📜
၁၉။ ဧကူနဝီသတိမော ပရိစ္ဆေဒေါ
ကင်္ခါဝိတရဏဝိသုဒ္ဓိနိဒ္ဒေသော
ဧတဿ ¶ ¶ နာမရူပဿ၊ ဇာနိတွာ ဟေတုပစ္စယေ၊
ကင်္ခါ တီသု ပနဒ္ဓါသု၊ ဝိတရိတွာ ဌိတံ ပန။
ကင်္ခါဝိတရဏံ နာမ၊ ဉာဏံ တံ သမုဒီရိတံ၊
တံ သမ္ပာဒေတုကာမေန၊ အတ္ထကာမေန ဘိက္ခုနာ။
နာမရူပဿ ကော ဟေတု၊ ကောနု ဝါ ပစ္စယော ဘဝေ၊
အာဝဇ္ဇိတွာ တမိစ္စေဝံ၊ ရူပကာယဿ တာဝဒေ။
ကေသာ လောမာ နခါ ဒန္တာ၊ တစော မံသံ နဟာရု စ၊
အဋ္ဌိမိဉ္ဇဉ္စ ဝက္ကဉ္စ၊ ဟဒယံ ယကနမ္ပိ စ။
ဣစ္စေဝမာဒိဗာတ္တိံသ-ကောဋ္ဌာသပစ္စယဿ ဟိ၊
ပရိဂ္ဂဏှတိ ကာယဿ၊ မနသာ ဟေတုပစ္စယေ။
အဝိဇ္ဇာ ¶ တဏှုပါဒါနံ၊ ကမ္မံ ဟေတု စတုဗ္ဗိဓော၊
ဧတဿ ရူပကာယဿ၊ အာဟာရော ပစ္စယော မတော။
ဇနကော ဟေတု အက္ခာတော၊
ပစ္စယော အနုပါလကော၊
ဟေတွင်္ကုရဿ ဗီဇံ တု၊
ပစ္စယာ ပထဝါဒယော။
ဣတိမေ ပဉ္စ ဓမ္မာ ဟိ၊ ဟေတုပစ္စယတံ ဂတာ၊
အဝိဇ္ဇာဒယော တယော တတ္ထ၊ မာတာဝ ဥပနိဿယာ။
ဇနကံ ပန ကမ္မံ တု၊ ပုတ္တဿ ဟိ ပိတာ ဝိယ၊
ဓာတီ ဝိယ ကုမာရဿ၊ အာဟာရော ဓာရကော ဘဝေ။
ဣစ္စေဝံ ¶ ရူပကာယဿ၊ သော ပစ္စယပရိဂ္ဂဟံ၊
ကတွာ ပုနပိ ‘‘စက္ခုဉ္စ၊ ရူပမာလောကမေဝ စ။
ပဋိစ္စ စက္ခုဝိညာဏံ၊ ဟောတိ’’ဣစ္စေဝမာဒိနာ၊
နယေန နာမကာယဿ၊ ပစ္စယံ ပရိဂဏှတိ။
သော ဧဝံ နာမရူပဿ၊ ဝုတ္တိံ ဒိသွာန ပစ္စယာ၊
ယထာ ဧတရဟိဒံ တု၊ အတီတေပိ တထေဝိဒံ။
ပစ္စယာ စ ပဝတ္တိတ္ထ၊ တထေဝါနာဂတေပိ စ၊
ပဝတ္တိဿတိ အဒ္ဓါသု၊ တီသွေဝံ အနုပဿတိ။
တဿေဝံ ¶ ပဿတော ယာ သာ၊ ပုဗ္ဗန္တေ ပဉ္စဓာ တထာ၊
အပရန္တေ သိယာ ကင်္ခါ၊ ပဉ္စဓာ သမုဒီရိတာ။
ပစ္စုပ္ပန္နေပိ အဒ္ဓါနေ၊ ဆဗ္ဗိဓာ ပရိကိတ္တိတာ၊
သဗ္ဗာ စာနဝသေသာဝ၊ ယောဂိနော သာ ပဟိယျတိ။
ဧကော ကမ္မဝိပါကာနံ၊ ဝသေနာပိ စ ပဏ္ဍိတော၊
ဧတဿ နာမရူပဿ၊ ပစ္စယံ ပရိဂဏှတိ။
ကမ္မံ စတုဗ္ဗိဓံ ဒိဋ္ဌ-ဓမ္မဝေဒနိယံ တထာ၊
ဥပပဇ္ဇာပရာပရိယာ-ဟောသိကမ္မဝသာ ပန။
တတ္ထ ¶ ဧကဇဝနဝီထိယံ သတ္တသု စိတ္တေသု ကုသလာ ဝါ အကုသလာ ဝါ ပဌမဇဝနစေတနာ ဒိဋ္ဌဓမ္မဝေဒနီယကမ္မံ နာမ။ တံ ဣမသ္မိံယေဝ အတ္တဘာဝေ ဝိပါကံ ဒေတိ၊ တထာ အသက္ကောန္တံ ပန ‘‘အဟောသိကမ္မံ နာဟောသိ ကမ္မဝိပါကော၊ န ဘဝိဿတိ ကမ္မဝိပါကော၊ နတ္ထိ ကမ္မဝိပါကော’’တိ ဣမဿ တိကဿ ဝသေန အဟောသိကမ္မံ နာမ ဟောတိ။ အတ္ထသာဓိကာ ပန သတ္တမဇဝနစေတနာ ဥပပဇ္ဇဝေဒနီယကမ္မံ နာမ။ တမနန္တရေ အတ္တဘာဝေ ဝိပါကံ ဒေတိ၊ တထာ အသက္ကောန္တံ ဝုတ္တနယေန အဟောသိကမ္မံ နာမ ဟောတိ။ ဥဘိန္နမန္တရေ ပဉ္စဇဝနစေတနာ အပရာပရိယဝေဒနီယကမ္မံ နာမ။ တမနာဂတေ ယဒါ ဩကာသံ လဘတိ၊ တဒါ ဝိပါကံ ဒေတိ၊ သတိ သံသာရပ္ပဝတ္တိယာ အဟောသိကမ္မံ နာမ န ဟောတိ။
အပရံ ¶ စတုဗ္ဗိဓံ ကမ္မံ၊ ဂရုကံ ဗဟုလမ္ပိ စ၊
အာသန္နဉ္စ ကဋတ္တာ စ၊ ကမ္မန္တိ သမုဒီရိတံ။
အညံ စတုဗ္ဗိဓံ ကမ္မံ၊ ဇနကံ ဥပထမ္ဘကံ၊
တထူပပီဠကံ ကမ္မ-မုပဃာတကမေဝ စ။
တတ္ထ ဇနကံ နာမ ကုသလံ ဝါ အကုသလံ ဝါ ကမ္မံ ပဋိသန္ဓိယမ္ပိ ပဝတ္တေပိ ရူပါရူပဝိပါကက္ခန္ဓေ ဇနေတိ။ ဥပတ္ထမ္ဘကံ ပန ဝိပါကံ ဇနေတုံ န သက္ကောတိ၊ အညေန ကမ္မေန ဒိန္နာယ ပဋိသန္ဓိယာ ဇနိတေ ဝိပါကေ ဥပ္ပဇ္ဇနကသုခဒုက္ခံ ဥပတ္ထမ္ဘေတိ၊ အဒ္ဓါနံ ပဝတ္တေတိ။ ဥပပီဠကံ ပန အညေန ကမ္မေန ဒိန္နာယ ပဋိသန္ဓိယာ ဇနိတေ ဝိပါကေ ဥပ္ပဇ္ဇနကသုခဒုက္ခံ ပီဠေတိ ဗာဓတိ၊ အဒ္ဓါနံ ပဝတ္တိတုံ န ဒေတိ။ ဥပဃာတကံ ပန သယံ ကုသလမ္ပိ အကုသလမ္ပိ သမာနံ ¶ အညံ ဒုဗ္ဗလကမ္မံ ဃာတေတွာ တဿ ဝိပါကံ ပဋိဗာဟိတွာ အတ္တနော ဝိပါကဿ ဩကာသံ ကရောတိ။ ဧဝံ ပန ကမ္မေန ဩကာသေ ကတေ တံဝိပါကမုပ္ပန္နံ နာမ ဟောတိ။ ဣတိ ဣမံ ဒွါဒသဝိဓံ ကမ္မံ ကမ္မဝဋ္ဋေ ပက္ခိပိတွာ ¶ ဧဝမေကော ကမ္မဝိပါကဝသေန နာမရူပဿ ပစ္စယပရိဂ္ဂဟံ ကရောတိ။
ဣတိ ဧဝံ ကမ္မဝိပါကဝဋ္ဋဝသေန နာမရူပဿ ပဝတ္တိံ ဒိသွာ ‘‘ယထာ ဣဒံ ဧတရဟိ၊ ဧဝမတီတေပိ အဒ္ဓါနေ ကမ္မဝိပါကဝသေန ပစ္စယတော ပဝတ္တိတ္ထ၊ အနာဂတေပိ ပဝတ္တိဿတီ’’တိ ဣတိ ကမ္မဉ္စေဝ ဝိပါကော စာတိ ကမ္မဝိပါကဝသေန လောကော ပဝတ္တတီတိ တံ သမနုပဿတိ။ တဿေဝံ သမနုပဿတော သဗ္ဗာ သောဠသဝိဓာ ကင်္ခါ ပဟိယျတိ။
ဟေတုဖလဿ သမ္ဗန္ဓဝသေနေဝ ပဝတ္တတိ၊
ကေဝလံ နာမရူပန္တိ၊ သမ္မာ သမနုပဿတိ။
ဧဝံ ကာရဏတော ဥဒ္ဓံ၊ ကာရဏံ န စ ပဿတိ၊
ပါကပဝတ္တိတော ဥဒ္ဓံ၊ န ပါကပဋိဝေဒကံ။
တေနာဟု ပေါရာဏာ –
‘‘ကမ္မဿ ကာရကော နတ္ထိ၊ ဝိပါကဿ စ ဝေဒကော၊
သုဒ္ဓဓမ္မာ ပဝတ္တန္တိ၊ ဧဝေတံ သမ္မဒဿနံ။
ဧဝံ ¶ ကမ္မေ ဝိပါကေ စ၊ ဝတ္တမာနေ သဟေတုကေ၊
ဗီဇရုက္ခာဒိကာနံဝ၊ ပုဗ္ဗာ ကောဋိ န နာယတိ။
အနာဂတေပိ သံသာရေ၊ အပ္ပဝတ္တိ န ဒိဿတိ၊
ဧတမတ္ထမနညာယ၊ တိတ္ထိယာ အသယံဝသီ။
သတ္တသညံ ဂဟေတွာန၊ သဿတုစ္ဆေဒဒဿိနော၊
ဒွါသဋ္ဌိဒိဋ္ဌိံ ဂဏှန္တိ၊ အညမညဝိရောဓိနော။
ဒိဋ္ဌိဗန္ဓနဗဒ္ဓါ တေ၊ တဏှာသောတေန ဝုယှရေ၊
တဏှာသောတေန ဝုယှန္တာ၊ န တေ ဒုက္ခာ ပမုစ္စရေ။
ဧဝမေတံ အဘိညာယ၊ ဘိက္ခု ဗုဒ္ဓဿ သာဝကော၊
ဂမ္ဘီရံ နိပုဏံ သုညံ၊ ပစ္စယံ ပဋိဝိဇ္ဈတိ။
ကမ္မံ ¶ နတ္ထိ ဝိပါကမှိ၊ ပါကော ကမ္မေ န ဝိဇ္ဇတိ၊
အညမညံ ဥဘော သုညာ၊ န စ ကမ္မံ ဝိနာ ဖလံ။
ယထာ န သူရိယေ အဂ္ဂိ၊ န မဏိမှိ န ဂေါမယေ၊
န တေသံ ဗဟိ သော အတ္ထိ၊ သမ္ဘာရေဟိ စ ဇာယတိ။
တထာ န အန္တော ကမ္မဿ၊ ဝိပါကော ဥပလဗ္ဘတိ၊
ဗဟိဒ္ဓါပိ န ကမ္မဿ၊ န ကမ္မံ တတ္ထ ဝိဇ္ဇတိ။
ဖလေန ¶ သုညံ တံ ကမ္မံ၊ ဖလံ ကမ္မေ န ဝိဇ္ဇတိ၊
ကမ္မဉ္စ ခေါ ဥပါဒါယ၊ တတော နိဗ္ဗတ္တတေ ဖလံ။
န ဟေတ္ထ ဒေဝေါ ဗြဟ္မာ ဝါ၊
သံသာရဿတ္ထိ ကာရကော၊
သုဒ္ဓဓမ္မာ ပဝတ္တန္တိ၊
ဟေတုသမ္ဘာရပစ္စယာ’’တိ။
ဧဝံ နာနပ္ပကာရေဟိ၊ နာမရူပဿ ပစ္စယံ၊
ပရိဂ္ဂဟေတွာ အဒ္ဓါသု၊ တရိတွာ ကင်္ခမုဋ္ဌိတံ။
ကင်္ခါဝိတရဏံ ¶ နာမ၊ ဉာဏံ တံ သမုဒီရိတံ၊
ဓမ္မဋ္ဌိတိ ယထာဘူတံ၊ တံ သမ္မာဒဿနန္တိပိ။
ဣမိနာ ပန ဉာဏေန၊
သံယုတ္တော ဗုဒ္ဓသာသနေ၊
ဟောတိ လဒ္ဓပတိဋ္ဌောဝ၊
သောတာပန္နော ဟိ စူဠကော။
တသ္မာ သပညော ပန အတ္ထကာမော၊
ယော နာမရူပဿ ဟေတုပစ္စယာနိ၊
ပရိဂ္ဂဟံ သာဓု ကရောတိ ဓီရော၊
ခိပ္ပံ သ နိဗ္ဗာနပုရံ ဥပေတိ။
ဣတိ အဘိဓမ္မာဝတာရေ ကင်္ခါဝိတရဏဝိသုဒ္ဓိနိဒ္ဒေသော နာမ
ဧကူနဝီသတိမော ပရိစ္ဆေဒေါ။