📜

၁။ မာတိကာဝဏ္ဏနာ

၁။ ဆပညတ္တိယော – ခန္ဓပညတ္တိ…ပေ… ပုဂ္ဂလပညတ္တီတိ အယံ တာဝ ပုဂ္ဂလပညတ္တိယာ ဥဒ္ဒေသော။ တတ္ထ ဆာတိ ဂဏနပရိစ္ဆေဒေါ။ တေန ယေ ဓမ္မေ ဣဓ ပညပေတုကာမော တေသံ ဂဏနဝသေန သံခေပတော ပညတ္တိပရိစ္ဆေဒံ ဒဿေတိ။ ပညတ္တိယောတိ ပရိစ္ဆိန္နဓမ္မနိဒဿနံ။ တတ္ထ ‘‘အာစိက္ခတိ ဒေသေတိ ပညပေတိ ပဋ္ဌပေတီ’’တိ (သံ။ နိ။ ၂။၂၀) အာဂတဋ္ဌာနေ ပညာပနာ ဒဿနာ ပကာသနာ ပညတ္တိ နာမ။ ‘‘သုပညတ္တံ မဉ္စပီဌ’’န္တိ (ပါရာ။ ၂၆၉) အာဂတဋ္ဌာနေ ဌပနာ နိက္ခိပနာ ပညတ္တိ နာမ။ ဣဓ ဥဘယမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ ဆ ပညတ္တိယောတိ ဟိ ဆ ပညာပနာ၊ ဆ ဒဿနာ ပကာသနာတိပိ၊ ဆ ဌပနာ နိက္ခိပနာတိပိ ဣဓ အဓိပ္ပေတမေဝ။ နာမပညတ္တိ ဟိ တေ တေ ဓမ္မေ ဒဿေတိပိ၊ တေန တေန ကောဋ္ဌာသေန ဌပေတိပိ။

ခန္ဓပညတ္တီတိအာဒိ ပန သံခေပတော တာသံ ပညတ္တီနံ သရူပဒဿနံ။ တတ္ထ ခန္ဓာနံ ‘ခန္ဓာ’တိ ပညာပနာ ဒဿနာ ပကာသနာ ဌပနာ နိက္ခိပနာ ခန္ဓပညတ္တိ နာမ။ အာယတနာနံ အာယတနာနီတိ၊ ဓာတူနံ ဓာတုယောတိ၊ သစ္စာနံ သစ္စာနီတိ၊ ဣန္ဒြိယာနံ ဣန္ဒြိယာနီတိ၊ ပုဂ္ဂလာနံ ပုဂ္ဂလာတိ ပညာပနာ ဒဿနာ ပကာသနာ ဌပနာ နိက္ခိပနာ ပုဂ္ဂလပညတ္တိ နာမ။

ပါဠိမုတ္တကေန ပန အဋ္ဌကထာနယေန အပရာပိ ဆ ပညတ္တိယော – ဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ၊ အဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ၊ ဝိဇ္ဇမာနေန အဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ၊ အဝိဇ္ဇမာနေန ဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ၊ ဝိဇ္ဇမာနေန ဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ၊ အဝိဇ္ဇမာနေန အဝိဇ္ဇမာနပညတ္တီတိ။ တတ္ထ ကုသလာကုသလဿေဝ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထဝသေန ဝိဇ္ဇမာနဿ သတော သမ္ဘူတဿ ဓမ္မဿ ပညာပနာ ဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ နာမ။ တထာ အဝိဇ္ဇမာနဿ လောကနိရုတ္တိမတ္တသိဒ္ဓဿ ဣတ္ထိပုရိသာဒိကဿ ပညာပနာ အဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ နာမ။ သဗ္ဗာကာရေနပိ အနုပလဗ္ဘနေယျဿ ဝါစာဝတ္ထုမတ္တဿေဝ ပဉ္စမသစ္စာဒိကဿ တိတ္ထိယာနံ အဏုပကတိပုရိသာဒိကဿ ဝါ ပညာပနာပိ အဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိယေဝ။ သာ ပန သာသနာဝစရာ န ဟောတီတိ ဣဓ န ဂဟိတာ။ ဣတိ ဣမေသံ ဝိဇ္ဇမာနာဝိဇ္ဇမာနာနံ ဝိကပ္ပနဝသေန သေသာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ‘တေဝိဇ္ဇော’၊ ‘ဆဠဘိညော’တိအာဒီသု ဟိ တိဿော ဝိဇ္ဇာ ဆ အဘိညာ စ ဝိဇ္ဇမာနာ၊ ပုဂ္ဂလော အဝိဇ္ဇမာနော။ တသ္မာ တိဿော ဝိဇ္ဇာ အဿာတိ တေဝိဇ္ဇော၊ ဆ အဘိညာ အဿာတိ ဆဠဘိညောတိ ဧဝံ ဝိဇ္ဇမာနေန အဝိဇ္ဇမာနဿ ပညာပနတော ဧဝရူပါ ဝိဇ္ဇမာနေန အဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ နာမ။ ‘ဣတ္ထိရူပံ’၊ ‘ပုရိသရူပ’န္တိအာဒီသု ပန ဣတ္ထိပုရိသာ အဝိဇ္ဇမာနာ၊ ရူပံ ဝိဇ္ဇမာနံ။ တသ္မာ ဣတ္ထိယာ ရူပံ ဣတ္ထိရူပံ၊ ပုရိသဿ ရူပံ ပုရိသရူပန္တိ ဧဝံ အဝိဇ္ဇမာနေန ဝိဇ္ဇမာနဿ ပညာပနတော ဧဝရူပါ အဝိဇ္ဇမာနေန ဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ နာမ။ စက္ခုသမ္ဖဿော၊ သောတသမ္ဖဿောတိအာဒီသု စက္ခုသောတာဒယောပိ ဖဿောပိ ဝိဇ္ဇမာနောယေဝ။ တသ္မာ စက္ခုမှိ သမ္ဖဿော၊ စက္ခုတော ဇာတော သမ္ဖဿော၊ စက္ခုဿ ဝါ ဖလဘူတော သမ္ဖဿော စက္ခုသမ္ဖဿောတိ ဧဝံ ဝိဇ္ဇမာနေန ဝိဇ္ဇမာနဿ ပညာပနတော ဧဝရူပါ ဝိဇ္ဇမာနေန ဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ နာမ။ ခတ္တိယပုတ္တော၊ ဗြာဟ္မဏပုတ္တော၊ သေဋ္ဌိပုတ္တောတိအာဒီသု ခတ္တိယာဒယောပိ အဝိဇ္ဇမာနာ၊ ပုတ္တောပိ။ တသ္မာ ခတ္တိယဿ ပုတ္တော ခတ္တိယပုတ္တောတိ ဧဝံ အဝိဇ္ဇမာနေန အဝိဇ္ဇမာနဿ ပညာပနတော ဧဝရူပါ အဝိဇ္ဇမာနေန အဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ နာမ။ တာသု ဣမသ္မိံ ပကရဏေ ပုရိမာ တိဿောဝ ပညတ္တိယော လဗ္ဘန္တိ။ ‘‘ခန္ဓပညတ္တိ…ပေ… ဣန္ဒြိယပညတ္တီ’’တိ ဣမသ္မိဉှိ ဌာနေ ဝိဇ္ဇမာနဿေဝ ပညာပိတတ္တာ ဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ လဗ္ဘတိ။ ‘‘ပုဂ္ဂလပညတ္တီ’’တိ ပဒေ အဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ။ ပရတော ပန ‘တေဝိဇ္ဇော’၊ ‘ဆဠဘိညော’တိအာဒီသု ဝိဇ္ဇမာနေန အဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ လဗ္ဘတီတိ။

အဋ္ဌကထာမုတ္တကေန ပန အာစရိယနယေန အပရာပိ ဆ ပညတ္တိယော – ဥပါဒါပညတ္တိ၊ ဥပနိဓာပညတ္တိ၊ သမောဓာနပညတ္တိ၊ ဥပနိက္ခိတ္တပညတ္တိ၊ တဇ္ဇာပညတ္တိ၊ သန္တတိပညတ္တီတိ ။ တတ္ထ ယော ရူပဝေဒနာဒီဟိ ဧကတ္တေန ဝါ အညတ္တေန ဝါ ရူပဝေဒနာဒယော ဝိယ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန အနုပလဗ္ဘသဘာဝေါပိ ရူပဝေဒနာဒိဘေဒေ ခန္ဓေ ဥပါဒါယ နိဿာယ ကာရဏံ ကတွာ သမ္မတော သတ္တော။ တာနိ တာနိ အင်္ဂါနိ ဥပါဒါယ ရထော ဂေဟံ မုဋ္ဌိ ဥဒ္ဓနန္တိ စ၊ တေ တေယေဝ ရူပါဒယော ဥပါဒါယ ဃဋော ပဋော၊ စန္ဒသူရိယပရိဝတ္တာဒယော ဥပါဒါယ ကာလော၊ ဒိသာ၊ တံ တံ ဘူတနိမိတ္တဉ္စေဝ ဘာဝနာနိသံသဉ္စ ဥပါဒါယ နိဿာယ ကာရဏံ ကတွာ သမ္မတံ တေန တေနာကာရေန ဥပဋ္ဌိတံ ဥဂ္ဂဟနိမိတ္တံ ပဋိဘာဂနိမိတ္တန္တိ အယံ ဧဝရူပါ ဥပါဒါပညတ္တိ နာမ။ ပညပေတဗ္ဗဋ္ဌေန စေသာ ပညတ္တိ နာမ၊ န ပညာပနဋ္ဌေန။ ယာ ပန တဿတ္ထဿ ပညာပနာ၊ အယံ အဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိယေဝ။

ယာ ပဌမဒုတိယာဒီနိ ဥပနိဓာယ ဒုတိယံ တတိယန္တိအာဒိကာ၊ အညမညဉ္စ ဥပနိဓာယ ဒီဃံ ရဿံ၊ ဒူရံ၊ သန္တိကန္တိအာဒိကာ ပညာပနာ၊ အယံ ဥပနိဓာပညတ္တိ နာမ။ အပိစေသာ ဥပနိဓာပညတ္တိ – တဒညာပေက္ခူပနိဓာ၊ ဟတ္ထဂတူပနိဓာ၊ သမ္ပယုတ္တူပနိဓာ၊ သမာရောပိတူပနိဓာ၊ အဝိဒူရဂတူပနိဓာ ၊ ပဋိဘာဂူပနိဓာ၊ တဗ္ဗဟုလူပနိဓာ၊ တဗ္ဗိသိဋ္ဌူပနိဓာတိအာဒိနာ ဘေဒေန အနေကပ္ပကာရာ။

တတ္ထ ဒုတိယံ တတိယန္တိအာဒိကာဝ တဒညံ အပေက္ခိတွာ ဝုတ္တတာယ တဒညာပေက္ခူပနိဓာ နာမ။ ဆတ္တပါဏိ၊ သတ္ထပါဏီတိအာဒိကာ ဟတ္ထဂတံ ဥပနိဓာယ ဝုတ္တတာယ ဟတ္ထဂတူပနိဓာ နာမ။ ကုဏ္ဍလီ၊ သိခရီ၊ ကိရိဋီတိအာဒိကာ သမ္ပယုတ္တံ ဥပနိဓာယ ဝုတ္တတာယ သမ္ပယုတ္တူပနိဓာ နာမ။ ဓညသကဋံ၊ သပ္ပိကုမ္ဘောတိအာဒိကာ သမာရောပိတံ ဥပနိဓာယ ဝုတ္တတာယ သမာရောပိတူပနိဓာ နာမ။ ဣန္ဒသာလဂုဟာ၊ ပိယင်္ဂုဂုဟာ၊ သေရီသကန္တိအာဒိကာ အဝိဒူရဂတံ ဥပနိဓာယ ဝုတ္တတာယ အဝိဒူရဂတူပနိဓာ နာမ။ သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏော၊ ဥသဘဂါမီတိအာဒိကာ ပဋိဘာဂံ ဥပနိဓာယ ဝုတ္တတာယ ပဋိဘာဂူပနိဓာ နာမ။ ပဒုမဿရော၊ ဗြာဟ္မဏဂါမောတိအာဒိကာ တဗ္ဗဟုလံ ဥပနိဓာယ ဝုတ္တတာယ တဗ္ဗဟုလူပနိဓာ နာမ။ မဏိကဋကံ၊ ဝဇိရကဋကန္တိအာဒိကာ တဗ္ဗိသိဋ္ဌံ ဥပနိဓာယ ဝုတ္တတာယ တဗ္ဗိသိဋ္ဌူပနိဓာ နာမ။

ယာ ပန တေသံ တေသံ သမောဓာနမပေက္ခိတွာ တိဒဏ္ဍံ၊ အဋ္ဌပဒံ၊ ဓညရာသိ၊ ပုပ္ဖရာသီတိအာဒိကာ ပညာပနာ၊ အယံ သမောဓာနပညတ္တိ နာမ။ ယာ ပုရိမဿ ပုရိမဿ ဥပနိက္ခိပိတွာ ဒွေ၊ တီဏိ၊ စတ္တာရီတိအာဒိကာ ပညာပနာ၊ အယံ ဥပနိက္ခိတ္တပညတ္တိ နာမ။ ယာ တံ တံ ဓမ္မသဘာဝံ အပေက္ခိတွာ ပထဝီ၊ တေဇော၊ ကက္ခဠတာ၊ ဥဏှတာတိအာဒိကာ ပညာပနာ၊ အယံ တဇ္ဇာပညတ္တိ နာမ။ ယာ ပန သန္တတိဝိစ္ဆေဒါဘာဝံ အပေက္ခိတွာ အာသီတိကော၊ နာဝုတိကောတိအာဒိကာ ပညာပနာ၊ အယံ သန္တတိပညတ္တိ နာမ။ ဧတာသု ပန တဇ္ဇာပညတ္တိ ဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိယေဝ။ သေသာ အဝိဇ္ဇမာနပက္ခဉ္စေဝ၊ အဝိဇ္ဇမာနေန အဝိဇ္ဇမာနပက္ခဉ္စ ဘဇန္တိ။

အဋ္ဌကထာမုတ္တကေန အာစရိယနယေနေဝ အပရာပိ ဆ ပညတ္တိယော – ကိစ္စပညတ္တိ၊ သဏ္ဌာနပညတ္တိ၊ လိင်္ဂပညတ္တိ၊ ဘူမိပညတ္တိ၊ ပစ္စတ္တပညတ္တိ၊ အသင်္ခတပညတ္တီတိ။ တတ္ထ ဘာဏကော၊ ဓမ္မကထိကောတိအာဒိကာ ကိစ္စဝသေန ပညာပနာ ကိစ္စပညတ္တိ နာမ။ ကိသော၊ ထူလော၊ ပရိမဏ္ဍလော၊ စတုရဿောတိအာဒိကာ သဏ္ဌာနဝသေန ပညာပနာ သဏ္ဌာနပညတ္တိ နာမ။ ဣတ္ထီ၊ ပုရိသောတိအာဒိကာ လိင်္ဂဝသေန ပညာပနာ လိင်္ဂပညတိ နာမ။ ကာမာဝစရာ၊ ရူပါဝစရာ၊ အရူပါဝစရာ၊ ကောသလကာ၊ မာဓုရာတိအာဒိကာ ဘူမိဝသေန ပညာပနာ ဘူမိပညတ္တိ နာမ။ တိဿော ၊ နာဂေါ၊ သုမနောတိအာဒိကာ ပစ္စတ္တနာမကရဏမတ္တဝသေန ပညာပနာ ပစ္စတ္တပညတ္တိ နာမ။ နိရောဓော၊ နိဗ္ဗာနန္တိအာဒိကာ အသင်္ခတဓမ္မဿ ပညာပနာ အသင်္ခတပညတ္တိ နာမ။ တတ္ထ ဧကစ္စာ ဘူမိပညတ္တိ အသင်္ခတပညတ္တိ စ ဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိယေဝ၊ ကိစ္စပညတ္တိ ဝိဇ္ဇမာနေန အဝိဇ္ဇမာနပက္ခံ ဘဇတိ။ သေသာ အဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိယော နာမ။

၂။ ဣဒါနိ ယာသံ ပညတ္တီနံ ဥဒ္ဒေသဝါရေ သင်္ခေပတော သရူပဒဿနံ ကတံ၊ သင်္ခေပတောယေဝ တာဝ တာသံ ဝတ္ထုံ ဝိဘဇိတွာ ဒဿနဝသေန တာ ဒဿေတုံ ကိတ္တာဝတာတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ပုစ္ဆာယ တာဝ ဧဝမတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော – ယာ အယံ ခန္ဓာနံ ‘ခန္ဓာ’တိ ပညာပနာ၊ ဒဿနာ၊ ဌပနာ၊ သာ ကိတ္တကေန ဟောတီတိ ကထေတုကမျတာပုစ္ဆာ။ ပရတော ကိတ္တာဝတာ အာယတနာနန္တိအာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဝိဿဇ္ဇနေပိ ဧဝမတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော – ယတ္တကေန ပညာပနေန သင်္ခေပတော ပဉ္စက္ခန္ဓာတိ ဝါ ပဘေဒတော ‘‘ရူပက္ခန္ဓော…ပေ… ဝိညာဏက္ခန္ဓော’’တိ ဝါ၊ တတြာပိ ရူပက္ခန္ဓော ကာမာဝစရော၊ သေသာ စတုဘူမိကာတိ ဝါ ဧဝရူပံ ပညာပနံ ဟောတိ၊ ဧတ္တကေန ခန္ဓာနံ ‘ခန္ဓာ’တိ ပညတ္တိ ဟောတိ။

၃။ တထာ ယတ္တကေန ပညာပနေန သင်္ခေပတော ဒွါဒသာယတနာနီတိ ဝါ၊ ပဘေဒတော ‘‘စက္ခာယတနံ…ပေ… ဓမ္မာယတန’’န္တိ ဝါ၊ တတြာပိ ဒသာယတနာ ကာမာဝစရာ ၊ ဒွါယတနာ စတုဘူမိကာတိ ဝါ၊ ဧဝရူပံ ပညာပနံ ဟောတိ၊ ဧတ္တကေန အာယတနာနံ အာယတနာနီတိ ပညတ္တိ ဟောတိ။

၄။ ယတ္တကေန ပညာပနေန သင်္ခေပတော အဋ္ဌာရသ ဓာတုယောတိ ဝါ ၊ ပဘေဒတော ‘‘စက္ခုဓာတု…ပေ… မနောဝိညာဏဓာတူ’’တိ ဝါ၊ တတြာပိ သောဠသ ဓာတုယော ကာမာဝစရာ၊ ဒွေ ဓာတုယော စတုဘူမိကာတိ ဝါ ဧဝရူပံ ပညာပနံ ဟောတိ၊ ဧတ္တကေန ဓာတူနံ ဓာတူတိ ပညတ္တိ ဟောတိ။

၅။ ယတ္တကေန ပညာပနေန သင်္ခေပတော စတ္တာရိ သစ္စာနီတိ ဝါ၊ ပဘေဒတော ‘‘ဒုက္ခသစ္စံ…ပေ… နိရောဓသစ္စ’’န္တိ ဝါ၊ တတြာပိ ဒွေ သစ္စာ လောကိယာ၊ ဒွေ သစ္စာ လောကုတ္တရာတိ ဝါ ဧဝရူပံ ပညာပနံ ဟောတိ၊ ဧတ္တကေန သစ္စာနံ ‘သစ္စာနီ’တိ ပညတ္တိ ဟောတိ။

၆။ ယတ္တကေန ပညာပနေန သင်္ခေပတော ဗာဝီသတိန္ဒြိယာနီတိ ဝါ၊ ပဘေဒတော ‘‘စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ… အညာတာဝိန္ဒြိယ’’န္တိ ဝါ၊ တတြာပိ ဒသိန္ဒြိယာနိ ကာမာဝစရာနိ၊ နဝိန္ဒြိယာနိ မိဿကာနိ၊ တီဏိ ဣန္ဒြိယာနိ လောကုတ္တရာနီတိ ဝါ ဧဝရူပံ ပညာပနံ ဟောတိ၊ ဧတ္တကေန ဣန္ဒြိယာနံ ဣန္ဒြိယာနီတိ ပညတ္တိ ဟောတိ။ ဧတ္တာဝတာ သင်္ခေပတော ဝတ္ထုံ ဝိဘဇိတွာ ဒဿနဝသေန ပဉ္စ ပညတ္တိယော ဒဿိတာ ဟောန္တိ။

၇။ ဣဒါနိ ဝိတ္ထာရတော ဝတ္ထုံ ဝိဘဇိတွာ ဒဿနဝသေန ပုဂ္ဂလပညတ္တိံ ဒဿေတုံ သမယဝိမုတ္တော အသမယဝိမုတ္တောတိအာဒိမာဟ။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဟိ တိလေ ဝိသာရယမာနေန ဝိယ၊ ဝါကေ ဟီရယမာနေန ဝိယ စ၊ ဟေဋ္ဌာ ဝိဘင်္ဂပ္ပကရဏေ ဣမာသံ ပဉ္စန္နံ ပညတ္တီနံ ဝတ္ထုဘူတာ ခန္ဓာဒယော နိပ္ပဒေသေန ကထိတာတိ တေန တေ ဣဓ ဧကဒေသေနေဝ ကထေသိ။ ဆဋ္ဌာ ပုဂ္ဂလပညတ္တိ ဟေဋ္ဌာ အကထိတာဝ။ ဣဓာပိ ဥဒ္ဒေသဝါရေ ဧကဒေသေနေဝ ကထိတာ၊ တသ္မာ တံ ဝိတ္ထာရတော ကထေတုကာမော သမယဝိမုတ္တော အသမယဝိမုတ္တောတိ ဧကကတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ ဒသကာ မာတိကံ ဌပေသီတိ။

မာတိကာဝဏ္ဏနာ။