📜
၁၃။ တေရသမော ပရိစ္ဆေဒေါ
ကာရကပဋိဝေဓနိဒ္ဒေသော
ဧတ္ထာဟ ¶ ¶ – နိဒ္ဒိဋ္ဌာ ကုသလာဒယော နာမ ဓမ္မာ၊ န ပနေတေသံ ကာရကော အတ္တာ နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ တဿ ဟိ ကာရကဿ ဝေဒကဿ အတ္တနော အဘာဝေ ကုသလာကုသလာနံ ဓမ္မာနံ အဘာဝေါ သိယာ၊ တေသမဘာဝေ တဒါယတ္တဝုတ္တီနံ တေသံ ဝိပါကာနမဘာဝေါ ဟောတိ၊ တသ္မာ ကုသလာဒီနံ ဓမ္မာနံ ဒေသနာ နိရတ္ထိကာတိ? အတြ ဝုစ္စတေ – နာယံ ¶ နိရတ္ထိကာ၊ သာတ္ထိကာဝါယံ ဒေသနာ။ ယဒိ ကာရကဿာဘာဝါ ကုသလာဒီနမဘာဝေါ သိယာ၊ တဿ ပရိကပ္ပိတဿ အတ္တနောပိ အဘာဝေါ သိယာ။ ကိံ ကာရဏန္တိ စေ? တဿ အတ္တနော အညဿ ကာရကဿာဘာဝတော။ ကာရကာဘာဝေပိ ကတ္တာ အတ္တာ အတ္ထီတိ စေ? တထာ ကုသလာဒီနမ္ပိ အသတိပိ ကတ္တရိ အတ္ထိတာ ဥပဂန္တဗ္ဗာ၊ ကုတောယံ တဝ တတ္ထာနုရောဓော၊ ဣဓ ဝိရောဓောတိ။ အထာပိ ယထာ ပန လောကေ ကာရကာဘာဝေပိ ပထဝီအာပတေဇဥတုအာဒယော ပဋိစ္စ အင်္ကုရာဒီနံ အဘိနိဗ္ဗတ္တိ ဒိဿတိ၊ တထာ ဧတေသမ္ပိ ကုသလာဒီနံ ဓမ္မာနံ ဟေတုပစ္စယသာမဂ္ဂိယာ အဘိနိဗ္ဗတ္တိ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
အထာပိ စေတ္ထ တဿာ ပညာယ ပရိကပ္ပိတော နိစ္စော ဓုဝေါ ကုသလာဒီနံ ကတ္တာ အတ္တာ ပရမတ္ထတော အတ္ထီတိ စေ? တမုပပရိက္ခိဿာမ တာဝ၊ သော ပန တာဝ အတ္တာ ကာရကော ဝေဒကော ကိံ သစေတနော ဝါ၊ ဥဒါဟု အစေတနော ဝါတိ? ကိဉ္စေတ္ထ – ယဒိ အစေတနော သိယာ၊ ပါကာရတရုပါသာဏသဒိသော သိယာ။ တဿ ကာရကဝေဒကတ္တာဘာဝေါ သိယာ။ ယဒိ သစေတနော၊ သော စေတနာယ အညော ဝါ သိယာ၊ အနညော ဝါ။ အထာနညော၊ စေတနာယ နာသေ အတ္တနောပိ နာသော သိယာ။ ကိံ ကာရဏန္တိ စေ? စေတနာယ အနညတ္တာ။
အထာပိ ဘဝတော အဓိပ္ပာယော ဧဝံ သိယာ၊ အတ္တနော ပန နာသော ¶ န ဘဝတိ နိစ္စတ္တာ၊ စေတနာယယေဝ နာသော ဘဝတီတိ? ဝုစ္စတေ – အတ္တနော အနာသေ သတိ စေတနာယပိ နာသော န ဘဝတိ။ ကိံ ကာရဏန္တိ စေ? စေတနာယ အနညတ္တာ။ စေတနတ္တာနံ အနညတ္တေ သတိ စေတနာယယေဝ နာသော ဘဝတိ၊ န အတ္တနောတိ အယုတ္တမေတံ။ အထ စေတနာယယေဝ ဝိနာသေ ဝိသေသကာရဏံ နတ္ထိ၊ အတ္တာဝ နဿတု၊ တိဋ္ဌတု စေတနာ။ အထ စေတနာယ နာသေ အတ္တနော နာသော ¶ န ဘဝတီတိ စေ? စေတနာယ အတ္တာ အညော သိယာ။ အထ အညဿ အတ္တဿ နာသေ သတိ သယံ နာသော န ဘဝတိ၊ ဧဝဉ္စ သတိ ‘‘စေတနာယ ¶ အနညော အတ္တာ’’တိ တဝ ပဋိညာ ဟီနာ။ အထာပိ စေတနတ္တာနံ အနညတ္တေ သတိ အတ္တနော အနာသော စေတနာယပိ အနာသော ဘဝတု။ အထ န ဘဝတိ၊ ပဋိညာ ဟီနာ။ အထ ဝုတ္တပ္ပကာရတော ဝိပရီတံ ဝါ သိယာ၊ အတ္တာ နဿတု၊ စေတနာ တိဋ္ဌတု။ အထ ပန ဧဝံ န ဘဝတီတိ စေ? အနညတ္တပက္ခံ ပရိစ္စဇ။ အထ ပန န ပရိစ္စဇသိ၊ ပဋိညာဟီနော ဘဝသိ။
အထာယံ ဘဝတော အဓိပ္ပာယော သိယာ ‘‘နာယံ မမ အတ္တာ စေတနာယ အနညော၊ အညောယေဝါ’’တိ? တတြ ဝုစ္စတေ – ဣဓ ပန အညတ္တံ ဒုဝိဓံ ဟောတိ လက္ခဏကတမညတ္တဉ္စ ဒေသန္တရကတမညတ္တဉ္စာတိ။ တတ္ထ ကိံ တွံ စေတနတ္တာနံ လက္ခဏကတမညတ္တံ ဝဒေသိ၊ ဥဒါဟု ဒေသန္တရကတမညတ္တန္တိ? အဟံ လက္ခဏကတမညတ္တံ ဝဒါမီတိ။ ယထာ ဟိ ရူပရသဂန္ဓာဒီနမေကဒေသေ ဝတ္တမာနာနမ္ပိ လက္ခဏတော အညတ္တံ ဟောတိ၊ ဧဝံ စေတနတ္တာနမေကဒေသေ ဝတ္တမာနာနမ္ပိ လက္ခဏတော အညတ္တံ ဟောတိ၊ တသ္မာ လက္ခဏကတမညတ္တံ ဝဒါမီတိ။ တတြ ဝုစ္စတေ – ယထာ ဟိ ဇာတဝေဒဿ ဍယှမာနေ အာမကသင်္ဃဋေ အာမကဝဏ္ဏဝိနာသေ ရသာဒီနံ ဝိနာသော ဘဝတိ၊ တထေဝ စေတနာယ ဝိနာသေ အတ္တနောပိ ဝိနာသော သိယာ။ ကိံ ကာရဏန္တိ စေ? ရူပရသာဒီနံ ဝိယ ဧကဒေသတ္တာတိ။
အထေဝံ ဘဝတော မတိ သိယာ ‘‘ဧကဒေသတ္တေ သတိပိ အတ္တနော ပန နာသော န ဘဝတိ၊ စေတနာယယေဝ ဝိနာသော ဘဝတီ’’တိ? အတြ ဝုစ္စတေ – အတ္တနော အနာသေ စေတနာယပိ အနာသောဝ ဟောတိ။ ကိံ ကာရဏန္တိ စေ? ရူပရသာဒီနံ ဝိယ အဝိနိဗ္ဘောဂတော။ အထ သမာနေ ဧကဒေသတ္တေ အဝိနိဗ္ဘောဂဘာဝေပိ ¶ ကေန ဟေတုနာ စေတနာယ ဧဝ နာသော ဘဝတိ၊ န ပန အတ္တနော။ အထ ဝိသေသကာရဏံ နတ္ထိ၊ တဝ လဒ္ဓိယာ အတ္တာဝ နဿတု၊ တိဋ္ဌတု စေတနာ။ အထ စေတနာယ နာသေ အတ္တနော နာသော ¶ န ဘဝတိ၊ ဥဘိန္နံ ဧကဒေသတာ နတ္ထိ။ ဧဝဉ္စ သတိ ကော ဒေါသောတိ စေ? ယံ ပန တယာ ဝုတ္တံ၊ ယထာ ရူပရသဂန္ဓာဒီနံ ဧကဒေသေ ဝတ္တမာနာနမ္ပိ လက္ခဏတော အညတ္တံ၊ တထာ စေတနတ္တာနမေကဒေသေ ဝတ္တမာနာနမ္ပိ လက္ခဏတော အညတ္တန္တိ? တမယုတ္တန္တိ တဝ ပဋိညာ ဟီနာ။ အထ ရူပရသာဒီနံ ဝိယ သမာနေပိ ဧကဒေသတ္တေ ယဒိ အတ္တနော အနာသေ စေတနာယပိ အနာသော န ဘဝတိ၊ ပဋိညာဟီနော အသိ။ အထ ဝုတ္တပ္ပကာရတော ဝိပရီတံ ဝါ သိယာ၊ တဝ အတ္တာ နဿတု၊ စေတနာ တိဋ္ဌတု။ အထေဝံ န ဘဝတီတိ စေ? ဧကဒေသတာဝ နတ္ထီတိ။
အထ ဒေသန္တရကတမညတ္တံ ဝဒေသိ၊ စေတနတ္တာနံ အညတ္တေ သတိ ဃဋပဋသကဋဂေဟာဒီနံ ဝိယ အညတ္တံ သိယာ။ စေတနာယ ဝိနာ အနညတာ တေ အတ္တာ န ဃဋေန ဝိနာ ပဋော ဝိယ အညော သိယာ ¶ ။ အညော စ ဟိ ဃဋော အညော စ ပဋောတိ? န၊ ဧဝဉ္စ သတိ ကော ဒေါသောတိ စေ? ‘‘အစေတနော အတ္တာ’’တိ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တဒေါသတော န ပရိမုစ္စတီတိ။ တသ္မာ ပရမတ္ထတော န ကောစိ ကတ္တာ ဝါ ဝေဒကော ဝါ အတ္တာ အတ္ထီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗန္တိ။
ယဒိ ဧဝံ အထ ကသ္မာ ဘဂဝတာ –
‘‘အသ္မာ လောကာ ပရံ လောကံ၊
သော စ သန္ဓာဝတီ နရော၊
သော စ ကရောတိ ဝေဒေတိ၊
သုခဒုက္ခံ သယံကတ’’န္တိ စ။
‘‘သတ္တော ¶ သံသာရမာပန္နော၊
ဒုက္ခမဿ မဟဗ္ဘယံ၊
အတ္ထိ မာတာ အတ္ထိ ပိတာ၊
အတ္ထိ သတ္တောပပါတိကော’’တိ စ။
‘‘ဘာရာ ဟဝေ ပဉ္စက္ခန္ဓာ၊
ဘာရဟာရော စ ပုဂ္ဂလော၊
ဘာရာဒါနံ ဒုက္ခံ လောကေ၊
ဘာရနိက္ခေပနံ သုခ’’န္တိ စ။
‘‘ယဉှိ ကရောတိ ပုရိသော၊
ကာယေန ဝါစာ ဥဒ စေတသာ၊
တဉှိ တဿ သကံ ဟောတိ၊
တဉ္စ အာဒါယ ဂစ္ဆတီ’’တိ စ။
‘‘ဧကဿေကေန ကပ္ပေန၊
ပုဂ္ဂလဿဋ္ဌိသဉ္စယော၊
သိယာ ပဗ္ဗတသမော ရာသိ၊
ဣတိ ဝုတ္တံ မဟေသိနာ’’တိ စ။
‘‘အသဒ္ဓါ ¶ အကတညူ စ၊
သန္ဓိစ္ဆေဒေါ စ ယော နရော၊
ဟတာဝကာသော ဝန္တာသော၊
သ ဝေ ဥတ္တမပေါရိသော’’တိ စ။ –
ဝုတ္တန္တိ။ သစ္စံ ဧဝံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ၊ တဉ္စ ခေါ သမ္မုတိဝသေန၊ န ပရမတ္ထတော။ နနု ဘဂဝတာ ဣဒမ္ပိ ဝုတ္တံ –
‘‘ကိံ ¶ နု သတ္တောတိ ပစ္စေသိ၊ မာရ ဒိဋ္ဌိဂတံ နု တေ၊
သုဒ္ဓသင်္ခါရပုဉ္ဇောယံ၊ နယိဓ သတ္တုပလဗ္ဘတီ’’တိ စ။
‘‘ယထာပိ ¶ အင်္ဂသမ္ဘာရာ၊
ဟောတိ သဒ္ဒေါ ရထော ဣတိ၊
ဧဝံ ခန္ဓေသု သန္တေသု၊
ဟောတိ သတ္တောတိ သမ္မုတီ’’တိ စ။
တသ္မာ န ဝစနမတ္တမေဝါဝလမ္ဗိတဗ္ဗံ၊ န စ ဒဠှမူဠှဂါဟိနာ စ ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ဂရုကုလမုပသေဝိတွာ သုတ္တပဒါနံ အဓိပ္ပာယော ဇာနိတဗ္ဗော၊ သုတ္တပဒေသု အဘိယောဂေါ ကာတဗ္ဗော။ ဒွေ သစ္စာနိ ဘဂဝတာ ဝုတ္တာနိ – ‘‘သမ္မုတိသစ္စံ၊ ပရမတ္ထသစ္စဉ္စာ’’တိ။ တသ္မာ ဒွေပိ သမ္မုတိပရမတ္ထသစ္စာနိ အသင်္ကရတော ဉာတဗ္ဗာနိ။ ဧဝံ အသင်္ကရတော ဉတွာ ကောစိ ကာရကော ဝါ ဝေဒကော ဝါ နိစ္စော ဓုဝေါ အတ္တာ ပရမတ္ထတော နတ္ထီတိ ဥပပရိက္ခိတွာ ပစ္စယသာမဂ္ဂိယာ ဓမ္မာနံ ပဝတ္တိံ သလ္လက္ခေတွာ ပဏ္ဍိတေန ကုလပုတ္တေန အတ္ထကာမေန ဒုက္ခဿန္တကိရိယာယ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗန္တိ။
ယော ဣမံ ဂန္ထံ အစ္စန္တံ၊ စိန္တေတိ သတတမ္ပိ သော၊
ကမေန ပရမာ ပညာ၊ တဿ ဂစ္ဆတိ ဝေပုလံ။
အတိမတိကရမာဓိနီဟရံ၊
ဝိမတိဝိနာသကရံ ပိယက္ကရံ၊
ပဌတိ ¶ သုဏတိ ယော သဒါ ဣမံ၊
ဝိကသတိ တဿ မတီဓ ဘိက္ခုနော။
ဣတိ အဘိဓမ္မာဝတာရေ ကာရကပဋိဝေဓနိဒ္ဒေသော နာမ
တေရသမော ပရိစ္ဆေဒေါ။