📜
၂၂။ ဗာဝီသတိမဝဂ္ဂေါ
၁။ ပရိနိဗ္ဗာနကထာဝဏ္ဏနာ
၈၉၂။ ဣဒါနိ ¶ ¶ ပရိနိဗ္ဗာနကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ‘‘ယသ္မာ အရဟာ သဗ္ဗညုဝိသယေ အပ္ပဟီနသံယောဇနောဝ ပရိနိဗ္ဗာယတိ၊ တသ္မာ အတ္ထိ ကိဉ္စိ သံယောဇနံ အပ္ပဟာယ ပရိနိဗ္ဗာန’’န္တိ ယေသံ လဒ္ဓိ၊ သေယျထာပိ အန္ဓကာနံ၊ တေ သန္ဓာယ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ဣတရဿ။ သေသမေတ္ထ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယမေဝါတိ။
ပရိနိဗ္ဗာနကထာဝဏ္ဏနာ။
၂။ ကုသလစိတ္တကထာဝဏ္ဏနာ
၈၉၄-၈၉၅။ ဣဒါနိ ¶ ကုသလစိတ္တကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ယသ္မာ အရဟာ သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တော ပရိနိဗ္ဗာယန္တောပိ သတော သမ္ပဇာနောဝ ပရိနိဗ္ဗာတိ၊ တသ္မာ ကုသလစိတ္တော ပရိနိဗ္ဗာယတီတိ ယေသံ လဒ္ဓိ၊ သေယျထာပိ အန္ဓကာနံ၊ တေ သန္ဓာယ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ဣတရဿ။ အထ နံ ယသ္မာ ကုသလစိတ္တော နာမ ပုညာဘိသင်္ခါရာဘိသင်္ခရဏာဒိဝသေန ဟောတိ၊ တသ္မာ တေနတ္ထေန စောဒေတုံ အရဟာ ပုညာဘိသင်္ခါရန္တိအာဒိမာဟ။ သေသမေတ္ထ ယထာပါဠိမေဝ နိယျာတိ။ သတော သမ္ပဇာနောတိ ဣဒံ ဇဝနက္ခဏေ ကိရိယသတိသမ္ပဇညာနံ ဝသေန အသမ္မောဟမရဏဒီပနတ္ထံ ဝုတ္တံ၊ န ကုသလစိတ္တဒီပနတ္ထံ။ တသ္မာ အသာဓကန္တိ။
ကုသလစိတ္တကထာဝဏ္ဏနာ။
၃။ အာနေဉ္ဇကထာဝဏ္ဏနာ
၈၉၆။ ဣဒါနိ ¶ ¶ အာနေဉ္ဇကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ဘဂဝါ စတုတ္ထဇ္ဈာနေ ဌိတော ပရိနိဗ္ဗာယီတိ သလ္လက္ခေတွာ ‘‘အရဟာ အာနေဉ္ဇေ ဌိတော ပရိနိဗ္ဗာယတီ’’တိ ယေသံ လဒ္ဓိ၊ သေယျထာပိ ဧကစ္စာနံ ဥတ္တရာပထကာနံ၊ တေ သန္ဓာယ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ဣတရဿ။ ပကတိစိတ္တေတိ ဘဝင်္ဂစိတ္တေ။ သဗ္ဗေ ဟိ သညိနော သတ္တာ ဘဝင်္ဂစိတ္တေ ဌတွာ ဘဝင်္ဂပရိယောသာနေန စုတိစိတ္တေန ကာလံ ကရောန္တိ။ ဣတိ နံ ဣမိနာ အတ္ထေန စောဒေတုံ ဧဝမာဟ။ တတ္ထ ကိဉ္စာပိ စတုဝေါကာရဘဝေ အရဟတော ပကတိစိတ္တမ္ပိ အာနေဉ္ဇံ ဟောတိ၊ အယံ ပန ပဉှော ပဉ္စဝေါကာရဘဝဝသေန ဥဒ္ဓဋော။ တသ္မာ နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေတိ အာဟ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။
အာနေဉ္ဇကထာဝဏ္ဏနာ။
၄။ ဓမ္မာဘိသမယကထာဝဏ္ဏနာ
၈၉၇။ ဣဒါနိ ဓမ္မာဘိသမယကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ အတီတဘဝေ သောတာပန္နံ မာတုကုစ္ဆိယံ ဝသိတွာ နိက္ခန္တံ ဒိသွာ ‘‘အတ္ထိ ဂဗ္ဘသေယျာယ ဓမ္မာဘိသမယော’’တိ ¶ ယေသံ လဒ္ဓိ၊ သေယျထာပိ ဧကစ္စာနံ ဥတ္တရာပထကာနံ၊ တေ သန္ဓာယ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ဣတရဿ။ အထ နံ ‘‘ယဒိ တတ္ထ ဓမ္မာဘိသမယော အတ္ထိ၊ ဓမ္မာဘိသမယဿ ကာရဏေဟိ ဓမ္မဒေသနာဒီဟိ ဘဝိတဗ္ဗ’’န္တိ စောဒေတုံ အတ္ထိ ဂဗ္ဘသေယျာယ ဓမ္မဒေသနာတိအာဒိမာဟ။ သုတ္တဿာတိအာဒိ ဘဝင်္ဂဝါရံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဂဗ္ဘသေယျာယ ဟိ ယေဘုယျေန ဘဝင်္ဂမေဝ ပဝတ္တတိ။ တေနေဝ သတ္တော ကိရိယမယပ္ပဝတ္တာဘာဝါ သုတ္တော၊ ဘာဝနာနုယောဂဿ အဘာဝါ ပမတ္တော၊ ကမ္မဋ္ဌာနပရိဂ္ဂါဟကာနံ သတိသမ္ပဇညာနံ အဘာဝါ မုဋ္ဌဿတိ အသမ္ပဇာနော နာမ ဟောတိ၊ တထာရူပဿ ကုတော ဓမ္မာဘိသမယောတိ?
ဓမ္မာဘိသမယကထာဝဏ္ဏနာ။
၅-၇။ တိဿောပိကထာဝဏ္ဏနာ
၈၉၈-၉၀၀။ ဣဒါနိ ¶ ¶ တိဿောပိကထာ နာမ ဟောန္တိ။ တတ္ထ အစိရဇာတာနံ ပန သောတာပန္နာနံ အရဟတ္တပ္ပတ္တိံ သုပ္ပဝါသာယ စ ဥပါသိကာယ သတ္တဝဿိကံ ဂဗ္ဘံ ဒိသွာ ‘‘အတ္ထိ ဂဗ္ဘသေယျာယ အရဟတ္တပ္ပတ္တီ’’တိ စ သုပိနေ အာကာသဂမနာဒီနိ ဒိသွာ ‘‘အတ္ထိ ဓမ္မာဘိသမယော’’တိ စ ‘‘အတ္ထိ တတ္ထ အရဟတ္တပ္ပတ္တီ’’တိ စ ဣဓာပိ ယေသံ လဒ္ဓိယော၊ သေယျထာပိ တေသညေဝ၊ တေ သန္ဓာယ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ဣတရဿ။ သေသမေတ္ထ ပုရိမကထာ သဒိသမေဝါတိ။
တိဿောပိကထာဝဏ္ဏနာ။
၈။ အဗျာကတကထာဝဏ္ဏနာ
၉၀၁-၉၀၂။ ဣဒါနိ အဗျာကတကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ‘‘အတ္ထေသာ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စေတနာ၊ သာ စ ခေါ အဗ္ဗောဟာရိကာ’’တိ (ပါရာ။ ၂၃၅) ဝစနတော ‘‘သဗ္ဗံ သုပိနဂတဿ စိတ္တံ အဗျာကတ’’န္တိ ယေသံ လဒ္ဓိ၊ သေယျထာပိ ဧကစ္စာနံ ဥတ္တရာပထကာနညေဝ၊ တေ သန္ဓာယ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ဣတရဿ။ သေသမေတ္ထ ယထာ ပါဠိမေဝ နိယျာတိ။ သုပိနဂတဿ စိတ္တံ အဗ္ဗောဟာရိကန္တိ ဣဒံ ¶ အာပတ္တိံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ သုပိနဂတဿ ဟိ ပါဏာတိပါတာဒိဝသေန ကိဉ္စာပိ အကုသလစိတ္တံ ပဝတ္တတိ၊ ဝတ္ထုဝိကောပနံ ပန နတ္ထီတိ န သက္ကာ တတ္ထ အာပတ္တိံ ပညပေတုံ။ ဣမိနာ ကာရဏေန တံ အဗ္ဗောဟာရိကံ၊ န အဗျာကတတ္တာတိ။
အဗျာကတကထာဝဏ္ဏနာ။
၉။ အာသေဝနပစ္စယကထာဝဏ္ဏနာ
၉၀၃-၉၀၅။ ဣဒါနိ အာသေဝနပစ္စယကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ယသ္မာ သဗ္ဗေ ¶ ဓမ္မာ ခဏိကာ ¶ ၊ န ကောစိ မုဟုတ္တမ္ပိ ဌတွာ အာသေဝနပစ္စယံ အာသေဝတိ နာမ။ တသ္မာ နတ္ထိ ကိဉ္စိ အာသေဝနပစ္စယတာ။ အာသေဝနပစ္စယတာယ ဥပ္ပန္နံ ပန န ကိဉ္စိ အတ္ထီတိ ယေသံ လဒ္ဓိ၊ သေယျထာပိ တေသညေဝ၊ တေ သန္ဓာယ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ဣတရဿ။ အထ နံ သုတ္တဝသေနေဝ ပညာပေတုံ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ ပါဏာတိပါတောတိအာဒိ အာဘတံ။ တံ သဗ္ဗံ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။
အာသေဝနပစ္စယကထာဝဏ္ဏနာ။
၁၀။ ခဏိကကထာဝဏ္ဏနာ
၉၀၆-၉၀၇။ ဣဒါနိ ခဏိကကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ယသ္မာ သဗ္ဗသင်္ခတဓမ္မာ အနိစ္စာ၊ တသ္မာ ဧကစိတ္တက္ခဏိကာယေဝ။ သမာနာယ ဟိ အနိစ္စတာယ ဧကော လဟုံ ဘိဇ္ဇတိ၊ ဧကော စိရေနာတိ ကော ဧတ္ထ နိယာမောတိ ယေသံ လဒ္ဓိ၊ သေယျထာပိ ပုဗ္ဗသေလိယာပရသေလိယာနံ၊ တေ သန္ဓာယ ဧကစိတ္တက္ခဏိကာတိ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ဣတရဿ။ စိတ္တေ မဟာပထဝီတိအာဒီသု တေသံ တထာ သဏ္ဌာနံ အပဿန္တော ပဋိက္ခိပတိ။ စက္ခာယတနန္တိအာဒိ ‘‘ယဒိ သဗ္ဗေ ဧကစိတ္တက္ခဏိကာ ဘဝေယျုံ၊ စက္ခာယတနာဒီနိ စက္ခုဝိညာဏာဒီဟိ သဒ္ဓိံယေဝ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ နိရုဇ္ဈေယျု’’န္တိ စောဒနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ ဣတရော ပန အန္တောမာတုကုစ္ဆိဂတဿ ဝိညာဏုပ္ပတ္တိံ သန္ဓာယ ပဋိက္ခိပတိ ¶ ၊ ပဝတ္တံ သန္ဓာယ လဒ္ဓိဝသေန ပဋိဇာနာတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။ တေန ဟိ ဧကစိတ္တက္ခဏိကာတိ ယသ္မာ နိစ္စာ န ဟောန္တိ၊ တသ္မာ ဧကစိတ္တက္ခဏိကာတိ အတ္တနော ရုစိယာ ကာရဏံ ဝဒတိ။ တံ အဝုတ္တသဒိသမေဝါတိ။
ခဏိကကထာဝဏ္ဏနာ။
ဗာဝီသတိမော ဝဂ္ဂေါ။