📜

Vīsatima pariccheda

Theraparinibbānaṃ

1.

Aṭṭhārasamhi vassamhi, dhammāsokassa rājino;

Mahāmeghavanārāme, mahābodhi patiṭṭhati.

2.

Tato dvādasame vasse, mahesī tassa rājino;

Piyā asandhīmittā sā, matā sambuddhamāmakā.

3.

Tato catutthe vassamhi, dhammāsoko mahīpati;

Tissarakkha mahesitte, ṭhapesi visamāsayaṃ.

4.

Tato tu tatiye vasse, sābālā rūpamāninī;

‘‘Mayāpi ca ayaṃ rājā, mahābodhiṃ ma māyati’’.

5.

Iti kodhavasaṃ gantvā, attano’nattha kārikā;

Maṇḍukaṇṭakayogena, mahābodhi maghā tayi.

6.

Tato ¶ ca tutthevassamhi, dhammā soko mahāyaso;

Anicca tāva saṃpatto, sattatiṃsasamā ime.

7.

Devānaṃ piyatisso tu, rājā dhammaguṇe rato;

Mahāvihāre navakammaṃ, tathā cetiyapabbate.

8.

Thūpārāme navakammaṃ, niṭṭhāpetvā yathārahaṃ;

Dīpappasādakaṃ theraṃ, pucchi pucchitakovidaṃ.

9.

Kārāpessamahaṃ bhante, vihāresu bahū idha;

Patiṭṭhāpetuṃ thūpesu, kathaṃ lacchāma dhātuyo.

10.

Sambuddhapattaṃ pūretvā, sumanenā’haṭā idha;

Cetiyapabbate rāja, ṭhapitā atthi dhātuyo.

11.

Hatthikkhandhe ṭhapetvā tā, dhātuyo idha āhara;

Iti vutto satherena, tathā āhari dhātuyo.

12.

Vihāre kārayitvāna, ṭhāne yojanayojane;

Dhātuyo tattha thūpesu, nidhāpesi yathārahaṃ.

13.

Sambuddhabhuttapattaṃ tu, rājavatthughare subhe;

Ṭhapayitvāna pūjesi, nānāpūjāhi sabbadā.

14.

Pañcasatehi’ssareti, mahātherassa santike;

Pabbajjavasitaṭhāne, issarasamaṇako ahu.

15.

Pañcasatehi vassehi, mahātherassa santike;

Pabbajjavasitaṭhāne, tathā vassagiri ahu.

16.

Yā yā mahāmahindena, therena vasitā guhā;

Sapabbatavihāresu, sā mahindaguhā ahu.

17.

Mahāvihāraṃ paṭhamaṃ, dutiyaṃ cetiyavhayaṃ;

Thūpārāmaṃ tu tatiyaṃ, thūpapubbaṅgamaṃ subhaṃ.

18.

Catutthaṃ tu mahābodhi-patiṭṭhāpanameva ca;

Thūpaṭhānīyabhūtassa, pañcamaṃ pana sādhukaṃ.

19.

Mahācetiyaṭhānamhi, silāthūpassa cāruno;

Sambuddhagīvādhātussa, patiṭṭhāpanameva ca.

20.

Issarasamaṇaṃ ¶ chaṭṭhaṃ, tissavāpintusattamaṃ;

Aṭṭhamaṃ paṭhamaṃ thūpaṃ, navamaṃ vassagirivhayaṃ.

21.

Upāsikāvhayaṃ rammaṃ, tathā hatthāḷhakavhayaṃ;

Bhikkhunupassake dve’me, bhikkhunī phāsukāraṇā.

22.

Hatthāḷhake osaritvā, bhikkhunīnaṃ upassaye;

Gantvāna bhikkhusaṅghena, bhattaggahaṇakāraṇā.

23.

Hattasālaṃ sūpahāraṃ, mahāpāḷikanāmakaṃ;

Sabbupakaraṇūpetaṃ, sampattaparicārikaṃ.

24.

Tathā bhikkhusahassassa, saparikkhāramuttamaṃ;

Pavāraṇāya dānañca, anuvassakameva ca.

25.

Nāgadīpe jambukola-vihāraṃ ta mhipaṭṭane;

Tissamahāvihārañca, pācīnārāma meva ca.

26.

Iti etāni kammāni, laṃkājanahitatthiko;

Devānaṃpiyatisso so, laṃkindo puññapaññavā.

27.

Paṭhameyeva vassamhi, kārāpesi guṇappiyo;

Yāva jīvantunekāni, puññakammāni ācini.

28.

Ayaṃ dīpo ahu ṭhito, vijite tassa rājino;

Vassāni cattālīsaṃ so, rājā rajjamakārayi.

29.

Tassa’cca ye taṃ kaniṭṭho, uttiyo iti vissuto;

Rājaputto aputtaṃ taṃ, rajjaṃ kāresi sādhukaṃ.

30.

Mahāmahindatthero tu, jinasāsanamuttamaṃ;

Pariyattiṃ paṭipattiṃ, paṭivedhañca sādhukaṃ.

31.

Laṃkādīpamhi dīpetvā, laṃkādīpo mahāgaṇi;

Laṃkāyaso satthu kappo, katvā laṃkāhitaṃ bahuṃ.

32.

Tassa uttiyarājassa, jayavassamhi aṭṭhame;

Antovassaṃ saṭṭhivasso, cetiyapabbate vasaṃ.

33.

Assayujassa māsassa, sukkapakkhaṭhame dine;

Parinibbāyite netaṃ, dinaṃ tannāmakaṃ ahu.

34.

[Nibbutassa ¶ mahindassa, aṭṭhamiyaṃ dine pana,

Tena taṃ divasaṃ nāma, aṭṭhamiyāti sammataṃ.]

35.

Taṃ sutvā uttiyo rājā, sokasallasamappito;

Gantvāna theraṃ vanditvā kanditvā bahudhā bahuṃ.

36.

Āsittagandhatelāya, bahuṃ sovaṇṇadoṇiyā;

Theradebhaṃ khipāpetvā, taṃ doṇiṃ sādhuphussitaṃ.

37.

Sovaṇṇakūṭāgāramhi, ṭhapāpetvā alaṅkate;

Kūṭāgāraṃ gāhayitvā, kārento sādhukīḷitaṃ.

38.

Mahatā ca janoghena, āgatenatato tato;

Mahatā ca baloghena, kārento pūjanāvidhiṃ.

39.

Alaṅkatena maggena, bahudhā’laṅkataṃ puraṃ;

Ānayitvāna nagare, cāretvā rājavīthiyo.

40.

Mahāvihāraṃ ānetvā, ettha pañhambamāḷake;

Kuṭāgāraṃ ṭhapāpetvā, sattāhaṃ so mahīpati.

41.

Toraṇaddhajapupphehi, gandhapuṇṇaghaṭehi ca;

Vihārañca samantā ca, maṇḍihaṃ yojanattayaṃ.

42.

Ahu rājānubhāvena, dīpantu sakalaṃ pana;

Ānubhāvena devānaṃ, tathevā’laṅkataṃ ahu.

43.

Nānāpūjaṃ kārayitvā, sattāhaṃ so mahīpati;

Puratthimadisābhāge, therānaṃ baddhamāḷake.

44.

Kāretvā gandhacitakaṃ, mahāthūpaṃ padakkhiṇaṃ;

Karonto tattha netvā taṃ, kūṭāgāraṃ manoramaṃ.

45.

Citakamhi ṭhapāpetvā, sakkāraṃ antimaṃ akā;

Cetiyañcettha kāresi, gāhā petvāna dhātuyo.

46.

Upaḍḍhadhātuṃ ¶ gāhetvā, cetiye pabbatepi ca;

Sabbesu ca vihāresu, thūpe kāresi khattiyo.

47.

Isino dehanikkhepa-kataṭhānañhi tassa taṃ;

Vuccate bahumānena, isibhūmaṅganaṃ iti.

48.

Tato pabhutya’riyānaṃ, samantā yojanattaye;

Sarīraṃ āharitvāna, tamhi desamhi ḍayhati.

49.

Saṅghamittā mahātherī, mahā’bhiññā mahāmatī;

Katvā sāsanakiccāni, tathā lokahitaṃ bahuṃ.

50.

Ekūnasaṭṭhivassā sā, uttiyasse’va rājino;

Vassamhi navame kheme, hatthāḷhakaupassaye.

51.

Vasantī parinibbāyī, rājā tassāpi kārayi;

Therassa viya sattāhaṃ, pūjāsakkāra muttamaṃ.

52.

Sabbā alaṅkatā laṃkā, therassa viya āsi ca;

Kūṭāgāragataṃ theri-dehaṃ sattadinaccaye.

53.

Nikkhāmetvāna nagaraṃ, thūparāma puratthato;

Cittasālā samīpamhi, mahābodhipa dassaye.

54.

Theriyā vuṭṭhaṭhānamhi, aggikicca makārayi;

Thūpañca tattha kāresi, uttiyo so mahīpati.

55.

Pañcāpi te mahātherā, therāriṭṭhādayopi ca;

Tathā’neka sahassāni, bhikkhu khīṇāsavāpi ca.

56.

Saṅghamittā pabhutiyo, tā ca dvādasatheriyo;

Khīṇāsavā bhikkhuniyo, sahassāni bahūni ca.

57.

Bahussutā mahāpaññā, vinayādijānāgamaṃ;

Jotayitvāna kālena, payātā’niccatāvasaṃ.

58.

Dasavassāni so rājā, rajjaṃ kāresi uttiyo;

Evaṃ aniccatā esā, sabbalokavināsinī.

59.

Taṃ ¶ etaṃ atisāhasaṃ atibalaṃ na vāriyaṃ naro;

Jānantopi aniccataṃ bhavagate nibbindateneva ca;

Nibbindo viratiṃ ratiṃ na kurute pāpehi puññehi ca;

Tasse’sāatimohajālabalatājānampi sammuyhatīti.

Sujanappasādasaṃvegatthāya kate mahāvaṃse

Theraparinibbānaṃ nāma

Vīsatimo paricchedo.