📜
Paññāsatima pariccheda
Dvirājakonāma
Tato ¶ rajje patiṭṭhāya, kassapo dakkhiṇaṃ disaṃ;
Adā kassapanāmassa, yuvarājassa dhīmato.
Aggābhisekaṃ dāpesi, yuvarājassa dhītuyā;
Rājakaññāya tissāya, bhariyāye’va attano.
Yācakānañca sippīnaṃ, āgatānaṃ tato tato;
Dānaṃ daṇḍissaraṃ nāma, sadā dāpesi bhūpati.
Ādipādo mahindo so,
Vasanto rohaṇe tadā;
Gahetuṃ rājinoraṭṭha-
Mādāya balamāgato.
Taṃ sutvā kupito rājā, balaṃ pesesi attano;
Yujjhitvā taṃ parājesi, mahindo so mahābhaṭo.
Tato rājā nivattetuṃ, pitaraṃ tassa pesayi;
Kassapaṃ yuvarājaṃ taṃ, so gantvā puttasantikaṃ.
Nānādhammakathopetaṃ, vatvā yuttimanekadhā;
Saṅghāmato nivattetvā, puttaṃ so punarāgami.
Ādipādo tu so pacchā, ghātetvā maṇḍalādhipe;
Kuddhejanapade disvā, agamāsi purantikaṃ.
Bhikkhusaṅgho tamānetvā, dassesi vasudhādhipaṃ;
Datvā so dhītaraṃ tassā, pesesi puna rohaṇaṃ.
Nīharitvāna dussīle, nikāyattayavāsīsu;
Gāhāpesi nave bhikkhū, āvāse tattha tattha so.
Dvayābhisekajātena, ādipādena sununā;
Mahāvihāre bodhimhi, paṃsuṃ vaḍḍhesi pūjayaṃ.
Akāsi ¶ ca nikāyesu, tīsu bimbe silāmaye;
Sovaṇṇaye raṃsijāle, chattaṃ cūḷāmaṇiṃ tathā.
Abhayagirivihāramhi, pāsādaṃ sakanāmakaṃ;
Katvā tattha nivāsetvā, bhikkhu gāmamadāpayi.
Mahiyaṅgaṇavihārasmiṃ, gāmaṃ so cetiyassa’dā;
Savatthaṃ paṭimābhattaṃ, sabbabhikkhūna dāpayi.
Thale jale ca sattānaṃ, adāsi abhayaṃ tadā;
Cārittapubbarājūnaṃ, paripālesi sabbadā.
Tassa senāpati seno, ilaṅgorājavaṃsajo;
Theriyānaṃ akā’vāsaṃ; Thūpārāmassa pacchato.
Dhammārucikabhikkhūnaṃ, dhammārāmamakārayi;
Tathā sāgalikānañca, kassapasenanāmakaṃ.
Hadayuṇhābhidhānaṃ so, katvā cetiyapabbate;
Pariveṇaṃ adādhamma-rucikānañca bhikkhūnaṃ.
Ārāmikānaṃ bhikkhūnaṃ, ārāmesu tahiṃ tahiṃ;
Ekamekaṃ kuṭiṃ katvā, dāpesi ca camūpati.
Rattamālagirismiṃ so, katvā rammaṃ taraṃ subhaṃ;
Kuciṃ adā sāsanassa, sāmikānaṃ tapassinaṃ.
Mahāvihāre kāretvā, paviveṇaṃ varaṃ adā;
Paṃsukūlikabhikkhūnaṃ, samuddagirināmakaṃ.
Vāsaṃ araññe kāretvā, attano vaṃsanāmakaṃ;
Mahāvihāre bhikkhūnaṃ, vane nivāsataṃ adā.
Vihāresū ca jiṇṇesu, navakammamakārayi;
Dāpesi aggalaṃ sabba-bhikkhūnaṃ jiṇṇacīvare.
Tissārāmaṃ karitvāna, bhikkhūnīnamupassayaṃ;
Maricavaṭṭimahābodhi, parihāre nivesayi.
Anurādhapure ceva, pulatthinagarepi ca;
Upasaggaroganāsāya, vejjasālāpi kārayi.
Attanā katavāsanaṃ, bhogagāme ca dāpayi;
Tathārāmikagāme ca, paṭimābharaṇañca so.
Bhesajjagehaṃ ¶ kāresi, nagare tattha tattha so;
Paṃsukūlikabhikkhūnaṃ, bhattaṃ vatthañca dāpayi.
Khandhīkate amocesi, tiracchānagate bahū;
Kapaṇānañca dāpesi, mahādānaṃ camūpati.
Vicittaṃ byañjanaṃ bhattaṃ, yāguṃ vividhakhajjakaṃ;
Katvā sūkararūpañca, guḷaṃ bhikkhūnaṃ dāpayi.
Evāmādīni puññāni, katvā senāya nāyako;
Seno kittindupādehi, sabbā obhāsayī disā.
Tasseva ñātako katvā, nāyako rakkhasavhayo;
Savārakamhi gāmamhi, vihāraṃ sumanoharaṃ.
Mahāvihāravāsīnaṃ, sārānaṃ paṭipattiyā;
Bhikkhūnaṃ so adā sādhu, ṭhapetvā vattamuttamaṃ.
Seno nāma mahālekho, mahālekhakapabbataṃ;
Mahāvihāre kāresi, bhikkhūnaṃ vāsamuttamaṃ.
Coḷarājābhidhāno, ca, amacco tassa rājino;
Pariveṇaṃ akārammaṃ, naṭṭhaṃ taṃ suppatiṭṭhitaṃ.
Rājā tīsu nikāyesu, rūpakammamanoramaṃ;
Maṇḍapāni vicittāni, vejayanto pamāni ca.
Kāretvā dhātupūjāyo, katvā janamanoharā;
Yathā kammaṃ gato ṭhatvā, vassāni dasasatta ca.
Dvayābhisekasañjāto, yuvarājātha kassapo;
Āsi laddhābhiseko so, laṃkārajjekamāgate.
Saddho āgatamaggova, sābhiñño viya paññavā;
Vattā so maramantiva, cāgavā dhanado viya.
Bahussuto dhammakathī, sabbasippavisārado;
Yuttāyuttavicārāya, nipuṇo nayakovido.
Acalo indalīlo’va, ṭhito sugatasāsane;
Parappavādivātehi, sabbehi’pi akampiyo.
Māyāsāṭheyyamānādi, pāpānañca agocaro;
Guṇānaṃ ākaro sabba-ratanānaṃ vasāgaro.
Bhūmicando ¶ narindo so, vaṃse jātassa attano;
Dappuḷassādīpādassa, yuvarājapadaṃ adā.
Rajjaṃ dasahi dhammehi, catusaṅgahavatthūhi;
Karonto paripālesi, lokaṃ nettaṃva attano.
So dhetvā sāsanaṃ sabbaṃ, dhammakammena satthuno;
Gahetvā navake bhikkhū, akāsā’vāsapūraṇaṃ.
Duṭṭhagāmaṇirājena, kataṃ maricavaṭṭikaṃ;
Naṭṭhaṃ vihāraṃ kāretvā, nānāāvāsa bhūsitaṃ.
Theravaṃsajabhikkhūnaṃ, adā katvā mahāmahaṃ;
Tesaṃ pañcasatānañca, bhogagāme ca dāpayi.
Tattha so tusite ramme, devasaṅghapurakkhataṃ;
Metteyyaṃ lokanāthaṃ taṃ, desentaṃ dhammamuttamaṃ.
Dassento viya lokassa, vihāre sabbasajjite;
Nisinno maṇḍape ramme, nānāratanabhūsite.
Nagarehi ca sabbehi, bhikkhūhi parivārito;
Buddhalilāya laṃkindo, abhidhamma mabhāsayi.
Soṇṇapaṭṭe likhāpetvā-bhidhammapiṭakaṃ tadā;
Dhammasaṅgaṇikaṃ potthaṃ, nānāratana bhūsitaṃ.
Katvā nagaramajjhamhi, kāretvā hemamuttamaṃ;
Taṃ tattha ṭhapayitvāna, parihāramadāpayi.
Sakkasenāpatiṭṭhānaṃ, datvā puttassa attano;
Parihāre niyojesi, tattha taṃ dhammapotthake.
Anusaṃvaccharaṃ rājā, puraṃ devapurī viya;
Vibhūsitāya senāya, sajjetvā parivārito.
Devarājāva sobhanto, sabbābharaṇabhūsito;
Hatthikhaṇḍe nisīditvā, caranto puravīthiyaṃ.
Mahatā parihārena, netvā taṃ dhammasaṅgahaṃ;
Attanā kāritaṃ rammaṃ, vihāraṃ sabbasajjitaṃ.
Tattha dhātugate ramme, nānāratanabhūsite;
Maṇḍape dhātupiṭhasmiṃ, patiṭṭhāpiya pūjayi.
Ganthākarapariveṇaṃ ¶ , mahāmeghavane akā;
Nagare vajjasālā ca, tesaṃ gāme ca dāpayi.
Bhaṇḍikapariveṇañca, silāmeghañca pabbataṃ;
Katvā’bhayagirismiṃ so, tesaṃ gāmamadāpayi.
Jotivanavihārasmiṃ, rājā laṅkāya nāyako;
Bhattaggassa adā gāmaṃ, tathā’bhayagirimhi ca.
Dakkhiṇagirināmassa, vihārassa ca dāpayi;
Gāmaṃ kataññubhāvena, rājā paramadhammiko.
Sakkasenāpati rammaṃ, pariveṇaṃ sumāpiya;
Adāsi sahagāmehi, theriyānaṃ sanāmikaṃ.
Bhariyā vajirā tassa, tesaṃyeva adāpayi;
Pariveṇaṃ karitvāna, sagāmaṃ sakanāmakaṃ.
Upassayaṃ karitvāna, sā eva padalañchane;
Bhikkhūnīnaṃ adā thera-vaṃse sabbattha pūjite.
Sakkasenāpati mātā, devā’raññaka bhikkhūnaṃ;
Theravaṃsappadīpānaṃ, akā’vāsaṃ sanāmakaṃ.
Sā eva paṭibimbassa, satthu maricavaṭṭiyaṃ;
Cūḷāmaṇiṃ pādajalaṃ, akā chattañca cīvaraṃ.
Rājā rājālayeyeva, rājavaṃsaṃ sanāmakaṃ;
Akāsi pāḷikaṃ nāma, pāsādaṃ sumano haraṃ.
Pūjesi rājinī nāma, rājino bhariyā’parā;
Paṭṭakañcukapūjāya, hemamālika cetiyaṃ.
Tassā puttosi siddhattho, nāma issariye ṭhito;
Suto malayarājāti, rūpena makaraddhajo.
Rājā tasmiṃ mate katvā, sālaṃ bhikkhunamuttamaṃ;
Dānavaṭṭaṃ paṭṭhapetvā, tassa pattimadā tadā.
Evaṃ dhammena kārente, rajjaṃ laṅkādīpe tadā;
Coḷarājena yujjhitvā, paṇḍurājā parājito.
Paṇṇākārāni nekāni, balaṃ sandhāya pesayi;
Rājālaṃkissaro saddhiṃ, mantetvā sacivehi so.
Sannayha ¶ balakāyaṃ so, sakkasenāpatiṃ sakaṃ;
Balassa nāyakaṃ katvā, mahāyitthamupāgami.
Vijayaṃ pubbarājūnaṃ, vatvā velātaṭe ṭhito;
Ussāhaṃ janayitvāna, nāvaṃ āropayī balaṃ.
Balakāyaṃ samādāya, sakkasenāpatiṃ tadā;
Sukhena sāgaraṃ tiṇṇo, paṇḍudesamupāgami.
Disvā balañca tañceva, paṇḍurājā sumānaso;
Ekacchattaṃ karissāmi, jambudīpanti abravi.
Baladvayaṃ gahetvāna, rājā so coḷavaṃsajaṃ;
Jetuṃ asakkuṇitvāna yuddhamujjhiya nikkhami.
Yujjhissāmīti gantāna, sakkasenāpatī puna;
Nisinno upasaggena, mato pāpena paṇḍuto.
Laṃkissaro balassāpi, tena rogena nānasaṃ;
Sutvā dayālubhāvena, senaṃ āṇāpayī tato.
Sakka senāpatiṭṭhānaṃ, tassa puttassa’dā tadā;
Vaḍḍhesi tena taṃ puttaṃ, katvā senāya nāyakaṃ.
Nikāyattayavāsīhi, parittaṃ nagare tadā;
Kāretvā rogadubbuṭṭhi-bhayaṃ nāsesi jantunaṃ.
Sāsanassa ca lokassa, santiṃ katvā anekadhā;
Rājā so dasame vasse, sukhena tidivaṃ gato.
Laṃkārajjepi ṭhatvā kathitatipiṭako sabbavijjāpadīpo,
Vattāvādī kavī so satidhītivisado desako bhāvako ca;
Paññāsaddhādayā vā parahitanirato lokavedīvadaññū;
Rājindo kassapo’yaṃ viya vimalaguṇo hotulokopi sabbo.
Sujanappasādasaṃvegatthāya kate mahāvaṃse
Dvirājako nāma
Paññāsatimo paricchedo.