📜

Saṭṭhima pariccheda

Kumārodayo

1.

Rohaṇe nivasitthā’va, jayabāhumahīpati;

Mittāvhā rājinī ceva, tadā kālamakaṃsu te.

2.

Sirīvallabhajāyā’tha, janesi sugalā duve;

Māṇabharaṇakaṃ puttaṃ, puttiṃ līlāvatimpi ca.

3.

Māṇābharaṇabhūpāla-devī’pi ratanāvalī;

Mittaṃ pabhāvatiñcāpi, alabhī dhītaro duve.

4.

Passantassa ubho tāyo, dhītaro vīrabāhuno;

Tadā mahādipādassa, evaṃ āsi vitakkitaṃ.

5.

Lokābhisammate sabba-bhūpālanvayamuddhani;

Visuddhe somavaṃsamhi, abhijātā mayaṃ pana.

6.

Pihanīyatarākārā, sabbasattisamunnatā;

Nānāvijjāsu nipuṇā, hatthiassādisukkhamā.

7.

Tathā pekākinā ve’te, tayo vikkamabāhunā;

Parājayaṃ paribhavaṃ, pāpitā bahuso raṇe.

8.

Sūnuno susamatthassa, visodhetu mimaṃ malaṃ;

Na dissate pātubhāvo, aho no appapuññatā.

9.

Janavādakiliṭṭhena ¶ , rājattenāpi kiṃ mama;

Idāni visayāsaṅgaṃ, hitvā kalyāṇakammasu.

10.

Appamattassa satataṃ, netabbā vāsarā’iti;

Niyyātetvā amaccānaṃ, sabbaṃ rajjavicāraṇaṃ.

11.

Tahiṃ satta’ṭṭhamāsañhi, vasaṃ rattiyamekadā;

Devarājaghareseyyaṃ, kappesi sīlasaṃyato.

12.

Tato paccūsakālamhi, devaputtaṃ mahiddhikaṃ;

Vicittavatthābharaṇaṃ, gandhamālāvibhūsitaṃ.

13.

Uḷāratararūpena, dehobhāsena attano;

Obhāsentaṃ asesā’sā, sūriyañca na bhuggataṃ.

14.

Vadantaṃ supine evaṃ, adakkhi daraṇīpati;

Pasīdassu mahābhāga, pitobhava mahipati.

15.

Dhaññalakkhaṇasampanno, icchitatthassasādhako;

Vinīto lokakuhara-byāpitejo parakkamo.

16.

Āṇabalayasokitti-bhāsuro sagguṇākaro;

Lokasāsanasaṃvuddhi-karo puttavaro tava.

17.

Labbhīssate mahārāja, na cirasseva sampati;

Puttadārādhivutthaṃ taṃ, puraṃ khippaṃ payāhīti.

18.

Pabujjhitvāna sañjāta-pītivegotha rattiyā;

Vibhātāya tatopoṅkha-gāmaṃ gañchinaruttamo.

19.

Yathā diṭṭhappakārantaṃ, kathesi supinaṃ subhaṃ;

Mahesī pamukhānaṃ so, amaccānaṃ mahīpati.

20.

Saddhiṃ mahesiyā tattha, patthento puttamuttamaṃ;

Cintonto dānasīlādiṃ, subhaṃ nānappakārakaṃ.

21.

Athekadivasaṃkāle, paccūse supine pana;

Sabbalakkhaṇasampannaṃ, sabbasetaṃ manoharaṃ.

22.

Dantīpotavaraṃ dantaṃ, kaṇṇe gaṇiyapemato;

Pavisantamivattānaṃ, seyyāgabbhaṃ mahesiyā.

23.

Sampassiya pabujjhitvā, uṭṭhāya sayanāvarā;

Sañjātapītipāmojja-vegapīṇitamānaso.

24.

Tāyaṃ ¶ velāyamedāsu-seyyāgabbhaṃ mahesiyā;

Pavissasupinaṃ tassā, yathādiṭṭhaṃ pakāsayī.

25.

Ahampi tādisaṃ hatthi-potakaṃ sayanaṃ mama;

Padakkhiṇaṃ karitvāna, ṭhitaṃ soṇḍe samādiya.

26.

Ākaḍḍhitvāna sayanaṃ, samāropiya pemato;

Āliṅgiṃ supinamhīti, devī cāpi tamabravī.

27.

Ubho te aññamaññassa, diṭṭhamevaṃ pakāsiya;

Uṭṭhāpesuṃ pahaṭṭhāva, vītaniddāruṇaṃ tadā.

28.

Tato pāto upaṭṭhātu, mupayātaṃ purohitaṃ;

Nemittake ca pucchiṃsu, sunitvā te pamoditā.

29.

Na cirasseva puttassa, dhaññalakkhaṇasālino;

Uppattiyā avassaṃ’va, bhavaṃtabbanti kittayuṃ.

30.

Taṃ suṇitvā amaccā ca, tathā nagaravāsino;

Avindiṃsu janindo ca, sabbepīti mahussavaṃ.

31.

Tato paṭṭhāya sotthānaṃ, patthayaṃ patthivobhusaṃ;

Bhikkhusaṅghena bahuso, bhaṇāpesi parittakaṃ.

32.

Maṇimuttādikaṃ cittaṃ, mahagghamanuvāsaraṃ;

Pariccaji dānamukhe, yācakānamanekaso.

33.

Purohitādivippehi, vedavedaṅgaviññūhi;

Vattāpesi ca homādi-vidhānaṃ sotthi sammataṃ.

34.

Suvinaṭṭhe vihāre ca, dhātugabbhe ca vāpiyo;

Jiṇṇā ca paṭisaṅkhattuṃ, yojayī rājakappike.

35.

Dinaṃ nayante kalyāṇa-kammene’vaṃ narissare;

Na ciraṃ saṇṭhahi gabbha-varo kucchimhi deviyā.

36.

Tatovagamma taṃ haṭṭha-pahaṭṭho so narissaro;

Mahantaṃ deviyā gabbha-parihāramadāpayi.

37.

Paripakkagabbhā devī, kamena janayīsukaṃ;

Samaye bhaddanakkhatta-muhuttenabhilakkhite.

38.

Suppasannā asesā ca, disāyo taṃkhaṇe ahu;

Samīraṇe ca vāsiṃsu, sugandhimudusītalā.

39.

Dantīnaṃ ¶ koñcanādena, hayānaṃ hesitena ca;

Rājaṅgaṇaṃ tadājātaṃ, mahākolāhalā kūlaṃ.

40.

Accherātisaye evaṃ, pātubhūte anekadhā;

Disvā taṃ vimhayappatto, māṇabharaṇabhūpati.

41.

Sutvā nijassa puttassa, tadā sañjātasāsanaṃ;

Amatenābhisittova, pītipuṇṇamanoratho.

42.

Mocāpetvā tadā kārā-ghare baddhe bahūjane;

Dānaṃ uḷāraṃ samaṇa-brāhmaṇānaṃ padāpayi.

43.

Amaccapamukhā cāpi, janāpuranivāsino;

Kadalītoraṇādīhi, rājadhānī manekadhā.

44.

Alaṅkaritvā sakalaṃ, sumaṇḍitapasādhitā;

Chaṇaṃ mahantaṃ vattesuṃ, katipāhaṃ manoramaṃ.

45.

Vede vuttavidhānena, jātakammādikaṃ vidhiṃ;

Sabbaṃ samāpayitvāna, kumārassā’vanīpati.

46.

Purohitādayo vippe, tato lakkhaṇapāṭhake;

Āṇāpetvāna sakkāra-sammānavidhipubbakaṃ.

47.

Niyojesi kumārassa, lakkhaṇānaṃ paṭiggahe;

Sādhakaṃ sakalaṃ tassa, yatthapādādilakkhaṇaṃ.

48.

Upadhāriya mahāmacca-gaṇamajjhagatassa te;

Rājino deviyā cāpi, pakāsesuṃ pamoditā.

49.

Laṅkādīpaṃ ṭhapetvāna, jambudīpatalampi ca;

Ekacchattaṅkitaṃ katvā-nubhottuṃ nipuṇo iti.

50.

Te santappiya bhogehi, bhiyyo pucchittha sādaraṃ;

Sandissamānaṃ yaṃkiñci, ariṭṭhaṃ atthi natthī’ti.

51.

Dīghāyuko kumāro’yaṃ, kiñci paññāyate vata;

Janakāriṭṭhayogo’ti, te mahīpatino’bravuṃ.

52.

Tassārijanasammaddi-patāpabhujayo gato;

So parakkamabāhū’ti, anvatthanāmamaggahī.

53.

Kaṇṇave dhamahañceva, annupāsanamaṅgalaṃ;

Kārāpiya vidhānaññū, yathāvidhimasesato.

54.

Rañño ¶ vikkamabāhussa, saputtuppattisāsanaṃ;

Vattuṃ sadūte pesesi, pulatthinagaraṃ tadā.

55.

Tehiso bhāgineyyassa, mahābhāgattanampi ca;

Janakāriṭṭhayogañca, sutvā vikkamabāhuso.

56.

Dhaññaṃ vijayarājādi-rājamālāya nāyakaṃ;

Maṇiṃva bhāsuraṃ mayhaṃ, bhāgineyyaṃ janesiso.

57.

Hāni yākācisatataṃ, yathā tassa na hessati;

Tathā mamantikeyeva, kumāro ettha vaḍḍhataṃ.

58.

Aladdhaṃ labhituṃ lābhaṃ, laddhañca parirakkhituṃ;

Sabbathā na samatthoyaṃ, putto gajabāhu mama.

59.

Sūrabhāvādiyutto’pi, mahindavhaparosuto;

Nihīno mātugottena, na rajjassa raho mama.

60.

Ṭhitassa vikkajātena, nekaso sañcitena me;

Rajjassa bhāgineyyo’va, kāmaṃ bhāgī bhavissati.

61.

Itipesesi dūte so, ānetuṃ taṃ kumārakaṃ;

Kumārā bharaṇaṃ datvā, sesaṃ sārañcupāyanaṃ.

62.

Sabbaṃ dūtamukhā sutvā, vīrabāhu mahīpati;

Tassetaṃ vacanaṃ yuttaṃ, vuttaṃ mehita buddhiyā.

63.

Tathāpi ca nijāriṭṭha-paṭikāratthamīdisaṃ;

Orasaṃ puttaratanaṃ, pesetuṃ nā’nurūpakaṃ.

64.

Kiñca tattha kumāramhi, nīte vikkama bāhuno;

Pakkho laddhamahāvāha-balo viya hutāsano.

65.

Accunnatena mahatā, tejasā sañjalissati;

Hānireva vatamhākaṃ, mahatī hessate bhusaṃ.

66.

Iti hatthe gatānaṃ so, dūtānaṃ thanayaṃ sakaṃ;

Apesetvā visajjesi, pasādiya manena so.

67.

Saputtadārehi ¶ samaggavāsaṃ,

Narādinātho nivasaṃ tahiṃso;

Tibbena phuṭṭho mahatāgadena,

Rajjena saddhiṃ vijahittha desaṃ.

Sujanappasādasaṃve gatthāya kate mahāvaṃse

Kumārodayo nāma

Saṭṭhimo paricchedo.