📜

၁၈။ ဓမ္မဟဒယဝိဘင်္ဂေါ

၁။ သဗ္ဗသင်္ဂါဟိကဝါရဝဏ္ဏနာ

၉၇၈။ ဓာတုသမ္ဘဝ…ပေ…သင်္ဂဟိတတ္တာတိ ဧတ္ထ ခန္ဓာဒီနံ ကာမဓာတုအာဒိဓာတူသု သမ္ဘဝဘေဒဘိန္နာနံ နိရဝသေသတော သင်္ဂဟိတတ္တာတိ ဝိဘာဂေန ယောဇနာ၊ တထာ သေသေသုပိ ပရိယာပန္နပဘေဒဘိန္နာနန္တိအာဒိနာ။ တတ္ထ ‘‘နိရဝသေသတော သင်္ဂဟိတတ္တာ’’တိ ဣမိနာ ‘‘သဗ္ဗသင်္ဂါဟိကဝါရော’’တိ အယမဿ အတ္ထာနုဂတာ သမညာတိ ဒဿေတိ။ ယသ္မာ စေတ္ထ ခန္ဓာဒီနံ ဒွါဒသန္နံ ကောဋ္ဌာသာနံ အနဝသေသသင်္ဂဟော၊ တသ္မာ ဧဝံ ဒုတိယဝါရာဒီနဉ္စေတ္ထ အနုပ္ပဝေသော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ခန္ဓာဒီနမေဝ ဟိ တေသံ သမ္ဘဝါဒိဝိစာရော ဥပ္ပတ္တာနုပ္ပတ္တိဒဿနဝါရောတိ ဝတ္တုံ ယုတ္တောတိ ယောဇနာ။ အနုပ္ပတ္တိဒဿနဉ္စေတ္ထ အတ္ထာပတ္တိသိဒ္ဓံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ န ဟိ တတ္ထ ‘‘ကတိ ခန္ဓာ န ပါတုဘဝန္တီ’’တိအာဒိပါဠိ အတ္ထိ။

၉၇၉။ ပုစ္ဆာနုရူပန္တိ ယေနာဓိပ္ပာယေန ပုစ္ဆာ ကတာ၊ တဒနုရူပံ။ အဝိတထဗျာကရဏံ နာမ ဗုဒ္ဓါနံ ဧဝ အာဝေဏိကံ၊ အညေသံ တံ ယာဒိစ္ဆိကံ သုတက္ခရသဒိသန္တိ အာဟ ‘‘သဗ္ဗညုဝစနံ ဝိညာယ ကတတ္တာ’’တိ။

သဗ္ဗသင်္ဂါဟိကဝါရဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၂။ ဥပ္ပတ္တာနုပ္ပတ္တိဝါရဝဏ္ဏနာ

၉၉၁။ ‘‘ကာမဘဝေ’’တိ ဣဒံ ဩကာသဝသေန ဝတွာ ပုန သတ္တသန္တာနဝသေန ဝတ္တုံ ‘‘ကာမဓာတုသမ္ဘူတာနဉ္စာ’’တိ ဝုတ္တန္တိ တမတ္ထဝိသေသံ ဒဿေန္တော ‘‘ဣဒ္ဓိယာ…ပေ… အတ္ထော’’တိ အာဟ။ ‘‘န ဝတ္တဗ္ဗံ သိယာ’’တိ ကသ္မာ ဝုတ္တံ၊ ယဒိပိ အသညသတ္တာနံ အစက္ခုကတ္တာ ရူပါယတနံ အစ္စန္တသုခုမတ္တာ ဟေဋ္ဌိမဘူမိကာနဉ္စ အဂေါစရော၊ သမာနဘူမိကာနံ ပန ဝေဟပ္ဖလာနံ၊ ဥပရိဘူမိကာနဉ္စ သုဒ္ဓါဝါသာနံ စက္ခာယတနဿ ဂေါစရော ဟောတီတိ အာယတနာဒိကိစ္စံ ကရောတိယေဝါတိ သက္ကာ ဝတ္တုံ။ ယံ ပနေတ္ထ ဝိတ္ထာရတော ဝတ္တဗ္ဗံ၊ တံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တမေဝ။ ‘‘ဟေဋ္ဌတော အဝီစိနိရယံ ပရိယန္တံ ကတွာ ဥပရိတော ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တိဒေဝေ အန္တောကရိတွာ ယံ ဧတသ္မိ’’န္တိအာဒိနာ (ဓ။ သ။ ၁၂၈၇) ဝုတ္တပဒေသာ ကာမာဝစရာဒိဩကာသာ။ တေ သတ္တနိကာယာ စ ဓာတူတိ ဝုစ္စန္တိ သမုဒါယဿ အဝယဝါဓာရဘာဝတော ယထာ ‘‘မာသပုဉ္ဇော မာသော’’တိ။ သတ္တာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ဧတ္ထာတိ သတ္တုပ္ပတ္တိ၊ ဥပ္ပဇ္ဇနဋ္ဌေန သတ္တာဝ ဥပ္ပတ္တိ သတ္တုပ္ပတ္တီတိ ဧဝံ ဩကာသသတ္တလောကဒွယဿ သတ္တုပ္ပတ္တိပရိယာယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ သတ္တဘာဝေန ဥပ္ပတ္တိ၊ န အနုပါဒိန္နက္ခန္ဓာ ဝိယ သင်္ခါရဘာဝေနေဝါတိ အဓိပ္ပာယော။ ကေ ပန တေတိ အာဟ ‘‘သတ္တာဝါသဝသေန…ပေ… ဥပါဒိန္နကက္ခန္ဓာ’’တိ။ တံတံပရိယာပန္နာနန္တိ တံတံသတ္တာဝါသပရိယာပန္နာနံ သတ္တာနံ၊ သင်္ခါရာနမေဝ ဝါ။ သဒိသာဓိဋ္ဌာနဘာဝေနာတိ သဒိသာကာရေန ပဝတ္တမာနာနံ ခန္ဓာနံ ပတိဋ္ဌာနဘာဝေန။ ယေဘုယျေန ဟိ တသ္မိံ သတ္တာဝါသေ ဓမ္မာ သမာနာကာရေန ပဝတ္တန္တိ။

ဥပ္ပတ္တာနုပ္ပတ္တိဝါရဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၃။ ပရိယာပန္နာပရိယာပန္နဝါရဝဏ္ဏနာ

၉၉၉။ တတ္ထ၊ အညတ္ထ စာတိ တသ္မိံ၊ အညသ္မိဉ္စ ဘဝေ၊ ဩကာသေ စ။ ပရိစ္ဆေဒကာရိကာယ ကာမာဒိတဏှာယ ပရိစ္ဆိဇ္ဇ အာပန္နာ ဂဟိတာတိ ပရိယာပန္နာတိ တံတံဘဝါဒိအန္တောဂဓာ တံတံပရိယာပန္နာ။

ပရိယာပန္နာပရိယာပန္နဝါရဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၆။ ဥပ္ပာဒကကမ္မအာယုပ္ပမာဏဝါရော

၁။ ဥပ္ပာဒကကမ္မဝဏ္ဏနာ

၁၀၂၁။ ဓာတုတ္တယဘူတဒေဝဝသေနာတိ ကာမာဒိဓာတုတ္တယေ နိဗ္ဗတ္တဒေဝါနံ ဝသေန။

ဥပ္ပာဒကကမ္မဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၂။ အာယုပ္ပမာဏဝဏ္ဏနာ

၁၀၂၆။ သုပရိမဇ္ဇိတကဉ္စနာဒါသံ ဝိယ သောဘတိ ဝိဇ္ဇောတတီတိ သုဘော၊ သရီရောဘာသော၊ တေန သုဘေန ကိဏ္ဏာ ဝိကိဏ္ဏာတိ သုဘကိဏ္ဏာ။

၁၀၂၇။ တံတံမနသိကာရန္တိ ပရိတ္တပထဝီကသိဏာဒိဂတမနသိကာရံ။ အပ္ပနာက္ခဏေပီတိ ပိ-သဒ္ဒေန ပုဗ္ဗဘာဂံ သမ္ပိဏ္ဍေတိ။ ဆန္ဒနံ အာရမ္မဏပရိယေသနံ ဆန္ဒော၊ ကတ္တုကမျတာဆန္ဒော။ ပဏိဓာနံ စိတ္တဋ္ဌပနာ ပဏိဓိ၊ သညာဝိရာဂါဒီဟိ အာရမ္မဏဿ ဝိသေသနံ တထာပဝတ္တာယ ဘာဝနာယ အာရမ္မဏကရဏမေဝ။

ဝိပုလံ ဝုစ္စတိ မဟန္တံ၊ သန္တဘာဝေါပိ မဟနီယတာယ မဟန္တမေဝါတိ အာဟ ‘‘ဝိပုလာ ဖလာတိ ဝိပုလသန္တသုခါယုဝဏ္ဏာဒိဖလာ’’တိ။

၁၀၂၈။ ယံ စာတုမဟာရာဇိကာနံ အာယုပ္ပမာဏံ၊ သဉ္ဇီဝေ ဧသော ဧကော ရတ္တိဒိဝေါ၊ တာယ ရတ္တိယာ တိံသ ရတ္တိယော မာသော၊ တေန မာသေန ဒွါဒသမာသိကော သံဝစ္ဆရော၊ တေန သံဝစ္ဆရေန ပဉ္စ ဝဿသတာနိ သဉ္ဇီဝေ အာယုပ္ပမာဏံ။ ယံ တာဝတိံသာနံ အာယုပ္ပမာဏံ၊ ဧသော ကာဠသုတ္တေ ဧကော ရတ္တိဒိဝေါ…ပေ… တေန သံဝစ္ဆရေန ဝဿသဟဿံ ကာဠသုတ္တေ အာယုပ္ပမာဏံ။ ယံ ယာမာနံ အာယုပ္ပမာဏံ၊ ဧသော သင်္ဃာတေ ဧကော ရတ္တိဒိဝေါ…ပေ… တေန သံဝစ္ဆရေန ဒွေ ဝဿသဟဿာနိ သင်္ဃာတေ အာယုပ္ပမာဏံ။ ယံ တုသိတာနံ အာယုပ္ပမာဏံ၊ ရောရုဝေ ဧသော ဧကော ရတ္တိဒိဝေါ…ပေ… တေန သံဝစ္ဆရေန စတ္တာရိ ဝဿသဟဿာနိ ရောရုဝေ အာယုပ္ပမာဏံ။ ယံ နိမ္မာနရတီနံ အာယုပ္ပမာဏံ၊ မဟာရောရုဝေ ဧသော ဧကော ရတ္တိဒိဝေါ…ပေ… တေန သံဝစ္ဆရေန အဋ္ဌ ဝဿသဟဿာနိ မဟာရောရုဝေ အာယုပ္ပမာဏံ။ ယံ ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တီနံ ဒေဝါနံ အာယုပ္ပမာဏံ၊ တာပနေ ဧသော ဧကော ရတ္တိဒိဝေါ…ပေ… တေန သံဝစ္ဆရေန သောဠသ ဝဿသဟဿာနိ တာပနေ အာယုပ္ပမာဏံ။ မဟာတာပနေ ဥပဍ္ဎန္တရကပ္ပော။ အဝီစိယံ ဧကော အန္တရကပ္ပော စ အာယုပ္ပမာဏန္တိ ဝဒန္တိ။ ဒေဝါနံ အဓိမုတ္တကာလကိရိယာ ဝိယ တာဒိသေန ပုညဗလေန အန္တရာပိ မရဏံ ဟောတီတိ ‘‘ကမ္မမေဝ ပမာဏ’’န္တိ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧဝဉ္စ ကတွာ အဗ္ဗုဒါဒိအာယုပရိစ္ဆေဒေါပိ ယုတ္တတရော ဟောတီတိ။

ကိံဈာနန္တိ အဋ္ဌသု ဈာနေသု ကတရံ ဈာနံ။ ဘဝသီသာနီတိ ဘဝဂ္ဂါနိ၊ ပုထုဇ္ဇနဘဝဂ္ဂံ အရိယဘဝဂ္ဂံ သဗ္ဗဘဝဂ္ဂန္တိ ဝေဟပ္ဖလာဒီနံ သမညာ။ ကဿစိ သတ္တာတိ ပုထုဇ္ဇနဿ၊ ကဿစိ ပဉ္စာတိ သောတာပန္နဿ၊ သကဒါဂါမိနော စ၊ ကဿစိ တယောတိ အနာဂါမိနော ဝသေန ဝုတ္တံ။ တသ္မာ သော ဗြဟ္မကာယိကာဒီဟိ စုတော အရူပံ ဥပပဇ္ဇန္တော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ‘‘နဝသု ဗြဟ္မလောကေသု နိဗ္ဗတ္တအရိယသာဝကာနံ တတြူပပတ္တိယေဝ ဟောတိ၊ န ဟေဋ္ဌူပပတ္တီ’’တိ (ဝိဘ။ အဋ္ဌ။ ၁၀၂၈) အယံ အဋ္ဌကထာပါဌောတိ အဓိပ္ပာယေန ‘‘ယံ ပနာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ‘‘တတြူပပတ္တိပိ ဟောတိ ဥပရူပပတ္တိပိ၊ န ဟေဋ္ဌူပပတ္တီ’’တိ ပန ပါဌောတိ တေန ‘‘ဟေဋ္ဌူပပတ္တိယေဝ နိဝါရိတာ’’တိအာဒိဝစနေန ပယောဇနံ နတ္ထိ။ အရူပဓာတူပပတ္တိ စ န နိဝါရိတာတိ သမ္ဗန္ဓော။ အရူပဓာတူပပတ္တိ န နိဝါရိတာ ‘‘မတ္ထကေ ဌိတောဝ ပရိနိဗ္ဗာတီ’’တိ နိယမဿ အနိစ္ဆိတတ္တာ။

အညတ္ထာတိ ကာမလောကေ။ တတ္ထာတိ ရူပလောကေ။ အယံ အဋ္ဌကထာတိ ‘‘ပဌမဇ္ဈာနဘူမိယံ နိဗ္ဗတ္တော…ပေ… ပရိနိဗ္ဗာတီ’’တိ ဧဝံ ပဝတ္တာ အဋ္ဌကထာ။ တေနေဝါတိ ယသ္မာ ရူပဓာတုယံ ဥပပန္နော အဓိပ္ပေတော၊ န ဥပပဇ္ဇနာရဟော၊ တေနေဝ ကာရဏေန။ တဿာတိ ယထာဝုတ္တဿ ရူပဓာတုယံ ဥပပန္နဿ အရိယသာဝကဿ။ ယေန ရူပရာဂေန တတ္ထ ရူပဘဝေ ဥပပန္နော၊ တသ္မိံ အရူပဇ္ဈာနေန ဝိက္ခမ္ဘိတေ သမ္မဒေဝ ဒိဋ္ဌာဒီနဝေသု ယထာ ကာမရူပဘဝေသု အာယတိံ ဘဝါဘိလာသော န ဘဝိဿတိ၊ ဧဝံ အရူပဘဝေပီတိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ပုန…ပေ… ဘဝိဿတိယေဝါ’’တိ။ တတ္ထ နိဗ္ဗတ္တောတိ ရူပဓာတုယံ ဥပပန္နော။ အရိယမဂ္ဂံ ဘာဝေတွာတိ ဟေဋ္ဌိမံ အရိယမဂ္ဂံ သမ္ပာဒေတွာ။ နိဗ္ဗတ္တဘဝါဒီနဝဒဿနဝသေနာတိ တသ္မိံ ရူပဘဝေ နိဗ္ဗတ္တောပိ တတ္ထေဝ အာဒီနဝဒဿနဝသေန။ အနိဝတ္တိတဘဝါဘိလာသောတိ ဥပရိ အရူပဘဝေ အဝိဿဋ္ဌဘဝပတ္ထနော၊ ယတော အရူပဓာတုယံ ဥပပဇ္ဇနာရဟော။ တဿ ဝသေနာတိ တာဒိသဿ အရိယသာဝကဿ ဝသေန။ ‘‘ကဿစိ ပဉ္စ၊ ကဿစိ တယော အနုသယာ အနုသေန္တီ’’တိ အယံ ယမကပါဠိ (ယမ။ ၂။အနုသယယမက။၃၁၂) ပဝတ္တာ။

အာယုပ္ပမာဏဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၇။ အဘိညေယျာဒိဝါရဝဏ္ဏနာ

၁၀၃၀။ ‘‘ရုပ္ပနလက္ခဏံ ရူပံ၊ အနုဘဝနလက္ခဏာ ဝေဒနာ’’တိအာဒိနာ သာမညလက္ခဏပရိဂ္ဂါဟိကာ။ ‘‘ဖုသနလက္ခဏော ဖဿော၊ သာတလက္ခဏံ သုခ’’န္တိအာဒိနာ ဝိသေသလက္ခဏပရိဂ္ဂါဟိကာ။

‘‘စတ္တာရော ခန္ဓာ သိယာ ကုသလာ’’တိအာဒီသု ဣဓ ယံ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ တံ ခန္ဓဝိဘင်္ဂါဒီသု ဝုတ္တံ၊ တသ္မာ တတ္ထ ဝုတ္တနယေနေဝ ဂဟေတဗ္ဗန္တိ အဓိပ္ပာယော။ သေသံ ယဒေတ္ထ န ဝုတ္တံ၊ တံ သုဝိညေယျမေဝါတိ။

အဘိညေယျာဒိဝါရဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဓမ္မဟဒယဝိဘင်္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဣတိ သမ္မောဟဝိနောဒနိယာ ဋီကာယ လီနတ္ထဝဏ္ဏနာ

ဝိဘင်္ဂ-အနုဋီကာ သမတ္တာ။