📜

၁၉။ ဧကူနဝီသတိမဝဂ္ဂေါ

၁။ ကိလေသပဇဟနကထာဝဏ္ဏနာ

၈၂၈-၈၃၁။ ဣဒါနိ ကိလေသပဇဟနကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ‘‘ယသ္မာ ကိလေသပဟာနံ နာမ အတ္ထိ၊ ပဟီနကိလေသဿ စ အတီတာပိ ကိလေသာ ပဟီနာဝ ဟောန္တိ၊ အနာဂတာပိ၊ ပစ္စုပ္ပန္နာပိ၊ တသ္မာ အတီတေပိ ကိလေသေ ပဇဟတိ၊ အနာဂတေပိ၊ ပစ္စုပ္ပန္နေပီ’’တိ ယေသံ လဒ္ဓိ၊ သေယျထာပိ ဧကစ္စာနံ ဥတ္တရာပထကာနံ၊ တေ သန္ဓာယ အတီတေတိအာဒိပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ဣတရဿ ။ သေသံ ယထာပါဠိမေဝ နိယျာတိ။ နတ္ထိ ကိလေသေ ဇဟတီတိ ဣမသ္မိံ ပန ပရဝါဒိဿ ပဉှေ ယသ္မာ ကစဝရံ ပဇဟန္တဿ ကစဝရေ ဆဍ္ဍနဝါယာမော ဝိယ ကိလေသေ ပဇဟန္တဿ န အတီတာဒိဘေဒေသု ကိလေသေသု ဝါယာမော အတ္ထိ၊ နိဗ္ဗာနာရမ္မဏေ ပန အရိယမဂ္ဂေ ပဝတ္တိတေ ကိလေသာ အနုပ္ပန္နာယေဝ နုပ္ပဇ္ဇန္တီတိ ပဟီနာ နာမ ဟောန္တိ၊ တသ္မာ န ဟေဝန္တိ ပဋိက္ခိပတိ။ တေန ဟိ အတီတေ ကိလေသေ ပဇဟတီတိအာဒိ ပန ယသ္မာ ‘‘နတ္ထိ ကိလေသပဇဟနာ’’တိ န ဝတ္တဗ္ဗံ၊ တသ္မာ အတီတာဒိဘေဒေ ပဇဟတီတိ ဆလေန ဝုတ္တံ။

ကိလေသပဇဟနကထာဝဏ္ဏနာ။

၂။ သုညတကထာဝဏ္ဏနာ

၈၃၂။ ဣဒါနိ သုညတကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ သုညတာတိ ဒွေ သုညတာ ခန္ဓာနဉ္စ အနတ္တလက္ခဏံ နိဗ္ဗာနဉ္စ။ တေသု အနတ္တလက္ခဏံ တာဝ ဧကစ္စံ ဧကေန ပရိယာယေန သိယာ သင်္ခါရက္ခန္ဓပရိယာပန္နံ၊ နိဗ္ဗာနံ၊ အပရိယာပန္နမေဝ။ ဣမံ ပန ဝိဘာဂံ အဂ္ဂဟေတွာ ‘‘သုညတာ သင်္ခါရက္ခန္ဓပရိယာပန္နာ’’တိ ယေသံ လဒ္ဓိ၊ သေယျထာပိ အန္ဓကာနံ၊ တေ သန္ဓာယ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ဣတရဿ။ အနိမိတ္တန္တိ သဗ္ဗနိမိတ္တရဟိတံ နိဗ္ဗာနံ။ ‘‘အပ္ပဏိဟိတော’’တိပိ တဿေဝ နာမံ။ ကသ္မာ ပနေတံ အာဘတန္တိ? အဝိဘဇ္ဇဝါဒီဝါဒေ ဒေါသာရောပနတ္ထံ။ ယဿ ဟိ အဝိဘဇိတွာ ‘‘ဧကဒေသေနေဝ သုညတာ သင်္ခါရက္ခန္ဓပရိယာပန္နာ’’တိ လဒ္ဓိ၊ တဿ နိဗ္ဗာနမ္ပိ သင်္ခါရက္ခန္ဓပရိယာပန္နန္တိ အာပဇ္ဇတိ။ ဣမဿ ဒေါသဿာရောပနတ္ထံ ‘‘အနိမိတ္တံ အပ္ပဏိဟိတ’’န္တိ အာဘတံ။ ဣတရော တဿ ပရိယာပန္နဘာဝံ အနိစ္ဆန္တော ပဋိက္ခိပတိ။ သင်္ခါရက္ခန္ဓော န အနိစ္စောတိအာဒိ နိဗ္ဗာနသင်္ခါတာယ သုညတာယ အနိစ္စဘာဝါပတ္တိဒေါသဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တံ။

၈၃၃။ သင်္ခါရက္ခန္ဓဿ သုညတာတိ ‘‘ယဒိ အညဿ ခန္ဓဿ သုညတာ အညက္ခန္ဓပရိယာပန္နာ၊ သင်္ခါရက္ခန္ဓသုညတာယပိ သေသက္ခန္ဓပရိယာပန္နာယ ဘဝိတဗ္ဗ’’န္တိ စောဒနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ သင်္ခါရက္ခန္ဓဿ သုညတာ န ဝတ္တဗ္ဗာတိအာဒိ ‘‘ယဒိ သင်္ခါရက္ခန္ဓသုညတာ သေသက္ခန္ဓပရိယာပန္နာ န ဟောတိ၊ သေသက္ခန္ဓသုညတာပိ သင်္ခါရက္ခန္ဓပရိယာပန္နာ န ဟောတီ’’တိ ပဋိလောမဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တံ။

၈၃၄။ သုညမိဒံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ခါရာတိ သုတ္တံ ပရသမယတော အာဘတံ။ တတ္ထ သင်္ခါရာတိ ‘‘သဗ္ဗေ သင်္ခါရာ အနိစ္စာ’’တိ အာဂတဋ္ဌာနေ ဝိယ ပဉ္စက္ခန္ဓာ၊ တေ စ အတ္တတ္တနိယသုညတ္တာ သုညတာတိ သာသနာဝစရံ ဟောတိ၊ န ဝိရုဇ္ဈတိ၊ တသ္မာ အနုညာတံ။ ယသ္မာ ပနေတံ န သုညတာယ သင်္ခါရက္ခန္ဓပရိယာပန္နဘာဝံ ဒီပေတိ၊ တသ္မာ အသာဓကန္တိ။

သုညတကထာဝဏ္ဏနာ။

၃။ သာမညဖလကထာဝဏ္ဏနာ

၈၃၅-၈၃၆။ ဣဒါနိ သာမညဖလကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ မဂ္ဂဝီထိယမ္ပိ ဖလသမာပတ္တိဝီထိယမ္ပိ အရိယမဂ္ဂဿ ဝိပါကစိတ္တံ သာမညဖလံ နာမာတိ သကသမယေ သန္နိဋ္ဌာနံ။ ယေသံ ပန တထာ အဂ္ဂဟေတွာ ‘‘ကိလေသပဟာနဉ္စေဝ ဖလုပ္ပတ္တိ စ သာမညဖလံ၊ တသ္မာ အသင်္ခတ’’န္တိ လဒ္ဓိ၊ သေယျထာပိ ပုဗ္ဗသေလိယာနံ၊ တေ သန္ဓာယ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ဣတရဿ။ သေသမေတ္ထ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယတ္တာ ယထာ ပါဠိမေဝ နိယျာတီတိ။

သာမညဖလကထာဝဏ္ဏနာ။

၄။ ပတ္တိကထာဝဏ္ဏနာ

၈၃၇-၈၄၀။ ဣဒါနိ ပတ္တိကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ‘‘ယံ ယံ ပဋိလဗ္ဘတိ၊ တဿ တဿ ပဋိလာဘော ပတ္တိ နာမ။ သာ စ အသင်္ခတာ’’တိ ယေသံ လဒ္ဓိ၊ သေယျထာပိ ပုဗ္ဗသေလိယာနညေဝ၊ တေ သန္ဓာယ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ဣတရဿ။ သေသမိဓာပိ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယတ္တာ ယထာပါဠိမေဝ နိယျာတီတိ ။ န ဝတ္တဗ္ဗန္တိအာဒိ ယာယ လဒ္ဓိယာ ပတ္တိ အသင်္ခတာတိ မညတိ၊ တံ ပကာသေတုံ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ သကဝါဒီ ‘‘န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ’’တိ ပဋိက္ခိပန္တော ကေဝလံ ပတ္တိယာ ရူပါဒိဘာဝံ န သမ္ပဋိစ္ဆတိ။ န ဟိ ပတ္တိ နာမ ကောစိ ဓမ္မော အတ္ထိ၊ န ပန အသင်္ခတဘာဝံ အနုဇာနာတိ။ ဣတရော ပန ပဋိက္ခေပမတ္တေနေဝ အသင်္ခတာတိ လဒ္ဓိံ ပတိဋ္ဌပေတိ၊ သာ အယောနိသော ပတိဋ္ဌာပိတတ္တာ အပ္ပတိဋ္ဌိတာယေဝါတိ။

ပတ္တိကထာဝဏ္ဏနာ။

၅။ တထတာကထာဝဏ္ဏနာ

၈၄၁-၈၄၃။ ဣဒါနိ တထတာကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ယေသံ ‘‘ရူပါဒီနံ သဗ္ဗဓမ္မာနံ ရူပါဒိသဘာဝတာသင်္ခါတာ တထတာ နာမ အတ္ထိ၊ သာ စ သင်္ခတေသု ရူပါဒီသု အပရိယာပန္နတ္တာ အသင်္ခတာ’’တိ လဒ္ဓိ၊ သေယျထာပိ ဧကစ္စာနံ ဥတ္တရာပထကာနံ၊ တေ သန္ဓာယ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ ၊ ပဋိညာ ဣတရဿ။ သေသမိဓာပိ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယတ္တာ ပါကဋမေဝါတိ။

တထတာကထာဝဏ္ဏနာ။

၆။ ကုသလကထာဝဏ္ဏနာ

၈၄၄-၈၄၆။ ဣဒါနိ ကုသလကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ အနဝဇ္ဇမ္ပိ ကုသလံ ဣဋ္ဌပါကမ္ပိ။ အနဝဇ္ဇံ နာမ ကိလေသဝိပ္ပယုတ္တံ။ အယံ နယော ဌပေတွာ အကုသလံ သဗ္ဗဓမ္မေ ဘဇတိ။ ဣဋ္ဌဝိပါကံ နာမ အာယတိံ ဥပပတ္တိပဝတ္တေသု ဣဋ္ဌဖလနိပ္ဖာဒကံ ပုညံ။ အယံ နယော ကုသလတ္တိကေ အာဒိပဒမေဝ ဘဇတိ။ ယေသံ ပန ဣမံ ဝိဘာဂံ အဂ္ဂဟေတွာ အနဝဇ္ဇဘာဝမတ္တေနေဝ နိဗ္ဗာနံ ကုသလန္တိ လဒ္ဓိ၊ သေယျထာပိ အန္ဓကာနံ၊ တေသံ ဣဋ္ဌဝိပါကဋ္ဌေန နိဗ္ဗာနဿ ကုသလတာဘာဝံ ဒီပေတုံ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ အတ္တနော လဒ္ဓိဝသေန ပဋိညာ ဣတရဿ။ သေသမိဓာပိ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယတ္တာ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။

ကုသလကထာဝဏ္ဏနာ။

၇။ အစ္စန္တနိယာမကထာဝဏ္ဏနာ

၈၄၇။ ဣဒါနိ အစ္စန္တနိယာမကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ယေသံ ‘‘သကိံ နိမုဂ္ဂေါ နိမုဂ္ဂေါဝ ဟောတီ’’တိ (အ။ နိ။ ၇။၁၅) သုတ္တံ နိဿာယ ‘‘အတ္ထိ ပုထုဇ္ဇနဿ အစ္စန္တနိယာမတာ’’တိ လဒ္ဓိ၊ သေယျထာပိ ဧကစ္စာနံ ဥတ္တရာပထကာနံ၊ တေ သန္ဓာယ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ဣတရဿ။ မာတုဃာတကောတိအာဒိ ‘‘နိယတမိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကဿ စ မာတုဃာတကာဒီနဉ္စ သမာနေ မိစ္ဆတ္တနိယာမေ မာတုဃာတကာဒီဟိပိ တေ အစ္စန္တနိယတေဟိ ဘဝိတဗ္ဗ’’န္တိ စောဒနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ ဣတရော ‘‘နိယတမိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော သံသာရခါဏုကော ဘဝန္တရေပိ နိယတောဝ ဣမေ ပန ဧကသ္မိညေဝ အတ္တဘာဝေ’’တိ လဒ္ဓိယာ န ဟေဝန္တိ ပဋိက္ခိပတိ ။

၈၄၈။ ဝိစိကိစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယျာတိ ‘‘အယံ နိယတော ဝါ နော ဝါ’’တိ ဧဝံ ဥပ္ပဇ္ဇေယျာတိ ပုစ္ဆတိ။ ဣတရော အနုပ္ပတ္တိကာရဏံ အပဿန္တော ပဋိဇာနာတိ။ နုပ္ပဇ္ဇေယျာတိ ပုဋ္ဌော ပန ယံ ဒိဋ္ဌိံ အာသေဝန္တော နိယာမံ ဩက္ကန္တော၊ တတ္ထ အနုပ္ပတ္တိံ သန္ဓာယ ပဋိဇာနာတိ။ တတော ပဟီနာတိ ပုဋ္ဌော မဂ္ဂေန အပ္ပဟီနတ္တာ ပဋိက္ခိပတိ၊ တံ ဒိဋ္ဌိံ အာရဗ္ဘ အသမုဒါစာရတော ပဋိဇာနာတိ။ အထ နံ ယသ္မာ ပဟာနံ နာမ ဝိနာ အရိယမဂ္ဂေန နတ္ထိ၊ တသ္မာ တဿ ဝသေန စောဒေတုံ သောတာပတ္တိမဂ္ဂေနာတိအာဒိမာဟ။ သော ဧကမဂ္ဂေနာပိ အပ္ပဟီနတ္တာ ပဋိက္ခိပတိ။ ပုန ကတမေနာတိ ပုဋ္ဌော မိစ္ဆာမဂ္ဂံ သန္ဓာယ အကုသလေနာတိအာဒိမာဟ။

၈၄၉။ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိ ဥပ္ပဇ္ဇေယျာတိ ဒုတိယနိယာမုပ္ပတ္တိံ ပုစ္ဆတိ။ ဣတရော ယသ္မာ ‘‘ယေပိ တေ ဩက္ကလာ ဝယဘိညာ နတ္ထိကဝါဒါ အကိရိယဝါဒါ အဟေတုကဝါဒါ’’တိ (မ။ နိ။ ၃။၁၄၃) ဝစနတော တိဿောပိ နိယတမိစ္ဆာဒိဋ္ဌိယော ဧကဿ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တသ္မာ ပဋိဇာနာတိ။

၈၅၀။ အထ နံ ‘‘န စ နာမ သော အစ္စန္တနိယာမော’’တိ စောဒေတုံ ဟဉ္စီတိအာဒိမာဟ။ အစ္စန္တနိယတဿ ဟိ ဒုတိယနိယာမော နိရတ္ထကော။ နုပ္ပဇ္ဇေယျာတိ ပဉှေ ယံ သဿတဒိဋ္ဌိယာ သဿတန္တိ ဂဟိတံ၊ တဒေဝ ဥစ္ဆိဇ္ဇိဿတီတိ ဂဟေတွာ အနုပ္ပတ္တိံ သန္ဓာယ ပဋိဇာနာတိ။ ပဟီနာတိ ပုဋ္ဌော မဂ္ဂေန အပ္ပဟီနတ္တာ ပဋိက္ခိပတိ၊ ဝုတ္တနယေန အနုပ္ပဇ္ဇနတော ပဋိဇာနာတိ။ သဿတဒိဋ္ဌိ ဥပ္ပဇ္ဇေယျာတိအာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ သေသံ ဝိစိကိစ္ဆာဝါရေ ဝုတ္တနယမေဝ။

၈၅၁-၈၅၂။ န ဝတ္တဗ္ဗန္တိ ပုစ္ဆာ ပရဝါဒိဿ၊ သုတ္တဿ အတ္ထိတာယ ပဋိညာ သကဝါဒိဿ။ န ပန သော ဘဝန္တရေပိ နိမုဂ္ဂေါဝ။ ဣမသ္မိညေဝ ဟိ ဘဝေ အဘဗ္ဗော သော တံ ဒိဋ္ဌိံ ပဇဟိတုန္တိ အယမေတ္ထ အဓိပ္ပာယော၊ တသ္မာ အသာဓကမေတန္တိ။ သဗ္ဗကာလံ ဥမ္မုဇ္ဇိတွာ နိမုဇ္ဇတီတိအာဒိ ဝစနမတ္တေ အဘိနိဝေသံ အကတွာ အတ္ထော ပရိယေသိတဗ္ဗောတိ ဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တန္တိ။

အစ္စန္တနိယာမကထာဝဏ္ဏနာ။

၈။ ဣန္ဒြိယကထာဝဏ္ဏနာ

၈၅၃-၈၅၆။ ဣဒါနိ ဣန္ဒြိယကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ လောကိယာ သဒ္ဓါ သဒ္ဓါ ဧဝ နာမ၊ န သဒ္ဓိန္ဒြိယံ။ တထာ လောကိယံ ဝီရိယံ…ပေ… သတိ… သမာဓိ… ပညာ ပညာယေဝ နာမ၊ န ပညိန္ဒြိယန္တိ ယေသံ လဒ္ဓိ၊ သေယျထာပိ ဟေတုဝါဒါနဉ္စေဝ မဟိသာသကာနဉ္စ၊ တေ သန္ဓာယ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ဣတရဿ ။ နတ္ထိ လောကိယာ သဒ္ဓါတိအာဒိ ယသ္မာ လောကိယာပိ သဒ္ဓါဒယောဝ ဓမ္မာ အဓိပတိယဋ္ဌေန ဣန္ဒြိယံ၊ န သဒ္ဓါဒီဟိ အညံ သဒ္ဓိန္ဒြိယာဒိ နာမ အတ္ထိ၊ တသ္မာ လောကိယာနမ္ပိ သဒ္ဓါဒီနညေဝ သဒ္ဓိန္ဒြိယာဒိဘာဝဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ အတ္ထိ လောကိယော မနောတိအာဒိ ယထာ တေ လောကိယာပိ မနာဒယော ဓမ္မာ မနိန္ဒြိယာဒီနိ၊ ဧဝံ လောကိယာ သဒ္ဓါဒယောပိ သဒ္ဓိန္ဒြိယာနီတိ ဥပမာယ တဿတ္ထဿ ဝိဘာဝနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ သေသမေတ္ထ ယထာပါဠိမေဝ နိယျာတီတိ။

ဣန္ဒြိယကထာဝဏ္ဏနာ။

ဧကူနဝီသတိမော ဝဂ္ဂေါ။