📜

၁၀။ ဗောဇ္ဈင်္ဂဝိဘင်္ဂေါ

၁။ သုတ္တန္တဘာဇနီယံ

ပဌမနယဝဏ္ဏနာ

၄၆၆။ ပတိဋ္ဌာနာယူဟနာ ဩဃတရဏသုတ္တဝဏ္ဏနာယံ (သံ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၁။၁) –

‘‘ကိလေသဝသေန ပတိဋ္ဌာနံ၊ အဘိသင်္ခါရဝသေန အာယူဟနာ။ တထာ တဏှာဒိဋ္ဌီဟိ ပတိဋ္ဌာနံ၊ အဝသေသကိလေသာဘိသင်္ခါရေဟိ အာယူဟနာ။ တဏှာဝသေန ပတိဋ္ဌာနံ၊ ဒိဋ္ဌိဝသေန အာယူဟနာ။ သဿတဒိဋ္ဌိယာ ပတိဋ္ဌာနံ၊ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိယာ အာယူဟနာ။ လီနဝသေန ပတိဋ္ဌာနံ၊ ဥဒ္ဓစ္စဝသေန အာယူဟနာ။ ကာမသုခါနုယောဂဝသေန ပတိဋ္ဌာနံ၊ အတ္တကိလမထာနုယောဂဝသေန အာယူဟနာ။ သဗ္ဗာကုသလာဘိသင်္ခါရဝသေန ပတိဋ္ဌာနံ၊ သဗ္ဗလောကိယကုသလာဘိသင်္ခါရဝသေန အာယူဟနာ’’တိ –

ဝုတ္တေသု ပကာရေသု ဣဓ အဝုတ္တာနံ ဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗာ။

သမ္မပ္ပဝတ္တေ ဓမ္မေ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ၊ ဥပပတ္တိတော ဣက္ခတိ၊ တဒါကာရော ဟုတွာ ပဝတ္တတီတိ ပဋိသင်္ခါနလက္ခဏော ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ။ ဧဝဉ္စ ကတွာ ‘‘ပဋိသင်္ခါ သန္တိဋ္ဌနာ ဂဟဏေ မဇ္ဈတ္တတာ’’တိ ဥပေက္ခာကိစ္စာဓိမတ္တတာယ သင်္ခါရုပေက္ခာ ဝုတ္တာ။ အနုက္ကမနိက္ခေပေ ပယောဇနံ ပုရိမဿ ပုရိမဿ ပစ္ဆိမပစ္ဆိမကာရဏဘာဝေါ။

၄၆၇။ ဗလဝတီ ဧဝ သတိ သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါတိ ကတွာ ဗလဝဘာဝဒီပနတ္ထံ ပညာ ဂဟိတာ၊ န ယဿ ကဿစိ သမ္ပဓာရဏသတိ၊ ကုသလုပ္ပတ္တိကာရဏဿ ပန သရဏံ သတီတိ ဒဿေန္တော ‘‘ဝတ္တံ ဝါ’’တိအာဒိမာဟ။ ဝတ္တသီသေ ဌတွာတိ ‘‘အဟော ဝတ မေ ဓမ္မံ သုဏေယျုံ၊ သုတွာ စ ဓမ္မံ ပသီဒေယျုံ၊ ပသန္နာ စ မေ ပသန္နာကာရံ ကရေယျု’’န္တိ ဧဝံစိတ္တော အဟုတွာ ‘‘သွာက္ခာတော ဘဂဝတာ ဓမ္မော…ပေ… ဝိညူဟိ၊ အဟော ဝတ မေ ဓမ္မံ သုဏေယျုံ၊ သုတွာ စ ဓမ္မံ အာဇာနေယျုံ၊ အာဇာနိတွာ စ ပန တထတ္ထာယ ပဋိပဇ္ဇေယျု’’န္တိ ဓမ္မသုဓမ္မတံ ပဋိစ္စ ကာရုညံ အနုဒ္ဒယံ အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ မဟာကဿပတ္ထေရေန ဝိယ ဘာသိတန္တိ အတ္ထော။ ဝိမုတ္တာယတနသီသေတိ ‘‘န ဟေဝ ခေါ သတ္ထာ၊ အပိစ ခေါ ယထာသုတံ ယထာပရိယတ္တံ ဓမ္မံ ဝိတ္ထာရေန ပရေသံ ဒေသေဿာမီ’’တိ ဧဝံ ဝိမုတ္တိကာရဏပဓာနဘာဝေ ဌတွာ။ စိရကတဝတ္တာဒိဝသေန တံသမုဋ္ဌာပကော အရူပကောဋ္ဌာသော ဝုတ္တော၊ ဘာဝတ္ထတ္တာ ဧဝ ဝါ ကတဘာသိတ-သဒ္ဒါ ကိရိယာဘူတဿ အရူပကောဋ္ဌာသဿ ဝါစကာတိ ကတွာ အာဟ ‘‘ကာယဝိညတ္တိံ…ပေ… ကောဋ္ဌာသ’’န္တိ။

ဗောဇ္ဈင်္ဂသမုဋ္ဌာပကတာ ပုရိမာနံ ဆန္နံ အတ္တနော အတ္တနော အနန္တရိကဿ၊ ပရေသံ သဗ္ဗေသံ ဝါ တံတံပရိယာယေန သမုဋ္ဌာပနဝသေန ယောဇေတဗ္ဗာ။ ကာမလောကဝဋ္ဋာမိသာတိ တဏှာ တဒါရမ္မဏာ ခန္ဓာတိ ဝဒန္တိ၊ ပဉ္စကာမဂုဏိကော စ ရာဂေါ တဒါရမ္မဏဉ္စ ကာမာမိသံ၊ ‘‘သဿတော အတ္တာ စ လောကော စာ’’တိအာဒိနာ လောကဂ္ဂဟဏဝသေန ပဝတ္တော သဿတုစ္ဆေဒသဟဂတော ရာဂေါ တဒါရမ္မဏဉ္စ လောကာမိသံ၊ လောကဓမ္မာ ဝါ၊ ဝဋ္ဋဿာဒဝသေန ဥပ္ပန္နော သံသာရဇနကော ရာဂေါ တဒါရမ္မဏဉ္စ ဝဋ္ဋာမိသံ။ မဂ္ဂဿ ပုဗ္ဗဘာဂတ္တာ ပုဗ္ဗဘာဂါ။

ပဌမနယဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဒုတိယနယဝဏ္ဏနာ

၄၆၈-၄၆၉။ အဘိညေယျာ ဓမ္မာ နာမ ‘‘သဗ္ဗေ သတ္တာ အာဟာရဋ္ဌိတိကာ၊ ဒွေ ဓာတုယော၊ တိဿော ဓာတုယော၊ စတ္တာရိ အရိယသစ္စာနိ၊ ပဉ္စ ဝိမုတ္တာယတနာနိ၊ ဆ အနုတ္တရိယာနိ၊ သတ္တ နိဒ္ဒသဝတ္ထူနိ၊ အဋ္ဌာဘိဘာယတနာနိ၊ နဝါနုပုဗ္ဗဝိဟာရာ၊ ဒသ နိဇ္ဇရဝတ္ထူနီ’’တိ ဧဝံပဘေဒါ ဓမ္မာ ၊ ‘‘သဗ္ဗံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဘိညေယျ’’န္တိ (သံ။ နိ။ ၄။၄၆) ဒဿိတာ ခန္ဓာဒယော စ။ ဝါနန္တိ ဝိနန္ဓနံ ဘဝါဒီနံ၊ ဂမနံ ဝါ ပိယရူပသာတရူပေသု။

စင်္ကမံ အဓိဋ္ဌဟန္တဿ ဥပ္ပန္နဝီရိယံ ဝိပဿနာသဟဂတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧတ္တကေနာတိ ‘‘လောကိယလောကုတ္တရမိဿကာ ကထိတာ’’တိ ဧတ္တာဝတာ။ လောကိယန္တိ ဝဒန္တော န ကိလမတီတိ ကာယဝိညတ္တိသမုဋ္ဌာပကဿ လောကိယတ္တာ အစောဒနီယောတိ အတ္ထော။ အလဗ္ဘ…ပေ… ပဋိက္ခိတ္တာတိ ရူပါဝစရေ အလဗ္ဘမာနကံ ပီတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ဥပါဒါယ လဗ္ဘမာနာပိ အဝိတက္ကအဝိစာရာ ပီတိ ပဋိက္ခိတ္တာ၊ ‘‘ပီတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ’’တိ န ဝုတ္တောတိ အတ္ထော။ ကာမာဝစရေ ဝါ အလဗ္ဘမာနကံ အဝိတက္ကအဝိစာရံ ပီတိံ ဥပါဒါယ လဗ္ဘမာနကာဝ ပီတိဗောဇ္ဈင်္ဂဘူတာ ပဋိက္ခိတ္တာ၊ အဝိတက္ကအဝိစာရော ပီတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ န ဝုတ္တောတိ အတ္ထော။

အဇ္ဈတ္တဝိမောက္ခန္တိ အဇ္ဈတ္တဓမ္မေ အဘိနိဝိသိတွာ တတော ဝုဋ္ဌိတမဂ္ဂေါ ‘‘အဇ္ဈတ္တဝိမောက္ခော’’တိ ဣဓ ဝုတ္တောတိ အဓိပ္ပာယော။ န ဝါရေတဗ္ဗောတိ ဝိပဿနာပါဒကေသု ကသိဏာဒိဈာနေသု သတိအာဒီနံ နိဗ္ဗေဓဘာဂိယတ္တာ န ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗောတိ အတ္ထော။ အနုဒ္ဓရန္တာ ပန ဝိပဿနာ ဝိယ ဗောဓိယာ မဂ္ဂဿ အာသန္နကာရဏံ ဈာနံ န ဟောတိ၊ န စ တထာ ဧကန္တိကံ ကာရဏံ၊ န စ ဝိပဿနာကိစ္စဿ ဝိယ ဈာနကိစ္စဿ နိဋ္ဌာနံ မဂ္ဂေါတိ ကတွာ န ဥဒ္ဓရန္တိ။ တတ္ထ ကသိဏဇ္ဈာနဂ္ဂဟဏေန တဒါယတ္တာနိ အာရုပ္ပာနိပိ ဂဟိတာနီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာနိ။ အသုဘဇ္ဈာနာနံ အဝစနံ အဝိတက္ကာဝိစာရဿ အဓိပ္ပေတတ္တာ။

ဒုတိယနယဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

တတိယနယဝဏ္ဏနာ

၄၇၀-၄၇၁။ တဒင်္ဂသမုစ္ဆေဒနိဿရဏဝိဝေကနိဿိတတံ ဝတွာ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိဝိဝေကနိဿိတတ္တဿ အဝစနံ ‘‘သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ဘာဝေတီ’’တိအာဒိနာ (သံ။ နိ။ ၅။၁၈၂၊ ဝိဘ။ ၄၇၁) ဣဓ ဘာဝေတဗ္ဗာနံ ဗောဇ္ဈင်္ဂါနံ ဝုတ္တတ္တာ။ ဘာဝိတဗောဇ္ဈင်္ဂဿ ဟိ သစ္ဆိကာတဗ္ဗာ ဖလဗောဇ္ဈင်္ဂါ အဘိဓမ္မဘာဇနီယေ ဝုတ္တာတိ။ ဝေါဿဂ္ဂ-သဒ္ဒေါ ပရိစ္စာဂတ္ထော ပက္ခန္ဒနတ္ထော စာတိ ဝေါဿဂ္ဂဿ ဒုဝိဓတာ ဝုတ္တာ။ ယထာဝုတ္တေနာတိ တဒင်္ဂသမုစ္ဆေဒပ္ပကာရေန တန္နိန္နဘာဝါရမ္မဏကရဏပ္ပကာရေန စ။ ပရိဏာမေန္တံ ဝိပဿနာက္ခဏေ၊ ပရိဏတံ မဂ္ဂက္ခဏေ။

တတိယနယဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

သုတ္တန္တဘာဇနီယဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၂။ အဘိဓမ္မဘာဇနီယဝဏ္ဏနာ

၄၇၂။ ဥပေက္ခနဝသေနာတိ သဘာဝနိဒ္ဒေသတံ ဒဿေတိ၊ ဟာပနဝဍ္ဎနေသု ဗျာပါရံ အကတွာ ဥပပတ္တိတော ဣက္ခနဝသေနာတိ အတ္ထော။ လောကိယဥပေက္ခနာယ အဓိကာ ဥပေက္ခနာ အဇ္ဈုပေက္ခနာတိ အယမတ္ထော ဣဓ လောကုတ္တရာ ဧဝ အဓိပ္ပေတာတိ ယုတ္တောတိ။

အဘိဓမ္မဘာဇနီယဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဗောဇ္ဈင်္ဂဝိဘင်္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။