📜

၈။ သမ္မပ္ပဓာနဝိဘင်္ဂေါ

၁။ သုတ္တန္တဘာဇနီယဝဏ္ဏနာ

၃၉၀။ ကာရဏသဒ္ဒေါ ယုတ္တိဝါစကော ‘‘သဗ္ဗမေတံ အကာရဏံ ဝဒတီ’’တိအာဒီသု ဝိယ၊ တသ္မာ ကာရဏပ္ပဓာနာတိ ယုတ္တိပ္ပဓာနာ၊ အနုပ္ပန္နပါပကာနုပ္ပာဒနာဒိကိရိယာယ အနုရူပပ္ပဓာနာတိ ဧဝံ ဝါ ဧတ္ထ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ အနုပ္ပန္နပါပကာဒီနံ အနုပ္ပာဒါဒိ အနုပ္ပန္နပါပကာနုပ္ပာဒါဒိ။

၃၉၁။ ‘‘န အညော ဓမ္မောတိ ယထာ တဏှာယနမိစ္ဆာဘိနိဝေသဝါယမနသဘာဝါနံ တဏှာဒီနံ ဆန္ဒပရိယာယော အညဓမ္မော နာမ ဟောတိ ကတ္တုကမျတာသင်္ခါတဿ ဆန္ဒနိယဿ တေသု အဘာဝါ၊ ဓမ္မစ္ဆန္ဒော ပန တံသဘာဝတ္တာ အညဓမ္မော န ဟောတိ။ တေနာဟ ‘‘ဓမ္မစ္ဆန္ဒောတိ သဘာဝစ္ဆန္ဒော’’တိ။

၄၀၆။ အဋ္ဌကထာယန္တိ ပေါရာဏဋ္ဌကထာယံ။ ဝဋ္ဋာနတ္ထသံဝတ္တနတောတိ သံသာရဒုက္ခသမ္ဘဝတော။

န သက္ကောန္တီတိ အာဟ ‘‘သန္တာယ သမာပတ္တိယာ ပရိဟီနာ ဗြဟ္မစရိယဝါသေ သန္ထမ္ဘိတုံ န သက္ကောန္တီ’’တိ။

တတ္ထ ဒုဝိဓာယာတိ ယောဇေတဗ္ဗံ။ ဥပ္ပန္နာယေဝါတိ ဥပ္ပန္နပုဗ္ဗာ ဧဝ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ သမုဒါစာရာဒိဝသေန။

သဗ္ဗာသု အဝတ္ထာသူတိ ပကတတ္တာဒိအဝတ္ထာသု။ ပကတတ္တာဝတ္ထေန ဟိ သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ တာနိ န စရိတဗ္ဗာနိ။ ဣတရာဝတ္ထေန စ တဒဝတ္ထာယ တာနိ တာနိယေဝ စရိတဗ္ဗာနိ။ ဝတ္တဗ္ဗန္တိအာဒီနီတိ အာဒိ-သဒ္ဒေန ‘‘န ဧကစ္ဆန္နေ အနာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝါ အနာဝါသေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န နီစေ အာသနေ နိသိန္နေ ဥစ္စေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န ဆမာယံ နိသိန္နေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န ဧကစင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ၊ န နီစေ စင်္ကမေ စင်္ကမန္တေ ဥစ္စေ စင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ၊ န ဆမာယံ စင်္ကမန္တေ စင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗ’’န္တိ ဣမာနိ သင်္ဂဏှာတိ။ တေသန္တိ ပါရိဝါသိကဝုဍ္ဎတရာဒီနံ ဝသေန။ သမ္ပိဏ္ဍေတွာတိ သင်္ကဍ္ဎိတွာ။ ဧကေကံ ကတွာတိ နဝါပိ ဧကမေကံ ကတွာ။ ‘‘အဘိဝါဒနပစ္စုဋ္ဌာနဉ္ဇလိကမ္မသာမီစိကမ္မံ န သာဒိတဗ္ဗံ၊ အာသနာဘိဟာရံ၊ သေယျာဘိဟာရံ၊ ပါဒေါဒကံ၊ ပါဒပီဌံ၊ ပါဒကထလိကံ၊ ပတ္တစီဝရပဋိဂ္ဂဟဏံ န သာဒိတဗ္ဗ’’န္တိ ဣဒံ သဗ္ဗမ္ပိ အသာဒိယနသာမညေန ဧကံ။ ဒသာတိ ‘‘န သီလဝိပတ္တိယာ၊ န အာစာရဝိပတ္တိယာ၊ န ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ၊ န အာဇီဝဝိပတ္တိယာ၊ န ဘိက္ခူ ဘိက္ခူဟိ ဘေဒေတဗ္ဗာ၊ န ဂိဟိဒ္ဓဇော ဓာရေတဗ္ဗော၊ န တိတ္ထိယဒ္ဓဇော ဓာရေတဗ္ဗော၊ န တိတ္ထိယာ သေဝိတဗ္ဗာ၊ ဘိက္ခူ သေဝိတဗ္ဗာ၊ ဘိက္ခုသိက္ခာယ သိက္ခိတဗ္ဗ’’န္တိ (စူဠဝ။ ၆၀) ဧဝမာဂတာ ဒသ။

‘‘ကမ္မဉ္စာ’’တိ ပစ္စတ္တဝသေန ဝုတ္တံ ကမ္မံ ‘‘အဝိပက္ကဝိပါကဿာ’’တိ ဧတ္ထ ‘‘ကမ္မဿာ’’တိ သာမိဝစနဝသေန ပရိဏာမေတွာ ယောဇေတဗ္ဗံ။ ဘူတာပဂတုပ္ပန္နန္တိ ဝုတ္တန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ ဣဓာတိ ဣမိဿာ သမ္မောဟဝိနောဒနိယာ။ ‘‘ဧဝံ ကတေ ဩကာသေ ဝိပါကော…ပေ… ဥပ္ပန္နောတိ ဝုစ္စတီ’’တိ ဝဒန္တော ဝိပါကမေဝ ဝဒတိ။ တတ္ထာတိ အဋ္ဌသာလိနိယံ။ မဂ္ဂေန သမုစ္ဆိန္နာ ထာမဂတာ ကာမရာဂါဒယော ‘‘အနုသယာ’’တိ ဝုစ္စန္တီတိ အာဟ ‘‘အနုသယိတ…ပေ… မဂ္ဂေန ပဟာတဗ္ဗာ’’တိ။

အာဟတခီရရုက္ခော ဝိယ အာရမ္မဏံ၊ ကထံ? နိမိတ္တဂ္ဂါဟဝသေန။ တမေဝတ္ထံ ဝိဝရတိ ‘‘အဓိဂတ’’န္တိအာဒိနာ။ တတ္ထ နိမိတ္တဂ္ဂါဟဝသေန အာရမ္မဏဿ အဓိဂ္ဂဟိတတ္တာ တံ အာရမ္မဏံ အနုဿရိတာနုဿရိတက္ခဏေ ကိလေသုပ္ပတ္တိဟေတုဘာဝေန ဥပ္ပတ္တိဋ္ဌာနတော အဓိဂတမေဝ နာမ ဟောတီတိ အာဟ ‘‘အဓိဂတံ နိမိတ္တဂ္ဂါဟဝသေနာ’’တိ၊ တံ အာရမ္မဏံ ပါတုဘူတကိလေသန္တိ အဓိပ္ပာယော။ ကိလေသုပ္ပတ္တိနိမိတ္တတာယ ဥပ္ပတ္တိရဟံ ကိလေသံ ‘‘အာရမ္မဏံ အန္တောဂဓကိလေသ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ တဉ္စ ခေါ ဂါဟကေ လဗ္ဘမာနံ ဂဟေတဗ္ဗေ ဥပစရိတွာ၊ ယထာ နိဿိတေ လဗ္ဘမာနံ နိဿယေ ဥပစရိတွာ ‘‘မဉ္စာ ဥက္ကုဋ္ဌိံ ကရောန္တီ’’တိ။ ဣဒါနိ ဥပစာရံ မုဉ္စိတွာ နိပ္ပရိယာယေနေဝ အတ္ထံ ဒဿေန္တော ‘‘နိမိတ္တဂ္ဂါဟ…ပေ… သဒိသာ’’တိ အာဟ။ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗန္တိ ‘‘ယထာ ကိံ? သစေ ခီရရုက္ခ’’န္တိအာဒိနာ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗံ။

တိဓာတိ အတီတာဒိဝသေန တိဓာ။ အာဘတော ဥပမာဝသေန။ အပ္ပဟီနတာဒဿနတ္ထမ္ပီတိ ပိ-သဒ္ဒေန ‘‘တိဓာ နဝတ္တဗ္ဗတာဒဿနတ္ထမ္ပီ’’တိ ဝုတ္တမေဝ သမ္ပိဏ္ဍေတိ။ ဧဝံ မဂ္ဂေန ပဟီနကိလေသာ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ မဂ္ဂေ အနုပ္ပန္နေ ဥပ္ပတ္တိရဟာနမ္ပိ ဥပ္ပန္နေ သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ အဘာဝတော။

သုတ္တန္တဘာဇနီယဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၃။ ပဉှပုစ္ဆကဝဏ္ဏနာ

၄၂၇။ ဝီရိယဇေဋ္ဌိကာယပန မဂ္ဂဘာဝနာယ န ဝတ္တဗ္ဗာနိ သမ္မပ္ပဓာနာနိ ‘‘မဂ္ဂါဓိပတီနီ’’တိ ဝါ ‘‘နမဂ္ဂါဓိပတီနီ’’တိ ဝါတိ ဝါတိ ဧတ္ထ ပဌမဿ ဝီရိယန္တရာဘာဝေါ၊ ဣတရဿ ဣတရာဓိပတိနော၊ နမဂ္ဂဘူတဝီရိယာဓိပတိနော စ အဘာဝေါ နဝတ္တဗ္ဗတာယ ကာရဏန္တိ ဣမမတ္ထမာဟ ‘‘မဂ္ဂါဓိပတီနီ’’တိအာဒိနာ။ တဒါတိ ဝီရိယဇေဋ္ဌိကမဂ္ဂဘာဝနာကာလေ။

ပဉှပုစ္ဆကဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

သမ္မပ္ပဓာနဝိဘင်္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။