📜

Chaṭṭhapariccheda

Vijayāgamanaṃ

1.

Vaṅgesu ¶ vaṅganagare, vaṅgarājā ahu pure;

Kāliṅgarañño dhītā’si, mahesī tassa rājino.

2.

So rājā deviyā tassā, ekaṃ alabhi dhītaraṃ;

Nemittābyākaruṃ tassā, saṃvāsaṃ magarājinā.

3.

Atīva rūpiniṃ āsi, atīva kāmagiddhinī;

Devena deviyā’cāpi, lajjāyā’si jagucchitā.

4.

Ekākinī sā nikkhamma, serīcārasukhatthinī;

Satthena saha aññātā, agā magadhagāminā.

5.

Lāḷaraṭṭhe aṭaviyā, sīho satthamabhiddhavi;

Aññattha sesā dhāviṃsu, sīhagatadisantusā.

6.

Gaṇhitvā gocaraṃ sīho, gacchaṃ disvā tamā’rato;

Ratto upāgalālento, laṅgulaṃ pattakaṇṇako.

7.

Sā taṃ disvā saritvāna, nemittavacanaṃ sutaṃ;

Abhītā tassa aṅgāni, rañjayanti parāmasi.

8.

Tassā phassenā’ti ratto, piṭṭhiṃ āropiyā’sutaṃ;

Sīho sakaṃ guhaṃ netvā, tāya saṃvāsamācari.

9.

Tena saṃvāsamanvāya, kālena yamake duve;

Puttañca dhītarañcāti, rājadhītā janesi sā.

10.

Puttassa hatthapādā’suṃ, sīhākārā tato akā;

Nāmena sīhabāhuṃ taṃ, dhītaraṃ sīhasīvaliṃ.

11.

Putto soḷasavasso so, mātaraṃ pucchi saṃsayaṃ;

Tuvaṃ pitā ca no amma, kasmā visadisā iti.

12.

Sā sabbamabravī tassa, kiṃnayāmā’ti so’bravi;

Guhaṃ thaketitāto te, pāsāṇenāti sā’bravi.

13.

Mahāguhāya ¶ thakanaṃ, khandhenā’dāya so akā;

Ekāhene’va paññāsa-yojanāni gatāgataṃ.

14.

Gocarāya gahe sīhe, dakkhiṇasmiñhi mātaraṃ;

Vāme kaṇiṭṭhiṃ katvāna, tayo sīghaṃ apakkamī.

15.

Nivāsetvāna sākhaṃ te, paccantaṃ gāmamāgamuṃ;

Tatthāsi rājidhītāya, mātulassa suto tadā.

16.

Senāpati vaṅgarañño, ṭhito paccanta gāmako;

Nisinnovaṭamūlaleso, kammantaṃ saṃvidhāyakaṃ.

17.

Disvā te pucchite’vocuṃ, aṭavī vāsino mayaṃ;

Iti so dāpayī tesaṃ, vatthāni dhajinī pati.

18.

Tānā’hesuṃ uḷārāni, bhattaṃ paṇṇesu dāpayi;

Sovaṇṇabhājananā’suṃ, tesaṃ puññena tāni ca.

19.

Tena so vimhito pucchi, ke tumheti camūpati;

Tassa sā jātigottāni, rājadhītā nivedayi.

20.

Pitucchā dhītaraṃ taṃ so, ādāya dhajinī pati;

Gantvāna vaṅganagaraṃ, saṃvāsaṃ tāya kappayi.

21.

Sīho sīghaṃ guhaṃ gantvā, te adisvā tayo jane;

Aṭṭito puttasokena, na ca khādi na cā’pivi.

22.

Dārake te gavesanto, agā paccantagāmake;

Ubbāsīyati so so’va, yaṃyaṃ gāmamupeti so.

23.

Paccantavāsino gantvā, rañño taṃ paṭivedayuṃ;

Sīho piḷeti te raṭṭhaṃ, taṃ deva paṭisedhaya.

24.

Alakaṃ nisedhakaṃ tassa, hatthikkhandhagataṃ pure;

Ādetu sīhadāyīti, sahassaṃ so pacārayi.

25.

Tatheva dvesahassāni, tīṇicā’pi narissaro;

Dvīsu vāresu vāresi, mātā sīhabhujaṃ hitaṃ.

26.

Aggahi tatiye vāre, sīhabāhu apucchiya;

Mātaraṃ tisahassaṃ taṃ, ghātetuṃ pitaraṃ sakaṃ.

27.

Rañño kumāraṃ dassesuṃ, taṃ rājā idha mabravi;

Gahito yadi sīho te, dammi raṭṭhaṃ tadeva te.

28.

So ¶ taṃ gantvā guhādvāraṃ, sīhaṃ disvāva ārakā;

Entaṃ puttasinehena, vijjhituṃ taṃ saraṃ khipi.

29.

Saro naḷātamāhacca, mettacittena thassa tu;

Kumārapādamūle’va, nivatto pati bhūmiyaṃ.

30.

Tathā’si yāva tatiyaṃ, tato kujjhimigāmipo;

Tato khitto sarotassa, kāyaṃ nibbijja nikkhami.

31.

Sakesaraṃ sīhasīsaṃ, ādāya sapuraṃ agā;

Matassa vaṅgarājassa, sattāhāni tadā ahu.

32.

Rañño aputtakattā ca, patītā cassa kammunā;

Sutvā ca rañño nattuttaṃ, sañjānitvā ca mātaraṃ.

33.

Amaccā sannipatitā, akhilā ekamānasā;

Sīhabāhu kumārassa, rājā hohīti abravuṃ.

34.

So rajjaṃ sampaṭicchitvā, datvā mātu patissa taṃ;

Sīhasīvalimādāya, jātabhūmiṃ gato sayaṃ.

35.

Nagaraṃ tattha māpesi, ahu sīhapuranti taṃ;

Araññe yojanasate, gāme cāpi nivesayi.

36.

Lāḷaraṭṭhe pure tasmiṃ, sīhabāhunarādhipo;

Rajjaṃ kāresi katvāna, mahesiṃ sīhasīvaliṃ.

37.

Mahesī soḷasakkhattuṃ, yamake ca duve duve;

Putte janayi kālesā, vijayo nāma jeṭṭhako.

38.

Sumitto nāma dutiyo, sabbe dvattiṃsa puttakā;

Kālena vijayaṃ rājā, uparajje’bhi secayi.

39.

Vijayo visamācāro, āsi tamparisāpi ca;

Sāhasāni anekāni, dussahāni kariṃsute.

40.

Kuddho mahājano rañño, tamatthaṃ paṭivedayi;

Rājā te saññapetvāna, puttaṃ ovadi sādhukaṃ.

41.

Sabbaṃ tatheva dutiyaṃ, ahosi tatiyaṃ pana;

Kuddho mahājano āha, puttaṃ ghātehi te iti.

42.

Rājā’thavijayaṃ tañca, parivārañca tassa taṃ;

Sattasatāni purise, kāretvā addhamuṇṇake.

43.

Nāvāya ¶ pakkhipāpetvā, vissajjāpesi sāgare;

Tathā tesaṃ bhariyāyo, tatheva ca kumārake.

44.

Visuṃ visuṃ te vissaṭṭhā, purisitthikumārakā;

Visuṃ visuṃ dīpakasmiṃ, okkamiṃsu vasiṃsu ca.

45.

Naggadīpoti ñāyittha, kumārokkantadīpako;

Bhariyokkantadīpo tu, mahindadīpako iti.

46.

Suppārake paṭṭanamhi, vijayo pana okkami;

Parisā sāhasene’ttha, bhīto nāvaṃ punā’ruhi.

47.

Laṃkāyaṃ vijayasanāmako kumāro;

Otiṇṇo thiramati tambapaṇṇidīpe;

Sālānaṃ yamakaguṇānamantarasmiṃ;

Nibbātuṃ sayitadine tathāgatassa.

Sujanapasādasaṃve gatthāyakate mahāvaṃse

Vijayāgamanaṃnāma

Chaṭṭhāparicchedo.