📜

၅။ ပဉ္စမော ပရိစ္ဆေဒေါ

ဘူမိပုဂ္ဂလစိတ္တုပ္ပတ္တိနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ

၁၈၂-၈။ ဗုဒ္ဓိယာ ဝုဒ္ဓိံ ဝိရုဠှိံ ကရောတီတိ ဗုဒ္ဓိဝုဒ္ဓိကရံ။ ယဿ ယဿ နယဿ ကထနံ ပဋိညာတံ၊ တံ တံ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘စိတ္တာနံ ဘူမီသုပ္ပတ္တိ’’န္တိ။ တံ ဝတွာ ဘူမီနံ အာဓာရဝသေန ပသင်္ဂါဂတံ ဂတိဘေဒံ၊ ဘဝဘေဒဉ္စ ဒဿေတုံ ‘‘ဒေဝါ စေဝါ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ‘‘စတဿောပါယဘူမိယော’’တိ ဝတွာ အသုရဂတိယာ ပေတဂတိယံယေဝ သင်္ဂဟိတတ္တာ ‘‘ဂတိယော ပဉ္စာ’’တိ ဝုတ္တန္တိ ဝဒန္တိ။ မယံ ပန ‘‘တိဿောဝါပါယဘူမိယော’’တိ ပါဌေန ဘဝိတဗ္ဗန္တိ မညာမ။ န ဟိ ဧသ အနာကုလဝစနော အာစရိယော ဤဒိသံ ပုဗ္ဗာပရဝိရုဒ္ဓံ ဝိယ သမ္မောဟဇနကံ ဝစနံ ဘာသတိ။ ပါဠိယမ္ပိ ဟိ –

‘‘ပဉ္စ ခေါ ဣမာ၊ သာရိပုတ္တ၊ ဂတိယော။ ကတမာ ပဉ္စ? နိရယော တိရစ္ဆာနယောနိ ပေတ္တိဝိသယော မနုဿာ ဒေဝါ’’တိ (အ။ နိ။ ၉။၆၈) –

ဧဝံ တိဏ္ဏမေဝ အပါယာနံ ဝသေန ဝုတ္တံ။ ကာမရူပါရူပဝသေန တယော ဘဝါ။ တတ္ထာတိ တေသု တီသု ဘဝေသု။ တိံသေဝါတိ စတဿော အပါယဘူမိယော၊ သတ္တဝိဓာ ကာမသုဂတိဘူမိ၊ သောဠသ ရူပီဗြဟ္မလောကာ၊ စတဿော အရူပဘူမိယောတိ ဧကတိံသဘူမီနမန္တရေ စိတ္တပ္ပဝတ္တိအဓိကာရတ္တာ အသညဘူမိံ အပနေတွာ အဝသေသာ တိံသေဝ ဘူမိယောတိ အတ္ထော။ တာသု တိံသေဝ ပုဂ္ဂလာတိ တာသု ဘူမီသု ဥပ္ပန္နာ ပုဂ္ဂလာ ဘူမိဂဏနဝသေန တိံသေဝ ဟောန္တိ။ ဘူမိဝသေန တိံသဝိဓာပိ ပန ပဋိသန္ဓိစိတ္တဂဏနာယ ဧကူနဝီသတိ ဟောန္တီတိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ဘူမီသွေတာသူ’’တိအာဒိ။

ပဋိသန္ဓိကစိတ္တာနန္တိ ဒသ ကာမာဝစရပဋိသန္ဓိစိတ္တာနိ၊ ပဉ္စ ရူပါဝစရပဋိသန္ဓိစိတ္တာနိ၊ စတ္တာရိ အရူပါဝစရပဋိသန္ဓိစိတ္တာနီတိ ဣမေသံ ဧကူနဝီသတိပဋိသန္ဓိစိတ္တာနံ ဝသေန။ အသညီနမစိတ္တကာတိ အသညသတ္တာနံ အစိတ္တကာ ပဋိသန္ဓိ။ ဝုတ္တဉှေတံ –

‘‘အသညသတ္တာ ဒေဝါ အဟေတုကာ အနာဟာရကာ အဖဿကာ အဝေဒနကာ အသညကာ အစေတနကာ အစိတ္တကာ ပါတုဘဝန္တီ’’တိ။

ယဒိ ပဋိသန္ဓိဝသေန ဝီသတိ ပုဂ္ဂလာ၊ ကထံ ဘူမိဝသေန တိံသာတိ ဝုတ္တာ။ ဧကတိံသာတိ ဟိ ဝတ္တဗ္ဗန္တိ အာဟ ‘‘ဣဓာ’’တိအာဒိ။

န ဝိဇ္ဇတိ ဟေတု ဣမေသန္တိ အဟေတူ၊ ဒုဝေ၊ တီဏိ စ ဟေတူ ဣမေသန္တိ ဒွိတိဟေတူ၊ ပဋိသန္ဓိဝသေန အဟေတုကာ၊ ဒုဟေတုကာ၊ တိဟေတုကာ စာတိ အတ္ထော။ တတ္ထ အဟေတုကာ အာပါယိကာ စ၊ ဧကစ္စေ ဘူမဒေဝါ၊ မနုဿေသု ဇစ္စန္ဓဇစ္စဗဓိရဇစ္စုမ္မတ္တကနပုံသကဥဘတောဗျဉ္ဇနကာဒယော စ။ ဝုတ္တာဝသေသာ ကာမသုဂတိဝါသိနောဝ ဒုဟေတုကာ။ တိဟေတုကာ ပန ကာမသုဂတိဝါသိနောဝ။ အရိယာ ပန အဋ္ဌာတိ စတုန္နံ အရိယမဂ္ဂသမင်္ဂီနံ၊ စတုန္နဉ္စ အရိယဖလသမင်္ဂီနံ ဝသေန အဋ္ဌ အရိယပုဂ္ဂလာ ။ နနု စ အရိယာပိ တိဟေတုကာယေဝါတိ? သစ္စံ၊ စိတ္တုပ္ပာဒံ ပန ပတွာ တေသံ ဝိသေသသဗ္ဘာဝတော ဝိသုံယေဝ ဥဒ္ဓဋာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

၁၈၉-၉၂။ ‘‘ဘူမီသုပ္ပတ္တိံ ဘဏတော မေ နိဗောဓထာ’’တိ သုတွာ စောဒကော ‘‘တိံသဘူမီသူ’’တိအာဒိနာ သဗ္ဗေသံ ဘူမီနံ သာဓာရဏစိတ္တာနိ ပုစ္ဆတိ၊ ဣတရော ‘‘စုဒ္ဒသေဝါ’’တိ ဝိဿဇ္ဇေတိ။ တတ္ထ အဋ္ဌ ပရိတ္တကုသလာနိ၊ စတ္တာရိ ဒိဋ္ဌိဝိပ္ပယုတ္တာနိ၊ ဥဒ္ဓစ္စသဟဂတံ၊ မနောဒွါရာဝဇ္ဇနဉ္စာတိ စုဒ္ဒသေဝ၊ န ဦနာနိ နာဓိကာနိ၊ သဗ္ဗာသု တိံသဘူမီသု ဟောန္တိ၊ သဗ္ဗဘူမီနံ သာဓာရဏာနီတိ အတ္ထော။

သဒါ…ပေ… သိယုန္တိ ဒွေ ဒေါသမူလာနိ၊ ကုသလဝိပါကစက္ခုသောတဝိညာဏသမ္ပဋိစ္ဆနသန္တီရဏဒွယဝဇ္ဇိတာနိ အဋ္ဌာရသ ကာမာဝစရဝိပါကစိတ္တာနီတိ ဝီသတိ စိတ္တာနိ သဒါ ကာမေယေဝ ဘဝေ သိယုံ၊ န ကဒါစိ အညတ္ထ ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ အတ္ထော။ နနု စ ဗြဟ္မူနမ္ပိ အကုသလဝိပါကာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ? သစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တာနိ ကာမဘဝေ အနိဋ္ဌရူပါဒယော အာရဗ္ဘ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ဗြဟ္မလောကေ တေသံ အဘာဝတောတိ ကာမဘဝေယေဝ နိယမိတာနိ။ ရူပါဝစရဝိပါကစိတ္တာနိ ပဉ္စ ရူပါဝစရဘဝေယေဝ သိယုံ၊ စတ္တာရော စ အရူပါဝစရဝိပါကာ အရူပီသူတိ အာဟ ‘‘ပဉ္စ ရူပဘဝေ’’တိအာဒိ။

ကာမ…ပေ… ဘဝန္တီတိ ရူပါဝစရကုသလကိရိယစိတ္တာနိ စေဝ ကုသလဝိပါကာနိ စ စက္ခုသောတဝိညာဏသမ္ပဋိစ္ဆနသန္တီရဏာနိ ဝေါဋ္ဌဗ္ဗနဝဇ္ဇာနိ စ ဒွေ အဟေတုကကိရိယစိတ္တာနိ ပဌမမဂ္ဂဝိညာဏန္တိ အဋ္ဌာရသ စိတ္တာနိ ကာမရူပဘဝေယေဝ ဘဝန္တိ၊ န အရူပဘဝေ။ တတ္ထ ဟိ သဗ္ဗသော ရူပသညာနံ သမတိက္ကန္တတ္တာ ရူပါဝစရကုသလကိရိယာ နုပ္ပဇ္ဇန္တိ။ စက္ခုဝိညာဏာဒီနိ ဝတ္ထုဒွါရဝိရဟတော၊ ဟသိတုပ္ပာဒေါ ဧကန္တဝတ္ထုနိဿယတ္တာ၊ သောတာပတ္တိမဂ္ဂေါ ပရတောဃောသပစ္စယာယေဝ နိဗ္ဗတ္တနတော န ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဒွေစတ္တာလီသာတိ အဋ္ဌ ပရိတ္တကုသလာနိ၊ စတ္တာရိ အရူပကုသလာနိ၊ ပဌမမဂ္ဂဝဇ္ဇာနိ သတ္တ လောကုတ္တရစိတ္တာနိ၊ ပဋိဃဒွယဝဇ္ဇိတာနိ စ ဒသ အကုသလစိတ္တာနိ၊ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တအဟေတုကကိရိယာဒွယဝဇ္ဇိတာနိ နဝ ကာမာဝစရကိရိယစိတ္တာနိ၊ စတ္တာရိ အရူပါဝစရကိရိယစိတ္တာနီတိ ဧဝံ ဒွေစတ္တာလီသ စိတ္တာနိ တီသု ဘဝေသု ဟောန္တိ။

၁၉၃-၂၀၄။ ဧဝံ ဘဝဝသေန စိတ္တုပ္ပတ္တိံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ ကာလဝသေန ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ဌပေတွာ ပနာ’’တိအာဒိ။ သဗ္ဗာသန္တိ နိဒ္ဓါရဏတ္ထေ သာမိဝစနံ။ အဋ္ဌ မဟာကိရိယာ၊ အရဟတ္တမဂ္ဂဖလစိတ္တာနိ၊ အနာဂါမိဖလံ၊ နေဝသညာနာသညာယတနကုသလကိရိယာတိ တေရသေဝ စိတ္တာနိ အပါယရဟိတာသု ဆဗ္ဗီသဘူမီသု ဟောန္တိ အပါယေသု ဝိပါကာဝရဏသဗ္ဘာဝေ ဧတေသံ အနုပ္ပဇ္ဇနတော။ အပရာနိ ဆ စိတ္တာနီတိ သမ္ဗန္ဓော။ တာနိ ပန ရူပဘဝသာဓာရဏာနံ ပဉ္စပရိတ္တဝိပါကာနံ၊ ကိရိယမနောဓာတုယာ စ ဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။

ပဉ္စ စိတ္တာနီတိ ဒိဋ္ဌိသမ္ပယုတ္တဝိစိကိစ္ဆာဝသေန ပဉ္စ စိတ္တာနိ။ တာနိ ဟိ ပဉ္စသု သုဒ္ဓါဝါသဘူမီသု န လဗ္ဘန္တိ။ တတ္ထ အနာဂါမိခီဏာသဝါနမေဝ အဓိဝုတ္ထတ္တာ၊ တေသဉ္စ ပဌမမဂ္ဂေနေဝ ဣမေသံ ပဉ္စန္နံ ဝိညာဏာနံ အနုပ္ပာဒဓမ္မတံ အာပါဒိတတ္တာ။

အပရာနိ ဒုဝေတိ တတိယာရုပ္ပကုသလကိရိယစိတ္တာနိ။ တာနိ ဟိ နေဝသညာနာသညာယတနေသု အတိက္ကန္တာရမ္မဏတ္တာ၊ အပါယေသု စ အဟေတုကပဋိသန္ဓိကတ္တာ နုပ္ပဇ္ဇန္တိ။ စတုဝီသတီဘူမိသု ဒွေ စာတိ ဝိညာဏဉ္စာယတနကုသလကိရိယာဝသေန ဒွေ စိတ္တာနိ။ တေဝီသဘူမိသု ဒွေယေဝါတိ အာကာသာနဉ္စာယတနကုသလကိရိယစိတ္တာနိ။

ဧကာဒသဝိဓန္တိ ရူပါဝစရကုသလကိရိယာ ဟသိတုပ္ပာဒေါတိ ဧကာဒသ။ သောတာပတ္တိဖလံ ယာဝ အနာဂါမိမဂ္ဂေါ စတ္တာရိ စ စိတ္တာနိ သုဒ္ဓါဝါသအပါယဝဇ္ဇာသု ဧကဝီသတိဘူမီသု ဘဝန္တိ။ ဧကံ သောတာပတ္တိမဂ္ဂစိတ္တံ သုဒ္ဓါဝါသအပါယအရူပဘူမိဝဇ္ဇေသု သတ္တရသသု ဘူမီသု ဇာယတိ။ ဒွေ ဒေါသမူလာနိ၊ ကုသလဝိပါကဃာနဇိဝှာကာယဝိညာဏာနိ၊ သတ္တ အကုသလဝိပါကာတိ ဒွါဒသ စိတ္တာနိ မဟဂ္ဂတဘူမိဝဇ္ဇာသု ဧကာဒသသု ကာမဘူမီသု ဇာယန္တိ။ အဋ္ဌ မဟာဝိပါကစိတ္တာနိ ကာမာဝစရဒေဝမနုဿဝသေန သတ္တဘူမီသု ဇာယန္တိ။ ဆသု ဘူမိသူတိ ဝေဟပ္ဖလသုဒ္ဓါဝါသသင်္ခါတာသု ဆသု ပဉ္စမဇ္ဈာနဘူမီသု။

စတ္တာရိ…ပေ… ဘူမိသူတိ စတုတ္ထဇ္ဈာနဝိပါကော ပရိတ္တသုဘအပ္ပမာဏသုဘသုဘကိဏှဝသေန တီသု ဘူမီသု ဇာယတိ၊ ဒုတိယဇ္ဈာနဝိပါကော၊ တတိယဇ္ဈာနဝိပါကော စ ပရိတ္တာဘာအပ္ပမာဏာဘာအာဘဿရဝသေန တီသု ဘူမီသု၊ ပဌမဇ္ဈာနဝိပါကော ဗြဟ္မပါရိသဇ္ဇဗြဟ္မပုရောဟိတမဟာဗြဟ္မာဝသေန တီသု ဘူမီသု ဟောတီတိ ဧဝံ စတ္တာရိ စိတ္တာနိ ဧကေကဝသေန တီသု တီသု ဘူမီသု ဇာယန္တိ။

၂၀၆-၉။ ဧဝံ ဧတ္တကာနေဝ စိတ္တာနိ ဧတ္တကာသု ဘူမီသု ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ စိတ္တနိယမဝသေန ဥပ္ပတ္တိံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ ဧတ္တကာသု ဧဝ ဘူမီသု ဧတ္တကာနေဝ စိတ္တာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ ဘူမိနိယမဝသေန ဒဿေတုံ ‘‘ကုသလာကုသလာ ကာမေ’’တိအာဒိ အာရဒ္ဓံ။ တတ္ထ ကာမေ ကုသလာကုသလာ ဝီသတိ၊ တေသံ ပန္နရသ အဟေတုကာ ပါကာ၊ အာဝဇ္ဇနဒွယဉ္စာတိ သတ္တတိံသေဝ မာနသာ နရကာဒီသု စတူသုပိ အပါယေသု ဇာယရေ။ အဝသေသာနိ ပန သတ္တရသ ကာမာဝစရဝိပါကကိရိယစိတ္တာနိ၊ ပဉ္စတိံသ မဟဂ္ဂတလောကုတ္တရာနီတိ ဒွေပညာသ မာနသာ ကဒါစိပိ တေသု နုပ္ပဇ္ဇန္တိ အဘူမိဘာဝတောတိ အတ္ထော။

အသီတိ ဟဒယာတိ ဝုတ္တာဝသေသာနိ အသီတိ စိတ္တာနိ။ ဃာနာဒိဝိညာဏတ္တယန္တိ ကုသလဝိပါကဃာနာဒိဝိညာဏတ္တယံ။ ‘‘အပုညဇာ ပါကာ’’တိ အကုသလဝိပါကာနံ သဗ္ဗေသမေဝ ဂဟိတတ္တာ ဃာနာဒိဝိညာဏတ္တယံ အဂ္ဂဟိတဝိသေသမ္ပိ ပါရိသေသဉာယေန ကုသလဝိပါကမေဝ ဝိညာယတိ။

၂၁၃။ ဒေါမနဿန္တိ ဒေါမနဿသဟဂတံ။ ကြိယာ စ ဒွေတိ ဝေါဋ္ဌဗ္ဗနဝဇ္ဇိတာ ဒွေ အဟေတုကကိရိယာ။

၂၁၄။ ဘူမိဝသေနေဝါတိ ပုဂ္ဂလေ အနာမသိတွာ ကေဝလံ ဘူမိဝသေန။ ပုဂ္ဂလာနံ ဝသေန စ ဘူမိဝသေန စ စိတ္တုပ္ပတ္တိံ ဝိဘာဝယေတိ သမ္ဗန္ဓော။

၂၁၆-၈။ ပဉ္စဘူမိသူတိ စတုရာပါယမနုဿဝသေန ပဉ္စဘူမီသု။ အဟေတုကာနံ ပဋိသန္ဓိသဒိသတဒါရမ္မဏဝသေန ‘‘သတ္တတိံသေဝါ’’တိ ဝုတ္တံ၊ အညကမ္မေန ပန ဒွိဟေတုကတဒါရမ္မဏဿာပိ သမ္ဘဝတော ဧကစတ္တာလီသ ဟောန္တိ။ အာစရိယဇောတိပါလတ္ထေရဿ အဓိပ္ပာယေန တိဟေတုကဝိပါကေဟိပိ သဒ္ဓိံ ပဉ္စစတ္တာလီသေဝါတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ အဟေတုကဿ ဝုတ္တေဟီတိ အဟေတုကသတ္တဿ ဝုတ္တေဟိ သတ္တတိံသမာနသေဟိ သဟ။ နဝ ကြိယာတိ အဋ္ဌ မဟာကိရိယာ၊ ဟသိတုပ္ပာဒေါ စာတိ ဣမာနိ အသာဓာရဏကိရိယစိတ္တာနိ နဝ။

၂၂၀-၁။ ‘‘စတုပညာသ မာနသာ’’တိ ဝတွာ တေသံ သရူပတော ဒဿနတ္ထံ အာဟ ‘‘ဒွိဟေတုကဿာ’’တိအာဒိ။ ပုန ‘‘စတုပညာသာ’’တိအာဒိ ပန နိဂမနံ။

၂၂၃-၄။ ပညာသေဝဿ စိတ္တာနီတိ တိဟေတုကဿ ပုထုဇ္ဇနဿ ဝုတ္တစတုပညာသစိတ္တေသု ဒိဋ္ဌိဝိစိကိစ္ဆာသဟဂတဝဇ္ဇာနိ ဧကူနပညာသ၊ သောတာပတ္တိဖလန္တိ ဣမာနိ ပညာသေဝ စိတ္တာနိ အဿ ကာမာဝစရဿ သောတာပန္နဒေဟိနော ဇာယန္တေ။ နဝတိံသေဝါတိ ဧကူနစတ္တာလီသစိတ္တာနိ။ ပဌမံ ဖလန္တိ သောတာပတ္တိဖလံ။

၂၂၅-၈။ ဒုတိယဉ္စ ဖလံ ဟိတွာတိ သကဒါဂါမိဖလံ ဟိတွာ။ စ-သဒ္ဒေန သောတာပတ္တိဖလဉ္စ ဟိတွာတိ အတ္ထော။ အတ္တနော ဖလေန သဟ ယာနိ အဋ္ဌစတ္တာလီသ စိတ္တာနိ၊ တာနိ အနာဂါမိဿ သတ္တဿ ဇာယန္တိ။ စတ္တာလီသဉ္စ စတ္တာရီတိ တေဝီသတိ ကာမာဝစရဝိပါကစိတ္တာနိ၊ ဝီသတိ ကိရိယစိတ္တာနိ၊ အရဟတ္တဖလဉ္စာတိ စတုစတ္တာလီသ စိတ္တာနိ။ သကံ သကန္တိ ‘‘သောတာပန္နဿ သောတာပတ္တိမဂ္ဂစိတ္တံ၊ သကဒါဂါမိနော သကဒါဂါမိမဂ္ဂစိတ္တ’’န္တိအာဒိနာ အတ္တနော အတ္တနော မဂ္ဂစိတ္တံ။ ကသ္မာ ပန တေသံ ဧကေကမေဝ စိတ္တံ ဟောတီတိ အာဟ ‘‘ဧကစိတ္တက္ခဏာဟိ တေ’’တိ။ ပဉ္စတိံသေဝါတိ သတ္တရသ ကာမရူပါရူပကုသလစိတ္တာနိ၊ ပဋိဃဒွယဝဇ္ဇာနိ ဒသ အကုသလာနိ၊ ရူပဘဝေ လဗ္ဘမာနကာနိ ပဉ္စ အဟေတုကဝိပါကာနိ၊ အာဝဇ္ဇနဒွယံ၊ ပဌမဇ္ဈာနဝိပါကော စာတိ ပဉ္စတိံသ စိတ္တာနိ တီသု ပဌမဇ္ဈာနဘူမီသု ပုထုဇ္ဇနဿ ဇာယန္တိ။

၂၃၂-၅။ ဟိတွာ စာတိ ဧတ္ထ စ-သဒ္ဒေန ပဌမဖလဿ ဂဟဏံ ဒဿေတိ။ တေန အပုညပဉ္စကံ ဟိတွာ ပဌမံ ဖလံ ဂဟေတွာ စာတိ အတ္ထော။ အပုညပဉ္စကန္တိ ဒိဋ္ဌိသမ္ပယုတ္တဝိစိကိစ္ဆာသဟဂတဝသေန ပဉ္စ အကုသလစိတ္တာနိ။ တတ္ထာတိ တေသု သောတာပန္နဿ ဝုတ္တေသု။ တတ္ထေဝါတိ သကဒါဂါမိဿ ဝုတ္တေသု။ ပုညဇံ သမ္ပဋိစ္ဆနံ သန္တီရဏဒွယဉ္စေဝါတိ သမ္ဗန္ဓော။

၂၃၇။ ဧဝံ ပဌမဇ္ဈာနဘူမိယံ ပုထုဇ္ဇနသောတာပန္နာဒိဝသေန စိတ္တသမ္ဘဝံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ တေသမေဝ ဝသေန ဒုတိယဇ္ဈာနဘူမိယံ ဒဿေတုံ ‘‘ပုထုဇ္ဇနဿာ’’တိအာဒိ အာရဒ္ဓံ။ ဒုတိယဇ္ဈာနတတိယဇ္ဈာနဝိပါကာနံ ဧကသတ္တဿေဝ အသမ္ဘဝေပိ ဒုတိယဇ္ဈာနတလေ နိဗ္ဗတ္တေ ပုထုဇ္ဇနာဒယော ပုထုဇ္ဇနာဒိဘာဝသာမညေန ဧကတော ဂဟေတွာ ‘‘ဒုတိယဇ္ဈာနတတိယဇ္ဈာနပါကတော’’တိ ဝုတ္တံ။

၂၄၂။ ပရိတ္တသုဘာဒိတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ အကနိဋ္ဌာ တတိယစတုတ္ထဇ္ဈာနဘူမီသု ပဌမဇ္ဈာနဘူမိယံ ဝုတ္တဂဏနာယ စိတ္တပ္ပဝတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တေနာဟ ‘‘ပရိတ္တကသုဘာဒီန’’န္တိအာဒိ။

၂၄၇။ စတုဝီသတိစိတ္တာနီတိ အဋ္ဌပရိတ္တကုသလာနိ၊ စတ္တာရိ အရူပကုသလာနိ၊ ပဋိဃဒွယဝဇ္ဇိတာနိ ဒသ အကုသလစိတ္တာနိ၊ ပဌမာရုပ္ပဝိပါကော၊ မနောဒွါရာဝဇ္ဇနဉ္စာတိ စတုဝီသတိ စိတ္တာနိ ပဌမာရုပ္ပဘူမိယံ ပုထုဇ္ဇနဿ ဇာယန္တိ။

၂၅၀-၃။ ဒသ ပဉ္စာတိ အဋ္ဌ မဟာကိရိယာ၊ စတဿော အရူပကိရိယာ၊ မနောဒွါရာဝဇ္ဇနံ၊ ပဌမာရုပ္ပဝိပါကော၊ အရဟတ္တဖလဉ္စာတိ ပန္နရသ စိတ္တာနိ ပဌမာရုပ္ပဘူမိယံ အရဟတော ဟောန္တိ။

တေဝီသာတိ ပဌမာရုပ္ပဘူမိယံ ပုထုဇ္ဇနဿ ဝုတ္တေသု စတုဝီသတိစိတ္တေသု အာကာသာနဉ္စာယတနကုသလဝိပါကဝဇ္ဇာ ဗာဝီသတိ စ ဒုတိယာရုပ္ပဝိပါကော စာတိ တေဝီသတိ ဒုတိယာရုပ္ပဘူမိယံ ပုထုဇ္ဇနဿ ဟောန္တိ။ တတ္ထေဝ တိဏ္ဏံ ဖလဋ္ဌသေခါနံ ပုထုဇ္ဇနဿ ဝုတ္တေသု အကုသလပဉ္စကဝဇ္ဇာနိ အဋ္ဌာရသ၊ တံတံဖလဉ္စာတိ ဧကူနဝီသတိ စိတ္တာနိ ဟောန္တိ။

ကြိယာ ဒွါဒသာတိ အဋ္ဌ မဟာကိရိယာ၊ အာကာသာနဉ္စာယတနဝဇ္ဇိတာ တိဿော အရူပကိရိယာ၊ မနောဒွါရာဝဇ္ဇနန္တိ ဒွါဒသ ကိရိယစိတ္တာနိ။ ပါကေကောတိ ဧကော အရူပဝိပါကော။

ဒုတိယာရုပ္ပဘူမိယံ ပုထုဇ္ဇနဿ ဝုတ္တေသု ဝိညာဏဉ္စာယတနကုသလဝိပါကဝဇ္ဇာနိ ဧကဝီသတိ ၊ အာကိဉ္စညာယတနဝိပါကော စာတိ ဗာဝီသတိ စိတ္တာနိ တတိယာရုပ္ပဘူမိယံ ပုထုဇ္ဇနဿ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။

၂၅၄-၆၀။ ပုထုဇ္ဇနဿ ဝုတ္တေသု အပုညပဉ္စကဝဇ္ဇာနိ သတ္တရသ၊ ပဌမဖလဉ္စာတိ အဋ္ဌာရသ တတိယာရုပ္ပဘူမိယံ သောတာပန္နဿ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ တာနီတိ တာနေဝ အဋ္ဌာရသ စိတ္တာနိ။ ‘‘ဌပေတွာ ပဌမံ ဖလ’’န္တိ ဟိ ဝစနတော ဒုတိယဖလံ ပက္ခိပိတွာတိ အယမတ္ထော အဝုတ္တသိဒ္ဓါ။ န ဟိ သကဒါဂါမိနော သကဒါဂါမိဖလဉ္စ နုပ္ပဇ္ဇတိ ။ ဧဝဉ္စ ကတွာ ဝုတ္တံ ‘‘ဌပေတွာ ဒုတိယံ ဖလ’’န္တိ။ ဧတ္ထာပိ အနာဂါမိဖလံ ပကရဏသိဒ္ဓမေဝါတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ အဋ္ဌ မဟာကိရိယာ၊ ဒွေ တတိယစတုတ္ထာရုပ္ပကိရိယာ၊ မနောဒွါရာဝဇ္ဇနံ၊ အာကိဉ္စညာယတနဝိပါကော၊ အရဟတ္တဖလန္တိ တေရသ စိတ္တာနိ တတိယာရုပ္ပဘူမိယံ ခီဏာသဝဿ ဇာယန္တိ။ တတိယာရုပ္ပဘူမိယံ ပုထုဇ္ဇနဿ ဝုတ္တေသု ဒွါဝီသတိစိတ္တေသု အာကိဉ္စညာယတနကုသလဝိပါကဝဇ္ဇာတိ ဝီသတိ၊ နေဝသညာနာသညာယတနဝိပါကောတိ ဧကဝီသတိ စိတ္တာနိ စတုတ္ထာရုပ္ပဘူမိယံ ပုထုဇ္ဇနဿ ဇာယန္တိ။ ပုထုဇ္ဇနဿ ဝုတ္တေသု အပုညပဉ္စကဝဇ္ဇာနိ သောဠသ၊ သောတာပတ္တိဖလဉ္စာတိ သတ္တရသ တတ္ထေဝ သောတာပန္နဿ ဟောန္တိ။ အဋ္ဌ မဟာကိရိယာ၊ ဒွေ စ နေဝသညာနာသညာယတနဝိပါကကိရိယာ၊ မနောဒွါရာဝဇ္ဇနံ၊ အရဟတ္တဖလဉ္စာတိ ဒွါဒသ စိတ္တာနိ တတ္ထေဝ အရဟတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။

၂၆၁-၃။ အရူပကုသလာ စေဝ ကိရိယာပိ စ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ န ပန ဝိပါကာတိ အဓိပ္ပာယော။ ဥဒ္ဓမုဒ္ဓမရူပီနန္တိ ဝိညာဏဉ္စာယတနာဒီသု အရူပီနံ။ ဟေဋ္ဌိမာတိ ဝိညာဏဉ္စာယတနိကာနံ အာကာသာနဉ္စာယတနကုသလဝိပါကာ နုပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ အာကိဉ္စညာယတနိကာနံ အာကာသာနဉ္စာယတနဝိညာဏဉ္စာယတနကုသလဝိပါကာတိ ဧဝမာဒိနာ ဟေဋ္ဌိမာ ဟေဋ္ဌိမာ အရူပါ နုပ္ပဇ္ဇန္တိ။ ကသ္မာတိ အာဟ ‘‘ဒိဋ္ဌာဒီနဝတော ကိရာ’’တိ။ ကိရာတိ အနုဿုတိယံ။ ဒိဋ္ဌာဒီနဝတောတိ အာရမ္မဏေ၊ ဈာနေ စ ဒိဋ္ဌဒေါသတ္တာ။ ကုသလာနုတ္တရာတိ လောကုတ္တရကုသလာ။

၂၆၆။ သဗ္ဗော ရူပေါ မဟဂ္ဂတောတိ သဗ္ဗော ရူပါဝစရမဟဂ္ဂတစိတ္တုပ္ပာဒေါ။ မနောဓာတူတိ ကိရိယာမနောဓာတုဝိပါကမနောဓာတူနံ ကာမဝိပါက-ဂ္ဂဟဏေန ဂဟိတတ္တာ။

၂၆၉-၇၃။ ဧဝံ…ပေ… ဟေဋ္ဌိမန္တိ ဒုတိယာရုပ္ပဘူမိယံ ဝုတ္တေသု ဒုတိယာရုပ္ပတ္တယံ ဌပေတွာ အတ္တနော ပါကေန သဟ တတိယာရုပ္ပဘူမိယံ ဧကူနစတ္တာလီသ စိတ္တာနိ တတ္ထဝုတ္တေသု တတိယာရုပ္ပတ္တယံ ဌပေတွာ အတ္တနော ပါကေန သဟ သတ္တတိံသာတိ ဧဝံ သေသဒွယေပိ ဟေဋ္ဌိမဟေဋ္ဌိမံ ဟိတွာ စိတ္တဂဏနာ ဉေယျာ။ အတ္တနော အတ္တနောတိ ပဌမာရုပ္ပဘူမိယံ ပဌမာရုပ္ပဝိပါကော၊ ဒုတိယာရုပ္ပဘူမိယံ ဒုတိယာရုပ္ပဝိပါကောတိ ဧဝံ အတ္တနော အတ္တနော ဝိပါကာ စတ္တာရော စ အနာသဝါ လောကုတ္တရဝိပါကာတိ ဧဝံ စတူသု အရူပဘူမီသု ဧကေကာယ ဘူမိယာ ပဉ္စ ပဉ္စ ဝိပါကာ ဇာယန္တိ။ ယာ ကိရိယာ တေရသေဝ သိယုံ၊ တာ သဗ္ဗပဌမာရုပ္ပဘူမိယံ ခီဏာသဝဿ ဇာယန္တေတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဒုတိယာရုပ္ပဘူမိယံ ခီဏာသဝဿ ပဌမာရုပ္ပကိရိယစိတ္တံ ဝဇ္ဇေတွာ ဒွါဒသေဝ ကြိယာ ဟောန္တိ။ တတိယာရုပ္ပဘူမိယံ ဒုတိယာရုပ္ပကိရိယစိတ္တံ ဝဇ္ဇေတွာ ဧကာဒသ။ စတုတ္ထာရုပ္ပဘူမိယံ တတိယာရုပ္ပကိရိယစိတ္တံ ဝဇ္ဇေတွာ ဒသေဝ ဝိညေယျာ။

၂၇၄-၅။ ဣဒါနိ ကေဝလံ ပုဂ္ဂလဝသေန တေသမေဝ ပုဂ္ဂလာနံ အာဝေဏိကစိတ္တံ ဒဿေတုံ ‘‘အရဟတော ပနာ’’တိအာဒိနာ အရဟတောယေဝ ဥပ္ပဇ္ဇနကစိတ္တံ ဒဿေတွာ အနာဂါမိအာဒီနံ ပါဋိပုဂ္ဂလိကံ သကသကဖလစိတ္တံ ပါကဋမေဝါတိ သံခိတ္တံ။ အရဟတောတိ ခီဏာသဝဿ။ အရဟတော ဘာဝေါ အရဟတ္တံ၊ အရဟတ္တဖလန္တိ အတ္ထော။ တဉှိ ‘‘အရီနံ ဟတတ္တာ အရဟာ’’တိအာဒိနာ အရဟန္တ-သဒ္ဒဿ ပဝတ္တိနိမိတ္တဘာဝေန ‘‘အရဟတ္တ’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ ဣဒါနိ တေသံ တေသံ ပုဂ္ဂလာနံ သာဓာရဏစိတ္တာနိ ဒဿေတုံ ‘‘စတုန္နဉ္စ ဖလဋ္ဌာန’’န္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။

၂၉၀။ သုသာရန္တိ အတ္ထဗျဉ္ဇနဝသေန ပရိစ္စဇိတဗ္ဗဿ ဖေဂ္ဂုဿ အဘာဝတော သုဋ္ဌု သာရံ၊ သဗ္ဗသော သာရန္တိ အတ္ထော။ ပရန္တိ သုသာရတ္တာ ဧဝ ပရံ။ သတ္တာနံ ဣဓလောကပရလောကဟိတပဋိစ္ဆာဒကဿ အဝိဇ္ဇန္ဓကာရဿ ဝိဓမနတော မောဟန္ဓကာရပ္ပဒီပံ။ စိန္တေတီတိ အတ္ထဝသေန စိန္တေတိ။ ဝါစေတီတိ ဗျဉ္ဇနဝသေန သဇ္ဈာယတိ။ ရာဂဒေါသာနံ မောဟေန သဟ အဝိနာဘာဝတော တဿ အနုပဂမနံ အတ္ထသိဒ္ဓမေဝါတိ ‘‘မောဟန္ဓကာရပ္ပဒီပ’’န္တိ ဝတွာပိ ‘‘နရံ…ပေ… နောပယန္တီ’’တိ ရာဂဒေါသာနုပဂမနမေဝ ဝုတ္တံ။ ‘‘မောဟန္ဓကာရပ္ပဒီပ’’န္တိ ဝါ ဝစနေနေဝ မောဟဿ အနုပဂမော ဝုတ္တော ဟောတီတိ ရာဂဒေါသာနမေဝ အနုပဂမနံ ဝုတ္တံ။ မူလဘူတာနံ ပန တိဏ္ဏံ အနုပဂမနဝစနေန သေသကိလေသာနမ္ပိ အနုပဂမနံ ဝုတ္တမေဝါတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

ဣတိ အဘိဓမ္မတ္ထဝိကာသိနိယာ နာမ

အဘိဓမ္မာဝတာရသံဝဏ္ဏနာယ

ဘူမိပုဂ္ဂလစိတ္တုပ္ပတ္တိနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ပဌမော ဘာဂေါ နိဋ္ဌိတော။

နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ

အဘိဓမ္မာဝတာရ-အဘိနဝဋီကာ

(ဒုတိယော ဘာဂေါ)