📜

၅။ ဣန္ဒြိယဝိဘင်္ဂေါ

၁။ အဘိဓမ္မဘာဇနီယဝဏ္ဏနာ

၂၁၉။ စက္ခုဒွါရဘာဝေတိ စက္ခုဒွါရဘာဝဟေတု။ တံဒွါရိကေဟီတိ တသ္မိံ ဒွါရေ ပဝတ္တနကေဟိ စိတ္တစေတသိကေဟိ။ တေ ဟိ ‘‘တံ ဒွါရံ ပဝတ္တိဩကာသဘူတံ ဧတေသံ အတ္ထီ’’တိ တံဒွါရိကာ။ နနု စ တဗ္ဗတ္ထုကေဟိပိ တံ ဣန္ဒဋ္ဌံ ကာရေတိ။ တေနာဟ အဋ္ဌကထာယံ ‘‘တိက္ခေ တိက္ခတ္တာ၊ မန္ဒေ စ မန္ဒတ္တာ’’တိ? သစ္စံ ကာရေတိ၊ တဗ္ဗတ္ထုကာပိ ပန ဣဓ ‘‘တံဒွါရိကာ’’ဣစ္စေဝ ဝုတ္တာ။ အပရိစ္စတ္တဒွါရဘာဝံယေဝ ဟိ စက္ခု နိဿယဋ္ဌေန ‘‘ဝတ္ထူ’’တိ ဝုစ္စတိ။ အထ ဝါ တံဒွါရိကေသု တဿ ဣန္ဒဋ္ဌော ပါကဋောတိ ‘‘တံဒွါရိကေဟီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဣန္ဒဋ္ဌော ပရေဟိ အနုဝတ္တနီယတာ ပရမိဿရဘာဝေါတိ ဒဿေန္တော ‘‘တဉှိ…ပေ… အနုဝတ္တန္တီ’’တိ အာဟ။ တတ္ထ တန္တိ စက္ခုံ။ တေတိ တံဒွါရိကေ။ ကိရိယာနိဋ္ဌာနဝါစီ အာဝီ-သဒ္ဒေါ ‘‘ဝိဇိတာဝီ’’တိအာဒီသု (ဒီ။ နိ။ ၁။၂၅၈၊ ၂။၃၃၊ ၃။၁၉၉) ဝိယာတိ အာဟ ‘‘ပရိနိဋ္ဌိတကိစ္စဇာနန’’န္တိ။

‘‘ဆ ဣမာနိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣန္ဒြိယာနိ။ ကတမာနိ ဆ? စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ… မနိန္ဒြိယ’’န္တိ (သံ။ နိ။ ၅။၄၉၅-၄၉၉) ဧဝံ ကတ္ထစိ ဆပိန္ဒြိယာနိ အာဂတာနိ၊ ကသ္မာ ပန သုတ္တန္တေ ခန္ဓာဒယော ဝိယ ဣန္ဒြိယာနိ ဧကဇ္ဈံ န ဝုတ္တာနိ၊ အဘိဓမ္မေ စ ဝုတ္တာနီတိ အာဟ ‘‘တတ္ထ သုတ္တန္တေ’’တိအာဒိ။ နိဿရဏူပါယာဒိဘာဝတောတိ ဧတ္ထ လောကုတ္တရေသု မဂ္ဂပရိယာပန္နာနိ နိဿရဏံ၊ ဣတရာနိ နိဿရဏဖလံ၊ ဝိဝဋ္ဋသန္နိဿိတေန နိဗ္ဗတ္တိတာနိ သဒ္ဓိန္ဒြိယာဒီနိ နိဿရဏူပါယော၊ ဣတရေသု ကာနိစိ ပဝတ္တိဘူတာနိ၊ ကာနိစိ ပဝတ္တိဥပါယောတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။

ခီဏာသဝဿ ဘာဝဘူတောတိ ဆဠင်္ဂုပေက္ခာ ဝိယ ခီဏာသဝဿေဝ ဓမ္မဘူတော။

ဒွေအတ္ထာတိ ဣန္ဒလိင်္ဂဣန္ဒသိဋ္ဌဋ္ဌာ။ အတ္တနော ပစ္စယဝသေနာတိ ယထာသကံ ကမ္မာဒိပစ္စယဝသေန။ တံသဟိတသန္တာနေတိ ဣတ္ထိန္ဒြိယသဟိတေ၊ ပုရိသိန္ဒြိယသဟိတေ စ သန္တာနေ။ အညာကာရေနာတိ ဣတ္ထိအာဒိတော အညေန အာကာရေန။ အနုဝတ္တနီယဘာဝေါ ဣတ္ထိပုရိသိန္ဒြိယာနံ အာဓိပစ္စန္တိ ယောဇနာ။ ဣမသ္မိဉ္စတ္ထေတိ အာဓိပစ္စတ္ထေ။

တေသန္တိ အနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယာဒီနံ တိဏ္ဏံ။ ယာ သုခဒုက္ခိန္ဒြိယာနံ ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌာကာရသမ္ဘောဂရသတာ ဝုတ္တာ၊ သာ အာရမ္မဏသဘာဝေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ န ဧကစ္စသောမနဿိန္ဒြိယာဒီနံ ဝိယ ပရိကပ္ပဝသေနာတိ ဒဿေန္တော ‘‘ဧတ္ထ စာ’’တိအာဒိမာဟ။

ယဒိပိ ပုရိသိန္ဒြိယာနန္တရံ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ ရူပကဏ္ဍေပိ (ဓ။ သ။ ၅၈၄) ဒေသိတံ၊ တံ ပန ရူပဇီဝိတိန္ဒြိယံ၊ န စ တတ္ထ မနိန္ဒြိယံ ဝတွာ ဣတ္ထိပုရိသိန္ဒြိယာနိ ဝုတ္တာနိ။ ဣဓ ပန အဋ္ဌကထာယံ ဣန္ဒြိယာနုက္ကမော ဝုတ္တော သဗ္ဗာကာရေန ယမကဒေသနာယ သံသန္ဒတီတိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘သော ဣန္ဒြိယယမကဒေသနာယ သမေတီ’’တိ။ ပုရိမပစ္ဆိမာနံ အဇ္ဈတ္တိကဗာဟိရာနန္တိ စက္ခာဒီနံ ပုရိမာနံ အဇ္ဈတ္တိကာနံ၊ ဣတ္ထိန္ဒြိယာဒီနံ ပစ္ဆိမာနံ ဗာဟိရာနံ။ တေသံ မဇ္ဈေ ဝုတ္တံ ဥဘယေသံ ဥပကာရကတာဒီပနတ္ထန္တိ အဓိပ္ပာယော။ တေန ဧဝမ္ပိ ဒေသနန္တရာနုရောဓေန ဇီဝိတိန္ဒြိယဿ အနုက္ကမံ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတီတိ ဒဿေတိ။ ကာမဉ္စေတ္ထ ဧဝံ ဝုတ္တံ၊ ပရတော ပန ကိစ္စဝိနိစ္ဆယေ ဣဓ ပါဠိယံ အာဂတနိယာမေနေဝ မနိန္ဒြိယာနန္တရံ ဇီဝိတိန္ဒြိယဿ၊ တဒနန္တရဉ္စ ဣတ္ထိပုရိသိန္ဒြိယာနံ ကိစ္စဝိနိစ္ဆယံ ဒဿေဿတိ။ သဗ္ဗံ တံ ဒုက္ခံ သင်္ခါရဒုက္ခဘာဝေန၊ ယထာရဟံ ဝါ ဒုက္ခဒုက္ခတာဒိဘာဝေန။ ဒုဝိဓတ္တဘာဝါနုပါလကဿာတိ ရူပါရူပဝသေန ဒုဝိဓဿ အတ္တဘာဝဿ အနုပါလကဿ။ ရူပါရူပဝသေန ဒုဝိဓမ္ပိ ဟိ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ ဣဓ ဂဟိတံ။ ‘‘ပဝတ္တီ’’တိ ဧတေန သဟဇာတဓမ္မာနံ ပဝတ္တနရသေန ဇီဝိတိန္ဒြိယေန ဝေဒယိတာနံ ပဝတ္တေတဗ္ဗတံ ဒီပေတိ။ ‘‘ဘာဝနာမဂ္ဂသမ္ပယုတ္တ’’န္တိ ဣမိနာ ဖလဘူတံ အညိန္ဒြိယံ နိဝတ္တေတိ။ ဘာဝနာဂဟဏဉ္စေတ္ထ သက္ကာ အဝတ္တုံ။ ‘‘ဘာဝေတဗ္ဗတ္တာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ဘာဝနာဘာဝေါ ပါကဋောဝ။ ဒဿနာနန္တရာတိ သမာနဇာတိဘူမိကေန အဗျဝဟိတတံ သန္ဓာယာဟ၊ န အနန္တရပစ္စယံ။

တဿာတိ ဣန္ဒြိယပစ္စယဘာဝဿ။ အနညသာဓာရဏတ္တာတိ အညေဟိ အနိန္ဒြိယေဟိ အသာဓာရဏတ္တာ။ ဧဝံ သာမတ္ထိယတော ကိစ္စဝိသေသံ ဝဝတ္ထပေတွာ ပကရဏတောပိ တံ ဒဿေတိ ‘‘ဣန္ဒြိယကထာယ စ ပဝတ္တတ္တာ’’တိ။ အညေသန္တိ အညေသံ ဣန္ဒြိယသဘာဝါနမ္ပိ သဟဇာတဓမ္မာနံ။ ယေဟိ တေ ဣန္ဒဋ္ဌံ ကာရေန္တိ၊ တေသံ ဝသဝတ္တာပနံ နတ္ထိ၊ ယထာ မနိန္ဒြိယဿ ပုဗ္ဗင်္ဂမသဘာဝါဘာဝတော သယဉ္စ တေ အညဒတ္ထု မနိန္ဒြိယဿေဝ ဝသေ ဝတ္တန္တိ။ တေနာဟ ‘‘တံသမ္ပယုတ္တာနိပိ ဟီ’’တိအာဒိ။ ယဒိ ဧဝံ ကထံ တေသံ ဣန္ဒဋ္ဌောတိ? ‘‘သုခနာဒိလက္ခဏေ သမ္ပယုတ္တာနံ အတ္တာကာရာနုဝိဓာပနမတ္တ’’န္တိ ဝုတ္တောဝါယမတ္ထော ။ ‘‘စေတသိကတ္တာ’’တိ ဣမိနာ သမ္ပယုတ္တဓမ္မာနံ စိတ္တဿ ပဓာနတံ ဒဿေတိ။ တတော ဟိ ‘‘စေတသိကာ’’တိ ဝုစ္စန္တိ။ သဗ္ဗတ္ထာတိ ဝသဝတ္တာပနံ သဟဇာတဓမ္မာနုပါလနန္တိ ဧဝံ ယာဝ အမတာဘိမုခဘာဝပစ္စယတာ စ သမ္ပယုတ္တာနန္တိ တံကိစ္စနိဒ္ဒေသေ။ ‘‘အနုပ္ပာဒနေ၊ အနုပတ္ထမ္ဘေ စ သတီ’’တိ ပဒံ အာဟရိတွာ သမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗံ။ န ဟိ ပဒတ္ထော သဗ္ဘာဝံ ဗျဘိစရတီတိ ဇနကုပတ္ထမ္ဘကတ္တာဘာဝေပီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ တပ္ပစ္စယာနန္တိ ဣတ္ထိပုရိသနိမိတ္တာဒိပစ္စယာနံ ကမ္မာဒီနံ။ တပ္ပဝတ္တနေ နိမိတ္တဘာဝေါတိ ဣတ္ထိနိမိတ္တာဒိအာကာရရူပနိဗ္ဗတ္တနေ ကာရဏဘာဝေါ။ သွာယံ ဣတ္ထိန္ဒြိယာဒီနံ တတ္ထ အတ္ထိဘာဝေါယေဝါတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယသ္မိဉှိ သတိ ယံ ဟောတိ၊ အသတိ စ န ဟောတိ၊ တံ တဿ ကာရဏန္တိ။ ‘‘နိမိတ္တဘာဝေါ အနုဝိဓာန’’န္တိ ဣမိနာ အနုဝိဓာနသဒ္ဒဿ ကမ္မတ္ထတံ ဒဿေတိ။ သုခဒုက္ခဘာဝပ္ပတ္တာ ဝိယာတိ သယံ သုခဒုက္ခသဘာဝပ္ပတ္တာ ဝိယ၊ သုခန္တာ ဒုက္ခန္တာ စ ဝိယာတိ အတ္ထော။ အသန္တဿ…ပေ… မဇ္ဈတ္တာကာရာနုပါပနံ အညာဏုပေက္ခနာဒိဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သမာနဇာတိယန္တိ အကုသလေဟိ သုခဒုက္ခေဟိ အကုသလူပေက္ခာယ၊ အဗျာကတေဟိ အဗျာကတူပေက္ခာယ၊ ကုသလသုခတော ကုသလူပေက္ခာယ။ တတ္ထာပိ ဘူမိဝိဘာဂေနာယမတ္ထော ဘိန္ဒိတွာ ယောဇေတဗ္ဗော။ တံ သဗ္ဗံ ခန္ဓဝိဘင်္ဂေ ဝုတ္တဩဠာရိကသုခုမဝိဘာဂေန ဒီပေတဗ္ဗံ။ အာဒိသဒ္ဒေနာတိ ‘‘ကာမရာဂဗျာပါဒါဒီ’’တိ ဧတ္ထ ဝုတ္တအာဒိသဒ္ဒေန။ သံယောဇနသမုစ္ဆိန္ဒနတဒုပနိဿယတာ ဧဝ သန္ဓာယ အညာတာဝိန္ဒြိယဿ ကိစ္စန္တရာပသုတတာ ဝုတ္တာ၊ တဿာပိ ဥဒ္ဓမ္ဘာဂိယသံယောဇနပဋိပ္ပဿဒ္ဓိပ္ပဟာနကိစ္စတာ လဗ္ဘတေဝ။ အဗျာပီဘာဝတော ဝါ အညာတာဝိန္ဒြိယဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိပ္ပဟာနကိစ္စံ န ဝတ္တဗ္ဗံ၊ တတော အညိန္ဒြိယဿာပိ တံ အဋ္ဌကထာယံ အနုဒ္ဓဋံ။ မဂ္ဂါနန္တရဉှိ ဖလံ ‘‘တာယ သဒ္ဓါယ အဝူပသန္တာယာ’’တိအာဒိဝစနတော (ဓ။ သ။ အဋ္ဌ။ ၅၀၅) ကိလေသာနံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘနဝသေန ပဝတ္တတိ၊ န ဣတရံ။ အညထာ အရိယာ သဗ္ဗကာလံ အပ္ပဋိပ္ပဿဒ္ဓကိလေသဒရထာ သိယုံ။ ဣတရဿ ပန နိစ္ဆန္ဒရာဂေသု သတ္တဝေါဟာရော ဝိယ ရုဠှိဝသေန ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိကိစ္စတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

ဧတ္ထာဟ – ကသ္မာ ပန ဧတ္တကာနေဝ ဣန္ဒြိယာနိ ဝုတ္တာနိ၊ ဧတာနိ ဧဝ စ ဝုတ္တာနီတိ? အာဓိပစ္စတ္ထသမ္ဘဝတောတိ စေ။ အာဓိပစ္စံ နာမ ဣဿရိယန္တိ ဝုတ္တမေတံ။ တယိဒံ အာဓိပစ္စံ အတ္တနော ကိစ္စေ ဗလဝန္တိ အညေသမ္ပိ သဘာဝဓမ္မာနံ လဗ္ဘတေဝ။ ပစ္စယာဓီနဝုတ္တိကာ ဟိ ပစ္စယုပ္ပန္နာ ။ တသ္မာ တေ တေဟိ အနုဝတ္တီယန္တိ၊ တေ စ တေ အနုဝတ္တန္တီတိ? သစ္စမေတံ၊ တထာပိ အတ္ထိ တေသံ ဝိသေသော။ သွာယံ ဝိသေသော ‘‘စက္ခုဝိညာဏာဒိပ္ပဝတ္တိယဉှိ စက္ခာဒီနံ သိဒ္ဓမာဓိပစ္စ’’န္တိအာဒိနာ (ဝိဘ။ အဋ္ဌ။ ၂၁၉) အဋ္ဌကထာယံ ဒဿိတောယေဝ။

အပိစ ခန္ဓပဉ္စကေ ယာယံ သတ္တပညတ္တိ၊ တဿာ ဝိသေသနိဿယော ဆ အဇ္ဈတ္တိကာနိ အာယတနာနီတိ တာနိ တာဝ အာဓိပစ္စတ္ထံ ဥပါဒါယ ‘‘စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ… မနိန္ဒြိယ’’န္တိအာဒိတော ဝုတ္တာနိ။ တာနိ ပန ယေန ဓမ္မေန ပဝတ္တန္တိ၊ အယံ သော ဓမ္မော တေသံ ဌိတိဟေတူတိ ဒဿနတ္ထံ ဇီဝိတံ။ တယိမေ ဣန္ဒြိယပဋိဗဒ္ဓါ ဓမ္မာ ဣမေသံ ဝသေန ‘‘ဣတ္ထီ၊ ပုရိသော’’တိ ဝေါဟရီယန္တီတိ ဒဿနတ္ထံ ဘာဝဒွယံ။ သွာယံ သတ္တသညိတော ဓမ္မပုဉ္ဇော ပဗန္ဓဝသေန ပဝတ္တမာနော ဣမာဟိ ဝေဒနာဟိ သံကိလိဿတီတိ ဒဿနတ္ထံ ဝေဒနာပဉ္စကံ။ တတော ဝိသုဒ္ဓတ္ထိကာနံ ဝေါဒါနသမ္ဘာရဒဿနတ္ထံ သဒ္ဓါဒိပဉ္စကံ။ တတော ဝေါဒါနသမ္ဘာရာ ဣမေဟိ ဝိသုဇ္ဈန္တိ၊ ဝိသုဒ္ဓိပ္ပတ္တာ၊ နိဋ္ဌိတကိစ္စာ စ ဟောန္တီတိ ဒဿနတ္ထံ အန္တေ အနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယာဒီနိ တီဏိ ဝုတ္တာနိ။ သဗ္ဗတ္ထ ‘‘အာဓိပစ္စတ္ထံ ဥပါဒါယာ’’တိ ပဒံ ယောဇေတဗ္ဗံ။ ဧတ္တာဝတာ အဓိပ္ပေတတ္ထသိဒ္ဓီတိ အညေသံ အဂ္ဂဟဏံ။

အထ ဝါ ပဝတ္တိနိဝတ္တီနံ နိဿယာဒိဒဿနတ္ထမ္ပိ ဧတာနိ ဧဝ ဝုတ္တာနိ။ ပဝတ္တိယာ ဟိ ဝိသေသတော မူလနိဿယဘူတာနိ ဆ အဇ္ဈတ္တိကာနိ အာယတနာနိ။ ယထာဟ ‘‘ဆသု လောကော သမုပ္ပန္နော’’တိအာဒိ (သု။ နိ။ ၁၇၁)။ တဿာ ဥပ္ပတ္တိ ဣတ္ထိပုရိသိန္ဒြိယေဟိ။ ဝိသဘာဂဝတ္ထုသရာဂနိမိတ္တာ ဟိ ယေဘုယျေန သတ္တကာယဿ အဘိနိဗ္ဗတ္တိ။ ဝုတ္တဉှေတံ ‘‘တိဏ္ဏံ ခေါ ပန၊ မဟာရာဇ၊ သန္နိပါတာ ဂဗ္ဘဿာဝက္ကန္တိ ဟောတိ၊ ဣဓ မာတာပိတရော စ သန္နိပတိတာ ဟောန္တိ၊ မာတာ စ ဥတုနီ ဟောတိ၊ ဂဗ္ဘော စ ပစ္စုပဋ္ဌိတော ဟောတီ’’တိ (မ။ နိ။ ၁။၄၀၈၊ ၂။၄၁၁၊ မိ။ ပ။ ၄။၁။၆)။ အဝဋ္ဌာနံ ဇီဝိတိန္ဒြိယေန တေန အနုပါလေတဗ္ဗတော။ တေနာဟ ‘‘အာယု ဌိတိ ယပနာ ယာပနာ’’တိအာဒိ။ ဥပဘောဂေါ ဝေဒနာဟိ ။ ဝေဒနာဝသေန ဟိ ဣဋ္ဌာဒိသဗ္ဗဝိသယုပဘောဂေါ။ ယထာဟ – ‘‘ဝေဒယတိ ဝေဒယတီတိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တသ္မာ ဝေဒနာတိ ဝုစ္စတီ’’တိ (သံ။ နိ။ ၃။၇၉)။ ဧဝံ ပဝတ္တိယာ နိဿယသမုပ္ပာဒဋ္ဌိတိသမ္ဘောဂဒဿနတ္ထံ စက္ခုန္ဒြိယံ ယာဝ ဥပေက္ခိန္ဒြိယန္တိ စုဒ္ဒသိန္ဒြိယာနိ ဒေသိတာနိ။ ယထာ စေတာနိ ပဝတ္တိယာ၊ ဧဝံ ဣတရာနိ နိဝတ္တိယာ။ ဝိဝဋ္ဋသန္နိဿိတေန ဟိ နိဗ္ဗတ္တိတာနိ သဒ္ဓါဒီနိ ပဉ္စ ဣန္ဒြိယာနိ နိဝတ္တိယာ နိဿယော။ ဥပ္ပာဒေါ အနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယေန တဿ ပဌမံ ဥပ္ပဇ္ဇနတော။ အဝဋ္ဌာနံ အညိန္ဒြိယေန။ ဥပဘောဂေါ အညာတာဝိန္ဒြိယေန အဂ္ဂဖလသမုပဘောဂတော။ ဧဝမ္ပိ ဧတာနိ ဧဝ ဣန္ဒြိယာနိ ဒေသိတာနိ။ ဧတ္တာဝတာ ယထာဓိပ္ပေတတ္ထသိဒ္ဓိတော အညေသံ အဂ္ဂဟဏံ။ ဧတေနာပိ နေသံ ဒေသနာနုက္ကမောပိ သံဝဏ္ဏိတော ဝေဒိတဗ္ဗော။

၂၂၀။ ကုသလာကုသလဝီရိယာဒီနီတိ ဧတ္ထ အာဒိ-သဒ္ဒေန ကုသလသမာဓိအာဒီနံ၊ အဗျာကတဝီရိယာဒီနဉ္စ သင်္ဂဟော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ပစ္စယာဒီတိ အာဒိ-သဒ္ဒေန ဒေသာရမ္မဏာဒယော ဂဟိတာ၊ ယထာဝုတ္တဝီရိယာဒီနိ၊ စက္ခာဒီနိ စ သင်္ဂဏှာတိ။ ဣစ္စေဝံ သဗ္ဗသင်္ဂါဟိကာနိ ဝီရိယိန္ဒြိယာဒိပဒါနိ၊ စက္ခုန္ဒြိယာဒိပဒါနိ စ။ တေနာတိ ‘‘ဧဝံ သန္တေပီ’’တိအာဒိနာ ဘူမိဝိဘာဂကထနေန။ တန္နိဝတ္တနေနာတိ သဗ္ဗေသံ သဗ္ဗဘူမိကတ္တနိဝတ္တနေန။ အဝိဇ္ဇမာနသင်္ဂါဟကတ္တန္တိ တဿံ တဿံ ဘူမိယံ အနုပလဗ္ဘမာနဿ ဣန္ဒြိယဿ သင်္ဂါဟကတာ။

အဘိဓမ္မဘာဇနီယဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၂။ ပဉှပုစ္ဆကဝဏ္ဏနာ

ဣဓ ဣမသ္မိံ ‘‘သတ္တိန္ဒြိယာ အနာရမ္မဏာ’’တိ ဧဝံ ဧကန္တာနာရမ္မဏတ္တေ ဝုစ္စမာနေ န အာဘဋ္ဌံ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ န ဘာသိတံ။ ဋီကာယံ ပန အနာဘဋ္ဌန္တိ ကတသမာသံ ကတွာ ဝုတ္တံ။ ရူပဓမ္မေသု သင်္ဂဟိတတန္တိ ‘‘ရူပ’’န္တိ ဂဏိတတံ။ အရူပကောဋ္ဌာသေန အရူပဘာဝေန သိယာပက္ခေ သင်္ဂဟိတံ။ ကသ္မာ? တဿ ပရိတ္တာရမ္မဏာဒိတာ အတ္ထီတိ။ ယသ္မာ ပန ရူပါရူပမိဿကဿေဝ ဝသေန သိယာပက္ခသင်္ဂဟော ယုတ္တော၊ န ဧကဒေသဿ၊ တသ္မာ ဧကဒေသဿ တံ အနိစ္ဆန္တော အာဟ ‘‘အဓိပ္ပာယော’’တိ။ ဣဒါနိ တမတ္ထံ ပကာသေတုံ ‘‘အရူပကောဋ္ဌာသေန ပနာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ နဝတ္တဗ္ဗတာတိ ပရိတ္တာရမ္မဏာဒိဘာဝေန နဝတ္တဗ္ဗတာ။ ကထံ ပန ရူပကောဋ္ဌာသေနဿာနာရမ္မဏဿ နဝတ္တဗ္ဗတာတိ စောဒနံ သန္ဓာယာဟ ‘‘န ဟိ အနာရမ္မဏ’’န္တိအာဒိ။ ‘‘အဝိဇ္ဇမာနာရမ္မဏာနာရမ္မဏေသူ’’တိ ဣမိနာ ‘‘အနာရမ္မဏာ’’တိ ဗာဟိရတ္ထသမာသော အယန္တိ ဒဿေတိ ။ နဝတ္တဗ္ဗေသူတိ သာရမ္မဏဘာဝေန နဝတ္တဗ္ဗေသု။ အနာရမ္မဏတ္တာတိ အာရမ္မဏရဟိတတ္တာ။ ‘‘နဝိန္ဒြိယာ သိယာ ပရိတ္တာရမ္မဏာ၊ သိယာ မဟဂ္ဂတာရမ္မဏာ၊ သိယာ အပ္ပမာဏာရမ္မဏာ၊ သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ ‘ပရိတ္တာရမ္မဏာ’တိပိ ‘မဟဂ္ဂတာရမ္မဏာ’တိပိ ‘အပ္ပမာဏာရမ္မဏာ’တိပီ’’တိအာဒီသု (ဝိဘ။ ၂၂၃) ဝိယ န သာရမ္မဏဿေဝ နဝတ္တဗ္ဗတံ ဒဿေတိ။ ယထာ စ န သာရမ္မဏဿေဝ နဝတ္တဗ္ဗတာပရိယာယော၊ အထ ခေါ အနာရမ္မဏဿာပီတိ သာရမ္မဏေ နိယမာဘာဝေါ။ ဧဝံ နဝတ္တဗ္ဗံ သာရမ္မဏမေဝါတိ အယမ္ပိ နိယမော နတ္ထီတိ ဒဿေန္တော ‘‘နဝတ္တဗ္ဗဿ ဝါ သာရမ္မဏတ’’န္တိ အာဟ။ တဿ န ဒဿေတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ‘‘န ဟီ’’တိအာဒိနာ တမေဝတ္ထံ ဝိဝရတိ။

တတ္ထ ရူပနိဗ္ဗာနာနံ သုခါဒိသမ္ပယုတ္တဘာဝေန နဝတ္တဗ္ဗတာ၊ န ပရိတ္တာရမ္မဏာဒိဘာဝေနာတိ စောဒနံ မနသိ ကတွာ အာဟ ‘‘အထာပီ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ အထာပိ ဝတ္တတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ သိယာ အနာရမ္မဏန္တိပိ ဝတ္တဗ္ဗံ သိယာတိ အနာရမ္မဏံ ဓမ္မာယတနံ သာရမ္မဏေဟိ ဝိသုံ ကတွာ ဧဝံ ဝတ္တဗ္ဗံ သိယာ။ နဝတ္တဗ္ဗ-သဒ္ဒေါ ယဒိ သာရမ္မဏေသွေဝ ဝတ္တေယျ၊ န စေဝံ ဝုတ္တံ၊ အဝစနေ စ အညံ ကာရဏံ နတ္ထီတိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘န ဟိ ပဉှပုစ္ဆကေ သာဝသေသာ ဒေသနာ အတ္ထီ’’တိ။ တသ္မာ နဝတ္တဗ္ဗ-သဒ္ဒေါ အနာရမ္မဏေသုပိ ဝတ္တတေဝါတိ အဓိပ္ပာယော။ ယာပိ ‘‘အဋ္ဌိန္ဒြိယာ သိယာ အဇ္ဈတ္တာရမ္မဏာ’’တိ အဇ္ဈတ္တာရမ္မဏာဒိဘာဝေန နဝတ္တဗ္ဗတာ ဝုတ္တာ၊ သာ ဇီဝိတိန္ဒြိယဿ အာကိဉ္စညာယတနကာလေ ပဌမာရုပ္ပဝိညာဏာဘာဝမတ္တာရမ္မဏတံ သန္ဓာယ ဝုတ္တာ၊ န သာရမ္မဏဿေဝ နဝတ္တဗ္ဗတာဒဿနတ္ထံ၊ နာပိ အနာရမ္မဏဿ ပရိတ္တာရမ္မဏာဒိဘာဝေန နဝတ္တဗ္ဗတာဘာဝဒဿနတ္ထန္တိ ဒဿေန္တော ‘‘အဋ္ဌိန္ဒြိယာ သိယာ အဇ္ဈတ္တာရမ္မဏာတိ ဧတ္ထ စာ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ သိယာ အဇ္ဈတ္တာရမ္မဏာတီတိ ဣတိ-သဒ္ဒေါ အာဒိအတ္ထော။ တေန အဝသိဋ္ဌပါဠိသင်္ဂဏှနေန ‘‘သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ ‘အဇ္ဈတ္တာရမ္မဏာ’တိပိ ‘ဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏာ’တိပိ ‘အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏာ’တိပီ’’တိ ဣမာယ ပါဠိယာ ဝုတ္တမတ္ထံ ဇီဝိတိန္ဒြိယဿ ဒဿေန္တော ‘‘ဇီဝိတိန္ဒြိယဿ…ပေ… နဝတ္တဗ္ဗတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ’’တိ အာဟ၊ တံ ဝုတ္တတ္ထမေဝ။

ပဉှပုစ္ဆကဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဣန္ဒြိယဝိဘင်္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။