📜

၁၄။ သိက္ခာပဒဝိဘင်္ဂေါ

၁။ အဘိဓမ္မဘာဇနီယဝဏ္ဏနာ

၇၀၃။ ဣဒါနိ တဒနန္တရေ သိက္ခာပဒဝိဘင်္ဂေ ပဉ္စာတိ ဂဏနပရိစ္ဆေဒေါ။ သိက္ခာပဒါနီတိ သိက္ခိတဗ္ဗပဒါနိ၊ သိက္ခာကောဋ္ဌာသာတိ အတ္ထော။ အပိစ ဥပရိ အာဂတာ သဗ္ဗေပိ ကုသလာ ဓမ္မာ သိက္ခိတဗ္ဗတော သိက္ခာ။ ပဉ္စသု ပန သီလင်္ဂေသု ယံကိဉ္စိ အင်္ဂံ တာသံ သိက္ခာနံ ပတိဋ္ဌာနဋ္ဌေန ပဒန္တိ သိက္ခာနံ ပဒတ္တာ သိက္ခာပဒါနိ။ ပါဏာတိပါတာတိ ပါဏဿ အတိပါတာ ဃာတနာ မာရဏာတိ အတ္ထော။ ဝေရမဏီတိ ဝိရတိ။ အဒိန္နာဒါနာတိ အဒိန္နဿ အာဒါနာ၊ ပရပရိဂ္ဂဟိတဿ ဟရဏာတိ အတ္ထော။ ကာမေသူတိ ဝတ္ထုကာမေသု။ မိစ္ဆာစာရာတိ ကိလေသကာမဝသေန လာမကာစာရာ။ မုသာဝါဒါတိ အဘူတဝါဒတော။ သုရာမေရယမဇ္ဇပမာဒဋ္ဌာနာတိ ဧတ္ထ သုရာတိ ပိဋ္ဌသုရာ၊ ပူဝသုရာ၊ ဩဒနသုရာ၊ ကိဏ္ဏပက္ခိတ္တာ၊ သမ္ဘာရသံယုတ္တာတိ ပဉ္စ သုရာ။ မေရယန္တိ ပုပ္ဖာသဝေါ၊ ဖလာသဝေါ၊ ဂုဠာသဝေါ၊ မဓွာသဝေါ၊ သမ္ဘာရသံယုတ္တောတိ ပဉ္စ အာသဝါ။ တဒုဘယမ္ပိ မဒနီယဋ္ဌေန မဇ္ဇံ။ ယာယ စေတနာယ တံ ပိဝန္တိ၊ သာ ပမာဒကာရဏတ္တာ ပမာဒဋ္ဌာနံ၊ တသ္မာ သုရာမေရယမဇ္ဇပမာဒဋ္ဌာနာ။ အယံ တာဝေတ္ထ မာတိကာနိက္ခေပဿ အတ္ထော။

၇၀၄။ ပဒဘာဇနီယေ ပန ယသ္မိံ သမယေ ကာမာဝစရန္တိအာဒိ သဗ္ဗံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယတ္တာ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ။ ယသ္မာ ပန န ကေဝလံ ဝိရတိယေဝ သိက္ခာပဒံ၊ စေတနာပိ သိက္ခာပဒမေဝ၊ တသ္မာ တံ ဒဿေတုံ ဒုတိယနယော ဒဿိတော။ ယသ္မာ စ န ကေဝလံ ဧတေယေဝ ဒွေ ဓမ္မာ သိက္ခာပဒံ၊ စေတနာသမ္ပယုတ္တာ ပန ပရောပဏ္ဏာသဓမ္မာပိ သိက္ခိတဗ္ဗကောဋ္ဌာသတော သိက္ခာပဒမေဝ၊ တသ္မာ တတိယနယောပိ ဒဿိတော။

တတ္ထ ဒုဝိဓံ သိက္ခာပဒံ ပရိယာယသိက္ခာပဒံ နိပ္ပရိယာယသိက္ခာပဒဉ္စ။ တတ္ထ ဝိရတိ နိပ္ပရိယာယသိက္ခာပဒံ။ သာ ဟိ ‘‘ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီ’’တိ ပါဠိယံ အာဂတာ၊ နော စေတနာ။ ဝိရမန္တော စ တာယ ဧဝ တတော တတော ဝိရမတိ၊ န စေတနာယ။ စေတနံ ပန အာဟရိတွာ ဒဿေသိ။ တထာ သေသစေတနာသမ္ပယုတ္တဓမ္မေ။ ဝီတိက္ကမကာလေ ဟိ ဝေရစေတနာ ဒုဿီလျံ နာမ။ တသ္မာ သာ ဝိရတိကာလေပိ သုသီလျဝသေန ဝုတ္တာ။ ဖဿာဒယော တံသမ္ပယုတ္တတ္တာ ဂဟိတာတိ။

ဣဒါနိ ဧတေသု သိက္ခာပဒေသု ဉာဏသမုတ္တေဇနတ္ထံ ဣမေသံ ပါဏာတိပါတာဒီနံ ဓမ္မတော၊ ကောဋ္ဌာသတော၊ အာရမ္မဏတော၊ ဝေဒနာတော၊ မူလတော၊ ကမ္မတော၊ သာဝဇ္ဇတော၊ ပယောဂတော စ ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။

တတ္ထ ‘ဓမ္မတော’တိ ပဉ္စပေတေ ပါဏာတိပါတာဒယော စေတနာဓမ္မာဝ ဟောန္တိ။ ‘ကောဋ္ဌာသတော’ ပဉ္စပိ ကမ္မပထာ ဧဝ။

‘အာရမ္မဏတော’ ပါဏာတိပါတော ဇီဝိတိန္ဒြိယာရမ္မဏော။ အဒိန္နာဒါနံ သတ္တာရမ္မဏံ ဝါ သင်္ခါရာရမ္မဏံ ဝါ။ မိစ္ဆာစာရော ဣတ္ထိပုရိသာရမ္မဏော။ မုသာဝါဒေါ သတ္တာရမ္မဏော ဝါ သင်္ခါရာရမ္မဏော ဝါ။ သုရာပါနံ သင်္ခါရာရမ္မဏံ။

‘ဝေဒနာတော’ ပါဏာတိပါတော ဒုက္ခဝေဒနော။ အဒိန္နာဒါနံ တိဝေဒနံ။ တဉှိ ဟဋ္ဌတုဋ္ဌဿ အဒိန္နံ အာဒိယတော သုခဝေဒနံ ဟောတိ၊ ဘီတကာလေ ဒုက္ခဝေဒနံ၊ မဇ္ဈတ္တဿ ဟုတွာ ဂဏှတော အဒုက္ခမသုခဝေဒနံ။ မိစ္ဆာစာရော သုခဝေဒနော ဝါ အဒုက္ခမသုခဝေဒနော ဝါ။ မုသာဝါဒေါ အဒိန္နာဒါနံ ဝိယ တိဝေဒနော။ သုရာပါနံ သုခမဇ္ဈတ္တဝေဒနံ။

‘မူလတော’ ပါဏာတိပါတော ဒေါသမောဟမူလော။ အဒိန္နာဒါနံ ကိဉ္စိကာလေ လောဘမောဟမူလံ၊ ကိဉ္စိကာလေ ဒေါသမောဟမူလံ။ မိစ္ဆာစာရော လောဘမောဟမူလော။ မုသာဝါဒေါ ကိဉ္စိကာလေ လောဘမောဟမူလော၊ ကိဉ္စိကာလေ ဒေါသမောဟမူလော။ သုရာပါနံ လောဘမောဟမူလံ။

‘ကမ္မတော’ မုသာဝါဒေါ စေတ္ထ ဝစီကမ္မံ။ သေသာ ကာယကမ္မမေဝ။

‘သာဝဇ္ဇတော’ ပါဏာတိပါတော အတ္ထိ အပ္ပသာဝဇ္ဇော၊ အတ္ထိ မဟာသာဝဇ္ဇော။ တထာ အဒိန္နာဒါနာဒီနိ။ တေသံ နာနာကရဏံ ဟေဋ္ဌာ ဒဿိတမေဝ။

အယံ ပန အပရော နယော – ကုန္ထကိပိလ္လိကဿ ဟိ ဝဓော အပ္ပသာဝဇ္ဇော၊ တတော မဟန္တတရဿ မဟာသာဝဇ္ဇော၊ သောပိ အပ္ပသာဝဇ္ဇော၊ တတော မဟန္တတရာယ သကုဏိကာယ မဟာသာဝဇ္ဇော၊ တတော ဂေါဓာယ၊ တတော သသကဿ၊ တတော မိဂဿ၊ တတော ဂဝယဿ၊ တတော အဿဿ၊ တတော ဟတ္ထိဿ ဝဓော မဟာသာဝဇ္ဇော၊ တတောပိ ဒုဿီလမနုဿဿ ၊ တတော ဂေါရူပသီလကမနုဿဿ၊ တတော သရဏဂတဿ၊ တတော ပဉ္စသိက္ခာပဒိကဿ၊ တတော သာမဏေရဿ၊ တတော ပုထုဇ္ဇနဘိက္ခုနော ၊ တတော သောတာပန္နဿ၊ တတော သကဒါဂါမိဿ၊ တတော အနာဂါမိဿ၊ တတော ခီဏာသဝဿ ဝဓော အတိမဟာသာဝဇ္ဇောယေဝ။

အဒိန္နာဒါနံ ဒုဿီလဿ သန္တကေ အပ္ပသာဝဇ္ဇံ၊ တတော ဂေါရူပသီလကဿ သန္တကေ မဟာသာဝဇ္ဇံ၊ တတော သရဏဂတဿ၊ တတော ပဉ္စသိက္ခာပဒိကဿ၊ တတော သာမဏေရဿ၊ တတော ပုထုဇ္ဇနဘိက္ခုနော၊ တတော သောတာပန္နဿ၊ တတော သကဒါဂါမိဿ၊ တတော အနာဂါမိဿ သန္တကေ မဟာသာဝဇ္ဇံ၊ တတော ခီဏာသဝဿ သန္တကေ အတိမဟာသာဝဇ္ဇံယေဝ။

မိစ္ဆာစာရော ဒုဿီလာယ ဣတ္ထိယာ ဝီတိက္ကမေ အပ္ပသာဝဇ္ဇော၊ တတော ဂေါရူပသီလကာယ မဟာသာဝဇ္ဇော၊ တတော သရဏဂတာယ၊ ပဉ္စသိက္ခာပဒိကာယ၊ သာမဏေရိယာ၊ ပုထုဇ္ဇနဘိက္ခုနိယာ၊ သောတာပန္နာယ၊ သကဒါဂါမိနိယာ၊ တတော အနာဂါမိနိယာ ဝီတိက္ကမေ မဟာသာဝဇ္ဇော၊ ခီဏာသဝါယ ပန ဘိက္ခုနိယာ ဧကန္တမဟာသာဝဇ္ဇောဝ။

မုသာဝါဒေါ ကာကဏိကမတ္တဿ အတ္ထာယ မုသာကထနေ အပ္ပသာဝဇ္ဇော၊ တတော အဍ္ဎမာသကဿ၊ မာသကဿ၊ ပဉ္စမာသကဿ၊ အဍ္ဎကဟာပဏဿ၊ ကဟာပဏဿ၊ တတော အနဂ္ဃနိယဘဏ္ဍဿ အတ္ထာယ မုသာကထနေ မဟာသာဝဇ္ဇော၊ မုသာ ကထေတွာ ပန သင်္ဃံ ဘိန္ဒန္တဿ ဧကန္တမဟာသာဝဇ္ဇောဝ။

သုရာပါနံ ပသတမတ္တဿ ပါနေ အပ္ပသာဝဇ္ဇံ၊ အဉ္ဇလိမတ္တဿ ပါနေ မဟာသာဝဇ္ဇံ၊ ကာယစာလနသမတ္ထံ ပန ဗဟုံ ပိဝိတွာ ဂါမဃာတနိဂမဃာတကမ္မံ ကရောန္တဿ ဧကန္တမဟာသာဝဇ္ဇမေဝ။

ပါဏာတိပါတဉှိ ပတွာ ခီဏာသဝဿ ဝဓော မဟာသာဝဇ္ဇော၊ အဒိန္နာဒါနံ ပတွာ ခီဏာသဝသန္တကဿ ဟရဏံ၊ မိစ္ဆာစာရံ ပတွာ ခီဏာသဝါယ ဘိက္ခုနိယာ ဝီတိက္ကမနံ၊ မုသာဝါဒံ ပတွာ မုသာဝါဒေန သင်္ဃဘေဒေါ၊ သုရာပါနံ ပတွာ ကာယစာလနသမတ္ထံ ဗဟုံ ပိဝိတွာ ဂါမနိဂမဃာတနံ မဟာသာဝဇ္ဇံ။ သဗ္ဗေဟိပိ ပနေတေဟိ မုသာဝါဒေန သင်္ဃဘေဒနမေဝ မဟာသာဝဇ္ဇံ။ တဉှိ ကပ္ပံ နိရယေ ပါစနသမတ္ထံ မဟာကိဗ္ဗိသံ။

‘ပယောဂတော’တိ ပါဏာတိပါတော သာဟတ္ထိကောပိ ဟောတိ အာဏတ္တိကောပိ။ တထာ အဒိန္နာဒါနံ။ မိစ္ဆာစာရမုသာဝါဒသုရာပါနာနိ သာဟတ္ထိကာနေဝါတိ။

ဧဝမေတ္ထ ပါဏာတိပါတာဒီနံ ဓမ္မာဒိဝသေန ဝိနိစ္ဆယံ ဉတွာ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီတိအာဒီနမ္ပိ ဓမ္မတော၊ ကောဋ္ဌာသတော၊ အာရမ္မဏတော၊ ဝေဒနာတော၊ မူလတော၊ ကမ္မတော၊ ခဏ္ဍတော၊ သမာဒါနတော၊ ပယောဂတော စ ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။

တတ္ထ ‘ဓမ္မတော’တိ ပရိယာယသီလဝသေန ပဋိပါဋိယာ ပဉ္စ စေတနာဓမ္မာဝ။ ‘ကောဋ္ဌာသတော’တိ ပဉ္စပိ ကမ္မပထာ ဧဝ။ ‘အာရမ္မဏတော’တိ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီ ပရဿ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ အာရမ္မဏံ ကတွာ အတ္တနော ဝေရစေတနာယ ဝိရမတိ။ ဣတရာသုပိ ဧသေဝ နယော။ သဗ္ဗာပိ ဟိ ဧတာ ဝီတိက္ကမိတဗ္ဗဝတ္ထုံ အာရမ္မဏံ ကတွာ ဝေရစေတနာဟိယေဝ ဝိရမန္တိ။ ‘ဝေဒနာတော’တိ သဗ္ဗာပိ သုခဝေဒနာ ဝါ ဟောန္တိ မဇ္ဈတ္တဝေဒနာ ဝါ။ ‘မူလတော’တိ ဉာဏသမ္ပယုတ္တစိတ္တေန ဝိရမန္တဿ အလောဘအဒေါသအမောဟမူလာ ဟောန္တိ၊ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တစိတ္တေန ဝိရမန္တဿ အလောဘအဒေါသမူလာ ဟောန္တိ။ ‘ကမ္မတော’တိ မုသာဝါဒါ ဝေရမဏီယေဝေတ္ထ ဝစီကမ္မံ၊ သေသာ ကာယကမ္မံ။ ‘ခဏ္ဍတော’တိ ဂဟဋ္ဌာ ယံ ယံ ဝီတိက္ကမန္တိ၊ တံ တဒေဝ ခဏ္ဍံ ဟောတိ ဘိဇ္ဇတိ၊ အဝသေသံ န ဘိဇ္ဇတိ။ ကသ္မာ? ဂဟဋ္ဌာ ဟိ အနိဗဒ္ဓသီလာ ဟောန္တိ၊ ယံ ယံ သက္ကောန္တိ တံ တဒေဝ ဂေါပေန္တိ။ သာမဏေရာနံ ပန ဧကသ္မိံ ဝီတိက္ကမန္တေ သဗ္ဗာနိ ဘိဇ္ဇန္တိ။ န ကေဝလဉ္စ ဧတာနိ၊ သေသသီလာနိပိ ဘိဇ္ဇန္တိယေဝ။ တေသံ ပန ဝီတိက္ကမော ဒဏ္ဍကမ္မဝတ္ထုကော။ ‘ပုန ဧဝရူပံ န ကရိဿာမီ’တိ ဒဏ္ဍကမ္မေ ကတေ သီလံ ပရိပုဏ္ဏံ ဟောတိ။ ‘သမာဒါနတော’တိ သယမေဝ ‘ပဉ္စ သီလာနိ အဓိဋ္ဌဟာမီ’တိ အဓိဋ္ဌဟန္တေနပိ၊ ပါဋိယေက္ကံ ပါဋိယေက္ကံ သမာဒိယန္တေနပိ သမာဒိဏ္ဏာနိ ဟောန္တိ။ အညဿ သန္တိကေ နိသီဒိတွာ ‘ပဉ္စ သီလာနိ သမာဒိယာမီ’တိ သမာဒိယန္တေနပိ၊ ပါဋိယေက္ကံ ပါဋိယေက္ကံ သမာဒိယန္တေနပိ သမာဒိန္နာနေဝ ဟောန္တိ။ ‘ပယောဂတော’ သဗ္ဗာနိပိ သာဟတ္ထိကပယောဂါနေဝါတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။

၇၁၂။ ဣဒါနိ ယာသံ သိက္ခာနံ ကောဋ္ဌာသဘာဝေန ဣမာနိ ပဉ္စ သိက္ခာပဒါနိ ဝုတ္တာနိ၊ တာနိ ဒဿေတုံ ကတမေ ဓမ္မာ သိက္ခာတိ အယံ သိက္ခာဝါရော အာရဒ္ဓါ။ တတ္ထ ယသ္မာ သဗ္ဗေပိ စတုဘူမကကုသလာ ဓမ္မာ သိက္ခိတဗ္ဗဘာဝတော သိက္ခာ၊ တသ္မာ တေ ဒဿေတုံ ယသ္မိံ သမယေ ကာမာဝစရန္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ဟေဋ္ဌာ စိတ္တုပ္ပာဒကဏ္ဍေ (ဓ။ သ။ ၁) ဝုတ္တနယေနေဝ ပါဠိံ ဝိတ္ထာရေတွာ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဣဓ ပန မုခမတ္တမေဝ ဒဿိတန္တိ။

အဘိဓမ္မဘာဇနီယဝဏ္ဏနာ။

၃။ ပဉှာပုစ္ဆကဝဏ္ဏနာ

၇၁၄။ ပဉှာပုစ္ဆကေ ပါဠိအနုသာရေနေဝ သိက္ခာပဒါနံ ကုသလာဒိဘာဝေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ အာရမ္မဏတ္တိကေသု ပန ယာနိ သိက္ခာပဒါနိ ဧတ္ထ သတ္တာရမ္မဏာနီတိ ဝုတ္တာနိ၊ တာနိ ယသ္မာ သတ္တောတိ သင်္ခံ ဂတေ သင်္ခါရေယေဝ အာရမ္မဏံ ကရောန္တိ၊ ယသ္မာ စ သဗ္ဗာနိပိ ဧတာနိ သမ္ပတ္တဝိရတိဝသေနေဝ နိဒ္ဒိဋ္ဌာနိ၊ တသ္မာ ‘‘ပရိတ္တာရမ္မဏာ’’တိ စ ‘‘ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏာ’’တိ စ ဝုတ္တံ။ ယတော ပန ဝိရမတိ တဿ ဝတ္ထုနော အစ္စန္တဗဟိဒ္ဓတ္တာ သဗ္ဗေသမ္ပိ ဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏတာ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ။

ဣမသ္မိံ ပန သိက္ခာပဒဝိဘင်္ဂေ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန အဘိဓမ္မဘာဇနီယေပိ ပဉှာပုစ္ဆကေပိ လောကိယာနေဝ သိက္ခာပဒါနိ ကထိတာနိ။ ဥဘောပိ ဟိ ဧတေ နယာ လောကိယတ္တာ ဧကပရိစ္ဆေဒါ ဧဝ။ ဧဝမယံ သိက္ခာပဒဝိဘင်္ဂေါ ဒွေပရိဝဋ္ဋံ နီဟရိတွာဝ ဘာဇေတွာ ဒဿိတောတိ။

သမ္မောဟဝိနောဒနိယာ ဝိဘင်္ဂဋ္ဌကထာယ

သိက္ခာပဒဝိဘင်္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။