📜

၃။ တတိယော ပရိစ္ဆေဒေါ

စေတသိကဝိဘာဂနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ

၈၉။ နာမသာမညတောယေဝဒွေပညာသာတိ ဖဿာဒိနာမသာမညေန ဒွီဟိ အဓိကာ ပဏ္ဏာသ ဟောန္တိ၊ သမ္ပယုတ္တဓမ္မဘေဒတော ပန ဧကူနနဝုတိစိတ္တသမ္ပယုတ္တော ဖဿော ဧကူနနဝုတိဝိဓောတိ ဧဝမာဒိနာ ဗဟုဝိဓာပိ ဟောန္တီတိ အတ္ထော။

နနု စ ဖဿာဒယော ဟေဋ္ဌာ ပါဠိက္ကမေန ဒဿိတာ၊ ဣဓ ပန ကသ္မာ န တထာ ဝုတ္တာတိ? ဧကေကသဘာဝဝန္တာနံ တံတံသာမညာပေက္ခာယ ဧကသ္မိံ ဌာနေ နိဒ္ဒိသိတုကာမတ္တာ။ ဖဿာဒယော ဟိ မနက္ကာရာဝသာနာ တေရသ ကုသလာကုသလာဗျာကတသာမညတော ဧကတော ဝုတ္တာ၊ မဇ္ဈတ္တာဒယော မုဒိတာဝသာနာ ပဉ္စဝီသတိ ကုသလာဗျာကတသာမညတော၊ လောဘာဒယော ပန အနောတ္တပ္ပာဝသာနာ အကုသလဘာဝသာမညတောတိ ဧဝံ တံတံသာမညာပေက္ခာယ သမာနသဘာဝါ ဓမ္မာ ဧကတော ဝုတ္တာတိ။

၉၀။ ဧဝံ ဖဿာဒယော ဓမ္မေ ဥဒ္ဒိသိတွာ ဣဒါနိ ‘‘ဧတ္တကေသု အယံ ဓမ္မော သမုပလဗ္ဘတီ’’တိ စိတ္တုပ္ပာဒေသု တေသံ ပယောဂံ ဒဿေတုံ ပဌမံ တာဝ စိတ္တဂဏနံ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘စတုပညာသဓာ’’တိအာဒိ။ ကာမေတိ ကာမာဝစရေတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဧဝံ ‘‘ရူပေ အရူပေ’’တိ ဧတ္ထာပိ။ အာသဝဝိသယတ္တာဘာဝတော န ဝိဇ္ဇန္တိ ဧတေသု အာသဝါတိ အနာသဝါ။

၉၁-၂။ သမာသတောတိ ဝိတ္ထာရာပေက္ခာယ ဝုတ္တံ၊ န ဣတောပိ သမာသဿ အဘာဝတော။ အတိသင်္ခေပတော ပန ဧကူနနဝုတိ စိတ္တုပ္ပာဒါ ဟောန္တိ။ ဧတေသူတိ ဣမေသု စိတ္တုပ္ပာဒေသု။ တေသံ ဖဿာဒီနံ ဓမ္မာနံ ဥပ္ပတ္တိံ ဧကေကံ ဥဒ္ဓရိတွာ စိတ္တစေတသိကေသု ဘိက္ခူနံ ပါဋဝတ္ထာယ ပဝက္ခာမီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဧကကန္တိ ဧကေကံ၊ ဂါထာဗန္ဓဝသေန ဧ-ကာရလောပေါ။

၉၃။ စေတသိကဝိဘာဂံ ဝတ္တုကာမောပိ အဝိနိဗ္ဘောဂဓမ္မေ ဒဿေတုံ စိတ္တေန သဟ ဧကတော ကတွာ အာဟ ‘‘ဖဿပဉ္စက’’န္တိ။ ဧကတော ဥပ္ပာဒေါ ဧတေသန္တိ ဧကုပ္ပာဒါ၊ သဟ ခီယန္တီတိ သဟက္ခယာ၊ ဧကတော ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ ဧကတော နိရုဇ္ဈနကာတိ အတ္ထော။

၉၄။ သဗ္ဗေသွေဝ ဧကဝီသသတေသု စိတ္တေသု သမုပလဗ္ဘနတော သဗ္ဗသာဓာရဏာ။ ကိဉ္စာပိ အနန္တရဂါထာယ စိတ္တေန သဟ ဧကုပ္ပာဒါဒိဘာဝကထနေနေဝ ဣမေသံ သဗ္ဗသာဓာရဏတာ ဝုတ္တာ၊ တတ္ထ ပန ဧကုပ္ပာဒါဒိမတ္တကထနမေဝ ဣစ္ဆိတံ၊ န သဗ္ဗသာဓာရဏတာ။ ဝုတ္တောပိ ဝါယမတ္ထော တတ္ထ အပါကဋတ္တာ ပုန ပါကဋံ ကတွာ ဣဓ ဝုတ္တောတိ။

၉၅-၁၀၀။ ဒွိပဉ္စဝိညာဏဝဇ္ဇိတစတုစတ္တာလီသကာမာဝစရစိတ္တေသု၊ လောကိယလောကုတ္တရဝသေန ဧကာဒသသု ပဌမဇ္ဈာနိကစိတ္တေသု စာတိ ပဉ္စပညာသစိတ္တေသု ဝိတက္ကဿ ဒေသိတတ္တာ အာဟ ‘‘ဝိတက္ကော…ပေ… သမုဒီရိတော’’တိ။ ဝိစာရော ပဉ္စပညာသသဝိတက္ကစိတ္တေသု စေဝ ဧကာဒသသု ဒုတိယဇ္ဈာနိကစိတ္တေသု စာတိ ဆသဋ္ဌိစိတ္တေသု ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ အာဟ ‘‘စာရော…ပေ… ဇာယတေ’’တိ။

ဧကပညာသစိတ္တေသု ပီတီတိ ကာယဝိညာဏဝဇ္ဇိတေသု အဋ္ဌာရသသု သောမနဿသဟဂတကာမာဝစရစိတ္တေသု စေဝ စတုတ္ထပဉ္စမဇ္ဈာနဝဇ္ဇိတတေတ္တိံသရူပဇ္ဈာနိကစိတ္တေသု စာတိ ဧကပညာသစိတ္တေသု ပီတိ ဇာယတိ။ တေသဋ္ဌိယာ သုခန္တိ ဧကပဏ္ဏာသသပ္ပီတိကစိတ္တေသု စေဝ ဧကာဒသသု စတုတ္ထဇ္ဈာနိကစိတ္တေသု၊ ကုသလဝိပါကကာယဝိညာဏေ စာတိ တေသဋ္ဌိယာ စိတ္တေသု သုခံ ဇာယတိ။ တေသဋ္ဌိသုခသဟဂတစိတ္တာနိ စေဝ တီဏိ စ ဒုက္ခသဟဂတာနီတိ ဆသဋ္ဌိစိတ္တေ ဝဇ္ဇေတွာ အဝသေသပဉ္စပဏ္ဏာသစိတ္တေသု ဥပေက္ခာ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ အာဟ ‘‘ဥပေက္ခာ ပဉ္စပညာသစိတ္တေသူ’’တိ။ ဒုက္ခံ တီသူတိ ဒွီသု ပဋိဃစိတ္တေသု စေဝ အကုသလဝိပါကကာယဝိညာဏေ စာတိ တီသု စိတ္တေသု ဒုက္ခံ ဇာယတိ။ ဟောတိ…ပေ… သောမနဿိန္ဒြိယန္တိ တေသဋ္ဌိယာ သုခသဟဂတစိတ္တေသု ဧကမေဝ ကာယဝိညာဏံ အပနေတွာ အဝသေသေသု သောမနဿိန္ဒြိယံ ဟောတိ။ အကုသလဝိပါကကာယဝိညာဏဝသေန ဧကမေဝ ဒုက္ခိန္ဒြိယသဟဂတံ၊ တထာ ကုသလဝိပါကကာယဝိညာဏမေဝ သုခိန္ဒြိယသမ္ပယုတ္တန္တိ အာဟ ‘‘ဒုက္ခိန္ဒြိယံ…ပေ… သုခိန္ဒြိယ’’န္တိ။

အဟေတုကဝိပါကကိရိယာမနောဓာတုဝဇ္ဇိတေသု မဇ္ဈိမဂဏနာယ ပဉ္စာဓိကသတပရိမိတေသု ကုသလာကုသလဝိပါကကိရိယာစိတ္တေသု ဝီရိယံ ဒေသိတန္တိ အာဟ ‘‘ပဉ္စုတ္တရ…ပေ… အာဟာ’’တိ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကသမ္ပရာယိကတ္ထေသု သတ္တေ ဝိနေတိ၊ ဝိဂတော ဝါ နာယကော ဣမဿ၊ ဝိသိဋ္ဌော ဝါ သဗ္ဗလောကဿ နာယကော သာမိ၊ ဝိသေသေန ဝါ ဝိနေယျသတ္တေ နိဗ္ဗာနပုရံ နေတီတိ ဝိနာယကော။ သမာဓိန္ဒြိယံ ဝိစိကိစ္ဆာဝဇ္ဇိတဝီရိယသဟဂတစိတ္တေသု ဝုတ္တန္တိ အာဟ ‘‘စတုတ္တရသတေ’’တိအာဒိ။

အဋ္ဌာရသ အဟေတုကစိတ္တာနိ၊ ဒွေ ဧကဟေတုကစိတ္တာနိ စ ဝဇ္ဇေတွာ အဝသေသဧကုတ္တရသတေ စိတ္တေ ဆန္ဒော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ဒဿေတုံ ‘‘သဗ္ဗာဟေတုကစိတ္တာနီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဒသ ဝိညာဏေတိ ကုသလာကုသလဝိပါကဝသေန ဒွိဂုဏိတေ စက္ခာဒိကေ ပဉ္စဝိညာဏေ။

၁၀၂-၆။ နိယတာ န ယေဝါပနကာ ဝိယ ကဒါစီတိ အတ္ထော။ ကထံ ပနေတေ ဧကနဝုတိယာ စိတ္တေသွေဝ ဇာယန္တီတိ အာဟ ‘‘အဟေတုကေသူ’’တိအာဒိ။ ဧကူနာသီတိယာတိ ဒွါဒသ ဉာဏသမ္ပယုတ္တကာမာဝစရာနိ၊ ပဉ္စဒသ ရူပါဝစရာနိ၊ ဒွါဒသ အရူပါဝစရာနိ၊ သမစတ္တာလီသ လောကုတ္တရစိတ္တာနီတိ ဧဝံ ဧကူနာသီတိယာ တိဟေတုကစိတ္တေသု။ အဋ္ဌဝီသတိယာ စိတ္တေတိ သောဠသသု ကာမာဝစရကုသလမဟာကိရိယာသု၊ ဒွါဒသသု စ လောကိယစတုတ္ထဇ္ဈာနစိတ္တေသု စာတိ အဋ္ဌဝီသတိစိတ္တေသု။ သာဋ္ဌကေ စတ္တာလီသဝိဓေတိ အဋ္ဌသဟိတေ စတ္တာလီသဝိဓေ၊ အဋ္ဌစတ္တာလီသဝိဓေတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဆ ယုဂဠာနီတိ ကာယပဿဒ္ဓိစိတ္တပဿဒ္ဓါဒီနိ ဆ ယုဂဠာနိ။ ကုသလာဗျာကတာ စာတိ ကုသလစိတ္တသမ္ပယောဂတော ကုသလာ၊ အဗျာကတစိတ္တသမ္ပယောဂတော အဗျာကတာတိ ကုသလေနပကာသနဝိဓာနေသု ဆေကေန သတ္ထုနာ ပကာသိတာ ဒေသိတာတိ အတ္ထော။

၁၀၈-၁၁၁။ သံသယောတိ ဝိစိကိစ္ဆာ။ သာ ဟိ သံသေတိ သမန္တတော သေတိ၊ ‘‘ဧဝံ နု ခေါ၊ နော နု ခေါ’’တိ ပရိသပ္ပတီတိ သံသယော။ မဟန္တေ သီလက္ခန္ဓာဒိကေ ဧသတိ ဂဝေသတီတိ မဟေသီ။ တေန မဟေသိနာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန။ အဋ္ဌသူတိ အဋ္ဌလောဘသဟဂတစိတ္တေသု။ စတူသူတိ တေသွေဝ ဒိဋ္ဌိသဟဂတစိတ္တေသု။ ဒိဋ္ဌိဝိယုတ္တေသု စတူသူတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဒွီသွေဝါတိ ဒွီသု ဒေါသမူလကစိတ္တေသု။ ဒွီသု ဇာယန္တိ နော သဟာတိ ဒေါသမူလေသွေဝ ဒွီသု ဇာယန္တိ၊ သဟ ပန န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဥသူယနကာလေ ဣဿာ၊ မစ္ဆရဏကာလေ မစ္ဆေရန္တိအာဒိနာ နာနာ ဟုတွာဝ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ ပဉ္စသူတိ ပဉ္စသု သသင်္ခါရိကစိတ္တေသု။

၁၁၂။ စိတ္တဿ စေတသိကတ္တာဘာဝေပိ ကုသလာကုသလာဗျာကတဓမ္မာနံ ဂဏနဋ္ဌာနတော ‘‘မနော’’တိ စိတ္တမ္ပိ ဝုတ္တံ။

၁၁၄-၅။ ဧတ္တာဝတာ စေတသိကဝိဘာဂံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ ဧကေကသ္မိံ စိတ္တုပ္ပာဒေ လဗ္ဘမာနရာသီသု အင်္ဂဝိဘာဂဒဿနတ္ထံ ‘‘ဧကူနတိံသစိတ္တေသူ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ နနု စ ဖဿပဉ္စမကရာသိ သဗ္ဗပဌမံ အာဂတာ၊ သာ ကသ္မာ န ဝုတ္တာတိ? သဗ္ဗသာဓာရဏဘာဝတော။ န ဟိ သော စိတ္တုပ္ပာဒေါ အတ္ထိ၊ ယော ဖဿပဉ္စမကဝိနိမုတ္တောတိ။ ဧကာဒသ ပဌမဇ္ဈာနိကာနိ သောမနဿသဟဂတာနိ၊ ဒွါဒသ သဟေတုကကာမာဝစရာနိ၊ တထာ စတ္တာရိ အကုသလာနိ၊ သုခသန္တီရဏဟသိတုပ္ပာဒါနိ ဒွေတိ ဧကူနတိံသစိတ္တေသု ပဉ္စင်္ဂိကံ ဈာနံ ပဉ္စကရာသိသင်္ခါတံ မတံ။ စတု…ပေ… နိဒ္ဒိသေတိ ဧကာဒသ ဒုတိယဇ္ဈာနိကာနိ၊ ကုသလဝိပါကကိရိယာဝသေန ဒွါဒသ ဥပေက္ခာသဟဂတသဟေတုကကာမာဝစရာနိ၊ ဥပေက္ခာဒေါမနဿသဟဂတာနိ အဋ္ဌ အကုသလာနိ၊ ဒွိပဉ္စဝိညာဏဝဇ္ဇိတဥပေက္ခာသဟဂတာနိ ဆ အဟေတုကစိတ္တာနိ စာတိ ဣမာနိ သတ္တတိံသ စိတ္တာနိ ယထာယောဂံ စတူဟိ ဈာနင်္ဂေဟိ ယုတ္တာနိ။ ဧတ္ထ ဟိ ဧကာဒသ ဒုတိယဇ္ဈာနိကာနိ ဝိစာရပီတိသုခသမာဓီဟိ သဟဂတာနိ၊ ဣတရာနိ ယထာယောဂံ ဥပေက္ခာဒေါမနဿေသု ဧကေကေန ဝိတက္ကဝိစာရသမာဓီဟီတိ စတူဟိ သမ္ပယုတ္တာနိ။

ဧကာဒသဝိဓန္တိ ဧကာဒသဝိဓံ တတိယဇ္ဈာနိကစိတ္တံ ပီတိသုခစိတ္တေကဂ္ဂတာယောဂတော တိဝင်္ဂိကမုဒီရိတံ။ စတုတ္တိံသ…ပေ… မုဒီရိတန္တိ ဒွါဒသ အရူပါဝစရစိတ္တာနိ၊ ဒွါဝီသတိ စတုတ္ထပဉ္စမဇ္ဈာနိကာနိ သာသဝါနာသဝါနီတိ စတုတ္တိံသ စိတ္တာနိ ယထာယောဂံ ဥပေက္ခေကဂ္ဂတာယောဂတော၊ သုခေကဂ္ဂတာယောဂတော စ ဒုဝင်္ဂိကမုဒီရိတံ။ စတုတ္ထဇ္ဈာနိကာနိ ဟိ ဧကာဒသ သုခေကဂ္ဂတာသဟိတာနိ၊ သေသာနိ တေဝီသတိ ဥပေက္ခေကဂ္ဂတာသဟိတာနိ။

၁၁၆။ သဘာဝေနာဝိတက္ကေသူတိ ဒုတိယဇ္ဈာနာဒယော ဝိယ ဘာဝနာဗလေန ဝိနာ သဘာဝေနေဝ အဝိတက္ကေသု ဒွိပဉ္စဝိညာဏေသု။ တေသု ဟိ ဝိဇ္ဇမာနာနိပိ သေသဈာနင်္ဂါနိ ဝိတက္ကဝိရဟေန ဥပနိဇ္ဈာနကိစ္စေသု အသမတ္ထာနိ။ တေနေဝ ဟိ အဋ္ဌကထာယမ္ပိ ‘‘ဝိတက္ကပစ္ဆိမကဉှိ ဈာနင်္ဂံ နာမာ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဘာဝနာယ အဝိတက္ကဘာဝပ္ပတ္တာနိ ပန ဘာဝနာဗလေနေဝ ဥပနိဇ္ဈာနကိစ္စေသု ပဋုတရာ၊ တသ္မာ သဘာဝေနာဝိတက္ကေသု ဈာနင်္ဂါနိ န ဥဒ္ဓရေယျ။ ‘‘န ဥဒ္ဓဋာ’’တိ ဝါ ပါဌော၊ န ဥဒ္ဓဋာနီတိ အတ္ထော။

ယဒိ ဧဝံ ကသ္မာ ဒွိပဉ္စဝိညာဏေသု သရူပေနေဝ စိတ္တေကဂ္ဂတာ ဝုတ္တာ၊ နနု တဿာ ဝိတက္ကဝိရဟေန ဈာနင်္ဂကိစ္စေ အသမတ္ထတာယ ရာသိဘဇနာဘာဝတော ယေဝါပနကဝသေန ဝစနံ ယုတ္တန္တိ ? ဝုစ္စတေ – ကုသလာကုသလေသု အဝိဇ္ဇမာနဓမ္မဿ ဝိပါကေသုပိ အနုပလဗ္ဘနတော ဈာနင်္ဂကိစ္စဿ အကရဏေပိ ကုသလာကုသလေသု ဒေသိတနိယာမေနေဝ သရူပေန ဣဓာပိ ဝုတ္တာ။ ဟောတု တာဝ ဧတံ၊ ဈာနရာသိယံ ဝေဒနာ ကသ္မာ ဝုတ္တာ။ သာ ဟိ သဗ္ဗစိတ္တသာဓာရဏဘာဝတော ဖဿပဉ္စကရာသိမှိ စေဝ၊ ဥပေက္ခာဒိဣန္ဒြိယဘာဝတော ဣန္ဒြိယရာသိမှိယေဝ ဝတ္တဗ္ဗာ၊ န ဣတရတ္ထ တဒဘာဝတောတိ? သစ္စံ၊ ဝေဒနာ ပန သဗ္ဗဝေဒနာနံ သာမညသဘာဝေန ဖဿပဉ္စကေ အာဂတဝေဒနာ စ အပရေန ဝိသေသဝစနေန တတ္ထ နိဒ္ဒိဋ္ဌာ၊ န တတ္ထ အန္တောကရဏတ္ထံ။ တေနေဝ ဟိ ဓမ္မသင်္ဂဏိယံ ဒွိပဉ္စဝိညာဏေသု သင်္ဂဟဝါရေ ဈာနင်္ဂရာသိ န ဥဒ္ဓဋာတိ ရူပဓာတုယံ တိဏ္ဏံ မဟာဘူတာနံ အပ္ပဋိဃဘာဝေပိ ကာမဓာတုယံ သပ္ပဋိဃမဟာဘူတေဟိ သမာနဘာဝတော တတ္ထာပိ သပ္ပဋိဃဘာဝေါ ဝိယ ဒွိပဉ္စဝိညာဏေသု ဝေဒနာစိတ္တေကဂ္ဂတာနံ ဝိတက္ကဝိယောဂေန ဈာနကိစ္စာကရဏေပိ သဝိတက္ကစိတ္တေသု ဈာနစိတ္တသမင်္ဂီဝေဒနာဒီဟိ သမာနတ္တာ ဈာနင်္ဂဘာဝေန ဝစနံ နာမ ယုတ္တံ။ တေနေဝ စ နာမရူပသမာသေ ‘‘ဖဿပဉ္စကရာသိဈာနဒုကရာသိဣန္ဒြိယတ္တိကရာသီ’’တိ ဝုတ္တန္တိ။ အထ ဝါ ကိံ ဧတာယ ယုတ္တိစိန္တာယ၊ ဓမ္မသဘာဝဝေဒိနာ တထာဂတေန ဓမ္မသဘာဝံ အဝိရဇ္ဈိတွာ ဒေသိတန္တိ န ဧတ္ထ အနုယောဂေါ ကာတဗ္ဗောတိ။ အဟေတုကစိတ္တာနံ အာရမ္မဏေ သုပ္ပတိဋ္ဌိတတာဘာဝေန အနိယျာနိကတ္တာ ဝုတ္တံ ‘‘သဗ္ဗာ…ပေ… န ဥဒ္ဓရေ’’တိ။ ဝုတ္တဉှေတံ အဋ္ဌကထာယမ္ပိ ‘‘ဟေတုပစ္ဆိမကော မဂ္ဂေါ’’တိ။

၁၁၇။ တီဏိ သောဠသစိတ္တေသူတိ ပန္နရသသု အဟေတုကဝိပါကစိတ္တေသု စေဝ ကိရိယာမနောဓာတုမှိ စာတိ သောဠသသု စိတ္တေသု။ မနိန္ဒြိယံ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ ဝေဒနိန္ဒြိယေသု လဗ္ဘမာနမေကန္တိ တီဏိန္ဒြိယာနိ ဟောန္တိ။ ဣမေသုပိ ကုသလဝိပါကကာယဝိညာဏဓာတုယံ မနိန္ဒြိယသုခိန္ဒြိယဇီဝိတိန္ဒြိယဝသေန တီဏိန္ဒြိယာနိ၊ အကုသလဝိပါကကာယဝိညာဏဓာတုယံ ဒုက္ခိန္ဒြိယေန သဟ တီဏိ၊ သုခသန္တီရဏေ သောမနဿိန္ဒြိယေန သဟ တီဏိ၊ အဝသေသတေရသစိတ္တေသု ဥပေက္ခိန္ဒြိယေန သဟ တီဏီတိ။ ဧတ္ထ စိတ္တန္တိ သသမ္ပယုတ္တဓမ္မဿ စိတ္တုပ္ပာဒဿ အဓိပ္ပေတတ္တာ မနိန္ဒြိယဿာပိ အာဓာရဘာဝေါ ယုဇ္ဇေယျ။ ဣတရထာ ဟိ မနိန္ဒြိယန္တိ စိတ္တဿေဝ ဂဟဏေ တဿ အတ္တနော စ အာဓာရဘာဝေါ န ယုဇ္ဇတီတိ။ ဧကသ္မိံ ပန စတ္တာရီတိ ဧကသ္မိံ ဝိစိကိစ္ဆာသဟဂတေ ဝီရိယိန္ဒြိယမနိန္ဒြိယဇီဝိတိန္ဒြိယဥပေက္ခိန္ဒြိယဝသေန စတ္တာရိ။ ပဉ္စ တေရသသူတိ ဌပေတွာ ဝိစိကိစ္ဆာသဟဂတံ အဝသေသာနိ ဧကာဒသ အကုသလစိတ္တာနိ၊ ကိရိယာဟေတုကမနောဝိညာဏဓာတုဒွယန္တိ တေရသသု စိတ္တေသု ဝီရိယိန္ဒြိယာဒီနိ တီဏိ၊ သမာဓိန္ဒြိယံ၊ ဝေဒနိန္ဒြိယေသု လဗ္ဘမာနံ ဧကန္တိ ပဉ္စိန္ဒြိယာနိ။ ဧတ္ထ ဟိ ဒွီသု ဒေါသမူလေသု ဝီရိယိန္ဒြိယသမာဓိန္ဒြိယမနိန္ဒြိယဇီဝိတိန္ဒြိယဒေါမနဿိန္ဒြိယဝသေန ပဉ္စ၊ ပဉ္စသု သောမနဿသဟဂတေသု ပုရိမာနိ စတ္တာရိ သောမနဿိန္ဒြိယေန သဒ္ဓိံ ပဉ္စ၊ သေသေသု ဥပေက္ခိန္ဒြိယေန သဒ္ဓိံ ပဉ္စ ဟောန္တိ။

၁၁၈။ သတ္တ ဒွါဒသစိတ္တေသူတိ ဒွါဒသသု ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တစိတ္တေသု သဒ္ဓါသတိသမာဓိဝီရိယဇီဝိတမနိန္ဒြိယာနိ စ ဝေဒနိန္ဒြိယေသု လဗ္ဘမာနမေကန္တိ သတ္တ ဣန္ဒြိယာနိ။ တတ္ထ ဟိ ဆသု သောမနဿသဟဂတေသု သဒ္ဓိန္ဒြိယာဒီနိ ဆ သောမနဿိန္ဒြိယေန သဒ္ဓိံ သတ္တ၊ ဣတရေသု ဆသု ဥပေက္ခိန္ဒြိယေန သဒ္ဓိံ သတ္တ ဟောန္တိ။ ဧကေနူနေသု…ပေ… မနေသု စာတိ ဒွါဒသ ဉာဏသမ္ပယုတ္တာနိ ကာမာဝစရာနိ၊ သတ္တဝီသတိ လောကိယဇ္ဈာနစိတ္တာနိ စာတိ ဧကူနစတ္တာလီသဝိဓေသု လောကိယစိတ္တေသု ပုရိမာနိ သတ္တ၊ ပညိန္ဒြိယဉ္စာတိ အဋ္ဌေဝ ဣန္ဒြိယာနိ။ ဧတ္ထ ဟိ သောမနဿသဟဂတေသု ဆသု ကာမာဝစရေသု၊ ဒွါဒသသု ရူပါဝစရစတုက္ကဇ္ဈာနေသု စာတိ အဋ္ဌာရသစိတ္တေသု သောမနဿိန္ဒြိယေန၊ သေသေသု စ ဥပေက္ခိန္ဒြိယေန သဒ္ဓိံ ယောဇေတွာ အဋ္ဌိန္ဒြိယာနိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။

၁၁၉။ စတ္တာလီသာယ စိတ္တေသု နဝကန္တိ သမစတ္တာလီသဝိဓေသု လောကုတ္တရစိတ္တေသု ပုရိမာနိ အဋ္ဌဣန္ဒြိယာနိ၊ အနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယံ အညိန္ဒြိယံ အညာတာဝိန္ဒြိယန္တိ ဣမေသု လဗ္ဘမာနမေကန္တိ ဣန္ဒြိယာနံ နဝကာ။ သောတာပတ္တိမဂ္ဂေသု ဟိ အနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယံ လဗ္ဘတိ။ သောတာပတ္တိဖလတော ပဋ္ဌာယ အရဟတ္တမဂ္ဂပရိယောသာနေသု တံ န လဗ္ဘတိ။ တဿ ဌာနေ အညိန္ဒြိယံ။ အရဟတ္တဖလေ တမ္ပိ န လဗ္ဘတိ။ တဿ ဌာနေ အညာတာဝိန္ဒြိယံ တိဋ္ဌတီတိ။ ဧဝန္တိ ဆဟိ ဣန္ဒြိယေဟိ သမ္ပယုတ္တဿ အဘာဝတော ကတ္ထစိ တီဏိ၊ ကတ္ထစိ စတ္တာရိ၊ ကတ္ထစိ ပဉ္စ၊ ကတ္ထစိ သတ္တ၊ ကတ္ထစိ အဋ္ဌ၊ ကတ္ထစိ နဝိန္ဒြိယာနီတိ ဧဝံ ဆဟိ အာကာရေဟိ ဣန္ဒြိယယောဂေါပိ၊ န ကေဝလံ ဈာနင်္ဂယောဂေါဝ၊ အထ ခေါ ဣန္ဒြိယေဟိ သဟ စိတ္တုပ္ပာဒါနံ သမ္ပယောဂေါပိ ဝေဒိတဗ္ဗောတိ။

၁၂၀-၃။ ဣဒါနိ မဂ္ဂင်္ဂသမ္ပယောဂံ ဒဿေန္တော ပဌမံ တာဝ ယေသု စိတ္တေသု မဂ္ဂင်္ဂါနိ န လဗ္ဘန္တိ၊ တာနိ ဒဿေတွာ ပစ္ဆာ မဂ္ဂင်္ဂယောဂစိတ္တုပ္ပာဒေ ဒဿေတုံ ‘‘အမဂ္ဂင်္ဂါနီ’’တိအာဒိမာဟ။ ဧတ္ထာတိ ဧတသ္မိံ ဧကဝီသသတပ္ပဘေဒေ စိတ္တသ္မိံ၊ ဣမသ္မိံ မဂ္ဂင်္ဂါဓိကာရေ ဝါ။ ဝိညာဏေသု ဒွိပဉ္စသူတိ သဘာဝါဝိတက္ကေသု စက္ခာဒီသု ဒွိပဉ္စဝိညာဏေသု။ ကိဉ္စာပိ ဟေဋ္ဌာ ဒွိပဉ္စဝိညာဏေသု ဈာနင်္ဂါဘာဝေါ၊ အဟေတုကေသု စ မဂ္ဂင်္ဂါဘာဝေါ ဝုတ္တောဝ၊ အဈာနင်္ဂါနိ ပန တတ္ထ အဓိကာရဝသေန ဝုတ္တာနိ၊ ဣဓ ပသင်္ဂါဂတဝသေန။ အမဂ္ဂင်္ဂါနိ တတ္ထ ပသင်္ဂါဂတဝသေန၊ ဣဓ အဓိကာရဝသေနာတိ န ကောစိ ပုနရုတ္တိဒေါသော။

ဧကန္တိ ဝိစိကိစ္ဆာသမ္ပယုတ္တံ စိတ္တံ။ တဉှိ မိစ္ဆာသင်္ကပ္ပမိစ္ဆာဝါယာမယောဂတော ဒွေ မဂ္ဂင်္ဂါနိ ဧတ္ထာတိ ဒုမဂ္ဂင်္ဂံ။ တိမဂ္ဂင်္ဂါနိ သတ္တသူတိ စတ္တာရိ ဒိဋ္ဌိဝိပ္ပယုတ္တာနိ၊ ဒွေ ဒေါသမူလာနိ၊ ဥဒ္ဓစ္စသဟဂတစိတ္တန္တိ သတ္တသု မိစ္ဆာသင်္ကပ္ပမိစ္ဆာဝါယာမမိစ္ဆာသမာဓိယောဂတော တိမဂ္ဂင်္ဂါနိ။ စတ္တာလီသ…ပေ… စတုရင်္ဂိကောတိ ဒွါဒသ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တာနိ၊ စတ္တာရိ ဒိဋ္ဌိသမ္ပယုတ္တာနိ၊ ပဌမဇ္ဈာနိကဝဇ္ဇာနိ စတုဝီသတိ မဟဂ္ဂတစိတ္တာနီတိ စတ္တာလီသစိတ္တေသု ယော မဂ္ဂေါ လဗ္ဘတိ၊ သော ယထာယောဂံ သမ္မာသင်္ကပ္ပသမ္မာဝါယာမသမ္မာသတိသမ္မာသမာဓိယောဂတော၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိမိစ္ဆာသင်္ကပ္ပမိစ္ဆာဝါယာမမိစ္ဆာသမာဓိယောဂတော၊ သမ္မာဒိဋ္ဌိသမ္မာဝါယာမသမ္မာသတိသမ္မာသမာဓိယောဂတော စ စတုရင်္ဂိကော မတော။ တတ္ထ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တေသု ဒွါဒသသု ပဌမာနိ စတ္တာရိ၊ ဒိဋ္ဌိသမ္ပယုတ္တေသု မဇ္ဈိမာနိ၊ သေသေသု ပစ္ဆိမာနိ လဗ္ဘန္တိ။

ပဉ္စဒ္ဒသသု…ပေ… ပဉ္စင်္ဂိကောတိ ဒွါဒသသု ဉာဏသမ္ပယုတ္တကာမာဝစရေသု စေဝ တီသု လောကိယပဌမဇ္ဈာနိကေသု စာတိ ပန္နရသသု စိတ္တေသု သမ္မာဒိဋ္ဌိသမ္မာသင်္ကပ္ပသမ္မာဝါယာမသမ္မာသတိသမ္မာသမာဓိဝသေန ပဉ္စင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ။ နနု စ သမ္မာဝါစာဒယော ကာမာဝစရေသု လဗ္ဘန္တီတိ? သစ္စံ လဗ္ဘန္တိ၊ ပါဌေ ပန အနာဂတတ္တာ ဣဓ ပရိစ္စတ္တာတိ။ ဒွတ္တိံသစိတ္တေသူတိ ပဌမဇ္ဈာနိကဝဇ္ဇေသု ဒွတ္တိံသလောကုတ္တရစိတ္တေသု။ သတ္တင်္ဂိကောတိ အဝိတက္ကတ္တာ သမ္မာသင်္ကပ္ပော န လဗ္ဘတီတိ တံ ပရိစ္စဇိတွာ အဝသေသသတ္တမဂ္ဂင်္ဂဝသေန သတ္တင်္ဂိကော ဝုတ္တော။

ယတ္ထ ပန သမ္မာသင်္ကပ္ပော လဗ္ဘတိ၊ တတ္ထ တေန သဟ အဋ္ဌင်္ဂိကောတိ အာဟ ‘‘မဂ္ဂေါ အဋ္ဌသူ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ အဋ္ဌသု စိတ္တေသူတိ ပဌမဇ္ဈာနိကေသု အဋ္ဌသု လောကုတ္တရစိတ္တေသု။ ဧဝန္တိ ဆဟိ မဂ္ဂင်္ဂေဟိ သမ္ပယုတ္တဿ အဘာဝတော ကတ္ထစိ ဒွေ မဂ္ဂင်္ဂါနိ၊ ကတ္ထစိ တီဏိ၊ ကတ္ထစိ စတ္တာရိ၊ ကတ္ထစိ ပဉ္စ၊ ကတ္ထစိ သတ္တ၊ ကတ္ထစိ အဋ္ဌာတိ ဧဝံ ဆဟိ ပကာရေဟိ။

၁၂၄-၆။ ဣဒါနိ ဗလသမ္ပယောဂံ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ဗလာနိ ဒွေ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ ဝီရိယဗလသမာဓိဗလဝသေန ဒွေ ဗလာနိ ကိရိယာဟေတုကမနောဝိညာဏဓာတုဒွယေ ဝိဘင်္ဂဝါရေ အာဂတာနိ ဝီရိယဗလသမာဓိဗလာနိ ပစ္စေကံ လဗ္ဘန္တီတိ ‘‘ဒွေ ဒွိစိတ္တေသူ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဧကသ္မိံ တီဏီတိ ဧကသ္မိံ ဝိစိကိစ္ဆာသဟဂတေ ဝီရိယဗလအဟိရိကဗလအနောတ္တပ္ပဗလဝသေန တီဏိ ဗလာနိ။ ဧကာဒသသု စတ္တာရီတိ ဝိစိကိစ္ဆာသဟဂတဝဇ္ဇေသု ဧကာဒသသု အကုသလစိတ္တေသု သမာဓိဗလဉ္စေဝ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တာနိ တီဏီတိ စတ္တာရိဗလာနိ။ ဆ ဒွါဒသသူတိ ဒွါဒသသု ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တစိတ္တေသု သဒ္ဓါဝီရိယသတိသမာဓိဟိရိဩတ္တပ္ပဝသေန ဆ ဗလာနိ။

ဧကူနာသီတိယာသတ္တာတိ ဒွါဒသသု ဉာဏသမ္ပယုတ္တကာမာဝစရစိတ္တေသု စေဝ သတ္တဝီသတိမဟဂ္ဂတစိတ္တေသု စ စတ္တာလီသာယ လောကုတ္တရစိတ္တေသု စာတိ ဧကူနာသီတိဝိဓေသု စိတ္တေသု သဒ္ဓါဝီရိယသတိသမာဓိပညာဟိရိဩတ္တပ္ပဝသေန သတ္တ ဗလာနိ။ သောဠသေဝါဗလာနီတိ ပဉ္စဒသ အဟေတုကဝိပါကာနိ၊ ကိရိယာမနောဓာတုအာဝဇ္ဇနဉ္စာတိ သောဠသ ဗလဝိပ္ပယောဂတော အဗလစိတ္တာနိ။ ဧဝန္တိ ပဉ္စဟိ ဗလေဟိ သမ္ပယုတ္တဿ အဘာဝတော ကတ္ထစိ ဒွေ၊ ကတ္ထစိ တီဏိ၊ ကတ္ထစိ စတ္တာရိ၊ ကတ္ထစိ ဆ၊ ကတ္ထစိ သတ္တာတိ ပဉ္စဟိ အာကာရေဟိ သဗလံ၊ ဣမေသု ဧကဿာပိ အဘာဝတော အဗလမ္ပိ စ ဝိညေယျံ၊ ဝိဇာနိတဗ္ဗန္တိ အတ္ထော။ ဟေတုရာသိအာဒယော ဝိနိစ္ဆယဘာဝတော န ဝုတ္တာတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ယေသု စိတ္တေသု ယာနိ ဈာနင်္ဂမဂ္ဂင်္ဂဗလိန္ဒြိယာနိ ဇာယန္တီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဂါထာဗန္ဓသုခတ္ထံ ဣန္ဒြိယာနံ ဩသာနကရဏံ။

ဣတိ အဘိဓမ္မတ္ထဝိကာသိနိယာ နာမ

အဘိဓမ္မာဝတာရသံဝဏ္ဏနာယ

စေတသိကဝိဘာဂနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။