📜
၃။ ဓာတုကထာမာတိကာ
ဣဒါနိ ¶ ¶ ဝိဘင်္ဂမာတိကာနန္တရံ –
အယံ ဓာတုကထာဒီနံ၊ သမ္ပတ္တာ အတ္ထဝဏ္ဏနာ၊
မာတိကာနံ ယတော တသ္မာ၊ ပဉ္စန္နမ္ပိ ယထာရဟံ။
အနုတ္တာနတ္ထတော စေဝ၊ သင်္ခေပေနတ္ထနိစ္ဆယာ၊
ဝိဘင်္ဂနယတော စေဝ၊ ဟောတိ သံဝဏ္ဏနာနယော။
တတ္ထ ဓာတုကထာမာတိကာယ တာဝ သံဝဏ္ဏနာ ဟောတိ။ သာ ပနေသာ နိက္ခေပတော ပဉ္စဓာ ဌိတာ – နယမာတိကာ အဗ္ဘန္တရမာတိကာ နယမုခမာတိကာ လက္ခဏမာတိကာ ဗာဟိရမာတိကာတိ။ တတ္ထ ‘‘သင်္ဂဟော၊ အသင်္ဂဟော…ပေ… ဝိပ္ပယုတ္တေန သင်္ဂဟိတံ အသင်္ဂဟိတ’’န္တိ အယံ စုဒ္ဒသဟိ ပဒေဟိ နိက္ခိတ္တာ သင်္ဂဟာဒိကေန နယေန ဓာတုကထာယ ဓမ္မာ ဝိဘတ္တာတိ ဒဿေတုံ ဌပိတတ္တာ နယမာတိကာ နာမ၊ ယာ ‘‘မူလမာတိကာ’’တိပိ ဝုစ္စတိ။
‘‘ပဉ္စက္ခန္ဓာ…ပေ… မနသိကာရော’’တိ အယံ ပဉ္စဝီသာဓိကေန ပဒသတေန နိက္ခိတ္တာ သင်္ဂဟာဒိနယေန ဝိဘဇိတဗ္ဗဘာဝေန ဓာတုကထာယ အဗ္ဘန္တရေ ဧဝ ဌပိတတ္တာ အဗ္ဘန္တရမာတိကာ နာမ၊ ယာ ‘‘ဓာတုကထာမာတိကာ’’တိပိ ဝုစ္စတိ။
‘‘တီဟိ သင်္ဂဟော၊ တီဟိ အသင်္ဂဟော၊ စတူဟိ သမ္ပယောဂေါ၊ စတူဟိ ဝိပ္ပယောဂေါ’’တိ အယံ စတူဟိ ပဒေဟိ နိက္ခိတ္တာ ခန္ဓာဒီသု စ ကုသလတ္တိကာဒီသု စ မာတိကာဓမ္မေသု တီဟိ ခန္ဓာယတနဓာတုပဒေဟေဝ ¶ သင်္ဂဟော အသင်္ဂဟော စ၊ တထာ စတူဟိ အရူပက္ခန္ဓေဟိ သမ္ပယောဂေါ၊ ဝိပ္ပယောဂေါ စာတိ ဣမေသံ သင်္ဂဟာသင်္ဂဟာဒီနံ နယာနံ မုခါနီတိ ဒဿေတုံ ဌပိတတ္တာ နယမုခမာတိကာ နာမ။
‘‘သဘာဂေါ ¶ ဝိသဘာဂေါ’’တိ အယံ ဒွီဟိ ပဒေဟိ နိက္ခိတ္တာ သဘာဂဝိသဘာဂလက္ခဏဝသေနေဝ သင်္ဂဟာသင်္ဂဟနယာ စေဝ သမ္ပယောဂဝိပ္ပယောဂနယာ စ ဟောန္တီတိ ဒဿေတုံ ဌပိတတ္တာ လက္ခဏမာတိကာ နာမ။ သဗ္ဗာပိ ဓမ္မသင်္ဂဏီ ဓာတုကထာယ မာတိကာတိ အယံ ဆသဋ္ဌိ တိကပဒါနိ၊ ဒွေ စ ဒုကပဒသတာနိ သင်္ခိပိတွာ နိက္ခိတ္တာ ဓာတုကထာ မာတိကာတော ဗဟိ ဌပိတတ္တာ ဗာဟိရမာတိကာ နာမ။ ဧဝမေတိဿာ ပဉ္စဝိဓာယ မာတိကာယ အယမနုတ္တာနတ္ထဝဏ္ဏနာ။
သင်္ဂဟောတိအာဒီသု ဟိ သင်္ဂဟော တာဝ ဇာတိသဉ္ဇာတိကိရိယာဂဏနဝသေန စတုဗ္ဗိဓော။ တတ္ထ ‘‘သဗ္ဗေ ခတ္တိယာ အာဂစ္ဆန္တု၊ ယာ စာဝုသော ဝိသာခ၊ သမ္မာဝါစာ၊ ယော စ သမ္မာကမ္မန္တော၊ ယော စ သမ္မာအာဇီဝေါ၊ ဣမေ ဓမ္မာ သီလက္ခန္ဓေ သင်္ဂဟိတာ’’တိ (မ။ နိ။ ၁။၄၆၂) အယံ ဇာတိသင်္ဂဟော နာမ။ ‘‘သဗ္ဗေ ကောသလကာ အာဂစ္ဆန္တု၊ ယော စာဝုသော ဝိသာခ၊ သမ္မာဝါယာမော၊ ယာ စ သမ္မာသတိ၊ ယော စ သမ္မာသမာဓိ၊ ဣမေ ဓမ္မာ သမာဓိက္ခန္ဓေ သင်္ဂဟိတာ’’တိ (မ။ နိ။ ၁။၄၆၂) အယံ သဉ္ဇာတိသင်္ဂဟော နာမ၊ ဧကဋ္ဌာနေ ဇာတိသမ္ဗန္ဓဘာဝေန သင်္ဂဟောတိ အတ္ထော။ ‘‘သဗ္ဗေ ဟတ္ထာရောဟာ အာဂစ္ဆန္တု၊ ယာ စာဝုသော ဝိသာခ၊ သမ္မာဒိဋ္ဌိ၊ ယော စ သမ္မာသင်္ကပ္ပော၊ ဣမေ ဓမ္မာ ပညာက္ခန္ဓေ သင်္ဂဟိတာ’’တိ (မ။ နိ။ ၁။၄၆၂) အယံ ကိရိယာသင်္ဂဟော နာမ။ ‘‘ဟဉ္စိ စက္ခာယတနံ ရူပက္ခန္ဓဂဏနံ ဂစ္ဆတိ၊ တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘စက္ခာယတနံ ရူပက္ခန္ဓေန သင်္ဂဟိတ’’’န္တိ (ကထာ။ ၄၇၁) အယံ ဂဏနသင်္ဂဟော နာမ၊ အယမိဓ အဓိပ္ပေတော။ တပ္ပဋိပက္ခေန အသင်္ဂဟော ဝေဒိတဗ္ဗော။ တေသံ ဝိကပ္ပတော သင်္ဂဟိတေန အသင်္ဂဟိတာဒီနိ၊ ဧကုပ္ပာဒေကနိရောဓဧကဝတ္ထုကဧကာရမ္မဏတာဝသေန သမ္ပယောဂေါ၊ တပ္ပဋိပက္ခတော ဝိပ္ပယောဂေါ၊ တေသံ ဝိကပ္ပတော သမ္ပယုတ္တေန ဝိပ္ပယုတ္တာဒီနိ၊ တဒုဘယသံသဂ္ဂဝိကပ္ပတော သင်္ဂဟိတေန သမ္ပယုတ္တံ ဝိပ္ပယုတ္တန္တိအာဒီနိ စ ¶ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ သေသံ ဝုတ္တတ္ထမေဝ။ အယံ တာဝေတ္ထ အနုတ္တာနပဒတ္ထော။
သင်္ဂဟာသင်္ဂဟပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ
အတ္ထဝိနိစ္ဆယတော ပန ယသ္မာ အဗ္ဘန္တရမာတိကာယ ရူပက္ခန္ဓာဒီနိ၊ ဗာဟိရမာတိကာယ ကုသလာဒီနိ စ ‘‘သင်္ဂဟော အသင်္ဂဟော’’တိအာဒိကေဟိ နယမာတိကာပဒေဟိ ‘‘တီဟိ သင်္ဂဟော၊ တီဟိ အသင်္ဂဟော’’တိအာဒိနယမုခမာတိကာဝသေန ¶ ယထာရဟံ နိဒ္ဒေသတ္ထာယ ဘဂဝတာ ဌပိတာနိ၊ တသ္မာ ခန္ဓာဒီနံ သင်္ဂဟာဒီနံ ပါဠိယံ ဝုတ္တာနုသာရေနေဝ သင်္ခေပတော အတ္ထဝိနိစ္ဆယော ဟောတိ။ ဣမိနာ နယေန ဝိဘင်္ဂနယော သက္ကာ ဉာတုန္တိ တံ ဝိသုံ န ဝက္ခာမ။
တတ္ထ သင်္ဂဟာသင်္ဂဟဝါရေ ခန္ဓာနံ တာဝ အယံ နိဒ္ဒေသေ နယော – ရူပက္ခန္ဓော ဧကေန ခန္ဓေန ဧကာဒသဟိ အာယတနေဟိ ဧကာဒသဟိ ဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတော။ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန သတ္တဟိ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတော။ တတ္ထ ဧကာဒသဟီတိ မနာယတနဝဇ္ဇေဟိ။ ဓမ္မာယတနေနာပိ ဟိ ကေစိ ရူပဓမ္မာ သင်္ဂဟိတာ။ ဧကာဒသဟီတိ သတ္တဝိညာဏဓာတုဝဇ္ဇာဟိ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။
ဝေဒနာဒယော တယော ခန္ဓာ ယထာသကံ ဧကေန ခန္ဓေန ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ သင်္ဂဟိတာ၊ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကာဒသဟိ အာယတနေဟိ သတ္တရသဟိ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာ၊ တထာ ဝိညာဏက္ခန္ဓောပိ။ ကေဝလံ ပနေတ္ထ သတ္တဟိ ဝိညာဏဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတော၊ ဧကာဒသဟိ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတောတိ ဧတ္တကမေဝ ဝိသေသော။ တတ္ထ ဟိ ဝေဒနာဒီနံ တိဏ္ဏံ ခန္ဓာနံ ဧကေန ဓမ္မာယတနေန စ ဧကာယ ဓမ္မဓာတုယာ စ သင်္ဂဟိတတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပါဠိယံ ပနေတ္ထ ခန္ဓပဒနိဒ္ဒေသေ၊ ဥပရိ အာယတနာဒိနိဒ္ဒေသေသု စ ‘‘ရူပက္ခန္ဓော စ ဝေဒနာက္ခန္ဓော စ ဒွီဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကာဒသဟာယတနေဟိ ဧကာဒသဟိ ¶ ဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတာ’’တိအာဒိနာ (ဓာတု။ ၁၅) ဒွိမူလကာဒိနယေနာပိ ဝိတ္ထာရနယော ဝိဘတ္တော၊ သောပိ ဣမိနာ ဧကမူလနယာနုသာရေန သဗ္ဗတ္ထ သုဝိညေယျောတိ န ဝိတ္ထာရယိမှာ။ အယံ ခန္ဓပဒနိဒ္ဒေသနယော။
အာယတနဓာတုပဒါနမ္ပိ ခန္ဓပဒေ ဝုတ္တာနုသာရေနေဝ တီဟိ သင်္ဂဟော၊ တီဟိ အသင်္ဂဟော စ ယထာယောဂံ ယောဇေတွာ ဉာတဗ္ဗော။ ကေဝလံ ပနေတ္ထ ဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတူသု အသင်္ခတဿ ခန္ဓသင်္ဂဟာဘာဝါ တံ ဌပေတွာ သေသာနံ ခန္ဓေသု သင်္ဂဟော ဝေဒိတဗ္ဗော။
သစ္စေသု ဒုက္ခသစ္စံ သဗ္ဗေဟိ ခန္ဓာယတနဓာတူဟိ။ သမုဒယမဂ္ဂသစ္စာနိ သင်္ခါရက္ခန္ဓေန၊ ဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတူဟိ စ သင်္ဂဟိတာနိ။ နိရောဓသစ္စံ ခန္ဓေန အသင်္ဂဟိတံ၊ ဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတူဟိ ဧဝ သင်္ဂဟိတံ။
ဣန္ဒြိယေသု ဇီဝိတိန္ဒြိယံ ဒွီဟိ ရူပက္ခန္ဓသင်္ခါရက္ခန္ဓေဟိ။ သုခိန္ဒြိယာဒီနိ ပဉ္စ ဝေဒနာက္ခန္ဓေန ¶ ၊ သဒ္ဓါဒီနိ သင်္ခါရက္ခန္ဓေန၊ သဗ္ဗာနိ စေတာနိ ဇီဝိတိန္ဒြိယာဒီနိ၊ ဣတ္ထိန္ဒြိယပုရိသိန္ဒြိယာဒီနိပိ ဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတာနိ။ သေသိန္ဒြိယာနိ သုဝိညေယျာနိ။
ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒေသု နာမရူပံ ဝိညာဏဝဇ္ဇိတေဟိ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ၊ ဧကာဒသဟိ အာယတနဓာတူဟိ စ သင်္ဂဟိတံ။ ဧတ္ထ ဟိ ပဝတ္တိယံ နာမရူပဿာပိ ဂဟိတတ္တာ သဒ္ဒါယတနမ္ပိ ဂဟိတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သဠာယတနံ ဒွီဟိ ခန္ဓေဟိ၊ ပသာဒဝိညာဏဘူတေဟိ ဆဟိ အာယတနေဟိ၊ ဒွါဒသဟိ ဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတံ။ ဥပပတ္တိဘဝေါ ပန ကာမဘဝဘူတော ပဉ္စဟိ ခန္ဓေဟိ၊ သဒ္ဒါယတနဝဇ္ဇိတေဟိ ဧကာဒသဟိ အာယတနေဟိ၊ သတ္တရသဟိ ဓာတူဟိ။ ရူပဘဝေါ ပဉ္စဟိ ခန္ဓေဟိ၊ သဒ္ဒါဒိစတုက္ကဃာနာဒိတ္တယတဗ္ဗိညာဏဝဇ္ဇေဟိ ပဉ္စဟာယတနေဟိ၊ အဋ္ဌဟိ ဓာတူဟိ ¶ သင်္ဂဟိတော။ အသညီဘဝေါ ဧကေန ရူပက္ခန္ဓေန၊ ရူပဓမ္မဝသေန ဒွီဟိ အာယတနဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတော။ ဃာနာဒိတ္တယံ ပနေတ္ထ အာယတနာဒိကိစ္စာကရဏတော အာယတနဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတမ္ပိ ရူပက္ခန္ဓေန သင်္ဂဟိတန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဘဝဿ စ ဧကန္တမုပါဒိန္နတ္တာ ပဝတ္တိဝိပါကာနံ စက္ခုဝိညာဏာဒီနံ ဂဟဏေပိ အနုပါဒိန္နသဒ္ဒါယတနဿ ဣဓ အဂ္ဂဟဏံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ အရူပဘဝေါ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဒွီဟိ အာယတနဓာတူဟိ။ ဇာတိဇရာမရဏာနိ နာမရူပဓမ္မာနံ လက္ခဏတ္တာ ဒွီဟိ ရူပက္ခန္ဓသင်္ခါရက္ခန္ဓေဟိ။ သောကဒုက္ခဒေါမနဿာနိ ဝေဒနာက္ခန္ဓေန။ ဥပါယာသော သင်္ခါရက္ခန္ဓေန၊ ဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတူဟိ စ သင်္ဂဟိတော။ ပရိဒေဝေါ ရူပက္ခန္ဓသဒ္ဒါယတနသဒ္ဒဓာတူဟိ။ သေသာနိ ပနေတ္ထ ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒင်္ဂါနိ၊ သတိပဋ္ဌာနသမ္မပ္ပဓာနာ စ သုဝိညေယျာဝ။
ဣဒ္ဓိပါဒါ ဒွီဟိ ခန္ဓေဟိ၊ အာယတနေဟိ၊ ဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတာ။ ဧတ္ထ စ စိတ္တိဒ္ဓိပါဒဿ ဓမ္မဓာတုမနောဝိညာဏဓာတုနိယမတော သောဠသဟိ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဈာနာနိ ဒွီဟိ ဝေဒနာသင်္ခါရက္ခန္ဓေဟိ၊ ဧကေနာယတနေန၊ ဧကာယ ဓာတုယာ စ သင်္ဂဟိတာနိ။ အပ္ပမညာ ဧကေန ခန္ဓေန၊ ဧကေန အာယတနေန၊ ဧကာယ ဓာတုယာ သင်္ဂဟိတာ။ ဧဝံ ပဉ္စိန္ဒြိယာဒီနိပိ။ ကေဝလံ ပန စိတ္တံ သတ္တဟိ ဝိညာဏဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတန္တိ ဧတ္တကမေဝ ဝိသေသော။ သဗ္ဗေသမ္ပိ စေသ ဝုတ္တာဝသေသေဟိ ခန္ဓာယတနဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတဘာဝေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။
ဣမိနာ နယေန ဗာဟိရမာတိကာယပိ ‘‘ကုသလာ ဓမ္မာ၊ အကုသလာ ဓမ္မာ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ၊ ဒွီဟိ အာယတနေဟိ၊ ဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတာ။ အဗျာကတာ ပန အသင်္ခတံ ခန္ဓတော ဌပေတွာ ပဉ္စဟိ ခန္ဓေဟိ ဒွါဒသဟိ အာယတနေဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတာ’’တိအာဒိနာ ယောဇေတွာ သင်္ဂဟာသင်္ဂဟော ဉာတဗ္ဗောတိ ¶ ¶ အယမေတ္ထ သင်္ခေပေါ၊ ဝိတ္ထာရော ပန ဓာတုကထာပါဠိအဋ္ဌကထာသု (ဓာတု။ ၇၇ အာဒယော၊ ဓာတု။ အဋ္ဌ။ ၇၇) ဂဟေတဗ္ဗောတိ။
နိဋ္ဌိတော ‘‘သင်္ဂဟော အသင်္ဂဟော’’တိ ပဒဿ
အတ္ထဝိနိစ္ဆယော။
သင်္ဂဟိတေနအသင်္ဂဟိတပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ
သင်္ဂဟိတေနအသင်္ဂဟိတပဒေ သဗ္ဗေသံ ရူပက္ခန္ဓာဒိပဒါနံ နိဒ္ဒေသော န သမ္ဘဝတိ။ ယာနိ ပနေတ္ထ ပဒါနိ ရူပေကဒေသံ၊ အရူပေန အသမ္မိဿံ ဝိညာဏေကဒေသဉ္စ အညေန အသမ္မိဿံ ဒီပေန္တိ၊ တေသမိဓ နိဒ္ဒေသော။ တာနိ ပန မနာယတနဓမ္မာယတနဝဇ္ဇိတာနံ ဒသာယတနာနံ၊ ဓမ္မဓာတုဝဇ္ဇိတာနံ သတ္တရသန္နံ ဓာတူနံ၊ သတ္တရူပိန္ဒြိယာနဉ္စ ဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗာနိ၊ န ရူပက္ခန္ဓာဒီနံ။ တေနေဝ ပါဠိယံ –
‘‘ဒသာယတနာ သတ္တရသ ဓာတုယော၊
သတ္တိန္ဒြိယာ အသညာဘဝေါ ဧကဝေါကာရဘဝေါ၊
ပရိဒေဝေါ သနိဒဿနသပ္ပဋိဃံ၊
အနိဒဿနံ ပုနဒေဝ သပ္ပဋိဃံ ဥပါဒါ’’တိ။ (ဓာတု။ ၁၇၈) –
ဧဝံ ဥဒ္ဒါနဂါထာ ဝုတ္တာ။ ရူပက္ခန္ဓေန ဟိ ရူပက္ခန္ဓောဝ သင်္ဂဟိတော၊ ဧဝံ ဝေဒနာက္ခန္ဓာဒီဟိ စ ဝေဒနာက္ခန္ဓာဒယောဝ။ တေပိ စ ယေဟိ ကေဟိစိ အာယတနဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာ နာမ နတ္ထီတိ တေသံ သင်္ဂဟိတေန အသင်္ဂဟိတတ္တာဘာဝါ ယထာဝုတ္တာယတနာနံ ဝသေနေဝေတ္ထ အတ္ထဝိနိစ္ဆယော ဟောတိ။ ဣဒံ ဟေတ္ထ လက္ခဏံ – ယံ ခန္ဓပဒေန သင်္ဂဟိတံ ဟုတွာ အာယတနဓာတုပဒေဟိ အသင်္ဂဟိတံ၊ ခန္ဓာယတနပဒေဟိ ဝါ သင်္ဂဟိတံ ဟုတွာ ဓာတုပဒေန အသင်္ဂဟိတံ၊ တဿ ခန္ဓာယတနဓာတူဟိ အသင်္ဂဟော ¶ ဝုစ္စတိ။ ကထံ? စက္ခာယတနေန ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓသင်္ဂဟေန သင်္ဂဟိတာ၊ အာယတနသင်္ဂဟေန၊ ဓာတုသင်္ဂဟေန စ အသင်္ဂဟိတာ၊ တေ ဓမ္မာ ကတိဟိ ခန္ဓေဟိ၊ အာယတနေဟိ၊ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာ? တေ ဓမ္မာ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဒွီဟိ အာယတနေဟိ ¶ အဋ္ဌဟိ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာ။ ဧဝံ ရူပါယတနာဒီသုပိ ပသာဒဝိသယဘူတေသု ဓာတူသု၊ ရူပိန္ဒြိယာဒီသု စ ယောဇနက္ကမော ဝေဒိတဗ္ဗော။
တတြာယံ နယော – စက္ခာယတနေန ယေ ရူပဓမ္မာ ခန္ဓသင်္ဂဟေန ရူပက္ခန္ဓောတိ သင်္ဂဟိတာ၊ အာယတနဓာတုသင်္ဂဟေန စက္ခာယတနေန အသင်္ဂဟိတာ၊ စက္ခုဓာတုယာ အသင်္ဂဟိတာ၊ စက္ခာယတနစက္ခုဓာတူဟိ ဧကဿေဝေတဿ စက္ခုဿ ဝိသုံ အာယတနဓာတူသု သင်္ဂဟိတတ္တာ တေ စက္ခာယတနဝိရဟိတာ သဗ္ဗေ ရူပဓမ္မာ စတူဟိ အရူပက္ခန္ဓေဟိ စက္ခာယတနံ မနာယတနန္တိ ဒွီဟိ အာယတနေဟိ စက္ခုဓာတု သတ္တဝိညာဏဓာတူတိ အဋ္ဌဟိ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာ။ ဥပရိ ရူပါယတနာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဣမသ္မိံ ဟိ ဝါရေ စက္ခာယတနဿ အတ္တနော တီဟိပိ ခန္ဓာယတနဓာတုသင်္ဂဟေဟိ သင်္ဂဟိတတာယ အသင်္ဂဟိတတ္တာဘာဝါ ခန္ဓသင်္ဂဟေန သင်္ဂဟိတံ၊ အာယတနသင်္ဂဟေန အသင်္ဂဟိတံ၊ ဓာတုသင်္ဂဟေန အသင်္ဂဟိတန္တိ ဧဝံ တီဟိပိ သင်္ဂဟိတာသင်္ဂဟိတဝိသေသနေဟိ ဝိသိဋ္ဌဿေဝ ‘‘ကတိဟိ ခန္ဓေဟီ’’တိအာဒိနာ ခန္ဓာဒီဟိ အသင်္ဂဟဿ ဝုစ္စမာနတ္တာ စ အရူပက္ခန္ဓေဟိ သဟ ဗဟိဘူတတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ယထာ စေတ္ထ စက္ခာယတနေန ဥပလက္ခိတာနံ ရူပဓမ္မာနံယေဝ သင်္ဂဟိတေန အသင်္ဂဟိတတာ၊ န စက္ခာယတနဿ၊ ဧဝံ ဥပရိ ရူပါယတနာဒီဟိ ဥပလက္ခိတဝါရေပိ ယထာရဟံ ဉာတဗ္ဗာ။
သေသေသု ပန စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓသင်္ဂဟေန သင်္ဂဟိတာ၊ အာယတနသင်္ဂဟေန သင်္ဂဟိတာ၊ ဓာတုသင်္ဂဟေန အသင်္ဂဟိတာ၊ တေ ဓမ္မာ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကာဒသဟိ အာယတနေဟိ ¶ ဒွါဒသဟိ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာ။ ဧဝံ သေသဝိညာဏဓာတူသုပိ။ ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒင်္ဂေသု အသညီဘဝေန ယေ ဓမ္မာ…ပေ… တေ ဓမ္မာ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဒသဟာယတနေဟိ သောဠသဟိ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာ။ ဥပါဒါဓမ္မေဟိ ယေ ဓမ္မာ…ပေ… တေ ဓမ္မာ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကာဒသဟာယတနေဟိ သတ္တရသဟိ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာတိ ဣမေ စတ္တာရော ဝါရာ အပုဗ္ဗဝိသေသာ သမာယေဝ။ တတ္ထ စက္ခုဝိညာဏဝါရေ ဒွါဒသဟီတိ ဆ ဝိညာဏဓာတုယော ဝဇ္ဇေတွာ အဝသေသာဟိ ဓာတူဟိ သေသာ ဆ ဝိညာဏဓာတုယောဝ ခန္ဓာယတနသင်္ဂဟေဟိ သင်္ဂဟိတာ၊ ဓာတုသင်္ဂဟေနေဝ အသင်္ဂဟိတာ။ အဝသေသာဟိ ဒွါဒသဟိ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာတိ။ ဧသ နယော သေသဝိညာဏဓာတူသုပိ။
ဒုတိယေ တီဟာယတနေဟီတိ ရူပါယတနဓမ္မာယတနမနာယတနေဟိ။ အသညိဗြဟ္မလောကေ ဟိ ရူပါယတနဓမ္မာယတနဝသေန ဒွေ အာယတနာနိ ဥပပတ္တိဘဝဘာဝေန ပါဠိယံ အာဂတာနိ၊ တေ ပန ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာနိ၊ အာယတနဓာတူသု အသင်္ဂဟိတာနိ။ တဒဝသေသာနိ နဝ ရူပါယတနာနိ၊ တာနိ တေဟေဝ ¶ စ ဒွီဟိ မနာယတနဓမ္မာယတနေဟိ စ အသင်္ဂဟိတာနိ နာမ ဟောန္တိ။ နဝဟိ ဓာတူဟီတိ ရူပဓာတုဓမ္မဓာတူဟိ သဒ္ဓိံ သတ္တဟိ ဝိညာဏဓာတူဟိ။
တတိယေ ဒသဟီတိ ရူပါယတနဓမ္မာယတနဝဇ္ဇေဟိ။ သောဠသဟီတိ ရူပဓာတုဓမ္မဓာတုဝဇ္ဇာဟိ။ အနိဒဿနသပ္ပဋိဃာနိ နာမ နဝ ဩဠာရိကာယတနာနိ၊ တာနိ တေဟိ ခန္ဓသင်္ဂဟေန သင်္ဂဟိတာနိ၊ အာယတနဓာတုသင်္ဂဟေဟိ စ အသင်္ဂဟိတာနိ၊ ရူပါယတနဓမ္မာယတနာနိ ဒွေပိ သေသေဟိ အာယတနဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာနိ နာမ ဟောန္တိ။
စတုတ္ထေ ဧကာဒသဟီတိ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနဝဇ္ဇေဟိ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနဿ ဥပါဒါဓမ္မေဟိ အာယတနာဒီသု အသင်္ဂဟိတတ္တာ။ သေသံ ¶ သုဝိညေယျမေဝ။ အယံ သင်္ဂဟိတေနအသင်္ဂဟိတပဒေ နယော။
အသင်္ဂဟိတေနသင်္ဂဟိတပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ
အသင်္ဂဟိတေနသင်္ဂဟိတပဒေ ပန ယာနိ ပဒါနိ ဝိညာဏေန ဝါ ဩဠာရိကရူပေန ဝါ အသမ္မိဿံ ဓမ္မာယတနေကဒေသံ ဒီပေန္တိ၊ တာနေဝ နိဒ္ဒိသီယန္တိ၊ တာနိ ပန ဝေဒနာဒီနံ တိဏ္ဏံ ခန္ဓာနံ၊ ဒုက္ခသစ္စဝဇ္ဇိတာနံ တိဏ္ဏံ သစ္စာနံ၊ ပသာဒမနောဝဇ္ဇိတာနံ သောဠသန္နံ ဣန္ဒြိယာနံ၊ အဝိဇ္ဇာသင်္ခါရဖဿဝေဒနာတဏှုပါဒါနကမ္မဘဝဇာတိဇရာမရဏသောကဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသဝသေန စုဒ္ဒသပစ္စယာကာရပဒါနဉ္စ ဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗာနိ၊ န ရူပက္ခန္ဓာဒီနံ။ တေနေဝ အဋ္ဌကထာယံ –
‘‘တယော ခန္ဓာ တထာ သစ္စာ၊ ဣန္ဒြိယာနိ စ သောဠသ၊
ပဒါနိ ပစ္စယာကာရေ၊ စုဒ္ဒသူပရိ စုဒ္ဒသ။
‘‘သမတိံသ ပဒါ ဟောန္တိ၊ ဂေါစ္ဆကေသု ဒသသွထ၊
ဒုဝေ စူဠန္တရဒုကာ၊ အဋ္ဌ ဟောန္တိ မဟန္တရာ’’တိ။ (ဓာတု။ အဋ္ဌ။ ၁၇၉) –
ဧဝံ ဥဒ္ဒါနဂါထာ ဝုတ္တာ။ ဣဒံ ဟေတ္ထ လက္ခဏံ – ယံ ခန္ဓပဒေန အသင်္ဂဟိတံ၊ အာယတနဓာတုပဒေဟိ သင်္ဂဟိတံ၊ တဿေဝ တီဟိ ဝိသေသနေဟိ ဝိသိဋ္ဌဿ ခန္ဓာဒီဟိ သင်္ဂဟော ဝုစ္စတိ။ ကထံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓေန ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓသင်္ဂဟေန အသင်္ဂဟိတာ၊ အာယတနဓာတုသင်္ဂဟေဟိ သင်္ဂဟိတာ၊ တေ ဓမ္မာ ကတိဟိ ¶ ခန္ဓေဟိ၊ အာယတနေဟိ၊ ဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတာ? တေ ဓမ္မာ အသင်္ခတံ ခန္ဓတော ဌပေတွာ တီဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ သင်္ဂဟိတာတိ။
တတြာယံ နယော – ဝေဒနာက္ခန္ဓေန ဟိ နိဗ္ဗာနံ၊ သုခုမရူပံ၊ သညာသင်္ခါရာ စ ခန္ဓသင်္ဂဟေန အသင်္ဂဟိတာ ဟုတွာ ဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတုသင်္ဂဟေန သင်္ဂဟိတာ။ တေသု နိဗ္ဗာနံ ခန္ဓသင်္ဂဟံ န ¶ ဂစ္ဆတိ၊ သေသာ တီဟိ ရူပသညာသင်္ခါရက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆန္တိ၊ အာယတနဓာတုယော ပနေတ္ထ ဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတူနံ ဝသေနေဝ သဗ္ဗတ္ထ ဝေဒိတဗ္ဗာ ဣတရာသံ အသမ္ဘဝါ၊ ဣမေသု စ နိဗ္ဗာနမ္ပိ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆတိ။ တေနေဝ ဟိ ‘‘အသင်္ခတံ ခန္ဓတော ဌပေတွာ’’တိ ဝုတ္တံ။ တဿာယမတ္ထော – ခန္ဓသင်္ဂဟေ ဧဝ အသင်္ခတံ ဌပေတွာ၊ န ဣတရသင်္ဂဟေသူတိ ဧဝံ သညာက္ခန္ဓာဒီသုပိ ယောဇနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အယံ ပန ဝိသေသော – ဇီဝိတိန္ဒြိယေန ယေ ဓမ္မာ…ပေ… တေ ဓမ္မာ ဒွီဟိ ဝေဒနာသညာက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ၊ ရူပါရူပဇီဝိတိန္ဒြိယေဟိ နိဗ္ဗာနဝေဒနာသညာဝိညာဏက္ခန္ဓာ ခန္ဓသင်္ဂဟေန အသင်္ဂဟိတာ၊ တေသု စ နိဗ္ဗာနဝေဒနာသညာဝ အာယတနဓာတုသင်္ဂဟေန သင်္ဂဟိတာတိ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ အယံ အသင်္ဂဟိတေနသင်္ဂဟိတပဒေ နယော။
သင်္ဂဟိတေနသင်္ဂဟိတပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ
သင်္ဂဟိတေနသင်္ဂဟိတပဒေ ပန ယာနိ ပဒါနိ သင်္ခါရေကဒေသံ အညေန အသမ္မိဿံ ဒီပေန္တိ ဝေဒနေကဒေသံ ဝါ သုခုမရူပံ ဝါ သဒ္ဒေကဒေသံ ဝါ၊ တာနေဝ နိဒ္ဒိသီယန္တိ။ ခန္ဓာယတနဓာတူသု ဧကမ္ပိ ကောဋ္ဌာသံ သကလေန ဂဟေတွာ ဌိတပဒါနိ န ယုဇ္ဇန္တိ။ တာနိ ပန ဒွိန္နံ သမုဒယမဂ္ဂသစ္စာနံ၊ ပန္နရသိန္ဒြိယာနံ၊ ဧကာဒသပဋိစ္စပဒါဒီနဉ္စ ဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ ဣဒံ ဟေတ္ထ လက္ခဏံ – ယံ အတ္တနာ ခန္ဓာဒိဝသေန သင်္ဂဟိတေဟိ ခန္ဓာဒိတော သင်္ဂဟိတံ၊ တဿေဝ ပဌမံ ဥဒ္ဓဋပဒဿ ပုန ခန္ဓာဒီဟိ သင်္ဂဟော ဝုစ္စတိ။
တတြာယံ အာဒိပဒေ နယော – သမုဒယသစ္စေန ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓာဒီဟိ တီဟိ သင်္ဂဟေဟိပိ သင်္ဂဟိတာ၊ တေဟိ ဓမ္မေဟိ ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓာဒီဟိ တီဟိပိ သင်္ဂဟိတာ၊ တေ ဓမ္မာ ¶ ဧကေန ခန္ဓေန ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ သင်္ဂဟိတာတိ။ သမုဒယသစ္စေန ဟိ တဏှာဝဇ္ဇာ သေသာ သင်္ခါရာ ခန္ဓာဒီဟိ သင်္ဂဟေဟိ သင်္ဂဟိတာ၊ ပုန တေဟိ စ တဏှာဝ သင်္ဂဟိတာ၊ သာ စ ပုန သင်္ခါရက္ခန္ဓဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတူဟိ ¶ သင်္ဂဟိတာ။ သေသေသုပိ ဧသေဝ နယော။ အယံ သင်္ဂဟိတေနသင်္ဂဟိတပဒေ နယော။
အသင်္ဂဟိတေနအသင်္ဂဟိတပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ
အသင်္ဂဟိတေနအသင်္ဂဟိတပဒေ ပန ယာနိ ပဒါနိ ပဉ္စက္ခန္ဓဂါဟကေဟိ ဒုက္ခသစ္စာဒီဟိ၊ ဝိညာဏေန သဒ္ဓိံ သုခုမရူပဂါဟကေဟိ အစေတသိကာဒီဟိ စ ပဒေဟိ ဝိဝဇ္ဇိတာနိ ရူပက္ခန္ဓာဒီနိ၊ တာနေဝ နိဒ္ဒိသီယန္တိ။ ဣဒံ ဟေတ္ထ လက္ခဏံ – ယံ ပဌမံ ဥဒ္ဓဋေန ရူပက္ခန္ဓာဒိပဒေန ခန္ဓာဒိတော အသင်္ဂဟိတံ၊ ယံ တေဟိ အသင်္ဂဟိတံ၊ တဿေဝ ပုန ခန္ဓာဒီဟိ အသင်္ဂဟော ဝုစ္စတိ။
တတြာယံ ဧကပဒယောဇနာ – ရူပက္ခန္ဓေန ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓာဒီဟိ တီဟိပိ အသင်္ဂဟေဟိ အသင်္ဂဟိတာ၊ တေဟိ ဓမ္မေဟိ ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓာဒီဟိ တီဟိ အသင်္ဂဟိတာ၊ တေ ဓမ္မာ ဧကေန ခန္ဓေန ဧကေနာယတနေန သတ္တဟိ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာ။ ရူပက္ခန္ဓေန ဟိ စတ္တာရော ခန္ဓာ၊ နိဗ္ဗာနဉ္စ ခန္ဓသင်္ဂဟေန အသင်္ဂဟိတာ၊ အာယတနာဒီဟိ ပန ဝိညာဏမေဝ ဌပေတွာ ဝေဒနာဒယော ဓမ္မာယတနေန ရူပက္ခန္ဓေကဒေသေန သင်္ဂဟိတာတိ ဝိညာဏမေဝ တီဟိပိ ခန္ဓသင်္ဂဟာဒီဟိ ရူပက္ခန္ဓေန အသင်္ဂဟိတံ နာမ။ တေန ပုန ဝိညာဏေန သဒ္ဓိံ သနိဗ္ဗာနာ စတ္တာရော ခန္ဓာ ခန္ဓာဒီဟိ အသင်္ဂဟိတာ၊ တေ သဗ္ဗေပိ ပုန ဝိညာဏဘူတေန ဧကေန ခန္ဓေန ဧကေနာယတနေန သတ္တဟိ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာတိ။ အယံ အသင်္ဂဟိတေနအသင်္ဂဟိတပဒေ နယော။
သမ္ပယောဂဝိပ္ပယောဂပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ
သမ္ပယောဂဝိပ္ပယောဂပဒေ ¶ ပန ယာနိ ပဒါနိ နိဗ္ဗာနေန၊ ရူပေန ဝါ မိဿေသု သတ္တသု ဝိညာဏဓာတူသု ဧကာယပိ အဝိပ္ပယုတ္တေ အရူပဓမ္မေ ပကာသေန္တိ၊ တေသံ ဓမ္မာယတနဒုက္ခသစ္စာဒီနံ နိဒ္ဒေသော န သမ္ဘဝတိ။ ကာဟိစိ ပန ဝိညာဏဓာတူဟိ ဝိပ္ပယုတ္တာနံ ရူပမိဿာရူပဓမ္မာနံ၊ ကေဝလာနာရမ္မဏာနံ ဝါ သကလရူပက္ခန္ဓာနံ ဝါ ပကာသကာနံ ရူပဘဝရူပက္ခန္ဓကုသလာဒိပဒါနံ သမ္ပယောဂပဒေ ဧဝ နိဒ္ဒေသော န သမ္ဘဝတိ၊ ဝိပ္ပယောဂပဒေ ပန သမ္ဘဝတိ။ အရူပက္ခန္ဓာနံ ပန ပစ္စေကံ၊ ဒွိန္နံ၊ တိဏ္ဏံ၊ တဒေကဒေသာနံ ဝါ တဒုဘယေပိ သမ္ဘဝတိ။ ‘‘စတူဟိ သမ္ပယောဂေါ၊ စတူဟိ ဝိပ္ပယောဂေါ၊ သဘာဂေါ ဝိသဘာဂေါ’’တိ ဟိ ဝစနတော စတူဟိ အရူပက္ခန္ဓေဟေဝ သဘာဂါနံ ဧကသန္တာနေ ဧကက္ခဏေဝ ဥပ္ပန္နာနံ အရူပက္ခန္ဓာနံ ဧဝ အညမညံ သမ္ပယောဂေါ လဗ္ဘတိ။ ရူပဓမ္မာနံ ¶ ပန ရူပေန၊ နိဗ္ဗာနေန ဝါ၊ နိဗ္ဗာနဿ စ ရူပေန သဒ္ဓိံ သမ္ပယောဂေါ နာမ နတ္ထိ၊ တထာ ရူပနိဗ္ဗာနာနံ အရူပက္ခန္ဓေဟိ။ ဝိသဘာဂါ ဟိ တေ တေသံ ယထာ အရူပက္ခန္ဓာနံ ရူပနိဗ္ဗာနေဟိ၊ ဧဝံ ဘိန္နသန္တာနိကေဟိ နာနက္ခဏိကေဟိ အရူပဓမ္မေဟိပိ သဒ္ဓိံ နတ္ထိယေဝ။ တေပိ ဟိ တေသံ သန္တာနက္ခဏဝိသဘာဂတာယ ဝိသဘာဂါ ဧဝ။ အယံ ပန ဝိသဘာဂတာ ဣဓ သာမညတော န ဂဟိတာ တေသံ အဝိသေသေန သမ္ပယောဂဿာပိ သမ္ဘဝါ။ ယတ္ထ ပန ဝိသေသေတွာ စက္ခုဝိညာဏတံသမ္ပယုတ္တာဒယော နိက္ခိတ္တာ၊ တတ္ထာယမ္ပိ ဝိသဘာဂတာ ဂဟိတာ။ ယတ္ထ ပန ယေ အနိဒ္ဓါရိတဝိသေသနာ၊ တတ္ထာပိ သဗ္ဗထာ သမ္ပယောဂလက္ခဏံ န သမ္ဘဝတိ။ သော စ တဿ ဧကန္တေန ဝိသဘာဂေါတိ ဣဓ ဂယှတိ။
တတြာယံ နယော – ရူပက္ခန္ဓော ကေနစိ သမ္ပယုတ္တောတိ? နတ္ထိ။ ကတိဟိ ဝိပ္ပယုတ္တော? စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန သတ္တဟိ ¶ ဓာတူဟိ ဝိပ္ပယုတ္တော၊ ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ ကေဟိစိ ဝိပ္ပယုတ္တော။ ဧသ နယော စက္ခာယတနာဒိအနာရမ္မဏေသုပိ။ သာရမ္မဏေသု ပန ဝေဒနာက္ခန္ဓော တီဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန သတ္တဟိ ဓာတူဟိ သမ္ပယုတ္တော၊ ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ ကေဟိစိ သမ္ပယုတ္တော။ ဧကေန ခန္ဓေန ဒသဟိ အာယတနေဟိ ဒသဟိ ဓာတူဟိ ဝိပ္ပယုတ္တော၊ ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ ကေဟိစိ ဝိပ္ပယုတ္တော။ ဧသ နယော သညာက္ခန္ဓာဒီသုပိ။
တတ္ထ ဧကေနာတိ မနာယတနေန။ သတ္တဟီတိ ဝိညာဏဓာတူဟိ။ ကေဟိစီတိ ဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတုပရိယာပန္နေဟိ ဝေဒနာသညာသင်္ခါရေဟိ။ ဒုတိယနယေ တီဟီတိ အတ္တာနံ ဌပေတွာ သေသေဟိ အရူပက္ခန္ဓေဟိ။ ကေဟိစိ ဝိပ္ပယုတ္တောတိ ဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတူသု သညာသင်္ခါရေဟိ။ ကေဟိစိ ဝိပ္ပယုတ္တောတိ ရူပနိဗ္ဗာနေဟိ။ ဧဝံ ဥပရိပိ သဗ္ဗတ္ထ ယထာနုရူပံ ဉာတဗ္ဗံ။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။ အယံ ပန ဝိသေသော ‘‘သမုဒယမဂ္ဂသစ္စာဒယော ဧကာယ မနောဝိညာဏဓာတုယာ သမ္ပယုတ္တာ၊ အဓိမောက္ခော ပန မနောဓာတုမနောဝိညာဏဓာတူဟိ ဒွီဟေဝါ’’တိ။ အယံ သမ္ပယောဂဝိပ္ပယောဂပဒေ နယော။
သမ္ပယုတ္တေနဝိပ္ပယုတ္တပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ
သမ္ပယုတ္တေနဝိပ္ပယုတ္တပဒေ ပန သမ္ပယောဂါရဟပဒေသု ယာနိ ပဒါနိ ဓမ္မဓာတုယာ သမ္ပယုတ္တေ ဓမ္မေ၊ ဝိညာဏဉ္စ အညေန အသမ္မိဿံ ဒီပေန္တိ၊ တေသမေဝ နိဒ္ဒေသော။ တာနိ ပန စတုန္နံ အရူပက္ခန္ဓပဒါနံ၊ မနာယတနဿ၊ သတ္တန္နံ ဝိညာဏဓာတူနံ၊ မနောပေက္ခာဝသေန ဒွိန္နံ ဣန္ဒြိယာနံ၊ ဝိညာဏဖဿဝေဒနာနံ ¶ တိဏ္ဏံ ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒပဒါနံ၊ ဖဿသတ္တကဿ၊ အဒုက္ခမသုခသဝိတက္ကသဝိစာရဥပေက္ခာသဟဂတာနံ ဝသေန တိဏ္ဏံ တိကပဒါနံ၊ သတ္တမဟန္တရဒုကပဒါဒီနဉ္စ ဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗာနိ၊ န ဣတရေသံ အသမ္ဘဝါ။ တေနေဝ အဋ္ဌကထာယံ –
‘‘စတ္တာရော ¶ ခန္ဓာယတနဉ္စ ဧကံ၊
ဒွေ ဣန္ဒြိယာ ဓာတုပဒါနိ သတ္တ၊
တယော ပဋိစ္စာ အထ ဖဿသတ္တကံ၊
တိကေ တယော သတ္တ မဟန္တရေ စ၊
ဧကံ သဝိတက္ကံ သဝိစာရမေကံ၊
ယုတ္တံ ဥပေက္ခာယ စ ဧကမေဝါ’’တိ။ (ဓာတု။ အဋ္ဌ။ ၃၀၆) –
ဥဒ္ဒါနဂါထာ ဝုတ္တာ။ ဣဒံ ဟေတ္ထ လက္ခဏံ – ယေ ဓမ္မာ ပဌမံ ဥဒ္ဓဋပဒေန သမ္ပယုတ္တာ၊ တေဟိ ယေ ဓမ္မာ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ တေသံ ခန္ဓာဒီဟိ ဝိပ္ပယောဂေါ ဝုစ္စတိ။
တတြာယံ နယော – ဝေဒနာက္ခန္ဓေန ယေ ဓမ္မာ သမ္ပယုတ္တာ၊ တေဟိ ဓမ္မေဟိ ယေ ဓမ္မာ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ တေ ဓမ္မာ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန သတ္တဟိ ဓာတူဟိ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ ကေဟိစိ ဝိပ္ပယုတ္တာ။ စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ ယေ ဓမ္မာ သမ္ပယုတ္တာ၊ တေဟိ ဓမ္မေဟိ ယေ ဓမ္မာ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ တေ ဓမ္မာ န ကေဟိစိ ခန္ဓာယတနေဟိ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ ဧကာယ ပန ဓာတုယာ ဝိပ္ပယုတ္တာတိ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ ယောဇနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
တတ္ထ တေ ဓမ္မာတိ ရူပနိဗ္ဗာနဓမ္မာ၊ တေ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တေဟိ ဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဧကေနာတိ မနာယတနေန။ ဒုတိယနယေ တေ ဓမ္မာတိ သပ္ပီတိကာ တေ ဓမ္မာ။ န ကေဟိစီတိ ပဌမံ ဥဒ္ဓဋံ စက္ခုဝိညာဏဓာတုံ ဌပေတွာ သေသာ ဆဝိညာဏဓာတူ၊ တံသမ္ပယုတ္တာ၊ ရူပံ၊ နိဗ္ဗာနဉ္စ။ တေဟိ သဗ္ဗေသံ ခန္ဓာယတနာနံ သင်္ဂဟိတတ္တာ န ကေဟိစိ ခန္ဓေဟိ၊ အာယတနေဟိ ဝါ ဝိပ္ပယုတ္တာ။ န ဟိ သယံ အတ္တနာ ဝိပ္ပယုဇ္ဇတိ၊ သမ္ပယုဇ္ဇတိ ဝါတိ။ ဧကာယာတိ စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ အယံ သမ္ပယုတ္တေနဝိပ္ပယုတ္တပဒေ နယော။
ဝိပ္ပယုတ္တေနသမ္ပယုတ္တပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ
ဝိပ္ပယုတ္တေနသမ္ပယုတ္တပဒေ ¶ ¶ ပန ဝိပ္ပယုတ္တေန သမ္ပယုတ္တော နာမ ဓမ္မော နတ္ထိ၊ ဒေသနာသမ္ပဒမတ္တာယ ပန မောဃမ္ပေတံ ပဒံ ဥဒ္ဓဋံ၊ တေနေဝ ပါဠိယံ သဗ္ဗဝါရေသုပိ ‘‘နတ္ထိ နတ္ထိ’’ ဣစ္စေဝ ဝုတ္တံ။ ရူပက္ခန္ဓာဒိအနာရမ္မဏဓမ္မေဟိ ဝိပ္ပယုတ္တာ စတ္တာရော ခန္ဓာ၊ တေသဉ္စ အညေဟိ သမ္ပယောဂေါ နတ္ထိ။ ဝေဒနာဒီဟိပိ ရူပနိဗ္ဗာနာဒီနိ ဝိပ္ပယုတ္တာနိ၊ တေသဉ္စ ကေနစိ သမ္ပယောဂေါဝ နတ္ထီတိ။ အယံ ဝိပ္ပယုတ္တေနသမ္ပယုတ္တပဒေ နယော။
သမ္ပယုတ္တေနသမ္ပယုတ္တပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ
သမ္ပယုတ္တေနသမ္ပယုတ္တပဒေ ပန ယာနိ ပဒါနိ ရူပေန အသမ္မိဿံ အရူပက္ခန္ဓေကဒေသမေဝ ဒီပေန္တိ၊ တေသမေဝ နိဒ္ဒေသော၊ န ရူပါရူပသမ္မိဿာနံ၊ သဗ္ဗရူပက္ခန္ဓဒီပကာနံ တေသံ သမ္ပယုတ္တတာယောဂါဘာဝါ။ သဗ္ဗာရူပက္ခန္ဓေနာပိ ဟိ ကုသလာဒိနာ အညော သမ္ပယုတ္တော နာမ နတ္ထိ။ ဣဒံ ဟေတ္ထ လက္ခဏံ – ယေ ဓမ္မာ ပဌမံ ဥဒ္ဓဋာ၊ အတ္တနာ သမ္ပယုတ္တေန ပုန သမ္ပယုတ္တာ၊ တေသညေဝ ခန္ဓာဒီဟိ သမ္ပယောဂေါ ဝုစ္စတိ။
တတြာယံ နယော – ဝေဒနာက္ခန္ဓေန ယေ ဓမ္မာ သမ္ပယုတ္တာ၊ တေဟိ ဓမ္မေဟိ ယေ ဓမ္မာ သမ္ပယုတ္တာ၊ တေ ဓမ္မာ တီဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန သတ္တဟိ ဓာတူဟိ သမ္ပယုတ္တာ၊ ဧကေနာယတနေန…ပေ… ကေဟိစိ သမ္ပယုတ္တာ။ သမုဒယသစ္စေန ယေ ဓမ္မာ သမ္ပယုတ္တာ၊ တေဟိ ဓမ္မေဟိ ယေ ဓမ္မာ သမ္ပယုတ္တာ၊ တေ ဓမ္မာ တီဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန ဧကာယ မနောဝိညာဏဓာတုယာ သမ္ပယုတ္တာ၊ ဧကေန ခန္ဓေန ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ ကေဟိစိ သမ္ပယုတ္တာတိ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ အယံ သမ္ပယုတ္တေနသမ္ပယုတ္တပဒေ နယော။
ဝိပ္ပယုတ္တေနဝိပ္ပယုတ္တပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ
ဝိပ္ပယုတ္တေနဝိပ္ပယုတ္တပဒေ ¶ ပန သမ္ပယောဂပဒေ ဝုတ္တပဒါနေဝ နိဒ္ဒိသီယန္တိ။ ဣဒံ ဟေတ္ထ လက္ခဏံ – ယေ ဓမ္မာ ပဌမံ ဥဒ္ဓဋပဒေန ဝိပ္ပယုတ္တေဟိ ပုန ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ တေသံ ခန္ဓာဒီဟိ ဝိပ္ပယောဂေါ ဝုစ္စတိ။
တတြာယံ ¶ နယော – ရူပက္ခန္ဓေန ယေ ဓမ္မာ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ တေဟိ ဓမ္မေဟိ ယေ ဓမ္မာ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ တေ ဓမ္မာ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန သတ္တဟိ ဓာတူဟိ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ ဧကေနာယတနေန…ပေ… ကေဟိစိ ဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဝေဒနာက္ခန္ဓေန ယေ ဓမ္မာ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ တေဟိ ဓမ္မေဟိ ယေ ဓမ္မာ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ တေ ဓမ္မာ ဧကေန ခန္ဓေန ဒသဟာယတနေဟိ ဒသဟိ ဓာတူဟိ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ ဧကေန…ပေ… ကေဟိစိ ဝိပ္ပယုတ္တာတိ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ အယံ ဝိပ္ပယုတ္တေနဝိပ္ပယုတ္တပဒေ နယော။
သင်္ဂဟိတေနသမ္ပယုတ္တဝိပ္ပယုတ္တပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ
သင်္ဂဟိတေနသမ္ပယုတ္တဝိပ္ပယုတ္တပဒေ ပန သင်္ဂဟိတေနသင်္ဂဟိတပဒေ နိဒ္ဒိဋ္ဌာနိ သမုဒယသစ္စာဒိပဒါနေဝ နိဒ္ဒိသီယန္တိ။ ဣဒံ ဟေတ္ထ လက္ခဏံ – ယေ ဓမ္မာ ပဌမံ ဥဒ္ဓဋပဒေန ခန္ဓာဒီဟိ တီဟိပိ သင်္ဂဟိတာ၊ တေသံ ခန္ဓာဒီဟိ သမ္ပယောဂေါ၊ ဝိပ္ပယောဂေါ စ ဝုစ္စတိ။
တတြာယံ နယော – သမုဒယသစ္စေန ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓာဒီဟိ တီဟိပိ သင်္ဂဟေဟိ သင်္ဂဟိတာ၊ တေ ဓမ္မာ တီဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန သတ္တဟိ ဓာတူဟိ သမ္ပယုတ္တာ၊ ဧကေန ခန္ဓေန ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ ကေဟိစိ သမ္ပယုတ္တာ။ ဧကေန ခန္ဓေန ဒသဟာယတနဓာတူဟိ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ ကေဟိစိ ဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဣတ္ထိန္ဒြိယေန ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓာဒီဟိ တီဟိပိ သင်္ဂဟိတာ၊ တေ ဓမ္မာ ¶ န ကေဟိစိ သမ္ပယုတ္တာ၊ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန သတ္တဟိ ဓာတူဟိ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ ဧကေန…ပေ… ကေဟိစိ ဝိပ္ပယုတ္တာတိ။
တတ္ထ ဧကေနာတိ မနာယတနေန။ ဧကေန ခန္ဓေနာတိ သင်္ခါရက္ခန္ဓေန။ ကေဟိစီတိ သင်္ခါရက္ခန္ဓေ တဏှာယ ဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတူသု တဏှာဝေဒနာသညာဟိ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ အယံ သင်္ဂဟိတေနသမ္ပယုတ္တဝိပ္ပယုတ္တပဒေ နယော။
သမ္ပယုတ္တေနသင်္ဂဟိတာသင်္ဂဟိတပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ
သမ္ပယုတ္တေနသင်္ဂဟိတာသင်္ဂဟိတပဒေ ပန သမ္ပယုတ္တေနသမ္ပယုတ္တပဒေ နိဒ္ဒိဋ္ဌာနိ ဝေဒနာက္ခန္ဓာဒိပဒါနေဝ နိဒ္ဒိသီယန္တိ။ ဣဒံ ဟေတ္ထ လက္ခဏံ – ယေ ဓမ္မာ ပဌမံ ဥဒ္ဓဋပဒေန သမ္ပယုတ္တာ၊ တေသံ ခန္ဓာဒီဟိ သင်္ဂဟော၊ အသင်္ဂဟော စ ဝုစ္စတိ။
တတြာယံ ¶ နယော – ဝေဒနာက္ခန္ဓေန ယေ ဓမ္မာ သမ္ပယုတ္တာ၊ တေ ဓမ္မာ တီဟိ ခန္ဓေဟိ ဒွီဟိ အာယတနေဟိ အဋ္ဌဟိ ဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတာ၊ သေသေဟိ အသင်္ဂဟိတာ။ ဝိညာဏက္ခန္ဓေန ယေ ဓမ္မာ သမ္ပယုတ္တာ၊ တေ ဓမ္မာ တီဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ သင်္ဂဟိတာ၊ သေသေဟိ အသင်္ဂဟိတာတိ။
တတ္ထ တီဟီတိ သညာက္ခန္ဓာဒီဟိ တီဟိ။ တေဟိ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ။ ဒွီဟီတိ ဓမ္မာယတနမနာယတနေဟိ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ အယံ သမ္ပယုတ္တေနသင်္ဂဟိတာသင်္ဂဟိတပဒေ နယော။
အသင်္ဂဟိတေနသမ္ပယုတ္တဝိပ္ပယုတ္တပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ
အသင်္ဂဟိတေနသမ္ပယုတ္တဝိပ္ပယုတ္တပဒေ ပန ယာနိ ပဒါနိ သုခုမရူပံ အဝိညာဏံ၊ အရူပံ သဝိညာဏံ ဝါ၊ ကေဝလံ အရူပံ ဝါ ထူလရူပဿပိ ကေဝလံ ဝါ၊ သုခုမရူပံ ဒီပေန္တိ၊ တေသမေဝ နိဒ္ဒေသော ¶ ။ ဣဒံ ဟေတ္ထ လက္ခဏံ – ယေ ဓမ္မာ ပဌမံ ဥဒ္ဓဋဓမ္မေဟိ ခန္ဓာဒီဟိ တီဟိပိ အသင်္ဂဟိတာ၊ တေသံ ခန္ဓာဒီဟိ သမ္ပယောဂေါ၊ ဝိပ္ပယောဂေါ စ ဝုစ္စတိ။
တတြာယံ နယော – ရူပက္ခန္ဓေန ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓာဒီဟိ အသင်္ဂဟိတာ၊ တေ ဓမ္မာ တီဟိ ခန္ဓေဟိ သမ္ပယုတ္တာ၊ ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ ကေဟိစိ သမ္ပယုတ္တာ၊ ဧကေန ခန္ဓေန ဒသဟိ အာယတနဓာတူဟိ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ ကေဟိစိ ဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဧဝံ ဓမ္မာယတနဣတ္ထိန္ဒြိယာဒီသုပိ ယောဇနာ။
အရူပဘဝေန ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓာဒီဟိ အသင်္ဂဟိတာ၊ တေ သမ္ပယုတ္တာတိ နတ္ထိ။ တေ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန သတ္တဟိ ဓာတူဟိ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ ကေဟိစိ ဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဧဝံ ဣဒ္ဓိပါဒကုသလာဒိပဒေသုပိ ယောဇနာ။
တတ္ထ ရူပက္ခန္ဓေန ဝိညာဏဿေဝ တီဟိပိ အသင်္ဂဟိတတ္တာ တဿ တီဟိ ဝေဒနာဒီဟိ သမ္ပယောဂေါ၊ ဣတရေဟိ စ ဝိပ္ပယောဂေါ ဉာတဗ္ဗော။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ အယံ အသင်္ဂဟိတေနသမ္ပယုတ္တဝိပ္ပယုတ္တပဒေ နယော။
ဝိပ္ပယုတ္တေနသင်္ဂဟိတာသင်္ဂဟိတပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ
ဝိပ္ပယုတ္တေနသင်္ဂဟိတာသင်္ဂဟိတပဒေ ¶ ပန ယာနိ ပဒါနိ ကေဝလာနံ သာရမ္မဏာနံ၊ အနာရမ္မဏာနံ ဝါ ဓမ္မာနံ ပကာသကာနိ စ သဘာဝဇာတိဘူမိကာလသန္တာနဝသေန ဘိန္နတာယ ကေဟိစိ အရူပက္ခန္ဓေဟိ ဝိပ္ပယုတ္တာနံ အနာရမ္မဏဓမ္မမိဿာရူပက္ခန္ဓာနံ ပကာသကာနိ ဒုက္ခသစ္စအဗျာကတပရိတ္တအတီတအဇ္ဈတ္တာဒိပဒါနိ၊ တေသမေဝ နိဒ္ဒေသော ဣတရေသံ ဓမ္မာယတနဇီဝိတိန္ဒြိယနာမရူပသဠာယတနဇာတိဇရာမရဏအဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါအနိဒဿနအပ္ပဋိဃနဟေတုအာဒီနံ တေသံ ကေနစိ ဝိပ္ပယောဂါသမ္ဘဝါ။ ဣဒံ ဟေတ္ထ လက္ခဏံ – ယေ ဓမ္မာ ပဌမံ ဥဒ္ဓဋပဒေန ¶ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ တေသံ ခန္ဓာဒီဟိ သင်္ဂဟော၊ အသင်္ဂဟော စ ဝုစ္စတိ။
တတြာယံ နယော – ရူပက္ခန္ဓေန ယေ ဓမ္မာ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ တေ ဓမ္မာ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဒွီဟာယတနေဟိ အဋ္ဌဟိ ဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတာ၊ ဧကေန ခန္ဓေန ဒသဟိ အာယတနဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာ။ ဒုက္ခသစ္စေန ယေ ဓမ္မာ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ တေ ဓမ္မာ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဒွီဟာယတနေဟိ ဒွီဟိ ဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတာ။ တတ္ထ ဒုက္ခသစ္စေန ဝိပ္ပယုတ္တာ နာမ လောကုတ္တရစိတ္တစေတသိကာနိ၊ တေ စ ဓမ္မာ ဝေဒနာက္ခန္ဓာဒိစတုက္ခန္ဓေဟိ မနောဝိညာဏဓမ္မဓာတုဝသေန ဒွီဟိ ဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတာတိ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ အယံ ဝိပ္ပယုတ္တေနသင်္ဂဟိတာသင်္ဂဟိတပဒေ နယော။ အယမေတ္ထ သင်္ခေပတော ဝိဘင်္ဂနယေန သဒ္ဓိံ အတ္ထနိစ္ဆယော၊ ဝိတ္ထာရော ပန ဓာတုကထာပါဠိအဋ္ဌကထာသု (ဓာတု။ ၁၂၊ ဓာတု။ အဋ္ဌ။ ၁-၂) ဂဟေတဗ္ဗောတိ။
မောဟဝိစ္ဆေဒနိယာ အဘိဓမ္မမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာယ
ဓာတုကထာမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။