📜

ဒုတီယဂါထာ-ပရမတ္ထဒီပနီ

၁၁။ ဧဝံ အာဒိဂါထာယတံတံ ပယောဇန သဟိတေ ပဉ္စ အတ္ထေ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ တေ အဘိဓမ္မတ္ထေ ဥဒ္ဒေသတော ဒဿေန္တော ဒုတီယဂါထမာဟ။ တတ္ထ တတ္ထာတိ ဘာသိဿံ အဘိဓမ္မတ္ထ သင်္ဂဟန္တိ ဝုတ္တေ တသ္မိံ အဘိဓမ္မတ္ထသင်္ဂဟပဒေ မယာ ဝုတ္တာ အဘိဓမ္မတ္ထာ သဗ္ဗထာပရမတ္ထတော စတုဓာ ဟောန္တီတိ ယောဇနာ။ ဧတ္ထစ -

[၁၂] ဋီကာယံ တာဝ

တတ္ထ တသ္မိံ အဘိဓမ္မတ္ထသင်္ဂဟပကရဏေတိဝါ အဘိဓမ္မတ္ထ ပဒေတိဝါ အဘိဓမ္မေတိဝါ တသဒ္ဒတ္ထော နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ ဝိဘာဝနိယံ ပန တသ္မိံ အဘိဓမ္မေတိ။ သဗ္ဗံ နသုန္ဒရံ။

န ဟိ အဘိဓမ္မတ္ထ သင်္ဂဟပကရဏေ မယာ ဝုတ္တာ အဘိဓမ္မတ္ထာတိ ယုဇ္ဇတိ။ ပကရဏံပိ ဟိ ဥပရိ ဝုစ္စမာနမေဝ ဟောတိ။ နတု ဝုတ္တံ။ ကုတော အဘိဓမ္မတ္ထာတိ။ န စ သံဝဏ္ဏနာပကရဏေသု အာဒိမှိယေဝ တာဝ တသဒ္ဒေါ အပ္ပဓာနပဒါနိ ပစ္စာမသတီတိ အတ္ထိ။ တသ္မာ အဋ္ဌသာလိနိယံ အာဒိမှိ တတ္ထ ကေန ဋ္ဌေန အဘိဓမ္မောတိ ဝါကျေဝိယ ဣဓ တသဒ္ဒတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗောတိ။ ဧဝဉှိ သတိ –

[၁၃] ဋီကာသု

သဗ္ဗထာ ဝုတ္တာတိ ယောဇနာပိ ပဋိက္ခိတ္တာ ဟောတိ။

သာ ဟိ ဝက္ခမာနေဟိ သဗ္ဗယာပိ ဒွါဒသ၊ သဗ္ဗထာပိ အဋ္ဌာရသာတိအာဒီဟိ နသမေတီတိ။ တတ္တ သဗ္ဗထာတိ ဓမ္မသင်္ဂဏိယံ ဝုတ္တေန ကုသလာဒိနာ သဗ္ဗပ္ပကာရေနပိ စတုဓာဝ ဟောန္တိ၊ ဝိဘင်္ဂေ ဝိဘတ္တေ န ခန္ဓာဒိနာ သဗ္ဗပ္ပကာရေနပိ စတုဓာဝ ဟောန္တီတိ အတ္ထော။ ဓာတု ကထာယံ ဝုတ္တေနာတိအာဒိနာပိ ဝတ္တဗ္ဗံ။

၁၂။ ပရမတ္ထတောတိ ပရမတ္ထ သစ္စတော။ ဒွေ ဟိ သစ္စာနိ သမ္မုတိသစ္စံ၊ ပရမတ္ထသစ္စန္တိ၊ တတ္ထ သတ္တ ပုဂ္ဂလ အတ္တ ဇီဝါဒိကာ ပညတ္တိအတ္ထာ သဘာဝတော အဝိဇ္ဇမာနာယေဝ ဟောန္တိ။ ဓမ္မဝဝတ္ထာနညာဏရဟိတာနံပန မဟာဇနာနံ စိတ္တေ မဟန္တမဟန္တာပိ ဟုတွာ ဝိဇ္ဇမာနာဝိယ ပညာယန္တိ၊ တေစ မဟာဇနာ သမဂ္ဂါ ဟုတွာ တေသံ ဧကန္တေန အတ္ထိဘာဝံ ဂဟေတွာ တထာ တထာ ဝေါဟရန္တိ စေဝ သမ္ပဋိစ္ဆန္တိစ။ တသ္မာ တေ မဟာဇနေဟိ သမဂ္ဂေဟိ သမ္မတတ္တာတတောယေဝစ ဝစီသစ္စဝိရတိသစ္စာနံ ဝတ္ထုဘူတတ္တာသမ္မုတိ သစ္စန္တိ ဝုစ္စန္တိ။ တသ္မိံ သမ္မုတိသစ္စေ ဌတွာ သမ္မာ ပဋိပဇ္ဇန္တာ သဗ္ဗ လောကိယသမ္ပတ္တိယောစ သဗ္ဗဗောဓိသမ္ဘာရ ဓမ္မေစ အာရာဓေန္တိ။ မိစ္ဆာပဋိပဇ္ဇန္တာ အပါယပူရကာ ဟောန္တိ။ ဧဝံ မဟန္တဉှိ သမ္မုတိ သစ္စန္တိ။ ပရမတ္ထသစ္စံ ပန ပတွာ တံ သစ္စမေဝ နဟောတိ။ တဉှိ သယံ အဝိဇ္ဇမာနံယေဝ သမာနံ မဟာဇနေ ဝိဇ္ဇမာနန္တွေဝ ဂဏှာပေတိ။ သက္ကာယဒိဋ္ဌိ ဒွါသဋ္ဌိဒိဋ္ဌိ တိဝိဓမိစ္ဆာဒိဋ္ဌီနံ ဝတ္ထု ဟုတွာ ဗာလဇနာနံ ဝဋ္ဋဒုက္ခတော နိယျာတုံ နဒေတိ။ ဧဝံ ဝိပရီတဉှိ သမ္မုတိသစ္စံ။ ဧဝံ မဟာသာဝဇ္ဇဉ္စာတိ။ ပရမတ္ထသစ္စံပန ဒုဝိဓံ သဘာဝသစ္စံ အရိယသစ္စန္တိ။ တတ္ထ ဓမ္မသင်္ဂဏိအာဒီသု သတ္တသု ပကရဏေသု ဝိဘတ္တာ ကုသလာဒယော ဓမ္မာ သဘာဝသစ္စံနာမ။ တေ ဟိ သယံ သဘာဝတော ဝိဇ္ဇမာနတ္တာ ကုသလာနာမ ဓမ္မာ အတ္ထိ သုခါနာမ ဝေဒနာ အတ္ထီတိ ဂဏှန္တေန ဝိသံဝါဒေန္တီတိ။ တံ ပန အရိယသစ္စံ ပတွာ ကိဉ္စိ အသစ္စံပိ ဟောတိယေဝ။ တထာဟိ အနုဘဝနဘေဒမတ္တံ ဥပါဒါယေဝ ဝေဒနာ သုခါ ဒုက္ခာ အဒုက္ခမသုခါတိ ဝုတ္တာ။ န သဗ္ဗာကာရတော သုခဘူတတ္တာ။ သဗ္ဗေဟိ ပန အနိစ္စတာ သင်္ခတတာဒီဟိ အနေကသတေဟိ အာကာရေဟိ သဗ္ဗာပိ ဝေဒနာ ဒုက္ခာဧဝ။ တထာ အနဝဇ္ဇသုခဝိပါကဋ္ဌေန ကုသလဘာဝေါပိ အကုသလံ ဥပါဒါယေဝ ဝုတ္တော။ သဗ္ဗေပိ ဟိ တေဘူမကာ ကုသလသမ္မတာ ဓမ္မာ သာသဝတာ သံကိလေသိကတာ ဩဃနိယ ယောဂနိယ ဥပါဒါနိယတာ သင်္ခါတေဟိ ဝဇ္ဇေဟိ သာဝဇ္ဇာဧဝ ဟောန္တိ။ ဒုက္ခသစ္စဘူတာနဉ္စ ဝိပါကာနံ ဇနနဋ္ဌေန ဧကန္တေန ဒုက္ခဝိပါကာဧဝ ဟောန္တိ။ အဇ္ဈတ္တတ္တိကဉ္စ သဗ္ဗလောကိယသမ္မတံ ဥပါဒါယ ဝုတ္တံ။ သဗ္ဗေပိ ဟိ စတုဗ္ဘူ မကဓမ္မာ ဧကန္တေန အတ္တာပိနာမ နတ္ထိ။ ကုတော အဇ္ဈတ္တာနာမ။ ဗဟိဒ္ဓါဧဝ ဟောန္တိ။ သင်္ခါရေ ပရတော ပဿာတိ ဟိ ဝုတ္တန္တိ။ အယံ နယော သေသတ္တိက ဒုကဓမ္မေသုပိ ယထာရဟံ နေတဗ္ဗော။ အရိယ သစ္စံနာမ သဗ္ဗေသံ တေဘူမကဓမ္မာနံ ဧကန္တ ဒုက္ခဘာဝေါ တဏှာယ ဧကန္တ ဒုက္ခသမုဒယ ဘာဝေါ နိဗ္ဗာနဿေဝ ဒုက္ခနိရောဓ ဘာဝေါ အဋ္ဌင်္ဂိကဿ မဂ္ဂဿေဝ ဒုက္ခနိရောဓမဂ္ဂဘာဝေါစာတိ။ ဣဓမေဝ ဟိ ပရိသုဒ္ဓဗုဒ္ဓီနံ အရိယာနံ ဉာဏေ အစလမာနံ သဗ္ဗာကာရပရိပုဏ္ဏံ နိပ္ပရိယာယသစ္စံ ဟောတီတိ။ တေသု ဣဓ သမ္မုတိသစ္စံ နိဝတ္တေန္တော ပရမတ္ထတောတိ ဣဒ မာဟ။ တေန ဝုတ္တံ ပရမတ္ထတောတိ ပရမတ္ထသစ္စတောတိ။ တတ္ထ အတ္ထော ဒုဝိဓော သဘာဝသိဒ္ဓါစ ပရိကပ္ပသိဒ္ဓါစ။ တတ္ထ ယော ဝိနာ အညာပဒေသေန ကေဝလံ ဝိသုံ ဝိသုံ အတ္တနော လက္ခဏေန ဝိဇ္ဇမာနော ဟုတွာ သိဒ္ဓါ။ သော စိတ္တာဒိကော အတ္ထော သဘာဝသိဒ္ဓါနာမ။ ယောပန အတ္တနော လက္ခဏေန ဝိဇ္ဇမာနောယေဝ နဟောတိ။ ဝိဇ္ဇမာနဿပန အတ္ထဿ နာနာ ပဝတ္တိအာကာရေ ဥပါဒါယ စိတ္တေန ပရိကပ္ပေတွာ သဝိဂ္ဂဟံ ကတွာ ဂဟိတော စိတ္တမယော စိတ္တနိမ္မိတော ဟုတွာ စိတ္တေဧဝ ဥပလဗ္ဘမာနော ဟောတိ။ သော သတ္တပုဂ္ဂလာဒိကော အတ္ထော ပရိကပ္ပသိဒ္ဓါ နာမ။ တေသု သဘာဝသိဒ္ဓါယေဝ ပရမတ္ထောနာမ။ သော ဟိ သန္တိ ဘဝန္တိ ဗုဒ္ဓိသဒ္ဒါ ဧတ္ထာတိ အတ္ထော။ ဧကန္တဝိဇ္ဇမာနဋ္ဌေန ဣတရတော ပရမော ဥက္ကံသဂတော အတ္ထောတိ ပရမတ္ထော။ အပိ စ၊ ယေ အယံ အတ္ထိ အယံ ဥပလဗ္ဘတီတိ ဂဟေတွာ တဿ အဘိညေယျဿ အဘိညတ္ထာယ၊ ပရိညေယျဿ ပရိညတ္ထာယ၊ ပဟာတဗ္ဗဿ ပဟာနတ္ထာယ၊ သစ္ဆိကာတဗ္ဗဿ သစ္ဆိကရဏတ္ထာယ၊ ဘာဝေတဗ္ဗဿ ဘာဝနတ္ထာယ ပဋိပဇ္ဇန္တိ။ တေသံ တဒတ္ထသာဓနေ အဝိသံဝါဒကဋ္ဌေန ပရမော ဥတ္တမော အတ္ထောတိ ပရမတ္ထော။ ဣတရောပန အဝိဇ္ဇမာနတ္တာ တဿ အဘိညာဒိအတ္ထာယ ပဋိပဇ္ဇန္တာနံ တဒတ္ထသာဓနေ ဝိသံဝါဒကောယေဝ ဘဝိဿတိ။ နပန တဒတ္ထံ သာဓေဿ တီတိ ပရမတ္ထောတိ ဝတ္တုံ နာရဟတီတိ။

[၁၄] ဝိဘာဝနိယံ ပန

‘‘ပရမဿဝါ ဥတ္တမဿ ဉာဏဿ အတ္ထော ဂေါစရောတိ ပရမတ္ထော’’တိပိ ဝုတ္တံ။ တံ န သုန္ဒရံ။

န ဟိ ပရမသဒ္ဒေါဉာဏေ ဝတ္တမာနော ဒိဿတိ။ နစ အတ္ထသဒ္ဒေါ ဂေါစရေတိ။ ယဉ္စ အနုဋီကာယံ သစ္စမေဝ သစ္စိကံ။ သော ဧဝ အတ္ထော အဝိပရီတဿ ဉာဏဿ ဝိသယဘာဝဋ္ဌေနာတိ သစ္စိကဋ္ဌောတိ ဝုတ္တံ။ တံပိ အဝိပရီတေန ဉာဏေန အရဏီယတော ဥပဂန္တဗ္ဗ တော အတ္ထောတိ ဣမမတ္ထံ ဒဿေတိ။ နပရမသဒ္ဒဿ အတ္ထန္တိ။ [ပရမတ္ထပဒံ]

၁၃။ စိတ္တန္တိ ဧတ္ထ စိန္တေတီတိ စိတ္တံ။ ဧတ္ထစ စိန္တနကြိယာ နာမ နိစ္စံ အာရမ္မဏာပေက္ခာ ဟောတိ။ န ဟိ သာ အာရမ္မဏေန ဝိနာ လဗ္ဘတီတိ။ တသ္မာ အာရမ္မဏဂ္ဂဟဏ အာရမ္မဏုပလဒ္ဓိယေဝ ဣဓ စိန္တနာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာတိ။ ဧဝဉှိ သတိ ဘဝင်္ဂသမယ ဝိသညိသမယေသု စိတ္တံ အာရမ္မဏေန ဝိနာပိ ပဝတ္တတီတိ ဧဝံ ဝါဒီနံ ဝါဒေါ ပဋိက္ခိတ္တော ဟောတိ။ သန္တေသုပိစ နိဿယ သမနန္တရာဒီသု တဿ ပစ္စယေသု တေဟိ နာမံ အလဘိတွာ အာရမ္မဏပစ္စယဝသေနေဝဿ နာမံ သိဒ္ဓန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ စိန္တေန္တိ သမ္ပယုတ္တကာ ဓမ္မာ ဧတေနာတိ စိတ္တံ။ တဉှိ အာရမ္မဏဂ္ဂဟဏကိစ္စေ ပုဗ္ဗင်္ဂမဘူတန္တိ တံ သမ္ပယုတ္တဓမ္မာပိ အာရမ္မဏံ ဂဏှန္တာ တဿ ဝသေနေဝ ဂဏှန္တီတိ။ စိန္တနမတ္တံဝါ စိတ္တံ။ သဗ္ဗေပိ ဟိ ဓမ္မာ တံတံ ကြိယာမတ္တာဝ ဟောန္တိ။ န တေသု ဒဗ္ဗံဝါ သဏ္ဌာနံ ဝါ ဝိဂ္ဂဟောဝါ ဥပလဗ္ဘတိ။ ပစ္စယာယတ္တ ဝုတ္တိနော စ ဟောန္တိ။ န တေ အတ္တနော ထာမေနဝါ ဗလေနဝါ ဝသေနဝါ သတ္တိယာဝါ ဥပ္ပဇ္ဇိတုံပိ သက္ကောန္တိ။ ပဂေဝ စိန္တေတုံဝါ ဖုသေတုံဝါတိ။ ခဏမတ္တဋ္ဌာယိနောစ ဟောန္တိ၊ န ကဒါစိ ကဿစိ ဝသေ ဝတ္တိတုံ သက္ကောန္တီတိ။ တသ္မာ တေသု ဣဒံ ဒဗ္ဗံ၊ အယံ သတ္တိ၊ အယ ကြိယာတိ ဧဝံ ဝိဘာဂေါ နလဗ္ဘတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဧဝဉ္စ ကတွာ သဗ္ဗေသု ပရမတ္ထပဒေသု ဧကံ ဘာဝသာဓနမေဝ ပဓာနတော လဗ္ဘတိ။ တဒည သာဓနာနိပန ပရိယာယတောဝ လဗ္ဘန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧတ္ထ စ ဒဗ္ဗာဒိဝသေန အဘေဒဿ စိန္တနဿ အတ္ထဝိသေသဉာပနတ္ထံ ဝိဘာဂ ကပ္ပနာဝသေန ဘေဒကရဏံ ပရိယာယကထာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယထာ သိလာ ပုတ္တကဿသရီရန္တိ၊ တထာ ကရဏဉ္စ တံ တံ ကြိယာသင်္ခါတ ဓမ္မဝိမုတ္တဿ ပရပရိကပ္ပိတဿ ကာရကဘူတဿ အတ္တ ဇီဝ သတ္တ ပုဂ္ဂလဿ သဗ္ဗသော အဘာဝဒီပနတ္ထံ။ သတိ ဟိ အတ္တာဒိမှိ ကိံ အဘေဒဿ ဘေဒကပ္ပနာယာတိ။

ဝိဘာဝနိယံ ပန

သသဝိသာဏံ ဝိယ အဘူတဿ ဘူတ ကပ္ပနာ ဝုတ္တာ ဝိယ ဒိဿတိ။ အယမဿာဓိပ္ပာယော-ဓမ္မေသု ကတ္တာဝါ ကာရေ တာဝါ ကောစိ နတ္ထိ။ လောကေပန အတ္တပ္ပဓာနော ကြိယာ နိပ္ဖာဒကော ကတ္တာနာမ သိဒ္ဓါ။ တသ္မာ စိန္တနကိစ္စေ အတ္တပ္ပဓာနတာ ဒီပနတ္ထံ တံ ကတ္တုဘာဝံ စိတ္တေ အာရောပေတွာ စိန္တေတီတိ စိတ္တန္တိ ဝုတ္တံ။

စိတ္တဿစ ဗလေန တံသမ္ပယုတ္တာနံပိ တသ္မိံ ကိစ္စေ တဒနုကူလပ္ပဝတ္တိဒီပနတ္ထံ ပုနကရဏဘာဝံ စိတ္တေ ကတ္တုဘာဝဉ္စ တေသု အာရောပေတွာ စိန္တေန္တိ သမ္ပယုတ္တကာ ဓမ္မာ ဧတေနာတိ စိတ္တန္တိ ဝုတ္တန္တိ။ အပိ စေတ္ထ စိတ္တသဒ္ဒေါ ဝိစိတြတ္ထဝါစကော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ဝုတ္တဉှေ တံ သံယုတ္တကေ –

ဒိဋ္ဌံ ဝေါ ဘိက္ခဝေ စရဏံနာမ စိတ္တန္တိ။ ဧဝံ ဘန္တေ။ တမ္ပိ ခေါ ဘိက္ခဝေ စရဏံ စိတ္တံ စိတ္တေနေဝ စိန္တိတန္တိ။ တေနာပိ ခေါ ဘိက္ခဝေ စရဏေန စိတ္တေန စိတ္တညေဝ စိတ္တတရန္တိ၊ နာ ဟံ ဘိက္ခဝေ အညံ ဧကနိကာယံပိ သမနုပဿာမိ ယံ ဧဝံ စိတ္တံ။ ယထယိဒံ ဘိက္ခဝေ တိရစ္ဆာနဂတာ ပါဏာ။ တေပိ ခေါ ဘိက္ခဝေ တိရစ္ဆာနဂတာ ပါဏာ စိတ္တေနေဝ စိတ္တိကတာ။ တေဟိပိ ခေါ ဘိက္ခဝေ တိရစ္ဆာန ဂတေဟိ ပါဏေဟိ စိတ္တညေဝ စိတ္တတရန္တိ။

တတ္ထ စရဏံနာမ စိတ္တန္တိ ယတ္ထဝိစိတြာနိ ဒိဗ္ဗဝိမာနာဒီနိ စိတ္တကမ္မာနိ ကတွာ ဣဒဉ္စိဒဉ္စ ပုညံ ကရောန္တာ ဣဓစိဓစ နိဗ္ဗတ္တာတိ ဒဿေန္တော ဝိစရန္တိ ။ တဿ ပဋကောဋ္ဌကဿေတံ နာမံ။ စိတ္တေနာတိ နိဿက္ကေ ကရဏဝစနံ။ ယထယိဒန္တိ ယထာ ဣမေ။ စိတ္တိကတာတိ ဝိစိတြာ ကတာ။ ဧတ္ထစ စိတ္တဝိစိတ္တကာယ သညာဝိစိတ္တာ။ သညာဝိစိတ္တတာယ တဏှာဝိစိတ္တာ။ တဏှာဝိစိတ္တတာယ ကမ္မာနိ ဝိစိတ္တာနိ။ ကမ္မဝိစိတ္တ တာယ ယောနိယော ဝိစိတ္တာ။ ယောနိဝိစိတ္တတာယ တေသံ တိရစ္ဆာ နဂတာနံ ဝိစိတ္တတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ [ဝစနတ္ထော]

တံ တံ သဘာဝေါ လက္ခဏံ၊ ကိစ္စသမ္ပတ္တိယော ရသော၊

ဂယှာကာရော ဖလံဝါပိ၊ ပစ္စုပဋ္ဌာန သညိတံ။

အာသန္နကာရဏံ ယံ တံ၊ ပဒဋ္ဌာနန္တိ တံ မတံ၊

ဓမ္မာနံ ဝဝတ္ထာနာယ၊ အလံ ဧတေ ဝိဗုဒ္ဓိနော။

အာရမ္မဏဝိဇာနနလက္ခဏံ စိတ္တံ၊ ပုဗ္ဗင်္ဂမရသံ၊ သန္ဓာနပစ္စုပဋ္ဌာနံ၊ နာမရူပပဒဋ္ဌာနံ။ [စိတ္တံ]

၁၄။ စေတသိကန္တိ ဧတ္ထ စေတသိ ဘဝံ တဒါယတ္တဝုတ္တိတာယာတိ စေတသိကံ။ ဖဿာဒိ ဓမ္မဇာတံ။ ဧတ္ထစ တဒါယတ္တဝုတ္တိတာ နာမ ဧကုပ္ပာဒတာဒီဟိ လက္ခဏေဟိ စိတ္တေန သဟ ဧကီ ဘူတဿ ဝိယ ပဝတ္တိ။ ဧတေန ယာ စိတ္တဿ ဇာတိ။ သာဧဝ ဖဿာဒီနံ။ ယာ စိတ္တဿ ဇရာ၊ ယံ စိတ္တဿ မရဏံ၊ ယံ စိတ္တဿ အာရမ္မဏံ၊ ယံ စိတ္တဿ ဝတ္ထု၊ တဒေဝ ဖဿာဒီနန္တိ ဧဝံ ဧကပုပ္ဖ မဉ္ဇရိယံ ဧကဝဏ္ဋုပနိဗ္ဗန္ဓာနိ ပုပ္ဖာနိ ဝိယ စိတ္တေန သဟ ဧကဇာတိယာဒိ ဥပနိဗ္ဗန္ဓာ ဖဿာဒယော ဓမ္မာ ဣဓ စေတသိကံနာမာတိ သိဒ္ဓါ ဟောန္တိ။ ဧဝဉ္စ သတိ စိတ္တံပိ တေဟိ ဖဿာဒီဟိ သဟ တထေဝ အာယတ္တံ ပဝတ္တတီတိ တံပိ ဖဿိကံ ဝေဒနိကန္တိအာဒိနာ ဝတ္တဗ္ဗန္တိ စေ။ န။ စိတ္တဿေဝ ဇေဋ္ဌကတ္တာ။ မနောပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဓမ္မာ၊ မနောသေဋ္ဌာ မနောမယာတိ ဟိ ဝုတ္တံ။ ဧတ္ထစ မနောမယာတိ မနသာဧဝ ပကတာ နိမ္မိတာ စိတ္တကြိယာ ဘူတာတိ အတ္ထော။ ဧတေန တေ ဖဿာဒယော ဓမ္မာ စိတ္တေန ဝိနာ နုပလဗ္ဘန္တီတိ ဒဿေတိ။ စိတ္တံပန တေဟိ ကေဟိစိ ဝိနာပိ ပဝတ္တတိယေဝ။ ပဉ္စဝိညာဏ စိတ္တဉှိတေဟိ ကေဟိစိ ဝိတက္ကာဒီဟိ ဝိနာ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ။ တသ္မာ တေသညေဝ တဒါယတ္တ ဝုတ္တိတာ ဝတ္တဗ္ဗာ န စိတ္တဿာတိ။

[၁၅] ဝိဘာဝနိယံ ပန

ဧကာလမ္ဗဏတာ မတ္တေန တေသံ တဒါယတ္တဝုတ္တိတံ စေတသိ ကတ္တဉ္စ ဝိဘာဝေတိ။ တံ န သုန္ဒရံ။

န ဟိ ဧကာလမ္ဗဏတာမတ္တေန စေတသိကံနာမ ဇာတန္တိ။ ဧတ္ထ စ လောကေ နာနာဝဏ္ဏဓာတုယော ဥဒကေ ဃံသိတွာ ဝတ္ထုမှိ နာနာ စိတ္တကမ္မာနိ ကရောန္တိ၊ တတ္ထ ဝတ္ထုမှိ ဖရဏံ ဗန္ဓနဉ္စ ဥဒကဿေဝ ကိစ္စံ၊ န ဝဏ္ဏဓာတူနံ။ နာနာရူပ ဒဿနံ ဝဏ္ဏဓာတူနမေဝ ကိစ္စံ၊ န ဥဒကဿ။ တတ္ထ ဝတ္ထုဝိယ အာရမ္မဏံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဥဒကံဝိယ စိတ္တံ။ နာနာ ဝဏ္ဏဓာတုယောဝိယ စေတသိကဓမ္မာတိ။ [စေတသိကံ]

၁၅။ ရူပန္တိ ဧတ္ထ ရုပ္ပတီတိ ရူပံ။ သီတုဏှာဒီဟိ ဝိရောဓိ ပစ္စယေဟိ ဝိသမ ပဝတ္တိ ဝသေန ဝိကာရံ အာပဇ္ဇတိ၊ တေဟိ ဝါ ဝိကာရံ အာပါဒီယတီတိ အတ္ထော။ ယထာဟ –

ရုပ္ပတီတိ ခေါ ဘိက္ခဝေ တသ္မာ ရူပန္တိ ဝုစ္စတိ။ ကေန ရုပ္ပတိ။ သိတေနပိ ရုပ္ပတိ။ ဥဏှေနပိ ရုပ္ပတိ။ ဇိဃစ္ဆာယပိ ရုပ္ပတိ။ ဝိပါသာယပိ ရုပ္ပတိ။ ဍံသ မကသ ဝါတာတပ သရိံ သပ သပ္ဖဿေဟိပိ ရုပ္ပတီတိ။ ရုပ္ပတီတိစ ရုပ္ပတိ၊ ကုပ္ပတိ၊ ဃဋ္ဋီယတိ၊ ပိဠီ ယတိ၊ ဘိဇ္ဇတီတိ။

မဟာနိဒ္ဒေသေ ဝုတ္တံ။ အယမေတ္ထ ပိဏ္ဍတ္ထော၊ ယေ ဓမ္မာ စိရဋ္ဌိတိကာစ ဟောန္တိ သပ္ပဋိဃသဘာဝါစ။ တေသညေဝ ဌိတိက္ခဏေသု ဝိရောဓိပစ္စယေဟိ သမာဂမောနာမ ဟောတိ။ နပနညေသံ ပရိတ္တက္ခဏာနံ အပ္ပဋိဃသဘာဝါနန္တိ။ တေသဉှိ အပ္ပဋိဃသဘာဝါနံ သုခုမ ရူပါနံပိ ဗဟိဒ္ဓါ သီတာဒီဟိ သမာဂမောနာမ နတ္ထိ။ ကုတော ပရိတ္တက္ခဏာနံ အပ္ပဋိဃသဘာဝါနဉ္စ အရူပဓမ္မာနန္တိ။ ယဒိဧဝံ သုခုမရူပါနံ အရူပတာပတ္တိ သိယာတိ။ နသိယာ။ ဩဠာရိကရူပေဟိ သမာနဂတိ ကတ္တာ။ တာနိဟိ ဩဠာရိကေသု ရုပ္ပမာနေသု ရုပ္ပန္တိယေဝါတိ။ သမာဂမောစ နာမ ဣဓ ထပေတွာ အာပါတဂမနံ အာရမ္မဏကရဏဉ္စ အညမညဝိရုဒ္ဓါနံ ဌိတိပတ္တာနံ ဩဠာရိကရူပါနံ မဟာဘူတာနမေဝဝါ အညမညာဘိဃဋ္ဋနံ ဝုစ္စတိ၊ ရုပ္ပတိ ဃဋ္ဋီယတိ ပီဠီယတီတိ ဟိ ဝုတ္တံ။ ရုပ္ပနဉ္စနာမ ပရသေနာယုဒ္ဓေန ရဋ္ဌခေါဘောဝိယ ကလာပန္တရဂတဓာတူနံ ကုပ္ပနံ ဘိဇ္ဇနံစ ဝုစ္စတိ။ ကုပ္ပတိ ဘိဇ္ဇတီတိ ဟိ ဝုတ္တံ။ ဧတ္ထစ ကုပ္ပတီတိ ခေါဘတိ စဉ္စလတိ၊ ဘိဇ္ဇတီတိ ဝိကာရံ အာပဇ္ဇတိ။ ယသ္မိံ ခဏေ ဝိရောဓိပစ္စယသမာဂမံ လဘန္တိ။ တတော ပဋ္ဌာယ သယံပိ ဝိကာရပတ္တာ ဟောန္တိ။ ဩမတ္တာဓိမတ္တရူပသန္တတီနံ ဥပ္ပတ္တိယာ ပစ္စယဘာဝံ ပတ္တာ ဟောန္တီတိ အတ္ထော။ အပိစေတ္ထ ရုပ္ပနံ ဒုဝိဓံ ဝဍ္ဎနံ၊ ဟာယနဉ္စ။ တဒုဘယံပိ ကပ္ပဝုဋ္ဌာနေ ကပ္ပသဏ္ဌာနေ နာနာအာယုကပ္ပ သံဝစ္ဆရ ဥတု မာသ ရတ္တိ ဒိဝါဒီနံ ပရိဝတ္တနေစ ပါကဋံ ဟောတီတိ။ ကသ္မာ ပန ရူပန္တိ နာမံ ဃဋ္ဋနဝသေန ရုပ္ပနဓမ္မာနမေဝ သိဒ္ဓန္တိ။ တေသမေဝ သဝိဂ္ဂဟတ္တာ။ ရူပဓမ္မာ ဟိ သမူဟသဏ္ဌာနာဒိ ဘာဝပတ္တိယာ သဝိဂ္ဂဟာ ဟောန္တိ။ တသ္မာ တေသမေဝ ရုပ္ပနံ ပစ္စက္ခတောပိ လောကဿ ပါကဋန္တိ တေသွေဝ ရူပန္တိ နာမံ သိဒ္ဓန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ အရူပဓမ္မာ ပန အဝိဂ္ဂဟာတိ န တေသံ ဝိကာရော ပစ္စက္ခတော လောကဿ ပါကဋော ဟောတိ။ တံ တံ ရူပဝိကာရံ ဒိသွာဝါ သုတွာ ဝါ ပုစ္ဆိတွာယေဝ ဝါ သော လောကေန ဇာနိတဗ္ဗော အညတြ ပရစိတ္တဝိဒူဟိ။ တသ္မာ တေသံ ရူပတာပတ္တိ နတ္ထီတိ။

[၁၆] ဝိဘာဝနိယံ ပန

တေသံ ရူပတာပတ္တိပ္ပသင်္ဂေါ သီတာဒိဂ္ဂဟဏ သာမတ္ထိယေန နိဝတ္တိတော။ ယသ္မာ ပန ဝေါဟာရောနာမ လောကောပစာရေန ဝိနာ နသိဇ္ဈတိ။ လောကောပစာရောစ ပါကဋနိမိတ္တဝသေ နေဝ ပဝတ္တော။ တသ္မာ ဣဓ သီတာဒိဂ္ဂဟဏေန ဝိနာပိ တပ္ပသင်္ဂနိဝတ္တိ လောကတောဝ သိဒ္ဓါတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။

ယသ္မာ စ ဗြဟ္မလောကေ ဗြဟ္မာနံ ကာယဝိကာရ ဝစီဝိကာရာ စ ဣဒ္ဓိဝိကုပ္ပနာဝသပ္ပဝတ္တာ နာနာရူပဝိကာရာစ ဒိဿန္တိယေဝ။ တေစ ဧကေန ပရိယာယေန ရုပ္ပနာကာရာဧဝ နာမ ဟောန္တိ၊ တသ္မာ တေသံ ဝသေန တတ္ထ ရူပါနံ ရူပတာသိဒ္ဓိ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ရူပယတိ ဝါ အတ္တနော သဘာဝေန ပကာသတီတိ ရူပံ။ အရူပဓမ္မာ ဟိ န အတ္တနော သဘာဝေန ပါကဋာ ဟောန္တိ။ ရူပသန္နိဿယေနေဝ ဂဟေတဗ္ဗာ ။ ဣဒံ ပန အတ္တနော သဘာဝေနေဝ ပါကဋံ ပဉ္စဝိညာဏေဟိပိ ဂဟေတဗ္ဗန္တိ။ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ သတိ ဗြဟ္မလောကေ ရူပါနံပိ ဥဇု ကတောဝ ရူပတာသိဒ္ဓိ ဟောတီတိ။

[၁၇] ဝိဘာဝနိယံ ပန

အနုဂ္ဂါဟကာနံ သီတာဒီနံ ဝသေန တံ သဘာဝါ နာတိဝတ္တန ဝသေနစ တတ္ထ ရူပတာသိဒ္ဓိ ဝိဘာဝိတာ။ ယသ္မာပန သီတေ နာပိ ဥဏှေနာပီတိအာဒိဝစနံ နိဒဿနမတ္တံ ဟောတိ။ ကမ္မ စိတ္တာဟာရာနံပိ ဝသေန ရုပ္ပနဿ သမ္ဘဝတော၊ တထာဟိ သညာ ဝိညာဏာနိပိ ရူပါရမ္မဏရသာရမ္မဏေဟိ ဧဝ ပါဠိယံ နိဒ္ဒိဋ္ဌာနိ။ န ဟိ သညာ ရူပံဧဝ သဉ္ဇာနာတိ။ န စ ဝိညာဏံ ရသ မေဝ ဝိဇာနာတိ။ နိဒဿနမတ္တေန ဒေသနာ ဟောတီတိ ဝိညာယတီတိ။ တသ္မာ သီတာဒိဂ္ဂဟဏံ အမုဉ္စိတွာဝ တတ္ထ ရူပတာသိဒ္ဓိဝိဘာဝနေန ပယောဇန နတ္ထီတိ။ [ရူပံ]

၁၆။ နိဗ္ဗာနန္တိ ဧတ္ထ နိဗ္ဗာယန္တိ သဗ္ဗေ ဝဋ္ဋဒုက္ခသန္တာပါ ဧတသ္မိန္တိ နိဗ္ဗာနံ။ နိဗ္ဗာယန္တီတိ ယေ ကိလေသာဝါ ခန္ဓာဝါ အဘာဝိတမဂ္ဂဿ အာယတိံ ဥပ္ပဇ္ဇနာရဟပက္ခေ ဌိတာ ဟောန္တိ။ တေယေဝ ဘာဝိတမဂ္ဂဿ အနုပ္ပဇ္ဇနာရဟပက္ခံ ပါပုဏန္တီတိ အတ္ထော။ န ဟိ ခဏတ္တယံ ပတွာ နိရုဒ္ဓါ အတီတဓမ္မာ နိဗ္ဗာယန္တိ နာမ။ ပစ္စုပ္ပန္နေသု အာယတိံ အဝဿံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနေသုစ ဓမ္မေသု ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထီတိ။ ဝဋ္ဋဒုက္ခသန္တာပါတိ ကိလေသဝဋ္ဋ ကမ္မဝဋ္ဋ ဝိပါကဝဋ္ဋ ဒုက္ခသန္တာပါ။ န ဟိ တိဝိဓ ဝဋ္ဋဒုက္ခသန္တာပရဟိတာနံ ရုက္ခာဒီနံ အနုပ္ပာဒနိရောဓော နိဗ္ဗာနံနာမ ဟောတီတိ။ ဧတသ္မိန္တိ ဝိသယေ ဘုမ္မံ။ ယထာ အာကာသေ သကုဏာ ပက္ခန္တီတိ။ ယေဟိ တေ နိဗ္ဗာယန္တိ။ တေသံ တဗ္ဗိနိမုတ္တံ အညံ နိဗ္ဗုတိဋ္ဌာနံနာမ ကိဉ္စိ နတ္ထီတိ။ နိဗ္ဗာယန္တိ ဝါ အရိယဇနာ ဧတသ္မိန္တိ နိဗ္ဗာနံ။ နိဗ္ဗန္တိ ဓီရာ ယထယံ ပဒီပေါတိ ဟိ ဝုတ္တံ။ နိဗ္ဗာယန္တီတိ တံ တံ ကိလေသာနံဝါ ခန္ဓာနံဝါ ပုန အပ္ပဋိသန္ဓိကဘာဝံ ပါပုဏန္တီတိ အတ္ထော။ ဧကသ္မိန္တိ ဝိသယေဧဝ ဘုမ္မံ၊ ဧတသ္မိံ အဓိ ဂတေတိပိ ယောဇေန္တိ။ ဋီကာသုပန ဘဝါဘဝံ ဝိနနတော သံသိဗ္ဗန တော ဝါနံ ဝုစ္စတိ တဏှာ။ တတော နိက္ခန္တန္တိ နိဗ္ဗာနန္တိ ဝုတ္တံ။

[၁၈] ဝိဘာဝနိယံ ပန

‘‘နိဗ္ဗာဘိဝါ ဧတေန ရာဂဂ္ဂိအာဒိကောတိ နိဗ္ဗာန’’န္တိပိ ဝုတ္တံ။ တံ န သုန္ဒရံ။

န ဟိ မဂ္ဂေဝိယ နိဗ္ဗာနေ ကတ္ထစိ ကရဏသာဓနံ ဒိဋ္ဌံ၊ နစ နိဗ္ဗာနံ နိဗ္ဗူတိ ကြိယာသာဓနေ ရာဂါဒိကဿ ကတ္တုနော သဟ ကာရိပစ္စယော ဟောတီတိ။ [နိဗ္ဗာနံ]

ဒုတီယဂါထာယ ပရမတ္ထဒီပနာ နိဋ္ဌိတာ။