📜

၇။ ပဋ္ဌာနမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ

ဣဒါနိ ပဋ္ဌာနမာတိကာယ အတ္ထသံဝဏ္ဏနာနယော ဟောတိ။ ကေနဋ္ဌေန ပဋ္ဌာနန္တိ? နာနပ္ပကာရပစ္စယဋ္ဌေန။ ပ-သဒ္ဒေါ ဟိ နာနပ္ပကာရတ္ထံ ဒီပေတိ၊ ဌာန-သဒ္ဒေါ ပစ္စယတ္ထံ။ အထ ဝါ ဝိဘဇနဋ္ဌေန ပဋ္ဌာနံ။ ယထာ ဟိ ပညာပနာ ပဋ္ဌပနာ ဝိဝရဏာ ဝိဘဇနာ ဥတ္တာနီကမ္မန္တိ အာဂတဋ္ဌာနေ ဝိဘဇနဋ္ဌော ပဋ္ဌာနသဒ္ဒသမာနတ္ထော ပဋ္ဌပနာ-သဒ္ဒေါ ဒိဿတိ၊ ဧဝမိဓာပိ ကုသလာဒီနံ ဓမ္မာနံ ဟေတုပစ္စယာဒီဟိ ဝိဘဇနတော ဝိဘဇနဋ္ဌေန ပဋ္ဌာနံ နာမ။ အထ ဝါ ပဋ္ဌိတဋ္ဌေန ပဋ္ဌာနံ၊ ဂမနဋ္ဌေနာတိ အတ္ထော။ သဗ္ဗဓမ္မေသု ဟိ အသင်္ဂဂမနဿ သဗ္ဗညုတညာဏဿ ဟေတုပစ္စယာဒိဘေဒဘိန္နေသု ကုသလာဒီသု ဝိတ္ထာရိတနယလာဘတော နိဿင်္ဂဝသေန ပဝတ္တဂမနတ္တာ ဂမနဋ္ဌေန ပဋ္ဌာနံ နာမ၊ ဣတိ နာနပ္ပကာရပစ္စယဋ္ဌေန၊ ဝိဘဇနဋ္ဌေန၊ ဂမနဋ္ဌေန စ တိကပဋ္ဌာနာဒီသု စတုဝီသတိယာ ပဋ္ဌာနေသု ဧကေကမ္ပိ ပဋ္ဌာနံ နာမ၊ တေသံ ပန သမူဟတော ပကရဏံ ပဋ္ဌာနံ နာမ၊ တေသံ ပဋ္ဌာနာနံ မာတိကာ။ သယမ္ပိ ဝါ ပဋ္ဌာနဘူတာ မာတိကာ၊ သဗ္ဗမ္ပေတံ ပဋ္ဌာနမာတိကာ။ ယာ သာ ‘‘ဟေတုပစ္စယော၊ အာရမ္မဏပစ္စယော…ပေ… အဝိဂတပစ္စယော’’တိ ဧဝံ တိကပဋ္ဌာနာဒိစတုဝီသတိပ္ပဘေဒသမန္တပဋ္ဌာနဒေသနာယ မူလဘူတပစ္စယဘေဒဿ ဝသေန ဘဂဝတာ ပကရဏဿ အာဒိမှိ ဌပိတာ၊ အယံ ဣဓ ပဋ္ဌာနမာတိကာ နာမ။

တတ္ထ အနုတ္တာနတ္ထာဒိသဟိတော သင်္ခေပတ္ထဝိနိစ္ဆယော တာဝ ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော – ဟေတုပစ္စယောတိအာဒီသု ဟိ ဟေတု စ သော ပစ္စယော စာတိ ဟေတုပစ္စယော၊ ဟေတု ဟုတွာ ပစ္စယော ဟေတုပစ္စယော၊ ဟေတုဘာဝေန ပစ္စယောတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ တတ္ထ ဟေတူတိ ဝစနာဝယဝကာရဏမူလာနမေတံ အဓိဝစနံ။ ‘‘ပဋိညာဟေတူ’’တိအာဒီသု ဟိ လောကေ ဝစနာဝယဝေါ ‘‘ဟေတူ’’တိ ဝုစ္စတိ၊ သာသနေ ပန ‘‘ယေ ဓမ္မာ ဟေတုပ္ပဘဝါ’’တိအာဒီသု (မဟာဝ။ ၆၀၊ အပ။ ထေရ ၁။၁။၂၈၆) ကာရဏံ၊ ‘‘တယော ကုသလာ ဟေတူ၊ တယော အကုသလာ ဟေတူ’’တိအာဒီသု (ဓ။ သ။ ၁၀၅၉) မူလံ၊ ဣဒံ ဣဓ အဓိပ္ပေတံ ၊ တံ ပဋိစ္စ ဧတသ္မာ ဧတီတိ ပစ္စယော၊ အပစ္စက္ခာယ နံ ဝတ္တတီတိ အတ္ထော။ ယော ဟိ ဓမ္မော ယံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အပစ္စက္ခာယ တိဋ္ဌတိ ဝါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝါ၊ သော တဿ ဥပကာရကလက္ခဏေန ပစ္စယော နာမ။ ဣတိ မူလဋ္ဌေန ဟေတု၊ ဥပကာရကဋ္ဌေန ပစ္စယောတိ သင်္ခေပတော မူလဋ္ဌေန ဥပကာရကော ဓမ္မော ဟေတုပစ္စယော၊ ကုသလာဒီနံ ကုသလာဒိဘာဝသာဓကောတိ ကေစိ၊ ဧဝံ သန္တေ ပန တံသမုဋ္ဌာနရူပေသု ဟေတုပစ္စယတာ န သမ္ပဇ္ဇတိ၊ အဟေတုကစိတ္တာနဉ္စ ဝိနာ ဧတေဟိ အဗျာကတဘာဝေါ သိဒ္ဓါ၊ သဟေတုကာနမ္ပိ စ ယောနိသောမနသိကာရာဒိပဋိဗဒ္ဓါ ကုသလာဒိဘာဝေါ၊ န သမ္ပယုတ္တဟေတုပဋိဗဒ္ဓါ။ ယဒိ စ သိယာ၊ ဟေတူသုပိ ကုသလာဒိဘာဝသာဓကေန အညေန ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ကုသလာဒိဘာဝသာဓနဝသေန ပန ဟေတူနံ မူလဋ္ဌံ အဂ္ဂဟေတွာ သုပ္ပတိဋ္ဌိတဘာဝသာဓနဝသေန ဂယှမာနေ န ကိဉ္စိ ဝိရုဇ္ဈတိ။ လဒ္ဓဟေတုပစ္စယာ ဟိ ဓမ္မာ ဝိရုဠှမူလာ ဝိယ ပါဒပါ ထိရာ ဟောန္တိ သုပ္ပတိဋ္ဌိတာ၊ ဣတရေ ပန တိလဗီဇကာဒိသေဝါလာ ဝိယ န သုပ္ပတိဋ္ဌိတာ၊ ဣတိ မူလဋ္ဌေန ဥပကာရကောတိ သုပ္ပတိဋ္ဌိတဘာဝသာဓနေန ဥပကာရကော ဓမ္မော ဟေတုပစ္စယောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။

နိဒ္ဒေသေ ‘‘ဟေတူ ဟေတုသမ္ပယုတ္တကာနံ ဓမ္မာနံ တံသမုဋ္ဌာနာနဉ္စ ရူပါနံ ဟေတုပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဝုတ္တံ၊ တတ္ထ ‘‘စိတ္တသမုဋ္ဌာနာန’’န္တိ အဝတွာ ‘‘တံသမုဋ္ဌာနာန’’န္တိ ဣဒံ အစိတ္တသမုဋ္ဌာနာနမ္ပိ သင်္ဂဏှနတ္ထံ။ ပဉှာဝါရသ္မိံ ဟိ ‘‘ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဝိပါကာဗျာကတာ ဟေတူ သမ္ပယုတ္တကာနံ ခန္ဓာနံ ကဋတ္တာ စ ရူပါနံ ဟေတုပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ အာဂတံ၊ ကသ္မာ ပနာယံ ဟေတု ပဋိသန္ဓိယမေဝ ကဋတ္တာရူပါနံ ဟေတုပစ္စယေန ပစ္စယော ဟောတိ ၊ န ပဝတ္တေတိ? ပဋိသန္ဓိယံ ကမ္မဇရူပါနံ စိတ္တပဋိဗဒ္ဓဝုတ္တိတာယ၊ ဘဝပဌမနိပါတတော စိတ္တဇာတိ။ ဣတရရူပသန္တတိဥပ္ပတ္ထမ္ဘာဘာဝေန ဧဝ ဒုဗ္ဗလဝတ္ထုံ စိတ္တမေဝ နိဿာယ ဥပ္ပဇ္ဇတိ စေဝ တိဋ္ဌတိ စ။ တံ စိတ္တမ္ပိ ဟိ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ကမ္မဝေဂက္ခိတ္တတာယ စေဝ အပုရေဇာတဝတ္ထုကတာယ စ အပ္ပတိဋ္ဌိတံ၊ ပပါတေ ပတိတမတ္တကော ပုရိသော န ကိဉ္စိ သိပ္ပံ ကာတုံ ဝိယ စိတ္တဇရူပံ ဇနေတုံ န သက္ကောတိ၊ တမေဝ ကဋတ္တာရူပံ နိဿာယ ပတိဋ္ဌာတိ။ ပဋိသန္ဓိစိတ္တာနိ ဟိ ရူပံ န ဇနေန္တိ၊ ကမ္မဇရူပမေဝ ပန တေသံ စိတ္တသမုဋ္ဌာနရူပဋ္ဌာနေ တိဋ္ဌတိ၊ ပဝတ္တိယံ ပန ပဋိလဒ္ဓုပတ္ထမ္ဘတာယ တံ ရူပံ ဝိနာပိ ကမ္မပဋိဗဒ္ဓါဝ ပဝတ္တိ၊ ဟေတုပစ္စယဿ ပနေတ္ထ ကုသလာဒိဘေဒတော၊ ဘူမိဘေဒတော စ ဝိဘာဂေါ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗောတိ အယံ ဟေတုပစ္စယေ နယော။

တတော ပရေသု အာရမ္မဏဘာဝေန ဥပကာရကော ဓမ္မော အာရမ္မဏပစ္စယော၊ သော နိဒ္ဒေသေ ‘‘ရူပါယတနံ စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ…ပေ… ဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနံ ကာယဝိညာဏဓာတုယာ တံသမ္ပယုတ္တကာနဉ္စ ဓမ္မာနံ…ပေ… ရူပါယတနံ သဒ္ဒဂန္ဓရသဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနံ မနောဓာတုယာ…ပေ… သဗ္ဗေ ဓမ္မာ မနောဝိညာဏဓာတုယာ…ပေ… ယံ ယံ ဓမ္မံ အာရဗ္ဘ ယေ ယေ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ၊ တေ တေ ဓမ္မာ တေသံ တေသံ ဓမ္မာနံ အာရမ္မဏပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧဝံ နိဒ္ဒိဋ္ဌတ္တာ န ကောစိ ဓမ္မော န ဟောတိ။ ယထာ ဟိ ဒုဗ္ဗလပုရိသော ဒဏ္ဍံ ဝါ ရဇ္ဇုံ ဝါ အာလမ္ဗိတွာ ဥဋ္ဌဟတိ စေဝ တိဋ္ဌတိ စ၊ ဧဝံ စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ ရူပါဒီသု ဆသု ယံ ကိဉ္စိ အာလမ္ဗိတွာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ စေဝ တိဋ္ဌန္တိ စ၊ တသ္မာ လောကိယလောကုတ္တရာဒိဘေဒါ သဗ္ဗေပိ ဓမ္မာ ယထာယောဂံ စိတ္တစေတသိကာနံ အာရမ္မဏပစ္စယောတိ ဝေဒိတဗ္ဗောတိ အယံ အာရမ္မဏပစ္စယေ နယော။

ဇေဋ္ဌကဋ္ဌေန ဥပကာရကော ဓမ္မော အဓိပတိပစ္စယော၊ သော နိဒ္ဒေသေ ‘‘ဆန္ဒာဓိပတိ ဆန္ဒသမ္ပယုတ္တကာနံ ဓမ္မာနံ တံသမုဋ္ဌာနာနဉ္စ ရူပါနံ…ပေ… ဝီရိယစိတ္တဝီမံသာဓိပတိ…ပေ… အဓိပတိပစ္စယေန ပစ္စယော၊ ယံ ယံ ဓမ္မံ ဂရုံ ကတွာ ယေ ယေ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ၊ တေ တေ ဓမ္မာ တေသံ တေသံ ဓမ္မာနံ အဓိပတိပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧဝံ ဒွိဓာ နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ တတ္ထ ဆန္ဒာဒယော သဟဇာတာဓိပတိဘာဝေန ဝုတ္တာ၊ ဂရုကာတဗ္ဗံ အာရမ္မဏာဓိပတိဘာဝေန။ တတ္ထ စ လောကိယကုသလဘူတော အာရမ္မဏာဓိပတိ လောကိယကုသလာနဉ္စေဝ လောဘသဟဂတစိတ္တာနဉ္စ အာရမ္မဏာဓိပတိ ဟောတိ၊ နာညဿ၊ အကုသလဘူတော ပန လောဘသဟဂတစိတ္တုပ္ပာဒေါတိ ဝုစ္စတိ ဣတရေသု ဂရုကာတဗ္ဗတာယ အဘာဝတော၊ သော ဒွိဟေတုကာဟေတုကာဒိလောကိယဝိပါကရူပက္ခန္ဓဘူတော စ လောဘသဟဂတဿေဝ၊ နာညဿ၊ တထာ ကိရိယဘူတောပီတိ အဋ္ဌကထာယံ အာဂတံ၊ တံ ဉာဏသမ္ပယုတ္တကိရိယာနံ သဗ္ဗညုတညာဏာဘိညာဒိပုဗ္ဗဝသပ္ပဝတ္တာနံ ကာမာဝစရကုသလေဟိ ဂရုကာတဗ္ဗဘာဝဿာဝိရောဓဘာဝဿ ဒဿနတော ဝီမံသိတဗ္ဗံ။ လောကုတ္တရကုသလာနိ ပန ကာမာဝစရဉာဏသမ္ပယုတ္တဇဝနာနမေဝ အာရမ္မဏာဓိပတိပစ္စယာ ဟောန္တိ၊ နိဗ္ဗာနံ ပန တေသညေဝ လောကုတ္တရကုသလဝိပါကာနဉ္စာတိ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ အယံ အဓိပတိပစ္စယေ နယော။

အနန္တရဘာဝေန ဥပကာရကော ဓမ္မော အနန္တရပစ္စယော၊ သောဝ သမနန္တရပစ္စယော၊ ဗျဉ္ဇနမတ္တမေဝ နာနံ ‘‘ဥပစယသန္တတီ’’တိအာဒီသု ဝိယ။ ယမ္ပိ ‘‘အတ္ထာနန္တရတာယ အနန္တရပစ္စယော၊ ကာလာနန္တရတာယ သမနန္တရပစ္စယော’’တိ အာစရိယာနံ မတံ၊ တံ ‘‘နိရောဓာ ဝုဋ္ဌဟန္တဿ နေဝသညာနာသညာယတနကုသလံ ဖလသမာပတ္တိယာ သမနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိအာဒီဟိ ဝိရုဇ္ဈတိ၊ တံနိဒ္ဒေသေ ‘‘စက္ခုဝိညာဏဓာတု တံသမ္ပယုတ္တကာ စ ဓမ္မာ မနောဓာတုယာ…ပေ… ကာယဝိညာဏဓာတု…ပေ… မနောဓာတု…ပေ… မနောဝိညာဏဓာတုယာ…ပေ… ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမ္မာ ပစ္ဆိမာနံ ပစ္ဆိမာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ…ပေ… အဗျာကတာနံ ဓမ္မာနံ…ပေ… ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမ္မာ ပစ္ဆိမာနံ ပစ္ဆိမာနံ အကုသလာနံ…ပေ… အဗျာကတာနံ…ပေ… ယေသံ ယေသံ ဓမ္မာနံ အနန္တရာ ယေ ယေ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ၊ တေ တေ ဓမ္မာ တေသံ တေသံ ဓမ္မာနံ အနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဣမိနာ အနန္တရပစ္စယနိဒ္ဒေသသမကော ဧဝ သမနန္တရပစ္စယော နိဒ္ဒိဋ္ဌော အညတြ နာမနာနာတ္တာတိ အယံ အနန္တရသမနန္တရပစ္စယဒွယေ နယော။

ဥပ္ပဇ္ဇမာနောဝ သဟ ဥပ္ပဇ္ဇမာနဘာဝေန ဥပကာရကော ဓမ္မော သဟဇာတပစ္စယော၊ သော နိဒ္ဒေသေ ‘‘စတ္တာရော ခန္ဓာ အရူပိနော အညမညံ သဟဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော၊ စတ္တာရော မဟာဘူတာ အညမညံ…ပေ… ဩက္ကန္တိက္ခဏေ နာမရူပံ အညမညံ…ပေ… စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာနံ ရူပါနံ…ပေ… မဟာဘူတာ ဥပါဒါရူပါနံ…ပေ… ရူပိနော ဓမ္မာ အရူပီနံ ဓမ္မာနံ ကိဉ္စိကာလေ သဟဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော၊ ကိဉ္စိကာလေ နသဟဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧဝံ ဆဗ္ဗိဓော နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ တတ္ထ အညမညန္တိ ဣမိနာ တေသံ ဓမ္မာနံ ဧကက္ခဏေ ပစ္စယဘာဝဉ္စေဝ ပစ္စယုပ္ပန္နဘာဝဉ္စ ဒီပေတိ၊ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဝတ္ထုရူပံ ရူပံ နာမ။ စိတ္တစေတသိကာတိ ပဝတ္တိယံ စတ္တာရော ခန္ဓာ၊ ပဋိသန္ဓိယမ္ပီတိ ကေစိ တတ္ထ ကဋတ္တာရူပါနမ္ပိ စိတ္တသမုဋ္ဌာနေ ပဝိဋ္ဌတ္တာ။ တေသံ ဟိ ပဋိသန္ဓိစိတ္တစေတသိကာ သဟဇာတပစ္စယာ ဟောန္တိယေဝ၊ တာနိ ပန ဝတ္ထုဝိရဟိတာနိ ရူပါနိ ပဝတ္တိယံ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာနံ ဝိယ စိတ္တစေတသိကာနံ ပစ္စယတ္ထံ န ဖရန္တိ၊ တသ္မာ ‘‘အညမည’’န္တိ န ဝုတ္တံ၊ တထာ ဘူတာနံ ဥပါဒါရူပံ။ ဧဝံ ဟိ အဂယှမာနေ ပဋိသန္ဓိယံ ကဋတ္တာရူပါနံ သဟဇာတာ နာမ နိဿယတာ န ဝုတ္တာတိ သဟဇာတပစ္စယနိဒ္ဒေသော အပရိပုဏ္ဏော ဧဝ သိယာ။ ကိဉ္စိကာလေတိ ဣဒမ္ပိ ဩက္ကန္တိက္ခဏေ ဟဒယဝတ္ထုမေဝ သန္ဓာယ ဝုတ္တတ္တာ တတိယကောဋ္ဌာသမေဝ ဘဇတီတိ အတ္ထတော အယံ ပစ္စယော ပဉ္စဝိဓောတိ အယံ သဟဇာတပစ္စယေ နယော။

အညမညံ ဥပ္ပာဒနုပတ္ထမ္ဘနဘာဝေန ဥပကာရကော ဓမ္မော အညမညပစ္စယော တိဒဏ္ဍကံ ဝိယ။ သော နိဒ္ဒေသေ ‘‘စတ္တာရော ခန္ဓာ အရူပိနော အညမညပစ္စယေန ပစ္စယော၊ စတ္တာရော မဟာဘူတာ…ပေ… ဩက္ကန္တိက္ခဏေ နာမရူပံ အညမညပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧဝံ တိဓာ နိဒ္ဒိဋ္ဌောတိ အယံ အညမညပစ္စယေ နယော။

အဓိဋ္ဌာနာကာရေန၊ နိဿယာကာရေန စ ဥပကာရကော ဓမ္မော နိဿယပစ္စယော တရုစိတ္တကမ္မာဒီနံ ပထဝီပဋာဒယော ဝိယ၊ သော နိဒ္ဒေသေ သဟဇာတပစ္စယေ ဝိယ ဆဓာဝ နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ ဆဋ္ဌော ပနေတ္ထ ကောဋ္ဌာသော ‘‘စက္ခာယတနံ စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ၊ သောတဃာနဇိဝှာကာယာယတနံ ကာယဝိညာဏဓာတုယာ…ပေ… ယံ ရူပံ နိဿာယ မနောဓာတု စ မနောဝိညာဏဓာတု စ ဝတ္တန္တိ၊ တံ ရူပံ မနောဓာတုယာ စ မနောဝိညာဏဓာတုယာ စ တံသမ္ပယုတ္တကာနဉ္စ ဓမ္မာနံ နိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧဝံ ပုရေဇာတနိဿယဒဿနဝသေန ဝိဘတ္တော၊ သေသံ တာဒိသမေဝ။ တတ္ထ ရူပန္တိ ဟဒယဝတ္ထု။

ဥပနိဿယပစ္စယောတိ ဧတ္ထ ပနာယံ ဝစနတ္ထော – တဒဓီနဝုတ္တိတာယ အတ္တနော ဖလေန နိဿိတော၊ နပ္ပဋိက္ခိတ္တောတိ နိဿယော၊ ယထာ ပန ဘုသော အာယာသော ဥပါယာသော၊ ဧဝံ ဘုသော နိဿယော ဥပနိဿယော၊ ဗလဝကာရဏဿေတံ အဓိဝစနံ၊ တသ္မာ ဗလဝကာရဏဘာဝေန ဥပကာရကော ဓမ္မော ဥပနိဿယပစ္စယောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သော အာရမ္မဏူပနိဿယော အနန္တရူပနိဿယော ပကတူပနိဿယောတိ တိဝိဓော ဟောတိ။ တတ္ထ အာရမ္မဏူပနိဿယော တာဝ အာရမ္မဏာဓိပတိနာ သဒ္ဓိံ နာနတ္တံ အကတွာ ဝိဘတ္တော။ တတ္ထ ယံ အာရမ္မဏံ ဂရုံ ကတွာ စိတ္တစေတသိကာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တံ နိယမတော တေသံ အာရမ္မဏေသု ဗလဝါရမ္မဏံ ဟောတိ၊ ဣတိ ဂရုကာတဗ္ဗမတ္တဋ္ဌေန အာရမ္မဏာဓိပတိ၊ ဗလဝကာရဏဋ္ဌေန အာရမ္မဏူပနိဿယောတိ ဧဝမေတေသံ နာနတ္တံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

အနန္တရူပနိဿယောပိ အနန္တရပစ္စယေန နာနတ္တံ အကတွာဝ ဝိဘတ္တော၊ ဧဝံ သန္တေပိ အတ္တနော အတ္တနော အနန္တရံ အနုရူပဿ စိတ္တုပ္ပာဒဿ ပဝတ္တနသမတ္ထတာယ အနန္တရတာ၊ ပုရိမစိတ္တဿ ပစ္ဆိမစိတ္တုပ္ပာဒနေ ဗလဝတာယ အနန္တရူပနိဿယတာ စ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ယထာ ဟိ ဟေတုပစ္စယာဒီသု ကဉ္စိ ဓမ္မံ ဝိနာပိ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ န ဧဝံ အနန္တရစိတ္တံ ဝိနာ စိတ္တဿ ဥပ္ပတ္တိ နာမ အတ္ထိ၊ တသ္မာ ဗလဝပစ္စယော ဟောတိ၊ ဣတိ ဗလဝကာရဏဋ္ဌေန အနန္တရောဝ အနန္တရူပနိဿယောတိ ဧဝမေတေသံ နာနတ္တံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ပကတော ဥပနိဿယော ပကတူပနိဿယော၊ ပကတော နာမ အတ္တနော သန္တာနေ ဥပ္ပာဒိတော ဝါ သဒ္ဓါသီလာဒိဥပသေဝိတော ဝါ ဥတုဘောဇနာဒိပကတိယာယေဝ ဝါ ဥပနိဿယော ပကတူပနိဿယော၊ ဣတိ ပရူပနိဿယေန အမိဿောတိ အတ္ထော။ သော စ ပကတူပနိဿယော ‘‘သဒ္ဓံ ဥပနိဿာယ ဒါနံ ဒေတိ၊ သီလံ သမာဒိယတိ၊ ဥပေါသထကမ္မံ ကရောတိ၊ ဈာနံ ဥပ္ပာဒေတိ၊ ဝိပဿနံ၊ မဂ္ဂံ၊ အဘိညံ၊ သမာပတ္တိံ ဥပ္ပာဒေတိ၊ သီလံ၊ သုတံ၊ စာဂံ၊ ပညံ ဥပနိဿာယ ဒါနံ ဒေတိ…ပေ… သမာပတ္တိံ ဥပ္ပာဒေတီ’’တိအာဒိနာ ဣမေသံ သဒ္ဓါဒီနံ ဝသေန ဗဟုဓာ ဝိဘတ္တော၊ ဧဝံ ဥပနိဿယပစ္စယော တိဝိဓော။ နိဒ္ဒေသေ ပနာယံ ‘‘ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမ္မာ ပစ္ဆိမာနံ ပစ္ဆိမာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ …ပေ… အကုသလာနံ ကေသဉ္စိ…ပေ… အဗျာကတာနံ ဓမ္မာနံ…ပေ… ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမ္မာ ပစ္ဆိမာနံ ပစ္ဆိမာနံ အကုသလာနံ…ပေ… ကုသလာနံ ကေသဉ္စိ…ပေ… အဗျာကတာနံ ဓမ္မာနံ…ပေ… ပုရိမာ ပုရိမာ အဗျာကတာ ဓမ္မာ…ပေ… အဗျာကတာနံ၊ ကုသလာနံ၊ အကုသလာနံ ဥပနိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော၊ ပုဂ္ဂလောပိ ဥပနိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော၊ သေနာသနမ္ပီ’’တိ ဧဝံ နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ တတ္ထ ပုရိမာတိ အနန္တရူပနိဿယေ သမနန္တရာတီတာဝ လဗ္ဘန္တိ။

အာရမ္မဏူပနိဿယပကတူပနိဿယေသု ပန နာနာဝိဓိဝသေန ပုရိမတရာဝါတိ တယောပိ ရာသီ ကုသလေန ကုသလပဒေ လဗ္ဘန္တိ။ ကုသလေန ပနာကုသလေ သမနန္တရာတီတာ န လဗ္ဘန္တိ၊ တေနာဟ ‘‘ကေသဉ္စီ’’တိ။ ဣဒံ ဟိ ‘‘ကုသလော ဓမ္မော အကုသလဿ ဓမ္မဿ အာရမ္မဏူပနိဿယော ပကတူပနိဿယော၊ အာရမ္မဏူပနိဿယော ပန ဒါနံ ဒတွာ…ပေ… တံ ဂရုံ ကတွာ ရာဂေါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ…ပေ… ပကတူပနိဿယော သဒ္ဓံ ဥပနိဿာယ မာနံ ဇပ္ပေတီ’’တိအာဒိနာ ပဉှာဝါရေ အာဂတံ ဣမံ နယံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။

အကုသလေန ကုသလပဒေ ဟိ သမနန္တရာတီတာ န လဗ္ဘန္တိ၊ တေနာဟ ‘‘ကေသဉ္စီ’’တိ။ ဣဒံ ပန ‘‘အကုသလော ဓမ္မော ကုသလဿ ဓမ္မဿ ပကတူပနိဿယော။ ရာဂံ ဥပနိဿာယ ဒါနံ ဒေတိ…ပေ… ပါဏံ ဟန္တွာ တဿ ပဋိဃာတတ္ထာယ ဒါနံ ဒေတီ’’တိအာဒိနာ နယေန ပဉှာဝါရေ အာဂတံ ပကတူပနိဿယမေဝ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ယထာ ဟိ အကုသလံ ကုသလဿ အနန္တရူပနိဿယော န ဟောတိ၊ တထာ အာရမ္မဏူပနိဿယောပိ န ဟောတိ။ န ဟိ တံ ဂရုံ ကတွာ ကုသလံ ပဝတ္တတိ။

အကုသလေန အဗျာကတပဒေ ပန အာရမ္မဏူပနိဿယောဝ န လဗ္ဘတိ။ န ဟိ တံ အဗျာကတာ ဂရုံ ကရောန္တိ၊ အနန္တရာ ပနဿ ဟောန္တိ။ တေနေဝေတ္ထ ‘‘ကေသဉ္စီ’’တိ န ဝုတ္တံ။ သေသပဒေသု တယောပိ ဥပနိဿယာ လဗ္ဘန္တေဝ။ ‘‘ပုဂ္ဂလောပိ၊ သေနာသနမ္ပီ’’တိ ဣဒမ္ပိ ဒွယံ ပကတူပနိဿယဝသေနေဝေတ္ထ ဝုတ္တံ၊ ဥတုဘောဇနာဒယော စေတ္ထ သင်္ဂဟေတဗ္ဗာ။ ဣမသ္မိဉ္စ ပစ္စယေ ဧကစ္စာယ ပညတ္တိယာ သဒ္ဓိံ သဗ္ဗေပိ စတုဘူမကာ ဓမ္မာ သင်္ဂဟိတာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ အယံ ဥပနိဿယပစ္စယေ နယော။

ပဌမတရံ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ ဝတ္တမာနဘာဝေန ဥပကာရကာ ရူပဓမ္မာ ပုရေဇာတပစ္စယော၊ သော ပသာဒတဗ္ဗိသယဟဒယဝတ္ထုဝသေန ဧကာဒသဝိဓော။ နိဒ္ဒေသေ စ ‘‘စက္ခာယတနံ စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ တံသမ္ပယုတ္တကာနဉ္စ ဓမ္မာနံ ပုရေဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော…ပေ… ကာယာယတနံ ကာယဝိညာဏဓာတုယာ …ပေ… ရူပါယတနံ စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ…ပေ… ဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနံ ကာယဝိညာဏဓာတုယာ…ပေ… ရူပါယတနံ သဒ္ဒဂန္ဓရသဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနံ မနောဓာတုယာ…ပေ… ယံ ရူပံ နိဿာယ…ပေ… တံ ရူပံ မနောဓာတုယာ စ မနောဝိညာဏဓာတုယာ စ ကိဉ္စိကာလေ ပုရေဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော၊ ကိဉ္စိကာလေ န ပုရေဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧဝံ သဗ္ဗထာပိ ပဉ္စဒွါရေ ဝတ္ထာရမ္မဏဝသေန၊ မနောဒွါရေ ဝတ္ထုဝသေနေဝ စာယံ နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ ပဉှာဝါရေ ပန အာရမ္မဏပုရေဇာတံ ‘‘အရဟာ စက္ခုံ အနိစ္စတော ဒုက္ခတော အနတ္တတော ဝိပဿတီ’’တိ အာဂတတ္တာ မနောဒွါရေပိ အဋ္ဌာရသန္နံ ရူပါနံ ဝသေန အာရမ္မဏပုရေဇာတမ္ပိ လဗ္ဘတေဝါတိ အယံ ပုရေဇာတပစ္စယေ နယော။

ပုရေဇာတာနံ ရူပဓမ္မာနံ ဥပတ္ထမ္ဘကဋ္ဌေန ဥပကာရကော အရူပဓမ္မော ပစ္ဆာဇာတပစ္စယော ဂိဇ္ဈပေါတကသရီရာနံ အာဟာရာသာ စေတနာ ဝိယ။ နိဒ္ဒေသေပိ စဿ ‘‘ပစ္ဆာဇာတာ စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ ပုရေဇာတဿ ဣမဿ ကာယဿ ပစ္ဆာဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧဝံ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ဣမဿ ကာယဿာတိ စတုသမုဋ္ဌာနိကတိသမုဋ္ဌာနိကဘူတုပါဒါယရူပကာယဿ။ ဓမ္မတော စာယံ ဌပေတွာ ပဋိသန္ဓိဝိပါကေ အာရုပ္ပဝိပါကေ အဝသေသာ သဗ္ဗေ စတုဘူမကာ အရူပဓမ္မာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ အယံ ပစ္ဆာဇာတပစ္စယေ နယော။

အာသေဝနဋ္ဌေန အနန္တရာနံ ပဂုဏဗလဝဘာဝေန ဥပကာရကော ဓမ္မော အာသေဝနပစ္စယော ဂန္ထာဒိပုရိမာဘိယောဂေါ ဝိယ။ သော ကုသလာကုသလကိရိယဇဝနဝသေန တိဝိဓော။ နိဒ္ဒေသေ ပနဿ ‘‘ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမ္မာ ပစ္ဆိမာနံ ပစ္ဆိမာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ…ပေ… အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ…ပေ… ကိရိယာဗျာကတာနံ ဓမ္မာနံ အာသေဝနပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ တတ္ထ ပုရိမာ ပုရိမာတိ သဗ္ဗတ္ထ သမနန္တရာတီတာဝ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ တတ္ထာပိ ကုသလာဒယော အဗျာကတာဒီနံ ဘိန္နဇာတိကာနံ သမနန္တရာနမ္ပိ ဝါသနာသင်္ခါတေန အာသေဝနေန ပဂုဏတရဗလဝဘာဝဝိသိဋ္ဌံ အတ္တနော ကုသလာဒိဘာဝသင်္ခါတဂတိံ ဂါဟာပေတုံ အသမတ္ထတာယ အာသေဝနပစ္စယာ န ဟောန္တိ၊ ဘူမိတော၊ ပန အာရမ္မဏတော စ ဘိန္နာပိ ကာမာဝစရတိဟေတုကကုသလကိရိယာ အတ္တနာ သဒိသဝေဒနာနမေဝ မဟဂ္ဂတလောကုတ္တရကုသလကိရိယာနမ္ပိ၊ သင်္ခါရာရမ္မဏဉ္စ အနုလောမကုသလံ နိဗ္ဗာနာရမ္မဏဿ ဂေါတြဘုကုသလဿ အာသေဝနပစ္စယာ ဟောန္တိယေဝ။ လောကုတ္တရော ပန အာသေဝနပစ္စယော နတ္ထိ၊ တထာ ဝိပါကော ကမ္မပရိဏာမိတတ္တာတိ အယံ အာသေဝနပစ္စယေ နယော။

စိတ္တပ္ပယောဂသင်္ခါတေန ကိရိယဘာဝေန ဥပကာရကော ဓမ္မော ကမ္မပစ္စယော။ သော နာနက္ခဏိကာယ ကုသလာကုသလစေတနာယ စေဝ သဟဇာတာယ စ သဗ္ဗာယပိ စေတနာယ ဝသေန ဒုဝိဓော ဟောတိ။ နိဒ္ဒေသေပိ စဿ ‘‘ကုသလာကုသလံ ကမ္မံ ဝိပါကာနံ ခန္ဓာနံ ကဋတ္တာ စ ရူပါနံ…ပေ… စေတနာ သမ္ပယုတ္တကာနံ ဓမ္မာနံ တံသမုဋ္ဌာနာနဉ္စ ရူပါနံ ကမ္မပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဒွိဓာဝ ဝုတ္တော။ တတ္ထ ကမ္မန္တိ စေတနာကမ္မမေဝ။ ကဋတ္တာ စ ရူပါနန္တိ ကမ္မဿ ကဋတ္တာ ဥပစိတတ္တာ နိပ္ဖာဒိတတ္တာ ဥပ္ပန္နာနံ ကမ္မဇာနံ ရူပါနံ ကဋတ္တာ ဧဝ၊ ကမ္မမ္ပိ ကာလန္တရေယေဝ အဝသေသပစ္စယသမာယောဂေ သတိ အတ္တနော ဖလံ ဥပ္ပာဒေတိ၊ န တု ဝိနဋ္ဌတ္တာ ဌိတတ္တာ တံ ဝါ ဌိတံ ပန ကမ္မံ န ဇနေတိ။ ဧဝံ တံသမုဋ္ဌာနန္တိ ဣမိနာ ပဋိသန္ဓိယံ ကဋတ္တာရူပဂ္ဂဟဏံ ဒဋ္ဌဗ္ဗန္တိ အယံ ကမ္မပစ္စယေ နယော။

နိရုဿာဟသန္တဘာဝေန နိရုဿာဟသန္တဘာဝါယ ဥပကာရကော ဝိပါကဓမ္မော ဝိပါကပစ္စယော။ သော ပဝတ္တေ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာနံ၊ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ကဋတ္တာရူပါနံ၊ သဗ္ဗတ္ထ စ သမ္ပယုတ္တဓမ္မာနံ ပစ္စယော ဟောတိ။ ယထာဟ သဗ္ဗပဉှာဝါရေ – ‘‘ဝိပါကာဗျာကတော ဧကော ခန္ဓော တိဏ္ဏန္နံ ခန္ဓာနံ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာနဉ္စ ရူပါနံ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ…ပေ… ကဋတ္တာ စ ရူပါနံ ဝိပါကပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိအာဒိ။ နိဒ္ဒေသေ ပနဿ ‘‘ဝိပါကာ စတ္တာရော ခန္ဓာ အရူပိနော အညမညံ ဝိပါကပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧတ္တကမေဝ ဝုတ္တံ။ တံ ပဉှာဝါရေ ဝုတ္တဝိဓာနံ သန္ဓာယ သာဝသေသံ ဝုတ္တန္တိ အယံ ဝိပါကပစ္စယေ နယော။

ရူပါရူပါနံ ဥပတ္ထမ္ဘကဋ္ဌေန ဥပကာရကာ စတ္တာရော အာဟာရာ အာဟာရပစ္စယော။ နိဒ္ဒေသေ ပန ‘‘ကဗဠီကာရော အာဟာရော ဣမဿ ကာယဿ…ပေ… အရူပိနော အာဟာရာ သမ္ပယုတ္တကာနံ ဓမ္မာနံ တံသမုဋ္ဌာနာနဉ္စ ရူပါနံ အာဟာရပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧဝံ နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ တတ္ထ စတုသမုဋ္ဌာနမုပဂတာ ဩဇာ ကဗဠီကာရော အာဟာရော နာမ။ သော ယသ္မာ အာဟာရူပသေဝီနညေဝ အဇ္ဈောဟဋာဟာရဥတုဇာဟာရူပတ္ထဒ္ဓါ ဧဝ စ ကမ္မဇာဒိအာဟာရော ဣမဿ ကာယဿ ဌိတိယာ ပဝတ္တတိ၊ န အညထာ၊ တသ္မာ ကဗဠီကာတဗ္ဗဥတုဇဝတ္ထုသန္နိဿိတတာဒဿနတ္ထံ ကဗဠီကာရော အာဟာရောတိ ဝုတ္တော။ ကိဉ္စာပိ စာယံ ‘‘ဣမဿ ကာယဿာ’’တိ အဝိသေသေန ဝုတ္တော၊ ဝိသေသတော ပန အာဟာရဇရူပဿ ဇနကော စေဝ အနုပါလကော စ ဟုတွာ သေသတိသန္တတိသမုဋ္ဌာနရူပဿ အနုပါလကော ဧဝ ဟုတွာ အာဟာရပစ္စယော ဟောတိ။ တံသမုဋ္ဌာနာနန္တိ ဣမိနာ ပဋိသန္ဓိယံ ကမ္မသမုဋ္ဌာနာနိ ဂဟိတာနေဝ။ ပဉှာဝါရေ ဟိ ‘‘ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဝိပါကာဗျာကတာ အာဟာရာ သမ္ပယုတ္တကာနံ ခန္ဓာနံ ကဋတ္တာ စ ရူပါနံ အာဟာရပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဝုတ္တန္တိ အယံ အာဟာရပစ္စယေ နယော။

အဓိပတိယဋ္ဌေန ဥပကာရကာ ဣတ္ထိန္ဒြိယပုရိသိန္ဒြိယဝဇ္ဇာ ဝီသတိ ဣန္ဒြိယာ ဣန္ဒြိယပစ္စယော။ ဣတ္ထိန္ဒြိယပုရိသိန္ဒြိယာနိ ဟိ ကိဉ္စာပိ ဣတ္ထိပုရိသလိင်္ဂါကပ္ပာဒီနံ ဗီဇဘူတာနိ၊ နေဝ ပန တေသံ၊ န အညေသံ ဣန္ဒြိယာဒိပစ္စယတံ ဖရန္တိ။ သုတ္တန္တိကပရိယာယေန ပန တေသံ ပကတူပနိဿယဘာဝံ ဖရန္တီတိ ဗာဝီသတေဝ ဣန္ဒြိယာနိ။ တတ္ထ စက္ခုန္ဒြိယာဒယော ပဉ္စ အရူပဓမ္မာနမေဝ ဣန္ဒြိယပစ္စယော၊ ရူပဇီဝိတိန္ဒြိယံ ကဋတ္တာရူပါနမေဝ၊ သေသာ ရူပါရူပါနံ။ နိဒ္ဒေသေ ‘‘စက္ခုန္ဒြိယံ စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ တံသမ္ပယုတ္တကာနဉ္စ ဓမ္မာနံ…ပေ… ကာယဝိညာဏဓာတုယာ…ပေ… ရူပဇီဝိတိန္ဒြိယံ ကဋတ္တာရူပါနံ၊ အရူပိနော ဣန္ဒြိယာ သမ္ပယုတ္တကာနံ ဓမ္မာနံ တံသမုဋ္ဌာနာနဉ္စ ရူပါနံ ဣန္ဒြိယပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧဝံ နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ တံသမုဋ္ဌာနာနန္တိ ဧတ္ထာပိ ကဋတ္တာရူပမ္ပိ သင်္ဂဟိတံ။ ပဉှာဝါရေ ဟိ ‘‘ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဝိပါကာဗျာကတာ ဣန္ဒြိယာ သမ္ပယုတ္တကာနံ ခန္ဓာနံ ကဋတ္တာ စ ရူပါန’’န္တိ ဝုတ္တန္တိ အယံ ဣန္ဒြိယပစ္စယေ နယော။

ဥပနိဇ္ဈာယနဋ္ဌေန ဥပကာရကာနိ ဌပေတွာ ဒွိပဉ္စဝိညာဏေသု ဝေဒနာတ္တယံ၊ ဧကဂ္ဂတဉ္စ သေသာနိ ကုသလာဒိဘေဒါနိ သတ္တ ဈာနင်္ဂါနိ ဈာနပစ္စယော။ ဒွိပဉ္စဝိညာဏာနံ ဟိ အဘိနိပါတမတ္တတ္တာ တေသု ဝေဒနေကဂ္ဂတာ ဥပနိဇ္ဈာယနာကာရဿ အဘာဝေန ဈာနင်္ဂေသု န ဥဒ္ဓဋာ၊ နိဒ္ဒေသေ ပနဿ ‘‘ဈာနင်္ဂါနိ ဈာနသမ္ပယုတ္တကာနံ ဓမ္မာနံ တံသမုဋ္ဌာနာနဉ္စ ရူပါနံ ဈာနပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ ဣဓာပိ တံသမုဋ္ဌာနာနန္တိ ဣမိနာ စ ကဋတ္တာရူပမ္ပိ ဂဟိတံ။ ပဉှာဝါရေဟိ ‘‘ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဝိပါကာဗျာကတာနိ ဈာနင်္ဂါနိ သမ္ပယုတ္တကာနံ ခန္ဓာနံ ကဋတ္တာ စ ရူပါန’’န္တိ ဝုတ္တန္တိ အယံ ဈာနပစ္စယေ နယော။

ယတော တတော ဝါ နိယျာနဋ္ဌေန ဥပကာရကာနိ ကုသလာဒိဘေဒါနိ ဒွါဒသ မဂ္ဂင်္ဂါနိ မဂ္ဂပစ္စယော။ နိဒ္ဒေသေ ပန ‘‘မဂ္ဂင်္ဂါနိ မဂ္ဂသမ္ပယုတ္တကာနံ ဓမ္မာနံ တံသမုဋ္ဌာနာနဉ္စ ရူပါနံ မဂ္ဂပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ ဧတ္ထာပိ တံသမုဋ္ဌာနာနန္တိ ဣမိနာ ကဋတ္တာရူပဂ္ဂဟဏံ။ ပဉှာဝါရေ ဟိ ‘‘ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဝိပါကာဗျာကတာနိ မဂ္ဂင်္ဂါနိ သမ္ပယုတ္တကာနံ ခန္ဓာနံ ကဋတ္တာ စ ရူပါန’’န္တိ ဝုတ္တံ၊ အဟေတုကစိတ္တေသု စေတ္ထ ဝိဇ္ဇမာနာနိ မဂ္ဂင်္ဂါနိ မဂ္ဂပစ္စယာ န ဟောန္တိ။ အယံ မဂ္ဂပစ္စယေ နယော။

ဧကဝတ္ထုကဧကာရမ္မဏဧကုပ္ပာဒဧကနိရောဓသင်္ခါတေန သမ္ပယုတ္တဘာဝေန ဥပကာရကာ အရူပိနော ဓမ္မာ သမ္ပယုတ္တပစ္စယော။ နိဒ္ဒေသေ ပန ‘‘စတ္တာရော ခန္ဓာ အရူပိနော ဓမ္မာ အညမညံ သမ္ပယုတ္တပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ နိဒ္ဒိဋ္ဌောတိ အယံ သမ္ပယုတ္တပစ္စယေ နယော။

ဧကဝတ္ထုကာဒိဘာဝါနုပဂမေန ဥပကာရကာ ရူပိနော ဓမ္မာ အရူပီနံ၊ အရူပိနော ဓမ္မာ ရူပီနံ ဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယော၊ သော သဟဇာတပုရေဇာတပစ္ဆာဇာတဝသေန တိဝိဓော ဟောတိ။ ဝုတ္တံ ဟေတံ ‘‘သဟဇာတာ ကုသလာ ခန္ဓာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာနံ ရူပါနံ…ပေ… ပစ္ဆာဇာတာ ကုသလာ ခန္ဓာ ပုရေဇာတဿ ဣမဿ ကာယဿ ဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိအာဒိ။ ပုရေဇာတံ ပန ဆဝတ္ထုဝသေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ နိဒ္ဒေသေ ပနဿ ‘‘ရူပိနော ဓမ္မာ အရူပီနံ…ပေ… အရူပိနော ဓမ္မာ ရူပီနံ ဓမ္မာနံ ဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧဝံ သာမညတော နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ တတ္ထ ရူပိနောတိ ဣဒံ ဆဝတ္ထူနံ ဝသေန ဝုတ္တံ၊ ရူပါဒယော ပန အာရမ္မဏဓမ္မာ သမ္ပယောဂါသင်္ကာယာဘာဝေန ဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယာ န ဝုတ္တာ။ စက္ခာဒီနံ ဟိ ဝတ္ထူနံ အဗ္ဘန္တရတော အရူပဓမ္မာ နိက္ခမန္တာ ဝိယ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တတ္ထ သမ္ပယောဂါသင်္ကာ ဟောတိ။ ပဉှာဝါရေပိ ဟိ ‘‘ဝတ္ထု ကုသလာနံ ခန္ဓာနံ…ပေ… စက္ခာယတနံ စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ’’တိအာဒိနာ ဆ ဝတ္ထူနေဝ ဥဒ္ဓဋာနိ၊ အရူပိနော ဓမ္မာ ရူပီနန္တိ ဧတ္ထာပိ နိဗ္ဗာနံ အရူပမ္ပိ သမာနံ ရူပဿ ဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယော န ဟောတိ သဗ္ဗထာ သမ္ပယောဂါသင်္ကာဘာဝတော၊ ‘‘စတူဟိ သမ္ပယောဂေါ စတူဟိ ဝိပ္ပယောဂေါ’’တိ (ဓာတု။ ၃) ဟိ ဝုတ္တန္တိ အယံ ဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယေ နယော။

ပစ္စုပ္ပန္နလက္ခဏေန အတ္ထိဘာဝေန တာဒိသဿေဝ ဓမ္မဿ ဥပတ္ထမ္ဘကဋ္ဌေန ဥပကာရကော ဓမ္မော အတ္ထိပစ္စယော၊ သော နိဒ္ဒေသေ ‘‘စတ္တာရော ခန္ဓာ အရူပိနော အညမညံ…ပေ… စတ္တာရော မဟာဘူတာ အညမညံ၊ ဩက္ကန္တိက္ခဏေ နာမရူပံ အညမညံ၊ စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာနံ ရူပါနံ၊ မဟာဘူတာ ဥပါဒါရူပါနံ၊ စက္ခာယတနံ စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ…ပေ… ရူပါယတနံ စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ တံသမ္ပယုတ္တကာနဉ္စ ဓမ္မာနံ…ပေ… ရူပါယတနံ…ပေ… ဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနံ မနောဓာတုယာ…ပေ… မနောဓာတုယာ စ မနောဝိညာဏဓာတုယာ စ တံသမ္ပယုတ္တကာနဉ္စ ဓမ္မာနံ အတ္ထိပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧဝံ သဟဇာတပုရေဇာတဝသေန စ ဗဟုဓာ နိဒ္ဒိဋ္ဌော၊ ပဉှာဝါရေ ပန ‘‘သဟဇာတံ ပုရေဇာတံ ပစ္ဆာဇာတံ အာဟာရံ ဣန္ဒြိယ’’န္တိ ဣမေသံ ပဉ္စန္နမ္ပိ ဝသေန အာဂတတ္တာ ပစ္ဆာဇာတကဗဠီကာရအာဟာရရူပဇီဝိတိန္ဒြိယာနံ ဝသေနာပိ အတ္ထိပစ္စယော ဂဟေတဗ္ဗောဝါတိ အယံ အတ္ထိပစ္စယေ နယော။

အတ္တနော အနန္တရံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာနံ အရူပဓမ္မာနံ ပဝတ္တိဩကာသဒါနဝသေန ဥပကာရကာ သမနန္တရနိရုဒ္ဓါ အရူပဓမ္မာ နတ္ထိပစ္စယော၊ နိဒ္ဒေသေ ပန ‘‘သမနန္တရနိရုဒ္ဓါ စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ ပဋုပ္ပန္နာနံ စိတ္တစေတသိကာနံ ဓမ္မာနံ နတ္ထိပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧဝံ သာမညတောဝ နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ သဗ္ဗထာ အနန္တရပစ္စယသဒိသတာယ တတ္ထ နိဒ္ဒိဋ္ဌနယေနေဝေတ္ထ ဝိသေသော ဉာတဗ္ဗောတိ အယံ နတ္ထိပစ္စယေ နယော။

နတ္ထိပစ္စယဓမ္မာဝ ဝိဂတဘာဝေန ဥပကာရကတ္တာ ဝိဂတပစ္စယောတိ သဟ နိဒ္ဒေသေန နတ္ထိပစ္စယသဒိသောဝါတိ။

အဝိဂတပစ္စယောပိ သဗ္ဗထာ အတ္ထိပစ္စယသဒိသောဝ၊ ဒေသနာဝိလာသေန၊ ဝေနေယျဝသေန ဝါ အယံ ဒုကော ဝုတ္တောတိ အယံ အဝိဂတပစ္စယေ နယော။

ပကိဏ္ဏကဝိနိစ္ဆယော

ဣမေသု ပန စတုဝီသတိယာ ပစ္စယေသု ဉာဏစာရဿ ဝိသဒဘာဝတ္ထံ –

ဓမ္မတော ကာလတော စေဝ၊ ဧကဿာနေကပစ္စယာ၊

အနေကေသဉ္စ ဓမ္မာနံ၊ ဧကပစ္စယဘာဝတော။

သဘာဂါ ဝိသဘာဂါ စ၊ ယုဂဠာ ဇနကာဒိတော၊

သဗ္ဗဋ္ဌာနာဒိဘေဒါ စ၊ ရူပါရူပဝိကပ္ပတော၊

ဘဝတော သင်္ဂဟာ ဉေယျော၊ ပကိဏ္ဏကဝိနိစ္ဆယော။

တတ္ထ ဓမ္မတောတိ ဣမေသု ဟိ ပစ္စယေသု ဟေတုပစ္စယော တာဝ နာမရူပဓမ္မေသု နာမဓမ္မေကဒေသော၊ တထာ သဟဇာတာဓိပတိကမ္မဈာနမဂ္ဂပစ္စယာ၊ တထာ အာသေဝနဝိပါကပစ္စယာ၊ စတုက္ခန္ဓသင်္ဂဟိတာပိ ဝိပါကဓမ္မာ အနန္တရသမနန္တရပစ္ဆာဇာတသမ္ပယုတ္တနတ္ထိဝိဂတပစ္စယာ။ နိဗ္ဗာနဿ အသင်္ဂဟတော နာမေကဒေသောတိပိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပုရေဇာတပစ္စယော ရူပဓမ္မောဝ၊ သေသာ ယထာလာဘဝသေန နာမရူပဓမ္မာ။ တတ္ထ စ အာရမ္မဏာဓိပတိအာရမ္မဏူပနိဿယပကတူပနိဿယေသု ပညတ္တိပိ သင်္ဂဟိတာတိ အယံ ဓမ္မတော ဝိနိစ္ဆယော။

ကာလတော ပန ဟေတုသဟဇာတအညမညနိဿယပုရေဇာတပစ္ဆာဇာတဝိပါကအာဟာရဣန္ဒြိယဈာနမဂ္ဂသမ္ပယုတ္တဝိပ္ပယုတ္တအတ္ထိအဝိဂတပစ္စယာ ပန္နရသ ပစ္စုပ္ပန္နာဝ ဟုတွာ အတ္တနော ဖလဿ ပစ္စယာ ဟောန္တိ၊ အနန္တရသမနန္တရအာသေဝနနတ္ထိဝိဂတပစ္စယာ ပဉ္စ အတီတာ ဧဝ ဟုတွာ၊ ကမ္မပစ္စယော ပနေကော ပစ္စုပ္ပန္နောပိ အတီတောပိ ဟုတွာ၊ သေသာ အာရမ္မဏအဓိပတိဥပနိဿယပစ္စယာ တယောပိ တေကာလိကာပိ၊ နိဗ္ဗာနပညတ္တိဝသေန ကာလဝိမုတ္တာပိ ဟုတွာ အတ္တနော ဖလဿ ပစ္စယာ ဟောန္တီတိ အယံ ကာလတော ဝိနိစ္ဆယော။

ဧကဿာနေကပစ္စယာတိ ဧကဓမ္မဿ၊ ဧကပစ္စယဿ စ အနေကပစ္စယဘာဝတော။ ကထံ? ဟေတုပစ္စယေ တာဝ အမောဟော ဧကော ဓမ္မော၊ သော ပုရေဇာတကမ္မအာဟာရဈာနဝဇ္ဇာနံ ဝီသတိယာ ပစ္စယာနံ ဝသေန အနေကပစ္စယော ဟောတိ၊ ဟေတုပစ္စယတ္တံ အဝိဇဟန္တောဝ အဓိပတိသဟဇာတအညမညနိဿယဝိပါကိန္ဒြိယမဂ္ဂသမ္ပယုတ္တဝိပ္ပယုတ္တအတ္ထိအဝိဂတာနံ အညေသံ ဧကာဒသန္နံ ဝသေန ဝါ အနေကပစ္စယော ဟောတိ ၊ တထာ အလောဘာဒယော၊ တေသု ပန အလောဘာဒေါသာ ဣန္ဒြိယမဂ္ဂပစ္စယာ န ဟောန္တိ၊ တေ တယော အဝိပါကဘူတာ လောဘဒေါသမောဟာ ဝိပါကပစ္စယာပိ န ဟောန္တိ၊ တေ ပန အမောဟဝဇ္ဇိတာ ပဉ္စ အဓိပတိပစ္စယာ န ဟောန္တိ၊ တထာ သေသာပိ အဝိပါကဘူတာ။

အာရမ္မဏပစ္စယေ ရူပါယတနံ စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ အာရမ္မဏပုရေဇာတအတ္ထိအဝိဂတာနံ စတုန္နံ ဝသေန အနေကပစ္စယော ဟောတိ၊ တထာ မနောဓာတုယာ၊ အဟေတုကမနောဝိညာဏဓာတုယာ စ။ သဟေတုကာယ ပန အာရမ္မဏာဓိပတိအာရမ္မဏူပနိဿယာနမ္ပိ ဝသေန၊ သဒ္ဒါဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဓမ္မာယတနံ ပန နိဿယဝိပ္ပယုတ္တာနံ ဝသေနာပိ အနေကပစ္စယော ဟောတိ၊ တထာ အာရမ္မဏပစ္စယတ္တံ အဝိဇဟန္တောဝ အာရမ္မဏာဓိပတိနိဿယဥပနိဿယပုရေဇာတဝိပ္ပယုတ္တအတ္ထိအဝိဂတာနံ ဝသေန အပရေသမ္ပိ သတ္တန္နံ ဝသေန အနေကပစ္စယော ဟောတီတိ အယမေတ္ထ ဥက္ကဋ္ဌပရိစ္ဆေဒေါ။ တတ္ထ အရူပါနံ ပန ရူပါနံ ဝါ အတီတာနာဂတာနံ အာရမ္မဏပစ္စယဘာဝေ သတိ အာရမ္မဏာဓိပတိဥပနိဿယမတ္တမေဝ ဥတ္တရိ လဗ္ဘတိ။

အဓိပတိပစ္စယေ အာရမ္မဏာဓိပတိ ဝုတ္တနယောဝ။ သဟဇာတာဓိပတီသု စိတ္တံ ဟေတုပုရေဇာတကမ္မဈာနမဂ္ဂဝဇ္ဇာနံ ဧကူနဝီသတိယာ ပစ္စယာနံ ဝသေန အနေကပစ္စယော ဟောတိ၊ အဓိပတိပစ္စယတ္တံ အဝိဇဟန္တော အပရေသံ သဟဇာတအညမညနိဿယဝိပါကာဟာရိန္ဒြိယသမ္ပယုတ္တဝိပ္ပယုတ္တအတ္ထိအဝိဂတာနံ ဒသန္နံ ဝသေနေဝ၊ တထာ ဝီရိယံ အာဟာရပစ္စယဝဇ္ဇာနံ မဂ္ဂပစ္စယသဟိတာနံ ဝသေန၊ ဆန္ဒော အာဟာရိန္ဒြိယဝဇ္ဇာနံ ဝသေန အနေကပစ္စယော ဟောတိ၊ ဝီမံသာ ဟေတုပစ္စယေ ဝုတ္တနယာဝ။

အနန္တရပစ္စယေ စတူသု ခန္ဓေသု ဝေဒနာက္ခန္ဓော တာဝ ဟေတုပုရေဇာတကမ္မာဟာရမဂ္ဂပစ္စယဝဇ္ဇာနံ ဧကူနဝီသတိယာ ဝသေန ၊ သညာက္ခန္ဓော တေသု ဣန္ဒြိယဈာနဝဇ္ဇာနံ သတ္တရသန္နံ ဝသေန၊ သင်္ခါရက္ခန္ဓော ဟေတုပုရေဇာတကမ္မိန္ဒြိယဈာနမဂ္ဂဝဇ္ဇာနံ အဋ္ဌာရသန္နံ ဝသေန၊ တထာ စေတနာ ကမ္မသဟိတာနံ၊ ဝိတက္ကော ဟေတုပုရေဇာတကမ္မအာဟာရိန္ဒြိယဝဇ္ဇာနံ ဈာနမဂ္ဂသဟိတာနံ၊ ဝိစာရော၊ ပီတိ စ အာနန္တရိယာနံ မဂ္ဂဝဇ္ဇာနံ၊ ဧကဂ္ဂတာ ဟေတုပုရေဇာတကမ္မာဟာရဝဇ္ဇာနံ ဝီသတိယာ ပစ္စယာနံ ဝသေန၊ သဒ္ဓါ၊ ဇီဝိတိန္ဒြိယဉ္စ အနန္တရာနံ ဟေတုပုရေဇာတကမ္မာဟာရဈာနမဂ္ဂဝဇ္ဇာနံ အဋ္ဌာရသန္နံ၊ သတိ မဂ္ဂသဟိတာနံ ဧကူနဝီသတိယာ၊ ဟိရိဩတ္တပ္ပကာယပဿဒ္ဓါဒိဆယုဂါ၊ ယေဝါပနကေသု အဓိမောက္ခမနသိကာရတတြမဇ္ဈတ္တတာ၊ ကရုဏာမုဒိတာ စ ဟေတုပုရေဇာတကမ္မာဟာရဈာနမဂ္ဂိန္ဒြိယဝဇ္ဇာနံ သတ္တရသန္နံ၊ ဝိရတိယော ပန မဂ္ဂသဟိတာနံ အဋ္ဌာရသန္နံ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ တတော ဝိပါကဝဇ္ဇာနံ သတ္တရသန္နံ ဝသေန၊ မိစ္ဆာဝါစာကမ္မန္တာဇီဝါ တေဟိ စေဝ ကမ္မာဟာရပစ္စယေဟိ စာတိ ဧကူနဝီသတိယာ ပစ္စယာနံ ဝသေန၊ အဟိရိကံ အနောတ္တပ္ပံ မာနော ထိနံ မိဒ္ဓံ ဥဒ္ဓစ္စန္တိ ဣမေ ဟေတုပုရေဇာတကမ္မဝိပါကာဟာရိန္ဒြိယဈာနမဂ္ဂဝဇ္ဇာနံ သောဠသန္နံ၊ ဝိစိကိစ္ဆာ ဣဿာမစ္ဆရိယကုက္ကုစ္စာနိ တတော အဓိပတိဝဇ္ဇာနံ ပန္နရသန္နံ ဝသေန အနေကပစ္စယာ ဟောန္တိ။ အနန္တရပစ္စယတ္တံ အဝိဇဟန္တာနံ ပနေတေသံ သမနန္တရဥပနိဿယကမ္မနတ္ထိဝိဂတာနံ အပရေသံ ဆန္နံ ဝသေန စ။ ဝိညာဏက္ခန္ဓဿ အဓိပတိပစ္စယေနေဝ အနေကပစ္စယဘာဝေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။

သဟဇာတပစ္စယေ မဟာဘူတာနိ အာရမ္မဏအာရမ္မဏာဓိပတိသဟဇာတအညမညနိဿယဥပနိဿယပုရေဇာတအတ္ထိအဝိဂတာနံ နဝန္နံ၊ ဟဒယဝတ္ထု တေသညေဝ ဝိပ္ပယုတ္တသဟိတာနံ ဝသေန။ နိဿယပစ္စယေ စက္ခာယတနာဒီနိ အာရမ္မဏအာရမ္မဏာဓိပတိနိဿယဥပနိဿယပုရေဇာတဣန္ဒြိယဝိပ္ပယုတ္တအတ္ထိအဝိဂတာနံ နဝန္နံ ဝသေန။ ပုရေဇာတပစ္စယေ ရူပသဒ္ဒဂန္ဓရသာယတနာဒီနိ အာရမ္မဏအာရမ္မဏာဓိပတိဥပနိဿယပုရေဇာတအတ္ထိအဝိဂတာနံ ဆန္နံ ဝသေန။ အာဟာရပစ္စယေ ဩဇာ အာရမ္မဏအာရမ္မဏာဓိပတိဥပနိဿယာဟာရအတ္ထိအဝိဂတာနံ ဆန္နံ ပစ္စယာနံ ဝသေန အနေကဓာ ပစ္စယော ဟောတိ။ တံတံပစ္စယတ္တံ အဝိဇဟန္တာနံ တေသံ တေသံ သဗ္ဗတ္ထ အာရမ္မဏာဓိပတိအနန္တရသမနန္တရူပနိဿယာဒိပစ္စယတာ ဝုတ္တနယေန ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝါတိ အယံ ဧကဿာနေကပစ္စယတော ဝိနိစ္ဆယော။

အနေကေသဉ္စဓမ္မာနံ၊ ဧကပစ္စယဘာဝတောတိ ဧတေသု ဟိ ဌပေတွာ ကမ္မပစ္စယံ သေသေသု တေဝီသတိယာ ပစ္စယေသု အနေကေ အနေကေသံ ဓမ္မာနံ ဧကတော ဧကေကံ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ ကမ္မပစ္စယော ပန စေတနာ ဧကဓမ္မောဝါတိ အယံ အနေကဓမ္မာနံ ဧကပစ္စယဘာဝတော ဝိနိစ္ဆယော။

သဘာဂါ ဝိသဘာဂါ စာတိ ဧတေသု ဟိ အနန္တရသမနန္တရအနန္တရူပနိဿယာသေဝနနတ္ထိဝိဂတပစ္စယာ သဘာဂါ၊ တထာ အာရမ္မဏအာရမ္မဏာဓိပတိအာရမ္မဏူပနိဿယာ။ ပုရေဇာတပစ္စယော ပနေတ္ထ ပစ္ဆာဇာတေန ဝိသဘာဂေါ၊ တထာ သမ္ပယုတ္တော ဝိပ္ပယုတ္တေန၊ အတ္ထိ နတ္ထိနာ၊ ဝိဂတော အဝိဂတေနာတိ အယံ သဘာဂဝိသဘာဂတော ဝိနိစ္ဆယော။

ယုဂဠာတိ ဧတ္ထ အတ္ထသရိက္ခတာယ သဒ္ဒသရိက္ခတာယ ကာလပဋိပက္ခတာယ ဟေတုဖလတာယ အညမညပဋိပက္ခတာယာတိ ဣမေဟိ ကာရဏေဟိ ယုဂဠံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အနန္တရသမနန္တရာ ဟိ အတ္ထသရိက္ခတာယ ဧကံ ယုဂဠံ နာမ။ နိဿယူပနိဿယာ သဒ္ဒသရိက္ခတာယ၊ ပုရေဇာတပစ္ဆာဇာတာ ကာလပဋိပက္ခတာယ၊ ကမ္မဝိပါကာ ဟေတုဖလတာယ၊ သမ္ပယုတ္တဝိပ္ပယုတ္တာ အညမညပဋိပက္ခတာယ ဧကံ ယုဂဠံ၊ တထာ အတ္ထိနတ္ထိပစ္စယာ၊ ဝိဂတအဝိဂတပစ္စယာတိ အယံ ယုဂဠတော ဝိနိစ္ဆယော။

ဇနကာဒိတောတိ ဇနကောပတ္ထမ္ဘကတော။ ဧတေသု ဟိ အနန္တရသမနန္တရူပနိဿယပကတူပနိဿယာသေဝနပစ္စယာ၊ နာနက္ခဏိကော ကမ္မပစ္စယော၊ နတ္ထိဝိဂတပစ္စယာ စာတိ ဣမေ ဇနကာ ဧဝ၊ န ဥပတ္ထမ္ဘကာ။ ပစ္ဆာဇာတပစ္စယော ဥပတ္ထမ္ဘကော ဧဝ၊ န ဇနကော။ သေသာ ဇနကာ စေဝ ဥပတ္ထမ္ဘကာ စာတိ အယံ ဇနကာဒိတော ဝိနိစ္ဆယော။

သဗ္ဗဋ္ဌာနာဒိဘေဒါတိ သဗ္ဗဋ္ဌာနိကအသဗ္ဗဋ္ဌာနိကဘေဒတော။ ဧတေသု ဟိ သဟဇာတနိဿယအတ္ထိအဝိဂတပစ္စယာ သဗ္ဗဋ္ဌာနိကာ။ သဗ္ဗေသု ပစ္စယုပ္ပန္နေသု ဣစ္ဆိတဗ္ဗာ။ ဧတေဟိ ဝိနာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနော ဧကဓမ္မောပိ နတ္ထိ။ သေသာ အသဗ္ဗဋ္ဌာနိကာ။ တတ္ထ စ အာရမ္မဏအာရမ္မဏာဓိပတိအနန္တရသမနန္တရာနန္တရူပနိဿယပကတူပနိဿယပုရေဇာတာသေဝနသမ္ပယုတ္တ အတ္ထိနတ္ထိဝိဂတပစ္စယာ အရူပဓမ္မာနညေဝ ကာရဏတော အသဗ္ဗဋ္ဌာနိကာ။ တထာ ပစ္ဆာဇာတပစ္စယော ရူပါနညေဝ ကာရဏတော၊ သေသာ ဧကစ္စာနံ ရူပါရူပဓမ္မာနံ ကာရဏတော အသဗ္ဗဋ္ဌာနိကာ။ အယံ သဗ္ဗဋ္ဌာနာဒိဘေဒတော ဝိနိစ္ဆယော။

ရူပါရူပဝိကပ္ပတောတိ ရူပံ ရူပဿ၊ ရူပံ အရူပဿာတိအာဒိ ဝိကပ္ပတော။ ဧတေသု ဟိ ဧကောပိ ပစ္စယော ရူပမေဝ ဟုတွာ ရူပဿေဝ ပစ္စယော ဘဝန္တော နာမ နတ္ထိ၊ ရူပမေဝ ပန အရူပဿေဝ အတ္ထိ၊ သော ပုရေဇာတပစ္စယော ဧကော ဧဝ။ ရူပမေဝ ဟုတွာ ရူပါရူပဿေဝ ပစ္စယော နာမာတိပိ နတ္ထိ၊ အရူပမေဝ ဟုတွာ အရူပဿေဝ ပစ္စယောပိ အတ္ထိ၊ သော အနန္တရသမနန္တရအာသေဝနသမ္ပယုတ္တနတ္ထိဝိဂတဝသေန ဆဗ္ဗိဓော။ အရူပမေဝ ပန ရူပဿေဝ ပစ္စယောပိ အတ္ထိ၊ သော ပစ္ဆာဇာတပစ္စယော ဧကော ဧဝ။ အရူပမေဝ ဟုတွာ ရူပါရူပါနမ္ပိ အတ္ထိ၊ သော ဟေတုကမ္မဝိပါကဈာနမဂ္ဂဝသေန ပဉ္စဝိဓော။ ရူပါရူပပညတ္တိ ဟုတွာ အရူပဿေဝ ပစ္စယောပိ အတ္ထိ၊ သော အာရမ္မဏဥပနိဿယဝသေန ဒုဝိဓော။ ရူပါရူပံ ပန ရူပါရူပဿာပိ အတ္ထိ၊ သော အဓိပတိသဟဇာတအညမညနိဿယာဟာရိန္ဒြိယဝိပ္ပယုတ္တအတ္ထိအဝိဂတဝသေန နဝဝိဓောတိ အယံ ရူပါရူပဝိကပ္ပတော ဝိနိစ္ဆယော။

ဘဝတောတိ ဣမေသု ဟိ ပစ္စယေသု ပဉ္စဝေါကာရဘဝေ တာဝ န ကောစိ ပစ္စယော န လဗ္ဘတိ နာမ၊ သဗ္ဗေပိ လဗ္ဘန္တိ။ စတုဝေါကာရဘဝေ ပန ပုရေဇာတပစ္ဆာဇာတဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယေ အပနေတွာ သေသာ ဧကဝီသတိမေဝ။ ဧကဝေါကာရဘဝေ သဟဇာတအညမညနိဿယကမ္မိန္ဒြိယအတ္ထိအဝိဂတဝသေန သတ္တေဝ။ ဗာဟိရေ ပန အနိန္ဒြိယဗဒ္ဓရူပေ တေသု ကမ္မိန္ဒြိယဝဇ္ဇာ ပဉ္စေဝ လဗ္ဘန္တီတိ အယံ ဘဝတော ဝိနိစ္ဆယော။

သင်္ဂဟာတိ သဗ္ဗေပိ ဟိ ဣမေ စတုဝီသတိ ပစ္စယာ အာရမ္မဏသဟဇာတဥပနိဿယပုရေဇာတပစ္ဆာဇာတကမ္မာဟာရိန္ဒြိယေသု အဋ္ဌသု စ ပစ္စယေသု သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆန္တိ။ ကထံ? တေသု ဟိ ဟေတုအညမညဝိပါကဈာနမဂ္ဂသမ္ပယုတ္တပစ္စယာ ဆ သဟဇာတပစ္စယေ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆန္တိ။ အနန္တရသမနန္တရာသေဝနနတ္ထိဝိဂတပစ္စယာ ပဉ္စ အနန္တရူပနိဿယေ ဥပနိဿယပစ္စယေ။ နိဿယပစ္စယော သဟဇာတပုရေဇာတဘေဒတော ဒုဝိဓော။ တတ္ထ သဟဇာတော သဟဇာတပစ္စယေ၊ ပုရေဇာတော ပုရေဇာတပစ္စယေ။ အဓိပတိပစ္စယောပိ အာရမ္မဏဘူတော အာရမ္မဏူပနိဿယေ၊ သဟဇာတဘူတော သဟဇာတပစ္စယေ။ ဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယောပိ သဟဇာတပုရေဇာတပစ္ဆာဇာတဘူတတာယ တတ္ထ တတ္ထ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆတိ။ အတ္ထိအဝိဂတပစ္စယာပိ သဟဇာတပုရေဇာတပစ္ဆာဇာတာဟာရိန္ဒြိယဘူတတာယ တတ္ထ တတ္ထ ပစ္စယေသု သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆန္တိ။ ဧဝံ ဣမေသု ပစ္စယေသု သဗ္ဗပစ္စယာနံ သင်္ဂဟော ဝေဒိတဗ္ဗော။ တေနေဝ တိကပဋ္ဌာနပါဠိယံ ပစ္စနီယနယေ ဣမေသံ အဋ္ဌန္နံ ပစ္စယာနံ ဝသေနေဝ ကတိပယပဉှာ ဝိဿဇ္ဇိတာ။ ဣမေသံ ပန အဋ္ဌန္နမ္ပိ အညမညသင်္ဂဟောပိ အတ္ထိယေဝ။ တေသု ဟိ အာရမ္မဏပစ္စယော အဓိပတိဘူတော ဥပနိဿယေ ၊ အနဓိပတိဘူတော န ကတ္ထစီတိ အာရမ္မဏပစ္စယော ဟုတွာ ဝိသုညေဝ တိဋ္ဌတိ။ ကမ္မပစ္စယောပိ သဟဇာတော သဟဇာတေ။ နာနက္ခဏိကော ပန ဗလဝါ ဝိပါကဓမ္မာနံ ဥပနိဿယော ဟောတီတိ ဥပနိဿယပစ္စယေ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆတိ။ ဗလဝါပိ ပန ကမ္မဇရူပါနံ၊ ဒုဗ္ဗလော အရူပါနံ နာနက္ခဏိကကမ္မပစ္စယော ဟုတွာ ဝိသုညေဝ တိဋ္ဌတိ။ အာဟာရပစ္စယောပိ အရူပဘူတော သဟဇာတေ၊ ရူပဘူတော န ကတ္ထစီတိ ဝိသုညေဝ တိဋ္ဌတိ၊ ဣန္ဒြိယပစ္စယောပိ အရူပဘူတော သဟဇာတေ၊ ပသာဒိန္ဒြိယာ ပုရေဇာတေ၊ ရူပဇီဝိတိန္ဒြိယံ န ကတ္ထစိ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆတီတိ ဣန္ဒြိယပစ္စယော ဟုတွာ ဝိသုညေဝ တိဋ္ဌတီတိ ဧဝမေဝံ အညမညသင်္ဂဟောပိ အတ္ထေဝ။ သဗ္ဗေပိ ပနေတေ စတုဝီသတိ ပစ္စယာ အာရမ္မဏဥပနိဿယကမ္မအတ္ထိပစ္စယေသု စတူသုပိ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆန္တီတိ အယံ သင်္ဂဟတော ဝိနိစ္ဆယော။ အယံ အနုတ္တာနပဒတ္ထသဟိတော သင်္ခေပတ္ထဝိနိစ္ဆယော။

ပကိဏ္ဏကဝိနိစ္ဆယော နိဋ္ဌိတော။

ဝိဘင်္ဂနယေ ပနေတ္ထ ပါဠိဝဝတ္ထာနံ တာဝ သင်္ခေပတော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ပဋ္ဌာနပါဠိယံ ဟိ ‘‘ဟေတုပစ္စယော…ပေ… အဝိဂတပစ္စယော’’တိ ပစ္စယပဒါနိ မာတိကာဝသေန နိက္ခိပိတွာ တေသံ ပစ္စယာနံ – ‘‘ဟေတူ ဟေတုသမ္ပယုတ္တကာနံ ဓမ္မာနံ တံသမုဋ္ဌာနာနဉ္စ ရူပါနံ ဟေတုပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိအာဒိနာ နယေန ပစ္စယဘာဇနီယသင်္ခါတော နိဒ္ဒေသဝါရော ပဌမံ ဝုတ္တော။ သောပိ စ အနန္တရသင်္ခေပတ္ထဝိနိစ္ဆယော တတ္ထ တတ္ထ ဒဿိတော ဧဝ။ တဒနန္တရံ တေသံ စတုဝီသတိယာ ပစ္စယာနံ ကုသလတ္တိကာဒယော ဒွါဝီသတိတိကေ၊ ဟေတုဒုကာဒယော သတံ ဒုကေ စ နိဿာယ နာနာနယတော ဝိဘဇနဝသေန စတုဝီသတိသမန္တပဋ္ဌာနသမောဓာနံ အနန္တနယသမန္တပဋ္ဌာနံ ဝိဘတ္တံ။ ကထံ? စတုဗ္ဗိဓံ ဟိ ပဋ္ဌာနံ – အနုလောမပဋ္ဌာနံ၊ ပစ္စနီကပဋ္ဌာနံ၊ အနုလောမပစ္စနီကပဋ္ဌာနံ၊ ပစ္စနီကာနုလောမပဋ္ဌာနန္တိ။ တတ္ထ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ဟေတုဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ကုသလာဒီနံ၊ ဟေတုအာဒီနဉ္စ ဓမ္မာနံ အနုလောမဝသေန ပဝတ္တံ အနုလောမပဋ္ဌာနံ နာမ။ ‘‘နကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ…ပေ… နဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နဟေတုဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ကုသလာဒီနံ၊ ဟေတုအာဒီနဉ္စ ဓမ္မာနံ ပစ္စနီကဝသေန ပဝတ္တံ ပစ္စနီကပဋ္ဌာနံ နာမ။ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ…ပေ… ဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နဟေတုဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ပဝတ္တံ အနုလောမပစ္စနီကပဋ္ဌာနံ နာမ ။ ‘‘နကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော…ပေ… နဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ဟေတုဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ပဝတ္တံ ပစ္စနီကာနုလောမပဋ္ဌာနံ နာမ။

ဧဝမေတေသု စတူသု ပဋ္ဌာနေသု ယံ ဓမ္မံ အနုလောမပဋ္ဌာနံ နာမ၊ တံ တာဝ ဆဗ္ဗိဓံ ဟောတိ – တိကပဋ္ဌာနံ ဒုကပဋ္ဌာနံ ဒုကတိကပဋ္ဌာနံ တိကဒုကပဋ္ဌာနံ တိကတိကပဋ္ဌာနံ ဒုကဒုကပဋ္ဌာနန္တိ။ ယထာ စေတံ၊ ဧဝံ ပစ္စနီကပဋ္ဌာနာဒီနိပိ တီဏိ တီဏိ ပစ္စေကန္တိ စတုဝီသတိသမန္တပဋ္ဌာနသမောဓာနံ ပဋ္ဌာနပ္ပကရဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဟိ အနုလောမပဋ္ဌာနေ ဒွါဝီသတိတိကေ နိဿာယ တိကပဋ္ဌာနံ နာမ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ။ သတံ ဒုကေ နိဿာယ ဒုကပဋ္ဌာနံ နာမ။ တတော တိကေ ဒုကေသု ပက္ခိပိတွာ ဒုကတိကပဋ္ဌာနံ နာမ။ တတော ဒုကေ တိကေသု ပက္ခိပိတွာ တိကဒုကပဋ္ဌာနံ နာမ။ တိကေ ပန တိကေသုယေဝ ပက္ခိပိတွာ တိကတိကပဋ္ဌာနံ နာမ။ ဒုကေ စ ဒုကေသု ဧဝ ပက္ခိပိတွာ ဒုကဒုကပဋ္ဌာနံ နာမ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ။ ပဌမံ တာဝေတ္ထ အနုလောမပဋ္ဌာနေ တိကပဋ္ဌာနနယော နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ ဧဝံ ပစ္စနီကပဋ္ဌာနေ၊ အနုလောမပစ္စနီကပဋ္ဌာနေ၊ ပစ္စနီကာနုလောမပဋ္ဌာနေတိ စတုဝီသတိသမန္တပဋ္ဌာနံ ဒေသိတံ။

ဧတ္ထ စ ဒုဝိဓံ အနုလောမံ၊ ပစ္စနီကဉ္စ ဓမ္မာနုလောမံ ဓမ္မပစ္စနီကံ၊ ပစ္စယာနုလောမံ ပစ္စယပစ္စနီကန္တိ။ တတ္ထ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော’’တိအာဒိနာ ကုသလာဒီနံ တိကဓမ္မာနံ၊ ဟေတုအာဒီနံ ဒုကဓမ္မာနဉ္စ အနုလောမဒေသနာဝသေန ဓမ္မာနုလောမံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ‘‘နကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နကုသလော ဓမ္မော’’တိအာဒိနာ တိကဒုကဓမ္မာနံ ပစ္စနီကဝသေန ဓမ္မပစ္စနီကံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ‘‘ဟေတုပစ္စယာ အာရမ္မဏပစ္စယာ’’တိ ဧဝံ စတုဝီသတိယာ ပစ္စယာနံ အနုလောမဒေသနာဝသေန ပစ္စယာနုလောမံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ‘‘နဟေတုပစ္စယာ နာရမ္မဏပစ္စယာ’’တိ ဧဝံ ပစ္စယာနံ ပစ္စနီကဝသေန ပစ္စယပစ္စနီကဉ္စ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တတြ ယဒိဒံ ဓမ္မာနုလောမံ ဓမ္မပစ္စနီကဉ္စ၊ တဿ ဝသေန စတုဝီသတိသမန္တပဋ္ဌာနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ပစ္စယာနုလောမံ ပစ္စယပစ္စနီကဉ္စ အနုလောမတိကပဋ္ဌာနာဒီသု စတုဝီသတိယာ ပဋ္ဌာနေသု ဧကေကတိကဒုကေသု ဧဝံ လဗ္ဘတိ။ တဉ္စ ဥပရိ ပါဠိနယဒဿနေ ဧဝ ပါကဋံ ဘဝိဿတိ။ တတြိမာနိ စတုဝီသတိ ပဋ္ဌာနာနိ ဣမေသံ တိကဒုကာနံ ဝသေန နိဒ္ဒိဋ္ဌတ္တာ တိကပဋ္ဌာနံ…ပေ… ဒုကဒုကပဋ္ဌာနန္တိ ဝုစ္စတိ။

တေသု တိကဒုကေသု ဧကေကံ တိကဒုကံ ဣမေသံ ဟေတုပစ္စယာဒီနံ စတုဝီသတိယာ ပစ္စယာနံ အနုလောမာဒိနယစတုက္ကဝသေန သတ္တဟိ သတ္တဟိ မဟာဝါရေဟိ ဝိတ္ထာရတော ဝိဘတ္တံ။ ကတမေဟိ သတ္တဟိ? ပဋိစ္စဝါရော သဟဇာတဝါရော ပစ္စယဝါရော နိဿယဝါရော သံသဋ္ဌဝါရော သမ္ပယုတ္တဝါရော ပဉှာဝါရောတိ ဣမေဟိ ။ တတ္ထ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော’’တိအာဒိနာ ပဋိစ္စာဘိဓာနေန ဝုတ္တော ပဋိစ္စဝါရော နာမ။ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ သဟဇာတော၊ ကုသလံ ဓမ္မံ ပစ္စယာ၊ ကုသလံ ဓမ္မံ နိဿာယ၊ ကုသလံ ဓမ္မံ သံသဋ္ဌော၊ ကုသလံ ဓမ္မံ သမ္ပယုတ္တော’’တိ ဧဝံ သဟဇာတာဒိအဘိဓာနေဟိ ဝုတ္တာ ပဉ္စ ဝါရာ သဟဇာတာဒိဝါရာနိ။ ပရတော စ သံသဋ္ဌသမ္ပယုတ္တဝါရေသု ဒွီသု အရူပဓမ္မဝသေနေဝ ပစ္စယပစ္စယုပ္ပန္နာ စ၊ သေသေသု စတူသု ဝါရေသု၊ သတ္တမေဝ ပဉှာဝါရေ စ ရူပါရူပဝသေန၊ ပစ္စယဝါရေ၊ နိဿယဝါရေ စ သဟဇာတပစ္ဆာဇာတပုရေဇာတဝသေန၊ သေသေသု သဟဇာတဝသေန ပစ္စယပစ္စယုပ္ပန္နာ စ ကထိတာတိ အယံ ဝိသေသော။ သတ္တမဝါရေ ပန ယသ္မာ ‘‘ကုသလော ဓမ္မော ကုသလဿ ဓမ္မဿ ဟေတုပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိအာဒိနာ နယေန တေ တေ ပဉှေ ဥဒ္ဓရိတွာ ပုန ‘‘ကုသလာ ဟေတူ သမ္ပယုတ္တကာနံ ခန္ဓာန’’န္တိအာဒိနာ နယေန သဗ္ဗေပိ တေ ပဉှာ နိဇ္ဇဋာ၊ နိဂ္ဂုမ္ဗာ စ ကတွာ ဝိဘတ္တာ၊ တသ္မာ သော ဝါရော ပဉှာနံ သာဓုကံ ဝိဘတ္တတ္တာ ပဉှာဝါရောတွေဝ သင်္ခံ ဂတော။ ဣတိ ဣမေဟိ သတ္တဟိ မဟာဝါရေဟိ စတုဝီသတိယာ သမန္တပဋ္ဌာနေသု သဗ္ဗေပိ တိကဒုကာ စတုဝီသတိယာ ပစ္စယာနံ အနုလောမာဒိဝသေန ဝိတ္ထာရတော ဝိဘတ္တာ။ ကထံ? အနုလောမပဋ္ဌာနေ ဟိ ယဒိဒံ ဒွါဝီသတိတိကေ နိဿာယ တိကပဋ္ဌာနံ နာမ သဗ္ဗပဌမံ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ။ တတ္ထ ကုသလတ္တိကံ တာဝ ဣမေဟိ ပဋိစ္စဝါရာဒီဟိ မဟာဝါရေဟိ ပစ္စယာနုလောမာဒိနယစတုက္ကတော ဝိဘတ္တံ။ တတ္ထ ယော တာဝေသ သဗ္ဗပဌမော ပဋိစ္စဝါရော နာမ၊ သော ဥဒ္ဒေသနိဒ္ဒေသတော ဒုဝိဓော ဟောတိ။

တတ္ထ ဥဒ္ဒေသဝါရော ကုသလာဒယော ပဋိစ္စ ဟေတုပစ္စယာဒိဝသေန ကုသလာဒီနံ ယုတ္တာနံ၊ အကုသလာဒီနံ အယုတ္တကာနဉ္စ ဓမ္မာနံ ဥပ္ပတ္တိပုစ္ဆနဝသေနေဝ ပဝတ္တတ္တာ ‘‘ပုစ္ဆာဝါရော’’တိပိ၊ ပုစ္ဆာနညေဝ ပညာပနတော ‘‘ပဏ္ဏတ္တိဝါရော’’တိပိ ဝုစ္စတိ။ န ဟိ တတ္ထ ဝိဿဇ္ဇနံ အတ္ထိ။ နိဒ္ဒေသဝါရော ပန ပုစ္ဆာဝါရေ ပရိပုစ္ဆိတေသု ပဉှေသု ‘‘သိယာ အကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇေယျာ’’တိအာဒိကံ အယုတ္တံ ပဉှံ အနုဒ္ဓရိတွာ လဗ္ဘမာနာနညေဝ ပဉှာနံ ဝသေန ပဝတ္တော။ ဣတရေသု ပန သဟဇာတာဒီသု၊ သေသေသု စ တိကေသု၊ သေသပဋ္ဌာနေသု စ သဗ္ဗတ္ထ ပုစ္ဆာဝါရော နတ္ထိ၊ လဗ္ဘမာနဝသေန သဗ္ဗဝိဿဇ္ဇနမေဝ ဒဿိတန္တိ ဣဒမေတ္ထ သင်္ခေပတော ပါဠိဝဝတ္ထာနံ။

ဣဒါနိ ပနေတ္ထ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ဧဝံ ဝိဘင်္ဂနယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ အနုလောမပဋ္ဌာနသ္မိဉှိ တိကပဋ္ဌာနေ ကုသလတ္တိကဿ သတ္တသု မဟာဝါရေသု ပဌမဿ ပဋိစ္စဝါရဿ ပုစ္ဆာဝါရေ တာဝ – ‘‘သိယာ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇေယျ ဟေတုပစ္စယာ…ပေ… အကုသလော ဓမ္မော…ပေ… အဗျာကတော…ပေ… ကုသလော စ အဗျာကတော စ…ပေ… အကုသလော စ အဗျာကတော စ…ပေ… ကုသလော စ အကုသလော စ…ပေ… ကုသလော စ အကုသလော စ အဗျာကတော စ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ ဟေတုပစ္စယာ’’တိ ကုသလပဒမူလာ သတ္တ ပုစ္ဆာ ဥဒ္ဓဋာ။

ဧဝံ အကုသလပဒမူလာ၊ အဗျာကတပဒမူလာ စ။ ‘‘သိယာ ကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အကုသလော…ပေ… သိယာ အကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ…ပေ… သိယာ ကုသလဉ္စ အကုသလဉ္စ…ပေ… သိယာ ကုသလဉ္စ အကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ ဓမ္မံ ပဋိစ္စာ’’တိ ဒွိမူလကာ၊ တိမူလကာ စ သတ္တ သတ္တ ပုစ္ဆာတိ ဧကူနပညာသ ပုစ္ဆာ ဟေတုပစ္စယမူလကာ ဥဒ္ဓဋာ။

ဣမိနာဝ နယေန ‘‘သိယာ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇေယျ အာရမ္မဏပစ္စယာ…ပေ… အဝိဂတပစ္စယာ’’တိ ဧဝံ သေသပစ္စယမူလကာပိ ပုစ္ဆာဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဧကမူလကနယော။

ယထာ စ ဧကမူလကေ၊ ဧဝံ ‘‘သိယာ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇေယျ ဟေတုပစ္စယာ အာရမ္မဏပစ္စယာ…ပေ… ဟေတုပစ္စယာ အဝိဂတပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ဒွိမူလကေပိ။ ‘‘ဟေတုပစ္စယာ အာရမ္မဏပစ္စယာ အဓိပတိပစ္စယာ…ပေ… ဟေတုပစ္စယာ အာရမ္မဏပစ္စယာ အနန္တရပစ္စယာ…ပေ… ဟေတုပစ္စယာ အာရမ္မဏပစ္စယာ အဝိဂတပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ တိမူလကာဒီသု သဗ္ဗမူလကပရိယောသာနေသု ဝါရေသု နယာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဟေတုပစ္စယမူလကနယော။

ယထာ စ ဟေတုမူလကေ၊ ဧဝံ ‘‘သိယာ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇေယျ အာရမ္မဏပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ သေသပစ္စယမူလကေသုပိ နယော ဉာတဗ္ဗော။ ပစ္စယာနုလောမဝါရော။ ဧတေနေဝ ဥပါယေန ‘‘သိယာ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇေယျ နဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ သဗ္ဗပ္ပကာရယုတ္တော ပစ္စယပစ္စနီကဝါရောပိ။ ‘‘သိယာ ကုသလံ ဓမ္မံ…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ နာရမ္မဏပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ အနုလောမပစ္စနီကပစ္စယဝါရောပိ။ ‘‘သိယာ ကုသလံ ဓမ္မံ…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇေယျ နဟေတုပစ္စယာ အာရမ္မဏပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ပစ္စနီယာနုလောမဝါရောပိ သဗ္ဗတ္ထ နေတဗ္ဗောတိ အယံ တာဝေတ္ထ ပုစ္ဆာဝါရေ နယော။

နိဒ္ဒေသဝါရော ပန ဥဒ္ဒေသဝါရေ ဒဿိတာသု ပုစ္ဆာသု ကုသလာကုသလာဒီနံ သဟုပ္ပတ္တိယာ အဘာဝတော ယာ ဧတာ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိကာ ပုစ္ဆာ သဗ္ဗသော ဝိဿဇ္ဇနံ လဘန္တိ၊ တာ ပဟာယ ယာ ဝိဿဇ္ဇနံ လဘန္တိ၊ တာသမေဝ ဝိဿဇ္ဇနဝသေန ပဝတ္တော။ တတြာယံ နယော – ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ။ ကုသလံ ဧကံ ခန္ဓံ ပဋိစ္စ တယော ခန္ဓာ။ တယော ခန္ဓေ ပဋိစ္စ ဧကော ခန္ဓော။ ဒွေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ ဒွေ ခန္ဓာ။ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ။ ကုသလေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ။ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော စ အဗျာကတော စ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ဟေတုပစ္စယာ။ ကုသလံ ဧကံ ခန္ဓံ ပဋိစ္စ တယော ခန္ဓာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနဉ္စ ရူပံ။ တယော ခန္ဓေ ပဋိစ္စ ဧကော ခန္ဓော စိတ္တသမုဋ္ဌာနဉ္စ ရူပံ။ ဒွေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ ဒွေ ခန္ဓာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနဉ္စ ရူပ’’န္တိ ဧဝံ ကုသလပဒမူလာသု သတ္တသု ပုစ္ဆာသု တိဿောဝ လဗ္ဘမာနာ ဝိဿဇ္ဇိတာ။ တထာ အကုသလပဒမူလာသုပိ တိဿောဝ။ အဗျာကတပဒမူလာသု ပန ‘‘အဗျာကတံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ။ ဝိပါကာဗျာကတံ ကိရိယာဗျာကတံ ဧကံ ခန္ဓံ ပဋိစ္စ တယော ခန္ဓာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနဉ္စ ရူပံ…ပေ… ဒွေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ ဒွေ ခန္ဓာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနဉ္စ ရူပံ။ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဝိပါကာဗျာကတံ ဧကံ ခန္ဓံ ပဋိစ္စ တယော ခန္ဓာ ကဋတ္တာ စ ရူပံ…ပေ… ဒွေ ခန္ဓာ ကဋတ္တာ စ ရူပံ။ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ ဝတ္ထု၊ ဝတ္ထုံ ပဋိစ္စ ခန္ဓာ။ ဧကံ မဟာဘူတံ ပဋိစ္စ တယော မဟာဘူတာ…ပေ… ဒွေ မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ ဒွေ မဟာဘူတာ။ မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ ကဋတ္တာရူပံ ဥပါဒါရူပ’’န္တိ ဧကာဝ။ ဒွိမူလိကာဒီသု စ ‘‘ကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ။ ကုသလေ ခန္ဓေ စ မဟာဘူတေ စ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပ’’န္တိ ဧကာ။ တထာ ‘‘အကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ ပဋိစ္စာ’’တိ၊ ဧဝံ ဟေတုပစ္စယမူလိကာသု ဧကူနပညာသာယ ပုစ္ဆာသု နဝေဝ လဗ္ဘမာနာ ဝိဿဇ္ဇိတာ။ သေသာ စတ္တာလီသ မောဃပုစ္ဆာတိ န ဝိဿဇ္ဇိတာ။ ဧဝံ ဥပရိ အာရမ္မဏပစ္စယာဒီသု ဝိဿဇ္ဇိတာဝသေသာ မောဃပုစ္ဆာတိ ဂဟေတဗ္ဗာ။ ဝိဇာနနသုခတ္ထံ ပန ဘဂဝတာ ပုစ္ဆာဝါရေ လဗ္ဘမာနာ၊ အလဗ္ဘမာနာ စ သဗ္ဗာပိ တာ ဒဿိတာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ။

တတ္ထ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စာတိ သဟဇာတေသု ဝေဒနာက္ခန္ဓာဒိဘေဒံ ဧကံ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ပဋိဂန္တွာ၊ သဟုပ္ပတ္တိသင်္ခါတေန သဒိသဘာဝေန ပတွာတိ အတ္ထော။ သဒိသတ္ထော ဟိ ဧတ္ထ ပဋိသဒ္ဒေါ ‘‘ပဋိပုဂ္ဂလော’’တိအာဒီသု ဝိယ။ ကုသလော ဓမ္မောတိ သညာက္ခန္ဓာဒိဘေဒေါ သဟုပ္ပန္နော ကုသလော ဓမ္မော။ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ပါကဋဘာဝတော ဥဒ္ဓံ ဥပ္ပာဒါဒိံ ပါပုဏာတိ၊ အတ္တာနံ ဝါ ပဋိလဘတိ။ ဟေတုပစ္စယာတိ န ကေဝလံ ကုသလဓမ္မမတ္တမေဝ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ အထ ခေါ ကုသလဟေတုနာ ဟေတုပစ္စယတံ သာဓေန္တေန စ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ဧဝမတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။

ဧဝမိဒံ ‘‘ဥပ္ပဇ္ဇေယျာ’’တိ ပုစ္ဆာယ ‘‘ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိ အဝိသေသေန ဝိဿဇ္ဇနံ ဝတွာ ဣဒါနိ ယံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ယေ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တေ ပစ္စယပစ္စယုပ္ပန္နေ ခန္ဓဝသေန ဝိသေသေတွာ ဒဿေတုံ ‘‘ကုသလံ ဧကံ ခန္ဓ’’န္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ယသ္မာ ပနေတ္ထ ဧကော ခန္ဓော ဧကဿေဝ၊ ဒွိန္နံယေဝ ဝါ၊ ဒွေ ဝါ ပန ဧကဿေဝ ပစ္စယာ နာမ န ဟောန္တိ၊ တသ္မာ တေ ပကာရေန အနာမသိတွာ ‘‘ဧကံ ခန္ဓံ ပဋိစ္စ တယော ခန္ဓာ’’တိအာဒိနာ ပစ္စယဘာဝေန ဂဟိတာဝသေသံ သဗ္ဗံ ပစ္စယုပ္ပန္နံ ကတွာ ဒဿိတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧဝံ ဥပရိပိ သဗ္ဗတ္ထ။ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပန္တိ ဣဒံ ပဋိစ္စတ္ထဿ သဟဇာတတ္ထတ္တာ ယံ ကုသလေန သဟဇာတဉ္စေဝ ဟေတုပစ္စယဉ္စ လဘတိ၊ တံ ဒဿေတုံ ဝုတ္တံ ‘‘ဝိပါကာဗျာကတံ ကိရိယာဗျာကတ’’န္တိ။ ဧတ္ထ ဟေတုပစ္စယာဓိကာရေ အဟေတုကာ န ဂဟေတဗ္ဗာ။ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ ဝတ္ထူတိအာဒိ ကဋတ္တာရူပဂ္ဂဟဏေန ဝတ္ထုသ္မိံ ဂဟိတေပိ ဝတ္ထုံ ပဋိစ္စ အရူပက္ခန္ဓာနံ ဥပ္ပတ္တိဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ ဧကံ မဟာဘူတန္တိအာဒိ ပန ရူပါဗျာကတံ ပဋိစ္စ ရူပါဗျာကတဿ ဥပ္ပတ္တိဒဿနတ္ထံ။ ဟေတုပစ္စယေ ဥပတ္ထမ္ဘကာနမေဝ စေတ္ထ စိတ္တဇာနံ၊ ပဋိသန္ဓိယံ ကမ္မဇာနဉ္စ အညမညံ ပစ္စယပစ္စယုပ္ပန္နတာ ဂဟေတဗ္ဗာ၊ န အဟေတုကစိတ္တဇဥတုဇာဒီနံ တေသံ ဟေတုပစ္စယာ ဥပ္ပတ္တိယာ အဘာဝတော။ မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနန္တိအာဒိ မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ ဥပါဒါဒီနံ ဥပ္ပတ္တိဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ ဣမိနာ ဥပါယေန အာရမ္မဏပစ္စယာဒီသုပိ ဝိဿဇ္ဇနာနံ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။

အာရမ္မဏပစ္စယေ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ အာရမ္မဏပစ္စယာ။ ဧကံ ခန္ဓံ…ပေ… ဒွေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ ဒွေ ခန္ဓာ။ အကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အကုသလော ဓမ္မော…ပေ… အဗျာကတံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ အာရမ္မဏပစ္စယာ။ ဝိပါကာဗျာကတံ ကိရိယာဗျာကတံ ဧကံ ခန္ဓံ…ပေ… ဒွေ ခန္ဓာ။ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဝိပါကာဗျာကတံ ဧကံ ခန္ဓံ…ပေ… ဒွေ ခန္ဓာ။ ဝတ္ထုံ ပဋိစ္စ ခန္ဓာ’’တိ ဧဝံ တိဿော ဝိဿဇ္ဇိတာ။ သေသာ ရူပမိဿကတ္တာ၊ ရူပဿ စ အာရမ္မဏပစ္စယေန အနုပ္ပတ္တိတော န ဂဟိတာ။ တေနေဝ ‘‘ဝတ္ထုံ ပဋိစ္စ ခန္ဓာ’’တိ ဝတွာ ‘‘ခန္ဓေ ပဋိစ္စ ဝတ္ထူ’’တိ န ဝုတ္တံ။ ဧတ္ထ စ အာရမ္မဏပစ္စယာတိ သဟဇာတံ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇမာနော ကုသလော ဓမ္မော တတော အညေန အသဟဇာတေန ဆဗ္ဗိဓေန အာရမ္မဏဘူတေန ပစ္စယေနာတိ ဧဝံ အတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။ န ဟိ အတ္တနာ သဟဇာတံ အာရမ္မဏံ ကတွာ စိတ္တစေတသိကာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။

အဓိပတိပစ္စယေ ဟေတုပစ္စယသဒိသံ ဝိဿဇ္ဇနံ။ အနန္တရသမနန္တရေသု ပန ရူပါဘာဝတော အာရမ္မဏပစ္စယသဒိသံ။ သဟဇာတပစ္စယေပိ ဟေတုပစ္စယသဒိသံ။ အဗျာကတံ ပဋိစ္စ အဗျာကတုပ္ပတ္တိယာ ပန ‘‘ဗာဟိရံ ဧကံ မဟာဘူတံ ပဋိစ္စ…ပေ… ဒွေ မဟာဘူတာ။ မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ ဥပါဒါရူပံ…ပေ… အာဟာရသမုဋ္ဌာနံ ဧကံ မဟာဘူတံ…ပေ… ဒွေ မဟာဘူတာ…ပေ… ဥတုသမုဋ္ဌာနံ ဧကံ…ပေ… ဒွေ မဟာဘူတာ…ပေ… အသညသတ္တာနံ ဧကံ မဟာဘူတံ ပဋိစ္စ…ပေ… ဒွေ မဟာဘူတာ…ပေ… ကဋတ္တာရူပံ ဥပါဒါရူပ’’န္တိ ဣဒံ အဓိကံ။ ဧဝံ အညမညပစ္စယေပိ။ ကေဝလံ တတ္ထ ကဋတ္တာရူပံ ဥပါဒါရူပဉ္စ န ဂဟိတံ တေသံ အညမညပစ္စယတ္တာဘာဝါ။ နိဿယပစ္စယေပိ သဟဇာတပစ္စယသဒိသံ ဝိဿဇ္ဇနံ။ ပဋိစ္စတ္ထဿ ပန သဟဇာတတ္ထတ္တာ စက္ခာဒီသု ပုရေဇာတနိဿယာ ဣဓ န ဂဟိတာတိ။ ဥပနိဿယပစ္စယေပိ ရူပဿ ဥပနိဿယပစ္စယုပ္ပန္နတ္တာဘာဝါ အာရမ္မဏပစ္စယသဒိသမေဝ ဝိဿဇ္ဇနံ။

ပုရေဇာတပစ္စယေ ပန ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ပုရေဇာတပစ္စယာ။ ကုသလံ ဧကံ…ပေ… ဒွေ ခန္ဓာ။ ဝတ္ထုံ ပုရေဇာတပစ္စယာ။ အကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အကုသလော…ပေ… အဗျာကတံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… ပုရေဇာတပစ္စယာ။ ဝိပါကာဗျာကတံ ကိရိယာဗျာကတံ ဧကံ ခန္ဓံ…ပေ… ဒွေ ခန္ဓာ။ ဝတ္ထုံ ပုရေဇာတပစ္စယာ’’တိ ဧဝံ တိဿော ပုစ္ဆာ ဝိဿဇ္ဇိတာ။ တတ္ထ ဝတ္ထုံ ပုရေဇာတပစ္စယာတိ ဣဒံ အာရမ္မဏပုရေဇာတနိဝတ္တနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ တံ ဟိ စက္ခုဝိညာဏာဒီနံယေဝ ပုရေဇာတပစ္စယတံ သာဓယတိ၊ န မနောဝိညာဏဓာတုယာတိ ဣဓ န ဂဟိတံ။

ပစ္ဆာဇာတပစ္စယော ဣဓ အရူပဓမ္မေသု န လဗ္ဘတိ။ ရူပဓမ္မေသု စ ဥပတ္ထမ္ဘကောဝ၊ န ဇနကော၊ တသ္မာ ‘‘အဗျာကတံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိ န ဝတ္တဗ္ဗောဝါတိ အယံ န ဂဟိတော။ အာသေဝနပစ္စယေပိ အာရမ္မဏပစ္စယေ ဝိယ တိဿောဝ ပုစ္ဆာ ဝိဿဇ္ဇိတာ။

ကမ္မပစ္စယေ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ကမ္မပစ္စယာ။ ကုသလံ ဧကံ ခန္ဓံ…ပေ… အဗျာကတော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ…ပေ… စိတ္တသမုဋ္ဌာနဉ္စ ရူပံ…ပေ… ကုသလော စ အဗျာကတော စ ဓမ္မာ…ပေ… စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပ’’န္တိ ကုသလပဒေ တိဿော၊ တထာ အကုသလပဒေ။ အဗျာကတပဒေ ပန ‘‘အဗျာကတံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… ဝိပါကာဗျာကတံ ကိရိယာဗျာကတံ ဧကံ ခန္ဓံ ပဋိစ္စ…ပေ… မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ ကဋတ္တာရူပံ ဥပါဒါရူပံ၊ အသညသတ္တာနံ…ပေ… ကဋတ္တာရူပံ ဥပါဒါရူပ’’န္တိ ဧဝံ တိဿော။ ‘‘ကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… ကုသလေ ခန္ဓေ စ မဟာဘူတေ စ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပ’’န္တိအာဒိနာ သဟဇာတသဒိသံ ဝိဿဇ္ဇနံ။ နတ္ထိဝိဂတပစ္စယေသု အာရမ္မဏသဒိသံ။

ဧဝံ သဗ္ဗပစ္စယေသု လဗ္ဘမာနပဉှေ ဝိဿဇ္ဇနံ ဒဿေတွာ တတော ဟေတုအဓိပတိဈာနမဂ္ဂပစ္စယာ ဧကသဒိသာ။ အာရမ္မဏာနန္တရသမနန္တရူပနိဿယာသေဝနနတ္ထိဝိဂတပစ္စယာ ဧကသဒိသာ။ သဟဇာတအညမညနိဿယအတ္ထိအဝိဂတာ ဧကသဒိသာ။ အာသေဝနပစ္စယေ ဝိပါကော န လဗ္ဘတိ။ အညမညပစ္စယေ စိတ္တဇရူပံ၊ ဥပါဒါရူပဉ္စ န လဗ္ဘတီတိအာဒိနာ ပစ္စယာနံ အညမညသဒိသတ္တံ ဝတွာ ပုန တေသံ ‘‘ဟေတုယာ နဝ။ အာရမ္မဏေ တီဏိ။ အဓိပတိယာ နဝ။ အနန္တရသမနန္တရေသု တီဏိ။ သဟဇာတေ နဝ။ အညမညေ တီဏိ။ နိဿယေ နဝ။ ဥပနိဿယေ တီဏိ။ ပုရေဇာတေ တီဏိ။ အာသေဝနေ တီဏိ။ ကမ္မေ နဝ။ ဝိပါကေ ဧကံ။ အာဟာရေ နဝ။ ဣန္ဒြိယေ နဝ။ ဈာနေ နဝ။ မဂ္ဂေ နဝ။ သမ္ပယုတ္တေ တီဏိ။ ဝိပ္ပယုတ္တေ နဝ။ အတ္ထိယာ နဝ။ နတ္ထိယာ တီဏိ။ ဝိဂတေ တီဏိ။ အဝိဂတေ နဝါ’’တိ ဧဝံ ဟေတုပစ္စယာဒီနံ ဧကေကသ္မိံ ပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနဝါရဂဏနာ ဝုတ္တာတိ အယံ ဧကမူလကနယော။

ယထာ စ ဧကမူလကေ၊ ဧဝံ ‘‘ဟေတုပစ္စယာ အာရမ္မဏပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ဒွိမူလကာဒီသုပိ သဗ္ဗမူလကပရိယောသာနေသု ယထာနုရူပံ နယော နေတဗ္ဗော။ ပါဠိယမ္ပိ ဝိတ္ထာရနယံ အဒဿေတွာ ‘‘ဟေတုပစ္စယာ အာရမ္မဏေ တီဏီ’’တိအာဒိနာ ဝိဿဇ္ဇနဝါရဂဏနဘေဒေါ ဒဿိတောတိ အယံ ပစ္စယာနုလောမေ နယော။

ပစ္စယပစ္စနီယေ ပန ‘‘အကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ နဟေတုပစ္စယာ။ ဝိစိကိစ္ဆာသဟဂတေ ဥဒ္ဓစ္စသဟဂတေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ ဝိစိကိစ္ဆာသဟဂတော ဥဒ္ဓစ္စသဟဂတော မောဟော။ အဗျာကတံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ နဟေတုပစ္စယာ။ အဟေတုကံ ဝိပါကာဗျာကတံ ကိရိယာဗျာကတံ ဧကံ ခန္ဓံ…ပေ… ဒွေ ခန္ဓာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနဉ္စ ရူပံ။ အဟေတုကပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဝိပါကာဗျာကတံ ဧကံ ခန္ဓံ…ပေ… ဒွေ ခန္ဓာ ကဋတ္တာ စ ရူပံ…ပေ… ဝတ္ထုံ ပဋိစ္စ ခန္ဓာ။ ဧကံ မဟာဘူတံ ပဋိစ္စ…ပေ… မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ၊ ကဋတ္တာရူပံ ဥပါဒါရူပံ…ပေ… ဧကံ မဟာဘူတံ ပဋိစ္စ…ပေ… ဥပါဒါရူပ’’န္တိ ဣမာ ဒွေ ဝိဿဇ္ဇိတာ။

နာရမ္မဏပစ္စယေ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… ကုသလေ…ပေ… အကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… အကုသလေ…ပေ… အဗျာကတံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… ကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ၊ အကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပ’’န္တိ ဣမာ ပဉ္စ ဝိဿဇ္ဇိတာ။

နာဓိပတိပစ္စယေ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော…ပေ… ကုသလံ ဧကံ ခန္ဓံ…ပေ… ဒွေ ခန္ဓာ။ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… ကုသလေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ။ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော စ အဗျာကတော စ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ…ပေ… အကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အကုသလော…ပေ… ဒွေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ ဒွေ ခန္ဓာ၊ အကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… အကုသလေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ။ အကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အကုသလော စ အဗျာကတော စ ဓမ္မာ…ပေ… အဗျာကတံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော …ပေ… မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ…ပေ… ကဋတ္တာရူပံ ဥပါဒါရူပံ။ ကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… ကုသလေ ခန္ဓေ စ မဟာဘူတေ စ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ။ အကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… အကုသလေ ခန္ဓေ စ မဟာဘူတေ စ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပ’’န္တိ နဝ ပုစ္ဆာ ဝိဿဇ္ဇိတာ။ နာနန္တရနသမနန္တရပစ္စယာ နာရမ္မဏပစ္စယသဒိသာ။

နာညမညပစ္စယေ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… ကုသလေ…ပေ… စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ။ အကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… အကုသလေ…ပေ… စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ။ အဗျာကတံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… ဝိပါကာဗျာကတေ ကိရိယာဗျာကတေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ။ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဝိပါကာဗျာကတေ…ပေ… ကဋတ္တာ ရူပံ။ မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ ကဋတ္တာရူပံ ဥပါဒါရူပံ။ ဗာဟိရေ မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ ဥပါဒါရူပံ။ အာဟာရသမုဋ္ဌာနေ မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ ဥပါဒါရူပံ။ ဥတုသမုဋ္ဌာနေ…ပေ… ဥပါဒါရူပံ။ အသညသတ္တာနံ မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ ကဋတ္တာရူပံ ဥပါဒါရူပံ။ ကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… ကုသလေ ခန္ဓေ စ မဟာဘူတေ စ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ။ အကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… အကုသလေ ခန္ဓေ စ မဟာဘူတေ စ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပ’’န္တိ ပဉ္စ ဝိဿဇ္ဇိတာ။ တတ္ထ ဝိပါကာဗျာကတေခန္ဓေ ပဋိစ္စ ကဋတ္တာရူပန္တိ ဟဒယဝတ္ထုဝဇ္ဇံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ နဥပနိဿယပစ္စယော နာရမ္မဏပစ္စယသဒိသော။

နပုရေဇာတပစ္စယေ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော…ပေ… အရူပေ ကုသလံ…ပေ… ဒွေ ခန္ဓာ။ ကုသလံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပ’’န္တိ ကုသလပဒေ ဒွေ၊ တထာ အကုသလပဒေပိ။ ‘‘အဗျာကတံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… အရူပေ ဝိပါကာဗျာကတံ ကိရိယာဗျာကတံ…ပေ… ဗာဟိရံ…ပေ… ဥပါဒါရူပံ။ ကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော။ ကုသလေ ခန္ဓေ စ မဟာဘူတေ စ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ။ အကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ…ပေ… အကုသလေ ခန္ဓေ စ…ပေ… ရူပ’’န္တိ ဣမာ တိဿောတိ သတ္တ ဝိဿဇ္ဇိတာ။ နပစ္ဆာဇာတနာသေဝနပစ္စယာ နာဓိပတိပစ္စယသဒိသာ။ တတ္ထ ကုသလာကုသလကိရိယာနံ ပဌမဇဝနဝသေန နာသေဝနပစ္စယပ္ပဝတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

နကမ္မပစ္စယေ ‘‘ကုသလံ ပဋိစ္စ ကုသလော၊ ကုသလာ စေတနာ။ အကုသလံ ပဋိစ္စ အကုသလော၊ အကုသလာ စေတနာ။ အဗျာကတံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော၊ ဝိပါကကိရိယာ စေတနာ။ ဗာဟိရံ၊ အာဟာရသမုဋ္ဌာနံ၊ ဥတုသမုဋ္ဌာန’’န္တိ တိဿော ဝိဿဇ္ဇိတာ။

နဝိပါကပစ္စယေ ‘‘ကုသလံ ပဋိစ္စ ကုသလော၊ အဗျာကတော။ ကုသလော စ အဗျာကတော စာ’’တိ ကုသလပဒေ တိဿော၊ တထာ အကုသလပဒေပိ။ ‘‘အဗျာကတံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… ဗာဟိရံ အာဟာရသမုဋ္ဌာနံ ဥတုသမုဋ္ဌာနံ အသည…ပေ… ဥပါဒါရူပံ…ပေ… အကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ အဗျာကတော’’တိ ဣမာ တိဿောတိ နဝ ဝိဿဇ္ဇိတာ။

နာဟာရပစ္စယေ ‘‘အဗျာကတံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော။ ဗာဟိရံ ဥတုသမုဋ္ဌာနံ၊ အသည…ပေ… ဥပါဒါရူပ’’န္တိ ဧကာဝ။

နဣန္ဒြိယပစ္စယေ ‘‘အဗျာကတံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော။ ဗာဟိရံ အာဟာရသမုဋ္ဌာနံ…ပေ… ဥတုသမုဋ္ဌာနံ…ပေ… အသညသတ္တာနံ မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ ရူပဇီဝိတိန္ဒြိယ’’န္တိ ဧကာဝ။

နဈာနပစ္စယေ ‘‘အဗျာကတံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော။ ပဉ္စဝိညာဏသဟဂတံ…ပေ… ဗာဟိရံ အာဟာရဥတုအသညဥပါဒါရူပ’’န္တိ ဧကာဝ။

နမဂ္ဂပစ္စယေ ‘‘အဗျာကတံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော။ အဟေတုကံ ဝိပါကာဗျာကတံ ကိရိယာဗျာကတံ…ပေ… စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ…ပေ… အဟေတုကပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဝိပါကာ…ပေ… ကဋတ္တာ စ ရူပံ…ပေ… ဗာဟိရံ အာဟာရဥတုအသညဥပါဒါရူပ’’န္တိ ဧကာဝ။

နသမ္ပယုတ္တပစ္စယော နာရမ္မဏပစ္စယသဒိသော။

နဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယေ ‘‘ကုသလံ ပဋိစ္စ ကုသလော။ အရူပေ ကုသလောဝ။ အကုသလံ…ပေ… အရူပေ အကုသလော။ အဗျာကတံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော၊ အရူပေ ဝိပါကကိရိယာဗျာကတံ။ ဗာဟိရံ အသည…ပေ… ဥပါဒါရူပ’’န္တိ ဣမာ တိဿောဝ ပုစ္ဆာ ဝိဿဇ္ဇိတာ။ နောနတ္ထိနောဝိဂတပစ္စယာ နာရမ္မဏပစ္စယသဒိသာ။ နသဟဇာတနနိဿယနောအတ္ထိနောအဝိဂတပစ္စယာ ပနေတ္ထ စတ္တာရောပိ န လဗ္ဘန္တီတိ။

ဧဝံ ပစ္စနီကေ လဗ္ဘမာနပဉှဝိဿဇ္ဇနံ ဒဿေတွာ တတော ‘‘နဟေတုယာ ဒွေ။ နာရမ္မဏေ ပဉ္စ။ နာဓိပတိယာ နဝ။ နာနန္တရေ နသမနန္တရေ နာညမညေ နဥပနိဿယေ ပဉ္စ။ နပုရေဇာတေ သတ္တ။ နပစ္ဆာဇာတေ နာသေဝနေ နဝ။ နကမ္မေ တီဏိ။ နဝိပါကေ နဝ။ နာဟာရေ နဣန္ဒြိယေ နဈာနေ နမဂ္ဂေ ဧကံ။ နသမ္ပယုတ္တေ ပဉ္စ။ နဝိပ္ပယုတ္တေ တီဏိ။ နောနတ္ထိနောဝိဂတေသု ပဉ္စာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနဝါရဂဏနာ ဝုတ္တာတိ အယံ ဧကမူလကနယော။

ဣမိနာဝ နယေန ဒွိမူလကာဒီသုပိ ယထာနုရူပံ နယော နေတဗ္ဗော၊ ပါဠိယံ ပန ‘‘နဟေတုပစ္စယာ နာရမ္မဏေ ဧက’’န္တိအာဒိနာ ဝိဿဇ္ဇနဝါရဂဏနာဝ ဒဿိတာတိ အယံ ပစ္စယပစ္စနီယနယော။

ဣမိနာ ဝုတ္တာနုသာရေနေဝ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ နာရမ္မဏပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ အနုလောမပစ္စနီယနယေ၊ ‘‘အကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ နဟေတုပစ္စယာ အာရမ္မဏပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ပစ္စနီယာနုလောမနယေ ပဉှဝိဿဇ္ဇနနယော ဝေဒိတဗ္ဗော ။ ပါဠိယံ ပနေတ္ထ ဝိဿဇ္ဇနဝါရဂဏနာဝ ဒဿိတာတိ အယံ အနုလောမပစ္စနီယကုသလတ္တိကေ ပဋိစ္စဝါရနယော။

သဟဇာတဝါရာဒီသုပိ ဆဝါရေသု ပဋိစ္စဝါရေ ဝုတ္တာနုသာရေန သဗ္ဗတ္ထ နယော နေတဗ္ဗော။ ယေ ပန တတ္ထ တတ္ထ ပါဠိဝိသေသာ၊ အတ္ထဝိသေသာ စ ဥပလဗ္ဘန္တိ၊ တေ ပဋ္ဌာနပါဠိအဋ္ဌကထာသု ဧဝ သဗ္ဗာကာရတော ဂဟေတဗ္ဗာ။ ဣဓ ပန တေ သဗ္ဗေ သင်္ခေပနယတော ဒဿိယမာနာပိ ဂန္ထဘာရိယံ ကရောန္တီတိ န ဒဿိတာ။

တေသု ပန ဝါရေသု ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ သဟဇာတော ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ။ ကုသလံ ဓမ္မံ ပစ္စယာ… ကုသလံ ဓမ္မံ နိဿာယ… ကုသလံ ဓမ္မံ သံသဋ္ဌော… ကုသလံ ဓမ္မံ သမ္ပယုတ္တော ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိ ဧဝံ အာဒိတော ပဉ္စသု ဝါရေသု ပါဠိဂတိ ဉာတဗ္ဗာ။ တေသု စ ပဋိစ္စသဟဇာတာ ဧကတ္ထာ၊ ပစ္စယနိဿယာ ဧကတ္ထာ၊ သံသဋ္ဌသမ္ပယုတ္တာ ဧကတ္ထာ။ တတ္ထ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ သဟဇာတော’’တိအာဒီသု ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ တေန သဟဇာတော ဟုတွာတိအာဒိနာ ယထာနုရူပံ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ပစ္ဆိမေ ပန ပဉှာဝါရေ ‘‘ကုသလော ဓမ္မော ကုသလဿ ဓမ္မဿ ဟေတုပစ္စယေန ပစ္စယော။ ကုသလာ ဟေတူ သမ္ပယုတ္တကာနံ ခန္ဓာနံ ဟေတုပစ္စယေန ပစ္စယော။ ကုသလော အဗျာကတဿ…ပေ… ကုသလဿ စ အဗျာကတဿ စ…ပေ… ကုသလာ ဟေတူ သမ္ပယုတ္တကာနံ ခန္ဓာနံ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာနဉ္စာ’’တိအာဒိနာ ဟေတုပစ္စယေ၊

‘‘ကုသလော ဓမ္မော ကုသလဿ ဓမ္မဿ အာရမ္မဏပစ္စယေန ပစ္စယော။ ဒါနံ ဒတွာ သီလံ သမာဒိယိတွာ ဥပေါသထကမ္မံ ကတွာ တံ ပစ္စဝေက္ခတိ။ ပုဗ္ဗေ သုစိဏ္ဏာနိ…ပေ… ဈာနာ ဝုဋ္ဌဟိတွာ ဈာနံ… သေခါ ဂေါတြဘုံ ဝေါဒါနံ မဂ္ဂံ ပစ္စဝေက္ခန္တိ။ သေခါ ဝါ ပုထုဇ္ဇနာ ဝါ ကုသလံ အနိစ္စတော ဒုက္ခတော အနတ္တတော ဝိပဿန္တိ။ စေတောပရိယဉာဏေန ကုသလစိတ္တသမင်္ဂိဿ စိတ္တံ ဇာနန္တိ ။ အာကာသာနဉ္စာယတနကုသလံ ဝိညာဏဉ္စာယတနကုသလဿ အာရမ္မဏပစ္စယေန ပစ္စယော။ အာကိဉ္စညာယတနကုသလံ နေဝသညာနာသညာယတနကုသလဿ… ကုသလာ ခန္ဓာ ဣဒ္ဓိဝိဓဉာဏဿ စေတောပရိယပုဗ္ဗေနိဝါသယထာကမ္မူပဂအနာဂတံသဉာဏဿ အာရမ္မဏပစ္စယေန ပစ္စယော။

ကုသလော အကုသလဿ…ပေ… ဒါနံ ဒတွာ…ပေ… ကတွာ တံ အဿာဒေတိ အဘိနန္ဒတိ။ တံ အာရဗ္ဘ ရာဂေါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဒိဋ္ဌိ ဝိစိကိစ္ဆာ ဥဒ္ဓစ္စံ ဒေါမနဿံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ပုဗ္ဗေ သုစိဏ္ဏာနိ အဿာဒေတိ …ပေ… ဒေါမနဿံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဈာနာ ဝုဋ္ဌဟိတွာ ဈာနံ အဿာဒေတိ…ပေ… ဥဒ္ဓစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဈာနေ ပရိဟီနေ ဝိပ္ပဋိသာရိဿ ဒေါမနဿံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ကုသလော အဗျာကတဿ…ပေ… ပစ္စယော။ အရဟာ မဂ္ဂံ ပစ္စဝေက္ခတိ။ ပုဗ္ဗေ သုစိဏ္ဏာနိ… ကုသလ…ပေ… ဝိပဿတိ…ပေ… ဝိပါကော တဒါရမ္မဏတာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ အာကာသာနဉ္စာယတနကုသလံ ဝိညာဏဉ္စာယတနဝိပါကဿ…ပေ… ကိရိယဿ။ အာကိဉ္စညာယတန…ပေ… ဝိပါကဿ စ ကိရိယဿ စ။ ကုသလာ ခန္ဓာ စေတောပရိယ…ပေ… အနာဂတံသဉာဏဿ အာဝဇ္ဇနာယ။

အကုသလော အကုသလဿ…ပေ… ပစ္စယော။ ရာဂံ အဿာဒေတိ…ပေ… ဥဒ္ဓစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ အကုသလော ကုသလဿ…ပေ… ပစ္စယော။ သေခါ ပဟီနေ ကိလေသေ…ပေ… အနာဂတံသဉာဏဿ။ အကုသလော အဗျာကတဿ… အရဟာ ပဟီနေ ကိလေသေ…ပေ… အာဝဇ္ဇနာယ။

အဗျာကတော အဗျာကတဿ… အရဟာ ဖလံ ပစ္စဝေက္ခတိ။ နိဗ္ဗာနံ၊ စက္ခုံ…ပေ… ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ ဝိပဿတိ။ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ရူပံ ပဿတိ…ပေ… အာကိဉ္စညာယတနကိရိယံ…ပေ… ကိရိယဿ။ ရူပါယတနံ စက္ခုဝိညာဏဿ…ပေ… အာဝဇ္ဇနာယ။ အဗျာကတော ကုသလဿ… သေခါ ဖလံ…ပေ… အနာဂတံသဉာဏဿ။ အဗျာကတော အကုသလဿ… စက္ခုံ အဿာဒေတီ’’တိအာဒိနာ အာရမ္မဏပစ္စယေ စ၊

‘‘ကုသလော ကုသလဿ အဓိပတိပစ္စယေန ပစ္စယော။ အာရမ္မဏာဓိပတိ၊ သဟဇာတာဓိပတိ။ အာရမ္မဏာဓိပတိ – ဒါနံ ဒတွာ’’တိအာဒိနာ အဓိပတိပစ္စယေ စ၊

‘‘ကုသလော ကုသလဿ အနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိအာဒိနာ ဝိတ္ထာရတော အနန္တရသမနန္တရသဟဇာတအညမညနိဿယပစ္စယေသု စ၊

‘‘ကုသလော ကုသလဿ ဥပနိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော။ အာရမ္မဏူပနိဿယော အနန္တရူပနိဿယော ပကတူပနိဿယော။ အာရမ္မဏူပနိဿယော – ဒါနံ ဒတွာ’’တိအာဒိနာ အာရမ္မဏပစ္စယေ ဝုတ္တနယေန၊ ‘‘အနန္တရူပနိဿယော – ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ခန္ဓာ ပစ္ဆိမာနံ ပစ္ဆိမာန’’န္တိအာဒိနာ အနန္တရပစ္စယေ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ‘‘ပကတူပနိဿယော – သဒ္ဓံ ဥပနိဿာယ…ပေ… ဥပေါသထကမ္မံ ကရောတိ။ ဈာနံ၊ ဝိပဿနံ၊ မဂ္ဂံ၊ အဘိညံ၊ သမာပတ္တိံ ဥပ္ပာဒေတိ။ သီလံ၊ သုတံ၊ စာဂံ၊ ပညံ ဥပနိဿာယ…ပေ… ပဌမဿ ဈာနဿ ပရိကမ္မံ ပဌမဿ ဈာနဿ ဥပနိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော…ပေ… အာကိဉ္စညာယတနံ နေဝသညာနာသညာယတနဿ…ပေ… ယထာကမ္မူပဂဉာဏံ အနာဂတံသဉာဏဿ…ပေ… ပဌမဿ မဂ္ဂဿ ပရိကမ္မံ ပဌမဿ…ပေ… တတိယော မဂ္ဂေါ စတုတ္ထဿ။ မဂ္ဂေါ သေခါနံ အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒါယ…ပေ… ဌာနာဌာနကောသလ္လဿ ဥပနိဿယ။ ကုသလော အကုသလဿ…ပေ… အာရမ္မဏူပနိဿယော။ ပကတူပ…ပေ… ပကတူပနိဿယော – သဒ္ဓံ ဥပနိဿာယ မာနံ ဇပ္ပေတိ။ ဒိဋ္ဌိံ ဂဏှာတိ…ပေ… သဒ္ဓါ သီလံ သုတံ စာဂေါ ပညာ ရာဂဿ၊ ဒေါသဿ၊ မောဟဿ၊ မာနဿ၊ ဒိဋ္ဌိယာ။ ပတ္ထနာယ…ပေ… ကုသလော အဗျာကတဿ…ပေ… အာရမ္မဏူပနိဿယော။ အနန္တရူပနိဿယော။ ပကတူပ…ပေ… ပကတူပနိဿယော – သဒ္ဓံ ဥပနိဿာယ အတ္တာနံ အာတာပေတိ…ပေ… ကာယိကဿ သုခဿ၊ ဒုက္ခဿ၊ ဖလသမာပတ္တိယာ။ ကုသလံ ကမ္မံ ဝိပါကဿ…ပေ… မဂ္ဂေါ အရဟတော အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒါယ ပစ္စယော။

အကုသလော အကုသလဿ…ပေ… ပကတူပနိဿယော – ရာဂံ ဥပနိဿာယ ပါဏံ ဟနတိ…ပေ… သမ္ဖံ ပလပတိ…ပေ… သင်္ဃံ ဘိန္ဒတိ။ ဒေါသံ၊ မောဟံ၊ မာနံ၊ ဒိဋ္ဌိံ၊ ပတ္ထနံ ဥပနိဿာယ…ပေ… သင်္ဃံ ဘိန္ဒတိ…ပေ… ပါဏာတိပါတော ပါဏာတိပါတဿ…ပေ… သင်္ဃဘေဒကမ္မဿ…ပေ… ပစ္စယော။

အကုသလော ကုသလဿ…ပေ… ပကတူပနိဿယော – ရာဂံ ဥပနိဿာယ ဒါနံ ဒေတိ…ပေ… မဂ္ဂံ ဥပ္ပာဒေတိ…ပေ… သမာပတ္တိံ ဥပ္ပာဒေတိ။ ရာဂေါ…ပေ… ပတ္ထနာ။ သဒ္ဓါယ၊ သီလဿ…ပေ… ပညာယ ဥပနိဿယ။ ပါဏံ ဟန္တွာ တဿ ပဋိဃာတတ္ထာယ ဒါနံ ဒေတီ’’တိအာဒိနာ စ ဥပနိဿယပစ္စယေ စ၊

‘‘အဗျာကတော အဗျာကတဿ ပုရေဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော…ပေ… အာရမ္မဏပုရေဇာတံ – အရဟာ စက္ခုံ…ပေ… ဖောဋ္ဌဗ္ဗေ၊ ဝတ္ထုံ ဝိပဿတိ…ပေ… ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ရူပံ ပဿတိ…ပေ… ရူပါယတနံ စက္ခုဝိညာဏဿ…ပေ… ဝတ္ထုပုရေဇာတံ – စက္ခာယတနံ စက္ခုဝိညာဏဿ…ပေ… ဝတ္ထု ဝိပါကာဗျာကတာန’’န္တိအာဒိနာ ပုရေဇာတပစ္စယေ စ၊

‘‘ကုသလော အဗျာကတဿ…ပေ… ပစ္ဆာဇာတာ ကုသလာ ခန္ဓာ ပုရေဇာတဿ ဣမဿ ကာယဿာ’’တိအာဒိနာ ပစ္ဆာဇာတပစ္စယေ စ၊

‘‘ကုသလော ကုသလဿ…ပေ… ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ခန္ဓာ’’တိအာဒိနာ အာသေဝနပစ္စယေ စ၊

‘‘သဟဇာတာ နာနာက္ခဏိကာ၊ သဟဇာတာ ကုသလာ စေတနာ…ပေ… သမ္ပယုတ္တကာနံ ခန္ဓာနံ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာနဉ္စ ရူပါနံ။ နာနာက္ခဏိကာ ဝိပါကာနံ ခန္ဓာနံ ကဋတ္တာ စ ရူပါန’’န္တိအာဒိနာ ကမ္မပစ္စယေ စ၊

‘‘အဗျာကတော အဗျာကတဿ…ပေ… ဧကော ခန္ဓော တိဏ္ဏန္န’’န္တိအာဒိနာ ဝိပါကပစ္စယေ စ၊

‘‘ကုသလော ကုသလဿာ’’တိအာဒိနာ အာဟာရပစ္စယာဒီသု စ၊ ‘‘ကုသလော အဗျာကတဿ၊ သဟဇာတံ၊ ပစ္ဆာဇာတံ၊ သဟဇာတာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာနံ ရူပါနံ။ ပစ္ဆာဇာတာ ဣမဿ ကာယဿ…ပေ… အဗျာကတော ကုသလဿ…ပေ… ပုရေဇာတံ ဝတ္ထု ကုသလာနံ ခန္ဓာနံ ဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိအာဒိနာ ဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယာဒီသု စ ပါဠိဂတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

တတ္ထ ကုသလဓမ္မော နာမေသ ယသ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တော ဌပေတွာ ပစ္ဆာဇာတပစ္စယံ၊ ဝိပါကပစ္စယဉ္စ သေသေဟိ ဒွါဝီသတိယာ ပစ္စယေဟိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ကုသလဿ စ ပစ္စယော ဟောန္တော ဌပေတွာ ပုရေဇာတပစ္ဆာဇာတဝိပါကဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယေ သေသေဟိ ဝီသတိယာ ပစ္စယေဟိ ပစ္စယော ဟောတိ။ ဧဝံ ကုသလော ကုသလာဒီနံ၊ အကုသလော စ အကုသလာဒီနံ ယထာနုရူပံ ပစ္စယာ ဟောန္တိ၊ တသ္မာ ကုသလာဒီနံ တံတံပစ္စယုပ္ပန္နဝိဘာဂံ ဒဿေတုံ ပဉှာဝါရော ဝုတ္တော။ တတ္ထ သေခါ ဂေါတြဘုန္တိ သောတာပန္နံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ၊ ဝေါဒါနန္တိ သကဒါဂါမိအနာဂါမိနော။ တေသံ ဟိ ဂေါတြဘုစိတ္တံ ဝေါဒါနံ နာမ။ မဂ္ဂါ ဝုဋ္ဌဟိတွာတိ မဂ္ဂဝီထိတော ဝုဋ္ဌာယ။ န ဟိ မဂ္ဂါနန္တရာ ပစ္စဝေက္ခဏာ နာမ အတ္ထီတိ အယံ အနုလောမပဋ္ဌာနေ ကုသလတ္တိကနယော။

ဝေဒနာတ္တိကာဒီသု ‘‘သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ။ သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တံ ဧကံ ခန္ဓံ ပဋိစ္စ ဒွေ ခန္ဓာ။ ဒွေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ ဧကော ခန္ဓော’’တိအာဒိနာ ကုသလတ္တိကေ ဝုတ္တာနုသာရေန ပဋိစ္စဝါရာဒီသု ပဉှာဝါရပရိယောသာနေသု သတ္တသု ဝါရေသု ဧကေကသ္မိံ ပစ္စယာနုလောမာဒီဟိ စ ဧကမူလာဒီဟိ နယေဟိ စ သဗ္ဗတ္တိကေသု လဗ္ဘမာနပဒဝသေန ဂဏနာနယော ယောဇေတွာ ဉာတဗ္ဗော။ တတ္ထ ဝေဒနာတ္တိကေ ဝေဒနာက္ခန္ဓဿ အလဗ္ဘနတော ‘‘ဧကံ ခန္ဓံ နိဿာယ ဒွေ ခန္ဓာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ သဗ္ဗတ္ထ ဝိသေသော ပါဠိအဋ္ဌကထာနုသာရေနေဝ ဉာတဗ္ဗောတိ အယံ အနုလောမပဋိလောမေ တိကပဋ္ဌာနနယော။

ဒုကပဋ္ဌာနေ ပန ‘‘ဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ဟေတု ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ။ အလောဘံ ပဋိစ္စ အဒေါသော။ အမောဟော။ အဒေါသံ အမောဟံ ပဋိစ္စ အလောဘော။ အဒေါသော။ လောဘံ ပဋိစ္စ မောဟော။ မောဟံ ပဋိစ္စ လောဘော။ ဒေါသံ ပဋိစ္စ မောဟော။ မောဟံ ပဋိစ္စ ဒေါသော။ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နဟေတု ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ…ပေ… ဟေတူ စ နဟေတူ စ။ နဟေတုံ ပဋိစ္စ နဟေတု ဓမ္မော န…ပေ… ဟေတူ စ နဟေတူ စာ’’တိအာဒိနာ ဟေတုဒုကေ၊

‘‘သဟေတုကံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ သဟေတုကော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ။ သဟေတုကံ ဧကံ ခန္ဓံ…ပေ… သဟေတုကံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ။ အဟေတုကော…ပေ… စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ။ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ…ပေ… သဟေတုကော စ၊ အဟေတုကော စ…ပေ… အဟေတုကံ ခန္ဓံ ပဋိစ္စ အဟေတုကော။ ဝိစိကိစ္ဆာသဟဂတံ ဥဒ္ဓစ္စသဟဂတံ မောဟံ ပဋိစ္စ သမ္ပယုတ္တကာ ခန္ဓာ…ပေ… စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ။ အာဟာရသမုဋ္ဌာန’’န္တိအာဒိနာ သဟေတုကဒုကာဒီသု စ ကေနစိဝိညေယျဒုကဝဇ္ဇိတေသု သဗ္ဗဒုကေသု ပစ္စေကံ ပဋိစ္စဝါရာဒီသု သတ္တသု မဟာဝါရေသု ဧကေကသ္မိံ ပစ္စယာနုလောမာဒီသု စတူသု နယေသု ဧကမူလကာဒီဟိ သဗ္ဗဝါရေဟိ ကုသလတ္တိကေ ဝုတ္တာနုသာရေန ယထာနုရူပံ ဝိဘင်္ဂနယော ယောဇေတွာ ဉာတဗ္ဗော။ သဗ္ဗသ္မိမ္ပိ ဟိ ပဋ္ဌာနေ ကေနစိဝိညေယျဒုကံ န လဗ္ဘတီတိ အယံ ဒုကပဋ္ဌာနနယော။

ဒုကတိကပဋ္ဌာနေ ပန ‘‘ဟေတုံ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ဟေတု ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ဟေတုဒုကေန သဒ္ဓိံ ကုသလတ္တိကေ ကုသလံ ပဒံ ယောဇေတွာ ပဋိစ္စဝါရာဒီသု သတ္တသု ဝါရေသု ပစ္စယာနုလောမာဒီနံ စတုန္နံ နယာနံ ဝသေန လဗ္ဘမာနကပစ္စယာ ဧကမူလကာဒိနယေဟိ ဒဿိတာ ။ ယထာ စ ကုသလံ ပဒံ၊ ဧဝံ အကုသလံ ပဒံ၊ အဗျာကတဉ္စ ဟေတုဒုကေန ယောဇေတွာ ဝုတ္တနယေန ဒဿေတွာ ဟေတုကုသလဒုကတိကန္တိ ဌပိတံ။ ပါဠိ ပန အတိသံခိတ္တာ။ ယထာ ကုသလတ္တိကံ၊ ဧဝံ ‘‘ဟေတုံ သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ဟေတု သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ လဗ္ဘမာနကပဒဝသေန ဝေဒနာတ္တိကာဒယောပိ ဟေတုဒုကေန ယောဇေတွာ ဟေတုဝေဒနဒုကတိကာဒီနိ ဧကဝီသတိဒုကတိကာနိ ဒဿိတာနီတိ။ ယထာ စ ဟေတုဒုကေန သဒ္ဓိံ လဗ္ဘမာနကပဒဝသေန ဒွါဝီသတိတိကာ ယောဇိတာ၊ ဧဝံ သဟေတုကဒုကာဒီဟိ သဗ္ဗေဟိ သဒ္ဓိံ ပစ္စေကံ ဒွါဝီသတိတိကာ ယောဇေတဗ္ဗာ။ ပါဠိ ပနေတ္ထ ဣတော ပရေသုပိ သဗ္ဗတ္ထ အတိသံခိတ္တာ။ ဧဝံ ဒွါဝီသတိတိကေ ဂဟေတွာ ဒုကသတေ ပက္ခိပိတွာ ဒုကတိကပဋ္ဌာနံ ဒေသိတန္တိ အယံ ဒုကတိကပဋ္ဌာနနယော။

တိကဒုကပဋ္ဌာနေပိ ‘‘ကုသလံ ဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဟေတု ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ကုသလတ္တိကေန သဒ္ဓိံ ဟေတုပဒံ ယောဇေတွာ ပဋိစ္စဝါရာဒီသု သတ္တသု မဟာဝါရေသု ပစ္စယာနုလောမာဒိနယစတုက္ကဝသေန လဗ္ဘမာနကပစ္စယာ ဧကမူလာဒီဟိ သဗ္ဗဝါရေဟိ ဒဿိတာ။ ယထာ ဟေတုပဒံ၊ ဧဝံ နဟေတုပဒမ္ပိ ကုသလတ္တိကေန သဒ္ဓိံ ယောဇေတွာ ကုသလဟေတု တိကဒုကန္တိ ဌပိတံ။ ယထာ စ ကုသလတ္တိကေန သဒ္ဓိံ ဟေတုဒုကံ၊ ဧဝံ ‘‘သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တံ ဟေတုံ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စာ’’တိအာဒိနာ ဝေဒနာတ္တိကာဒီဟိပိ တံ ယောဇေတွာ ဝေဒနာတ္တိကဒုကာဒီနိ ဧကဝီသတိတိကဒုကာဒီနိ ဒဿိတာနိ။ ယထာ စ ဟေတုဒုကံ၊ ဧဝံ သဟေတုကာဒယောပိ သဗ္ဗေ ပစ္စေကံ ဒွါဝီသတိယာ တိကေဟိ လဗ္ဘမာနပဒဝသေနေဝ ယောဇိတာ။ ဧဝံ ဒုကသတံ ဒွါဝီသတိယာ တိကေသု ပက္ခိပိတွာ တိကဒုကပဋ္ဌာနံ ဒေသိတန္တိ အယံ တိကဒုကပဋ္ဌာနနယော။

တိကတိကပဋ္ဌာနေပိ ‘‘ကုသလံ သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ကုသလတ္တိကံ ဝေဒနာတ္တိကာဒီဟိ သဗ္ဗတ္တိကေဟိ၊ ဝေဒနာတ္တိကာဒယော စ ကုသလတ္တိကာဒီဟိ ဝုတ္တနယေန ယောဇေတွာ ပစ္စယာ ဒဿိတာ။ ဧဝံ တိကေသု ဧဝ တိကေ ပက္ခိပိတွာ တိကတိကပဋ္ဌာနံ ဒေသိတန္တိ အယံ တိကတိကပဋ္ဌာနနယော။

ဒုကဒုကပဋ္ဌာနေပိ ‘‘ဟေတုံ သဟေတုကံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ဟေတု သဟေတုကော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ဟေတုဒုကံ သဟေတုကာဒီဟိ၊ သဟေတုကဉ္စ ဟေတုဒုကာဒီဟိ ယောဇေတွာ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေဟိ ပစ္စယာ ဒဿိတာ။ ဧဝံ ဒုကေသု ဧဝ ဒုကေ ပက္ခိပိတွာ ဒုကဒုကပဋ္ဌာနံ ဒေသိတန္တိ အယံ ဒုကဒုကပဋ္ဌာနနယော။ ဧဝံ တာဝ အနုလောမပဋ္ဌာနေ –

‘‘တိကဉ္စ ပဋ္ဌာနဝရံ ဒုကုတ္တမံ၊

ဒုကတိကဉ္စေဝ တိကဒုကဉ္စ၊

တိကတိကဉ္စေဝ ဒုကဒုကဉ္စ၊

ဆ အနုလောမမှိ နယာ သုဂမ္ဘီရာ’’တိ။ –

ဝုတ္တာ ဆ နယာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပစ္စယဝသေန ပနေတေသု ဆသု ဧကေကသ္မိံ ပဋ္ဌာနေ ပစ္စယာနုလောမာဒီနံ စတုန္နံ နယာနံ ဝသေန ဧတေန ပရိယာယေန စတုဝီသတိနယပဋိမဏ္ဍိတမိဒံ ဓမ္မာနုလောမပဋ္ဌာနန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အယံ အနုလောမပဋ္ဌာနနယော။

ပစ္စနီယပဋ္ဌာနေ ပန ‘‘နကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ။ အကုသလံ အဗျာကတံ ဧကံ ခန္ဓံ ပဋိစ္စ…ပေ… ဒွေ ခန္ဓာ၊ စိတ္တသမုဋ္ဌာနဉ္စ ရူပ’’န္တိအာဒိနာ တိကပဋ္ဌာနေ၊ ‘‘နဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နဟေတု ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ။ နဟေတုံ ဧကံ ခန္ဓံ ပဋိစ္စ…ပေ… စိတ္တသမုဋ္ဌာနဉ္စ ရူပ’’န္တိအာဒိနာ ဒုကပဋ္ဌာနေ စ၊ ‘‘နဟေတုံ နကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နဟေတု နကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ။ နဟေတုံ နကုသလံ အဗျာကတံ ဧကံ ခန္ဓံ ပဋိစ္စ တယော ခန္ဓာ’’တိအာဒိနာ ဒုကတိကပဋ္ဌာနေ စ၊ ‘‘နကုသလံ နဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နကုသလော နဟေတု ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ တိကဒုကပဋ္ဌာနေ စ၊ ‘‘နကုသလံ နသုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နကုသလော နသုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ တိကတိကပဋ္ဌာနေ စ၊ ‘‘နဟေတုံ နသဟေတုကံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နဟေတု နသဟေတုကော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ဒုကဒုကပဋ္ဌာနေ စာတိ ဆသု ပစ္စနီယပဋ္ဌာနေသု အနုလောမတိကပဋ္ဌာနာဒီသု ဆသု ပဋ္ဌာနေသု ဝုတ္တေန သဗ္ဗေန ပကာရေန ပါဠိနယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဣဒဉ္စ ကုသလာဒီနံ၊ ဟေတုအာဒီနဉ္စ ဓမ္မာနံ ပစ္စယုပ္ပန္နဘာဝပဋိက္ခေပဝသေန ပဝတ္တတ္တာ ဓမ္မပစ္စနီယပဋ္ဌာနံ နာမ ဇာတံ။ တတ္ထ ဟိ နကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စာတိ ကုသလဿ ပစ္စယပဋိက္ခေပေါ။ နကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ကုသလဿ ပစ္စယုပ္ပန္နဘာဝပဋိက္ခေပေါ။ တထာ ‘‘အကုသလံ အဗျာကတံ ဧကံ ခန္ဓံ ပဋိစ္စ…ပေ… အကုသလာ၊ အဗျာကတာ ခန္ဓာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနဉ္စ ရူပံ ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိ ဧဝမာဒိနာ နယေနေတ္ထ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဧဝမေတ္ထ ပစ္စနီယပဋ္ဌာနေ –

‘‘တိကဉ္စ ပဋ္ဌာနဝရံ ဒုကုတ္တမံ၊

ဒုကတိကဉ္စေဝ တိကဒုကဉ္စ၊

တိကတိကဉ္စေဝ ဒုကဒုကဉ္စ၊

ဆ ပစ္စနီယမှိ နယာ သုဂမ္ဘီရာ’’တိ။ –

ဝုတ္တာ ဆ နယာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပစ္စယဝသေန ပနေတ္ထာပိ ဧကေကသ္မိံ ပစ္စယာနုလောမာဒီနံ စတုန္နံ စတုန္နံ နယာနံ ဝသေန စတုဝီသတိနယပဋိမဏ္ဍိတမိဒံ ဓမ္မပစ္စနီယပဋ္ဌာနန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ အယံ ပစ္စနီယပဋ္ဌာနနယော။

အနုလောမပစ္စနီယပဋ္ဌာနေ ပန ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ။ ကုသလေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပ’’န္တိအာဒိနာ တိကပဋ္ဌာနေ၊ ‘‘ဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နဟေတု ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ဒုကပဋ္ဌာနေ စ၊ ‘‘ဟေတုံ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နဟေတု နကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ ဒုကတိကပဋ္ဌာနေ စ၊ ‘‘ကုသလံ ဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နကုသလော နဟေတု ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ တိကဒုကပဋ္ဌာနေ စ၊ ‘‘ကုသလံ သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နကုသလော နသုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ တိကတိကပဋ္ဌာနေ စ၊ ‘‘ဟေတုံ သဟေတုကံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နဟေတု နသဟေတုကော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ ဒုကဒုကပဋ္ဌာနေ စ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေန သဗ္ဗေန ပကာရေန ပါဠိနယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဣဒံ ကုသလာဒီနံ ဓမ္မာနံ ပစ္စယတ္တံ အပ္ပဋိက္ခိပိတွာ ပစ္စယုပ္ပန္နာနံ ကုသလာဒိဘာဝပဋိက္ခေပဝသေန ပဝတ္တတ္တာ ဓမ္မာနုလောမပစ္စနီယပဋ္ဌာနံ နာမ ဇာတံ။ တတ္ထ ဟိ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စာတိ ကုသလဿ ပစ္စယဘာဝဝိဓာနံ။ နကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ကုသလဿ ပစ္စယုပ္ပန္နဘာဝနိဝါရဏံ၊ တသ္မာ ‘‘ကုသလေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပ’’န္တိအာဒိနာ ဝိဿဇ္ဇနံ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ ဧဝမေတ္ထ အနုလောမပစ္စနီယပဋ္ဌာနေ –

‘‘တိကဉ္စ ပဋ္ဌာနဝရံ ဒုကုတ္တမံ၊

ဒုကတိကဉ္စေဝ တိကဒုကဉ္စ၊

တိကတိကဉ္စေဝ ဒုကဒုကဉ္စ၊

ဆ အနုလောမပစ္စနီယမှိ နယာ သုဂမ္ဘီရာ’’တိ။ –

ဝုတ္တာ ဆ နယာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပစ္စယဝသေန ပနေတ္ထာပိ ဧကေကသ္မိံ ပစ္စယာနုလောမာဒီနံ စတုန္နံ စတုန္နံ နယာနံ ဝသေန စတုဝီသတိနယပဋိမဏ္ဍိတမိဒံ ဓမ္မာနုလောမပစ္စနီယပဋ္ဌာနန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ အယံ အနုလောမပစ္စနီယပဋ္ဌာနနယော။

ပစ္စနီယာနုလောမပဋ္ဌာနေ ‘‘နကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အကုသလော ဓမ္မော…ပေ… နကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ တိကပဋ္ဌာနေ၊ ‘‘နဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ဟေတု ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ ဒုကပဋ္ဌာနေ စ၊ ‘‘နဟေတုံ နကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ဟေတု အကုသလော ဓမ္မော…ပေ… ဟေတု အဗျာကတော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ’’အာဒိနာ ဒုကတိကပဋ္ဌာနေ စ၊ ‘‘နကုသလံ နဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အကုသလော ဟေတု ဓမ္မော…ပေ… အဗျာကတော ဟေတု ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ တိကဒုကပဋ္ဌာနေ စ၊ ‘‘နကုသလံ နသုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အကုသလော သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တော ဓမ္မော…ပေ… အဗျာကတော သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ တိကတိကပဋ္ဌာနေ စ၊ ‘‘နဟေတုံ နသဟေတုကံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ဟေတု သဟေတုကော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ ဒုကဒုကပဋ္ဌာနေ စ၊ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တေန ပကာရေန ပါဠိနယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဣဒဉ္စ ကုသလာဒိဓမ္မာနံ ပစ္စယတ္တံ ပဋိက္ခိပိတွာ တေသံ ပစ္စယုပ္ပန္နဘာဝအပ္ပဋိက္ခေပဝသေန ပဝတ္တတ္တာ ဓမ္မပစ္စနီယာနုလောမပဋ္ဌာနံ နာမ ဇာတံ။ တတ္ထ နကုသလံ ဓမ္မန္တိ ကုသလဿ ပစ္စယဘာဝနိဝါရဏံ။ အကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ အကုသလဿ ဥပ္ပတ္တိဝိဓာနံ။ ကုသလံ ပန ပဋိစ္စ ကုသလဿ ဥပ္ပတ္တိအဘာဝတော ‘‘ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိ အဝတွာ ‘‘အကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိ လဗ္ဘမာနပဒဝသေန ဝုတ္တံ။ ကုသလံ၊ ဟိ အကုသလံ၊ အဗျာကတံ ဝါ သဟဇာတပစ္စယံ ကတွာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနော ကုသလော နာမ နတ္ထိ၊ တသ္မာ အကုသလဿ စ အဗျာကတဿ စ ဝသေန ဒေသနာ ကတာ။ ဧဝမညတ္ထ။ ဧဝမေတ္ထ ဓမ္မပစ္စနီယာနုလောမပဋ္ဌာနေ –

‘‘တိကဉ္စ ပဋ္ဌာနဝရံ ဒုကုတ္တမံ၊

ဒုကတိကဉ္စေဝ တိကဒုကဉ္စ၊

တိကတိကဉ္စေဝ ဒုကဒုကဉ္စ၊

ဆ ပစ္စနီယာနုလောမမှိ နယာ သုဂမ္ဘီရာ’’တိ။ –

ဝုတ္တာ ဆ နယာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပစ္စယဝသေန ပနေတ္ထာပိ တိကပဋ္ဌာနာဒီသု ဧကေကသ္မိံ ပစ္စယာနုလောမာဒီနံ စတုန္နံ စတုန္နံ နယာနံ ဝသေန ဧကေန ပရိယာယေန စတုဝီသတိနယပဋိမဏ္ဍိတမိဒံ ဓမ္မပစ္စနီယာနုလောမပဋ္ဌာနန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ အယံ ပစ္စနီယာနုလောမပဋ္ဌာနနယော။

ဧဝမိဒံ ဘဂဝတာ အနုလောမပဋ္ဌာနာဒီသု စတူသု ဧကေကသ္မိံ ပဋ္ဌာနေ တိကဒုကာဒီနညေဝ ဆန္နံ ဆန္နံ နယာနံ ဝသေန စတုဝီသတိနယပဋိမဏ္ဍိတံ သမန္တပဋ္ဌာနမဟာပကရဏံ ဒေသိတံ။ ပစ္စယဝသေန ပနေတေသု စတုဝီသတိယာ ပဋ္ဌာနေသု ဧကေကသ္မိံ ပစ္စယာနုလောမာဒီနံ စတုန္နံ စတုန္နံ နယာနံ ဝသေနေတံ ဆန္နဝုတိနယပဋိမဏ္ဍိတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မဝသေနေဝ စေတံ ပကရဏံ စတုဝီသတိသမန္တပဋ္ဌာနံ ဝုတ္တန္တိ အယမေတ္ထ ဝိဘင်္ဂနယော။

မောဟဝိစ္ဆေဒနိယာ အဘိဓမ္မမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာယ

ပဋ္ဌာနမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

နိဂမနကထာ

ဧတ္တာဝတာ စ –

၁။

မာတိကာယာဘိဓမ္မဿ၊ အာရဒ္ဓါ အတ္ထဝဏ္ဏနာ၊

မောဟဝိစ္ဆေဒနီ နာမ၊ ယာ သာ နိဋ္ဌမုပါဂတာ။

၂။

နိဋ္ဌံ ယထာယံ သမ္ပတ္တာ၊ လဇ္ဇီဟိ အဘိပတ္ထိတာ၊

သဗ္ဗေ နိဋ္ဌံ တထာ သန္တာ၊ သမေန္တု သုမနောရထာ။

၃။

ယော ဂမ္ဘီရော သသာဒီနံ၊ သမုဒ္ဒေါဝ ဘယာဝဟော၊

ကာလေသ္မိံ ဓီမတဉ္စာပိ၊ အပိ ဂန္ထာဝလောကနေ။

၄။

ပဌမန္တရဓာနဿ၊ အဘိဓမ္မဿ တဿ ယံ၊

သိလာလေခါ နိဓီနံဝ၊ ဓမ္မတ္ထာနံ ပကာသိကာ။

၅။

နာဝါ ဝိယ သမုဒ္ဒဿ၊ သုခေါတရဏပဒ္ဓတိ၊

ပါဠိအဋ္ဌကထာ စေသာ၊ ပရိသုဒ္ဓါ အနာကုလာ။

၆။

နယတောပိ အဝိက္ကိဏ္ဏာ၊ အသံကိဏ္ဏာ နိကာယတော၊

ယတော သက္ကစ္စ သောတဗ္ဗာ၊ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ သတာ။

၇။

သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိကာမေန၊ အနတ္တုက္ကံသနာဒိတော၊

မယာပိ ဝဏ္ဏယန္တေန၊ ရစိတာ သုဒ္ဓစေတသာ၊

တေတ္တိံသဘာဏဝါရာယ၊ ပရိမာဏေန တန္တိယာ။

၈။

မာတိကာဝဏ္ဏနာ ယာ သာ၊ ယာဝ နိဋ္ဌံ ယထာဗလံ၊

သဗ္ဗတ္ထသင်္ဂဟာ ဧသာ၊ အနာကုလပဒက္ကမာ။

၉။

ယံ ပတ္တံ ကုသလံ တေန၊ ပတွာ သမ္ဗောဓိမုတ္တမံ၊

နိဋ္ဌံ ပါပေယျမခိလေ၊ ပါဏိနော ဟိတစေတသာ။

၁၀။

နာနာဇနာဓိရမဏီယတရဿ၊

စောဠရဋ္ဌဿ ဘာရမဓိဝါဟကုလန္ဓရဿ၊

ကာဝေရိပူတသလိလေန ဟိတာလယဿ၊

ရာဇာဓိရာဇဝရဝံသသုပီဏိတဿ။

၁၁။

မဇ္ဈမှိ စောဠကကလင်္ကနိဘေန မဂ္ဂံ၊

ပူရံ ဝိသာလဝိဘဝေဟိ မဟာကုလေဟိ၊

ပါကာရစက္ကပရိခါဟိ စ ဂေါပုရေဟိ၊

ယုတ္တံ ဇနာကုလသုသဇ္ဇိတရာဇမဂ္ဂံ။

၁၂။

သဗ္ဗူပဘောဂပရိဘောဂဓနေဟိ နာနာ-

ဝဏ္ဏေဟိ ပုဏ္ဏဝိဝိဓာပဏိကေဟိ သောဘံ၊

စောဠာဓိနာဂပုရနန္ဒနနာထဘူတံ၊

ယေ တတ္ထ သောဂတဝိဟာရဝရာဘိရာမာ။

၁၃။

တေသံ မုခေ ဇနမနောဟရသတ္ထုဗိမ္ဗ-

သမ္ဘာဝိတေ မဟတိ သဇ္ဇနမာနနီယေ၊

ဝိဇ္ဇာလယေဟိ ဥဒယာစလသန္နိဘေဟိ၊

ကေလာသကူဋသိခရောပမစေတိယေဟိ။

၁၄။

ပါသာဒဟမ္မိယဝရေဟိ စ မဏ္ဍပေဟိ၊

ဇမ္ဗမ္ဗတာလပနသာဒိတရာဝလီဟိ၊

နန္ဒောပနန္ဒဘုဇဂဿ ဝရဿ ဘောဂ-

စက္ကာဝလီသမသုဓာကတဂေါပုရေဟိ။

၁၅။

ယုတ္တေ ဝိသာလသိကတာသိတမာဠကေဟိ၊

ယုတ္တေ သုသီလယတိသင်္ဃနိသေဝိတမှိ၊

ကလျာဏကမ္မနိရတေဟိ ဟဋူပဟာရေ၊

နာဂဇ္ဇုနဝှယဝိဟာရဝရေ ဝသန္တော။

၁၆။

နာမေန ယော ဓုတဓရဂ္ဂသမာနနာမော၊

စန္ဒောဝ ပါကဋနဘောဒိတဝီတပညော၊

သတ္ထန္တရေသု နိပုဏော ပိဋကတ္တယေ စ၊

ဝါဒီဘယူထဝိပိနေ မိဂရာဇလီလော။

၁၇။

ယော သာဂရောဝ န ဝိလင်္ဃတိ သီလဝေလ-

မပ္ပိစ္ဆတာဒိဂုဏသာရဝိဘူသိတတ္တော၊

ဇောတေတိ သာသနမလံ နိခိလံ ဇဟန္တော၊

သက္ကစ္စ ဓမ္မဝိနယံ ပရိဒီပယန္တော။

၁၈။

တေနာဘိဓမ္မပိဋကဏ္ဏဝဝိပ္ပကိဏ္ဏ-

သာရတ္ထရတ္နနိကရေဝ သမုဒ္ဓရိတွာ၊

သမ္မာပဇာနဂဠလင်္ကရဏာယ မောဟ-

ဝိစ္ဆေဒနီ ဝိရစိတာ ရတနာဝလီ ယာ။

၁၉။

သာယံ ပဘာသတု သုကိတ္တိဝိရာဇမာနာ၊

ဓမ္မေသု မောဟတိမိရံ ဝိနိဟစ္စ သမ္မာ၊

အာဘာတု တာဝ ဇိနသာသနဇောတိ ယာဝ၊

ဝတ္တိဿတိဿ ဇနတာဟိတမာဝဟန္တီ။

ဣတိ စောဠရဋ္ဌေ မဟာကဿပတ္ထေရေန ဝိရစိတာ

မောဟဝိစ္ဆေဒနီ နာမ

အဘိဓမ္မမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။