📜
၁။ မူလယမကံ
ဥဒ္ဒေသဝါရဝဏ္ဏနာ
၁။ မူလယမကံ ¶ ၊ ခန္ဓယမကံ၊ အာယတနယမကံ၊ ဓာတုယမကံ၊ သစ္စယမကံ၊ သင်္ခါရယမကံ၊ အနုသယယမကံ၊ စိတ္တယမကံ၊ ဓမ္မယမကံ၊ ဣန္ဒြိယယမကန္တိ ဣမေသံ ဒသန္နံ ယမကာနံ ဝသေန ဣဒံ ပကရဏံ ဒသဝိဓေန ဝိဘတ္တန္တိ ဟိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ယေသံ ဒသန္နံ ယမကာနံ ဝသေန ဣဒံ ပကရဏံ ဒသဝိဓေန ဝိဘတ္တံ၊ တေသဉ္စေဝ ဣမဿ စ ပကရဏဿ နာမတ္ထော တာဝ ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော – ကေနဋ္ဌေန ယမကန္တိ? ယုဂဠဋ္ဌေန။ ယုဂဠဉှိ ယမကန္တိ ဝုစ္စတိ – ‘ယမကပါဋိဟာရိယံ၊ ယမကသာလာ’တိအာဒီသု ဝိယ။ ဣတိ ယုဂဠသင်္ခါတာနံ ယမကာနံ ဝသေန ဒေသိတတ္တာ ဣမေသု ဒသသု ဧကေကံ ယမကံ နာမ။ ဣမေသံ ပန ယမကာနံ သမူဟဘာဝတော သဗ္ဗမ္ပေတံ ပကရဏံ ယမကန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
တတ္ထ မူလဝသေန ပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနံ ကတွာ ဒေသိတတ္တာ ဒသန္နံ တာဝ သဗ္ဗပဌမံ မူလယမကန္တိ ဝုတ္တံ။ တဿ ဥဒ္ဒေသဝါရော၊ နိဒ္ဒေသဝါရောတိ ဒွေ ဝါရာ ဟောန္တိ ¶ ။ တေသု ဥဒ္ဒိဋ္ဌာနုက္ကမေန နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗတ္တာ ဥဒ္ဒေသဝါရော ပဌမော။ တဿ ယေ ကေစိ ကုသလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလာ၊ ယေ ဝါ ပန ကုသလမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ ကုသလာတိ ဣဒံ ယမကံ အာဒိ ¶ ။ တဿ ကုသလာကုသလမူလသင်္ခါတာနံ ဒွိန္နံ အတ္ထာနံ ဝသေန အတ္ထယမကန္တိ ဝါ၊ တေသညေဝ အတ္ထာနံ ဝသေန အနုလောမပဋိလောမတော ပဝတ္တပါဠိဓမ္မဝသေန ဓမ္မယမကန္တိ ဝါ၊ အနုလောမပဋိလောမတော ပဝတ္တပုစ္ဆာဝသေန ပုစ္ဆာယမကန္တိ ဝါ တိဓာ ယမကဘာဝေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သေသေသုပိ ဧသေဝ နယော။
ဣဒါနိ ဣမေသံ ယမကာနံ ဝသေန ဒေသိတေ ဣမသ္မိံ မူလယမကေ ဥဒ္ဒေသဝါရဿ တာဝ နယယမကပုစ္ဆာအတ္ထဝါရပ္ပဘေဒဝသေန ပါဠိဝဝတ္ထာနမေဝ ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗံ – ကုသလတ္တိကမာတိကာယ ဟိ ‘ကုသလာ ဓမ္မာ’တိ ဣဒံ အာဒိပဒံ နိဿာယ မူလနယော၊ မူလမူလနယော၊ မူလကနယော၊ မူလမူလကနယောတိ ဣမေ စတ္တာရော နယာ ဟောန္တိ။ တေသံ ဧကေကသ္မိံ နယေ မူလယမကံ၊ ဧကမူလယမကံ၊ အညမညမူလယမကန္တိ တီဏိ တီဏိ ယမကာနိ။ ဧဝံ စတူသု နယေသု ဒွါဒသ ယမကာနိ၊ ဧကေကသ္မိံ ¶ ယမကေ အနုလောမပဋိလောမဝသေန ဒွေ ဒွေ ပုစ္ဆာတိ စတုဝီသတိ ပုစ္ဆာ၊ ဧကေကာယ ပုစ္ဆာယ သန္နိဋ္ဌာနသံသယဝသေန ဒွေ ဒွေ အတ္ထာတိ အဋ္ဌစတ္တာလီသ အတ္ထာတိ။
တတ္ထ ယေ ကေစိ ကုသလာ ဓမ္မာတိ ကုသလေသု ‘‘ကုသလာ နု ခေါ၊ န ကုသလာ နု ခေါ’’တိ သန္ဒေဟာဘာဝတော ဣမသ္မိံ ပဒေ သန္နိဋ္ဌာနတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလာတိ ‘‘သဗ္ဗေ တေ ကုသလာ ဓမ္မာ ကုသလမူလာ နု ခေါ၊ နနု ခေါ’’တိ ဧဝံ ဝိမတိဝသေန ပုစ္ဆိတတ္တာ ဣမသ္မိံ ပဒေ သံသယတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ သော စ ခေါ ဝေနေယျာနံ သံသယဋ္ဌာနေ သံသယဒီပနတ္ထံ ဝုတ္တော၊ တထာဂတဿ ပန သံသယော နာမ နတ္ထိ။ ဣတော ပရေသုပိ ပုစ္ဆာပဒေသု ဧသေဝ နယော။
ယထာ စ ကုသလပဒံ နိဿာယ ဣမေ စတ္တာရော နယာ၊ ဧကေကသ္မိံ နယေ တိဏ္ဏံ တိဏ္ဏံ ယမကာနံ ဝသေန ဒွါဒသ ယမကာနိ၊ ဧကေကသ္မိံ ယမကေ ဒွိန္နံ ဒွိန္နံ ပုစ္ဆာနံ ဝသေန စတုဝီသတိ ပုစ္ဆာ၊ ဧကေကာယ ပုစ္ဆာယ ဒွိန္နံ ဒွိန္နံ အတ္ထာနံ ဝသေန အဋ္ဌစတ္တာလီသ အတ္ထာ စ ဟောန္တိ။ အကုသလပဒံ နိဿာယပိ တထေဝ။ အဗျာကတပဒံ နိဿာယပိ တထေဝ။ တီဏိပိ ပဒါနိ ဧကတော ကတွာ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ နာမပဒံ နိဿာယပိ တထေဝါတိ ကုသလတ္တိကမာတိကာယ စတူသု ပဒေသု သဗ္ဗေပိ သောဠသ နယာ၊ အဋ္ဌစတ္တာလီသ ယမကာနိ ¶ ၊ ဆန္နဝုတိ ¶ ပုစ္ဆာ၊ ဒွေနဝုတိသတံ အတ္ထာ စ ဥဒ္ဒေသဝသေန ဝုတ္တာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဧတ္တာဝတာ မူလဝါရော နာမ ပဌမံ ဥဒ္ဒိဋ္ဌော ဟောတိ။
တတော ပရံ ယေ ကေစိ ကုသလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ ကုသလဟေတူတိအာဒယော တဿေဝ မူလဝါရဿ ဝေဝစနဝသေန နဝ ဝါရာ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ။ ဣတိ မူလဝါရော၊ ဟေတုဝါရော၊ နိဒါနဝါရော၊ သမ္ဘဝဝါရော၊ ပဘဝဝါရော၊ သမုဋ္ဌာနဝါရော၊ အာဟာရဝါရော၊ အာရမ္မဏဝါရော၊ ပစ္စယဝါရော၊ သမုဒယဝါရောတိ သဗ္ဗေပိ ဒသ ဝါရာ ဟောန္တိ။ တတ္ထ မူလဝါရေ အာဂတပရိစ္ဆေဒေနေဝ သေသေသုပိ နယာဒယော ဝေဒိတဗ္ဗာတိ သဗ္ဗေသုပိ ဒသသု ဝါရေသု သဋ္ဌိသတနယာ၊ အသီတိအဓိကာနိ စတ္တာရိ ယမကသတာနိ၊ သဋ္ဌိအဓိကာနိ နဝပုစ္ဆာသတာနိ၊ ဝီသာဓိကာနိ ဧကူနဝီသတိ အတ္ထသတာနိ စ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာနီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ ဧဝံ တာဝ ဥဒ္ဒေသဝါရေ နယယမကပုစ္ဆာအတ္ထဝါရပ္ပဘေဒဝသေန ပါဠိဝဝတ္ထာနမေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
မူလံ ဟေတု နိဒါနဉ္စာတိ ဂါထာ ဒသန္နမ္ပိ ဝါရာနံ ဥဒ္ဒါနဂါထာ နာမ။ တတ္ထ မူလာဒီနိ သဗ္ဗာနိပိ ကာရဏဝေဝစနာနေဝ။ ကာရဏဉှိ ပတိဋ္ဌာနဋ္ဌေန မူလံ။ အတ္တနော ဖလနိပ္ဖာဒနတ္ထံ ဟိနောတိ ပဝတ္တတီတိ ဟေတု။ ‘ဟန္ဒ၊ နံ ဂဏှာထာ’တိ ဒဿေန္တံ ဝိယ အတ္တနော ဖလံ နိဒေတီတိ နိဒါနံ။ ဧတသ္မာ ဖလံ သမ္ဘောတီတိ သမ္ဘဝေါ။ ပဘဝတီတိ ပဘဝေါ။ သမုဋ္ဌာတိ ဧတ္ထ ဖလံ၊ ဧတေန ဝါ သမုဋ္ဌာတီတိ သမုဋ္ဌာနံ။ အတ္တနော ဖလံ အာဟရတီတိ အာဟာရော။ အပ္ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗေန အတ္တနော ဖလေန အာလမ္ဗိယတီတိ အာလမ္ဗဏံ။ ဧတံ ပဋိစ္စ အပ္ပဋိက္ခိပိတွာ ဖလံ ဧတိ ပဝတ္တတီတိ ပစ္စယော။ ဧတသ္မာ ဖလံ သမုဒေတီတိ သမုဒယော။ ဧဝမေတေသံ ပဒါနံ ဝစနတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။
ဥဒ္ဒေသဝါရဝဏ္ဏနာ။
နိဒ္ဒေသဝါရဝဏ္ဏနာ
၅၀။ ဣဒါနိ ယေကေစိ ကုသလာ ဓမ္မာတိအာဒိနာ နယေန နိဒ္ဒေသဝါရော အာရဒ္ဓါ။ တတ္ထ ယေ ကေစီတိ အနဝသေသဝစနံ။ ကုသလာ ဓမ္မာတိ ကုသလတ္တိကဿ ပဒဘာဇနေ ဝုတ္တလက္ခဏာ အနဝဇ္ဇသုခဝိပါကာ ¶ ကုသလသဘာဝါ။ သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလာတိ ကိံ တေ သဗ္ဗေယေဝ ကုသလမူလာတိ ပုစ္ဆတိ။ တီဏေဝ ¶ ကုသလမူလာနီတိ န တေ သဗ္ဗေ ကုသလမူလာနိ၊ အလောဘာဒီနိ ပန တီဏိ ဧဝ ကုသလမူလာနီတိ အတ္ထော။ အဝသေသာ ကုသလာ ဓမ္မာ န ကုသလမူလာတိ အဝသေသာ ဖဿာဒယော ကုသလာ ဓမ္မာ ကုသလမူလာနိ နာမ န ဟောန္တိ။ အထ ဝါ အဝသေသာ ဖဿာဒယော ကုသလာ ဓမ္မာယေဝ နာမ၊ န ကုသလမူလာနီတိပိ အတ္ထော။ ယေ ဝါ ပန ကုသလမူလာတိ ယေ ဝါ ပန ပဌမပုစ္ဆာယ ဒုတိယပဒေန ကုသလမူလာတိ တယော အလောဘာဒယော ဂဟိတာ။ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ ကုသလာတိ ကိံ တေ သဗ္ဗေ တယောပိ ဓမ္မာ ကုသလာတိ ပုစ္ဆတိ။ အာမန္တာတိ သဗ္ဗေသမ္ပိ ကုသလမူလာနံ ကုသလဘာဝံ သမ္ပဋိစ္ဆန္တော အာဟ။ အယံ တာဝ မူလနယေ မူလယမကဿ အတ္ထော။ ဣမိနာ ဥပါယေန သဗ္ဗပုစ္ဆာသု ဝိဿဇ္ဇနနယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ယံ ပန ယတ္ထ ဝိသေသမတ္တံ အတ္ထိ၊ တဒေဝ ဝဏ္ဏယိဿာမ။
၅၁။ ဧကမူလယမကေ တာဝ သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလေန ဧကမူလာတိ ဂဏနဋ္ဌေန ဧကမူလကံ အဂ္ဂဟေတွာ သမာနဋ္ဌေန ဂဟေတဗ္ဗာ။ အယဉှေတ္ထ အတ္ထော – သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလေန သမာနမူလာ။ ယံ ဖဿဿ မူလံ၊ တဒေဝ ဝေဒနာဒီနန္တိ။ အထ နေသံ တထာဘာဝံ သမ္ပဋိစ္ဆန္တော အာမန္တာတိ အာဟ။ ကုသလသမုဋ္ဌာနန္တိ ကုသလစိတ္တသမုဋ္ဌာနရူပံ ဒဿိတံ။ ဧကမူလန္တိ အလောဘာဒိနာ ကုသလမူလေန သမာနမူလံ ¶ ။ ယထေဝ ဟိ ဖဿာဒီနံ အလောဘာဒယော ဟေတုပစ္စယတ္တာ မူလံ၊ တထာ တံ သမုဋ္ဌာနရူပဿာပိ၊ ကုသလလက္ခဏာဘာဝေန ပန တံ န ကုသလံ။
၅၂။ အညမညယမကေ ‘ယေကေစိ ကုသလာ’တိ အပုစ္ဆိတွာ ယေကေစိ ကုသလမူလေန ဧကမူလာတိ ပုစ္ဆာ ကတာ။ ကသ္မာ? ဣမိနာပိ ဗျဉ္ဇနေန တဿေဝတ္ထဿ သမ္ဘဝတော။ ကုသလမူလာနီတိ ဣဒံ ပုရိမဿ ဝိသေသနံ။ ‘မူလာနိ ယာနိ ဧကတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တီ’တိ ဟိ ဝုတ္တံ၊ တာနိ ပန ကုသလမူလာနိပိ ဟောန္တိ အကုသလအဗျာကတမူလာနိပိ၊ ဣဓ ကုသလမူလာနီတိ ဝိသေသဒဿနတ္ထမိဒံ ဝုတ္တံ။ အညမညမူလာနိ စာတိ အညမညံ ဟေတုပစ္စယေန ပစ္စယာ ဟောန္တီတိ အတ္ထော။ တဿေဝ ပဋိလောမပုစ္ဆာယ ‘သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ ¶ ကုသလမူလေန ဧကမူလာ’တိ အဝတွာ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ ကုသလာတိ ဝုတ္တံ။ ကသ္မာ? အတ္ထဝိသေသာဘာဝတော။ ကုသလမူလေန ဧကမူလာတိ ဟိ ပုစ္ဆာယ ကတာယ ‘မူလာနိ ယာနိ ဧကတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တီ’တိ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝိဿဇ္ဇနံ ကာတဗ္ဗံ ဘဝေယျ၊ ဧဝဉ္စ သတိ အတ္ထဝိသေသာဘာဝေါ ဟောတိ။ တသ္မာ တထာ အကတွာ ¶ ဧဝံ ပုစ္ဆာ ကတာ။ ဣမိနာ ဥပါယေန မူလမူလနယာဒီသုပိ အညမညမူလယမကေ ပုစ္ဆာဝိသေသော ဝေဒိတဗ္ဗော။
၅၃-၅၅။ မူလမူလနယေ သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလမူလာတိ သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလသင်္ခါတာ မူလာတိ ပုစ္ဆတိ။ ဧကမူလမူလာတိ သမာနဋ္ဌေန ဧကမေဝ မူလမူလံ ဧတေသန္တိ ဧကမူလမူလာ။ အညမညမူလမူလာတိ အညမညဿ မူလံ အညမညမူလံ၊ အညမညမူလံ ဟေတုပစ္စယဋ္ဌေန မူလံ ဧတေသန္တိ အညမညမူလမူလာ။
၅၆။ မူလကနယေ ကုသလမူလကာတိ ဟေတုပစ္စယဋ္ဌေန ကုသလံ မူလံ ဧတေသန္တိ ကုသလမူလကာ။
၅၇-၆၁။ မူလမူလကနယေ ကုသလမူလမူလကာတိ ကုသလာနံ မူလံ ကုသလမူလံ။ ဟေတုပစ္စယဋ္ဌေနေဝ ကုသလမူလံ မူလံ ဧတေသန္တိ ကုသလမူလမူလကာတိ။ အယံ တာဝ ကုသလပဒံ နိဿာယ နယယမကပုစ္ဆာသု ဝိသေသတ္ထော။
၆၂-၇၃။ အကုသလပဒါဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ အယံ ပန ဝိသေသော၊ အဟေတုကံ အကုသလန္တိ ဝိစိကိစ္ဆာယ စေဝ ဥဒ္ဓစ္စေန စ သမ္ပယုတ္တံ မောဟံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။
၇၄-၈၅။ အဟေတုကံ ¶ အဗျာကတန္တိ အဋ္ဌာရသ စိတ္တုပ္ပာဒါ ရူပံ၊ နိဗ္ဗာနဉ္စ။ အဗျာကတမူလေန န ဧကမူလန္တိ ဣဓ ပန ဌပေတွာ သဟေတုကအဗျာကတသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ၊ သေသံ လဗ္ဘတိ။ သဟေတုကအဗျာကတသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ အဗျာကတမူလေန ဧကမူလံ ဟောတိ၊ တံ အဗ္ဗောဟာရိကံ ကတွာ ဧကတော လဗ္ဘမာနကဝသေနေဝ စေတံ ဝိဿဇ္ဇနံ ကတံ။
၈၆-၉၇။ နာမာ ဓမ္မာတိ နာမသင်္ခါတာ ဓမ္မာ။ တေ အတ္ထတော စတ္တာရော အရူပိနော ခန္ဓာ၊ နိဗ္ဗာနဉ္စ။ နဝေဝ နာမမူလာနီတိ ကုသလာကုသလအဗျာကတမူလဝသေန နဝ မူလာနိ။ အဟေတုကံ နာမံ နာမမူလေန န ဧကမူလန္တိ အဟေတုကံ သဗ္ဗမ္ပိ အဋ္ဌာရသ စိတ္တုပ္ပာဒဝိစိကိစ္ဆုဒ္ဓစ္စသမ္ပယုတ္တမောဟနိဗ္ဗာနသင်္ခါတံ နာမံ နာမမူလေန န ဧကမူလံ ¶ ။ န ဟိ တံ တေန သဒ္ဓိံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ သဟေတုကံ ¶ နာမံ နာမမူလေနာတိ ပဒေပိ သဟေတုကံ နာမံ နာမမူလေနာတိ အတ္ထော။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။
မူလဝါရဝဏ္ဏနာ။
၉၈-၉၉။ ဟေတုဝါရာဒီသုပိ ဣမိနာဝုပါယေန အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ မူလံ ဟေတု နိဒါနဉ္စာတိဂါထာ ယထာနိဒ္ဒိဋ္ဌာနံ ဒသန္နမ္ပိ ဝါရာနံ ပုန ဥဒ္ဒါနဝသေနေဝ ဝုတ္တာတိ။
မူလယမကဝဏ္ဏနာ။