📜

၁၅။ ပန္နရသမော ပရိစ္ဆေဒေါ

အရူပါဝစရသမာဓိဘာဝနာနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ

၉၈၀။ ဧဝံ ပထဝီကသိဏဝသေန စတုက္ကပဉ္စကဇ္ဈာနာနိ ဒဿေတွာ ယသ္မာ သေသကသိဏဝသေန နိဒ္ဒိသိယမာနေ ဂန္ထဂါရဝေါ ဟောတိ၊ တသ္မာ တံ သဗ္ဗံ ဌပေတွာ အရူပါဝစရံ ဝိဘာဝေတုံ ‘‘ရူပါရူပ’’န္တိအာဒိ အာရဒ္ဓံ။ ရူပါရူပမတီတေနာတိ ရူပါရူပဘဝံ အတိက္ကန္တေန၊ ပုနာနူပပတ္တိဝသေန ရူပါရူပဘဝံ အတိက္ကန္တေန၊ ပဂေဝ ကာမာဝစရဘဝံ။ ရူပါရူပါဒိဝေဒိနာတိ ရူပါရူပါဒိဘူမန္တရဝေဒိနာ။

၉၈၂-၄။ ယသ္မာ အယံ အရူပါဝစရသမာဓိ နာမ ရူပဝိရာဂဘာဝနာ ရူပဝိရာဂဝသေနေဝ အဘိနိပ္ဖာဒေတဗ္ဗာဝ၊ တသ္မာ တံ ဥပ္ပာဒေတုကာမဿ ရူပေ ဝိရဇ္ဇနာကာရံ၊ ဝိရတ္တမာနသေန စ တဒတ္ထာယ ပဋိပဇ္ဇနဝိဓိံ ဒဿေတုံ ‘‘ရူပေ ခေါ’’တိအာဒိ အာရဒ္ဓံ။ ဒဏ္ဍနဋ္ဌေန ဒဏ္ဍော၊ မုဂ္ဂရာဒိ၊ ပရပီဠနာဓိပ္ပာယေန တဿ အာဒါနံ ဒဏ္ဍာဒါနံ။ အာဒိ-သဒ္ဒေန သတ္ထာဒါနကလဟဝိဂ္ဂဟဝိဝါဒတုဝံတုဝံပေသုညာဒီနံ၊ အဒိန္နာဒါနာဒီနဉ္စ ဂဟဏံ။ စက္ခုရောဂါဒယောတိ အာဒိ-သဒ္ဒေန သောတရောဂါဒီနံ။ ရူပေ အာဒီနဝံ ဒိသွာတိ ကရဇရူပါဒိဩဠာရိကရူပေ တန္နိဒါနံ ဒေါသံ ဒိသွာ။ နိဗ္ဗိန္ဒမာနသောတိ ဝိရတ္တမာနသော။ အရူပန္တိ အရူပါဝစရဘာဝနံ။ တမှာ ကသိဏရူပါတိ တမှာ ပဋိဘာဂနိမိတ္တသင်္ခါတာ ကသိဏရူပါ။ နနု စာယံ ရူပေ အာဒီနဝံ ဒိသွာ တံ သမတိက္ကမတ္ထာယ ပဋိပဇ္ဇတိ ၊ ပဋိဘာဂနိမိတ္တဉ္စ အရူပံ ပဏ္ဏတ္တိမတ္တတ္တာတိ ကထံ တသ္မာ နိဗ္ဗိဇ္ဇတီတိ အနုယောဂံ သန္ဓာယ ဩပမ္မဝသေန တမတ္ထံ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘သူကရာဘိဟတောဝ သာ’’တိ။ ယထာ ဟိ ဝနေ သူကရေန ပဟတမတ္တော သုနခေါ တတော ဘီတော ရူပဒဿနဝေလာယံ ဘတ္တပစနဥက္ခလိံ ဒူရတော ဒိသွာ သူကရပဋိဘာဂတာယ တဿံ သူကရာသင်္ကံ ဥပ္ပာဒေတွာ ဥတြသ္တော ပလာယတေဝ၊ ဧဝမေဝ ရူပေ နိဗ္ဗိန္ဒမာနသော တံ အတိက္ကမိတုကာမော တပ္ပဋိဘာဂေ ကသိဏရူပေပိ နိဗ္ဗိဇ္ဇတိ၊ သမတိက္ကမိတုကာမောတိ အဓိပ္ပာယော။

၉၈၅-၆။ စတုတ္ထေ ပန ဈာနသ္မိန္တိ ဌပေတွာ ပရိစ္ဆိန္နာကာသကသိဏံ နဝသု ပထဝီကသိဏာဒီသု အညတရသ္မိံ ပဋိလဒ္ဓစတုတ္ထဇ္ဈာနေ။ ကေစိ ပန အာလောကကသိဏမ္ပိ ဌပေတွာ အဋ္ဌသူတိ ဝဒန္တိ။ တဿ ပန ဌပနေ ကာရဏံ န ဒိဿတိ။ သုဋ္ဌု စိဏ္ဏော စရိတော အတိပ္ပဂုဏိကတော အာဝဇ္ဇနာဒိလက္ခဏော ဝသီဘာဝေါ ဧတေနာတိ သုစိဏ္ဏဝသီ။ ကရောတိ…ပေ… ယတောတိ ယသ္မာ ဣဒံ စတုတ္ထဇ္ဈာနစိတ္တံ မယာ နိဗ္ဗိန္ဒကသိဏရူပံ အာရမ္မဏံ ကရောတိ။ အာသန္နသောမနဿဉ္စာတိ ယတော တတိယဇ္ဈာနဿ အာသန္နတာယ အာသန္နသောမနဿပစ္စတ္ထိကဉ္စ။ ထူလသန္တဝိမောက္ခတောတိ သန္တဝိမောက္ခသင်္ခါတအရူပဇ္ဈာနတော ဧတံ ယတော ထူလံ ဩဠာရိကံ။ အရူပဇ္ဈာနဉှိ ယေ တေ သန္တာ ဝိမောက္ခာ အတိက္ကမ္မ ရူပေ အာရုပ္ပန္တိအာဒီသု ‘‘သန္တဝိမောက္ခ’’န္တိ ဝုစ္စတိ၊ သန္တတာသိဒ္ဓိ စဿ အနုဿတိတော ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။

၉၈၇-၉၁။ စတုတ္ထေတိ စတုတ္ထဇ္ဈာနေ။ ပဌမာရုပ္ပဉ္စ သန္တတော ဒိသွာတိ သမ္ဗန္ဓော၊ သန္တဝသေန မနသိ ကရိတွာတိ အတ္ထော။ သန္တတော မနသိကရဏေနေဝ စေတ္ထ ပဏီတတော၊ သုခုမတော စ မနသိကာရော သိဒ္ဓါဝ ဟောတီတိ န တေ ဝိသုံ ဂဟိတာ။ ပတ္ထရိတွာနာတိ ပဂေဝ ဝဍ္ဎိတံ၊ တဒါ ဝဍ္ဎနဝသေန ဝါ ပတ္ထရိတွာ။ ပုဗ္ဗကာလဝသေန စေတံ ဝုတ္တံ။ တေန နံ ဥဂ္ဃာဋေတွာ ပစ္ဆာ န ဝဍ္ဎိတဗ္ဗန္တိ ဒဿေတိ။ န ဟိ တံ ပစ္ဆာ ဝဍ္ဎနတ္ထာယ ဝါယမိယမာနမ္ပိ ဝဍ္ဎတီတိ။ တေနာတိ ကသိဏရူပေန။

ဣဒါနိဿ ဥဂ္ဃာဋနာကာရံ ဒဿေတုံ ‘‘အာကာသော ဣတိ ဝါ’’တိအာဒိံ ဝတွာ ပုန တံ သမတ္ထေတုံ ‘‘ဥဂ္ဃာဋေန္တော ဟီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဥဒယဝသေန၊ ပရိစ္ဆေဒဖရဏဝသေန စ အန္တာဘာဝတော အနန္တော။ န သံဝေလ္လေတီတိ ကဋသာရကကိလဉ္ဇာဒယော ဝိယ န ပဋိသံဟရတိ။ နာဝဇ္ဇန္တော န ပေက္ခန္တောတိ အနာဝဇ္ဇန္တော အနပေက္ခန္တော။ အညဒတ္ထု တေန ဖုဋ္ဌောကာသံ ဝုတ္တနယေန မနသိကရောန္တောယေဝါတိ အဓိပ္ပာယော ။ ဣဒဉှိ ဝုတ္တံ ဟောတိ – ရူပါဝစရစတုတ္ထဇ္ဈာနဿ အာရမ္မဏဘူတံ ကသိဏရူပံ သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ အမနသိကရောတော၊ တေန စ ဖုဋ္ဌောကာသံ ‘‘အာကာသော အာကာသော’’တိ မနသိကရောတော ယဒါ တံ ဘာဝနာနုဘာဝေန အာကာသံ ဟုတွာ ဥပဋ္ဌာတိ၊ တဒါ သော ကသိဏံ ဥဂ္ဃာဋေတိ နာမာတိ။

၉၉၂-၅။ ဧဝံ ကသိဏုဂ္ဃာဋနဝသေန ပဋိလဒ္ဓေ အာကာသနိမိတ္တေ ပုန ပဋိပဇ္ဇနဝိဓိံ၊ ယဿတ္ထာယ ယေသံ ပဋိပဇ္ဇတိ၊ တဒတ္ထသိဒ္ဓဉ္စ ဒဿေတုံ ‘‘ကသိဏုဂ္ဃာဋိမာကာသံ နိမိတ္တ’’န္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ အာကာသဿ အနိမိတ္တဘာဝေပိ နိမိတ္တေန ဖုဋ္ဌောကာသဘာဝတော ‘‘နိမိတ္တ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ ပဉ္စ…ပေ… ဝိက္ခမ္ဘန္တီတိ နနု ရူပါဝစရပဌမဇ္ဈာနဿ ဥပစာရက္ခဏေယေဝ နီဝရဏာနိ ဝိက္ခမ္ဘိတာနိ၊ တတော ပဋ္ဌာယ စ န တေသံ ပရိယုဋ္ဌာနံ အတ္ထိ။ ယဒိ သိယာ၊ ဈာနတော ပရိဟာယေယျာတိ? သစ္စမေတံ၊ ဣမဿ ပန ဈာနဿ ဝဏ္ဏဘဏနဝသေနေတံ ဝုတ္တံ ယထာ အညတ္ထာပိ ဟေဋ္ဌာ ပဟီနာနံ ဥပရိ ပဟာနဝစနန္တိ။ ယေ ပန ‘‘သဗ္ဗေ ကုသလာ ဓမ္မာ သဗ္ဗေသံ အကုသလာနံ ပဋိပက္ခာတိ ကတွာ ဧဝံ ဝုတ္တ’’န္တိ ဝဒန္တိ၊ တေဟိ ဒုတိယဇ္ဈာနူပစာရာဒီသု နီဝရဏဝိက္ခမ္ဘနာဝစနဿ ကာရဏံ ဝတ္တဗ္ဗံ ဟောတိ။ ယမ္ပိ စေကေ ဝဒန္တိ ‘‘သန္တေဝ သုခုမာနိ ရူပါဝစရအဝိက္ခမ္ဘနီယာနိ၊ တာနိ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တ’’န္တိ၊ တံ တေသံ မတိမတ္တံ။ န ဟိ မဟဂ္ဂတကုသလေသု လောကုတ္တရကုသလံ ဝိယ ဩဓိသော ပဟာနံ နာမ အတ္ထိ။ ယော ပန ရူပါဝစရေဟိ အရူပါနံ ဥဠာရဖလတာဒိဝိသေသော၊ သော ဘာဝနာဝိသေသေန သန္တတရပ္ပဏီတတရဘာဝေန တေသုယေဝ ပုရိမပုရိမေဟိ ပစ္ဆိမပစ္ဆိမာနံ ဝိယာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဣဓာပီတိ န ကေဝလံ ရူပါဝစရစတုတ္ထဇ္ဈာနေ၊ ‘‘သေသာနိ ကာမာဝစရာနီ’’တိအာဒီသု ပန ဣဓ ယံ ဝတ္တဗ္ဗံ အဝုတ္တံ၊ တံ ရူပါဝစရဇ္ဈာနနိဒ္ဒေသေ ဝုတ္တနယာနုသာရေန ဝေဒိတဗ္ဗံ။

၉၉၇-၁၀၀၁။ ‘‘ပုန ဘာဝေတုကာမေနာ’’တိ ဝုတ္တေ ပဌမမေဝ ပဌမာရုပ္ပဿ ဘာဝိတတ္တာ ကိံ ဘာဝေတုကာမေနာတိ အနုယောဂေ ‘‘ဒုတိယာရုပ္ပမာနသ’’န္တိ ဝုတ္တံ၊ န ပန ‘‘ဒုတိယာရုပ္ပမာနသံ ဘာဝေတုကာမေနာ’’တိ ဣမိနာ အဇ္ဈာသယေန။ န ဟိ ပဌမံ ဒုတိယာရုပ္ပံ ဘာဝိတန္တိ။ ရူပါဝစရဇ္ဈာနံ အနတိက္ကမိတွာ အနဓိဂန္တဗ္ဗတော တံ မနသိကာရသမုဒါစာရဿ ဟာနဘာဂိယဘာဝါဝဟနတော ရူပါဝစရဇ္ဈာနမေတဿ ပစ္စတ္ထိကန္တိ ကတွာ ဝုတ္တံ ‘‘အာသန္န…ပေ… ပစ္စတ္ထိကန္တိ စာ’’တိ။ ဝီထိပဋိပန္နာယ ဘာဝနာယ ဥပရူပရိဝိသေသာဝဟဘာဝတော၊ ပဏီတဘာဝသိဒ္ဓိတော စ ပဌမာရုပ္ပတော ဒုတိယာရုပ္ပံ သန္တတရသဘာဝန္တိ အာဟ ‘‘ဒုတိယာရုပ္ပ…ပေ… ပနာ’’တိ။ ဝက္ခတိ ဟိ ‘‘သုပဏီတတရာ ဟောန္တိ၊ ပစ္ဆိမာ ပစ္ဆိမာ ဣဓာ’’တိ (အဘိဓ။ ၁၀၄၀)။ ဝိညာဏမိစ္စေဝံ မနသာ ကာတဗ္ဗန္တိ ဝိညာဏံ ဝိညာဏံ ဣစ္စေဝံ မနသာ ကာတဗ္ဗံ၊ ကေဝလံ အနန္တံ အနန္တန္တိ န မနသိ ကာတဗ္ဗံ။ တေနာဟ ‘‘အနန္တန္တိ…ပေ… မနသာ နိဓာ’’တိ။ အနန္တံ ဝိညာဏံ အနန္တံ ဝိညာဏန္တိ ပန မနသိ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။

၁၀၀၂-၆။ တသ္မိံပန နိမိတ္တသ္မိန္တိ တသ္မိံ ပဌမာရုပ္ပဝိညာဏသင်္ခါတေ ဝိညာဏနိမိတ္တေ။ ဝိစာရေန္တဿ မာနသန္တိ ဘာဝနာစိတ္တံ ပဝတ္တေန္တဿ။ အာကာသဖုဋဝိညာဏေတိ ကသိဏုဂ္ဃာဋိမာကာသံ ဖရိတွာ ပဝတ္တေ ပဌမာရုပ္ပဝိညာဏေ အာရမ္မဏဘူတေ။ အပ္ပေတီတိ အပ္ပနာဝသေန ပဝတ္တတိ။ သဘာဝဓမ္မေပိ အာရမ္မဏသမတိက္ကမဘာဝနာဝိသေသဘာဝတော ဣဒံ အပ္ပနာပတ္တံ ဟောတိ စတုတ္ထာရုပ္ပံ ဝိယ။ အပ္ပနာ…ပေ… နယောဝါတိ ဒုတိယာရုပ္ပဇ္ဈာနေ ပုရိမဘာဂေ တီဏိ၊ စတ္တာရိ ဝါ ဇဝနာနိ ကာမာဝစရာနိ ဥပေက္ခာဝေဒနာသမ္ပယုတ္တာနေဝ ဟောန္တိ။ စတုတ္ထံ၊ ပဉ္စမံ ဝါ အာရုပ္ပမာနသန္တိအာဒိနာ အပ္ပနာနယော ပဌမာရုပ္ပဇ္ဈာနေ ဝုတ္တနယောဝ။ ဖရိတွာ ပဝတ္တဝိညာဏန္တိ ပဌမာရုပ္ပဝိညာဏံ ဝိညာဏဉ္စန္တိ ဝုစ္စတီတိ ရုဠှီသဒ္ဒဝသေန ဝုတ္တဘာဝမေဝ ပကာသေတုံ ‘‘ဝိညာဏာ…ပေ… သိယာ’’တိ ဝုတ္တံ။ ပုဗ္ဗေ အနန္တဿ အာကာသဿ အာရမ္မဏကရဏဝသေန အနန္တတာယ ‘‘ဝိညာဏဉ္စ’’န္တိ ဝုတ္တန္တိ။ ပုန မနသိကာရဝသေန ဝါ အနန္တတာယ တထာ ဝုတ္တန္တိ ဒဿေတုံ ‘‘မနက္ကာရဝသေနာပီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဒုတိယာရုပ္ပံ ဘာဝေန္တော ဟိ ပဌမာရုပ္ပံ အနန္တတော အနဝသေသတော မနသိ ကရောန္တော အနန္တန္တိ မနသိ ကရောတိ။

၁၀၁၀။ ပဌမာရုပ္ပဝိညာဏာဘာဝေါတိ ကသိဏံ ဥဂ္ဃာဋေတွာ အာကာသော ဝိယ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ပဟာယ တဿ အဘာဝေါ မနသိ ကာတဗ္ဗော။ ကသ္မာ ပနေတ္ထ ဒုတိယာရုပ္ပဝိညာဏာဘာဝံ အမနသိကတွာ ပဌမာရုပ္ပဝိညာဏာဘာဝေါ မနသိ ကာတဗ္ဗောတိ? ဝုစ္စတေ – တယိဒံ အာရမ္မဏာတိက္ကမနဝသေန ပတ္တဗ္ဗံ၊ န ပန အင်္ဂါတိက္ကမနဝသေန။ တထာ စ သတိ အာရမ္မဏေယေဝ သာတိသယံ ဒေါသဒဿနေန တံ သမတိက္ကမိတဗ္ဗံ၊ အာရမ္မဏဉ္စ ဒုတိယာရုပ္ပဿ ပဌမာရုပ္ပမေဝ၊ တသ္မာ ကသိဏေ အာဒီနဝံ ဒိသွာ တံ ဥဂ္ဃာဋေတွာ တဗ္ဗိဝိတ္တာကာသဿ ဝိယ ပဌမာရုပ္ပဝိညာဏေ အာဒီနဝံ ဒိသွာ တံ ပဟာယ တဒဘာဝဿေဝ မနသိကရဏံ ယုတ္တန္တိ။ အဘယဂိရိဝါသိနော ပန ‘‘ဝိညာဏဉ္စာယတနာဘာဝေါယေဝ မနသိ ကာတဗ္ဗော’’တိ ဝဒန္တိ၊ တေ ပန ဣမေသံ အာရမ္မဏာတိက္ကမနဝသေန ပတ္တဗ္ဗဘာဝံ အသလ္လက္ခေတွာ ကထေန္တိ။ ယဒိ သလ္လက္ခေန္တိ၊ အညတ္ထ ဒေါသံ ဒိသွာ အညဿ သမတိက္ကမေ အတိပ္ပသင်္ဂဒေါသတော န မုစ္စန္တိ။

အထာပိ ဝဒေယျုံ – ‘‘ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သတော သမာပဇ္ဇတိ၊ သတော သမာပဇ္ဇိတွာ သတော ဝုဋ္ဌာတိ၊ သတော ဝုဋ္ဌဟိတွာ တညေဝ ဝိညာဏံ ဘာဝေတီ’တိ ဝစနတော ဝိညာဏဉ္စာယတနာဘာဝေါယေဝ မနသိ ကာတဗ္ဗော’’တိ၊ တယိဒံ ပါဠိအတ္ထံ ဝိရုဇ္ဈိတွာ ဂဟဏဝသေန စိန္တိတံ။ န ဟေတ္ထ တညေဝ ဝိညာဏန္တိ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ အဓိပ္ပေတံ။ ယဒိ ဟိ တံ အဓိပ္ပေတံ သိယာ၊ ဝိညာဏဉ္စာယတနန္တိ တဿ ပဓာနဘာဝေန နိဒ္ဒိဋ္ဌတ္တာ တညေဝါတိ ဝစနေနေဝ ပရိယတ္တံ၊ ကိံ ဝိညာဏန္တိ ဝစနေန။ အထ သရူပနိဒ္ဒေသတ္ထံ ဝိညာဏဝစနံ၊ ဧဝံ သတိ တညေဝ ဝိညာဏဉ္စာယတနန္တိ ဝုတ္တံ သိယာ၊ တသ္မာ ဝိညာဏန္တိ ဝစနေန ယံ အာရဗ္ဘ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ပဝတ္တံ၊ တဿေဝ အာကာသာနဉ္စာယတနဿ ဂဟဏံ၊ န ဣတရဿာတိ သုဋ္ဌု ဝုတ္တံ။

၁၀၁၁-၂။ ပဌမာရုပ္ပဝိညာဏာဘာဝေါမနသိကာတဗ္ဗောတိ ဝတွာ မနသိကာရဝိဓိံ ဒဿေတုံ ‘‘တံ ပနာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ အကတွာ မနသာတိ မနသာ အာရမ္မဏံ အကတွာ သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ တံ အစိန္တေတွာ။ ‘‘အာကာသံ အာကာသ’’န္တိ မနသိ ကရောန္တဿ ကသိဏဝိဝိတ္တာကာသံ ဝိယ ‘‘နတ္ထိ နတ္ထီ’’တိ၊ ‘‘သုညံ သုည’’န္တိ ဝါ မနသိ ကရောန္တဿ ဝိညာဏဝိဝိတ္တံ အဘာဝမတ္တမေဝ ဥပဋ္ဌာတီတိ အာဟ ‘‘နတ္ထီ’’တိအာဒိ။ ဝါ-သဒ္ဒေါ အနိယမတ္ထော၊ တေန ဒွီသု ပကာရေသု ဧကေနပိ အတ္ထသိဒ္ဓိ ဟောတီတိ ဒဿေတိ။ အဝုတ္တဝိကပ္ပနတ္ထော ဝါ ဝါ-သဒ္ဒေါ၊ တေန ‘‘ဝိဝိတ္တံ ဝိဝိတ္တ’’န္တိ ဣမဿပိ သင်္ဂဟော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ အနိယမော ပနေတ္ထ တိဏ္ဏမ္ပိ ဝိသုံ ဝိသုံ ပရိယာယဘာဝတောဝ သိဒ္ဓါ။ ပရိယာယသဒ္ဒါ ဟိ ဝိသုံ ဝိသုံယေဝ အတ္ထံ သာဓေန္တာ ပရိယာယာတိ လောကေ နိရုဠှာ။ ယထာဟု –

‘‘ပရိယာယေနေဝ တေ ယသ္မာ၊ ဝဒန္တတ္ထံ န သံဟတာ၊

ပရိယာယတ္ထံ တတော သဗ္ဗံ၊ ပရိယာယေသု ဝဝတ္ထိတ’’န္တိ။

၁၀၁၃-၆။ တသ္မိံ နိမိတ္တေတိ ပဌမာရုပ္ပဝိညာဏဿ အဘာဝသင်္ခါတေ ဈာနုပ္ပတ္တိကာရဏဘူတေ နိမိတ္တေ။ သတိ သန္တိဋ္ဌတီတိ အဘာဝနိမိတ္တာရမ္မဏာ သတိ သမ္မာ သုပ္ပတိဋ္ဌိတာ ဟုတွာ တိဋ္ဌတိ။ သတိသီသေန စေတ္ထ ဥပစာရဇ္ဈာနာနုဂုဏာနံ သဒ္ဓါပဉ္စမာနံ ဣန္ဒြိယာနံ သကိစ္စယောဂံ ဒဿေတိ။ ဥပစာရဇ္ဈာနံ ပန ‘‘ဘိယျောပိ သမာဓိယတိ မာနသ’’န္တိ ဣမိနာ ဝုတ္တန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ကသိဏုဂ္ဃာဋိမာ…ပေ… အဘာဝကေတိ ဧဝံ ပဝတ္တဝိညာဏဿ နတ္ထိဘာဝသင်္ခါတေ ဝိနာသာဘာဝကေ န ပုရေ အဘာဝါဒိကေ။ အပ္ပနာနယော ပနေတ္ထ ပထဝီကသိဏေ ဝုတ္တနယာနုသာရေန ဝေဒိတဗ္ဗောတိ အာဟ ‘‘အပ္ပနာယ နယော’’တိအာဒိ။

၁၀၁၇-၉။ ဧဝံ ယံ တတ္ထ အဝသိဋ္ဌံ၊ တံ အတိဒိသိတွာ ဣဒါနိ ဝိသေသံ ဒဿေတုံ ‘‘အာကာသဂတဝိညာဏ’’န္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ပရိကမ္မမနက္ကာရေ တသ္မိံ အန္တရဟိတေတိ ‘‘နတ္ထိ နတ္ထီ’’တိ ပဝတ္တပရိကမ္မမနသိကာရေ အမနသိကရဏေန အသ္မိံ ပဌမာရုပ္ပဝိညာဏေ အန္တရဟိတေ၊ န ပန ခဏဘင်္ဂဝသေန၊ ဈာနပရိဟာနိဝသေန ဝါ အန္တရဟိတေ။ ခဏဘင်္ဂဝသေန ဟိ အန္တရဓာနံ ခဏေ ခဏေ ဥပလဗ္ဘတိ။ ပရိဟာနိဝသေန စ အန္တရဓာနေ ပုန တံ အနုပ္ပာဒေတွာ ဥတ္တရိ ဉာဏာဓိဂမောယေဝ နတ္ထီတိ။ တဿာပဂမမတ္တံဝ ပဿန္တော ဝသတီတိ တဿ ပဌမာရုပ္ပဿ အဘာဝမတ္တံ ပဿန္တော သော ယောဂါဝစရော ဝိဟရတိ။ ယထာ ကထံ ဝိယာတိ အာဟ ‘‘သန္နိပါတ’’န္တိအာဒိ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – ယထာ နာမ ကောစိ ပုရိသော မဏ္ဍလမာဠာဒီသု ကတ္ထစိ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန သန္နိပတိတံ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ဒိသွာ ကတ္ထစိ ဂန္တွာ သန္နိပါတကိစ္စာဝသာနေ ဥဋ္ဌာယ ပက္ကန္တေသု ဘိက္ခူသု ပုန တံ ဌာနံ ဂန္တွာ ဩလောကေန္တော သုညမေဝ ပဿတိ၊ ဧဝံသမ္ပဒမိဒံ ဒဋ္ဌဗ္ဗန္တိ။ တတြိဒံ ဩပမ္မသံသန္ဒနံ – ယထာ သော ပုရိသော သန္နိပတိတံ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ဒိသွာ ဂတော၊ တတော သဗ္ဗေသု ဘိက္ခူသု အပဂတေသု တံ ဌာနံ တေဟိ သုညမေဝ ပဿတိ၊ န ပန တေသံ ကုတောစိ အပဂတကာရဏံ၊ ဧဝမယံ ယောဂါဝစရော ပုဗ္ဗေ ဝိညာဏဉ္စာယတနဇ္ဈာနစက္ခုနာ ပဌမာရုပ္ပဝိညာဏံ ဒိသွာ နတ္ထီတိ မနသိကာရေန တသ္မိံ အပဂတေ တတိယာရုပ္ပစက္ခုနာ တဿ နတ္ထိဘာဝမေဝ ပဿတိ၊ န တဿ အပဂတကာရဏံ ဝီမံသတိ ဈာနဿ တာဒိသာဘောဂါဘာဝတောတိ။

၁၀၂၀-၄။ စတုတ္ထာ…ပေ… န စ သန္တန္တိ ယထာ နေဝသညာနာသညာယတနစိတ္တံ သင်္ခါရာဝသေသသုခုမဘာဝပ္ပတ္တိယာ သဝိသေသံ သန္တံ၊ ဧဝမယံ အာကိဉ္စညာယတနသမာပတ္တိ န စ သန္တာ တဒဘာဝတောတိ အဓိပ္ပာယော။ စ-သဒ္ဒေါ ပနေတ္ထ အဝုတ္တသမုစ္စယတ္ထော။ တေန ‘‘သညာ ရောဂေါ၊ သညာ ဂဏ္ဍော၊ သညာ သလ္လံ၊ ဧတံ သန္တံ၊ ဧတံ ပဏီတံ၊ ယဒိဒံ နေဝသညာနာသညာယတန’’န္တိ ဣမဿပိ သင်္ဂဟော ဝေဒိတဗ္ဗော။ စတုတ္ထံ သန္တတောတိ သင်္ခါရာဝသေသသုခုမဘာဝေနေဝ သဝိသေသံ သန္တတာယ၊ အသန္တဘာဝကရရောဂါဒိသရိက္ခကသညာဝိရဟတော စ သန္တတော ဒိသွာ။ ‘‘သန္တံ သန္တမိဒံ စိတ္တ’’န္တိ ဣမိနာ ဘာဝနာကာရံ ဒဿေတိ။ ဝိဘင်္ဂေပိ ဟိ တံယေဝ အာကိဉ္စညာယတနံ သန္တတော မနသိ ကရောတီတိ အယမေဝ ဘာဝနာကာရော ဂဟိတော။ အပရေ ပန ‘‘ပါဠိယံ ဣမဿ ဘာဝနာကာရော န ဂဟိတော’’တိ ဝတွာ တတ္ထ ကာရဏံ ဝဒန္တိ၊ တတ္ထ ဝတ္တဗ္ဗံ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂသံဝဏ္ဏနာဒိတော ဂဟေတဗ္ဗံ။

၁၀၂၇။ တတိယာရုပ္ပသင်္ခါတက္ခန္ဓေသု စ စတူသုပိ အာရမ္မဏဘူတေသူတိ အဓိပ္ပာယော။

၁၀၂၉-၃၁။ အဘာဝမတ္တမ္ပီတိ သုညတမတ္တမ္ပိ ဧဝံ သုခုမမ္ပီတိ အဓိပ္ပာယော။ သန္တာရမ္မဏတာယာတိ သန္တံ အာရမ္မဏံ ဧတဿာတိ သန္တာရမ္မဏာ၊ တဗ္ဘာဝေါ သန္တာရမ္မဏတာ၊ တာယ၊ န ဈာနသန္တတာယ။ န ဟိ တတိယာရုပ္ပသမာပတ္တိ စတုတ္ထာရုပ္ပတော သန္တတရာ။ စောဒကော ယံ သန္တတော မနသိ ကရောတိ၊ န တတ္ထ အာဒီနဝဒဿနံ ဘဝေယျ။ အသတိ စ အာဒီနဝဒဿနေ န သမတိက္ကမော ဧဝ သိယာတိ ‘‘သန္တတော စေ မနက္ကာရော ကထဉ္စ သမတိက္ကမော’’တိ အာဟ။ ဣတရော ‘‘အနာပဇ္ဇိတုကာမတ္တာ’’တိအာဒိနာ ပရိဟာရမာဟ။ တေန အာဒီနဝဒဿနမ္ပိ အတ္ထေဝါတိ ဒဿေတိ။ ယသ္မိဉှိ ဈာနေ အဘိရတိ၊ တတ္ထ အာဝဇ္ဇနသမာပဇ္ဇနာဒိပဋိပတ္တိယာ ဘဝိတဗ္ဗံ။ သာ ပနဿ တတိယာရုပ္ပေ သဗ္ဗသောဝ နတ္ထိ၊ ကေဝလံ သုညဘာဝတော အာရမ္မဏကရဏမတ္တမေဝ။ တထာ ဟေသ ကိဉ္စာပိ တံ သန္တတော မနသိ ကရောတိ၊ အထ ခွဿ ‘‘အဟမေတံ အာဝဇ္ဇိဿာမိ၊ သမာပဇ္ဇိဿာမီ’’တိ အာဘောဂေါ သမန္နာဟာရော န ဟောတိ။ ကသ္မာ? အာကိဉ္စညာယတနတော နေဝသညာနာသညာယတနသမာပတ္တိယာ ပဏီတတရတာယ။ ယထာ ဟိ ရာဇာ မဟတာ ရာဇာနုဘာဝေန နဂရဝီထိယံ စရန္တော ဒန္တကာရာဒယော ကမ္မကာရေ ဆေကေ အနေကာနိ ဒန္တဝိကတိအာဒီနိ သိပ္ပာနိ ကရောန္တေ ဒိသွာ ‘‘အဟော ဝတ ရေ ဆေကာ အာစရိယာ၊ ဤဒိသာနိ သိပ္ပာနိ ကရိဿန္တီ’’တိ ဧဝံ တေသံ ဆေကတာယ တုဿတိ၊ န စဿ ဧဝံ ဟောတိ ‘‘အဟော ဝတာဟမ္ပိ ရဇ္ဇံ ပဟာယ ဧဝရူပေါ သိပ္ပိကော ဘဝေယျ’’န္တိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ရဇ္ဇသိရိယာ မဟာနိသံသတာယ၊ သော တေသံ ဇီဝိတံ တိဏာယပိ အမညမာနော တေ သမတိက္ကမိတွာ ဂစ္ဆတိ၊ ဧဝံသမ္ပဒမိဒံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

၁၀၃၂။ သုခုမံ ပရန္တိ ဥက္ကံသတော သုခုမံ၊ ပဌမဇ္ဈာနူပစာရတော ပဋ္ဌာယ ဟိ တစ္ဆေန္တိယာ ဝိယ ပဝတ္တမာနာယ ဘာဝနာယ အနုက္ကမေန သင်္ခါရာ တတ္ထ အန္တိမကောဋ္ဌာသတံ ပါပိတာတိ။ ယဒိ ဧဝံ ကထံ ဘာဝနာ အတ္တနော ကိစ္စံ သာဓေတိ၊ နနု စေသာ တဒဝတ္ထံ ပါပိတာ အာရမ္မဏံ န သမ္မာ ဥပနိဇ္ဈာယတီတိ? နယိဒမေဝ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဘာဝနာဗလေန သုခုမဘာဝံ ပါပိတာပိ စေသာ အတ္တနော ကိစ္စေ ဒုဗ္ဗလတ္တံ န ပါပိတာ၊ အထ ခေါ ဝိပ္ဖာရိကတာဘာဝံ ဂမိတာ၊ တေန တထာ သုခုမာပိ အတ္တနော ကိစ္စေ န ဒုဗ္ဗလာ ဧဝါတိ န တတ္ထ တဿာ အသာမတ္ထိယံ ဟောတိ။

၁၀၃၃-၄။ ယာယ သညာယာတိ ယာဒိသာယ သညာယ သဒ္ဒပ္ပဝတ္တိဟေတုဘူတာယ။ သော နေဝသညာနာသညာယတနသမင်္ဂီ ပုဂ္ဂလော။ နေဝသညီ စ နာသညီ ဟောတိ နေဝသညာနာသညာသမင်္ဂီ ဟောတိ။ န ကေဝလံ တု သညာဝ ဧဒိသီ သုခုမာ နေဝသညာနာသညာ ဟောတိ၊ အထ ခေါ ပန ဝေဒနာဒယောပိ သုခုမာ၊ ဝေဒနာပိ နေဝဝေဒနာနာဝေဒနာ၊ စိတ္တမ္ပိ နေဝစိတ္တံနာစိတ္တံ၊ ဖဿောပိ နေဝဖဿောနာဖဿော ။ ဧသ နယော သေသသမ္ပယုတ္တဓမ္မေသု။ သညာသီသေန ပန ‘‘နေဝသညာနာသညာယတန’’န္တိ ဝုတ္တံ ‘‘နာနတ္တကာယာ နာနတ္တသညိနော’’တိအာဒီသု (ဒီ။ နိ။ ၃။၃၃၂၊ ၃၄၁၊ ၃၅၇၊ ၃၅၉၊ အ။ နိ။ ၇။၄၄၊ ၉။၂၄) ဝိယ။ နနု စေတ္ထ ယဒိ သညာ အတ္ထိ၊ ကထံ နေဝသညာတိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ ယဒိ နတ္ထိ၊ ကထံ နာသညာတိ အနုယောဂံ သန္ဓာယ ဣမမတ္ထံ ဥပမာဟိ သာဓေတုံ ‘‘ပတ္တမက္ခနတေလေနာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ပတ္တမက္ခဏတေလေနာတိ အန္တောဝုတ္ထတာယ ယာဂုယာ သဒ္ဓိံ အကပ္ပိယဋ္ဌေန တေလံ အတ္ထီတိ၊ နာဠိပူရာဒီနံ ဝသေန နတ္ထီတိ စ ဝတ္တဗ္ဗေန ပတ္တေ မက္ခိတတေလေန။ မဂ္ဂသ္မိံ ဥဒကေန စာတိ ဥပါဟနတေမနမတ္တဋ္ဌေန ဥဒကံ အတ္ထီတိ၊ နဟာနဝသေန နတ္ထီတိ စ ဝတ္တဗ္ဗေန မဂ္ဂသ္မိံ ဥဒကေန။

၁၀၃၅-၇။ အယံ အတ္ထောတိ ကိဉ္စိ ဝိသေသံ ဥပါဒါယ သဘာဝတော အတ္ထီတိ ဝတ္တဗ္ဗဿေဝ ဓမ္မဿ ကိဉ္စိ ဝိသေသံ ဥပါဒါယ နတ္ထီတိ ဝတ္တဗ္ဗတာသင်္ခါတော အယမတ္ထော။ ပဋုသညာကိစ္စံ ကာတုံ အသမတ္ထတာယ ဟိ နေဝသညတာ၊ သင်္ခါရာဝသေသသုခုမဘာဝေန နာသညတာ စ ဟောတိ။ တေနာဟ ‘‘ပဋုသညာယ ကိစ္စဿာ’’တိအာဒိ။ အာရမ္မဏသဉ္ဇာနနဉ္စေဝ ဝိပဿနာယ ဝိသယဘာဝံ ဥပဂန္တွာ နိဗ္ဗိဒါဇနနဉ္စ ပဋုသညာကိစ္စံ ကထမယံ သညာဝ သမာနာ သညာကိစ္စံ ကာတုံ န သက္ကောတီတိ အာဟ ‘‘ယထာ ဒဟနကိစ္စ’’န္တိအာဒိ။ နှာတုကာမဿ ဥဏှသီတဘာဝံ အကတွာ သုခဇနနတာယ သုခေါဒကံ၊ တသ္မိံ။ တေဇောဓာတု ယထာ ဒဟနကိစ္စံ ကာတုံ န သက္ကောတိ၊ ဧဝမေသာ အတိသန္တာရမ္မဏေ ပဝတ္တတ္တာ အာရမ္မဏသဉ္ဇာနနံ ကာတုံ န သက္ကောတိ၊ ပရမသုခုမတ္တံ ဂတာဝ။ တေနေဝ ဟေသာ အကတာဘိနိဝေသဿ ဝိပဿနာဉာဏေန သုခဂ္ဂယှာ န ဟောတီတိ သေသသမာပတ္တီသု သညာ ဝိယ ဝိပဿနာယ ဝိသယဘာဝံ ဥပဂန္တွာ နိဗ္ဗိဒါဇနနမ္ပိ ကာတုံ န သက္ကောတိ၊ အညေသု ဟိ ခန္ဓေသု အကတဝိပဿနာဘိနိဝေသော ဘိက္ခု နေဝသညာနာသညာယတနက္ခန္ဓေ သမ္မသိတွာ နိဗ္ဗိဒံ ပတ္တုံ သမတ္ထော နာမ နတ္ထိ၊ အပိ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော။ ပကတိဝိပဿကော ပန သာရိပုတ္တသဒိသော ဘိက္ခု ခန္ဓာဒိမုခေန ဝိပဿနံ အဘိနိဝိသိတွာ ဒွါရာရမ္မဏေဟိ သဒ္ဓိံ ဒွါရပ္ပဝတ္တဓမ္မာနံ ဝိပဿနံ အာရဘိတွာ ဌိတော သက္ကုဏေယျ တဗ္ဗိသယံ ဥဒယဗ္ဗယဉာဏံ ဥပ္ပာဒေတုံ၊ သောပိ ကလာပသမ္မသနဝသေနေဝ၊ နော အနုပဒဓမ္မဝိပဿနာဝသေန။ န ဟိ သာရိပုတ္တသဒိသော ဘိက္ခု စတုတ္ထာရုပ္ပပရိယာပန္နေသု ဖဿာဒိဓမ္မေသု ဝိနိဗ္ဘုဇိတွာ ဝိသုံ ဝိသုံ သရူပတော ဂဟေတွာ အနိစ္စာဒိဝသေန သမ္မသိတုံ သက္ကောတိ။ ကေဝလံ ပန အဝိနိဗ္ဘုဇ္ဇ ဧကတော ဂဟေတွာ ကလာပတော သမူဟတောယေဝ သမ္မသိတုံ သမတ္ထော ဟောတိ၊ ဧဝံ သုခုမတ္တေနေသာ ဝိဇ္ဇတိ။

၁၀၃၈-၄၀။ ရူပန္တိ ကသိဏရူပသင်္ခါတံ ပဋိဘာဂနိမိတ္တံ။ အာကာသန္တိ ကသိဏုဂ္ဃာဋိမာကာသံ။ ဝိညာဏန္တိ အာကာသေ ပဝတ္တဝိညာဏံ ။ တဒဘာဝကန္တိ တဿ အာကာသေ ပဝတ္တဝိညာဏဿ အဘာဝကံ။ ကမတောတိ ပဌမာရုပ္ပံ သမတိက္ကမိတွာ ဟောတီတိအာဒိနာ အနုက္ကမတော။ အတ္တနာ ဝုတ္တမတ္ထံ အဋ္ဌကထာဝစနံ အာဟရိတွာ သာဓေန္တော ‘‘အာဟ စာ’’တိအာဒိမာဟ။ ဣဓာတိ ဣမာသု စတူသု အရူပသမာပတ္တီသု။ ပစ္ဆိမာ ပစ္ဆိမာ သမာပတ္တိယော ဟိ ပုရိမာပုရိမာဟိ သမာပတ္တီဟိ သုပဏီတတရာ သုဋ္ဌု ပဏီတတရာ၊ သုန္ဒရပဏီတတရာတိ ဝါ အတ္ထော။ ပါသာဒတလသာဋိကာတိ စတုဘူမကပါသာဒဿ ဟေဋ္ဌိမဟေဋ္ဌိမတော ဥပရူပရိ သဝိသေသာ ပဉ္စ ကာမဂုဏာ၊ စတ္တာရော ပါသာဒတလာ စ ထူလသဏှသဏှတရသဏှတမသုတ္တေဟိ ဝိဟိတာ အာယာမဝိတ္ထာရတော သမပ္ပမာဏာ သာဋိကာ စ။

၁၀၄၂။ ရူပါရူပဘဝံ အဘိဘုယျ နိဗ္ဗာနံ ယာတိ၊ အထ ဝါ နီဝရဏေ အဘိဘုယျ ရူပါရူပဘဝံ ယာတီတိ အတ္ထော။

ဣတိ အဘိဓမ္မတ္ထဝိကာသိနိယာ နာမ

အဘိဓမ္မာဝတာရသံဝဏ္ဏနာယ

အရူပါဝစရသမာဓိဘာဝနာနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။