📜

Ekūnavīsatima pariccheda

Bodhi āgamano

1.

Mahābodhirakkhaṇatthaṃ ¶ , aṭṭhārasa rathe sabho;

Devakulāni datvāna, aṭṭhāmaccā kulāni ca.

2.

Aṭṭha brāhmaṇakulāni, aṭṭha vassakulāni ca;

Gopakānaṃ taracchānaṃ, kuliṅgānaṃ kulāni ca.

3.

Tatheva pesakārānaṃ, kumbhakārānameva ca;

Sabbe sañcāpi senīnaṃ, nāgayakkhānameva ca.

4.

Hemasajjughaṭeceva, datvā aṭṭhaṭṭha mānado;

Āropetvā mahābodhiṃ, nāvaṃ gaṅgāya bhūsitaṃ.

5.

Saṅghamitta mahātherī, sahe kadasa bhikkhuniṃ;

Tathevā’ropayitvāna, ariṭṭhapamukhepi ca.

6.

Nagarā nikkhamitvāna, viñjāṭavimaticcaso;

Tāmalitthiṃ anuppatto, sattāhene’va bhūpati.

7.

Accuḷā rāhi pūjāyi, devānāgānarāpi ca;

Mahābodhiṃ pūjayantā, sattāhena’vupāgamuṃ.

8.

Mahāsamuddatīramhi, mahābodhiṃ mahīpati;

Ṭhapāpetvāna pūjesi, mahārajjena so puna.

9.

Mahābodhiṃ mahārajje, abhisiñcīyakāmado;

Aggasira sukkapakkhe, dine pāṭipade tato.

10.

Uccāretuṃ mahābodhiṃ, tehiyeva’ṭṭha aṭṭhahi;

Sālamūlamhi dinnehi, dhātuggatakulehi so.

11.

Ukkhipitvā mahābodhiṃ, galamattaṃ jalaṃ tahiṃ;

Ogāhetvā sanāvāya, patiṭṭhāpayi sādhukaṃ.

12.

Nāvaṃ ¶ āropayitvā taṃ, mahātheriṃ satherikaṃ;

Mahāriṭṭhaṃ mahāmaccaṃ, idaṃ vacanamabravi.

13.

‘‘Ahaṃ rajjena tikkhattuṃ, mahābodhimapūjayiṃ;

Eva mevā’bhi pūjetu, rājā rajjena me sakhā’’.

14.

Idaṃ vatvā mahārājā, tīre pañjaliko ṭhito;

Gacchamānaṃ mahābodhiṃ, passaṃ assūnivattayi.

15.

Mahābodhi viyogena,

Dhammā soko sasokavā;

Kannitvā paridevitvā,

Agamāsi sakaṃ puraṃ.

16.

Mahābodhi samāruḷhā, nāvāpakkhandhī toyadhiṃ;

Samantā yojane vicī, sannisīdi mahaṇṇave.

17.

Pupphiṃsu pañcavaṇṇāni, padumāni samantato;

Antalikkhe pavajjiṃsu, aneka tūriyāni ca.

18.

Devatāhi anekāhi, pūjā’nekā pavattitā;

Gahetuñca mahābodhi, nāgā’kāsuṃ vikubbanaṃ.

19.

Saṅghamittā mahātheri, abhiññābalapāragā;

Supaṇṇarūpā hutvāna, te tāsesi mahorage.

20.

Te tāsitā mahātheriṃ, yācitvāna mahoragā;

Nayitvāna mahābemadhiṃ, bhujaṅgabhavanaṃ tato.

21.

Sattāhaṃ nāgarajjena, pūjāhi vividhāhi ca;

Pūjayitvāna ānetvā, nāvāyaṃ ṭhapayiṃsu te.

22.

Tadaheva mahābodhi, jambukolamidhagamā;

Devānaṃpiyatisso tu, rājā lokahite rato.

23.

Sumanā sāmaṇeramhā, pubbe sutatadāgamo;

Maggasirādidinagho, pabhuti vacasādaro.

24.

Uttaradvārato ¶ yāva, jambukolaṃ mahāpathaṃ;

Vibhūsayitvā sakalaṃ, mahābodhigatāsayo.

25.

Samuddāsanasālāya, ṭhāne ṭhatvā mahaṇṇave;

Āgacchantaṃ mahābodhiṃ, mahātheriddhiyā’ddasa.

26.

Tasmiṃṭhāne katā sālā, pakā setuṃ tamabbhutaṃ;

Samuddāsanasālāti, nāmenā‘si’dha pākaṭā.

27.

Mahātherānubhāvena, saddhiṃ therehi tehi ca;

Tadaheva’gamā rājā, jambukolaṃ sa senako.

28.

Mahābodhā gamepīti-vegenu’nno udānayaṃ;

Galappamāṇaṃ salilaṃ, vigāhetvā suviggaho.

29.

Mahābodhiṃ soḷasahi, kulehi saha muddhanā;

Ādāyo’ropayitvāna, velāyaṃ maṇḍape subhe.

30.

Ṭhapayitvāna laṃkindo, laṃkārajjena pūjayi;

Soḷasannaṃ samappetvā, kulānaṃ rajjamattano.

31.

Sayaṃ dovārikaṭhāne, ṭhatvāna divase tayo;

Tattheva pūjaṃ kāresi, vividhaṃ manujādhipo.

32.

Mahābodhiṃ dasamiyaṃ, āropetvā rathesubhe;

Ānayanto manussindo, dumindaṃ taṃ ṭhapāpayi.

33.

Pācinassa vihārassa, ṭhāne ṭhānavicakkhaṇo;

Pātarāsaṃ pavattesi, sasaṅghassa janassa so.

34.

Mahāmahindathere’ttha, kataṃ dasabalena taṃ;

Kathesi nāgadamanaṃ, rañño tassa asesato.

35.

Therassa sutvā kāretvā, saññāṇāni tahiṃ tahiṃ;

Paribhuttesu ṭhānesu, nisajjādīhi satthunā.

36.

Tivakkassa brāhmaṇassa, gāmadvāre ca bhūpati;

Ṭhapāpetvā mahābodhiṃ, ṭhānesu tesu tesu ca.

37.

Suddhavāluka santhāre, nānāpupphasamākule;

Paggahitadhaje magge, pupphagghikavibhūsite.

38.

Mahābodhiṃ ¶ pūjayanto, rattindiva matandito;

Ānayitvā cuddasiyaṃ, anurādha purantikaṃ.

39.

Vaḍḍhamānakacchāyāya, puraṃ sādhu vibhūsitaṃ;

Uttarena ca dvārena, pūjayanto pavesiya.

40.

Dakkhiṇena ca dvārena, nikkhamitvā pavesiya;

Mahā meghavanārāmaṃ, catubuddhanisevitaṃ.

41.

Sumanasseva vacasā, padesaṃ sādhusaṅkhataṃ;

Pubbabodhiṭhitaṭṭhānaṃ, upanetvā manoramaṃ.

42.

Kulehi so soḷasahi, rājā laṅkāradhārihi;

Oropetvā mahābodhiṃ, patiṭṭhā petu mossajji.

43.

Hatthato muttamattasā, asītiratanaṃ nabhaṃ;

Uggantvāna ṭhitā muñci, chabbaṇṇā rasmiyo subhā.

44.

Dīpe patthariyā’hacca, brahmalokaṃ ṭhitā ahu;

Sūriyatthaṅgamanāyāva, rasmiyo tā manoramā.

45.

Purisā dasasahassāni, pasannā pāṭihāriye;

Vipassitvānā’rahatthaṃ, patvāna idha pabbajuṃ.

46.

Orohitvā mahābodhi, sūriyatthaṅgame tato;

Rohiṇiyā patiṭṭhāsi, mahiyaṃ kampi medinī.

47.

Mūlāni tāni uggantvā, kaṭāhamukhavaṭṭito;

Vinandhantā kaṭāhaṃ taṃ, otariṃsu mahītalaṃ.

48.

Patiṭṭhitaṃ mahābodhiṃ, janā sabbe samagatā;

Gandhamālādi pūjāhi, pūjayiṃsu samantato.

49.

Mahāmegho pavassittha, himagabbhā samantato;

Mahābodhiṃ chādayiṃsu, sītalāni ghanāni ca.

50.

Sattāhāni mahābodhiṃ, tahiṃyeva adassanā;

Himagabbhe sannisīdi, pasādajananī jane.

51.

Sattāhā tikkame meghā, sabbe apagamiṃsu te;

Mahābodhi ca dissittha, chabbaṇṇā raṃsiyopi ca.

52.

Mahāmahindattheroca, saṅghamittā ca bhikkhunī;

Tatthā’gañchuṃsaparisā, rājā saparisopi ca.

53.

Khattiyā ¶ kājaraggāme, candanaggāma khattiyā;

Tivakka brāhmaṇo ceva, dīpavāsī janāpi ca.

54.

Devānubhāvenā’gañchuṃ, mahābodhi mahussukkā;

Mahāsamāgame tasmiṃ, pāṭihāriyavimhite.

55.

Pakkaṃ pācinasākhāya, pekkhataṃ pakka’makkhataṃ;

Thero patantamādāya, ropetuṃ rājino adā.

56.

Paṃsūnaṃ gandhamissānaṃ, puṇṇe soṇṇa kaṭāhake;

Mahāsanassa ṭhāne taṃ, ṭhapitaṃ ropa’yissaro.

57.

Pekkhataṃyeva sabbesaṃ, uggantvā aṭṭha aṅkurā;

Jāyiṃsu bodhitaruṇā, aṭṭhaṃsu catuhatthakā.

58.

Rājā te bodhitaruṇe, disvā vimhitamānaso;

Setacchattena pūjesi, abhisekamadāsi ca.

59.

Patiṭṭhāpesi aṭṭhannaṃ, jambukolamhi paṭṭane;

Mahābodhi ṭhita ṭhāne, nāvāyo rohane tadā.

60.

Tivakkabrāhmaṇagāme, thūpārāme tatheva ca;

Issarasamaṇārāme, paṭhame cetiyaṅgaṇe.

61.

Cetiya pabbatā rāme, tathā kājaragāmake;

Candanagāmake cāti, ekekaṃ bodhilaṭṭhikaṃ.

62.

Sesā catupakkajātā, dvattiṃsa bodhilaṭṭhiyo;

Samantā yojanaṭhāne, vihāresu tahiṃ tahiṃ.

63.

Dīpāvāsī janasseva, hitatthāya patiṭṭhite;

Mahābodhi dumindamhi, sammāsambuddha tejasā.

64.

Anulāsāsa parisā, saṅghamittāya theriyā;

Santike pabbajitvāna, arahattamapāpuṇi.

65.

Ariṭṭho so pañcasata-parivāro ca khattiyo;

Therantike pabbajitvā, arahattamapāpuṇi.

66.

Yāni seṭṭhikulāna’ṭṭha-mahābodhimidhāharuṃ;

Bodhāharakulānīti, tāni tena pavuccare.

67.

Upāsikā vihāroti, ñāte bhikkhunupassaye;

Sasaṅghā saṅghamittā sā, mahātherī tahiṃ vasi.

68.

Agārattayapāmokkhe ¶ , agāre tattha kārayi;

Dvādasa tesu ekasmiṃ, mahāgāre ṭhapāpayi.

69.

Mahābodhisametāya, nāvāya kūpayaṭṭhikaṃ;

Ekasmiṃ piya mekasmiṃ, arittaṃ tehi teviduṃ.

70.

Jāte aññanikāyepi, agārā dvādasāpi te;

Hatthāḷaka bhikkhunīhi, vaḷañjayiṃsu sabbadā.

71.

Rañño maṅgalahatthi so, vicaranto yathāsukhaṃ;

Purassa ekapassamhi, kandarantamhi sītale.

72.

Kadambapupphagumbante, aṭṭhāsi gocaraṃ caraṃ;

Hatthiṃ tattharataṃ ñatvā, akaṃsu tattha āḷhakaṃ.

73.

Atheka divasaṃ hatthī, nagaṇhi kabaḷāni so;

Dīpappasādakaṃ theraṃ, rājā so pucchitaṃ mataṃ.

74.

Kadambapupphagumbasmiṃ, thūpassa karaṇaṃ karī;

Icchatīti mahāthero, mahārājassa abravi.

75.

Sadhātukaṃ tattha thūpaṃ, thūpassa gharameva ca;

Khippaṃ rājā akāresi, niccaṃ janahiterato.

76.

Saṅghamittā mahātherī, suññāgārābhilāsinī;

Ākiṇṇattā vihārassa, vussamānassa tassa sā.

77.

Vuddhatthinī sāsanassa, bhikkhunīnaṃ hitāya ca;

Bhikkhunupassayaṃ aññaṃ, icchamānā vicakkhaṇā.

78.

Gantvā cetiyagehaṃ taṃ, pavivekasukhaṃ bhusaṃ;

Divāvihāraṃ kappesi, vihārakusalā’malā.

79.

Theriyā vandanatthāya, rājā bhikkhunupassayaṃ;

Gantvā tattha gataṃ sutvā, gantvāna tattha vandiya.

80.

Sammoditvā tāya saddhiṃ, tatthāgamanakāraṇaṃ;

Tassā ñatvā adhippāyaṃ, adhippāya vidū vidū.

81.

Samantā thūpagehassa, rammaṃ bhikkhunupassayaṃ;

Devānaṃpiyatisso so, mahārājā akārayi.

82.

Hatthāḷhakasamīpamhi ¶ , kato bhikkhunupassayo;

Hatthāḷhakavihāroti, vissuto āsi tena so.

83.

Sumittā saṅghamittā sā, mahātherī mahāmatī;

Tasmiñhi vāsaṃ kappesi, ramme bhikkhunupassaye.

84.

Evaṃ laṃkā lokahitaṃ sāsanavuddhiṃ;

Saṃsodhento esa mahābodhi dumindo;

Laṃkādīpe ramme mahāmeghavanasmiṃ,

Aṭṭhā sīghaṃ kālamanekabbhūtayuttoti.

Sujanappasādasaṃvegatthāya kate mahāvaṃse

Bodhiāgamano nāma

Ekūnavīsatimo paricchedo.