྟི.

ཨཀཀྐསངྒོཏི ཀཙྪུཔཱིལ༹ཀཱདིརཧིཏཨངྒཔཙྩངྒོ. རམཡཾ ཨུཔཊྛཧཱིཏི མཾ རམཡནྟོ ཨུཔཊྛཧི པརིཙརི. ཏཱུལཱུཔནིབྷཱཏི མུདུབྷཱཝསྶ ཨུཔམཱ. སུཝཎྞཀམྦུཏལཝཊྚསུཙྪཝཱིཏི སུཝཎྞམཡཾ ཨཱདཱསཏལཾ ཝིཡ ཝཊྚཱ ཙ སུཙྪཝི ཙ, པརིམཎྜལཏལཱ ཙེཝ སུནྡརཙྪཝི ཙཱཏི ཨཏྠོ. སམྥུསིཏྭཱཏི སུཊྛུ ཕུསིཏྭཱ ཨཏྟནོ ཧཏྠསམྥསྶཾ མམ སརཱིརེ ཕརཱཔེཏྭཱ. ཨིཏོ གཏོཏི མམ ཨོལོཀེནྟསྶེཝ ཨིཏོ གཏོ. ཏེན མཾ དཧནྟཱིཏི ཏེན ཏསྶ ཧཏྠསམྥསྶེན ཨིདཱནི མཾ དཧནྟི. ཏཐཱ ཧི ཏསྶ གཏཀཱལཏོ པཊྛཱཡ མམ སརཱིརེ ཌཱཧོ ཨུཊྛིཏོ, ཏེནམྷི དོམནསྶཔྤཏྟོ ནིཔནྣོཏི.

ན ནཱུན སོ ཁཱརིཝིདྷནྟི, ཏཱཏ, ནཱུན སོ མཱཎཝོ ན ཁཱརིབྷཱརཾ ཨུཀྑིཔིཏྭཱ ཝིཙརི. ཁིལཱནཱིཏི ཀིལཱནི, ‘‘ཨཡམེཝ ཝཱ པཱཋོ. སོཁྱནྟི སུཁཾ. མཱལུཝཔཎྞསནྠཏཱ ཝིཀིཎྞརཱུཔཱཝཱཏི, ཏཱཏ, ཨཡཾ ཏཝ མཱལུཝཔཎྞསནྠཏཱ ཨཛྫ མཡཱ ཙ ཏེན ཙ ཨཉྙམཉྙཾ པརཱམསནཱལིངྒནཝསེན པརིཝཏྟནྟེཧི ཝིཀིཎྞཱ ཝིཡ ཨཱཀུལབྱཱཀུལཱ ཛཱཏཱ. པུནཔྤུནཾ པཎྞཀུཊིཾ ཝཛཱམཱཏི, ཏཱཏ, ཨཧཉྩ སོ ཙ ཨབྷིརམིཏྭཱ ཀིལནྟརཱུཔཱ པཎྞསཱལཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ ཨུདཀཾ པཝིསིཏྭཱ རམིཏྭཱ ཝིགཏདརཐཱ པུནཔྤུནཾ ཨིམམེཝ ཀུཊིཾ པཝིསཱམཱཏི ཝདཏི.

ན མཛྫ མནྟཱཏི ཨཛྫ མམ ཏསྶ གཏཀཱལཏོ པཊྛཱཡ ནེཝ མནྟཱ པཊིབྷནྟི ན ཨུཔཊྛཧནྟི ན རུཙྩནྟི. ན ཨགྒིཧུཏྟཾ ནཔི ཡཉྙཏནྟནྟི མཧཱབྲཧྨུནོ ཨཱརཱདྷནཏྠཱཡ ཀཏྟབྦཧོམཝིདྷཱུཔནཱདིཡཉྙཀིརིཡཱཔི མེ ན པཊིབྷཱཏི ན ཨུཔཊྛཱཏི ན རུཙྩཏི. ན ཙཱཔི ཏེཏི ཏཡཱ ཨཱབྷཏམཱུལཕལཱཕལཱནིཔི ན བྷུཉྫཱམི. ཡསྶཾ དིསནྟི ཡསྶཾ དིསཱཡཾ. ཝནནྟི ཏསྶ མཱཎཝསྶ ཨསྶམཾ པརིཝཱརེཏྭཱ ཋིཏཝནནྟི.

ཏསྶེཝཾ ཝིལཔནྟསྶ ཏཾ ཝིལཱཔཾ སུཏྭཱ མཧཱསཏྟོ ‘‘ཨེཀཱཡ ཨིཏྠིཡཱ ཨིམསྶ སཱིལཾ བྷིནྣཾ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི ཉཏྭཱ ཏཾ ཨོཝདནྟོ ཚ གཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི –

༥༡.

‘‘ཨིམསྨཱཧཾ ཛོཏིརསེ ཝནམྷི, གནྡྷབྦདེཝཙྪརསངྒྷསེཝིཏེ;

ཨིསཱིནམཱཝཱསེ སནནྟནམྷི, ནེཏཱདིསཾ ཨརཏིཾ པཱཔུཎེཐ.

༥༢.

‘‘བྷཝནྟི མིཏྟཱནི ཨཐོ ན ཧོནྟི, ཉཱཏཱིསུ མིཏྟེསུ ཀརོནྟི པེམཾ;

ཨཡཉྩ ཛམྨོ ཀིསྶ ཝཱ ནིཝིཊྛོ, ཡོ ནེཝ ཛཱནཱཏི ‘ཀུཏོམྷི ཨཱགཏོ’.

༥༣.

‘‘སཾཝཱསེན ཧི མིཏྟཱནི, སནྡྷཱིཡནྟི པུནཔྤུནཾ;

སྭེཝ མིཏྟོ ཨསཾགནྟུ, ཨསཾཝཱསེན ཛཱིརཏི.

༥༤.

‘‘སཙེ ཏུཝཾ དཀྑསི བྲཧྨཙཱརིཾ, སཙེ ཏུཝཾ སལླཔེ བྲཧྨཙཱརིནཱ;

སམྤནྣསསྶཾཝ མཧོདཀེན, ཏཔོགུཎཾ ཁིཔྤམིམཾ པཧིསྶསི.

༥༥.

‘‘པུནཔི ཙེ དཀྑསི བྲཧྨཙཱརིཾ, པུནཔི ཙེ སལླཔེ བྲཧྨཙཱརིནཱ;

སམྤནྣསསྶཾཝ མཧོདཀེན, ཨུསྨཱགཏཾ ཁིཔྤམིམཾ པཧིསྶསི.

༥༦.

‘‘བྷཱུཏཱནི ཧེཏཱནི ཙརནྟི ཏཱཏ, ཝིརཱུཔརཱུཔེན མནུསྶལོཀེ;

ན ཏཱནི སེཝེཐ ནརོ སཔཉྙོ, ཨཱསཛྫ ནཾ ནསྶཏི བྲཧྨཙཱརཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཨིམསྨཱཏི ཨིམསྨིཾ. ཧནྟི ནིཔཱཏམཏྟཾ. ཛོཏིརསེཏི ཧཱུཡམཱནསྶ ཛོཏིནོ རཾསིཨོབྷཱསིཏེ. སནནྟནམྷཱིཏི པོརཱཎཀེ. པཱཔུཎེཐཱཏི པཱཔུཎེཡྻ. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – ཏཱཏ, ཨེཝརཱུཔེ ཝནེ ཝསནྟོ ཡཾ ཨརཏིཾ ཏྭཾ པཏྟོ, ཨེཏཱདིསཾ ན པཱཔུཎེཡྻ པཎྜིཏོ ཀུལཔུཏྟོ, པཏྟུཾ ནཱརཧཏཱིཏི ཨཏྠོ.

‘‘བྷཝནྟཱི’’ཏི ཨིམཾ གཱཐཾ མཧཱསཏྟོ ཨནྟོགཏམེཝ བྷཱསཏི. ཨཡམེཏྠ ཨདྷིཔྤཱཡོ – ལོཀེ སཏྟཱནཾ མིཏྟཱནི ནཱམ ཧོནྟིཔི ན ཧོནྟིཔི ཏཏྠ ཡེསཾ ཧོནྟི, ཏེ ཨཏྟནོ ཉཱཏཱིསུ ཙ མིཏྟེསུ ཙ པེམཾ ཀརོནྟི. ཨཡཉྩ ཛམྨོཏི མིགསིངྒོ ལཱམཀོ. ཀིསྶ ཝཱ ནིཝིཊྛོཏི ཀེན ནཱམ ཀཱརཎེན ཏསྨིཾ མཱཏུགཱམེ མིཏྟསཉྙཱཡ ནིཝིཊྛོ, སོ མིགིཡཱ ཀུཙྪིསྨིཾ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཨརཉྙེ ཝཌྜྷིཏཏྟཱ ‘‘ཀུཏོམྷི ཨཱགཏོ’’ཏི ཨཏྟནོ ཨཱགཏཊྛཱནམཏྟམྤི ན ཛཱནཱཏི, པགེཝ ཉཱཏིམིཏྟེཏི.

པུནཔྤུནནྟི, ཏཱཏ, མིཏྟཱནི ནཱམ པུནཔྤུནཾ སཾཝཱསེན སཾསེཝནེན སནྡྷཱིཡནྟི གྷཊཱིཡནྟི. སྭེཝ མིཏྟོཏི སོ ཨེཝ མིཏྟོ ཨསཾགནྟུ ཨསམཱགཙྪནྟསྶ པུརིསསྶ ཏེན ཨསམཱགམསངྑཱཏེན ཨསཾཝཱསེན ཛཱིརཏི ཝིནསྶཏི. སཙེཏི ཏསྨཱ, ཏཱཏ, སཙེ ཏྭཾ པུནཔི ཏཾ དཀྑསི, ཏེན ཝཱ སལླཔིསྶསི, ཨཐ ཡཐཱ ནཱམ ནིཔྥནྣསསྶཾ མཧོགྷེན ཧརཱིཡཏི, ཨེཝཾ ཨིམཾ ཨཏྟནོ ཏཔོགུཎཾ པཧིསྶསི ཧཱརེསྶསཱིཏི ཨཏྠོ. ཨུསྨཱགཏནྟི སམཎཏེཛཾ.

ཝིརཱུཔརཱུཔེནཱཏི ཝིཝིདྷརཱུཔེན. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – ཏཱཏ, མནུསྶལོཀསྨིཉྷི ཨེཏཱནི ཡཀྑིནིསངྑཱཏཱནི བྷཱུཏཱནི ཝིཝིདྷརཱུཔཔཊིཙྪནྣེན ཨཏྟནོ རཱུཔེན ཨཏྟནོ ཝསཾ གཏེ ཁཱདིཏུཾ ཙརནྟི, ཏཱནི སཔཉྙོ ནརོ ན སེཝེཐ. ཏཱདིསཉྷི བྷཱུཏཾ ཨཱསཛྫ ནཾ པཏྭཱ ནསྶཏི བྲཧྨཙཱརཱི, དིཊྛོསི ཏཱཡ ཡཀྑིནིཡཱ ན ཁཱདིཏོཏི པུཏྟཾ ཨོཝདི.

སོ པིཏུ ཀཐཾ སུཏྭཱ ‘‘ཡཀྑིནཱི ཀིར སཱ’’ཏི བྷཱིཏོ ཙིཏྟཾ ནིཝཏྟེཏྭཱ ‘‘ཏཱཏ, ཨེཏྟོ ན གམིསྶཱམི, ཁམཐ མེ’’ཏི ཁམཱཔེསི. སོཔི ནཾ སམསྶཱསེཏྭཱ ‘‘ཨེཧི ཏྭཾ, མཱཎཝ, མེཏྟཾ བྷཱཝེཧི, ཀརུཎཾ, མུདིཏཾ, ཨུཔེཀྑ’’ནྟི བྲཧྨཝིཧཱརབྷཱཝནཾ ཨཱཙིཀྑི. སོ ཏཐཱ པཊིཔཛྫིཏྭཱ པུན ཛྷཱནཱབྷིཉྙཱ ནིབྦཏྟེསི.

སཏྠཱ ཨིམཾ དྷམྨདེསནཾ ཨཱཧརིཏྭཱ སཙྩཱནི པཀཱསེཏྭཱ ཛཱཏཀཾ སམོདྷཱནེསི, སཙྩཔརིཡོསཱནེ ཨུཀྐཎྛིཏབྷིཀྑུ སོཏཱཔཏྟིཕལེ པཏིཊྛཧི. ཏདཱ ནིལི༹ནིཀཱ པུརཱཎདུཏིཡིཀཱ ཨཧོསི, ཨིསིསིངྒོ ཨུཀྐཎྛིཏབྷིཀྑུ, པིཏཱ པན ཨཧམེཝ ཨཧོསིནྟི.

ནིལི༹ནིཀཱཛཱཏཀཝཎྞནཱ པཋམཱ.

[༥༢༧] ༢. ཨུམྨཱདནྟཱིཛཱཏཀཝཎྞནཱ

ནིཝེསནཾ ཀསྶནུདཾ སུནནྡཱཏི ཨིདཾ སཏྠཱ ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟོ ཨུཀྐཎྛིཏབྷིཀྑུཾ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི. སོ ཀིརེཀདིཝསཾ སཱཝཏྠིཡཾ པིཎྜཱཡ ཙརནྟོ ཨེཀཾ ཨལངྐཏཔཊིཡཏྟཾ ཨུཏྟམརཱུཔདྷརཾ ཨིཏྠིཾ ཨོལོཀེཏྭཱ པཊིབདྡྷཙིཏྟོ ཧུཏྭཱ ཙིཏྟཾ ནིཝཏྟེཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ ཝིཧཱརམེཝ ཨཱགནྟྭཱ ཏཏོ པཊྛཱཡ སལླཝིདྡྷོ ཝིཡ རཱགཱཏུརོ བྷནྟམིགཔཊིབྷཱགོ ཀིསོ དྷམནཱིསནྠཏགཏྟོ ཨུཔྤཎྜུཔྤཎྜུཀཛཱཏོ ཨནབྷིརཏོ ཨེཀིརིཡཱཔཐེཔི ཙིཏྟསྶཱདཾ ཨལབྷནྟོ ཨཱཙརིཡཝཏྟཱདཱིནི པཧཱཡ ཨུདྡེསཔརིཔུཙྪཱཀམྨཊྛཱནཱནུཡོགརཧིཏོ ཝིཧཱསི. སོ སཧཱཡབྷིཀྑཱུཧི ‘‘པུབྦེ ཏྭཾ, ཨཱཝུསོ, སནྟིནྡྲིཡོ ཝིཔྤསནྣམུཁཝཎྞོ, ཨིདཱནི ནོ ཏཐཱ, ཀིཾ ནུ ཁོ ཀཱརཎ’’ནྟི པུཊྛོ, ‘‘ཨཱཝུསོ, ཨནབྷིརཏོམྷཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཨཐ ནཾ ཏེ ‘‘ཨབྷིརམཱཝུསོ, སཱསནེ, བུདྡྷུཔྤཱདོ ནཱམ དུལླབྷོ, ཏཐཱ སདྡྷམྨསྶཝནཾ མནུསྶཔཊིལཱབྷོ ཙ, སོ ཏྭཾ མནུསྶཔཊིལཱབྷཾ པཊིལབྷིཏྭཱ དུཀྑསྶནྟཀིརིཡཾ པཏྠཡམཱནོ ཨསྶུམུཁཾ ཉཱཏིཛནཾ པཧཱཡ སདྡྷཱཡ པབྦཛིཏྭཱ ཀིཾཀཱརཎཱ ཀིལེསཝསཾ ཡཱསི, ཀིལེསཱ ནཱམེཏེ གཎྜུཔྤཱདཀཔཱཎཀཾ ཨུཔཱདཱཡ སབྦབཱལཛནསཱདྷཱརཎཱ, ཡེ ཏེསཾ ཝཏྠུབྷཱུཏཱ, ཏེཔི ཨཔྤསྶཱདཱ ཀཱམཱ བཧུདུཀྑཱ བཧུཔཱཡཱསཱ, ཨཱདཱིནཝོ ཨེཏྠ བྷིཡྻོ. ཨཊྛིཀངྐལཱུཔམཱ ཀཱམཱ, མཾསཔེསཱུཔམཱ ཀཱམཱ, ཏིཎུཀྐཱུཔམཱ ཀཱམཱ, ཨངྒཱརཀཱསཱུཔམཱ ཀཱམཱ, སུཔིནཀཱུཔམཱ ཀཱམཱ, ཡཱཙིཏཀཱུཔམཱ ཀཱམཱ, རུཀྑཕལཱུཔམཱ ཀཱམཱ, ཨསིསཱུནཱུཔམཱ ཀཱམཱ, སཏྟིསཱུལཱུཔམཱ ཀཱམཱ, སཔྤསིརཱུཔམཱ ཀཱམཱ, ཨགྒིཀྑནྡྷཱུཔམཱ ཀཱམཱ, ཏྭཾ ནཱམ ཨེཝརཱུཔེ བུདྡྷསཱསནེ པབྦཛིཏྭཱ ཨེཝཾ ཨནཏྠཀཱརཀཱནཾ ཀིལེསཱནཾ ཝསཾ གཏོསཱི’’ཏི ཨོཝདིཏྭཱ ཨཏྟནོ ཀཐཾ གཱཧཱཔེཏུཾ ཨསཀྐོནྟཱ སཏྠུ སནྟིཀཾ དྷམྨསབྷཾ ནེཏྭཱ ‘‘ཀིཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨནིཙྪམཱནཀཾ བྷིཀྑུཾ ཨཱནཡིཏྠཱ’’ཏི ཝུཏྟེ, ‘‘བྷནྟེ, ཨཡཾ ཀིར བྷིཀྑུ ཨུཀྐཎྛིཏོ’’ཏི ཨཱཧཾསུ. སཏྠཱ ‘‘སཙྩཾ ཀིརཱ’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘སཙྩཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘བྷིཀྑུ པོརཱཎཀཔཎྜིཏཱ རཛྫཾ ཨནུསཱསནྟཱཔི ཀིལེསེ ཨུཔྤནྣེ ཏསྶ ཝསཾ ཨགནྟྭཱ ཙིཏྟཾ ནིཝཱརེཏྭཱ ན ཨཡུཏྟཀཾ ཀརིཾསཱུ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཏཱིཏཾ ཨཱཧརི.

ཨཏཱིཏེ སིཝིརཊྛེ ཨརིཊྛཔུརནགརེ སིཝི ནཱམ རཱཛཱ རཛྫཾ ཀཱརེསི. བོདྷིསཏྟོ ཏསྶ ཨགྒམཧེསིཡཱ ཀུཙྪིསྨིཾ ནིབྦཏྟི, ‘‘སིཝིཀུམཱརོ’’ཏྭེཝསྶ ནཱམཾ ཀརིཾསུ. སེནཱཔཏིསྶཔི པུཏྟོ ཛཱཡི, ‘‘ཨབྷིཔཱརཀོ’’ཏིསྶ ནཱམཾ ཀརིཾསུ. ཏེ ཨུབྷོཔི སཧཱཡཱ ཧུཏྭཱ ཨབྷིཝཌྜྷནྟཱ སོལ༹སཝསྶིཀཱ ཧུཏྭཱ ཏཀྐསིལཾ གནྟྭཱ སིཔྤཾ ཨུགྒཎྷིཏྭཱ ཨཱགམིཾསུ. རཱཛཱ པུཏྟསྶ རཛྫཾ ཨདཱསི. སོཔི ཨབྷིཔཱརཀཾ སེནཱཔཏིཊྛཱནེ ཋཔེཏྭཱ དྷམྨེན རཛྫཾ ཀཱརེསི. ཏསྨིཾཡེཝ ནགརེ ཏིརིཊིཝཙྪསྶ ནཱམ ཨསཱིཏིཀོཊིཝིབྷཝསྶ སེཊྛིནོ དྷཱིཏཱ ནིབྦཏྟི ཨུཏྟམརཱུཔདྷརཱ སོབྷགྒཔྤཏྟཱ སུབྷལཀྑཎེན སམནྣཱགཏཱ, ཏསྶཱ ནཱམགྒཧཎདིཝསེ ‘‘ཨུམྨཱདནྟཱི’’ཏི ནཱམཾ ཀརིཾསུ. སཱ སོལ༹སཝསྶིཀཀཱལེ ཨཏིཀྐནྟམཱནུསཝཎྞཱ དེཝཙྪརཱ ཝིཡ ཨབྷིརཱུཔཱ དསྶནཱིཡཱ པཱསཱདིཀཱ པརམཱཡ ཝཎྞཔོཀྑརཏཱཡ སམནྣཱགཏཱ ཨཧོསི. ཡེ ཡེ པུཐུཛྫནཱ ཏཾ པསྶནྟི, ཏེ ཏེ སཀབྷཱཝེན སཎྛཱཏུཾ ཨསཀྐོནྟཱ སུརཱཔཱནམདམཏྟཱ ཝིཡ ཀིལེསམདེན མཏྟཱ ཧུཏྭཱ སཏིཾ པཙྩུཔཊྛཱཔེཏུཾ སམཏྠཱ ནཱམ ནཱཧེསུཾ.

ཨཐསྶཱ པིཏཱ ཏིརིཊིཝཙྪོ རཱཛཱནཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ‘‘དེཝ, མམ གེཧེ ཨིཏྠིརཏནཾ ཨུཔྤནྣཾ, རཉྙོཝ ཨནུཙྪཝིཀཾ, ལཀྑཎཔཱཋཀེ བྲཱཧྨཎེ པེསེཏྭཱ ཏཾ ཝཱིམཾསཱཔེཏྭཱ ཡཐཱརུཙི ཀརོཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. རཱཛཱ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི ཝཏྭཱ བྲཱཧྨཎེ པེསེསི. ཏེ སེཊྛིགེཧཾ གནྟྭཱ ཀཏསཀྐཱརསམྨཱནཱ པཱཡཱསཾ པརིབྷུཉྫིཾསུ. ཏསྨིཾ ཁཎེ ཨུམྨཱདནྟཱི སབྦཱལངྐཱརཔཊིམཎྜིཏཱ ཏེསཾ སནྟིཀཾ ཨགམཱསི. ཏེ ཏཾ དིསྭཱ སཏིཾ པཙྩུཔཊྛཱཔེཏུཾ ཨསཀྐོནྟཱ ཀིལེསམདམཏྟཱ ཧུཏྭཱ ཨཏྟནོ ཝིཔྤཀཏབྷོཛནབྷཱཝཾ ན ཛཱནིཾསུ. ཨེཀཙྩེ ཨཱལོཔཾ གཧེཏྭཱ ‘‘བྷུཉྫིསྶཱམཱ’’ཏི སཉྙཱཡ སཱིསེ ཋཔེསུཾ, ཨེཀཙྩེ ཨུཔཀཙྪནྟརེ ཁིཔིཾསུ, ཨེཀཙྩེ བྷིཏྟིཾ པཧརིཾསུ, སབྦེཝ ཨུམྨཏྟཀཱ ཨཧེསུཾ. སཱ ཏེ དིསྭཱ ‘‘ཨིམེ ཀིར མམ ལཀྑཎཾ ཝཱིམཾསིསྶནྟི, གཱིཝཱཡཾ ནེ གཧེཏྭཱ ནཱིཧརཐཱ’’ཏི ནཱིཧརཱཔེསི. ཏེ མངྐུབྷཱུཏཱ རཱཛནིཝེསནཾ གནྟྭཱ ཨུམྨཱདནྟིཡཱ ཀུདྡྷཱ ‘‘དེཝ, སཱ ཨིཏྠཱི ཀཱལ༹ཀཎྞཱི, ན ཏུམྷཱཀཾ ཨནུཙྪཝིཀཱ’’ཏི ཝདིཾསུ. རཱཛཱ ‘‘ཀཱལ༹ཀཎྞཱི ཀིརཱ’’ཏི ན ཏཾ ཨཱཎཱཔེསི. སཱ ཏཾ པཝཏྟིཾ སུཏྭཱ ‘‘ཨཧཾ ཀིར ཀཱལ༹ཀཎྞཱིཏི རཉྙཱ ན གཧིཏཱ, ཀཱལ༹ཀཎྞིཡོ ནཱམ ན ཨེཝརཱུཔཱ ཧོནྟཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཧོཏུ, སཙེ པན ཏཾ རཱཛཱནཾ པསྶིསྶཱམི, ཛཱནིསྶཱམཱི’’ཏི ཏསྨིཾ ཨཱགྷཱཏཾ བནྡྷི. ཨཐ ནཾ པིཏཱ ཨབྷིཔཱརཀསྶ ཨདཱསི, སཱ ཏསྶ པིཡཱ ཨཧོསི མནཱཔཱ.

ཀསྶ པན ཀམྨསྶ ནིསྶནྡེན སཱ ཨེཝཾ ཨབྷིརཱུཔཱ ཨཧོསཱིཏི? རཏྟཝཏྠདཱནསྶ ནིསྶནྡེནཱཏི. སཱ ཀིར ཨཏཱིཏེ བཱརཱཎསིཡཾ དལིདྡཀུལེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཨུསྶཝདིཝསེ པུཉྙསམྤནྣཱ ཨིཏྠིཡོ ཀུསུམྦྷརཏྟཝཏྠཾ ནིཝཱསེཏྭཱ ཨལངྐཏཱ ཀཱིལ༹ནྟིཡོ དིསྭཱ ཏཱདིསཾ ཝཏྠཾ ནིཝཱསེཏྭཱ ཀཱིལི༹ཏུཀཱམཱ ཧུཏྭཱ མཱཏཱཔིཏཱུནཾ ཨཱརོཙེཏྭཱ ཏེཧི, ‘‘ཨམྨ, མཡཾ དལིདྡཱ, ཀུཏོ ནོ ཨེཝརཱུཔཾ ཝཏྠ’’ནྟི ཝུཏྟེ ‘‘ཏེན ཧི མཾ ཨེཀསྨིཾ ཨཌྜྷཀུལེ བྷཏིཾ ཀཱཏུཾ ཨནུཛཱནཱཐ, ཏེ མམ གུཎཾ ཉཏྭཱ དསྶནྟཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཏེཧི ཨནུཉྙཱཏཱ ཨེཀཾ ཀུལཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ‘‘ཀུསུམྦྷརཏྟཝཏྠེན བྷཏིཾ ཀརོམཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཨཐ ནཾ ཏེ ‘‘ཏཱིཎི སཾཝཙྪརཱནི ཀམྨེ ཀཏེ ཏཝ གུཎཾ ཉཏྭཱ དསྶཱམཱ’’ཏི ཝདིཾསུ. སཱ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི པཊིསྶུཎིཏྭཱ ཀམྨཾ པཊིཔཛྫི. ཏེ ཏསྶཱ གུཎཾ ཉཏྭཱ ཨཔརིཔུཎྞེསུཡེཝ ཏཱིསུ སཾཝཙྪརེསུ ཏསྶཱ གྷནཀུསུམྦྷརཏྟཝཏྠེན སདྡྷིཾ ཨཉྙམྤི ཝཏྠཾ དཏྭཱ ‘‘ཏཝ སཧཱཡིཀཱཧི སདྡྷིཾ གནྟྭཱ ནྷཏྭཱ ནིཝཱསེཧཱི’’ཏི ཏཾ པེསཡིཾསུ. སཱ སཧཱཡིཀཱ ཨཱདཱཡ གནྟྭཱ རཏྟཝཏྠཾ ནདཱིཏཱིརེ ཋཔེཏྭཱ ནྷཱཡི.

ཏསྨིཾ ཁཎེ ཨེཀོ ཀསྶཔདསབལསྶ སཱཝཀོ ཨཙྪིནྣཙཱིཝརོ སཱཁཱབྷངྒཾ ནིཝཱསེཏྭཱ ཙ པཱརུཔིཏྭཱ ཙ ཏཾ པདེསཾ པཱཔུཎི. སཱ ཏཾ དིསྭཱ ‘‘ཨཡཾ བྷདནྟོ ཨཙྪིནྣཙཱིཝརོ བྷཝིསྶཏི, པུབྦེཔི ཨདིནྣབྷཱཝེན མེ ནིཝཱསནཾ དུལླབྷཾ ཛཱཏ’’ནྟི ཏཾ ཝཏྠཾ དྭིདྷཱ ཕཱལེཏྭཱ ‘‘ཨེཀཾ ཀོཊྛཱསཾ ཨཡྻསྶ དསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཨུཏྟརིཏྭཱ ཨཏྟནོ ནིཝཱསནཾ ནིཝཱསེཏྭཱ ‘‘ཏིཊྛཐ, བྷནྟེ’’ཏི ཝཏྭཱ ཐེརཾ ཝནྡིཏྭཱ རཏྟཝཏྠཾ མཛ྄ཛྷེ ཕཱལེཏྭཱ ཏསྶེཀཾ ཀོཊྛཱསཾ ཨདཱསི. སོ ཨེཀམནྟེ པཊིཙྪནྣེ ཋཏྭཱ སཱཁཱབྷངྒཾ ཚཌྜེཏྭཱ ཏསྶེཀཾ ཀཎྞཾ ནིཝཱསེཏྭཱ ཨེཀཾ པཱརུཔིཏྭཱ ནིཀྑམི. ཨཐསྶ ཝཏྠོབྷཱསེན སཀལསརཱིརཾ ཏརུཎསཱུརིཡོ ཝིཡ ཨེཀོབྷཱསཾ ཨཧོསི. སཱ ཏཾ དིསྭཱ ‘‘མཡ྄ཧཾ ཨཡྻོ པཋམཾ ན སོབྷཏི, ཨིདཱནི ཏརུཎསཱུརིཡོ ཝིཡ ཝིརོཙཏི, ཨིདམྤི ཨེཏསྶེཝ དསྶཱམཱི’’ཏི དུཏིཡམྤི ཀོཊྛཱསཾ དཏྭཱ ‘‘བྷནྟེ, ཨཧཾ བྷཝེ བྷཝེ ཝིཙརནྟཱི ཨུཏྟམརཱུཔདྷརཱ བྷཝེཡྻཾ, མཾ དིསྭཱ ཀོཙི པུརིསོ སཀབྷཱཝེན སཎྛཱཏུཾ མཱ ཨསཀྑི, མཡཱ ཨབྷིརཱུཔཏརཱ ནཱམ ཨཉྙཱ མཱ ཧོཏཱུ’’ཏི པཏྠནཾ པཊྛཔེསི. ཐེརོཔི ཨནུམོདནཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི.

སཱ དེཝལོཀེ སཾསརནྟཱི ཏསྨིཾ ཀཱལེ ཨརིཊྛཔུརེ ནིབྦཏྟིཏྭཱ ཏཐཱ ཨབྷིརཱུཔཱ ཨཧོསི. ཨཐ ཏསྨིཾ ནགརེ ཀཏྟིཀཚཎཾ གྷོསཡིཾསུ, ཀཏྟིཀཔུཎྞམཱཡཾ ནགརཾ སཛྫཡིཾསུ. ཨབྷིཔཱརཀོ ཨཏྟནོ ཨཱརཀྑཊྛཱནཾ གཙྪནྟོ ཏཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ ‘‘བྷདྡེ, ཨུམྨཱདནྟི ཨཛྫ ཀཏྟིཀརཏྟིཝཱརོ ཚཎོ, རཱཛཱ ནགརཾ པདཀྑིཎཾ ཀརོནྟོ པཋམཾ ཨིམཾ གེཧདྭཱརཾ ཨཱགམིསྶཏི, མཱ ཁོ ཏསྶ ཨཏྟཱནཾ དསྶེསི, སོཔི ཏཾ དིསྭཱ སཏིཾ ཨུཔཊྛཱཔེཏུཾ ན སཀྑིསྶཏཱི’’ཏི ཨཱཧ. སཱ ‘‘གཙྪ ཏྭཾ, སཱམི, ཨཧཾ ཛཱནིསྶཱམཱི’’ཏི སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ཏསྨིཾ གཏེ དཱསིཾ ཨཱཎཱཔེསི ‘‘རཉྙོ ཨིམཾ གེཧདྭཱརཾ ཨཱགཏཀཱལེ མཡ྄ཧཾ ཨཱརོཙེཡྻཱསཱི’’ཏི. ཨཐ སཱུརིཡེ ཨཏྠངྒཏེ ཨུགྒཧེ པུཎྞཙནྡེ དེཝནགརེ ཝིཡ ནགརེ ཨལངྐཏེ སབྦདིསཱསུ དཱིཔེསུ ཛལིཏེསུ རཱཛཱ སབྦཱལངྐཱརཔཊིམཎྜིཏོ ཨཱཛཉྙརཐཝརགཏོ ཨམཙྩགཎཔརིཝུཏོ མཧནྟེན ཡསེན ནགརཾ པདཀྑིཎཾ ཀརོནྟོ པཋམམེཝ ཨབྷིཔཱརཀསྶ གེཧདྭཱརཾ ཨགམཱསི. ཏཾ པན གེཧཾ མནོསིལཱཝཎྞཔཱཀཱརཔརིཀྑིཏྟཾ ཨལངྐཏདྭཱརཊྚཱལཀཾ སོབྷགྒཔྤཏྟཾ པཱསཱདིཀཾ. ཏསྨིཾ ཁཎེ དཱསཱི ཨུམྨཱདནྟིཡཱ ཨཱརོཙེསི. སཱ པུཔྥསམུགྒཾ གཱཧཱཔེཏྭཱ ཀིནྣརིལཱིལཱ༹ཡ ཝཱཏཔཱནཾ ནིསྶཱཡ ཋིཏཱ རཉྙོ པུཔྥཱནི ཁིཔི. སོ ཏཾ ཨུལློཀེཏྭཱ ཀིལེསམདམཏྟོ སཏིཾ ཨུཔཊྛཱཔེཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ ‘‘ཨབྷིཔཱརཀསྶེཏཾ གེཧ’’ནྟི སཉྫཱནིཏུམྤི ནཱསཀྑི, ཨཐ སཱརཐིཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ པུཙྪནྟོ དྭེ གཱཐཱ ཨབྷཱསི –

༥༧.

‘‘ནིཝེསནཾ ཀསྶ ནུདཾ སུནནྡ, པཱཀཱརེན པཎྜུམཡེན གུཏྟཾ;

ཀཱ དིསྶཏི ཨགྒིསིཁཱཝ དཱུརེ, ཝེཧཱཡསཾ པབྦཏགྒེཝ ཨཙྩི.

༥༨.

‘‘དྷཱིཏཱ ནྭཡཾ ཀསྶ སུནནྡ ཧོཏི, སུཎིསཱ ནྭཡཾ ཀསྶ ཨཐོཔི བྷརིཡཱ;

ཨཀྑཱཧི མེ ཁིཔྤམིདྷེཝ པུཊྛོ, ཨཝཱཝཊཱ ཡདི ཝཱ ཨཏྠི བྷཏྟཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཀསྶ ནུདནྟི ཀསྶ ནུ ཨིདཾ. པཎྜུམཡེནཱཏི རཏྟིཊྛཀམཡེན. དིསྶཏཱིཏི ཝཱཏཔཱནེ ཋིཏཱ པཉྙཱཡཏི. ཨཙྩཱིཏི ཨནལཛཱལཀྑནྡྷོ. དྷཱིཏཱ ནྭཡནྟི དྷཱིཏཱ ནུ ཨཡཾ. ཨཝཱཝཊཱཏི ཨཔེཏཱཝརཎཱ ཨཔརིགྒཧཱ. བྷཏྟཱཏི ཡདི ཝཱ ཨསྶཱ སཱམིཀོ ཨཏྠི, ཨེཏཾ མེ ཨཀྑཱཧཱིཏི.

ཨཐསྶ སོ ཨཱཙིཀྑནྟོ དྭེ གཱཐཱ ཨབྷཱསི –

༥༩.

‘‘ཨཧཉྷི ཛཱནཱམི ཛནིནྡ ཨེཏཾ, མཏྱཱ ཙ པེཏྱཱ ཙ ཨཐོཔི ཨསྶཱ;

ཏཝེཝ སོ པུརིསོ བྷཱུམིཔཱལ, རཏྟིནྡིཝཾ ཨཔྤམཏྟོ ཏཝཏྠེ.

༦༠.

‘‘ཨིདྡྷོ ཙ ཕཱིཏོ ཙ སུཝཌྜྷིཏོ ཙ, ཨམཙྩོ ཙ ཏེ ཨཉྙཏརོ ཛནིནྡ;

ཏསྶེསཱ བྷརིཡཱབྷིཔཱརཀསྶ, ཨུམྨཱདནྟཱི ནཱམདྷེཡྻེན རཱཛཱ’’ཏི.

ཏཏྠ མཏྱཱ ཙ པེཏྱཱ ཙཱཏི མཱཏིཏོ ཙ པིཏིཏོ ཙེཏཾ ཛཱནཱམི. ཨཐོཔི ཨསྶཱཏི ཨཐ སཱམིཀམྤི ཨསྶཱ ཛཱནཱམཱིཏི ཝདཏི. ཨིདྡྷོཏི སམིདྡྷོ. ཕཱིཏོཏི ཝཏྠཱལངྐཱརེཧི སུཔུཔྥིཏོ. སུཝཌྜྷིཏོཏི སུཊྛུ ཝུདྡྷོ. ནཱམདྷེཡྻེནཱཏི ནཱམེན. ཨཡཉྷི ཡོ ནཾ པསྶཏི, ཏཾ ཨུམྨཱདེཏི, སཏིམསྶ པཙྩུཔཊྛཱཔེཏུཾ ན དེཏི, ཏསྨཱ ཨུམྨཱདནྟཱིཏི ཝུཙྩཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ ནཱམམསྶཱ ཐོམེནྟོ ཨནནྟརཾ གཱཐམཱཧ –

༦༡.

‘‘ཨམྦྷོ ཨམྦྷོ ནཱམམིདཾ ཨིམིསྶཱ, མཏྱཱ ཙ པེཏྱཱ ཙ ཀཏཾ སུསཱདྷུ;

ཏདཱ ཧི མཡ྄ཧཾ ཨཝལོཀཡནྟཱི, ཨུམྨཏྟཀཾ ཨུམྨདནྟཱི ཨཀཱསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ མཏྱཱ ཙ པེཏྱཱ ཙཱཏི མཱཏརཱ ཙ པིཏརཱ ཙ. མཡ྄ཧནྟི ཨུཔཡོགཏྠེ སམྤདཱནཝཙནཾ. ཨཝལོཀཡནྟཱིཏི མཡཱ ཨཝལོཀིཏཱ སཡམྤི མཾ ཨཝལོཀཡནྟཱི མཾ ཨུམྨཏྟཀཾ ཨཀཱསཱིཏི ཨཏྠོ.

སཱ ཏསྶ ཀམྤིཏབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ཝཱཏཔཱནཾ ཐཀེཏྭཱ སིརིགབྦྷམེཝ ཨགམཱསི. རཉྙོཔི ཏསྶཱ དིཊྛཀཱལཏོ པཊྛཱཡ ནགརཾ པདཀྑིཎཀརཎེ ཙིཏྟམེཝ ནཱཧོསི. སོ སཱརཐིཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ, ‘‘སམྨ སུནནྡ, རཐཾ ནིཝཏྟེཧི, ཨཡཾ ཚཎོ ཨམྷཱཀཾ ནཱནུཙྪཝིཀོ, ཨབྷིཔཱརཀསྶ སེནཱཔཏིསྶེཝཱནུཙྪཝིཀོ, རཛྫམྤི ཏསྶེཝཱནུཙྪཝིཀ’’ནྟི རཐཾ ནིཝཏྟཱཔེཏྭཱ པཱསཱདཾ ཨབྷིརུཡ྄ཧ སིརིསཡནེ ནིཔཛྫིཏྭཱ ཝིཔྤལཔནྟོ ཨཱཧ –

༦༢.

‘‘ཡཱ པུཎྞམཱསེ མིགམནྡལོཙནཱ, ཨུཔཱཝིསི པུཎྜརཱིཀཏྟཙངྒཱི;

དྭེ པུཎྞམཱཡོ ཏདཧཱུ ཨམཉྙཧཾ, དིསྭཱན པཱརཱཝཏརཏྟཝཱསིནིཾ.

༦༣.

‘‘ཨལཱ༹རཔམྷེཧི སུབྷེཧི ཝགྒུབྷི, པལོབྷཡནྟཱི མཾ ཡདཱ ཨུདིཀྑཏི;

ཝིཛམྦྷམཱནཱ ཧརཏེཝ མེ མནོ, ཛཱཏཱ ཝནེ ཀིམྤུརིསཱིཝ པབྦཏེ.

༦༤.

‘‘ཏདཱ ཧི བྲཧཏཱི སཱམཱ, ཨཱམུཏྟམཎིཀུཎྜལཱ;

ཨེཀཙྩཝསནཱ ནཱརཱི, མིགཱི བྷནྟཱཝུདིཀྑཏི.

༦༥.

‘‘ཀདཱསྶུ མཾ ཏམྦནཁཱ སུལོམཱ, བཱཧཱ མུདཱུ ཙནྡནསཱརལིཏྟཱ;

ཝཊྚངྒུལཱི སནྣཏདྷཱིརཀུཏྟིཡཱ, ནཱརཱི ཨུཔཉྙིསྶཏི སཱིསཏོ སུབྷཱ.

༦༦.

‘‘ཀདཱསྶུ མཾ ཀཉྩནཛཱལུརཙྪདཱ, དྷཱིཏཱ ཏིརཱིཊིསྶ ཝིལགྒམཛ྄ཛྷཱ;

མུདཱུཧི བཱཧཱཧི པལིསྶཛིསྶཏི, བྲཧཱཝནེ ཛཱཏདུམཾཝ མཱལུཝཱ.

༦༧.

‘‘ཀདཱསྶུ ལཱཁཱརསརཏྟསུཙྪཝཱི, བིནྡུཏྠནཱི པུཎྜརཱིཀཏྟཙངྒཱི;

མུཁཾ མུཁེན ཨུཔནཱམཡིསྶཏི, སོཎྜོཝ སོཎྜསྶ སུརཱཡ ཐཱལཾ.

༦༨.

‘‘ཡདཱདྡསཾ ཏཾ ཏིཊྛནྟིཾ, སབྦབྷདྡཾ མནོརམཾ;

ཏཏོ སཀསྶ ཙིཏྟསྶ, ནཱཝབོདྷཱམི ཀཉྩིནཾ.

༦༩.

‘‘ཨུམྨཱདནྟིམཧཾ དཊྛཱ, ཨཱམུཏྟམཎིཀུཎྜལཾ;

ན སུཔཱམི དིཝཱརཏྟིཾ, སཧསྶཾཝ པརཱཛིཏོ.

༧༠.

‘‘སཀྐོ ཙེ མེ ཝརཾ དཛྫཱ, སོ ཙ ལབྦྷེཐ མེ ཝརོ;

ཨེཀརཏྟཾ དིརཏྟཾ ཝཱ, བྷཝེཡྻཾ ཨབྷིཔཱརཀོ;

ཨུམྨཱདནྟྱཱ རམིཏྭཱན, སིཝིརཱཛཱ ཏཏོ སིཡ’’ནྟི.

ཏཏྠ པུཎྞམཱསེཏི པུཎྞཙནྡཱཡ རཏྟིཡཱ. མིགམནྡལོཙནཱཏི ཀཎྜསནྟཱསེན པལཱཡིཏྭཱ ཝནནྟརེ ཋཏྭཱ ལུདྡཾ ཨོལོཀེནྟིཡཱ མིགིཡཱ ཝིཡ མནྡཱནི ལོཙནཱནི ཨསྶཱཏི མིགམནྡལོཙནཱ. ཨུཔཱཝིསཱིཏི པདུམཝཎྞེན ཀརཏལེན པུཔྥཱནི ཁིཔིཏྭཱ མཾ ཨོལོཀེནྟཱི ཝཱཏཔཱནེ ནིསཱིདི. པུཎྜརཱིཀཏྟཙངྒཱིཏི རཏྟཔདུམཝཎྞསརཱིརཱ. དྭེ པུཎྞམཱཡོཏི ཨཧཾ ཏདཧུ ཏསྨིཾ ཚཎདིཝསེ ཏཾ པཱརཱཝཏཔཱདསམཱནཝཎྞརཏྟཝཏྠནིཝཏྠཾ དིསྭཱ ཏསྶཱ མུཁསོབྷཾ ཨོལོཀེནྟོ ཨེཀསྶ པཱཙཱིནལོཀདྷཱཏུཏོ ཨེཀསྶ ཨབྷིཔཱརཀསྶ སེནཱཔཏིནོ ནིཝེསནེཏི དྭིནྣཾ པུཎྞཙནྡཱནཾ ཨུགྒཏཏྟཱ དྭེ པུཎྞམཱཡོ ཨམཉྙིཾ. ཨལཱ༹རཔམྷེཧཱིཏི ཝིསཱལཔཁུམེཧི. སུབྷེཧཱིཏི པརིསུདྡྷེཧི. ཝགྒུབྷཱིཏི མདྷུརཱཀཱརེཧི. ཨུདིཀྑཏཱིཏི ཨེཝརཱུཔེཧི ནེཏྟེཧི ཡསྨིཾ ཁཎེ ཨོལོཀེཏི. པབྦཏེཏི ཡཐཱ ཧིམཝནྟཔབྦཏེ སུཔུཔྥིཏཝནེ ཝཱིཎཾ ཨཱདཱཡ ཏནྟིསྶརེན ཨཏྟནོ སརཾ སཾསནྡནྟཱི ཀིམྤུརིསཱི ཀིམྤུརིསསྶ མནཾ ཧརཏི, ཨེཝཾ ཧརཏེཝ མེ མནོཏི ཝིཔྤལཔཏི.

བྲཧཏཱིཏི ཨུལཱ༹རཱ. སཱམཱཏི སུཝཎྞཝཎྞསཱམཱ. ཨེཀཙྩཝསནཱཏི ཨེཀཙྩིཀཝསནཱ, ཨེཀཝཏྠནིཝཏྠཱཏི ཨཏྠོ. བྷནྟཱཝུདིཀྑཏཱིཏི སཎྷཀེསཱ པུཐུནལཱཊཱ ཨཱཡཏབྷམཱུ ཝིསཱལཀྑཱི ཏུངྒནཱསཱ རཏྟོཊྛཱ སེཏདནྟཱ ཏིཁིཎདཱཋཱ སུཝཊྚིཏགཱིཝཱ སུཏནུབཱཧུ སུསཎྛིཏཔཡོདྷརཱ ཀརམིཏམཛ྄ཛྷཱ ཝིསཱལསོཎཱི སུཝཎྞཀདལིསམཱནོརུ སཱ ཨུཏྟམིཏྠཱི ཏསྨིཾ ཁཎེ མཾ ཨུདིཀྑནྟཱི བྷཡེན ཝནཾ པཝིསིཏྭཱ པུན ནིཝཏྟིཏྭཱ ལུདྡཾ ཨུདིཀྑནྟཱི བྷནྟཱ མིགཱིཝ མཾ ཨུདིཀྑཏཱིཏི ཝདཏི. བཱཧཱམུདཱུཏི མུདུབཱཧཱ. སནྣཏདྷཱིརཀུཏྟིཡཱཏི སུཕུསིཏཚེཀཀརཎཱ. ཨུཔཉྙིསྶཏི མནྟི སཱ སུབྷཱ ནཱརཱི ཀདཱ ནུ མཾ ཏེཧི ཏམྦནཁེཧི སཱིསཏོ པཊྛཱཡ སནྣཏེན དྷཱིརེན ཀརཎེན པརིཏོསེསྶཏཱིཏི པཏྠེནྟོ ཝིལཔཏི.

ཀཉྩནཛཱལུརཙྪདཱཏི ཀཉྩནམཡཨུརཙྪདཱལངྐཱརཱ. ཝིལགྒམཛ྄ཛྷཱཏི ཝིལགྒསརཱིརཱ ཏནུམཛ྄ཛྷིམཱ. བྲཧཱཝནེཏི མཧཱཝནེ. ལཱཁཱརསརཏྟསུཙྪཝཱིཏི ཧཏྠཔཱདཏལཨགྒནཁཨོཊྛམཾསེསུ ལཱཁཱརསརཏྟམཎིཔཝཱལཝཎྞཱ. བིནྡུཏྠནཱིཏི ཨུདཀཔུཔྥུལ༹པརིམཎྜལཏྠནཱི. ཏཏོཏི ཡདཱ ཏཾ ཏིཊྛནྟིཾ ཨདྡསཾ, ཏཏོ པཊྛཱཡ. སཀསྶ ཙིཏྟསྶཱཏི ཨཏྟནོ ཙིཏྟསྶ ཨནིསྶརོ ཛཱཏོམྷཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཀཉྩིནནྟི ཀཉྩི ‘‘ཨཡཾ ཨསུཀོ ནཱམཱ’’ཏི ན ཛཱནཱམི, ཨུམྨཏྟཀོ ཛཱཏོམྷཱིཏི ཝདཏི. དཊྛཱཏི དིསྭཱ. ན སུཔཱམཱིཏི ནེཝ རཏྟིཾ, ན དིཝཱ ནིདྡཾ ལབྷཱམི. སོ ཙ ལབྦྷེཐཱཏི ཡཾ མེ སཀྐོ ཝརཾ དདེཡྻ, སོ ཙ མེ ཝརོ ལབྦྷེཐ, ལབྷེཡྻཱཧཾ ཏཾ ཝརནྟི ཨཏྠོ.

ཨཐ ཏེ ཨམཙྩཱ ཨབྷིཔཱརཀསྶཔི ཨཱརོཙཡིཾསུ – ‘‘སཱམི རཱཛཱ, ནགརཾ པདཀྑིཎཾ ཀརོནྟོ ཏུམྷཱཀཾ གྷརདྭཱརཾ པཏྭཱ ནིཝཏྟིཏྭཱ པཱསཱདཾ ཨབྷིརུཧཱི’’ཏི. སོ ཨཏྟནོ གེཧཾ གནྟྭཱ ཨུམྨཱདནྟིཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ ‘‘བྷདྡེ, ཀཙྩི རཉྙོ ཨཏྟཱནཾ དསྶེསཱི’’ཏི པུཙྪི. ‘‘སཱམི, ཨེཀོ མཧོདརོ མཧཱདཱཋིཀོ རཐེ ཋཏྭཱ ཨཱགཏོ པུརིསོ ཨཏྠི, ཨཧཾ ཏཾ རཱཛཱ ཝཱ ཨརཱཛཱ ཝཱཏི ན ཛཱནཱམི, ཨེཀོ ཨིསྶརོཏི པན ཝུཏྟེ ཝཱཏཔཱནེ ཋཏྭཱ པུཔྥཱནི ཁིཔིཾ, སོ ཏཱཝདེཝ ནིཝཏྟིཏྭཱ གཏོ’’ཏི. སོ ཏཾ སུཏྭཱ ‘‘ནཱསིཏོམྷི ཏཡཱ’’ཏི པུནདིཝསེ པཱཏོཝ རཱཛནིཝེསནཾ ཨཱརུཡ྄ཧ སིརིགབྦྷདྭཱརེ ཋཏྭཱ རཉྙོ ཨུམྨཱདནྟིཾ ནིསྶཱཡ ཝིཔྤལཱཔཾ སུཏྭཱ ‘‘ཨཡཾ ཨུམྨཱདནྟིཡཱ པཊིབདྡྷཙིཏྟོ ཛཱཏོ, ཏཾ ཨལབྷནྟོ མརིསྶཏི, རཉྙོ ཙ མམ ཙ ཨགུཎཾ མོཙེཏྭཱ ཨིམསྶ མཡཱ ཛཱིཝིཏཾ དཱཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཨཏྟནོ ནིཝེསནཾ གནྟྭཱ ཨེཀཾ དལ༹ྷམནྟཾ ཨུཔཊྛཱཀཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ, ‘‘ཏཱཏ, ཨསུཀཊྛཱནེ སུསིརཙེཏིཡརུཀྑོ ཨཏྠི, ཏྭཾ ཀཉྩི ཨཛཱནཱཔེཏྭཱ ཨཏྠངྒཏེ སཱུརིཡེ ཏཏྠ གནྟྭཱ ཨནྟོརུཀྑེ ནིསཱིད, ཨཧཾ ཏཏྠ བལིཀམྨཾ ཀརོནྟོ ཏཾ ཋཱནཾ པཏྭཱ དེཝཏཱ ནམསྶནྟོ, ‘སཱམི དེཝརཱཛ, ཨམྷཱཀཾ རཱཛཱ ནགརམྷི ཚཎེ ཝཏྟམཱནེ ཨཀཱིལི༹ཏྭཱ སིརིགབྦྷཾ པཝིསིཏྭཱ ཝིཔྤལཔནྟོཝ ནིཔནྣོ, མཡཾ ཏཏྠ ཀཱརཎཾ ན ཛཱནཱམ, རཱཛཱ དེཝཏཱནཾ བཧཱུཔཀཱརོ, ཨནུསཾཝཙྪརཾ སཧསྶཾ ཝིསྶཛྫེཏྭཱ བལིཀམྨཾ ཀརོཏི, ཨིདཾ ནཱམ ནིསྶཱཡ རཱཛཱ ཝིཔྤལཔཏཱིཏི ཨཱཙིཀྑཐ, རཉྙོ ནོ ཛཱིཝིཏདཱནཾ དེཐཱ’ཏི ཡཱཙིསྶཱམི, ཏྭཾ ཏསྨིཾ ཁཎེ སདྡཾ པརིཝཏྟིཏྭཱ, ‘སེནཱཔཏི, ཏུམྷཱཀཾ རཉྙོ བྱཱདྷི ནཱམ ནཏྠི, སོ པན ཏཝ བྷརིཡཱཡ ཨུམྨཱདནྟིཡཱ པཊིབདྡྷཙིཏྟོ. སཙེ ནཾ ལབྷིསྶཏི, ཛཱིཝིསྶཏི, ནོ ཙེ, མརིསྶཏི. སཙེ ཏསྶ ཛཱིཝིཏཾ ཨིཙྪསི, ཨུམྨཱདནྟིམསྶ དེཧཱི’ཏི ཝདེཡྻཱསཱི’’ཏི ཨེཝཾ ཏཾ ཨུགྒཎྷཱཔེཏྭཱ ཨུཡྻོཛེསི.

སོ གནྟྭཱ ཏསྨིཾ རུཀྑེ ནིསཱིདིཏྭཱ པུནདིཝསེ སེནཱཔཏིནཱ ཨམཙྩགཎཔརིཝུཏེན ཏཾ ཋཱནཾ གནྟྭཱ ཡཱཙིཏོ ཏཐཱ ཨབྷཱསི. སེནཱཔཏི ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི ཝཏྭཱ དེཝཏཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨམཙྩེ ཛཱནཱཔེཏྭཱ ནགརཾ པཝིསིཏྭཱ རཱཛནིཝེསནཾ ཨཱརུཡ྄ཧ སིརིགབྦྷདྭཱརཾ ཨཱཀོཊེསི. རཱཛཱ སཏིཾ ཨུཔཊྛཔེཏྭཱ ‘‘ཀོ ཨེསོ’’ཏི པུཙྪི. ཨཧཾ, དེཝ, ཨབྷིཔཱརཀོཏི. ཨཐསྶ རཱཛཱ དྭཱརཾ ཝིཝརི. སོ པཝིསིཏྭཱ རཱཛཱནཾ ཝནྡིཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༧༡.

‘‘བྷཱུཏཱནི མེ བྷཱུཏཔཏཱི ནམསྶཏོ, ཨཱགམྨ ཡཀྑོ ཨིདམེཏདབྲཝི;

རཉྙོ མནོ ཨུམྨདནྟྱཱ ནིཝིཊྛོ, དདཱམི ཏེ ཏཾ པརིཙཱརཡསྶཱུ’’ཏི.

ཏཏྠ ནམསྶཏོཏི ཏུམྷཱཀཾ ཝིཔྤལཱཔཀཱརཎཛཱནནཏྠཾ བལིཀམྨཾ ཀཏྭཱ ནམསྶནྟསྶ. ཏནྟི ཨཧཾ ཏཾ ཨུམྨཱདནྟིཾ ཏུམྷཱཀཾ པརིཙཱརིཀཾ ཀཏྭཱ དདཱམཱིཏི.

ཨཐ ནཾ རཱཛཱ, ‘‘སམྨ ཨབྷིཔཱརཀ, མམ ཨུམྨཱདནྟིཡཱ པཊིབདྡྷཙིཏྟཏཱཡ ཝིཔྤལཔིཏབྷཱཝཾ ཡཀྑཱཔི ཛཱནནྟཱི’’ཏི པུཙྪི. ཨཱམ, དེཝཱཏི. སོ ‘‘སབྦལོཀེན ཀིར མེ ལཱམཀབྷཱཝོ ཉཱཏོ’’ཏི ལཛྫིདྷམྨེ པཏིཊྛཱཡ ཨནནྟརཾ གཱཐམཱཧ –

༧༢.

‘‘པུཉྙཱ ཙ དྷཾསེ ཨམརོ ན ཙམྷི, ཛནོ ཙ མེ པཱཔམིདཉྩ ཛཉྙཱ;

བྷུསོ ཙ ཏྱསྶ མནསོ ཝིགྷཱཏོ, དཏྭཱ པིཡཾ ཨུམྨདནྟིཾ ཨདཊྛཱ’’ཏི.

ཏཏྠ དྷཾསེཏི, སམྨ ཨབྷིཔཱརཀ, ཨཧཾ ཏཱཡ སདྡྷིཾ ཀིལེསཝསེན པརིཙཱརེནྟོ པུཉྙཏོ ཙ དྷཾསེཡྻཾ, ཏཱཡ སདྡྷིཾ པརིཙཱརིཏམཏྟེན ཨམརོ ཙ ན ཧོམི, མཧཱཛནོ ཙ མེ ཨིམཾ ལཱམཀབྷཱཝཾ ཛཱནེཡྻ, ཏཏོ ‘‘ཨཡུཏྟཾ རཉྙཱ ཀཏ’’ནྟི གརཧེཡྻ, ཏཉྩ མམ དཏྭཱ པཙྪཱ པིཡབྷརིཡཾ ཨདཊྛཱ ཏཝ མནསོ ཝིགྷཱཏོ ཙསྶཱཏི ཨཏྠོ.

སེསཱ ཨུབྷིནྣམྤི ཝཙནཔཊིཝཙནགཱཐཱ ཧོནྟི –

༧༣.

‘‘ཛནིནྡ ནཱཉྙཏྲ ཏཡཱ མཡཱ ཝཱ, སབྦཱཔི ཀམྨསྶ ཀཏསྶ ཛཉྙཱ;

ཡཾ ཏེ མཡཱ ཨུམྨདནྟཱི པདིནྣཱ, བྷུསེཧི རཱཛཱ ཝནཐཾ སཛཱཧི.

༧༤.

‘‘ཡོ པཱཔཀཾ ཀམྨཀརཾ མནུསྶོ, སོ མཉྙཏི མཱཡིད མཉྙིཾསུ ཨཉྙེ;

པསྶནྟི བྷཱུཏཱནི ཀརོནྟམེཏཾ, ཡུཏྟཱ ཙ ཡེ ཧོནྟི ནརཱ པཐབྱཱ.

༧༥.

‘‘ཨཉྙོ ནུ ཏེ ཀོཙི ནརོ པཐབྱཱ, སདྡྷེཡྻ ལོཀསྨི ན མེ པིཡཱཏི;

བྷུསོ ཙ ཏྱསྶ མནུསོ ཝིགྷཱཏོ, དཏྭཱ པིཡཾ ཨུམྨདནྟིཾ ཨདཊྛཱ.

༧༦.

‘‘ཨདྡྷཱ པིཡཱ མཡ྄ཧ ཛནིནྡ ཨེསཱ, ན སཱ མམཾ ཨཔྤིཡཱ བྷཱུམིཔཱལ;

གཙྪེཝ ཏྭཾ ཨུམྨདནྟིཾ བྷདནྟེ, སཱིཧོཝ སེལསྶ གུཧཾ ཨུཔེཏི.

༧༧.

‘‘ན པཱིལི༹ཏཱ ཨཏྟདུཁེན དྷཱིརཱ, སུཁཔྥལཾ ཀམྨ པརིཙྩཛནྟི;

སམྨོཧིཏཱ ཝཱཔི སུཁེན མཏྟཱ, ན པཱཔཀམྨཉྩ སམཱཙརནྟི.

༧༨.

‘‘ཏུཝཉྷི མཱཏཱ ཙ པིཏཱ ཙ མཡ྄ཧཾ, བྷཏྟཱ པཏཱི པོསཀོ དེཝཏཱ ཙ;

དཱསོ ཨཧཾ ཏུཡ྄ཧ སཔུཏྟདཱརོ, ཡཐཱསུཁཾ སཱམི ཀརོཧི ཀཱམཾ.

༧༩.

‘‘ཡོ ‘ཨིསྶརོམྷཱི’ཏི ཀརོཏི པཱཔཾ, ཀཏྭཱ ཙ སོ ནུཏྟསཏེ པརེསཾ;

ན ཏེན སོ ཛཱིཝཏི དཱིགྷམཱཡུ, དེཝཱཔི པཱཔེན སམེཀྑརེ ནཾ.

༨༠.

‘‘ཨཉྙཱཏཀཾ སཱམིཀེཧཱི པདིནྣཾ, དྷམྨེ ཋིཏཱ ཡེ པཊིཙྪནྟི དཱནཾ;

པཊིཙྪཀཱ དཱཡཀཱ ཙཱཔི ཏཏྠ, སུཁཔྥལཉྙེཝ ཀརོནྟི ཀམྨཾ.

༨༡.

‘‘ཨཉྙོ ནུ ཏེ ཀོཙི ནརོ པཐབྱཱ, སདྡྷེཡྻ ལོཀསྨི ན མེ པིཡཱཏི;

བྷུསོ ཙ ཏྱསྶ མནསོ ཝིགྷཱཏོ, དཏྭཱ པིཡཾ ཨུམྨདནྟིཾ ཨདཊྛཱ.

༨༢.

‘‘ཨདྡྷཱ པིཡཱ མཡ྄ཧ ཛནིནྡ ཨེསཱ, ན སཱ མམཾ ཨཔྤིཡཱ བྷཱུམིཔཱལ;

ཡཾ ཏེ མཡཱ ཨུམྨདནྟཱི པདིནྣཱ, བྷུསེཧི རཱཛཱ ཝནཐཾ སཛཱཧི.

༨༣.

‘‘ཡོ ཨཏྟདུཀྑེན པརསྶ དུཀྑཾ, སུཁེན ཝཱ ཨཏྟསུཁཾ དཧཱཏི;

ཡཐེཝིདཾ མཡ྄ཧ ཏཐཱ པརེསཾ, ཡོ ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི ས ཝེདི དྷམྨཾ.

༨༤.

‘‘ཨཉྙོ ནུ ཏེ ཀོཙི ནརོ པཐབྱཱ, སདྡྷེཡྻ ལོཀསྨི ན མེ པིཡཱཏི;

བྷུསོ ཙ ཏྱསྶ མནསོ ཝིགྷཱཏོ, དཏྭཱ པིཡཾ ཨུམྨདནྟིཾ ཨདཊྛཱ.

༨༥.

‘‘ཛནིནྡ ཛཱནཱསི པིཡཱ མམེསཱ, ན སཱ མམཾ ཨཔྤིཡཱ བྷཱུམིཔཱལ;

པིཡེན ཏེ དམྨི པིཡཾ ཛནིནྡ, པིཡདཱཡིནོ དེཝ པིཡཾ ལབྷནྟི.

༨༦.

‘‘སོ ནཱུནཱཧཾ ཝདྷིསྶཱམི, ཨཏྟཱནཾ ཀཱམཧེཏུཀཾ;

ན ཧི དྷམྨཾ ཨདྷམྨེན, ཨཧཾ ཝདྷིཏུམུསྶཧེ.

༨༧.

‘‘སཙེ ཏུཝཾ མཡ྄ཧ སཏིཾ ཛནིནྡ, ན ཀཱམཡཱསི ནརཝཱིར སེཊྛ;

ཙཛཱམི ནཾ སབྦཛནསྶ སིབྱཱ, མཡཱ པམུཏྟཾ ཏཏོ ཨཝ྄ཧཡེསི ནཾ.

༨༨.

‘‘ཨདཱུསིཡཾ ཙེ ཨབྷིཔཱརཀ ཏྭཾ, ཙཛཱསི ཀཏྟེ ཨཧིཏཱཡ ཏྱསྶ;

མཧཱ ཙ ཏེ ཨུཔཝཱདོཔི ཨསྶ, ན ཙཱཔི ཏྱསྶ ནགརམྷི པཀྑོ.

༨༩.

‘‘ཨཧཾ སཧིསྶཾ ཨུཔཝཱདམེཏཾ, ནིནྡཾ པསཾསཾ གརཧཉྩ སབྦཾ;

མམེཏམཱགཙྪཏུ བྷཱུམིཔཱལ, ཡཐཱསུཁཾ སིཝི ཀརོཧི ཀཱམཾ.

༩༠.

‘‘ཡོ ནེཝ ནིནྡཾ ན པནཔྤསཾསཾ, ཨཱདིཡཏི གརཧཾ ནོཔི པཱུཛཾ;

སིརཱི ཙ ལཀྑཱི ཙ ཨཔེཏི ཏམྷཱ, ཨཱཔོ སུཝུཊྛཱིཝ ཡཐཱ ཐལམྷཱ.

༩༡.

‘‘ཡཾ ཀིཉྩི དུཀྑཉྩ སུཁཉྩ ཨེཏྟོ, དྷམྨཱཏིསཱརཉྩ མནོཝིགྷཱཏཾ;

ཨུརསཱ ཨཧཾ པཙྩུཏྟརིསྶཱམི སབྦཾ, པཐཝཱི ཡཐཱ ཐཱཝརཱནཾ ཏསཱནཾ.

༩༢.

‘‘དྷམྨཱཏིསཱརཉྩ མནོཝིགྷཱཏཾ, དུཀྑཉྩ ནིཙྪཱམི ཨཧཾ པརེསཾ;

ཨེཀོཝིམཾ ཧཱརཡིསྶཱམི བྷཱརཾ, དྷམྨེ ཋིཏོ ཀིཉྩི ཨཧཱཔཡནྟོ.

༩༣.

‘‘སགྒཱུཔགཾ པུཉྙཀམྨཾ ཛནིནྡ, མཱ མེ ཏུཝཾ ཨནྟརཱཡཾ ཨཀཱསི;

དདཱམི ཏེ ཨུམྨདནྟིཾ པསནྣོ, རཱཛཱཝ ཡཉྙེ དྷནཾ བྲཱཧྨཎཱནཾ.

༩༤.

‘‘ཨདྡྷཱ ཏུཝཾ ཀཏྟེ ཧིཏེསི མཡ྄ཧཾ, སཁཱ མམཾ ཨུམྨདནྟཱི ཏུཝཉྩ;

ནིནྡེཡྻུ དེཝཱ པིཏརོ ཙ སབྦེ, པཱཔཉྩ པསྶཾ ཨབྷིསམྤརཱཡཾ.

༩༥.

‘‘ན ཧེཏདྷམྨཾ སིཝིརཱཛ ཝཛྫུཾ, སནེགམཱ ཛཱནཔདཱ ཙ སབྦེ;

ཡཾ ཏེ མཡཱ ཨུམྨདནྟཱི པདིནྣཱ, བྷུསེཧི རཱཛཱ ཝནཐཾ སཛཱཧི.

༩༦.

‘‘ཨདྡྷཱ ཏུཝཾ ཀཏྟེ ཧིཏེསི མཡ྄ཧཾ, སཁཱ མམཾ ཨུམྨདནྟཱི ཏུཝཉྩ;

སཏཉྩ དྷམྨཱནི སུཀིཏྟིཏཱནི, སམུདྡཝེལཱཝ དུརཙྩཡཱནི.

༩༧.

‘‘ཨཱཧུནེཡྻོ མེསི ཧིཏཱནུཀམྤཱི, དྷཱཏཱ ཝིདྷཱཏཱ ཙསི ཀཱམཔཱལོ;

ཏཡཱི ཧུཏཱ རཱཛ མཧཔྥལཱ ཧི, ཀཱམེན མེ ཨུམྨདནྟིཾ པཊིཙྪ.

༩༨.

‘‘ཨདྡྷཱ ཧི སབྦཾ ཨབྷིཔཱརཀ ཏྭཾ, དྷམྨཾ ཨཙཱརཱི མམ ཀཏྟུཔུཏྟ;

ཨཉྙོ ནུ ཏེ ཀོ ཨིདྷ སོཏྠིཀཏྟཱ, དྭིཔདོ ནརོ ཨརུཎེ ཛཱིཝལོཀེ.

༩༩.

‘‘ཏུཝཾ ནུ སེཊྛོ ཏྭམནུཏྟརོསི, ཏྭཾ དྷམྨགུཏྟོ དྷམྨཝིདཱུ སུམེདྷོ;

སོ དྷམྨགུཏྟོ ཙིརམེཝ ཛཱིཝ, དྷམྨཉྩ མེ དེསཡ དྷམྨཔཱལ.

༡༠༠.

‘‘ཏདིངྒྷ ཨབྷིཔཱརཀ, སུཎོཧི ཝཙནཾ མམ;

དྷམྨཾ ཏེ དེསཡིསྶཱམི, སཏཾ ཨཱསེཝིཏཾ ཨཧཾ.

༡༠༡.

‘‘སཱདྷུ དྷམྨརུཙཱི རཱཛཱ, སཱདྷུ པཉྙཱཎཝཱ ནརོ;

སཱདྷུ མིཏྟཱནམདྡུབྦྷོ, པཱཔསྶཱཀརཎཾ སུཁཾ.

༡༠༢.

‘‘ཨཀྐོདྷནསྶ ཝིཛིཏེ, ཋིཏདྷམྨསྶ རཱཛིནོ;

སུཁཾ མནུསྶཱ ཨཱསེཐ, སཱིཏཙྪཱཡཱཡ སངྒྷརེ.

༡༠༣.

‘‘ན ཙཱཧམེཏཾ ཨབྷིརོཙཡཱམི, ཀམྨཾ ཨསམེཀྑཀཏཾ ཨསཱདྷུ;

ཡེ ཝཱཔི ཉཏྭཱན སཡཾ ཀརོནྟི, ཨུཔམཱ ཨིམཱ མཡ྄ཧཾ ཏུཝཾ སུཎོཧི.

༡༠༤.

‘‘གཝཾ ཙེ ཏརམཱནཱནཾ, ཛིམྷཾ གཙྪཏི པུངྒཝོ;

སབྦཱ ཏཱ ཛིམྷཾ གཙྪནྟི, ནེཏྟེ ཛིམྷཾ གཏེ སཏི.

༡༠༥.

‘‘ཨེཝམེཝ མནུསྶེསུ, ཡོ ཧོཏི སེཊྛསམྨཏོ;

སོ ཙེ ཨདྷམྨཾ ཙརཏི, པགེཝ ཨིཏརཱ པཛཱ;

སབྦཾ རཊྛཾ དུཁཾ སེཏི, རཱཛཱ ཙེ ཧོཏི ཨདྷམྨིཀོ.

༡༠༦.

‘‘གཝཾ ཙེ ཏརམཱནཱནཾ, ཨུཛུཾ གཙྪཏི པུངྒཝོ;

སབྦཱ གཱཝཱི ཨུཛུཾ ཡནྟི, ནེཏྟེ ཨུཛུཾ གཏེ སཏི.

༡༠༧.

‘‘ཨེཝམེཝ མནུསྶེསུ, ཡོ ཧོཏི སེཊྛསམྨཏོ;

སོ སཙེ དྷམྨཾ ཙརཏི, པགེཝ ཨིཏརཱ པཛཱ;

སབྦཾ རཊྛཾ སུཁཾ སེཏི, རཱཛཱ ཙེ ཧོཏི དྷམྨིཀོ.

༡༠༨.

‘‘ན ཙཱཔཱཧཾ ཨདྷམྨེན, ཨམརཏྟམབྷིཔཏྠཡེ;

ཨིམཾ ཝཱ པཐཝིཾ སབྦཾ, ཝིཛེཏུཾ ཨབྷིཔཱརཀ.

༡༠༩.

‘‘ཡཉྷི ཀིཉྩི མནུསྶེསུ, རཏནཾ ཨིདྷ ཝིཛྫཏི;

གཱཝོ དཱསོ ཧིརཉྙཉྩ, ཝཏྠིཡཾ ཧརིཙནྡནཾ.

༡༡༠.

‘‘ཨསྶིཏྠིཡོ རཏནཾ མཎིཀཉྩ, ཡཉྩཱཔི མེ ཙནྡིམསཱུརིཡཱ ཨབྷིཔཱལཡནྟི;

ན ཏསྶ ཧེཏུ ཝིསམཾ ཙརེཡྻཾ, མཛ྄ཛྷེ སིཝཱིནཾ ཨུསབྷོམྷི ཛཱཏོ.

༡༡༡.

‘‘ནེཏཱ ཧིཏཱ ཨུགྒཏོ རཊྛཔཱལོ, དྷམྨཾ སིཝཱིནཾ ཨཔཙཱཡམཱནོ;

སོ དྷམྨམེཝཱནུཝིཙིནྟཡནྟོ, ཏསྨཱ སཀེ ཙིཏྟཝསེ ན ཝཏྟོ.

༡༡༢.

‘‘ཨདྡྷཱ ཏུཝཾ མཧཱརཱཛ, ནིཙྩཾ ཨབྱསནཾ སིཝཾ;

ཀརིསྶསི ཙིརཾ རཛྫཾ, པཉྙཱ ཧི ཏཝ ཏཱདིསཱི.

༡༡༣.

‘‘ཨེཏཾ ཏེ ཨནུམོདཱམ, ཡཾ དྷམྨཾ ནཔྤམཛྫསི;

དྷམྨཾ པམཛྫ ཁཏྟིཡོ, རཊྛཱ ཙཝཏི ཨིསྶརོ.

༡༡༤.

‘‘དྷམྨཾ ཙར མཧཱརཱཛ, མཱཏཱཔིཏཱུསུ ཁཏྟིཡ;

ཨིདྷ དྷམྨཾ ཙརིཏྭཱན, རཱཛ སགྒཾ གམིསྶསི.

༡༡༥.

‘‘དྷམྨཾ ཙར མཧཱརཱཛ, པུཏྟདཱརེསུ ཁཏྟིཡ;

ཨིདྷ དྷམྨཾ ཙརིཏྭཱན, རཱཛ སགྒཾ གམིསྶསི.

༡༡༦.

‘‘དྷམྨཾ ཙར མཧཱརཱཛ, མིཏྟཱམཙྩེསུ ཁཏྟིཡ;

ཨིདྷ དྷམྨཾ ཙརིཏྭཱན, རཱཛ སགྒཾ གམིསྶསི.

༡༡༧.

‘‘དྷམྨཾ ཙར མཧཱརཱཛ, ཝཱཧནེསུ བལེསུ ཙ;

ཨིདྷ དྷམྨཾ ཙརིཏྭཱན, རཱཛ སགྒཾ གམིསྶསི.

༡༡༨.

‘‘དྷམྨཾ ཙར མཧཱརཱཛ, གཱམེསུ ནིགམེསུ ཙ;

ཨིདྷ དྷམྨཾ ཙརིཏྭཱན, རཱཛ སགྒཾ གམིསྶསི.

༡༡༩.

‘‘དྷམྨཾ ཙར མཧཱརཱཛ, རཊྛེསུ ཛནཔདེསུ ཙ;

ཨིདྷ དྷམྨཾ ཙརིཏྭཱན, རཱཛ སགྒཾ གམིསྶསི.

༡༢༠.

‘‘དྷམྨཾ ཙར མཧཱརཱཛ, སམཎབྲཱཧྨཎེསུ ཙ;

ཨིདྷ དྷམྨཾ ཙརིཏྭཱན, རཱཛ སགྒཾ གམིསྶསི.

༡༢༡.

‘‘དྷམྨཾ ཙར མཧཱརཱཛ, མིགཔཀྑཱིསུ ཁཏྟིཡ;

ཨིདྷ དྷམྨཾ ཙརིཏྭཱན, རཱཛ སགྒཾ གམིསྶསི.

༡༢༢.

‘‘དྷམྨཾ ཙར མཧཱརཱཛ, དྷམྨོ ཙིཎྞོ སུཁཱཝཧོ;

ཨིདྷ དྷམྨཾ ཙརིཏྭཱན, རཱཛ སགྒཾ གམིསྶསི.

༡༢༣.

‘‘དྷམྨཾ ཙར མཧཱརཱཛ, སཨིནྡཱ དེཝཱ སབྲཧྨཀཱ;

སུཙིཎྞེན དིཝཾ པཏྟཱ, མཱ དྷམྨཾ རཱཛ པཱམདོ’’ཏི.

ཏཏྠ སབྦཱཔཱིཏི, ཛནིནྡ, ཨཧམེཏཾ ཨེཀཀོཝ པཊིཙྪཱདེཏྭཱ ཨཱནེསྶཱམི, ཏསྨཱ ཋཔེཏྭཱ མམཉྩ ཏུཝཉྩ ཨཉྙཱ སབྦཱཔི པཛཱ ཨིམསྶ ཀཏསྶ ཨཱཀཱརམཏྟམྤི ན ཛཉྙཱ ན ཛཱནིསྶནྟི. བྷུསེཧཱིཏི ཏཱཡ སདྡྷིཾ ཨབྷིརམནྟོ ཨཏྟནོ ཏཎྷཱཝནཐཾ བྷུསཾ ཀརོཧི ཝཌྜྷེཧི མནོརཐཾ པཱུརེཧི. སཛཱཧཱིཏི མནོརཐཾ པན པཱུརེཏྭཱ སཙེ ཏེ ན རུཙྩཏི, ཨཐ ནཾ སཛཱཧི མཡ྄ཧམེཝ པཊིདེཧི. ཀམྨཀརནྟི, སམྨ ཨབྷིཔཱརཀ, ཡོ མནུསྶོ པཱཔཀཾ ཀམྨཾ ཀརོནྟོ, སོ པཙྪཱ མཱ ཨིདྷ ཨཉྙེ ཨིདཾ པཱཔཀམྨཾ མཉྙིཾསུ མཱ ཛཱནནྟཱུཏི མཉྙཏི ཙིནྟེཏི, དུཙིནྟིཏམེཏཾ ཏསྶ. ཀིཾཀཱརཎཱ? པསྶནྟི བྷཱུཏཱནི ཀརོནྟམེཏནྟི ཡེ ཙ བུདྡྷཱ པཙྩེཀབུདྡྷཱ བུདྡྷཔུཏྟཱ ཨིདྡྷིཡཱ ཡུཏྟཱ, ཏེ ཙ ནཾ པསྶནྟིཡེཝ. ན མེ པིཡཱཏི, སམྨ ཨབྷིཔཱརཀ, ཨཉྙོ ནུ ཏེ ཀོཙི ‘‘ཨིདྷ ལོཀསྨིཾ སཀལཱཡཔི པཐཝིཡཱ ན མེ ཨུམྨཱདནྟཱི པིཡཱ’’ཏི ཨེཝཾ སདྡཧེཡྻ.

སཱིཧོཝ སེལསྶ གུཧནྟི, མཧཱརཱཛ, སཙེ ཏྭཾ ཏཾ ཨིདྷ ན ཨཱནེསི, ཨཐ ཡཐཱ སཱིཧོ ཀིལེསཔརིལཱ༹ཧེ ཨུཔྤནྣེ སཱིཧཔོཏིཀཱཡ ཝསནཊྛཱནཾ མཎིགུཧཾ ཨུཔེཏི, ཨེཝཾ ཏསྶཱ ཝསནཊྛཱནཾ གཙྪ, ཏཏྠ ཨཏྟནོ པཏྠནཾ པཱུརེཧཱིཏི. སུཁཔྥལནྟི, སམྨ ཨབྷིཔཱརཀ, པཎྜིཏཱ ཨཏྟནོ དུཀྑེན ཕུཊྛཱ སམཱནཱ ན སུཁཝིཔཱཀདཱཡཀཀམྨཾ པརིཙྩཛནྟི, སམྨོཧིཏཱ ཝཱཔི ཧུཏྭཱ མོཧེན མཱུལ༹ྷཱ སུཁེན མཏྟཱ པཱཔཀམྨཾ ནཱམ ན སམཱཙརནྟི. ཡཐཱསུཁཾ, སཱམི, ཀརོཧི ཀཱམནྟི, སཱམི སིཝིརཱཛ, ཨཏྟནོ དཱསིཾ པརིཙཱརེནྟསྶ གརཧཱ ནཱམ ནཏྠི, ཏྭཾ ཡཐཱསུཁཾ ཡཐཱཛ྄ཛྷཱསཡཾ ཀཱམཾ ཀརོཧི, ཨཏྟནོ ཨིཙྪཾ པཱུརེཧཱིཏི. ན ཏེན སོ ཛཱིཝཏཱིཏི, སམྨ ཨབྷིཔཱརཀ, ཡོ ‘‘ཨིསྶརོམྷཱི’’ཏི པཱཔཾ ཀརོཏི, ཀཏྭཱ ཙ ཀིཾ མཾ དེཝམནུསྶཱ ཝཀྑནྟཱིཏི ན ཨུཏྟསཏི ན ཨོཏྟཔྤཏི, སོ ཏེན ཀམྨེན ན ཙ དཱིགྷཀཱལཾ ཛཱིཝཏི, ཁིཔྤམེཝ མརཏི, དེཝཏཱཔི པན ‘‘ཀིཾ ཨིམསྶ པཱཔརཉྙོ རཛྫེན, ཝརམསྶ ཝཱལུ༹ཀགྷཊཾ གལེ བནྡྷིཏྭཱ མརཎ’’ནྟི ལཱམཀེན ཙཀྑུནཱ ཨོལོཀེནྟི.

ཨཉྙཱཏཀནྟི, མཧཱརཱཛ, ཨཉྙེསཾ སནྟཀཾ ཏེཧི སཱམིཀེཧི པདིནྣཾ དཱནཾ ཡེ ཨཏྟནོ དྷམྨེ ཋིཏཱ པཊིཙྪནྟི, ཏེ ཏཏྠ པཊིཙྪཀཱ ཙ དཱཡཀཱ ཙ སབྦེཔི སུཁཔྥལམེཝ ཀམྨཾ ཀརོནྟི. པཊིགྒཱཧཀེ ཧི པཊིགྒཎྷནྟེ ཏཾ དཱནཾ དཱཡཀསྶ མཧནྟཾ ཝིཔཱཀཾ དེཏཱིཏི. ཡོ ཨཏྟདུཀྑེནཱཏི, སམྨ ཨབྷིཔཱརཀ, ཡོ ཨཏྟནོ དུཀྑེན པཱིལི༹ཏོ ཏཾ པརསྶ དཧཏི, ཨཏྟནོ སརཱིརཏོ ཨཔནེཏྭཱ པརསྶ སརཱིརེ ཁིཔཏི, པརསྶ ཝཱ སུཁེན ཨཏྟནོ སུཁཾ དཧཏི, པརསྶ སུཁཾ གཧེཏྭཱ ཨཏྟནི པཀྑིཔཏི, ‘‘ཨཏྟནོ དུཀྑཾ ཧརིསྶཱམཱི’’ཏི པརཾ དུཀྑིཏཾ ཀརོཏི, ‘‘ཨཏྟཱནཾ སུཁེསྶཱམཱི’’ཏི པརཾ དུཀྑིཏཾ ཀརོཏི, ‘‘ཨཏྟཱནཾ སུཁེསྶཱམཱི’’ཏི པརསྶ སུཁཾ ནཱསེཏི, ན སོ དྷམྨཾ ཛཱནཱཏི. ཡོ པན ཨེཝཾ ཛཱནཱཏི ‘‘ཡཐེཝིདཾ མཡ྄ཧཾ སུཁདུཀྑཾ, ཏཐཱ པརེས’’ནྟི, ས ཝེདི དྷམྨཾ ཛཱནཱཏི ནཱམཱཏི ཨཡམེཏིསྶཱ གཱཐཱཡ ཨཏྠོ.

པིཡེན ཏེ དམྨཱིཏི པིཡེན ཀཱརཎབྷཱུཏེན པིཡཾ ཕལཾ པཏྠེནྟོ དམྨཱིཏི ཨཏྠོ. པིཡཾ ལབྷནྟཱིཏི སཾསཱརེ སཾསརནྟཱ པིཡམེཝ ལབྷནྟི. ཀཱམཧེཏུཀནྟི, སམྨ ཨབྷིཔཱརཀ, ཀཱམཧེཏུཀཾ ཨཡུཏྟཾ ཀཏྭཱ ‘‘ཨཏྟཱནཾ ཝདྷིསྶཱམཱི’’ཏི མེ པརིཝིཏཀྐོ ཨུཔྤཛྫཏི. མཡ྄ཧ སཏིནྟི མམ སནྟཀཾ. ‘‘མཡ྄ཧ སཏཱི’’ཏིཔི པཱཋོ, མམ སནྟཀཱཏི ཨེཝཾ མཉྙམཱནོ སཙེ ཏྭཾ ཏཾ ན ཀཱམེསཱིཏི ཨཏྠོ. སབྦཛནསྶཱཏི སབྦཱ སེནིཡོ སནྣིཔཱཏཱཔེཏྭཱ ཏསྶ སབྦཛནསྶ ཨཡཾ མཡ྄ཧཾ ཨཧིཏཱཏི པརིཙྩཛིསྶཱམི. ཏཏོ ཨཝ྄ཧཡེསཱིཏི ཏཏོ ཏཾ ཨཔརིགྒཧིཏཏྟཱ ཨཱནེཡྻཱསི. ཨདཱུསིཡནྟི ཨནཔརཱདྷཾ. ཀཏྟེཏི ཏམེཝ ཨཔརེན ནཱམེན ཨཱལཔཏི. སོ ཧི རཉྙོ ཧིཏཾ ཀརོཏི, ཏསྨཱ ‘‘ཀཏྟཱ’’ཏི ཝུཙྩཏི. ན ཙཱཔི ཏྱསྶཱཏི ཨེཝཾ ཨཀིཙྩཀཱརཱིཏི ནགརེ ཏཝ ཀོཙི པཀྑོཔི ན བྷཝེཡྻ.

ནིནྡནྟི ན ཀེཝལཾ ཨུཔཝཱདམེཝ, སཙེཔི མཾ ཀོཙི སམྨུཁཱ ནིནྡིསྶཏི ཝཱ པསཾསིསྶཏི ཝཱ, དོསཾ ཝཱ པན ཨཱརོཔེནྟོ གརཧིསྶཏི, ཏམྤཱཧཾ ནིནྡཾ པསཾསཾ གརཧཉྩ སབྦཾ སཧིསྶཱམི, སབྦམེཏཾ མམ ཨཱགཙྪཏཱུཏི ཝདཏི. ཏམྷཱཏི ཡོ ཨེཏེ ནིནྡཱདཡོ ན གཎྷཱཏི, ཏམྷཱ པུརིསཱ ཨིསྶརིཡསངྑཱཏཱ སིརཱི ཙ པཉྙཱསངྑཱཏཱ ལཀྑཱི ཙ ཐལཊྛཱནཏོ སུཝུཊྛིསངྑཱཏོ ཨཱཔོ ཝིཡ ཨཔེཏི ན པཏིཊྛཱཏཱིཏི. ཨེཏྟོཏི ཨིཏོ མམ ཏསྶཱ པརིཙྩཏྟཀཱརཎཱ. དྷམྨཱཏིསཱརཉྩཱཏི དྷམྨཾ ཨཏིཀྐམིཏྭཱ པཝཏྟཾ ཨཀུསལཾ ཝཱ ཡཾ ཀིཉྩི ཧོཏི. པཙྩུཏྟརིསྶཱམཱིཏི སམྤཊིཙྪིསྶཱམི དྷཱརཡིསྶཱམི. ཐཱཝརཱནཾ ཏསཱནནྟི ཡཐཱ མཧཱཔཐཝཱི ཁཱིཎཱསཝཱནཉྩ པུཐུཛྫནཱནཉྩ ཀིཉྩི སམྤཊིཙྪཏི སབྦཾ ཨདྷིཝཱསེཏི, ཏཐེཝཱཧམྤི སབྦམེཏཾ སམྤཊིཙྪིསྶཱམི ཨདྷིཝཱསེསྶཱམཱིཏི དཱིཔེཏི. ཨེཀོཝིམནྟི ཨཧཾ ཨེཀོཝ ཨིམམྤི ཨཏྟནོ དུཀྑབྷཱརཾ ཧཱརཡིསྶཱམི དྷཱརཡིསྶཱམི ཝཧིསྶཱམི. དྷམྨེ ཋིཏོཏི ཝིནིཙྪཡདྷམྨེ པཝེཎིདྷམྨེ ཏིཝིདྷསུཙརིཏདྷམྨེ ཙ ཋིཏོ ཧུཏྭཱ.

སགྒཱུཔགནྟི, དེཝ, པུཉྙཀམྨཾ ནཱམེཏཾ སགྒཱུཔགཾ ཧོཏི. ཡཉྙེ དྷནནྟི ཡཉྙདྷནཾ, ཨཡམེཝ ཝཱ པཱཋོ. སཁཱཏི ཨུམྨཱདནྟཱིཔི མམ སཧཱཡིཀཱ, ཏྭམྤི སཧཱཡཀོ. པིཏརོཏི བྲཧྨཱནོ. སབྦེཏི ན ཀེཝལཾ དེཝབྲཧྨཱནོཝ, སབྦེ རཊྛཝཱསིནོཔི མཾ པསྶཐ, ‘‘བྷོ, སཧཱཡཀསྶ བྷརིཡཱ སཧཱཡིཀཱ ཨིམིནཱ གེཧེ ཀཏཱ’’ཏི ནིནྡེཡྻུཾ. ན ཧེཏདྷམྨནྟི ན ཧི ཨེཏཾ ཨདྷམྨིཀཾ. ཡཾ ཏེ མཡཱཏི ཡསྨཱ མཡཱ སཱ ཏུཡ྄ཧཾ དིནྣཱ, ཏསྨཱ ཨེཏཾ ཨདྷམྨོཏི ན ཝདིསྶནྟི. སཏནྟི སནྟཱནཾ བུདྡྷཱདཱིནཾ ཁནྟིམེཏྟཱབྷཱཝནཱསཱིལཱཙཱརསངྑཱཏཱནི དྷམྨཱནི སུཝཎྞིཏཱནི སམུདྡཝེལཱཝ དུརཙྩཡཱནི, ཏསྨཱ ཡཐཱ སམུདྡོ ཝེལཾ ནཱཏིཀྐམཏི, ཨེཝམཧམྤི སཱིལཝེལཾ ནཱཏིཀྐམིསྶཱམཱིཏི ཝདཏི.

ཨཱཧུནེཡྻོ མེསཱིཏི, མཧཱརཱཛ, ཏྭཾ མམ ཨཱཧུནཔཱཧུནསཀྐཱརསྶཱནུཙྪཝིཀོ. དྷཱཏཱ ཝིདྷཱཏཱ ཙསི ཀཱམཔཱལོཏི ཏྭཾ མམ, དེཝ, དྷཱརཎཏོ དྷཱཏཱ ཨིསྶརིཡསུཁསྶ ཝིདཧནཏོ ཝིདྷཱཏཱ ཨིཙྪིཏཔཏྠིཏཱནཾ ཀཱམཱནཾ པཱལནཏོ ཀཱམཔཱལོ. ཏཡཱི ཧུཏཱཏི ཏུཡ྄ཧཾ དིནྣཱ. ཀཱམེན མེཏི མམ ཀཱམེན མམ པཏྠནཱཡ ཨུམྨཱདནྟིཾ པཊིཙྪཱཏི ཨེཝཾ ཨབྷིཔཱརཀོ རཉྙོ དེཏི. རཱཛཱ ‘‘ན མཡ྄ཧཾ ཨཏྠོ’’ཏི པཊིཀྑིཔཏི. བྷཱུམིཡཾ པཏིཏཾ སཱཀུཎིཀཔཙྪིཾ པིཊྛིཔཱདེན པཧརིཏྭཱ ཨཊཝིཡཾ ཁིཔནྟཱ ཝིཡ ཨུབྷོཔི ནཾ ཛཧནྟེཝ. ཨིདཱནི རཱཛཱ པུན ཨཀཐནཏྠཱཡ ཏཾ སནྟཛྫེནྟོ ‘‘ཨདྡྷཱ ཧཱི’’ཏི གཱཐམཱཧ. ཏཏྠ ཀཏྟུཔུཏྟཱཏི པིཏཱཔིསྶ ཀཏྟཱཝ, ཏེན ནཾ ཨེཝཾ ཨཱལཔཏི. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – ཨདྡྷཱ ཏྭཾ ཨིཏོ པུབྦེ མཡ྄ཧཾ སབྦདྷམྨཾ ཨཙརི, ཧིཏམེཝ ཝུཌྜྷིམེཝ ཨཀཱསི, ཨིདཱནི པན པཊིཔཀྑོ ཧུཏྭཱ བཧུཾ ཀཐེསི, ‘‘མཱ ཨེཝཾ ཝིཔྤལཔསི, ཨཉྙོ ནུ ཏེ དྭིཔདོ ནརོ, ཀོ ཨིདྷ ཛཱིཝལོཀེ ཨརུཎེཡེཝ སོཏྠིཀཏྟཱ, སཙེ ཧི ཨཧཾ ཝིཡ ཨཉྙོ རཱཛཱ ཏཝ བྷརིཡཱཡ པཊིབདྡྷཙིཏྟོ ཨབྷཝིསྶ, ཨནྟོཨརུཎེཡེཝ ཏཝ སཱིསཾ ཚིནྡཱཔེཏྭཱ ཏཾ ཨཏྟནོ གྷརེ ཀརེཡྻ, ཨཧཾ པན ཨཀུསལབྷཡེནེཝ ན ཀརོམི, ཏུཎྷཱི ཧོཧི, ན མེ ཨེཏཱཡ ཨཏྠོ’’ཏི ཏཾ སནྟཛྫེསི.

སོ ཏཾ སུཏྭཱ པུན ཀིཉྩི ཝཏྟུཾ ཨསཀྐོནྟོ རཉྙོ ཐུཏིཝསེན ‘‘ཏུཝཾ ནཱུ’’ཏི གཱཐམཱཧ. ཏསྶཏྠོ – མཧཱརཱཛ, ཏྭཉྙེཝ སཀལཛམྦུདཱིཔེ སབྦེསཾ ནརིནྡཱནཾ སེཊྛོ, ཏྭཾ ཨནུཏྟརོ, ཏྭཾ ཝིནིཙྪཡདྷམྨཔཝེཎིདྷམྨསུཙརིཏདྷམྨཱནཾ གོཔཱཡནེན དྷམྨགུཏྟོ, ཏེསཾ ཝིདིཏཏྟཱ དྷམྨཝིདཱུ ཏྭཾ སུམེདྷོ, སོ ཏྭཾ ཡཾ དྷམྨཾ གོཔེསི, ཏེནེཝ གུཏྟོ ཙཱིརཾ ཛཱིཝ, དྷམྨཉྩ མེ དེསེཧི དྷམྨཔཱལཀ, དྷམྨགོཔཀ, རཱཛཝརཱཏི.

ཨཐ རཱཛཱ དྷམྨཾ དེསེནྟོ ‘‘ཏདིངྒྷཱ’’ཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨིངྒྷཱཏི ཙོདནཏྠེ ནིཔཱཏོ, ཡསྨཱ མཾ ཏྭཾ ཙོདེསི, ཏསྨཱཏི ཨཏྠོ. སཏནྟི བུདྡྷཱདཱིཧི སཔྤུརིསེཧི ཨཱསེཝིཏཾ. སཱདྷཱུཏི སུནྡརོ པསཏྠོ. ཝིནིཙྪཡཔཝེཎིསུཙརིཏདྷམྨེ རོཙེཏཱིཏི དྷམྨརུཙི. ཏཱདིསོ ཧི ཛཱིཝིཏཾ ཛཧནྟོཔི ཨཀིཙྩཾ ན ཀརོཏི, ཏསྨཱ སཱདྷུ. པཉྙཱཎཝཱཏི ཉཱཎསམྤནྣོ. མིཏྟཱནམདྡུབྦྷོཏི མིཏྟསྶ ཨདུསྶནབྷཱཝོ. ཋིཏདྷམྨསྶཱཏི པཏིཊྛིཏཏིཝིདྷདྷམྨསྶ. ཨཱསེཐཱཏི ཨཱསེཡྻུཾ ནིསཱིདེཡྻུཾ. དེསནཱསཱིསམེཝ ཙེཏཾ, ཙཏྟཱརོཔི ཨིརིཡཱཔཐེ སུཁཾ ཀཔྤེཡྻུནྟི ཨཡཾ པནེཏྠ ཨཏྠོ. སཱིཏཙྪཱཡཱཡཱཏི པུཏྟདཱརཉཱཏིམིཏྟཱནཾ སཱིཏལཱཡ ཚཱཡཱཡ. སངྒྷརེཏི སཀགྷརེ, ཨཏྟནོ གེཧེཏི ཨཏྠོ. ཨདྷམྨབལིདཎྜཱདཱིཧི ཨནུཔདྡུཏཱ སུཁཾ ཝསེཡྻུནྟི དསྶེཏི. ན ཙཱཧམེཏནྟི, སམྨ ཨབྷིཔཱརཀ, ཡམེཏཾ ཨསམེཀྑིཏྭཱ ཀཏཾ ཨསཱདྷུཀམྨཾ, ཨེཏཾ ཨཧཾ ན རོཙཡཱམི. ཡེ ཝཱཔི ཉཏྭཱནཱཏི ཡེ ཝཱ པན རཱཛཱནོ ཉཏྭཱ ཏུལེཏྭཱ ཏཱིརེཏྭཱ སཡཾ ཀརོནྟི, ཏེསཱཧཾ ཀམྨཾ རོཙེམཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ. ཨུཔམཱ ཨིམཱཏི ཨིམསྨིཾ པནཏྠེ ཏྭཾ མཡ྄ཧཾ ཨིམཱ དྭེ ཨུཔམཱ སུཎོཧི.

ཛིམྷནྟི ཝངྐཾ. ནེཏྟེཏི ཡོ གཱཝིཡོ ནེཏི, ཏསྨིཾ ཛེཊྛཀཨུསབྷེ. པགེཝཱཏི ཏསྨིཾ ཨདྷམྨཾ ཙརནྟེ ཨིཏརཱ པཛཱ པགེཝ ཙརཏི, ཨཏིཝིཡ ཀརོཏཱིཏི ཨཏྠོ. དྷམྨིཀོཏི ཙཏྟཱརི ཨགཏིགམནཱནི པཧཱཡ དྷམྨེན རཛྫཾ ཀཱརེནྟོ. ཨམརཏྟནྟི དེཝཏྟཾ. རཏནནྟི སཝིཉྙཱཎཀཱཝིཉྙཱཎཀརཏནཾ. ཝཏྠིཡནྟི ཀཱསིཀཝཏྠམེཝ. ཨསྶིཏྠིཡོཏི ཝཱཏསམགཏིཨསྶེཔི ཨུཏྟམརཱུཔདྷརཱ ཨིཏྠིཡོཔི. རཏནཾ མཎིཀཉྩཱཏི སཏྟཝིདྷརཏནཉྩ མཧགྒྷབྷཎྜཀཉྩ. ཨབྷིཔཱལཡནྟཱིཏི ཨཱལོཀཾ ཀརོནྟཱ རཀྑནྟི. ན ཏསྶཱཏི ཏསྶ ཙཀྐཝཏྟིརཛྫསྶཔི ཧེཏུ ན ཝིསམཾ ཙརེཡྻཾ. ཨུསབྷོམྷཱིཏི ཡསྨཱ ཨཧཾ སིཝཱིནཾ མཛ྄ཛྷེ ཛེཊྛཀརཱཛཱ ཧུཏྭཱ ཛཱཏོ, ཏསྨཱ ཙཀྐཝཏྟིརཛྫཀཱརཎམྤི ན ཝིསམཾ ཙརཱམཱིཏི ཨཏྠོ. ནེཏཱཏི མཧཱཛནཾ ཀུསལེ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ དེཝནགརཾ ནེཏཱ, ཧིཏཀརཎེན ཏསྶ ཧིཏཱ, ‘‘སིཝིརཱཛཱ ཀིར དྷམྨཙཱརཱི’’ཏི སཀལཛམྦུདཱིཔེ ཉཱཏཏྟཱ ཨུགྒཏོ, སམེན རཊྛཔཱལནཏོ རཊྛཔཱལོ. ཨཔཙཱཡམཱནོཏི སིཝཱིནཾ པོརཱཎཀརཱཛཱུནཾ པཝེཎིདྷམྨཾ ཨཔཙཱཡམཱནོ. སོཏི སོ ཨཧཾ ཏམེཝ དྷམྨཾ ཨནུཝིཙིནྟཡནྟོ ཏསྨཱ ཏེན ཀཱརཎེན ཨཏྟནོ ཙིཏྟསྶ ཝསེ ན ཝཏྟཱམི.

ཨེཝཾ མཧཱསཏྟསྶ དྷམྨཀཐཾ སུཏྭཱ ཨབྷིཔཱརཀོ ཐུཏིཾ ཀརོནྟོ ‘‘ཨདྡྷཱ’’ཏིཨཱདིམཱཧ. ནཔྤམཛྫསཱིཏི ཨཏྟནཱ ཀཐིཏདྷམྨཾ ནཔྤམཛྫསི ཏཏྠེཝ ཝཏྟེསི. དྷམྨཾ པམཛྫཱཏི དྷམྨཾ པམུསྶིཏྭཱ ཨགཏིཝསེན གནྟྭཱ. ཨེཝཾ སོ ཏསྶ ཐུཏིཾ ཀཏྭཱ ‘‘དྷམྨཾ ཙརཱ’’ཏི དྷམྨཙརིཡཱཡ ནིཡྻོཛེནྟོ ཨུཏྟརིཔི དས ཨོཝཱདགཱཐཱ ཨབྷཱསི. ཏཱསམཏྠོ ཧེཊྛཱ ཏེསཀུཎཛཱཏཀེ (ཛཱ. ༢.༡༧.༡ ཨཱདཡོ) ཝཎྞིཏོཝ.

ཨེཝཾ ཨབྷིཔཱརཀསེནཱཔཏིནཱ རཉྙོ དྷམྨེ དེསིཏེ རཱཛཱ ཨུམྨཱདནྟིཡཱ པཊིབདྡྷཙིཏྟཾ ཝིནོདེསི.

སཏྠཱ ཨིམཾ དྷམྨདེསནཾ ཨཱཧརིཏྭཱ སཙྩཱནི པཀཱསེཏྭཱ ཛཱཏཀཾ སམོདྷཱནེསི, སཙྩཔརིཡོསཱནེ སོ བྷིཀྑུ སོཏཱཔཏྟིཕལེ པཏིཊྛཱསི. ཏདཱ སུནནྡསཱརཐི ཨཱནནྡོ ཨཧོསི, ཨབྷིཔཱརཀོ སཱརིཔུཏྟོ, ཨུམྨཱདནྟཱི ཨུཔྤལཝཎྞཱ, སེསཔརིསཱ བུདྡྷཔརིསཱ, སིཝིརཱཛཱ ཨཧམེཝ ཨཧོསིནྟི.

ཨུམྨཱདནྟཱིཛཱཏཀཝཎྞནཱ དུཏིཡཱ.

[༥༢༨] ༣. མཧཱབོདྷིཛཱཏཀཝཎྞནཱ

ཀིཾ ནུ དཎྜཾ ཀིམཛིནནྟི ཨིདཾ སཏྠཱ ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟོ པཉྙཱཔཱརམིཾ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི. ཝཏྠུ མཧཱཨུམངྒཛཱཏཀེ (ཛཱ. ༢.༢༢.༥༩༠ ཨཱདཡོ) ཨཱཝི བྷཝིསྶཏི. ཏདཱ པན སཏྠཱ ‘‘ན, བྷིཀྑཝེ, ཨིདཱནེཝ, པུབྦེཔི ཏཐཱགཏོ པཉྙཝཱ པརཔྤཝཱདཔྤམདྡནོཡེཝཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཏཱིཏཾ ཨཱཧརི.

ཨཏཱིཏེ བཱརཱཎསིཡཾ བྲཧྨདཏྟེ རཛྫཾ ཀཱརེནྟེ བོདྷིསཏྟོ ཀཱསིརཊྛེ ཨསཱིཏིཀོཊིཝིབྷཝསྶ ཨུདིཙྩབྲཱཧྨཎམཧཱསཱལསྶ ཀུལེ ནིབྦཏྟི, ‘‘བོདྷིཀུམཱརོ’’ཏིསྶ ནཱམཾ ཀརིཾསུ. སོ ཝཡཔྤཏྟོ ཏཀྐསིལཱཡཾ ཨུགྒཧིཏསིཔྤོ པཙྩཱགནྟྭཱ ཨགཱརམཛ྄ཛྷེ ཝསནྟོ ཨཔརབྷཱགེ ཀཱམེ པཧཱཡ ཧིམཝནྟཔདེསཾ པཝིསིཏྭཱ པརིབྦཱཛཀཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཏཏྠེཝ ཝནམཱུལཕལཱཧཱརོ ཙིརཾ ཝསིཏྭཱ ཝསྶཱརཏྟསམཡེ ཧིམཝནྟཱ ཨོརུཡ྄ཧ ཙཱརིཀཾ ཙརནྟོ ཨནུཔུབྦེན བཱརཱཎསིཾ པཏྭཱ རཱཛུཡྻཱནེ ཝསིཏྭཱ པུནདིཝསེ པརིབྦཱཛཀསཱརུཔྤེན ནགརེ བྷིཀྑཱཡ ཙརནྟོ རཱཛདྭཱརཾ པཱཔུཎི ཏམེནཾ སཱིཧཔཉྫརེ ཋིཏོ རཱཛཱ དིསྭཱ ཏསྶ ཨུཔསམེ པསཱིདིཏྭཱ ཏཾ ཨཏྟནོ བྷཝནཾ པཝེསེཏྭཱ རཱཛཔལླངྐེ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ ཀཏཔཊིསནྠཱརོ ཐོཀཾ དྷམྨཀཐཾ སུཏྭཱ ནཱནགྒརསབྷོཛནཾ དཱཔེསི. མཧཱསཏྟོ བྷཏྟཾ གཧེཏྭཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨིདཾ རཱཛཀུལཾ ནཱམ བཧུདོསཾ བཧུཔཙྩཱམིཏྟཾ ཧོཏི, ཀོ ནུ ཁོ མམ ཨུཔྤནྣཾ བྷཡཾ ནིཏྠརིསྶཏཱི’’ཏི. སོ ཨཝིདཱུརེ ཋིཏཾ རཱཛཝལླབྷཾ ཨེཀཾ པིངྒལསུནཁཾ དིསྭཱ མཧནྟཾ བྷཏྟཔིཎྜཾ གཧེཏྭཱ ཏསྶ དཱཏུཀཱམཏཱཀཱརཾ དསྶེསི. རཱཛཱ ཉཏྭཱ སུནཁསྶ བྷཱཛནཾ ཨཱཧརཱཔེཏྭཱ བྷཏྟཾ གཱཧཱཔེཏྭཱ དཱཔེསི. མཧཱསཏྟོཔི ཏསྶ དཏྭཱ བྷཏྟཀིཙྩཾ ནིཊྛཔེསི. རཱཛཱཔིསྶ པཊིཉྙཾ གཧེཏྭཱ ཨནྟོནགརེ རཱཛུཡྻཱནེ པཎྞསཱལཾ ཀཱརེཏྭཱ པབྦཛིཏཔརིཀྑཱརེ དཏྭཱ ཏཾ ཏཏྠ ཝཱསཱཔེསི, དེཝསིཀཉྩསྶ དྭེ ཏཡོ ཝཱརེ ཨུཔཊྛཱནཾ ཨགམཱསི. བྷོཛནཀཱལེ པན མཧཱསཏྟོ ནིཙྩཾ རཱཛཔལླངྐེཡེཝ ནིསཱིདིཏྭཱ རཱཛབྷོཛནམེཝ བྷུཉྫཏི. ཨེཝཾ དྭཱདས སཾཝཙྪརཱནི ཨཏཱིཏཱནི.

ཏསྶ པན རཉྙོ པཉྩ ཨམཙྩཱ ཨཏྠཉྩ དྷམྨཉྩ ཨནུསཱསནྟི. ཏེསུ ཨེཀོ ཨཧེཏུཀཝཱདཱི, ཨེཀོ ཨིསྶརཀཏཝཱདཱི, ཨེཀོ པུབྦེཀཏཝཱདཱི, ཨེཀོ ཨུཙྪེདཝཱདཱི, ཨེཀོ ཁཏྟཝིཛྫཝཱདཱི. ཏེསུ ཨཧེཏུཀཝཱདཱི ‘‘ཨིམེ སཏྟཱ སཾསཱརསུདྡྷིཀཱ’’ཏི མཧཱཛནཾ ཨུགྒཎྷཱཔེསི. ཨིསྶརཀཏཝཱདཱི ‘‘ཨཡཾ ལོཀོ ཨིསྶརནིམྨིཏོ’’ཏི མཧཱཛནཾ ཨུགྒཎྷཱཔེསི. པུབྦེཀཏཝཱདཱི ‘‘ཨིམེསཾ སཏྟཱནཾ སུཁཾ ཝཱ དུཀྑཾ ཝཱ ཨུཔྤཛྫམཱནཾ པུབྦེཀཏེནེཝ ཨུཔྤཛྫཏཱི’’ཏི མཧཱཛནཾ ཨུགྒཎྷཱཔེསི. ཨུཙྪེདཝཱདཱི ‘‘ཨིཏོ པརལོཀཾ གཏོ ནཱམ ནཏྠི, ཨཡཾ ལོཀོ ཨུཙྪིཛྫཏཱི’’ཏི མཧཱཛནཾ ཨུགྒཎྷཱཔེསི. ཁཏྟཝིཛྫཝཱདཱི ‘‘མཱཏཱཔིཏརོཔི མཱརེཏྭཱ ཨཏྟནོཝ ཨཏྠོ ཀཱཏབྦོ’’ཏི མཧཱཛནཾ ཨུགྒཎྷཱཔེསི. ཏེ རཉྙོ ཝིནིཙྪཡེ ནིཡུཏྟཱ ལཉྫཁཱདཀཱ ཧུཏྭཱ ཨསྶཱམིཀཾ སཱམིཀཾ, སཱམིཀཾ ཨསྶཱམིཀཾ ཀརོནྟི.

ཨཐེཀདིཝསཾ ཨེཀོ པུརིསོ ཀཱུཊཊྚཔརཱཛིཏོ མཧཱསཏྟཾ བྷིཀྑཱཡ ཙརནྟཾ རཱཛགེཧཾ པཝིསནྟཾ དིསྭཱ ཝནྡིཏྭཱ, ‘‘བྷནྟེ, ཏུམྷེ རཱཛགེཧེ བྷུཉྫམཱནཱ ཝིནིཙྪཡཱམཙྩེ ལཉྫཾ གཧེཏྭཱ ལོཀཾ ཝིནཱསེནྟེ ཀསྨཱ ཨཛ྄ཛྷུཔེཀྑཐ, ཨིདཱནི པཉྩཧི ཨམཙྩེཧི ཀཱུཊཊྚཀཱརཀསྶ ཧཏྠཏོ ལཉྫཾ གཧེཏྭཱ སཱམིཀོཝ སམཱནོ ཨསྶཱམིཀོ ཀཏོ’’ཏི པརིདེཝི. སོ ཏསྨིཾ ཀཱརུཉྙཝསེན ཝིནིཙྪཡཾ གནྟྭཱ དྷམྨེན ཝིནིཙྪིནིཏྭཱ སཱམིཀཉྙེཝ སཱམིཀཾ ཨཀཱསི. མཧཱཛནོ ཨེཀཔྤཧཱརེནེཝ མཧཱསདྡེན སཱདྷུཀཱརཾ ཨདཱསི. རཱཛཱ ཏཾ སདྡཾ སུཏྭཱ ‘‘ཀིཾསདྡོ ནཱམཱཡ’’ནྟི པུཙྪིཏྭཱ ཏམཏྠཾ སུཏྭཱ ཀཏབྷཏྟཀིཙྩཾ མཧཱསཏྟཾ ཨུཔནིསཱིདིཏྭཱ པུཙྪི – ‘‘བྷནྟེ, ཨཛྫ ཀིར ཝོ ཨཊྚོ ཝིནིཙྪིཏོ’’ཏི. ‘‘ཨཱམ, མཧཱརཱཛཱ’’ཏི. ‘‘བྷནྟེ, ཏུམྷེསུ ཝིནིཙྪིནནྟེསུ མཧཱཛནསྶ ཝུཌྜྷི བྷཝིསྶཏི, ཨིཏོ པཊྛཱཡ ཏུམྷེཝ ཝིནིཙྪིནཐཱ’’ཏི. ‘‘མཧཱརཱཛ, མཡཾ པབྦཛིཏཱ ནཱམ, ནེཏཾ ཀམྨཾ ཨམྷཱཀཾ ཀམྨ’’ནྟི. ‘‘བྷནྟེ, མཧཱཛནེ ཀཱརུཉྙེན ཀཱཏུཾ ཝཊྚཏི, ཏུམྷེ སཀལདིཝསཾ མཱ ཝིནིཙྪིནཐ, ཨུཡྻཱནཏོ པན ཨིདྷཱགཙྪནྟཱ ཝིནིཙྪཡཊྛཱནཾ གནྟྭཱ པཱཏོཝ ཙཏྟཱརོ ཨཊྚེ ཝིནིཙྪིནཐ, བྷུཏྭཱ ཨུཡྻཱནཾ གཙྪནྟཱ ཙཏྟཱརོ, ཨེཝཾ མཧཱཛནསྶ ཝུཌྜྷི བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. སོ ཏེན པུནཔྤུནཾ ཡཱཙིཡམཱནོ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ཏཏོ པཊྛཱཡ ཏཐཱ ཨཀཱསི.

ཀཱུཊཊྚཀཱརཀཱ ཨོཀཱསཾ ན ལབྷིཾསུ. ཏེཔི ཨམཙྩཱ ལཉྫཾ ཨལབྷནྟཱ དུགྒཏཱ ཧུཏྭཱ ཙིནྟཡིཾསུ – ‘‘བོདྷིཔརིབྦཱཛཀསྶ ཝིནིཙྪིནནཀཱལཏོ པཊྛཱཡ མཡཾ ཀིཉྩི ན ལབྷཱམ, ཧནྡ ནཾ ‘རཱཛཝེརིཀོ’ཏི ཝཏྭཱ རཉྙོ ཨནྟརེ པརིབྷིནྡིཏྭཱ མཱརཱཔེསྶཱམཱ’’ཏི. ཏེ རཱཛཱནཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ, ‘‘མཧཱརཱཛ, བོདྷིཔརིབྦཱཛཀོ ཏུམྷཱཀཾ ཨནཏྠཀཱམོ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨསདྡཧནྟེན རཉྙཱ ‘‘སཱིལཝཱ ཨེས ཉཱཎསམྤནྣོ, ན ཨེཝཾ ཀརིསྶཏཱི’’ཏི ཝུཏྟེ, ‘‘མཧཱརཱཛ, ཏེན སཀལནགརཝཱསིནོ ཨཏྟནོ ཧཏྠེ ཀཏྭཱ ཀེཝལཾ ཨམྷེཡེཝ པཉྩ ཛནེ ཀཱཏུཾ ན སཀྐཱ, སཙེ ཨམྷཱཀཾ ཝཙནཾ ན སདྡཧཐ, ཏསྶ ཨིདྷཱགམནཀཱལེ པརིསཾ ཨོལོཀེཐཱ’’ཏི ཨཱཧཾསུ. རཱཛཱ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སཱིཧཔཉྫརེ ཋིཏོ ཏཾ ཨཱགཙྪནྟཾ ཨོལོཀེནྟོ པརིཝཱརཾ དིསྭཱ ཨཏྟནོ ཨཉྙཱཎེན ཨཊྚཀཱརཀམནུསྶེ ‘‘ཏསྶ པརིཝཱརཱ’’ཏི མཉྙམཱནོ བྷིཛྫིཏྭཱ ཏེ ཨམཙྩེ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ‘‘ཀིནྟི ཀརོམཱ’’ཏི པུཙྪི. ‘‘གཎྷཱཔེཐ ནཾ, དེཝཱ’’ཏི. ‘‘ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨཔརཱདྷཾ ཨཔསྶནྟཱ ཀཐཾ གཎྷཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, མཧཱརཱཛ, པཀཏིཔརིཧཱརམསྶ ཧཱཔེཐ, ཏཾ པརིཧཱཡནྟཾ དིསྭཱ པཎྜིཏོ པརིབྦཱཛཀོ ཀསྶཙི ཨནཱརོཙེཏྭཱ སཡམེཝ པལཱཡིསྶཏཱི’’ཏི.

རཱཛཱ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨནུཔུབྦེན ཏསྶ པརིཧཱརཾ པརིཧཱཔེསི. པཋམདིཝསཾ ཏཱཝ ནཾ ཏུཙྪཔལླངྐེཡེཝ ནིསཱིདཱཔེསུཾ. སོ ཏུཙྪཔལླངྐཾ དིསྭཱཝ རཉྙོ པརིབྷིནྣབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ སཡམེཝ ཨུཡྻཱནཾ གནྟྭཱ ཏཾ དིཝསམེཝ པཀྐམིཏུཀཱམོ ཧུཏྭཱཔི ‘‘ཨེཀནྟེན ཉཏྭཱ པཀྐམིསྶཱམཱི’’ཏི ན པཀྐཱམི. ཨཐསྶ པུནདིཝསེ ཏུཙྪཔལླངྐེ ནིསིནྣསྶ རཉྙོཔཀཏིབྷཏྟཉྩ ཨཉྙཉྩ གཧེཏྭཱ མིསྶཀབྷཏྟཾ ཨདཾསུ. ཏཏིཡདིཝསེ མཧཱཏལཾ པཝིསིཏུཾ ཨདཏྭཱ སོཔཱནསཱིསེཡེཝ ཋཔེཏྭཱ མིསྶཀབྷཏྟཾ ཨདཾསུ. སོ ཏམྤི ཨཱདཱཡ ཨུཡྻཱནཾ གནྟྭཱ བྷཏྟཀིཙྩཾ ཨཀཱསི. ཙཏུཏྠདིཝསེ ཧེཊྛཱཔཱསཱདེ ཋཔེཏྭཱ ཀཎཱཛཀབྷཏྟཾ ཨདཾསུ. སོ ཏམྤི གཧེཏྭཱ ཨུཡྻཱནཾ གནྟྭཱ བྷཏྟཀིཙྩཾ ཨཀཱསི. རཱཛཱ ཨམཙྩེ པུཙྪི – ‘‘བོདྷིཔརིབྦཱཛཀོ སཀྐཱརེ པརིཧཱཔིཏེཔི ན པཀྐམཏི, ཀིནྟི ནཾ ཀརོམཱ’’ཏི? ‘‘དེཝ, ན སོ བྷཏྟཏྠཱཡ ཙརཏི, ཚཏྟཏྠཱཡ པན ཙརཏི. སཙེ བྷཏྟཏྠཱཡ ཙརེཡྻ, པཋམདིཝསཾཡེཝ པལཱཡེཡྻཱ’’ཏི. ‘‘ཨིདཱནི ཀིཾ ཀརོམཱ’’ཏི? ‘‘སྭེ གྷཱཏཱཔེཐ ནཾ, མཧཱརཱཛཱ’’ཏི. སོ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི ཏེསཉྙེཝ ཧཏྠེ ཁགྒེ ཋཔེཏྭཱ ‘‘སྭེ ཨནྟརདྭཱརེ ཋཏྭཱ པཝིསནྟསྶེཝསྶ སཱིསཾ ཚིནྡིཏྭཱ ཁཎྜཱཁཎྜིཀཾ ཀཏྭཱ ཀཉྩི ཨཛཱནཱཔེཏྭཱ ཝཙྩཀུཊིཡཾ པཀྑིཔིཏྭཱ ནྷཏྭཱ ཨཱགཙྪེཡྻཱཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཏེ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ‘‘སྭེ ཨཱགནྟྭཱ ཨེཝཾ ཀརིསྶཱམཱ’’ཏི ཨཉྙམཉྙཾ ཝིཙཱརེཏྭཱ ཨེཝཾ ཨཏྟནོ ནིཝེསནཾ ཨགམཾསུ.

རཱཛཱཔི སཱཡཾ བྷུཏྟབྷོཛནོ སིརིསཡནེ ནིཔཛྫིཏྭཱ མཧཱསཏྟསྶ གུཎེ ཨནུསྶརི. ཨཐསྶ ཏཱཝདེཝ སོཀོ ཨུཔྤཛྫི, སརཱིརཏོ སེདཱ མུཙྩིཾསུ, སཡནེ ཨསྶཱསཾ ཨལབྷནྟོ ཨཔརཱཔརཾ པརིཝཏྟི. ཨཐསྶ ཨགྒམཧེསཱི ཨུཔནིཔཛྫི, སོ ཏཱཡ སདྡྷིཾ སལླཱཔམཏྟམྤི ན ཀརི. ཨཐ ནཾ སཱ ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ, མཧཱརཱཛ, སལླཱཔམཏྟམྤི ན ཀརོཐ, ཨཔི ནུ ཁོ མེ ཀོཙི ཨཔརཱདྷོ ཨཏྠཱི’’ཏི པུཙྪི. ‘‘ནཏྠི དེཝི, ཨཔིཙ ཁོ བོདྷིཔརིབྦཱཛཀོ ཀིར ཨམྷཱཀཾ པཙྩཏྠིཀོ ཛཱཏོཏི ཏསྶ སྭེ གྷཱཏནཏྠཱཡ པཉྩ ཨམཙྩེ ཨཱཎཱཔེསིཾ, ཏེ པན ནཾ མཱརེཏྭཱ ཁཎྜཱཁཎྜིཀཾ ཀཏྭཱ ཝཙྩཀཱུཔེ པཀྑིཔིསྶནྟི, སོ པན ཨམྷཱཀཾ དྭཱདས སཾཝཙྪརཱནི བཧུཾ དྷམྨཾ དེསེསི, ཨེཀཱཔརཱདྷོཔིསྶ མཡཱ པཙྩཀྑཏོ ན དིཊྛཔུབྦོ, པརཔཏྟིཡེན ཧུཏྭཱ ཏསྶ མཡཱ ཝདྷོ ཨཱཎཏྟོ, ཏེན ཀཱརཎེན སོཙཱམཱི’’ཏི. ཨཐ ནཾ སཱ ‘‘སཙེ ཏེ དེཝ སོ པཙྩཏྠིཀོ ཛཱཏོ, ཏཾ གྷཱཏེནྟོ ཀིཾ སོཙསི, པཙྩཏྠིཀཾ ནཱམ པུཏྟམྤི གྷཱཏེཏྭཱ ཨཏྟནོ སོཏྠིབྷཱཝོ ཀཱཏབྦོཝ, མཱ སོཙིཏྠཱ’’ཏི ཨསྶཱསེསི. སོ ཏསྶཱ ཝཙནེན པཊིལདྡྷསྶཱསོ ནིདྡཾ ཨོཀྐམི.

ཏསྨིཾ ཁཎེ ཀོལེཡྻཀོ པིངྒལསུནཁོ ཏཾ ཀཐཾ སུཏྭཱ ‘‘སྭེ མཡཱ ཨཏྟནོ བལེནསྶ ཛཱིཝིཏཾ དཱཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ པུནདིཝསེ པཱཏོཝ པཱསཱདཱ ཨོརུཡ྄ཧ མཧཱདྭཱརཾ ཨཱགནྟྭཱ ཨུམྨཱརེ སཱིསཾ ཀཏྭཱ མཧཱསཏྟསྶ ཨཱགམནམགྒཾ ཨོལོཀེནྟོཝ ནིཔཛྫི. ཏེཔི ཨམཙྩཱ པཱཏོཝ ཁགྒཧཏྠཱ ཨཱགནྟྭཱ དྭཱརནྟརེ ཨཊྛཾསུ. བོདྷིསཏྟོཔི ཝེལཾ སལླཀྑེཏྭཱ ཨུཡྻཱནཱ ནིཀྑམྨ རཱཛདྭཱརཾ ཨཱགཉྪི. ཨཐ ནཾ སུནཁོ དིསྭཱ མུཁཾ ཝིཝརིཏྭཱ ཙཏསྶོ དཱཋཱ དསྶེཏྭཱ ‘‘ཀིཾ ཏྭཾ, བྷནྟེ, ཛམྦུདཱིཔཏལེ ཨཉྙཏྠ བྷིཀྑཾ ན ལབྷསི, ཨམྷཱཀཾ རཱཛཱ ཏཝ མཱརཎཏྠཱཡ པཉྩ ཨམཙྩེ ཁགྒཧཏྠེ དྭཱརནྟརེ ཋཔེསི, མཱ ཏྭཾ ནལཱཊེན མཙྩུཾ གཧེཏྭཱ ཨཱགམི, སཱིགྷཾ པཀྐམཱ’’ཏི མཧཱསདྡེན ཝིརཝི. སོ སབྦརུཏཉྙུཏཱཡ ཏམཏྠཾ ཉཏྭཱ ཏཏོཝ ནིཝཏྟིཏྭཱ ཨུཡྻཱནཾ གནྟྭཱ པཀྐམནཏྠཱཡ པརིཀྑཱརེ ཨཱདིཡི. རཱཛཱ སཱིཧཔཉྫརེ ཋིཏོ ཏཾ ཨཱགཙྪནྟཾ གཙྪནྟཉྩ དིསྭཱ ‘‘སཙེ ཨཡཾ མམ པཙྩཏྠིཀོ བྷཝེཡྻ, ཨུཡྻཱནཾ གནྟྭཱ བལཾ སནྣིཔཱཏཱཔེཏྭཱ ཀམྨསཛྫོ བྷཝིསྶཏི. ནོ ཙེ, ཨཏྟནོ པརིཀྑཱརེ གཧེཏྭཱ གམནསཛྫོ བྷཝིསྶཏི, ཛཱནིསྶཱམི ཏཱཝསྶ ཀིརིཡ’’ནྟི ཨུཡྻཱནཾ གནྟྭཱ མཧཱསཏྟཾ ཨཏྟནོ པརིཀྑཱརེ ཨཱདཱཡ ‘‘གམིསྶཱམཱི’’ཏི པཎྞསཱལཏོ ནིཀྑནྟཾ ཙངྐམནཀོཊིཡཾ དིསྭཱཝ ཝནྡིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཋིཏོ པཋམཾ གཱཐམཱཧ –

༡༢༤.

‘‘ཀིཾ ནུ དཎྜཾ ཀིམཛིནཾ, ཀིཾ ཚཏྟཾ ཀིམུཔཱཧནཾ;

ཀིམངྐུསཉྩ པཏྟཉྩ, སངྒྷཱཊིཉྩཱཔི བྲཱཧྨཎ;

ཏརམཱནརཱུཔོཧཱསི, ཀིཾ ནུ པཏྠཡསེ དིས’’ནྟི.

ཏསྶཏྠོ – བྷནྟེ, པུབྦེ ཏྭཾ ཨམྷཱཀཾ གྷརཾ ཨཱགཙྪནྟོ དཎྜཱདཱིནི ན གཎྷཱསི, ཨཛྫ པན ཀེན ཀཱརཎེན དཎྜཉྩ ཨཛིནཉྩ ཚཏྟཱུཔཱཧནཉྩ མཏྟིཀཔསིབྦཀོལམྦནཨངྐུསཉྩ མཏྟིཀཔཏྟཉྩ སངྒྷཱཊིཉྩཱཏི སབྦེཔིམེ པརིཀྑཱརེ ཏརམཱནརཱུཔོ གཎྷཱསི, ཀཏརཾ ནུ དིསཾ པཏྠེསི, ཀཏྠ གནྟུཀཱམོསཱིཏི པུཙྪི.

ཏཾ སུཏྭཱ མཧཱསཏྟོ ‘‘ཨཡཾ ཨཏྟནཱ ཀཏཀམྨཾ ན ཛཱནཱཏཱིཏི མཉྙཏི, ཛཱནཱཔེསྶཱམི ན’’ནྟི དྭེ གཱཐཱ ཨབྷཱསི –

༡༢༥.

‘‘དྭཱདསེཏཱནི ཝསྶཱནི, ཝུསིཏཱནི ཏཝནྟིཀེ;

ནཱབྷིཛཱནཱམི སོཎེན, པིངྒལེནཱབྷིཀཱུཛིཏཾ.

༡༢༦.

‘‘སྭཱཡཾ དིཏྟོཝ ནདཏི, སུཀྐདཱཋཾ ཝིདཾསཡཾ;

ཏཝ སུཏྭཱ སབྷརིཡསྶ, ཝཱིཏསདྡྷསྶ མཾ པཏཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཨབྷིཀཱུཛིཏནྟི ཨེཏེན ཏཝ སུནཁེན ཨེཝཾ མཧཱཝིརཝེན ཝིརཝིཏཾ ན ཛཱནཱམི. དིཏྟོ ཝཱཏི དཔྤིཏོ ཝིཡ. སབྷརིཡསྶཱཏི ཏཝ སབྷརིཡསྶ མམ མཱརཎཏྠཱཡ པཉྩནྣཾ ཨམཙྩཱནཾ ཨཱཎཏྟབྷཱཝཾ ཀཐེནྟསྶ སུཏྭཱ ‘‘ཀིཾ ཏྭཾ ཨཉྙཏྠ བྷིཀྑཾ ན ལབྷསི, རཉྙཱ ཏེ ཝདྷོ ཨཱཎཏྟོ, ཨིདྷ མཱགཙྪཱི’’ཏི དིཏྟོཝ ནདཏི. ཝཱིཏསདྡྷསྶ མཾ པཏཱིཏི མམནྟརེ ཝིགཏསདྡྷསྶ ཏཝ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཨེཝ ནདཏཱིཏི ཨཱཧ.

ཏཏོ རཱཛཱ ཨཏྟནོ དོསཾ སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ཏཾ ཁམཱཔེནྟོ ཙཏུཏྠཾ གཱཐམཱཧ –

༡༢༧.

‘‘ཨཧུ ཨེས ཀཏོ དོསོ, ཡཐཱ བྷཱསསི བྲཱཧྨཎ;

ཨེས བྷིཡྻོ པསཱིདཱམི, ཝས བྲཱཧྨཎ མཱགམཱ’’ཏི.

ཏཏྠ བྷིཡྻོཏི སཙྩཾ མཡཱ ཨེཝཾ ཨཱཎཏྟཾ, ཨཡཾ མེ དོསོ, ཨེས པནཱཧཾ ཨིདཱནི ཨདྷིཀཏརཾ ཏཡི པསཱིདཱམི, ཨིདྷེཝ ཝས, མཱ ཨཉྙཏྠ གམཱིཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ མཧཱསཏྟོ, ‘‘མཧཱརཱཛ, པཎྜིཏཱ ནཱམ ཏཱདིསེན པརཔཏྟིཡེན ཨཔཙྩཀྑཀཱརིནཱ སདྡྷིཾ ན ཝསནྟཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཏསྶ ཨནཱཙཱརཾ པཀཱསེནྟོ ཨཱཧ –

༡༢༨.

‘‘སབྦསེཏོ པུརེ ཨཱསི, ཏཏོཔི སབལོ ཨཧུ;

སབྦལོཧིཏཀོ དཱནི, ཀཱལོ པཀྐམིཏུཾ མམ.

༡༢༩.

‘‘ཨབྦྷནྟརཾ པུརེ ཨཱསི, ཏཏོ མཛ྄ཛྷེ ཏཏོ བཧི;

པུརཱ ནིདྡྷམནཱ ཧོཏི, སཡམེཝ ཝཛཱམཧཾ.

༡༣༠.

‘‘ཝཱིཏསདྡྷཾ ན སེཝེཡྻ, ཨུཔདཱནཾཝནོདཀཾ;

སཙེཔི ནཾ ཨནུཁཎེ, ཝཱརི ཀདྡམགནྡྷིཀཾ.

༡༣༡.

‘‘པསནྣམེཝ སེཝེཡྻ, ཨཔྤསནྣཾ ཝིཝཛྫཡེ;

པསནྣཾ པཡིརུཔཱསེཡྻ, རཧདཾཝུདཀཏྠིཀོ.

༡༣༢.

‘‘བྷཛེ བྷཛནྟཾ པུརིསཾ, ཨབྷཛནྟཾ ན བྷཛྫཡེ;

ཨསཔྤུརིསདྷམྨོ སོ, ཡོ བྷཛནྟཾ ན བྷཛྫཏི.

༡༣༣.

‘‘ཡོ བྷཛནྟཾ ན བྷཛཏི, སེཝམཱནཾ ན སེཝཏི;

ས ཝེ མནུསྶཔཱཔིཊྛོ, མིགོ སཱཁསྶིཏོ ཡཐཱ.

༡༣༤.

‘‘ཨཙྩཱབྷིཀྑཎསཾསགྒཱ, ཨསམོསརཎེན ཙ;

ཨེཏེན མིཏྟཱ ཛཱིརནྟི, ཨཀཱལེ ཡཱཙནཱཡ ཙ.

༡༣༥.

‘‘ཏསྨཱ ནཱབྷིཀྑཎཾ གཙྪེ, ན ཙ གཙྪེ ཙིརཱཙིརཾ;

ཀཱལེན ཡཱཙཾ ཡཱཙེཡྻ, ཨེཝཾ མིཏྟཱ ན ཛཱིཡརེ.

༡༣༦.

‘‘ཨཏིཙིརཾ ནིཝཱསེན, པིཡོ བྷཝཏི ཨཔྤིཡོ;

ཨཱམནྟ ཁོ ཏཾ གཙྪཱམ, པུརཱ ཏེ ཧོམ ཨཔྤིཡཱ’’ཏི.

ཏཏྠ སབྦསེཏོཏི, མཧཱརཱཛ, པཋམམེཝ ཏཝ ནིཝེསནེ མམ ཨོདནོ སབྦསེཏོ ཨཧོསི, ཡཾ ཏྭཾ བྷུཉྫསི, ཏམེཝ དཱཔེསཱིཏི ཨཏྠོ. ཏཏོཏི ཏཏོ པཙྪཱ པརིབྷེདཀཱནཾ ཝཙནཾ གཧེཏྭཱ ཏཝ མཡི ཝིརཏྟཀཱལེ སབལོ མིསྶཀོདནོ ཛཱཏོ. དཱནཱིཏི ཨིདཱནི སབྦལོཧིཏཀོ ཛཱཏོ. ཀཱལོཏི ཨགུཎཉྙུསྶ ཏཝ སནྟིཀཱ ཨིདཱནི མམ པཀྐམིཏུཾ ཀཱལོ. ཨབྦྷནྟརནྟི པཋམཾ མམ ཨབྦྷནྟརཾ ཨཱསནཾ ཨཱསི, ཨལངྐཏམཧཱཏལམྷི ཨུསྶིཏསེཏཙྪཏྟེ རཱཛཔལླངྐེཡེཝ མཾ ནིསཱིདཱཔེསུཾ. མཛ྄ཛྷེཏི སོཔཱནམཏྠཀེ. པུརཱ ནིདྡྷམནཱ ཧོཏཱིཏི ཡཱཝ གཱིཝཱཡཾ གཧེཏྭཱ ནིཀྐཌྜྷནཱ ན ཧོཏི.

ཨནུཁཎེཏི སཙེཔི ཨནུདཀཾ ཨུདཔཱནཾ པཏྟོ པུརིསོ ཨུདཀཾ ཨཔསྶནྟོ ཀལལཾ ཝིཡཱུཧིཏྭཱ ཨནུཁཎེཡྻ, ཏཐཱཔི ཏཾ ཝཱརི ཀདྡམགནྡྷིཀཾ བྷཝེཡྻ, ཨམནུཉྙཏཱཡ ན པིཝེཡྻ, ཏཐེཝ ཝཱིཏསདྡྷཾ པཡིརུཔཱསནྟེན ལདྡྷཔཙྩཡཱཔི པརིཏྟཱ ཙེཝ ལཱུཁཱ ཙ, ཨམནུཉྙཱ ཨཔརིབྷོགཱརཧཱཏི ཨཏྠོ. པསནྣནྟི པཏིཊྛིཏསདྡྷཾ. རཧདནྟི གམྦྷཱིརཾ མཧཱརཧདཾ. བྷཛནྟནྟི ཨཏྟཱནཾ བྷཛནྟམེཝ བྷཛེཡྻ. ཨབྷཛནྟནྟི པཙྩཏྠིཀཾ. ན བྷཛྫཡེཏི ན བྷཛེཡྻ. ན བྷཛྫཏཱིཏི ཡོ པུརིསོ ཨཏྟཱནཾ བྷཛནྟཾ ཧིཏཙིཏྟཾ པུགྒལཾ ན བྷཛཏི, སོ ཨསཔྤུརིསདྷམྨོ ནཱམཱཏི. མནུསྶཔཱཔིཊྛོཏི མནུསྶལཱམཀོ པཏིཀུཊྛོ སབྦཔཙྪིམཀོ. སཱཁསྶིཏོཏི མཀྐཊོ.

ཨཙྩཱབྷིཀྑཎསཾསགྒཱཏི ཨཏིཝིཡ ཨབྷིཎྷསཾསགྒེན. ཨཀཱལེཏི ཨཡུཏྟཔྤཏྟཀཱལེ པརསྶ པིཡབྷཎྜཾ ཡཱཙནཱཡ མིཏྟཱ ཛཱིརནྟི ནཱམ, ཏྭམྤི ཨཏིཙིརཾ ནིཝཱསེན མཡི མིཏྟིཾ བྷིནྡི. ཏསྨཱཏི ཡསྨཱ ཨཙྩཱབྷིཀྑཎསཾསགྒེན ཨསམོསརཎེན ཙ མིཏྟཱ ཛཱིརནྟི, ཏསྨཱ. ཙིརཱཙིརནྟི ཙིརཀཱལཾ ཝཱིཏིནཱམེཏྭཱ ཙིརཾ ན གཙྪེ ན ཨུཔསངྐམེཡྻ. ཡཱཙནྟི ཡཱཙིཏབྦཾ བྷཎྜཀཾ ཡུཏྟཀཱལེ ཡཱཙེཡྻ. ན ཛཱིཡརེཏི ཨེཝཾ མིཏྟཱ ན ཛཱིརནྟི. པུརཱ ཏེ ཧོམ ཨཔྤིཡཱཏི ཡཱཝ ཏཝ ཨཔྤིཡཱ ན ཧོམ, ཏཱཝ ཨཱམནྟེཏྭཱཝ ཏཾ གཙྪཱམཱཏི.

རཱཛཱ ཨཱཧ –

༡༣༧.

‘‘ཨེཝཾ ཙེ ཡཱཙམཱནཱནཾ, ཨཉྫལིཾ ནཱཝབུཛ྄ཛྷསི;

པརིཙཱརཀཱནཾ སཏཾ, ཝཙནཾ ན ཀརོསི ནོ;

ཨེཝཾ ཏཾ ཨབྷིཡཱཙཱམ, པུན ཀཡིརཱསི པརིཡཱཡ’’ནྟི.

ཏཏྠ ནཱཝབུཛ྄ཛྷསཱིཏི སཙེ, བྷནྟེ, ཨེཝཾ ཡཱཙནྟེན མཡཱ ཀཏཾ ཨཉྫལིཾ ན ཛཱནཱསི, ན པཊིགྒཎྷསཱིཏི ཨཏྠོ. པརིཡཱཡནྟི པུན ཨིདྷཱགམནཱཡ ཨེཀཝཱརཾ ཀརེཡྻཱསཱིཏི ཡཱཙཏི.

བོདྷིསཏྟོ ཨཱཧ –

༡༣༨.

‘‘ཨེཝཾ ཙེ ནོ ཝིཧརཏཾ, ཨནྟརཱཡོ ན ཧེསྶཏི;

ཏུཡ྄ཧཾ ཝཱཔི མཧཱརཱཛ, མཡ྄ཧཾ ཝཱ རཊྛཝདྡྷན;

ཨཔྤེཝ ནཱམ པསྶེམ, ཨཧོརཏྟཱནམཙྩཡེ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨེཝཾ ཙེ ནོཏི སཙེ, མཧཱརཱཛ, ཨེཝཾ ནཱནཱ ཧུཏྭཱ ཝིཧརནྟཱནཾ ཨམྷཱཀཾ ཨནྟརཱཡོ ན ཧེསྶཏི, ཏུཡ྄ཧཾ ཝཱ མཡ྄ཧཾ ཝཱ ཛཱིཝིཏཾ པཝཏྟིསྶཏཱིཏི དཱིཔེཏི. པསྶེམཱཏི ཨཔི ནཱམ པསྶེཡྻཱམ.

ཨེཝཾ ཝཏྭཱ མཧཱསཏྟོ རཉྙོ དྷམྨཾ དེསེཏྭཱ ‘‘ཨཔྤམཏྟོ ཧོཧི, མཧཱརཱཛཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨུཡྻཱནཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཨེཀསྨིཾ སབྷཱགཊྛཱནེ བྷིཀྑཱཡ ཙརིཏྭཱ བཱརཱཎསིཏོ ནིཀྑམྨ ཨནུཔུབྦེན ཧིམཝནྟོཀཱསམེཝ གནྟྭཱ ཀིཉྩི ཀཱལཾ ཝསིཏྭཱ པུན ཨོཏརིཏྭཱ ཨེཀཾ པཙྩནྟགཱམཾ ནིསྶཱཡ ཨརཉྙེ ཝསི. ཏསྶ པན གཏཀཱལཏོ པཊྛཱཡ ཏེ ཨམཙྩཱ པུན ཝིནིཙྪཡེ ནིསཱིདིཏྭཱ ཝིལོཔཾ ཀརོནྟཱ ཙིནྟཡིཾསུ – ‘‘སཙེ མཧཱབོདྷིཔརིབྦཱཛཀོ པུནཱགམིསྶཏི, ཛཱིཝིཏཾ ནོ ནཏྠི, ཀིཾ ནུ ཁྭསྶ ཨནཱགམནཀཱརཎཾ ཀརེཡྻཱམཱ’’ཏི. ཨཐ ནེསཾ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨིམེ སཏྟཱ པཊིབདྡྷཊྛཱནཾ ནཱམ ཛཧིཏུཾ ན སཀྐོནྟི, ཀིཾ ནུ ཁྭསྶ ཨིདྷ པཊིབདྡྷཊྛཱན’’ནྟི. ཏཏོ ‘‘རཉྙོ ཨགྒམཧེསཱི’’ཏི ཉཏྭཱ ‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ ཝིཛྫཏི, ཡཾ སོ ཨིམཾ ནིསྶཱཡ ཨཱགཙྪེཡྻ, པཊིཀཙྩེཝ ནཾ མཱརཱཔེསྶཱམཱ’’ཏི ཏེ རཱཛཱནཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘དེཝ, ཨིམསྨིཾ དིཝསེ ནགརེ ཨེཀཱ ཀཐཱ སཱུཡཏཱི’’ཏི. ‘‘ཀིཾ ཀཐཱ ནཱམཱ’’ཏི? ‘‘མཧཱབོདྷིཔརིབྦཱཛཀོ ཙ ཀིར དེཝཱི ཙ ཨཉྙམཉྙཾ སཱསནཔཊིསཱསནཾ པེསེནྟཱི’’ཏི. ‘‘ཀིནྟི ཀཏྭཱ’’ཏི? ཏེན ཀིར དེཝིཡཱ པེསིཏཾ ‘‘སཀྐཱ ནུ ཁོ ཨཏྟནོ བལེན རཱཛཱནཾ མཱརཱཔེཏྭཱ མམ སེཏཙྪཏྟཾ དཱཏུ’’ནྟི. ཏཱཡཔིསྶ པེསིཏཾ ‘‘རཉྙོ མཱརཎཾ ནཱམ མམ བྷཱརོ, མཧཱབོདྷིཔརིབྦཱཛཀོ ཁིཔྤཾ ཨཱགཙྪཏཱུ’’ཏི རཱཛཱ ཏེསཾ པུནཔྤུནཾ ཀཐེནྟཱནཾ སདྡཧིཏྭཱ ‘‘ཨིདཱནི ཀིཾ ཀཏྟབྦ’’ནྟི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘དེཝིཾ མཱརེཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཝུཏྟེ ཨནུཔཔརིཀྑིཏྭཱཝ ‘‘ཏེན ཧི ནཾ ཏུམྷེཝ མཱརེཏྭཱ ཁཎྜཱཁཎྜིཀཾ ཚིནྡིཏྭཱ ཝཙྩཀཱུཔེ ཁིཔཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཏེ ཏཐཱ ཀརིཾསུ. ཏསྶཱ མཱརིཏབྷཱཝོ སཀལནགརེ པཱཀཊོ ཨཧོསི.

ཨཐསྶཱ ཙཏྟཱརོ པུཏྟཱ ‘‘ཨིམིནཱ ནོ ནིརཔརཱདྷཱ མཱཏཱ མཱརིཏཱ’’ཏི རཉྙོ པཙྩཏྠིཀཱ ཨཧེསུཾ. རཱཛཱ མཧཱབྷཡཔྤཏྟོ ཨཧོསི. མཧཱསཏྟོ པརམྤརཱཡ ཏཾ པཝཏྟིཾ སུཏྭཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ཋཔེཏྭཱ མཾ ཨཉྙོ ཏེ ཀུམཱརེ སཉྙཱཔེཏྭཱ པིཏརཾ ཁམཱཔེཏུཾ སམཏྠོ ནཱམ ནཏྠི, རཉྙོ ཙ ཛཱིཝིཏཾ དསྶཱམི, ཀུམཱརེ ཙ པཱཔཏོ མོཙེསྶཱམཱི’’ཏི. སོ པུནདིཝསེ པཙྩནྟགཱམཾ པཝིསིཏྭཱ མནུསྶེཧི དིནྣཾ མཀྐཊམཾསཾ ཁཱདིཏྭཱ ཏསྶ ཙམྨཾ ཡཱཙིཏྭཱ གཧེཏྭཱ ཨསྶམཔདེ སུཀྑཱཔེཏྭཱ ནིགྒནྡྷཾ ཀཏྭཱ ནིཝཱསེསིཔི པཱརུཔེསིཔི ཨཾསེཔི ཋཔེསི. ཀིཾཀཱརཎཱ? ‘‘བཧཱུཔཀཱརོ མེ’’ཏི ཝཙནཏྠཱཡ. སོ ཏཾ ཙམྨཾ ཨཱདཱཡ ཨནུཔུབྦེན བཱརཱཎསིཾ གནྟྭཱ ཀུམཱརེ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ‘‘པིཏུགྷཱཏཀཀམྨཾ ནཱམ དཱརུཎཾ, ཏཾ ཝོ ན ཀཱཏབྦཾ, ཨཛརཱམརོ སཏྟོ ནཱམ ནཏྠི, ཨཧཾ ཏུམྷེ ཨཉྙམཉྙཾ སམགྒེ ཀརིསྶཱམིཙྩེཝ ཨཱགཏོ, ཏུམྷེ མཡཱ པཧིཏེ སཱསནེ ཨཱགཙྪེཡྻཱཐཱ’’ཏི ཀུམཱརེ ཨོཝདིཏྭཱ ཨནྟོནགརེ ཨུཡྻཱནཾ པཝིསིཏྭཱ མཀྐཊཙམྨཾ ཨཏྠརིཏྭཱ སིལཱཔཊྚེ ནིསཱིདི.

ཨཐ ནཾ ཨུཡྻཱནཔཱལཀོ དིསྭཱ ཝེགེན གནྟྭཱ རཉྙོ ཨཱརོཙེསི. རཱཛཱ སུཏྭཱཝ སཉྫཱཏསོམནསྶོ ཧུཏྭཱ ཏེ ཨམཙྩེ ཨཱདཱཡ ཏཏྠ གནྟྭཱ མཧཱསཏྟཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཏྭཱ པཊིསནྠཱརཾ ཀཱཏུཾ ཨཱརབྷི. མཧཱསཏྟོ ཏེན སདྡྷིཾ ཨསམྨོདིཏྭཱ མཀྐཊཙམྨམེཝ པརིམཛྫི. ཨཐ ནཾ ཨེཝམཱཧ – ‘‘བྷནྟེ, ཏུམྷེ མཾ ཨཀཐེཏྭཱ མཀྐཊཙམྨམེཝ པརིམཛྫཐ, ཀིཾ ཝོ ཨིདཾ མཡཱ བཧཱུཔཀཱརཏར’’ནྟི? ‘‘ཨཱམ མཧཱརཱཛ, བཧཱུཔཀཱརོ མེ ཨེས ཝཱནརོ, ཨཧམསྶ པིཊྛེ ནིསཱིདིཏྭཱ ཝིཙརིཾ, ཨཡཾ མེ པཱནཱིཡགྷཊཾ ཨཱཧརི, ཝསནཊྛཱནཾ སམྨཛྫི, ཨཱབྷིསམཱཙཱརིཀཝཏྟཔཊིཝཏྟཾ མམ ཨཀཱསི, ཨཧཾ པན ཨཏྟནོ དུབྦལཙིཏྟཏཱཡ ཨསྶ མཾསཾ ཁཱདིཏྭཱ ཙམྨཾ སུཀྑཱཔེཏྭཱ ཨཏྠརིཏྭཱ ནིསཱིདཱམི ཙེཝ ནིཔཛྫཱམི ཙ, ཨེཝཾ བཧཱུཔཀཱརོ ཨེས མཡ྄ཧ’’ནྟི. ཨིཏི སོ ཏེསཾ ཝཱདེ བྷིནྡནཏྠཱཡ ཝཱནརཙམྨེ ཝཱནརཝོཧཱརཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ ཏཾ ཏཾ པརིཡཱཡཾ སནྡྷཱཡ ཨིམཾ ཀཐཾ ཀཐེསི. སོ ཧི ཏསྶ ནིཝུཏྠཔུབྦཏྟཱ ‘‘པིཊྛེ ནིསཱིདིཏྭཱ ཝིཙརི’’ནྟི ཨཱཧ; ཏཾ ཨཾསེ ཀཏྭཱ པཱནཱིཡགྷཊསྶ ཨཱཧཊཔུབྦཏྟཱ ‘‘པཱནཱིཡགྷཊཾ ཨཱཧརཱི’’ཏི ཨཱཧ; ཏེན ཙམྨེན བྷཱུམིཡཾ སམྨཊྛཔུབྦཏྟཱ ‘‘ཝསནཊྛཱནཾ སམྨཛྫཱི’’ཏི ཨཱཧ; ནིཔནྣཀཱལེ ཏེན ཙམྨེན པིཊྛིཡཱ, ཨཀྐནྟཀཱལེ པཱདཱནཾ ཕུཊྛཔུབྦཏྟཱ ‘‘ཝཏྟཔཊིཝཏྟཾ མེ ཨཀཱསཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཚཱཏཀཱལེ པན ཏསྶ མཾསཾ ལབྷིཏྭཱ ཁཱདིཏཏྟཱ ‘‘ཨཧཾ པན ཨཏྟནོ དུབྦལཙིཏྟཏཱཡ ཏསྶ མཾསཾ ཁཱདི’’ནྟི ཨཱཧ.

ཏཾ སུཏྭཱ ཏེ ཨམཙྩཱ ‘‘པཱཎཱཏིཔཱཏོ ཏེན ཀཏོ’’ཏི སཉྙཱཡ ‘‘པསྶཐ, བྷོ, པབྦཛིཏསྶ ཀམྨཾ, མཀྐཊཾ ཀིར མཱརེཏྭཱ མཾསཾ ཁཱདིཏྭཱ ཙམྨཾ གཧེཏྭཱ ཝིཙརཏཱི’’ཏི པཱཎིཾ པཧརིཏྭཱ པརིཧཱསམཀཾསུ. མཧཱསཏྟོ ཏེ ཏཐཱ ཀརོནྟེ དིསྭཱ ‘‘ཨིམེ ཨཏྟནོ ཝཱདབྷེདནཏྠཱཡ མམ ཙམྨཾ ཨཱདཱཡ ཨཱགཏབྷཱཝཾ ན ཛཱནནྟི, ཛཱནཱཔེསྶཱམི ནེ’’ཏི ཨཧེཏུཀཝཱདིཾ ཏཱཝ ཨཱམནྟེཏྭཱ པུཙྪི – ‘‘ཨཱཝུསོ, ཏྭཾ ཀསྨཱ མཾ པརིཧསསཱི’’ཏི? ‘‘མིཏྟདུབྦྷིཀམྨསྶ ཙེཝ པཱཎཱཏིཔཱཏསྶ ཙ ཀཏཏྟཱ’’ཏི. ཏཏོ མཧཱསཏྟོ ‘‘ཡོ པན གཏིཡཱ ཙེཝ དིཊྛིཡཱ ཙ ཏེ སདྡཧིཏྭཱ ཨེཝཾ ཀརེཡྻ, ཏེན ཀིཾ དུཀྐཊ’’ནྟི ཏསྶ ཝཱདཾ བྷིནྡནྟོ ཨཱཧ –

༡༣༩.

‘‘ཨུདཱིརཎཱ ཙེ སཾགཏྱཱ, བྷཱཝཱཡམནུཝཏྟཏི;

ཨཀཱམཱ ཨཀརཎཱིཡཾ ཝཱ, ཀརཎཱིཡཾ ཝཱཔི ཀུབྦཏི;

ཨཀཱམཀརཎཱིཡམྷི, ཀྭིདྷ པཱཔེན ལིཔྤཏི.

༡༤༠.

‘‘སོ ཙེ ཨཏྠོ ཙ དྷམྨོ ཙ, ཀལྱཱཎོ ན ཙ པཱཔཀོ;

བྷོཏོ ཙེ ཝཙནཾ སཙྩཾ, སུཧཏོ ཝཱནརོ མཡཱ.

༡༤༡.

‘‘ཨཏྟནོ ཙེ ཧི ཝཱདསྶ, ཨཔརཱདྷཾ ཝིཛཱནིཡཱ;

ན མཾ ཏྭཾ གརཧེཡྻཱསི, བྷོཏོ ཝཱདོ ཧི ཏཱདིསོ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨུདཱིརཎཱཏི ཀཐཱ. སཾགཏྱཱཏི སཾགཏིཡཱ ཚནྣཾ ཨབྷིཛཱཏཱིནཾ ཏཾ ཏཾ ཨབྷིཛཱཏིཾ ཨུཔགམནེན. བྷཱཝཱཡམནུཝཏྟཏཱིཏི བྷཱཝེན ཨནུཝཏྟཏི, ཀརཎཏྠེ སམྤདཱནཾ. ཨཀཱམཱཏི ཨཀཱམེན ཨནིཙྪཱཡ. ཨཀརཎཱིཡཾ ཝཱ ཀརཎཱིཡཾ ཝཱཔཱིཏི ཨཀཏྟབྦཾ པཱཔཾ ཝཱ ཀཏྟབྦཾ ཀུསལཾ ཝཱ. ཀུབྦཏཱིཏི ཀརོཏི. ཀྭིདྷཱཏི ཀོ ཨིདྷ. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – ཏྭཾ ཨཧེཏུཀཝཱདཱི ‘‘ནཏྠི ཧེཏུ ནཏྠི པཙྩཡོ སཏྟཱནཾ སཾཀིལེསཱཡཱ’’ཏིཨཱདིདིཊྛིཀོ, ཨཡཾ ལོཀོ སཾགཏིཡཱ ཙེཝ སབྷཱཝེན ཙ ཨནུཝཏྟཏི པརིཎམཏི, ཏཏྠ ཏཏྠ སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདེཏི. ཨཀཱམཀོཝ པཱཔཾ ཝཱ པུཉྙཾ ཝཱ ཀརོཏཱིཏི ཝདསི, ཨཡཾ ཏཝ ཨུདཱིརཎཱ སཙེ ཏཐཱ, ཨེཝཾ སནྟེ ཨཀཱམཀརཎཱིཡསྨིཾ ཨཏྟནོ དྷམྨཏཱཡ པཝཏྟམཱནེ པཱཔེ ཀོ ཨིདྷ སཏྟོ པཱཔེན ལིཔྤཏི, སཙེ ཧི ཨཏྟནཱ ཨཀཏེན པཱཔེན ལིཔྤཏི, ན ཀོཙི ན ལིཔྤེཡྻཱཏི.

སོ ཙེཏི སོ ཨཧེཏུཀཝཱདསངྑཱཏོ ཏཝ བྷཱསིཏཏྠོ ཙ ཨཏྠཛོཏཀོ དྷམྨོ ཙ ཀལྱཱཎོ ན ཙ པཱཔཀོ. ‘‘ཨཧེཏཱུ ཨཔྤཙྩཡཱ སཏྟཱ སཾཀིལིསྶནྟི, སུཁདུཀྑཾ པཊིསཾཝེདིཡནྟཱི’’ཏི ཨིདཾ བྷོཏོ ཝཙནཾ སཙྩཾ ཙེ, སུཧཏོ ཝཱནརོ མཡཱ, ཀོ ཨེཏྠ མམ དོསོཏི ཨཏྠོ. ཝིཛཱནིཡཱཏི, སམྨ, སཙེ ཧི ཏྭཾ ཨཏྟནོ ཝཱདསྶ ཨཔརཱདྷཾ ཛཱནེཡྻཱསི, ན མཾ གརཧེཡྻཱསི. ཀིཾཀཱརཎཱ? བྷོཏོ ཝཱདོ ཧི ཏཱདིསོ, ཏསྨཱ ཨཡཾ མམ ཝཱདཾ ཀརོཏཱིཏི མཾ པསཾསེཡྻཱསི, ཨཏྟནོ པན ཝཱདཾ ཨཛཱནནྟོ མཾ གརཧསཱིཏི.

ཨེཝཾ མཧཱསཏྟོ ཏཾ ནིགྒཎྷིཏྭཱ ཨཔྤཊིབྷཱཎཾ ཨཀཱསི. སོཔི རཱཛཔརིསཏི མངྐུབྷཱུཏོ པཏྟཀྑནྡྷོ ནིསཱིདི. མཧཱསཏྟོཔི ཏསྶ ཝཱདཾ བྷིནྡིཏྭཱ ཨིསྶརཀཏཝཱདིཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ ‘‘ཏྭཾ, ཨཱཝུསོ, མཾ ཀསྨཱ པརིཧསསི, ཡདི ཨིསྶརནིམྨིཏཝཱདཾ སཱརཏོ པཙྩེསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཱཧ –

༡༤༢.

‘‘ཨིསྶརོ སབྦལོཀསྶ, སཙེ ཀཔྤེཏི ཛཱིཝིཏཾ;

ཨིདྡྷིཾ བྱསནབྷཱཝཉྩ, ཀམྨཾ ཀལྱཱཎཔཱཔཀཾ;

ནིདྡེསཀཱརཱི པུརིསོ, ཨིསྶརོ ཏེན ལིཔྤཏི.

༡༤༣.

‘‘སོ ཙེ ཨཏྠོ ཙ དྷམྨོ ཙ, ཀལྱཱཎོ ན ཙ པཱཔཀོ;

བྷོཏོ ཙེ ཝཙནཾ སཙྩཾ, སུཧཏོ ཝཱནརོ མཡཱ.

༡༤༤.

‘‘ཨཏྟནོ ཙེ ཧི ཝཱདསྶ, ཨཔརཱདྷཾ ཝིཛཱནིཡཱ;

ན མཾ ཏྭཾ གརཧེཡྻཱསི, བྷོཏོ ཝཱདོ ཧི ཏཱདིསོ’’ཏི.

ཏཏྠ ཀཔྤེཏི ཛཱིཝིཏནྟི སཙེ བྲཧྨཱ ཝཱ ཨཉྙོ ཝཱ ཀོཙི ཨིསྶརོ ‘‘ཏྭཾ ཀསིཡཱ ཛཱིཝ, ཏྭཾ གོརཀྑེནཱ’’ཏི ཨེཝཾ སབྦལོཀསྶ ཛཱིཝིཏཾ སཾཝིདཧཏི ཝིཙཱརེཏི. ཨིདྡྷིཾ བྱསནབྷཱཝཉྩཱཏི ཨིསྶརིཡཱདིབྷེདཱ ཨིདྡྷིཡོ ཙ ཉཱཏིཝིནཱསཱདིཀཾ བྱསནབྷཱཝཉྩ སེསཉྩ ཀལྱཱཎཔཱཔཀཾ ཀམྨཾ སབྦཾ ཡདི ཨིསྶརོཝ ཀཔྤེཏི ཀརོཏི. ནིདྡེསཀཱརཱིཏི ཡདི ཏསྶ ནིདྡེསཾ ཨཱཎཏྟིམེཝ སེསོ ཡོ ཀོཙི པུརིསོ ཀརོཏི, ཨེཝཾ སནྟེ ཡོ ཀོཙི པུརིསོ པཱཔཾ ཀརོཏི, ཏསྶ ཨིསྶརེན ཀཏཏྟཱ ཨིསྶརོཝ ཏེན པཱཔེན ལིཔྤཏི. སེསཾ པུརིམནཡེནེཝ ཝེདིཏབྦཾ. ཡཐཱ ཙ ཨིདྷ, ཨེཝཾ སབྦཏྠ.

ཨིཏི སོ ཨམྦཏོཝ མུགྒརཾ གཧེཏྭཱ ཨམྦཾ པཱཏེནྟོ ཝིཡ ཨིསྶརཀརཎེནེཝ ཨིསྶརཀཏཝཱདཾ བྷིནྡིཏྭཱ པུབྦེཀཏཝཱདིཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ ‘‘ཏྭཾ, ཨཱཝུསོ, མཾ ཀིཾ པརིཧསསི, ཡདི པུབྦེཀཏཝཱདཾ སཙྩཾ མཉྙསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཱཧ –

༡༤༥.

‘‘སཙེ པུབྦེཀཏཧེཏུ, སུཁདུཀྑཾ ནིགཙྪཏི;

པོརཱཎཀཾ ཀཏཾ པཱཔཾ, ཏམེསོ མུཙྩཏེ ཨིཎཾ;

པོརཱཎཀ ཨིཎམོཀྑོ, ཀྭིདྷ པཱཔེན ལིཔྤཏི.

༡༤༦.

‘‘སོ ཙེ ཨཏྠོ ཙ དྷམྨོ ཙ, ཀལྱཱཎོ ན ཙ པཱཔཀོ;

བྷོཏོ ཙེ ཝཙནཾ སཙྩཾ, སུཧཏོ ཝཱནརོ མཡཱ.

༡༤༧.

‘‘ཨཏྟནོ ཙེ ཧི ཝཱདསྶ, ཨཔརཱདྷཾ ཝིཛཱནིཡཱ;

ན མཾ ཏྭཾ གརཧེཡྻཱསི, བྷོཏོ ཝཱདོ ཧི ཏཱདིསོ’’ཏི.

ཏཏྠ པུབྦེཀཏཧེཏཱུཏི པུབྦཀཏཧེཏུ པུརིམབྷཝེ ཀཏཀམྨཀཱརཎེནེཝ. ཏམེསོ མུཙྩཏེ ཨིཎནྟི ཡོ ཝདྷབནྡྷཱདཱིཧི དུཀྑཾ པཱཔུཎཱཏི, ཡདི སོ ཡཾ ཏེན པོརཱཎཀཾ ཀཏཾ པཱཔཾ, ཏཾ ཨིདཱནི ཨིཎཾ མུཙྩཏི, ཨེཝཾ སནྟེ མམཔི ཨེས པོརཱཎཀཨིཎཏོ མོཀྑོ, ཨནེན ཧི མཀྐཊེན པུབྦེ པརིབྦཱཛཀེན ཧུཏྭཱ ཨཧཾ མཀྐཊོ སམཱནོ མཱརེཏྭཱ ཁཱདིཏོ བྷཝིསྶཱམི, སྭཱཡཾ ཨིདྷ མཀྐཊཏྟཾ པཏྟོ མཡཱ པརིབྦཱཛཀཏྟཾ པཏྟེན མཱརེཏྭཱ ཁཱདིཏོ བྷཝིསྶཏི, ཀོ ཨིདྷ པཱཔེན ལིཔྤཏཱིཏི.

ཨིཏི སོ ཏསྶཔི ཝཱདཾ བྷིནྡིཏྭཱ ཨུཙྪེདཝཱདིཾ ཨབྷིམུཁཾ ཀཏྭཱ ‘‘ཏྭཾ, ཨཱཝུསོ, ‘ཨིཏྠི དིནྣ’ནྟིཨཱདཱིནི ཝཏྭཱ ‘ཨིདྷེཝ སཏྟཱ ཨུཙྪིཛྫནྟི, པརལོཀཾ གཏཱ ནཱམ ནཏྠཱི’ཏི མཉྙམཱནོ ཀསྨཱ མཾ པརིཧསསཱི’’ཏི སནྟཛྫེཏྭཱ ཨཱཧ –

༡༤༨.

‘‘ཙཏུནྣཾཡེཝུཔཱདཱཡ, རཱུཔཾ སམྦྷོཏི པཱཎིནཾ;

ཡཏོ ཙ རཱུཔཾ སམྦྷོཏི, ཏཏྠེཝཱནུཔགཙྪཏི;

ཨིདྷེཝ ཛཱིཝཏི ཛཱིཝོ, པེཙྩ པེཙྩ ཝིནསྶཏི.

༡༤༩.

‘‘ཨུཙྪིཛྫཏི ཨཡཾ ལོཀོ, ཡེ བཱལཱ ཡེ ཙ པཎྜིཏཱ;

ཨུཙྪིཛྫམཱནེ ལོཀམྷི, ཀྭིདྷ པཱཔེན ལིཔྤཏི.

༡༥༠.

‘‘སོ ཙེ ཨཏྠོ ཙ དྷམྨོ ཙ, ཀལྱཱཎོ ན ཙ པཱཔཀོ;

བྷོཏོ ཙེ ཝཙནཾ སཙྩཾ, སུཧཏོ ཝཱནརོ མཡཱ.

༡༥༡.

‘‘ཨཏྟནོ ཙེ ཧི ཝཱདསྶ, ཨཔརཱདྷཾ ཝིཛཱནིཡཱ;

ན མཾ ཏྭཾ གརཧེཡྻཱསི, བྷོཏོ ཝཱདོ ཧི ཏཱདིསོ’’ཏི.

ཏཏྠ ཙཏུནྣནྟི པཐཝཱིཨཱདཱིནཾ བྷཱུཏཱནཾ. རཱུཔནྟི རཱུཔཀྑནྡྷོ. ཏཏྠེཝཱཏི ཡཏོ ཏཾ རཱུཔཾ སམྦྷོཏི, ནིརུཛ྄ཛྷནཀཱལེཔི ཏཏྠེཝ ཨནུཔགཙྪཏི. ཨིམིནཱ ཏསྶ ‘‘ཙཱཏུམཧཱབྷཱུཏིཀོ ཨཡཾ པུརིསོ ཡདཱ ཀཱལཾ ཀརོཏི, ཏདཱ པཐཝཱི པཐཝཱིཀཱཡཾ ཨནུཔེཏི ཨནུཔགཙྪཏི, ཨཱཔོ… ཏེཛོ… ཝཱཡོ ཝཱཡོཀཱཡཾ ཨནུཔེཏི ཨནུཔགཙྪཏི, ཨཱཀཱསཾ ཨིནྡྲིཡཱནི སངྐམནྟི, ཨཱསནྡྷིཔཉྩམཱ པུརིསཱ མཏཾ ཨཱདཱཡ གཙྪནྟི, ཡཱཝ ཨཱལཱ༹ཧནཱ པདཱནི པཉྙཱཡནྟི, ཀཱཔོཏཀཱནི ཨཊྛཱིནི བྷཝནྟི, བྷསྨནྟཱ ཨཱཧུཏིཡོ, དཏྟུཔཉྙཏྟཾ ཡདིདཾ དཱནཾ, ཏེསཾ ཏུཙྪཱ མུསཱ ཝིལཱཔོ, ཡེ ཀེཙི ཨཏྠིཀཝཱདཾ ཝདནྟི, བཱལེ ཙ པཎྜིཏེ ཙ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨུཙྪིཛྫནྟི ཝིནསྶནྟི, ན ཧོནྟི པརཾ མརཎཱ’’ཏི ཨིམཾ དིཊྛིཾ པཏིཊྛཱཔེསི. ཨིདྷེཝཱཏི ཨིམསྨིཾཡེཝ ལོཀེ ཛཱིཝོ ཛཱིཝཏི. པེཙྩ པེཙྩ ཝིནསྶཏཱིཏི པརལོཀེ ནིབྦཏྟོ སཏྟོ གཏིཝསེན ཨིདྷ ཨནཱགནྟྭཱ ཏཏྠེཝ པརལོཀེ ཝིནསྶཏི ཨུཙྪིཛྫཏི. ཨེཝཾ ཨུཙྪིཛྫམཱནེ ལོཀསྨིཾ ཀོ ཨིདྷ པཱཔེན ལིཔྤཏཱིཏི.

ཨིཏི སོ ཏསྶཔི ཝཱདཾ བྷིནྡིཏྭཱ ཁཏྟཝིཛྫཝཱདིཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ ‘‘ཏྭཾ, ཨཱཝུསོ, ‘མཱཏཱཔིཏརོཔི མཱརེཏྭཱ ཨཏྟནོ ཨཏྠོ ཀཱཏབྦོ’ཏི ཨིམཾ ལདྡྷིཾ ཨུཀྑིཔིཏྭཱ ཝིཙརནྟོ ཀསྨཱ མཾ པརིཧསསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཱཧ –

༡༥༢.

‘‘ཨཱཧུ ཁཏྟཝིདཱ ལོཀེ, བཱལཱ པཎྜིཏམཱནིནོ;

མཱཏརཾ པིཏརཾ ཧཉྙེ, ཨཐོ ཛེཊྛམྤི བྷཱཏརཾ;

ཧནེཡྻ པུཏྟདཱརེ ཙ, ཨཏྠོ ཙེ ཏཱདིསོ སིཡཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཁཏྟཝིདཱཏི ཁཏྟཝིཛྫཱ, ཨཡམེཝ ཝཱ པཱཋོ. ཁཏྟཝིཛྫཱཙརིཡཱནཾ ཨེཏཾ ནཱམཾ. བཱལཱ པཎྜིཏམཱནིནོཏི བཱལཱ སམཱནཱཔི ‘‘པཎྜིཏཱ མཡཾ ཨཏྟནོ པཎྜིཏབྷཱཝཾ པཀཱསེམཱ’’ཏི མཉྙམཱནཱ པཎྜིཏམཱནིནོ ཧུཏྭཱ ཨེཝམཱཧུ. ཨཏྠོ ཙེཏི སཙེ ཨཏྟནོ ཡཐཱརཱུཔོ ཀོཙི ཨཏྠོ སིཡཱ, ན ཀིཉྩི པརིཝཛྫེཡྻ, སབྦཾ ཧནེཡྻེཝཱཏི ཝདནྟི, ཏྭམྤི ནེསཾ ཨཉྙཏརོཏི.

ཨེཝཾ ཏསྶ ལདྡྷིཾ པཏིཊྛཔེཏྭཱ ཨཏྟནོ ལདྡྷིཾ པཀཱསེནྟོ ཨཱཧ –

༡༥༣.

‘‘ཡསྶ རུཀྑསྶ ཚཱཡཱཡ, ནིསཱིདེཡྻ སཡེཡྻ ཝཱ;

ན ཏསྶ སཱཁཾ བྷཉྫེཡྻ, མིཏྟདུབྦྷོ ཧི པཱཔཀོ.

༡༥༤.

‘‘ཨཐ ཨཏྠེ སམུཔྤནྣེ, སམཱུལམཔི ཨབྦཧེ;

ཨཏྠོ མེ སམྦལེནཱཔི, སུཧཏོ ཝཱནརོ མཡཱ.

༡༥༥.

‘‘སོ ཙེ ཨཏྠོ ཙ དྷམྨོ ཙ, ཀལྱཱཎོ ན ཙ པཱཔཀོ;

བྷོཏོ ཙེ ཝཙནཾ སཙྩཾ, སུཧཏོ ཝཱནརོ མཡཱ.

༡༥༦.

‘‘ཨཏྟནོ ཙེ ཧི ཝཱདསྶ, ཨཔརཱདྷཾ ཝིཛཱནིཡཱ;

ན མཾ ཏྭཾ གརཧེཡྻཱསི, བྷོཏོ ཝཱདོ ཧི ཏཱདིསོ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨམྦྷོ ཁཏྟཝིད ཨམྷཱཀཾ པན ཨཱཙརིཡཱ ཨེཝཾ ཝཎྞཡནྟི. ཨཏྟནཱ པརིབྷུཏྟཙྪཱཡསྶ རུཀྑསྶཔི སཱཁཾ ཝཱ པཎྞཾ ཝཱ ན བྷཉྫེཡྻ. ཀིཾཀཱརཎཱ? མིཏྟདུབྦྷོ ཧི པཱཔཀོ. ཏྭཾ པན ཨེཝཾ ཝདེསི – ‘‘ཨཐ ཨཏྠེ སམུཔྤནྣེ སམཱུལམཔི ཨབྦཧེ’’ཏི, མམ ཙ པཱཐེཡྻེན ཨཏྠོ ཨཧོསི, ཏསྨཱ སཙེཔེས མཡཱ ཧཏོ, ཏཐཱཔི ཨཏྠོ མེ སམྦལེནཱཔི, སུཧཏོ ཝཱནརོ མཡཱ.

ཨེཝཾ སོ ཏསྶཔི ཝཱདཾ བྷིནྡིཏྭཱ པཉྩསུ ཏེསུ ཨཔཊིབྷཱནེསུ ནིསིནྣེསུ རཱཛཱནཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ, ‘‘མཧཱརཱཛ, ཏྭཾ ཨིམེ པཉྩ རཊྛཝིལོཔཀེ མཧཱཙོརེ གཧེཏྭཱ ཝིཙརསི, ཨཧོ བཱལོ, ཨེཝརཱུཔཱནཉྷི སཾསགྒེན པུརིསོ དིཊྛདྷམྨིཀམྤི སམྤརཱཡིཀམྤི མཧཱདུཀྑཾ པཱཔུཎེཡྻཱ’’ཏི ཝཏྭཱ རཉྙོ དྷམྨཾ དེསེནྟོ ཨཱཧ –

༡༥༧.

‘‘ཨཧེཏུཝཱདོ པུརིསོ, ཡོ ཙ ཨིསྶརཀུཏྟིཀོ;

པུབྦེཀཏཱི ཙ ཨུཙྪེདཱི, ཡོ ཙ ཁཏྟཝིདོ ནརོ.

༡༥༨.

‘‘ཨེཏེ ཨསཔྤུརིསཱ ལོཀེ, བཱལཱ པཎྜིཏམཱནིནོ;

ཀརེཡྻ ཏཱདིསོ པཱཔཾ, ཨཐོ ཨཉྙམྤི ཀཱརཡེ;

ཨསཔྤུརིསསཾསགྒོ, དུཀྑནྟོ ཀཊུཀུདྲཡོ’’ཏི.

ཏཏྠ ཏཱདིསོཏི, མཧཱརཱཛ, ཡཱདིསཱ ཨེཏེ པཉྩ དིཊྛིགཏིཀཱ, ཏཱདིསོ པུརིསོ སཡམྤི པཱཔཾ ཀརེཡྻ. ཡྭཱསྶ ཝཙནཾ སུཎཱཏི, ཏཾ ཨཉྙམྤི ཀཱརཡེ. དུཀྑནྟོཏི ཨེཝརཱུཔེཧི ཨསཔྤུརིསེཧི སདྡྷིཾ སཾསགྒོ ཨིདྷལོཀེཔི པརལོཀེཔི དུཀྑནྟོ ཀཊུཀུདྲཡོཝ ཧོཏི. ཨིམསྶ པནཏྠསྶ པཀཱསནཏྠཾ ‘‘ཡཱནི ཀཱནིཙི, བྷིཀྑཝེ, བྷཡཱནི ཨུཔྤཛྫནྟི, སབྦཱནི ཏཱནི བཱལཏོ’’ཏི སུཏྟཾ (ཨ. ནི. ༣.༡) ཨཱཧརིཏབྦཾ. གོདྷཛཱཏཀ- (ཛཱ. ༡.༡.༡༣༨) སཉྫཱིཝཛཱཏཀ- (ཛཱ. ༡.༡.༡༥༠) ཨཀིཏྟིཛཱཏཀཱདཱིཧི (ཛཱ. ༡.༡༣.༨༣ ཨཱདཡོ) ཙཱཡམཏྠོ དཱིཔེཏབྦོ.

ཨིདཱནཱི ཨོཔམྨདསྶནཝསེན དྷམྨདེསནཾ ཝཌྜྷེནྟོ ཨཱཧ –

༡༥༩.

‘‘ཨུརབྦྷརཱུཔེན ཝཀསྶུ པུབྦེ, ཨསཾཀིཏོ ཨཛཡཱུཐཾ ཨུཔེཏི;

ཧནྟྭཱ ཨུརཎིཾ ཨཛིཀཾ ཨཛཉྩ, ཨུཏྲཱསཡིཏྭཱ ཡེནཀཱམཾ པལེཏི.

༡༦༠.

‘‘ཏཐཱཝིདྷེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱསེ, ཚདནཾ ཀཏྭཱ ཝཉྩཡནྟི མནུསྶེ;

ཨནཱསཀཱ ཐཎྜིལསེཡྻཀཱ ཙ, རཛོཛལླཾ ཨུཀྐུཊིཀཔྤདྷཱནཾ;

པརིཡཱཡབྷཏྟཉྩ ཨཔཱནཀཏྟཱ, པཱཔཱཙཱརཱ ཨརཧནྟོ ཝདཱནཱ.

༡༦༡.

‘‘ཨེཏེ ཨསཔྤུརིསཱ ལོཀེ, བཱལཱ པཎྜིཏམཱནིནོ;

ཀརེཡྻ ཏཱདིསོ པཱཔཾ, ཨཐོ ཨཉྙམྤི ཀཱརཡེ;

ཨསཔྤུརིསསཾསགྒོ, དུཀྑནྟོ ཀཊུཀུདྲཡོ.

༡༦༢.

‘‘ཡམཱཧུ ནཏྠི ཝཱིརིཡནྟི, ཨཧེཏུཉྩ པཝདནྟི ཡེ;

པརཀཱརཾ ཨཏྟཀཱརཉྩ, ཡེ ཏུཙྪཾ སམཝཎྞཡུཾ.

༡༦༣.

‘‘ཨེཏེ ཨསཔྤུརིསཱ ལོཀེ, བཱལཱ པཎྜིཏམཱནིནོ;

ཀརེཡྻ ཏཱདིསོ པཱཔཾ, ཨཐོ ཨཉྙམྤི ཀཱརཡེ;

ཨསཔྤུརིསསཾསགྒོ, དུཀྑནྟོ ཀཊུཀུདྲཡོ.

༡༦༤.

‘‘སཙེ ཧི ཝཱིརིཡཾ ནཱསྶ, ཀམྨཾ ཀལྱཱཎཔཱཔཀཾ;

ན བྷརེ ཝཌྜྷཀིཾ རཱཛཱ, ནཔི ཡནྟཱནི ཀཱརཡེ.

༡༦༥.

‘‘ཡསྨཱ ཙ ཝཱིརིཡཾ ཨཏྠི, ཀམྨཾ ཀལྱཱཎཔཱཔཀཾ;

ཏསྨཱ ཡནྟཱནི ཀཱརེཏི, རཱཛཱ བྷརཏི ཝཌྜྷཀིཾ.

༡༦༦.

‘‘ཡདི ཝསྶསཏཾ དེཝོ, ན ཝསྶེ ན ཧིམཾ པཏེ;

ཨུཙྪིཛྫེཡྻ ཨཡཾ ལོཀོ, ཝིནསྶེཡྻ ཨཡཾ པཛཱ.

༡༦༧.

‘‘ཡསྨཱ ཙ ཝསྶཏཱི དེཝོ, ཧིམཉྩཱནུཕུསཱཡཏི;

ཏསྨཱ སསྶཱནི པཙྩནྟི, རཊྛཉྩ པཱལིཏེ ཙིརཾ.

༡༦༨.

‘‘གཝཾ ཙེ ཏརམཱནཱནཾ, ཛིམྷཾ གཙྪཏི པུངྒཝོ;

སབྦཱ ཏཱ ཛིམྷཾ གཙྪནྟི, ནེཏྟེ ཛིམྷཾ གཏེ སཏི.

༡༦༩.

‘‘ཨེཝམེཝ མནུསྶེསུ, ཡོ ཧོཏི སེཊྛསམྨཏོ;

སོ ཙེ ཨདྷམྨཾ ཙརཏི, པགེཝ ཨིཏརཱ པཛཱ;

སབྦཾ རཊྛཾ དུཁཾ སེཏི, རཱཛཱ ཙེ ཧོཏི ཨདྷམྨིཀོ.

༡༧༠.

‘‘གཝཾ ཙེ ཏརམཱནཱནཾ, ཨུཛུཾ གཙྪཏི པུངྒཝོ;

སབྦཱ གཱཝཱི ཨུཛུཾ ཡནྟི, ནེཏྟེ ཨུཛུཾ གཏེ སཏི.

༡༧༡.

‘‘ཨེཝམེཝ མནུསྶེསུ, ཡོ ཧོཏི སེཊྛསམྨཏོ;

སོ སཙེ དྷམྨཾ ཙརཏི, པགེཝ ཨིཏརཱ པཛཱ;

སབྦཾ རཊྛཾ སུཁཾ སེཏི, རཱཛཱ ཙེ ཧོཏི དྷམྨིཀོ.

༡༧༢.

‘‘མཧཱརུཀྑསྶ ཕལིནོ, ཨཱམཾ ཚིནྡཏི ཡོ ཕལཾ;

རསཉྩསྶ ན ཛཱནཱཏི, བཱིཛཉྩསྶ ཝིནསྶཏི.

༡༧༣.

‘‘མཧཱརུཀྑཱུཔམཾ རཊྛཾ, ཨདྷམྨེན པསཱསཏི;

རསཉྩསྶ ན ཛཱནཱཏི, རཊྛཉྩསྶ ཝིནསྶཏི.

༡༧༤.

‘‘མཧཱརུཀྑསྶ ཕལིནོ, པཀྐཾ ཚིནྡཏི ཡོ ཕལཾ;

རསཉྩསྶ ཝིཛཱནཱཏི, བཱིཛཉྩསྶ ན ནསྶཏི.

༡༧༥.

‘‘མཧཱརུཀྑཱུཔམཾ རཊྛཾ, དྷམྨེན ཡོ པསཱསཏི;

རསཉྩསྶ ཝིཛཱནཱཏི, རཊྛཉྫསྶ ན ནསྶཏི.

༡༧༦.

‘‘ཡོ ཙ རཱཛཱ ཛནཔདཾ, ཨདྷམྨེན པསཱསཏི;

སབྦོསདྷཱིཧི སོ རཱཛཱ, ཝིརུདྡྷོ ཧོཏི ཁཏྟིཡོ.

༡༧༧.

‘‘ཏཐེཝ ནེགམེ ཧིཾསཾ, ཡེ ཡུཏྟཱ ཀཡཝིཀྐཡེ;

ཨོཛདཱནབལཱིཀཱརེ, ས ཀོསེན ཝིརུཛ྄ཛྷཏི.

༡༧༨.

‘‘པཧཱརཝརཁེཏྟཉྙཱུ, སངྒཱམེ ཀཏནིསྶམེ;

ཨུསྶིཏེ ཧིཾསཡཾ རཱཛཱ, ས བལེན ཝིརུཛ྄ཛྷཏི.

༡༧༩.

‘‘ཏཐེཝ ཨིསཡོ ཧིཾསཾ, སཉྙཏེ བྲཧྨཙཱརིནོ;

ཨདྷམྨཙཱརཱི ཁཏྟིཡོ, སོ སགྒེན ཝིརུཛ྄ཛྷཏི.

༡༨༠.

‘‘ཡོ ཙ རཱཛཱ ཨདྷམྨཊྛོ, བྷརིཡཾ ཧནྟི ཨདཱུསིཀཾ;

ལུདྡྷཾ པསཝཏེ ཋཱནཾ, པུཏྟེཧི ཙ ཝིརུཛ྄ཛྷཏི.

༡༨༡.

‘‘དྷམྨཾ ཙརེ ཛཱནཔདེ, ནེགམེསུ བལེསུ ཙ;

ཨིསཡོ ཙ ན ཧིཾསེཡྻ, པུཏྟདཱརེ སམཾ ཙརེ.

༡༨༢.

‘‘ས ཏཱདིསོ བྷཱུམིཔཏི, རཊྛཔཱལོ ཨཀོདྷནོ;

སཔཏྟེ སམྤཀམྤེཏི, ཨིནྡོཝ ཨསུརཱདྷིཔོ’’ཏི.

ཏཏྠ ཝཀསྶཱུཏི ཝཀོ ཨསྶུ, ཨསྶཱུཏི ནིཔཱཏམཏྟཾ. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – མཧཱརཱཛ, པུབྦེ ཨེཀོ ཨུརབྦྷརཱུཔོ ཝཀོ ཨཧོསི, ཏསྶ ནངྒུཊྛམཏྟམེཝ དཱིགྷཾ, ཏཾ པན སོ ཨནྟརསཏྟིམྷི པཀྑིཔིཏྭཱ ཨུརབྦྷརཱུཔེན ཨསཾཀིཏོ ཨཛཡཱུཐཾ ཨུཔེཏི. ཏཏྠ ཨུརཎིཀཉྩ ཨཛིཀཉྩ ཨཛཉྩ ཧནྟྭཱ ཡེནཀཱམཾ པལེཏི. ཏཐཱཝིདྷེཀེཏི ཏཐཱཝིདྷཱ ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ པབྦཛྫཱལིངྒེན ཚདནཾ ཀཏྭཱ ཨཏྟཱནཾ ཚཱདེཏྭཱ མདྷུརཝཙནཱདཱིཧི ཧིཏཀཱམཱ ཝིཡ ཧུཏྭཱ ལོཀཾ ཝཉྩེནྟི. ‘‘ཨནཱསཀཱ’’ཏིཨཱདི ཏེསཾ ཚདནསྶ དསྶནཏྠཾ ཝུཏྟཾ. ཨེཀཙྩེ ཧི ‘‘མཡཾ ཨནཱསཀཱ ན ཀིཉྩི ཨཱཧཱརེམཱ’’ཏི མནུསྶེ ཝཉྩེནྟི, ཨཔརེ ‘‘མཡཾ ཐཎྜིལསེཡྻཀཱ’’ཏི. ཨཉྙེསཾ པན རཛོཛལླཾ ཚདནཾ, ཨཉྙེསཾ ཨུཀྐུཊིཀཔྤདྷཱནཾ, ཏེ གཙྪནྟཱཔི ཨུཔྤཏིཏྭཱ ཨུཀྐུཊིཀཱཝ གཙྪནྟི. ཨཉྙེསཾ སཏྟཱཧདསཱཧཱདིཝཱརབྷོཛནསངྑཱཏཾ པརིཡཱཡབྷཏྟཚདནཾ, ཨཔརེ ཨཔཱནཀཏྟཱ ཧོནྟི, ‘‘མཡཾ པཱནཱིཡཾ ན པིཝཱམཱ’’ཏི ཝདནྟི. ཨརཧནྟོ ཝདཱནཱཏི པཱཔཱཙཱརཱ ཧུཏྭཱཔི ‘‘མཡཾ ཨརཧནྟོ’’ཏི ཝདནྟཱ ཝིཙརནྟི. ཨེཏེཏི, མཧཱརཱཛ, ཨིམེ ཝཱ པཉྩ ཛནཱ ཧོནྟུ ཨཉྙེ ཝཱ, ཡཱཝནྟོ དིཊྛིགཏིཀཱ ནཱམ, སབྦེཔི ཨེཏེ ཨསཔྤུརིསཱ. ཡམཱཧཱུཏི ཡེ ཨཱཧུ, ཡེ ཝདནྟི.

སཙེ ཧི ཝཱིརིཡཾ ནཱསྶཱཏི, མཧཱརཱཛ, སཙེ ཉཱཎསམྤཡུཏྟཾ ཀཱཡིཀཙེཏསིཀཝཱིརིཡཾ ན བྷཝེཡྻ. ཀམྨནྟི ཀལྱཱཎཔཱཔཀཾ ཀམྨམྤི ཡདི ན བྷཝེཡྻ. ན བྷརེཏི ཨེཝཾ སནྟེ ཝཌྜྷཀིཾ ཝཱ ཨཉྙེ ཝཱ ཀཱརཀེ རཱཛཱ ན པོསེཡྻ, ནཔི ཡནྟཱནཱིཏི ནཔི ཏེཧི སཏྟབྷཱུམིཀཔཱསཱདཱདཱིནི ཡནྟཱནི ཀཱརེཡྻ. ཀིཾཀཱརཎཱ? ཝཱིརིཡསྶ ཙེཝ ཀམྨསྶ ཙ ཨབྷཱཝཱ. ཨུཙྪིཛྫེཡྻཱཏི, མཧཱརཱཛ, ཡདི ཨེཏྟཀཾ ཀཱལཾ ནེཝ དེཝོ ཝསྶེཡྻ, ན ཧིམཾ པཏེཡྻ, ཨཐ ཀཔྤུཊྛཱནཀཱལོ ཝིཡ ཨཡཾ ལོཀོ ཨུཙྪིཛྫེཡྻ. ཨུཙྪེདཝཱདིནཱ ཀཐིཏནིཡཱམེན པན ཨུཙྪེདོ ནཱམ ནཏྠི. པཱལིཏེཏི པཱལཡཏི.

‘‘གཝཾ ཙེ’’ཏི ཙཏསྶོ གཱཐཱ རཉྙོ དྷམྨདེསནཱཡམེཝ ཝུཏྟཱ, ཏཐཱ ‘‘མཧཱརུཀྑསྶཱ’’ཏིཨཱདིཀཱ. ཏཏྠ མཧཱརུཀྑསྶཱཏི མདྷུརཨམྦརུཀྑསྶ. ཨདྷམྨེནཱཏི ཨགཏིགམནེན. རསཉྩསྶ ན ཛཱནཱཏཱིཏི ཨདྷམྨིཀོ རཱཛཱ རཊྛསྶ རསཾ ཨོཛཾ ན ཛཱནཱཏི, ཨཱཡསམྤཏྟིཾ ན ལབྷཏི. ཝིནསྶཏཱིཏི སུཉྙཾ ཧོཏི, མནུསྶཱ གཱམནིགམེ ཚཌྜེཏྭཱ པཙྩནྟཾ པབྦཏཝིསམཾ བྷཛནྟི, སབྦཱནི ཨཱཡམུཁཱནི པཙྪིཛྫནྟི. སབྦོསདྷཱིཧཱིཏི སབྦེཧི མཱུལཏཙཔཏྟཔུཔྥཕལཱདཱིཧི ཙེཝ སཔྤིནཝནཱིཏཱདཱིཧི ཙ ཨོསདྷེཧི ཝིརུཛ྄ཛྷཏི, ཏཱནི ན སམྤཛྫནྟི. ཨདྷམྨིཀརཉྙོ ཧི པཐཝཱི ནིརོཛཱ ཧོཏི, ཏསྶཱ ནིརོཛཏཱཡ ཨོསདྷཱནཾ ཨོཛཱ ན ཧོཏི, ཏཱནི རོགཉྩ ཝཱུཔསམེཏུཾ ན སཀྐོནྟི. ཨིཏི སོ ཏེཧི ཝིརུདྡྷོ ནཱམ ཧོཏི.

ནེགམེཏི ནིགམཝཱསིཀུཊུམྦིཀེ. ཧིཾསནྟི ཧིཾསནྟོ པཱིལེ༹ནྟོ. ཡེ ཡུཏྟཱཏི ཡེ ཀཡཝིཀྐཡེ ཡུཏྟཱ ཨཱཡཱནཾ མུཁཱ ཐལཛལཔཐཝཱཎིཛཱ, ཏེ ཙ ཧིཾསནྟོ. ཨོཛདཱནབལཱིཀཱརེཏི ཏཏོ ཏཏོ བྷཎྜཱཧརཎསུངྐདཱནཝསེན ཨོཛདཱནཉྩེཝ ཚབྷཱགདསབྷཱགཱདིབྷེདཾ བལིཉྩ ཀརོནྟེ. ས ཀོསེནཱཏི སོ ཨེཏེ ཧིཾསནྟོ ཨདྷམྨིཀརཱཛཱ དྷནདྷཉྙེཧི པརིཧཱཡནྟོ ཀོསེན ཝིརུཛ྄ཛྷཏི ནཱམ. པཧཱརཝརཁེཏྟཉྙཱུཏི ‘‘ཨིམསྨིཾ ཋཱནེ ཝིཛ྄ཛྷིཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཨེཝཾ པཧཱརཝརཱནཾ ཁེཏྟཾ ཛཱནནྟེ དྷནུགྒཧེ. སངྒཱམེ ཀཏནིསྶམེཏི ཡུདྡྷེ སུཀཏཀམྨེ མཧཱཡོདྷེ. ཨུསྶིཏེཏི ཨུགྒཏེ པཉྙཱཏེ མཧཱམཏྟེ. ཧི སཡནྟི ཨེཝརཱུཔེ སཡཾ ཝཱ ཧིཾསནྟོ པརེཧི ཝཱ ཧིཾསཱཔེནྟོ. བལེནཱཏི བལཀཱཡེན. ཏཐཱཝིདྷཉྷི རཱཛཱནཾ ‘‘ཨཡཾ བཧུཀཱརེ ཨཏྟནོ རཛྫདཱཡཀེཔི ཧིཾསཏི, ཀིམངྒཾ པན ཨམྷེ’’ཏི ཨཝསེསཱཔི ཡོདྷཱ ཝིཛཧནྟིཡེཝ. ཨིཏི སོ བལེན ཝིརུདྡྷོ ནཱམ ཧོཏི.

ཏཐེཝ ཨིསཡོ ཧིཾསནྟི ཡཐཱ ཙ ནེགམཱདཡོ, ཏཐེཝ ཨེསིཏགུཎེ པབྦཛིཏེ ཨཀྐོསནཔཧརཎཱདཱིཧི ཧིཾསནྟོ ཨདྷམྨཙཱརཱི རཱཛཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ཨཔཱཡམེཝ ཨུཔེཏི, སགྒེ ནིབྦཏྟིཏུཾ ན སཀྐོཏཱིཏི སགྒེན ཝིརུདྡྷོ ནཱམ ཧོཏི. བྷརིཡཾ ཧནྟི ཨདཱུསིཀནྟི ཨཏྟནོ བཱཧུཙྪཱཡཱཡ ཝཌྜྷིཏཾ པུཏྟདྷཱིཏཱཧི སཾཝཌྜྷཾ སཱིལཝཏིཾ བྷརིཡཾ མིཏྟཔཏིརཱུཔཀཱནཾ ཙོརཱནཾ ཝཙནཾ གཧེཏྭཱ མཱརེཏི. ལུདྡྷཾ པསཝཏེ ཋཱནནྟི སོ ཨཏྟནོ ནིརཡཱུཔཔཏྟིཾ པསཝཏི ནིཔྥཱདེཏི. པུཏྟེཧི ཙཱཏི ཨིམསྨིཉྙེཝ ཨཏྟབྷཱཝེ ཨཏྟནོ པུཏྟེཧི སདྡྷིཾ ཝིརུཛ྄ཛྷཏཱིཏི.

ཨེཝམསྶ སོ ཏེསཾ པཉྩནྣཾ ཛནཱནཾ ཀཐཾ གཧེཏྭཱ དེཝིཡཱ མཱརིཏབྷཱཝཉྩ པུཏྟཱནཾ ཝིརུདྡྷབྷཱཝཉྩ སནྡྷིམུཁེ ཙོརཾ ཙཱུལཱ༹ཡཾ གཎྷནྟོ ཝིཡ ཀཐེསི. མཧཱསཏྟོ ཧི ཏེསཾ ཨམཙྩཱནཾ ནིགྒཎྷནཉྩ དྷམྨདེསནཉྩ དེཝིཡཱ ཏེཧི མཱརིཏབྷཱཝསྶ ཨཱཝིཀརཎཏྠཉྩ ཏཏྠ ཨནུཔུབྦེན ཀཐཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ཨོཀཱསཾ ཀཏྭཱ ཨེཏམཏྠཾ ཀཐེསི. རཱཛཱ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཨཏྟནོ ཨཔརཱདྷཾ ཛཱནི. ཨཐ ནཾ མཧཱསཏྟོ ‘‘ཨིཏོ པཊྛཱཡ, མཧཱརཱཛ, ཨེཝརཱུཔཱནཾ པཱཔཱནཾ ཀཐཾ གཧེཏྭཱ མཱ པུན ཨེཝམཀཱསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨོཝདནྟོ ‘‘དྷམྨཾ ཙརེ’’ཏིཨཱདིམཱཧ.

ཏཏྠ དྷམྨཾ ཙརེཏི, མཧཱརཱཛ, རཱཛཱ ནཱམ ཛནཔདཾ ཨདྷམྨིཀེན བལིནཱ ཨཔཱིལེ༹ནྟོ ཛནཔདེ དྷམྨཾ ཙརེཡྻ, སཱམིཀེ ཨསཱམིཀེ ཨཀརོནྟོ ནེགམེསུ དྷམྨཾ ཙརེཡྻ, ཨཊྛཱནེ ཨཀིལམེནྟོ བལེསུ དྷམྨཾ ཙརེཡྻ. ཝདྷབནྡྷཨཀྐོསཔརིབྷཱསེ པརིཧརནྟོ པཙྩཡེ ཙ ནེསཾ དདནྟོ ཨིསཡོ ན ཝིཧིཾསེཡྻ, དྷཱིཏརོ ཡུཏྟཊྛཱནེ པཏིཊྛཱཔེནྟོ པུཏྟེ ཙ སིཔྤཱནི སིཀྑཱཔེཏྭཱ སམྨཱ པརིཧརནྟོ བྷརིཡཾ ཨིསྶརིཡཝོསྶགྒཨལངྐཱརདཱནསམྨཱནནཱདཱིཧི ཨནུགྒཎྷནྟོ པུཏྟདཱརེ སམཾ ཙརེཡྻ. ས ཏཱདིསོཏི སོ ཏཱདིསོ རཱཛཱ པཝེཎིཾ ཨབྷིནྡིཏྭཱ དྷམྨེན སམེན རཛྫཾ ཀཱརེནྟོ རཱཛཱཎཱཡ རཱཛཏེཛེན སཔཏྟེ སམྤཀམྤེཏི ཏཱསེཏི ཙཱལེཏི. ‘‘ཨིནྡོཝཱ’’ཏི ཨིདཾ ཨུཔམཏྠཾ ཝུཏྟཾ. ཡཐཱ ཨསུརེ ཛེཏྭཱ ཨབྷིབྷཝིཏྭཱ ཋིཏཀཱལཏོ པཊྛཱཡ ཨསུརཱདྷིཔོཏི སངྑྱཾ གཏོ ཨིནྡོ ཨཏྟནོ སཔཏྟབྷཱུཏེ ཨསུརེ ཀམྤེསི, ཏཐཱ ཀམྤེཏཱིཏི.

ཨེཝཾ མཧཱསཏྟོ རཉྙོ དྷམྨཾ དེསེཏྭཱ ཙཏྟཱརོཔི ཀུམཱརེ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ཨོཝདིཏྭཱ རཉྙོ ཀཏཀམྨཾ པཀཱསེཏྭཱ རཱཛཱནཾ ཁམཱཔེཏྭཱ ‘‘མཧཱརཱཛ, ཨིཏོ པཊྛཱཡ ཨཏུལེཏྭཱ པརིབྷེདཀཱནཾ ཀཐཾ གཧེཏྭཱ མཱ ཨེཝརཱུཔཾ སཱཧསིཀཀམྨཾ ཨཀཱསི, ཏུམྷེཔི ཀུམཱརཱ མཱ རཉྙོ དུབྦྷིཏྠཱ’’ཏི སབྦེསཾ ཨོཝཱདཾ ཨདཱསི. ཨཐ ནཾ རཱཛཱ ཨཱཧ – ‘‘ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཏུམྷེསུ ཙ དེཝིཡཱ ཙ ཨཔརཛ྄ཛྷནྟོ ཨིམེ ནིསྶཱཡ ཨེཏེསཾ ཀཐཾ གཧེཏྭཱ ཨེཏཾ པཱཔཀམྨཾ ཀརིཾ, ཨིམེ པཉྩཔི མཱརེམཱི’’ཏི. ན ལབྦྷཱ, མཧཱརཱཛ, ཨེཝཾ ཀཱཏུནྟི. ཏེན ཧི ཏེསཾ ཧཏྠཔཱདེ ཚེདཱཔེམཱིཏི. ཨིདམྤི ན ལབྦྷཱ ཀཱཏུནྟི. རཱཛཱ ‘‘སཱདྷུ, བྷནྟེ’’ཏི སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ཏེ སབྦསཾཧརཎེ ཀཏྭཱ པཉྩཙཱུལཱ༹ཀརཎགདྡཱུལབནྡྷནགོམཡཱསིཉྩནེཧི ཨཝམཱནེཏྭཱ རཊྛཱ པབྦཱཛེསི. བོདྷིསཏྟོ ཏཏྠ ཀཏིཔཱཧཾ ཝསིཏྭཱ ‘‘ཨཔྤམཏྟོ ཧོཧཱི’’ཏི རཱཛཱནཾ ཨོཝདིཏྭཱ ཧིམཝནྟཾཡེཝ གནྟྭཱ ཛྷཱནཱབྷིཉྙཱ ནིབྦཏྟེཏྭཱ ཡཱཝཛཱིཝཾ བྲཧྨཝིཧཱརེ བྷཱཝེཏྭཱ བྲཧྨལོཀཱུཔགོ ཨཧོསི.

སཏྠཱ ཨིམཾ དེསནཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ‘‘ན, བྷིཀྑཝེ, ཨིདཱནེཝ, པུབྦེཔི ཏཐཱགཏོ པཉྙཝཱཡེཝ པརཔྤཝཱདཔྤམདྡནོཡེཝཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཛཱཏཀཾ སམོདྷཱནེསི ‘‘ཏདཱ པཉྩ དིཊྛིགཏིཀཱ པཱུརཎཀསྶཔམཀྑལིགོསཱལཔཀུདྷཀཙྩཱནཨཛིཏཀེསཀམྦལནིགཎྛནཱཊཔུཏྟཱ ཨཧེསུཾ, པིངྒལསུནཁོ ཨཱནནྡོ, མཧཱབོདྷིཔརིབྦཱཛཀོ པན ཨཧམེཝ ཨཧོསི’’ནྟི.

མཧཱབོདྷིཛཱཏཀཝཎྞནཱ ཏཏིཡཱ.

ཛཱཏཀུདྡཱནཾ –

སནིལཱི༹ནིཀམཝ྄ཧཡནོ པཋམོ, དུཏིཡོ པན སཨུམྨདནྟིཝརོ;

ཏཏིཡོ པན བོདྷིསིརཱིཝ྄ཧཡནོ, ཀཐིཏཱ པན ཏཱིཎི ཛིནེན སུབྷཱཏི.

པཎྞཱསནིཔཱཏཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༡༩. སཊྛིནིཔཱཏོ

[༥༢༩] ༡. སོཎཀཛཱཏཀཝཎྞནཱ

ཀསྶ སུཏྭཱ སཏཾ དམྨཱིཏི ཨིདཾ སཏྠཱ ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟོ ནེཀྑམྨཔཱརམིཾ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི. ཏདཱ ཧི བྷགཝཱ དྷམྨསབྷཱཡཾ ནེཀྑམྨཔཱརམིཾ ཝཎྞཡནྟཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ མཛ྄ཛྷེ ནིསཱིདིཏྭཱ ‘‘ན, བྷིཀྑཝེ, ཨིདཱནེཝ, པུབྦེཔི ཏཐཱགཏོ མཧཱབྷིནིཀྑམནཾ ནིཀྑནྟོཡེཝཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཏཱིཏཾ ཨཱཧརི.

ཨཏཱིཏེ རཱཛགཧེ མགདྷརཱཛཱ ནཱམ རཛྫཾ ཀཱརེསི. བོདྷིསཏྟོ ཏསྶ ཨགྒམཧེསིཡཱ ཀུཙྪིསྨིཾ ནིབྦཏྟི, ནཱམགྒཧཎདིཝསེ ཙསྶ ‘‘ཨརིནྡམཀུམཱརོ’’ཏི ནཱམཾ ཀརིཾསུ. ཏསྶ ཛཱཏདིཝསེཡེཝ པུརོཧིཏསྶཔི པུཏྟོ ཛཱཡི, ‘‘སོཎཀཀུམཱརོ’’ཏིསྶ ནཱམཾ ཀརིཾསུ. ཏེ ཨུབྷོཔི ཨེཀཏོཝ ཝཌྜྷིཏྭཱ ཝཡཔྤཏྟཱ ཨུཏྟམརཱུཔདྷརཱ རཱུཔེན ནིབྦིསེསཱ ཧུཏྭཱ ཏཀྐསིལཾ གནྟྭཱ ཨུགྒཧིཏསིཔྤཱ ཏཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ ‘‘སབྦསམཡསིཔྤཉྩ དེསཙཱརིཏྟཉྩ ཛཱནིསྶཱམཱ’’ཏི ཨནུཔུབྦེན ཙཱརིཀཾ ཙརནྟཱ བཱརཱཎསིཾ པཏྭཱ རཱཛུཡྻཱནེ ཝསིཏྭཱ པུནདིཝསེ ནགརཾ པཝིསིཾསུ. ཏཾ དིཝསཉྩ ཨེཀཙྩེ མནུསྶཱ ‘‘བྲཱཧྨཎཝཱཙནཀཾ ཀརིསྶཱམཱ’’ཏི པཱཡཱསཾ པཊིཡཱདེཏྭཱ ཨཱསནཱནི པཉྙཱཔེཏྭཱ ཨཱགཙྪནྟེ ཏེ ཀུམཱརེ དིསྭཱ གྷརཾ པཝེསེཏྭཱ པཉྙཏྟཱསནེ ནིསཱིདཱཔེསུཾ. ཏཏྠ བོདྷིསཏྟསྶ པཉྙཏྟཱསནེ སུདྡྷཝཏྠཾ ཨཏྠཏཾ ཨཧོསི, སོཎཀསྶ རཏྟཀམྦལཾ. སོ ཏཾ ནིམིཏྟཾ དིསྭཱཝ ‘‘ཨཛྫ མེ པིཡསཧཱཡོ ཨརིནྡམཀུམཱརོ བཱརཱཎསིརཱཛཱ བྷཝིསྶཏི, མཡ྄ཧཾ པན སེནཱཔཏིཊྛཱནཾ དསྶཏཱི’’ཏི ཨཉྙཱསི. ཏེ ཨུབྷོཔི ཀཏབྷཏྟཀིཙྩཱ ཨུཡྻཱནམེཝ ཨགམཾསུ.

ཏདཱ བཱརཱཎསིརཉྙོ ཀཱལཀཏསྶ སཏྟམོ དིཝསོ ཧོཏི, ཨཔུཏྟཀཾ རཱཛཀུལཾ. ཨམཙྩཱདཡོ པཱཏོཝ སསཱིསཾ ནྷཱཏཱ སནྣིཔཏིཏྭཱ ‘‘རཛྫཱརཧསྶ སནྟིཀཾ གམིསྶཏཱི’’ཏི ཕུསྶརཐཾ ཡོཛེཏྭཱ ཝིསྶཛྫེསུཾ. སོ ནགརཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཨནུཔུབྦེན རཱཛུཡྻཱནཾ གནྟྭཱ ཨུཡྻཱནདྭཱརེ ནིཝཏྟིཏྭཱ ཨཱརོཧཎསཛྫོ ཧུཏྭཱ ཨཊྛཱསི. བོདྷིསཏྟོ མངྒལསིལཱཔཊྚེསསཱིསཾ པཱརུཔིཏྭཱ ནིཔཛྫི, སོཎཀཀུམཱརོ ཏསྶ སནྟིཀེ ནིསཱིདི. སོ ཏཱུརིཡསདྡཾ སུཏྭཱ ‘‘ཨརིནྡམསྶ ཕུསྶརཐོ ཨཱགཙྪཏི, ཨཛྫེས རཱཛཱ ཧུཏྭཱ མམ སེནཱཔཏིཊྛཱནཾ དསྶཏི, ན ཁོ པན མཡ྄ཧཾ ཨིསྶརིཡེནཏྠོ, ཨེཏསྨིཾ གཏེ ནིཀྑམིཏྭཱ པབྦཛིསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཨེཀམནྟེ པཊིཙྪནྣེ ཨཊྛཱསི. པུརོཧིཏོ ཨུཡྻཱནཾ པཝིསིཏྭཱ མཧཱསཏྟཾ ནིཔནྣཀཾ དིསྭཱ ཏཱུརིཡཱནི པགྒཎྷཱཔེསི. མཧཱསཏྟོ པབུཛ྄ཛྷིཏྭཱ པརིཝཏྟིཏྭཱ ཐོཀཾ ནིཔཛྫིཏྭཱ ཨུཊྛཱཡ སིལཱཔཊྚེ པལླངྐེན ནིསཱིདི. ཨཐ ནཾ པུརོཧིཏོ ཨཉྫལིཾ པགྒཎྷིཏྭཱ ཨཱཧ – ‘‘རཛྫཾ ཏེ, དེཝ, པཱཔུཎཱཏཱི’’ཏི. ‘‘ཀིཾ ཨཔུཏྟཀཾ རཱཛཀུལ’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ, དེཝཱ’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི སཱདྷཱུ’’ཏི. ཨཐ ནཾ ཏེ ཏཏྠེཝ ཨབྷིསིཉྩིཏྭཱ རཐཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ མཧནྟེན པརིཝཱརེན ནགརཾ པཝེསེསུཾ. སོ ནགརཾ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཱསཱདཾ ཨབྷིརཱུཧི. སོ ཡསམཧནྟཏཱཡ སོཎཀཀུམཱརཾ ན སརི.

སོཔི ཏསྨིཾ ནགརཾ པཝིཊྛེ པཙྪཱ ཨཱགནྟྭཱ སིལཱཔཊྚེ ནིསཱིདི. ཨཐསྶ པུརཏོ བནྡྷནཱ པཝུཏྟཾ སཱལརུཀྑཏོ པཎྜུཔལཱསཾ པཏི. སོ ཏཾ དིསྭཱཝ ‘‘ཡཐེཝེཏཾ, ཏཐཱ མམཔི སརཱིརཾ ཛརཾ པཏྭཱ པཏིསྶཏཱི’’ཏི ཨནིཙྩཱདིཝསེན ཝིཔསྶནཾ པཊྛཔེཏྭཱ པཙྩེཀབོདྷིཾ པཱཔུཎི. ཏཾཁཎཉྙེཝསྶ གིཧིལིངྒཾ ཨནྟརདྷཱཡི, པབྦཛིཏལིངྒཾ པཱཏུརཧོསི. སོ ‘‘ནཏྠི དཱནི པུནབྦྷཝོ’’ཏི ཨུདཱནཾ ཨུདཱནེནྟོ ནནྡམཱུལཀཔབྦྷཱརཾ ཨགམཱསི. མཧཱསཏྟོཔི ཙཏྟཱལཱིསམཏྟཱནཾ སཾཝཙྪརཱནཾ ཨཙྩཡེན སརིཏྭཱ ‘‘ཀཧཾ ནུ ཁོ མེ སཧཱཡོ སོཎཀོ’’ཏི སོཎཀཾ པུནཔྤུནཾ སརནྟོཔི ‘‘མཡཱ སུཏོ ཝཱ དིཊྛོ ཝཱ’’ཏི ཝཏྟཱརཾ ཨལབྷིཏྭཱ ཨལངྐཏམཧཱཏལེ རཱཛཔལླངྐེ ནིསིནྣོ གནྡྷབྦནཱཊཀནཙྩགཱིཏཱདཱིཧི པརིཝུཏོ སམྤཏྟིམནུབྷཝནྟོ ‘‘ཡོ མེ ཀསྶཙི སནྟིཀེ སུཏྭཱ ‘ཨསུཀཊྛཱནེ ནཱམ སོཎཀོ ཝསཏཱི’ཏི ཨཱཙིཀྑིསྶཏི, ཏསྶ སཏཾ དསྶཱམི, ཡོ མེ སཱམཾ དིསྭཱ ཨཱརོཙེསྶཏི, ཏསྶ སཧསྶ’’ནྟི ཨེཀཾ ཨུདཱནཾ ཨབྷིསངྑརིཏྭཱ གཱིཏཝསེན ཨུདཱནེནྟོ པཋམཾ གཱཐམཱཧ –

‘‘ཀསྶ སུཏྭཱ སཏཾ དམྨི, སཧསྶཾ དིཊྛ སོཎཀཾ;

ཀོ མེ སོཎཀམཀྑཱཏི, སཧཱཡཾ པཾསུཀཱིལི༹ཏ’’ནྟི.

ཨཐསྶ མུཁཏོ ལུཉྩནྟཱི ཝིཡ གཧེཏྭཱ ཨེཀཱ ནཱཊཀཱིཏྠཱི ཏཾ གཱཡི. ཨཐཉྙཱ ཨཐཉྙཱཏི ‘‘ཨམྷཱཀཾ རཉྙོ པིཡགཱིཏ’’ནྟི སབྦཱ ཨོརོདྷཱ གཱཡིཾསུ. ཨནུཀྐམེན ནགརཝཱསིནོཔི ཛཱནཔདཱཔི ཏམེཝ གཱིཏཾ གཱཡིཾསུ. རཱཛཱཔི པུནཔྤུནཾ ཏམེཝ གཱིཏཾ གཱཡཏི. པཎྞཱསམཏྟཱནཾ སཾཝཙྪརཱནཾ ཨཙྩཡེན པནསྶ བཧཱུ པུཏྟདྷཱིཏརོ ཨཧེསུཾ, ཛེཊྛཔུཏྟོ དཱིགྷཱཝུཀུམཱརོ ནཱམ ཨཧོསི. ཏདཱ སོཎཀཔཙྩེཀབུདྡྷོ ‘‘ཨརིནྡམརཱཛཱ མཾ དཊྛུཀཱམོ, ཨཧཾ ཏཏྠ གནྟྭཱ ཀཱམེསུ ཨཱདཱིནཝཾ ནེཀྑམྨེ ཙཱནིསཾསཾ ཀཐེཏྭཱ པབྦཛྫནཱཀཱརཾ ཀརོམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཨིདྡྷིཡཱ ཨཱཀཱསེནཱགནྟྭཱ ཨུཡྻཱནེ ནིསཱིདི. ཏདཱ ཨེཀོ སཏྟཝསྶིཀོ པཉྩཙཱུལ༹ཀཀུམཱརཀོ མཱཏརཱ པཧིཏོ གནྟྭཱ ཨུཡྻཱནཝནེ དཱརཱུནི ཨུདྡྷརནྟོ པུནཔྤུནཾ ཏམེཝ གཱིཏཾ གཱཡི. ཨཐ ནཾ སོ པཀྐོསིཏྭཱ ‘‘ཀུམཱརཀ, ཏྭཾ ཨཉྙཾ ཨགཱཡིཏྭཱ ཨེཀམེཝ གཱིཏཾ གཱཡསི, ཀིཾ ཨཉྙཾ ན ཛཱནཱསཱི’’ཏི པུཙྪི. ‘‘ཛཱནཱམི, བྷནྟེ, ཨམྷཱཀཾ པན རཉྙོ ཨིདམེཝ པིཡཾ, ཏེན ནཾ པུནྣཔྤུནཾ གཱཡཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཏསྶ པན ཏེ གཱིཏསྶ པཊིགཱིཏཾ གཱཡནྟོ ཀོཙི དིཊྛཔུབྦོ’’ཏི. ‘‘ན དིཊྛཔུབྦོ, བྷནྟེ’’ཏི. ‘‘ཨཧཾ ཏཾ སིཀྑཱཔེསྶཱམི, སཀྑིསྶསི རཉྙོ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ པཊིགཱིཏཾ གཱཡིཏུ’’ནྟི. ‘‘ཨཱམ, བྷནྟེ’’ཏི. ཨཐསྶ སོ པཊིགཱིཏཾ ཨཱཙིཀྑནྟོ ‘‘མཡ྄ཧཾ སུཏྭཱ’’ཏིཨཱདིམཱཧ. ཨུགྒཎྷཱཔེཏྭཱ ཙ པན ཏཾ ཨུཡྻོཛེསི – ‘‘གཙྪ, ཀུམཱརཀ, ཨིམཾ པཊིགཱིཏཾ རཉྙཱ སདྡྷིཾ གཱཡཱཧི, རཱཛཱ ཏེ མཧནྟཾ ཨིསྶརིཡཾ དསྶཏི, ཀིཾ ཏེ དཱརཱུཧི, ཝེགེན ཡཱཧཱི’’ཏི.

སོ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི ཏཾ པཊིགཱིཏཾ ཨུགྒཎྷིཏྭཱ ཝནྡིཏྭཱ, ‘‘བྷནྟེ, ཡཱཝཱཧཾ རཱཛཱནཾ ཨཱནེམི, ཏཱཝ ཨིདྷེཝ ཧོཐཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཝེགེན མཱཏུ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ, ‘‘ཨམྨ, ཁིཔྤཾ མཾ ནྷཱཔེཏྭཱ ཨལངྐརོཐ, ཨཛྫ ཏཾ དལིདྡབྷཱཝཏོ མོཙེསྶཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ནྷཱཏམཎྜིཏོ རཱཛདྭཱརཾ གནྟྭཱ ‘‘ཨཡྻ དོཝཱརིཀ, ‘ཨེཀོ དཱརཀོ ཏུམྷེཧི སདྡྷིཾ པཊིགཱིཏཾ གཱཡིསྶཱམཱིཏི ཨཱགནྟྭཱ དྭཱརེ ཋིཏོ’ཏི རཉྙོ ཨརོཙེཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ ཝེགེན གནྟྭཱ རཉྙོ ཨཱརོཙེསི. རཱཛཱ ‘‘ཨཱགཙྪཏཱུ’’ཏི པཀྐོསཱཔེཏྭཱ, ‘‘ཏཱཏ, ཏྭཾ མཡཱ སདྡྷིཾ པཊིགཱིཏཾ གཱཡིསྶསཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཨཱམ, དེཝཱ’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི གཱཡསྶཱུ’’ཏི. ‘‘དེཝ, ཨིམསྨིཾ ཋཱནེ ན གཱཡཱམི, ནགརེ པན བྷེརིཾ ཙརཱཔེཏྭཱ མཧཱཛནཾ སནྣིཔཱཏཱཔེཐ, མཧཱཛནམཛ྄ཛྷེ གཱཡིསྶཱམཱི’’ཏི. རཱཛཱ ཏཐཱ ཀཱརེཏྭཱ ཨལངྐཏམཎྜཔེ པལླངྐམཛ྄ཛྷེ ནིསཱིདིཏྭཱ ཏསྶཱནུརཱུཔཾ ཨཱསནཾ དཱཔེཏྭཱ ‘‘ཨིདཱནི ཏཝ གཱིཏཾ གཱཡསྶཱུ’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘དེཝ, ཏུམྷེ ཏཱཝ གཱཡཐ, ཨཐཱཧཾ པཊིགཱིཏཾ གཱཡིསྶཱམཱི’’ཏི. ཏཏོ རཱཛཱ པཋམཾ གཱཡནྟོ གཱཐམཱཧ –

༡.

‘‘ཀསྶ སུཏྭཱ སཏཾ དམྨི, སཧསྶཾ དིཊྛ སོཎཀཾ;

སོ མེ སོཎཀམཀྑཱཏི, སཧཱཡཾ པཾསུཀཱིལི༹ཏ’’ནྟི.

ཏཏྠ སུཏྭཱཏི ‘‘ཨསུཀཊྛཱནེ ནཱམ ཏེ པིཡསཧཱཡོ སོཎཀོ ཝསཏཱི’’ཏི ཏསྶ ཝསནཊྛཱནཾ སུཏྭཱ ཨཱརོཙེནྟསྶ ཀསྶ སཏཾ དམྨི. དིཊྛཱཏི ‘‘ཨསུཀཊྛཱནེ ནཱམ མཡཱ དིཊྛོ’’ཏི དིསྭཱ ཨཱརོཙེནྟསྶ ཀསྶ སཧསྶཾ དམྨཱིཏི.

ཨེཝཾ རཉྙཱ པཋམཾ ཨུདཱནགཱཐཱཡ གཱིཏཱཡ པཉྩཙཱུལ༹ཀདཱརཀེན པཊིགཱིཏབྷཱཝཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨབྷིསམྦུདྡྷོ ཧུཏྭཱ དཱིཡཌྜྷགཱཐཱ ཨབྷཱསི –

༢.

‘‘ཨཐབྲཝཱི མཱཎཝཀོ, དཧརོ པཉྩཙཱུལ༹ཀོ;

མཡ྄ཧཾ སུཏྭཱ སཏཾ དེཧི, སཧསྶཾ དིཊྛ སོཎཀཾ;

ཨཧཾ ཏེ སོཎཀཀྑིསྶཾ, སཧཱཡཾ པཾསུཀཱིལི༹ཏ’’ནྟི.

ཏེན ཝུཏྟགཱཐཱཡ པན ཨཡམཏྠོ – མཧཱརཱཛ, ཡཾ ཏྭཾ ‘‘སུཏྭཱ ཨཱརོཙེནྟསྶ སཏཾ དམྨཱི’’ཏི ཝདསི, ཏམྤི མམེཝ དེཧི, ཡཾ ‘‘དིསྭཱ ཨཱརོཙེནྟསྶ སཧསྶཾ དམྨཱི’’ཏི ཝདསི, ཏམྤི མཡ྄ཧམེཝ དེཧི, ཨཧཾ ཏེ པིཡསཧཱཡཾ ཨིདཱནེཝ པཙྩཀྑཏོཝ ‘‘ཨཡཾ སོཎཀོ’’ཏི ཨཱཙིཀྑིསྶནྟི.

ཨིཏོ པརཾ སུཝིཉྙེཡྻཱ སམྦུདྡྷགཱཐཱ པཱལི༹ནཡེནེཝ ཝེདིཏབྦཱ –

༣.

‘‘ཀཏམསྨིཾ སོ ཛནཔདེ, རཊྛེསུ ནིགམེསུ ཙ;

ཀཏྠ སོཎཀམདྡཀྑི, ཏཾ མེ ཨཀྑཱཧི པུཙྪིཏོ.

༤.

‘‘ཏཝེཝ དེཝ ཝིཛིཏེ, ཏཝེཝུཡྻཱནབྷཱུམིཡཾ;

ཨུཛུཝཾསཱ མཧཱསཱལཱ, ནཱིལོབྷཱསཱ མནོརམཱ.

༥.

‘‘ཏིཊྛནྟི མེགྷསམཱནཱ, རམྨཱ ཨཉྙོཉྙནིསྶིཏཱ;

ཏེསཾ མཱུལམྷི སོཎཀོ, ཛྷཱཡཏཱི ཨནུཔཱདནོ;

ཨུཔཱདཱནེསུ ལོཀེསུ, ཌཡ྄ཧམཱནེསུ ནིབྦུཏོ.

༦.

‘‘ཏཏོ ཙ རཱཛཱ པཱཡཱསི, སེནཱཡ ཙཏུརངྒིཡཱ;

ཀཱརཱཔེཏྭཱ སམཾ མགྒཾ, ཨགམཱ ཡེན སོཎཀོ.

༧.

‘‘ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཾ གནྟྭཱན, ཝིཙརནྟོ བྲཧཱཝནེ;

ཨཱསཱིནཾ སོཎཀཾ དཀྑི, ཌཡ྄ཧམཱནེསུ ནིབྦུཏ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཨུཛུཝཾསཱཏི ཨུཛུཀྑནྡྷཱ. མཧཱསཱལཱཏི མཧཱརུཀྑཱ. མེགྷསམཱནཱཏི ནཱིལམེགྷསདིསཱ. རམྨཱཏི རམཎཱིཡཱ. ཨཉྙོཉྙནིསྶིཏཱཏི སཱཁཱཧི སཱཁཾ, མཱུལེན མཱུལཾ སཾསིབྦིཏྭཱ ཋིཏཱ. ཏེསནྟི ཏེསཾ ཨེཝརཱུཔཱནཾ ཏཝ ཨུཡྻཱནཝནེ སཱལཱནཾ ཧེཊྛཱ. ཛྷཱཡཏཱིཏི ལཀྑཎཱུཔནིཛ྄ཛྷཱནཨཱརམྨཎཱུཔནིཛ྄ཛྷཱནསངྑཱཏེཧི ཛྷཱནེཧི ཛྷཱཡཏི. ཨནུཔཱདནོཏི ཀཱམུཔཱདཱནཱདིཝིརཧིཏོ. ཌཡ྄ཧམཱནེསཱུཏི ཨེཀཱདསཧི ཨགྒཱིཧི ཌཡ྄ཧམཱནེསུ སཏྟེསུ. ནིབྦུཏོཏི ཏེ ཨགྒཱི ནིབྦཱཔེཏྭཱ སཱིཏལེན ཧདཡེན ཛྷཱཡམཱནོ ཏཝ ཨུཡྻཱནེ མངྒལསཱལརུཀྑམཱུལེ སིལཱཔཊྚེ ནིསིནྣོ ཨེས ཏེ སཧཱཡོ ཀཉྩནཔཊིམཱ ཝིཡ སོབྷམཱནོ པཊིམཱནེཏཱིཏི. ཏཏོ ཙཱཏི, བྷིཀྑཝེ, ཏཏོ སོ ཨརིནྡམོ རཱཛཱ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱཝ ‘‘སོཎཀཔཙྩེཀབུདྡྷཾ པསྶིསྶཱམཱི’’ཏི ཙཏུརངྒིནིཡཱ སེནཱཡ པཱཡཱསི ནིཀྑམི. ཝིཙརནྟོཏི ཨུཛུཀམེཝ ཨགནྟྭཱ ཏསྨིཾ མཧནྟེ ཝནསཎྜེ ཝིཙརནྟོ ཏསྶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཏཾ ཨཱསཱིནཾ ཨདྡཀྑི.

སོ ཏཾ ཨཝནྡིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདིཏྭཱ ཨཏྟནོ ཀིལེསཱབྷིརཏཏྟཱ ཏཾ ‘‘ཀཔཎོ’’ཏི མཉྙམཱནོ ཨིམཾ གཱཐམཱཧ –

༨.

‘‘ཀཔཎོ ཝཏཡཾ བྷིཀྑུ, མུཎྜོ སངྒྷཱཊིཔཱརུཏོ;

ཨམཱཏིཀོ ཨཔིཏིཀོ, རུཀྑམཱུལསྨི ཛྷཱཡཏཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཛྷཱཡཏཱིཏི ནིམྨཱཏིཀོ ནིཔྤིཏིཀོ ཀཱརུཉྙཔྤཏྟོ ཛྷཱཡཏི.

༩.

‘‘ཨིམཾ ཝཱཀྱཾ ནིསཱམེཏྭཱ, སོཎཀོ ཨེཏདབྲཝི;

ན རཱཛ ཀཔཎོ ཧོཏི, དྷམྨཾ ཀཱཡེན ཕསྶཡཾ.

༡༠.

‘‘ཡོ ཙ དྷམྨཾ ནིརཾཀཏྭཱ, ཨདྷམྨམནུཝཏྟཏི;

ས རཱཛ ཀཔཎོ ཧོཏི, པཱཔོ པཱཔཔརཱཡཎོ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨིམནྟི ཏསྶ ཀིལེསཱབྷིརཏསྶ པབྦཛྫཾ ཨརོཙེནྟསྶ ཨིམཾ པབྦཛྫཱགརཧཝཙནཾ སུཏྭཱ. ཨེཏདབྲཝཱིཏི པབྦཛྫཱཡ གུཎཾ པཀཱསེནྟོ ཨེཏཾ ཨབྲཝི. ཕསྶཡནྟི ཕསྶཡནྟོ ཡེན ཨརིཡམགྒདྷམྨོ ནཱམཀཱཡེན ཕསྶིཏོ, སོ ཀཔཎོ ནཱམ ན ཧོཏཱིཏི དསྶེནྟོ ཨེཝམཱཧ. ནིརཾཀཏྭཱཏི ཨཏྟབྷཱཝཏོ ནཱིཧརིཏྭཱ. པཱཔོ པཱཔཔརཱཡཎོཏི སཡཾ པཱཔཱནཾ ཀརཎེན པཱཔོ, ཨཉྙེསམྤི ཀརོནྟཱནཾ པཏིཊྛཱབྷཱཝེན པཱཔཔརཱཡཎོཏི.

ཨེཝཾ སོ བོདྷིསཏྟཾ གརཧི. སོ ཨཏྟནོ གརཧིཏབྷཱཝཾ ཨཛཱནནྟོ ཝིཡ ཧུཏྭཱ ནཱམགོཏྟཾ ཀཐེཏྭཱ ཏེན སདྡྷིཾ པཊིསནྠཱརཾ ཀརོནྟོ གཱཐམཱཧ –

༡༡.

‘‘ཨརིནྡམོཏི མེ ནཱམཾ, ཀཱསིརཱཛཱཏི མཾ ཝིདཱུ;

ཀཙྩི བྷོཏོ སུཁསྶེཡྻཱ, ཨིདྷ པཏྟསྶ སོཎཀཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཀཙྩཱིཏི ཨམྷཱཀཾ ཏཱཝ ན ཀིཉྩི ཨཕཱསུཀཾ, བྷོཏོ པན ཀཙྩི ཨིདྷ པཏྟསྶ ཨིམསྨིཾ ཨུཡྻཱནེ ཝསཏོ སུཁཝིཧཱརོཏི པུཙྪཏི.

ཨཐ ནཾ པཙྩེཀབུདྡྷོ, ‘‘མཧཱརཱཛ, ན ཀེཝལཾ ཨིདྷ, ཨཉྙཏྲཱཔི ཝསནྟསྶ མེ ཨསུཁཾ ནཱམ ནཏྠཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཏསྶ སམཎབྷདྲགཱཐཱཡོ ནཱམ ཨཱརབྷི –

༡༢.

‘‘སདཱཔི བྷདྲམདྷནསྶ, ཨནཱགཱརསྶ བྷིཀྑུནོ;

ན ཏེསཾ ཀོཊྛེ ཨོཔེནྟི, ན ཀུམྦྷིཾ ན ཀལོ༹པིཡཾ;

པརནིཊྛིཏམེསཱནཱ, ཏེན ཡཱཔེནྟི སུབྦཏཱ.

༡༣.

‘‘དུཏིཡམྤི བྷདྲམདྷནསྶ, ཨནཱགཱརསྶ བྷིཀྑུནོ;

ཨནཝཛྫཔིཎྜོ བྷོཏྟབྦོ, ན ཙ ཀོཙཱུཔརོདྷཏི.

༡༤.

‘‘ཏཏིཡམྤི བྷདྲམདྷནསྶ, ཨནཱགཱརསྶ བྷིཀྑུནོ;

ནིབྦུཏོ པིཎྜོ བྷོཏྟབྦོ, ན ཙ ཀོཙཱུཔརོདྷཏི.

༡༥.

‘‘ཙཏུཏྠམྤི བྷདྲམདྷནསྶ, ཨནཱགཱརསྶ བྷིཀྑུནོ;

མུཏྟསྶ རཊྛེ ཙརཏོ, སངྒོ ཡསྶ ན ཝིཛྫཏི.

༡༦.

‘‘པཉྩམམྤི བྷདྲམདྷནསྶ, ཨནཱགཱརསྶ བྷིཀྑུནོ;

ནགརམྷི ཌཡ྄ཧམཱནམྷི, ནཱསྶ ཀིཉྩི ཨཌཡ྄ཧཐ.

༡༧.

‘‘ཚཊྛམྤི བྷདྲམདྷནསྶ, ཨནཱགཱརསྶ བྷིཀྑུནོ;

རཊྛེ ཝིལུམྤམཱནམྷི, ནཱསྶ ཀིཉྩི ཨཧཱིརཐ.

༡༨.

‘‘སཏྟམམྤི བྷདྲམདྷནསྶ, ཨནཱགཱརསྶ བྷིཀྑུནོ;

ཙོརེཧི རཀྑིཏཾ མགྒཾ, ཡེ ཙཉྙེ པརིཔནྠིཀཱ;

པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ, སོཏྠིཾ གཙྪཏི སུབྦཏོ.

༡༩.

‘‘ཨཊྛམམྤི བྷདྲམདྷནསྶ, ཨནཱགཱརསྶ བྷིཀྑུནོ;

ཡཾ ཡཾ དིསཾ པཀྐམཏི, ཨནཔེཀྑོཝ གཙྪཏཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཨནཱགཱརསྶཱཏི, མཧཱརཱཛ, གྷརཱཝཱསཾ པཧཱཡ ཨནཱགཱརིཡབྷཱཝཾ པཏྟསྶ ཨདྷནསྶ ཨཀིཉྩནསྶ བྷིཀྑུནོ སབྦཀཱལཾ བྷདྲམེཝ. ན ཏེསནྟི, མཧཱརཱཛ, ཏེསཾ ཨདྷནཱནཾ བྷིཀྑཱུནཾ ན ཀོཊྛཱགཱརེ དྷནདྷཉྙཱནི ཨོཔེནྟི, ན ཀུམྦྷིཡཾ, ན པཙྪིཡཾ, ཏེ པན སུབྦཏཱ པརནིཊྛིཏཾ པརེསཾ གྷརེ པཀྐཾ ཨཱཧཱརཾ སངྒྷཱཊིཾ པཱརུཔིཏྭཱ ཀཔཱལམཱདཱཡ གྷརཔཊིཔཱཊིཡཱ ཨེསཱནཱ པརིཡེསནྟཱ ཏེན ཏཏོ ལདྡྷེན པིཎྜེན ཏཾ ཨཱཧཱརཾ ནཝནྣཾ པཱཊིཀུལྱཱནཾ ཝསེན པཙྩཝེཀྑིཏྭཱ པརིབྷུཉྫིཏྭཱ ཛཱིཝིཏཝུཏྟིཾ ཡཱཔེནྟི.

ཨནཝཛྫཔིཎྜོ བྷོཏྟབྦོཏི ཝེཛྫཀམྨཱདིཀཱཡ ཨནེསནཱཡ ཝཱ ཀུཧནཱ ལཔནཱ ནེམིཏྟིཀཏཱ ནིཔྤེསིཀཏཱ ལཱབྷེན ལཱབྷཾ ནིཛིགཱིསནཏཱཏི ཨེཝརཱུཔེན མིཙྪཱཛཱིཝེན ཝཱ ཨུཔྤཱདིཏཱ ཙཏྟཱརོ པཙྩཡཱ, དྷམྨེན ཨུཔྤཱདིཏཱཔི ཨཔཙྩཝེཀྑིཏྭཱ པརིབྷུཏྟཱ སཱཝཛྫཔིཎྜོ ནཱམ. ཨནེསནཾ པན པཧཱཡ མིཙྪཱཛཱིཝཾ ཝཛྫེཏྭཱ དྷམྨེན སམེན ཨུཔྤཱདིཏཱ ‘‘པཊིསངྑཱ ཡོནིསོ ཙཱིཝརཾ པཊིསེཝཱམཱི’’ཏི ཝུཏྟནཡེནེཝ པཙྩཝེཀྑིཏྭཱ པརིབྷུཏྟཱ ཨནཝཛྫཔིཎྜོ ནཱམ. ཡེན ཨེཝརཱུཔོ ཨནཝཛྫཔིཎྜོ བྷོཏྟབྦོ པརིབྷུཉྫིཏབྦོ, ཡཉྩ ཨེཝརཱུཔཾ ཨནཝཛྫཾ པིཎྜཾ བྷུཉྫམཱནཱནཾ པཙྩཡེ ནིསྶཱཡ ཀོཙི ཨཔྤམཏྟཀོཔི ཀིལེསོ ན ཨུཔརོདྷཏི ན པཱིལེ༹ཏི, ཏསྶ དུཏིཡམྤི བྷདྲཾ ཨདྷནསྶ ཨནཱགཱརསྶ བྷིཀྑུནོ.

ནིབྦུཏོཏི པུཐུཛྫནབྷིཀྑུནོ དྷམྨེན ཨུཔྤནྣཔིཎྜོཔི པཙྩཝེཀྑིཏྭཱ པརིབྷུཉྫིཡམཱནོ ནིབྦུཏཔིཎྜོ ནཱམ, ཨེཀནྟཏོ པན ཁཱིཎཱསཝསྶ པིཎྜོཝ ནིབྦུཏཔིཎྜོ ནཱམ. ཀིཾཀཱརཎཱ? སོ ཧི ཐེཡྻཔརིབྷོགོ, ཨིཎཔརིབྷོགོ, དཱཡཛྫཔརིབྷོགོ, སཱམིཔརིབྷོགོཏི ཨིམེསུ ཙཏཱུསུ པརིབྷོགེསུ སཱམིཔརིབྷོགཝསེན ཏཾ བྷུཉྫཏི, ཏཎྷཱདཱསབྱཾ ཨཏཱིཏོ སཱམཱི ཧུཏྭཱ པརིབྷུཉྫཏི, ན ཏཾ ཏཔྤཙྩཡཱ ཀོཙི ཨཔྤམཏྟཀོཔི ཀིལེསོ ཨུཔརོདྷཏི.

མུཏྟསྶ རཊྛེ ཙརཏོཏི ཨུཔཊྛཱཀཀུལཱདཱིསུ ཨལགྒམཱནསསྶ ཚིནྣཝལཱཧཀསྶ ཝིཡ རཱཧུམུཁཱ པམུཏྟསྶ ཝིམལཙནྡམཎྜལསྶ ཝིཡ ཙ ཡསྶ གཱམནིགམཱདཱིསུ ཙརནྟསྶ རཱགསངྒཱདཱིསུ ཨེཀོཔི སངྒོ ནཏྠི. ཨེཀཙྩོ ཧི ཀུལེཧི སཾསཊྛོ ཝིཧརཏི སཧསོཀཱི སཧནནྡཱི, ཨེཀཙྩོ མཱཏཱཔིཏཱུསུཔི ཨལགྒམཱནསོ ཝིཙརཏི ཀོརུནགརགཱམཝཱསཱི དཧརོ ཝིཡ, ཨེཝརཱུཔསྶ པུཐུཛྫནསྶཔི བྷདྲམེཝ.

ནཱསྶ ཀིཉྩཱིཏི ཡོ ཧི བཧུཔརིཀྑཱརོ ཧོཏི, སོ ‘‘མཱ མེ ཙོརཱ པརིཀྑཱརེ ཧརིཾསཱུ’’ཏི ཨཏིརེཀཱནི ཙ ཙཱིཝརཱདཱིནི ཨནྟོནགརེ ཨུཔཊྛཱཀཀུལེ ནིཀྑིཔཏི, ཨཐ ནགརམྷི ཌཡ྄ཧམཱནེ ‘‘ཨསུཀཀུལེ ནཱམ ཨགྒི ཨུཊྛིཏོ’’ཏི སུཏྭཱ སོཙཏི ཀིལམཏི, ཨེཝརཱུཔསྶ བྷདྲཾ ནཱམ ནཏྠི. ཡོ པན, མཧཱརཱཛ, སཀུཎཝཏྟཾ པཱུརེཏི, ཀཱཡཔཊིབདྡྷཔརིཀྑཱརོཝ ཧོཏི, ཏསྶ ཏཱདིསསྶ ན ཀིཉྩི ཨཌཡ྄ཧཐ, ཏེནསྶ པཉྩམམྤི བྷདྲམེཝ.

ཝིལུམྤམཱནམྷཱིཏི ཝིལུཔྤམཱནམྷི, ཨཡམེཝ ཝཱ པཱཋོ. ཨཧཱིརཐཱཏི ཡཐཱ པབྦཏགཧནཱདཱིཧི ནིཀྑམིཏྭཱ རཊྛཾ ཝིལུམྤམཱནེསུ ཙོརེསུ བཧུཔརིཀྑཱརསྶ ཨནྟོགཱམེ ཋཔིཏཾ ཝིལུམྤཏི ཧརཏི, ཏཐཱ ཡསྶ ཨདྷནསྶ ཀཱཡཔཊིབདྡྷཔརིཀྑཱརསྶ ན ཀིཉྩི ཨཧཱིརཐ ཏསྶ ཚཊྛམྤི བྷདྲམེཝ.

ཡེ ཙཉྙེ པརིཔནྠིཀཱཏི ཡེ ཙ ཨཉྙེཔི ཏེསུ ཏེསུ ཋཱནེསུ སུངྐགཧཎཏྠཱཡ ཋཔིཏཱ པརིཔནྠིཀཱ, ཏེཧི ཙ རཀྑིཏཾ. པཏྟཙཱིཝརནྟི ཙོརཱནཾ ཨནུཔཀཱརཾ སུངྐིཀཱནཾ ཨསུངྐཱརཧཾ མཏྟིཀཱཔཏྟཉྩེཝ ཀཏདལ༹ྷཱིཀམྨཔརིབྷཎྜཾ པཾསུཀཱུལཙཱིཝརཉྩ ཨཔྤགྒྷཱནི ཀཱཡབནྡྷནཔརིསྶཱཝནསཱུཙིཝཱསིཔཏྟཏྠཝིཀཱནི ཙཱཏི སབྦེཔི ཨཊྛ པརིཀྑཱརེ ཀཱཡཔཊིབདྡྷེ ཀཏྭཱ མགྒཔྤཊིཔནྣོ ཀེནཙི ཨཝིཧེཋིཡམཱནོ སོཏྠིཾ གཙྪཏི. སུབྦཏོཏི ལོབྷནཱིཡཱནི ཧི ཙཱིཝརཱདཱིནི དིསྭཱ ཙོརཱ ཧརནྟི, སུངྐིཀཱཔི ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ ཨེཏསྶ ཧཏྠེ’’ཏི པཏྟཏྠཝིཀཱདཱིནི སོདྷེནྟི, སུབྦཏོ པན སལླཧུཀཝུཏྟི ཏེསཾ པསྶནྟཱནཉྙེཝ སོཏྠིཾ གཙྪཏི, ཏེནསྶ སཏྟམམྤི བྷདྲམེཝ.

ཨནཔེཀྑོཝ གཙྪཏཱིཏི ཀཱཡཔཊིབདྡྷཏོ ཨཏིརེཀསྶ ཝིཧཱརེ པཊིསཱམིཏསྶ ཀསྶཙི པརིཀྑཱརསྶ ཨབྷཱཝཱ ཝསནཊྛཱནཾ ནིཝཏྟིཏྭཱཔི ན ཨོལོཀེཏི. ཡཾ ཡཾ དིསཾ གནྟུཀཱམོ ཧོཏི, ཏཾ ཏཾ གཙྪནྟོ ཨནཔེཀྑོཝ གཙྪཏི ཨནུརཱདྷཔུརཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཐཱུཔཱརཱམེ པབྦཛིཏཱནཾ དྭིནྣཾ ཀུལཔུཏྟཱནཾ ཝུཌྜྷཏརོ ཝིཡ.

ཨིཏི སོཎཀཔཙྩེཀབུདྡྷོ ཨཊྛ སམཎབྷདྲཀཱནི ཀཐེསི. ཏཏོ ཨུཏྟརིཾ པན སཏམྤི སཧསྶམྤི ཨཔརིམཱཎཱནི སམཎབྷདྲཀཱནི ཨེས ཀཐེཏུཾ སམཏྠོཡེཝ. རཱཛཱ པན ཀཱམཱབྷིརཏཏྟཱ ཏསྶ ཀཐཾ པཙྪིནྡིཏྭཱ ‘‘མཡ྄ཧཾ སམཎབྷདྲཀེཧི ཨཏྠོ ནཏྠཱི’’ཏི ཨཏྟནོ ཀཱམཱདྷིམུཏྟཏཾ པཀཱསེནྟོ ཨཱཧ –

༢༠.

‘‘བཧཱུནི སམཎབྷདྲཱནི, ཡེ ཏྭཾ བྷིཀྑུ པསཾསསི;

ཨཧཉྩ གིདྡྷོ ཀཱམེསུ, ཀཐཾ ཀཱཧཱམི སོཎཀ.

༢༡.

‘‘པིཡཱ མེ མཱནུསཱ ཀཱམཱ, ཨཐོ དིབྱཱཔི མེ པིཡཱ;

ཨཐ ཀེན ནུ ཝཎྞེན, ཨུབྷོ ལོཀེ ལབྷཱམསེ’’ཏི.

ཏཏྠ ཝཎྞེནཱཏི ཀཱརཎེན.

ཨཐ ནཾ པཙྩེཀབུདྡྷོ ཨཱཧ –

༢༢.

‘‘ཀཱམེ གིདྡྷཱ ཀཱམརཏཱ, ཀཱམེསུ ཨདྷིམུཙྩིཏཱ;

ནརཱ པཱཔཱནི ཀཏྭཱན, ཨུཔཔཛྫནྟི དུགྒཏིཾ.

༢༣.

‘‘ཡེ ཙ ཀཱམེ པཧནྟྭཱན, ནིཀྑནྟཱ ཨཀུཏོབྷཡཱ;

ཨེཀོདིབྷཱཝཱདྷིགཏཱ, ན ཏེ གཙྪནྟི དུགྒཏིཾ.

༢༤.

‘‘ཨུཔམཾ ཏེ ཀརིསྶཱམི, ཏཾ སུཎོཧི ཨརིནྡམ;

ཨུཔམཱཡ མིདྷེཀཙྩེ, ཨཏྠཾ ཛཱནནྟི པཎྜིཏཱ.

༢༥.

‘‘གངྒཱཡ ཀུཎཔཾ དིསྭཱ, ཝུཡ྄ཧམཱནཾ མཧཎྞཝེ;

ཝཱཡསོ སམཙིནྟེསི, ཨཔྤཔཉྙོ ཨཙེཏསོ.

༢༦.

‘‘ཡཱནཉྩ ཝཏིདཾ ལདྡྷཾ, བྷཀྑོ ཙཱཡཾ ཨནཔྤཀོ;

ཏཏྠ རཏྟིཾ ཏཏྠ དིཝཱ, ཏཏྠེཝ ནིརཏོ མནོ.

༢༧.

‘‘ཁཱདཾ ནཱགསྶ མཾསཱནི, པིཝཾ བྷཱགཱིརཐོདཀཾ;

སམྤསྶཾ ཝནཙེཏྱཱནི, ན པལེཏྠ ཝིཧངྒམོ.

༢༨.

‘‘ཏཉྩ ཨོཏརཎཱི གངྒཱ, པམཏྟཾ ཀུཎཔེ རཏཾ;

སམུདྡཾ ཨཛ྄ཛྷགཱཧཱསི, ཨགཏཱི ཡཏྠ པཀྑིནཾ.

༢༩.

‘‘སོ ཙ བྷཀྑཔརིཀྑཱིཎོ, ཨུདཔཏྭཱ ཝིཧངྒམོ;

ན པཙྪཏོ ན པུརཏོ, ནུཏྟརཾ ནོཔི དཀྑིཎཾ.

༣༠.

‘‘དཱིཔཾ སོ ནཛ྄ཛྷགཱགཉྪི, ཨགཏཱི ཡཏྠ པཀྑིནཾ;

སོ ཙ ཏཏྠེཝ པཱཔཏྠ, ཡཐཱ དུབྦལཀོ ཏཐཱ.

༣༡.

‘‘ཏཉྩ སཱམུདྡིཀཱ མཙྪཱ, ཀུམྦྷཱིལཱ མཀརཱ སུསཱུ;

པསཡ྄ཧཀཱརཱ ཁཱདིཾསུ, ཕནྡམཱནཾ ཝིཔཀྑཀཾ.

༣༢.

‘‘ཨེཝམེཝ ཏུཝཾ རཱཛ, ཡེ ཙཉྙེ ཀཱམབྷོགིནོ;

གིདྡྷཱ ཙེ ན ཝམིསྶནྟི, ཀཱཀཔཉྙཱཝ ཏེ ཝིདཱུ.

༣༣.

‘‘ཨེསཱ ཏེ ཨུཔམཱ རཱཛ, ཨཏྠསནྡསྶནཱི ཀཏཱ;

ཏྭཉྩ པཉྙཱཡསེ ཏེན, ཡདི ཀཱཧསི ཝཱ ན ཝཱ’’ཏི.

ཏཏྠ པཱཔཱནཱིཏི, མཧཱརཱཛ, ཏྭཾ ཀཱམགིདྡྷོ, ནརཱ ཙ ཀཱམེ ནིསྶཱཡ ཀཱཡདུཙྩརིཏཱདཱིནི པཱཔཱནི ཀཏྭཱ ཡཏྠ སུཔིནནྟེཔི དིབྦཱ ཙ མཱནུསིཀཱ ཙ ཀཱམཱ ན ལབྦྷནྟི, ཏཾ དུགྒཏིཾ ཨུཔཔཛྫནྟཱིཏི ཨཏྠོ. པཧནྟྭཱནཱཏི ཁེལ༹པིཎྜཾ ཝིཡ པཧཱཡ. ཨཀུཏོབྷཡཱཏི རཱགཱདཱིསུ ཀུཏོཙི ཨནཱགཏབྷཡཱ. ཨེཀོདིབྷཱཝཱདྷིགཏཱཏི ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨེཀཝིཧཱརིཀཏཾ ཨདྷིགཏཱ. ན ཏེཏི ཏེ ཨེཝརཱུཔཱ པབྦཛིཏཱ དུགྒཏིཾ ན གཙྪནྟི.

ཨུཔམཾ ཏེཏི, མཧཱརཱཛ, དིབྦམཱནུསཀེ ཀཱམེ པཏྠེནྟསྶ ཧཏྠིཀུཎཔེ པཊིབདྡྷཀཱཀསདིསསྶ ཏཝ ཨེཀཾ ཨུཔམཾ ཀརིསྶཱམི, ཏཾ སུཎོཧཱིཏི ཨཏྠོ. ཀུཎཔནྟི ཧཏྠིཀལེ༹ཝརཾ. མཧཎྞཝེཏི གམྦྷཱིརཔུཐུལེ ཨུདཀེ. ཨེཀོ ཀིར མཧཱཝཱརཎོ གངྒཱཏཱིརེ ཙརནྟོ གངྒཱཡཾ པཏིཏྭཱ ཨུཏྟརིཏུཾ ཨསཀྐེནྟོ ཏཏྠེཝ མཏོ གངྒཱཡ ཝུཡ྄ཧི, ཏཾ སནྡྷཱཡེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཝཱཡསོཏི ཨཱཀཱསེན གཙྪནྟོ ཨེཀོ ཀཱཀོ. ཡཱནཉྩ ཝཏིདནྟི སོ ཨེཝཾ ཙིནྟེཏྭཱ ཏཏྠ ནིལཱིཡིཏྭཱ ‘‘ཨིདཾ མཡཱ ཧཏྠིཡཱནཾ ལདྡྷཾ, ཨེཏྠ ནིལཱིནོ སུཁཾ ཙརིསྶཱམི, ཨཡམེཝ ཙ མེ ཨནཔྤཀོ བྷཀྑོ བྷཝིསྶཏི, ཨིདཱནི མཡཱ ཨཉྙཏྠ གནྟུཾ ན ཝཊྚཏཱི’’ཏི སནྣིཊྛཱནམཀཱསི. ཏཏྠ རཏྟིནྟི ཏཏྠ རཏྟིཉྩ དིཝཱ ཙ ཏཏྠེཝ མནོ ཨབྷིརཏོ ཨཧོསི. ན པལེཏྠཱཏི ན ཨུཔྤཏིཏྭཱ པཀྐཱམི.

ཨོཏརཎཱིཏི སམུདྡཱབྷིམུཁཱི ཨོཏརམཱནཱ. ‘‘ཨོཧཱརིཎཱི’’ཏིཔི པཱཋོ, སཱ སམུདྡཱབྷིམུཁཱི ཨཝཧཱརིཎཱིཏི ཨཏྠོ. ཨགཏཱི ཡཏྠཱཏི སམུདྡམཛ྄ཛྷཾ སནྡྷཱཡཱཧ. བྷཀྑཔརིཀྑཱིཎོཏི པརིཀྑཱིཎབྷཀྑོ. ཨུདཔཏྭཱཏི ཁཱིཎེ ཙམྨེ ཙ མཾསེ ཙ ཨཊྛིསངྒྷཱཏོ ཨཱུམིཝེགེན བྷིནྣོ ཨུདཀེ ནིམུཛྫི. ཨཐ སོ ཀཱཀོ ཨུདཀེ པཏིཊྛཱཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ ཨུཔྤཏི, ཨེཝཾ ཨུཔྤཏིཏྭཱཏི ཨཏྠོ. ཨགཏཱི ཡཏྠ པཀྑིནནྟི ཡསྨིཾ སམུདྡམཛ྄ཛྷེ པཀྑཱིནཾ ཨགཏི, ཏཏྠ སོ ཨེཝཾ ཨུཔྤཏིཏོ པཙྪིམཾ དིསཾ གནྟྭཱ ཏཏྠ པཏིཊྛཾ ཨལབྷིཏྭཱ པུརཏྠིམཾ, ཏཏོ ཨུཏྟརཾ, ཏཏོ དཀྑིཎནྟི ཙཏསྶོཔི དིསཱ གནྟྭཱ ཨཏྟནོ པཏིཊྛཱནཾ ན ཨཛ྄ཛྷགཱ ནཱགཉྪཱིཏི ཨཏྠོ. ཨཐ ཝཱ ཝཱཡསོ ཨེཝཾ ཨུཔྤཏིཏྭཱ པཙྪིམཱདཱིསུ ཨེཀེཀཾ དིསཾ ཨཱགཉྪི, དཱིཔཾ པན ནཛ྄ཛྷཱགམཱཏི ཨེཝམེཏྠ ཨཏྠོ དཊྛབྦོ. པཱཔཏྠཱཏི པཔཏིཏོ. ཡཐཱ དུབྦལཀོཏི ཡཐཱ དུབྦལཀོ པཏེཡྻ, ཏཐེཝ པཏིཏོ. སུསཱུཏི སུསུནཱམཀཱ ཙཎྜམཙྪཱ. པསཡ྄ཧཀཱརཱཏི ཨནིཙྪམཱནཀཾཡེཝ བལཀྐཱརེན. ཝིཔཀྑཀནྟི ཝིདྡྷསྟཔཀྑཀཾ.

གིདྡྷཱ ཙེ ན ཝམིསྶནྟཱིཏི ཡདི གིདྡྷཱ ཧུཏྭཱ ཀཱམེ ན ཝམིསྶནྟི, ན ཚཌྜེསྶནྟི. ཀཱཀཔཉྙཱཝ ཏེཏི ཀཱཀསྶ སམཱནཔཉྙཱ ཨིཏི ཏེ བུདྡྷཱདཡོ པཎྜིཏཱ ཝིདཱུ ཝིདནྟི, ཛཱནནྟཱིཏི ཨཏྠོ. ཨཏྠསནྡསྶནཱིཏི ཨཏྠཔྤཀཱསིཀཱ. ཏྭཉྩ པཉྙཱཡསེཏི ཏྭཉྩ པཉྙཱཡིསྶསི. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – མཧཱརཱཛ, མཡཱ ཧིཏཀཱམེན ཏཝ ཨོཝཱདོ དིནྣོ, ཏཾ པན ཏྭཾ ཡདི ཀཱཧསི, དེཝལོཀེ ནིབྦཏྟིསྶསི, ཡདི ན ཀཱཧསི, ཀཱམཔངྐེ ནིམུགྒོ ཛཱིཝིཏཔརིཡོསཱནེ ནིརཡེ ནིབྦཏྟིསྶསཱིཏི ཨེཝཾ ཏྭམེཝ ཏེན ཀཱརཎེན ཝཱ ཨཀཱརཎེན ཝཱ སགྒེ ཝཱ ནིརཡེ ཝཱ པཉྙཱཡིསྶསི. ཨཧཾ པན སབྦབྷཝེཧི མུཏྟོ ཨཔྤཊིསནྡྷིཀོཏི.

ཨིམཾ པན ཨོཝཱདཾ དེནྟེན པཙྩེཀབུདྡྷེན ནདཱི དསྶིཏཱ, ཏཱཡ ཝུཡ྄ཧམཱནཾ ཧཏྠིཀུཎཔཾ དསྶིཏཾ, ཀུཎཔཁཱདཀོ ཀཱཀོ དསྶིཏོ, ཏསྶ ཀུཎཔཾ ཁཱདིཏྭཱ པཱནཱིཡཔིཝནཀཱལོ དསྶིཏོ, རམཎཱིཡཝནསཎྜདསྶནཀཱལོ དསྶིཏོ, ཀུཎཔསྶ ནདིཡཱ ཝུཡ྄ཧམཱནསྶ སམུདྡཔཝེསོ དསྶིཏོ, སམུདྡམཛ྄ཛྷེ ཀཱཀསྶ ཧཏྠིཀུཎཔེ པཏིཊྛཾ ཨལབྷིཏྭཱ ཝིནཱསཾ པཏྟཀཱལོ དསྶིཏོ. ཏཏྠ ནདཱི ཝིཡ ཨནམཏགྒོ སཾསཱརོ དཊྛབྦོ, ནདིཡཱ ཝུཡ྄ཧམཱནཾ ཧཏྠིཀུཎཔཾ ཝིཡ སཾསཱརེ པཉྩ ཀཱམགུཎཱ, ཀཱཀོ ཝིཡ བཱལཔུཐུཛྫནོ, ཀཱཀསྶ ཀུཎཔཾ ཁཱདིཏྭཱ པཱནཱིཡཔིཝནཀཱལོ ཝིཡ པུཐུཛྫནསྶ ཀཱམགུཎེ པརིབྷུཉྫིཏྭཱ སོམནསྶིཀཀཱལོ, ཀཱཀསྶ ཀུཎཔེ ལགྒསྶེཝ རམཎཱིཡཝནསཎྜདསྶནཾ ཝིཡ པུཐུཛྫནསྶ ཀཱམགུཎེསུ ལགྒསྶེཝ སཝནཝསེན ཨཊྛཏིཾསཱརམྨཎདསྶནཾ, ཀུཎཔེ སམུདྡཾ པཝིཊྛེ ཀཱཀསྶ པཏིཊྛཾ ལབྷིཏུཾ ཨསཀྐོནྟསྶ ཝིནཱསཾ པཏྟཀཱལོ ཝིཡ བཱལཔུཐུཛྫནསྶ ཀཱམགུཎགིདྡྷསྶ པཱཔཔརཱཡཎསྶ ཀུསལདྷམྨེ པཏིཊྛཾ ལབྷིཏུཾ ཨསཀྐོནྟསྶ མཧཱནིརཡེ མཧཱཝིནཱསཔཏྟི དཊྛབྦཱཏི.

ཨེཝམསྶ སོ ཨིམཱཡ ཨུཔམཱཡ ཨོཝཱདཾ དཏྭཱ ཨིདཱནི ཏམེཝ ཨོཝཱདཾ ཐིརཾ ཀཏྭཱ པཏིཊྛཔེཏུཾ གཱཐམཱཧ –

༣༤.

‘‘ཨེཀཝཱཙམྤི དྭིཝཱཙཾ, བྷཎེཡྻ ཨནུཀམྤཀོ;

ཏཏུཏྟརིཾ ན བྷཱསེཡྻ, དཱསོཝཡྻསྶ སནྟིཀེ’’ཏི.

ཏཏྠ ན བྷཱསེཡྻཱཏི ཝཙནཾ ཨགྒཎྷནྟསྶ ཧི ཏཏོ ཨུཏྟརིཾ བྷཱསམཱནོ སཱམིཀསྶ སནྟིཀེ དཱསོ ཝིཡ ཧོཏི. དཱསོ ཧི སཱམིཀེ ཀཐཾ གཎྷནྟེཔི ཨགྒཎྷནྟེཔི ཀཐེཏིཡེཝ. ཏེན ཝུཏྟཾ ‘‘ཏཏུཏྟརིཾ ན བྷཱསེཡྻཱ’’ཏི.

༣༥.

‘‘ཨིདཾ ཝཏྭཱན པཀྐཱམི, སོཎཀོ ཨམིཏབུདྡྷིམཱ;

ཝེཧཱསེ ཨནྟལིཀྑསྨིཾ, ཨནུསཱསིཏྭཱན ཁཏྟིཡ’’ནྟི. –

ཨཡཾ ཨབྷིསམྦུདྡྷགཱཐཱ.

ཏཏྠ ཨིདཾ ཝཏྭཱནཱཏི, བྷིཀྑཝེ, སོ པཙྩེཀབུདྡྷོ ཨམིཏཱཡ ལོཀུཏྟརབུདྡྷིཡཱ ཨམིཏབུདྡྷིམཱ ཨིདཾ ཝཏྭཱ ཨིདྡྷིཡཱ ཨུཔྤཏིཏྭཱ ‘‘སཙེ པབྦཛིསྶསི, ཏཝེཝ, ནོ ཙེ པབྦཛིསྶསི, ཏཝེཝ, དིནྣོ ཏེ མཡཱ ཨོཝཱདོ, ཨཔྤམཏྟོ ཧོཧཱི’’ཏི ཨེཝཾ ཨནུསཱསིཏྭཱན ཁཏྟིཡཾ པཀྐཱམི.

བོདྷིསཏྟོཔི ཏཾ ཨཱཀཱསེན གཙྪནྟཾ ཡཱཝ དསྶནཔཐཱ ཨོལོཀེནྟོ ཋཏྭཱ ཏསྨིཾ ཙཀྑུཔཐེ ཨཏིཀྐནྟེ སཾཝེགཾ པཊིལབྷིཏྭཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨཡཾ བྲཱཧྨཎོ ཧཱིནཛཙྩོ སམཱནོ ཨསམྦྷིནྣེ ཁཏྟིཡཝཾསེ ཛཱཏསྶ མམ མཏྠཀེ ཨཏྟནོ པཱདརཛཾ ཨོཀིརནྟོ ཨཱཀཱསཾ ཨུཔྤཏིཏྭཱ གཏོ, མཡཱཔི ཨཛྫེཝ ནིཀྑམིཏྭཱ པབྦཛིཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི. སོ རཛྫཾ ནིཡྻཱདེཏྭཱ པབྦཛིཏུཀཱམོ གཱཐཱདྭཡམཱཧ –

༣༦.

‘‘ཀོ ནུམེ རཱཛཀཏྟཱརོ, སུདྡཱ ཝེཡྻཏྟམཱགཏཱ;

རཛྫཾ ནིཡྻཱདཡིསྶཱམི, ནཱཧཾ རཛྫེན མཏྠིཀོ.

༣༧.

‘‘ཨཛྫེཝ པབྦཛིསྶཱམི, ཀོ ཛཉྙཱ མརཎཾ སུཝེ;

མཱཧཾ ཀཱཀོཝ དུམྨེདྷོ, ཀཱམཱནཾ ཝསམནྭག’’ནྟི.

ཏཏྠ ཀོ ནུམེཏི ཀུཧིཾ ནུ ཨིམེ. རཱཛཀཏྟཱརོཏི ཡེ རཱཛཱརཧཾ ཨབྷིསིཉྩིཏྭཱ རཱཛཱནཾ ཀརོནྟི. སུདྡཱ ཝེཡྻཏྟམཱགཏཱཏི སུདྡཱ ཙ ཡེ ཙ ཨཉྙེ བྱཏྟབྷཱཝཾ ཨཱགཏཱ མུཁམངྒལིཀཱ. རཛྫེན མཏྠིཀོཏི རཛྫེན ཨཏྠིཀོ. ཀོ ཛཉྙཱ མརཎཾ སུཝེཏི མརཎཾ ཨཛྫ ཝཱ སུཝེ ཝཱཏི ཨིདཾ ཀོ ཛཱནིཏུཾ སམཏྠོ.

ཨེཝཾ རཛྫཾ ནིཡྻཱདེནྟསྶ སུཏྭཱ ཨམཙྩཱ ཨཱཧཾསུ –

༣༨.

‘‘ཨཏྠི ཏེ དཧརོ པུཏྟོ, དཱིགྷཱཝུ རཊྛཝཌྜྷནོ;

ཏཾ རཛྫེ ཨབྷིསིཉྩསྶུ, སོ ནོ རཱཛཱ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི.

ཏཏོ པརཾ རཉྙཱ ཝུཏྟགཱཐམཱདིཾ ཀཏྭཱ ཨུདཱནསམྦནྡྷགཱཐཱ པཱལི༹ནཡེནེཝ ཝེདིཏབྦཱ –

༣༩.

‘‘ཁིཔྤཾ ཀུམཱརམཱནེཐ, དཱིགྷཱཝུཾ རཊྛཝཌྜྷནཾ;

ཏཾ རཛྫེ ཨབྷིསིཉྩིསྶཾ, སོ ཝོ རཱཛཱ བྷཝིསྶཏི.

༤༠.

‘‘ཏཏོ ཀུམཱརམཱནེསུཾ, དཱིགྷཱཝུཾ རཊྛཝཌྜྷནཾ;

ཏཾ དིསྭཱ ཨཱལཔཱི རཱཛཱ, ཨེཀཔུཏྟཾ མནོརམཾ.

༤༡.

‘‘སཊྛི གཱམསཧསྶཱནི, པརིཔུཎྞཱནི སབྦསོ;

ཏེ པུཏྟ པཊིཔཛྫསུ, རཛྫཾ ནིཡྻཱདཡཱམི ཏེ.

༤༢.

‘‘ཨཛྫེཝ པབྦཛིསྶཱམི, ཀོ ཛཉྙཱ མརཎཾ སུཝེ;

མཱཧཾ ཀཱཀོ ཝ དུམྨེདྷོ, ཀཱམཱནཾ ཝསམནྭགཾ.

༤༣.

‘‘སཊྛི ནཱགསཧསྶཱནི, སབྦཱལངྐཱརབྷཱུསིཏཱ;

སུཝཎྞཀཙྪཱ མཱཏངྒཱ, ཧེམཀཔྤནཝཱསསཱ.

༤༤.

‘‘ཨཱརཱུལ༹ྷཱ གཱམཎཱིཡེབྷི, ཏོམརངྐུསཔཱཎིབྷི;

ཏེ པུཏྟ པཊིཔཛྫསྶུ, རཛྫཾ ནིཡྻཱདཡཱམི ཏེ.

༤༥.

‘‘ཨཛྫེཝ པབྦཛིསྶཱམི, ཀོ ཛཉྙཱ མརཎཾ སུཝེ;

མཱཧཾ ཀཱཀོཝ དུམྨེདྷོ, ཀཱམཱནཾ ཝསམནྭགཾ.

༤༦.

‘‘སཊྛི ཨསྶསཧསྶཱནི, སབྦཱལངྐཱརབྷཱུསིཏཱ;

ཨཱཛཱནཱིཡཱཝ ཛཱཏིཡཱ, སིནྡྷཝཱ སཱིགྷཝཱཧིནོ.

༤༧.

‘‘ཨཱརཱུལ༹ྷཱ གཱམཎཱིཡེབྷི, ཨིལླིཡཱཙཱཔདྷཱརིབྷི;

ཏེ པུཏྟ པཊིཔཛྫསྶུ, རཛྫཾ ནིཡྻཱདཡཱམི ཏེ.

༤༨.

‘‘ཨཛྫེཝ པབྦཛིསྶཱམི, ཀོ ཛཉྙཱ མརཎཾ སུཝེ;

མཱཧཾ ཀཱཀོཝ དུམྨེདྷོ, ཀཱམཱནཾ ཝསམནྭགཾ.

༤༩.

‘‘སཊྛི རཐསཧསྶཱནི, སནྣདྡྷཱ ཨུསྶིཏདྡྷཛཱ;

དཱིཔཱ ཨཐོཔི ཝེཡྻགྒྷཱ, སབྦཱལངྐཱརབྷཱུསིཏཱ.

༥༠.

‘‘ཨཱརཱུལ༹ྷཱ གཱམཎཱིཡེབྷི, ཙཱཔཧཏྠེཧི ཝམྨིབྷི;

ཏེ པུཏྟ པཊིཔཛྫསྶུ, རཛྫཾ ནིཡྻཱདཡཱམི ཏེ.

༥༡.

‘‘ཨཛྫེཝ པབྦཛིསྶཱམི, ཀོ ཛཉྙཱ མརཎཾ སུཝེ;

མཱཧཾ ཀཱཀོཝ དུམྨེདྷོ, ཀཱམཱནཾ ཝསམནྭགཾ.

༥༢.

‘‘སཊྛི དྷེནུསཧསྶཱནི, རོཧཉྙཱ པུངྒཝཱུསབྷཱ;

ཏཱ པུཏྟ པཊིཔཛྫསྶུ, རཛྫཾ ནིཡྻཱདཡཱམི ཏེ.

༥༣.

‘‘ཨཛྫེཝ པབྦཛིསྶཱམི, ཀོ ཛཉྙཱ མརཎཾ སུཝེ;

མཱཧཾ ཀཱཀོཝ དུམྨེདྷོ, ཀཱམཱནཾ ཝསམནྭགཾ.

༥༤.

‘‘སོལ༹སིཏྠིསཧསྶཱནི, སབྦཱལངྐཱརབྷཱུསིཏཱ;

ཝིཙིཏྲཝཏྠཱབྷརཎཱ, ཨཱམུཏྟམཎིཀུཎྜལཱ;

ཏཱ པུཏྟ པཊིཔཛྫསྶུ, རཛྫཾ ནིཡྻཱདཡཱམི ཏེ.

༥༥.

‘‘ཨཛྫེཝ པབྦཛིསྶཱམི, ཀོ ཛཉྙཱ མརཎཾ སུཝེ;

མཱཧཾ ཀཱཀོཝ དུམྨེདྷོ, ཀཱམཱནཾ ཝསམནྭགཾ.

༥༦.

‘‘དཧརསྶེཝ མེ ཏཱཏ, མཱཏཱ མཏཱཏི མེ སུཏཾ;

ཏཡཱ ཝིནཱ ཨཧཾ ཏཱཏ, ཛཱིཝིཏུམྤི ན ཨུསྶཧེ.

༥༧.

‘‘ཡཐཱ ཨཱརཉྙཀཾ ནཱགཾ, པོཏོ ཨནྭེཏི པཙྪཏོ;

ཛེསྶནྟཾ གིརིདུགྒེསུ, སམེསུ ཝིསམེསུ ཙ.

༥༨.

‘‘ཨེཝཾ ཏཾ ཨནུགཙྪཱམི, པཏྟམཱདཱཡ པཙྪཏོ;

སུབྷརོ ཏེ བྷཝིསྶཱམི, ན ཏེ ཧེསྶཱམི དུབྦྷརོ.

༥༩.

‘‘ཡཐཱ སཱམུདྡིཀཾ ནཱཝཾ, ཝཱཎིཛཱནཾ དྷནེསིནཾ;

ཝོཧཱརོ ཏཏྠ གཎྷེཡྻ, ཝཱཎིཛཱ བྱསནཱི སིཡཱ.

༦༠.

‘‘ཨེཝམེཝཱཡཾ པུཏྟཀལི, ཨནྟརཱཡཀརོ མམ;

ཨིམཾ ཀུམཱརཾ པཱཔེཐ, པཱསཱདཾ རཏིཝཌྜྷནཾ.

༦༡.

‘‘ཏཏྠ ཀམྦུསཧཏྠཱཡོ, ཡཐཱ སཀྐཾཝ ཨཙྪརཱ;

ཏཱ ནཾ ཏཏྠ རམེསྶནྟི, ཏཱཧི ཙེསོ རམིསྶཏི.

༦༢.

‘‘ཏཏོ ཀུམཱརཾ པཱཔེསུཾ, པཱསཱདཾ རཏིཝཌྜྷནཾ;

ཏཾ དིསྭཱ ཨཝཙུཾ ཀཉྙཱ, དཱིགྷཱཝུཾ རཊྛཝཌྜྷནཾ.

༦༣.

‘‘དེཝཏཱནུསི གནྡྷབྦོ, ཨདུ སཀྐོ པུརིནྡདོ;

ཀོ ཝཱ ཏྭཾ ཀསྶ ཝཱ པུཏྟོ, ཀཐཾ ཛཱནེམུ ཏཾ མཡཾ.

༦༤.

‘‘ནམྷི དེཝོ ན གནྡྷབྦོ, ནཱཔི སཀྐོ པུརིནྡདོ;

ཀཱསིརཉྙོ ཨཧཾ པུཏྟོ, དཱིགྷཱཝུ རཊྛཝཌྜྷནོ;

མམཾ བྷརཐ བྷདྡཾ ཝོ, ཨཧཾ བྷཏྟཱ བྷཝཱམི ཝོ.

༦༥.

‘‘ཏཾ ཏཏྠ ཨཝཙུཾ ཀཉྙཱ, དཱིགྷཱཝུཾ རཊྛཝཌྜྷནཾ;

ཀུཧིཾ རཱཛཱ ཨནུཔྤཏྟོ, ཨིཏོ རཱཛཱ ཀུཧིཾ གཏོ.

༦༦.

‘‘པངྐཾ རཱཛཱ ཨཏིཀྐནྟོ, ཐལེ རཱཛཱ པཏིཊྛིཏོ;

ཨཀཎྜཀཾ ཨགཧནཾ, པཊིཔནྣོ མཧཱཔཐཾ.

༦༧.

‘‘ཨཧཉྩ པཊིཔནྣོསྨི, མགྒཾ དུགྒཏིགཱམིནཾ;

སཀཎྚཀཾ སགཧནཾ, ཡེན གཙྪནྟི དུགྒཏིཾ.

༦༨.

‘‘ཏསྶ ཏེ སྭཱགཏཾ རཱཛ, སཱིཧསྶེཝ གིརིབྦཛཾ;

ཨནུསཱས མཧཱརཱཛ, ཏྭཾ ནོ སབྦཱསམིསྶརོ’’ཏི.

ཏཏྠ ཁིཔྤནྟི ཏེན ཧི ནཾ སཱིགྷཾ ཨཱནེཐ. ཨཱལཔཱིཏི ‘‘སཊྛི གཱམསཧསྶཱནཱི’’ཏིཨཱདཱིནི ཝདནྟོ ཨཱལཔི. སབྦཱལངྐཱརབྷཱུསིཏཱཏི ཏེ ནཱགཱ སབྦེཧི སཱིསཱུཔགཱདཱིཧི ཨལངྐཱརེཧི བྷཱུསིཏཱ. ཧེམཀཔྤནཝཱསསཱཏི སུཝཎྞཁཙིཏེན ཀཔྤནེན པཊིཙྪནྣསརཱིརཱ. གཱམཎཱིཡེབྷཱིཏི ཧཏྠཱཙརིཡེཧི. ཨཱཛཱནཱིཡཱཝཱཏི ཀཱརཎཱཀཱརཎཝིཛཱནནཀཱ ཝ. ཛཱཏིཡཱཏི སིནྡྷཝཛཱཏིཡཱ སིནྡྷུརཊྛེ སིནྡྷུནདཱིཏཱིརེ ཛཱཏཱ. གཱམཎཱིཡེབྷཱིཏི ཨསྶཱཙརིཡེཧི. ཨིལླིཡཱ ཙཱཔདྷཱརིབྷཱིཏི ཨིལླིཡཱཝུདྷཉྩ ཙཱཔཱཝུདྷཉྩ དྷཱརེནྟེཧི. དཱིཔཱ ཨཐོཔི ཝེཡྻགྒྷཱཏི དཱིཔིཙམྨབྱགྒྷཙམྨཔརིཝཱརཱ. གཱམཎཱིཡེབྷཱིཏི རཐིཀེཧི. ཝམྨིབྷཱིཏི སནྣདྡྷཝམྨེཧི. རོཧཉྙཱཏི རཏྟཝཎྞཱ. པུངྒཝཱུསབྷཱཏི ཨུསབྷསངྑཱཏེན ཛེཊྛཀཔུངྒཝེན སམནྣཱགཏཱ.

དཧརསྶེཝ མེ, ཏཱཏཱཏི ཨཐ ནཾ ཀུམཱརོ, ཏཱཏ, མམ དཧརསྶེཝ སཏོ མཱཏཱ མཏཱ ཨིཏི མཡཱ སུཏཾ, སོཧཾ ཏཡཱ ཝིནཱ ཛཱིཝིཏུཾ ན སཀྑིསྶཱམཱིཏི ཨཱཧ. པོཏོཏི ཏརུཎཔོཏཀོ. ཛེསྶནྟནྟི ཝིཙརནྟཾ. སཱམུདྡིཀནྟི སམུདྡེ ཝིཙརནྟཾ. དྷནེསིནནྟི དྷནཾ པརིཡེསནྟཱནཾ. ཝོཧཱརོཏི ཝིཙིཏྲཝོཧཱརོ ཧེཊྛཱཀཌྜྷནཀོ ཝཱལ༹མཙྪོ ཝཱ ཨུདཀརཀྑསོ ཝཱ ཨཱཝཊྚོ ཝཱ. ཏཏྠཱཏི ཏསྨིཾ སམུདྡེ. ཝཱཎིཛཱ བྱསནཱི སིཡཱཏི ཨཐ ཏེ ཝཱཎིཛཱ བྱསནཔྤཏྟཱ བྷཝེཡྻུཾ. ‘‘སིཡྻུནྟི’’པི པཱཋོ. པུཏྟཀལཱིཏི པུཏྟལཱམཀོ པུཏྟཀཱལ༹ཀཎྞཱི. ཀུམཱརོ པུན ཀིཉྩི ཝཏྟུཾ ན ཝིསཧི. ཨཐ རཱཛཱ ཨམཙྩེ ཨཱཎཱཔེནྟོ ‘‘ཨིམ’’ནྟིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཀམྦུསཧཏྠཱཡོཏི ཀམྦུསཾ ཝུཙྩཏི སུཝཎྞཾ, སུཝཎྞཱབྷརཎབྷཱུསིཏཧཏྠཱཡོཏི ཨཏྠོ. ཡཐཱཏི ཡཐཱ ཨིཙྪནྟི, ཏཐཱ ཀརོནྟི.

ཨེཝཾ ཝཏྭཱ མཧཱསཏྟོ ཏཏྠེཝ ཏཾ ཨབྷིསིཉྩཱཔེཏྭཱ ནགརཾ པཱཧེསི. སཡཾ པན ཨེཀཀོཝ ཨུཡྻཱནཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཧིམཝནྟཾ པཝིསིཏྭཱ རམཎཱིཡེ བྷཱུམིབྷཱགེ པཎྞསཱལཾ མཱཔེཏྭཱ ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཝནམཱུལཕལཱཧཱརོ ཡཱཔེསི. མཧཱཛནོཔི ཀུམཱརཾ བཱརཱཎསིཾ པཝེསེསི. སོ ནགརཾ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཱསཱདཾ ཨབྷིརུཧི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ‘‘ཏཏོ’’ཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཾ དིསྭཱ ཨཝཙུཾ ཀཉྙཱཏི ཏཾ མཧནྟེན པརིཝཱརེན སིརིསོབྷགྒེན ཨཱགཏཾ དིསྭཱ ‘‘ཨསུཀོ ནཱམེསོ’’ཏི ཨཛཱནནྟིཡོཝ ཏཱ ནཱཊཀིཏྠིཡོ གནྟྭཱ ཨཝོཙུཾ. མམཾ བྷརཐཱཏི མམཾ ཨིཙྪཐ. པངྐནྟི རཱགཱདིཀིལེསཔངྐཾ. ཐལེཏི པབྦཛྫཱཡ. ཨཀཎྚཀནྟི རཱགཀཎྚཀཱདིཝིརཧིཏཾ. ཏེཧེཝ གཧནེཧི ཨགཧནཾ. མཧཱཔཐནྟི སགྒམོཀྑགཱམིནཾ མཧཱམགྒཾ པཊིཔནྣོ. ཡེནཱཏི ཡེན མིཙྪཱམགྒེན དུགྒཏིཾ གཙྪནྟི, ཏཾ ཨཧཾ པཊིཔནྣོཏི ཝདཏི. ཏཏོ ཏཱ ཙིནྟེསུཾ – ‘‘རཱཛཱ ཏཱཝ ཨམྷེ པཧཱཡ པབྦཛིཏོ, ཨཡམྤི ཀཱམེསུ ཝིརཏྟཙིཏྟརཱུཔོ, སཙེ ནཾ ནཱབྷིརམེསྶཱམ, ནིཀྑམིཏྭཱ པབྦཛེཡྻ, ཨབྷིརམནཱཀཱརམསྶ ཀརིསྶཱམཱ’’ཏི. ཨཐ ནཾ ཨབྷིནནྡནྟིཡོ ཨོསཱནགཱཐམཱཧཾསུ. ཏཏྠ གིརིབྦཛནྟི སཱིཧཔོཏཀཱནཾ ཝསནཊྛཱནཾ ཀཉྩནགུཧཾ ཀེསརསཱིཧསྶ ཨཱགཏཾ ཝིཡ ཏསྶ ཏཝ ཨཱགཏཾ སུཨཱགཏཾ. ཏྭཾ ནོཏི ཏྭཾ སབྦཱསམྤི ཨམྷཱཀཾ ཨིསྶརོ, སཱམཱིཏི.

ཨེཝཉྩ པན ཝཏྭཱ སབྦཱ ཏཱུརིཡཱནི པགྒཎྷིཾསུ, ནཱནཔྤཀཱརཱནི ནཙྩགཱིཏཱནི པཝཏྟིཾསུ. ཡསོ མཧཱ ཨཧོསི, སོ ཡསམདམཏྟོ པིཏརཾ ན སརི, དྷམྨེན རཛྫཾ ཀཱརེཏྭཱ ཡཐཱཀམྨཾ གཏོ. བོདྷིསཏྟོཔི ཛྷཱནཱབྷིཉྙཱ ནིབྦཏྟེཏྭཱ ཨཱཡུཔརིཡོསཱནེ བྲཧྨལོཀཱུཔགོ ཨཧོསི.

སཏྠཱ ཨིམཾ དྷམྨདེསནཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ‘‘ན, བྷིཀྑཝེ, ཨིདཱནེཝ, པུབྦེཔི ཏཐཱགཏོ མཧཱབྷིནིཀྑམནཾ ནིཀྑནྟོཡེཝཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཛཱཏཀཾ སམོདྷཱནེསི – ‘‘ཏདཱ པཙྩེཀབུདྡྷོ པརིནིབྦཱཡི, པུཏྟོ རཱཧུལཀུམཱརོ ཨཧོསི, སེསཔརིསཱ བུདྡྷཔརིསཱ, ཨརིནྡམརཱཛཱ པན ཨཧམེཝ ཨཧོསི’’ནྟི.

སོཎཀཛཱཏཀཝཎྞནཱ པཋམཱ.

[༥༣༠] ༢. སཾཀིཙྩཛཱཏཀཝཎྞནཱ

དིསྭཱ ནིསིནྣཾ རཱཛཱནནྟི ཨིདཾ སཏྠཱ ཛཱིཝཀམྦཝནེ ཝིཧརནྟོ ཨཛཱཏསཏྟུསྶ པིཏུགྷཱཏཀམྨཾ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི. སོ ཧི དེཝདཏྟཾ ནིསྶཱཡ ཏསྶ ཝཙནེན པིཏརཾ གྷཱཏཱཔེཏྭཱ དེཝདཏྟསྶ སངྒྷབྷེདཱཝསཱནེ བྷིནྣཔརིསསྶ རོགེ ཨུཔྤནྣེ ‘‘ཏཐཱགཏཾ ཁམཱཔེསྶཱམཱི’’ཏི མཉྩསིཝིཀཱཡ སཱཝཏྠིཾ གཙྪནྟསྶ ཛེཏཝནདྭཱརེ པཐཝིཾ པཝིཊྛབྷཱཝཾ སུཏྭཱ ‘‘དེཝདཏྟོ སམྨཱསམྦུདྡྷསྶ པཊིཔཀྑོ ཧུཏྭཱ པཐཝིཾ པཝིསིཏྭཱ ཨཝཱིཙིཔརཱཡཎོ ཛཱཏོ, མཡཱཔི ཏཾ ནིསྶཱཡ པིཏཱ དྷམྨིཀོ དྷམྨརཱཛཱ གྷཱཏིཏོ, ཨཧམྤི ནུ ཁོ པཐཝིཾ པཝིསིསྶཱམཱི’’ཏི བྷཱིཏོ རཛྫསིརིཡཱ ཙིཏྟསྶཱདཾ ན ལབྷི, ‘‘ཐོཀཾ ནིདྡཱཡིསྶཱམཱི’’ཏི ནིདྡཾ ཨུཔགཏམཏྟོཝ ནཝཡོཛནབཧལཱཡཾ ཨཡམཧཱཔཐཝིཡཾ པཱཏེཏྭཱ ཨཡསཱུལེཧི ཀོཊྚིཡམཱནོ ཝིཡ སུནཁེཧི ལུཉྫིཏྭཱ ཁཛྫམཱནོ ཝིཡ བྷེརཝརཝེན ཝིརཝནྟོ ཨུཊྛཱཏི.

ཨཐེཀདིཝསཾ ཀོམུདིཡཱ ཙཱཏུམཱསིནིཡཱ ཨམཙྩགཎཔརིཝུཏོ ཨཏྟནོ ཡསཾ ཨོལོཀེཏྭཱ ‘‘མམ པིཏུ ཡསོ ཨིཏོ མཧནྟཏརོ, ཏཐཱརཱུཔཾ ནཱམ ཨཧཾ དྷམྨརཱཛཱནཾ དེཝདཏྟཾ ནིསྶཱཡ གྷཱཏེསི’’ནྟི ཙིནྟེསི. ཏསྶེཝཾ ཙིནྟེནྟསྶེཝ ཀཱཡེ ཌཱཧོ ཨུཔྤཛྫི, སཀལསརཱིརཾ སེདཏིནྟཾ ཨཧོསི. ཏཏོ ‘‘ཀོ ནུ ཁོ མེ ཨིམཾ བྷཡཾ ཝིནོདེཏུཾ སཀྑིསྶཏཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ‘‘ཋཔེཏྭཱ དསབལཾ ཨཉྙོ ནཏྠཱི’’ཏི ཉཏྭཱ ‘‘ཨཧཾ ཏཐཱགཏསྶ མཧཱཔརཱདྷོ, ཀོ ནུ ཁོ མཾ ནེཏྭཱ དསྶེསྶཏཱི’’ཏི ཙིནྟེནྟོ ‘‘ན ཨཉྙོ ཀོཙི ཨཉྙཏྲ ཛཱིཝཀཱ’’ཏི སལླཀྑེཏྭཱ ཏསྶ གཧེཏྭཱ གམནཱུཔཱཡཾ ཀརོནྟོ ‘‘རམཎཱིཡཱ ཝཏ, བྷོ, དོསིནཱ རཏྟཱི’’ཏི ཨུདཱནཾ ཨུདཱནེཏྭཱ ‘‘ཀཾ ནུ ཁྭཛྫ སམཎཾ ཝཱ བྲཱཧྨཎཾ ཝཱ པཡིརུཔཱསེཡྻཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ པཱུརཎསཱཝཀཱདཱིཧི པཱུརཎཱདཱིནཾ གུཎེ ཀཐིཏེ ཏེསཾ ཝཙནཾ ཨནཱདིཡིཏྭཱ ཛཱིཝཀཾ པཊིཔུཙྪིཏྭཱ ཏེན ཏཐཱགཏསྶ གུཎཾ ཀཐེཏྭཱ ‘‘ཏཾ དེཝོ བྷགཝནྟཾ པཡིརུཔཱསཏཱུ’’ཏི ཝུཏྟོ ཧཏྠིཡཱནཱནི ཀཔྤཱཔེཏྭཱ ཛཱིཝཀམྦཝནཾ གནྟྭཱ ཏཐཱགཏཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ཏཐཱགཏེན ཀཏཔཊིསནྠཱརོ སནྡིཊྛིཀཾ སཱམཉྙཕལཾ པུཙྪིཏྭཱ ཏཐཱགཏསྶ མདྷུརཾ སཱམཉྙཕལདྷམྨདེསནཾ (དཱི. ནི. ༡.༡༥༠ ཨཱདཡོ) སུཏྭཱ སུཏྟཔརིཡོསཱནེ ཨུཔཱསཀཏྟཾ པཊིཝེདིཏྭཱ ཏཐཱགཏཾ ཁམཱཔེཏྭཱ པཀྐཱམི. སོ ཏཏོ པཊྛཱཡ དཱནཾ དེནྟོ སཱིལཾ རཀྑནྟོ ཏཐཱགཏེན སདྡྷིཾ སཾསགྒཾ ཀཏྭཱ མདྷུརདྷམྨཀཐཾ སུཎནྟོ ཀལྱཱཎམིཏྟསཾསགྒེན པཧཱིནབྷཡོ ཝིགཏལོམཧཾསོ ཧུཏྭཱ ཙིཏྟསྶཱདཾ པཊིལབྷིཏྭཱ སུཁེན ཙཏྟཱརོ ཨིརིཡཱཔཐེ ཀཔྤེསི.

ཨཐེཀདིཝསཾ དྷམྨསབྷཱཡཾ ཀཐཾ སམུཊྛཱཔེསུཾ – ‘‘ཨཱཝུསོ, ཨཛཱཏསཏྟུ པིཏུགྷཱཏཀམྨཾ ཀཏྭཱ བྷཡཔྤཏྟོ ཨཧོསི, རཛྫསིརིཾ ནིསྶཱཡ ཙིཏྟསྶཱདཾ ཨལབྷནྟོ སབྦཨིརིཡཱཔཐེསུ དུཀྑཾ ཨནུབྷོཏི, སོ དཱནི ཏཐཱགཏཾ ཨཱགམྨ ཀལྱཱཎམིཏྟསཾསགྒེན ཝིགཏབྷཡོ ཨིསྶརིཡསུཁཾ ཨནུབྷོཏཱི’’ཏི. སཏྠཱ ཨཱགནྟྭཱ ‘‘ཀཱཡ ནུཏྠ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི ཀཐཱཡ སནྣིསིནྣཱ’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘ཨིམཱཡ ནཱམཱ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ན, བྷིཀྑཝེ, ཨིདཱནེཝ, པུབྦེཔེས པིཏུགྷཱཏཀམྨཾ ཀཏྭཱ མཾ ནིསྶཱཡ སུཁཾ སཡཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཏཱིཏཾ ཨཱཧརི.

ཨཏཱིཏེ བཱརཱཎསིཡཾ བྲཧྨདཏྟོ རཛྫཾ ཀཱརེནྟོ བྲཧྨདཏྟཀུམཱརཾ ནཱམ པུཏྟཾ པཊིལབྷི. ཏདཱ བོདྷིསཏྟོ པུརོཧིཏསྶ གེཧེ པཊིསནྡྷིཾ གཎྷི, ཛཱཏསྶེཝསྶ ‘‘སཾཀིཙྩཀུམཱརོ’’ཏི ནཱམཾ ཀརིཾསུ. ཏེ ཨུབྷོཔི རཱཛནིཝེསནེ ཨེཀཏོཝ ཝཌྜྷིཾསུ. ཨཉྙམཉྙཾ སཧཱཡཀཱ ཧུཏྭཱ ཝཡཔྤཏྟཱ ཏཀྐསིལཾ གནྟྭཱ སབྦསིཔྤཱནི ཨུགྒཎྷིཏྭཱ པཙྩཱགམིཾསུ. ཨཐ རཱཛཱ པུཏྟསྶ ཨུཔརཛྫཾ ཨདཱསི. བོདྷིསཏྟོཔི ཨུཔརཱཛསྶེཝ སནྟིཀེ ཨཧོསི. ཨཐེཀདིཝསཾ ཨུཔརཱཛཱ པིཏུ ཨུཡྻཱནཀཱིལ༹ཾ གཙྪནྟསྶ མཧནྟཾ ཡསཾ དིསྭཱ ཏསྨིཾ ལོབྷཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ ‘‘མཡ྄ཧཾ པིཏཱ མམ བྷཱཏིཀསདིསོ, སཙེ ཨེཏསྶ མརཎཾ ཨོལོཀེསྶཱམི, མཧལླཀཀཱལེ རཛྫཾ ལབྷིསྶཱམི, ཏདཱ ལདྡྷེནཔི རཛྫེན ཀོ ཨཏྠོ, པིཏརཾ མཱརེཏྭཱ རཛྫཾ གཎྷིསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ བོདྷིསཏྟསྶ ཏམཏྠཾ ཨཱརོཙེསི. བོདྷིསཏྟོ, ‘‘སམྨ, པིཏུགྷཱཏཀམྨཾ ནཱམ བྷཱརིཡཾ, ནིརཡམགྒོ, ན སཀྐཱ ཨེཏཾ ཀཱཏུཾ, མཱ ཀརཱི’’ཏི པཊིབཱཧི. སོ པུནཔྤུནམྤི ཀཐེཏྭཱ ཡཱཝཏཏིཡཾ ཏེན པཊིབཱཧིཏོ པཱདམཱུལིཀེཧི སདྡྷིཾ མནྟེསི. ཏེཔི སམྤཊིཙྪིཏྭཱ རཉྙོ མཱརཎཱུཔཱཡཾ ཝཱིམཾསིཾསུ. བོདྷིསཏྟོ ཏཾ པཝཏྟིཾ ཉཏྭཱ ‘‘ནཱཧཾ ཨེཏེཧི སདྡྷིཾ ཨེཀཏོ བྷཝིསྶཱམཱི’’ཏི མཱཏཱཔིཏརོ ཨནཱཔུཙྪིཏྭཱཝ ཨགྒདྭཱརེན ནིཀྑམིཏྭཱ ཧིམཝནྟཾ པཝིསིཏྭཱ ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཛྷཱནཱབྷིཉྙཱ ནིབྦཏྟེཏྭཱ ཝནམཱུལཕལཱཧཱརོ ཝིཧཱསི.

རཱཛཀུམཱརོཔི ཏསྨིཾ གཏེ པིཏརཾ མཱརཱཔེཏྭཱ མཧནྟཾ ཡསཾ ཨནུབྷཝི. ‘‘སཾཀིཙྩཀུམཱརོ ཀིར ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏོ’’ཏི སུཏྭཱ བཧཱུ ཀུལཔུཏྟཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཏསྶ སནྟིཀེ པབྦཛིཾསུ. སོ མཧཏཱ ཨིསིགཎེན པརིཝུཏོ ཏཏྠ ཝསི. སབྦེཔི སམཱཔཏྟིལཱབྷིནོཡེཝ. རཱཛཱཔི པིཏརཾ མཱརེཏྭཱ ཨཔྤམཏྟཀཾཡེཝ ཀཱལཾ རཛྫསུཁཾ ཨནུབྷཝིཏྭཱ ཏཏོ པཊྛཱཡ བྷཱིཏོ ཙིཏྟསྶཱདཾ ཨལབྷནྟོ ནིརཡེ ཀམྨཀརཎཔྤཏྟོ ཝིཡ ཨཧོསི. སོ བོདྷིསཏྟཾ ཨནུསྶརིཏྭཱ ‘‘སཧཱཡོ མེ ‘པིཏུགྷཱཏཀམྨཾ བྷཱརིཡཾ, མཱ ཀརཱི’ཏི པཊིསེདྷེཏྭཱ མཾ ཨཏྟནོ ཀཐཾ གཱཧཱཔེཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ ཨཏྟཱནཾ ནིདྡོསཾ ཀཏྭཱ པལཱཡི. སཙེ སོ ཨིདྷ ཨབྷཝིསྶ, ན མེ པིཏུགྷཱཏཀམྨཾ ཀཱཏུཾ ཨདསྶ, ཨིདམྤི མེ བྷཡཾ ཧརེཡྻ, ཀཧཾ ནུ ཁོ སོ ཨེཏརཧི ཝིཧརཏི. སཙེ ཏསྶ ཝསནཊྛཱནཾ ཛཱནེཡྻཾ, པཀྐོསཱཔེཡྻཾ, ཀོ ནུ ཁོ མེ ཏསྶ ཝསནཊྛཱནཾ ཨཱརོཙེཡྻཱ’’ཏི ཙིནྟེསི. སོ ཏཏོ པཊྛཱཡ ཨནྟེཔུརེ ཙ རཱཛསབྷཱཡཉྩ བོདྷིསཏྟསྶེཝ ཝཎྞཾ བྷཱསཏི.

ཨེཝཾ ཨདྡྷཱནེ གཏེ བོདྷིསཏྟོ ‘‘རཱཛཱ མཾ སརཏི, མཡཱ ཏཏྠ གནྟྭཱ ཏསྶ དྷམྨཾ དེསེཏྭཱ ཏཾ ནིབྦྷཡཾ ཀཏྭཱ ཨཱགནྟུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི པཎྞཱས ཝསྶཱནི ཧིམཝནྟེ ཝསིཏྭཱ པཉྩསཏཏཱཔསཔརིཝུཏོ ཨཱཀཱསེནཱགནྟྭཱ དཱཡཔསྶེ ནཱམ ཨུཡྻཱནེ ཨོཏརིཏྭཱ ཨིསིགཎཔརིཝུཏོ སིལཱཔཊྚེ ནིསཱིདི. ཨུཡྻཱནཔཱལོ ཏཾ དིསྭཱ ‘‘བྷནྟེ, གཎསཏྠཱ ཀོནཱམོ’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘སཾཀིཙྩཔཎྜིཏོ ནཱམཱ’’ཏི ཙ སུཏྭཱ སཡམྤི སཉྫཱནིཏྭཱ ‘‘བྷནྟེ, ཡཱཝཱཧཾ རཱཛཱནཾ ཨཱནེམི, ཏཱཝ ཨིདྷེཝ ཧོཐ, ཨམྷཱཀཾ རཱཛཱ ཏུམྷེ དཊྛུཀཱམོ’’ཏི ཝཏྭཱ ཝེགེན རཱཛཀུལཾ གནྟྭཱ ཏསྶ ཨཱགཏབྷཱཝཾ རཉྙོ ཨཱརོཙེསི. རཱཛཱ ཏསྶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཀཏྟབྦཡུཏྟཀཾ ཨུཔཧཱརཾ ཀཏྭཱ པཉྷཾ པུཙྪི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༦༩.

‘‘དིསྭཱ ནིསིནྣཾ རཱཛཱནཾ, བྲཧྨདཏྟཾ རཐེསབྷཾ;

ཨཐསྶ པཊིཝེདེསི, ཡསྶཱསི ཨནུཀམྤཀོ.

༧༠.

‘‘སཾཀིཙྩཱཡཾ ཨནུཔྤཏྟོ, ཨིསཱིནཾ སཱདྷུསམྨཏོ;

ཏརམཱནརཱུཔོ ནིཡྻཱཧི, ཁིཔྤཾ པསྶ མཧེསིནཾ.

༧༡.

‘‘ཏཏོ ཙ རཱཛཱ ཏརམཱནོ, ཡུཏྟམཱརུཡ྄ཧ སནྡནཾ;

མིཏྟཱམཙྩཔརིབྱཱུལ༹ྷོ, ཨགམཱསི རཐེསབྷོ.

༧༢.

‘‘ནིཀྑིཔྤ པཉྩ ཀཀུདྷཱནི, ཀཱསཱིནཾ རཊྛཝཌྜྷནོ;

ཝཱལབཱིཛནིམུཎྷཱིསཾ, ཁགྒཾ ཚཏྟཉྩུཔཱཧནཾ.

༧༣.

‘‘ཨོརུཡ྄ཧ རཱཛཱ ཡཱནམྷཱ, ཋཔཡིཏྭཱ པཊིཙྪདཾ;

ཨཱསཱིནཾ དཱཡཔསྶསྨིཾ, སཾཀིཙྩམུཔསངྐམི.

༧༤.

‘‘ཨུཔསངྐམིཏྭཱ སོ རཱཛཱ, སམྨོདི ཨིསིནཱ སཧ;

ཏཾ ཀཐཾ ཝཱིཏིསཱརེཏྭཱ, ཨེཀམནྟཾ ཨུཔཱཝིསི.

༧༥.

‘‘ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོཝ, ཨཐ ཀཱལཾ ཨམཉྙཐ;

ཏཏོ པཱཔཱནི ཀམྨཱནི, པུཙྪིཏུཾ པཊིཔཛྫཐ.

༧༦.

‘‘ཨིསིཾ པུཙྪཱམ སཾཀིཙྩཾ, ཨིསཱིནཾ སཱདྷུསམྨཏཾ;

ཨཱསཱིནཾ དཱཡཔསྶསྨིཾ, ཨིསིསངྒྷཔུརཀྑཏཾ.

༧༧.

‘‘ཀཾ གཏིཾ པེཙྩ གཙྪནྟི, ནརཱ དྷམྨཱཏིཙཱརིནོ;

ཨཏིཙིཎྞོ མཡཱ དྷམྨོ, ཏཾ མེ ཨཀྑཱཧི པུཙྪིཏོ’’ཏི.

ཏཏྠ དིསྭཱཏི, བྷིཀྑཝེ, སོ ཨུཡྻཱནཔཱལོ རཱཛཱནཾ རཱཛསབྷཱཡཾ ནིསིནྣཾ དིསྭཱ ཨཐསྶ པཊིཝེདེསི, ‘‘ཡསྶཱསཱི’’ཏི ཝདནྟོ ཨཱརོཙེསཱིཏི ཨཏྠོ. ཡསྶཱསཱིཏི, མཧཱརཱཛ, ཡསྶ ཏྭཾ ཨནུཀམྤཀོ མུདུཙིཏྟོ ཨཧོསི, ཡསྶ ཨབྷིཎྷཾ ཝཎྞཾ པཡིརུདཱཧཱསི, སོ ཨཡཾ སཾཀིཙྩོ ཨིསཱིནཾ ཨནྟརེ སཱདྷུ ལདྡྷཀོཏི སམྨཏོ ཨནུཔྤཏྟོ ཏཝ ཨུཡྻཱནེ སིལཱཔཊྚེ ཨིསིགཎཔརིཝུཏོ ཀཉྩནཔཊིམཱ ཝིཡ ནིསིནྣོ. ཏརམཱནརཱུཔོཏི, མཧཱརཱཛ, པབྦཛིཏཱ ནཱམ ཀུལེ ཝཱ གཎེ ཝཱ ཨལགྒཱ ཏུམྷཱཀཾ གཙྪནྟཱནཉྙེཝ པཀྐམེཡྻུཾ, ཏསྨཱ ཏརམཱནརཱུཔོ ཁིཔྤཾ ནིཡྻཱཧི, མཧནྟཱནཾ སཱིལཱདིགུཎཱནཾ ཨེསིཏཏྟཱ པསྶ མཧེསིནཾ.

ཏཏོཏི, བྷིཀྑཝེ, སོ རཱཛཱ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཏཏོ ཏསྶ ཝཙནཏོ ཨནནྟརམེཝ. ནིཀྑིཔྤཱཏི ནིཀྑིཔིཏྭཱ ཏསྶ ཀིར ཨུཡྻཱནདྭཱརཾ པཏྭཱཝ ཨེཏདཧོསི – ‘‘པབྦཛིཏཱ ནཱམ གརུཊྛཱནིཡཱ, སཾཀིཙྩཏཱཔསསྶ སནྟིཀཾ ཨུདྡྷཏཝེསེན གནྟུཾ ཨཡུཏྟ’’ནྟི. སོ མཎིཙིཏྟསུཝཎྞདཎྜཾ ཝཱལབཱིཛནིཾ, ཀཉྩནམཡཾ ཨུཎྷཱིསཔཊྚཾ, སུཔརིཀྑིཏྟཾ མངྒལཁགྒཾ, སེཏཙྪཏྟཾ, སོཝཎྞཔཱདུཀཱཏི ཨིམཱནི པཉྩ རཱཛཀཀུདྷབྷཎྜཱནི ཨཔནེསི. ཏེན ཝུཏྟཾ ‘‘ནིཀྑིཔྤཱ’’ཏི. པཊིཙྪདནྟི ཏམེཝ རཱཛཀཀུདྷབྷཎྜཾ ཋཔཡིཏྭཱ བྷཎྜཱགཱརིཀསྶ ཧཏྠེ དཏྭཱ. དཱཡཔསྶསྨིནྟི ཨེཝཾནཱམཀེ ཨུཡྻཱནེ. ཨཐ ཀཱལཾ ཨམཉྙཐཱཏི ཨཐ སོ ཨིདཱནི མེ པཉྷཾ པུཙྪིཏུཾ ཀཱལོཏི ཛཱནི. པཱལི༹ཡཾ པན ‘‘ཡཐཱཀཱལ’’ནྟི ཨཱགཏཾ, ཏསྶ ཀཱལཱནུརཱུཔེན པཉྷཔུཙྪནཾ ཨམཉྙཐཱཏི ཨཏྠོ. པཊིཔཛྫཐཱཏི པཊིཔཛྫི. པེཙྩཱཏི པཊིགནྟྭཱ, པརལོཀསྶ ཝཱ ནཱམེཏཾ, ཏསྨཱ པརལོཀེཏི ཨཏྠོ. མཡཱཏི, བྷནྟེ, མཡཱ སུཙརིཏདྷམྨོ ཨཏིཙིཎྞོ པིཏུགྷཱཏཀམྨཾ ཀཏཾ, ཏཾ མེ ཨཀྑཱཧི, ཀཾ གཏིཾ པིཏུགྷཱཏཀཱ གཙྪནྟི, ཀཏརསྨིཾ ནིརཡེ པཙྩནྟཱིཏི པུཙྪཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ བོདྷིསཏྟོ ‘‘ཏེན ཧི, མཧཱརཱཛ, སུཎོཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨོཝཱདཾ ཏཱཝ ཨདཱསི. སཏྠཱ ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ ཨཱཧ –

༧༨.

‘‘ཨིསཱི ཨཝཙ སཾཀིཙྩོ, ཀཱསཱིནཾ རཊྛཝཌྜྷནཾ;

ཨཱསཱིནཾ དཱཡཔསྶསྨིཾ, མཧཱརཱཛ སུཎོཧི མེ.

༧༩.

‘‘ཨུཔྤཐེན ཝཛནྟསྶ, ཡོ མགྒམནུསཱསཏི;

ཏསྶ ཙེ ཝཙནཾ ཀཡིརཱ, ནཱསྶ མགྒེཡྻ ཀཎྚཀོ.

༨༠.

‘‘ཨདྷམྨཾ པཊིཔནྣསྶ, ཡོ དྷམྨམནུསཱསཏི;

ཏསྶ ཙེ ཝཙནཾ ཀཡིརཱ, ན སོ གཙྪེཡྻ དུགྒཏི’’ནྟི.

ཏཏྠ ཨུཔྤཐེནཱཏི ཙོརེཧི པརིཡུཊྛིཏམགྒེན. མགྒམནུསཱསཏཱིཏི ཁེམམགྒཾ ཨཀྑཱཏི. ནཱསྶ མགྒེཡྻ ཀཎྚཀོཏི ཏསྶ ཨོཝཱདཀརསྶ པུརིསསྶ མུཁཾ ཙོརཀཎྚཀོ ན པསྶེཡྻ. ཡོ དྷམྨནྟི ཡོ སུཙརིཏདྷམྨཾ. ན སོཏི སོ པུརིསོ ནིརཡཱདིབྷེདཾ དུགྒཏིཾ ན གཙྪེཡྻ. ཨུཔྤཐསདིསོ ཧི, མཧཱརཱཛ, ཨདྷམྨོ, ཁེམམགྒསདིསོ སུཙརིཏདྷམྨོ, ཏྭཾ པན པུབྦེ ‘‘པིཏརཾ གྷཱཏེཏྭཱ རཱཛཱ ཧོམཱི’’ཏི མཡ྄ཧཾ ཀཐེཏྭཱ མཡཱ པཊིབཱཧིཏོ མམ ཝཙནཾ ཨཀཏྭཱ པིཏརཾ གྷཱཏེཏྭཱ ཨིདཱནི སོཙསི, པཎྜིཏཱནཾ ཨོཝཱདཾ ཨཀརོནྟོ ནཱམ ཙོརམགྒཔཊིཔནྣོ ཝིཡ མཧཱབྱསནཾ པཱཔུཎཱཏཱིཏི.

ཨེཝམསྶ ཨོཝཱདཾ དཏྭཱ ཨུཔརི དྷམྨཾ དེསེནྟོ ཨཱཧ –

༨༡.

‘‘དྷམྨོ པཐོ མཧཱརཱཛ, ཨདྷམྨོ པན ཨུཔྤཐོ;

ཨདྷམྨོ ནིརཡཾ ནེཏི, དྷམྨོ པཱཔེཏི སུགྒཏིཾ.

༨༢.

‘‘ཨདྷམྨཙཱརིནོ རཱཛ, ནརཱ ཝིསམཛཱིཝིནོ;

ཡཾ གཏིཾ པེཙྩ གཙྪནྟི, ནིརཡེ ཏེ སུཎོཧི མེ.

༨༣.

‘‘སཉྫཱིཝོ ཀཱལ༹སུཏྟོ ཙ, སངྒྷཱཏོ དྭེ ཙ རོརུཝཱ;

ཨཐཱཔརོ མཧཱཝཱིཙི, ཏཱཔནོ ཙ པཏཱཔནོ.

༨༤.

‘‘ཨིཙྩེཏེ ཨཊྛ ནིརཡཱ, ཨཀྑཱཏཱ དུརཏིཀྐམཱ;

ཨཱཀིཎྞཱ ལུདྡཀམྨེཧི, པཙྩེཀཱ སོལ༹སུསྶདཱ.

༨༥.

‘‘ཀདརིཡཏཱཔནཱ གྷོརཱ, ཨཙྩིམནྟོ མཧབྦྷཡཱ;

ལོམཧཾསནརཱུཔཱ ཙ, བྷེསྨཱ པཊིབྷཡཱ དུཁཱ.

༨༦.

‘‘ཙཏུཀྐཎྞཱ ཙཏུདྭཱརཱ, ཝིབྷཏྟཱ བྷཱགསོ མིཏཱ;

ཨཡོཔཱཀཱརཔརིཡནྟཱ, ཨཡསཱ པཊིཀུཛྫིཏཱ.

༨༧.

‘‘ཏེསཾ ཨཡོམཡཱ བྷཱུམི, ཛལིཏཱ ཏེཛསཱ ཡུཏཱ;

སམནྟཱ ཡོཛནསཏཾ, ཕུཊཱ ཏིཊྛནྟི སབྦདཱ.

༨༨.

‘‘ཨེཏེ པཏནྟི ནིརཡེ, ཨུདྡྷཾཔཱདཱ ཨཝཾསིརཱ;

ཨིསཱིནཾ ཨཏིཝཏྟཱརོ, སཉྙཏཱནཾ ཏཔསྶིནཾ.

༨༩.

‘‘ཏེ བྷཱུནཧུནོ པཙྩནྟི, མཙྪཱ བིལཀཏཱ ཡཐཱ;

སཾཝཙྪརེ ཨསངྑེཡྻེ, ནརཱ ཀིབྦིསཀཱརིནོ.

༩༠.

‘‘ཌཡ྄ཧམཱནེན གཏྟེན, ནིཙྩཾ སནྟརབཱཧིརཾ;

ནིརཡཱ ནཱདྷིགཙྪནྟི, དྭཱརཾ ནིཀྑམནེསིནོ.

༩༡.

‘‘པུརཏྠིམེན དྷཱཝནྟི, ཏཏོ དྷཱཝནྟི པཙྪཏོ;

ཨུཏྟརེནཔི དྷཱཝནྟི, ཏཏོ དྷཱཝནྟི དཀྑིཎཾ;

ཡཾ ཡཉྷི དྭཱརཾ གཙྪནྟི, ཏཾ ཏདེཝ པིདྷཱིཡརེ.

༩༢.

‘‘བཧཱུནི ཝསྶསཧསྶཱནི, ཛནཱ ནིརཡགཱམིནོ;

བཱཧཱ པགྒཡ྄ཧ ཀནྡནྟི, པཏྭཱ དུཀྑཾ ཨནཔྤཀཾ.

༩༣.

‘‘ཨཱསཱིཝིསཾཝ ཀུཔིཏཾ, ཏེཛསྶིཾ དུརཏིཀྐམཾ;

ན སཱདྷུརཱུཔེ ཨཱསཱིདེ, སཉྙཏཱནཾ ཏཔསྶིནཾ.

༩༤.

‘‘ཨཏིཀཱཡོ མཧིསྶཱསོ, ཨཛྫུནོ ཀེཀཀཱདྷིཔོ;

སཧསྶབཱཧུ ཨུཙྪིནྣོ, ཨིསིམཱསཛྫ གོཏམཾ.

༩༥.

‘‘ཨརཛཾ རཛསཱ ཝཙྪཾ, ཀིསཾ ཨཝཀིརིཡ དཎྜཀཱི;

ཏཱལོཝ མཱུལཏོ ཚིནྣོ, ས རཱཛཱ ཝིབྷཝངྒཏོ.

༩༦.

‘‘ཨུཔཧཙྩ མནཾ མཛ྄ཛྷོ, མཱཏངྒསྨིཾ ཡསསྶིནེ;

སཔཱརིསཛྫོ ཨུཙྪིནྣོ, མཛ྄ཛྷཱརཉྙཾ ཏདཱ ཨཧུ.

༩༧.

‘‘ཀཎྷདཱིཔཱཡནཱསཛྫ, ཨིསིཾ ཨནྡྷཀཝེཎྜཡོ;

ཨཉྙོཉྙཾ མུསལཱ ཧནྟྭཱ, སམྤཏྟཱ ཡམསཱདྷནཾ.

༩༨.

‘‘ཨཐཱཡཾ ཨིསིནཱ སཏྟོ, ཨནྟལིཀྑཙརོ པུརེ;

པཱཝེཀྑི པཐཝིཾ ཙེཙྩོ, ཧཱིནཏྟོ པཏྟཔརིཡཱཡཾ.

༩༩.

‘‘ཏསྨཱ ཧི ཚནྡཱགམནཾ, ནཔྤསཾསནྟི པཎྜིཏཱ;

ཨདུཊྛཙིཏྟོ བྷཱསེཡྻ, གིརཾ སཙྩཱུཔསཾཧིཏཾ.

༡༠༠.

‘‘མནསཱ ཙེ པདུཊྛེན, ཡོ ནརོ པེཀྑཏེ མུནིཾ;

ཝིཛྫཱཙརཎསམྤནྣཾ, གནྟཱ སོ ནིརཡཾ ཨདྷོ.

༡༠༡.

‘‘ཡེ ཝུཌྜྷེ པརིབྷཱསནྟི, ཕརུསཱུཔཀྐམཱ ཛནཱ;

ཨནཔཙྩཱ ཨདཱཡཱདཱ, ཏཱལཝཏྠུ བྷཝནྟི ཏེ.

༡༠༢.

‘‘ཡོ ཙ པབྦཛིཏཾ ཧནྟི, ཀཏཀིཙྩཾ མཧེསིནཾ;

ས ཀཱལ༹སུཏྟེ ནིརཡེ, ཙིརརཏྟཱཡ པཙྩཏི.

༡༠༣.

‘‘ཡོ ཙ རཱཛཱ ཨདྷམྨཊྛོ, རཊྛཝིདྡྷཾསནོ མགོ;

ཏཱཔཡིཏྭཱ ཛནཔདཾ, ཏཱཔནེ པེཙྩ པཙྩཏི.

༡༠༤.

‘‘སོ ཙ ཝསྶསཧསྶཱནི, སཏཾ དིབྦཱནི པཙྩཏི;

ཨཙྩིསངྒྷཔརེཏོ སོ, དུཀྑཾ ཝེདེཏི ཝེདནཾ.

༡༠༥.

‘‘ཏསྶ ཨགྒིསིཁཱ ཀཱཡཱ, ནིཙྪརནྟི པབྷསྶརཱ;

ཏེཛོབྷཀྑསྶ གཏྟཱནི, ལོམེཧི ཙ ནཁེཧི ཙ.

༡༠༦.

‘‘ཌཡ྄ཧམཱནེན གཏྟེན, ནིཙྩཾ སནྟརབཱཧིརཾ;

དུཀྑཱབྷིཏུནྣོ ནདཏི, ནཱགོ ཏུཏྟཊྚིཏོ ཡཐཱ.

༡༠༧.

‘‘ཡོ ལོབྷཱ པིཏརཾ ཧནྟི, དོསཱ ཝཱ པུརིསཱདྷམོ;

ས ཀཱལ༹སུཏྟེ ནིརཡེ, ཙིརརཏྟཱཡ པཙྩཏི.

༡༠༨.

‘‘ས ཏཱདིསོ པཙྩཏི ལོཧཀུམྦྷིཡཾ, པཀྐཉྩ སཏྟཱིཧི ཧནནྟི ནིཏྟཙཾ;

ཨནྡྷཾ ཀརིཏྭཱ མུཏྟཀརཱིསབྷཀྑཾ, ཁཱརེ ནིམུཛྫནྟི ཏཐཱཝིདྷཾ ནརཾ.

༡༠༩.

‘‘ཏཏྟཾ པཀྐུཐིཏམཡོགུལ༹ཉྩ, དཱིགྷེ ཙ ཕཱལེ ཙིརརཏྟཏཱཔིཏེ;

ཝིཀྑམྦྷམཱདཱཡ ཝིབནྡྷརཛྫུབྷི, ཝིཝཊེ མུཁེ སམྤཝིསནྟི རཀྑསཱ.

༡༡༠.

‘‘སཱམཱ ཙ སོཎཱ སབལཱ ཙ གིཛ྄ཛྷཱ, ཀཱཀོལསངྒྷཱ ཙ དིཛཱ ཨཡོམུཁཱ;

སངྒམྨ ཁཱདནྟི ཝིཔྥནྡམཱནཾ, ཛིཝ྄ཧཾ ཝིབྷཛྫ ཝིགྷཱསཾ སལོཧིཏཾ.

༡༡༡.

‘‘ཏཾ དཌྜྷཏཱལཾ པརིབྷིནྣགཏྟཾ, ནིཔྤོཐཡནྟཱ ཨནུཝིཙརནྟི རཀྑསཱ;

རཏཱི ཧི ཏེསཾ དུཁིནོ པནཱིཏརེ, ཨེཏཱདིསསྨིཾ ནིརཡེ ཝསནྟི;

ཡེ ཀེཙི ལོཀེ ཨིདྷ པེཏྟིགྷཱཏིནོ.

༡༡༢.

‘‘པུཏྟོ ཙ མཱཏརཾ ཧནྟྭཱ, ཨིཏོ གནྟྭཱ ཡམཀྑཡཾ;

བྷུསམཱཔཛྫཏེ དུཀྑཾ, ཨཏྟཀམྨཕལཱུཔགོ.

༡༡༣.

‘‘ཨམནུསྶཱ ཨཏིབལཱ, ཧནྟཱརཾ ཛནཡནྟིཡཱ;

ཨཡོམཡེཧི ཝཱལེཧི, པཱིལ༹ཡནྟི པུནཔྤུནཾ.

༡༡༤.

‘‘ཏམསྶཝཾ སཀཱ གཏྟཱ, རུདྷིརཾ ཨཏྟསམྦྷཝཾ;

ཏམྦལོཧཝིལཱིནཾཝ, ཏཏྟཾ པཱཡེནྟི མཏྟིགྷཾ.

༡༡༥.

‘‘ཛིགུཙྪཾ ཀུཎཔཾ པཱུཏིཾ, དུགྒནྡྷཾ གཱུཐཀདྡམཾ;

པུབྦལོཧིཏསངྐཱསཾ, རཧདམོགཡ྄ཧ ཏིཊྛཏི.

༡༡༦.

‘‘ཏམེནཾ ཀིམཡོ ཏཏྠ, ཨཏིཀཱཡཱ ཨཡོམུཁཱ;

ཚཝིཾ བྷེཏྭཱན ཁཱདནྟི, སཾགིདྡྷཱ མཾསལོཧིཏེ.

༡༡༧.

‘‘སོ ཙ ཏཾ ནིརཡཾ པཏྟོ, ནིམུགྒོ སཏཔོརིསཾ;

པཱུཏིཀཾ ཀུཎཔཾ ཝཱཏི, སམནྟཱ སཏཡོཛནཾ.

༡༡༨.

‘‘ཙཀྑུམཱཔི ཧི ཙཀྑཱུཧི, ཏེན གནྡྷེན ཛཱིཡཏི;

ཨེཏཱདིསཾ བྲཧྨདཏྟ, མཱཏུགྷོ ལབྷཏེ དུཁཾ.

༡༡༩.

‘‘ཁུརདྷཱརམནུཀྐམྨ, ཏིཀྑཾ དུརབྷིསམྦྷཝཾ;

པཏནྟི གབྦྷཔཱཏིཡོ, དུགྒཾ ཝེཏརཎིཾ ནདིཾ.

༡༢༠.

‘‘ཨཡོམཡཱ སིམྦལིཡོ, སོལ༹སངྒུལཀཎྚཀཱ;

ཨུབྷཏོ ཨབྷིལམྦནྟི, དུགྒཾ ཝེཏརཎིཾ ནདིཾ.

༡༢༡.

‘‘ཏེ ཨཙྩིམནྟོ ཏིཊྛནྟི, ཨགྒིཀྑནྡྷཱཝ ཨཱརཀཱ;

ཨཱདིཏྟཱ ཛཱཏཝེདེན, ཨུདྡྷཾ ཡོཛནམུགྒཏཱ.

༡༢༢.

‘‘ཨེཏེ ཝཛནྟི ནིརཡེ, ཏཏྟེ ཏིཁིཎཀཎྚཀེ;

ནཱརིཡོ ཙ ཨཏིཙཱརཱ, ནརཱ ཙ པརདཱརགཱུ.

༡༢༣.

‘‘ཏེ པཏནྟི ཨདྷོཀྑནྡྷཱ, ཝིཝཏྟཱ ཝིཧཏཱ པུཐཱུ;

སཡནྟི ཝིནིཝིདྡྷངྒཱ, དཱིགྷཾ ཛགྒནྟི སབྦདཱ.

༡༢༤.

‘‘ཏཏོ རཏྱཱ ཝིཝསཱནེ, མཧཏིཾ པབྦཏཱུཔམཾ;

ལོཧཀུམྦྷིཾ པཝཛྫནྟི, ཏཏྟཾ ཨགྒིསམཱུདཀཾ.

༡༢༥.

‘‘ཨེཝཾ དིཝཱ ཙ རཏྟོ ཙ, དུསྶཱིལཱ མོཧཔཱརུཏཱ;

ཨནུབྷོནྟི སཀཾ ཀམྨཾ, པུབྦེ དུཀྐཊམཏྟནོ.

༡༢༦.

‘‘ཡཱ ཙ བྷརིཡཱ དྷནཀྐཱིཏཱ, སཱམིཀཾ ཨཏིམཉྙཏི;

སསྶུཾ ཝཱ སསུརཾ ཝཱཔི, ཛེཊྛཾ ཝཱཔི ནནནྡརཾ.

༡༢༧.

‘‘ཏསྶཱ ཝངྐེན ཛིཝ྄ཧགྒཾ, ནིབྦཧནྟི སབནྡྷནཾ;

ས བྱཱམམཏྟཾ ཀིམིནཾ, ཛིཝ྄ཧཾ པསྶཏི ཨཏྟནི;

ཝིཉྙཱཔེཏུཾ ན སཀྐོཏི, ཏཱཔནེ པེཙྩ པཙྩཏི.

༡༢༨.

‘‘ཨོརབྦྷིཀཱ སཱུཀརིཀཱ, མཙྪིཀཱ མིགབནྡྷཀཱ;

ཙོརཱ གོགྷཱཏཀཱ ལུདྡཱ, ཨཝཎྞེ ཝཎྞཀཱརཀཱ.

༡༢༩.

‘‘སཏྟཱིཧི ལོཧཀཱུཊེཧི, ནེཏྟིཾསེཧི ཨུསཱུཧི ཙ;

ཧཉྙམཱནཱ ཁཱརནདིཾ, པཔཏནྟི ཨཝཾསིརཱ.

༡༣༠.

‘‘སཱཡཾ པཱཏོ ཀཱུཊཀཱརཱི, ཨཡོཀཱུཊེཧི ཧཉྙཏི;

ཏཏོ ཝནྟཾ དུརཏྟཱནཾ, པརེསཾ བྷུཉྫརེ སདཱ.

༡༣༡.

‘‘དྷངྐཱ བྷེརཎྜཀཱ གིཛ྄ཛྷཱ, ཀཱཀོལཱ ཙ ཨཡོམུཁཱ;

ཝིཔྥནྡམཱནཾ ཁཱདནྟི, ནརཾ ཀིབྦིསཀཱརཀཾ.

༡༣༢.

‘‘ཡེ མིགེན མིགཾ ཧནྟི, པཀྑིཾ ཝཱ པན པཀྑིནཱ;

ཨསནྟོ རཛསཱ ཚནྣཱ, གནྟཱ ཏེ ནིརཡུསྶད’’ནྟི.

ཏཏྠ དྷམྨོ པཐོཏི དསཀུསལཀམྨཔཐདྷམྨོ ཁེམོ ཨཔྤཊིབྷཡོ སུགཏིམགྒོ. ཝིསམཛཱིཝིནོཏི ཨདྷམྨེན ཀཔྤིཏཛཱིཝིཀཱ. ནིརཡེ ཏེཏི ཏེ ཨེཏེསཾ ནིབྦཏྟནིརཡེ ཀཐེམི. སུཎོཧི མེཏི མཧཱསཏྟོ རཉྙཱ པིཏུགྷཱཏཀཱནཾ ནིབྦཏྟནིརཡཾ པུཙྪིཏོཔི པཐམཾ ཏཾ ཨདསྶེཏྭཱ ཨཊྛ མཧཱནིརཡེ སོལ༹ས ཙ ཨུསྶདནིརཡེ དསྶེཏུཾ ཨེཝམཱཧ. ཀིཾཀཱརཎཱ? པཋམཉྷི ཏསྨིཾ དསྶིཡམཱནེ རཱཛཱ ཕལིཏེན ཧདཡེན ཏཏྠེཝ མརེཡྻ, ཨིམེསུ པན ནིརཡེསུ པཙྩམཱནསཏྟེ དིསྭཱ དིཊྛཱནུགཏིཀོ ཧུཏྭཱ ‘‘ཨཧཾ ཝིཡ ཨཉྙེཔི བཧཱུ པཱཔཀམྨིནོ ཨཏྠི, ཨཧཾ ཨེཏེསཾ ཨནྟརེ པཙྩིསྶཱམཱི’’ཏི སཉྫཱཏུཔཏྠམྦྷོ ཨརོགོ བྷཝིསྶཏཱིཏི ཏེ པན ནིརཡེ དསྶེནྟོ མཧཱསཏྟོ པཋམཾ ཨིདྡྷིབལེན པཐཝིཾ དྭིདྷཱ ཀཏྭཱ པཙྪཱ དསྶེསི.

ཏེསཾ ཝཙནཏྠོ – ནིརཡཔཱལེཧི པཛྫལིཏཱནི ནཱནཱཝུདྷཱནི གཧེཏྭཱ ཁཎྜཱཁཎྜིཀཾ ཚིནྣཱ ཧཱིརཾ ཧཱིརཾ ཀཏཱ ནེརཡིཀསཏྟཱ པུནཔྤུནཾ སཉྫཱིཝནྟི ཨེཏྠཱཏི སཉྫཱིཝོ. ནིརཡཔཱལཱ པུནཔྤུནཾ ནདནྟཱ ཝགྒནྟཱ པཛྫལིཏཱནི ནཱནཱཝུདྷཱནི གཧེཏྭཱ ཛལིཏཱཡ ལོཧཔཐཝིཡཾ ནེརཡིཀེ སཏྟེ ཨཔརཱཔརཾ ཨནུབནྡྷིཏྭཱ པཧརིཏྭཱ ཛལིཏཔཐཝིཡཾ པཏིཏེ ཛལིཏཀཱལ༹སུཏྟཾ པཱཏེཏྭཱ ཛལིཏཕརསུཾ གཧེཏྭཱ སཡཾ ཨུནྣདནྟཱ མཧནྟེན ཨཊྚསྶརེན ཝིརཝནྟེ ཨཊྛཾསེ སོལ༹སཾསེ ཀརོནྟཱ ཨེཏྠ ཏཙྪནྟཱིཏི ཀཱལ༹སུཏྟོ. མཧནྟཱ ཛལིཏཨཡཔབྦཏཱ གྷཱཏེནྟི ཨེཏྠཱཏི སངྒྷཱཏོ. ཏཏྠ ཀིར སཏྟེ ནཝཡོཛནཱཡ ཛལིཏཱཡ ཨཡཔཐཝིཡཱ ཡཱཝ ཀཊིཏོ པཝེསེཏྭཱ ནིཙྩལེ ཀརོནྟི. ཨཐ པུརཏྠིམཏོ ཛལིཏོ ཨཡཔབྦཏོ སམུཊྛཱཡ ཨསནི ཝིཡ ཝིརཝནྟོ ཨཱགནྟྭཱ ཏེ སཏྟེ སཎྷཀརཎིཡཾ ཏིལེ པིསནྟོ ཝིཡ གནྟྭཱ པཙྪིམདིསཱཡ ཏིཊྛཏི, པཙྪིམདིསཏོ སམུཊྛིཏོཔི ཏཐེཝ གནྟྭཱ པུརཏྠིམདིསཱཡ ཏིཊྛཏི. དྭེ པན ཨེཀཏོ སམཱགནྟྭཱ ཨུཙྪུཡནྟེ ཨུཙྪུཁཎྜཱནི ཝིཡ པཱིལེ༹ནྟི. ཨེཝཾ ཏཏྠ བཧཱུནི ཝསྶསཏསཧསྶཱནི དུཀྑཾ ཨནུབྷོནྟི.

དྭེ ཙ རོརུཝཱཏི ཛཱལརོརུཝོ, དྷཱུམརོརུཝོ ཙཱཏི དྭེ. ཏཏྠ ཛཱལརོརུཝོ ཀཔྤེན སཎྛིཏཱཧི རཏྟལོཧཛཱལཱཧི པུཎྞོ, དྷཱུམརོརུཝོ ཁཱརདྷཱུམེན པུཎྞོ. ཏེསུ ཛཱལརོརུཝེ པཙྩནྟཱནཾ ནཝཧི ཝཎྞམུཁེཧི ཛཱལཱ པཝིསིཏྭཱ སརཱིརཾ དཧནྟི, དྷཱུམརོརུཝེ པཙྩནྟཱནཾ ནཝཧི ཝཎམུཁེཧི ཁཱརདྷཱུམོ པཝིསིཏྭཱ པིཊྛཾ ཝིཡ སརཱིརཾ སེདེཏི. ཨུབྷཡཏྠཔི པཙྩནྟཱ སཏྟཱ མཧཱཝིརཝཾ ཝིརཝནྟཱིཏི དྭེཔི ‘‘རོརུཝཱ’’ཏི ཝུཏྟཱ. ཛཱལཱནཾ ཝཱ པཙྩནསཏྟཱནཾ ཝཱ ཏེསཾ དུཀྑསྶ ཝཱ ཝཱིཙི ཨནྟརཾ ནཏྠི ཨེཏྠཱཏི ཨཝཱིཙི, མཧནྟོ ཨཝཱིཙི མཧཱཝཱིཙི. ཏཏྠ ཧི པུརཏྠིམཱདཱིཧི བྷིཏྟཱིཧི ཛཱལཱ ཨུཊྛཧིཏྭཱ པཙྪིམཱདཱིསུ པཊིཧཉྙཏི, ཏཱ ཙ བྷིཏྟིཡོ ཝིནིཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ པུརཏོ ཡོཛནསཏཾ གཎྷཱཏི. ཧེཊྛཱ ཨུཊྛིཏཱ ཛཱལཱ ཨུཔརི པཊིཧཉྙཏི, ཨུཔརི ཨུཊྛིཏཱ ཧེཊྛཱ པཊིཧཉྙཏི. ཨེཝཾ ཏཱཝེཏྠ ཛཱལཱནཾ ཝཱིཙི ནཱམ ནཏྠི. ཏསྶ པན ཨནྟོ ཡོཛནསཏཾ ཋཱནཾ ཁཱིརཝལླིཔིཊྛསྶ པཱུརིཏནཱལི༹ ཝིཡ སཏྟེཧི ནིརནྟརཾ པཱུརིཏཾ ཙཏཱུཧི ཨིརིཡཱཔཐེཧི པཙྩནྟཱནཾ སཏྟཱནཾ པམཱཎཾ ནཏྠི, ན ཙ ཨཉྙམཉྙཾ བྱཱབཱདྷེནྟི, སཀཊྛཱནེཡེཝ པཙྩནྟི. ཨེཝམེཏྠ སཏྟཱནཾ ཝཱིཙི ནཱམ ནཏྠི. ཡཐཱ པན ཛིཝ྄ཧགྒེ ཚ མདྷུབིནྡཱུནི སཏྟམསྶ ཏམྦལོཧབིནྡུནོ ཨནུདཧནབལཝཏཱཡ ཨབྦོཧཱརིཀཱནི ཧོནྟི, ཏཐཱ ཏཏྠ ཨནུདཧནབལཝཏཱཡ སེསཱ ཚ ཨཀུསལཝིཔཱཀུཔེཀྑཱ ཨབྦོཧཱརིཀཱ ཧོནྟི, དུཀྑམེཝ ནིརནྟརཾ པཉྙཱཡཏི. ཨེཝམེཏྠ དུཀྑསྶ ཝཱིཙི ནཱམ ནཏྠི. སྭཱཡཾ སཧ བྷིཏྟཱིཧི ཝིཀྑམྦྷཏོ ཨཊྛཱརསཱདྷིཀཏིཡོཛནསཏོ, ཨཱཝཊྚཏོ པན ཙཏུཔཎྞཱསཱདྷིཀནཝཡོཛནསཏོ, སཧ ཨུསྶདེཧི དས ཡོཛནསཧསྶཱནི. ཨེཝམསྶ མཧནྟཏཱ ཝེདིཏབྦཱ.

ནིཙྩལེ སཏྟེ ཏཔཏཱིཏི ཏཱཔནོ. ཨཏིཝིཡ ཏཱཔེཏཱིཏི པཏཱཔནོ. ཏཏྠ ཏཱཔནསྨིཾ ཏཱཝ སཏྟེ ཏཱལཀྑནྡྷཔྤམཱཎེ ཛལིཏཨཡསཱུལེ ནིསཱིདཱཔེནྟི. ཏཏོ ཧེཊྛཱ པཐཝཱི ཛལཏི, སཱུལཱནི ཛལནྟི, སཏྟཱ ཛལནྟི. ཨེཝཾ སོ ནིརཡོ ནིཙྩལེ སཏྟེ ཏཔཏི. ཨིཏརསྨིཾ པན ནིབྦཏྟསཏྟེ ཛལནྟེཧི ཨཱཝུདྷེཧི པཧརིཏྭཱ ཛལིཏཾ ཨཡཔབྦཏཾ ཨཱརོཔེནྟི. ཏེསཾ པབྦཏམཏྠཀེ ཋིཏཀཱལེ ཀམྨཔཙྩཡོ ཝཱཏོ པཧརཏི. ཏེ ཏཏྠ སཎྛཱཏུཾ ཨསཀྐོནྟཱ ཨུདྡྷཾཔཱདཱ ཨདྷོསིརཱ པཏནྟི. ཨཐ ཧེཊྛཱ ཨཡཔཐཝིཏོ ཛལིཏཱནི ཨཡསཱུལཱནི ཨུཊྛཧནྟི. ཏེ ཏཱནི མཏྠཀེནེཝ པཧརིཏྭཱ ཏེསུ ཝིནིཝིདྡྷསརཱིརཱ ཛལནྟཱ པཙྩནྟི. ཨེཝམེས ཨཏིཝིཡ ཏཱཔེཏཱིཏི.

བོདྷིསཏྟོ པན ཨེཏེ ནིརཡེ དསྶེནྟོ པཋམཾ སཉྫཱིཝཾ དསྶེཏྭཱ ཏཏྠ པཙྩནྟེ ནེརཡིཀསཏྟེ དིསྭཱ མཧཱཛནསྶ མཧཱབྷཡེ ཨུཔྤནྣེ ཏཾ ཨནྟརདྷཱཔེཏྭཱ པུན པཐཝིཾ དྭིདྷཱ ཀཏྭཱ ཀཱལ༹སུཏྟཾ དསྶེསི, ཏཏྠཔི པཙྩམཱནེ སཏྟེ དིསྭཱ མཧཱཛནསྶ མཧཱབྷཡེ ཨུཔྤནྣེ ཏམྤི ཨནྟརདྷཱཔེསཱིཏི ཨེཝཾ པཊིཔཱཊིཡཱ དསྶེསི. ཏཏོ རཱཛཱནཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ, ‘‘མཧཱརཱཛ, ཏཡཱ ཨིམེསུ ཨཊྛསུ མཧཱནིརཡེསུ པཙྩམཱནེ སཏྟེ དིསྭཱ ཨཔྤམཱདཾ ཀཱཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཝཏྭཱ པུན ཏེསཉྙེཝ མཧཱནིརཡཱནཾ ཀིཙྩཾ ཀཐེཏུཾ ‘‘ཨིཙྩེཏེ’’ཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨཀྑཱཏཱཏི མཡཱ ཙ ཏུཡ྄ཧཾ ཀཐིཏཱ, པོརཱཎཀེཧི ཙ ཀཐིཏཱཡེཝ. ཨཱཀིཎྞཱཏི པརིཔུཎྞཱ. པཙྩེཀཱ སོལ༹སུསྶདཱཏི ཨེཏེསཾ ནིརཡཱནཾ ཨེཀེཀསྶ ཙཏཱུསུ དྭཱརེསུ ཨེཀེཀསྨིཾ ཙཏྟཱརོ ཙཏྟཱརོ ཀཏྭཱ སོལ༹ས སོལ༹ས ཨུསྶདནིརཡཱཏི སབྦེཔི སཏཾ ཨཊྛཝཱིསཏི ཙ ཨུསྶདནིརཡཱ ཨཊྛ ཙ མཧཱནིརཡཱཏི ཚཏྟིཾསནིརཡསཏཾ. ཀདརིཡཏཱཔནཱཏི སབྦེཏེ ཀདརིཡཱནཾ ཏཱཔནཱ. བལཝདུཀྑཏཱཡ གྷོརཱ. ཀམྨནིབྦཏྟཱནཾ ཨཙྩཱིནཾ ཨཏྠིཏཱཡ ཨཙྩིམནྟོ. བྷཡསྶ མཧནྟཏཱཡ མཧབྦྷཡཱ. དིཊྛམཏྟཱ ཝཱ སུཏམཏྟཱ ཝཱ ལོམཱནི ཧཾསནྟཱིཏི ལོམཧཾསནརཱུཔཱ ཙ. བྷཱིསནཏཱཡ བྷེསྨཱ. བྷཡཛནནཏཱཡ པཊིབྷཡཱ. སུཁཱབྷཱཝེན དུཁཱ. ཙཏུཀྐཎྞཱཏི སབྦེཔི ཙཏུརསྶམཉྫཱུསསདིསཱ. ཝིབྷཏྟཱཏི ཙཏུདྭཱརཝསེན ཝིབྷཏྟཱ. བྷཱགསོ མིཏཱཏི དྭཱརཝཱིཐཱིནཾ ཝསེན ཀོཊྛཱསེ ཋཔེཏྭཱ མིཏཱ. ཨཡསཱ པཊིཀུཛྫིཏཱཏི སབྦེཔི ནཝཡོཛནིཀེན ཨཡཀཔཱལེན པཊིཙྪནྣཱ. ཕུཊཱ ཏིཊྛནྟཱིཏི སབྦེཔི ཨེཏྟཀཾ ཋཱནཾ ཨནུཕརིཏྭཱ ཏིཊྛནྟི.

ཨུདྡྷཾཔཱདཱ ཨཝཾསིརཱཏི ཨེཝཾ ཏེསུ ཏེསུ ནིརཡེསུ སམྤརིཝཏྟིཏྭཱ པུནཔྤུནཾ པཏམཱནེ སནྡྷཱཡཱཧ. ཨཏིཝཏྟཱརོཏི ཕརུསཝཱཙཱཧི ཨཏིཀྐམིཏྭཱ ཝཏྟཱརོ. མཧཱནིརཡེསུ ཀིར ཡེབྷུཡྻེན དྷམྨིཀསམཎབྲཱཧྨཎེསུ ཀཏཱཔརཱདྷཱཝ པཙྩནྟི, ཏསྨཱ ཨེཝམཱཧ. ཏེ བྷཱུནཧུནོཏི ཏེ ཨིསཱིནཾ ཨཏིཝཏྟཱརོ ཨཏྟནོ ཝུཌྜྷིཡཱ ཧཏཏྟཱ བྷཱུནཧུནོ ཀོཊྛཱསཀཏཱ མཙྪཱ ཝིཡ པཙྩནྟི. ཨསངྑེཡྻེཏི གཎེཏུཾ ཨསཀྐུཎེཡྻེ. ཀིབྦིསཀཱརིནོཏི དཱརུཎཀམྨཀཱརིནོ. ནིཀྑམནེསིནོཏི ནིརཡཱ ནིཀྑམནཾ ཨེསནྟཱཔི གཝེསནྟཱཔི ནིཀྑམནདྭཱརཾ ནཱདྷིགཙྪནྟི. པུརཏྠིམེནཱཏི ཡདཱ ཏཾ དྭཱརཾ ཨཔཱརུཏཾ ཧོཏི, ཨཐ ཏདབྷིམུཁཱ དྷཱཝནྟི, ཏེསཾ ཏཏྠ ཚཝིཨཱདཱིནི ཛྷཱཡནྟི. དྭཱརསམཱིཔཾ པཏྟཱནཉྩ ཏེསཾ ཏཾ པིདྷཱིཡཏི, པཙྪིམདྭཱརཾ ཨཔཱརུཏཾ ཝིཡ ཁཱཡཏི. ཨེས ནཡོ སབྦཏྠ. ན སཱདྷུརཱུཔེཏི ཝུཏྟཔྤཀཱརཾ སཔྤཾ ཝིཡ སཱདྷུརཱུཔེ ཨིསཡོ ན ཨཱསཱིདེ, ན ཕརུསཝཙནེན ཀཱཡཀམྨེན ཝཱ གྷཊྚེནྟོ ཨུཔགཙྪེཡྻ. ཀིཾཀཱརཎཱ? སཉྙཏཱནཾ ཏཔསྶཱིནཾ ཨཱསཱདིཏཏྟཱ ཨཊྛསུ མཧཱནིརཡེསུ མཧཱདུཀྑསྶ ཨནུབྷཝིཏབྦཏྟཱ.

ཨིདཱནི ཡེ རཱཛཱནོ ཏཐཱརཱུཔེ ཨཱསཱདེཏྭཱ ཏཾ དུཀྑཾ པཏྟཱ, ཏེ དསྶེཏུཾ ‘‘ཨཏིཀཱཡོ’’ཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨཏིཀཱཡོཏི བལསམྤནྣོ མཧཱཀཱཡོ. མཧིསྶཱསོཏི མཧཱདྷནུགྒཧོ. ཀེཀཀཱདྷིཔོཏི ཀེཀཀརཊྛཱདྷིཔཏི. སཧསྶབཱཧཱུཏི པཉྩཧི དྷནུགྒཧསཏེཧི བཱཧུསཧསྶེན ཨཱརོཔེཏབྦཾ དྷནུཾ ཨཱརོཔནསམཏྠཏཱཡ སཧསྶབཱཧུ. ཝིབྷཝངྒཏོཏི ཝིནཱསཾ པཏྟོ. ཝཏྠཱུནི པན སརབྷངྒཛཱཏཀེ (ཛཱ. ༢.༡༧.༥༠ ཨཱདཡོ) ཝིཏྠཱརིཏཱནི. ཨུཔཧཙྩ མནནྟི ཨཏྟནོ ཙིཏྟཾ པདཱུསེཏྭཱ. མཱཏངྒསྨིནྟི མཱཏངྒཔཎྜིཏེ. ཝཏྠུ མཱཏངྒཛཱཏཀེ (ཛཱ. ༡.༡༥.༡ ཨཱདཡོ) ཝཎྞིཏཾ. ཀཎྷདཱིཔཱཡནཱསཛྫཱཏི ཀཎྷདཱིཔཱཡནཾ ཨཱསཛྫ. ཡམསཱདྷནནྟི ནིརཡཔཱལཀརཉྙོ ཨཱཎཱཔཝཏྟཊྛཱནཾ. ཝཏྠུ གྷཊཔཎྜིཏཛཱཏཀེ (ཛཱ. ༡.༡༠.༡༦༥ ཨཱདཡོ) ཝིཏྠཱརིཏཾ. ཨིསིནཱཏི ཀཔིལཏཱཔསེན. པཱཝེཀྑཱིཏི པཝིཊྛོ. ཙེཙྩོཏི ཙེཏིཡརཱཛཱ. ཧཱིནཏྟོཏི པརིཧཱིནཏྟབྷཱཝོ ཨནྟརཧིཏཨིདྡྷི. པཏྟཔརིཡཱཡནྟི པརིཡཱཡཾ མརཎཀཱལཾ པཏྭཱ. ཝཏྠུ ཙེཏིཡཛཱཏཀེ (ཛཱ. ༡.༨.༤༥ ཨཱདཡོ) ཀཐིཏཾ.

ཏསྨཱ ཧཱིཏི ཡསྨཱ ཙིཏྟཝསིཀོ ཧུཏྭཱ ཨིསཱིསུ ཨཔརཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཨཊྛསུ མཧཱནིརཡེསུ པཙྩཏི, ཏསྨཱ ཧི. ཚནྡཱགམནནྟི ཚནྡཱདིཙཏུབྦིདྷམྤི ཨགཏིགམནཾ. པདུཊྛེནཱཏི ཀུདྡྷེན. གནྟཱ སོ ནིརཡཾ ཨདྷོཏི སོ ཏེན ཨདྷོགམནིཡེན ཀམྨེན ཨདྷོནིརཡམེཝ གཙྪཏི. པཱལི༹ཡཾ པན ‘‘ནིརཡུསྶད’’ནྟི ལིཁིཏཾ, ཏསྶ ཨུསྶདནིརཡཾ གཙྪཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཝུཌྜྷེཏི ཝཡོཝུཌྜྷེ ཙ གུཎཝུཌྜྷེ ཙ. ཨནཔཙྩཱཏི བྷཝནྟརེཔི ཨཔཙྩཾ ཝཱ དཱཡཱདཾ ཝཱ ན ལབྷནྟཱིཏི ཨཏྠོ. ཏཱལཝཏྠཱུཏི དིཊྛདྷམྨེཔི ཚིནྣམཱུལཏཱལོ ཝིཡ མཧཱཝིནཱསཾ པཏྭཱ ནིརཡེ ནིབྦཏྟནྟི. ཡོ ཙ པབྦཛིཏཾ ཧནྟཱིཏི ཡོ བཱལཛནོ སམཎཾ ཧནཏི. ཙིརརཏྟཱཡཱཏི ཙིརཾ ཀཱལཾ.

ཨེཝཾ མཧཱསཏྟོ ཨིསིཝིཧེཋཀཱནཾ པཙྩནནིརཡེ དསྶེཏྭཱ ཨུཔརི ཨདྷམྨིཀརཱཛཱུནཾ པཙྩནནིརཡེ དསྶེནྟོ ‘‘ཡོ ཙཱ’’ཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ རཊྛཝིདྡྷཾསནོཏི ཚནྡཱདིཝསེན གནྟྭཱ རཊྛསྶ ཝིདྡྷཾསནོ. ཨཙྩིསངྒྷཔརེཏོཏི ཨཙྩིསམཱུཧཔརིཀྑིཏྟོ. ཏེཛོབྷཀྑསྶཱཏི ཨགྒིམེཝ ཁཱདནྟསྶ. གཏྟཱནཱིཏི ཏིགཱཝུཏེ སརཱིརེ སབྦངྒཔཙྩངྒཱནི. ལོམེཧི ཙ ནཁེཧི ཙཱཏི ཨེཏེཧི སདྡྷིཾ སབྦཱནི ཨེཀཛཱལཱནི ཧོནྟི. ཏུཏྟཊྚཱིཏོཏི ཨཱནེཉྫཀཱརཎཾ ཀཱརིཡམཱནོ ཏུཏྟེཧི ཝིདྡྷོ ནཱགོ ཡཐཱ ནདཏི.

ཨེཝཾ མཧཱསཏྟོ ཨདྷམྨིཀརཱཛཱུནཾ པཙྩནནིརཡེ དསྶེཏྭཱ ཨིདཱནི པིཏུགྷཱཏཀཱདཱིནཾ པཙྩནནིརཡེ དསྶེཏུཾ ‘‘ཡོ ལོབྷཱ’’ཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ལོབྷཱཏི ཡསདྷནལོབྷེན. དོསཱ ཝཱཏི དུཊྛཙིཏྟཏཱཡ ཝཱ. ནིཏྟཙནྟི ལོཧཀུམྦྷིཡཾ བཧཱུནི ཝསསཧསྶཱནི པཀྐཾ ནཱིཧརིཏྭཱ ཏིགཱཝུཏམསྶ སརཱིརཾ ནིཏྟཙཾ ཀཏྭཱ ཛལིཏཱཡ ལོཧཔཐཝིཡཾ པཱཏེཏྭཱ ཏིཎྷེཧི ཨཡསཱུལེཧི ཀོཊྚེཏྭཱ ཙུཎཝིཙུཎྞཾ ཀརོནྟི. ཨནྡྷཾ ཀརིཏྭཱཏི, མཧཱརཱཛ, ཏཾ པིཏུགྷཱཏཀཾ ནིརཡཔཱལཱ ཛལིཏལོཧཔཐཝིཡཾ ཨུཏྟཱནཾ པཱཏེཏྭཱ ཛལིཏེཧི ཨཡསཱུལེཧི ཨཀྑཱིནི བྷིནྡིཏྭཱ ཨནྡྷཾ ཀརིཏྭཱ མུཁེ ཨུཎྷཾ མུཏྟཀརཱིསཾ པཀྑིཔིཏྭཱ པལཱལཔཱིཋཾ ཝིཡ ནཾ པརིཝཏྟེཏྭཱ ཀཔྤེན སཎྛིཏེ ཁཱརེ ལོཧཨུདཀེ ནིམུཛྫཱཔེནྟི. ཏཏྟཾ པཀྐུཐིཏམཡོགུལ༹ཉྩཱཏི པུན པཀྐུཐིཏཾ གཱུཐཀལལཉྩེཝ ཛལིཏཨཡོགུལ༹ཉྩ ཁཱདཱཔེནྟི. སོ པན ཏཾ ཨཱཧརིཡམཱནཾ དིསྭཱ མུཁཾ པིདྷེཏི. ཨཐསྶ དཱིགྷེ ཙིརཏཱཔིཏེ ཛལམཱནེ ཕཱལེ ཨཱདཱཡ མུཁཾ ཝིཀྑམྦྷེཏྭཱ ཝིཝརིཏྭཱ རཛྫུབདྡྷཾ ཨཡབལིསཾ ཁིཔིཏྭཱ ཛིཝ྄ཧཾ ནཱིཧརིཏྭཱ ཏསྨིཾ ཝིཝཊེ མུཁེ ཏཾ ཨཡོགུལ༹ཾ སམྤཝིསནྟི པཀྑིཔནྟི. རཀྑསཱཏི ནིརཡཔཱལཱ.

སཱམཱ ཙཱཏི, མཧཱརཱཛ, ཏསྶ པིཏུགྷཱཏཀསྶ ཛིཝ྄ཧཾ བལིསེན ནིཀྐཌྜྷིཏྭཱ ཨཡསངྐཱུཧི པཐཝིཡཾ ནཱིཧཏཾ ཛིཝ྄ཧཾ སཱམཱ སོཎཱ སབལཝཎྞཱ སུནཁཱ ཙ ལོཧཏུཎྜཱ གིཛ྄ཛྷཱ ཙ ཀཱཀོལསངྒྷཱ ཙ ཨཉྙེ ཙ ནཱནཔྤཀཱརཱ སཀུཎཱ སམཱགནྟྭཱ ཨཱཝུདྷེཧི ཚིནྡནྟཱ ཝིཡ ཝིབྷཛྫ ཀཱཀཔདཱཀཱརེན ཀོཊྛཱསེ ཀཏྭཱ ཝིཔྥནྡམཱནཾ སལོཧིཏཾ ཝིགྷཱསཾ ཁཱདནྟཱ ཝིཡ སཏྟེ བྷཀྑཡནྟཱིཏི ཨཏྠོ. ཏཾ དཌྜྷཏཱལནྟི ཏཾ པིཏུགྷཱཏཀཾ ཛྷཱཡམཱནཏཱལཾ ཝིཡ ཛལིཏསརཱིརཾ. པརིབྷིནྣགཏྟནྟི ཏཏྠ ཏཏྠ པརིབྷིནྣགཏྟཾ. ནིཔྤོཐཡནྟཱཏི ཛལིཏེཧི ཨཡམུགྒརེཧི པཧརནྟཱ. རཏཱི ཧི ཏེསནྟི ཏེསཾ ནིརཡཔཱལཱནཾ སཱ རཏི ཀཱིལཱ༹ ཧོཏི. དུཁིནོ པནཱིཏརེཏི ཨིཏརེ པན ནེརཡིཀསཏྟཱ དུཀྑིཏཱ ཧོནྟི. པེཏྟིགྷཱཏིནོཏི པིཏུགྷཱཏཀཱ. ཨིཏི ཨིམཾ པིཏུགྷཱཏཀཱནཾ པཙྩནནིརཡཾ དིསྭཱ རཱཛཱ བྷཱིཏཏསིཏོ ཨཧོསི.

ཨཐ ནཾ མཧཱསཏྟོ སམསྶཱསེཏྭཱ མཱཏུགྷཱཏཀཱནཾ པཙྩནནིརཡཾ དསྶེསི. ཡམཀྑཡནྟི ཡམནིཝེསནཾ, ནིརཡནྟི ཨཏྠོ. ཨཏྟཀམྨཕལཱུཔགོཏི ཨཏྟནོ ཀམྨཕལེན ཨུཔགཏོ. ཨམནུསྶཱཏི ནིརཡཔཱལཱ. ཧནྟཱརཾ ཛནཡནྟིཡཱཏི མཱཏུགྷཱཏཀཾ. ཝཱལེཧཱིཏི ཨཡམཀཙིཝཱལེཧི ཝེཋེཏྭཱ ཨཡཡནྟེན པཱིལ༹ཡནྟི. ཏནྟི ཏཾ མཱཏུགྷཱཏཀཾ. པཱཡེནྟཱིཏི ཏསྶ པཱིལི༹ཡམཱནསྶ རུཧིརཾ གལི༹ཏྭཱ ཨཡཀཔལླཾ པཱུརེཏི. ཨཐ ནཾ ཡནྟཏོ ནཱིཧརནྟི, ཏཱཝདེཝསྶ སརཱིརཾ པཱཀཏིཀཾ ཧོཏི. ཏཾ པཐཝིཡཾ ཨུཏྟཱནཾ ནིཔཛྫཱཔེཏྭཱ ཝིལཱིནཾ ཏམྦལོཧཾ ཝིཡ པཀྐུཐིཏཾ ལོཧིཏཾ པཱཡེནྟི. ཨོགཡ྄ཧ ཏིཊྛཏཱིཏི ཏཾ བཧཱུནི ཝསྶསཧསྶཱནི ཨཡཡནྟེཧི པཱིལེ༹ཏྭཱ ཛེགུཙྪེ དུགྒནྡྷེ པཊིཀཱུལེ མཧནྟེ གཱུཐཀལལཨཱཝཱཊེ ཁིཔནྟི, སོ ཏཾ རཧདཾ ཨོགཡ྄ཧ ཨོགཱཧིཏྭཱ ཏིཊྛཏི. ཨཏིཀཱཡཱཏི ཨེཀདོཎིཀནཱཝཔྤམཱཎསརཱིརཱ. ཨཡོམུཁཱཏི ཨཡསཱུཙིམུཁཱ. ཚཝིཾ བྷེཏྭཱནཱཏི ཚཝིམཱདིཾ ཀཏྭཱ ཡཱཝ ཨཊྛིམྤི བྷེཏྭཱ ཨཊྛིམིཉྫམྤི ཁཱདནྟི. སཾགིདྡྷཱཏི གདྷིཏཱ མུཙྪིཏཱ. ན ཀེཝལཉྩ ཁཱདནྟེཝ, ཨདྷོམགྒཱདཱིཧི པན པཝིསིཏྭཱ མུཁཱདཱིཧི ནིཀྑམནྟི, ཝཱམཔསྶཱདཱིཧི པཝིསིཏྭཱ དཀྑིཎཔསྶཱདཱིཧི ནིཀྑམནྟི, སཀལམྤི སརཱིརཾ ཚིདྡཱཝཚིདྡཾ ཀརོནྟི, སོ ཏཏྠ ཨཏིདུཀྑཔརེཏོ ཝིརཝནྟོ པཙྩཏི. སོ ཙཱཏི སོ མཱཏུགྷཱཏཀོ ཙ ཏཾ སཏཔོརིསཾ ནིརཡཾ པཏྟོ སསཱིསཀོ ནིམུགྒོཝ ཧོཏི, ཏཉྩ ཀུཎཔཾ སམནྟཱ ཡོཛནསཏཾ པཱུཏིཀཾ ཧུཏྭཱ ཝཱཡཏི. མཱཏུགྷོཏི མཱཏུགྷཱཏཀོ.

ཨེཝཾ མཧཱསཏྟོ མཱཏུགྷཱཏཀཱནཾ པཙྩནནིརཡཾ དསྶེཏྭཱ པུན གབྦྷཔཱཏཀཱནཾ པཙྩནནིརཡཾ དསྶེནྟོ གཱཐམཱཧ. ཁུརདྷཱརམནུཀྐམྨཱཏི ཁུརདྷཱརནིརཡཾ ཨཏིཀྐམིཏྭཱ. ཏཏྠ ཀིར ནིརཡཔཱལཱ མཧནྟམཧནྟེ ཁུརེ ཨུཔརི དྷཱརེ ཀཏྭཱ སནྠརནྟི, ཏཏོ ཡཱཧི གབྦྷཔཱཏནཁརབྷེསཛྫཱནི པིཝིཏྭཱ གབྦྷཱ པཱཏིཏཱ, ཏཱ གབྦྷཔཱཏིནིཡོ ཨིཏྠིཡོ ཛལིཏེཧི ཨཱཝུདྷེཧི པོཐེནྟཱ ཨནུབནྡྷནྟི, ཏཱ ཏིཁིཎཁུརདྷཱརཱསུ ཁཎྜཱཁཎྜིཀཱ ཧུཏྭཱ པུནཔྤུནཾ ཨུཊྛཱཡ ཏཾ དུརབྷིསམྦྷཝཾ ཁུརདྷཱརནིརཡཾ ཨཀྐམནྟིཡོ ཨཏིཀྐམིཏྭཱ ནིརཡཔཱལེཧི ཨནུབདྡྷཱ དུགྒཾ དུརཏིཀྐམཾ ཝིསམཾ ཝེཏརཎིཾ ནདིཾ པཏནྟི. ཏཏྠ ཀམྨཀཱརཎཾ ནིམིཛཱཏཀེ (ཛཱ. ༢.༢༢.༤༢༡ ཨཱདཡོ) ཨཱཝི བྷཝིསྶཏི.

ཨེཝཾ གབྦྷཔཱཏིནཱིནཾ ནིརཡཾ དསྶེཏྭཱ མཧཱསཏྟོ ཡཏྠ པརདཱརིཀཱ ཙ ཨཏིཙཱརིནིཡོ ཙ པཏནྟཱ པཙྩནྟི, ཏཾ ཀཎྚཀསིམྦལིནིརཡཾ དསྶེནྟོ ‘‘ཨཡོམཡཱ’’ཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨུབྷཏོ ཨབྷིལམྦནྟཱིཏི ཝེཏརཎིཡཱ ཨུབྷོསུ ཏཱིརེསུ ཏཱསཾ སིམྦལཱིནཾ སཱཁཱ ཨོལམྦནྟི. ཏེ ཨཙྩིམནྟོཏི ཏེ པཛྫལིཏསརཱིརཱ སཏྟཱ ཨཙྩིམནྟོ ཧུཏྭཱ ཏིཊྛནྟི. ཡོཛནནྟི ཏིགཱཝུཏཾ ཏེསཾ སརཱིརཾ, ཏཏོ ཨུཊྛིཏཛཱལཱཡ པན སདྡྷིཾ ཡོཛནཨུབྦེདྷཱ ཧོནྟི. ཨེཏེ ཝཛནྟཱིཏི ཏེ པརདཱརིཀཱ སཏྟཱ ནཱནཱཝིདྷེཧི ཨཱཝུདྷེཧི ཀོཊྚིཡམཱནཱ ཨེཏེ སིམྦལིནིརཡེ ཨབྷིརུཧནྟི. ཏེ པཏནྟཱིཏི ཏེ བཧཱུནི ཝསྶསཧསྶཱནི རུཀྑཝིཊཔེསུ ལགྒཱ ཛྷཱཡིཏྭཱ པུན ནིརཡཔཱལེཧི ཨཱཝུདྷེཧི ཝིཧཏཱ ཝིཝཏྟཱ ཧུཏྭཱ པརིཝཏྟིཏྭཱ ཨདྷོསཱིསཀཱ པཏནྟི. པུཐཱུཏི བཧཱུ. ཝིནིཝིདྡྷངྒཱཏི ཏེསཾ ཏཏོ པཏནཀཱལེ ཧེཊྛཱ ཨཡཔཐཝིཏོ སཱུལཱནི ཨུཊྛཧིཏྭཱ ཏེསཾ མཏྠཀཾ པཊིཙྪནྟི, ཏཱནི ཏེསཾ ཨདྷོམགྒེན ནིཀྑམནྟི, ཏེ ཨེཝཾ སཱུལེསུ ཝིདྡྷསརཱིརཱ ཙིརརཏྟཱ སཡནྟི. དཱིགྷནྟི སུཔིནེཔི ནིདྡཾ ཨལབྷནྟཱ དཱིགྷརཏྟཾ ཛགྒནྟཱིཏི ཨཏྠོ. རཏྱཱ ཝིཝསཱནེཏི རཏྟཱིནཾ ཨཙྩཡེན, ཙིརཀཱལཱཏིཀྐམེནཱཏི ཨཏྠོ. པཝཛྫནྟཱིཏི སཊྛིཡོཛནིཀཾ ཛལིཏཾ ལོཧཀུམྦྷིཾ ཀཔྤེན སཎྛིཏཾ ཛལིཏཏམྦལོཧརསཔུཎྞཾ ལོཧཀུམྦྷིཾ ནིརཡཔཱལེཧི ཁིཏྟཱ པཙྩནྟི. དུསྶཱིལཱཏི པརདཱརིཀཱ.

ཨེཝཾ མཧཱསཏྟོ པརདཱརིཀཨཏིཙཱརིཀཱནཾ པཙྩནསིམྦལིནིརཡཾ དསྶེཏྭཱ ཨིཏོ པརཾ སཱམིཀཝཏྟསསྶུསསུརཝཏྟཱདཱིནི ཨཔཱུརེནྟཱིནཾ པཙྩནཊྛཱནཾ པཀཱསེནྟོ ‘‘ཡཱ ཙཱ’’ཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨཏིམཉྙཏཱིཏི བྷིསཛཱཏཀེ (ཛཱ. ༡.༡༤.༧༨ ཨཱདཡོ) ཝུཏྟཾ སཱམིཀཝཏྟཾ ཨཀརོནྟཱི ཨཏིཀྐམིཏྭཱ མཉྙཏི. ཛེཊྛཾ ཝཱཏི སཱམིཀསྶ ཛེཊྛབྷཱཏརཾ. ནནནྡརནྟི སཱམིཀསྶ བྷགིནིཾ. ཨེཏེསམྤི ཧི ཨཉྙཏརསྶ ཧཏྠཔཱདཔིཊྛིཔརིཀམྨནྷཱཔནབྷོཛནཱདིབྷེདཾ ཝཏྟཾ ཨཔཱུརེནྟཱི ཏེསུ ཧིརོཏྟཔྤཾ ཨནུཔཊྛཔེནྟཱི ཏེ ཨཏིམཉྙཏི ནཱམ, སཱཔི ནིརཡེ ནིབྦཏྟི. ཝངྐེནཱཏི ཏསྶཱ སཱམིཀཝཏྟཱདཱིནཾ ཨཔརིཔཱུརིཀཱཡ སཱམིཀཱདཡོ ཨཀྐོསིཏྭཱ པརིབྷཱསིཏྭཱ ནིརཡེ ནིབྦཏྟཱཡ ལོཧཔཐཝིཡཾ ནིཔཛྫཱཔེཏྭཱ ཨཡསངྐུནཱ མུཁཾ ཝིཝརིཏྭཱ བལིསེན ཛིཝ྄ཧགྒཾ ནིབྦཧནྟི, རཛྫུབནྡྷནེན སབནྡྷནཾ ཀཌྜྷནྟི. ཀིམིནནྟི ཀིམིབྷརིཏཾ. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – མཧཱརཱཛ, སོ ནེརཡིཀསཏྟོ ཨེཝཾ ནིཀྐཌྜྷིཏཾ ཨཏྟནོ བྱཱམེན བྱཱམམཏྟཾ ཛིཝ྄ཧཾ ཨཱཝུདྷེཧི ཀོཊྚིཏཀོཊྚིཏཊྛཱནེ སཉྫཱཏེཧི མཧཱདོཎིཔྤམཱཎེཧི ཀིམཱིཧི བྷརིཏཾ པསྶཏི. ཝིཉྙཱཔེཏུཾ ན སཀྐོཏཱིཏི ནིརཡཔཱལེ ཡཱཙིཏུཀཱམོཔི ཀིཉྩི ཝཏྟུཾ ན སཀྐོཏི. ཏཱཔནེཏི ཨེཝཾ སཱ ཏཏྠ བཧཱུནི ཝསྶསཧསྶཱནི པཙྩིཏྭཱ པུན ཏཱཔནམཧཱནིརཡེ པཙྩཏི.

ཨེཝཾ མཧཱསཏྟོ སཱམིཀཝཏྟསསྶུསསུརཝཏྟཱདཱིནི ཨཔཱུརེནྟཱིནཾ པཙྩནནིརཡཾ དསྶེཏྭཱ ཨིདཱནི སཱུཀརིཀཱདཱིནཾ པཙྩནནིརཡེ དསྶེནྟོ ‘‘ཨོརབྦྷིཀཱ’’ཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨཝཎྞེ ཝཎྞཀཱརཀཱཏི པེསུཉྙཀཱརཀཱ. ཁཱརནདིནྟི ཨེཏེ ཨོརབྦྷིཀཱདཡོ ཨེཏེཧི སཏྟིཨཱདཱིཧི ཧཉྙམཱནཱ ཝེཏརཎིཾ ནདིཾ པཏནྟཱིཏི ཨཏྠོ. སེསཱནི ཨོརབྦྷིཀཱདཱིནཾ པཙྩནཊྛཱནཱནི ནིམིཛཱཏཀེ ཨཱཝི བྷཝིསྶནྟི. ཀུཊཀཱརཱིཏི ཀཱུཊཝིནིཙྪཡསྶ ཙེཝ ཏུལཱཀཱུཊཱདཱིནཉྩ ཀཱརཀེ སནྡྷཱཡེཏཾ ཝུཏྟཾ. ཏཏྠ ཀཱུཊཝིནིཙྪཡཀཱུཊཊྚཀཱརཀཀཱུཊཨགྒྷཱཔནིཀཱནཾ པཙྩནནིརཡཱ ནིམིཛཱཏཀེ ཨཱཝི བྷཝིསྶནྟི. ཝནྟནྟི ཝམིཏཀཾ. དུརཏྟཱནནྟི དུགྒཏཏྟབྷཱཝཱནཾ. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – མཧཱརཱཛ, ཏེ དུརཏྟབྷཱཝཱ སཏྟཱ ཨཡཀཱུཊེཧི མཏྠཀེ བྷིཛྫམཱནེ ཝམནྟི, ཏཏོ ཏཾ ཝནྟཾ ཛལིཏཨཡཀཔལླེཧི ཏེསུ ཨེཀཙྩཱནཾ མུཁེ ཁིཔནྟི, ཨིཏི ཏེ པརེསཾ ཝནྟཾ བྷུཉྫནྟི ནཱམ. བྷེརཎྜཀཱཏི སིངྒཱལཱ. ཝིཔྥནྡམཱནནྟི ཨདྷོམུཁཾ ནིཔཛྫཱཔིཏཾ ནིཀྐཌྜྷིཏཛིཝ྄ཧཾ ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ ཝིཔྥནྡམཱནཾ. མིགེནཱཏི ཨོཀཙཱརཀམིགེན. པཀྑིནཱཏི ཏཐཱརཱུཔེནེཝ. གནྟཱ ཏེཏི གནྟཱརོ ཏེ. ནིརཡུསྶདནྟི ཨུསྶདནིརཡཾ. པཱལི༹ཡཾ པན ‘‘ནིརཡཾ ཨདྷོ’’ཏི ལིཁིཏཾ. ཨཡཾ པན ནིརཡོ ནིམིཛཱཏཀེ ཨཱཝི བྷཝིསྶཏཱིཏི.

ཨིཏི མཧཱསཏྟོ ཨེཏྟཀེ ནིརཡེ དསྶེཏྭཱ ཨིདཱནི དེཝལོཀཝིཝརཎཾ ཀཏྭཱ རཉྙོ དེཝལོཀེ དསྶེནྟོ ཨཱཧ –

༡༣༣.

‘‘སནྟོ ཙ ཨུདྡྷཾ གཙྪནྟི, སུཙིཎྞེནིདྷ ཀམྨུནཱ;

སུཙིཎྞསྶ ཕལཾ པསྶ, སཨིནྡཱ དེཝཱ སབྲཧྨཀཱ.

༡༣༤.

‘‘ཏཾ ཏཾ བྲཱུམི མཧཱརཱཛ, དྷམྨཾ རཊྛཔཏཱི ཙར;

ཏཐཱ རཱཛ ཙརཱཧི དྷམྨཾ, ཡཐཱ ཏཾ སུཙིཎྞཾ ནཱནུཏཔྤེཡྻ པཙྪཱ’’ཏི.

ཏཏྠ སནྟོཏི ཀཱཡཱདཱིཧི ཨུཔསནྟཱ. ཨུདྡྷནྟི དེཝལོཀཾ. སཨིནྡཱཏི ཏཏྠ ཏཏྠ ཨིནྡེཧི སདྡྷིཾ. མཧཱསཏྟོ ཧིསྶ ཙཱཏུམཧཱརཱཛཱདིཀེ དེཝེ དསྶེནྟོ, ‘‘མཧཱརཱཛ, ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀེ དེཝེ པསྶ, ཙཏྟཱརོ མཧཱརཱཛཱནོ པསྶ, ཏཱཝཏིཾསེ པསྶ, སཀྐཾ པསྶཱ’’ཏི ཨེཝཾ སབྦེཔི སཨིནྡཀེ སབྲཧྨཀེ ཙ དེཝེ དསྶེནྟོ ‘‘ཨིདམྤི སུཙིཎྞསྶ ཕལཾ ཨིདམྤི ཕལ’’ནྟི དསྶེསི. ཏཾ ཏཾ བྲཱུམཱིཏི ཏསྨཱ ཏཾ བྷཎཱམི. དྷམྨནྟི ཨིཏོ པཊྛཱཡ པཱཎཱཏིཔཱཏཱདཱིནི པཉྩ ཝེརཱནི པཧཱཡ དཱནཱདཱིནི པུཉྙཱནི ཀརོཧཱིཏི. ཡཐཱ ཏཾ སུཙིཎྞཾ ནཱནུཏཔྤེཡྻཱཏི ཡཐཱ ཏཾ དཱནཱདིཔུཉྙཀམྨཾ སུཙིཎྞཾ པིཏུགྷཱཏཀམྨཔཙྩཡཾ ཝིཔྤཊིསཱརཾ པཊིཙྪཱདེཏུཾ སམཏྠཏཱཡ ཏཾ ནཱནུཏཔྤེཡྻ, ཏཐཱ ཏཾ སུཙིཎྞཾ ཙར, བཧུཾ པུཉྙཾ ཀརོཧཱིཏི ཨཏྠོ.

སོ མཧཱསཏྟསྶ དྷམྨཀཐཾ སུཏྭཱ ཏཏོ པཊྛཱཡ ཨསྶཱསཾ པཊིལབྷི. བོདྷིསཏྟོ པན ཀིཉྩི ཀཱལཾ ཏཏྠ ཝསིཏྭཱ ཨཏྟནོ ཝསནཊྛཱནཉྙེཝ གཏོ.

སཏྠཱ ཨིམཾ དྷམྨདེསནཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ‘‘ན, བྷིཀྑཝེ, ཨིདཱནེཝ, པུབྦེཔེས མཡཱ ཨསྶཱསིཏོཡེཝཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཛཱཏཀཾ སམོདྷཱནེསི ‘‘ཏདཱ རཱཛཱ ཨཛཱཏསཏྟུ ཨཧོསི, ཨིསིགཎོ བུདྡྷཔརིསཱ, སཾཀིཙྩཔཎྜིཏོ པན ཨཧམེཝ ཨཧོསི’’ནྟི.

སཾཀིཙྩཛཱཏཀཝཎྞནཱ དུཏིཡཱ.

ཛཱཏཀུདྡཱནཾ –

ཨཐ སཊྛིནིཔཱཏམྷི, སུཎཱཐ མམ བྷཱསིཏཾ;

ཛཱཏཀསཝ྄ཧཡནོ པཝརོ, སོཎཀཨརིནྡམསཝ྄ཧཡནོ;

ཏཐཱ ཝུཏྟརཐེསབྷཀིཙྩཝརོཏི.

སཊྛིནིཔཱཏཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༢༠. སཏྟཏིནིཔཱཏོ

[༥༣༡] ༡. ཀུསཛཱཏཀཝཎྞནཱ

ཨིདཾ ཏེ རཊྛནྟི ཨིདཾ སཏྠཱ ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟོ ཨུཀྐཎྛིཏབྷིཀྑུཾ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི. ཨེཀོ ཀིར སཱཝཏྠིཝཱསཱི ཀུལཔུཏྟོ སཱསནེ ཨུརཾ དཏྭཱ པབྦཛིཏོ ཨེཀདིཝསཾ སཱཝཏྠིཡཾ པིཎྜཱཡ ཙརནྟོ ཨེཀཾ ཨལངྐཏཨིཏྠིཾ དིསྭཱ སུབྷནིམིཏྟགྒཱཧཝསེན ཨོལོཀེཏྭཱ ཀིལེསཱབྷིབྷཱུཏོ ཨནབྷིརཏོ ཝིཧཱསི དཱིགྷཀེསནཁོ ཀིལིཊྛཙཱིཝརོ ཨུཔྤཎྜུཔྤཎྜུཀཛཱཏོ དྷམནཱིསནྠཏགཏྟོ. ཡཐཱ ཧི དེཝལོཀཱ ཙཝནདྷམྨཱནཾ དེཝཔུཏྟཱནཾ པཉྩ པུབྦནིམིཏྟཱནི པཉྙཱཡནྟི, མཱལཱ མིལཱཡནྟི, ཝཏྠཱནི ཀིལིསྶནྟི, སརཱིརེ དུབྦཎྞིཡཾ ཨོཀྐམཏི, ཨུབྷོཧི ཀཙྪེཧི སེདཱ མུཙྩནྟི, དེཝོ དེཝཱསནེ ནཱབྷིརམཏི, ཨེཝམེཝ སཱསནཱ ཙཝནདྷམྨཱནཾ ཨུཀྐཎྛིཏབྷིཀྑཱུནཾ པཉྩ པུབྦནིམིཏྟཱནི པཉྙཱཡནྟི, སདྡྷཱཔུཔྥཱནི མིལཱཡནྟི, སཱིལཝཏྠཱནི ཀིལིསྶནྟི, སརཱིརེ མངྐུཏཱཡ ཙེཝ ཨཡསཝསེན ཙ དུབྦཎྞིཡཾ ཨོཀྐམཏི, ཀིལེསསེདཱ མུཙྩནྟི, ཨརཉྙརུཀྑམཱུལསུཉྙཱགཱརེསུ ནཱབྷིརམནྟི. ཏསྶཔི ཏཱནི པཉྙཱཡིཾསུ. ཨཐ ནཾ བྷིཀྑཱུ སཏྠུ སནྟིཀཾ ནེཏྭཱ ‘‘ཨཡཾ, བྷནྟེ, ཨུཀྐཎྛིཏོ’’ཏི དསྶེསུཾ. སཏྠཱ ‘‘སཙྩཾ ཀིར ཏྭཾ, བྷིཀྑུ, ཨུཀྐཎྛིཏོསཱི’’ཏི ཏཾ པུཙྪིཏྭཱ ‘‘སཙྩཾ, བྷནྟེ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘མཱ, བྷིཀྑུ, ཀིལེསཝསིཀོ ཧོཧི, མཱཏུགཱམོ ནཱམེས པཱཔོ, ཏསྨིཾ པཊིབདྡྷཙིཏྟཏཾ ཝིནོདེཧི, སཱསནེ ཨབྷིརམ, མཱཏུགཱམེ པཊིབདྡྷཙིཏྟཏཱཡ ཧི ཏེཛཝནྟོཔི པོརཱཎཀཔཎྜིཏཱ ནིཏྟེཛཱ ཧུཏྭཱ ཨནཡབྱསནཾ པཱཔུཎིཾསཱུ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཏཱིཏཾ ཨཱཧརི.

ཨཏཱིཏེ མལླརཊྛེ ཀུསཱཝཏཱིརཱཛདྷཱནིཡཾ ཨོཀྐཱཀོ ནཱམ རཱཛཱ དྷམྨེན སམེན རཛྫཾ ཀཱརེསི. ཏསྶ སོལ༹སནྣཾ ཨིཏྠིསཧསྶཱནཾ ཛེཊྛིཀཱ སཱིལཝཏཱི ནཱམ ཨགྒམཧེསཱི ཨཧོསི, སཱ ནེཝ པུཏྟཾ, ན དྷཱིཏརཾ ལབྷི. ཨཐསྶ ནཱགརཱ ཙེཝ རཊྛཝཱསིནོ ཙ རཱཛནིཝེསནདྭཱརེ སནྣིཔཏིཏྭཱ ‘‘རཊྛཾ ནསྶིསྶཏི, རཊྛཾ ནསྶིསྶཏཱི’’ཏི ཨུཔཀྐོསིཾསུ. རཱཛཱ སཱིཧཔཉྫརཾ ཨུགྒྷཱཊེཏྭཱ ‘‘མཡི རཛྫཾ ཀཱརེནྟེ ཨདྷམྨཀཱརོ ནཱམ ནཏྠི, ཀསྨཱ ཨུཔཀྐོསཐཱ’’ཏི པུཙྪི. ‘‘སཙྩཾ, དེཝ, ཨདྷམྨཀཱརོ ནཱམ ནཏྠི, ཨཔིཙ ཝཾསཱནུརཀྑཀོ པན ཝོ པུཏྟོ ནཏྠི, ཨཉྙོ རཛྫཾ གཧེཏྭཱ རཊྛཾ ནཱསེསྶཏི, ཏསྨཱ དྷམྨེན རཛྫཾ ཀཱརེཏུཾ སམཏྠཾ པུཏྟཾ པཏྠེཐཱ’’ཏི. ‘‘པུཏྟཾ པཏྠེནྟོ ཀིཾ ཀརོམཱི’’ཏི? ‘‘པཋམཾ ཏཱཝ ཨེཀཾ སཏྟཱཧཾ ཙུལླནཱཊཀཾ དྷམྨནཱཊཀཾ ཀཏྭཱ ཝིསྶཛྫེཐ, སཙེ སཱ པུཏྟཾ ལབྷིསྶཏི, སཱདྷུ, ནོ ཙེ, ཨཐ མཛ྄ཛྷིམནཱཊཀཾ ཝིསྶཛྫེཐ, ཏཏོ ཛེཊྛནཱཊཀཾ, ཨཝསྶཾ ཨེཏྟཀཱསུ ཨིཏྠཱིསུ ཨེཀཱ པུཉྙཝཏཱི པུཏྟཾ ལབྷིསྶཏཱི’’ཏི. རཱཛཱ ཏེསཾ ཝཙནེན ཏཐཱ ཀཏྭཱ སཏྟ དིཝསེ ཡཐཱསུཁཾ ཨབྷིརམིཏྭཱ ཨཱགཏཱགཏཾ པུཙྪི – ‘‘ཀཙྩི ཝོ པུཏྟོ ལདྡྷོ’’ཏི? སབྦཱ ‘‘ན ལབྷཱམ, དེཝཱ’’ཏི ཨཱཧཾསུ. རཱཛཱ ‘‘ན མེ པུཏྟོ ཨུཔྤཛྫིསྶཏཱི’’ཏི ཨནཏྟམནོ ཨཧོསི. ནཱགརཱ པུན ཏཐེཝ ཨུཔཀྐོསིཾསུ. རཱཛཱ ‘‘ཀིཾ ཨུཔཀྐོསཐ, མཡཱ ཏུམྷཱཀཾ ཝཙནེན ནཱཊཀཱནི ཝིསྶཊྛཱནི, ཨེཀཱཔི པུཏྟཾ ན ལབྷཏི, ཨིདཱནི ཀིཾ ཀརོམཱ’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘དེཝ, ཨེཏཱ དུསྶཱིལཱ བྷཝིསྶནྟི ནིཔྤུཉྙཱ, ནཏྠི ཨེཏཱསཾ པུཏྟལཱབྷཱཡ པུཉྙཾ, ཏུམྷེ ཨེཏཱསུ པུཏྟཾ ཨལབྷནྟཱིསུཔི མཱ ཨཔྤོསྶུཀྐཏཾ ཨཱཔཛྫཐ, ཨགྒམཧེསཱི ཝོ སཱིལཝཏཱི དེཝཱི སཱིལསམྤནྣཱ, ཏཾ ཝིསྶཛྫེཐ, ཏསྶཱ པུཏྟོ ཨུཔྤཛྫིསྶཏཱི’’ཏི.

སོ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ‘‘ཨིཏོ ཀིར སཏྟམེ དིཝསེ རཱཛཱ སཱིལཝཏིཾ དེཝིཾ དྷམྨནཱཊཀཾ ཀཏྭཱ ཝིསྶཛྫེསྶཏི, པུརིསཱ སནྣིཔཏནྟཱུ’’ཏི བྷེརིཾ ཙརཱཔེཏྭཱ སཏྟམེ དིཝསེ དེཝིཾ ཨལངྐཱརཱཔེཏྭཱ རཱཛནིཝེསནཱ ཨོཏཱརེཏྭཱ ཝིསྶཛྫེསི. ཏསྶཱ སཱིལཏེཛེན སཀྐསྶ བྷཝནཾ ཨུཎྷཱཀཱརཾ དསྶེསི. སཀྐོ ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ’’ཏི ཨཱཝཛྫེནྟོ དེཝིཡཱ པུཏྟཔཏྠནབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ‘‘ཨེཏིསྶཱ མཡཱ པུཏྟཾ དཱཏུཾ ཝཊྚཏི, ཨཏྠི ནུ ཁོ དེཝལོཀེ ཨེཏིསྶཱ ཨནུཙྪཝིཀོ པུཏྟོ’’ཏི ཨུཔདྷཱརེནྟོ བོདྷིསཏྟཾ ཨདྡས. སོ ཀིར ཏདཱ ཏཱཝཏིཾསབྷཝནེ ཨཱཡུཾ ཁེཔེཏྭཱ ཨུཔརིདེཝལོཀེ ནིབྦཏྟིཏུཀཱམོ ཨཧོསི. སཀྐོ ཏསྶ ཝིམཱནདྭཱརཾ གནྟྭཱ ཏཾ པཀྐོསིཏྭཱ, ‘‘མཱརིས, ཏཡཱ མནུསྶལོཀཾ གནྟྭཱ ཨོཀྐཱཀརཉྙོ ཨགྒམཧེསིཡཱ ཀུཙྪིམྷི པཊིསནྡྷིཾ གཎྷིཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི སམྤཊིཙྪཱཔེཏྭཱ ཨཔརམྤི དེཝཔུཏྟཾ ‘‘ཏྭམྤི ཨེཏིསྶཱ ཨེཝ པུཏྟོ བྷཝིསྶསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘མཱ ཁོ པནསྶཱ ཀོཙི སཱིལཾ བྷིནྡཏཱུ’’ཏི མཧལླཀབྲཱཧྨཎཝེསེན རཉྙོ ནིཝེསནདྭཱརཾ ཨགམཱསི.

མཧཱཛནོཔི ནྷཱཏོ ཨལངྐཏོ ‘‘ཨཧཾ དེཝིཾ གཎྷིསྶཱམི, ཨཧཾ དེཝིཾ གཎྷིསྶཱམཱི’’ཏི རཱཛདྭཱརེ སནྣིཔཏིཏྭཱ སཀྐཉྩ དིསྭཱ ‘‘ཏྭཾ ཀསྨཱ ཨཱགཏོསཱི’’ཏི པརིཧཱསམཀཱསི. སཀྐོ ‘‘ཀིཾ མཾ ཏུམྷེ གརཧཐ, སཙེཔི མེ སརཱིརཾ ཛིཎྞཾ, རཱགོ པན ན ཛཱིརཏི, སཙེ སཱིལཝཏིཾ ལབྷིསྶཱམི, ཨཱདཱཡ ནཾ གམིསྶཱམཱིཏི ཨཱགཏོམྷཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཏྟནོ ཨཱནུབྷཱཝེན སབྦེསཾ པུརཏོཝ ཨཊྛཱསི. ཨཉྙོ ཀོཙི ཏསྶ ཏེཛེན པུརཏོ བྷཝིཏུཾ ནཱསཀྑི. སོ ཏཾ སབྦཱལངྐཱརཔཊིམཎྜིཏཾ ནིཝེསནཱ ནིཀྑམནྟིཉྙེཝ ཧཏྠེ གཧེཏྭཱ པཀྐཱམི. ཨཐ ནཾ ཏཏྠ ཏཏྠ ཋིཏཱ གརཧིཾསུ ‘‘པསྶཐ, བྷོ, མཧལླཀབྲཱཧྨཎོ ཨེཝཾ ཨུཏྟམརཱུཔདྷརཾ དེཝིཾ ཨཱདཱཡ གཙྪཏི, ཨཏྟནོ ཡུཏྟཾ ན ཛཱནཱཏཱི’’ཏི. དེཝཱིཔི ‘‘མཧལླཀོ མཾ གཧེཏྭཱ གཙྪཏཱི’’ཏི ན ཨཊྚཱིཡཏི ན ཧརཱཡཏི. རཱཛཱཔི ཝཱཏཔཱནེ ཋཏྭཱ ‘‘ཀོ ནུ ཁོ དེཝིཾ གཧེཏྭཱ གཙྪཏཱི’’ཏི ཨོལོཀེནྟོ ཏཾ དིསྭཱ ཨནཏྟམནོ ཨཧོསི.

སཀྐོ ཏཾ ཨཱདཱཡ ནགརདྭཱརཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ དྭཱརསམཱིཔེ ཨེཀཾ གྷརཾ མཱཔེསི ཝིཝཊདྭཱརཾ པཉྙཏྟཀཊྛཏྠརིཀཾ. ཨཐ ནཾ སཱ ‘‘ཨིདཾ ཏེ ནིཝེསན’’ནྟི པུཙྪི. སོ ‘‘ཨཱམ, བྷདྡེ, པུབྦེ པནཱཧཾ ཨེཀོ, ཨིདཱནིམྷཱ མཡཾ དྭེ ཛནཱ, ཨཧཾ བྷིཀྑཱཡ ཙརིཏྭཱ ཏཎྜུལཱདཱིནི ཨཱཧརིསྶཱམི, ཏྭཾ ཨིམིསྶཱ ཀཊྛཏྠརིཀཱཡ ནིཔཛྫཱཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཏཾ མུདུནཱ ཧཏྠེན པརཱམསནྟོ དིབྦསམྥསྶཾ ཕརཱཔེཏྭཱ ཏཏྠ ནིཔཛྫཱཔེསི. སཱ དིབྦསམྥསྶཕརཎེན སཉྙཾ ཝིསྶཛྫེསི. ཨཐ ནཾ ཨཏྟནོ ཨཱནུབྷཱཝེན ཏཱཝཏིཾསབྷཝནཾ ནེཏྭཱ ཨལངྐཏཝིམཱནེ དིབྦསཡནེ ནིཔཛྫཱཔེསི. སཱ སཏྟམེ དིཝསེ པབུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཏཾ སམྤཏྟིཾ དིསྭཱ ‘‘ན སོ བྲཱཧྨཎོ མནུསྶོ, སཀྐོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི ཨཉྙཱསི. སཀྐོཔི ཏསྨིཾ སམཡེ པཱརིཙྪཏྟཀམཱུལེ དིབྦནཱཊཀཔརིཝུཏོ ནིསིནྣོ ཨཧོསི. སཱ སཡནཱ ཨུཊྛཱཡ ཏསྶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨཐ ནཾ སཀྐོ ‘‘ཝརཾ ཏེ, དེཝི, དདཱམི, གཎྷཱཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཏེན ཧི, དེཝ, ཨེཀཾ པུཏྟཾ མེ དེཧཱི’’ཏི. ‘‘དེཝི, ཏིཊྛཏུ ཨེཀོ པུཏྟོ, ཨཧཾ ཏེ དྭེ པུཏྟེ དསྶཱམི. ཏེསུ པན ཨེཀོ པཉྙཝཱ བྷཝིསྶཏི ཝིརཱུཔཝཱ, ཨེཀོ རཱུཔཝཱ ན པཉྙཝཱ. ཏེསུ ཀཏརཾ པཋམཾ ཨིཙྪསཱི’’ཏི? ‘‘པཉྙཝནྟཾ, དེཝཱ’’ཏི. སོ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི ཝཏྭཱ ཏསྶཱ ཀུསཏིཎཾ དིབྦཝཏྠཾ དིབྦཙནྡནཾ པཱརིཙྪཏྟཀཔུཔྥཾ ཀོཀནུདཉྩ ནཱམ ཝཱིཎཾ དཏྭཱ ཏཾ ཨཱདཱཡ རཉྙོ སཡནགྷརཾ པཝིསིཏྭཱ རཉྙཱ སདྡྷིཾ ཨེཀསཡནེ ནིཔཛྫཱཔེཏྭཱ ཨངྒུཊྛཀེན ཏསྶཱ ནཱབྷིཾ པརཱམསི. ཏསྨིཾ ཁཎེ བོདྷིསཏྟོ ཏསྶཱ ཀུཙྪིམྷི པཊིསནྡྷིཾ གཎྷི. སཀྐོཔི སཀཊྛཱནམེཝ གཏོ. པཎྜིཏཱ དེཝཱི གབྦྷསྶ པཏིཊྛིཏབྷཱཝཾ ཛཱནི.

ཨཐ ནཾ པབུདྡྷོ རཱཛཱ དིསྭཱ, ‘‘དེཝི, ཀེན ནཱིཏཱསཱི’’ཏི པུཙྪི. ‘‘སཀྐེན, དེཝཱ’’ཏི. ‘‘ཨཧཾ པཙྩཀྑཏོ ཨེཀཾ མཧལླཀབྲཱཧྨཎཾ ཏཾ ཨཱདཱཡ གཙྪནྟཾ ཨདྡསཾ, ཀསྨཱ མཾ ཝཉྩེསཱི’’ཏི? ‘‘སདྡཧཐ, དེཝ, སཀྐོ མཾ གཧེཏྭཱ དེཝལོཀཾ ནེསཱི’’ཏི. ‘‘ན སདྡཧཱམི, དེཝཱི’’ཏི. ཨཐསྶ སཱ སཀྐདཏྟིཡཾ ཀུསཏིཎཾ དསྶེཏྭཱ ‘‘སདྡཧཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. རཱཛཱ ‘‘ཀུསཏིཎཾ ནཱམ ཡཏོ ཀུཏོཙི ལབྦྷཏཱི’’ཏི ན སདྡཧི. ཨཐསྶ སཱ དིབྦཝཏྠཱདཱིནི དསྶེསི. རཱཛཱ ཏཱནི དིསྭཱ སདྡཧིཏྭཱ, ‘‘བྷདྡེ, སཀྐོ ཏཱཝ ཏཾ ནེཏུ, པུཏྟོ པན ཏེ ལདྡྷོ’’ཏི པུཙྪི. ‘‘ལདྡྷོ མཧཱརཱཛ, གབྦྷོ མེ པཏིཊྛིཏོ’’ཏི. སོ ཏུཊྛོ ཏསྶཱ གབྦྷཔརིཧཱརཾ ཨདཱསི. སཱ དསམཱསཙྩཡེན པུཏྟཾ ཝིཛཱཡི, ཏསྶ ཨཉྙཾ ནཱམཾ ཨཀཏྭཱ ཀུསཏིཎནཱམམེཝ ཨཀཾསུ. ཀུསཀུམཱརསྶ པདསཱ གམནཀཱལེ ཨིཏརོ དེཝཔུཏྟོ ཏསྶཱ ཀུཙྪིཡཾ པཊིསནྡྷིཾ གཎྷི. སཱ དསམཱསེ པརིཔུཎྞེ པུཏྟཾ ཝིཛཱཡི, ཏསྶ ‘‘ཛཡམྤཏཱི’’ཏི ནཱམཾ ཀརིཾསུ. ཏེ མཧནྟེན ཡསེན ཝཌྜྷིཾསུ. བོདྷིསཏྟོ པཉྙཝཱ ཨཱཙརིཡསྶ སནྟིཀེ ཀིཉྩི སིཔྤཾ ཨནུགྒཧེཏྭཱ ཨཏྟནོཝ པཉྙཱཡ སབྦསིཔྤེསུ ནིཔྥཏྟིཾ པཱཔུཎི.

ཨཐསྶ སོལ༹སཝསྶཀཱལེ རཱཛཱ རཛྫཾ དཱཏུཀཱམོ དེཝིཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ ‘‘བྷདྡེ, པུཏྟསྶ ཏེ རཛྫཾ དཏྭཱ ནཱཊཀཱནི ཨུཔཊྛཔེསྶཱམ, མཡཾ ཛཱིཝནྟཱཡེཝ ནཾ རཛྫེ པཏིཊྛིཏཾ པསྶིསྶཱམ, སཀལཛམྦུདཱིཔེ ཁོ པན ཡསྶ རཉྙོ དྷཱིཏརཾ ཨིཙྪཏི, ཏམསྶ ཨཱནེཏྭཱ ཨགྒམཧེསིཾ ཀརིསྶཱམ, ཙིཏྟམསྶ ཛཱནཱཧི, ཀཏརཾ རཱཛདྷཱིཏརཾ རོཙེསཱི’’ཏི ཨཱཧ. སཱ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ‘‘ཀུམཱརསྶ ཨིམཾ པཝཏྟིཾ ཨཱརོཙེཏྭཱ ཙིཏྟཾ ཛཱནཱཧཱི’’ཏི ཨེཀཾ པརིཙཱརིཀཾ པེསེསི. སཱ གནྟྭཱ ཏསྶ ཏཾ པཝཏྟིཾ ཨཱརོཙེསི. ཏཾ སུཏྭཱ མཧཱསཏྟོ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨཧཾ ན རཱུཔཝཱ, རཱུཔསམྤནྣཱ རཱཛདྷཱིཏཱ ཨཱནཱིཏཱཔི མཾ དིསྭཱ ‘ཀིཾ མེ ཨིམིནཱ ཝིརཱུཔེནཱ’ཏི པལཱཡིསྶཏི ཨིཏི ནོ ལཛྫིཏབྦཀཾ བྷཝིསྶཏི, ཀིཾ མེ གྷརཱཝཱསེན, དྷརམཱནེ མཱཏཱཔིཏརོ ཨུཔཊྛཧིཏྭཱ ཏེསཾ ཨཙྩཡེན ནིཀྑམིཏྭཱ པབྦཛིསྶཱམཱི’’ཏི. སོ ‘‘མཡ྄ཧཾ ནེཝ རཛྫེནཏྠོ, ན ནཱཊཀེཧི, ཨཧཾ མཱཏཱཔིཏཱུནཾ ཨཙྩཡེན པབྦཛིསྶཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ. སཱ གནྟྭཱ ཏསྶ ཀཐཾ དེཝིཡཱ ཨཱརོཙེསི, དེཝཱིཔི རཉྙོ ཨཱརོཙེསི. རཱཛཱ ཨནཏྟམནོ ཧུཏྭཱ པུན ཀཏིཔཱཧཙྩཡེན སཱསནཾ པེསེསི. སོཔི པཊིབཱཧཏིཡེཝ. ཨེཝཾ ཡཱཝཏཏིཡཾ པཊིབཱཧིཏྭཱ ཙཏུཏྠཝཱརེ ཙིནྟེསི – ‘‘མཱཏཱཔིཏཱུཧི སདྡྷིཾ ཨེཀནྟེན པཊིཔཀྑབྷཱཝོ ནཱམ ན ཡུཏྟོ, ཨེཀཾ ཨུཔཱཡཾ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི.

སོ ཀམྨཱརཛེཊྛཀཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ བཧུཾ སུཝཎྞཾ དཏྭཱ ‘‘ཨེཀཾ ཨིཏྠིརཱུཔཀཾ ཀརོཧཱི’’ཏི ཨུཡྻོཛེཏྭཱ ཏསྨིཾ པཀྐནྟེ ཨཉྙཾ སུཝཎྞཾ གཧེཏྭཱ སཡམྤི ཨིཏྠིརཱུཔཀཾ ཨཀཱསི. བོདྷིསཏྟཱནཉྷི ཨདྷིཔྤཱཡོ ནཱམ སམིཛ྄ཛྷཏི. ཏཾ སུཝཎྞརཱུཔཀཾ ཛིཝ྄ཧཱཡ ཨཝཎྞནཱིཡསོབྷཾ ཨཧོསི. ཨཐ ནཾ མཧཱསཏྟོ ཁོམཾ ནིཝཱསཱཔེཏྭཱ སིརིགབྦྷེ ཋཔཱཔེསི. སོ ཀམྨཱརཛེཊྛཀེན ཨཱབྷཏརཱུཔཀཾ དིསྭཱ ཏཾ གརཧིཏྭཱ ‘‘གཙྪ ཨམྷཱཀཾ སིརིགབྦྷེ ཋཔིཏརཱུཔཀཾ ཨཱཧརཱ’’ཏི ཨཱཧ. སོ སིརིགབྦྷཾ པཝིཊྛོ ཏཾ དིསྭཱ ‘‘ཀུམཱརེན སདྡྷིཾ ཨབྷིརམིཏུཾ ཨེཀཱ དེཝཙྪརཱ, ཨཱགཏཱ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི ཧཏྠཾ པསཱརེཏུཾ ཨཝིསཧནྟོ ནིཀྑམིཏྭཱ ‘‘དེཝ, སིརིགབྦྷེ ཨཡྻཱ ཨེཀིཀཱཝ ཋིཏཱ, ཨུཔགནྟུཾ ན སཀྐོམཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཏཱཏ, གཙྪ, སུཝཎྞརཱུཔཀཾ ཨེཏཾ, ཨཱཧརཱ’’ཏི པུན པེསིཏོ ཨཱཧརི. ཀུམཱརོ ཀམྨཱརེན ཀཏཾ རཱུཔཀཾ སུཝཎྞགབྦྷེ ནིཀྑིཔཱཔེཏྭཱ ཨཏྟནཱ ཀཏཾ ཨལངྐཱརཱཔེཏྭཱ རཐེ ཋཔཱཔེཏྭཱ ‘‘ཨེཝརཱུཔཾ ལབྷནྟོ གཎྷཱམཱི’’ཏི མཱཏུ སནྟིཀཾ པཧིཎི.

སཱ ཨམཙྩེ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ, ‘‘ཏཱཏཱ, མཡ྄ཧཾ པུཏྟོ མཧཱཔུཉྙོ སཀྐདཏྟིཡོ ཨནུཙྪཝིཀཾ ཀུམཱརིཀཾ ལབྷིསྶཏི, ཏུམྷེ ཨེཝརཱུཔཾ ལབྷནྟཱ གཎྷིསྶཐ, ཨིམཾ རཱུཔཀཾ པཊིཙྪནྣཡཱནེ ཋཔེཏྭཱ སཀལཛམྦུདཱིཔཾ ཙརནྟཱ ཡསྶ རཉྙོ ཨེཝརཱུཔཾ དྷཱིཏརཾ པསྶཐ, ཏསྶེཏཾ དཏྭཱ ‘ཨོཀྐཱཀརཱཛཱ ཏུམྷེཧི སདྡྷིཾ ཨཱཝཱཧཾ ཀརིསྶཏཱི’ཏི དིཝསཾ ཝཝཏྠཔེཏྭཱ ཨཱགཙྪཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཏེ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི ཏཾ ཨཱདཱཡ མཧནྟེན པརིཝཱརེན ནིཀྑམིཏྭཱ ཝིཙརནྟཱ ཡཾ རཱཛདྷཱནིཾ པཱཔུཎནྟི, ཏཏྠ སཱཡནྷསམཡེ མཧཱཛནསྶ སམོསརཎཊྛཱནེ ཏཾ རཱུཔཀཾ ཝཏྠཔུཔྥཱལངྐཱརེཧི ཨལངྐརིཏྭཱ སུཝཎྞསིཝིཀཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ ཏིཏྠམགྒེ ཋཔེཏྭཱ ཨམཙྩཱ སཡཾ པཊིཀྐམིཏྭཱ ཨཱགཏཱགཏཱནཾ ཀཐཱསཝནཏྠཾ ཨེཀམནྟེ ཏིཊྛནྟི. མཧཱཛནོ ཏཾ ཨོལོཀེཏྭཱ ‘‘སུཝཎྞརཱུཔཀ’’ནྟི སཉྙཾ ཨཀཏྭཱ ‘‘ཨཡཾ མནུསྶིཏྠཱི སམཱནཱཔི དེཝཙྪརཔཊིབྷཱགཱ ཨཏིཝིཡ སོབྷཏི, ཀིཾ ནུ ཁོ ཨེཏྠ ཋིཏཱ, ཀུཏོ ཝཱ ཨཱགཏཱ, ཨམྷཱཀཾ ནགརེ ཨེཝརཱུཔཱ ནཏྠཱི’’ཏི ཝཎྞེནྟོ པཀྐམཏི. ཏཾ སུཏྭཱ ཨམཙྩཱ ‘‘སཙེ ཨིདྷ ཨེཝརཱུཔཱ དཱརིཀཱ བྷཝེཡྻ, ‘ཨསུཀཱ རཱཛདྷཱིཏཱ ཝིཡ ཨསུཀཱ ཨམཙྩདྷཱིཏཱ ཝིཡཱ’ཏི ཝདེཡྻུཾ, ཨདྡྷཱ ཨིདྷ ཨེཝརཱུཔཱ ནཏྠཱི’’ཏི ཏཾ ཨཱདཱཡ ཨཉྙཾ ནགརཾ གཙྪནྟི.

ཏེ ཨེཝཾ ཝིཙརནྟཱ ཨནུཔུབྦེན མདྡརཊྛེ སཱགལནགརཾ སམྤཱཔུཎིཾསུ. ཏཏྠ མདྡརཉྙོ ཨཊྛ དྷཱིཏརོ ཨུཏྟམརཱུཔདྷརཱ དེཝཙྪརཔཊིབྷཱགཱ, ཏཱསཾ སབྦཛེཊྛིཀཱ པབྷཱཝཏཱི ནཱམ. ཏསྶཱ སརཱིརཏོ བཱལསཱུརིཡསྶ པབྷཱ ཝིཡ པབྷཱ ནིཙྪརནྟི, ཨནྡྷཀཱརེཔི ཙཏུཧཏྠེ ཨནྟོགབྦྷེ པདཱིཔཀིཙྩཾ ནཏྠི, སབྦོ གབྦྷོ ཨེཀོབྷཱསོཝ ཧོཏི. དྷཱཏཱི པནསྶཱ ཁུཛྫཱ, སཱ པབྷཱཝཏིཾ བྷོཛེཏྭཱ ཏསྶཱ སཱིསནྷཱཔནཏྠཾ ཨཊྛཧི ཝཎྞདཱསཱིཧི ཨཊྛ གྷཊེ གཱཧཱཔེཏྭཱ སཱཡནྷསམཡེ ཨུདཀཏྠཱཡ གཙྪནྟཱི ཏིཏྠམགྒེ ཋིཏཾ ཏཾ རཱུཔཀཾ དིསྭཱ ‘‘པབྷཱཝཏཱི’’ཏི སཉྙཱཡ ‘‘ཨཡཾ དུབྦིནཱིཏཱ ‘སཱིསཾ ནྷཱཡིསྶཱམཱི’ཏི ཨམྷེ ཨུདཀཏྠཱཡ པེསེཏྭཱ པཋམཏརཾ ཨཱགནྟྭཱ ཏིཏྠམགྒེ ཋིཏཱ’’ཏི ཀུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ‘‘ཨརེ ཀུལལཛྫཱཔནིཀེ ཨམྷེཧི པུརིམཏརཾ ཨཱགནྟྭཱ ཀསྨཱ ཨིདྷ ཋིཏཱསི, སཙེ རཱཛཱ ཛཱནིསྶཏི, ནཱསེསྶཏི ནོ’’ཏི ཝཏྭཱ ཧཏྠེན གཎྜཔསྶེ པཧརི, ཧཏྠཏལཾ བྷིཛྫམཱནཾ ཝིཡ ཛཱཏཾ. ཏཏོ ‘‘སུཝཎྞརཱུཔཀ’’ནྟི ཉཏྭཱ ཧསམཱནཱ ཏཱསཾ ཝཎྞདཱསཱིནཾ སནྟིཀཾ གཙྪནྟཱི ‘‘པསྶཐེཏཾ མེ ཀམྨཾ, མམ དྷཱིཏཱཏིསཉྙཱཡ པཧཱརཾ ཨདཱསིཾ, ཨཡཾ མམ དྷཱིཏུ སནྟིཀེ ཀིམགྒྷཏི, ཀེཝལཾ མེ ཧཏྠོ དུཀྑཱཔིཏོ’’ཏི ཨཱཧ.

ཨཐ ནཾ རཱཛདཱུཏཱ གཧེཏྭཱ ‘‘ཏྭཾ ‘མམ དྷཱིཏཱ ཨིཏོ ཨབྷིརཱུཔཏརཱ’ཏི ཝདནྟཱི ཀཾ ནཱམ ཀཐེསཱི’’ཏི ཨཱཧཾསུ. ‘‘མདྡརཉྙོ དྷཱིཏརཾ པབྷཱཝཏིཾ, ཨིདཾ རཱུཔཀཾ ཏསྶཱ སོལ༹སིམྤི ཀལཾ ན ཨགྒྷཏཱི’’ཏི. ཏེ ཏུཊྛམཱནསཱ རཱཛདྭཱརཾ གནྟྭཱ ‘‘ཨོཀྐཱཀརཉྙོ དཱུཏཱ དྭཱརེ ཋིཏཱ’’ཏི པཊིཧཱརེསུཾ. རཱཛཱ ཨཱསནཱ ཝུཊྛཱཡ ཋིཏཀོཝ ‘‘པཀྐོསཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཏེ པཝིསིཏྭཱ རཱཛཱནཾ ཝནྡིཏྭཱ ‘‘མཧཱརཱཛ, ཨམྷཱཀཾ རཱཛཱ ཏུམྷཱཀཾ ཨཱརོགྱཾ པུཙྪཏཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཀཏསཀྐཱརསམྨཱནཱ ‘‘ཀིམཏྠཾ ཨཱགཏཏྠཱ’’ཏི པུཊྛཱ ‘‘ཨམྷཱཀཾ རཉྙོ སཱིཧསྶརོ པུཏྟོ ཀུསཀུམཱརོ ནཱམ, རཱཛཱ ཏསྶ རཛྫཾ དཱཏུཀཱམོ ཨམྷེ ཏུམྷཱཀཾ སནྟིཀཾ པཧིཎི, ཏུམྷཱཀཾ ཀིར དྷཱིཏཱ པབྷཱཝཏཱི, ཏཾ ཏསྶ དེཐ, ཨིམཉྩ སུཝཎྞརཱུཔཀཾ དེཡྻདྷམྨཾ གཎྷཐཱ’’ཏི ཏཾ རཱུཔཀཾ ཏསྶ ཨདཾསུ. སོཔི ‘‘ཨེཝརཱུཔེན མཧཱརཱཛེན སདྡྷིཾ ཝིཝཱཧམངྒལཾ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི ཏུཊྛཙིཏྟོ སམྤཊིཙྪི. ཨཐ ནཾ དཱུཏཱ ཨཱཧཾསུ – ‘‘མཧཱརཱཛ, ཨམྷེཧི ན སཀྐཱ པཔཉྩཾ ཀཱཏུཾ, ཀུམཱརིཀཱཡ ལདྡྷབྷཱཝཾ རཉྙོ ཨཱརོཙེསྶཱམ, ཨཐ ནཾ སོ ཨཱགནྟྭཱ ཨཱདཱཡ གམིསྶཏཱི’’ཏི. སོ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི ཝཏྭཱ ཏེསཾ སཀྐཱརཾ ཀཏྭཱ ཝིསྶཛྫེསི. ཏེ གནྟྭཱ རཉྙོ ཙ དེཝིཡཱ ཙ ཨཱརོཙེསུཾ. རཱཛཱ མཧནྟེན པརིཝཱརེན ཀུསཱཝཏིཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ ཨནུཔུབྦེན སཱགལནགརཾ པཱཔུཎི. མདྡརཱཛཱ པཙྩུགྒནྟྭཱ ཏཾ ནགརཾ པཝེསེཏྭཱ མཧནྟཾ སཀྐཱརམཀཱསི.

སཱིལཝཏཱི དེཝཱི པཎྜིཏཏྟཱ ‘‘ཀོ ཛཱནཱཏི, ཀིཾ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི ཨེཀཱཧདྭཱིཧཙྩཡེན མདྡརཱཛཱནཾ ཨཱཧ – ‘‘མཧཱརཱཛ, སུཎིསཾ དཊྛུཀཱམཱམྷཱི’’ཏི. སོ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ཏཾ པཀྐོསཱཔེསི. པབྷཱཝཏཱི སབྦཱལངྐཱརཔཊིམཎྜིཏཱ དྷཱཏིགཎཔརིཝུཏཱ ཨཱགནྟྭཱ སསྶུཾ ཝནྡི. སཱ ཏཾ དིསྭཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨཡཾ ཀུམཱརིཀཱ ཨབྷིརཱུཔཱ, མཡ྄ཧཾ པུཏྟོ ཝིརཱུཔོ. སཙེ ཨེསཱ ཏཾ པསྶིསྶཏི, ཨེཀཱཧམྤི ཨཝསིཏྭཱ པལཱཡིསྶཏི, ཨུཔཱཡཾ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི. སཱ མདྡརཱཛཱནཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ, ‘‘མཧཱརཱཛ, སུཎིསཱ མེ པུཏྟསྶ ཨནུཙྪཝིཀཱ, ཨཔིཙ ཁོ པན ཨམྷཱཀཾ ཀུལཔཝེཎིཡཱ ཨཱགཏཾ ཙཱརིཏྟཾ ཨཏྠི, སཙེ ཨཡཾ ཏསྨིཾ ཙཱརིཏྟེ ཝཏྟིསྶཏི, ནེསྶཱམི ན’’ནྟི ཨཱཧ. ‘‘ཀིཾ པན ཝོ ཙཱརིཏྟ’’ནྟི. ‘‘ཨམྷཱཀཾ ཝཾསེ ཡཱཝ ཨེཀསྶ གབྦྷསྶ པཏིཊྛཱནཾ ཧོཏི, ཏཱཝ དིཝཱ སཱམིཀཾ པསྶིཏུཾ ན ལབྷཏི. སཙེ ཨེསཱ ཏཐཱ ཀརིསྶཏི, ནེསྶཱམི ན’’ནྟི. རཱཛཱ ‘‘ཀིཾ, ཨམྨ, སཀྑིསྶསི ཨེཝཾ ཝཏྟིཏུ’’ནྟི དྷཱིཏརཾ པུཙྪི. སཱ ‘‘ཨཱམ ཏཱཏཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཏཏོ ཨོཀྐཱཀརཱཛཱ མདྡརཉྙོ བཧུཾ དྷནཾ དཏྭཱ ཏཾ ཨཱདཱཡ པཀྐཱམི. མདྡརཱཛཱཔི མཧནྟེན པརིཝཱརེན དྷཱིཏརཾ ཨུཡྻོཛེསི.

ཨོཀྐཱཀོ ཀུསཱཝཏིཾ གནྟྭཱ ནགརཾ ཨལངྐཱརཱཔེཏྭཱ སབྦབནྡྷནཱནི མོཙེཏྭཱ པུཏྟསྶ ཨབྷིསེཀཾ ཀཏྭཱ རཛྫཾ དཏྭཱ པབྷཱཝཏིཾ ཨགྒམཧེསིཾ ཀཱརེཏྭཱ ནགརེ ‘‘ཀུསརཱཛསྶ ཨཱཎཱ’’ཏི བྷེརིཾ ཙརཱཔེསི. སཀལཛམྦུདཱིཔཏལེ རཱཛཱནོ ཡེསཾ དྷཱིཏརོ ཨཏྠི, ཏེ ཀུསརཉྙོ དྷཱིཏརོ པཧིཎིཾསུ. ཡེསཾ པུཏྟཱ ཨཏྠི, ཏེ ཏེན སདྡྷིཾ མིཏྟབྷཱཝཾ ཨཱཀངྑནྟཱ པུཏྟེ ཨུཔཊྛཱཀེ ཀཏྭཱ པཧིཎིཾསུ. བོདྷིསཏྟསྶ ནཱཊཀཔརིཝཱརོ མཧཱ ཨཧོསི, མཧནྟེན ཡསེན རཛྫཾ ཀཱརེསི. སོ པབྷཱཝཏིཾ དིཝཱ པསྶིཏུཾ ན ལབྷཏི, སཱཔི ཏཾ དིཝཱ པསྶིཏུཾ ན ལབྷཏི, ཨུབྷིནྣཾ རཏྟིདསྶནམེཝ ཧོཏི. ཏཏྠ པབྷཱཝཏིཡཱ སརཱིརཔྤབྷཱཔི ཨབྦོཧཱརིཀཱ ཨཧོསི. བོདྷིསཏྟོ སིརིགབྦྷཏོ རཏྟིཾཡེཝ ནིཀྑམཏི.

སོ ཀཏིཔཱཧཙྩཡེན པབྷཱཝཏིཾ དིཝཱ དཊྛུཀཱམོ མཱཏུཡཱ ཨཱརོཙེསི. སཱ ‘‘མཱ ཏེ ཏཱཏ, རུཙྩི, ཡཱཝ ཨེཀཾ པུཏྟཾ ལབྷསི, ཏཱཝ ཨཱགམེཧཱི’’ཏི, པཊིཀྑིཔི. སོ པུནཔྤུནཾ ཡཱཙིཡེཝ. ཨཐ ནཾ སཱ ཨཱཧ – ‘‘ཏེན ཧི ཧཏྠིསཱལཾ གནྟྭཱ ཧཏྠིམེཎྜཝེསེན ཏིཊྛ, ཨཧཾ ཏཾ ཏཏྠ ཨཱནེསྶཱམི, ཨཐ ནཾ ཨཀྑཱིནི པཱུརེཏྭཱ ཨོལོཀེཡྻཱསི, མཱ ཙ ཨཏྟཱནཾ ཛཱནཱཔེཧཱི’’ཏི. སོ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ཧཏྠིསཱལཾ ཨགམཱསི. ཨཐསྶ མཱཏཱ ཧཏྠིསཱལཾ ཨལངྐཱརཱཔེཏྭཱ པབྷཱཝཏིཾ ‘‘ཨེཧི སཱམིཀསྶ ཧཏྠིནོ པསྶཱམཱ’’ཏི ཏཏྠ ནེཏྭཱ ‘‘ཨཡཾ ཧཏྠཱི ཨསུཀོ ནཱམ, ཨཡཾ ཧཏྠཱི ཨསུཀོ ནཱམཱ’’ཏི ཏསྶཱ དསྶེསི. ཏཏྠ ཏཾ རཱཛཱ མཱཏུ པཙྪཏོ གཙྪནྟིཾ དིསྭཱ ཧཏྠིགོཔཀཝེསེན ཧཏྠིཚཀཎཔིཎྜེན པིཊྛིཡཾ པཧརི. སཱ ཀུདྡྷཱ ‘‘རཉྙོ ཀཐེཏྭཱ ཏེ ཧཏྠཾ ཚིནྡཱཔེསྶཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ དེཝིཾ ཨུཛ྄ཛྷཱཔེསི. རཱཛམཱཏཱ ‘‘མཱ ཨམྨ ཀུཛ྄ཛྷཱི’’ཏི སུཎིསཾ སཉྙཱཔེཏྭཱ པིཊྛིཾ པརིམཛྫི. པུནཔི རཱཛཱ ཏཾ དཊྛུཀཱམོ ཧུཏྭཱ ཨསྶསཱལཱཡ ཨསྶགོཔཀཝེསེན ཏཾ དིསྭཱ ཏཐེཝ ཨསྶཚཀཎཔིཎྜེན པཧརི. ཏདཱཔི ཏཾ ཀུདྡྷཾ སསྶུ སཉྙཱཔེསི.

པུནེཀདིཝསེ པབྷཱཝཏཱི མཧཱསཏྟཾ པསྶིཏུཀཱམཱ ཧུཏྭཱ སསྶུཡཱ ཨཱརོཙེཏྭཱ ‘‘ཨལཾ མཱ ཏེ རུཙྩཱི’’ཏི པཊིཀྑིཏྟཱཔི པུནཔྤུནཾ ཡཱཙི. ཨཐ ནཾ སཱ ཨཱཧ – ‘‘ཏེན ཧི སྭེ མམ པུཏྟོ ནགརཾ པདཀྑིཎཾ ཀརིསྶཏི, ཏྭཾ སཱིཧཔཉྫརཾ ཝིཝརིཏྭཱ ཏཾ པསྶེཡྻཱསཱི’’ཏི. ཨེཝཉྩ པན ཝཏྭཱ པུནདིཝསེ ནགརཾ ཨལངྐཱརཱཔེཏྭཱ ཛཡམྤཏིཀུམཱརཾ རཱཛཝེསཾ གཱཧཱཔེཏྭཱ ཧཏྠིཔིཊྛེ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ བོདྷིསཏྟཾ པཙྪིམཱསནེ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ ནགརཾ པདཀྑིཎཾ ཀཱརཱཔེསི. སཱ པབྷཱཝཏིཾ ཨཱདཱཡ སཱིཧཔཉྫརེ ཋཏྭཱ ‘‘པསྶ ཏཝ སཱམིཀསྶ སིརིསོབྷགྒ’’ནྟི ཨཱཧ. སཱ ‘‘ཨནུཙྪཝིཀོ མེ སཱམིཀོ ལདྡྷོ’’ཏི ཨཏྟམནཱ ཨཧོསི. ཏཾ དིཝསཾ པན མཧཱསཏྟོ ཧཏྠིམེཎྜཝེསེན ཛཡམྤཏིསྶ པཙྪིམཱསནེ ནིསཱིདིཏྭཱ ཡཐཱདྷིཔྤཱཡེན པབྷཱཝཏིཾ ཨོལོཀེནྟོ ཧཏྠཝིཀཱརཱདིཝསེན ཙིཏྟརུཙིཡཱ ཀེལི༹ཾ དསྶེསི. ཧཏྠིམྷི ཨཏིཀྐནྟེ རཱཛམཱཏཱ པབྷཱཝཏིཾ པུཙྪི – ‘‘དིཊྛོ ཏེ, ཨམྨ, སཱམིཀོ’’ཏི. ‘‘ཨཱམ ཨཡྻེ, པཙྪིམཱསནེ པནསྶ ནིསིནྣོ ཧཏྠིམེཎྜོ ཨཏིཝིཡ དུབྦིནཱིཏོ, མཡ྄ཧཾ ཧཏྠཝིཀཱརཱདཱིནི དསྶེསི, ཀསྨཱ ཨེཝརཱུཔཾ ཨལཀྑིཀཾ རཉྙོ པཙྪིམཱསནེ ནིསཱིདཱཔེསུཾ, ནཱིཧརཱཔེཧི ན’’ནྟི? ‘‘ཨམྨ, རཉྙོ པཙྪིམཱསནེ རཀྑཱ ནཱམ ཨིཙྪིཏབྦཱ’’ཏི.

སཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨཡཾ ཧཏྠིམེཎྜོ ཨཏིཝིཡ ནིབྦྷཡོ, རཱཛཱནཾ ‘རཱཛཱ’ཏིཔི ན མཉྙཏི, ཀིཾ ནུ ཁོ ཨེསོཝ ཀུསརཱཛཱ, ཨདྡྷཱ ཧི ཨེསོ ཨཏིཝིཡ ཝིརཱུཔོ ཨེཝ བྷཝིསྶཏི, ཏེནེཝ མཾ ན དསྶེནྟཱི’’ཏི. སཱ ཁུཛྫཾ ཀཎྞམཱུལེ ཨཱཧ – ‘‘ཨམྨ, གཙྪ ཏཱཝ ཛཱནཱཧི, ཀིཾ པུརིམཱསནེ ནིསིནྣཀོ རཱཛཱ, ཨུདཱཧུ པཙྪིམཱསནེ’’ཏི? ‘‘ཀཐཾ པནཱཧཾ ཛཱནིསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘སཙེ ཧི སོ རཱཛཱ བྷཝིསྶཏི, པཋམཏརཾ ཧཏྠིཔིཊྛིཏོ ཨོཏརིསྶཏི, ཨིམཱཡ སཉྙཱཡ ཛཱནཱཧཱི’’ཏི. སཱ གནྟྭཱ ཨེཀམནྟེ ཋིཏཱ པཋམཾ མཧཱསཏྟཾ ཨོཏརནྟཾ ཨདྡས, པཙྪཱ ཛཡམྤཏིཀུམཱརཾ. མཧཱསཏྟོཔི ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ ཨོལོཀེནྟོ ཁུཛྫཾ དིསྭཱ ‘‘ཨིམིནཱ ནཱམ ཀཱརཎེན ཨེསཱ ཨཱགཏཱ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི ཉཏྭཱ ཏཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ‘‘ཨིམཾ ཨནྟརཾ པབྷཱཝཏིཡཱ མཱ ཀཐེཧཱི’’ཏི དལ༹ྷཾ ཝཏྭཱ ཨུཡྻོཛེསི. སཱ གནྟྭཱ ‘‘པུརིམཱསནེ ནིསིནྣོ པཋམཾ ཨོཏརཱི’’ཏི ཨཱཧ. པབྷཱཝཏཱི ཏསྶཱ ཝཙནཾ སདྡཧི.

མཧཱསཏྟོཔི པུན དཊྛུཀཱམོ ཧུཏྭཱ མཱཏརཾ ཡཱཙི. སཱ པཊིཀྑིཔིཏུཾ ཨསཀྐོནྟཱི ‘‘ཏེན ཧི ཨཉྙཱཏཀཝེསེན ཨུཡྻཱནཾ གཙྪཱཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ ཨུཡྻཱནཾ གནྟྭཱ པོཀྑརཎིཡཾ གལཔྤམཱཎཾ ཨུདཀཾ པཝིསིཏྭཱ པདུམིནིཔཏྟེན སཱིསཾ ཚཱདེཏྭཱ པུཔྥིཏཔདུམེན མུཁཾ ཨཱཝརིཏྭཱ ཨཊྛཱསི. མཱཏཱཔིསྶ པབྷཱཝཏིཾ ཨུཡྻཱནཾ ནེཏྭཱ སཱཡནྷསམཡེ ‘‘ཨིམེ རུཀྑེ པསྶ, སཀུཎེ པསྶ, མིགེ པསྶཱ’’ཏི པལོབྷཡམཱནཱ པོཀྑརཎཱིཏཱིརཾ པཱཡཱསི. སཱ པཉྩཝིདྷཔདུམསཉྪནྣཾ པོཀྑརཎིཾ དིསྭཱ ནྷཱཡིཏུཀཱམཱ པརིཙཱརིཀཱཧི སདྡྷིཾ པོཀྑརཎིཾ ཨོཏརིཏྭཱ ཀཱིལ༹ནྟཱི ཏཾ པདུམཾ དིསྭཱ ཝིཙིནིཏུཀཱམཱ ཧཏྠཾ པསཱརེསི. ཨཐ ནཾ རཱཛཱ པདུམིནིཔཏྟཾ ཨཔནེཏྭཱ ‘‘ཨཧཾ ཀུསརཱཛཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཧཏྠེ གཎྷི. སཱ ཏསྶ མུཁཾ དིསྭཱ ‘‘ཡཀྑོ མཾ གཎྷཱི’’ཏི ཝིརཝིཏྭཱ ཏཏྠེཝ ཝིསཉྙིཏཾ པཏྟཱ. ཨཐསྶཱ རཱཛཱ ཧཏྠཾ མུཉྩི. སཱ སཉྙཾ པཊིལབྷིཏྭཱ ‘‘ཀུསརཱཛཱ ཀིར མཾ ཧཏྠེ གཎྷི, ཨིམིནཱཝཱཧཾ ཧཏྠིསཱལཱཡ ཧཏྠིཚཀཎཔིཎྜེན, ཨསྶསཱལཱཡ ཨསྶཚཀཎཔིཎྜེན པཧཊཱ, ཨཡམེཝ མཾ ཧཏྠིསྶ པཙྪིམཱསནེ ནིསཱིདིཏྭཱ ཨུཔྤཎྜེསི, ཀིཾ མེ ཨེཝརཱུཔེན དུམྨུཁེན པཏིནཱ, ཨིམཾ ཛཧིཏྭཱ ཨཧཾ ཛཱིཝནྟཱི ཨཉྙཾ པཏིཾ ལབྷིསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཨཏྟནཱ སདྡྷིཾ ཨཱགཏེ ཨམཙྩེ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ‘‘མམ ཡཱནཝཱཧནཾ སཛྫཾ ཀརོཐ, ཨཛྫེཝ གམིསྶཱམཱི’’ཏི ཨཱཧཾ. ཏེ རཉྙོ ཨཱརོཙེསུཾ. རཱཛཱ ཙིནྟེསི – ‘‘སཙེ གནྟུཾ ན ལབྷིསྶཏི, ཧདཡམསྶཱ ཕལིསྶཏི, གཙྪཏུ པུན ཏཾ ཨཏྟནོ བལེན ཨཱནེསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཨཐསྶཱ གམནཾ ཨནུཛཱནི. སཱ པིཏུནགརམེཝ ཨགམཱསི.

མཧཱསཏྟོཔི ཨུཡྻཱནཏོ ནགརཾ པཝིསིཏྭཱ ཨལངྐཏཔཱསཱདཾ ཨབྷིརུཧི. བོདྷིསཏྟཉྷི སཱ པུབྦཔཏྠནཱཝསེན ན ཨིཙྪི, སོཔི པུབྦཀམྨཝསེནེཝ ཝིརཱུཔོ ཨཧོསི. ཨཏཱིཏེ ཀིར བཱརཱཎསིཡཾ དྭཱརགཱམེ ཨུཔརིམཝཱིཐིཡཱ ཙ ཧེཊྛིམཝཱིཐིཡཱ ཙ དྭེ ཀུལཱནི ཝསིཾསུ. ཨེཀསྶ ཀུལསྶ དྭེ པུཏྟཱ ཨཧེསུཾ. ཨེཀསྶ ཨེཀཱཝ དྷཱིཏཱ ཨཧོསི. དྭཱིསུ པུཏྟེསུ བོདྷིསཏྟོ ཀནིཊྛོ. ཏཾ ཀུམཱརིཀཾ ཛེཊྛཀསྶ ཨདཾསུ. ཀནིཊྛོ ཨདཱརབྷརཎོ བྷཱཏུ སནྟིཀེཡེཝ ཝསི. ཨཐེཀདིཝསཾ ཏསྨིཾ གྷརེ ཨཏིརསཀཔཱུཝེ པཙིཾསུ. བོདྷིསཏྟོ ཨརཉྙཾ གཏོ ཧོཏི. ཏསྶ པཱུཝཾ ཋཔེཏྭཱ ཨཝསེསེ བྷཱཛེཏྭཱ ཁཱདིཾསུ. ཏསྨིཾ ཁཎེ པཙྩེཀབུདྡྷོ བྷིཀྑཱཡ གྷརདྭཱརཾ ཨགམཱསི. བོདྷིསཏྟསྶ བྷཱཏུཛཱཡཱ ‘‘ཙཱུལ༹པཏིནོ ཨཉྙཾ པཱུཝཾ པཙིསྶཱམཱི’’ཏི ཏཾ གཧེཏྭཱ པཙྩེཀབུདྡྷསྶ ཨདཱསི. སོཔི ཏཾ ཁཎཉྙེཝ ཨརཉྙཏོ ཨཱགཙྪི. ཨཐ ནཾ སཱ ཨཱཧ – ‘‘སཱམི, ཙིཏྟཾ པསཱདེཧི, ཏཝ ཀོཊྛཱསོ པཙྩེཀབུདྡྷསྶ དིནྣོ’’ཏི. སོ ‘‘ཏཝ ཀོཊྛཱསཾ ཁཱདིཏྭཱ མམ ཀོཊྛཱསཾ དེསི, ཨཧཾ ཀིཾ ཁཱདིསྶཱམཱི’’ཏི ཀུདྡྷོ པཙྩེཀབུདྡྷཾ ཨནུགནྟྭཱ པཏྟཏོ པཱུཝཾ གཎྷི. སཱ མཱཏུ གྷརཾ གནྟྭཱ ནཝཝིལཱིནཾ ཙམྤཀཔུཔྥཝཎྞཾ སཔྤིཾ ཨཱཧརིཏྭཱ པཙྩེཀབུདྡྷསྶ པཏྟཾ པཱུརེསི, ཏཾ ཨོབྷཱསཾ མུཉྩི. སཱ ཏཾ དིསྭཱ པཏྠནཾ པཊྛཔེསི – ‘‘བྷནྟེ, ཨིམིནཱ དཱནབལེན ནིབྦཏྟནིབྦཏྟཊྛཱནེ མེ སརཱིརཾ ཨོབྷཱསཛཱཏཾ ཧོཏུ, ཨུཏྟམརཱུཔདྷརཱ ཙ བྷཝེཡྻཾ, ཨིམིནཱ ཙ མེ ཨསཔྤུརིསེན སདྡྷིཾ ཨེཀཊྛཱནེ ཝཱསོ མཱ ཨཧོསཱི’’ཏི. ཨིཏི སཱ ཨིམིསྶཱ པུབྦཔཏྠནཱཡ ཝསེན ཏཾ ན ཨིཙྪི. བོདྷིསཏྟོཔི ཏཾ པཱུཝ ཏསྨིཾ སཔྤིཔཏྟེ ཨོསཱིདཱཔེཏྭཱ པཏྠནཾ པཊྛཔེསི – ‘‘བྷནྟེ, ཨིམཾ ཡོཛནསཏེ ཝསནྟིམྤི ཨཱནེཏྭཱ མམ པཱདཔརིཙཱརིཀཾ ཀཱཏུཾ སམཏྠོ བྷཝེཡྻ’’ནྟི. ཏཏྠ ཡཾ སོ ཀུདྡྷོ གནྟྭཱ པཱུཝཾ གཎྷི, ཏསྶ པུབྦཀམྨསྶ ཝསེན ཝིརཱུཔོ ཨཧོསི, པུབྦཔཏྠནཱཡ སཱ ཙ ཏཾ ན ཨིཙྪཱིཏི.

སོ པབྷཱཝཏིཡཱ གཏཱཡ སོཀཔྤཏྟོ ཨཧོསི, ནཱནཱཀཱརེཧི པརིཙཱརཡམཱནཱཔི ནཾ སེསིཏྠིཡོ ཨོལོཀཱཔེཏུམྤི ནཱསཀྑིཾསུ,, པབྷཱཝཏིརཧིཏམསྶ སཀལམྤི ནིཝེསནཾ ཏུཙྪཾ ཝིཡ ཁཱཡི. སོ ‘‘ཨིདཱནི སཱགལནགརཾ པཏྟཱ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི པཙྩཱུསསམཡེ མཱཏུ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ, ‘‘ཨམྨ, ཨཧཾ པབྷཱཝཏིཾ ཨཱནེསྶཱམི, ཏུམྷེ རཛྫཾ ཨནུསཱསཐཱ’’ཏི ཝདནྟོ པཋམཾ གཱཐམཱཧ –

༡.

‘‘ཨིདཾ ཏེ རཊྛཾ སདྷནཾ སཡོགྒཾ, སཀཱཡུརཾ སབྦཀཱམཱུཔཔནྣཾ;

ཨིདཾ ཏེ རཛྫཾ ཨནུསཱས ཨམྨ, གཙྪཱམཧཾ ཡཏྠ པིཡཱ པབྷཱཝཏཱི’’ཏི.

ཏཏྠ སཡོགྒནྟི ཧཏྠིཡོགྒཱདིསཧིཏཾ. སཀཱཡུརནྟི སཔཉྩརཱཛཀཀུདྷབྷཎྜཾ. ཨནུསཱས, ཨམྨཱཏི སོ ཀིར པུརིསསྶ རཛྫཾ དཏྭཱ པུན གཎྷནཾ ནཱམ ན ཡུཏྟནྟི པིཏུ ཝཱ བྷཱཏུ ཝཱ ཨནིཡྻཱདེཏྭཱ མཱཏུ ནིཡྻཱདེནྟོ ཨེཝམཱཧ.

སཱ ཏསྶ ཀཐཾ སུཏྭཱ ‘‘ཏེན ཧི, ཏཱཏ, ཨཔྤམཏྟོ བྷཝེཡྻཱསི, མཱཏུགཱམོ ནཱམ ཨཔརིསུདྡྷཧདཡོ’’ཏི ཝཏྭཱ ནཱནགྒརསབྷོཛནསྶ སུཝཎྞཀརོཊིཾ པཱུརེཏྭཱ ‘‘ཨིདཾ ཨནྟརཱམགྒེ བྷུཉྫེཡྻཱསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨུཡྻོཛེསི. སོ ཏཾ ཨཱདཱཡ མཱཏརཾ ཝནྡིཏྭཱ ཏིཀྑཏྟུཾ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ‘‘ཛཱིཝནྟོ པུན ཏུམྷེ པསྶིསྶཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ སིརིགབྦྷཾ པཝིསིཏྭཱ པཉྩཱཝུདྷཾ སནྣཡ྄ཧིཏྭཱ བྷཏྟཀརོཊིཡཱ སདྡྷིཾ ཀཧཱཔཎསཧསྶཾ པསིབྦཀེ ཀཏྭཱ ཀོཀནུདཉྩ ཝཱིཎཾ ཨཱདཱཡ ནགརཱ ནིཀྑམིཏྭཱ མགྒཾ པཊིཔཛྫིཏྭཱ མཧབྦལོ མཧཱཐཱམོ ཡཱཝ མཛ྄ཛྷནྷིཀཱ པཎྞཱས ཡོཛནཱནི གནྟྭཱ བྷཏྟཾ བྷུཉྫིཏྭཱ སེསདིཝསབྷཱགེན པུན པཎྞཱས ཡོཛནཱནི གནྟྭཱ ཨེཀཱཧེནེཝ ཡོཛནསཏིཀཾ མགྒཾ ཁེཔེཏྭཱ སཱཡནྷསམཡེ ནྷཏྭཱ སཱགལནགརཾ པཱཝིསི. ཏསྨིཾ པཝིཊྛམཏྟེཡེཝ ཏསྶ ཏེཛེན པབྷཱཝཏཱི སཡནཔིཊྛེ སཎྛཱཏུཾ ཨསཀྐོནྟཱི ཨོཏརིཏྭཱ བྷཱུམིཡཾ ནིཔཛྫི. བོདྷིསཏྟཾ ཀིལནྟིནྡྲིཡཾ ཝཱིཐིཡཱ གཙྪནྟཾ ཨཉྙཏརཱ ཨིཏྠཱི དིསྭཱ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ པཱདེ དྷོཝཱཔེཏྭཱ སཡནཾ དཱཔེསི. སོ ཀིལནྟཀཱཡོ ནིཔཛྫིཏྭཱ ནིདྡཾ ཨོཀྐམི.

ཨཐ སཱ ཏསྨིཾ ནིདྡམུཔགཏེ བྷཏྟཾ སམྤཱདེཏྭཱ ཏཾ པབོདྷེཏྭཱ བྷཏྟཾ བྷོཛེསི. སོ ཏུཊྛོ ཏསྶཱ སདྡྷིཾ བྷཏྟཀརོཊིཡཱ ཀཧཱཔཎསཧསྶཾ ཨདཱསི. སོ པཉྩཱཝུདྷཾ ཏཏྠེཝ ཋཔེཏྭཱ ‘‘གནྟབྦཊྛཱནཾ མེ ཨཏྠཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཝཱིཎཾ ཨཱདཱཡ ཧཏྠིསཱལཾ གནྟྭཱ ‘‘ཨཛྫ མེ ཨིདྷ ཝསིཏུཾ དེཐ, གནྡྷབྦཾ ཝོ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཧཏྠིགོཔཀེཧི ཨནུཉྙཱཏོ ཨེཀམནྟེ ནིཔཛྫིཏྭཱ ཐོཀཾ ནིདྡཱཡིཏྭཱ པཊིཔྤསྶདྡྷདརཐོ ཨུཊྛཱཡ ཝཱིཎཾ མུཉྩིཏྭཱ ‘‘སཱགལནགརཝཱསིནོ ཨིམཾ སདྡཾ སུཎནྟཱུ’’ཏི ཝཱིཎཾ ཝཱདེནྟོ གཱཡི. པབྷཱཝཏཱི བྷཱུམིཡཾ ནིཔནྣཱ ཏཾ སདྡཾ སུཏྭཱཝ ‘‘ཨཡཾ ན ཨཉྙསྶ ཝཱིཎཱསདྡོ, ནིསྶཾསཡཾ ཀུསརཱཛཱ མམཏྠཱཡ ཨཱགཏོ’’ཏི ཨཉྙཱསི. མདྡརཱཛཱཔི ཏཾ སདྡཾ སུཏྭཱ ‘‘ཨཏིཝིཡ མདྷུརཾ ཝཱདེཏི, སྭེ ཨེཏཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ མམ གནྡྷབྦཾ ཀཱརེསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེསི.

བོདྷིསཏྟོ ‘‘ན སཀྐཱ ཨིདྷ ཝསམཱནེན པབྷཱཝཏཱི དཊྛུཾ, ཨཊྛཱནམེཏ’’ནྟི པཱཏོཝ ནིཀྑམིཏྭཱ སཱཡཾ བྷུཏྟགེཧེཡེཝ པཱཏརཱསཾ བྷུཉྫིཏྭཱ ཝཱིཎཾ ཋཔེཏྭཱ རཱཛཀུམྦྷཀཱརསྶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཏསྶ ཨནྟེཝཱསིཀབྷཱཝཾ ཨུཔགནྟྭཱ ཨེཀདིཝསེནེཝ གྷརཾ མཏྟིཀཱཡ པཱུརེཏྭཱ ‘‘བྷཱཛནཱནི ཀརོམི ཨཱཙརིཡཱ’’ཏི ཝཏྭཱ, ‘‘ཨཱམ, ཀཱརོཧཱི’’ཏི ཝུཏྟེ ཨེཀཾ མཏྟིཀཱཔིཎྜཾ ཙཀྐེ ཋཔེཏྭཱ ཙཀྐཾ ཨཱཝིཉྪི, སཀིཾ ཨཱཝིདྡྷམེཝ ཡཱཝ མཛ྄ཛྷནྷིཀཱཏིཀྐམཱ བྷམིཡེཝ. སོ ནཱནཱཝཎྞཱནི ཁུདྡཀམཧནྟཱནི བྷཱཛནཱནི ཀཏྭཱ པབྷཱཝཏིཡཱ ཨཏྠཱཡ བྷཱཛནཾ ཀརོནྟོ ནཱནཱརཱུཔཱནི སམུཊྛཱཔེསི. བོདྷིསཏྟཱནཉྷི ཨདྷིཔྤཱཡོ ནཱམ སམིཛ྄ཛྷཏི, ‘‘ཏཱནི རཱུཔཱནི པབྷཱཝཏཱིཡེཝ པསྶཏཱུ’’ཏི ཨདྷིཊྛཱསི. སོ སབྦབྷཱཛནཱནི སུཀྑཱཔེཏྭཱ པཙིཏྭཱ གེཧཾ པཱུརེསི. ཀུམྦྷཀཱརོ ནཱནཱབྷཱཛནཱནི གཧེཏྭཱ རཱཛཀུལཾ ཨགམཱསི. རཱཛཱ དིསྭཱ ‘‘ཀེནིམཱནི ཀཏཱནཱི’’ཏི པུཙྪི. ‘‘མཡཱ, དེཝཱ’’ཏི. ‘‘ཨཧཾ ཏཡཱ ཀཏཱནི ཛཱནཱམི, ཀཐེཧི, ཀེན ཀཏཱནཱི’’ཏི? ‘‘ཨནྟེཝཱསིཀེན མེ དེཝཱ’’ཏི. ‘‘ན ཏེ སོ ཨནྟེཝཱསཱི, ཨཱཙརིཡོ ཏེ སོ, ཏྭཾ ཏསྶ སནྟིཀེ སིཔྤཾ སིཀྑ, ཨིཏོ པཊྛཱཡ ཙ སོ མམ དྷཱིཏཱནཾ བྷཱཛནཱནི ཀརོཏུ, ཨིམཉྩསྶ སཧསྶཾ དེཧཱི’’ཏི སཧསྶཾ དཱཔེཏྭཱ ‘‘ནཱནཱཝཎྞཱནི ཨིམཱནི ཁུདྡཀབྷཱཛནཱནི མམ དྷཱིཏཱནཾ དེཧཱི’’ཏི ཨཱཧ.

སོ ཏཱནི ཏཱསཾ སནྟིཀཾ ནེཏྭཱ ‘‘ཨིམཱནི ཝོ ཀཱིལ༹ནཏྠཱཡ ཁུདྡཀབྷཱཛནཱནཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཏཱ སབྦཱ ཨཱགམིཾསུ. ཀུམྦྷཀཱརོ མཧཱསཏྟེན པབྷཱཝཏིཡཱ ཨཏྠཱཡ ཀཏབྷཱཛནམེཝ ཏསྶཱ ཨདཱསི. སཱ ཙ བྷཱཛནཾ གཧེཏྭཱ ཏཏྠ ཨཏྟནོ ཙ མཧཱསཏྟསྶ ཙ ཁུཛྫཱཡ ཙ རཱུཔཾ པསྶིཏྭཱ ‘‘ཨིདཾ ན ཨཉྙེན ཀཏཾ, ཀུསརཱཛེནེཝ ཀཏ’’ནྟི ཉཏྭཱ ཀུཛ྄ཛྷིཏྭཱ བྷཱུམིཡཾ ཁིཔིཏྭཱ ‘‘ཨིམིནཱ མཡ྄ཧཾ ཨཏྠོ ནཏྠི, ཨིཙྪནྟཱནཾ དེཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཨཐསྶཱ བྷགིནིཡོ ཀུདྡྷབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ‘‘ཁུདྡཀབྷཱཛནཾ ཀུསརཉྙཱ ཀཏནྟི མཉྙསི, ཨིདཾ ཏེན ན ཀཏཾ, ཀུམྦྷཀཱརེནེཝ ཀཏཾ, གཎྷཱཧི ན’’ནྟི ཨཝཧསིཾསུ. སཱ ཏེན ཀཏབྷཱཝཾ ཏསྶ ཙ ཨཱགཏབྷཱཝཾ ཏཱསཾ ན ཀཐེསི. ཀུམྦྷཀཱརོ སཧསྶཾ བོདྷིསཏྟསྶ དཏྭཱ ‘‘ཏཱཏ, རཱཛཱ ཏེ ཏུཊྛོ, ཨིཏོ ཀིར པཊྛཱཡ རཱཛདྷཱིཏཱནཾ བྷཱཛནཱནི ཀརེཡྻཱསི, ཨཧཾ ཏཱསཾ ཧརིསྶཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ.

སོ ‘‘ཨིདྷཱཔི ཝསནྟེན ན སཀྐཱ པབྷཱཝཏཱི དཊྛུ’’ནྟི ཏཾ སཧསྶཾ ཏསྶེཝ དཏྭཱ རཱཛུཔཊྛཱཀསྶ ནལ༹ཀཱརསྶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཏསྶ ཨནྟེཝཱསིཀོ ཧུཏྭཱ པབྷཱཝཏིཡཱ ཨཏྠཱཡ ཏཱལཝཎྚཾ ཀཏྭཱ ཏཏྠེཝ སེཏཙྪཏྟཉྩ ཨཱཔཱནབྷཱུམིཉྩ ཝཏྠཾ གཧེཏྭཱ ཋིཏཾ པབྷཱཝཏིཉྩཱཏི ནཱནཱརཱུཔཱནི དསྶེསི. ནལ༹ཀཱརོ ཏཉྩ ཨཉྙཉྩ ཏེན ཀཏབྷཎྜཀཾ ཨཱདཱཡ རཱཛཀུལཾ ཨགམཱསི. རཱཛཱ དིསྭཱ ‘‘ཀེནིམཱནི ཀཏཱནཱི’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ པུརིམནཡེནེཝ སཧསྶཾ དཏྭཱ ‘‘ཨིམཱནི ནལ༹ཀཱརབྷཎྜཱནི མམ དྷཱིཏཱནཾ དེཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོཔི བོདྷིསཏྟེན པབྷཱཝཏིཡཱ ཨཏྠཱཡ ཀཏཾ ཏཱལཝཎྚཾ ཏསྶཱཡེཝ ཨདཱསི. ཏཏྲཔི རཱུཔཱནི ཨཉྙོ ཛནོ ན པསྶཏི, པབྷཱཝཏཱི པན དིསྭཱ ཀུསརཉྙཱ ཀཏབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ‘‘གཎྷིཏུཀཱམཱ གཎྷནྟཱུ’’ཏི ཀུདྡྷཱ བྷཱུམིཡཾ ཁིཔི. ཨཐ ནཾ སེསཱ ཨཝཧསིཾསུ. ནལ༹ཀཱརོ སཧསྶཾ ཨཱཧརིཏྭཱ བོདྷིསཏྟསྶ དཏྭཱ ཏཾ པཝཏྟིཾ ཨཱརོཙེསི.

སོ ‘‘ཨིདམྤི མཡ྄ཧཾ ཨཝསནཊྛཱན’’ནྟི སཧསྶཾ ཏསྶེཝ དཏྭཱ རཱཛམཱལཱཀཱརསྶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཨནྟེཝཱསིཀབྷཱཝཾ ཨུཔགནྟྭཱ ནཱནཱཝིདྷཾ མཱལཱཝིཀཏིཾ གནྠིཏྭཱ པབྷཱཝཏིཡཱ ཨཏྠཱཡ ནཱནཱརཱུཔཝིཙིཏྲཾ ཨེཀཾ ཙུམྦཊཀཾ ཨཀཱསི. མཱལཱཀཱརོ ཏཾ སབྦཾ ཨཱདཱཡ རཱཛཀུལཾ ཨགམཱསི. རཱཛཱ དིསྭཱ ‘‘ཀེནིམཱནི གནྠིཏཱནཱི’’ཏི པུཙྪི. ‘‘མཡཱ, དེཝཱ’’ཏི. ‘‘ཨཧཾ ཏཡཱ གནྠིཏཱནི ཛཱནཱམི, ཀཐེཧི, ཀེན གནྠིཏཱནཱི’’ཏི? ‘‘ཨནྟེཝཱསིཀེན མེ, དེཝཱ’’ཏི. ‘‘ན སོ ཨནྟེཝཱསཱི, ཨཱཙརིཡོ ཏེ སོ, ཏྭཾ ཏསྶ སནྟིཀེ སིཔྤཾ སིཀྑ, ཨིཏོ པཊྛཱཡ ཙ སོ མམ དྷཱིཏཱནཾ པུཔྥཱནི གནྠཏུ, ཨིམཉྩསྶ སཧསྶཾ དེཧཱི’’ཏི སཧསྶཾ དཏྭཱ ‘‘ཨིམཱནི པུཔྥཱནི མམ དྷཱིཏཱནཾ དེཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོཔི བོདྷིསཏྟེན པབྷཱཝཏིཡཱ ཨཏྠཱཡ ཀཏཾ ཙུམྦཊཀཾ ཏསྶཱཡེཝ ཨདཱསི. སཱ ཏཏྠ ཨཏྟནོ ཙ རཉྙོ ཙ རཱུཔེཧི སདྡྷིཾ ནཱནཱརཱུཔཱནི དིསྭཱ ཏེན ཀཏབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ཀུཛ྄ཛྷིཏྭཱ བྷཱུམིཡཾ ཁིཔི. སེསཱ བྷགིནིཡོ ཏཾ ཏཐེཝ ཨཝཧསིཾསུ. མཱལཱཀཱརོཔི སཧསྶཾ ཨཱཧརིཏྭཱ བོདྷིསཏྟསྶ དཏྭཱ ཏཾ པཝཏྟིཾ ཨཱརོཙེསི.

སོ ‘‘ཨིདམྤི མཡ྄ཧཾ ཨཝསནཊྛཱན’’ནྟི སཧསྶཾ ཏསྶེཝ དཏྭཱ རཉྙོ སཱུདསྶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཨནྟེཝཱསིཀབྷཱཝཾ ཨུཔགཙྪི. ཨཐེཀདིཝསཾ སཱུདོ རཉྙོ བྷོཛནཝིཀཏིཾ ཧརནྟོ ཨཏྟནོ ཨཏྠཱཡ པཙིཏུཾ བོདྷིསཏྟསྶ ཨཊྛིམཾསཾ ཨདཱསི. སོ ཏཾ ཏཐཱ སམྤཱདེསི, ཡཐཱསྶ གནྡྷོ སཀལནགརཾ ཨཝཏྠརི. རཱཛཱ ཏཾ གྷཱཡིཏྭཱ ‘‘ཀིཾ ཏེ མཧཱནསེ ཨཉྙམྤི མཾསཾ པཙསཱི’’ཏི པུཙྪི. ‘‘ནཏྠི, དེཝ, ཨཔིཙ ཁོ པན མེ ཨནྟེཝཱསིཀསྶ ཨཊྛིམཾསཾ པཙནཏྠཱཡ དིནྣཾ, ཏསྶེཝ སོ གནྡྷོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. རཱཛཱ ཨཱཧརཱཔེཏྭཱ ཏཏོ ཐོཀཾ ཛིཝ྄ཧགྒེ ཋཔེསི, ཏཱཝདེཝ སཏྟ རསཧརཎིསཧསྶཱནི ཁོབྷེནྟཾ ཕརི. རཱཛཱ རསཏཎྷཱཡ བཛ྄ཛྷིཏྭཱ སཧསྶཾ དཏྭཱ ‘‘ཨིཏོ པཊྛཱཡ ཏཝ ཨནྟེཝཱསིནཱ མམ ཙ དྷཱིཏཱནཉྩ མེ བྷཏྟཾ པཙཱཔེཏྭཱ ཏྭཾ མཡ྄ཧཾ ཨཱཧར, སོ མེ དྷཱིཏཱནཾ ཧརཏཱུ’’ཏི ཨཱཧ. སཱུདོ གནྟྭཱ ཏསྶ ཨཱརོཙེསི. སོ ཏཾ སུཏྭཱ ‘‘ཨིདཱནི མེ མནོརཐོ མཏྠཀཾ པཏྟོ, ཨིདཱནི པནཱཧཾ པབྷཱཝཏིཾ དཊྛུཾ ལབྷིསྶཱམཱི’’ཏི ཏུཊྛོ ཏཾ སཧསྶཾ ཏསྶེཝ དཏྭཱ པུནདིཝསེ བྷཏྟཾ སམྤཱདེཏྭཱ རཉྙོ བྷཏྟབྷཱཛནཱནི པེསེཏྭཱ རཱཛདྷཱིཏཱནཾ བྷཏྟཀཱཛཾ སཡཾ གཧེཏྭཱ པབྷཱཝཏིཡཱ ཝསནཔཱསཱདཾ ཨབྷིརུཧི. སཱ ཏཾ བྷཏྟཀཱཛཾ ཨཱདཱཡ པཱསཱདཾ ཨབྷིརུཧནྟཾ དིསྭཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨཡཾ ཨཏྟནོ ཨནནུཙྪཝིཀཾ དཱསཀམྨཀརེཧི ཀཏྟབྦཾ ཀརོཏི. སཙེ པནཱཧཾ ཀཏིཔཱཧཾ ཏུཎྷཱི བྷཝིསྶཱམི, ‘ཨིདཱནི མཾ ཨེསཱ རོཙཏཱི’ཏི སཉྙཱི ཧུཏྭཱ ཀཏྠཙི ཨགནྟྭཱ མཾ ཨོལོཀེནྟོ ཨིདྷེཝ ཝསིསྶཏི, ཨིདཱནེཝ ཏཾ ཨཀྐོསིཏྭཱ པརིབྷཱསིཏྭཱ མུཧུཏྟམྤི ཨིདྷ ཝསིཏུཾ ཨདཏྭཱ པལཱཔེསྶཱམཱི’’ཏི. སཱ དྭཱརཾ ཨཌྜྷཝིཝཊཾ ཀཏྭཱ ཨེཀཾ ཧཏྠཾ ཀཝཱཊེ ལགྒེཏྭཱ ཨེཀེན ཧཏྠེན ཨགྒལ༹ཾ ཨུཔྤཱིལེ༹ཏྭཱ དུཏིཡཾ གཱཐམཱཧ –

༢.

‘‘ཨནུཛྫུབྷཱུཏེན ཧརཾ མཧནྟཾ, དིཝཱ ཙ རཏྟོ ཙ ནིསཱིཐཀཱལེ;

པཊིགཙྪ ཏྭཾ ཁིཔྤཾ ཀུསཱཝཏིཾ ཀུས, ནིཙྪཱམི དུབྦཎྞམཧཾ ཝསནྟ’’ནྟི.

ཏསྶཏྠོ – མཧཱརཱཛ, ཏྭཾ བྷཏྟཀཱརཀོ ཧུཏྭཱ ཨུཛུཀེན ཙིཏྟེན ཡོཔི ཏེ སཱིསཾ བྷིནྡེཡྻ, ཏསྶཔེཏཾ ཀམྨཾ ན ཀརོསི, ཨནུཛུབྷཱུཏེན པན ཙིཏྟེན མམཏྠཱཡ ཨེཏཾ མཧནྟཾ ཀཱཛཾ ཧརནྟོ དིཝཱ ཙ རཏྟོ ཙ ནིསཱིཐཀཱལེ ཙ མཧནྟཾ དུཀྑཾ ཨནུབྷཝིསྶསི, ཀིཾ ཏེ ཏེན ཨནུབྷཱུཏེན དུཀྑེན, ཏྭཾ ཨཏྟནོ ནགརཾ ཀུསཱཝཏིམེཝ པཊིགཙྪ, ཨཉྙཾ ཨཏྟནཱ སདིསིཾ ཨཏིརསཀཔཱུཝསཎྛཱནམུཁིཾ ཡཀྑིནིཾ ཨགྒམཧེསིཾ ཀཏྭཱ རཛྫཾ ཀཱརེཧཱིཏི. ནིཙྪཱམི དུབྦཎྞམཧཾ ཝསནྟནྟི ཨཧཾ པན ཏཾ དུབྦཎྞཾ དུསྶཎྛིཏཾ ཨིདྷ ཝསནྟཾ ན ཨིཙྪཱམཱིཏི.

སོ ‘‘པབྷཱཝཏིཡཱ མེ སནྟིཀཱ ཀཐཱ ལདྡྷཱ’’ཏི ཏུཊྛཙིཏྟོ ཏིསྶོ གཱཐཱ ཨབྷཱསི –

༣.

‘‘ནཱཧཾ གམིསྶཱམི ཨིཏོ ཀུསཱཝཏིཾ, པབྷཱཝཏཱི ཝཎྞཔལོབྷིཏོ ཏཝ;

རམཱམི མདྡསྶ ནིཀེཏརམྨེ, ཧིཏྭཱན རཊྛཾ ཏཝ དསྶནེ རཏོ.

༤.

‘‘པབྷཱཝཏཱི ཝཎྞཔལོབྷིཏོ ཏཝ, སམྨཱུལ༹ྷརཱུཔོ ཝིཙརཱམི མེདིནིཾ;

དིསཾ ན ཛཱནཱམི ཀུཏོམྷི ཨཱགཏོ, ཏཡམྷི མཏྟོ མིགམནྡལོཙནེ.

༥.

‘‘སུཝཎྞཙཱིརཝསནེ, ཛཱཏརཱུཔསུམེཁལེ;

སུསྶོཎི ཏཝ ཀཱམཱ ཧི, ནཱཧཾ རཛྫེན མཏྠིཀོ’’ཏི.

ཏཏྠ རམཱམཱིཏི ཨབྷིརམཱམི ན ཨུཀྐཎྛཱམི. སམྨཱུལ༹ྷརཱུཔོཏི ཀིལེསསམྨཱུལ༹ྷོ ཧུཏྭཱ. ཏཡམྷི མཏྟོཏི ཏཡི མཏྟོམྷི, ཏཡཱ ཝཱ མཏྟོམྷི. སུཝཎྞཙཱིརཝསནེཏི སུཝཎྞཁཙིཏཝཏྠཝསནེ. ནཱཧཾ རཛྫེན མཏྠིཀོཏི ན ཨཧཾ རཛྫེན ཨཏྠིཀོ.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ སཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨཧཾ ཨེཏཾ ‘ཝིཔྤཊིསཱརཱི བྷཝིསྶཏཱི’ཏི པརིབྷཱསཱམི, ཨཡཾ པན རཛྫིཏྭཱཝ ཀཐེཏི, སཙེ ཁོ པན མཾ ‘ཨཧཾ ཀུསརཱཛཱ’ཏི ཝཏྭཱ ཧཏྠེ གཎྷེཡྻ, ཀོ ཏཾ ནིཝཱརེཡྻ, ཀོཙི ནོ ཨིམཾ ཀཐཾ སུཎེཡྻཱ’’ཏི དྭཱརཾ ཐཀེཏྭཱ སཱུཙིཾ དཏྭཱ ཨནྟོ ཨཊྛཱསི. སོཔི བྷཏྟཀཱཛཾ ཨཱཧརིཏྭཱ བྷཏྟཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ རཱཛདྷཱིཏརོ བྷོཛེསི. པབྷཱཝཏཱི ‘‘གཙྪ ཀུསརཱཛེན པཀྐབྷཏྟཾ ཨཱཧརཱ’’ཏི ཁུཛྫཾ པེསེསི. སཱ ཨཱཧརིཏྭཱ ‘‘བྷུཉྫཱཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. ནཱཧཾ ཏེན པཀྐབྷཏྟཾ བྷུཉྫཱམི, ཏྭཾ བྷུཉྫིཏྭཱ ཨཏྟནོ ལདྡྷནིཝཱཔཾ གཧེཏྭཱ བྷཏྟཾ པཙིཏྭཱ ཨཱཧར, ཀུསརཉྙོ ཨཱགཏབྷཱཝཉྩ མཱ ཀསྶཙི ཨཱརོཙེསཱིཏི. ཁུཛྫཱ ཏཏོ པཊྛཱཡ ཏསྶཱ ཀོཊྛཱསཾ ཨཱཧརིཏྭཱ སཡཾ བྷུཉྫཏི, ཨཏྟནོ ཀོཊྛཱསཾ ཏསྶཱ ཨུཔནེཏི. ཀུསརཱཛཱཔི ཏཏོ པཊྛཱཡ ཏཾ པསྶིཏུཾ ཨལབྷནྟོ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨཏྠི ནུ ཁོ པབྷཱཝཏིཡཱ མཡི སིནེཧོ, ཨུདཱཧུ ནཏྠི, ཝཱིམཾསིསྶཱམི ན’’ནྟི. སོ པན རཱཛདྷཱིཏརོ བྷོཛེཏྭཱ བྷཏྟཀཱཛཾ ཨཱདཱཡ ནིཀྑནྟོ ཏསྶཱ གབྦྷདྭཱརེ པཱསཱདཏལཾ པཱདེན པཧརིཏྭཱ བྷཱཛནཱནི གྷཊྚེཏྭཱ ནིཏྠུནིཏྭཱ ཝིསཉྙཱི ཧུཏྭཱ ཝིཡ ཨཝཀུཛྫོ པཏི. སཱ ཏསྶ ནིཏྠུནིཏསདྡེན དྭཱརཾ ཝིཝརིཏྭཱ ཏཾ བྷཏྟཀཱཛེན ཨོཏྠཏཾ དིསྭཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨཡཾ སཀལཛམྦུདཱིཔེ ཨགྒརཱཛཱ མཾ ནིསྶཱཡ རཏྟིནྡིཝཾ དུཀྑཾ ཨནུབྷོཏི, སུཁུམཱལཏཱཡ བྷཏྟཀཱཛེན ཨཝཏྠཏོ པཏཏི, ཛཱིཝཏི ནུ ཁོ, ནོ ཝཱ’’ཏི. སཱ གབྦྷཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ ཏསྶ ནཱསཝཱཏཾ ཨུཔདྷཱརེཏུཾ གཱིཝཾ པསཱརེཏྭཱ མུཁཾ ཨོལོཀེསི. སོ མུཁཔཱུརཾ ཁེལ༹ཾ གཧེཏྭཱ ཏསྶཱ སརཱིརེ པཱཏེསི. སཱ ཏཾ པརིབྷཱསིཏྭཱ གབྦྷཾ པཝིསིཏྭཱ དྭཱརཾ ཨཌྜྷཝིཝཊཾ ཐཀེཏྭཱ ཋིཏཱ གཱཐམཱཧ –

༦.

‘‘ཨབྦྷཱུཏི ཏསྶ བྷོ ཧོཏི, ཡོ ཨནིཙྪནྟམིཙྪཏི;

ཨཀཱམཾ རཱཛ ཀཱམེསི, ཨཀནྟཾ ཀནྟུམིཙྪསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཨབྦྷཱུཏཱིཏི ཨབྷཱུཏི, ཨཝུཌྜྷཱིཏི ཨཏྠོ.

སོ པན པཊིབདྡྷཙིཏྟཏཱཡ ཨཀྐོསིཡམཱནོཔི པརིབྷཱསིཡམཱནོཔི ཝིཔྤཊིསཱརཾ ཨནུཔྤཱདེཏྭཱཝ ཨནནྟརཾ གཱཐམཱཧ –

༧.

‘‘ཨཀཱམཾ ཝཱ སཀཱམཾ ཝཱ, ཡོ ནརོ ལབྷཏེ པིཡཾ;

ལཱབྷམེཏྠ པསཾསཱམ, ཨལཱབྷོ ཏཏྠ པཱཔཀོ’’ཏི.

སཱཔི ཏསྨིཾ ཨེཝཾ ཀཐེནྟེཔི ཨནོསཀྐིཏྭཱ ཐདྡྷཏརཝཙནཾ ཝཏྭཱ པལཱཔེཏུཀཱམཱ ཨིཏརཾ གཱཐམཱཧ –

༨.

‘‘པཱསཱཎསཱརཾ ཁཎསི, ཀཎིཀཱརསྶ དཱརུནཱ;

ཝཱཏཾ ཛཱལེན བཱདྷེསི, ཡོ ཨནིཙྪནྟམིཙྪསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཀཎིཀཱརསྶ དཱརུནཱཏི ཀཎིཀཱརཀཊྛེན. བཱདྷེསཱིཏི བནྡྷསཱིཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ ཏིསྶོ གཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི –

༩.

‘‘པཱསཱཎོ ནཱུན ཏེ ཧདཡེ, ཨོཧིཏོ མུདུལཀྑཎེ;

ཡོ ཏེ སཱཏཾ ན ཝིནྡཱམི, ཏིརོཛནཔདཱགཏོ.

༡༠.

‘‘ཡདཱ མཾ བྷཀུཊིཾ ཀཏྭཱ, རཱཛཔུཏྟཱི ཨུདིཀྑཏི;

ཨཱལཱ༹རིཀོ ཏདཱ ཧོམི, རཉྙོ མདྡསྶནྟེཔུརེ.

༡༡.

‘‘ཡདཱ ཨུམྷཡམཱནཱ མཾ, རཱཛཔུཏྟཱི ཨུདིཀྑཏི;

ནཱལཱ༹རིཀོ ཏདཱ ཧོམི, རཱཛཱ ཧོམི ཏདཱ ཀུསོ’’ཏི.

ཏཏྠ མུདུལཀྑཎེཏི མུདུནཱ ཨིཏྠིལཀྑཎེན སམནྣཱགཏེ. ཡོཏི ཡོ ཨཧཾ ཏིརོརཊྛཱ ཨཱགཏོ ཏཝ སནྟིཀེ ཝསནྟོ པཊིསནྠཱརམཏྟམྤི སཱཏཾ ན ལབྷཱམི, སོ ཨེཝཾ མཉྙཱམི, མཡི སིནེཧུཔྤཏྟིནིཝཱརཎཱཡ ནཱུན ཏཝ ཧདཡེ པཱསཱཎོ ཋཔིཏོ. བྷཀུཊིཾ ཀཏྭཱཏི ཀོདྷཝསེན ཝལིཝིསམཾ ནལཱཊཾ ཀཏྭཱ. ཨཱལཱ༹རིཀོཏི བྷཏྟཀཱརཀོ. ཏསྨིཾ ཁཎེ ཨཧཾ མདྡརཉྙོ ཨནྟེཔུརེ བྷཏྟཀཱརཀདཱསོ ཝིཡ ཧོམཱིཏི ཝདཏི. ཨུམྷཡམཱནཱཏི པཧཊྛཱཀཱརཾ དསྶེཏྭཱ ཧསམཱནཱ. རཱཛཱ ཧོམཱིཏི ཏསྨིཾ ཁཎེ ཨཧཾ ཀུསཱཝཏཱིནགརེ རཛྫཾ ཀཱརེནྟོ རཱཛཱ ཝིཡ ཧོམི, ཀསྨཱསི ཨེཝཾ ཕརུསཱ, ཨིཏོ པཊྛཱཡ མཱ ཨེཝརཱུཔཾ ཀརི, བྷདྡེཏི.

སཱ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨཡཾ ཨཏིཝིཡ ཨལླཱིཡིཏྭཱ ཀཐེཏི, མུསཱཝཱདཾ ཀཏྭཱ ཨུཔཱཡེན ནཾ ཨིཏོ པལཱཔེསྶཱམཱི’’ཏི གཱཐམཱཧ –

༡༢.

‘‘སཙེ ཧི ཝཙནཾ སཙྩཾ, ནེམིཏྟཱནཾ བྷཝིསྶཏི;

ནེཝ མེ ཏྭཾ པཏཱི ཨསྶ, ཀཱམཾ ཚིནྡནྟུ སཏྟདྷཱ’’ཏི.

ཏསྶཏྠོ – མཧཱརཱཛ, མཡཱ ‘‘ཨཡཾ ཀུསརཱཛཱ མཡ྄ཧཾ པཏི བྷཝིསྶཏི, ན བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི བཧཱུ ནིམིཏྟཔཱཋཀཱ པུཙྪིཏཱ, ཏེ ‘‘ཀཱམཾ ཀིར མཾ སཏྟདྷཱ ཚིནྡནྟུ, ནེཝ མེ ཏྭཾ པཏི བྷཝིསྶསཱི’’ཏི ཝདིཾསཱུཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ ཏཾ པཊིབཱཧནྟོ ‘‘བྷདྡེ, མཡཱཔི ཨཏྟནོ རཊྛེ ནེམིཏྟཀཱ པུཙྪིཏཱ, ཏེ ‘ཨཉྙཏྲ སཱིཧསྶརཀུསརཱཛཏོ ཏཝ པཏི ནཱམ ཨཉྙོ ནཏྠཱི’ཏི བྱཱཀརིཾསུ, ཨཧམྤི ཨཏྟནོ ཉཱཎབལནིམིཏྟེན ཨེཝམེཝ ཀཐེསི’’ནྟི ཝཏྭཱ ཨནནྟརཾ གཱཐམཱཧ –

༡༣.

‘‘སཙེ ཧི ཝཙནཾ སཙྩཾ, ཨཉྙེསཾ ཡདི ཝཱ མམ;

ནེཝ ཏུཡ྄ཧཾ པཏཱི ཨཏྠི, ཨཉྙོ སཱིཧསྶརཱ ཀུསཱ’’ཏི.

ཏསྶཏྠོ – ཡདི ཧི ཨཉྙེསཾ ནེམིཏྟཱནཾ ཝཙནཾ སཙྩཾ, ཡདི ཝཱ མམ ཝཙནཾ སཙྩཾ, ཏཝ ཨཉྙོ པཏི ནཱམ ནཏྠཱིཏི.

སཱ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ‘‘ན སཀྐཱ ཨིམཾ ལཛྫཱཔེཏུཾ ཝཱ པལཱཔེཏུཾ ཝཱ, ཀིཾ མེ ཨིམིནཱ’’ཏི དྭཱརཾ པིདྷཱཡ ཨཏྟཱནཾ ན དསྶེསི. སོཔི ཀཱཛཾ གཧེཏྭཱ ཨོཏརི, ཏཏོ པཊྛཱཡ ཏཾ དཊྛུཾ ན ལབྷཏི, བྷཏྟཀཱརཀཀམྨཾ ཀརོནྟོ ཨཏིཝིཡ ཀིལམཏི, བྷུཏྟཔཱཏརཱསོ དཱརཱུནི ཕཱལེཏི, བྷཱཛནཱནི དྷོཝཏི, ཀཱཛེན ཨུདཀཾ ཨཱཧརཏི, སཡནྟོ ཨམྦཎཔིཊྛེ སཡཏི, པཱཏོ ཝུཊྛཱཡ ཡཱགུཨཱདཱིནི པཙཏི ཧརཏི བྷོཛེཏི, ནནྡིརཱགཾ ནིསྶཱཡ ཨཏིདུཀྑཾ ཨནུབྷོཏི. སོ ཨེཀདིཝསཾ བྷཏྟགེཧདྭཱརེན གཙྪནྟིཾ ཁུཛྫཾ དིསྭཱ པཀྐོསི. སཱ པབྷཱཝཏིཡཱ བྷཡེན ཏསྶ སནྟིཀཾ གནྟུཾ ཨཝིསཧནྟཱི ཏུརིཏཏུརིཏཱ ཝིཡ གཙྪཏི. ཨཐ ནཾ ཝེགེན ཨུཔགནྟྭཱ ‘‘ཁུཛྫེ’’ཏི ཨཱཧ.

སཱ ནིཝཏྟིཏྭཱ ཋིཏཱ ‘‘ཀོ ཨེསོ’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཏུམྷཱཀཾ སདྡཾ ན སུཎཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཨཐ ནཾ ‘‘ཁུཛྫེ ཏྭམྤི སཱམིནཱིཔི ཏེ ཨུབྷོཔི ཨཏིཝིཡ ཐདྡྷཱ, ཨེཏྟཀཾ ཀཱལཾ ཏུམྷཱཀཾ སནྟིཀེ ཝསནྟོ ཨཱརོགྱསཱསནམཏྟམྤི ན ལབྷཱམི, དེཡྻདྷམྨཾ པན ཀིཾ དསྶཐ, ཏིཊྛཏུ ཏཱཝེཏཾ, ཨཔི མེ པབྷཱཝཏིཾ མུདུཀཾ ཀཏྭཱ དསྶེཏུཾ སཀྑིསྶསཱི’’ཏི ཨཱཧ. སཱ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪི. ཨཐ ནཾ ‘‘སཙེ མེ ཏཾ དསྶེཏུཾ སཀྑིསྶསི, ཁུཛྫབྷཱཝཾ ཏེ ཨུཛུཀཾ ཀཏྭཱ གཱིཝེཡྻཀཾ དསྶཱམཱི’’ཏི པལོབྷེནྟོ པཉྩ གཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི –

༡༤.

‘‘ནེཀྑཾ གཱིཝཾ ཏེ ཀཱརེསྶཾ, པཏྭཱ ཁུཛྫེ ཀུསཱཝཏིཾ;

སཙེ མཾ ནཱགནཱསཱུརཱུ, ཨོལོཀེཡྻ པབྷཱཝཏཱི.

༡༥.

‘‘ནེཀྑཾ གཱིཝཾ ཏེ ཀཱརེསྶཾ, པཏྭཱ ཁུཛྫེ ཀུསཱཝཏིཾ;

སཙེ མཾ ནཱགནཱསཱུརཱུ, ཨཱལཔེཡྻ པབྷཱཝཏཱི.

༡༦.

‘‘ནེཀྑཾ གཱིཝཾ ཏེ ཀཱརེསྶཾ, པཏྭཱ ཁུཛྫེ ཀུསཱཝཏིཾ;

སཙེ མཾ ནཱགནཱསཱུརཱུ, ཨུམྷཱཡེཡྻ པབྷཱཝཏཱི.

༡༧.

‘‘ནེཀྑཾ གཱིཝཾ ཏེ ཀཱརེསྶཾ, པཏྭཱ ཁུཛྫེ ཀུསཱཝཏིཾ;

སཙེ མཾ ནཱགནཱསཱུརཱུ, པམྷཱཡེཡྻ པབྷཱཝཏཱི.

༡༨.

‘‘ནེཀྑཾ གཱིཝཾ ཏེ ཀཱརེསྶཾ, པཏྭཱ ཁུཛྫེ ཀུསཱཝཏིཾ;

སཙེ མཾ ནཱགནཱསཱུརཱུ, པཱཎཱིཧི ཨུཔསམྥུསེ’’ཏི.

ཏཏྠ ནེཀྑཾ གཱིཝཾ ཏེཏི ཏཝ གཱིཝེཡྻཾ སབྦསུཝཎྞམཡམེཝ ཀཱརེསྶཱམཱིཏི ཨཏྠོ. ‘‘ནེཀྑཾ གཱིཝཾ ཏེ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏིཔི པཱཋོ, ཏཝ གཱིཝཱཡ ནེཀྑམཡཾ པིལ༹ནྡྷནཾ པིལ༹ནྡྷེསྶཱམཱིཏི ཨཏྠོ. ཨོལོཀེཡྻཱཏི སཙེ ཏཝ ཝཙནེན མཾ པབྷཱཝཏཱི ཨོལོཀེཡྻ, སཙེ མཾ ཏཱཡ ཨོལོཀཱཔེཏུཾ སཀྑིསྶསཱིཏི ཨཏྠོ. ‘‘ཨཱལཔེཡྻཱ’’ཏིཨཱདཱིསུཔི ཨེསེཝ ནཡོ. ཨེཏྠ པན ཨུམྷཱཡེཡྻཱཏི མནྡཧསིཏཝསེན པརིཧཱསེཡྻ. པམྷཱཡེཡྻཱཏི མཧཱཧསིཏཝསེན པརིཧཱསེཡྻ.

སཱ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ‘‘གཙྪཐ ཏུམྷེ, དེཝ, ཀཏིཔཱཧཙྩཡེན ནཾ ཏུམྷཱཀཾ ཝསེ ཀརིསྶཱམི, པསྶཐ མེ པརཀྐམ’’ནྟི ཝཏྭཱ ཏཾ ཀརཎཱིཡཾ ཏཱིརེཏྭཱ པབྷཱཝཏིཡཱ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཏསྶཱ ཝསནགབྦྷཾ སོདྷེནྟཱི ཝིཡ པཧརཎཡོགྒཾ ལེཌྜུཁཎྜམྤི ཨསེསེཏྭཱ ཨནྟམསོ པཱདུཀཱཔི ནཱིཧརིཏྭཱ སཀལགབྦྷཾ སམྨཛྫིཏྭཱ གབྦྷདྭཱརེ ཨུམྨཱརཾ ཨནྟརཾ ཀཏྭཱ ཨུཙྩཱསནཾ པཉྙཔེཏྭཱ པབྷཱཝཏིཡཱ ཨེཀཾ ནཱིཙཔཱིཋཀཾ ཨཏྠརིཏྭཱ ‘‘ཨེཧི, ཨམྨ, སཱིསེ ཏེ ཨཱུཀཱ ཝིཙིནིསྶཱམཱི’’ཏི ཏཾ ཏཏྠ པཱིཋཀེ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ ཨཏྟནོ ཨཱུརུཨནྟརེ ཏསྶཱ སཱིསཾ ཋཔེཏྭཱ ཐོཀཾ ཀཎྜུཡིཏྭཱ ‘‘ཨཧོ ཨིམིསྶཱ སཱིསེ བཧཱུ ཨཱུཀཱ’’ཏི སཀསཱིསཏོ ཨཱུཀཱ གཧེཏྭཱ ཏསྶཱ ཧཏྠེ ཋཔེཏྭཱ ‘‘པསྶ ཀིཏྟཀཱ ཏེ སཱིསེ ཨཱུཀཱ’’ཏི པིཡཀཐཾ ཀཐེཏྭཱ མཧཱསཏྟསྶ གུཎཾ ཀཐེནྟཱི གཱཐམཱཧ –

༡༩.

‘‘ན ཧི ནཱུནཱཡཾ རཱཛཔུཏྟཱི, ཀུསེ སཱཏམྤི ཝིནྡཏི;

ཨཱལཱ༹རིཀེ བྷཏེ པོསེ, ཝེཏནེན ཨནཏྠིཀེ’’ཏི.

ཏསྶཏྠོ – ཨེཀཾསེན ཨཡཾ རཱཛཔུཏྟཱི པུབྦེ ཀུསཱཝཏཱིནགརེ ཀུསནརིནྡསྶ སནྟིཀེ མཱལཱགནྡྷཝིལེཔནཝཏྠཱལངྐཱརཝསེན ཨཔྤམཏྟཀམྤི སཱཏཾ ན ཝིནྡཏི ན ལབྷཏི, ཏམྦཱུལམཏྟམྤི ཨེཏེན ཨེཏིསྶཱ དིནྣཔུབྦཾ ན བྷཝིསྶཏི. ཀིཾཀཱརཎཱ? ཨིཏྠིཡོ ནཱམ ཨེཀདིཝསམྤི ཨངྐཾ ཨཝཏྠརིཏྭཱ ནིཔནྣསཱམིཀམྷི ཧདཡཾ བྷིནྡིཏུཾ ན སཀྐོནྟི, ཨཡཾ པན ཨཱལཱ༹རིཀེ བྷཏེ པོསེ ཨཱལཱ༹རིཀཏྟཉྩ བྷཏཀཏྟཉྩ ཨུཔགཏེ ཨེཏསྨིཾ པུརིསེ མཱུལེནཔི ཨནཏྠིཀེ ཀེཝལཾ ཏཾཡེཝ ནིསྶཱཡ རཛྫཾ པཧཱཡ ཨཱགནྟྭཱ ཨེཝཾ དུཀྑཾ ཨནུབྷཝནྟེ པཊིསནྠཱརམཏྟམྤི ན ཀརོཏི, སཙེཔི ཏེ, ཨམྨ, ཏསྨིཾ སིནེཧོ ནཏྠི, སཀལཛམྦུདཱིཔེ ཨགྒརཱཛཱ མཾ ནིསྶཱཡ ཀིལམཏཱིཏི ཏསྶ ཀིཉྩིདེཝ དཱཏུཾ ཨརཧསཱིཏི.

སཱ ཏཾ སུཏྭཱ ཁུཛྫཱཡ ཀུཛ྄ཛྷི. ཨཐ ནཾ ཁུཛྫཱ གཱིཝཱཡཾ གཧེཏྭཱ ཨནྟོགབྦྷེ ཁིཔིཏྭཱ སཡཾ བཧི ཧུཏྭཱ དྭཱརཾ པིདྷཱཡ ཨཱཝིཉྪནརཛྫུམྷི ཨོལམྦནྟཱི ཨཊྛཱསི. པབྷཱཝཏཱི ཏཾ གཧེཏུཾ ཨསཀྐོནྟཱི དྭཱརམཱུལེ ཋཏྭཱ ཨཀྐོསནྟཱི ཨིཏརཾ གཱཐམཱཧ –

༢༠.

‘‘ན ཧི ནཱུནཱཡཾ སཱ ཁུཛྫཱ, ལབྷཏི ཛིཝ྄ཧཱཡ ཚེདནཾ;

སུནིསིཏེན སཏྠེན, ཨེཝཾ དུབྦྷཱསིཏཾ བྷཎ’’ནྟི.

ཏཏྠ སུནིསིཏེནཱཏི སུཊྛུ ནིསིཏེན ཏིཁིཎསཏྠེན. ཨེཝཾ དུབྦྷཱསིཏནྟི ཨེཝཾ ཨསོཏབྦཡུཏྟཀཾ དུབྦྷཱསིཏཾ བྷཎནྟཱི.

ཨཐ ཁུཛྫཱ ཨཱཝིཉྩནརཛྫུཾ གཧེཏྭཱ ཋིཏཱཝ ‘‘ནིཔྤཉྙེ དུབྦིནཱིཏེ ཏཝ རཱུཔཾ ཀིཾ ཀརིསྶཏི, ཀིཾ མཡཾ ཏཝ རཱུཔཾ ཁཱདིཏྭཱ ཡཱཔེསྶཱམཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཏེརསཧི གཱཐཱཧི བོདྷིསཏྟསྶ གུཎཾ པཀཱསེནྟཱི ཁུཛྫཱགཛྫིཏཾ ནཱམ གཛྫི –

༢༡.

‘‘མཱ ནཾ རཱུཔེན པཱམེསི, ཨཱརོཧེན པབྷཱཝཏི;

མཧཱཡསོཏི ཀཏྭཱན, ཀརསྶུ རུཙིརེ པིཡཾ.

༢༢.

‘‘མཱ ནཾ རཱུཔེན པཱམེསི, ཨཱརོཧེན པབྷཱཝཏི;

མཧདྡྷནོཏི ཀཏྭཱན, ཀརསྶུ རུཙིརེ པིཡཾ.

༢༣.

‘‘མཱ ནཾ རཱུཔེན པཱམེསི, ཨཱརོཧེན པབྷཱཝཏི;

མཧབྦལོཏི ཀཏྭཱན, ཀརསྶུ རུཙིརེ པིཡཾ.

༢༤.

‘‘མཱ ནཾ རཱུཔེན པཱམེསི, ཨཱརོཧེན པབྷཱཝཏི;

མཧཱརཊྛོཏི ཀཏྭཱན, ཀརསྶུ རུཙིརེ པིཡཾ.

༢༥.

‘‘མཱ ནཾ རཱུཔེན པཱམེསི, ཨཱརོཧེན པབྷཱཝཏི;

མཧཱརཱཛཱཏི ཀཏྭཱན, ཀརསྶུ རུཙིརེ པིཡཾ.

༢༦.

‘‘མཱ ནཾ རཱུཔེན པཱམེསི, ཨཱརོཧེན པབྷཱཝཏི;

སཱིཧསྶརོཏི ཀཏྭཱན, ཀརསྶུ རུཙིརེ པིཡཾ.

༢༧.

‘‘མཱ ནཾ རཱུཔེན པཱམེསི, ཨཱརོཧེན པབྷཱཝཏི;

ཝགྒུསྶརོཏི ཀཏྭཱན, ཀརསྶུ རུཙིརེ པིཡཾ.

༢༨.

‘‘མཱ ནཾ རཱུཔེན པཱམེསི, ཨཱརོཧེན པབྷཱཝཏི;

བིནྡུསྶརོཏི ཀཏྭཱན, ཀརསྶུ རུཙིརེ པིཡཾ.

༢༩.

‘‘མཱ ནཾ རཱུཔེན པཱམེསི, ཨཱརོཧེན པབྷཱཝཏི;

མཉྫུསྶརོཏི ཀཏྭཱན, ཀརསྶུ རུཙིརེ པིཡཾ.

༣༠.

‘‘མཱ ནཾ རཱུཔེན པཱམེསི, ཨཱརོཧེན པབྷཱཝཏི;

མདྷུསྶརོཏི ཀཏྭཱན, ཀརསྶུ རུཙིརེ པིཡཾ.

༣༡.

‘‘མཱ ནཾ རཱུཔེན པཱམེསི, ཨཱརོཧེན པབྷཱཝཏི;

སཏསིཔྤོཏི ཀཏྭཱན, ཀརསྶུ རུཙིརེ པིཡཾ.

༣༢.

‘‘མཱ ནཾ རཱུཔེན པཱམེསི, ཨཱརོཧེན པབྷཱཝཏི;

ཁཏྟིཡོཏིཔི ཀཏྭཱན, ཀརསྶུ རུཙིརེ པིཡཾ.

༣༣.

‘‘མཱ ནཾ རཱུཔེན པཱམེསི, ཨཱརོཧེན པབྷཱཝཏི;

ཀུསརཱཛཱཏི ཀཏྭཱན, ཀརསྶུ རུཙིརེ པིཡ’’ནྟི.

ཏཏྠ མཱ ནཾ རཱུཔེན པཱམེསི, ཨཱརོཧེན, པབྷཱཝཏཱིཏི ཨརེ པབྷཱཝཏི, མཱ ཏྭཾ ཨེཏཾ ཀུསནརིནྡཾ ཨཏྟནོ རཱུཔེན ཨཱརོཧཔརིཎཱཧེན པམིནི, ཨེཝཾ པམཱཎཾ གཎྷི. མཧཱཡསོཏི མཧཱནུབྷཱཝོ སོཏི ཨེཝཾ ཧདཡེ ཀཏྭཱན རུཙིརེ པིཡདསྶནེ ཀརསྶུ ཏསྶ པིཡཾ. ཨཱནུབྷཱཝོཡེཝ ཧིསྶ རཱུཔནྟི ཝདཏི. ཨེས ནཡོ སབྦཏྠ. ཨཔི ཙ མཧཱཡསོཏི མཧཱཔརིཝཱརོ. མཧདྡྷནོཏི མཧཱབྷོགོ. མཧབྦལོཏི མཧཱཐཱམོ. མཧཱརཊྛོཏི ཝིཔུལརཊྛོ. མཧཱརཱཛཱཏི སཀལཛམྦུདཱིཔེ ཨགྒརཱཛཱ. སཱིཧསྶརོཏི སཱིཧསདྡསམཱནསདྡོ. ཝགྒུསྶརོཏི ལཱིལཱཡུཏྟསྶརོ. བིནྡུསྶརོཏི སམྤིཎྜིཏགྷནསྶརོ. མཉྫུསྶརོཏི སུནྡརསྶརོ. མདྷུསྶརོཏི མདྷུརཡུཏྟསྶརོ. སཏསིཔྤོཏི པརེསཾ སནྟིཀེ ཨསིཀྑིཏྭཱ ཨཏྟནོ བལེནེཝ ནིཔྥནྣཨནེཀསཏསིཔྤོ. ཁཏྟིཡོཏི ཨོཀྐཱཀཔཝེཎིཡཾ ཛཱཏོ ཨསམྦྷིནྣཁཏྟིཡོ. ཀུསརཱཛཱཏི སཀྐདཏྟིཡཀུསཏིཎསམཱནནཱམོ རཱཛཱ. ཨེཝརཱུཔོ ཧི ཨཉྙོ རཱཛཱ ནཱམ ནཏྠཱིཏི ཛཱནིཏྭཱ ཨེཏསྶ པིཡཾ ཀརོཧཱིཏི ཁུཛྫཱ ཨེཏྟཀཱཧི གཱཐཱཧི ཏསྶ གུཎཾ ཀཐེསི.

པབྷཱཝཏཱི ཏསྶཱ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ‘‘ཁུཛྫེ ཨཏིཝིཡ གཛྫསི, ཧཏྠེན པཱཔུཎནྟཱི སསཱམིཀབྷཱཝཾ ཏེ ཛཱནཱཔེསྶཱམཱི’’ཏི ཁུཛྫཾ ཏཛྫེསི. སཱཔི ཏཾ ‘‘ཨཧཾ ཏཾ རཀྑམཱནཱ པིཏུནོ ཏེ ཀུསརཱཛསྶ ཨཱགཏབྷཱཝཾ ནཱརོཙེསིཾ, ཧོཏུ, ཨཛྫ རཉྙོ ཨཱརོཙེསྶཱམཱི’’ཏི མཧནྟེན སདྡེན བྷཱཡཱཔེསི. སཱཔི ‘‘ཀོཙིདེཝ སུཎེཡྻཱ’’ཏི ཁུཛྫཾ སཉྙཱཔེསི. བོདྷིསཏྟོཔི ཏཾ པསྶིཏུཾ ཨལབྷནྟོ སཏྟ མཱསེ དུབྦྷོཛནེན དུཀྑསེཡྻཱཡ ཀིལམནྟོ ཙིནྟེསི – ‘‘ཀོ མེ ཨེཏཱཡ ཨཏྠོ, སཏྟ མཱསེ ཝསནྟོ ཨེཏཾ པསྶིཏུམྤི ན ལབྷཱམི, ཨཏིཝིཡ ཀཀྑལཱ༹ སཱཧསིཀཱ, གནྟྭཱ མཱཏཱཔིཏརོ པསྶིསྶཱམཱི’’ཏི. ཏསྨིཾ ཁཎེ སཀྐོ ཨཱཝཛྫེནྟོ ཏསྶ ཨུཀྐཎྛིཏབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ‘‘རཱཛཱ སཏྟ མཱསེ པབྷཱཝཏིཾ དཊྛུམྤི ན ལབྷི, ལབྷནཱཀཱརམསྶ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི མདྡརཉྙོ དཱུཏེ ཀཏྭཱ སཏྟནྣཾ རཱཛཱུནཾ དཱུཏཾ པཱཧེནྟོ ‘‘པབྷཱཝཏཱི, ཀུསརཱཛཾ ཚཌྜེཏྭཱ ཨཱགཏཱ, ཨཱགཙྪནྟུ པབྷཱཝཏིཾ གཎྷནྟཱུ’’ཏི ཨེཀེཀསྶ ཝིསུཾ ཝིསུཾ སཱསནཾ པཧིཎི. ཏེ མཧཱཔརིཝཱརེན གནྟྭཱ ནགརཾ པཏྭཱ ཨཉྙམཉྙསྶ ཨཱགཏཀཱརཎཾ ན ཛཱནནྟི. ཏེ ‘‘ཏྭཾ ཀསྨཱ ཨཱགཏོ, ཏྭཾ ཀསྨཱ ཨཱགཏོསཱི’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ཏམཏྠཾ ཉཏྭཱ ཀུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ‘‘ཨེཀཾ ཀིར དྷཱིཏརཾ སཏྟནྣཾ དསྶཏི, པསྶཐསྶ ཨནཱཙཱརཾ, ཨུཔྤཎྜེཏི ནོ, གཎྷཐ ན’’ནྟི ‘‘སབྦེསམྤི ཨམྷཱཀཾ པབྷཱཝཏིཾ དེཏུ ཡུདྡྷཾ ཝཱ’’ཏི སཱསནཱནི པཧིཎིཏྭཱ ནགརཾ པརིཝཱརཡིཾསུ. མདྡརཱཛཱ སཱསནཾ སུཏྭཱ བྷཱིཏཏསིཏོ ཨམཙྩེ ཨཱམནྟེཏྭཱ ‘‘ཀིཾ ཀརོམཱ’’ཏི པུཙྪི. ཨཐ ནཾ ཨམཙྩཱ ‘‘དེཝ, སཏྟཔི རཱཛཱནོ པབྷཱཝཏིཾ ནིསྶཱཡ ཨཱགཏཱ, ‘སཙེ ན དསྶཏི, པཱཀཱརཾ བྷིནྡིཏྭཱ ནགརཾ པཝིསིཏྭཱ ཛཱིཝིཏཀྑཡཾ པཱཔེཏྭཱ ཏཾ གཎྷིསྶཱམཱ’ཏི ཝདནྟི, པཱཀཱརེ ཨབྷིནྣེཡེཝ ཏེསཾ པབྷཱཝཏིཾ པེསེསྶཱམཱ’’ཏི ཝཏྭཱ གཱཐམཱཧཾསུ –

༣༤.

‘‘ཨེཏེ ནཱགཱ ཨུཔཏྠདྡྷཱ, སབྦེ ཏིཊྛནྟི ཝམྨིཏཱ;

པུརཱ མདྡནྟི པཱཀཱརཾ, ཨཱནེནྟེཏཾ པབྷཱཝཏི’’ནྟི.

ཏཏྠ ཨུཔཏྠདྡྷཱཏི ཨཏིཐདྡྷཱ དཔྤིཏཱ. ཨཱནེནྟེཏཾ པབྷཱཝཏིནྟི ཨཱནེནྟུ ཨེཏཾ པབྷཱཝཏིནྟི སཱསནཱནི པཧིཎིཾསུ. ཏསྨཱ ཡཱཝ ཨེཏེ ནཱགཱ པཱཀཱརཾ ན མདྡནྟི, ཏཱཝ ནེསཾ པབྷཱཝཏིཾ པེསེཧི, མཧཱརཱཛཱཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ ‘‘སཙཱཧཾ ཨེཀསྶ པབྷཱཝཏིཾ པེསེསྶཱམི, སེསཱ ཡུདྡྷཾ ཀརིསྶནྟི, ན སཀྐཱ ཨེཀསྶ དཱཏུཾ, སཀལཛམྦུདཱིཔེ ཨགྒརཱཛཱནཾ ‘ཝིརཱུཔོ’ཏི ཚཌྜེཏྭཱ ཨཱགཏཱ ཨཱགམནསྶ ཕལཾ ལབྷཏུ, ཝདྷིཏྭཱན ནཾ སཏྟ ཁཎྜཱནི ཀཏྭཱ སཏྟནྣཾ ཁཏྟིཡཱནཾ པེསེསྶཱམཱི’’ཏི ཝདནྟོ ཨནནྟརཾ གཱཐམཱཧ –

༣༥.

‘‘སཏྟ བིལེ ཀརིཏྭཱན, ཨཧམེཏཾ པབྷཱཝཏིཾ;

ཁཏྟིཡཱནཾ པདསྶཱམི, ཡེ མཾ ཧནྟུཾ ཨིདྷཱགཏཱ’’ཏི.

ཏསྶ སཱ ཀཐཱ སཀལནིཝེསནེ པཱཀཊཱ ཨཧོསི. པརིཙཱརིཀཱ གནྟྭཱ ‘‘རཱཛཱ ཀིར ཏཾ སཏྟ ཁཎྜཱནི ཀཏྭཱ སཏྟནྣཾ རཱཛཱུནཾ པེསེསྶཏཱི’’ཏི པབྷཱཝཏིཡཱ ཨཱརོཙེསུཾ. སཱ མརཎབྷཡབྷཱིཏཱ ཨཱསནཱ ཝུཊྛཱཡ བྷགིནཱིཧི པརིཝུཏཱ མཱཏུ སིརིགབྦྷཾ ཨགམཱསི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༣༦.

‘‘ཨཝུཊྛཧི རཱཛཔུཏྟཱི, སཱམཱ ཀོསེཡྻཝཱསིནཱི;

ཨསྶུཔུཎྞེཧི ནེཏྟེཧི, དཱསཱིགཎཔུརཀྑཏཱ’’ཏི.

ཏཏྠ སཱམཱཏི སུཝཎྞཝཎྞཱ. ཀོསེཡྻཝཱསིནཱིཏི སུཝཎྞཁཙིཏཀོསེཡྻནིཝསནཱ.

སཱ མཱཏུ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ མཱཏརཾ ཝནྡིཏྭཱ པརིདེཝམཱནཱ ཨཱཧ –

༣༧.

‘‘ཏཾ ནཱུན ཀཀྐཱུཔནིསེཝིཏཾ མུཁཾ, ཨཱདཱསདནྟཱཐརུཔཙྩཝེཀྑིཏཾ;

སུབྷཾ སུནེཏྟཾ ཝིརཛཾ ཨནངྒཎཾ, ཚུདྡྷཾ ཝནེ ཋསྶཏི ཁཏྟིཡེཧི.

༣༨.

‘‘ཏེ ནཱུན མེ ཨསིཏེ ཝེལླིཏགྒེ, ཀེསེ མུདཱུ ཙནྡནསཱརལིཏྟེ;

སམཱཀུལེ སཱིཝཐིཀཱཡ མཛ྄ཛྷེ, པཱདེཧི གིཛ྄ཛྷཱ པརིཀཌྜྷིསྶནྟི.

༣༩.

‘‘ཏཱ ནཱུན མེ ཏམྦནཁཱ སུལོམཱ, བཱཧཱ མུདཱུ ཙནྡནསཱརལིཏྟཱ;

ཚིནྣཱ ཝནེ ཨུཛ྄ཛྷིཏཱ ཁཏྟིཡེཧི, གཡ྄ཧ དྷངྐོ གཙྪཏི ཡེནཀཱམཾ.

༤༠.

‘‘ཏེ ནཱུན ཏཱལཱུཔནིབྷེ ཨལམྦེ, ནིསེཝིཏེ ཀཱསིཀཙནྡནེན;

ཐནེསུ མེ ལམྦིསྶཏི སིངྒཱལོ, མཱཏཱུཝ པུཏྟོ ཏརུཎོ ཏནཱུཛོ.

༤༡.

‘‘ཏཾ ནཱུན སོཎིཾ པུཐུལཾ སུཀོཊྚིཏཾ, ནིསེཝིཏཾ ཀཉྩནམེཁལཱཧི;

ཚིནྣཾ ཝནེ ཁཏྟིཡེཧཱི ཨཝཏྠཾ, སིངྒཱལསངྒྷཱ པརིཀཌྜྷིསྶནྟི.

༤༢.

‘‘སོཎཱ དྷངྐཱ སིངྒཱལཱ ཙ, ཡེ ཙཉྙེ སནྟི དཱཋིནོ;

ཨཛརཱ ནཱུན ཧེསྶནྟི, བྷཀྑཡིཏྭཱ པབྷཱཝཏིཾ.

༤༣.

‘‘སཙེ མཾསཱནི ཧརིཾསུ, ཁཏྟིཡཱ དཱུརགཱམིནོ;

ཨཊྛཱིནི ཨམྨ ཡཱཙིཏྭཱ, ཨནུཔཐེ དཧཱཐ ནཾ.

༤༤.

‘‘ཁེཏྟཱནི ཨམྨ ཀཱརེཏྭཱ, ཀཎིཀཱརེཏྠ རོཔཡ;

ཡདཱ ཏེ པུཔྥིཏཱ ཨསྶུ, ཧེམནྟཱནཾ ཧིམཙྩཡེ;

སརེཡྻཱཐ མམཾ ཨམྨ, ཨེཝཾཝཎྞཱ པབྷཱཝཏཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཀཀྐཱུཔནིསེཝིཏནྟིལ ཀཀྐཱུཔནིསེཝིཏནྟི སཱསཔཀཀྐལོཎཀཀྐམཏྟིཀཀཀྐཏིལཀཀྐཧལིདྡིཀཀྐམུཁཙུཎྞཀེཧི ཨིམེཧི པཉྩཧི ཀཀྐེཧི ཨུཔནིསེཝིཏཾ. ཨཱདཱསདནྟཱཐརུཔཙྩཝེཀྑིཏནྟི དནྟམཡཐརུམྷི ཨཱདཱསེ པཙྩཝེཀྑིཏཾ ཏཏྠ ཨོལོཀེཏྭཱ མཎྜིཏཾ. སུབྷནྟི སུབྷམུཁཾ. ཝིརཛནྟི ཝིགཏརཛཾ ནིམྨལཾ. ཨནངྒཎནྟི གཎྜཔིལ༹ཀཱདིདོསརཧིཏཾ. ཚུདྡྷནྟི ཨམྨ ཨེཝརཱུཔཾ མམ མུཁཾ ཨདྡྷཱ ཨིདཱནི ཁཏྟིཡེཧི ཚཌྜིཏཾ ཝནེ ཨརཉྙེ ཋསྶཏཱིཏི པརིདེཝཏི. ཨསིཏེཏི ཀཱལ༹ཀེ. ཝེལླིཏགྒེཏི ཨུནྣཏགྒེ. སཱིཝཐིཀཱཡཱཏི སུསཱནམྷི. པརིཀཌྜྷིསྶནྟཱིཏི ཨེཝརཱུཔེ མམ ཀེསེ མནུསྶམཾསཁཱདཀཱ གིཛ྄ཛྷཱ པཱདེཧི པཧརིཏྭཱ ནཱུན པརིཀཌྜྷིསྶནྟི. གཡ྄ཧ དྷངྐོ གཙྪཏི ཡེནཀཱམནྟི ཨམྨ མམ ཨེཝརཱུཔཾ བཱཧཾ ནཱུན དྷངྐོ གཧེཏྭཱ ལུཉྫིཏྭཱ ཁཱདནྟོ ཡེནཀཱམཾ གཙྪིསྶཏི.

ཏཱལཱུཔནིབྷེཏི སུཝཎྞཏཱལཕལསདིསེ. ཀཱསིཀཙནྡནེནཱཏི སུཁུམཙནྡནེན ནིསེཝིཏེ. ཐནེསུ མེཏི ཨམྨ མམ སུསཱནེ པཏིཏཱཡ ཨེཝརཱུཔེ ཐནེ དིསྭཱ མུཁེན ཌཾསིཏྭཱ ཏེསུ མེ ཐནེསུ ཨཏྟནོ ཏནུཛོ མཱཏུ ཏརུཎཔུཏྟོ ཝིཡ ནཱུན སིངྒཱལོ ལམྦིསྶཏི. སོཎིནྟི ཀཊིཾ. སུཀོཊྚིཏནྟི གོཧནུཀེན པཧརིཏྭཱ སུཝཌྜྷིཏཾ. ཨཝཏྠནྟི ཚཌྜིཏཾ. བྷཀྑཡིཏྭཱཏི ཨམྨ ཨེཏེ ཨེཏྟཀཱ ནཱུན མམ མཾསཾ ཁཱདིཏྭཱ ཨཛརཱ བྷཝིསྶནྟི.

སཙེ མཾསཱནི ཧརིཾསཱུཏི ཨམྨ སཙེ ཏེ ཁཏྟིཡཱ མཡིཾ པཊིབདྡྷཙིཏྟཱ མམ མཾསཱནི ཧརེཡྻུཾ, ཨཐ ཏུམྷེ ཨཊྛཱིནི ཡཱཙིཏྭཱ ཨནུཔཐེ དཧཱཐནཾ, ཛངྒྷམགྒམཧཱམགྒཱནཾ ཨནྟརེ དཧེཡྻཱཐཱཏི ཝདཏི. ཁེཏྟཱནཱིཏི ཨམྨ མམ ཛྷཱཔིཏཊྛཱནེ མཱལཱདིཝཏྠཱུནི ཀཱརེཏྭཱ ཨེཏྠ ཨེཏེསུ ཁེཏྟེསུ ཀཎིཀཱརརུཀྑེ རོཔཡ. ཧིམཙྩཡེཏི ཧིམཔཱཏཱཏིཀྐམེ ཕགྒུཎམཱསེ. སརེཡྻཱཐཱཏི ཏེསཾ པུཔྥཱནཾ སུཝཎྞཙངྐོཊཀཾ པཱུརེཏྭཱ ཨཱུརཱུསུ ཋཔེཏྭཱ མམ དྷཱིཏཱ པབྷཱཝཏཱི ཨེཝཾཝཎྞཱཏི སརེཡྻཱཐ.

ཨིཏི སཱ མརཎབྷཡཏཛྫིཏཱ མཱཏུ སནྟིཀེ ཝིལཔི. མདྡརཱཛཱཔི ‘‘ཕརསུཉྩ གཎྜིཀཉྩ གཧེཏྭཱ ཙོརགྷཱཏཀོ ཨིདྷེཝ ཨཱགཙྪཏཱུ’’ཏི ཨཱཎཱཔེསི. ཏསྶ ཨཱགམནཾ སཀལརཱཛགེཧེ པཱཀཊཾ ཨཧོསི. ཨཐསྶ ཨཱགཏབྷཱཝཾ སུཏྭཱ པབྷཱཝཏིཡཱ མཱཏཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ སོཀསམཔྤིཏཱ རཉྙོ སནྟིཀཾ ཨགམཱསི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༤༥.

‘‘ཏསྶཱ མཱཏཱ ཨུདཊྛཱསི, ཁཏྟིཡཱ དེཝཝཎྞིནཱི;

དིསྭཱ ཨསིཉྩ སཱུནཉྩ, རཉྙོ མདྡསྶནྟེཔུརེ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨུདཊྛཱསཱིཏི ཨཱསནཱ ཨུཊྛཱཡ རཉྙོ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཨཊྛཱསི. དིསྭཱ ཨསིཉྩ སཱུནཉྩཱཏི ཨནྟེཔུརམྷི ཨལངྐཏམཧཱཏལེ རཉྙོ པུརཏོ ནིཀྑིཏྟཾ ཕརསུཉྩ གཎྜིཀཉྩ དིསྭཱ ཝིལཔནྟཱི གཱཐམཱཧ –

༤༦.

‘‘ཨིམིནཱ ནཱུན ཨསིནཱ, སུསཉྙཾ ཏནུམཛ྄ཛྷིམཾ;

དྷཱིཏརཾ མདྡ ཧནྟྭཱན, ཁཏྟིཡཱནཾ པདསྶསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཨསིནཱཏི ཕརསུཾ སནྡྷཱཡཱཧ. སོ ཧི ཨིམསྨིཾ ཋཱནེ ཨསི ནཱམ ཛཱཏོ. སུསཉྙཾ ཏནུམཛ྄ཛྷིམནྟི སུཊྛུ སཉྙཱཏཾ ཏནུམཛ྄ཛྷིམཾ.

ཨཐ ནཾ རཱཛཱ སཉྙཱཔེནྟོ ཨཱཧ – ‘‘དེཝི, ཀིཾ ཀཐེསི, ཏཝ དྷཱིཏཱ སཀལཛམྦུདཱིཔེ ཨགྒརཱཛཱནཾ ‘ཝིརཱུཔོ’ཏི ཚཌྜེཏྭཱ གཏམགྒེ པདཝལཉྫེ ཨཝིནཊྛེཡེཝ མཙྩུཾ ནལཱཊེནཱདཱཡ ཨཱགཏཱ, ཨིདཱནི ཨཏྟནོ རཱུཔཾ ནིསྶཱཡ ཨཱིདིསཾ ཕལཾ ལབྷཏཱུ’’ཏི. སཱ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ དྷཱིཏུ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཝིལཔནྟཱི ཨཱཧ –

༤༧.

‘‘ན མེ ཨཀཱསི ཝཙནཾ, ཨཏྠཀཱམཱཡ པུཏྟིཀེ;

སཱཛྫ ལོཧིཏསཉྪནྣཱ, གཙྪསི ཡམསཱདྷནཾ.

༤༨.

‘‘ཨེཝམཱཔཛྫཏཱི པོསོ, པཱཔིཡཉྩ ནིགཙྪཏི;

ཡོ ཝེ ཧིཏཱནཾ ཝཙནཾ, ན ཀརོཏི ཨཏྠདསྶིནཾ.

༤༩.

‘‘སཙེ ཙ ཨཛྫ དྷཱརེསི, ཀུམཱརཾ ཙཱརུདསྶནཾ;

ཀུསེན ཛཱཏཾ ཁཏྟིཡཾ, སུཝཎྞམཎིམེཁལཾ;

པཱུཛིཏཾ ཉཱཏིསངྒྷེཧི, ན གཙྪསི ཡམཀྑཡཾ.

༥༠.

‘‘ཡཏྠསྶུ བྷེརཱི ནདཏི, ཀུཉྫརོ ཙ ནིཀཱུཛཏི;

ཁཏྟིཡཱནཾ ཀུལེ བྷདྡེ, ཀིནྣུ སུཁཏརཾ ཏཏོ.

༥༡.

‘‘ཨསྶོ ཙ སིསཏི དྭཱརེ, ཀུམཱརོ ཨུཔརོདཏི;

ཁཏྟིཡཱནཾ ཀུལེ བྷདྡེ, ཀིནྣུ སུཁཏརཾ ཏཏོ.

༥༢.

‘‘མཡཱུརཀོཉྩཱབྷིརུདེ, ཀོཀིལཱབྷིནིཀཱུཛིཏེ;

ཁཏྟིཡཱནཾ ཀུལེ བྷདྡེ, ཀིནྣུ སུཁཏརཾ ཏཏོ’’ཏི.

ཏཏྠ པུཏྟིཀེཏི ཏཾ ཨཱལཔཏི. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – ཨམྨ, ཨིདྷ ཀིཾ ཀརིསྶསི, སཱམིཀསྶ སནྟིཀཾ གཙྪ, མཱ རཱུཔམདེན མཛྫཱིཏི ཨེཝཾ ཡཱཙནྟིཡཱཔི མེ ཝཙནཾ ན ཨཀཱསི, སཱ ཏྭཾ ཨཛྫ ལོཧིཏསཉྪནྣཱ གཙྪསི ཡམསཱདྷནཾ, མཙྩུརཱཛསྶ བྷཝནཾ གམིསྶསཱིཏི. པཱཔིཡཉྩཱཏི ཨིཏོ པཱཔཏརཉྩ ནིགཙྪཏི. སཙེ ཙ ཨཛྫ དྷཱརེསཱིཏི, ཨམྨ, སཙེ ཏྭཾ ཙིཏྟསྶ ཝསཾ ཨགནྟྭཱ ཀུསནརིནྡཾ པཊིཙྩ ལདྡྷཾ ཨཏྟནོ རཱུཔེན སདིསཾ ཙཱརུདསྶནཾ ཀུམཱརཾ ཨཛྫ དྷཱརཡིསྶསི. ཡམཀྑཡནྟི ཨེཝཾ སནྟེ ཡམནིཝེསནཾ ན གཙྪེཡྻཱསི. ཏཏོ ཡམྷི ཁཏྟིཡཀུལེ ཨཡཾ ཝིབྷཱུཏི, ཏམྷཱ ནཱནཱབྷེརིསདྡེན ཙེཝ མཏྟཝཱརཎཀོཉྩནཱདེན ཙ ནིནྣཱདིཏཱ ཀུསཱཝཏཱིརཱཛཀུལཱ ཀིཾ ནུ སུཁཏརཾ དིསྭཱ ཨིདྷཱགཏཱསཱིཏི ཨཏྠོ. སིསཏཱིཏི ཧསཏི. ཀུམཱརོཏི སུསིཀྑིཏོ གནྡྷབྦཀུམཱརོ. ཨུཔརོདཏཱིཏི ནཱནཱཏཱུརིཡཱནི གཧེཏྭཱ ཨུཔཧཱརཾ ཀརོཏི. ཀོཀིལཱབྷིནིཀཱུཛིཏེཏི ཀུསརཱཛཀུལེ སཱཡཾ པཱཏོ པཝཏྟནཙྩགཱིཏཝཱདིཏཱུཔཧཱརཾ པཊིཔྥརནྟཱི ཝིཡ ཀོཀིལེཧི ཨབྷིནིཀཱུཛིཏེ.

ཨིཏི སཱཔི ཨེཏྟཀཱཧི གཱཐཱཧི ཏཱཡ སདྡྷིཾ སལླཔིཏྭཱ ‘‘སཙེ ཨཛྫ ཀུསནརིནྡོ ཨིདྷ ཨསྶ, ཨིམེ སཏྟ རཱཛཱནོ པལཱཔེཏྭཱ མམ དྷཱིཏརཾ དུཀྑཱ པམོཙེཏྭཱ ཨཱདཱཡ གཙྪེཡྻཱ’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༥༣.

‘‘ཀཧཾ ནུ ཁོ སཏྟུམདྡནོ, པརརཊྛཔྤམདྡནོ;

ཀུསོ སོལཱ༹རཔཉྙཱཎོ, ཡོ ནོ དུཀྑཱ པམོཙཡེ’’ཏི.

ཏཏྠ སོལཱ༹རཔཉྙཱཎོཏི ཨུལཱ༹རཔཉྙོ.

ཏཏོ པབྷཱཝཏཱི ‘‘མམ མཱཏུ ཀུསསྶ ཝཎྞཾ བྷཎནྟིཡཱ མུཁཾ ནཔྤཧོཏི, ཨཱཙིཀྑིསྶཱམི ཏཱཝསྶཱ ཏསྶ ཨིདྷེཝ ཨཱལཱ༹རིཀཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཝསནབྷཱཝ’’ནྟི ཙིནྟེཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༥༤.

‘‘ཨིདྷེཝ སོ སཏྟུམདྡནོ, པརརཊྛཔྤམདྡནོ;

ཀུསོ སོལཱ༹རཔཉྙཱཎོ, ཡོ ཏེ སབྦེ ཝདྷིསྶཏཱི’’ཏི.

ཨཐསྶཱ མཱཏཱ ‘‘ཨཡཾ མརཎབྷཡབྷཱིཏཱ ཝིཔྤལཔཏཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༥༥.

‘‘ཨུམྨཏྟིཀཱ ནུ བྷཎསི, ཨནྡྷབཱལཱ པབྷཱསསི;

ཀུསོ ཙེ ཨཱགཏོ ཨསྶ, ཀིཾ ན ཛཱནེམུ ཏཾ མཡ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཨནྡྷབཱལཱཏི སམྨཱུལ༹ྷཱ ཨཉྙཱཎཱ ཧུཏྭཱ. ཀིཾ ན ཛཱནེམཱུཏི ཀེན ཀཱརཎེན ཏཾ ན ཛཱནེཡྻཱམ. སོ ཧི ཨནྟརཱམགྒེ ཋིཏོཝ ཨམྷཱཀཾ སཱསནཾ པེསེཡྻ, སམུསྶིཏདྡྷཛཱ ཙཏུརངྒིནཱིསེནཱ པཉྙཱཡེཐ, ཏྭཾ པན མརཎབྷཡེན ཀཐེསཱིཏི.

སཱ ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ‘‘ན མེ མཱཏཱ སདྡཧཏི, ཏསྶ ཨིདྷཱགནྟྭཱ སཏྟ མཱསེ ཝསནབྷཱཝཾ ན ཛཱནཱཏི, དསྶེསྶཱམི ན’’ནྟི ཙིནྟེཏྭཱ མཱཏརཾ ཧཏྠེ གཧེཏྭཱ སཱིཧཔཉྫརཾ ཝིཝརིཏྭཱ ཧཏྠཾ པསཱརེཏྭཱ དསྶེནྟཱི གཱཐམཱཧ –

༥༦.

‘‘ཨེསོ ཨཱལཱ༹རིཀོ པོསོ, ཀུམཱརཱིཔུརམནྟརེ;

དལ༹ྷཾ ཀཏྭཱན སཾཝེལླིཾ, ཀུམྦྷིཾ དྷོཝཏི ཨོཎཏོ’’ཏི.

ཏཏྠ ཀུམཱརཱིཔུརམནྟརེཏི ཝཱཏཔཱནེ ཋིཏཱ ཏཝ དྷཱིཏཱནཾ ཀུམཱརཱིནཾ ཝསནཊྛཱནནྟརེ ནཾ ཨོལོཀེཧི. སཾཝེལླིནྟི ཀཙྪཾ བནྡྷིཏྭཱ ཀུམྦྷིཾ དྷོཝཏི.

སོ ཀིར ཏདཱ ‘‘ཨཛྫ མེ མནོརཐོ མཏྠཀཾ པཱཔུཎིསྶཏི, ཨདྡྷཱ མརཎབྷཡཏཛྫིཏཱ, པབྷཱཝཏཱི, མམ ཨཱགཏབྷཱཝཾ ཀཐེསྶཏི, བྷཱཛནཱནི དྷོཝིཏྭཱ པཊིསཱམེསྶཱམཱི’’ཏི ཨུདཀཾ ཨཱཧརིཏྭཱ བྷཱཛནཱནི དྷོཝིཏུཾ ཨཱརབྷི. ཨཐ ནཾ མཱཏཱ པརིབྷཱསནྟཱི གཱཐམཱཧ –

༥༧.

‘‘ཝེཎཱི ཏྭམསི ཙཎྜཱལཱི, ཨདཱུསི ཀུལགནྡྷིནཱི;

ཀཐཾ མདྡཀུལེ ཛཱཏཱ, དཱསཾ ཀཡིརཱསི ཀཱམུཀ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཝེཎཱིཏི ཏཙྪིཀཱ. ཨདཱུསི ཀུལགནྡྷིནཱིཏི ཨུདཱཧུ ཏྭཾ ཀུལདཱུསིཀཱ. ཀཱམུཀནྟི ཀཐཾ ནཱམ ཏྭཾ ཨེཝརཱུཔེ ཀུལེ ཛཱཏཱ ཨཏྟནོ སཱམིཀཾ དཱསཾ ཀརེཡྻཱསཱིཏི.

ཏཏོ པབྷཱཝཏཱི ‘‘མམ མཱཏཱ ཨིམསྶ མཾ ནིསྶཱཡ ཨེཝཾ ཝསནབྷཱཝཾ ན ཛཱནཱཏི མཉྙེ’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཨིཏརཾ གཱཐམཱཧ –

༥༨.

‘‘ནམྷི ཝེཎཱི ན ཙཎྜཱལཱི, ན ཙམྷི ཀུལགནྡྷིནཱི;

ཨོཀྐཱཀཔུཏྟོ བྷདྡནྟེ, ཏྭཾ ནུ དཱསོཏི མཉྙསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཨོཀྐཱཀཔུཏྟོཏི, ཨམྨ, ཨེས ཨོཀྐཱཀཔུཏྟོ, ཏྭཾ པན ‘‘དཱསོ’’ཏི མཉྙསི, ཀསྨཱ ནཾ ཨཧཾ ‘‘དཱསོ’’ཏི ཀཐེསྶཱམཱིཏི.

ཨིདཱནིསྶ ཡསཾ ཝཎྞེནྟཱི ཨཱཧ –

༥༩.

‘‘ཡོ བྲཱཧྨཎསཧསྶཱནི, སདཱ བྷོཛེཏི ཝཱིསཏིཾ;

ཨོཀྐཱཀཔུཏྟོ བྷདྡནྟེ, ཏྭཾ ནུ དཱསོཏི མཉྙསི.

༦༠.

ཡསྶ ནཱགསཧསྶཱནི, སདཱ ཡོཛེནྟི ཝཱིསཏིཾ;

ཨོཀྐཱཀཔུཏྟོ བྷདྡནྟེ, ཏྭཾ ནུ དཱསོཏི མཉྙསི.

༦༡.

‘‘ཡསྶ ཨསྶསཧསྶཱནི, སདཱ ཡོཛེནྟི ཝཱིསཏིཾ;

ཨོཀྐཱཀཔུཏྟོ བྷདྡནྟེ, ཏྭཾ ནུ དཱསོཏི མཉྙསི.

༦༢.

‘‘ཡསྶ རཐསཧསྶཱནི, སདཱ ཡོཛེནྟི ཝཱིསཏིཾ;

ཨོཀྐཱཀཔུཏྟོ བྷདྡནྟེ, ཏྭཾ ནུ དཱསོཏི མཉྙསི;

ཡསྶ ཨུསབྷསཧསྶཱནི, སདཱ ཡོཛེནྟི ཝཱིསཏིཾ;

ཨོཀྐཱཀཔུཏྟོ བྷདྡནྟེ, ཏྭཾ ནུ དཱསོཏི མཉྙསི.

༦༣.

‘‘ཡསྶ དྷེནུསཧསྶཱནི, སདཱ དུཧནྟི ཝཱིསཏིཾ;

ཨོཀྐཱཀཔུཏྟོ བྷདྡནྟེ, ཏྭཾ ནུ དཱསོཏི མཉྙསཱི’’ཏི.

ཨེཝཾ ཏཱཡ པཉྩཧི གཱཐཱཧི མཧཱསཏྟསྶ ཡསོ ཝཎྞིཏོ. ཨཐསྶཱ མཱཏཱ ‘‘ཨཡཾ ཨསམྦྷིཏཱ ཀཐཾ ཀཐེཏི, ཨདྡྷཱ ཨེཝམེཏ’’ནྟི སདྡཧིཏྭཱ རཉྙོ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཏམཏྠཾ ཨཱརོཙེསི. སོ ཝེགེན པབྷཱཝཏིཡཱ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ‘‘སཙྩཾ ཀིར, ཨམྨ, ཀུསརཱཛཱ ཨིདྷཱགཏོ’’ཏི. ‘‘ཨཱམ ཏཱཏ, ཨཛྫསྶ སཏྟ མཱསཱ ཨཏིཀྐནྟཱ ཏཝ དྷཱིཏཱནཾ ཨཱལཱ༹རིཀཏྟཾ ཀརོནྟསྶཱ’’ཏི. སོ ཏསྶཱ ཨསདྡཧནྟོ ཁུཛྫཾ པུཙྪིཏྭཱ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སུཏྭཱ དྷཱིཏརཾ གརཧནྟོ གཱཐམཱཧ –

༦༤.

‘‘ཏགྒྷ ཏེ དུཀྐཊཾ བཱལེ, ཡཾ ཁཏྟིཡཾ མཧབྦལཾ;

ནཱགཾ མཎྜཱུཀཝཎྞེན, ན ཏཾ ཨཀྑཱསིདྷཱགཏ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཏགྒྷཱཏི ཨེཀཾསེནེཝ.

སོ དྷཱིཏརཾ གརཧིཏྭཱ ཝེགེན ཏསྶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཀཏཔཊིསནྠཱརོ ཨཉྫལིཾ པགྒཡ྄ཧ ཨཏྟནོ ཨཙྩཡཾ དསྶེནྟོ གཱཐམཱཧ –

༦༥.

‘‘ཨཔརཱདྷཾ མཧཱརཱཛ, ཏྭཾ ནོ ཁམ རཐེསབྷ;

ཡཾ ཏཾ ཨཉྙཱཏཝེསེན, ནཱཉྙཱསིམྷཱ ཨིདྷཱགཏ’’ནྟི.

ཏཾ སུཏྭཱ མཧཱསཏྟོ ‘‘སཙཱཧཾ ཕརུསཾ ཝཀྑཱམི, ཨིདྷེཝསྶ ཧདཡཾ ཕལིསྶཏི, ཨསྶཱསེསྶཱམི ན’’ནྟི ཙིནྟེཏྭཱ བྷཱཛནནྟརེ ཋིཏོཝ ཨིཏརཾ གཱཐམཱཧ –

༦༦.

‘‘མཱདིསསྶ ན ཏཾ ཚནྣཾ, ཡོཧཾ ཨཱལཱ༹རིཀོ བྷཝེ;

ཏྭཉྙེཝ མེ པསཱིདསྶུ, ནཏྠི ཏེ དེཝ དུཀྐཊ’’ནྟི.

རཱཛཱ ཏསྶ སནྟིཀཱ པཊིསནྠཱརཾ ལབྷིཏྭཱ པཱསཱདཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ པབྷཱཝཏིཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ཁམཱཔནཏྠཱཡ པེསེཏུཾ གཱཐམཱཧ –

༦༧.

‘‘གཙྪ བཱལེ ཁམཱཔེཧི, ཀུསརཱཛཾ མཧབྦལཾ;

ཁམཱཔིཏོ ཀུསོ རཱཛཱ, སོ ཏེ དསྶཏི ཛཱིཝིཏ’’ནྟི.

སཱ པིཏུ ཝཙནཾ སུཏྭཱ བྷགིནཱིཧི ཙེཝ པརིཙཱརིཀཱཧི ཙ པརིཝུཏཱ ཏསྶ སནྟིཀཾ ཨགམཱསི. སོཔི ཀམྨཀཱརཝེསེན ཋིཏོཝ ཏསྶཱ ཨཏྟནོ སནྟིཀཾ ཨཱགམནཾ ཉཏྭཱ ‘‘ཨཛྫ པབྷཱཝཏིཡཱ མཱནཾ བྷིནྡིཏྭཱ པཱདམཱུལེ ནཾ ཀལལེ ནིཔཛྫཱཔེསྶཱམཱི’’ཏི སབྦཾ ཨཏྟནཱ ཨཱབྷཏཾ ཨུདཀཾ ཚཌྜེཏྭཱ ཁལམཎྜལམཏྟཾ ཋཱནཾ མདྡིཏྭཱ ཨེཀཀལལཾ ཨཀཱསི. སཱ ཏསྶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཏསྶ པཱདེསུ ནིཔཏིཏྭཱ ཀལལཔིཊྛེ ནིཔནྣཱ ཏཾ ཁམཱཔེསི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༦༨.

‘‘པིཏུསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ, དེཝཝཎྞཱི པབྷཱཝཏཱི;

སིརསཱ ཨགྒཧཱི པཱདེ, ཀུསརཱཛཾ མཧབྦལ’’ནྟི.

ཏཏྠ སིརསཱཏི སིརསཱ ནིཔཏིཏྭཱ ཀུསརཱཛཱནཾ པཱདེ ཨགྒཧེསཱིཏི.

གཧེཏྭཱ ཙ པན ནཾ ཁམཱཔེནྟཱི ཏིསྶོ གཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི –

༦༩.

‘‘ཡཱམཱ རཏྱོ ཨཏིཀྐནྟཱ, ཏཱམཱ དེཝ ཏཡཱ ཝིནཱ;

ཝནྡེ ཏེ སིརསཱ པཱདེ, མཱ མེ ཀུཛ྄ཛྷ རཐེསབྷ.

༧༠.

‘‘སབྦཾ ཏེ པཊིཛཱནཱམི, མཧཱརཱཛ སུཎོཧི མེ;

ན ཙཱཔི ཨཔྤིཡཾ ཏུཡ྄ཧཾ, ཀརེཡྻཱམི ཨཧཾ པུན.

༧༡.

‘‘ཨེཝཾ ཙེ ཡཱཙམཱནཱཡ, ཝཙནཾ མེ ན ཀཱཧསི;

ཨིདཱནི མཾ ཏཱཏོ ཧནྟྭཱ, ཁཏྟིཡཱནཾ པདསྶཏཱི’’ཏི.

ཏཏྠ རཏྱོཏི རཏྟིཡོ. ཏཱམཱཏི ཏཱ ཨིམཱ སབྦཱཔི ཏཡཱ ཝིནཱ ཨཏིཀྐནྟཱ. སབྦཾ ཏེ པཊིཛཱནཱམཱིཏི, མཧཱརཱཛ, ཨེཏྟཀཾ ཀཱལཾ མཡཱ ཏཝ ཨཔྤིཡམེཝ ཀཏཾ, ཨིདཾ ཏེ ཨཧཾ སབྦཾ པཊིཛཱནཱམི, ཨཔརམྤི སུཎོཧི མེ, ཨིཏོ པཊྛཱཡཱཧཾ པུན ཏུཡ྄ཧཾ ཨཔྤིཡཾ ན ཀརིསྶཱམི. ཨེཝཾ ཙེཏི སཙེ ཨེཝཾ ཡཱཙམཱནཱཡ མམ ཏྭཾ ཝཙནཾ ན ཀརིསྶསཱིཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ ‘‘སཙཱཧཾ ‘ཨིམཾ ཏྭཉྩེཝ ཛཱནིསྶསཱི’ཏི ཝཀྑཱམི, ཧདཡམསྶཱ ཕལིསྶཏི, ཨསྶཱསེསྶཱམི ན’’ནྟི ཙིནྟེཏྭཱ ཨཱཧ –

༧༢.

‘‘ཨེཝཾ ཏེ ཡཱཙམཱནཱཡ, ཀིཾ ན ཀཱཧཱམི ཏེ ཝཙོ;

ཝིཀུདྡྷོ ཏྱསྨི ཀལྱཱཎི, མཱ ཏྭཾ བྷཱཡི པབྷཱཝཏི.

༧༣.

‘‘སབྦཾ ཏེ པཊིཛཱནཱམི, རཱཛཔུཏྟི སུཎོཧི མེ;

ན ཙཱཔི ཨཔྤིཡཾ ཏུཡ྄ཧཾ, ཀརེཡྻཱམི ཨཧཾ པུན.

༧༤.

‘‘ཏཝ ཀཱམཱ ཧི སུསྶོཎི, པཧུ དུཀྑཾ ཏིཏིཀྑིསཾ;

བཧུཾ མདྡཀུལཾ ཧནྟྭཱ, ནཡིཏུཾ ཏཾ པབྷཱཝཏཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཀིཾ ན ཀཱཧཱམཱིཏི ཀིཾཀཱརཎཱ ཏཝ ཝཙནཾ ན ཀརིསྶཱམི. ཝིཀུདྡྷོ ཏྱསྨཱིཏི ཝིཀུདྡྷོ ནིཀྐོཔོ ཏེ ཨསྨིཾ. སབྦཾ ཏེཏི ཝིཀུདྡྷབྷཱཝཉྩ ཨིདཱནི ཨཔྤིཡཀརཎཉྩ ཨུབྷཡཾ ཏེ ཨིདཾ སབྦམེཝ པཊིཛཱནཱམི. ཏཝ ཀཱམཱཏི ཏཝ ཀཱམེན ཏཾ ཨིཙྪམཱནོ. ཏིཏིཀྑིསནྟི ཨདྷིཝཱསེམི. བཧུཾ མདྡཀུལཾ ཧནྟྭཱ ནཡིཏུཾ ཏནྟི བཧུམདྡརཱཛཀུལཾ ཧནིཏྭཱ བལཀྐཱརེན ཏཾ ནེཏུཾ སམཏྠོཏི.

ཨཐ སོ སཀྐསྶ དེཝརཉྙོ པརིཙཱརིཀཾ ཝིཡ ཏཾ ཨཏྟནོ པརིཙཱརིཀཾ དིསྭཱ ཁཏྟིཡམཱནཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ ‘‘མཡི ཀིར དྷརམཱནེཡེཝ མམ བྷརིཡཾ ཨཉྙེ གཧེཏྭཱ གམིསྶནྟཱི’’ཏི སཱིཧོ ཝིཡ རཱཛངྒཎེ ཝིཛམྦྷམཱནོ ‘‘སཀལནགརཝཱསིནོ མེ ཨཱགཏབྷཱཝཾ ཛཱནནྟཱུ’’ཏི ཝགྒནྟོ ནདནྟོ སེལེ༹ནྟོ ཨཔྥོཊེནྟོ ‘‘ཨིདཱནི ཏེ ཛཱིཝགྒཱཧཾ གཧེསྶཱམི, རཐཱདཡོ མེ ཡོཛེནྟཱུ’’ཏི ཨནནྟརཾ གཱཐམཱཧ –

༧༥.

‘‘ཡོཛཡནྟུ རཐེ ཨསྶེ, ནཱནཱཙིཏྟེ སམཱཧིཏེ;

ཨཐ དཀྑཐ མེ ཝེགཾ, ཝིདྷམནྟསྶ སཏྟཝོ’’ཏི.

ཏཏྠ ནཱནཱཙིཏྟེཏི ནཱནཱལངྐཱརཝིཙིཏྟེ. སམཱཧིཏེཏི ཨསྶེ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟཾ, སུསིཀྑིཏེ ནིབྦིསེཝནེཏི ཨཏྠོ. ཨཐ དཀྑཐ མེ ཝེགནྟི ཨཐ མེ པརཀྐམཾ པསྶིསྶཐཱཏི.

སཏྟཱུནཾ གཎྷནཾ ནཱམ མཡ྄ཧཾ བྷཱརོ, གཙྪ ཏྭཾ ནྷཏྭཱ ཨལངྐརིཏྭཱ པཱསཱདཾ ཨཱརུཧཱཏི ཏཾ ཨུཡྻོཛེསི. མདྡརཱཛཱཔིསྶ པརིཧཱརཀརཎཏྠཾ ཨམཙྩེ པཧིཎི. ཏེ ཏསྶ མཧཱནསདྭཱརེཡེཝ སཱཎིཾ པརིཀྑིཔིཏྭཱ ཀཔྤཀེ ཨུཔཊྛཔེསུཾ. སོ ཀཏམསྶུཀམྨོ སཱིསཾནྷཱཏོ སབྦཱལངྐཱརཔཊིམཎྜིཏོ ཨམཙྩཱདཱིཧི པརིཝུཏོ ‘‘པཱསཱདཾ ཨབྷིརུཧིསྶཱམཱི’’ཏི དིསཱ ཝིལོཀེཏྭཱ ཨཔྥོཊེསི. ཨོལོཀིཏཨོལོཀིཏཊྛཱནཾ ཝིཀམྤི. སོ ‘‘ཨིདཱནི མེ པརཀྐམཾ པསྶིསྶཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨནནྟརཾ གཱཐམཱཧ –

༧༦.

‘‘ཏཉྩ ཏཏྠ ཨུདིཀྑིཾསུ, རཉྙོ མདྡསྶནྟེཔུརེ;

ཝིཛམྦྷམཱནཾ སཱིཧཾཝ, ཕོཊེནྟཾ དིགུཎཾ བྷུཛ’’ནྟི.

ཏསྶཏྠོ – ཏཉྩ ཏཏྠ ཝིཛམྦྷནྟཾ ཨཔྥོཊེནྟཾ རཉྙོ ཨནྟེཔུརེ ཝཱཏཔཱནཱནི ཝིཝརིཏྭཱ ཨིཏྠིཡོ ཨུདིཀྑིཾསཱུཏི.

ཨཐསྶ མདྡརཱཛཱ ཀཏཨཱནེཉྫཀཱརཎཾ ཨལངྐཏཝརཝཱརཎཾ པེསེསི. སོ སམུསྶིཏསེཏཙྪཏྟཾ ཧཏྠིཀྑནྡྷཾ ཨཱརུཡ྄ཧ ‘‘པབྷཱཝཏིཾ ཨཱནེཐཱ’’ཏི ཏམྤི པཙྪཏོ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ ཙཏུརངྒིནིཡཱ སེནཱཡ པརིཝུཏོ པཱཙཱིནདྭཱརེན ནིཀྑམིཏྭཱ པརསེནཾ ཨོལོཀེཏྭཱ ‘‘ཨཧཾ ཀུསརཱཛཱ, ཛཱིཝིཏཏྠིཀཱ ཨུརེན ནིཔཛྫནྟཱུ’’ཏི ཏིཀྑཏྟུཾ སཱིཧནཱདཾ ནདིཏྭཱ སཏྟུམདྡནཾ ཨཀཱསི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༧༧.

‘‘ཧཏྠིཀྑནྡྷཉྩ ཨཱརུཡ྄ཧ, ཨཱརོཔེཏྭཱ པབྷཱཝཏིཾ;

སངྒཱམཾ ཨོཏརིཏྭཱན, སཱིཧནཱདཾ ནདཱི ཀུསོ.

༧༨.

‘‘ཏསྶ ཏཾ ནདཏོ སུཏྭཱ, སཱིཧསྶེཝིཏརེ མིགཱ;

ཁཏྟིཡཱ ཝིཔལཱཡིཾསུ, ཀུསསདྡབྷཡཊྚིཏཱ.

༧༩.

‘‘ཧཏྠཱརོཧཱ ཨནཱིཀཊྛཱ, རཐིཀཱ པཏྟིཀཱརཀཱ;

ཨཉྙམཉྙསྶ ཚིནྡནྟི, ཀུསསདྡབྷཡཊྚིཏཱ.

༨༠.

‘‘ཏསྨིཾ སངྒཱམསཱིསསྨིཾ, པསྶིཏྭཱ ཧཊྛམཱནསོ;

ཀུསསྶ རཉྙོ དེཝིནྡོ, ཨདཱ ཝེརོཙནཾ མཎིཾ.

༨༡.

‘‘སོ ཏཾ ཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ སངྒཱམཾ, ལདྡྷཱ ཝེརོཙནཾ མཎིཾ;

ཧཏྠིཀྑནྡྷགཏོ རཱཛཱ, པཱཝེཀྑི ནགརཾ པུརཾ.

༨༢.

‘‘ཛཱིཝགྒཱཧཾ གཧེཏྭཱན, བནྡྷིཏྭཱ སཏྟ ཁཏྟིཡེ;

སསུརསྶཱུཔནཱམེསི, ཨིམེ ཏེ དེཝ སཏྟཝོ.

༨༣.

‘‘སབྦེཝ ཏེ ཝསཾ གཏཱ, ཨམིཏྟཱ ཝིཧཏཱ ཏཝ;

ཀཱམཾ ཀརོཧི ཏེ ཏཡཱ, མུཉྩ ཝཱ ཏེ ཧནསྶུ ཝཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཝིཔལཱཡིཾསཱུཏི སཏིཾ པཙྩུཔཊྛཱཔེཏུཾ ཨསཀྐོནྟཱ ཝིཔལླཏྠཙིཏྟཱ བྷིཛྫིཾསུ. ཀུསསདྡབྷཡཊྚིཏཱཏི ཀུསརཉྙོ སདྡཾ ནིསྶཱཡ ཛཱཏེན བྷཡེན ཨུཔདྡུཏཱ མཱུལ༹ྷཙིཏྟཱ. ཨཉྙམཉྙསྶ ཚིནྡནྟཱིཏི ཨཉྙམཉྙཾ ཚིནྡནྟི མདྡནྟི. ‘‘བྷིནྡིཾསཱུ’’ཏིཔི པཱཋོ. ཏསྨིནྟི ཨེཝཾ བོདྷིསཏྟསྶ སདྡསཝནེནེཝ སངྒཱམེ བྷིནྣེ ཏསྨིཾ སངྒཱམསཱིསེ ཏཾ མཧཱསཏྟསྶ པརཀྐམཾ པསྶིཏྭཱ ཏུཊྛཧདཡོ སཀྐོ ཝེརོཙནཾ ནཱམ མཎིཀྑནྡྷཾ ཏསྶ ཨདཱསི. ནགརཾ པུརནྟི ནགརསངྑཱཏཾ པུརཾ. བནྡྷིཏྭཱཏི ཏེསཉྙེཝ ཨུཏྟརི སཱཊཀེན པཙྪཱབཱཧཾ བནྡྷིཏྭཱ. ཀཱམཾ ཀརོཧི ཏེ ཏཡཱཏི ཏྭཾ ཨཏྟནོ ཀཱམཾ ཨིཙྪཾ རུཙིཾ ཀརོཧི, ཨེཏེ ཧི ཏཡཱ དཱསཱ ཀཏཱཡེཝཱཏི.

རཱཛཱ ཨཱཧ –

༨༤.

‘‘ཏུཡ྄ཧེཝ སཏྟཝོ ཨེཏེ, ན ཧི ཏེ མཡ྄ཧ སཏྟཝོ;

ཏྭཉྙེཝ ནོ མཧཱརཱཛ, མུཉྩ ཝཱ ཏེ ཧནསྶུ ཝཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཏྭཉྙེཝ ནོཏི, མཧཱརཱཛ, ཏྭཾཡེཝ ཨམྷཱཀཾ ཨིསྶརོཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ མཧཱསཏྟོ ‘‘ཀིཾ ཨིམེཧི མཱརིཏེཧི, མཱ ཏེསཾ ཨཱགམནཾ ནིརཏྠཀཾ ཧོཏུ, པབྷཱཝཏིཡཱ ཀནིཊྛཱ སཏྟ མདྡརཱཛདྷཱིཏརོ ཨཏྠི, ཏཱ ནེསཾ དཱཔེསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༨༥.

‘‘ཨིམཱ ཏེ དྷཱིཏརོ སཏྟ, དེཝཀཉྙཱུཔམཱ སུབྷཱ;

དདཱཧི ནེསཾ ཨེཀེཀཾ, ཧོནྟུ ཛཱམཱཏརོ ཏཝཱ’’ཏི.

ཨཐ ནཾ རཱཛཱ ཨཱཧ –

༨༦.

‘‘ཨམྷཱཀཉྩེཝ ཏཱསཉྩ, ཏྭཾ ནོ སབྦེསམིསྶརོ;

ཏྭཉྙེཝ ནོ མཧཱརཱཛ, དེཧི ནེསཾ ཡདིཙྪསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཏྭཾ ནོ སབྦེསནྟི, མཧཱརཱཛ ཀུསནརིནྡ, ཀིཾ ཝདེསི, ཏྭཉྙེཝ ཨེཏེསཉྩ སཏྟནྣཾ རཱཛཱུནཾ མམཉྩ ཨིམཱསཉྩ སབྦེསཾ ནོ ཨིསྶརོ. ཡདིཙྪསཱིཏི ཡདི ཨིཙྪསི, ཡསྶ ཝཱ ཡཾ དཱཏུཾ ཨིཙྪསི, ཏསྶ ཏཾ དེཧཱིཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ སོ ཏཱ སབྦཱཔི ཨལངྐཱརཱཔེཏྭཱ ཨེཀེཀསྶ རཉྙོ ཨེཀེཀཾ ཨདཱསི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ པཉྩ གཱཐཱཡོ ཨབྷཱསི –

༨༧.

‘‘ཨེཀམེཀསྶ ཨེཀེཀཾ, ཨདཱ སཱིཧསྶརོ ཀུསོ;

ཁཏྟིཡཱནཾ ཏདཱ ཏེསཾ, རཉྙོ མདྡསྶ དྷཱིཏརོ.

༨༨.

‘‘པཱིཎིཏཱ ཏེན ལཱབྷེན, ཏུཊྛཱ སཱིཧསྶརེ ཀུསེ;

སཀརཊྛཱནི པཱཡིཾསུ, ཁཏྟིཡཱ སཏྟ ཏཱཝདེ.

༨༩.

‘‘པབྷཱཝཏིཉྩ ཨཱདཱཡ, མཎིཾ ཝེརོཙནཾ སུབྷཾ;

ཀུསཱཝཏིཾ ཀུསོ རཱཛཱ, ཨགམཱསི མཧབྦལོ.

༩༠.

‘‘ཏྱསྶུ ཨེཀརཐེ ཡནྟཱ, པཝིསནྟཱ ཀུསཱཝཏིཾ;

སམཱནཱ ཝཎྞརཱུཔེན, ནཱཉྙམཉྙཱཏིརོཙིསུཾ.

༩༡.

‘‘མཱཏཱ པུཏྟེན སཾགཙྪི, ཨུབྷཡོ ཙ ཛཡམྤཏཱི;

སམགྒཱ ཏེ ཏདཱ ཨཱསུཾ, ཕཱིཏཾ དྷརཎིམཱཝསུ’’ནྟི.

ཏཏྠ པཱིཎིཏཱཏི སནྟཔྤིཏཱ. པཱཡིཾསཱུཏི ཨིདཱནི ཨཔྤམཏྟཱ བྷཝེཡྻཱཐཱཏི ཀུསནརིནྡེན ཨོཝདིཏཱ ཨགམཾསུ. ཨགམཱསཱིཏི ཀཏིཔཱཧཾ ཝསིཏྭཱ ‘‘ཨམྷཱཀཾ རཊྛཾ གམིསྶཱམཱ’’ཏི སསུརཾ ཨཱཔུཙྪིཏྭཱ གཏོ. ཨེཀརཐེ ཡནྟཱཏི དྭེཔི ཨེཀརཐཾ ཨབྷིརུཡ྄ཧ གཙྪནྟཱ. སམཱནཱ ཝཎྞརཱུཔེནཱཏི ཝཎྞེན ཙ རཱུཔེན ཙ སམཱནཱ ཧུཏྭཱ. ནཱཉྙམཉྙཱཏིརོཙིསུནྟི ཨེཀོ ཨེཀཾ ནཱཏིཀྐམི. མཎིརཏནཱནུབྷཱཝེན ཀིར མཧཱསཏྟོ ཨབྷིརཱུཔོ ཨཧོསི སུཝཎྞཝཎྞོ སོབྷགྒཔྤཏྟོ, སོ ཀིར པུབྦེ པཙྩེཀབུདྡྷསྶ པིཎྜཔཱཏནིསྶནྡེན བུདྡྷཔཊིམཱཀརཎནིསྶནྡེན ཙ ཨེཝཾ ཏེཛཝནྟོ ཨཧོསི. སཾགཙྪཱིཏི ཨཐསྶ མཱཏཱ མཧཱསཏྟསྶ ཨཱགམནཾ སུཏྭཱ ནགརེ བྷེརིཾ ཙརཱཔེཏྭཱ མཧཱསཏྟསྶ བཧུཾ པཎྞཱཀཱརཾ ཨཱདཱཡ པཙྩུགྒམནཾ ཀཏྭཱ སམཱགཙྪི. སོཔི མཱཏརཱ སདྡྷིཾཡེཝ ནགརཾ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ སཏྟཱཧཾ ཚཎཀཱིལ༹ཾ ཀཱིལི༹ཏྭཱ ཨལངྐཏཔཱསཱདཏལཾ ཨབྷིརུཧི. ཏེཔི ཨུབྷོ ཛཡམྤཏིཀཱ སམགྒཱ ཨཧེསུཾ, ཏཏོ པཊྛཱཡ ཡཱཝཛཱིཝཾ སམགྒཱ སམྨོདམཱནཱ ཕཱིཏཾ དྷརཎིཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསིཾསཱུཏི.

སཏྠཱ ཨིམཾ དྷམྨདེསནཾ ཨཱཧརིཏྭཱ སཙྩཱནི པཀཱསེཏྭཱ ཛཱཏཀཾ སམོདྷཱནེསི, སཙྩཔརིཡོསཱནེ ཨུཀྐཎྛིཏབྷིཀྑུ སོཏཱཔཏྟིཕལེ པཏིཊྛཧི. ཏདཱ མཱཏཱཔིཏརོ མཧཱརཱཛཀུལཱནི ཨཧེསུཾ, ཀནིཊྛོ ཨཱནནྡོ, ཁུཛྫཱ ཁུཛྫུཏྟརཱ, པབྷཱཝཏཱི རཱཧུལམཱཏཱ, པརིསཱ བུདྡྷཔརིསཱ, ཀུསརཱཛཱ པན ཨཧམེཝ ཨཧོསིནྟི.

ཀུསཛཱཏཀཝཎྞནཱ པཋམཱ.

[༥༣༢] ༢. སོཎནནྡཛཱཏཀཝཎྞནཱ

དེཝཏཱ ནུསི གནྡྷབྦོཏི ཨིདཾ སཏྠཱ ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟོ མཱཏུཔོསཀབྷིཀྑུཾ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི. ཝཏྠུ སཱམཛཱཏཀེ (ཛཱ. ༢.༢༢.༢༩༦ ཨཱདཡོ) ཝཏྠུསདིསཾ. ཏདཱ པན སཏྠཱ ‘‘མཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམཾ བྷིཀྑུཾ ཨུཛ྄ཛྷཱཡིཏྠ, པོརཱཎཀཔཎྜིཏཱ སཀལཛམྦུདཱིཔེ རཛྫཾ ལབྷམཱནཱཔི ཏཾ ཨགྒཧེཏྭཱ མཱཏཱཔིཏརོ པོསིཾསུཡེཝཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཏཱིཏཾ ཨཱཧརི.

ཨཏཱིཏེ བཱརཱཎསཱི བྲཧྨཝཌྜྷནཾ ནཱམ ནགརཾ ཨཧོསི. ཏཏྠ མནོཛོ ནཱམ རཱཛཱ རཛྫཾ ཀཱརེསི. ཏཏྠ ཨཉྙཏརོ ཨསཱིཏིཀོཊིཝིབྷཝོ བྲཱཧྨཎམཧཱསཱལོ ཨཔུཏྟཀོ ཨཧོསི. ཏསྶ བྲཱཧྨཎཱི ཏེནེཝ ‘‘བྷོཏི པུཏྟཾ པཏྠེཧཱི’’ཏི ཝུཏྟཱ པཏྠེསི. ཨཐ བོདྷིསཏྟོ བྲཧྨལོཀཱ ཙཝིཏྭཱ ཏསྶཱ ཀུཙྪིསྨིཾ པཊིསནྡྷིཾ གཎྷི, ཛཱཏསྶ ཙསྶ ‘‘སོཎཀུམཱརོ’’ཏི ནཱམཾ ཀརིཾསུ. ཏསྶ པདསཱ གམནཀཱལེ ཨཉྙོཔི སཏྟོ བྲཧྨལོཀཱ ཙཝིཏྭཱ ཏསྶཱཡེཝ ཀུཙྪིམྷི པཊིསནྡྷིཾ གཎྷི, ཏསྶ ཛཱཏསྶ ‘‘ནནྡཀུམཱརོ’’ཏི ནཱམཾ ཀརིཾསུ. ཏེསཾ ཨུགྒཧིཏཝེདཱནཾ སབྦསིཔྤེསུ ནིཔྥཏྟིཾ པཏྟཱནཾ ཝཡཔྤཏྟཱནཾ རཱུཔསམྤདཾ དིསྭཱ བྲཱཧྨཎོ བྲཱཧྨཎིཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ ‘‘བྷོཏི པུཏྟཾ སོཎཀུམཱརཾ གྷརབནྡྷནེན བནྡྷིསྶཱམཱ’’ཏི ཨཱཧ. སཱ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪིཏྭཱ པུཏྟསྶ ཏམཏྠཾ ཨཱཙིཀྑི. སོ ‘‘ཨལཾ, ཨམྨ, མཡ྄ཧཾ གྷརཱཝཱསེན, ཨཧཾ ཡཱཝཛཱིཝཾ ཏུམྷེ པཊིཛགྒིཏྭཱ ཏུམྷཱཀཾ ཨཙྩཡེན ཧིམཝནྟཾ པཝིསིཏྭཱ པབྦཛིསྶཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ. སཱ བྲཱཧྨཎསྶ ཨེཏམཏྠཾ ཨཱརོཙེསི.

ཏེ པུནཔྤུནཾ ཀཐེནྟཱཔི ཏསྶ ཙིཏྟཾ ཨལབྷིཏྭཱ ནནྡཀུམཱརཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ ‘‘ཏཱཏ, ཏེན ཧི ཏྭཾ ཀུཊུམྦཾ པཊིཔཛྫཱཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ནཱཧཾ བྷཱཏརཱ ཚཌྜིཏཁེལ༹ཾ སཱིསེན ཨུཀྑིཔཱམི, ཨཧམྤི ཏུམྷཱཀཾ ཨཙྩཡེན བྷཱཏརཱཝ སདྡྷིཾ པབྦཛིསྶཱམཱི’’ཏི ཝུཏྟེ ཏེསཾ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ‘‘ཨིམེ དྭེ ཨེཝཾ ཏརུཎཱཝ ཀཱམེ པཛཧནྟི, ཀིམངྒཾ པན མཡཾ, སབྦེཡེཝ པབྦཛིསྶཱམཱ’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ, ‘‘ཏཱཏཱ, ཀིཾ ཝོ ཨམྷཱཀཾ ཨཙྩཡེན པབྦཛྫཱཡ, ཨིདཱནེཝ སབྦེ མཡཾ པབྦཛིསྶཱམཱ’’ཏི རཉྙོ ཨཱརོཙེཏྭཱ སབྦཾ དྷནཾ དཱནམུཁེ ཝིསྶཛྫེཏྭཱ དཱསཛནཾ བྷུཛིསྶཾ ཀཏྭཱ ཉཱཏཱིནཾ དཱཏབྦཡུཏྟཀཾ དཏྭཱ ཙཏྟཱརོཔི ཛནཱ བྲཧྨཝཌྜྷནནགརཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཧིམཝནྟཔདེསེ པཉྩཔདུམསཉྪནྣཾ སརཾ ནིསྶཱཡ རམཎཱིཡེ ཝནསཎྜེ ཨསྶམཾ མཱཔེཏྭཱ པབྦཛིཏྭཱ ཏཏྠ ཝསིཾསུ. ཨུབྷོཔི བྷཱཏརོ མཱཏཱཔིཏརོ པཊིཛགྒིཾསུ, ཏེསཾ པཱཏོཝ དནྟཀཊྛཉྩ མུཁདྷོཝནཉྩ དཏྭཱ པཎྞསཱལཉྩ པརིཝེཎཉྩ སམྨཛྫིཏྭཱ པཱནཱིཡཾ པརིབྷོཛནཱིཡཾ ཨུཔཊྛཔེཏྭཱ ཨརཉྙཏོ མདྷུརཕལཱཕལཱནི ཨཱཧརིཏྭཱ མཱཏཱཔིཏརོ ཁཱདཱཔེནྟི, ཨུཎྷེན ཝཱ སཱིཏེན ཝཱ ཝཱརིནཱ ནྷཱཔེནྟི, ཛཊཱ སོདྷེནྟི, པཱདཔརིཀམྨཱདཱིནི ཏེསཾ ཀརོནྟི.

ཨེཝཾ ཨདྡྷཱནེ གཏེ ནནྡཔཎྜིཏོ ‘‘མཡཱ ཨཱབྷཏཕལཱཕལཱནེཝ པཋམཾ མཱཏཱཔིཏརོ ཁཱདཱཔེསྶཱམཱི’’ཏི པུརཏོ གནྟྭཱ ཧིཡྻོ ཙ པརཧིཡྻོ ཙ གཧིཏཊྛཱནཏོ ཡཱནི ཝཱ ཏཱནི ཝཱ པཱཏོཝ ཨཱཧརིཏྭཱ མཱཏཱཔིཏརོ ཁཱདཱཔེསི. ཏེ ཏཱནི ཁཱདིཏྭཱ མུཁཾ ཝིཀྑཱལེཏྭཱ ཨུཔོསཐིཀཱ བྷཝནྟི. སོཎཔཎྜིཏོ པན དཱུརཾ གནྟྭཱ མདྷུརམདྷུརཱནི སུཔཀྐསུཔཀྐཱནི ཨཱཧརིཏྭཱ ཨུཔནཱམེསི. ཨཐ ནཾ, ‘‘ཏཱཏ, ཀནིཊྛེན ཏེ ཨཱབྷཏཱནི མཡཾ པཱཏོཝ ཁཱདིཏྭཱ ཨུཔོསཐིཀཱ ཛཱཏཱ, ན ཨིདཱནི ནོ ཨཏྠོ’’ཏི ཝདནྟི. ཨིཏི ཏསྶ ཕལཱཕལཱནི པརིབྷོགཾ ན ལབྷནྟི ཝིནསྶནྟི, པུནདིཝསེསུཔི ཏཐེཝཱཏི. ཨེཝཾ སོ པཉྩཱབྷིཉྙཏཱཡ དཱུརཾ གནྟྭཱཔི ཨཱཧརཏི, ཏེ པན ན ཁཱདནྟི.

ཨཐ མཧཱསཏྟོ ཙིནྟེསི – ‘‘མཱཏཱཔིཏརོ མེ སུཁུམཱལཱ, ནནྡོ ཙ ཡཱནི ཝཱ ཏཱནི ཝཱ ཨཔཀྐདུཔྤཀྐཱནི ཕལཱཕལཱནི ཨཱཧརིཏྭཱ ཁཱདཱཔེཏི, ཨེཝཾ སནྟེ ཨིམེ ན ཙཱིརཾ པཝཏྟིསྶནྟི, ཝཱརེསྶཱམི ན’’ནྟི. ཨཐ ནཾ སོ ཨཱམནྟེཏྭཱ ‘‘ནནྡ, ཨིཏོ པཊྛཱཡ ཕལཱཕལཾ ཨཱཧརིཏྭཱ མམཱགམནཾ པཊིམཱནེཧི, ཨུབྷོཔི ཨེཀཏོཝ ཁཱདཱཔེསྶཱམཱ’’ཏི ཨཱཧ. སོ ཨེཝཾ ཝུཏྟེཔི ཨཏྟནོ པུཉྙཾ པཙྩཱསཱིསནྟོ ན ཏསྶ ཝཙནམཀཱསི. མཧཱསཏྟོ ‘‘ནནྡོ མམ ཝཙནཾ ཨཀརོནྟོ ཨཡུཏྟཾ ཀརོཏི, པལཱཔེསྶཱམི ནཾ, ཏཏོ ཨེཀཀོཝ མཱཏཱཔིཏརོ པཊིཛགྒིསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ‘‘ནནྡ, ཏྭཾ ཨནོཝཱདཀོ པཎྜིཏཱནཾ ཝཙནཾ ན ཀརོསི, ཨཧཾ ཛེཊྛོ, མཱཏཱཔིཏརོ མམེཝ བྷཱརོ, ཨཧམེཝ ནེསཾ པཊིཛགྒིསྶཱམི, ཏྭཾ ཨིདྷ ཝསིཏུཾ ན ལཙྪསི, ཨཉྙཏྠ ཡཱཧཱི’’ཏི ཏསྶ ཨཙྪརཾ པཧརི.

སོ ཏེན པལཱཔིཏོ ཏསྶ སནྟིཀེ ཋཱཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ ཏཾ ཝནྡིཏྭཱ མཱཏཱཔིཏརོ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏམཏྠཾ ཨཱརོཙེཏྭཱ ཨཏྟནོ པཎྞསཱལཾ པཝིསིཏྭཱ ཀསིཎཾ ཨོལོཀེཏྭཱ ཏཾ དིཝསམེཝ པཉྩ ཨབྷིཉྙཱཡོ ཨཊྛ སམཱཔཏྟིཡོ ནིབྦཏྟེཏྭཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨཧཾ སཱིནེརུཔཱདཏོ རཏནཝཱལུཀཱ ཨཱཧརིཏྭཱ མམ བྷཱཏུ པཎྞསཱལཱཡ པརིཝེཎེ ཨོཀིརིཏྭཱ བྷཱཏརཾ ཁམཱཔེཏུཾ པཧོམི, ཨེཝམྤི ན སོབྷིསྶཏི, ཨནོཏཏྟཏོ ཨུདཀཾ ཨཱཧརིཏྭཱ མམ བྷཱཏུ པཎྞསཱལཱཡ པརིཝེཎེ ཨོསིཉྩིཏྭཱ བྷཱཏརཾ ཁམཱཔེཏུཾ པཧོམི, ཨེཝམྤི ན སོབྷིསྶཏི, སཙེ མེ བྷཱཏརཾ དེཝཏཱནཾ ཝསེན ཁམཱཔེཡྻཾ, ཙཏྟཱརོ ཙ མཧཱརཱཛཱནོ སཀྐཉྩ ཨཱནེཏྭཱ བྷཱཏརཾ ཁམཱཔེཏུཾ པཧོམི, ཨེཝམྤི ན སོབྷིསྶཏི, སཀལཛམྦུདཱིཔེ མནོཛཾ ཨགྒརཱཛཱནཾ ཨཱདིཾ ཀཏྭཱ རཱཛཱནོ ཨཱནེཏྭཱ ཁམཱཔེསྶཱམི, ཨེཝཾ སནྟེ མམ བྷཱཏུ གུཎོ སཀལཛམྦུདཱིཔེ ཨཝཏྠརིཏྭཱ གམིསྶཏི, ཙནྡིམསཱུརིཡོ ཝིཡ པཉྙཱཡིསྶཏཱི’’ཏི. སོ ཏཱཝདེཝ ཨིདྡྷིཡཱ གནྟྭཱ བྲཧྨཝཌྜྷནནགརེ ཏསྶ རཉྙོ ནིཝེསནདྭཱརེ ཨོཏརིཏྭཱ ཋིཏོ ‘‘ཨེཀོ ཀིར ཝོ ཏཱཔསོ དཊྛུཀཱམོ’’ཏི རཉྙོ ཨཱརོཙཱཔེསི. རཱཛཱ ‘‘ཀིཾ པབྦཛིཏསྶ མཡཱ དིཊྛེན, ཨཱཧཱརཏྠཱཡ ཨཱགཏོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི བྷཏྟཾ པཧིཎི, སོ བྷཏྟཾ ན ཨིཙྪི. ཏཎྜུལཾ པཧིཎི, ཏཎྜུལཾ ན ཨིཙྪི. ཝཏྠཱནི པཧིཎི, ཝཏྠཱནི ན ཨིཙྪི. ཏམྦཱུལཾ པཧིཎི, ཏམྦཱུལཾ ན ཨིཙྪི. ཨཐསྶ སནྟིཀེ དཱུཏཾ པེསེསི, ‘‘ཀིམཏྠཾ ཨཱགཏོསཱི’’ཏི. སོ དཱུཏེན པུཊྛོ ‘‘རཱཛཱནཾ ཨུཔཊྛཧིཏུཾ ཨཱགཏོམྷཱི’’ཏི ཨཱཧ. རཱཛཱ ཏཾ སུཏྭཱ ‘‘བཧཱུ མམ ཨུཔཊྛཱཀཱ, ཨཏྟནོཝ ཏཱཔསདྷམྨཾ ཀརོཏཱུ’’ཏི པེསེསི. སོ ཏཾ སུཏྭཱ ‘‘ཨཧཾ ཏུམྷཱཀཾ ཨཏྟནོ བལེན སཀལཛམྦུདཱིཔེ རཛྫཾ གཧེཏྭཱ དསྶཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ.

ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ ཙིནྟེསི – ‘‘པབྦཛིཏཱ ནཱམ པཎྜིཏཱ, ཀིཉྩི ཨུཔཱཡཾ ཛཱནིསྶནྟཱི’’ཏི ཏཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ཨཱསནེ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ‘‘བྷནྟེ, ཏུམྷེ ཀིར མཡ྄ཧཾ སཀལཛམྦུདཱིཔརཛྫཾ གཧེཏྭཱ དསྶཐཱ’’ཏི པུཙྪི. ‘‘ཨཱམ མཧཱརཱཛཱ’’ཏི. ‘‘ཀཐཾ གཎྷིསྶཐཱ’’ཏི? ‘‘མཧཱརཱཛ, ཨནྟམསོ ཁུདྡཀམཀྑིཀཱཡ པིཝནམཏྟམྤི ལོཧིཏཾ ཀསྶཙི ཨནུཔྤཱདེཏྭཱ ཏཝ དྷནཙྪེདཾ ཨཀཏྭཱ ཨཏྟནོ ཨིདྡྷིཡཱཝ གཧེཏྭཱ དསྶཱམི, ཨཔིཙ ཀེཝལཾ པཔཉྩཾ ཨཀཏྭཱ ཨཛྫེཝ ནིཀྑམིཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི. སོ ཏསྶ ཝཙནཾ སདྡཧིཏྭཱ སེནངྒཔརིཝུཏོ ནགརཱ ནིཀྑམི. སཙེ སེནཱཡ ཨུཎྷཾ ཧོཏི, ནནྡཔཎྜིཏོ ཨཏྟནོ ཨིདྡྷིཡཱ ཚཱཡཾ ཀཏྭཱ སཱིཏཾ ཀརོཏི, དེཝེ ཝསྶནྟེ སེནཱཡ ཨུཔརི ཝསྶིཏུཾ ན དེཏི, སཱིཏཾ ཝཱ ཨུཎྷཾ ཝཱ ཝཱརེཏི, མགྒེ ཁཱཎུཀཎྚཀཱདཡོ སབྦཔརིསྶཡེ ཨནྟརདྷཱཔེཏི, མགྒཾ ཀསིཎམཎྜལཾ ཝིཡ སམཾ ཀཏྭཱ སཡཾ ཨཱཀཱསེ ཙམྨཁཎྜཾ པཏྠརིཏྭཱ པལླངྐེན ནིསིནྣོ སེནཱཡ པརིཝུཏོ གཙྪཏི.

ཨེཝཾ སེནཾ ཨཱདཱཡ པཋམཾ ཀོསལརཊྛཾ གནྟྭཱ ནགརསྶཱཝིདཱུརེ ཁནྡྷཱཝཱརཾ ནིཝཱསཱཔེཏྭཱ ‘‘ཡུདྡྷཾ ཝཱ ནོ དེཏུ སེཏཙྪཏྟཾ ཝཱ’’ཏི ཀོསལརཉྙོ དཱུཏཾ པཱཧེསི. སོ ཀུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ‘‘ཀིཾ ཨཧཾ ན རཱཛཱ’’ཏི ‘‘ཡུདྡྷཾ དམྨཱི’’ཏི སེནཱཡ པུརཀྑཏོ ནིཀྑམི. དྭེ སེནཱ ཡུཛ྄ཛྷིཏུཾ ཨཱརབྷིཾསུ. ནནྡཔཎྜིཏོ དྭིནྣམྤི ཨནྟརེ ཨཏྟནོ ནིསཱིདནཾ ཨཛིནཙམྨཾ མཧནྟཾ ཀཏྭཱ པསཱརེཏྭཱ དྭཱིཧིཔི སེནཱཧི ཁིཏྟསརེ ཙམྨེནེཝ སམྤཊིཙྪི. ཨེཀསེནཱཡཔི ཀོཙི ཀཎྜེན ཝིདྡྷོ ནཱམ ནཏྠི, ཧཏྠགཏཱནཾ པན ཀཎྜཱནཾ ཁཡེན དྭེཔི སེནཱ ནིརུསྶཱཧཱ ཨཊྛཾསུ. ནནྡཔཎྜིཏོ མནོཛརཱཛསྶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ‘‘མཱ བྷཱཡི, མཧཱརཱཛཱ’’ཏི ཨསྶཱསེཏྭཱ ཀོསལསྶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ‘‘མཧཱརཱཛ, མཱ བྷཱཡི, ནཏྠི ཏེ པརིཔནྠོ, ཏཝ རཛྫཾ ཏཝེཝ བྷཝིསྶཏི, ཀེཝལཾ མནོཛརཉྙོ ཝསཝཏྟཱི ཧོཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ ཏསྶ སདྡཧིཏྭཱ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪི. ཨཐ ནཾ མནོཛསྶ སནྟིཀཾ ནེཏྭཱ ‘‘མཧཱརཱཛ, ཀོསལརཱཛཱ ཏེ ཝསེ ཝཏྟཏི, ཨིམསྶ རཛྫཾ ཨིམསྶེཝ ཧོཏཱུ’’ཏི ཨཱཧ. སོ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ཏཾ ཨཏྟནོ ཝསེ ཝཏྟེཏྭཱ དྭེ སེནཱ ཨཱདཱཡ ཨངྒརཊྛཾ གནྟྭཱ ཨངྒཾ གཧེཏྭཱ ཏཏོ མགདྷརཊྛནྟི ཨེཏེནུཔཱཡེན སཀལཛམྦུདཱིཔེ རཱཛཱནོ ཨཏྟནོ ཝསེ ཝཏྟེཏྭཱ ཏཏོ ཏེཧི པརིཝུཏོ བྲཧྨཝཌྜྷནནགརམེཝ གཏོ. རཛྫཾ གཎྷནྟོ པནེས སཏྟནྣཾ སཾཝཙྪརཱནཾ ཨུཔརི སཏྟདིཝསཱདྷིཀེཧི སཏྟམཱསེཧི གཎྷི. སོ ཨེཀེཀརཱཛདྷཱནིཏོ ནཱནཔྤཀཱརཾ ཁཛྫབྷོཛནཾ ཨཱཧརཱཔེཏྭཱ ཨེཀསཏརཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ ཏེཧི སདྡྷིཾ སཏྟཱཧཾ མཧཱཔཱནཾ པིཝི.

ནནྡཔཎྜིཏོ ‘‘ཡཱཝ རཱཛཱ སཏྟཱཧཾ ཨིསྶརིཡསུཁཾ ཨནུབྷོཏི, ཏཱཝསྶ ཨཏྟཱནཾ ན དསྶེསྶཱམཱི’’ཏི ཨུཏྟརཀུརུམྷི པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ ཧིམཝནྟེ ཀཉྩནགུཧཱདྭཱརེ སཏྟཱཧཾ ཝསི. མནོཛོཔི སཏྟམེ དིཝསེ ཨཏྟནོ མཧནྟཾ སིརིཝིབྷཝཾ ཨོལོཀེཏྭཱ ‘‘ཨཡཾ ཡསོ ན མཡ྄ཧཾ མཱཏཱཔིཏཱུཧི, ན ཨཉྙེཧི དིནྣོ, ནནྡཏཱཔསཾ ནིསྶཱཡ ཨུཔྤནྣོ, ཏཾ ཁོ པན མེ ཨཔསྶནྟསྶ ཨཛྫ སཏྟམོ དིཝསོ, ཀཧཾ ནུ ཁོ མེ ཡསདཱཡཀོ’’ཏི ནནྡཔཎྜིཏཾ སརི. སོ ཏསྶ ཨནུསྶརཎབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ཨཱགནྟྭཱ པུརཏོ ཨཱཀཱསེ ཨཊྛཱསི. རཱཛཱ ཏཾ དིསྭཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨཧཾ ཨིམསྶ ཏཱཔསསྶ དེཝཏཱབྷཱཝཾ ཝཱ མནུསྶབྷཱཝཾ ཝཱ ན ཛཱནཱམི, སཙེ ཨེས མནུསྶོ བྷཝེཡྻ, སཀལཛམྦུདཱིཔརཛྫཾ ཨེཏསྶེཝ དསྶཱམི. ཨཐ དེཝོ, སཀྐཱརམསྶ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི. སོ ཏཾ ཝཱིམཾསནྟོ པཋམཾ གཱཐམཱཧ –

༩༢.

‘‘དེཝཏཱ ནུཏི གནྡྷབྦོ, ཨདུ སཀྐོ པུརིནྡདོ;

མནུསྶབྷཱུཏོ ཨིདྡྷིམཱ, ཀཐཾ ཛཱནེམུ ཏཾ མཡ’’ནྟི.

སོ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ སབྷཱཝམེཝ ཀཐེནྟོ དུཏིཡཾ གཱཐམཱཧ –

༩༣.

‘‘ནཱཔི དེཝོ ན གནྡྷབྦོ, ནཱཔི སཀྐོ པུརིནྡདོ;

མནུསྶབྷཱུཏོ ཨིདྡྷིམཱ, ཨེཝཾ ཛཱནཱཧི བྷཱརདྷཱ’’ཏི.

ཏཏྠ བྷཱརདྷཱཏི རཊྛབྷཱརདྷཱརིཏཱཡ ནཾ ཨེཝཾ ཨཱལཔཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ ‘‘མནུསྶབྷཱུཏོ ཀིརཱཡཾ མཡ྄ཧཾ ཨེཝཾ བཧུཔཀཱརོ, མཧནྟེན ཡསེན ནཾ སནྟཔྤེསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཨཱཧ –

༩༤.

‘‘ཀཏརཱུཔམིདཾ བྷོཏོ, ཝེཡྻཱཝཙྩཾ ཨནཔྤཀཾ;

དེཝམྷི ཝསྶམཱནམྷི, ཨནོཝསྶཾ བྷཝཾ ཨཀཱ.

༩༥.

‘‘ཏཏོ ཝཱཏཱཏཔེ གྷོརེ, སཱིཏཙྪཱཡཾ བྷཝཾ ཨཀཱ;

ཏཏོ ཨམིཏྟམཛ྄ཛྷེསུ, སརཏཱཎཾ བྷཝཾ ཨཀཱ.

༩༦.

‘‘ཏཏོ ཕཱིཏཱནི རཊྛཱནི, ཝསིནོ ཏེ བྷཝཾ ཨཀཱ;

ཏཏོ ཨེཀསཏཾ ཁཏྱེ, ཨནུཡནྟེ བྷཝཾ ཨཀཱ.

༩༧.

‘‘པཏཱིཏཱསྶུ མཡཾ བྷོཏོ, ཝད ཏཾ བྷཉྫམིཙྪསི;

ཧཏྠིཡཱནཾ ཨསྶརཐཾ, ནཱརིཡོ ཙ ཨལངྐཏཱ;

ནིཝེསནཱནི རམྨཱནི, མཡཾ བྷོཏོ དདཱམསེ.

༩༨.

‘‘ཨཐ ཝངྒེ ཝཱ མགདྷེ, མཡཾ བྷོཏོ དདཱམསེ;

ཨཐ ཝཱ ཨསྶཀཱཝནྟཱི, སུམནཱ དམྨ ཏེ མཡཾ.

༩༩.

‘‘ཨུཔཌྜྷཾ ཝཱཔི རཛྫསྶ, མཡཾ བྷོཏོ དདཱམསེ;

སཙེ ཏེ ཨཏྠོ རཛྫེན, ཨནུསཱས ཡདིཙྪསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཀཏརཱུཔམིདནྟི ཀཏསབྷཱཝཾ. ཝེཡྻཱཝཙྩནྟི ཀཱཡཝེཡྻཱཝཏིཀཀམྨཾ. ཨནོཝསྶནྟི ཨཝསྶཾ, ཡཐཱ དེཝོ ན ཝསྶཏི, ཏཐཱ ཀཏནྟི ཨཏྠོ. སཱིཏཙྪཱཡནྟི སཱིཏལཾ ཚཱཡཾ. ཝསིནོ ཏེཏི ཏེ རཊྛཝཱསིནོ ཨམྷཱཀཾ ཝསཝཏྟིནོ. ཁཏྱེཏི ཁཏྟིཡེ, ཨཊྛཀཐཱཡཾ པན ཨཡམེཝ པཱཋོ. པཏཱིཏཱསྶུ མཡནྟི ཏུཊྛཱ མཡཾ. ཝད ཏཾ བྷཉྫམིཙྪསཱིཏི བྷཉྫནྟི རཏནསྶེཏཾ ནཱམཾ, ཝརཾ ཏེ དདཱམི, ཡཾ རཏནཾ ཨིཙྪསི, ཏཾ ཝདེཧཱིཏི ཨཏྠོ. ‘‘ཧཏྠིཡཱན’’ནྟིཨཱདཱིཧི སརཱུཔཏོ ཏཾ ཏཾ རཏནཾ དསྶེཏི . ཨསྶཀཱཝནྟཱིཨསྶཀརཊྛཾ ཝཱ ཨཝནྟིརཊྛཾ ཝཱ. རཛྫེནཱཏི སཙེཔི ཏེ སཀལཛམྦུདཱིཔརཛྫེན ཨཏྠོ, ཏམྤི ཏེ དཏྭཱ ཨཧཾ ཕལཀཱཝུདྷཧཏྠོ ཏུམྷཱཀཾ རཐསྶ པུརཏོ གམིསྶཱམཱིཏི དཱིཔེཏི. ཡདིཙྪསཱིཏི ཨེཏེསུ མཡཱ ཝུཏྟཔྤཀཱརེསུ ཡཾ ཨིཙྪསི, ཏཾ ཨནུསཱས ཨཱཎཱཔེཧཱིཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ ནནྡཔཎྜིཏོ ཨཏྟནོ ཨདྷིཔྤཱཡཾ ཨཱཝིཀརོནྟོ ཨཱཧ –

༡༠༠.

‘‘ན མེ ཨཏྠོཔི རཛྫེན, ནགརེན དྷནེན ཝཱ;

ཨཐོཔི ཛནཔདེན, ཨཏྠོ མཡ྄ཧཾ ན ཝིཛྫཏཱི’’ཏི.

‘‘སཙེ ཏེ མཡི སིནེཧོ ཨཏྠི, ཨེཀཾ མེ ཝཙནཾ ཀརོཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ གཱཐཱདྭཡམཱཧ –

༡༠༡.

‘‘བྷོཏོཝ རཊྛེ ཝིཛིཏེ, ཨརཉྙེ ཨཏྠི ཨསྶམོ;

པིཏཱ མཡ྄ཧཾ ཛནེཏྟཱི ཙ, ཨུབྷོ སམྨནྟི ཨསྶམེ.

༡༠༢.

‘‘ཏེསཱཧཾ པུབྦཱཙརིཡེསུ, པུཉྙཾ ན ལབྷཱམི ཀཱཏཝེ;

བྷཝནྟཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝརཾ ཀཏྭཱ, སོཎཾ ཡཱཙེམུ སཾཝར’’ནྟི.

ཏཏྠ རཊྛེཏི རཛྫེ. ཝིཛིཏེཏི ཨཱཎཱཔཝཏྟིཊྛཱནེ. ཨསྶམོཏི ཧིམཝནྟཱརཉྙེ ཨེཀོ ཨསྶམོ ཨཏྠི. སམྨནྟཱིཏི ཏསྨིཾ ཨསྶམེ ཝསནྟི. ཏེསཱཧནྟི ཏེསུ ཨཧཾ. ཀཱཏཝེཏི ཝཏྟཔཊིཝཏྟཕལཱཕལཱཧརཎསངྑཱཏཾ པུཉྙཾ ཀཱཏུཾ ན ལབྷཱམི, བྷཱཏཱ མེ སོཎཔཎྜིཏོ ནཱམ མམེཀསྨིཾ ཨཔརཱདྷེ མཱ ཨིདྷ ཝསཱིཏི མཾ པལཱཔེསི. ཨཛ྄ཛྷཱཝརནྟི ཨདྷིཨཱཝརཾ ཏེ མཡཾ བྷཝནྟཾ སཔརིཝཱརཾ ཀཏྭཱ སོཎཔཎྜིཏཾ སཾཝརཾ ཡཱཙེམུ, ཨཱཡཏིཾ སཾཝརཾ ཡཱཙཱམཱཏི ཨཏྠོ. ‘‘ཡཱཙེམིམཾ ཝར’’ནྟིཔི པཱཋོ, མཡཾ ཏཡཱ སདྡྷིཾ སོཎཾ ཡཱཙེཡྻཱམ ཁམཱཔེཡྻཱམ, ཨིམཾ ཝརཾ ཏཝ སནྟིཀཱ གཎྷཱམཱིཏི ཨཏྠོ.

ཨཐ ནཾ རཱཛཱ ཨཱཧ –

༡༠༣.

‘‘ཀརོམི ཏེ ཏཾ ཝཙནཾ, ཡཾ མཾ བྷཎསི བྲཱཧྨཎ;

ཨེཏཉྩ ཁོ ནོ ཨཀྑཱཧི, ཀཱིཝནྟོ ཧོནྟུ ཡཱཙཀཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཀརོམཱིཏི ཨཧཾ སཀལཛམྦུདཱིཔརཛྫཾ དདམཱནོ ཨེཏྟཀཾ ཀིཾ ན ཀརིསྶཱམི, ཀརོམཱིཏི ཝདཏི. ཀཱིཝནྟོཏི ཀིཏྟཀཱ.

ནནྡཔཎྜིཏོ ཨཱཧ –

༡༠༤.

‘‘པརོསཏཾ ཛཱནཔདཱ, མཧཱསཱལཱ ཙ བྲཱཧྨཎཱ;

ཨིམེ ཙ ཁཏྟིཡཱ སབྦེ, ཨབྷིཛཱཏཱ ཡསསྶིནོ;

བྷཝཉྩ རཱཛཱ མནོཛོ, ཨལཾ ཧེསྶནྟི ཡཱཙཀཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཛཱནཔདཱཏི གཧཔཏཱི. མཧཱསཱལཱ ཙ བྲཱཧྨཎཱཏི སཱརཔྤཏྟཱ བྲཱཧྨཎཱ ཙ པརོསཏཱཡེཝ. ཨལཾ ཧེསྶནྟཱིཏི པརིཡཏྟཱ བྷཝིསྶནྟི. ཡཱཙཀཱཏི མམཏྠཱཡ སོཎཔཎྜིཏསྶ ཁམཱཔཀཱ.

ཨཐ ནཾ རཱཛཱ ཨཱཧ –

༡༠༥.

‘‘ཧཏྠཱི ཨསྶེ ཙ ཡོཛེནྟུ, རཐཾ སནྣཡ྄ཧ སཱརཐི;

ཨཱབནྡྷནཱནི གཎྷཱཐ, པཱདཱསུསྶཱརཡདྡྷཛེ;

ཨསྶམཾ ཏཾ གམིསྶཱམི, ཡཏྠ སམྨཏི ཀོསིཡོ’’ཏི.

ཏཏྠ ཡོཛེནྟཱུཏི ཧཏྠཱརོཧཱ ཧཏྠཱི, ཨསྶཱརོཧཱ ཙ ཨསྶེ ཀཔྤེནྟུ. རཐཾ སནྣཡ྄ཧ སཱརཐཱིཏི སམྨསཱརཐི ཏྭམྤི རཐཾ སནྣཡ྄ཧ. ཨཱབནྡྷནཱནཱིཏི ཧཏྠིཨསྶརཐེསུ ཨཱབནྡྷིཏབྦཱནི བྷཎྜཱནི ཙ གཎྷཐ. པཱདཱསུསྶཱརཡདྡྷཛེཏི རཐེ ཋཔིཏདྷཛཔཱདཱསུ དྷཛེ ཨུསྶཱརཡནྟུ ཨུསྶཱཔེནྟུ. ཀོསིཡོཏི ཡསྨིཾ ཨསྶམེ ཀོསིཡགོཏྟོ ཝསཏཱིཏི.

༡༠༦.

‘‘ཏཏོ ཙ རཱཛཱ པཱཡཱསི, སེནཱཡ ཙཏུརངྒིནཱི;

ཨགམཱ ཨསྶམཾ རམྨཾ, ཡཏྠ སམྨཏི ཀོསིཡོ’’ཏི. – ཨཡཾ ཨབྷིསམྦུདྡྷགཱཐཱ;

ཏཏྠ ཏཏོ ཙཱཏི, བྷིཀྑཝེ, ཨེཝཾ ཝཏྭཱ ཏཏོ སོ རཱཛཱ ཨེཀསཏཁཏྟིཡེ གཧེཏྭཱ མཧཏིཡཱ སེནཱཡ པརིཝུཏོ ནནྡཔཎྜིཏཾ པུརཏོ ཀཏྭཱ ནགརཱ ནིཀྑམི. ཙཏུརངྒཱིནཱིཏི ཙཏུརངྒིནིཡཱ སེནཱཡ ཨགམཱསི, ཨནྟརམགྒེ ཝཏྟམཱནོཔི ཨཝསྶཾ གཱམིཏཱཡ ཨེཝཾ ཝུཏྟོ. ཙཏུཝཱིསཏིཨཀྑོབྷཎིསངྑཱཏེན བལཀཱཡེན སདྡྷིཾ མགྒཾ པཊིཔནྣསྶ ཏསྶ ནནྡཔཎྜིཏོ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝེན ཨཊྛུསབྷཝིཏྠཏཾ མགྒཾ སམཾ མཱཔེཏྭཱ ཨཱཀཱསེ ཙམྨཁཎྜཾ པཏྠརིཏྭཱ ཏཏྠ པལླངྐེན ནིསཱིདིཏྭཱ སེནཱཡ པརིཝུཏོ ཨལངྐཏཧཏྠིཀྑནྡྷེ ནིསཱིདིཏྭཱ གཙྪནྟེན རཉྙཱ སདྡྷིཾ དྷམྨཡུཏྟཀཐཾ ཀཐེནྟོ སཱིཏཨུཎྷཱདིཔརིསྶཡེ ཝཱརེནྟོ ཨགམཱསི.

ཨཐསྶ ཨསྶམཾ པཱཔུཎནདིཝསེ སོཎཔཎྜིཏོ ‘‘མམ ཀནིཊྛསྶ ཨཏིརེཀསཏྟམཱསསཏྟདིཝསཱདྷིཀཱནི སཏྟ ཝསྶཱནི ནིཀྑནྟསྶཱ’’ཏི ཨཱཝཛྫེཏྭཱ ‘‘ཀཧཾ ནུ ཁོ སོ ཨེཏརཧཱི’’ཏི དིབྦེན ཙཀྑུནཱ ཨོལོཀེནྟོ ‘‘ཙཏུཝཱིསཏིཨཀྑོབྷཎིཔརིཝཱརེན སདྡྷིཾ ཨེཀསཏརཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ མམཉྙེཝ ཁམཱཔེཏུཾ ཨཱགཙྪཏཱི’’ཏི དིསྭཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨིམེཧི རཱཛཱུཧི ཙེཝ པརིསཱཧི ཙ མམ ཀནིཊྛསྶ བཧཱུནི པཱཊིཧཱརིཡཱནི དིཊྛཱནི, མམཱནུབྷཱཝཾ ཨཛཱནིཏྭཱ ‘ཨཡཾ ཀཱུཊཛཊིལོ ཨཏྟནོ པམཱཎཾ ན ཛཱནཱཏི, ཨམྷཱཀཾ ཨཡྻེན སདྡྷིཾ པཡོཛེསཱི’ཏི མཾ ཝམྦྷེནྟཱ ཀཐེནྟཱ ཨཝཱིཙིཔརཱཡཎཱ བྷཝེཡྻུཾ, ཨིདྡྷིཔཱཊིཧཱརིཡཾ ནེསཾ དསྶེསྶཱམཱི’’ཏི. སོ ཙཏུརངྒུལམཏྟེན ཨཾསཾ ཨཕུསནྟཾ ཨཱཀཱསེ ཀཱཛཾ ཋཔེཏྭཱ ཨནོཏཏྟཏོ ཨུདཀཾ ཨཱཧརིཏུཾ རཉྙོ ཨཝིདཱུརེ ཨཱཀཱསེན པཱཡཱསི. ནནྡཔཎྜིཏོ ཏཾ ཨཱགཙྪནྟཾ དིསྭཱ ཨཏྟཱནཾ དསྶེཏུཾ ཨཝིསཧནྟོ ནིསིནྣཊྛཱནེཡེཝ ཨནྟརདྷཱཡིཏྭཱ པལཱཡིཏྭཱ ཧིམཝནྟཾ པཱཝིསི. མནོཛརཱཛཱ པན ཏཾ རམཎཱིཡེན ཨིསིཝེསེན ཏཐཱ ཨཱགཙྪནྟཾ དིསྭཱ གཱཐམཱཧ –

༡༠༧.

‘‘ཀསྶ ཀཱདམྦཡོ ཀཱཛོ, ཝེཧཱསཾ ཙཏུརངྒུལཾ;

ཨཾསཾ ཨསམྥུསཾ ཨེཏི, ཨུདཧཱརཱཡ གཙྪཏོ’’ཏི.

ཏཏྠ ཀཱདམྦཡོཏི ཀདམྦརུཀྑམཡོ. ཨཾསཾ ཨསམྥུསཾ ཨེཏཱིཏི ཨཾསཾ ཨསམྥུསནྟོ སཡམེཝ ཨཱགཙྪཏི. ཨུདཧཱརཱཡཱཏི ཨུདཀཾ ཨཱཧརིཏུཾ གཙྪནྟསྶ ཀསྶ ཨེས ཀཱཛོ ཨེཝཾ ཨེཏི, ཀོ ནཱམ ཏྭཾ, ཀུཏོ ཝཱ ཨཱགཙྪསཱིཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ མཧཱསཏྟོ གཱཐཱདྭཡམཱཧ –

༡༠༨.

‘‘ཨཧཾ སོཎོ མཧཱརཱཛ, ཏཱཔསོ སཧིཏབྦཏོ;

བྷརཱམི མཱཏཱཔིཏརོ, རཏྟིནྡིཝམཏནྡིཏོ.

༡༠༩.

‘‘ཝནེ ཕལཉྩ མཱུལཉྩ, ཨཱཧརིཏྭཱ དིསམྤཏི;

པོསེམི མཱཏཱཔིཏརོ, པུབྦེ ཀཏམནུསྶར’’ནྟི.

ཏཏྠ སཧིཏབྦཏོཏི སཧིཏཝཏོ སཱིལཱཙཱརསམྤནྣོ ཨེཀོ ཏཱཔསོ ཨཧནྟི ཝདཏི. བྷརཱམཱིཏི པོསེམི. ཨཏནྡིཏོཏི ཨནལསོ ཧུཏྭཱ. པུབྦེ ཀཏམནུསྶརནྟི ཏེཧི པུབྦེ ཀཏཾ མཡ྄ཧཾ གུཎཾ ཨནུསྶརནྟོཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ ཏེན སདྡྷིཾ ཝིསྶཱསཾ ཀཏྟུཀཱམོ ཨནནྟརཾ གཱཐམཱཧ –

༡༡༠.

‘‘ཨིཙྪཱམ ཨསྶམཾ གནྟུཾ, ཡཏྠ སམྨཏི ཀོསིཡོ;

མགྒཾ ནོ སོཎ ཨཀྑཱཧི, ཡེན གཙྪེམུ ཨསྶམ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཨསྶམནྟི ཏུམྷཱཀཾ ཨསྶམཔདཾ.

ཨཐ མཧཱསཏྟོ ཨཏྟནོ ཨཱནུབྷཱཝེན ཨསྶམཔདགཱམིམགྒཾ མཱཔེཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༡༡༡.

‘‘ཨཡཾ ཨེཀཔདཱི རཱཛ, ཡེནེཏཾ མེགྷསནྣིབྷཾ;

ཀོཝིལཱ༹རེཧི སཉྪནྣཾ, ཨེཏྠ སམྨཏི ཀོསིཡོ’’ཏི.

ཏསྶཏྠོ – མཧཱརཱཛ, ཨཡཾ ཨེཀཔདིཀོ ཛངྒྷམགྒོ, ཨིམིནཱ གཙྪཐ, ཡེན དིསཱབྷཱགེན ཨེཏཾ མེགྷཝཎྞཾ སུཔུཔྥིཏཀོཝིལཱ༹རསཉྪནྣཾ ཝནཾ དིསྶཏི, ཨེཏྠ མམ པིཏཱ ཀོསིཡགོཏྟོ ཝསཏི, ཨེཏསྶ སོ ཨསྶམོཏི.

༡༡༢.

‘‘ཨིདཾ ཝཏྭཱན པཀྐཱམི, ཏརམཱནོ མཧཱཨིསི;

ཝེཧཱསེ ཨནྟལིཀྑསྨིཾ, ཨནུསཱསིཏྭཱན ཁཏྟིཡེ.

༡༡༣.

‘‘ཨསྶམཾ པརིམཛྫིཏྭཱ, པཉྙཱཔེཏྭཱན ཨཱསནཾ;

པཎྞསཱལཾ པཝིསིཏྭཱ, པིཏརཾ པཏིབོདྷཡི.

༡༡༤.

‘‘ཨིམེ ཨཱཡནྟི རཱཛཱནོ, ཨབྷིཛཱཏཱ ཡསསྶིནོ;

ཨསྶམཱ ནིཀྑམིཏྭཱན, ནིསཱིད ཏྭཾ མཧཱཨིསེ.

༡༡༥.

‘‘ཏསྶ ཏཾ ཝཙནཾ སུཏྭཱ, ཏརམཱནོ མཧཱཨིསི;

ཨསྶམཱ ནིཀྑམིཏྭཱན, སདྭཱརམྷི ཨུཔཱཝིསཱི’’ཏི. – ཨིམཱ ཨབྷིསམྦུདྡྷགཱཐཱ;

ཏཏྠ པཀྐཱམཱིཏི ཨནོཏཏྟཾ ཨགམཱསི. ཨསྶམཾ པརིམཛྫིཏྭཱཏི, བྷིཀྑཝེ, སོ ཨིསི ཝེགེན ཨནོཏཏྟཾ གནྟྭཱ པཱནཱིཡཾ ཨཱདཱཡ ཏེསུ རཱཛཱུསུ ཨསྶམཾ ཨསམྤཏྟེསུཡེཝ ཨཱགནྟྭཱ པཱནཱིཡགྷཊེ པཱནཱིཡམཱལ༹ཀེ ཋཔེཏྭཱ ‘‘མཧཱཛནོ པིཝིསྶཏཱི’’ཏི ཝནཀུསུམེཧི ཝཱསེཏྭཱ སམྨཛྫནིཾ ཨཱདཱཡ ཨསྶམཾ སམྨཛྫིཏྭཱ པཎྞསཱལདྭཱརེ པིཏུ ཨཱསནཾ པཉྙཱཔེཏྭཱ པཝིསིཏྭཱ པིཏརཾ ཛཱནཱཔེསཱིཏི ཨཏྠོ. ཨུཔཱཝིསཱིཏི ཨུཙྩཱསནེ ནིསཱིདི.

བོདྷིསཏྟསྶ མཱཏཱ པན ཏསྶ པཙྪཏོ ནཱིཙཊྛཱནེ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. མཧཱསཏྟོ ནཱིཙཱསནེ ནིསཱིདི. ནནྡཔཎྜིཏོཔི བོདྷིསཏྟསྶ ཨནོཏཏྟཏོ པཱནཱིཡཾ ཨཱདཱཡ ཨསྶམཾ ཨཱགཏཀཱལེ རཉྙོ སནྟིཀཾ ཨཱགནྟྭཱ ཨསྶམསྶ ཨཝིདཱུརེ ཁནྡྷཱཝཱརཾ ནིཝཱསེསི. ཨཐ རཱཛཱ ནྷཏྭཱ སབྦཱལངྐཱརཔཊིམཎྜིཏོ ཨེཀསཏརཱཛཔརིཝུཏོ ནནྡཔཎྜིཏཾ གཧེཏྭཱ མཧནྟེན སིརིསོབྷགྒེན བོདྷིསཏྟཾ ཁམཱཔེཏུཾ ཨསྶམཾ པཱཝིསི. ཨཐ ནཾ ཏཐཱ ཨཱགཙྪནྟཾ བོདྷིསཏྟསྶ པིཏཱ དིསྭཱ བོདྷིསཏྟཾ པུཙྪི, སོཔིསྶ ཨཱཙིཀྑི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༡༡༦.

‘‘ཏཉྩ དིསྭཱན ཨཱཡནྟཾ, ཛལནྟཾརིཝ ཏེཛསཱ;

ཁཏྱསངྒྷཔརིབྱཱུལ༹ྷཾ, ཀོསིཡོ ཨེཏདབྲཝི.

༡༡༧.

‘‘ཀསྶ བྷེརཱི མུདིངྒཱ ཙ, སངྑཱ པཎཝདིནྡིམཱ;

པུརཏོ པཊིཔནྣཱནི, ཧཱསཡནྟཱ རཐེསབྷཾ.

༡༡༨.

‘‘ཀསྶ ཀཉྩནཔཊྚེན, པུཐུནཱ ཝིཛྫུཝཎྞིནཱ;

ཡུཝཱ ཀལཱཔསནྣདྡྷོ, ཀོ ཨེཏི སིརིཡཱ ཛལཾ.

༡༡༩.

‘‘ཨུཀྐཱམུཁཔཧཊྛཾཝ, ཁདིརངྒཱརསནྣིབྷཾ;

མུཁཉྩ རུཙིརཱ བྷཱཏི, ཀོ ཨེཏི སིརིཡཱ ཛལཾ.

༡༢༠.

‘‘ཀསྶ པགྒཧིཏཾ ཚཏྟཾ, སསལཱཀཾ མནོརམཾ;

ཨཱདིཙྩརཾསཱཝརཎཾ, ཀོ ཨེཏི སིརིཡཱ ཛལཾ.

༡༢༡.

‘‘ཀསྶ ཨངྒཾ པརིགྒཡ྄ཧ, ཝཱལབཱིཛནིམུཏྟམཾ;

ཙརནྟི ཝརཔུཉྙསྶ, ཧཏྠིཀྑནྡྷེན ཨཱཡཏོ.

༡༢༢.

‘‘ཀསྶ སེཏཱནི ཚཏྟཱནི, ཨཱཛཱནཱིཡཱ ཙ ཝམྨིཏཱ;

སམནྟཱ པརིཀཱིརེནྟི, ཀོ ཨེཏི སིརིཡཱ ཛལཾ.

༡༢༣.

‘‘ཀསྶ ཨེཀསཏཾ ཁཏྱཱ, ཨནུཡནྟཱ ཡསསྶིནོ;

སམནྟཱནུཔརིཡནྟི, ཀོ ཨེཏི སིརིཡཱ ཛལཾ.

༡༢༤.

‘‘ཧཏྠིཨསྶརཐཔཏྟི, སེནཱ ཙ ཙཏུརངྒིནཱི;

སམནྟཱནུཔརིཡནྟི, ཀོ ཨེཏི སིརིཡཱ ཛལཾ.

༡༢༥.

‘‘ཀསྶེསཱ མཧཏཱི སེནཱ, པིཊྛིཏོ ཨནུཝཏྟཏི;

ཨཀྑོབྷཎཱི ཨཔརིཡནྟཱ, སཱགརསྶེཝ ཨཱུམིཡོ.

༡༢༦.

‘‘རཱཛཱབྷིརཱཛཱ མནོཛོ, ཨིནྡོཝ ཛཡཏཾ པཏི;

ནནྡསྶཛ྄ཛྷཱཝརཾ ཨེཏི, ཨསྶམཾ བྲཧྨཙཱརིནཾ.

༡༢༧.

‘‘ཏསྶེསཱ མཧཏཱི སེནཱ, པིཊྛིཏོ ཨནུཝཏྟཏི;

ཨཀྑོབྷཎཱི ཨཔརིཡནྟཱ, སཱགརསྶེཝ ཨཱུམིཡོ’’ཏི.

ཏཏྠ ཛལནྟཾརིཝཱཏི ཛལནྟཾ ཝིཡ. པཊིཔནྣཱནཱིཏི ཨེཏཱནི ཏཱུརིཡཱནི ཀསྶ པུརཏོ ཨཱགཙྪནྟཱིཏི ཨཏྠོ. ཧཱསཡནྟཱཏི ཏོསེནྟཱ. ཀཉྩནཔཊྚེནཱཏི, ཏཱཏ, ཀསྶ ཀཉྩནམཡེན ཝིཛྫུཝཎྞེན ཨུཎྷཱིསཔཊྚེན ནལཱཊནྟོ པརིཀྑིཏྟོཏི པུཙྪཏི. ཡུཝཱཏི ཏརུཎོ. ཀལཱཔསནྣདྡྷོཏི སནྣདྡྷསརཏཱུཎཱིརོ. ཨུཀྐཱམུཁཔཧཊྛཾ ཝཱཏི ཀམྨཱརཱནཾ ཨུདྡྷནེ པཧཊྛཾ སུཝཎྞཾ ཝིཡ. ཁདིརངྒཱརསནྣིབྷནྟི ཝཱིཏཙྩིཏཁདིརངྒཱརཝཎྞཾ. ཨཱདིཙྩརཾསཱཝརཎནྟིཨཱདིཙྩརཾསཱིནཾ ཨཱཝརཎཾ. ཨངྒཾ པརིགྒཡ྄ཧཱཏི ཨངྒཾ པརིགྒཧེཏྭཱ, སརཱིརཾ པརིཀྑིཔིཏྭཱཏི ཨཏྠོ. ཝཱལབཱིཛནིམུཏྟམནྟི ཝཱལབཱིཛནིཾ ཨུཏྟམཾ. ཙརནྟཱིཏི སཉྩརནྟི. ཚཏྟཱནཱིཏི ཨཱཛཱནཱིཡཔིཊྛེ ནིསིནྣཱནཾ དྷཱརིཏཚཏྟཱནི. པརིཀཱིརེནྟཱིཏི ཏསྶ སམནྟཱ སབྦདིསཱབྷཱགེསུ པརིཀཱིརཡནྟི. ཙཏུརངྒིནཱིཏི ཨེཏེཧི ཧཏྠིཨཱདཱིཧི ཙཏཱུཧི ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏཱ. ཨཀྑོབྷཎཱིཏི ཁོབྷེཏུཾ ན སཀྐཱ. སཱགརསྶེཝཱཏི སཱགརསྶ ཨཱུམིཡོ ཝིཡ ཨཔརིཡནྟཱ. རཱཛཱབྷིརཱཛཱཏི ཨེཀསཏརཱཛཱུནཾ པཱུཛིཏོ, ཏེསཾ ཝཱ ཨདྷིཀོ རཱཛཱཏི རཱཛཱབྷིརཱཛཱ. ཛཡཏཾ པཏཱིཏི ཛཡཔྤཏྟཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ ཛེཊྛཀོ. ཨཛ྄ཛྷཱཝརནྟི མམཾ ཁམཱཔནཏྠཱཡ ནནྡསྶ པརིསབྷཱཝཾ ཨུཔགནྟྭཱ ཨེཏི.

སཏྠཱ ཨཱཧ –

༡༢༨.

‘‘ཨནུལིཏྟཱ ཙནྡནེན, ཀཱསིཀུཏྟམདྷཱརིནོ;

སབྦེ པཉྫལིཀཱ ཧུཏྭཱ, ཨིསཱིནཾ ཨཛ྄ཛྷུཔཱགམུ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཨིསཱིནཾ ཨཛ྄ཛྷུཔཱགམུནྟི, བྷིཀྑཝེ, སབྦེཔི ཏེ རཱཛཱནོ སུརབྷིཙནྡནེན ཨནུལིཏྟཱ ཨུཏྟམཀཱསིཀཝཏྠདྷཱརིནོ སིརསི པཏིཊྛཱཔིཏཨཉྫལཱི ཧུཏྭཱ ཨིསཱིནཾ སནྟིཀཾ ཨུཔགཏཱ.

ཏཏོ མནོཛོ རཱཛཱ ཏཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ པཊིསནྠཱརཾ ཀརོནྟོ གཱཐཱདྭཡམཱཧ –

༡༢༩.

‘‘ཀཙྩི ནུ བྷོཏོ ཀུསལཾ, ཀཙྩི བྷོཏོ ཨནཱམཡཾ;

ཀཙྩི ཨུཉྪེན ཡཱཔེཐ, ཀཙྩི མཱུལཕལཱ བཧཱུ.

༡༣༠.

‘‘ཀཙྩི ཌཾསཱ མཀསཱ ཙ, ཨཔྤམེཝ སརཱིསཔཱ;

ཝནེ ཝཱལ༹མིགཱཀིཎྞེ, ཀཙྩི ཧིཾསཱ ན ཝིཛྫཏཱི’’ཏི.

ཏཏོ པརཾ ཨུབྷིནྣཾ ཏེསཾ ཝཙནཔཊིཝཙནཝསེན ཀཐིཏགཱཐཱ ཧོནྟི –

༡༣༡.

‘‘ཀུསལཉྩེཝ ནོ རཱཛ, ཨཐོ རཱཛ ཨནཱམཡཾ;

ཨཐོ ཨུཉྪེན ཡཱཔེམ, ཨཐོ མཱུལཕལཱ བཧཱུ.

༡༣༢.

‘‘ཨཐོ ཌཾསཱ མཀསཱ ཙ, ཨཔྤམེཝ སརཱིསཔཱ;

ཝནེ ཝཱལ༹མིགཱཀིཎྞེ, ཧིཾསཱ མཡ྄ཧཾ ན ཝིཛྫཏི.

༡༣༣.

‘‘བཧཱུནི ཝསྶཔཱུགཱནི, ཨསྶམེ སམྨཏཾ ཨིདྷ;

ནཱབྷིཛཱནཱམི ཨུཔྤནྣཾ, ཨཱབཱདྷཾ ཨམནོརམཾ.

༡༣༤.

‘‘སྭཱགཏཾ ཏེ མཧཱརཱཛ, ཨཐོ ཏེ ཨདུརཱགཏཾ;

ཨིསྶརོསི ཨནུཔྤཏྟོ, ཡཾ ཨིདྷཏྠི པཝེདཡ.

༡༣༥.

‘‘ཏིནྡུཀཱནི པིཡཱལཱནི, མདྷུཀེ ཀཱསུམཱརིཡོ;

ཕལཱནི ཁུདྡཀཔྤཱནི, བྷུཉྫ རཱཛ ཝརཾ ཝརཾ.

༡༣༦.

‘‘ཨིདམྤི པཱནཱིཡཾ སཱིཏཾ, ཨཱབྷཏཾ གིརིགབྦྷརཱ;

ཏཏོ པིཝ མཧཱརཱཛ, སཙེ ཏྭཾ ཨབྷིཀངྑསི.

༡༣༧.

‘‘པཊིགྒཧིཏཾ ཡཾ དིནྣཾ, སབྦསྶ ཨགྒྷིཡཾ ཀཏཾ;

ནནྡསྶཱཔི ནིསཱམེཐ, ཝཙནཾ སོ པཝཀྑཏི.

༡༣༨.

‘‘ཨཛ྄ཛྷཱཝརམྷཱ ནནྡསྶ, བྷོཏོ སནྟིཀམཱགཏཱ;

སུཎཱཏུ བྷཝཾ ཝཙནཾ, ནནྡསྶ པརིསཱཡ ཙཱ’’ཏི.

ཨིམཱ ཡེབྷུཡྻེན པཱཀཊསམྦནྡྷཱཡེཝ, ཡཾ པནེཏྠ ཨཔཱཀཊཾ, ཏདེཝ ཝཀྑཱམ. པཝེདཡཱཏི ཡཾ ཨིམསྨིཾ ཋཱནེ ཏཝ ཨབྷིརུཙིཏཾ ཨཏྠི, ཏཾ ནོ ཀཐེཧཱིཏི ཝདཏི. ཁུདྡཀཔྤཱནཱིཏི ཨེཏཱནི ནཱནཱརུཀྑཕལཱནི ཁུདྡཀམདྷུཔཊིབྷཱགཱནི མདྷུརཱནི. ཝརཾ ཝརནྟི ཨིཏོ ཨུཏྟམུཏྟམཾ གཧེཏྭཱ བྷུཉྫ. གིརིགབྦྷརཱཏི ཨནོཏཏྟཏོ. སབྦསྶ ཨགྒྷིཡནྟི ཡེན མཡཾ ཨཱཔུཙྪིཏཱ, ཏཾ ཨམྷེཧི པཊིགྒཧིཏཾ ནཱམ ཏུམྷེཧི ཙ དིནྣམེཝ ནཱམ, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཨིམསྶ ཛནསྶ སབྦསྶ ཨགྒྷིཡཾ ཏུམྷེཧི ཀཏཾ. ནནྡསྶཱཔཱིཏི ཨམྷཱཀཾ ཏཱཝ སབྦཾ ཀཏཾ, ཨིདཱནི པན ནནྡཔཎྜིཏོ ཀིཉྩི ཝཏྟུཀཱམོ, ཏསྶཔི ཏཱཝ ཝཙནཾ སུཎཱཐ. ཨཛ྄ཛྷཱཝརམྷཱཏི མཡཉྷི ན ཨཉྙེན ཀམྨེན ཨཱགཏཱ, ནནྡསྶ པན པརིསཱ ཧུཏྭཱ ཏུམྷཱཀཾ ཁམཱཔནཏྠཱཡ ཨཱགཏཱཏི ཝདཏི. བྷཝནྟི བྷཝཾ སོཎཔཎྜིཏོ སུཎཱཏུ.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ནནྡཔཎྜིཏོ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ མཱཏཱཔིཏརོ ཙ བྷཱཏརཉྩ ཝནྡིཏྭཱ སཀཔརིསཱཡ སདྡྷིཾ སལླཔནྟོ ཨཱཧ –

༡༣༩.

‘‘པརོསཏཾ ཛཱནཔདཱ, མཧཱསཱལཱ ཙ བྲཱཧྨཎཱ;

ཨིམེ ཙ ཁཏྟིཡཱ སབྦེ, ཨབྷིཛཱཏཱ ཡསསྶིནོ;

བྷཝཉྩ རཱཛཱ མནོཛོ, ཨནུམཉྙནྟུ མེ ཝཙོ.

༡༤༠.

‘‘ཡེ ཙ སནྟི སམཱིཏཱརོ, ཡཀྑཱནི ཨིདྷ མསྶམེ;

ཨརཉྙེ བྷཱུཏབྷབྱཱནི, སུཎནྟུ ཝཙནཾ མམ.

༡༤༡.

‘‘ནམོ ཀཏྭཱན བྷཱུཏཱནཾ, ཨིསིཾ ཝཀྑཱམི སུབྦཏཾ;

སོ ཏྱཱཧཾ དཀྑིཎཱ བཱཧུ, ཏཝ ཀོསིཡ སམྨཏོ.

༡༤༢.

‘‘པིཏརཾ མེ ཛནེཏྟིཉྩ, བྷཏྟུཀཱམསྶ མེ སཏོ;

ཝཱིར པུཉྙམིདཾ ཋཱནཾ, མཱ མཾ ཀོསིཡ ཝཱརཡ.

༡༤༣.

‘‘སབྦྷི ཧེཏཾ ཨུཔཉྙཱཏཾ, མམེཏཾ ཨུཔནིསྶཛ;

ཨུཊྛཱནཔཱརིཙརིཡཱཡ, དཱིགྷརཏྟཾ ཏཡཱ ཀཏཾ;

དྷཱཏཱཔིཏཱུསུ པུཉྙཱནི, མམ ལོཀདདོ བྷཝ.

༡༤༤.

‘‘ཏཐེཝ སནྟི མནུཛཱ, དྷམྨེ དྷམྨཔདཾ ཝིདཱུ;

མགྒོ སགྒསྶ ལོཀསྶ, ཡཐཱ ཛཱནཱསི ཏྭཾ ཨིསེ.

༡༤༥.

‘‘ཨུཊྛཱནཔཱརིཙརིཡཱཡ, མཱཏཱཔིཏུསུཁཱཝཧཾ;

ཏཾ མཾ པུཉྙཱ ནིཝཱརེཏི, ཨརིཡམགྒཱཝརོ ནརོ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨནུམཉྙནྟཱུཏི ཨནུབུཛ྄ཛྷནྟུ, སཱདྷུཀཾ སུཏྭཱ པཙྩཀྑཾ ཀརོནྟཱུཏི ཨཏྠོ. སམཱིཏཱརོཏི སམཱགཏཱ. ཨརཉྙེ བྷཱུཏབྷབྱཱནཱིཏི ཨསྨིཾ ཧིམཝནྟཱརཉྙེ ཡཱནི བྷཱུཏཱནི ཙེཝ ཝུཌྜྷིམརིཡཱདཔྤཏྟཱནི བྷབྱཱནི ཙ ཏརུཎདེཝཏཱནི, ཏཱནིཔི སབྦཱནི མམ ཝཙནཾ སུཎནྟཱུཏི ཨཏྠོ. ‘‘ནམོ ཀཏྭཱནཱ’’ཏི ཨིདཾ སོ པརིསཱཡ སཉྙཾ དཏྭཱ ཏསྨིཾ ཝནསཎྜེ ནིབྦཏྟདེཝཏཱནཾ ནམཀྐཱརཾ ཀཏྭཱ ཨཱཧ. ཏསྶཏྠོ – ཨཛྫ བཧཱུཧི དེཝཏཱཧི མམ བྷཱཏིཀསྶ དྷམྨཀཐཱསཝནཏྠཾ ཨཱགཏཱཧི བྷཝིཏབྦཾ, ཨཧཾ ཝོ ནམཀྐཱརོ, ཏུམྷེཔི མཡ྄ཧཾ སཧཱཡཱ ཧོཐཱཏི. སོ དེཝཏཱནཾ ཨཉྫལིཾ པགྒཧེཏྭཱ པརིསཾ ཛཱནཱཔེཏྭཱ ‘‘ཨིསིཾ ཝཀྑཱམཱི’’ཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ ཨིསིནྟི སོཎཔཎྜིཏཾ སནྡྷཱཡ ཝདཏི. སམྨཏོཏི བྷཱཏརོ ནཱམ ཨངྒསམཱ ཧོནྟི, ཏསྨཱ སོ ཏེ ཨཧཾ དཀྑིཎཱ བཱཧཱུཏི སམྨཏོ. ཏེན མེ ཁམིཏུཾ ཨརཧཐཱཏི དཱིཔེཏི.

ཝཱིརཱཏི ཝཱིརིཡཝནྟ མཧཱཔརཀྐམ. པུཉྙམིདཾ ཋཱནནྟི ཨིདཾ མཱཏཱཔིཏུཨུཔཊྛཱནཾ ནཱམ པུཉྙཾ སགྒསཾཝཏྟནིཀཀཱརཎཾ, ཏཾ ཀརོནྟཾ མཾ མཱ ཝཱརཡཱཏི ཝདཏི. སབྦྷི ཧེཏནྟི ཨེཏཉྷི མཱཏཱཔིཏུཨུཔཊྛཱནཾ ནཱམ པཎྜིཏེཧི ཨུཔཉྙཱཏཾ ཨུཔགནྟྭཱ ཉཱཏཉྩེཝ ཝཎྞིཏཉྩ. མམེཏཾ ཨུཔནིསྶཛཱཏི ཨིདཾ ཏྭཾ མཡ྄ཧཾ ནིསྶཛ ཝིསྶཛྫེཧི དེཧི. ཨུཊྛཱནཔཱརིཙརིཡཱཡཱཏི ཨུཊྛཱནེན ཙ པཱརིཙརིཡཱཡ ཙ. ཀཏནྟི དཱིགྷརཏྟཾ ཏཡཱ ཀུསལཾ ཀཏཾ. པུཉྙཱནཱིཏི ཨིདཱནི ཨཧཾ མཱཏཱཔིཏཱུསུ པུཉྙཱནི ཀཏྟུཀཱམོ. མམ ལོཀདདོཏི ཏསྶ མམ ཏྭཾ སགྒལོཀདདོ ཧོཏི, ཨཧཉྷི ཏེསཾ ཝཏྟཾ ཨུཔཊྛཱནཾ ཀཏྭཱ དེཝལོཀེ ཨཔརིམཱཎཾ ཡསཾ ལབྷིསྶཱམི, ཏསྶ མེ ཏྭཾ དཱཡཀོ ཧོཧཱིཏི ཝདཏི.

ཏཐེཝཱཏི ཡཐཱ ཏྭཾ ཛཱནཱསི, ཏཐེཝ ཨཉྙེཔི མནུཛཱ ཨིམིསྶཾ པརིསཱཡཾ སནྟི, ཏེ ནཱནཔྤཀཱརེ དྷམྨེ ཨིདཾ ཛེཊྛཱཔཙཱཡིཀབྷཱཝསངྑཱཏཾ དྷམྨཀོཊྛཱསཾ ཝདནྟི. ཀིནྟི? མགྒོ སགྒསྶ ལོཀསྶཱཏི. སུཁཱཝཧནྟི ཨུཊྛཱནེན ཙ པཱརིཙརིཡཱཡ ཙ མཱཏཱཔིཏཱུནཾ སུཁཱཝཧཾ. ཏཾ མནྟི ཏཾ མཾ ཨེཝཾ སམྨཱཔཊིཔནྣམྤི བྷཱཏཱ སོཎཔཎྜིཏོ ཏམྷཱ པུཉྙཱ ཨབྷིཝཱརེཏི. ཨརིཡམགྒཱཝརོཏི སོ ཨེཝཾ ཝཱརེནྟོ ཨཡཾ ནརོ མམ པིཡདསྶནཏཱཡ ཨརིཡསངྑཱཏསྶ ཝེདལོཀསྶ མགྒཱཝརཎོ ནཱམ ཧོཏཱིཏི.

ཨེཝཾ ནནྡཔཎྜིཏེན ཝུཏྟེ མཧཱསཏྟོ ‘‘ཨིམསྶ ཏཱཝ ཏུམྷེཧི ཝཙནཾ སུཏཾ, ཨིདཱནི མམཔི སུཎཱཐཱ’’ཏི སཱཝེནྟོ ཨཱཧ –

༡༤༦.

‘‘སུཎནྟུ བྷོནྟོ ཝཙནཾ, བྷཱཏུརཛ྄ཛྷཱཝརཱ མམ;

ཀུལཝཾསཾ མཧཱརཱཛ, པོརཱཎཾ པརིཧཱཔཡཾ;

ཨདྷམྨཙཱརཱི ཛེཊྛེསུ, ནིརཡཾ སོཔཔཛྫཏི.

༡༤༧.

‘‘ཡེ ཙ དྷམྨསྶ ཀུསལཱ, པོརཱཎསྶ དིསམྤཏི;

ཙཱརིཏྟེན ཙ སམྤནྣཱ, ན ཏེ གཙྪནྟི དུགྒཏིཾ.

༡༤༨.

‘‘མཱཏཱ པིཏཱ ཙ བྷཱཏཱ ཙ, བྷགིནཱི ཉཱཏི བནྡྷཝཱ;

སབྦེ ཛེཊྛསྶ ཏེ བྷཱརཱ, ཨེཝཾ ཛཱནཱཧི བྷཱརདྷ.

༡༤༩.

‘‘ཨཱདིཡིཏྭཱ གརུཾ བྷཱརཾ, ནཱཝིཀོ ཝིཡ ཨུསྶཧེ;

དྷམྨཉྩ ནཔྤམཛྫཱམི, ཛེཊྛོ ཙསྨི རཐེསབྷཱ’’ཏི.

ཏཏྠ བྷཱཏུརཛ྄ཛྷཱཝརཱཏི མམ བྷཱཏུ པརིསཱ ཧུཏྭཱ ཨཱགཏཱ བྷོནྟོ སབྦེཔི རཱཛཱནོ མམཔི ཏཱཝ ཝཙནཾ སུཎནྟུ. པརིཧཱཔཡནྟི པརིཧཱཔེནྟོ. དྷམྨསྶཱཏི ཛེཊྛཱཔཙཱཡནདྷམྨསྶ པཝེཎཱིདྷམྨསྶ. ཀུསལཱཏི ཚེཀཱ. ཙཱརིཏྟེན ཙཱཏི ཨཱཙཱརསཱིལེན སམྤནྣཱ. བྷཱརཱཏི སབྦེ ཨེཏེ ཛེཊྛེན ཝཧིཏབྦཱ པཊིཛགྒིཏབྦཱཏི ཏསྶ བྷཱརཱ ནཱམ. ནཱཝིཀོ ཝིཡཱཏི ཡཐཱ ནཱཝཱཡ གརུཾ བྷཱརཾ ཨཱདིཡིཏྭཱ སམུདྡམཛ྄ཛྷེ ནཱཝཾ སོཏྠིནཱ ནེཏུཾ ནཱཝིཀོ ཨུསྶཧེཏི ཝཱཡམཏི, སཧ ནཱཝཱཡ སབྦབྷཎྜཉྩ ཛནོ ཙ ཏསྶེཝ བྷཱརོ ཧོཏི, ཏཐཱ མམེཝ སབྦེ ཉཱཏཀཱ བྷཱརོཏི, ཨཧཉྩ ཏེ ཨུསྶཧཱམི པཊིཛགྒིཏུཾ སཀྐོམི, ཏཉྩ ཛེཊྛཱཔཙཱཡནདྷམྨཾ ནཔྤམཛྫཱམི, ན ཀེཝལཉྩ ཨེཏེསཉྙེཝ, སཀལསྶཔི ལོཀསྶ ཛེཊྛོ ཙ ཨསྨི, ཏསྨཱ ཨཧམེཝ སདྡྷིཾ ནནྡེན པཊིཛགྒིཏུཾ ཡུཏྟོཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ སབྦེཔི ཏེ རཱཛཱནོ ཨཏྟམནཱ ཧུཏྭཱ ‘‘ཛེཊྛབྷཱཏིཀསྶ ཀིར ཨཝསེསཱ བྷཱརཱཏི ཨཛྫ ཨམྷེཧི ཉཱཏ’’ནྟི ནནྡཔཎྜིཏཾ པཧཱཡ མཧཱསཏྟཾ སནྣིསྶིཏཱ ཧུཏྭཱ ཏསྶ ཐུཏིཾ ཀརོནྟཱ དྭེ གཱཐཱ ཨབྷཱསིཾསུ –

༡༥༠.

‘‘ཨདྷིགམཱ ཏམེ ཉཱཎཾ, ཛཱལཾཝ ཛཱཏཝེདཏོ;

ཨེཝམེཝ ནོ བྷཝཾ དྷམྨཾ, ཀོསིཡོ པཝིདཾསཡི.

༡༥༡.

‘‘ཡཐཱ ཨུདཡམཱདིཙྩོ, ཝཱསུདེཝོ པབྷངྐརོ;

པཱཎཱིནཾ པཝིདཾསེཏི, རཱུཔཾ ཀལྱཱཎཔཱཔཀཾ;

ཨེཝམེཝ ནོ བྷཝཾ དྷམྨཾ, ཀོསིཡོ པཝིདཾསཡཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཨདྷིགམཱཏི མཡཾ ཨིཏོ པུབྦེ ཛེཊྛཱཔཙཱཡནདྷམྨཔཊིཙྪཱདཀེ ཏམེ ཝཏྟམཱནཱ ན ཛཱནཱམ, ཨཛྫ ཛཱཏཝེདཏོ ཛཱལཾཝ ཉཱཎཾ ཨདྷིགཏཱ. ཨེཝམེཝ ནོཏི ཡཐཱ མཧནྡྷཀཱརེ པབྦཏམཏྠཀེ ཛལིཏོ ཛཱཏཝེདོ སམནྟཱ ཨཱལོཀཾ ཕརནྟོ རཱུཔཱནི དསྶེཏི, ཏཐཱ ནོ བྷཝཾ ཀོསིཡགོཏྟོ དྷམྨཾ པཝིདཾསཡཱིཏི ཨཏྠོ. ཝཱསུདེཝོཏི ཝསུདེཝོ ཝསུཛོཏནོ, དྷནཔཀཱསནོཏི ཨཏྠོ.

ཨིཏི མཧཱསཏྟོ ཨེཏྟཀཾ ཀཱལཾ ནནྡཔཎྜིཏསྶ པཱཊིཧཱརིཡཱནི དིསྭཱ ཏསྨིཾ པསནྣཙིཏྟེ ཏེ རཱཛཱནོ ཉཱཎབལེན ཏསྨིཾ པསཱདཾ བྷིནྡིཏྭཱ ཨཏྟནོ ཀཐཾ གཱཧཱཔེཏྭཱ སབྦེཝ ཨཏྟནོ མུཁཾ ཨུལློཀིཏེ ཨཀཱསི. ཨཐ ནནྡཔཎྜིཏོ ‘‘བྷཱཏཱ མེ པཎྜིཏོ བྱཏྟོ དྷམྨཀཐིཀོ སབྦེཔིམེ རཱཛཱནོ བྷིནྡིཏྭཱ ཨཏྟནོ པཀྑེ ཀརི, ཋཔེཏྭཱ ཨིམཾ ཨཉྙོ མཡ྄ཧཾ པཊིསརཎཾ ནཏྠི, ཨིམམེཝ ཡཱཙིསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༡༥༢.

‘‘ཨེཝཾ མེ ཡཱཙམཱནསྶ, ཨཉྫལིཾ ནཱཝབུཛ྄ཛྷཐ;

ཏཝ བདྡྷཙརོ ཧེསྶཾ, ཝུཊྛིཏོ པརིཙཱརཀོ’’ཏི.

ཏསྶཏྠཱ – སཙེ ཏུམྷེ མམ ཨེཝཾ ཡཱཙམཱནསྶ ཁམཱཔནཏྠཱཡ པགྒཧིཏཾ ཨཉྫལིཾ ནཱཝབུཛ྄ཛྷཐ ན པཊིགྒཎྷཐ, ཏུམྷེཝ མཱཏཱཔིཏརོ ཨུཔཊྛཧཐ, ཨཧཾ པན ཏུམྷཱཀཾ བདྡྷཙརོ ཝེཡྻཱཝཙྩཀརོ ཧེསྶཾ, རཏྟིནྡིཝཾ ཨནལསབྷཱཝེན ཝུཊྛིཏོ པརིཙཱརཀོ ཨཧཾ ཏུམྷེ པཊིཛགྒིསྶཱམཱིཏི.

མཧཱསཏྟསྶ པཀཏིཡཱཔི ནནྡཔཎྜིཏེ དོསོ ཝཱ ཝེརཾ ཝཱ ནཏྠི, ཨཏིཐདྡྷཾ ཝཙནཾ ཀཐེནྟསྶ པནསྶ མཱནཧཱཔནཏྠཾ ནིགྒཧཝསེན ཏཐཱ ཀཏྭཱ ཨིདཱནིསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཏུཊྛཙིཏྟོ ཏསྨིཾ པསཱདཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ ‘‘ཨིདཱནི ཏེ ཁམཱམི, མཱཏཱཔིཏརོ ཙ པཊིཛགྒིཏུཾ ལབྷིསྶསཱི’’ཏི ཏསྶ གུཎཾ པཀཱསེནྟོ ཨཱཧ –

༡༥༣.

‘‘ཨདྡྷཱ ནནྡ ཝིཛཱནཱསི, སདྡྷམྨཾ སབྦྷི དེསིཏཾ;

ཨརིཡོ ཨརིཡསམཱཙཱརོ, བཱལ༹ྷཾ ཏྭཾ མམ རུཙྩསི.

༡༥༤.

‘‘བྷཝནྟཾ ཝདཱམི བྷོཏིཉྩ, སུཎཱཐ ཝཙནཾ མམ;

ནཱཡཾ བྷཱརོ བྷཱརམཏོ, ཨཧུ མཡ྄ཧཾ ཀུདཱཙནཾ.

༡༥༥.

‘‘ཏཾ མཾ ཨུཔཊྛིཏཾ སནྟཾ, མཱཏཱཔིཏུ སུཁཱཝཧཾ;

ནནྡོ ཨཛ྄ཛྷཱཝརཾ ཀཏྭཱ, ཨུཔཊྛཱནཱཡ ཡཱཙཏི.

༡༥༦.

‘‘ཡོ ཝེ ཨིཙྪཏི ཀཱམེན, སནྟཱནཾ བྲཧྨཙཱརིནཾ;

ནནྡཾ ཝོ ཝརཐ ཨེཀོ, ཀཾ ནནྡོ ཨུཔཏིཊྛཏཱུ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨརིཡོཏི སུནྡརོ. ཨརིཡསམཱཙཱརོཏི སུནྡརསམཱཙཱརོཔི ཛཱཏོ. བཱལ༹ྷནྟི ཨིདཱནི ཏྭཾ མམ ཨཏིཝིཡ རུཙྩསི. སུཎཱཐཱཏི ཨམྨ ཏཱཏཱ ཏུམྷེ མམ ཝཙནཾ སུཎཱཐ. ནཱཡཾ བྷཱརོཏི ཨཡཾ ཏུམྷཱཀཾ པཊིཛགྒནབྷཱརོ ན ཀདཱཙི མམ བྷཱརམཏོ ཨཧུ. ཏཾ མནྟི ཏཾ བྷཱརོཏི ཨམཉྙིཏྭཱཝ མཾ ཏུམྷེ ཨུཔཊྛིཏཾ སམཱནཾ. ཨུཔཊྛཱནཱཡ ཡཱཙཏཱིཏི ཏུམྷེ ཨུཔཊྛཱཏུཾ མཾ ཡཱཙཏི. ཡོ ཝེ ཨིཙྪཏཱིཏི མཡ྄ཧཉྷི ཏྭཾ མེ མཱཏརཾ ཝཱ པིཏརཾ ཝཱ ཨུཔཊྛཧཱཏི ཝཏྟུཾ ན ཡུཏྟཾ, ཏུམྷཱཀཾ པན སནྟཱནཾ བྲཧྨཙཱརཱིནཾ ཡོ ཨེཀོ ཨིཙྪཏི, ཏཾ ཝདཱམི ཀཱམེན ནནྡཾ ཝོ ཝརཐ, ཏཾ མམ ཀནིཊྛཾ ནནྡཾ རོཙེཐ, ཏུམྷེསུ ཀཾ ཨེས ཨུཔཊྛཱཏུ, ཨུབྷོཔི ཧི མཡཾ ཏུམྷཱཀཾ པུཏྟཱཡེཝཱཏི.

ཨཐསྶ མཱཏཱ ཨཱསནཱ ཝུཊྛཱཡ, ‘‘ཏཱཏ སོཎཔཎྜིཏ, ཙིརཔྤཝུཏྠོ ཏེ ཀནིཊྛོ, ཨེཝཾ ཙིརཱགཏམྤི ཏཾ ཡཱཙིཏུཾ ན ཝིསཧཱམི, མཡཉྷི ཏཾ ནིསྶིཏཱ, ཨིདཱནི པན ཏཡཱ ཨནུཉྙཱཏཱ ཨཧཾ ཨེཏཾ བྲཧྨཙཱརིནཾ བཱཧཱཧི ཨུཔགཱུཧིཏྭཱ སཱིསེ ཨུཔསིངྒྷཱཡིཏུཾ ལབྷེཡྻ’’ནྟི ཨིམམཏྠཾ པཀཱསེནྟཱི གཱཐམཱཧ –

༡༥༧.

‘‘ཏཡཱ ཏཱཏ ཨནུཉྙཱཏཱ, སོཎ ཏཾ ནིསྶིཏཱ མཡཾ;

ཨུཔགྷཱཏུཾ ལབྷེ ནནྡཾ, མུདྡྷནི བྲཧྨཙཱརིན’’ནྟི.

ཨཐ མཧཱསཏྟོ ‘‘ཏེན ཧི, ཨམྨ, ཨནུཛཱནཱམི, ཏྭཾ གཙྪ, པུཏྟཾ ནནྡཾ ཨཱལིངྒིཏྭཱ སཱིསེ གྷཱཡིཏྭཱ ཙུམྦིཏྭཱ ཏཝ ཧདཡེ སོཀཾ ནིབྦཱཔེཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སཱ ཏསྶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ནནྡཔཎྜིཏཾ པརིསམཛ྄ཛྷེཡེཝ ཨཱལིངྒིཏྭཱ སཱིསཾ གྷཱཡིཏྭཱ ཙུམྦིཏྭཱ ཧདཡེ སོཀཾ ནིབྦཱཔེཏྭཱ མཧཱསཏྟེན སདྡྷིཾ སལླཔནྟཱི ཨཱཧ –

༡༥༨.

‘‘ཨསྶཏྠསྶེཝ ཏརུཎཾ, པཝཱལ༹ཾ མཱལུཏེརིཏཾ;

ཙིརསྶཾ ནནྡཾ དིསྭཱན, ཧདཡཾ མེ པཝེདྷཏི.

༡༥༩.

‘‘ཡདཱ སུཏྟཱཔི སུཔིནེ, ནནྡཾ པསྶཱམི ཨཱགཏཾ;

ཨུདགྒཱ སུམནཱ ཧོམི, ནནྡོ ནོ ཨཱགཏོ ཨཡཾ.

༡༦༠.

‘‘ཡདཱ ཙ པཊིབུཛ྄ཛྷིཏྭཱ, ནནྡཾ པསྶཱམི ནཱགཏཾ;

བྷིཡྻོ ཨཱཝིསཏཱི སོཀོ, དོམནསྶཉྩནཔྤཀཾ.

༡༦༡.

‘‘སཱཧཾ ཨཛྫ ཙིརསྶམྤི, ནནྡཾ པསྶཱམི ཨཱགཏཾ;

བྷཏྟུཙྩ མཡ྄ཧཉྩ པིཡོ, ནནྡོ ནོ པཱཝིསཱི གྷརཾ.

༡༦༢.

‘‘པིཏུཔི ནནྡོ སུཔྤིཡོ, ཡཾ ནནྡོ ནཔྤཝསེ གྷརཱ;

ལབྷཏཱུ ཏཱཏ ནནྡོ ཏཾ, མཾ ནནྡོ ཨུཔཏིཊྛཏཱུ’’ཏི.

ཏཏྠ མཱལུཏེརིཏནྟི ཡཐཱ ཝཱཏཱཧཏཾ ཨསྶཏྠསྶ པལླཝཾ ཀམྤཏི, ཨེཝཾ ཙིརསྶཾ ནནྡཾ དིསྭཱ ཨཛྫ མམ ཧདཡཾ ཀམྤཏཱིཏི ཝདཏི. སུཏྟཱཏི, ཏཱཏ སོཎ, ཡདཱཧཾ སུཏྟཱཔི སུཔིནེ ནནྡཾ ཨཱགཏཾ པསྶཱམི, ཏདཱཔི ཨུདགྒཱ ཧོམི. བྷཏྟུཙྩཱཏི སཱམིཀསྶ ཙ མེ མཡ྄ཧཉྩ པིཡོ. ནནྡོ ནོ པཱཝིསཱི གྷརནྟི, ཏཱཏ, པུཏྟོ ནོ ནནྡོ པཎྞསཱལཾ པཝིསཏུ. ཡནྟི ཡསྨཱ པིཏུཔི སུཊྛུ པིཡོ, ཏསྨཱ པུན ཨིམམྷཱ གྷརཱ ན ཝིཔྤཝསེཡྻ. ནནྡོ ཏནྟི, ཏཱཏ, ནནྡོ ཡཾ ཨིཙྪཏི, ཏཾ ལབྷཏུ. མཾ ནནྡོཏི, ཏཱཏ སོཎ, ཏཝ པིཏརཾ ཏྭཾ ཨུཔཊྛཧ, མཾ ནནྡོ ཨུཔཊྛཱཏུ.

མཧཱསཏྟོ ‘‘ཨེཝཾ ཧོཏཱུ’’ཏི མཱཏུ ཝཙནཾ སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ‘‘ནནྡ, ཏཡཱ ཛེཊྛཀཀོཊྛཱསོ ལདྡྷོ, མཱཏཱ ནཱམ ཨཏིགུཎཀཱརིཀཱ, ཨཔྤམཏྟོ ཧུཏྭཱ པཊིཛགྒེཡྻཱསཱི’’ཏི ཨོཝདིཏྭཱ མཱཏུ གུཎཾ པཀཱསེནྟོ དྭེ གཱཐཱ ཨབྷཱསི –

༡༦༣.

‘‘ཨནུཀམྤིཀཱ པཏིཊྛཱ ཙ, པུབྦེ རསདདཱི ཙ ནོ;

མགྒོ སགྒསྶ ལོཀསྶ, མཱཏཱ ཏཾ ཝརཏེ ཨིསེ.

༡༦༤.

‘‘པུབྦེ རསདདཱི གོཏྟཱི, མཱཏཱ པུཉྙཱུཔསཾཧིཏཱ;

མགྒོ སགྒསྶ ལོཀསྶ, མཱཏཱ ཏཾ ཝརཏེ ཨིསེ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨནུཀམྤིཀཱཏི མུདུཧདཡཱ. པུབྦེ རསདདཱིཏི པཋམམེཝ ཨཏྟནོ ཁཱིརསངྑཱཏསྶ རསསྶ དཱཡིཀཱ. མཱཏཱ ཏནྟི མམ མཱཏཱ མཾ ན ཨིཙྪཏི, ཏཾ ཝརཏི ཨིཙྪཏི. གོཏྟཱིཏི གོཔཱཡིཀཱ. པུཉྙཱུཔསཾཧིཏཱཏི པུཉྙཱུཔནིསྶིཏཱ པུཉྙདཱཡིཀཱ.

ཨེཝཾ མཧཱསཏྟོ དྭཱིཧི གཱཐཱཧི མཱཏུ གུཎཾ ཀཐེཏྭཱ པུནཱགནྟྭཱ ཏསྶཱ ཨཱསནེ ནིསིནྣཀཱལེ ‘‘ནནྡ, ཏྭཾ དུཀྐརཀཱརིཀཾ མཱཏརཾ ལབྷསི, ཨུབྷོཔི མཡཾ མཱཏརཱ དུཀྑེན སཾཝཌྜྷིཏཱ, ཏཾ ཨིདཱནི ཏྭཾ ཨཔྤམཏྟོ པཊིཛགྒཱཧི, ཨམདྷུརཱནི ཕལཱཕལཱནི མཱ ཁཱདཱཔེཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ པརིསམཛ྄ཛྷེཡེཝ མཱཏུ དུཀྐརཀཱརིཀཏཾ པཀཱསེནྟོ ཨཱཧ –

༡༦༥.

‘‘ཨཱཀངྑམཱནཱ པུཏྟཕལཾ, དེཝཏཱཡ ནམསྶཏི;

ནཀྑཏྟཱནི ཙ པུཙྪཏི, ཨུཏུསཾཝཙྪརཱནི ཙ.

༡༦༦.

‘‘ཏསྶཱ ཨུཏུམྷི ནྷཱཏཱཡ, ཧོཏི གབྦྷསྶ ཝོཀྐམོ;

ཏེན དོཧལི༹ནཱི ཧོཏི, སུཧདཱ ཏེན ཝུཙྩཏི.

༡༦༧.

‘‘སཾཝཙྪརཾ ཝཱ ཨཱུནཾ ཝཱ, པརིཧརིཏྭཱ ཝིཛཱཡཏི;

ཏེན སཱ ཛནཡནྟཱིཏི, ཛནེཏྟི ཏེན ཝུཙྩཏི.

༡༦༨.

‘‘ཐནཁཱིརེན གཱིཏེན, ཨངྒཔཱཝུརཎེན ཙ;

རོདནྟཾ པུཏྟཾ ཏོསེཏི, ཏོསེནྟཱི ཏེན ཝུཙྩཏི.

༡༦༩.

‘‘ཏཏོ ཝཱཏཱཏཔེ གྷོརེ, མམཾ ཀཏྭཱ ཨུདིཀྑཏི;

དཱརཀཾ ཨཔྤཛཱནནྟཾ, པོསེནྟཱི ཏེན ཝུཙྩཏི.

༡༧༠.

‘‘ཡཉྩ མཱཏུདྷནཾ ཧོཏི, ཡཉྩ ཧོཏི པིཏུདྡྷནཾ;

ཨུབྷཡམྤེཏསྶ གོཔེཏི, ཨཔི པུཏྟསྶ ནོ སིཡཱ.

༡༧༡.

‘‘ཨེཝཾ པུཏྟ ཨདུཾ པུཏྟ, ཨིཏི མཱཏཱ ཝིཧཉྙཏི;

པམཏྟཾ པརདཱརེསུ, ནིསཱིཐེ པཏྟཡོབྦནེ;

སཱཡཾ པུཏྟཾ ཨནཱཡནྟཾ, ཨིཏི མཱཏཱ ཝིཧཉྙཏི.

༡༧༢.

‘‘ཨེཝཾ ཀིཙྪཱ བྷཏོ པོསོ, མཱཏུ ཨཔརིཙཱརཀོ;

མཱཏརི མིཙྪཱ ཙརིཏྭཱན, ནིརཡཾ སོཔཔཛྫཏི.

༡༧༣.

‘‘ཨེཝཾ ཀིཙྪཱ བྷཏོ པོསོ, པིཏུ ཨཔརིཙཱརཀོ;

པིཏརི མིཙྪཱ ཙརིཏྭཱན, ནིརཡཾ སོཔཔཛྫཏི.

༡༧༤.

‘‘དྷནཱཔི དྷནཀཱམཱནཾ, ནསྶཏི ཨིཏི མེ སུཏཾ;

མཱཏརཾ ཨཔརིཙརིཏྭཱན, ཀིཙྪཾ ཝཱ སོ ནིགཙྪཏི.

༡༧༥.

‘‘དྷནཱཔི དྷནཀཱམཱནཾ, ནསྶཏི ཨིཏི མེ སུཏཾ;

པིཏརཾ ཨཔརིཙརིཏྭཱན, ཀིཙྪཾ ཝཱ སོ ནིགཙྪཏི.

༡༧༦.

‘‘ཨཱནནྡོ ཙ པམོདོ ཙ, སདཱ ཧསིཏཀཱིལི༹ཏཾ;

མཱཏརཾ པརིཙརིཏྭཱན, ལབྦྷམེཏཾ ཝིཛཱནཏོ.

༡༧༧.

‘‘ཨཱནནྡོ ཙ པམོདོ ཙ, སདཱ ཧསིཏཀཱིལི༹ཏཾ;

པིཏརཾ པརིཙརིཏྭཱན, ལབྦྷམེཏཾ ཝིཛཱནཏོ.

༡༧༨.

‘‘དཱནཉྩ པིཡཝཱཙཱ ཙ, ཨཏྠཙརིཡཱ ཙ ཡཱ ཨིདྷ;

སམཱནཏྟཏཱ ཙ དྷམྨེསུ, ཏཏྠ ཏཏྠ ཡཐཱརཧཾ;

ཨེཏེ ཁོ སངྒཧཱ ལོཀེ, རཐསྶཱཎཱིཝ ཡཱཡཏོ.

༡༧༩.

‘‘ཨེཏེ ཙ སངྒཧཱ ནཱསྶུ, ན མཱཏཱ པུཏྟཀཱརཎཱ;

ལབྷེཐ མཱནཾ པཱུཛཾ ཝཱ, པིཏཱ ཝཱ པུཏྟཀཱརཎཱ.

༡༨༠.

‘‘ཡསྨཱ ཙ སངྒཧཱ ཨེཏེ, སམྨཔེཀྑནྟི པཎྜིཏཱ;

ཏསྨཱ མཧཏྟཾ པཔྤོནྟི, པཱསཾསཱ ཙ བྷཝནྟི ཏེ.

༡༨༡.

‘‘བྲཧྨཱཏི མཱཏཱཔིཏརོ, པུབྦཱཙརིཡཱཏི ཝུཙྩརེ;

ཨཱཧུནེཡྻཱ ཙ པུཏྟཱནཾ, པཛཱཡ ཨནུཀམྤཀཱ.

༡༨༢.

‘‘ཏསྨཱ ཧི ནེ ནམསྶེཡྻ, སཀྐརེཡྻ ཙ པཎྜིཏོ;

ཨནྣེན ཨཐོ པཱནེན, ཝཏྠེན སཡནེན ཙ;

ཨུཙྪཱདནེན ནྷཱཔནེན, པཱདཱནཾ དྷོཝནེན ཙ.

༡༨༣.

‘‘ཏཱཡ ནཾ པཱརིཙརིཡཱཡ, མཱཏཱཔིཏཱུསུ པཎྜིཏཱ;

ཨིདྷེཝ ནཾ པསཾསནྟི, པེཙྩ སགྒེ པམོདཏཱི’’ཏི.

ཏཏྠ པུཏྟཕལནྟི པུཏྟསངྑཱཏཾ ཕལཾ. དེཝཏཱཡ ནམསྶཏཱིཏི ‘‘པུཏྟོ མེ ཨུཔྤཛྫཏཱུ’’ཏི དེཝཏཱཡ ནམཀྐཱརཾ ཀརོཏི ཨཱཡཱཙཏི. པུཙྪཏཱིཏི ‘‘ཀཏརེན ནཀྑཏྟེན ཛཱཏོ པུཏྟོ དཱིགྷཱཡུཀོ ཧོཏི, ཀཏརེན ཨཔྤཱཡུཀོ’’ཏི ཨེཝཾ ནཀྑཏྟཱནི ཙ པུཙྪཏི. ཨུཏུསཾཝཙྪརཱནི ཙཱཏི ‘‘ཚནྣཾ ཨུཏཱུནཾ ཀཏརསྨིཾ ཨུཏུམྷི ཛཱཏོ དཱིགྷཱཡུཀོ ཧོཏི, ཀཏརསྨིཾ ཨུཏུམྷི ཨཔྤཱཡུཀོ, ཀཏིཝསྶཱཡ ཝཱ མཱཏུཡཱ ཛཱཏོ པུཏྟོ དཱིགྷཱཡུཀོ ཧོཏི, ཀཏིཝསྶཱཡ ཨཔྤཱཡུཀོ’’ཏི ཨེཝཾ ཨུཏུསཾཝཙྪརཱནི ཙ པུཙྪཏི. ཨུཏུམྷི ནྷཱཏཱཡཱཏི པུཔྥེ ཨུཔྤནྣེ ཨུཏུམྷི ནྷཱཏཱཡ. ཝོཀྐམོཏི ཏིཎྞཾ སནྣིཔཱཏཱ གབྦྷཱཝཀྐནྟི ཧོཏི, ཀུཙྪིཡཾ གབྦྷོ པཏིཊྛཱཏི. ཏེནཱཏི ཏེན གབྦྷེན སཱ དོཧལི༹ནཱི ཧོཏི. ཏེནཱཏི ཏདཱ ཏསྶཱ ཀུཙྪིམྷི ནིབྦཏྟཔཛཱཡ སིནེཧོ ཨུཔྤཛྫཏི, ཏེན ཀཱརཎེན ‘‘སུཧདཱ’’ཏི ཝུཙྩཏི. ཏེནཱཏི ཏེན ཀཱརཎེན སཱ ‘‘ཛནཡནྟཱི’’ཏི ཙ ‘‘ཛནེཏྟཱི’’ཏི ཙ ཝུཙྩཏི.

ཨངྒཔཱཝུརཎེན ཙཱཏི ཐནནྟརེ ནིཔཛྫཱཔེཏྭཱ སརཱིརསམྥསྶཾ ཕརཱཔེནྟཱི ཨངྒསངྑཱཏེནེཝ པཱཝུརཎེན. ཏོསེནྟཱིཏི སཉྙཱཔེནྟཱི ཧཱསེནྟཱི. མམཾ ཀཏྭཱ ཨུདིཀྑཏཱིཏི ‘‘པུཏྟསྶ མེ ཨུཔརི ཝཱཏོ པཧརཏི, ཨཱཏཔོ ཕརཏཱི’’ཏི ཨེཝཾ མམཾཀཱརཾ ཀཏྭཱ སིནིདྡྷེན ཧདཡེན ཨུདིཀྑཏི. ཨུབྷཡམྤེཏསྶཱཏི ཨུབྷཡམྤི ཨེཏཾ དྷནཾ ཨེཏསྶ པུཏྟསྶ ཨཏྠཱཡ ཨཉྙེསཾ ཨདསྶེཏྭཱ སཱརགབྦྷཱདཱིསུ མཱཏཱ གོཔེཏི. ཨེཝཾ པུཏྟ, ཨདུཾ པུཏྟཱཏི ‘‘ཨནྡྷབཱལ པུཏྟ, ཨེཝཾ རཱཛཀུལཱདཱིསུ ཨཔྤམཏྟོ ཧོཧི, ཨདུཉྩ ཀམྨཾ མཱ ཀརོཧཱི’’ཏི སིཀྑཱཔེནྟཱི ཨིཏི མཱཏཱ ཝིཧཉྙཏི ཀིལམཏི. པཏྟཡོབྦནེཏི པུཏྟེ པཏྟཡོབྦནེ ཏཾ པུཏྟཾ ནིསཱིཐེ པརདཱརེསུ པམཏྟཾ སཱཡཾ ཨནཱགཙྪནྟཾ ཉཏྭཱ ཨསྶུཔུཎྞེཧི ནེཏྟེཧི མགྒཾ ཨོལོཀེནྟཱི ཝིཧཉྙཏི ཀིལམཏི.

ཀིཙྪཱ བྷཏོཏི ཀིཙྪེན བྷཏོ པཊིཛགྒིཏོ. མིཙྪཱ ཙརིཏྭཱནཱཏི མཱཏརཾ ཨཔཊིཛགྒིཏྭཱ. དྷནཱཔཱིཏི དྷནམྤི, ཨཡམེཝ ཝཱ པཱཋོ. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – དྷནཀཱམཱནཾ ཨུཔྤནྣཾ དྷནམྤི མཱཏརཾ ཨཔཊིཛགྒནྟཱནཾ ནསྶཏཱིཏི མེ སུཏནྟི. ཀིཙྪཾ ཝཱ སོཏི ཨིཏི དྷནཾ ཝཱ ཏསྶ ནསྶཏི, དུཀྑཾ ཝཱསོ པུརིསོ ནིགཙྪཏི. ལབྦྷམེཏནྟི ཨེཏཾ ཨིདྷལོཀེ ཙ པརལོཀེ ཙ ཨཱནནྡཱདིསུཁཾ མཱཏརཾ པརིཙརིཏྭཱ ཝིཛཱནཏོ པཎྜིཏསྶ ལབྦྷཾ, སཀྐཱ ལདྡྷུཾ ཏཱདིསེནཱཏི ཨཏྠོ.

དཱནཉྩཱཏི མཱཏཱཔིཏཱུནཾ དཱནཾ དཱཏབྦཾ, པིཡཝཙནཾ བྷཎིཏབྦཾ, ཨུཔྤནྣཀིཙྩསཱདྷནཝསེན ཨཏྠོ ཙརིཏབྦོ. དྷམྨེསཱུཏི ཛེཊྛཱཔཙཱཡནདྷམྨེསུ ཏཏྠ ཏཏྠ པརིསམཛ྄ཛྷེ ཝཱ རཧོགཏཱནཾ ཝཱ ཨབྷིཝཱདནཱདིཝསེན སམཱནཏྟཏཱ ཀཱཏབྦཱ, ན རཧོ ཨབྷིཝཱདནཱདཱིནི ཀཏྭཱ པརིསཏི ན ཀཱཏབྦཱནི, སབྦཏྠ སམཱནེནེཝ བྷཝིཏབྦཾ. ཨེཏེ ཙ སངྒཧཱ ནཱསྶཱུཏི སཙེ ཨེཏེ ཙཏྟཱརོ སངྒཧཱ ན བྷཝེཡྻུཾ. སམྨཔེཀྑནྟཱིཏི སམྨཱ ནཡེན ཀཱརཎེན པེཀྑནྟི. མཧཏྟནྟི སེཊྛཏྟཾ. བྲཧྨཱཏི པུཏྟཱནཾ བྲཧྨསམཱ ཨུཏྟམཱ སེཊྛཱ. པུབྦཱཙརིཡཱཏི པཋམཱཙརིཡཱ. ཨཱཧུནེཡྻཱཏི ཨཱཧུནཔཊིགྒཱཧཀཱ ཡསྶ ཀསྶཙི སཀྐཱརསྶ ཨནུཙྪཝིཀཱ. ཨནྣེན ཨཐོཏི ཨནྣེན ཙེཝ ཨཏྠོ པཱནེན ཙ. པེཙྩཱཏི ཀཱལཀིརིཡཱཡ པརིཡོསཱནེ ཨིཏོ གནྟྭཱ སགྒེ པམོདཏཱིཏི.

ཨེཝཾ མཧསཏྟོ སིནེརུཾ པཝཊྚེནྟོ ཝིཡ དྷམྨདེསནཾ ནིཊྛཱཔེསི. ཏཾ སུཏྭཱ སབྦེཔི ཏེ རཱཛཱནོ བལཀཱཡཱ ཙ པསཱིདིཾསུ. ཨཐ ནེ པཉྩསུ སཱིལེསུ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ ‘‘དཱནཱདཱིསུ ཨཔྤམཏྟཱ ཧོཐཱ’’ཏི ཨོཝདིཏྭཱ ཨུཡྻོཛེསི. སབྦེཔི དྷམྨེན རཛྫཾ ཀཱརེཏྭཱ ཨཱཡུཔརིཡོསཱནེ དེཝནགརཾ པཱུརཡིཾསུ. སོཎཔཎྜིཏནནྡཔཎྜིཏཱཔི ཡཱཝཏཱཡུཀཾ མཱཏཱཔིཏརོ པརིཙརིཏྭཱ བྲཧྨལོཀཔརཱཡཎཱ ཨཧེསུཾ.

སཏྠཱ ཨིམཾ དྷམྨདེསནཾ ཨཱཧརིཏྭཱ སཙྩཱནི པཀཱསེཏྭཱ ཛཱཏཀཾ སམོདྷཱནེསི, སཙྩཔརིཡོསཱནེ མཱཏུཔོསཀབྷིཀྑུ སོཏཱཔཏྟིཕལེ པཏིཊྛཧི. ཏདཱ མཱཏཱཔིཏརོ མཱཧཱརཱཛཀུལཱནི ཨཧེསུཾ, ནནྡཔཎྜིཏོ ཨཱནནྡོ, མནོཛརཱཛཱ སཱརིཔུཏྟོ, ཨེཀསཏརཱཛཱནོ ཨསཱིཏིམཧཱཐེརཱ ཙེཝ ཨཉྙཏརཐེརཱ ཙ, ཙཏུཝཱིསཏི ཨཀྑོབྷཎིཡོ བུདྡྷཔརིསཱ, སོཎཔཎྜིཏོ པན ཨཧམེཝ ཨཧོསིནྟི.

སོཎནནྡཛཱཏཀཝཎྞནཱ དུཏིཡཱ.

ཛཱཏཀུདྡཱནཾ –

ཨཐ སཏྟཏིམམྷི ནིཔཱཏཝརེ, སབྷཱཝནྟུ ཀུསཱཝཏིརཱཛཝརོ;

ཨཐ སོཎསུནནྡཝརོ ཙ པུན, ཨབྷིཝཱསིཏསཏྟཏིམམྷི སུཏེཏི.

སཏྟཏིནིཔཱཏཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

༢༡. ཨསཱིཏིནིཔཱཏོ

[༥༣༣] ༡. ཙཱུལ༹ཧཾསཛཱཏཀཝཎྞནཱ

སུམུཁཱཏི ཨིདཾ སཏྠཱ ཝེལུ༹ཝནེ ཝིཧརནྟོ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ ཛཱིཝིཏཔརིཙྩཱགཾ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི. དེཝདཏྟེན ཧི ཏཐཱགཏཾ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེཏུཾ པཡོཛིཏེསུ དྷནུགྒཧེསུ སབྦཔཋམཾ པེསིཏེན ཨཱགནྟྭཱ ‘‘ནཱཧཾ, བྷནྟེ, སཀྐོམི ཏཾ བྷགཝནྟཾ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེཏུཾ, མཧིདྡྷིཀོ སོ བྷགཝཱ མཧཱནུབྷཱཝོ’’ཏི ཝུཏྟེ དེཝདཏྟོ ‘‘ཨལཾ, ཨཱཝུསོ, མཱ ཏྭཾ སམཎཾ གོཏམཾ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེཧི, ཨཧམེཝ སམཎཾ གོཏམཾ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེསྶཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཏཐཱགཏེ གིཛ྄ཛྷཀཱུཊཔབྦཏསྶ པཙྪིམཚཱཡཱཡ ཙངྐམནྟེ སཡཾ གིཛ྄ཛྷཀཱུཊཾ པབྦཏཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ ཡནྟཝེགེན མཧཏིཾ སིལཾ པཝིཛ྄ཛྷི, ‘‘ཨིམཱཡ སིལཱཡ སམཎཾ གོཏམཾ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེསྶཱམཱི’’ཏི. ཏདཱ དྭེ པབྦཏཀཱུཊཱ སམཱགནྟྭཱ ཏཾ སིལཾ སམྤཊིཙྪིཾསུ. ཏཏོ པཔཊིཀཱ ཨུཔྤཏིཏྭཱ བྷགཝཏོ པཱདཾ པཧརིཏྭཱ རུཧིརཾ ཨུཔྤཱདེསི, བལཝཝེདནཱ པཝཏྟིཾསུ. ཛཱིཝཀོ ཏཐཱགཏསྶ པཱདཾ སཏྠཀེན ཕཱལེཏྭཱ དུཊྛལོཧིཏཾ ཝམེཏྭཱ པཱུཏིམཾསཾ ཨཔནེཏྭཱ དྷོཝིཏྭཱ བྷེསཛྫཾ ཨཱལིམྤིཏྭཱ ནིརོགམཀཱསི. སཏྠཱ པུརིམསདིསམེཝ བྷིཀྑུསངྒྷཔརིཝུཏོ མཧཏིཡཱ བུདྡྷལཱིལཱཡ ཝིཙརི.

ཨཐ ནཾ དིསྭཱ དེཝདཏྟོ ཙིནྟེསི – ‘‘སམཎསྶ གོཏམསྶ རཱུཔསོབྷགྒཔྤཏྟཾ སརཱིརཾ དིསྭཱ ཀོཙི མནུསྶབྷཱུཏོ ཨུཔསངྐམིཏུཾ ན སཀྐོཏི, རཉྙོ ཁོ པན ནཱལཱ༹གིརི ནཱམ ཧཏྠཱི ཙཎྜོ ཕརུསོ མནུསྶགྷཱཏཀོ བུདྡྷདྷམྨསངྒྷགུཎེ ན ཛཱནཱཏི, སོ ཏཾ ཛཱིཝིཏཀྑཡཾ པཱཔེསྶཏཱི’’ཏི. སོ གནྟྭཱ རཉྙོ ཏམཏྠཾ ཨཱརོཙེསི. རཱཛཱ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ཧཏྠཱཙརིཡཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ‘‘སམྨ, སྭེ ནཱལཱ༹གིརིཾ མཏྟཾ ཀཏྭཱ པཱཏོཝ སམཎེན གོཏམེན པཊིཔནྣཝཱིཐིཡཾ ཝིསྶཛྫེཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. དེཝདཏྟོཔི ནཾ ‘‘ཨཉྙེསུ དིཝསེསུ ཧཏྠཱི ཀིཏྟཀཾ སུརཾ པིཝཏཱི’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘ཨཊྛ གྷཊེ, བྷནྟེ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཏེན ཧི སྭེ ཏྭཾ ཏཾ སོལ༹ས གྷཊེ པཱཡེཏྭཱ སམཎེན གོཏམེན པཊིཔནྣཝཱིཐིཡཾ ཨབྷིམུཁཾ ཀརེཡྻཱསཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪི. རཱཛཱ ནགརེ བྷེརིཾ ཙརཱཔེསི – ‘‘སྭེ ནཱལཱ༹གིརིཾ མཏྟཾ ཀཏྭཱ ནགརེ ཝིསྶཛྫེསྶཏི, ནཱགརཱ པཱཏོཝ སབྦཀིཙྩཱནི ཀཏྭཱ ཨནྟརཝཱིཐིཾ མཱ པཊིཔཛྫིཾསཱུ’’ཏི. དེཝདཏྟོཔི རཱཛནིཝེསནཱ ཨོརུཡ྄ཧ ཧཏྠིསཱལཾ གནྟྭཱ ཧཏྠིགོཔཀེ ཨཱམནྟེཏྭཱ ‘‘མཡཾ བྷཎེ ཨུཙྩཊྛཱནིཡཾ ནཱིཙཊྛཱནེ, ནཱིཙཊྛཱནིཡཾ ཝཱ ཨུཙྩཊྛཱནེ ཀཱཏུཾ སམཏྠཱ, སཙེ ཝོ ཡསེན ཨཏྠོ, སྭེ པཱཏོཝ ནཱལཱ༹གིརིཾ ཏིཁིཎསུརཱཡ སོལ༹ས གྷཊེ པཱཡེཏྭཱ སམཎསྶ གོཏམསྶ ཨཱགམནཝེལཱཡ ཏུཏྟཏོམརེཧི ཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཀུཛ྄ཛྷཱཔེཏྭཱ ཧཏྠིསཱལཾ བྷིནྡཱཔེཏྭཱ སམཎེན གོཏམེན པཊིཔནྣཝཱིཐིཡཾ ཨབྷིམུཁཾ ཀཏྭཱ སམཎཾ གོཏམཾ ཛཱིཝིཏཀྑཡཾ པཱཔེཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཏེ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪིཾསུ.

སཱ པཝཏྟི སཀལནགརེ ཝིཏྠཱརིཀཱ ཨཧོསི. བུདྡྷདྷམྨསངྒྷམཱམཀཱ ཨུཔཱསཀཱ ཏཾ སུཏྭཱ སཏྠཱརཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ‘‘བྷནྟེ, དེཝདཏྟོ རཉྙཱ སདྡྷིཾ ཨེཀཏོ ཧུཏྭཱ སྭེ ཏུམྷེཧི པཊིཔནྣཝཱིཐིཡཾ ནཱལཱ༹གིརིཾ ཝིསྶཛྫཱཔེསྶཏི, སྭེ པིཎྜཱཡ ཨཔཝིསིཏྭཱ ཨིདྷེཝ ཧོཐ, མཡཾ ཝིཧཱརེཡེཝ བུདྡྷཔྤམུཁསྶ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ བྷིཀྑཾ དསྶཱམཱ’’ཏི ཝདིཾསུ. སཏྠཱཔི ‘‘སྭེ པིཎྜཱཡ ན པཝིསིསྶཱམཱི’’ཏི ཨཝཏྭཱཝ ‘‘ཨཧཾ སྭེ ནཱལཱ༹གིརིཾ དམེཏྭཱ པཱཊིཧཱརིཡཾ ཀཏྭཱ ཏིཏྠིཡེ མདྡིཏྭཱ རཱཛགཧེ པིཎྜཱཡ ཨཙརིཏྭཱཝ བྷིཀྑུསངྒྷཔརིཝུཏོ ནགརཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཝེལུ༹ཝནམེཝ ཨཱགམིསྶཱམི, རཱཛགཧཝཱསིནོཔི བཧཱུནི བྷཏྟབྷཱཛནཱནི གཧེཏྭཱ ཝེལུ༹ཝནམེཝ ཨཱགམིསྶནྟི, སྭེ ཝིཧཱརེཡེཝ བྷཏྟགྒཾ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི ཨིམིནཱ ཀཱརཎེན ཏེསཾ ཨདྷིཝཱསེསི. ཏེ ཏཐཱགཏསྶ ཨདྷིཝཱསནཾ ཝིདིཏྭཱ བྷཏྟབྷཱཛནཱནི ཨཱཧརིཏྭཱ ‘‘ཝིཧཱརེཡེཝ དཱནཾ དསྶཱམཱ’’ཏི པཀྐམིཾསུ.

སཏྠཱཔི པཋམཡཱམེ དྷམྨཾ དེསེཏྭཱ མཛ྄ཛྷིམཡཱམེ དེཝཏཱནཾ པཉྷཾ ཝིསྶཛྫེཏྭཱ པཙྪིམཡཱམསྶ པཋམཀོཊྛཱསེ སཱིཧསེཡྻཾ ཀཔྤེཏྭཱ དུཏིཡཀོཊྛཱསེ ཕལསམཱཔཏྟིཡཱ ཝཱིཏིནཱམེཏྭཱ ཏཏིཡཀོཊྛཱསེ མཧཱཀརུཎཱསམཱཔཏྟིཾ སམཱཔཛྫིཏྭཱ ཝུཊྛཱཡ བོདྷནེཡྻབནྡྷཝེ ཨོལོཀེནྟོ ནཱལཱ༹གིརིདམནེ ཙཏུརཱསཱིཏིཡཱ པཱཎསཧསྶཱནཾ དྷམྨཱབྷིསམཡཾ དིསྭཱ ཝིབྷཱཏཱཡ རཏྟིཡཱ ཀཏསརཱིརཔཊིཛགྒནོ ཧུཏྭཱ ཨཱཡསྨནྟཾ ཨཱནནྡཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ, ‘‘ཨཱནནྡ, ཨཛྫ རཱཛགཧཔརིཝཏྟཀེསུ ཨཊྛཱརསསུ མཧཱཝིཧཱརེསུ སབྦེསམྤི བྷིཀྑཱུནཾ མཡཱསདྡྷིཾ རཱཛགཧཾ པཝིསིཏུཾ ཨཱརོཙེཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཐེརོ ཏཐཱ ཨཀཱསི. སབྦེཔི བྷིཀྑཱུ ཝེལུ༹ཝནེ སནྣིཔཏིཾསུ. སཏྠཱ མཧཱབྷིཀྑུསངྒྷཔརིཝུཏོ རཱཛགཧཾ པཱཝིསི. ཨཐ ཧཏྠིམེཎྜཱ ཡཐཱནུསིཊྛཾ པཊིཔཛྫིཾསུ, མཧནྟོ སམཱགམོ ཨཧོསི. སདྡྷཱསམྤནྣཱ མནུསྶཱ ‘‘ཨཛྫ ཀིར བུདྡྷནཱགསྶ ཏིརཙྪཱནནཱགེན སངྒཱམོ བྷཝིསྶཏི, ཨནཱུཔམཱཡ བུདྡྷལཱིལཱཡ ནཱལཱ༹གིརིདམནཾ པསྶིསྶཱམཱ’’ཏི པཱསཱདཧམྨིཡགེཧཙྪདནཱདཱིནི ཨབྷིརུཧིཏྭཱ ཨཊྛཾསུ. ཨསདྡྷཱ པན མིཙྪཱདིཊྛིཀཱ ‘‘ཨཡཾ ནཱལཱ༹གིརི ཙཎྜོ ཕརུསོ མནུསྶགྷཱཏཀོ བུདྡྷཱདཱིནཾ གུཎཾ ན ཛཱནཱཏི, སོ ཨཛྫ སམཎསྶ གོཏམསྶ སུཝཎྞཝཎྞཾ སརཱིརཾ ཝིདྡྷཾསེཏྭཱ ཛཱིཝིཏཀྑཡཾ པཱཔེསྶཏི, ཨཛྫ པཙྩཱམིཏྟསྶ པིཊྛིཾ པསྶིསྶཱམཱ’’ཏི པཱསཱདཱདཱིསུ ཨཊྛཾསུ.

ཧཏྠཱིཔི བྷགཝནྟཾ ཨཱགཙྪནྟཾ དིསྭཱ མནུསྶེ ཏཱསེནྟོ གེཧཱནི ཝིདྡྷཾསེནྟོ སཀཊཱནི སཾཙུཎྞེནྟོ སོཎྜཾ ཨུསྶཱཔེཏྭཱ པཧཊྛཀཎྞཝཱལོ པབྦཏོ ཝིཡ ཨཛ྄ཛྷོཏྠརནྟོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནཱབྷིདྷཱཝི. ཏཾ ཨཱགཙྪནྟཾ དིསྭཱ བྷིཀྑཱུ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘‘ཨཡཾ, བྷནྟེ, ནཱལཱ༹གིརི ཙཎྜོ ཕརུསོ མནུསྶགྷཱཏཀོ ཨིམཾ རཙྪཾ པཊིཔནྣོ, ན ཁོ པནཱཡཾ བུདྡྷཱདིགུཎཾ ཛཱནཱཏི, པཊིཀྐམཏུ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ, པཊིཀྐམཏུ སུགཏོ’’ཏི. མཱ, བྷིཀྑཝེ, བྷཱཡིཏྠ, པཊིབལོ ཨཧཾ ནཱལཱ༹གིརིཾ དམེཏུནྟི. ཨཐཱཡསྨཱ སཱརིཔུཏྟོ སཏྠཱརཾ ཡཱཙི – ‘‘བྷནྟེ, པིཏུ ཨུཔྤནྣཀིཙྩཾ ནཱམ ཛེཊྛཔུཏྟསྶ བྷཱརོ, ཨཧམེཝ ཏཾ དམེམཱི’’ཏི. ཨཐ ནཾ སཏྠཱ, ‘‘སཱརིཔུཏྟ, བུདྡྷབལཾ ནཱམ ཨཉྙཾ, སཱཝཀབལཾ ཨཉྙཾ, ཏིཊྛ ཏྭ’’ནྟི པཊིབཱཧི. ཨེཝཾ ཡེབྷུཡྻེན ཨསཱིཏི མཧཱཐེརཱ ཡཱཙིཾསུ. སཏྠཱ སབྦེཔི པཊིབཱཧི. ཨཐ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ སཏྠརི བལཝསིནེཧེན ཨདྷིཝཱསེཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ ‘‘ཨཡཾ ཧཏྠཱི པཋམཾ མཾ མཱརེཏཱུ’’ཏི ཏཐཱགཏསྶཏྠཱཡ ཛཱིཝིཏཾ པརིཙྩཛིཏྭཱ གནྟྭཱ སཏྠུ པུརཏོ ཨཊྛཱསི. ཨཐ ནཾ སཏྠཱ ‘‘ཨཔེཧི, ཨཱནནྡ, མཱ མེ པུརཏོ ཨཊྛཱསཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘བྷནྟེ, ཨཡཾ ཧཏྠཱི ཙཎྜོ ཕརུསོ མནུསྶགྷཱཏཀོ ཀཔྤུཊྛཱནགྒིསདིསོ པཋམཾ མཾ མཱརེཏྭཱ པཙྪཱ ཏུམྷཱཀཾ སནྟིཀཾ ཨཱགཙྪཏཱུ’’ཏི ཐེརོ ཨཝཙ. ཡཱཝཏཏིཡཾ ཝུཙྩམཱནོཔི ཏཐེཝ ཨཊྛཱསི ན པཊིཀྐམི. ཨཐ ནཾ བྷགཝཱ ཨིདྡྷིབལེན པཊིཀྐམཱཔེཏྭཱ བྷིཀྑཱུནཾ ཨནྟརེ ཋཔེསི.

ཏསྨིཾ ཁཎེ ཨེཀཱ ཨིཏྠཱི ནཱལཱ༹གིརིཾ དིསྭཱ མརཎབྷཡབྷཱིཏཱ པལཱཡམཱནཱ ཨངྐེན གཧིཏཾ དཱརཀཾ ཧཏྠིནོ ཙ ཏཐཱགཏསྶ ཙ ཨནྟརེ ཚཌྜེཏྭཱ པལཱཡི. ཧཏྠཱི ཏཾ ཨནུབནྡྷིཏྭཱ ནིཝཏྟིཏྭཱ དཱརཀསྶ སནྟིཀཾ ཨགམཱསི. ཏདཱ དཱརཀོ མཧཱརཝཾ རཝི. སཏྠཱ ནཱལཱ༹གིརིཾ ཨོདིསྶཀམེཏྟཱཡ ཕརིཏྭཱ སུམདྷུརཾ བྲཧྨསྶརཾ ནིཙྪཱརེཏྭཱ ‘‘ཨམྦྷོ ནཱལཱ༹གིརི ཏཾ སོལ༹ས སུརཱགྷཊེ པཱཡེཏྭཱ མཏྟཾ ཀརོནྟཱ ན ‘ཨཉྙཾ གཎྷིསྶཏཱི’ཏི ཀརིཾསུ, ‘མཾ གཎྷིསྶཏཱི’ཏི པན ཀརིཾསུ, མཱ ཨཀཱརཎེན ཛངྒྷཱཡོ ཀིལམེནྟོ ཝིཙརི, ཨིཏོ ཨེཧཱི’’ཏི པཀྐོསི. སོ སཏྠུ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཨཀྑཱིནི ཨུམྨཱིལེཏྭཱ བྷགཝཏོ རཱུཔསིརིཾ ཨོལོཀེཏྭཱ པཊིལདྡྷསཾཝེགོ བུདྡྷཏེཛེན པཙྪིནྣསུརཱམདོ སོཎྜཾ ཨོལམྦེནྟོ ཀཎྞེ ཙཱལེནྟོ ཨཱགནྟྭཱ ཏཐཱགཏསྶ པཱདེསུ པཏི. ཨཐ ནཾ སཏྠཱ, ‘‘ནཱལཱ༹གིརི, ཏྭཾ ཏིརཙྪཱནཧཏྠཱི, ཨཧཾ བུདྡྷཝཱརཎོ, ཨིཏོ པཊྛཱཡ མཱ ཙཎྜོ ཕརུསོ མནུསྶགྷཱཏཀོ བྷཝ, སབྦསཏྟེསུ མེཏྟཙིཏྟཾ པཊིལབྷཱ’’ཏི ཝཏྭཱ དཀྑིཎཧཏྠཾ པསཱརེཏྭཱ ཀུམྦྷེ པརཱམསིཏྭཱ –

‘‘མཱ ཀུཉྫར ནཱགམཱསདོ, དུཀྑོ ཧི ཀུཉྫར ནཱགམཱསདོ;

ན ཧི ནཱགཧཏསྶ ཀུཉྫར, སུགཏི ཧོཏི ཨིཏོ པརཾ ཡཏོ.

‘‘མཱ ཙ མདོ མཱ ཙ པམཱདོ, ན ཧི པམཏྟཱ སུགཏིཾ ཝཛནྟི ཏེ;

ཏྭཉྙེཝ ཏཐཱ ཀརིསྶསི, ཡེན ཏྭཾ སུགཏིཾ གམིསྶསཱི’’ཏི. (ཙཱུལ༹ཝ. ༣༤༢) –

དྷམྨཾ དེསེསི.

ཏསྶ སཀལསརཱིརཾ པཱིཏིཡཱ ནིརནྟརཾ ཕུཊཾ ཨཧོསི. སཙེ ཀིར ཏིརཙྪཱནགཏོ ནཱབྷཝིསྶཱ, སོཏཱཔཏྟིཕལཾ ཨདྷིགམིསྶཱ. མནུསྶཱ ཏཾ པཱཊིཧཱརིཡཾ དིསྭཱ ཨུནྣདིཾསུ ཨཔྥོཊིཾསུ, སཉྫཱཏསོམནསྶཱ ནཱནཱབྷརཎཱནི ཁིཔིཾསུ, ཏཱནི ཧཏྠིསྶ སརཱིརཾ པཊིཙྪཱདཡིཾསུ. ཏཏོ པཊྛཱཡ ནཱལཱ༹གིརི དྷནཔཱལཀོ ནཱམ ཛཱཏོ. ཏསྨིཾ ཁོ པན དྷནཔཱལཀསམཱགམེ ཙཏུརཱསཱིཏི པཱཎསཧསྶཱནི ཨམཏཾ པིཝིཾསུ. སཏྠཱ དྷནཔཱལཀཾ པཉྩསུ སཱིལེསུ པཏིཊྛཱཔེསི. སོ སོཎྜཱཡ བྷགཝཏོ པཱདེ པཾསཱུནི གཧེཏྭཱ ཨུཔརི མུདྡྷནི ཨཱཀིརིཏྭཱ པཊིཀུཊིཏོཝ པཊིཀྐམིཏྭཱ དསྶནཱུཔཙཱརེ ཋིཏོ དསབལཾ ཝནྡིཏྭཱ ནིཝཏྟིཏྭཱ ཧཏྠིསཱལཾ པཱཝིསི. ཏཏོ པཊྛཱཡ དནྟསུདནྟོ ཧུཏྭཱ ན ཀཉྩི ཝིཧེཋེཏི. སཏྠཱ ནིཔྥནྣམནོརཐོ ‘‘ཡེཧི ཡཾ དྷནཾ ཁིཏྟཾ, ཏེསཉྙེཝ ཏཾ ཧོཏཱུ’’ཏི ཨདྷིཊྛཱཡ ‘‘ཨཛྫ མཡཱ མཧནྟཾ པཱཊིཧཱརིཡཾ ཀཏཾ, ཨིམསྨིཾ ནགརེ པིཎྜཱཡ ཙརཎཾ ཨཔྤཊིརཱུཔ’’ནྟི ཏིཏྠིཡེ མདྡིཏྭཱ བྷིཀྑུསངྒྷཔརིཝུཏོ ཛཡཔྤཏྟོ ཝིཡ ཁཏྟིཡོ ནགརཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཝེལུ༹ཝནམེཝ གཏོ. ནགརཝཱསིནོ བཧུཾ ཨནྣཔཱནཁཱདནཱིཡཾ ཨཱདཱཡ ཝིཧཱརཾ གནྟྭཱ མཧཱདཱནཾ པཝཏྟཡིཾསུ.

ཏཾ དིཝསཾ སཱཡནྷསམཡེ དྷམྨསབྷཾ པཱུརེཏྭཱ སནྣིསིནྣཱ བྷིཀྑཱུ ཀཐཾ སམུཊྛཱཔེསུཾ – ‘‘ཨཱཝུསོ, ཨཱཡསྨཏཱ ཨཱནནྡེན ཏཐཱགཏསྶཏྠཱཡ ཨཏྟནོ ཛཱིཝིཏཾ པརིཙྩཛནྟེན དུཀྐརཾ ཀཏཾ, ནཱལཱ༹གིརིཾ དིསྭཱ སཏྠཱརཱ ཏིཀྑཏྟུཾ པཊིབཱཧིཡམཱནོཔི ནཱཔགཏོ, ཨཧོ དུཀྐརཀཱརཀོ, ཨཱཝུསོ, ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ’’ཏི. སཏྠཱ ‘‘ཨཱནནྡསྶ གུཎཀཐཱ པཝཏྟཏི, གནྟབྦཾ མཡཱ ཨེཏྠཱ’’ཏི གནྡྷཀུཊིཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ ཨཱགནྟྭཱ ‘‘ཀཱཡ ནུཏྠ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི ཀཐཱཡ སནྣིསིནྣཱ’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘ཨིམཱཡ ནཱམཱ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ན, བྷིཀྑཝེ, ཨིདཱནེཝ, པུབྦེཔི ཨཱནནྡོ ཏིརཙྪཱནཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟོཔི མམཏྠཱཡ ཛཱིཝིཏཾ པརིཙྩཛིཡེཝཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཏེཧི ཡཱཙིཏོ ཨཏཱིཏཾ ཨཱཧརི.

ཨཏཱིཏེ མཧིཾསཀརཊྛེ སཱགལནགརེ སཱགལོ ནཱམ རཱཛཱ དྷམྨེན རཛྫཾ ཀཱརེསི. ཏདཱ ནགརཏོ ཨཝིདཱུརེ ཨེཀསྨིཾ ནེསཱདགཱམཀེ ཨཉྙཏརོ ནེསཱདོ པཱསེཧི སཀུཎེ བནྡྷིཏྭཱ ནགརེ ཝིཀྐིཎནྟོ ཛཱིཝིཀཾ ཀཔྤེསི. ནགརཏོ ཙ ཨཝིདཱུརེ ཨཱཝཊྚཏོ དྭཱདསཡོཛནོ མཱནུསིཡོ ནཱམ པདུམསརོ ཨཧོསི པཉྩཝཎྞཔདུམསཉྪནྣོ. ཏཏྠ ནཱནཔྤཀཱརོ སཀུཎསངྒྷོ ཨོཏརི. སོ ནེསཱདོ ཏཏྠ ཨནིཡཱམེན པཱསེ ཨོཌྜེསི. ཏསྨིཾ ཀཱལེ དྷཏརཊྛོ ཧཾསརཱཛཱ ཚནྣཝུཏིཧཾསསཧསྶཔརིཝཱརོ ཙིཏྟཀཱུཊཔབྦཏེ སུཝཎྞགུཧཱཡཾ ཝསཏི, སུམུཁོ ནཱམསྶ སེནཱཔཏི ཨཧོསི. ཨཐེཀདིཝསཾ ཏཏོ ཧཾསཡཱུཐཱ ཀཏིཔཡཱ སུཝཎྞཧཾསཱ མཱནུསིཡཾ སརཾ གནྟྭཱ པཧཱུཏགོཙརེ ཏསྨིཾ ཡཐཱསུཁཾ ཝིཙརིཏྭཱ སུཧིཏཱ ཙིཏྟཀཱུཊཾ ཨཱགནྟྭཱ དྷཏརཊྛསྶ ཨཱརོཙེསུཾ – ‘‘མཧཱརཱཛ, མནུསྶཔཐེ མཱནུསིཡོ ནཱམ པདུམསརོ སམྤནྣགོཙརོ, ཏཏྠ གོཙརཾ གཎྷིཏུཾ གཙྪཱམཱ’’ཏི. སོ ‘‘མནུསྶཔཐོ ནཱམ སཱསངྐོ སཔྤཊིབྷཡོ, མཱ ཝོ རུཙྩིཏྠཱ’’ཏི པཊིཀྑིཔིཏྭཱཔི ཏེཧི པུནཔྤུནཾ ཝུཙྩམཱནོ ‘‘སཙེ ཏུམྷཱཀཾ རུཙྩཏི, གཙྪཱམཱ’’ཏི སཔརིཝཱརོ ཏཾ སརཾ ཨགམཱསི. སོ ཨཱཀཱསཱ ཨོཏརནྟོ པཱདཾ པཱསེ པཝེསེནྟོཡེཝ ཨོཏརི. ཨཐསྶ པཱསོ པཱདཾ ཨཡཔཊྚཀེན ཀཌྜྷནྟོ ཝིཡ ཨཱབནྡྷིཏྭཱ གཎྷི. ཨཐསྶ ‘‘ཚིནྡིསྶཱམི ན’’ནྟི ཨཱཀཌྜྷནྟསྶ པཋམཝཱརེ ཙམྨཾ ཚིཛྫི, དུཏིཡཝཱརེ མཾསཾ ཚིཛྫི, ཏཏིཡཝཱརེ ནྷཱརུ ཚིཛྫི, པཱསོ ཨཊྛིཾ ཨཱཧཙྩ ཨཊྛཱསི, ལོཧིཏཾ པགྒྷརི, བལཝཝེདནཱ པཝཏྟིཾསུ.

སོ ཙིནྟེསི – ‘‘སཙཱཧཾ བདྡྷརཝཾ རཝིསྶཱམི, ཉཱཏཀཱ མེ ཨུཏྲསྟཱ ཧུཏྭཱ གོཙརཾ ཨགྒཎྷིཏྭཱ ཚཱཏཛ྄ཛྷཏྟཱཝ པལཱཡནྟཱ དུབྦལཏཱཡ མཧཱསམུདྡེ པཏིསྶནྟཱི’’ཏི. སོ ཝེདནཾ ཨདྷིཝཱསེཏྭཱ ཉཱཏཱིནཾ ཡཱཝདཏྠཾ ཙརིཏྭཱ ཧཾསཱནཾ ཀཱིལ༹ནཀཱལེ མཧནྟེན སདྡེན བདྡྷརཝཾ རཝི. ཏཾ སུཏྭཱ ཏེ ཧཾསཱ མརཎབྷཡཏཛྫིཏཱ ཝགྒཝགྒཱ ཧུཏྭཱ ཙིཏྟཀཱུཊཱབྷིམུཁཱ པཀྐམིཾསུ. ཏེསུ པཀྐནྟེསུ སུམུཁོ ཧཾསསེནཱཔཏི ‘‘ཀཙྩི ནུ ཁོ ཨིདཾ བྷཡཾ མཧཱརཱཛསྶ ཨུཔྤནྣཾ, ཛཱནིསྶཱམི ན’’ནྟི ཝེགེན པཀྑནྡིཏྭཱ པུརཏོ གཙྪནྟསྶ ཧཾསགཎསྶ ཨནྟརེ མཧཱསཏྟཾ ཨདིསྭཱ མཛ྄ཛྷིམཧཾསགཎཾ ཝིཙིནི, ཏཏྠཔི ཨདིསྭཱ པཙྪིམཧཾསགཎཾ ཝིཙིནི, ཏཏྠཔི ཨདིསྭཱ ‘‘ནིསྶཾསཡཾ ཏསྶེཝེདཾ བྷཡཾ ཨུཔྤནྣ’’ནྟི ནིཝཏྟིཏྭཱ ཨཱགཙྪནྟོ མཧཱསཏྟཾ པཱསེ བདྡྷཾ ལོཧིཏམཀྑིཏཾ དུཀྑཱཏུརཾ པངྐཔིཊྛེ ནིཔནྣཾ དིསྭཱ ‘‘མཱ བྷཱཡི, མཧཱརཱཛ, ཨཧཾ མམ ཛཱིཝིཏཾ པརིཙྩཛིཏྭཱ ཏུམྷེ པཱསཏོ མོཙེསྶཱམཱི’’ཏི ཝདནྟོ ཨོཏརིཏྭཱ མཧཱསཏྟཾ ཨསྶཱསེནྟོཝ པངྐཔིཊྛེ ནིསཱིདི. ཨཐ ནཾ ཝཱིམཾསནྟོ མཧཱསཏྟོ པཋམཾ གཱཐམཱཧ –

༡.

‘‘སུམུཁ ཨནུཔཙིནནྟཱ, པཀྐམནྟི ཝིཧངྒམཱ;

གཙྪ ཏུཝམྤི མཱ ཀངྑི, ནཏྠི བདྡྷེ སཧཱཡཏཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨནུཔཙིནནྟཱཏི སིནེཧེན ཨཱལཡཝསེན ཨནོལོཀེནྟཱ. པཀྐམནྟཱིཏི ཨེཏེ ཚནྣཝུཏི ཧཾསསཧསྶཱ ཉཱཏིཝིཧངྒམཱ མཾ ཚཌྜེཏྭཱ གཙྪནྟི, ཏྭམྤི གཙྪ, མཱ ཨིདྷ ཝཱསཾ ཨཱཀངྑི, ཨེཝཉྷི པཱསེན བདྡྷེ མཡི སཧཱཡཏཱ ནཱམ ནཏྠི, ན ཧི ཏེ ཨཧཾ ཨིདཱནི ཀིཉྩི སཧཱཡཀིཙྩཾ ཀཱཏུཾ སཀྑིསྶཱམི, ཀིཾ ཏེ མཡཱ ནིརཱུཔཀཱརེན, པཔཉྩཾ ཨཀཏྭཱ གཙྪེཝཱཏི ཝདཏི.

ཨིཏོ པརཾ –

༢.

‘‘གཙྪེ ཝཱཧཾ ན ཝཱ གཙྪེ, ན ཏེན ཨམརོ སིཡཾ;

སུཁིཏཾ ཏཾ ཨུཔཱསིཏྭཱ, དུཀྑིཏཾ ཏཾ ཀཐཾ ཛཧེ.

༣.

‘‘མརཎཾ ཝཱ ཏཡཱ སདྡྷིཾ, ཛཱིཝིཏཾ ཝཱ ཏཡཱ ཝིནཱ;

ཏདེཝ མརཎཾ སེཡྻོ, ཡཉྩེ ཛཱིཝེ ཏཡཱ ཝིནཱ.

༤.

‘‘ནེས དྷམྨོ མཧཱརཱཛ, ཡཾ ཏཾ ཨེཝཾ གཏཾ ཛཧེ;

ཡཱ གཏི ཏུཡ྄ཧཾ སཱ མཡ྄ཧཾ, རུཙྩཏེ ཝིཧགཱདྷིཔ.

༥.

‘‘ཀཱ ནུ པཱསེན བདྡྷསྶ, གཏི ཨཉྙཱ མཧཱནསཱ;

སཱ ཀཐཾ ཙེཏཡཱནསྶ, མུཏྟསྶ ཏཝ རུཙྩཏི.

༦.

‘‘ཀཾ ཝཱ ཏྭཾ པསྶསེ ཨཏྠཾ, མམ ཏུཡ྄ཧཉྩ པཀྑིམ;

ཉཱཏཱིནཾ ཝཱཝསིཊྛཱནཾ, ཨུབྷིནྣཾ ཛཱིཝིཏཀྑཡེ.

༧.

‘‘ཡཾ ན ཀཉྩནདེཔིཉྪ, ཨནྡྷེན ཏམསཱ གཏཾ;

ཏཱདིསེ སཉྩཛཾ པཱཎཾ, ཀམཏྠམབྷིཛོཏཡེ.

༨.

‘‘ཀཐཾ ནུ པཏཏཾ སེཊྛ, དྷམྨེ ཨཏྠཾ ན བུཛ྄ཛྷསི;

དྷམྨོ ཨཔཙིཏོ སནྟོ, ཨཏྠཾ དསྶེཏི པཱཎིནཾ.

༩.

‘‘སོཧཾ དྷམྨཾ ཨཔེཀྑཱནོ, དྷམྨཱ ཙཏྠཾ སམུཊྛིཏཾ;

བྷཏྟིཉྩ ཏཡི སམྤསྶཾ, ནཱཝཀངྑཱམི ཛཱིཝིཏཾ.

༡༠. ‘‘ཨདྡྷཱ ཨེསོ སཏཾ དྷམྨོ, ཡོ མིཏྟོ མིཏྟམཱཔདེ.

ན ཙཛེ ཛཱིཝིཏསྶཱཔི, ཧེཏུདྷམྨམནུསྶརཾ.

༡༡.

‘‘སྭཱཡཾ དྷམྨོ ཙ ཏེ ཙིཎྞོ, བྷཏྟི ཙ ཝིདིཏཱ མཡི;

ཀཱམཾ ཀརསྶུ མཡ྄ཧེཏཾ, གཙྪེཝཱནུམཏོ མཡཱ.

༡༢.

‘‘ཨཔི ཏྭེཝཾ གཏེ ཀཱལེ, ཡཾ ཁཎྜཾ ཉཱཏིནཾ མཡཱ;

ཏཡཱ ཏཾ བུདྡྷིསམྤནྣཾ, ཨསྶ པརམསཾཝུཏཾ.

༡༣.

‘‘ཨིཙྩེཝཾ མནྟཡནྟཱནཾ, ཨརིཡཱནཾ ཨརིཡཝུཏྟིནཾ;

པཙྩདིསྶཐ ནེསཱདོ, ཨཱཏུརཱནམིཝནྟཀོ.

༡༤.

‘‘ཏེ སཏྟུམབྷིསཉྩིཀྑ, དཱིགྷརཏྟཾ ཧིཏཱ དིཛཱ;

ཏུཎྷཱིམཱསིཏྠ ཨུབྷཡོ, ན སཉྩལེསུམཱསནཱ.

༡༥.

‘‘དྷཏརཊྛེ ཙ དིསྭཱན, སམུཌྜེནྟེ ཏཏོ ཏཏོ;

ཨབྷིཀྑམཐ ཝེགེན, དིཛསཏྟུ དིཛཱདྷིཔེ.

༡༦.

‘‘སོ ཙ ཝེགེནབྷིཀྐམྨ, ཨཱསཛྫ པརམེ དིཛེ;

པཙྩཀམིཏྠ ནེསཱདོ, བདྡྷཱ ཨིཏི ཝིཙིནྟཡཾ.

༡༧.

‘‘ཨེཀཾཝ བདྡྷམཱསཱིནཾ, ཨབདྡྷཉྩ པུནཱཔརཾ;

ཨཱསཛྫ བདྡྷམཱསཱིནཾ, པེཀྑམཱནམདཱིནཝཾ.

༡༨.

‘‘ཏཏོ སོ ཝིམཏོཡེཝ, པཎྜརེ ཨཛ྄ཛྷབྷཱསཐ;

པཝཌྜྷཀཱཡེ ཨཱསཱིནེ, དིཛསངྒྷགཎཱདྷིཔེ.

༡༩.

‘‘ཡཾ ནུ པཱསེན མཧཏཱ, བདྡྷོ ན ཀུརུཏེ དིསཾ;

ཨཐ ཀསྨཱ ཨབདྡྷོ ཏྭཾ, བལཱི པཀྑི ན གཙྪསི.

༢༠.

‘‘ཀིཾ ནུ ཏྱཱཡཾ དིཛོ ཧོཏི, མུཏྟོ བདྡྷཾ ཨུཔཱསསི;

ཨོཧཱཡ སཀུཎཱ ཡནྟི, ཀིཾ ཨེཀོ ཨཝཧཱིཡསི.

༢༡.

‘‘རཱཛཱ མེ སོ དིཛཱམིཏྟ, སཁཱ པཱཎསམོ ཙ མེ;

ནེཝ ནཾ ཝིཛཧིསྶཱམི, ཡཱཝ ཀཱལསྶ པརིཡཱཡཾ.

༢༢.

‘‘ཀཐཾ པནཱཡཾ ཝིཧངྒོ, ནཱདྡས པཱསམོཌྜིཏཾ;

པདཉྷེཏཾ མཧནྟཱནཾ, བོདྡྷུམརཧནྟི ཨཱཔདཾ.

༢༣.

‘‘ཡདཱ པརཱབྷཝོ ཧོཏི, པོསོ ཛཱིཝིཏསངྑཡེ;

ཨཐ ཛཱལཉྩ པཱསཉྩ, ཨཱསཛྫཱཔི ན བུཛ྄ཛྷཏི.

༢༤.

‘‘ཨཔི ཏྭེཝ མཧཱཔཉྙ, པཱསཱ བཧུཝིདྷཱ ཏཏཱ;

གུཡ྄ཧམཱསཛྫ བཛ྄ཛྷནྟི, ཨཐེཝཾ ཛཱིཝིཏཀྑཡེ’’ཏི. –

ཨིམཱསཾ གཱཐཱནཾ སམྦནྡྷོ པཱལི༹ནཡེནེཝ ཝེདིཏབྦོ.

ཏཏྠ གཙྪེ ཝཱཏི, མཧཱརཱཛ, ཨཧཾ ཨིཏོ གཙྪེཡྻཾ ཝཱ ན ཝཱ, ནཱཧཾ ཏེན གམནེན ཝཱ ཨགམནེན ཝཱ ཨམརོ སིཡཾ, ཨཧཉྷི ཨིཏོ གཏོཔི ཨགཏོཔི མརཎཏོ ཨམུཏྟོཝ, ཨིཏོ པུབྦེ པན སུཁིཏཾ ཏཾ ཨུཔཱསིཏྭཱ ཨིདཱནི དུཀྑིཏཾ ཏཾ ཀཐཾ ཛཧེཡྻནྟི ཝདཏི. མརཎཾ ཝཱཏི མམ ཨགཙྪནྟསྶ ཝཱ ཏཡཱ སདྡྷིཾ མརཎཾ བྷཝེཡྻ, གཙྪནྟསྶ ཝཱ ཏཡཱ ཝིནཱ ཛཱིཝིཏཾ. ཏེསུ དྭཱིསུ ཡཾ ཏཡཱ སདྡྷིཾ མརཎཾ, ཏདེཝ མེ ཝརཾ, ཡཾ ཏཡཱ ཝིནཱ ཛཱིཝེཡྻཾ, ན མེ ཏཾ ཝརནྟི ཨཏྠོ. རུཙྩཏེཏི ཡཱ ཏཝ གཏི ནིཔྥཏྟི, སཱཝ མཡ྄ཧཾ རུཙྩཏི. སཱ ཀཐནྟི སམྨ སུམུཁ མམ ཏཱཝ དལ༹ྷེན ཝཱལཔཱསེན བདྡྷསྶ པརཧཏྠཾ གཏསྶ སཱ གཏི རུཙྩཏུ, ཏཝ པན ཙེཏཡཱནསྶ སཙེཏནསྶ པཉྙཝཏོ མུཏྟསྶ ཀཐཾ རུཙྩཏི.

པཀྑིམཱཏི པཀྑསམྤནྣ. ཨུབྷིནྣནྟི ཨམྷཱཀཾ དྭིནྣཾ ཛཱིཝིཏཀྑཡེ སཏི ཏྭཾ མམ ཝཱ ཏཝ ཝཱ ཨཝསིཊྛཉཱཏཱིནཾ ཝཱ ཀཾ ཨཏྠཾ པསྶསི. ཡཾ ནཱཏི ཨེཏྠ ན-ཀཱརོ ཨུཔམཱནེ. ཀཉྩནདེཔིཉྪཱཏི ཀཉྩནདྭེཔིཉྪ, ཨཡམེཝ ཝཱ པཱཋོ, ཀཉྩནསདིསཨུབྷཡཔཀྑཱཏི ཨཏྠོ. ཏམསཱཏི ཏམསི. གཏནྟི ཀཏཾ, ཨཡམེཝ ཝཱ པཱཋོ. པུརིམསྶ ན-ཀཱརསྶ ཨིམིནཱ སམྦནྡྷོ, ‘‘ན ཀཏ’’ནྟི ཀཏཾ ཝིཡཱཏི ཨཏྠོ. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – ཏཡི པཱཎཾ ཙཛནྟེཔི ཨཙཛནྟེཔི མམ ཛཱིཝིཏསྶ ཨབྷཱཝཱ ཡཾ ཏཝ པཱཎསཉྩཛནཾ, ཏཾ ཨནྡྷེན ཏམསི ཀཏཾ ཝིཡ ཀིཉྩིདེཝ རཱུཔཀམྨཾ ཨཔཙྩཀྑགུཎཾ, ཏཱདིསེ ཏཝ ཨཔཙྩཀྑགུཎེ པཱཎསཉྩཛནེ ཏྭཾ པཱཎཾ སཉྩཛནྟོ ཀམཏྠཾ ཛོཏེཡྻཱསཱིཏི.

དྷམྨོ ཨཔཙིཏོ སནྟོཏི དྷམྨོ པཱུཛིཏོ མཱནིཏོ སམཱནོ. ཨཏྠཾ དསྶེཏཱིཏི ཝུདྡྷིཾ དསྶེཏི. ཨཔེཀྑཱནོཏི ཨཔེཀྑནྟོ. དྷམྨཱ ཙཏྠནྟི དྷམྨཏོ ཙ ཨཏྠཾ སམུཊྛིཏཾ པསྶནྟོ. བྷཏྟིནྟི སིནེཧཾ. སཏཾ དྷམྨོཏི པཎྜིཏཱནཾ སབྷཱཝོ. ཡོ མིཏྟོཏི ཡོ མིཏྟོ ཨཱཔདཱསུ མིཏྟཾ ན ཙཛེ, ཏསྶ ཨཙཛནྟསྶ མིཏྟསྶ ཨེས སབྷཱཝོ ནཱམ ཨདྡྷཱ སཏཾ དྷམྨོ. ཝིདིཏཱཏི པཱཀཊཱ ཛཱཏཱ. ཀཱམཾ ཀརསྶཱུཏི ཨེཏཾ མམ ཀཱམཾ མཡཱ ཨིཙྪིཏཾ མམ ཝཙནཾ ཀརསྶུ. ཨཔི ཏྭེཝཾ གཏེ ཀཱལེཏི ཨཔི ཏུ ཨེཝཾ གཏེ ཀཱལེ མཡི ཨིམསྨིཾ ཋཱནེ པཱསེན བདྡྷེ. པརམསཾཝུཏནྟི པརམཔརིཔུཎྞཾ.

ཨིཙྩེཝཾ མནྟཡནྟཱནནྟི ‘‘གཙྪ, ན གཙྪཱམཱི’’ཏི ཨེཝཾ ཀཐེནྟཱནཾ ཨརིཡཱནནྟི ཨཱཙཱརཨརིཡཱནཾ. པཙྩདིསྶཐཱཏི ཀཱསཱཡཱནི ནིཝཱསེཏྭཱ རཏྟམཱལཾ པིལ༹ནྡྷིཏྭཱ མུགྒརཾ ཨཱདཱཡ ཨཱགཙྪནྟོ ཨདིསྶཐ. ཨཱཏུརཱནནྟི གིལཱནཱནཾ མཙྩུ ཝིཡ. ཨབྷིསཉྩིཀྑཱཏི, བྷིཀྑཝེ, ཏེ ཨུབྷོཔི སཏྟུཾ ཨཱཡནྟཾ པསྶིཏྭཱ. ཧིཏཱཏི དཱིགྷརཏྟཾ ཨཉྙམཉྙསྶ ཧིཏཱ མུདུཙིཏྟཱ. ན སཉྩལེསུམཱསནཱཏི ཨཱསནཏོ ན ཙལིཾསུ, ཡཐཱནིསིནྣཱཝ ཨཧེསུཾ. སུམུཁོ པན ‘‘ཨཡཾ ནེསཱདོ ཨཱགནྟྭཱ པཧརནྟོ མཾ པཋམཾ པཧརཏཱུ’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ མཧཱསཏྟཾ པཙྪཏོ ཀཏྭཱ ནིསཱིདི.

དྷཏརཊྛེཏི ཧཾསེ. སམུཌྜེནྟེཏི མརཎབྷཡེན ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ ཨུཔྤཏནྟེ དིསྭཱ. ཨཱསཛྫཱཏི ཨིཏརེ དྭེ ཛནེ ཨུཔགནྟྭཱ. པཙྩཀམིཏྠཱཏི ‘‘བདྡྷཱ, ན བདྡྷཱ’’ཏི ཙིནྟེནྟོ ཨུཔདྷཱརེནྟོ ཨཀམིཏྠ, ཝེགཾ ཧཱཔེཏྭཱ སཎིཀཾ ཨགམཱསི. ཨཱསཛྫ བདྡྷམཱསཱིནནྟི བདྡྷཾ མཧཱསཏྟཾ ཨུཔགནྟྭཱ ནིསིནྣཾ སུམུཁཾ. ཨདཱིནཝནྟིཨཱདཱིནཝམེཝ ཧུཏྭཱ མཧཱསཏྟཾ ཨོལོཀེནྟཾ དིསྭཱ. ཝིམཏོཏི ཀིཾ ནུ ཁོ ཨབདྡྷོ བདྡྷསྶ སནྟིཀེ ནིསིནྣོ, ཀཱརཎཾ པུཙྪིསྶཱམཱིཏི ཝིམཏིཛཱཏོ ཧུཏྭཱཏི ཨཏྠོ. པཎྜརེཏི ཧཾསེ, ཨཐ ཝཱ པརིསུདྡྷེ ནིམྨལེ, སམྤཧཊྛཀཉྩནཝཎྞེཏི ཨཏྠོ. པཝཌྜྷཀཱཡེཏི ཝཌྜྷིཏཀཱཡེ མཧཱསརཱིརེ. ཡཾ ནཱུཏི ཡཾ ཏཱཝ ཨེསོ མཧཱཔཱསེན བདྡྷོ. ན ཀུརུཏེ དིསནྟི པལཱཡནཏྠཱཡ ཨེཀཾ དིསཾ ན བྷཛཏི, ཏཾ ཡུཏྟནྟི ཨདྷིཔྤཱཡོ. བལཱིཏི བལསམྤནྣོ ཧུཏྭཱཔི. པཀྑཱིཏི ཏཾ ཨཱལཔཏི. ཨོཧཱཡཱཏི ཚཌྜེཏྭཱ. ཡནྟཱིཏི སེསསཀུཎཱ གཙྪནྟི. ཨཝཧཱིཡསཱིཏི ཨོཧཱིཡསི.

དིཛཱམིཏྟཱཏི དིཛཱནཾ ཨམིཏྟ. ཡཱཝ ཀཱལསྶ པརིཡཱཡནྟི ཡཱཝ མརཎསྶ ཝཱརོ ཨཱགཙྪཏི. ཀཐཾ པནཱཡནྟི ཏྭཾ རཱཛཱ མེ སོཏི ཝདསི, རཱཛཱནོ ཙ ནཱམ པཎྜིཏཱ ཧོནྟི, ཨིཏིཔི པཎྜིཏོ སམཱནོ ཀེན ཀཱརཎེན ཨོཌྜིཏཾ པཱསཾ ན ཨདྡས. པདཾ ཧེཏནྟི ཡསམཧཏྟཾ ཝཱ ཉཱཎམཧཏྟཾ ཝཱ པཏྟཱནཾ ཨཏྟནོ ཨཱཔདབུཛ྄ཛྷནཾ ནཱམ པདཾ ཀཱརཎཾ, ཏསྨཱ ཏེ ཨཱཔདཾ བོདྡྷུམརཧནྟི. པརཱབྷཝོཏི ཨཝཌྜྷི. ཨཱསཛྫཱཔཱིཏི ཨུཔགནྟྭཱཔི ན བུཛ྄ཛྷཏི. ཏཏཱཏི ཝིཏཏཱ ཨོཌྜིཏཱ. གུཡ྄ཧམཱསཛྫཱཏི ཏེསུ པཱསེསུ ཡོ གུལ༹ྷོ པཊིཙྪནྣོ པཱསོ, ཏཾ ཨཱསཛྫ བཛ྄ཛྷནྟི. ཨཐེཝནྟི ཨཐ ཨེཝཾ ཛཱིཝིཏཀྑཡེ བཛ྄ཛྷནྟེཝཱཏི ཨཏྠོ.

ཨིཏི ནཾ སོ ཀཐཱསལླཱཔེན མུདུཧདཡཾ ཀཏྭཱ མཧཱསཏྟསྶ ཛཱིཝིཏཾ ཡཱཙནྟོ གཱཐམཱཧ –

༢༥.

‘‘ཨཔི ནཱཡཾ ཏཡཱ སདྡྷིཾ, སཾཝཱསསྶ སུཁུདྲཡོ;

ཨཔི ནོ ཨནུམཉྙཱསི, ཨཔི ནོ ཛཱིཝིཏཾ དདེ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨཔི ནཱཡནྟི ཨཔི ནུ ཨཡཾ. སུཁུདྲཡོཏི སུཁཕལོ. ཨཔི ནོ ཨནུམཉྙཱསཱིཏི ཙིཏྟཀཱུཊཾ གནྟྭཱ ཉཱཏཀེ པསྶིཏུཾ ཏྭཾ ཨཔི ནོ ཨནུཛཱནེཡྻཱསི. ཨཔི ནོ ཛཱིཝིཏཾ དདེཏི ཨཔི ནོ ཨིམཱཡ ཀཐཱཡ ཨུཔྤནྣཝིསྶཱསོ ན མཱརེཡྻཱསཱིཏི.

སོ ཏསྶ མདྷུརཀཐཱཡ བཛ྄ཛྷིཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༢༦.

‘‘ན ཙེཝ མེ ཏྭཾ བདྡྷོསི, ནཔི ཨིཙྪཱམི ཏེ ཝདྷཾ;

ཀཱམཾ ཁིཔྤམིཏོ གནྟྭཱ, ཛཱིཝ ཏྭཾ ཨནིགྷོ ཙིར’’ནྟི.

ཏཏོ སུམུཁོ ཙཏསྶོ གཱཐཱ ཨབྷཱསི –

༢༧.

‘‘ནེཝཱཧམེཏམིཙྪཱམི, ཨཉྙཏྲེཏསྶ ཛཱིཝིཏཱ;

སཙེ ཨེཀེན ཏུཊྛོསི, མུཉྩེཏཾ མཉྩ བྷཀྑཡ.

༢༨.

‘‘ཨཱརོཧཔརིཎཱཧེན, ཏུལྱཱསྨཱ ཝཡསཱ ཨུབྷོ;

ན ཏེ ལཱབྷེན ཛཱིཝཏྠི, ཨེཏེན ནིམིནཱ ཏུཝཾ.

༢༩.

‘‘ཏདིངྒྷ སམཔེཀྑསྶུ, ཧོཏུ གིདྡྷི ཏཝམྷསུ;

མཾ པུབྦེ བནྡྷ པཱསེན, པཙྪཱ མུཉྩ དིཛཱདྷིཔཾ.

༣༠.

‘‘ཏཱཝདེཝ ཙ ཏེ ལཱབྷོ, ཀཏཱསྶ ཡཱཙནཱཡ ཙ;

མིཏྟི ཙ དྷཏརཊྛེཧི, ཡཱཝཛཱིཝཱཡ ཏེ སིཡཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨེཏནྟི ཡཾ ཨཉྙཏྲ ཨེཏསྶ ཛཱིཝིཏཱ མམ ཛཱིཝིཏཾ, ཨེཏཾ ཨཧཾ ནེཝ ཨིཙྪཱམི. ཏུལྱཱསྨཱཏི སམཱནཱ ཧོམ. ནིམིནཱ ཏུཝནྟི པརིཝཏྟེཧི ཏྭཾ. ཏཝམྷསཱུཏི ཏཝ ཨམྷེསུ གིདྡྷི ཧོཏུ, ཀིཾ ཏེ ཨེཏེན, མཡི ལོབྷཾ ཨུཔྤཱདེཧཱིཏི ཝདཏི. ཏཱཝདེཝཱཏི ཏཏྟཀོཡེཝ. ཡཱཙནཱཡ ཙཱཏི ཡཱ མམ ཡཱཙནཱ, སཱཝ ཀཏཱ ཨསྶཱཏི ཨཏྠོ.

ཨིཏི སོ ཏཱཡ དྷམྨདེསནཱཡ ཏེལེ པཀྑིཏྟཀཔྤཱསཔིཙུ ཝིཡ མུདུགཏཧདཡོ མཧཱསཏྟཾ ཏསྶ དཱཡཾ ཀཏྭཱ དདནྟོ ཨཱཧ –

༣༡.

‘‘པསྶནྟུ ནོ མཧཱསངྒྷཱ, ཏཡཱ མུཏྟཾ ཨིཏོ གཏཾ;

མིཏྟཱམཙྩཱ ཙ བྷཙྩཱ ཙ, པུཏྟདཱརཱ ཙ བནྡྷཝཱ.

༣༢.

‘‘ན ཙ ཏེ ཏཱདིསཱ མིཏྟཱ, བཧཱུནཾ ཨིདྷ ཝིཛྫཏི;

ཡཐཱ ཏྭཾ དྷཏརཊྛསྶ, པཱཎསཱདྷཱརཎོ སཁཱ.

༣༣.

‘‘སོ ཏེ སཧཱཡཾ མུཉྩཱམི, ཧོཏུ རཱཛཱ ཏཝཱནུགོ;

ཀཱམཾ ཁིཔྤམིཏོ གནྟྭཱ, ཉཱཏིམཛ྄ཛྷེ ཝིརོཙཐཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ནོཏི ནིཔཱཏམཏྟཾ. ཏཡཱ མུཏྟནྟི ཨིམཉྷི ཏྭཉྙེཝ མུཉྩསི ནཱམ, ཏསྨཱ ཨིམཾ ཏཡཱ མུཏྟཾ ཨིཏོ ཙིཏྟཀཱུཊཔབྦཏཾ གཏཾ མཧནྟཱ ཉཱཏིསངྒྷཱ ཨེཏེ ཙ མིཏྟཱདཡོ པསྶནྟུ. ཨེཏྠ ཙ བནྡྷཝཱཏི ཨེཀལོཧིཏསམྦནྡྷཱ. ཝིཛྫཏཱིཏི ཝིཛྫནྟི. པཱཎསཱདྷཱརཎོཏི སཱདྷཱརཎཔཱཎོ ཨཝིབྷཏྟཛཱིཝིཀོ, ཡཐཱ ཏྭཾ ཨེཏསྶ སཁཱ, ཨེཏཱདིསཱ ཨཉྙེསཾ བཧཱུནཾ མིཏྟཱ ནཱམ ན ཝིཛྫནྟི. ཏཝཱནུགོཏི ཨེཏཾ དུཀྑིཏཾ ཨཱདཱཡ པུརཏོ གཙྪནྟསྶ ཏཝ ཨཡཾ ཨནུགོ ཧོཏཱུཏི.

ཨེཝཾ ཝཏྭཱ པན ནེསཱདཔུཏྟོ མེཏྟཙིཏྟེན མཧཱསཏྟཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བནྡྷནཾ ཚིནྡིཏྭཱ ཨཱལིངྒིཏྭཱ སརཏོ ནིཀྑཱམེཏྭཱ སརཏཱིརེ ཏརུཎདབྦཏིཎཔིཊྛེ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ པཱདེ བནྡྷནཔཱསཾ མུདུཙིཏྟེན སཎིཀཾ མོཙེཏྭཱ དཱུརེ ཁིཔིཏྭཱ མཧཱསཏྟེ བལཝསིནེཧཾ པཙྩུཔཊྛཱཔེཏྭཱ མེཏྟཙིཏྟེན ཨུདཀཾ ཨཱདཱཡ ལོཧིཏཾ དྷོཝིཏྭཱ པུནཔྤུནཾ པརིམཛྫི. ཏསྶ མེཏྟཙིཏྟཱནུབྷཱཝེན བོདྷིསཏྟསྶ པཱདེ སིརཱ སིརཱཧི, མཾསཾ མཾསེན, ཙམྨཾ ཙམྨེན གྷཊིཏཾ, ཏཱཝདེཝ པཱདོ སཾརུལ༹ྷོ སཉྫཱཏཚཝིསཉྫཱཏལོམོ ཨཧོསི ཨབདྡྷཔཱདེན ནིབྦིསེསོ. བོདྷིསཏྟོ སུཁིཏོ པཀཏིབྷཱཝེནེཝ ནིསཱིདི. ཨཐ སུམུཁོ ཨཏྟཱནཾ ནིསྶཱཡ མཧཱསཏྟསྶ སུཁིཏབྷཱཝཾ དིསྭཱ སཉྫཱཏསོམནསྶོ ནེསཱདསྶ ཐུཏིམཀཱསི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༣༤.

‘‘སོ པཏཱིཏོ པམུཏྟེན, བྷཏྟུནཱ བྷཏྟུགཱརཝོ;

ཨཛ྄ཛྷབྷཱསཐ ཝཀྐངྒོ, ཝཱཙཾ ཀཎྞསུཁཾ བྷཎཾ.

༣༥.

‘‘ཨེཝཾ ལུདྡཀ ནནྡསྶུ, སཧ སབྦེཧི ཉཱཏིབྷི;

ཡཐཱཧམཛྫ ནནྡཱམི, མུཏྟཾ དིསྭཱ དིཛཱདྷིཔ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཝཀྐངྒོཏི ཝངྐགཱིཝོ.

ཨེཝཾ ལུདྡསྶ ཐུཏིཾ ཀཏྭཱ སུམུཁོ བོདྷིསཏྟཾ ཨཱཧ – ‘‘མཧཱརཱཛ, ཨིམིནཱ ཨམྷཱཀཾ མཧཱཨུཔཀཱརོ ཀཏོ, ཨཡཉྷི ཨམྷཱཀཾ ཝཙནཾ ཨཀཏྭཱ ཀཱིལཱ༹ཧཾསེ ནོ ཀཏྭཱ ཨིསྶརཱནཾ དེནྟོ བཧུཾ དྷནཾ ལབྷེཡྻ, མཱརེཏྭཱ མཾསཾ ཝིཀྐིཎནྟོ མཱུལམྤི ལབྷེཐ, ཨཏྟནོ པན ཛཱིཝིཏཾ ཨནོལོཀེཏྭཱ ཨམྷཱཀཾ ཝཙནཾ ཨཀརི, ཨིམཾ རཉྙོ སནྟིཀཾ ནེཏྭཱ སུཁཛཱིཝིཏཾ ཀརོམཱ’’ཏི. མཧཱསཏྟོ སམྤཊིཙྪི. སུམུཁོ ཨཏྟནོ བྷཱསཱཡ མཧཱསཏྟེན སདྡྷིཾ ཀཐེཏྭཱ པུན མནུསྶབྷཱསཱཡ ལུདྡཔུཏྟཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ ‘‘སམྨ, ཏྭཾ ཀིམཏྠཾ པཱསེ ཨོཌྜེསཱི’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘དྷནཏྠ’’ནྟི ཝུཏྟེ ‘‘ཨེཝཾ སནྟེ ཨམྷེ ཨཱདཱཡ ནགརཾ པཝིསིཏྭཱ རཉྙོ དསྶེཧི, བཧུཾ ཏེ དྷནཾ དཱཔེསྶཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཱཧ –

༣༦.

‘‘ཨེཧི ཏཾ ཨནུསིཀྑཱམི, ཡཐཱ ཏྭམཔི ལཙྪསེ;

ལཱབྷཾ ཏཝཱཡཾ དྷཏརཊྛོ, པཱཔཾ ཀིཉྩི ན དཀྑཏི.

༣༧.

‘‘ཁིཔྤམནྟེཔུརཾ ནེཏྭཱ, རཉྙོ དསྶེཧི ནོ ཨུབྷོ;

ཨབདྡྷེ པཀཏིབྷཱུཏེ, ཀཱཛེ ཨུབྷཡཏོ ཋིཏེ.

༣༨.

‘‘དྷཏརཊྛཱ མཧཱརཱཛ, ཧཾསཱདྷིཔཏིནོ ཨིམེ;

ཨཡཉྷི རཱཛཱ ཧཾསཱནཾ, ཨཡཾ སེནཱཔཏཱིཏརོ.

༣༩. ‘‘ཨསཾསཡཾ ཨིམཾ དིསྭཱ, ཧཾསརཱཛཾ ནརཱདྷིཔོ.

པཏཱིཏོ སུམནོ ཝིཏྟོ, བཧུཾ དསྶཏི ཏེ དྷན’’ནྟི.

ཏཏྠ ཨནུསིཀྑཱམཱིཏི ཨནུསཱསཱམི. པཱཔནྟི ལཱམཀཾ. རཉྙོ དསྶེཧི ནོ ཨུབྷོཏི ཨམྷེ ཨུབྷོཔི རཉྙོ དསྶེཧི. ཨཡཾ བོདྷིསཏྟསྶ པཉྙཱཔབྷཱཝདསྶནཏྠཾ, ཨཏྟནོ མིཏྟདྷམྨསྶ ཨཱཝིབྷཱཝནཏྠཾ, ལུདྡསྶ དྷནལཱབྷཏྠཾ, རཉྙོ སཱིལེསུ པཏིཊྛཱཔནཏྠཉྩཱཏི ཙཏཱུཧི ཀཱརཎེཧི ཨེཝམཱཧ. དྷཏརཊྛཱཏི ནེཏྭཱ ཙ པན རཉྙོ ཨེཝཾ ཨཱཙིཀྑེཡྻཱསི, ‘‘མཧཱརཱཛ, ཨིམེ དྷཏརཊྛཀུལེ ཛཱཏཱ དྭེ ཧཾསཱདྷིཔཏིནོ, ཨེཏེསུ ཨཡཾ རཱཛཱ, ཨིཏརོ སེནཱཔཏཱི’’ཏི. ཨིཏི ནཾ སིཀྑཱཔེསི. ‘‘པཏཱིཏོ’’ཏིཨཱདཱིནི ཏཱིཎིཔི ཏུཊྛཱཀཱརཝེཝཙནཱནེཝ.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ལུདྡོ, ‘‘སཱམི, མཱ ཝོ རཱཛདསྶནཾ རུཙྩི, རཱཛཱནོ ནཱམ ཙལཙིཏྟཱ, ཀཱིལཱ༹ཧཾསེ ཝཱ ཝོ ཀརེཡྻུཾ མཱརཱཔེཡྻུཾ ཝཱ’’ཏི ཝཏྭཱ, ‘‘སམྨ, མཱ བྷཱཡི, ཨཧཾ ཏཱདིསཾ ཀཀྑལ༹ཾ ལུདྡཾ ལོཧིཏཔཱཎིཾ དྷམྨཀཐཱཡ མུདུཀཾ ཀཏྭཱ མམ པཱདེསུ པཱཏེསིཾ, རཱཛཱནོ ནཱམ པུཉྙཝནྟོ པཉྙཝནྟོ ཙ སུབྷཱསིཏདུབྦྷཱསིཏཉྙཱུ ཙ, ཁིཔྤཾ ཨམྷེ རཉྙོ དསྶེཧཱི’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཏེན ཧི མཱ མཡ྄ཧཾ ཀུཛ྄ཛྷིཏྠ, ཨཧཾ ཨཝསྶཾ ཏུམྷཱཀཾ རུཙིཡཱ ནེམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨུབྷོཔི ཀཱཛཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ རཱཛཀུལཾ གནྟྭཱ རཉྙོ དསྶེཏྭཱ རཉྙཱ པུཊྛོ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨཱརོཙེསི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༤༠.

‘‘ཏསྶ ཏཾ ཝཙནཾ སུཏྭཱ, ཀམྨུནཱ ཨུཔཔཱདཡི;

ཁིཔྤམནྟེཔུརཾ གནྟྭཱ, རཉྙོ ཧཾསེ ཨདསྶཡི;

ཨབདྡྷེ པཀཏིབྷཱུཏེ, ཀཱཛེ ཨུབྷཡཏོ ཋིཏེ.

༤༡.

‘‘དྷཏརཊྛཱ མཧཱརཱཛ, ཧཾསཱདྷིཔཏིནོ ཨིམེ;

ཨཡཉྷི རཱཛཱ ཧཾསཱནཾ, ཨཡཾ སེནཱཔཏཱིཏརོ;

༤༢.

‘‘ཀཐཾ པནིམེ ཝིཧངྒཱ, ཏཝ ཧཏྠཏྟམཱགཏཱ;

ཀཐཾ ལུདྡོ མཧནྟཱནཾ, ཨིསྶརེ ཨིདྷ ཨཛ྄ཛྷགཱ.

༤༣.

‘‘ཝིཧིཏཱ སནྟིམེ པཱསཱ, པལླལེསུ ཛནཱདྷིཔ;

ཡཾ ཡདཱཡཏནཾ མཉྙེ, དིཛཱནཾ པཱཎརོདྷནཾ.

༤༤.

‘‘ཏཱདིསཾ པཱསམཱསཛྫ, ཧཾསརཱཛཱ ཨབཛ྄ཛྷཐ;

ཏཾ ཨབདྡྷོ ཨུཔཱསིནོ, མམཱཡཾ ཨཛ྄ཛྷབྷཱསཐ.

༤༥.

‘‘སུདུཀྐརཾ ཨནརིཡེབྷི, དཧཏེ བྷཱཝམུཏྟམཾ;

བྷཏྟུརཏྠེ པརཀྐནྟོ, དྷམྨཡུཏྟོ ཝིཧངྒམོ.

༤༦.

‘‘ཨཏྟནཱཡཾ ཙཛིཏྭཱན, ཛཱིཝིཏཾ ཛཱིཝིཏཱརཧོ;

ཨནུཏྠུནནྟོ ཨཱསཱིནོ, བྷཏྟུ ཡཱཙིཏྠ ཛཱིཝིཏཾ.

༤༧.

‘‘ཏསྶ ཏཾ ཝཙནཾ སུཏྭཱ, པསཱདམཧམཛ྄ཛྷགཱ;

ཏཏོ ནཾ པཱམུཙིཾ པཱསཱ, ཨནུཉྙཱསིཾ སུཁེན ཙ.

༤༨.

‘‘སོ པཏཱིཏོ པམུཏྟེན, བྷཏྟུནཱ བྷཏྟུགཱརཝོ;

ཨཛ྄ཛྷབྷཱསཐ ཝཀྐངྒོ, ཝཱཙཾ ཀཎྞསུཁཾ བྷཎཾ.

༤༩.

‘‘ཨེཝཾ ལུདྡཀ ནནྡསྶུ, སཧ སབྦེཧི ཉཱཏིབྷི;

ཡཐཱཧམཛྫ ནནྡཱམི, མུཏྟཾ དིསྭཱ དིཛཱདྷིཔཾ.

༥༠.

‘‘ཨེཧི ཏཾ ཨནུསིཀྑཱམི, ཡཐཱ ཏྭམཔི ལཙྪསེ;

ལཱབྷཾ ཏཝཱཡཾ དྷཏརཊྛོ, པཱཔཾ ཀིཉྩི ན དཀྑཏི.

༥༡.

‘‘ཁིཔྤམནྟེཔུརཾ ནེཏྭཱ, རཉྙོ དསྶེཧི ནོ ཨུབྷོ;

ཨབདྡྷེ པཀཏིབྷཱུཏེ, ཀཱཛེ ཨུབྷཡཏོ ཋིཏེ.

༥༢.

‘‘དྷཏརཊྛཱ མཧཱརཱཛ, ཧཾསཱདྷིཔཏིནོ ཨིམེ;

ཨཡཉྷི རཱཛཱ ཧཾསཱནཾ, ཨཡཾ སེནཱཔཏཱིཏརོ.

༥༣.

‘‘ཨསཾསཡཾ ཨིམཾ དིསྭཱ, ཧཾསརཱཛཾ ནརཱདྷིཔོ;

པཏཱིཏོ སུམནོ ཝིཏྟོ, བཧུཾ དསྶཏི ཏེ དྷནཾ.

༥༤.

‘‘ཨེཝམེཏསྶ ཝཙནཱ, ཨཱནཱིཏཱམེ ཨུབྷོ མཡཱ;

ཨེཏྠེཝ ཧི ཨིམེ ཨཱསུཾ, ཨུབྷོ ཨནུམཏཱ མཡཱ.

༥༥.

‘‘སོཡཾ ཨེཝཾ གཏོ པཀྑཱི, དིཛོ པརམདྷམྨིཀོ;

མཱདིསསྶ ཧི ལུདྡསྶ, ཛནཡེཡྻཱཐ མདྡཝཾ.

༥༦.

‘‘ཨུཔཱཡནཉྩ ཏེ དེཝ, ནཱཉྙཾ པསྶཱམི ཨེདིསཾ;

སབྦསཱཀུཎིཀཱགཱམེ, ཏཾ པསྶ མནུཛཱདྷིཔཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཀམྨུནཱ ཨུཔཔཱདཡཱིཏི ཡཾ སོ ཨཝཙ, ཏཾ ཀརོནྟོ ཀཱཡཀམྨེན སམྤཱདེསི. གནྟྭཱཏི ཧཾསརཱཛེན ནིསིནྣཀཱཛཀོཊིཾ ཨུཙྩཏརཾ, སེནཱཔཏིནཱ ནིསིནྣཀཱཛཀོཊིཾ ཐོཀཾ ནཱིཙཾ ཀཏྭཱ ཨུབྷོཔི ཏེ ཨུཀྑིཔིཏྭཱ ‘‘ཧཾསརཱཛཱ ཙ སེནཱཔཏི ཙ རཱཛཱནཾ པསྶིཏུཾ གཙྪནྟི, ཨུསྶརཐ ཨུསྶརཐཱ’’ཏི ཛནཾ ཨུསྶཱརེནྟོ ‘‘ཨེཝརཱུཔཱ ནཱམ སོབྷགྒཔྤཏྟཱ སུཝཎྞཝཎྞཱ ཧཾསརཱཛཱནོ ན དིཊྛཔུབྦཱ’’ཏི མུདུཧདཡེསུ མནུསྶེསུ པསཾསནྟེསུ ཁིཔྤམནྟེཔུརཾ གནྟྭཱ. ཨདསྶཡཱིཏི ‘‘ཧཾསརཱཛཱནོ ཏུམྷེ དཊྛུཾ ཨཱགཏཱ’’ཏི རཉྙོ ཨཱརོཙཱཔེཏྭཱ ཏེན ཏུཊྛཙིཏྟེན ‘‘ཨཱགཙྪནྟཱུ’’ཏི པཀྐོསཱཔིཏོ ཨབྷིཧརིཏྭཱ དསྶེསི. ཧཏྠཏྟནྟི ཧཏྠེསུ ཨཱགཏཾ, པཏྟནྟི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. མཧནྟཱནནྟི ཡསམཧནྟཔྤཏྟཱནཾ སུཝཎྞཝཎྞཱནཾ དྷཏརཊྛཧཾསཱནཾ ཨིསྶརེ སཱམིནོ ཀཐཾ ཏྭཾ ལུདྡོ ཧུཏྭཱ ཨདྷིགཏོཏི པུཙྪཏི. ‘‘ཨིསྶརམིདྷམཛ྄ཛྷགཱ’’ཏིཔི པཱཋོ, ཨེཏེསཾ ཨིསྶརིཡཾ ཏྭཾ ཀཐཾ ཨཛ྄ཛྷགཱཏི ཨཏྠོ.

ཝིཧིཏཱཏི ཡོཛིཏཱ. ཡཾ ཡདཱཡཏནཾ མཉྙེཏི, མཧཱརཱཛ, ཡཾ ཡཾ སམོསརཎཊྛཱནཾ དིཛཱནཾ པཱཎརོདྷནཾ ཛཱིཝིཏཀྑཡཀརཾ མཉྙཱམི, ཏཏྠ ཏཏྠ མཡཱ པལླལེསུ པཱསཱ ཝིཧིཏཱ. ཏཱདིསནྟི མཱནུསིཡསརེ ཏཐཱཝིདྷཾ པཱཎརོདྷནཾ མཡཱ ཝིཧིཏཾ པཱསཾ. ཏནྟི ཏཾ ཨེཏཾ ཏཏྠ བདྡྷཾ. ཨུཔཱསིནོཏི ཨཏྟནོ ཛཱིཝིཏཾ ཨགཎེཏྭཱ ཨུཔགནྟྭཱ ནིསིནྣོ. མམཱཡནྟི མཾ ཨཡཾ སེནཱཔཏི ཨཛ྄ཛྷབྷཱསཐ, མཡཱ སདྡྷིཾ ཀཐེསི. སུདུཀྐརནྟི ཏསྨིཾ ཁཎེ ཨེས ཨམྷཱདིསེཧི ཨནརིཡེཧི སུདུཀྐརཾ ཨཀཱསི. ཀིཾ ཏནྟི? དཧཏེ བྷཱཝམུཏྟམཾ, ཨཏྟནོ ཨུཏྟམཾ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཾ དཧཏི ཝིདཧཏི པཀཱསེཏི. ཨཏྟནཱཡནྟི ཨཏྟནོ ཨཡཾ. ཨནུཏྠུནནྟོཏི བྷཏྟུགུཎེ ཝཎྞེནྟོ ཏསྶ ཛཱིཝིཏཾ མུཉྩཱཏི མཾ ཡཱཙི.

ཏསྶཱཏི ཏསྶ ཏཐཱ ཡཱཙནྟསྶ. སུཁེན ཙཱཏི ཡཐཱསུཁེན ཙིཏྟཀཱུཊཾ གནྟྭཱ ཉཱཏིསངྒྷཾ པསྶཐཱཏི ཙ ཨནུཛཱནིཾ. ཨེཏྠེཝ ཧཱིཏི མཡཱ པན ཨིམེ དྭེ ཨེཏྠ མཱནུསིཡསརེཡེཝ ཙིཏྟཀཱུཊགམནཱཡ ཨནུམཏཱ ཨཧེསུཾ. ཨེཝཾ གཏོཏི ཨེཝཾ སཏྟུ ཧཏྠགཏོ. ཛནཡེཡྻཱཐ མདྡཝནྟི ཨཏྟནི མེཏྟཙིཏྟཾ ཛནེསི. ཨུཔཱཡནནྟི པཎྞཱཀཱརཾ. སབྦསཱཀུཎིཀཱགཱམེཏི སབྦསྨིམྤི སཱཀུཎིཀགཱམེ ནཱཧཾ ཨཉྙཾ ཏཝ ཨེཝརཱུཔཾ ཀེནཙི སཱཀུཎིཀེན ཨཱབྷཏཔུབྦཾ ཨུཔཱཡནཾ པསྶཱམི. ཏཾ པསྶཱཏི ཏཾ མཡཱ ཨཱབྷཏཾ ཨུཔཱཡནཾ པསྶ མནུཛཱདྷིཔཱཏི.

ཨེཝཾ སོ ཋིཏཀོཝ སུམུཁསྶ གུཎཾ ཀཐེསི. ཏཏོ རཱཛཱ ཧཾསརཉྙོ མཧཱརཧཾ ཨཱསནཾ, སུམུཁསྶ ཙ སུཝཎྞབྷདྡཔཱིཋཀཾ དཱཔེཏྭཱ ཏེསཾ ཏཏྠ ནིསིནྣཱནཾ སུཝཎྞབྷཱཛནེཧི ལཱཛམདྷུཕཱཎིཏཱདཱིནི དཱཔེཏྭཱ ནིཊྛིཏེ པཱནབྷོཛནཀིཙྩེ ཨཉྫལིཾ པགྒཡ྄ཧ མཧཱསཏྟཾ དྷམྨཀཐཾ ཡཱཙིཏྭཱ སུཝཎྞཔཱིཋཀེ ནིསཱིདི. སོ ཏེན ཡཱཙིཏོ པཊིསནྠཱརཾ ཏཱཝ ཨཀཱསི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༥༧.

‘‘དིསྭཱ ནིསིནྣཾ རཱཛཱནཾ, པཱིཋེ སོཝཎྞཡེ སུབྷེ;

ཨཛ྄ཛྷབྷཱསཐ ཝཀྐངྒོ, ཝཱཙཾ ཀཎྞསུཁཾ བྷཎཾ.

༥༨.

‘‘ཀཙྩི ནུ བྷོཏོ ཀུསལཾ, ཀཙྩི བྷོཏོ ཨནཱམཡཾ;

ཀཙྩི རཊྛམིདཾ ཕཱིཏཾ, དྷམྨེན མནུསཱསསི.

༥༩.

‘‘ཀུསལཉྩེཝ མེ ཧཾས, ཨཐོ ཧཾས ཨནཱམཡཾ;

ཨཐོ རཊྛམིདཾ ཕཱིཏཾ, དྷམྨེན མནུསཱསཧཾ.

༦༠.

‘‘ཀཙྩི བྷོཏོ ཨམཙྩེསུ, དོསོ ཀོཙི ན ཝིཛྫཏི;

ཀཙྩི ཙ ཏེ ཏཝཏྠེསུ, ནཱཝཀངྑནྟི ཛཱིཝིཏཾ.

༦༡.

‘‘ཨཐོཔི མེ ཨམཙྩེསུ, དོསོ ཀོཙི ན ཝིཛྫཏི;

ཨཐོཔི ཏེ མམཏྠེསུ, ནཱཝཀངྑནྟི ཛཱིཝིཏཾ.

༦༢.

‘‘ཀཙྩི ཏེ སཱདིསཱི བྷརིཡཱ, ཨསྶཝཱ པིཡབྷཱཎིནཱི;

པུཏྟརཱུཔཡསཱུཔེཏཱ, ཏཝ ཚནྡཝསཱནུགཱ.

༦༣.

‘‘ཨཐོ མེ སཱདིསཱི བྷརིཡཱ, ཨསྶཝཱ པིཡབྷཱཎིནཱི;

པུཏྟརཱུཔཡསཱུཔེཏཱ, མམ ཚནྡཝསཱནུགཱ’’ཏི.

ཏཏྠ རཱཛཱནནྟི སཱགལརཱཛཱནཾ. ཝཀྐངྒོཏི ཧཾསརཱཛཱ. དྷམྨེན མནུསཱསསཱིཏི དྷམྨེན ཨནུསཱསསི. དོསོཏི ཨཔརཱདྷོ. ཏཝཏྠེསཱུཏི ཨུཔྤནྣེསུ ཏཝ ཡུདྡྷཱདཱིསུ ཨཏྠེསུ. ནཱཝཀངྑནྟཱིཏི ཨུརཾ དཏྭཱ པརིཙྩཛནྟཱ ཀིཙྩི ཨཏྟནོ ཛཱིཝིཏཾ ན པཏྠེནྟི, ཛཱིཝིཏཉྩ ཙཛིཏྭཱ ཏཝེཝཏྠཾ ཀརོནྟི. སཱདིསཱིཏི སམཱནཛཱཏིཀཱ. ཨསྶཝཱཏི ཝཙནསམྤཊིཙྪིཀཱ. པུཏྟརཱུཔཡསཱུཔེཏཱཏི པུཏྟེཧི ཙ རཱུཔེན ཙ ཡསེན ཙ ཨུཔེཏཱ. ཏཝ ཚནྡཝསཱནུགཱཏི ཀཙྩི ཏཝ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཾ ཏཝ ཝསཾ ཨནུཝཏྟཏི, ན ཨཏྟནོ ཙིཏྟཝསེན ཝཏྟཏཱིཏི པུཙྪཏི.

ཨེཝཾ བོདྷིསཏྟེན པཊིསནྠཱརེ ཀཏེ པུན རཱཛཱ ཏེན སདྡྷིཾ ཀཐེནྟོ ཨཱཧ –

༦༤.

‘‘བྷཝནྟཾ ཀཙྩི ནུ མཧཱ-སཏྟུཧཏྠཏྟཏཾ གཏོ;

དུཀྑམཱཔཛྫི ཝིཔུལཾ, ཏསྨིཾ པཋམམཱཔདེ.

༦༥.

‘‘ཀཙྩི ཡནྟཱཔཏིཏྭཱན, དཎྜེན སམཔོཐཡི;

ཨེཝམེཏེསཾ ཛམྨཱནཾ, པཱཏིཀཾ བྷཝཏི ཏཱཝདེ.

༦༦.

‘‘ཁེམམཱསི མཧཱརཱཛ, ཨེཝམཱཔདིཡཱ སཏི;

ན ཙཱཡཾ ཀིཉྩི རསྨཱསུ, སཏྟཱུཝ སམཔཛྫཐ.

༦༧.

‘‘པཙྩགམིཏྠ ནེསཱདོ, པུབྦེཝ ཨཛ྄ཛྷབྷཱསཐ;

ཏདཱཡཾ སུམུཁོཡེཝ, པཎྜིཏོ པཙྩབྷཱསཐ.

༦༨.

‘‘ཏསྶ ཏཾ ཝཙནཾ སུཏྭཱ, པསཱདམཡམཛ྄ཛྷགཱ;

ཏཏོ མཾ པཱམུཙཱི པཱསཱ, ཨནུཉྙཱསི སུཁེན ཙ.

༦༩.

‘‘ཨིདཉྩ སུམུཁེནེཝ, ཨེཏདཏྠཱཡ ཙིནྟིཏཾ;

བྷོཏོ སཀཱསེགམནཾ, ཨེཏསྶ དྷནམིཙྪཏཱ.

༧༠.

‘‘སྭཱགཏཉྩེཝིདཾ བྷཝཏཾ, པཏཱིཏོ ཙསྨི དསྶནཱ;

ཨེསོ ཙཱཔི བཧུཾ ཝིཏྟཾ, ལབྷཏཾ ཡཱཝདིཙྪཏཱི’’ཏི.

ཏཏྠ མཧཱསཏྟུཧཏྠཏྟཏཾ གཏོཏི མཧནྟསྶ སཏྟུནོ ཧཏྠཏྟཾ གཏོ. ཨཱཔཏིཏྭཱནཱཏི ཨུཔདྷཱཝིཏྭཱ. པཱཏིཀནྟི པཱཀཏིཀཾ, ཨཡམེཝ ཝཱ པཱཋོ. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – ཨེཏེསཉྷི ཛམྨཱནཾ ཏཱཝདེཝ ཨེཝཾ པཱཀཏིཀཾ ཧོཏི, སཀུཎེ དཎྜེན པོཐེཏྭཱ ཛཱིཝིཏཀྑཡཾ པཱཔེནྟོ དྷནཝེཏནཾ ལབྷཏཱིཏི. ཀིཉྩི རསྨཱསཱུཏི ཀིཉྩི ཨམྷེསུ. སཏྟཱུཝཱཏི སཏྟུ ཝིཡ. པཙྩགམིཏྠཱཏི, མཧཱརཱཛ, ཨེས ཨམྷེ དིསྭཱ བདྡྷཱཏི སཉྙཱཡ ཐོཀཾ ཨོསཀྐིཏྠ. པུབྦེཝཱཏི ཨཡམེཝ པཋམཾ ཨཛ྄ཛྷབྷཱསི. ཏདཱཏི ཏསྨིཾ ཀཱལེ. ཨེཏདཏྠཱཡཱཏི ཨེཏསྶ ནེསཱདཔུཏྟསྶ ཨཏྠཱཡ ཙིནྟིཏཾ. དྷནམིཙྪཏཱཏི ཨེཏསྶ དྷནཾ ཨིཙྪནྟེན ཏཝ སནྟིཀཾ ཨམྷཱཀཾ ཨཱགམནཾ ཙིནྟིཏཾ. སྭཱགཏཉྩེཝིདནྟི མཱ བྷོནྟོ ཙིནྟཡནྟུ, བྷཝཏཾ ཨིདཾ ཨིདྷཱགམནཾ སྭཱགཏམེཝ. ལབྷཏནྟི ལབྷཏུ.

ཨེཝཉྩ པན ཝཏྭཱ རཱཛཱ ཨཉྙཏརཾ ཨམཙྩཾ ཨོལོཀེཏྭཱ ‘‘ཀིཾ ཀརོམི དེཝཱ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཨིམཾ ནེསཱདཾ ཀཔྤིཏཀེསམསྶུཾ ནྷཱཏཱནུལིཏྟཾ སབྦཱལངྐཱརཔཊིམཎྜིཏཾ ཀཱརེཏྭཱ ཨཱནེཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཏེན ཏཐཱ ཀཏྭཱ ཨཱནཱིཏསྶ ཏསྶ སཾཝཙྪརེ སཾཝཙྪརེ སཏསཧསྶུཊྛཱནཀཾ གཱམཾ, དྭེ ཝཱིཐིཡོ གཧེཏྭཱ ཋིཏཾ མཧནྟཾ གེཧཾ, རཐཝརཉྩ, ཨཉྙཉྩ བཧུཾ ཧིརཉྙསུཝཎྞཾ ཨདཱསི. ཏམཏྠཾ ཨཱཝིཀརོནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༧༡.

‘‘སནྟཔྤཡིཏྭཱ ནེསཱདཾ, བྷོགེཧི མནུཛཱདྷིཔོ;

ཨཛ྄ཛྷབྷཱསཐ ཝཀྐངྒཾ, ཝཱཙཾ ཀཎྞསུཁཾ བྷཎ’’ནྟི.

ཨཐ མཧཱསཏྟོ རཉྙོ དྷམྨཾ དེསེསི. སོ ཏསྶ དྷམྨཀཐཾ སུཏྭཱ ཏུཊྛཧདཡོ ‘‘དྷམྨཀཐིཀསྶ སཀྐཱརཾ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི སེཏཙྪཏྟཾ དཏྭཱ རཛྫཾ པཊིཙྪཱཔེནྟོ ཨཱཧ –

༧༢.

‘‘ཡཾ ཁལུ དྷམྨམཱདྷཱིནཾ, ཝསོ ཝཏྟཏི ཀིཉྩནཾ;

སབྦཏྠིསྶརིཡཾ བྷཝཏཾ, པསཱསཐ ཡདིཙྪཐ.

༧༣.

‘‘དཱནཏྠཾ ཨུཔབྷོཏྟུཾ ཝཱ, ཡཾ ཙཉྙཾ ཨུཔཀཔྤཏི;

ཨེཏཾ དདཱམི ཝོ ཝིཏྟཾ, ཨིསྶརིཡཾ ཝིསྶཛཱམི ཝོ’’ཏི.

ཏཏྠ ཝསོ ཝཏྟཏཱིཏི ཡཏྠ མམ ཝསོ ཝཏྟཏི. ཀིཉྩནནྟི ཏཾ ཨཔྤམཏྟཀམྤི. སབྦཏྠིསྶརིཡནྟི སབྦཾ བྷཝཏཾཡེཝ ཨིསྶརིཡཾ ཨཏྠུ. ཡཾ ཙཉྙཾ ཨུཔཀཔྤཏཱིཏི པུཉྙཀཱམཏཱཡ དཱནཏྠཾ ཝཱ ཚཏྟཾ ཨུསྶཱཔེཏྭཱ རཛྫམེཝ ཨུཔབྷོཏྟུཾ ཝཱ ཡཾ ཝཱ ཨཉྙཾ ཏུམྷཱཀཾ རུཙྩཏི, ཏཾ ཀརོཐ, ཨེཏཾ དདཱམི ཝོ ཝིཏྟཾ, སདྡྷིཾཡེཝ སེཏཙྪཏྟེན མམ སནྟཀཾ ཨིསྶརིཡཾ ཝིསྶཛྫཱམི ཝོཏི.

ཨཐ མཧཱསཏྟོ རཉྙཱ དིནྣཾ སེཏཙྪཏྟཾ པུན ཏསྶེཝ ཨདཱསི. རཱཛཱཔི ཙིནྟེསི – ‘‘ཧཾསརཉྙོ ཏཱཝ མེ དྷམྨཀཐཱ སུཏཱ, ལུདྡཔུཏྟེན པན ‘ཨཡཾ སུམུཁོ མུདྷུརཀཐོ’ཏི ཨཏིཝིཡ ཝཎྞིཏོ, ཨིམསྶཔི དྷམྨཀཐཾ སོསྶཱམཱི’’ཏི. སོ ཏེན སདྡྷིཾ སལླཔནྟོ ཨནནྟརཾ གཱཐམཱཧ –

༧༤.

‘‘ཡཐཱ ཙ མྱཱཡཾ སུམུཁོ, ཨཛ྄ཛྷབྷཱསེཡྻ པཎྜིཏོ;

ཀཱམསཱ བུདྡྷིསམྤནྣོ, ཏཾ མྱཱསྶ པརམཔྤིཡ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཡཐཱཏི ཡདི. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – ཡདི ཙ མེ ཨཡཾ སུམུཁོ པཎྜིཏོ བུདྡྷིསམྤནྣོ ཀཱམསཱ ཨཏྟནོ རུཙིཡཱ ཨཛ྄ཛྷབྷཱསེཡྻ, ཏཾ མེ པརམཔྤིཡཾ ཨསྶཱཏི.

ཏཏོ སུམུཁོ ཨཱཧ –

༧༥.

‘‘ཨཧཾ ཁལུ མཧཱརཱཛ, ནཱགརཱཛཱརིཝནྟརཾ;

པཊིཝཏྟུཾ ན སཀྐོམི, ན མེ སོ ཝིནཡོ སིཡཱ.

༧༦.

‘‘ཨམྷཱཀཉྩེཝ སོ སེཊྛོ, ཏྭཉྩ ཨུཏྟམསཏྟཝོ;

བྷཱུམིཔཱལོ མནུསྶིནྡོ, པཱུཛཱ བཧཱུཧི ཧེཏུབྷི.

༧༧.

‘‘ཏེསཾ ཨུབྷིནྣཾ བྷཎཏཾ, ཝཏྟམཱནེ ཝིནིཙྪཡེ;

ནནྟརཾ པཏིཝཏྟབྦཾ, པེསྶེན མནུཛཱདྷིཔཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ནཱགརཱཛཱརིཝནྟརནྟི པེལཱ༹ཡ ཨབྦྷནྟརཾ པཝིཊྛོ ནཱགརཱཛཱ ཝིཡ. པཊིཝཏྟུནྟི ཏུམྷཱཀཾ དྭིནྣཾ ཨནྟརེ ཝཏྟུཾ ན སཀྐོམི. ན མེ སོཏི སཙེ ཝདེཡྻཾ, ན མེ སོ ཝིནཡོ བྷཝེཡྻ. ཨམྷཱཀཉྩེཝཱཏི ཚནྣཝུཏིཡཱ ཧཾསསཧསྶཱནཾ. ཨུཏྟམསཏྟཝོཏི ཨུཏྟམསཏྟོ. པཱུཛཱཏི ཨུབྷོ ཏུམྷེ མཡ྄ཧཾ བཧཱུཧི ཀཱརཎེཧི པཱུཛཱརཧཱ ཙེཝ པསཾསཱརཧཱ ཙ. པེསྶེནཱཏི ཝེཡྻཱཝཙྩཀརེན སེཝཀེན.

རཱཛཱ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཏུཊྛཧདཡོ ‘‘ནེསཱདཔུཏྟོ ཏཾ ཝཎྞེཏི, ན ཨཉྙེན ཏུམྷཱདིསེན མདྷུརདྷམྨཀཐིཀེན ནཱམ བྷཝིཏབྦ’’ནྟི ཝཏྭཱ ཨཱཧ –

༧༨.

‘‘དྷམྨེན ཀིར ནེསཱདོ, པཎྜིཏོ ཨཎྜཛོ ཨིཏི;

ནཧེཝ ཨཀཏཏྟསྶ, ནཡོ ཨེཏཱདིསོ སིཡཱ.

༧༩.

‘‘ཨེཝཾ ཨགྒཔཀཏིམཱ, ཨེཝཾ ཨུཏྟམསཏྟཝོ;

ཡཱཝཏཏྠི མཡཱ དིཊྛཱ, ནཱཉྙཾ པསྶཱམི ཨེདིསཾ.

༨༠.

‘‘ཏུཊྛོསྨི ཝོ པཀཏིཡཱ, ཝཱཀྱེན མདྷུརེན ཙ;

ཨེསོ ཙཱཔི མམཙྪནྡོ, ཙིརཾ པསྶེཡྻ ཝོ ཨུབྷོ’’ཏི.

ཏཏྠ དྷམྨེནཱཏི སབྷཱཝེན ཀཱརཎེན. ཨཀཏཏྟསྶཱཏི ཨསམྤཱདིཏཨཏྟབྷཱཝསྶ མིཏྟདུབྦྷིསྶ. ནཡོཏི པཉྙཱ. ཨགྒཔཀཏིམཱཏི ཨགྒསབྷཱཝོ. ཨུཏྟམསཏྟཝོཏི ཨུཏྟམསཏྟོ. ཡཱཝཏཏྠཱིཏི ཡཱཝཏཱ མཡཱ དིཊྛཱ ནཱམ ཨཏྠི. ནཱཉྙནྟི ཏསྨིཾ མཡཱ དིཊྛཊྛཱནེ ཨཉྙཾ ཨེཝརཱུཔཾ ན པསྶཱམི. ཏུཊྛོསྨི ཝོ པཀཏིཡཱཏི སམྨ ཧཾསརཱཛ ཨཧཾ པཀཏིཡཱ པཋམམེཝ ཏུམྷཱཀཾ དསྶནེན ཏུཊྛོ. ཝཱཀྱེནཱཏི ཨིདཱནི པན ཝོ མདྷུརཝཙནེན ཏུཊྛོསྨི. ཙིརཾ པསྶེཡྻ ཝོཏི ཨིདྷེཝ ཝསཱཔེཏྭཱ མུཧུཏྟམྤི ཨཝིཔྤཝཱསནྟོ ཙིརཾ ཏུམྷེ པསྶེཡྻནྟི ཨེས མེ ཚནྡོཏི ཝདཏི.

ཏཏོ མཧཱསཏྟོ རཱཛཱནཾ པསཾསནྟོ ཨཱཧ –

༨༡.

‘‘ཡཾ ཀིཙྩཾ པརམེ མིཏྟེ, ཀཏམསྨཱསུ ཏཾ ཏཡཱ;

པཏྟཱ ནིསྶཾསཡཾ ཏྱཱམྷཱ, བྷཏྟིརསྨཱསུ ཡཱ ཏཝ.

༨༢.

‘‘ཨདུཉྩ ནཱུན སུམཧཱ, ཉཱཏིསངྒྷསྶ མནྟརཾ;

ཨདསྶནེན ཨསྨཱཀཾ, དུཀྑཾ བཧཱུསུ པཀྑིསུ.

༨༣.

‘‘ཏེསཾ སོཀཝིགྷཱཏཱཡ, ཏཡཱ ཨནུམཏཱ མཡཾ;

ཏཾ པདཀྑིཎཏོ ཀཏྭཱ, ཉཱཏིཾ པསྶེམུརིནྡམ.

༨༤.

‘‘ཨདྡྷཱཧཾ ཝིཔུལཾ པཱིཏིཾ, བྷཝཏཾ ཝིནྡཱམི དསྶནཱ;

ཨེསོ ཙཱཔི མཧཱ ཨཏྠོ, ཉཱཏིཝིསྶཱསནཱ སིཡཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཀཏམསྨཱསཱུཏི ཀཏཾ ཨམྷེསུ. པཏྟཱ ནིསྶཾསཡཾ ཏྱཱམྷཱཏི མཡཾ ནིསྶཾསཡེན ཏཡཱ པཏྟཱཡེཝ. བྷཏྟིརསྨཱསུ ཡཱ ཏཝཱཏི ཡཱ ཏཝ ཨམྷེསུ བྷཏྟི, ཏཱཡ བྷཏྟིཡཱ མཡཾ ཏཡཱ ཨསཾསཡེན པཏྟཱཡེཝ, ན ཙ ཝིཔྤཡུཏྟཱ, ཝིཔྤཝུཊྛཱཔི སཧཝཱསིནོཡེཝ ནཱམ མཡནྟི དཱིཔེཏི. ཨདུཉྩ ནཱུན སུམཧཱཏི ཨེཏཉྩ ཨེཀཾསེནེཝ སུམཧནྟཾ. ཉཱཏིསངྒྷསྶ མནྟརནྟི ཨམྷེཧི དྭཱིཧི ཛནེཧི ཝིརཧིཏསྶ མམ ཉཱཏིསངྒྷསྶ ཨནྟརཾ ཚིདྡཾ. ཨསྨཱཀནྟི ཨམྷཱཀཾ དྭིནྣཾ ཨདསྶནེན བཧཱུསུ པཀྑཱིསུ དུཀྑཾ ཨུཔྤནྣཾ. པསྶེམུརིནྡམཱཏི པསྶེཡྻཱམ ཨརིནྡམ. བྷཝཏནྟི བྷོཏོ དསྶནེན. ཨེསོ ཙཱཔི མཧཱ ཨཏྠོཏི ཡཱ ཨེསཱ ཉཱཏིསངྒྷསངྑཱཏཱ ཉཱཏིཝིསྶཱསནཱ སིཡཱ, ཨེསོ ཙཱཔི མཧནྟོ ཨཏྠོཔི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ རཱཛཱ ཏེསཾ གམནཾ ཨནུཛཱནི. མཧཱསཏྟོཔི རཉྙོ པཉྩཝིདྷེ དུསྶཱིལྱེ ཨཱདཱིནཝཾ, སཱིལེ ཙ ཨཱནིསཾསཾ ཀཐེཏྭཱ ‘‘ཨིམཾ སཱིལཾ རཀྑ, དྷམྨེན རཛྫཾ ཀཱརེཧི, ཙཏཱུཧི སངྒཧཝཏྠཱུཧི ཛནཾ སངྒཎྷཱཧཱི’’ཏི ཨོཝདིཏྭཱ ཙིཏྟཀཱུཊཾ ཨགམཱསི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༨༥.

‘‘ཨིདཾ ཝཏྭཱ དྷཏརཊྛོ, ཧཾསརཱཛཱ ནརཱདྷིཔཾ;

ཨུཏྟམཾ ཛཝམནྭཱཡ, ཉཱཏིསངྒྷཾ ཨུཔཱགམུཾ.

༨༦.

‘‘ཏེ ཨརོགེ ཨནུཔྤཏྟེ, དིསྭཱན པརམེ དིཛེ;

ཀེཀཱཏི མཀརུཾ ཧཾསཱ, པུཐུསདྡོ ཨཛཱཡཐ.

༨༧.

‘‘ཏེ པཏཱིཏཱ པམུཏྟེན, བྷཏྟུནཱ བྷཏྟུགཱརཝཱ;

སམནྟཱ པརིཀིརིཾསུ, ཨཎྜཛཱ ལདྡྷཔཙྩཡཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨུཔཱགམུནྟི ཨརུཎུགྒམནཝེལཱཡམེཝ ལཱཛམདྷུཕཱཎིཏཱདཱིནི པརིབྷུཉྫིཏྭཱ རཉྙཱ ཙ དེཝིཡཱ ཙ དྭཱིཧི སུཝཎྞཏཱལཝཎྚེཧི ཨུཀྑིཔིཏྭཱ གནྡྷམཱལཱདཱིཧི ཀཏསཀྐཱརཱ ཏཱལཝཎྚེཧི ཨོཏརིཏྭཱ རཱཛཱནཾ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ཝེཧཱསཾ ཨུཔྤཏིཏྭཱ རཉྙཱ ཨཉྫལིཾ པགྒཡ྄ཧ ‘‘གཙྪཐ སཱམིནོ’’ཏི ཝུཏྟེ སཱིཧཔཉྫརེན ནིཀྑནྟཱ ཨུཏྟམེན ཛཝེན གནྟྭཱ ཉཱཏིགཎཾ ཨུཔཱགམིཾསུ. པརམེཏི ཨུཏྟམེ. ཀེཀཱཏི ཨཏྟནོ སབྷཱཝེན ‘‘ཀེཀཱ’’ཏི སདྡམཀཾསུ. བྷཏྟུགཱརཝཱཏི བྷཏྟརི སགཱརཝཱ. པརིཀིརིཾསཱུཏི བྷཏྟུནོ མུཏྟབྷཱཝེན ཏུཊྛཱ ཏཾ བྷཏྟཱརཾ སམནྟཱ པརིཝཱརཡིཾསུ. ལདྡྷཔཙྩཡཱཏི ལདྡྷཔཏིཊྛཱ.

ཨེཝཾ པརིཝཱརེཏྭཱ པན ཏེ ཧཾསཱ ‘‘ཀཐཾ མུཏྟོསི, མཧཱརཱཛཱ’’ཏི པུཙྪིཾསུ. མཧཱསཏྟོ སུམུཁཾ ནིསྶཱཡ མུཏྟབྷཱཝཾ, སཱགལརཱཛལུདྡཔུཏྟེཧི ཀཏཀམྨཉྩ ཀཐེསི. ཏཾ སུཏྭཱ ཏུཊྛོ ཧཾསགཎོ ‘‘སུམུཁསེནཱཔཏི ཙ རཱཛཱ ཙ ལུདྡཔུཏྟོ ཙ སུཁིཏཱ ནིདྡུཀྑཱ ཙིརཾ ཛཱིཝནྟཱུ’’ཏི ཐུཏིམཀཱསི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨོསཱནགཱཐམཱཧ –

༨༨.

‘‘ཨེཝཾ མིཏྟཝཏཾ ཨཏྠཱ, སབྦེ ཧོནྟི པདཀྑིཎཱ;

ཧཾསཱ ཡཐཱ དྷཏརཊྛཱ, ཉཱཏིསངྒྷཾ ཨུཔཱགམུ’’ནྟི.

ཏཏྠ མིཏྟཝཏནྟི ཀལྱཱཎམིཏྟསམྤནྣཱནཾ. པདཀྑིཎཱཏི སུཁནིཔྥཏྟིནོ ཝུཌྜྷིཡུཏྟཱ. དྷཏརཊྛཱཏི ཧཾསརཱཛཱ སུམུཁོ རཉྙཱ ཙེཝ ལུདྡཔུཏྟེན ཙཱཏི དྭཱིཧི ཨེཝཾ ཨུབྷོཔི ཏེ དྷཏརཊྛཱ ཀལྱཱཎམིཏྟསམྤནྣཱ ཡཐཱ ཉཱཏིསངྒྷཾ ཨུཔཱགམུཾ, ཉཱཏིསངྒྷཨུཔགམནསངྑཱཏོ ནེསཾ ཨཏྠོ པདཀྑིཎོ ཛཱཏོ, ཨེཝཾ ཨཉྙེསམྤི མིཏྟཝཏཾ ཨཏྠཱ པདཀྑིཎཱ ཧོནྟཱིཏི.

སཏྠཱ ཨིམཾ དྷམྨདེསནཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ‘‘ན བྷིཀྑཝེ ཨིདཱནེཝ, པུབྦེཔཱནནྡོ མམཏྠཱཡ ཛཱིཝིཏཾ པརིཙྩཛཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཛཱཏཀཾ སམོདྷཱནེསི ‘‘ཏདཱ ནེསཱདོ ཚནྣོ ཨཧོསི, རཱཛཱ སཱརིཔུཏྟོ, སུམུཁོ ཨཱནནྡོ, ཚནྣཝུཏི ཧཾསསཧསྶཱ བུདྡྷཔརིསཱ, ཧཾསརཱཛཱ པན ཨཧམེཝ ཨཧོསི’’ནྟི.

ཙཱུལ༹ཧཾསཛཱཏཀཝཎྞནཱ པཋམཱ.

[༥༣༤] ༢. མཧཱཧཾསཛཱཏཀཝཎྞནཱ

ཨེཏེ ཧཾསཱ པཀྐམནྟཱིཏི ཨིདཾ སཏྠཱ ཝེལུ༹ཝནེ ཝིཧརནྟོ ཨཱནནྡཐེརསྶ ཛཱིཝིཏཔརིཙྩཱགམེཝ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི. ཝཏྠུ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟསདིསམེཝ, ཨིདྷ པན སཏྠཱ ཨཏཱིཏཾ ཨཱཧརནྟོ ཨིདམཱཧརི.

ཨཏཱིཏེ བཱརཱཎསིཡཾ སཾཡམསྶ ནཱམ བཱརཱཎསིརཉྙོ ཁེམཱ ནཱམ ཨགྒམཧེསཱི ཨཧོསི. ཏདཱ བོདྷིསཏྟོ ནཝུཏིཧཾསསཧསྶཔརིཝུཏོ ཙིཏྟཀཱུཊེ ཝིཧཱསི. ཨཐེཀདིཝསཾ ཁེམཱ དེཝཱི པཙྩཱུསསམཡེ སུཔིནཾ ཨདྡས. སུཝཎྞཝཎྞཱ ཧཾསཱ ཨཱགནྟྭཱ རཱཛཔལླངྐེ ནིསཱིདིཏྭཱ མདྷུརསྶརེན དྷམྨཀཐཾ ཀཐེསུཾ. དེཝིཡཱ སཱདྷུཀཱརཾ དཏྭཱ དྷམྨཾ སུཎནྟིཡཱ དྷམྨསྶཝནེན ཨཏིཏྟཱཡ ཨེཝ རཏྟི ཝིབྷཱཡི. ཧཾསཱ དྷམྨཾ ཀཐེཏྭཱ སཱིཧཔཉྫརེན ནིཀྑམིཏྭཱ ཨགམཾསུ. སཱ ཝེགེནུཊྛཱཡ ‘‘པལཱཡམཱནེ ཧཾསེ གཎྷཐ གཎྷཐཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཧཏྠཾ པསཱརེནྟཱིཡེཝ པབུཛ྄ཛྷི. ཏསྶཱ ཀཐཾ སུཏྭཱ པརིཙཱརིཀཱཡོ ‘‘ཀུཧིཾ ཧཾསཱ’’ཏི ཐོཀཾ ཨཝཧསིཾསུ. སཱ ཏསྨིཾ ཁཎེ སུཔིནབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨཧཾ ཨབྷཱུཏཾ ན པསྶཱམི, ཨདྡྷཱ ཨིམསྨིཾ ལོཀེ སུཝཎྞཝཎྞཱ ཧཾསཱ བྷཝིསྶནྟི, སཙེ ཁོ པན ‘སུཝཎྞཧཾསཱནཾ དྷམྨཾ སོཏུཀཱམཱམྷཱི’ཏི རཱཛཱནཾ ཝཀྑཱམི, ‘ཨམྷེཧི སུཝཎྞཧཾསཱ ནཱམ ན དིཊྛཔུབྦཱ, ཧཾསཱནཉྩ ཀཐཱ ནཱམ ཨབྷཱུཏཱཡེཝཱ’ཏི ཝཏྭཱ ནིརུསྶུཀྐོ བྷཝིསྶཏི, ‘དོཧལོ༹’ཏི ཝུཏྟེ པན ཡེན ཀེནཙི ཨུཔཱཡེན པརིཡེསིསྶཏི, ཨེཝཾ མེ མནོརཐོ སམིཛ྄ཛྷིསྶཏཱི’’ཏི. སཱ གིལཱནཱལཡཾ དསྶེཏྭཱ པརིཙཱརིཀཱནཾ སཉྙཾ དཏྭཱ ནིཔཛྫི.

རཱཛཱ རཱཛཱསནེ ནིསིནྣོ ཏསྶཱ དསྶནཝེལཱཡ ཏཾ ཨདིསྭཱ ‘‘ཀཧཾ, ཁེམཱ དེཝཱི’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘གིལཱནཱ’’ཏི སུཏྭཱ ཏསྶཱ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ སཡནེཀདེསེ ནིསཱིདིཏྭཱ པིཊྛིཾ པརིམཛྫནྟོ ‘‘ཀིཾ ཏེ ཨཕཱསུཀ’’ནྟི པུཙྪི. ‘‘དེཝ ཨཉྙཾ ཨཕཱསུཀཾ ནཏྠི, དོཧལོ༹ པན མེ ཨུཔྤནྣོ’’ཏི. ཏེན ཧི ‘‘བྷཎ, དེཝི, ཡཾ ཨིཙྪསི, ཏཾ སཱིགྷཾ ཏེ ཨུཔནཱམེསྶཱམཱི’’ཏི. ‘‘མཧཱརཱཛ, ཨཧམེཀསྶ སུཝཎྞཧཾསསྶ སམུསྶིཏསེཏཙྪཏྟེ རཱཛཔལླངྐེ ནིསིནྣསྶ གནྡྷམཱལཱདཱིཧི པཱུཛཾ ཀཏྭཱ སཱདྷུཀཱརཾ དདམཱནཱ དྷམྨཀཐཾ སོཏུམིཙྪཱམི, སཙེ ལབྷཱམི, ཨིཙྩེཏཾ ཀུསལཾ, ནོ ཙེ, ཛཱིཝིཏཾ མེ ནཏྠཱི’’ཏི. ཨཐ ནཾ རཱཛཱ ‘‘སཙེ མནུསྶལོཀེ ཨཏྠི, ལབྷིསྶསི, མཱ ཙིནྟཡཱི’’ཏི ཨསྶཱསེཏྭཱ སིརིགབྦྷཏོ ནིཀྑམྨ ཨམཙྩེཧི སདྡྷིཾ མནྟེསི – ‘‘ཨམྦྷོ, ཁེམཱ དེཝཱི, ‘སུཝཎྞཧཾསསྶ དྷམྨཀཐཾ སོཏུཾ ལབྷནྟཱི ཛཱིཝིསྶཱམི, ཨལབྷནྟིཡཱ མེ ཛཱིཝིཏཾ ནཏྠཱི’ཏི ཝདཏི, ཨཏྠི ནུ ཁོ སུཝཎྞཝཎྞཱ ཧཾསཱ’’ཏི. ‘‘དེཝ ཨམྷེཧི ནེཝ དིཊྛཔུབྦཱ ན སུཏཔུབྦཱ’’ཏི. ‘‘ཀེ པན ཛཱནེཡྻུ’’ནྟི? ‘‘བྲཱཧྨཎཱ, དེཝཱ’’ཏི. རཱཛཱ བྲཱཧྨཎེ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ སཀྐཱརཾ ཀཏྭཱ པུཙྪི – ‘‘ཧོནྟི ནུ ཁོ ཨཱཙརིཡཱ སུཝཎྞཝཎྞཱ ཧཾསཱ’’ཏི? ‘‘ཨཱམ, མཧཱརཱཛ ཨམྷཱཀཾ མནྟེསུམཙྪཱ, ཀཀྐཊཀཱ, ཀཙྪཔཱ, མིགཱ, མོརཱ, ཧཾསཱཏི ཚ ཨེཏེ ཏིརཙྪཱནགཏཱ སུཝཎྞཝཎྞཱ ཧོནྟཱིཏི ཨཱགཏཱ, ཏཏྠ དྷཏརཊྛཀུལཧཾསཱ ནཱམ པཎྜིཏཱ ཉཱཎསམྤནྣཱ, ཨིཏི མནུསྶེཧི སདྡྷིཾ སཏྟ སུཝཎྞཝཎྞཱ ཧོནྟཱི’’ཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ ཨཏྟམནོ ཧུཏྭཱ ‘‘ཀཧཾ ནུ ཁོ ཨཱཙརིཡཱ དྷཏརཊྛཧཾསཱ ཝསནྟཱི’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘ན ཛཱནཱམ, མཧཱརཱཛཱ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཨཐ ཀེ པན ཛཱནིསྶནྟཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ལུདྡཔུཏྟཱ’’ཏི ཝུཏྟེ སབྦེ ཨཏྟནོ ཝིཛིཏེ ལུདྡཀེ སནྣིཔཱཏཱཔེཏྭཱ པུཙྪི – ‘‘ཏཱཏཱ, སུཝཎྞཝཎྞཱ དྷཏརཊྛཀུལཧཾསཱ ནཱམ ཀཧཾ ཝསནྟཱི’’ཏི? ཨཐེཀོ ལུདྡོ ‘‘ཧིམཝནྟེ ཀིར, དེཝ, ཙིཏྟཀཱུཊཔབྦཏེཏི ནོ ཀུལཔརམྤརཱཡ ཀཐེནྟཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཛཱནཱསི པན ནེསཾ གཧཎཱུཔཱཡ’’ནྟི? ‘‘ན ཛཱནཱམི, དེཝཱ’’ཏི. ‘‘ཀེ པན ཛཱནིསྶནྟཱི’’ཏི? བྲཱཧྨཎཱཏི. སོ བྲཱཧྨཎཔཎྜིཏེ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ཙིཏྟཀཱུཊཔབྦཏེ སུཝཎྞཝཎྞཱནཾ ཧཾསཱནཾ ཨཏྠིབྷཱཝཾ ཨཱརོཙེཏྭཱ ‘‘ཛཱནཱཐ ནུ ཁོ ཏེསཾ གཧཎཱུཔཱཡ’’ནྟི པུཙྪི. ‘‘མཧཱརཱཛ, ཀིཾ ཏེཧི གནྟྭཱ གཧིཏེཧི, ཨུཔཱཡེན ཏེ ནགརསམཱིཔཾ ཨཱནེཏྭཱ གཧེསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཀོ པན ཨུཔཱཡོ’’ཏི? ‘‘མཧཱརཱཛ, ནགརཏོ ཨཝིདཱུརེ ཨུཏྟརེན ཏིགཱཝུཏམཏྟེ ཏིགཱཝུཏཔྤམཱཎཾ ཁེམཾ ནཱམ སརཾ ཀཱརཱཔེཏྭཱ ཨུདཀསྶ པཱུརེཏྭཱ ནཱནཱདྷཉྙཱནི རོཔེཏྭཱ པཉྩཝཎྞཔདུམསཉྪནྣཾ ཀཱརཱཔེཏྭཱ ཨེཀཾ པཎྜིཏཾ ནེསཱདཾ པཊིཙྪཱཔེཏྭཱ མནུསྶཱནཾ ཨུཔགནྟུཾ ཨདཏྭཱ ཙཏཱུསུ ཀཎྞེསུ ཋིཏེཧི ཨབྷཡཾ གྷོསཱཔེཐ, ཏཾ སུཏྭཱ ནཱནཱསཀུཎཱ དས དིསཱ ཨོཏརིསྶནྟི, ཏེཔི ཧཾསཱ པརམྤརཱཡ ཏསྶ སརསྶ ཁེམབྷཱཝཾ སུཏྭཱ ཨཱགཙྪིསྶནྟི, ཨཐ ནེ ཝཱལཔཱསེཧི བནྡྷཱཔེཏྭཱ གཎྷཱཔེཡྻཱཐཱ’’ཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ ཏེཧི ཝུཏྟཔདེསེ ཝུཏྟཔྤཀཱརཾ སརཾ ཀཱརཱཔེཏྭཱ ཚེཀཾ ནེསཱདཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ཏསྶ སཧསྶཾ དཱཔེཏྭཱ ‘‘ཏྭཾ ཨིཏོ པཊྛཱཡ ཨཏྟནོ ཀམྨཾ མཱ ཀརི, པུཏྟདཱརཾ ཏེ ཨཧཾ པོསེསྶཱམི, ཏྭཾ ཨཔྤམཏྟོ ཁེམཾ སརཾ རཀྑནྟོ མནུསྶེ པཊིཀྐམཱཔེཏྭཱ ཙཏཱུསུ ཀཎྞེསུ ཨབྷཡཾ གྷོསཱཔེཏྭཱ ཨཱགཏཱགཏེ སཀུཎེ མམ ཨཱཙིཀྑེཡྻཱསི, སུཝཎྞཧཾསེསུ ཨཱགཏེསུ མཧནྟཾ སཀྐཱརཾ ལབྷིསྶསཱི’’ཏི ཏམསྶཱསེཏྭཱ ཁེམཾ སརཾ པཊིཙྪཱཔེསི. སོ ཏཏོ པཊྛཱཡ རཉྙཱ ཝུཏྟནཡེནེཝ ཏཏྠ པཊིཔཛྫི, ‘‘ཁེམཾ སརཾ རཀྑཏཱི’’ཏི ཙསྶ ‘‘ཁེམནེསཱདོ’’ཏྭེཝ ནཱམཾ ཨུདཔཱདི. ཏཏོ པཊྛཱཡ ཙ ནཱནཔྤཀཱརཱ སཀུཎཱ ཨོཏརིཾསུ, ‘‘ཁེམཾ ནིབྦྷཡཾ སར’’ནྟི པརམྤརཱགྷོསེན ནཱནཱཧཾསཱ ཨཱགམིཾསུ. པཋམཾ ཏཱཝ ཏིཎཧཾསཱ ཨཱགམིཾསུ, ཏེསཾ གྷོསེན པཎྜུཧཾསཱ, ཏེསཾ གྷོསེན མནོསིལཱཝཎྞཱ ཧཾསཱ, ཏེསཾ གྷོསེན སེཏཧཾསཱ, ཏེསཾ གྷོསེན པཱཀཧཾསཱ ཨཱགམིཾསུ. ཏེསུ ཨཱགཏེསུ ཁེམཀོ རཉྙོ ཨཱརོཙེསི – ‘‘དེཝ, པཉྩཝཎྞཱ ཧཾསཱ ཨཱགནྟྭཱ སརེ གོཙརཾ གཎྷནྟི, པཱཀཧཾསཱནཾ ཨཱགཏཏྟཱ ཨིདཱནི ཀཏིཔཱཧེནེཝ སུཝཎྞཧཾསཱ ཨཱགམིསྶནྟི, མཱ ཙིནྟཡིཏྠ, དེཝཱ’’ཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ ‘‘ཨཉྙེན ཏཏྠ ན གནྟབྦཾ, ཡོ གཙྪིསྶཏི, ཧཏྠཔཱདཚེདནཉྩ གྷརཝིལོཔཉྩ པཱཔུཎིསྶཏཱི’’ཏི ནགར བྷེརིཾ ཙརཱཔེསི. ཏཏོ པཊྛཱཡ ཏཏྠ ཀོཙི ན གཙྪཏི. ཙིཏྟཀཱུཊསྶ པནཱཝིདཱུརེ ཀཉྩནགུཧཱཡཾཔཱཀཧཾསཱ ཝསནྟི, ཏེཔི མཧབྦལཱ. དྷཏརཊྛཀུལེན སདྡྷིཾ ཏེསཾ སརཱིརཝཎྞོཝ ཝིསེསོ. པཱཀཧཾསརཉྙོ པན དྷཱིཏཱ སུཝཎྞཝཎྞཱ ཨཧོསི. སོ ཏཾ དྷཏརཊྛམཧིསྶརསྶ ཨནུརཱུཔཱཏི ཏསྶ པཱདཔརིཙཱརིཀཾ ཀཏྭཱ པེསེསི. སཱ ཏསྶ པིཡཱ ཨཧོསི མནཱཔཱ, ཏེནེཝ ཙ ཀཱརཎེན ཏཱནི དྭེ ཧཾསཀུལཱནི ཨཉྙམཉྙཾ ཝིསྶཱསིཀཱནི ཛཱཏཱནི.

ཨཐེཀདིཝསཾ བོདྷིསཏྟསྶ པརིཝཱརཧཾསཱ པཱཀཧཾསེ པུཙྪིཾསུ – ‘‘ཏུམྷེ ཨིམེསུ དིཝསེསུ ཀཧཾ གོཙརཾ གཎྷཐཱ’’ཏི? ‘‘མཡཾ བཱརཱཎསིཏོ ཨཝིདཱུརེ ཁེམསརེ གོཙརཾ གཎྷཱམ, ཏུམྷེ པན ཀུཧིཾ ཨཱཧིཎྜཐཱ’’ཏི. ‘‘ཨསུཀཾ ནཱམཱ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཀསྨཱ ཁེམསརཾ ན གཙྪཐ, སོ ཧི སརོ རམཎཱིཡོ ནཱནཱསཀུཎསམཱཀིཎྞོ པཉྩཝཎྞཔདུམསཉྪནྣོ ནཱནཱདྷཉྙཕལསམྤནྣོ ནཱནཔྤཀཱརབྷམརགཎནིཀཱུཛིཏོ ཙཏཱུསུ ཀཎྞེསུ ནིཙྩཾ པཝཏྟཨབྷཡགྷོསནོ, ཀོཙི ནཾ ཨུཔསངྐམིཏུཾ སམཏྠོ ནཱམ ནཏྠི, པགེཝ ཨཉྙཾ ཨུཔདྡཝཾ ཀཱཏུཾ, ཨེཝརཱུཔོ སོ སརོ’’ཏི ཁེམསརཾ ཝཎྞཡིཾསུ. ཏེ ཏེསཾ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ‘‘བཱརཱཎསིཡཱ སམཱིཔེ ཀིར ཨེཝརཱུཔོ ཁེམོ ནཱམ སརོ ཨཏྠི, པཱཀཧཾསཱ ཏཏྠ གནྟྭཱ གོཙརཾ གཎྷནྟི, ཏུམྷེཔི དྷཏརཊྛམཧིསྶརསྶ ཨཱརོཙེཐ, སཙེ ཨནུཛཱནཱཏི, མཡམྤི ཏཏྠ གནྟྭཱ གོཙརཾ གཎྷེཡྻཱམཱ’’ཏི སུམུཁསྶ ཀཐེསུཾ. སུམུཁོ རཉྙོ ཨཱརོཙེསི. སོ ཙིནྟེསི – ‘‘མནུསྶཱ ནཱམ བཧུམཱཡཱ ཁརམནྟཱ ཨུཔཱཡཀུསལཱ, བྷཝིཏབྦམེཏྠ ཀཱརཎེན, ཨེཏྟཀཾ ཀཱལཾ ཨེསོ སརོ ནཏྠི, ཨིདཱནི ཨམྷཱཀཾ གཧཎཏྠཱཡ ཀཏོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. སོ སུམུཁཾ ཨཱཧ – ‘‘མཱ ཝོ ཏཏྠ གམནཾ རུཙྩཐ, ན སོ སརོ ཏེཧི སུདྷམྨཏཱཡ ཀཏོ, ཨམྷཱཀཾ གཧཎཏྠཱཡེཝ ཀཏོ, མནུསྶཱ ནཱམ བཧུམཱཡཱ ཁརམནྟཱ ཨུཔཱཡཀུསལཱ, ཏུམྷེ སཀེཡེཝ གོཙརེ ཙརཐཱ’’ཏི.

སུཝཎྞཧཾསཱ ‘‘ཁེམཾ སརཾ གནྟུཀཱམམྷཱ’’ཏི དུཏིཡམྤི ཏཏིཡམྤི སུམུཁསྶ ཨཱརོཙེསུཾ. སོ ཏེསཾ ཏཏྠ གནྟུཀཱམཏཾ མཧཱསཏྟསྶ ཨཱརོཙེསི. ཨཐ མཧཱསཏྟོ ‘‘མམ ཉཱཏཀཱ མཾ ནིསྶཱཡ མཱ ཀིལམནྟུ, ཏེན ཧི གཙྪཱམཱ’’ཏི ནཝུཏིཧཾསསཧསྶཔརིཝུཏོ ཏཏྠ གནྟྭཱ གོཙརཾ གཧེཏྭཱ ཧཾསཀཱིལ༹ཾ ཀཱིལི༹ཏྭཱ ཙིཏྟཀཱུཊམེཝ པཙྩཱགམི. ཁེམཀོ ཏེསཾ གོཙརཾ ཙརིཏྭཱ གཏཀཱལེ གནྟྭཱ ཏེསཾ ཨཱགཏབྷཱཝཾ རཉྙོ ཨཱརོཙེསི. རཱཛཱ ཏུཊྛཙིཏྟོ ཧུཏྭཱ, ‘‘སམྨ ཁེམཀ, ཨེཀཾ ཝཱ དྭེ ཝཱ ཧཾསེ གཎྷིཏུཾ ཝཱཡམ, མཧནྟཾ ཏེ ཡསཾ དསྶཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ པརིབྦཡཾ དཏྭཱ ཏཾ ཨུཡྻོཛེསི. སོ ཏཏྠ གནྟྭཱ ཙཱཊིཔཉྫརེ ནིསཱིདིཏྭཱ ཧཾསཱནཾ ཙརཎཊྛཱནཾ ཝཱིམཾསི. བོདྷིསཏྟཱ ནཱམ ནིལློལུཔྤཙཱརིནོ ཧོནྟི, ཏསྨཱ མཧཱསཏྟོ ཨོཏིཎྞཊྛཱནཏོ པཊྛཱཡ སཔདཱནཾ སཱལིཾ ཁཱདནྟོ ཨགམཱསི. སེསཱ ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ ཁཱདནྟཱ ཝིཙརིཾསུ.

ཨཐ ལུདྡཔུཏྟོ ‘‘ཨཡཾ ཧཾསོ ནིལློལུཔྤཙཱརཱི, ཨིམཾ བནྡྷིཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ པུནདིཝསེ ཧཾསེསུ སརཾ ཨནོཏིཎྞེསུཡེཝ ཙཱཊིཔཉྫརེ ནིསིནྣོ ཏཾ ཋཱནཾ གནྟྭཱ ཨཝིདཱུརེ པཉྫརེ ཨཏྟཱནཾ པཊིཙྪཱདེཏྭཱ ཚིདྡེན ཨོལོཀེནྟོ ཨཙྪི. ཏསྨིཾ ཁཎེ མཧཱསཏྟོ ནཝུཏིཧཾསསཧསྶཔུརཀྑཏོ ཧིཡྻོ ཨོཏིཎྞཊྛཱནེཡེཝ ཨོཏརིཏྭཱ ཨོདྷིཡཾ ནིསཱིདིཏྭཱ སཱལིཾ ཁཱདནྟོ པཱཡཱསི. ནེསཱདོ པཉྫརཚིདྡེན ཨོལོཀེནྟོ ཏསྶ རཱུཔསོབྷགྒཔྤཏྟཾ ཨཏྟབྷཱཝཾ དིསྭཱ ‘‘ཨཡཾ ཧཾསོ སཀཊནཱབྷིཔྤམཱཎསརཱིརོ སུཝཎྞཝཎྞོ, ཏཱིཧི རཏྟརཱཛཱིཧི གཱིཝཱཡཾ པརིཀྑིཏྟོ, ཏིསྶོ རཱཛིཡོ གལེན ཨོཏརིཏྭཱ ཨུརནྟརེན གཏཱ, ཏིསྶོ པཙྪཱབྷཱགེན ནིབྦིཛ྄ཛྷིཏྭཱ གཏཱ, རཏྟཀམྦལསུཏྟསིཀྐཱཡ ཋཔིཏཀཉྩནཀྑནྡྷོ ཝིཡ ཨཏིརོཙཏི, ཨིམིནཱ ཨེཏེསཾ རཉྙཱ བྷཝིཏབྦཾ, ཨིམམེཝ གཎྷིསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེསི. ཧཾསརཱཛཱཔི བཧུཾ གོཙརཾ ཙརིཏྭཱ ཛལཀཱིལ༹ཾ ཀཱིལི༹ཏྭཱ ཧཾསགཎཔརིཝུཏོ ཙིཏྟཀཱུཊམེཝ ཨགམཱསི. ཨིམིནཱ ནིཡཱམེནེཝ པཉྩ དིཝསེ གོཙརཾ གཎྷི. ཚཊྛེ དིཝསེ ཁེམཀོ ཀཱལ༹ཨསྶཝཱལམཡཾ དལ༹ྷཾ མཧཱརཛྫུཾ ཝཊྚིཏྭཱ ཡཊྛིཡཱ པཱསཾ ཀཏྭཱ ‘‘སྭེ ཧཾསརཱཛཱ ཨིམསྨིཾ ཨོཀཱསེ ཨོཏརིསྶཏཱི’’ཏི ཏཐཏོ ཉཏྭཱ ཨནྟོཨུདཀེ ཡཊྛིཔཱསཾ ཨོཌྜི.

པུནདིཝསེ ཧཾསརཱཛཱ ཨོཏརནྟོ པཱདཾ པཱསེ པཝེསནྟོཡེཝ ཨོཏརི. ཨཐསྶ པཱསོ པཱདཾ ཨཡཔཊྚཀེན ཀཌྜྷནྟོ ཝིཡ ཨཱབནྡྷིཏྭཱ གཎྷི. སོ ‘‘ཚིནྡིསྶཱམི ན’’ནྟི ཝེགཾ ཛནེཏྭཱ ཀཌྜྷིཏྭཱ པཱཏེསི. པཋམཝཱརེ སུཝཎྞཝཎྞཾ ཙམྨཾ ཚིཛྫི, དུཏིཡཝཱརེ ཀམྦལཝཎྞཾ མཾསཾ ཚིཛྫི, ཏཏིཡཝཱརེ ནྷཱརུ ཚིཛྫི, ཙཏུཏྠཝཱརེ པན ‘‘པཱདཱ ཚིཛྫེཡྻུཾ, རཉྙོ པན ཧཱིནངྒཏཱ ནཱམ ཨནནུཙྪཝིཀཱ’’ཏི ན ཝཱཡཱམཾ ཨཀཱསི, བལཝཝེདནཱ ཙ པཝཏྟིཾསུ. སོ ཙིནྟེསི – ‘‘སཙཱཧཾ བདྡྷརཝཾ རཝིསྶཱམི, ཉཱཏཀཱ མེ ཉཏྲསྟཱ ཧུཏྭཱ གོཙརཾ ཨགྒཧེཏྭཱ ཚཱཏཛ྄ཛྷཏྟཱཝ པལཱཡནྟཱ དུབྦལཏྟཱ སམུདྡེ པཏིསྶནྟཱི’’ཏི. སོ ཝེདནཾ ཨདྷིཝཱསེཏྭཱ པཱསཝསེ ཝཏྟེཏྭཱ སཱལིཾ ཁཱདནྟོ ཝིཡ ཧུཏྭཱ ཏེསཾ ཡཱཝདཏྠཾ ཙརིཏྭཱ ཧཾསཀཱིལ༹ཾ ཀཱིལ༹ནཀཱལེ མཧནྟེན སདྡེན བདྡྷརཝཾ རཝི. ཏཾ སུཏྭཱ ཧཾསཱ མརཎབྷཡཏཛྫིཏཱ ཝགྒཝགྒཱ ཙིཏྟཀཱུཊཱབྷིམུཁཱ པུརིམནཡེནེཝ པཀྐམིཾསུ.

སུམུཁོཔི ཧེཊྛཱ ཝུཏྟནཡེནེཝ ཙིནྟེཏྭཱ ཝིཙིནིཏྭཱ ཏཱིསུཔི ཀོཊྛཱསེསུ མཧཱསཏྟཾ ཨདིསྭཱ ‘‘ཨདྡྷཱ ཏསྶེཝེདཾ བྷཡཾ ཨུཔྤནྣ’’ནྟི ནིཝཏྟིཏྭཱ ཨཱགཏོ མཧཱསཏྟཾ པཱསེན བདྡྷཾ ལོཧིཏམཀྑིཏཾ དུཀྑཱཏུརཾ པངྐཔིཊྛེ ནིཔནྣཾ དིསྭཱ ‘‘མཱ བྷཱཡི, མཧཱརཱཛ, ཨཧཾ མམ ཛཱིཝིཏཾ པརིཙྩཛིཏྭཱ ཏུམྷེ མོཙེསྶཱམཱི’’ཏི ཝདནྟོ ཨོཏརིཏྭཱ མཧཱསཏྟཾ ཨསྶཱསེནྟོ པངྐཔིཊྛེ ནིསཱིདི. མཧཱསཏྟོ ‘‘ནཝུཏིཧཾསསཧསྶེསུ མཾ ཚཌྜེཏྭཱ པལཱཡནྟེསུ ཨཡཾ སུམུཁོ ཨེཀཀོཝ ཨཱགཏོ, ཀིཾ ནུ ཁོ ལུདྡཔུཏྟསྶ ཨཱགཏཀཱལེ མཾ ཚཌྜེཏྭཱ པལཱཡིསྶཏི, ཨུདཱཧུ ནོ’’ཏི ཝཱིམཾསནཝསེན ལོཧིཏམཀྑིཏོ པཱསཡཊྛིཡཾ ཨོལམྦནྟོཡེཝ ཏིསྶོ གཱཐཱ ཨབྷཱསི –

༨༩.

‘‘ཨེཏེ ཧཾསཱ པཀྐམནྟི, ཝཀྐངྒཱ བྷཡམེརིཏཱ;

ཧརིཏྟཙ ཧེམཝཎྞ, ཀཱམཾ སུམུཁ པཀྐམ.

༩༠.

‘‘ཨོཧཱཡ མཾ ཉཱཏིགཎཱ, ཨེཀཾ པཱསཝསཾ གཏཾ;

ཨནཔེཀྑམཱནཱ གཙྪནྟི, ཀིཾ ཨེཀོ ཨཝཧཱིཡསི.

༩༡.

‘‘པཏེཝ པཏཏཾ སེཊྛ, ནཏྠི བདྡྷེ སཧཱཡཏཱ;

མཱ ཨནཱིགྷཱཡ ཧཱཔེསི, ཀཱམཾ སུམུཁ པཀྐམཱ’’ཏི.

ཏཏྠ བྷཡམེརིཏཱཏི བྷཡེན ཨེརིཏཱ བྷཡཊྚིཏཱ བྷཡཙལིཏཱ. ཏཏིཡཔདེ ‘‘ཧརཱི’’ཏིཔི ‘‘ཧེམ’’ནྟིཔི སུཝཎྞསྶེཝ ནཱམཾ. སོ ཙ ཧརིཏྟཙཏཱཡ ཧེམཝཎྞོ, ཏེན ཏཾ ཨེཝཾ ཨཱལཔཏི. སུམུཁཱཏི སུནྡརམུཁ. ཨནཔེཀྑམཱནཱཏི ཏཝ ཉཱཏཀཱ མཾ ཨནོལོཀེནྟཱ ནིརཱལཡཱ ཧུཏྭཱ. པཏེཝཱཏི ཨུཔྤཏཱཧིཡེཝ. མཱ ཨནཱིགྷཱཡཱཏི ཨིཏོ གནྟྭཱ པཏྟབྦཱཡ ནིདུཀྑབྷཱཝཱཡ ཝཱིརིཡཾ མཱ ཧཱཔེསི.

ཏཾ སུཏྭཱ སུམུཁོ ‘‘ཨཡཾ ཧཾསརཱཛཱ མམ པིཡམིཏྟབྷཱཝཾ ན ཛཱནཱཏི, ཨནུཔྤིཡབྷཱཎཱི མིཏྟོཏི མཾ སལླཀྑེཏི, སིནེཧབྷཱཝམསྶ དསྶེསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཙཏསྶོ གཱཐཱ ཨབྷཱསི –

༩༢.

‘‘ནཱཧཾ དུཀྑཔརེཏོཔི, དྷཏརཊྛ ཏུཝཾ ཛཧེ;

ཛཱིཝིཏཾ མརཎཾ ཝཱ མེ, ཏཡཱ སདྡྷིཾ བྷཝིསྶཏི.

༩༣.

‘‘ནཱཧཾ དུཀྑཔརེཏོཔི, དྷཏརཊྛ ཏུཝཾ ཛཧེ;

ན མཾ ཨནརིཡསཾཡུཏྟེ, ཀམྨེ ཡོཛེཏུམརཧསི.

༩༤.

‘‘སཀུམཱརོ སཁཱཏྱསྨི, སཙིཏྟེ ཙསྨི ཏེ ཋིཏོ;

ཉཱཏོ སེནཱཔཏཱི ཏྱཱཧཾ, ཧཾསཱནཾ པཝརུཏྟམ.

༩༥.

‘‘ཀཐཾ ཨཧཾ ཝིཀཏྟིསྶཾ, ཉཱཏིམཛ྄ཛྷེ ཨིཏོ གཏོ;

ཏཾ ཧིཏྭཱ པཏཏཾ སེཊྛ, ཀིཾ ཏེ ཝཀྑཱམིཏོ གཏོ;

ཨིདྷ པཱཎཾ ཙཛིསྶཱམི, ནཱནརིཡཾ ཀཏྟུམུསྶཧེ’’ཏི.

ཏཏྠ ནཱཧནྟི ཨཧཾ, མཧཱརཱཛ, ཀཱཡིཀཙེཏསིཀེན དུཀྑེན ཕུཊྛོཔི ཏཾ ན ཛཧཱམི. ཨནརིཡསཾཡུཏྟེཏི མིཏྟདུབྦྷཱིཧི ཨཧིརིཀེཧི ཀཏྟབྦཏཱཡ ཨནརིཡབྷཱཝེན སཾཡུཏྟེ. ཀམྨེཏི ཏཾ ཛཧིཏྭཱ པཀྐམནཀམྨེ. སཀུམཱརོཏི སམཱནཀུམཱརོ, ཨེཀདིཝསེནེཝ པཊིསནྡྷིཾ གཧེཏྭཱ ཨེཀདིཝསེ ཨཎྜཀོསཾ པདཱལེཏྭཱ ཨེཀཏོ ཝཌྜྷིཏཀུམཱརོཏི ཨཏྠོ. སཁཱཏྱསྨཱིཏི ཨཧཾ ཏེ དཀྑིཎཀྑིསམོ པིཡསཧཱཡོ. སཙིཏྟེཏི ཏཝ སཀེ ཙིཏྟེ ཨཧཾ ཋིཏོ ཏཝ ཝསེ ཝཏྟཱམི, ཏཡི ཛཱིཝནྟེ ཛཱིཝཱམི, ན ཛཱིཝནྟེ ན ཛཱིཝཱམཱིཏི ཨཏྠོ. ‘‘སཾཙིཏྟེ’’ཏིཔི པཱཋོ, ཏཝ ཙིཏྟེ ཨཧཾ སཎྛིཏོ སུཊྛུ ཋིཏོཏི ཨཏྠོ. ཉཱཏོཏི སབྦཧཾསཱནཾ ཨནྟརེ པཉྙཱཏོ. ཝིཀཏྟིསྶནྟི ‘‘ཀུཧིཾ ཧཾསརཱཛཱ’’ཏི པུཙྪིཏོ ཨཧཾ ཀིནྟི ཀཐེསྶཱམི. ཀིཾ ཏེ ཝཀྑཱམཱིཏི ཏེ ཏཝ པཝཏྟིཾ པུཙྪནྟེ ཧཾསགཎེ ཀིཾ ཝཀྑཱམི.

ཨེཝཾ སུམུཁེན ཙཏཱུཧི གཱཐཱཧི སཱིཧནཱདེ ནདིཏེ ཏསྶ གུཎཾ པཀཱསེནྟོ མཧཱསཏྟོ ཨཱཧ –

༩༦.

‘‘ཨེསོ ཧི དྷམྨོ སུམུཁ, ཡཾ ཏྭཾ ཨརིཡཔཐེ ཋིཏོ;

ཡོ བྷཏྟཱརཾ སཁཱརཾ མཾ, ན པརིཙྩཏྟུམུསྶཧེ.

༩༧.

‘‘ཏཉྷི མེ པེཀྑམཱནསྶ, བྷཡཾ ན ཏྭེཝ ཛཱཡཏི;

ཨདྷིགཙྪསི ཏྭཾ མཡ྄ཧཾ, ཨེཝཾབྷཱུཏསྶ ཛཱིཝིཏ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཨེསོ དྷམྨོཏི ཨེས པོརཱཎཀཔཎྜིཏཱནཾ སབྷཱཝོ. བྷཏྟཱརཾ སཁཱརཾ མནྟི སཱམིཀཉྩ སཧཱཡཉྩ མཾ. བྷཡནྟི ཙིཏྟུཏྲཱསོ མཡ྄ཧཾ ན ཛཱཡཏི, ཙིཏྟཀཱུཊཔབྦཏེ ཧཾསགཎམཛ྄ཛྷེ ཋིཏོ ཝིཡ ཧོམི. མཡ྄ཧནྟི མམ ཛཱིཝིཏཾ ཏྭཾ ལབྷཱཔེསྶསི.

ཨེཝཾ ཏེསཾ ཀཐེནྟཱནཉྙེཝ ལུདྡཔུཏྟོ སརཔརིཡནྟེ ཋིཏོ ཧཾསེ ཏཱིཧི ཁནྡྷེཧི པལཱཡནྟེ དིསྭཱ ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ’’ཏི པཱསཊྛཱནཾ ཨོལོཀེནྟོ བོདྷིསཏྟཾ པཱསཡཊྛིཡཾ ཨོལམྦནྟཾ དིསྭཱ སཉྫཱཏསོམནསྶོ ཀཙྪཾ དལ༹ྷཾ བནྡྷིཏྭཱ མུགྒརཾ གཧེཏྭཱ ཀཔྤུཊྛཱནགྒི ཝིཡ ཨཝཏྠརམཱནོ པཎྷིཡཱ ཨཀྐནྟཀལལེ ཨུཔརིསཱིསེན གནྟྭཱ པུརཏོ པཏནྟེ ཝེགེན ཨུཔསངྐམི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༩༨.

‘‘ཨིཙྩེཝཾ མནྟཡནྟཱནཾ, ཨརིཡཱནཾ ཨརིཡཝུཏྟིནཾ;

དཎྜམཱདཱཡ ནེསཱདོ, ཨཱཔཏཱི ཏུརིཏོ བྷུསཾ.

༩༩.

‘‘ཏམཱཔཏནྟཾ དིསྭཱན, སུམུཁོ ཨཏིབྲཱུཧཡི;

ཨཊྛཱསི པུརཏོ རཉྙོ, ཧཾསོ ཝིསྶཱསཡཾ བྱཐཾ.

༡༠༠.

‘‘མཱ བྷཱཡི པཏཏཾ སེཊྛ, ན ཧི བྷཱཡནྟི ཏཱདིསཱ;

ཨཧཾ ཡོགཾ པཡུཉྫིསྶཾ, ཡུཏྟཾ དྷམྨཱུཔསཉྷིཏཾ;

ཏེན པརིཡཱཔདཱནེན, ཁིཔྤཾ པཱསཱ པམོཀྑསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཨརིཡཝུཏྟིནནྟི ཨརིཡཱཙཱརེ ཝཏྟམཱནཱནཾ. བྷུསནྟི དལ༹ྷཾ བལཝཾ. ཨཏིབྲཱུཧཡཱིཏི ཨནནྟརགཱཐཱཡ ཨཱགཏཾ ‘‘མཱ བྷཱཡཱི’’ཏི ཝཙནཾ ཝདནྟོ ཨཏིབྲཱུཧེསི མཧཱསདྡཾ ནིཙྪཱརེསི. ཨཊྛཱསཱིཏི སཙེ ནེསཱདོ རཱཛཱནཾ པཧརིསྶཏི, ཨཧཾ པཧཱརཾ སམྤཊིཙྪིསྶཱམཱིཏི ཛཱིཝིཏཾ པརིཙྩཛིཏྭཱ པུརཏོ ཨཊྛཱསི. ཝིསྶཱསཡནྟི ཝིསྶཱསེནྟོ ཨསྶཱསེནྟོ. བྱཐནྟི བྱཐིཏཾ བྷཱིཏཾ རཱཛཱནཾ ‘‘མཱ བྷཱཡཱི’’ཏི ཨིམིནཱ ཝཙནེན ཝིསྶཱསེནྟོ. ཏཱདིསཱཏི ཏུམྷཱདིསཱ ཉཱཎཝཱིརིཡསམྤནྣཱ. ཡོགནྟི ཉཱཎཝཱིརིཡཡོགཾ. ཡུཏྟནྟི ཨནུཙྪཝིཀཾ. དྷམྨཱུཔསཉྷིཏནྟི ཀཱརཎནིསྶིཏཾ. ཏེན པརིཡཱཔདཱནེནཱཏི ཏེན མཡཱ པཡུཏྟེན ཡོགེན པརིསུདྡྷེན. པམོཀྑསཱིཏི མུཙྩིསྶསི.

ཨེཝཾ སུམུཁོ མཧཱསཏྟཾ ཨསྶཱསེཏྭཱ ལུདྡཔུཏྟསྶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ མདྷུརཾ མཱནུསིཾ ཝཱཙཾ ནིཙྪཱརེནྟོ, ‘‘སམྨ, ཏྭཾ ཀོནཱམོསཱི’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘སུཝཎྞཝཎྞཧཾསརཱཛ, ཨཧཾ ཁེམཀོ ནཱམཱ’’ཏི ཝུཏྟེ, ‘‘སམྨ ཁེམཀ, ‘ཏཡཱ ཨོཌྜིཏཝཱལཔཱསེ ཡོ ཝཱ སོ ཝཱ ཧཾསོ བདྡྷོ’ཏི སཉྙཾ མཱ ཀརི, ནཝུཏིཡཱ ཧཾསསཧསྶཱནཾ པཝརོ དྷཏརཊྛཧཾསརཱཛཱ ཏེ པཱསེ བདྡྷོ, ཉཱཎསཱིལཱཙཱརསམྤནྣོ སངྒཱཧཀཔཀྑེ ཋིཏོ, ན ཏཾ མཱརེཏུཾ ཡུཏྟོ, ཨཧཾ ཏཝ ཨིམིནཱ ཀཏྟབྦཀིཙྩཾ ཀརིསྶཱམི, ཨཡམྤི སུཝཎྞཝཎྞོ, ཨཧམྤི ཏཐེཝ, ཨཧཾ ཨེཏསྶཏྠཱཡ ཨཏྟནོ ཛཱིཝིཏཾ པརིཙྩཛིསྶཱམི, སཙེ ཏྭཾ ཨེཏསྶ པཏྟཱནི གཎྷིཏུཀཱམོསི, མམ པཏྟཱནི གཎྷ, ཨཐོཔི ཙམྨམཾསནྷཱརུཨཊྛཱིནམཉྙཏརཾ གཎྷིཏུཀཱམོསི, མམེཝ སརཱིརཏོ གཎྷ, ཨཐ ནཾ ཀཱིལཱ༹ཧཾསཾ ཀཱཏུཀཱམོསི, མཉྙེཝ ཀར, ཛཱིཝནྟམེཝ ཝིཀྐིཎིཏྭཱ སཙེ དྷནཾ ཨུཔྤཱདེཏུཀཱམོསི, མཾ ཛཱིཝནྟམེཝ ཝིཀྐིཎིཏྭཱ དྷནཾ ཨུཔྤཱདེཧི, མཱ ཨེཏཾ ཉཱཎཱདིགུཎསཾཡུཏྟཾ ཧཾསརཱཛཱནཾ ཨཝདྷི, སཙེ ཧི ནཾ ཝདྷིསྶསི, ནིརཡཱདཱིཧི ན མུཙྩིསྶསཱི’’ཏི ཏཾ ནིརཡཱདིབྷཡེན སནྟཛྫེཏྭཱ ཨཏྟནོ མདྷུརཀཐཾ གཎྷཱཔེཏྭཱ པུན བོདྷིསཏྟསྶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཏཾ ཨསྶཱསེནྟོ ཨཊྛཱསི. ནེསཱདོ ཏསྶ ཀཐཾ སུཏྭཱ ‘‘ཨཡཾ ཏིརཙྪཱནགཏོ སམཱནོ མནུསྶེཧིཔི ཀཱཏུཾ ཨསཀྐུཎེཡྻཾ ཨེཝརཱུཔཾ མིཏྟདྷམྨཾ ཀརོཏི, མནུསྶཱཔི ཨེཝཾ མིཏྟདྷམྨེ ཋཱཏུཾ ན སཀྐོནྟི, ཨཧོ ཨེས ཉཱཎསམྤནྣོ མདྷུརཀཐོ དྷམྨིཀོ’’ཏི སཀལསརཱིརཾ པཱིཏིསོམནསྶཔརིཔུཎྞཾ ཀཏྭཱ པཧཊྛལོམོ དཎྜཾ ཚཌྜེཏྭཱ སིརསི ཨཉྫལིཾ པཏིཊྛཔེཏྭཱ སཱུརིཡཾ ནམསྶནྟོ ཝིཡ སུམུཁསྶ གུཎཾ ཀིཏྟེནྟོ ཨཊྛཱསི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༡༠༡.

‘‘ཏསྶ ཏཾ ཝཙནཾ སུཏྭཱ, སུམུཁསྶ སུབྷཱསིཏཾ;

པཧཊྛལོམོ ནེསཱདོ, ཨཉྫལིསྶ པཎཱམཡི.

༡༠༢.

‘‘ན མེ སུཏཾ ཝཱ དིཊྛཾ ཝཱ, བྷཱསནྟོ མཱནུསིཾ དིཛོ;

ཨརིཡཾ བྲུཝཱནོ ཝཀྐངྒོ, ཙཛནྟོ མཱནུསིཾ གིརཾ.

༡༠༣.

‘‘ཀིཾ ནུ ཏཱཡཾ དིཛོ ཧོཏི, མུཏྟོ བདྡྷཾ ཨུཔཱསསི;

ཨོཧཱཡ སཀུཎཱ ཡནྟི, ཀིཾ ཨེཀོ ཨཝཧཱིཡསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཨཉྫལིསྶ པཎཱམཡཱིཏི ཨཉྫལིཾ ཨསྶ ཨུཔནཱམཡི, ‘‘ན མེ’’ཏི གཱཐཱཡསྶ ཐུཏིཾ ཀརོཏི. ཏཏྠ མཱནུསིནྟི མནུསྶཝཱཙཾ. ཨརིཡནྟི སུནྡརཾ ནིདྡོསཾ. ཙཛནྟོཏི ཝིསྶཛྫེནྟོ. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – སམྨ, ཏྭཾ དིཛོ སམཱནོ ཨཛྫ མཡཱ སདྡྷིཾ མཱནུསིཾ ཝཱཙཾ བྷཱསནྟོ ནིདྡོསཾ བྲུཝཱནོ མཱནུསིཾ གིརཾ ཙཛནྟོ པཙྩཀྑཏོ དིཊྛོ, ཨིཏོ པུབྦེ པན ཨིདཾ ཨཙྪརིཡཾ མཡཱ ནེཝ སུཏཾ ན དིཊྛནྟི. ཀིཾ ནུ ཏཱཡནྟི ཡཾ ཨེཏཾ ཏྭཾ ཨུཔཱསསི, ཀིཾ ནུ ཏེ ཨཡཾ ཧོཏི.

ཨེཝཾ ཏུཊྛཙིཏྟེན ནེསཱདེན པུཊྛོ སུམུཁོ ‘‘ཨཡཾ མུདུཀོ ཛཱཏོ, ཨིདཱནིསྶ བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ མུདུབྷཱཝཏྠཾ མམ གུཎཾ དསྶེསཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཨཱཧ –

༡༠༤.

‘‘རཱཛཱ མེ སོ དིཛཱམིཏྟ, སེནཱཔཙྩསྶ ཀཱརཡིཾ;

ཏམཱཔདེ པརིཙྩཏུཾ, ནུསྶཧེ ཝིཧགཱདྷིཔཾ.

༡༠༥.

‘‘མཧཱགཎཱཡ བྷཏྟཱ མེ, མཱ ཨེཀོ བྱསནཾ ཨགཱ;

ཏཐཱ ཏཾ སམྨ ནེསཱད, བྷཏྟཱཡཾ ཨབྷིཏོ རམེ’’ཏི.

ཏཏྠ ནུསྶཧེཏི ན སམཏྠོམྷི. མཧཱགཎཱཡཱཏི མཧཏོ ཧཾསགཎསྶ. མཱ ཨེཀོཏི མཱདིསེ སེཝཀེ ཝིཛྫམཱནེ མཱ ཨེཀཀོ བྱསནཾ ཨགཱ. ཏཐཱ ཏནྟི ཡཐཱ ཨཧཾ ཝདཱམི, ཏཐེཝ ཏཾ. སམྨཱཏི ཝཡསྶ. བྷཏྟཱཡཾ ཨབྷིཏོ རམེཏི བྷཏྟཱ ཨཡཾ མམ, ཨཧམསྶ ཨབྷིཏོ རམེ སནྟིཀེ རམཱམི ན ཨུཀྐཎྛཱམཱིཏི.

ནེསཱདོ ཏཾ ཏསྶ དྷམྨནིསྶིཏཾ མདྷུརཀཐཾ སུཏྭཱ སོམནསྶཔྤཏྟོ པཧཊྛལོམོ ‘‘སཙཱཧཾ ཨེཏཾ སཱིལཱདིགུཎསཾཡུཏྟཾ ཧཾསརཱཛཱནཾ ཝདྷིསྶཱམི, ཙཏཱུཧི ཨཔཱཡེཧི ན མུཙྩིསྶཱམི, རཱཛཱ མཾ ཡདིཙྪཏི, ཏཾ ཀརོཏུ, ཨཧམེཏཾ སུམུཁསྶ དཱཡཾ ཀཏྭཱ ཝིསྶཛྫེསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༡༠༦.

‘‘ཨརིཡཝཏྟསི ཝཀྐངྒ, ཡོ པིཎྜམཔཙཱཡསི;

ཙཛཱམི ཏེ ཏཾ བྷཏྟཱརཾ, གཙྪཐཱུབྷོ ཡཐཱསུཁ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཨརིཡཝཏྟསཱིཏི མིཏྟདྷམྨརཀྑཎསངྑཱཏེན ཨཱཙཱརཨརིཡཱནཾ ཝཏྟེན སམནྣཱགཏོསི. པིཎྜམཔཙཱཡསཱིཏི བྷཏྟུ སནྟིཀཱ ལདྡྷཾ པིཎྜཾ སེནཱཔཏིཊྛཱནཾ པཱུཛེསི. གཙྪཐཱུབྷོཏི དྭེཔི ཛནཱ ཨསྶུམུཁེ ཉཱཏིསངྒྷེ ཧཱསཡམཱནཱ ཡཐཱསུཁཾ གཙྪཐཱཏི.

ཨེཝཾ ཝཏྭཱ ནེསཱདོ མུདུཙིཏྟེན མཧཱསཏྟཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཡཊྛིཾ ཨོནཱམེཏྭཱ པངྐཔིཊྛེ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ པཱསཡཊྛིཡཱ མོཙེཏྭཱ ཏཾ ཨུཀྑིཔིཏྭཱ སརཏོ ནཱིཧརིཏྭཱ ཏརུཎདབྦཏིཎཔིཊྛེ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ པཱདེ བདྡྷཔཱསཾ སཎིཀཾ མོཙེཏྭཱ མཧཱསཏྟེ བལཝསིནེཧཾ པཙྩུཔཊྛཱཔེཏྭཱ མེཏྟཙིཏྟེན ཨུདཀཾ ཨཱདཱཡ ལོཧིཏཾ དྷོཝིཏྭཱ པུནཔྤུནཾ པརིམཛྫི, ཨཐསྶ མེཏྟཱནུབྷཱཝེན སིརཱཡ སིརཱ, མཾསེན མཾསཾ, ཙམྨེན ཙམྨཾ གྷཊིཏཾ, པཱདོ པཱཀཏིཀོ ཨཧོསི, ཨིཏརེན ནིབྦིསེསོ. བོདྷིསཏྟོ སུཁཔྤཏྟོ ཧུཏྭཱ པཀཏིབྷཱཝེན ནིསཱིདི. སུམུཁོ ཨཏྟཱནཾ ནིསྶཱཡ རཉྙོ སུཁིཏབྷཱཝཾ དིསྭཱ སཉྫཱཏསོམནསྶོ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨིམིནཱ ཨམྷཱཀཾ མཧཱཨུཔཀཱརོ ཀཏོ, ཨམྷེཧི ཨེཏསྶ ཀཏོ ཨུཔཀཱརོ ནཱམ ནཏྠི, སཙེ ཨེས རཱཛརཱཛམཧཱམཏྟཱནཾ ཨཏྠཱཡ ཨམྷེ གཎྷི, ཏེསཾ སནྟིཀཾ ནེཏྭཱ བཧུཾ དྷནཾ ལབྷིསྶཏི, སཙེ ཨཏྟནོ ཨཏྠཱཡ གཎྷི, ཨམྷེ ཝིཀྐིཎིཏྭཱ དྷནཾ ལབྷིསྶཏེཝ, པུཙྪིསྶཱམི ཏཱཝ ན’’ནྟི. ཨཐ ནཾ ཨུཔཀཱརཾ ཀཱཏུཀཱམཏཱཡ པུཙྪནྟོ ཨཱཧ –

༡༠༧.

‘‘སཙེ ཨཏྟཔྤཡོགེན, ཨོཧིཏོ ཧཾསཔཀྑིནཾ;

པཊིགྒཎྷཱམ ཏེ སམྨ, ཨེཏཾ ཨབྷཡདཀྑིཎཾ.

༡༠༨.

‘‘ནོ ཙེ ཨཏྟཔྤཡོགེན, ཨོཧིཏོ ཧཾསཔཀྑིནཾ;

ཨནིསྶརོ མུཉྩམམྷེ, ཐེཡྻཾ ཀཡིརཱསི ལུདྡཀཱ’’ཏི.

ཏཏྠ སཙེཏི, སམྨ ནེསཱད, སཙེ ཏཡཱ ཨཏྟནོ པཡོགེན ཨཏྟནོ ཨཏྠཱཡ ཧཾསཱནཉྩེཝ སེསཔཀྑཱིནཉྩ པཱསོ ཨོཧིཏོ. ཨནིསྶརོཏི ཨནིསྶརོ ཧུཏྭཱ ཨམྷེ མུཉྩནྟོ ཡེནཱསི ཨཱཎཏྟོ, ཏསྶསནྟཀཾ གཎྷནྟོ ཐེཡྻཾ ཀཡིརཱསི.

ཏཾ སུཏྭཱ ནེསཱདོ ‘‘ནཱཧཾ ཏུམྷེ ཨཏྟནོ ཨཏྠཱཡ གཎྷིཾ, བཱརཱཎསིརཉྙཱ པན སཾཡམེན གཎྷཱཔིཏོམྷཱི’’ཏི ཝཏྭཱ དེཝིཡཱ དིཊྛསུཔིནཀཱལཏོ པཊྛཱཡ ཡཱཝ རཉྙཱ ཏེསཾ ཨཱགཏབྷཱཝཾ སུཏྭཱ, ‘‘སམྨ ཁེམཀ, ཨེཀཾ ཝཱ དྭེ ཝཱ ཧཾསེ གཎྷིཏུཾ ཝཱཡམ, མཧནྟཾ ཏེ ཡསཾ དསྶཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ པརིབྦཡཾ དཏྭཱ ཨུཡྻོཛིཏབྷཱཝོ, ཏཱཝ སབྦཾ པཝཏྟིཾ ཨཱརོཙེསི. ཏཾ སུཏྭཱ སུམུཁོ ‘‘ཨིམིནཱ ནེསཱདེན ཨཏྟནོ ཛཱིཝིཏཾ ཨགཎེཏྭཱ ཨམྷེ ཝིསྶཛྫེནྟེན དུཀྐརཾ ཀཏཾ, སཙེ མཡཾ ཨིཏོ ཙིཏྟཀཱུཊཾ གམིསྶཱམ, ནེཝ དྷཏརཊྛརཉྙོ པཉྙཱནུབྷཱཝོ, ན མཡ྄ཧཾ མིཏྟདྷམྨོ པཱཀཊོ བྷཝིསྶཏི, ན ལུདྡཔུཏྟོ མཧནྟཾ ཡསཾ ལཙྪཏི, ན རཱཛཱ པཉྩསུ སཱིལེསུ པཏིཊྛཧིསྶཏི, ན དེཝིཡཱ མནོརཐོ མཏྠཀཾ པཱཔུཎིསྶཏཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ, ‘‘སམྨ, ཨེཝཾ སནྟེ ཨམྷེ ཝིསྶཛྫེཏུཾ ན ལབྷསི, རཉྙོ ནོ དསྶེཧི, སོ ཨམྷེ ཡཐཱརུཙིཾ ཀརིསྶཏཱི’’ཏི ཨིམམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ གཱཐམཱཧ –

༡༠༩.

‘‘ཡསྶ ཏྭཾ བྷཏཀོ རཉྙོ, ཀཱམཾ ཏསྶེཝ པཱཔཡ;

ཏཏྠ སཾཡམནོ རཱཛཱ, ཡཐཱབྷིཉྙཾ ཀརིསྶཏཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཏསྶེཝཱཏི ཏསྶེཝ སནྟིཀཾ ནེཧི. ཏཏྠཱཏི ཏསྨིཾ རཱཛནིཝེསནེ. ཡཐཱབྷིཉྙནྟི ཡཐཱདྷིཔྤཱཡཾ ཡཐཱརུཙིཾ.

ཏཾ སུཏྭཱ ནེསཱདོ ‘‘མཱ ཝོ བྷདྡནྟེ རཱཛདསྶནཾ རུཙྩིཏྠ, རཱཛཱནོ ནཱམ སཔྤཊིབྷཡཱ, ཀཱིལཱ༹ཧཾསེ ཝཱ ཝོ ཀརེཡྻུཾ མཱརེཡྻུཾ ཝཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཨཐ ནཾ སུམུཁོ, ‘‘སམྨ ལུདྡཀ མཱ ཨམྷཱཀཾ ཙིནྟཡི, ཨཧཾ ཏཱདིསསྶ ཀཀྑལ༹སྶ དྷམྨཀཐཱཡ མདྡཝཾ ཛནེསིཾ, རཉྙོ ཀིཾ ན ཛནེསྶཱམི, རཱཛཱནོ ཧི པཎྜིཏཱ སུབྷཱསིཏདུབྦྷཱསིཏཉྙུ, ཁིཔྤཾ ནོ རཉྙོ སནྟིཀཾ ནེཧི, ནཡནྟོ ཙ མཱ བནྡྷནེན ནཡི, པུཔྥཔཉྫརེ པན ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ ནེཧི, པུཔྥཔཉྫརཾ ཀརོནྟོ དྷཏརཊྛསྶ མཧནྟཾ སེཏཔདུམསཉྪནྣཾ, མམ ཁུདྡཀཾ རཏྟཔདུམསཉྪནྣཾ ཀཏྭཱ དྷཏརཊྛཾ པུརཏོ, མམཾ པཙྪཏོ ནཱིཙཏརཾ ཀཏྭཱ ཨཱདཱཡ ཁིཔྤཾ ནེཏྭཱ རཉྙོ དསྶེཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ‘‘སུམུཁོ རཱཛཱནཾ དིསྭཱ མམ མཧནྟཾ ཡསཾ དཱཏུཀཱམོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི སཉྫཱཏསོམནསྶོ མུདཱུཧི ལཏཱཧི པཉྫརེ ཀཏྭཱ པདུམེཧི ཚཱདེཏྭཱ ཝུཏྟནཡེནེཝ ཏེ གཧེཏྭཱ ཨགམཱསི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༡༡༠.

‘‘ཨིཙྩེཝཾ ཝུཏྟོ ནེསཱདོ, ཧེམཝཎྞེ ཧརིཏྟཙེ;

ཨུབྷོ ཧཏྠེཧི སངྒཡ྄ཧ, པཉྫརེ ཨཛ྄ཛྷཝོདཧི.

༡༡༡.

‘‘ཏེ པཉྫརགཏེ པཀྑཱི, ཨུབྷོ བྷསྶརཝཎྞིནེ;

སུམུཁཾ དྷཏརཊྛཉྩ, ལུདྡོ ཨཱདཱཡ པཀྐམཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཨཛ྄ཛྷཝོདཧཱིཏི ཨོདཧི ཋཔེསི. བྷསྶརཝཎྞིནེཏི པབྷཱསམྤནྣཝཎྞེ.

ཨེཝཾ ལུདྡསྶ ཏེ ཨཱདཱཡ པཀྐམནཀཱལེ དྷཏརཊྛོ པཱཀཧཾསརཱཛདྷཱིཏརཾ ཨཏྟནོ བྷརིཡཾ སརིཏྭཱ སུམུཁཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ ཀིལེསཝསེན ཝིལཔི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༡༡༢.

‘‘ཧརཱིཡམཱནོ དྷཏརཊྛོ, སུམུཁཾ ཨེཏདབྲཝི;

བཱལ༹ྷཾ བྷཱཡཱམི སུམུཁ, སཱམཱཡ ལཀྑཎཱུརུཡཱ;

ཨསྨཱཀཾ ཝདྷམཉྙཱཡ, ཨཐཏྟཱནཾ ཝདྷིསྶཏི.

༡༡༣.

‘‘པཱཀཧཾསཱ ཙ སུམུཁ, སུཧེམཱ ཧེམསུཏྟཙཱ;

ཀོཉྩཱི སམུདྡཏཱིརེཝ, ཀཔཎཱ ནཱུན རུཙྪཏཱི’’ཏི.

ཏཏྠ བྷཱཡཱམཱིཏི མརཎཏོ བྷཱཡཱམི. སཱམཱཡཱཏི སུཝཎྞཝཎྞཱཡ. ལཀྑཎཱུརུཡཱཏི ལཀྑཎསམྤནྣཨཱུརུཡཱ. ཝཙམཉྙཱཡཱཏི ཝདྷཾ ཛཱནིཏྭཱ ‘‘མམ པིཡསཱམིཀོ མཱརིཏོ’’ཏི སཉྙཱི ཧུཏྭཱ. ཝདྷིསྶཏཱིཏི ཀིཾ མེ པིཡསཱམིཀེ མཏེ ཛཱིཝིཏེནཱཏི མརིསྶཏི. པཱཀཧཾསཱཏི པཱཀཧཾསརཱཛདྷཱིཏཱ. སུཧེམཱཏི ཨེཝཾནཱམིཀཱ. ཧེམསུཏྟཙཱཏི ཧེམསདིསསུནྡརཏཙཱ. རུཙྪཏཱིཏི ཡཐཱ ལོཎིསངྑཱཏཾ སམུདྡཾ ཨོཏརིཏྭཱ མཏེ པཏིམྷི ཀོཉྩཱི སཀུཎིཀཱ ཀཔཎཱ རོདཏི, ཨེཝཾ ནཱུན སཱ རོདིསྶཏཱིཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ སུམུཁོ ‘‘ཨཡཾ ཧཾསརཱཛཱ ཨཉྙེ ཨོཝདིཏུཾ ཡུཏྟོ མཱཏུགཱམཾ ནིསྶཱཡ ཀིལེསཝསེན ཝིལཔཏི, ཨུདཀསྶ ཨཱདིཏྟཀཱལོ ཝིཡ ཝཏིཡཱ ཨུཊྛཱཡ ཀེདཱརཁཱདནཀཱལོ ཝིཡ ཙ ཛཱཏོ, ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨཏྟནོ བལེན མཱཏུགཱམསྶ དོསཾ པཀཱསེཏྭཱ ཨེཏཾ སཉྙཱཔེཡྻ’’ནྟི ཙིནྟེཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༡༡༤.

‘‘ཨེཝཾ མཧནྟོ ལོཀསྶ, ཨཔྤམེཡྻོ མཧཱགཎཱི;

ཨེཀིཏྠིམནུསོཙེཡྻ, ནཡིདཾ པཉྙཝཏཱམིཝ.

༡༡༥.

‘‘ཝཱཏོཝ གནྡྷམཱདེཏི, ཨུབྷཡཾ ཚེཀཔཱཔཀཾ;

བཱལོ ཨཱམཀཔཀྐཾཝ, ལོལོ ཨནྡྷོཝ ཨཱམིསཾ.

༡༡༦.

‘‘ཨཝིནིཙྪཡཉྙུ ཨཏྠེསུ, མནྡོཝ པཊིབྷཱསི མཾ;

ཀིཙྩཱཀིཙྩཾ ན ཛཱནཱསི, སམྤཏྟོ ཀཱལཔརིཡཱཡཾ.

༡༡༧.

‘‘ཨཌྜྷུམྨཏྟོ ཨུདཱིརེསི, ཡོ སེཡྻཱ མཉྙསིཏྠིཡོ;

བཧུསཱདྷཱརཎཱ ཧེཏཱ, སོཎྜཱནཾཝ སུརཱགྷརཾ.

༡༡༨.

‘‘མཱཡཱ ཙེཏཱ མརཱིཙཱི ཙ, སོཀཱ རོགཱ ཙུཔདྡཝཱ;

ཁརཱ ཙ བནྡྷནཱ ཙེཏཱ, མཙྩུཔཱསཱ གུཧཱསཡཱ;

ཏཱསུ ཡོ ཝིསྶསེ པོསོ, སོ ནརེསུ ནརཱདྷམོ’’ཏི.

ཏཏྠ མཧནྟོཏི མཧནྟོ སམཱནོ. ལོཀསྶཱཏི ཧཾསལོཀསྶ. ཨཔྤམེཡྻོཏི གུཎེཧི པམེཏུཾ ཨསཀྐུཎེཡྻོ. མཧཱགཎཱིཏི མཧནྟེན གཎེན སམནྣཱགཏོ གཎསཏྠཱ. ཨེཀིཏྠིནྟི ཡཾ ཨེཝརཱུཔོ བྷཝཾ ཨེཀཾ ཨིཏྠིཾ ཨནུསོཙེཡྻ, ཨིདཾ ཨནུསོཙནཾ ན པཉྙཝཏཾ ཨིཝ, ཏེནཱཧཾ ཨཛྫ ཏཾ བཱལོཏི མཉྙཱམཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡེནེཝམཱཧ.

ཨཱདེཏཱིཏི གཎྷཱཏི. ཚེཀཔཱཔཀནྟི སུནྡརཱསུནྡརཾ. ཨཱམཀཔཀྐཏི ཨཱམཀཉྩ པཀྐཉྩ. ལོལོཏི རསལོལོ. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – མཧཱརཱཛ, ཡཐཱ ནཱམ ཝཱཏོ པདུམསརཱདཱིནི པཧརིཏྭཱ སུགནྡྷམྤི སངྐཱརཊྛཱནཱདཱིནི པཧརིཏྭཱ དུགྒནྡྷམྤཱིཏི ཨུབྷཡཾ ཚེཀཔཱཔཀཾ གནྡྷཾ ཨཱདིཡཏི, ཡཐཱ ཙ བཱལོ ཀུམཱརཀོ ཨམྦཛམྦཱུནཾ ཧེཊྛཱ ནིསིནྣོ ཧཏྠཾ པསཱརེཏྭཱ པཏིཏཔཏིཏཾ ཨཱམཀམྤི པཀྐམྤི ཕལཾ གཧེཏྭཱ ཁཱདཏི, ཡཐཱ ཙ རསལོལོ ཨནྡྷོ བྷཏྟེ ཨུཔནཱིཏེ ཡཾཀིཉྩི སམཀྑིཀམྤི ནིམྨཀྑིཀམྤི ཨཱམིསཾ ཨཱདིཡཏི, ཨེཝཾ ཨིཏྠིཡོ ནཱམ ཀིལེསཝསེན ཨཌྜྷམྤི དུགྒཏམྤི ཀུལཱིནམྤི ཨཀུལཱིནམྤི ཨབྷིརཱུཔམྤི ཝིརཱུཔམྤི གཎྷནྟི བྷཛནྟི, ཏཱདིསཱནཾ པཱཔདྷམྨཱནཾ ཨིཏྠཱིནཾ ཀིཾཀཱརཎཱ ཝིཔྤལཔསི, མཧཱརཱཛཱཏི.

ཨཏྠེསཱུཏི ཀཱརཎཱཀཱརཎེསུ. མནྡོཏི ཨནྡྷབཱལོ. པཊིབྷཱསི མནྟི མམ ཨུཔཊྛཱསི. ཀཱལཔརིཡཱཡནྟི ཨེཝརཱུཔཾ མརཎཀཱལཾ པཏྟོ ‘‘ཨིམསྨིཾ ཀཱལེ ཨིདཾ ཀཏྟབྦཾ, ཨིདཾ ནཀཏྟབྦཾ, ཨིདཾ ཝཏྟབྦཾ, ཨིདཾ ན ཝཏྟབྦ’’ནྟི ན ཛཱནཱསི དེཝཱཏི. ཨཌྜྷུམྨཏྟོཏི ཨཌྜྷུམྨཏྟཀོ མཉྙེ ཧུཏྭཱ. ཨུདཱིརེསཱིཏི ཡཐཱ སུརཾ པིཝིཏྭཱ ནཱཏིམཏྟོ པུརིསོ ཡཾ ཝཱ ཏཾ ཝཱ པལཔཏི, ཨེཝཾ པལཔསཱིཏི ཨཏྠོ. སེཡྻཱཏི ཝརཱ ཨུཏྟམཱ.

‘‘མཱཡཱ ཙཱ’’ཏིཨཱདཱིསུ, དེཝ, ཨིཏྠིཡོ ནཱམེཏཱ ཝཉྩནཊྛེན མཱཡཱ, ཨགཡ྄ཧུཔགཊྛེན མརཱིཙཱི, སོཀཱདཱིནཾ པཙྩཡཏྟཱ སོཀཱ, རོགཱ, ཨནེཀཔྤཀཱརཱ ཨུཔདྡཝཱ, ཀོདྷཱདཱིཧི ཐདྡྷབྷཱཝེནེཝ ཁརཱ. ཏཱ ཧི ནིསྶཱཡ ཨནྡུབནྡྷནཱདཱིཧི བནྡྷནཏོ བནྡྷནཱ ཙེཏཱ, ཨིཏྠིཡོ ནཱམ སརཱིརགུཧཱསཡཝསེནེཝ མཙྩུ ནཱམ ཨེཏཱ, དེཝཱཏི. ‘‘ཀཱམཧེཏུ, ཀཱམནིདཱནཾ, ཀཱམཱདྷིཀརཎཾ, ཀཱམཱནམེཝ ཧེཏུ རཱཛཱནོ ཙོརཾ གཧེཏྭཱ’’ཏི (མ. ནི. ༡.༡༦༨-༡༦༩) སུཏྟེནཔེས ཨཏྠོ དཱིཔེཏབྦོ.

ཏཏོ དྷཏརཊྛོ མཱཏུགཱམེ པཊིབདྡྷཙིཏྟཏཱཡ ‘‘ཏྭཾ མཱཏུགཱམསྶ གུཎཾ ན ཛཱནཱསི, པཎྜིཏཱ ཨེཝ ཨེཏཾ ཛཱནནྟི, ན ཧེཏཱ གརཧིཏབྦཱ’’ཏི དཱིཔེནྟོ ཨཱཧ –

༡༡༩.

‘‘ཡཾ ཝུདྡྷེཧི ཨུཔཉྙཱཏཾ, ཀོ ཏཾ ནིནྡིཏུམརཧཏི;

མཧཱབྷཱུཏིཏྠིཡོ ནཱམ, ལོཀསྨིཾ ཨུདཔཛྫིསུཾ.

༡༢༠.

‘‘ཁིཌྜཱ པཎིཧིཏཱ ཏྱཱསུ, རཏི ཏྱཱསུ པཏིཊྛིཏཱ;

བཱིཛཱནི ཏྱཱསུ རཱུཧནྟི, ཡདིདཾ སཏྟཱ པཛཱཡརེ;

ཏཱསུ ཀོ ནིབྦིདེ པོསོ, པཱཎམཱསཛྫ པཱཎིབྷི.

༡༢༡.

‘‘ཏྭམེཝ ནཉྙོ སུམུཁ, ཐཱིནཾ ཨཏྠེསུ ཡུཉྫསི;

ཏསྶ ཏྱཛྫ བྷཡེ ཛཱཏེ, བྷཱིཏེ ན ཛཱཡཏེ མཏི.

༡༢༢.

‘‘སབྦོ ཧི སཾསཡཾ པཏྟོ, བྷཡཾ བྷཱིརཱུ ཏིཏིཀྑཏི;

པཎྜིཏཱ ཙ མཧནྟཱནོ, ཨཏྠེ ཡུཉྫནྟི དུཡྻུཛེ.

༡༢༣.

‘‘ཨེཏདཏྠཱཡ རཱཛཱནོ, སཱུརམིཙྪནྟི མནྟིནཾ;

པཊིབཱཧཏི ཡཾ སཱུརོ, ཨཱཔདཾ ཨཏྟཔརིཡཱཡཾ.

༡༢༤.

‘‘མཱ ནོ ཨཛྫ ཝིཀནྟིཾསུ, རཉྙོ སཱུདཱ མཧཱནསེ;

ཏཐཱ ཧི ཝཎྞོ པཏྟཱནཾ, ཕལཾ ཝེལུ༹ཾཝ ཏཾ ཝདྷི.

༡༢༥.

‘‘མུཏྟོཔི ན ཨིཙྪི ཨུཌྜེཏུཾ, སཡཾ བནྡྷཾ ཨུཔཱགམི;

སོཔཛྫ སཾསཡཾ པཏྟོ, ཨཏྠཾ གཎྷཱཧི མཱ མུཁ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཡནྟི ཡཾ མཱཏུགཱམསངྑཱཏཾ ཝཏྠུ པཉྙཱཝུདྡྷེཧི ཉཱཏཾ, ཏེསམེཝ པཱཀཊཾ, ན བཱལཱནཾ. མཧཱབྷཱུཏཱཏི མཧཱགུཎཱ མཧཱནིསཾསཱ. ཨུདཔཛྫིསུནྟི པཋམཀཔྤིཀཀཱལེ ཨིཏྠིལིངྒསྶེཝ པཋམཾ པཱཏུབྷཱུཏཏྟཱ པཋམཾ ནིབྦཏྟཱཏི ཨཏྠོ. ཏྱཱསཱུཏི སུམུཁ ཏཱསུ ཨིཏྠཱིསུ ཀཱཡཝཙཱིཁིཌྜཱ ཙ པཎིཧིཏཱ ཨོཧིཏཱ ཋཔིཏཱ, ཀཱམགུཎརཏི ཙ པཏིཊྛིཏཱ. བཱིཛཱནཱིཏི བུདྡྷཔཙྩེཀབུདྡྷཨརིཡསཱཝཀཙཀྐཝཏྟིཨཱདིབཱིཛཱནི ཏཱསུ རུཧནྟི. ཡདིདནྟི ཡེ ཨེཏེ སབྦེཔི སཏྟཱ. པཛཱཡརེཏི སབྦེ ཏཱསཉྙེཝ ཀུཙྪིམྷི སཾཝདྡྷཱཏི དཱིཔེཏི. ནིབྦིདེཏི ནིབྦིནྡེཡྻ. པཱཎམཱསཛྫ པཱཎིབྷཱིཏི ཨཏྟནོ པཱཎེཧིཔི ཏཱསཾ པཱཎཾ ཨཱསཱདེཏྭཱ ཨཏྟནོ ཛཱིཝིཏཾ ཙཛནྟོཔི ཏཱ ལབྷིཏྭཱ ཀོ ནིབྦིནྡེཡྻཱཏི ཨཏྠོ.

ནཉྙོཏི ན ཨཉྙོ, སུམུཁ, མཡཱ ཙིཏྟཀཱུཊཏལེ ཧཾསགཎམཛ྄ཛྷེ ནིསིནྣེན ཏཾ ཨདིསྭཱ ‘‘ཀཧཾ ནུ སུམུཁོ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཨེས མཱཏུགཱམཾ གཧེཏྭཱ ཀཉྩནགུཧཱཡཾ ཨུཏྟམརཏིཾ ཨནུབྷོཏཱི’’ཏི ཝདནྟི, ཨེཝཾ ཏྭམེཝ ཐཱིནཾ ཨཏྠེསུ ཡུཉྫསི ཡུཏྟཔཡུཏྟོ ཧོསི, ན ཨཉྙོཏི ཨཏྠོ. ཏསྶ ཏྱཛྫཱཏི ཏསྶ ཏེ ཨཛྫ མརཎབྷཡེ ཛཱཏེ ཨིམིནཱ བྷཱིཏེན མརཎབྷཡེན བྷཱིཏོ མཉྙེ, ཨཡཾ མཱཏུགཱམསྶ དོསདསྶནེ ནིཔུཎཱ མཏི ཛཱཡཏེཏི ཨདྷིཔྤཱཡེནེཝམཱཧ.

སབྦོ ཧཱིཏི ཡོ ཧི ཀོཙི. སཾསཡཾ པཏྟོཏི ཛཱིཝིཏསཾསཡཔྤཏྟོ. བྷཱིརཱུཏི བྷཱིརཱུ ཧུཏྭཱཔི བྷཡཾ ཨདྷིཝཱསེཏི. མཧནྟཱནོཏི ཡེ པན པཎྜིཏཱ ཙ ཧོནྟི མཧནྟེ ཙ ཋཱནེ ཋིཏཱ མཧནྟཱནོ, ཏེ དུཡྻུཛེ ཨཏྠེ ཡུཉྫནྟི གྷཊེནྟི ཝཱཡམནྟི, ཏསྨཱ ‘‘མཱ བྷཱཡི, དྷཱིརོ ཧོཧཱི’’ཏི ཏཾ ཨུསྶཱཧེནྟོ ཨེཝམཱཧ. ཨཱཔདནྟི སཱམིནོ ཨཱགཏཾ ཨཱཔདཾ ཨེས སཱུརོ པཊིབཱཧཏི, ཨེཏདཏྠཱཡ སཱུརཾ མནྟིནཾ ཨིཙྪནྟི. ཨཏྟཔརིཡཱཡནྟི ཨཏྟནོ པརིཏྟཱཎམྤི ཙ ཀཱཏུཾ སཀྐོཏཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ.

ཝིཀནྟིཾསཱུཏི ཚིནྡིཾསུ. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – སམྨ སུམུཁ, ཏྭཾ མཡཱ ཨཏྟནོ ཨནནྟརེ ཋཱནེ ཋཔིཏོ, ཏསྨཱ ཡཐཱ ཨཛྫ རཉྙོ སཱུདཱ ཨམྷེ མཾསཏྠཱཡ ན ཝིཀནྟིཾསུ, ཏཐཱ ཀརོཧི, ཏཱདིསོ ཧི ཨམྷཱཀཾ པཏྟཝཎྞོ. ཏཾ ཝདྷཱིཏི སྭཱཡཾ ཝཎྞོ ཡཐཱ ནཱམ ཝེལུ༹ཾ ནིསྶཱཡ ཛཱཏཾ ཕལཾ ཝེལུ༹མེཝ ཝདྷཏི, ཏཐཱ མཱ ཏཾ ཝདྷི, ཏཉྩ མཉྩ མཱ ཝདྷཱིཏི ཨདྷིཔྤཱཡེནེཝམཱཧ.

མུཏྟོཔཱིཏི ཡཐཱསུཁཾ ཙིཏྟཀཱུཊཔབྦཏཾ གཙྪཱཏི ཨེཝཾ ལུདྡཔུཏྟེན མཡཱ སདྡྷིཾ མུཏྟོ ཝིསྶཛྫིཏོ སམཱནོཔི ཨུཌྜིཏུཾ ན ཨིཙྪི. སཡནྟི རཱཛཱནཾ དཊྛུཀཱམོ ཧུཏྭཱ སཡམེཝ བནྡྷཾ ཨུཔགཏོཏི ཨེཝམིདཾ ཨམྷཱཀཾ བྷཡཾ ཏཾ ནིསྶཱཡ ཨཱགཏཾ. སོཔཛྫཱཏི སོཔི ཨཛྫ ཛཱིཝིཏསཾསཡཾ པཏྟོ. ཨཏྠཾ གཎྷཱཧི མཱ མུཁནྟི ཨིདཱནི ཨམྷཱཀཾ མུཉྩནཀཱརཎཾ གཎྷ, ཡཐཱ མུཙྩཱམ, ཏཐཱ ཝཱཡམ, ‘‘ཝཱཏོཝ གནྡྷམཱདེཏཱི’’ཏིཨཱདཱིནི ཝདནྟོ ཨིཏྠིགརཧཏྠཱཡ མུཁཾ མཱ པསཱརཡི.

ཨེཝཾ མཧཱསཏྟོ མཱཏུགཱམཾ ཝཎྞེཏྭཱ སུམུཁཾ ཨཔྤཊིབྷཱཎཾ ཀཏྭཱ ཏསྶ ཨནཏྟམནབྷཱཝཾ ཝིདིཏྭཱ ཨིདཱནི ནཾ པགྒཎྷནྟོ གཱཐམཱཧ –

༡༢༦.

‘‘སོ ཏཾ ཡོགཾ པཡུཉྫསྶུ, ཡུཏྟཾ དྷམྨཱུཔསཾཧིཏཾ;

ཏཝ པརིཡཱཔདཱནེན, མམ པཱཎེསནཾ ཙརཱ’’ཏི.

ཏཏྠ སོཏི, སམྨ སུམུཁ, སོ ཏྭཾ. ཏཾ ཡོགནྟི ཡཾ པུབྦེ ‘‘ཨཧཾ ཡོགཾ པཡུཉྫིསྶཾ, ཡུཏྟཾ དྷམྨཱུཔསཾཧིཏ’’ནྟི ཨཝཙཱསི, ཏཾ ཨིདཱནི པཡུཉྫསྶུ. ཏཝ པརིཡཱཔདཱནེནཱཏི ཏཝ ཏེན ཡོགེན པརིསུདྡྷེན. ‘‘པརིཡོདཱཏེནཱ’’ཏིཔི པཱཋོ, པརིཏྟཱཎེནཱཏི ཨཏྠོ, ཏཡཱ ཀཏཏྟཱ ཏཝ སནྟཀེན པརིཏྟཱཎེན མམ ཛཱིཝིཏཔརིཡེསནཾ ཙརཱཏི ཨདྷིཔྤཱཡོ.

ཨཐ སུམུཁོ ‘‘ཨཡཾ ཨཏིཝིཡ མརཎབྷཡབྷཱིཏོ མམ ཉཱཎབལཾ ན ཛཱནཱཏི, རཱཛཱནཾ དིསྭཱ ཐོཀཾ ཀཐཾ ལབྷིཏྭཱ ཛཱནིསྶཱམི, ཨསྶཱསེསྶཱམི ཏཱཝ ན’’ནྟི ཙིནྟེཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༡༢༧.

‘‘མཱ བྷཱཡི པཏཏཾ སེཊྛ, ན ཧི བྷཱཡནྟི ཏཱདིསཱ;

ཨཧཾ ཡོགཾ པཡུཉྫིསྶཾ, ཡུཏྟཾ དྷམྨཱུཔསཾཧིཏཾ;

མམ པརིཡཱཔདཱནེན, ཁིཔྤཾ པཱསཱ པམོཀྑསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ པཱསཱཏི དུཀྑཔཱསཏོ.

ཨིཏི ཏེསཾ སཀུཎབྷཱསཱཡ ཀཐེནྟཱནཾ ལུདྡཔུཏྟོ ན ཀིཉྩི ཨཉྙཱསི, ཀེཝལཾ པན ཏེ ཀཱཛེནཱདཱཡ བཱརཱཎསིཾ པཱཝིསི. ཨཙྪརིཡབྦྷུཏཛཱཏེན ཨཉྫལིནཱ མཧཱཛནེན ཨནུགྒཙྪམཱནོ སོ རཱཛདྭཱརཾ པཏྭཱ ཨཏྟནོ ཨཱགཏབྷཱཝཾ རཉྙོ ཨཱརོཙཱཔེསི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༡༢༨.

‘‘སོ ལུདྡོ ཧཾསཀཱཛེན, རཱཛདྭཱརཾ ཨུཔཱགམི;

པཊིཝེདེཐ མཾ རཉྙོ, དྷཏརཊྛཱཡམཱགཏོ’’ཏི.

ཏཏྠ པཊིཝེདེཐ མནྟི ཁེམཀོ ཨཱགཏོཏི ཨེཝཾ མཾ རཉྙོ ནིཝེདེཐ. དྷཏརཊྛཱཡནྟི ཨཡཾ དྷཏརཊྛོ ཨཱགཏོཏི པཊིཝེདེཐ.

དོཝཱརིཀོ གནྟྭཱ པཊིཝེདེསི. རཱཛཱ སཉྫཱཏསོམནསྶོ ‘‘ཁིཔྤཾ ཨཱགཙྪཏཱུ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨམཙྩགཎཔརིཝུཏོ སམུསྶིཏསེཏཙྪཏྟེ རཱཛཔལླངྐེ ནིསིནྣོ ཁེམཀཾ ཧཾསཀཱཛཾ ཨཱདཱཡ མཧཱཏལཾ ཨབྷིརུལ༹ྷཾ དིསྭཱ སུཝཎྞཝཎྞེ ཧཾསེ ཨོལོཀེཏྭཱ ‘‘སམྤུཎྞོ མེ མནོརཐོ’’ཏི ཏསྶ ཀཏྟབྦཀིཙྩཾ ཨམཙྩེ ཨཱཎཱཔེསི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༡༢༩.

‘‘ཏེ དིསྭཱ པུཉྙསངྐཱསེ, ཨུབྷོ ལཀྑཎསམྨཏེ;

ཁལུ སཾཡམནོ རཱཛཱ, ཨམཙྩེ ཨཛ྄ཛྷབྷཱསཐ.

༡༣༠.

‘‘དེཐ ལུདྡསྶ ཝཏྠཱནི, ཨནྣཾ པཱནཉྩ བྷོཛནཾ;

ཀཱམཾཀརོ ཧིརཉྙསྶ, ཡཱཝནྟོ ཨེས ཨིཙྪཏཱི’’ཏི.

ཏཏྠ པུཉྙསངྐཱསེཏི ཨཏྟནོ པུཉྙསདིསེ. ལཀྑཎསམྨཏེཏི སེཊྛསམྨཏེ ཨབྷིཉྙཱཏེ. ཁལཱུཏི ནིཔཱཏོ, ཏསྶ ‘‘ཏེ ཁལུ དིསྭཱ’’ཏི པུརིམཔདེན སམྦནྡྷོ. ‘‘དེཐཱ’’ཏིཨཱདཱིནི རཱཛཱ པསནྣཱཀཱརཾ ཀརོནྟོ ཨཱཧ. ཏཏྠ ཀཱམཾཀརོ ཧིརཉྙསྶཱཏི ཧིརཉྙཾ ཨསྶ ཀཱམཀིརིཡཱ ཨཏྠུ. ཡཱཝནྟོཏི ཡཏྟཀཾ ཨེས ཨིཙྪཏི, ཏཏྟཀཾ ཧིརཉྙམསྶ དེཐཱཏི ཨཏྠོ.

ཨེཝཾ པསནྣཱཀཱརཾ ཀཱརེཏྭཱ པཱིཏིསོམནསྶཱསམུསྶཧིཏོ ‘‘གཙྪཐ ནཾ ཨལངྐརིཏྭཱ ཨཱནེཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཨཐ ནཾ ཨམཙྩཱ རཱཛནིཝེསནཱ ཨོཏཱརེཏྭཱ ཀཔྤིཏཀེསམསྶུཾ ནྷཱཏཱནུལིཏྟཾ སབྦཱལངྐཱརཔཊིམཎྜིཏཾ ཀཏྭཱ རཉྙོ དསྶེསུཾ. ཨཐསྶ རཱཛཱ སཾཝཙྪརེ སཏསཧསྶུཊྛཱནཀེ དྭཱདས གཱམེ ཨཱཛཉྙཡུཏྟཾ རཐཾ ཨལངྐཏམཧཱགེཧཉྩཱཏི མཧནྟཾ ཡསཾ དཱཔེསི. སོ མཧནྟཾ ཡསཾ ལབྷིཏྭཱ ཨཏྟནོ ཀམྨཾ པཀཱསེཏུཾ ‘‘ན ཏེ, དེཝ, མཡཱ ཡོ ཝཱ སོ ཝཱ ཧཾསོ ཨཱནཱིཏོ, ཨཡཾ པན ནཝུཏིཡཱ ཧཾསསཧསྶཱནཾ རཱཛཱ དྷཏརཊྛོ ནཱམ, ཨཡཾ སེནཱཔཏི སུམུཁོ ནཱམཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཨཐ ནཾ རཱཛཱ ‘‘ཀཐཾ ཏེ, སམྨ, ཨེཏེ གཧིཏཱ’’ཏི པུཙྪི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༡༣༡.

‘‘དིསྭཱ ལུདྡཾ པསནྣཏྟཾ, ཀཱསིརཱཛཱ ཏདབྲཝི;

ཡདྱཱཡཾ སམྨ ཁེམཀ, པུཎྞཱ ཧཾསེཧི ཏིཊྛཏི.

༡༣༢.

‘‘ཀཐཾ རུཙིམཛ྄ཛྷགཏཾ, པཱསཧཏྠོ ཨུཔཱགམི;

ཨོཀིཎྞཾ ཉཱཏིསངྒྷེཧི, ནིམྨཛ྄ཛྷིམཾ ཀཐཾ གཧཱི’’ཏི.

ཏཏྠ པསནྣཏྟནྟི པསནྣབྷཱཝཾ སོམནསྶཔྤཏྟཾ. ཡདྱཱཡནྟི, སམྨ ཁེམཀ, ཡདི ཨཡཾ ཨམྷཱཀཾ པོཀྑརཎཱི ནཝུཏིཧཾསསཧསྶེཧི པུཎྞཱ ཏིཊྛཏི. ཀཐཾ རུཙིམཛ྄ཛྷགཏནྟི ཨེཝཾ སནྟེ ཏྭཾ ཏེསཾ རུཙཱིནཾ པིཡདསྶནཱནཾ ཧཾསཱནཾ མཛ྄ཛྷགཏཾ ཨེཏཾ ཉཱཏིསངྒྷེཧི ཨོཀིཎྞཾ. ནིམྨཛ྄ཛྷིམནྟི ནེཝ མཛ྄ཛྷིམཾ ནེཝ ཀནིཊྛཾ ཨུཏྟམཾ ཧཾསརཱཛཱནཾ ཀཐཾ པཱསཧཏྠོ ཨུཔཱགམི ཀཐཾ གཎྷཱིཏི.

སོ ཏསྶ ཀཐེནྟོ ཨཱཧ –

༡༣༣.

‘‘ཨཛྫ མེ སཏྟམཱ རཏྟི, ཨདནཱནི ཨུཔཱསཏོ;

པདམེཏསྶ ཨནྭེསཾ, ཨཔྤམཏྟོ གྷཊསྶིཏོ.

༡༣༤.

‘‘ཨཐསྶ པདམདྡཀྑིཾ, ཙརཏོ ཨདནེསནཾ;

ཏཏྠཱཧཾ ཨོདཧིཾ པཱསཾ, ཨེཝཾ ཏཾ དིཛམགྒཧི’’ནྟི.

ཏཏྠ ཨདནཱནཱིཏི ཨཱདཱནཱནི, གོཙརགྒཧཎཊྛཱནཱནཱིཏི ཨཏྠོ, ཨཡམེཝ ཝཱ པཱཋོ. ཨུཔཱསཏོཏི ཨུཔགཙྪནྟསྶ. པདནྟི གོཙརབྷཱུམིཡཾ ཨཀྐནྟཔདཾ. གྷཊསྶིཏོཏི ཙཱཊིཔཉྫརེ ནིསྶིཏོ ཧུཏྭཱ. ཨཐསྶཱཏི ཨཐ ཚཊྛེ དིཝསེ ཨེཏསྶ ཨདནེསནཾ ཙརནྟསྶ པདཾ ཨདྡཀྑིཾ. ཨེཝཾ ཏནྟི ཨེཝཾ ཏཾ དིཛཾ ཨགྒཧིནྟི སབྦཾ གཧིཏོཔཱཡཾ ཨཱཙིཀྑི.

ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ ‘‘ཨཡཾ དྭཱརེ ཋཏྭཱ པཊིཝེདེནྟོཔི དྷཏརཊྛསྶེཝཱགམནཾ པཊིཝེདེསི, ཨིདཱནིཔི ཨེཏཾ ཨེཀམེཝ གཎྷིནྟི ཝདཏི, ཀིཾ ནུ ཁོ ཨེཏྠ ཀཱརཎ’’ནྟི ཙིནྟེཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༡༣༥.

‘‘ལུདྡ དྭེ ཨིམེ སཀུཎཱ, ཨཐ ཨེཀོཏི བྷཱསསི;

ཙིཏྟཾ ནུ ཏེ ཝིཔརིཡཏྟཾ, ཨདུ ཀིཾ ནུ ཛིགཱིསསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཝིཔརིཡཏྟནྟི ཝིཔལླཏྠཾ. ཨདུ ཀིཾ ནུ ཛིགཱིསསཱིཏི ཨུདཱཧུ ཀིཾ ནུ ཙིནྟེསི, ཀིཾ ཨིཏརཾ གཧེཏྭཱ ཨཉྙསྶ དཱཏུཀཱམོ ཧུཏྭཱ ཙིནྟེསཱིཏི པུཙྪཏི.

ཏཏོ ལུདྡོ ‘‘ན མེ, དེཝ, ཙིཏྟཾ ཝིཔལླཏྠཾ, ནཱཔི ཨཧཾ ཨིཏརཾ ཨཉྙསྶ དཱཏུཀཱམོ, ཨཔིཙ ཁོ པན མཡཱ ཨོཧིཏེ པཱསེ ཨེཀོཝ བདྡྷོ’’ཏི ཨཱཝི ཀརོནྟོ ཨཱཧ –

༡༣༦.

‘‘ཡསྶ ལོཧིཏཀཱ ཏཱལཱ, ཏཔནཱིཡནིབྷཱ སུབྷཱ;

ཨུརཾ སཾཧཙྩ ཏིཊྛནྟི, སོ མེ བནྡྷཾ ཨུཔཱགམི.

༡༣༧.

‘‘ཨཐཱཡཾ བྷསྶརོ པཀྑཱི, ཨབདྡྷོ བདྡྷམཱཏུརཾ;

ཨརིཡཾ བྲུཝཱནོ ཨཊྛཱསི, ཙཛནྟོ མཱནུསིཾ གིར’’ནྟི.

ཏཏྠ ལོཧིཏཀཱཏི རཏྟཝཎྞཱ. ལཱཏཱཏི རཱཛིཡོ. ཨུརཾ སཾཧཙྩཱཏི ཨུརཾ ཨཱཧཙྩ. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – མཧཱརཱཛ, ཡསྶེཏཱ རཏྟསུཝཎྞསཔྤཊིབྷཱགཱ ཏིསྶོ ལོཧིཏཀཱ རཱཛིཡོ གཱིཝཾ པརིཀྑིཔིཏྭཱ ཨུརཾ ཨཱཧཙྩ ཏིཊྛནྟི, སོ ཨེཀོཝ མམ པཱསེ བནྡྷཾ ཨུཔཱགཏོཏི. བྷསྶརོཏི པརིསུདྡྷོ པབྷཱསམྤནྣོ. ཨཱཏུརནྟི གིལཱནཾ དུཀྑིཏཾ ཨཊྛཱསཱིཏི.

ཨཐ དྷཏརཊྛསྶ བདྡྷབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ནིཝཏྟིཏྭཱ ཨེཏཾ སམསྶཱསེཏྭཱ མམཱགམནཀཱལེ ཙ པཙྩུགྒམནཾ ཀཏྭཱ ཨཱཀཱསེཡེཝ མཡཱ སདྡྷིཾ མདྷུརཔཊིསནྠཱརཾ ཀཏྭཱ མནུསྶབྷཱསཱཡ དྷཏརཊྛསྶ གུཎཾ ཀཐེནྟོ ཨཊྛཱསི, མམ ཧདཡཾ མུདུཀཾ ཀཏྭཱ པུན ཨེཏསྶེཝ པུརཏོ ཨཊྛཱསི. ཨཐཱཧཾ, དེཝ, སུམུཁསྶ སུབྷཱསིཏཾ སུཏྭཱ པསནྣཙིཏྟོ དྷཏརཊྛཾ ཝིསྶཛྫེསིཾ, ཨིཏི དྷཏརཊྛསྶ པཱསཏོ མོཀྑོ, ཨིམེ ཧཾསེ ཨཱདཱཡ མམ ཨིདྷཱགམནཉྩ སུམུཁེནེཝ ཀཏནྟི. ཨེཝཾ སོ སུམུཁསྶ གུཎཀཐཾ ཀཐེསི. ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ སུམུཁསྶ དྷམྨཀཐཾ སོཏུཀཱམོ ཨཧོསི. ལུདྡཔུཏྟསྶ སཀྐཱརཾ ཀརོནྟསྶེཝ སཱུརིཡོ ཨཏྠངྒཏོ, དཱིཔཱ པཛྫལིཏཱ, བཧཱུ ཁཏྟིཡཱདཡོ སནྣིཔཏིཏཱ, ཁེམཱ དེཝཱིཔི ཝིཝིདྷནཱཊཀཔརིཝཱརཱ རཉྙོ དཀྑིཎཔསྶེ ནིསཱིདི. ཏསྨིཾ ཁཎེ རཱཛཱ སུམུཁཾ ཀཐཱཔེཏུཀཱམོ གཱཐམཱཧ –

༡༣༨.

‘‘ཨཐ ཀིཾ དཱནི སུམུཁ, ཧནུཾ སཾཧཙྩ ཏིཊྛསི;

ཨདུ མེ པརིསཾ པཏྟོ, བྷཡཱ བྷཱིཏོ ན བྷཱསསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཧནུཾ སཾཧཙྩཱཏི མདྷུརཀཐོ ཀིར ཏྭཾ, ཨཐ ཀསྨཱ ཨིདཱནི མུཁཾ པིདྷཱཡ ཏིཊྛསི. ཨདཱུཏི ཀཙྩི. བྷཡཱ བྷཱིཏོཏི པརིསསཱརཛྫབྷཡེན བྷཱིཏོ ཧུཏྭཱ.

ཏཾ སུཏྭཱ སུམུཁོ ཨབྷཱིཏབྷཱཝཾ དསྶེནྟོ གཱཐམཱཧ –

༡༣༩.

‘‘ནཱཧཾ ཀཱསིཔཏི བྷཱིཏོ, ཨོགཡ྄ཧ པརིསཾ ཏཝ;

ནཱཧཾ བྷཡཱ ན བྷཱསིསྶཾ, ཝཱཀྱཾ ཨཏྠསྨིཾ ཏཱདིསེ’’ཏི.

ཏཏྠ ཏཱདིསེཏི ཨཔིཙ ཁོ པན ཏཐཱརཱུཔེ ཨཏྠེ ཨུཔྤནྣེ ཝཱཀྱཾ བྷཱསིསྶཱམཱིཏི ཝཙནོཀཱསཾ ཨོལོཀེནྟོ ནིསིནྣོམྷཱིཏི ཨཏྠོ.

ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ ཏསྶ ཀཐཾ ཝཌྜྷེཏུཀཱམཏཱཡ པརིཧཱསཾ ཀརོནྟོ ཨཱཧ –

༡༤༠.

‘‘ན ཏེ ཨབྷིསརཾ པསྶེ, ན རཐེ ནཔི པཏྟིཀེ;

ནཱསྶ ཙམྨཾཝ ཀཱིཊཾ ཝཱ, ཝམྨིཏེ ཙ དྷནུགྒཧེ.

༡༤༡.

‘‘ན ཧིརཉྙཾ སུཝཎྞཾ ཝཱ, ནགརཾ ཝཱ སུམཱཔིཏཾ;

ཨོཀིཎྞཔརིཁཾ དུགྒཾ, དལ༹ྷམཊྚཱལཀོཊྛཀཾ;

ཡཏྠ པཝིཊྛོ སུམུཁ, བྷཱཡིཏབྦཾ ན བྷཱཡསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཨབྷིསརནྟི རཀྑཎཏྠཱཡ པརིཝཱརེཏྭཱ ཋིཏཾ ཨཱཝུདྷཧཏྠཾ པརིསཾ ཏེ ན པསྶཱམི. ནཱསྶཱཏི ཨེཏྠ ཨསྶཱཏི ནིཔཱཏམཏྟཾ. ཙམྨནྟི སརཔརིཏྟཱཎཙམྨཾ. ཀཱིཊནྟི ཀཱིཊཾ ཙཱཊིཀཔཱལཱདི ཝུཙྩཏི. ཙཱཊིཀཔཱལཧཏྠཱཔི ཏེ སནྟིཀེ ནཏྠཱིཏི དཱིཔེཏི. ཝམྨིཏེཏི ཙམྨསནྣདྡྷེ. ན ཧིརཉྙནྟི ཡཾ ནིསྶཱཡ ན བྷཱཡསི, ཏཾ ཧིརཉྙམྤི ཏེ ན པསྶཱམི.

ཨེཝཾ རཉྙཱ ‘‘ཀིཾ ཏེ ཨབྷཱཡནཀཱརཎ’’ནྟི ཝུཏྟེ ཏཾ ཀཐེནྟོ ཨཱཧ –

༡༤༢.

‘‘ན མེ ཨབྷིསརེནཏྠོ, ནགརེན དྷནེན ཝཱ;

ཨཔཐེན པཐཾ ཡཱམ, ཨནྟལིཀྑེཙརཱ མཡཾ.

༡༤༣.

‘‘སུཏཱ ཙ པཎྜིཏཱ ཏྱམྷཱ, ནིཔུཎཱ ཙཏྠཙིནྟཀཱ;

བྷཱསེམཏྠཝཏིཾ ཝཱཙཾ, སཙྩེ ཙསྶ པཏིཊྛིཏོ.

༡༤༤.

‘‘ཀིཉྩ ཏུཡ྄ཧཾ ཨསཙྩསྶ, ཨནརིཡསྶ ཀརིསྶཏི;

མུསཱཝཱདིསྶ ལུདྡསྶ, བྷཎིཏམྤི སུབྷཱསིཏ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཨབྷིསརེནཱཏི ཨཱརཀྑཔརིཝཱརེན. ཨཏྠོཏི ཨེཏེན མམ ཀིཙྩཾ ནཏྠི. ཀསྨཱ? ཡསྨཱ ཨཔཐེན ཏུམྷཱདིསཱནཾ ཨམགྒེན པཐཾ མཱཔེཏྭཱ ཡཱམ, ཨཱཀཱསཙཱརིནོ མཡནྟི. པཎྜིཏཱ ཏྱམྷཱཏི པཎྜིཏཱཏི ཏཡཱ སུཏཱམྷཱ, ཏེནེཝ ཀཱརཎེན ཨམྷཱཀཾ སནྟིཀཱ དྷམྨཾ སོཏུཀཱམོ ཀིར ནོ གཱཧཱཔེསི. སཙྩེ ཙསྶཱཏི སཙེ པན ཏྭཾ སཙྩེ པཏིཊྛིཏོ ཨསྶ, ཨཏྠཝཏིཾ ཀཱརཎནིསྶིཏཾ ཝཱཙཾ བྷཱསེཡྻཱམ. ཨསཙྩསྶཱཏི ཝཙཱིསཙྩརཧིཏསྶ ཏཝ སུབྷཱསིཏཾ མུཎྜསྶ དནྟསཱུཙི ཝིཡ ཀིཾ ཀརིསྶཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ ‘‘ཀསྨཱ མཾ མུསཱཝཱདཱི ཨནརིཡོཏི ཝདསི, ཀིཾ མཡཱ ཀཏ’’ནྟི ཨཱཧ. ཨཐ ནཾ སུམུཁོ ‘‘ཏེན ཧི, མཧཱརཱཛ, སུཎཱཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཱཧ –

༡༤༥.

‘‘ཏཾ བྲཱཧྨཎཱནཾ ཝཙནཱ, ཨིམཾ ཁེམམཀཱརཡི;

ཨབྷཡཉྩ ཏཡཱ གྷུཊྛཾ, ཨིམཱཡོ དསདྷཱ དིསཱ.

༡༤༦.

‘‘ཨོགཡ྄ཧ ཏེ པོཀྑརཎིཾ, ཝིཔྤསནྣོདཀཾ སུཙིཾ;

པཧཱུཏཾ ཙཱདནཾ ཏཏྠ, ཨཧིཾསཱ ཙེཏྠ པཀྑིནཾ.

༡༤༧.

‘‘ཨིདཾ སུཏྭཱན ནིགྒྷོསཾ, ཨཱགཏམྷ ཏཝནྟིཀེ;

ཏེ ཏེ བདྡྷསྨ པཱསེན, ཨེཏཾ ཏེ བྷཱསིཏཾ མུསཱ.

༡༤༨.

‘‘མུསཱཝཱདཾ པུརཀྑཏྭཱ, ཨིཙྪཱལོབྷཉྩ པཱཔཀཾ;

ཨུབྷོསནྡྷིམཏིཀྐམྨ, ཨསཱཏཾ ཨུཔཔཛྫཏཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཏནྟི ཏྭཾ. ཁེམནྟི ཨེཝཾནཱམིཀཾ པོཀྑརཎིཾ. གྷུཊྛནྟི ཙཏཱུསུ ཀཎྞེསུ ཋཏྭཱ གྷོསཱཔིཏཾ. དསདྷཱཏི ཨིམཱསུ དསདྷཱ ཋིཏཱསུ དིསཱསུ ཏཡཱ ཨབྷཡཾ གྷུཊྛཾ. ཨོགཡ྄ཧཱཏི ཨོགཱཧེཏྭཱ ཨཱགཏཱནཾ སནྟིཀཱ. པཧཱུཏཾ ཙཱདནནྟི པཧཱུཏཉྩ པདུམཔུཔྥསཱལིཨཱདིཀཾ ཨདནཾ. ཨིདཾ སུཏྭཱནཱཏི ཏེསཾ ཏཾ པོཀྑརཎིཾ ཨོགཱཧེཏྭཱ ཨཱགཏཱནཾ སནྟིཀཱ ཨིདཾ ཨབྷཡཾ སུཏྭཱ ཏཝནྟིཀེ ཏཝ སམཱིཔེ ཏཡཱ ཀཱརིཏཔོཀྑརཎིཾ ཨཱགཏཱམྷཱཏི ཨཏྠོ. ཏེ ཏེཏི ཏེ མཡཾ ཏཝ པཱསེན བདྡྷཱ. པུརཀྑཏྭཱཏི པུརཏོ ཀཏྭཱ. ཨིཙྪཱལོབྷནྟི ཨིཙྪཱསངྑཱཏཾ པཱཔཀཾ ལོབྷཾ. ཨུབྷོསནྡྷིནྟི ཨུབྷཡཾ དེཝལོཀེ ཙ མནུསྶལོཀེ ཙ པཊིསནྡྷིཾ ཨིམེ པཱཔདྷམྨེ པུརཏོ ཀཏྭཱ ཙརནྟོ པུགྒལོ སུགཏིཔཊིསནྡྷིཾ ཨཏིཀྐམིཏྭཱ ཨསཱཏཾ ནིརཡཾ ཨུཔཔཛྫཏཱིཏི.

ཨེཝཾ པརིསམཛ྄ཛྷེཡེཝ རཱཛཱནཾ ལཛྫཱཔེསི. ཨཐ ནཾ རཱཛཱ ‘‘ནཱཧཾ, སུམུཁ, ཏུམྷེ མཱརེཏྭཱ མཾསཾ ཁཱདིཏུཀཱམོ གཎྷཱཔེསིཾ, པཎྜིཏབྷཱཝཾ པན ཝོ སུཏྭཱ སུབྷཱསིཏཾ སོཏུཀཱམོ གཎྷཱཔེསི’’ནྟི པཀཱསེནྟོ ཨཱཧ –

༡༤༩.

‘‘ནཱཔརཛ྄ཛྷཱམ སུམུཁ, ནཔི ལོབྷཱཝ མགྒཧིཾ;

སུཏཱ ཙ པཎྜིཏཱཏྱཏྠ, ནིཔུཎཱ ཨཏྠཙིནྟཀཱ.

༡༥༠.

‘‘ཨཔྤེཝཏྠཝཏིཾ ཝཱཙཾ, བྱཱཧརེཡྻུཾ ཨིདྷཱགཏཱ;

ཏཐཱ ཏཾ སམྨ ནེསཱདོ, ཝུཏྟོ སུམུཁ མགྒཧཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ནཱཔརཛ྄ཛྷཱམཱཏི མཱརེནྟོ ཨཔརཛ྄ཛྷཏི ནཱམ, མཡཾ ན མཱརེམ. ལོབྷཱཝ མགྒཧིནྟི མཾསཾ ཁཱདིཏུཀཱམོ ཧུཏྭཱ ལོབྷཱཝ ཏུམྷེ ནཱཧཾ ཨགྒཧིཾ. པཎྜིཏཱཏྱཏྠཱཏི པཎྜིཏཱཏི སུཏཱ ཨཏྠ. ཨཏྠཙིནྟཀཱཏི པཊིཙྪནྣཱནཾ ཨཏྠཱནཾ ཙིནྟཀཱ. ཨཏྠཝཏིནྟི ཀཱརཎནིསྶིཏཾ. ཏཐཱཏི ཏེན ཀཱརཎེན. ཝུཏྟོཏི མཡཱ ཝུཏྟོ ཧུཏྭཱ. སུམུཁ, མགྒཧཱིཏི, སུམུཁཱཏི ཨཱལཔཏི, མ-ཀཱརོ པདསནྡྷིཀརོ. ཨགྒཧཱིཏི དྷམྨཾ དེསེཏུཾ ཏུམྷེ གཎྷི.

ཏཾ སུཏྭཱ སུམུཁོ ‘‘སུབྷཱསིཏཾ སོཏུཀཱམེན ཨཡུཏྟཾ ཏེ ཀཏཾ, མཧཱརཱཛཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཱཧ –

༡༥༡.

‘‘ནེཝ བྷཱིཏཱ ཀཱསིཔཏི, ཨུཔནཱིཏསྨིཾ ཛཱིཝིཏེ;

བྷཱསེམཏྠཝཏིཾ ཝཱཙཾ, སམྤཏྟཱ ཀཱལཔརིཡཱཡཾ.

༡༥༢.

‘‘ཡོ མིགེན མིགཾ ཧནྟི, པཀྑིཾ ཝཱ པན པཀྑིནཱ;

སུཏེན ཝཱ སུཏཾ ཀིཎྱཱ, ཀིཾ ཨནརིཡཏརཾ ཏཏོ.

༡༥༣.

‘‘ཡོ ཙཱརིཡརུདཾ བྷཱསེ, ཨནརིཡདྷམྨཝསྶིཏོ;

ཨུབྷོ སོ དྷཾསཏེ ལོཀཱ, ཨིདྷ ཙེཝ པརཏྠ ཙ.

༡༥༤.

‘‘ན མཛྫེཐ ཡསཾ པཏྟོ, ན བྱཱདྷེ པཏྟསཾསཡཾ;

ཝཱཡམེཐེཝ ཀིཙྩེསུ, སཾཝརེ ཝིཝརཱནི ཙ.

༡༥༥.

‘‘ཡེ ཝུདྡྷཱ ཨབྦྷཏིཀྐནྟཱ, སམྤཏྟཱ ཀཱལཔརིཡཱཡཾ;

ཨིདྷ དྷམྨཾ ཙརིཏྭཱན, ཨེཝཾཏེ ཏིདིཝཾ གཏཱ.

༡༥༦.

‘‘ཨིདཾ སུཏྭཱ ཀཱསིཔཏི, དྷམྨམཏྟནི པཱལཡ;

དྷཏརཊྛཉྩ མུཉྩཱཧི, ཧཾསཱནཾ པཝརུཏྟམ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཨུཔནཱིཏསྨིནྟི མརཎསནྟིཀཾ ཨུཔནཱིཏེ. ཀཱལཔརིཡཱཡནྟི མརཎཀཱལཝཱརཾ སམྤཏྟཱ སམཱནཱ ན བྷཱསིསྶཱམ. ན ཧི དྷམྨཀཐིཀཾ བནྡྷིཏྭཱ མརཎབྷཡེན ཏཛྫེཏྭཱ དྷམྨཾ སུཎནྟི, ཨཡུཏྟཾ ཏེ ཀཏནྟི. མིགེནཱཏི སུཊྛུ སིཀྑཱཔིཏེན དཱིཔཀམིགེན. ཧནྟཱིཏི ཧནཏི. པཀྑིནཱཏི དཱིཔཀཔཀྑིནཱ. སུཏེནཱཏི ཁེམཾ ནིབྦྷཡནྟི ཝིསྶུཏེན དཱིཔཀམིགཔཀྑིསདིསེན པདུམསརེན. སུཏནྟི ‘‘པཎྜིཏོ ཙིཏྲཀཐཱི’’ཏི ཨེཝཾ སུཏཾ དྷམྨཀཐིཀཾ. ཀིཎྱཱཏི ‘‘དྷམྨཾ སོསྶཱམཱི’’ཏི པཱསབནྡྷནེན ཡོ ཀིཎེཡྻ ཧིཾསེཡྻ བཱདྷེཡྻ. ཏཏོཏི ཏེསཾ ཀིརིཡཏོ ཨུཏྟརི ཨཉྙཾ ཨནརིཡཏརཾ ནཱམ ཀིམཏྠི.

ཨརིཡརུདནྟི མུཁེན ཨརིཡཝཙནཾ སུནྡརཝཙནཾ བྷཱསཏི. ཨནརིཡདྷམྨཝསྶིཏོཏི ཀམྨེན ཨནརིཡདྷམྨཾ ཨཝསྶིཏོ. ཨུབྷོཏི དེཝལོཀཱ ཙ མནུསྶལོཀཱ ཙཱཏི ཨུབྷཡམྷཱ. ཨིདྷ ཙེཝཱཏི ཨིདྷ ཨུཔྤནྣོཔི པརཏྠ ཨུཔྤནྣོཔི ཨེཝརཱུཔོ དྭཱིཧི སུགཏིལོཀེཧི དྷཾསིཏྭཱ ནིརཡམེཝ ཨུཔཔཛྫཏི. པཏྟསཾསཡནྟི ཛཱིཝིཏསཾསཡམཱཔནྣམྤི དུཀྑཾ པཏྭཱ ན ཀིལམེཡྻ. སཾཝརེ ཝིཝརཱནི ཙཱཏི ཨཏྟནོ ཚིདྡཱནི དྭཱརཱནི སཾཝརེཡྻ པིདཧེཡྻ. ཝུདྡྷཱཏི གུཎཝུདྡྷཱ པཎྜིཏཱ. ཨབྦྷཏིཀྐནྟཱཏི ཨིམཾ མནུསྶལོཀཾ ཨཏིཀྐནྟཱ. ཀཱལཔརིཡཱཡནྟི མརཎཀཱལཔརིཡཱཡཾ པཏྟཱ ཧུཏྭཱ. ཨེཝཾཏེཏི ཨེཝཾ ཨེཏེ. ཨིདནྟི ཨིདཾ མཡཱ ཝུཏྟཾ ཨཏྠནིསྶིཏཾ ཝཙནཾ. དྷམྨནྟི པཝེཎིཡདྷམྨམྤི སུཙརིཏདྷམྨམྤི.

ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ ཨཱཧ –

༡༥༧.

‘‘ཨཱཧརནྟུདཀཾ པཛྫཾ, ཨཱསནཉྩ མཧཱརཧཾ;

པཉྫརཏོ པམོཀྑཱམི, དྷཏརཊྛཾ ཡསསྶིནཾ.

༡༥༨.

‘‘ཏཉྩ སེནཱཔཏིཾ དྷཱིརཾ, ནིཔུཎཾ ཨཏྠཙིནྟཀཾ;

ཡོ སུཁེ སུཁིཏོ རཉྙོ, དུཀྑིཏེ ཧོཏི དུཀྑིཏོ.

༡༥༩.

‘‘ཨེདིསོ ཁོ ཨརཧཏི, པིཎྜམསྣཱཏུ བྷཏྟུནོ;

ཡཐཱཡཾ སུམུཁོ རཉྙོ, པཱཎསཱདྷཱརཎོ སཁཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨུདཀནྟི པཱདདྷོཝནཾ. པཛྫནྟི པཱདབྦྷཉྫནཾ. སུཁེཏི སུཁམྷི སཏི.

རཉྙོ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཏེསཾ ཨཱསནཱནི ཨཱཧརིཏྭཱ ཏཏྠ ནིསིནྣཱནཾ གནྡྷོདཀེན པཱདེ དྷོཝིཏྭཱ སཏཔཱཀེན ཏེལེན ཨབྦྷཉྫིཾསུ. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༡༦༠.

‘‘པཱིཋཉྩ སབྦསོཝཎྞཾ, ཨཊྛཔཱདཾ མནོརམཾ;

མཊྛཾ ཀཱསིཀམཏྠནྣཾ, དྷཏརཊྛོ ཨུཔཱཝིསི.

༡༦༡.

‘‘ཀོཙྪཉྩ སབྦསོཝཎྞཾ, ཝེཡྻགྒྷཔརིསིབྦིཏཾ;

སུམུཁོ ཨཛ྄ཛྷུཔཱཝེཀྑི, དྷཏརཊྛསྶནནྟརཱ.

༡༦༢.

‘‘ཏེསཾ ཀཉྩནཔཏྟཧི, པུཐཱུ ཨཱདཱཡ ཀཱསིཡོ;

ཧཾསཱནཾ ཨབྷིཧཱརེསུ, ཨགྒརཉྙོ པཝཱསིཏ’’ནྟི.

ཏཏྠ མཊྛནྟི ཀརཎཔརིནིཊྛིཏཾ. ཀཱསིཀམཏྠནྣནྟི ཀཱསིཀཝཏྠེན ཨཏྠཏཾ. ཀོཙྪནྟི མཛ྄ཛྷེ སཾཁིཏྟཾ. ཝེཡྻགྒྷཔརིསིབྦིཏནྟི བྱགྒྷཙམྨཔརིསིབྦིཏཾ མངྒལདིཝསེ ཨགྒམཧེསིཡཱ ནིསིནྣཔཱིཋཾ. ཀཉྩནཔཏྟེཧཱིཏི སུཝཎྞབྷཱཛནེཧི. པུཐཱུཏི བཧཱུ ཛནཱ. ཀཱསིཡོཏི ཀཱསིརཊྛཝཱསིནོ. ཨབྷིཧཱརེསུནྟི ཨུཔནཱམེསུཾ. ཨགྒརཉྙོ པཝཱསིཏནྟི ཨཊྛསཏཔལསུཝཎྞཔཱཏིཔརིཀྑིཏྟཾ ཧཾསརཉྙོ པཎྞཱཀཱརཏྠཱཡ ཀཱསིརཉྙཱ པེསིཏཾ ནཱནགྒརསབྷོཛནཾ.

ཨེཝཾ ཨུཔནཱིཏེ པན ཏསྨིཾ ཀཱསིརཱཛཱ ཏེསཾ སམྤགྒཧཏྠཾ སཡཾ སུཝཎྞཔཱཏིཾ གཧེཏྭཱ ཨུཔནཱམེསི. ཏེ ཏཏོ མདྷུལཱཛེ ཁཱདིཏྭཱ མདྷུརོདཀཉྩ པིཝིཾསུ. ཨཐ མཧཱསཏྟོ རཉྙོ ཨབྷིཧཱརཉྩ པསཱདཉྩ དིསྭཱ པཊིསནྠཱརམཀཱསི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༡༦༣.

‘‘དིསྭཱ ཨབྷིཧཊཾ ཨགྒཾ, ཀཱསིརཱཛེན པེསིཏཾ;

ཀུསལོ ཁཏྟདྷམྨཱནཾ, ཏཏོ པུཙྪི ཨནནྟརཱ.

༡༦༤.

‘‘ཀཙྩིནྣུ བྷོཏོ ཀུསལཾ, ཀཙྩི བྷོཏོ ཨནཱམཡཾ;

ཀཙྩི རཊྛམིདཾ ཕཱིཏཾ, དྷམྨེན མནུསཱསསི.

༡༦༥.

‘‘ཀུསལཉྩེཝ མེ ཧཾས, ཨཐོ ཧཾས ཨནཱམཡཾ;

ཨཐོ རཊྛམིདཾ ཕཱིཏཾ, དྷམྨེན མནུསཱསཧཾ.

༡༦༦.

‘‘ཀཙྩི བྷོཏོ ཨམཙྩེསུ, དོསོ ཀོཙི ན ཝིཛྫཏི;

ཀཙྩི ཙ ཏེ ཏཝཏྠེསུ, ནཱཝཀངྑནྟི ཛཱིཝིཏཾ.

༡༦༧.

‘‘ཨཐོཔི མེ ཨམཙྩེསུ, དོསོ ཀོཙི ན ཝིཛྫཏི;

ཨཐོཔི ཏེ མམཏྠེསུ, ནཱཝཀངྑནྟི ཛཱིཝིཏཾ.

༡༦༨.

‘‘ཀཙྩི ཏེ སཱདིསཱི བྷརིཡཱ, ཨསྶཝཱ པིཡབྷཱཎིནཱི;

པུཏྟརཱུཔཡསཱུཔེཏཱ, ཏཝ ཚནྡཝསཱནུགཱ.

༡༦༩.

‘‘ཨཐོ མེ སཱདིསཱི བྷརིཡཱ, ཨསྶཝཱ པིཡབྷཱཎིནཱི;

པུཏྟརཱུཔཡསཱུཔེཏཱ, མམ ཚནྡཝསཱནུགཱ.

༡༧༠.

‘‘ཀཙྩི རཊྛཾ ཨནུཔྤཱིལ༹ཾ, ཨཀུཏོཙིཨུཔདྡཝཾ;

ཨསཱཧསེན དྷམྨེན, སམེན མནུསཱསསི.

༡༧༡.

‘‘ཨཐོ རཊྛཾ ཨནུཔྤཱིལ༹ཾ, ཨཀུཏོཙིཨུཔདྡཝཾ;

ཨསཱཧསེན དྷམྨེན, སམེན མནུསཱསཧཾ.

༡༧༢.

‘‘ཀཙྩི སནྟོ ཨཔཙིཏཱ, ཨསནྟོ པརིཝཛྫིཏཱ;

ནོ ཙེ དྷམྨཾ ནིརཾཀཏྭཱ, ཨདྷམྨམནུཝཏྟསི.

༡༧༣.

‘‘སནྟོ ཙ མེ ཨཔཙིཏཱ, ཨསནྟོ པརིཝཛྫིཏཱ;

དྷམྨམེཝཱནུཝཏྟཱམི, ཨདྷམྨོ མེ ནིརཾཀཏོ.

༡༧༤.

‘‘ཀཙྩི ནཱནཱགཏཾ དཱིགྷཾ, སམཝེཀྑསི ཁཏྟིཡ;

ཀཙྩིམཏྟོ མདནཱིཡེ, པརལོཀཾ ན སནྟསི.

༡༧༥.

‘‘ནཱཧཾ ཨནཱགཏཾ དཱིགྷཾ, སམཝེཀྑཱམི པཀྑིམ;

ཋིཏོ དསསུ དྷམྨེསུ, པརལོཀཾ ན སནྟསེ.

༡༧༦.

‘‘དཱནཾ སཱིལཾ པརིཙྩཱགཾ, ཨཛྫཝཾ མདྡཝཾ ཏཔཾ;

ཨཀྐོདྷཾ ཨཝིཧིཾསཉྩ, ཁནྟིཉྩ ཨཝིརོདྷནཾ.

༡༧༧.

‘‘ཨིཙྩེཏེ ཀུསལེ དྷམྨེ, ཋིཏེ པསྶཱམི ཨཏྟནི;

ཏཏོ མེ ཛཱཡཏེ པཱིཏི, སཱམནསྶཉྩནཔྤཀཾ.

༡༧༨.

‘‘སུམུཁོ ཙ ཨཙིནྟེཏྭཱ, ཝིསཛྫི ཕརུསཾ གིརཾ;

བྷཱཝདོསམནཉྙཱཡ, ཨསྨཱཀཱཡཾ ཝིཧངྒམོ.

༡༧༩.

‘‘སོ ཀུདྡྷོ ཕརུསཾ ཝཱཙཾ, ནིཙྪཱརེསི ཨཡོནིསོ;

ཡཱནསྨེསུ ན ཝིཛྫནྟི, ནཡིདཾ པཉྙཝཏཱམིཝཱ’’ཏི.

ཏཏྠ དིསྭཱཏི ཏཾ བཧུཾ ཨགྒཔཱནབྷོཛནཾ དིསྭཱ. པེསིཏནྟི ཨཱཧརཱཔེཏྭཱ ཨུཔནཱིཏཾ. ཁཏྟདྷམྨཱནནྟི པཋམཀཱརཎེསུ པཊིསནྠཱརདྷམྨཱནཾ. ཏཏོ པུཙྪི ཨནནྟརཱཏི ཏསྨིཾ ཀཱལེ ‘‘ཀཙྩི ནུ, བྷོཏོ’’ཏི ཨནུཔཊིཔཱཊིཡཱ པུཙྪི. ཏཱ པནེཏཱ ཚ གཱཐཱ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟཏྠཱཡེཝ. ཨནུཔྤཱིལ༹ནྟི ཀཙྩི རཊྛཝཱསིནོ ཡནྟེ ཨུཙྪུཾ ཝིཡ ན པཱིལེ༹སཱིཏི པུཙྪཏི. ཨཀུཏོཙིཨུཔདྡཝནྟི ཀུཏོཙི ཨནུཔདྡཝཾ. དྷམྨེན སམེན མནུསཱསསཱིཏི ཀཙྩི ཏཝ རཊྛཾ དྷམྨེན སམེན ཨནུསཱསསི. སནྟོཏི སཱིལཱདིགུཎསཾཡུཏྟཱ སཔྤུརིསཱ. ནིརཾཀཏྭཱཏི ཚཌྜེཏྭཱ. ནཱནཱགཏཾ དཱིགྷནྟི ཨནཱགཏཾ ཨཏྟནོ ཛཱིཝིཏཔཝཏྟིཾ ‘‘ཀཙྩི དཱིགྷ’’ནྟི ན སམཝེཀྑསི, ཨཱཡུསངྑཱརཱནཾ པརིཏྟབྷཱཝཾ ཛཱནཱསཱིཏི པུཙྪཏི. མདནཱིཡེཏི མདཱརཧེ རཱུཔཱདིཨཱརམྨཎེ. ན སནྟསཱིཏི ན བྷཱཡསི. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – ཀཙྩི རཱུཔཱདཱིསུ ཀཱམགུཎེསུ ཨམཏྟོ ཨཔྤམཏྟོ ཧུཏྭཱ དཱནཱདཱིནཾ ཀུསལཱནཾ ཀཏཏྟཱ པརལོཀཾ ན བྷཱཡསཱིཏི.

དསསཱུཏི དསསུ རཱཛདྷམྨེསུ. དཱནཱདཱིསུ དསཝཏྠུཀཱ ཙེཏནཱ དཱནཾ, པཉྩསཱིལདསསཱིལཱནི སཱིལཾ, དེཡྻདྷམྨཙཱགོ པརིཙྩཱགོ, ཨུཛུབྷཱཝོ ཨཛྫཝཾ, མུདུབྷཱཝོ མདྡཝཾ, ཨུཔོསཐཀམྨཾ ཏཔོ, མེཏྟཱཔུབྦབྷཱགོ ཨཀྐོདྷོ, ཀརུཎཱཔུབྦབྷཱགོ ཨཝིཧིཾསཱ, ཨདྷིཝཱསནཱ ཁནྟི, ཨཝིརོདྷོ ཨཝིརོདྷནཾ. ཨཙིནྟེཏྭཱཏི མམ ཨིམཾ གུཎསམྤཏྟིཾ ཨཙིནྟེཏྭཱ. བྷཱཝདོསནྟི ཙིཏྟདོསཾ. ཨནཉྙཱཡཱཏི ཨཛཱནིཏྭཱ. ཨསྨཱཀཉྷི ཙིཏྟདོསོ ནཱམ ནཏྠི, ཡམེས ཛཱནེཡྻ, ཏཾ ཨཛཱནིཏྭཱཝ ཕརུསཾ ཀཀྑལ༹ཾ གིརཾ ཝིསྶཛྫེསི. ཨཡོནིསོཏི ཨནུཔཱཡེན. ཡཱནསྨེསཱུཏི ཡཱནི ཝཛྫཱནི ཨམྷེསུ ན ཝིཛྫནྟི, ཏཱནི ཝདཏི. ནཡིདནྟི ཏསྨཱསྶ ཨིདཾ ཝཙནཾ པཉྙཝཏཾ ཨིཝ ན ཧོཏི, ཏེནེས མམ ན པཎྜིཏོ ཝིཡ ཨུཔཊྛཱཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ སུམུཁོ ‘‘མཡཱ གུཎསམྤནྣོཝ རཱཛཱ ཨཔསཱདིཏོ, སོ མེ ཀུདྡྷོ, ཁམཱཔེསྶཱམི ན’’ནྟི ཙིནྟེཏྭཱ ཨཱཧ –

༡༨༠.

‘‘ཨཏྠི མེ ཏཾ ཨཏིསཱརཾ, ཝེགེན མནུཛཱདྷིཔ;

དྷཏརཊྛེ ཙ བདྡྷསྨིཾ, དུཀྑཾ མེ ཝིཔུལཾ ཨཧུ.

༡༨༡.

‘‘ཏྭཾ ནོ པིཏཱཝ པུཏྟཱནཾ, བྷཱུཏཱནཾ དྷརཎཱིརིཝ;

ཨསྨཱཀཾ ཨདྷིཔནྣཱནཾ, ཁམསྶུ རཱཛཀུཉྫརཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨཏིསཱརནྟི པཀྑལིཏཾ. ཝེགེནཱཏི ཨཧཾ ཨེཏཾ ཀཐཾ ཀཐེནྟོ ཝེགེན སཧསཱ ཀཐེསིཾ. དུཀྑནྟི ཙེཏསིཀཾ དུཀྑཾ མམ ཝིཔུལཾ ཨཧོསི, ཏསྨཱ ཀོདྷཝསེན ཡཾ མཡཱ ཝུཏྟཾ, ཏཾ མེ ཁམཐ, མཧཱརཱཛཱཏི. པུཏྟཱནནྟི ཏྭཾ ཨམྷཱཀཾ པུཏྟཱནཾ པིཏཱ ཝིཡ. དྷརཎཱིརིཝཱཏི པཱཎབྷཱུཏཱནཾ པཏིཊྛཱ པཐཝཱི ཝིཡ ཏྭཾ ཨམྷཱཀཾ ཨཝསྶཡོ. ཨདྷིཔནྣཱནནྟི དོསེན ཨཔརཱདྷེན ཨཛ྄ཛྷོཏྠཊཱནཾ ཁམསྶཱུཏི ཨིདཾ སོ ཨཱསནཱ ཨོརུཡ྄ཧ པཀྑེཧི ཨཉྫལིཾ ཀཏྭཱ ཨཱཧ.

ཨཐ ནཾ རཱཛཱ ཨཱལིངྒིཏྭཱ ཨཱདཱཡ སུཝཎྞཔཱིཋེ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ ཨཙྩཡདེསནཾ པཊིགྒཎྷནྟོ ཨཱཧ –

༡༨༢.

‘‘ཨེཏཾ ཏེ ཨནུམོདཱམ, ཡཾ བྷཱཝཾ ན ནིགཱུཧསི;

ཁིལཾ པབྷིནྡསི པཀྑི, ཨུཛུཀོསི ཝིཧངྒམཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨནུམོདཱམཱཏི ཨེཏཾ ཏེ དོསཾ ཁམཱམ. ཡནྟི ཡསྨཱ ཏྭཾ ཨཏྟནོ ཙིཏྟཔཊིཙྪནྣབྷཱཝཾ ན ནིགཱུཧསི. ཁིལནྟི ཙིཏྟཁིལཾ ཙིཏྟཁཱཎུཀཾ.

ཨིདཉྩ པན ཝཏྭཱ རཱཛཱ མཧཱསཏྟསྶ དྷམྨཀཐཱཡ སུམུཁསྶ ཙ ཨུཛུབྷཱཝེ པསཱིདིཏྭཱ ‘‘པསནྣེན ནཱམ པསནྣཱཀཱརོ ཀཱཏབྦོ’’ཏི ཨུབྷིནྣམྤི ཏེསཾ ཨཏྟནོ རཛྫསིརིཾ ནིཡྻཱདེནྟོ ཨཱཧ –

༡༨༣.

‘‘ཡཾ ཀིཉྩི རཏནཾ ཨཏྠི, ཀཱསིརཱཛནིཝེསནེ;

རཛཏཾ ཛཱཏརཱུཔཉྩ, མུཏྟཱ ཝེལུ༹རིཡཱ བཧཱུ.

༡༨༤.

‘‘མཎཡོ སངྑམུཏྟཱ ཙ, ཝཏྠཀཾ ཧརིཙནྡནཾ;

ཨཛིནཾ དནྟབྷཎྜཉྩ, ལོཧཾ ཀཱལཱ༹ཡསཾ བཧུཾ;

ཨེཏཾ དདཱམི ཝོ ཝིཏྟཾ, ཨིསྶརཾ ཝིསྶཛཱམི ཝོ’’ཏི.

ཏཏྠ མུཏྟཱཏི ཝིདྡྷཱཝིདྡྷམུཏྟཱ. མཎཡོཏི མཎིབྷཎྜཀཱནི. སངྑམུཏྟཱ ཙཱཏི དཀྑིཎཱཝཊྚསངྑརཏནཉྩ ཨཱམལཀཝཊྚམུཏྟརཏནཉྩ. ཝཏྠཀནྟི སུཁུམཀཱསིཀཝཏྠཱནི. ཨཛིནནྟི ཨཛིནམིགཙམྨཾ. ལོཧཾ ཀཱལཱ༹ཡསནྟི ཏམྦལོཧཉྩ ཀཱལ༹ལོཧཉྩ. ཨིསྶརནྟི ཀཉྩནམཱལེན སེཏཙྪཏྟེན སདྡྷིཾ དྭཱདསཡོཛནིཀེ བཱརཱཎསིནགརེ རཛྫཾ.

ཨེཝཉྩ པན ཝཏྭཱ ཨུབྷོཔི ཏེ སེཏཙྪཏྟེན པཱུཛེཏྭཱ རཛྫཾ པཊིཙྪཱཔེསི. ཨཐ མཧཱསཏྟོ རཉྙཱ སདྡྷིཾ སལླཔནྟོ ཨཱཧ –

༡༨༥.

‘‘ཨདྡྷཱ ཨཔཙིཏཱ ཏྱམྷཱ, སཀྐཏཱ ཙ རཐེསབྷ;

དྷམྨེསུ ཝཏྟམཱནཱནཾ, ཏྭཾ ནོ ཨཱཙརིཡོ བྷཝ.

༡༨༦.

‘‘ཨཱཙརིཡ མནུཉྙཱཏཱ, ཏཡཱ ཨནུམཏཱ མཡཾ;

ཏཾ པདཀྑིཎཏོ ཀཏྭཱ, ཉཱཏིཾ པསྶེམུརིནྡམཱ’’ཏི.

ཏཏྠ དྷམྨེསཱུཏི ཀུསལཀམྨཔཐདྷམྨེསུ. ཨཱཙརིཡོཏི ཏྭཾ ཨམྷེཧི བྱཏྟཏརོ, ཏསྨཱ ནོ ཨཱཙརིཡོ ཧོཏི, ཨཔིཙ དསནྣཾ རཱཛདྷམྨཱནཾ ཀཐིཏཏྟཱ སུམུཁསྶ དོསཾ དསྶེཏྭཱ ཨཙྩཡཔཊིགྒཧཎསྶ ཀཏཏྟཱཔི ཏྭཾ ཨམྷཱཀཾ ཨཱཙརིཡོཝ, ཏསྨཱ ཨིདཱནིཔི ནོ ཨཱཙཱརསིཀྑཱཔནེན ཨཱཙརིཡོ བྷཝཱཏི ཨཱཧ. པསྶེམུརིནྡམཱཏི པསྶེམུ ཨརིནྡམ.

སོ ཏེསཾ གམནཾ ཨནུཛཱནི, བོདྷིསཏྟསྶཔི དྷམྨཾ ཀཐེནྟསྶེཝ ཨརུཎཾ ཨུཊྛཧི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༡༨༧.

‘‘སབྦརཏྟིཾ ཙིནྟཡིཏྭཱ, མནྟཡིཏྭཱ ཡཐཱཀཐཾ;

ཀཱསིརཱཛཱ ཨནུཉྙཱསི, ཧཾསཱནཾ པཝརུཏྟམ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཡཐཱཀཐནྟི ཡཾཀིཉྩི ཨཏྠཾ ཏེཧི སདྡྷིཾ ཙིནྟེཏབྦཾ མནྟེཏབྦཉྩ, སབྦཾ ཏཾ ཙིནྟེཏྭཱ ཙ མནྟེཏྭཱ ཙཱཏི ཨཏྠོ. ཨནུཉྙཱསཱིཏི གཙྪཐཱཏི ཨནུཉྙཱསི.

ཨེཝཾ ཏེན ཨནུཉྙཱཏོ བོདྷིསཏྟོ རཱཛཱནཾ ‘‘ཨཔྤམཏྟོ དྷམྨེན རཛྫཾ ཀཱརེཧཱི’’ཏི ཨོཝདིཏྭཱ པཉྩསུ སཱིལེསུ པཏིཊྛཱཔེསི. རཱཛཱ ཏེསཾ ཀཉྩནབྷཱཛནེཧི མདྷུལཱཛཉྩ མདྷུརོདཀཉྩ ཨུཔནཱམེཏྭཱ ནིཊྛིཏཱཧཱརཀིཙྩེ གནྡྷམཱལཱདཱིཧི པཱུཛེཏྭཱ བོདྷིསཏྟཾ སུཝཎྞཙངྐོཊཀེན སཡཾ ཨུཀྑིཔི, ཁེམཱ དེཝཱི སུམུཁཾ ཨུཀྑིཔི. ཨཐ ནེ སཱིཧཔཉྫརཾ ཨུགྒྷཱཊེཏྭཱ སཱུརིཡུགྒམནཝེལཱཡ ‘‘གཙྪཐ སཱམིནོ’’ཏི ཝིསྶཛྫེསུཾ. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༡༨༨.

‘‘ཏཏོ རཏྱཱ ཝིཝསཱནེ, སཱུརིཡུགྒམནཾ པཏི;

པེཀྑཏོ ཀཱསིརཱཛསྶ, བྷཝནཱ ཏེ ཝིགཱཧིསུ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཝིགཱཧིསུནྟི ཨཱཀཱསཾ པཀྑནྡིཾསུ.

ཏེསུ མཧཱསཏྟོ སུཝཎྞཙངྐོཊཀཏོ ཨུཔྤཏིཏྭཱ ཨཱཀཱསེ ཋཏྭཱ ‘‘མཱ ཙིནྡཡི, མཧཱརཱཛ, ཨཔྤམཏྟོ ཨམྷཱཀཾ ཨོཝཱདེ ཝཏྟེཡྻཱསཱི’’ཏི རཱཛཱནཾ སམསྶཱསེཏྭཱ སུམུཁཾ ཨཱདཱཡ ཙིཏྟཀཱུཊམེཝ གཏོ. ཏཱནིཔི ཁོ ནཝུཏི ཧཾསསཧསྶཱནི ཀཉྩནགུཧཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ པབྦཏཏལེ ནིསིནྣཱནི ཏེ ཨཱགཙྪནྟེ དིསྭཱ པཙྩུགྒནྟྭཱ པརིཝཱརེསུཾ. ཏེ ཉཱཏིགཎཔརིཝུཏཱ ཙིཏྟཀཱུཊཏལཾ པཝིསིཾསུ. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༡༨༩.

‘‘ཏེ ཨརོགེ ཨནུཔྤཏྟེ, དིསྭཱན པརམེ དིཛེ;

ཀེཀཱཏི མཀརུཾ ཧཾསཱ, པུཐུསདྡོ ཨཛཱཡཐ.

༡༩༠.

‘‘ཏེ པཏཱིཏཱ པམུཏྟེན, བྷཏྟུནཱ བྷཏྟུགཱརཝཱ;

སམནྟཱ པརིཀིརིཾསུ, ཨཎྜཛཱ ལདྡྷཔཙྩཡཱ’’ཏི.

ཨེཝཾ པརིཝཱརེཏྭཱ ཙ པན ཏེ ཧཾསཱ ‘‘ཀཐཾ མུཏྟོསི, མཧཱརཱཛཱ’’ཏི པུཙྪིཾསུ. མཧཱསཏྟོ སུམུཁཾ ནིསྶཱཡ མུཏྟབྷཱཝཾ སཾཡམརཱཛལུདྡཔུཏྟེཧི ཀཏཀམྨཉྩ ཀཐེསི. ཏཾ སུཏྭཱ ཏུཊྛཱ ཧཾསགཎཱ ‘‘སུམུཁོ སེནཱཔཏི ཙ རཱཛཱ ཙ ལུདྡཔུཏྟོ ཙ སུཁིཏཱ ནིདྡུཀྑཱ ཙིརཾ ཛཱིཝནྟཱུ’’ཏི ཨཱཧཾསུ. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༡༩༡.

‘‘ཨེཝཾ མིཏྟཝཏཾ ཨཏྠཱ, སབྦེ ཧོནྟི པདཀྑིཎཱ;

ཧཾསཱ ཡཐཱ དྷཏརཊྛཱ, ཉཱཏིསངྒྷམུཔཱགམུ’’ནྟི.

ཏཾ ཙཱུལ༹ཧཾསཛཱཏཀེ ཝུཏྟཏྠམེཝ.

སཏྠཱ ཨིམཾ དྷམྨདེསནཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ‘‘ན, བྷིཀྑཝེ, ཨིདཱནེཝ, པུབྦེཔི ཨཱནནྡོ མམཏྠཱཡ ཨཏྟནོ ཛཱིཝིཏཾ པརིཙྩཛཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཛཱཏཀཾ སམོདྷཱནེསི ‘‘ཏདཱ ལུདྡཔུཏྟོ ཚནྣོ ཨཧོསི, ཁེམཱ དེཝཱི, ཁེམཱ བྷིཀྑུནཱི, རཱཛཱ སཱརིཔུཏྟོ, སུམུཁོ ཨཱནནྡོ, སེསཔརིསཱ བུདྡྷཔརིསཱ, དྷཏརཊྛཧཾསརཱཛཱ པན ཨཧམེཝ ཨཧོསི’’ནྟི.

མཧཱཧཾསཛཱཏཀཝཎྞནཱ དུཏིཡཱ.

[༥༣༥] ༣. སུདྷཱབྷོཛནཛཱཏཀཝཎྞནཱ

ནེཝ ཀིཎཱམི ནཔི ཝིཀྐིཎཱམཱིཏི ཨིདཾ སཏྠཱ ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟོ ཨེཀཾ དཱནཛ྄ཛྷཱསཡཾ བྷིཀྑུཾ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི. སོ ཀིར སཱཝཏྠིཡཾ ཨེཀོ ཀུལཔུཏྟོ ཧུཏྭཱ སཏྠུ དྷམྨཀཐཾ སུཏྭཱ པསནྣཙིཏྟོ པབྦཛིཏྭཱ སཱིལེསུ པརིཔཱུརཀཱརཱི དྷུཏངྒགུཎསམནྣཱགཏོ སབྲཧྨཙཱརཱིསུ པཝཏྟམེཏྟཙིཏྟོ དིཝསསྶ ཏིཀྑཏྟུཾ བུདྡྷདྷམྨསངྒྷུཔཊྛཱནེ ཨཔྤམཏྟོ ཨཱཙཱརསམྤནྣོ དཱནཛ྄ཛྷཱསཡོ ཨཧོསི. སཱརཎཱིཡདྷམྨཔཱུརཀོ ཨཏྟནཱ ལདྡྷཾ པཊིགྒཱཧཀེསུ ཝིཛྫམཱནེསུ ཚིནྣབྷཏྟོ ཧུཏྭཱཔི དེཏིཡེཝ, ཏསྨཱ ཏསྶ དཱནཛ྄ཛྷཱསཡདཱནཱབྷིརཏབྷཱཝོ བྷིཀྑུསངྒྷེ པཱཀཊོ ཨཧོསི. ཨཐེཀདིཝསཾ བྷིཀྑཱུ དྷམྨསབྷཱཡཾ ཀཐཾ སམུཊྛཱཔེསུཾ, ‘‘ཨཱཝུསོ, ཨསུཀོ ནཱམ བྷིཀྑུ དཱནཛ྄ཛྷཱསཡོ དཱནཱབྷིརཏོ ཨཏྟནཱ ལདྡྷཾ པསཏམཏྟཔཱནཱིཡམྤི ལོབྷཾ ཚིནྡིཏྭཱ སབྲཧྨཙཱརཱིནཾ དེཏི, བོདྷིསཏྟསྶེཝསྶ ཨཛ྄ཛྷཱསཡོ’’ཏི. སཏྠཱ ཏཾ ཀཐཾ དིབྦཱཡ སོཏདྷཱཏུཡཱ སུཏྭཱ གནྡྷཀུཊིཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ ཨཱགནྟྭཱ ‘‘ཀཱཡ ནུཏྠ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི ཀཐཱཡ སནྣིསིནྣཱ’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘ཨིམཱཡ ནཱམཱ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཨཡཾ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ པུབྦེ ཨདཱནསཱིལོ མཙྪརཱི ཏིཎགྒེན ཏེལབིནྡུམྤི ཨདཱཏཱ ཨཧོསི, ཨཐ ནཾ ཨཧཾ དམེཏྭཱ ནིབྦིསེཝནཾ ཀཏྭཱ དཱནཕལཾ ཝཎྞེཏྭཱ དཱནེ པཏིཊྛཱཔེསིཾ, སོ ‘པསཏམཏྟཾ ཨུདཀམྤི ལབྷིཏྭཱ ཨདཏྭཱ ན པིཝིསྶཱམཱི’ཏི མམ སནྟིཀེ ཝརཾ ཨགྒཧེསི, ཏསྶ ཕལེན དཱནཛ྄ཛྷཱསཡོ དཱནཱབྷིརཏོ ཛཱཏོ’’ཏི ཝཏྭཱ ཏེཧི ཡཱཙིཏོ ཨཏཱིཏཾ ཨཱཧརི.

ཨཏཱིཏེ བཱརཱཎསིཡཾ བྲཧྨདཏྟེ རཛྫཾ ཀཱརེནྟེ ཨེཀོ གཧཔཏི ཨཌྜྷོ ཨཧོསི ཨསཱིཏིཀོཊིཝིབྷཝོ. ཨཐསྶ རཱཛཱ སེཊྛིཊྛཱནཾ ཨདཱསི. སོ རཱཛཔཱུཛིཏོ ནཱགརཛཱནཔདཔཱུཛིཏོ ཧུཏྭཱ ཨེཀདིཝསཾ ཨཏྟནོ སམྤཏྟིཾ ཨོལོཀེཏྭཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨཡཾ ཡསོ མཡཱ ཨཏཱིཏབྷཝེ ནེཝ ནིདྡཱཡནྟེན, ན ཀཱཡདུཙྩརིཏཱདཱིནི ཀརོནྟེན ལདྡྷོ, སུཙརིཏཱནི པན པཱུརེཏྭཱ ལདྡྷོ, ཨནཱགཏེཔི མཡཱ མམ པཏིཊྛཾ ཀཱཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི. སོ རཉྙོ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ‘‘དེཝ, མམ གྷརེ ཨསཱིཏིཀོཊིདྷནཾ ཨཏྠི, ཏཾ གཎྷཱཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ན མཡ྄ཧཾ ཏཝ དྷནེནཏྠོ, བཧུཾ མེ དྷནཾ, ཨིཏོཔི ཡདིཙྪསི, ཏཾ གཎྷཱཧཱི’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཀིཾ ནུ, དེཝ, མམ དྷནཾ དཱཏུཾ ལབྷཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཨཐ རཉྙཱ ‘‘ཡཐཱརུཙི ཀརོཧཱི’’ཏི ཝུཏྟེ ཙཏཱུསུ ནགརདྭཱརེསུ ནགརམཛ྄ཛྷེ ནིཝེསནདྭཱརེ ཙཱཏི ཚ དཱནསཱལཱཡོ ཀཱརེཏྭཱ དེཝསིཀཾ ཚསཏསཧསྶཔརིཙྩཱགཾ ཀརོནྟོ མཧཱདཱནཾ པཝཏྟེསི. སོ ཡཱཝཛཱིཝཾ དཱནཾ དཏྭཱ ‘‘ཨིམཾ མམ དཱནཝཾསཾ མཱ ཨུཔཙྪིནྡཐཱ’’ཏི པུཏྟེ ཨནུསཱསིཏྭཱ ཛཱིཝིཏཔརིཡོསཱནེ སཀྐོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. པུཏྟོཔིསྶ ཏཐེཝ དཱནཾ དཏྭཱ ཙནྡོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི, ཏསྶ པུཏྟོ སཱུརིཡོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི, ཏསྶ པུཏྟོ མཱཏལི ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི, ཏསྶ པུཏྟོ པཉྩསིཁོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི, ཏསྶ པན པུཏྟོ ཚཊྛོ སེཊྛིཊྛཱནཾ ལདྡྷཱ མཙྪརིཡཀོསིཡོ ནཱམ ཨཧོསི ཨསཱིཏིཀོཊིཝིབྷཝོཡེཝ. སོ ‘‘མམ པིཏུཔིཏཱམཧཱ བཱལཱ ཨཧེསུཾ, དུཀྑེན སམྦྷཏཾ དྷནཾ ཚཌྜེསུཾ, ཨཧཾ པན དྷནཾ རཀྑིསྶཱམི, ཀསྶཙི ཀིཉྩི ན དསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ དཱནསཱལཱ ཝིདྡྷཾསེཏྭཱ ཨགྒིནཱ ཛྷཱཔེཏྭཱ ཐདྡྷམཙྪརཱི ཨཧོསི.

ཨཐསྶ གེཧདྭཱརེ ཡཱཙཀཱ སནྣིཔཏིཏྭཱ བཱཧཱ པགྒཡ྄ཧ, ‘‘མཧཱསེཊྛི, མཱ ཨཏྟནོ པིཏུཔིཏཱམཧཱནཾ དཱནཝཾསཾ ནཱསཡི, དཱནཾ དེཧཱི’’ཏི མཧཱསདྡེན པརིདེཝིཾསུ. ཏཾ སུཏྭཱ མཧཱཛནོ ‘‘མཙྪརིཡཀོསིཡེན ཨཏྟནོ དཱནཝཾསོ ཨུཔཙྪིནྣོ’’ཏི ཏཾ གརཧི. སོ ལཛྫིཏོ ནིཝེསནདྭཱརེ ཡཱཙཀཱནཾ ཨཱགཏཱགཏཊྛཱནཾ ནིཝཱརེཏུཾ ཨཱརཀྑཾ ཋཔེསི. ཏེ ནིཔྤཙྩཡཱ ཧུཏྭཱ པུན ཏསྶ གེཧདྭཱརཾ ན ཨོལོཀེསུཾ. སོ ཏཏོ པཊྛཱཡ དྷནམེཝ སཾཧརཏི, ནེཝ ཨཏྟནཱ པརིབྷུཉྫཏི, ན པུཏྟདཱརཱདཱིནཾ དེཏི, ཀཉྫིཀབིལངྒདུཏིཡཾ སཀུཎྜཀབྷཏྟཾ བྷུཉྫཏི, མཱུལཕལམཏྟཏནྟཱནི ཐཱུལཝཏྠཱནི ནིཝཱསེཏི, པཎྞཚཏྟཾ མཏྠཀེ དྷཱརེཏྭཱ ཛརགྒོཎཡུཏྟེན ཛཛྫརརཐཀེན ཡཱཏི. ཨིཏི ཏསྶ ཨསཔྤུརིསསྶ ཏཏྟཀཾ དྷནཾ སུནཁེན ལདྡྷཾ ནཱལི༹ཀེརཾ ཝིཡ ཨཧོསི.

སོ ཨེཀདིཝསཾ རཱཛཱུཔཊྛཱནཾ གཙྪནྟོ ‘‘ཨནུསེཊྛིཾ ཨཱདཱཡ གམིསྶཱམཱི’’ཏི ཏསྶ གེཧཾ ཨགམཱསི. ཏསྨིཾ ཁཎེ ཨནུསེཊྛི པུཏྟདྷཱིཏཱདཱིཧི པརིཝུཏོ ནཝསཔྤིཔཀྐམདྷུསཀྑརཙུཎྞེཧི སངྑཏཾ པཱཡཱསཾ བྷུཉྫམཱནོ ནིསིནྣོ ཧོཏི. སོ མཙྪརིཡཀོསིཡཾ དིསྭཱ ཨཱསནཱ ཝུཊྛཱཡ ‘‘ཨེཧི, མཧཱསེཊྛི, ཨིམསྨིཾ པལླངྐེ ནིསཱིད, པཱཡཱསཾ བྷུཉྫིསྶཱམཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཏསྶ པཱཡཱསཾ དིསྭཱཝ མུཁེ ཁེལཱ༹ ཨུཔྤཛྫི, བྷུཉྫིཏུཀཱམོ ཨཧོསི, ཨེཝཾ པན ཙིནྟེསི – ‘‘སཙཱཧཾ བྷུཉྫིསྶཱམི, ཨནུསེཊྛིནོ མམ གེཧཾ ཨཱགཏཀཱལེ པཊིསཀྐཱརོ ཀཱཏབྦོ བྷཝིསྶཏི, ཨེཝཾ མེ དྷནཾ ནསྶིསྶཏི, ན བྷུཉྫིསྶཱམཱི’’ཏི. ཨཐ པུནཔྤུནཾ ཡཱཙིཡམཱནོཔི ‘‘ཨིདཱནི མེ བྷུཏྟཾ, སུཧིཏོསྨཱི’’ཏི ན ཨིཙྪི. ཨནུསེཊྛིམྷི བྷུཉྫནྟེ པན ཨོལོཀེནྟོ མུཁེ སཉྫཱཡམཱནེན ཁེལེ༹ན ནིསཱིདིཏྭཱ ཏསྶ བྷཏྟཀིཙྩཱཝསཱནེ ཏེན སདྡྷིཾ རཱཛནིཝེསནཾ གནྟྭཱ རཱཛཱནཾ པསྶིཏྭཱ རཱཛནིཝེསནཏོ ཨོཏརིཏྭཱ ཨཏྟནོ གེཧཾ ཨནུཔྤཏྟོ པཱཡཱསཏཎྷཱཡ པཱིལི༹ཡམཱནོ ཙིནྟེསི – ‘‘སཙཱཧཾ ‘པཱཡཱསཾ བྷུཉྫིཏུཀཱམོམྷཱི’ཏི ཝཀྑཱམི, མཧཱཛནོ བྷུཉྫིཏུཀཱམོ བྷཝིསྶཏི, བཧཱུ ཏཎྜུལཱདཡོ ནསྶིསྶནྟི, ན ཀསྶཙི ཀཐེསྶཱམཱི’’ཏི. སོ རཏྟིནྡིཝཾ པཱཡཱསམེཝ ཙིནྟེནྟོ ཝཱིཏིནཱམེཏྭཱཔི དྷནནཱསནབྷཡེན ཀསྶཙི ཨཀཐེཏྭཱཝ པིཔཱསཾ ཨདྷིཝཱསེསི, ཨནུཀྐམེན ཨདྷིཝཱསེཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ ཨུཔྤཎྜུཔྤཎྜུཀཛཱཏོ ཨཧོསི. ཨེཝཾ སནྟེཔི དྷནནཱསནབྷཡེན ཨཀཐེནྟོ ཨཔརབྷཱགེ དུབྦལོ ཧུཏྭཱ སཡནཾ ཨུཔགཱུཧིཏྭཱ ནིཔཛྫི.

ཨཐ ནཾ བྷརིཡཱ ཨུཔགནྟྭཱ ཧཏྠེན པིཊྛིཾ པརིམཛྫམཱནཱ ‘‘ཀིཾ ཏེ, སཱམི, ཨཕཱསུཀ’’ནྟི པུཙྪི. ‘‘ཏཝེཝ སརཱིརེ ཨཕཱསུཀཾ ཀརོཧི, མམ ཨཕཱསུཀཾ ནཏྠཱི’’ཏི. ‘‘སཱམི, ཨུཔྤཎྜུཔྤཎྜུཀཛཱཏོསི, ཀིཾ ནུ ཏེ ཀཱཙི ཙིནྟཱ ཨཏྠི, ཨུདཱཧུ རཱཛཱ ཏེ ཀུཔིཏོ, ཨདུ པུཏྟེཧི ཨཝམཱནོ ཀཏོ, ཨཐ ཝཱ པན ཀཱཙི ཏཎྷཱ ཨུཔྤནྣཱ’’ཏི? ‘‘ཨཱམ, ཏཎྷཱ མེ ཨུཔྤནྣཱ’’ཏི. ‘‘ཀཐེཧི, སཱམཱི’’ཏི? ‘‘ཀཐེསྶཱམི, སཀྑིསྶསི ནཾ རཀྑིཏུ’’ནྟི. ‘‘རཀྑིཏབྦཡུཏྟཀཱ ཙེ, རཀྑིསྶཱམཱི’’ཏི. ཨེཝམྤི དྷནནཱསནབྷཡེན ཀཐེཏུཾ ན ཨུསྶཧི. ཏཱཡ པུནཔྤུནཾ པཱིལི༹ཡམཱནོ ཀཐེསི – ‘‘བྷདྡེ, ཨཧཾ ཨེཀདིཝསཾ ཨནུསེཊྛིཾ ནཝསཔྤིམདྷུསཀྑརཙུཎྞེཧི སངྑཏཾ པཱཡཱསཾ བྷུཉྫནྟཾ དིསྭཱ ཏཏོ པཊྛཱཡ ཏཱདིསཾ པཱཡཱསཾ བྷུཉྫིཏུཀཱམོ ཛཱཏོ’’ཏི. ‘‘ཨསཔྤུརིས, ཀིཾ ཏྭཾ དུགྒཏོ, སཀལམཱརཱཎསིཝཱསཱིནཾ པཧོནཀཾ པཱཡཱསཾ པཙིསྶཱམཱི’’ཏི. ཨཐསྶ སཱིསེ དཎྜེན པཧརཎཀཱལོ ཝིཡ ཨཧོསི. སོ ཏསྶཱ ཀུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ‘‘ཛཱནཱམཧཾ ཏཝ མཧདྡྷནབྷཱཝཾ, སཙེ ཏེ ཀུལགྷརཱ ཨཱབྷཏཾ ཨཏྠི, པཱཡཱསཾ པཙིཏྭཱ ནཱགརཱནཾ དེཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཏེན ཧི ཨེཀཝཱིཐིཝཱསཱིནཾ པཧོནཀཾ ཀཏྭཱ པཙཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཀིཾ ཏེ ཨེཏེཧི, ཨཏྟནོ པན སནྟཀཾ ཁཱདནྟཱུ’’ཏི? ‘‘ཏེན ཧི ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ སཏྟསཏྟགྷརཝཱསཱིནཾ པཧོནཀཾ ཀཏྭཱ པཙཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཀིཾ ཏེ ཨེཏེཧཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི ཨིམསྨིཾ གེཧེ པརིཛནསྶཱ’’ཏི. ‘‘ཀིཾ ཏེ ཨེཏེནཱ’’ཏི? ‘‘ཏེན ཧི བནྡྷུཛནསྶེཝ པཧོནཀཾ ཀཏྭཱ པཙཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཀིཾ ཏེ ཨེཏེནཱ’’ཏི? ‘‘ཏེན ཧི ཏུཡ྄ཧཉྩ མཡ྄ཧཉྩ པཙཱམི སཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཀཱསི ཏྭཾ, ན ཏུཡ྄ཧཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི? ‘‘ཏེན ཧི ཨེཀསྶེཝ ཏེ པཧོནཀཾ ཀཏྭཱ པཙཱམཱི’’ཏི. ‘‘མཡ྄ཧཉྩ ཏྭཾ མཱ པཙི, གེཧེ པན པཙནྟེ བཧཱུ པཙྩཱསཱིསནྟི, མཡ྄ཧཾ པན པཏྠཾ ཏཎྜུལཱནཾ ཙཏུབྷཱགཾ ཁཱིརསྶ ཨཙྪརཾ སཀྑརཱཡ ཀརཎྜཀཾ སཔྤིསྶ ཀརཎྜཀཾ མདྷུསྶ ཨེཀཉྩ པཙནབྷཱཛནཾ དེཧི, ཨཧཾ ཨརཉྙཾ པཝིསིཏྭཱ ཏཏྠ པཙིཏྭཱ བྷུཉྫཱམཱི’’ཏི. སཱ ཏཐཱ ཨཀཱསི. སོ ཏཾ སབྦཾ ཙེཊཀེན གཱཧཱཔེཏྭཱ ‘‘གཙྪ ཨསུཀཊྛཱནེ ཏིཊྛཱཧཱི’’ཏི ཏཾ པུརཏོ པེསེཏྭཱ ཨེཀཀོཝ ཨོགུཎྛིཀཾ ཀཏྭཱ ཨཉྙཱཏཀཝེསེན ཏཏྠ གནྟྭཱ ནདཱིཏཱིརེ ཨེཀསྨིཾ གཙྪམཱུལེ ཨུདྡྷནཾ ཀཱརེཏྭཱ དཱརུདཀཾ ཨཱཧརཱཔེཏྭཱ ‘‘ཏྭཾ གནྟྭཱ ཨེཀསྨིཾ མགྒེ ཋཏྭཱ ཀཉྩིདེཝ དིསྭཱ མམ སཉྙཾ དདེཡྻཱསི, མཡཱ པཀྐོསིཏཀཱལེཝ ཨཱགཙྪེཡྻཱསཱི’’ཏི ཏཾ པེསེཏྭཱ ཨགྒིཾ ཀཏྭཱ པཱཡཱསཾ པཙི.

ཏསྨིཾ ཁཎེ སཀྐོ དེཝརཱཛཱ དསསཧསྶཡོཛནཾ ཨལངྐཏདེཝནགརཾ, སཊྛིཡོཛནཾ སུཝཎྞཝཱིཐིཾ, ཡོཛནསཧསྶུབྦེདྷཾ ཝེཛཡནྟཾ, པཉྩཡོཛནསཏིཀཾ སུདྷམྨསབྷཾ, སཊྛིཡོཛནཾ པཎྜུཀམྦལསིལཱསནཾ, པཉྩཡོཛནཱཝཊྚཾ ཀཉྩནམཱལསེཏཙྪཏྟཾ, ཨཌྜྷཏེཡྻཀོཊིསངྑཱ དེཝཙྪརཱ, ཨལངྐཏཔཊིཡཏྟཾ ཨཏྟབྷཱཝནྟི ཨིམཾ ཨཏྟནོ སིརིཾ ཨོལོཀེཏྭཱ ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ ཀཏྭཱ མཡཱ ཨཡཾ ཡསོ ལདྡྷོ’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ བཱརཱཎསིཡཾ སེཊྛིབྷཱུཏེན པཝཏྟིཏཾ དཱནཾ ཨདྡས. ཏཏོ ‘‘མམ པུཏྟཱདཡོ ཀུཧིཾ ནིབྦཏྟཱ’’ཏི ཨོལོཀེནྟོ ‘‘པུཏྟོ མེ ཙནྡོ དེཝཔུཏྟོ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི, ཏསྶ པུཏྟོ སཱུརིཡོ, ཏསྶ པུཏྟོ, མཱཏལི, ཏསྶ པུཏྟོ, པཉྩསིཁོ’’ཏི སབྦེསཾ ནིབྦཏྟིཾ དིསྭཱ ‘‘པཉྩསིཁསྶ པུཏྟོ ཀཱིདིསོ’’ཏི ཨོལོཀེནྟོ ཨཏྟནོ ཝཾསསྶ ཨུཔཙྪིནྣབྷཱཝཾ པསྶི. ཨཐསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨཡཾ ཨསཔྤུརིསོ མཙྪརཱི ཧུཏྭཱ ནེཝ ཨཏྟནཱ པརིབྷུཉྫཏི, ན པརེསཾ དེཏི, མམ ཝཾསོ ཏེན ཨུཔཙྪིནྣོ, ཀཱལཾ ཀཏྭཱ ནིརཡེ ནིབྦཏྟིསྶཏི, ཨོཝཱདམསྶ དཏྭཱ མམ ཝཾསཾ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ ཨེཏསྶ ཨིམསྨིཾ དེཝནགརེ ནིབྦཏྟནཱཀཱརཾ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི. སོ ཙནྡཱདཡོ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ‘‘ཨེཐ མནུསྶཔཐཾ གམིསྶཱམ, མཙྪརིཡཀོསིཡེན ཨམྷཱཀཾ ཝཾསོ ཨུཔཙྪིནྣོ, དཱནསཱལཱ ཛྷཱཔིཏཱ, ནེཝ ཨཏྟནཱ པརིབྷུཉྫཏི, ན པརེསཾ དེཏི, ཨིདཱནི པན པཱཡཱསཾ བྷུཉྫིཏུཀཱམོ ཧུཏྭཱ ‘གྷརེ པཙྩནྟེ ཨཉྙསྶཔི པཱཡཱསོ དཱཏབྦོ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི ཨརཉྙཾ པཝིསིཏྭཱ ཨེཀཀོཝ པཙཏི, ཨེཏཾ དམེཏྭཱ དཱནཕལཾ ཛཱནཱཔེཏྭཱ ཨཱགམིསྶཱམ, ཨཔིཙ ཁོ པན ཨམྷེཧི སབྦེཧི ཨེཀཏོ ཡཱཙིཡམཱནོ ཏཏྠེཝ མརེཡྻ. མམ པཋམཾ གནྟྭཱ པཱཡཱསཾ ཡཱཙིཏྭཱ ནིསིནྣཀཱལེ ཏུམྷེ བྲཱཧྨཎཝཎྞེན པཊིཔཱཊིཡཱ ཨཱགནྟྭཱ ཡཱཙེཡྻཱཐཱ’’ཏི ཝཏྭཱ སཡཾ ཏཱཝ བྲཱཧྨཎཝཎྞེན ཏཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ‘‘བྷོ, ཀཏརོ བཱརཱཎསིགམནམགྒོ’’ཏི པུཙྪི. ཨཐ ནཾ མཙྪརིཡཀོསིཡོ ‘‘ཀིཾ ཨུམྨཏྟཀོསི, བཱརཱཎསིམགྒམྤི ན ཛཱནཱསི, ཀིཾ ཨིཏོ ཨེསི, ཨེཏྟོ ཡཱཧཱི’’ཏི ཨཱཧ.

སཀྐོ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཨསུཎནྟོ ཝིཡ ‘‘ཀིཾ ཀཐེསཱི’’ཏི ཏཾ ཨུཔགཙྪཏེཝ. སོཔི, ‘‘ཨརེ, བདྷིར བྲཱཧྨཎ, ཀིཾ ཨིཏོ ཨེསི, པུརཏོ ཡཱཧཱི’’ཏི ཝིརཝི. ཨཐ ནཾ སཀྐོ, ‘‘བྷོ, ཀསྨཱ ཝིརཝསི, དྷཱུམོ པཉྙཱཡཏི, ཨགྒི པཉྙཱཡཏི, པཱཡཱསོ པཙྩཏི, བྲཱཧྨཎཱནཾ ནིམནྟནཊྛཱནེན བྷཝིཏབྦཾ, ཨཧམྤི བྲཱཧྨཎཱནཾ བྷོཛནཀཱལེ ཐོཀཾ ལབྷིསྶཱམི, ཀིཾ མཾ ནིཙྪུབྷསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ནཏྠེཏྠ བྲཱཧྨཎཱནཾ ནིམནྟནཾ, པུརཏོ ཡཱཧཱི’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཏེན ཧི ཀསྨཱ ཀུཛ྄ཛྷསི, ཏཝ བྷོཛནཀཱལེ ཐོཀཾ ལབྷིསྶཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཨཐ ནཾ སོ ‘‘ཨཧཾ ཏེ ཨེཀསིཏྠམྤི ན དསྶཱམི, ཐོཀཾ ཨིདཾ མམ ཡཱཔནམཏྟམེཝ, མཡཱཔི ཙེཏཾ ཡཱཙིཏྭཱཝ ལདྡྷཾ, ཏྭཾ ཨཉྙཏོ ཨཱཧཱརཾ པརིཡེསཱཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ བྷརིཡཾ ཡཱཙིཏྭཱ ལདྡྷབྷཱཝཾ སནྡྷཱཡེཝ ཝཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༡༩༢.

‘‘ནེཝ ཀིཎཱམི ནཔི ཝིཀྐིཎཱམི, ན ཙཱཔི མེ སནྣིཙཡོ ཙ ཨཏྠི;

སུཀིཙྪརཱུཔཾ ཝཏིདཾ པརིཏྟཾ, པཏྠོདནོ ནཱལམཡཾ དུཝིནྣ’’ནྟི.

ཏཾ སུཏྭཱ སཀྐོ ‘‘ཨཧམྤི ཏེ མདྷུརསདྡེན ཨེཀཾ སིལོཀཾ ཀཐེསྶཱམི, ཏཾ སུཎཱཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ན མེ ཏཝ སིལོཀེན ཨཏྠོ’’ཏི ཏསྶ ཝཱརེནྟསྶེཝ གཱཐཱདྭཡམཱཧ –

༡༩༣.

‘‘ཨཔྤམྷཱ ཨཔྤཀཾ དཛྫཱ, ཨནུམཛ྄ཛྷཏོ མཛ྄ཛྷཀཾ;

བཧུམྷཱ བཧུཀཾ དཛྫཱ, ཨདཱནཾ ནཱུཔཔཛྫཏི.

༡༩༤.

‘‘ཏཾ ཏཾ ཝདཱམི ཀོསིཡ, དེཧི དཱནཱནི བྷུཉྫ ཙ;

ཨརིཡམགྒཾ སམཱརུཧ, ནེཀཱསཱི ལབྷཏེ སུཁ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཨནུམཛ྄ཛྷཏོ མཛ྄ཛྷཀནྟི ཨཔྤམཏྟཀམྤི མཛ྄ཛྷེ ཚེཏྭཱ དྭེ ཀོཊྛཱསེ ཀརིཏྭཱ ཨེཀཾ ཀོཊྛཱསཾ དཏྭཱ ཏཏོ ཨཝསེསཏོ ཨནུམཛ྄ཛྷཏོཔི པུན མཛ྄ཛྷེ ཚེཏྭཱ ཨེཀོ ཀོཊྛཱསོ དཱཏབྦོཡེཝ. ཨདཱནཾ ནཱུཔཔཛྫཏཱིཏི ཨཔྤཾ ཝཱ བཧུཾ ཝཱ དིནྣཾ ཧོཏུ, ཨདཱནཾ ནཱམ ན ཧོཏི, ཏམྤི དཱནམེཝ མཧཔྥལམེཝ.

སོ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ‘‘མནཱཔཾ ཏེ, བྲཱཧྨཎ, ཀཐིཏཾ, པཱཡཱསེ པཀྐེ ཐོཀཾ ལབྷིསྶསི, ནིསཱིདཱཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སཀྐོ ཨེཀམནྟེ ནིསཱིདི. ཏསྨིཾ ནིསིནྣེ ཙནྡོ ཏེནེཝ ནིཡཱམེན ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཐེཝ ཀཐཾ པཝཏྟེཏྭཱ ཏསྶ ཝཱརེནྟསྶེཝ གཱཐཱདྭཡམཱཧ –

༡༩༥.

‘‘མོགྷཉྩསྶ ཧུཏཾ ཧོཏི, མོགྷཉྩཱཔི སམཱིཧིཏཾ;

ཨཏིཐིསྨིཾ ཡོ ནིསིནྣསྨིཾ, ཨེཀོ བྷུཉྫཏི བྷོཛནཾ.

༡༩༦.

ཏཾ ཏཾ ཝདཱམི ཀོསིཡ, དེཧི དཱནཱནི བྷུཉྫ ཙ;

ཨརིཡམགྒཾ སམཱརུཧ, ནེཀཱསཱི ལབྷཏེ སུཁ’’ནྟི.

ཏཏྠ སམཱིཧིཏནྟི དྷནུཔྤཱདནཝཱིརིཡཾ.

སོ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཀིཙྪེན ཀསིརེན ‘‘ཏེན ཧི ནིསཱིད, ཐོཀཾ ལབྷིསྶསཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ གནྟྭཱ སཀྐསྶ སནྟིཀེ ནིསཱིདི. ཏཏོ སཱུརིཡོ ཏེནེཝ ནཡེན ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཐེཝ ཀཐཾ པཝཏྟེཏྭཱ ཏསྶ ཝཱརེནྟསྶེཝ གཱཐཱདྭཡམཱཧ –

༡༩༧.

‘‘སཙྩཉྩསྶ ཧུཏཾ ཧོཏི, སཙྩཉྩཱཔི སམཱིཧིཏཾ;

ཨཏིཐིསྨིཾ ཡོ ནིསིནྣསྨིཾ, ནེཀོ བྷུཉྫཏི བྷོཛནཾ.

༡༩༨.

‘‘ཏཾ ཏཾ ཝདཱམི ཀོསིཡ, དེཧི དཱནཱནི བྷུཉྫ ཙ;

ཨརིཡམགྒཾ སམཱརུཧ, ནེཀཱསཱི ལབྷཏེ སུཁ’’ནྟི.

ཏསྶཔི ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཀིཙྪེན ཀསིརེན ‘‘ཏེན ཧི ནིསཱིད, ཐོཀཾ ལབྷིསྶསཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ གནྟྭཱ ཙནྡསྶ སནྟིཀེ ནིསཱིདི. ཨཐ ནཾ མཱཏལི ཏེནེཝ ནཡེན ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཐེཝ ཀཐཾ པཝཏྟེཏྭཱ ཏསྶ ཝཱརེནྟསྶེཝ ཨིམཱ གཱཐཱ ཨབྷཱསི –

༡༩༩.

‘‘སརཉྩ ཛུཧཏི པོསོ, བཧུཀཱཡ གཡཱཡ ཙ;

དོཎེ ཏིམྦརུཏིཏྠསྨིཾ, སཱིགྷསོཏེ མཧཱཝཧེ.

༢༠༠.

‘‘ཨཏྲ ཙསྶ ཧུཏཾ ཧོཏི, ཨཏྲ ཙསྶ སམཱིཧིཏཾ;

ཨཏིཐིསྨིཾ ཡོ ནིསིནྣསྨིཾ, ནེཀོ བྷུཉྫཏི བྷོཛནཾ.

༢༠༡.

‘‘ཏཾ ཏཾ ཝདཱམི ཀོསིཡ, དེཧི དཱནཱནི བྷུཉྫ ཙ;

ཨརིཡམགྒཾ སམཱརུཧ, ནེཀཱསཱི ལབྷཏེ སུཁ’’ནྟི.

ཏཱསཾ ཨཏྠོ – ཡོ པུརིསོ ‘‘ནཱགཡཀྑཱདཱིནཾ བལིཀམྨཾ ཀརོམཱི’’ཏི སམུདྡསོཎྜིཔོཀྑརཎཱིཨཱདཱིསུ ཡཾ ཀིཉྩི སརཉྩ ཨུཔགནྟྭཱ ཛུཧཏི, ཏཏྠ བལིཀམྨཾ ཀརོཏི, ཏཐཱ བཧུཀཱཡ ནདིཡཱ གཡཱཡ པོཀྑརཎིཡཱ དོཎནཱམཀེ ཙ ཏིམྦརུནཱམཀེ ཙ ཏིཏྠེ སཱིགྷསོཏེ མཧནྟེ ཝཱརིཝཧེ. ཨཏྲ ཙསྶཱཏི ཡདི ཨཏྲཱཔི ཨེཏེསུ སརཱདཱིསུ ཨསྶ པུརིསསྶ ཧུཏཉྩེཝ སམཱིཧིཏཉྩ ཧོཏི, སཕལཾ སུཁུདྲཡཾ སམྤཛྫཏི. ཨཏིཐིསྨིཾ ཡོ ནིསིནྣསྨིཾ ནེཀོ བྷུཉྫཏི བྷོཛནཾ, ཨེཏྠ ཝཏྟབྦམེཝ ནཏྠི, ཏེན ཏཾ ཝདཱམི – ཀོསིཡ, དཱནཱནི ཙ དེཧི, སཡཉྩ བྷུཉྫ, ཨརིཡཱནཾ དཱནཱབྷིརཏཱནཾ བུདྡྷཱདཱིནཾ མགྒཾ ཨབྷིརུཧ. ན ཧི ཨེཀཱསཱི ཨེཀོཝ བྷུཉྫམཱནོ སུཁཾ ནཱམ ལབྷཏཱིཏི.

སོ ཏསྶཔི ཝཙནཾ སུཏྭཱ པབྦཏཀཱུཊེན ཨོཏྠཊོ ཝིཡ ཀིཙྪེན ཀསིརེན ‘‘ཏེན ཧི ནིསཱིད, ཐོཀཾ ལབྷིསྶསཱི’’ཏི ཨཱཧ. མཱཏལི གནྟྭཱ སཱུརིཡསྶ སནྟིཀེ ནིསཱིདི. ཏཏོ པཉྩསིཁོ ཏེནེཝ ནཡེན ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཐེཝ ཀཐཾ པཝཏྟེཏྭཱ ཏསྶ ཝཱརེནྟསྶེཝ གཱཐཱདྭཡམཱཧ –

༢༠༢.

‘‘བལི༹སཉྷི སོ ནིགིལཏི, དཱིགྷསུཏྟཾ སབནྡྷནཾ;

ཨཏིཐིསྨིཾ ཡོ ནིསིནྣསྨིཾ, ཨེཀོ བྷུཉྫཏི བྷོཛནཾ.

༢༠༣.

‘‘ཏཾ ཏཾ ཝདཱམི ཀོསིཡ, དེཧི དཱནཱནི བྷུཉྫ ཙ;

ཨརིཡམགྒཾ སམཱརུཧ, ནེཀཱསཱི ལབྷཏེ སུཁ’’ནྟི.

མཙྪརིཡཀོསིཡོ ཏཾ སུཏྭཱ དུཀྑཝེདནོ ནིཏྠུནནྟོ ‘‘ཏེན ཧི ནིསཱིད, ཐོཀཾ ལབྷིསྶསཱི’’ཏི ཨཱཧ. པཉྩསིཁོ གནྟྭཱ མཱཏལིསྶ སནྟིཀེ ནིསཱིདི. ཨིཏི ཏེསུ པཉྩསུ བྲཱཧྨཎེསུ ནིསིནྣམཏྟེསྭེཝ པཱཡཱསོ པཙྩི. ཨཐ ནཾ ཀོསིཡོ ཨུདྡྷནཱ ཨོཏཱརེཏྭཱ ‘‘ཏུམྷཱཀཾ པཏྟཱནི ཨཱཧརཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཏེ ཨནུཊྛཱཡ ཡཐཱནིསིནྣཱཝ ཧཏྠེ པསཱརེཏྭཱ ཧིམཝནྟཏོ མཱལུཝཔཏྟཱནི ཨཱཧརིཾསུ. ཀོསིཡོ ཏཱནི དིསྭཱ ‘‘ཏུམྷཱཀཾ ཨེཏེསུ པཏྟེསུ དཱཏབྦཔཱཡཱསོ ནཏྠི, ཁདིརཱདཱིནཾ པཏྟཱནི ཨཱཧརཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཏེ ཏཱནིཔི ཨཱཧརིཾསུ. ཨེཀེཀཾ པཏྟཾ ཡོདྷཕལཀཔྤམཱཎཾ ཨཧོསི. སོ སབྦེསཾ དབྦིཡཱ པཱཡཱསཾ ཨདཱསི, སབྦནྟིམསྶ དཱནཀཱལེཔི ཨུཀྑལིཡཱ ཨཱུནཾ ན པཉྙཱཡི, པཉྩནྣམྤི དཏྭཱ སཡཾ ཨུཀྑལིཾ གཧེཏྭཱ ནིསཱིདི. ཏསྨིཾ ཁཎེ པཉྩསིཁོ ཨུཊྛཱཡ ཨཏྟབྷཱཝཾ ཝིཛཧིཏྭཱ སུནཁོ ཧུཏྭཱ ཏེསཾ པུརཏོ པསྶཱཝཾ ཀརོནྟོ ཨགམཱསི. བྲཱཧྨཎཱ ཨཏྟནོ པཱཡཱསཾ པཏྟེན པིདཧིཾསུ. ཀོསིཡསྶ ཧཏྠཔིཊྛེ པསྶཱཝབིནྡུ པཏི. བྲཱཧྨཎཱ ཀུཎྜིཀཱཧི ཨུདཀཾ གཧེཏྭཱ པཱཡཱསཾ ཨབྦྷུཀིརིཏྭཱ བྷུཉྫམཱནཱ ཝིཡ ཨཧེསུཾ. ཀོསིཡོ ‘‘མཡ྄ཧམྤི ཨུདཀཾ དེཐ, ཧཏྠཾ དྷོཝིཏྭཱ བྷུཉྫིསྶཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཏཝ ཨུདཀཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ཧཏྠཾ དྷོཝཱ’’ཏི. ‘‘མཡཱ ཏུམྷཱཀཾ པཱཡཱསོ དིནྣོ, མཡ྄ཧཾ ཐོཀཾ ཨུདཀཾ དེཐཱ’’ཏི. ‘‘མཡཾ པིཎྜཔཊིཔིཎྜཀམྨཾ ནཱམ ན ཀརོམཱ’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི ཨིམཾ ཨུཀྑལིཾ ཨོལོཀེཐ, ཧཏྠཾ དྷོཝིཏྭཱ ཨཱགམིསྶཱམཱི’’ཏི ནདིཾ ཨོཏརི. ཏསྨིཾ ཁཎེ སུནཁོ ཨུཀྑལིཾ པསྶཱཝསྶ པཱུརེསི. སོ ཏཾ པསྶཱཝཾ ཀརོནྟཾ དིསྭཱ མཧནྟཾ དཎྜམཱདཱཡ ཏཾ ཏཛྫེནྟོ ཨཱགཙྪི. སོ ཨསྶཱཛཱནཱིཡམཏྟོ ཧུཏྭཱ ཏཾ ཨནུབནྡྷནྟོ ནཱནཱཝཎྞོ ཨཧོསི, ཀཱལོ༹པི ཧོཏི སེཏོཔི སུཝཎྞཝཎྞོཔི ཀབརོཔི ཨུཙྩོཔི ནཱིཙོཔི, ཨེཝཾ ནཱནཱཝཎྞོ ཧུཏྭཱ མཙྪརིཡཀོསིཡཾ ཨནུབནྡྷི. སོ མརཎབྷཡབྷཱིཏོ བྲཱཧྨཎེ ཨུཔསངྐམི. ཏེཔི ཨུཔྤཏིཏྭཱ ཨཱཀཱསེ ཋིཏཱ. སོ ཏེསཾ ཏཾ ཨིདྡྷིཾ དིསྭཱ གཱཐམཱཧ –

༢༠༤.

‘‘ཨུལཱ༹རཝཎྞཱ ཝཏ བྲཱཧྨཎཱ ཨིམེ, ཨཡཉྩ ཝོ སུནཁོ ཀིསྶ ཧེཏུ;

ཨུཙྩཱཝཙཾ ཝཎྞནིབྷཾ ཝིཀུབྦཏི, ཨཀྑཱཐ ནོ བྲཱཧྨཎཱ ཀེ ནུ ཏུམྷེ’’ཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ སཀྐོ དེཝརཱཛཱ –

༢༠༥.

‘‘ཙནྡོ ཙ སཱུརིཡོ ཙ ཨུབྷོ ཨིདྷཱགཏཱ, ཨཡཾ པན མཱཏལི དེཝསཱརཐི;

སཀྐོཧམསྨི ཏིདསཱནམིནྡོ; ཨེསོ ཙ ཁོ པཉྩསིཁོཏི ཝུཙྩཏཱི’’ཏི.

གཱཐཾ ཝཏྭཱ ཏསྶ ཡསཾ ཝཎྞེནྟོ གཱཐམཱཧ –

༢༠༦.

‘‘པཱཎིསྶརཱ མུདིངྒཱ ཙ, མུརཛཱལམྦརཱནི ཙ;

སུཏྟམེནཾ པབོདྷེནྟི, པཊིབུདྡྷོ ཙ ནནྡཏཱི’’ཏི.

སོ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ‘‘སཀྐ, ཨེཝརཱུཔཾ དིབྦསམྤཏྟིཾ ཀིནྟི ཀཏྭཱ ལབྷསཱི’’ཏི པུཙྪི. སཀྐོ ‘‘ཨདཱནསཱིལཱ ཏཱཝ པཱཔདྷམྨཱ མཙྪརིནོ དེཝལོཀཾ ན གཙྪནྟི, ནིརཡེ ནིབྦཏྟནྟཱི’’ཏི དསྶེནྟོ –

༢༠༧.

‘‘ཡེ ཀེཙིམེ མཙྪརིནོ ཀདརིཡཱ, པརིབྷཱསཀཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱནཾ;

ཨིདྷེཝ ནིཀྑིཔྤ སརཱིརདེཧཾ, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ ནིརཡཾ ཝཛནྟཱི’’ཏི. –

ཨིམཾ གཱཐཾ ཝཏྭཱ དྷམྨེ ཋིཏཱནཾ དེཝལོཀཔཊིལཱབྷཾ དསྶེཏུཾ གཱཐམཱཧ –

༢༠༨.

‘‘ཡེ ཀེཙིམེ སུགྒཏིམཱསམཱནཱ, དྷམྨེ ཋིཏཱ སཾཡམེ སཾཝིབྷཱགེ;

ཨིདྷེཝ ནིཀྑིཔྤ སརཱིརདེཧཾ, ཀཱཡསྶ བྷེདཱ སུགཏིཾ ཝཛནྟཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཨཱསམཱནཱཏི ཨཱསཱིསནྟཱ. ཡེ ཀེཙི སུགཏིཾ ཨཱསཱིསནྟི, སབྦེ ཏེ སཾཡམསངྑཱཏེ དསསཱིལདྷམྨེ སཾཝིབྷཱགསངྑཱཏེ དཱནདྷམྨེ ཙ ཋིཏཱ ཧུཏྭཱ ཨིདྷ སརཱིརསངྑཱཏཾ དེཧཾ ནིཀྑིཔིཏྭཱ ཏསྶ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ སུགཏིཾ ཝཛནྟཱིཏི ཨཏྠོ.

ཨེཝཾ ཝཏྭཱ ཙ པན, ‘‘ཀོསིཡ, ན མཡཾ ཏཝ སནྟིཀེ པཱཡཱསཏྠཱཡ ཨཱགཏཱ, ཀཱརུཉྙེན པན ཏཾ ཨནུཀམྤམཱནཱ ཨཱགཏཱམྷཱ’’ཏི ཏསྶ པཀཱསེཏུཾ ཨཱཧ –

༢༠༩.

‘‘ཏྭཾ ནོསི ཉཱཏི པུརིམཱསུ ཛཱཏིསུ, སོ མཙྪརཱི རོསཀོ པཱཔདྷམྨོ;

ཏཝེཝ ཨཏྠཱཡ ཨིདྷཱགཏམྷཱ, མཱ པཱཔདྷམྨོ ནིརཡཾ གམིཏྠཱ’’ཏི.

ཏཏྠ སོཏི སོ ཏྭཾ. མཱ པཱཔདྷམྨོཏི ཨཡཾ ཨམྷཱཀཾ ཉཱཏི པཱཔདྷམྨོ མཱ ནིརཡཾ ཨགམཱཏི ཨེཏདཏྠཾ ཨཱགཏམྷཱཏི ཨཏྠོ.

ཏཾ སུཏྭཱ ཀོསིཡོ ‘‘ཨཏྠཀཱམཱ ཀིར མེ, ཨེཏེ མཾ ནིརཡཱ ཨུདྡྷརིཏྭཱ སགྒེ པཏིཊྛཱཔེཏུཀཱམཱ’’ཏི ཏུཊྛཙིཏྟོ ཨཱཧ –

༢༡༠.

‘‘ཨདྡྷཱ མཾ ཝོ ཧིཏཀཱམཱ, ཡཾ མཾ སམནུསཱསཐ;

སོཧཾ ཏཐཱ ཀརིསྶཱམི, སབྦཾ ཝུཏྟཾ ཧིཏེསིབྷི.

༢༡༡.

‘‘ཨེསཱཧམཛྫེཝ ཨུཔརམཱམི, ན ཙཱཧཾ ཀིཉྩི ཀརེཡྻ པཱཔཾ;

ན ཙཱཔི མེ ཀིཉྩི ཨདེཡྻམཏྠི, ན ཙཱཔིདཏྭཱ ཨུདཀཾ པིཝཱམི.

༢༡༢.

‘‘ཨེཝཉྩ མེ དདཏོ སབྦཀཱལཾ, བྷོགཱ ཨིམེ ཝཱསཝ ཁཱིཡིསྶནྟི;

ཏཏོ ཨཧཾ པབྦཛིསྶཱམི སཀྐ, ཧིཏྭཱན ཀཱམཱནི ཡཐོདྷིཀཱནཱི’’ཏི.

ཏཏྠ མནྟི མམ. ཝོཏི ཏུམྷེ. ཡཾ མནྟི ཡེན མཾ སམནུསཱསཐ, ཏེན མེ ཏུམྷེ ཧིཏཀཱམཱ. ཏཐཱཏི ཡཐཱ ཝདཐ, ཏཐེཝ ཀརིསྶཱམི. ཨུཔརམཱམཱིཏི མཙྪརིབྷཱཝཏོ ཨུཔརམཱམི. ཨདེཡྻམཏྠཱིཏི ཨིཏོ པཊྛཱཡ ཙ མམ ཨཱལོཔཏོ ཨུཔཌྜྷམྤི ཨདེཡྻཾ ནཱམ ནཏྠི, ན ཙཱཔིདཏྭཱཏི ཨུདཀཔསཏམྤི ཙཱཧཾ ལབྷིཏྭཱ ཨདཏྭཱ ན པིཝིསྶཱམི. ཁཱིཡིསྶནྟཱིཏི ཝིཀྑཱིཡིསྶནྟི. ཡཐོདྷིཀཱནཱིཏི ཝཏྠུཀཱམཀིལེསཀཱམཝསེན ཡཐཱཋིཏཀོཊྛཱསཱནིཡེཝ.

སཀྐོ མཙྪརིཡཀོསིཡཾ དམེཏྭཱ ནིབྦིསེཝནཾ ཀཏྭཱ དཱནཕལཾ ཛཱནཱཔེཏྭཱ དྷམྨདེསནཱཡ པཉྩསུ སཱིལེསུ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ སདྡྷིཾ ཏེཧི དེཝནགརམེཝ གཏོ. མཙྪརིཡཀོསིཡོཔི ནགརཾ པཝིསིཏྭཱ རཱཛཱནཾ ཨནུཛཱནཱཔེཏྭཱ ‘‘གཧིཏགཧིཏབྷཱཛནཱནི པཱུརེཏྭཱ གཎྷནྟཱུ’’ཏི ཡཱཙཀཱནཾ དྷནཾ དཏྭཱ ཏསྨིཾ ཁཱིཎེ ནིཀྑམྨ ཧིམཝནྟཏོ དཀྑིཎཔསྶེ གངྒཱཡ ཙེཝ ཨེཀསྶ ཙ ཛཱཏསྶརསྶ ཨནྟརེ པཎྞསཱལཾ ཀཏྭཱ པབྦཛིཏྭཱ ཝནམཱུལཕལཱཧཱརོ ཏཏྠ ཙིརཾ ཝིཧཱསི, ཛརཾ པཱཔུཎི. ཏདཱ སཀྐསྶ ཨཱསཱ སདྡྷཱ སིརཱི ཧིརཱིཏི ཙཏསྶོ དྷཱིཏརོ ཧོནྟི. ཏཱ བཧུཾ དིབྦགནྡྷམཱལཾ ཨཱདཱཡ ཨུདཀཀཱིལ༹ནཏྠཱཡ ཨནོཏཏྟདཧཾ གནྟྭཱ ཏཏྠ ཀཱིལི༹ཏྭཱ མནོསིལཱཏལེ ནིསཱིདིཾསུ. ཏསྨིཾ ཁཎེ ནཱརདོ ནཱམ བྲཱཧྨཎཏཱཔསོ ཏཱཝཏིཾསབྷཝནཾ དིཝཱཝིཧཱརཏྠཱཡ གནྟྭཱ ནནྡནཝནཙིཏྟལཏཱཝནེསུ དིཝཱཝིཧཱརཾ ཀཏྭཱ པཱརིཙྪཏྟཀཔུཔྥཾ ཚཏྟཾ ཝིཡ ཚཱཡཏྠཱཡ དྷཱརཡམཱནོ མནོསིལཱཏལམཏྠཀེན ཨཏྟནོ ཝསནཊྛཱནཾ ཀཉྩནགུཧཾ གཙྪཏི. ཨཐ ཏཱ ཏསྶ ཧཏྠེ ཏཾ པུཔྥཾ དིསྭཱ ཡཱཙིཾསུ. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༢༡༣.

‘‘ནགུཏྟམེ གིརིཝརེ གནྡྷམཱདནེ, མོདནྟི ཏཱ དེཝཝརཱབྷིཔཱལིཏཱ;

ཨཐཱགམཱ ཨིསིཝརོ སབྦལོཀགཱུ, སུཔུཔྥིཏཾ དུམཝརསཱཁམཱདིཡ.

༢༡༤.

‘‘སུཙིཾ སུགནྡྷཾ ཏིདསེཧི སཀྐཏཾ, པུཔྥུཏྟམཾ ཨམརཝརེཧི སེཝིཏཾ;

ཨལདྡྷ མཙྩེཧིཝ དཱནཝེཧི ཝཱ, ཨཉྙཏྲ དེཝེཧི ཏདཱརཧཾ ཧིདཾ.

༢༡༥.

‘‘ཏཏོ ཙཏསྶོ ཀནཀཏྟཙཱུཔམཱ, ཨུཊྛཱཡ ནཱརིཡོ པམདཱདྷིཔཱ མུནིཾ;

ཨཱསཱ ཙ སདྡྷཱ ཙ སིརཱི ཏཏོ ཧིརཱི, ཨིཙྩབྲཝུཾ ནཱརདདེཝ བྲཱཧྨཎཾ.

༢༡༦.

‘‘སཙེ ཨནུདྡིཊྛཾ ཏཡཱ མཧཱམུནི, པུཔྥཾ ཨིམཾ པཱརིཚཏྟསྶ བྲམྷེ;

དདཱཧི ནོ སབྦཱ གཏི ཏེ ཨིཛ྄ཛྷཏུ, ཏུཝམྤི ནོ ཧོཧི ཡཐེཝ ཝཱསཝོ.

༢༡༧.

‘‘ཏཾ ཡཱཙམཱནཱབྷིསམེཀྑ ནཱརདོ, ཨིཙྩབྲཝཱི སཾཀལཧཾ ཨུདཱིརཡི;

ན མཡ྄ཧམཏྠཏྠི ཨིམེཧི ཀོཙི ནཾ, ཡཱཡེཝ ཝོ སེཡྻསི སཱ པིལ༹ནྡྷཐཱ’’ཏི.

ཏཏྠ གིརིཝརེཏི པུརིམསྶ ཝེཝཙནཾ. དེཝཝརཱབྷིཔཱལིཏཱཏི སཀྐེན རཀྑིཏཱ. སབྦལོཀགཱུཏི དེཝལོཀེ ཙ མནུསྶལོཀེ ཙ སབྦཏྠ གམནསམཏྠོ. དུམཝརསཱཁམཱདིཡཱཏི སཱཁཱཡ ཛཱཏཏྟཱ དུམཝརསཱཁནྟི ལདྡྷནཱམཾ པུཔྥཾ གཧེཏྭཱ. སཀྐཏནྟི ཀཏསཀྐཱརཾ. ཨམརཝརེཧཱིཏི སཀྐཾ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟཾ. ཨཉྙཏྲ དེཝེཧཱིཏི ཋཔེཏྭཱ དེཝེ ཙ ཨིདྡྷིམནྟེ ཙ ཨཉྙེཧི མནུསྶེཧི ཝཱ ཡཀྑཱདཱིཧི ཝཱ ཨལདྡྷཾ. ཏདཱརཧཾ ཧིདནྟི ཏེསཾཡེཝ ཧི ཏཾ ཨརཧཾ ཨནུཙྪཝིཀཾ. ཀནཀཏྟཙཱུཔམཱཏི ཀནཀཱུཔམཱ ཏཙཱ. ཨུཊྛཱཡཱཏི ཨཡྻོ མཱལཱགནྡྷཝིལེཔནཱདིཔཊིཝིརཏོ པུཔྥཾ ན པིལ༹ནྡྷིསྶཏི, ཨེཀསྨིཾ པདེསེ ཚཌྜེསྶཏི, ཨེཐ ཏཾ ཡཱཙིཏྭཱ པུཔྥཾ པིལ༹ནྡྷིསྶཱམཱཏི ཧཏྠེ པསཱརེཏྭཱ ཡཱཙམཱནཱ ཨེཀཔྤཧཱརེནེཝ ཨུཊྛཧིཏྭཱ. པམདཱདྷིཔཱཏི པམདཱནཾ ཨུཏྟམཱ. མུནིནྟི ཨིསིཾ.

ཨནུདྡིཊྛནྟི ‘‘ཨསུཀསྶ ནཱམ དསྶཱམཱི’’ཏི ན ཨུདྡིཊྛཾ. སབྦཱ གཏི ཏེ ཨིཛ྄ཛྷཏཱུཏི སབྦཱ ཏེ ཙིཏྟགཏི ཨིཛ྄ཛྷཏུ, པཏྠིཏཔཏྠིཏསྶ ལཱབྷཱི ཧོཧཱིཏི ཏསྶ ཐུལིམངྒལཾ ཝདནྟི. ཡཐེཝ ཝཱསཝོཏི ཡཐཱ ཨམྷཱཀཾ པིཏཱ ཝཱསཝོ ཨིཙྪིཏིཙྪིཏཾ དེཏི, ཏཐེཝ ནོ ཏྭམྤི ཧོཧཱིཏི. ཏནྟི ཏཾ པུཔྥཾ. ཨབྷིསམེཀྑཱཏི དིསྭཱ. སཾཀལཧནྟི ནཱནཱགཱཧཾ ཀལཧཝཌྜྷནཾ ཀཐཾ ཨུདཱིརཡི. ཨིམེཧཱིཏི ཨིམེཧི པུཔྥེཧི ནཱམ མཡ྄ཧཾ ཨཏྠོ ནཏྠི, པཊིཝིརཏོ ཨཧཾ མཱལཱདྷཱརཎཏོཏི དཱིཔེཏི. ཡཱཡེཝ ཝོ སེཡྻསཱིཏི ཡཱ ཏུམྷཱཀཾ ཨནྟརེ ཛེཊྛིཀཱ. སཱ པིལ༹ནྡྷཐཱཏི སཱ ཨེཏཾ པིལ༹ནྡྷཏཱུཏི ཨཏྠོ.

ཏཱ ཙཏསྶོཔི ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ གཱཐམཱཧཾསུ –

༢༡༨.

‘‘ཏྭཾ ནོཏྟམེཝཱབྷིསམེཀྑ ནཱརད, ཡསྶིཙྪསི ཏསྶཱ ཨནུཔྤཝེཙྪསུ;

ཡསྶཱ ཧི ནོ ནཱརད ཏྭཾ པདསྶསི, སཱཡེཝ ནོ ཧེཧིཏི སེཊྛསམྨཏཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཏྭཾ ནོཏྟམེཝཱཏི ཨུཏྟམམཧཱམུནི ཏྭམེཝ ནོ ཨུཔདྷཱརེཧི. ཏཱསཾ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ནཱརདོ ཏཱ ཨཱལཔནྟོ གཱཐམཱཧ –

༢༡༩.

‘‘ཨཀལླམེཏཾ ཝཙནཾ སུགཏྟེ, ཀོ བྲཱཧྨཎོ སཾཀལཧཾ ཨུདཱིརཡེ;

གནྟྭཱན བྷཱུཏཱདྷིཔམེཝ པུཙྪཐ, སཙེ ན ཛཱནཱཐ ཨིདྷུཏྟམཱདྷམེ’’ནྟི.

ཏསྶཏྠོ – བྷདྡེ སུགཏྟེ, ཨིདཾ ཏུམྷེཧི ཝུཏྟཾ ཝཙནཾ མམ ཨཡུཏྟཾ, ཨེཝཉྷི སཏི མཡཱ ཏུམྷེསུ ཨེཀཾ སེཊྛཾ, སེསཱ ཧཱིནཱ ཀརོནྟེན ཀལཧོ ཝཌྜྷིཏོ བྷཝིསྶཏི, ཀོ བཱཧིཏཔཱཔོ བྲཱཧྨཎོ ཀལཧཾ ཨུདཱིརཡེ ཝཌྜྷེཡྻ. ཨེཝརཱུཔསྶ ཧི ཀལཧཝཌྜྷནཾ ནཱམ ཨཡུཏྟཾ, ཏསྨཱ ཨིཏོ གཏྭཱ ཨཏྟནོ པིཏརཾ བྷཱུཏཱདྷིཔཾ སཀྐམེཝ པུཙྪཐ, སཙེ ཨཏྟནོ ཨུཏྟམཾ ཨདྷམཉྩ ན ཛཱནཱཐཱཏི.

ཏཏོ སཏྠཱ གཱཐམཱཧ –

༢༢༠.

‘‘ཏཱ ནཱརདེན པརམཔྤཀོཔིཏཱ, ཨུདཱིརིཏཱ ཝཎྞམདེན མཏྟཱ;

སཀཱསེ གནྟྭཱན སཧསྶཙཀྑུནོ, པུཙྪིཾསུ བྷཱུཏཱདྷིཔཾ ཀཱ ནུ སེཡྻསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ པརམཔྤཀོཔིཏཱཏི པུཔྥཾ ཨདདནྟེན ཨཏིཝིཡ ཀོཔིཏཱ ཏསྶ ཀུཔིཏཱ ཧུཏྭཱ. ཨུདཱིརིཏཱཏི ‘‘བྷཱུཏཱདྷིཔམེཝ པུཙྪཐཱ’’ཏི ཝུཏྟཱ. སཧསྶཙཀྑུནོཏི སཀྐསྶ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ. ཀཱ ནཱུཏི ཨམྷཱཀཾ ཨནྟརེ ཀཏམཱ ཨུཏྟམཱཏི པུཙྪིཾསུ.

ཨེཝཾ པུཙྪིཏྭཱ ཋིཏཱ –

༢༢༡.

‘‘ཏཱ དིསྭཱ ཨཱཡཏྟམནཱ པུརིནྡདོ, ཨིཙྩབྲཝཱི དེཝཝརོ ཀཏཉྫལཱི;

སབྦཱཝ ཝོ ཧོཐ སུགཏྟེ སཱདིསཱི, ཀོནེཝ བྷདྡེ ཀལཧཾ ཨུདཱིརཡཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཏཱ དིསྭཱཏི, བྷིཀྑཝེ, ཙཏསྶོཔི ཨཏྟནོ སནྟིཀཾ ཨཱགཏཱ དིསྭཱ. ཨཱཡཏྟམནཱཏི ཨུསྶུཀྐམནཱ བྱཱཝཊཙིཏྟཱ. ཀཏཉྫལཱིཏི ནམསྶམཱནཱཧི དེཝཏཱཧི པགྒཧིཏཉྫལཱི. སཱདིསཱིཏི སབྦཱཝ ཏུམྷེ སཱདིསིཡོ. ཀོ ནེཝཱཏི ཀོ ནུ ཨེཝཾ. ཀལཧཾ ཨུདཱིརཡཱིཏི ཨིདཾ ནཱནཱགཱཧཾ ཝིགྒཧཾ ཀཐེསི ཝཌྜྷེསི.

ཨཐསྶ ཏཱ ཀཐཡམཱནཱ གཱཐམཱཧཾསུ –

༢༢༢.

‘‘ཡོ སབྦལོཀཙྩརིཏོ མཧཱམུནི, དྷམྨེ ཋིཏོ ནཱརདོ སཙྩནིཀྐམོ;

སོ ནོབྲཝི གིརིཝརེ གནྡྷམཱདནེ, གནྟྭཱན བྷཱུཏཱདྷིཔམེཝ པུཙྪཐ;

སཙེ ན ཛཱནཱཐ ཨིདྷུཏྟམཱདྷམ’’ནྟི.

ཏཏྠ སཙྩནིཀྐམོཏི ཏཐཔརཀྐམོ.

ཏཾ སུཏྭཱ སཀྐོ ‘‘ཨིམཱ ཙཏསྶོཔི མཡ྄ཧཾ དྷཱིཏརོཝ, སཙཱཧཾ ‘ཨེཏཱསུ ཨེཀཱ གུཎསམྤནྣཱ ཨུཏྟམཱ’ཏི ཝཀྑཱམི, སེསཱ ཀུཛ྄ཛྷིསྶནྟི, ན སཀྐཱ ཨཡཾ ཨཌྜོ ཝིནིཙྪིནིཏུཾ, ཨིམཱ ཧིམཝནྟེ ཀོསིཡཏཱཔསསྶ སནྟིཀཾ པེསེསཱམི, སོ ཨེཏཱསཾ ཨཌྜཾ ཝིནིཙྪིནིསྶཏཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ‘‘ཨཧཾ ཏུམྷཱཀཾ ཨཌྜཾ ན ཝིནིཙྪིནིསྶཱམི, ཧིམཝནྟེ ཀོསིཡོ ནཱམ ཏཱཔསོ ཨཏྠི, ཏསྶཱཧཾ ཨཏྟནོ སུདྷཱབྷོཛནཾ པེསེསྶཱམི, སོ པརསྶ ཨདཏྭཱ ན བྷུཉྫཏི, དདནྟོ ཙ ཝིཙིནིཏྭཱ གུཎཝནྟཱནཾ དེཏི, ཡཱ ཏུམྷེསུ ཏསྶ ཧཏྠཏོ བྷཏྟཾ ལབྷིསྶཏི, སཱ ཨུཏྟམཱ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི ཨཱཙིཀྑནྟོ གཱཐམཱཧ –

༢༢༣.

‘‘ཨསུ བྲཧཱརཉྙཙརོ མཧཱམུནི, ནཱདཏྭཱ བྷཏྟཾ ཝརགཏྟེ བྷུཉྫཏི;

ཝིཙེཡྻ དཱནཱནི དདཱཏི ཀོསིཡོ,

ཡསྶཱ ཧི སོ དསྶཏི སཱཝ སེཡྻསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ བྲཧཱརཉྙདྷརོཏི མཧཱཨརཉྙཝཱསཱི.

ཨིཏི སོ ཏཱཔསསྶ སནྟིཀཾ པེསེཏྭཱ མཱཏལིཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ཏསྶ སནྟིཀཾ པེསེནྟོ ཨནནྟརཾ གཱཐམཱཧ –

༢༢༤.

‘‘ཨསཱུ ཧི ཡོ སམྨཏི དཀྑིཎཾ དིསཾ, གངྒཱཡ ཏཱིརེ ཧིམཝནྟཔསྶནི;

ས ཀོསིཡོ དུལླབྷཔཱནབྷོཛནོ, ཏསྶ སུདྷཾ པཱཔཡ དེཝསཱརཐཱི’’ཏི.

ཏཏྠ སམྨཏཱིཏི ཝསཏི. དཀྑིཎནྟི ཧིམཝནྟསྶ དཀྑིཎཱཡ དིསཱཡ. པསྶནཱིཏི པསྶེ.

ཏཏོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༢༢༥.

‘‘ས མཱཏལཱི དེཝཝརེན པེསིཏོ, སཧསྶཡུཏྟཾ ཨབྷིརུཡ྄ཧ སནྡནཾ;

སུཁིཔྤམེཝ ཨུཔགམྨ ཨསྶམཾ, ཨདིསྶམཱནོ མུནིནོ སུདྷཾ ཨདཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨདིསྶམཱནོཏི, བྷིཀྑཝེ, སོ མཱཏལི དེཝརཱཛསྶ ཝཙནཾ སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ཏཾ ཨསྶམཾ གནྟྭཱ ཨདིསྶམཱནཀཱཡོ ཧུཏྭཱ ཏསྶ སུདྷཾ ཨདཱསི, དདམཱནོ ཙ རཏྟིཾ པདྷཱནམནུཡུཉྫིཏྭཱ པཙྩཱུསསམཡེ ཨགྒིཾ པརིཙརིཏྭཱ ཝིབྷཱཏཱཡ རཏྟིཡཱ ཨུདེནྟཾ སཱུརིཡཾ ནམསྶམཱནསྶ ཋིཏསྶ ཏསྶ ཧཏྠེ སུདྷཱབྷོཛནཔཱཏིཾ ཋཔེསི.

ཀོསིཡོ ཏཾ གཧེཏྭཱ ཋིཏཀོཝ གཱཐཱདྭཡམཱཧ –

༢༢༦.

‘‘ཨུདགྒིཧུཏྟཾ ཨུཔཏིཊྛཏོ ཧི མེ, པབྷངྐརཾ ལོཀཏམོནུདུཏྟམཾ;

སབྦཱནི བྷཱུཏཱནི ཨདྷིཙྩ ཝཱསཝོ;

ཀོ ནེཝ མེ པཱཎིསུ ཀིཾ སུདྷོདཧི.

༢༢༧.

‘‘སངྑཱུཔམཾ སེཏམཏུལྱདསྶནཾ, སུཙིཾ སུགནྡྷཾ པིཡརཱུཔམབྦྷུཏཾ;

ཨདིཊྛཔུབྦཾ མམ ཛཱཏུ ཙཀྑུབྷི, ཀཱ དེཝཏཱ པཱཎིསུ ཀིཾ སུདྷོདཧཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཨུདགྒིཧུཏྟནྟི ཨུདཀཨགྒིཧུཏྟཾ པརིཙརིཏྭཱ ཨགྒིསཱལཏོ ནིཀྑམྨ པཎྞསཱལདྭཱརེ ཋཏྭཱ པབྷངྐརཾ ལོཀཏམོནུདཾ ཨུཏྟམཾ ཨཱདིཙྩཾ ཨུཔཏིཊྛཏོ མམ སབྦཱནི བྷཱུཏཱནི ཨདྷིཙྩ ཨཏིཀྐམིཏྭཱ ཝཏྟམཱནོ ཝཱསཝོ ནུ ཁོ ཨེཝཾ མམ པཱཎཱིསུ ཀིཾ སུདྷཾ ཀིཾ ནཱམེཏཾ ཨོདཧི. ‘‘སངྑཱུཔམ’’ནྟིཨཱདཱིཧི ཋིཏཀོཝ སུདྷཾ ཝཎྞེཏི.

ཏཏོ མཱཏལི ཨཱཧ –

༢༢༨.

‘‘ཨཧཾ མཧིནྡེན མཧེསི པེསིཏོ, སུདྷཱབྷིཧཱསིཾ ཏུརིཏོ མཧཱམུནི;

ཛཱནཱསི མཾ མཱཏལི དེཝསཱརཐི, བྷུཉྫསྶུ བྷཏྟུཏྟམ མཱབྷིཝཱརཡི.

༢༢༩.

‘‘བྷུཏྟཱ ཙ སཱ དྭཱདས ཧནྟི པཱཔཀེ, ཁུདཾ པིཔཱསཾ ཨརཏིཾ དརཀླམཾ;

ཀོདྷཱུཔནཱཧཉྩ ཝིཝཱདཔེསུཎཾ, སཱིཏུཎྷ ཏནྡིཉྩ རསུཏྟམཾ ཨིད’’ནྟི.

ཏཏྠ སུདྷཱབྷིཧཱསིནྟི ཨིམཾ སུདྷཱབྷོཛནཾ ཏུཡ྄ཧཾ ཨབྷིཧརིཾ. ཛཱནཱསཱིཏི ཛཱནཱཧི མཾ ཏྭཾ, ཨཧཾ མཱཏལི ནཱམ དེཝསཱརཐཱིཏི ཨཏྠོ. མཱབྷིཝཱརཡཱིཏི ན བྷུཉྫཱམཱིཏི ཨཔྤཊིཀྑིཔིཏྭཱ བྷུཉྫ མཱ པཔཉྩ ཀརི. པཱཔཀེཏི ཨཡཉྷི སུདྷཱ བྷུཏྟཱ དྭཱདས པཱཔདྷམྨེ ཧནཏི. ཁུདནྟི པཋམཾ ཏཱཝ ཚཱཏབྷཱཝཾ ཧནཏི, དུཏིཡཾ པཱནཱིཡཔིཔཱསཾ, ཏཏིཡཾ ཨུཀྐཎྛིཏཾ, ཙཏུཏྠཾ ཀཱཡདརཐཾ, པཉྩམཾ ཀིལནྟབྷཱཝཾ, ཚཊྛཾ ཀོདྷཾ, སཏྟམཾ ཨུཔནཱཧཾ, ཨཊྛམཾ ཝིཝཱདཾ, ནཝམཾ པེསུཎཾ, དསམཾ སཱིཏཾ, ཨེཀཱདསམཾ ཨུཎྷཾ, དྭཱདསམཾ ཏནྡིཾ ཨཱལསིཡབྷཱཝཾ, ཨིདཾ རསུཏྟམཾ ཨུཏྟམརསཾ སུདྷཱབྷོཛནཾ ཨིམེ དྭཱདས པཱཔདྷམྨེ ཧནཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ ཀོསིཡོ ཨཏྟནོ ཝཏསམཱདཱནཾ ཨཱཝིཀརོནྟོ –

༢༣༠.

‘‘ན ཀཔྤཏཱི མཱཏལི མཡ྄ཧ བྷུཉྫིཏུཾ, པུབྦེ ཨདཏྭཱ ཨིཏི མེ ཝཏུཏྟམཾ;

ན ཙཱཔི ཨེཀཱསྣམརིཡཔཱུཛིཏཾ, ཨསཾཝིབྷཱགཱི ཙ སུཁཾ ན ཝིནྡཏཱི’’ཏི. –

གཱཐཾ ཝཏྭཱ, ‘‘བྷནྟེ, ཏུམྷེཧི པརསྶ ཨདཏྭཱ བྷོཛནེ ཀཾ དོསཾ དིསྭཱ ཨིདཾ ཝཏཾ སམཱདིནྣ’’ནྟི མཱཏལིནཱ པུཊྛོ ཨཱཧ –

༢༣༡.

‘‘ཐཱིགྷཱཏཀཱ ཡེ ཙིམེ པཱརདཱརིཀཱ, མིཏྟདྡུནོ ཡེ ཙ སཔནྟི སུབྦཏེ;

སབྦེ ཙ ཏེ མཙྪརིཔཉྩམཱདྷམཱ, ཏསྨཱ ཨདཏྭཱ ཨུདཀམྤི ནཱསྣིཡེ.

༢༣༢.

‘‘སོཧིཏྠིཡཱ ཝཱ པུརིསསྶ ཝཱ པན, དསྶཱམི དཱནཾ ཝིདུསམྤཝཎྞིཏཾ;

སདྡྷཱ ཝདཉྙཱུ ཨིདྷ ཝཱིཏམཙྪརཱ, བྷཝནྟི ཧེཏེ སུཙིསཙྩསམྨཏཱ’’ཏི.

ཏཏྠ པུབྦེཏི པཋམཾ ཨདཏྭཱ, ཨཐ ཝཱ ཨིཏི མེ པུབྦེ ཝཏུཏྟམཾ ཨིདཾ པུབྦེཝ མཡཱ ཝཏཾ སམཱདིནྣནྟི དསྶེཏི. ན ཙཱཔི ཨེཀཱསྣམརིཡཔཱུཛིཏནྟི ཨེཀཀསྶ ཨསནཾ ན ཨརིཡེཧི བུདྡྷཱདཱིཧི པཱུཛིཏཾ. སུཁནྟི དིབྦམཱནུསིཀཾ སུཁཾ ན ལབྷཏི. ཐཱིགྷཱཏཀཱཏི ཨིཏྠིགྷཱཏཀཱ. ཡེ ཙིམེཏི ཡེ ཙ ཨིམེ. སཔནྟཱིཏི ཨཀྐོསནྟི. སུབྦཏེཏི དྷམྨིཀསམཎབྲཱཧྨཎེ. མཙྪརིཔཉྩམཱཏི མཙྪརཱི པཉྩམོ ཨེཏེསནྟི མཙྪརིཔཉྩམཱ. ཨདྷམཱཏི ཨིམེ པཉྩ ཨདྷམཱ ནཱམ. ཏསྨཱཏི ཡསྨཱ ཨཧཾ པཉྩམཨདྷམབྷཱཝབྷཡེན ཨདཏྭཱ ཨུདཀམྤི ནཱསྣིཡེ ན པརིབྷུཉྫིསྶཱམཱིཏི ཨིམཾ ཝཏཾ སམཱདིཡིཾ. སོཧིཏྠིཡཱ ཝཱཏི སོ ཨཧཾ ཨིཏྠིཡཱ ཝཱ. ཝིདུསམྤཝཎྞིཏནྟི ཝིདཱུཧི པཎྜིཏེཧི བུདྡྷཱདཱིཧི ཝཎྞིཏཾ. སུཙིསཙྩསམྨཏཱཏི ཨེཏེ ཨོཀཔྤནིཡསདྡྷཱཡ སམནྣཱགཏཱ ཝདཉྙཱུ ཝཱིཏམཙྪརཱ པུརིསཱ སུཙཱི ཙེཝ ཨུཏྟམསམྨཏཱ ཙ ཧོནྟཱིཏི ཨཏྠོ.

ཏཾ སུཏྭཱ མཱཏལི དིསྶམཱནཀཱཡེན ཨཊྛཱསི. ཏསྨིཾ ཁཎེ ཏཱ ཙཏསྶོ དེཝཀཉྙཱཡོ ཙཏུདྡིསཾ ཨཊྛཾསུ, སིརཱི པཱཙཱིནདིསཱཡ ཨཊྛཱསི, ཨཱསཱ དཀྑིཎདིསཱཡ, སདྡྷཱ པཙྪིམདིསཱཡ, ཧིརཱི ཨུཏྟརདིསཱཡ. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༢༣༣.

‘‘ཨཏོ མཏཱ དེཝཝརེན པེསིཏཱ, ཀཉྙཱ ཙཏསྶོ ཀནཀཏྟཙཱུཔམཱ;

ཨཱསཱ ཙ སདྡྷཱ ཙ སིརཱི ཏཏོ ཧིརཱི, ཏཾ ཨསྶམཾ ཨཱགམུ ཡཏྠ ཀོསིཡོ.

༢༣༤.

‘‘ཏཱ དིསྭཱ སབྦོ པརམཔྤམོདིཏོ, སུབྷེན ཝཎྞེན སིཁཱརིཝགྒིནོ;

ཀཉྙཱ ཙཏསྶོ ཙཏུརོ ཙཏུདྡིསཱ, ཨིཙྩབྲཝཱི མཱཏལིནོ ཙ སམྨུཁཱ.

༢༣༥.

‘‘པུརིམཾ དིསཾ ཀཱ ཏྭཾ པབྷཱསི དེཝཏེ, ཨལངྐཏཱ ཏཱརཝརཱཝ ཨོསདྷཱི;

པུཙྪཱམི ཏཾ ཀཉྩནཝེལླིཝིགྒཧེ, ཨཱཙིཀྑ མེ ཏྭཾ ཀཏམཱསི དེཝཏཱ.

༢༣༦.

‘‘སིརཱཧ དེཝཱི མནུཛེཧི པཱུཛིཏཱ, ཨཔཱཔསཏྟཱུཔནིསེཝིནཱི སདཱ;

སུདྷཱཝིཝཱདེན ཏཝནྟིམཱགཏཱ, ཏཾ མཾ སུདྷཱཡ ཝརཔཉྙ བྷཱཛཡ.

༢༣༧.

‘‘ཡསྶཱཧམིཙྪཱམི སུདྷཾ མཧཱམུནི, སོ སབྦཀཱམེཧི ནརོ པམོདཏི;

སིརཱིཏི མཾ ཛཱནཧི ཛཱུཧཏུཏྟམ, ཏཾ མཾ སུདྷཱཡ ཝརཔཉྙ བྷཱཛཡཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨཏོཏི ཏཏོ. མཏཱཏི ཨནུམཏཱ, ཨཐ དེཝཝརེན ཨནུམཏཱ ཙེཝ པེསིཏཱ ཙཱཏི ཨཏྠོ. སབྦོ པརམཔྤམོདིཏོཏི ཨནཝསེསོ ཧུཏྭཱ ཨཏིཔམོདིཏོ. ‘‘སཱམ’’ནྟིཔི པཱཋོ, ཏཱ དེཝཏཱ སཱམཾ དིསྭཱཏི ཨཏྠོ. ཙཏུརོཏི ཙཏུརཱ. ཨཡམེཝ ཝཱ པཱཋོ, ཙཱཏུརིཡེན སམནྣཱགཏཱཏི ཨཏྠོ. ཏཱརཝརཱཏི ཏཱརཀཱནཾ ཝརཱ. ཀཉྩནཝེལླིཝིགྒཧེཏི ཀཉྩནརཱུཔསདིསསརཱིརེ. སིརཱཧཱཏི སིརཱི ཨཧཾ. ཏཝནྟིམཱགཏཱཏི ཏཝ སནྟིཀཾ ཨཱགཏཱ. བྷཱཛཡཱཏི ཡཐཱ མཾ སུདྷཱ བྷཛཏི, ཏཐཱ ཀརོཧི, སུདྷཾ མེ དེཧཱིཏི ཨཏྠོ. ཛཱནཧཱིཏི ཛཱན. ཛཱུཧཏུཏྟམཱཏི ཨགྒིཾ ཛུཧནྟཱནཾ ཨུཏྟམ.

ཏཾ སུཏྭཱ ཀོསིཡོ ཨཱཧ –

༢༣༨.

‘‘སིཔྤེན ཝིཛྫཱཙརཎེན བུདྡྷིཡཱ, ནརཱ ཨུཔེཏཱ པགུཎཱ སཀམྨུནཱ;

ཏཡཱ ཝིཧཱིནཱ ན ལབྷནྟི ཀིཉྩནཾ, ཏཡིདཾ ན སཱདྷུ ཡདིདཾ ཏཡཱ ཀཏཾ.

༢༣༩.

‘‘པསྶཱམི པོསཾ ཨལསཾ མཧགྒྷསཾ, སུདུཀྐུལཱིནམྤི ཨརཱུཔིམཾ ནརཾ;

ཏཡཱནུགུཏྟོ སིརི ཛཱཏིམཱམཔི, པེསེཏི དཱསཾ ཝིཡ བྷོགཝཱ སུཁཱི.

༢༤༠.

‘‘ཏཾ ཏཾ ཨསཙྩཾ ཨཝིབྷཛྫསེཝིནིཾ, ཛཱནཱམི མཱུལ༹ྷཾ ཝིདུརཱནུཔཱཏིནིཾ;

ན ཏཱདིསཱི ཨརཧཏི ཨཱསནཱུདཀཾ, ཀུཏོ སུདྷཱ གཙྪ ན མཡ྄ཧ རུཙྩསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ སིཔྤེནཱཏི ཧཏྠིཨསྶརཐདྷནུསིཔྤཱདིནཱ. ཝིཛྫཱཙརཎེནཱཏི ཝེདཏྟཡསངྑཱཏཱཡ ཝིཛྫཱཡ ཙེཝ སཱིལེན ཙ. པགུཎཱ སཀམྨུནཱཏི ཨཏྟནོ པུརིསཀཱརེན པདྷཱནགུཎསམནྣཱགཏཱ. ཀིཉྩནནྟི ཀིཉྩི ཨཔྤམཏྟཀམྤི ཡསཾ ཝཱ སུཁཾ ཝཱ ན ལབྷནྟི. ཡདིདནྟི ཡཾ ཨེཏཾ ཨིསྶརིཡཏྠཱཡ སིཔྤཱནི ཨུགྒཎྷིཏྭཱ ཙརནྟཱནཾ ཏཡཱ ཝེཀལླཾ ཀཏཾ, ཏཾ ཏེ ན སཱདྷུ. ཨརཱུཔིམནྟི ཝིརཱུཔཾ. ཏཡཱནུགུཏྟོཏི ཏཡཱ ཨནུརཀྑིཏོ. ཛཱཏིམཱམཔཱིཏི ཛཱཏིསམྤནྣམྤི སིཔྤཝིཛྫཱཙརཎབུདྡྷིཀམྨེཧི སམྤནྣམྤི. པེསེཏཱིཏི པེསནཀཱརཀཾ ཀརོཏི. ཏཾ ཏནྟི ཏསྨཱ ཏཾ. ཨསཙྩནྟི སབྷཱཝསངྑཱཏེ སཙྩེ ཨཝཏྟནཏཱཡ ཨསཙྩཾ ཨུཏྟམབྷཱཝརཧིཏཾ. ཨཝིབྷཛྫསེཝིནིནྟི ཨཝིབྷཛིཏྭཱ ཡུཏྟཱཡུཏྟཾ ཨཛཱནིཏྭཱ སིཔྤཱདིསམྤནྣེཔི ཨིཏརེཔི སེཝམཱནཾ. ཝིདུརཱནུཔཱཏིནིནྟི པཎྜིཏཱནུཔཱཏིནིཾ པཎྜིཏེ པཱཏེཏྭཱ པོཐེཏྭཱ ཝིཧེཋེཏྭཱ ཙརམཱནཾ. ཀུཏོ སུདྷཱཏི ཏཱདིསཱཡ ནིགྒུཎཱཡ ཀུཏོ སུདྷཱབྷོཛནཾ, ན མེ རུཙྩསི, གཙྪ མཱ ཨིདྷ ཏིཊྛཱཏི.

སཱ ཏེན པཊིཀྑིཏྟཱ ཏཏྠེཝནྟརདྷཱཡི. ཏཏོ སོ ཨཱསཱཡ སདྡྷིཾ སལླཔནྟོ ཨཱཧ –

༢༤༡.

‘‘ཀཱ སུཀྐདཱཋཱ པཊིམུཀྐཀུཎྜལཱ, ཙིཏྟངྒདཱ ཀམྦུཝིམཊྛདྷཱརིནཱི;

ཨོསིཏྟཝཎྞཾ པརིདཡ྄ཧ སོབྷསི, ཀུསགྒིརཏྟཾ ཨཔིལ༹ཡ྄ཧ མཉྫརིཾ.

༢༤༢.

‘‘མིགཱིཝ བྷནྟཱ སརཙཱཔདྷཱརིནཱ, ཝིརཱདྷིཏཱ མནྡམིཝ ཨུདིཀྑསི;

ཀོ ཏེ དུཏཱིཡོ ཨིད མནྡལོཙནེ, ན བྷཱཡསི ཨེཀིཀཱ ཀཱནནེ ཝནེ’’ཏི.

ཏཏྠ ཙིཏྟངྒདཱཏི ཙིཏྲེཧི ཨངྒདེཧི སམནྣཱགཏཱ. ཀམྦུཝིམཊྛདྷཱརིནཱིཏི ཀརཎཔརིནིཊྛིཏེན ཝིམཊྛསུཝཎྞཱལངྐཱརདྷཱརིནཱི. ཨོསིཏྟཝཎྞནྟི ཨཝསིཏྟཨུདཀདྷཱརཝཎྞཾ དིབྦདུཀཱུལཾ. པརིདཡ྄ཧཱཏི ནིཝཱསེཏྭཱ ཙེཝ པཱརུཔིཏྭཱ ཙ. ཀུསགྒིརཏྟནྟི ཀུསཏིཎགྒིསིཁཱཝཎྞཾ. ཨཔིལ༹ཡ྄ཧ མཉྫརིནྟི སཔལླཝཾ ཨསོཀཀཎྞིཀཾ ཀཎྞེ པིལ༹ནྡྷིཏྭཱཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. སརཙཱཔདྷཱརིནཱཏི ལུདྡེན. ཝིརཱདྷིཏཱཏི ཝིརདྡྷཔཧཱརཱ. མནྡམིཝཱཏི ཡཐཱ སཱ མིགཱི བྷཱིཏཱ ཝནནྟརེ ཋཏྭཱ ཏཾ མནྡཾ མནྡཾ ཨོལོཀེཏི, ཨེཝཾ ཨོལོཀེསི.

ཏཏོ ཨཱསཱ ཨཱཧ –

༢༤༣.

‘‘ན མེ དུཏཱིཡོ ཨིདྷ མཏྠི ཀོསིཡ, མསཀྐསཱརཔྤབྷཝམྷི དེཝཏཱ;

ཨཱསཱ སུདྷཱསཱཡ ཏཝནྟིམཱགཏཱ, ཏཾ མཾ སུདྷཱཡ ཝརཔཉྙ བྷཱཛཡཱ’’ཏི.

ཏཏྠ མསཀྐསཱརཔྤབྷཝཱཏི ཏཱཝཏིཾསབྷཝནེ སམྦྷཝཱ.

ཏཾ སུཏྭཱ ཀོསིཡོ ‘‘ཏྭཾ ཀིར ཡོ ཏེ རུཙྩཏི, ཏསྶ ཨཱསཱཕལནིཔྥཱདནེན ཨཱསཾ དེསི, ཡོ ཏེ ན རུཙྩཏི, ཏསྶ ན དེསི, ནཏྠི ཏཡཱ སམཱ པཏྠིཏཏྠཝིནཱསིཀཱ’’ཏི དཱིཔེནྟོ ཨཱཧ –

༢༤༤.

‘‘ཨཱསཱཡ ཡནྟི ཝཱཎིཛཱ དྷནེསིནོ, ནཱཝཾ སམཱརུཡ྄ཧ པརེནྟི ཨཎྞཝེ;

ཏེ ཏཏྠ སཱིདནྟི ཨཐོཔི ཨེཀདཱ, ཛཱིནཱདྷནཱ ཨེནྟི ཝིནཊྛཔཱབྷཏཱ.

༢༤༥.

‘‘ཨཱསཱཡ ཁེཏྟཱནི ཀསནྟི ཀསྶཀཱ, ཝཔནྟི བཱིཛཱནི ཀརོནྟུཔཱཡསོ;

ཨཱིཏཱིནིཔཱཏེན ཨཝུཊྛིཏཱཡ ཝཱ, ན ཀིཉྩི ཝིནྡནྟི ཏཏོ ཕལཱགམཾ.

༢༤༦.

‘‘ཨཐཏྟཀཱརཱནི ཀརོནྟི བྷཏྟུསུ, ཨཱསཾ པུརཀྑཏྭཱ ནརཱ སུཁེསིནོ;

ཏེ བྷཏྟུརཏྠཱ ཨཏིགཱལ༹ྷིཏཱ པུན, དིསཱ པནསྶནྟི ཨལདྡྷ ཀིཉྩནཾ.

༢༤༧.

‘‘ཧིཏྭཱན དྷཉྙཉྩ དྷནཉྩ ཉཱཏཀེ, ཨཱསཱཡ སགྒཱདྷིམནཱ སུཁེསིནོ;

ཏཔནྟི ལཱུཁམྤི ཏཔཾ ཙིརནྟརཾ, ཀུམགྒམཱརུཡ྄ཧ པརེནྟི དུགྒཏིཾ.

༢༤༨.

‘‘ཨཱསཱ ཝིསཾཝཱདིཀསམྨཏཱ ཨིམེ, ཨཱསེ སུདྷཱསཾ ཝིནཡསྶུ ཨཏྟནི;

ན ཏཱདིསཱི ཨརཧཏི ཨཱསནཱུདཀཾ, ཀུཏོ སུདྷཱ གཙྪ ན མཡ྄ཧ རུཙྩསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ པརེནྟཱིཏི པཀྑནྡནྟི. ཛཱིནཱདྷནཱཏི ཛཱིནདྷནཱ. ཨིཏི ཏཝ ཝསེན ཨེཀེ སམྤཛྫནྟི ཨེཀེ ཝིཔཛྫནྟི, ནཏྠི ཏཡཱ སདིསཱ པཱཔདྷམྨཱཏི ཝདཏི. ཀརོནྟུཔཱཡསོཏི ཏཾ ཏཾ ཀིཙྩཾ ཨུཔཱཡེན ཀརོནྟི. ཨཱིཏཱིནིཔཱཏེནཱཏི ཝིསམཝཱཏམཱུསིཀསལབྷསུཀཔཱཎཀསེཏཊྛིཀརོགཱདཱིནཾ སསྶུཔདྡཝཱནཾ ཨཉྙཏརནིཔཱཏེན ཝཱ. ཏཏོཏི ཏཏོ སསྶཏོ ཏེ ཀིཉྩི ཕལཾ ན ཝིནྡནྟི, ཏེསམྤི ཨཱསཙྪེདནཀམྨཾ ཏྭམེཝ ཀརོསཱིཏི ཝདཏི. ཨཐཏྟཀཱརཱནཱིཏི ཡུདྡྷབྷཱུམཱིསུ པུརིསཀཱརེ. ཨཱསཾ པུརཀྑཏྭཱཏི ཨིསྶརིཡཱསཾ པུརཏོ ཀཏྭཱ. བྷཏྟུརཏྠཱཏི སཱམིནོ ཨཏྠཱཡ. ཨཏིགཱལི༹ཏཱཏི པཙྩཏྠིཀེཧི ཨཏིཔཱིལི༹ཏཱ ཝིལུཏྟསཱཔཏེཡྻཱ དྡྷསྟསེནཝཱཧནཱ ཧུཏྭཱ. པནསྶནྟཱིཏི པལཱཡནྟི. ཨལདྡྷ ཀིཉྩནནྟི ཀིཉྩི ཨིསྶརིཡཾ ཨལབྷིཏྭཱ. ཨིཏི ཨེཏེསམྤི ཨིསྶརིཡཱལཱབྷཾ ཏྭམེཝ ཀརོསཱིཏི ཝདཏི. སགྒཱདྷིམནཱཏི སགྒཾ ཨདྷིགནྟུམནཱ. ལཱུཁནྟི ནིརོཛཾ པཉྩཏཔཱདིཀཾ ཀཱཡཀིལམཐཾ. ཙིརནྟརནྟི ཙིརཀཱལཾ. ཨཱསཱ ཝིསཾཝཱདིཀསམྨཏཱ ཨིམེཏི ཨེཝཾ ཨིམེ སཏྟཱ སགྒཱསཱཡ དུགྒཏིཾ གཙྪནྟི, ཏསྨཱ ཏྭཾ ཨཱསཱ ནཱམ ཝིསཾཝཱདིཀསམྨཏཱ ཝིསཾཝཱདིཀཱཏི སངྑཾ གཏཱ. ཨཱསེཏི ཏཾ ཨཱལཔཏི.

སཱཔི ཏེན པཊིཀྑིཏྟཱ ཨནྟརདྷཱཡི. ཏཏོ སདྡྷཱཡ སདྡྷིཾ སལླཔནྟོ གཱཐམཱཧ –

༢༤༩.

‘‘དདྡལླམཱནཱ ཡསསཱ ཡསསྶིནཱི, ཛིགྷཉྙནཱམཝ྄ཧཡནཾ དིསཾ པཏི;

པུཙྪཱམི ཏཾ ཀཉྩནཝེལླིཝིགྒཧེ, ཨཱཙིཀྑ མེ ཏྭཾ ཀཏམཱསི དེཝཏེ’’ཏི.

ཏཏྠ དདྡལླམཱནཱཏི ཛལམཱནཱ. ཛིགྷཉྙནཱམཝ྄ཧཡནནྟི ཨཔརཱཏི ཙ པཙྪིམཱཏི ཙ ཨེཝཾ ཛིགྷཉྙེན ལཱམཀེན ནཱམེན ཝུཙྩམཱནཾ དིསཾ པཏི དདྡལླམཱནཱ ཏིཊྛསི.

ཏཏོ སཱ གཱཐམཱཧ –

༢༥༠.

‘‘སདྡྷཱཧ དེཝཱི མནུཛེཧི པཱུཛིཏཱ, ཨཔཱཔསཏྟཱུཔནིསེཝིནཱི སདཱ;

སུདྷཱཝིཝཱདེན ཏཝནྟི མཱགཏཱ, ཏཾ མཾ སུདྷཱཡ ཝརཔཉྙ བྷཱཛཡཱ’’ཏི.

ཏཏྠ སདྡྷཱཏི ཡསྶ ཀསྶཙི ཝཙནཔཏྟིཡཱཡནཱ སཱཝཛྫཱཔི ཧོཏི ཨནཝཛྫཱཔི. པཱུཛིཏཱཏི ཨནཝཛྫཀོཊྛཱསཝསེན པཱུཛིཏཱ. ཨཔཱཔསཏྟཱུཔནིསེཝིནཱིཏི ཨནཝཛྫསདྡྷཱཡ ཙ ཨེཀནྟཔཏྟིཡཱཡནུསབྷཱཝཱར པརེསུཔི པཏྟིཡཱཡནཝིདཧནསམཏྠཱཡ དེཝཏཱཡེཏཾ ནཱམཾ.

ཨཐཾ ནཾ ཀོསིཡོ ‘‘ཨིམེ སཏྟཱ ཡསྶ ཀསྶཙི ཝཙནཾ སདྡཧིཏྭཱ ཏཾ ཏཾ ཀརོནྟཱ ཀཏྟབྦཏོ ཨཀཏྟབྦམེཝ བཧུཏརཾ ཀརོནྟི, ཏཾ སབྦཾ ཏཡཱ ཀཱརིཏཾ ནཱམ ཧོཏཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨེཝམཱཧ –

༢༥༡.

‘‘དཱནཾ དམཾ ཙཱགམཐོཔི སཾཡམཾ, ཨཱདཱཡ སདྡྷཱཡ ཀརོནྟི ཧེཀདཱ;

ཐེཡྻཾ མུསཱ ཀཱུཊམཐོཔི པེསུཎཾ, ཀརོནྟི ཧེཀེ པུན ཝིཙྩུཏཱ ཏཡཱ.

༢༥༢.

‘‘བྷརིཡཱསུ པོསོ སདིསཱིསུ པེཀྑཝཱ, སཱིལཱུཔཔནྣཱསུ པཏིབྦཏཱསུཔི;

ཝིནེཏྭཱན ཚནྡཾ ཀུལིཏྠིརཱསུཔི, ཀརོཏི སདྡྷཾ པུན ཀུམྦྷདཱསིཡཱ.

༢༥༣.

‘‘ཏྭམེཝ སདྡྷེ པརདཱརསེཝིནཱི, པཱཔཾ ཀརོསི ཀུསལམྤི རིཉྩསི;

ན ཏཱདིསཱི ཨརཧཏི ཨཱསནཱུདཀཾ, ཀུཏོ སུདྷཱ གཙྪ ན མཡ྄ཧ རུཙྩསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ དཱནནྟི དསཝཏྠུཀཾ པུཉྙཙེཏནཾ. དམནྟི ཨིནྡྲིཡདམནཾ. ཙཱགནྟི དེཡྻདྷམྨཔརིཙྩཱགཾ. སཾཡམནྟི སཱིལཾ. ཨཱདཱཡ སདྡྷཱཡཱཏི ‘‘ཨེཏཱནི དཱནཱདཱིནི མཧཱནིསཾསཱནི ཀཏྟབྦཱནཱི’’ཏི ཝདཏཾ ཝཙནཾ སདྡྷཱཡ ཨཱདིཡིཏྭཱཔི ཀརོནྟི ཨེཀདཱ. ཀཱུཊནྟི ཏུལཱཀཱུཊཱདིཀཾ ཝཱ གཱམཀཱུཊཱདིཀཾ ཀམྨཾ ཝཱ. ཀརོནྟི ཧེཀེཏི ཨེཀེ མནུསྶཱ ཨེཝརཱུཔེསུ ནཱམ ཀཱལེསུ ཨིམེསཉྩ ཨཏྠཱཡ ཐེཡྻཱདཱིནི ཀཏྟབྦཱནཱིཏི ཀེསཉྩི ཝཙནཾ སདྡཧིཏྭཱ ཨེཏཱནིཔི ཀརོནྟི. པུན ཝིཙྩུཏཱ ཏཡཱཏི པུན ཏཡཱ ཝིསུཏྟཱ སཱཝཛྫདུཀྑཝིཔཱཀཱནེཏཱནི ན ཀཏྟབྦཱནཱིཏི ཝདཏཾ ཝཙནཾ ཨཔཏྟིཡཱཡིཏྭཱཔི ཀརོནྟི. ཨིཏི ཏཝ ཝསེན སཱཝཛྫམྤི ཨནཝཛྫམྤི ཀརེཡྻཱསི ཝདཏི.

སདིསཱིསཱུཏི ཛཱཏིགོཏྟསཱིལཱདཱིཧི སདིསཱིསུ. པེཀྑཝཱཏི པེཀྑཱ ཝུཙྩཏི ཏཎྷཱ, སཏཎྷོཏི ཨཏྠོ. ཚནྡནྟི ཚནྡརཱགཾ. ཀརོཏི སདྡྷནྟི ཀུམྦྷདཱསིཡཱཔི ཝཙནེ སདྡྷཾ ཀརོཏི, ཏསྶཱ ‘‘ཨཧཾ ཏུམྷཱཀཾ ཨིདཾ ནཱམ ཨུཔཀཱརཾ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི ཝདནྟིཡཱ པཏྟིཡཱཡིཏྭཱ ཀུལིཏྠིཡོཔི ཚཌྜེཏྭཱ ཏམེཝ པཊིསེཝཏི, ཨསུཀཱ ནཱམ ཏུམྷེསུ པཊིབདྡྷཙིཏྟཱཏི ཀུམྦྷདཱསིཡཱཔི ཝཙནེ སདྡྷཾ ཀཏྭཱཝ པརདཱརཾ སེཝཏི. ཏྭམེཝ སདྡྷེ པརདཱརསེཝིནཱིཏི ཡསྨཱ ཏཾ ཏཾ པཏྟིཡཱཡིཏྭཱ ཏཝ ཝསེན པརདཱརཾ སེཝནྟི པཱཔཾ ཀརོནྟི ཀུསལཾ ཛཧནྟི, ཏསྨཱ ཏྭམེཝ པརདཱརསེཝིནཱི ཏྭཾ པཱཔཱནི ཀརོསི, ཀུསལམྤི རིཉྩསི, ནཏྠི ཏཡཱ སམཱ ལོཀཝིནཱསིཀཱ པཱཔདྷམྨཱ, གཙྪ ན མེ རུཙྩསཱིཏི.

སཱ ཏཏྠེཝ ཨནྟརདྷཱཡི. ཀོསིཡོཔི ཨུཏྟརཏོ ཋིཏཱཡ ཧིརིཡཱ སདྡྷིཾ སལླཔནྟོ གཱཐཱདྭཡམཱཧ –

༢༥༤.

‘‘ཛིགྷཉྙརཏྟིཾ ཨརུཎསྨིམཱུཧཏེ, ཡཱ དིསྶཏི ཨུཏྟམརཱུཔཝཎྞིནཱི;

ཏཐཱུཔམཱ མཾ པཊིབྷཱསི དེཝཏེ, ཨཱཙིཀྑ མེ ཏྭཾ ཀཏམཱསི ཨཙྪརཱ.

༢༥༥.

‘‘ཀཱལཱ༹ ནིདཱགྷེརིཝ ཨགྒིཛཱརིཝ, ཨནིལེརིཏཱ ལོཧིཏཔཏྟམཱལིནཱི;

ཀཱ ཏིཊྛསི མནྡམིགཱཝལོཀཡཾ, བྷཱསེསམཱནཱཝ གིརཾ ན མུཉྩསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཛིགྷཉྙརཏྟིནྟི པཙྪིམརཏྟིཾ, རཏྟིཔརིཡོསཱནེཏི ཨཏྠོ. ཨཱུཧཏེཏི ཨརུཎེ ཨུགྒཏེ. ཡཱཏི ཡཱ པུརཏྠིམཱ དིསཱ རཏྟསུཝཎྞཏཱཡ ཨུཔྤམརཱུཔདྷརཱ ཧུཏྭཱ དིསྶཏི. ཀཱལཱ༹ ནིདཱགྷེརིཝཱཏི ནིདཱགྷསམཡེ ཀཱལ༹ཝལླི ཝིཡ. ཨགྒིཛཱརིཝཱཏི ཨགྒིཛཱལཱ ཨིཝ, སཱཔི ནིཛ྄ཛྷཱམཁེཏྟེསུ ཏརུཎཨུཊྛིཏཀཱལ༹ཝལླི ཝིཡཱཏི ཨཏྠོ. ལོཧིཏཔཏྟམཱལིནཱིཏི ལོཧིཏཝཎྞེཧི པཏྟེཧི པརིཝུཏཱ. ཀཱ ཏིཊྛསཱིཏི ཡཐཱ སཱ ཏརུཎཀཱལ༹ཝལླི ཝཱཏེརིཏཱ ཝིལཱསམཱནཱ སོབྷམཱནཱ ཏིཊྛཏི, ཨེཝཾ ཀཱ ནཱམ ཏྭཾ ཏིཊྛསི. བྷཱསེསམཱནཱཝཱཏི མཡཱ སདྡྷིཾ བྷཱསིཏུཀཱམཱ ཝིཡ ཧོསི, ན ཙ གིརཾ མུཉྩསི.

ཏཏོ སཱ གཱཐམཱཧ –

༢༥༦.

‘‘ཧིརཱཧ དེཝཱི མནུཛེཧི པཱུཛིཏཱ, ཨཔཱཔསཏྟཱུཔནིསེཝིནཱི སདཱ;

སུདྷཱཝིཝཱདེན ཏཝནྟིམཱགཏཱ, སཱཧཾ ན སཀྐོམི སུདྷམྤི ཡཱཙིཏུཾ;

ཀོཔཱིནརཱུཔཱ ཝིཡ ཡཱཙནིཏྠིཡཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཧིརཱཧནྟི ཧིརཱི ཨཧཾ. སུདྷམྤཱིཏི སཱ ཨཧཾ སུདྷཱབྷོཛནཾ ཏཾ ཡཱཙིཏུམྤི ན སཀྐོམི. ཀིཾཀཱརཎཱ? ཀོཔཱིནརཱུཔཱ ཝིཡ ཡཱཙནིཏྠིཡཱ, ཡསྨཱ ཨིཏྠིཡཱ ཡཱཙནཱ ནཱམ ཀོཔཱིནརཱུཔཱ ཝིཡ རཧསྶངྒཝིཝརཎསདིསཱ ཧོཏི, ནིལླཛྫཱ ཝིཡ ཧོཏཱིཏི ཨཏྠོ.

ཏཾ སུཏྭཱ ཏཱཔསོ དྭེ གཱཐཱ ཨབྷཱསི –

༢༥༧.

‘‘དྷམྨེན ཉཱཡེན སུགཏྟེ ལཙྪསི, ཨེསོ ཧི དྷམྨོ ན ཧི ཡཱཙནཱ སུདྷཱ.

ཏཾ ཏཾ ཨཡཱཙནྟིམཧཾ ནིམནྟཡེ, སུདྷཱཡ ཡཉྩིཙྪསི ཏམྤི དམྨི ཏེ.

༢༥༨.

‘‘སཱ ཏྭཾ མཡཱ ཨཛྫ སཀམྷི ཨསྶམེ, ནིམནྟིཏཱ ཀཉྩནཝེལླིཝིགྒཧེ;

ཏུཝཉྷི མེ སབྦརསེཧི པཱུཛིཡཱ, ཏཾ པཱུཛཡིཏྭཱན སུདྷམྤི ཨསྣིཡེ’’ཏི.

ཏཏྠ དྷམྨེནཱཏི སབྷཱཝེན. ཉཱཡེནཱཏི ཀཱརཎེན. ན ཧི ཡཱཙནཱ སུདྷཱཏི ན ཧི ཡཱཙནཱཡ སུདྷཱ ལབྦྷཏི, ཏེནེཝ ཀཱརཎེན ཨིཏརཱ ཏིསྶོ ནལབྷིཾསུ. ཏཾ ཏནྟི ཏསྨཱ ཏཾ. ཡཉྩིཙྪསཱིཏི ན ཀེཝལཾ ནིམནྟེམིཡེཝ, ཡཉྩ སུདྷཾ ཨིཙྪསི, ཏམྤི དམྨི ཏེ. ཀཉྩནཝེལླིཝིགྒཧེཏི ཀཉྩནརཱསིསསྶིརིཀསརཱིརེ. པཱུཛིཡཱཏི ན ཀེཝལཾ སུདྷཱཡ, ཨཉྙེཧིཔི སབྦརསེཧི ཏྭཾ མཡཱ པཱུཛེཏབྦཡུཏྟཀཱཝ. ཨསྣིཡེཏི ཏཾ པཱུཛེཏྭཱ སཙེ སུདྷཱཡ ཨཝསེསཾ བྷཝིསྶཏི, ཨཧམྤི བྷུཉྫིསྶཱམི.

ཏཏོ ཨཔརཱ ཨབྷིསམྦུདྡྷགཱཐཱ –

༢༥༩.

‘‘སཱ ཀོསིཡེནཱནུམཏཱ ཛུཏཱིམཏཱ, ཨདྡྷཱ ཧིརི རམྨཾ པཱཝིསི ཡསྶམཾ;

ཨུདཀཝནྟཾ ཕལམརིཡཔཱུཛིཏཾ, ཨཔཱཔསཏྟཱུཔནིསེཝིཏཾ སདཱ.

༢༦༠.

‘‘རུཀྑགྒཧཱནཱ བཧུཀེཏྠ པུཔྥིཏཱ, ཨམྦཱ པིཡཱལཱ པནསཱ ཙ ཀིཾསུཀཱ;

སོབྷཉྫནཱ ལོདྡམཐོཔི པདྡྷཀཱ, ཀེཀཱ ཙ བྷངྒཱ ཏིལཀཱ སུཔུཔྥིཏཱ.

༢༦༡.

‘‘སཱལཱ ཀརེརཱི བཧུཀེཏྠ ཛམྦུཡོ, ཨསྶཏྠནིགྲོདྷམདྷུཀཝེཏསཱ;

ཨུདྡཱལཀཱ པཱཊལི སིནྡུཝཱརཀཱ, མནུཉྙགནྡྷཱ མུཙལིནྡཀེཏཀཱ.

༢༦༢.

‘‘ཧརེཎུཀཱ ཝེལུ༹ཀཱ ཀེཎུ ཏིནྡུཀཱ, སཱམཱཀནཱིཝཱརམཐོཔི ཙཱིནཀཱ;

མོཙཱ ཀདལཱི བཧུཀེཏྠ སཱལིཡོ, པཝཱིཧཡོ ཨཱབྷཱུཛིནོ ཙ ཏཎྜུལཱ.

༢༦༣.

‘‘ཏསྶེཝུཏྟརཔསྶེན, ཛཱཏཱ པོཀྑརཎཱི སིཝཱ;

ཨཀཀྐསཱ ཨཔབྦྷཱརཱ, སཱདྷུ ཨཔྤཊིགནྡྷིཀཱ.

༢༦༤.

‘‘ཏཏྠ མཙྪཱ སནྣིརཏཱ, ཁེམིནོ བཧུབྷོཛནཱ;

སིངྒཱུ སཝངྐཱ སཾཀུལཱ, སཏཝངྐཱ ཙ རོཧིཏཱ;

ཨཱལི༹གགྒརཀཱཀིཎྞཱ, པཱཋཱིནཱ ཀཱཀམཙྪཀཱ.

༢༦༥.

‘‘ཏཏྠ པཀྑཱི སནྣིརཏཱ, ཁེམིནོ བཧུབྷོཛནཱ;

ཧཾསཱ ཀོཉྩཱ མཡཱུརཱ ཙ, ཙཀྐཝཱཀཱ ཙ ཀུཀྐུཧཱ;

ཀུཎཱལཀཱ བཧཱུ ཙིཏྲཱ, སིཁཎྜཱི ཛཱིཝཛཱིཝཀཱ.

༢༦༦.

‘‘ཏཏྠ པཱནཱཡ མཱཡནྟི, ནཱནཱ མིགགཎཱ བཧཱུ;

སཱིཧཱ བྱགྒྷཱ ཝརཱཧཱ ཙ, ཨཙྪཀོཀཏརཙྪཡོ.

༢༦༧.

‘‘པལཱསཱདཱ གཝཛཱ ཙ, མཧིཾསཱ རོཧིཏཱ རུརཱུ;

ཨེཎེཡྻཱ ཙ ཝརཱཧཱ ཙ, གཎིནོ ནཱིཀསཱུཀརཱ;

ཀདལིམིགཱ བཧུཀེཏྠ, བིལཱ༹རཱ སསཀཎྞིཀཱ.

༢༦༨.

‘‘ཚམཱགིརཱི པུཔྥཝིཙིཏྲསནྠཏཱ, དིཛཱབྷིགྷུཊྛཱ དིཛསངྒྷསེཝིཏཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཛུཏཱིམཏཱཏི ཨཱནུབྷཱཝསམྤནྣེན. པཱཝིསི ཡསྶམནྟི པཱཝིསི ཨསྶམཾ, ཡ-ཀཱརོ བྱཉྫནསནྡྷིཀརོ. ཨུདཀཝནྟནྟི ཏེསུ ཏེསུ ཋཱནེསུ ཨུདཀསམྤནྣཾ. ཕལནྟི ཨནེཀཕལསམྤནྣཾ. ཨརིཡཔཱུཛིཏནྟི ནཱིཝརཎདོསརཧིཏེཧི ཛྷཱནལཱབྷཱིཧི ཨརིཡེཧི པཱུཛིཏཾ པསཏྠཾ. རུཀྑགྒཧཱནཱཏི པུཔྥཱུཔགཕལཱུཔགརུཀྑགཧནཱ. སོབྷཉྫནཱཏི སིགྒུརུཀྑཱ. ལོདྡམཐོཔི པདྡྷཀཱཏི ལོདྡརུཀྑཱ ཙ པདུམརུཀྑཱ ཙ. ཀེཀཱ ཙ བྷངྒཱཏི ཨེཝཾནཱམཀཱ རུཀྑཱ ཨེཝ. ཀརེརཱིཏི ཀརེརིརུཀྑཱ. ཨུདྡཱལཀཱཏི ཝཱཏགྷཱཏཀཱ. མུཙལིནྡཀེཏཀཱཏི མུཙལིནྡཱ ཙ པཉྩཝིདྷཀེཏཀཱ ཙ. ཧརེཎུཀཱཏི ཨཔརཎྞཛཱཏི. ཝེལུ༹ཀཱཏི ཝཾསབྷེདཀཱ. ཀེཎཱུཏི ཨརཉྙམཱསཱ. ཏིནྡུཀཱཏི ཏིམྦརུརུཀྑཱ. ཙཱིནཀཱཏི ཁུདྡཀརཱཛམཱསཱ. མོཙཱཏི ཨཊྛིཀཀདལིཡོ. སཱལིཡོཏི ནཱནཔྤཀཱརཱ ཛཱཏསྶརཾ ཨུཔནིསྶཱཡ ཛཱཏཱ སཱལིཡོ. པཝཱིཧཡོཏི ནཱནཔྤཀཱརཱ ཝཱིཧཡོ. ཨཱབྷཱུཛིནོཏི བྷུཛཔཏྟཱ. ཏཎྜུལཱཏི ནིཀྐུཎྜཀཐུསཱནི སཡཾཛཱཏཏཎྜུལསཱིསཱནི.

ཏསྶེཝཱཏི, བྷིཀྑཝེ, ཏསྶེཝ ཨསྶམསྶ ཨུཏྟརདིསཱབྷཱགེ. པོཀྑརཎཱིཏི པཉྩཝིདྷཔདུམསཉྪནྣཱ ཛཱཏསྶརཔོཀྑརཎཱི. ཨཀཀྐསཱཏི མཙྪསིཔྤིཀསེཝཱལཱདིཀཀྐསརཧིཏཱ. ཨཔབྦྷཱརཱཏི ཨཙྪིནྣཏཊཱ སམཏིཏྠཱ. ཨཔྤཊིགནྡྷིཀཱཏི ཨཔཊིཀྐཱུལགནྡྷེན ཨུདཀེན སམནྣཱགཏཱ. ཏཏྠཱཏི ཏསྶཱ པོཀྑརཎིཡཱ. ཁེམིནོཏི ཨབྷཡཱ. ‘‘སིངྒཱུ’’ཏིཨཱདཱིནི ཏེསཾ མཙྪཱནཾ ནཱམཱནི. ཀུཎཱལཀཱཏི ཀོཀིལཱ. ཙིཏྲཱཏི ཙིཏྲཔཏྟཱ. སིཁཎྜཱིཏི ཨུཊྛིཏསིཁཱ མོརཱ, ཨཉྙེཔི ཝཱ མཏྠཀེ ཛཱཏསིཁཱ པཀྑིནོ. པཱནཱཡ མཱཡནྟཱིཏི པཱནཱཡ ཨཱཡནྟི. པལཱསཱདཱཏི ཁགྒཱ. གཝཛཱཏི གཝཡཱ. གཎིནོཏི གོཀཎྞཱ. ཀཎྞིཀཱཏི ཀཎྞིཀམིགཱ. ཚམཱགིརཱིཏི བྷཱུམིསམཔཏྠཊཱ པིཊྛིཔཱསཱཎཱ. པུཔྥཝིཙིཏྲསནྠཏཱཏི ཝིཙིཏྲཔུཔྥསནྠཏཱ. དིཛཱབྷིགྷུཊྛཱཏི མདྷུརསྶརེཧི དིཛེཧི ཨབྷིགྷུཊྛཱ. ཨེཝརཱུཔཱ ཏཏྠ བྷཱུམིཔབྦཏཱཏི ཨེཝཾ བྷགཝཱ ཀོསིཡསྶ ཨསྶམཾ ཝཎྞེཏི.

ཨིདཱནི ཧིརིདེཝིཡཱ ཏཏྠ པཝིསནཱདཱིནི དསྶེཏུཾ ཨཱཧ –

༢༦༩.

‘‘སཱ སུཏྟཙཱ ནཱིལདུམཱབྷིལམྦིཏཱ, ཝིཛྫཱུ མཧཱམེགྷརིཝཱནུཔཛྫཐ;

ཏསྶཱ སུསམྦནྡྷསིརཾ ཀུསཱམཡཾ, སུཙིཾ སུགནྡྷཾ ཨཛིནཱུཔསེཝིཏཾ;

ཨཏྲིཙྩ ཀོཙྪཾ ཧིརིམེཏདབྲཝི, ནིསཱིད ཀལྱཱཎི སུཁཡིདམཱསནཾ.

༢༧༠.

‘‘ཏསྶཱ ཏདཱ ཀོཙྪགཏཱཡ ཀོསིཡོ, ཡདིཙྪམཱནཱཡ ཛཊཱཛིནནྡྷརོ;

ནཝེཧི པཏྟེཧི སཡཾ སཧཱུདཀཾ, སུདྷཱབྷིཧཱསཱི ཏུརིཏོ མཧཱམུནི.

༢༧༡.

‘‘སཱ ཏཾ པཊིགྒཡ྄ཧ ཨུབྷོཧི པཱཎིབྷི, ཨིཙྩབྲཝི ཨཏྟམནཱ ཛཊཱདྷརཾ;

ཧནྡཱཧཾ ཨེཏརཧི པཱུཛིཏཱ ཏཡཱ, གཙྪེཡྻཾ བྲཧྨེ ཏིདིཝཾ ཛིཏཱཝིནཱི.

༢༧༢.

‘‘སཱ ཀོསིཡེནཱནུམཏཱ ཛུཏཱིམཏཱ, ཨུདཱིརིཏཱ ཝཎྞམདེན མཏྟཱ;

སཀཱསེ གནྟྭཱན སཧསྶཙཀྑུནོ, ཨཡཾ སུདྷཱ ཝཱསཝ དེཧི མེ ཛཡཾ.

༢༧༣.

‘‘ཏམེན སཀྐོཔི ཏདཱ ཨཔཱུཛཡི, སཧིནྡདེཝཱ སུརཀཉྙམུཏྟམཾ;

སཱ པཉྫལཱི དེཝམནུསྶཔཱུཛིཏཱ, ནཝམྷི ཀོཙྪམྷི ཡདཱ ཨུཔཱཝིསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ སུཏྟཙཱཏི སུཙྪཝཱི. ནཱིལདུམཱབྷིལམྦིཏཱཏི ནཱིལེསུ དུམེསུ ཨབྷིལམྦིཏཱ ཧུཏྭཱ, ཏཾ ཏཾ ནཱིལདུམསཱཁཾ པརཱམསནྟཱིཏི ཨཏྠོ. མཧཱམེགྷརིཝཱཏི ཏེན ནིམནྟིཏཱ མཧཱམེགྷཝིཛྫུ ཝིཡ ཏསྶ ཏཾ ཨསྶམཾ པཱཝིསི. ཏསྶཱཏི ཏསྶཱ ཧིརིཡཱ. སུསམྦནྡྷསིརནྟི སུཊྛུ སམྦནྡྷསཱིསཾ. ཀུསཱམཡནྟི ཨུསཱིརཱདིམིསྶཀཀུསཏིཎམཡཾ. སུགནྡྷནྟི ཨུསཱིརེན ཙེཝ ཨཉྙེན སུགནྡྷཏིཎེན ཙ མིསྶཀཏྟཱ སུགནྡྷཾ. ཨཛིནཱུཔསེཝིཏནྟི ཨུཔརིཨཏྠཏེན ཨཛིནཙམྨེན ཨུཔསེཝིཏཾ. ཨཏྲིཙྩ ཀོཙྪནྟི ཨེཝརཱུཔཾ ཀོཙྪཱསནཾ པཎྞསཱལདྭཱརེ ཨཏྠརིཏྭཱ. སུཁཡིདམཱསནནྟི སུཁཾ ནིསཱིད ཨིདམཱསནཾ.

ཡནྟི ཡཱཝདཏྠཾ. ཨིཙྪམཱནཱཡཱཏི སུདྷཾ ཨིཙྪནྟིཡཱ. ནཝེཧི པཏྟེཧཱིཏི ཏངྑཎཉྙེཝ པོཀྑརཎིཏོ ཨཱབྷཏེཧི ཨལླཔདུམིནིཔཏྟེཧི. སཡནྟི སཧཏྠེན. སཧཱུདཀནྟི དཀྑིཎོདཀསཧིཏཾ. སུདྷཱབྷིཧཱསཱིཏི སུདྷཾ ཨབྷིཧརི. ཏུརིཏོཏི སོམནསྶཝེགེན ཏུརིཏོ. ཧནྡཱཏི ཝཝསྶགྒཏྠེ ནིཔཱཏོ. ཛིཏཱཝིནཱིཏི ཝིཛཡཔྤཏྟཱ ཧུཏྭཱ.

ཨནུམཏཱཏི ཨིདཱནི ཡཐཱརུཙིཾ གཙྪཱཏི ཨནུཉྙཱཏཱ. ཨུདཱིརིཏཱཏི ཏིདསཔུརཾ གནྟྭཱ སཀྐསྶ སནྟིཀེ ཨཡཾ སུདྷཱཏི ཨུདཱིརཡི. སུརཀཉྙནྟི དེཝདྷཱིཏརཾ. ཨུཏྟམནྟི པཝརཾ. སཱ པཉྫལཱི དེཝམནུསྶཔཱུཛིཏཱཏི པཉྫལཱི དེཝེཧི ཙ མནུསྶེཧི ཙ པཱུཛིཏཱ. ཡདཱཏི ཡདཱ ནིསཱིདནཏྠཱཡ སཀྐེན དཱཔིཏེ ནཝེ ཀཉྩནཔཱིཋསངྑཱཏེ ཀོཙྪེ སཱ ཨུཔཱཝིསི, ཏདཱ ནཾ ཏཏྠ ནིསིནྣཾ སཀྐོ ཙ སེསདེཝཏཱ ཙ པཱརིཙྪཏྟཀཔུཔྥཱདཱིཧི པཱུཛཡིཾསུ.

ཨེཝཾ སཀྐོ ཏཾ པཱུཛེཏྭཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ཀེན ནུ ཁོ ཀཱརཎེན ཀོསིཡོ སེསཱནཾ ཨདཏྭཱ ཨིམིསྶཱཝ སུདྷཾ ཨདཱསཱི’’ཏི. སོ ཏསྶ ཀཱརཎསྶ ཛཱནནཏྠཱཡ པུན མཱཏལིཾ པེསེསི. ཏམཏྠཾ ཨཱཝི ཀརོནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༢༧༤.

‘‘ཏམེཝ སཾསཱི པུནདེཝ མཱཏལིཾ, སཧསྶནེཏྟོ ཏིདསཱནམིནྡོ;

གནྟྭཱན ཝཱཀྱཾ མམ བྲཱུཧི ཀོསིཡཾ, ཨཱསཱཡ སདྡྷཱ སིརིཡཱ ཙ ཀོསིཡ;

ཧིརཱི སུདྷཾ ཀེན མལཏྠ ཧེཏུནཱ’’ཏི.

ཏཏྠ སཾསཱིཏི ཨབྷཱསི. ཝཱཀྱཾ མམཱཏི མམ ཝཱཀྱཾ ཀོསིཡཾ བྲཱུཧི. ཨཱསཱཡ སདྡྷཱ སིརིཡཱ ཙཱཏི ཨཱསཱཏོ ཙ སདྡྷཱཏོ ཙ སིརིཏོ ཙ ཧིརཱིཡེཝ ཀེན ཧེཏུནཱ སུདྷམལཏྠཱཏི.

སོ ཏསྶ ཝཙནཾ སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ཝེཛཡནྟརཐམཱརུཡ྄ཧ ཨགམཱསི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༢༧༥.

‘‘ཏཾ སུཔླཝཏྠཾ ཨུདཏཱརཡཱི རཐཾ, དདྡལླམཱནཾ ཨུཔཀཱརིཡསཱདིསཾ;

ཛམྦོནདཱིསཾ ཏཔནེཡྻསནྣིབྷཾ, ཨལངྐཏཾ ཀཉྩནཙིཏྟསནྣིབྷཾ.

༢༧༦.

‘‘སུཝཎྞཙནྡེཏྠ བཧཱུ ནིཔཱཏིཏཱ, ཧཏྠཱི གཝཱསྶཱ ཀིཀིབྱགྒྷདཱིཔིཡོ;

ཨེཎེཡྻཀཱ ལངྒྷམཡེཏྠ པཀྑིནོ, མིགེཏྠ ཝེལུ༹རིཡམཡཱ ཡུདྷཱ ཡུཏཱ.

༢༧༧.

‘‘ཏཏྠསྶརཱཛཧརཡོ ཨཡོཛཡུཾ, དསསཏཱནི སུསུནཱགསཱདིསེ;

ཨལངྐཏེ ཀཉྩནཛཱལུརཙྪདེ, ཨཱཝེལི༹ནེ སདྡགམེ ཨསངྒིཏེ.

༢༧༨.

‘‘ཏཾ ཡཱནསེཊྛཾ ཨབྷིརུཡ྄ཧ མཱཏལི, དིསཱ ཨིམཱཡོ ཨབྷིནཱདཡིཏྠ;

ནབྷཉྩ སེལཉྩ ཝནཔྤཏིནིཉྩ, སསཱགརཾ པབྱཐཡིཏྠ མེདིནིཾ.

༢༧༩.

‘‘ས ཁིཔྤམེཝ ཨུཔགམྨ ཨསྶམཾ, པཱཝཱརམེཀཾསཀཏོ ཀཏཉྫལཱི;

བཧུསྶུཏཾ ཝུདྡྷཾ ཝིནཱིཏཝནྟཾ, ཨིཙྩབྲཝི མཱཏལི དེཝབྲཱཧྨཎཾ.

༢༨༠.

‘‘ཨིནྡསྶ ཝཱཀྱཾ ནིསཱམེཧི ཀོསིཡ, དཱུཏོ ཨཧཾ པུཙྪཏི ཏཾ པུརིནྡདོ;

ཨཱསཱཡ སདྡྷཱ སིརིཡཱ ཙ ཀོསིཡ, ཧིརཱི སུདྷཾ ཀེན མལཏྠ ཧེཏུནཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཏཾ སུཔླཝཏྠནྟི ཏཾ ཝེཛཡནྟརཐཾ སུཁེན པླཝནཏྠཾ. ཨུདཏཱརཡཱིཏི ཨུཏྟཱརེསི ཨུཀྑིཔིཏྭཱ གམནསཛྫམཀཱསི. ཨུཔཀཱརིཡསཱདིསནྟི ཨུཔཀརཎབྷཎྜེཧི སདིསཾ, ཡཐཱ ཏསྶ ཨགྒིསིཁཱཡ སམཱནཝཎྞཱནི ཨུཔཀརཎཱནི ཛལནྟི, ཏཐེཝ ཛལིཏནྟི ཨཏྠོ. ཛམྦོནདཱིསནྟི ཛམྦུནདསངྑཱཏཾ རཏྟསུཝཎྞམཡཾ ཨཱིསཾ. ཀཉྩནཙིཏྟསནྣིབྷནྟི, ཀཉྩནམཡེན སཏྟརཏནཝིཙིཏྟེན ཨཊྛམངྒལེན སམནྣཱགཏཾ. སུཝཎྞཙནྡེཏྠཱཏི སུཝཎྞམཡཱ ཙནྡཀཱ ཨེཏྠ རཐེ. ཧཏྠཱིཏི སུཝཎྞརཛཏམཎིམཡཱ ཧཏྠཱི. གཝཱདཱིསུཔི ཨེསེཝ ནཡོ. ལངྒྷམཡེཏྠ པཀྑིནོཏི ཨེཏྠ རཐེ ལངྒྷམཡཱ ནཱནཱརཏནམཡཱ པཀྑིགཎཱཔི པཊིཔཱཊིཡཱ ཋིཏཱ. ཡུདྷཱ ཡུཏཱཏི ཨཏྟནོ ཨཏྟནོ ཡུདྷེན སདྡྷིཾ ཡུཏྟཱ ཧུཏྭཱ དསྶིཏཱ.

ཨསྶརཱཛཧརཡོཏི ཧརིཝཎྞམནོམཡཨསྶརཱཛཱནོ. སུསུནཱགསཱདིསེཏི བལསམྤཏྟིཡཱ ཏརུཎནཱགསདིསེ. ཀཉྩནཛཱལུརཙྪདེཏི ཀཉྩནཛཱལམཡེན ཨུརཙྪདཱལངྐཱརེན སམནྣཱགཏེ. ཨཱཝེལི༹ནེཏི ཨཱཝེལ༹སངྑཱཏེཧི ཀཎྞཱལངྐཱརེཧི ཡུཏྟེ. སདྡགམེཏི པཏོདཔྤཧཱརཾ ཝིནཱ སདྡམཏྟེནེཝ གམནསཱིལེ. ཨསངྒཱིཏེཏི ནིསྶངྒེ སཱིགྷཛཝེ ཨེཝརཱུཔེ ཨསྶརཱཛེ ཏཏྠ ཡོཛེསུནྟི ཨཏྠོ.

ཨབྷིནཱདཡིཏྠཱཏི ཡཱནསདྡེན ཨེཀནིནྣཱདཾ ཨཀཱསི. ཝནཔྤཏིནིཉྩཱཏི ཝནཔྤཏིནཱི ཙ ཝནསཎྜེ ཙཱཏི ཨཏྠོ. པབྱཐཡིཏྠཱཏི ཀམྤཡིཏྠ. ཏཏྠ ཨཱཀཱསཊྛཀཝིམཱནཀམྤནེན ནབྷཀམྤནཾ ཝེདིཏབྦཾ. པཱཝཱརམེཀཾསཀཏོཏི ཨེཀཾསཀཏཔཱཝཱརདིབྦཝཏྠོ. ཝུདྡྷནྟི གུཎཝུདྡྷཾ. ཝིནཱིཏཝནྟནྟི ཝིནཱིཏེན ཨཱཙཱརཝཏྟེན སམནྣཱགཏཾ. ཨིཙྩབྲཝཱིཏི རཐཾ ཨཱཀཱསེ ཋཔེཏྭཱ ཨོཏརིཏྭཱ ཨེཝཾ ཨབྲཝི. དེཝབྲཱཧྨཎནྟི དེཝསམཾ བྲཱཧྨཎཾ.

སོ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༢༨༡.

‘‘ཨནྡྷཱ སིརཱི མཾ པཊིབྷཱཏི མཱཏལི, སདྡྷཱ ཨནིཙྩཱ པན དེཝསཱརཐི.

ཨཱསཱ ཝིསཾཝཱདིཀསམྨཏཱ ཧི མེ, ཧིརཱི ཙ ཨརིཡམྷི གུཎེ པཏིཊྛིཏཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨནྡྷཱཏི སིཔྤཱདིསམྤནྣེཔི ཨསམྤནྣེཔི བྷཛནཏོ ‘‘ཨནྡྷཱ’’ཏི མཾ པཊིབྷཱཏི. ཨནིཙྩཱཏི སདྡྷཱ པན ཏཾ ཏཾ ཝཏྠུཾ པཧཱཡ ཨཉྙསྨིཾ ཨཉྙསྨིཾ ཨུཔྤཛྫནཏོ ཧུཏྭཱ ཨབྷཱཝཱཀཱརེན ‘‘ཨནིཙྩཱ’’ཏི མཾ པཊིབྷཱཏི. ཝིསཾཝཱདིཀསམྨཏཱཏི ཨཱསཱ པན ཡསྨཱ དྷནཏྠིཀཱ ནཱཝཱཡ སམུདྡཾ པཀྑནྡིཏྭཱ ཝིནཊྛཔཱབྷཏཱ ཨེནྟི, ཏསྨཱ ‘‘ཝིསཾཝཱདིཀཱ’’ཏི མཾ པཊིབྷཱཏི. ཨརིཡམྷི གུཎེཏི ཧིརཱི པན ཧིརོཏྟཔྤསབྷཱཝསངྑཱཏེ པརིསུདྡྷེ ཨརིཡགུཎེ པཏིཊྛིཏཱཏི.

ཨིདཱནི ཏསྶཱ གུཎཾ ཝཎྞེནྟོ ཨཱཧ –

༢༨༢.

‘‘ཀུམཱརིཡོ ཡཱཙིམཱ གོཏྟརཀྑིཏཱ, ཛིཎྞཱ ཙ ཡཱ ཡཱ ཙ སབྷཏྟུཨིཏྠིཡོ;

ཏཱ ཚནྡརཱགཾ པུརིསེསུ ཨུགྒཏཾ, ཧིརིཡཱ ནིཝཱརེནྟི སཙིཏྟམཏྟནོ.

༢༨༣.

‘‘སངྒཱམསཱིསེ སརསཏྟིསཾཡུཏེ, པརཱཛིཏཱནཾ པཏཏཾ པལཱཡིནཾ;

ཧིརིཡཱ ནིཝཏྟནྟི ཛཧིཏྭ ཛཱིཝིཏཾ, ཏེ སམྤཊིཙྪནྟི པུནཱ ཧིརཱིམནཱ.

༢༨༤.

‘‘ཝེལཱ ཡཐཱ སཱགརཝེགཝཱརིནཱི, ཧིརཱཡ ཧི པཱཔཛནཾ ནིཝཱརིནཱི;

ཏཾ སབྦལོཀེ ཧིརིམརིཡཔཱུཛིཏཾ, ཨིནྡསྶ ཏཾ ཝེདཡ དེཝསཱརཐཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཛིཎྞཱཏི ཝིདྷཝཱ. སབྷཏྟཱུཏི སསཱམིཀཱ ཏརུཎིཏྠིཡོ. ཨཏྟནོཏི ཏཱ སབྦཱཔི པརཔུརིསེསུ ཨཏྟནོ ཚནྡརཱགཾ ཨུགྒཏཾ ཝིདིཏྭཱ ‘‘ཨཡུཏྟམེཏཾ ཨམྷཱཀ’’ནྟི ཧིརིཡཱ སཙིཏྟཾ ནིཝཱརེནྟི, པཱཔཀམྨཾ ན ཀརོནྟི. པཏཏཾ པལཱཡིནནྟི པཏནྟཱནཉྩ པལཱཡནྟཱནཉྩ ཨནྟརེ. ཛཧིཏྭ ཛཱིཝིཏནྟི ཡེ ཧིརིམནྟོ ཧོནྟི, ཏེ ཨཏྟནོ ཛཱིཝིཏཾ ཙཛིཏྭཱ ཧིརིཡཱ ནིཝཏྟནྟི, ཨེཝཾ ནིཝཏྟཱ ཙ པན ཏེ ཧིརཱིམནཱ པུན ཨཏྟནོ སཱམིཀཾ སམྤཊིཙྪནྟི, ཨམིཏྟཧཏྠཏོ མོཙེཏྭཱ གཎྷནྟི. པཱཔཛནཾ ནིཝཱརིནཱིཏི པཱཔཏོ ཛནཾ ནིཝཱརིནཱི, ཨཡམེཝ ཝཱ པཱཋོ. ཏནྟི ཏཾ ཧིརིཾ. ཨརིཡཔཱུཛིཏནྟི ཨརིཡེཧི བུདྡྷཱདཱིཧི པཱུཛིཏཾ. ཨིནྡསྶ ཏཾ ཝེདཡཱཏི ཡསྨཱ ཨེཝཾ མཧཱགུཎཱ ཨརིཡཔཱུཛིཏཱཝེསཱ, ཏསྨཱ ཏཾ ཨེཝཾ ཨུཏྟམཱ ནཱམེསཱཏི ཨིནྡསྶ ཀཐེཧཱིཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ མཱཏལི གཱཐམཱཧ –

༢༨༥.

‘‘ཀོ ཏེ ཨིམཾ ཀོསིཡ དིཊྛིམོདཧི, བྲཧྨཱ མཧིནྡོ ཨཐ ཝཱ པཛཱཔཏི;

ཧིརཱཡ དེཝེསུ ཧི སེཊྛསམྨཏཱ, དྷཱིཏཱ མཧིནྡསྶ མཧེསི ཛཱཡཐཱ’’ཏི.

ཏཏྠ དིཊྛིནྟི ‘‘ཧིརཱི ནཱམ མཧཱགུཎཱ ཨརིཡཔཱུཛིཏཱ’’ཏི ལདྡྷིཾ. ཨོདཧཱིཏི ཧདཡེ པཝེསེསི. སེཊྛསམྨཏཱཏི ཏཝ སནྟིཀེ སུདྷཱཡ ལདྡྷཀཱལཏོ པཊྛཱཡ ཨིནྡསྶ སནྟིཀེ ཀཉྩནཱསནཾ ལབྷིཏྭཱ སབྦདེཝཏཱཧི པཱུཛིཡམཱནཱ ཨུཏྟམསམྨཏཱ ཛཱཡཐ.

ཨེཝཾ ཏསྨིཾ ཀཐེནྟེཡེཝ ཀོསིཡསྶ ཏངྑཎཉྙེཝ ཙཝནདྷམྨོ ཛཱཏོ. ཨཐ ནཾ, མཱཏལི, ‘‘ཀོསིཡ ཨཱཡུསངྑཱརོ ཏེ ཨོསྶཊྛོ, ཙཝནདྷམྨོཔི ཏེ སམྤཏྟོ, ཀིཾ ཏེ མནུསྶལོཀེན, དེཝལོཀཾ གཙྪཱམཱ’’ཏི ཏཏྠ ནེཏུཀཱམོ ཧུཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༢༨༦.

‘‘ཧནྡེཧི དཱནི ཏིདིཝཾ ཨཔཀྐམ, རཐཾ སམཱརུཡ྄ཧ མམཱཡིཏཾ ཨིམཾ;

ཨིནྡོ ཙ ཏཾ ཨིནྡསགོཏྟ ཀངྑཏི, ཨཛྫེཝ ཏྭཾ ཨིནྡསཧབྱཏཾ ཝཛཱ’’ཏི.

ཏཏྠ མམཱཡིཏནྟི པིཡཾ མནཱཔཾ. ཨིནྡསགོཏྟཱཏི པུརིམབྷཝེ ཨིནྡེན སམཱནགོཏྟ. ཀངྑཏཱིཏི ཏཝཱགམནཾ ཨིཙྪནྟོ ཀངྑཏི.

ཨིཏི ཏསྨིཾ ཀོསིཡེན སདྡྷིཾ ཀཐེནྟེཡེཝ ཀོསིཡོ ཙཝིཏྭཱ ཨོཔཔཱཏིཀོ དེཝཔུཏྟོ ཧུཏྭཱ ཨཱརུཡ྄ཧ དིབྦརཐེ ཨཊྛཱསི. ཨཐ ནཾ, མཱཏལི, སཀྐསྶ སནྟིཀཾ ནེསི. སཀྐོ ཏཾ དིསྭཱཝ ཏུཊྛམཱནསོ ཨཏྟནོ དྷཱིཏརཾ ཧིརིདེཝིཾ ཏསྶ ཨགྒམཧེསིཾ ཀཏྭཱ ཨདཱསི, ཨཔརིམཱཎམསྶ ཨིསྶརིཡཾ ཨཧོསི. ཏམཏྠཾ ཝིདིཏྭཱ ‘‘ཨནོམསཏྟཱནཾ ཀམྨཾ ནཱམ ཨེཝཾ ཝིསུཛ྄ཛྷཏཱི’’ཏི སཏྠཱ ཨོསཱནགཱཐམཱཧ –

༢༨༧.

‘‘ཨེཝཾ ཝིསུཛ྄ཛྷནྟི ཨཔཱཔཀམྨིནོ, ཨཐོ སུཙིཎྞསྶ ཕལཾ ན ནསྶཏི;

ཡེ ཀེཙི མདྡཀྑུ སུདྷཱཡ བྷོཛནཾ, སབྦེཝ ཏེ ཨིནྡསཧབྱཏཾ གཏཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨཔཱཔཀམྨིནོཏི ཨཔཱཔཀམྨཱ སཏྟཱ ཨེཝཾ ཝིསུཛ྄ཛྷནྟི ཡེ ཀེཙི མདྡཀྑཱུཏི ཡེ ཀེཙི སཏྟཱ ཏསྨིཾ ཧིམཝནྟཔདེསེ ཏདཱ ཀོསིཡེན ཧིརིཡཱ དཱིཡམཱནཾ སུདྷཱབྷོཛནཾ ཨདྡསཾསུ. སབྦེཝ ཏེཏི ཏེ སབྦེཔི ཏཾ དཱནཾ ཨནུམོདིཏྭཱ ཙིཏྟཾ པསཱདེཏྭཱ ཨིནྡསཧབྱཏཾ གཏཱཏི.

སཏྠཱ ཨིམཾ དྷམྨདེསནཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ‘‘ན, བྷིཀྑཝེ, ཨིདཱནེཝ, པུབྦེཔེཏཾ ཨདཱནཱབྷིརཏཾ ཐདྡྷམཙྪརིཡཾ སམཱནཾ ཨཧཾ དམེསིཾཡེཝཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཛཱཏཀཾ སམོདྷཱནེསི ‘‘ཏདཱ ཧིརཱི དེཝཏཱ ཨུཔྤལཝཎྞཱ ཨཧོསི, ཀོསིཡོ དཱནཔཏི བྷིཀྑུ, པཉྩསིཁོ ཨནུརུདྡྷོ, མཱཏལི ཨཱནནྡོ, སཱུརིཡོ ཀསྶཔོ, ཙནྡོ མོགྒལླཱནོ, ནཱརདོ སཱརིཔུཏྟོ, སཀྐོ ཨཧམེཝ ཨཧོསི’’ནྟི.

སུདྷཱབྷོཛནཛཱཏཀཝཎྞནཱ ཏཏིཡཱ.

[༥༣༦] ༤. ཀུཎཱལཛཱཏཀཝཎྞནཱ

ཨེཝམཀྑཱཡཏཱིཏི ཨིདཾ སཏྠཱ ཀུཎཱལདཧེ ཝིཧརནྟོ ཨནབྷིརཏིཔཱིལི༹ཏེ པཉྩསཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི. ཏཏྲཱཡཾ ཨནུཔུབྦིཀཐཱ – སཱཀིཡཀོལིཡཱ ཀིར ཀཔིལཝཏྠུནགརསྶ ཙ ཀོལིཡནགརསྶ ཙ ཨནྟརེ རོཧིཎིཾ ནཱམ ནདིཾ ཨེཀེནེཝཱཝརཎེན བནྡྷཱཔེཏྭཱ སསྶཱནི ཀཱརེནྟི. ཨཐ ཛེཊྛམཱུལམཱསེ སསྶེསུ མིལཱཡནྟེསུ ཨུབྷཡནགརཝཱསཱིནམྤི ཀམྨཀཱརཱ སནྣིཔཏིཾསུ. ཏཏྠ ཀོལིཡནགརཝཱསིནོ ཝདིཾསུ – ‘‘ཨིདཾ ཨུདཀཾ ཨུབྷཡཏོ ནཱིཧརིཡམཱནཾ ནེཝ ཏུམྷཱཀཾ, ན ཨམྷཱཀཾ པཧོསྶཏི, ཨམྷཱཀཾ པན སསྶཾ ཨེཀཨུདཀེནེཝ ནིཔྥཛྫིསྶཏི, ཨིདཾ ཨུདཀཾ ཨམྷཱཀཾ དེཐཱ’’ཏི. ཀཔིལཝཏྠུཝཱསིནོ ཝདིཾསུ – ‘‘ཏུམྷེསུ ཀོཊྛེ པཱུརེཏྭཱ ཋིཏེསུ མཡཾ རཏྟསུཝཎྞནཱིལམཎིཀཱལ༹ཀཧཱཔཎེ གཧེཏྭཱ ན སཀྑིསྶཱམ པཙྪིཔསིབྦཀཱདིཧཏྠཱ ཏུམྷཱཀཾ གྷརདྭཱརེ ཝིཙརིཏུཾ, ཨམྷཱཀམྤི སསྶཾ ཨེཀེནེཝ ཨུདཀེན ནིཔྥཛྫིསྶཏི, ཨིདཾ ཨུདཀཾ ཨམྷཱཀཾ དེཐཱ’’ཏི. ‘‘ན མཡཾ དསྶཱམཱ’’ཏི? ‘‘མཡམྤི ན དསྶཱམཱ’’ཏི. ཨེཝཾ ཀལཧཾ ཝཌྜྷེཏྭཱ ཨེཀོ ཨུཊྛཱཡ ཨེཀསྶ པཧཱརཾ ཨདཱསི, སོཔི ཨཉྙསྶཱཏི ཨེཝཾ ཨཉྙམཉྙཾ པཧརིཏྭཱ རཱཛཀུལཱནཾ ཛཱཏིཾ གྷཊྚེཏྭཱ ཀལཧཾ པཝཏྟེསུཾ.

ཀོལིཡཀམྨཀཱརཱ ཝདནྟི – ‘‘ཏུམྷེ ཀཔིལཝཏྠུཝཱསིཀེ སཱཀིཡདཱརཀེ གཧེཏྭཱ གཛྫཐ, ཡེ སོཎསིངྒཱལཱདཡོ ཝིཡ ཨཏྟནོ བྷགིནཱིཧི སདྡྷིཾ ཝསིཾསུ, ཨེཏེསཾ ཧཏྠིཨསྶཱདཡོ ཝཱ ཕལཀཱཝུདྷཱནི ཝཱ ཨམྷཱཀཾ ཀིཾ ཀརིསྶནྟཱི’’ཏི? སཱཀིཡཀམྨཀཱརཱ ཝདནྟི – ‘‘ཏུམྷེ དཱནི ཀུཊྛིནོ དཱརཀེ གཧེཏྭཱ གཛྫཐ, ཡེ ཨནཱཐཱ ནིགྒཏིཀཱ ཏིརཙྪཱནཱ ཝིཡ ཀོལརུཀྑེ ཝསིཾསུ, ཨེཏེསཾ ཧཏྠིཨསྶཱདཡོ ཝཱ ཕལཀཱཝུདྷཱནི ཝཱ ཨམྷཱཀཾ ཀིཾ ཀརིསྶནྟཱི’’ཏི? ཏེ གནྟྭཱ ཏསྨིཾ ཀམྨེ ནིཡུཏྟཨམཙྩཱནཾ ཀཐེསུཾ, ཨམཙྩཱ རཱཛཀུལཱནཾ ཀཐེསུཾ. ཏཏོ སཱཀིཡཱ ‘‘བྷགིནཱིཧི སདྡྷིཾ སཾཝཱསིཀཱནཾ ཐཱམཉྩ བལཉྩ དསྶེསྶཱམཱ’’ཏི ཡུདྡྷསཛྫཱ ནིཀྑམིཾསུ. ཀོལིཡཱཔི ‘‘ཀོལརུཀྑཝཱསཱིནཾ ཐཱམཉྩ བལཉྩ དསྶེསྶཱམཱ’’ཏི ཡུདྡྷསཛྫཱ ནིཀྑམིཾསུ. ཨཔརེ པནཱཙརིཡཱ ‘‘སཱཀིཡཀོལིཡཱནཾ དཱསཱིསུ ཨུདཀཏྠཱཡ ནདིཾ གནྟྭཱ ཙུམྦཊཱནི བྷཱུམིཡཾ ནིཀྑིཔིཏྭཱ སུཁཀཐཱཡ སནྣིསིནྣཱསུ ཨེཀིསྶཱ ཙུམྦཊཾ ཨེཀཱ སཀསཉྙཱཡ གཎྷི, ཏཾ ནིསྶཱཡ ‘མམ ཙུམྦཊཾ, ཏཝ ཙུམྦཊ’ནྟི ཀལཧེ པཝཏྟེ ཀམེན ཨུབྷཡནགརཝཱསིནོ དཱསཀམྨཀཱརཱ ཙེཝ སེཝཀགཱམབྷོཛཀཱམཙྩཨུཔརཱཛཱནོ ཙཱཏི སབྦེ ཡུདྡྷསཛྫཱ ནིཀྑམིཾསཱུ’’ཏི ཝདནྟི. ཨིམམྷཱ པན ནཡཱ པུརིམནཡོཝ བཧཱུསུ ཨཊྛཀཐཱསུ ཨཱགཏོ, ཡུཏྟརཱུཔོ ཙཱཏི སྭེཝ གཧེཏབྦོ.

ཏེ པན སཱཡནྷསམཡེ ཡུདྡྷསཛྫཱ ནིཀྑམིསྶནྟཱིཏི ཏསྨིཾ སམཡེ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརནྟོ པཙྩཱུསསམཡེ ལོཀཾ ཝོལོཀེནྟོ ཨིམེ ཨེཝཾ ཡུདྡྷསཛྫེ ནིཀྑནྟེ ཨདྡས, དིསྭཱ ཙ ‘‘མཡི གཏེ ཨེས ཀལཧོ ཝཱུཔསམིསྶཏི ནུ ཁོ, ནོ’’ཏི ཨུཔདྷཱརེནྟོ ‘‘ཨཧམེཏྠ གནྟྭཱ ཀལཧཝཱུཔསམཏྠཾ ཏཱིཎི ཛཱཏཀཱནི ཀཐེསྶཱམི, ཏཏོ ཀལཧོ ཝཱུཔསམིསྶཏི, ཨཐ སཱམགྒིདཱིཔནཏྠཱཡ དྭེ ཛཱཏཀཱནི ཀཐེཏྭཱ ཨཏྟདཎྜསུཏྟཾ (སུ. ནི. ༩༤༡ ཨཱདཡོ) དེསེསྶཱམི, དེསནཾ སུཏྭཱ ཨུབྷཡནགརཝཱསིནོ ཨཌྜྷཏེཡྻཱནི ཨཌྜྷཏེཡྻཱནི ཀུམཱརསཏཱནི དསྶནྟི, ཨཧཾ ཏེ པབྦཱཛེསྶཱམི, མཧནྟོ སམཱགམོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི སནྣིཊྛཱནཾ ཀཏྭཱ པཱཏོཝ སརཱིརཔཊིཛགྒནཾ ཀཏྭཱ སཱཝཏྠིཡཾ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ སཱཡནྷསམཡེ གནྡྷཀུཊིཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ ཀསྶཙི ཨནཱརོཙེཏྭཱ སཡམེཝ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ དྭིནྣཾ སེནཱནཾ ཨནྟརེ ཨཱཀཱསེ པལླངྐཾ ཨཱབྷུཛིཏྭཱ ཏེསཾ སཾཝེགཛནནཏྠཾ དིཝཱ ཨནྡྷཀཱརཾ ཀཱཏུཾ ཀེསརཾསིཡོ ཝིསྶཛྫེནྟོ ནིསཱིདི. ཨཐ ནེསཾ སཾཝིགྒམཱནསཱནཾ ཨཏྟཱནཾ དསྶེནྟོ ཚབྦཎྞཱ བུདྡྷརཾསིཡོ ཝིསྶཛྫེསི. ཀཔིལཝཏྠུཝཱསིནོཔི བྷགཝནྟཾ དིསྭཱ ‘‘ཨམྷཱཀཾ ཉཱཏིསེཊྛོ སཏྠཱ ཨཱགཏོ, དིཊྛོ ནུ ཁོ ཏེན ཨམྷཱཀཾ ཀལཧཀརཎབྷཱཝོ’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ‘‘ན ཁོ པན སཀྐཱ སཏྠརི ཨཱགཏེ ཨམྷེཧི པརསྶ སརཱིརེ སཏྠཾ པཱཏེཏུཾ, ཀོལིཡནགརཝཱསིནོ ཨམྷེ ཧནནྟུ ཝཱ བཛ྄ཛྷནྟུ ཝཱ’’ཏི ཨཱཝུདྷཱནི ཚཌྜེསུཾ. ཀོལིཡནགརཝཱསིནོཔི ཏཐེཝ ཨཀཾསུ.

ཨཐ བྷགཝཱ ཨོཏརིཏྭཱ རམཎཱིཡེ པདེསེ ཝཱལུཀཔུལིནེ པཉྙཏྟཝརབུདྡྷཱསནེ ནིསཱིདི ཨནོཔམཱཡ བུདྡྷསིརིཡཱ ཝིརོཙམཱནོ. ཏེཔི རཱཛཱནོ བྷགཝནྟཾ ཝནྡིཏྭཱ ནིསཱིདིཾསུ. ཨཐ ནེ སཏྠཱ ཛཱནནྟོཝ ‘‘ཀསྨཱ ཨཱགཏཏྠ, མཧཱརཱཛཱ’’ཏི པུཙྪི. ‘‘ནེཝ, བྷནྟེ, ནདིདསྶནཏྠཱཡ, ན ཀཱིལ༹ནཏྠཱཡ, ཨཔིཙ ཁོ པན ཨིམསྨིཾ ཋཱནེ སངྒཱམཾ པཙྩུཔཊྛཱཔེཏྭཱ ཨཱགཏམྷཱ’’ཏི. ‘‘ཀིཾ ནིསྶཱཡ ཝོ ཀལཧོ, མཧཱརཱཛཱ’’ཏི? ‘‘ཨུདཀཾ ནིསྶཱཡ བྷནྟེ’’ཏི. ‘‘ཨུདཀཾ ཀིཾ ཨགྒྷཏི མཧཱརཱཛཱ’’ཏི? ‘‘ཨཔྤགྒྷཾ, བྷནྟེ’’ཏི. ‘‘པཐཝཱི ནཱམ ཀིཾ ཨགྒྷཏི, མཧཱརཱཛཱ’’ཏི? ‘‘ཨནགྒྷཱ, བྷནྟེ’’ཏི. ‘‘ཁཏྟིཡཱ ཀིཾ ཨགྒྷནྟི, མཧཱརཱཛཱ’’ཏི? ‘‘ཁཏྟིཡཱ ནཱམ ཨནགྒྷཱ, བྷནྟེ’’ཏི. ‘‘ཨཔྤགྒྷཾ ཨུདཀཾ ནིསྶཱཡ ཀསྨཱ ཨནགྒྷེ ཁཏྟིཡེ ནཱསེཐ, མཧཱརཱཛ, ཀལཧསྨིཉྷི ཨསྶཱདོ ནཱམ ནཏྠི, ཀལཧཝསེན ཧི མཧཱརཱཛཱ ཨེཀཱཡ རུཀྑདེཝཏཱཡ ཀཱལ༹སཱིཧེན སདྡྷིཾ བདྡྷཱགྷཱཏོ སཀལམྤི ཨིམཾ ཀཔྤཾ ཨནུཔྤཏྟོཡེཝཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཕནྡནཛཱཏཀཾ (ཛཱ. ༡.༡༣.༡༤ ཨཱདཡོ) ཀཐེསི. ཏཏོ ‘‘པརཔཏྟིཡེན ནཱམ མཧཱརཱཛཱ ན བྷཝིཏབྦཾ, པརཔཏྟིཡཱ ཧི ཧུཏྭཱ ཨེཀསྶ སསསྶ ཀཐཱཡ ཏིཡོཛནསཧསྶཝིཏྠཏེ ཧིམཝནྟེ ཙཏུཔྤདགཎཱ མཧཱསམུདྡཾ པཀྑནྡིནོ ཨཧེསུཾ, ཏསྨཱ པརཔཏྟིཡེན ན བྷཝིཏབྦ’’ནྟི ཝཏྭཱ དདྡརཛཱཏཀཾ (ཛཱ. ༡.༢༤༣-༤༤; ༡.༤.༡༣-༡༦; ༡.༩.༡༠༥ ཨཱདཡོ) ཀཐེསི. ཏཏོ ‘‘ཀདཱཙི མཧཱརཱཛཱ དུབྦལོཔི མཧབྦལསྶ རནྡྷཾ པསྶཏི, ཀདཱཙི མཧབྦལོཔི དུབྦལསྶ རནྡྷཾ པསྶཏི, ལཊུཀིཀཱཔི ཧི སཀུཎིཀཱ ཧཏྠིནཱགཾ གྷཱཏེསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ལཊུཀིཀཛཱཏཀཾ (ཛཱ. ༡.༥.༣༩ ཨཱདཡོ) ཀཐེསི. ཨེཝཾ ཀལཧཝཱུཔསམནཏྠཱཡ ཏཱིཎི ཛཱཏཀཱནི ཀཐེཏྭཱ སཱམགྒིཔརིདཱིཔནཏྠཱཡ དྭེ ཛཱཏཀཱནི ཀཐེསི. ‘‘སམགྒཱནཉྷི མཧཱརཱཛཱ ཀོཙི ཨོཏཱརཾ ནཱམ པསྶིཏུཾ ན སཀྐོཏཱི’’ཏི ཝཏྭཱ རུཀྑདྷམྨཛཱཏཀཾ (ཛཱ. ༡.༡.༧༤) ཀཐེསི. ཏཏོ ‘‘སམགྒཱནཾ མཧཱརཱཛཱ ཀོཙི ཝིཝརཾ པསྶིཏུཾ ནཱསཀྑི, ཡདཱ པན ཨཉྙམཉྙཾ ཝིཝཱདམཀཾསུ, ཨཐ ནེ ཨེཀོ ནེསཱདཔུཏྟོ ཛཱིཝིཏཀྑཡཾ པཱཔེཏྭཱ ཨཱདཱཡ གཏོ, ཝིཝཱདེ ཨསྶཱདོ ནཱམ ནཏྠཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཝཊྚཀཛཱཏཀཾ (ཛཱ. ༡.༡.༣༥, ༡༡༨; ༡.༦.༡༢༨-༡༣༣) ཀཐེསི. ཨེཝཾ ཨིམཱནི པཉྩ ཛཱཏཀཱནི ཀཐེཏྭཱ ཨཝསཱནེ ཨཏྟདཎྜསུཏྟཾ (སུ. ནི. ༩༤༡ ཨཱདཡོ) ཀཐེསི.

ཨཐ རཱཛཱནོ པསནྣཱ ‘‘སཙེ སཏྠཱ ནཱགམིསྶ, མཡཾ ཨཉྙམཉྙཾ ཝདྷིཏྭཱ ལོཧིཏནདིཾ པཝཏྟཡིསྶཱམ, སཏྠཱརཾ ནིསྶཱཡ ནོ ཛཱིཝིཏཾ ལདྡྷཾ. སཙེ པན སཏྠཱ ཨགཱརཾ ཨཛ྄ཛྷཱཝསིསྶ, དྭིསཧསྶདཱིཔཔརིཝཱརཾ ཙཏུམཧཱདཱིཔརཛྫཾ ཧཏྠགཏཾ ཨབྷཝིསྶ, ཨཏིརེཀསཧསྶཾ ཁོ པནསྶ པུཏྟཱ ཨབྷཝིསྶཾསུ, ཏཏོ ཁཏྟིཡཔརིཝཱརོཝ ཨཝིཙརིསྶ, ཏཾ ཁོ པནེས སམྤཏྟིཾ པཧཱཡ ནིཀྑམིཏྭཱ སམྦོདྷིཾ པཏྟོ, ཨིདཱནིཔི ཁཏྟིཡཔརིཝཱརོཝ ཝིཙརཏཱུ’’ཏི ཨུབྷཡནགརཝཱསིནོ ཨཌྜྷཏེཡྻཱནི ཨཌྜྷཏེཡྻཱནི ཀུམཱརསཏཱནི ཨདཾསུ. བྷགཝཱ ཏེ པབྦཱཛེཏྭཱ མཧཱཝནཾ ཨགམཱསི. པུནདིཝསཏོ པཊྛཱཡ ཏེཧི པརིཝུཏོ ཨེཀདཱ ཀཔིལཝཏྠུནགརེ ཨེཀདཱ ཀོལིཡནགརེཏི དྭཱིསུ ནགརེསུ པིཎྜཱཡ ཙརཏི. ཨུབྷཡནགརཝཱསིནོ མཧཱསཀྐཱརཾ ཀརིཾསུ. ཏེསཾ གརུགཱརཝེན ན ཨཏྟནོ རུཙིཡཱ པབྦཛིཏཱནཾ ཨནབྷིརཏི ཨུཔྤཛྫི. པུརཱཎདུཏིཡིཀཱཡོཔི ནེསཾ ཨནབྷིརཏིཛནནཏྠཱཡ ཏཾ ཏཾ ཝཏྭཱ སཱསནཾ པེསེསུཾ. ཏེ ཨཏིརེཀཏརཾ ཨུཀྐཎྛིཾསུ. བྷགཝཱ ཨཱཝཛྫེནྟོ ཏེསཾ ཨནབྷིརཏབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ‘‘ཨིམེ བྷིཀྑཱུ མཱདིསེན བུདྡྷེན སདྡྷིཾ ཨེཀཏོ ཝསནྟཱ ཨུཀྐཎྛནྟི, ཀཐཾ རཱུཔཱ ནུ ཁོ ཏེསཾ དྷམྨཀཐཱ སཔྤཱཡཱ’’ཏི ཨུཔདྷཱརེནྟོ ཀུཎཱལདྷམྨདེསནཾ པསྶི. ཨཐསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨཧཾ ཨིམེ བྷིཀྑཱུ ཧིམཝནྟཾ ནེཏྭཱ ཀུཎཱལཀཐཱཡ ནེསཾ མཱཏུགཱམདོསཾ པཀཱསེཏྭཱ ཨནབྷིརཏིཾ ཧརིཏྭཱ སོཏཱཔཏྟིམགྒཾ དསྶཱམཱི’’ཏི.

སོ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ཀཔིལཝཏྠུཾ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ བྷཏྟཀིཙྩཝེལཱཡམེཝ ཏེ པཉྩསཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེཏྭཱ ‘‘དིཊྛཔུབྦོ ཝོ, བྷིཀྑཝེ, རམཎཱིཡོ ཧིམཝནྟཔདེསོ’’ཏི པུཙྪི. ‘‘ནོཧེཏཾ, བྷནྟེ’’ཏི. ‘‘གཙྪིསྶཐ པན ཧིམཝནྟཙཱརིཀ’’ནྟི? ‘‘བྷནྟེ, ཨནིདྡྷིམནྟོ མཡཾ ཀཐཾ གམིསྶཱམཱ’’ཏི. ‘‘སཙེ པན ཝོ ཀོཙི གཧེཏྭཱ གཙྪེཡྻ, གཙྪེཡྻཱཐཱ’’ཏི? ‘‘ཨཱམ, བྷནྟེ’’ཏི. སཏྠཱ སབྦེཔི ཏེ ཨཏྟནོ ཨིདྡྷིཡཱ གཧེཏྭཱ ཨཱཀཱསེ ཨུཔྤཏིཏྭཱ ཧིམཝནྟཾ གནྟྭཱ གགནཏལེ ཋིཏོཝ རམཎཱིཡེ ཧིམཝནྟཔདེསེ ཀཉྩནཔབྦཏཾ རཛཏཔབྦཏཾ མཎིཔབྦཏཾ ཧིངྒུལིཀཔབྦཏཾ ཨཉྫནཔབྦཏཾ སཱནུཔབྦཏཾ ཕལིཀཔབྦཏནྟི ནཱནཱཝིདྷེ པབྦཏེ, པཉྩ མཧཱནདིཡོ, ཀཎྞམུཎྜཀཾ རཐཀཱརཾ སཱིཧཔཔཱཏཾ ཚདྡནྟཾ ཏིཡགྒལ༹ཾ ཨནོཏཏྟཾ ཀུཎཱལདཧནྟི སཏྟ དཧེ དསྶེསི. ཧིམཝནྟོ ཙ ནཱམ མཧཱ པཉྩཡོཛནསཏུབྦེདྷོ ཏིཡོཛནསཧསྶཝིཏྠཏོ, ཏསྶ ཨིམཾ རམཎཱིཡཾ ཨེཀདེསཾ ཨཏྟནོ ཨཱནུབྷཱཝེན དསྶེསི. ཏཏྠ ཀཏནིཝཱསཱནི སཱིཧབྱགྒྷཧཏྠིཀུལཱདཱིནི ཙཏུཔྤདཱནིཔི ཨེཀདེསཏོ དསྶེསི. ཏཏྠ ཨཱརཱམརཱམཎེཡྻཀཱདཱིནི པུཔྥཱུཔགཕལཱུཔགེ རུཀྑེ ནཱནཱཝིདྷེ སཀུཎསངྒྷེ ཛལཛཐལཛཔུཔྥཱནི ཧིམཝནྟསྶ པུརཏྠིམཔསྶེ སུཝཎྞཏལཾ, པུཙྪིམཔསྶེ ཧིངྒུལཏལཾ དསྶེསི. ཨིམེསཾ རཱམཎེཡྻཀཱནཾ དིཊྛཀཱལཏོ པཊྛཱཡ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ པུརཱཎདུཏིཡིཀཱསུ ཚནྡརཱགོ པཧཱིནོ.

ཨཐ སཏྠཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ གཧེཏྭཱ ཨཱཀཱསཏོ ཨོཏརིཏྭཱ ཧིམཝནྟཔཙྪིམཔསྶེ སཊྛིཡོཛནིཀེ མནོསིལཱཏལེ སཏྟཡོཛནིཀསྶ ཀཔྤཊྛིཀསཱལརུཀྑསྶ ཧེཊྛཱ ཏིཡོཛནིཀཱཡ མནོསིལཱཏལཱཡ ཏེཧི བྷིཀྑཱུཧི པརིཝུཏོ ཚབྦཎྞརསྨིཡོ ཝིསྶཛྫེནྟོ ཨཎྞཝཀུཙྪིཾ ཁོབྷེཏྭཱ ཛལམཱནོ སཱུརིཡོ ཝིཡ ནིསཱིདིཏྭཱ མདྷུརསྶརཾ ནིཙྪཱརེནྟོ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝེ, ཨིམསྨིཾ ཧིམཝནྟེ ཏུམྷེཧི ཨདིཊྛཔུབྦཾ པུཙྪཐཱ’’ཏི. ཏསྨིཾ ཁཎེ དྭེ ཙིཏྲཀོཀིལཱ ཨུབྷོསུ ཀོཊཱིསུ དཎྜཀཾ མུཁེན ཌཾསིཏྭཱ མཛ྄ཛྷེ ཨཏྟནོ སཱམིཀཾ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ ཨཊྛ ཙིཏྲཀོཀིལཱ པུརཏོ, ཨཊྛ པཙྪཏོ, ཨཊྛ ཝཱམཏོ, ཨཊྛ དཀྑིཎཏོ, ཨཊྛ ཧེཊྛཱ, ཨཊྛ ཨུཔརི ཚཱཡཾ ཀཏྭཱ ཨེཝཾ ཙིཏྲཀོཀིལཾ པརིཝཱརེཏྭཱ ཨཱཀཱསེནཱགཙྪནྟི. ཨཐ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཏཾ སཀུཎསངྒྷཾ དིསྭཱ སཏྠཱརཾ པུཙྪིཾསུ – ‘‘ཀེ ནཱམེཏེ, བྷནྟེ སཀུཎཱ’’ཏི? ‘‘བྷིཀྑཝེ, ཨེས མམ པོརཱཎཀོ ཝཾསོ, མཡཱ ཋཔིཏཱ པཝེཎཱི, མཾ ཏཱཝ པུབྦེ ཨེཝཾ པརིཙརིཾསུ, ཏདཱ པནེས སཀུཎགཎོ མཧཱ ཨཧོསི, ཨཌྜྷུཌྜྷཱནི དིཛཀཉྙཱསཧསྶཱནི མཾ པརིཙརིཾསུ. ཨནུཔུབྦེན པརིཧཱཡིཏྭཱ ཨིདཱནི ཨེཏྟཀོ ཛཱཏོ’’ཏི. ‘‘ཀཐཾ ཨེཝརཱུཔེ པན, བྷནྟེ, ཝནསཎྜེ ཨེཏཱ དིཛཀཉྙཱཡོ ཏུམྷེ པརིཙརིཾསཱུ’’ཏི? ཨཐ ནེསཾ སཏྠཱ ‘‘ཏེན ཧི, བྷིཀྑཝེ, སུཎཱཐཱ’’ཏི སཏིཾ ཨུཔཊྛཱཔེཏྭཱ ཨཏཱིཏཾ ཨཱཧརིཏྭཱ དསྶེནྟོ ཨཱཧ –

‘‘ཨེཝམཀྑཱཡཏི ཨེཝམནུསཱུཡཏི, སབྦོསདྷདྷརཎིདྷརེ ནེཀཔུཔྥམཱལྱཝིཏཏེ གཛགཝཛམཧིཾསརུརུཙམརཔསདཁགྒགོཀཎྞསཱིཧབྱགྒྷདཱིཔིཨཙྪཀོཀཏརཙྪཨུདྡཱརཀདལི- མིགབིལཱ༹རསསཀཎྞིཀཱནུཙརིཏེ ཨཱཀིཎྞནེལམཎྜལམཧཱཝརཱཧནཱགཀུལཀརེཎུསངྒྷཱདྷིཝུཊྛེ ཨིསྶམིགསཱཁམིགསརབྷམིགཨེཎཱིམིགཝཱཏམིགཔསདམིགཔུརིསཱལུཀིམྤུརིསཡཀྑརཀྑ- སནིསེཝིཏེ ཨམཛྫཝམཉྫརཱིདྷརཔཧཊྛཔུཔྥཕུསིཏགྒཱནེཀཔཱདཔགཎཝིཏཀེ ཀུརརཙཀོརཝཱརཎམཡཱུརཔརབྷཏཛཱིཝཉྫཱིཝཀཙེལཱཝཀབྷིངྐཱརཀརཝཱིཀམཏྟཝིཧངྒགཎསཏཏསམྤགྷུཊྛེ ཨཉྫནམནོསིལཱཧརིཏཱལཧིངྒུལཀཧེམརཛཏཀནཀཱནེཀདྷཱཏུ- སཏཝིནདྡྷཔཊིམཎྜིཏཔདེསེ ཨེཝརཱུཔེ ཁལུ, བྷོ, རམྨེ ཝནསཎྜེ ཀུཎཱལོ ནཱམ སཀུཎོ པཊིཝསཏི ཨཏིཝིཡ ཙིཏྟོ ཨཏིཝིཡ ཙིཏྟཔཏྟཙྪདནོ’’.

‘‘ཏསྶེཝ ཁལུ, བྷོ, ཀུཎཱལསྶ སཀུཎསྶ ཨཌྜྷུཌྜྷཱནི ཨིཏྠིསཧསྶཱནི པརིཙཱརིཀཱ དིཛཀཉྙཱཡོ, ཨཐ ཁལུ, བྷོ, དྭེ དིཛཀཉྙཱཡོ ཀཊྛཾ མུཁེན ཌཾསིཏྭཱ ཏཾ ཀུཎཱལཾ སཀུཎཾ མཛ྄ཛྷེ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ ཨུཌྜེནྟིམཱ ནཾ ཀུཎཱལཾ སཀུཎཾ ཨདྡྷཱནཔརིཡཱཡཔཐེ ཀིལམཐོ ཨུབྦཱཧེཏྠཱ’’ཏི.

‘‘པཉྩསཏཱ དིཛཀཉྙཱཡོ ཧེཊྛཏོ ཧེཊྛཏོ ཨུཌྜེནྟི ‘སཙཱཡཾ ཀུཎཱལོ སཀུཎོ ཨཱསནཱ པརིཔཏིསྶཏི, མཡཾ ཏཾ པཀྑེཧི པཊིགྒཧེསྶཱམཱ’ཏི.

‘‘པཉྩསཏཱ དིཛཀཉྙཱཡོ ཨུཔརཱུཔརི ཨུཌྜེནྟི ‘མཱ ནཾ ཀུཎཱལཾ སཀུཎཾ ཨཱཏཔོ པརིཏཱཔེསཱི’ཏི.

‘‘པཉྩསཏཱ དིཛཀཉྙཱཡོ ཨུབྷཏོཔསྶེན ཨུཌྜེནྟི ‘མཱ ནཾ ཀུཎཱལཾ སཀུཎཾ སཱིཏཾ ཝཱ ཨུཎྷཾ ཝཱ ཏིཎཾ ཝཱ རཛོ ཝཱ ཝཱཏོ ཝཱ ཨུསྶཱཝོ ཝཱ ཨུཔཔྥུསཱི’ཏི.

‘‘པཉྩསཏཱ དིཛཀཉྙཱཡོ པུརཏོ པུརཏོ ཨུཌྜེནྟི ‘མཱ ནཾ ཀུཎཱལཾ སཀུཎཾ གོཔཱལཀཱ ཝཱ པསུཔཱལཀཱ ཝཱ ཏིཎཧཱརཀཱ ཝཱ ཀཊྛཧཱརཀཱ ཝཱ ཝནཀམྨིཀཱ ཝཱ ཀཊྛེན ཝཱ ཀཋལེན ཝཱ པཱཎིནཱ ཝཱ ལེཌྜུནཱ ཝཱ དཎྜེན ཝཱ སཏྠེན ཝཱ སཀྑརཱཧི ཝཱ པཧཱརཾ ཨདཾསུ, མཱཡཾ ཀུཎཱལོ སཀུཎོ གཙྪེཧི ཝཱ ལཏཱཧི ཝཱ རུཀྑེཧི ཝཱ སཱཁཱཧི ཝཱ ཐམྦྷེཧི ཝཱ པཱསཱཎེཧི ཝཱ བལཝནྟེཧི ཝཱ པཀྑཱིཧི སངྒམེསཱི’ཏི.

‘‘པཉྩསཏཱ དིཛཀཉྙཱཡོ པཙྪཏོ པཙྪཏོ ཨུཌྜེནྟི སཎྷཱཧི སཁིལཱཧི མཉྫཱུཧི མདྷུརཱཧི ཝཱཙཱཧི སམུདཱཙརནྟིཡོ ‘མཱཡཾ ཀུཎཱལོ སཀུཎོ ཨཱསནེ པརིཡུཀྐཎྛཱི’ཏི.

‘‘པཉྩསཏཱ དིཛཀཉྙཱཡོ དིསོདིསཾ ཨུཌྜེནྟི ཨནེཀརུཀྑཝིཝིདྷཝིཀཏིཕལམཱཧརནྟིཡོ ‘མཱཡཾ ཀུཎཱལོ སཀུཎོ ཁུདཱཡ པརིཀིལམིཏྠཱ’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁལུ, བྷོ, ཏཱ དིཛཀཉྙཱཡོ ཏཾ ཀུཎཱལཾ སཀུཎཾ ཨཱརཱམེནེཝ ཨཱརཱམཾ, ཨུཡྻཱནེནེཝ ཨུཡྻཱནཾ, ནདཱིཏིཏྠེནེཝ ནདཱིཏིཏྠཾ, པབྦཏསིཁརེནེཝ པབྦཏསིཁརཾ, ཨམྦཝནེནེཝ ཨམྦཝནཾ, ཛམྦུཝནེནེཝ ཛམྦུཝནཾ, ལབུཛཝནེནེཝ ལབུཛཝནཾ, ནཱལི༹ཀེརསཉྩཱརིཡེནེཝ ནཱལི༹ཀེརསཉྩཱརིཡཾ ཁིཔྤམེཝ ཨབྷིསམྦྷོནྟི རཏིཏྠཱཡ.

‘‘ཨཐ ཁལུ, བྷོ, ཀུཎཱལོ སཀུཎོ ཏཱཧི དིཛཀཉྙཱཧི དིཝསཾ པརིབྱཱུལ༹ྷོ ཨེཝཾ ཨཔསཱདེཏི ‘ནསྶཐ ཏུམྷེ ཝསལིཡོ, ཝིནསྶཐ ཏུམྷེ ཝསིལིཡོ ཙོརིཡོ དྷུཏྟིཡོ ཨསཏིཡོ ལཧུཙིཏྟཱཡོ ཀཏསྶ ཨཔྤཊིཀཱརིཀཱཡོ ཨནིལོ ཝིཡ ཡེནཀཱམཾགམཱཡོ’’’ ཏི.

ཏཏྲཱཡཾ ཨཏྠཝཎྞནཱ – བྷིཀྑཝེ, སོ ཝནསཎྜོ ཨེཝཾ ཨཀྑཱཡཏི ཨེཝཉྩ ཨནུསཱུཡཏི. ཀིནྟི? སབྦོསདྷདྷརཎིདྷརེཏི ཝིཏྠཱརོ. ཏཏྠ སབྦོསདྷདྷརཎིདྷརེཏི མཱུལཏཙཔཏྟཔུཔྥཱདིསབྦོསདྷདྷརཱཡ དྷརཎིཡཱ སམནྣཱགཏེཏི ཨཏྠོ, སབྦོསདྷཡུཏྟོ ཝཱ དྷརཎིདྷརོ. སོ ཧི པདེསོ སབྦོསདྷདྷརཎིདྷརོཏི ཨེཝམཀྑཱཡཏི ཨེཝཉྩ ཨནུསཱུཡཏི, ཏསྨིཾ ཝནསཎྜེཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. སེསཔདཡོཛནཱཡཔི ཨེསེཝ ནཡོ. ནེཀཔུཔྥམཱལྱཝིཏཏེཏི ཨནེཀེཧི ཕལཏྠཱཡ ཨུཔྤནྣཔུཔྥེཧི ཙེཝ པིལ༹ནྡྷནམཱལྱེཧི ཙ ཝིཏཏེ. རུརཱུཏི སུཝཎྞཝཎྞཱ མིགཱ. ཨུདྡཱརཱཏི ཨུདྡཱ. བིལཱ༹རཱཏི མཧཱབིལཱ༹རཱ. ནེལམཎྜལཾ ཝུཙྩཏི ཏརུཎབྷིངྐཙྪཱཔམཎྜལཾ. མཧཱཝརཱཧཱཏི མཧཱཧཏྠིནོ, ཨཱཀིཎྞནེལམཎྜལམཧཱཝརཱཧེན གོཙརིཡཱདིབྷེདེན དསཝིདྷེན ནཱགཀུལེན ཙེཝ ཀརེཎུསངྒྷེན ཙ ཨདྷིཝུཊྛེཏི ཨཏྠོ. ཨིསྶམིགཱཏི ཀཱལ༹སཱིཧཱ. ཝཱཏམིགཱཏི མཧཱཝཱཏམིགཱ. པསདམིགཱཏི ཙིཏྲམིགཱ. པུརིསཱལཱུཏི ཝལ༹ཝཱམུཁཡཀྑིནིཡོ. ཀིམྤུརིསཱཏི དེཝཀིནྣརཙནྡཀིནྣརདུམཀིནྣརདཎྜམཱཎཝཀཀོནྟི- སཀུཎཀཎྞཔཱཝུརཎཱདིབྷེདཱ ཀིནྣརཱ. ཨམཛྫཝམཉྫརཱིདྷརཔཧཊྛཔུཔྥཕུསིཏགྒཱནེཀཔཱདཔགཎཝིཏཏེཏི མཀུལདྷརེཧི ཙེཝ མཉྫརཱིདྷརེཧི ཙ སུཔུཔྥིཏེཧི ཙ ཨགྒམཏྟཔུཔྥིཏེཧི ཙ ཨནེཀེཧི པཱདཔགཎེཧི ཝིཏཏེ. ཝཱརཎཱ ནཱམ ཧཏྠིལིངྒསཀུཎཱ. ཙེལཱཝཀཱཏིཔི ཨེཏེ སཀུཎཱཡེཝ. ཧེམཉྩ ཀནཀཉྩཱཏི དྭེ སུཝཎྞཛཱཏིཡོ. ཨེཏེཧི ཨཉྫནཱདཱིཧི ཨནེཀདྷཱཏུསཏེཧི ཨནེཀེཧི ཝཎྞདྷཱཏུརཱསཱིཧི ཝིནདྡྷཔཊིམཎྜིཏཔདེསེ. བྷོཏི དྷམྨཱལཔནམཏྟམེཏཾ. ཙིཏྟོཏི མུཁཏུཎྜཀེཔི ཧེཊྛཱཨུདརབྷཱགེཔི ཙིཏྲོཝ.

ཨཌྜྷུཌྜྷཱནཱིཏི ཨཌྜྷཙཏུཏྠཱནི, ཏཱིཎི སཧསྶཱནི པཉྩེཝ སཏཱནཱིཏི ཨཏྠོ. ཨདྡྷཱནཔརིཡཱཡཔཐེཏི ཨདྡྷཱནསངྑཱཏེ གམནམགྒེ. ཨུབྦཱཧེཏྠཱཏི བཱདྷཡིཏྠ. ཨུཔཔྥུསཱིཏི ཨུཔགནྟྭཱ ཕུསི. པཧཱརཾ ཨདཾསཱུཏི ཨེཏྠ ‘‘མཱ ན’’ནྟི པདསྶ སཱམིཝསེན ཨཏྠོ ཝེདིཏབྦོ. སངྒམེསཱིཏི སམཱགཙྪི. སཎྷཱཧཱིཏི མཊྛཱཧི. སཁིལཱཧཱིཏི པིཡཱཧི. མཉྫཱུཧཱིཏི སཁིལཱཧི. མདྷུརཱཧཱིཏི མདྷུརསྶརཱཧི. སམུདཱཙརནྟིཡོཏི གནྡྷབྦཀརཎཝསེན པརིཙརནྟིཡོ. ཨནེཀརུཀྑཝིཝིདྷཝིཀཏིཕལནྟི ཨནེཀེཧི རུཀྑེཧི ཝིཝིདྷཝིཀཏིཕལཾ. ཨཱརཱམེནེཝ ཨཱརཱམནྟི པུཔྥཱརཱམཱདཱིསུ ཨཉྙཏརེན ཨཱརཱམེནེཝ ཨཉྙཏརཾ ཨཱརཱམཾ ནེནྟཱིཏི ཨཏྠོ. ཨུཡྻཱནཱདཱིསུཔི ཨེསེཝ ནཡོ. ནཱལི༹ཀེརསཉྩཱརིཡེནེཝཱཏི ནཱལི༹ཀེརཝནེནེཝ ཨཉྙཾ ནཱལི༹ཀེརཝནཾ. ཨཏིསམྦྷོནྟཱིཏི ཨེཝཾ ནེཏྭཱ ཏཏྠ ནཾ ཁིཔྤཉྙེཝ རཏིཏྠཱཡ པཱཔུཎནྟི.

དིཝསཾ པརིབྱཱུལ༹ྷོཏི སཀལདིཝསཾ པརིབྱཱུལ༹ྷོ. ཨཔསཱདེཏཱིཏི ཏཱ ཀིར ཏཾ ཨེཝཾ དིཝསཾ པརིཙརིཏྭཱ ནིཝཱསརུཀྑེ ཨོཏཱརེཏྭཱ པརིཝཱརེཏྭཱ རུཀྑསཱཁཱསུ ནིསཱིདིཏྭཱ ‘‘ཨཔྤེཝ ནཱམ མདྷུརཝཙནཾ ལབྷེཡྻཱམཱ’’ཏི པཏྠཡནྟིཡོ ཨིམིནཱ ཨུཡྻོཛིཏཀཱལེ ཨཏྟནོ ཝསནཊྛཱནཾ གམིསྶཱམཱཏི ཝསནྟི. ཀུཎཱལརཱཛཱ པན ཏཱ ཨུཡྻོཛེནྟོ ‘‘ནསྶཐཱ’’ཏིཨཱདིཝཙནེཧི ཨཔསཱདེཏི. ཏཏྠ ནསྶཐཱཏི གཙྪཐ. ཝིནསྶཐཱཏི སབྦཏོབྷཱགེན ནསྶཐ. གེཧེ དྷནདྷཉྙཱདཱིནཾ ནཱསནེན ཙོརིཡོ, བཧུམཱཡཏཱཡ དྷུཏྟིཡོ, ནཊྛསྶཏིཏཱཡ ཨསཏིཡོ, ཨནཝཊྛིཏཙིཏྟཏཱཡ ལཧུཙིཏྟཱཡོ, ཀཏཝིནཱསནེན མིཏྟདུབྦྷིཏཱཡ ཀཏསྶ ཨཔྤཊིཀཱརིཀཱཡོཏི.

ཨེཝཉྩ པན ཝཏྭཱ ‘‘ཨིཏི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཧཾ ཏིརཙྪཱནགཏོཔི ཨིཏྠཱིནཾ ཨཀཏཉྙུཏཾ བཧུམཱཡཏཾ ཨནཱཙཱརཏཾ དུསྶཱིལཏཉྩ ཛཱནཱམི, ཏདཱཔཱཧཾ ཏཱསཾ ཝསེ ཨཝཏྟིཏྭཱ ཏཱ ཨེཝ ཨཏྟནོ ཝསེ ཝཏྟེམཱི’’ཏི ཨིམཱཡ ཀཐཱཡ ཏེསཾ བྷིཀྑཱུནཾ ཨནབྷིརཏིཾ ཧརིཏྭཱ སཏྠཱ ཏུཎྷཱི ཨཧོསི. ཏསྨིཾ ཁཎེ དྭེ ཀཱལ༹ཀོཀིལཱ སཱམིཀཾ དཎྜཀེན ཨུཀྑིཔིཏྭཱ ཧེཊྛཱབྷཱགཱདཱིསུ ཙཏསྶོ ཙཏསྶོ ཧུཏྭཱ ཏཾ པདེསཾ ཨཱགམིཾསུ. ཏེ བྷིཀྑཱུ ཏཱཔི དིསྭཱ སཏྠཱརཾ པུཙྪིཾསུ. སཏྠཱ ‘‘པུབྦེ, བྷིཀྑཝེ, མམ སཧཱཡོ པུཎྞམུཁོ ནཱམ ཕུསྶཀོཀིལོ ཨཧོསི, ཏསྶཱཡཾ ཝཾསོ’’ཏི ཝཏྭཱ པུརིམནཡེནེཝ ཏེཧི བྷིཀྑཱུཧི པུཙྪིཏོ ཨཱཧ –

‘‘ཏསྶེཝ ཁལུ, བྷོ, ཧིམཝཏོ པབྦཏརཱཛསྶ པུརཏྠིམདིསཱབྷཱགེ སུསུཁུམསུནིཔུཎགིརིཔྤབྷཝཧརིཏུཔཡནྟིཡོ’’ཏི.

ཏཏྠ སུཊྛུ སུཁུམསཎྷསལིལཏཱཡ སུསུཁུམསུནིཔུཎཱ, གིརི ཨེཏཱསཾ པབྷཝོཏི གིརིཔྤབྷཝཱ, ཧིམཝནྟཏོ སནྡམཱནཧརིཏཏིཎམིསྶཨོགྷཏཱཡ ཧརིཏཱ, ཀུཎཱལདཧཾ ཨུཔགམནེན ཨུཔཡནྟིཡོཏི སུསུཁུམསུནིཔུཎགིརིཔྤབྷཝཧརིཏུཔཡནྟིཡོ, ཨེཝརཱུཔཱ ནདིཡོ ཡསྨིཾ སནྡནྟཱིཏི ཨཏྠོ.

ཨིདཱནི ཡཾ ཀུཎཱལདཧཾ ཏཱ ཨུཔཡནྟི, ཏཏྠ པུཔྥཱནི ཝཎྞེནྟོ ཨཱཧ –

‘‘ཨུཔྤལཔདུམཀུམུདནལིནསཏཔཏྟསོགནྡྷིཀམནྡཱལཀསམྤཏིཝིརུལ༹ྷསུཙིགནྡྷམནུཉྙམཱཝཀཔྤདེསེ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨུཔྤལནྟི ནཱིལུཔྤལཾ. ནལིནནྟི སེཏཔདུམཾ. སཏཔཏྟནྟི པརིཔུཎྞསཏཔཏྟཔདུམཾ. སམྤཏཱིཏི ཨེཏེཧི སམྤཏིཝིརུལ༹ྷེཧི ཨབྷིནཝཛཱཏེཧི སུཙིགནྡྷེན ཙེཝ མནུཉྙེན ཙ ཧདཡབནྡྷནསམཏྠཏཱཡ མཱཝཀེན ཙ པདེསེན སམནྣཱགཏེཏི ཨཏྠོ.

ཨིདཱནི ཏསྨིཾ དཧེ རུཀྑཱདཡོ ཝཎྞེནྟོ ཨཱཧ –

‘‘ཀུརཝཀམུཙལིནྡཀེཏཀཝེདིསཝཉྫུལཔུནྣཱགབཀུལཏིལཀཔིཡཀཧསནསཱལསལ༹ལ- ཙམྤཀཨསོཀནཱགརུཀྑཏིརཱིཊིབྷུཛཔཏྟལོདྡཙནྡནོགྷཝནེ ཀཱལཱ༹གརུཔདྨཀཔིཡངྒུདེཝདཱརུཀཙོཙགཧནེ ཀཀུདྷཀུཊཛཨངྐོལཀཙྩིཀཱརཀཎིཀཱརཀཎྞིཀཱར- ཀནཝེརཀོརཎྜཀཀོཝིལཱ༹རཀིཾསུཀཡོདྷིཀཝནམལླིཀམནངྒཎམནཝཛྫབྷཎྜིསུརུཙིར- བྷགིནིམཱལཱམལྱདྷརེ ཛཱཏིསུམནམདྷུགནྡྷིཀདྷནུཏཀྐཱརིཏཱལཱིསཏགརམུསཱིརཀོཊྛཀཙྪཝིཏཏེ ཨཏིམུཏྟཀསཾཀུསུམིཏལཏཱཝིཏཏཔཊིམཎྜིཏཔྤདེསེ ཧཾསཔིལཝཀཱདམྦཀཱརཎྜཝཱབྷིནདིཏེ ཝིཛྫཱདྷརསིདྡྷསམཎཏཱཔསགཎཱདྷིཝུཊྛེ ཝརདེཝཡཀྑརཀྑསདཱནཝགནྡྷབྦཀིནྣརམཧོརགཱནུཙིཎྞཔྤདེསེ – ཨེཝརཱུཔེ ཁལུ, བྷོ, རམྨེ ཝནསཎྜེ པུཎྞམུཁོ ནཱམ ཕུསྶཀོཀིལོ པཏིཝསཏི ཨཏིཝིཡ མདྷུརགིརོ ཝིལཱསིཏནཡནོ མཏྟཀྑོ.

‘‘ཏསྶེཝ ཁལུ, བྷོ, པུཎྞམུཁསྶ ཕུསྶཀོཀིལསྶ ཨཌྜྷུཌྜྷཱནི ཨིཏྠིསཏཱནི པརིཙཱརིཀཱ དིཛཀཉྙཱཡོ. ཨཐ ཁལུ, བྷོ, དྭེ དིཛཀཉྙཱཡོ ཀཊྛཾ མུཁེན ཌཾསིཏྭཱ ཏཾ པུཎྞམུཁཾ ཕུསྶཀོཀིལཾ མཛ྄ཛྷེ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ ཨུཌྜེནྟི ‘མཱ ནཾ པུཎྞམུཁཾ ཕུསྶཀོཀིལཾ ཨདྡྷཱནཔརིཡཱཡཔཐེ ཀིལམཐོ ཨུབྦཱཧེཏྠཱ’ཏི.

‘‘པཉྙཱས དིཛཀཉྙཱཡོ ཧེཊྛཏོ ཧེཊྛཏོ ཨུཌྜེནྟི ‘སཙཱཡཾ པུཎྞམུཁོ ཕུསྶཀོཀིལོ སཀུཎོ ཨཱསནཱ པརིཔཏིསྶཏི, མཡཾ ཏཾ པཀྑེཧི པཊིགྒཧེསྶཱམཱ’ཏི.

‘‘པཉྙཱས དིཛཀཉྙཱཡོ ཨུཔརཱུཔརི ཨུཌྜེནྟི ‘མཱ ནཾ པུཎྞམུཁཾ ཕུསྶཀོཀིལཾ ཨཱཏཔོ པརིཏཱཔེསཱི’ཏི.

‘‘པཉྙཱས པཉྙཱས དིཛཀཉྙཱཡོ ཨུབྷཏོཔསྶེན ཨུཌྜེནྟི ‘མཱནཾ པུཎྞམུཁཾ ཕུསྶཀོཀིལཾ སཱིཏཾ ཝཱ ཨུཎྷཾ ཝཱ ཏིཎཾ ཝཱ རཛོ ཝཱ ཝཱཏོ ཝཱ ཨུསྶཱཝོ ཝཱ ཨུཔཔྥུསཱི’ཏི.

‘‘པཉྙཱས དིཛཀཉྙཱཡོ པུརཏོ པུརཏོ ཨུཌྜེནྟི ‘མཱ ནཾ པུཎྞམུཁཾ ཕུསྶཀོཀིལཾ གོཔཱལཀཱ ཝཱ པསུཔཱལཀཱ ཝཱ ཏིཎཧཱརཀཱ ཝཱ ཀཊྛཧཱརཀཱ ཝཱ ཝནཀམྨིཀཱ ཝཱ ཀཊྛེན ཝཱ ཀཋལཱཡ ཝཱ པཱཎིནཱ ཝཱ ལེཌྜུནཱ ཝཱ དཎྜེན ཝཱ སཏྠེན ཝཱ སཀྑརཱཧི ཝཱ པཧཱརམདཾསུ, མཱཡཾ པུཎྞམུཁོ ཕུསྶཀོཀིལོ གཙྪེཧི ཝཱ ལཏཱཧི ཝཱ རུཀྑེཧི ཝཱ སཱཁཱཧི ཝཱ ཐམྦྷེཧི ཝཱ པཱསཱཎེཧི ཝཱ བལཝནྟེཧི ཝཱ པཀྑཱིཧི སངྒམེསཱི’ཏི.

‘‘པཉྙཱས དིཛཀཉྙཱཡོ པཙྪཏོ པཙྪཏོ ཨུཌྜེནྟི སཎྷཱཧི སཁིལཱཧི མཉྫཱུཧི མདྷུརཱཧི ཝཱཙཱཧི སམུདཱཙརནྟིཡོ ‘མཱཡཾ པུཎྞམུཁོ ཕུསྶཀོཀིལོ ཨཱསནེ པརིཡུཀྐཎྛཱི’ཏི.

‘‘པཉྙཱས དིཛཀཉྙཱཡོ དིསོདིསཾ ཨུཌྜེནྟི ཨནེཀརུཀྑཝིཝིདྷཝིཀཏིཕལམཱཧརནྟིཡོ ‘མཱཡཾ པུཎྞམུཁོ ཕུསྶཀོཀིལོ ཁུདཱཡ པརིཀིལམིཏྠཱ’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁལུ, བྷོ, ཏཱ དིཛཀཉྙཱཡོ ཏཾ པུཎྞམུཁཾ ཕུསྶཀོཀིལཾ ཨཱརཱམེནེཝ ཨཱརཱམཾ, ཨུཡྻཱནེནེཝ ཨུཡྻཱནཾ, ནདཱིཏིཏྠེནེཝ ནདཱིཏིཏྠཾ, པབྦཏསིཁརེནེཝ པབྦཏསིཁརཾ, ཨམྦཝནེནེཝ ཨམྦཝནཾ, ཛམྦུཝནེནེཝ ཛམྦུཝནཾ, ལབུཛཝནེནེཝ ལབུཛཝནཾ, ནཱལི༹ཀེརསཉྩཱརིཡེནེཝ ནཱལི༹ཀེརསཉྩཱརིཡཾ ཁིཔྤམེཝ ཨབྷིསམྦྷོནྟི རཏིཏྠཱཡ.

‘‘ཨཐ ཁལུ, བྷོ, པུཎྞམུཁོ ཕུསྶཀོཀིལོ ཏཱཧི དིཛཀཉྙཱཧི དིཝསཾ པརིབྱཱུལ༹ྷོ ཨེཝཾ པསཾསཏི ‘སཱདྷུ སཱདྷུ, བྷགིནིཡོ, ཨེཏཾ ཁོ བྷགིནིཡོ ཏུམྷཱཀཾ པཏིརཱུཔཾ ཀུལདྷཱིཏཱནཾ, ཡཾ ཏུམྷེ བྷཏྟཱརཾ པརིཙརེཡྻཱཐཱ’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁལུ, བྷོ, པུཎྞམུཁོ ཕུསྶཀོཀིལོ ཡེན ཀུཎཱལོ སཀུཎོ ཏེནུཔསངྐམི. ཨདྡསཾསུ ཁོ ཀུཎཱལསྶ སཀུཎསྶ པརིཙཱརིཀཱ དིཛཀཉྙཱཡོ ཏཾ པུཎྞམུཁཾ ཕུསྶཀོཀིལཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ, དིསྭཱན ཡེན པུཎྞམུཁོ ཕུསྶཀོཀིལོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ, ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ པུཎྞམུཁཾ ཕུསྶཀོཀིལཾ ཨེཏདཝོཙུཾ – ‘ཨཡཾ, སམྨ པུཎྞམུཁ, ཀུཎཱལོ སཀུཎོ ཨཏིཝིཡ ཕརུསོ ཨཏིཝིཡ ཕརུསཝཱཙོ, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཏཝམྤི ཨཱགམྨ པིཡཝཱཙཾ ལབྷེཡྻཱམཱ’ཏི. ‘ཨཔྤེཝ ནཱམ བྷགིནིཡོ’ཏི ཝཏྭཱ ཡེན ཀུཎཱལོ སཀུཎོ ཏེནུཔསངྐམི, ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཀུཎཱལེན སཀུཎེན སདྡྷིཾ པཊིསམྨོདིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི, ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ པུཎྞམུཁོ ཕུསྶཀོཀིལོ ཏཾ ཀུཎཱལཾ སཀུཎཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཀིསྶ ཏྭཾ, སམྨ ཀུཎཱལ, ཨིཏྠཱིནཾ སུཛཱཏཱནཾ ཀུལདྷཱིཏཱནཾ སམྨཱཔཊིཔནྣཱནཾ མིཙྪཱཔཊིཔནྣོསི, ཨམནཱཔབྷཱཎཱིནམྤི ཀིར, སམྨ ཀུཎཱལ, ཨིཏྠཱིནཾ མནཱཔབྷཱཎིནཱ བྷཝིཏབྦཾ, ཀིམངྒཾ པན མནཱཔབྷཱཎཱིན’ནྟི.

‘‘ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཀུཎཱལོ སཀུཎོ ཏཾ པུཎྞམུཁཾ ཕུསྶཀོཀིལཾ ཨེཝཾ ཨཔསཱདེསི – ‘ནསྶ ཏྭཾ, སམྨ ཛམྨ ཝསལ, ཝིནསྶ ཏྭཾ, སམྨ ཛམྨ ཝསལ, ཀོ ནུ ཏཡཱ ཝིཡཏྟོ ཛཱཡཱཛིནེནཱ’ཏི. ཨེཝཾ ཨཔསཱདིཏོ ཙ པན པུཎྞམུཁོ ཕུསྶཀོཀིལོ ཏཏོཡེཝ པཊིནིཝཏྟི.

‘‘ཨཐ ཁལུ, བྷོ, པུཎྞམུཁསྶ ཕུསྶཀོཀིལསྶ ཨཔརེན སམཡེན ནཙིརསྶེཝ ཁརོ ཨཱབཱདྷོ ཨུཔྤཛྫི, ལོཧིཏཔཀྑནྡིཀཱ བཱལ༹ྷཱ ཝེདནཱ ཝཏྟནྟི མཱརཎནྟིཀཱ. ཨཐ ཁལུ, བྷོ, པུཎྞམུཁསྶ ཕུསྶཀོཀིལསྶ པརིཙཱརིཀཱནཾ དིཛཀཉྙཱནཾ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨཱབཱདྷིཀོ ཁོ ཨཡཾ པུཎྞམུཁོ ཕུསྶཀོཀིལོ, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཨིམམྷཱ ཨཱབཱདྷཱ ཝུཊྛཧེཡྻཱ’ཏི ཨེཀཾ ཨདུཏིཡཾ ཨོཧཱཡ ཡེན ཀུཎཱལོ སཀུཎོ ཏེནུཔསངྐམིཾསུ. ཨདྡསཱ ཁོ ཀུཎཱལོ སཀུཎོ ཏཱ དིཛཀཉྙཱཡོ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟིཡོ, དིསྭཱན ཏཱ དིཛཀཉྙཱཡོ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཀཧཾ པན ཏུམྷཾ ཝསལིཡོ བྷཏྟཱ’ཏི. ‘ཨཱབཱདྷིཀོ ཁོ, སམྨ ཀུཎཱལ, པུཎྞམུཁོ ཕུསྶཀོཀིལོ ཨཔྤེཝ ནཱམ ཏམྷཱ ཨཱབཱདྷཱ ཝུཊྛཧེཡྻཱ’ཏི. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཀུཎཱལོ སཀུཎོ ཏཱ དིཛཀཉྙཱཡོ ཨེཝཾ ཨཔསཱདེསི – ‘ནསྶཐ ཏུམྷེ ཝསལིཡོ, ཝིནསྶཐ ཏུམྷེ ཝསལིཡོ ཙོརིཡོ དྷུཏྟིཡོ ཨསཏིཡོ ལཧུཙིཏྟཱཡོ ཀཏསྶ ཨཔྤཊིཀཱརིཀཱཡོ ཨནིལོ ཝིཡ ཡེནཀཱམཾགམཱཡོ’ཏི ཝཏྭཱ ཡེན པུཎྞམུཁོ ཕུསྶཀོཀིལོ ཏེནུཔསངྐམི, ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ པུཎྞམུཁཾ ཕུསྶཀོཀིལཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཧཾ, སམྨ, པུཎྞམུཁཱ’ཏི. ‘ཧཾ, སམྨ, ཀུཎཱལཱ’ཏི.

‘‘ཨཐ ཁལུ, བྷོ, ཀུཎཱལོ སཀུཎོ ཏཾ པུཎྞམུཁཾ ཕུསྶཀོཀིལཾ པཀྑེཧི ཙ མུཁཏུཎྜཀེན ཙ པརིགྒཧེཏྭཱ ཝུཊྛཱཔེཏྭཱ ནཱནཱབྷེསཛྫཱནི པཱཡཱཔེསི. ཨཐ ཁལུ, བྷོ, པུཎྞམུཁསྶ ཕུསྶཀོཀིལསྶ སོ ཨཱབཱདྷོ པཊིཔྤསྶམྦྷཱི’’ཏི.

ཏཏྠ པིཡཀཱཏི སེཏཔུཔྥཱ. ཧསནཱཏི ཧ-ཀཱརོ སནྡྷིཀརོ, ཨསནཱཡེཝ. ཏིརཱིཊཱིཏི ཨེཀཱ རུཀྑཛཱཏི. ཙནྡནཱཏི རཏྟསུརབྷིཙནྡནཱ. ཨོགྷཝནེཏི ཨེཏེསཾ ཨོགྷེན གྷཊཱཡ སམནྣཱགཏཝནེ. དེཝདཱརུཀཙོཙགཧནེཏི དེཝདཱརུརུཀྑེཧི ཙེཝ ཀདལཱིཧི ཙ གཧནེ. ཀཙྩིཀཱརཱཏི ཨེཀཱ རུཀྑཛཱཏི. ཀཎིཀཱརཱཏི མཧཱཔུཔྥཱ. ཀཎྞིཀཱརཱཏི ཁུདྡཀཔུཔྥཱ. ཀིཾསུཀཱཏི ཝཱཏགྷཱཏཀཱ. ཡོདྷིཀཱཏི ཡཱུཐིཀཱ. ཝནམལླིཀམནངྒཎམནཝཛྫབྷཎྜིསུརུཙིརབྷགིནིམཱལཱམལྱདྷརེཏི མལླིཀཱནཉྩ ཨནངྒཎཱནཾ ཨནཝཛྫཱནཉྩ བྷཎྜཱིནཾ སུརུཙིརཱནཉྩ བྷགིནཱིནཾ པུཔྥེཧི མཱལྱདྷཱརཡམཱནེ. དྷནུཏཀྐཱརཱིཏི དྷནུཔཱཊལི. ཏཱལཱིསཱཏི ཏཱལཱིསཔཏྟརུཀྑཱ. ཀཙྪཝིཏཏེཏི ཨེཏེཧི ཛཱཏིསུམནཱདཱིཧི ཝིཏཏེ ནདིཀཙྪཔབྦཏཀཙྪེ. སཾཀུསུམིཏལཏཱཏི ཏེསུ ཏེསུ ཋཱནེསུ སུཊྛུ ཀུསུམིཏཨཏིམུཏྟཀེཧི ཙེཝ ནཱནཱཝིདྷལཏཱཧི ཙ ཝིཏཏཔཊིམཎྜིཏཔདེསེ. གཎཱདྷིཝུཊྛེཏི ཨེཏེསཾ ཝིཛྫཱདྷརཱདཱིནཾ གཎེཧི ཨདྷིཝུཊྛེ. པུཎྞམུཁོཏི མུཁཔརིཔུཎྞཏཱཡ པུཎྞམུཁོ. པརེཧི ཕུཊྛཏཱཡ ཕུསྶཀོཀིལོ. ཝིལཱསིཏནཡནོཏི ཝིལཱསིཏནེཏྟོ. མཏྟཀྑོཏི ཡཐཱ མཏྟཱནཾ ཨཀྑཱིནི རཏྟཱནི ཧོནྟི, ཨེཝཾ རཏྟཀྑོ, པམཱཎཡུཏྟནེཏྟོ ཝཱ.

བྷགིནིཡོཏི ཨརིཡཝོཧཱརེན ཨཱལཔནཾ. པརིཙརེཡྻཱཐཱཏི སཀལདིཝསཾ གཧེཏྭཱ ཝིཙརེཡྻཱཐ. ཨིཏི སོ པིཡཀཐཾ ཀཐེཏྭཱ ཨུཡྻོཛེཏི. ཀདཱཙི པན ཀུཎཱལོ སཔརིཝཱརོ པུཎྞམུཁཾ དསྶནཱཡ གཙྪཏི, ཀདཱཙི པུཎྞམུཁོ ཀུཎཱལསྶ སནྟིཀཾ ཨཱགཙྪཏི. ཏེནཱཧ ‘‘ཨཐ ཁལུ, བྷོ’’ཏི. སམྨཱཏི ཝཡསྶ. ཨཱགམྨཱཏི པཊིཙྩ ཨུཔནིསྶཱཡ. ལབྷེཡྻཱམཱཏི ཀུཎཱལསྶ སནྟིཀཱ པིཡཝཙནཾ ལབྷེཡྻཱམ. ཨཔྤེཝ ནཱམཱཏི ཨཔི ནཱམ ལབྷེཡྻཱཐ, ཝཀྑཱམི ནནྟི. སུཛཱཏཱནནྟི སམཛཱཏིཀཱནཾ.

ནསྶཱཏི པལཱཡ. ཛམྨཱཏི ལཱམཀ. ཝིཡཏྟོཏི ཀོ ནུ ཏཡཱ སདིསོ ཨཉྙོ བྱཏྟོ ནཱམ ཨཏྠི. ཛཱཡཱཛིནེནཱཏི ཛཱཡཱཛིཏེན, ཨཡམེཝ ཝཱ པཱཋོ. ཨེཝཾ ཨིཏྠིཔརཱཛིཏེན ཏཡཱ སདིསོ ཀོ ནཱམ བྱཏྟོ ཨཏྠཱིཏི ཏཾ པུན ཨེཝརཱུཔསྶ ཝཙནསྶ ཨབྷཎནཏྠཱཡ ཨཔསཱདེཏི. ཏཏོཡེཝཱཏི ‘‘ཀུདྡྷོ མེ ཀུཎཱལོ’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཏཏོཡེཝ པཊིནིཝཏྟི, སོ ནིཝཏྟིཏྭཱ སཔརིཝཱརོ ཨཏྟནོ ནིཝཱསཊྛཱནམེཝ ཨགམཱསི.

ཨཔྤེཝ ནཱམཱཏི སཾསཡཔརིཝིཏཀྐོ, ཨིམམྷཱ ཨཱབཱདྷཱ ཝུཊྛཧེཡྻ ཝཱ ནོ ཝཱཏི ཨེཝཾ ཙིནྟེཏྭཱ ཏཾ ཨོཧཱཡ པཀྐམིཾསུ. ཏུམྷནྟི ཏུམྷཱཀཾ. ཨཔྤེཝ ནཱམཱཏི ཏམྷཱ ཨཱབཱདྷཱ ཝུཊྛཧེཡྻ ཝཱ ནོ ཝཱ, ཨམྷཱཀཾ ཨཱགཏཀཱལེ མཏོ བྷཝིསྶཏི. མཡཉྷི ཨིདཱནེཝ སོ མརིསྶཏཱིཏི ཉཏྭཱ ཏུམྷཱཀཾ པཱདཔརིཙཱརིཀཱ བྷཝིཏུཾ ཨཱགཏཱ. ཏེནུཔསངྐམཱིཏི ཨིམཱ ཨིཏྠིཡོ སཱམིཀསྶ མཏཀཱལེ ཨཱགཏཱ པཊིཀྐཱུལཱ བྷཝིསྶཱམཱཏི ཏཾ པཧཱཡ ཨཱགཏཱ, ཨཧཾ གནྟྭཱ མམ སཧཱཡཀཾ པུཔྥཕལཱདཱིནི ནཱནཱབྷེསཛྫཱནི སཾཧརིཏྭཱ ཨརོགཾ ཀརིསྶཱམཱིཏི ཙིནྟེཏྭཱ ནཱགབལོ མཧཱསཏྟོ ཨཱཀཱསེ ཨུཔྤཏིཏྭཱ ཡེན སོ ཏེནུཔསངྐམི. ཧནྟི ནིཔཱཏོ, ‘‘ཛཱིཝསི, སམྨཱ’’ཏི པུཙྪནྟོ ཨེཝམཱཧ. ཨིཏརོཔིསྶ ‘‘ཛཱིཝཱམཱི’’ཏི ཝདནྟོ ‘‘ཧཾ སམྨཱ’’ཏི ཨཱཧ. པཱཡཱཔེསཱིཏི པཱཡེསི. པཊིཔྤསྶམྦྷཱིཏི ཝཱུཔསམཱིཏི.

ཏཱཔི དིཛཀཉྙཱཡོ ཨསྨིཾ ཨརོགེ ཛཱཏེ ཨཱགཏཱ. ཀུཎཱལོཔི པུཎྞམུཁཾ ཀཏིཔཱཧཾ ཕལཱཕལཱནི ཁཱདཱཔེཏྭཱ ཏསྶ བལཔྤཏྟཀཱལེ, ‘‘སམྨ, ཨིདཱནི ཏྭཾ ཨརོགོ, ཨཏྟནོ པརིཙཱརིཀཱཧི སདྡྷིཾ ཝས, ཨཧམྤི ཨཏྟནོ ཝསནཊྛཱནཾ གམིསྶཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཨཐ ནཾ སོ ‘‘ཨིམཱ, སམྨ, མཾ བཱལ༹ྷགིལཱནཾ པཧཱཡ པལཱཡནྟི, ན མེ ཨེཏཱཧི དྷུཏྟཱིཧི ཨཏྠོ’’ཏི ཨཱཧ. ཏཾ སུཏྭཱ མཧཱསཏྟོ ‘‘ཏེན ཧི ཏེ, སམྨ, ཨིཏྠཱིནཾ པཱཔབྷཱཝཾ ཨཱཙིཀྑིསྶཱམཱི’’ཏི པུཎྞམུཁཾ གཧེཏྭཱ ཧིམཝནྟཔསྶེ མནོསིལཱཏལཾ ནེཏྭཱ སཏྟཡོཛནིཀསཱལརུཀྑམཱུལེ མནོསིལཱསནེ ནིསཱིདི. ཨེཀསྨིཾ པསྶེ པུཎྞམུཁོ སཔརིཝཱརོ ནིསཱིདི. སཀལཧིམཝནྟེ དེཝགྷོསནཱ ཙརི – ‘‘ཨཛྫ ཀུཎཱལོ སཀུཎརཱཛཱ ཧིམཝནྟེ མནོསིལཱསནེ ནིསཱིདིཏྭཱ བུདྡྷལཱིལཱཡ དྷམྨཾ དེསེསྶཏི, ཏཾ སུཎཱཐཱ’’ཏི. པརམྤརགྷོསེན ཚ ཀཱམཱཝཙརདེཝཱ སུཏྭཱ ཡེབྷུཡྻེན ཏཏྠ སནྣིཔཏིཾསུ. བཧུནཱགསུཔཎྞཀིནྣརཝིཛྫཱདྷརཱདཱིནམྤི དེཝཏཱ ཏམཏྠཾ ཨུགྒྷོསེསུཾ. ཏདཱ ཨཱནནྡོ ནཱམ གིཛ྄ཛྷརཱཛཱ དསསཧསྶགིཛ྄ཛྷཔརིཝཱརོ གིཛ྄ཛྷཔབྦཏེ པཊིཝསཏི. སོཔི ཏཾ ཀོལཱཧལཾ སུཏྭཱ ‘‘དྷམྨཾ སུཎིསྶཱམཱི’’ཏི སཔརིཝཱརོ ཨཱགནྟྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. ནཱརདོཔི པཉྩཱབྷིཉྙོ ཏཱཔསོ དསསཧསྶཏཱཔསཔརིཝུཏོ ཧིམཝནྟཔདེསེ ཝིཧརནྟོ ཏཾ དེཝགྷོསནཾ སུཏྭཱ ‘‘སཧཱཡོ ཀིར མེ ཀུཎཱལོ ཨིཏྠཱིནཾ ཨགུཎཾ ཀཐེསྶཏི, མཧཱསམཱགམོ བྷཝིསྶཏི, མཡཱཔི ཏཾ དེསནཾ སོཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཏཱཔསདསསཧསྶེན སདྡྷིཾ ཨིདྡྷིཡཱ ཏཏྠ གནྟྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. བུདྡྷཱནཾ དེསནཱསནྣིཔཱཏསདིསོ མཧཱསམཱགམོ ཨཧོསི. ཨཐ མཧཱསཏྟོ ཛཱཏིསྶརཉཱཎེན ཨིཏྠིདོསཔཊིསཾཡུཏྟཾ ཨཏཱིཏབྷཝེ དིཊྛཀཱརཎཾ པུཎྞམུཁཾ ཀཱཡསཀྑིཾ ཀཏྭཱ ཀཐེསི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

‘‘ཨཐ ཁལུ, བྷོ, ཀུཎཱལོ སཀུཎོ ཏཾ པུཎྞམུཁཾ ཕུསྶཀོཀིལཾ གིལཱནཝུཊྛིཏཾ ཨཙིརཝུཊྛིཏཾ གེལཉྙཱ ཨེཏདཝོཙ –

‘‘‘དིཊྛཱ མཡཱ, སམྨ པུཎྞམུཁ, ཀཎྷཱ དྭེཔིཏིཀཱ པཉྩཔཏིཀཱཡ ཚཊྛེ པུརིསེ ཙིཏྟཾ པཊིབནྡྷནྟིཡཱ, ཡདིདཾ ཀབནྡྷེ པཱིཋསཔྤིམྷཱི’’’ཏི. བྷཝཏི ཙ པནུཏྟརེཏྠ ཝཱཀྱཾ –

༢༩༠.

‘‘ཨཐཛྫུནོ ནཀུལོ བྷཱིམསེནོ, ཡུདྷིཊྛིལོ སཧདེཝོ ཙ རཱཛཱ;

ཨེཏེ པཏཱི པཉྩ མཏིཙྩ ནཱརཱི, ཨཀཱསི ཁུཛྫཝཱམནཀེན པཱཔ’ནྟི.

‘‘དིཊྛཱ མཡཱ, སམྨ པུཎྞམུཁ, སཙྩཏཔཱཔཱི ནཱམ སམཎཱི སུསཱནམཛ྄ཛྷེ ཝསནྟཱི ཙཏུཏྠབྷཏྟཾ པརིཎཱམཡམཱནཱ སུརཱདྷུཏྟཀེན པཱཔམཀཱསི.

‘‘དིཊྛཱ མཡཱ, སམྨ པུཎྞམུཁ, ཀཱཀཝཏཱི ནཱམ དེཝཱི སམུདྡམཛ྄ཛྷེ ཝསནྟཱི བྷརིཡཱ ཝེནཏེཡྻསྶ ནཊཀུཝེརེན པཱཔམཀཱསི.

‘‘དིཊྛཱ མཡཱ, སམྨ པུཎྞམུཁ, ཀུརུངྒདེཝཱི ནཱམ ལོམསུདྡརཱི ཨེལི༹ཀཀུམཱརཾ ཀཱམཡམཱནཱ ཚལ༹ངྒཀུམཱརདྷནནྟེཝཱསིནཱ པཱཔམཀཱསི.

‘‘ཨེཝཉྷེཏཾ མཡཱ ཉཱཏཾ, བྲཧྨདཏྟསྶ མཱཏརཾ;

ཨོཧཱཡ ཀོསལརཱཛཾ, པཉྩཱལཙཎྜེན པཱཔམཀཱསི.

༢༩༡.

‘‘ཨེཏཱ ཙ ཨཉྙཱ ཙ ཨཀཾསུ པཱཔཾ, ཏསྨཱཧམིཏྠཱིནཾ ན ཝིསྶསེ ནཔྤསཾསེ;

མཧཱི ཡཐཱ ཛགཏི སམཱནརཏྟཱ, ཝསུནྡྷརཱ ཨིཏརཱིཏརཱཔཏིཊྛཱ;

སབྦསཧཱ ཨཕནྡནཱ ཨཀུཔྤཱ, ཏཐིཏྠིཡོ ཏཱཡོ ན ཝིསྶསེ ནརོ.

༢༩༢.

‘‘སཱིཧོ ཡཐཱ ལོཧིཏམཾསབྷོཛནོ, ཝཱལ༹མིགོ པཉྩཱཝུདྷོ སུརུདྡྷོ;

པསཡ྄ཧཁཱདཱི པརཧིཾསནེ རཏོ, ཏཐིཏྠིཡོ ཏཱཡོ ན ཝིསྶསེ ནརོ.

‘‘ན ཁལུ, སམྨ པུཎྞམུཁ, ཝེསིཡོ ནཱརིཡོ གམནིཡོ, ན ཧེཏཱ བནྡྷཀིཡོ ནཱམ, ཝདྷིཀཱཡོ ནཱམ ཨེཏཱཡོ, ཡདིདཾ ཝེསིཡོ ནཱརིཡོ གམནིཡོ’’ཏི.

‘‘ཙོརོ ཝིཡ ཝེཎིཀཏཱ མདིརཱཝ དིདྡྷཱ ཝཱཎིཛོ ཝིཡ ཝཱཙཱསནྠུཏིཡོ ཨིསྶསིངྒམིཝ ཝིཔརིཝཏྟཱཡོ ཨུརགམིཝ དུཛིཝ྄ཧཱཡོ. སོབྦྷམིཝ པཊིཙྪནྣཱ པཱཏཱལམིཝ དུཔྤཱུརཱ རཀྑསཱི ཝིཡ དུཏྟོསཱ ཡམོཝེཀནྟཧཱརིཡོ. སིཁཱིརིཝ སབྦབྷཀྑཱ ནདཱིརིཝ སབྦཝཱཧཱི ཨནིལོ ཝིཡ ཡེནཀཱམཾཙརཱ ནེརུ ཝིཡ ཨཝིསེསཀརཱ ཝིསརུཀྑོ ཝིཡ ནིཙྩཕལིཏཱཡོཏི. བྷཝཏི ཙ པནུཏྟརེཏྠ ཝཱཀྱཾ –

༢༩༣.

‘‘‘ཡཐཱ ཙོརོ ཡཐཱ དིདྡྷོ, ཝཱཎིཛོཝ ཝིཀཏྠནཱི;

ཨིསྶསིངྒམིཝ པརིཝཏྟཱ, དུཛིཝ྄ཧཱ ཨུརགོ ཝིཡ.

༢༩༤.

‘‘‘སོབྦྷམིཝ པཊིཙྪནྣཱ, པཱཏཱལམིཝ དུཔྤུརཱ;

རཀྑསཱི ཝིཡ དུཏྟོསཱ, ཡམོཝེཀནྟཧཱརིཡོ.

༢༩༥.

‘‘ཡཐཱ སིཁཱི ནདཱི ཝཱཏོ, ནེརུནཱཝ སམཱགཏཱ;

ཝིསརུཀྑོ ཝིཡ ནིཙྩཕལཱ, ནཱསཡནྟི གྷརེ བྷོགཾ;

རཏནནྟཀརིཏྠིཡོ’’’ཏི.

ཏཏྠ གིལཱནཝུཊྛིཏནྟི པཋམཾ གིལཱནཾ པཙྪཱ ཝུཊྛིཏཾ. དིཊྛཱ མཡཱཏི ཨཏཱིཏེ ཀིར བྲཧྨདཏྟོ ཀཱསིརཱཛཱ སམྤནྣབལཝཱཧནཏཱཡ ཀོསལརཛྫཾ གཧེཏྭཱ ཀོསལརཱཛཱནཾ མཱརེཏྭཱ ཏསྶ ཨགྒམཧེསིཾ སགབྦྷཾ གཧེཏྭཱ བཱརཱཎསིཾ གནྟྭཱ ཏཾ ཨཏྟནོ ཨགྒམཧེསིཾ ཨཀཱསི. སཱ ཨཔརབྷཱགེ དྷཱིཏརཾ ཝིཛཱཡི. རཉྙོ པན པཀཏིཡཱ དྷཱིཏཱ ཝཱ པུཏྟོ ཝཱ ནཏྠི, སོ ཏུསྶིཏྭཱ, ‘‘བྷདྡེ, ཝརཾ གཎྷཱཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སཱ གཧིཏཀཾ ཀཏྭཱ ཋཔེསི. ཏསྶཱ པན ཀུམཱརིཀཱཡ ‘‘ཀཎྷཱ’’ཏི ནཱམཾ ཀརིཾསུ. ཨཐསྶཱ ཝཡཔྤཏྟཱཡ མཱཏཱ ཏཾ ཨཱཧ – ‘‘ཨམྨ, པིཏརཱ ཏཝ ཝརོ དིནྣོ, ཏམཧཾ གཧེཏྭཱ ཋཔེསིཾ, ཏཝ རུཙྩནཀཾ ཝརཾ གཎྷཱ’’ཏི. སཱ ‘‘ཨམྨ, མཡ྄ཧཾ ཨཉྙཾ ཨཝིཛྫམཱནཾ ནཏྠི, པཏིགྒཧཎཏྠཱཡ མེ སཡཾ ཝརཾ ཀཱརེཧཱི’’ཏི ཀིལེསབཧུལཏཱཡ ཧིརོཏྟཔྤཾ བྷིནྡིཏྭཱ མཱཏརཾ ཨཱཧ. སཱ རཉྙོ ཨཱརོཙེསི. རཱཛཱ ‘‘ཡཐཱརུཙིཏཾ པཏིཾ གཎྷཏཱུ’’ཏི ཝཏྭཱ སཡཾ ཝརཾ གྷོསཱཔེསི. རཱཛངྒཎེ སབྦཱལངྐཱརཔཊིམཎྜིཏཱ བཧཱུ པུརིསཱ སནྣིཔཏིཾསུ. ཀཎྷཱ པུཔྥསམུགྒཾ ཨཱདཱཡ ཨུཏྟརསཱིཧཔཉྫརེ ཋིཏཱ ཨོལོཀེནྟཱི ཨེཀམྤི ན རོཙེསི.

ཏདཱ པཎྜུརཱཛགོཏྟཏོ ཨཛྫུནོ ནཀུལོ བྷཱིམསེནོ ཡུདྷིཊྛིལོ སཧདེཝོཏི ཨིམེ པཉྩ པཎྜུརཱཛཔུཏྟཱ ཏཀྐསིལཱཡཾ དིསཱཔཱམོཀྑསྶ ཨཱཙརིཡསྶ སནྟིཀེ སིཔྤཾ ཨུགྒཧེཏྭཱ ‘‘དེསཙཱརིཏྟཾ ཛཱནིསྶཱམཱ’’ཏི ཝིཙརནྟཱ བཱརཱཎསིཾ པཏྭཱ ཨནྟོནགརེ ཀོལཱཧལཾ སུཏྭཱ པུཙྪིཏྭཱ ཏམཏྠཾ ཉཏྭཱ ‘‘མཡམྤི གམིསྶཱམཱ’’ཏི ཀཉྩནརཱུཔསམཱནརཱུཔཱ ཏཏྠ གནྟྭཱ པཊིཔཱཊིཡཱ ཨཊྛཾསུ. ཀཎྷཱ ཏེ དིསྭཱ པཉྩསུཔི ཏེསུ པཊིབདྡྷཙིཏྟཱ ཧུཏྭཱ པཉྩནྣམྤི སཱིསེསུ མཱལཱཙུམྦཊཀཱནི ཁིཔིཏྭཱ, ‘‘ཨམྨ, ཨིམེ པཉྩ ཛནེ ཝརེམཱི’’ཏི ཨཱཧ. སཱཔི རཉྙོ ཨཱརོཙེསི. རཱཛཱ ཝརསྶ དིནྣཏྟཱ ‘‘ན ལབྷིསྶཏཱི’’ཏི ཨཝཏྭཱ ཨནཏྟམནོཝ ‘‘ཀིཾཛཱཏིཀཱ ཀསྶ པུཏྟཱ’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ པཎྜུརཱཛཔུཏྟབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ཏེསཾ སཀྐཱརཾ ཀཏྭཱ ཏཾ པཱདཔརིཙཱརིཀཾ ཨདཱསི.

སཱ སཏྟབྷཱུམིཀཔཱསཱདེ ཏེ ཀིལེསཝསེན སངྒཎྷི. ཨེཀོ པནསྶཱ པརིཙཱརཀོ ཁུཛྫོ པཱིཋསཔྤཱི ཨཏྠི. སཱ པཉྩ རཱཛཔུཏྟེ ཀིལེསཝསེན སངྒཎྷིཏྭཱ ཏེསཾ བཧི ནིཀྑནྟཀཱལེ ཨོཀཱསཾ ལབྷིཏྭཱ ཀིལེསེན ཨནུཌཡ྄ཧམཱནཱ ཁུཛྫེན སདྡྷིཾ པཱཔཾ ཀརོཏི, ཏེན ཙ སདྡྷིཾ ཀཐེནྟཱི – ‘‘མཡ྄ཧཾ ཏཡཱ སདིསོ པིཡོ ནཏྠི, རཱཛཔུཏྟེ མཱརཱཔེཏྭཱ ཏེསཾ གལལོཧིཏེན ཏཝ པཱདེ མཀྑཱཔེསྶཱམཱི’’ཏི ཝདཏི. ཨིཏརེསུཔི ཛེཊྛབྷཱཏིཀེན མིསྶཱིབྷཱུཏཀཱལེ – ‘‘ཨིམེཧི ཙཏཱུཧི ཏྭམེཝ མཡ྄ཧཾ པིཡཏརོ, མཡཱ ཛཱིཝིཏམྤི ཏཝཏྠཱཡ པརིཙྩཏྟཾ, མམ པིཏུ ཨཙྩཡེན ཏུཡ྄ཧཉྙེཝ རཛྫཾ དཱཔེསྶཱམཱི’’ཏི ཝདཏི. ཨིཏརེཧི སདྡྷིཾ མིསྶཱིབྷཱུཏཀཱལེཔི ཨེསེཝ ནཡོ. ཏེ ‘‘ཨཡཾ ཨམྷེ པིཡཱཡཏི, ཨིསྶརིཡཉྩ ནོ ཨེཏཾ ནིསྶཱཡ ཛཱཏ’’ནྟི ཏསྶཱ ཨཏིཝིཡ ཏུསྶནྟི.

སཱ ཨེཀདིཝསཾ ཨཱབཱདྷིཀཱ ཨཧོསི. ཨཐ ནཾ ཏེ པརིཝཱརེཏྭཱ ཨེཀོ སཱིསཾ སམྦཱཧནྟོ ནིསཱིདི, སེསཱ ཨེཀེཀཾ ཧཏྠཉྩ པཱདཉྩ. ཁུཛྫོ པན པཱདམཱུལེ ནིསཱིདི. སཱ སཱིསཾ སམྦཱཧམཱནསྶ ཛེཊྛབྷཱཏིཀསྶ ཨཛྫུནཀུམཱརསྶ – ‘‘མཡ྄ཧཾ ཏཡཱ པིཡཏརོ ནཏྠི, ཛཱིཝམཱནཱ ཏུཡ྄ཧཾ ཛཱིཝིསྶཱམི, པིཏུ ཨཙྩཡེན ཏུཡ྄ཧཾ རཛྫཾ དཱཔེསྶཱམཱི’’ཏི སཱིསེན སཉྙཾ དདམཱནཱ ཏཾ སངྒཎྷི, ཨིཏརེསམྤི ཧཏྠཔཱདེཧི ཏཐེཝ སཉྙཾ ཨདཱསི. ཁུཛྫསྶ པན – ‘‘ཏྭཉྙེཝ མམ པིཡོ, ཏཝཏྠཱཡ ཨཧཾ ཛཱིཝིསྶཱམཱི’’ཏི ཛིཝ྄ཧཱཡ སཉྙཾ ཨདཱསི. ཏེ སབྦེཔི པུབྦེ ཀཐིཏབྷཱཝེན ཏཱཡ སཉྙཱཡ ཏམཏྠཾ ཛཱནིཾསུ. ཏེསུ སེསཱ ཨཏྟནོ དིནྣསཉྙཱཡེཝ ཛཱནིཾསུ. ཨཛྫུནཀུམཱརོ པན ཏསྶཱ ཧཏྠཔཱདཛིཝ྄ཧཱཝིཀཱརེ དིསྭཱ – ‘‘ཡཐཱ མཡ྄ཧཾ, ཨེཝཾ སེསཱནམྤི ཨིམཱཡ སཉྙཱ དིནྣཱ བྷཝིསྶཏི, ཁུཛྫེན ཙཱཔི སདྡྷིཾ ཨེཏིསྶཱཡ སནྠཝེན བྷཝིཏབྦ’’ནྟི ཙིནྟེཏྭཱ བྷཱཏརོ གཧེཏྭཱ བཧི ནིཀྑམིཏྭཱ པུཙྪི – ‘‘དིཊྛཱ ཝོ པཉྩཔཏིཀཱ མམ སཱིསཝིཀཱརཾ དསྶེནྟཱི’’ཏི? ‘‘ཨཱམ, དིཊྛཱ’’ཏི. ‘‘ཀིཾཀཱརཎཾ ཛཱནཱཐཱ’’ཏི? ‘‘ན ཛཱནཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཨིདཾ ནཱམེཏྠ ཀཱརཎཾ, ཏུམྷཱཀཾ པན ཧཏྠཔཱདེཧི དིནྣསཉྙཱཡ ཀཱརཎཾ ཛཱནཱཐཱ’’ཏི? ‘‘ཨཱམ, ཛཱནཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཨམྷཱཀམྤི ཏེནེཝ ཀཱརཎེན ཨདཱསི, ཁུཛྫསྶ ཛིཝ྄ཧཱཝིཀཱརེན སཉྙཱདཱནསྶ ཀཱརཎཾ ཛཱནཱཐཱ’’ཏི? ‘‘ན ཛཱནཱམཱ’’ཏི. ཨཐ ནེསཾ ཨཱཙིཀྑིཏྭཱ ‘‘ཨིམིནཱཔི སདྡྷིཾ ཨེཏཱཡ པཱཔཀམྨཾ ཀཏ’’ནྟི ཝཏྭཱ ཏེསུ ཨསདྡཧནྟེསུ ཁུཛྫཾ པཀྐོསིཏྭཱ པུཙྪི. སོ སབྦཾ པཝཏྟིཾ ཀཐེསི.

ཏེ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཏསྶཱ ཝིགཏཙྪནྡརཱགཱ ཧུཏྭཱ – ‘‘ཨཧོ མཱཏུགཱམོ ནཱམ པཱཔོ དུསྶཱིལོ, མཱདིསེ ནཱམ ཛཱཏིསམྤནྣེ སོབྷགྒཔྤཏྟེ པཧཱཡ ཨེཝརཱུཔེན ཛེགུཙྪཔཊིཀཱུལེན ཁུཛྫེན སདྡྷིཾ པཱཔཀམྨཾ ཀརོཏི, ཀོ ནཱམ པཎྜིཏཛཱཏིཀོ ཨེཝཾ ནིལླཛྫཱཧི པཱཔདྷམྨཱཧི ཨིཏྠཱིཧི སདྡྷིཾ རམིསྶཏཱི’’ཏི ཨནེཀཔརིཡཱཡེན མཱཏུགཱམཾ གརཧིཏྭཱ ‘‘ཨལཾ ནོ གྷརཱཝཱསེནཱ’’ཏི པཉྩ ཛནཱ ཧིམཝནྟཾ པཝིསིཏྭཱ པབྦཛིཏྭཱ ཀསིཎཔརིཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཨཱཡུཔརིཡོསཱནེ ཡཐཱཀམྨཾ གཏཱ. ཀུཎཱལོ པན སཀུཎརཱཛཱ ཏདཱ ཨཛྫུནཀུམཱརོ ཨཧོསི. ཏསྨཱ ཨཏྟནཱ དིཊྛཀཱརཎཾ དསྶེནྟོ ‘‘དིཊྛཱ མཡཱ’’ཏིཨཱདིམཱཧ.

ཏཏྠ དྭེཔིཏིཀཱཏི ཀོསལརཉྙོ ཙ ཀཱསིརཉྙོ ཙ ཝསེནེཏཾ ཝུཏྟཾ. པཉྩཔཏིཀཱཡཱཏི པཉྩཔཏིཀཱ, ཡ-ཀཱརོ ནིཔཱཏམཏྟོ. པཊིབནྡྷནྟིཡཱཏི པཊིབནྡྷམཱནཱ. ཀབནྡྷེཏི ཏསྶ ཀིར གཱིཝཱ ཨོནམིཏྭཱ ཨུརཾ ཨལླཱིནཱ, ཏསྨཱ ཚིནྣསཱིསོ ཝིཡ ཁཱཡཏི. པཉྩ མཏིཙྩཱཏི ཨེཏེ པཉྩ ཨཏིཀྐམིཏྭཱ. ཁུཛྫཝཱམནཀེནཱཏི ཁུཛྫེན ཝཱམནཀེན.

ཨིདཾ ཝཏྭཱ ཨཔརཱནིཔི དིཊྛཔུབྦཱནི དསྶེནྟོ པུན ‘‘དིཊྛཱ’’ཏིཨཱདིམཱཧ. ཏཏྠ དུཏིཡཝཏྠུསྨིཾ ཏཱཝ ཨཡཾ ཝིབྷཱཝནཱ – ཨཏཱིཏེ ཀིར བཱརཱཎསིཾ ནིསྶཱཡ སཙྩཏཔཱཔཱི ནཱམ སེཏསམཎཱི སུསཱནེ པཎྞསཱལཾ ཀཱརེཏྭཱ ཏཏྠ ཝསམཱནཱ ཙཏྟཱརི བྷཏྟཱནི ཨཏིཀྐམིཏྭཱ བྷུཉྫཏི, སཀལནགརེ ཙནྡོ ཝིཡ སཱུརིཡོ ཝིཡ ཙ པཱཀཊཱ ཨཧོསི. བཱརཱཎསིཝཱསིནོ ཁིཔིཏྭཱཔི ཁལིཏྭཱཔི ‘‘ནམོ སཙྩཏཔཱཔིཡཱ’’ཏི ཝདནྟི. ཨཐེཀསྨིཾ ཚཎཀཱལེ པཋམདིཝསེ ཏཱཝ སུཝཎྞཀཱརཱ གཎབནྡྷེན ཨེཀསྨིཾ པདེསེ མཎྜཔཾ ཀཏྭཱ མཙྪམཾསསུརཱགནྡྷམཱལཱདཱིནི ཨཱཧརིཏྭཱ སུརཱཔཱནཾ ཨཱརབྷིཾསུ. ཨཐེཀོ སུཝཎྞཀཱརོ སུརཱཔིཊྛཀཾ ཚཌྜེནྟོ – ‘‘ནམོ སཙྩཏཔཱཔིཡཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨེཀེན པཎྜིཏེན – ‘‘ཨམྦྷོ ཨནྡྷབཱལ, ཙལཙིཏྟཱཡ ཨིཏྠིཡཱ ནམོ ཀརོསི, ཨཧོ བཱལོ’’ཏི ཝུཏྟེ – ‘‘སམྨ, མཱ ཨེཝཾ ཨཝཙ, མཱ ནིརཡསཾཝཏྟནིཀཾ ཀམྨཾ ཀརཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཨཐ ནཾ སོ ‘‘དུབྦུདྡྷི ཏུཎྷཱི ཧོཧི, སཧསྶེན ཨབྦྷུཏཾ ཀརོཧི, ཨཧཾ ཏེ སཙྩཏཔཱཔིཾ ཨིཏོ སཏྟམེ དིཝསེ ཨལངྐཏཔཊིཡཏྟཾ ཨིམསྨིཾཡེཝ ཋཱནེ ནིསིནྣོ སུརཱཔིཊྛཀཾ གཱཧཱཔེཏྭཱ སུརཾ པིཝིསྶཱམི, མཱཏུགཱམོ དྷུཝསཱིལོ ནཱམ ནཏྠཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ ‘‘ན སཀྑིསྶསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཏེན སདྡྷིཾ སཧསྶེན ཨབྦྷུཏམཀཱསི. སོ ཏཾ ཨཉྙེསཾ སུཝཎྞཀཱརཱནཾ ཨཱརོཙེཏྭཱ པུནདིཝསེ པཱཏོཝ ཏཱཔསཝེསེན སུསཱནཾ པཝིསིཏྭཱ ཏསྶཱ ཝསནཊྛཱནསྶ ཨཝིདཱུརེ སཱུརིཡཾ ནམསྶནྟོ ཨཊྛཱསི.

སཱ བྷིཀྑཱཡ གཙྪམཱནཱ ནཾ དིསྭཱ – ‘‘མཧིདྡྷིཀོ ཏཱཔསོ བྷཝིསྶཏི, ཨཧཾ ཏཱཝ སུསཱནཔསྶེ ཝསཱམི, ཨཡཾ མཛ྄ཛྷེ སུསཱནསྶ ཝསཏི, བྷཝིཏབྦམསྶབྦྷནྟརེ སནྟདྷམྨེན, ཝནྡིསྶཱམི ན’’ནྟི ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཝནྡི. སོ ནེཝ ཨོལོཀེསི ན ཨཱལཔི. དུཏིཡདིཝསེཔི ཏཐེཝ ཨཀཱསི. ཏཏིཡདིཝསེ པན ཝནྡིཏཀཱལེ ཨདྷོམུཁོཝ ‘‘གཙྪཱཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཙཏུཏྠདིཝསེ ‘‘ཀཙྩི བྷིཀྑཱཡ ན ཀིལམསཱི’’ཏི པཊིསནྠཱརམཀཱསི. སཱ ‘‘པཊིསནྠཱརོ མེ ལདྡྷོ’’ཏི ཏུཊྛཱ པཀྐཱམི. པཉྩམདིཝསེ བཧུཏརཾ པཊིསནྠཱརཾ ལབྷིཏྭཱ ཐོཀཾ ནིསཱིདིཏྭཱ གཏཱ. ཚཊྛེ དིཝསེ པན ཏཾ ཨཱགནྟྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ནིསིནྣཾ – ‘‘བྷགིནི, ཀིཾ ནུ ཁོ ཨཛྫ བཱརཱཎསིཡཾ མཧཱགཱིཏཝཱདིཏསདྡོ’’ཏི ཝཏྭཱ – ‘‘ཨཡྻ, ཏུམྷེ ན ཛཱནཱཐ, ནགརེ ཚཎོ གྷུཊྛོ, ཏཏྠ ཀཱིལ༹ནྟཱནཾ ཨེས སདྡོ’’ཏི ཝུཏྟེ – ‘‘ཨེཏྠ ནཱམེསོ སདྡོ’’ཏི ཨཛཱནནྟོ ཝིཡ ཧུཏྭཱ – ‘‘བྷགིནི, ཀཏི བྷཏྟཱནི ཨཏིཀྐམེསཱི’’ཏི པུཙྪི. ‘‘ཙཏྟཱརི, ཨཡྻ, ཏུམྷེ པན ཀཏི ཨཏིཀྐམེཐཱ’’ཏི? ‘‘སཏྟ བྷགིནཱི’’ཏི. ཨིདཾ སོ མུསཱ ཨབྷཱསི. དེཝསིཀཾ ཧེས རཏྟིཾ བྷུཉྫཏི. སོ ཏཾ ‘‘ཀཏི ཏེ བྷགིནི ཝསྶཱནི པབྦཛིཏཱཡཱ’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ཏཱཡ ‘‘དྭཱདས ཝསྶཱནཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཏུམྷཱཀཾ ཀཏི ཝསྶཱནཱི’’ཏི ཝུཏྟོ ‘‘ཨིདཾ མེ ཚཊྛཾ ཝསྶ’’ནྟི ཨཱཧ. ཨཐ ནཾ ‘‘ཨཏྠི པན ཏེ བྷགིནི སནྟདྷམྨཱདྷིགམོ’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘ནཏྠི, ཨཡྻ, ཏུམྷཱཀཾ པན ཨཏྠཱི’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘མཡ྄ཧམྤི ནཏྠཱི’’ཏི ཝཏྭཱ – ‘‘བྷགིནི, མཡཾ ནེཝ ཀཱམསུཁཾ ལབྷཱམ, ན ནེཀྑམྨསུཁཾ, ཀིཾ ཨམྷཱཀཾཡེཝ ཨུཎྷོ ནིརཡོ, མཧཱཛནསྶ ཀིརིཡཾ ཀརོམ, ཨཧཾ གིཧཱི བྷཝིསྶཱམི, ཨཏྠི མེ མཱཏུ སནྟཀཾ དྷནཾ, ན སཀྐོམི དུཀྑཾ ཨནུབྷཝིཏུ’’ནྟི ཨཱཧ. སཱ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ཨཏྟནོ ཙལཙིཏྟཏཱཡ ཏསྨིཾ པཊིབདྡྷཙིཏྟཱ ཧུཏྭཱ – ‘‘ཨཡྻ, ཨཧམྤི ཨུཀྐཎྛིཏཱ, སཙེ པན མཾ ན ཚཌྜེསྶཐ, ཨཧམྤི གིཧིནཱི བྷཝིསྶཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཨཐ ནཾ སོ ‘‘ཨེཧི ཏཾ ན ཚཌྜེསྶཱམི, བྷརིཡཱ མེ བྷཝིསྶསཱི’’ཏི ཏཾ ནགརཾ པཝེསེཏྭཱ སཾཝསིཏྭཱ སུརཱཔཱནམཎྜཔཾ གནྟྭཱ ཏཱཡ སུརཱཔིཊྛཀཾ གཱཧཱཔེཏྭཱ སུརཾ པིཝི. ཨིཏརོ སཧསྶཾ ཛིཏོ. སཱ ཏཾ པཊིཙྩ པུཏྟདྷཱིཏཱཧི ཝཌྜྷི. ཏདཱ ཀུཎཱལོ སུརཱདྷུཏྟཀོ ཨཧོསི. ཏསྨཱ ཨཏྟནཱ དིཊྛཾ པཀཱསེནྟོ ‘‘དིཊྛཱ མཡཱ’’ཏིཨཱདིམཱཧ.

ཏཏིཡཝཏྠུསྨིཾ ཨཏཱིཏཀཐཱ ཙཏུཀྐནིཔཱཏེ ཀཱཀཝཏཱིཛཱཏཀཝཎྞནཱཡཾ (ཛཱ. ཨཊྛ. ༣.༤.ཀཱཀཝཏཱིཛཱཏཀཝཎྞནཱ) ཝིཏྠཱརིཏཱ. ཏདཱ པན ཀུཎཱལོ གརུལོ༹ ཨཧོསི. ཏསྨཱ ཨཏྟནཱ དིཊྛཾ པཀཱསེནྟོ ‘‘དིཊྛཱ མཡཱ’’ཏིཨཱདིམཱཧ.

ཙཏུཏྠཝཏྠུསྨིཾ ཨཏཱིཏེ བྲཧྨདཏྟོ ཀོསལརཱཛཱནཾ ཝདྷིཏྭཱ རཛྫཾ གཧེཏྭཱ ཏསྶ ཨགྒམཧེསིཾ གབྦྷིནིཾ ཨཱདཱཡ བཱརཱཎསིཾ པཙྩཱགནྟྭཱ ཏསྶཱ གབྦྷིནིབྷཱཝཾ ཛཱནནྟོཔི ཏཾ ཨགྒམཧེསིཾ ཨཀཱསི. སཱ པརིཔཀྐགབྦྷཱ སུཝཎྞརཱུཔཀསདིསཾ པུཏྟཾ ཝིཛཱཡིཏྭཱ – ‘‘ཝུདྡྷིཔྤཏྟམྤི ནཾ བཱརཱཎསིརཱཛཱ ‘ཨེས མེ པཙྩཱམིཏྟསྶ པུཏྟོ, ཀིཾ ཨིམིནཱ’ཏི མཱརཱཔེསྶཏི, མཱ མེ པུཏྟོ པརཧཏྠེ མརཏཱུ’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ དྷཱཏིཾ ཨཱཧ – ‘‘ཨམྨ, ཨིམཾ དཱརཀཾ པིལོཏིཀཾ ཨཏྠརིཏྭཱ ཨཱམཀསུསཱནེ ནིཔཛྫཱཔེཏྭཱ ཨེཧཱི’’ཏི. དྷཱཏཱི ཏཐཱ ཀཏྭཱ ནྷཏྭཱ པཙྩཱགམི. ཀོསལརཱཛཱཔི མརིཏྭཱ པུཏྟསྶ ཨཱརཀྑདེཝཏཱ ཧུཏྭཱ ནིབྦཏྟི. ཏསྶཱནུབྷཱཝེན ཨེཀསྶ ཨེལ༹ཀཔཱལཀསྶ ཏསྨིཾ པདེསེ ཨེལ༹ཀེ ཙཱརེནྟསྶ ཨེཀཱ ཨེལི༹ཀཱ ཏཾ ཀུམཱརཾ དིསྭཱ སིནེཧཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ ཁཱིརཾ པཱཡེཏྭཱ ཐོཀཾ ཙརིཏྭཱ པུན གནྟྭཱ དྭེ ཏཡོ ཙཏྟཱརོ ཝཱརེ པཱཡེསི. ཨེལ༹ཀཔཱལཀོ ཏསྶཱ ཀིརིཡཾ དིསྭཱ ཏཾ ཋཱནཾ གནྟྭཱ ཏཾ དཱརཀཾ དིསྭཱ པུཏྟསིནེཧཾ པཙྩུཔཊྛཔེཏྭཱ ནེཏྭཱ ཨཏྟནོ བྷརིཡཱཡ ཨདཱསི. སཱ པན ཨཔུཏྟིཀཱ, ཏེནསྶཱ ཐཉྙཾ ནཏྠི, ཨཐ ནཾ ཨེལི༹ཀཁཱིརམེཝ པཱཡེསི. ཏཏོ པཊྛཱཡ པན དེཝསིཀཾ དྭེ ཏིསྶོ ཨེལི༹ཀཱ མརནྟི. ཨེལ༹ཀཔཱལོ – ‘‘ཨིམསྨིཾ པཊིཛགྒིཡམཱནེ སབྦཱ ཨེལི༹ཀཱ མརིསྶནྟི, ཀིཾ ནོ ཨིམིནཱ’’ཏི ཏཾ ཨེཀསྨིཾ མཏྟིཀཱབྷཱཛནེ ནིཔཛྫཱཔེཏྭཱ ཨཔརེན པིདཧིཏྭཱ མཱསཙུཎྞེན མུཁཾ ནིབྦིཝརཾ ཝིལིམྤིཏྭཱ ནདིཡཾ ཝིསྶཛྫེསི. ཏམེནཾ ཝུཡ྄ཧམཱནཾ ཧེཊྛཱཏིཏྠེ རཱཛནིཝེསནེ ཛིཎྞཔཊིསངྑཱརཀོ ཨེཀོ ཙཎྜཱལོ སཔཛཱཔཏིཀོ མཀཙིཾ དྷོཝནྟོ དིསྭཱཝ ཝེགེན གནྟྭཱ ཨཱཧརིཏྭཱ ཏཱིརེ ཋཔེཏྭཱ ‘‘ཀིམེཏྠཱ’’ཏི ཝིཝརིཏྭཱ ཨོལོཀེནྟོ དཱརཀཾ པསྶི. བྷརིཡཱཔིསྶ ཨཔུཏྟིཀཱ, ཏསྶཱ ཏསྨིཾ པུཏྟསིནེཧོ ནིབྦཏྟི, ཨཐ ནཾ གེཧཾ ནེཏྭཱ པཊིཛགྒི. ཏཾ སཏྟཊྛཝསྶཀཱལཏོ པཊྛཱཡ མཱཏཱཔིཏརོ རཱཛཀུལཾ གཙྪནྟཱ ཨཱདཱཡ གཙྪནྟི. སོལ༹སཝསྶཀཱལཏོ པན པཊྛཱཡ སྭེཝ བཧུལཾ གནྟྭཱ ཛིཎྞཔཊིསངྑརཎཾ ཀརོཏི.

རཉྙོ ཙ ཨགྒམཧེསིཡཱ ཀུརུངྒདེཝཱི ནཱམ དྷཱིཏཱ ཨཧོསི ཨུཏྟམརཱུཔདྷརཱ. སཱ ཏསྶ དིཊྛཀཱལཏོ པཊྛཱཡ ཏསྨིཾ པཊིབདྡྷཙིཏྟཱ ཧུཏྭཱ ཨཉྙཏྠ ཨནབྷིརཏཱ ཏསྶ ཀམྨཀརཎཊྛཱནམེཝ ཨཱགཙྪཏི. ཏེསཾ ཨབྷིཎྷདསྶནེན ཨཉྙམཉྙཾ པཊིབདྡྷཙིཏྟཱནཾ ཨནྟོརཱཛཀུལེཡེཝ པཊིཙྪནྣོཀཱསེ ཨཛ྄ཛྷཱཙཱརོ པཝཏྟི. གཙྪནྟེ ཀཱལེ པརིཙཱརིཀཱཡོ ཉཏྭཱ རཉྙོ ཨཱརོཙེསུཾ. རཱཛཱ ཀུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཨམཙྩེ སནྣིཔཱཏེཏྭཱ – ‘‘ཨིམིནཱ ཙཎྜཱལཔུཏྟེན ཨིདཾ ནཱམ ཀཏཾ, ཨིམསྶ ཀཏྟབྦཾ ཛཱནཱཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཨམཙྩཱ ‘‘མཧཱཔརཱདྷོ ཨེས, ནཱནཱཝིདྷཀམྨཀཱརཎཱ ཀཱརེཏྭཱ པཙྪཱ མཱརེཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཝདིཾསུ. ཏསྨིཾ ཁཎེ ཀུམཱརསྶ པིཏཱ ཨཱརཀྑདེཝཏཱ ཏསྶེཝ ཀུམཱརསྶ མཱཏུ སརཱིརེ ཨདྷིམུཙྩི. སཱ དེཝཏཱནུབྷཱཝེན རཱཛཱནཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཧ – ‘‘མཧཱརཱཛ, ནཱཡཾ ཀུམཱརོ ཙཎྜཱལོ, ཨེས ཀུམཱརོ མམ ཀུཙྪིམྷི ནིབྦཏྟོ ཀོསལརཉྙོ པུཏྟོ, ཨཧཾ ‘པུཏྟོ མེ མཏོ’ཏི ཏུམྷཱཀཾ མུསཱ ཨཝཙཾ, ཨཧམེཏཾ ‘ཏུམྷཱཀཾ པཙྩཱམིཏྟསྶ པུཏྟོ’ཏི དྷཱཏིཡཱ དཏྭཱ ཨཱམཀསུསཱནེ ཚཌྜཱཔེསིཾ, ཨཐ ནཾ ཨེཀོ ཨེལ༹ཀཔཱལཀོ པཊིཛགྒི, སོ ཨཏྟནོ ཨེལི༹ཀཱསུ མརནྟཱིསུ ནདིཡཱ པཝཱཧེསི, ཨཐ ནཾ ཝུཡ྄ཧམཱནཾ ཏུམྷཱཀཾ གེཧེ ཛིཎྞཔཊིསངྑཱརཀོ ཙཎྜཱལོ དིསྭཱ པོསེསི, སཙེ ན སདྡཧཐ, ཏེ སབྦེ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ པུཙྪཐཱ’’ཏི.

རཱཛཱ དྷཱཏིཾ ཨཱདིཾ ཀཏྭཱ སབྦེ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ པུཙྪིཏྭཱ ཏཐེཝ ཏཾ པཝཏྟིཾ སུཏྭཱ ‘‘ཛཱཏིསམྤནྣོཡཾ ཀུམཱརོ’’ཏི ཏུཊྛོ ཏཾ ནྷཱཔེཏྭཱ ཨལངྐཱརཱཔེཏྭཱ ཏསྶེཝ དྷཱིཏརཾ ཨདཱསི. ཏསྶ པན ཨེལི༹ཀཱནཾ མཱརིཏཏྟཱ ‘‘ཨེལི༹ཀཀུམཱརོ’’ཏི ནཱམཾ ཨཀཾསུ. ཨཐསྶ རཱཛཱ སསེནཝཱཧནཾ དཏྭཱ – ‘‘གཙྪ ཨཏྟནོ པིཏུ སནྟཀཾ རཛྫཾ གཎྷཱ’’ཏི ཏཾ ཨུཡྻོཛེསི. སོཔི ཀུརུངྒདེཝིཾ ཨཱདཱཡ གནྟྭཱ རཛྫེ པཏིཊྛཱསི. ཨཐསྶ བཱརཱཎསིརཱཛཱ ‘‘ཨནུགྒཧིཏསིཔྤོ ཨཡ’’ནྟི སིཔྤསིཀྑཱཔནཏྠཾ ཚལ༹ངྒཀུམཱརཾ ནཱམ ཨཱཙརིཡཾ པེསེསི. སོ ཏསྶ ‘‘ཨཱཙརིཡོ མེ’’ཏི སེནཱཔཏིཊྛཱནཾ ཨདཱསི. ཨཔརབྷཱགེ ཀུརུངྒདེཝཱི ཏེན སདྡྷིཾ ཨནཱཙཱརམཀཱསི. སེནཱཔཏིནོཔི པརིཙཱརཀོ དྷནནྟེཝཱསཱི ནཱམ ཨཏྠི. སོ ཏསྶ ཧཏྠེ ཀུརུངྒདེཝིཡཱ ཝཏྠཱལངྐཱརཱདཱིནི པེསེསི. སཱ ཏེནཔི སདྡྷིཾ པཱཔམཀཱསི. ཀུཎཱལོ ཏཾ ཀཱརཎཾ ཨཱཧརིཏྭཱ དསྶེནྟོ ‘‘དིཊྛཱ མཡཱ’’ཏིཨཱདིམཱཧ.

ཏཏྠ ལོམསུདྡརཱིཏི ལོམརཱཛིཡཱ མཎྜིཏཨུདརཱ. ཚལ༹ངྒཀུམཱརདྷནནྟེཝཱསིནཱཏི ཨེལི༹ཀཀུམཱརཀཾ པཏྠཡམཱནཱཔི ཚལ༹ངྒཀུམཱརསེནཱཔཏིནཱ ཙ ཏསྶེཝ པརིཙཱརཀེན དྷནནྟེཝཱསིནཱ ཙ སདྡྷིཾ པཱཔམཀཱསི. ཨེཝཾ ཨནཱཙཱརཱ ཨིཏྠིཡོ དུསྶཱིལཱ པཱཔདྷམྨཱ, ཏེནཱཧཾ ཏཱ ནཔྤསཾསཱམཱིཏི ཨིདཾ མཧཱསཏྟོ ཨཏཱིཏཾ ཨཱཧརིཏྭཱ དསྶེསི. སོ ཧི ཏདཱ ཚལ༹ངྒཀུམཱརོ ཨཧོསི, ཏསྨཱ ཨཏྟནཱ དིཊྛཀཱརཎཾ ཨཱཧརི.

པཉྩམཝཏྠུསྨིམྤི ཨཏཱིཏེ ཀོསལརཱཛཱ བཱརཱཎསིརཛྫཾ གཧེཏྭཱ བཱརཱཎསིརཉྙོ ཨགྒམཧེསིཾ གབྦྷིནིམྤི ཨགྒམཧེསིཾ ཀཏྭཱ སཀནགརམེཝ གཏོ. སཱ ཨཔརབྷཱགེ པུཏྟཾ ཝིཛཱཡི. རཱཛཱ ཨཔུཏྟཀཏྟཱ ཏཾ པུཏྟསིནེཧེན པོསེཏྭཱ སབྦསིཔྤཱནི སིཀྑཱཔེཏྭཱ ཝཡཔྤཏྟཾ ‘‘ཨཏྟནོ པིཏུ སནྟཀཾ རཛྫཾ གཎྷཱ’’ཏི པེསེསི. སོ ཏཏྠ གནྟྭཱ རཛྫཾ ཀཱརེསི. ཨཐསྶ མཱཏཱ ‘‘པུཏྟཾ པསྶིཏུཀཱམཱམྷཱི’’ཏི ཀོསལརཱཛཱནཾ ཨཱཔུཙྪིཏྭཱ མཧཱཔརིཝཱརཱ བཱརཱཎསིཾ གཙྪནྟཱི དྭིནྣཾ རཊྛཱནཾ ཨནྟརེ ཨེཀསྨིཾ ནིགམེ ནིཝཱསཾ གཎྷི. ཏཏྠེཝེཀོ པཉྩཱལཙཎྜོ ནཱམ བྲཱཧྨཎཀུམཱརོ ཨཏྠི ཨབྷིརཱུཔོ. སོ ཏསྶཱ པཎྞཱཀཱརཾ ཨུཔནཱམེསི. སཱ ཏཾ དིསྭཱ པཊིབདྡྷཙིཏྟཱ ཏེན སདྡྷིཾ པཱཔཀམྨཾ ཀཏྭཱ ཀཏིཔཱཧཾ ཏཏྠེཝ ཝཱིཏིནཱམེཏྭཱ བཱརཱཎསིཾ གནྟྭཱ པུཏྟཾ དིསྭཱ ཁིཔྤཾ ནིཝཏྟིཏྭཱ པུན ཏསྨིཾཡེཝ ནིགམེ ནིཝཱསཾ གཧེཏྭཱ ཀཏིཔཱཧཾ ཏེན སདྡྷིཾ ཨནཱཙཱརཾ ཙརིཏྭཱ ཀོསལནགརཾ གཏཱ. སཱ ཏཏོ པཊྛཱཡ ནཙིརསྶེཝ ཏཾ ཏཾ ཀཱརཎཾ ཝཏྭཱ ‘‘པུཏྟསྶ སནྟིཀཾ གཙྪཱམཱི’’ཏི རཱཛཱནཾ ཨཱཔུཙྪིཏྭཱ གཙྪནྟཱི ཙ ཨཱགཙྪནྟཱི ཙ ཏསྨིཾ ནིགམེ ཨཌྜྷམཱསམཏྟཾ ཏེན སདྡྷིཾ ཨནཱཙཱརཾ ཙརི. སམྨ པུཎྞམུཁ, ཨིཏྠིཡོ ནཱམེཏཱ དུསྶཱིལཱ མུསཱཝཱདིནིཡོཏི ཨིདམྤི ཨཏཱིཏཾ དསྶེནྟོ མཧཱསཏྟོ ‘‘ཨེཝཉྷེཏ’’ནྟིཨཱདིམཱཧ.

ཏཏྠ བྲཧྨདཏྟསྶ མཱཏརནྟི བཱརཱཎསིརཛྫཾ ཀཱརེནྟསྶ བྲཧྨདཏྟཀུམཱརསྶ མཱཏརཾ. ཏདཱ ཀིར ཀུཎཱལོ པཉྩཱལཙཎྜོ ཨཧོསི, ཏསྨཱ ཏཾ ཨཏྟནཱ ཉཱཏཀཱརཎཾ དསྶེནྟོ ཨེཝམཱཧ.

ཨེཏཱ ཙཱཏི, སམྨ པུཎྞམུཁ, ཨེཏཱཝ པཉྩ ཨིཏྠིཡོ པཱཔམཀཾསུ, ན ཨཉྙཱཏི སཉྙཾ མཱ ཀརི, ཨཐ ཁོ ཨེཏཱ ཙ ཨཉྙཱ ཙ བཧཱུ པཱཔཀམྨཀཱརིཀཱཏི. ཨིམསྨིཾ ཋཱནེ ཋཏྭཱ ལོཀེ ཨཏིཙཱརིནཱིནཾ ཝཏྠཱུནི ཀཐེཏབྦཱནི. ཛགཏཱིཏི ཡཐཱ ཛགཏིསངྑཱཏཱ མཧཱི སམཱནརཏྟཱ པཊིགྷཱབྷཱཝེན སབྦེསུ སམཱནརཏྟཱ ཧུཏྭཱ སཱ ཝསུནྡྷརཱ ཨིཏརཱིཏརཱཔཏིཊྛཱ ཨུཏྟམཱནཉྩ ཨདྷམཱནཉྩ པཏིཊྛཱ ཧོཏི, ཏཐཱ ཨིཏྠིཡོཔི ཀིལེསཝསེན སབྦེསམྤི ཨུཏྟམཱདྷམཱནཾ པཏིཊྛཱ ཧོནྟི. ཨིཏྠིཡོ ཧི ཨོཀཱསཾ ལབྷམཱནཱ ཀེནཙི སདྡྷིཾ པཱཔཀཾ ཀརོནྟི ནཱམ. སབྦསཧཱཏི ཡཐཱ ཙ སཱ སབྦམེཝ སཧཏི ན ཕནྡཏི ན ཀུཔྤཏི ན ཙལཏི, ཏཐཱ ཨིཏྠིཡོ སབྦེཔི པུརིསེ ལོཀསྶཱདཝསེན སཧནྟི. སཙེ ཏཱསཾ ཀོཙི པུརིསོ ཙིཏྟེ པཏིཊྛིཏོ ཧོཏི, ཏསྶ རཀྑཎཏྠཾ ན ཕནྡནྟི ན ཙལནྟི ན ཀོལཱཧལཾ ཀརོནྟི. ཡཐཱ ཙ སཱ ན ཀུཔྤཏི ན ཙལཏི, ཨེཝཾ ཨིཏྠིཡོཔི མེཐུནདྷམྨེན ན ཀུཔྤནྟི ན ཙལནྟི, ན སཀྐཱ ཏེན པཱུརེཏུཾ.

ཝཱལ༹མིགོཏི དུཊྛམིགོ. པཉྩཱཝུདྷོཏི མུཁསྶ ཙེཝ ཙཏུནྣཉྩ ཙརཎཱནཾ ཝསེནེཏཾ ཝུཏྟཾ. སུརུདྡྷོཏི སུལུདྡྷོ སུཕརུསོ. ཏཐིཏྠིཡོཏི ཡཐཱ ཧི སཱིཧསྶ མུཁཉྩེཝ ཙཏྟཱརོ ཙ ཧཏྠཔཱདཱཏི པཉྩཱཝུདྷཱནི, ཏཐཱ ཨིཏྠཱིནམྤི རཱུཔསདྡགནྡྷརསཕོཊྛབྦཱནི པཉྩཱཝུདྷཱནི. ཡཐཱ སོ ཨཏྟནོ བྷཀྑཾ གཎྷནྟོ ཏེཧིཔི པཉྩཧི གཎྷཱཏི, ཏཐཱ ཏཱཔི ཀིལེསབྷཀྑཾ གཎྷམཱནཱ རཱུཔཱདཱིཧི ཨཱཝུདྷེཧི པཧརིཏྭཱ གཎྷནྟི. ཡཐཱ སོ ཀཀྑལོ༹ པསཡ྄ཧ ཁཱདཏི, ཨེཝཾ ཨེཏཱཔི ཀཀྑལཱ༹ པསཡ྄ཧ ཁཱདིཀཱ. ཏཐཱ ཧེཏཱ ཐིརསཱིལེཔི པུརིསེ ཨཏྟནོ བལེན པསཡ྄ཧཀཱརཾ ཀཏྭཱ སཱིལཝིནཱསཾ པཱཔེནྟི. ཡཐཱ སོ པརཧིཾསནེ རཏོ, ཨེཝམེཏཱཔི ཀིལེསཝསེན པརཧིཾསནེ རཏཱ. ཏཱཡོཏི ཏཱ ཨེཝཾ ཨགུཎསམྨནྣཱགཏཱ ན ཝིསྶསེ ནརོ.

གམནིཡོཏི གཎིཀཱཡོ. ཨིདཾ ཝུཏྟཾ ཧོཏི – སམྨ པུཎྞམུཁ, ཡཱནེཏཱནི ཨིཏྠཱིནཾ ‘‘ཝེསིཡོ’’ཏིཨཱདཱིནི ནཱམཱནི, ན ཨེཏཱནི ཏཱསཾ སབྷཱཝནཱམཱནི. ན ཧེཏཱ ཝེསིཡོ ནཱམ གམནིཡོ ནཱམ བནྡྷཀིཡོ ནཱམ, སབྷཱཝནཱམཏོ པན ཝདྷིཀཱཡོ ནཱམ ཨེཏཱཡོ, ཡཱ ཨེཏཱ ཝེསིཡོ ནཱརིཡོ གམནིཡོཏི ཝུཙྩནྟི. ཝདྷིཀཱཡོཏི སཱམིཀགྷཱཏིཀཱཡོ. སྭཱཡམཏྠོ མཧཱཧཾསཛཱཏཀེན དཱིཔེཏབྦོ. ཝུཏྟཉྷེཏཾ –

‘‘མཱཡཱ ཙེཏཱ མརཱིཙཱི ཙ, སོཀཱ རོགཱ ཙུཔདྡཝཱ;

ཁརཱ ཙ བནྡྷནཱ ཙེཏཱ, མཙྩུཔཱསཱ གུཧཱསཡཱ;

ཏཱསུ ཡོ ཝིསྶསེ པོསོ, སོ ནརེསུ ནརཱདྷམོ’’ཏི. (ཛཱ. ༢.༢༡.༡༡༨);

ཝེཎིཀཏཱཏི ཀཏཝེཎིཡོ. ཡཐཱ ཧི མོལི༹ཾ བནྡྷིཏྭཱ ཨཊཝིཡཾ ཋིཏཙོརོ དྷནཾ ཝིལུམྤཏི, ཨེཝམེཏཱཔི ཀིལེསཝསཾ ནེཏྭཱ དྷནཾ ཝིལུམྤནྟི. མདིརཱཝ དིདྡྷཱཏི ཝིསམིསྶཀཱ སུརཱ ཝིཡ. ཡཐཱ སཱ ཝིཀཱརཾ དསྶེཏི, ཨེཝམེཏཱཔི ཨཉྙེསུ པུརིསེསུ སཱརཏྟཱ ཀིཙྩཱཀིཙྩཾ ཨཛཱནནྟིཡོ ཨཉྙསྨིཾ ཀཏྟབྦེ ཨཉྙམེཝ ཀརོནྟིཡོ ཝིཀཱརཾ དསྶེནྟི. ཝཱཙཱསནྠུཏིཡོཏི ཡཐཱ ཝཱཎིཛོ ཨཏྟནོ བྷཎྜསྶ ཝཎྞམེཝ བྷཎཏི, ཨེཝམེཏཱཔི ཨཏྟནོ ཨགུཎཾ པཊིཙྪཱདེཏྭཱ གུཎམེཝ པཀཱསེནྟི. ཝིཔརིཝཏྟཱཡོཏི ཡཐཱ ཨིསྶམིགསྶ སིངྒཾ པརིཝཏྟིཏྭཱ ཋིཏཾ, ཨེཝཾ ལཧུཙིཏྟཏཱཡ ཝིཔརིཝཏྟཱཡོཝ ཧོནྟི. ཨུརགམིཝཱཏི ཨུརགོ ཝིཡ མུསཱཝཱདིཏཱཡ དུཛིཝ྄ཧཱ ནཱམ. སོབྦྷམིཝཱཏི ཡཐཱ པདརཔཊིཙྪནྣོ གཱུཐཀཱུཔོ, ཨེཝཾ ཝཏྠཱལངྐཱརཔཊིཙྪནྣཱ ཧུཏྭཱ ཝིཙརནྟི. ཡཐཱ ཙ ཀཙཝརེཧི པཊིཙྪནྣོ ཨཱཝཱཊོ ཨཀྐནྟོ པཱདདུཀྑཾ ཛནེཏི, ཨེཝམེཏཱཔི ཝིསྶཱསེན ཨུཔསེཝིཡམཱནཱ. པཱཏཱལམིཝཱཏི ཡཐཱ མཧཱསམུདྡེ པཱཏཱལཾ དུཔྤཱུརཾ, ཨེཝམེཏཱཔི མེཐུནེན ཝིཛཱཡནེན ཨལངྐཱརེནཱཏི ཏཱིཧི དུཔྤཱུརཱ. ཏེནེཝཱཧ – ‘‘ཏིཎྞཾ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཱནཾ ཨཏིཏྟོ མཱཏུགཱམོ’’ཏིཨཱདི.

རཀྑསཱི ཝིཡཱཏི ཡཐཱ རཀྑསཱི ནཱམ མཾསགིདྡྷཏཱཡ དྷནེན ན སཀྐཱ ཏོསེཏུཾ, བཧུམྤི དྷནཾ པཊིཀྑིཔིཏྭཱ མཾསམེཝ པཏྠེཏི, ཨེཝམེཏཱཔི མེཐུནགིདྡྷཏཱཡ བཧུནཱཔི དྷནེན ན ཏུསྶནྟི, དྷནཾ ཨགཎེཏྭཱ མེཐུནམེཝ པཏྠེནྟི. ཡམོཝཱཏི ཡཐཱ ཡམོ ཨེཀནྟཧརོ ན ཀིཉྩི པརིཧརཏི, ཨེཝམེཏཱཔི ཛཱཏིསམྤནྣཱདཱིསུ ན ཀཉྩི པརིཧརནྟི, སབྦཾ ཀིལེསཝསེན སཱིལཱདིཝིནཱསཾ པཱཔེཏྭཱ དུཏིཡཙིཏྟཝཱརེ ནིརཡཾ ཨུཔནེནྟི. སིཁཱིརིཝཱཏི ཡཐཱ སིཁཱི སུཙིམྤི ཨསུཙིམྤི སབྦཾ བྷཀྑཡཏི, ཏཐེཏཱཔི ཧཱིནུཏྟམེ སབྦེ སེཝནྟི. ནདཱིཨུཔམཱཡམྤི ཨེསེཝ ནཡོ. ཡེནཀཱ མཾཙརཱཏི བྷུམྨཏྠེ ཀརཎཝཙནཾ, ཡཏྠ ཨེཏཱསཾ ཀཱམོ ཧོཏི, ཏཏྠེཝ དྷཱཝནྟི. ནེརཱུཏི ཧིམཝཏི ཨེཀོ སུཝཎྞཔབྦཏོ, ཏཾ ཨུཔགཏཱ ཀཱཀཱཔི སུཝཎྞཝཎྞཱཝ ཧོནྟི. ཡཐཱ སོ, ཨེཝཾ ཨེཏཱཔི ནིབྦིསེསཀརཱ ཨཏྟཱནཾ ཨུཔགཏཾ ཨེཀསདིསཾ ཀཏྭཱ པསྶནྟི.

ཝིསརུཀྑོཏི ཨམྦསདིསོ ཀིཾཔཀྐརུཀྑོ. སོ ནིཙྩམེཝ ཕལཏི, ཝཎྞཱདིསམྤནྣོ ཙ ཧོཏི, ཏེན ནཾ ནིརཱསངྐཱ པརིབྷུཉྫིཏྭཱ མརནྟི, ཨེཝམེཝ ཏཱཔི རཱུཔཱདིཝསེན ནིཙྩཕལིཏཱ རམཎཱིཡཱ ཝིཡ ཁཱཡནྟི. སེཝིཡམཱནཱ པན པམཱདཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ ཨཔཱཡེསུ པཱཏེནྟི. ཏེན ཝུཏྟཾ –

‘‘ཨཱཡཏིཾ དོསཾ ནཉྙཱཡ, ཡོ ཀཱམེ པཊིསེཝཏི;

ཝིཔཱཀནྟེ ཧནནྟི ནཾ, ཀིཾཔཀྐམིཝ བྷཀྑིཏ’’ནྟི. (ཛཱ. ༡.༡.༨༥);

ཡཐཱ ཝཱ ཝིསརུཀྑོ ནིཙྩཕལིཏོ སདཱ ཨནཏྠཱཝཧོ ཧོཏི, ཨེཝམེཏཱཔི སཱིལཱདིཝིནཱསནཝསེན. ཡཐཱ ཝིསརུཀྑསྶ མཱུལམྤི ཏཙོཔི པཏྟམྤི པུཔྥམྤི ཕལམྤི ཝིསམེཝཱཏི ནིཙྩཕལོ, ཏཐེཝ ཏཱསཾ རཱུཔམྤི…པེ… ཕོཊྛབྦམྤི ཝིསམེཝཱཏི ཝིསརུཀྑོ ཝིཡ ནིཙྩཕལིཏཱཡོཏི.

‘‘པནུཏྟརེཏྠཱ’’ཏི གཱཐཱབནྡྷེན ཏམཏྠཾ པཱཀཊཾ ཀཱཏུཾ ཨེཝམཱཧ. ཏཏྠ རཏནནྟཀརིཏྠིཡོཏི སཱམིཀེཧི དུཀྑསམྦྷཏཱནཾ རཏནཱནཾ ཨནྟརཱཡཀརཱ ཨིཏྠིཡོ ཨེཏཱནི པརེསཾ དཏྭཱ ཨནཱཙཱརཾ ཙརནྟི.

ཨིཏོ པརཾ ནཱནཔྤཀཱརེན ཨཏྟནོ དྷམྨཀཐཱཝིལཱསཾ དསྶེནྟོ ཨཱཧ –

‘‘ཙཏྟཱརིམཱནི, སམྨ པུཎྞམུཁ, ཡཱནི ཝཏྠཱུནི ཀིཙྩེ ཛཱཏེ ཨནཏྠཙརཱནི བྷཝནྟི, ཏཱནི པརཀུལེ ན ཝཱསེཏབྦཱནི, གོཎཾ དྷེནུཾ ཡཱནཾ བྷརིཡཱ. ཙཏྟཱརི ཨེཏཱནི པཎྜིཏོ དྷནཱནི གྷརཱ ན ཝིཔྤཝཱསཡེ. བྷཝཏི ཙ པནུཏྟརེཏྠ ཝཱཀྱཾ –

༢༩༦.

‘གོཎཾ དྷེནུཉྩ ཡཱནཉྩ, བྷརིཡཾ ཉཱཏིཀུལེ ན ཝཱསཡེ;

བྷཉྫནྟི རཐཾ ཨཡཱནཀཱ, ཨཏིཝཱཧེན ཧནནྟི པུངྒཝཾ;

དོཧེན ཧནནྟི ཝཙྪཀཾ, བྷརིཡཱ ཉཱཏིཀུལེ པདུསྶཏཱི’’’ཏི.

‘‘ཚ ཨིམཱནི, སམྨ པུཎྞམུཁ, ཡཱནི ཝཏྠཱུནི ཀིཙྩེ ཛཱཏེ ཨནཏྠཙརཱནི བྷཝནྟི –

༢༩༧.

‘ཨགུཎཾ དྷནུ ཉཱཏིཀུལེ ཙ བྷརིཡཱ, པཱརཾ ནཱཝཱ ཨཀྑབྷགྒཉྩ ཡཱནཾ;

དཱུརེ མིཏྟོ པཱཔསཧཱཡཀོ ཙ, ཀིཙྩེ ཛཱཏེ ཨནཏྠཙརཱནི བྷཝནྟཱི’’’ཏི.

‘‘ཨཊྛཧི ཁལུ, སམྨ པུཎྞམུཁ ཋཱནེཧི ཨིཏྠཱི སཱམིཀཾ ཨཝཛཱནཱཏི – དལིདྡཏཱ, ཨཱཏུརཏཱ, ཛིཎྞཏཱ, སུརཱསོཎྜཏཱ, མུདྡྷཏཱ, པམཏྟཏཱ, སབྦཀིཙྩེསུ ཨནུཝཏྟནཏཱ, སབྦདྷནཨནུཔྤདཱནེན. ཨིམེཧི ཁལུ, སམྨ པུཎྞམུཁ, ཨཊྛཧི ཋཱནེཧི ཨིཏྠཱི སཱམིཀཾ ཨཝཛཱནཱཏི. བྷཝཏི ཙ པནུཏྟརེཏྠ ཝཱཀྱཾ –

༢༩༨.

‘‘‘དལིདྡཾ ཨཱཏུརཉྩཱཔི, ཛིཎྞཀཾ སུརསོཎྜཀཾ;

པམཏྟཾ མུདྡྷཔཏྟཉྩ, སབྦཀིཙྩེསུ ཧཱཔནཾ;

སབྦཀཱམཔྤདཱནེན, ཨཝཛཱནཱཏི སཱམིཀ’’’ནྟི.

‘‘ནཝཧི ཁལུ, སམྨ པུཎྞམུཁ ཋཱནེཧི ཨིཏྠཱི པདོསམཱཧརཏི – ཨཱརཱམགམནསཱིལཱ ཙ ཧོཏི, ཨུཡྻཱནགམནསཱིལཱ ཙ ཧོཏི, ནདཱིཏིཏྠགམནསཱིལཱ ཙ ཧོཏི, ཉཱཏིཀུལགམནསཱིལཱ ཙ ཧོཏི, པརཀུལགམནསཱིལཱ ཙ ཧོཏི, ཨཱདཱསདུསྶམཎྜནཱནུཡོགམནུཡུཏྟསཱིལཱ ཙ ཧོཏི, མཛྫཔཱཡིནཱི ཙ ཧོཏི, ནིལློཀནསཱིལཱ ཙ ཧོཏི, སདྭཱརཊྛཱཡིནཱི ཙ ཧོཏི. ཨིམེཧི ཁལུ, སམྨ པུཎྞམུཁ, ནཝཧི ཋཱནེཧི ཨིཏྠཱི པདོསམཱཧརཏི. བྷཝཏི ཙ པནུཏྟརེཏྠ ཝཱཀྱཾ –

༢༩༩.

‘ཨཱརཱམསཱིལཱ ཙ ཨུཡྻཱནཾ, ནདཱི ཉཱཏི པརཀུལཾ;

ཨཱདཱསདུསྶམཎྜནམནུཡུཏྟཱ, ཡཱ ཙིཏྠཱི མཛྫཔཱཡིནཱི.

༣༠༠.

‘‘‘ཡཱ ཙ ནིལློཀནསཱིལཱ, ཡཱ ཙ སདྭཱརཋཱཡིནཱི;

ནཝཧེཏེཧི ཋཱནེཧི, པདོསམཱཧརནྟི ཨིཏྠིཡོ’’’ཏི.

‘‘ཙཏྟཱལཱིསཱཡ ཁལུ, སམྨ པུཎྞམུཁ, ཋཱནེཧི ཨིཏྠཱི པུརིསཾ ཨཙྩཱཙརཏི – ཝིཛམྦྷཏི, ཝིནམཏི, ཝིལསཏི, ཝིལཛྫཏི, ནཁེན ནཁཾ གྷཊྚེཏི, པཱདེན པཱདཾ ཨཀྐམཏི, ཀཊྛེན པཐཝིཾ ཝིལིཁཏི, དཱརཀཾ ཨུལླངྒྷཏི ཨུལླངྒྷཱཔེཏི, ཀཱིལ༹ཏི ཀཱིལཱ༹པེཏི, ཙུམྦཏི ཙུམྦཱཔེཏི, བྷུཉྫཏི བྷུཉྫཱཔེཏི, དདཱཏི, ཡཱཙཏི, ཀཏམནུཀརོཏི, ཨུཙྩཾ བྷཱསཏི, ནཱིཙཾ བྷཱསཏི, ཨཝིཙྩཾ བྷཱསཏི, ཝིཝིཙྩཾ བྷཱསཏི, ནཙྩེན གཱིཏེན ཝཱདིཏེན རོདནེན ཝིལསིཏེན ཝིབྷཱུསིཏེན ཛགྒྷཏི, པེཀྑཏི, ཀཊིཾ ཙཱལེཏི, གུཡ྄ཧབྷཎྜཀཾ སཉྩཱལེཏི, ཨཱུརུཾ ཝིཝརཏི, ཨཱུརུཾ པིདཧཏི, ཐནཾ དསྶེཏི, ཀཙྪཾ དསྶེཏི, ནཱབྷིཾ དསྶེཏི, ཨཀྑིཾ ནིཁནཏི, བྷམུཀཾ ཨུཀྑིཔཏི, ཨོཊྛཾ ཨུཔལིཁཏི, ཛིཝ྄ཧཾ ནིལླཱལེཏི, དུསྶཾ མུཉྩཏི, དུསྶཾ པཊིབནྡྷཏི, སིརསཾ མུཉྩཏི, སིརསཾ བནྡྷཏི. ཨིམེཧི ཁལུ, སམྨ པུཎྞམུཁ, ཙཏྟཱལཱིསཱཡ ཋཱནེཧི ཨིཏྠཱི པུརིསཾ ཨཙྩཱཙརཏི.

‘‘པཉྩཝཱིསཱཡ ཁལུ, སམྨ པུཎྞམུཁ, ཋཱནེཧི ཨིཏྠཱི པདུཊྛཱ ཝེདིཏབྦཱ བྷཝཏི – སཱམིཀསྶ པཝཱསཾ ཝཎྞེཏི, པཝུཊྛཾ ན སརཏི, ཨཱགཏཾ ནཱབྷིནནྡཏི, ཨཝཎྞཾ ཏསྶ བྷཎཏི, ཝཎྞཾ ཏསྶ ན བྷཎཏི, ཨནཏྠཾ ཏསྶ ཙརཏི, ཨཏྠཾ ཏསྶ ན ཙརཏི, ཨཀིཙྩཾ ཏསྶ ཀརོཏི, ཀིཙྩཾ ཏསྶ ན ཀརོཏི, པརིདཧིཏྭཱ སཡཏི, པརམྨུཁཱི ནིཔཛྫཏི, པརིཝཏྟཀཛཱཏཱ ཁོ པན ཧོཏི ཀུངྐུམིཡཛཱཏཱ, དཱིགྷཾ ཨསྶསཏི, དུཀྑཾ ཝེདཡཏི, ཨུཙྩཱརཔསྶཱཝཾ ཨབྷིཎྷཾ གཙྪཏི, ཝིལོམམཱཙརཏི, པརཔུརིསསདྡཾ སུཏྭཱ ཀཎྞསོཏཾ ཝིཝརམོདཧཏི, ནིཧཏབྷོགཱ ཁོ པན ཧོཏི, པཊིཝིསྶཀེཧི སནྠཝཾ ཀརོཏི, ནིཀྑནྟཔཱདཱ ཁོ པན ཧོཏི ཝིསིཁཱནུཙཱརིནཱི, ཨཏིཙཱརིནཱི ཁོ པན ཧོཏི ནིཙྩཾ སཱམིཀེ ཨགཱརཝཱ པདུཊྛམནསངྐཔྤཱ, ཨབྷིཎྷཾ དྭཱརེ ཏིཊྛཏི, ཀཙྪཱནི ཨངྒཱནི ཐནཱནི དསྶེཏི, དིསོདིསཾ གནྟྭཱ པེཀྑཏི. ཨིམེཧི ཁལུ སམྨ པུཎྞམུཁ, པཉྩཝཱིསཱཡ ཋཱནེཧི ཨིཏྠཱི པདུཊྛཱ ཝེདིཏབྦཱ བྷཝཏི. བྷཝཏི ཙ པནུཏྟརེཏྠ ཝཱཀྱཾ –

༣༠༡.

‘པཝཱསཾ ཏསྶ ཝཎྞེཏི, གཏཾ ཏསྶ ན སོཙཏི;

དིསྭཱན པཏིམཱགཏཾ ནཱབྷིནནྡཏི, བྷཏྟཱརཝཎྞཾ ན ཀདཱཙི བྷཱསཏི;

ཨེཏེ པདུཊྛཱཡ བྷཝནྟི ལཀྑཎཱ.

༣༠༢.

‘ཨནཏྠཾ ཏསྶ ཙརཏི ཨསཉྙཏཱ, ཨཏྠཉྩ ཧཱཔེཏི ཨཀིཙྩཀཱརིནཱི;

པརིདཧིཏྭཱ སཡཏི པརམྨུཁཱི, ཨེཏེ པདུཊྛཱཡ བྷཝནྟི ལཀྑཎཱ.

༣༠༣.

‘པརིཝཏྟཛཱཏཱ ཙ བྷཝཏི ཀུངྐུམཱི, དཱིགྷཉྩ ཨསྶསཏི དུཀྑཝེདིནཱི;

ཨུཙྩཱརཔསྶཱཝམབྷིཎྷཾ གཙྪཏི, ཨེཏེ པདུཊྛཱཡ བྷཝནྟི ལཀྑཎཱ.

༣༠༤.

‘ཝིལོམམཱཙརཏི ཨཀིཙྩཀཱརིནཱི, སདྡཾ ནིསཱམེཏི པརསྶ བྷཱསཏོ;

ནིཧཏབྷོགཱ ཙ ཀརོཏི སནྠཝཾ, ཨེཏེ པདུཊྛཱཡ བྷཝནྟི ལཀྑཎཱ.

༣༠༥.

‘ཀིཙྪེན ལདྡྷཾ ཀསིརཱབྷཏཾ དྷནཾ, ཝིཏྟཾ ཝིནཱསེཏི དུཀྑེན སམྦྷཏཾ;

པཊིཝིསྶཀེཧི ཙ ཀརོཏི སནྠཝཾ, ཨེཏེ པདུཊྛཱཡ བྷཝནྟི ལཀྑཎཱ.

༣༠༦.

‘ནིཀྑནྟཔཱདཱ ཝིསིཁཱནུཙཱརིནཱི, ནིཙྩཉྩ སཱམིམྷི པདུཊྛམཱནསཱ;

ཨཏིཙཱརིནཱི ཧོཏི ཨཔེཏགཱརཝཱ, ཨེཏེ པདུཊྛཱཡ བྷཝནྟི ལཀྑཎཱ.

༣༠༧.

‘ཨབྷིཀྑཎཾ ཏིཊྛཏི དྭཱརམཱུལེ, ཐནཱནི ཀཙྪཱནི ཙ དསྶཡནྟཱི;

དིསོདིསཾ པེཀྑཏི བྷནྟཙིཏྟཱ, ཨེཏེ པདུཊྛཱཡ བྷཝནྟི ལཀྑཎཱ.

༣༠༨.

‘སབྦཱ ནདཱི ཝངྐགཏཱི, སབྦེ ཀཊྛམཡཱ ཝནཱ;

སབྦིཏྠིཡོ ཀརེ པཱཔཾ, ལབྷམཱནེ ནིཝཱཏཀེ.

༣༠༩.

‘སཙེ ལབྷེཐ ཁཎཾ ཝཱ རཧོ ཝཱ, ནིཝཱཏཀཾ ཝཱཔི ལབྷེཐ ཏཱདིསཾ;

སབྦཱཝ ཨིཏྠཱི ཀཡིརུཾ ནུ པཱཔཾ, ཨཉྙཾ ཨལཏྠ པཱིཋསཔྤིནཱཔི སདྡྷིཾ.

༣༡༠.

‘ནརཱནམཱརཱམཀརཱསུ ནཱརིསུ, ཨནེཀཙིཏྟཱསུ ཨནིགྒཧཱསུ ཙ;

སབྦཏྠ ནཱཔཱིཏིཀརཱཔི ཙེ སིཡཱ, ན ཝིསྶསེ ཏིཏྠསམཱ ཧི ནཱརིཡོ’’’ཏི.

ཏཏྠ གོཎཾ དྷེནུནྟི ལིངྒཝིཔལླཱསེན ཝུཏྟཾ. ཉཱཏིཀུལེ པདུསྶཏཱིཏི ཏཏྠ སཱ ནིབྦྷཡཱ ཧུཏྭཱ ཏརུཎཀཱལཏོ པཊྛཱཡ ཝིསྶཱསཀེཧི དཱསཱདཱིཧིཔི སདྡྷིཾ ཨནཱཙཱརཾ ཙརཏི, ཉཱཏཀཱ ཉཏྭཱཔི ནིགྒཧཾ ན ཀརོནྟི, ཨཏྟནོ ཨཀིཏྟིཾ པརིཧརམཱནཱ ཨཛཱནནྟཱ ཝིཡ ཧོནྟི. ཨནཏྠཙརཱནཱིཏི ཨཙརིཏབྦཱནི ཨཏྠཱནི, ཨཀིཙྩཀཱརཱནཱིཏི ཨཏྠོ. ཨགུཎནྟི ཛིཡཱརཧིཏཾ. པཱཔསཧཱཡཀོཏི དུམྨིཏྟོ.

དལིདྡཏཱཏི དལིདྡཏཱཡ. སེསཔདེསུཔི ཨེསེཝ ནཡོ. ཏཏྠ དལིདྡོ ཨལངྐཱརཱདཱིནཾ ཨབྷཱཝཏོ ཀིལེསེན སངྒཎྷིཏུཾ ན སཀྐོཏཱིཏི ཏཾ ཨཝཛཱནཱཏི. གིལཱནོ ཝཏྠུཀཱམཀིལེསཀཱམེཧི སངྒཎྷིཏུཾ ན སཀྐོཏི. ཛརཱཛིཎྞོ ཀཱཡིཀཝཱཙསིཀཁིཌྜཱརཏིསམཏྠོ ན ཧོཏི. སུརཱསོཎྜོ ཏསྶཱ ཧཏྠཔིལ༹ནྡྷནཱདཱིནིཔི སུརཱགྷརཉྙེཝ པཝེསེཏི. མུདྡྷོ ཨནྡྷབཱལོ རཏིཀུསལོ ན ཧོཏི. པམཏྟོ དཱསིསོཎྜོ ཧུཏྭཱ གྷརདཱསཱིཧི སདྡྷིཾ སཾཝསཏི, བྷརིཡཾ པན ཨཀྐོསཏི པརིབྷཱསཏི, ཏེན ནཾ ཨཝཛཱནཱཏི. སབྦཀིཙྩེསུ ཨནུཝཏྟནྟཾ ‘‘ཨཡཾ ནིཏྟེཛོ, མམེཝ ཨནུཝཏྟཏཱི’’ཏི ཏཾ ཨཀྐོསཏི པརིབྷཱསཏི. ཡོ པན སབྦཾ དྷནཾ ཨནུཔྤདེཏི ཀུཊུམྦཾ པཊིཙྪཱཔེཏི, ཏསྶ བྷརིཡཱ སབྦཾ དྷནསཱརཾ ཧཏྠེ ཀཏྭཱ ཏཾ དཱསཾ ཝིཡ ཨཝཛཱནཱཏི, ཨིཙྪམཱནཱ ‘‘ཀོ ཏཡཱ ཨཏྠོ’’ཏི གྷརཏོཔི ནཾ ནིཀྐཌྜྷཏི. མུདྡྷཔཏྟནྟི མུདྡྷབྷཱཝཔྤཏྟཾ.

པདོསམཱཧརཏཱིཏི སཱམིཀེ པདོསཾ ཨཱཧརཏི དུསྶཏི, པཱཔཀམྨཾ ཀརོཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཨཱརཱམགམནསཱིལཱཏི སཱམིཀཾ ཨཱཔུཙྪཱ ཝཱ ཨནཱཔུཙྪཱ ཝཱ ཨབྷིཎྷཾ པུཔྥཱརཱམཱདཱིསུ ཨཉྙཏརཾ གནྟྭཱ ཏཏྠ ཨནཱཙཱརཾ ཙརིཏྭཱ ‘‘ཨཛྫ མཡཱ ཨཱརཱམེ རུཀྑདེཝཏཱཡ བལིཀམྨཾ ཀཏ’’ནྟིཨཱདཱིནི ཝཏྭཱ བཱལསཱམིཀཾ སཉྙཱཔེཏི. པཎྜིཏོ པན ‘‘ཨདྡྷཱ ཨེསཱ ཏཏྠ ཨནཱཙཱརཾ ཙརཏཱི’’ཏི པུན ཏསྶཱ གནྟུཾ ན དེཏི. ཨེཝཾ སབྦཔདེསུཔི ཨཏྠོ ཝེདིཏབྦོ. པརཀུལནྟི སནྡིཊྛསམྦྷཏྟཱདཱིནཾ གེཧཾ. ཏཾ སཱ ‘‘ཨསུཀཀུལེ མེ ཝཌྜྷི པཡོཛིཏཱ ཨཏྠི, ཏཱཝཀཱལིཀཾ དིནྣཀཾ ཨཏྠི, ཏཾ སཱདྷེམཱི’’ཏིཨཱདཱིནི ཝཏྭཱ གཙྪཏི. ནིལློཀནསཱིལཱཏི ཝཱཏཔཱནནྟརཱདཱིཧི ཨོལོཀནསཱིལཱ. སདྭཱརཊྛཱཡིནཱིཏི ཨཏྟནོ ཨངྒཔཙྩངྒཱནི དསྶེནྟཱི སདྭཱརེ ཏིཊྛཏི.

ཨཙྩཱཙརཏཱིཏི ཨཏིཀྐམྨ ཙརཏི, སཱམིཀསྶ སནྟིཀེ ཋིཏཱཝ ཨཉྙསྶ ནིམིཏྟཾ དསྶེཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཝིཛམྦྷཏཱིཏི ‘‘ཨཧཾ ཏཾ དིསྭཱ ཝིཛམྦྷིསྶཱམི, ཏཱཡ སཉྙཱཡ ཨོཀཱསསྶ ཨཏྠིབྷཱཝཾ ཝཱ ནཏྠིབྷཱཝཾ ཝཱ ཛཱནེཡྻཱསཱི’’ཏི པཋམམེཝ ཀཏསངྐེཏཱ ཝཱ ཧུཏྭཱ ཨཀཏསངྐེཏཱ ཝཱཔི ‘‘ཨེཝཾ ཨེས མཡི བཛ྄ཛྷིསྶཏཱི’’ཏི སཱམིཀསྶ པསྶེ ཋིཏཱཝ ཝིཛམྦྷཏི ཝིཛམྦྷནཾ དསྶེཏི. ཝིནམཏཱིཏི ཀིཉྩིདེཝ བྷཱུམིཡཾ པཱཏེཏྭཱ ཏཾ ཨུཀྑིཔནྟཱི ཝིཡ ཨོནམིཏྭཱ པིཊྛིཾ དསྶེཏི. ཝིལསཏཱིཏི གམནཱདཱིཧི ཝཱ ཨིརིཡཱཔཐེཧི ཨལངྐཱརེན ཝཱ ཝིལཱསཾ དསྶེཏི. ཝིལཛྫཏཱིཏི ལཛྫནྟཱི ཝིཡ ཝཏྠེན སརཱིརཾ ཚཱདེཏི, ཀཝཱཊཾ ཝཱ བྷིཏྟིཾ ཝཱ ཨལླཱིཡཏི. ནཁེནཱཏི པཱདནཁེན པཱདནཁཾ, ཧཏྠནཁེན ཧཏྠནཁཾ གྷཊྚེཏི. ཀཊྛེནཱཏི དཎྜཀེན. དཱརཀནྟི ཨཏྟནོ ཝཱ པུཏྟཾ ཨཉྙསྶ ཝཱ པུཏྟཾ གཧེཏྭཱ ཨུཀྑིཔཏི ཝཱ ཨུཀྑིཔཱཔེཏི ཝཱ. ཀཱིལ༹ཏཱིཏི སཡཾ ཝཱ ཀཱིལ༹ཏི, དཱརཀཾ ཝཱ ཀཱིལཱ༹པེཏི. ཙུམྦནཱདཱིསུཔི ཨེསེཝ ནཡོ. དདཱཏཱིཏི ཏསྶ ཀིཉྩིདེཝ ཕལཾ ཝཱ པུཔྥཾ ཝཱ དེཏི. ཡཱཙཏཱིཏི ཏམེཝ པཊིཡཱཙཏི. ཨནུཀརོཏཱིཏི དཱརཀེན ཀཏཾ ཀཏཾ ཨནུཀརོཏི. ཨུཙྩནྟི མཧཱསདྡཝསེན ཝཱ ཐོམནཝསེན ཝཱ ཨུཙྩཾ. ནཱིཙནྟི མནྡསདྡཝསེན ཝཱ ཨམནཱཔཝཙནེན ཝཱ པརིབྷཝཝཙནེན ཝཱ ནཱིཙཾ. ཨཝིཙྩནྟི བཧུཛནམཛ྄ཛྷེ ཨཔྤཊིཙྪནྣཾ. ཝིཝིཙྩནྟི རཧོ པཊིཙྪནྣཾ. ནཙྩེནཱཏི ཨེཏེཧི ནཙྩཱདཱིཧི ནིམིཏྟཾ ཀརོཏི. ཏཏྠ རོདིཏེན ནིམིཏྟཀརཎེན རཏྟིཾ དེཝེ ཝསྶནྟེ ཝཱཏཔཱནེན ཧཏྠིཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ སེཊྛིཔུཏྟེན ནཱིཏཱཡ པུརོཧིཏབྲཱཧྨཎིཡཱ ཝཏྠུ ཀཐེཏབྦཾ. ཛགྒྷཏཱིཏི མཧཱཧསིཏཾ ཧསཏི, ཨེཝམྤི ནིམིཏྟཾ ཀརོཏི. ཀཙྪནྟི ཨུཔཀཙྪཀཾ. ཨུཔལིཁཏཱིཏི དནྟེཧི ཨུཔལིཁཏི. སིརསནྟི ཀེསཝཊྚིཾ. ཨེཝཾ ཀེསཱནཾ མོཙནབནྡྷནེཧིཔི པརཔུརིསཱནཾ ནིམིཏྟཾ ཀརོཏི, ནིཡཱམེཏྭཱ ཝཱ ཨནིཡཱམེཏྭཱ ཝཱ ཀོཙིདེཝ སཱརཛྫིསྶཏཱིཏིཔི ཀརོཏིཡེཝ.

པདུཊྛཱ ཝེདིཏབྦཱ བྷཝཏཱིཏི ཨཡཾ མཡི པདུཊྛཱ ཀུདྡྷཱ, ཀུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཙ པན མིཙྪཱཙཱརཾ ཙརཏཱིཏི པཎྜིཏེན ཝེདིཏབྦཱ བྷཝཏི. པཝཱསནྟི ‘‘ཨསུཀགཱམེ པཡུཏྟཾ དྷནཾ ནསྶཏི, གཙྪ ཏཾ སཱདྷེཧི, ཝོཧཱརཾ ཀརོཧཱི’’ཏིཨཱདཱིནི ཝཏྭཱ ཏསྨིཾ གཏེ ཨནཱཙཱརཾ ཙརིཏུཀཱམཱ པཝཱསཾ ཝཎྞེཏི. ཨནཏྠནྟི ཨཝཌྜྷིཾ. ཨཀིཙྩནྟི ཨཀཏྟབྦཡུཏྟཀཾ. པརིདཧིཏྭཱཏི གཱལ༹ྷཾ ནིཝཱསེཏྭཱ. པརིཝཏྟཀཛཱཏཱཏི ཨིཏོ ཙིཏོ ཙ པརིཝཏྟམཱནཱ. ཀུངྐུམིཡཛཱཏཱཏི ཀོལཱཧལཛཱཏཱ པཱདམཱུལེ ནིཔནྣཱ པརིཙཱརིཀཱ ཨུཊྛཱཔེཏི, དཱིཔཾ ཛཱལཱཔེཏི, ནཱནཔྤཀཱརཾ ཀོལཱཧལཾ ཀརོཏི, ཏསྶ ཀིལེསརཏིཾ ནཱསེཏི. དུཀྑཾ ཝེདཡཏཱིཏི སཱིསཾ མེ རུཛྫཏཱིཏིཨཱདཱིནི ཝདཏི. ཝིལོམམཱཙརཏཱིཏི ཨཱཧཱརཾ སཱིཏལཾ ཨིཙྪནྟསྶ ཨུཎྷཾ དེཏཱིཏིཨཱདཱིནཾ ཝསེན པཙྩནཱིཀཝུཏྟི ཧོཏི. ནིཧཏབྷོགཱཏི སཱམིཀེན དུཀྑསམྦྷཏཱནཾ བྷོགཱནཾ སུརཱལོལཏཱདཱིཧི ཝིནཱསིཀཱ. སནྠཝནྟི ཀིལེསཝསེན སནྠཝཾ ཀརོཏི. ནིཀྑནྟཔཱདཱཏི ཛཱརསྶ ཨུཔདྷཱརཎཏྠཱཡ ནིཀྑནྟཔཱདཱ. སཱམིཀེཏི པཏིམྷི ཨགཱརཝེན ཙ པདུཊྛམཱནསཱཡ ཙ ཨཏིཙཱརིནཱི ཧོཏི.

སབྦིཏྠིཡོཏི ཋཔེཏྭཱ ཝིཔསྶནཱཡ ཏནུཀཏཀིལེསཱ སེསཱ སབྦཱ ཨིཏྠིཡོ པཱཔཾ ཀརེཡྻུཾ. ལབྷམཱནེཏི ལབྦྷམཱནེ, སཾཝིཛྫམཱནེཏི ཨཏྠོ. ནིཝཱཏཀེཏི རཧོམནྟནཀེ པརིབྷེདཀེ. ཁཎཾ ཝཱ རཧོ ཝཱཏི པཱཔཀརཎཏྠཱཡ ཨོཀཱསཾ ཝཱ པཊིཙྪནྣཊྛཱནཾ ཝཱ. ཀཡིརུཾ ནཱུཏི ཨེཏྠ ནཱུ-ཏི ནིཔཱཏམཏྟཾ. ཨལཏྠཱཏི ཨལདྡྷཱ. ཨཡམེཝ ཝཱ པཱཋོ, ཨཉྙཾ སམྤནྣཔུརིསཾ ཨལབྷིཏྭཱ པཱིཋསཔྤིནཱཔི ཏཏོ པཊིཀྐཱུལཏརེནཱཔི པཱཔཾ ཀརེཡྻུཾ. ཨཱརཱམཀརཱསཱུཏི ཨབྷིརཏིཀཱརིཀཱསུ. ཨནིགྒཧཱསཱུཏི ནིགྒཧེན ཝིནེཏུཾ ཨསཀྐུཎེཡྻཱསུ. ཏིཏྠསམཱཏི ཡཐཱ ཏིཏྠཾ ཨུཏྟམཱདྷམེསུ ན ཀཉྩི ནྷཱཡནྟཾ ཝཱརེཏི, ཏཐཱ ཨེཏཱཔི རཧོ ཝཱ ཁཎེ ཝཱ ནིཝཱཏཀེ ཝཱ སཏི ན ཀཉྩི པཊིཀྑིཔནྟི.

ཏཐཱ ཧི ཨཏཱིཏེ བཱརཱཎསིཡཾ ཀཎྜརཱི ནཱམ རཱཛཱ ཨཧོསི ཨུཏྟམརཱུཔདྷརོ. ཏསྶ དེཝསིཀཾ ཨམཙྩཱ གནྡྷཀརཎྜཀསཧསྶཾ ཨཱཧརནྟི. ཏེནསྶ ནིཝེསནེ པརིབྷཎྜཾ ཀཏྭཱ གནྡྷཀརཎྜཀེ ཕཱལེཏྭཱ གནྡྷདཱརཱུནི ཀཏྭཱ ཨཱཧཱརཾ པཙནྟི. བྷརིཡཱཔིསྶ ཨབྷིརཱུཔཱ ཨཧོསི ནཱམེན ཀིནྣརཱ ནཱམ. པུརོཧིཏོཔིསྶ སམཝཡོ པཉྩཱལཙཎྜོ ནཱམ བུདྡྷིསམྤནྣོ ཨཧོསི. རཉྙོ པན པཱསཱདཾ ནིསྶཱཡ ཨནྟོཔཱཀཱརེ ཛམྦུརུཀྑོ ནིབྦཏྟི, ཏསྶ སཱཁཱ པཱཀཱརམཏྠཀེ ཨོལམྦཏི. ཏསྶ ཚཱཡཱཡ ཛེགུཙྪོ དུསྶཎྛཱནོ པཱིཋསཔྤཱི ཝསཏི. ཨཐེཀདིཝསཾ ཀིནྣརཱ དེཝཱི ཝཱཏཔཱནེན ཨོལོཀེནྟཱི ཏཾ དིཏྭཱ པཊིབདྡྷཙིཏྟཱ ཧུཏྭཱ རཏྟིཾ རཱཛཱནཾ རཏིཡཱ སངྒཎྷིཏྭཱ ཏསྨིཾ ནིདྡཾ ཨོཀྐནྟེ སཎིཀཾ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ནཱནགྒརསབྷོཛནཾ སུཝཎྞསརཀེ པཀྑིཔིཏྭཱ ཨུཙྪངྒེ ཀཏྭཱ སཱཊཀརཛྫུཡཱ ཝཱཏཔཱནེན ཨོཏརིཏྭཱ ཛམྦུཾ ཨཱརུཡ྄ཧ སཱཁཱཡ ཨོརུཡ྄ཧ པཱིཋསཔྤིཾ བྷོཛེཏྭཱ པཱཔཾ ཀཏྭཱ ཨཱགཏམགྒེནེཝ པཱསཱདཾ ཨཱརུཡ྄ཧ གནྡྷེཧི སརཱིརཾ ཨུབྦཊྚེཏྭཱ རཉྙཱ སདྡྷིཾ ནིཔཛྫི. ཨེཏེནུཔཱཡེན ནིབདྡྷཾ ཏེན སདྡྷིཾ པཱཔཾ ཀརོཏི. རཱཛཱ པན ན ཛཱནཱཏི.

སོ ཨེཀདིཝསཾ ནགརཾ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ནིཝེསནཾ པཝེསནྟོ ཛམྦུཚཱཡཱཡ སཡིཏཾ པརམཀཱརུཉྙཔྤཏྟཾ པཱིཋསཔྤིཾ དིསྭཱ པུརོཧིཏཾ ཨཱཧ – ‘‘པསྶེཏཾ མནུསྶཔེཏ’’ནྟི. ‘‘ཨཱམ, པསྶཱམི དེཝཱ’’ཏི. ‘‘ཨཔི ནུ ཁོ, སམྨ, ཨེཝརཱུཔཾ པཊིཀྐཱུལཾ ཀཱཙི ཨིཏྠཱི ཚནྡརཱགཝསེན ཨུཔགཙྪེཡྻཱ’’ཏི. ཏཾ ཀཐཾ སུཏྭཱ པཱིཋསཔྤཱི མཱནཾ ཛནེཏྭཱ ‘‘ཨཡཾ རཱཛཱ ཀིཾ ཀཐེཏི, ཨཏྟནོ དེཝིཡཱ མམ སནྟིཀཾ ཨཱགམནཾ ན ཛཱནཱཏི མཉྙེ’’ཏི ཛམྦུརུཀྑསྶ ཨཉྫལིཾ པགྒཧེཏྭཱ ‘‘སུཎ སཱམི, ཛམྦུརུཀྑེ ནིབྦཏྟདེཝཏེ, ཋཔེཏྭཱ ཏཾ ཨཉྙོ ཨེཏཾ ཀཱརཎཾ ན ཛཱནཱཏཱི’’ཏི ཨཱཧ. པུརོཧིཏོ ཏསྶ ཀིརིཡཾ དིསྭཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨདྡྷཱ རཉྙོ ཨགྒམཧེསཱི ཛམྦུརུཀྑེན གནྟྭཱ ཨིམིནཱ སདྡྷིཾ པཱཔཾ ཀརོཏཱི’’ཏི. སོ རཱཛཱནཾ པུཙྪི – ‘‘མཧཱརཱཛ, དེཝིཡཱ ཏེ རཏྟིབྷཱགེ སརཱིརསམྥསྶོ ཀཱིདིསོ ཧོཏཱི’’ཏི? ‘‘སམྨ, ཨཉྙཾ ན པསྶཱམི, མཛ྄ཛྷིམཡཱམེ པནསྶཱ སརཱིརཾ སཱིཏལཾ ཧོཏཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི, དེཝ, ཏིཊྛཏུ ཨཉྙཱ ཨིཏྠཱི, ཨགྒམཧེསཱི ཏེ ཀིནྣརཱདེཝཱི ཨིམིནཱ སདྡྷིཾ པཱཔཾ ཀརོཏཱི’’ཏི. ‘‘སམྨ, ཀིཾ ཝདེསི, ཨེཝརཱུཔཱ པརམཝིལཱསསམྤནྣཱ ཀིཾ ཨིམིནཱ པརམཛེགུཙྪེན སདྡྷིཾ ཨབྷིརམིསྶཏཱི’’ཏི? ‘‘ཏེན ཧི ནཾ, དེཝ, པརིགྒཎྷཱཧཱི’’ཏི.

སོ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི རཏྟིཾ བྷུཏྟསཱཡམཱསོ ཏཱཡ སདྡྷིཾ ནིཔྤཛྫིཏྭཱ ‘‘པརིགྒཎྷིསྶཱམི ན’’ནྟི པཀཏིཡཱ ནིདྡུཔགམནཝེལཱཡ ནིདྡུཔགཏོ ཝིཡ ཨཧོསི. སཱཔི ཨུཊྛཱཡ ཏཐེཝ ཨཀཱསི. རཱཛཱ ཏསྶཱ ཨནུཔདཉྙེཝ གནྟྭཱ ཛམྦུཚཱཡཾ ནིསྶཱཡ ཨཊྛཱསི. པཱིཋསཔྤཱི དེཝིཡཱ ཀུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ‘‘ཏྭཾ ཨཛྫ ཨཏིཙིརཱཡིཏྭཱ ཨཱགཏཱ’’ཏི ཧཏྠེན ཀཎྞསངྑལིཀཾ པཧརི. ཨཐ ནཾ ‘‘མཱ མཾ ཀུཛ྄ཛྷི, སཱམི, རཉྙོ ནིདྡུཔགམནཾ ཨོལོཀེསི’’ནྟི ཝཏྭཱ ཏསྶ གེཧེ པཱདཔརིཙཱརིཀཱ ཝིཡ ཨཧོསི. ཏེན པནསྶཱ པཧཱརེན སཱིཧམུཁཀུཎྜལཾ ཀཎྞཏོ གལི༹ཏྭཱ རཉྙོ པཱདམཱུལེ པཏི. རཱཛཱ ‘‘ཝཊྚིསྶཏི ཨེཏྟཀ’’ནྟི ཏཾ གཧེཏྭཱ གཏོ. སཱཔི ཏེན སདྡྷིཾ ཨཏིཙརིཏྭཱ པུརིམནིཡཱམེནེཝ གནྟྭཱ རཉྙཱ སདྡྷིཾ ནིཔཛྫིཏུཾ ཨཱརབྷི. རཱཛཱ པཊིཀྑིཔིཏྭཱ པུནདིཝསེ ‘‘ཀིནྣརཱདེཝཱི མཡཱ དིནྣཾ སབྦཱལངྐཱརཾ ཨལངྐརིཏྭཱ ཨེཏཱུ’’ཏི ཨཱཎཱཔེསི. སཱ ‘‘སཱིཧམུཁཀུཎྜལཾ མེ སུཝཎྞཀཱརསྶ སནྟིཀེ’’ཏི ཝཏྭཱ ནཱགམི, པུན པེསིཏེ ཙ པན ཨེཀཀུཎྜལཱཝ ཨཱགམཱསི. རཱཛཱ པུཙྪི – ‘‘ཀཧཾ ཏེ ཀུཎྜལ’’ནྟི? ‘‘སུཝཎྞཀཱརསྶ སནྟིཀེ’’ཏི. སུཝཎྞཀཱརཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ‘‘ཀིཾཀཱརཎཱ ཨིམིསྶཱ ཀུཎྜལཾ ན དེསཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ནཱཧཾ གཎྷཱམི དེཝཱ’’ཏི. རཱཛཱ ཏསྶཱ ཀུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ‘‘པཱཔེ ཙཎྜཱལི མཱདིསེན ཏེ སུཝཎྞཀཱརེན བྷཝིཏབྦ’’ནྟི ཝཏྭཱ ཏཾ ཀུཎྜལཾ ཏསྶཱ པུརཐོ ཁིཔིཏྭཱ པུརོཧིཏཾ ཨཱཧ – ‘‘སམྨ, སཙྩཾ ཏཡཱ ཝུཏྟཾ, གཙྪ སཱིསམསྶཱ ཚེདཱཔེཧཱི’’ཏི. སོ ཏཾ རཱཛགེཧེཡེཝ ཨེཀསྨིཾ པདེསེ ཋཔེཏྭཱ རཱཛཱནཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ – ‘‘དེཝ, མཱ ཀིནྣརཱདེཝིཡཱ ཀུཛ྄ཛྷིཏྠ, སབྦཱ ཨིཏྠིཡོ ཨེཝརཱུཔཱཡེཝ. སཙེཔི ཨིཏྠཱིནཾ དུསྶཱིལབྷཱཝཾ ཉཱཏུཀཱམོསི, དསྶེསྶཱམི ཏེ ཨེཏཱསཾ པཱཔཀཉྩེཝ བཧུམཱཡཱབྷཱཝཉྩ, ཨེཧི ཨཉྙཱཏཀཝེསེན ཛནཔདཾ ཙརཱམཱ’’ཏི ཨཱཧ.

རཱཛཱ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི མཱཏརཾ རཛྫཾ པཊིཙྪཱཔེཏྭཱ ཏེན སདྡྷིཾ ཙཱརིཀཾ པཀྐཱམི. ཏེསཾ ཡོཛནཾ མགྒཾ གནྟྭཱ མཧཱམགྒེ ནིསིནྣཱནཾཡེཝ ཨེཀོ ཀུཊུམྦིཀོ པུཏྟསྶཏྠཱཡ མངྒལཾ ཀཏྭཱ ཨེཀཾ ཀུམཱརིཀཾ པཊིཙྪནྣཡཱནེ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ མཧནྟེན པརིཝཱརེན གཙྪཏི. ཏཾ དིསྭཱ པུརོཧིཏོ རཱཛཱནཾ ཨཱཧ – ‘‘སཙེ ཨིཙྪསི, ཨིམཾ ཀུམཱརིཀཾ ཏཡཱ སདྡྷིཾ པཱཔཾ ཀཱརེཏུཾ སཀྐཱ དེཝཱ’’ཏི. ‘‘ཀིཾ ཀཐེསི, མཧཱཔརིཝཱརཱ ཨེསཱ, ན སཀྐཱ སམྨཱ’’ཏི? པུརོཧིཏོ ‘‘ཏེན ཧི པསྶ, དེཝཱ’’ཏི པུརཏོ གནྟྭཱ མགྒཏོ ཨཝིདཱུརེ སཱཎིཡཱ པརིཀྑིཔིཏྭཱ རཱཛཱནཾ ཨནྟོསཱཎིཡཾ ཀཏྭཱ སཡཾ མགྒཔསྶེ རོདནྟོ ནིསཱིདི. ཨཐ ནཾ སོ ཀུཊུམྦིཀོ དིསྭཱ ‘‘ཏཱཏ, ཀསྨཱ རོདསཱི’’ཏི པུཙྪི. ‘‘བྷརིཡཱ མེ གརུབྷཱརཱ, ཏཾ ཀུལགྷརཾ ནེཏུཾ མགྒཔཊིཔནྣོསྨི, ཏསྶཱ ཨནྟརཱམགྒེཡེཝ གབྦྷོ ཙལི, ཨེསཱ ཨནྟོསཱཎིཡཾ ཀིལམཏི, ཀཱཙིསྶཱ ཨིཏྠཱི སནྟིཀེ ནཏྠི, མཡཱཔི ཏཏྠ གནྟུཾ ན སཀྐཱ, ན ཛཱནཱམི ‘ཀིཾ བྷཝིསྶཏཱི’ཏི, ཨེཀཾ ཨིཏྠིཾ ལདྡྷུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི? ‘‘མཱ རོདི, བཧཱུ མེ ཨིཏྠིཡོ, ཨེཀཱ གམིསྶཏཱི’’ཏི. ‘‘ཏེན ཧི ཨཡམེཝ ཀུམཱརིཀཱ གཙྪཏུ, ཨེཏིསྶཱཔི མངྒལཾ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. སོ ཙིནྟེསི – ‘‘སཙྩཾ ཝདཏི, སུཎིསཱཡཔི མེ མངྒལམེཝ, ཨིམིནཱ ཧི ནིམིཏྟེན སཱ པུཏྟདྷཱིཏཱཧི ཝཌྜྷིསྶཏཱི’’ཏི ཏམེཝ པེསེསི. སཱ ཏཏྠ པཝིསིཏྭཱ རཱཛཱནཾ དིསྭཱཝ པཊིབདྡྷཙིཏྟཱ ཧུཏྭཱ པཱཔམཀཱསི. རཱཛཱཔིསྶཱ ཨངྒུལིམུདྡིཀཾ ཨདཱསི. ཨཐ ནཾ ཀཏཀིཙྩཾ ནིཀྑམིཏྭཱ ཨཱགཏཾ པུཙྪིཾསུ – ‘‘ཀིཾ ཝིཛཱཏཱ’’ཏི? ‘‘སུཝཎྞཝཎྞཾ པུཏྟ’’ནྟི. ཀུཊུམྦིཀོ ཏཾ ཨཱདཱཡ པཱཡཱསི. པུརོཧིཏོཔི རཉྙོ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ‘‘དིཊྛཱ ཏེ, དེཝ, ཀུམཱརིཀཱཔི ཨེཝཾ པཱཔཱ, ཀིམངྒཾ པན ཨཉྙཱ, ཨཔི པན ཏེ ཀིཉྩི དིནྣ’’ནྟི པུཙྪི. ‘‘ཨཱམ, ཨངྒུལིམུདྡིཀཱ དིནྣཱ’’ཏི. ‘‘ནཱསྶཱ ཏཾ དསྶཱམཱི’’ཏི ཝེགེན གནྟྭཱ ཡཱནཀཾ གཎྷིཏྭཱ ‘‘ཀིམེཏ’’ནྟི ཝུཏྟེ ‘‘ཨཡཾ མེ བྲཱཧྨཎིཡཱ ཨུསྶཱིསཀེ ཋཔིཏཾ མུདྡིཀཾ གཧེཏྭཱ ཨཱགཏཱ, དེཧི, ཨམྨ, མུདྡིཀ’’ནྟི ཨཱཧ. སཱ ཏཾ དདམཱནཱ བྲཱཧྨཎཾ ཧཏྠེ ནཁེན ཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ ‘‘གཎྷ ཙོརཱ’’ཏི ཨདཱསི.

ཨེཝཾ བྲཱཧྨཎོ ནཱནཱཝིདྷེཧི ཨུཔཱཡེཧི ཨཉྙཱཔི བཧཱུ ཨཏིཙཱརིནིཡོ རཉྙོ དསྶེཏྭཱ ‘‘ཨིདྷ ཏཱཝ ཨེཏྟཀཾ ཧོཏུ, ཨཉྙཏྠ གམིསྶཱམ, དེཝཱ’’ཏི ཨཱཧ. རཱཛཱ ‘‘སཀལཛམྦུདཱིཔེ ཙརིཏེཔི སབྦཱ ཨིཏྠིཡོ ཨེཝརཱུཔཱཝ བྷཝིསྶནྟི, ཀིཾ ནོ ཨེཏཱཧི, ནིཝཏྟཱམཱ’’ཏི བཱརཱཎསིམེཝ པཙྩཱགནྟྭཱ – ‘‘མཧཱརཱཛ, ཨིཏྠིཡོ ནཱམ ཨེཝཾ པཱཔདྷམྨཱ, པཀཏི ཨེསཱ ཨེཏཱསཾ, ཁམཐ, དེཝ, ཀིནྣརཱདེཝིཡཱ’’ཏི པུརོཧིཏེན ཡཱཙིཏོ ཁམིཏྭཱ རཱཛནིཝེསནཏོ ནཾ ནིཀྐཌྜྷཱཔེསི, ཋཱནཏོ པན ཏཾ ཨཔནེཏྭཱ ཨཉྙཾ ཨགྒམཧེསིཾ ཨཀཱསི. ཏཉྩ པཱིཋསཔྤིཾ ནིཀྐཌྜྷཱཔེཏྭཱ ཛམྦུསཱཁཾ ཚེདཱཔེསི. ཏདཱ ཀུཎཱལོ པཉྩཱལཙཎྜོ ཨཧོསི. ཨིཏི ཨཏྟནཱ དིཊྛཀཱརཎམེཝ ཨཱཧརིཏྭཱ དསྶེནྟོ གཱཐམཱཧ –

༣༡༡.

‘‘ཡཾ ཝེ དིསྭཱ ཀཎྜརཱིཀིནྣརཱནཾ, སབྦིཏྠིཡོ ན རམནྟི ཨགཱརེ;

ཏཾ ཏཱདིསཾ མཙྩཾ ཙཛིཏྭཱ བྷརིཡཱ, ཨཉྙཾ དིསྭཱ པུརིསཾ པཱིཋསཔྤི’’ནྟི.

ཏསྶཏྠོ – ཡཾ ཝེ ཀཎྜརིསྶ རཉྙོ ཀིནྣརཱཡ དེཝིཡཱ ཙཱཏི ཨིམེསཾ ཀཎྜརིཀིནྣརཱནཾ ཝིརཱགཀཱརཎཾ ཨཧོསི, ཏཾ དིསྭཱ ཛཱནིཏབྦཾ – སབྦིཏྠིཡོ ཨཏྟནོ སཱམིཀཱནཾ ན རམནྟི ཨགཱརེ. ཏཐཱ ཧི ཨཉྙཾ པཱིཋསཔྤིཾ པུརིསཾ དིསྭཱ ཏཾ རཱཛཱནཾ ཏཱདིསཾ རཏིཀུསལཾ མཙྩཾ ཙཛིཏྭཱ བྷརིཡཱ ཏེན མནུསྶཔེཏེན སདྡྷིཾ པཱཔམཀཱསཱིཏི.

ཨཔརོཔི ཨཏཱིཏེ བཱརཱཎསིཡཾ བཀོ ནཱམ རཱཛཱ དྷམྨེན རཛྫཾ ཀཱརེསི. ཏདཱ བཱརཱཎསིཡཱ པཱཙཱིནདྭཱརཝཱསིནོ ཨེཀསྶ དལིདྡསྶ པཉྩཔཱཔཱི ནཱམ དྷཱིཏཱ ཨཧོསི. སཱ ཀིར པུབྦེཔི ཨེཀཱ དལིདྡདྷཱིཏཱ མཏྟིཀཾ མདྡིཏྭཱ གེཧེ བྷིཏྟིཾ ཝིལིམྤཏི. ཨཐེཀོ པཙྩེཀབུདྡྷོ ཨཏྟནོ པབྦྷཱརཔརིབྷཎྜཀརཎཏྠཾ ‘‘ཀཧཾ མཏྟིཀཾ ལབྷིསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ‘‘བཱརཱཎསིཡཾ ལདྡྷུཾ སཀྐཱ’’ཏི ཙཱིཝརཾ པཱརུཔིཏྭཱ པཏྟཧཏྠོ ནགརཾ པཝིསིཏྭཱ ཏསྶཱ ཨཝིདཱུརེ ཨཊྛཱསི. སཱ ཀུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཨུལློཀེནྟཱི པདུཊྛེན མནསཱ ‘‘མཏྟིཀམྤི བྷིཀྑཏཱི’’ཏི ཨཝོཙ. པཙྩེཀབུདྡྷོ ནིཙྩལོཝ ཨཧོསི. ཨཐ སཱ པཙྩེཀབུདྡྷཾ ནིཙྩལིཏཾ དིསྭཱ པུན ཙིཏྟཾ པསཱདེཏྭཱ, ‘‘སམཎ, མཏྟིཀམྤི ན ལབྷསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ མཧནྟཾ མཏྟིཀཱཔིཎྜཾ ཨཱཧརིཏྭཱ པཏྟེ ཋཔེསི. སོ ཏཱཡ མཏྟིཀཱཡ པབྦྷཱརེ པརིབྷཎྜམཀཱསི. སཱ ནཙིརསྶེཝ ཏཏོ ཙཝིཏྭཱ ཏསྨིཾཡེཝ ནགརེ བཧིདྭཱརགཱམེ དུགྒཏིཏྠིཡཱ ཀུཙྪིམྷི པཊིསནྡྷིཾ གཎྷི. སཱ དསམཱསཙྩཡེན མཱཏུ ཀུཙྪིཏོ ནིཀྑམི. ཏསྶཱ མཏྟིཀཱཔིཎྜཕལེན སརཱིརཾ ཕསྶསམྤནྣཾ ཨཧོསི, ཀུཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཨུལློཀིཏཏྟཱ པན ཧཏྠཔཱདམུཁཨཀྑིནཱསཱནི པཱཔཱནི ཝིརཱུཔཱནི ཨཧེསུཾ. ཏེན ཏཾ ‘‘པཉྩཔཱཔཱི’’ཏྭེཝ སཉྫཱནིཾསུ.

ཨཐེཀདིཝསཾ བཱརཱཎསིརཱཛཱ རཏྟིཾ ཨཉྙཱཏཀཝེསེན ནགརཾ པརིགྒཎྷནྟོ ཏཾ པདེསཾ གཏོ. སཱཔི གཱམདཱརིཀཱཧི སདྡྷིཾ ཀཱིལ༹ནྟཱི ཨཛཱནིཏྭཱཝ རཱཛཱནཾ ཧཏྠེ གཎྷི. སོ ཏསྶཱ ཧཏྠསམྥསྶེན སཀབྷཱཝེན སཎྛཱཏུཾ ནཱསཀྑི, དིབྦསམྥསྶེན ཕུཊྛོ ཝིཡ ཨཧོསི. སོ ཕསྶརཱགརཏྟོ ཏཐཱཝིརཱུཔམྤི ཏཾ ཧཏྠེ གཧེཏྭཱ ‘‘ཀསྶ དྷཱིཏཱསཱི’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘དྭཱརཝཱསིནོ’’ཏི ཝུཏྟེ ཨསྶཱམིཀབྷཱཝཾ པུཙྪིཏྭཱ ‘‘ཨཧཾ ཏེ སཱམིཀོ བྷཝིསྶཱམི, གཙྪ མཱཏཱཔིཏརོ ཨནུཛཱནཱཔེཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སཱ མཱཏཱཔིཏརོ ཨུཔགནྟྭཱ ‘‘ཨེཀོ, ཨམྨ, པུརིསོ མཾ ཨིཙྪཏཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘སོཔི དུགྒཏོ བྷཝིསྶཏི, སཙེ ཏཱདིསམྤི ཨིཙྪཏི, སཱདྷཱུ’’ཏི ཝུཏྟེ གནྟྭཱ མཱཏཱཔིཏཱུཧི ཨནུཉྙཱཏབྷཱཝཾ ཨཱརོཙེསི. སོ ཏསྨིཾཡེཝ གེཧེ ཏཱཡ སདྡྷིཾ ཝསིཏྭཱ པཱཏོཝ རཱཛནིཝེསནཾ པཱཝིསི. ཏཏོ པཊྛཱཡེཝ ཨཉྙཱཏཀཝེསེན ནིབདྡྷཾ ཏཏྠ གཙྪཏི, ཨཉྙཾ ཨིཏྠིཾ ཨོལོཀེཏུམྤི ན ཨིཙྪཏི.

ཨཐེཀདིཝསཾ ཏསྶཱ པིཏུ ལོཧིཏཔཀྑནྡིཀཱ ཨུཔྤཛྫི. ཨསམྦྷིནྣཁཱིརསཔྤིམདྷུསཀྑརཡུཏྟཔཱཡཱསོཝ ཨེཏསྶ བྷེསཛྫཾ, ཏཾ ཏེ དལིདྡཏཱཡ ཨུཔྤཱདེཏུཾ ན སཀྐོནྟི. ཏཏོ པཉྩཔཱཔིམཱཏཱ དྷཱིཏརཾ ཨཱཧ – ‘‘ཀིཾ, ཨམྨ, ཏཝ སཱམིཀོ པཱཡཱསཾ ཨུཔྤཱདེཏུཾ སཀྑིསྶཏཱི’’ཏི? ‘‘ཨམྨ, མམ སཱམིཀེན ཨམྷེཧིཔི དུགྒཏཏརེན བྷཝིཏབྦཾ, ཨེཝཾ སནྟེཔི པུཙྪིསྶཱམི ནཾ, མཱ ཙིནྟཡཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཏསྶཱགམནཝེལཱཡཾ དུམྨནཱ ཧུཏྭཱ ནིསཱིདི. ཨཐ ནཾ རཱཛཱ ཨཱགནྟྭཱ ‘‘ཀིཾ དུམྨནཱསཱི’’ཏི པུཙྪི. སཱ ཏམཏྠཾ ཨཱརོཙེསི. ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ ‘‘བྷདྡེ ཨིདཾ ཨཏིརསབྷེསཛྫཾ, ཀུཏོ ལབྷིསྶཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཙིནྟེསི – ‘‘ན སཀྐཱ མཡཱ ནིཙྩཀཱལཾ ཨེཝཾ ཙརིཏུཾ, ཨནྟརཱམགྒེ པརིསྶཡོཔི དཊྛབྦོ, སཙེ ཁོ པན ཨེཏཾ ཨནྟེཔུརཾ ནེསྶཱམི, ཨེཏིསྶཱ ཕསྶསམྤདཾ ཨཛཱནནྟཱ ‘ཨམྷཱཀཾ རཱཛཱ ཡཀྑིནིཾ གཧེཏྭཱ ཨཱགཏོ’ཏི ཀེལི༹ཾ ཀརིསྶནྟི, སཀལནགརཝཱསིནོ ཨེཏིསྶཱ སམྥསྶཾ ཛཱནཱཔེཏྭཱ གརཧཾ མོཙེསྶཱམཱི’’ཏི. ཨཐ ནཾ རཱཛཱ – ‘‘བྷདྡེ, མཱ ཙིནྟཡི, ཨཱཧརིསྶཱམི ཏེ པིཏུ པཱཡཱས’’ནྟི ཝཏྭཱ ཏཱཡ སདྡྷིཾ ཨབྷིརམིཏྭཱ རཱཛནིཝེསནཾ གནྟྭཱ པུནདིཝསེ ཏཱདིསཾ པཱཡཱསཾ པཙཱཔེཏྭཱ པཎྞཱནི ཨཱཧརཱཔེཏྭཱ དྭེ པུཊེ ཀཏྭཱ ཨེཀསྨིཾ པཱཡཱསཾ པཀྑིཔིཏྭཱ ཨེཀསྨིཾ ཙཱུལཱ༹མཎིཾ ཋཔེཏྭཱ བནྡྷིཏྭཱ རཏྟིབྷཱགེ གནྟྭཱ, ‘‘བྷདྡེ, མཡཾ དལིདྡཱ, ཀིཙྪེན སམྤཱདིཏཾ, ཏཝ པིཏརཾ ‘ཨཛྫ ཨིམམྷཱ པུཊཱ པཱཡཱསཾ བྷུཉྫ, སྭེ ཨིམམྷཱ’ཏི ཝདེཡྻཱསཱི’’ཏི ཨཱཧ. སཱ ཏཐཱ ཨཀཱསི. ཨཐསྶཱ པིཏཱ ཨོཛསམྤནྣཏྟཱ པཱཡཱསསྶ ཐོཀམེཝ བྷུཉྫིཏྭཱ སུཧིཏོ ཛཱཏོ. སེསཾ མཱཏུ དཏྭཱ སཡམྤི བྷུཉྫི. ཏཡོཔི སུཧིཏཱ ཨཧེསུཾ. ཙཱུལཱ༹མཎིཔུཊཾ པན པུནདིཝསཏྠཱཡ ཋཔེསུཾ.

རཱཛཱ ནིཝེསནཾ གནྟྭཱ མུཁཾ དྷོཝིཏྭཱཝ ‘‘ཙཱུལཱ༹མཎིཾ མེ ཨཱཧརཐཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ན པསྶཱམ, དེཝཱ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘སཀལནགརཾ ཝིཙིནཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ཏེ ཝིཙིནིཏྭཱཔི ན པསྶིཾསུ. ཏེན ཧི བཧིནགརེ དལིདྡགེཧེསུ བྷཏྟཔཎྞཔུཊེ ཨུཔཱདཱཡ ཝིཙིནཐཱཏི. ཝིཙིནནྟཱ ཏསྨིཾ གྷཊེ ཙཱུལཱ༹མཎིཾ དིསྭཱ ཏསྶཱ མཱཏཱཔིཏརོ ‘‘ཙོརཱ’’ཏི བནྡྷིཏྭཱ ནཡིཾསུ. ཨཐསྶཱ པིཏཱ, ‘‘སཱམི, ན མཡཾ ཙོརཱ, ཨཉྙེནཱཡཾ མཎི ཨཱབྷཏོ’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཀེནཱ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཛཱམཱཏརཱ མེ’’ཏི ཨཱཙིཀྑིཏྭཱ ‘‘ཀཧཾ སོ’’ཏི པུཙྪིཏོ ‘‘དྷཱིཏཱ མེ ཛཱནཱཏཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཏཏོ དྷཱིཏཱཡ སདྡྷིཾ ཀཐེསི – ‘‘ཨམྨ, སཱམིཀཾ ཏེ ཛཱནཱསཱི’’ཏི? ‘‘ན ཛཱནཱམཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ སནྟེ ཨམྷཱཀཾ ཛཱིཝིཏཾ ནཏྠཱི’’ཏི. ‘‘ཏཱཏ, སོ ཨནྡྷཀཱརེ ཨཱགནྟྭཱ ཨནྡྷཀཱརེ ཨེཝ ཡཱཏི, ཏེནསྶ རཱུཔཾ ན ཛཱནཱམི, ཧཏྠསམྥསྶེན པན ནཾ ཛཱནིཏུཾ སཀྐོམཱི’’ཏི. སོ རཱཛཔུརིསཱནཾ ཨཱརོཙེསི. ཏེཔི རཉྙོ ཨཱརོཙེསུཾ. རཱཛཱ ཨཛཱནནྟོ ཝིཡ ཧུཏྭཱ ‘‘ཏེན ཧི ཏཾ ཨིཏྠིཾ རཱཛངྒཎེ ཨནྟོསཱཎིཡཾ ཋཔེཏྭཱ སཱཎིཡཱ ཧཏྠཔྤམཱཎཾ ཚིདྡཾ ཀཏྭཱ ནགརཝཱསིནོ སནྣིཔཱཏེཏྭཱ ཧཏྠསམྥསྶེན ཙོརཾ གཎྷཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. རཱཛཔུརིསཱ ཏཐཱ ཀཱཏུཾ ཏསྶཱ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ རཱུཔཾ དིསྭཱཝ ཝིཔྤཊིསཱརིནོ ཧུཏྭཱ – ‘‘དྷཱི, དྷཱི པིསཱཙཱི’’ཏི ཛིགུཙྪིཏྭཱ ཕུསིཏུཾ ན ཨུསྶཧིཾསུ, ཨཱནེཏྭཱ པན ནཾ རཱཛངྒཎེ ཨནྟོསཱཎིཡཾ ཋཔེཏྭཱ སཀལནགརཝཱསིནོ སནྣིཔཱཏེསུཾ. སཱ ཨཱགཏཱགཏསྶ ཚིདྡེན པསཱརིཏཧཏྠཾ གཧེཏྭཱཝ ‘‘ནོ ཨེསོ’’ཏི ཝདཏི. པུརིསཱ ཏསྶཱ དིབྦཕསྶསདིསེ ཕསྶེ བཛ྄ཛྷིཏྭཱ ཨཔགནྟུཾ ན སཀྑིཾསུ, ‘‘སཙཱཡཾ དཎྜཱརཧཱ, དཎྜཾ དཏྭཱཔི དཱསཀམྨཀཱརབྷཱཝཾ ཨུཔགནྟྭཱཔི ཨེཏཾ གྷརེ ཀརིསྶཱམཱ’’ཏི ཙིནྟཡིཾསུ. ཨཐ ནེ རཱཛཔུརིསཱ དཎྜེཧི ཀོཊྚེཏྭཱ པལཱཔེསུཾ. ཨུཔརཱཛཱནཾ ཨཱདིཾ ཀཏྭཱ སབྦེ ཨུམྨཏྟཀཱ ཝིཡ ཨཧེསུཾ.

ཨཐ རཱཛཱ – ‘‘ཀཙྩི ཨཧཾ བྷཝེཡྻ’’ནྟི ཧཏྠཾ པསཱརེསི. ཏཾ ཧཏྠེ གཧེཏྭཱཝ ‘‘ཙོརོ མེ གཧིཏོ’’ཏི མཧཱསདྡཾ ཀརི. རཱཛཱ ཏེཔི པུཙྪི – ‘‘ཏུམྷེ ཨེཏཱཡ ཧཏྠེ གཧིཏཱ ཀིཾ ཙིནྟཡིཏྠཱ’’ཏི. ཏེ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཨཱརོཙེསུཾ. ཨཐ ནེ རཱཛཱ ཨཱཧ – ‘‘ཨཧཾ ཨེཏཾ ཨཏྟནོ གེཧཾ ཨཱནེཏུཾ ཨེཝཾ ཀཱརེསིཾ ‘ཨེཏིསྶཱ ཕསྶཾ ཨཛཱནནྟཱ མཾ པརིབྷཝེཡྻུ’ནྟི ཙིནྟེཏྭཱ, ཏསྨཱ མཡཱ སབྦེ ཏུམྷེ ཛཱནཱཔིཏཱ, ཝདཐ, བྷོ དཱནི, སཱ ཀསྶ གེཧེ བྷཝིཏུཾ ཡུཏྟཱ’’ཏི? ‘‘ཏུམྷཱཀཾ, དེཝཱ’’ཏི. ཨཐ ནཾ ཨབྷིསིཉྩིཏྭཱ ཨགྒམཧེསིཾ ཨཀཱསི. མཱཏཱཔིཏཱུནམྤིསྶཱ ཨིསྶརིཡཾ དཱཔེསི. ཏཏོ པཊྛཱཡ ཙ པན ཏཱཡ སམྨཏྟོ ནེཝ ཝིནིཙྪཡཾ པཊྛཔེསི, ན ཨཉྙཾ ཨིཏྠིཾ ཨོལོཀེསི. ཏཱ ཏསྶཱ ཨནྟརཾ པརིཡེསིཾསུ. སཱ ཨེཀདིཝསཾ དྭིནྣཾ རཱཛཱུནཾ ཨགྒམཧེསིབྷཱཝསྶ སུཔིནེ ནིམིཏྟཾ དིསྭཱ རཉྙོ ཨཱརོཙེསི. རཱཛཱ སུཔིནཔཱཋཀེ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ‘‘ཨེཝརཱུཔེ སུཔིནེ དིཊྛེ ཀིཾ ཧོཏཱི’’ཏི པུཙྪི. ཏེ ཨིཏརཱསཾ ཨིཏྠཱིནཾ སནྟིཀཱ ལཉྫཾ གཧེཏྭཱ – ‘‘མཧཱརཱཛ, དེཝིཡཱ སབྦསེཏསྶ ཧཏྠིནོ ཁནྡྷེ ནིསིནྣབྷཱཝོ ཏུམྷཱཀཾ མརཎསྶ པུབྦནིམིཏྟཾ, ཧཏྠིཁནྡྷགཏཱཡ པན ཙནྡཔརཱམསནཾ ཏུམྷཱཀཾ པཙྩཱམིཏྟརཱཛཱནཡནསྶ པུབྦནིམིཏྟ’’ནྟི ཝཏྭཱ ‘‘ཨིདཱནི ཀིཾ ཀཱཏབྦ’’ནྟི ཝུཏྟེ ‘‘དེཝ ཨིམཾ མཱརེཏུཾ ན སཀྐཱ, ནཱཝཱཡ པན ནཾ ཋཔེཏྭཱ ནདིཡཾ ཝིསྶཛྫེཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཝདིཾསུ. རཱཛཱ ཨཱཧཱརཝཏྠཱལངྐཱརེཧི སདྡྷིཾ རཏྟིབྷཱགེ ནཾ ནཱཝཱཡ ཋཔེཏྭཱ ནདིཡཾ ཝིསྶཛྫེསི.

སཱ ནདིཡཱ ཝུཡ྄ཧམཱནཱ ཧེཊྛཱནདིཡཱ ནཱཝཱཡ ཨུདཀཾ ཀཱིལ༹ནྟསྶ བཱཝརིཀརཉྙོ ཨབྷིམུཁཊྛཱནཾ པཏྟཱ. ཏསྶ སེནཱཔཏི ནཱཝཾ དིསྭཱ ‘‘ཨཡཾ ནཱཝཱ མཡ྄ཧ’’ནྟི ཨཱཧ. རཱཛཱ ‘‘ནཱཝཱཡ བྷཎྜཾ མཡ྄ཧ’’ནྟི ཝཏྭཱ ཨཱགཏཱཡ ནཱཝཱཡ ཏཾ དིསྭཱ ‘‘ཀཱ ནཱམ ཏྭཾ པིསཱཙཱིསདིསཱ’’ཏི པུཙྪི. སཱ སིཏཾ ཀཏྭཱ བཀསྶ རཉྙོ ཨགྒམཧེསིབྷཱཝཾ ཀཐེཏྭཱ སབྦཾ ཏཾ པཝཏྟིཾ ཏསྶ ཀཐེསི. སཱ པན པཉྩཔཱཔཱིཏི སཀལཛམྦུདཱིཔེ པཱཀཊཱ. ཨཐ ནཾ རཱཛཱ ཧཏྠེ གཧེཏྭཱ ཨུཀྑིཔི, སཧ གཧཎེནེཝ ཕསྶརཱགརཏྟོ ཨཉྙཱསུ ཨིཏྠཱིསུ ཨིཏྠིསཉྙཾ ཨཀཏྭཱ ཏཾ ཨགྒམཧེསིཊྛཱནེ ཋཔེསི. སཱ ཏསྶ པཱཎསམཱ ཨཧོསི. བཀོ ཏཾ པཝཏྟིཾ སུཏྭཱ ‘‘ནཱཧཾ ཏསྶ ཨགྒམཧེསིཾ ཀཱཏུཾ དསྶཱམཱི’’ཏི སེནཾ སངྐཌྜྷིཏྭཱ ཏསྶ པཊིཏིཏྠེ ནིཝེསནཾ ཀཏྭཱ པཎྞཾ པེསེསི – ‘‘བྷརིཡཾ ཝཱ མེ དེཏུ ཡུདྡྷཾ ཝཱ’’ཏི. སོ ‘‘ཡུདྡྷཾ དསྶཱམི, ན བྷརིཡ’’ནྟི ཝཏྭཱ ཡུདྡྷསཛྫོ ཨཧོསི. ཨུབྷིནྣཾ ཨམཙྩཱ ‘‘མཱཏུགཱམཾ ནིསྶཱཡ མརཎཀིཙྩཾ ནཏྠི, པུརིམསཱམིཀཏྟཱ ཨེསཱ བཀསྶ པཱཔུཎཱཏི, ནཱཝཱཡ ལདྡྷཏྟཱ བཱཝརིཀསྶ, ཏསྨཱ ཨེཀེཀསྶ གེཧེ སཏྟ སཏྟ དིཝསཱནི ཧོཏཱུ’’ཏི མནྟེཏྭཱ དྭེཔི རཱཛཱནོ སཉྙཱཔེསུཾ. ཏེ ཨུབྷོཔི ཨཏྟམནཱ ཧུཏྭཱ ཏིཏྠཔཊིཏིཏྠེ ནགརཱནི མཱཔེཏྭཱ ཝསིཾསུ. སཱ དྭིནྣམྤི ཏེསཾ ཨགྒམཧེསིཏྟཾ ཀཱརེསི. དྭེཔི ཏསྶཱ སམྨཏྟཱ ཨཧེསུཾ. སཱ པན ཨེཀསྶ གྷརེ སཏྟཱཧཾ ཝསིཏྭཱ ནཱཝཱཡ ཨིཏརསྶ གྷརཾ གཙྪནྟཱི ནཱཝཾ པཱཛེཏྭཱ ནེནྟེན ཨེཀེན མཧལླཀཁུཛྫཀེཝཊྚེན སདྡྷིཾ ནདཱིམཛ྄ཛྷེ པཱཔཾ ཀརོཏི. ཏདཱ ཀུཎཱལོ སཀུཎརཱཛཱ བཀོ ཨཧོསི, ཏསྨཱ ཨིདཾ ཨཏྟནཱ དིཊྛཀཱརཎཾ ཨཱཧརིཏྭཱ དསྶེནྟོ གཱཐམཱཧ –

༣༡༢.

‘‘བཀསྶ ཙ བཱཝརིཀསྶ ཙ རཉྙོ, ཨཙྩནྟཀཱམཱནུགཏསྶ བྷརིཡཱ;

ཨཝཱཙརཱི པཊྛཝསཱནུགསྶ, ཀཾ ཝཱཔི ཨིཏྠཱི ནཱཏིཙརེ ཏདཉྙ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཨཙྩནྟཀཱམཱནུགཏསྶཱཏི ཨཙྩནྟཾ ཀཱམཾ ཨནུགཏསྶ. ཨཝཱཙརཱིཏི ཨནཱཙཱརཾ ཙརི. པཊྛཝསཱནུགསྶཱཏི པཊྛསྶ ཨཏྟནོ ཝསཱནུགཏསྶ, ཨཏྟནོ པེསནཀཱརསྶ སནྟིཀེཏི ཨཏྠོ. ཀརཎཏྠེ ཝཱ སཱམིཝཙནཾ, ཏེན སདྡྷིཾ པཱཔམཀཱསཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. ཏདཉྙནྟི ཀཏརཾ ཏཾ ཨཉྙཾ པུརིསཾ ནཱཏིཙརེཡྻཱཏི ཨཏྠོ.

ཨཔརཱཔི ཨཏཱིཏེ བྲཧྨདཏྟསྶ བྷརིཡཱ པིངྒིཡཱནཱི ནཱམ ཨགྒམཧེསཱི སཱིཧཔཉྫརཾ ཝིཝརིཏྭཱ ཨོལོཀེནྟཱི མངྒལཨསྶགོཔཀཾ དིསྭཱ རཉྙོ ནིདྡུཔགམནཀཱལེ ཝཱཏཔཱནེན ཨོརུཡ྄ཧ ཏེན སདྡྷིཾ ཨཏིཙརིཏྭཱ པུན པཱསཱདཾ ཨཱརུཡ྄ཧ གནྡྷེཧི སརཱིརཾ ཨུབྦཊྚེཏྭཱ རཉྙཱ སདྡྷིཾ ནིཔཛྫི. ཨཐེཀདིཝསཾ རཱཛཱ ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ དེཝིཡཱ ཨཌྜྷརཏྟསམཡེ ནིཙྩཾ སརཱིརཾ སཱིཏཾ ཧོཏི, པརིགྒཎྷིསྶཱམི ན’’ནྟི ཨེཀདིཝསཾ ནིདྡུཔགཏོ ཝིཡ ཧུཏྭཱ ཏཾ ཨུཊྛཱཡ གཙྪནྟིཾ ཨནུགནྟྭཱ ཨསྶབནྡྷེན སདྡྷིཾ ཨཏིཙརནྟིཾ དིསྭཱ ནིཝཏྟིཏྭཱ སཡནཾ ཨབྷིརུཧི. སཱཔི ཨཏིཙརིཏྭཱ ཨཱགནྟྭཱ ཙཱུལ༹སཡནཀེ ནིཔཛྫི. པུནདིཝསེ རཱཛཱ ཨམཙྩགཎམཛ྄ཛྷེཡེཝ ཏཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ཏཾ ཀིཙྩཾ ཨཱཝིཀཏྭཱ ‘‘སབྦཱཝ ཨིཏྠིཡོ པཱཔདྷམྨཱ’’ཏི ཏསྶཱ ཝདྷབནྡྷཚེཛྫབྷེཛྫཱརཧཾ དོསཾ ཁམིཏྭཱ ཋཱནཱ ཙཱཝེཏྭཱ ཨཉྙཾ ཨགྒམཧེསིཾ ཨཀཱསི. ཏདཱ ཀུཎཱལོ རཱཛཱ བྲཧྨདཏྟོ ཨཧོསི, ཏེན ཏཾ ཨཏྟནཱ དིཊྛཾ ཨཱཧརིཏྭཱ དསྶེནྟོ གཱཐམཱཧ –

༣༡༣.

‘‘པིངྒིཡཱནཱི སབྦལོཀིསྶརསྶ, རཉྙོ པིཡཱ བྲཧྨདཏྟསྶ བྷརིཡཱ;

ཨཝཱཙརཱི པཊྛཝསཱནུགསྶ, ཏཾ ཝཱཔི སཱ ནཱཛ྄ཛྷགཱ ཀཱམཀཱམིནཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཏཾ ཝཱཏི སཱ ཨེཝཾ ཨཏིཙརནྟཱི ཏཾ ཝཱ ཨསྶབནྡྷཾ ཏཾ ཝཱ ཨགྒམཧེསིཊྛཱནནྟི ཨུབྷཡམྤི ནཱཛ྄ཛྷགཱ, ཨུབྷཏོ བྷཊྛཱ ཨཧོསི. ཀཱམཀཱམིནཱིཏི ཀཱམེ པཏྠཡམཱནཱ.

ཨེཝཾ པཱཔདྷམྨཱ ཨིཏྠིཡོཏི ཨཏཱིཏཝཏྠཱུཧི ཨིཏྠཱིནཾ དོསཾ ཀཐེཏྭཱ ཨཔརེནཔི པརིཡཱཡེན ཏཱསཾ དོསམེཝ ཀཐེནྟོ ཨཱཧ –

༣༡༤.

‘‘ལུདྡྷཱནཾ ལཧུཙིཏྟཱནཾ, ཨཀཏཉྙཱུན དུབྦྷིནཾ;

ནཱདེཝསཏྟོ པུརིསོ, ཐཱིནཾ སདྡྷཱཏུམརཧཏི.

༣༡༥.

‘‘ན ཏཱ པཛཱནནྟི ཀཏཾ ན ཀིཙྩཾ, ན མཱཏརཾ པིཏརཾ བྷཱཏརཾ ཝཱ;

ཨནརིཡཱ སམཏིཀྐནྟདྷམྨཱ, སསྶེཝ ཙིཏྟསྶ ཝསཾ ཝཛནྟི.

༣༡༦.

‘‘ཙིརཱནུཝུཊྛམྤི པིཡཾ མནཱཔཾ, ཨནུཀམྤཀཾ པཱཎསམམྤི བྷཏྟུཾ;

ཨཱཝཱསུ ཀིཙྩེསུ ཙ ནཾ ཛཧནྟི, ཏསྨཱཧམིཏྠཱིནཾ ན ཝིསྶསཱམི.

༣༡༧.

‘‘ཐཱིནཉྷི ཙིཏྟཾ ཡཐཱ ཝཱནརསྶ, ཀནྣཔྤཀནྣཾ ཡཐཱ རུཀྑཚཱཡཱ;

ཙལཱཙལཾ ཧདཡམིཏྠིཡཱནཾ, ཙཀྐསྶ ནེམི ཝིཡ པརིཝཏྟཏི.

༣༡༨.

‘‘ཡདཱ ཏཱ པསྶནྟི སམེཀྑམཱནཱ, ཨཱདེཡྻརཱུཔཾ པུརིསསྶ ཝིཏྟཾ;

སཎྷཱཧི ཝཱཙཱཧི ནཡནྟི མེནཾ, ཀམྦོཛཀཱ ཛལཛེནེཝ ཨསྶཾ.

༣༡༩.

‘‘ཡདཱ ན པསྶནྟི སམེཀྑམཱནཱ, ཨཱདེཡྻརཱུཔཾ པུརིསསྶ ཝིཏྟཾ;

སམནྟཏོ ནཾ པརིཝཛྫཡནྟི, ཏིཎྞོ ནདཱིཔཱརགཏོཝ ཀུལླཾ.

༣༢༠.

‘‘སིལེསཱུཔམཱ སིཁིརིཝ སབྦབྷཀྑཱ, ཏིཀྑམཱཡཱ ནདཱིརིཝ སཱིགྷསོཏཱ;

སེཝནྟི ཧེཏཱ པིཡམཔྤིཡཉྩ, ནཱཝཱ ཡཐཱ ཨོརཀུལཾ པརཉྩ.

༣༢༡.

‘‘ན ཏཱ ཨེཀསྶ ན དྭིནྣཾ, ཨཱཔཎོཝ པསཱརིཏོ;

ཡོ ཏཱ མཡ྄ཧནྟི མཉྙེཡྻ, ཝཱཏཾ ཛཱལེན བཱདྷཡེ.

༣༢༢.

‘‘ཡཐཱ ནདཱི ཙ པནྠོ ཙ, པཱནཱགཱརཾ སབྷཱ པཔཱ;

ཨེཝཾ ལོཀིཏྠིཡོ ནཱམ, ཝེལཱ ཏཱསཾ ན ཝིཛྫཏི.

༣༢༣.

‘‘གྷཏཱསནསམཱ ཨེཏཱ, ཀཎྷསཔྤསིརཱུཔམཱ;

གཱཝོ བཧི ཏིཎསྶེཝ, ཨོམསནྟི ཝརཾ ཝརཾ.

༣༢༤.

‘‘གྷཏཱསནཾ ཀུཉྫརཾ ཀཎྷསཔྤཾ, མུདྡྷཱབྷིསིཏྟཾ པམདཱ ཙ སབྦཱ;

ཨེཏེ ནརོ ནིཙྩཡཏོ བྷཛེཐ, ཏེསཾ ཧཝེ དུབྦིདུ སབྦབྷཱཝོ.

༣༢༥.

‘‘ནཙྩནྟཝཎྞཱ ན བཧཱུན ཀནྟཱ, ན དཀྑིཎཱ པམདཱ སེཝིཏབྦཱ;

ན པརསྶ བྷརིཡཱ ན དྷནསྶ ཧེཏུ, ཨེཏིཏྠིཡོ པཉྩ ན སེཝིཏབྦཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ལུདྡྷཱནནྟི ལུབྦྷཱནཾ. ཀཎཝེརཛཱཏཀེ (ཛཱ. ༡.༤.༦༩-༧༢) ཝིཡ བདྡྷཙོརེཔི སཱརཛྫནཾ སནྡྷཱཡེཏཾ ཝུཏྟཾ. ལཧུཙིཏྟཱནནྟི མུཧུཏྟམེཝ པརིཝཏྟནཙིཏྟཱནཾ. ཙཱུལ༹དྷནུགྒཧཛཱཏཀེན (ཛཱ. ༡.༥.༡༢༨ ཨཱདཡོ) ཨེཏཾ དཱིཔེཏབྦཾ. ཨཀཏཉྙུཏཱ པན ཨེཏཱསཾ ཨེཀཀནིཔཱཏེ ཏཀྐཱརིཡཛཱཏཀེན (ཛཱ. ༡.༡༣.༡༠༤ ཨཱདཡོ) དཱིཔེཏབྦཱ. ནཱདེཝསཏྟོཏི ན ཨདེཝསཏྟོ དེཝེན ཨནཱསཏྟོ ཨཡཀྑགཧིཏཀོ ཨབྷཱུཏཝིཊྛོ པུརིསོ ཐཱིནཾ སཱིལཝནྟཏཾ སདྡྷཱཏུཾ ནཱརཧཏི, བྷཱུཏཝིཊྛོ པན སདྡཧེཡྻ. ཀཏནྟི ཨཏྟནོ ཀཏཾ ཨུཔཀཱརཾ. ཀིཙྩནྟི ཨཏྟནཱ ཀཏྟབྦཾ ཀིཙྩཾ. ན མཱཏརནྟི སབྦེཔི ཉཱཏཀེ ཚཌྜེཏྭཱ ཡསྨིཾ པཊིབདྡྷཙིཏྟཱ ཧོནྟི, ཏཉྙེཝ ཨནུབནྡྷནཏོ ཨེཏེ མཱཏཱདཡོ ན ཛཱནནྟི ནཱམ མཧཱཔནྠཀམཱཏཱ ཝིཡ. ཨནརིཡཱཏི ནིལླཛྫཱ. སསྶེཝཱཏི སཀསྶ. ཨཱཝཱསཱུཏི ཨཱཔདཱསུ. ཀིཙྩེསཱུཏི ཏེསུ ཏེསུ ཀརཎཱིཡེསུ.

ཀནྣཔྤཀནྣནྟི ཨོཏིཎྞོཏིཎྞཾ. ཡཐཱ ཧི ཝིསམེ པདེསེ རུཀྑཚཱཡཱ ནིནྣམྤིཨོརོཧཏི, ཐལམྤི ཨབྷིརུཧཏི, ཏཐཱ ཨེཏཱསམྤི ཙིཏྟཾ ན ཀཉྩི ཨུཏྟམཱདྷམཾ ཝཛྫེཏི. ཙལཱཙལནྟི ཨེཀསྨིཾཡེཝ ཨཔཏིཊྛིཏཾ. ནེམི ཝིཡཱཏི སཀཊསྶ གཙྪཏོ ཙཀྐནེམི ཝིཡ. ཨཱདེཡྻརཱུཔནྟི གཧེཏབྦཛཱཏིཀཾ. ཝིཏྟནྟི དྷནཾ. ནཡནྟཱིཏི ཨཏྟནོ ཝསཾ ནེནྟི. ཛལཛེནཱཏི ཛལཛཱཏསེཝཱལེན. ཀམྦོཛརཊྛཝཱསིནོ ཀིར ཡདཱ ཨཊཝིཏོ ཨསྶེ གཎྷིཏུཀཱམཱ ཧོནྟི, ཏདཱ ཨེཀསྨིཾ ཋཱནེ ཝཏིཾ པརིཀྑིཔིཏྭཱ དྭཱརཾ ཡོཛེཏྭཱ ཨསྶཱནཾ ཨུདཀཔཱནཏིཏྠེ སེཝཱལཾ མདྷུནཱ མཀྑེཏྭཱ སེཝཱལསམྦནྡྷཱནི ཏཱིརེ ཏིཎཱནི ཨཱདིཾ ཀཏྭཱ ཡཱཝ པརིཀྑེཔདྭཱརཱ མཀྑེནྟི, ཨསྶཱ པཱནཱིཡཾ པིཝིཏྭཱ རསགིདྡྷེན མདྷུནཱ མཀྑིཏཱནི ཏཱནི ཏིཎཱནི ཁཱདནྟཱ ཨནུཀྐམེན ཏཾ ཋཱནཾ པཝིསནྟི. ཨིཏི ཡཐཱ ཏེ ཛལཛེན པལོབྷེཏྭཱ ཨསྶེ ཝསཾ ནེནྟི, ཏཐཱ ཨེཏཱཔི དྷནཾ དིསྭཱ ཏསྶ གཧཎཏྠཱཡ སཎྷཱཧི ཝཱཙཱཧིཔི པུརིསཾ ཝསཾ ནེནྟཱིཏི ཨཏྠོ. ཀུལླནྟི ཏརཎཏྠཱཡ གཧིཏཾ ཡཾ ཀིཉྩི.

སིལེསཱུཔམཱཏི པུརིསཱནཾ ཙིཏྟབནྡྷནེན སིལེསསདིསཱ. ཏིཀྑམཱཡཱཏི ཏིཁིཎམཱཡཱ སཱིགྷམཱཡཱ. ནདཱིརིཝཱཏི ཡཐཱ པབྦཏེཡྻཱ ནདཱི སཱིགྷསོཏཱ, ཨེཝཾ སཱིགྷམཱཡཱཏི ཨཏྠོ. ཨཱཔཎོཝཱཏི ཡཐཱ ཙ པསཱརིཏཱཔཎོ ཡེསཾ མཱུལཾ ཨཏྠི, ཏེསཉྙེཝ ཨུཔཀཱརོ, ཏཐེཝ ཏཱཔི. ཡོ ཏཱཏི ཡོ པུརིསོ ཏཱ ཨིཏྠིཡོ. བཱདྷཡེཏི སོ ཝཱཏཾ ཛཱལེན བཱདྷེཡྻ. ཝེལཱ ཏཱསཾ ན ཝིཛྫཏཱིཏི ཡཐཱ ཨེཏེསཾ ནདཱིཨཱདཱིནཾ ‘‘ཨསུཀཝེལཱཡམེཝ ཨེཏྠ གནྟབྦ’’ནྟི ཝེལཱ ནཏྠི, རཏྟིམྤི དིཝཱཔི ཨིཙྪིཏིཙྪིཏཀྑཎེ ཨུཔགནྟབྦཱནེཝ, ཨསུཀེནེཝཱཏིཔི མརིཡཱདཱ ནཏྠི, ཨཏྠིཀེན ཨུཔགནྟབྦཱནེཝ, ཏཐཱ ཏཱསམྤཱིཏི ཨཏྠོ.

གྷཏཱསནསམཱ ཨེཏཱཏི ཡཐཱ ཨགྒི ཨིནྡྷནེན ན ཏཔྤཏི, ཨེཝམེཏཱཔི ཀིལེསརཏིཡཱ. ཀཎྷསཔྤསིརཱུཔམཱཏི ཀོདྷནཏཱཡ ཨུཔནཱཧིཏཱཡ གྷོརཝིསཏཱཡ དུཛིཝ྄ཧཏཱཡ མིཏྟདུབྦྷིཏཱཡཱཏི པཉྩཧི ཀཱརཎེཧི ཀཎྷསཔྤསིརསདིསཱ. ཏཏྠ བཧུལརཱགཏཱཡ གྷོརཝིསཏཱ, པིསུཎཏཱཡ དུཛིཝ྄ཧཏཱ, ཨཏིཙཱརིཏཱཡ མིཏྟདུབྦྷིཏཱ ཝེདིཏབྦཱ. གཱཝོ བཧི ཏིཎསྶེཝཱཏི ཡཐཱ གཱཝོ ཁཱདིཏཊྛཱནཾ ཚཌྜེཏྭཱ བཧི མནཱཔམནཱཔསྶ ཏིཎསྶ ཝརཾ ཝརཾ ཨོམསནྟི ཁཱདནྟི, ཨེཝམེཏཱཔི ནིདྡྷནཾ ཚཌྜེཏྭཱ ཨཉྙཾ སདྷནམེཝ བྷཛནྟཱིཏི ཨཏྠོ. མུདྡྷཱབྷིསིཏྟནྟི རཱཛཱནཾ. པམདཱ ཙ སབྦཱཏི སབྦཱ ཙ ཨིཏྠིཡོ. ཨེཏེཏི ཨེཏེ པཉྩ ཛནེ. ནིཙྩཡཏོཏི ནིཙྩསཉྙཏོ, ཨུཔཊྛིཏསྶཏི ཨཔྤམཏྟོཝ ཧུཏྭཱཏི ཨཏྠོ. དུབྦིདཱུཏི དུཛྫཱནོ. སབྦབྷཱཝོཏི ཨཛ྄ཛྷཱསཡོ. ཙིརཔརིཙིཎྞོཔི ཧི ཨགྒི དཧཏི, ཙིརཝིསྶཱསིཀོཔི ཀུཉྫརོ གྷཱཏེཏི, ཙིརཔརིཙིཏོཔི སཔྤོ ཌཾསཏི, ཙིརཝིསྶཱསིཀོཔི རཱཛཱ ཨནཏྠཀརོ ཧོཏི, ཨེཝཾ ཙིརཱཙིཎྞཱཔི ཨིཏྠིཡོ ཝིཀཱརཾ དསྶེནྟཱིཏི.

ནཙྩནྟཝཎྞཱཏི ཨབྷིརཱུཔཝཏཱི. ན བཧཱུན ཀནྟཱཏི ཨཌྜྷཀཱསིགཎིཀཱ ཝིཡ བཧཱུནཾ པིཡཱ མནཱཔཱ. ན དཀྑིཎཱཏི ནཙྩགཱིཏཀུསལཱ. ཏཐཱརཱུཔཱ ཧི བཧུཔཏྠིཏཱ བཧུམིཏྟཱ ཧོནྟི, ཏསྨཱ ན སེཝིཏབྦཱ. ན དྷནསྶ ཧེཏཱུཏི ཡཱ དྷནཧེཏུཡེཝ བྷཛཏི, སཱ ཨཔརིགྒཧཱཔི ན སེཝིཏབྦཱ. སཱ ཧི དྷནཾ ཨལབྷམཱནཱ ཀུཛ྄ཛྷཏཱིཏི.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ མཧཱཛནོ མཧཱསཏྟསྶ ‘‘ཨཧོ སུཀཐིཏ’’ནྟི སཱདྷུཀཱརམདཱསི. སོཔི ཨེཏྟཀེཧི ཀཱརཎེཧི ཨིཏྠཱིནཾ ཨགུཎཾ ཀཐེཏྭཱ ཏུཎྷཱི ཨཧོསི. ཏཾ སུཏྭཱ ཨཱནནྡོ གིཛ྄ཛྷརཱཛཱ, ‘‘སམྨ ཀུཎཱལ, ཨཧམྤི ཨཏྟནོ ཉཱཎབལེན ཨིཏྠཱིནཾ ཨགུཎཾ ཀཐེསྶཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨགུཎཀཐཾ ཨཱརབྷི. ཏཾ དསྶེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

‘‘ཨཐ ཁལུ, བྷོ, ཨཱནནྡོ གིཛ྄ཛྷརཱཛཱ ཀུཎཱལསྶ ཨཱདིམཛ྄ཛྷཀཐཱཔརིཡོསཱནཾ ཝིདིཏྭཱ ཏཱཡཾ ཝེལཱཡཾ ཨིམཱ གཱཐཱ ཨབྷཱསི –

༣༢༦.

‘‘པུཎྞམྤི ཙེམཾ པཐཝིཾ དྷནེན, དཛྫིཏྠིཡཱ པུརིསོ སམྨཏཱཡ;

ལདྡྷཱ ཁཎཾ ཨཏིམཉྙེཡྻ ཏམྤི, ཏཱསཾ ཝསཾ ཨསཏཱིནཾ ན གཙྪེ.

༣༢༧.

‘‘ཨུཊྛཱཧཀཾ ཙེཔི ཨལཱིནཝུཏྟིཾ, ཀོམཱརབྷཏྟཱརཾ པིཡཾ མནཱཔཾ;

ཨཱཝཱསུ ཀིཙྩེསུ ཙ ནཾ ཛཧནྟི, ཏསྨཱཧམིཏྠཱིནཾ ན ཝིསྶསཱམི.

༣༢༨.

‘‘ན ཝིསྶསེ ‘ཨིཙྪཏི མ’ནྟི པོསོ, ན ཝིསྶསེ ‘རོདཏི མེ སཀཱསེ’;

སེཝནྟི ཧེཏཱ པིཡམཔྤིཡཉྩ, ནཱཝཱ ཡཐཱ ཨོརཀཱུལཾ པརཉྩ.

༣༢༩.

‘‘ན ཝིསྶསེ སཱཁཔུརཱཎསནྠཏཾ, ན ཝིསྶསེ མིཏྟཔུརཱཎཙོརཾ;

ན ཝིསྶསེ རཱཛཱནཾ ‘སཁཱ མམ’ནྟི, ན ཝིསྶསེ ཨིཏྠི དསནྣ མཱཏརཾ.

༣༣༠.

‘‘ན ཝིསྶསེ རཱམཀརཱསུ ནཱརིསུ, ཨཙྩནྟསཱིལཱསུ ཨསཉྙཏཱསུ;

ཨཙྩནྟཔེམཱནུགཏསྶ བྷརིཡཱ, ན ཝིསྶསེ ཏིཏྠསམཱ ཧི ནཱརིཡོ.

༣༣༡.

‘‘ཧནེཡྻུཾ ཚིནྡེཡྻུཾ ཚེདཱཔེཡྻུམྤི, ཀཎྛེཔི ཚེཏྭཱ རུདྷིརཾ པིཝེཡྻུཾ;

མཱ དཱིནཀཱམཱསུ ཨསཉྙཏཱསུ, བྷཱཝཾ ཀརེ གངྒཏིཏྠཱུཔམཱསུ.

༣༣༢.

‘‘མུསཱ ཏཱསཾ ཡཐཱ སཙྩཾ, སཙྩཾ ཏཱསཾ ཡཐཱ མུསཱ;

གཱཝོ བཧི ཏིཎསྶེཝ, ཨོམསནྟི ཝརཾ ཝརཾ.

༣༣༣.

‘‘གཏེནེཏཱ པལོབྷེནྟི, པེཀྑིཏེན མྷིཏེན ཙ;

ཨཐོཔི དུནྣིཝཏྠེན, མཉྫུནཱ བྷཎིཏེན ཙ.

༣༣༤.

‘‘ཙོརིཡོ ཀཐིནཱ ཧེཏཱ, ཝཱལཱ༹ ཙ ལཔསཀྑརཱ;

ན ཏཱ ཀིཉྩི ན ཛཱནནྟི, ཡཾ མནུསྶེསུ ཝཉྩནཾ.

༣༣༥.

‘‘ཨསཱ ལོཀིཏྠིཡོ ནཱམ, ཝེལཱ ཏཱསཾ ན ཝིཛྫཏི;

སཱརཏྟཱ ཙ པགབྦྷཱ ཙ, སིཁཱི སབྦགྷསོ ཡཐཱ.

༣༣༦.

‘‘ནཏྠིཏྠཱིནཾ པིཡོ ནཱམ, ཨཔྤིཡོཔི ན ཝིཛྫཏི;

སེཝནྟི ཧེཏཱ པིཡམཔྤིཡཉྩ, ནཱཝཱ ཡཐཱ ཨོརཀཱུལཾ པརཉྩ.

༣༣༧.

‘‘ནཏྠིཏྠཱིནཾ པིཡོ ནཱམ, ཨཔྤིཡོཔི ན ཝིཛྫཏི;

དྷནཏྟཱ པཊིཝལླནྟི, ལཏཱཝ དུམནིསྶིཏཱ.

༣༣༨.

‘‘ཧཏྠིབནྡྷཾ ཨསྶབནྡྷཾ, གོཔུརིསཉྩ མཎྜལཾ;

ཚཝཌཱཧཀཾ པུཔྥཚཌྜཀཾ, སདྷནམནུཔཏནྟི ནཱརིཡོ.

༣༣༩.

‘‘ཀུལཔུཏྟམྤི ཛཧནྟི ཨཀིཉྩནཾ, ཚཝཀསམསདིསམྤི;

ཨནུགཙྪནྟི ཨནུཔཏནྟི, དྷནཧེཏུ ཧི ནཱརིཡོ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨཱདིམཛ྄ཛྷཀཐཱཔརིཡོསཱནནྟི ཀཐཱཡ ཨཱདིམཛ྄ཛྷཔརིཡོསཱནཾ. ལདྡྷཱ ཁཎནྟི ཨོཀཱསཾ ལབྷིཏྭཱ. ཨིཙྪཏི མནྟི མཾ ཨེསཱ ཨིཙྪཏཱིཏི པུརིསོ ཨིཏྠིཾ ན ཝིསྶསེཡྻ. སཱཁཔུརཱཎསནྠཏནྟི ཧིཡྻོ ཝཱ པརེ ཝཱ སནྠཏཾ པུརཱཎསཱཁཱསནྠཏཾ ན ཝིསྶསེ, ཨཔཔྥོཊེཏྭཱ ཨཔཙྩཝེཀྑིཏྭཱ ན པརིབྷུཉྫེཡྻ. ཏཏྲ ཧི དཱིགྷཛཱཏིཀོ ཝཱ པཝིསིཏྭཱ ཏིཊྛེཡྻེ, པཙྩཱམིཏྟོ ཝཱ སཏྠཾ ནིཀྑིཔེཡྻ. མིཏྟཔུརཱཎཙོརནྟི པནྠདཱུཧནཊྛཱནེ ཋིཏཾ ཙོརཾ ‘‘པུརཱཎམིཏྟོ མེ’’ཏི ན ཝིསྶསེཡྻ. ཙོརཱ ཧི ཡེ སཉྫཱནནྟི ཏེཡེཝ མཱརེནྟི. སཁཱ མམནྟི སོ ཧི ཁིཔྤམེཝ ཀུཛ྄ཛྷཏི, ཏསྨཱ རཱཛཱནཾ ‘‘སཁཱ མེ’’ཏི ན ཝིསྶསེ. དསནྣམཱཏརནྟི ‘‘ཨཡཾ མཧལླིཀཱ ཨིདཱནི མཾ ན ཨཏིཙརིསྶཏི, ཨཏྟཱནཾ རཀྑིསྶཏཱི’’ཏི ན ཝིསྶསེཏབྦཱ. རཱམཀརཱསཱུཏི བཱལཱནཾ རཏིཀརཱསུ. ཨཙྩནྟསཱིལཱསཱུཏི ཨཏིཀྐནྟསཱིལཱསུ. ཨཙྩནྟཔེམཱནུགཏསྶཱཏི སཙེཔི ཨཙྩནྟཾ ཨནུགཏཔེམཱ ཨསྶ, ཏཐཱཔི ཏཾ ན ཝིསྶསེ. ཀིཾཀཱརཎཱ? ཏིཏྠསམཱ ཧི ནཱརིཡོཏི སམྦནྡྷོ, ཏིཏྠཾ ཝིཡ སབྦསཱདྷཱརཎཱཏི ཨཏྠོ.

ཧནེཡྻུནྟི ཀུདྡྷཱ ཝཱ ཨཉྙཔུརིསསཱརཏྟཱ ཝཱ ཧུཏྭཱ སབྦམེཏཾ ཧནནཱདིཾ ཀརེཡྻུཾ. མཱ དཱིནཀཱམཱསཱུཏི ཧཱིནཛ྄ཛྷཱསཡཱསུ སཾཀིལིཊྛཨཱསཡཱསུ. བྷཱཝནྟི ཨེཝརཱུཔཱསུ སིནེཧཾ མཱ ཀརེ. གངྒཏིཏྠཱུཔམཱསཱུཏི སབྦསཱདྷཱརཎཊྛེན གངྒཱཏིཏྠསདིསཱསུ. མུསཱཏི མུསཱཝཱདོ ཏཱསཾ སཙྩསདིསོཝ. གཏེནཱཏིཨཱདཱིསུ པེཀྑིཏེན པལོབྷནེ ཨུམྨཱདནྟཱིཛཱཏཀཾ, (ཛཱ. ༢.༡༨.༥༧ ཨཱདཡོ) དུནྣིཝཏྠེན ནིལི༹ནིཀཱཛཱཏཀཾ, (ཛཱ. ༢.༡༨.༡ ཨཱདཡོ) མཉྫུནཱ བྷཎིཏེན ‘‘ཏུཝཊཾ ཁོ, ཨཡྻཔུཏྟ, ཨཱགཙྪེཡྻཱསཱི’’ཏི ནནྡཏྠེརསྶ ཝཏྠུ (ཨུདཱ. ༢༢) ཀཐེཏབྦཾ. ཙོརིཡོཏི སམྦྷཏསྶ དྷནསྶ ཝིནཱསནེན ཙོརིཡོ. ཀཐིནཱཏི ཐདྡྷཧདཡཱ. ཝཱལཱ༹ཏི དུཊྛཱ ཨཔྤཀེནེཝ ཀུཛ྄ཛྷནསཱིལཱ. ལཔསཀྑརཱཏི ནིརཏྠཀལཔནེན སཀྑརཱ ཝིཡ མདྷུརཱ. ཨསཱཏི ཨསཏིཡོ ལཱམཀཱ. སཱརཏྟཱཏི སབྦདཱ སཱརཏྟཱ. པགབྦྷཱཏི ཀཱཡཔཱགབྦྷིཡཱདཱིཧི པགབྦྷཱ. ཡཐཱཏི ཡཐཱ སིཁཱི སབྦགྷསོ, ཨེཝམེཏཱཔི སབྦགྷསཱ. པཊིཝལླནྟཱིཏི པརིསྶཛནྟི ཨུཔགཱུཧནྟི ཝེཋེནྟི. ལཏཱཝཱཏི ཡཐཱ ལཏཱ རུཀྑནིསྶིཏཱ རུཀྑཾ ཝེཋེནྟི, ཨེཝམེཏཱ པུརིསཾ པརིསྶཛནྟི ནཱམ.

ཧཏྠིབནྡྷནྟིཨཱདཱིསུ གོཔུརིསོ ཝུཙྩཏི གོཔཱལཀོ. ཚཝཌཱཧཀནྟི ཚཝཱནཾ ཌཱཧཀཾ, སུསཱནཔཱལནྟི ཝུཏྟཾ ཧོཏི. པུཔྥཚཌྜཀནྟི ཝཙྩཊྛཱནསོདྷཀཾ. སདྷནནྟི ཨེཏེསུཔི སདྷནཾ ཨནུགཙྪནྟིཡེཝ. ཨཀིཉྩནནྟི ཨདྷནཾ. ཚཝཀསམསདིསནྟི སུནཁམཾསཁཱདཙཎྜཱལེན སམཾ སདིསཾ, ཏེན ནིབྦིསེསམྤི པུརིསཾ གཙྪནྟི བྷཛནྟི. ཀསྨཱ? ཡསྨཱ ཨནུཔཏནྟི དྷནཧེཏུ ནཱརིཡོཏི.

ཨེཝཾ ཨཏྟནོ ཉཱཎེ ཋཏྭཱ ཨཱནནྡོ གིཛ྄ཛྷརཱཛཱ ཨིཏྠཱིནཾ ཨགུཎཾ ཀཐེཏྭཱ ཏུཎྷཱི ཨཧོསི. ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ ནཱརདོཔི ཨཏྟནོ ཉཱཎེ ཋཏྭཱ ཏཱསཾ ཨགུཎཾ ཀཐེསི. ཏཾ དསྶེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

‘‘ཨཐ ཁལུ, བྷོ, ནཱརདོ དེཝབྲཱཧྨཎོ ཨཱནནྡསྶ གིཛ྄ཛྷརཱཛསྶ ཨཱདིམཛ྄ཛྷཀཐཱཔརིཡོསཱནཾ ཝིདིཏྭཱ ཏཱཡཾ ཝེལཱཡཾ ཨིམཱ གཱཐཱ ཨབྷཱསི –

༣༤༠.

‘‘‘ཙཏྟཱརོམེ ན པཱུརེནྟི, ཏེ མེ སུཎཱཐ བྷཱསཏོ;

སམུདྡོ བྲཱཧྨཎོ རཱཛཱ, ཨིཏྠཱི ཙཱཔི དིཛམྤཏི.

༣༤༡.

‘‘སརིཏཱ སཱགརཾ ཡནྟི, ཡཱ ཀཱཙི པཐཝིསྶིཏཱ;

ཏཱ སམུདྡཾ ན པཱུརེནྟི, ཨཱུནཏྟཱ ཧི ན པཱུརཏི.

༣༤༢.

‘‘བྲཱཧྨཎོ ཙ ཨདྷཱིཡཱན, ཝེདམཀྑཱནཔཉྩམཾ;

བྷིཡྻོཔི སུཏམིཙྪེཡྻ, ཨཱུནཏྟཱ ཧི ན པཱུརཏི.

༣༤༣.

‘‘རཱཛཱ ཙ པཐཝིཾ སབྦཾ, སསམུདྡཾ སཔབྦཏཾ;

ཨཛ྄ཛྷཱཝསཾ ཝིཛིནིཏྭཱ, ཨནནྟརཏནོཙིཏཾ;

པཱརཾ སམུདྡཾ པཏྠེཏི ཨཱུནཏྟཱ ཧི ན པཱུརཏི.

༣༤༤.

‘‘ཨེཀམེཀཱཡ ཨིཏྠིཡཱ, ཨཊྛཊྛ པཏིནོ སིཡཱ;

སཱུརཱ ཙ བལཝནྟོ ཙ, སབྦཀཱམརསཱཧརཱ;

ཀརེཡྻ ནཝམེ ཚནྡཾ, ཨཱུནཏྟཱ ཧི ན པཱུརཏི.

༣༤༥.

‘‘སབྦིཏྠིཡོ སིཁཱིརིཝ སབྦབྷཀྑཱ, སབྦིཏྠིཡོ ནདཱིརིཝ སབྦཝཱཧཱི;

སབྦིཏྠིཡོ ཀཎྚཀཱནཾཝ སཱཁཱ, སབྦིཏྠིཡོ དྷནཧེཏུ ཝཛནྟི.

༣༤༦.

‘‘ཝཱཏཉྩ ཛཱལེན ནརོ པརཱམསེ, ཨོསིཉྩཡེ སཱགརམེཀཔཱཎིནཱ;

སཀེན ཧཏྠེན ཀརེཡྻ གྷོསཾ, ཡོ སབྦབྷཱཝཾ པམདཱསུ ཨོསྶཛེ.

༣༤༧.

‘‘ཙོརཱིནཾ བཧུབུདྡྷཱིནཾ, ཡཱསུ སཙྩཾ སུདུལླབྷཾ;

ཐཱིནཾ བྷཱཝོ དུརཱཛཱནོ, མཙྪསྶེཝོདཀེ གཏཾ.

༣༤༨.

‘‘ཨནལཱ མུདུསམྦྷཱསཱ, དུཔྤཱུརཱ ཏཱ ནདཱིསམཱ;

སཱིདནྟི ནཾ ཝིདིཏྭཱན, ཨཱརཀཱ པརིཝཛྫཡེ.

༣༤༩.

‘‘ཨཱཝཊྚནཱི མཧཱམཱཡཱ, བྲཧྨཙརིཡཝིཀོཔནཱ;

སཱིདནྟི ནཾ ཝིདིཏྭཱན, ཨཱརཀཱ པརིཝཛྫཡེ.

༣༥༠.

‘‘ཡཾ ཨེཏཱ ཨུཔསེཝནྟི, ཚནྡསཱ ཝཱ དྷནེན ཝཱ;

ཛཱཏཝེདོཝ སཾཋཱནཾ, ཁིཔྤཾ ཨནུདཧནྟི ན’’’ནྟི.

ཏཏྠ དིཛམྤཏཱིཏི དིཛཛེཊྛཀཾ ཀུཎཱལཾ ཨཱལཔཏི. ‘‘སརིཏཱ’’ཏིཨཱདི ཋཔིཏམཱཏིཀཱཡ བྷཱཛནཏྠཾ ཝུཏྟཾ. ཨཱུནཏྟཱཏི ཨུདཀཔཏིཊྛཱནསྶ མཧནྟཏཱཡ ཨཱུནཱ ཨེཝ. ཨདྷཱིཡཱནཱཏི སཛ྄ཛྷཱཡིཏྭཱ. ཝེདམཀྑཱནཔཉྩམནྟི ཨིཏིཧཱསཔཉྩམཾ ཝེདཙཏུཀྐཾ. ཨཱུནཏྟཱཏི སོ ཧི ཨཛ྄ཛྷཱསཡམཧནྟཏཱཡ སིཀྑིཏབྦསྶ ན པཱུརཏི. ཨནནྟརཏནོཙིཏནྟི ནཱནཱརཏནེཧི ཨོཙིཏཾ པརིཔུཎྞཾ. ཨཱུནཏྟཱཏི སོ ཧི ཏཎྷཱམཧནྟཏཱཡ ན པཱུརཏི. སིཡཱཏི སིཡུཾ, ཨཡམེཝ ཝཱ པཱཋོ. སབྦཀཱམརསཱཧརཱཏི སབྦེསཾ ཀཱམརསཱནཾ ཨཱཧརཀཱ. ‘‘ནཝམེ’’ཏི ཨཊྛཧི ཨཏིཏྟབྷཱཝདསྶནཏྠཾ ཝུཏྟཾ. སཱ པན དསམེཔི ཝཱིསཏིམེཔི ཏཏོ ཨུཏྟརིཏརེཔི ཚནྡཾ ཀརོཏེཝ. ཨཱུནཏྟཱཏི སཱ ཧི ཀཱམཏཎྷཱཡ མཧནྟཏཱཡ ན པཱུརཏི. ཀཎྜཀཱནཾཝ སཱཁཱཏི སམྦཱདྷམགྒེ ཀཎྚཀསཱཁསདིསཱ. ཡཐཱ ཧི སཱཁཱ ལགྒིཏྭཱ ཨཱཀཌྜྷཏི, ཨེཝཾ ཨེཏཱཔི རཱུཔཱདཱིཧི ཀཌྜྷནྟི. ཡཐཱ སཱཁཱ ཧཏྠཱདཱིསུ ཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ དུཀྑཾ ཨུཔྤཱདེཏི, ཨེཝཾ ཨེཏཱཔི ཕུཊྛམཏྟཱ སརཱིརསམྥསྶེན ཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ མཧཱཝིནཱསཾ པཱཔེནྟི. ཝཛནྟཱིཏི པརཔུརིསཾ ཝཛནྟི.

པརཱམསེཏི གཎྷེཡྻ. ཨོསིཉྩཡེཏི ནྷཱཡིཏུཾ ཨོཏིཎྞོ ཨེཀེན པཱཎིནཱ སཀལསམུདྡཨུདཀཾ ཨོསིཉྩེཡྻ གཧེཏྭཱ ཚཌྜེཡྻ. སཀེནཱཏི ཨེཀེན ཨཏྟནོ ཧཏྠེན ཏམེཝ ཧཏྠཾ ཧརིཏྭཱ གྷོསཾ ཨུཔྤཱདེཡྻ. སབྦབྷཱཝནྟི ‘‘ཏྭམེཝ ཨིཊྛོ ཀནྟོ པིཡོ མནཱཔོ’’ཏི ཝུཙྩམཱནོ ཡོ པུརིསོ ‘‘ཨེཝམེཏ’’ནྟི སདྡཧནྟོ སབྦཾ ཨཏྟནོ ཨཛ྄ཛྷཱསཡཾ པམདཱསུ ཨོསྶཛེཡྻ, སོ ཛཱལཱདཱིཧི ཝཱཏགྒཧཎཱདཱིནི ཀརེཡྻཱཏི ཨཏྠོ. གཏནྟི གམནཾ. ཨནལཱཏི ཏཱིཧི དྷམྨེཧི ཨལནྟི ཝཙནཝིརཧིཏཱ. དུཔྤུརཱ ཏཱཏི ཡཐཱ མཧཱནདཱི ཨུདཀེན, ཨེཝཾ ཀིལེསརཏིཡཱ ཏཱ དུཔྤཱུརཱ. སཱིདནྟི ནཾ ཝིདིཏྭཱནཱཏི ཨེཏྠ ནནྟི ནིཔཱཏམཏྟཾ, ཨིཏྠིཡོ ཨལླཱིནཱ ཙཏཱུསུ ཨཔཱཡེསུ སཱིདནྟཱིཏི ཝིདིཏྭཱ. ཨཱཝཊྚནཱིཏི ཡཐཱ ཨཱཝཊྚནཱི མཧཱཛནསྶ ཧདཡཾ མོཧེཏྭཱ ཨཏྟནོ ཝསེ ཝཏྟེཏི, ཨེཝམེཏཱཔཱིཏི ཨཏྠོ. ཝིཀོཔནཱཏི ནཱསནཏྠེན ཙ གརཧཏྠེན ཙ བྲཧྨཙརིཡསྶ ཀོཔིཀཱ. ཚནྡསཱ ཝཱཏི པིཡསཾཝཱསེན ཝཱ. དྷནེན ཝཱཏི དྷནཧེཏུ ཝཱ. སཾཋཱནནྟི ཡཐཱ ཛཱཏཝེདོ ཨཏྟནོ ཋཱནཾ ཡཾ ཡཾ པདེསཾ ཨལླཱིཡཏི, ཏཾ ཏཾ དཧཏི, ཏཐཱ ཨེཏཱཔི ཡཾ ཡཾ པུརིསཾ ཀིལེསཝསེན ཨལླཱིཡནྟི, ཏཾ ཏཾ ཨནུདཧནྟི མཧཱཝིནཱསཾ པཱཔེནྟི.

ཨེཝཾ ནཱརདེན ཨིཏྠཱིནཾ ཨགུཎེ པཀཱསིཏེ པུན མཧཱསཏྟོ ཝིསེསེཏྭཱ ཏཱསཾ ཨགུཎཾ པཀཱསེཏི. ཏཾ དསྶེཏུཾ སཏྠཱ ཨཱཧ –

‘‘ཨཐ ཁལུ, བྷོ, ཀུཎཱལོ སཀུཎོ ནཱརདསྶ དེཝབྲཱཧྨཎསྶ ཨཱདིམཛ྄ཛྷཀཐཱཔརིཡོསཱནཾ ཝིདིཏྭཱ ཏཱཡཾ ཝེལཱཡཾ ཨིམཱ གཱཐཱཡོ ཨཛ྄ཛྷབྷཱསི –

༣༥༡.

‘‘‘སལླཔེ ནིསིཏཁགྒཔཱཎིནཱ, པཎྜིཏོ ཨཔི པིསཱཙདོསིནཱ;

ཨུགྒཏེཛམུརགམྤི ཨཱསིདེ, ཨེཀོ ཨེཀཱཡ པམདཱཡ ནཱལཔེ.

༣༥༢.

‘‘ལོཀཙིཏྟམཐནཱ ཧི ནཱརིཡོ, ནཙྩགཱིཏབྷཎིཏམྷིཏཱཝུདྷཱ;

བཱདྷཡནྟི ཨནུཔཊྛིཏསྶཏིཾ, དཱིཔེ རཀྑསིགཎོཝ ཝཱཎིཛེ.

༣༥༣.

‘‘ནཏྠི ཏཱསཾ ཝིནཡོ ན སཾཝརོ, མཛྫམཾསནིརཏཱ ཨསཉྙཏཱ;

ཏཱ གིལནྟི པུརིསསྶ པཱབྷཏཾ, སཱགརེཝ མཀརཾ ཏིམིངྒལོ.

༣༥༤.

‘‘པཉྩཀཱམགུཎསཱཏགོཙརཱ, ཨུདྡྷཏཱ ཨནིཡཏཱ ཨསཉྙཏཱ;

ཨོསརནྟི པམདཱ པམཱདིནཾ, ལོཎཏོཡཝཏིཡཾཝ ཨཱཔཀཱ.

༣༥༥.

‘‘ཡཾ ནརཾ ཨུཔལཔེནྟི ནཱརིཡོ, ཚནྡསཱ ཝཱ རཏིཡཱ དྷནེན ཝཱ;

ཛཱཏཝེདསདིསམྤི ཏཱདིསཾ, རཱགདོསཝདྷིཡོ དཧནྟི ནཾ.

༣༥༦.

‘‘ཨཌྜྷཾ ཉཏྭཱ པུརིསཾ མཧདྡྷནཾ, ཨོསརནྟི སདྷནཾ སཧཏྟནཱ;

རཏྟཙིཏྟམཏིཝེཋཡནྟི ནཾ, སཱལ མཱལུཝལཏཱཝ ཀཱནནེ.

༣༥༧.

‘‘ཏཱ ཨུཔེནྟི ཝིཝིདྷེན ཚནྡསཱ, ཙིཏྲབིམྦམུཁིཡོ ཨལངྐཏཱ;

ཨུཧསནྟི པཧསནྟི ནཱརིཡོ, སམྦརོཝ སཏམཱཡཀོཝིདཱ.

༣༥༨.

‘‘ཛཱཏརཱུཔམཎིམུཏྟབྷཱུསིཏཱ, སཀྐཏཱ པཏིཀུལེསུ ནཱརིཡོ;

རཀྑིཏཱ ཨཏིཙརནྟི སཱམིཀཾ, དཱནཝཾཝ ཧདཡནྟརསྶིཏཱ.

༣༥༩.

‘‘ཏེཛཝཱཔི ཧི ནརོ ཝིཙཀྑཎོ, སཀྐཏོ བཧུཛནསྶ པཱུཛིཏོ;

ནཱརིནཾ ཝསགཏོ ན བྷཱསཏི, རཱཧུནཱ ཨུཔཧཏོཝ ཙནྡིམཱ.

༣༦༠.

‘‘ཡཾ ཀརེཡྻ ཀུཔིཏོ དིསོ དིསཾ, དུཊྛཙིཏྟོ ཝསམཱགཏཾ ཨརིཾ;

ཏེན བྷིཡྻོ བྱསནཾ ནིགཙྪཏི, ནཱརིནཾ ཝསགཏོ ཨཔེཀྑཝཱ.

༣༦༡.

‘‘ཀེསལཱུནནཁཚིནྣཏཛྫིཏཱ, པཱདཔཱཎིཀསདཎྜཏཱལི༹ཏཱ;

ཧཱིནམེཝུཔགཏཱ ཧི ནཱརིཡོ, ཏཱ རམནྟི ཀུཎཔེཝ མཀྑིཀཱ.

༣༦༢.

‘‘ཏཱ ཀུལེསུ ཝིསིཁནྟརེསུ ཝཱ, རཱཛདྷཱནིནིགམེསུ ཝཱ པུན;

ཨོཌྜིཏཾ ནམུཙིཔཱསཝཱཀརཾ, ཙཀྑུམཱ པརིཝཛྫེ སུཁཏྠིཀོ.

༣༦༣.

‘‘ཨོསྶཛིཏྭ ཀུསལཾ ཏཔོགུཎཾ, ཡོ ཨནརིཡཙརིཏཱནི མཱཙརི;

དེཝཏཱཧི ནིརཡཾ ནིམིསྶཏི, ཚེདགཱམིམཎིཡཾཝ ཝཱཎིཛོ.

༣༦༤.

‘‘སོ ཨིདྷ གརཧིཏོ པརཏྠ ཙ, དུམྨཏཱི ཨུཔཧཏོ སཀམྨུནཱ;

གཙྪཏཱི ཨནིཡཏོ གལཱ༹གལ༹ཾ, དུཊྛགདྲབྷརཐོཝ ཨུཔྤཐེ.

༣༦༥.

‘‘སོ ཨུཔེཏི ནིརཡཾ པཏཱཔནཾ, སཏྟིསིམྦལིཝནཉྩ ཨཱཡསཾ;

ཨཱཝསིཏྭཱ ཏིརཙྪཱནཡོནིཡཾ, པེཏརཱཛཝིསཡཾ ན མུཉྩཏི.

༣༦༦.

‘‘དིབྱཁིཌྜརཏིཡོ ཙ ནནྡནེ, ཙཀྐཝཏྟིཙརིཏཉྩ མཱནུསེ;

ནཱསཡནྟི པམདཱ པམཱདིནཾ, དུགྒཏིཉྩ པཊིཔཱདཡནྟི ནཾ.

༣༦༧.

‘‘དིབྱཁིཌྜརཏིཡོ ན དུལླབྷཱ, ཙཀྐཝཏྟིཙརིཏཉྩ མཱནུསེ;

སོཎྞབྱམྷནིལཡཱ ཙ ཨཙྪརཱ, ཡེ ཙརནྟི པམདཱཧནཏྠིཀཱ.

༣༦༨.

‘‘ཀཱམདྷཱཏུསམཏིཀྐམཱ གཏི, རཱུཔདྷཱཏུཡཱ བྷཱཝོ ན དུལླབྷོ;

ཝཱིཏརཱགཝིསཡཱུཔཔཏྟི ཡཱ, ཡེ ཙརནྟི པམདཱཧནཏྠིཀཱ.

༣༦༩.

‘‘སབྦདུཀྑསམཏྟིཀྐམཾ སིཝཾ, ཨཙྩནྟམཙལིཏཾ ཨསངྑཏཾ;

ནིབྦུཏེཧི སུཙིཧཱི ན དུལླབྷཾ, ཡེ ཙརནྟི པམདཱཧནཏྠིཀཱ’’’ཏི.

ཏཏྠ སལླཔེཏི ‘‘སཙེ མཡཱ སདྡྷིཾ སལླཔེསྶསི, སཱིསཾ ཏེ པཱཏེསྶཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཁགྒཾ ཨཱདཱཡ ཋིཏེནཱཔི, ‘‘སལླཔིཏམཏྟེཡེཝ ཏཾ ཁཱདིཏྭཱ ཛཱིཝིཏཝིནཱསཾ པཱཔེསྶཱམཱི’’ཏི དོསིནཱ ཧུཏྭཱ ཋིཏེནཱཔི པིསཱཙེན སདྡྷིཾ སལླཔེ. ‘‘ཨུཔགཏཾ ཌཾསིཏྭཱ ནཱསེསྶཱམཱི’’ཏི ཋིཏཾ ཨུགྒཏེཛཾ ཨུརགམྤི ཨཱསིདེ. ཨེཀོ པན ཧུཏྭཱ རཧོ ཨེཀཱཡ པམདཱཡ ན ཧི ཨཱལཔེ. ལོཀཙིཏྟམཐནཱཏི ལོཀསྶ ཙིཏྟགྷཱཏིཀཱ. དཱིཔེ རཀྑསིགཎོཏི ཡཐཱ དཱིཔེ རཀྑསིགཎོ མནུསྶཝེསེན ཝཱཎིཛེ ཨུཔལཱཔེཏྭཱ ཨཏྟནོ ཝསེ གཏེ ཀཏྭཱ ཁཱདཏི, ཨེཝཾ ཨིམཱཔི པཉྩཧི ཀཱམགུཎེཧི ཨཏྟནོ ཝསེ ཀཏྭཱ སཏྟེ མཧཱཝིནཱསཾ པཱཔེནྟཱིཏི ཨཏྠོ. ཝིནཡོཏི ཨཱཙཱརོ. སཾཝརོཏི མརིཡཱདོ. པུརིསསྶ པཱབྷཏནྟི དུཀྑསམྦྷཏཾ དྷནཾ གིལནྟི ནཱསེནྟི.

ཨནིཡཏཱཏི ཨནིཡཏཙིཏྟཱ. ལོཎཏོཡཝཏིཡནྟི ལོཎཏོཡཝནྟཾ སམུདྡནྟི ཨཏྠོ. ཨཱཔཀཱཏི ཨཱཔགཱ, ཨཡམེཝ ཝཱ པཱཋོ. ཡཐཱ སམུདྡཾ ནདིཡོ ཨོསརནྟི, ཨེཝཾ པམཱདིནཾ པམདཱཏི ཨཏྠོ. ཚནྡསཱཏི པེམེན. རཏིཡཱཏི པཉྩཀཱམགུཎརཏིཡཱ. དྷནེན ཝཱཏི དྷནཧེཏུ ཝཱ. ཛཱཏཝེདསདིསནྟི གུཎསམྤཏྟིཡཱ ཨགྒིམིཝ ཛལིཏམྤི. རཱགདོསཝདྷིཡོཏི ཀཱམརཱགདོསེཧི ཝདྷིཀཱ. རཱགདོསགཏིཡོཏིཔི པཱཋོ. ཨོསརནྟཱིཏི དྷནགཧཎཏྠཱཡ མདྷུརཝཙནེན ཏཾ བནྡྷནྟིཡོ ཨུཔགཙྪནྟི. སདྷནནྟི སདྷནཱ. ཨཡམེཝ ཝཱ པཱཋོ, ཝཏྠཱལངྐཱརཏྠཱཡ ཀིཉྩི ཨཏྟནོ དྷནཾ དཏྭཱཔི ཨོསརནྟཱིཏི ཨཏྠོ. སཧཏྟནཱཏི ཨཏྟབྷཱཝེན སདྡྷིཾ ཨཏྟབྷཱཝམྤི ཏསྶེཝ པརིཙྩཛནྟིཡོ ཝིཡ ཧོནྟི. ཨཏིཝེཋཡནྟཱིཏི དྷནགཧཎཏྠཱཡ ཨཏིཝིཡ ཝེཋེནྟི པཱིལེ༹ནྟི.

ཝིཝིདྷེན ཚནྡསཱཏི ནཱནཱཝིདྷེན ཨཱཀཱརེན. ཙིཏྲབིམྦམུཁིཡོཏི ཨལངྐཱརཝསེན ཙིཏྲསརཱིརཱ ཙིཏྲམུཁིཡོ ཧུཏྭཱ. ཨུཧསནྟཱིཏི མཧཱཧསིཏཾ ཧསནྟི. པཧསནྟཱིཏི མནྡཧསིཏཾ ཧསནྟི. སམྦརོཝཱཏི མཱཡཱཀཱརཔུརིསོ ཝིཡ ཨསུརིནྡོ ཝིཡ ཙ. དཱནཝཾཝ ཧདཡནྟརསྶིཏཱཏི ཡཐཱ ‘‘ཀུཏོ ནུ ཨཱགཙྪཐ, བྷོ, ཏཡོ ཛནཱ’’ཏི ཀརཎྜཀཛཱཏཀེ (ཛཱ. ༡.༩.༨༧ ཨཱདཡོ) ཧདཡནྟརནིསྶིཏཱ ཨནྟོཨུདརགཏཱཔི དཱནཝཾ ཨཏིཙརི, ཨེཝཾ ཨཏིཙརནྟི. ཨརཀྑིཏཱ ཧེཏཱཏི དཱིཔེཏི. ན བྷཱསཏཱིཏི ན ཝིརོཙཏི ཧརིཏཙལོམསཀསྶཔཀུསརཱཛཱནོ ཝིཡ. ཏེནཱཏི ཏམྷཱ ཨམིཏྟེན ཀཏཱ བྱསནཱ ཨཏིརེཀཏརཾ བྱསནནྟི ཨཏྠོ. ཨཔེཀྑཝཱཏི སཏཎྷོ.

ཀེསལཱུནནཁཚིནྣཏཛྫིཏཱཏི ཨཱཀཌྜྷིཏྭཱ ལཱུནཀེསཱ ནཁེཧི ཚིནྣགཏྟཱ ཏཛྫིཏཱ པཱདཱདཱིཧི ཙ ཏཱལི༹ཏཱཝ ཧུཏྭཱ. ཡོ ཀིལེསཝསེན ཨེཏེཔི ཝིཔྤཀཱརེ ཀརོཏི, ཏཱདིསཾ ཧཱིནམེཝ ཨུཔགཏཱ ནཱརིཡོ རམནྟི, ན ཨེཏེ ཝིཔྤཀཱརེ པརིཧརནྟི, མདྷུརསམཱཙཱརེ ཀིཾཀཱརཎཱ ཏཱ ན རམནྟི. ཀུཎཔེཝ མཀྑིཀཱཏི ཡསྨཱ ཛེགུཙྪཧཏྠིཀུཎཔཱདིམྷི མཀྑིཀཱ ཝིཡ ཏཱ ཧཱིནེཡེཝ རམནྟཱིཏི ཨཏྠོ. ཨོཌྜིཏནྟི ན ཨེཏཱ ཨིཏྠིཡོ ནཱམ, ཨཐ ཁོ ཨིམེསུ ཋཱནེསུ ནམུཙིནོ ཀིལེསམཱརསྶ མིགཔཀྑིགཧཎཏྠཾ ལུདྡཀེཧི ཨོཌྜིཏཾ པཱསཉྩ ཝཱཀརཉྩཱཏི མཉྙམཱནོ པཉྙཱཙཀྑུམཱ པུརིསོ དིབྦམཱནུསིཀེན སུཁེན ཨཏྠིཀོ པརིཝཛྫེཡྻ.

ཨོསྶཛིཏྭཱཏི དེཝམནུསྶེསུ མཧཱསམྤཏྟིདཱཡཀཾ ཏཔོགུཎཾ ཚཌྜེཏྭཱ. ཡོཏི ཡོ པུརིསོ ཨནརིཡེསུ ཨཔརིསུདྡྷེསུ ཀཱམགུཎེསུ ཀཱམརཏིཙརིཏཱནི ཨཱཙརཏི. དེཝཏཱཧི ནིརཡཾ ནིམིསྶཏཱིཏི སོ དེཝལོཀེན པརིཝཏྟིཏྭཱ ནིརཡཾ གཎྷིསྶཏི. ཚེདགཱམིམཎིཡཾཝ ཝཱཎིཛོཏི ཡཐཱ བཱལཝཱཎིཛོ སཏསཧསྶགྒྷབྷཎྜཾ དཏྭཱ ཚེདགཱམིམཎིཀཾ གཎྷཱཏི, ཏཐཱརཱུཔོ ཨཡཾ ཧོཏཱིཏི ཨཏྠོ. སོཏི སོ ཨིཏྠཱིནཾ ཝསཾ གཏོ. ཨནིཡཏོཏི ཨེཏྟཀཾ ནཱམ ཀཱལཾ ཨཔཱཡེསུ པཙྩིསྶཏཱིཏི ཨནིཡཏོ. གལཱ༹གལ༹ནྟི དེཝལོཀཱ ཝཱ མནུསྶལོཀཱ ཝཱ གལི༹ཏྭཱ ཨཔཱཡམེཝ གཙྪཏཱིཏི ཨཏྠོ. ཡཐཱ ཀིཾ? དུཊྛགདྲབྷརཐོཝ ཨུཔྤཐེཏི, ཡཐཱ ཀཱུཊགདྲབྷཡུཏྟརཐོ མགྒཱ ཨོཀྐམིཏྭཱ ཨུཔྤཐེཡེཝ གཙྪཏི, ཏཐཱ. སཏྟིསིམྦལིཝནནྟི སཏྟིསདིསེཧི ཀཎྚཀེཧི ཡུཏྟཾ ཨཱཡསཾ སིམྦལིཝནཾ. པེཏརཱཛཝིསཡནྟི པེཏཝིསཡཉྩ ཀཱལཀཉྩིཀཨསུརཝིསཡཉྩ.

པམཱདིནནྟི པམཏྟཱནཾ. ཏེ ཧི པམདཱསུ པམཏྟཱ ཏཱསཾ སམྤཏྟཱིནཾ མཱུལབྷཱུཏཾ ཀུསལཾ ན ཀརོནྟི, ཨིཏི ཏེསཾ པམདཱ སབྦཱ ཏཱ ནཱསེནྟི ནཱམ. པཊིཔཱདཡནྟཱིཏི ཏཐཱཝིདྷཾ པུརིསཾ ཏཱ པམཱདཝསེནེཝ ཨཀུསལཾ ཀཱརེཏྭཱ དུགྒཏིཾ པཊིཔཱདེནྟི ནཱམ. སོཎྞབྱམྷནིལཡཱཏི སུཝཎྞམཡཝིམཱནཝཱསིནིཡོ. པམདཱཧནཏྠིཀཱཏི ཡེ པུརིསཱ པམདཱཧི ཨནཏྠིཀཱ ཧུཏྭཱ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརནྟི. ཀཱམདྷཱཏུསམཏིཀྐམཱཏི ཀཱམདྷཱཏུསམཏིཀྐམཱ ཡཱ གཏི. རཱུཔདྷཱཏུཡཱ བྷཱཝོཏི ཡོ ཀཱམདྷཱཏུསམཏིཀྐམགཏིསངྑཱཏོ རཱུཔདྷཱཏུཡཱ བྷཱཝོ, སོ ཏེསཾ ན དུལླབྷོ. ཝཱིཏརཱགཝིསཡཱུཔཔཏྟི ཡཱཏི ཡཱ ཝཱིཏརཱགཝིསཡེ སུདྡྷཱཝཱསལོཀེ ཨུཔཔཏྟི, སཱཔི ཏེསཾ ན དུལླབྷཱཏི ཨཏྠོ. ཨཙྩནྟནྟི ཨནྟཱཏཱིཏཾ ཨཝིནཱསདྷམྨཾ. ཨཙལིཏནྟི ཀིལེསེཧི ཨཀམྤིཏཾ. ནིབྦུཏེཧཱིཏི ནིབྦུཏཀིལེསེཧི. སུཙིཧཱིཏི སུཙཱིཧི པརིསུདྡྷེཧི ཨེཝརཱུཔཾ ནིབྦཱནཾ ན དུལླབྷནྟི.

ཨེཝཾ མཧཱསཏྟོ ཨམཏམཧཱནིབྦཱནཾ པཱཔེཏྭཱ དེསནཾ ནིཊྛཱཔེསི. ཧིམཝནྟེ ཀིནྣརམཧོརགཱདཡོ ཨཱཀཱསེ ཋིཏཱ དེཝཏཱ ཙ ‘‘ཨཧོ བུདྡྷལཱིལཱཡ ཀཐིཏཱ’’ཏི སཱདྷུཀཱརཾ ཨདཾསུ. ཨཱནནྡོ གིཛ྄ཛྷརཱཛཱ ནཱརདོ དེཝབྲཱཧྨཎོ པུཎྞམུཁོ ཙ ཕུསྶཀོཀིལོ ཨཏྟནོ ཨཏྟནོ པརིསཾ ཨཱདཱཡ ཡཐཱཋཱནམེཝ གམིཾསུ. མཧཱསཏྟོཔི སཀཊྛཱནམེཝ གཏོ. ཨིཏརེ པན ཨནྟརནྟརཱ གནྟྭཱ མཧཱསཏྟསྶ སནྟིཀེ ཨོཝཱདཾ གཧེཏྭཱ ཏསྨིཾ ཨོཝཱདེ ཋཏྭཱ སགྒཔརཱཡཎཱ ཨཧེསུཾ.

སཏྠཱ ཨིམཾ དྷམྨདེསནཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ཛཱཏཀཾ སམོདྷཱནེནྟོ ཨོསཱནགཱཐཱ ཨབྷཱསི –

༣༧༠.

‘‘ཀུཎཱལོཧཾ ཏདཱ ཨཱསིཾ, ཨུདཱཡཱི ཕུསྶཀོཀིལོ;

ཨཱནནྡོ གིཛ྄ཛྷརཱཛཱསི, སཱརིཔུཏྟོ ཙ ནཱརདོ;

པརིསཱ བུདྡྷཔརིསཱ, ཨེཝཾ དྷཱརེཐ ཛཱཏཀ’’ནྟི.

ཏེ པན བྷིཀྑཱུ གམནཀཱལེ སཏྠཱནུབྷཱཝེན གནྟྭཱ ཨཱགམནཀཱལེ ཨཏྟནོ ཨཏྟནོཝ ཨཱནུབྷཱཝེན ཨཱགཏཱ. ཏེསཾ སཏྠཱ མཧཱཝནེཡེཝ ཀམྨཊྛཱནཾ ཀཐེསི. སབྦེཔི ཏེ ཏཾ དིཝསམེཝ ཨརཧཏྟཾ པཱཔུཎིཾསུ. མཧཱདེཝཏཱསམཱགམོ ཨཧོསི. ཨཐསྶ བྷགཝཱ མཧཱསམཡསུཏྟཾ (དཱི. ནི. ༢.༣༣༡ ཨཱདཡོ) ཀཐེསི.

ཀུཎཱལཛཱཏཀཝཎྞནཱ ཙཏུཏྠཱ.

[༥༣༧] ༥. མཧཱསུཏསོམཛཱཏཀཝཎྞནཱ

ཀསྨཱ ཏུཝཾ རསཀ ཨེདིསཱནཱིཏི ཨིདཾ སཏྠཱ ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟོ ཨངྒུལིམཱལཏྠེརདམནཾ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི. ཏསྶ ཨུཔྤཏྟི ཙ པབྦཛྫཱ ཙ ཨུཔསམྤདཱ ཙ ཨངྒུལིམཱལསུཏྟཝཎྞནཱཡཾ (མ. ནི. ཨཊྛ. ༢.༣༤ ཨཱདཡོ) ཝུཏྟནཡེན ཝིཏྠཱརཏོ ཝེདིཏབྦཱ. སོ པན སཙྩཀིརིཡཱཡ མཱུལ༹ྷགབྦྷཱཡ ཨིཏྠིཡཱ སོཏྠིབྷཱཝཾ ཀཏྭཱ ཏཏོ པཊྛཱཡ སུལབྷཔིཎྜོ ཧུཏྭཱ ཝིཝེཀམནུབྲཱུཧནྟོ ཨཔརབྷཱགེ ཨརཧཏྟཾ པཏྭཱ ཨབྷིཉྙཱཏོཝ ཨསཱིཏིཡཱ མཧཱཐེརཱནཾ ཨབྦྷནྟརོ ཨཧོསི. ཏསྨིཾ ཀཱལེ དྷམྨསབྷཱཡཾ ཀཐཾ སམུཊྛཱཔེསུཾ – ‘‘ཨཱཝུསོ, ཨཧོ ཝཏ བྷགཝཏཱ ཏཐཱརཱུཔཾ ལུདྡཾ ལོཧིཏཔཱཎིཾ མཧཱཙོརཾ ཨངྒུལིམཱལཾ ཨདཎྜེན ཨསཏྠེན དམེཏྭཱ ནིབྦིསེཝནཾ ཀརོནྟེན དུཀྐརཾ ཀཏཾ, ཨཧོ བུདྡྷཱ ནཱམ དུཀྐརཀཱརིནོ’’ཏི. སཏྠཱ གནྡྷཀུཊིཡཾ ཋིཏོཝ དིབྦསོཏེན ཏཾ ཀཐཾ སུཏྭཱ ‘‘ཨཛྫ མམ གམནཾ བཧུཔཀཱརཾ བྷཝིསྶཏི, མཧཱདྷམྨདེསནཱ པཝཏྟིསྶཏཱི’’ཏི ཉཏྭཱ ཨནོཔམཱཡ བུདྡྷལཱིལཱཡ དྷམྨསབྷཾ གནྟྭཱ ཝརཔཉྙཏྟཱསནེ ནིསཱིདིཏྭཱ ‘‘ཀཱཡ ནུཏྠ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི ཀཐཱཡ སནྣིསིནྣཱ’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘ཨིམཱཡ ནཱམཱ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཨནཙྪརིཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཨིདཱནེཝ པརམཱབྷིསམྦོདྷིཾ པཏྟེན མཡཱ ཨེཏསྶ དམནཾ, སྭཱཧཾ པུབྦཙརིཡཾ ཙརནྟོ པདེསཉཱཎེ ཋིཏོཔི ཨེཏཾ དམེསི’’ནྟི ཝཏྭཱ ཏེཧི ཡཱཙིཏོ ཨཏཱིཏཾ ཨཱཧརི.

ཨཏཱིཏེ ཀུརུརཊྛེ ཨིནྡཔཏྠནགརེ ཀོརབྱོ ནཱམ རཱཛཱ དྷམྨེན རཛྫཾ ཀཱརེསི. ཏདཱ བོདྷིསཏྟོ ཏསྶ ཨགྒམཧེསིཡཱ ཀུཙྪིམྷི ནིབྦཏྟི. དསམཱསེ ཨཏིཀྐནྟེ སུཝཎྞཝཎྞཾ པུཏྟཾ ཝིཛཱཡི, སུཏཝིཏྟཏཱཡ པན ནཾ ‘‘སུཏསོམོ’’ཏི སཉྫཱནིཾསུ. ཏམེནཾ རཱཛཱ ཝཡཔྤཏྟཾ ནིཀྑསཧསྶཾ དཏྭཱ དིསཱཔཱམོཀྑསྶ ཨཱཙརིཡསྶ སནྟིཀེ སིཔྤུགྒཧཎཏྠཱཡ ཏཀྐསིལཾ པེསེསི. སོ ཨཱཙརིཡབྷཱགཾ ཨཱདཱཡ ནགརཱ ནིཀྑམིཏྭཱ མགྒཾ པཊིཔཛྫི. ཏདཱ བཱརཱཎསིཡཾ ཀཱསིརཉྙོ པུཏྟོ བྲཧྨདཏྟཀུམཱརོཔི ཏཐེཝ ཝཏྭཱ པིཏརཱ པེསིཏོ ནགརཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཏམེཝ མགྒཾ པཊིཔཛྫི. ཨཐ སུཏསོམོ མགྒཾ གནྟྭཱ ནགརདྭཱརེ སཱལཱཡ ཕལཀེ ཝིསྶམཏྠཱཡ ནིསཱིདི. བྲཧྨདཏྟཀུམཱརོཔི གནྟྭཱ ཏེན སདྡྷིཾ ཨེཀཕལཀེ ནིསཱིདི. ཨཐ ནཾ སུཏསོམོ པཊིསནྠཱརཾ ཀརོནྟོ ‘‘སམྨ, མགྒཀིལནྟོསི, ཀུཏོ ཨཱགཙྪསཱི’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘བཱརཱཎསིཏོ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཀསྶ པུཏྟོསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཀཱསིརཉྙོ པུཏྟོམྷཱི’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཀོ ནཱམོསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཨཧཾ བྲཧྨདཏྟཀུམཱརོ ནཱམཱ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཀེན ཀཱརཎེན ཨིདྷཱགཏོསཱི’’ཏི པུཙྪི. སོ ‘‘སིཔྤུགྒཧཎཏྠཱཡཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཏྭམྤི མགྒཀིལནྟོསི, ཀུཏོ ཨཱགཙྪསཱི’’ཏི ཏེནེཝ ནཡེན ཨིཏརཾ པུཙྪི. སོཔི ཏསྶ སབྦཾ ཨཱཙིཀྑི. ཏེ ཨུབྷོཔི ‘‘མཡཾ ཁཏྟིཡཱ, ཨེཀཱཙརིཡསྶེཝ སནྟིཀེ སིཔྤུགྒཧཎཏྠཱཡ གཙྪཱམཱ’’ཏི ཨཉྙམཉྙཾ མིཏྟབྷཱཝཾ ཀཏྭཱ ནགརཾ པཝིསིཏྭཱ ཨཱཙརིཡཀུལཾ གནྟྭཱ ཨཱཙརིཡཾ ཝནྡིཏྭཱ ཨཏྟནོ ཛཱཏིཨཱདིཾ ཀཐེཏྭཱ སིཔྤུགྒཧཎཏྠཱཡ ཨཱགཏབྷཱཝཾ ཀཐེསུཾ. སོ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪི. ཏེ ཨཱཙརིཡབྷཱགཾ དཏྭཱ སིཔྤཾ པཊྛཔེསུཾ.

ན ཀེཝལཉྩ ཏེ དྭེཝ, ཨཉྙེཔི ཏདཱ ཛམྦུདཱིཔེ ཨེཀསཏམཏྟཱ རཱཛཔུཏྟཱ ཏསྶ སནྟིཀེ སིཔྤཾ ཨུགྒཎྷནྟི. སུཏསོམོ ཏེསཾ ཛེཊྛནྟེཝཱསིཀོ ཧུཏྭཱ སིཔྤཾ ཨུཔདིསནྟོ ནཙིརསྶེཝ ནིཔྥཏྟིཾ པཱཔུཎི. སོ ཨཉྙསྶ སནྟིཀཾ ཨགནྟྭཱ ‘‘སཧཱཡོ མེ’’ཏི བྲཧྨདཏྟསྶ ཀུམཱརསྶེཝ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཏསྶ པིཊྛིཨཱཙརིཡོ ཧུཏྭཱ སིཔྤཾ སིཀྑཱཔེསི. ཨིཏརེསམྤི ཨནུཀྐམེན སིཔྤཾ ནིཊྛིཏཾ. ཏེ ཨནུཡོགཾ དཏྭཱ ཨཱཙརིཡཾ ཝནྡིཏྭཱ སུཏསོམཾ པརིཝཱརེཏྭཱ ནིཀྑམིཾསུ. ཨཐ ནེ སུཏསོམོ མགྒནྟརེ ཋཏྭཱ ཨུཡྻོཛེནྟོ ‘‘ཏུམྷེ ཨཏྟནོ ཨཏྟནོ པིཏཱུནཾ སིཔྤཾ དསྶེཏྭཱ རཛྫེསུ པཏིཊྛཧིསྶཐ, པཏིཊྛིཏཱ ཙ པན མམོཝཱདཾ ཀརེཡྻཱཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཀིཾ, ཨཱཙརིཡཱ’’ཏི? ‘‘པཀྑདིཝསེསུ ཨུཔོསཐིཀཱ ཧུཏྭཱ མཱ གྷཱཏཾ ཀརེཡྻཱཐཱ’’ཏི. ཏེ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪིཾསུ. བོདྷིསཏྟོཔི ཨངྒཝིཛྫཱཔཱཋཀཏྟཱ ‘‘ཨནཱགཏེ བཱརཱཎསིཡཾ བྲཧྨདཏྟཀུམཱརཾ ནིསྶཱཡ མཧཱབྷཡཾ ཨུཔྤཛྫིསྶཏཱི’’ཏི ཉཏྭཱ ཏེ ཨེཝཾ ཨོཝདིཏྭཱ ཨུཡྻོཛེསི. ཏེ སབྦེཔི ཨཏྟནོ ཨཏྟནོ ཛནཔདཾ གནྟྭཱ པིཏཱུནཾ སིཔྤཾ དསྶེཏྭཱ རཛྫེསུ པཏིཊྛཱཡ པཏིཊྛིཏབྷཱཝཉྩེཝ ཨོཝཱདེ ཝཏྟནབྷཱཝཉྩ ཛཱནཱཔེཏུཾ པཎྞཱཀཱརེན སདྡྷིཾ པཎྞཱནི པཧིཎིཾསུ. མཧཱསཏྟོ ཏཾ པཝཏྟིཾ སུཏྭཱ ‘‘ཨཔྤམཏྟཱཝ ཧོཐཱ’’ཏི པཎྞཱནི པཊིཔེསེསི.

ཏེསུ བཱརཱཎསིརཱཛཱ ཝིནཱ མཾསེན བྷཏྟཾ ན བྷུཉྫཏི. ཨུཔོསཐདིཝསཏྠཱཡཔིསྶ མཾསཾ གཧེཏྭཱ ཋཔེསི. ཨཐེཀདིཝསཾ ཨེཝཾ ཋཔིཏམཾསཾ བྷཏྟཀཱརཀསྶ པམཱདེན རཱཛགེཧེ ཀོལེཡྻཀསུནཁཱ ཁཱདིཾསུ. བྷཏྟཀཱརཀོ ཏཾ མཾསཾ ཨདིཏྭཱ ཀཧཱཔཎམུཊྛིཾ ཨཱདཱཡ ཙརནྟོཔི མཾསཾ ཨུཔྤཱདེཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ ‘‘སཙེ ཨམཾསཀབྷཏྟཾ ཨུཔནཱམེསྶཱམི, ཛཱིཝིཏཾ མེ ནཏྠི, ཀིཾ ནུ ཁོ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ‘‘ཨཏྠེསོ ཨུཔཱཡོ’’ཏི ཝིཀཱལེ ཨཱམཀསུསཱནཾ གནྟྭཱ མུཧུཏྟམཏསྶ པུརིསསྶ ཨཱུརུམཾསཾ ཨཱཧརིཏྭཱ སུཔཀྐཾ པཙིཏྭཱ བྷཏྟཾ ཨུཔནཱམེསི. རཉྙོ མཾསཁཎྜཾ ཛིཝ྄ཧགྒེ ཋཔིཏམཏྟམེཝ སཏྟ རསཧརཎིསཧསྶཱནི ཕརི, སཀལསརཱིརཾ ཁོབྷེཏྭཱ ཨཊྛཱསི. ཀིཾཀཱརཎཱ? པུབྦེ ཙསྶ སེཝནཏཱཡ. སོ ཀིར ཨཏཱིཏཱནནྟརེ ཨཏྟབྷཱཝེ ཡཀྑོ ཧུཏྭཱ བཧུཾ མནུསྶམཾསཾ ཁཱདིཏཔུབྦོ, ཏེནསྶ ཏཾ པིཡཾ ཨཧོསི. སོ ‘‘སཙཱཧཾ ཏུཎྷཱིཡེཝ བྷུཉྫིསྶཱམི, ན མེ ཨཡཾ ཨིམཾ མཾསཾ ཀཐེསྶཏཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ སཧ ཁེལེ༹ན བྷཱུམིཡཾ པཱཏེསི. ‘‘ནིདྡོསཾ, དེཝ, ཁཱདཱཧཱི’’ཏི ཝུཏྟེ མནུསྶེ པཊིཀྐམཱཔེཏྭཱ ‘‘ཨཧམེཏསྶ ནིདྡོསབྷཱཝཾ ཛཱནཱམི, ཀིཾ ནཱམེཏཾ མཾས’’ནྟི པུཙྪི. ‘‘པུརིམདིཝསེསུ པརིབྷོགམཾསམེཝ, དེཝཱ’’ཏི. ‘‘ནནུ ཨཉྙསྨིཾ ཀཱལེ ཨཡཾ རསོ ནཏྠཱི’’ཏི? ‘‘ཨཛྫ སུཔཀྐཾ, དེཝཱ’’ཏི. ‘‘ནནུ པུབྦེཔི ཨེཝམེཝ པཙསཱི’’ཏི. ཨཐ ནཾ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏཾ ཉཏྭཱ ‘‘སབྷཱཝཾ ཀཐེཧི, ནོ ཙེ ཀཐེསི, ཛཱིཝིཏཾ ཏེ ནཏྠཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ ཨབྷཡཾ ཡཱཙིཏྭཱ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཀཐེསི. རཱཛཱ ‘‘མཱ སདྡམཀཱསི, པཀཏིཡཱ པཙནཀམཾསཾ ཏྭཾ ཁཱདིཏྭཱ མཡ྄ཧཾ མནུསྶམཾསམེཝ པཙཱཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ནནུ དུཀྐརཾ, དེཝཱ’’ཏི? ‘‘མཱ བྷཱཡི, ན དུཀྐར’’ནྟི. ‘‘ནིབདྡྷཾ ཀུཏོ ལབྷིསྶཱམི, དེཝཱ’’ཏི? ‘‘ནནུ བནྡྷནཱགཱརེ བཧཱུ མནུསྶཱ’’ཏི. སོ ཏཏོ པཊྛཱཡ ཏཐཱ ཨཀཱསི.

ཨཔརབྷཱགེ བནྡྷནཱགཱརེ མནུསྶེསུ ཁཱིཎེསུ ‘‘ཨིདཱནི ཀིཾ ཀརིསྶཱམི, དེཝཱ’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཨནྟརཱམགྒེ སཧསྶབྷཎྜིཀཾ ཁིཔིཏྭཱ ཡོ ཏཾ གཎྷཱཏི, ཏཾ ‘ཙོརོ’ཏི གཧེཏྭཱ མཱརེཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ ཏཐཱ ཨཀཱསི. ཨཔརབྷཱགེ རཱཛབྷཡེན སཧསྶབྷཎྜིཀཾ ཨོལོཀེནྟམྤི ཨདིསྭཱ ‘‘ཨིདཱནི ཀིཾ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཡདཱ བྷེརིཝེལཱཡ ནགརཾ ཨཱཀུལཾ ཧོཏི, ཏདཱ ཏྭཾ པན ཨེཀསྨིཾ གྷརསནྡྷིམྷི ཝཱ ཝཱིཐིཡཾ ཝཱ ཙཏུཀྐེ ཝཱ ཋཏྭཱ མནུསྶེ མཱརེཏྭཱ མཾསཾ གཎྷཱཧཱི’’ཏི. སོ ཏཏོ པཊྛཱཡ ཏཐཱ ཀཏྭཱ ཐཱུལམཾསཾ ཨཱདཱཡ གཙྪཏི. ཏེསུ ཏེསུ ཋཱནེསུ ཀལེ༹ཝརཱནི དིསྶནྟི. མམ མཱཏཱ ན པཉྙཱཡཏི, མམ པིཏཱ ན པཉྙཱཡཏི, མམ བྷཱཏཱ བྷགིནཱི ཙ ན པཉྙཱཡཏི, མནུསྶཱནཾ པརིདེཝནསདྡོ སཱུཡཏི. ནཱགརཱ བྷཱིཏཏསིཏཱ ‘‘ཨིམེ མནུསྶེ སཱིཧོ ནུ ཁོ ཁཱདཏི, བྱགྒྷོ ནུ ཁོ ཁཱདཏི, ཡཀྑོ ནུ ཁོ ཁཱདཏཱི’’ཏི ཨོལོཀེནྟཱ པཧཱརམུཁཾ དིསྭཱ ‘‘ཨེཀོ མནུསྶཁཱདཀོ ཙོརོ ཨིམེ ཁཱདཏཱི’’ཏི མཉྙནྟི. མཧཱཛནཱ རཱཛངྒཎེ སནྣིཔཏིཏྭཱ ཨུཔཀྐོསིཾསུ. རཱཛཱ ‘‘ཀིཾ, ཏཱཏཱ’’ཏི པུཙྪི. ‘‘དེཝ ཨིམསྨིཾ ནགརེ མནུསྶཁཱདཀོ ཙོརོ ཨཏྠི, ཏཾ གཎྷཱཔེཐཱ’’ཏི ཨཱཧཾསུ. ‘‘ཨཧཾ ཀཐཾ ཏཾ ཛཱནིསྶཱམི, ཀིཾ ཨཧཾ ནགརཾ རཀྑནྟོཔི ཙརཱམཱི’’ཏི.

མཧཱཛནཱ ‘‘རཱཛཱ ནགརེན ཨནཏྠིཀོ, ཀཱལ༹ཧཏྠིསེནཱཔཏིསྶ ཨཱཙིཀྑིསྶཱམཱ’’ཏི གནྟྭཱ ཏསྶ ཏཾ ཀཐེཏྭཱ ‘‘ཙོརཾ པརིཡེསིཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཝདིཾསུ. སོ ‘‘སཱདྷུ སཏྟཱཧཾ ཨཱགམེཐ, པརིཡེསིཏྭཱ ཙོརཾ དསྶཱམཱི’’ཏི མཧཱཛནེ ཨུཡྻོཛེཏྭཱ པུརིསེ ཨཱཎཱཔེསི, ‘‘ཏཱཏཱ, ནགརེ ཀིར མནུསྶཁཱདཀོ ཙོརོ ཨཏྠི, ཏུམྷེ ཏེསུ ཏེསུ ཋཱནེསུ ནིལཱིཡིཏྭཱ ཏཾ གཎྷཐཱ’’ཏི. ཏེ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ཏཏོ པཊྛཱཡ ནགརཾ པརིགྒཎྷནྟི. བྷཏྟཀཱརཀོཔི ཨེཀསྨིཾ གྷརསནྡྷིམྷི སམྤཊིཙྪནྣོ ཧུཏྭཱ ཨེཀཾ ཨིཏྠིཾ མཱརེཏྭཱ གྷནགྷནམཾསཾ ཨཱདཱཡ པཙྪིཡཾ པཱུརེཏུཾ ཨཱརབྷི. ཨཐ ནཾ ཏེ པུརིསཱ གཧེཏྭཱ པོཐེཏྭཱ པཙྪཱབཱཧཾ བནྡྷིཏྭཱ ‘‘གཧིཏོ མནུསྶཁཱདཀོ ཙོརོ’’ཏི མཧཱསདྡཾ ཀརིཾསུ. མཧཱཛནོ ཏཾ པརིཝཱརེསི. ཨཐ ནཾ སུཊྛུ བནྡྷིཏྭཱ མཾསཔཙྪིཾ གཱིཝཱཡ བནྡྷིཏྭཱ ཨཱདཱཡ སེནཱཔཏིསྶ དསྶེསུཾ. སེནཱཔཏི ཏཾ དིསྭཱ ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ ཨེས ཨིམཾ མཾསཾ ཁཱདཏི, ཨུདཱཧུ ཨཉྙེན མཾསེན མིསྶེཏྭཱ ཝིཀྐིཎཱཏི, ཨུདཱཧུ ཨཉྙསྶ ཝཙནེན མཱརེཏཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཏམཏྠཾ པུཙྪནྟོ པཋམཾ གཱཐམཱཧ –

༣༧༡.

‘‘ཀསྨཱ ཏུཝཾ རསཀ ཨེདིསཱནི, ཀརོསི ཀམྨཱནི སུདཱརུཎཱནི;

ཧནཱསི ཨིཏྠཱི པུརིསེ ཙ མཱུལ༹ྷོ, མཾསསྶ ཧེཏུ ཨདུ དྷནསྶ ཀཱརཎཱ’’ཏི.

ཏཏྠ རསཀཱཏི བྷཏྟཀཱརཎཾ ཨཱལཔཏི.

ཨིཏོ པརཾ ཨུཏྟཱནསམྦནྡྷཱནི ཝཙནཔཊིཝཙནཱནི པཱལི༹ཝསེནེཝ ཝེདིཏབྦཱནི –

༣༧༢.

‘‘ན ཨཏྟཧེཏཱུ ན དྷནསྶ ཀཱརཎཱ, ན པུཏྟདཱརསྶ སཧཱཡཉཱཏིནཾ;

བྷཏྟཱ ཙ མེ བྷགཝཱ བྷཱུམིཔཱལོ, སོ ཁཱདཏི མཾསཾ བྷདནྟེདིསཾ.

༣༧༣.

‘‘སཙེ ཏུཝཾ བྷཏྟུརཏྠེ པཡུཏྟོ, ཀརོསི ཀམྨཱནི སུདཱརུཎཱནི;

པཱཏོཝ ཨནྟེཔུརཾ པཱཔུཎིཏྭཱ, ལཔེཡྻཱསི མེ རཱཛིནོ སམྨུཁེ ཏཾ.

༣༧༤.

‘‘ཏཐཱ ཀརིསྶཱམི ཨཧཾ བྷདནྟེ, ཡཐཱ ཏུཝཾ བྷཱསསི ཀཱལ༹ཧཏྠི;

པཱཏོཝ ཨནྟེཔུརཾ པཱཔུཎིཏྭཱ, ཝཀྑཱམི ཏེ རཱཛིནོ སམྨུཁེ ཏ’’ནྟི.

ཏཏྠ བྷགཝཱཏི གཱརཝཱདྷིཝཙནཾ. སཙེ ཏུཝནྟི ‘‘སཙྩཾ ནུ ཁོ བྷཎཏི, ཨུདཱཧུ མརཎབྷཡེན མུསཱ བྷཎཏཱི’’ཏི ཝཱིམཾསནྟོ ཨེཝམཱཧ. ཏཏྠ སུདཱརུཎཱནཱིཏི མནུསྶགྷཱཏཀམྨཱནི. སམྨུཁེ ཏནྟི སམྨུཁེ ཋཏྭཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻཱསཱིཏི. སོ སམྤཊིཙྪནྟོ གཱཐམཱཧ.

ཨཐ ནཾ སེནཱཔཏི གཱལ༹ྷབནྡྷནམེཝ སཡཱཔེཏྭཱ ཝིབྷཱཏཱཡ རཏྟིཡཱ ཨམཙྩེཧི ཙ ནཱགརེཧི ཙ སདྡྷིཾ མནྟེཏྭཱ སབྦེསུ ཨེཀཙྪནྡེསུ ཛཱཏེསུ སབྦཊྛཱནེསུ ཨཱརཀྑཾ ཋཔེཏྭཱ ནགརཾ ཧཏྠགཏཾ ཀཏྭཱ རསཀསྶ གཱིཝཱཡཾ མཾསཔཙྪིཾ བནྡྷིཏྭཱ ཨཱདཱཡ རཱཛནིཝེསནཾ པཱཡཱསི. སཀལནགརཾ ཝིརཝི. རཱཛཱ ཧིཡྻོ བྷུཏྟཔཱཏརཱསོ སཱཡམཱསམྤི ཨལབྷིཏྭཱ ‘‘རསཀོ ཨིདཱནི ཨཱགཙྪིསྶཏི, ཨིདཱནི ཨཱགཙྪསྶཏཱི’’ཏི ནིསིནྣོཝ ཏཾ རཏྟིཾ ཝཱིཏིནཱམེཏྭཱ ‘‘ཨཛྫཔི རསཀོ ནཱགཙྪཏི, ནཱགརཱནཉྩ མཧཱསདྡོ སཱུཡཏི, ཀིཾ ནཱུ ཁོ ཨེཏ’’ནྟི ཝཱཏཔཱནེན ཨོལོཀེནྟོ ཏཾ ཏཐཱ ཨཱནཱིཡམཱནཾ དིསྭཱ ‘‘པཱཀཊཾ ཨིདཾ ཀཱརཎཾ ཛཱཏ’’ནྟི ཙིནྟེཏྭཱ སཏིཾ ཨུཔཊྛཔེཏྭཱ པལླངྐེཡེཝ ནིསཱིདི. ཀཱལ༹ཧཏྠིཔི ནཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨནུཡུཉྫི, སོཔིསྶ ཀཐེསི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༣༧༥.

‘‘ཏཏོ རཏྱཱ ཝིཝསཱནེ, སཱུརིཡུགྒམནཾ པཏི;

ཀཱལོ༹ རསཀམཱདཱཡ, རཱཛཱནཾ ཨུཔསངྐམི;

ཨུཔསངྐམྨ རཱཛཱནཾ, ཨིདཾ ཝཙནམབྲཝི.

༣༧༦.

‘‘སཙྩཾ ཀིར མཧཱརཱཛ, རསཀོ པེསིཏོ ཏཡཱ.

ཧནཏི ཨིཏྠིཔུརིསེ, ཏུཝཾ མཾསཱནི ཁཱདསི.

༣༧༧.

‘‘ཨེཝམེཝ ཏཐཱ ཀཱལ༹, རསཀོ པེསིཏོ མཡཱ;

མམ ཨཏྠཾ ཀརོནྟསྶ, ཀིམེཏཾ པརིབྷཱསསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཀཱལཱ༹ཏི ཀཱལ༹ཧཏྠི. ཨེཝམེཝཱཏི ཏེན སེནཱཔཏིནཱ ཏེཛཝནྟེན ཨནུཡུཏྟོ རཱཛཱ མུསཱ ཝཏྟུཾ ཨསཀྐོནྟོ ཨེཝམཱཧ. ཏཏྠ ཏཐཱཏི ཨིདཾ པུརིམསྶ ཝེཝཙནཾ. མམ ཨཏྠནྟི མམ ཝུཌྜྷིཾ. ཀརོནྟསྶཱཏི ཀརོནྟཾ. ཀིམེཏནྟི ཀསྨཱ ཨེཏཾ. པརིབྷཱསསཱིཏི ཨཧོ དུཀྐརཾ ཀརོསི, ཀཱལ༹ཧཏྠི ཏྭཾ ནཱམ ཨཉྙཾ ཙོརཾ ཨགྒཧེཏྭཱ མམ པེསནཀཱརཀཾ གཎྷཱསཱིཏི ཏསྶ བྷཡཾ ཛནེནྟོ ཀཐེསི.

ཏཾ སུཏྭཱ སེནཱཔཏི ‘‘ཨཡཾ སཀེནེཝ མུཁེན པཊིཛཱནཱཏི, ཨཧོ སཱཧསིཀོ, ཨེཏྟཀཾ ནཱམ ཀཱལཾ ཨིམེ མནུསྶཱ ཨེཏེན ཁཱདིཏཱ, ཝཱརེསྶཱམི ན’’ནྟི ཙིནྟེཏྭཱ ཨཱཧ – ‘‘མཧཱརཱཛ, མཱ ཨེཝཾ ཀརི, མཱ མནུསྶམཾསཾ ཁཱདསཱི’’ཏི. ‘‘ཀཱལ༹ཧཏྠི ཀིཾ ཀཐེསི, ནཱཧཾ ཝིརམིཏུཾ སཀྐོམཱི’’ཏི. ‘‘མཧཱརཱཛ, སཙེ ན ཝིརམིསྶསི, ཨཏྟཱནཉྩ རཊྛཉྩ ནཱསེསྶསཱི’’ཏི. ‘‘ཨེཝཾ ནསྶནྟེཔི ཨཧཾ ནེཝ ཏཏོ ཝིརམིཏུཾ སཀྐོམཱི’’ཏི. ཏཏོ སེནཱཔཏི ཏསྶ སཉྙཱཔནཏྠཱཡ ཝཏྠུཾ ཨཱཧརིཏྭཱ དསྶེཏི – ཨཏཱིཏསྨིཉྷི ཀཱལེ མཧཱསམུདྡེ ཚ མཧཱམཙྪཱ ཨཧེསུཾ. ཏེསུ ཨཱནནྡོ ཏིམིནནྡོ ཨཛ྄ཛྷཱརོཧོཏི ཨིམེ ཏཡོ མཙྪཱ པཉྩཡོཛནསཏིཀཱ, ཏིམིངྒལོ ཏིམིརཔིངྒལོ མཧཱཏིམིརཔིངྒལོཏི ཨིམེ ཏཡོ མཙྪཱ སཧསྶཡོཛནིཀཱ ཧོནྟི. ཏེ སབྦེཔི པཱསཱཎསེཝཱལབྷཀྑཱ ཨཧེསུཾ. ཏེསུ ཨཱནནྡོ མཧཱསམུདྡསྶ ཨེཀཔསྶེ ཝསཏི. ཏཾ བཧཱུ མཙྪཱ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམནྟི, ཨེཀདིཝསཾ ‘‘སབྦེསཾ དྭིཔདཙཏུཔྤདཱནཾ སཏྟཱནཾ རཱཛཱ པཉྙཱཡཏི, ཨམྷཱཀཾ རཱཛཱ ནཏྠི, མཡམྤེཏཾ རཱཛཱནཾ ཀརིསྶཱམཱ’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ སབྦེ ཨེཀཙྪནྡཱ ཧུཏྭཱ ཨཱནནྡཾ རཱཛཱནཾ ཀརིཾསུ. ཏེ མཙྪཱ ཏཏོ པཊྛཱཡ ཏསྶ སཱཡཾ པཱཏོཝ ཨུཔཊྛཱནཾ གཙྪནྟི.

ཨཐེཀདིཝསཾ ཨཱནནྡོ ཨེཀསྨིཾ པབྦཏེ པཱསཱཎསེཝཱལཾ ཁཱདནྟོ ཨཛཱནིཏྭཱ ‘‘སེཝཱལོ’’ཏི སཉྙཱཡ ཨེཀཾ མཙྪཾ ཁཱདི. ཏསྶ ཏཾ མཾསཾ ཁཱདནྟསྶ སཀལསརཱིརཾ སངྑོབྷེསི. སོ ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ ཨིདཾ ཨཏིཝིཡ མདྷུར’’ནྟི ནཱིཧརིཏྭཱ ཨོལོཀེནྟོ མཙྪམཾསཁཎྜཾ དིསྭཱ ‘‘ཨེཏྟཀཾ ཀཱལཾ ཨཛཱནིཏྭཱ ན ཁཱདཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ‘‘སཱཡཾ པཱཏོཔི མཙྪཱནཾ ཨཱགནྟྭཱ གམནཀཱལེ ཨེཀཾ དྭེ མཙྪེ ཁཱདིསྶཱམི, པཱཀཊཾ ཀཏྭཱ ཁཱདིཡམཱནེ ཨེཀོཔི མཾ ན ཨུཔསངྐམིསྶཏི, སབྦེ པལཱཡིསྶནྟི, པཊིཙྪནྣོ ཧུཏྭཱ པཙྪཱ ཨོསཀྐིཏོསཀྐིཏཾ པཧརིཏྭཱ ཁཱདིསྶཱམཱི’’ཏི ཏཐཱ ཀཏྭཱ ཁཱདི. མཙྪཱ པརིཀྑཡཾ གཙྪནྟཱ ཙིནྟཡིཾསུ. ‘‘ཀུཏོ ནུ ཁོ ཉཱཏཱིནཾ བྷཡཾ ཨུཔྤཛྫིསྶཏཱི’’ཏི. ཨཐེཀོ པཎྜིཏོ མཙྪོ ‘‘མཡ྄ཧཾ ཨཱནནྡསྶ ཀིརིཡཱ ན རུཙྩཏི, པརིགྒཎྷིསྶཱམི ན’’ནྟི མཙྪེསུ ཨུཔཊྛཱནཾ གཏེསུ ཨཱནནྡསྶ ཀཎྞཔཏྟེ པཊིཙྪནྣོ ཨཊྛཱསི. ཨཱནནྡོ མཙྪེ ཨུཡྻོཛེཏྭཱ སབྦཔཙྪཏོ གཙྪནྟཾ མཙྪཾ ཁཱདི. སོ པཎྜིཏམཙྪོ ཏསྶ ཀིརིཡཾ དིསྭཱ ཨིཏརེསཾ ཨཱརོཙེསི. ཏེ སབྦེཔི བྷཱིཏཏསིཏཱ པལཱཡིཾསུ.

ཨཱནནྡོ ཏཏོ པཊྛཱཡ མཙྪམཾསགིདྡྷེན ཨཉྙཾ གོཙརཾ ན གཎྷི. སོ ཛིགྷཙྪཱཡ པཱིལི༹ཏོ ཀིལནྟོ ‘‘ཀཧཾ ནུ ཁོ ཨིམེ གཏཱ’’ཏི ཏེ མཙྪེ པརིཡེསནྟོ ཨེཀཾ པབྦཏཾ དིསྭཱ ‘‘མམ བྷཡེན ཨིམཾ པབྦཏཾ ནིསྶཱཡ ཝསནྟི མཉྙེ, པབྦཏཾ པརིཀྑིཔིཏྭཱ ཨུཔདྷཱརེསྶཱམཱི’’ཏི ནངྒུཊྛེན ཙ སཱིསེན ཙ ཨུབྷོ པསྶེ པརིཀྑིཔིཏྭཱ གཎྷི. ཏཏོ ‘‘སཙེ ཨིདྷ ཝསནྟི, པལཱཡིསྶནྟཱི’’ཏི པབྦཏཾ པརིཀྑིཔནྟཾ ཨཏྟནོ ནངྒུཊྛཾ དིསྭཱ ‘‘ཨཡཾ མཙྪོ མཾ ཝཉྩེཏྭཱ པབྦཏཾ ནིསྶཱཡ ཝསཏཱི’’ཏི ཀུདྡྷོ པཎྞཱསཡོཛནམཏྟཾ སཀནངྒུཊྛཁཎྜཾ ཨཉྙམཙྪསཉྙཱཡ དལ༹ྷཾ གཧེཏྭཱ མུརུམུརཱཡནྟོ ཁཱདི, དུཀྑཝེདནཱ ཨུཔྤཛྫི. ལོཧིཏགནྡྷེན མཙྪཱ སནྣིཔཏིཏྭཱ ལུཉྫིཏྭཱ ཁཱདནྟཱ ཡཱཝ སཱིསཱ ཨཱགམཾསུ. མཧཱསརཱིརཏཱཡ པརིཝཏྟེཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ ཏཏྠེཝ ཛཱིཝིཏཀྑཡཾ པཱཔུཎི, པབྦཏརཱསི ཝིཡ ཨཊྛིརཱསི ཨཧོསི. ཨཱཀཱསཙཱརིནོ ཏཱཔསཔརིབྦཱཛཀཱ མནུསྶཱནཾ ཀཐཡིཾསུ. སཀལཛམྦུདཱིཔེ མནུསྶཱ ཛཱནིཾསུ. ཏཾ ཝཏྠུཾ ཨཱཧརིཏྭཱ དསྶེནྟོ ཀཱལ༹ཧཏྠི ཨཱཧ –

༣༧༨.

‘‘ཨཱནནྡོ སབྦམཙྪཱནཾ, ཁཱདིཏྭཱ རསགིདྡྷིམཱ;

པརིཀྑཱིཎཱཡ པརིསཱཡ, ཨཏྟཱནཾ ཁཱདིཡཱ མཏོ.

༣༧༩.

‘‘ཨེཝཾ པམཏྟོ རསགཱརཝེ རཏྟོ, བཱལོ ཡདཱི ཨཱཡཏི ནཱཝབུཛ྄ཛྷཏི;

ཝིདྷམྨ པུཏྟེ ཙཛི ཉཱཏཀེ ཙ, པརིཝཏྟིཡ ཨཏྟཱནཉྙེཝ ཁཱདཏི.

༣༨༠.

‘‘ཨིདཾ ཏེ སུཏྭཱན ཝིགེཏུ ཚནྡོ, མཱ བྷཀྑཡཱི རཱཛ མནུསྶམཾསཾ;

མཱ ཏྭཾ ཨིམཾ ཀེཝལཾ ཝཱརིཛོཝ, དྭིཔདཱདྷིཔ སུཉྙམཀཱསི རཊྛ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཨཱནནྡོཏི, མཧཱརཱཛ, ཨཏཱིཏསྨིཾ ཀཱལེ མཧཱསམུདྡེ པཉྩསཏཡོཛནིཀོ ཨཱནནྡོ ནཱམ མཧཱམཙྪོ སབྦེསཾ མཙྪཱནཾ རཱཛཱ མཧཱསམུདྡསྶ ཨེཀཔསྶེ ཋིཏོ. ཁཱདིཏྭཱཏི སཀཛཱཏིཀཱནཾ མཙྪཱནཾ རསགིདྡྷིམཱ མཙྪེ ཁཱདིཏྭཱ. པརིཀྑཱིཎཱཡཱཏི མཙྪཔརིསཱཡ ཁཡཔྤཏྟཱཡ. ཨཏྟཱནནྟི ཨཉྙཾ གོཙརཾ ཨགྒཧེཏྭཱ པབྦཏཾ པརིཀྑིཔནྟོ པཎྞཱསཡོཛནམཏྟཾ ཨཏྟནོ ནངྒུཊྛཁཎྜཾ ཨཉྙམཙྪསཉྙཱཡ ཁཱདིཏྭཱ མཏོ མརཎཔྤཏྟོ ཧུཏྭཱ ཨིདཱནི མཧཱསམུདྡེ པབྦཏམཏྟོ ཨཊྛིརཱསི ཨཧོསི. ཨེཝཾ པམཏྟོཏི ཡཐཱ མཧཱམཙྪོ ཨཱནནྡོ, ཨེཝམྤི ཏཐཱ ཏྭཾ ཏཎྷཱརསགིདྡྷིཀོ ཧུཏྭཱ པམཏྟོ པམཱདབྷཱཝཔྤཏྟོ.

རསགཱརཝེ རཏྟོཏི མནུསྶམཾསསྶ རསགཱརཝེ རཏྟོ ཨཏིརཏྟཙིཏྟོ ཧོཏི. བཱལོཏི ཡདི བཱལོ དུཔྤཉྙོ ཨཱཡཏིཾ ཨནཱགཏེ ཀཱལེ ཨུཔྤཛྫནཀདུཀྑཾ ནཱཝབུཛ྄ཛྷཏི ན ཛཱནཱཏི. ཝིདྷམྨཱཏི ཝིདྷམེཏྭཱ ཝིནཱསེཏྭཱ. པུཏྟེཏི པུཏྟདྷཱིཏརོ ཙ. ཉཱཏཀེ ཙཱཏི སེསཉཱཏཀེ ཙ སཧཱཡེ ཙ, ཝིདྷམྨ པུཏྟེ ཙ ཙཛིཏྭཱ ཉཱཏཀེ ཙཱཏི ཨཏྠོ. པརིཝཏྟིཡཱཏི ཨཉྙཾ ཨཱཧཱརཾ ཨལབྷིཏྭཱ ཛིགྷཙྪཱཡ པཱིལི༹ཏོ སཀལནགརཾ པརིཝཏྟིཡ ཝིཙརིཏྭཱ མནུསྶམཾསཾ ཨལབྷིཏྭཱ ཨཏྟཱནཾ ཁཱདནྟོ ཨཱནནྡོ མཙྪོ ཝིཡ ཨཏྟཱནཉྙེཝ ཁཱདཏི.

ཨིདཾ ཏེ སུཏྭཱནཱཏི, མཧཱརཱཛ, ཏེ ཏུཡ྄ཧཾ མཡཱ ཨཱནཱིཏཾ ཨིདཾ ཨུདཱཧརཎཾ སུཏྭཱ ཚནྡོ མནུསྶམཾསཁཱདནཙྪནྡོ ཝིགེཏུ ཝིགཙྪཏུ ཝིརམཏུ. མཱ བྷཀྑཡཱིཏི རཱཛ མནུསྶམཾསཾ མཱ བྷཀྑཡི མཱ ཁཱདི. མཱ ཏྭཾ ཨིམཾ ཀེཝལནྟི མཧཱསམུདྡཾ སུཉྙཾ ཀརོནྟོ ཝཱརིཛོ ཨཱནནྡོ མཙྪོ ཨིཝ, བྷོ དྭིཔདཱདྷིཔ, དྭིཔདཱནཾ མནུསྶཱནཾ, ཨིསྶར མཧཱརཱཛ, ཏྭཾ ཀེཝལཾ སཙྩཏོ ཨིམཾ ཏཝ ཀཱསིརཊྛཾ ནགརཾ སུཉྙཾ མཱ ཨཀཱསཱིཏི ཨཏྠོ.

ཏཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ, ‘‘བྷོ ཀཱལ༹ཧཏྠི, ན ཏྭམེཝ ཨུཔམཾ ཛཱནཱསི, ཨཧམྤི ཛཱནཱམཱི’’ཏི མནུསྶམཾསགིདྡྷཏཱཡ པོརཱཎཀཝཏྠུཾ ཨཱཧརིཏྭཱ དསྶེནྟོ ཨཱཧ –

༣༨༡.

‘‘སུཛཱཏོ ནཱམ ནཱམེན, ཨོརསོ ཏསྶ ཨཏྲཛོ;

ཛམྦུཔེསིམལདྡྷཱན, མཏོ སོ ཏསྶ སངྑཡེ.

༣༨༢.

‘‘ཨེཝམེཝ ཨཧཾ ཀཱལ༹, བྷུཏྭཱ བྷཀྑཾ རསུཏྟམཾ;

ཨལདྡྷཱ མཱནུསཾ མཾསཾ, མཉྙེ ཧིསྶཱམི ཛཱིཝིཏ’’ནྟི.

ཏཏྠ སུཛཱཏོ ནཱམཱཏི ཀཱལ༹ཧཏྠི ཀུཊུམྦིཀོ ནཱམེན སུཛཱཏོ ནཱམ, ཏསྶ ཨཏྲཛོ པུཏྟོ ཨོརསོ ཛམྦུཔེསིཾ ཨལདྡྷཱན ཨལབྷིཏྭཱན. མཏོཏི ཡཐཱ ཏསྶཱ ཛམྦུཔེསིཡཱ སངྑཡེ སོ ཀུཊུམྦིཀཔུཏྟོ མཏོ, ཨེཝམེཝ ཨཧཾ རསུཏྟམཾ ཨཉྙརསཱནཾ ཨུཏྟམཾ མནུསྶཱནཾ མཾསཾ བྷུཏྭཱ བྷུཉྫིཏྭཱ ཨལདྡྷཱ མནུསྶམཾསཾ ཛཱིཝིཏཾ ཧིསྶཱམཱིཏི མཉྙེ མཉྙཱམི.

ཨཏཱིཏེ ཀིར བཱརཱཎསིཡཾ སུཛཱཏོ ནཱམ ཀུཊུམྦིཀོ ལོཎམྦིལསེཝནཏྠཱཡ ཧིམཝནྟཏོ ཨཱགཏཱནི པཉྩ ཨིསིསཏཱནི ཨཏྟནོ ཨུཡྻཱནེ ཝསཱཔེཏྭཱ ཨུཔཊྛཱསི. གྷརེ ཙསྶ ནིབདྡྷཾ པཉྩསཏམཏྟཱ བྷིཀྑཱ ཨཧོསི. ཏེ པན ཏཱཔསཱ ཀདཱཙི ཛནཔདེཔི བྷིཀྑཱཡ ཙརནྟི, ཀདཱཙི མཧཱཛམྦུཔེསིཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ཁཱདནྟི. ཏེསཾ ཛམྦུཔེསིཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ཁཱདནཀཱལེ སུཛཱཏོ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨཛྫ བྷདྡནྟཱནཾ ཏཡོ ཙཏྟཱརོ དིཝསཱ ཨནཱགཙྪནྟཱནཾ, ཀཧཾ ནུ ཁོ གཏཱ’’ཏི. སོ ཨཏྟནོ པུཏྟཀཾ ཨངྒུལིཡཾ གཱཧཱཔེཏྭཱ ཏེསཾ བྷཏྟཀིཙྩཀཱལེ ཏཏྠ ཨགམཱསི. ཏསྨིཾ སམཡེ མཧལླཀཱནཾ མུཁཝིཀྑཱལནཀཱལེ ཨུདཀཾ དཏྭཱ སབྦནཝཀོ ཛམྦུཔེསིཾ ཁཱདཏི. སུཛཱཏོ ཏཱཔསེ ཝནྡིཏྭཱ ནིསིནྣོ – ‘‘ཀིཾ, བྷནྟེ, ཁཱདཐཱ’’ཏི པུཙྪི. ‘‘མཧཱཛམྦུཔེསིཾ, ཨཱཝུསོ’’ཏི. ཏཾ སུཏྭཱ ཀུམཱརོ པིཔཱསཾ ཨུཔྤཱདེསི. ཨཐསྶ གཎཛེཊྛཀོ ཏཱཔསོ ཐོཀཾ དཱཔེསི. སོ ཏཾ ཁཱདིཏྭཱ མདྷུརརསེ བཛ྄ཛྷིཏྭཱ – ‘‘ཛམྦུཔེསིཾ མེ དེཐཱ’’ཏི པུནཔྤུནཾ ཡཱཙི. ཀུཊུམྦིཀོ དྷམྨཾ སུཎནྟོ, ‘‘པུཏྟཀ, མཱ ཝིརཝི, གེཧཾ གནྟྭཱ ཁཱདིསྶསཱི’’ཏི ཏཾ ཝཉྩེཏྭཱ ‘‘ཨིམཾ ནིསྶཱཡ བྷདནྟཱ ཨུཀྐཎྛེཡྻུ’’ནྟི ཏཾ སམསྶཱསེནྟོ ཨིསིགཎཾ ཨནཱཔུཙྪིཏྭཱ གེཧཾ གཏོ. གཏཀཱལཏོ པཊྛཱཡ ཙསྶ པུཏྟོ ‘‘ཛམྦུཔེསིཾ མེ དེཐཱ’’ཏི པརིདེཝི. སུཛཱཏོ ‘‘ཨིསཡོཔི ཨཱཙིཀྑིསྶཱམཱི’’ཏི ཨུཡྻཱནཾ གཏོ. ཏེ ཨིསཡོཔི ‘‘ཨིདྷ ཙིརཾ ཝསིམྷཱ’’ཏི ཧིམཝནྟམེཝ གཏཱ. ཨཱརཱམེ ཨིསཡོ ཨཔསྶནྟོ ཏསྶ ཛམྦུཨམྦཔནསམོཙཱདཱིནཾ པེསིཡོ མདྷུསཀྑརཙུཎྞསཾཡུཏྟཱ ཨདཱསི. ཏཱ ཏསྶ ཛིཝ྄ཧགྒེ ཋཔིཏམཏྟཱ ཧལཱཧལཝིསསདིསཱ ཧོནྟི. སོ སཏྟཱཧཾ ནིརཱཧཱརོ ཧུཏྭཱ ཛཱིཝིཏཀྑཡཾ པཱཔུཎི. རཱཛཱ ཨིདཾ ཀཱརཎཾ ཨཱཧརིཏྭཱ དསྶེནྟོ ཨེཝམཱཧ.

ཏཏོ ཀཱལ༹ཧཏྠི ‘‘ཨཡཾ རཱཛཱ ཨཏིཝིཡ རསགིདྡྷོ, ཨཔརཱནིཔིསྶ ཨུདཱཧརཎཱནི ཨཱཧརིསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ, ‘‘མཧཱརཱཛ, ཝིརམཱཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཨཧཾ ཝིརམིཏུཾ ན སཀྐོམཱི’’ཏི. དེཝ, སཙེ ན ཝིརམིསྶསི, ཏུཝཾ ཉཱཏིམཎྜལཏོ ཙེཝ རཛྫསིརིཏོ ཙ པརིཧཱཡིསྶསི. ཨཏཱིཏསྨིཉྷི, མཧཱརཱཛ, ཨིདྷེཝ བཱརཱཎསིཡཾ པཉྩསཱིལརཀྑཀཾ སོཏྠིཡཀུལཾ ཨཧོསི. ཏསྶ ཀུལསྶ ཨེཀཔུཏྟཀོ ཨཧོསི. སོ མཱཏཱཔིཏཱུནཾ པིཡོ མནཱཔོ ཨཧོསི པཎྜིཏོ བྱཏྟོ ཏིཎྞཾ ཝེདཱནཾ པཱརགཱུ. སོ སམཝཡེཧི ཏརུཎེཧི སདྡྷིཾ གཎབནྡྷནེན ཝིཙརི. སེསཱ གཎབནྡྷཱ མཙྪམཾསཱདཱིནི ཁཱདནྟཱ སུརཾ པིཝནྟི. མཱཎཝོ མཾསཱདཱིནི ན ཁཱདཏི, སུརཾ ན པིཝཏི. ཏེ མནྟཡིཾསུ – ‘‘ཨཡཾ སུརཱཡ ཨཔིཝནཏོ ཨམྷཱཀཾ མཱུལཾ ན དེཏི, ཨུཔཱཡེན ནཾ སུརཾ པཱཡེསྶཱམཱ’’ཏི. ཏེ སནྣིཔཏིཏྭཱ, ‘‘སམྨ, ཚཎཀཱིལ༹ཾ ཀཱིལི༹སྶཱམཱ’’ཏི ཨཱཧཾསུ. ‘‘སམྨ, ཏུམྷེ སུརཾ པིཝཐ, ཨཧཾ སུརཾ ན པིཝཱམི, ཏུམྷེཝ གཙྪཐཱ’’ཏི. ‘‘སམྨ, ཏཝ པིཝནཏྠཱཡ ཁཱིརཾ གཎྷཱཔེསྶཱམཱ’’ཏི. སོ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪི. དྷུཏྟཱ ཨུཡྻཱནཾ གནྟྭཱ པདུམིནིཔཏྟེསུ ཏིཁིཎསུརཾ བནྡྷཱཔེཏྭཱ ཋཔཡིཾསུ. ཨཐ ནེསཾ པཱནཀཱལེ མཱཎཝསྶ ཁཱིརཾ ཨུཔནཡིཾསུ. ཨཐ ཨེཀོ དྷུཏྟོ ‘‘པོཀྑརམདྷུཾ, བྷོ, ཨཱཧརཱ’’ཏི ཨཱཧརཱཔེཏྭཱ པདུམིནིཔཏྟཔུཊཾ ཧེཊྛཱ ཚིདྡཾ ཀཏྭཱ ཨངྒུལཱིཧི མུཁེ ཋཔེཏྭཱ ཨཱཀཌྜྷི. ཨེཝཾ ཨིཏརེཔི ཨཱཧརཱཔེཏྭཱ པིཝིཾསུ. མཱཎཝོ ‘‘ཀིཾ ནཱམེཏ’’ནྟི པུཙྪི. ‘‘པོཀྑརམདྷུནཱམཱ’’ཏི. ‘‘ཨཧམྤི ཐོཀཾ ལབྷིསྶཱམི, དེཐ བྷོནྟོ’’ཏི. ཏསྶཔི དཱཔཡིཾསུ. སོ པོཀྑརམདྷུསཉྙཱཡ སུརཾ པིཝི. ཨཐསྶ ཨངྒཱརཔཀྐམཾསཾ ཨདཾསུ, ཏམྤི ཁཱདི.

ཨེཝམསྶ པུནཔྤུནཾ པིཝནྟསྶ མཏྟཀཱལེ ‘‘ན ཨེཏཾ པོཀྑརམདྷུ, སུརཱ ཨེསཱ’’ཏི ཝདིཾསུ. སོ ‘‘ཨེཏྟཀཾ ཀཱལཾ ཨེཝཾ མདྷུརརསཾ ན ཛཱནིཾ, ཨཱཧརཐ, བྷོ, སུར’’ནྟི ཨཱཧ. ཏེ ཨཱཧརིཏྭཱ པུནཔི ཨདཾསུ. པིཔཱསཱ མཧཏཱི ཨཧོསི. ཨཐསྶ པུནཔི ཡཱཙནྟསྶ ‘‘ཁཱིཎཱ’’ཏི ཝདིཾསུ. སོ ‘‘ཧནྡ ཏཾ, བྷོ, ཨཱཧརཱཔེཐཱ’’ཏི ཨངྒུལིམུདྡིཀཾ ཨདཱསི, སོ སཀལདིཝསཾ ཏེཧི སདྡྷིཾ པིཝིཏྭཱ མཏྟོ རཏྟཀྑོ ཀམྤནྟོ ཝིལཔནྟོ གེཧཾ གནྟྭཱ ནིཔཛྫི. ཨཐསྶ པིཏཱ སུརཱཡ པིཝིཏབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ཝིགཏེ མཏྟེ, ‘‘ཏཱཏ, ཨཡུཏྟཾ ཏེ ཀཏཾ སོཏྟིཡཀུལེ ཛཱཏེན སུརཾ པིཝནྟེན, མཱ པུན ཨེཝཾ ཨཀཱསཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཏཱཏ, ཀོ མཡ྄ཧཾ དོསོ’’ཏི. ‘‘སུརཱཡ པིཝིཏབྷཱཝོ’’ཏི. ‘‘ཏཱཏ, ཀིཾ ཀཐེསི, མཡཱ ཨེཝརཱུཔཾ མདྷུརརསཾ ཨེཏྟཀཾ ཀཱལཾ ཨལདྡྷཔུབྦ’’ནྟི. བྲཱཧྨཎོ པུནཔྤུནཾ ཡཱཙི. སོཔི ‘‘ན སཀྐོམི ཝིརམིཏུ’’ནྟི ཨཱཧ. ཨཐ བྲཱཧྨཎོ ‘‘ཨེཝཾ སནྟེ ཨམྷཱཀཾ ཀུལཝཾསོ ཙ ཨུཙྪིཛྫིསྶཏི, དྷནཉྩ ཝིནསྶིསྶཏཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༣༨༣.

‘‘མཱཎཝ ཨབྷིརཱུཔོསི, ཀུལེ ཛཱཏོསི སོཏྠིཡེ;

ན ཏྭཾ ཨརཧསི ཏཱཏ, ཨབྷཀྑཾ བྷཀྑཡེཏཝེ’’ཏི.

ཏཏྠ, མཱཎཝཱཏི, མཱཎཝ, ཏྭཾ ཨབྷིརཱུཔོ ཨསི, སོཏྠིཡེ ཀུལེ ཛཱཏོཔི ཨསི. ཨབྷཀྑཾ བྷཀྑཡེཏཝེཏི, ཏཱཏ, ཏྭཾ ཨབྷཀྑིཏབྦཡུཏྟཀཾ བྷཀྑཡིཏུཾ ན ཨརཧསི.

ཨེཝཉྩ པན ཝཏྭཱ, ‘‘ཏཱཏ, ཝིརམ, སཙེ ན ཝིརམསི, ཨཧཾ ཏཾ ཨིཏོ གེཧཱ ནིཀྑཱམེསྶཱམི, ཏཝ རཊྛཱ པབྦཱཛནཱིཡཀམྨཾ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ. མཱཎཝོ ‘‘ཨེཝཾ སནྟེཔི ཨཧཾ སུརཾ ཛཧིཏུཾ ན སཀྐོམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ གཱཐཱདྭཡམཱཧ –

༣༨༤.

‘‘རསཱནཾ ཨཉྙཏརཾ ཨེཏཾ, ཀསྨཱ མཾ ཏྭཾ ནིཝཱརཡེ;

སོཧཾ ཏཏྠ གམིསྶཱམི, ཡཏྠ ལཙྪཱམི ཨེདིསཾ.

༣༨༥.

‘‘སོཝཱཧཾ ནིཔྤཏིསྶཱམི, ནཏེ ཝཙྪཱམི སནྟིཀེ;

ཡསྶ མེ དསྶནེན ཏྭཾ, ནཱབྷིནནྡསི བྲཱཧྨཎཱ’’ཏི.

ཏཏྠ རསཱནནྟི ལོཎམྦིལཏིཏྟཀཀཊུཀཁཱརིཀམདྷུརཀསཱཝསངྑཱཏཱནཾ སཏྟནྣཾ རསཱནཾ ཨཉྙཏརཾ ཨུཏྟམརསམེཏཾ མཛྫཾ ནཱམ. སོཝཱཧནྟི སོ ཨཧཾ ཨེཝ. ནིཔྤཏིསྶཱམཱིཏི ནིཀྑམིསྶཱམི.

ཨེཝཉྩ པན ཝཏྭཱ ‘‘ནཱཧཾ སུརཱཔཱནཱ ཝིརམིསྶཱམི, ཡཾ ཏེ རུཙྩཏི, ཏཾ ཀརོཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཨཐ བྲཱཧྨཎོ ‘‘ཏཡི ཨམྷེ པརིཙྩཛནྟེ མཡམྤི ཏཾ པརིཙྩཛིསྶཱམཱ’’ཏི ཝཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༣༨༦.

‘‘ཨདྡྷཱ ཨཉྙེཔི དཱཡཱདེ, པུཏྟེ ལཙྪཱམ མཱཎཝ;

ཏྭཉྩ ཛམྨ ཝིནསྶསུ, ཡཏྠ པཏྟཾ ན ཏཾ སུཎེ’’ཏི.

ཏཏྠ ཡཏྠ པཏྟནྟི ཡཏྠ གཏཾ ཏཾ ‘‘ཨསུཀཊྛཱནེ ནཱམ ཝསཏཱི’’ཏི ན སུཎོམ, ཏཏྠ གཙྪཱཧཱིཏི ཨཏྠོ.

ཨཐ ནཾ ཝིནིཙྪཡཾ ནེཏྭཱ ཨཔུཏྟབྷཱཝཾ ཀཏྭཱ ནཱིཧརཱཔེསི. སོ ཨཔརབྷཱགེ ནིཔྤཙྩཡོ ཀཔཎོ ཛིཎྞཔིལོཏིཀཾ ནིཝཱསེཏྭཱ ཀཔཱལཧཏྠོ པིཎྜཱཡ ཙརནྟོ ཨཉྙཏརཾ ཀུཊྚཾ ནིསྶཱཡ ཀཱལམཀཱསི. ཨིདཾ ཀཱརཎཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ཀཱལ༹ཧཏྠི རཉྙོ དསྶེཏྭཱ, ‘‘མཧཱརཱཛ, སཙེ ཏྭཾ ཨམྷཱཀཾ ཝཙནཾ ན ཀརིསྶསི, པབྦཱཛནཱིཡཀམྨཾ ཏེ ཀརིསྶནྟཱི’’ཏི ཝཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༣༨༧.

‘‘ཨེཝམེཝ ཏུཝཾ རཱཛ, དྭིཔདིནྡ སུཎོཧི མེ;

པབྦཱཛེསྶནྟི ཏཾ རཊྛཱ, སོཎྜཾ མཱཎཝཀཾ ཡཐཱ’’ཏི.

ཏཏྠ དྭིཔདིནྡཱཏི དྭིཔདཱནཾ ཨིནྡ, བྷོ མཧཱརཱཛ, མེ མམ ཝཙནཾ སུཎོཧི ཏུཝཾ, ཨེཝམེཝ སོཎྜཾ མཱཎཝཀཾ ཡཐཱ ཏཾ བྷཝནྟཾ རཊྛཏོ པབྦཱཛེསྶནྟི.

ཨེཝཾ ཀཱལ༹ཧཏྠིནཱ ཨུཔམཱཡ ཨཱཧཊཱཡཔི རཱཛཱ ཏཏོ ཝིརམིཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ ཨཔརམྤི ཨུདཱཧརཎཾ དསྶེཏུཾ ཨཱཧ –

༣༨༨.

‘‘སུཛཱཏོ ནཱམ ནཱམེན, བྷཱཝིཏཏྟཱན སཱཝཀོ;

ཨཙྪརཾ ཀཱམཡནྟོཝ, ན སོ བྷུཉྫི ན སོ པིཝི.

༣༨༩.

‘‘ཀུསགྒེནུདཀམཱདཱཡ, སམུདྡེ ཨུདཀཾ མིནེ;

ཨེཝཾ མཱནུསཀཱ ཀཱམཱ, དིབྦཀཱམཱན སནྟིཀེ.

༣༩༠.

‘‘ཨེཝམེཝ ཨཧཾ ཀཱལ༹, བྷུཏྭཱ བྷཀྑཾ རསུཏྟམཾ;

ཨལདྡྷཱ མཱནུསཾ མཾསཾ, མཉྙེ ཧིསྶཱམི ཛཱིཝིཏ’’ནྟི.

ཝཏྠུ ཧེཊྛཱ ཝུཏྟསདིསམེཝ.

ཏཏྠ བྷཱཝིཏཏྟཱནཱཏི བྷཱཝིཏཙིཏྟཱནཾ ཏེསཾ པཉྩནྣཾ ཨིསིསཏཱནཾ. ཨཙྪརཾ ཀཱམཡནྟོཝཱཏི སོ ཀིར ཏེསཾ ཨིསཱིནཾ མཧཱཛམྦུཔེསིཡཱ ཁཱདནཀཱལེ ཨནཱགམནཾ ཝིདིཏྭཱ ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ ཀཱརཎཱ ན ཨཱགཙྪནྟི, སཙེ ཀཏྠཙི གཏཱ, ཛཱནིསྶཱམི, ནོ ཙེ, ཨཐ ནེསཾ སནྟིཀེ དྷམྨཾ སུཎིསྶཱམཱི’’ཏི ཨུཡྻཱནཾ གནྟྭཱ ཨིསིགཎེ ཝནྡིཏྭཱ གཎཛེཊྛཀསྶ སནྟིཀེ དྷམྨཾ སུཎནྟོ ནིསིནྣོཝ སཱུརིཡེ ཨཏྠངྒཏེ ཨུཡྻོཛིཡམཱནོཔི ‘‘ཨཛྫ ཨིདྷེཝ ཝསིསྶཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨིསིགཎཾ ཝནྡིཏྭཱ པཎྞསཱལཾ པཝིསིཏྭཱ ནིཔཛྫི. རཏྟིབྷཱགེ སཀྐོ དེཝརཱཛཱ དེཝཙྪརཱསངྒྷཔརིཝུཏོ སདྡྷིཾ ཨཏྟནོ པརིཙཱརིཀཱཧི ཨིསིགཎཾ ཝནྡིཏུཾ ཨཱགཏོ, སཀལཱརཱམོ ཨེཀོབྷཱསོ ཨཧོསི. སུཛཱཏོ ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ ཨེཏ’’ནྟི ཨུཊྛཱཡ པཎྞསཱལཚིདྡེན ཨོལོཀེནྟོ སཀྐཾ ཨིསིགཎཾ ཝནྡིཏུཾ ཨཱགཏཾ དེཝཙྪརཱཔརིཝུཏཾ དིསྭཱ ཨཙྪརཱནཾ སཧ དསྶནེན རཱགརཏྟོ ཨཧོསི. སཀྐོ ནིསཱིདིཏྭཱ དྷམྨཀཐཾ སུཏྭཱ སཀཊྛཱནམེཝ གཏོ. ཀུཊུམྦིཀོཔི པུནདིཝསེ ཨིསིགཎཾ ཝནྡིཏྭཱ པུཙྪི – ‘‘བྷནྟེ, ཀོ ནཱམེས རཏྟིབྷཱགེ ཏུམྷཱཀཾ ཝནྡནཏྠཱཡ ཨཱགཏོ’’ཏི? ‘‘སཀྐོ, ཨཱཝུསོ’’ཏི. ‘‘ཏཾ པརིཝཱརེཏྭཱ ནིསིནྣཱ ཀཱ ནཱམེཏཱ’’ཏི? ‘‘དེཝཙྪརཱ ནཱམེཏཱ’’ཏི. སོ ཨིསིགཎཾ ཝནྡིཏྭཱ གེཧཾ གནྟྭཱ གཏཀཱལཏོ པཊྛཱཡ ‘‘ཨཙྪརཾ མེ དེཐ, ཨཙྪརཾ མེ དེཐཱ’’ཏི ཝིལཔི. ཉཱཏཀཱ པརིཝཱརེཏྭཱ ‘‘བྷཱུཏཱཝིཊྛོ ནུ ཁོ’’ཏི ཨཙྪརཾ པཧརིཾསུ. སོ ‘‘ནཱཧཾ ཨེཏཾ ཨཙྪརཾ ཀཐེམི, དེཝཙྪརཾ ཀཐེམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཨཡཾ ཨཙྪརཱ’’ཏི ཨལངྐརིཏྭཱ ཨཱནཱིཏཾ བྷརིཡམྤི གཎིཀམྤི ཨོལོཀེནྟོ ‘‘ནཱཡཾ ཨཙྪརཱ, ཡཀྑིནཱི ཨེསཱ, དེཝཙྪརཾ མེ དེཐཱ’’ཏི ཝིལཔནྟོ ནིརཱཧཱརོ ཧུཏྭཱ ཏཏྠེཝ ཛཱིཝིཏཀྑཡཾ པཱཔུཎི. ཏེན ཝུཏྟཾ –

‘‘ཨཙྪརཾ ཀཱམཡནྟོཝ, ན སོ བྷུཉྫི ན སོ པིཝཱི’’ཏི.

ཀུསགྒེནུདཀམཱདཱཡ, སམུདྡེ ཨུདཀཾ མིནེཏི, སམྨ ཀཱལ༹ཧཏྠི, ཡོ ཀུསགྒེནེཝ ཨུདཀཾ གཧེཏྭཱ ‘‘ཨེཏྟཀཾ སིཡཱ མཧཱསམུདྡེ ཨུདཀ’’ནྟི ཏེན སདྡྷིཾ ཨུཔམཱཡ མིནེཡྻ, སོ ཀེཝལཾ མིནེཡྻེཝ, ཀུསགྒེ པན ཨུདཀཾ ཨཏིཔརིཏྟཀམེཝ. ཡཐཱ ཏཾ, ཨེཝཾ མཱནུསཀཱ ཀཱམཱ དིབྦཀཱམཱནཾ སནྟིཀེ, ཏསྨཱ སོ སུཛཱཏོ ཨཉྙཾ ཨིཏྠིཾ ན ཨོལོཀེསི, ཨཙྪརམེཝ པཏྠེནྟོ མཏོ. ཨེཝམེཝཱཏི ཡཐཱ སོ དིབྦཀཱམཾ ཨལབྷནྟོ ཛཱིཝིཏཾ ཛཧི, ཨེཝཾ ཨཧམྤི ཨུཏྟམརསཾ མནུསྶམཾསཾ ཨལབྷནྟོ ཛཱིཝིཏཾ ཛཧིསྶཱམཱིཏི ཝདཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ ཀཱལ༹ཧཏྠི ‘‘ཨཡཾ རཱཛཱ ཨཏིཝིཡ རསགིདྡྷོ, སཉྙཱཔེསྶཱམི ན’’ནྟི སཀཛཱཏིཀཱནཾ མཾསཾ ཁཱདིཏྭཱ ཨཱཀཱསཙརཱ སུཝཎྞཧཾསཱཔི ཏཱཝ ཝིནཊྛཱཏི དསྶེཏུཾ གཱཐཱདྭཡམཱཧ –

༣༩༡.

‘‘ཡཐཱཔི ཏེ དྷཏརཊྛཱ, ཧཾསཱ ཝེཧཱཡསངྒམཱ;

ཨབྷུཏྟཔརིབྷོགེན, སབྦེ ཨབྦྷཏྠཏཾ གཏཱ.

༣༩༢.

‘‘ཨེཝམེཝ ཏུཝཾ རཱཛ, དྭིཔདིནྡ སུཎོཧི མེ;

ཨབྷཀྑཾ རཱཛ བྷཀྑེསི, ཏསྨཱ པབྦཱཛཡནྟི ཏ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཨབྷུཏྟཔརིབྷོགེནཱཏི ཨཏྟནོ སམཱནཛཱཏིཀཱནཾ པརིབྷོགེན. ཨབྦྷཏྠཏཾ གཏཱཏི སབྦེ མརཎམེཝ པཏྟཱ. ཨཏཱིཏེ ཀིར ཙིཏྟཀཱུཊེ སུཝཎྞགུཧཱཡཾ ནཝུཏི ཧཾསསཧསྶཱནི ཝསནྟི. ཏེ ཝསྶིཀེ ཙཏྟཱརོ མཱསེ ན ནིཀྑམནྟི, སཙེ ནིཀྑམེཡྻུཾ, ཨུདཀཔུཎྞེཧི པཏྟེཧི ཨུཔྤཏིཏུཾ ཨསཀྐོནྟཱ མཧཱསམུདྡེཡེཝ པཏེཡྻུཾ, ཏསྨཱ ན ཙ ནིཀྑམནྟི. ཨུཔཀཊྛེ པན ཝསྶཀཱལེ ཛཱཏསྶརཏོ སཡཾཛཱཏསཱལིཡོ ཨཱཧརིཏྭཱ གུཧཾ པཱུརེཏྭཱ སཱལིཾ ཁཱདནྟཱ ཝསནྟི. ཏེསཾ པན གུཧཾ པཝིཊྛཀཱལེ གུཧདྭཱརེ ཨེཀོ རཐཙཀྐཔྤམཱཎོ ཨུཎྞནཱབྷི ནཱམ མཀྐཊཀོ ཨེཀེཀསྨིཾ མཱསེ ཨེཀེཀཾ ཛཱལཾ ཝིནནྡྷཏི. ཏསྶ ཨེཀེཀཾ སུཏྟཾ གོརཛྫུཔྤམཱཎཾ ཧོཏི. ཧཾསཱ ‘‘ཏཾ ཛཱལཾ བྷིནྡིསྶཏཱི’’ཏི ཨེཀསྶ ཏརུཎཧཾསསྶ དྭེ ཀོཊྛཱསེ དེནྟི. སོ ཝིགཏེ དེཝེ པུརཏོ གནྟྭཱ ཏཾ ཛཱལཾ བྷིནྡཏི. ཏེན མགྒེན སེསཱ གཙྪནྟི. ཨཐེཀསྨིཾ ཀཱལེ པཉྩ མཱསེ ཝསྶོ ཝུཊྛོ ཨཧོསི. ཧཾསཱ ཁཱིཎགོཙརཱ ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ ཀཏྟབྦ’’ནྟི མནྟེཏྭཱ ‘‘མཡཾ ཛཱིཝནྟཱ ཨཎྜཱནི ལབྷིསྶཱམཱ’’ཏི པཋམཾ ཨཎྜཱནི ཁཱདིཾསུ, ཏཏོ པོཏཀེ, ཏཏོ ཛིཎྞཧཾསེ. པཉྩམཱསཙྩཡེན ཝསྶཾ ཨཔགཏཾ. མཀྐཊཀོ པཉྩ ཛཱལཱནི ཝིནནྡྷི. ཧཾསཱ སཀཛཱཏིཀཱནཾ མཾསཾ ཁཱདིཏྭཱ ཨཔྤཐཱམཱ ཛཱཏཱ. དྭིགུཎཀོཊྛཱསལཱབྷཱི ཧཾསཏརུཎོ ཛཱལེ པཧརིཏྭཱ ཙཏྟཱརི བྷིནྡི, པཉྩམཾ ཚིནྡིཏུཾ ནཱསཀྑི, ཏཏྠེཝ ལགྒི. ཨཐསྶ སཱིསཾ ཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ མཀྐཊཀོ ལོཧིཏཾ པིཝི. ཨཉྙོཔི ཨཱགནྟྭཱ ཛཱལཾ པཧརི, སོཔི ཏཏྠེཝ ལགྒཱིཏི ཨེཝཾ སབྦེསཾ མཀྐཊཀོ ལོཧིཏཾ པིཝི. ཏདཱ དྷཏརཊྛཀུལཾ ཨུཙྪིནྣནྟི ཝདནྟི. ཏེན ཝུཏྟཾ ‘‘སབྦེ ཨབྦྷཏྠཏཾགཏཱ’’ཏི.

ཨེཝམེཝ ཏུཝནྟི ཡཐཱ ཨེཏེ ཧཾསཱ ཨབྷཀྑཾ སཀཛཱཏིཀམཾསཾ ཁཱདིཾསུ, ཏཐཱ ཏྭམྤི ཁཱདསི, སཀལནགརཾ བྷཡཔྤཏྟཾ, ཝིརམ, མཧཱརཱཛཱཏི. ཏསྨཱ པབྦཱཛཡནྟི ཏནྟི ཡསྨཱ ཨབྷཀྑཾ སཀཛཱཏིཀམཾསཾ བྷཀྑེསི, ཏསྨཱ ཨིམེ ནགརཝཱསིནོ ཏཾ རཊྛཱ པབྦཱཛཡནྟི.

རཱཛཱ ཨཉྙམྤི ཨུཔམཾ ཝཏྟུཀཱམོ ཨཧོསི. ནཱགརཱ པན ཨུཊྛཱཡ, ‘‘སཱམི སེནཱཔཏི, ཀིཾ ཀརོསི, ཀིཾ མནུསྶམཾསཁཱདཀཾ ཙོརཾ གཧེཏྭཱ ཝིཙརསི, སཙེ ན ཝིརམིསྶཏི, རཊྛཏོ ནཾ པབྦཱཛེཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ནཱསྶ ཀཐེཏུཾ ཨདཾསུ. རཱཛཱ བཧཱུནཾ ཀཐཾ སུཏྭཱ བྷཱིཏོ པུན ཝཏྟུཾ ནཱསཀྑི. པུནཔི ནཾ སེནཱཔཏི ‘‘ཀིཾ མཧཱརཱཛ ཝིརམིཏུཾ སཀྑིསྶསི, ཨུདཱཧུ ན སཀྑིསྶསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ན སཀྐོམཱི’’ཏི ཝུཏྟེ སབྦཾ ཨོརོདྷགཎཉྩ པུཏྟདྷཱིཏརོ ཙ སབྦཱལངྐཱརཔཊིམཎྜིཏེ པསྶེ ཋཔེཏྭཱ, ‘‘མཧཱརཱཛ, ཨིམེ ཉཱཏིམཎྜལེ ཙེཝ ཨམཙྩགཎཉྩ རཛྫསིརིཉྩ ཨོལོཀེཧི, མཱ ཝིནསྶི, ཝིརམ མནུསྶམཾསཏོ’’ཏི ཨཱཧ. རཱཛཱ ‘‘ན མཡ྄ཧཾ ཨེཏེ མནུསྶམཾསཏོ པིཡཏརཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཏེན ཧི, མཧཱརཱཛ, ཨིམམྷཱ ནགརཱ ཙ རཊྛཱ ཙ ནིཀྑམཐཱ’’ཏི ཝུཏྟེ, ‘‘ཀཱལ༹ཧཏྠི, ན མེ རཛྫེནཏྠོ, ནགརཱ ནིཀྑམཱམི, ཨེཀཾ པན མེ ཁགྒཉྩ རསཀཉྩ བྷཱཛནཉྩ དེཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཨཐསྶ ཁགྒཉྩ མཾསཔཙནབྷཱཛནཉྩ པཙྪིཉྩ ཨུཀྑིཔཱཔེཏྭཱ རསཀཉྩ དཏྭཱ རཊྛཱ པབྦཱཛནཱིཡཀམྨཾ ཀརིཾསུ.

སོ ཁགྒཉྩ རསཀཉྩ ཨཱདཱཡ ནགརཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཨརཉྙཾ པཝིསིཏྭཱ ཨེཀསྨིཾ ནིགྲོདྷམཱུལེ ཝསནཊྛཱནཾ ཀཏྭཱ ཏཏྠ ཝསནྟོ ཨཊཝིམགྒེ ཋཏྭཱ མནུསྶེ མཱརེཏྭཱ ཨཱཧརིཏྭཱ རསཀསྶ དེཏི. སོཔིསྶ མཾསཾ པཙིཏྭཱ ཨུཔནཱམེཏི. ཨེཝཾ ཨུབྷོཔི ཛཱིཝནྟི. མནུསྶགཧཎཀཱལེ ‘‘ཨཧཾ ཨརེ མནུསྶཙོརོ པོརིསཱདོ’’ཏི ཝཏྭཱ ཏསྨིཾ པཀྑནྟེ ཀོཙི སཀབྷཱཝེན སཎྛཱཏུཾ ན སཀྐོཏི, སབྦེ བྷཱུམིཡཾ པཏནྟི. ཏེསུ ཡཾ ཨིཙྪཏི, ཏཾ ཨུདྡྷཾཔཱདཾ ཨདྷོསཱིསཾ ཀཏྭཱ ཨཱཧརིཏྭཱ རསཀསྶ དེཏི. སོ ཨེཀདིཝསཾ ཨརཉྙེ ཀཉྩི མནུསྶཾ ཨལབྷིཏྭཱ ཨཱགཏོ རསཀེན ‘‘ཀིཾ དེཝཱ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཨུདྡྷནེ ཨུཀྑལིཾ ཨཱརོཔེཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘མཾསཾ ཀཧཾ, དེཝཱ’’ཏི? ‘‘ལབྷིསྶཱམཧཾ མཾས’’ནྟི. སོ ‘‘ནཏྠི མེ དཱནི ཛཱིཝིཏ’’ནྟི ཀམྤམཱནོ ཨུདྡྷནེ ཨགྒིཾ ཀཏྭཱ ཨུཀྑལིཾ ཨཱརོཔེསི. ཨཐ ནཾ པོརིསཱདོ ཨསིནཱ མཱརེཏྭཱ མཾསཾ པཙིཏྭཱ ཁཱདི. ཏཏོ པཊྛཱཡ ཨེཀཀོཝ ཛཱཏོ སཡམེཝ པཙིཏྭཱ ཁཱདཏི. ‘‘པོརིསཱདོ མགྒེ མགྒཔཊིཔནྣེ ཧནཏཱི’’ཏི སཀལཛམྦུདཱིཔེ པཱཀཊོ ཨཧོསི.

ཏདཱ ཨེཀོ སམྤནྣཝིབྷཝོ བྲཱཧྨཎོ པཉྩཧི སཀཊསཏེཧི ཝོཧཱརཾ ཀརོནྟོ པུབྦནྟཏོ ཨཔརནྟཾ སཉྩརཏི. སོ ཙིནྟེསི – ‘‘པོརིསཱདོ ནཱམ ཀིར ཙོརོ ཨནྟརཱམགྒེ མནུསྶེ མཱརེསི, དྷནཾ དཏྭཱ ཏཾ ཨཊཝིཾ ཨཏིཀྐམིསྶཱམཱི’’ཏི. སོ ཨཊཝིམུཁཝཱསཱིནཾ མནུསྶཱནཾ ‘‘ཏུམྷེ མཾ ཨཊཝིཏོ ཨཏིཀྐཱམེཐཱ’’ཏི སཧསྶཾ དཏྭཱ ཏེཧི སདྡྷིཾ མགྒཾ པཊིཔཛྫི. གཙྪནྟོ ཙ བྲཱཧྨཎོ སབྦསཏྠཾ པུརཏོ ཀཏྭཱ སཡཾ ནྷཱཏཱནུལིཏྟོ སབྦཱལངྐཱརཔཊིམཎྜིཏོ སེཏགོཎཡུཏྟེ སུཁཡཱནཀེ ནིསིནྣོ ཏེཧི ཨཊཝིཝཱསིཀཔུརིསེཧི པརིཝུཏོ སབྦཔཙྪཏོ ཨགམཱསི. ཏསྨིཾ ཁཎེ པོརིསཱདོ རུཀྑཾ ཨཱརུཡ྄ཧ པུརིསེ ཨུཔདྷཱརེནྟོ སེསམནུསྶེསུ ‘‘ཀིཾ ཨིམེསུ མཡཱ ཁཱདིཏབྦཾ ཨཏྠཱི’’ཏི ཝིགཏཙྪནྡོ ཧུཏྭཱ བྲཱཧྨཎཾ དིཊྛཀཱལཏོ པཊྛཱཡ ཏཾ ཁཱདིཏུཀཱམཏཱཡ པགྒྷརིཏཁེལོ༹ ཨཧོསི. སོ ཏསྨིཾ ཨཏྟནོ སནྟིཀཾ ཨཱགཏེ རུཀྑཏོ ཨོརུཡ྄ཧ ‘‘ཨཧཾ ཨརེ པོརིསཱདོ’’ཏི ནཱམཾ ཏིཀྑཏྟུཾ སཱཝེཏྭཱ ཁགྒཾ པརིཝཏྟེནྟོ ཝཱལུཀཱཡ ཏེསཾ ཨཀྑཱིནི པཱུརེནྟོ ཝིཡ པཀྑནྡི. ཨེཀོཔི ཋཱཏུཾ སམཏྠོ ནཱམ ནཏྠི, སབྦེ བྷཱུམིཡཾ ཨུརེན ནིཔཛྫིཾསུ. སོ སུཁཡཱནཀེ ནིསིནྣཾ བྲཱཧྨཎཾ པཱདེ གཧེཏྭཱ པིཊྛིཡཾ ཨདྷོསཱིསཀཾ ཨོལམྦེཏྭཱ སཱིསཾ གོཔྥཀེཧི པཧརནྟོ ཨུཀྑིཔིཏྭཱ པཱཡཱསི.

ཏདཱ ཏེ པུརིསཱ ཨུཊྛཱཡ, ‘‘བྷོ, པུརིསཱ མཡཾ བྲཱཧྨཎསྶ ཧཏྠཏོ ཀཧཱཔཎསཧསྶཾ གཎྷིམྷཱ, ཀོ ནཱམ ཨམྷཱཀཾ པུརིསཀཱརོ, སཀྐོནྟཱ ཝཱ ཨསཀྐོནྟཱ ཝཱ ཐོཀཾ ཨནུབནྡྷཱམཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨནུབནྡྷིཾསུ. པོརིསཱདོཔི ནིཝཏྟིཏྭཱ ཨོལོཀེནྟོ ཀཉྩི ཨདིཏྭཱ སཎིཀཾ པཱཡཱསི. ཏསྨིཾ ཁཎེ ཐཱམསམྤནྣོ ཨེཀོ སཱུརཔུརིསོ ཝེགེན ཏཾ པཱཔུཎི. སོ ཏཾ དིསྭཱ ཨེཀཾ ཝཏིཾ ལངྒྷནྟོ ཁདིརཁཱཎུཀཾ ཨཀྐམི, ཁཱཎུཀོ པིཊྛིཔཱདེན ནིཀྑམི. ལོཧིཏེན པགྒྷརནྟེན ལངྒྷམཱནོ ཡཱཏི. ཨཐ ནཾ སོ དིསྭཱ, ‘‘བྷོ, མཡཱ ཨེས ཝིདྡྷོ, ཀེཝལཾ ཏུམྷེ པཙྪཏོ ཨེཐ, གཎྷིསྶཱམི ན’’ནྟི ཨཱཧ. ཏེ དུབྦལབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ཏཾ ཨནུབནྡྷིཾསུ. སོ ཏེཧི ཨནུབདྡྷབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ བྲཱཧྨཎཾ ཝིསྶཛྫེཏྭཱ ཨཏྟཱནཾ སོཏྠིམཀཱསི. ཨཐ ཨཊཝིཝཱསིཀཔུརིསཱ བྲཱཧྨཎསྶ ལདྡྷཀཱལཏོ པཊྛཱཡ ‘‘ཀིཾ ཨམྷཱཀཾ ཙོརེནཱ’’ཏི ཏཏོ ནིཝཏྟིཾསུ.

པོརིསཱདོཔི ཨཏྟནོ ནིགྲོདྷམཱུལཾ གནྟྭཱ པཱརོཧནྟརཾ པཝིསིཏྭཱ ནིཔནྣོ, ‘‘ཨཡྻེ རུཀྑདེཝཏེ, སཙེ མེ སཏྟཱཧབྦྷནྟརེཡེཝ ཝཎཾ ཕཱསུཀཾ ཀཱཏུཾ སཀྑིསྶསི, སཀལཛམྦུདཱིཔེ ཨེཀསཏཁཏྟིཡཱནཾ གལལོཧིཏེན ཏཝ ཁནྡྷཾ དྷོཝིཏྭཱ ཨནྟེཧི པརིཀྑིཔིཏྭཱ པཉྩམདྷུརམཾསེན བལིཀམྨཾ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི ཨཱཡཱཙནཾ ཀརི. ཏསྶ ཨནྣཔཱནམཾསཾ ཨལབྷནྟསྶ སརཱིརཾ སུསྶིཏྭཱ ཨནྟོསཏྟཱཧེཡེཝ ཝཎོ ཕཱསུཀོ ཨཧོསི. སོ དེཝཏཱནུབྷཱཝེན ཏསྶ ཕཱསུཀབྷཱཝཾ སལླཀྑེསི. སོ ཀཏིཔཱཧཾ མནུསྶམཾསཾ ཁཱདིཏྭཱ བལཾ གཧེཏྭཱ ཙིནྟེསི – ‘‘བཧུཔཀཱརཱ མེ དེཝཏཱ, ཨཱཡཱཙནཱ ཨསྶཱ མུཙྩིསྶཱམཱི’’ཏི. སོ ཁགྒཾ ཨཱདཱཡ རུཀྑམཱུལཏོ ནིཀྑམིཏྭཱ ‘‘རཱཛཱནོ ཨཱནེསྶཱམཱི’’ཏི པཱཡཱསི. ཨཐ ནཾ པུརིམབྷཝེ ཡཀྑཀཱལེ ཨེཀཏོ མནུསྶམཾསཁཱདཀོ སཧཱཡཀཡཀྑོ ཨནུཝིཙརནྟཾ དིསྭཱ ‘‘ཨཡཾ མམ ཨཏཱིཏབྷཝེ སཧཱཡོ’’ཏི ཉཏྭཱ, ‘‘སམྨ, མཾ སཉྫཱནཱསཱི’’ཏི པུཙྪི. ‘‘ན སཉྫཱནཱམཱི’’ཏི. ཨཐསྶ པུརིམབྷཝེ ཀཏཀཱརཎཾ ཀཐེསི. སོ ཏཾ སཉྫཱནིཏྭཱ པཊིསནྠཱརམཀཱསི. ‘‘ཀཧཾ ནིབྦཏྟོསཱི’’ཏི པུཊྛོ ནིབྦཏྟཊྛཱནཉྩ རཊྛཱ པབྦཱཛིཏཀཱརཎཉྩ ཨིདཱནི ཝསནཊྛཱནཉྩ ཁཱཎུནཱ ཝིདྡྷཀཱརཎཉྩ དེཝཏཱཡ ཨཱཡཱཙནཱམོཙནཏྠཾ གམནཀཱརཎཉྩ སབྦཾ ཨཱརོཙེཏྭཱ ‘‘ཏཡཱཔི མམེཏཾ ཀིཙྩཾ ནིཏྠརིཏབྦཾ, ཨུབྷོཔི གཙྪཱམ, སམྨཱ’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘སམྨ ན གཙྪེཡྻཱཧཾ, ཨེཀཾ པན མེ ཀམྨཾ ཨཏྠི, ཨཧཾ ཁོ པན ཨནགྒྷཾ པདལཀྑཎཾ ནཱམ ཨེཀཾ མནྟཾ ཛཱནཱམི, སོ བལཉྩ ཛཝཉྩ སདྡཉྩ ཀརོཏི, ཏཾ མནྟཾ གཎྷཱཧཱི’’ཏི. སོ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪི. ཡཀྑོཔིསྶ ཏཾ དཏྭཱ པཀྐཱམི.

པོརིསཱདོ མནྟཾ ཨུགྒཧེཏྭཱ ཏཏོ པཊྛཱཡ ཝཱཏཛཝོ ཨཏིསཱུརོ ཨཧོསི. སོ སཏྟཱཧབྦྷནྟརེཡེཝ ཨེཀསཏརཱཛཱནོ ཨུཡྻཱནཱདཱིནི གཙྪནྟེ དིསྭཱ ཝཱཏཝེགེན པཀྑནྡིཏྭཱ ‘‘ཨཧཾ ཨརེ མནུསྶཙོརོ པོརིསཱདོ’’ཏི ནཱམཾ སཱཝེཏྭཱ ཝགྒནྟོ ནདནྟོ བྷཡཔྤཏྟེ ཀཏྭཱ པཱདེ གཧེཏྭཱ ཨདྷོསཱིསཀེ ཀཏྭཱ པཎྷིཡཱ སཱིསཾ པཧརནྟོ ཝཱཏཝེགེན ནེཏྭཱ ཧཏྠཏལེསུ ཚིདྡཱནི ཀཏྭཱ རཛྫུཡཱ ཨཱཝུནིཏྭཱ ནིགྲོདྷརུཀྑེ ཨོལམྦེསི ཨགྒཔཱདངྒུལཱིཧི བྷཱུམིཡཾ ཕུསམཱནཱཧི. ཏེ སབྦེ རཱཛཱནོ ཝཱཏེ པཧརནྟེ མིལཱཏཀུརཎྜཀདཱམཱནི ཝིཡ པརིཝཏྟནྟཱ ཨོལམྦིཾསུ. ‘‘སུཏསོམོ པན མེ པིཊྛིཨཱཙརིཡོ ཧོཏི, སཙེ གཎྷིསྶཱམི, སཀལཛམྦུདཱིཔོ ཏུཙྪོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི ཏཾ ན ནེསི. སོ ‘‘བལིཀམྨཾ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི ཨགྒིཾ ཀཏྭཱ སཱུལེ ཏཙྪནྟོ ནིསཱིདི. རུཀྑདེཝཏཱ ཏཾ ཀིརིཡཾ དིསྭཱ ‘‘མཡ྄ཧཾ ཀིརེས བལིཀམྨཾ ཀརོཏི, ཝཎམྤིསྶ མཡཱ ཀིཉྩི ཕཱསུཀཾ ཀཏཾ ནཏྠི, ཨིདཱནི ཨིམེསཾ མཧཱཝིནཱསཾ ཀརིསྶཏི, ཀིཾ ནུ ཁོ ཀཏྟབྦ’’ནྟི ཙིནྟེཏྭཱ ‘‘ཨཧཾ ཨེཏཾ ཝཱརེཏུཾ ན སཀྑིསྶཱམཱི’’ཏི ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀཱནཾ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཏམཏྠཾ ཀཐེཏྭཱ ‘‘ནིཝཱརེཐ ན’’ནྟི ཨཱཧ. ཏེཧིཔི ‘‘ན མཡཾ པོརིསཱདསྶ ཀམྨཾ ནིཝཱརེཏུཾ སཀྑིསྶཱམཱ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཀོ སཀྑིསྶཏཱི’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘སཀྐོ, དེཝརཱཛཱ’’ཏི སུཏྭཱ སཀྐཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏམཏྠཾ ཀཐེཏྭཱ ‘‘ནིཝཱརེཐ ན’’ནྟི ཨཱཧ. སོཔི ‘‘ནཱཧཾ སཀྐོམི ནིཝཱརེཏུཾ, སམཏྠཾ པན ཨཱཙིཀྑིསྶཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཀོནཱམོ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘སདེཝཀེ ལོཀེ ཨཉྙོ ནཏྠི, ཀུརུརཊྛེ པན ཨིནྡཔཏྠནགརེ ཀོརབྱརཱཛཔུཏྟོ སུཏསོམོ ནཱམ ཏཾ ནིབྦིསེཝནཾ ཀཏྭཱ དམེསྶཏི, རཱཛཱུནཉྩ ཛཱིཝིཏཾ དསྶཏི, ཏཉྩ མནུསྶམཾསཱ ཨོརམཱཔེསྶཏི, སཀལཛམྦུདཱིཔེ ཨམཏཾ ཝིཡ དྷམྨཾ ཨབྷིསིཉྩིསྶཏི, སཙེཔི རཱཛཱུནཾ ཛཱིཝིཏཾ དཱཏུཀཱམོ, ‘སུཏསོམཾ ཨཱནེཏྭཱ བལིཀམྨཾ ཀཱཏུཾ ཝཊྚཏཱི’ཏི ཝདེཧཱི’’ཏི ཨཱཧ.

སཱ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ཁིཔྤཾ ཨཱགནྟྭཱ པབྦཛིཏཝེསེན ཏསྶ ཨཝིདཱུརེ པཱཡཱསི. སོ པདསདྡེན ‘‘རཱཛཱ ནུ ཁོ ཀོཙི པལཱཏོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི ཨོལོཀེནྟོ ཏཾ དིསྭཱ ‘‘པབྦཛིཏཱ ནཱམ ཁཏྟིཡཱཝ, ཨིམཾ གཧེཏྭཱ ཨེཀསཏཾ པཱུརེཏྭཱ བལིཀམྨཾ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི ཨུཊྛཱཡ ཨསིཧཏྠོ ཨནུབནྡྷི, ཏིཡོཛནཾ ཨནུབནྡྷིཏྭཱཔི ཏཾ པཱཔུཎིཏུཾ ནཱསཀྑི, གཏྟེཧི སེདཱ མུཙྩིཾསུ. སོ ཙིནྟེསི – ‘‘ཨཧཾ པུབྦེ ཧཏྠིམྤི ཨསྶམྤི རཐམྤི དྷཱཝནྟཾ ཨནུབནྡྷིཏྭཱ གཎྷཱམི, ཨཛྫ ཨིམཾ པབྦཛིཏཾ སཀཱཡ གཏིཡཱ གཙྪནྟཾ སབྦཐཱམེན དྷཱཝནྟོཔི གཎྷིཏུཾ ན སཀྐོམི, ཀིཾ ནུ ཁོ ཀཱརཎ’’ནྟི. ཏཏོ སོ ‘‘པབྦཛིཏཱ ནཱམ ཝཙནཀརཱ ཧོནྟི, ‘ཏིཊྛཱ’ཏི ནཾ ཝཏྭཱ ཋིཏཾ གཧེསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ‘‘ཏིཊྛ, སམཎཱ’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘ཨཧཾ ཏཱཝ ཋིཏོ, ཏྭཾ པན དྷཱཝིཏུཾ ཝཱཡཱམམཀཱསཱི’’ཏི. ཨཐ ནཾ, ‘‘བྷོ, པབྦཛིཏཱ ནཱམ ཛཱིཝིཏཧེཏུཔི ཨལིཀཾ ན བྷཎནྟི, ཏྭཾ པན མུསཱཝཱདཾ ཀཐེསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༣༩༣.

‘‘ཏིཊྛཱཧཱིཏི མཡཱ ཝུཏྟོ, སོ ཏྭཾ གཙྪསི པམྨུཁོ;

ཨཊྛིཏོ ཏྭཾ ཋིཏོམྷཱིཏི, ལཔསི བྲཧྨཙཱརིནི;

ཨིདཾ ཏེ སམཎཱཡུཏྟཾ, ཨསིཉྩ མེ མཉྙསི ཀངྐཔཏྟ’’ནྟི.

ཏསྶཏྠོ – སམཎ, ཏིཊྛཱཧི ཨིཏི ཝཙནཾ མཡཱ ཝུཏྟོ སོ ཏྭཾ པམྨུཁོ པརམྨུཁོ ཧུཏྭཱ གཙྪསི, བྲཧྨཙཱརིནི ཨཊྛིཏོ སམཱནོ ཏྭཾ ཋིཏོ ཨམྷི ཨིཏི ལཔསི, ཨསིཉྩ མེ ཀངྐཔཏྟཾ མཉྙསཱིཏི.

ཏཏོ དེཝཏཱ གཱཐཱདྭཡམཱཧ –

༣༩༤.

‘‘ཋིཏོཧམསྨཱི སདྷམྨེསུ རཱཛ, ན ནཱམགོཏྟཾ པརིཝཏྟཡཱམི;

ཙོརཉྩ ལོཀེ ཨཋིཏཾ ཝདནྟི;

ཨཱཔཱཡིཀཾ ནེརཡིཀཾ ཨིཏོ ཙུཏཾ.

༣༩༥.

‘‘སཙེ ཏྭཾ སདྡཧསི རཱཛ, སུཏཾ གཎྷཱཧི ཁཏྟིཡ;

ཏེན ཡཉྙཾ ཡཛིཏྭཱན, ཨེཝཾ སགྒཾ གམིསྶསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ སདྷམྨེསཱུཏི, མཧཱརཱཛ, ཨཧཾ སཀེསུ དསསུ ཀུསལཀམྨཔཐདྷམྨེསུ ཋིཏོ ཨསྨི བྷཝཱམི. ན ནཱམགོཏྟནྟི ཏྭཾ པུབྦེ དཧརཀཱལེ བྲཧྨདཏྟོ ཧུཏྭཱ པིཏརི ཀཱལཀཏེ བཱརཱཎསིཾ རཛྫཾ ལབྷིཏྭཱ བཱརཱཎསིརཱཛཱ ཛཱཏོ, ཏཾ ནཱམཾ ཛཧིཏྭཱ པོརིསཱདོ ཧུཏྭཱ ཨིདཱནི ཀམྨཱསཔཱདོ ཛཱཏོ, ཁཏྟིཡཀུལེ ཛཱཏོཔི ཨབྷཀྑཾ མནུསྶམཾསཾ ཡསྨཱ བྷཀྑེསི, ཏསྨཱ ཨཏྟནོ ནཱམགོཏྟཾ ཡཐཱ པརིཝཏྟེསི, ཏཐཱ ཨཧཾ ཨཏྟནོ ནཱམགོཏྟཾ ན པརིཝཏྟཡཱམི. ཙོརཉྩཱཏི ལོཀེ ཙོརཉྩ དསཀུསལཀམྨཔཐེསུ ཨཋིཏཾ ནཱམ ཝདནྟི. ཨིཏོ ཙུཏནྟི ཨིཏོ ཙུཏཾ ཧུཏྭཱ ཨཔཱཡེ ནིརཡེ པཏིཊྛིཏཾ. ཁཏྟིཡ, བྷཱུམིཔཱལ མཧཱརཱཛ, ཏྭཾ མམ ཝཙནཾ སཙེ སདྡཧསི, སུཏསོམཾ གཎྷཱཧི, ཏེན སུཏསོམེན ཡཉྙཾ ཡཛིཏྭཱན ཨེཝཾ སགྒཾ གམིསྶསི. བྷོ, པོརིསཱད མུསཱཝཱདི ཏཡཱ མཡ྄ཧཾ ‘‘སཀལཛམྦུདཱིཔེ རཱཛཱནོ ཨཱནེཏྭཱ བཧིཀམྨཾ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི པཊིསྶུཏཾ, ཨིདཱནི ཡེ ཝཱ ཏེ ཝཱ དུབྦལརཱཛཱནོ ཨཱནེསི, ཛམྦུདཱིཔཏལེ ཛེཊྛཀཾ སུཏསོམརཱཛཱནཾ སཙེ ཏྭཾ ན ཨཱནེསྶསི, ཝཙནཾ ཏེ མུསཱ ནཱམ ཧོཏི, ཏསྨཱ སུཏསོམཾ གཎྷཱཧཱིཏི.

ཨེཝཉྩ པན ཝཏྭཱ དེཝཏཱ པབྦཛིཏཝེསཾ ཨནྟརདྷཱཔེཏྭཱ སཀེན ཝཎྞེན ཨཱཀཱསེ ཏརུཎསཱུརིཡོ ཝིཡ ཛལམཱནཱ ཨཊྛཱསི. སོ ཏསྶཱ ཀཐཾ སུཏྭཱ རཱུཔཉྩ ཨོལོཀེཏྭཱ ‘‘ཀཱསི ཏྭ’’ནྟི ཨཱཧ. ཨིམསྨིཾ ‘‘རུཀྑེ ནིབྦཏྟདེཝཏཱ’’ཏི. སོ ‘‘དིཊྛཱ མེ ཨཏྟནོ, དེཝཏཱ’’ཏི ཏུསྶིཏྭཱ, ‘‘སཱམི དེཝརཱཛ, མཱ སུཏསོམསྶ ཀཱརཎཱ ཙིནྟཡི, ཨཏྟནོ རུཀྑཾ པཝིསཱ’’ཏི ཨཱཧ. དེཝཏཱ ཏསྶ པསྶནྟསྶེཝ རུཀྑཾ པཱཝིསི. ཏསྨིཾ ཁཎེ སཱུརིཡོ ཨཏྠངྒཏོ, ཙནྡོ ཨུགྒཏོ. པོརིསཱདོ ཝེདངྒཀུསལོ ནཀྑཏྟཙཱརཾ ཛཱནཱཏི. སོ ནབྷཾ ཨོལོཀེཏྭཱ ‘‘སྭེ ཕུསྶནཀྑཏྟཾ བྷཝིསྶཏི, སུཏསོམོ ནྷཱཡིཏུཾ ཨུཡྻཱནཾ གམིསྶཏི, ཏཏྠ གཎྷིསྶཱམི, ཨཱརཀྑོ པནསྶ མཧཱ བྷཝིསྶཏི, སམནྟཱ ཏིཡོཛནཾ སཀལནགརཝཱསིནོ རཀྑནྟཱ ཙརིསྶནྟི, ཨསཾཝིཧིཏེ ཨཱརཀྑེ པཋམཡཱམེཡེཝ མིགཱཛིནཾ ཨུཡྻཱནཾ གནྟྭཱ མངྒལཔོཀྑརཎིཾ ཨོཏརིཏྭཱ ཋསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཏཏྠ གནྟྭཱ པོཀྑརཎིཾ ཨོརུཡ྄ཧ པདུམཔཏྟེན སཱིསཾ པཊིཙྪཱདེཏྭཱ ཨཊྛཱསི. ཏསྶ ཏེཛེན མཙྪཀཙྪཔཱདཡོ ཨོསཀྐིཏྭཱ ཨུདཀཔརིཡནྟེ ཝགྒཝགྒཱ ཧུཏྭཱ ཝིཙརིཾསུ.

ཀུཏོ པན ལདྡྷོཡཾ ཏེཛོཏི? པུབྦཡོགཝསེན. སོ ཧི ཀསཔདསབལསྶ ཀཱལེ ཁཱིརསལཱཀབྷཏྟཾ པཊྛཔེསི, ཏེན མཧཱཐཱམོ ཨཧོསི. ཨགྒིསཱལཉྩ ཀཱརེཏྭཱ བྷིཀྑུསངྒྷསྶ སཱིཏཝིནོདནཏྠཾ ཨགྒིཉྩ དཱརཱུནི ཙ དཱརུཙྪེདནཝཱསིཉྩ ཕརསུཉྩ ཨདཱསི, ཏེན ཏེཛཝཱ ཨཧོསི.

ཨེཝཾ ཏསྨིཾ ཨནྟོཨུཡྻཱནཾ གཏེཡེཝ བལཝཔཙྩཱུསསམཡེ སམནྟཱ ཏིཡོཛནཾ ཨཱརཀྑཾ གཎྷིཾསུ. རཱཛཱཔི པཱཏོཝ བྷུཏྟཔཱཏརཱསོ ཨལངྐཏཧཏྠིཀྑནྡྷཝརགཏོ ཙཏུརངྒིནིཡཱ སེནཱཡ པརིཝུཏོ ནགརཏོ ནིཀྑམི. ཏདཱ ཏཀྐསིལཏོ ནནྡོ ནཱམ བྲཱཧྨཎོ ཙཏསྶོ སཏཱརཧཱ གཱཐཱཡོ ཨཱདཱཡ ཝཱིསཏིཡོནཛསཏཾ མགྒཾ ཨཏིཀྐམིཏྭཱ ཏཾ ནགརཾ པཏྭཱ དྭཱརགཱམེ ཝསིཏྭཱ སཱུརིཡེ ཨུགྒཏེ ནགརཾ པཝིསནྟོ རཱཛཱནཾ པཱཙཱིནདྭཱརེན ནིཀྑནྟཾ དིསྭཱ ཧཏྠཾ པསཱརེཏྭཱ ཛཡཱཔེསི. རཱཛཱ དིསཱཙཀྑུཀོ ཧུཏྭཱ གཙྪནྟོ ཨུནྣཏཔྤདེསེ ཋིཏསྶ བྲཱཧྨཎསྶ པསཱརིཏཧཏྠཾ དིསྭཱ ཧཏྠིནཱ ཏཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པུཙྪི –

༣༩༦.

‘‘ཀིསྨིཾ ནུ རཊྛེ ཏཝ ཛཱཏིབྷཱུམི, ཨཐ ཀེན ཨཏྠེན ཨིདྷཱནུཔཏྟོ;

ཨཀྑཱཧི མེ བྲཱཧྨཎ ཨེཏམཏྠཾ, ཀིམིཙྪསཱི དེམི ཏཡཛྫ པཏྠིཏ’’ནྟི.

ཏསྶཏྠོ – བྷོ བྲཱཧྨཎ, ཏཝ ཛཱཏིབྷཱུམི ཀིསྨིཾ རཊྛེ ཨཏྠི ནུ, ཀེན ཨཏྠེན པཡོཛནེན ཧེཏུབྷཱུཏེན ཨིད ཨིམསྨིཾ ནགརེ ཨནུཔྤཏྟོ, བྷོ བྲཱཧྨཎ, མཡཱ པུཙྪིཏོ སོ ཏྭཾ ཨེཏམཏྠཾ ཨེཏཾ པཡོཛནཾ མེ མཡ྄ཧཾ ཨཀྑཱཧི ཀཐེཧི, ཏཡཱ པཏྠིཏཝཏྠུཾ ཏེ ཏུཡ྄ཧཾ ཨཛྫ ཨིདཱནི དདཱམི, ཀིཾ ཝཏྠུཾ ཨིཙྪསཱིཏི.

ཨཐ ནཾ སོ གཱཐམཱཧ –

༣༩༧.

‘‘གཱཐཱ ཙཏསྶོ དྷརཎཱིམཧིསྶར, སུགམྦྷཱིརཏྠཱ ཝརསཱགརཱུཔམཱ;

ཏཝེཝ ཨཏྠཱཡ ཨིདྷཱགཏོསྨི, སུཎོཧི གཱཐཱ པརམཏྠསཾཧིཏཱ’’ཏི.

ཏཏྠ དྷརཎཱིམཧིསྶརཱཏི བྷཱུམིཔཱལ ཙཏསྶོ གཱཐཱ ཀིཾ བྷཱུཏཱ?. སུགམྦྷཱིརཏྠཱ ཝརསཱགརཱུཔམཱ, ཏཝེཝ ཏཝ ཨེཝ ཨཏྠཱཡ ཨིདྷ ཋཱནཾ ཨནུཔྤཏྟོ ཨསྨི བྷཝཱམི. སུཎོཧཱིཏི ཀསྶཔདསབལེན དེསིཏཱ པརམཏྠསཾཧིཏཱ ཨིམཱ སཏཱརཧཱ གཱཐཱཡོ སུཎོཧཱིཏི ཨཏྠོ.

ཨིཏི ཝཏྭཱ, ‘‘མཧཱརཱཛ, ཨིམཱ ཀསྶཔདསབལེན དེསིཏཱ ཙཏསྶོ སཏཱརཧཱ གཱཐཱཡོ ‘‘ཏུམྷེ སུཏཝིཏྟཀཱ’ཏི སུཏྭཱ ཏུམྷཱཀཾ དེསེཏུཾ ཨཱགཏོམྷཱི’’ཏི ཨཱཧ. རཱཛཱ ཏུཊྛམཱནསོ ཧུཏྭཱ, ‘‘ཨཱཙརིཡ, སུཊྛུ ཏེ ཨཱགཏཾ, མཡཱ པན ནིཝཏྟིཏུཾ ན སཀྐཱ, ཨཛྫ ཕུསྶནཀྑཏྟཡོགེན སཱིསཾ ནྷཱཡིཏུཾ ཨཱགཏོམྷི, ཨཧཾ པུནདིཝསེ ཨཱགནྟྭཱ སོསྶཱམི, ཏྭཾ མཱ ཨུཀྐཎྛཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘གཙྪཐ བྲཱཧྨཎསྶ ཨསུཀགེཧེ སཡནཾ པཉྙཱཔེཏྭཱ གྷཱསཙྪཱདནཾ སཾཝིདཧཐཱ’’ཏི ཨམཙྩེ ཨཱཎཱཔེཏྭཱ ཨུཡྻཱནཾ པཱཝིསི. ཏཾ ཨཊྛཱརསཧཏྠེན པཱཀཱརེན པརིཀྑིཏྟཾ ཨཧོསི. ཏཾ ཨཉྙམཉྙཾ སངྒྷཊྚེནྟཱ སམནྟཱ ཧཏྠིནོ པརིཀྑིཔིཾསུ, ཏཏོ ཨསྶཱ, ཏཏོ རཐཱ, ཏཏོ དྷནུགྒཧཱ, ཏཏོ པཏྟཱིཏི, སངྑུབྷིཏམཧཱསམུདྡོ ཝིཡ ཨུནྣཱདེནྟོ བལཀཱཡོ ཨཧོསི. ཨཐ རཱཛཱ ཨོལཱ༹རིཀཱནི ཨཱབྷརཎཱནི ཨོམུཉྩིཏྭཱ མསྶུཀམྨཾ ཀཱརེཏྭཱ ཨུབྦཊྚིཏསརཱིརོ པོཀྑརཎིཡཱ ཨནྟོ རཱཛཝིབྷཝེན ནྷཏྭཱ པཙྩུཏྟརིཏྭཱ ཨུདཀགྒཧཎསཱཊཀེན ནིཝཱསེཏྭཱ ཨཊྛཱསི. ཨཐསྶ དུསྶགནྡྷམཱལཱལངྐཱརེ ཨུཔནཡིཾསུ. པོརིསཱདོ ཙིནྟེསི – ‘‘རཱཛཱ ཨལངྐཏཀཱལེ བྷཱརིཀོ བྷཝིསྶཏི, སལླཧུཀཀཱལེཡེཝ ནཾ གཎྷིསྶཱམཱི’’ཏི. སོ ནདནྟོ ཝགྒནྟོ ཨུདཀེ མཙྪཾ ཨཱལུལེ༹ནྟོ ཝིཛྫུལཏཱ ཝིཡ མཏྠཀེ ཁགྒཾ པརིབྦྷམེནྟོ ‘‘ཨཧཾ ཨརེ མནུསྶཙོརོ པོརིསཱདོ’’ཏི ནཱམཾ སཱཝེཏྭཱ ཨངྒུལིཾ ནལཱཊེ ཋཔེཏྭཱ ཨུདཀཱ ཨུཏྟརི. ཏསྶ སདྡཾ སུཏྭཱཝ ཧཏྠཱརོཧཱ ཧཏྠཱིཧི, ཨསྶཱརོཧཱ ཨསྶེཧི, རཐཱརོཧཱ རཐེཧི བྷསྶིཾསུ. བལཀཱཡོ གཧིཏགཧིཏཱནི ཨཱཝུདྷཱནི ཚཌྜེཏྭཱ ཨུརེན བྷཱུམིཡཾ ནིཔཛྫི.

པོརིསཱདོ སུཏསོམཾ ཨུཀྑིཔིཏྭཱ གཎྷི, སེསརཱཛཱནོ པཱདེ གཧེཏྭཱ ཨདྷོསཱིསཀེ ཀཏྭཱ པཎྷིཡཱ སཱིསཾ པཧརནྟོ གཙྪཏི. བོདྷིསཏྟཾ པན ཨུཔགནྟྭཱ ཨོནཏོ ཨུཀྑིཔིཏྭཱ ཁནྡྷེ ནིསཱིདཱཔེསི. སོ ‘‘དྭཱརེན གམནཾ པཔཉྩོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི སམྨུཁཊྛཱནེཡེཝ ཨཊྛཱརསཧཏྠཾ པཱཀཱརཾ ལངྒྷིཏྭཱ པུརཏོ གལིཏམདམཏྟཝཱརཎཀུམྦྷེ ཨཀྐམིཏྭཱ པབྦཏཀཱུཊཱནི པཱཏེནྟོ ཝིཡ ཝཱཏཛཝཱནཾ ཨསྶཏརཱནཾ པིཊྛེ ཨཀྐམནྟོ པཱཏེཏྭཱ རཐདྷུརརཐསཱིསེསུ ཨཀྐམིཏྭཱ བྷམིཀཾ བྷམནྟོ ཝིཡ ནཱིལཕལཀཱནི ནིགྲོདྷཔཏྟཱནི མདྡནྟོ ཝིཡ ཨེཀཝེགེནེཝ ཏིཡོཛནམཏྟཾ མགྒཾ གནྟྭཱ ‘‘ཨཏྠི ནུ ཁོ ཀོཙི སུཏསོམསྶཏྠཱཡ པཙྪཏོ ཨཱགཙྪནྟོ’’ཏི ཨོལོཀེཏྭཱ ཀཉྩི ཨདིཏྭཱ སཎིཀཾ གཙྪནྟོ སུཏསོམསྶ ཀེསེཧི ཨུདཀབིནྡཱུནི ཨཏྟནོ ཨུརེ པཏིཏཱནི དིསྭཱ ‘‘མརཎསྶ ཨབྷཱཡནྟོ ནཱམ ནཏྠི, སུཏསོམོཔི མརཎབྷཡེན རོདཏི མཉྙེ’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཨཱཧ –

༣༩༨.

‘‘ན ཝེ རུདནྟི མཏིམནྟོ སཔཉྙཱ, བཧུསྶུཏཱ ཡེ བཧུཋཱནཙིནྟིནོ;

དཱིཔཉྷི ཨེཏཾ པརམཾ ནརཱནཾ, ཡཾ པཎྜིཏཱ སོཀནུདཱ བྷཝནྟི.

༣༩༩.

‘‘ཨཏྟཱནཾ ཉཱཏཱི ཨུདཱཧུ པུཏྟདཱརཾ, དྷཉྙཾ དྷནཾ རཛཏཾ ཛཱཏརཱུཔཾ;

ཀིམེཝ ཏྭཾ སུཏསོམཱནུཏཔྤེ, ཀོརབྱསེཊྛ ཝཙནཾ སུཎོམ ཏེཏ’’ནྟི.

ཏཏྠ, བྷོ སུཏསོམ མཧཱརཱཛ, ཡེ པཎྜིཏཱ ཀིཾ བྷཱུཏཱ? མཏིམནྟོ ཨཏྠཱནཏྠཾ ཀཱརཎཱཀཱརཎཾ ཛཱནནཔཉྙཱཡ སམནྣཱགཏཱ, སཔྤཉྙཱ ཝིཙརཎཔཉྙཱཡ སམནྣཱགཏཱ, བཧུསྶུཏཱ བཧུསྶུཏདྷརཱ བཧུཊྛཱནཙིནྟིནོ བཧུཀཱརཎཙིནྟནསཱིལཱ, ཏེ པཎྜིཏཱ མརཎབྷཡེ ཨུཔྤནྣེ སཏི བྷཱིཏཱ ཧུཏྭཱ ཝེ ཨེཀནྟེན ན རུདནྟི ན པརིདེཝནྟི. དཱིཔཾ ཧཱིཏི, བྷོ སུཏསོམ མཧཱརཱཛ ཧི ཀསྨཱ པན ཝདཱམི, མཧཱསམུདྡེ བྷིནྣནཱཝཱནཾ ཝཱཎིཛཀཱནཾ ཛནཱནཾ པཏིཊྛཱབྷཱུཏཾ མཧཱདཱིཔཾ ཨིཝ, ཨེཝམྤི ཏཐཱ ཨེཏཾ པཎྜིཏཾ ཨཔྤཊིསརཎཱནཾ ནརཱནཾ པརམཾ. ཡཾ ཡེན ཀཱརཎེན ཡེ པཎྜིཏཱ སོཀཱིནཾ ཛནཱནཾ སོཀནུདཱ བྷཝནྟི, བྷོ སུཏསོམ མཧཱརཱཛ, ཏྭཾ མརཎབྷཡེན པརིདེཝཱིཏི མཉྙེ མཉྙཱམི. ཨཏྟཱནནྟི, བྷོ སུཏསོམ མཧཱརཱཛ, ཨཏྟཧེཏུ ཨུདཱཧུ ཉཱཏིཧེཏུ པུཏྟདཱརཧེཏུ ཨུདཱཧུ དྷཉྙདྷནརཛཏཛཱཏརཱུཔཧེཏུ ཀིམེཝ ཏྭཾ ཀིམེཝ དྷམྨཛཱཏཾ ཏྭཾ ཨནུཏཔྤེ ཨནུཏཔྤེཡྻཱསི. ཀོརབྱསེཊྛ ཀུརུརཊྛཝཱསཱིནཾ སེཊྛ ཨུཏྟམ, བྷོ མཧཱརཱཛ, ཨེཏཾ ཏཝ ཝཙནཾ སུཎོམཱཏི.

སུཏསོམོ ཨཱཧ –

༤༠༠.

‘‘ནེཝཱཧམཏྟཱནམནུཏྠུནཱམི, ན པུཏྟདཱརཾ ན དྷནཾ ན རཊྛཾ;

སཏཉྩ དྷམྨོ ཙརིཏོ པུརཱཎོ, ཏཾ སངྒརཾ བྲཱཧྨཎསྶཱནུཏཔྤེ.

༤༠༡.

‘‘ཀཏོ མཡཱ སངྒརོ བྲཱཧྨཎེན, རཊྛེ སཀེ ཨིསྶརིཡེ ཋིཏེན;

ཏཾ སངྒརཾ བྲཱཧྨཎསཔྤདཱཡ, སཙྩཱནུརཀྑཱི པུནརཱཝཛིསྶ’’ནྟི.

ཏཏྠ ནེཝཱཧམཏྟཱནམནུཏྠུནཱམཱིཏི ཨཧཾ ཏཱཝ ཨཏྟཏྠཱཡ ནེཝ རོདཱམི ན སོཙཱམི, ཨིམེསམྤི པུཏྟཱདཱིནཾ ཨཏྠཱཡ ན རོདཱམི ན སོཙཱམི, ཨཔིཙ ཁོ པན སཏཾ པཎྜིཏཱནཾ ཙརིཏོ པུརཱཎདྷམྨོ ཨཏྠི, ཡཾ སངྒརཾ ཀཏྭཱ པཙྪཱ ཨནུཏཔྤནཾ ནཱམ, ཏཾ སངྒརཾ བྲཱཧྨཎསྶ ཨཧཾ ཨནུསོཙཱམཱིཏི ཨཏྠོ. སཙྩཱནུརཀྑཱིཏི སཙྩཾ ཨནུརཀྑནྟོ. སོ ཧི བྲཱཧྨཎོ ཏཀྐསིལཏོ ཀསྶཔདསབལེན དེསིཏཱ ཙཏསྶོ སཏཱརཧཱ གཱཐཱཡོ ཨཱདཱཡ ཨཱགཏོ, ཏསྶཱཧཾ ཨཱགནྟུཀཝཏྟཾ ཀཱརེཏྭཱ ‘‘ནྷཏྭཱ ཨཱགཏོ སུཎིསྶཱམི, ཡཱཝ མམཱགམནཱ ཨཱགམེཧཱི’’ཏི སངྒརཾ ཀཏྭཱ ཨཱགཏོ, ཏྭཾ ཏཱ གཱཐཱཡོ སོཏུཾ ཨདཏྭཱཝ མཾ གཎྷི. སཙེ མཾ ཝིསྶཛྫེསི, ཏཾ དྷམྨཾ སུཏྭཱ སཙྩཱནུརཀྑཱི པུནརཱཝཛིསྶཱམཱིཏི ཝདཏི.

ཨཐ ནཾ པོརིསཱདོ ཨཱཧ –

༤༠༡.

‘‘ནེཝཱཧམེཏཾ ཨབྷིསདྡཧཱམི, སུཁཱི ནརོ མཙྩུམུཁཱ པམུཏྟོ;

ཨམིཏྟཧཏྠཾ པུནརཱཝཛེཡྻ, ཀོརབྱསེཊྛ ན ཧི མཾ ཨུཔེསི.

༤༠༣.

‘‘མུཏྟོ ཏུཝཾ པོརིསཱདསྶ ཧཏྠཱ, གནྟྭཱ སཀཾ མནྡིརཾ ཀཱམཀཱམཱི;

མདྷུརཾ པིཡཾ ཛཱིཝིཏཾ ལདྡྷ རཱཛ, ཀུཏོ ཏུཝཾ ཨེཧིསི མེ སཀཱས’’ནྟི.

ཏཏྠ སུཁཱིཏི སུཁཔྤཏྟོ ཧུཏྭཱ. མཙྩུམུཁཱ པམུཏྟོཏི མཱདིསསྶ ཙོརསྶ ཧཏྠཏོ མུཏྟཏཱཡ མརཎམུཁཱ མུཏྟོ ནཱམ ཧུཏྭཱ ཨམིཏྟཧཏྠཾ པུནརཱཝཛེཡྻ ཨཱགཙྪེཡྻ, ཨཧཾ ཨེཏཾ ཝཙནཾ ནེཝ ཨབྷིསདྡཧཱམི, ཀོརབྱསེཊྛ ཏྭཾ མམ སནྟིཀཾ ན ཧི ཨུཔེསི. མུཏྟོཏི སུཏསོམ ཏུཝཾ པོརིསཱདསྶ ཧཏྠཏོ མུཏྟོ. སཀཾ མནྡིརནྟི རཱཛདྷཱནིགེཧཾ གནྟྭཱ. ཀཱམཀཱམཱིཏི ཀཱམཾ ཀཱམཡམཱནོ. ལདྡྷཱཏི ཨཏིཝིཡ པིཡཾ ཛཱིཝིཏཾ ལབྷིཏྭཱ ཏུཝཾ མེ མམ སནྟིཀེ ཀུཏོ ཀེན ནཱམ ཀཱརཎེན ཨེཧིསི.

ཏཾ སུཏྭཱ མཧཱསཏྟོ སཱིཧོ ཝིཡ ཨསམྦྷིཏོ ཨཱཧ –

༤༠༤.

‘‘མཏཾ ཝརེཡྻ པརིསུདྡྷསཱིལོ, ན ཛཱིཝིཏཾ གརཧིཏོ པཱཔདྷམྨོ;

ན ཧི ཏཾ ནརཾ ཏཱཡཏི དུགྒཏཱིཧི, ཡསྶཱཔི ཧེཏུ ཨལིཀཾ བྷཎེཡྻ.

༤༠༥.

‘‘སཙེཔི ཝཱཏོ གིརིམཱཝཧེཡྻ, ཙནྡོ ཙ སཱུརིཡོ ཙ ཚམཱ པཏེཡྻུཾ;

སབྦཱ ཙ ནཛྫོ པཊིསོཏཾ ཝཛེཡྻུཾ, ན ཏྭེཝཧཾ རཱཛ མུསཱ བྷཎེཡྻཾ.

༤༠༦.

‘‘ནབྷཾ ཕལེཡྻ ཨུདདྷཱིཔི སུསྶེ, སཾཝཏྟཡེ བྷཱུཏདྷརཱ ཝསུནྡྷརཱ;

སིལུཙྩཡོ མེརུ སམཱུལམུཔྤཏེ, ན ཏྭེཝཧཾ རཱཛ མུསཱ བྷཎེཡྻ’’ནྟི.

ཏཏྠ མཏཾ ཝརེཡྻཱཏི པོརིསཱད ཡོ ནརོ པརིསུདྡྷསཱིལོ ཛཱིཝིཏཧེཏུ ཨཎུམཏྟམྤི པཱཔཾ ན ཀརོཏི, སཱིལསམྤནྣོ ཧུཏྭཱ ཝརེཡྻ ཏཾ མརཎཾ ཨིཙྪེཡྻ, གརཧིཏོ པཱཔདྷམྨོ ཏཾ ཛཱིཝིཏཾ ན སེཡྻོ, དུསྶཱིལོ པུགྒལོ ཡསྶཱཔི ཧེཏུ ཨཏྟཱདིནོཔི ཧེཏུ ཨལིཀཾ ཝཙནཾ བྷཎེཡྻ, ཏཾ ནརཾ ཨེཝརཱུཔཾ དུགྒཏཱིཧི ཏཾ ཨལིཀཾ ན ཏཱཡཏེ. སཙེཔི ཝཱཏོ གིརིམཱཝཧེཡྻཱཏི, སམྨ པོརིསཱད, ཏཡཱ སདྡྷིཾ ཨེཀཱཙརིཡཀུལེ སིཀྑིཏོ ཨེཝརཱུཔོ སཧཱཡཀོ ཧུཏྭཱ ཨཧཾ ཛཱིཝིཏཧེཏུ མུསཱ ན ཀཐེམི, ཀིཾ ན སདྡཧསི. སཙེ པུརཏྠིམཱདིབྷེདོ ཝཱཏོ ཨུཊྛཱཡ མཧནྟཾ གིརིཾ ཏཱུལཔིཙུཾ ཝིཡ ཨཱཀཱསེ ཨཱཝཧེཡྻ, ཙནྡོ ཙ སཱུརིཡོ ཙ ཨཏྟནོ ཨཏྟནོ ཝིམཱནེན སདྡྷིཾ ཚམཱ པཐཝིཡཾ པཏེཡྻུཾ, སབྦཱཔི ནཛྫོ པཏིསོཏཾ ཝཛེཡྻུཾ, བྷོ པོརིསཱད, ཨེཝརཱུཔཾ ཝཙནཾ སཙེ བྷཎེཡྻ, ཏཾ སདྡཧིཏབྦཾ, ཨཧཾ མུསཱ བྷཎེཡྻཾ ཨིཏི ཝཙནཾ ཏུཡ྄ཧཾ ཛནེཧི ཝུཏྟཾ, ན ཏྭེཝ ཏཾ སདྡཧིཏབྦཾ.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེཔི སོ ན སདྡཧིཡེཝ. ཨཐ བོདྷིསཏྟོ ‘‘ཨཡཾ མཡ྄ཧཾ ན སདྡཧཏི, སཔཐེནཔི ནཾ སདྡཧཱཔེསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ, ‘‘སམྨ པོརིསཱད, ཁནྡྷཏོ ཏཱཝ མཾ ཨོཏཱརེཧི, སཔཐཾ ཀཏྭཱ ཏཾ སདྡཧཱཔེསྶཱམཱི’’ཏི ཝུཏྟེ ཏེན ཨོཏཱརེཏྭཱ བྷཱུམིཡཾ ཋཔིཏོ སཔཐཾ ཀརོནྟོ ཨཱཧ –

༤༠༧.

‘‘ཨསིཉྩ སཏྟིཉྩ པརཱམསཱམི, སཔཐམྤི ཏེ སམྨ ཨཧཾ ཀརོམི;

ཏཡཱ པམུཏྟོ ཨནཎོ བྷཝིཏྭཱ, སཙྩཱནུརཀྑཱི པུནརཱཝཛིསྶ’’ནྟི.

ཏསྶཏྠོ – སམྨ པོརིསཱད, སཙེ ཨིཙྪསི, ཨེཝརཱུཔེཧི ཨཱཝུདྷེཧི སཾཝིཧིཏཱརཀྑེ ཁཏྟིཡཀུལེ མེ ནིབྦཏྟི ནཱམ མཱ ཧོཏཱུཏི ཨསིཉྩ སཏྟིཉྩ པརཱམསཱམི. སཙེ ཨཉྙེཧི རཱཛཱུཧི ཨཀཏྟབྦཾ ཨཉྙཾ ཝཱ ཡཾ ཨིཙྪསི, ཏཾ སཔཐམྤི ཏེ, སམྨ, ཨཧཾ ཀརོམི. ཡཐཱཧཾ ཏཡཱ པམུཏྟོ གནྟྭཱ བྲཱཧྨཎསྶ ཨནཎོ ཧུཏྭཱ སཙྩམནུརཀྑནྟོ པུནརཱགམིསྶཱམཱིཏི.

ཏཏོ པོརིསཱདོ ‘‘ཨཡཾ སུཏསོམོ ཁཏྟིཡེཧི ཨཀཏྟབྦཾ སཔཐཾ ཀརོཏི, ཀིཾ མེ ཨིམིནཱ, ཨེས ཨེཏུ ཝཱ མཱ ཝཱ, ཨཧམྤི ཁཏྟིཡརཱཛཱ, མམེཝ བཱཧུལོཧིཏཾ གཧེཏྭཱ དེཝཏཱཡ བལིཀམྨཾ ཀརིསྶཱམི, ཨཡཾ ཨཏིཝིཡ ཀིལམཏཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ –

༤༠༨.

‘‘ཡོ ཏེ ཀཏོ སངྒརོ བྲཱཧྨཎེན, རཊྛེ སཀེ ཨིསྶརིཡེ ཋིཏེན;

ཏཾ སངྒརཾ བྲཱཧྨཎསཔྤདཱཡ, སཙྩཱནུརཀྑཱི པུནརཱཝཛསྶཱུ’’ཏི.

ཏཏྠ པུནརཱཝཛསྶཱུཏི པུན ཨཱགཙྪེཡྻཱསི.

ཨཐ ནཾ མཧཱསཏྟོ, ‘‘སམྨ, མཱ ཙིནྟཡི, ཙཏསྶོ སཏཱརཧཱ གཱཐཱ སུཏྭཱ དྷམྨཀཐིཀསྶ པཱུཛཾ ཀཏྭཱ པཱཏོཝཱགམིསྶཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༤༠༩.

‘‘ཡོ མེ ཀཏོ སངྒརོ བྲཱཧྨཎེན, རཊྛེ སཀེ ཨིསྶརིཡེ ཋིཏེན;

ཏཾ སངྒརཾ བྲཱཧྨཎསཔྤདཱཡ, སཙྩཱནུརཀྑཱི པུནརཱཝཛིསྶ’’ནྟི.

ཨཐ ནཾ པོརིསཱདོ, ‘‘མཧཱརཱཛ, ཏུམྷེ ཁཏྟིཡེཧི ཨཀཏྟབྦཾ སཔཐཾ ཀརིཏྠ, ཏཾ ཨནུསྶརེཡྻཱཐཱ’’ཏི ཝཏྭཱ, ‘‘སམྨ པོརིསཱད, ཏྭཾ མཾ དཧརཀཱལཏོ པཊྛཱཡ ཛཱནཱསི, ཧཱསེནཔི མེ མུསཱ ན ཀཐིཏཔུབྦཱ, སོཧཾ ཨིདཱནི རཛྫེ པཏིཊྛིཏོ དྷམྨཱདྷམྨཾ ཛཱནནྟོ ཀིཾ མུསཱ ཀཐེསྶཱམི, སདྡཧསི མཡ྄ཧཾ, ཨཧཾ ཏེ སྭེ བལིཀམྨཾ པཱཔུཎིསྶཱམཱི’’ཏི སདྡཧཱཔིཏོ ‘‘ཏེན ཧི གཙྪ, མཧཱརཱཛ, ཏུམྷེསུ ཨནཱགཏེསུ བལིཀམྨཾ ན བྷཝིསྶཏི, དེཝཏཱཔི ཏུམྷེཧི ཝིནཱ ན སམྤཊིཙྪཏི, མཱ མེ བལིཀམྨསྶ ཨནྟརཱཡཾ ཀརིཏྠཱ’’ཏི མཧཱསཏྟཾ ཨུཡྻོཛེསི. སོ རཱཧུམུཁཱ མུཏྟཙནྡོ ཝིཡ ནཱགབལོ ཐཱམསམྤནྣོ ཁིཔྤམེཝ ནགརཾ སམྤཱཔུཎི. སེནཱཔིསྶ ‘‘སུཏསོམོ རཱཛཱ པཎྜིཏོ མདྷུརདྷམྨཀཐིཀོ ཨེཀཾ དྭེ ཀཐཱ ཀཐེཏུཾ ལབྷནྟོ པོརིསཱདཾ དམེཏྭཱ སཱིཧམུཁཱ མུཏྟམཏྟཝཱརཎོ ཝིཡ ཨཱགམིསྶཏི, ‘ཨིམེ རཱཛཱནཾ པོརིསཱདསྶ དཏྭཱ ཨཱགཏཱ’ཏི མཧཱཛནོ གརཧིསྶཏཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ བཧིནགརེཡེཝ ཁནྡྷཱཝཱརཾ ཀཏྭཱ ཋིཏཱ ཏཾ དཱུརཏོཝ ཨཱགཙྪནྟཾ དིསྭཱ པཙྩུགྒནྟྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ‘‘ཀཙྩི, མཧཱརཱཛ, པོརིསཱདེན ཀིལམིཏོ’’ཏི པཊིསནྠཱརཾ ཀཏྭཱ ‘‘པོརིསཱདེན མཡ྄ཧཾ མཱཏཱཔིཏཱུཧིཔི དུཀྐརཾ ཀཏཾ, ཏཐཱརཱུཔོ ནཱམ ཙཎྜོ སཱཧསིཀོ པོརིསཱདོ མམ དྷམྨཀཐཾ སུཏྭཱ མཾ ཝིསྶཛྫེསཱི’’ཏི ཝུཏྟེ རཱཛཱནཾ ཨལངྐརིཏྭཱ ཧཏྠིཀྑནྡྷཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ པརིཝཱརེཏྭཱ ནགརཾ པཱཝིསི. ཏཾ དིསྭཱ སབྦེ ནཱགརཱ ཏུསྶིཾསུ.

སོཔི དྷམྨགརུཏཱཡ དྷམྨསོཎྜཏཱཡ མཱཏཱཔིཏརོ ཨདིསྭཱཝ ‘‘པཙྪཱཔི ནེ པསྶིསྶཱམཱི’’ཏི རཱཛནིཝེསནཾ པཝིསིཏྭཱ རཱཛཱསནེ ནིསཱིདིཏྭཱ བྲཱཧྨཎཾ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ མསྶུཀམྨཱདཱིནིསྶ ཨཱཎཱཔེཏྭཱ ཏཾ ཀཔྤིཏཀེསམསྶུཾ ནྷཱཏཱནུལིཏྟཾ ཝཏྠཱལངྐཱརཔཊིམཎྜིཏཾ ཀཏྭཱ ཨཱནེཏྭཱ དསྶིཏཀཱལེ སཡཾ པཙྪཱ ནྷཏྭཱ ཏསྶ ཨཏྟནོ བྷོཛནཾ དཱཔེཏྭཱ ཏསྨིཾ བྷུཏྟེ སཡཾ བྷུཉྫིཏྭཱ ཏཾ མཧཱརཧེ པལླངྐེ ནིསཱིདཱཔེཏྭཱ དྷམྨགརུཀཏཱཡ ཨསྶ གནྡྷམཱལཱདཱིཧི པཱུཛཾ ཀཏྭཱ སཡཾ ནཱིཙེ ཨཱསནེ ནིསཱིདིཏྭཱ ‘‘ཏུམྷེཧི མཡ྄ཧཾ ཨཱབྷཏཱ སཏཱརཧཱ གཱཐཱ སུཎོམ ཨཱཙརིཡཱ’’ཏི ཡཱཙི. ཏམཏྠཾ དཱིཔེནྟོ སཏྠཱ གཱཐམཱཧ –

༤༡༠.

‘‘མུཏྟོ ཙ སོ པོརིསཱདསྶ ཧཏྠཱ, གནྟྭཱན ཏཾ བྲཱཧྨཎཾ ཨེཏདཝོཙ;

སུཎོམི གཱཐཱཡོ སཏཱརཧཱཡོ, ཡཱ མེ སུཏཱ ཨསྶུ ཧིཏཱཡ བྲཧྨེ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨེཏདཝོཙཱཏི ཨེཏཾ ཨཝོཙ.

ཨཐ བྲཱཧྨཎོ བོདྷིསཏྟེན ཡཱཙིཏཀཱལེ གནྡྷེཧི ཧཏྠེ ཨུབྦཊྚེཏྭཱ པསིབྦཀཱ མནོརམཾ པོཏྠཀཾ ནཱིཧརིཏྭཱ ཨུབྷོཧི ཧཏྠེཧི གཧེཏྭཱ ‘‘ཏེན ཧི, མཧཱརཱཛ, ཀསྶཔདསབལེན དེསིཏཱ རཱགམདཱདིནིམྨདནཱ ཨམཏམཧཱནིབྦཱནསམྤཱཔིཀཱ ཙཏསྶོ སཏཱརཧཱ གཱཐཱཡོ སུཎོཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ པོཏྠཀཾ ཨོལོཀེནྟོ ཨཱཧ –

༤༡༡.

‘‘སཀིདེཝ སུཏསོམ, སབྦྷི ཧོཏི སམཱགམོ;

སཱ ནཾ སངྒཏི པཱལེཏི, ནཱསབྦྷི བཧུ སངྒམོ.

༤༡༢.

‘‘སབྦྷིརེཝ སམཱསེཐ, སབྦྷི ཀུབྦེཐ སནྠཝཾ;

སཏཾ སདྡྷམྨམཉྙཱཡ, སེཡྻོ ཧོཏི ན པཱཔིཡོ.

༤༡༣.

‘‘ཛཱིརནྟི ཝེ རཱཛརཐཱ སུཙིཏྟཱ, ཨཐོ སརཱིརམྤི ཛརཾ ཨུཔེཏི;

སཏཉྩ དྷམྨོ ན ཛརཾ ཨུཔེཏི, སནྟོ ཧཝེ སབྦྷི པཝེདཡནྟི.

༤༡༤.

‘‘ནབྷཉྩ དཱུརེ པཐཝཱི ཙ དཱུརེ, པཱརཾ སམུདྡསྶ ཏདཱཧུ དཱུརེ;

ཏཏོ ཧཝེ དཱུརཏརཾ ཝདནྟི, སཏཉྩ དྷམྨོ ཨསཏཉྩ རཱཛཱ’’ཏི.

ཏཏྠ སཀིདེཝཱཏི ཨེཀཝཱརམེཝ. སབྦྷཱིཏི སཔྤུརིསེཧི. སཱ ནནྟི སཱ སབྦྷི སཔྤུརིསེཧི སངྒཏི སམཱགམོ ཨེཀཝཱརཾ པཝཏྟོཔི ཏཾ པུགྒལཾ པཱལེཏི རཀྑཏི. ནཱསབྦྷཱིཏི ཨསཔྤུརིསེཧི པན བཧུ སུཙིརམྤི ཀཏོ སངྒམོ ཨེཀཊྛཱནེ ནིཝཱསོ ན པཱལེཏི, ན ཐཱཝརོ ཧོཏཱིཏི ཨཏྠོ. སམཱསེཐཱཏི སདྡྷིཾ ནིསཱིདེཡྻ, སབྦེཔི ཨིརིཡཱཔཐེ པཎྜིཏེཧེཝ སདྡྷིཾ པཝཏྟེཡྻཱཏི ཨཏྠོ. སནྠཝནྟི མིཏྟསནྠཝཾ. སཏཾ སདྡྷམྨནྟི པཎྜིཏཱནཾ བུདྡྷཱདཱིནཾ སཏྟཏིཾསབོདྷིཔཀྑིཡདྷམྨསངྑཱཏཾ སདྡྷམྨཾ. སེཡྻོཏི ཨེཏཾ དྷམྨཾ ཉཏྭཱ ཝཌྜྷིཡེཝ ཧོཏི, ཧཱནི ནཱམ ནཏྠཱིཏི ཨཏྠོ. རཱཛརཐཱཏི རཱཛཱུནཾ ཨཱརོཧནཱིཡརཐཱ. སུཙིཏྟཱཏི སུཔརིཀམྨཀཏཱ. སབྦྷི པཝེདཡནྟཱིཏི བུདྡྷཱདཡོ སནྟོ ‘‘སབྦྷཱི’’ཏི སངྑཾ གཏཾ སོབྷནཾ ཨུཏྟམཾ ནིབྦཱནཾ པཝེདེནྟི ཐོམེནྟི, སོ ནིབྦཱནསངྑཱཏོ སཏཾ དྷམྨོ ཛརཾ ན ཨུཔེཏི ན ཛཱིརཏི. ནབྷནྟི ཨཱཀཱསོ. དཱུརེཏི པཐཝཱི ཧི སཔྤཏིཊྛཱ སགཧཎཱ, ཨཱཀཱསོ ནིརཱལམྦོ ཨཔྤཏིཊྛོ, ཨིཏི ཨུབྷོ ཨེཏེ ཨེཀཱབདྡྷཱཔི ཝིསཾཡོགཊྛེན ཨནུཔལིཏྟཊྛེན ཙ དཱུརེ ནཱམ ཧོནྟི. པཱརནྟི ཨོརིམཏཱིརཏོ པརཏཱིརཾ. ཏདཱཧཱུཏི ཏཾ ཨཱཧུ.

ཨིཏི བྲཱཧྨཎོ ཙཏསྶོ སཏཱརཧཱ གཱཐཱ ཀསྶཔདསབལེན དེསིཏནིཡཱམེན དེསེཏྭཱ ཏུཎྷཱི ཨཧོསི. ཏཾ སུཏྭཱ མཧཱསཏྟོ ‘‘སཔྥལཾ ཝཏ མེ ཨཱགམན’’ནྟི ཏུཊྛཙིཏྟོ ཧུཏྭཱ ‘‘ཨིམཱ གཱཐཱ ནེཝ སཱཝཀབྷཱསིཏཱ, ན ཨིསིབྷཱསིཏཱ, ན ཀེནཙི བྷཱསིཏཱ, སབྦཉྙུནཱཝ བྷཱསིཏཱ, ཀིཾ ནུ ཁོ ཨགྒྷནྟཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ‘‘ཨིམཱསཾ སཀལམྤི ཙཀྐཝཱལ༹ཾ ཡཱཝ བྲཧྨལོཀཱ སཏྟརཏནཔུཎྞཾ ཀཏྭཱ དདམཱནོཔི ནེཝ ཨནུཙྪཝིཀཾ ཀཱཏུཾ སཀྐོཏི, ཨཧཾ ཁོ པནསྶ ཏིཡོཛནསཏེ ཀུརུརཊྛེ སཏྟཡོཛནིཀེ ཨིནྡཔཏྠནགརེ རཛྫཾ དཱཏུཾ པཧོམི, ཨཏྠི ནུ ཁྭསྶ རཛྫཾ ཀཱརེཏུཾ བྷཱགྱ’’ནྟི ཨངྒཝིཛྫཱནུབྷཱཝེན ཨོལོཀེནྟོ ནཱདྡས. ཏཏོ སེནཱཔཏིཊྛཱནཱདཱིནི ཨོལོཀེནྟོ ཨེཀགཱམབྷོཛཀམཏྟསྶཔི བྷཱགྱཾ ཨདིསྭཱ དྷནལཱབྷསྶ ཨོལོཀེནྟོ ཀོཊིདྷནཏོ པཊྛཱཡ ཨོལོཀེཏྭཱ ཙཏུནྣཾཡེཝ ཀཧཱཔཎསཧསྶཱནཾ བྷཱགྱཾ དིསྭཱ ‘‘ཨེཏྟཀེན ནཾ པཱུཛེསྶཱམཱི’’ཏི ཙཏསྶོ སཧསྶཏྠཝིཀཱ དཱཔེཏྭཱ, ‘‘ཨཱཙརིཡ, ཏུམྷེ ཨཉྙེསཾ ཁཏྟིཡཱནཾ ཨིམཱ གཱཐཱ དེསེཏྭཱ ཀིཏྟཀཾ དྷནཾ ལབྷཐཱ’’ཏི པུཙྪཏི. ‘‘ཨེཀེཀཱཡ གཱཐཱཡ སཏཾ སཏཾ, མཧཱརཱཛ, ཏེནེཝ ཏཱ སཏཱརཧཱ ནཱམ ཛཱཏཱ’’ཏི. ཨཐ ནཾ མཧཱསཏྟོ, ‘‘ཨཱཙརིཡ, ཏྭཾ ཨཏྟནཱ གཧེཏྭཱ ཝིཀྐེཡྻབྷཎྜསྶ ཨགྒྷམྤི ན ཛཱནཱསི, ཨིཏོ པཊྛཱཡ ཨེཀེཀཱ གཱཐཱ སཧསྶཱརཧཱ ནཱམ ཧོནྟཱུ’’ཏི ཝཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༤༡༥.

‘‘སཧསྶིཡཱ ཨིམཱ གཱཐཱ, ནཧིམཱ གཱཐཱ སཏཱརཧཱ;

ཙཏྟཱརི ཏྭཾ སཧསྶཱནི, ཁིཔྤཾ གཎྷཱཧི བྲཱཧྨཎཱ’’ཏི.

ཏསྶཏྠོ – བྲཱཧྨཎ, ཨིམཱ གཱཐཱ སཧསྶིཡཱ སཧསྶཱརཧཱ, ཨིམཱ གཱཐཱ སཏཱརཧཱ ན ཧི ཧོནྟུ, བྲཱཧྨཎ, ཏྭཾ ཙཏྟཱརི སཧསྶཱནི ཁིཔྤཾ གཎྷཱཏི.

ཨཐསྶ ཨེཀཾ སུཁཡཱནཀཾ དཏྭཱ ‘‘བྲཱཧྨཎཾ སོཏྠིནཱ གེཧཾ སམྤཱཔེཐཱ’’ཏི པུརིསེ ཨཱཎཱཔེཏྭཱ ཏཾ ཨུཡྻོཛེསི. ཏསྨིཾ ཁཎེ ‘‘སུཏསོམརཉྙཱ སཏཱརཧཱ གཱཐཱ སཧསྶཱརཧཱ ཀཏྭཱ པཱུཛིཏཱ སཱདྷུ སཱདྷཱུ’’ཏི མཧཱསཱདྷུཀཱརསདྡོ ཨཧོསི. ཏསྶ མཱཏཱཔིཏརོ ཏཾ སདྡཾ སུཏྭཱ ‘‘ཀིཾ སདྡོ ནཱམེསཱ’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ཡཐཱབྷཱུཏཾ སུཏྭཱ ཨཏྟནོ དྷནལོབྷཏཱཡ མཧཱསཏྟསྶ ཀུཛ྄ཛྷིཾསུ. སོཔི བྲཱཧྨཎཾ ཨུཡྻོཛེཏྭཱ ཏེསཾ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ཨཊྛཱསི. ཨཐསྶ པིཏཱ ‘‘ཀཐཾ, ཏཱཏ, ཨེཝརཱུཔསྶ སཱཧསིཀསྶ ཙོརསྶ ཧཏྠཏོ མུཏྟོསཱི’’ཏི པཊིསནྠཱརམཏྟམྤི ཨཀཏྭཱ ཨཏྟནོ དྷནལོབྷཏཱཡ ‘‘སཙྩཾ ཀིར, ཏཱཏ, ཏཡཱ ཙཏསྶོ གཱཐཱ སུཏྭཱ ཙཏྟཱརི སཧསྶཱནི དིནྣཱནཱི’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘སཙྩ’’ནྟི ཝུཏྟེ གཱཐམཱཧ –

༤༡༦.

‘‘ཨཱསཱིཏིཡཱ ནཱཝུཏིཡཱ ཙ གཱཐཱ, སཏཱརཧཱ ཙཱཔི བྷཝེཡྻ གཱཐཱ;

པཙྩཏྟམེཝ སུཏསོམ ཛཱནཧི, སཧསྶིཡཱ ནཱམ ཀཱ ཨཏྠི གཱཐཱ’’ཏི.

ཏསྶཏྠོ – གཱཐཱ ནཱམ, ཏཱཏ, ཨཱསཱིཏིཡཱ ཙ ནཱཝུཏིཡཱ ཙ སཏཱརཧཱ ཙཱཔི བྷཝེཡྻ, པཙྩཏྟམེཝ ཨཏྟནཱཝ ཛཱནཱཧི, སཧསྶཱརཧཱ ནཱམ གཱཐཱ ཀཱ ཀསྶ སནྟིཀེ ཨཏྠཱིཏི.

ཨཐ ནཾ མཧཱསཏྟོ ‘‘ནཱཧཾ, ཏཱཏ, དྷནེན ཝུདྡྷིཾ ཨིཙྪཱམི, སུཏེན པན ཨིཙྪཱམཱི’’ཏི སཉྙཱཔེནྟོ ཨཱཧ –

༤༡༧.

‘‘ཨིཙྪཱམི ཝོཧཾ སུཏཝུདྡྷིམཏྟནོ, སནྟོཏི མཾ སཔྤུརིསཱ བྷཛེཡྻུཾ;

ཨཧཾ སཝནྟཱིཧི མཧོདདྷཱིཝ, ན ཧི ཏཱཏ ཏཔྤཱམི སུབྷཱསིཏེན.

༤༡༨.

‘‘ཨགྒི ཡཐཱ ཏིཎཀཊྛཾ དཧནྟོ, ན ཀཔྤཏཱི སཱགརོཝ ནདཱིབྷི;

ཨེཝམྤི ཏེ པཎྜིཏཱ རཱཛསེཊྛ, སུཏྭཱ ན ཏཔྤནྟི སུབྷཱསིཏེན.

༤༡༩.

‘‘སཀསྶ དཱསསྶ ཡདཱ སུཎོམི, གཱཐཾ ཨཧཾ ཨཏྠཝཏིཾ ཛནིནྡ;

ཏམེཝ སཀྐཙྩ ནིསཱམཡཱམི, ན ཧི ཏཱཏ དྷམྨེསུ མམཏྠི ཏིཏྟཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཝོཏི ནིཔཱཏམཏྟཾ. ‘‘སནྟོ’’ཏི ཨེཏེ ཙ མཾ བྷཛེཡྻུཾ ཨིཏི ཨིཙྪཱམི. སཝནྟཱིཧཱིཏི ནདཱིཧི. སཀསྶཱཏི ཏིཊྛཏུ, ནནྡ, བྲཱཧྨཎོ, ཡདཱ ཨཧཾ ཨཏྟནོ དཱསསྶཔི སནྟིཀེ སུཎོམི, ཏཱཏ, དྷམྨེསུ མམ ཏིཏྟི ན ཧི ཨཏྠཱིཏི.

ཨེཝཉྩ པན ཝཏྭཱ ‘‘མཱ མཾ, ཏཱཏ, དྷནཧེཏུ པརིབྷཱསསི, ཨཧཾ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཨཱགམིསྶཱམཱི’’ཏི སཔཐཾ ཀཏྭཱ ཨཱགཏོ, ཨིདཱནཱཧཾ པོརིསཱདསྶ སནྟིཀཾ གམིསྶཱམི, ཨིདཾ ཏེ རཛྫཾ གཎྷཐཱ’’ཏི རཛྫཾ ནིཡྻཱདེནྟོ གཱཐམཱཧ –

༤༢༠.

‘‘ཨིདཾ ཏེ རཊྛཾ སདྷནཾ སཡོགྒཾ, སཀཱཡུརཾ སབྦཀཱམཱུཔཔནྣཾ;

ཀིཾ ཀཱམཧེཏུ པརིབྷཱསསི མཾ, གཙྪཱམཧཾ པོརིསཱདསྶ ཉཏྟེ’’ཏི.

ཏཏྠ ཉཏྟེཏི སནྟིཀེ.

ཏསྨིཾ སམཡེ པིཏུརཉྙོ ཧདཡཾ ཨུཎྷཾ ཨཧོསི. སོ, ‘‘ཏཱཏ སུཏསོམ, ཀིཾ ནཱམེཏཾ ཀཐེསི, མཡཾ ཙཏུརངྒིནིཡཱ སེནཱཡ ཙོརཾ གཧེསྶཱམཱ’’ཏི ཝཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༤༢༡.

‘‘ཨཏྟཱནུརཀྑཱཡ བྷཝནྟི ཧེཏེ, ཧཏྠཱརོཧཱ རཐིཀཱ པཏྟིཀཱ ཙ;

ཨསྶཱརོཧཱ ཡེ ཙ དྷནུགྒཧཱསེ, སེནཾ པཡུཉྫཱམ ཧནཱམ སཏྟུ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཧནཱམཱཏི སཙེ ཨེཝཾ པཡོཛིཏཱ སེནཱ ཏཾ གཧེཏུཾ ན སཀྐོནྟི, ཨཐ ནཾ སཀལརཊྛཝཱསིནོ གཧེཏྭཱ གནྟྭཱ ཧནཱམ སཏྟུཾ, མཱརེམ ཏཾ ཨམྷཱཀཾ པཙྩཱམིཏྟནྟི ཨཏྠོ.

ཨཐ ནཾ མཱཏཱཔིཏརོ ཨསྶུཔུཎྞམུཁཱ རོདམཱནཱ ཝིལཔནྟཱ, ‘‘ཏཱཏ, མཱ གཙྪ, གནྟུཾ ན ལབྦྷཱ’’ཏི ཡཱཙིཾསུ. སོལ༹སསཧསྶཱ ནཱཊཀིཏྠིཡོཔི སེསཔརིཛནོཔི ‘‘ཨམྷེ ཨནཱཐེ ཀཏྭཱ ཀུཧིཾ གཙྪསི, དེཝཱ’’ཏི པརིདེཝིཾསུ. སཀལནགརེ ཀོཙི སཀབྷཱཝེན སཎྛཱཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ ‘‘སུཏསོམོ པོརིསཱདསྶ ཀིར པཊིཉྙཾ དཏྭཱ ཨཱགཏོ, ཨིདཱནི ཙཏསྶོ སཏཱརཧཱ གཱཐཱ སུཏྭཱ དྷམྨཀཐིཀསྶ སཀྐཱརཾ ཀཏྭཱ མཱཏཱཔིཏརོ ཝནྡིཏྭཱ པུནཔི ཀིར ཙོརསྶ སནྟིཀཾ གམིསྶཏཱི’’ཏི སཀལནགརཾ ཨེཀཀོལཱཧལཾ ཨཧོསི. སོཔི མཱཏཱཔིཏཱུནཾ ཝཙནཾ སུཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༤༢༢.

‘‘སུདུཀྐརཾ པོརིསཱདོ ཨཀཱསི, ཛཱིཝཾ གཧེཏྭཱན ཨཝསྶཛཱི མཾ;

ཏཾ ཏཱདིསཾ པུབྦཀིཙྩཾ སརནྟོ, དུབྦྷེ ཨཧཾ ཏསྶ ཀཐཾ ཛནིནྡཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཛཱིཝཾ གཧེཏྭཱནཱཏི ཛཱིཝགྒཱཧཾ གཧེཏྭཱ. ཏཾ ཏཱདིསནྟི ཏཾ ཏེན ཀཏཾ ཏཐཱརཱུཔཾ. པུབྦཀིཙྩནྟི པུརིམཾ ཨུཔཀཱརཾ. ཛནིནྡཱཏི པིཏརཾ ཨཱལཔཏི.

སོ མཱཏཱཔིཏརོ ཨསྶཱསེཏྭཱ, ‘‘ཨམྨ ཏཱཏཱ, ཏུམྷེ མཡ྄ཧཾ མཱ ཙིནྟཡིཏྠ, ཀཏཀལྱཱཎོ ཨཧཾ, མམ ཚཀཱམསྶགྒིསྶརིཡཾ ན དུལླབྷ’’ནྟི མཱཏཱཔིཏརོ ཝནྡིཏྭཱ ཨཱཔུཙྪིཏྭཱ སེསཛནཾ ཨནུསཱསིཏྭཱ པཀྐཱམི. ཏམཏྠཾ པཀཱསེནྟོ སཏྠཱ ཨཱཧ –

༤༢༣.

‘‘ཝནྡིཏྭཱ སོ པིཏརཾ མཱཏརཉྩ, ཨནུསཱསིཏྭཱ ནེགམཉྩ བལཉྩ;

སཙྩཝཱདཱི སཙྩཱནུརཀྑམཱནོ, ཨགམཱསི སོ ཡཏྠ པོརིསཱདོ’’ཏི.

ཏཏྠ སཙྩཱནུརཀྑམཱནོཏི སཙྩཾ ཨནུརཀྑམཱནོ. ཨགམཱསཱིཏི ཏཾ རཏྟིཾ ནིཝེསནེཡེཝ ཝསིཏྭཱ པུནདིཝསེ ཨརུཎུགྒམནཝེལཱཡ མཱཏཱཔིཏརོ ཝནྡིཏྭཱ ཨཱཔུཙྪིཏྭཱ སེསཛནཾ ཨནུསཱསིཏྭཱ ཨསྶུམུཁེན ནཱནཔྤཀཱརཾ པརིདེཝནྟེན ཨིཏྠཱགཱརཱདིནཱ མཧཱཛནེན ཨནུགཏོ ནགརཱ ནིཀྑམྨ ཏཾ ཛནཾ ནིཝཏྟེཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ མཧཱམགྒེ དཎྜཀེན ཏིརིཡཾ ལེཁཾ ཀཌྜྷིཏྭཱ ‘‘སཙེ མཡི སིནེཧོ ཨཏྠི, ཨིམཾ མཱ ཨཏིཀྐམིཾསཱུ’’ཏི ཨཱཧ. མཧཱཛནོ སཱིལཝཏོ ཏེཛཝནྟསྶ ཨཱཎཾ ཨཏིཀྐམིཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ མཧཱསདྡེན པརིདེཝམཱནོ ཏཾ སཱིཧཝིཛམྦྷིཏེན གཙྪནྟཾ ཨོལོཀེཏྭཱ ཏསྨིཾ དསྶནཱུཔཙཱརཾ ཨཏིཀྐནྟེ ཨེཀརཝཾ རཝནྟོ ནགརཾ པཱཝིསི. སོཔི ཨཱགཏམགྒེནེཝ ཏསྶ སནྟིཀཾ གཏོ. ཏེན ཝུཏྟཾ ‘‘ཨགམཱསི སོ ཡཏྠ པོརིསཱདོ’’ཏི.

ཏཏོ པོརིསཱདོ ཙིནྟེསི – ‘‘སཙེ མམ སཧཱཡོ སུཏསོམོ ཨཱགནྟུཀཱམོ, ཨཱགཙྪཏུ, ཨནཱགནྟུཀཱམོ, ཨནཱགཙྪཏུ, རུཀྑདེཝཏཱ ཡཾ མཡ྄ཧཾ ཨིཙྪཏི, ཏཾ ཀརོཏུ, ཨིམེ རཱཛཱནོ མཱརེཏྭཱ པཉྩམདྷུརམཾསེན བལིཀམྨཾ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི ཙིཏཀཾ ཀཏྭཱ ཨགྒིཾ ཛཱལེཏྭཱ ‘‘ཨངྒཱརརཱསི ཏཱཝ ཧོཏཱུ’’ཏི ཏསྶ སཱུལེ ཏཙྪནྟསྶ ནིསིནྣཀཱལེ སུཏསོམོ ཨཱགཏོ. ཨཐ ནཾ པོརིསཱདོ དིསྭཱ ཏུཊྛཙིཏྟོ, ‘‘སམྨ, གནྟྭཱ ཀཏྟབྦཀིཙྩཾ ཏེ ཀཏ’’ནྟི པུཙྪི. མཧཱསཏྟོ, ‘‘ཨཱམ མཧཱརཱཛ, ཀསྶཔདསབལེན དེསིཏཱ གཱཐཱ མེ སུཏཱ, དྷམྨཀཐིཀསྶ ཙ སཀྐཱརོ ཀཏོ, ཏསྨཱ གནྟྭཱ ཀཏྟབྦཀིཙྩཾ ཀཏཾ ནཱམ ཧོཏཱི’’ཏི དསྶེཏུཾ གཱཐམཱཧ –

༤༢༤.

‘‘ཀཏོ མཡཱ སངྒརོ བྲཱཧྨཎེན, རཊྛེ སཀེ ཨིསྶརིཡེ ཋིཏེན;

ཏཾ སངྒརཾ བྲཱཧྨཎསཔྤདཱཡ, སཙྩཱནུརཀྑཱི པུནརཱགཏོསྨི;

ཡཛསྶུ ཡཉྙཾ ཁཱད མཾ པོརིསཱདཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཡཛསྶཱུཏི མཾ མཱརེཏྭཱ དེཝཏཱཡ ཝཱ ཡཉྙཾ ཡཛསྶུ, མཾསཾ ཝཱ མེ ཁཱདཱཧཱིཏི ཨཏྠོ.

ཏཾ སུཏྭཱ པོརིསཱདོ ‘‘ཨཡཾ རཱཛཱ ན བྷཱཡཏི, ཝིགཏམརཎབྷཡོ ཧུཏྭཱ ཀཐེཏི, ཀིསྶ ནུ ཁོ ཨེས ཨཱནུབྷཱཝོ’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ‘‘ཨཉྙཾ ནཏྠི, ཨཡཾ ‘ཀསྶཔདསབལེན དེསིཏཱ གཱཐཱ མེ སུཏཱ’ཏི ཝདཏི, ཏཱསཾ ཨེཏེན ཨཱསུབྷཱཝེན བྷཝིཏབྦཾ, ཨཧམྤི ཏཾ ཀཐཱཔེཏྭཱ ཏཱ གཱཐཱཡོ སོསྶཱམི, ཨེཝཾ ཨཧམྤི ནིབྦྷཡོ བྷཝིསྶཱམཱི’’ཏི སནྣིཊྛཱནཾ ཀཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༤༢༥.

‘‘ན ཧཱཡཏེ ཁཱདིཏཾ མཡ྄ཧཾ པཙྪཱ, ཙིཏཀཱ ཨཡཾ ཏཱཝ སདྷཱུམིཀཱཝ;

ནིདྡྷཱུམཀེ པཙིཏཾ སཱདྷུཔཀྐཾ, སུཎོམི གཱཐཱཡོ སཏཱརཧཱཡོ’’ཏི.

ཏཏྠ ཁཱདིཏནྟི ཁཱདནཾ. ཏཾ ཁཱདནཾ མཡ྄ཧཾ པཙྪཱ ཝཱ པུརེ ཝཱ ན པརིཧཱཡཏི, པཙྪཱཔི ཧི ཏྭཾ མཡཱ ཁཱདིཏབྦོཝ. ནིདྡྷཱུམཀེ པཙིཏནྟི ནིདྡྷཱུམེ ནིཛ྄ཛྷཱལེ ཨགྒིམྷི པཀྐམཾསཾ སཱདྷུཔཀྐཾ ནཱམ ཧོཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ མཧཱསཏྟོ ‘‘ཨཡཾ པོརིསཱདོ པཱཔདྷམྨོ, ཨིམཾ ཐོཀཾ ནིགྒཧེཏྭཱ ལཛྫཱཔེཏྭཱ ཀཐེསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཨཱཧ –

༤༢༦.

‘‘ཨདྷམྨིཀོ ཏྭཾ པོརིསཱདཀཱསི, རཊྛཱ ཙ བྷཊྛོ ཨུདརསྶ ཧེཏུ;

དྷམྨཉྩིམཱ ཨབྷིཝདནྟི གཱཐཱ, དྷམྨོ ཙ ཨདྷམྨོ ཙ ཀུཧིཾ སམེཏི.

༤༢༧.

‘‘ཨདྷམྨིཀསྶ ལུདྡསྶ, ནིཙྩཾ ལོཧིཏཔཱཎིནོ;

ནཏྠི སཙྩཾ ཀུཏོ དྷམྨོ, ཀིཾ སུཏེན ཀརིསྶསཱི’’ཏི.

ཏཏྠ དྷམྨཉྩིམཱཏི ཨིམཱ ཙ གཱཐཱ ནཝལོཀུཏྟརདྷམྨཾ ཨབྷིཝདནྟི. ཀུཧིཾ སམེཏཱིཏི ཀཏྠ སམཱགཙྪཏི. དྷམྨོ ཧི སུགཏིཾ པཱཔེཏི ནིབྦཱནཾ ཝཱ, ཨདྷམྨོ དུགྒཏིཾ. ཀུཏོ དྷམྨོཏི ཝཙཱིསཙྩམཏྟམྤི ནཏྠི, ཀུཏོ དྷམྨོ. ཀིཾ སུཏེནཱཏི ཏྭཾ ཨེཏེན སུཏེན ཀིཾ ཀརིསྶསི, མཏྟིཀཱབྷཱཛནཾ ཝིཡ ཧི སཱིཧཝསཱཡ ཨབྷཱཛནཾ ཏྭཾ དྷམྨསྶ.

སོ ཨེཝཾ ཀཐིཏེཔི ནེཝ ཀུཛ྄ཛྷི. ཀསྨཱ? མཧཱསཏྟསྶ མེཏྟཱབྷཱཝནཱཡ མཧཏྟེན. ཨཐ ནཾ ‘‘ཀིཾ པན སམྨ སུཏསོམ ཨཧམེཝ ཨདྷམྨིཀོ’’ཏི ཝཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༤༢༨.

‘‘ཡོ མཾསཧེཏུ མིགཝཾ ཙརེཡྻ, ཡོ ཝཱ ཧནེ པུརིསམཏྟཧེཏུ;

ཨུབྷོཔི ཏེ པེཙྩ སམཱ བྷཝནྟི, ཀསྨཱ ནོ ཨདྷམྨིཀཾ བྲཱུསི མཾ ཏྭ’’ནྟི.

ཏཏྠ ཀསྨཱ ནོཏི ཡེ ཛམྦུདཱིཔཏལེ རཱཛཱནོ ཨལངྐཏཔཊིཡཏྟཱ མཧཱབལཔརིཝཱརཱ རཐཝརགཏཱ མིགཝཾ ཙརནྟཱ ཏིཁིཎེཧི སརེཧི མིགེ ཝིཛ྄ཛྷིཏྭཱ མཱརེནྟི, ཏེ ཨཝཏྭཱ ཀསྨཱ ཏྭཾ མཉྙེཝ ཨདྷམྨིཀནྟི ཝདཏི. ཡདི ཏེ ནིདྡོསཱ, ཨཧམྤི ནིདྡོསོ ཨེཝཱཏི དཱིཔེཏི.

ཏཾ སུཏྭཱ མཧཱསཏྟོ ཏསྶ ལདྡྷིཾ བྷིནྡནྟོ གཱཐམཱཧ –

༤༢༩.

‘‘པཉྩ པཉྩ ན ཁཱ བྷཀྑཱ, ཁཏྟིཡེན པཛཱནཏཱ;

ཨབྷཀྑཾ རཱཛ བྷཀྑེསི, ཏསྨཱ ཨདྷམྨིཀོ ཏུཝ’’ནྟི.

ཏསྶཏྠོ – སམྨ པོརིསཱད, ཁཏྟིཡེན ནཱམ ཁཏྟིཡདྷམྨཾ ཛཱནནྟེན པཉྩ པཉྩ ཧཏྠིཨཱདཡོ དསེཝ སཏྟཱ མཾསཝསེན ན ཁཱ བྷཀྑཱ ན ཁོ ཁཱདིཏབྦཡུཏྟཀཱ. ‘‘ན ཁོ’’ཏྭེཝ ཝཱ པཱཋོ. ཨཔརོ ནཡོ ཁཏྟིཡེན ཁཏྟིཡདྷམྨཾ ཛཱནནྟེན པཉྩནཁེསུ སཏྟེསུ སསཀོ, སལླཀོ, གོདྷཱ, ཀཔི ཀུམྨོཏི ཨིམེ པཉྩེཝ སཏྟཱ བྷཀྑིཏབྦཡུཏྟཀཱ, ན ཨཉྙེ, ཏྭཾ པན ཨབྷཀྑཾ མནུསྶམཾསཾ བྷཀྑེསི, ཏེན ཨདྷམྨིཀོཏི.

ཨིཏི སོ ནིགྒཧཾ པཏྭཱ ཨཉྙཾ ནིསྶརཎཾ ཨདིསྭཱ ཨཏྟནོ པཱཔཾ པཊིཙྪཱདེནྟོ གཱཐམཱཧ –

༤༣༠.

‘‘མུཏྟོ ཏུཝཾ པོརིསཱདསྶ ཧཏྠཱ, གནྟྭཱ སཀཾ མནྡིརཾ ཀཱམཀཱམཱི;

ཨམིཏྟཧཏྠཾ པུནརཱགཏོསི, ན ཁཏྟདྷམྨེ ཀུསལོསི རཱཛཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ན ཁཏྟདྷམྨེཏི ཏྭཾ ཁཏྟིཡདྷམྨསངྑཱཏེ ནཱིཏིསཏྠེ ན ཀུསལོསི, ཨཏྟནོ ཨཏྠཱནཏྠཾ ན ཛཱནཱསི, ཨཀཱརཎེནེཝ ཏེ ལོཀེ པཎྜིཏོཏི ཀིཏྟི པཏྠཊཱ, ཨཧཾ པན ཏེ པཎྜིཏབྷཱཝཾ ན པསྶཱམི ན ཛཱནཱམི, ཨཏིབཱལོསཱིཧི ཝདཏི.

ཨཐ ནཾ མཧཱསཏྟོ, ‘‘སམྨ, ཁཏྟིཡདྷམྨེ ཀུསལེན ནཱམ མཱདིསེནེཝ བྷཝིཏབྦཾ. ཨཧཉྷི ཏཾ ཛཱནཱམི, ན པན ཏདཏྠཱཡ པཊིཔཛྫཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༤༣༡.

‘‘ཡེ ཁཏྟདྷམྨེ ཀུསལཱ བྷཝནྟི, པཱཡེན ཏེ ནེརཡིཀཱ བྷཝནྟི;

ཏསྨཱ ཨཧཾ ཁཏྟདྷམྨཾ པཧཱཡ, སཙྩཱནུརཀྑཱི པུནརཱགཏོསྨི;

ཡཛསྶུ ཡཉྙཾ ཁཱད མཾ པོརིསཱདཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཀུསལཱཏི ཏདཏྠཱཡ པཊིཔཛྫནཀུསལཱ. པཱཡེནཱཏི ཡེབྷུཡྻེན ནེརཡིཀཱ. ཡེ པན ཏཏྠ ན ནིབྦཏྟནྟི, ཏེ སེསཱཔཱཡེསུ ནིབྦཏྟནྟི.

པོརིསཱདོ ཨཱཧ –

༤༣༢.

‘‘པཱསཱདཝཱསཱ པཐཝཱིགཝཱསྶཱ, ཀཱམིཏྠིཡོ ཀཱསིཀཙནྡནཉྩ;

སབྦཾ ཏཧིཾ ལབྷསི སཱམིཏཱཡ, སཙྩེན ཀིཾ པསྶསི ཨཱནིསཾས’’ནྟི.

ཏཏྠ པཱསཱདཝཱསཱཏི, སམྨ སུཏསོམ, ཏཝ ཏིཎྞཾ ཨུཏཱུནཾ ཨནུཙྪཝིཀཱ དིབྦཝིམཱནཀཔྤཱ ཏཡོ ནིཝཱསཔཱསཱདཱ. པཐཝཱིགཝཱསྶཱཏི པཐཝཱི ཙ གཱཝོ ཙ ཨསྶཱ ཙ བཧཱུ. ཀཱམིཏྠིཡོཏི ཀཱམཝཏྠུབྷཱུཏཱ ཨིཏྠིཡོ. ཀཱསིཀཙནྡནཉྩཱཏི ཀཱསིཀཝཏྠཉྩ ལོཧིཏཙནྡནཉྩ. སབྦཾ ཏཧིནྟི ཨེཏཉྩ ཨཉྙཉྩ ཨུཔབྷོགཔརིབྷོགཾ སབྦཾ ཏྭཾ ཏཧིཾ ཨཏྟནོ ནགརེ སཱམིཏཱཡ ལབྷསི, སཱམཱི ཧུཏྭཱ ཡཐཱ ཨིཙྪསི, ཏཐཱ པརིབྷུཉྫིཏུཾ ལབྷཏི, སོ ཏྭཾ སབྦམེཏཾ པཧཱཡ སཙྩཱནུརཀྑཱི ཨིདྷཱགཙྪནྟོ སཙྩེན ཀིཾ ཨཱནིསཾསཾ པསྶསཱིཏི.

བོདྷིསཏྟོ ཨཱཧ –

༤༣༣.

‘‘ཡེ ཀེཙིམེ ཨཏྠི རསཱ པཐབྱཱ, སཙྩཾ ཏེསཾ སཱདུཏརཾ རསཱནཾ;

སཙྩེ ཋིཏཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཙ, ཏརནྟི ཛཱཏིམརཎསྶ པཱར’’ནྟི.

ཏཏྠ སཱདུཏརནྟི ཡསྨཱ སབྦེཔི རསཱ སཏྟཱནཾ སཙྩཀཱལེཡེཝ པཎཱིཏཱ མདྷུརཱ ཧོནྟི, ཏསྨཱ སཙྩཾ ཏེསཾ སཱདུཏརཾ རསཱནཾ, ཡསྨཱ ཝཱ ཝིརཏིསཙྩཝཙཱིསཙྩེ ཋིཏཱ ཛཱཏིམརཎསངྑཱཏསྶ ཏེབྷཱུམཀཝཊྚསྶ པཱརཾ ཨམཏམཧཱནིབྦཱནཾ ཏརནྟི པཱཔུཎནྟི, ཏསྨཱཔི ཏཾ སཱདུཏརནྟི.

ཨེཝམསྶ མཧཱསཏྟོ སཙྩེ ཨཱནིསཾསཾ ཀཐེསི. ཏཏོ པོརིསཱདོ ཝིཀསིཏཔདུམཔུཎྞཙནྡསསྶིརིཀམེཝསྶ མུཁཾ ཨོལོཀེཏྭཱ ‘‘ཨཡཾ སུཏསོམོ ཨངྒཱརཙིཏཀཾ མཉྩ སཱུལཾ ཏཙྪནྟཾ པསྶཏི, ཙིཏྟུཏྲཱསམཏྟམྤིསྶ ནཏྠི, ཀིཾ ནུ ཁོ ཨེས སཏཱརཧགཱཐཱནཾ ཨཱནུབྷཱཝོ, ཨུདཱཧུ སཙྩསྶ, ཨཉྙསྶེཝ ཝཱ ཀསྶཙཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ‘‘པུཙྪིསྶཱམི ཏཱཝ ན’’ནྟི པུཙྪནྟོ གཱཐམཱཧ –

༤༣༤.

‘‘མུཏྟོ ཏུཝཾ པོརིསཱདསྶ ཧཏྠཱ, གནྟྭཱ སཀཾ མནྡིརཾ ཀཱམཀཱམཱི;

ཨམིཏྟཧཏྠཾ པུནརཱགཏོསི, ན ཧི ནཱུན ཏེ མརཎབྷཡཾ ཛནིནྡ;

ཨལཱིནཙིཏྟོ ཨསི སཙྩཝཱདཱི’’ཏི.

མཧཱསཏྟོཔིསྶ ཨཱཙིཀྑནྟོ ཨཱཧ –

༤༣༥.

‘‘ཀཏཱ མེ ཀལྱཱཎཱ ཨནེཀརཱུཔཱ, ཡཉྙཱ ཡིཊྛཱ ཡེ ཝིཔུལཱ པསཏྠཱ;

ཝིསོདྷིཏོ པརལོཀསྶ མགྒོ, དྷམྨེ ཋིཏོ ཀོ མརཎསྶ བྷཱཡེ.

༤༣༦.

‘‘ཀཏཱ མེ ཀལྱཱཎཱ ཨནེཀརཱུཔཱ, ཡཉྙཱ ཡིཊྛཱ ཡེ ཝིཔུལཱ པསཏྠཱ;

ཨནཱནུཏཔྤཾ པརལོཀཾ གམིསྶཾ, ཡཛསྶུ ཡཉྙཾ ཨད མཾ པོརིསཱད.

༤༣༧.

‘‘པིཏཱ ཙ མཱཏཱ ཙ ཨུཔཊྛིཏཱ མེ, དྷམྨེན མེ ཨིསྶརིཡཾ པསཏྠཾ;

ཝིསོདྷིཏོ པརལོཀསྶ མགྒོ, དྷམྨེ ཋིཏོ ཀོ མརཎསྶ བྷཱཡེ.

༤༣༨.

‘‘པིཏཱ ཙ མཱཏཱ ཙ ཨུཔཊྛིཏཱ མེ, དྷམྨེན མེ ཨིསྶརིཡཾ པསཏྠཾ;

ཨནཱནུཏཔྤཾ པརལོཀཾ གམིསྶཾ, ཡཛསྶུ ཡཉྙཾ ཨད མཾ པོརིསཱད.

༤༣༩.

‘‘ཉཱཏཱིསུ མིཏྟེསུ ཀཏཱ མེ ཀཱརཱ, དྷམྨེན མེ ཨིསྶརིཡཾ པསཏྠཾ;

ཝིསོདྷིཏོ པརལོཀསྶ མགྒོ, དྷམྨེ ཋིཏོ ཀོ མརཎསྶ བྷཱཡེ.

༤༤༠.

‘‘ཉཱཏཱིསུ མིཏྟེསུ ཀཏཱ མེ ཀཱརཱ, དྷམྨེན མེ ཨིསྶརིཡཾ པསཏྠཾ;

ཨནཱནུཏཔྤཾ པརལོཀཾ གམིསྶཾ, ཡཛསྶུ ཡཉྙཾ ཨད མཾ པོརིསཱད.

༤༤༡.

‘‘དིནྣཾ མེ དཱནཾ བཧུདྷཱ བཧཱུནཾ, སནྟཔྤིཏཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཙ;

ཝིསོདྷིཏོ པརལོཀསྶ མགྒོ, དྷམྨེ ཋིཏོ ཀོ མརཎསྶ བྷཱཡེ.

༤༤༢.

‘‘དིནྣཾ མེ དཱནཾ བཧུདྷཱ བཧཱུནཾ, སནྟཔྤིཏཱ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཙ;

ཨནཱནུཏཔྤཾ པརལོཀཾ གམིསྶཾ, ཡཛསྶུ ཡཉྙཾ ཨད མཾ པོརིསཱདཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཀལྱཱཎཱཏི ཀལྱཱཎཀམྨཱ. ཨནེཀརཱུཔཱཏི དཱནཱདིཝསེན ཨནེཀཝིདྷཱ. ཡཉྙཱཏི དསཝིདྷདཱནཝཏྠུཔརིཙྩཱགཝསེན ཨཏིཝིཔུལཱ པཎྜིཏེཧི པསཏྠཱ ཡཉྙཱཔི ཡིཊྛཱ པཝཏྟིཏཱ. དྷམྨེ ཋིཏོཏི ཨེཝཾ དྷམྨེ པཏིཊྛིཏོ མཱདིསོ ཀོ ནཱམ མརཎསྶ བྷཱཡེཡྻ. ཨནཱནུཏཔྤནྟི ཨནཱནུཏཔྤམཱནོ. དྷམྨེན མེ ཨིསྶརིཡཾ པསཏྠནྟི དསཝིདྷཾ རཱཛདྷམྨཾ ཨཀོཔེཏྭཱ དྷམྨེནེཝ མཡཱ རཛྫཾ པསཱསིཏཾ. ཀཱརཱཏི ཉཱཏཱིསུ ཉཱཏིཀིཙྩཱནི, མིཏྟེསུ ཙ མིཏྟཀིཙྩཱནི. དཱནནྟི སཝཏྠུཀཙེཏནཱ. བཧུདྷཱཏི བཧཱུཧི ཨཱཀཱརེཧི. བཧཱུནནྟི ན པཉྩནྣཾ, ན དསནྣཾ, སཏསྶཔི སཧསྶསྶཔི སཏསཧསྶསྶཔི དིནྣམེཝ. སནྟཔྤིཏཱཏི གཧིཏགཧིཏབྷཱཛནཱནི པཱུརེཏྭཱ སུཊྛུ ཏཔྤིཏཱ.

ཏཾ སུཏྭཱ པོརིསཱདོ ‘‘ཨཡཾ སུཏསོམམཧཱརཱཛཱ སཔྤུརིསོ ཉཱཎསམྤནྣོ མདྷུརདྷམྨཀཐིཀོ, སཙཱཧཾ ཨེཏཾ ཁཱདེཡྻཾ, མུདྡྷཱ མེ སཏྟདྷཱ ཕལེཡྻ, པཐཝཱི ཝཱ པན མེ ཝིཝརཾ དདེཡྻཱ’’ཏི བྷཱིཏཏསིཏོ ཧུཏྭཱ, ‘‘སམྨ, ན ཏྭཾ མཡཱ ཁཱདིཏབྦརཱུཔོ’’ཏི ཝཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༤༤༣.

‘‘ཝིསཾ པཛཱནཾ པུརིསོ ཨདེཡྻ, ཨཱསཱིཝིསཾ ཛལིཏམུགྒཏེཛཾ;

མུདྡྷཱཔི ཏསྶ ཝིཕལེཡྻ སཏྟདྷཱ, ཡོ ཏཱདིསཾ སཙྩཝཱདིཾ ཨདེཡྻཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཝིསནྟི ཏཏྠེཝ མཱརཎསམཏྠཾ ཧལཱཧལཝིསཾ. ཛལིཏནྟི ཨཏྟནོ ཝིསཏེཛེན ཛལིཏཾ ཏེནེཝ ཨུགྒཏེཛཾ ཨགྒིཀྑནྡྷཾ ཝིཡ ཙརནྟཾ ཨཱསཱིཝིསཾ ཝཱ པན སོ གཱིཝཱཡ གཎྷེཡྻ.

ཨིཏི སོ མཧཱསཏྟཾ ‘‘ཧལཱཧལཝིསསདིསོ ཏྭཾ, ཀོ ཏཾ ཁཱདིསྶཏཱི’’ཏི ཝཏྭཱ གཱཐཱ སོཏུཀཱམོ ཏཾ ཡཱཙིཏྭཱ ཏེན དྷམྨགཱརཝཛནནཏྠཾ ‘‘ཨེཝརཱུཔཱནཾ ཨནཝཛྫགཱཐཱནཾ ཏྭཾ ཨབྷཱཛན’’ནྟི པཊིཀྑིཏྟོཔི ‘‘སཀལཛམྦུདཱིཔེ ཨིམིནཱ སདིསོ པཎྜིཏོ ནཏྠི, ཨཡཾ མམ ཧཏྠཱ མུཙྩིཏྭཱ གནྟྭཱ ཏཱ གཱཐཱ སུཏྭཱ དྷམྨཀཐིཀསྶ སཀྐཱརཾ ཀཏྭཱ ནལཱཊེན མཙྩུཾ ཨཱདཱཡ པུནཱགཏོ, ཨཏིཝིཡ སཱདྷུརཱུཔཱ གཱཐཱ བྷཝིསྶནྟཱི’’ཏི སུཊྛུཏརཾ སཉྫཱཏདྷམྨསྶཝནཱདརོ ཧུཏྭཱ ཏཾ ཡཱཙནྟོ གཱཐམཱཧ –

༤༤༤.

‘‘སུཏྭཱ དྷམྨཾ ཝིཛཱནནྟི, ནརཱ ཀལྱཱཎཔཱཔཀཾ;

ཨཔི གཱཐཱ སུཎིཏྭཱན, དྷམྨེ མེ རམཏེ མནོ’’ཏི.

ཏསྶཏྠོ – ‘‘སམྨ སུཏསོམ, ནརཱ ནཱམ དྷམྨཾ སུཏྭཱ ཀལྱཱཎམྤི པཱཔཀམྤི ཛཱནནྟི, ཨཔྤེཝ ནཱམ ཏཱ གཱཐཱ སུཏྭཱ མམཔི ཀུསལཀམྨཔཐདྷམྨེ མནོ རམེཡྻཱ’’ཏི.

ཨཐ མཧཱསཏྟོ ‘‘སོཏུཀཱམོ དཱནི པོརིསཱདོ, ཀཐེསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ‘‘ཏེན ཧི, སམྨ, སཱདྷུཀཾ སུཎཱཧཱི’’ཏི ཏཾ ཨོཧིཏསོཏཾ ཀཏྭཱ ནནྡབྲཱཧྨཎེན ཀཐིཏནིཡཱམེནེཝ གཱཐཱནཾ ཐུཏིཾ ཀཏྭཱ ཚསུ ཀཱམཱཝཙརདེཝེསུ ཨེཀཀོལཱཧལཾ ཀཏྭཱ དེཝཏཱསུ སཱདྷུཀཱརཾ དདམཱནཱསུ པོརིསཱདསྶ དྷམྨཾ ཀཐེསི –

༤༤༥.

‘‘སཀིདེཝ མཧཱརཱཛ, སབྦྷི ཧོཏི སམཱགམོ;

སཱ ནཾ སངྒཏི པཱལེཏི, ནཱསབྦྷི བཧུ སངྒམོ.

༤༤༦.

‘‘སབྦྷིརེཝ སམཱསེཐ, སབྦྷི ཀུབྦེཐ སནྠཝཾ;

སཏཾ སནྡྷམྨམཉྙཱཡ, སེཡྻོ ཧོཏི ན པཱཔིཡོ.

༤༤༧.

‘‘ཛཱིརནྟི ཝེ རཱཛརཐཱ སུཙིཏྟཱ, ཨཐོ སརཱིརམྤི ཛརཾ ཨུཔེཏི;

སཏཉྩ དྷམྨོ ན ཛརཾ ཨུཔེཏི, སནྟོ ཧཝེ སབྦྷི པཝེདཡནྟི.

༤༤༨.

‘‘ནབྷཉྩ དཱུརེ པཐཝཱི ཙ དཱུརེ, པཱརཾ སམུདྡསྶ ཏདཱཧུ དཱུརེ;

ཏཏོ ཧཝེ དཱུརཏརཾ ཝདནྟི, སཏཉྩ དྷམྨོ ཨསཏཉྩ རཱཛཱ’’ཏི.

ཏསྶ ཏེན སུཀཐིཏཏྟཱ ཙེཝ ཨཏྟནོ པཎྜིཏབྷཱཝེན ཙ ཏཱ གཱཐཱ སབྦཉྙུབུདྡྷཀཐིཏཱ ཝིཡཱཏི ཙིནྟེནྟསྶ སཀལསརཱིརཾ པཉྩཝཎྞཱཡ པཱིཏིཡཱ པརིཔཱུརི, བོདྷིསཏྟེ མུདུཙིཏྟཾ ཨཧོསི, སེཏཙྪཏྟདཱཡཀཾ པིཏརཾ ཝིཡ ནཾ ཨམཉྙི. སོ ‘‘ཨཧཾ སུཏསོམསྶ དཱཏབྦཾ ཀིཉྩི ཧིརཉྙསུཝཎྞཾ ན པསྶཱམི, ཨེཀེཀཱཡ པནསྶ གཱཐཱཡ ཨེཀེཀཾ ཝརཾ དསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༤༤༩.

‘‘གཱཐཱ ཨིམཱ ཨཏྠཝཏཱི སུབྱཉྫནཱ, སུབྷཱསིཏཱ ཏུཡ྄ཧ ཛནིནྡ སུཏྭཱ;

ཨཱནནྡི ཝིཏྟོ སུམནོ པཏཱིཏོ, ཙཏྟཱརི ཏེ སམྨ ཝརེ དདཱམཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཨཱནནྡཱིཏི ཨཱནནྡཛཱཏོ. སེསཱནི ཏསྶེཝ ཝེཝཙནཱནི. ཙཏྟཱརོཔི ཧེཏེ ཏུཊྛཱཀཱརཱ ཨེཝ.

ཨཐ ནཾ མཧཱསཏྟོ ‘‘ཀིཾ ནཱམ ཏྭཾ ཝརཾ དསྶསཱི’’ཏི ཨཔསཱདེནྟོ གཱཐམཱཧ –

༤༥༠.

‘‘ཡོ ནཏྟནོ མརཎཾ བུཛ྄ཛྷསི ཏུཝཾ, ཧིཏཱཧིཏཾ ཝིནིཔཱཏཉྩ སགྒཾ;

གིདྡྷོ རསེ དུཙྩརིཏེ ནིཝིཊྛོ, ཀིཾ ཏྭཾ ཝརཾ དསྶསི པཱཔདྷམྨ.

༤༥༡.

‘‘ཨཧཉྩ ཏཾ ‘དེཧི ཝར’ནྟི ཝཛྫཾ, ཏྭཾ ཙཱཔི དཏྭཱ ན ཨཝཱཀརེཡྻ;

སནྡིཊྛིཀཾ ཀལཧམིམཾ ཝིཝཱདཾ, ཀོ པཎྜིཏོ ཛཱནམུཔབྦཛེཡྻཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཡོཏི ཡོ ཏྭཾ ‘‘མརཎདྷམྨོཧམསྨཱི’’ཏི ཨཏྟནོཔི མརཎཾ ན བུཛ྄ཛྷསི ན ཛཱནཱསི, པཱཔཀམྨམེཝ ཀརོསི. ཧིཏཱཧིཏནྟི ‘‘ཨིདཾ མེ ཀམྨཾ ཧིཏཾ, ཨིདཾ ཨཧིཏཾ, ཨིདཾ ཝིནིཔཱཏཾ ནེསྶཏི, ཨིདཾ སགྒ’’ནྟི ན ཛཱནཱསི. རསེཏི མནུསྶམཾསརསེ. ཝཛྫནྟི ཝདེཡྻཾ. ན ཨཝཱཀརེཡྻཱཏི ཝཱཙཱཡ དཏྭཱ ‘‘དེཧི མེ ཝར’’ནྟི ཝུཙྩམཱནོ ན ཨཝཱཀརེཡྻཱསི ན དདེཡྻཱསི. ཨུཔབྦཛེཡྻཱཏི ཀོ ཨིམཾ ཀལཧཾ པཎྜིཏོ ཨུཔགཙྪེཡྻ.

ཏཏོ པོརིསཱདོ ‘‘ནཱཡཾ མཡ྄ཧཾ སདྡཧཏི, སདྡཧཱཔེསྶཱམི ན’’ནྟི གཱཐམཱཧ –

༤༥༢.

‘‘ན ཏཾ ཝརཾ ཨརཧཏི ཛནྟུ དཱཏུཾ, ཡཾ ཝཱཔི དཏྭཱ ན ཨཝཱཀརེཡྻ;

ཝརསྶུ སམྨ ཨཝིཀམྤམཱནོ, པཱཎཾ ཙཛིཏྭཱནཔི དསྶམེཝཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨཝིཀམྤམཱནོཏི ཨནོལཱིཡམཱནོ.

ཨཐ མཧཱསཏྟོ ‘‘ཨཡཾ ཨཏིཝིཡ སཱུརོ ཧུཏྭཱ ཀཐེཏི, ཀརིསྶཏི མེ ཝཙནཾ, ཝརཾ གཎྷིསྶཱམི, སཙེ པན ‘‘མནུསྶམཾསཾ ན ཁཱདིཏབྦ’ནྟི པཋམམེཝ ཝརཾ ཝཱརཡིསྶཾ, ཨཏིཝིཡ ཀིལམིསྶཏི, པཋམཾ ཨཉྙེ ཏཡོ ཝརེ གཧེཏྭཱ པཙྪཱ ཨེཏཾ གཎྷིསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཨཱཧ –

༤༥༣.

‘‘ཨརིཡསྶ ཨརིཡེན སམེཏི སཁྱཾ, པཉྙསྶ པཉྙཱཎཝཏཱ སམེཏི;

པསྶེཡྻ ཏཾ ཝསྶསཏཾ ཨརོགཾ, ཨེཏཾ ཝརཱནཾ པཋམཾ ཝརཱམཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཨརིཡསྶཱཏི ཨཱཙཱརཨརིཡསྶ. སཁྱནྟི སཁིདྷམྨོ མིཏྟདྷམྨོ. པཉྙཱཎཝཏཱཏི ཉཱཎསམྤནྣེན. སམེཏཱིཏི གངྒོདཀཾ ཝིཡ ཡམུནོདཀེན སཾསནྡཏི. དྷཱཏུསོ ཧི སཏྟཱ སཾསནྡནྟི. པསྶེཡྻ ཏནྟི སུཏསོམོ པོརིསཱདསྶ ཙིརཾ ཛཱིཝིཏཾ ཨིཙྪནྟོ ཝིཡ པཋམཾ ཨཏྟནོ ཛཱིཝིཏཝརཾ ཡཱཙཏི. པཎྜིཏསྶ ཧི ‘‘མམ ཛཱིཝིཏཾ དེཧཱི’’ཏི ཝཏྟུཾ ཨཡུཏྟཾ, ཨཔིཙ སོ ‘མཡ྄ཧམེཝ ཨེས ཨཱརོགྱཾ ཨིཙྪཏཱི’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཏུསྶིསྶཏཱིཏི ཨེཝམཱཧ.

སོཔི ཏཾ སུཏྭཱཝ ‘‘ཨཡཾ ཨིསྶརིཡཱ དྷཾསེཏྭཱ ཨིདཱནི མཾསཾ ཁཱདིཏུཀཱམསྶ ཨེཝཾ མཧཱཨནཏྠཀརསྶ མཧཱཙོརསྶ མཡ྄ཧམེཝ ཛཱིཝིཏཾ ཨིཙྪཏི, ཨཧོ མམ ཧིཏཀཱམོ’’ཏི ཏུཊྛམཱནསོ ཝཉྩེཏྭཱ ཝརསྶ གཧིཏབྷཱཝཾ ཨཛཱནིཏྭཱ ཏཾ ཝརཾ དདམཱནོ གཱཐམཱཧ –

༤༥༤.

‘‘ཨརིཡསྶ ཨརིཡེན སམེཏི སཁྱཾ, པཉྙསྶ པཉྙཱཎཝཏཱ སམེཏི;

པསྶཱསི མཾ ཝསྶསཏཾ ཨརོགཾ, ཨེཏཾ ཝརཱནཾ པཋམཾ དདཱམཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཝརཱནནྟི ཙཏུནྣཾ ཝརཱནཾ པཋམཾ.

ཏཏོ བོདྷིསཏྟོ ཨཱཧ –

༤༥༥.

‘‘ཡེ ཁཏྟིཡཱསེ ཨིདྷ བྷཱུམིཔཱལཱ, མུདྡྷཱབྷིསིཏྟཱ ཀཏནཱམདྷེཡྻཱ;

ན ཏཱདིསེ བྷཱུམིཔཏཱི ཨདེསི, ཨེཏཾ ཝརཱནཾ དུཏིཡཾ ཝརཱམཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཀཏནཱམདྷེཡྻཱཏི མུདྡྷནི ཨབྷིསིཏྟཏྟཱཝ ‘‘མུདྡྷཱབྷིསིཏྟཱ’’ཏི ཀཏནཱམདྷེཡྻཱ. ན ཏཱདིསེཏི ཏཱདིསེ ཁཏྟིཡེ ན ཨདེསི མཱ ཁཱདི.

ཨིཏི སོ དུཏིཡཾ ཝརཾ གཎྷནྟོ པརོསཏཱནཾ ཁཏྟིཡཱནཾ ཛཱིཝིཏཝརཾ གཎྷི. པོརིསཱདོཔིསྶ དདམཱནོ ཨཱཧ –

༤༥༦.

‘‘ཡེ ཁཏྟིཡཱསེ ཨིདྷ བྷཱུམིཔཱལཱ, མུདྡྷཱབྷིསིཏྟཱ ཀཏནཱམདྷེཡྻཱ;

ན ཏཱདིསེ བྷཱུམིཔཏཱི ཨདེམི, ཨེཏཾ ཝརཱནཾ དུཏིཡཾ དདཱམཱི’’ཏི.

ཀིཾ པན ཏེ ཏེསཾ སདྡཾ སུཎནྟི, ན སུཎནྟཱིཏི? ན སབྦཾ སུཎནྟི. པོརིསཱདེན ཧི རུཀྑསྶ དྷཱུམཛཱལཨུཔདྡཝབྷཡེན པཊིཀྐམིཏྭཱ ཨགྒི ཀཏོ, ཨགྒིནོ ཙ རུཀྑསྶ ཙ ཨནྟརེ ནིསཱིདིཏྭཱ མཧཱསཏྟོ ཏེན སདྡྷིཾ ཀཐེསི, ཏསྨཱ སབྦཾ ཨསུཏྭཱ ཨུཔཌྜྷུཔཌྜྷཾ སུཎིཾསུ. ཏེ ‘‘ཨིདཱནི སུཏསོམོ པོརིསཱདཾ དམེསྶཏི, མཱ བྷཱཡཐཱ’’ཏི ཨཉྙམཉྙཾ སམསྶཱསེསུཾ. ཏསྨིཾ ཁཎེ མཧཱསཏྟོ ཨིམཾ གཱཐམཱཧ –

༤༥༧.

‘‘པརོསཏཾ ཁཏྟིཡཱ ཏེ གཧཱིཏཱ, ཏལཱཝུཏཱ ཨསྶུམུཁཱ རུདནྟཱ;

སཀེ ཏེ རཊྛེ པཊིཔཱདཡཱཧི, ཨེཏཾ ཝརཱནཾ ཏཏིཡཾ ཝརཱམཱི’’ཏི.

ཏཏྠ པརོསཏནྟི ཨཏིརེཀསཏཾ. ཏེ གཧཱིཏཱཏི ཏཡཱ གཧིཏཱ. ཏལཱཝུཏཱཏི ཧཏྠཏལེསུ ཨཱཝུཏཱ.

ཨིཏི མཧཱསཏྟོ ཏཏིཡཾ ཝརཾ གཎྷནྟོ ཏེསཾ ཁཏྟིཡཱནཾ སཀརཊྛནིཡྻཱཏནཝརཾ གཎྷི. ཀིཾཀཱརཎཱ? སོ ཨཁཱདནྟོཔི ཝེརབྷཡེན སབྦེ ཏེ དཱསེ ཀཏྭཱ ཨརཉྙེཡེཝ ཝཱསེཡྻ, མཱརེཏྭཱ ཝཱ ཚཌྜེཡྻ, པཙྩནྟཾ ནེཏྭཱ ཝཱ ཝིཀྐིཎེཡྻ, ཏསྨཱ ཏེསཾ སཀརཊྛནིཡྻཱཏནཝརཾ གཎྷི. ཨིཏརོཔིསྶ དདམཱནོ ཨིམཾ གཱཐམཱཧ –

༤༥༨.

‘‘པརོསཏཾ ཁཏྟིཡཱ མེ གཧཱིཏཱ, ཏལཱཝུཏཱ ཨསྶུམུཁཱ རུདནྟཱ;

སཀེ ཏེ རཊྛེ པཊིཔཱདཡཱམི, ཨེཏཾ ཝརཱནཾ ཏཏིཡཾ དདཱམཱི’’ཏི.

ཙཏུཏྠཾ པན ཝརཾ གཎྷནྟོ བོདྷིསཏྟོ ཨིམཾ གཱཐམཱཧ –

༤༥༩.

‘‘ཚིདྡཾ ཏེ རཊྛཾ བྱཐིཏཱ བྷཡཱ ཧི, པུཐཱུ ནརཱ ལེཎམནུཔྤཝིཊྛཱ;

མནུསྶམཾསཾ ཝིརམེཧི རཱཛ, ཨེཏཾ ཝརཱནཾ ཙཏུཏྠཾ ཝརཱམཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཚིདྡནྟི ན གྷནཝཱསཾ ཏཏྠ ཏཏྠ གཱམཱདཱིནཾ ཨུཊྛིཏཏྟཱ སཝིཝརཾ. བྱཐིཏཱ བྷཡཱཧཱིཏི ‘‘པོརིསཱདོ ཨིདཱནི ཨཱགམིསྶཏཱི’’ཏི ཏཝ བྷཡེན ཀམྤིཏཱ. ལེཎམནུཔྤཝིཊྛཱཏི དཱརཀེ ཧཏྠེསུ གཧེཏྭཱ ཏིཎགཧནཱདིནིལཱིཡནཊྛཱནཾ པཝིཊྛཱ. མནུསྶམཾསནྟི དུགྒནྡྷཾ ཛེགུཙྪཾ པཊིཀྐཱུལཾ མནུསྶམཾསཾ པཛཧ. ནིསྶཀྐཏྠེ ཝཱ ཨུཔཡོགཾ, མནུསྶམཾསཏོ ཝིརམཱཧཱིཏི ཨཏྠོ.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ པོརིསཱདོ པཱཎིཾ པཧརིཏྭཱ ཧསནྟོ ‘‘སམྨ སུཏསོམ ཀིཾ ནཱམེཏཾ ཀཐེསི, ཀཐཱཧཾ ཏུམྷཱཀཾ ཨེཏཾ ཝརཾ དསྶཱམི, སཙེ གཎྷིཏུཀཱམོ, ཨཉྙཾ གཎྷཱཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༤༦༠.

‘‘ཨདྡྷཱ ཧི སོ བྷཀྑོ མམ མནཱཔོ, ཨེཏསྶ ཧེཏུམྷི ཝནཾ པཝིཊྛོ;

སོཧཾ ཀཐཾ ཨེཏྟོ ཨུཔཱརམེཡྻཾ, ཨཉྙཾ ཝརཱནཾ ཙཏུཏྠཾ ཝརསྶཱུ’’ཏི.

ཏཏྠ ཝནནྟི རཛྫཾ པཧཱཡ ཨིམཾ ཝནཾ པཝིཊྛོ.

ཨཐ ནཾ མཧཱསཏྟོ ‘‘ཏྭཾ ‘མནུསྶམཾསསྶ པིཡཏརཏྟཱ ཏཏོ ཝིརམིཏུཾ ན སཀྐོམཱི’’ཏི ཝདསི. ཡོ ཧི པིཡཾ ནིསྶཱཡ པཱཔཾ ཀརོཏི, ཨཡཾ བཱལོ’’ཏི ཝཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༤༦༡.

‘‘ན ཝེ ‘པིཡཾ མེ’ཏི ཛནིནྡ ཏཱདིསོ, ཨཏྟཾ ནིརཾཀཙྩ པིཡཱནི སེཝཏི;

ཨཏྟཱཝ སེཡྻོ པརམཱ ཙ སེཡྻོ, ལབྦྷཱ པིཡཱ ཨོཙིཏཏྠེན པཙྪཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཏཱདིསོཏི ཛནིནྡ ཏཱདིསོ ཡུཝཱ ཨབྷིརཱུཔོ མཧཱཡསོ ‘‘ཨིདཾ ནཱམ མེ པིཡ’’ནྟི པིཡཝཏྠུལོབྷེན ཏཏྠ ཨཏྟཱནཾ ནིརཾཀཏྭཱ སབྦསུགཏཱིཧི ཙེཝ སུཁཝིསེསེཧི ཙ ཙཝིཏྭཱ ནིརཡེ པཱཏེཏྭཱ ན ཝེ པིཡཱནི སེཝཏི. པརམཱ ཙ སེཡྻོཏི པུརིསསྶ ཧི པརམཱ པིཡཝཏྠུམྷཱ ཨཏྟཱཝ ཝརཏརོ. ཀིཾཀཱརཎཱ? ལབྦྷཱ པིཡཱཏི, པིཡཱ ནཱམ ཝིསཡཝསེན ཙེཝ པུཉྙེན ཙ ཨོཙིཏཏྠེན ཝཌྜྷིཏཏྠེན དིཊྛདྷམྨེ ཙེཝ པརཏྠ ཙ དེཝམནུསྶསམྤཏྟིཾ པཏྭཱ སཀྐཱ ལདྡྷུཾ.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ པོརིསཱདོ བྷཡཔྤཏྟོ ཧུཏྭཱ ‘‘ཨཧཾ སུཏསོམེན གཧིཏཾ ཝརཾ ཝིསྶཛྫཱཔེཏུམྤི མནུསྶམཾསཏོ ཝིརམིཏུམྤི ན སཀྐོམི, ཀིཾ ནུ ཁོ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི ཨསྶུཔུཎྞེཧི ནེཏྟེཧི གཱཐམཱཧ –

༤༦༢.

‘‘པིཡཾ མེ མཱནུསཾ མཾསཾ, སུཏསོམ ཝིཛཱནཧི;

ནམྷི སཀྐཱ ནིཝཱརེཏུཾ, ཨཉྙཾ ཝརཾ སམྨ ཝརསྶཱུ’’ཏི.

ཏཏྠ ཝིཛཱནཧཱིཏི ཏྭམྤི ཛཱནཱཧི.

ཏཏོ བོདྷིསཏྟོ ཨཱཧ –

༤༦༣.

‘‘ཡོ ཝེ ‘པིཡཾ མེ’ཏི པིཡཱནུརཀྑཱི, ཨཏྟཾ ནིརཾཀཙྩ པིཡཱནི སེཝཏི;

སོཎྜོཝ པིཏྭཱ ཝིསམིསྶཔཱནཾ, ཏེནེཝ སོ ཧོཏི དུཀྑཱི པརཏྠ.

༤༦༤.

‘‘ཡོ ཙཱིདྷ སངྑཱཡ པིཡཱནི ཧིཏྭཱ, ཀིཙྪེནཔི སེཝཏི ཨརིཡདྷམྨེ;

དུཀྑིཏོཝ པིཏྭཱན ཡཐོསདྷཱནི, ཏེནེཝ སོ ཧོཏི སུཁཱི པརཏྠཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཡོ ཝེཏི, སམྨ པོརིསཱད, ཡོ པུརིསོ ‘‘ཨིདཾ མེ པིཡ’’ནྟི པཱཔཀིརིཡཱཡ ཨཏྟཱནཾ ནིརཾཀཏྭཱ པིཡཱནི ཝཏྠཱུནི སེཝཏི, སོ སུརཱཔེམེན ཝིསམིསྶཾ སུརཾ པིཏྭཱ སོཎྜོ ཝིཡ ཏེན པཱཔཀམྨེན པརཏྠ ནིརཡཱདཱིསུ དུཀྑཱི ཧོཏི. སངྑཱཡཱཏི ཛཱནིཏྭཱ ཏུལེཏྭཱ. པིཡཱནི ཧིཏྭཱཏི ཨདྷམྨཔཊིསཾཡུཏྟཱནི པིཡཱནི ཚཌྜེཏྭཱ.

ཨེཝཾ ཝུཏྟེ པོརིསཱདོ ཀལཱུནཾ པརིདེཝནྟོ གཱཐམཱཧ –

༤༦༥.

‘‘ཨོཧཱཡཧཾ པིཏརཾ མཱཏརཉྩ, མནཱཔིཡེ ཀཱམགུཎེ ཙ པཉྩ;

ཨེཏསྶ ཧེཏུམྷི ཝནཾ པཝིཊྛོ, ཏཾ ཏེ ཝརཾ ཀིནྟི མཧཾ དདཱམཱི’’ཏི.

ཏཏྠ ཨེཏསྶཱཏི མནུསྶམཾསསྶ. ཀིནྟི མཧནྟི ཀིནྟི ཀཏྭཱ ཨཧཾ ཏཾ ཝརཾ དེམི.

ཏཏོ མཧཱསཏྟོ ཨིམཾ གཱཐམཱཧ –

༤༦༦.

‘‘ན པཎྜིཏཱ དིགུཎམཱཧུ ཝཱཀྱཾ, སཙྩཔྤཊིཉྙཱཝ བྷཝནྟི སནྟོ;

‘ཝརསྶུ སམྨ’ ཨིཏི མཾ ཨཝོཙ, ཨིཙྩབྲཝཱི ཏྭཾ ན ཧི ཏེ སམེཏཱི’’ཏི.

ཏཏྠ དིགུཎནྟི, སམྨ པོརིསཱད, པཎྜིཏཱ ནཱམ ཨེཀཾ ཝཏྭཱ པུན ཏཾ ཝིསཾཝཱདེནྟཱ དུཏིཡཾ ཝཙནཾ ན ཀཐེནྟི. ཨིཏི མཾ ཨཝོཙཱཏི, ‘‘སམྨ སུཏསོམ ཝརསྶུ ཝར’’ནྟི ཨེཝཾ མཾ ཨབྷཱསསི. ཨིཙྩབྲཝཱིཏི ཏསྨཱ ཡཾ ཏྭཾ ཨིཏི ཨབྲཝི, ཏཾ ཏེ ཨིདཱནི ན སམེཏི.

སོ པུན རོདནྟོ ཨེཝ གཱཐམཱཧ –

༤༦༧.

‘‘ཨཔུཉྙལཱབྷཾ ཨཡསཾ ཨཀིཏྟིཾ, པཱཔཾ བཧུཾ དུཙྩརིཏཾ ཀིལེསཾ;

མནུསྶམཾསསྶ ཀཏེ ཨུཔཱགཱ, ཏཾ ཏེ ཝརཾ ཀིནྟི མཧཾ དདེཡྻ’’ནྟི.

ཏཏྠ པཱཔནྟི ཀམྨཔཐཾ ཨཔྤཏྟཾ. དུཙྩརིཏནྟི ཀམྨཔཐཔྤཏྟཾ. ཀིལེསནྟི དུཀྑཾ. མནུསྶམཾསསྶ ཀཏེཏི མནུསྶམཾསསྶ ཧེཏུ. ཨུཔཱགཱཏི ཨུཔགཏོམྷི. ཏཾ ཏེཏི ཏཾ ཏུཡ྄ཧཾ ཀཐཱཧཾ ཝརཾ དེམི, མཱ མཾ ཝཱརཡི, ཨནུཀམྤཾ ཀཱརུཉྙཾ མཡི ཀརོཧི, ཨཉྙཾ ཝརཾ གཎྷཱཧཱིཏི ཨཱཧ.

ཨཐ མཧཱསཏྟོ ཨཱཧ –

༤༦༨.

‘‘ན ཏཾ ཝརཾ ཨརཧཏི ཛནྟུ དཱཏུཾ, ཡཾ ཝཱཔི དཏྭཱ ན ཨཝཱཀརེཡྻ;

ཝརསྶུ སམྨ ཨཝིཀམྤམཱནོ, པཱཎཾ ཙཛིཏྭཱནཔི དསྶམེཝཱ’’ཏི.

ཨེཝཾ ཏེན པཋམཾ ཝུཏྟགཱཐཾ ཨཱཧརིཏྭཱ དསྶེཏྭཱ ཝརདཱནེ ཨུསྶཱཧེནྟོ གཱཐཱ ཨཱཧ –

༤༦༩.

‘‘པཱཎཾ ཙཛནྟི སནྟོ ནཱཔི དྷམྨཾ, སཙྩཔྤཊིཉྙཱཝ བྷཝནྟི སནྟོ;

དཏྭཱ ཝརཾ ཁིཔྤམཝཱཀརོཧི, ཨེཏེན སམྤཛྫ སུརཱཛསེཊྛ.

༤༧༠.

‘‘ཙཛེ དྷནཾ ཨངྒཝརསྶ ཧེཏུ, ཨངྒཾ ཙཛེ ཛཱིཝིཏཾ རཀྑམཱནོ;

ཨངྒཾ དྷནཾ ཛཱིཝིཏཉྩཱཔི སབྦཾ, ཙཛེ ནརོ དྷམྨམནུསྶརནྟོ’’ཏི.

ཏཏྠ པཱཎནྟི ཛཱིཝིཏཾ. སནྟོ ནཱམ ཨཔི ཛཱིཝིཏཾ ཙཛནྟི, ན དྷམྨཾ. ཁིཔྤམཝཱཀརོཧཱིཏི ཨིདྷ ཁིཔྤཾ མཡ྄ཧཾ དེཧཱིཏི ཨཏྠོ. ཨེཏེནཱཏི ཨེཏེན དྷམྨེན ཙེཝ སཙྩེན ཙ སམྤཛྫ སམྤནྣོ ཨུཔཔནྣོ ཧོཧི. སུརཱཛསེཊྛཱཏི ཏཾ པགྒཎྷནྟོ ཨཱལཔཏི. ཙཛེ དྷནནྟི, སམྨ པོརིསཱད, པཎྜིཏོ པུརིསོ ཧཏྠཔཱདཱདིམྷི ཨངྒེ ཚིཛྫམཱནེ ཏསྶ རཀྑཎཏྠཱཡ བཧུམྤི དྷནཾ ཙཛེཡྻ. དྷམྨམནུསྶརནྟོཏི ཨངྒདྷནཛཱིཝིཏཱནི པརིཙྩཛནྟོཔི ‘‘སཏཾ དྷམྨཾ ན ཝཱིཏིཀྐམིསྶཱམཱི’’ཏི ཨེཝཾ དྷམྨཾ ཨནུསྶརནྟོ.

ཨེཝཾ མཧཱསཏྟོ ཨིམེཧི ཀཱརཎེཧི ཏཾ སཙྩེ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ ཨིདཱནི ཨཏྟནོ གུརུབྷཱཝཾ དསྶེཏུཾ གཱཐམཱཧ –

༤༧༡.

‘‘ཡསྨཱ ཧི དྷམྨཾ པུརིསོ ཝིཛཉྙཱ, ཡེ ཙསྶ ཀངྑཾ ཝིནཡནྟི སནྟོ;

ཏཾ ཧིསྶ དཱིཔཉྩ པརཱཡཎཉྩ, ན ཏེན མིཏྟིཾ ཛིརཡེཐ པཉྙོ’’ཏི.

ཏཏྠ ཡསྨཱཏི ཡམྷཱ པུརིསཱ. དྷམྨནྟི ཀུསལཱཀུསལཛོཏཀཾ ཀཱརཎཾ. ཝིཛཉྙཱཏི ཝིཛཱནེཡྻ. ཏཾ ཧིསྶཱཏི ཏཾ ཨཱཙརིཡཀུལཾ ཨེཏསྶ པུགྒལསྶ པཏིཊྛཱནཊྛེན དཱིཔཾ, ཨུཔྤནྣེ བྷཡེ གནྟབྦཊྛཱནཊྛེན པརཱཡཎཉྩ. ན ཏེན མིཏྟིནྟི ཏེན ཨཱཙརིཡཔུགྒལེན སཧ སོ པཎྜིཏོ ཀེནཙིཔི ཀཱརཎེན མིཏྟིཾ ན ཛཱིརཡེཐ ན ཝིནཱསེཡྻ.

ཨེཝཉྩ པན ཝཏྭཱ, ‘‘སམྨ པོརིསཱད, གུཎཝནྟསྶ ཨཱཙརིཡསྶ ཝཙནཾ ནཱམ བྷིནྡིཏུཾ ན ཝཊྚཏི, ཨཧཉྩ ཏརུཎཀཱལེཔི ཏཝ པིཊྛིཨཱཙརིཡོ ཧུཏྭཱ བཧུཾ སིཀྑཾ སིཀྑཱཔེསིཾ, ཨིདཱནིཔི བུདྡྷལཱིལཱཡ སཏཱརཧཱ གཱཐཱ ཏེ ཀཐེསིཾ, ཏེན མེ ཝཙནཾ ཀཱཏུཾ ཨརཧསཱི’’ཏི ཨཱཧ. ཏཾ སུཏྭཱ པོརིསཱདོ ‘‘ཨཡཾ སུཏསོམོ མཡ྄ཧཾ ཨཱཙརིཡོ ཙེཝ པཎྜིཏོ ཙ, ཝརོ ཙསྶ མཡཱ དིནྣོ, ཀིཾ སཀྐཱ ཀཱཏུཾ, ཨེཀསྨིཾ ཨཏྟབྷཱཝེ མརཎཾ ནཱམ དྷུཝཾ, མནུསྶམཾསཾ ན ཁཱདིསྶཱམི, དསྶཱམིསྶ ཝར’’ནྟི ཨསྶུདྷཱརཱཧི པཝཏྟམཱནཱཧི ཨུཊྛཱཡ སུཏསོམནརིནྡསྶ པཱདེསུ པཏིཏྭཱ ཝརཾ དདམཱནོ ཨིམཾ གཱཐམཱཧ –

༤༧༢.

‘‘ཨདྡྷཱ ཧི སོ བྷཀྑོ མམ མནཱཔོ, ཨེཏསྶ ཧེཏུམྷི ཝནཾ པཝིཊྛོ;

སཙེ ཙ མཾ ཡཱཙསི ཨེཏམཏྠཾ, ཨེཏམྤི ཏེ སམྨ ཝརཾ དདཱམཱི’’ཏི.

ཨཐ ནཾ མཧཱསཏྟོ ཨེཝམཱཧ – ‘‘སམྨ, སཱིལེ ཋིཏསྶ མརཎམྤི ཝརཾ, གཎྷཱམི, མཧཱརཱཛ, ཏཡཱ དིནྣཾ ཝརཾ, ཨཛྫ པཊྛཱཡ ཨརིཡཔཐེ པཏིཊྛིཏོསི, ཨེཝཾ སནྟེཔི ཏཾ ཡཱཙཱམི, སཙེ ཏེ མཡི སིནེཧོ ཨཏྠི, པཉྩ སཱིལཱནི གཎྷ, མཧཱརཱཛཱ’’ཏི. ‘‘སཱདྷུ, སམྨ, དེཧི མེ སཱིལཱནཱི’’ཏི. ‘‘གཎྷ མཧཱརཱཛཱ’’ཏི. སོ མཧཱསཏྟཾ པཉྩཔཏིཊྛིཏེན ཝནྡིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི. མཧཱསཏྟོཔི ནཾ པཉྩསཱིལེསུ པཏིཊྛཱཔེསི. ཏསྨིཾ ཁཎེ ཏཏྠ སནྣིཔཏིཏཱ བྷུམྨཱ དེཝཱ མཧཱསཏྟེ པཱིཏིཾ ཛནེཏྭཱ ‘‘ཨཝཱིཙིཏོ ཡཱཝ བྷཝགྒཱ ཨཉྙོ པོརིསཱདཾ མནུསྶམཾསཏོ ནིཝཱརེཏུཾ སམཏྠོ ནཱམ ནཏྠི, ཨཧོ སུཏསོམེན དུཀྐརཏརཾ ཀཏ’’ནྟི མཧནྟེན སདྡེན ཝནཾ ཨུནྣཱདེནྟཱ སཱདྷུཀཱརཾ ཨདཾསུ. ཏེསཾ སདྡཾ སུཏྭཱ ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀཱཏི ཨེཝཾ ཡཱཝ བྲཧྨལོཀཱ ཨེཀཀོལཱཧལཾ ཨཧོསི. རུཀྑེ ལགྒིཏརཱཛཱནོཔི ཏཾ དེཝཏཱནཾ སཱདྷུཀཱརསདྡཾ སུཎིཾསུ. རུཀྑདེཝཏཱཔི སཀཝིམཱནེ ཋིཏཱཝ སཱདྷུཀཱརམདཱསི. ཨིཏི དེཝཏཱནཾ སདྡོཝ སཱུཡཏི, རཱུཔཾ ན དིསྶཏི. དེཝཏཱནཾ སཱདྷུཀཱརསདྡཾ སུཏྭཱ རཱཛཱནོ ཙིནྟཡིཾསུ – ‘‘སུཏསོམཾ ནིསྶཱཡ ནོ ཛཱིཝིཏཾ ལདྡྷཾ, དུཀྐརཾ ཀཏཾ སུཏསོམེན པོརིསཱདཾ དམེནྟེནཱ’’ཏི བོདྷིསཏྟསྶ ཐུཏིཾ ཀརིཾསུ. པོརིསཱདོ མཧཱསཏྟསྶ པཱདེ ཝནྡིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཊྛཱསི. ཨཐ ནཾ བོདྷིསཏྟོ – ‘‘སམྨ, ཁཏྟིཡེ མོཙེཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ ཙིནྟེསི ‘‘ཨཧཾ ཨེཏེསཾ པཙྩཱམིཏྟོ, ཨེཏེ མཡཱ མོཙིཏཱ ‘གཎྷཐ ནོ པཙྩཱམིཏྟ’ནྟི མཾ ཧིཾསེཡྻུཾ, མཡཱ ཛཱིཝིཏཾ ཙཛནྟེནཔི ན སཀྐཱ སུཏསོམསྶ སནྟིཀཱ གཧིཏཾ སཱིལཾ བྷིནྡིཏུཾ, ཨིམིནཱ སདྡྷིཡེཝ གནྟྭཱ མོཙེསྶཱམི, ཨེཝཾ མེ བྷཡཾ ན བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི. ཨཐ བོདྷིསཏྟཾ ཝནྡིཏྭཱ, ‘‘སུཏསོམ, ཨུབྷོཔི གནྟྭཱ ཁཏྟིཡེ མོཙེསྶཱམཱ’’ཏི ཝཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༤༧༣.

‘‘སཏྠཱ ཙ མེ ཧོསི སཁཱ ཙ མེསི, ཝཙནམྤི ཏེ སམྨ ཨཧཾ ཨཀཱསིཾ;

ཏུཝམྤི མེ སམྨ ཀརོཧི ཝཱཀྱཾ, ཨུབྷོཔི གནྟྭཱན པམོཙཡཱམཱ’’ཏི.

ཏཏྠ སཏྠཱཏི སགྒམགྒསྶ དེསིཏཏྟཱ སཏྠཱ ཙ, ཏརུཎཀཱལཏོ པཊྛཱཡ སཁཱ ཙ.

ཨཐ ནཾ བོདྷིསཏྟོ ཨཱཧ –

༤༧༤.

‘‘སཏྠཱ ཙ ཏེ ཧོམི སཁཱ ཙ ཏྱམྷི, ཝཙནམྤི མེ སམྨ ཏུཝཾ ཨཀཱསི;

ཨཧམྤི ཏེ སམྨ ཀརོམི ཝཱཀྱཾ, ཨུབྷོཔི གནྟྭཱན པམོཙཡཱམཱ’’ཏི.

ཨེཝཾ ཝཏྭཱ ཏེ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨཱཧ –

༤༧༥.

‘‘ཀམྨཱསཔཱདེན ཝིཧེཋིཏཏྠ, ཏལཱཝུཏཱ ཨསྶུམུཁཱ རུདནྟཱ;

ན ཛཱཏུ དུབྦྷེཐ ཨིམསྶ རཉྙོ, སཙྩཔྤཊིཉྙཾ མེ པཊིསྶུཎཱཐཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཀམྨཱསཔཱདེནཱཏི ཨིདཾ མཧཱསཏྟོ ‘‘ཨུབྷོཔི གནྟྭཱན པམོཙཡཱམཱ’’ཏི སམྤཊིཙྪིཏྭཱ ‘‘ཁཏྟིཡཱ ནཱམ མཱནཐདྡྷཱ ཧོནྟི, མུཏྟམཏྟཱཝ ‘ཨིམིནཱ མཡཾ ཝིཧེཋིཏམྷཱ’ཏི པོརིསཱདཾ པོཐེཡྻུམྤི ཧནེཡྻུམྤི, ན ཁོ པནེས ཏེསུ དུབྦྷིསྶཏི, ཨཧཾ ཨེཀཀོཝ གནྟྭཱ པཊིཉྙཾ ཏཱཝ ནེསཾ གཎྷིསྶཱམཱི’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཏཏྠ གནྟྭཱ ཏེ ཧཏྠཏལེ ཨཱཝུནིཏྭཱ ཨགྒཔཱདངྒུལཱིཧི བྷཱུམིཾ ཕུསམཱནཱཧི རུཀྑསཱཁཱསུ ཨོལགྒིཏེ ཝཱཏཔྤཧརཎཀཱལེ ནཱགདནྟེསུ ཨོལགྒིཏཀུརཎྜཀདཱམཱནི ཝིཡ སམྤརིཝཏྟནྟེ ཨདྡས. ཏེཔི ཏཾ དིསྭཱ ‘‘ཨིདཱནིམྷཱ མཡཾ ཨརོགཱ’’ཏི ཨེཀཔྤཧཱརེནེཝ མཧཱཝིརཝཾ རཝིཾསུ. ཨཐ ནེ མཧཱསཏྟོ ‘‘མཱ བྷཱཡིཏྠཱ’’ཏི ཨསྶཱསེཏྭཱ ‘‘མཡཱ པོརིསཱདོ དམིཏོ, ཏུམྷཱཀཾ ཨབྷཡཾ གཧིཏཾ, ཏུམྷེ པན མེ ཝཙནཾ ཀརོཐཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨེཝམཱཧ. ཏཏྠ ན ཛཱཏཱུཏི ཨེཀཾསེནེཝ ན དུབྦྷེཐ.

ཏེ ཨཱཧཾསུ –

༤༧༦.

‘‘ཀམྨཱསཔཱདེན ཝིཧེཋིཏམྷཱ, ཏལཱཝུཏཱ ཨསྶུམུཁཱ རུདནྟཱ;

ན ཛཱཏུ དུབྦྷེམ ཨིམསྶ རཉྙོ, སཙྩཔྤཊིཉྙཾ ཏེ པཊིསྶུཎཱམཱ’’ཏི.

ཏཏྠ པཊིསྶུཎཱམཱཏི ‘‘ཨེཝཾ པཊིཉྙཾ ཨདྷིཝཱསེམ སམྤཊིཙྪཱམ, ཨཔིཙ ཁོ པན མཡཾ ཀིལནྟཱ ཀཐེཏུཾ ན སཀྐོམ, ཏུམྷེ སབྦསཏྟཱནཾ སརཎཾ, ཏུམྷེཝ ཀཐེཐ, མཡཾ ཝོ ཝཙནཾ སུཏྭཱ པཊིཉྙཾ དསྶཱམཱ’’ཏི.

ཨཐ ནེ བོདྷིསཏྟོ ‘‘ཏེན ཧི པཊིཉྙཾ དེཐཱ’’ཏི ཝཏྭཱ གཱཐམཱཧ –

༤༧༧.

‘‘ཡཐཱ པིཏཱ ཝཱ ཨཐ ཝཱཔི མཱཏཱ, ཨནུཀམྤཀཱ ཨཏྠཀཱམཱ པཛཱནཾ,.

ཨེཝམེཝ ཝོ ཧོཏུ ཨཡཉྩ རཱཛཱ, ཏུམྷེ ཙ ཝོ ཧོཐ ཡཐེཝ པུཏྟཱ’’ཏི.

ཨཐ ནཾ ཏེཔི སམྤཊིཙྪམཱནཱ ཨིམཾ གཱཐམཱཧཾསུ –

༤༧༨.

‘‘ཡཐཱ པིཏཱ ཝཱ ཨཐ ཝཱཔི མཱཏཱ, ཨནུཀམྤཀཱ ཨཏྠཀཱམཱ པཛཱནཾ;

ཨེཝམེཝ ནོ ཧོཏུ ཨཡཉྩ རཱཛཱ, མཡམྤི ཧེསྶཱམ ཡཐེཝ པུཏྟཱ’’ཏི.

ཏཏྠ ཏུམྷེ ཙ ཝོཏི ཝོ-ཀཱརོ ནིཔཱཏམཏྟཾ.

ཨིཏི མཧཱསཏྟོ ཏེསཾ པཊིཉྙཾ གཧེཏྭཱ པོརིསཱདཾ པཀྐོསིཏྭཱ ‘‘ཨེཧི, སམྨ, ཁཏྟིཡེ མོཙེཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ ཁགྒཾ གཧེཏྭཱ ཨེཀསྶ རཉྙོ བནྡྷནཾ ཚིནྡི. རཱཛཱ སཏྟཱཧཾ ནིརཱཧཱརོ ཝེདནཔྤཏྟོ སཧ བནྡྷནཚེདཱ མུཙྪིཏོ བྷཱུམིཡཾ པཏི. ཏཾ དིསྭཱ མཧཱསཏྟོ ཀཱརུཉྙཾ ཀཏྭཱ, ‘‘སམྨ པོརིསཱད, མཱ ཨེཝཾ ཚིནྡཱི’’ཏི ཨེཀཾ རཱཛཱནཾ ཨུབྷོཧི ཧཏྠེཧི དལ༹ྷཾ གཧེཏྭཱ ཨུརེ ཀཏྭཱ ‘‘ཨིདཱནི བནྡྷནཾ ཚིནྡཱཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. པོརིསཱདོ ཁགྒེན ཚིནྡི. མཧཱསཏྟོ ཐཱམསམྤནྣཏཱཡ ནཾ ཨུརེ ནིཔཛྫཱཔེཏྭཱ ཨོརསཔུཏྟཾ ཝིཡ མུདུཙིཏྟེན ཨོཏཱརེཏྭཱ བྷཱུམིཡཾ ནིཔཛྫཱཔེསི. ཨེཝཾ སབྦེཔི ཏེ བྷཱུམིཡཾ ནིཔཛྫཱཔེཏྭཱ ཝཎེ དྷོཝིཏྭཱ དཱརཀཱནཾ ཀཎྞཏོ སུཏྟཀཾ ཝིཡ སཎིཀཾ རཛྫུཡོ ནིཀྐཌྜྷིཏྭཱ པུབྦལོཧིཏཾ དྷོཝིཏྭཱ ཝཎེ ནིདྡོསེ ཀཏྭཱ, ‘‘སམྨ པོརིསཱད, ཨེཀཾ རུཀྑཏཙཾ པཱསཱཎེ གྷཾསིཏྭཱ ཨཱཧརཱ’’ཏི ཨཱཧརཱཔེཏྭཱ སཙྩཀིརིཡཾ ཀཏྭཱ ཏེསཾ ཧཏྠཏལཱནི མཀྑེསི. ཏངྑཎཉྙེཝ ཝཎོ ཕཱསུཀཾ ཨཧོསི. པོརིསཱདོ ཏཎྜུལཾ གཧེཏྭཱ ཏརལཾ པཙི, ཨུབྷོ ཛནཱ པརོསཏཾ ཁཏྟིཡེ པཱཡེསུཾ. ཨིཏི ཏེ སབྦེཝ སནྟཔྤིཏཱ, སཱུརིཡོ ཨཏྠངྒཏོ. པུནདིཝསེ པཱཏོ ཙ མཛ྄ཛྷནྷིཀེ ཙ སཱཡཉྩ ཏརལམེཝ པཱཡེཏྭཱ ཏཏིཡདིཝསེ སསིཏྠཀཡཱགུཾ པཱཡེསུཾ, ཏཱཝཏཱ ཏེ ཨརོགཱ ཨཧེསུཾ.

ཨཐ ནེ མཧཱསཏྟོ ‘‘གནྟུཾ སཀྑིསྶཐཱ’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘གཙྪཱམཱ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཨེཧི, སམྨ པོརིསཱད, སཀཾ རཊྛཾ གཙྪཱམཱ’’ཏི ཨཱཧ. སོ རོདམཱནོ ཏསྶ པཱདེསུ པཏིཏྭཱ ‘‘ཏྭཾ, སམྨ, རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ གཙྪ, ཨཧཾ ཨིདྷེཝ ཝནམཱུལཕལཱནི ཁཱདནྟོ ཝསིསྶཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ. ‘‘སམྨ, ཨིདྷ ཀིཾ ཀརིསྶསི, རམཎཱིཡཾ ཏེ རཊྛཾ, བཱརཱཎསིཡཾ རཛྫཾ ཀཱརེཧཱི’’ཏི. ‘‘སམྨ ཀིཾ ཀཐེསི, ན སཀྐཱ མཡཱ ཏཏྠ གནྟུཾ, སཀལནགརཝཱསིནོ ཧི མེ ཝེརིནོ, ཏེ ‘ཨིམིནཱ མཡ྄ཧཾ མཱཏཱ ཁཱདིཏཱ, མཡ྄ཧཾ པིཏཱ, མཡ྄ཧཾ བྷཱཏཱ’ཏི མཾ པརིབྷཱསིསྶནྟི, ‘གཎྷཐ ཨིམཾ ཙོར’ནྟི ཨེཀེཀདཎྜེན ཝཱ ཨེཀེཀལེཌྜུནཱ ཝཱ མཾ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེསྶནྟི, ཨཧཉྩ ཏུམྷཱཀཾ སནྟིཀེ སཱིལེསུ པཏིཊྛིཏོ, ཛཱིཝིཏཧེཏུཔི ན སཀྐཱ མཡཱ པརཾ མཱརེཏུཾ, ཏསྨཱ ནཱཧཾ གཙྪཱམི, ཨཧཾ མནུསྶམཾསཏོ ཝིརཏཏྟཱ ཀིཏྟཀཾ ཛཱིཝིསྶཱམི, ཨིདཱནི མམ ཏུམྷཱཀཾ དསྶནཾ ནཏྠཱི’’ཏི རོདིཏྭཱ ‘‘གཙྪཐ ཏུམྷེ’’ཏི ཨཱཧ. ཨཐ མཧཱསཏྟོ ཏསྶ པིཊྛིཾ པརིམཛྫིཏྭཱ, ‘‘སམྨ པོརིསཱད, མཱ ཙིནྟཡི, སུཏསོམོ ནཱམཱཧཾ, མཡཱ ཏཱདིསོ ཀཀྑལོ༹ ཕརུསོ ཝིནཱིཏོ, བཱརཱཎསིཝཱསིཀེསུ ཀིཾ ཝཏྟབྦཾ ཨཏྠི, ཨཧཾ ཏཾ ཏཏྠ པཏིཊྛཱཔེསྶཱམི, ཨསཀྐོནྟོ ཨཏྟནོ རཛྫཾ དྭིདྷཱ བྷིནྡིཏྭཱ དསྶཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཏུམྷཱཀམྤི ནགརེ མམ ཝེརིནོ ཨཏྠིཡེཝཱ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཨིམིནཱ མམ ཝཙནཾ ཀརོནྟེན དུཀྐརཾ ཀཏཾ, ཡེན ཀེནཙི ཨུཔཱཡེན པོརཱཎཀཡསེ པཏིཊྛཔེཏབྦོ ཨེས མཡཱ’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཏསྶ པལོབྷནཏྠཱཡ ནགརསམྤཏྟིཾ ཝཎྞེནྟོ ཨཱཧ –

༤༧༩.

‘‘ཙཏུཔྤདཾ སཀུཎཉྩཱཔི མཾསཾ, སཱུདེཧི རནྡྷཾ སུཀཏཾ སུནིཊྛིཏཾ;

སུདྷཾཝ ཨིནྡོ པརིབྷུཉྫིཡཱན, ཧིཏྭཱ ཀཐེཀོ རམསཱི ཨརཉྙེ.

༤༨༠.

‘‘ཏཱ ཁཏྟིཡཱ ཝེལླིཝིལཱཀམཛ྄ཛྷཱ, ཨལངྐཏཱ སམྤརིཝཱརཡིཏྭཱ;

ཨིནྡཾཝ དེཝེསུ པམོདཡིཾསུ, ཧིཏྭཱ ཀཐེཀོ རམསཱི ཨརཉྙེ.

༤༨༡.

‘‘ཏམྦཱུཔདྷཱནེ བཧུགོཎཀམྷི, སུབྷམྷི སབྦསྶཡནམྷི སངྒེ;

སེཡྻསྶ མཛ྄ཛྷམྷི སུཁཾ སཡིཏྭཱ

ཧིཏྭཱ ཀཐེཀོ རམསཱི ཨརཉྙེ.

༤༨༢.

‘‘པཱཎིསྶརཾ ཀུམྦྷཐཱུཎཾ ནིསཱིཐེ, ཨཐོཔི ཝེ ནིཔྤུརིསམྤི ཏཱུརིཡཾ;

བཧུཾ སུགཱིཏཉྩ སུཝཱདིཏཉྩ, ཧིཏྭཱ ཀཐེཀོ རམསཱི ཨརཉྙེ.

༤༨༣.

‘‘ཨུཡྻཱནསམྤནྣཾ པཧཱུཏམཱལྱཾ, མིགཱཛིནཱུཔེཏཾ པུརཾ སུརམྨཾ;

ཧཡེཧི ནཱགེཧི རཐེཧུཔེཏཾ, ཧིཏྭཱ ཀཐེཀོ རམསཱི ཨརཉྙེ’’ཏི.

ཏཏྠ སུཀཏནྟི ནཱནཔྤཀཱརེཧི སུཊྛུ ཀཏཾ. སུནིཊྛིཏནྟི ནཱནཱསམྦྷཱརཡོཛནེན སུཊྛུ ནིཊྛིཏཾ. ཀཐེཀོཏི ཀཐཾ ཨེཀོ. རམསཱིཏི མཱུལཕལཱདཱིནི ཁཱདནྟོ ཀཐཾ རམིསྶསི, ‘‘ཨེཧི, མཧཱརཱཛ, གམིསྶཱམཱ’’ཏི. ཝེལླིཝིལཱཀམཛ྄ཛྷཱཏི ཨེཏྠ ཝེལླཱིཏི རཱསི, ཝིལཱཀམཛ྄ཛྷཱཏི ཝིལགྒམཛ྄ཛྷཱ. ཨུཏྟཏྟགྷནསུཝཎྞརཱསིཔབྷཱ ཙེཝ ཏནུདཱིགྷམཛ྄ཛྷཱ ཙཱཏི དསྶེཏི. དེཝེསཱུཏི དེཝལོཀེསུ ཨཙྪརཱ ཨིནྡཾ ཝིཡ རམཎཱིཡེ བཱརཱཎསིནགརེ པུབྦེ ཏཾ པམོདཡིཾསུ, ཏཱ ཧིཏྭཱ ཨིདྷ ཀིཾ ཀརིསྶསི, ‘‘ཨེཧི, སམྨ, གཙྪཱམཱ’’ཏི. ཏམྦཱུཔདྷཱནེཏི རཏྟཱུཔདྷཱནེ. སབྦསྶཡནམྷཱིཏི སབྦཏྠརཎཏྠཏེ སཡནེ. སངྒེཏི ཨནེཀབྷཱུམིཀེ དསྶེཏྭཱ ཨདྡྷརཏྟཨངྒཡུཏྟེ ཏཏྠ ཏྭཾ པུབྦེ སཡཱིཏི ཨཏྠོ. སུཁནྟི ཏཱདིསསྶ སཡནསྶ མཛ྄ཛྷམྷི སུཁཾ སཡིཏྭཱན ཨིདཱནི ཀཐཾ ཨརཉྙེ རམིསྶསི, ‘‘ཨེཧི གཙྪཱམ, སམྨཱ’’ཏི. ནིསཱིཐེཏི རཏྟིབྷཱགེ. ཧིཏྭཱཏི ཨེཝརཱུཔཾ སམྤཏྟིཾ ཚཌྜེཏྭཱ. ཨུཡྻཱནསམྤནྣཾ པཧཱུཏམཱལྱནྟི, མཧཱརཱཛ, ཏཝ ཨུཡྻཱནསམྤནྣཾ ནཱནཱཝིདྷཔུཔྥཾ. མིགཱཛིནཱུཔེཏཾ པུརཾ སུརམྨནྟི ཏཾ ཨུཡྻཱནཾ མིགཱཛིནཾ ནཱམ ནཱམེན, ཏེན ཨུཔེཏཾ པུརམྤི ཏེ སུཊྛུ རམྨཾ. ཧིཏྭཱཏི ཨེཝརཱུཔཾ མནོརམཾ ནགརཾ ཚཌྜེཏྭཱ.

ཨིཏི མཧཱསཏྟོ ‘‘ཨཔྤེཝ ནཱམེས པུབྦེ ཨུཔབྷུཏྟཔརིབྷོགརསཾ སརིཏྭཱ གནྟུཀཱམོ བྷཝེཡྻཱ’’ཏི པཋམཾ བྷོཛནེན པལོབྷེསི, དུཏིཡཾ ཀིལེསེན, ཏཏིཡཾ སཡནེན, ཙཏུཏྠཾ ནཙྩགཱིཏཝཱདིཏེན, པཉྩམཾ ཨུཡྻཱནེན ཙེཝ ནགརེན ཙཱཏི ཨིམེཧི ཨེཏྟཀེཧི པལོབྷེཏྭཱ ‘‘ཨེཧི, མཧཱརཱཛ, ཨཧཾ ཏཾ ཨཱདཱཡ གནྟྭཱ བཱརཱཎསིཡཾ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ པཙྪཱ སཀརཊྛཾ གམིསྶཱམི, སཙེ བཱརཱཎསིརཛྫཾ ན ལབྷིསྶསི, ཨུཔཌྜྷརཛྫཾ ཏེ དསྶཱམི, ཀིཾ ཏེ ཨརཉྙཝཱསེན, མམ ཝཙནཾ ཀརོཧཱི’’ཏི ཨཱཧ. སོ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ གནྟུཀཱམོ ཧུཏྭཱ ‘‘སུཏསོམོ མཡ྄ཧཾ ཨཏྠཀཱམོ ཨནུཀམྤཀོ, པཋམཾ མཾ ཀལྱཱཎེ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ ‘ཨིདཱནི པོརཱཎཀཡསེཝ པཏིཊྛཱཔེསྶཱམཱི’ཏི ཝདཏི, སཀྑིསྶཏི ཙེས པཏིཊྛཱཔེཏུཾ, ཨིམིནཱ སདྡྷིཾཡེཝ གནྟུཾ ཝཊྚཏི, ཀིཾ མེ ཨརཉྙཝཱསེནཱ’’ཏི ཙིནྟེཏྭཱ ཏུཊྛཙིཏྟོ ཏསྶ གུཎཾ ནིསྶཱཡ ཝཎྞཾ ཀཐེཏུཀཱམོ ‘‘སམྨ, སུཏསོམ, ཀལྱཱཎམིཏྟསཾསགྒཏོ སཱདྷུཏརཾ, པཱཔམིཏྟསཾསགྒཏོ ཝཱ པཱཔཏརཾ ནཱམ ནཏྠཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཱཧ –

༤༨༤.

‘‘ཀཱལ༹པཀྑེ ཡཐཱ ཙནྡོ, ཧཱཡཏེཝ སུཝེ སུཝེ;

ཀཱལ༹པཀྑཱུཔམོ རཱཛ, ཨསཏཾ ཧོཏི སམཱགམོ.

༤༨༥.

‘‘ཡཐཱཧཾ རསཀམཱགམྨ, སཱུདཾ ཀཱཔུརིསཱདྷམཾ;

ཨཀཱསིཾ པཱཔཀཾ ཀམྨཾ, ཡེན གཙྪཱམི དུགྒཏིཾ.

༤༨༦.

‘‘སུཀྐཔཀྑེ ཡཐཱ ཙནྡོ, ཝཌྜྷཏེཝ སུཝེ སུཝེ;

སུཀྐཔཀྑཱུཔམོ རཱཛ, སཏཾ ཧོཏི སམཱགམོ.

༤༨༧.

‘‘ཡཐཱཧཾ ཏུཝམཱགམྨ, སུཏསོམ ཝིཛཱནཧི;

ཀཱཧཱམི ཀུསལཾ ཀམྨཾ, ཡེན གཙྪཱམི སུགྒཏིཾ.

༤༨༨.

‘‘ཐལེ ཡཐཱ ཝཱརི ཛནིནྡ ཝུཊྛཾ, ཨནདྡྷནེཡྻཾ ན ཙིརཊྛིཏཱིཀཾ;

ཨེཝམྤི ཧོཏི ཨསཏཾ སམཱགམོ, ཨནདྡྷནེཡྻོ ཨུདཀཾ ཐལེཝ.

༤༨༩.

‘‘སརེ ཡཐཱ ཝཱརི ཛནིནྡ ཝུཊྛཾ, ཙིརཊྛིཏཱིཀཾ ནརཝཱིརསེཊྛ;

ཨེཝམྤི ཝེ ཧོཏི སཏཾ སམཱགམོ, ཙིརཊྛིཏཱིཀོ ཨུདཀཾ སརེཝ.

༤༩༠.

‘‘ཨབྱཱཡིཀོ ཧོཏི སཏཾ སམཱགམོ, ཡཱཝམྤི ཏིཊྛེཡྻ ཏཐེཝ ཧོཏི;

ཁིཔྤཉྷི ཝེཏི ཨསཏཾ སམཱགམོ, ཏསྨཱ སཏཾ དྷམྨོ ཨསབྦྷི ཨཱརཀཱ’’ཏི.

ཏཏྠ སུཝེ སུཝེཏི དིཝསེ དིཝསེ. ཨནདྡྷནེཡྻནྟི ན ཨདྡྷཱནཀྑམཾ. སརེཏི སམུདྡེ. ནརཝཱིརསེཊྛཱཏི ནརེསུ ཝཱིརིཡེན སེཊྛ. ཨུདཀཾ སརེཝཱཏི སམུདྡེ ཝུཊྛཨུདཀཾ ཝིཡ. ཨབྱཱཡིཀོཏི ཨཝིགཙྪནཀོ. ཡཱཝམྤི ཏིཊྛེཡྻཱཏི ཡཏྟཀཾ ཀཱལཾ ཛཱིཝིཏཾ ཏིཊྛེཡྻ, ཏཏྟཀཾ ཀཱལཾ ཏཐེཝ ཧོཏི, ན ཛཱིརཏི སཔྤུརིསེཧི མིཏྟབྷཱཝོཏི.

ཨིཏི པོརིསཱདོ སཏྟཧི གཱཐཱཧི མཧཱསཏྟསྶེཝ ཝཎྞཾ ཀཐེསི. མཧཱསཏྟོཔི པོརིསཱདཉྩ ཏེ ཙ རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ ཨཏྟནོ པཙྩནྟགཱམཾ ཨགམཱསི. པཙྩནྟགཱམཝཱསིནོ མཧཱསཏྟཾ དིསྭཱ ནགརཾ གནྟྭཱ ཨམཙྩཱནཾ ཨཱཙིཀྑིཾསུ. ཨམཙྩཱ བལཀཱཡཾ ཨཱདཱཡ གནྟྭཱ པརིཝཱརཡིཾསུ. མཧཱསཏྟོ ཏེན པརིཝཱརེན བཱརཱཎསིརཛྫཾ ཨགམཱསི. ཨནྟརཱམགྒེ ཛནཔདཝཱསིནོ བོདྷིསཏྟསྶ པཎྞཱཀཱརཾ དཏྭཱ ཨནུགཙྪིཾསུ, མཧནྟོ པརིཝཱརོ ཨཧོསི, ཏེན སདྡྷིཾ བཱརཱཎསིཾ པཱཔུཎི. ཏདཱ པོརིསཱདསྶ པུཏྟོ རཱཛཱ ཧོཏི, སེནཱཔཏི ཀཱལ༹ཧཏྠིཡེཝ. ནཱགརཱ རཉྙོ ཨཱརོཙཡིཾསུ – ‘‘མཧཱརཱཛ, སུཏསོམོ ཀིར པོརིསཱདཾ དམེཏྭཱ ཨཱདཱཡ ཨིདྷཱགཙྪཏི, ནགརམསྶ པཝིསིཏུཾ ན དསྶཱམཱ’’ཏི སཱིགྷཾ ནགརདྭཱརཱནི པིདཧིཏྭཱ ཨཱཝུདྷཧཏྠཱ ཨཊྛཾསུ. མཧཱསཏྟོ དྭཱརཱནཾ པིཧིཏབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ པོརིསཱདཉྩ པརོསཏཉྩ རཱཛཱནོ ཨོཧཱཡ ཀཏིཔཡེཧི ཨམཙྩེཧི སདྡྷིཾ ཨཱགནྟྭཱ ‘‘ཨཧཾ སུཏསོམརཱཛཱ, དྭཱརཾ ཝིཝརཐཱ’’ཏི ཨཱཧ. པུརིསཱ གནྟྭཱ རཉྙོ ཨཱརོཙེསུཾ. སོ ‘‘ཁིཔྤཾ ཝིཝརཐཱ’’ཏི ཝིཝརཱཔེསི. མཧཱསཏྟོ ནགརཾ པཱཝིསི. རཱཛཱ ཙ ཀཱལ༹ཧཏྠི ཙསྶ པཙྩུགྒམནཾ ཀཏྭཱ ཨཱདཱཡ པཱསཱདཾ ཨཱརོཔཡིཾསུ.

སོ རཱཛཔལླངྐེ ནིསཱིདིཏྭཱ པོརིསཱདསྶ ཨགྒམཧེསིཾ སེསཱམཙྩེ ཙ པཀྐོསཱཔེཏྭཱ ཀཱལ༹ཧཏྠིཾ ཨཱཧ – ‘‘ཀཱལ༹ཧཏྠི, ཀསྨཱ རཉྙོ ནགརཾ པཝིསིཏུཾ ན དེཐཱ’’ཏི? ‘‘སོ རཛྫཾ ཀཱརེནྟོ ཨིམསྨིཾ ནགརེ བཧཱུ མནུསྶེ ཁཱདི, ཁཏྟིཡེཧི ཨཀཏྟབྦཾ ཀརི, སཀལཛམྦུདཱིཔཾ ཚིདྡམཀཱསི, ཨེཝརཱུཔོ པཱཔདྷམྨོ, ཏེན ཀཱརཎེནཱ’’ཏི. ‘‘ཨིདཱནི ‘སོ ཨེཝརཱུཔཾ ཀརིསྶཏཱི’ཏི མཱ ཙིནྟཡིཏྠ, ཨཧཾ ཏཾ དམེཏྭཱ སཱིལེསུ པཏིཊྛཱཔེསིཾ, ཛཱིཝིཏཧེཏུཔི ཀཉྩི ན ཝིཧེཋེསྶཏི, ནཏྠི ཝོ ཏཏོ བྷཡཾ, ཨེཝཾ མཱ ཀརིཏྠ, པུཏྟེཧི ནཱམ མཱཏཱཔིཏརོ པཊིཛགྒིཏབྦཱ, མཱཏཱཔིཏུཔོསཀཱ ཧི སགྒཾ གཙྪནྟི, ཨིཏརེ ནིརཡ’’ནྟི ཨེཝཾ སོ ནིཙཱསནེ ནིསིནྣསྶ པུཏྟརཱཛསྶ ཨོཝཱདཾ དཏྭཱ, ‘‘ཀཱལ༹ཧཏྠི, ཏྭཾ རཉྙོ སཧཱཡོ ཙེཝ སེཝཀོ ཙ, རཉྙཱཔི མཧནྟེ ཨིསྶརིཡེ པཏིཊྛཱཔིཏོ, ཏཡཱཔི རཉྙོ ཨཏྠཾ ཙརིཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི སེནཱཔཏིམྤི ཨནུསཱསིཏྭཱ, ‘‘དེཝི, ཏྭམྤི ཀུལགེཧཱ ཨཱགནྟྭཱ ཏསྶ སནྟིཀེ ཨགྒམཧེསིཊྛཱནཾ པཏྭཱ པུཏྟདྷཱིཏཱཧི ཝཌྜྷིཔྤཏྟཱ, ཏཡཱཔི ཏསྶ ཨཏྠཾ ཙརིཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི དེཝིཡཱཔི ཨོཝཱདཾ དཏྭཱ ཏམེཝཏྠཾ མཏྠཀཾ པཱཔེཏུཾ དྷམྨཾ དེསེནྟོ གཱཐཱ ཨཱཧ –

༤༩༡.

‘‘ན སོ རཱཛཱ ཡོ ཨཛེཡྻཾ ཛིནཱཏི, ན སོ སཁཱ ཡོ སཁཱརཾ ཛིནཱཏི;

ན སཱ བྷརིཡཱ ཡཱ པཏིནོ ན ཝིབྷེཏི, ན ཏེ པུཏྟཱ ཡེ ན བྷརནྟི ཛིཎྞཾ.

༤༩༢.

‘‘ན སཱ སབྷཱ ཡཏྠ ན སནྟི སནྟོ, ན ཏེ སནྟོ ཡེ ན བྷཎནྟི དྷམྨཾ;

རཱགཉྩ དོསཉྩ པཧཱཡ མོཧཾ, དྷམྨཾ བྷཎནྟཱཝ བྷཝནྟི སནྟོ.

༤༩༣.

‘‘ནཱབྷཱསམཱནཾ ཛཱནནྟི, མིསྶཾ བཱལེཧི པཎྜིཏཾ;

བྷཱསམཱནཉྩ ཛཱནནྟི, དེསེནྟཾ ཨམཏཾ པདཾ.

༤༩༤.

‘‘བྷཱསཡེ ཛོཏཡེ དྷམྨཾ, པགྒཎྷེ ཨིསིནཾ དྷཛཾ;

སུབྷཱསིཏདྡྷཛཱ ཨིསཡོ, དྷམྨོ ཧི ཨིསིནཾ དྷཛོ’’ཏི.

ཏཏྠ ཨཛེཡྻནྟི ཨཛེཡྻཱ ནཱམ མཱཏཱཔིཏརོ, ཏེ ཛིནནྟོ རཱཛཱ ནཱམ ན ཧོཏི. སཙེ ཏྭམྤི པིཏུ སནྟཀཾ རཛྫཾ ལབྷིཏྭཱ ཏསྶ པཊིསཏྟུ ཧོསི, ཨཀིཙྩཀཱརཱི ནཱམ བྷཝིསྶསི. སཁཱརཾ ཛིནཱཏཱིཏི ཀཱུཊཌྜེན ཛིནཱཏི. སཙེ ཏྭཾ, ཀཱལ༹ཧཏྠི, རཉྙཱ སདྡྷིཾ མིཏྟདྷམྨཾ ན པཱུརེསི, ཨདྷམྨཊྛོ ཧུཏྭཱ ནིརཡེ ནིབྦཏྟིསྶསི. ན ཝིབྷེཏཱིཏི ན བྷཱཡཏི. སཙེ ཏྭཾ རཉྙོ ན བྷཱཡསི, བྷརིཡཱདྷམྨེ ཋིཏཱ ནཱམ ན ཧོསི, ཨཀིཙྩཀཱརཱི ནཱམ བྷཝིསྶསི. ཛིཎྞནྟི མཧལླཀཾ. ཏསྨིཉྷི ཀཱལེ ཨབྷརནྟཱ པུཏྟཱ པུཏྟཱ ནཱམ ན ཧོནྟི.

སནྟོཏི པཎྜིཏཱ. ཡེ ན བྷཎནྟི དྷམྨནྟི ཡེ པུཙྪིཏཱ སཙྩསབྷཱཝཾ ན ཝདནྟི, ན ཏེ པཎྜིཏཱ ནཱམ. དྷམྨཾ བྷཎནྟཱཝཱཏི ཨེཏེ རཱགཱདཡོ པཧཱཡ པརསྶ ཧིཏཱནུཀམྤཀཱ ཧུཏྭཱ སབྷཱཝཾ བྷཎནྟཱཝ པཎྜིཏཱ ནཱམ ཧོནྟི. ནཱབྷཱསམཱནནྟི ན ཨབྷཱསམཱནཾ. ཨམཏཾ པདནྟི ཨམཏམཧཱནིབྦཱནཾ དེསེནྟཾ ‘‘པཎྜིཏོ’’ཏི ཛཱནནྟི, ཏེནེཝ པོརིསཱདོ མཾ ཉཏྭཱ པསནྣཙིཏྟོ ཙཏྟཱརོ ཝརེ དཏྭཱ པཉྩསུ སཱིལེསུ པཏིཊྛིཏོ. བྷཱསཡེཏི པཎྜིཏོ པུརིསོ དྷམྨཾ བྷཱསེཡྻ ཛོཏེཡྻ, བུདྡྷཱདཡོ ཨིསཡོ ཡསྨཱ དྷམྨོ ཨེཏེསཾ དྷཛོ, ཏསྨཱ སུབྷཱསིཏདྡྷཛཱ ནཱམ སུབྷཱསིཏཾ པགྒཎྷནྟི, བཱལཱ པན སུབྷཱསིཏཾ པགྒཎྷནྟཱ ནཱམ ནཏྠཱིཏི.

ཨིམསྶ དྷམྨཀཐཾ སུཏྭཱ རཱཛཱ ཙ སེནཱཔཏི ཙ དེཝཱི ཙ ཏུཊྛཱ ‘‘གཙྪཱམ, མཧཱརཱཛ, ཨཱནེམཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ནགརེ བྷེརིཾ ཙརཱཔེཏྭཱ ནཱགརེ སནྣིཔཱཏེཏྭཱ ‘‘ཏུམྷེ མཱ བྷཱཡིཏྠ, རཱཛཱ ཀིར དྷམྨེ པཏིཊྛིཏོ, ཨེཐ ནཾ ཨཱནེམཱ’’ཏི མཧཱཛནཾ ཨཱདཱཡ མཧཱསཏྟཾ པུརཏོ ཀཏྭཱ རཉྙོ སནྟིཀཾ གནྟྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ཀཔྤཀེ ཨུཔཊྛཱཔེཏྭཱ ཀཔྤིཏཀེསམསྶུཾ ནྷཱཏཱནུལིཏྟཔསཱདྷིཏཾ རཱཛཱནཾ རཏནརཱསིམྷི ཋཔེཏྭཱ ཨབྷིསིཉྩིཏྭཱ ནགརཾ པཝེསེསུཾ. པོརིསཱདོ རཱཛཱ ཧུཏྭཱ པརོསཏཱནཾ ཁཏྟིཡཱནཾ མཧཱསཏྟསྶ ཙ མཧཱསཀྐཱརཾ ཀཱརེསི. ‘‘སུཏསོམནརིནྡེན ཀིར པོརིསཱདཾ དམེཏྭཱ རཛྫེ པཏིཊྛཱཔིཏོ’’ཏི སཀལཛམྦུདཱིཔེ མཧཱཀོལཱཧལཾ ཨུདཔཱདི. ཨིནྡཔཏྠནགརཝཱསིནོཔི ‘‘རཱཛཱ ནོ ཨཱགཙྪཏཱུ’’ཏི དཱུཏཾ པཧིཎིཾསུ. སོ ཏཏྠ མཱསམཏྟཾ ཝསིཏྭཱ, ‘‘སམྨ, གཙྪཱམཧཾ, ཏྭཾ ཨཔྤམཏྟོ ཧོཧི, ནགརདྭཱརེསུ ཙ མཛ྄ཛྷེ ཙཱཏི པཉྩ དཱནསཱལཱཡོ ཀཱརེཧི, དས རཱཛདྷམྨེ ཨཀོཔེཏྭཱ ཨགཏིགམནཾ པརིཧརཱ’’ཏི པོརིསཱདཾ ཨོཝདི. པརོསཏཱཧི རཱཛདྷཱནཱིཧི བལཀཱཡོ ཡེབྷུཡྻེན སནྣིཔཏི. སོ ཏེན བལཀཱཡེན པརིཝུཏོ བཱརཱཎསིཏོ ནིཀྑམི. པོརིསཱདོཔི ནིཀྑམིཏྭཱ ཨུཔཌྜྷཔཐཱ ནིཝཏྟི. མཧཱསཏྟོ ཨཝཱཧནཱནཾ རཱཛཱུནཾ ཝཱཧནཱནི དཏྭཱ ཨུཡྻོཛེསི. ཏེཔི རཱཛཱནོ ཏེན སདྡྷིཾ སམྨོདིཏྭཱ མཧཱསཏྟཾ ཝནྡནཱདཱིནི ཀཏྭཱ ཨཏྟནོ ཨཏྟནོ ཛནཔདཾ ཨགམིཾསུ.

མཧཱསཏྟོཔི ནགརཾ པཏྭཱ ཨིནྡཔཏྠནགརཝཱསཱིཧི དེཝནགརཾ ཝིཡ ཨལངྐཏནགརཾ པཝིསིཏྭཱ མཱཏཱཔིཏརོ ཝནྡིཏྭཱ མདྷུརཔཊིསནྠཱརཾ ཀཏྭཱ མཧཱཏལཾ ཨབྷིརུཧི. སོ དྷམྨེན རཛྫཾ ཀཱརེནྟོ ཙིནྟེསི – ‘‘རུཀྑདེཝཏཱ མཡ྄ཧཾ བཧཱུཔཀཱརཱ, བལིཀམྨལཱབྷམསྶཱ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི. སོ ཏསྶ ནིགྲོདྷསྶ ཨཝིདཱུརེ མཧནྟཾ ཏལཱ༹ཀཾ ཀཱརེཏྭཱ བཧཱུནི ཀུལཱནི པེསེཏྭཱ གཱམཾ ནིཝེསེསི. གཱམོ མཧཱ ཨཧོསི ཨསཱིཏིམཏྟཨཱཔཎསཧསྶཔཊིམཎྜིཏོ. ཏམྤི རུཀྑམཱུལཾ སཱཁནྟཏོ པཊྛཱཡ སམཏལཾ ཀཱརེཏྭཱ པརིཀྑིཏྟཝེདིཀཏོརཎདྭཱརཡུཏྟཾ ཨཀཱསི, དེཝཏཱ ཨབྷིཔྤསཱིདི. ཀམྨཱསཔཱདསྶ དམིཏཊྛཱནེ ནིཝུཊྛཏྟཱ པན སོ གཱམོ ཀམྨཱསདམྨནིགམོ ནཱམ ཛཱཏོ. ཏེཔི སབྦེ རཱཛཱནོ མཧཱསཏྟསྶ ཨོཝཱདེ ཋཏྭཱ དཱནཱདཱིནི པུཉྙཱནི ཀཏྭཱ ཨཱཡུཔརིཡོསཱནེ སགྒཾ པཱུརཡིཾསུ.

སཏྠཱ ཨིམཾ དྷམྨདེསནཾ ཨཱཧརིཏྭཱ སཙྩཱནི པཀཱསེཏྭཱ ‘‘ན, བྷིཀྑཝེ, ཨིདཱནེཝཱཧཾ ཨངྒུལིམཱལཾ དམེམི, པུབྦེཔེས མཡཱ དམིཏོཡེཝཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཛཱཏཀཾ སམོདྷཱནེསི ‘‘ཏདཱ པོརིསཱདོ རཱཛཱ ཨངྒུལིམཱལོ ཨཧོསི, ཀཱལ༹ཧཏྠི སཱརིཔུཏྟོ, ནནྡབྲཱཧྨཎོ ཨཱནནྡོ, རུཀྑདེཝཏཱ ཀསྶཔོ, སཀྐོ ཨནུརུདྡྷོ, སེསརཱཛཱནོ བུདྡྷཔརིསཱ, མཱཏཱཔིཏརོ མཧཱརཱཛཀུལཱནི, སུཏསོམརཱཛཱ པན ཨཧམེཝ ཨཧོསི’’ནྟི.

མཧཱསུཏསོམཛཱཏཀཝཎྞནཱ པཉྩམཱ.

ཛཱཏཀུདྡཱནཾ –

སུམུཁོ པན ཧཾསཝརོ ཙ མཧཱ, སུདྷབྷོཛནིཀོ ཙ པརོ པཝརོ;

སཀུཎཱལདིཛཱདྷིཔཏིཝ྄ཧཡནོ, སུཏསོམཝརུཏྟམསཝ྄ཧཡནོཏི.

ཨསཱིཏིནིཔཱཏཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ.

པཉྩམོ བྷཱགོ ནིཊྛིཏོ.