📜

6. Rājakaṇḍo

112.

Ekayāmaṃ saye rājā,

Dviyāmaññeva paṇḍito;

Gharāvāso tiyāmaṃva,

Catuyāmaṃ tu yācako.

113.

Dhanavā sutavā rājā,

Nadī vejjo cimepañca;

Yattha ¶ dese na vijjanti,

Na tattha divasaṃ vase.

114.

Yasmiṃ padese na māno,

Na pemaṃ naca bandhavā;

Naca vijjāgamo koci,

Na tattha divasaṃ vase.

115.

Aputtakaṃ gharaṃ suññaṃ,

Raṭṭhaṃ suññaṃ arājakaṃ;

A sippassa mukhaṃ suññaṃ,

Sabba suññaṃ daliddakā.

116.

Dhanamiccheyya vāṇijjo,

Vijjamicche bhajesutaṃ;

Puttamicche taruṇitthiṃ,

Rājāmaccaṃ vasaṃ game.

117.

Naṭṭhoyati asantuṭṭho,

Santuṭṭho ca mahīpati;

Lajjā ca gaṇikā naṭṭhā,

Nillajjā kuladhītikā.

118.

Pakkhīnaṃ balamākāso,

Macchānamudakaṃ balaṃ;

Dubbalassa ¶ balaṃ rājā,

Kumārānaṃ rudaṃ balaṃ.

119.

Khamā jāgariyuṭṭhānaṃ,

Saṃvibhāgo dayikkhaṇā;

Nāyakassa guṇā ete,

Icchitabbā sataṃ guṇā.

120.

Sakiṃ vadanti rājāno,

Sakiṃ samaṇabrāhmaṇā;

Sakiṃ sappurisā loke,

Esa dhammo sanantano.

121.

Alaso gihī kāmabhogī na sādhu,

Asaññato pabbajito na sādhu;

Rājā anisammakārī na sādhu,

Paṇḍito kodhano taṃpi na sādhu.

122.

Bahavo yattha nettāro,

Sabbe paṇḍitamānino;

Sabbe mahattamicchanti,

Tesaṃ kammaṃ vinassati.

123.

Āyaṃ khayaṃ sayaṃ jaññā,

Rājā sayaṃ katākataṃ;

Niggahe ¶ niggahetabbaṃ,

Paggahe paggahārahaṃ.

124.

Piṭṭhitokkaṃ niseveyya,

Kucchināva hutāsanaṃ;

Sāmikaṃ sabbabhāgena,

Paralokaṃ amohavā.

125.

Aggi āpo itthimūḷho,

Sappo rāja-kulānica;

Apayantena gantabbā,

Acceka-pāṇahārakā.

126.

Paduṭṭha-bhariya-saṃvāso,

Paduṭṭha citta dāsako;

Sa-sappe ca ghare vāso,

Maccu eva na saṃsayo.

127.

Mūḷha sisso padesena,

Kunārī bharaṇena ca;

Asatā sampayogena,

Paṇḍitoppavasīdati.

128.

Mātā puttakaraṃ pāpaṃ,

Sissapāpaṃ gurukatā;

Rājā ¶ raṭṭhakaraṃ pāpaṃ,

Rājapāpaṃ purohito.

129.

Akodhena jine kodhaṃ,

Asādhuṃ sādhunā jine;

Jine macchariṃ dānena,

Saccenālīkavādinaṃ;

130.

Adantaṃ damanaṃ dānaṃ,

Dānaṃ sabbattha sādhakaṃ;

Dānena piya vācāya,

Unnamanti namanti ca;

131.

Dānaṃ sinehabhesajjaṃ,

Maccheraṃ dosanosadhaṃ;

Dānaṃ yasassī bhesajjaṃ,

Maccheraṃ kapaṇosadhaṃ.

132.

Bahūnamappasārānaṃ,

Sāmaggiyā jayaṃ jaye;

Tiṇehi vattate yottaṃ,

Tena nāgopi bajjhate.

133.

Sahāyo asamatthopi,

Tejasā kiṃkarissati;

Nivāte ¶ jalito aggi,

Sayame vūpasampati.

134.

Na raññā samakaṃ bhuñje,

Kāmabhogaṃ kudācanaṃ;

Ākappaṃ rasa bhuttiṃvā,

Mālā gandha vilepanaṃ;

Vatthaṃ sabbaalaṅkāraṃ,

Na raññā sadisaṃ kare.

135.

Na me rājā sakhā hoti,

Na rājā hoti methuno;

Eso sāmiko mayhanti,

Citte niṭṭhaṃ suthāpaye.

136.

Nātidūre bhaje rañño,

Nāccāsannopavātake;

Ujuke nātininne ca,

Na bhaje uccamāsane.

Chadose vajje sevako,

Tiṭṭhe aggiṃva saṃyato.

137.

Guṇī sabbaññu tulyopi,

Nasobhati anissayo;

Anagghamopi ¶ maṇiseṭṭho,

Hemaṃ nissāya sobhati.

Rājakaṇḍo niṭṭhito.