📜
Chaṭṭho paricchedo
6. Bhūmipuggalacittappavattikathā
Kāmasugatiyaṃ ¶ honti, mahāpākā yathārahaṃ;
Mahaggatavipākā ca, yathāsandhivavatthitā.
Voṭṭhabbakāmapuññāni, viyuttāni ca diṭṭhiyā;
Uddhaccasahitañceti, honti sabbattha cuddasa.
Santīraṇamanodhātu-cakkhusotamanā ¶ pana;
Dasa cittāni jāyanti, sabbatthārūpavajjite.
Diṭṭhigatasampayuttā, vicikicchāyutā tathā;
Pañca sabbattha jāyanti, suddhāvāsavivajjite.
Dosamūladvayañceva, ghānādittayamānasā;
Aṭṭha sabbattha jāyanti, mahaggatavivajjite.
Catutthāruppajavanaṃ, anāgāmiphalādayo;
Mahākriyā ca jāyanti, terasāpāyavajjite.
Heṭṭhāruppajavā dve dve, chāpāyuparivajjite;
Sitarūpajavā honti, arūpāpāyavajjite.
Sotāpattiphalādīni, suddhāpāyavivajjite;
Paṭhamānuttaraṃ suddhā-pāyārūpavivajjite.
Avatthābhūmibhūtattā, na gayhanti anuttarā;
Ekavokārabhūmi ca, rūpamattā na gayhati.
Sabhummā sabbabhummā ca, ekadvittayavajjitā;
Tathārūpasuddhāvāsa-brahmāpāyavasāti ca.
Mānasā ¶ pañca koṭṭhāsā, sattarasa catuddasa;
Chattiṃsatekavīsā ca, ekañceva yathākkamaṃ.
Aṭṭhārasāpi hontete, navadhāpi punekadhā;
Catudhā tividhā ceva, ekadhāti ca bhedato.
Terasāpi ca koṭṭhāsā, bhavantekatibhūmakā;
Chasattekādasasatta-rasabhūmakamānasā.
Ekadvayaticatukkapañcakādhikavīsajā;
Chabbīsatiṃsajā ceti, yathānukkamato bhave.
Cattāri puna cattāri, ekamaṭṭhaṭṭha cekakaṃ;
Cattārekādasa dve dve, satta tevīsa cuddasa.
Kriyājavamahāpākā ¶ , lokuttaramahaggatā;
Dvepaññāsa na labbhanti, caturāpāyabhūmiyaṃ.
Kāmāvacaradevesu, chasu bhumme ca mānave;
Kāmasugatiyaṃ natthi, nava pākā mahaggatā.
Dosamūlamahāpākā, ghānādittayamānasā;
Natthārūpavipākā ca, vīsatī rūpabhūmiyaṃ.
Kaṅkhādiṭṭhiyutā pañcārūpapākā catubbidhā;
Pañcādonuttarā ceva, suddhāvāse na labbhare.
Ādāvajjanamaggā ca, paṭighārūpamānasā;
Kāmapākā sitārūpe, tecattālīsa natthi te.
Sattatiṃsa parittā ca, labbhantāpāyabhūmiyaṃ;
Mānasāsīti labbhanti, kāmasugatiyaṃ pana.
Ekūnasattati rūpe, suddhe paññāsa pañca ca;
Chacattālīsa āruppe, natthāsaññīsu kiñcipi.
Itthamekadviticatupañcabhummāni ¶ soḷasa;
Dasa pañcadasevātha, catuttiṃsa catuddasa.
Apāyāhetukānaṃ tu, mahāpākakriyājave;
Hitvā sesaparittāni, cittāni pana labbhare.
Dvihetukāhetukānaṃ, sesānaṃ kāmamānasā;
Labbhanti pana hitvāna, ñāṇapākakriyājave.
Tihetukānaṃ sattānaṃ, tattha tatthūpapattiyaṃ;
Tattha tatthūpapannānaṃ, labbhamānāni labbhare.
Tihetukānaṃ sabbepi, mānasāpāyapāṇinaṃ;
Sattatiṃsāvasesānaṃ, ekatālīsa niddise.
Puthujjanāna sekkhānaṃ, na santi javanakriyā;
Na santi vītarāgānaṃ, puññāpuññāni sabbathā.
Kaṅkhādiṭṭhiyutā ¶ pañca, sekkhānaṃ natthi mānasā;
Dosamūladvayañcāpi, natthānāgāmino pana.
Vavatthitāriyesveva, yathāsakamanuttarā;
Maggaṭṭhānaṃ sako maggo, natthaññaṃ kiñci sabbathā.
Puthujjanānaṃ dvinnampi, phalaṭṭhānaṃ yathākkamaṃ;
Tatiyassa phalaṭṭhassa, catutthassa ca sambhavā.
Tesaṭṭhi ceva cittāni, labbhantekūnasaṭṭhi ca;
Sattapaññāsa cittāni, tepaññāsa ca sabbathā.
Catupaññāsa paññāsa, paññāsadvayahīnakā;
Kāmesu tesaṃ sambhonti, catutālīsa cakkamā.
Tecattālīsa cekūnacattālīsa yathākkamaṃ;
Bhavantekūnatālīsa, pañcattiṃsa ca rūpisu.
Sattavīsa ¶ ca tevīsa, tevīsa ca yathākkamaṃ;
Āruppesupi labbhanti, tesamaṭṭhāraseva ca.
Puthujjanā ca cattāro, apāyāhetukādayo;
Ariyā ceva aṭṭhāti, dvādasannaṃ vasā siyuṃ.
Chabbidhā cittakoṭṭhāsā, ekapuggalikā tathā;
Catupañcachasattaṭṭha-puggalaṭṭhāti cakkamā.
Chabbīsa cuddasevātha, terasa dve ca mānasā;
Dasa sattādhikā ceva, puna sattādhikā dasāti.
Iti cittavibhāge bhūmipuggalacittappavattikathā niṭṭhitā.
Chaṭṭho paricchedo.