📜

၃။ တတိယဝဂ္ဂေါ

၁။ ဗလကထာဝဏ္ဏနာ

၃၅၄။ ဣဒါနိ ဗလကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ယေသံ အနုရုဒ္ဓသံယုတ္တေ ‘‘ဣမေသဉ္စ ပနာဟံ၊ အာဝုသော၊ စတုန္နံ သတိပဋ္ဌာနာနံ ဘာဝိတတ္တာ ဗဟုလီကတတ္တာ ဌာနဉ္စ ဌာနတော အဋ္ဌာနဉ္စ အဋ္ဌာနတော ယထာဘူတံ ပဇာနာမီ’’တိအာဒီနိ (သံ။ နိ။ ၅။၉၁၃) ဒသသုတ္တာနိ အယောနိသော ဂဟေတွာ ‘‘တထာဂတဗလံ သာဝကသာဓာရဏ’’န္တိ လဒ္ဓိ၊ သေယျထာပိ ဧတရဟိ အန္ဓကာနံ၊ တေ သန္ဓာယ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ လဒ္ဓိယံ ဌတွာ ပဋိညာ ပရဝါဒိဿ။ တထာဂတဗလဉ္စ နာမေတံ သာဝကေဟိ သာဓာရဏမ္ပိ အတ္ထိ အသာဓာရဏမ္ပိ သာဓာရဏာသာဓာရဏမ္ပိ။ တတ္ထ အာသဝါနံ ခယေ ဉာဏံ သာဓာရဏံ။ ဣန္ဒြိယပရောပရိယတ္တိဉာဏံ အသာဓာရဏံ။ သေသံ သာဓာရဏဉ္စ အသာဓာရဏဉ္စ။ ဌာနာဋ္ဌာနာဒီနိ ဟိ သာဝကာ ပဒေသေန ဇာနန္တိ၊ တထာဂတာ နိပ္ပဒေသေန။ ဣတိ တာနိ ဥဒ္ဒေသတော သာဓာရဏာနိ၊ န နိဒ္ဒေသတော။ အယံ ပန အဝိသေသေန သဗ္ဗမ္ပိ သာဓာရဏန္တိ အာဟ။ တမေနံ တတော ဝိဝေစေတုံ တထာဂတဗလံ သာဝကဗလန္တိ ပုန အနုယောဂေါ အာရဒ္ဓါ။ တတ္ထ ပဌမပဉှေ နိဒ္ဒေသတော သဗ္ဗာကာရဝိသယတံ သန္ဓာယ ပဋိက္ခိပတိ။ ဒုတိယပဉှေ ဥဒ္ဒေသတော ဌာနာဋ္ဌာနမတ္တာဒိဇာနနဝသေန ပဋိဇာနာတိ။ တညေဝါတိအာဒိပဉှေသု သဗ္ဗာကာရေန နိန္နာနာကရဏတာယ အဘာဝေန ပဋိက္ခိပတိ။ ပုဗ္ဗယောဂေါ စ ပုဗ္ဗစရိယာ စ အတ္ထတော ဧကံ၊ တထာ ဓမ္မက္ခာနဉ္စ ဓမ္မဒေသနာ စ။

ဣန္ဒြိယပရောပရိယတ္တိပဉှေ ဧကဒေသေန သာဓာရဏတံ သန္ဓာယ သာဝကဝိသယေ ပဋိဇာနာတိ။

၃၅၅။ ဣဒါနိ ယသ္မာ ဥဒ္ဒေသတော ဌာနာဋ္ဌာနာဒီနိ သာဝကော ဇာနာတိ၊ တသ္မာ သာဝကဿ တထာ ဇာနနံ ပကာသေတွာ တေန ဇာနနမတ္တသာမညေန တေသံ သာဝကသာဓာရဏတ္တံ ပတိဋ္ဌာပေတုံ သာဝကော ဌာနာဋ္ဌာနံဇာနာတီတိအာဒယော ပရဝါဒိပဉှာ ဟောန္တိ။ တတ္ထ ဣန္ဒြိယပရောပရိယတ္တိဉာဏံ ဆန္နံ အသာဓာရဏဉာဏာနံ အညတရန္တိ န ဂဟိတံ။ အာသဝက္ခယေန ဝါ အာသဝက္ခယန္တိ ယံ တထာဂတဿ အာသဝက္ခယေန သဒ္ဓိံ သာဝကဿ အာသဝက္ခယံ ပဋိစ္စ ဝတ္တဗ္ဗံ သိယာ နာနာကရဏံ၊ တံ နတ္ထိ။ ဝိမုတ္တိယာ ဝါ ဝိမုတ္တိန္တိ ပဒေပိ ဧသေဝ နယော။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ။

၃၅၆။ ဣဒါနိ ယံ သကဝါဒိနာ ‘‘အာသဝါနံ ခယေ ဉာဏံ သာဓာရဏ’’န္တိ အနုညာတံ၊ တေန သဒ္ဓိံ သံသန္ဒိတွာ သေသာနမ္ပိ သာဓာရဏဘာဝံ ပုစ္ဆိတုံ ပုန အာသဝါနံ ခယေတိအာဒယော ပရဝါဒိပဉှာဝ ဟောန္တိ။ တေသံ ဝိဿဇ္ဇနေ သကဝါဒိနာ အာသဝက္ခယေ ဝိသေသာဘာဝေန တံ ဉာဏံ သာဓာရဏန္တိ အနုညာတံ။ ဣတရေသုပိ ဝိသေသာဘာဝေန သာဓာရဏတာ ပဋိက္ခိတ္တာ။ ပုန ဌာနာဋ္ဌာနာဒီနံ အာသဝက္ခယေနေဝ သဒ္ဓိံ သံသန္ဒိတွာ အသာဓာရဏပုစ္ဆာ ပရဝါဒိဿေဝ။ တတ္ထ အာသဝက္ခယဉာဏေ ပဋိက္ခေပေါ၊ သေသေသု စ ပဋိညာ သကဝါဒိဿ။ တတော ဣန္ဒြိယပရောပရိယတ္တေန သဒ္ဓိံ သံသန္ဒိတွာ အသာဓာရဏပုစ္ဆာ ပရဝါဒိဿ။ သာ သင်္ခိပိတွာ ဒဿိတာ။ တထာပိ ဣန္ဒြိယပရောပရိယတ္တေ ပဋိညာ၊ သေသေသု စ ပဋိက္ခေပေါ သကဝါဒိဿ။ တတော ဌာနာဋ္ဌာနာဒီဟိ သဒ္ဓိံ သံသန္ဒိတွာ ဣန္ဒြိယပရောပရိယတ္တဿ သာဓာရဏပုစ္ဆာ ပရဝါဒိဿ။ သာပိ သင်္ခိပိတွာဝ ဒဿိတာ။ တတ္ထ ဣန္ဒြိယပရောပရိယတ္တေ ပဋိက္ခေပေါ။ သေသေသု စ ပဋိညာ သကဝါဒိဿာတိ။

ဗလကထာဝဏ္ဏနာ။

၂။ အရိယန္တိကထာဝဏ္ဏနာ

၃၅၇။ ဣဒါနိ အရိယန္တိကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ယေသံ ‘‘န ကေဝလံ အာသဝက္ခယဉာဏမေဝ အရိယံ၊ အထ ခေါ ပုရိမာနိပိ နဝ ဗလာနိ အရိယာနိ’’စ္စေဝ လဒ္ဓိ၊ သေယျထာပိ ဧတရဟိ အန္ဓကာနံ၊ တေ သန္ဓာယ အရိယန္တိ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ဣတရဿ။ ပုန ယဒိ တံ အရိယံ၊ မဂ္ဂါဒီသု တေန အညတရေန ဘဝိတဗ္ဗန္တိ မဂ္ဂါဒိဝသေန ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိက္ခေပေါ ဣတရဿ။

ပုန သုညတာရမ္မဏာဒိဝသေန ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ။ တတ္ထ ဒွေ သုညတာ – သတ္တသုညတာ စ သင်္ခါရသုညတာ စ။ သတ္တသုညတာ နာမ ဒိဋ္ဌိယာ ပရိကပ္ပိတေန သတ္တေန သုညာ ပဉ္စက္ခန္ဓာ။ သင်္ခါရသုညတာ နာမ သဗ္ဗသင်္ခါရေဟိ သုညံ ဝိဝိတ္တံ နိဿဋံ နိဗ္ဗာနံ။ တတ္ထ ပရဝါဒီ နိဗ္ဗာနာရမ္မဏတံ သန္ဓာယ ပဋိက္ခိပတိ၊ သင်္ခါရာရမ္မဏတံ သန္ဓာယ ပဋိဇာနာတိ။ မနသိ ကရောတီတိ ပုဋ္ဌောပိ နိဗ္ဗာနမေဝ သန္ဓာယ ပဋိက္ခိပတိ၊ သင်္ခါရေ သန္ဓာယ ပဋိဇာနာတိ။ တတော သကဝါဒိနာ ‘‘ဌာနာဋ္ဌာနာဒိမနသိကာရော သင်္ခါရာရမ္မဏော၊ သုညတမနသိကာရော နိဗ္ဗာနာရမ္မဏော’’တိ ဣမံ နယံ ဂဟေတွာ ‘‘ဒွိန္နံ ဖဿာနံ ဒွိန္နံ စိတ္တာနံ သမောဓာနံ ဟောတီ’’တိ ပုဋ္ဌော လေသောကာသံ အလဘန္တော ပဋိက္ခိပတိ။ အနိမိတ္တာပဏိဟိတေသုပိ ဧသေဝ နယော။ သတ္တနိမိတ္တာဘာဝတော ဟိ ခန္ဓာ အနိမိတ္တာ။ သင်္ခါရနိမိတ္တာဘာဝတော နိဗ္ဗာနံ။ ဧကဓမ္မသ္မိမ္ပိ အာရောပေတွာ ဌပေတဗ္ဗသင်္ခါတေန စ ပဏိဒဟိတဗ္ဗဋ္ဌေန ပဏိဟိတသင်္ခံ ဂတေန သတ္တပဏိဓိနာ အပ္ပဏိဟိတာ ခန္ဓာ။ တဏှာပဏိဓိနာ တဏှာယ ဝါ အာရမ္မဏဘူတေန သဗ္ဗသင်္ခါရပဏိဓိနာ အပ္ပဏိဟိတံ နိဗ္ဗာနံ။ တသ္မာ ဣဓာပိ ပဋိက္ခေပေါ စ ပဋိညာ စ ပုရိမနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

၃၅၈။ တတော ‘‘ယထာ သတိပဋ္ဌာနာဒယော လောကုတ္တရဓမ္မာ အရိယာ စေဝ သုညတာဒိအာရမ္မဏာ စ၊ ကိံ တေ ဧဝံ ဌာနာဋ္ဌာနဉာဏ’’န္တိ အနုလောမပဋိလောမပုစ္ဆာ ဟောန္တိ။ တတ္ထ သဗ္ဗာပိ ပဋိညာ သဗ္ဗေ စ ပဋိက္ခေပါ ပရဝါဒိဿေဝ။ ဣမိနာဝုပါယေန သေသဉာဏေသုပိ ပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ပါဠိယံ ပန သေသာနိ သင်္ခိပိတွာ အဝသာနေ စုတူပပါတဉာဏမေဝ ဝိဘတ္တံ။ တတော ပရံ သကသမယေပိ ‘‘အရိယ’’န္တိ သိဒ္ဓေန အာသဝါနံ ခယဉာဏေန သဒ္ဓိံ သံသန္ဒိတွာ သေသဉာဏာနံ အနုလောမတော စ ပဋိလောမတော စ အရိယဘာဝပုစ္ဆာ ဟောန္တိ။ တာ သဗ္ဗာ ပရဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ပဋိက္ခေပေါ စ သကဝါဒိဿ ။ တေ ဥတ္တာနတ္ထာယေဝ။ ပါဠိယံ ပနေတ္ထ ပဌမနဝမာနေဝ ဒဿေတွာ သတ္တ ဉာဏာနိ သင်္ခိတ္တာနီတိ။

အရိယန္တိကထာဝဏ္ဏနာ။

၃။ ဝိမုတ္တိကထာဝဏ္ဏနာ

၃၆၃။ ဣဒါနိ ဝိမုတ္တိကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ယေသံ ‘‘ဝီတရာဂစိတ္တာနံ ဝိမုတ္တိပယောဇနံ နာမ နတ္ထိ။ ယထာ ပန မလီနံ ဝတ္ထံ ဓောဝိယမာနံ မလာ ဝိမုစ္စတိ၊ ဧဝံ သရာဂံ စိတ္တံ ရာဂတော ဝိမုစ္စတီ’’တိ လဒ္ဓိ၊ သေယျထာပိ ဧတရဟိ အန္ဓကာနံ၊ တေ သန္ဓာယ သရာဂန္တိ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ဣတရဿ။ တတော ရာဂသဟဂတန္တိအာဒိနာ နယေန ပုဋ္ဌော မဂ္ဂက္ခဏေ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ နာမ။ တဒါ စ ဧဝရူပံ စိတ္တံ နတ္ထီတိ ပဋိက္ခိပတိ။

သဖဿန္တိအာဒိနာ နယေန ပုဋ္ဌောပိ ယထာ ဖဿော စ စိတ္တဉ္စ ဥဘော ရာဂတော ဝိမုစ္စန္တိ၊ ဧဝံ ရာဂဿ ဝိမုတ္တိံ အပဿမာနော ပဋိက္ခိပတိ။ သဒေါသာဒီသုပိ ဣမိနာဝုပါယေန အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။

ဝိမုတ္တိကထာဝဏ္ဏနာ။

၄။ ဝိမုစ္စမာနကထာဝဏ္ဏနာ

၃၆၆။ ဣဒါနိ ဝိမုစ္စမာနကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ယေသံ ‘‘ဈာနေန ဝိက္ခမ္ဘနဝိမုတ္တိယာ ဝိမုတ္တံ၊ မဂ္ဂက္ခဏေ သမုစ္ဆေဒဝိမုတ္တိယာ ဝိမုစ္စမာနံ နာမ ဟောတီ’’တိ လဒ္ဓိ၊ တေ သန္ဓာယ ဝိမုတ္တံ ဝိမုစ္စမာနန္တိ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ဣတရသ။

ပုန ဧကဒေသန္တိ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ။ တတ္ထ ဧကဒေသန္တိ ဘာဝနပုံသကံ။ ယထာ ဝိမုတ္တံ၊ ဧကဒေသေန ဝါ ဧကဒေသေ ဝါ အဝိမုတ္တံ ဟောတိ ကိံ ဧဝံ ဧကဒေသံ ဝိမုတ္တံ၊ ဧကဒေသံ အဝိမုတ္တန္တိ ပုစ္ဆတိ။ ကိံ ကာရဏာ ဧဝံ ပုစ္ဆတီတိ? ‘‘ဝိမုတ္တံ ဝိမုစ္စမာန’’န္တိ ဝိပ္ပကတဘာဝေန ဝုတ္တတ္တာ။ ယထာ ဟိ ကရိယမာနာ ကဋာဒယော ဝိပ္ပကတတ္တာ ဧကဒေသေန ကတာ ဧကဒေသေန အကတာ ဟောန္တိ၊ တထာ ဣဒမ္ပိ ဧကဒေသံ ဝိမုတ္တံ ဧကဒေသံ အဝိမုတ္တန္တိ အာပဇ္ဇတိ။ တတော ပရဝါဒီ ကဋာဒီနံ ဝိယ စိတ္တဿ ဧကဒေသာဘာဝါ ပဌမပဉှေ ပဋိက္ခိပိတွာ ဒုတိယေ ဝိမုစ္စမာနဿ အပရိနိဋ္ဌိတဝိမုတ္တိတာယ ပဋိဇာနာတိ။ လောကိယဇ္ဈာနက္ခဏံ ဝါ သန္ဓာယ ပဋိက္ခိပတိ။ န ဟိ တံ တဒါ သမုစ္ဆေဒဝိမုတ္တိယာ ဝိမုစ္စမာနံ။ လောကုတ္တရဇ္ဈာနက္ခဏံ သန္ဓာယ ပဋိဇာနာတိ။ တဉှိ တဒါ သမုစ္ဆေဒဝိမုတ္တိယာ ဝိမုတ္တေကဒေသေန ဝိမုစ္စမာနန္တိဿ လဒ္ဓိ။ တတော သကဝါဒီ ‘‘ယဒိ တေ ဧကမေဝ စိတ္တံ ဧကဒေသံ ဝိမုတ္တံ ဧကဒေသံ အဝိမုတ္တံ၊ ဧဝံ သန္တေ ယော ဧကေနေဝ စိတ္တေန သောတာပန္နော ဟောတိ၊ သောပိ တေ ဧကဒေသံ သောတာပန္နော၊ ဧကဒေသံ န သောတာပန္နော အာပဇ္ဇတီ’’တိ စောဒနတ္ထံ ဧကဒေသံ သောတာပန္နောတိအာဒိမာဟ။ ဣတရော တံ ဝိဓာနံ အပဿန္တော ပဋိက္ခိပတိ။ သေသဝါရေသုပိ ဧသေဝ နယော။

ဥပ္ပာဒက္ခဏပဉှေ ယဒိ ဧကမေဝ စိတ္တံ ဝိမုတ္တဉ္စ ဝိမုစ္စမာနဉ္စ၊ ဧကသ္မိံ ခဏေ ဝိမုတ္တံ ဧကသ္မိံ ဝိမုစ္စမာနံ အာပဇ္ဇတိ။ ကိံ တေ ဧဝရူပံ စိတ္တန္တိ အတ္ထော။

၃၆၇။ သုတ္တသာဓနေ ပဌမသုတ္တံ ပရဝါဒိဿ။ တတြာဿာယမဓိပ္ပာယော – ဝိမုစ္စတီတိ ဝိပ္ပကတနိဒ္ဒေသော။ တသ္မာ ယံ တဿ ယောဂိနော ဧဝံ ဇာနတော ဧဝံ ပဿတော ဧတေဟိ အာသဝေဟိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ၊ တံ ဝိမုစ္စမာနံ နာမ ဟောတီတိ။ ဒုတိယသုတ္တံ သကဝါဒိဿ။ တတြာဿာယမဓိပ္ပာယော – ယဒိ တေ ဝိမုစ္စတီတိ ဝစနတော ဝိမုတ္တံ ဝိမုစ္စမာနံ၊ ဣဓ ဝိမုစ္စတီတိ ဝစနာဘာဝတော ဝိမုတ္တမေဝ သိယာ၊ န ဝိမုစ္စမာနန္တိ။

ဣဒါနိ ‘‘ယထာ တေ ဝိပ္ပကတဝိမုတ္တိတာယ ဝိမုစ္စမာနံ၊ ကိံ ဧဝံ ဝိပ္ပကတရာဂါဒိတာယ ရဇ္ဇမာနာဒီနိပိ အတ္ထီ’’တိ စောဒနတ္ထံ ပုန အတ္ထိ စိတ္တန္တိအာဒိ အာရဒ္ဓံ။ ပရဝါဒိနာပိ တထာရူပံ စိတ္တံ အပဿန္တေန သဗ္ဗံ ပဋိက္ခိတ္တံ။ အထ နံ သကဝါဒီ ‘‘ဒွေယေဝ ကောဋိယော၊ တတိယာ နတ္ထီ’’တိ အနုဗောဓေန္တော နနု ရတ္တဉ္စေဝ အရတ္တဉ္စာတိအာဒိမာဟ။ တဿတ္ထော – နနု ဘဒြမုခ၊ ရာဂသမ္ပယုတ္တံ စိတ္တံ ရတ္တံ ဝိပ္ပယုတ္တံ အရတ္တန္တိ ဒွေဝ ကောဋိယော၊ ရဇ္ဇမာနံ နာမ တတိယာ ကောဋိ နတ္ထီတိ? ဒုဋ္ဌာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ အထ နံ အာမန္တာတိ ပဋိဇာနိတွာ ဌိတံ။ ဝိမုတ္တိပက္ခေပိ ဒွေယေဝ ကောဋိယော ဒဿေတုံ ဟဉ္စိ ရတ္တဉ္စေဝါတိအာဒိမာဟ။ တဿတ္ထော – ယဒိ ဧတာ ဒွေ ကောဋိယော သမ္ပဋိစ္ဆသိ၊ အဝိမုတ္တဉ္စေဝ ဝိမုတ္တဉ္စာ တိ ဣမာပိ သမ္ပဋိစ္ဆ။ ကိလေသသမ္ပယုတ္တဉှိ စိတ္တံ အဝိမုတ္တံ၊ ဝိပ္ပယုတ္တံ ဝိမုတ္တံ။ ဝိမုစ္စမာနံ နာမာတိ ပရမတ္ထတော တတိယာ ကောဋိ နတ္ထီတိ။

ဝိမုစ္စမာနကထာဝဏ္ဏနာ။

၅။ အဋ္ဌမကကထာဝဏ္ဏနာ

၃၆၈။ ဣဒါနိ အဋ္ဌမကကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ယေသံ အနုလောမဂေါတြဘုမဂ္ဂက္ခဏေ ကိလေသာနံ သမုဒါစာရာဘာဝတော အဋ္ဌမကဿ သောတာပတ္တိမဂ္ဂဋ္ဌပုဂ္ဂလဿ ဒွေ ပရိယုဋ္ဌာနာ ပဟီနာတိ လဒ္ဓိ၊ သေယျထာပိ ဧတရဟိ အန္ဓကာနဉ္စေဝ သမ္မိတိယာနဉ္စ၊ တေသံ အညတရံ သန္ဓာယ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ မဂ္ဂက္ခဏတော ပဋ္ဌာယ ဒိဋ္ဌိယာ အနုပ္ပတ္တိံ သန္ဓာယ ပဋိညာ ဣတရဿ။ တတော ယသ္မာ ဒိဋ္ဌိ နာမေသာ သောတာပန္နဿေဝ ပဟီနာ၊ န မဂ္ဂဋ္ဌဿ၊ တသ္မာ အဋ္ဌမကော ပုဂ္ဂလော သောတာပန္နောတိ အနုယောဂေါ သကဝါဒိဿ။ ဝိစိကိစ္ဆာပဉှေပိ ဧသေဝ နယော။ အနုသယပဉှေ ပရိယုဋ္ဌာနတော အညော အနုသယောတိ တေသံ လဒ္ဓိ၊ တသ္မာ ‘‘န ဟေဝ’’န္တိ ပဋိက္ခိတ္တံ။

သီလဗ္ဗတပရာမာသပဉှေပိ သီလဗ္ဗတပရာမာသပရိယုဋ္ဌာနန္တိ ဝေါဟာရံ န ပဿတိ၊ တသ္မာ ပဋိက္ခိပတိ။ ပရိယုဋ္ဌာနမေဝဿ ပဟီနန္တိ လဒ္ဓိ။

၃၆၉။ မဂ္ဂေါ ဘာဝိတောတိ ပဉှေ တသ္မိံ ခဏေ ဘာဝေတိ၊ န ဘာဝိတော။ တသ္မာ ပဋိက္ခိပတိ။ အမဂ္ဂေနာတိအာဒိအနုယောဂေ ပဌမမဂ္ဂေနေဝ ပဟီနဘာဝံ သန္ဓာယ ပဋိက္ခိပတိ။ ယဒိ ဟိ အမဂ္ဂေန ပဟီယေထ၊ ဂေါတြဘုပုဂ္ဂလာဒီနမ္ပိ ပဟီယေထာတိ အာပဇ္ဇနတော။ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ ပုစ္ဆာ ပရဝါဒိဿ၊ ဝိဿဇ္ဇနံ သကဝါဒိဿ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။

အဋ္ဌမကကထာဝဏ္ဏနာ။

၆။ အဋ္ဌမကဿ ဣန္ဒြိယကထာဝဏ္ဏနာ

၃၇၁။ ဣဒါနိ အဋ္ဌမကဿ ဣန္ဒြိယကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ယေသံ ‘‘အဋ္ဌမကော မဂ္ဂက္ခဏေ ဣန္ဒြိယာနိ ပဋိလဘတိ နာမ၊ နော စဿ ပဋိလဒ္ဓါနိ ဟောန္တီ’’တိ လဒ္ဓိ၊ သေယျထာပိ ဧတရဟိ အန္ဓကာနံ၊ တေ သန္ဓာယ နတ္ထိ သဒ္ဓိန္ဒြိယန္တိ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ဣတရဿ။ နတ္ထိ သဒ္ဓါတိ ပုဋ္ဌော ပန သဒ္ဓိန္ဒြိယတော သဒ္ဓါယ နာနတ္တံ သလ္လက္ခေတွာ ပဋိက္ခိပတိ။ သေသေသုပိ ဧသေဝ နယော။ ယထာ ပန ယဿ အတ္ထိ မနော၊ တဿ မနိန္ဒြိယမ္ပိ အတ္ထိ၊ ဧဝံ ယဿ သဒ္ဓါဒယော အတ္ထိ၊ တဿ အတ္ထိ သဒ္ဓိန္ဒြိယာဒီနိပီတိ ဒီပနတ္ထံ အတ္ထိ မနော အတ္ထိ မနိန္ဒြိယန္တိအာဒိ အာရဒ္ဓံ။ တံ သဗ္ဗံ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ သဒ္ဓိံ သုတ္တသာဓနေနာတိ။

အဋ္ဌမကဿ ဣန္ဒြိယကထာဝဏ္ဏနာ။

၇။ ဒိဗ္ဗစက္ခုကထာဝဏ္ဏနာ

၃၇၃။ ဣဒါနိ ဒိဗ္ဗစက္ခုကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ယေသံ စတုတ္ထဇ္ဈာနဓမ္မူပတ္ထဒ္ဓံ မံသစက္ခုမေဝ ဒိဗ္ဗစက္ခု နာမ ဟောတီတိ လဒ္ဓိ၊ သေယျထာပိ ဧတရဟိ အန္ဓကာနဉ္စေဝ သမ္မိတိယာနဉ္စ၊ တေ သန္ဓာယ မံသစက္ခုန္တိ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ဣတရဿ။

ပုန ‘‘မံသစက္ခု ဒိဗ္ဗစက္ခု၊ ဒိဗ္ဗစက္ခု မံသစက္ခူ’’တိ ပုဋ္ဌော တံ မတ္တမေဝ တံ န ဟောတီတိ ပဋိက္ခိပတိ။ ယာဒိသန္တိအာဒိပုစ္ဆာသုပိ ဥဘိန္နံ ဧကသဘာဝါဘာဝေနေဝ ပဋိက္ခိပတိ။

ဝိသယောတိအာဒီသု ဥဘိန္နမ္ပိ ရူပါယတနမေဝ ဝိသယော။ မံသစက္ခု ပန အာပါထဂတမေဝ ပဿတိ။ ဣတရံ အနာပါထဂတံ တိရောပဗ္ဗတာဒိဂတမ္ပိ။ ဒိဗ္ဗစက္ခုဿ စ အတိသုခုမမ္ပိ ရူပံ ဂေါစရော၊ န တာဒိသံ ဣတရဿာတိ ဧဝမေတေသံ အာနုဘာဝဂေါစရာ အသဒိသာ။

ဥပါဒိဏ္ဏံ ဟုတွာ အနုပါဒိဏ္ဏံ ဟောတီတိ ပုဋ္ဌော ယသ္မာ မံသစက္ခု ဥပါဒိဏ္ဏံ၊ ဒိဗ္ဗစက္ခု အနုပါဒိဏ္ဏံ၊ န စ မံသစက္ခုမေဝ ဒိဗ္ဗစက္ခူတိ ဣစ္ဆတိ၊ တသ္မာ ပဋိက္ခိပတိ။ ဒုတိယံ ပုဋ္ဌော ယသ္မာ ‘‘မံသစက္ခုဿ ဥပ္ပာဒေါ၊ မဂ္ဂေါ ဒိဗ္ဗဿ စက္ခုနော’’တိ ဝစနံ နိဿာယ မံသစက္ခုပစ္စယာ ဒိဗ္ဗစက္ခု ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဉ္စ ရူပါဝစရိကာနံ စတုန္နံ မဟာဘူတာနံ ပသာဒေါတိ ဣစ္ဆတိ၊ တသ္မာ ပဋိဇာနာတိ။ ကာမာဝစရံ ဟုတွာတိ ပုဋ္ဌောပိ ယသ္မာ န မံသစက္ခုမေဝ ဒိဗ္ဗစက္ခူတိ ဣစ္ဆတိ၊ တသ္မာ ပဋိက္ခိပတိ။ ဒုတိယံ ပုဋ္ဌော ရူပါဝစရဇ္ဈာနပစ္စယေန ဥပ္ပန္နတ္တာ ရူပါဝစရံ နာမ ဇာတန္တိ ပဋိဇာနာတိ။

ရူပါဝစရံ ဟုတွာ အရူပါဝစရန္တိ ပုဋ္ဌောပိ တတော ပရံ ဘာဝနာယ အရူပါဝစရက္ခဏေ ရူပါဝစရစိတ္တဿ အဘာဝါ ပဋိက္ခိပတိ။ ဒုတိယံ ပုဋ္ဌော အရူပါဝစရိကာနံ စတုန္နံ မဟာဘူတာနံ ပသာဒေါ ဟုတွာ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ လဒ္ဓိယာ ပဋိဇာနာတိ။ အပရိယာပန္နဘာဝံ ပနဿ န ဣစ္ဆတိ၊ တသ္မာ ပဋိက္ခိပတိယေဝ။

၃၇၄။ ဒိဗ္ဗစက္ခုံ ဓမ္မုပတ္ထဒ္ဓန္တိ ကာမာဝစရဓမ္မေန ဥပတ္ထမ္ဘိတံ ဟုတွာ။ ပုန ဓမ္မုပတ္ထဒ္ဓန္တိ လောကုတ္တရဓမ္မေန ဥပတ္ထဒ္ဓံ။ ဒွေဝ စက္ခူနီတိ ပုဋ္ဌော ကိဉ္စာပိ ဒိဗ္ဗစက္ခုနော ဓမ္မုပတ္ထဒ္ဓဿ ပညာစက္ခုဘာဝံ န ဣစ္ဆတိ၊ ပညာစက္ခုဿ ပန အတ္ထိတာယ ပဋိက္ခိပတိ။ ပုန ပုဋ္ဌော မံသစက္ခု ဓမ္မုပတ္ထဒ္ဓံ ဒိဗ္ဗစက္ခု ဟောတီတိ လဒ္ဓိဝသေန ပဋိဇာနာတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။

ဒိဗ္ဗစက္ခုကထာဝဏ္ဏနာ။

၈။ ဒိဗ္ဗသောတကထာဝဏ္ဏနာ

၃၇၅။ ဣဒါနိ ဒိဗ္ဗသောတကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ဧကံယေဝ သောတန္တိ ပုဋ္ဌော ဒွိန္နံ အတ္ထိတာယ ပဋိက္ခိပတိ။ ပုန ပုဋ္ဌော ယသ္မာ တဒေဝ ဓမ္မုပတ္ထဒ္ဓံ ဒိဗ္ဗသောတံ နာမ ဟောတိ၊ တသ္မာ ပဋိဇာနာတိ။ သေသံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယမေဝါတိ။

ဒိဗ္ဗသောတကထာဝဏ္ဏနာ။

၉။ ယထာကမ္မူပဂတဉာဏကထာဝဏ္ဏနာ

၃၇၇။ ဣဒါနိ ယထာကမ္မူပဂတဉာဏကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ယေသံ ‘‘ဣတိ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန…ပေ… ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတီ’’တိ (ဒီ။ နိ။ ၁။၂၄၆၊ ပဋိ။ မ။ ၁။၁၀၆) သုတ္တံ အယောနိသော ဂဟေတွာ ယထာကမ္မူပဂတဉာဏမေဝ ဒိဗ္ဗစက္ခုန္တိ လဒ္ဓိ၊ တေ သန္ဓာယ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ဣတရဿ။ ပုန ယထာကမ္မူပဂတဉ္စ မနသိ ကရောတီတိ ပုဋ္ဌော ဧကစိတ္တဿ အာရမ္မဏဒွယာဘာဝါ ပဋိက္ခိပတိ။ ဒုတိယံ ပုဋ္ဌော နာနာစိတ္တဝသေန ပဋိဇာနာတိ။ ပုန လေသောကာသံ အဒတွာ ဒွိန္နံ ဖဿာနန္တိ ပုဋ္ဌော ပဋိက္ခိပတိ။ ဣတိ ယထာ ဣမိနာ ယထာကမ္မူပဂတပဒေန၊ ဧဝမေဝ ဣမေ ဝတ ဘောန္တော၊ သတ္တာတိအာဒိပဒေဟိပိ သဒ္ဓိံ ယောဇနာသု အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။

၃၇၈။ အာယသ္မာသာရိပုတ္တော ယထာကမ္မူပဂတံ ဉာဏံ ဇာနာတီတိ ဣဒံ သကဝါဒီ ယသ္မာ ထေရော အပ္ပိစ္ဆတာယ အဘိညာဉာဏာနိ န ဝဠဉ္ဇေတီတိ ဧကစ္စေ န ဇာနန္တိ၊ တာနိ ပနဿ နေဝ အတ္ထီတိ မညန္တိ၊ တသ္မာ တံ ‘‘ဒိဗ္ဗစက္ခုနော အလာဘီ ထေရော’’တိ မညမာနံ ပုစ္ဆတိ။ တေနေဝ ကာရဏေန ‘‘အတ္ထာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ဒိဗ္ဗစက္ခူ’’တိ ပရတော ပုဋ္ဌော ပဋိက္ခိပတိ။ ဒုတိယံ ပုဋ္ဌော ယံကိဉ္စိ သာဝကေန ပတ္တဗ္ဗံ၊ သဗ္ဗံ တံ ထေရေန အနုပ္ပတ္တန္တိ ပဋိဇာနာတိ။ ဣဒါနိဿ ဝိက္ခေပံ ကရောန္တော သကဝါဒီ နနု အာယသ္မာ သာရိပုတ္တောတိအာဒိမာဟ။ ဣမဉှိ ဂါထံ ထေရော ဝဠဉ္ဇနပဏိဓိယာ ဧဝ အဘာဝေန အာဟ၊ န အဘိညာဉာဏဿ အဘာဝေန။ ပရဝါဒီ ပန အဘာဝေနေဝါတိ အတ္ထံ သလ္လက္ခေတိ။ တသ္မာ တဿ လဒ္ဓိယာ ထေရဿ ယထာကမ္မူပဂတဉာဏမေဝ အတ္ထိ၊ နော ဒိဗ္ဗစက္ခု။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘တေန ဟိ န ဝတ္တဗ္ဗံ ယထာကမ္မူပဂတဉာဏံ ဒိဗ္ဗစက္ခူ’’တိ။

ယထာကမ္မူပဂတဉာဏကထာဝဏ္ဏနာ။

၁၀။ သံဝရကထာဝဏ္ဏနာ

၃၇၉။ ဣဒါနိ သံဝရကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ယေသံ တာဝတိံသေ ဒေဝေ ဥပါဒါယ တတုတ္တရိ ဒေဝေသု ယသ္မာ တေ ပဉ္စ ဝေရာနိ န သမာစရန္တိ၊ တသ္မာ သံဝရော အတ္ထီတိ လဒ္ဓိ၊ တေ သန္ဓာယ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ဝေရသမုဒါစာရံ အပဿတော ပဋိညာ ဣတရဿ။ တတော ယသ္မာ သံဝရော နာမ သံဝရိတဗ္ဗေ အသံဝရေ သတိ ဟောတိ၊ တသ္မာ အသံဝရပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ဒေဝေသု ပါဏာတိပါတာဒီနံ အဘာဝေန ပဋိက္ခေပေါ ဣတရဿ။

အတ္ထိ မနုဿေသူတိအာဒိ သံဝရေ သတိ အသံဝရဿ အသံဝရေ စ သတိ သံဝရဿ ပဝတ္တိဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တံ။

၃၈၀။ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီတိ အာဒိပဉှေသု ပါဏာတိပါတာဒီနံ အသမာစရဏဝသေန ပဋိညာ၊ ပါဏာတိပါတာဒီနံ နတ္ထိတာယ ပဋိက္ခေပေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ပဋိလောမပဉှာ ဥတ္တာနတ္ထာယေဝ။

အဝသာနေ နတ္ထိ ဒေဝေသု သံဝရောတိပဉှေ ပါဏာတိပါတာဒီနိ ကတွာ ပုန တတော သံဝရာဘာဝံ သန္ဓာယ ပဋိညာ သကဝါဒိဿ။ တတော ဆလဝသေန ယဒိ သံဝရော နတ္ထိ၊ သဗ္ဗေ ဒေဝါ ပါဏာတိပါတိနောတိအာဒိပုစ္ဆာ ပရဝါဒိဿ။ ဒေဝါနံ ဝေရသမုဒါစာရဿ အဘာဝေန ပဋိက္ခေပေါ သကဝါဒိဿ။ နဟေဝန္တိ ဝစနမတ္တံ ဂဟေတွာ လဒ္ဓိပတိဋ္ဌာပနံ ပရဝါဒိဿ။ ဧဝံ ပတိဋ္ဌိတာ ပန လဒ္ဓိ အပ္ပတိဋ္ဌိတာဝ ဟောတီတိ။

သံဝရကထာဝဏ္ဏနာ။

၁၁။ အသညကထာဝဏ္ဏနာ

၃၈၁။ ဣဒါနိ အသညကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ယေသံ ‘‘သင်္ခါရပစ္စယာ ဝိညာဏ’’န္တိ ဝစနတော ဝိနာ ဝိညာဏေန ပဋိသန္ဓိ နာမ နတ္ထိ။ ‘‘သညုပ္ပာဒါ စ ပန တေ ဒေဝါ တမှာ ကာယာ စဝန္တီ’’တိ ဝစနတော အသညသတ္တာနမ္ပိ စုတိပဋိသန္ဓိက္ခဏေ သညာ အတ္ထီတိ လဒ္ဓိ၊ သေယျထာပိ ဧတရဟိ အန္ဓကာနံ၊ တေ သန္ဓာယ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ဣတရဿ။ တတော နံ သကဝါဒီ ‘‘ကိံ တေ တံ ဌာနံ သညာဘဝေါ’’တိအာဒီဟိ စောဒေတုံ သညာဘဝေါ သညာဂတီတိအာဒိမာဟ။ တံ သဗ္ဗံ တတော ပရဉ္စ ပါဠိနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ။

အသညကထာဝဏ္ဏနာ။

၁၂။ နေဝသညာနာသညာယတနကထာဝဏ္ဏနာ

၃၈၄။ ဣဒါနိ နေဝသညာနာသညာယတနကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ယေသံ ‘‘နေဝသညာနာသညာယတန’’န္တိ ဝစနတော န ဝတ္တဗ္ဗံ ‘‘တသ္မိံ ဘဝေ သညာ အတ္ထီ’’တိ လဒ္ဓိ၊ သေယျထာပိ ဧတရဟိ အန္ဓကာနံ၊ တေ သန္ဓာယ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ဣတရဿ။ သေသမေတ္ထ သဗ္ဗံ ပါဠိနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ။

နေဝသညာနာသညာယတနကထာဝဏ္ဏနာ။

တတိယော ဝဂ္ဂေါ။