📜

Dvisaṭṭhimapariccheda

Paramaṇḍalābhigamano

1.

Attanābhimatassā’su, jātadesassa pattiyā;

Sampuṇṇamanasaṅkappo, dussaṅkapavivajjito.

2.

Vajirūpamorupaññā, balena gurusantike;

Lahuṃ bahuñca gaṇhanto, sippajātamaneka kaṃ.

3.

Jināgamesu nekesu, koṭillā dīsu nītisu;

Saddasatthe ca kāveyye, sanighaṇḍuka keṭubhe.

4.

Naccagītesu satthesu, hatthisippādikesu ca;

Dhanu khaggādinekesu, satthesu ca visesato.

5.

Pārappatto vinītatto, pitu rañño samācari;

Adhippāyānukulaṃ’va, sadā bhattipurassaro.

6.

Tadā sadā darācāra-guṇārādhitamānaso;

Piyena viya mittena, tena saddhiṃ mahīpati.

7.

Uyyānajalakīḷādi-sukhaṃ nānappakārakaṃ;

Anubhotvā sadesasmiṃ, sañcaranto tahiṃ tahiṃ.

8.

Ekadāsaṅkhasenādhi-patinā daḷhabhattinā;

Saraṭṭhasīmā rakkhāya, yo jitena balīyasā.

9.

Ajjhāvutthassa ¶ ca balattha-linamassa ca santikaṃ;

Gāmasā’gañchi sutvāna, tamatthaṃ dhajinīpati.

10.

Gāmaṃ taṃ sādhukaṃ sajju, sajjāpetvā saputtakaṃ;

Paccuggantvā mahīpālaṃ, paṇamitvā ṭhito tadā.

11.

Pitā putto ubho tassa, sambhāsiya piyaṃ vaco;

Nekadhā’rādhitā tena, taṃ gāmaṃ samupāgaguṃ.

12.

Tahiṃ katici bhūpālo, vāsare vītināmiya;

Senāpatiṃ samāhūya, idaṃ vacanaṃ mabravi.

13.

Putto me dānivayasi, ṭhito’ panayanārahe;

Tassopanayanaṃ kātuṃ, mahopakaraṇaṃ lahuṃ.

14.

Sajjetabbanti taṃ sutvā, sopi senādhināyako;

Sabbupakaraṇaṃ khippaṃ, maṅgalatthaṃ susajjayi.

15.

Sugandha dīpapupphādi-vatthūhi divasattayaṃ;

Pubbakāraṃ karitvāna, mahantaṃ ratanattaye.

16.

Vedikācāradakkhehi, dvijehi puthuvīpati;

Sampabhāvānu rūpaṃva, maṅgalaṃ taṃ samāpiya.

17.

Parakkamakumārena, tena saddhiṃ samārabhi;

Vasantakīḷaṃ mahatiṃ, sāmacco kīḷituṃ tadā.

18.

Rājā kitti sirīmegho-rohaṇe vasato tadā;

Sirīvallabhanāmassa, sabhātu maraṇampi ca.

19.

Māṇabharaṇanāmassa, rajjalābhañca deviyā;

Mittāya paṭilābhañca, sirīvallabhasūnu no.

20.

Rohaṇāgatadūtehi, suṇitvā sakabhātuno;

Kālakriyāya sañjāta-sokavegaṃ sudussahaṃ.

21.

Mittāyatanayuppatti pavattiṃ savaṇena taṃ;

Vineyya virato tamhā, vasantasamayussavā.

22.

Nivattetvāna tattheva, senāniṃ saṅkhanāmakaṃ;

Puttena saha so saṅkha-tthali nāmaṃ puraṃ gami.

23.

Parakkamakumārena, tena saddhiṃ tahiṃ sukhaṃ;

Vasato tassa bhūpassa, vassamekamatikkami.

24.

Māṇābharaṇabhūpassa ¶ , devī cāpi pabhāvatī;

Labhittha dutiyā kitti-sirī meghavhayaṃ sutaṃ.

25.

Suṇitvā tañca so amhaṃ, vaṃso jāto mahā’’iti;

Ahu kittisirīmegho, tadā attamano bhusaṃ.

26.

Laṃkādīpopabhogeka-hetunā mahatā satā;

Asādhāraṇabhūbhena, codito puññakammunā.

27.

Kumāro so’tha pitarā, piyamitte viyattani;

Kariyamānaṃ sasnehaṃ, mahantaṃ co’palālanaṃ.

28.

Sacivānamanekesaṃ, bhayabhattī purassaraṃ;

Kriyamānamupaṭṭhānaṃ, na maññanto tiṇāyapi.

29.

Laṃkādīpamimaṃ sabba mekacchatto pasobhitaṃ;

Khippaṃ kāretukāmo so, sayaṃ iti vicintayi.

30.

Kesa akkhaka gīvaṭṭhi-dāṭhā pattāna meva ca;

Padacetya mahābodhi-sākhānañcāpi satthuno.

31.

Caturāsītisahassānaṃ, dhammakkhandhāna meva ca;

Sammāsambuddhakappānaṃ, ādhārattā ca niccaso.

32.

Ākarattā ca nekesaṃ, maṇimuttādivatthūnaṃ;

Sammatopi visiṭṭhoti, dīponāti mahā ayaṃ.

33.

Tayo me pitaro bhūpā, mātulopi ca sabbathā;

Ekacchattena vattetu, masamatthā vibhajji’maṃ.

34.

Bhuñjantā ettakeneva, katakiccā mayaṃ iti;

Maññantā vigatacchandā’bhisekamhi kulocite.

35.

Raṭṭhesake sakeyeva, isseraṃ sampavattayuṃ;

Kasikammādikaṃ gāma-bhojakā viya nissitā.

36.

Tesu kittisiri meghaṃ, petteyyaṃ me ṭhapetva te;

Agamaṃsu yathākammaṃ, sesā bhūpatayo tayo.

37.

Maccānaṃ paramaṃ āyu, vate’dāni parittakaṃ;

Bālāyuvāno vuddhā ca, ime sattā’nupubbaso.

38.

Pāpuṇissanti maraṇa-mīti’yaṃ niyamopi ca;

Na heva asmiṃ lokasmiṃ, saṃvijjati kadācipi.

39.

Tasmā ¶ sarīrake asmiṃ, bhaṅgure sāravajjite;

Hīḷite sāradassīhi, apekkhaṃ hitvā sabbathā.

40.

Pihaniye yasodehe, ciraṭṭhāyimhi sabbadā;

Amhādisehi kattabbo, rājaputtehi ādaro.

41.

Ummaggajātakādīsu, cārittañcāpi bhūmisu;

Vihitaṃ bodhisattena, vīrabhāvādinissitaṃ.

42.

Rāmāyaṇabhāratādi-lokiyāsu kathāsupi;

Rāmassa vikkamañceva, tassa rāvaṇaghātino.

43.

Duyodhanādirājāno, hantvāyuddhe pavattitaṃ;

Vikkamāti sayañceva, pañcannaṃ paṇḍusūnūnaṃ.

44.

Itihāsakathāyañca, devāsuraraṇe purā;

Dussantādimahīpehi, katañca caritabbhūtaṃ.

45.

Ummūlitavato tassa, nandavaṃsanarissare;

Cārakkadvijaseṭṭhassa, sutvā buddhibalampi ca.

46.

Sabbā netāni lokamhi, yāvajjadivasā bhuvi;

Tesaṃ asannidhānepi, suppasiddhiṃ gatāni hi.

47.

Suladdhaṃ jīvitaṃ tesaṃ, asādhāraṇamīdisaṃ;

Caritātisayaṃ kattuṃ, samatthā honti ye bhuvi.

48.

Jāyitvā khattavaṃsamhi, khattavīravarodhitaṃ;

Yadihaṃ na karissāmi, moghā me jāti hessati.

49.

Tesamabbhadhikā kāla-sampadāyeva kevalaṃ;

Mayā te adhikā kintu, paññādīhīti cintiya.

50.

Piturājā ca me’dāni, pacchime vayasiṭṭhito;

Yadidaṃ pettikaṃ rajjaṃ, mama hatthagatabbhave.

51.

Rājalakkhiva so peta-cetaso me pamādato;

Yathicchitañce na bhave, mahatī jāni me bhusaṃ.

52.

Ettheva nivasanto’haṃ, carāpiya sake vare;

Paramaṇḍalavuttantaṃ, jāneyyaṃ yadi tattano.

53.

Randhaṃ paccatthikānantu, pakāsetuṃ rathātathaṃ;

Adhippāyānurūpaṃ me, samatthā vā na vācarā.

54.

Ye ¶ keci’dha janā santi, sabbe te mama sammukhā;

Balīyattaṃ’va sattūnaṃ, kathayanti anekaso.

55.

Paccekaraṭṭhasāmīhi, pitubhūpehi tihipi;

Ekībhūya karitvāna, sattakkhattuṃ mahāhavaṃ.

56.

Sādhetuṃ dukkaraṃ raṭṭhaṃ, bhavate kākinā kathaṃ;

Sisunā gaṇhituṃ sakkā, khuddarajjo pabhoginā.

57.

Sukaraṃ mūlabhūtassa, tassa rajjassa sādhanaṃ;

Iti duccintaṃtaṃ tuyhaṃ, dūre tabbamidaṃ’’iti.

58.

Kaṇṇe tatthasalākāyo, pavesentā’va nekaso;

Mahantattaṃ kathente’vaṃ, bahudhā paramaṇḍale.

59.

Ajānanaṃ yathābhūtaṃ, vadantānaṃ kubuddhinaṃ;

Sabbametaṃ vaco jātu, saddhātabbaṃ siyā na hi.

60.

Lesenekena gantvāna, khippaṃ’va paramaṇḍalaṃ;

Sarūpaṃ tattha ussāmi, ahameveti cintayi.

61.

Yadi me pītubhūpālo, viññāyetaṃ vitakkitaṃ;

Abhijātassa puttassa, vaṃsajotikarassa me.

62.

Gatassa satthu visaya-manatthopi siyā iti;

Anukampādhiyā mayhaṃ, gamanaṃ vārayissati.

63.

Manorathassa saṃsiddhi, sabbathā mena hessati;

Tasmā niguḷarūpena, gamanaṃ bhaddakaṃ iti.

64.

Laddhāna rattiyama thekadinaṃ khaṇaññū,

So tādisaṃ khaṇamakhīṇatarorūpāyo;

Jānāti no sakapitāgamanaṃ tathātaṃ,

Gehā’bhinikkhamitathā caturo kumāro.

Sujanappasādasaṃvegatthāya kate mahāvaṃse

Paramaṇḍalābhigamano nāma

Dvisaṭṭhimo paricchedo.