📜

၁၇။ သတ္တရသမော ပရိစ္ဆေဒေါ

အဘိညာရမ္မဏနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ

၁၁၀၄-၅။ ပဉ္စဣဒ္ဓိဝိဓာဒီနီတိ –

‘‘ဣဒ္ဓိဝိဓံ ဒိဗ္ဗသောတံ၊ ပရစိတ္တဝိဇာနနာ၊

ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိ၊ ဒိဗ္ဗစက္ခူတိ ပဉ္စဓာ’’တိ။ –

ဧဝမာဂတာ ပဉ္စ။ သတ္တာဘိညာ ဣမာ ပနာတိ အတီတံသဉာဏဿ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိဉာဏေ၊ မနောမယဉာဏဿ စ ဣဒ္ဓိဝိဓဉာဏေ အန္တောဂဓတ္တာ ဝုတ္တံ။ အတီတံသဉာဏံ နာမ ပရေသံ ပစ္စုပ္ပန္နဘဝေ ယာဝ ပဋိသန္ဓိပရိယောသာနံ ပဝတ္တစိတ္တာရမ္မဏံ ဉာဏံ။ မနောမယဉာဏမ္ပိ နာမ မနောမယကာယာဘိနိမ္မာနာဒိဝသပ္ပဝတ္တံ ဣဒ္ဓိဝိဓဉာဏံ။

၁၁၀၆။ ဣဒါနိ ဣမေသံ အဘိညာဉာဏာနံ အာရမ္မဏဝိနိစ္ဆယေ အသမ္မောဟတ္ထံ တံ ဒဿေတုမာရဘန္တော အာဟ ‘‘သတ္တန္န’’န္တိအာဒိ ။ စတ္တာရော အာရမ္မဏတ္တိကာတိ ပရိတ္တာရမ္မဏတ္တိကော မဂ္ဂါရမ္မဏတ္တိကော အတီတာရမ္မဏတ္တိကော အဇ္ဈတ္တာရမ္မဏတ္တိကောတိ ဣမေ စတ္တာရော အာရမ္မဏတ္တိကာ။ ဧတ္ထာတိ ဣဒံ ပစ္စာမသနံ ကိံ တိကာနံ၊ ဥဒါဟု အာရမ္မဏာနန္တိ၊ ကိဉ္စေတ္ထ – ယဒိ တိကာနံ၊ တဒယုတ္တံ။ န ဟိ တိကေသု အဘိညာဉာဏာနိ ပဝတ္တန္တိ။ အထ အာရမ္မဏာနံ၊ တမ္ပိ အယုတ္တံ။ န ဟိ အညံ ဥဒ္ဒိသိတွာ အညဿ ပစ္စာမသနံ ယုတ္တန္တိ။ ယထာ ဣစ္ဆသိ၊ တထာ ဟောတု။ ဘဝတု တာဝ တိကာနံ၊ နနု ဝုတ္တံ ‘‘တိကေသု အဘိညာဉာဏာနိ နပ္ပဝတ္တန္တီ’’တိ? နာယံ ဝိရောဓော တိကဝေါဟာရေန အာရမ္မဏာနံယေဝ ဂယှမာနတ္တာ။ အထ ဝါ ပန ဟောတု အာရမ္မဏာနံ၊ နနု ဝုတ္တံ ‘‘အညံ ဥဒ္ဒိသိတွာ အညဿ ပစ္စာမသနံ အယုတ္တ’’န္တိ။ အယမ္ပိ န ဒေါသော ယထာဝုတ္တကာရဏေနေဝါတိ။

၁၁၀၇-၁၀။ ပရိတ္တာဒီသု သတ္တသူတိ အသတိပိ ဝတ္ထုဘေဒေ ဘူမိကာလသန္တာနဘေဒဝသေန ဘိန္နေသု ပရိတ္တမဟဂ္ဂတအတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နအဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏဝသေန သတ္တသု ပရိတ္တာဒိအာရမ္မဏဝိဘာဂေသု။ ဣဒ္ဓိဝိဓဉာဏဿ မဂ္ဂါရမ္မဏတာယ အဘာဝတော ဣဓ မဂ္ဂါရမ္မဏတ္တိကော န လဗ္ဘတိ။ ကာယံ စိတ္တသန္နိဿိတံ ကတွာ အဒိဿမာနေန ကာယေန ဂန္တုကာမောတိ သမ္ဗန္ဓော။ စိတ္တသန္နိဿိတကရဏဉ္စ တံ ဝိယ ကာယဿ အဒိဿမာနသီဃဂတိကတာဝသေန တဂ္ဂတိကတာပါဒနံ။ ယထာ စိတ္တံ န ဒိဿတိ သီဃဂမနဉ္စ၊ ဧဝံ ကာယမ္ပိ အဒိဿမာနံ၊ သီဃဂမနဉ္စ ကတွာ ယထိစ္ဆိတဋ္ဌာနံ ဂန္တုကာမောတိ အယဉှေတ္ထ အတ္ထော။ စိတ္တဝသေနာတိ မဟဂ္ဂတစိတ္တဝသေန ပရိဏာမေတီတိ ပါဌသေသော။ တေနာဟ ‘‘တံ မဟဂ္ဂတေ စ စိတ္တသ္မိံ သမာရောပေတီ’’တိ။ ပါဒကဇ္ဈာနဉှိ သမာပဇ္ဇိတွာ ဝုဋ္ဌာယ ‘‘အယံ ကာယော ဣဒံ စိတ္တံ ဝိယ အဒိဿမာနော၊ သီဃဂမနော စ ဟောတူ’’တိ ပရိကမ္မံ ကရောတိ၊ ပရိကမ္မံ ပန ကတွာ ပုန သမာပဇ္ဇိတွာ ဝုဋ္ဌာယ တထေဝ ပရိကမ္မံ ကရောန္တော ကာယံ ဂဟေတွာ မဟဂ္ဂတေ ပါဒကစိတ္တေ သမာရောပေတိ၊ တဂ္ဂတိကံ ကရောတိ ဝိယ၊ အဒိဿမာနံ၊ သီဃဂမနဉ္စ ကရောတိ။ တံ ပန သီဃဂမနတ္ထံ အဘာဝိတိဒ္ဓိပါဒါနံ ဝိယ ဒန္ဓံ အပ္ပဝတ္တိတွာ ကတိပယစိတ္တဝါရေဟေဝ ဣစ္ဆိတဋ္ဌာနပ္ပတ္တိဝသေန ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ န ဧကစိတ္တက္ခဏေနေဝ။ ‘‘နာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အညံ ဧကဓမ္မမ္ပိ သမနုပဿာမိ၊ ယံ ဧဝံ လဟုပရိဝတ္တံ၊ ယထယိဒံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စိတ္တ’’န္တိ (အ။ နိ။ ၁။၄၈) ဟိ ဧတ္ထ အည-ဂ္ဂဟဏေနေဝ ရူပဓမ္မာနံ ဂဟိတတ္တာ စိတ္တက္ခဏဝသေန ရူပပ္ပဝတ္တိ န ယုတ္တာ။ ယတ္ထ ယတ္ထ စ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တတ္ထ တတ္ထေဝ ဘိဇ္ဇန္တိ စ၊ န စ ဣဒ္ဓိဗလေန ဓမ္မာနံ ကေနစိ လက္ခဏညထတ္တံ သက္ကာ ကာတုန္တိ။ စိတ္တဝသေန ရူပကာယံ ပါဒကဇ္ဈာနေ သမာရောပေန္တဿ ကာယမေဝ အာရမ္မဏန္တိ အာဟ ‘‘ကာယာရမ္မဏတော’’တိ၊ ကာယေ ဝဏ္ဏာရမ္မဏတောတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ကာယသန္နိဿိတံ ကတွာ စိတ္တန္တိ ဧတ္ထ န စိတ္တံ ကာယံ ဝိယ ဒန္ဓံ ဒိဿမာနံ ကရောတိ၊ ကိန္တု ဒန္ဓဒိဿမာနဂတိကရဏမတ္တမေဝါတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

၁၁၁၂-၃။ အနာဂတမတီတဉ္စ ကရောတိ ဝိသယံ ယဒါတိ မဟာဓာတုနိဓာနေ မဟာကဿပတ္ထေရာဒီနံ ဝိယ အနာဂတံ အဓိဋ္ဌဟန္တာနံ အနာဂတံ အာရမ္မဏံ ကရောတိ၊ ကာယဝသေန စိတ္တပရိဏာမနကာလေ တဒေဝ စိရနိရုဒ္ဓံ ပါဒကဇ္ဈာနံ အာရမ္မဏံ ကရောန္တာနံ အတီတံ အာရမ္မဏံ ကရောတိ၊ တဒါ အတီတာရမ္မဏံ၊ အနာဂတဂေါစရဉ္စ ဟောတိ၊ ပစ္စုပ္ပန္နော ဂေါစရော ပစ္စုပ္ပန္နဿ ရူပကာယဿ အာရမ္မဏကရဏတော။ ဟတ္ထိအာဒယော အဘိနိမ္မိနန္တဿာပိ ဟိ ကိဉ္စာပိ ပရိကမ္မံ အနာဂတာရမ္မဏံ ဟောတိ၊ အဓိဋ္ဌာနစိတ္တံ ပန ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏမေဝ။ ဥပစာရာရမ္မဏံ ဝိယ ဟိ ပဋိဘာဂနိမိတ္တံ တေန သဟ ပါတုဘူတမေဝ တဿာရမ္မဏံ ဟောတိ။

၁၁၁၄-၅။ ကာယံ…ပေ…သိယာတိ အတ္တနော ကာယံ စိတ္တဝသေန ပရိဏာမနကာလေ အဇ္ဈတ္တဿ ကာယဿ အာရမ္မဏကရဏတော၊ အတ္တနော စိတ္တံ ကာယဝသေန ပရိဏာမနကာလေ စိတ္တဿ အာရမ္မဏကရဏတော။ ဝါ-သဒ္ဒေန အဝုတ္တသမုစ္စယတ္ထေန ဂဟိတေ အတ္တနော ကုမာရဝဏ္ဏာဒိအဘိနိမ္မာနကာလေ ကာယဿ အာရမ္မဏကရဏတော စ အဇ္ဈတ္တာရမ္မဏံ သိယာ။ ဗဟိဒ္ဓါ ရူပဒဿနေတိ ဗဟိဒ္ဓါ ဟတ္ထိအဿာဒိရူပဒဿနကာလေ။

၁၁၁၆-၈။ ပစ္စုပ္ပန္နေ ပရိတ္တေ စာတိ သရူပဝိဘာဝနမေတံ။ ဒိဗ္ဗသောတဿ ဟိ ပစ္စုပ္ပန္နောဝ သဒ္ဒေါ အာရမ္မဏံ ဟောတိ၊ သော စ သဘာဝတော ပရိတ္တောဝ။ ကုစ္ဆိသဒ္ဒဿာတိ ကုစ္ဆိယံ ဝါတသဒ္ဒဿ။ တတ္ထ ပါဏကသဒ္ဒဿ ပန သဝနေ ဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏမေဝ။ ဝသိတာပတ္တဿ အတ္တနော ဝိတက္ကဝိပ္ဖာရသဒ္ဒသဝနေပိ အဇ္ဈတ္တာရမ္မဏန္တိ ဝဒန္တိ၊ တံ ပန ဧကာဒသဘဝင်္ဂစိတ္တတော ဥပရိ ဘဝင်္ဂံ ပဝတ္တိတုမဒတွာ ဘဝင်္ဂတော ဝုဋ္ဌာယ အာဝဇ္ဇနသမတ္ထတာဝသေန ဝသိတာပတ္တဿေဝ ယုဇ္ဇတိ။ ‘‘ပရဿ စ သဒ္ဒဿာ’’တိ သမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗံ။ န ဟိ ပရဿ ကုစ္ဆိသဒ္ဒသဝနေယေဝ ဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏံ ဟောတိ၊ အထ ခေါ ပရဿ စိတ္တသမုဋ္ဌာနသဒ္ဒသဝနေပီတိ။

၁၁၁၉-၂၂။ ပရိတ္တာဒီသူတိ ပရိတ္တမဟဂ္ဂတအပ္ပမာဏမဂ္ဂအတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏေသု။ ပရိတ္တာနန္တိ ကာမာဝစရစိတ္တာနံ။ မဇ္ဈိမာနန္တိ ပရိတ္တအပ္ပမာဏာနံ မဇ္ဈေ ဘဝတ္တာ မဇ္ဈိမသင်္ခါတာနံ ရူပါရူပါဝစရစိတ္တာနံ။ မဇ္ဈေဘဝတာ စ ဒေသနာဝသေန၊ န သဘာဝဝသေန။ စေတောပရိယဉာဏံ ပရဿ စိတ္တမေဝ ဇာနာတိ၊ အဝသေသက္ခန္ဓတ္တယံ ပန န ဇာနာတီတိ ဣမံ မဟာအဋ္ဌကထာဝါဒံ သန္ဓာယာဟ ‘‘မဂ္ဂစိတ္တဿ ဇာနနေ’’တိအာဒိ။ အယဉှေတ္ထ အဓိပ္ပာယော – ယသ္မာ စေတောပရိယဉာဏံ စိတ္တမေဝ ဇာနာတိ၊ တသ္မာ တံ မဂ္ဂါရမ္မဏံ န ဟောတိ ၊ မဂ္ဂသမ္ပယုတ္တစိတ္တဇာနနတော ပန ပရိယာယေန မဂ္ဂါရမ္မဏတာ အဋ္ဌကထာယံ အနုညာတာတိ။ ပဋ္ဌာနေ ပန –

‘‘ကုသလာ ခန္ဓာ ဣဒ္ဓိဝိဓဉာဏဿ စေတောပရိယဉာဏဿ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိဉာဏဿ ယထာကမ္မူပဂဉာဏဿ အနာဂတံသဉာဏဿ အာရမ္မဏပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ (ပဋ္ဌာ။ ၁။၁။၄၀၄) –

ဝုတ္တတ္တာ စတ္တာရောပိ ခန္ဓာ စေတောပရိယဉာဏဿ အာရမ္မဏံ ဟောန္တိ၊ တသ္မာ နိပ္ပရိယာယေနေဝ မဂ္ဂါရမ္မဏတာ လဗ္ဘတီတိ ဣဒမေတ္ထ သင်္ဂဟကာရာနံ သန္နိဋ္ဌာနံ။

၁၁၂၃-၅။ အတီတသတ္တဒိဝသဗ္ဘန္တရေ၊ အနာဂတသတ္တဒိဝသဗ္ဘန္တရေယေဝ စ ပဝတ္တံ ပရစိတ္တံ စေတောပရိယဉာဏံ ဇာနာတိ၊ တတော ပဋ္ဌာယ ပန ပဋိသန္ဓိပရိယောသာနံ၊ စုတိပရိယောသာနဉ္စ ပဝတ္တံ အတီတံသဉာဏဿ၊ အနာဂတံသဉာဏဿ စ ဂေါစရန္တိ အဓိပ္ပာယေနာဟ ‘‘အတီတေ’’တိအာဒိ။ အတီတဿ၊ အနာဂတဿ စ ပရစိတ္တဿ ဇာနနံ သမ္ဘဝတိ၊ ပစ္စုပ္ပန္နဿ ပန န သမ္ဘဝတီတိ ပုစ္ဆတိ ‘‘ကထဉ္စ ပနာ’’တိအာဒိ။ ဣတရော ယတ္ထ သမ္ဘဝတိ၊ တံ ဒဿေတုံ ပစ္စုပ္ပန္နံ တာဝ ဝိဘဇိတွာ ဒဿေန္တော ‘‘ပစ္စုပ္ပန္နံ တိဓာ ဝုတ္တ’’န္တိအာဒိမာဟ။ ခဏသန္တတိအဒ္ဓတောတိ ခဏပစ္စုပ္ပန္နံ သန္တတိပစ္စုပ္ပန္နံ အဒ္ဓါပစ္စုပ္ပန္နန္တိ ဧဝံ ခဏသန္တတိအဒ္ဓါဝသေန တိဓာ ဝုတ္တံ။

၁၁၂၆။ တိက္ခဏသမ္ပတ္တန္တိ ဥပ္ပာဒဋ္ဌိတိဘင်္ဂဝသေန ခဏတ္တယပရိယာပန္နံ။ ပစ္စုပ္ပန္နခဏာဒိကန္တိ ခဏ-သဒ္ဒါဒိကံ ပစ္စုပ္ပန္နံ ခဏပစ္စုပ္ပန္နန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဧကဒွေသန္တတိဝါရပရိယာပန္နန္တိ ဧတ္ထ အန္ဓကာရေ နိသီဒိတွာ အာလောကဋ္ဌာနံ ဂတဿ န စ တာဝ အာရမ္မဏံ ပါကဋံ ဟောတိ၊ ယာဝ ပန တံ ပါကဋံ ဟောတိ၊ ဧတ္ထန္တရေ ပဝတ္တာ ရူပသန္တတိ၊ အရူပသန္တတိ ဝါ ‘‘ဧကဒွေသန္တတိဝါရာ’’တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ‘‘အာလောကဋ္ဌာနေ ဝိစရိတွာ ဩဝရကံ ပဝိဋ္ဌဿာပိ န တာဝ သဟသာ ရူပံ ပါကဋံ ဟောတိ၊ ယာဝ တံ ပါကဋံ ဟောတိ၊ ပုဗ္ဗေဝ တတ္ထ နိသိန္နဿ ဝိယ ဧတ္ထန္တရေ ဧကဒွေသန္တတိဝါရာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဒူရေ ဌတွာ ပန ရဇကာဒီနံ ဟတ္ထဝိကာရံ၊ ဃဏ္ဋိဘေရီအာဒိအာကောဋနဟတ္ထဝိကာရဉ္စ ဒိသွာ န ပန တာဝ သဒ္ဒံ သုဏာတိ၊ ယာဝ ပန တံ သုဏာတိ၊ ဧတ္ထန္တရေ ဧကဒွေသန္တတိဝါရာ ဝေဒိတဗ္ဗာ’’တိ (ဝိသုဒ္ဓိ။ ၂။၄၁၆) ဧဝံ တာဝ မဇ္ဈိမဘာဏကတ္ထေရာ ဝဒန္တိ။

သံယုတ္တဘာဏကာ ပန ‘‘ရူပသန္တတိ အရူပသန္တတီတိ ဒွေ သန္တတိယော ဝတွာ ဥဒကံ အက္ကမိတွာ ဂတဿ ယာဝ တီရေ အက္ကန္တဥဒကလေခါ န ဝိပ္ပသီဒတိ၊ အဒ္ဓါနတော အာဂတဿ ယာဝ ကာယေ ဥသုမဘာဝေါ န ဝူပသမ္မတိ၊ အာတပါ အာဂန္တွာ ဂဗ္ဘံ ပဝိဋ္ဌဿ ယာဝ အန္ဓကာရဘာဝေါ န ဝိဂစ္ဆတိ၊ အန္တောဂဗ္ဘေ ကမ္မဋ္ဌာနံ မနသိကတွာ ဒိဝါ ဝါတပါနံ ဝိဝရိတွာ ဩလောကေန္တဿ ယာဝ အက္ခီနံ ဖန္ဒနဘာဝေါ န ဝူပသမ္မတိ၊ အယံ ရူပသန္တတိ နာမ။ ဒွေ တယော ဇဝနဝါရာ အရူပသန္တတိ နာမာတိ ဝတွာ တဒုဘယမ္ပိ သန္တတိပစ္စုပ္ပန္နံ နာမာ’’တိ (ဝိသုဒ္ဓိ။ ၂။၄၁၆) ဧဝံ ဧကမေဝ သန္တတိဝါရံ ဝဒန္တိ။ တတ္ထ မဇ္ဈိမဘာဏကဝါဒေ ဧကစ္စဿ သီဃမ္ပိ ပါကဋံ ဟောတီတိ ဧကဒွေသန္တတိဝါရာတိ ဧက-ဂ္ဂဟဏမ္ပိ ကတံ။ အာစရိယဓမ္မပါလတ္ထေရော ပန ‘‘အတိပရိတ္တသဘာဝဥတုအာဒိသမုဋ္ဌာနာ ဝါ ဧကဒွေသန္တတိဝါရာ ဝေဒိတဗ္ဗာ’’တိပိ (ဝိသုဒ္ဓိ။ မဟာ။ ၂။၄၁၆) အာဟ။

၁၁၂၇-၈။ ဧကဗ္ဘဝပရိစ္ဆိန္နန္တိ ဧကသ္မိံ ဘဝေ ပဋိသန္ဓိစုတိဝသေန ပရိစ္ဆိန္နံ ဧကဘဝပရိယာပန္နံ ဓမ္မဇာတံ။ ယံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ‘‘ယော စာဝုသော မနော၊ ယေ စ ဓမ္မာ၊ ဥဘယမေတံ ပစ္စုပ္ပန္နံ၊ တသ္မိံ စေ ပစ္စုပ္ပန္နေ ဆန္ဒရာဂပဋိဗဒ္ဓံ ဟောတိ ဝိညာဏ’’န္တိအာဒိ၊ သန္တတိပစ္စုပ္ပန္နဉ္စေတ္ထ အဘိဓမ္မဋ္ဌကထာသု အာဂတံ၊ အဒ္ဓါပစ္စုပ္ပန္နံ သုတ္တေ။ ကေစီတိ အဘယဂိရိဝါသိနော။

၁၁၂၉-၃၀။ ယထာစာတိအာဒိ ဧတ္ထ တေသံ ဩပမ္မဒဿနံ။ ဧကပုပ္ဖံ အတ္တနော ဝဏ္ဋေန ဧကဿ ဝဏ္ဋံ ဝိဇ္ဈတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ မဟာဇနဿာပိ…ပေ… ဝိဇ္ဈတီတိ ‘‘အတီတံ စိတ္တံ၊ အနာဂတံ စိတ္တံ၊ ဣမဿ စိတ္တံ၊ အသုကဿ စိတ္တ’’န္တိ ဧဝံ ဝိဘာဂံ အကတွာ ပရဿ စိတ္တံ ဇာနာမိစ္စေဝ ရာသိဝသေန မဟာဇနဿ စိတ္တေ အာဝဇ္ဇိတေ ဧကဿ စိတ္တံ ဧကေန စိတ္တေန ဥပ္ပာဒက္ခဏေ ဝါ ဌိတိက္ခဏေ ဝါ ဘင်္ဂက္ခဏေ ဝါ ဧကန္တေန ပဋိဝိဇ္ဈတီတိ အတ္ထော။

၁၁၃၁-၂။ တံ ပန တေသံ ဝစနံ အယုတ္တန္တိ ဒဿေတုံ ‘‘ယေနာဝဇ္ဇတီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဝဿသဟဿမ္ပိ ဟိ ဧဝံ အာဝဇ္ဇယတော အာဝဇ္ဇနဇဝနာနံ ဧကသ္မိံ အာရမ္မဏေ ဌာနံ နတ္ထိ၊ အဘိညာစိတ္တဉ္စ သစေ ခဏပစ္စုပ္ပန္နံ ဇာနာတိ၊ အာဝဇ္ဇနေန သဟ ဧကာရမ္မဏေ ဝတ္တမာနမေဝ ဇာနာတိ၊ နော အညထာ၊ တသ္မာ တေသံ အာဝဇ္ဇနဇဝနာနံ ဒွိန္နံ သဟ ဧကသ္မိံ အာရမ္မဏေ အဋ္ဌာနာဘာဝတော တံ န ယုဇ္ဇတိ။ ဘဝတု တာဝ ကော ဧတ္ထ ဒေါသောတိ စေ အာဟ ‘‘အာဝဇ္ဇနဇဝနာန’’န္တိအာဒိ။ တတ္ထ မဂ္ဂဖလဝီထိတော အညံ အနိဋ္ဌဋ္ဌာနံ။ မဂ္ဂဖလဝီထိယဉှိ အာဝဇ္ဇနာဒီနံ သင်္ခါရာရမ္မဏတ္တာ၊ ဂေါတြဘုအာဒီနဉ္စ နိဗ္ဗာနာရမ္မဏတ္တာ နာနာရမ္မဏတာ ဣဋ္ဌာ၊ အညတ္ထ ပန အနိဋ္ဌာ၊ တသ္မာ အနိဋ္ဌေ ဌာနေ ဇဝနာဝဇ္ဇနာနံ နာနာရမ္မဏတာပတ္တိဒေါသော အယုတ္တောတိ တံ တေသံ ဝစနံ အယုတ္တန္တိ ပကာသိတံ အဋ္ဌကထာသူတိ အဓိပ္ပာယော။

၁၁၃၃-၄။ ယဒိ ဧဝံ၊ ကထံ စေတောပရိယဉာဏံ ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏံ ဟောတီတိ အာဟ ‘‘တသ္မာ’’တိအာဒိ။ ယသ္မာ ဧဝံ အယုတ္တန္တိ ပကာသိတံ၊ တသ္မာ။ ဇဝနဝါရတောတိ ဧကဇဝနဝါရဝသေန ။ ဣဒံ ပန ခဏပစ္စုပ္ပန္နာနန္တရံ လဟုကံ ကတွာ ပစ္စုပ္ပန္နဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တံ၊ ယံ ပန ဝတ္တမာနဇဝနဝီထိတော အတီတာနာဂတဝသေန ဒွိတိဇဝနဝီထိပရိမာဏကာလေ ပဝတ္တံ ပရစိတ္တံ ၊ တံ သဗ္ဗမ္ပိ ‘‘သန္တတိပစ္စုပ္ပန္နံ နာမာ’’တိ အဋ္ဌကထာယံ (ဝိသုဒ္ဓိ။ ၂။၄၁၆) ဝုတ္တံ၊ တသ္မာ ဇဝနဝါရတောတိ ဒွိတိဇဝနဝါရဝသေန ဒီပေတဗ္ဗံ၊ န သကလေန ပစ္စုပ္ပန္နဒ္ဓုနာတိ အဓိပ္ပာယော။ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ သံယုတ္တဋ္ဌကထာယံ။ တတြာယံ ဒီပနာတိအာဒိ ဇဝနဝါရဿ အဒ္ဓါပစ္စုပ္ပန္နဘာဝဒီပနမုခေန ဣဒ္ဓိစိတ္တဿ ပဝတ္တိအာကာရဒီပနံ။

၁၁၃၉-၄၁။ သန္တတိပစ္စုပ္ပန္နမ္ပိ အဒ္ဓါပစ္စုပ္ပန္နေနေဝ သင်္ဂဟေတွာ အာဟ ‘‘အဒ္ဓါဝသာ…ပေ… ပနာ’’တိ။ အာနန္ဒာစရိယော ပနေတ္ထ အဘိဓမ္မမာတိကာယ အာဂတဿ ပစ္စုပ္ပန္နပဒဿ အဒ္ဓါသန္တတိပစ္စုပ္ပန္နပဒတ္ထတာ န ကတ္ထစိ ပါဠိယံ ဝုတ္တာ၊ တသ္မာ စိတ္တသာမညေန စိတ္တံ အာဝဇ္ဇယမာနံ အဘိမုခီဘူတံ ဝိဇ္ဇမာနစိတ္တံ အာဝဇ္ဇေတိ၊ ပရိကမ္မာနိ စ တံ တံ ဝိဇ္ဇမာနစိတ္တံ စိတ္တသာမညေနေဝ အာရမ္မဏံ ကတွာ စိတ္တဇာနနပရိကမ္မာနိ ဟုတွာ ပဝတ္တန္တိ။ စေတောပရိယဉာဏံ ပန ဝိဇ္ဇမာနစိတ္တံ ပဋိဝိဇ္ဈန္တံ တေန သဟ ဧကက္ခဏေ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ တတ္ထ ယသ္မာ သန္တာနဂ္ဂဟဏတော ဧကတ္တဝသေန အာဝဇ္ဇနာဒီနိ စိတ္တန္တေဝ ပဝတ္တာနိ၊ တဉ္စ စိတ္တမေဝ၊ ယံ စေတောပရိယဉာဏေန ဝိဘာဝိတံ၊ တသ္မာ သမာနာကာရပ္ပဝတ္တိတော န အနိဋ္ဌေ ဌာနေ နာနာရမ္မဏတာ ဟောတီတိ ခဏပစ္စုပ္ပန္နဝသေနေဝ ဣမဿ ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏတံ ဣစ္ဆတိ။ ဣတရာနီတိ အာဝဇ္ဇနပရိကမ္မစိတ္တာနိ။ စက္ခုဒွါရေ ဝိညာဏန္တိ စက္ခုဝိညာဏံ။

၁၁၄၃-၇။ ပရိတ္တာဒီသု အဋ္ဌသူတိ စေတောပရိယဉာဏဿ ဝုတ္တေသု ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏံ ဟိတွာ နဝတ္တဗ္ဗာရမ္မဏဉ္စ ပက္ခိပိတွာ အဋ္ဌသု ပရိတ္တာဒီသု။ အတီတေ…ပေ… ဖလမ္ပိ ဝါတိ ဧတ္ထ အတ္တနာတိ နိဒဿနမတ္တံ။ ပရေဟိပိ ဘာဝိတမဂ္ဂံ၊ သစ္ဆိကတဖလဉ္စ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိဉာဏေန သမနုဿရတိ။ ဝါ-သဒ္ဒေန ဝါ အဝုတ္တသမုစ္စယတ္ထေန အတ္တနာ ဘာဝိတံ မဂ္ဂံ၊ ဖလမ္ပိ ဝါ ပရေဟိ ဘာဝိတံ မဂ္ဂံ၊ ဖလမ္ပိ ဝါတိ ဧဝမတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။ တထာ စ ဝုတ္တံ အဋ္ဌကထာယံ ‘‘အတ္တနာ၊ ပရေဟိ ဘာဝိတမဂ္ဂံ၊ သစ္ဆိကတဖလဉ္စ အနုဿရဏကာလေ’’တိ (ဝိသုဒ္ဓိ။ ၂။၄၁၇)။ ဧဝ-ကာရံ ပန ပဒပူရဏမတ္တမေဝ။ ဖလမ္ပိ ဝါတိ ဧတ္ထ ‘‘ဘာဝိတ’’န္တိ န သမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗံ။ န ဟိ ဖလံ ဘာဝေတဗ္ဗံ ဟောတိ၊ အထ ခေါ သစ္ဆိကာတဗ္ဗမေဝါတိ။ သမနုဿရတော မဂ္ဂန္တိ ဧတ္ထာပိ ‘‘အတ္တနာ၊ ပရေဟိ ဝါ ဘာဝိတ’’န္တိ သမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗံ။ ဧကန္တတောတိ နိယမတော။

၁၁၄၈-၅၀။ နနု စ စေတောပရိယဉာဏယထာကမ္မူပဂဉာဏာနိပိ အတီတာရမ္မဏာနေဝ၊ ကိံ ပန တေသံ၊ ဣမဿ စ အာရမ္မဏေ နာနာကရဏန္တိ အာဟ ‘‘စေတောပရိယဉာဏမ္ပီ’’တိအာဒိ။ ကိဉ္စာပီတိ အယံ နိပါတသမုဒါယော၊ ဧကော ဝါ နိပါတော ဝိသေသာနဘိဓာနနိမိတ္တေ ဥပဂမနေ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ အထ ခေါတိ ဝိသေသာဘိဓာနသမာရမ္ဘေ။ စိတ္တမေဝါတိ ဣဒံ ပုဗ္ဗေ ဝိစာရိတမေဝ။ အတီတေ စေတနာမတ္တန္တိ ဣဒမ္ပိ ပုဗ္ဗေ ဝိယ မဟာအဋ္ဌကထာဝါဒံ သန္ဓာယေဝ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ဟိ ယထာကမ္မူပဂဉာဏဿ စေတနာမတ္တမေဝ အာရမ္မဏံ ဟောတိ၊ န စိတ္တံ၊ နာပိ ဣတရေ ဓမ္မာ၊ ယတော တံ ယထာကမ္မူပဂန္တိ ဝုစ္စတီတိ ဣမိနာ အဓိပ္ပာယေန ယထာကမ္မူပဂဉာဏံ အတီတစေတနာမတ္တမေဝ အာရမ္မဏံ ကရောတီတိ ဝုတ္တံ၊ ဟေဋ္ဌာ ဒဿိတပါဠိဝသေန သဗ္ဗေ စတ္တာရောပိ ခန္ဓာ ယထာကမ္မူပဂဉာဏဿ အာရမ္မဏန္တိ သင်္ဂဟကာရာနံ သန္နိဋ္ဌာနံ။ နတ္ထိ ကိဉ္စိ အဂေါစရန္တိ ကိဉ္စိ ခန္ဓံ ဝါ ခန္ဓပဋိဗဒ္ဓံ နာမဂေါတ္တာဒိံ ဝါ အဂေါစရံ နာမ နတ္ထိ။ တဉှိ အတီတက္ခန္ဓခန္ဓပဋိဗဒ္ဓေသု ဓမ္မေသု သဗ္ဗညုတညာဏသမာနဂတိကမေဝါတိ အဓိပ္ပာယော။

၁၁၅၁-၂။ အတ္တက္ခန္ဓာနုဿရဏေတိ အတ္တနော ခန္ဓာနုဿရဏကာလေ။ သရဏေ…ပေ… ဂေါစရန္တိ ‘‘အတီတေ ဝိပဿီ ဘဂဝါ အဟောသိ၊ တဿ မာတာ ဗန္ဓုမတီ၊ ပိတာ ဗန္ဓုမာ’’တိအာဒိနာ နယေန နာမဂေါတ္တာဒိံ၊ ပထဝီနိမိတ္တာဒိဉ္စ အနုဿရဏကာလေ နဝတ္တဗ္ဗာရမ္မဏံ ဟောတိ။ နဝတ္တဗ္ဗဂေါစရန္တိ ဟိ ပရိတ္တာရမ္မဏအတီတာရမ္မဏတ္တိကဝသေန ဝုတ္တံ၊ အဇ္ဈတ္တာရမ္မဏတ္တိကဝသေန ပန အာကိဉ္စညာယတနဇ္ဈာနဿ အာရမ္မဏဘူတဓမ္မာရမ္မဏကာလေ နဝတ္တဗ္ဗာရမ္မဏံ ဟောတိ၊ အဝသေသပညတ္တာရမ္မဏကာလေ ဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏံ ဟောတိ။ နာမဂေါတ္တန္တိ စေတ္ထ ခန္ဓပဋိဗဒ္ဓါ သမ္မုတိသိဒ္ဓါ ဗျဉ္ဇနတ္ထော၊ န ဗျဉ္ဇနံ။ ဗျဉ္ဇနဉှိ သဒ္ဒါယတနသင်္ဂဟိတတ္တာ ပရိတ္တံ ဟောတိ။ ယထာဟ ‘‘နိရုတ္တိပဋိသမ္ဘိဒါ ပရိတ္တာရမ္မဏာ’’တိ (ဝိဘ။ ၇၄၉)။

၁၁၅၄။ ဒိဗ္ဗသောတသမန္တိ ယသ္မာ ပစ္စုပ္ပန္နံ၊ ပရိတ္တဉ္စ ရူပံ အာရမ္မဏံ ကရောတိ၊ တသ္မာ ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏံ၊ ပရိတ္တာရမ္မဏဉ္စ ဟောတိ၊ အတ္တနော ကုစ္ဆိဂတရူပဒဿနေ၊ ပရဿ ဟဒယနိဿိတလောဟိတဒဿနာဒီသု စ အဇ္ဈတ္တာရမ္မဏံ၊ ဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏဉ္စ ဟောတိ။

၁၁၅၅-၆။ ပရိတ္တာဒီသု အဋ္ဌသူတိ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိဉာဏဿ ဝုတ္တေသု အတီတာရမ္မဏံ ဝဇ္ဇေတွာ အနာဂတာရမ္မဏံ ပက္ခိပိတွာ အဋ္ဌသု။ နိဗ္ဗတ္တိဿတိ…ပေ… ပဇာနတောတိ ဣမိနာ နိဗ္ဗတ္တက္ခန္ဓဇာနနမာဟ ။ အနာဂတံသဉာဏဿ အနာဂတမဂေါစရံ နတ္ထိ။ တမ္ပိ ဟိ အနာဂတက္ခန္ဓခန္ဓပဋိဗဒ္ဓေသု ဓမ္မေသု သဗ္ဗညုတညာဏသမာနဂတိကမေဝ။

၁၁၆၃။ ဇာနနေ နာမဂေါတ္တဿာတိ ‘‘အနာဂတေ မေတ္တေယျော နာမ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ သုဗြဟ္မာ နာမ ပိတာ ဘဝိဿတိ၊ ဗြဟ္မဝတီ နာမ မာတာ’’တိအာဒိနာ နယေန နာမဂေါတ္တာဒိဇာနနကာလေ။

၁၁၆၄-၅။ ပရိတ္တာဒီသု ပဉ္စသူတိ ပရိတ္တမဟဂ္ဂတအတီတအဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏဝသေန ပဉ္စသု။ ကာမကမ္မဿာတိ ကာမာဝစရကမ္မဿ။

၁၁၆၉။ ဝိဝိဓတ္ထဝဏ္ဏပဒန္တိ နာနပ္ပကာရအတ္ထပဒေဟိ၊ ဗျဉ္ဇနပဒေဟိ စ သမ္ပန္နံ။ မဓုရတ္ထမတိနီဟရန္တိ မဓုရတ္ထံ အတိနီဟရဉ္စာတိ ပဒစ္ဆေဒေါ။

ဣတိ အဘိဓမ္မတ္ထဝိကာသိနိယာ နာမ

အဘိဓမ္မာဝတာရသံဝဏ္ဏနာယ

အဘိညာရမ္မဏနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။