📜

သကလလောကပတ္ထာရကာရဏံ

ကိဿေသ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေါ သကလလောကေ ပတ္ထဋောတိ? ပရိသုဒ္ဓပိဋကပါဠိနိဿယဘာဝတော၊ သိက္ခတ္တယသင်္ဂဟဘာဝတော၊ ပေါရာဏဋ္ဌကထာနံ ဘာသာပရိဝတ္တနဘာဝတော၊ ပရသမယဝိဝဇ္ဇနတော၊ သကသမယဝိသုဒ္ဓိတော၊ သီလဓုတင်္ဂသမထအဘိညာပညာပဘေဒါဒီနံ ပရိပုဏ္ဏဝိဘာဂတော၊ ယာဝ အရဟတ္တာ ပဋိပတ္တိနယပရိဒီပနတော၊ ဥတ္တာနာနာကုလပဒဗျဉ္ဇနသင်္ခတဘာဝတော၊ သုဝိညေယျတ္ထဘာဝတော၊ ပသာဒနီယာနံ ဒိဋ္ဌာနုဂတာပါဒနသမတ္ထာနံ ဝတ္ထူနဉ္စ ဒီပနတောတိ ဧဝမာဒီဟိ အနေကသတေဟိ ဂုဏေဟိ ဧသ သကလလောကေ ပတ္ထဋော ဇာတော။

အယဉှိ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေါ သင်္ဂီတိတ္တယာရူဠှပရိသုဒ္ဓပါဠိပိဋကမေဝ နိဿာယ ပဝတ္တော၊ န မဟာသင်္ဃိကာဒီနံ သတ္တရသန္နံ နိကာယာနံ ပိဋကံ၊ နပိ မဟာယာနိကာနံ ပိဋကံ။ သပရိဝါရံ သိက္ခတ္တယဉ္စ ဧတ္ထ ပရိပုဏ္ဏမေဝ သင်္ဂဟေတွာ ဒဿိတံ။ ဝုတ္တဉှေတံ အာစရိယေန အာဂမဋ္ဌကထာသု ဂန္ထာရမ္ဘေ –

‘‘သီလကတာ ဓုတဓမ္မာ၊ ကမ္မဋ္ဌာနာနိ စေဝ သဗ္ဗာနိ၊

စရိယာဝိဓာနသဟိတော၊ ဈာနသမာပတ္တိဝိတ္ထာရော။

သဗ္ဗာ စ အဘိညာယော၊ ပညာသင်္ကလနနိစ္ဆယော စေဝ၊

ခန္ဓာဓာတာယတနိ၊န္ဒြိယာနိ အရိယာနိ စေဝ စတ္တာရိ။

သစ္စာနိ ပစ္စယာကာရ၊ဒေသနာ သုပရိသုဒ္ဓနိပုဏနယာ၊

အဝိမုတ္တတန္တိမဂ္ဂါ၊ ဝိပဿနာဘာဝနာ စေဝ။

ဣတိ ပန သဗ္ဗံ ယသ္မာ၊ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ မယာ သုပရိသုဒ္ဓံ၊

ဝုတ္တံ တသ္မာ ဘိယျော၊ န တံ ဣဓ ဝိစာရယိဿာမီ’’တိ။

ယသ္မာ ပန ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေါ စတုန္နံ အာဂမဋ္ဌကထာနံ အဝယဝဘာဝေန ကတော၊ တသ္မာ တာ ဝိယ ပေါရာဏသီဟဠဋ္ဌကထာနံ ဘာသာပရိဝတ္တနဝသေန စေဝ ပုနပ္ပုနာဂတမတ္ထာနံ သံခိပနဝသေန စ ပရသမယဝိဝဇ္ဇနဝသေန စ မဟာဝိဟာရဝါသီနံ ပရိသုဒ္ဓဝိနိစ္ဆယသင်္ခါတဿ သကသမယဿ ဒီပနဝသေန စ ကတော။ ဝုတ္တဉှေတံ အာစရိယေန –

‘‘အပနေတွာန ¶ တတောဟံ၊ သီဟဠဘာသံ မနောရမံ ဘာသံ၊

တန္တိနယာနုစ္ဆဝိကံ၊ အာရောပေန္တော ဝိဂတဒေါသံ။

သမယံ အဝိလောမေန္တော၊ ထေရာနံ ထေရဝံသပဒီပါနံ၊

သုနိပုဏဝိနိစ္ဆယာနံ၊ မဟာဝိဟာရေ နိဝါသီနံ၊

ဟိတွာ ပုနပ္ပုနာဂတ-မတ္ထံ အတ္ထံ ပကာသယိဿာမီ’’တိ [ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။ဂန္ထာရမ္ဘကထာ] စ။

‘‘မဇ္ဈေ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေါ၊ ဧသ စတုန္နမ္ပိ အာဂမာနဉှိ၊

ဌတွာ ပကာသယိဿတိ၊ တတ္ထ ယထာဘာသိတမတ္ထံ။

ဣစ္စေဝ ကတော တသ္မာ၊ တမ္ပိ ဂဟေတွာန သဒ္ဓိမေတာယ၊

အဋ္ဌကထာယ ဝိဇာနထ၊ ဒီဃာဂမနိဿိတံ အတ္ထ’’န္တိ [ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။ဂန္ထာရမ္ဘကထာ] စ။

‘‘သာ ဟိ မဟာအဋ္ဌကထာယ၊ သာရမာဒါယ နိဋ္ဌိတာ ဧသာ၊

ဧကာသီတိပမာဏာယ၊ ပါဠိယာ ဘာဏဝါရေဟိ။

ဧကူနသဋ္ဌိမတ္တော၊ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေါပိ ဘာဏဝါရေဟိ၊

အတ္ထပ္ပကာသနတ္ထာယ၊ အာဂမာနံ ကတော ယသ္မာ။

တသ္မာ တေန သဟာယံ၊ အဋ္ဌကထာ ဘာဏဝါရဂဏနာယ၊

သုပရိမိတပရိစ္ဆိန္နံ၊ စတ္တာလီသံ သတံ ဟောတီ’’တိ [ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၃။နိဂမနကထာ] စ။

ယဒိ စာယံ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေါ အာစရိယေန အာဂမဋ္ဌကထာယော ဝိယ အကတွာ ပေါရာဏသီဟဠဋ္ဌကထာယော စ အနောလောကေတွာ ကေဝလံ အတ္တနော ဉာဏပ္ပဘာဝေနေဝ ကတော အဿ၊ နာယံ အာဂမဋ္ဌကထာနံ အဝယဝေါတိ ဂဟေတဗ္ဗော အဿ၊ အညဒတ္ထု ‘‘အာဂမဋ္ဌကထာယော မဟာဋ္ဌကထာယ သာရဘူတာ၊ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေါ ပန န တဿာ သာရဘူတော၊ ကေဝလံ အာစရိယဿ မတိယာဝ ကတော’’တိ ဧဝမေဝ ဝတ္တဗ္ဗော အဿ။ ယသ္မာ ပန တထာ အကတွာ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တပ္ပကာရေနေဝ ကတော၊ တသ္မာ အယမ္ပိ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေါ တာသံ အာဂမဋ္ဌကထာနံ ကရဏာကာရေနေဝ ကတောတိ စ၊ တတောယေဝ မဟာဋ္ဌကထာယ သာရဘူတောတိ စ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။

ဧကစ္စေ ပန ဝိစက္ခဏာ အာစရိယဗုဒ္ဓဃောသဿ ဂန္ထေသု ဥတ္တရပက္ခသာသနိကာနံ အဿဃောသနာဂဇ္ဇုနဝသုဗန္ဓုအာဒီနံ ဘိက္ခူနံ ဝိယ ပေါရာဏဂန္ထေ အနိဿာယ အတ္တနော ဉာဏေနေဝ တက္ကေတွာ ဒဿိတံ ဓမ္မကထာဝိသေသံ အဒိသွာ အသန္တုဋ္ဌစိတ္တာ ဧဝံ ဝဒန္တိ ‘‘ဗုဒ္ဓဃောသဿ အညံ အနိဿာယ အတ္တနော ဉာဏပ္ပဘာဝေနေဝ အဘိနဝဂန္ထုပ္ပာဒနံ န ပဿာမာ’’တိ။ ¶ တံ တေသံ ဂရဟာဝစနမ္ပိ သမာနံ ထေရဝါဒီနံ ပသံသာဝစနမေဝ သမ္ပဇ္ဇတိ။ ထေရဝါဒိနော ဟိ ဧဝံ ဇာနန္တိ ‘‘ဗုဒ္ဓေနေဝ ဘဂဝတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဒေသေတဗ္ဗော စေဝ ဓမ္မော ပညာပေတဗ္ဗော စ ဝိနယော အနဝသေသေန ဒေသိတော စေဝ ပညတ္တော စ၊ သောယေဝ ဓမ္မဝိနယော သဒ္ဓါသမ္ပန္နေဟိ ဘိက္ခူဟိ စေဝ ဂဟဋ္ဌေဟိ စ ယထာရဟံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗော၊ န တတော အညော ဓမ္မဝိနယော တက္ကေတွာ ဂဝေသေတဗ္ဗော။ ယဒိ ပန အညော ဓမ္မဝိနယော ကေနစိ တက္ကေတွာ ကထိတော အဿ၊ တံ တဿေဝ တက္ကိနော သာသနံ ဟောတိ န သတ္ထု သာသနံ။ ယံ ယံ ပန ဘဂဝတော ဓမ္မဝိနယေ ပဒဗျဉ္ဇနံ အတ္ထတော အပါကဋံ ဟောတိ၊ တတ္ထ တတ္ထ ပေါရာဏကေဟိ ပဋိသမ္ဘိဒါဆဠဘိညာဒိဂုဏသမ္ပန္နေဟိ ဘဂဝတော အဓိပ္ပာယံ ဇာနန္တေဟိ အဋ္ဌကထာစရိယေဟိ သံဝဏ္ဏိတနယေန အတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော၊ န အတ္တနောမတိဝသေနာ’’တိ။ အာစရိယဗုဒ္ဓဃောသော စ တေသံ ထေရဝါဒီနံ အညတရော၊ သောပိ တထေဝ ဇာနာတိ။ ဝုတ္တဉ္စေတံ အာစရိယေန –

‘‘ဗုဒ္ဓေန ဓမ္မော ဝိနယော စ ဝုတ္တော၊

ယော တဿ ပုတ္တေဟိ တထေဝ ဉာတော၊

သော ယေဟိ တေသံ မတိမစ္စဇန္တာ၊

ယသ္မာ ပုရေ အဋ္ဌကထာ အကံသု။

တသ္မာ ဟိ ယံ အဋ္ဌကထာသု ဝုတ္တံ၊

တံ ဝဇ္ဇယိတွာန ပမာဒလေခံ၊

သဗ္ဗမ္ပိ သိက္ခာသု သဂါရဝါနံ၊

ယသ္မာ ပမာဏံ ဣဓ ပဏ္ဍိတာနံ။

တတော စ ဘာသန္တရမေဝ ဟိတွာ၊

ဝိတ္ထာရမဂ္ဂဉ္စ သမာသယိတွာ…ပေ…

ယသ္မာ အယံ ဟေဿတိ ဝဏ္ဏနာပိ၊

သက္ကစ္စ တသ္မာ အနုသိက္ခိတဗ္ဗာ’’တိ [ပါရာ။ အဋ္ဌ။ ၁။ဂန္ထာရမ္ဘကထာ]။

တေနေဝ အာစရိယော ဘဂဝတော ဓမ္မဝိနယံ ဝါ ပေါရာဏဋ္ဌကထံ ဝါ အနိဿာယ အတ္တနော ဉာဏေန တက္ကေတွာ ဝါ အတ္တနာ ပရိစိတလောကိယဂန္ထေဟိ ဂဟေတွာ ဝါ န ကဉ္စိ ဂန္ထံ အကာသိ။ ယဒိ ပန တာဒိသံ ကရေယျ၊ ¶ တံ ထေရဝါဒိနော မဟာပဒေသသုတ္တေ[ဒီ။ နိ။ ၂။၁၈၈၊ အ။ နိ။ ၄။၁၈၀] ဝုတ္တနယေန ‘‘အဒ္ဓါ ဣဒံ န စေဝ တဿ ဘဂဝတော ဝစနံ၊ ဗုဒ္ဓဃောသဿ စ ထေရဿ ဒုဂ္ဂဟိတ’’န္တိ ဆဍ္ဍေယျုံယေဝ။ ယတော စ ခေါ အယံ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေါ ပေါရာဏဋ္ဌကထာနံ ဘာသာပရိဝတ္တနာဒိဝသေနေဝ အာစရိယေန ကတော၊ တတောယေဝ ထေရဝါဒိနော တံ မဟာပဒေသသုတ္တေ ဝုတ္တနယေန ‘‘အဒ္ဓါ ဣဒံ တဿ ဘဂဝတော ဝစနံ၊ အာစရိယဗုဒ္ဓဃောသဿ စ ထေရဿ သုဂ္ဂဟိတ’’န္တိ သမ္ပဋိစ္ဆန္တိ။ တေနာပါယံ သကလလောကေ ပတ္ထဋော ဟောတိ။

သီလဓုတင်္ဂါဒီနံ ဝိဘာဂေါ စ ပဋိပတ္တိနယပရိဒီပနဉ္စ ပါကဋမေဝ။ တထာယံ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေါ သုဝိညေယျပဒဝါကျေဟိ စေဝ အနာကုလပဒဝါကျေဟိ စ တန္တိနယာနုရူပါယ ပါဠိဂတိယာ သုဋ္ဌု သင်္ခတော၊ တတောယေဝ စဿ အတ္ထောပိ သုဝိညေယျော ဟောတိ။ တသ္မာ တံ ဩလောကေန္တာ ဝိညုနော ဝိသုဒ္ဓဇ္ဈာသယာ ခဏေ ခဏေ အတ္ထပဋိသံဝေဒိနော စေဝ ဓမ္မပဋိသံဝေဒိနော စ ဟုတွာ အနပ္ပကံ ပီတိသောမနဿံ ပဋိသံဝေဒေန္တိ။

အနေကာနိ စေတ္ထ ပသာဒါဝဟာနိ မဟာတိဿတ္ထေရဝတ္ထုအာဒီနိ [ဝိသုဒ္ဓိ။ ၁။၁၅] သီဟဠဝတ္ထူနိ စ ဓမ္မသေနာပတိသာရိပုတ္တတ္ထေရဝတ္ထုအာဒီနိ [ဝိသုဒ္ဓိ။ ၁။၁၉] ဇမ္ဗုဒီပဝတ္ထူနိ စ ဒီပိတာနိ။ တာနိ ပဿိတွာ အနုဿရန္တာနံ သပ္ပုရိသာနံ ဗလဝပသာဒေါ စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ‘‘ကဒါ နု ခေါ မယမ္ပိ ဤဒိသာ ဘဝိဿာမာ’’တိ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇိတုကာမတာ စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ဧဝံ ပရိသုဒ္ဓပိဋကပါဠိနိဿယတာဒီဟိ အနေကသတေဟိ ဂုဏေဟိ အယံ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေါ သကလလောကေ ပတ္ထဋော ဇာတောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ယထာ စာယံ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေါ၊ ဧဝံ အညာပိ အာစရိယေန ကတာ တိပိဋကသင်္ဂဟဋ္ဌကထာယော ပေါရာဏဋ္ဌကထာနံ ဘာသာပရိဝတ္တနဘာဝါဒီဟိ ဂုဏေဟိ သကလလောကေ ပတ္ထဋာယေဝ ဟောန္တိ။

ဧတ္တာဝတာ စ ပန ကိမတ္ထံ ကတောတိအာဒီနမ္ပိ ပဉှာနမတ္ထော ဝိတ္ထာရေန ဝိဘာဝိတောဝ ဟောတီတိ။

တတ္ထေတံ ဝုစ္စတိ –

၁။

သမ္ဘာဝနီယဿ ¶ သုဓီဝရာန-

မာဒတ္တဓီရိဋ္ဌပဒဿ ယဿ၊

ပညာဒိဇာတာ လလိတာ ဂုဏာဘာ၊

ဘာတေဝ လောကမှိ သတံ မုဒါယ။

၂။

သ ဗုဒ္ဓဃောသာဝှထိရဂ္ဂဓီမာ၊

ဝိဒူန’မစ္စန္တသမာဒရာ’ဒါ၊

သဘာဝဇံ ဗျတ္တိသသတ္တိလဒ္ဓံ၊

သိရိံ ဒဓာတေဝ သုဗုဒ္ဓဃောသော။

၃။

‘‘သမ္ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌေ ပရိနိဗ္ဗုတသ္မိံ၊

သံဝစ္ဆရာနံ ဒသမေ သတမှိ၊

ဇာတော’’တိ ဉာတော ဝိဗုဓေဟိ ဗုဒ္ဓ-

ဃောသင်္ကုရော ပတ္တသမတ္တမာနီ။

၄။

ဝိညူ ဝိဒူ’မဿ ပုမဂ္ဂဇာတေ၊

သဉ္ဇာတတံ ဒက္ခိဏဒေသဘာဂေ၊

ရမ္မေ’န္ဒိယသ္မိံ သုဇနာကရသ္မိံ၊

တတ္တတ္ထမေသီန’မယံ ပတီတိ။

၅။

မောရဏ္ဍဂါမမှိ သ တတ္ထ ဇာတော၊

ပုညာနိတော ဝိပ္ပကုလမှိ သမ္မာ၊

သူရဿ လောကတ္ထသမာဝဟတ္ထံ၊

ဥပ္ပဇ္ဇနာယာ’ဒျရုဏောဝ ရံသိ။

၆။

သံဝဒ္ဓဗုဒ္ဓီ သ ပဝုဒ္ဓိပတ္တော၊

အာရာဓယံ ဉာတိဂဏံ သဒေဝ၊

ဝေဒေသု ဝိဇ္ဇာသု တဒညသိပ္ပ-

ဂန္ထေသွနာယာသပဝီဏတာ’ဂါ။

၇။

သုဒ္ဓါဓိမုတ္တီန ဝိဝေစနေန၊

သာရာနု’သာရောတိ ဝိဝိဉ္စမာနော၊

ဝေဒေသွ’သာရတ္တ’မဗုဇ္ဈိ ယသ္မာ၊

တုဋ္ဌိံ သ နာပဇ္ဇိ သုတေန သေန။

၈။

အနွေသတော ¶ တဿ ပသတ္ထသာရံ၊

သဒ္ဓမ္မသာရော သဝနေန လဒ္ဓါ၊

နိန္နောဝ ဗုဒ္ဓဿ သ သာသနမှိ၊

ဥဿာဟဇာတော’ပဂမာယ တတ္ထ။

၉။

ဓမ္မာဘိလာသီ သ ဝိရောစိ တတ္ထ၊

သံလဒ္ဓပဗ္ဗဇ္ဇုပသမ္ပဒေါဝ၊

ထေရေ’ပသင်္ကမ္မ ဝိသုဒ္ဓထေရ-

ဝါဒီနိကာယမှိ ပတီတပညေ။

၁၀။

တဒါ ဟိ’သုံ ဒက္ခိဏဣန္ဒိယမှိ၊

နိဝါသိနော ထေရိယဝံသဇာတာ၊

တဒညဝါဒီ စ မုနီ မုနိန္ဒ-

မတံ ယထာလဒ္ဓိ ပကာသယန္တာ။

၁၁။

သဒ္ဓမ္မသာရာဓိဂမာယ ဘိယျော၊

ပါဠိံ သမုဂ္ဂဏှိ ဇိနေရိတံ၊ သာ၊

ဇိဝှဂ္ဂလီလာ မနသာ’သိတာ’ဿ၊

လက္ခီဝ ပုညေ နိဝသံ ဗဘာသ။

၁၂။

ဧဝံ တမုဂ္ဂဏှ’မဗောဓိ သမ္မာ၊

‘‘ဧကာယနောယံ သုဝိသုဒ္ဓိယာတိ၊

မဂ္ဂေါ ဝိဝဋ္ဋာဓိဂမာယ’’ တတ္ထော-

ယျောဂံ သမာပဇ္ဇိ ပရံ ပရတ္တီ။

၁၃။

သဘာဝပညာ မဟတီ စ သတ္ထ-

န္တရောပလဒ္ဓါ ဝိပုလာဝ ဝိဇ္ဇာ၊

တေနဿ ဗုဒ္ဓါတ္တိသမုဒ္ဒတိဏ္ဏေ၊

အကိစ္ဆသာဓိတ္တပဘာဝ’မညာ။

၁၄။

ဗုဒ္ဓဿ ကိတ္တီဝ သုကိတ္တိဃောသော၊

ဝတ္တိဿတေ’စ္စဿ ဂရူ ဝိယတ္တာ၊

အတ္ထာနွိတံ နာမမကံသု ဗုဒ္ဓ-

ဃောသောတိ သမ္ဗုဒ္ဓမတင်္ဂတဿ။

၁၅။

မယူရဒူတဝှယပဋ္ဋနသ္မိံ၊

နိဝဿ ¶ ကဉ္ဇီဝှပုရာဒိကေ စ၊

သ အန္ဓကာချာတသဒေသိယဋ္ဌ-

ကထံ သမုဂ္ဂဏှိ သမာဟိတတ္တော။

၁၆။

တာဝတ္တကေနဿ သုမေဓသဿာ-

သန္တုဋ္ဌစိတ္တဿ တတုတ္တရိမ္ပိ၊

သမ္ဗုဒ္ဓဝါဏီသု သမတ္တမတ္ထံ၊

အညာတုမိစ္ဆာ မဟတီ အဇာယိ။

၁၇။

မဟာမဟိန္ဒာဒိဝသီဝရေဘိ၊

သမာဘတာ ယာဋ္ဌကထာ သသာရာ၊

သထေရဝါဒါ သုဝိနိစ္ဆယာ စ၊

တဒါ ဝိဘာတာ ဝတ လင်္ကယာ’သုံ။

၁၈။

ပဝတ္တိမေတံ ဝိဒိယ’ဿ မေတ-

ဒဟောသိ ‘‘ယံ နူန’ဘိရာမလင်္ကံ၊

အလင်္ကရောန္တိံ ရတနာကရံဝ၊

ဥပေစ္စ သိက္ခေ’ဋ္ဌကထာ မဟန္တီ။

၁၉။

တာ ဘာသယာ သီဟဠိကာယ ရစ္စာ၊

တန္တိံ သမာရောပျ နဝံ ကရေယျံ၊

ဧဝဉှိ ဒေသန္တရိယာန ဗုဒ္ဓ-

မာနီနမတ္ထံ ခလု သာဓယေ’’တိ။

၂၀။

ပုရေ စ လင်္ကာဂတသာသနံ ယံ၊

သုနိမ္မလိန္ဒူဝ ဟိမာဒိမုတ္တော၊

ပဘာသိ၊ ကိသ္မိဉ္စိ တဒါညဝါဒ-

မနာကုလံ တာ’ကုလတံ ဇဂါမ။

၂၁။

ဇိနမှိ နိဗ္ဗာနဂတေ ဟိ ဝဿ-

သတန္တရေ သာသနိကာ သမဂ္ဂါ၊

သမာနဝါဒါ ဇိနသာသနမှိ၊

န ကောစိ ဘေဒေါပိ တဒါ အဟောသိ။

၂၂။

ပစ္ဆာ ¶ စ သဒ္ဓမ္မဒုမာဟတေဘျ-

ဓမ္မေဟိ ဝါတေဟိ ပဋိစ္စ ပါပေ၊

ဇာတေဟိ သံဝိဂ္ဂမနာ သမာယ၊

ထေရေ’သ’မုယျောဂမကံသု ဒဠှံ။

၂၃။

သင်္ဂီတိယော ကစ္စ သုပေသလေဟိ၊

နိဂ္ဂယှမာနာပိ ထိရေဟိ ဒဠှံ၊

ဆိန္နာပိ ရုက္ခာ’ဿု ပုနောရုဟာဝါ-

ကာသုံဝ ဓမ္မံ ဝိနယာ’ညထာ တေ။

၂၄။

နာနာဂဏာ တေ စ အနေကဝါဒါ၊

သံသဂ္ဂကာရာ ဇိနသာသနေ’သုံ၊

ဝါဒေဘိ အညေဟိ ဇိနေရိတေဘျ-

သုဒ္ဓါယမာနာ ဝိနယဉ္စ ဓမ္မံ။

၂၅။

ဝါဒါ စ ဝါဒီ ပိဋကာနိ တေသံ၊

လင်္ကံ မလင်္ကံဝ ကရံ’ပယာတာ၊

ပဋိဂ္ဂဟေသုံ ပျဘယာဒိဝါသီ၊

နာညေ မဟာချာတဝိဟာရဝါသီ။

၂၆။

ယထာ စ ဗုဒ္ဓါဘိဟိတာဝ ပါဠိ၊

တဒတ္ထသာရာ စ ဝသီဘိ ဉာတာ၊

န ‘‘တေဓ ဝေါက္ကမ္မ ဝိသုဒ္ဓထေရ-

ဝါဒီ ဝိဝါဒီ’’တိ ပဝတ္တိ ကာစိ။

၂၇။

ဇီဝံဝ ရက္ခိံသု သထေရဝါဒံ၊

တန္တိံ တဒတ္ထဉ္စ သနိဏ္ဏယံ တေ၊

တသ္မာ န သက္ကာဝ တဒညဝါဒိ-

ဝါဒေဘိ ဟန္တုံ စု’ပဂန္တုမဒ္ဓါ။

၂၈။

တံဝါဒသံဘေဒဘယဉ္စ မညယာ၊

‘‘ဒုဒ္ဓါရဝေလာပိ ဘယေဟိ တန္တိနံ၊

သမ္မောဟတာဒီဟိ ဘဝေ’’တိ ပေါတ္ထကံ၊

အာရောပျ သမ္မာ ပရိပါလယိံသု တေ။

၂၉။

တဒါ ¶ ဟိ တေသံ ပဋိဗာဟနေ ရဏ-

ဝိဒံဝ သိက္ခံ ဇိနသာသနဒ္ဓရော၊

သ ဗုဒ္ဓဃောသော မုနိ ဗုဒ္ဓိပါဋဝေါ၊

ဂတော’သိ ဒီပံ ဝရတမ္ဗပဏ္ဏိကံ။

၃၀။

လင်္ကံ ဥပေစ္စ သ မဟာဋ္ဌကထာဏ္ဏဝဿ၊

ပါရံ ပရံ ဝိတရဏေ ထိရနိဏ္ဏယောဝ၊

သံသုဒ္ဓဝံသဇနိဝါသမဟာဝိဟာရ-

မာဂါ’မ္ဗရံဝ ဥဒယိန္ဒု’ပသောဘယန္တော။

၃၁။

တသ္မိဉ္စ ဒက္ခိဏဒိသာယ ဝသီ သ တတ္ထ၊

သောဘံ ပဓာနဃရသညိတပါရိဝေဏံ၊

ပါသာဒ’မုတ္တမ’မကာ သုဇနေဘိ သေဗျံ၊

သန္တော မဟာနိဂမသာမိ သုစိဏ္ဏဓမ္မော။

၃၂။

သမ္မာ စ ယောဂမကရီ ဗုဓဗုဒ္ဓမိတ္တ-

ထေရာဒိ’မန္တ’မုပယာတ’မနူနတန္တေ၊

သံသေဝိတော ဝိဝိဓဉာယပဗုဒ္ဓိယာ သော၊

သုတ္တာဘိဓမ္မဝိနယဋ္ဌကထာသွ’နူနံ။

၃၃။

ဝေယျတ္တိယံ’သ သမယေ သမယန္တရေ စ၊

ပညာယ ဒိသွ ဝိဝဋံဝ နိဟီတမတ္ထံ၊

ထေရာ သမဂ္ဂဇိနမဂ္ဂမတာ’မတာသီ၊

မညိံသု နဂ္ဃရတနံဝ သုဒုလ္လဘန္တိ။

၃၄။

ဝိညာယ ဓမ္မဝိနယတ္ထယထိစ္ဆဒါနေ၊

စိန္တာမဏီတိ သုနိရူပိတဗုဒ္ဓိရူပံ၊

ယဿေ’တ္ထ နိစ္ဆိတမနော ကဝိသင်္ဃပါလ-

တ္ထေရုတ္တမော ဇနဟိတာယ နိယောဇယီ တံ။

၃၅။

‘‘ကိဉ္စာပိ သန္တိ ဝိဝိဓာ ပဋိပတ္တိဂန္ထာ၊

ကေသဉ္စိ ကိဉ္စိ တု န ဗုဒ္ဓမတာနုသာရံ၊

သံသုဒ္ဓထေရသမယေဟိ စ တေ ဝိရုဒ္ဓါ၊

တသ္မာ ကရောတု ဝိမလံ ပဋိပတ္တိဂန္ထံ’’။

၃၆။

မေတ္တာဒယမ္ဗုဒဝနံ ¶ ဇနဘူမိယံ’သ၊

သံဝဿတေ စ’ရိယမဂ္ဂဂမဂ္ဂ’မဂ္ဂံ၊

သံသောဓနတ္ထ’မိတိ ‘‘ပတ္ထိတထေရအာသံ၊

ပူရေဿ’မေတ’’မိတိ ကာသိ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂံ။

၃၇။

ဝီရာနုကမ္ပသတိယောဇိတဗုဒ္ဓိမာ သံ၊

ဩဂ္ဂယှ၊ ဂယှ စ’ ခိလဋ္ဌကထာ သတန္တီ၊

သာရံ သခေဒ’မနပေက္ခိယ သာဓုကံ သ၊

ယံ’ကာသိ၊ ကံ နု’ဓ န ရောစယတေ ဗုဓံ သော။

၃၈။

ဝုတ္တေ’တ္ထ ဘာဝပရမာဝ သဘာဝဓမ္မာ၊

ဝတ္ထူ စ ပီတိသုခဝေဒနိယာ’နိတာဝ၊

ပုဏ္ဏောဝ သဗ္ဗပဋိပတ္တိနယေဟိ စေသော၊

ပုပ္ဖာဘိဖုလ္လပဝနံဝ ဝိရာဇတေ’ယံ။

၃၉။

ယံ ပဿိယာန ပရိကပ္ပိယ ရတ္နသာရ-

ဂဗ္ဘံ ဝိသုဒ္ဓိ’မဘိယာတု’မပေက္ခမာနာ၊

တံ သာရ’မာဒိယိတု’မာသု ပယုတ္တယုတ္တာ၊

ဒိသွာ ဟိ နဂ္ဃရတနံ နနု ဝဇ္ဇယေ န။

၄၀။

ကန္တာ ပဒါဝလိ’ဟ တန္တိနယာနုသာရာ၊

သာရာတိသာရနယပန္တိ ပသိဒ္ဓသိဒ္ဓါ၊

အတ္ထာ စ သန္တိနုဂမာယ တုလာယမာနော-

ယျောဂေန မေတ္ထ ဟိ ဝိနာ ပဋိပတ္တိ ကာ’ညာ။

၄၁။

အာဘာတိ သတ္ထု စတုရာဂမမဇ္ဈဂေါ’ယံ-

အတ္ထေ ပကာသယိဟ ဘာဏုဝ နေကဒဗ္ဗေ၊

မေဓာဝိပီတိဇနနံ’သ ဝိဓာန’မေတံ-

တီတဉှိ ယာဝ ကဝိဂေါစရ’မဿ ဉာဏံ။

၄၂။

ဒိဋ္ဌာဝ တိက္ခမတိ’မဿ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂ-

သမ္ပာဒနေန သမုပါတ္တသုဓီပဒေဘိ၊

တေနဿ ဗုဒ္ဓဝစနတ္ထဝိဘာဝနာယ၊

ပဗျတ္တသတ္တိ ဝိဒိတာ ဝိဒိတာဂမေဟိ။

၄၃။

ချာတံ ¶ ကဝီဘိ’ဓိဂတံ ယသ’မာဝဟေန၊

ထေရဿ သုဒ္ဓမတိဗုဒ္ဓသိရီဝှယဿ၊

လောကတ္ထ’မာဝိကတပတ္ထန’မာဒိယာန၊

သာမဉ္စ နိန္နဟဒယေန ဇနာန’မတ္ထေ။

၄၄။

သမ္ဗုဒ္ဓဘာဝဝိဒိတေနိ’မိနာ သမန္တ-

ပါသာဒိကာဝှဝိနယဋ္ဌကထာ ပဏီတာ၊

သူရော’ဒိတေ ဝိယ တယာ ဝိနယတ္ထမူဠှာ-

မူဠှီ ဘဝန္တိ ဇိနနီတိပထာ’ဓိဂန္တွာ။

၄၅။

လင်္ကာ အလင်္ကတိကတာဝ မဟာမဟိန္ဒ-

တ္ထေရေန ယာ စ ဝိနယဋ္ဌကထာ’ဘတာ၊ တံ၊

ကန္တာယ သီဟဠဂိရာယ ဂိရာယမာနာ၊

အစ္စန္တကန္တဗဟုလာ မုနယော ပုရာ’သုံ။

၄၆။

အညာ စ ပစ္စရိ-ကုရုန္ဒိသမညိတာဒီ၊

ဒီပံ ပဒီပကရဏီ ဝိနယမှိ ယာ’သုံ၊

သင်္ဂယှ တာသ’မခိလတ္ထနယေ စ ထေရ-

ဝါဒေ စ မုတ္တရတနာနိဝ မေကသုတ္တေ။

၄၇။

တာဟေဝ သီဟဠနိရုတ္တိယုတဉ္စ တန္တိံ၊

အာရောပိယာန ရုစိရံ အထ ဝိတ္ထတဉ္စ၊

မဂ္ဂံ သမာသနဝသေန ယထာ သမတ္တ-

လောကေန ယာ ဂရုကတာ ကတမာနနာ’ကာ။

၄၈။

သုဒ္ဓနွယာဂထဝိရာ စ ဝိသုဒ္ဓထေရ-

ဝါဒီ ဝိသုဒ္ဓဝိနယာဂမပုဇ္ဇဓမ္မာ၊

သုဒ္ဓံ ကရိံသု န ယထေ’န္တိ တဒညဝါဒါ၊

ဣစ္စာဒိ’မာဝိကရိယာ’သိ နိဒါနမေတ္ထ။

၄၉။

ယသ္မိံ မနုညပဒပန္တိ သုဘာ သုဗောဓာ၊

အတ္ထာ စ ပီတိသမ’ဝိမှယတာဒိဘာဝီ၊

စိတြာ ဝိစိတြမတိဇာ ကဝိစိတ္တဟံသာ၊

တသ္မာ ရသာယတိ တဒတ္ထနုသာရိနံ ယံ။

၅၀။

အစ္စန္တသာဂရနိဘာ ¶ ဝိဝိဓာ နယတ္ထာ၊

သန္တေ’တ္ထ ယာ’သု ဝိနယဋ္ဌကထာ ပုရာဏာ၊

တာသံ ယထာဘိမတပန္တိ သုတန္တိကတ္တံ၊

ကိဉှိ’ဿ ကိဉ္စိ ဗလဝီရ’ပဋိစ္စ ကာတုံ။

၅၁။

ဥယျောဂ’မဿ ကရုဏာပဟိတံ ပဋိစ္စ၊

ပညာသဟာယသဟိတံ ဗလဝဉ္စ ဒဠှံ၊

လဒ္ဓါဝ ယာ နိခိလလောကမနုညဘူတာ၊

မေဓာဝိနံ’နုသဘဂါဝ ဝိရာဇတေ သာ။

၅၂။

ဝိညူဘိ ယာ ‘‘ဝိနယသာဂရပါရတိဏ္ဏေ’’၊

သမ္ဘာဝိတာ ‘‘သုတရဏာယတိ သီဃဝါဟာ’’၊

ဣစ္စာဘိမာနိတဂုဏာ’ဇ္ဇ ရရာဇ ယာဝ၊

ကိံ ယံ ထိရံ လဟု ဝိနဿတိ ဒုပ္ပသယှံ။

၅၃။

‘‘ယာ ဗျာပိနီ’ခိလနယဿ သုဗောဓိနီ စ၊

သောတူဘိ သေဝိတသဒါတနဓမ္မရင်္ဂံ၊

ကတွာန လောကပဟိတေ သဂုဏေ ဒဓန္တီ၊

ဌာတူ’’တိ နဋ္ဌ’မုပဂါ’ဋ္ဌကထာ ပုရာဏာ။

၅၄။

ဇနာဘိသတ္တာယ ဒယာယ စောဒိတော၊

ဝိဆေဇ္ဇ ခေဒံ ဝိနယမှိ သာဓုနံ၊

အထာဂမာန’ဋ္ဌကထာဝိဓာနနေ၊

ဓုရံ ဒဓာတုံ’ဘိမုခါ’သိ သော သုဓီ။

၅၅။

ပဒ္မံဝ ဖုလ္လာဘိနတံ သုဘာဏုဘံ၊

လဒ္ဓါန ဖုလ္လံ’တိသယာ’သိ စေတနာ၊

ဒါဌာဒိနာဂေန ထိရဂ္ဂဓီမတာ၊

ယာ ပတ္ထိတာ’ရဗ္ဘ တဒတ္ထသိဇ္ဈနေ။

၅၆။

ဒီဃာဂမတ္ထေသု သဗုဒ္ဓိဝိက္ကမ-

မာဂမ္မ သာရာဓိဂမာ သုမင်္ဂလ-

နာမာနုဂန္တာဝ ဝိလာသိနီတိ ယာ၊

သံဝဏ္ဏနာ လောကဟိတာယ သမ္ဘဝီ။

၅၇။

ဂမ္ဘီရမေဓာဝိသယာဂမမှိပိ၊

¶ အာရဗ္ဘ ဗုဒ္ဓိံ’သ သုနိမ္မလီကတာ၊

ဝိညာတဗုဒ္ဓါဘိမတာ ဗဟူ ဇနာ၊

အညတ္ထသာဓာ မဟတဉှိ ဗုဒ္ဓိယော။

၅၈။

သာ’နီတဝိဒွါက္ခိမနာ မနာယိတာ၊

ကန္တာဂမေ ဓမ္မသဘာယတေ သဒါ၊

တေနေဝ မညေ’ဟ တိရောကတာ တယာ၊

ကိံ သီဃဂ’ညတြ ပထညဂါမိကာ။

၅၉။

ပတွာ မဟန္တာ’မ္ဗရ’မမ္ဗုဒေါ ယထာ၊

လောကတ္ထသာဓီပိ မဟာသယံ မတိ၊

တသ္မာ’ဿ သိဒ္ဓါ’ဋ္ဌကထာပရမ္ပရာ၊

ဗုဒ္ဓိပ္ပဒါနာယ’ ဟုဝုံ နဝါ နဝါ။

၆၀။

ဗုဒ္ဓါဒိမိတ္တံ ထိရသေဋ္ဌ’မုဒ္ဒိသံ၊

သံဝဏ္ဏနာ စာသိ ပပဉ္စသူဒနီ၊

‘‘သဗ္ဗတ္ထသာရေ ဇိနမဇ္ဈိမာဂမေ၊

လဒ္ဓါန ပီတိံ သုဇနာ သမေန္တု’’တိ။

၆၁။

ဥပ္ပဇ္ဇိ ‘‘သာရတ္ထပကာသိနီ’’တိ ယာ၊

သာ ဇောတိပါလဿ ယထာဘိလာသိတံ၊

လောကံ ယထာနာမိကသာရဒီပနာ၊

ဘာတာ’သိ သမ္မာပဋိပန္နပန္ထဒါ။

၆၂။

သမ္ပူရိ ကာတုံ’သ မနောရထော ယယာ၊

အင်္ဂုတ္တရန္တာဂမမတ္ထဝဏ္ဏနာ၊

တန္နာမဓေယျံ သုဇနဉ္စ ဇီဝကံ၊

သော ဇောတိပါလဉ္စ ပသတ္ထဓီတိမံ။

၆၃။

ဥဒ္ဒိဿ ယံ’ကာသိ ပဝီဏတံ ကရံ၊

ဗုဒ္ဓါဒိသံသေဗျသုမဂ္ဂဒဿနေ၊

သဒ္ဓမ္မပုပ္ဖာန’ ဝနာယိတာ’သိ သာ၊

ဝိဒွါလိသင်္ဃဿ သဒါဝဂါဟဏာ။

၆၄။

ယေန’တ္တလဒ္ဓိံ ¶ ပဇဟန္တု သာဓဝေါ၊

ဒုဗ္ဗောဓဓမ္မေ စ သဘာဝဒီပနေ၊

ဗုဇ္ဈန္တု၊ ဣစ္စာသိ’ဘိဓမ္မသာဂရော၊

တတ္ထာ’ဝတာရံ သုကရေန သာဓိနီ။

၆၅။

မေဓာဝိလာသာ’ဿ’ဟုဝု’ဋ္ဌသာလိနီ၊

ကန္တာ စ သမ္မောဟဝိနောဒနီတိ ယာ၊

တာ ဗုဒ္ဓဃောသောတိ သတုလျနာမိက-

မာဂမ္မ ဇာတာ သုဇနတ္ထသာဓိနီ။

၆၆။

အညာ စ ပဉ္စဋ္ဌကထာ’ဘိဓမ္မဇေ၊

ဘာဝေ နိဓာယေ’တ္ထ ယထာ’ဿု သုတ္တရာ၊

ဂမ္ဘီရမတ္ထေသု ပဝိဒ္ဓဗုဒ္ဓိတံ၊

သမ္ပာဒနီ သတ္ထု’တုလတ္တဒီပနီ။

၆၇။

သောဏာဝှထေရဿ ပဋိစ္စ ယာစနံ၊

တာ ယာယ ကင်္ခါ ဝိတရန္တိ ဘိက္ခဝေါ၊

ယာ ပါတိမောက္ခမှိ၊ တဒနွယာဝှယံ၊

သံဝဏ္ဏနံ’ကာသိ သ ဓီမတံ ဝရော။

၆၈။

သမတ္တလောကဋ္ဌဝိဘာဝိရဉ္ဇနာ၊

ကတေ’မိနာ ဓမ္မပဒဿ ဝဏ္ဏနာ၊

ထိရံ သမုဒ္ဒိဿ ကုမာရကဿပံ၊

သတံ မနံ ပီတိပဖုလ္လိတံ ယယာ။

၆၉။

အညာ’ဿ ယာ သုတ္တနိပါတ-ခုဒ္ဒက-

ပါဌတ္ထဒါတာ ပရမတ္ထဇောတိကာ၊

သံဝဏ္ဏနာ ဇာတကတန္တိ မဏ္ဍနာ၊

တာ ဟောန္တိ လောကဿ ဟိတပ္ပဒီပိနီ။

၇၀။

နိဿေသလောကမှိ ပစာရဏိစ္ဆာ၊

လင်္ကာဂတာန’ဋ္ဌကထာန’မဒ္ဓါ၊

ယာ ထေရဝါဒီန’မပူရိ ဗုဒ္ဓ-

ဃောသဂ္ဂထေရဿ ပဘာဝလဒ္ဓါ။

၇၁။

ဘဒ္ဒံ’သ ¶ နာမဉ္စ၊ ဂုဏာ မနုညာ၊

သမဂ္ဂဂါမီ’နုကရောန္တိ တေသံ၊

သသင်္ကသူရာ ဟိ သဒါတနာ ယေ၊

လောကံ ပမောဒဉ္စ ကရံ စရန္တိ။

၇၂။

သုဗုဒ္ဓဃောသဿ ဝိဘာဝိသတ္တိ-

ပဗျတ္တိ’မာရဗ္ဘ ထိရာသဘဿ၊

သမဂ္ဂလောကော ဟိ သုထေရဝါဒေ၊

မာနံ ပဝဍ္ဎေသိ အနညဇာတံ။

၇၃။

ဗုဒ္ဓါတိ နာမံ ဘုဝနမှိ ယာဝ၊

သုဗုဒ္ဓဃောသဿ သိယာ န ကိဉှိ၊

လဒ္ဓါ ဟိ သာဓူဘိ မဟောပကာရာ၊

မဟဂ္ဃဝိတ္တာနိဝ တံသကာသာ။

၇၄။

ခီယေထ ဝဏ္ဏော န သမုဒ္ဓဋောပိ၊

နနွ’ဿ နေကာ ဟိ ဂုဏာ အနန္တာ၊

ကော နု’ဒ္ဓရေယျာ’ ခိလသာဂရောဒေ၊

တထာပိ မညန္တု သုဓီ သဒါ တေတိ။

ဆဋ္ဌသင်္ဂီတိဘာရနိတ္ထာရကသင်္ဃသမိတိယာ ပကာသိတာယံ

ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂနိဒါနကထာ နိဋ္ဌိတာ။