📜

ဗြာဟ္မဏကုလဝိစာရဏာ

၂။ အထ ‘‘ဗြာဟ္မဏမာဏဝေါ’’တိ ပဒမ္ပိ တေန ဧဝံ ဝိစာရိတံ –

(က) ‘‘ဗုဒ္ဓဃောသော ‘ဗြာဟ္မဏကုလဇာတော’တိ န သက္ကာ ဂဟေတုံ။ ကသ္မာ ဝေဒကာလတော ပဋ္ဌာယ ယာဝဇ္ဇတနာ သဗ္ဗေပိ ဗြာဟ္မဏာ

ဗြာဟ္မဏောသျ မုခမာသီဒိ၊ ဗာဟူ ရာဇနျ? ကတ?၊

ဦရူ တဒသျ ယဒ ဝဂျ?၊ ပဒ္ဘျာံ ဂူဒြော အဇာယတာ’’တိ [ဣရုဝေဒ၊ ၁၀-မဏ္ဍလ၊ ၉၀၊ တထာ အထဝ ၆ ဝေဒ ၁၉၊ ၆၊ ၆]။

ဣမံ ပုရိသသုတ္တံ နာမ မန္တံ ဇာနန္တီတိ သဒ္ဒဟိယာ။

အယံ ပနဿာ အတ္ထော – ‘ဗြာဟ္မဏော အဿ (ဗြဟ္မုနော) မုခံ အာသိ။ ဗာဟူ ရာဇညော ကတော၊ ခတ္တိယာ အဿ ဗာဟူတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ယော ဝေဿော၊ သော အဿ ဦရူ။ သုဒ္ဒေါ အဿ ပါဒေဟိ အဇာယီ’တိ။

ဗုဒ္ဓဃောသော ပန ‘ပဏ္ဍိတဗြာဟ္မဏော’တိ ဉာတောပိ တံ ဂါထံ န အညာသိ။ တထာ ဟိ တေန ဗန္ဓုပါဒါပစ္စာတိ ပဒဿ အတ္ထဝဏ္ဏနာယံ ‘တေသံ ကိရ အယံ လဒ္ဓိ – ဗြာဟ္မဏာ ဗြဟ္မုနော မုခတော နိက္ခန္တာ၊ ခတ္တိယာ ဥရတော၊ ဝေဿာ နာဘိတော၊ သုဒ္ဒါ ဇာဏုတော၊ သမဏာ ပိဋ္ဌိပါဒတော’တိ [ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၂၆၃၊ မ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၅၀၈] တိဿာ ဝေဒဂါထာယ အသမာနတ္ထော ဝဏ္ဏိတော’’တိ။

အယံ ပနေတ္ထ အနုဝိစာရဏာ – ယဒိ စ တံကာလိကာနမ္ပိ ဗြာဟ္မဏာနံ လဒ္ဓိ တထေဝ ဘဝေယျ ယထာ ဧတိဿံ ဂါထာယံ ဝုတ္တာ၊ သာ စတ္ထဝဏ္ဏနာ အာစရိယဿ မတိမတ္တာ။ ဧဝံ သတိ သာ ဝိစာရဏာ ယုတ္တာ ဘဝေယျ။ ဧတိဿံ ပန ဂါထာယံ ‘‘ဗြာဟ္မဏောသျ မုခမာသီဒိ’’တိ ပဌမပါဒေန ‘‘ဗြာဟ္မဏာ ဗြဟ္မုနော မုခတော ဇာတာ’’တိ အတ္ထော ဥဇုကတော န လဗ္ဘတိ။ ဗုဒ္ဓကာလေ ပန ဗြာဟ္မဏာနံ လဒ္ဓိ ‘‘ဗြာဟ္မဏာ ဗြဟ္မုနော မုခတော ဇာတာ’’တိ ဧဝမေဝ အဟောသီတိ ပါကဋောယေဝါယမတ္ထော။ တထာ ဟိ ဒီဃနိကာယေ ပါထိကဝဂ္ဂေ အဂ္ဂညသုတ္တေ (၃၊ ၆၇) –

‘‘ဒိဿန္တိ ခေါ ပန ဝါသေဋ္ဌ ဗြာဟ္မဏာနံ ဗြာဟ္မဏိယော ဥတုနိယောပိ ဂဗ္ဘိနိယောပိ ဝိဇာယမာနာပိ ပါယမာနာပိ။ တေ စ ဗြာဟ္မဏာ ၀ ယောနိဇာဝ သမာနာ ဧဝမာဟံသု – ဗြာဟ္မဏောဝ သေဋ္ဌော ဝဏ္ဏော၊ ဟီနာ အညေ ဝဏ္ဏာ။ ဗြာဟ္မဏောဝ သုက္ကော ဝဏ္ဏော၊ ကဏှာ အညေ ဝဏ္ဏာ။ ဗြာဟ္မဏာဝ သုဇ္ဈန္တိ၊ နော အဗြာဟ္မဏာ။ ဗြာဟ္မဏာဝ ဗြဟ္မုနော ပုတ္တာ ဩရသာ မုခတော ဇာတာ ဗြဟ္မဇာ ဗြဟ္မနိမ္မိတာ ဗြဟ္မဒါယာဒါတိ။ တေ ဗြဟ္မာနဉ္စေဝ အဗ္ဘာစိက္ခန္တိ၊ မုသာ စ ဘာသန္တိ၊ ဗဟုဉ္စ အပုညံ ပသဝန္တီ’’တိ –

ဘဂဝတာ မဟာကာရုဏိကေန ဝါသေဋ္ဌဘာရဒွါဇာနံ ဗြာဟ္မဏမာဏဝကာနံ ဘာသိတံ၊ တေဟိ စ တံ အဘိနန္ဒိတံ။ တေ ပန ဒွေပိ မာဏဝကာ ဇာတိဝသေန ပရိသုဒ္ဓဗြာဟ္မဏာ စေဝ ဟောန္တိ တိဏ္ဏမ္ပိ ဝေဒါနံ ပါရဂုနော စ။ တသ္မာ ‘‘ဗြာဟ္မဏာ ဗြဟ္မုနော မုခတော နိက္ခန္တာ’’တိ ဝစနဿ တံကာလိကာနံ ဗြာဟ္မဏာနံ လဒ္ဓိဝသေန ဝုတ္တဘာဝေါ ပါကဋောယေဝ။ ယထာ စေတံ၊ ဧဝံ ‘‘ခတ္တိယာ ဥရတော၊ ဝေဿာ နာဘိတော၊ သုဒ္ဒါ ဇာဏုတော၊ သမဏာ ပိဋ္ဌိပါဒတော’’တိ ဝစနမ္ပိ ‘‘တံကာလိကဗြာဟ္မဏာနံ လဒ္ဓိညူဟိ ပေါရာဏဋ္ဌကထာစရိယေဟိ ဝုတ္တ’’န္တိ သဒ္ဒဟိတွာ အာစရိယဗုဒ္ဓဃောသေန တံ သဗ္ဗံ ပေါရာဏဋ္ဌကထာတော ဘာသာပရိဝတ္တနမတ္တေန ဝိသေသေတွာ ပကာသိတံ ဘဝေယျ။ တသ္မာ တာယပိ ဝေဒဂါထာယ အာစရိယဿ အဗြာဟ္မဏဘာဝသာဓနံ အနုပပန္နမေဝါတိ။

(ခ) ပုနပိ တေန အာစရိယဗုဒ္ဓဃောသတ္ထေရဿ အဗြာဟ္မဏဘာဝသာဓနတ္ထံ ဒုတိယမ္ပိ ကာရဏံ ဧဝမာဟဋံ –

‘‘ဗြာဟ္မဏဂန္ထေသု ဂဗ္ဘဃာတဝါစကံ ဘြူနဟာတိ ပဒံ ပါဠိယံ ဘူနဟု (ဘူနဟနော) ဣတိ ဒိဿတိ။ မာဂဏ္ဍိယသုတ္တေ ဘရိယာယ မေထုနသံဝါသာဘာဝေန ဥပ္ပဇ္ဇနာရဟဂဗ္ဘဿ နာသကတ္တံ သန္ဓာယ မာဂဏ္ဍိယော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝန္တံ ‘ဘူနဟု (ဘူနဟနော) သမဏော ဂေါတမော’တိ [မ။ နိ။ ၂။၂၀၇ အာဒယော] အာဟ။ တံ ဗုဒ္ဓဃောသော န ဇာနာတီတိ ပါကဋောယေဝ တဒတ္ထသံဝဏ္ဏနာယ။ တတ္ထ ဟိ တေန ဘူနဟုနောတိ (ဘူနဟနဿာ) ပဒံ ‘ဟတဝဍ္ဎိနော မရိယာဒကာရကဿာ’တိ [မ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၂။၂၀၇] ဝဏ္ဏိတ’’န္တိ။

တမ္ပိ အယုတ္တမေဝ။ န ဟိ မာဂဏ္ဍိယေန ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရမ္မဏာပရိဘောဂမတ္တမေဝ သန္ဓာယ ဘူနဟုဘာဝေါ ဝုတ္တော၊ အထ ခေါ ဆန္နမ္ပိ လောကာမိသာရမ္မဏာနံ အပရိဘောဂံ သန္ဓာယ ဝုတ္တော။ တသ္မိဉှိ သုတ္တေ –

‘‘စက္ခုံ ခေါ မာဂဏ္ဍိယ ရူပါရာမံ ရူပရတံ ရူပသမ္မုဒိတံ၊ တံ တထာဂတဿ ဒန္တံ ဂုတ္တံ ရက္ခိတံ သံဝုတံ၊ တဿ စ သံဝရာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ၊ ဣဒံ နု တေ ဧတံ မာဂဏ္ဍိယ သန္ဓာယ ဘာသိတံ ‘ဘူနဟု သမဏော ဂေါတမော’တိ။ ဧတဒေဝ ခေါ ပန မေ ဘော ဂေါတမ သန္ဓာယ ဘာသိတံ ‘ဘူနဟု သမဏော ဂေါတမော’တိ။ တံ ကိဿ ဟေတု၊ ဧဝဉှိ နော သုတ္တေ ဩစရတီတိ…ပေ… မနော ခေါ မာဂဏ္ဍိယ ဓမ္မာရာမော ဓမ္မရတော ဓမ္မသမ္မုဒိတော၊ သော တထာဂတဿ ဒန္တော ဂုတ္တော ရက္ခိတော သံဝုတော၊ တဿ စ သံဝရာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ၊ ဣဒံ နု တေ ဧတံ မာဂဏ္ဍိယ သန္ဓာယ ဘာသိတံ ‘ဘူနဟု သမဏော ဂေါတမော’တိ။ ဧတဒေဝ ခေါ ပန မေ ဘော ဂေါတမ သန္ဓာယ ဘာသိတံ ‘ဘူနဟု သမဏော ဂေါတမော’တိ။ တံ ကိဿ ဟေတု၊ ဧဝဉှိ နော သုတ္တေ ဩစရတီ’’တိ [မ။ နိ။ ၂။၂၀၇ အာဒယော]။

ဧဝံ ဘဂဝတော စ အနုယောဂေါ မာဂဏ္ဍိယဿ စ ပဋိညာ အာဂတာ။

ဧတ္ထ ဟိ မေထုနပ္ပဋိသေဝနဝသေန ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရမ္မဏပရိဘောဂဟေတု ဧဝ ဂဗ္ဘပတိဋ္ဌာနံ သမ္ဘဝတီတိ တဒပရိဘောဂမေဝ သန္ဓာယ ‘‘ဘူနဟူ’’တိ ဝတ္တုံ အရဟတိ၊ တဒညေသံ ပန ပဉ္စန္နံ ရူပါဒိအာရမ္မဏာနံ၊ တတ္ထာပိ ဝိသေသတော ဓမ္မာရမ္မဏဿ သုဒ္ဓမနောဝိညာဏေန ပရိဘောဂဟေတု နတ္ထိ ကိဉ္စိ ဂဗ္ဘပတိဋ္ဌာနန္တိ တေသံ အပရိဘောဂံ သန္ဓာယ ဘူနဟူတိ ဝတ္တုံ န အရဟတိယေဝ၊ မာဂဏ္ဍိယေန ပန သဗ္ဗာနိပိ တာနိ သန္ဓာယ ဝုတ္တဘာဝေါ ပဋိညာတော၊ ကာရဏဉ္စဿ ဒဿိတံ ‘‘ဧဝဉှိ နော သုတ္တေ ဩစရတီ’’တိ။ တသ္မာ ကိဉ္စာပိ ဒါနိ ဗြာဟ္မဏဂန္ထေသု ဘူနဟု- (ဘြူနဟာ) သဒ္ဒေါ ဂဗ္ဘဃာတနတ္ထေ ဒိဿတိ၊ မာဂဏ္ဍိယသုတ္တေ ပနေသော အတ္ထော န ယုဇ္ဇတီတိ အာစရိယေန ‘‘ဟတဝဍ္ဎိ မရိယာဒကာရကော’’တိ အယမေဝတ္ထော ပေါရာဏဋ္ဌကထာယ ဘာသာပရိဝတ္တနဝသေန ပကာသိတောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။

(ဂ) ပုနပိ တေန ‘‘ဣဒမ္ပန ဗုဒ္ဓဃောသဿ အဗြာဟ္မဏဘာဝသာဓကံ ပစ္ဆိမကာရဏံ၊ သော ဟိ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ သီလနိဒ္ဒေသေ (၁၊ ၃၁) ဗြာဟ္မဏာနံ ပရိဟာသံ ကရောန္တော ‘ဧဝံ ဣမိနာ ပိဏ္ဍပါတပဋိသေဝနေန ပုရာဏဉ္စ ဇိဃစ္ဆာဝေဒနံ ပဋိဟင်္ခါမိ၊ နဝဉ္စ ဝေဒနံ အပရိမိတဘောဇနပစ္စယံ အာဟရဟတ္ထက အလံသာဋက တတြဝဋ္ဋက ကာကမာသက ဘုတ္တဝမိတကဗြာဟ္မဏာနံ အညတရော ဝိယ န ဥပ္ပာဒေဿာမီတိ ပဋိသေဝတီ’တိ အာဟ။ ဣဒံ ပန ဧကဿ ဘိန္နဗြာဟ္မဏလဒ္ဓိကဿာပိ ဝစနံ သိယာတိ တဒေဝ ဒဠှကာရဏံ ကတွာ န သက္ကာ ‘ဗုဒ္ဓဃောသော အဗြာဟ္မဏော’တိ ဝတ္တု’’န္တိ တတိယံ ကာရဏံ ဝုတ္တံ။ တံ ပန အတိသံဝေဇနီယဝစနမေဝ။ န ဟေတံ အာစရိယေန ဗြာဟ္မဏာနံ ပရိဟာသံ ကာတုကာမေန ဝုတ္တံ၊ န စ တံ ပရိဟာသဝစနေန သံယောဇေတဗ္ဗဋ္ဌာနံ၊ အညဒတ္ထု ယထာဘူတမတ္ထံ ဒဿေတွာ သဗြဟ္မစာရီနံ ဩဝါဒါနုသာသနိဒါနဝသေန ဝတ္တဗ္ဗဋ္ဌာနံ၊ တထာယေဝ စ အာစရိယေန ဝုတ္တံ။ တထာ ဟိ ယေ လောကေ ပရဒတ္တူပဇီဝိနော သမဏာ ဝါ ဗြာဟ္မဏာ ဝါ အညေ ဝါပိ စ ပုဂ္ဂလာ၊ တေ ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏရဟိတာ အသံဝရေ ဌိတာ ကဒါစိ အတိပဏီတံ ရသံ ပဟူတံ လဒ္ဓါ အပရိမိတမ္ပိ ဘုဉ္ဇေယျုံ၊ ဝိသေသတော ပန ဗြာဟ္မဏာ လောကိကဝတ္ထုဝသေန စ၊ ဇာတကာဒိသာသနိကဝတ္ထုဝသေန စ တာဒိသာ အဟေသုန္တိ ပါကဋာ။ ဣမသ္မိဉှိ လောကေ ဝဿသတသဟဿေဟိ ဝါ ဝဿကောဋီဟိ ဝါ အပရိစ္ဆိန္နဒ္ဓါနေ ကော သက္ကာ ဝတ္တုံ ‘‘နေဒိသာ ဘူတပုဗ္ဗာ’’တိ။ တသ္မာ တာဒိသေဟိ ဝိယ န အပရိမိတဘောဇနေဟိ ဘဝိတဗ္ဗန္တိ ဩဝါဒါနုသာသနိဒါနဝသေနေဝ ဝုတ္တံ။ တဒေဝံ အတ္ထသံဟိတမ္ပိ သမာနံ အယောနိသောမနသိကရောတော အနတ္ထမေဝ ဇာတံ၊ ယထာ သဘရိယဿ မာဂဏ္ဍိယဗြာဟ္မဏဿ အနာဂါမိမဂ္ဂဖလတ္ထာယပိ ဒေသိတာ ဂါထာ [ဓ။ ပ။ အဋ္ဌ။ ၁။သာမာဝတီဝတ္ထု] တေသံ ဓီတုယာ အနတ္ထာယ သံဝတ္တတီတိ သံဝေဂေါယေဝေတ္ထ ဗြူဟေတဗ္ဗောတိ။