📜

ဒက္ခိဏဣန္ဒိယရဋ္ဌိကဘာဝယုတ္တိ

ဗဟူ ပန အာဓုနိကာ ဝိစက္ခဏာ ဓမ္မာနန္ဒာဒယော ‘‘အာစရိယဗုဒ္ဓဃောသတ္ထေရော ဒက္ခိဏဣန္ဒိယရဋ္ဌိကော’’တိ ဝဒန္တိ။ အယံ ပနေတ္ထ ယုတ္တိ၊ ယေဘုယျေန ဟိ အဋ္ဌကထာဋီကာကာရာ ထေရာ ဒက္ခိဏဣန္ဒိယရဋ္ဌိကာယေဝ။ တထာ ဟိ ဗုဒ္ဓဝံသဋ္ဌကထာယ စ အဘိဓမ္မာဝတာရဋ္ဌကထာယ စ ဝိနယဝိနိစ္ဆယဋ္ဌကထာယ စ ကာရကော အာစရိယဗုဒ္ဓဒတ္တတ္ထေရော စောဠရဋ္ဌေ တမ္ဗပဏ္ဏိနဒိယံ ဥရဂနဂရေ ဇာတော အာစရိယဗုဒ္ဓဃောသေန ဧကကာလိကော စ။ ပရမတ္ထဝိနိစ္ဆယ-နာမရူပပရိစ္ဆေဒ-အဘိဓမ္မတ္ထသင်္ဂဟာနံ ကာရကော အာစရိယအနုရုဒ္ဓတ္ထေရော[ဧကစ္စေ ပန ဝဒန္တိ-ပရမတ္ထဝိနိစ္ဆယကာရကော ဧကော၊ နာမရူပပရိစ္ဆေဒအဘိဓမ္မတ္ထသင်္ဂဟာနံ ကာရကော ဧကောတိ ဒွေ အနုရုဒ္ဓတ္ထေရာတိ]ကဉ္စိဝရရဋ္ဌေ ကာဝေရိနဂရဇာတိကော။ ခုဒ္ဒကနိကာယပရိယာပန္နဥဒါနာဒိပါဠိယာ သံဝဏ္ဏနာဘူတာယ ပရမတ္ထဒီပနိယာ ကာရကော အာစရိယဓမ္မပါလတ္ထေရောပိ ဒက္ခိဏဣန္ဒိယရဋ္ဌေ ကဉ္စိပုရဇာတိကော။ တထေဝါယမ္ပီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဝုတ္တဉှိ မနောရထပူရဏိယာ နာမ အင်္ဂုတ္တရဋ္ဌကထာယ နိဂမနေ –

‘‘အာယာစိတော သုမတိနာ၊ ထေရေန ဘဒန္တဇောတိပါလေန၊

ကဉ္စိပုရာဒီသု မယာ၊ ပုဗ္ဗေ သဒ္ဓိံ ဝသန္တေနာ’’တိ။

ဧတ္ထ စ ကဉ္စိပုရံ နာမ မဒရသနဂရဿ ဤသကံ ပစ္ဆိမနိဿိတေ ဒက္ခိဏဒိသာဘာဂေ ပဉ္စစတ္တာလီသမိလပ္ပမာဏေ ပဒေသေ ဣဒါနိ ကဉ္ဇီဝရ ဣတိ ဝေါဟရိတနဂရမေဝ။

တထာ ပပဉ္စသူဒနိယာ နာမ မဇ္ဈိမဋ္ဌကထာယ နိဂမနေပိ –

‘‘အာယာစိတော သုမတိနာ၊ ထေရေန ဗုဒ္ဓမိတ္တေန၊

ပုဗ္ဗေ မယူရဒူတ [မယူရရူပ (သီ။)၊ မယူရသုတ္တ (သျာ။)] ပဋ္ဋနမှိ သဒ္ဓိံ ဝသန္တေနာ’’တိ – ဝုတ္တံ။

ဧတ္ထ စ မယူရဒူတပဋ္ဋနံ နာမ ဣဒါနိ မဒရသနဂရသမီပေ မိလပေါရ ဣတိ ဝေါဟရိတဋ္ဌာနန္တိ ပေါရာဏပ္ပဝတ္တိဂဝေသီဟိ ဝုတ္တံ။

ဣမာဟိ ပန နိဂမနဂါထာဟိ ဒက္ခိဏဣန္ဒိယရဋ္ဌေယေဝ နိဝုတ္ထပုဗ္ဗတံ ပကာသေတိ၊ ဗောဓိမဏ္ဍသမီပေ ဝါ၊ မရမ္မရဋ္ဌေ ဝါ နိဝုတ္ထပုဗ္ဗတာယ ပကာသနဉ္စ န ဒိဿတိ။ တေန အာစရိယဗုဒ္ဓဃောသော ဒက္ခိဏဣန္ဒိယရဋ္ဌိကော န ဟောတီတိ န သက္ကာ ပဋိက္ခိပိတုံ။

သမန္တပါသာဒိကာယမ္ပိ ဝိနယဋ္ဌကထာယံ (၃၊ ၁၃) အာစရိယေန ဧဝံ ဝုတ္တံ –

‘‘ယံ ပန အန္ဓကဋ္ဌကထာယံ ‘အပရိက္ခိတ္တေ ပမုခေ အနာပတ္တီတိ ဘူမိယံ ဝိနာ ဇဂတိယာ ပမုခံ သန္ဓာယ ကထိတ’န္တိ ဝုတ္တံ၊ တံ အန္ဓကရဋ္ဌေ ပါဋေက္ကသန္နိဝေသာ ဧကစ္ဆဒနာ ဂဗ္ဘပါဠိယော သန္ဓာယ ဝုတ္တ’’န္တိ။

ဣမိနာ ပန ဝစနေန ‘‘အန္ဓကဋ္ဌကထာ အန္ဓကရဋ္ဌိကေဟိ ထေရေဟိ ကတာ’’တိ ပါကဋာ ဟောတိ၊ အာစရိယဗုဒ္ဓဃောသောပိ စ အန္ဓကဋ္ဌကထာယ သန္ဓာယဘာသိတမ္ပိ တန္ဒေသိကဂဗ္ဘပါဠိသန္နိဝေသာကာရမ္ပိ သုဋ္ဌု ဇာနာတိ၊ တသ္မာ တန္ဒေသိကော န ဟောတီတိ န သက္ကာ ဝတ္တုန္တိ။

တထာ ဣမဿပိ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂဿ နိဂမနေ – ‘‘မောရဏ္ဍခေဋကဝတ္တဗ္ဗေနာ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဧတ္ထ စ ခေဋောတိ ပဒဿ ဂါမောတိ ဝါ၊ ဇာနပဒါနံ ကဿကာနံ နိဝါသောတိ ဝါ၊ ခုဒ္ဒကနဂရန္တိ ဝါ တယော အတ္ထာ သက္ကတာဘိဓာနေ ပကာသိတာ၊ ဒက္ခိဏဣန္ဒိယရဋ္ဌေသု စ ယာဝဇ္ဇတနာပိ ဂါမော ခေဍာတိ ဝေါဟရီယတိ။ တသ္မာ မောရဏ္ဍဝှယေ ခေဋေ ဇာတော မောရဏ္ဍခေဋကော၊ မောရဏ္ဍခေဋကော ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗော မောရဏ္ဍခေဋကဝတ္တဗ္ဗော၊ တေန မောရဏ္ဍခေဋကဝတ္တဗ္ဗေနာတိ ဝစနတ္ထံ ကတွာ ‘‘မောရဏ္ဍဂါမေ ဇာတောတိ ဝတ္တဗ္ဗေန ထေရေနာ’’တိ အတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။ ဣဒါနိ ပန ဒက္ခိဏဣန္ဒိယရဋ္ဌေ ဂုန္တာဇနပဒေ နာဂါရဇုနကောဏ္ဍတော ဧကပဏ္ဏာသမိလမတ္တေ (၅၁) အမရဝတိတော စ အဋ္ဌပဏ္ဏာသမိလမတ္တေ (၅၈) ပဒေသေ ကောတနေမလိပုရီတိ စ ဂုန္ဒလပလ္လီတိ စ ဝေါဟရိတံ ဌာနဒွယမတ္ထိ၊ တတ္ထ စ ဗဟူနိ ဗုဒ္ဓသာသနိကပေါရာဏသန္တကာနိ ဒိဋ္ဌာနိ၊ နေမလီတိ တေလဂုဝေါဟာရော စ မောရဿ၊ ဂုန္ဒလု ဣတိ စ အဏ္ဍဿ၊ တသ္မာ တံ ဌာနဒွယမေဝ ပုဗ္ဗေ မောရဏ္ဍခေဋောတိ ဝေါဟရိတော အာစရိယဗုဒ္ဓဃောသဿ ဇာတိဂါမော ဘဝေယျာတိ ပေါရာဏဋ္ဌာနဂဝေသီဟိ ဂဟိတော။ ယသ္မာ ပနေတံ ‘‘မောရဏ္ဍခေဋကဝတ္တဗ္ဗေနာ’’တိ ပဒံ ‘‘မောရဏ္ဍဂါမဇာတေနာ’’တိ ပဒံ ဝိယ ပါဠိနယာနုစ္ဆဝိကံ န ဟောတိ၊ အညေဟိ စ ဗဟူဟိ ဝိသေသနပဒေဟိ ဧကတော အဋ္ဌတွာ ဝိသေသျပဒဿ ပစ္ဆတော ဝိသုံ ဌိတံ၊ အာဂမဋ္ဌကထာဒီသု စ န ဒိဿတိ၊ တသ္မာ ဧတံ ကေနစိ တံကာလိကေန အာစရိယဿ ဇာတိဋ္ဌာနံ သဉ္ဇာနန္တေန ပက္ခိတ္တံ ဝိယ ဒိဿတီတိ။

ဣမေသု ပန တီသု ‘‘အာစရိယဗုဒ္ဓဃောသော ဗောဓိမဏ္ဍသမီပေ ဇာတောတိ စ မရမ္မရဋ္ဌိကောတိ စ ဒက္ခိဏဣန္ဒိယရဋ္ဌိကော’’တိ စ ဝုတ္တဝစနေသု ပစ္ဆိမမေဝ ဗလဝတရံ ဟောတိ အာစရိယဿေဝ ဝစနနိဿိတတ္တာ၊ တသ္မာ တဒေဝ နိဿာယ အာစရိယဗုဒ္ဓဃောသတ္ထေရဿ ဥပ္ပတ္တိ ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗာ။