📜

၅။ ဣန္ဒြိယဝိဘင်္ဂေါ

၁။ အဘိဓမ္မဘာဇနီယဝဏ္ဏနာ

၂၁၉။ ဣဒါနိ တဒနန္တရေ ဣန္ဒြိယဝိဘင်္ဂေ ဗာဝီသတီတိ ဂဏနပရိစ္ဆေဒေါ။ ဣန္ဒြိယာနီတိ ပရိစ္ဆိန္နဓမ္မနိဒဿနံ။ ဣဒါနိ တာနိ သရူပတော ဒဿေန္တော စက္ခုန္ဒြိယန္တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ စက္ခုဒွါရေ ဣန္ဒဋ္ဌံ ကာရေတီတိ စက္ခုန္ဒြိယံ။ သောတဃာနဇိဝှာကာယဒွါရေ ဣန္ဒဋ္ဌံ ကာရေတီတိ ကာယိန္ဒြိယံ။ ဝိဇာနနလက္ခဏေ ဣန္ဒဋ္ဌံ ကာရေတီတိ မနိန္ဒြိယံ။ ဣတ္ထိဘာဝေ ဣန္ဒဋ္ဌံ ကာရေတီတိ ဣတ္ထိန္ဒြိယံ။ ပုရိသဘာဝေ ဣန္ဒဋ္ဌံ ကာရေတီတိ ပုရိသိန္ဒြိယံ။ အနုပါလနလက္ခဏေ ဣန္ဒဋ္ဌံ ကာရေတီတိ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ။ သုခလက္ခဏေ ဣန္ဒဋ္ဌံ ကာရေတီတိ သုခိန္ဒြိယံ။ ဒုက္ခသောမနဿ ဒေါမနဿ ဥပေက္ခာလက္ခဏေ ဣန္ဒဋ္ဌံ ကာရေတီတိ ဥပေက္ခိန္ဒြိယံ။ အဓိမောက္ခလက္ခဏေ ဣန္ဒဋ္ဌံ ကာရေတီတိ သဒ္ဓိန္ဒြိယံ။ ပဂ္ဂဟလက္ခဏေ ဣန္ဒဋ္ဌံ ကာရေတီတိ ဝီရိယိန္ဒြိယံ။ ဥပဋ္ဌာနလက္ခဏေ ဣန္ဒဋ္ဌံ ကာရေတီတိ သတိန္ဒြိယံ။ အဝိက္ခေပလက္ခဏေ ဣန္ဒဋ္ဌံ ကာရေတီတိ သမာဓိန္ဒြိယံ။ ဒဿနလက္ခဏေ ဣန္ဒဋ္ဌံ ကာရေတီတိ ပညိန္ဒြိယံ။ အနညာတညဿာမီတိ ပဝတ္တေ ဇာနနလက္ခဏေ ဣန္ဒဋ္ဌံ ကာရေတီတိ အနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယံ။ ဉာတာနံယေဝ ဓမ္မာနံ ပုန အာဇာနနေ ဣန္ဒဋ္ဌံ ကာရေတီတိ အညိန္ဒြိယံ။ အညာတာဝီဘာဝေ ဣန္ဒဋ္ဌံ ကာရေတီတိ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

ဣဓ သုတ္တန္တဘာဇနီယံ နာမ န ဂဟိတံ။ ကသ္မာ? သုတ္တန္တေ ဣမာယ ပဋိပါဋိယာ ဗာဝီသတိယာ ဣန္ဒြိယာနံ အနာဂတတ္တာ။ သုတ္တန္တသ္မိဉှိ ကတ္ထစိ ဒွေ ဣန္ဒြိယာနိ ကထိတာနိ၊ ကတ္ထစိ တီဏိ၊ ကတ္ထစိ ပဉ္စ။ ဧဝံ ပန နိရန္တရံ ဒွါဝီသတိ အာဂတာနိ နာမ နတ္ထိ။ အယံ တာဝေတ္ထ အဋ္ဌကထာနယော။ အယံ ပန အပရော နယော – ဧတေသု ဟိ

အတ္ထတော လက္ခဏာဒီဟိ၊ ကမတော စ ဝိဇာနိယာ၊

ဘေဒါဘေဒါ တထာ ကိစ္စာ၊ ဘူမိတော စ ဝိနိစ္ဆယံ။

တတ္ထ စက္ခာဒီနံ တာဝ ‘‘စက္ခတီတိ စက္ခူ’’တိအာဒိနာ နယေန အတ္ထော ပကာသိတော။ ပစ္ဆိမေသု ပန တီသု ပဌမံ ‘ပုဗ္ဗဘာဂေ အနညာတံ အမတံ ပဒံ စတုသစ္စဓမ္မံ ဝါ ဇာနိဿာမီ’တိ ဧဝံ ပဋိပန္နဿ ဥပ္ပဇ္ဇနတော ဣန္ဒြိယဋ္ဌသမ္ဘဝတော စ အနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယန္တိ ဝုတ္တံ။ ဒုတိယံ အာဇာနနတော စ ဣန္ဒြိယဋ္ဌသမ္ဘဝတော စ အညိန္ဒြိယံ။ တတိယံ အညာတာဝိနော စတူသု သစ္စေသု နိဋ္ဌိတဉာဏကိစ္စဿ ခီဏာသဝဿေဝ ဥပ္ပဇ္ဇနတော ဣန္ဒြိယဋ္ဌသမ္ဘဝတော စ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

ကော ပနေသ ဣန္ဒြိယဋ္ဌော နာမာတိ? ဣန္ဒလိင်္ဂဋ္ဌော ဣန္ဒြိယဋ္ဌော၊ ဣန္ဒဒေသိတဋ္ဌော ဣန္ဒြိယဋ္ဌော၊ ဣန္ဒဒိဋ္ဌဋ္ဌော ဣန္ဒြိယဋ္ဌော၊ ဣန္ဒသိဋ္ဌဋ္ဌော ဣန္ဒြိယဋ္ဌော၊ ဣန္ဒဇုဋ္ဌဋ္ဌော ဣန္ဒြိယဋ္ဌော။ သော သဗ္ဗောပိ ဣဓ ယထာယောဂံ ယုဇ္ဇတိ။ ဘဂဝါ ဟိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ ပရမိဿရိယဘာဝတော ဣန္ဒော။ ကုသလာကုသလဉ္စ ကမ္မံ ကမ္မေသု ကဿစိ ဣဿရိယာဘာဝတော။ တေနေဝေတ္ထ ကမ္မသဉ္ဇနိတာနိ ဣန္ဒြိယာနိ ကုသလာကုသလကမ္မံ ဥလ္လိင်္ဂေန္တိ။ တေန စ သိဋ္ဌာနီတိ ဣန္ဒလိင်္ဂဋ္ဌေန ဣန္ဒသိဋ္ဌဋ္ဌေန စ ဣန္ဒြိယာနိ။ သဗ္ဗာနေဝ ပနေတာနိ ဘဂဝတာ ယထာဘူတတော ပကာသိတာနိ စ အဘိသမ္ဗုဒ္ဓါနိ စာတိ ဣန္ဒဒေသိတဋ္ဌေန ဣန္ဒဒိဋ္ဌဋ္ဌေန စ ဣန္ဒြိယာနိ။ တေနေဝ ဘဂဝတာ မုနိန္ဒေန ကာနိစိ ဂေါစရာသေဝနာယ၊ ကာနိစိ ဘာဝနာသေဝနာယ သေဝိတာနီတိ ဣန္ဒဇုဋ္ဌဋ္ဌေနပိ ဣန္ဒြိယာနိ။ အပိစ အာဓိပစ္စသင်္ခါတေန ဣဿရိယဋ္ဌေနာပိ ဧတာနိ ဣန္ဒြိယာနိ။ စက္ခုဝိညာဏာဒိပ္ပဝတ္တိယဉှိ စက္ခာဒီနံ သိဒ္ဓမာဓိပစ္စံ၊ တသ္မိံ တိက္ခေ တိက္ခတ္တာ မန္ဒေ စ မန္ဒတ္တာတိ။ အယံ တာဝေတ္ထ ‘အတ္ထတော’ ဝိနိစ္ဆယော။

‘လက္ခဏာဒီဟီ’တိ လက္ခဏရသပစ္စုပဋ္ဌာနပဒဋ္ဌာနေဟိပိ စက္ခာဒီနံ ဝိနိစ္ဆယံ ဝိဇာနိယာတိ အတ္ထော။ တာနိ နေသံ လက္ခဏာဒီနိ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယာနေဝ။ ပညိန္ဒြိယာဒီနိ ဟိ စတ္တာရိ အတ္ထတော အမောဟောယေဝ။ သေသာနိ တတ္ထ သရူပေနေဝါဂတာနိ။

‘ကမတော’တိ အယမ္ပိ ဒေသနာက္ကမောဝ။ တတ္ထ အဇ္ဈတ္တဓမ္မံ ပရိညာယ အရိယဘူမိပဋိလာဘော ဟောတီတိ အတ္တဘာဝပရိယာပန္နာနိ စက္ခုန္ဒြိယာဒီနိ ပဌမံ ဒေသိတာနိ။ သော ပနတ္တဘာဝေါ ယံ ဓမ္မံ ဥပါဒါယ ဣတ္ထီတိ ဝါ ပုရိသောတိ ဝါ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ၊ အယံ သောတိ နိဒဿနတ္ထံ တတော ဣတ္ထိန္ဒြိယံ ပုရိသိန္ဒြိယဉ္စ ။ သော ဒုဝိဓောပိ ဇီဝိတိန္ဒြိယပဋိဗဒ္ဓဝုတ္တီတိ ဉာပနတ္ထံ တတော ဇီဝိတိန္ဒြိယံ။ ယာဝ တဿ ပဝတ္တိ တာဝ ဧတေသံ ဝေဒယိတာနံ အနိဝတ္တိ။ ယံ ကိဉ္စိ ဝေဒယိတံ သဗ္ဗံ တံ သုခဒုက္ခန္တိ ဉာပနတ္ထံ တတော သုခိန္ဒြိယာဒီနိ။ တံနိရောဓတ္ထံ ပန ဧတေ ဓမ္မာ ဘာဝေတဗ္ဗာတိ ပဋိပတ္တိဒဿနတ္ထံ တတော သဒ္ဓါဒီနိ။ ဣမာယ ပဋိပတ္တိယာ ဧသ ဓမ္မော ပဌမံ အတ္တနိ ပါတုဘဝတီတိ ပဋိပတ္တိယာ အမောဃဘာဝဒဿနတ္ထံ တတော အနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယံ။ တဿေဝ ဖလတ္တာ တတော အနန္တရံ ဘာဝေတဗ္ဗတ္တာ စ တတော အညိန္ဒြိယံ။ ဣတော ပရံ ဘာဝနာယ ဣမဿ အဓိဂမော၊ အဓိဂတေ စ ပနိမသ္မိံ နတ္ထိ ကိဉ္စိ ဥတ္တရိ ကရဏီယန္တိ ဉာပနတ္ထံ အန္တေ ပရမဿာသဘူတံ အညာတာဝိန္ဒြိယံ ဒေသိတန္တိ အယမေတ္ထ ကမော။

‘ဘေဒါဘေဒါ’တိ ဇီဝိတိန္ဒြိယဿေဝ စေတ္ထ ဘေဒေါ။ တဉှိ ရူပဇီဝိတိန္ဒြိယံ အရူပဇီဝိတိန္ဒြိယန္တိ ဒုဝိဓံ ဟောတိ။ သေသာနံ အဘေဒေါတိ ဧဝမေတ္ထ ဘေဒါဘေဒတော ဝိနိစ္ဆယံ ဝိဇာနိယာ။

‘ကိစ္စာ’တိ ကိံ ဣန္ဒြိယာနံ ကိစ္စန္တိ စေ? စက္ခုန္ဒြိယဿ တာဝ ‘‘စက္ခာယတနံ စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ တံသမ္ပယုတ္တကာနဉ္စ ဓမ္မာနံ ဣန္ဒြိယပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဝစနတော ယံ တံ ဣန္ဒြိယပစ္စယဘာဝေန သာဓေတဗ္ဗံ အတ္တနော တိက္ခမန္ဒာဒိဘာဝေန စက္ခုဝိညာဏာဒိဓမ္မာနံ တိက္ခမန္ဒာဒိသင်္ခါတံ အတ္တာကာရာနုဝတ္တာပနံ ဣဒံ ‘ကိစ္စံ’။ ဧဝံ သောတဃာနဇိဝှာကာယာနံ။ မနိန္ဒြိယဿ ပန သဟဇာတဓမ္မာနံ အတ္တနော ဝသဝတ္တာပနံ၊ ဇီဝိတိန္ဒြိယဿ သဟဇာတဓမ္မာနုပါလနံ၊ ဣတ္ထိန္ဒြိယပုရိသိန္ဒြိယာနံ ဣတ္ထိပုရိသနိမိတ္တကုတ္တာကပ္ပာကာရာနုဝိဓာနံ၊ သုခဒုက္ခသောမနဿဒေါမနဿိန္ဒြိယာနံ သဟဇာတဓမ္မေ အဘိဘဝိတွာ ယထာသကံ ဩဠာရိကာကာရာနုပါပနံ၊ ဥပေက္ခိန္ဒြိယဿ သန္တပဏီတမဇ္ဈတ္တာကာရာနုပါပနံ၊ သဒ္ဓါဒီနံ ပဋိပက္ခာဘိဘဝနံ သမ္ပယုတ္တဓမ္မာနဉ္စ ပသန္နာကာရာဒိဘာဝသမ္ပာပနံ၊ အနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယဿ သံယောဇနတ္တယပ္ပဟာနဉ္စေဝ သမ္ပယုတ္တကာနဉ္စ တပ္ပဟာနာဘိမုခဘာဝကရဏံ၊ အညိန္ဒြိယဿ ကာမရာဂဗျာပါဒါဒိတနုကရဏပဟာနဉ္စေဝ သဟဇာတာနဉ္စ အတ္တနော ဝသာနုဝတ္တာပနံ၊ အညာတာဝိန္ဒြိယဿ သဗ္ဗကိစ္စေသု ဥဿုက္ကပ္ပဟာနဉ္စေဝ အမတာဘိမုခဘာဝပစ္စယတာ စ သမ္ပယုတ္တာနန္တိ ဧဝမေတ္ထ ကိစ္စတော ဝိနိစ္ဆယံ ဝိဇာနိယာ။

‘ဘူမိတော’တိ စက္ခုသောတဃာနဇိဝှာကာယဣတ္ထိပုရိသသုခဒုက္ခဒေါမနဿိန္ဒြိယာနိ စေတ္ထ ကာမာဝစရာနေဝ ။ မနိန္ဒြိယဇီဝိတိန္ဒြိယဥပေက္ခိန္ဒြိယာနိ၊ သဒ္ဓါဝီရိယသတိသမာဓိပညိန္ဒြိယာနိ စ စတုဘူမိပရိယာပန္နာနိ။ သောမနဿိန္ဒြိယံ ကာမာဝစရ-ရူပါဝစရ-လောကုတ္တရဝသေန ဘူမိတ္တယပရိယာပန္နံ။ အဝသာနေ တီဏိ လောကုတ္တရာနေဝါတိ ဧဝံ ဘူမိတော ဝိနိစ္ဆယံ ဝိဇာနိယာ။ ဧဝဉှိ ဝိဇာနန္တော –

သံဝေဂဗဟုလော ဘိက္ခု၊ ဌိတော ဣန္ဒြိယသံဝရေ၊

ဣန္ဒြိယာနိ ပရိညာယ၊ ဒုက္ခဿန္တံ နိဂစ္ဆတီတိ။

၂၂၀။ နိဒ္ဒေသဝါရေ ‘‘ယံ စက္ခု စတုန္နံ မဟာဘူတာန’’န္တိအာဒိ သဗ္ဗံ ဓမ္မသင်္ဂဏိယံ ပဒဘာဇနေ (ဓ။ သ။ အဋ္ဌ။ ၅၉၅ အာဒယော) ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဝီရိယိန္ဒြိယသမာဓိန္ဒြိယနိဒ္ဒေသာဒီသု စ သမ္မာဝါယာမော မိစ္ဆာဝါယာမော သမ္မာသမာဓိ မိစ္ဆာသမာဓီတိအာဒီနိ န ဝုတ္တာနိ။ ကသ္မာ? သဗ္ဗသင်္ဂါဟကတ္တာ။ သဗ္ဗသင်္ဂါဟကာနိ ဟိ ဣဓ ဣန္ဒြိယာနိ ကထိတာနိ။ ဧဝံ သန္တေပေတ္ထ ဒသ ဣန္ဒြိယာနိ လောကိယာနိ ကာမာဝစရာနေဝ၊ တီဏိ လောကုတ္တရာနိ၊ နဝ လောကိယလောကုတ္တရမိဿကာနီတိ။

အဘိဓမ္မဘာဇနီယဝဏ္ဏနာ။

၂။ ပဉှာပုစ္ဆကဝဏ္ဏနာ

၂၂၁။ ပဉှာပုစ္ဆကေ သဗ္ဗေသမ္ပိ ဣန္ဒြိယာနံ ကုသလာဒိဝိဘာဂေါ ပါဠိနယာနုသာရေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။

၂၂၃။ အာရမ္မဏတ္တိကေသု ပန သတ္တိန္ဒြိယာ အနာရမ္မဏာတိ စက္ခုသောတဃာနဇိဝှာကာယဣတ္ထိပုရိသိန္ဒြိယာနိ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ ပန အရူပမိဿကတ္တာ ဣဓ အနာဘဋ္ဌံ။ ဒွိန္ဒြိယာတိ ဒွေ ဣန္ဒြိယာ၊ သုခဒုက္ခဒွယံ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တံ။ တဉှိ ဧကန္တပရိတ္တာရမ္မဏံ။ ဒေါမနဿိန္ဒြိယံ သိယာ ပရိတ္တာရမ္မဏံ၊ သိယာ မဟဂ္ဂတာရမ္မဏန္တိ ကာမာဝစရဓမ္မေ အာရဗ္ဘ ပဝတ္တိကာလေ ပရိတ္တာရမ္မဏံ ဟောတိ ၊ ရူပါဝစရာရူပါဝစရေ ပန အာရဗ္ဘ ပဝတ္တိကာလေ မဟဂ္ဂတာရမ္မဏံ၊ ပဏ္ဏတ္တိံ အာရဗ္ဘ ပဝတ္တိကာလေ နဝတ္တဗ္ဗာရမ္မဏံ။ နဝိန္ဒြိယာ သိယာ ပရိတ္တာရမ္မဏာတိ မနိန္ဒြိယဇီဝိတိန္ဒြိယသောမနဿိန္ဒြိယဥပေက္ခိန္ဒြိယာနိ စေဝ သဒ္ဓါဒိပဉ္စကဉ္စ သန္ဓာယ ဣဒံ ဝုတ္တံ။ ဇီဝိတိန္ဒြိယဉှိ ရူပမိဿကတ္တာ အနာရမ္မဏေသု ရူပဓမ္မေသု သင်္ဂဟိတမ္ပိ အရူပကောဋ္ဌာသေန သိယာပက္ခေ သင်္ဂဟိတံ။

စတ္တာရိ ဣန္ဒြိယာနီတိ သုခဒုက္ခဒေါမနဿအညာတာဝိန္ဒြိယာနိ။ တာနိ ဟိ မဂ္ဂါရမ္မဏတ္တိကေ န ဘဇန္တိ။ မဂ္ဂဟေတုကန္တိ သဟဇာတဟေတုံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဝီရိယဝီမံသာဇေဋ္ဌကကာလေ သိယာ မဂ္ဂါဓိပတိ၊ ဆန္ဒစိတ္တဇေဋ္ဌကကာလေ သိယာ နဝတ္တဗ္ဗာ။

ဒသိန္ဒြိယာသိယာ ဥပ္ပန္နာ၊ သိယာ ဥပ္ပာဒိနောတိ သတ္တ ရူပိန္ဒြိယာနိ တီဏိ စ ဝိပါကိန္ဒြိယာနိ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တံ။ ဒသိန္ဒြိယာနိ ဒေါမနဿေန သဒ္ဓိံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တာနေဝ။ တတ္ထ ဒေါမနဿိန္ဒြိယံ ပဏ္ဏတ္တိံ အာရဗ္ဘ ပဝတ္တိကာလေ နဝတ္တဗ္ဗာရမ္မဏံ၊ သေသာနိ နိဗ္ဗာနပစ္စဝေက္ခဏကာလေပိ။ တီဏိန္ဒြိယာနိ ဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏာနီတိ တီဏိ လောကုတ္တရိန္ဒြိယာနိ။ စတ္တာရီတိ သုခဒုက္ခသောမနဿဒေါမနဿာနိ။ တာနိ ဟိ အဇ္ဈတ္တဓမ္မေပိ ဗဟိဒ္ဓါဓမ္မေပိ အာရဗ္ဘ ပဝတ္တန္တိ။ အဋ္ဌိန္ဒြိယာတိ မနိန္ဒြိယဇီဝိတိန္ဒြိယဥပေက္ခိန္ဒြိယာနိ စေဝ သဒ္ဓါဒိပဉ္စကဉ္စ။ တတ္ထ အာကိဉ္စညာယတနကာလေ နဝတ္တဗ္ဗာရမ္မဏတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

ဣတိ ဣမသ္မိမ္ပိ ပဉှာပုစ္ဆကေ ဒသိန္ဒြိယာနိ ကာမာဝစရာနိ၊ တီဏိ လောကုတ္တရာနိ၊ နဝ လောကိယလောကုတ္တရမိဿကာနေဝ ကထိတာနီတိ။ အယမ္ပိ အဘိဓမ္မဘာဇနီယေန သဒ္ဓိံ ဧကပရိစ္ဆေဒေါဝ ဟောတိ။ အယံ ပန ဣန္ဒြိယဝိဘင်္ဂေါ ဒွေပရိဝဋ္ဋံ နီဟရိတွာ ဘာဇေတွာ ဒဿိတောတိ။

သမ္မောဟဝိနောဒနိယာ ဝိဘင်္ဂဋ္ဌကထာယ

ဣန္ဒြိယဝိဘင်္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။