📜

ပတဉ္ဇလိဝါဒဝိစာရဏာ

၃။ အထ တေန ‘‘ပါတဉ္ဇလီမတံ ပရိဝတ္တေတီ’’တိ ဝစနမ္ပိ ဧဝံ ဝိစာရိတံ။

(က) ‘‘ဗုဒ္ဓဃောသော ပတဉ္ဇလိဿ ဝါ အညေသံ ဝါ ဥတ္တရဣန္ဒိယရဋ္ဌိကာနံ ဝါဒံ အပ္ပကမေဝ အညာသိ။ ပတဉ္ဇလိဝါဒေသု ဟိ အဏိမာ လဃိမာတိ ဣဒမေဝ ဒွယံ ဒဿေသိ [ဝိသုဒ္ဓိ။ ၁။၁၄၄] တတုတ္တရိ ယောဂသုတ္တံ အဇာနန္တော၊ ပတဉ္ဇလိဝါဒဿ စ တုလေတွာ ဒီပနာ တဿ ဂန္ထေသု န ဒိဿတိ၊ ပတဉ္ဇလိနာ ကတပကရဏဉ္စ ပတဉ္ဇလီတိ နာမမတ္တမ္ပိ စ တတ္ထ ဒီပိတံ နတ္ထိ။ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ ပန ပညာဘူမိနိဒ္ဒေသေ ‘ပကတိဝါဒီနံ ပကတိ ဝိယာ’တိ [ဝိသုဒ္ဓိ။ ၂။၅၈၄] ပကတိဝါဒ (သံချာဝါဒ) နာမမတ္တံ ပကာသိတံ၊ တတ္ထေဝ စ ‘ပဋိညာ ဟေတူတိအာဒီသု ဟိ လောကေ ဝစနာဝယဝေါ ဟေတူတိ ဝုစ္စတီ’တိ [ဝိသုဒ္ဓိ။ ၂။၅၉၅] ဥဒါဟရိတံ၊ တေန ဉာယတိ ‘ဗုဒ္ဓဃောသော ဣန္ဒိယတက္ကနယဒီပကေ ဉာယဂန္ထသ္မိံ ကိဉ္စိ မူလဘာဂမတ္တံ အပရိပုဏ္ဏံ ဇာနာတီ’တိ’’။

တံ ပန သဗ္ဗမ္ပိ ကေဝလံ အာစရိယဿ အဗ္ဘာစိက္ခဏမတ္တမေဝ။ အတိဂမ္ဘီရဿ ဟိ အတိဂရုကာတဗ္ဗဿ သုပရိသုဒ္ဓဿ ပိဋကတ္တယဿ အတ္ထသံဝဏ္ဏနံ ကရောန္တေန သုပရိသုဒ္ဓါယေဝ ပါဠိနယော စ အဋ္ဌကထာနယော စ ပေါရာဏထေရဝါဒါ စာတိ ဤဒိသာယေဝ အတ္ထာ ပကာသေတဗ္ဗာ၊ ယံ ဝါ ပန အတ္ထသံဝဏ္ဏနာယ ဥပကာရကံ သဒ္ဒဝိနိစ္ဆယပဋိသံယုတ္တံ လောကိယဂန္ထဝစနံ၊ တဒေဝ စ ယထာရဟံ ပကာသေတဗ္ဗံ၊ န ပန အနုပကာရာနိပိ တံတံဂန္ထတက္ကတ္တုနာမာနိ စ၊ တေဟိ ဝုတ္တဝစနာနိ စ ဗဟူနိ၊ န စ တေသံ အပ္ပကာသနေန ‘‘န တေ အဋ္ဌကထာစရိယော ဇာနာတီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ ယဒိ ဟိ ယံ ယံ လောကိယဂန္ထံ အတ္တနာ ဇာနာတိ၊ တံ သဗ္ဗံ အနုပကာရမ္ပိ အတ္တနော အဋ္ဌကထာယမာနေတွာ ပကာသေယျ၊ အတိဝိတ္ထာရာ စ သာ ဘဝေယျ အပရိသုဒ္ဓါ စ အသမ္မာနိတာ စ သာသနိကဝိညူဟီတိ အာစရိယေန ပတဉ္ဇလိဝါဒါဒယော န ဝိတ္ထာရေန ပကာသိတာတိ ဉာတဗ္ဗံ၊ အညဒတ္ထု ယေဟိ ယေဟိ လောကိယဂန္ထေဟိ ကိဉ္စိ ကိဉ္စိ အာစရိယေန အာနေတွာ ပကာသိတံ၊ တေ တေ စ ဂန္ထာ၊ အညေပိ စ တာဒိသာ အာစရိယေန ဉာတာတွေဝ ဇာနိတဗ္ဗာ ဝိညူဟိ၊ ယထာ သမုဒ္ဒဿ ဧကဒေသံ ဒိသွာ သဗ္ဗောပိ သမုဒ္ဒေါ ဧဒိသောတိ ဉာယတိ။ အာစရိယော ပန ယတ္ထ ယတ္ထ ဝေဒပဋိသံယုတ္တဝစနာနိ အာဂတာနိ၊ တတ္ထ တတ္ထ ဝေဒဂန္ထေဟိပိ ကိဉ္စိ ကိဉ္စိ အာနေတွာ ပကာသေသိယေဝ။ တထာ ဟိ အာစရိယေန သုမင်္ဂလဝိလာသိနိယံ နာမ ဒီဃနိကာယဋ္ဌကထာယံ –

‘‘တိဏ္ဏံ ဝေဒါနန္တိ ဣရုဝေဒယဇုဝေဒသာမဝေဒါန’’န္တိ [ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၂၅၆] စ၊

‘‘ဣတိဟာသပဉ္စမာနန္တိ အထဗ္ဗဏဝေဒံ စတုတ္ထံ ကတွာ ဣတိဟ အာသ ဣတိဟ အာသာတိ ဤဒိသဝစနပဋိသံယုတ္တော ပုရာဏကထာသင်္ခါတော ဣတိဟာသော ပဉ္စမော ဧတေသန္တိ ဣတိဟာသပဉ္စမာ၊ တေသံ ဣတိဟာသပဉ္စမာနံ ဝေဒါန’’န္တိ [ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၂၅၆] စ၊

‘‘ယိဋ္ဌံ ဝုစ္စတိ မဟာယာဂေါ’’တိ [ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၁၇၀-၁၇၂] စ၊

‘‘အဂ္ဂိဟောမန္တိ ဧဝရူပေန ဒါရုနာ ဧဝံ ဟုတေ ဣဒံ နာမ ဟောတီတိ အဂ္ဂိဇုဟနံ။ ဒဗ္ဗိဟောမာဒီနိပိ အဂ္ဂိဟောမာနေဝ၊ ဧဝရူပါယ ဒဗ္ဗိယာ ဤဒိသေဟိ ကဏာဒီဟိ ဟုတေ ဣဒံ နာမ ဟောတီတိ ဧဝံ ပဝတ္တိဝသေန ပန ဝိသုံ ဝုတ္တာနီ’’တိ [ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၂၁] စ၊

‘‘သာသပါဒီနိ ပန မုခေန ဂဟေတွာ အဂ္ဂိမှိ ပက္ခိပနံ၊ ဝိဇ္ဇံ ပရိဇပ္ပိတွာ ဇုဟနံ ဝါ မုခဟောမ’’န္တိ [ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၂၁] စ –

ဧဝမာဒိနာ ဝေဒပဋိသံယုတ္တဝစနာနိ ဝေဒဂန္ထာနုရူပတော ဝဏ္ဏိတာနိ။ တာနိ စ ပေါရာဏဋ္ဌကထာတော ဘာသာပရိဝတ္တနဝသေန ဝုတ္တာနိပိ ဘဝေယျုံ၊ ဝေဒဂန္ထေသု ပန အကောဝိဒေန ယာထာဝတော ဘာသာပရိဝတ္တနံ ကာတုမ္ပိ န သုကရမေဝ၊ တသ္မာ အာစရိယဿ ဝေဒဂန္ထေသု ကောဝိဒဘာဝေါပိ ပါကဋောယေဝ။ ဧဝံ ဝေဒဂန္ထေသု စ တဒညလောကိယဂန္ထေသု စ သုကောဝိဒဿေဝ သမာနဿ တေသံ ဝိတ္ထာရတော အပ္ပကာသနံ ယထာဝုတ္တကာရဏေနေဝါတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

အပိ စ အာစရိယော အတ္တနော ဂန္ထာရမ္ဘေယေဝ –

‘‘တတော စ ဘာသန္တရမေဝ ဟိတွာ၊

ဝိတ္ထာရမဂ္ဂဉ္စ သမာသယိတွာ၊

ဝိနိစ္ဆယံ သဗ္ဗမသေသယိတွာ…ပေ…

ယသ္မာ အယံ ဟေဿတိ ဝဏ္ဏနာပီ’’တိ [ပါရာ။ အဋ္ဌ။ ၁။ဂန္ထာရမ္ဘကထာ] စ။

‘‘အပနေတွာန တတောဟံ၊ သီဟဠဘာသံ မနောရမံ ဘာသံ၊

တန္တိနယာနုစ္ဆဝိကံ၊ အာရောပေတွာ ဝိဂတဒေါသံ။

သမယံ အဝိလောမေန္တော၊ ထေရာနံ ထေရဝံသပဒီပါနံ၊

သုနိပုဏဝိနိစ္ဆယာနံ၊ မဟာဝိဟာရေ နိဝါသိနံ၊

ဟိတွာ ပုနပ္ပုနာဂတ-မတ္ထံ အတ္ထံ ပကာသယိဿာမီ’’တိ [ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။ဂန္ထာရမ္ဘကထာ] စ–

ဧဝံ ပေါရာဏဋ္ဌကထာနံ ဘာသာပရိဝတ္တနသံခိပနဝသေနေဝ ဝိသေသေတွာ အဘိနဝဋ္ဌကထာယော ကရိဿာမီတိ ပဋိညံ ကတွာ ယထာပဋိညာတမေဝ အကာသိ၊ န အတ္တနော ဉာဏပ္ပဘာဝေန ဝိသေသေတွာတိပိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တသ္မာ အဋ္ဌကထာသု ပတဉ္ဇလိဝါဒါဒီနံ ဝိတ္ထာရတော အပ္ပကာသနမာရဗ္ဘ ‘‘ဗုဒ္ဓဃောသော ပတဉ္ဇလိဝါဒါဒီနိ ပရိပုဏ္ဏံ န ဇာနာတီ’’တိ ဝစနံ ကေဝလံ အာစရိယဿ အဗ္ဘာစိက္ခဏမတ္တမေဝါတိ။