📜

၁။ ပုဂ္ဂလကထာ

၁။ သုဒ္ဓသစ္စိကဋ္ဌော

၁။ အနုလောမပစ္စနီကဝဏ္ဏနာ

၁။ တတ္ထ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာတိ အယံ ပုစ္ဆာ။ အာမန္တာတိ အယံ ပဋိဇာနနာ။ ကဿ ပနာယံ ပုစ္ဆာ၊ ကဿ ပဋိဇာနနာတိ? အသုကဿာတိ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ ဘဂဝတာ ဟိ ဣမသ္မိံ ပကရဏေ နာနပ္ပကာရာနံ လဒ္ဓီနံ ဝိသောဓနတ္ထံ တန္တိဝသေန မာတိကာ ဌပိတာ။ သာ ထေရေန သတ္ထာရာ ဒိန္နနယေ ဌတွာ တန္တိဝသေန ဝိဘတ္တာ။ န ဟိ ထေရော ယတ္တကာ ဧတ္ထ ဝါဒမဂ္ဂါ ဒဿိတာ၊ တတ္တကေဟိ ဝါဒီဟိ သဒ္ဓိံ ဝါဒေန ဝိဂ္ဂါဟိကကထံ ကထေသိ။ ဧဝံ သန္တေပိ ပန တာသံ တာသံ ကထာနံ အတ္ထဿ သုခါဝဓာရဏတ္ထံ သကဝါဒီပုစ္ဆာ၊ ပရဝါဒီပုစ္ဆာ၊ သကဝါဒီပဋိညာ၊ ပရဝါဒီပဋိညာတိ ဧဝံ ဝိဘာဂံ ဒဿေတွာဝ အတ္ထဝဏ္ဏနံ ကရိဿာမ။

ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာတိ ဟိ အယံ သကဝါဒီပုစ္ဆာ။ တာယ ‘‘ယေ အတ္ထိ ပုဂ္ဂလောတိ ဧဝံလဒ္ဓိကာ ပုဂ္ဂလဝါဒိနော၊ တေ ဧဝံ ပုစ္ဆိတဗ္ဗာ’’တိ ဒီပေတိ။ ကေ ပန ပုဂ္ဂလဝါဒိနောတိ? သာသနေ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ စေဝ သမိတိယာ စ ဗဟိဒ္ဓါ စ ဗဟူ အညတိတ္ထိယာ။ တတ္ထ ပုဂ္ဂလောတိ အတ္တာ၊ သတ္တော ဇီဝေါ။ ဥပလဗ္ဘတီတိ ပညာယ ဥပဂန္တွာ လဗ္ဘတိ၊ ဉာယတီတိ အတ္ထော။ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာတိ ဧတ္ထ သစ္စိကဋ္ဌောတိ မာယာမရီစိအာဒယော ဝိယ အဘူတာကာရေန အဂ္ဂဟေတဗ္ဗော ဘူတဋ္ဌော။ ပရမတ္ထောတိ အနုဿဝါဒိဝသေန အဂ္ဂဟေတဗ္ဗော ဥတ္တမတ္ထော။ ဥဘယေနာပိ ယော ပရတော ‘‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန၊ ရူပဉ္စ ဥပလဗ္ဘတီ’’တိအာဒိနာ ခန္ဓာယတနဓာတုဣန္ဒြိယဝသေန သတ္တပညာသဝိဓော ဓမ္မပ္ပဘေဒေါ ဒဿိတော ။ ယထာ သော ဘူတေန သဘာဝဋ္ဌေန ဥပလဗ္ဘတိ၊ ဧဝံ တဝ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတီတိ ပုစ္ဆတိ။ ပရဝါဒီ အာမန္တာတိ ပဋိဇာနာတိ။ ပဋိဇာနနဉှိ ကတ္ထစိ ‘‘အာမ၊ ဘန္တေ’’တိ အာဂစ္ဆတိ၊ ကတ္ထစိ ‘‘အာမော’’တိ ပဋိဇာနနံ အာဂစ္ဆတိ။ ဣဓ ပန ‘‘အာမန္တာ’’တိ အာဂတံ။ တတြာယံ အဓိပ္ပာယော – သော ဟိ ယံ တံ ပရတော ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော အတ္တဟိတာယ ပဋိပန္နော’’တိ သုတ္တံ အာဂတံ၊ တံ ဂဟေတွာ ယသ္မာ ပန ဘဂဝါ သစ္စဝါဒီ န ဝိသံဝါဒနပုရေက္ခာရော ဝါစံ ဘာသတိ၊ နာပိ အနုဿဝါဒိဝသေန ဓမ္မံ ဒေသေတိ၊ သဒေဝကံ ပန လောကံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ပဝေဒေတိ၊ တသ္မာ ယော တေန ဝုတ္တော ‘‘အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော အတ္တဟိတာယ ပဋိပန္နော’’တိ၊ သော သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနေဝ အတ္ထီတိ လဒ္ဓိံ ဂဟေတွာ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ပဋိဇာနာတိ။

အထဿ တာဒိသဿ လေသဝစနဿ ဆလဝါဒဿ ဩကာသံ အဒဒမာနော သကဝါဒီ ယော သစ္စိကဋ္ဌောတိအာဒိမာဟ။ တတြာယံ အဓိပ္ပာယော – ယွာယံ ပရတော ‘‘သပ္ပစ္စယော အပ္ပစ္စယော၊ သင်္ခတော အသင်္ခတော၊ သဿတော၊ အသဿတော သနိမိတ္တော အနိမိတ္တော’’တိ ဧဝံ ပရိဒီပိတော ရူပါဒိသတ္တပညာသဝိဓော ဓမ္မပ္ပဘေဒေါ အာဂတော၊ န သမ္မုတိသစ္စဝသေန၊ နာပိ အနုဿဝါဒိဝသေန ဂဟေတဗ္ဗော။ အတ္တနော ပန ဘူတတာယ ဧဝ သစ္စိကဋ္ဌော၊ အတ္တပစ္စက္ခတာယ စ ပရမတ္ထော။ တံ သန္ဓာယာဟ – ‘‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။

တတောတိ ကရဏဝစနမေတံ၊ တသ္မာ တေန သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန သော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတီတိ အယမေတ္ထ အတ္ထော။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – ရုပ္ပနာဒိဘေဒေန ဝါ သပ္ပစ္စယာဒိဘေဒေန ဝါ အာကာရေန ယော သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထော ဥပလဗ္ဘတိ၊ ကိံ တေ ပုဂ္ဂလောပိ တေနာကာရေန ဥပလဗ္ဘတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေတိ အဝဇာနနာ ပရဝါဒိဿ။ သော ဟိ တထာရူပံ ပုဂ္ဂလံ အနိစ္ဆန္တော အဝဇာနာတိ။ တတြာယံ ပဒစ္ဆေဒေါ – ‘န ဟိ ဧဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ’တိ၊ န ဟိ ဧဝန္တိပိ ဝဋ္ဋတိ။ ဒွိန္နမ္ပိ ဧဝံ န ဝတ္တဗ္ဗောတိ အတ္ထော။

အာဇာနာဟိ နိဂ္ဂဟန္တိ သကဝါဒိဝစနံ။ ယသ္မာ တေ ပုရိမာယ ဝတ္တဗ္ဗပဋိညာယ ပစ္ဆိမာ နဝတ္တဗ္ဗပဋိညာ၊ ပစ္ဆိမာယ စ ပုရိမာ န သန္ဓိယတိ၊ တသ္မာပိ နိဂ္ဂဟံ ပတ္တော။ တံ နိဂ္ဂဟံ ဒေါသံ အပရာဓံ သမ္ပဋိစ္ဆာဟီတိ အတ္ထော။ ဧဝံ နိဂ္ဂဟံ အာဇာနာပေတွာ ဣဒါနိ တံ ဌပနာယ စေဝ အနုလောမပဋိလောမတော ပါပနာရောပနာနဉ္စ ဝသေန ပါကဋံ ကရောန္တော ဟဉ္စိ ပုဂ္ဂလောတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဟဉ္စိ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတီတိ ယဒိ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ၊ သစေ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာတိ အတ္ထော။ အယံ တာဝ ပရဝါဒီပက္ခဿ ဌပနတော နိဂ္ဂဟပါပနာရောပနာနံ လက္ခဏဘူတာ အနုလောမဌပနာ နာမ။ တေန ဝတ ရေတိအာဒိ အနုလောမပက္ခေ နိဂ္ဂဟဿ ပါပိတတ္တာ အနုလောမပါပနာ နာမ။ တတ္ထ တေနာတိ ကာရဏဝစနံ။ ဝတာတိ ဩကပ္ပနဝစနံ။ ရေတိ အာမန္တနဝစနံ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – တေန၊ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ဝတ၊ ရေ ဟမ္ဘော၊ ဘဒြမုခ၊ တေန ကာရဏေန ဝတ္တဗ္ဗောယေဝါတိ။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသီတိအာဒိ အနုလောမပက္ခေ နိဂ္ဂဟဿ အာရောပိတတ္တာ အနုလောမရောပနာ နာမ။ ယံ တဿ ပရိယောသာနေ မိစ္ဆာတိပဒံ တဿ ပုရတော ဣဒံ တေ’တိ အာဟရိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ တေ မိစ္ဆာတိ အယဉှေတ္ထ အတ္ထော။ ပရတော စ ပါဠိယံ ဧတံ အာဂတမေဝ။

နော စေ ပန ဝတ္တဗ္ဗေတိအာဒိ ‘‘န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ’’တိ ပဋိက္ခိတ္တပက္ခဿ ဌပိတတ္တာ ပဋိလောမတော နိဂ္ဂဟပါပနာရောပနာနံ လက္ခဏဘူတာ ပဋိလောမဌပနာ နာမ။ နော စ ဝတ ရေတိအာဒိ ပဋိလောမပက္ခေ နိဂ္ဂဟဿ ပါပိတတ္တာ ပဋိလောမပါပနာ နာမ။ ပုန ယံ တတ္ထ ဝဒေသီတိအာဒိ ပဋိလောမပက္ခေ နိဂ္ဂဟဿ အာရောပိတတ္တာ ပဋိလောမရောပနာ နာမ။ ဣဓာပိ ပရိယောသာနေ မိစ္ဆာတိပဒဿ ပုရတော ဣဒံ တေတိ အာဟရိတဗ္ဗမေဝ။ ပရတောပိ ဧဝရူပေသု ဌာနေသု ဧသေဝ နယော။

တတြာယံ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ သင်္ခေပတ္ထော – ယဒိ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန၊ တေန ဝတ ဘော သော ဥပလဗ္ဘတီတိ ဝတ္တဗ္ဗော။ ယံ ပန တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗော ခေါ ပုရိမပဉှေ ‘သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန ဥပလဗ္ဘတီ’တိ၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗော ဒုတိယပဉှေ ‘တတော သော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတီ’’’တိ၊ ဣဒံ တေ မိစ္ဆာတိ ဧဝံ တာဝ အနုလောမတော ဌပနာပါပနာရောပနာ ဟောန္တိ။ အထ န ဝတ္တဗ္ဗော ဒုတိယပဉှေ ‘‘တတော သော ဥပလဗ္ဘတီ’’တိ၊ ပုရိမပဉှေပိ န ဝတ္တဗ္ဗောဝ။ ယံ ပနေတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗော ခေါ ပုရိမပဉှေ ‘သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန ဥပလဗ္ဘတီ’တိ၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗော ဒုတိယပဉှေ ‘တတော သော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတီ’’’တိ၊ ဣဒံ တေ မိစ္ဆာတိ ဧဝံ ပဋိလောမတော ဌပနာပါပနာရောပနာ ဟောန္တိ။ ဧဝမေတံ နိဂ္ဂဟဿ စ အနုလောမပဋိလောမတော စတုန္နံ ပါပနာရောပနာနဉ္စ ဝုတ္တတ္တာ ဥပလဗ္ဘတီတိအာဒိကံ အနုလောမပဉ္စကံ နာမ။ ဧတ္ထ စ ကိဉ္စာပိ အနုလောမတော ပါပနာရောပနာဟိ ဧကော၊ ပဋိလောမတော ပါပနာရောပနာဟိ ဧကောတိ ဒွေ နိဂ္ဂဟာ ကတာ။ ‘အာဇာနာဟိ နိဂ္ဂဟ’န္တိ ဧတဿေဝ ပနေတ္ထ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတီတိ ပဌမံ ဝါဒံ နိဿာယ ပဌမဿ နိဂ္ဂဟဿ ဒွီဟာကာရေဟိ အာရောပိတတ္တာ ဧကောဝါယံ နိဂ္ဂဟောတိ ပဌမော နိဂ္ဂဟော။

၂။ ဣဒါနိ ပစ္စနီကနယော ဟောတိ။ တတ္ထ ပုစ္ဆာ ပရဝါဒိဿ။ သော ဟိ ‘‘အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော အတ္တဟိတာယ ပဋိပန္နော’’တိ ဂဟိတတ္တာ ‘‘နုပလဗ္ဘတီ’’တိ အသမ္ပဋိစ္ဆန္တော ဧဝံ ပုစ္ဆတိ။ သကဝါဒီ ယထာ ရူပါဒိဓမ္မာ ဥပလဗ္ဘန္တိ၊ ဧဝံ အနုပလဗ္ဘနီယတော အာမန္တာတိ ပဋိဇာနာတိ။ ပုန ဣတရော အတ္တနာ အဓိပ္ပေတံ သစ္စိကဋ္ဌံယေဝ သန္ဓာယ ယော သစ္စိကဋ္ဌောတိအာဒိမာဟ။ သမ္မုတိသစ္စပရမတ္ထသစ္စာနိ ဝါ ဧကတော ကတွာပိ ဧဝမာဟ။ သကဝါဒီ ‘ပုဂ္ဂလော’တိ ဥပါဒါပညတ္တိသဗ္ဘာဝတောပိ ဒွိန္နံ သစ္စာနံ ဧကတော ကတွာ ပုစ္ဆိတတ္တာပိ န ဟေဝန္တိ ပဋိက္ခိပတိ။

ဣဒါနိ ကိဉ္စာပိ တေန ပဌမံ ပရမတ္ထသစ္စဝသေန နုပလဗ္ဘနီယတာ သမ္ပဋိစ္ဆိတာ၊ ပစ္ဆာ သမ္မုတိသစ္စဝသေန ဝေါမိဿကဝသေန ဝါ ပဋိက္ခိတ္တာ။ ပရဝါဒီ ပန ‘နုပလဗ္ဘတီ’တိ ဝစနသာမညမတ္တံ ဆလဝါဒံ နိဿာယ ယံ တယာ ပဌမံ ပဋိညာတံ၊ တံ ပစ္ဆာ ပဋိက္ခိတ္တန္တိ ဘဏ္ဍနဿ ပဋိဘဏ္ဍနံ ဝိယ အတ္တနော ကတဿ နိဂ္ဂဟကမ္မဿ ပဋိကမ္မံ ကရောန္တော အာဇာနာဟိ ပဋိကမ္မန္တိ အာဟ။ ဣဒါနိ ယထာဿ အနုလောမပဉ္စကေ သကဝါဒိနာ ဝါဒဋ္ဌပနံ ကတွာ အနုလောမပဋိလောမတော ပါပနာရောပနာဟိ နိဂ္ဂဟော ပါကဋော ကတော၊ ဧဝံ ပဋိကမ္မံ ပါကဋံ ကရောန္တော ဟဉ္စိ ပုဂ္ဂလောတိအာဒိမာဟ။ တံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေနေဝ အတ္ထတော ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ယသ္မာ ပနေတ္ထ ဌပနာ နာမ ပရဝါဒီပက္ခဿ ဌပနတော ‘‘အယံ တဝ ဒေါသော’’တိ ဒဿေတုံ ဌပနမတ္တမေဝ ဟောတိ၊ န နိဂ္ဂဟဿ ဝါ ပဋိကမ္မဿ ဝါ ပါကဋဘာဝကရဏံ၊ ပါပနာရောပနာဟိ ပနဿ ပါကဋကရဏံ ဟောတိ။ တသ္မာ ဣဒံ အနုလောမပဋိလောမတော ပါပနာရောပနာနံ ဝသေန စတူဟာကာရေဟိ။ ပဋိကမ္မဿ ကတတ္တာ ပဋိကမ္မစတုက္ကံ နာမာတိ ဧကံ စတုက္ကံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

၃။ ဧဝံ ပဋိကမ္မံ ကတွာ ဣဒါနိ ယွာဿ အနုလောမပဉ္စကေ သကဝါဒိနာ နိဂ္ဂဟော ကတော၊ တဿ တမေဝ ဆလဝါဒံ နိဿာယ ဒုက္ကဋဘာဝံ ဒဿေန္တော တွဉ္စေ ပန မညသီတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ တွံ စေ ပန မညသီတိ ယဒိ တွံ မညသိ။ ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါတိ ဣဒံ ပစ္စနီကေ အာမန္တာတိ ပဋိညံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ။ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေတိ ဣဒံ ပန န ဟေဝါတိ အဝဇာနနံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ တေန တဝ တတ္ထာတိ တေန ကာရဏေန တွံယေဝ တသ္မိံ နုပလဗ္ဘတီတိ ပက္ခေ – ‘‘ဟေဝံ ပဋိဇာနန္တန္တိ အာမန္တာ’’တိ ဧဝံ ပဋိဇာနန္တော။ ဟေဝံ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗေတိ ပုန န ဟေဝါတိ အဝဇာနန္တော ဧဝံ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော။ အထ တံ နိဂ္ဂဏှာမာတိ အထေဝံ နိဂ္ဂဟာရဟံ တံ နိဂ္ဂဏှာမ။ သုနိဂ္ဂဟိတော စ ဟောသီတိ သကေန မတေန နိဂ္ဂဟိတတ္တာ သုနိဂ္ဂဟိတော စ ဘဝသိ။

ဧဝမဿ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗဘာဝံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ တံ နိဂ္ဂဏှန္တော ဟဉ္စီတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဌပနာပါပနာရောပနာ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပရိယောသာနေ ပန ဣဒံ တေ မိစ္ဆာတိ ဣဒံ တဝ ဝစနံ မိစ္ဆာ ဟောတီတိ အတ္ထော။ ဣဒံ ဆလဝါဒေန စတူဟိ အာကာရေဟိ နိဂ္ဂဟဿ ကတတ္တာ နိဂ္ဂဟစတုက္ကံ နာမ။

၄။ ဧဝံ နိဂ္ဂဟံ ကတွာပိ ဣဒါနိ ‘‘ယဒိ အယံ မယာ တဝ မတေန ကတော နိဂ္ဂဟော ဒုန္နိဂ္ဂဟော၊ ယော မမ တယာ ဟေဋ္ဌာ အနုလောမပဉ္စကေ ကတော နိဂ္ဂဟော၊ သောပိ ဒုန္နိဂ္ဂဟော’’တိ ဒဿေန္တော ဧသေ စေ ဒုန္နိဂ္ဂဟိတေတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဧသေ စေ ဒုန္နိဂ္ဂဟိတေတိ ဧသော စေ တဝ ဝါဒေါ မယာ ဒုန္နိဂ္ဂဟိတော။ အထ ဝါ ဧသော စေ တဝ မယာ ကတော နိဂ္ဂဟော ဒုန္နိဂ္ဂဟော။ ဟေဝမေဝံ တတ္ထ ဒက္ခာတိ တတ္ထာပိ တယာ မမ ဟေဋ္ဌာ ကတေ နိဂ္ဂဟေ ဧဝမေဝံ ပဿ။ ဣဒါနိ ယွာဿ ဟေဋ္ဌာ သကဝါဒိနာ နိဂ္ဂဟော ကတော၊ တံ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ’’တိအာဒိဝစနေန ဒဿေတွာ ပုန တံ နိဂ္ဂဟံ အနိဂ္ဂဟဘာဝံ ဥပနေန္တော နော စ မယံ တယာတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ နော စ မယံ တယာ တတ္ထ ဟေတာယ ပဋိညာယာတိအာဒီသု အယမတ္ထော – ယသ္မာ သော တယာ မမ ကတော နိဂ္ဂဟော ဒုန္နိဂ္ဂဟော၊ တသ္မာ မယံ တယာ တတ္ထ အနုလောမပဉ္စကေ အာမန္တာတိ ဧတာယ ပဋိညာယ ဧဝံ ပဋိဇာနန္တာ ပုန န ဟေဝါတိ ပဋိက္ခေပေ ကတေပိ ‘‘အာဇာနာဟိ နိဂ္ဂဟ’’န္တိ ဧဝံ န နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗောယေဝ။ ဧဝံ အနိဂ္ဂဟေတဗ္ဗမ္ပိ မံ နိဂ္ဂဏှာသိ၊ ဤဒိသေန ပန နိဂ္ဂဟေန ဒုန္နိဂ္ဂဟိတာ မယံ ဟောမ။

ဣဒါနိ ယံ နိဂ္ဂဟံ သန္ဓာယ ‘‘ဒုန္နိဂ္ဂဟိတာ စ ဟောမာ’’တိ အဝေါစ၊ တံ ဒဿေတုံ ဟဉ္စိ ပုဂ္ဂလော…ပေ… ဣဒံ တေ မိစ္ဆာတိအာဟ။ ဧဝမိဒံ အနုလောမပဋိလောမတော စတူဟိ ပါပနာရောပနာဟိ နိဂ္ဂဟဿ ဥပနီတတ္တာ ဥပနယနစတုက္ကံ နာမ ဟောတိ။

၅။ ဣဒါနိ ‘‘န ဟေဝံ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗေ’’တိအာဒိကံ နိဂ္ဂမနစတုက္ကံ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ န ဟေဝံ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗေတိ ယထာဟံ တယာ နိဂ္ဂဟိတော၊ န ဟိ ဧဝံ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော။ ဧတဿ ဟိ နိဂ္ဂဟဿ ဒုန္နိဂ္ဂဟဘာဝေါ မယာ သာဓိတော။ တေန ဟီတိ တေန ကာရဏေန၊ ယသ္မာ ဧသ နိဂ္ဂဟော ဒုန္နိဂ္ဂဟော၊ တသ္မာ ယံ မံ နိဂ္ဂဏှာသိ ဟဉ္စိ ပုဂ္ဂလော…ပေ… ဣဒံ တေ မိစ္ဆာတိ၊ ဣဒံ နိဂ္ဂဏှနံ တဝ မိစ္ဆာတိ အတ္ထော။ တေန ဟိ ယေ ကတေ နိဂ္ဂဟေတိ ယေန ကာရဏေန ဣဒံ မိစ္ဆာ၊ တေန ကာရဏေန ယော တယာ နိဂ္ဂဟော ကတော၊ သော ဒုက္ကဋော။ ယံ မယာ ပဋိကမ္မံ ကတံ၊ တဒေဝ သုကတံ။ ယာပိ စေသာ ပဋိကမ္မစတုက္ကာဒိဝသေန ကထာမဂ္ဂသမ္ပဋိပါဒနာ ကတာ၊ သာပိ သုကတာ။ ဧဝမေတံ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတီတိအာဒိကဿ အနုလောမပဉ္စကဿ နုပလဗ္ဘတီတိအာဒိကာနံ ပဋိကမ္မနိဂ္ဂဟောပနယနနိဂ္ဂမနစတုက္ကာနံ ဝသေန အနုလောမပစ္စနီကပဉ္စကံ နာမ နိဒ္ဒိဋ္ဌန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧတ္တာဝတာ သကဝါဒိနော ပုဗ္ဗပက္ခေ သတိ ပရဝါဒိနော ဝစနသာမညမတ္တေန ဆလဝါဒေန ဇယော ဟောတိ။

၂။ ပစ္စနီကာနုလောမဝဏ္ဏနာ

၆။ ဣဒါနိ ယထာ ပရဝါဒိနော ပုဗ္ဗပက္ခေ သတိ သကဝါဒိနော ဓမ္မေနေဝ တထေန သုဇယော ဟောတိ၊ တထာ ဝါဒုပ္ပတ္တိံ ဒဿေတုံ ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတီတိ ပစ္စနီကာနုလောမပဉ္စကံ အာရဒ္ဓံ။ တတ္ထ ပစ္စနီကေ ပုစ္ဆာ ပရဝါဒိဿ၊ ရူပါဒိဘေဒံ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထံ သန္ဓာယ ပဋိညာ သကဝါဒိဿ။ သုဒ္ဓသမ္မုတိသစ္စံ ဝါ ပရမတ္ထမိဿကံ ဝါ သမ္မုတိသစ္စံ သန္ဓာယ ယော သစ္စိကဋ္ဌောတိ ပုန အနုယောဂေါ ပရဝါဒိဿ၊ သမ္မုတိဝသေန နုပလဗ္ဘတီတိ နဝတ္တဗ္ဗတ္တာ မိဿကဝသေန ဝါ အနုယောဂဿ သံကိဏ္ဏတ္တာ န ဟေဝန္တိ ပဋိက္ခေပေါ သကဝါဒိဿ။ ပဋိညာတံ ပဋိက္ခိပတီတိ ဝစနသာမညမတ္တေန အာဇာနာဟိ နိဂ္ဂဟန္တိအာဒိဝစနံ ပရဝါဒိဿ။ ဧဝမယံ ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတီတိ ဒုတိယဝါဒံ နိဿာယ ဒုတိယော နိဂ္ဂဟော ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဧဝံ တေန ဆလေန နိဂ္ဂဟော အာရောပိတော။

၇-၁၀။ ဣဒါနိ ဓမ္မေန သမေန အတ္တနော ဝါဒေ ဇယံ ဒဿေတုံ အနုလောမနယေ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ အတ္တနော လဒ္ဓိံ နိဿာယ ပဋိညာ ပရဝါဒိဿ။ လဒ္ဓိယာ ဩကာသံ အဒတွာ ပရမတ္ထဝသေန ပုန အနုယောဂေါ သကဝါဒိဿ၊ ပရမတ္ထဝသေန ပုဂ္ဂလဿ အဘာဝတော ပဋိက္ခေပေါ ပရဝါဒိဿ။ တတော ပရံ ဓမ္မေန သမေန အတ္တနော ဇယဒဿနတ္ထံ အာဇာနာဟိ ပဋိကမ္မန္တိအာဒိ သဗ္ဗံ သကဝါဒီဝစနမေဝ ဟောတိ။ တတ္ထ သဗ္ဗေသံ ပဋိကမ္မနိဂ္ဂဟောပနယနနိဂ္ဂမနစတုက္ကာနံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေနေဝ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဧဝမိဒံ ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတီတိအာဒိကဿ ပစ္စနီကပဉ္စကဿ ဥပလဗ္ဘတီတိအာဒီနံ ပဋိကမ္မနိဂ္ဂဟောပနယနနိဂ္ဂမနစတုက္ကာနဉ္စ ဝသေန ပစ္စနီကာနုလောမပဉ္စကံ နာမ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ ဟောတိ။ ဧဝမေတာနိ ပဌမသစ္စိကဋ္ဌေ ဒွေ ပဉ္စကာနိ နိဒ္ဒိဋ္ဌာနိ။ တတ္ထ ပုရိမပဉ္စကေ ပရဝါဒိဿ သကဝါဒိနာ ကတော နိဂ္ဂဟော သုနိဂ္ဂဟော။ သကဝါဒိဿ ပန ပရဝါဒိနာ ဆလဝါဒံ နိဿာယ ပဋိကမ္မံ ကတွာ အတ္တနာ သာဓိတော ဇယော ဒုဇ္ဇယော။ ဒုတိယပဉ္စကေ သကဝါဒိဿ ပရဝါဒိနာ ကတော နိဂ္ဂဟော ဒုန္နိဂ္ဂဟော။ ပရဝါဒိဿ ပန သကဝါဒိနာ ဓမ္မဝါဒံ နိဿာယ ပဋိကမ္မံ ကတွာ အတ္တနာ သာဓိတော ဇယော သုဇယောတိ ပဌမသစ္စိကဋ္ဌော။ တတ္ထေတံ ဝုစ္စတိ –

‘‘နိဂ္ဂဟော ပရဝါဒိဿ၊ သုဒ္ဓါ ပဌမပဉ္စကေ၊

အသုဒ္ဓါ ပန တဿေဝ၊ ပဋိကမ္မဇယော တဟိံ။

‘‘နိဂ္ဂဟော သကဝါဒိဿ၊ အသုဒ္ဓါ ဒုတိယပဉ္စကေ၊

ဝိသုဒ္ဓါ ပန တဿေဝ၊ ပဋိကမ္မဇယော တဟိံ။

‘‘တသ္မာ ဒွီသုပိ ဌာနေသု၊ ဇယောဝ သကဝါဒိနော၊

ဓမ္မေန ဟိ ဇယော နာမ၊ အဓမ္မေန ကုတော ဇယော။

‘‘သစ္စိကဋ္ဌေ ယထာ စေတ္ထ၊ ပဉ္စကဒွယမဏ္ဍိတေ၊

ဓမ္မာဓမ္မဝသေနေဝ၊ ဝုတ္တော ဇယပရာဇယော။

‘‘ဣတော ပရေသု သဗ္ဗေသု၊ သစ္စိကဋ္ဌေသု ပဏ္ဍိတော၊

ဧဝမေဝ ဝိဘာဝေယျ၊ ဥဘော ဇယပရာဇယေ’’တိ။

၂။ ဩကာသသစ္စိကဋ္ဌော

၁။ အနုလောမပစ္စနီကဝဏ္ဏနာ

၁၁။ ဧဝံ သုဒ္ဓိကသစ္စိကဋ္ဌံ ဝိတ္ထာရေတွာ ဣဒါနိ တမေဝ အပရေဟိ ဩကာသာဒီဟိ နယေဟိ ဝိတ္ထာရေတုံ ပုန ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတီတိအာဒိ အာရဒ္ဓံ။ တတ္ထ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ပရဝါဒိဿ။ ပုန သဗ္ဗတ္ထာတိ သရီရံ သန္ဓာယ အနုယောဂေါ သကဝါဒိဿ၊ ရူပသ္မိံ အတ္တာနံ သမနုပဿနာဒေါသဉ္စ ‘အညံ ဇီဝံ အညံ သရီရ’န္တိ အာပဇ္ဇနဒေါသဉ္စ ဒိသွာ ပဋိက္ခေပေါ ပရဝါဒိဿ။ သေသမေတ္ထ အနုလောမပစ္စနီကပဉ္စကေ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ပါဌော ပန သင်္ခိတ္တော ။ တတ္ထ ယသ္မာ သရီရံ သန္ဓာယ ‘‘သဗ္ဗတ္ထ န ဥပလဗ္ဘတီ’’တိ ဝုတ္တေ သရီရတော ဗဟိ ဥပလဗ္ဘတီတိ အာပဇ္ဇတိ။ တသ္မာ ပစ္စနီကေ ပဋိက္ခေပေါ သကဝါဒိဿ၊ ပဌမံ အနုဇာနိတွာ ပစ္ဆာ အဝဇာနာတီတိ ဆလဝါဒဿ ဝသေန ပဋိကမ္မံ ပရဝါဒိဿ။ သေသံ ပါကဋမေဝ။

၃။ ကာလသစ္စိကဋ္ဌော

၁။ အနုလောမပစ္စနီကဝဏ္ဏနာ

၁၂။ ဒုတိယနယေ သဗ္ဗဒါတိ ပုရိမပစ္ဆိမဇာတိကာလဉ္စ ဓရမာနပရိနိဗ္ဗုတကာလဉ္စ သန္ဓာယ အနုယောဂေါ သကဝါဒိဿ၊ သွေဝ ခတ္တိယော သော ဗြာဟ္မဏောတိအာဒီနံ အာပတ္တိဒေါသဉ္စ ဓရမာနပရိနိဗ္ဗုတာနံ ဝိသေသာဘာဝဒေါသဉ္စ ဒိသွာ ပဋိက္ခေပေါ ပရဝါဒိဿ။ သေသံ ပဌမနယေ ဝုတ္တသဒိသမေဝ။

၄။ အဝယဝသစ္စိကဋ္ဌော

၁။ အနုလောမပစ္စနီကဝဏ္ဏနာ

၁၃။ တတိယနယေ သဗ္ဗေသူတိ ခန္ဓာယတနာဒီနိ သန္ဓာယ အနုယောဂေါ သကဝါဒိဿ၊ ရူပသ္မိံ အတ္တာ၊ စက္ခုသ္မိံ အတ္တာတိအာဒိဒေါသဘယေန ပဋိက္ခေပေါ ပရဝါဒိဿ။ သေသံ တာဒိသမေဝါတိ။

ဩကာသဒိသစ္စိကဋ္ဌာဒိ

၂။ ပစ္စနီကာနုလောမဝဏ္ဏနာ

၁၄။ ဧဝမေတာနိ တီဏိ အနုလောမပစ္စနီကပဉ္စကေ အနုလောမမတ္တဝသေနေဝ တာဝ ပဋိပါဋိယာ ဘာဇေတွာ ပုန ပစ္စနီကာနုလောမပဉ္စကေ ပစ္စနီကမတ္တဝသေနေဝ ဘာဇေတုံ ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတီတိအာဒိ အာရဒ္ဓံ။ တတ္ထ အနုလောမပဉ္စကဿ ပါဠိယံ သင်္ခိပိတွာ အာဂတေ ပစ္စနီကေ ဝုတ္တနယေနေဝ ပစ္စနီကဿ စ ပါဠိယံ သင်္ခိပိတွာ အာဂတေ အနုလောမေ ဝုတ္တနယေနေဝ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဧတ္တာဝတာ သုဒ္ဓိကဿ စေဝ ဣမေသဉ္စ တိဏ္ဏန္တိ စတုန္နံ သစ္စိကဋ္ဌာနံ ဧကေကသ္မိံ သစ္စိကဋ္ဌေ အနုလောမပစ္စနီကဿ ပစ္စနီကာနုလောမဿ စာတိ ဒွိန္နံ ဒွိန္နံ ပစ္စနီကာနံ ဝသေန အယံ အဋ္ဌမုခါ နာမ ဝါဒယုတ္တိ နိဒ္ဒိဋ္ဌာ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ယာ ဧကေကသ္မိံ မုခေ ဧကေကဿ နိဂ္ဂဟဿ ဝသေန အဋ္ဌကနိဂ္ဂဟောတိ ပါဠိယံ လိခိယတိ။ တတ္ထေတံ ဝုစ္စတိ –

‘‘ဧဝံ စတုဗ္ဗိဓေ ပဉှေ၊ ပဉ္စကဒွယဘေဒတော၊

ဧသာ အဋ္ဌမုခါ နာမ၊ ဝါဒယုတ္တိ ပကာသိတာ။

‘‘အဋ္ဌေဝ နိဂ္ဂဟာ တတ္ထ၊ စတ္တာရော တေသု ဓမ္မိကာ၊

အဓမ္မိကာ စ စတ္တာရော၊ သဗ္ဗတ္ထ သကဝါဒိနော၊

ဇယော ပရာဇယော စေဝ၊ သဗ္ဗတ္ထ ပရဝါဒိနော’’တိ။

သစ္စိကဋ္ဌဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၅။ သုဒ္ဓိကသံသန္ဒနဝဏ္ဏနာ

၁၇-၂၇။ ဣဒါနိ ရူပါဒီဟိ သဒ္ဓိံ သစ္စိကဋ္ဌသံသန္ဒနံ ဟောတိ။ တတ္ထ ရူပဉ္စာတိ ယထာ ရူပံ ပရမတ္ထတော ဥပလဗ္ဘတိ၊ ကိံ တေ ပုဂ္ဂလောပိ တထေဝ ဥပလဗ္ဘတီတိ သန္ဓာယ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ အတ္ထိ ပုဂ္ဂလောတိ ဝစနမတ္တံ ဂဟေတွာ ပဋိညာ ပရဝါဒိဿ။ ယဒိ တေ ရူပံ ဝိယ ပရမတ္ထတော ပုဂ္ဂလော အတ္ထိ၊ ရူပတော ဝေဒနာဒီနံ ဝိယ ပုဂ္ဂလဿာပိ အညတ္တံ အာပဇ္ဇတီတိ အနုယောဂေါ သကဝါဒိဿ၊ သမယသုတ္တဝိရောဓံ ဒိသွာ ပဋိက္ခေပေါ ပရဝါဒိဿ။ သေသံ အတ္ထတော ပါကဋမေဝ။ ဓမ္မတော ပနေတ္ထ သတ္တပညာသဘေဒဿ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထဿ ဝသေန သကဝါဒီပက္ခမူလကေ အနုလောမပစ္စနီကေ သတ္တပညာသ အနုလောမပဉ္စကာနိ ဒဿိတာနိ။ ပဋိကမ္မစတုက္ကာဒီနိ သင်္ခိတ္တာနိ။ ပရဝါဒီပက္ခမူလကေပိ ပစ္စနီကာနုလောမေ သတ္တပညာသ ပဋိလောမပဉ္စကာနိ ဒဿိတာနိ။ ပဋိကမ္မစတုက္ကာဒီနိ သင်္ခိတ္တာနိ။ တတ္ထ ‘‘ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ’’တိ ဝစနမတ္တေန ပုဂ္ဂလဿ အတ္ထိတံ ရူပဿ စ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထဝသေန ဥပလဗ္ဘနီယတံ ဒဿေတွာ ဥဘိန္နံ အညတ္တံ ပဋိဇာနာပနတ္ထံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာတိ အနုယောဂေါ ပရဝါဒိဿ၊ သမ္မုတိပရမတ္ထာနံ ဧကတ္တနာနတ္တပဉှဿ ဌပနီယတ္တာ ပဋိက္ခေပေါ သကဝါဒိဿ။ သေသမိဓာပိ အတ္ထတော ပါကဋမေဝါတိ။

သုဒ္ဓိကသံသန္ဒနဝဏ္ဏနာ။

၆။ ဩပမ္မသံသန္ဒနဝဏ္ဏနာ

၂၈-၃၆။ ဣဒါနိ ရူပါဒီဟေဝ သဒ္ဓိံ ဩပမ္မဝသေန သစ္စိကဋ္ဌသံသန္ဒနံ ဟောတိ။ တတ္ထ ရူပဝေဒနာနံ ဥပလဒ္ဓိသာမညေန အညတ္တပုစ္ဆာ စ ပုဂ္ဂလရူပါနံ ဥပလဒ္ဓိသာမညပုစ္ဆာ စာတိ ပုစ္ဆာဒွယမ္ပိ သကဝါဒိဿ၊ ဥဘောပိ ပဋိညာ ပရဝါဒိဿ။ ပရဝါဒိနာ အနုညာတေန ဥပလဒ္ဓိသာမညေန ရူပဝေဒနာနံ ဝိယ ရူပပုဂ္ဂလာနံ အညတ္တာနုယောဂေါ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိက္ခေပေါ ဣတရဿ။ သေသမိဓာပိ အတ္ထတော ပါကဋမေဝ။ ဓမ္မတော ပနေတ္ထ ရူပမူလကာဒီနံ စက္ကာနဉ္စ ဝသေန သကဝါဒီပက္ခေ ဝီသာဓိကာနိ နဝ နိဂ္ဂဟပဉ္စကသတာနိ ဒဿိတာနိ။ ကထံ? ခန္ဓေသု တာဝ ရူပမူလကေ စက္ကေ စတ္တာရိ၊ တထာ ဝေဒနာဒိမူလကေသူတိ ဝီသတိ။ အာယတနေသု စက္ခာယတနမူလကေ စက္ကေ ဧကာဒသ၊ တထာ သေသေသူတိ ဒွတ္တိံသသတံ။ ဓာတူသု စက္ခုဓာတုမူလကေ စက္ကေ သတ္တရသ၊ တထာ သေသေသူတိ ဆာဓိကာနိ တီဏိ သတာနိ။ ဣန္ဒြိယေသု စက္ခုန္ဒြိယမူလကေ စက္ကေ ဧကဝီသတိ၊ တထာ သေသေသူတိ ဒွါသဋ္ဌာဓိကာနိ စတ္တာရိ သတာနိ။ ဧဝံ သဗ္ဗာနိပိ ဝီသာဓိကာနိ နဝ နိဂ္ဂဟပဉ္စကသတာနိ ဟောန္တိ။

၃၇-၄၅။ ပရဝါဒီပက္ခေပိ ရူပံ ဥပလဗ္ဘတီတိ အနုလောမဝသေနေဝ ရူပဝေဒနာဒီနံ အညတ္တပဋိညံ ကာရေတွာ ပုန အတ္ထိ ပုဂ္ဂလောတိ သုတ္တံ နိဿာယ ဆလဝသေန ပုဂ္ဂလဿ ရူပါဒီဟိ ဥပလဒ္ဓိသာမညံ အာရောပေတွာ အညတ္တာနုယောဂေါ ကတော။ သေသမိဓာပိ အတ္ထတော ဥတ္တာနမေဝ။ ဓမ္မတောပိ သကဝါဒီပက္ခေ ဝုတ္တနယေန ဝီသာဓိကာနိ နဝ ပဋိကမ္မပဉ္စကသတာနိ ဒဿိတာနိ။

ရူပါဒီဟိ သဒ္ဓိံ ဩပမ္မဝသေန သစ္စိကဋ္ဌသံသန္ဒနံ။

၇။ စတုက္ကနယသံသန္ဒနဝဏ္ဏနာ

၄၆-၅၂။ ဣဒါနိ ယံ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန ဥပလဗ္ဘတိ၊ တေန ယသ္မာ ရူပါဒီသု သတ္တပညာသာယ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေသု အညတရေန ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ရူပါဒိနိဿိတေန ဝါ၊ အညတြ ဝါ ရူပါဒီဟိ၊ ရူပါဒီနံ ဝါ နိဿယေန၊ တသ္မာ ဣမိနာ စတုက္ကနယေန သစ္စိကဋ္ဌသံသန္ဒနံ အာရဒ္ဓံ။ တတ္ထ ရူပံ ပုဂ္ဂလောတိ အနုယောဂေါ သကဝါဒိဿ၊ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိဘယေန န ဟေဝါတိ ပဋိက္ခေပေါ ပရဝါဒိဿ၊ နိဂ္ဂဟာရောပနံ သကဝါဒိဿ။ ကိံ ပနေတံ ယုတ္တံ၊ နနု ရူပံ ဝေဒနာတိ ဝုတ္တမ္ပိ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗမေဝါတိ? အာမ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ တံ ပန ရူပတော ဝေဒနာယ အညသဘာဝသဗ္ဘာဝတော၊ န အညတ္တာဘာဝတော။ အယဉ္စ ရူပါဒီသု ဧကဓမ္မတောပိ ပုဂ္ဂလဿ အညတ္တံ န ဣစ္ဆတိ၊ တသ္မာ ယုတ္တံ။ အယဉ္စ အနုယောဂေါ ရူပံ ပုဂ္ဂလော…ပေ… အညာတာဝိန္ဒြိယံ ပုဂ္ဂလောတိ သကလံ ပရမတ္ထသစ္စံ သန္ဓာယ အာရဒ္ဓါ။ သကလံ ပန ပစ္စတ္တလက္ခဏဝသေန ဧကတော ဝတ္တုံ န သက္ကာတိ တန္တိဝသေန အနုယောဂလက္ခဏမတ္တမေတံ ဌပိတံ။ တေန ဝိညူ အတ္ထံ ဝိဘာဝေန္တိ။ ဝါဒကာမေန ပန ဣမံ လက္ခဏံ ဂဟေတွာ ယထာ ယထာ ပရဝါဒိဿ ဩကာသော န ဟောတိ၊ တထာ တထာ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဣတိ တန္တိဝသေန အနုယောဂလက္ခဏဿ ဌပိတတ္တာပိ ယုတ္တမေဝ။ ဣမိနာ နယေန သဗ္ဗာနုယောဂေသု အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။

အယံ ပန ဝိသေသော – ရူပသ္မိံ ပုဂ္ဂလောတိအာဒီသု ယထာ ဧကံ မဟာဘူတံ နိဿာယ တယော မဟာဘူတာ၊ ဝတ္ထုရူပံ နိဿာယ ဝိညာဏံ ရူပသ္မိန္တိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ၊ ကိံ တေ ဧဝံ ရူပသ္မိံ ပုဂ္ဂလော? ယထာ စ သဘာဂဝိနိဗ္ဘောဂတော ဝေဒနာဒယော သဗ္ဗဓမ္မာ၊ အရူပါ ဝါ ပန စတ္တာရော ခန္ဓာ၊ နိဗ္ဗာနမေဝ ဝါ ‘‘အညတြ ရူပါ’’တိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ၊ ကိံ တေ ဧဝံ ပုဂ္ဂလော? ယထာ စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာနံ ရူပါနံ နိဿယဝသေန ‘‘ဝေဒနာယ ရူပံ…ပေ… ဝိညာဏသ္မိံ ရူပ’’န္တိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ၊ ကိံ တေ ဧဝံ ပုဂ္ဂလောတိ? သဗ္ဗာနုယောဂေသု ပန ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိဘယေန စေဝ သမယဝိရောဓေန စ ပဋိက္ခေပေါ ပရဝါဒိဿ။ သေသမေတ္ထ အတ္ထတော ပါကဋမေဝ။ ဓမ္မတော ပနေတ္ထ သတ္တပညာသာယ သစ္စိကဋ္ဌေသု ဧကေကသ္မိံ စတ္တာရိ စတ္တာရိ ကတွာ နိဂ္ဂဟဝသေန အဋ္ဌဝီသာဓိကာနိ ဒွေ ပဉ္စကသတာနိ ဒဿိတာနိ။ ပရဝါဒီပက္ခေပိ ပဋိကမ္မဝသေန တတ္တကာနေဝ။ ယာ ပနေတ္ထ အတ္ထိ ပုဂ္ဂလောတိ ဝုတ္တေ သကဝါဒိဿ ပဋိညာ၊ သာ သုတ္တေ အာဂတေန သမ္မုတိဝသေန။ ယော ရူပံ ပုဂ္ဂလောတိအာဒီသု ပဋိက္ခေပေါ၊ သော သက္ကာယဒိဋ္ဌိပဉှဿ ဌပနီယတ္တာ။ ပရဝါဒိဿ ပဋိကမ္မံ ဆလဝသေနေဝါတိ။

စတုက္ကနယသံသန္ဒနံ။

နိဋ္ဌိတာ စ သံသန္ဒနကထာ။

၈။ လက္ခဏယုတ္တိဝဏ္ဏနာ

၅၃။ ဣဒါနိ လက္ခဏယုတ္တိ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ယသ္မာ ဌပေတွာ နိဗ္ဗာနံ သေသော သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထော ပစ္စယပဋိဗဒ္ဓတာယ သပ္ပစ္စယော၊ ပစ္စယေဟိ သမာဂမ္မ ကတတ္တာ သင်္ခတော၊ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ နိရုဇ္ဈနတော သဒါ အဘာဝတော အသဿတော၊ ဥပ္ပတ္တိကာရဏသင်္ခါတဿ နိမိတ္တဿ အတ္ထိတာယ သနိမိတ္တော၊ နိဗ္ဗာနံ ဝုတ္တပ္ပကာရာဘာဝတော အပ္ပစ္စယံ အသင်္ခတံ သဿတံ အနိမိတ္တန္တိ ဣဒံ သစ္စိကဋ္ဌဿ လက္ခဏံ။ တသ္မာ ယဒိ ပုဂ္ဂလောပိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထောဝ တဿာပိ ဣမိနာ လက္ခဏေန ဘဝိတဗ္ဗန္တိ သန္ဓာယ ပုဂ္ဂလော သပ္ပစ္စယောတိအာဒယော အဋ္ဌပိ အနုယောဂါ သကဝါဒိဿ ၊ ပဋိက္ခေပေါ ပရဝါဒိဿ။ အာဇာနာဟိ နိဂ္ဂဟန္တိအာဒိ ပနေတ္ထ သင်္ခိတ္တံ။ ဧဝမေတာနိ သကဝါဒီပက္ခေ အနုလောမပစ္စနီကေ အနုလောမမတ္တဝသေန အဋ္ဌ ပဉ္စကာနိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။

၅၄။ ပရဝါဒီပက္ခေပိ ပစ္စနီကာနုလောမေ ပစ္စနီကမတ္တဝသေန အဋ္ဌေဝ။ တတ္ထ ယသ္မာ ပရဝါဒိနာ သုတ္တဝသေန သမ္မုတိသစ္စံ သာဓိတံ၊ သမ္မုတိယာ စ သပ္ပစ္စယာဒိဘာဝေါ နတ္ထိ၊ တသ္မာ ယာထာဝတော စ ပဋိက္ခေပေါ သကဝါဒိဿ။ ဆလဝသေန ပန ဝတ္တဗ္ဗံ ‘‘အာဇာနာဟိ ပဋိကမ္မ’’န္တိအာဒိ သဗ္ဗံ ဣဓာပိ သင်္ခိတ္တမေဝ။

လက္ခဏယုတ္တိကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၉။ ဝစနသောဓနဝဏ္ဏနာ

၅၅-၅၉။ ဣဒါနိ ဝစနသောဓနံ ဟောတိ။ တတ္ထ ယဒေတံ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတီတိ ဝစနံ၊ တံ သောဓေတုံ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ၊ ဥပလဗ္ဘတိ ပုဂ္ဂလောတိ။ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ။ တဿတ္ထော – ယဒေတံ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတီတိ ပဒဒွယံ၊ တံ ဧကတ္ထံ ဝါ ဘဝေယျ နာနတ္ထံ ဝါ။ ယဒိ တာဝ နာနတ္ထံ၊ ယထာ အညံ ရူပံ၊ အညာ ဝေဒနာ၊ ဧဝံ အညော ပုဂ္ဂလော၊ အညော ဥပလဗ္ဘတီတိ အာပဇ္ဇတိ။ အထေကတ္ထံ၊ ယထာ ယံ စိတ္တံ တံ မနော၊ ဧဝံ သွေဝ ပုဂ္ဂလော၊ သော ဥပလဗ္ဘတီတိ အာပဇ္ဇတိ။ တေန တံ ဝဒါမိ ‘‘ယဒိ တေ ယော ပုဂ္ဂလော၊ သော ဥပလဗ္ဘတိ၊ ဧဝံ သန္တေ ယော ယော ဥပလဗ္ဘတိ၊ သော သော ပုဂ္ဂလောတိ အာပဇ္ဇတိ၊ ကိံ သမ္ပဋိစ္ဆသိ ဧတ’’န္တိ? တတော ပုဂ္ဂလဝါဒီ ယသ္မာ ပုဂ္ဂလဿ ဥပလဗ္ဘတံ ဣစ္ဆတိ၊ န ဥပလဗ္ဘမာနာနမ္ပိ ရူပါဒီနံ ပုဂ္ဂလဘာဝံ၊ တသ္မာ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ၊ ဥပလဗ္ဘတိ ကေ ဟိ စိ ပုဂ္ဂလော ကေ ဟိ စိ န ပုဂ္ဂလောတိအာဒိမာဟ။ တဿတ္ထော – မမ ပုဂ္ဂလော အတ္ထိ ပုဂ္ဂလောတိ သတ္ထု ဝစနတော ဥပလဗ္ဘတိ။ ယော ပန ဥပလဗ္ဘတိ၊ န သော သဗ္ဗော ပုဂ္ဂလော၊ အထ ခေါ ကေ ဟိ စိ ပုဂ္ဂလော ကေ ဟိ စိ န ပုဂ္ဂလောတိ။ တတ္ထ ကော-ကာရတ္ထေ ကေ-ကာရော၊ ဟိ-ကာရော စ နိပါတမတ္တော။ ကောစိ ပုဂ္ဂလော၊ ကောစိ န ပုဂ္ဂလောတိ အယံ ပနေတ္ထ အတ္ထော။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – ပုဂ္ဂလောပိ ဟိ ရူပါဒီသုပိ ယော ကောစိ ဓမ္မော ဥပလဗ္ဘတိယေဝ၊ တတ္ထ ပုဂ္ဂလောဝ ပုဂ္ဂလော။ ရူပါဒီသု ပန ကောစိပိ န ပုဂ္ဂလောတိ။ တတော တံ သကဝါဒီ အာဟ – ပုဂ္ဂလော ကေ ဟိ စိ ဥပလဗ္ဘတိ ကေ ဟိ စိ န ဥပလဗ္ဘတီတိ။ တဿတ္ထော – ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတီတိ ပဒဒွယဿ အတ္ထတော ဧကတ္တေ ယဒိ ဥပလဗ္ဘတီတိ အနုညာတော ဓမ္မော ပုဂ္ဂလတော အနညောပိ ကောစိ ပုဂ္ဂလော ကောစိ န ပုဂ္ဂလော၊ ပုဂ္ဂလောပိ တေ ကောစိ ဥပလဗ္ဘတိ၊ ကောစိ န ဥပလဗ္ဘတီတိ အာပဇ္ဇတိ၊ ကိံ သမ္ပဋိစ္ဆသိ ဧတန္တိ? သော ပုဂ္ဂလဿ အနုပလဒ္ဓိံ အနိစ္ဆန္တော န ဟေဝန္တိ ပဋိက္ခိပတိ။ ဣတော ပရံ ‘‘အာဇာနာဟိ နိဂ္ဂဟ’’န္တိအာဒိ သဗ္ဗံ သင်္ခိတ္တံ။ ဝိတ္ထာရတော ပန ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ပုဂ္ဂလော သစ္စိကဋ္ဌောတိအာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ သဗ္ဗာနိ ဟေတာနိ ဥပလဗ္ဘတိဝေဝစနာနေဝ၊ အပိစ ယသ္မာ ‘‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိသစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ အယံ ပုဂ္ဂလဝါဒိနော ပဋိညာ၊ တသ္မာဿ ယထေဝ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတီတိ လဒ္ဓိ၊ ဧဝမေဝံ ပုဂ္ဂလော သစ္စိကဋ္ဌောတိပိ အာပဇ္ဇတိ။ ယာ ပနဿ ပုဂ္ဂလော အတ္ထီတိ လဒ္ဓိ၊ တဿာ ဝိဇ္ဇမာနောတိဝေဝစနမေဝ၊ တသ္မာ သဗ္ဗာနိပေတာနိ ဝစနာနိ သောဓိတာနိ။

၆၀။ တတ္ထ ယံ အဝသာနေ ‘‘ပုဂ္ဂလော အတ္ထိ၊ အတ္ထိ န သဗ္ဗော ပုဂ္ဂလော’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ၊ တတြာယမဓိပ္ပာယော – ယဉှေတံ ပရဝါဒိနာ ‘‘ပုဂ္ဂလော အတ္ထိ၊ အတ္ထိ ကေဟိစိ ပုဂ္ဂလော၊ ကေဟိစိ န ပုဂ္ဂလော’’တိ ဝုတ္တံ၊ တံ ယသ္မာ အတ္ထတော ပုဂ္ဂလော အတ္ထိ၊ အတ္ထိ န သဗ္ဗော ပုဂ္ဂလောတိ ဧတ္တကံ ဟောတိ၊ တသ္မာ နံ သကဝါဒီ သမ္ပဋိစ္ဆာပေတွာ ဣဒါနိ နံ ဧဝံ အနုယုဉ္ဇတိ။ တယာ ဟိ ‘‘အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော အတ္တဟိတာယ ပဋိပန္နော’’တိ ဝစနမတ္တံ နိဿာယ ‘‘ပုဂ္ဂလော အတ္ထီ’’တိ လဒ္ဓိ ဂဟိတာ၊ ယထာ စ ဘဂဝတာ ဧတံ ဝုတ္တံ၊ တထာ ‘‘သုညတော လောကံ အဝေက္ခဿု၊ မောဃရာဇာ၊ သဒါ သတော’’တိအာဒိနာ (သု။ နိ။ ၁၁၂၅) နယေန ‘‘နတ္ထီ’’တိပိ ဝုတ္တံ၊ တသ္မာ ယထေဝ တေ ‘‘ပုဂ္ဂလော အတ္ထိ၊ အတ္ထိ န သဗ္ဗော ပုဂ္ဂလော’’တိ လဒ္ဓိ၊ တထာ ပုဂ္ဂလော နတ္ထိ၊ နတ္ထိ န သဗ္ဗော ပုဂ္ဂလောတိပိ အာပဇ္ဇတိ၊ ကိံ ဧတံ သမ္ပဋိစ္ဆသီတိ? အထ နံ အသမ္ပဋိစ္ဆန္တော န ဟေဝါတိ ပဋိက္ခိပတိ။ သေသမေတ္ထ နိဂ္ဂဟာဒိဝိဓာနံ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ။

ဝစနသောဓနဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၀။ ပညတ္တာနုယောဂဝဏ္ဏနာ

၆၁-၆၆။ ဣဒါနိ ပညတ္တာနုယောဂေါ နာမ ဟောတိ။ ရူပဓာတုယာ ဟိ ပုဂ္ဂလဝါဒီ ရူပိံ ပုဂ္ဂလံ ပညပေတိ၊ တထာ အရူပဓာတုယာ အရူပိံ။ တဿ တံ လဒ္ဓိံ ဘိန္ဒိတုံ သဗ္ဗာပိ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ စ ပဋိက္ခေပေါ စ ဣတရဿ ။ သော ဟိ ရူပီတိ ဝုတ္တေ ရူပကာယသဗ္ဘာဝတော စေဝ တထာရူပါယ စ ပညတ္တိယာ အတ္ထိတာယ ပဋိဇာနာတိ။ ကာမီတိ ဝုတ္တေ ဝီတရာဂသဗ္ဘာဝတော စေဝ တထာရူပါယ စ ပညတ္တိယာ နတ္ထိတာယ ပဋိက္ခိပတိ။ အရူပီတိ ဝုတ္တေပိ အရူပက္ခန္ဓသဗ္ဘာဝတော စေဝ တထာရူပါယ စ ပညတ္တိယာ အတ္ထိတာယ ပဋိဇာနာတိ။ ဒွီသုပိ နယေသု သတ္တောတိ ပုဂ္ဂလဿ ဝေဝစနဝသေန ဝုတ္တံ။

၆၇။ ဣဒါနိ ယသ္မာ သော ‘‘ကာယေ ကာယာနုပဿီ’’တိ အာဂတဋ္ဌာနေ အညော ကာယော အညော ပုဂ္ဂလောတိ ဣစ္ဆတိ၊ တသ္မာ တံ လဒ္ဓိံ ဘိန္ဒိတုံ ကာယောတိ ဝါ သရီရန္တိ ဝါတိအာဒိ သကဝါဒီပုစ္ဆာ ဟောတိ။ တတ္ထ ကာယံ အပ္ပိယံ ကရိတွာတိ ကာယံ အပ္ပေတဗ္ဗံ အလ္လီယာပေတဗ္ဗံ ဧကီဘာဝံ ဥပနေတဗ္ဗံ အဝိဘဇိတဗ္ဗံ ကတွာ ပုစ္ဆာမီတိ အတ္ထော။ ဧသေသေတိ ဧသော သောယေဝ။ ဧသေ ဧသေတိပိ ပါဌော။ ဧသော ဧသောယေဝါတိ အတ္ထော။ ဧကဋ္ဌေတိ ဧကဋ္ဌော။ သမေ သမဘာဂေ တဇ္ဇာတေတိ သမော သမဘာဂေါ တဇ္ဇာတိကော။ ဝစနမတ္တေယေဝေတ္ထ ဘေဒေါ။ အတ္ထတော ပန ကာယောဝ ဧသောတိ ပုစ္ဆတိ။ ပရဝါဒီ နာနတ္တံ အပဿန္တော အာမန္တာတိ ပဋိဇာနာတိ။ ပုဂ္ဂလောတိ ဝါ ဇီဝေါတိ ဝါတိ ပုစ္ဆာယပိ ဧသေဝ နယော။ အညော ကာယောတိ ပုဋ္ဌော ပန ကာယာနုပဿနာယ ဧဝံလဒ္ဓိကတ္တာ ပဋိဇာနာတိ။ အညံ ဇီဝန္တိ ပုဋ္ဌော ပန အာဟစ္စ ဘာသိတံ သုတ္တံ ပဋိက္ခိပိတုံ အသက္ကောန္တော အဝဇာနာတိ။ တတော ပရံ ‘‘အာဇာနာဟိ နိဂ္ဂဟ’’န္တိအာဒိ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ။

၆၈။ ပရဝါဒီပက္ခေ ပန အညော ကာယော အညော ပုဂ္ဂလောတိ ပုဋ္ဌော သကဝါဒီ ဌပနီယပဉှတ္တာ ပဋိက္ခိပတိ၊ ပရဝါဒီ ဆလဝသေန ပဋိကမ္မံ ကရောတိ။ တမ္ပိ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။

ပညတ္တာနုယောဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၁။ ဂတိအနုယောဂဝဏ္ဏနာ

၆၉-၇၂။ ဣဒါနိ ဂတိပရိဝတ္တနမုခေန စုတိပဋိသန္ဓိအနုယောဂေါ ဟောတိ။ တတ္ထ ယသ္မာ ပုဂ္ဂလဝါဒီ ‘‘သ သတ္တက္ခတ္တုပရမံ သန္ဓာဝိတွာန ပုဂ္ဂလော’’တိအာဒီနိ (သံ။ နိ။ ၂။၁၃၃၊ ဣတိဝု။ ၂၄) သုတ္တာနိ နိဿာယ ပုဂ္ဂလော သန္ဓာဝတီတိ လဒ္ဓိံ ဂဟေတွာ ဝေါဟရတိ ၊ တသ္မာဿ တံ လဒ္ဓိံ ဘိန္ဒိတုံ သန္ဓာဝတီတိ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ။ တတ္ထ သန္ဓာဝတီတိ သံသရတိ ဂမနာဂမနံ ကရောတိ။ အတ္တနော လဒ္ဓိဝသေန ပဋိညာ ပရဝါဒိဿ။ သော ပုဂ္ဂလောတိအာဒယော အနုယောဂေါပိ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိက္ခေပေါ ဣတရဿ။ တတ္ထ သောတိ သောယေဝါတိ အတ္ထော။ ဧဝံ ပန အနုယုတ္တော သဿတဒိဋ္ဌိဘယေန ပဋိက္ခိပတိ။ အညောတိ ပုဋ္ဌော ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိဘယေန။ သော စ အညော စာတိ ပုဋ္ဌော ဧကစ္စသဿတဒိဋ္ဌိဘယေန။ နေဝ သော န အညောတိ ပုဋ္ဌော အမရာဝိက္ခေပဒိဋ္ဌိဘယေန။ ပုန စတ္တာရောပိ ပဉှေ ဧကတော ပုဋ္ဌော စတုန္နမ္ပိ ဒိဋ္ဌီနံ ဘယေန ပဋိက္ခိပိတွာ ပုန ယာနိဿ သုတ္တာနိ နိဿာယ လဒ္ဓိ ဥပ္ပန္နာ တာနိ ဒဿေန္တော တေန ဟိ ပုဂ္ဂလောသန္ဓာဝတီတိအာဒိမာဟ။

၇၆။ ပုန သကဝါဒိနာ ‘‘ယွာယံ တဝ လဒ္ဓိယာ သန္ဓာဝတိ၊ ကိံ သော အသ္မိဉ္စ ပရသ္မိဉ္စ လောကေ ဧကောယေဝါ’’တိ အဓိပ္ပာယေန သွေဝါတိ နိယမေတွာ ပုဋ္ဌော သဿတဘယာ ပဋိက္ခိပိတွာ ပုန ဒဠှံ ကတွာ တထေဝ ပုဋ္ဌော ယသ္မာ သော ပုဂ္ဂလောဝ န အညော ဘာဝေါ၊ ‘‘သော တတော စုတော ဣဓူပပန္နော’’တိအာဒိသုတ္တမ္ပိ (ပါရာ။ ၁၂၊ ဒီ။ နိ။ ၁။၂၄၅) အတ္ထိ၊ တသ္မာ ပဋိဇာနာတိ။ သွေဝ မနုဿောတိ ပုဋ္ဌော မနုဿဿေဝ ဒေဝတ္တာဘာဝတော ပဋိက္ခိပတိ။

၇၇။ ပုန ပုဋ္ဌော ‘‘အဟံ တေန သမယေန သုနေတ္တော နာမ သတ္ထာ အဟောသိ’’န္တိအာဒိသုတ္တဝသေန (အ။ နိ။ ၇။၆၆ အတ္ထတော သမာနံ) ပဋိဇာနာတိ။ အထဿ သကဝါဒီ ဒေဝမနုဿုပပတ္တီနံ နာနတ္တတော ဝစနံ မိစ္ဆာတိ ပကာသေန္တော မနုဿော ဟုတွာတိအာဒိမာဟ။

၇၈။ တတ္ထ ဟေဝံ မရဏံ န ဟေဟိတီတိ ဧဝံ သန္တေ မရဏံ န ဘဝိဿတီတိ အတ္ထော။ ဣတော ပရံ ယက္ခော ပေတောတိ အတ္တဘာဝနာနတ္တဝသေန အနုယောဂနာနတ္တံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

၈၂။ ခတ္တိယောတိအာဒီနိ ဇာတိဝသေန စေဝ အင်္ဂဝေကလ္လာဒိဝသေန စ ဝုတ္တာနိ။

၈၇။ ပုန န ဝတ္တဗ္ဗန္တိ ပရဝါဒိနာ ပုဋ္ဌော ဣဓဋ္ဌကဿ ဥပပတ္တိဝသေန ပရလောကဿ ဂမနာဘာဝတော ပဋိညာ သကဝါဒိဿ ပုန သောတာပန္နဿ ဘဝန္တရေပိ သောတာပန္နဘာဝါဝိဇဟနတော ဒုတိယပဋိညာပိ တဿေဝ။ ဟဉ္စီတိအာဒိဝစနံ ပရဝါဒိဿ။

၈၈။ ပုန ဒေဝလောကေ ဥပပန္နဿ မနုဿတ္တာဘာဝဒဿနေန အနုယောဂေါ သကဝါဒိဿ။

၈၉။ တတော ပရံ အနညော အဝိဂတောတိ ဧတ္ထ အနညောတိ သဗ္ဗာကာရေန ဧကသဒိသော။ အဝိဂတောတိ ဧကေနာပိ အာကာရေန အဝိဂတောတိ အတ္ထော။ န ဟေဝန္တိ ဒေဝလောကေ ဥပပန္နဿ မနုဿဘာဝါဘာဝတော ဧဝမာဟ။

၉၀။ ပုန ဒဠှံ ကတွာ အနုယုတ္တော ‘‘သွေဝ ပုဂ္ဂလော သန္ဓာဝတီ’’တိ လဒ္ဓိယာ အနုဇာနာတိ။ ဟတ္ထစ္ဆိန္နောတိအာဒိ အာကာရဝိဂမနဒဿနေန အဝိဂတော သန္ဓာဝတီတိ လဒ္ဓိဘိန္ဒနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ အဠစ္ဆိန္နောတိ ယဿ အင်္ဂုဋ္ဌကာ ဆိန္နာ။ ကဏ္ဍရစ္ဆိန္နောတိ ယဿ မဟာနှာရူ ဆိန္နာ။

၉၁။ သရူပေါတိအာဒီသု ပဌမေ ပဉှေ ဣမိနာ ရူပကာယေန သဒ္ဓိံ အဂမနံ သန္ဓာယ ပဋိက္ခိပတိ။ ဒုတိယေ အန္တရာဘဝပုဂ္ဂလံ သန္ဓာယ ပဋိဇာနာတိ။ သော ဟိ တဿ လဒ္ဓိယာ သရူပေါဝ ဂန္တွာ မာတုကုစ္ဆိံ ပဝိသတိ။ အထဿ တံ ရူပံ ဘိဇ္ဇတိ။ တံ ဇီဝန္တိ ယေန ရူပသင်္ခါတေန သရီရေန သဒ္ဓိံ ဂစ္ဆတိ၊ ကိမဿ တဒေဝ ဇီဝံ တံ သရီရန္တိ ပုစ္ဆတိ။ ပရဝါဒီ ဣဓ သရီရနိက္ခေပါ သုတ္တဝိရောဓာ စ ပဋိက္ခိပတိ။

သဝေဒနောတိအာဒီသု အသညူပပတ္တိံ သန္ဓာယ ပဋိက္ခိပတိ၊ တဒညံ ဥပပတ္တိံ သန္ဓာယ ပဋိဇာနာတိ။ တံ ဇီဝန္တိ ယေန ဝေဒနာဒိသင်္ခါတေန သရီရေန သဒ္ဓိံ ဂစ္ဆတိ။ ကိမဿ တဒေဝ ဇီဝံ တံ သရီရန္တိ ပုစ္ဆတိ။ တံ ဇီဝံ တံ သရီရံ၊ အညံ ဇီဝံ အညံ သရီရန္တိ ဧတိဿာ ဟိ လဒ္ဓိယာ ပဉ္စပိ ခန္ဓာ သရီရန္တိ အဓိပ္ပေတာ။ ပရဝါဒီ သုတ္တဝိရောဓာ ပဋိက္ခိပတိ။

၉၂။ အရူပေါတိအာဒီသု ပဌမေ ပဉှေ အန္တရာဘဝံ သန္ဓာယ ပဋိက္ခိပတိ။ ဒုတိယေ အရူပါ ရူပံ ဥပပဇ္ဇမာနံ သန္ဓာယ ပဋိဇာနာတိ။ အညံ၊ ဇီဝန္တိ ယံ ရူပသင်္ခါတံ သရီရံ ပဟာယ အရူပေါ သန္ဓာဝတိ၊ ကိံ တေ တံ သရီရံ အညံ၊ အညံ ဇီဝန္တိ ပုစ္ဆတိ။ ဣတရော သုတ္တဝိရောဓာ ပဋိက္ခိပတိ။

အဝေဒနောတိအာဒီသု သညီဘဝံ သန္ဓာယ ပဋိက္ခိပတိ၊ တဒညံ ဥပပတ္တိံ သန္ဓာယ ပဋိဇာနာတိ။ အညံ ဇီဝန္တိ ယံ ဝေဒနာဒိသင်္ခါတံ သရီရံ ပဟာယ အဝေဒနော အဝိညာဏော သန္ဓာဝတိ၊ ကိံ တေ တံ အညံ သရီရံ၊ အညံ ဇီဝန္တိ ပုစ္ဆတိ။ ဣတရော သုတ္တဝိရောဓာ ပဋိက္ခိပတိ။

၉၃။ ရူပံ သန္ဓာဝတီတိအာဒီသု ယေ ရူပါဒယော ခန္ဓေ ဥပါဒါယ ပုဂ္ဂလံ ပညပေတိ၊ ကိံ တေ တသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ သန္ဓာဝန္တေ တမ္ပိ ရူပံ သန္ဓာဝတီတိ ပုစ္ဆတိ။ ပရဝါဒီ ‘‘အဝိဇ္ဇာနီဝရဏာနံ သတ္တာနံ တဏှာသံယောဇနာနံ သန္ဓာဝတံ သံသရတ’’န္တိ သတ္တဿေဝ သန္ဓာဝနဝစနတော ပဋိက္ခိပတိ။ ပုန ပုဋ္ဌော ယသ္မာ ရူပါဒိဓမ္မေ ဝိနာ ပုဂ္ဂလော နတ္ထိ၊ တသ္မာ တသ္မိံ သန္ဓာဝန္တေ တေနပိ ရူပေန သန္ဓာဝိတဗ္ဗန္တိ သညာယ ပဋိဇာနာတိ။ ဝေဒနာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။

၉၄။ ရူပံ န သန္ဓာဝတီတိအာဒီသု ယသ္မာ တေ ရူပံ ပုဂ္ဂလော န ဟောတိ၊ သွေဝ စ သန္ဓာဝတီတိ ဝဒေသိ၊ တသ္မာ တံ ပုစ္ဆာမိ၊ ကိံ တေ ရူပံ န သန္ဓာဝတီတိ အတ္ထော။ ဣတရော ပုဂ္ဂလေ သန္ဓာဝန္တေ န သက္ကာ တဿ ဥပါဒါနဘူတေန ရူပေန သန္ဓာဝိတုန္တိ သညာယ ပဋိက္ခိပတိ။ ပုန ပုဋ္ဌော သတ္တာနညေဝ သန္ဓာဝနဝစနတော ပဋိဇာနာတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။

ဂါထာနံ ပန အယမတ္ထော – အာယသ္မတော မတေန ရုက္ခံ ဥပါဒါယ ဆာယာ ဝိယ၊ ဣန္ဓနံ ဥပါဒါယ အဂ္ဂိ ဝိယ စ၊ ခန္ဓေ ဥပါဒါယ ပုဂ္ဂလော၊ ရူပါဒီနံ သန္ဓာဝနေ အသတိ တေသု ခန္ဓေသု ဘိဇ္ဇမာနေသု သော တဝ ပုဂ္ဂလော ဘိဇ္ဇတိ စေ၊ ဧဝံ သန္တေ ဥစ္ဆေဒါ ဘဝတိ ဒိဋ္ဌိ၊ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိ တေ အာပဇ္ဇတိ။ ကတရာ ယာ ဗုဒ္ဓေန ဝိဝဇ္ဇိတာ အကုသလဒိဋ္ဌိ။ ယာ ပန ‘‘ဥစ္ဆေဒဝါဒီ သမဏော ဂေါတမော’’တိ ပရိယာယဘာသိတာ၊ န တံ ဝဒါမာတိ ဒဿေတိ။ အထာပိ တေသု ခန္ဓေသု ဘိဇ္ဇမာနေသု သော ပုဂ္ဂလော န ဘိဇ္ဇတိ၊ ဧဝံ သန္တေ သဿတော ပုဂ္ဂလော ဟောတိ။ တတော သော နိဗ္ဗာနေန သမသမော အာပဇ္ဇတိ ။ သမသမောတိ အတိဝိယ သမော၊ သမေန ဝါ သမော၊ သမဘာဝေနေဝ သမော။ ယထေဝ နိဗ္ဗာနံ နုပ္ပဇ္ဇတိ န ဘိဇ္ဇတိ၊ ဧဝံ တေ ပုဂ္ဂလောပိ တေန သမသမောတိ။

ဂတိပရိဝတ္တနမုခေန စုတိပဋိသန္ဓာနုယောဂေါ နိဋ္ဌိတော။

အနုယောဂဝဏ္ဏနာ။

၁၂။ ဥပါဒါပညတ္တာနုယောဂဝဏ္ဏနာ

၉၅။ ဣဒါနိ ဥပါဒါပညတ္တာနုယောဂေါ ဟောတိ။ တတ္ထ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာပဋိက္ခေပေါ ပရဝါဒိဿ။ သော ဟိ ရုက္ခံ ဥပါဒါယ ဆာယာယ ဝိယ၊ ဣန္ဓနံ ဥပါဒါယ အဂ္ဂိဿ ဝိယ စ၊ ရူပါဒီနိ ဥပါဒါယ ပုဂ္ဂလဿ ပညတ္တိံ ပညာပနံ အဝဗောဓနံ ဣစ္ဆတိ၊ တသ္မာ ‘‘ရူပံ ဥပါဒါယာ’’တိ ပုဋ္ဌော ပဋိဇာနာတိ။ ပုန ယထာ ရုက္ခုပါဒါနာ ဆာယာ ရုက္ခော ဝိယ၊ ဣန္ဓနုပါဒါနော စ အဂ္ဂိ ဣန္ဓနံ ဝိယ အနိစ္စာဒိဓမ္မော၊ ဧဝံ တေ ရူပါဒိဥပါဒါနော ပုဂ္ဂလော ရူပါဒယော ဝိယ အနိစ္စောတိ ဣမမတ္ထံ ပုဋ္ဌော အတ္တနော လဒ္ဓိယံ ဌတွာ ပဋိက္ခိပတိ။

၉၇။ နီလံ ရူပံ ဥပါဒါယ နီလောတိအာဒီသု နီလရူပေန သဒ္ဓိံ ပုဂ္ဂလဿ ဧကတ္တံ၊ ဧကသရီရေ နီလာဒီနံ ဗဟူနံ ဝသေန ဗဟုဘာဝဉ္စ အနိစ္ဆန္တော ပဋိက္ခိပတိ။

၉၈။ ကုသလံ ဝေဒနန္တိ ဧတ္ထာပိ ဝေဒနာယ သဒ္ဓိံ ဧကတ္တံ ဧကသန္တာနေ ဗဟူနံ ကုသလဝေဒနာနံ ဝသေန ဗဟုဘာဝဉ္စ အနိစ္ဆန္တော ပဋိက္ခိပတိ။ ဒုတိယနယေ မဂ္ဂကုသလောတိအာဒိဝစနသဗ္ဘာဝတော ဆေကဋ္ဌံ သန္ဓာယ ပဋိဇာနာတိ။ သဖလောတိအာဒီနိ ပုဋ္ဌော တထာရူပဿ ဝေါဟာရဿ အဘာဝတော ပဋိက္ခိပတိ။

၉၉။ အကုသလပက္ခေ အဆေကဋ္ဌံ သန္ဓာယ ပဋိဇာနာတိ။

၁၀၀။ အဗျာကတပက္ခေ သဿတာဒိဝသေန အဗျာကတဘာဝံ သန္ဓာယ ပဋိဇာနာတိ။ သေသမေတ္ထ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

၁၀၄။ စက္ခုံဥပါဒါယာတိအာဒီသု ‘‘စက္ခုမာ ဝိသမာနီဝ…ပေ… ပါပါနိ ပရိဝဇ္ဇယေ’’တိ(ဥဒါ။ ၄၃) အာဒိဝေါဟာရသဗ္ဘာဝတော ပဋိဇာနာတိ။ စက္ခုမတ္တာဒိနိရောဓေန ပုဂ္ဂလနိရောဓံ အနိစ္ဆန္တော ပဋိက္ခိပတိ။

၁၀၇။ ရူပံ ဥပါဒါယ ဝေဒနံ ဥပါဒါယာတိ ဧတ္ထ အညေပိ ရူပမူလကာ ဒုကတိကစတုက္ကာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ယသ္မာ ပန ခန္ဓေ ဥပါဒါယ ပုဂ္ဂလဿ ပညတ္တိ၊ တသ္မာ ဒွေပိ တယောပိ စတ္တာရောပိ ပဉ္စပိ ဥပါဒါယ ပညတ္တိံ ပဋိဇာနာတိ။ ဧကသန္တာနေ ပန ဒွိန္နံ ပဉ္စန္နံ ဝါ အဘာဝါ ပဋိက္ခိပတိ။ အာယတနာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။

၁၁၂။ ဣဒါနိ ယံ ဥပါဒါယ ယဿ ပညတ္တိ၊ ယထာ တဿ အနိစ္စတာယ တဿာပိ အနိစ္စတာ၊ တတော စ အညတ္တံ သိဒ္ဓံ၊ ဧဝံ တဿ ပုဂ္ဂလဿာပိ အာပဇ္ဇတီတိ ဒဿေတုံ ယထာ ရုက္ခန္တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဥပါဒါယာတိ ပဋိစ္စ အာဂမ္မ၊ န ဝိနာ တန္တိ အတ္ထော။ ပရဝါဒီ ပန တထာ အနိစ္ဆန္တော လဒ္ဓိယံ ဌတွာ ပဋိက္ခိပတိ။

၁၁၅။ နိဂဠောတိ သင်္ခလိကဗန္ဓနံ။ နေဂဠိကောတိ တေန ဗန္ဓကော ယဿ ရူပံ သော ရူပဝါတိ ယသ္မာ ယဿ ရူပံ သော ရူပဝါ ဟောတိ၊ တသ္မာ ယထာ န နိဂဠော …ပေ… အညော ရူပဝါတိ အတ္ထော။

၁၁၆။ စိတ္တေ စိတ္တေတိအာဒီသု သရာဂါဒိစိတ္တဝသေန သရာဂါဒိတံ သန္ဓာယ စိတ္တာနုပဿနာဝသေန ပဋိဇာနာတိ။ ဇာယတီတိအာဒိနာ နယေန ပုဋ္ဌော ပုဂ္ဂလဿ ခဏိကဘာဝံ အနိစ္ဆန္တော ပဋိက္ခိပတိ။ ‘‘သော’’တိ ဝါ ‘‘အညော’’တိ ဝါ ပုဋ္ဌော သဿတုစ္ဆေဒဘယေန ပဋိက္ခိပတိ။ ပုန န ဝတ္တဗ္ဗံ ‘‘ကုမာရကော’’တိ ဝါ ‘‘ကုမာရိကာ’’တိ ဝါ ပုဋ္ဌော လောကဝေါဟာရသမုစ္ဆေဒဘယေန ဝတ္တဗ္ဗန္တိ ပဋိဇာနာတိ။ သေသမေတ္ထ ပါကဋမေဝ။

၁၁၈။ ဣဒါနိ ပရဝါဒီ အညေနာကာရေန လဒ္ဓိံ ပတိဋ္ဌာပေတုကာမော န ဝတ္တဗ္ဗံ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတီတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ န ဝတ္တဗ္ဗန္တိ ကိံ တေ ဣမိနာ ဧဝံ ဗဟုနာ ဥပါဒါပညတ္တာနုယောဂေန၊ ဣဒံ တာဝ ဝဒေဟိ၊ ကိံ န ဝတ္တဗ္ဗံ ‘‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ တတော သကဝါဒိနာ အာမန္တာတိ ဝုတ္တေ နနု ယော ပဿတီတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ယောတိ ပုဂ္ဂလော ။ ယန္တိ ရူပံ။ ယေနာတိ စက္ခုနာ။ သောတိ ပုဂ္ဂလော။ တန္တိ ရူပံ။ တေနာတိ စက္ခုနာ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – နနု ယော ယံ ရူပံ ယေန စက္ခုနာ ပဿတိ၊ သော တံ ရူပံ တေန စက္ခုနာ ပဿန္တော ပုဂ္ဂလောတိ။ သကဝါဒီ ကိဉ္စာပိ စက္ခုဝိညာဏဿ နိဿယဘာဝံ ဂစ္ဆန္တံ စက္ခုမေဝ ရူပံ ပဿတိ၊ တထာ သောတမေဝ သဒ္ဒံ သုဏာတိ…ပေ… ဝိညာဏမေဝ ဓမ္မံ ဝိဇာနာတိ၊ ‘‘အတ္ထိ အရဟတော စက္ခု၊ ပဿတိ အရဟာ စက္ခုနာ ရူပ’’န္တိအာဒိသမ္မုတိဝသေန ပန အာမန္တာတိ ပဋိဇာနာတိ။

၁၂၀။ တတော ဆလဝါဒံ နိဿာယ ပရဝါဒိနာ ပုဂ္ဂလဿ ဝတ္တဗ္ဗတာယ သာဓိတာယ တမေဝ ဝါဒံ ပရိဝတ္တေတွာ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတီတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ယော န ပဿတီတိ အန္ဓော အသညသတ္တော အရူပံ ဥပပန္နော နိရောဓံ သမာပန္နော၊ အနန္ဓောပိ စ အညတြ ဒဿနသမယာ န ပဿတိ နာမ။ သေသဝါရေသုပိ ဧသေဝ နယော။ သေသံ ပါဠိဝသေနေဝ အတ္ထတော ဝေဒိတဗ္ဗံ။

၁၂၂။ သုတ္တသံသန္ဒနာယံ ဒိဗ္ဗဿ စက္ခုနော ရူပဂေါစရတ္တာ ရူပံ ပဿတီတိ အာဟ။ ဒုတိယဝါရေ ‘‘သတ္တေ ပဿာမီ’’တိဝစနတော ပုဂ္ဂလံ ပဿတီတိ အာဟ။ တတိယဝါရေ ‘‘ရူပံ ဒိသွာ ပုဂ္ဂလံ ဝိဘာဝေတီ’’တိ လဒ္ဓိတော ဥဘော ပဿတီတိ အာဟ။ ယသ္မာ ပန ပဿိတဗ္ဗံ နာမ ဒိဋ္ဌံ သုတံ မုတံ ဝိညာတန္တိ စတုဗ္ဗိဓေ ရူပသင်္ဂဟေ ရူပါယတနမေဝ သင်္ဂဟိတံ၊ တသ္မာ သကဝါဒီ ‘‘ရူပံ ပုဂ္ဂလော၊ ပုဂ္ဂလော ရူပံ၊ ဥဘော ရူပ’’န္တိ အနုယောဂံ ကရောတိ။ တဿတ္ထော ပါကဋောယေဝါတိ။

ဥပါဒါပညတ္တာနုယောဂဝဏ္ဏနာ။

၁၃။ ပုရိသကာရာနုယောဂဝဏ္ဏနာ

၁၂၃။ ဣဒါနိ ပုရိသကာရာနုယောဂေါ ဟောတိ။ တတ္ထ ကမ္မေ သတိ နိယမတော တဿ ကာရကေနပိ ဘဝိတဗ္ဗန္တိ လဒ္ဓိယာ ပုစ္ဆာ ပရဝါဒိဿ၊ တထာရူပါနံ ကမ္မာနံ အတ္ထိတာယ ပဋိညာ သကဝါဒိဿ။ ပုန ကတ္တာ ကာရေတာတိ ပုစ္ဆာ ပရဝါဒိဿ။ တတ္ထ ကတ္တာတိ တေသံ ကမ္မာနံ ကာရကော။ ကာရေတာတိ အာဏတ္တိဒေသနာဒီဟိ ဥပါယေဟိ ကာရာပကော။ ဣဒါနိ ယသ္မာ ပရဝါဒီ ပုဂ္ဂလံ သန္ဓာယ ကတ္တာတိ ပုစ္ဆတိ၊ န ကရဏမတ္တံ၊ တသ္မာ ပဋိက္ခေပေါ သကဝါဒိဿ။

၁၂၄။ တဿ ကတ္တာ ကာရေတာတိ ဧတ္ထ ယဒိ ယံ ယံ ဥပလဗ္ဘတိ၊ တဿ တဿ ကတ္တာ ပုဂ္ဂလော တေ ဥပလဗ္ဘတိ၊ ကိံ တဿာပိ ကာရကော စ ကာရာပကော စ အညော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတီတိ အတ္ထော။ ပရဝါဒီ တထာ အနိစ္ဆန္တော ဣဿရနိမ္မာနဝါဒဘယေန ပဋိက္ခိပတိ။ ပုန ပုဋ္ဌော ယသ္မာ ပုဂ္ဂလံ မာတာပိတရော ဇနေန္တိ နာမံ ကရောန္တိ ပေါသေန္တိ၊ တသ္မာဿ တေ ကာရကာ။ ယေ စ ပန တံ ကလျာဏမိတ္တာ ဝါ အာစရိယာ ဝါ တာနိ တာနိ ဝိဇ္ဇာဋ္ဌာနသိပ္ပာယတနာနိ သိက္ခာပေန္တိ ၊ တေ ကာရာပကာ နာမာတိ ဣမမတ္ထံ သန္ဓာယ ပဋိဇာနာတိ။ ပုရိမကမ္မမေဝ တဿ ကတ္တာ စေဝ ကာရာပေတာ စာတိ အဓိပ္ပေတံ။

၁၂၅။ တဿ တဿေဝါတိ ဣမိနာ ဣဒံ ပုစ္ဆတိ – ယဒိ ကမ္မာနံ ကာရကဿ ကတ္တာ တဿာပိ ကတ္တာ တဿာပိ ကတ္တာ အတ္ထေဝ၊ ဧဝံ သန္တေ ပုရိမေန ပုရိမေန အဝဿံ ပစ္ဆာ ပစ္ဆာ ပုဂ္ဂလော ကာတဗ္ဗောတိ ဣမိနာပိ တေ ကမ္မာနံ ကာရကေန ပုဂ္ဂလေန အာယတိံ အညော ပုဂ္ဂလော ကာတဗ္ဗော၊ တေနာပိ အညောတိ နတ္ထိ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာ၊ နတ္ထိ ဝဋ္ဋဿ ဥပစ္ဆေဒေါ၊ နတ္ထိ အပ္ပစ္စယပရိနိဗ္ဗာနံ။ ပစ္စယာဘာဝေန ပစ္စယပဋိဗဒ္ဓဿ ဒုက္ခဿ အဘာဝါ ယံ နိဗ္ဗာနံ ဝုတ္တံ၊ နတ္ထိ တေ တန္တိ။ အထ ဝါ တဿ တဿေဝါတိ ယဒိ ကမ္မံ ကမ္မမတ္တံ န ဟောတိ၊ တဿ ပန ကာရကော ပုဂ္ဂလော၊ တဿာပိ ကာရကော၊ တဿာပိ ကာရကောတိ ဧဝံ ပုဂ္ဂလပရမ္ပရာ အတ္ထိ။ ဧဝံ သန္တေ ယာ ဧသာ ကမ္မဝဋ္ဋဿ အပ္ပဝတ္တိကရဏေန ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာ ဝုတ္တာ၊ သာ နတ္ထီတိ အတ္ထော။ ပရဝါဒီ တံ အနိစ္ဆန္တော ပဋိက္ခိပတိ။ ဣတော အပရာသုပိ ဥပလဗ္ဘတိ သာမညေန ကာရကပုစ္ဆာသု ပုဂ္ဂလံယေဝ သန္ဓာယ ‘‘ကတ္တာ ကာရေတာ’’တိ ဝုတ္တံ၊ န ပစ္စယေ။ န ဟိ မဟာပထဝီအာဒီနံ ပစ္စယာ နတ္ထိ။

၁၃၅။ အညော ကလျာဏပါပကာနံ ကမ္မာနံ ကတ္တာတိ ပဉှော ‘‘သင်္ခါရဝန္တံ ဝါ အတ္တာန’’န္တိအာဒိဒိဋ္ဌိဘယာ ပဋိက္ခိတ္တော။

၁၃၆။ ဝိပါကော ဥပလဗ္ဘတီတိအာဒိ ဝိပါကပဋိသံဝေဒီဝသေန ပုဂ္ဂလံ ဒဿေန္တဿ လဒ္ဓိဘိန္ဒနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ဝိပါကပဋိသံဝေဒီတိ အနုယောဂေါ ပရဝါဒိဿ ၊ ဝိပါကပဝတ္တိတော အညဿ ဝေဒကဿ အဘာဝါ ပဋိက္ခေပေါ သကဝါဒိဿ။ ပုန ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ဣတရဿ။

၁၃၈။ တဿ ပဋိသံဝေဒီတိ တဿ ဝိပါကပဋိသံဝေဒကဿ ပဋိသံဝေဒီ ယသ္မာ ပန ပဋိသံဝေဒိတဗ္ဗော နာမ ဝိပါကော၊ န စ ပုဂ္ဂလော ဝိပါကော၊ တသ္မာ ပဋိက္ခေပေါ ပရဝါဒိဿ။ ပုန ပုဋ္ဌော ယသ္မာ ပုညဝိပါကေ ဌိတတ္တာ ဝိပါကပဋိသံဝေဒီ ပုတ္တံ ဝါ ပတိံ ဝါ မာတာ ဝါ ဇာယာ ဝါ ပရိစုမ္ဗတိ ပရိသဇ္ဇတိ၊ တသ္မာ တထာရူပံ ပဋိသံဝေဒိတံ သန္ဓာယ ပဋိဇာနာတိ ပရဝါဒီ။

တဿတဿေဝါတိ ယဒိ ဝိပါကော ဝိပါကမတ္တံ န ဟောတိ၊ တဿ ပန ပဋိသံဝေဒီ ပုဂ္ဂလော၊ တဿာပိ ပဋိသံဝေဒီ တဿာပိ ပဋိသံဝေဒီတိ ဧဝံ ပုဂ္ဂလပရမ္ပရာ အတ္ထိ။ ဧဝံ သန္တေ ယာ ဧသာ ဝိပါကဝဋ္ဋဿ အပ္ပဝတ္တိကရဏေန ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာ ဝုတ္တာ၊ သာ နတ္ထီတိ အတ္ထော။ ဣတော ပရံ ဥပလဗ္ဘတိသာမညေန ပဋိသံဝေဒီပုစ္ဆာသု ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေနေဝ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။

၁၄၂။ အညော ကလျာဏပါပကာနံ ကမ္မာနံ ဝိပါကပဋိသံဝေဒီတိ ပဉှော ‘‘ဝေဒနဝန္တံ ဝါ အတ္တာန’’န္တိအာဒိဒိဋ္ဌိဘယာ ပဋိက္ခိတ္တော။

၁၄၃။ ဒိဗ္ဗံ သုခန္တိအာဒိ ကလျာဏပါပကာနံ ကမ္မာနံ ဝိပါကံ ဘာဇေတွာ ဒဿနဝသေန အာရဒ္ဓံ။ တံ သဗ္ဗံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သကဝါဒိနော စေတ္ထ ပုဂ္ဂလဝသေနေဝ ပဋိသံဝေဒီပဋိက္ခေပေါ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ န ဝေဒယိတဝသေန။

၁၄၈။ မဟာပထဝီအာဒီနိ ဟိ အာရမ္မဏံ ကတွာ ဝေဒယိတာနံ ဥပ္ပတ္တိ အပ္ပဋိသိဒ္ဓါ။

၁၇၀။ ကတ္တာ ကာရေတာ ဝိပါကပဋိသံဝေဒီတိအာဒိ ဝေါမိဿကနယဝသေန အာရဒ္ဓံ။ တတ္ထ သော ကရောတီတိ ယံ တွံ ကတ္တာတိ စ ပဋိသံဝေဒီတိ စ ဝဒေသိ၊ ကိံ သောယေဝ ကရောတိ၊ သော ပဋိသံဝေဒေတိ။ အယမနုယောဂေါ သကဝါဒိဿ၊ သုတ္တဝိရောဓဘယေန ပဋိက္ခေပေါ ပရဝါဒိဿ။

၁၇၁။ ပုန ပုဋ္ဌော ‘‘ဣဓ နန္ဒတိ ပေစ္စ နန္ဒတီ’’တိအာဒိသုတ္တဝသေန (ဓ။ ပ။ ၁၈) ပဋိညာ တဿေဝ။ အထဿ ဝစနောကာသံ ပဋိဗာဟန္တော သကဝါဒီ သယံကတံ သုခဒုက္ခန္တိ အာဟ။

၁၇၂။ တတ္ထ အညော ကရောတီတိ ကာရကဝေဒကာနံ အညတ္တပုစ္ဆာဝသေန ဝုတ္တံ။ တတော ပရဝါဒီ သုတ္တဝိရောဓဘယေန ပဋိက္ခိပိတွာ ပုန ပုဋ္ဌော ‘‘မနုဿဘူတော ကတွာ ဒေဝဘူတော ပဋိသံဝေဒေတီ’’တိ မညမာနော ပဋိဇာနာတိ ။ ဧဝံဝါဒိနော ပန ပရံကတံ သုခဒုက္ခံ အာပဇ္ဇတီတိ တဿ ဝသေန ပုဋ္ဌော ပုန ပဋိက္ခိပတိ။

၁၇၄။ သော စ အညော စာတိ ကာရကဝေဒကာနံ ဧကတ္တအညတ္တပုစ္ဆာဝသေန ဝုတ္တံ။ တတော ပရဝါဒီ သုတ္တဝိရောဓဘယေနေဝ ပဋိက္ခိပိတွာ ပုန ပုဋ္ဌော ပုရိမေ ဒွေပိ နယေ ဧကတော ကတွာ ပဋိဇာနာတိ။ ဧဝံဝါဒိနော ပန သယံကတဉ္စ ပရံကတဉ္စ သုခဒုက္ခံ အာပဇ္ဇတီတိ တဿ ဝသေန ပုဋ္ဌော ပုန ပဋိက္ခိပတိ။

၁၇၆။ နေဝ သော ကရောတီတိ ကာရကဝေဒကာနံ ဧကတ္တအညတ္တပဋိက္ခေပဝသေန ဝုတ္တံ။ တတော ပရဝါဒီ သုတ္တဝိရောဓဝသေနေဝ ပဋိက္ခိပိတွာ ပုန ပုဋ္ဌော ယသ္မာ မနုဿော ဒေဝလောကူပပတ္တိယာ ကမ္မံ ကတွာ န မနုဿဘူတောဝ ပဋိသံဝေဒေတိ၊ နာပိ ယေန ကမ္မံ ကတံ၊ တတော အညောဝ ပဋိသံဝေဒေတိ၊ တသ္မာ ကာရကတော ဝေဒကော နေဝ သော ဟောတိ၊ န အညောတိ မညမာနော ပဋိဇာနာတိ။ လဒ္ဓိမတ္တမေဝေတံ? ဧဝံဝါဒိနော ပန အသယံကာရံ အပရံကာရံ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နံ သုခဒုက္ခံ အာပဇ္ဇတီတိ တဿ ဝသေန ပုဋ္ဌော ပုန ပဋိက္ခိပတိ။ အပိစ ဣမသ္မိံ ဝေါမိဿကနယေ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ဣမိနာပိ နယေန အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ယသ္မာ ဟိ အယံ ပုဂ္ဂလဝါဒီ ကမ္မာနံ ကာရကဉ္စေဝ ဝေဒကဉ္စ ဣစ္ဆတိ၊ တသ္မာဿ ယော ကာရကော၊ တေနေဝ ဝါ ဝေဒကေန ဘဝိတဗ္ဗံ၊ အညေန ဝါ ဥဘောဟိ ဝါ ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ဥဘောဟိ ဝါပိ န ဘဝိတဗ္ဗန္တိ ဣဒမာပန္နံ ဟောတိ။ ဧဝမာပန္နမေဝ အနုယောဂံ အနုယုဉ္ဇန္တော သကဝါဒီ ‘‘သော ကရောတီ’’တိအာဒယော စတ္တာရောပိ ဝိကပ္ပေ အာဟ။ သေသံ ဝုတ္တပ္ပကာရမေဝ။

ပရိယောသာနေ ပန စတ္တာရောပိ ပဉှာ ဧကတော ပုဋ္ဌာ။ တတ္ထ ပဋိက္ခေပေါ စ ပဋိဇာနနာ စ သယံကတာဒိဒေါသပ္ပတ္တိ စ ပုရိမနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဣတော ပရံ ‘‘ကလျာဏပါပကာနီ’’တိ အဝတွာ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယာ ဧဝ ‘‘ကမ္မံ အတ္ထီ’’တိအာဒိနာ ဝိကပ္ပေန ဒဿိတာ။ တေသမ္ပိ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေနေဝ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။

ပုရိသကာရာနုယောဂဝဏ္ဏနာ။

ကလျာဏဝဂ္ဂေါတိပိ ဧတဿေဝ နာမံ။

၁၄။ အဘိညာနုယောဂဝဏ္ဏနာ

၁၉၃။ ဣတော ပရံ အဘိညာနုယောဂါဒိဝသေန အရဟတ္တသာဓနာ ဟောတိ။ တတ္ထ အာမန္တာတိ သကဝါဒိနာ ပဋိညာတေ ပရဝါဒီ ‘‘ဗဟိဒ္ဓါ အနိန္ဒြိယဗဒ္ဓရူပေ ဣဒ္ဓိဝိဓာဒိဝိသေသာဓိဂမော နတ္ထိ၊ အဇ္ဈတ္တံ အတ္ထိ၊ တသ္မာ ဣဒ္ဓါဒိနိဗ္ဗတ္တကေန ပုဂ္ဂလေန ဘဝိတဗ္ဗ’’န္တိ မညမာနော နနု အတ္ထိ ကောစိ ဣဒ္ဓိံ ဝိကုဗ္ဗတီတိအာဒိမာဟ။ တံ သဗ္ဗံ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ။

အဘိညာနုယောဂဝဏ္ဏနာ။

၁၅-၁၈။ ဉာတကာနုယောဂါဒိဝဏ္ဏနာ

၁၉၇။ ဣဒါနိ မာတာတိအာဒိကော ဉာတကာနုယောဂေါ။ ခတ္တိယောတိအာဒိကော ဇာတိအနုယောဂေါ။ ဂဟဋ္ဌော ပဗ္ဗဇိတောတိ ပဋိပတ္တိအနုယောဂေါ။ ဒေဝေါ မနုဿောတိ ဥပပတ္တိအနုယောဂေါ။ သောတာပန္နောတိအာဒိကော ပဋိဝေဓာနုယောဂေါ၊ အရိယာနုယောဂေါတိပိ ဝုစ္စတိ။ တေ သဗ္ဗေ ဥတ္တာနတ္ထာယေဝ။ ‘‘အရဟာ ဟုတွာ န အရဟာ’’တိ ပနေတ္ထ မောဃပဉှတ္တာ န ဝုတ္တံ။

၂၀၆။ စတ္တာရော ပုရိသယုဂါတိအာဒိ သံဃာနုယောဂေါ၊ သောပိ ဥတ္တာနတ္ထောယေဝ။

၂၀၉။ သင်္ခတောတိအာဒိ သစ္စိကဋ္ဌသဘာဝါနုယောဂေါ။ တတ္ထ တတိယာ ကောဋီတိ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ။ တထာရူပဿ သစ္စိကဋ္ဌဿ အဘာဝတော ပဋိက္ခေပေါ ပရဝါဒိဿ။ ပုန ပုဋ္ဌော ပုဂ္ဂလံ သန္ဓာယ ပဋိညာ တဿေဝ။

၂၁၁။ အညောပုဂ္ဂလောတိပဉှေပိ သင်္ခတေဟိ ခန္ဓေဟိ အညတ္တံ အနိစ္ဆန္တော ပဋိက္ခေပေါ တဿေဝ။

၂၁၂။ ခန္ဓာ သင်္ခတာတိအာဒိ သင်္ခတာသင်္ခတာနိ သရူပေန ဒဿေတွာ အညတ္တပုစ္ဆနတ္ထံ ဝုတ္တံ။

၂၁၃။ ရူပံ သင်္ခတန္တိအာဒိ ခန္ဓေ ဝိဘာဂတော ဒဿေတွာ အညတ္တပုစ္ဆနတ္ထံ ဝုတ္တံ။

၂၁၄။ ပုဂ္ဂလဿ ဥပ္ပာဒေါတိ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ‘‘ဇာတိဓမ္မာ ဇရာဓမ္မာ၊ အထော မရဏဓမ္မိနော’’တိအာဒိသုတ္တဝသေန ပဋိညာ ပရဝါဒိဿ။ သင်္ခတဘာဝံ ပနဿ သော န ဣစ္ဆတိ၊ တသ္မာ ပဋိက္ခိပတိ။

၂၁၅။ ပုန န ဥပ္ပာဒေါ ပညာယတီတိအာဒိနာ နယေန ပုဋ္ဌော ‘‘ဒုက္ခမေဝ ဟိ သမ္ဘောတိ ၊ ဒုက္ခံ တိဋ္ဌတိ ဝေတိ စာ’’တိအာဒိဝစနတော (သံ။ နိ။ ၁။၁၇၁) ပုဂ္ဂလဿ ဥပ္ပာဒါဒယော နာမ န ယုဇ္ဇန္တီတိ ပဋိဇာနာတိ။

၂၁၆။ အတ္ထတ္ထမှီတိ အတ္ထံ ဝုစ္စတိ နိဗ္ဗာနံ။ တတ္ထ အတ္ထီတိ ပုစ္ဆတိ။ တဿ အတ္ထိတာယ သဿတံ၊ နတ္ထိတာယ။ ဥစ္ဆေဒေါ အာပဇ္ဇတိ။ တဒုဘယမ္ပိ အနိစ္ဆန္တော ပစ္ဆာ ပဋိက္ခိပတိ။

ဉာတကာနုယောဂါဒိဝဏ္ဏနာ။

၁၉။ ပဋိဝေဓာနုယောဂါဒိဝဏ္ဏနာ

၂၁၇။ ဘဝံ နိဿာယ ပဉှေ ဘဝန္တိ ဥပပတ္တိဘဝံ။

၂၁၈။ ဝေဒနံ ဝေဒိယမာနပဉှေ ဝေဒနံ ဝေဒိယမာနော ပရိဂ္ဂဟိတဝေဒနော ယောဂါဝစရောဝ ပဇာနာတိ၊ ဗာလပုထုဇ္ဇနော နပ္ပဇာနာတိ။

၂၂၄။ ကာယာနုပဿနာဒိပဉှာ ဥတ္တာနတ္ထာယေဝ။

၂၂၆။ ပါရာယနဂါထာယ သုညတော လောကံ အဝေက္ခဿူတိ သတ္တသုညတဝသေန ခန္ဓလောကံ ဩလောကေဟီတိ အတ္ထော။

၂၂၈။ ပုဂ္ဂလော အဝေက္ခတီတိ သကဝါဒိပုစ္ဆာ။ ပရဝါဒိဿ ဟိ ‘‘သုညတော လောကံ အဝေက္ခဿူ’’တိ ဂါထာယ ယော အဝေက္ခတိ၊ သော ပုဂ္ဂလောတိ လဒ္ဓိ၊ တသ္မာ နံ ဧဝံ ပုစ္ဆတိ။ သဟ ရူပေနာတိ ရူပကာယေန သဒ္ဓိံ။ တတော အနိဿဋော ဟုတွာတိ အတ္ထော။ ဣဒံ ပဉ္စဝေါကာရဝသေန အနုဇာနိတွာ ပုန တံ ဇီဝန္တိ ပုဋ္ဌော သုတ္တဝိရောဓဘယေန ပဋိက္ခိပတိ။ ဝိနာ ရူပေနာတိ ဣဒံ စတုဝေါကာရဝသေန အနုဇာနိတွာ ပုန အညံ ဇီဝန္တိ ပုဋ္ဌော သုတ္တဝိရောဓဘယေနေဝ ပဋိက္ခိပတိ။ ‘‘အဗ္ဘန္တရဂတော’’တိ စ ‘‘ဗဟိဒ္ဓါ နိက္ခမိတွာ’’တိ စ ဣဒံ ‘‘သဟ ရူပေန ဝိနာ ရူပေနာ’’တိ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တဿ လက္ခဏဝစနံ။ တတ္ထ အဗ္ဘန္တရဂတောတိ ရူပဿ အန္တောဂတော၊ ဣတော ဝါ ဧတ္တော ဝါ အနိက္ခမိတွာ ရူပပရိစ္ဆေဒဝသေနေဝ ဌိတော ဟုတွာတိ အတ္ထော။ နိက္ခမိတွာတိ ရူပပရိစ္ဆေဒံ အတိက္ကမိတွာ။ ရူပံ အနိဿိတော ဟုတွာတိ အတ္ထော။

၂၃၁။ အနတ္တာတိ အတ္တနာ ဇီဝေန ပုဂ္ဂလေန ရဟိတော။ ဧကဓမ္မေပိ ပုဂ္ဂလော နတ္ထီတိ အတ္ထော။ ဧဝံ သဗ္ဗသုတ္တာနံ အာဂမဋ္ဌကထာသု ဝုတ္တနယေနေဝ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဣဓ ပန သန္ဓာယဘာသိတမတ္တမေဝ ဝက္ခာမ။

၂၃၇။ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ သပ္ပိကုမ္ဘောတိအာဒိ ‘‘သဗ္ဗာဝ ဒေသနာ ယထာရုတဝသေနေဝ အတ္ထတော န ဂဟေတဗ္ဗာ’’တိ ဒဿနတ္ထံ အာဘတံ။ ယထာ ဟိ သုဝဏ္ဏံ ဂဟေတွာ ကတော သုဝဏ္ဏဝိကာရော ကုမ္ဘော သုဝဏ္ဏကုမ္ဘောတိ ဝုစ္စတိ၊ န ဧဝံ သပ္ပိံ ဂဟေတွာ ကတော သပ္ပိဿ ဝိကာရော သပ္ပိကုမ္ဘော နာမ အတ္ထိ။ ယသ္မိံ ပန ကုမ္ဘေ သပ္ပိ ပက္ခိတ္တံ၊ သော သပ္ပိကုမ္ဘော နာမာတိ အယမေတ္ထ အတ္ထော။ တေလကုမ္ဘာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ယထာ စ နိဗ္ဗာနံ နိစ္စံ ဓုဝံ၊ န ဧဝံ ဘတ္တံ ဝါ ယာဂု ဝါ အတ္ထိ။ ကာလပရိစ္ဆေဒံ ပန အကတွာ ဒိဝသေ ဒိဝသေ ဒဿာမာတိ ပညတ္တဝသေန ‘‘နိစ္စဘတ္တံ ဓုဝယာဂူ’’တိ ဝုစ္စတီတိ အယမေတ္ထ အတ္ထော။

‘‘အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော အတ္တဟိတာယ ပဋိပန္နော’’တိအာဒီသုပိ ယထာ ရူပါဒယော ဓမ္မာ ပစ္စတ္တလက္ခဏသာမညလက္ခဏဝသေန အတ္ထိ၊ န ဧဝံ ပုဂ္ဂလော ။ ရူပါဒီသု ပန သတိ ‘ဧဝံနာမော’‘ဧဝံဂေါတ္တော’တိ ဝေါဟာရော ဟောတိ။ ဣတိ ဣမိနာ လောကဝေါဟာရေန လောကသမ္မုတိယာ လောကနိရုတ္တိယာ အတ္ထိ ပုဂ္ဂလောတိ အယမေတ္ထ အတ္ထော။ ဝုတ္တမ္ပိ စေတံ ဘဂဝတာ – ‘‘ဣမာ ခေါ စိတ္တ၊ လောကသမညာ လောကနိရုတ္တိယော လောကဝေါဟာရာ လောကပညတ္တိယော’’တိ (ဒီ။ နိ။ ၁။၄၄၀)။ ရူပါဒိဓမ္မာ ပန ဝိနာပိ လောကသမ္မုတိံ ပစ္စတ္တသာမညလက္ခဏဝသေန ပညာပနတော အတ္ထီတိ အယမေတ္ထ အတ္ထော။

ဗုဒ္ဓါနံ ပန ဒွေ ကထာ သမ္မုတိကထာ စ ပရမတ္ထကထာ စ။ တတ္ထ သတ္တော၊ ပုဂ္ဂလော၊ ဒေဝေါ၊ ဗြဟ္မာတိအာဒိကာ သမ္မုတိကထာ နာမ။ အနိစ္စံ၊ ဒုက္ခံ၊ အနတ္တာ၊ ခန္ဓာ၊ ဓာတုယော၊ အာယတနာနိ၊ သတိပဋ္ဌာနာ၊ သမ္မပ္ပဓာနာတိအာဒိကာ ပရမတ္ထကထာ နာမ။

တတ္ထ ယော သမ္မုတိဒေသနာယ သတ္တောတိ ဝါ…ပေ… ဗြဟ္မာတိ ဝါတိ ဝုတ္တေ ဇာနိတုံ ပဋိဝိဇ္ဈိတုံ နိယျာတုံ အရဟတ္တဇယဂ္ဂါဟံ ဂဟေတုံ သက္ကောတိ၊ တဿ ဘဂဝါ အာဒိတောဝ သတ္တောတိ ဝါ ပုဂ္ဂလောတိ ဝါ ပေါသောတိ ဝါ ဒေဝေါတိ ဝါ ဗြဟ္မာတိ ဝါ ကထေတိ။ ယော ပရမတ္ထဒေသနာယ အနိစ္စန္တိ ဝါ ဒုက္ခန္တိ ဝါတိအာဒီသု အညတရံ သုတွာဝ ဇာနိတုံ ပဋိဝိဇ္ဈိတုံ နိယျာတုံ အရဟတ္တဇယဂ္ဂါဟံ ဂဟေတုံ သက္ကောတိ။ တဿ အနိစ္စန္တိအာဒီသု အညတရံ ကထေတိ။ တထာ သမ္မုတိကထာယ ဗုဇ္ဈနကသတ္တဿ န ပဌမံ ပရမတ္ထကထံ ကထေတိ။ သမ္မုတိကထာယ ပန ဗောဓေတွာ ပစ္ဆာ ပရမတ္ထကထံ ကထေတိ ။ ပရမတ္ထကထာယ ဗုဇ္ဈနကသတ္တဿာပိ န ပဌမံ သမ္မုတိကထံ ကထေတိ။ ပရမတ္ထကထာယ ပန ဗောဓေတွာ ပစ္ဆာ သမ္မုတိကထံ ကထေတိ။ ပကတိယာ ပန ပဌမမေဝ ပရမတ္ထကထံ ကထေန္တဿ ဒေသနာ လူခါကာရာ ဟောတိ။ တသ္မာ ဗုဒ္ဓါ ပဌမံ သမ္မုတိကထံ ကထေတွာ ပစ္ဆာ ပရမတ္ထကထံ ကထေန္တိ။ တေ သမ္မုတိကထံ ကထေန္တာပိ သစ္စမေဝ သဘာဝမေဝ အမုသာဝ ကထေန္တိ။ ပရမတ္ထကထံ ကထေန္တာပိ သစ္စမေဝ သဘာဝမေဝ အမုသာဝ ကထေန္တိ။ အယဉှိ –

‘‘ဒုဝေ သစ္စာနိ အက္ခာသိ၊ သမ္ဗုဒ္ဓါ ဝဒတံ ဝရော၊

သမ္မုတိံ ပရမတ္ထဉ္စ၊ တတိယံ နုပလဗ္ဘတိ’’။

တတ္ထ –

‘‘သင်္ကေတဝစနံ သစ္စံ၊ လောကသမ္မုတိကာရဏံ၊

ပရမတ္ထဝစနံ သစ္စံ၊ ဓမ္မာနံ တထလက္ခဏ’’န္တိ။

အပရော နယော – ဒွေ ဘဂဝတော ဒေသနာ ပရမတ္ထဒေသနာ စ ခန္ဓာဒိဝသေန၊ သမ္မုတိဒေသနာ စ သပ္ပိကုမ္ဘာဒိဝသေန။ န ဟိ ဘဂဝါ သမညံ အတိဓာဝတိ။ တသ္မာ ‘‘အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော’’တိ ဝစနမတ္တတော အဘိနိဝေသော န ကာတဗ္ဗော။ သတ္ထာရာ ဟိ –

‘‘ပညတ္တိံ အနတိက္ကမ္မ၊ ပရမတ္ထော ပကာသိတော၊

သမညံ နာတိဓာဝေယျ၊ တသ္မာ အညောပိ ပဏ္ဍိတော၊

ပရမတ္ထံ ပကာသေန္တော၊ သမညံ နာတိဓာဝယေ’’။

သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။

ပုဂ္ဂလကထာ နိဋ္ဌိတာ။