📜

၁၁။ သမာဓိနိဒ္ဒေသော

အာဟာရေပဋိက္ကူလဘာဝနာ

၂၉၄။ ဣဒါနိ အာရုပ္ပာနန္တရံ ဧကာ သညာတိ ဧဝံ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာယ အာဟာရေ ပဋိက္ကူလသညာယ ဘာဝနာနိဒ္ဒေသော အနုပ္ပတ္တော။ တတ္ထ အာဟရတီတိ အာဟာရော။ သော စတုဗ္ဗိဓော ကဗဠီကာရာဟာရော၊ ဖဿာဟာရော၊ မနောသဉ္စေတနာဟာရော၊ ဝိညာဏာဟာရောတိ။

ကော ပနေတ္ထ ကိမာဟရတီတိ? ကဗဠီကာရာဟာရော ဩဇဋ္ဌမကံ ရူပံ အာဟရတိ။ ဖဿာဟာရော တိဿော ဝေဒနာ အာဟရတိ။ မနောသဉ္စေတနာဟာရော တီသု ဘဝေသု ပဋိသန္ဓိံ အာဟရတိ။ ဝိညာဏာဟာရော ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ နာမရူပံ အာဟရတိ။

တေသု ကဗဠီကာရာဟာရေ နိကန္တိဘယံ။ ဖဿာဟာရေ ဥပဂမနဘယံ။ မနောသဉ္စေတနာဟာရေ ဥပပတ္တိဘယံ။ ဝိညာဏာဟာရေ ပဋိသန္ဓိဘယံ။ ဧဝံ သပ္ပဋိဘယေသု စ တေသု ကဗဠီကာရာဟာရော ပုတ္တမံသူပမေန (သံ။ နိ။ ၂။၆၃) ဒီပေတဗ္ဗော။ ဖဿာဟာရော နိစ္စမ္မဂါဝူပမေန (သံ။ နိ။ ၂။၆၃)။ မနောသဉ္စေတနာဟာရော အင်္ဂါရကာသူပမေန (သံ။ နိ။ ၂။၆၃)။ ဝိညာဏာဟာရော သတ္တိသတူပမေနာတိ (သံ။ နိ။ ၂။၆၃)။ ဣမေသု ပန စတူသု အာဟာရေသု အသိတပီတခါယိတသာယိတပ္ပဘေဒေါ ကဗဠီကာရော အာဟာရောဝ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အာဟာရောတိ အဓိပ္ပေတော။ တသ္မိံ အာဟာရေ ပဋိက္ကူလာကာရဂ္ဂဟဏဝသေန ဥပ္ပန္နာ သညာ အာဟာရေ ပဋိက္ကူလသညာ။

တံ အာဟာရေ ပဋိက္ကူလသညံ ဘာဝေတုကာမေန ကမ္မဋ္ဌာနံ ဥဂ္ဂဟေတွာ ဥဂ္ဂဟတော ဧကပဒမ္ပိ အဝိရဇ္ဈန္တေန ရဟောဂတေန ပဋိသလ္လီနေန အသိတပီတခါယိတသာယိတပ္ပဘေဒေ ကဗဠီကာရာဟာရေ ဒသဟာကာရေဟိ ပဋိက္ကူလတာ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗာ။ သေယျထိဒံ၊ ဂမနတော၊ ပရိယေသနတော၊ ပရိဘောဂတော၊ အာသယတော၊ နိဓာနတော၊ အပရိပက္ကတော၊ ပရိပက္ကတော၊ ဖလတော၊ နိဿန္ဒတော၊ သမ္မက္ခနတောတိ။

၂၉၅။ တတ္ထ ဂမနတောတိ ဧဝံ မဟာနုဘာဝေ နာမ သာသနေ ပဗ္ဗဇိတေန သကလရတ္တိံ ဗုဒ္ဓဝစနသဇ္ဈာယံ ဝါ သမဏဓမ္မံ ဝါ ကတွာ ကာလဿေဝ ဝုဋ္ဌာယ စေတိယင်္ဂဏဗောဓိယင်္ဂဏဝတ္တံ ကတွာ ပါနီယံ ပရိဘောဇနီယံ ဥပဋ္ဌပေတွာ ပရိဝေဏံ သမ္မဇ္ဇိတွာ သရီရံ ပဋိဇဂ္ဂိတွာ အာသနမာရူယှ ဝီသတိံသ ဝါရေ ကမ္မဋ္ဌာနံ မနသိကရိတွာ ဥဋ္ဌာယ ပတ္တစီဝရံ ဂဟေတွာ နိဇနသမ္ဗာဓာနိ ပဝိဝေကသုခါနိ ဆာယူဒကသမ္ပန္နာနိ သုစီနိ သီတလာနိ ရမဏီယဘူမိဘာဂါနိ တပေါဝနာနိ ပဟာယ အရိယံ ဝိဝေကရတိံ အနပေက္ခိတွာ သုသာနာဘိမုခေန သိင်္ဂါလေန ဝိယ အာဟာရတ္ထာယ ဂါမာဘိမုခေန ဂန္တဗ္ဗံ။

ဧဝံ ဂစ္ဆတာ စ မဉ္စမှာ ဝါ ပီဌမှာ ဝါ ဩတရဏတော ပဋ္ဌာယ ပါဒရဇဃရဂေါလိကဝစ္စာဒိသမ္ပရိကိဏ္ဏံ ပစ္စတ္ထရဏံ အက္ကမိတဗ္ဗံ ဟောတိ။ တတော အပ္ပေကဒါ မူသိကဇတုကဝစ္စာဒီဟိ ဥပဟတတ္တာ အန္တောဂဗ္ဘတော ပဋိက္ကူလတရံ ပမုခံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ ဟောတိ။ တတော ဥလူကပါရာဝတာဒိဝစ္စသမ္မက္ခိတတ္တာ ဥပရိမတလတော ပဋိက္ကူလတရံ ဟေဋ္ဌိမတလံ။ တတော ကဒါစိ ကဒါစိ ဝါတေရိတေဟိ ပုရာဏတိဏပဏ္ဏေဟိ ဂိလာနသာမဏေရာနံ မုတ္တကရီသခေဠသိင်္ဃာဏိကာဟိ ဝဿကာလေ ဥဒကစိက္ခလ္လာဒီဟိ စ သံကိလိဋ္ဌတ္တာ ဟေဋ္ဌိမတလတော ပဋိက္ကူလတရံ ပရိဝေဏံ။ ပရိဝေဏတော ပဋိက္ကူလတရာ ဝိဟာရရစ္ဆာ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ ဟောတိ။

အနုပုဗ္ဗေန ပန ဗောဓိဉ္စ စေတိယဉ္စ ဝန္ဒိတွာ ဝိတက္ကမာဠကေ ဌိတေန မုတ္တရာသိသဒိသံ စေတိယံ မောရပိဉ္ဆကလာပမနောဟရံ ဗောဓိံ ဒေဝဝိမာနသမ္ပတ္တိသဿိရီကံ သေနာသနဉ္စ အနပလောကေတွာ ဧဝရူပံ နာမ ရမဏီယံ ပဒေသံ ပိဋ္ဌိတော ကတွာ အာဟာရဟေတု ဂန္တဗ္ဗံ ဘဝိဿတီတိ ပက္ကမိတွာ ဂါမမဂ္ဂံ ပဋိပန္နေန ခါဏုကဏ္ဋကမဂ္ဂေါပိ ဥဒကဝေဂဘိန္နဝိသမမဂ္ဂေါပိ ဒဋ္ဌဗ္ဗော ဟောတိ။

တတော ဂဏ္ဍံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တေန ဝိယ နိဝါသနံ နိဝါသေတွာ ဝဏစောဠကံ ဗန္ဓန္တေန ဝိယ ကာယဗန္ဓနံ ဗန္ဓိတွာ အဋ္ဌိသင်္ဃာတံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တေန ဝိယ စီဝရံ ပါရုပိတွာ ဘေသဇ္ဇကပါလံ နီဟရန္တေန ဝိယ ပတ္တံ နီဟရိတွာ ဂါမဒွါရသမီပံ ပါပုဏန္တေန ဟတ္ထိကုဏပအဿကုဏပဂေါကုဏပမဟိံသကုဏပမနုဿကုဏပအဟိကုဏပကုက္ကုရကုဏပါနိပိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာနိ ဘဝန္တိ။ န ကေဝလဉ္စ ဒဋ္ဌဗ္ဗာနိ၊ ဂန္ဓောပိ နေသံ ဃာနံ ပဋိဟနမာနော အဓိဝါသေတဗ္ဗော ဟောတိ။ တတော ဂါမဒွါရေ ဌတွာ စဏ္ဍဟတ္ထိအဿာဒိပရိဿယပရိဝဇ္ဇနတ္ထံ ဂါမရစ္ဆာ ဩလောကေတဗ္ဗာ ဟောန္တိ။

ဣစ္စေတံ ပစ္စတ္ထရဏာဒိအနေကကုဏပပရိယောသာနံ ပဋိက္ကူလံ အာဟာရဟေတု အက္ကမိတဗ္ဗဉ္စ ဒဋ္ဌဗ္ဗဉ္စ ဃာယိတဗ္ဗဉ္စ ဟောတိ။ အဟော ဝတ ဘော ပဋိက္ကူလော အာဟာရောတိ ဧဝံ ဂမနတော ပဋိက္ကူလတာ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗာ။

၂၉၆။ ကထံ ပရိယေသနတော? ဧဝံ ဂမနပဋိက္ကူလံ အဓိဝါသေတွာပိ ဂါမံ ပဝိဋ္ဌေန သင်္ဃာဋိပါရုတေန ကပဏမနုဿေန ဝိယ ကပါလဟတ္ထေန ဃရပဋိပါဋိယာ ဂါမဝီထီသု စရိတဗ္ဗံ ဟောတိ။ ယတ္ထ ဝဿကာလေ အက္ကန္တအက္ကန္တဋ္ဌာနေ ယာဝ ပိဏ္ဍိကမံသာပိ ဥဒကစိက္ခလ္လေ ပါဒါ ပဝိသန္တိ၊ ဧကေန ဟတ္ထေန ပတ္တံ ဂဟေတဗ္ဗံ ဟောတိ၊ ဧကေန စီဝရံ ဥက္ခိပိတဗ္ဗံ။ ဂိမှကာလေ ဝါတဝေဂေန သမုဋ္ဌိတေဟိ ပံသုတိဏရဇေဟိ ဩကိဏ္ဏသရီရေန စရိတဗ္ဗံ။ တံ တံ ဂေဟဒွါရံ ပတွာ မစ္ဆဓောဝနမံသဓောဝနတဏ္ဍုလဓောဝနခေဠသိင်္ဃာဏိကသုနခသူကရဝစ္စာဒီဟိ သမ္မိဿာနိ ကိမိကုလာကုလာနိ နီလမက္ခိကပရိကိဏ္ဏာနိ ဩဠိဂလ္လာနိ စေဝ စန္ဒနိကဋ္ဌာနာနိ စ ဒဋ္ဌဗ္ဗာနိ ဟောန္တိ အက္ကမိတဗ္ဗာနိပိ။ ယတော တာ မက္ခိကာ ဥဋ္ဌဟိတွာ သင်္ဃာဋိယမ္ပိ ပတ္တေပိ သီသေပိ နိလီယန္တိ။

ဃရံ ပဝိဋ္ဌဿာပိ ကေစိ ဒေန္တိ၊ ကေစိ န ဒေန္တိ။ ဒဒမာနာပိ ဧကစ္စေ ဟိယျော ပက္ကဘတ္တမ္ပိ ပုရာဏခဇ္ဇကမ္ပိ ပူတိကုမ္မာသပူပါဒီနိပိ ဒဒန္တိ။ အဒဒမာနာပိ ကေစိဒေဝ ‘‘အတိစ္ဆထ၊ ဘန္တေ’’တိ ဝဒန္တိ၊ ကေစိ ပန အပဿမာနာ ဝိယ တုဏှီ ဟောန္တိ၊ ကေစိ အညေန မုခံ ကရောန္တိ၊ ကေစိ ‘‘ဂစ္ဆ၊ ရေ မုဏ္ဍကာ’’တိအာဒီဟိ ဖရုသဝါစာဟိ သမုဒါစရန္တိ။ ဧဝံ ကပဏမနုဿေန ဝိယ ဂါမေ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ နိက္ခမိတဗ္ဗန္တိ။

ဣစ္စေတံ ဂါမပ္ပဝေသနတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ နိက္ခမနာ ဥဒကစိက္ခလ္လာဒိပဋိက္ကူလံ အာဟာရဟေတု အက္ကမိတဗ္ဗဉ္စေဝ ဒဋ္ဌဗ္ဗဉ္စ အဓိဝါသေတဗ္ဗဉ္စ ဟောတိ။ အဟော ဝတ ဘော ပဋိက္ကူလော အာဟာရောတိ ဧဝံ ပရိယေသနတော ပဋိက္ကူလတာ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗာ။

၂၉၇။ ကထံ ပရိဘောဂတော? ဧဝံ ပရိယိဋ္ဌာဟာရေန ပန ဗဟိဂါမေ ဖာသုကဋ္ဌာနေ သုခနိသိန္နေန ယာဝ တတ္ထ ဟတ္ထံ န ဩတာရေတိ၊ တာဝ တထာရူပံ ဂရုဋ္ဌာနိယံ ဘိက္ခုံ ဝါ လဇ္ဇိမနုဿံ ဝါ ဒိသွာ နိမန္တေတုမ္ပိ သက္ကာ ဟောတိ။ ဘုဉ္ဇိတုကာမတာယ ပနေတ္ထ ဟတ္ထေ ဩတာရိတမတ္တေ ‘‘ဂဏှထာ’’တိ ဝဒန္တေန လဇ္ဇိတဗ္ဗံ ဟောတိ။ ဟတ္ထံ ပန ဩတာရေတွာ မဒ္ဒန္တဿ ပဉ္စင်္ဂုလိအနုသာရေန သေဒေါ ပဂ္ဃရမာနော သုက္ခထဒ္ဓဘတ္တမ္ပိ တေမေန္တော မုဒုံ ကရောတိ။

အထ တသ္မိံ ပရိမဒ္ဒနမတ္တေနာပိ သမ္ဘိန္နသောဘေ အာလောပံ ကတွာ မုခေ ဌပိတေ ဟေဋ္ဌိမဒန္တာ ဥဒုက္ခလကိစ္စံ သာဓေန္တိ၊ ဥပရိမာ မုသလကိစ္စံ၊ ဇိဝှာ ဟတ္ထကိစ္စံ။ တံ တတ္ထ သုဝါနဒေါဏိယံ သုဝါနပိဏ္ဍမိဝ ဒန္တမုသလေဟိ ကောဋ္ဋေတွာ ဇိဝှာယ သမ္ပရိဝတ္တိယမာနံ ဇိဝှာဂ္ဂေ တနုပသန္နခေဠော မက္ခေတိ၊ ဝေမဇ္ဈတော ပဋ္ဌာယ ဗဟလခေဠော မက္ခေတိ၊ ဒန္တကဋ္ဌေန အသမ္ပတ္တဋ္ဌာနေ ဒန္တဂူထကော မက္ခေတိ။ သော ဧဝံ ဝိစုဏ္ဏိတမက္ခိတော တင်္ခဏညေဝ အန္တရဟိတဝဏ္ဏဂန္ဓသင်္ခါရဝိသေသော သုဝါနဒေါဏိယံ ဌိတသုဝါနဝမထု ဝိယ ပရမဇေဂုစ္ဆဘာဝံ ဥပဂစ္ဆတိ။ ဧဝရူပေါပိ သမာနော စက္ခုဿ အာပါထံ အတီတတ္တာ အဇ္ဈောဟရိတဗ္ဗော ဟောတီတိ ဧဝံ ပရိဘောဂတော ပဋိက္ကူလတာ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗာ။

၂၉၈။ ကထံ အာသယတော? ဧဝံ ပရိဘောဂံ ဥပဂတော စ ပနေသ အန္တော ပဝိသမာနော ယသ္မာ ဗုဒ္ဓပစ္စေကဗုဒ္ဓါနမ္ပိ ရညောပိ စက္ကဝတ္တိဿ ပိတ္တသေမှပုဗ္ဗလောဟိတာသယေသု စတူသု အညတရော အာသယော ဟောတိယေဝ။ မန္ဒပုညာနံ ပန စတ္တာရော အာသယာ ဟောန္တိ။ တသ္မာ ယဿ ပိတ္တာသယော အဓိကော ဟောတိ၊ တဿ ဗဟလမဓုကတေလမက္ခိတော ဝိယ ပရမဇေဂုစ္ဆော ဟောတိ။ ယဿ သေမှာသယော အဓိကော ဟောတိ၊ တဿ နာဂဗလပဏ္ဏရသမက္ခိတော ဝိယ။ ယဿ ပုဗ္ဗာသယော အဓိကော ဟောတိ၊ တဿ ပူတိတက္ကမက္ခိတော ဝိယ။ ယဿ လောဟိတာသယော အဓိကော ဟောတိ၊ တဿ ရဇနမက္ခိတော ဝိယ ပရမဇေဂုစ္ဆော ဟောတီတိ ဧဝံ အာသယတော ပဋိက္ကူလတာ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗာ။

၂၉၉။ ကထံ နိဓာနတော? သော ဣမေသု စတူသု အာသယေသု အညတရေန အာသယေန မက္ခိတော အန္တောဥဒရံ ပဝိသိတွာ နေဝ သုဝဏ္ဏဘာဇနေ န မဏိရဇတာဒိဘာဇနေသု နိဓာနံ ဂစ္ဆတိ။ သစေ ပန ဒသဝဿိကေန အဇ္ဈောဟရိယတိ ဒသ ဝဿာနိ အဓောတဝစ္စကူပသဒိသေ ဩကာသေ ပတိဋ္ဌဟတိ။ သစေ ဝီသ၊ တိံသ၊ စတ္တာလီသ၊ ပညာသ၊ သဋ္ဌိ၊ သတ္တတိ၊ အသီတိ၊ နဝုတိဝဿိကေန၊ သစေ ဝဿသတိကေန အဇ္ဈောဟရိယတိ။ ဝဿသတံ အဓောတဝစ္စကူပသဒိသေ ဩကာသေ ပတိဋ္ဌဟတီတိ ဧဝံ နိဓာနတော ပဋိက္ကူလတာ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗာ။

၃၀၀။ ကထံ အပရိပက္ကတော? သော ပနာယမာဟာရော ဧဝရူပေ ဩကာသေ နိဓာနမုပဂတော ယာဝ အပရိပက္ကော ဟောတိ၊ တာဝ တသ္မိညေဝ ယထာဝုတ္တပ္ပကာရေ ပရမန္ဓကာရတိမိသေ နာနာကုဏပဂန္ဓဝါသိတပဝနဝိစရိတေ အတိဒုဂ္ဂန္ဓဇေဂုစ္ဆေ ပဒေသေ ယထာ နာမ နိဒါဃေ အကာလမေဃေန အဘိဝုဋ္ဌမှိ စဏ္ဍာလဂါမဒွါရအာဝါဋေ ပတိတာနိ တိဏပဏ္ဏကိလဉ္ဇခဏ္ဍအဟိကုက္ကုရမနုဿကုဏပါဒီနိ သူရိယာတပေန သန္တတ္တာနိ ဖေဏပုပ္ဖုဠကာစိတာနိ တိဋ္ဌန္တိ၊ ဧဝမေဝ တံဒိဝသမ္ပိ ဟိယျောပိ တတော ပုရိမေ ဒိဝသေပိ အဇ္ဈောဟတော သဗ္ဗော ဧကတော ဟုတွာ သေမှပဋလပရိယောနဒ္ဓါ ကာယဂ္ဂိသန္တာပကုထိတကုထနသဉ္ဇာတဖေဏပုပ္ဖုဠကာစိတော ပရမဇေဂုစ္ဆဘာဝံ ဥပဂန္တွာ တိဋ္ဌတီတိ ဧဝံ အပရိပက္ကတော ပဋိက္ကူလတာ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗာ။

၃၀၁။ ကထံ ပရိပက္ကတော? သော တတ္တကာယဂ္ဂိနာ ပရိပက္ကော သမာနော န သုဝဏ္ဏရဇတာဒိဓာတုယော ဝိယ သုဝဏ္ဏရဇတာဒိဘာဝံ ဥပဂစ္ဆတိ။ ဖေဏပုပ္ဖုဠကေ ပန မုဉ္စန္တော သဏှကရဏိယံ ပိသိတွာ နာဠိကေ ပက္ခိတ္တပဏ္ဍုမတ္တိကာ ဝိယ ကရီသဘာဝံ ဥပဂန္တွာ ပက္ကာသယံ၊ မုတ္တဘာဝံ ဥပဂန္တွာ မုတ္တဝတ္ထိဉ္စ ပူရေတီတိ ဧဝံ ပရိပက္ကတော ပဋိက္ကူလတာ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗာ။

၃၀၂။ ကထံ ဖလတော? သမ္မာ ပရိပစ္စမာနော စ ပနာယံ ကေသလောမနခဒန္တာဒီနိ နာနာကုဏပါနိ နိပ္ဖာဒေတိ အသမ္မာပရိပစ္စမာနော ဒဒ္ဒုကဏ္ဍုကစ္ဆုကုဋ္ဌကိလာသသောသကာသာတိသာရပ္ပဘုတီနိ ရောဂသတာနိ၊ ဣဒမဿ ဖလန္တိ ဧဝံ ဖလတော ပဋိက္ကူလတာ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗာ။

၃၀၃။ ကထံ နိဿန္ဒတော? အဇ္ဈောဟရိယမာနော စေသ ဧကေန ဒွါရေန ပဝိသိတွာ နိဿန္ဒမာနော အက္ခိမှာ အက္ခိဂူထကော ကဏ္ဏမှာ ကဏ္ဏဂူထကောတိအာဒိနာ ပကာရေန အနေကေဟိ ဒွါရေဟိ နိဿန္ဒတိ။ အဇ္ဈောဟရဏသမယေ စေသ မဟာပရိဝါရေနာပိ အဇ္ဈောဟရိယတိ။ နိဿန္ဒနသမယေ ပန ဥစ္စာရပဿာဝါဒိဘာဝံ ဥပဂတော ဧကကေနေဝ နီဟရိယတိ။ ပဌမဒိဝသေ စ နံ ပရိဘုဉ္ဇန္တော ဟဋ္ဌပဟဋ္ဌောပိ ဟောတိ ဥဒဂ္ဂုဒဂ္ဂေါ ပီတိသောမနဿဇာတော။ ဒုတိယဒိဝသေ နိဿန္ဒေန္တော ပိဟိတနာသိကော ဟောတိ ဝိကုဏိတမုခေါ ဇေဂုစ္ဆီ မင်္ကုဘူတော။ ပဌမဒိဝသေ စ နံ ရတ္တော ဂိဒ္ဓါ ဂဓိတော မုစ္ဆိတောပိ အဇ္ဈောဟရိတွာ ဒုတိယဒိဝသေ ဧကရတ္တိဝါသေန ဝိရတ္တော အဋ္ဋီယမာနော ဟရာယမာနော ဇိဂုစ္ဆမာနော နီဟရတိ။ တေနာဟု ပေါရာဏာ –

‘‘အန္နံ ပါနံ ခါဒနီယံ၊ ဘောဇနဉ္စ မဟာရဟံ၊

ဧကဒွါရေန ပဝိသိတွာ၊ နဝဒွါရေဟိ သန္ဒတိ။

‘‘အန္နံ ပါနံ ခါဒနီယံ၊ ဘောဇနဉ္စ မဟာရဟံ၊

ဘုဉ္ဇတိ သပရိဝါရော၊ နိက္ခာမေန္တော နိလီယတိ။

‘‘အန္နံ ပါနံ ခါဒနီယံ၊ ဘောဇနဉ္စ မဟာရဟံ၊

ဘုဉ္ဇတိ အဘိနန္ဒန္တော၊ နိက္ခာမေန္တော ဇိဂုစ္ဆတိ။

‘‘အန္နံ ပါနံ ခါဒနီယံ၊ ဘောဇနဉ္စ မဟာရဟံ၊

ဧကရတ္တိပရိဝါသာ၊ သဗ္ဗံ ဘဝတိ ပူတိက’’န္တိ။

ဧဝံ နိဿန္ဒတော ပဋိက္ကူလတာ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗာ။

၃၀၄။ ကထံ သမ္မက္ခနတော? ပရိဘောဂကာလေပိ စေသ ဟတ္ထဩဋ္ဌဇိဝှာတာလူနိ သမ္မက္ခေတိ။ တာနိ တေန သမ္မက္ခိတတ္တာ ပဋိက္ကူလာနိ ဟောန္တိ၊ ယာနိ ဓောတာနိပိ ဂန္ဓဟရဏတ္ထံ ပုနပ္ပုနံ ဓောဝိတဗ္ဗာနိ ဟောန္တိ။ ပရိဘုတ္တော သမာနော ယထာ နာမ ဩဒနေ ပစ္စမာနေ ထုသကဏကုဏ္ဍကာဒီနိ ဥတ္တရိတွာ ဥက္ခလိမုခဝဋ္ဋိပိဓာနိယော မက္ခန္တိ၊ ဧဝမေဝ သကလသရီရာနုဂတေန ကာယဂ္ဂိနာ ဖေဏုဒ္ဒေဟကံ ပစ္စိတွာ ဥတ္တရမာနော ဒန္တေ ဒန္တမလဘာဝေန သမ္မက္ခေတိ။ ဇိဝှာတာလုပ္ပဘုတီနိ ခေဠသေမှာဒိဘာဝေန၊ အက္ခိကဏ္ဏနာသအဓောမဂ္ဂါဒိကေ အက္ခိဂူထကကဏ္ဏဂူထကသိင်္ဃာဏိကာမုတ္တကရီသာဒိဘာဝေန သမ္မက္ခေတိ။ ယေန သမ္မက္ခိတာနိ ဣမာနိ ဒွါရာနိ ဒိဝသေ ဒိဝသေ ဓောဝိယမာနာနိပိ နေဝ သုစီနိ၊ န မနောရမာနိ ဟောန္တိ။ ယေသု ဧကစ္စံ ဓောဝိတွာ ဟတ္ထော ပုန ဥဒကေန ဓောဝိတဗ္ဗော ဟောတိ။ ဧကစ္စံ ဓောဝိတွာ ဒွတ္တိက္ခတ္တုံ ဂေါမယေနပိ မတ္တိကာယပိ ဂန္ဓစုဏ္ဏေနပိ ဓောဝတော ပါဋိကုလျတာ ဝိဂစ္ဆတီတိ ဧဝံ သမ္မက္ခနတော ပဋိက္ကူလတာ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗာ။

၃၀၅။ တဿေဝံ ဒသဟာကာရေဟိ ပဋိက္ကူလတံ ပစ္စဝေက္ခတော တက္ကာဟတံ ဝိတက္ကာဟတံ ကရောန္တဿ ပဋိက္ကူလာကာရဝသေန ကဗဠီကာရာဟာရော ပါကဋော ဟောတိ။ သော တံ နိမိတ္တံ ပုနပ္ပုနံ အာသေဝတိ ဘာဝေတိ ဗဟုလီကရောတိ။ တဿေဝံ ကရောတော နီဝရဏာနိ ဝိက္ခမ္ဘန္တိ။ ကဗဠီကာရာဟာရဿ သဘာဝဓမ္မတာယ ဂမ္ဘီရတ္တာ အပ္ပနံ အပ္ပတ္တေန ဥပစာရသမာဓိနာ စိတ္တံ သမာဓိယတိ။ ပဋိက္ကူလာကာရဂ္ဂဟဏဝသေန ပနေတ္ထ သညာ ပါကဋာ ဟောတိ။ တသ္မာ ဣမံ ကမ္မဋ္ဌာနံ အာဟာရေ ပဋိက္ကူလသညာ ဣစ္စေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။

ဣမဉ္စ ပန အာဟာရေ ပဋိက္ကူလသညံ အနုယုတ္တဿ ဘိက္ခုနော ရသတဏှာယ စိတ္တံ ပတိလီယတိ ပတိကုဋတိ ပတိဝဋ္ဋတိ။ သော ကန္တာရနိတ္ထရဏတ္ထိကော ဝိယ ပုတ္တမံသံ ဝိဂတမဒေါ အာဟာရံ အာဟာရေတိ ယာဝဒေဝ ဒုက္ခဿ နိတ္ထရဏတ္ထာယ။ အထဿ အပ္ပကသိရေနေဝ ကဗဠီကာရာဟာရပရိညာမုခေန ပဉ္စကာမဂုဏိကော ရာဂေါ ပရိညံ ဂစ္ဆတိ။ သော ပဉ္စကာမဂုဏပရိညာမုခေန ရူပက္ခန္ဓံ ပရိဇာနာတိ။ အပရိပက္ကာဒိပဋိက္ကူလဘာဝဝသေန စဿ ကာယဂတာသတိဘာဝနာပိ ပါရိပူရိံ ဂစ္ဆတိ၊ အသုဘသညာယ အနုလောမပဋိပဒံ ပဋိပန္နော ဟောတိ။ ဣမံ ပန ပဋိပတ္တိံ နိဿာယ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ အမတပရိယောသာနတံ အနဘိသမ္ဘုဏန္တော သုဂတိပရာယနော ဟောတီတိ။

အယံ အာဟာရေ ပဋိက္ကူလသညာဘာဝနာယ ဝိတ္ထာရကထာ။

စတုဓာတုဝဝတ္ထာနဘာဝနာ

၃၀၆။ ဣဒါနိ အာဟာရေ ပဋိက္ကူလသညာနန္တရံ ဧကံ ဝဝတ္ထာနန္တိ ဧဝံ ဥဒ္ဒိဋ္ဌဿ စတုဓာတုဝဝတ္ထာနဿ ဘာဝနာနိဒ္ဒေသော အနုပ္ပတ္တော။ တတ္ထ ဝဝတ္ထာနန္တိ သဘာဝူပလက္ခဏဝသေန သန္နိဋ္ဌာနံ၊ စတုန္နံ ဓာတူနံ ဝဝတ္ထာနံ စတုဓာတုဝဝတ္ထာနံ။ ဓာတုမနသိကာရော၊ ဓာတုကမ္မဋ္ဌာနံ၊ စတုဓာတုဝဝတ္ထာနန္တိ အတ္ထတော ဧကံ။ တယိဒံ ဒွိဓာ အာဂတံ သင်္ခေပတော စ ဝိတ္ထာရတော စ။ သင်္ခေပတော မဟာသတိပဋ္ဌာနေ အာဂတံ။ ဝိတ္ထာရတော မဟာဟတ္ထိပဒူပမေ ရာဟုလောဝါဒေ ဓာတုဝိဘင်္ဂေ စ။ တဉှိ –

‘‘သေယျထာပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒက္ခော ဂေါဃာတကော ဝါ ဂေါဃာတကန္တေဝါသီ ဝါ ဂါဝိံ ဝဓိတွာ စတုမဟာပထေ ဗိလသော ဝိဘဇိတွာ နိသိန္နော အဿ၊ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဣမမေဝ ကာယံ ယထာဌိတံ ယထာပဏိဟိတံ ဓာတုသော ပစ္စဝေက္ခတိ၊ အတ္ထိ ဣမသ္မိံ ကာယေ ပထဝီဓာတု အာပေါဓာတု တေဇောဓာတု ဝါယောဓာတူ’’တိ –

ဧဝံ တိက္ခပညဿ ဓာတုကမ္မဋ္ဌာနိကဿ ဝသေန မဟာသတိပဋ္ဌာနေ (ဒီ။ နိ။ ၂။၃၇၈) သင်္ခေပတော အာဂတံ။

တဿတ္ထော – ယထာ ဆေကော ဂေါဃာတကော ဝါ တဿေဝ ဝါ ဘတ္တဝေတနဘတော အန္တေဝါသိကော ဂါဝိံ ဝဓိတွာ ဝိနိဝိဇ္ဈိတွာ စတဿော ဒိသာ ဂတာနံ မဟာပထာနံ ဝေမဇ္ဈဋ္ဌာနသင်္ခါတေ စတုမဟာပထေ ကောဋ္ဌာသံ ကတွာ နိသိန္နော အဿ၊ ဧဝမေဝ ဘိက္ခု စတုန္နံ ဣရိယာပထာနံ ယေန ကေနစိ အာကာရေန ဌိတတ္တာ ယထာဌိတံ။ ယထာဌိတတ္တာဝ ယထာပဏိဟိတံ ကာယံ အတ္ထိ ဣမသ္မိံ ကာယေ ပထဝီဓာတု…ပေ… ဝါယောဓာတူတိ ဧဝံ ဓာတုသော ပစ္စဝေက္ခတိ။

ကိံ ဝုတ္တံ ဟောတိ? ယထာ ဂေါဃာတကဿ ဂါဝိံ ပေါသေန္တဿပိ အာဃာတနံ အာဟရန္တဿပိ အာဟရိတွာ တတ္ထ ဗန္ဓိတွာ ဌပေန္တဿပိ ဝဓန္တဿပိ ဝဓိတံ မတံ ပဿန္တဿပိ တာဝဒေဝ ဂါဝီတိသညာ န အန္တရဓာယတိ၊ ယာဝ နံ ပဒါလေတွာ ဗိလသော န ဝိဘဇတိ။ ဝိဘဇိတွာ နိသိန္နဿ ပန ဂါဝီသညာ အန္တရဓာယတိ၊ မံသသညာ ပဝတ္တတိ။ နာဿ ဧဝံ ဟောတိ ‘‘အဟံ ဂါဝိံ ဝိက္ကိဏာမိ၊ ဣမေ ဂါဝိံ ဟရန္တီ’’တိ။ အထ ခွဿ ‘‘အဟံ မံသံ ဝိက္ကိဏာမိ၊ ဣမေပိ မံသံ ဟရန္တိ’’စ္စေဝ ဟောတိ၊ ဧဝမေဝ ဣမဿာပိ ဘိက္ခုနော ပုဗ္ဗေ ဗာလပုထုဇ္ဇနကာလေ ဂိဟိဘူတဿပိ ပဗ္ဗဇိတဿပိ တာဝဒေဝ သတ္တောတိ ဝါ ပေါသောတိ ဝါ ပုဂ္ဂလောတိ ဝါ သညာ န အန္တရဓာယတိ၊ ယာဝ ဣမမေဝ ကာယံ ယထာဌိတံ ယထာပဏိဟိတံ ဃနဝိနိဗ္ဘောဂံ ကတွာ ဓာတုသော န ပစ္စဝေက္ခတိ။ ဓာတုသော ပစ္စဝေက္ခတော ပန သတ္တသညာ အန္တရဓာယတိ၊ ဓာတုဝသေနေဝ စိတ္တံ သန္တိဋ္ဌတိ။ တေနာဟ ဘဂဝါ ‘‘သေယျထာပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒက္ခော ဂေါဃာတကော ဝါ…ပေ… နိသိန္နော အဿ၊ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု…ပေ… ဝါယောဓာတူ’’တိ။

၃၀၇။ မဟာဟတ္ထိပဒူပမေ (မ။ နိ။ ၁။၃၀၀ အာဒယော) ပန – ‘‘ကတမာ စာဝုသော၊ အဇ္ဈတ္တိကာ ပထဝီဓာတု? ယံ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ ကက္ခဠံ ခရိဂတံ ဥပါဒိန္နံ။ သေယျထိဒံ ၊ ကေသာ လောမာ…ပေ… ဥဒရိယံ ကရီသံ၊ ယံ ဝါ ပနညမ္ပိ ကိဉ္စိ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ ကက္ခဠံ ခရိဂတံ ဥပါဒိန္နံ၊ အယံ ဝုစ္စတိ၊ အာဝုသော၊ အဇ္ဈတ္တိကာ ပထဝီဓာတူ’’တိ စ၊

‘‘ကတမာ စာဝုသော၊ အဇ္ဈတ္တိကာ အာပေါဓာတု? ယံ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ အာပေါ အာပေါဂတံ ဥပါဒိန္နံ။ သေယျထိဒံ၊ ပိတ္တံ…ပေ… မုတ္တံ၊ ယံ ဝါ ပနညမ္ပိ ကိဉ္စိ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ အာပေါ အာပေါဂတံ ဥပါဒိန္နံ၊ အယံ ဝုစ္စတာဝုသော၊ အဇ္ဈတ္တိကာ အာပေါဓာတူ’’တိ စ၊

‘‘ကတမာ စာဝုသော၊ အဇ္ဈတ္တိကာ တေဇောဓာတု? ယံ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ တေဇော တေဇောဂတံ ဥပါဒိန္နံ။ သေယျထိဒံ၊ ယေန စ သန္တပ္ပတိ၊ ယေန စ ဇီရီယတိ၊ ယေန စ ပရိဍယှတိ၊ ယေန စ အသိတပီတခါယိတသာယိတံ သမ္မာ ပရိဏာမံ ဂစ္ဆတိ၊ ယံ ဝါ ပနညမ္ပိ ကိဉ္စိ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ တေဇော တေဇောဂတံ ဥပါဒိန္နံ၊ အယံ ဝုစ္စတာဝုသော၊ အဇ္ဈတ္တိကာ တေဇောဓာတူ’’တိ စ၊

‘‘ကတမာ စာဝုသော၊ အဇ္ဈတ္တိကာ ဝါယောဓာတု? ယံ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ ဝါယော ဝါယောဂတံ ဥပါဒိန္နံ။ သေယျထိဒံ၊ ဥဒ္ဓင်္ဂမာ ဝါတာ၊ အဓောဂမာ ဝါတာ၊ ကုစ္ဆိသယာ ဝါတာ၊ ကောဋ္ဌာသယာ ဝါတာ၊ အင်္ဂမင်္ဂါနုသာရိနော ဝါတာ၊ အဿာသော ပဿာသော ဣတိ ဝါ၊ ယံ ဝါ ပနညမ္ပိ ကိဉ္စိ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ ဝါယော ဝါယောဂတံ ဥပါဒိန္နံ၊ အယံ ဝုစ္စတာဝုသော၊ အဇ္ဈတ္တိကာ ဝါယောဓာတူ’’တိ စ –

ဧဝံ နာတိတိက္ခပညဿ ဓာတုကမ္မဋ္ဌာနိကဿ ဝသေန ဝိတ္ထာရတော အာဂတံ။ ယထာ စေတ္ထ၊ ဧဝံ ရာဟုလောဝါဒဓာတုဝိဘင်္ဂေသုပိ။

တတြာယံ အနုတ္တာနပဒဝဏ္ဏနာ၊ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တန္တိ ဣဒံ တာဝ ဥဘယမ္ပိ နိယကဿ အဓိဝစနံ။ နိယကံ နာမ အတ္တနိ ဇာတံ သသန္တာနပရိယာပန္နန္တိ အတ္ထော။ တယိဒံ ယထာ လောကေ ဣတ္ထီသု ကထာ အဓိတ္ထီတိ ဝုစ္စတိ၊ ဧဝံ အတ္တနိ ပဝတ္တတ္တာ အဇ္ဈတ္တံ၊ အတ္တာနံ ပဋိစ္စ ပဋိစ္စ ပဝတ္တတ္တာ ပစ္စတ္တန္တိပိ ဝုစ္စတိ။ ကက္ခဠန္တိ ထဒ္ဓံ။ ခရိဂတန္တိ ဖရုသံ။ တတ္ထ ပဌမံ လက္ခဏဝစနံ၊ ဒုတိယံ အာကာရဝစနံ၊ ကက္ခဠလက္ခဏာ ဟိ ပထဝီဓာတု၊ သာ ဖရုသာကာရာ ဟောတိ၊ တသ္မာ ခရိဂတန္တိ ဝုတ္တာ။ ဥပါဒိန္နန္တိ ဒဠှံ အာဒိန္နံ၊ အဟံ မမန္တိ ဧဝံ ဒဠှံ အာဒိန္နံ၊ ဂဟိတံ ပရာမဋ္ဌန္တိ အတ္ထော။ သေယျထိဒန္တိ နိပါတော။ တဿ တံ ကတမန္တိ စေတိ အတ္ထော။ တတော တံ ဒဿေန္တော ‘‘ကေသာ လောမာ’’တိအာဒိမာဟ။ ဧတ္ထ စ မတ္ထလုင်္ဂံ ပက္ခိပိတွာ ဝီသတိယာ အာကာရေဟိ ပထဝီဓာတု နိဒ္ဒိဋ္ဌာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ယံ ဝါ ပနညမ္ပိ ကိဉ္စီတိ အဝသေသေသု တီသု ကောဋ္ဌာသေသု ပထဝီဓာတု သင်္ဂဟိတာ။

ဝိဿန္ဒနဘာဝေန တံ တံ ဌာနံ အပ္ပောတီတိ အာပေါ။ ကမ္မသမုဋ္ဌာနာဒိဝသေန နာနာဝိဓေသု အာပေသု ဂတန္တိ အာပေါဂတံ။ ကိံ တံ? အာပေါဓာတုယာ အာဗန္ဓနလက္ခဏံ။

တေဇနဝသေန တေဇော၊ ဝုတ္တနယေနေဝ တေဇေသု ဂတန္တိ တေဇောဂတံ။ ကိံ တံ? ဥဏှတ္တလက္ခဏံ။ ယေန စာတိ ယေန တေဇောဓာတုဂတေန ကုပိတေန အယံ ကာယော သန္တပ္ပတိ၊ ဧကာဟိကဇရာဒိဘာဝေန ဥသုမဇာတော ဟောတိ။ ယေန စ ဇီရီယတီတိ ယေန အယံ ကာယော ဇီရတိ၊ ဣန္ဒြိယဝေကလ္လတံ ဗလပရိက္ခယံ ဝလိပလိတာဒိဘာဝဉ္စ ပါပုဏာတိ။ ယေန စ ပရိဍယှတီတိ ယေန ကုပိတေန အယံ ကာယော ဍယှတိ။ သော စ ပုဂ္ဂလော ‘‘ဍယှာမိ ဍယှာမီ’’တိ ကန္ဒန္တော သတဓောတသပ္ပိဂေါသီသစန္ဒနာဒိလေပဉ္စေဝ တာလဝဏ္ဋဝါတဉ္စ ပစ္စာသီသတိ။ ယေန စ အသိတပီတခါယိတသာယိတံ သမ္မာ ပရိဏာမံ ဂစ္ဆတီတိ ယေနေတံ အသိတံ ဝါ ဩဒနာဒိ ပီတံ ဝါ ပါနကာဒိ ခါယိတံ ဝါ ပိဋ္ဌခဇ္ဇကာဒိ သာယိတံ ဝါ အမ္ဗပက္ကမဓုဖာဏိတာဒိ သမ္မာ ပရိပါကံ ဂစ္ဆတိ၊ ရသာဒိဘာဝေန ဝိဝေကံ ဂစ္ဆတီတိ အတ္ထော။ ဧတ္ထ စ ပုရိမာ တယော တေဇောဓာတုသမုဋ္ဌာနာ။ ပစ္ဆိမော ကမ္မသမုဋ္ဌာနောဝ။

ဝါယနဝသေန ဝါယော၊ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝါယေသု ဂတန္တိ ဝါယောဂတံ။ ကိံ တံ? ဝိတ္ထမ္ဘနလက္ခဏံ။ ဥဒ္ဓင်္ဂမာ ဝါတာတိ ဥဂ္ဂါရဟိက္ကာဒိပဝတ္တကာ ဥဒ္ဓံ အာရောဟဏဝါတာ။ အဓောဂမာ ဝါတာတိ ဥစ္စာရပဿာဝါဒိနီဟရဏကာ အဓော ဩရောဟဏဝါတာ။ ကုစ္ဆိသယာ ဝါတာတိ အန္တာနံ ဗဟိဝါတာ။ ကောဋ္ဌာသယာ ဝါတာတိ အန္တာနံ အန္တောဝါတာ။ အင်္ဂမင်္ဂါနုသာရိနော ဝါတာတိ ဓမနိဇာလာနုသာရေန သကလသရီရေ အင်္ဂမင်္ဂါနိ အနုသဋာ သမိဉ္ဇနပသာရဏာဒိနိဗ္ဗတ္တကာ ဝါတာ။ အဿာသောတိ အန္တောပဝိသနနာသိကဝါတော။ ပဿာသောတိ ဗဟိနိက္ခမနနာသိကဝါတော။ ဧတ္ထ စ ပုရိမာ ပဉ္စ စတုသမုဋ္ဌာနာ။ အဿာသပဿာသာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာဝ။ သဗ္ဗတ္ထ ယံ ဝါ ပနညမ္ပိ ကိဉ္စီတိ ဣမိနာ ပဒေန အဝသေသကောဋ္ဌာသေသု အာပေါဓာတုအာဒယော သင်္ဂဟိတာ။

ဣတိ ဝီသတိယာ အာကာရေဟိ ပထဝီဓာတု၊ ဒွါဒသဟိ အာပေါဓာတု၊ စတူဟိ တေဇောဓာတု၊ ဆဟိ ဝါယောဓာတူတိ ဒွါစတ္တာလီသာယ အာကာရေဟိ စတဿော ဓာတုယော ဝိတ္ထာရိတာ ဟောန္တီတိ အယံ တာဝေတ္ထ ပါဠိဝဏ္ဏနာ။

၃၀၈။ ဘာဝနာနယေ ပနေတ္ထ တိက္ခပညဿ ဘိက္ခုနော ကေသာ ပထဝီဓာတု၊ လောမာ ပထဝီဓာတူတိ ဧဝံ ဝိတ္ထာရတော ဓာတုပရိဂ္ဂဟော ပပဉ္စတော ဥပဋ္ဌာတိ။ ယံ ထဒ္ဓလက္ခဏံ၊ အယံ ပထဝီဓာတု။ ယံ အာဗန္ဓနလက္ခဏံ၊ အယံ အာပေါဓာတု။ ယံ ပရိပါစနလက္ခဏံ၊ အယံ တေဇောဓာတု။ ယံ ဝိတ္ထမ္ဘနလက္ခဏံ၊ အယံ ဝါယောဓာတူတိ ဧဝံ မနသိကရောတော ပနဿ ကမ္မဋ္ဌာနံ ပါကဋံ ဟောတိ။ နာတိတိက္ခပညဿ ပန ဧဝံ မနသိကရောတော အန္ဓကာရံ အဝိဘူတံ ဟောတိ။ ပုရိမနယေန ဝိတ္ထာရတော မနသိကရောန္တဿ ပါကဋံ ဟောတိ။

ကထံ ? ယထာ ဒွီသု ဘိက္ခူသု ဗဟုပေယျာလံ တန္တိံ သဇ္ဈာယန္တေသု တိက္ခပညော ဘိက္ခု သကိံ ဝါ ဒွိက္ခတ္တုံ ဝါ ပေယျာလမုခံ ဝိတ္ထာရေတွာ တတော ပရံ ဥဘတောကောဋိဝသေနေဝ သဇ္ဈာယံ ကရောန္တော ဂစ္ဆတိ။ တတြ နာတိတိက္ခပညော ဧဝံ ဝတ္တာ ဟောတိ ‘‘ကိံ သဇ္ဈာယော နာမေသ ဩဋ္ဌပရိယာဟတမတ္တံ ကာတုံ န ဒေတိ၊ ဧဝံ သဇ္ဈာယေ ကရိယမာနေ ကဒါ တန္တိ ပဂုဏာ ဘဝိဿတီ’’တိ။ သော အာဂတာဂတံ ပေယျာလမုခံ ဝိတ္ထာရေတွာဝ သဇ္ဈာယံ ကရောတိ။ တမေနံ ဣတရော ဧဝမာဟ – ‘‘ကိံ သဇ္ဈာယော နာမေသ ပရိယောသာနံ ဂန္တုံ န ဒေတိ၊ ဧဝံ သဇ္ဈာယေ ကရိယမာနေ ကဒါ တန္တိ ပရိယောသာနံ ဂမိဿတီ’’တိ။ ဧဝမေဝ တိက္ခပညဿ ကေသာဒိဝသေန ဝိတ္ထာရတော ဓာတုပရိဂ္ဂဟော ပပဉ္စတော ဥပဋ္ဌာတိ။ ယံ ထဒ္ဓလက္ခဏံ၊ အယံ ပထဝီဓာတူတိအာဒိနာ နယေန သင်္ခေပတော မနသိကရောတော ကမ္မဋ္ဌာနံ ပါကဋံ ဟောတိ။ ဣတရဿ တထာ မနသိကရောတော အန္ဓကာရံ အဝိဘူတံ ဟောတိ။ ကေသာဒိဝသေန ဝိတ္ထာရတော မနသိကရောန္တဿ ပါကဋံ ဟောတိ။

တသ္မာ ဣမံ ကမ္မဋ္ဌာနံ ဘာဝေတုကာမေန တိက္ခပညေန တာဝ ရဟောဂတေန ပဋိသလ္လီနေန သကလမ္ပိ အတ္တနော ရူပကာယံ အာဝဇ္ဇေတွာ ယော ဣမသ္မိံ ကာယေ ထဒ္ဓဘာဝေါ ဝါ ခရဘာဝေါ ဝါ၊ အယံ ပထဝီဓာတု။ ယော အာဗန္ဓနဘာဝေါ ဝါ ဒြဝဘာဝေါ ဝါ၊ အယံ အာပေါဓာတု။ ယော ပရိပါစနဘာဝေါ ဝါ ဥဏှဘာဝေါ ဝါ၊ အယံ တေဇောဓာတု။ ယော ဝိတ္ထမ္ဘနဘာဝေါ ဝါ သမုဒီရဏဘာဝေါ ဝါ၊ အယံ ဝါယောဓာတူတိ ဧဝံ သံခိတ္တေန ဓာတုယော ပရိဂ္ဂဟေတွာ ပုနပ္ပုနံ ပထဝီဓာတု အာပေါဓာတူတိ ဓာတုမတ္တတော နိဿတ္တတော နိဇ္ဇီဝတော အာဝဇ္ဇိတဗ္ဗံ မနသိကာတဗ္ဗံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ။ တဿေဝံ ဝါယမမာနဿ နစိရေနေဝ ဓာတုပ္ပဘေဒါဝဘာသနပညာပရိဂ္ဂဟိတော သဘာဝဓမ္မာရမ္မဏတ္တာ အပ္ပနံ အပ္ပတ္တော ဥပစာရမတ္တော သမာဓိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

အထ ဝါ ပန ယေ ဣမေ စတုန္နံ မဟာဘူတာနံ နိဿတ္တဘာဝဒဿနတ္ထံ ဓမ္မသေနာပတိနာ ‘‘အဋ္ဌိဉ္စ ပဋိစ္စ နှာရုဉ္စ ပဋိစ္စ မံသဉ္စ ပဋိစ္စ စမ္မဉ္စ ပဋိစ္စ အာကာသော ပရိဝါရိတော ရူပန္တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတီ’’တိ (မ။ နိ။ ၁။၃၀၆) စတ္တာရော ကောဋ္ဌာသာ ဝုတ္တာ။ တေသု တံ တံ အန္တရာနုသာရိနာ ဉာဏဟတ္ထေန ဝိနိဗ္ဘုဇိတွာ ဝိနိဗ္ဘုဇိတွာ ယော ဧတေသု ထဒ္ဓဘာဝေါ ဝါ ခရဘာဝေါ ဝါ၊ အယံ ပထဝီဓာတူတိ ပုရိမနယေနေဝ ဓာတုယော ပရိဂ္ဂဟေတွာ ပုနပ္ပုနံ ပထဝီဓာတု အာပေါဓာတူတိ ဓာတုမတ္တတော နိဿတ္တတော နိဇ္ဇီဝတော အာဝဇ္ဇိတဗ္ဗံ မနသိကာတဗ္ဗံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ။ တဿေဝံ ဝါယမမာနဿ နစိရေနေဝ ဓာတုပ္ပဘေဒါဝဘာသနပညာပရိဂ္ဂဟိတော သဘာဝဓမ္မာရမ္မဏတ္တာ အပ္ပနံ အပ္ပတ္တော ဥပစာရမတ္တော သမာဓိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ အယံ သင်္ခေပတော အာဂတေ စတုဓာတုဝဝတ္ထာနေ ဘာဝနာနယော။

၃၀၉။ ဝိတ္ထာရတော အာဂတေ ပန ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဣဒံ ကမ္မဋ္ဌာနံ ဘာဝေတုကာမေန ဟိ နာတိတိက္ခပညေန ယောဂိနာ အာစရိယသန္တိကေ ဒွါစတ္တာလီသာယ အာကာရေဟိ ဝိတ္ထာရတော ဓာတုယော ဥဂ္ဂဏှိတွာ ဝုတ္တပ္ပကာရေ သေနာသနေ ဝိဟရန္တေန ကတသဗ္ဗကိစ္စေန ရဟောဂတေန ပဋိသလ္လီနေန သသမ္ဘာရသင်္ခေပတော၊ သသမ္ဘာရဝိဘတ္တိတော၊ သလက္ခဏသင်္ခေပတော၊ သလက္ခဏဝိဘတ္တိတောတိ ဧဝံ စတူဟာကာရေဟိ ကမ္မဋ္ဌာနံ ဘာဝေတဗ္ဗံ။

တတ္ထ ကထံ သသမ္ဘာရသင်္ခေပတော ဘာဝေတိ? ဣဓ ဘိက္ခု ဝီသတိယာ ကောဋ္ဌာသေသု ထဒ္ဓါကာရံ ပထဝီဓာတူတိ ဝဝတ္ထပေတိ။ ဒွါဒသသု ကောဋ္ဌာသေသု ယူသဂတံ ဥဒကသင်္ခါတံ အာဗန္ဓနာကာရံ အာပေါဓာတူတိ ဝဝတ္ထပေတိ။ စတူသု ကောဋ္ဌာသေသု ပရိပါစနကံ တေဇံ တေဇောဓာတူတိ ဝဝတ္ထပေတိ ။ ဆသု ကောဋ္ဌာသေသု ဝိတ္ထမ္ဘနာကာရံ ဝါယောဓာတူတိ ဝဝတ္ထပေတိ။ တဿေဝံ ဝဝတ္ထာပယတောယေဝ ဓာတုယော ပါကဋာ ဟောန္တိ။ တာ ပုနပ္ပုနံ အာဝဇ္ဇတော မနသိကရောတော ဝုတ္တနယေနေဝ ဥပစာရသမာဓိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

၃၁၀။ ယဿ ပန ဧဝံ ဘာဝယတော ကမ္မဋ္ဌာနံ န ဣဇ္ဈတိ၊ တေန သသမ္ဘာရဝိဘတ္တိတော ဘာဝေတဗ္ဗံ။ ကထံ? တေန ဟိ ဘိက္ခုနာ ယံ တံ ကာယဂတာသတိကမ္မဋ္ဌာနနိဒ္ဒေသေ သတ္တဓာ ဥဂ္ဂဟကောသလ္လံ ဒသဓာ မနသိကာရကောသလ္လဉ္စ ဝုတ္တံ။ ဒွတ္တိံသာကာရေ တာဝ တံ သဗ္ဗံ အပရိဟာပေတွာ တစပဉ္စကာဒီနံ အနုလောမပဋိလောမတော ဝစသာ သဇ္ဈာယံ အာဒိံကတွာ သဗ္ဗံ တတ္ထ ဝုတ္တဝိဓာနံ ကာတဗ္ဗံ။ အယမေဝ ဟိ ဝိသေသော၊ တတ္ထ ဝဏ္ဏသဏ္ဌာနဒိသောကာသပရိစ္ဆေဒဝသေန ကေသာဒယော မနသိကရိတွာပိ ပဋိက္ကူလဝသေန စိတ္တံ ဌပေတဗ္ဗံ၊ ဣဓ ဓာတုဝသေန။ တသ္မာ ဝဏ္ဏာဒိဝသေန ပဉ္စဓာ ပဉ္စဓာ ကေသာဒယော မနသိကရိတွာ အဝသာနေ ဧဝံ မနသိကာရော ပဝတ္တေတဗ္ဗော။

၃၁၁။ ဣမေ ကေသာ နာမ သီသကဋာဟပလိဝေဌနစမ္မေ ဇာတာ။ တတ္ထ ယထာဝမ္မိကမတ္ထကေ ဇာတေသု ကုဏ္ဌတိဏေသု န ဝမ္မိကမတ္ထကော ဇာနာတိ မယိ ကုဏ္ဌတိဏာနိ ဇာတာနီတိ၊ နပိ ကုဏ္ဌတိဏာနိ ဇာနန္တိ မယံ ဝမ္မိကမတ္ထကေ ဇာတာနီတိ၊ ဧဝမေဝ န သီသကဋာဟပလိဝေဌနစမ္မံ ဇာနာတိ မယိ ကေသာ ဇာတာတိ၊ နပိ ကေသာ ဇာနန္တိ မယံ သီသကဋာဟဝေဌနစမ္မေ ဇာတာတိ၊ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ ကေသာ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ထဒ္ဓါ ပထဝီဓာတူတိ။

၃၁၂။ လောမာ သရီရဝေဌနစမ္မေ ဇာတာ။ တတ္ထ ယထာ သုညဂါမဋ္ဌာနေ ဇာတေသု ဒဗ္ဗတိဏကေသု န သုညဂါမဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ မယိ ဒဗ္ဗတိဏကာနိ ဇာတာနီတိ၊ နပိ ဒဗ္ဗတိဏကာနိ ဇာနန္တိ မယံ သုညဂါမဋ္ဌာနေ ဇာတာနီတိ၊ ဧဝမေဝ န သရီရဝေဌနစမ္မံ ဇာနာတိ မယိ လောမာ ဇာတာတိ။ နပိ လောမာ ဇာနန္တိ မယံ သရီရဝေဌနစမ္မေ ဇာတာတိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ လောမာ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ထဒ္ဓါ ပထဝီဓာတူတိ။

၃၁၃။ နခါ အင်္ဂုလီနံ အဂ္ဂေသု ဇာတာ။ တတ္ထ ယထာ ကုမာရကေသု ဒဏ္ဍကေဟိ မဓုကဋ္ဌိကေ ဝိဇ္ဈိတွာ ကီဠန္တေသု န ဒဏ္ဍကာ ဇာနန္တိ အမှေသု မဓုကဋ္ဌိကာ ဌပိတာတိ၊ နပိ မဓုကဋ္ဌိကာ ဇာနန္တိ မယံ ဒဏ္ဍကေသု ဌပိတာတိ၊ ဧဝမေဝ န အင်္ဂုလိယော ဇာနန္တိ အမှာကံ အဂ္ဂေသု နခါ ဇာတာတိ။ နပိ နခါ ဇာနန္တိ မယံ အင်္ဂုလီနံ အဂ္ဂေသု ဇာတာတိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ နခါ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ထဒ္ဓါ ပထဝီဓာတူတိ။

၃၁၄။ ဒန္တာ ဟနုကဋ္ဌိကေသု ဇာတာ။ တတ္ထ ယထာ ဝဍ္ဎကီဟိ ပါသာဏဥဒုက္ခလကေသု ကေနစိဒေဝ သိလေသဇာတေန ဗန္ဓိတွာ ဌပိတထမ္ဘေသု န ဥဒုက္ခလာ ဇာနန္တိ အမှေသု ထမ္ဘာ ဌိတာတိ။ နပိ ထမ္ဘာ ဇာနန္တိ မယံ ဥဒုက္ခလေသု ဌိတာတိ၊ ဧဝမေဝ န ဟနုကဋ္ဌီနိ ဇာနန္တိ အမှေသု ဒန္တာ ဇာတာတိ။ နပိ ဒန္တာ ဇာနန္တိ မယံ ဟနုကဋ္ဌီသု ဇာတာတိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ ဒန္တာ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ထဒ္ဓါ ပထဝီဓာတူတိ။

၃၁၅။ တစော သကလသရီရံ ပရိယောနန္ဓိတွာ ဌိတော။ တတ္ထ ယထာ အလ္လဂေါစမ္မပရိယောနဒ္ဓါယ မဟာဝီဏာယ န မဟာဝီဏာ ဇာနာတိ အဟံ အလ္လဂေါစမ္မေန ပရိယောနဒ္ဓါတိ။ နပိ အလ္လဂေါစမ္မံ ဇာနာတိ မယာ မဟာဝီဏာ ပရိယောနဒ္ဓါတိ၊ ဧဝမေဝ န သရီရံ ဇာနာတိ အဟံ တစေန ပရိယောနဒ္ဓန္တိ။ နပိ တစော ဇာနာတိ မယာ သရီရံ ပရိယောနဒ္ဓန္တိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ တစော နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ထဒ္ဓါ ပထဝီဓာတူတိ။

၃၁၆။ မံသံ အဋ္ဌိသင်္ဃာဋံ အနုလိမ္ပိတွာ ဌိတံ။ တတ္ထ ယထာ မဟာမတ္တိကလိတ္တာယ ဘိတ္တိယာ န ဘိတ္တိ ဇာနာတိ အဟံ မဟာမတ္တိကာယ လိတ္တာတိ။ နပိ မဟာမတ္တိကာ ဇာနာတိ မယာ ဘိတ္တိ လိတ္တာတိ၊ ဧဝမေဝ န အဋ္ဌိသင်္ဃာဋော ဇာနာတိ အဟံ နဝပေသိသတပ္ပဘေဒေန မံသေန လိတ္တောတိ။ နပိ မံသံ ဇာနာတိ မယာ အဋ္ဌိသင်္ဃာဋော လိတ္တောတိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ မံသံ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ထဒ္ဓါ ပထဝီဓာတူတိ။

၃၁၇။ နှာရု သရီရဗ္ဘန္တရေ အဋ္ဌီနိ အာဗန္ဓမာနာ ဌိတာ။ တတ္ထ ယထာ ဝလ္လီဟိ ဝိနဒ္ဓေသု ကုဋ္ဋဒါရူသု န ကုဋ္ဋဒါရူနိ ဇာနန္တိ မယံ ဝလ္လီဟိ ဝိနဒ္ဓါနီတိ။ နပိ ဝလ္လိယော ဇာနန္တိ အမှေဟိ ကုဋ္ဋဒါရူနိ ဝိနဒ္ဓါနီတိ၊ ဧဝမေဝ န အဋ္ဌီနိ ဇာနန္တိ မယံ နှာရူဟိ အာဗဒ္ဓါနီတိ။ နပိ နှာရူ ဇာနန္တိ အမှေဟိ အဋ္ဌီနိ အာဗဒ္ဓါနီတိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ နှာရု နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ထဒ္ဓါ ပထဝီဓာတူတိ။

၃၁၈။ အဋ္ဌီသု ပဏှိကဋ္ဌိ ဂေါပ္ဖကဋ္ဌိံ ဥက္ခိပိတွာ ဌိတံ။ ဂေါပ္ဖကဋ္ဌိ ဇင်္ဃဋ္ဌိံ ဥက္ခိပိတွာ ဌိတံ။ ဇင်္ဃဋ္ဌိ ဦရုဋ္ဌိံ ဥက္ခိပိတွာ ဌိတံ။ ဦရုဋ္ဌိ ကဋိဋ္ဌိံ ဥက္ခိပိတွာ ဌိတံ။ ကဋိဋ္ဌိ ပိဋ္ဌိကဏ္ဋကံ ဥက္ခိပိတွာ ဌိတံ၊ ပိဋ္ဌိကဏ္ဋကော ဂီဝဋ္ဌိံ ဥက္ခိပိတွာ ဌိတော။ ဂီဝဋ္ဌိ သီသဋ္ဌိံ ဥက္ခိပိတွာ ဌိတံ။ သီသဋ္ဌိ ဂီဝဋ္ဌိကေ ပတိဋ္ဌိတံ။ ဂီဝဋ္ဌိ ပိဋ္ဌိကဏ္ဋကေ ပတိဋ္ဌိတံ။ ပိဋ္ဌိကဏ္ဋကော ကဋိဋ္ဌိမှိ ပတိဋ္ဌိတော။ ကဋိဋ္ဌိ ဦရုဋ္ဌိကေ ပတိဋ္ဌိတံ။ ဦရုဋ္ဌိ ဇင်္ဃဋ္ဌိကေ ပတိဋ္ဌိတံ။ ဇင်္ဃဋ္ဌိ ဂေါပ္ဖကဋ္ဌိကေ ပတိဋ္ဌိတံ။ ဂေါပ္ဖကဋ္ဌိ ပဏှိကဋ္ဌိကေ ပတိဋ္ဌိတံ။

တတ္ထ ယထာ ဣဋ္ဌကဒါရုဂေါမယာဒိသဉ္စယေသု န ဟေဋ္ဌိမာ ဟေဋ္ဌိမာ ဇာနန္တိ မယံ ဥပရိမေ ဥပရိမေ ဥက္ခိပိတွာ ဌိတာတိ။ နပိ ဥပရိမာ ဥပရိမာ ဇာနန္တိ မယံ ဟေဋ္ဌိမေသု ဟေဋ္ဌိမေသု ပတိဋ္ဌိတာတိ၊ ဧဝမေဝ န ပဏှိကဋ္ဌိ ဇာနာတိ အဟံ ဂေါပ္ဖကဋ္ဌိံ ဥက္ခိပိတွာ ဌိတန္တိ။ န ဂေါပ္ဖကဋ္ဌိ ဇာနာတိ အဟံ ဇင်္ဃဋ္ဌိံ ဥက္ခိပိတွာ ဌိတန္တိ။ န ဇင်္ဃဋ္ဌိ ဇာနာတိ အဟံ ဦရုဋ္ဌိံ ဥက္ခိပိတွာ ဌိတန္တိ။ န ဦရုဋ္ဌိ ဇာနာတိ အဟံ ကဋိဋ္ဌိံ ဥက္ခိပိတွာ ဌိတန္တိ။ န ကဋိဋ္ဌိ ဇာနာတိ အဟံ ပိဋ္ဌိကဏ္ဋကံ ဥက္ခိပိတွာ ဌိတန္တိ။ န ပိဋ္ဌိကဏ္ဋကော ဇာနာတိ အဟံ ဂီဝဋ္ဌိံ ဥက္ခိပိတွာ ဌိတန္တိ။ န ဂီဝဋ္ဌိ ဇာနာတိ အဟံ သီသဋ္ဌိံ ဥက္ခိပိတွာ ဌိတန္တိ။ န သီသဋ္ဌိ ဇာနာတိ အဟံ ဂီဝဋ္ဌိမှိ ပတိဋ္ဌိတန္တိ။ န ဂီဝဋ္ဌိ ဇာနာတိ အဟံ ပိဋ္ဌိကဏ္ဋကေ ပတိဋ္ဌိတန္တိ။ န ပိဋ္ဌိကဏ္ဋကော ဇာနာတိ အဟံ ကဋိဋ္ဌိမှိ ပတိဋ္ဌိတောတိ။ န ကဋိဋ္ဌိ ဇာနာတိ အဟံ ဦရုဋ္ဌိမှိ ပတိဋ္ဌိတန္တိ။ န ဦရုဋ္ဌိ ဇာနာတိ အဟံ ဇင်္ဃဋ္ဌိမှိ ပတိဋ္ဌိတန္တိ။ န ဇင်္ဃဋ္ဌိ ဇာနာတိ အဟံ ဂေါပ္ဖကဋ္ဌိမှိ ပတိဋ္ဌိတန္တိ။ န ဂေါပ္ဖကဋ္ဌိ ဇာနာတိ အဟံ ပဏှိကဋ္ဌိမှိ ပတိဋ္ဌိတန္တိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ အဋ္ဌိ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ထဒ္ဓါ ပထဝီဓာတူတိ။

၃၁၉။ အဋ္ဌိမိဉ္ဇံ တေသံ တေသံ အဋ္ဌီနံ အဗ္ဘန္တရေ ဌိတံ။ တတ္ထ ယထာ ဝေဠုပဗ္ဗာဒီနံ အန္တော ပက္ခိတ္တဆိန္နဝေတ္တဂ္ဂါဒီသု န ဝေဠုပဗ္ဗာဒီနိ ဇာနန္တိ အမှေသု ဝေတ္တဂ္ဂါဒီနိ ပက္ခိတ္တာနီတိ။ နပိ ဝေတ္တဂ္ဂါဒီနိ ဇာနန္တိ မယံ ဝေဠုပဗ္ဗာဒီသု ဌိတာနီတိ၊ ဧဝမေဝ န အဋ္ဌီနိ ဇာနန္တိ အမှာကံ အန္တော မိဉ္ဇံ ဌိတန္တိ။ နာပိ မိဉ္ဇံ ဇာနာတိ အဟံ အဋ္ဌီနံ အန္တော ဌိတန္တိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ အဋ္ဌိမိဉ္ဇံ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ထဒ္ဓါ ပထဝီဓာတူတိ။

၃၂၀။ ဝက္ကံ ဂလဝါဋကတော နိက္ခန္တေန ဧကမူလေန ထောကံ ဂန္တွာ ဒွိဓာ ဘိန္နေန ထူလနှာရုနာ ဝိနိဗဒ္ဓံ ဟုတွာ ဟဒယမံသံ ပရိက္ခိပိတွာ ဌိတံ။ တတ္ထ ယထာ ဝဏ္ဋုပနိဗဒ္ဓေ အမ္ဗဖလဒွယေ န ဝဏ္ဋံ ဇာနာတိ မယာ အမ္ဗဖလဒွယံ ဥပနိဗဒ္ဓန္တိ။ နပိ အမ္ဗဖလဒွယံ ဇာနာတိ အဟံ ဝဏ္ဋေန ဥပနိဗဒ္ဓန္တိ၊ ဧဝမေဝ န ထူလနှာရု ဇာနာတိ မယာ ဝက္ကံ ဥပနိဗဒ္ဓန္တိ။ နပိ ဝက္ကံ ဇာနာတိ အဟံ ထူလနှာရုနာ ဥပနိဗဒ္ဓန္တိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ ဝက္ကံ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ထဒ္ဓါ ပထဝီဓာတူတိ။

၃၂၁။ ဟဒယံ သရီရဗ္ဘန္တရေ ဥရဋ္ဌိပဉ္ဇရမဇ္ဈံ နိဿာယ ဌိတံ။ တတ္ထ ယထာ ဇိဏ္ဏသန္ဒမာနိကပဉ္ဇရံ နိဿာယ ဌပိတာယ မံသပေသိယာ န သန္ဒမာနိကပဉ္ဇရဗ္ဘန္တရံ ဇာနာတိ မံ နိဿာယ မံသပေသိ ဌိတာတိ။ နပိ မံသပေသိ ဇာနာတိ အဟံ ဇိဏ္ဏသန္ဒမာနိကပဉ္ဇရံ နိဿာယ ဌိတာတိ၊ ဧဝမေဝ န ဥရဋ္ဌိပဉ္ဇရဗ္ဘန္တရံ ဇာနာတိ မံ နိဿာယ ဟဒယံ ဌိတန္တိ။ နပိ ဟဒယံ ဇာနာတိ အဟံ ဥရဋ္ဌိပဉ္ဇရံ နိဿာယ ဌိတန္တိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ ဟဒယံ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ထဒ္ဓါ ပထဝီဓာတူတိ။

၃၂၂။ ယကနံ အန္တောသရီရေ ဒွိန္နံ ထနာနမဗ္ဘန္တရေ ဒက္ခိဏပဿံ နိဿာယ ဌိတံ။ တတ္ထ ယထာ ဥက္ခလိကပါလပဿမှိ လဂ္ဂေ ယမကမံသပိဏ္ဍေ န ဥက္ခလိကပါလပဿံ ဇာနာတိ မယိ ယမကမံသပိဏ္ဍော လဂ္ဂေါတိ။ နပိ ယမကမံသပိဏ္ဍော ဇာနာတိ အဟံ ဥက္ခလိကပါလပဿေ လဂ္ဂေါတိ၊ ဧဝမေဝ န ထနာနမဗ္ဘန္တရေ ဒက္ခိဏပဿံ ဇာနာတိ မံ နိဿာယ ယကနံ ဌိတန္တိ။ နပိ ယကနံ ဇာနာတိ အဟံ ထနာနမဗ္ဘန္တရေ ဒက္ခိဏပဿံ နိဿာယ ဌိတန္တိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ ယကနံ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ထဒ္ဓါ ပထဝီဓာတူတိ။

၃၂၃။ ကိလောမကေသု ပဋိစ္ဆန္နကိလောမကံ ဟဒယဉ္စ ဝက္ကဉ္စ ပရိဝါရေတွာ ဌိတံ။ အပ္ပဋိစ္ဆန္နကိလောမကံ သကလသရီရေ စမ္မဿ ဟေဋ္ဌတော မံသံ ပရိယောနန္ဓိတွာ ဌိတံ။ တတ္ထ ယထာ ပိလောတိကပလိဝေဌိတေ မံသေ န မံသံ ဇာနာတိ အဟံ ပိလောတိကာယ ပလိဝေဌိတန္တိ။ နပိ ပိလောတိကာ ဇာနာတိ မယာ မံသံ ပလိဝေဌိတန္တိ၊ ဧဝမေဝ န ဝက္ကဟဒယာနိ သကလသရီရေ စ မံသံ ဇာနာတိ အဟံ ကိလောမကေန ပဋိစ္ဆန္နန္တိ။ နပိ ကိလောမကံ ဇာနာတိ မယာ ဝက္ကဟဒယာနိ သကလသရီရေ စ မံသံ ပဋိစ္ဆန္နန္တိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ ကိလောမကံ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ထဒ္ဓါ ပထဝီဓာတူတိ။

၃၂၄။ ပိဟကံ ဟဒယဿ ဝါမပဿေ ဥဒရပဋလဿ မတ္ထကပဿံ နိဿာယ ဌိတံ။ တတ္ထ ယထာ ကောဋ္ဌမတ္ထကပဿံ နိဿာယ ဌိတာယ ဂေါမယပိဏ္ဍိယာ န ကောဋ္ဌမတ္ထကပဿံ ဇာနာတိ ဂေါမယပိဏ္ဍိ မံ နိဿာယ ဌိတာတိ။ နပိ ဂေါမယပိဏ္ဍိ ဇာနာတိ အဟံ ကောဋ္ဌမတ္ထကပဿံ နိဿာယ ဌိတာတိ၊ ဧဝမေဝ န ဥဒရပဋလဿ မတ္ထကပဿံ ဇာနာတိ ပိဟကံ မံ နိဿာယ ဌိတန္တိ။ နပိ ပိဟကံ ဇာနာတိ အဟံ ဥဒရပဋလဿ မတ္ထကပဿံ နိဿာယ ဌိတန္တိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ ပိဟကံ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ထဒ္ဓါ ပထဝီဓာတူတိ။

၃၂၅။ ပပ္ဖာသံ သရီရဗ္ဘန္တရေ ဒွိန္နံ ထနာနမန္တရေ ဟဒယဉ္စ ယကနဉ္စ ဥပရိ ဆာဒေတွာ ဩလမ္ဗန္တံ ဌိတံ။ တတ္ထ ယထာ ဇိဏ္ဏကောဋ္ဌဗ္ဘန္တရေ လမ္ဗမာနေ သကုဏကုလာဝကေ န ဇိဏ္ဏကောဋ္ဌဗ္ဘန္တရံ ဇာနာတိ မယိ သကုဏကုလာဝကော လမ္ဗမာနော ဌိတောတိ။ နပိ သကုဏကုလာဝကော ဇာနာတိ အဟံ ဇိဏ္ဏကောဋ္ဌဗ္ဘန္တရေ လမ္ဗမာနော ဌိတောတိ၊ ဧဝမေဝ န တံ သရီရဗ္ဘန္တရံ ဇာနာတိ မယိ ပပ္ဖာသံ လမ္ဗမာနံ ဌိတန္တိ။ နပိ ပပ္ဖာသံ ဇာနာတိ အဟံ ဧဝရူပေ သရီရဗ္ဘန္တရေ လမ္ဗမာနံ ဌိတန္တိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ ပပ္ဖာသံ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ထဒ္ဓါ ပထဝီဓာတူတိ။

၃၂၆။ အန္တံ ဂလဝါဋကကရီသမဂ္ဂပရိယန္တေ သရီရဗ္ဘန္တရေ ဌိတံ။ တတ္ထ ယထာ လောဟိတဒေါဏိကာယ ဩဘုဇိတွာ ဌပိတေ ဆိန္နသီသဓမ္မနိကဠေဝရေ န လောဟိတဒေါဏိ ဇာနာတိ မယိ ဓမ္မနိကဠေဝရံ ဌိတန္တိ။ နပိ ဓမ္မနိကဠေဝရံ ဇာနာတိ အဟံ လောဟိတဒေါဏိယာ ဌိတန္တိ၊ ဧဝမေဝ န သရီရဗ္ဘန္တရံ ဇာနာတိ မယိ အန္တံ ဌိတန္တိ။ နပိ အန္တံ ဇာနာတိ အဟံ သရီရဗ္ဘန္တရေ ဌိတန္တိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ အန္တံ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ထဒ္ဓါ ပထဝီဓာတူတိ။

၃၂၇။ အန္တဂုဏံ အန္တန္တရေ ဧကဝီသတိအန္တဘောဂေ ဗန္ဓိတွာ ဌိတံ။ တတ္ထ ယထာ ပါဒပုဉ္ဆနရဇ္ဇုမဏ္ဍလကံ သိဗ္ဗေတွာ ဌိတေသု ရဇ္ဇုကေသု န ပါဒပုဉ္ဆနရဇ္ဇုမဏ္ဍလကံ ဇာနာတိ ရဇ္ဇုကာ မံ သိဗ္ဗိတွာ ဌိတာတိ။ နပိ ရဇ္ဇုကာ ဇာနန္တိ မယံ ပါဒပုဉ္ဆနရဇ္ဇုမဏ္ဍလကံ သိဗ္ဗိတွာ ဌိတာတိ၊ ဧဝမေဝ န အန္တံ ဇာနာတိ အန္တဂုဏံ မံ အာဗန္ဓိတွာ ဌိတန္တိ။ နပိ အန္တဂုဏံ ဇာနာတိ အဟံ အန္တံ အာဗန္ဓိတွာ ဌိတန္တိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ အန္တဂုဏံ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ထဒ္ဓါ ပထဝီဓာတူတိ။

၃၂၈။ ဥဒရိယံ ဥဒရေ ဌိတံ အသိတပီတခါယိတသာယိတံ။ တတ္ထ ယထာ သုဝါနဒေါဏိယံ ဌိတေ သုဝါနဝမထုမှိ န သုဝါနဒေါဏိ ဇာနာတိ မယိ သုဝါနဝမထု ဌိတောတိ။ နပိ သုဝါနဝမထု ဇာနာတိ အဟံ သုဝါနဒေါဏိယံ ဌိတောတိ၊ ဧဝမေဝ န ဥဒရံ ဇာနာတိ မယိ ဥဒရိယံ ဌိတန္တိ ။ နပိ ဥဒရိယံ ဇာနာတိ အဟံ ဥဒရေ ဌိတန္တိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ ဥဒရိယံ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ထဒ္ဓါ ပထဝီဓာတူတိ။

၃၂၉။ ကရီသံ ပက္ကာသယသင်္ခါတေ အဋ္ဌင်္ဂုလဝေဠုပဗ္ဗသဒိသေ အန္တပရိယောသာနေ ဌိတံ။ တတ္ထ ယထာ ဝေဠုပဗ္ဗေ ဩမဒ္ဒိတွာ ပက္ခိတ္တာယ သဏှပဏ္ဍုမတ္တိကာယ န ဝေဠုပဗ္ဗံ ဇာနာတိ မယိ ပဏ္ဍုမတ္တိကာ ဌိတာတိ။ နပိ ပဏ္ဍုမတ္တိကာ ဇာနာတိ အဟံ ဝေဠုပဗ္ဗေ ဌိတာတိ၊ ဧဝမေဝ န ပက္ကာသယော ဇာနာတိ မယိ ကရီသံ ဌိတန္တိ။ နပိ ကရီသံ ဇာနာတိ အဟံ ပက္ကာသယေ ဌိတန္တိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ ကရီသံ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ထဒ္ဓါ ပထဝီဓာတူတိ။

၃၃၀။ မတ္ထလုင်္ဂံ သီသကဋာဟဗ္ဘန္တရေ ဌိတံ။ တတ္ထ ယထာ ပုရာဏလာဗုကဋာဟေ ပက္ခိတ္တာယ ပိဋ္ဌပိဏ္ဍိယာ န လာဗုကဋာဟံ ဇာနာတိ မယိ ပိဋ္ဌပိဏ္ဍိ ဌိတာတိ။ နပိ ပိဋ္ဌပိဏ္ဍိ ဇာနာတိ အဟံ လာဗုကဋာဟေ ဌိတာတိ၊ ဧဝမေဝ န သီသကဋာဟဗ္ဘန္တရံ ဇာနာတိ မယိ မတ္ထလုင်္ဂံ ဌိတန္တိ။ နပိ မတ္ထလုင်္ဂံ ဇာနာတိ အဟံ သီသကဋာဟဗ္ဘန္တရေ ဌိတန္တိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ မတ္ထလုင်္ဂံ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ထဒ္ဓါ ပထဝီဓာတူတိ။

၃၃၁။ ပိတ္တေသု အဗဒ္ဓပိတ္တံ ဇီဝိတိန္ဒြိယပဋိဗဒ္ဓံ သကလသရီရံ ဗျာပေတွာ ဌိတံ။ ဗဒ္ဓပိတ္တံ ပိတ္တကောသကေ ဌိတံ။ တတ္ထ ယထာ ပူဝံ ဗျာပေတွာ ဌိတေ တေလေ န ပူဝံ ဇာနာတိ တေလံ မံ ဗျာပေတွာ ဌိတန္တိ။ နပိ တေလံ ဇာနာတိ အဟံ ပူဝံ ဗျာပေတွာ ဌိတန္တိ၊ ဧဝမေဝ န သရီရံ ဇာနာတိ အဗဒ္ဓပိတ္တံ မံ ဗျာပေတွာ ဌိတန္တိ။ နပိ အဗဒ္ဓပိတ္တံ ဇာနာတိ အဟံ သရီရံ ဗျာပေတွာ ဌိတန္တိ။ ယထာ ဝဿောဒကေန ပုဏ္ဏေ ကောသာတကိကောသကေ န ကောသာတကိကောသကော ဇာနာတိ မယိ ဝဿောဒကံ ဌိတန္တိ။ နပိ ဝဿောဒကံ ဇာနာတိ အဟံ ကောသာတကိကောသကေ ဌိတန္တိ၊ ဧဝမေဝ န ပိတ္တကောသကော ဇာနာတိ မယိ ဗဒ္ဓပိတ္တံ ဌိတန္တိ။ နပိ ဗဒ္ဓပိတ္တံ ဇာနာတိ အဟံ ပိတ္တကောသကေ ဌိတန္တိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ ။ ဣတိ ပိတ္တံ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ယူသဘူတော အာဗန္ဓနာကာရော အာပေါဓာတူတိ။

၃၃၂။ သေမှံ ဧကပတ္ထပူရပ္ပမာဏံ ဥဒရပဋလေ ဌိတံ။ တတ္ထ ယထာ ဥပရိ သဉ္ဇာတဖေဏပဋလာယ စန္ဒနိကာယ န စန္ဒနိကာ ဇာနာတိ မယိ ဖေဏပဋလံ ဌိတန္တိ။ နပိ ဖေဏပဋလံ ဇာနာတိ အဟံ စန္ဒနိကာယ ဌိတန္တိ၊ ဧဝမေဝ န ဥဒရပဋလံ ဇာနာတိ မယိ သေမှံ ဌိတန္တိ။ နပိ သေမှံ ဇာနာတိ အဟံ ဥဒရပဋလေ ဌိတန္တိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ သေမှံ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ယူသဘူတော အာဗန္ဓနာကာရော အာပေါဓာတူတိ။

၃၃၃။ ပုဗ္ဗော အနိဗဒ္ဓါကာသော ယတ္ထ ယတ္ထေဝ ခါဏုကဏ္ဋကပ္ပဟရဏအဂ္ဂိဇာလာဒီဟိ အဘိဟတေ သရီရပ္ပဒေသေ လောဟိတံ သဏ္ဌဟိတွာ ပစ္စတိ၊ ဂဏ္ဍပီဠကာဒယော ဝါ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တတ္ထ တတ္ထ တိဋ္ဌတိ။ တတ္ထ ယထာ ဖရသုပ္ပဟာရာဒိဝသေန ပဂ္ဃရိတနိယျာသေ ရုက္ခေ န ရုက္ခဿ ပဟာရာဒိပ္ပဒေသာ ဇာနန္တိ အမှေသု နိယျာသော ဌိတောတိ၊ နပိ နိယျာသော ဇာနာတိ အဟံ ရုက္ခဿ ပဟာရာဒိပ္ပဒေသေသု ဌိတောတိ၊ ဧဝမေဝ န သရီရဿ ခါဏုကဏ္ဋကာဒီဟိ အဘိဟတပ္ပဒေသာ ဇာနန္တိ အမှေသု ပုဗ္ဗော ဌိတောတိ။ နပိ ပုဗ္ဗော ဇာနာတိ အဟံ တေသု ပဒေသေသု ဌိတောတိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ ပုဗ္ဗော နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ယူသဘူတော အာဗန္ဓနာကာရော အာပေါဓာတူတိ။

၃၃၄။ လောဟိတေသု သံသရဏလောဟိတံ ပိတ္တံ ဝိယ သကလသရီရံ ဗျာပေတွာ ဌိတံ။ သန္နိစိတလောဟိတံ ယကနဋ္ဌာနဿ ဟေဋ္ဌာဘာဂံ ပူရေတွာ ဧကပတ္ထပူရမတ္တံ ဝက္ကဟဒယယကနပပ္ဖာသာနိ တေမေန္တံ ဌိတံ။ တတ္ထ သံသရဏလောဟိတေ အဗဒ္ဓပိတ္တသဒိသောဝ ဝိနိစ္ဆယော။ ဣတရံ ပန ယထာ ဇဇ္ဇရကပါလေ ဩဝဋ္ဌေ ဥဒကေ ဟေဋ္ဌာ လေဍ္ဍုခဏ္ဍာဒီနိ တေမယမာနေ န လေဍ္ဍုခဏ္ဍာဒီနိ ဇာနန္တိ မယံ ဥဒကေန တေမိယမာနာတိ။ နပိ ဥဒကံ ဇာနာတိ အဟံ လေဍ္ဍုခဏ္ဍာဒီနိ တေမေမီတိ၊ ဧဝမေဝ န ယကနဿ ဟေဋ္ဌာဘာဂဋ္ဌာနံ ဝက္ကာဒီနိ ဝါ ဇာနန္တိ မယိ လောဟိတံ ဌိတံ အမှေ ဝါ တေမယမာနံ ဌိတန္တိ။ နပိ လောဟိတံ ဇာနာတိ အဟံ ယကနဿ ဟေဋ္ဌာဘာဂံ ပူရေတွာ ဝက္ကာဒီနိ တေမယမာနံ ဌိတန္တိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ လောဟိတံ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ယူသဘူတော အာဗန္ဓနာကာရော အာပေါဓာတူတိ။

၃၃၅။ သေဒေါ အဂ္ဂိသန္တာပါဒိကာလေသု ကေသလောမကူပဝိဝရာနိ ပူရေတွာ တိဋ္ဌတိ စေဝ ပဂ္ဃရတိ စ။ တတ္ထ ယထာ ဥဒကာ အဗ္ဗူဠှမတ္တေသု ဘိသမုဠာလကုမုဒနာဠကလာပေသု န ဘိသာဒိကလာပဝိဝရာနိ ဇာနန္တိ အမှေဟိ ဥဒကံ ပဂ္ဃရတီတိ။ နပိ ဘိသာဒိကလာပဝိဝရေဟိ ပဂ္ဃရန္တံ ဥဒကံ ဇာနာတိ အဟံ ဘိသာဒိကလာပဝိဝရေဟိ ပဂ္ဃရာမီတိ၊ ဧဝမေဝ န ကေသလောမကူပဝိဝရာနိ ဇာနန္တိ အမှေဟိ သေဒေါ ပဂ္ဃရတီတိ။ နပိ သေဒေါ ဇာနာတိ အဟံ ကေသလောမကူပဝိဝရေဟိ ပဂ္ဃရာမီတိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ သေဒေါ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ယူသဘူတော အာဗန္ဓနာကာရော အာပေါဓာတူတိ။

၃၃၆။ မေဒေါ ထူလဿ သကလသရီရံ ဖရိတွာ ကိသဿ ဇင်္ဃမံသာဒီနိ နိဿာယ ဌိတော ပတ္ထိန္နသိနေဟော။ တတ္ထ ယထာ ဟလိဒ္ဒိပိလောတိကပဋိစ္ဆန္နေ မံသပုဉ္ဇေ န မံသပုဉ္ဇော ဇာနာတိ မံ နိဿာယ ဟလိဒ္ဒိပိလောတိကာ ဌိတာတိ။ နပိ ဟလိဒ္ဒိပိလောတိကာ ဇာနာတိ အဟံ မံသပုဉ္ဇံ နိဿာယ ဌိတာတိ၊ ဧဝမေဝ န သကလသရီရေ ဇင်္ဃာဒီသု ဝါ မံသံ ဇာနာတိ မံ နိဿာယ မေဒေါ ဌိတောတိ။ နပိ မေဒေါ ဇာနာတိ အဟံ သကလသရီရေ ဇင်္ဃာဒီသု ဝါ မံသံ နိဿာယ ဌိတောတိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ မေဒေါ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ပတ္ထိန္နယူသော အာဗန္ဓနာကာရော အာပေါဓာတူတိ။

၃၃၇။ အဿု ယဒါ သဉ္ဇာယတိ တဒါ အက္ခိကူပကေ ပူရေတွာ တိဋ္ဌတိ ဝါ ပဂ္ဃရတိ ဝါ။ တတ္ထ ယထာ ဥဒကပုဏ္ဏေသု တရုဏတာလဋ္ဌိကူပကေသု န တရုဏတာလဋ္ဌိကူပကာ ဇာနန္တိ အမှေသု ဥဒကံ ဌိတန္တိ။ နပိ တရုဏတာလဋ္ဌိကူပကေသု ဥဒကံ ဇာနာတိ အဟံ တရုဏတာလဋ္ဌိကူပကေသု ဌိတန္တိ၊ ဧဝမေဝ န အက္ခိကူပကာ ဇာနန္တိ အမှေသု အဿု ဌိတန္တိ။ နပိ အဿု ဇာနာတိ အဟံ အက္ခိကူပကေသု ဌိတန္တိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ အဿု နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ယူသဘူတော အာဗန္ဓနာကာရော အာပေါဓာတူတိ။

၃၃၈။ ဝသာ အဂ္ဂိသန္တာပါဒိကာလေ ဟတ္ထတလဟတ္ထပိဋ္ဌိပါဒတလပါဒပိဋ္ဌိ နာသာပုဋနလာဋအံသကူဋေသု ဌိတဝိလီနသ္နေဟော။ တတ္ထ ယထာ ပက္ခိတ္တတေလေ အာစာမေ န အာစာမော ဇာနာတိ မံ တေလံ အဇ္ဈောတ္ထရိတွာ ဌိတန္တိ။ နပိ တေလံ ဇာနာတိ အဟံ အာစာမံ အဇ္ဈောတ္ထရိတွာ ဌိတန္တိ၊ ဧဝမေဝ န ဟတ္ထတလာဒိပ္ပဒေသော ဇာနာတိ မံ ဝသာ အဇ္ဈောတ္ထရိတွာ ဌိတာတိ။ နပိ ဝသာ ဇာနာတိ အဟံ ဟတ္ထတလာဒိပ္ပဒေသံ အဇ္ဈောတ္ထရိတွာ ဌိတာတိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ ဝသာ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ယူသဘူတော အာဗန္ဓနာကာရော အာပေါဓာတူတိ။

၃၃၉။ ခေဠော တထာရူပေ ခေဠုပ္ပတ္တိပစ္စယေ သတိ ဥဘောဟိ ကပေါလပဿေဟိ ဩရောဟိတွာ ဇိဝှာတလေ တိဋ္ဌတိ။ တတ္ထ ယထာ အဗ္ဗောစ္ဆိန္နဥဒကနိဿန္ဒေ နဒီတီရကူပကေ န ကူပတလံ ဇာနာတိ မယိ ဥဒကံ သန္တိဋ္ဌတီတိ။ နပိ ဥဒကံ ဇာနာတိ အဟံ ကူပတလေ သန္တိဋ္ဌာမီတိ၊ ဧဝမေဝ န ဇိဝှာတလံ ဇာနာတိ မယိ ဥဘောဟိ ကပေါလပဿေဟိ ဩရောဟိတွာ ခေဠော ဌိတောတိ။ နပိ ခေဠော ဇာနာတိ အဟံ ဥဘောဟိ ကပေါလပဿေဟိ ဩရောဟိတွာ ဇိဝှာတလေ ဌိတောတိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ ခေဠော နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ယူသဘူတော အာဗန္ဓနာကာရော အာပေါဓာတူတိ။

၃၄၀။ သိင်္ဃာဏိကာ ယဒါ သဉ္ဇာယတိ၊ တဒါ နာသာပုဋေ ပူရေတွာ တိဋ္ဌတိ ဝါ ပဂ္ဃရတိ ဝါ။ တတ္ထ ယထာ ပူတိဒဓိဘရိတာယ သိပ္ပိကာယ န သိပ္ပိကာ ဇာနာတိ မယိ ပူတိဒဓိ ဌိတန္တိ။ နပိ ပူတိဒဓိ ဇာနာတိ အဟံ သိပ္ပိကာယ ဌိတန္တိ၊ ဧဝမေဝ န နာသာပုဋာ ဇာနန္တိ အမှေသု သိင်္ဃာဏိကာ ဌိတာတိ။ နပိ သိင်္ဃာဏိကာ ဇာနာတိ အဟံ နာသာပုဋေသု ဌိတာတိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ သိင်္ဃာဏိကာ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ယူသဘူတော အာဗန္ဓနာကာရော အာပေါဓာတူတိ။

၃၄၁။ လသိကာ အဋ္ဌိကသန္ဓီနံ အဗ္ဘဉ္ဇနကိစ္စံ သာဓယမာနာ အသီတိသတသန္ဓီသု ဌိတာ။ တတ္ထ ယထာ တေလဗ္ဘဉ္ဇိတေ အက္ခေ န အက္ခော ဇာနာတိ မံ တေလံ အဗ္ဘဉ္ဇိတွာ ဌိတန္တိ။ နပိ တေလံ ဇာနာတိ အဟံ အက္ခံ အဗ္ဘဉ္ဇိတွာ ဌိတန္တိ၊ ဧဝမေဝ န အသီတိသတသန္ဓယော ဇာနန္တိ လသိကာ အမှေ အဗ္ဘဉ္ဇိတွာ ဌိတာတိ။ နပိ လသိကာ ဇာနာတိ အဟံ အသီတိသတသန္ဓယော အဗ္ဘဉ္ဇိတွာ ဌိတာတိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ လသိကာ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ယူသဘူတော အာဗန္ဓနာကာရော အာပေါဓာတူတိ။

၃၄၂။ မုတ္တံ ဝတ္ထိဿ အဗ္ဘန္တရေ ဌိတံ။ တတ္ထ ယထာ စန္ဒနိကာယ ပက္ခိတ္တေ အမုခေ ရဝဏဃဋေ န ရဝဏဃဋော ဇာနာတိ မယိ စန္ဒနိကာရသော ဌိတောတိ။ နပိ စန္ဒနိကာရသော ဇာနာတိ အဟံ ရဝဏဃဋေ ဌိတောတိ၊ ဧဝမေဝ န ဝတ္ထိ ဇာနာတိ မယိ မုတ္တံ ဌိတန္တိ။ နပိ မုတ္တံ ဇာနာတိ အဟံ ဝတ္ထိမှိ ဌိတန္တိ။ အညမညံ အာဘောဂပစ္စဝေက္ခဏရဟိတာ ဧတေ ဓမ္မာ။ ဣတိ မုတ္တံ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ယူသဘူတော အာဗန္ဓနာကာရော အာပေါဓာတူတိ။

၃၄၃။ ဧဝံ ကေသာဒီသု မနသိကာရံ ပဝတ္တေတွာ ယေန သန္တပ္ပတိ၊ အယံ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ပရိပါစနာကာရော တေဇောဓာတူတိ၊ ယေန ဇီရီယတိ၊ ယေန ပရိဍယှတိ၊ ယေန အသိတပီတခါယိတသာယိတံ သမ္မာ ပရိဏာမံ ဂစ္ဆတိ၊ အယံ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ပရိပါစနာကာရော တေဇောဓာတူတိ ဧဝံ တေဇောကောဋ္ဌာသေသု မနသိကာရော ပဝတ္တေတဗ္ဗော။

၃၄၄။ တတော ဥဒ္ဓင်္ဂမေ ဝါတေ ဥဒ္ဓင်္ဂမဝသေန ပရိဂ္ဂဟေတွာ အဓောဂမေ အဓောဂမဝသေန၊ ကုစ္ဆိသယေ ကုစ္ဆိသယဝသေန၊ ကောဋ္ဌာသယေ ကောဋ္ဌာသယဝသေန၊ အင်္ဂမင်္ဂါနုသာရိမှိ အင်္ဂမင်္ဂါနုသာရိဝသေန၊ အဿာသပဿာသေ အဿာသပဿာသဝသေန ပရိဂ္ဂဟေတွာ ဥဒ္ဓင်္ဂမာ ဝါတာ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ဝိတ္ထမ္ဘနာကာရော ဝါယောဓာတူတိ၊ အဓောဂမာ ဝါတာ နာမ၊ ကုစ္ဆိသယာ ဝါတာ နာမ၊ ကောဋ္ဌာသယာ ဝါတာ နာမ၊ အင်္ဂမင်္ဂါနုသာရိနော ဝါတာ နာမ၊ အဿာသပဿာသာ ဝါတာ နာမ ဣမသ္မိံ သရီရေ ပါဋိယေက္ကော ကောဋ္ဌာသော အစေတနော အဗျာကတော သုညော နိဿတ္တော ဝိတ္ထမ္ဘနာကာရော ဝါယောဓာတူတိ ဧဝံ ဝါယောကောဋ္ဌာသေသု မနသိကာရော ပဝတ္တေတဗ္ဗော။ တဿေဝံ ပဝတ္တမနသိကာရဿ ဓာတုယော ပါကဋာ ဟောန္တိ။ တာ ပုနပ္ပုနံ အာဝဇ္ဇတော မနသိကရောတော ဝုတ္တနယေနေဝ ဥပစာရသမာဓိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

၃၄၅။ ယဿ ပန ဧဝံ ဘာဝယတော ကမ္မဋ္ဌာနံ န ဣဇ္ဈတိ၊ တေန သလက္ခဏသင်္ခေပတော ဘာဝေတဗ္ဗံ။ ကထံ? ဝီသတိယာ ကောဋ္ဌာသေသု ထဒ္ဓလက္ခဏံ ပထဝီဓာတူတိ ဝဝတ္ထပေတဗ္ဗံ။ တတ္ထေဝ အာဗန္ဓနလက္ခဏံ အာပေါဓာတူတိ။ ပရိပါစနလက္ခဏံ တေဇောဓာတူတိ။ ဝိတ္ထမ္ဘနလက္ခဏံ ဝါယောဓာတူတိ။

ဒွါဒသသု ကောဋ္ဌာသေသု အာဗန္ဓနလက္ခဏံ အာပေါဓာတူတိ ဝဝတ္ထပေတဗ္ဗံ။ တတ္ထေဝ ပရိပါစနလက္ခဏံ တေဇောဓာတူတိ။ ဝိတ္ထမ္ဘနလက္ခဏံ ဝါယောဓာတူတိ။ ထဒ္ဓလက္ခဏံ ပထဝီဓာတူတိ။

စတူသု ကောဋ္ဌာသေသု ပရိပါစနလက္ခဏံ တေဇောဓာတူတိ ဝဝတ္ထပေတဗ္ဗံ။ တေန အဝိနိဘုတ္တံ ဝိတ္ထမ္ဘနလက္ခဏံ ဝါယောဓာတူတိ။ ထဒ္ဓလက္ခဏံ ပထဝီဓာတူတိ။ အာဗန္ဓနလက္ခဏံ အာပေါဓာတူတိ။

ဆသု ကောဋ္ဌာသေသု ဝိတ္ထမ္ဘနလက္ခဏံ ဝါယောဓာတူတိ ဝဝတ္ထပေတဗ္ဗံ။ တတ္ထေဝ ထဒ္ဓလက္ခဏံ ပထဝီဓာတူတိ။ အာဗန္ဓနလက္ခဏံ အာပေါဓာတူတိ။ ပရိပါစနလက္ခဏံ တေဇောဓာတူတိ။ တဿေဝံ ဝဝတ္ထာပယတော ဓာတုယော ပါကဋာ ဟောန္တိ။ တာ ပုနပ္ပုနံ အာဝဇ္ဇတော မနသိကရောတော ဝုတ္တနယေနေဝ ဥပစာရသမာဓိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

၃၄၆။ ယဿ ပန ဧဝမ္ပိ ဘာဝယတော ကမ္မဋ္ဌာနံ န ဣဇ္ဈတိ၊ တေန သလက္ခဏဝိဘတ္တိတော ဘာဝေတဗ္ဗံ။ ကထံ? ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တနယေနေဝ ကေသာဒယော ပရိဂ္ဂဟေတွာ ကေသမှိ ထဒ္ဓလက္ခဏံ ပထဝီဓာတူတိ ဝဝတ္ထပေတဗ္ဗံ။ တတ္ထေဝ အာဗန္ဓနလက္ခဏံ အာပေါဓာတူတိ။ ပရိပါစနလက္ခဏံ တေဇောဓာတူတိ။ ဝိတ္ထမ္ဘနလက္ခဏံ ဝါယောဓာတူတိ။ ဧဝံ သဗ္ဗကောဋ္ဌာသေသု ဧကေကသ္မိံ ကောဋ္ဌာသေ စတဿော စတဿော ဓာတုယော ဝဝတ္ထပေတဗ္ဗာ။ တဿေဝံ ဝဝတ္ထာပယတော ဓာတုယော ပါကဋာ ဟောန္တိ။ တာ ပုနပ္ပုနံ အာဝဇ္ဇတော မနသိကရောတော ဝုတ္တနယေနေဝ ဥပစာရသမာဓိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

အပိစ ခေါ ပန ဝစနတ္ထတော၊ ကလာပတော၊ စုဏ္ဏတော၊ လက္ခဏာဒိတော၊ သမုဋ္ဌာနတော၊ နာနတ္တေကတ္တတော၊ ဝိနိဗ္ဘောဂါဝိနိဗ္ဘောဂတော၊ သဘာဂဝိသဘာဂတော၊ အဇ္ဈတ္တိကဗာဟိရဝိသေသတော၊ သင်္ဂဟတော၊ ပစ္စယတော၊ အသမန္နာဟာရတော၊ ပစ္စယဝိဘာဂတောတိ ဣမေဟိပိ အာကာရေဟိ ဓာတုယော မနသိကာတဗ္ဗာ။

၃၄၇။ တတ္ထ ဝစနတ္ထတော မနသိကရောန္တေန ပတ္ထဋတ္တာ ပထဝီ။ အပ္ပောတိ အာပိယတိ အပ္ပာယတီတိ ဝါ အာပေါ။ တေဇတီတိ တေဇော။ ဝါယတီတိ ဝါယော။ အဝိသေသေန ပန သလက္ခဏဓာရဏတော ဒုက္ခာဒါနတော ဒုက္ခာဓာနတော စ ဓာတူတိ။ ဧဝံ ဝိသေသသာမညဝသေန ဝစနတ္ထတော မနသိကာတဗ္ဗာ။

၃၄၈။ ကလာပတောတိ ယာ အယံ ကေသာ လောမာတိအာဒိနာ နယေန ဝီသတိယာ အာကာရေဟိ ပထဝီဓာတု၊ ပိတ္တံ သေမှန္တိ စ အာဒိနာ နယေန ဒွါဒသဟာကာရေဟိ အာပေါဓာတု နိဒ္ဒိဋ္ဌာ၊ တတ္ထ ယသ္မာ –

ဝဏ္ဏော ဂန္ဓော ရသော ဩဇာ၊ စတဿော စာပိ ဓာတုယော၊

အဋ္ဌဓမ္မသမောဓာနာ၊ ဟောတိ ကေသာတိ သမ္မုတိ၊

တေသံယေဝ ဝိနိဗ္ဘောဂါ၊ နတ္ထိ ကေသာတိ သမ္မုတိ။

တသ္မာ ကေသာပိ အဋ္ဌဓမ္မကလာပမတ္တမေဝ။ တထာ လောမာဒယောတိ။ ယော ပနေတ္ထ ကမ္မသမုဋ္ဌာနော ကောဋ္ဌာသော၊ သော ဇီဝိတိန္ဒြိယေန စ ဘာဝေန စ သဒ္ဓိံ ဒသဓမ္မကလာပေါပိ ဟောတိ။ ဥဿဒဝသေန ပန ပထဝီဓာတု အာပေါဓာတူတိ သင်္ခံ ဂတော။ ဧဝံ ကလာပတော မနသိကာတဗ္ဗာ။

၃၄၉။ စုဏ္ဏတောတိ ဣမသ္မိံ ဟိ သရီရေ မဇ္ဈိမေန ပမာဏေန ပရိဂ္ဂယှမာနာ ပရမာဏုဘေဒသဉ္စုဏ္ဏာ သုခုမရဇဘူတာ ပထဝီဓာတု ဒေါဏမတ္တာ သိယာ။ သာ တတော ဥပဍ္ဎပ္ပမာဏာယ အာပေါဓာတုယာ သင်္ဂဟိတာ၊ တေဇောဓာတုယာ အနုပါလိတာ ဝါယောဓာတုယာ ဝိတ္ထမ္ဘိတာ န ဝိကိရိယတိ န ဝိဒ္ဓံသိယတိ၊ အဝိကိရိယမာနာ အဝိဒ္ဓံသိယမာနာ အနေကဝိဓံ ဣတ္ထိပုရိသလိင်္ဂါဒိဘာဝဝိကပ္ပံ ဥပဂစ္ဆတိ၊ အဏုထူလဒီဃရဿထိရကထိနာဒိဘာဝဉ္စ ပကာသေတိ။

ယူသဂတာ အာဗန္ဓနာကာရဘူတာ ပနေတ္ထ အာပေါဓာတု ပထဝီပတိဋ္ဌိတာ တေဇာနုပါလိတာ ဝါယောဝိတ္ထမ္ဘိတာ န ပဂ္ဃရတိ န ပရိဿဝတိ၊ အပဂ္ဃရမာနာ အပရိဿဝမာနာ ပီဏိတပီဏိတဘာဝံ ဒဿေတိ။

အသိတပီတာဒိပါစကာ စေတ္ထ ဥသုမာကာရဘူတာ ဥဏှတ္တလက္ခဏာ တေဇောဓာတု ပထဝီပတိဋ္ဌိတာ အာပေါသင်္ဂဟိတာ ဝါယောဝိတ္ထမ္ဘိတာ ဣမံ ကာယံ ပရိပါစေတိ၊ ဝဏ္ဏသမ္ပတ္တိဉ္စဿ အာဝဟတိ။ တာယ စ ပန ပရိပါစိတော အယံ ကာယော န ပူတိဘာဝံ ဒဿေတိ။

အင်္ဂမင်္ဂါနုသဋာ စေတ္ထ သမုဒီရဏဝိတ္ထမ္ဘနလက္ခဏာ ဝါယောဓာတု ပထဝီပတိဋ္ဌိတာ အာပေါသင်္ဂဟိတာ တေဇာနုပါလိတာ ဣမံ ကာယံ ဝိတ္ထမ္ဘေတိ။ တာယ စ ပန ဝိတ္ထမ္ဘိတော အယံ ကာယော န ပရိပတတိ၊ ဥဇုကံ သဏ္ဌာတိ။ အပရာယ ဝါယောဓာတုယာ သမဗ္ဘာဟတော ဂမနဋ္ဌာနနိသဇ္ဇာသယနဣရိယာပထေသု ဝိညတ္တိံ ဒဿေတိ၊ သမိဉ္ဇေတိ၊ သမ္ပသာရေတိ၊ ဟတ္ထပါဒံ လာဠေတိ။ ဧဝမေတံ ဣတ္ထိပုရိသာဒိဘာဝေန ဗာလဇနဝဉ္စနံ မာယာရူပသဒိသံ ဓာတုယန္တံ ပဝတ္တတီတိ ဧဝံ စုဏ္ဏတော မနသိကာတဗ္ဗာ။

၃၅၀။ လက္ခဏာဒိတောတိ ပထဝီဓာတု ကိံ လက္ခဏာ၊ ကိံ ရသာ၊ ကိံ ပစ္စုပဋ္ဌာနာတိ ဧဝံ စတဿောပိ ဓာတုယော အာဝဇ္ဇေတွာ ပထဝီဓာတု ကက္ခဠတ္တလက္ခဏာ၊ ပတိဋ္ဌာနရသာ၊ သမ္ပဋိစ္ဆနပစ္စုပဋ္ဌာနာ။ အာပေါဓာတု ပဂ္ဃရဏလက္ခဏာ၊ ဗြူဟနရသာ၊ သင်္ဂဟပစ္စုပဋ္ဌာနာ။ တေဇောဓာတု ဥဏှတ္တလက္ခဏာ၊ ပရိပါစနရသာ၊ မဒ္ဒဝါနုပ္ပဒါနပစ္စုပဋ္ဌာနာ။ ဝါယောဓာတု ဝိတ္ထမ္ဘနလက္ခဏာ၊ သမုဒီရဏရသာ။ အဘိနီဟာရပစ္စုပဋ္ဌာနာတိ ဧဝံ လက္ခဏာဒိတော မနသိကာတဗ္ဗာ။

၃၅၁။ သမုဋ္ဌာနတောတိ ယေ ဣမေ ပထဝီဓာတုအာဒီနံ ဝိတ္ထာရတော ဒဿနဝသေန ကေသာဒယော ဒွါစတ္တာလီသ ကောဋ္ဌာသာ ဒဿိတာ။ တေသု ဥဒရိယံ ကရီသံ ပုဗ္ဗော မုတ္တန္တိ ဣမေ စတ္တာရော ကောဋ္ဌာသာ ဥတုသမုဋ္ဌာနာဝ။ အဿု သေဒေါ ခေဠော သိင်္ဃာဏိကာတိ ဣမေ စတ္တာရော ဥတုစိတ္တသမုဋ္ဌာနာ။ အသိတာဒိပရိပါစကော တေဇော ကမ္မသမုဋ္ဌာနောဝ။ အဿာသပဿာသာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာဝ။ အဝသေသာ သဗ္ဗေပိ စတုသမုဋ္ဌာနာတိ ဧဝံ သမုဋ္ဌာနတော မနသိကာတဗ္ဗာ။

၃၅၂။ နာနတ္တေကတ္တတောတိ သဗ္ဗာသမ္ပိ ဓာတူနံ သလက္ခဏာဒိတော နာနတ္တံ။ အညာနေဝ ဟိ ပထဝီဓာတုယာ လက္ခဏရသပစ္စုပဋ္ဌာနာနိ။ အညာနိ အာပေါဓာတုအာဒီနံ။ ဧဝံ လက္ခဏာဒိဝသေန ပန ကမ္မသမုဋ္ဌာနာဒိဝသေန စ နာနတ္တဘူတာနမ္ပိ ဧတာသံ ရူပမဟာဘူတဓာတုဓမ္မအနိစ္စာဒိဝသေန ဧကတ္တံ ဟောတိ။ သဗ္ဗာပိ ဟိ ဓာတုယော ရုပ္ပနလက္ခဏံ အနတီတတ္တာ ရူပါနိ။ မဟန္တပါတုဘာဝါဒီဟိ ကာရဏေဟိ မဟာဘူတာနိ။

မဟန္တပါတုဘာဝါဒီဟီတိ ဧတာ ဟိ ဓာတုယော မဟန္တပါတုဘာဝတော၊ မဟာဘူတသာမညတော၊ မဟာပရိဟာရတော၊ မဟာဝိကာရတော၊ မဟတ္တာ ဘူတတ္တာ စာတိ ဣမေဟိ ကာရဏေဟိ မဟာဘူတာနီတိ ဝုစ္စန္တိ။

တတ္ထ မဟန္တပါတုဘာဝတောတိ ဧတာနိ ဟိ အနုပါဒိန္နသန္တာနေပိ ဥပါဒိန္နသန္တာနေပိ မဟန္တာနိ ပါတုဘူတာနိ။ တေသံ အနုပါဒိန္နသန္တာနေ –

ဒုဝေ သတသဟဿာနိ၊ စတ္တာရိ နဟုတာနိ စ၊

ဧတ္တကံ ဗဟလတ္တေန၊ သင်္ခါတာယံ ဝသုန္ဓရာတိ။ –

အာဒိနာ နယေန မဟန္တပါတုဘာဝတာ ဗုဒ္ဓါနုဿတိနိဒ္ဒေသေ ဝုတ္တာဝ။

ဥပါဒိန္နသန္တာနေပိ မစ္ဆကစ္ဆပဒေဝဒါနဝါဒိသရီရဝသေန မဟန္တာနေဝ ပါတုဘူတာနိ။ ဝုတ္တဉှေတံ ‘‘သန္တိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေ ယောဇနသတိကာပိ အတ္တဘာဝါ’’တိအာဒိ။

မဟာဘူတသာမညတောတိ ဧတာနိ ဟိ ယထာ မာယာကာရော အမဏိံယေဝ ဥဒကံ မဏိံ ကတွာ ဒဿေတိ၊ အသုဝဏ္ဏံယေဝ လေဍ္ဍုံ သုဝဏ္ဏံ ကတွာ ဒဿေတိ။

ယထာ စ သယံ နေဝ ယက္ခော န ယက္ခီ သမာနော ယက္ခဘာဝမ္ပိ ယက္ခိဘာဝမ္ပိ ဒဿေတိ၊ ဧဝမေဝ သယံ အနီလာနေဝ ဟုတွာ နီလံ ဥပါဒါရူပံ ဒဿေန္တိ၊ အပီတာနိ အလောဟိတာနိ အနောဒါတာနေဝ ဟုတွာ ဩဒါတံ ဥပါဒါရူပံ ဒဿေန္တီတိ မာယာကာရမဟာဘူတသာမညတော မဟာဘူတာနိ။

ယထာ စ ယက္ခာဒီနိ မဟာဘူတာနိ ယံ ဂဏှန္တိ၊ နေဝ နေသံ တဿ အန္တော န ဗဟိ ဌာနံ ဥပလဗ္ဘတိ၊ န စ တံ နိဿာယ န တိဋ္ဌန္တိ၊ ဧဝမေဝ တာနိပိ နေဝ အညမညဿ အန္တော န ဗဟိ ဌိတာနိ ဟုတွာ ဥပလဗ္ဘန္တိ၊ န စ အညမညံ နိဿာယ န တိဋ္ဌန္တီတိ အစိန္တေယျဋ္ဌာနတာယ ယက္ခာဒိမဟာဘူတသာမညတောပိ မဟာဘူတာနိ။ ယထာ စ ယက္ခိနီသင်္ခါတာနိ မဟာဘူတာနိ မနာပေဟိ ဝဏ္ဏသဏ္ဌာနဝိက္ခေပေဟိ အတ္တနော ဘယာနကဘာဝံ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ သတ္တေ ဝဉ္စေန္တိ၊ ဧဝမေဝ ဧတာနိပိ ဣတ္ထိပုရိသသရီရာဒီသု မနာပေန ဆဝိဝဏ္ဏေန မနာပေန အတ္တနော အင်္ဂပစ္စင်္ဂသဏ္ဌာနေန မနာပေန စ ဟတ္ထပါဒင်္ဂုလိဘမုကဝိက္ခေပေန အတ္တနော ကက္ခဠတ္တာဒိဘေဒံ သရသလက္ခဏံ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဗာလဇနံ ဝဉ္စေန္တိ၊ အတ္တနော သဘာဝံ ဒဋ္ဌုံ န ဒေန္တီတိ ဝဉ္စကတ္တေန ယက္ခိနီမဟာဘူတသာမညတောပိ မဟာဘူတာနိ။

မဟာပရိဟာရတောတိ မဟန္တေဟိ ပစ္စယေဟိ ပရိဟရိတဗ္ဗတော။ ဧတာနိ ဟိ ဒိဝသေ ဒိဝသေ ဥပနေတဗ္ဗတ္တာ မဟန္တေဟိ ဃာသစ္ဆာဒနာဒီဟိ ဘူတာနိ ပဝတ္တာနီတိ မဟာဘူတာနိ။ မဟာပရိဟာရာနိ ဝါ ဘူတာနီတိပိ မဟာဘူတာနိ။

မဟာဝိကာရတောတိ ဧတာနိ ဟိ အနုပါဒိန္နာနိပိ ဥပါဒိန္နာနိပိ မဟာဝိကာရာနိ ဟောန္တိ။ တတ္ထ အနုပါဒိန္နာနံ ကပ္ပဝုဋ္ဌာနေ ဝိကာရမဟတ္တံ ပါကဋံ ဟောတိ။ ဥပါဒိန္နာနံ ဓာတုက္ခောဘကာလေ။ တထာ ဟိ –

ဘူမိတော ဝုဋ္ဌိတာ ယာဝ၊ ဗြဟ္မလောကာ ဝိဓာဝတိ၊

အစ္စိ အစ္စိမတော လောကေ၊ ဍယှမာနမှိ တေဇသာ။

ကောဋိသတသဟဿေကံ၊ စက္ကဝါဠံ ဝိလီယတိ၊

ကုပိတေန ယဒါ လောကော၊ သလိလေန ဝိနဿတိ။

ကောဋိသတသဟဿေကံ၊ စက္ကဝါဠံ ဝိကီရတိ၊

ဝါယောဓာတုပ္ပကောပေန၊ ယဒါ လောကော ဝိနဿတိ။

ပတ္ထဒ္ဓါ ဘဝတိ ကာယော၊ ဒဋ္ဌော ကဋ္ဌမုခေန ဝါ၊

ပထဝီဓာတုပ္ပကောပေန၊ ဟောတိ ကဋ္ဌမုခေဝ သော။

ပူတိယော ဘဝတိ ကာယော၊ ဒဋ္ဌော ပူတိမုခေန ဝါ၊

အာပေါဓာတုပ္ပကောပေန၊ ဟောတိ ပူတိမုခေဝ သော။

သန္တတ္တော ဘဝတိ ကာယော၊ ဒဋ္ဌော အဂ္ဂိမုခေန ဝါ၊

တေဇောဓာတုပ္ပကောပေန၊ ဟောတိ အဂ္ဂိမုခေဝ သော။

သဉ္ဆိန္နော ဘဝတိ ကာယော၊ ဒဋ္ဌော သတ္ထမုခေန ဝါ၊

ဝါယောဓာတုပ္ပကောပေန၊ ဟောတိ သတ္ထမုခေဝ သော။

ဣတိ မဟာဝိကာရာနိ ဘူတာနီတိ မဟာဘူတာနိ။

မဟတ္တာ ဘူတတ္တာ စာတိ ဧတာနိ ဟိ မဟန္တာနိ မဟတာ ဝါယာမေန ပရိဂ္ဂဟေတဗ္ဗတ္တာ ဘူတာနိ ဝိဇ္ဇမာနတ္တာတိ မဟတ္တာ ဘူတတ္တာ စ မဟာဘူတာနိ။

ဧဝံ သဗ္ဗာပေတာ ဓာတုယော မဟန္တပါတုဘာဝါဒီဟိ ကာရဏေဟိ မဟာဘူတာနိ။

သလက္ခဏဓာရဏတော ပန ဒုက္ခာဒါနတော စ ဒုက္ခာဓာနတော စ သဗ္ဗာပိ ဓာတုလက္ခဏံ အနတီတတ္တာ ဓာတုယော။ သလက္ခဏဓာရဏေန စ အတ္တနော ခဏာနုရူပဓာရဏေန စ ဓမ္မာ။ ခယဋ္ဌေန အနိစ္စာ။ ဘယဋ္ဌေန ဒုက္ခာ။ အသာရကဋ္ဌေန အနတ္တာ။

ဣတိ သဗ္ဗာသမ္ပိ ရူပမဟာဘူတဓာတုဓမ္မအနိစ္စာဒိဝသေန ဧကတ္တန္တိ ဧဝံ နာနတ္တေကတ္တတော မနသိကာတဗ္ဗာ။

၃၅၃။ ဝိနိဗ္ဘောဂါဝိနိဗ္ဘောဂတောတိ သဟုပ္ပန္နာဝ ဧတာ ဧကေကသ္မိံ သဗ္ဗပရိယန္တိမေ သုဒ္ဓဋ္ဌကာဒိကလာပေပိ ပဒေသေန အဝိနိဗ္ဘုတ္တာ။ လက္ခဏေန ပန ဝိနိဗ္ဘုတ္တာတိ ဧဝံ ဝိနိဗ္ဘောဂါဝိနိဗ္ဘောဂတော မနသိကာတဗ္ဗာ။

၃၅၄။ သဘာဂဝိသဘာဂတောတိ ဧဝံ အဝိနိဗ္ဘုတ္တာသု စာပိ ဧတာသု ပုရိမာ ဒွေ ဂရုကတ္တာ သဘာဂါ။ တထာ ပစ္ဆိမာ လဟုကတ္တာ။ ပုရိမာ ပန ပစ္ဆိမာဟိ ပစ္ဆိမာ စ ပုရိမာဟိ ဝိသဘာဂါတိ ဧဝံ သဘာဂဝိသဘာဂတော မနသိကာတဗ္ဗာ။

၃၅၅။ အဇ္ဈတ္တိကဗာဟိရဝိသေသတောတိ အဇ္ဈတ္တိကာ ဓာတုယော ဝိညာဏဝတ္ထုဝိညတ္တိဣန္ဒြိယာနံ နိဿယာ ဟောန္တိ၊ သဣရိယာပထာ၊ စတုသမုဋ္ဌာနာ။ ဗာဟိရာ ဝုတ္တဝိပရီတပ္ပကာရာတိ ဧဝံ အဇ္ဈတ္တိကဗာဟိရဝိသေသတော မနသိကာတဗ္ဗာ။

၃၅၆။ သင်္ဂဟတောတိ ကမ္မသမုဋ္ဌာနာ ပထဝီဓာတု ကမ္မသမုဋ္ဌာနာဟိ ဣတရာဟိ ဧကသင်္ဂဟာ ဟောတိ သမုဋ္ဌာနနာနတ္တာဘာဝတော ။ တထာ စိတ္တာဒိသမုဋ္ဌာနာ စိတ္တာဒိသမုဋ္ဌာနာဟီတိ ဧဝံ သင်္ဂဟတော မနသိကာတဗ္ဗာ။

၃၅၇။ ပစ္စယတောတိ ပထဝီဓာတု အာပေါသင်္ဂဟိတာ တေဇောအနုပါလိတာ ဝါယောဝိတ္ထမ္ဘိတာ တိဏ္ဏံ မဟာဘူတာနံ ပတိဋ္ဌာ ဟုတွာ ပစ္စယော ဟောတိ။ အာပေါဓာတု ပထဝီပတိဋ္ဌိတာ တေဇောအနုပါလိတာ ဝါယောဝိတ္ထမ္ဘိတာ တိဏ္ဏံ မဟာဘူတာနံ အာဗန္ဓနံ ဟုတွာ ပစ္စယော ဟောတိ။ တေဇောဓာတု ပထဝီပတိဋ္ဌိတာ အာပေါသင်္ဂဟိတာ ဝါယောဝိတ္ထမ္ဘိတာ တိဏ္ဏံ မဟာဘူတာနံ ပရိပါစနံ ဟုတွာ ပစ္စယော ဟောတိ။ ဝါယောဓာတု ပထဝီပတိဋ္ဌိတာ အာပေါသင်္ဂဟိတာ တေဇောပရိပါစိတာ တိဏ္ဏံ မဟာဘူတာနံ ဝိတ္ထမ္ဘနံ ဟုတွာ ပစ္စယော ဟောတီတိ ဧဝံ ပစ္စယတော မနသိကာတဗ္ဗာ။

၃၅၈။ အသမန္နာဟာရတောတိ ပထဝီဓာတု စေတ္ထ ‘‘အဟံ ပထဝီဓာတူ’’တိ ဝါ၊ ‘‘တိဏ္ဏံ မဟာဘူတာနံ ပတိဋ္ဌာ ဟုတွာ ပစ္စယော ဟောမီ’’တိ ဝါ န ဇာနာတိ။ ဣတရာနိပိ တီဏိ ‘‘အမှာကံ ပထဝီဓာတု ပတိဋ္ဌာ ဟုတွာ ပစ္စယော ဟောတီ’’တိ န ဇာနန္တိ။ ဧသ နယော သဗ္ဗတ္ထာတိ ဧဝံ အသမန္နာဟာရတော မနသိကာတဗ္ဗာ။

၃၅၉။ ပစ္စယဝိဘာဂတောတိ ဓာတူနံ ဟိ ကမ္မံ၊ စိတ္တံ၊ အာဟာရော၊ ဥတူတိ စတ္တာရော ပစ္စယာ။ တတ္ထ ကမ္မသမုဋ္ဌာနာနံ ကမ္မမေဝ ပစ္စယော ဟောတိ၊ န စိတ္တာဒယော။ စိတ္တာဒိသမုဋ္ဌာနာနမ္ပိ စိတ္တာဒယောဝ ပစ္စယာ ဟောန္တိ၊ န ဣတရေ။ ကမ္မသမုဋ္ဌာနာနဉ္စ ကမ္မံ ဇနကပစ္စယော ဟောတိ၊ သေသာနံ ပရိယာယတော ဥပနိဿယပစ္စယော ဟောတိ။ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာနံ စိတ္တံ ဇနကပစ္စယော ဟောတိ၊ သေသာနံ ပစ္ဆာဇာတပစ္စယော အတ္ထိပစ္စယော အဝိဂတပစ္စယော စ။ အာဟာရသမုဋ္ဌာနာနံ အာဟာရော ဇနကပစ္စယော ဟောတိ၊ သေသာနံ အာဟာရပစ္စယော အတ္ထိပစ္စယော အဝိဂတပစ္စယော စ။ ဥတုသမုဋ္ဌာနာနံ ဥတု ဇနကပစ္စယော ဟောတိ၊ သေသာနံ အတ္ထိပစ္စယော အဝိဂတပစ္စယော စ။ ကမ္မသမုဋ္ဌာနံ မဟာဘူတံ ကမ္မသမုဋ္ဌာနာနမ္ပိ မဟာဘူတာနံ ပစ္စယော ဟောတိ စိတ္တာဒိသမုဋ္ဌာနာနမ္ပိ။ တထာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ၊ အာဟာရသမုဋ္ဌာနံ။ ဥတုသမုဋ္ဌာနံ မဟာဘူတံ ဥတုသမုဋ္ဌာနာနမ္ပိ မဟာဘူတာနံ ပစ္စယော ဟောတိ ကမ္မာဒိသမုဋ္ဌာနာနမ္ပိ။

တတ္ထ ကမ္မသမုဋ္ဌာနာ ပထဝီဓာတု ကမ္မသမုဋ္ဌာနာနံ ဣတရာသံ သဟဇာတအညမညနိဿယအတ္ထိအဝိဂတဝသေန စေဝ ပတိဋ္ဌာဝသေန စ ပစ္စယော ဟောတိ၊ န ဇနကဝသေန။ ဣတရေသံ တိသန္တတိမဟာဘူတာနံ နိဿယအတ္ထိအဝိဂတဝသေန ပစ္စယော ဟောတိ၊ န ပတိဋ္ဌာဝသေန န ဇနကဝသေန။ အာပေါဓာတု စေတ္ထ ဣတရာသံ တိဏ္ဏံ သဟဇာတာဒိဝသေန စေဝ အာဗန္ဓနဝသေန စ ပစ္စယော ဟောတိ၊ န ဇနကဝသေန။ ဣတရေသံ တိသန္တတိကာနံ နိဿယအတ္ထိအဝိဂတပစ္စယဝသေနေဝ၊ န အာဗန္ဓနဝသေန န ဇနကဝသေန။ တေဇောဓာတုပေတ္ထ ဣတရာသံ တိဏ္ဏံ သဟဇာတာဒိဝသေန စေဝ ပရိပါစနဝသေန စ ပစ္စယော ဟောတိ၊ န ဇနကဝသေန။ ဣတရေသံ တိသန္တတိကာနံ နိဿယအတ္ထိအဝိဂတပစ္စယဝသေနေဝ၊ န ပရိပါစနဝသေန၊ န ဇနကဝသေန။ ဝါယောဓာတုပေတ္ထ ဣတရာသံ တိဏ္ဏံ သဟဇာတာဒိဝသေန စေဝ ဝိတ္ထမ္ဘနဝသေန စ ပစ္စယော ဟောတိ၊ န ဇနကဝသေန။ ဣတရေသံ တိသန္တတိကာနံ နိဿယအတ္ထိအဝိဂတပစ္စယဝသေနေဝ၊ န ဝိတ္ထမ္ဘနဝသေန၊ န ဇနကဝသေန။ စိတ္တအာဟာရဥတုသမုဋ္ဌာနပထဝီဓာတုအာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။

ဧဝံ သဟဇာတာဒိပစ္စယဝသပ္ပဝတ္တာသု စ ပနေတာသု ဓာတူသု –

ဧကံ ပဋိစ္စ တိဿော၊ စတုဓာ တိဿော ပဋိစ္စ ဧကော စ၊

ဒွေ ဓာတုယော ပဋိစ္စ၊ ဒွေ ဆဒ္ဓါ သမ္ပဝတ္တန္တိ။

ပထဝီအာဒီသု ဟိ ဧကေကံ ပဋိစ္စ ဣတရာ တိဿော တိဿောတိ ဧဝံ ဧကံ ပဋိစ္စ တိဿော စတုဓာ သမ္ပဝတ္တန္တိ။ တထာ ပထဝီဓာတုအာဒီသု ဧကေကာ ဣတရာ တိဿော တိဿော ပဋိစ္စာတိ ဧဝံ တိဿော ပဋိစ္စ ဧကာ စတုဓာ သမ္ပဝတ္တတိ။ ပုရိမာ ပန ဒွေ ပဋိစ္စ ပစ္ဆိမာ၊ ပစ္ဆိမာ စ ဒွေ ပဋိစ္စ ပုရိမာ၊ ပဌမတတိယာ ပဋိစ္စ ဒုတိယစတုတ္ထာ၊ ဒုတိယစတုတ္ထာ ပဋိစ္စ ပဌမတတိယာ၊ ပဌမစတုတ္ထာ ပဋိစ္စ ဒုတိယတတိယာ၊ ဒုတိယတတိယာ ပဋိစ္စ ပဌမစတုတ္ထာတိ ဧဝံ ဒွေ ဓာတုယော ပဋိစ္စ ဒွေ ဆဓာ သမ္ပဝတ္တန္တိ။

တာသု ပထဝီဓာတု အဘိက္ကမပဋိက္ကမာဒိကာလေ ဥပ္ပီဠနဿ ပစ္စယော ဟောတိ။ သာဝ အာပေါဓာတုယာ အနုဂတာ ပတိဋ္ဌာပနဿ။ ပထဝီဓာတုယာ ပန အနုဂတာ အာပေါဓာတု အဝက္ခေပနဿ။ ဝါယောဓာတုယာ အနုဂတာ တေဇောဓာတု ဥဒ္ဓရဏဿ။ တေဇောဓာတုယာ အနုဂတာ ဝါယောဓာတု အတိဟရဏဝီတိဟရဏာနံ ပစ္စယော ဟောတီတိ ဧဝံ ပစ္စယဝိဘာဂတော မနသိကာတဗ္ဗာ။

ဧဝံ ဝစနတ္ထာဒိဝသေန မနသိ ကရောန္တဿာပိ ဟိ ဧကေကေန မုခေန ဓာတုယော ပါကဋာ ဟောန္တိ။ တာ ပုနပ္ပုနံ အာဝဇ္ဇတော မနသိကရောတော ဝုတ္တနယေနေဝ ဥပစာရသမာဓိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ သွာယံ စတုန္နံ ဓာတူနံ ဝဝတ္ထာပကဿ ဉာဏဿာနုဘာဝေန ဥပ္ပဇ္ဇနတော စတုဓာတုဝဝတ္ထာနန္တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။

၃၆၀။ ဣဒဉ္စ ပန စတုဓာတုဝဝတ္ထာနံ အနုယုတ္တော ဘိက္ခု သုညတံ အဝဂါဟတိ၊ သတ္တသညံ သမုဂ္ဃာတေတိ။ သော သတ္တသညာယ သမူဟတတ္တာ ဝါဠမိဂယက္ခရက္ခသာဒိဝိကပ္ပံ အနာဝဇ္ဇမာနော ဘယဘေရဝသဟော ဟောတိ၊ အရတိရတိသဟော၊ န ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌေသု ဥဂ္ဃာတနိဂ္ဃာတံ ပါပုဏာတိ။ မဟာပညော စ ပန ဟောတိ အမတပရိယောသာနော ဝါ သုဂတိပရာယနော ဝါတိ။

ဧဝံ မဟာနုဘာဝံ၊ ယောဂိဝရသဟဿ ကီဠိတံ ဧတံ၊

စတုဓာတုဝဝတ္ထာနံ၊ နိစ္စံ သေဝေထ မေဓာဝီတိ။

အယံ စတုဓာတုဝဝတ္ထာနဿ ဘာဝနာနိဒ္ဒေသော။

၃၆၁။ ဧတ္တာဝတာ စ ယံ သမာဓိဿ ဝိတ္ထာရံ ဘာဝနာနယဉ္စ ဒဿေတုံ ‘‘ကော သမာဓိ၊ ကေနဋ္ဌေန သမာဓီ’’တိအာဒိနာ နယေန ပဉှာကမ္မံ ကတံ၊ တတ္ထ ‘‘ကထံ ဘာဝေတဗ္ဗော’’တိ ဣမဿ ပဒဿ သဗ္ဗပ္ပကာရတော အတ္ထဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ ဟောတိ။

ဒုဝိဓောယေဝ ဟယံ ဣဓ အဓိပ္ပေတော ဥပစာရသမာဓိ စေဝ အပ္ပနာသမာဓိ စ။ တတ္ထ ဒသသု ကမ္မဋ္ဌာနေသု၊ အပ္ပနာပုဗ္ဗဘာဂစိတ္တေသု စ ဧကဂ္ဂတာ ဥပစာရသမာဓိ။ အဝသေသကမ္မဋ္ဌာနေသု စိတ္တေကဂ္ဂတာ အပ္ပနာသမာဓိ။ သော ဒုဝိဓောပိ တေသံ ကမ္မဋ္ဌာနာနံ ဘာဝိတတ္တာ ဘာဝိတော ဟောတိ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘ကထံ ဘာဝေတဗ္ဗောတိ ဣမဿ ပဒဿ သဗ္ဗပ္ပကာရတော အတ္ထဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ’’တိ။

သမာဓိအာနိသံသကထာ

၃၆၂။ ယံ ပန ဝုတ္တံ ‘‘သမာဓိဘာဝနာယ ကော အာနိသံသော’’တိ၊ တတ္ထ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာဒိပဉ္စဝိဓော သမာဓိဘာဝနာယ အာနိသံသော။ တထာ ဟိ ယေ အရဟန္တော ခီဏာသဝါ သမာပဇ္ဇိတွာ ဧကဂ္ဂစိတ္တာ သုခံ ဒိဝသံ ဝိဟရိဿာမာတိ သမာဓိံ ဘာဝေန္တိ၊ တေသံ အပ္ပနာသမာဓိဘာဝနာ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနိသံသာ ဟောတိ။ တေနာဟ ဘဂဝါ ‘‘န ခေါ ပနေတေ၊ စုန္ဒ၊ အရိယဿ ဝိနယေ သလ္လေခါ ဝုစ္စန္တိ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာ ဧတေ အရိယဿ ဝိနယေ ဝုစ္စန္တီ’’တိ (မ။ နိ။ ၁။၈၂)။

သေက္ခပုထုဇ္ဇနာနံ သမာပတ္တိတော ဝုဋ္ဌာယ သမာဟိတေန စိတ္တေန ဝိပဿိဿာမာတိ ဘာဝယတံ ဝိပဿနာယ ပဒဋ္ဌာနတ္တာ အပ္ပနာသမာဓိဘာဝနာပိ သမ္ဗာဓေ ဩကာသာဓိဂမနယေန ဥပစာရသမာဓိဘာဝနာပိ ဝိပဿနာနိသံသာ ဟောတိ။ တေနာဟ ဘဂဝါ ‘‘သမာဓိံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘာဝေထ။ သမာဟိတော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ယထာဘူတံ ပဇာနာတီ’’တိ (သံ။ နိ။ ၃။၅)။

ယေ ပန အဋ္ဌ သမာပတ္တိယော နိဗ္ဗတ္တေတွာ အဘိညာပါဒကံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိတွာ သမာပတ္တိတော ဝုဋ္ဌာယ ဧကောပိ ဟုတွာ ဗဟုဓာ ဟောတီတိ ဝုတ္တနယာ အဘိညာယော ပတ္ထေန္တော နိဗ္ဗတ္တေန္တိ၊ တေသံ သတိ သတိ အာယတနေ အဘိညာပဒဋ္ဌာနတ္တာ အပ္ပနာသမာဓိဘာဝနာ အဘိညာနိသံသာ ဟောတိ။ တေနာဟ ဘဂဝါ – ‘‘သော ယဿ ယဿ အဘိညာသစ္ဆိကရဏီယဿ ဓမ္မဿ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေတိ အဘိညာသစ္ဆိကိရိယာယ၊ တတြ တတြေဝ သက္ခိဘဗ္ဗတံ ပါပုဏာတိ သတိ သတိ အာယတနေ’’တိ (မ။ နိ။ ၃။၁၅၈၊ အ။ နိ။ ၃။၁၀၂)။

ယေ အပရိဟီနဇ္ဈာနာ ဗြဟ္မလောကေ နိဗ္ဗတ္တိဿာမာတိ ဗြဟ္မလောကူပပတ္တိံ ပတ္ထေန္တာ အပတ္ထယမာနာ ဝါပိ ပုထုဇ္ဇနာ သမာဓိတော န ပရိဟာယန္တိ၊ တေသံ ဘဝဝိသေသာဝဟတ္တာ အပ္ပနာသမာဓိဘာဝနာ ဘဝဝိသေသာနိသံသာ ဟောတိ။ တေနာဟ ဘဂဝါ – ‘‘ပဌမံ ဈာနံ ပရိတ္တံ ဘာဝေတွာ ကတ္ထ ဥပပဇ္ဇန္တိ။ ဗြဟ္မပါရိသဇ္ဇာနံ ဒေဝါနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇန္တီ’’တိအာဒိ (ဝိဘ။ ၁၀၂၄)။

ဥပစာရသမာဓိဘာဝနာပိ ပန ကာမာဝစရသုဂတိဘဝဝိသေသံ အာဝဟတိယေဝ။

ယေ ပန အရိယာ အဋ္ဌ သမာပတ္တိယော နိဗ္ဗတ္တေတွာ နိရောဓသမာပတ္တိံ သမာပဇ္ဇိတွာ သတ္တ ဒိဝသာနိ အစိတ္တာ ဟုတွာ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ နိရောဓံ နိဗ္ဗာနံ ပတွာ သုခံ ဝိဟရိဿာမာတိ သမာဓိံ ဘာဝေန္တိ၊ တေသံ အပ္ပနာသမာဓိဘာဝနာ နိရောဓာနိသံသာ ဟောတိ။ တေနာဟ – ‘‘သောဠသဟိ ဉာဏစရိယာဟိ နဝဟိ သမာဓိစရိယာဟိ ဝသီဘာဝတာ ပညာ နိရောဓသမာပတ္တိယာ ဉာဏ’’န္တိ (ပဋိ။ မ။ ၁။၃၄)။

ဧဝမယံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာဒိ ပဉ္စဝိဓော သမာဓိဘာဝနာယ အာနိသံသော –

‘‘တသ္မာ နေကာနိသံသမှိ၊ ကိလေသမလသောဓနေ၊

သမာဓိဘာဝနာယောဂေ၊ နပ္ပမဇ္ဇေယျ ပဏ္ဍိတော’’တိ။

၃၆၃။ ဧတ္တာဝတာ စ ‘‘သီလေ ပတိဋ္ဌာယ နရော သပညော’’တိ ဣမိဿာ ဂါထာယ သီလသမာဓိပညာမုခေန ဒေသိတေ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ သမာဓိပိ ပရိဒီပိတော ဟောတိ။

ဣတိ သာဓုဇနပါမောဇ္ဇတ္ထာယ ကတေ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ

သမာဓိနိဒ္ဒေသော နာမ

ဧကာဒသမော ပရိစ္ဆေဒေါ။

၃၆၄။ ပဌမော သီလနိဒ္ဒေသော။ ဒုတိယော ဓုတင်္ဂနိဒ္ဒေသော၊။ တတိယော ကမ္မဋ္ဌာနဂ္ဂဟဏနိဒ္ဒေသော။ စတုတ္ထော ပထဝီကသိဏနိဒ္ဒေသော။ ပဉ္စမော သေသကသိဏနိဒ္ဒေသော။ ဆဋ္ဌော အသုဘနိဒ္ဒေသော။ သတ္တမော ဆအနုဿတိနိဒ္ဒေသော။ အဋ္ဌမော သေသာနုဿတိနိဒ္ဒေသော။ နဝမော ဗြဟ္မဝိဟာရနိဒ္ဒေသော။ ဒသမော အာရုပ္ပနိဒ္ဒေသော။ ပဋိက္ကူလသညာဓာတုဝဝတ္ထာနဒွယနိဒ္ဒေသော ဧကာဒသမောတိ။

ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂဿ ပဌမော ဘာဂေါ နိဋ္ဌိတော။