📜
စေတသိကသင်္ဂဟ ပရမတ္ထဒီပနီ
၆၈။ ဧဝံ ¶ စိတ္တင်္ဂဟံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ အနုပတ္တံ စေတသိက သင်္ဂဟံ ဒဿေန္တော စတူဟိ သမ္ပယောဂလက္ခဏေဟိ သဟ ဝစနတ္ထဉ္စ သရူပတ္ထဉ္စ တာဝ ဒဿေတုံ အာဒိ ဂါထမာဟ။ တတ္ထ ဧကုပ္ပာဒနိရောဓာစဧကာလမ္ဗဏဝတ္ထုကာတိ စတုဿမ္ပယောဂလက္ခဏဒဿနံ။ စေတော ယုတ္တာတိ ဝစနတ္ထဒဿနံ။ စေတသိယုတ္တာ စေတသာဝါ ယုတ္တာ စေတသိကာတိ ဒဿနတော။ ဒွိပညာသဓမ္မာတိ သရူပဒဿနံ။ စေတသိကာတိ ပန သိဒ္ဓပဒ ဒဿနံ။ တတ္ထ ဓမ္မာနံ အနာဂတဘာဝသင်္ခါတာ ပုဗ္ဗန္တတော ဥဒ္ဓံ ပဇ္ဇနံ ဂမနံ သရူပတော ပါတုဘဝနံ ဥပ္ပာဒေါ။ ဇာတီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ သဗ္ဗေပိဟိ သင်္ခတ ဓမ္မာ အနာဂတဘာဝပုဗ္ဗာ ဧဝ ဟောန္တိ။ တတော ပစ္စယသာမဂ္ဂိံ လဘိတွာ ပစ္စုပ္ပန္နဘာဝံ ဂစ္ဆန္တိ။ တတော နိရုဇ္ဈိတွာ အတီတဘာဝံ ဂစ္ဆန္တီတိ။ နိရုဇ္ဈနံ နိရောဓော။ သရူပဝိနာသော ဘင်္ဂေါ အနိစ္စတာ မရဏန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ယာ စိတ္တဿ ဇာတိ၊ သာယေဝ ဖဿာဒီနံ။ ယာ စိတ္တဿ ဇရာ၊ ယံ စိတ္တဿ မရဏံ၊ ယံ စိတ္တဿ အာရမ္မဏံ ဝတ္ထု။ တဒေဝ ဖဿာဒီနန္တိအာဒိနာ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေန ဧကော ဥပ္ပာဒေါ ဧတေသန္တိ ဧကုပ္ပာဒါ။ ဧကော နိရောဓော ဧတေသန္တိ ဧကနိရောဓာ။ ဧကုပ္ပာဒါစ တေ ဧကနိရောဓာစာတိ ဧကုပ္ပာဒနိရောဓာ။ ဥတ္တရပဒေ ဧကသဒ္ဒဿ လောပေါ။ ဧဝံ ပရတ္ထပိ။ ဧကံ အာလမ္ဗဏံ ဧတေသန္တိ ဧကာလမ္ဗဏာ။ ဧကံ ဝတ္ထု ဧတေသန္တိ ဧကဝတ္ထုကာ။ ဧကာလမ္ဗဏာစ တေ ဧကဝတ္ထုကာစာတိ ဧကာလမ္ဗဏဝတ္ထုကာ။ အာလမ္ဗဏံ ပနေတ္ထ ဧကစိတ္တဿပိ ဗဟုဒေဝ ဟောတိ။ ဧကတ္တံပန ဥပနေတွာ ဧကံ အာလမ္ဗဏန္တိ ဝုတ္တန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
[၇၁] ဝိဘာဝနိယံ ပန
‘‘ဧကတော ဥပ္ပာဒေါစ နိရောဓောစ ယေသံ၊ တေ ဧကုပ္ပာဒနိရောဓာ’’တိ ဝုတ္တံ။ တံ န သုန္ဒရံ။
န ဟိ ဧကက္ခဏေ ဧကတော ဥပ္ပာဒမတ္တေန ဧကုပ္ပာဒတာ ဣဓ အဓိပ္ပေတာ။ အထခေါ ဝုတ္တနယေနေဝ အဓိပ္ပေတာ။ ဝုတ္တဉှေတံ မူလဋီကာယံ –
ဧကကလာပပရိယာပန္နာနံ ရူပါနံသဟေဝဥပ္ပာဒါဒိပ္ပဝတ္တိတော
ဧကဿကလာပဿဥပ္ပာဒါဒယော ဧကေကာဝ ဟောန္တီတိ။
တတြာယံ ယောဇနာ။ ဧကုပ္ပာဒနိရောဓာစ ဧကာလမ္ဗဏဝတ္ထုကာ စ ဟုတွာ ယေဓမ္မာ စေတောယုတ္တာ။ တေ ဒွိပညာသဓမ္မာ စေတသိကာ မတာတိ။ ဘာဝပဓာနံပိဝါ ဧတ္ထ ယုတ္တံ။ ဝိသေသနေစ နိဿက္ကဝစနံ။ ဧကုပ္ပာဒနိရောဓဘာဝေန ဧကာလမ္ဗဏ ဝတ္ထုက ဘာဝေနစ ယေဓမ္မာ စေတောယုတ္တာ။ တေ ဒွိပညာသဓမ္မာ စေတသိကာနာမ မတာ ဉာတာတိ။ ဧတ္ထစ ယေ စေတောယုတ္တာ။ တေ စေတသိကာတိ ဝုတ္တေ စိတ္တဿ သဟဇာတပစ္စယုပ္ပန္နရူပါနိပိ တဒါယတ္တဝုတ္တိတာယ ဧကန္တေန စိတ္တသမ္ဗန္ဓီနိ ဟုတွာ စေတောယုတ္တာနိ စေတသိကာနိ နာမ သိယုံ။ တသ္မာ တေသံ နိဝတ္တနတ္ထံ ဧကုပ္ပာဒနိရောဓာစ၊ ဧကာ လမ္ဗဏဝတ္ထုကာတိ ဝုတ္တံ။ တာနိဟိ စိတ္တေန ခဏတော သဟုပ္ပန္နာနိပိ ဘိန္နသန္တာနတ္တာ ယာ စိတ္တဿ ဇာတိ၊ သာဧဝ တေသန္တိ ဣမံ လက္ခဏံပိ နာနုဘောန္တိ။ အညံဟိ ရူပသန္တာနံ။ အညံ အရူပသန္တာနန္တိ။ ဖဿာဒီနံပန ဥပ္ပာဒမတ္တမေဝ စိတ္တေန သဟ ဧကံ နဟောတိ။ အထခေါ နိရောဓောပိ အာလမ္ဗဏံပိ ဝတ္ထုပိ သဗ္ဗံ ဧကမေဝါတိ ဉာပနတ္ထံ ဧက နိရောဓာဒိဂ္ဂဟဏံ ဝုတ္တန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ န ဟိ ဧဝံ အဝုတ္တေ သက္ကာ တထာ ဇာနိတုန္တိ။ ယသ္မာပန ယထာ ဗဟုဇနသန္တကော ဧကော ဂေါဏော တိဿဿ ဂေါဏော ဒတ္တဿ ဂေါဏောတိ ဧဝံ ဝိသုံ ဝိသုံပိ ဝတ္တဗ္ဗောယေဝ ဟောတိ။ ဧဝမေဝံ ဥပ္ပာဒေါ နိရောဓောစ ဧကသ္မိံ ရူပါရူပကလာပေ ဧကောဝသမာနောပိ ဖဿဿ ဥပ္ပာဒေါ ဝေဒနာယ ဥပ္ပာဒေါ ပထဝိဓာတုယာ ဥပ္ပာဒေါ အာပေါဓာတုယာ ဥပ္ပာဒေါတိ ဧဝမာဒိနာ နယေန ဝိသုံ ဝိသုံပိ ဝတ္တဗ္ဗောယေဝ။ တသ္မာ သုတ္တန္တေသု –
ဝေဒနာယ ဥပ္ပာဒေါ ပညာယတိ။ ဝယော ပညာယတိ။ ဌိကာယ အညတ္ထံ ပညာယတိ။ သညာယ။ သင်္ခါရာနံ။ ဝိညာဏဿ။ လ။ ပညာယတီတိ ဝုတ္တံ။ တထာ ယော ဘိက္ခဝေ ပထဝိဓာတုယာ ဥပ္ပာဒေါ ¶ ဌိတိအဘိနိဗ္ဗတ္တိ ပါတုဘာဝေါ။ ဒုက္ခဿေသော ဥပ္ပာဒေါ ရောဂါနံ ဌိတိ ဇရာ မရဏဿ ပါတုဘာဝေါ။ ယော ဘိက္ခဝေ အာပေါဓာတုယာ။ ယော ဘိက္ခဝေ တေဇော ဓာတုယာ။ ယော ဘိက္ခဝေ ဝါယောဓာတုယာ။ ယော ဘိက္ခဝေ စက္ခုဿ။လ။ မနဿ ဥပ္ပာဒေါ။လ။ ဇရာမရဏဿ ပါတုဘာဝေါတိ။
ဝုတ္တန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဣတရထာ ဇီဝိတိန္ဒြိယာဒီနပိ ဧကသ္မိံ ကလာပေ ဗဟုဘာဝေါ ဝတ္တဗ္ဗော သိယာ။ ယော အရူပီနံ ဓမ္မာနံ အာယု ဌိတိ အဝဋ္ဌိတီတိ ဟိ ဝုတ္တံ။ တထာ ဝိကာရရူပါနံ။ သဗ္ဗေသံပိဝါ စက္ခာဒီနံ ဥပါဒါရူပါနံ။ စတုန္နံ စဟာဘူတာနံ ဥပါဒါယရူပန္တိစ စတုန္နံ မဟာဘူတာနံ ဥပါဒါယ ပသာဒေါတိစ ဝုတ္တန္တိ။ ကာယလဟုတာ စိတ္တလဟုတာဒယောပန အတ္ထဝိသေသဒီပနတ္ထံ ဒွိဓာ ဘိန္ဒိတွာ ဝုတ္တာ။ သောစ အတ္ထဝိသေသောဥပရိ အာဝိ ဘဝိဿတီတိ။ အယမေတ္ထပရမတ္ထဒီပနာ။
[၇၂] ဝိဘာဝနိယံ ပန
ဣမမတ္ထံ အသလ္လက္ခေတွာ ယံ ဝုတ္တံ ‘‘ယဒိ ဧကုပ္ပာဒမတ္တေနေဝ စေတောယုတ္တာတိ အဓိပ္ပေတာ။ တဒါ စိတ္တေန သဟ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာနံ ရူပဓမ္မာနမ္ပိ စေတောယုတ္တတာ အာပဇ္ဇေယျာတိ ဧက နိရောဓဂ္ဂဟဏံ။ ဧဝမ္ပိ စိတ္တာနုပရိဝတ္တိနော ဝိညတ္တိဒွယဿ ပသင်္ဂေါ နသက္ကာ နီဝါရေတုံ။ တထာ ဧကတော ဥပ္ပာဒေါ ဝါ နိရောဓောဝါ ဧတေသန္တိ ဧကုပ္ပာဒနိရောဓာတိ ပရိကပ္ပေန္တဿ ပုရေတရမုပ္ပဇ္ဇိတွာ စိတ္တဿ ဘင်္ဂက္ခဏေ နိရုဇ္ဈမာနာနမ္ပိ ရူပဓမ္မာနန္တိ ဧကာလမ္ဗဏဂ္ဂဟဏံ။ ယေ ဧဝံ တိဝိဓလက္ခဏာ။ တေ နိယာမတော ဧကဝတ္ထုကာ ယေဝါတိ ဒဿနတ္ထံ။ ဧကဝတ္ထုကဂ္ဂဟဏန္တိ။ အလမတိပပဉ္စေနာ’’တိ။ သဗ္ဗံ တံ နိရတ္ထကမေဝ။
၆၉။ ကထဉ္စ ဒွိပညာသ ဟောန္တီတိ ပုစ္ဆိတွာ ပထမံ ဒွိပညာသ သရူပံ တီဟိ ရာသီဟိ ဝိဘဇိတွာ ဒဿေန္တော ကထန္တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဖုသတီတိ ဖဿော။ ဖုသန္တိ သမ္ပယုတ္တကာ ဓမ္မာ ဧတေနာတိ ဖဿော။ ဖုသနမတ္တမေဝဝါ ဧတန္တိ ဖဿော။ ဖုသနဉ္စေတ္ထ အာရမ္မဏဿ ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌရသံ အာဟစ္စ ဥပဟစ္စ ဂဟဏံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယတော တဒနုဘဝန္တိ ¶ ဝေဒနာ ပါတုဘဝတိ။ ဖဿပစ္စယာ ဝေဒနာတိ ဟိ ဝုတ္တံ။ သွာယံ ဖုသနလက္ခဏော။ နနုစာယံ အရူပဓမ္မော။ နစ အရူပဓမ္မာ အပ္ပဋိဃသဘာဝါ ကိဉ္စိ ဖုသန္တီတိ။ သစ္စံ၊ အယံပန ဖုသနာ ကာရေနစ ပဝတ္တတိ။ ယဉ္စ ဖုသန္တေဟိ သာဓေတဗ္ဗံ။ တဉ္စ ကိစ္စံ သာဓေတိ။ တသ္မာ အယံ ဖဿောတိစ ဖုသနလက္ခဏောတိစ ဝုတ္တော။ ကိံပန သာဓေတီတိ။ အာရမ္မဏရသာနုရူပံ စိတ္တဿ ဝိကာရပတ္တိ။ ဝေဒနာဝိသေသုပ္ပတ္တိံဝါ။ အယဉ္စ အတ္ထော အမ္ဗိလခါဒါဒိကေ ဒိသွာ အပရဿ ခေဠုပ္ပာဒါဒီသု ပါကဋောတိ။
[၇၃] ဝိဘာဝနိယံ ပန
‘‘ခေဠုပ္ပာဒါဒိဝိယ ဒဋ္ဌဗ္ဗော’’တိ ဝုတ္တံ။ ဧဝဉ္စသတိ ဣဒံ ဥပမာ မတ္တံ သိယာ။ အတိပါကဋာယပန ဖဿပ္ပဝတ္တိယာ ဒဿန မိဒန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
၇၀။ ဝေဒယတီတိ ဝေဒနာ။ အာရမ္မဏရသံ အနုဘဝတိ။ အဝိဒိတံဝါ အာရမ္မဏရသံ သမ္ပယုတ္တာနံ တံသမင်္ဂိပုဂ္ဂလာနံ ဝါ ဝိဒိတံပါကဋံ ကရောတီတိ အတ္ထော။ ဝိန္ဒန္တိဝ ဧတာယ သတ္တာ သာတံဝါ အသာတံဝါ လဘန္တီတိ ဝေဒနာ။ ဝေဒယိတမတ္တမေဝဝါ ဧတန္တိ ဝေဒနာ။ ပါဠိယံပန –
ဝေဒယတိ ဝေဒယတီတိ ခေါ ဘိက္ခဝေ တသ္မာ ဝေဒနာတိ ဝုစ္စတိ။ ကိဉ္စ ဝေဒယတိ၊ သုခံပိ ဝေဒယတိ။ ဒုက္ခံပိ ဝေဒယတိ။ အဒုက္ခမသုခံပိ ဝေဒယတီတိ ဝုတ္တံ။
နနု သဗ္ဗေပိ စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ အာရမ္မဏရသာနုဘဝနပ္ပ ကတိကာဧဝါတိ တေပိ ဝေဒနာနာမ သိယုန္တိ။ နသိယုံ။ တေဟိ ကိစ္စန္တရဗျာဝဋာ ဟောန္တိ။ အာရမ္မဏရသံ ဥဇုံ အနုဘဝိတုံ နသက္ကောန္တိ။ အတ္တနော အတ္တနော ကိစ္စံ ကရောန္တာဝ ဧကဒေသမတ္တေန အနုဘဝန္တိ။ ဝေဒနာယေဝပန အနညကိစ္စတာယ အနုဘဝနကိစ္စေ အာဓိပစ္စယောဂတာယစ ဣဿရဘာဝေန အနုဘဝတီတိ သာဧဝ ဝေဒနာနာမ ဘဝိတုံ အရဟတီတိ။ ဧဝဉ္စကတွာ ရာဇဂ္ဂဘောဇန ရသာနုဘဝနေ တေသံ သူဒသဒိသတာ ဝေဒနာယဧဝစ ရာဇသဒိသတာ ဝုတ္တာတိ။
၇၁။ သဉ္ဇာနာတီတိ ¶ သညာ။ ပုန ဇာနနတ္ထံ သညာဏံ ကရောတီတိ အတ္ထော။ အယဉှိ ပုဗ္ဗေ ဂဟိတသညာနေန သဉ္ဇာနနကာလေပိ ပုန ဇာနနတ္ထံ သညာဏံ ကရောတိယေဝါတိ။ သာဟိ ဧဝံ ပုနပ္ပုနံ သညာဏံ ကတွာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ ထိရသညာဘာဝံ ပတွာ ယာဝတာယုကံပိ ဘဝန္တရံ ပတွာပိ သတ္တာနံ အပ္ပမုဋ္ဌဘာဝံ သာဓေတိ။ မိစ္ဆာ ဘိနိဝေသသညာဘာဝံ ပတွာစ ဣမေ သတ္တေ သဗ္ဗညု ဗုဒ္ဓေဟိပိ ဗောဓေတုံ အသက္ကုဏေယျေ ကရောတီတိ။ တထာဟိ သာ ပုန သဉ္ဇာနနတ္ထံ နိမိတ္တကရဏေ ဒါရုတစ္ဆကသဒိသာတိစ။ ယထာဂဟိတ နိမိတ္တဝသေန အဘိနိဝေသကရဏေ ဟတ္ထိဒဿက အန္ဓသဒိသာတိစ။ ဥပဋ္ဌိတဝိသယဂ္ဂဟဏေ တိဏပုရိသကေသု မိဂပေါတကသဒိသာတိစ ဝုတ္တာတိ။ ပါဠိယံပန –
သဉ္ဇာနာတိ သဉ္ဇာနာတီတိခေါ ဘိက္ခဝေ တသ္မာ သညာတိ ဝုစ္စတိ။ ကိဉ္စ သဉ္ဇာနာတိ။ နီလံပိ သဉ္ဇာနာတိ။ ပီတကံပိ သဉ္ဇာနာတီတိအာဒိ ဝုတ္တန္တိ။
၇၂။ စေတယတီတိ စေတနာ။ သမ္ပယုတ္တဓမ္မေ တသ္မိံ တသ္မိံ အာရမ္မဏေဝါ ကိစ္စေဝါ အဘိသန္ဒဟတိ ပုနပ္ပုနံ ဃဋေတိ၊ တတ္ထ ပဗန္ဓဝသေန နိရန္တရံ ပဝတ္တမာနေ ကရောတီတိ အတ္ထော။ ပကပ္ပေတိ ဝါ တေ။ သံဝိဒဟတိ အာရမ္မဏပဋိလာဘာယဝါ ကမ္မသိဒ္ဓိယာ အဘိသင်္ခရောတိ။ အာယူဟတိဝါ တေ။ အာရမ္မဏေ သမ္ပိဏ္ဍေတိ ဧကတော သမော သရန္တေ ကရောတီတိ အတ္ထော။ တထာဟိ သာ အာယူဟနရသာဟိစ သံဝိဓာနပစ္စုပဋ္ဌာနာတိစ ဝုတ္တာ။ တာယဟိ တသ္မိံ နိရန္တရံ ဥဿုက္ကန ဗျာပါရဝသေန ပဝတ္တမာနာယ တံ သမ္ပယုတ္တာပိ အတ္တနော အတ္တနော ကိစ္စံ ကုရုမာနာ တသ္မိံ တထေဝ ပဝတ္တန္တီတိ။ တေနေဝ သာ သကိစ္စ ပရကိစ္စ သာဓက ဇေဋ္ဌသိဿ မဟာဝဍ္ဎကိ အာဒိသဒိသာတိ ဝုတ္တာတိ။
[၇၄] ဝိဘာဝနိယံ ပန
စေတေတိ သင်္ခတာဘိသင်္ခရဏေ ဗျာပါရမာပဇ္ဇတီတိ ဝတွာ တဒတ္ထသာဓနတ္ထံ ယံ ဝုတ္တံ ‘‘ဝိဘင်္ဂေ သုတ္တန္တဘာဇနိယေ သင်္ခါ ရက္ခန္ဓံ ¶ ဝိဘဇန္တေန သင်္ခတမတိသင်္ခရောန္တီတိ သင်္ခါရာတိ ဝတွာ’’တိ။ တံ န ယုဇ္ဇတိ။
န ဟိ ဝိဘင်္ဂေ သုတ္တန္တဘာဇနိယေ သင်္ခတမ ဘိသင်္ခရောန္တီတိ သင်္ခါရာတိ ဝုတ္တံ အတ္ထိ။ ခန္ဓသံယုတ္တကေ ပနေတံ ဝုတ္တန္တိ။
၇၃။ ဧကတ္တာရမ္မဏသင်္ခါတော အဂ္ဂေါ ကောဋ္ဌာသော ကောဋိ ဝါ ဧတဿာတိ ဧကဂ္ဂံ။ စိတ္တံ၊ တဿ ဘာဝေါ ဧကဂ္ဂတာ။ အာရမ္မဏဉှိ နာမ ဧကံပိ နာနာသဘာဝံ ဟောတိ။ တသ္မာ တဿ ဧကဿပိ နာနာသဘာဝေသု ဝိက္ခေပံ အပတွာ ဧကသ္မိံ သဘာဝေ ခဏမတ္တံပိ ပဝတ္တဿ စိတ္တဿ ယောနိစ္စလာကာရော အတ္ထိ အယံ တသ္မိံ ဧကဂ္ဂါဘိဓာနဿ ဧကဂ္ဂဗုဒ္ဓိယာစ ပဝတ္တိဟေတုဘာဝေန ဂယှတီတိ။ တေ နေဝ ဟိ သာ နိဝါတေ ဒီပစ္စီနံ ဌိတိဝိယ စေတသော ဌိတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာတိ ဝုတ္တာ။
[၇၅] ဝိဘာဝနိယံ ပန
‘‘ဧကံ အာရမ္မဏံ အဂ္ဂံ ဣမဿာတိ ဧကဂ္ဂ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထပိ အဂ္ဂသဒ္ဒေါ ကောဋ္ဌာသေဝါ ကောဋိယံဝါ ပဝတ္တောတိ ယုတ္တော။ ကေစိပန အာရမ္မဏေ ပဝတ္တောတိ ဝဒန္တိ။ တံ န သုန္ဒရံ။
န ဟိ အဂ္ဂသဒ္ဒေါ အာရမ္မဏပရိယာယော ကတ္ထစိ ဒိဋ္ဌောတိ။
၇၄။ ဇီဝန္တိ သမ္ပယုတ္တာဓမ္မာ ဧတေနာတိ ဇီဝိတံ။ ဣန္ဒောတိ ဣဿရော။ ဣဓ ပန ဣဿရဘာဝေါ ဝုစ္စတိ။ ဣန္ဒံ ဣဿရဘာဝံ ကာရေတီတိ ဣန္ဒြိယံ။ ဇီဝိတဉ္စ တံ ဣန္ဒြိယဉ္စာတိ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ။ တဉှိ မယာ ဝိနာ တုမှာကံ ဇီဝိတံ နတ္ထိ။ တသ္မာ တုမှာကံ ဇီဝနကိစ္စေ မံ ဣဿရံ ကရောထာတိ ဝဒန္တမိဝ သဟဇာတဓမ္မေ အဘိဘဝိတွာ ပဝတ္တတီတိ။ တထာ ဟိ တံ ပဝတ္တသန္တတာဓိပတေယျန္တိ စ ပဒုမုပ္ပ လာနုပါလကမုဒကံ ဝိယာတိစ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ယာဝ ခန္ဓပရိနိဗ္ဗာနာ အနုပ္ပဗန္ဓဝသေန ပဝတ္တမာနာ စိတ္တသန္တတိ ပဝတ္တသန္တတိနာမ။ အဓိပတိဘာဝေါ အာဓိပတေယျံ။ ပဝတ္တသန္တတိယံ အာဓိပတေယျံ အဿာတိ သမာသော။ ပုနပ္ပုနံ နိရုဒ္ဓံပိ ဟိ စိတ္တသန္တာနံ တဿ ဗလေန ပုနပ္ပုနံ ဇီဝန္တံ ဟုတွာ ယာဝ ခန္ဓပရိနိဗ္ဗာနာ ပုနပ္ပုနံ ပဝတ္တတိယေဝ။
န ¶ ဟိ ဇီဝိတရဟိတေသု အနိန္ဒြိယဗဒ္ဓဓမ္မေသု တာဒိသော ပဝတ္တသန္တတိ ဝိသေသောနာမ အတ္ထီတိ။
၇၅။ မနသ္မိံ အာရမ္မဏံ အသုညံ မနံဝါ အာရမ္မဏေ နိစ္စနိန္နံ ကရောတီတိ မနသိကာရော။ သော ပန တိဝိဓော ဝီထိပဋိပါဒကော ဇဝနပဋိပါဒကောအာရမ္မဏပဋိပါဒကောတိ။ တတ္ထ ပဉ္စဒွါရာဝဇ္ဇနံ ဝီထိ ပဋိပါဒကော နာမ။ တဉှိ ပဉ္စဒွါရိက စိတ္တသန္တတိံ အာရမ္မဏေ ပဋိပါဒေတိ ယောဇေတီတိ။ မနောဒွါရာဝဇ္ဇနံ ဇဝနပဋိပါဒကော နာမ။ တံပိ ဇဝန သန္တတိံ အာရမ္မဏေ ပဋိပါဒေတိ ယောဇေတီတိ။ ဣဒမေဝ ဒွယံ တတ္ထ တတ္ထ ယောနိသော မနသိကာရောတိစ အယောနိသော မနသိကာရော တိစ ဝုတ္တံ။ တဉှိ ပကတိယာ သမုဒါစိဏ္ဏနိန္နနိယာမိတာဒီဟိ ပစ္စယေ ဟိ ဥပတ္ထမ္ဘိတံ ဟုတွာ စိတ္တသန္တာနံ ယောနိသော အယောနိသောဝါ အာရမ္မဏေ နိန္နံ ကရောတီတိ။ ပဋိသန္ဓိစိတ္တတော ပန ပဋ္ဌာယ ပဝတ္တမာနာ စိတ္တသန္တတိ အာရမ္မဏံ မုဉ္စိတွာ နိရုဇ္ဈိတွာပိ ပုန ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ ယဿ ဓမ္မဿ ဝသေန တသ္မိံယေဝ အာရမ္မဏေ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အသတိ ကာရဏဝိသေသေ။ သော အာရမ္မဏပဋိပါဒကောနာမ။ အယမိဓာ ဓိပ္ပေတော။ အယဉှိ အာရမ္မဏံ စိတ္တေ စိတ္တံဝါ အာရမ္မဏေ ပဋိပါဒေတိ ယောဇေတီတိ။ တထာ ဟိ အယံ သာရဏ လက္ခဏောတိ စ သမ္ပယုတ္တာနံ အာရမ္မဏေန သံပယောဇနရသောတိစ အာရမ္မဏပဋိပါဒကဋ္ဌေန သမ္ပယုတ္တာနံ သာရထီဝိယ ဒဋ္ဌဗ္ဗောတိစ ဝုတ္တော။ တတ္ထ သာရဏလက္ခဏောတိ သာရထီဝိယ အဿာနံ သမ္ပယုတ္တဓမ္မာနံ ဥဇုံ အာရမ္မဏာဘိမုခံ ပဝတ္တယနလက္ခဏောတိ အတ္ထော။ သမံ ဓာရေန္တိတိ သာဓာရဏာ။ သဗ္ဗေသံ စိတ္တာနံ သာဓာရဏာ သဗ္ဗစိတ္တသာဓာရဏာ။
၇၆။ ဝိတက္ကေတီတိ ဝိတက္ကော။ တထာ တထာ သင်္ကပ္ပေတွာ အာရမ္မဏံ အာရောဟတီတိ အတ္ထော။ တသ္မိံ ပန တံ ကထာ အာရောဟန္တေ သမ္ပယုတ္တဓမ္မာပိ တံ အာရောဟန္တိ။ တဒါ သောယေဝ တေ အာရမ္မဏံ အဘိနိရောပေန္တောနာမ ဟောတီတိ ကတွာ အာရမ္မဏာ ဘိနိရောပနလက္ခဏော ဝိတက္ကောတိ ဝုတ္တော။ ရာဇဝလ္လဘံ နိဿာယ ဇနပဒဂါသိနော ရာဇဂေဟာရောဟနဉ္စေတ္ထ နိဒဿနံ။ အဝိတက္ကံပိ ဟိ စိတ္တံ သဝိတက္ကဓမ္မသန္တာနေ ဝိတက္ကေန သဟ ပဝတ္တပရိစယ ဗလေန အာရောဟနတော ဝိတက္ကေန အတိနိရောဝိတမေဝနာမ ဟောတီတိ။ အပိစ၊ ¶ အဝိတက္ကံပိ ပဉ္စဝိညာဏံ ဝတ္ထာရမ္မဏ သင်္ဃဋ္ဋနဝသေန အာရောဟတိ။ ဒုတီယဇ္ဈာနာဒီနိစ ဥပစာရဘာဝနာဝသေန အာရောဟန္တိ။ မဇ္ဈိမဋ္ဌကထာယံ ပန ကိံဝါ ဧတာယ ယုတ္တိယာတိ ဝတွာ ဣမမတ္ထံ ဒဿေတိ။ စိတ္တံပိ ဟိ အာရမ္မဏံ အာရုဟတိယေဝ။ တဿ ပန နိစ္စံ သဟာယော မနသိကာရော။ တသ္မိဉှိ အသတိ တံ နိယာမကရဟိ တာ နာဝါဝိယ ယံဝါတံဝါ အာရမ္မဏံ ဂဟေတွာ ပဝတ္တေယျာတိ။ ဣတိ ပဉ္စဝိညာဏံ မနသိကာရသဟာယံ ဟုတွာ အတ္တနော အာရမ္မဏဝိဇာနနသတ္တိဝသေနေဝ အာရမ္မဏံ အာရောဟတိ။ အကုသလံ ပတွာ ပန စိတ္တံပိ လောဘာဒယောပိ အာရမ္မဏာရုဟနေ ထာမဝတာ ဧဝ ဟောန္တိ။ ပါပသ္မိံ ရမတေ မနောတိ ဟိ ဝုတ္တံ။ ဒုတီယဇ္ဈာန စိတ္တာဒီနိစ မနသိကာရ ဝီရိယဿတီနံပိ ဝသေန အာရောဟန္တိ။ ဝိတက္ကော ပန တထာ တထာ သင်္ကပ္ပေတွာ အတ္တသဟိတေ ဓမ္မေ အာရမ္မဏာရုဟနေ သုဋ္ဌုတရံ ဗလဝန္တေ ကရောတိ။ ဣတိ တသ္မိံ ကိစ္စေ အညေသံ သာဘိသယဗျာပါရတာယဧဝ အယံ ဝိတက္ကောတိ ဝုတ္တောတိ။ ဧဝံ ပန ဝတ္တဗ္ဗံ။ နနု အညေပိ အရူပဓမ္မာ သာရမ္မဏသဘာဝါ အာရမ္မဏံ အာရောဟန္တိ။ အထ စ ပန ကသ္မာ အယမေဝ ဝိတက္ကောတိ ဝုတ္တောတိ။ အညေသံ ပန အာရုဟနံ ကိစ္စန္တရယောဂဝသေနေဝ သိဒ္ဓံ။ ဣမဿ ပန ဣတော အညံ ကိစ္စံ နာမ နတ္ထိ။ တသ္မာ အယမေဝ တထာ ဝုတ္တောတိ။
၇၇။ ဝိစရတီတိ ဝိစာရော။ ဝိစာရေတိဝါ သမ္ပယုတ္တကေဓမ္မေ၊ တေ ဝါ ဓမ္မာ ဝိစရန္တိ ဧတေနာတိ ဝိစာရော။ ဝိစရဏဉ္စေတ္ထ ဝိတက္ကာ ရုဠှေ တသ္မိံယေဝ အာရမ္မဏေ သဘာဝါကာရပါတုဘာဝတ္ထံ ပုနပ္ပုနံ အနုမဇ္ဇနဝသေန ပဝတ္တနံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဧတ္ထစ ဝိတက္ကော ဩဠာရိကော ပုဗ္ဗင်္ဂမော အာရမ္မဏေ စိတ္တဿ ပထမာဘိနိပါတဘူတောစ ဟောတီတိ ဃဏ္ဍာဘိဃာတော ဝိယ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ဝိစာရော သုခုမော အနုစရော တသ္မိံယေဝ အာရမ္မဏေ စိတ္တဿ အနုဗန္ဓနဘူတော စ ဟောတီတိ ဃဏ္ဍာနုရဝေါဝိယ ဒဋ္ဌဗ္ဗောတိ။
၇၈။ အဓိမုစ္စနံ အဓိမောက္ခော။ အာရမ္မဏေ ဧဝံ နုခေါ နော နုခေါတိ ဧဝံ ပဝတ္တံ သံသပ္ပနံ အဓိဘဝိတွာ ဝိစ္ဆိန္ဒိတွာ ပက္ခကော မုစ္စနဝသေန စိတ္တဿ ပဝတ္တီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဧဝဉ္စ ကတွာ သော အာရမ္မဏေ ¶ သန္နိဋ္ဌာနလက္ခဏောတိ စ အာရမ္မဏေ နိစ္စလဘာဝေန ဣန္ဒခီလသဒိသောတိစ ဝုတ္တော။
၇၉။ ဝီရဿ ကမ္မသူရဿ ဘာဝေါ ကမ္မဝါ ဝီရိယံ။ တံသမင်္ဂီ ပုဂ္ဂလော ဟိ ကမ္မသူရော ဟောတိ။ မဟန္တံပိ ကမ္မံ အပ္ပကတော ဂဏှာတိ။ ဒုက္ကရံပိ သုကရတော၊ ဘာရိယံပိ အဘာရိယတော ဂဏှာတိ။ အတ္တကိလမထံ နဂဏေတိ။ ကမ္မသိဒ္ဓိယာ နိစ္စံ ပဂ္ဂဟိတ ကာယ စိတ္တောဝ ဟောတိ။ တသ္မာ တံ တဿ ပုဂ္ဂလဿ တထာပဝတ္တိယာ ဟေတုဘာဝေါစေဝ တထာပဝတ္တဿ စ တဿ ပုဂ္ဂလဿ ကာယ စိတ္တကြိယာဘူတံ ဟောတီတိ။ ဝိဓိနာဝါ နယေန ဥပါယေန ဝီရိယဝတော ကိံ နာမကမ္မံ န သိဇ္ဈတီတိအာဒိကေန ပုဗ္ဗာဘိသင်္ခါရေန ဤရယိတဗ္ဗံ ပဝတ္တယိတဗ္ဗန္တိ ဝီရိယံ။ ဝိသေသေနဝါ သကပရဟိတဟေတု ဤရန္တိ ကမ္ပန္တိ တံ သမင်္ဂိနော ဧတေနာတိ ဝီရိယံ။ ဧတ္ထစ ဝီရိယု ပတ္ထမ္ဘိတာ သမ္ပယုတ္တဓမ္မာ သဒါ အနိက္ခိတ္တဓုရာ ပဂ္ဂဟိတသီသာဝိယ ဟုတွာ အတ္တနော အတ္တနော ကိစ္စသမ္ပတ္တိယာ နိစ္စံ ဥဿာဟဇာတာဝ ဟောန္တိ၊ တေသုစ တထာဟောန္တေသု တံသမင်္ဂိနော ပုဂ္ဂလာပိ အတ္တနောဝါ ပရေသံဝါ ဟိတဟေတု နိစ္စံ ဗျာဝဋကာယစိတ္တာ ဟောန္တိ။ တသ္မာ ဤရန္တိ ကမ္ပန္တီတိ ဝုစ္စန္တီတိ။ တထာ ဟိ တံ ဥပတ္ထမ္ဘနလက္ခဏန္တိ စ ပဂ္ဂဟလက္ခဏန္တိ စ ဥဿာဟလက္ခဏန္တိ စ ဂေဟဿ ထူဏူပတ္ထမ္ဘန သဒိသန္တိ စ သမ္မာ အာရဒ္ဓံ သဗ္ဗသမ္ပတ္တီနံ မူလန္တိ စ ဝုတ္တန္တိ။
၈၀။ ဝိနယတိ ကာယစိတ္တံ တပ္ပေတိ၊ တုဋ္ဌံ သုဟိတံ ဇနေတိ၊ သုပုပ္ဖိတပဒုမံဝိယဝါ ဝဍ္ဎေတီတိ ပီတိ၊ ဝိနန္တိဝါ ဧတာယ တံ သမင်္ဂိနော ပုဏ္ဏစန္ဒောဝိယ ဝိရောစမာန ကာယစိတ္တာ ဟောန္တီတိ ပီတိ။ သာ ပဉ္စဝိဓာ ခုဒ္ဒိကာ ပီတိ၊ ခဏိကာပီတိ၊ ဩက္ကန္တိကာ ပီတိ၊ ဥဗ္ဗေဂါ ပီတိ၊ ဖရဏာပီတီတိ။
၈၁။ ဆန္ဒနံ ဆန္ဒော။ ဣစ္ဆာ ပတ္ထနာ အဘိသန္ဓီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ သောပန ဒုဝိဓော တဏှာဆန္ဒော၊ ကတ္တုကမျတာ ဆန္ဒောတိ။ ဣဓ ကတ္တုကမျတာ ဆန္ဒော အဓိပ္ပေတော။ ဧတ္ထစ ကတ္တုံ ကာမေတိ ဣစ္ဆတီတိ ကတ္တုကာမော။ ဆန္ဒသမင်္ဂိပုဂ္ဂလော။ တဿ ဘာဝေါ ကတ္တုကမျံ။ တဒေဝ ကတ္တုကမျတာ၊ ယထာ ဒေဝေါယေဝ ဒေဝတာတိ။ ဧတ္ထစ ကတ္တုသဒ္ဒေါ သဗ္ဗေသံ ဓာတုသဒ္ဒါနံ အတ္ထေ သင်္ဂဟေတွာ ပဝတ္တော။ ¶ တသ္မာ ကတ္တုကမျတာတိ ဧတေန ကထေတုကမျတာ စိန္တေတုကမျတာ ဒဋ္ဌုကမျတာ သောတုကမျတာတိ ဧဝမာဒီနိ သဗ္ဗ ကြိယာပဒါနိ သင်္ဂဟိတာနိ ဟောန္တီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ သော ပန အာရမ္မဏံ ဣစ္ဆန္တောပိ တဏှာ ဝိယ အဿာဒန ရဇ္ဇန လဂ္ဂန ဝသေန နဣစ္ဆတိ။ ယေန ယေန ပန အတ္ထိကော ဟောတိ။ တံ တံ အတ္ထံ အာရာဓေတု ကာမတာဝသေနေဝ ဣစ္ဆတိ။ ယထာ ရညော ဣဿာသာ ဓနေနဝါ ယသေနဝါ အတ္ထိကာ ရာဇဝေရီနံ ဝိဇ္ဈနဝသေန ဆဍ္ဍိတဗ္ဗယုတ္တကေပိ သရေ ဗဟူ ဣစ္ဆန္တိယေဝ။ ဧဝမေဝံ အယံပိ ပရဿ ဝိဿဇ္ဇိတဗ္ဗယုတ္တ ကာနိပိ ဒါနဝတ္ထူနိ အလဒ္ဓါနိပိ လဒ္ဓုံ ဣစ္ဆတိ။ လဒ္ဓါနိပိ ရက္ခိတုံ ဣစ္ဆတီတိ။ အယဉ္စ အတ္ထော ဝိဘာဝနိယံပိ ဝုတ္တောယေဝ။
ဝုတ္တဉှိ တတ္ထ
ဒါနဝတ္ထုဝိဿဇ္ဇနဝသေန ပဝတ္တကာလေပိ စေသ ဝိဿဇ္ဇိ တဗ္ဗေန တေန အတ္ထိကောယေဝ။ ခိပိတဗ္ဗဥသူနံ ဂဟဏေ အတ္ထိကော ဣဿာသောဝိယာတိ။
တတ္ထ ယဒဂ္ဂေန ဒါနံ ဒဿာမီတိ ဒါနဝတ္ထုပရိယေသနာဒိဝသေန ပဝတ္တာ ပုဗ္ဗဘာဂစေတနာ ဒါနဝတ္ထုဝိဿဇ္ဇန သင်္ကာတေ ဒါနေ သင်္ဂဟိတာ ဟောတိ။ တဒဂ္ဂေန တဿာ ပုဗ္ဗဘာဂစေတနာယ ပဝတ္တိကာလော ဣဓ ဒါနဝတ္ထု ဝိဿဇ္ဇနဝသေန ပဝတ္တ ကာလောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဝိဿဇ္ဇိတဗ္ဗေနာတိ ဝိဿဇ္ဇိတဗ္ဗ ယုတ္တကေန။ တေန အတ္ထိကောယေဝ ပရဿ ဝိဿဇ္ဇနတ္ထာယာတိ အဓိပ္ပာယော။ ခိပိတဗ္ဗဥသူနံ ဂဟဏေတိ တေသံ အကတာနံ ကရဏဝသေန အလဒ္ဓါနံ ပရိယေသနဝသေန ဂဟဏေ။ ဧတ္ထ ပန ကေစိ ဣဿာသော ဥသူနိခိပိတွာပိ လဘမာနော တေဟိ ဥသူဟိ အတ္ထိကောယေဝါတိ ဧဝ မတ္ထံ ဝဒန္တိ။ သော နယုဇ္ဇတိ။ ဧဝဉှိ သတိ ခိပိတဥသူနန္တိ ဝုတ္တံ သိယာ။ ယထာ ကထိတံ လပိတံ တထာဂတေနာတိ။ တထာ ဝိဿဇ္ဇိတဗ္ဗေ နာတိ ဧတ္ထပီတိ။ ကေစိ ဣဿာသော ဥသူဟိ အနတ္ထိကော ခိပန္တော နဟောတိ။ အတ္ထိကောယေဝ သမာနော အညံ အာနိသံသံ ဣစ္ဆန္တော ခိပတီတိ ဧဝံ အတ္ထံ ဝဒန္တိ။ သောပိ နယုဇ္ဇတိ။ ဧဝဉှိ သတိ ဥသူဟိ အတ္ထိကောယေဝ တာနိ ခိပန္တော ဣဿာသောဝိယာတိဝုတ္တံ သိယာတိ။ အတ္ထတော ¶ ပန တဒုဘယံပိ အဝဟသိတဗ္ဗမေဝ ဟောတီတိ။ ယသ္မာစ ဆန္ဒသမ္ပယုတ္တံ စိတ္တံ အာရမ္မဏံ ဂဏှန္တံ ဆန္ဒဝသေန အတိ ဣစ္ဆမာနံ ဝိယ ဝိလုပ္ပမာနံ ဝိယ ဂဏှာတိ။ တသ္မာ အယံ အာရမ္မဏဂ္ဂဟဏေ စေတသော ဟတ္ထပ္ပသာရဏံဝိယာတိ ဝုတ္တော။ ဧတ္ထစ ဟတ္ထပ္ပသာရဏံဝိယာတိ ဣဒံ အဘူတပရိကပ္ပဝစနံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ န ဟိ စိတ္တဿ ဟတ္ထောနာမ အတ္ထိ။ အတ္ထဝိသေသပါကဋတ္ထံ ပန အဘူတံပိ ဘူတံ ဝိယ ကပ္ပေတွာ ဝုတ္တန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ အပိစ၊ အယံ ဆန္ဒောနာမ ထာမပတ္တော တဏှာယ ဗလဝတရော ဟောတိ။ တထာ ဟေသ အဓိပတိဘူတော ဣဒ္ဓိပါဒဘူတောစ ဟောတီတိ။ ယဒိ ဟိ သော တဏှာယ သမာနဗလော သိယာ။ ဣမေ သတ္တာ တဏှာယ ဟတ္ထေ ဌိတာ တဏှာ ပရိဂ္ဂဟိတာနိ ဓနဘောဂရဇ္ဇသုခါနိဝါ ဒိဗ္ဗဗြဟ္မသမ္ပတ္တိယောဝါ ဆဍ္ဍေတွာ ဝဋ္ဋဒုက္ခတော နိယျာတုံ နသက္ခိဿန္တိ ယေဝါတိ။
၈၂။ သောဘဏာ သောဘဏေသု စိတ္တေသု ပကိရန္တီတိ ပကိဏ္ဏာ။ ကေဧဝ ပကိဏ္ဏကာ။ အညေဟိ အညေသံဝါ သမာနာ အညသမာနာ။ ယဒါ သောဘဏစိတ္တေသု ယုတ္တာ၊ တဒါ တေဟိ အသောဘဏတော အညေဟိ သမာနာ။ ယဒါ အသောဘဏစိတ္တေသု ယုတ္တာ၊ တဒါ တေဟိ သောဘဏတော အညေဟိ သမာနာ သဒိသာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။
အညသမာနရာသိမှိ ပရမတ္ထဒီပနာ။
၈၃။ ဣဒါနိ အကုသလရာသိံ ဒဿေန္တော မောဟောတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ မုယှတီတိ မောဟော။ မုယှန္တိ သတ္တာ ဧတေနာတိဝါ မောဟော။ မုယှနမတ္တံဝါ မောဟော၊ စတုရင်္ဂတမဿ ဝိယ စက္ခုဿ သဗ္ဗသော ကလျာဏပက္ခံ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ စိတ္တဿ အန္ဓဘာဝကရဏန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ပါပပက္ခံ ပန ပတွာ သော ဉာဏဂတိကော ဟောတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ တထာ ဟေသ ပါဠိယံ မိစ္ဆာဉာဏန္တိ ဝုတ္တော။ အဋ္ဌကထာသုစ မိစ္ဆာဉာဏန္တိ ပါပကြိယာသု ဥပါယစိန္တာဝသေနပဝတ္တော မောဟောတိ ဝုတ္တံ။ အဝိဇ္ဇာယစ အပ္ပဋိပတ္တိ မိစ္ဆာပဋိပတ္တိဝသေန ဒုဝိဓဘာဝေါ ဝုတ္တော။ ¶ ဧတ္ထစ အပ္ပဋိပတ္တီတိ ကလျာဏပက္ခေ အညာဏမေဝ ဝုစ္စတိ။ မိစ္ဆာပဋိပတ္တီတိ ပါပပက္ခေ မိစ္ဆာဉာဏမေဝ ဝုစ္စတီတိ၊ တထာ ဟိ ပါပပက္ခံ ပတွာ ပဉ္စဓမ္မာ ဉာဏဂတိကာ ဟောန္တိ မောဟော၊ လောဘော၊ ဒိဋ္ဌိ၊ ဝိတက္ကော၊ ဝိစာရောတိ။ စိတ္တေန ပန သဒ္ဓိံ ဆဗ္ဗိဓာ ဟောန္တိ။ တေဟိ ပကတိယာ ဝိညုဇာတိကေသု သုတပရိယတ္တိသမ္ပန္နေသုစ ဥပ္ပန္နာ ပါပကြိယာသု တံ တံ ဥပါယဒဿနဝသေန တေသံ တတ္ထ ဆေကဘာဝံ ပဋိဗလဘာဝဉ္စ သာဓေန္တီတိ။
၈၄။ နဟိရိယတိ ကာယဒုစ္စရိတာဒီဟိ နလဇ္ဇတိ နဇိဂုစ္ဆတီတိ အဟိရီ။ ဟိရိပ္ပဋိပက္ခာဝါ အဟိရီ၊ သာဧဝ အဟိရိကံ။ တဉှိ ပါပ ကြိယာသု ပစ္စုပဋ္ဌိတာသု ဟိရိယာ ဩကာသံ အဒတွာ တာသု ရုစိံ ဥပ္ပာဒေတွာ ပဝတ္တတီတိ။ တထာ ဟိ တံ ကာယဒုစ္စရိတာဒီဟိ အဇိဂုစ္ဆနလက္ခဏန္တိစ အလဇ္ဇာလက္ခဏန္တိစ ဝုတ္တံ။
၈၅။ နဩတ္တပ္ပတီတိ အနောတ္တပ္ပံ။ ကာယဒုစ္စရိတာဒီဟိ နဘာယတိ နဥတြသတီတိ အတ္ထော။ ဩတ္တပ္ပပ္ပဋိပက္ခံဝါ အနောတ္တပ္ပံ။ တံပိ ဟိ တာသု ပစ္စုပဋ္ဌိတာသု ဩတ္တပ္ပဿ ဩကာသံ အဒတွာ စိတ္တံ တာသု အသာရဇ္ဇမာနံ ကတွာ ပဝတ္တတီတိ။ တထာ ဟေတံ ကာယဒုစ္စရိ တာဒီဟိ အသာရဇ္ဇလက္ခဏန္တိ စ အနုတ္တာသလက္ခဏန္တိ စ ဝုတ္တံ။ ဝုစ္စတိ စ –
အဇေဂုစ္ဆီ အဟိရိကော၊ ပါပါဂူထာဝ သူကရော၊
အဘီရုစ အနောတ္တပ္ပီ၊ သလဘော ဝိယ ပါဝကာတိ။
၈၆။ ဥဒ္ဓရတီတိ ဥဒ္ဓဋံ။ ပါသာဏပိဋ္ဌေ ဝဋ္ဋေတွာ ဝိဿဋ္ဌ ဂေဏ္ဍုကော ဝိယ နာနာရမ္မဏေသု ဝိက္ခိတ္တံ စိတ္တံ၊ ဥဒ္ဓဋဿ ပန စိတ္တဿ ဥဒ္ဓရဏာကာရပ္ပဝတ္တိယာ ပစ္စယဘူတော ဓမ္မော ဥဒ္ဓစ္စံ။ တံ ပန ဝါတေရိတံ ဇလံ ဝိယ ဓဇပဋာကာ ဝိယစ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
၈၇။ လုဗ္ဘတီတိ လောဘော၊ လုဗ္ဘန္တိ သမ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ ဧတေ နာတိ လောဘော၊ လုဗ္ဘနမတ္တမေဝဝါ ဧတန္တိ လောဘော။ ဧတ္ထစ လုဗ္ဘနံနာမ အာရမ္မဏာဘိသဇ္ဇနံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ သောပန အာရမ္မဏေ လဂ္ဂ နဋ္ဌေန ¶ မက္ကဋာလေပေါဝိယ အဘိကင်္ခဋ္ဌေန တတ္တကပါလေ ခိတ္တမံသ ပေသိ ဝိယ အပရိစာဂဋ္ဌေန တေလဉ္ဇန ရာဂေါဝိယ တဏှာနဒိဘာဝေန ဝဍ္ဎိတွာ သတ္တာနံ အပါယာဝဟဋ္ဌေန သဗ္ဗာနိ သုက္ခကဋ္ဌ သာခါပလာသ တိဏကသဋာနိ မဟာသမုဒ္ဒံ ဝဟန္တီ သီဃတောတာ နဒီ ဝိယ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။
၈၈။ ဒဿနံ ဒိဋ္ဌိ။ ဓမ္မာနံ ယာထာဝသဘာဝေသု ဉာဏဒဿနံ ဝိယ တေသမေဝ အယာထာဝသဘာဝေသု မိစ္ဆာဒဿနန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ သာဟိ ဧကစ္စာနံ ပဏ္ဍိတမာနီနံ မိစ္ဆာဝိတက္ကဗဟုလာနံ ဥပ္ပန္နာ ထာမဂတာ အယာထာဝပက္ခေ ပဋိဝေဓညာဏဂတိကာ ဟောတီတိ။ သာပန မိစ္ဆာဘိနိဝေသလက္ခဏာ ပရမံဝဇ္ဇန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။
၈၉။ မညတီတိ မာနော။ အဟံ လောကေ ဧကော ပုဂ္ဂလော အသ္မိ။ န ကဋ္ဌကလိင်္ဂရောဝိယ အဝမညနာရဟောတိ ဧဝံ အတ္တာနံ ဒဠှံ ပဂ္ဂဟေတွာ သမနုပဿတီတိ အတ္ထော။ သောပန ဇာတိ ကုလဓန ဘောဂ ယသ ဣဿရိယာဒီဟိ စေဝ သီလ သုတ လာဘသက္ကာရာ ဒီဟိစ ဂုဏေဟိ ဥပတ္ထမ္ဘိတော အတိရေကတရံ ဝဒ္ဓိတွာ အတ္တာနံ ဇနမဇ္ဈေ ကေတုံဝိယ အစ္စုဂ္ဂတံ မညတိ။ တသ္မာ သော ဥန္နတိလက္ခဏောတိစ ဥမ္မာဒေါဝိယာတိစ ဝုတ္တော။
၉၀။ ဒုဿတီတိ ဒေါသော။ သောပန စဏ္ဍိက္ကဋ္ဌေန ပဟတာ သိဝိသောဝိယ ဝိသပ္ပနဋ္ဌေန အသနိပါတောဝိယ အတ္တနော နိဿယ ဒဟနဋ္ဌေန ဒါဝဂ္ဂိဝိယ ဒုဿနဋ္ဌေန လဒ္ဓါကာသော သပတ္တောဝိယ သဗ္ဗသော အဟိတရာသိ ဘာဝဋ္ဌေန ဝိသ သံသဋ္ဌ ပူတိမုတ္တံ ဝိယ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။
၉၁။ ဣဿတီတိ ဣဿာ။ ပရသမ္ပတ္တိံ ဥဿူယတီတိ အတ္ထော။ သာဟိ ပရေသံ ပကတိယာ လဒ္ဓသမ္ပတ္တိံ ဒိသွာ ဝါ သုတွာဝါ နသဟတိ။ တဿာ သမ္ပတ္တိယာ ဝိပတ္တိံ ဣစ္ဆတိ အာကင်္ခတိ။ အသုကော ဣဒံနာမ လဘိဿတီတိ သုတွာပိ နသဟတိ။ တဿ အလာဘံ ဣစ္ဆတိ အာကင်္ခတိ။ တသ္မာ သာ ပရသမ္ပတ္တီနံ ဥဿူယနလက္ခဏာတိ ဝုတ္တာ။
၉၂။ မမ ¶ ဧဝ ဣဒံ ဂုဏဇာတံဝါ ဝတ္ထုဝါ ဟောတု။ မာ အညဿာတိ ဧဝံ အတ္တနော သမ္ပတ္တိဟေတု အဝိပ္ဖာရိကတာဝသေန စရတိ ပဝတ္တတီတိ မစ္ဆရံ၊ တထာ ပဝတ္တံ စိတ္တံ။ မစ္ဆရဿ ဘာဝေါ မစ္ဆရိယံ။ ဣဒံစ ဣဿာ ဝိယ ဒုဝိဓံ အတ္တနာ လဒ္ဓသမ္ပတ္တိ လဘိတဗ္ဗသမ္ပတ္တိ ဝသေန။ တတ္ထ ပကတိယာ လဒ္ဓသမ္ပတ္တိယံ တာဝ တံ ပရေဟိ သာ ဓာရဏံဝါ ယေန ကေနစိဝါ ကာရဏေန အတ္တသန္တကဘာဝတော မုစ္စိတွာ ပရေသံ သန္တကဘာဝံ ဂမိဿမာနံ ဒိသွာ ဝါ သုတွာဝါ စိန္တေတွာ ဒုက္ခီ ဒုမ္မနော ဟောတိ၊ လဘိတဗ္ဗသမ္ပတ္တိယံပိ အသုကသ္မိံ ဒေသေ ဝါကာလေဝါ ဣဒံနာမ ဘဝိဿတီတိ သုတွာဝါ စိန္တေတွာဝါ တံ အတ္တနာဝ လဒ္ဓုံ ဣစ္ဆတိ။ အညေသံ လာဘံ နဣစ္ဆတိ။ အညေ လဘိဿန္တီတိ သုတွာဝါ စိန္တေတွာဝါ ဒုက္ခီ ဒုမ္မနော ဟောတီတိ။ တထာ ဟေတံ လဒ္ဓါနံဝါ လဘိတဗ္ဗာနံဝါ အတ္တနော သမ္ပတ္တီနံ နိဂ္ဂုဟနလက္ခဏန္တိ ဝုတ္တံ။ ဧတ္ထစ လဘိတဗ္ဗသမ္ပတ္တိယံ ယဿ လာဘံ နဣစ္ဆတိ။ သောလဘတီတိဝါ လဘိဿတီတိဝါ သုတွာဝါ စိန္တေတွာဝါ စိတ္တဝိဃာတော ဣဿာနာမ။ ယံ ယံ အတ္တနာ လဒ္ဓုံ ဣစ္ဆတိ။ တံ တံ အတ္တနာ အလဗ္ဘမာနကံ စိန္တေတွာ စိတ္တဝိဃာတော မစ္ဆရိယံနာမ။ န ဟိ ဧတေ ဒွေ ဧကတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ။
၉၃။ ကုက္ကုစ္စန္တိ ဧတ္ထ ကိရိယာ ကတံ။ ကုစ္ဆိတံ ကတန္တိ ကုကတံ။ ကုစ္ဆိတကိရိယာတိ အတ္ထော။ ပဏ္ဍိတေဟိ ဧကန္တေန နိန္ဒိတဗ္ဗော စိတ္တပ္ပဝတ္တိဝိသေသောတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ အတ္ထတော ပန အကတံ ဝတ မေ ကလျာဏံ ကတံ ပါပန္တိ ဧဝံ အနုသောစနဝသေန ပဝတ္တော ကုက္ကုစ္စ သမ္ပယုတ္တစိတ္တုပ္ပာဒေါယေဝ၊ သော ဟိ တထာ ပဝတ္တမာနောပိ ပုဗ္ဗေ အကတံဝါ ကလျာဏံ ပုန ကတံ ကာတုံ န သက္ကောတိ။ ပုဗ္ဗေ ကတံ ဝါ ပါပံ ပုန အကတံ ကာတုံ နသက္ကောတိ။ အထခေါ ကုသလဓမ္မေသု စိတ္တပရိယာဒါနာယဧဝ သံဝတ္တတိ။ တသ္မာ ကုစ္ဆိတကိရိယာ မတ္တတ္တာ ကုကတန္တိ ဝုစ္စတီတိ။ ဝုတ္တဉှေတံ အဋ္ဌ ကထာယံ ကတာကတဿ သာဝဇ္ဇာနဝဇ္ဇဿ အဘိမုခဂမနံ ပဋိသာရောနာမ။ ယသ္မာ ပနေသော ကတံဝါ ပါပံ အကတံ နကရောတိ။ အကတံဝါ ကလျာဏံ ကတံ နကရောတိ။ တသ္မာ ဝိရူပေါ ကုစ္ဆိတော ဝါ ပဋိသာရောတိ ဝိပ္ပဋိသာရောတိ။ ဧတ္ထစ ဝိပ္ပဋိသာရောတိ ကုက္ကုစ္စ မေဝ။ ¶ ကုက္ကုစ္စေစ ကုစ္ဆိတေ သတိ တံ သမ္ပယုတ္တစိတ္တုပ္ပာဒေါပိ ကုစ္ဆိတောယေဝ။ ယေနစ ကာရဏေန ကုက္ကုစ္စံ ကုစ္ဆိတံနာမ ဟောတိ။ တေနေဝ ကာရဏေန သော စိတ္တုပ္ပာဒေါပိ ကုစ္ဆိတောနာမ ဟောတီတိ ကတွာ သော စိတ္တုပ္ပာဒေါဝ ကုကတပဒေ ဂဟေတုံ ယုတ္တောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သုဒိန္နကဏ္ဍဋ္ဌကထာယံ ပန အယမတ္ထော ဥဇုကတောဝ ဝုတ္တော။ ယထာဟ-ဝိညူဟိ အကတ္တဗ္ဗတာယ ကုစ္ဆိတကိရိယာဘာဝတော ကုက္ကုစ္စန္တိ။
[၇၆] ဝိဘာဝနိယံ ပန
ဣမမတ္ထံ အသလ္လက္ခေတွာ ယံ ဝုတ္တံ ‘‘ကုစ္ဆိတံ ကတန္တိ ကုကတံ။ ကတာကတ ဒုစ္စရိတသုစရိတ’’န္တိ။ တံ န ယုဇ္ဇတိယေဝ။ ဧတေန ယဉ္စ တတ္ထ ဝုတ္တံ ‘‘အကတံပိ ဟိ ကုကတန္တိ ဝေါဟရန္တိ။ ယံ မယာ အကထံ။ တံ ကုကတန္တိစ။ ဣဓ ပန ကတာ ကတံ အာရဗ္ဘ ဥပ္ပန္နော ဝိပ္ပဋိသာရစိတ္တုပ္ပာဒေါ ကုကတ’’န္တိစ။ တံပိ သဗ္ဗံ ပဋိက္ခိတ္တမေဝ ဟောတီတိ။
ကုကတဿ ယထာဝုတ္တစိတ္တုပ္ပာဒဿ တထာပဝတ္တိ ဟေတုဘာဝေါ ကုက္ကုစ္စံ။ အပိစ၊ ဓာတုပါဌေသု ကုစသဒ္ဒံ သင်္ကောစန မနော ဝိလေခနတ္ထေသု ပဌန္တိယေဝ။ တသ္မာ ကုစ္ဆိတေန အာကာရေန ကောစတိ သင်္ကောစတိ န ပါပဇိဂုစ္ဆနာကာရေနာတိ ကုက္ကုစော။ ကုစ္ဆိတေနဝါ အာကာရေန ကောစတိ ဝိလိခတိ နကိလေသသလ္လီခနာ ကာရေနာတိ ကုက္ကုစော။ တထာ ပဝတ္တဓမ္မသမူဟော။ သောဟိ ကုစ္ဆိတေန အကတံ ဝတ မေ ကလျာဏံ ကတံ ပါပန္တိ ဧဝံ ပဝတ္တေန အနုတ္ထုနနာကာရေန သင်္ကောစတိ။ ကုသလဓမ္မသမာဒါနေ စိတ္တံ နမိတုံပိ နဒေတိ။ မနံဝါ ဝိလေခတိ။ သဒ္ဓါဒီနံ သာရဓမ္မာနံ တနုကရဏေန စိတ္တံ ကုသလဓမ္မသမာဒါနေ ပရိယာဒိန္နထာမဗလံ ကရောတိ။ တသ္မာ ကုက္ကုစောတိ ဝုစ္စတိ။ ယေန ပန ဓမ္မေန ယုတ္တတ္တာ သော တထာ ပဝတ္တော ဟောတိ။ သော ကုက္ကုစ္စံနာမ ကုက္ကုစဿ ဘာဝေါတိ ကတွာ။ တံ ပန ယသ္မာ ပုဗ္ဗေ အကတဉ္စ ကလျာဏံ ကတဉ္စ ပါပံ အာရဗ္ဘ ပစ္ဆာ အနုတာပနဝသေန အနုသောစနဝသေနစ ပဝတ္တတိ။ တသ္မာတံ ပစ္ဆာနုတာပလက္ခဏံ ကတာကတာနုယောစန ရသန္တိ စ ဝုတ္တံ။ ¶ ဧတ္ထစ ပစ္ဆာနုတာပလက္ခဏန္တိ ပုဗ္ဗေ ကလျာဏဉ္စ အကတွာ ပါပဉ္စ ကတွာ အာဂတတ္တာ ပစ္ဆိမေ ကာလေ အနုတာပလက္ခဏန္တိ အတ္ထော။ တေန ကုက္ကုစ္စဿ ဧကန္တေန အတီတာရမ္မဏတာ သိဒ္ဓါ ဟောတိ။ ပစ္စုပ္ပန္နာနာဂတာရမ္မဏတာစ ပဋိသိဒ္ဓါတိ။ ကတာကတာ နုသောစနရသန္တိ ဧတ္ထ ကတဉ္စ ပါပံ အကတဉ္စ ကလျာဏန္တိ ယော ဇေတဗ္ဗံ။ ဝုတ္တဉှေတံ မဟာနိဒ္ဒေသေ –
ဒွီဟာကာရေဟိ ကုက္ကုစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ကတတ္တာ စ အကတတ္တာ စ။ ကထဉ္စ ဒွီဟာ။လ။ အကတတ္တာစ။ အကတံ မေ ကာယသု စရိတံ။ ကတံ ကာယဒုစ္စရိတန္တိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ကုက္ကုစ္စံ။ အကတံ မေ ဝစီသုစရိတံ။လ။ ကတံ မနောဒုစ္စရိတန္တိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ကုက္ကုစ္စံ။ အကတာမေ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီ။ ကတော ပါဏာတိ ပါတောတိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ကုက္ကုစ္စံ။လ။ အကတာ မေ သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ ကတာ မိစ္ဆာမိဋ္ဌီတိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ကုက္ကုစ္စန္တိ။
ဧတေန ပန အကတသုစရိတာ ရမ္မဏတာယ ကတဒုစ္စရိတာ ရမ္မဏတာယစ ဝသေန ကုက္ကုစ္စဿ ဒွိဓာဘာဝေါယေဝ သိဒ္ဓါ ဟောတိ။ ဒွီဟာကာရေဟီတိ ဟိ ဝုတ္တံ။ သောစ ခေါ ပုဗ္ဗေ ပါပံ ကတွာ ပစ္ဆာ အပါယဘယတဇ္ဇိတာနဉ္စေဝ အပါယေသု ပတိတွာ ပုဗ္ဗေ အတ္တနာ ကတကမ္မံ အနုဿရန္တာနဉ္စ ဟောတိ။ နအညေသံ၊ အကတံ မေ ကာယသုစရိတံ။ ကတံ ကာယဒုစ္စရိတန္တိ ဟိ ဝုတ္တံ။ ယထာ ပန မာနော ဒုဝိဓော ဟောတိ ယာထာဝမာနော အယာထာဝမာနောတိ။ တထာ ကုက္ကုစ္စံပိ၊ ယာထာဝကုက္ကုစ္စံ၊ အယာထာဝ ကုက္ကုစ္စန္တိ ဒုဝိဓံ ဟောတိ။ တတ္ထ အယာထာဝ ကုက္ကုစ္စံပိ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ဒွီဟာကာရေဟော ဥပ္ပဇ္ဇတိ အကတံ ဝတ မေ ကလျာဏံ ကတံ ပါပန္တိ။ ကတမံ ပန တန္တိ။ ယဉ္စ ပုဗ္ဗေ ကလျာဏကမ္မေပိ ပါပသညီ ပါပဒိဋ္ဌိ အကတွာ ပါပကမ္မေပိ ကလျာဏသညီ ကလျာဏဒိဋ္ဌိ ကတွာ ပစ္ဆာ အနုသောစနဝသေန ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဉ္စ ပုဗ္ဗေ ကလျာဏေ ကလျာဏသညီ ကတွာ ပစ္ဆာ ပါပသညိနော ပါပေစ ပါသညီ အကတွာ ပစ္ဆာ ကလျာဏသညိနော ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဣဒံ အယာထာဝကုက္ကုစ္စံနာမ။ အနဝဇ္ဇေ သာဝဇ္ဇသညီ၊ ကပ္ပိယေ အကပ္ပိယသညီ၊ အနာပတ္တိယံ အာပတ္တိသညီတိအာဒိနာပိ ¶ ယောဇေတဗ္ဗံ။ ဣဒဉ္စ သဗ္ဗံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ဒွီဟာ ကာရေဟေဝ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ တသ္မာ ဒွီသုဧဝ သင်္ဂဟိတန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယံ ပန မဟာနိဒ္ဒေသေယေဝ ဟတ္ထကုက္ကုစ္စကံပိ ကုက္ကုစ္စံ။ ပါဒကုက္ကုစ္စကံပိ ကုက္ကုစ္စံ။ ဟတ္ထပါဒကုက္ကုစ္စကံပိ ကုက္ကုစ္စန္တိ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ။ တံ အသံယတ ကုက္ကုစ္စံနာမ။ ယံ ပန တံ ဘိက္ခု ကုက္ကုစ္စာယန္တာ နပဋိဂ္ဂဏှိံသူတိ ဝိနယေ အာဂတံ။ ယဉ္စ ကထံ ကုက္ကုစ္စပ္ပကတတာယ အာပဇ္ဇတိ ကပ္ပိယေ အကပ္ပိယသညိတာ အကပ္ပိယေ ကပ္ပိယသညိတာတိ အာဂတံ။ တံ ဝိနယကုက္ကုစ္စံနာမ။ တံပန ဝိနယသံသယောဧဝ။ သောစ ခေါ အတ္တနော အဝိသယေ ကပ္ပတိ နုခေါ နောနုခေါတိ သံသပ္ပနာကာရေန ပဝတ္တော ကုသလ ကြိယ စိတ္တုပ္ပာဒေါ။ သောပန ယေသံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ တေသု ယေ သိက္ခာကာမာ၊ တေ တံကမ္မံ နကရောန္တိ။ တေ သန္ဓာယ ကုက္ကုစ္စာယန္တာ နပဋိဂ္ဂဏှိံသူတိ ဝုတ္တံ။ ယေ ပန ကရောန္တိယေဝ။ တေ ကပ္ပိယဝတ္ထုသ္မိံပိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇန္တိ။ တေ သန္ဓာယ ကုက္ကုစ္စပ္ပကတတာယ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတီတိ ဝုတ္တံ။
၉၄။ ထိယတိစိတ္တံ မန္ဒမန္ဒံ ကတွာ အဇ္ဈောတ္ထရတီတိ ထိနံ။ ထိယိယနာ ထိယိတတ္တန္တိ ဟိ ပါဠိယံ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ။
၉၅။ မေဓတိ စေတသိကေ ဓမ္မေ အကမ္မညဘူတေ ကတွာ ဝိဟိံ သတီတိ မိဒ္ဓံ။ တထာ ဟိ အာရမ္မဏေ ဝိပ္ဖာရဝသေန တံ တံ ဣရိယာ ပထံ သန္ဓာရေတွာ ပဝတ္တမာနေသု သမ္ပယုတ္တဓမ္မေသု မုဂ္ဂရေန ပေါထေတွာ ဝိယ တေ အာရမ္မဏတော ဩလိယာပေတွာ ဣရိယာပထံပိ သန္ဓာရေတုံ အသမတ္ထေ ကတွာ ထိနံ စိတ္တံ အဘိဘဝတိ။ မိဒ္ဓံ စေတသိကေတိ။
၉၆။ ဝိစိကိစ္ဆာတိ ဧတ္ထ။ စိကိစ္ဆနံ စိကိစ္ဆာ။ ဉာဏပ္ပဋိကာ ရောတိ အတ္ထော။ တိကိစ္ဆိတုံ ဒုက္ကရတာယ ဝိဂတာ စိကိစ္ဆာ ဧတာယာတိ ဝိစိကိစ္ဆာ။ သဘာဝံ ဝိစိနန္တာ ကိစ္ဆန္တိ ကိလမန္တိ ဧတာယာတိဝါ ဝိစိကိစ္ဆာ။ ဝိစိကိစ္ဆတိဝါ ဒွေဠှကဘာဝေန ပဝတ္တတီတိ ဝိစိကိစ္ဆာ။ သာ နီဝရဏဘူတာ၊ ပဋိရူပကာတိ ဒုဝိဓာ။ တတ္ထ ဗုဒ္ဓါဒီသု အဋ္ဌသု ဝတ္ထူသု ဝိမတိဝသေန ပဝတ္တမာနာ နီဝရဏဘူတာ။ တတော အညာပန အသဗ္ဗညူနံ တေသု တေသု အာရမ္မဏေသု ကထံ နုခေါ ဧဝံ နုခေါ ¶ ဣဒံနုခေါတိ ဝေမတိကဘာဝေန ပဝတ္တာ သဗ္ဗာ ဝိစိကိစ္ဆာ ပဋိရူပကာနာမ။ သာ ပန ကုသလာပိ ဟောတိ၊ အကုသလာပိ ခီဏာ သဝါနံ ဥပ္ပန္န ကြိယာဗျာကတာပီတိ။ ဣဓ ပန ဧကန္တာကုသလဘူတာ နီဝရဏဝိစိကိစ္ဆာဝ အဓိပ္ပေကာတိ။
အကုသလရာသိမှိ ပရမတ္ထဒီပနာ။
၉၇။ သဒ္ဒဟတီတိ သဒ္ဓါ။ ယထာ အစ္ဆံ ပသန္နံ နိသိန္နံ ဥဒကံ စန္ဒ သူရိယာဒီနိ ရူပနိမိတ္တာနိ သုဋ္ဌု အတ္တနိ ဒဟတိ။ ဧဝံ အယံ ဗုဒ္ဓဂုဏာ ဒီနိ သုဋ္ဌု အတ္တနိ ဒဟတိ ဓာရေတိ ထပေတိဝါတိ အတ္ထော။ သဒ္ဒဟန္တိဝါ ဧတာယာတိ သဒ္ဓါ။ သဒ္ဒဟနမတ္တမေဝဝါ ဧတန္တိ သဒ္ဓါ။ သာပိ ဗုဒ္ဓါ ဒီသု သဒ္ဓေယျဝတ္ထူသု အကာလုဿိယဘာဝေန ပဝတ္တမာနာဧဝ ဣဓ အဓိပ္ပေတာ။ တတော အညာပန တိတ္ထိယေသုဝါ တိတ္ထိယဓမ္မေသု ဝါ ဧဝရူပေသု အသဒ္ဓေယျဝတ္ထူသု သဒ္ဒဟနဝသေန ပဝတ္တာ ဩကပ္ပနာ သဒ္ဓါ ပဋိရူပကာနာမ ဟောတိ။ သာ ပန အတ္ထတော မိစ္ဆာဓိမောက္ခော ယေဝါတိ။ ယထာ ပန မနုဿာ ဟတ္ထေ အသတိ ရတနာနိ ဒိသွာ ပိ-ဂဟေတုံ န သက္ကောန္တိ။ ဝိတ္တေ အသတိ တေသံ သဗ္ဗဘောဂါ န သမ္ပဇ္ဇန္တိ။ ဗီဇေ အသတိ သဿာဒီနိ နသမ္ပဇ္ဇန္တိ။ ဧဝံ သဒ္ဓါယ အသတိ ပုညကြိယာဝတ္ထူနိ နသမ္ပဇ္ဇန္တိ။ တသ္မာ ဧသာ ဟတ္ထဝိတ္တဗီဇ သဒိသာတိ ဝုတ္တာ။
၉၈။ သရတီတိ သတိ။ အတ္တနာ ကတာနိ ကတ္တဗ္ဗာနိ စ ကလျာဏကမ္မာဝါ ဗုဒ္ဓဂုဏာဒီနိဝါ အပ္ပမဇ္ဇနဝသေန ဥပဂစ္ဆတီတိ အတ္ထော။ သာပိ သမ္မာသတိ မိစ္ဆာသတိ ဒုဝိဓာ ဟောတိ။ တတ္ထ သမ္မာသတိ ဣဓ အဓိပ္ပေတာ။ ဣတရာ ပန သတိယေဝ န ဟောတိ။ ကတဿ ကတ္တဗ္ဗဿစ ပါပကမ္မဿ အပ္ပမဇ္ဇနဝသေန ပဝတ္တော သတိပဋိရူပကော အကုသလစိတ္တုပ္ပာဒေါယေဝ။ ယသ္မာ ပနေသာ စိတ္တံ သဗ္ဗေဟိ အကုသလဓမ္မေဟိစ ရက္ခိတုံ ကုသလဓမ္မေဟိစ ယောဇေတုံ သက္ကောတိ။ တသ္မာ သာ ရညော သဗ္ဗကမ္မိက မဟာအမစ္စော ဝိယ ဒဋ္ဌဗ္ဗာတိ။ သတိံခွာဟံ ဘိက္ခဝေ သဗ္ဗတ္ထိကံ ဝဒါမီတိ ဟိ ဝုတ္တံ။
၉၉။ ဟိရိယတီတိ ¶ ဟိရိ။ ကာယဒုစ္စရိတာဒီဟိ လဇ္ဇတိ ဇိဂုစ္ဆတိ ဥက္ကဏ္ဌတီတိ အတ္ထော။
၁၀၀။ တေဟိယေဝ ဩတ္တပ္ပတီတိ ဩတ္တပ္ပံ။ ဥဗ္ဗိဇ္ဇတီတိ အတ္ထော။ ဧတ္ထပိ ဟိရိဩတ္တပ္ပပ္ပဋိရူပကာနာမ အတ္ထိ၊ ဝုတ္တဉှိ –
လဇ္ဇိတဗ္ဗေ နလဇ္ဇန္တိ၊ အလဇ္ဇိယေသု လဇ္ဇရေတိ စ၊
ဘာယိတဗ္ဗေ နဘာယန္တိ၊ အဘယေ ဘယဒဿိနောတိ စ။
ယသ္မာ ပန သပ္ပုရိသာ ဟိရိယာ အတ္တနိ ဩတ္တပ္ပေနစ ပရေသု အာရက္ခဒေဝတာဒီသု ဂါရဝံ ဥပ္ပာဒေတွာ ပါပတော ဝဇ္ဇေတွာ သုဒ္ဓံ အတ္တာနံ ပရိဟရန္တိ။ တသ္မာ ဣမေ ဒွေ လောကပါလဓမ္မာတိ ဝုတ္တာ။
၁၀၁။ လောဘပ္ပဋိပက္ခော အလောဘော။ သော ဟိ ယေသု အတ္တနော ဟိတသညိတေသု အာရမ္မဏေသု လောဘော လဂ္ဂနဝသေန ပဝတ္တတိ၊ တေသွေဝ တံ လောဘံ ဝိဓမိတွာ လောဘဝတ္ထုဘူတာ ဘဝဘောဂသမ္ပတ္တိယော ဂူထရာသိံဝိယ ဟီဠေတွာ ဇိဂုစ္ဆိတွာ ဧကာနေက္ခမ္မ ဓာတုနာမ ဟုတွာ ပဝတ္တတီတိ။
၁၀၂။ ဒေါသပ္ပဋိပက္ခော အဒေါသော။ သောပိ ဟိ ယေသု အတ္တနော အဟိတသညိတေသု အာရမ္မဏေသု ဒေါသော ဒုဿနဝသေန ပဝတ္တတိ။ တေသွေဝ တံဒေါသံ ဝိဓမိတွာ ဒိဋ္ဌဒိဋ္ဌေသု သတ္တေသု ပုဏ္ဏစန္ဒသဒိသံ သောမ္မဟဒယံ ဥပ္ပာဒေတွာ ဧကာ အဗျာပါဒဓာတု နာမ ဟုတွာ ပဝတ္တတီတိ။ အယမေဝစ ဗြဟ္မဝိဟာရေသု မေတ္တာတိ ဝုတ္တာ။ အမောဟောပိ ဣဓ ဝတ္တဗ္ဗော။ မောဟပ္ပဋိပက္ခော အမောဟော။ သောပိ ဟိ ယေသု ဓမ္မေသုဝါ အတ္ထေသုဝါ စတူသု အရိယသစ္စေသုဝါ မောဟော အန္ဓကာရံ ကတွာ ပဝတ္တတိ။ တေသွေဝ တံ မောဟံ ဝိဓမိတွာ စန္ဒသူရိယသဟဿံ ဥဋ္ဌာပေန္တောဝိယ ဝိဇ္ဇာနာမ ဟုတွာ ပဝတ္တတီတိ။
၁၀၃။ တတြမဇ္ဈတ္တတာတိ ဧတ္ထ အတ္တာ ဝုစ္စတိ သဘာဝေါ။ လီနုဒ္ဓစ္စာဒီနံ ဥဘိန္နံ ဝိသမပက္ခာနံ မဇ္ဈေ ပဝတ္တော အတ္တာ ဧတဿာတိ မဇ္ဈတ္တာ။ သမပ္ပဝတ္တော သမ္ပယုတ္တဓမ္မသမူဟော။ တဿ ဘာဝေါ မဇ္ဈက္ကတာ။ ¶ တေသု တေသု သမ္ပယုတ္တဓမ္မေသု ဒိဿမာနာ မဇ္ဈတ္တတာ တတြမဇ္ဈတ္တတာ တေသု တေသုဝါ ဟိတကမ္မေသု စိတ္တစေတသိကာနံ မဇ္ဈတ္တတာ တတြမဇ္ဈတ္တတာ။ တထာ ဟိ သာ သမပ္ပဝတ္တာနံ သမ္ပယုတ္တ ဓမ္မာနံ အဇ္ဈုပေက္ခနဝသေန သမပ္ပဝတ္တာနံ အာဇာနေယျာနံ အဇ္ဈုပေက္ခနသာရထီဝိယ ဒဋ္ဌဗ္ဗာတိ ဝုတ္တာ။ အယမေဝစ ဗြဟ္မဝိဟာရေသု ဥပေက္ခာတိ ဝုတ္တာ။
၁၀၄။ ကာယပ္ပဿဒ္ဓါဒီသု ကာယောတိ ဝေဒနာဒိက္ခန္ဓတ္တယ သင်္ခါတော စေတသိကသမူဟော ဝုစ္စတိ။ စိတ္တန္တိ သောဘဏစိတ္တံ။ ကာယဿ ပဿဒ္ဓိ ကာယပ္ပဿဒ္ဓိ။ စိတ္တဿ ပဿဒ္ဓိ စိတ္တပ္ပဿဒ္ဓီတိအာဒိနာ သမာသော။ ပဿမ္ဘနံ ပဿဒ္ဓိ။ သန္တသီတလဘာဝေါတိ အတ္ထော။ ယေသံ ဣဒံ ဒွယံ ဒုဗ္ဗလံ ဟောတိ။ တေ ပုညကမ္မေသု စိတ္တသုခံ နပိန္ဒန္တိ။ ဗဟိဒ္ဓါဧဝ နေသံ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒတိ။ သန္တတ္တေ ပါသာဏပိဋ္ဌေ ထပိတမစ္ဆောဝိယ ဟောတိ။ ယေသံ ပန ဗလဝံ ဟောတိ။ တေယေဝ တတ္ထ တံ ဝိန္ဒန္တိ။ တေသံ စိတ္တံ သီတလေ ဥဒကေ ပက္ခိတ္တ မစ္ဆော ဝိယ ဟောတိ။
၁၀၅။ လဟုဘာဝေါ လဟုတာ။ အဂရုတာ အဒန္ဓတာတိ အတ္ထော။ ယေသံ ဣဒံ ဒုဗ္ဗလံ။ တေသံ စိတ္တံ ပုညကမ္မေသု နပသာရေတိ သင်္ကောစတိ။ တတ္တပါသာဏေ ပက္ခိတ္တပဒုမပုပ္ဖံ ဝိယ ဟောတိ။ ယေသံ ပန ဗလဝံ။ တေသံ စိတ္တံ တတ္ထ ပသာရေတိ။ သီတလေ ဥဒကေ ပက္ခိတ္တ ပဒုမပုပ္ဖံ ဝိယ ဟောတိ။
၁၀၆။ မုဒုဘာဝေါ မုဒုတာ။ ယေသံ ဣဒံ ဒုဗ္ဗလံ။ တေသံ စိတ္တံ ပုညကမ္မေသု ထဒ္ဓံ ဟောတိ။ ဝေရီနံ မဇ္ဈေ ဂတမဟာယောဓောဝိယ ဟောတိ။ ယေသံ ပန ဗလဝံ။ တေသံ စိတ္တံ တတ္ထ မုဒု ဟောတိ။ ဝိယညာတီနံ မဇ္ဈေ ဂတမဟာယောဓော ဝိယ ဟောတိ။
၁၀၇။ ကမ္မနိ သာဓု ကမ္မညံ။ တဒေဝ ကမ္မညတာ။ ယေသံ ဣဒံ ဒုဗ္ဗလံ။ တေသံ စိတ္တံ ပုညကမ္မေသု ယထိစ္ဆိတံ ထပေတုံ နလဗ္ဘတိ၊ ဝိက္ကိရတိ။ ပဋိဝါတေ ခိတ္တထုသမုဋ္ဌိဝိယ ဟောတိ။ ယေသံ ပန ဗလဝံ။ တေသံယေဝ တံ တတ္ထ ယထိစ္ဆိတံ ထပေတုံ လဗ္ဘတိ နဝိက္ကိရတိ။ ပဋိဝါတေ ခိတ္တသုဝဏ္ဏက္ခန္ဓောဝိယ ဟောတိ။
၁၀၈။ ပဂုဏဿ ¶ ဘာဝေါ ပါဂုညံ။ တဒေဝ ပါဂုညတာ။ ယေသံ ဣဒံ ဒုဗ္ဗလံ။ တေသံ စိတ္တံ ပုညကမ္မေသု ဝိကမ္ပတိ ဝိဟညတိ။ ဂမ္ဘီရေ ဥဒကေ ခိတ္တဝါနရောဝိယ ဟောတိ။ ယေသံ ပန ဗလဝံ၊ တေ သံ တံ တတ္ထ နဝိကမ္ပတိ နဝိဟညတိ။ ဂမ္ဘီရေ ဥဒကေ ခိတ္တ ကုမ္ဘိလော ဝိယ ဟောတိ။
၁၀၉။ ဥဇုဧဝ ဥဇုကံ၊ ဥဇုကဿ ဘာဝေါ ဥဇုကတာ။ ယေသံ ဣဒံ ဒုဗ္ဗလံ။ တေသံ စိတ္တံ ပုညကမ္မေသု ဝိသမဂဟိကံ ဟောတိ။ ကဒါစိ လီနံ။ ကဒါစိ ဥဒ္ဓဋံ။ ကဒါစိ ဩနတံ။ ကဒါစိ ဥန္နတံ။ သုရာမဒမတ္တဿ မဂ္ဂဂမနံ ဝိယ ဟောတိ။ ယေသံ ပန ဗလဝံ၊ တေသံ တံ ဝုတ္တဝိပရိယ ယေန ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ။
၁၁၀။ ဧတ္ထစ သိဒ္ဓေသုပိ စိတ္တပ္ပဿဒ္ဓါဒိကေသု ဝုတ္တေသု ဝိသုံ ကာယပ္ပဿဒ္ဓါဒီနံ ဝစနံ တေသံ ဝသေန ရူပကာယဿပိ ပဿဒ္ဓါဒိ ဒီပနတ္ထန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တတ္ထ တံ တံ သုတ္တန္တံ သုတွာ ဂေလညဝုဋ္ဌာ နာဒီသု ရူပကာယဿ ပဿဒ္ဓဘာဝေါ ပါကဋော ဣဒ္ဓိမန္တာနံ ဣဒ္ဓိယာ အာကာသဂမနာဒီသု လဟု ဘာဝေါ။ ကာယံ ခုဒ္ဒကံ ဝါ မဟန္တံ ဝါ ကတွာ နိမ္မိနနေသု မုဒုဘာဝေါ။ အန္တောပထဝိယံဝါ အန္တောပဗ္ဗတေ သုဝါ အသဇ္ဇမာနံ ကတွာ ဂမနာဒီသု ကမ္မညဘာဝေါ။ နာဂဝဏ္ဏံဝါ ဂရုဠဝဏ္ဏံဝါ ကတွာ နိမ္မိနနာဒီသု ပဂုဏဘာဝေါ တေသွေဝ သဗ္ဗေသု ယထာနိမ္မိတဝသေန စိရပ္ပဝတ္တိဘာဝေသု ဥဇုကဘာဝေါ ပါကဋော ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သမံ ဓာရေန္တီတိ သာဓာရဏာ၊ သဗ္ဗေဟိ သောဘဏစိတ္တေဟိ၊ တေသံဝါ သာဓာရဏာ သောဘဏ သာဓာရဏာ။
၁၁၁။ သမ္မာဝါစာတိ ဧတ္ထ တိဝိဓာ သမ္မာဝါစာ ကထာ၊ စေတနာ၊ ဝိရတိဝသေန၊ တတ္ထ အတ္ထဓမ္မပ္ပဋိသံယုတ္တာ သုဘာသိတာ ဝါစာ ကထာ သမ္မာဝါစာနာမ။ တံသမုဋ္ဌာပိကာ ကုသလကြိယစေတနာ စေတနာသမ္မာဝါစာနာမ။ ယာ ပန မုသာဝါဒါ ဝေရမဏာဒီနိ သိက္ခာပဒါနိ သမာဒိယန္တဿဝါ အဓိဋ္ဌဟန္တဿဝါ သမ္ပတ္တံ ဝတ္ထုံ အဝီတိက္ကမန္တဿဝါ ပါပဝိရမဏာကာရေန စိတ္တဿ ပဝတ္တိ။ အယံ ဝိရတိ သမ္မာဝါစာနာမ။ သာ ဣဓ အဓိပ္ပေတာ။ သမ္မာ ဝဒန္တိ ဧတာ ယာတိ ¶ သမ္မာဝါစာ။ ဧတာယာတိ စေတ္ထ ကရဏတ္ထေ ဟေတုအတ္ထေ ဝါ ကရဏဝစနံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ တတ္ထ ဝါစာယ သိက္ခာပဒါနိ သမာဒိယန္တဿ သမာဒါနဝစနာနိ သန္ဓာယ ကရဏတ္ထော ဟေတုအတ္ထော စ ယုဇ္ဇတိ။ တတော ယထာသမာဒိန္နာနိဝါ ယထာဓိဋ္ဌိတာနိဝါ သိက္ခာပဒါနိ သုဋ္ဌုရက္ခာမာတိ ယာနိ အနဝဇ္ဇာနိဧဝ ဝစနာနိ ဝဒန္တာ ဝိစရန္တိ။ တာနိ သန္ဓာယ ကရဏတ္ထာနုကူလော ဟေတု အတ္ထောယေဝ ယုဇ္ဇတီတိ။ အထဝါ၊ တထာ ဝဒန္တုဝါ မာဝါ။ အယံပန ဝဒမာနေသု သတိ တေသံ သမ္မာ ဝတ္တုံဧဝ ဒေတိ။ နမိစ္ဆာ ဝတ္တုန္တိ ကတွာ သမ္မာ ဝါစာတွေဝ ဝုစ္စတိ။ အပိစ၊ အယံ ဝစီဒုစ္စရိတာနံ ပဇဟနဝသေန ပဝတ္တမာနာ ဝစီဒွါရသုဒ္ဓိယာ ဧဝ ဟောတီတိ သမ္မာဝါစာတိ ဝုစ္စတီတိ။
၁၁၂။ သမ္မာကမ္မန္တောပိ တိဝိဓော ကြိယာ၊ စေတနာ၊ ဝိရတိ ဝသေန။ တတ္ထ ယံကိဉ္စိ အနဝဇ္ဇံ ကမ္မံ ကရောန္တဿ ကာယိကကြိယာ ကြိယာကမ္မန္တောနာမ။ တံသမုဋ္ဌာပိကာ စေတနာ စေတနာကမ္မန္တော နာမ။ ယာ ပန ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏာဒီနိ သိက္ခာပဒါနိ သမာဒိ ယန္တဿဝါ အဓိဋ္ဌဟန္တဿဝါ သမ္ပတ္တံ ဝတ္ထုံ အဝီတိက္ကမန္တဿဝါ ပါပဝိရမဏာကာရေန စိတ္တဿ ပဝတ္တိ။ အယံ ဝိရတိ သမ္မာကမ္မန္တော နာမ။ သမ္မာ ကရောန္တိ ဧတေနာတိ သမ္မာကမ္မံ၊ တဒေဝ သမ္မာ ကမ္မန္တော သုတ္တန္တော ဝနန္တောဝိယ။ သေသမေတ္ထ ဝုတ္တနယမေဝ။
၁၁၃။ သမ္မာအာဇီဝေါပိ ဝီရိယ၊ ဝိရတိဝသေန ဒုဝိဓော။ တတ္ထ ပကတိယာ အနဝဇ္ဇာနိ ကသိကမ္မာဒီနိဝါ ဘိက္ခာစရိယာဒီနိဝါ ကတွာ ဇီဝိတံ ကပ္ပေန္တာနံ ဥဋ္ဌာနဗလသင်္ခါတော ဝါယာမော ဝီရိယသမ္မာအာဇီဝေါနာမ။ ယာ ပန အာဇီဝသုဒ္ဓိံ အပေက္ခိတွာ အတ္တနော အာဇီဝသီလဝိပတ္တိကာရဏာနိ ကာယဝစီဒုစ္စရိတာနိ ပဇဟန္တာနံ ပါပဝိရမဏာကာရေန စိတ္တဿ ပဝတ္တိ။ အယံ ဝိရတိ အာဇီဝေါနာမ။ အယမိဓာဓိပ္ပေတော။ သမ္မာ အာဇီဝန္တိ ဇီဝိတံ ပဝတ္တေန္တိ ဧတေနာတိ သမ္မာအာဇီဝေါ။ သေသမေတ္ထ ဝုတ္တနယမေဝါတိ။
၁၁၄။ ဧကေကာပိ စေတ္ထ သမ္ပတ္တ ဝိရတိ၊ သမာဒါန ဝိရတိ၊ သမုစ္ဆေဒဝိရတိဝသေန တိဝိဓာ။ တတ္ထ ယာ သိက္ခာပဒါနိ အသမာ ဒိယိတွာဝါ ¶ သမာဒိန္နာနိပိဝါ တာနိ အနပေက္ခိတွာ ကေဝလံ ဟိရိ ဩတ္တပ္ပဗလေနေဝ သမ္ပတ္တံ ဝတ္ထုံ အဝီတိက္ကမန္တာနံ ဥပ္ပန္နာ ဝိရတိ။ အယံ သမ္ပတ္တဝိရတိနာမ။ သာ ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏာယေဝ။ ပဉ္စသိက္ခာ ပဒါ ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏာတိ ဟိ ဝုတ္တံ။ ယာ ပန သိက္ခာပဒါနိ သမာဒိ ယန္တဿဝါ အဓိဋ္ဌဟန္တဿဝါ ယထာသမာဒိန္နာနိဝါ ယထာဓိဋ္ဌိတာနိ ဝါ သုဋ္ဌုရက္ခာမီတိ သမ္ပတ္တ ဝတ္ထုံ အပီတိက္ကမန္တဿဝါ ဥပ္ပန္နာ။ အယံ သမာဒါနဝိရတိနာမ။ သာ ပန ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏာဝါ ဟောတိ အနာဂတာရမ္မဏာဝါ။ တထာ ဟိ ပဉ္စသိက္ခာပဒါ ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏာတိ ဣဒံ သမ္ပတ္တဝိရတိဝသေန ဝုတ္တန္တိ အဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တံ။ မဂ္ဂက္ခဏေ ပန သဗ္ဗဒုစ္စရိတာနံ ပစ္စယသမုစ္ဆေဒဝသေန ဥပ္ပန္နာ သမုစ္ဆေဒဝိရတိနာမ။ သာ ပန နိဗ္ဗာနာရမ္မဏာဧဝ။ ဖလဝိရတိပိ ဧတ္ထေဝ သင်္ဂဟိတာတိ။ တတ္ထ လောကိယဝိရတိယော ဇီဝိတိန္ဒြိယာဒီနိ ဝီတိက္ကမိတဗ္ဗဝတ္ထူနိ အာရမ္မဏံ ကတွာ ပါဏာတိပါတာဒီနိ ဝိရမိတဗ္ဗဝတ္ထူနိ ပဇဟန္တိ။ လောကုတ္တရဝိရတိယော ပန နိဗ္ဗာနံ အာရမ္မဏံ ကတွာ တာနိယေဝ ဝိရမိတဗ္ဗဝတ္ထူနိ ပဇဟန္တီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
၁၁၅။ ပရဒုက္ခေ သတိ ကာရုဏိကာနံ ဟဒယခေဒံ ကရောတီတိ ကရုဏာ။ ကိရတိဝါ ပရဒုက္ခံ ဝိက္ခိပတိ၊ ကိဏာတိဝါ ပရဒုက္ခံ ဟိံသတီတိ ကရုဏာ။ ကိရီယတိ ဒုက္ခိတေသု ပသာရီယတီတိဝါ ကရုဏာ။ အပိစ ကလိ ဥဏာတိ ဆေဒေါ။ ကလီတိ ဒုက္ခံ ဝုစ္စတိ၊ ယထာ-ကလိ သမ္ဘဝေ ဘဝေတိ။ ကလီတိဝါ ပါပပိ ပရာဇယောပိ ဝုစ္စတိ။ ပါပေ ကလိ ပရာဇယေတိ ဟိ ဝုတ္တံ။ သဗ္ဗဉ္စေတံ ကာရုဏိကာ နံ ကာရုညဟေတုဘူတမေဝ ဟောတိ။ ဣတိ ကလိံ ဒုက္ခံဝါ ပါပံဝါ သဗ္ဗသမ္ပတ္တိတော ပရာဇယံဝါ သတ္တေဟိ အဝန္တိ ရက္ခန္တိ၊ သတ္တေဝါ တတော ဝိဓကလိတော အဝန္တိ ရက္ခန္တိ ကာရုဏိကာ ဇနာ ဧတာယာတိ ကရုဏာ။
၁၁၆။ ပရသမ္ပတ္တိံ ဒိသွာ မောဒန္တိ ဧတာယာတိ မုဒိတာ။ နတ္ထိ ပမာဏံ ဧတေသန္တိ အပ္ပမာဏာ၊ သတ္တာ။ အပ္ပမာဏေသု ဘဝါတိ အပ္ပမညာ။ ဧတာဟိ ဧတ္တကေသုယေဝ သတ္တေသု ပဝတ္တေတဗ္ဗာ။ န ဣတော အညေသူတိ ဧဝံ ပရိစ္ဆေဒပ္ပမာဏဿ အဘာဝါ ဧကသ္မိံ သတ္တေ ပဝတ္တာပိ အပ္ပမညာဧဝနာမ ဟောန္တီတိ။
[၇၇] ဋီကာသု ပန
အပ္ပမာဏသတ္တာ ¶ ရမ္မဏတ္တာ အပ္ပမာဏာ။ တာဧဝ အပ္ပမညာတိ ဝုတ္တံ။ တံ န သုန္ဒရံ။
၁၁၇။ ပညိန္ဒြိယန္တိ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တော အမောဟောဧဝ။ သော ဟိ ပဇာနနဋ္ဌေန ပညာ၊ အဓိပတိယဋ္ဌေန ဣန္ဒြိယဉ္စာတိ ကတွာ ပညိန္ဒြိယန္တိ ဝုစ္စတီတိ။
သောဘဏရာသိမှိ ပရမတ္ထဒီပနာ။
၁၁၈။ ဧတ္တာဝတာတိအာဒိ တိဏ္ဏံ ရာသီနံ သင်္ဂဟော။ ဧဝံ ဒွိပညာသ သရူပံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ စေတောယုတ္တပ္ပကာရံ ဒဿေန္တော တေသန္တိအာဒိမာဟ။ ဣတော စေတသိကာနံ သရူပဒဿနတော ပရံ တေသံ စိတ္တာဝိယုတ္တာနံ စိတ္တေန အဝိယုတ္တာနံ စေတသိကာနံ စိတ္တုပ္ပာဒေသု ပစ္စေကံ သမ္ပယောဂေါ တထာယောဂံ ဝုစ္စတေတိ ယောဇနာ။ စိတ္တုပ္ပာဒေသူတိ စိတ္တေသု ဣစ္စေဝ အတ္ထော။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ စေတသိကာ ဧတေသူတိ ဥပ္ပာဒါ။ စိတ္တာနိဧဝ ဥပ္ပာဒါ စိတ္တုပ္ပာဒါတိ ကတွာ။ ဒွိပဉ္စဝိညာဏာနံ သဗ္ဗဒုဗ္ဗလတ္တာ တေသု ဆ ပကိဏ္ဏကာ နုပ္ပဇ္ဇန္တိ။ ဘာဝနာဗလေန ပဟီနတ္တာ ဝိတက္ကော ဒုတီယဇ္ဈာနိကာဒီသု၊ ဝိစာရော တတီယဇ္ဈာနိကာဒီသု၊ ပီတိ စတုတ္ထဇ္ဈာနိကာဒီသု နုပ္ပဇ္ဇတိ။ သန္နိဋ္ဌာနသဘာဝတ္တာ အဓိမောက္ခော အသန္နိဋ္ဌာနသဘာဝေ ဝိစိကိစ္ဆာ စိတ္တေ နုပ္ပဇ္ဇတိ။ ဝီရိယံ ဗလနာယကတ္တာ ဒုဗ္ဗလေသု ပဉ္စဒွါရာဝဇ္ဇနာ ဒီသု သောဠသစိတ္တေသု နုပ္ပဇ္ဇတိ။ ပီတိ သမ္ပိယာယနသဘာဝတ္တာ ဒေါမနဿုပေက္ခာ သဟဂတေသု နုပ္ပဇ္ဇတိ။ ဆန္ဒော ဣစ္ဆာသဘာဝတ္တာ ဣစ္ဆာရဟိတေသု အဟေတုကေသု မောမူဟစိတ္တေသုစ နုပ္ပဇ္ဇတီတိ အာဟ ပကိဏ္ဏကေသုပန ဝိတက္ကော။လ။ မောမူဟဝဇ္ဇိတစိတ္တေသူတိ။ တေ ပန စိတ္တုပ္ပာဒါ ပကိဏ္ဏကဝိဝဇ္ဇိတာ သပကိဏ္ဏကာတိ သမ္ဗန္ဓော။
၁၁၉။ အကုသလေသူတိ အကုသလစေတသိကေသု။ သဗ္ဗာကုသလ သာဓာရဏာနာမ။ တသ္မာ သဗ္ဗေသုပိ ဒွါဒသာကုသလစိတ္တေသု လဗ္ဘန္တီတိ ယောဇနာ။
[၇၈] ဝိဘာဝနိယံ ပန
ပစ္ဆိမံ ¶ ပုရိမဿ သမတ္ထနဝစနန္တိ အဓိပ္ပေတံ။ တံ န သုန္ဒရံ။
ဣဒဉှိ ဌာနံ စိတ္တေသု လဗ္ဘမာနတာဒဿနပဓာနန္တိ။ ယသ္မာ ပန သဗ္ဗာနိ အကုသလစိတ္တာနိ ဣမေဟိ စတူဟိ ဝိနာ နုပ္ပဇ္ဇန္တိ။ န ဟိ တာနိ ပါပေသု အာဒီနဝံ ပဿိတွာ ဌိတာနံ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ နစ တေဟိ လဇ္ဇာယဝါ ဘယေနဝါ ဥက္ကဏ္ဌိတာနံ။ နာပိ ကုသလေသု ဓမ္မေသု သမာဟိတာနန္တိ။ တသ္မာ တေ သဗ္ဗေသု တေသု လဗ္ဘန္တီတိ။ ယသ္မာစ ဒိဋ္ဌိမာနာ ခန္ဓေသု အဿာဒံ အမုဉ္စိတွာဝ တေသု တထာ တထာ အာမသိတွာ ပဝတ္တန္တိ။ တသ္မာ တေ လောဘမူလစိတ္တေသွေဝ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ တတ္ထ ဥပ္ပဇ္ဇန္တေသု ပန တေသု ဒိဋ္ဌိ ခန္ဓေသု အတ္တဂ္ဂါဟံ ဒဠှံ ဂဟေတွာ တံ အတ္တံ နိစ္စတာဒီဟိ မိစ္ဆာသဘာဝေဟိဧဝ ပရာမသန္တီ ပဝတ္တတိ။ မာနော ပန ခန္ဓေ အဟန္တိ ဒဠှံ ဂဟေတွာ တံ ဂဟိတာကာရံ သေယျ တာဒီဟိဧဝ အာမသန္တော ပဝတ္တတိ။ တသ္မာ တေ အာမသနာကာရတော အသဒိသဝုတ္တိနောဧဝ ဟောန္တီတိ အာဟ။ ဒိဋ္ဌိစတူသု။လ။ ဝိပ္ပယုတ္တေသူတိ။ ယေ ပန ဒိဋ္ဌိဂတိကာ ဒိဋ္ဌိယာ ယထာဂဟိတံ အတ္တာနမေဝ အဟန္တိ ဂဏှန္တိ။ တေသံပိ ဒိဋ္ဌိမာနာ အာမသနာကာရံ ပတွာ အသဒိသဝုတ္တိကာဧဝ ဟောန္တိ။ န ဟိ မာနဿ ဝိယ ဒိဋ္ဌိယာ အတ္တ သံပဂ္ဂဟဏေ ဗျာပါရော အတ္ထိ။ န စ ဒိဋ္ဌိယာ ဝိယ မာနဿ ဓမ္မာနံ အယာထာဝပက္ခပရိကပ္ပနေတိ။ တေနေဝ ဟိ အဟံဂါဟော မာနော အနာဂါမီနံပိ ပဝတ္တတိ။ အတ္တဂ္ဂါဟဘူတာ ပန ဒိဋ္ဌိ ပုထုဇ္ဇနာန မေဝါတိ။
[၇၉] ဝိဘာဝနိယံ ပန
‘‘မာနောပိ အဟံမာနဝသေန ပဝတ္တနတော ဒိဋ္ဌိသဒိသောဝ ပဝတ္တတီတိ ဒိဋ္ဌိယာ သဟ ဧကစိတ္တုပ္ပာဒေ နပဝတ္တတီ’’တိ ဝတွာ ကေသရ သီဟော ပမာယ တံ အတ္ထံ သာဓေတိ။ တံ န သုန္ဒရံ။
သဒိသပ္ပဝတ္တိ ဟိ နာမ သဟပဝတ္တိယာ ဧဝ ကာရဏန္တိ။ မစ္ဆရိယံ ပန အတ္တသမ္ပတ္တီသု လဂ္ဂနလောဘသမုဋ္ဌိတံပိ တာသံ ပရေဟိ သာဓာရဏဘာဝံ ¶ အသဟနာကာရေန ပဝတ္တတ္တာ ဧကန္တေန ပဋိဃသမ္ပ ယုတ္တမေဝ ဟောတီတိ ဝုတ္တံ ဒေါသော။လ။ စိတ္တေသူတိ။ အကမ္မည လက္ခဏံ ထိနမိဒ္ဓံ ကမ္မညသဘာဝေသု အသင်္ခါရိကေသု နသမ္ဘဝတီတိ ဝုတ္တံ ထိနမိဒ္ဓံ ပဉ္စသု သသင်္ခါရိက စိတ္တေသူတိ။ စတ္တာရော သဗ္ဗာ ကုသလသာဓာရဏာ။ တယော လောဘ ဒိဋ္ဌိမာနာ။ စတ္တာရော ဒေါသာဒယော။ ဒွယံ ထိနမိဒ္ဓံ။ ဝိစိကိစ္ဆာ စိတ္တေစာတိ စသဒ္ဒေါ အဝဓာရဏေ။ ဝိစိကိစ္ဆာစိတ္တေဧဝါတိ အတ္ထော။ စတုဒ္ဒသ အကုသလ စေတသိကာ။
၁၂၀။ သောဘဏေသူတိ သောဘဏစေတသိကေသု။ လောကုတ္တရေ အဋ္ဌင်္ဂိကမဂ္ဂေ တီသု ခန္ဓေသု ပညာက္ခန္ဓေ သမ္မာသင်္ကပ္ပော နာမ သမ္မာဒိဋ္ဌိပစ္ဆိမကောဝ ဟောတိ။ တသ္မာ ပါဒကဇ္ဈာနာဒိဝသေန တသ္မိံ အသတိပိ ပညာက္ခန္ဓော နပရိဟာယတိ။ သီလသမာဓိက္ခန္ဓဓမ္မေသု ပန ဧကော ဧကဿ ကိစ္စံ နသာဓေတိ။ တသ္မာ လောကုတ္တရ မဂ္ဂေါ သတ္တင်္ဂိကတော ဟေဋ္ဌာ နပဝတ္တတီတိ အာဟ ဝိရတိယော ပန တိဿောပိ။လ။ လဗ္ဘန္တီတိ။ နိယတာဝ ဧကတောဝ သဗ္ဗထာပိ လဗ္ဘန္တီတိ ယောဇနာ။ တတ္ထ နိယတာဝါတိ န လောကိယေသုဝိယ ကဒါစိဧဝ လဗ္ဘန္တိ။ အထခေါ သဗ္ဗဒါပိ နိယတာ ဟုတွာဝ လဗ္ဘန္တိ။ ကသ္မာ၊ လောကုတ္တရဓမ္မာနံ နိစ္စံ သီလေသု ပရိပူရကာရိတာဝသေန ပဝတ္တတ္တာ။ န ဟိ တေ လောကိယာ ဝိယ ကဒါစိ ဒါနဝသေန ကဒါစိ သုတပရိယတ္တိဝသေန ကဒါစိ ကသိဏဘာဝနာဒိဝသေန ပဝတ္တန္တီတိ။ ဧကတော ဝါတိ နလောကိယေသု ဝိယ ဝိသုံ ဝိသုံ လဗ္ဘန္တိ။ အထခေါ တိဿောပိ ဧကတော ဟုတွာဝ လဗ္ဘန္တိ။ ကသ္မာ၊ အဘိန္နာရမ္မဏတ္တာ။ န ဟိ တေ လောကိယာ ဝိယ ဝီတိက္ကမိတဗ္ဗဝတ္ထုသင်္ခါတာနိ ဇီဝိတိန္ဒြိယာဒီနိ နာနာရမ္မဏာနိ အာရဗ္ဘ ပဝတ္တန္တိ။ ဧကံပန နိဗ္ဗာနမေဝ အာရဗ္ဘပဝတ္တန္တီတိ။ သဗ္ဗထာပီတိ န လောကိယေသု ဝိယ ဧကဒေ သပ္ပဟာနဝသေန လဗ္ဘန္တိ။ အထခေါ တိဿောပိ အနဝသေသ ဒုစ္စရိတ ဒုရာဇီဝပ္ပဟာနာကာရေန လဗ္ဘန္တိ။ လောကိယေသုဟိ သကိံ ဥပ္ပန္နာ သမ္မာဝါစာ စတုဗ္ဗိဓာနိ ဝစီဒုစ္စရိတာနိ သဗ္ဗာနိ ဧကတော ပဇဟိတုံ နသက္ကောတိ။ မုသာဝါဒဝိရတိ မုသာဝါဒမေဝ ပဇဟိတုံ သက္ကောတိ။ န ဣတရာနိ။ မုသာဝါဒံပိ သမူလံ သာနုသယံ ပဇဟိတုံ နသက္ကောတိ။ ¶ တထာ ပိသုဏဝါစာ ဝိရတိ ပိသုဏဝါစမေဝ ပဇဟိတုံ သက္ကောတိ။ န ဣတရာနိ။ ပိသုဏဝါစံပိ သမူလံ သာနုသယံ ပဇဟိတုံ န သက္ကောတိ။ သဗ္ဗံ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗံ။ လောကုတ္တရေသု ပန သကိံ ဥပ္ပန္နာ သမ္မာဝါစာ သဗ္ဗာနိ ဝစီဒုစ္စရိတာနိ သမူလာနိ သာနုသယာနိ ပဇဟတိ။ သကိံ ဥပ္ပန္နော သမ္မာကမ္မန္တော သဗ္ဗာနိ ကာယဒုစ္စရိတာနိ သမူလာနိ သာနုသယာနိ ပဇဟတိ။ သကိံ ဥပ္ပန္နော သမ္မာအာဇီဝေါ သဗ္ဗာနိ အာဇီဝဟေတုကာနိ ကာယဝစီဒုစ္စရိတာနိ သမူလာနိ သာနုသယာနိ ပဇဟတိ။ ဣတိ တိဿော လောကုတ္တရေသုဧဝ သဗ္ဗထာပိ လဗ္ဘန္တီတိ။ ဝိသဒ္ဒေါ အဝယဝသမ္ပိဏ္ဍနတ္ထော။ သကိံ ဥပ္ပန္နာ ဧကာ သမ္မာဝါစာ မုသာဝါဒပ္ပဟာနဝသေနာပိ လဗ္ဘတိ။ နကေဝလဉ္စ တပ္ပဟာနဝသေနေဝ။ အထခေါ ပိသုဏဝါစာပဟာနဝသေနပိ လဗ္ဘတီတိ သဗ္ဗံ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဧတ္ထစ ဒုစ္စရိတာနိ သမူလာနိ သာနုသယာနီတိ ဧတ္ထ ကာယဝစီစောပန ဘာဂိယာနိ ကာမရာဂါနုသယာဒီနိ ဥပရိမဂ္ဂဝဇ္ဈာနိ ကိလေသဇာတာနိ အရူပသေက္ခာနံပိ သန္တိယေဝ။ ကာမရူပသေက္ခာနံ ပန ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထိ။ တသ္မာ တေသံ ပဇဟနဝသေန ဥပရိမဂ္ဂ ဖလဝိရတီနံ ဒုစ္စရိတပ္ပဟာနံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ကာမာဝစရကုသလေသွေဝ၊ နပန ကာမာဝစရဝိပါကကြိယစိတ္တေသု၊ နာပိမဟဂ္ဂတစိတ္တေသူတိ အဓိပ္ပာယော။ ကာမာဝစရကုသလေသုပိ ကာမဘူမိယံ ဥပ္ပန္နေသုဧဝ၊ နရူပါရူပဘူမိယံ ဥပ္ပန္နေသု။ န ဟိ ဗြဟ္မာနံ ဝိရမိတဗ္ဗဝတ္ထု သင်္ခါတာနိ ကာယဝစီဒုစ္စရိတာနိနာမ အတ္ထိ။ နစ လောကိယဝိရတိယော ဝိရမိတဗ္ဗ ဝတ္ထုရဟိတေသု ပုဂ္ဂလေသု ပဝတ္တန္တီတိ။ ဥပရိ ဆကာမာဝစရဒေဝေ သုပိ နပဝတ္တန္တီတိ ဝဒန္တိ။ တံ ကထာဝတ္ထုမှိ ဝိစာရိတမေဝ။ ယဒိ ဧဝံ မနုဿလောကေပိ တီသု ဟေဋ္ဌိမဖလဋ္ဌေသု တာသံ အပ္ပဝတ္တိ အာပဇ္ဇတိ။ န ဟိ တေသံပိ ပါဏာတိပါတာဒီနိ ဝိရမိတဗ္ဗဝတ္ထူနိနာမ အတ္ထီတိ။ သစ္စံ၊ ဣဓ ပန သတ္တဝိဓအာပတ္တိက္ခန္ဓာပိ ဝိရမိတဗ္ဗဝတ္ထုဋ္ဌာနေ ဌိတာ။ တထာ တိဝိဓကုဟနဝတ္ထူနိစ။ တာနိစ ကာနိစိ တေသံ ဖလဋ္ဌာနံပိ သာဓာရဏာနိဧဝ။ မနုဿာနဉ္စ ယာနိ ကာနိစိ တဿ တဿ သမာဒိန္နဿ သိက္ခာပဒဿ ဝတ္ထူနိပိ ဝိရမိတဗ္ဗဝတ္ထူနိဧဝ။ ယာနိပိ ကာမသေက္ခာနံ ကာယဝါစာ ဝိပ္ဖန္ဒနကရာနိ ကိလေသဇာတာနိ သမုစ္ဆေဒဝိရတီနံ ဝတ္ထုဘူတာနိ သန္တိ။ တာနိ တေသံ တဒင်္ဂ ဝိရတီနံပိ ¶ ဝတ္ထူနိဧဝါတိ။ ကဒါစိ သန္ဒိဿန္တီတိ သမာဒါနသမ္ပတ္တဝိရတီနံ အညတရဝသေန ပဝတ္တကာလေဧဝ သန္ဒိဿန္တိ။ ဧဝံ သန္ဒိဿ မာနာပိ ဘိန္နာရမ္မဏတ္တာ နဧကတော ဟုတွာ သန္ဒိဿန္တီတိ ဝုတ္တံ ဝိသုံ ဝိသုန္တိ။ ဝိသုံဝိသုံ သန္ဒိဿမာနာပိ ဧကေကဒုစ္စရိတပ္ပဟာနဝသေနေဝ သန္ဒိဿန္တိ။ န လောကုတ္တရေသု ဝိယ သဗ္ဗထာပီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
၁၂၁။ အပ္ပနာပတ္တာနံ အပ္ပမညာနံ သောမနဿသဟဂတဘာဝေါဝ ဝိဘင်္ဂေ ဝုတ္တောတိ ဝုတ္တံ ပဉ္စမဇ္ဈာနဝဇ္ဇိတမဟဂ္ဂတစိတ္တေသူတိ။ ဧတာဟိ ပရသတ္တာနံ ဟေတု အဓိမတ္တဗျာပါရာ ဟောန္တိ၊ တသ္မာ အတိသန္တာယ နိဗျာပါရာယ ပဉ္စမဇ္ဈာနုပေက္ခာယ သဟ နပဝတ္တန္တီတိ။ အပ္ပနာပုဗ္ဗဘာဂဘူတာနံ ပန တာသံ ဥပေက္ခာဝေဒနာယပိ သမ္ပယောဂေါ အဋ္ဌကထာယံ အနုညာတောယေဝါတိ ဝုတ္တံ ကာမာဝစရ။လ။ စိတ္တေသုစာတိ။ ကဒါစီတိ ကာရုညပ္ပကတိကဿ အနိဿုကိနောစ ပရေသံ ဝိပတ္တိသမ္ပတ္တိဒဿနကာလေ။ နာနာဟုတွာ ဇာယန္တီတိ တေသံ ဝိပတ္တိဒဿနကာလေ အနုကမ္ပနဝသေန ကရုဏာ ဧဝ ဇာယတိ၊ နမုဒိတာ။ သမ္ပတ္တိဒဿနကာလေ ပန မောဒနဝသေန မုဒိတာဝ ဇာယတိ၊ နကရုဏာတိ ဧဝံ ဝိသုံ ဝိသုံ ဟုတွာ ဇာယန္တီတိ အတ္ထော။ ယသ္မာ ပနေတာ ဒေါသသမုဋ္ဌိတာနံ ဝိဟိံသာ အရတီနံ နိဿရဏဘူတာတိ သုတ္တန္တေသု ဝုတ္တာ။ ဒေါမနဿပဋိပက္ခဉ္စသော မနဿမေဝ ဟောတိ။ တသ္မာ တာသံ အပ္ပနာပုဗ္ဗဘာဂဘူတာနံပိ နိစ္စံ သောမနဿယောဂမေဝ ကေစိ ဣစ္ဆန္တီတိ ဝုတ္တံ ဥပေက္ခာသဟဂတေသု။လ။ ကေစိ ဝဒန္တီတိ။ သော ပန တေသံ ဝါဒေါ အဋ္ဌကထာယပိ သဟ ဝိရုဒ္ဓါ။ တသ္မာ တံ ဗဟူ ဝိညုနော န သမ္ပဋိစ္ဆန္တီတိ ကတွာ သောဝါဒေါ ထေရေန ကေစိဝါဒေါနာမ ကတော။ ယသ္မာစ သဗ္ဗေသံပိ လောကိယ လောကုတ္တရဇ္ဈာနာနံ ပုဗ္ဗဘာဂ ဘာဝနာ နာမ အပ္ပနာသန္နကာလေဧဝ သောမနဿဇ္ဈာနာနံ ပုဗ္ဗဘာဂါ သောမနဿသဟဂတာ ဟောန္တိ။ ဥပေက္ခာဈာနာနံ ပုဗ္ဗဘာဂါ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ဟောန္တိ။ အနာသန္နကာလေ ပန သဗ္ဗေသံပိ တေသံ ပုဗ္ဗဘာဂါ ကဒါစိ သောမနဿသဟဂတာ၊ ကဒါစိ ဥပေက္ခာသဟဂတာဟောန္တိ။ တသ္မာ သော ဝါဒေါ ကေစိဝါဒေါဝ ကာတုံ ယုတ္တောတိ။ ဧတ္ထစ သဗ္ဗာနိပိ သမထဝိပဿနာဘာဝနာစိတ္တာနိနာမ အာဒိမှိ ယေဘုယျေန ဥပေက္ခာသဟဂတာနိဧဝ ¶ ဘဝေယျုံ၊ ယဒိယိ တာနိ အာဒိတောယေဝ ပဋ္ဌာယ သောမနဿသဟဇာတာနိ သိယုံ။ တဒါ ဣမေ သတ္တာ သော မနဿဇာတေသု ကမ္မေသု အနဘိရတာနာမ နတ္ထီတိ အညံ ကမ္မံ ဆဍ္ဍေတွာ ဘာဝနာကမ္မမေဝ အနုယုဉ္ဇေယျုန္တိ။ ပစ္ဆာ ပန အတ္တနော ဘာဝနာယ ပုဗ္ဗာပရိယဝိသေသဒဿနကာလေဧဝ သောမနဿ သဟဇာတာနိ ဘဝန္တိ။ ပဋိကူလာ ရမ္မဏေသု ပန အသုဘဘာဝနာစိတ္တေသု ဒုက္ခိတသတ္တာရမ္မဏေသုစ ကရုဏာဘာဝနာစိတ္တေသု ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထိ။ အပိစ ဣမာ ကရုဏာမုဒိတာနာမ ပကတိကာလေပိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိယေဝ။ တာသု ပန မုဒိတာ တာဝ ဣဋ္ဌသမ္ပတ္တိဝိသယာတိ သာယေဘုယျေန သောမနဿ သဟဇာတာတိ ယုတ္တမေတံ။ ကရုဏာ ပန အနိဋ္ဌဝိပတ္တိဝိသယာတိ သာ ယေဘုယျေန ဥပေက္ခာသဟဇာတာ ဧဝ သိယာ။ နစ ဧတာ ပရသတ္တဟေတု အဓိမတ္တ ဗျာပါရာတိ ကတွာ ဥပေက္ခာဝေဒနာယ သဟ ဝိရုဒ္ဓါဧဝါတိ သက္ကာ ဝတ္တုံ။ သာ ဟိ အပ္ပနံ အပတ္တာ ဝေဒနုပေက္ခာနာမ အာရမ္မဏရသာနုဘဝနေဧဝ နိဗျာပါရာဟောတိ။ န အညကိစ္စေသု။ တထာ ဟိ သတ္တာ ဥပေက္ခာသဟဂတ စိတ္တေဟိ အဒိန္နံပိ အာဒိယန္တိ၊ ဒါနံပိ ဒေန္တိ၊ အညာနိပိ မဟန္တာနိ ပုညာပုညကမ္မာနိ ကရောန္တိယေဝါတိ။ တသ္မာ အပ္ပနာ ပတ္တာနညေဝ တာသံ ဝေဒနုပေက္ခာယ သဟ ဝိရုဒ္ဓဘာဝေါ ဝတ္တုံ ယုတ္တောတိ။
[၈၀] ဧတ္တာဝတာ ယံ ဝုတ္တံ ဝိဘာဝနိယံ
‘‘ကရုဏာမုဒိတာ ဘာဝနာကာလေ အပ္ပနာဝီထိတော ပုဗ္ဗေ ပရိစယဝသေန ဥပေက္ခာသဟဂတစိတ္တေဟိပိ ပရိကမ္မံ ဟောတိ။ ယထာတံ ပဂုဏဂန္ထံ သဇ္ဈာယန္တဿ ကဒါစိ အညဝိဟိ တဿာပိ သဇ္ဈာယနံ၊ ယထာစ ပဂုဏဝိပဿနာယ သင်္ခါရေ သမ္မသန္တဿကဒါစိ ပရိစယဗလေန ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တစိတ္တေဟိပိ သမ္မသနန္တိ ဥပေက္ခာ သဟဂတကာမာဝစရေသု ကရုဏာ မုဒိတာနံ အသမ္ဘဝဝါဒေါ ကေစိဝါဒေါ ကတော’’တိ။ တံ ပဋိက္ခိတ္တံ ဟောတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
ကိဉ္စာပိ ကသိဏနိမိတ္တာဒီနိ အာရမ္မဏာနိ အဂမ္ဘီရာနိဧဝ ဟောန္တိ။ တထာပိ ယောဂကမ္မဗလေန စိတ္တသမာဓာနဗလေန ကိလေသ ဒူရီဘာဝေနစ ¶ တဒါရမ္မဏေသု ဈာနစိတ္တေသု ဉာဏံ ဧကန္တေန ပဝတ္တ တိယေဝါတိ အာဟ သဗ္ဗေသုပိ ပဉ္စ။လ။ စိတ္တေသုစာတိ။
၁၂၂။ တယော ဝိရတိဓမ္မာ။ ဒွယံ အပ္ပမညာယုဂဠံ။ ဧဝံ သော ဘဏစေတသိကာ သောဘဏေသွေဝ စိတ္တေသု စတုဓာ စတူဟိ ပကာရေဟိ သမ္ပယုတ္တာတိ ယောဇနာ။ ဣဒါနိ သဗ္ဗေသံပိ စေတော ယုတ္တာနံ နိယတာ နိယတယောဂိဝိဘာဂံ ဒဿေတုံ ဣဿာတိအာဒိမာဟ။ ကရုဏာ အာဒိ ယဿာတိ ကရုဏာဒိ။ အပ္ပမညာ ဒွယံ။ ဣဿာမစ္ဆေရကုက္ကုစ္စာနိစ ဝိရတိယောစ ကရုဏာဒိစ ဣဿာမစ္ဆေ ရကုက္ကုစ္စဝိရတိကရုဏာဒယော။ တေ နာနာစ ဇာယန္တိ၊ ကဒါစိစ ဇာယန္တိ။ မာနောစ ကဒါစိဧဝ ဇာယတိ။ ထိနမိဒ္ဓဉ္စ တထာ ကဒါစိ ဧဝ ဇာယတိ။ ဇာယမာနံ ပန အညမညံ သဟေဝ ဇာယတိ။ နနာနာတိ ယောဇနာ။ ဧတ္ထစ အပ္ပမညာဝိရတီနံ နာနာ ကဒါစိ ယောဂေါ ဟေဋ္ဌာစ ဝုတ္တော။ ဥပရိစ ဝက္ခတိ။ ဣဿာဒီနံစ ဥပရိ ဝက္ခတိ။ မာနထိနမိဒ္ဓါနံ ပန ဣဓ ဝတ္တဗ္ဗောတိ။ တတ္ထ မာနော စတူသု ဒိဋ္ဌိဝိပ္ပယုတ္တေသု လဗ္ဘမာနောပိ ကဒါစိ တေသံ သေယျော ဟမသ္မီတိအာဒိနာ ပဝတ္တကာလေဧဝ လဗ္ဘတိ၊ နအညဒါ။ ထိနမိဒ္ဓံ ပဉ္စသု သသင်္ခါရိကေသု လဗ္ဘမာနံပိ ကဒါစိ တေသံ နိဒ္ဒါတိဘူတဝသေန အကမ္မညတာယ ပဝတ္တိကာလေဧဝ လဗ္ဘတိ။ န အညဒါ။ တဒါ လဗ္ဘမာနံပန ဒွယံ သဟေဝ လဗ္ဘတိ။ န နာနာတိ။
[၈၁] ဝိဘာဝနိယံ ပန
‘‘ထိနမိဒ္ဓံ ကဒါစိ ဣဿာမစ္ဆေရကုက္ကုစ္စေဟိစေဝ မာနေနစ သဟ ဇာယတိ။ ကဒါစိ တေဟိ တေနစ နာနာ ဇာယတီ’’တိ ယောဇနာ ဝုတ္တာ။ သာ သာရတော န ပစ္စေတဗ္ဗာ။
န ဟိ တေဟိ တေနစ တဿ သဟဘာဝေါ နာနာဘာဝေါစ ကိစ္စာရမ္မဏဝိရောဓာဝိရောဓဘာဝေန သိဒ္ဓါတိ။
ယာစ ဋီကာယံ
မာနောစ ထိနမိဒ္ဓဉ္စ ကဒါစိ နာနာ ဇာယတိ။ ကာရဏံ ဝုတ္တမေဝ။ ယောဇနာ ဝုတ္တာ။ သာပိ န သုန္ဒရာ။ ကဒါစိ သဟဇာယတီတိ။
ယထာဝုတ္တာနုသာရေနာတိ သတ္တသဗ္ဗတ္ထယုဇ္ဇန္တီတိအာဒိနာ ဝုတ္တပ္ပကာရံ အနုသာရေန သေသာတိ ဧကာဒသဟိ အနိယတ ယောဂီဟိ အဝသေသာ ဧကစတ္တာလီသဓမ္မာ။ တေ ယထာဝုတ္တာနုသာရေန အတ္တနာ လဗ္ဘမာန စိတ္တုပ္ပာဒေသု အနိယတယောဂိနော ဝေဒိတဗ္ဗာတိ ယောဇနာ။
၁၂၃။ ဧဝံ စေတသိကာနံ ယောဂဋ္ဌာနပရိစ္ဆိန္ဒနဝသေန သမ္ပယောဂနယံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ ယုတ္တဓမ္မရာသိပရိစ္ဆိန္ဒနဝသေန သင်္ဂဟ နယံ ဒဿေန္တော သင်္ဂဟဉ္စာတိအာဒိမာဟ။ ဣဒါနိ တေသံ သင်္ဂဟဉ္စ ယထာရဟံ ပဝက္ခာမီတိ ယောဇနာ။ ဆတ္တိံသာတိအာဒိ သင်္ဂဟနယဿ ဥဒ္ဒေသဂါထာ။ သတ္တပညတ္တာရမ္မဏာ အပ္ပမညာ နိဗ္ဗာနာ ရမ္မဏေသု နလဗ္ဘန္တိတိ ဝုတ္တံ အပ္ပမညာဝဇ္ဇိတာတိ တထာ အဋ္ဌသု ဒုတီယဇ္ဈာနိကစိတ္တေသု ဝိတက္ကဝဇ္ဇာ အညသမာနာ ဒွါဒသစေတ သိကာ အပ္ပမညာဝဇ္ဇိတာ တေဝီသတိ သောဘဏစေတသိကာစေတိ ပဉ္စတ္တိံသ ဓမ္မာ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆန္တီတိအာဒိနယံ တထာသဒ္ဒေန နိဒ္ဒိသတိ။ တေဧဝါတိ ဝိတက္က ဝိစာရ ပီတိသုခဝဇ္ဇာ ဥပေက္ခာသဟဂတာ တေ ဧဝ တေတ္တိံသဓမ္မာ။ အဋ္ဌသူတိ ဧတ္ထ အဋ္ဌစ အဋ္ဌစ အဋ္ဌာတိ ဧကသေသနိဒ္ဒေသော၊ ဝိစ္ဆာလောပနိဒ္ဒေသောဝါ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ပဉ္စကဇ္ဈာန ဝသေနာတိ ပါဠိယံ ပဉ္စကနယေန ဝုတ္တဿ ဈာနဘေဒဿ ဝသေန၊ စတုက္ကနယေန ဝုတ္တဿ ဈာနဘေဒဿ ဝသေန ပန စတုဓာဝ သင်္ဂဟော ဟောတီတိ အဓိပ္ပာယော။ ဒွီသု ရူပပထမဇ္ဈာနလာဘီသု ဒုတီယဇ္ဈာနံ ဥပ္ပာဒေန္တေသု မန္ဒော ဝိတက္ကမော အတိက္ကမိတုံ သက္ကောတိ။ တဿ စတုရင်္ဂိကံ ဒုတီယဇ္ဈာနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ တိက္ခပညော ပန ဝိတက္က ဝိစာရေ ဧကတော အတိက္ကမိတုံ သက္ကောတိ။ တဿ တိယင်္ဂိကံ ဒုတီယဇ္ဈာနံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ အယံ တေသံ နယာနံ ဝိသေသော။
၁၂၄။ ကိစ္စာရမ္မဏဝိရုဒ္ဓတ္တာ ဝိရတိယော မဟဂ္ဂတေသု နုပ္ပဇ္ဇန္တီတိ အာဟ ဝိရတိတ္တယဝဇ္ဇိတာတိ။ ဝိရတိယော ဟိ ကာယဝစီ ဝိသောဓနကိစ္စာ ဟောန္တိ။ မဟဂ္ဂတဇ္ဈာနာနိ ပန သုဝိသုဒ္ဓကာယဝစီ ပယောဂဿေဝ စိတ္တဝိသောဓနကိစ္စာနိ။ ဝိရတိယောစ ဝီတိက္ကမိတဗ္ဗ ဝတ္ထုံဝါ နိဗ္ဗာနံဝါ အာရဗ္ဘ ပဝတ္တန္တိ။ မဟဂ္ဂတဇ္ဈာနာနိ ပန ပညတ္တိ ယောဝါ မဟဂ္ဂတဓမ္မေဝါတိ။
၁၂၅။ ကိစ္စာရမ္မဏဝိ ¶ ရုဒ္ဓတ္တာယေဝ ဝိရတိအပ္ပမညာယော ဧကသ္မိံ စိတ္တေ ဒွေ နလဗ္ဘန္တီတိ ဝုတ္တံ။ အပ္ပမညာ ဝိရတိယော ပနေတ္ထ။လ။ ယောဇေတဗ္ဗာတိ။ ဝိရတိယော ဧကန္တေန ဒုဿိလျပ္ပဟာန ကိစ္စတ္တာ တပ္ပဟာန ကိစ္စရဟိတေသု လောကိယာဗျာကတေသု နလဗ္ဘန္တီတိ ဝုတ္တံ ဝိရတိဝဇ္ဇိတာတိ။ ပဉ္စသိက္ခာပဒါ ကုသလာယေဝါတိ ဟိ ပါဠိယံ ဝုတ္တံ။ ဣဒဉ္စ လောကိယသိက္ခာပဒါနိ သန္ဓာယ ဝုတ္တန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ အပ္ပမညာနံ သတ္တပညတ္တာရမ္မဏတ္တာ မဟာဝိပါကာနဉ္စ ဧကန္တ ပရိတ္တာရမ္မဏတ္တာ တာသံ တေသု သမ္ဘဝေါ နတ္ထီတိ ဝုတ္တံ အပ္ပမညာ ဝိရတိဝဇ္ဇိတာတိ။ နနု ကာမကုသလံ သတ္တပညတ္တာဒိ အာရမ္မဏံပိ ဟောတီတိ တဗ္ဗိပါကေနပိ တေန သဒိသာ ရမ္မဏေန ဘဝိတဗ္ဗန္တိ။ န။ ဝိကပ္ပရဟိတတ္တာ။ ပညတ္တိယော ဟိ အဝိဇ္ဇမာနတ္တာ မဟဂ္ဂတာနုတ္တရဓမ္မာစ သဏှသုခုမဓမ္မတ္တာ တထာ တထာ ဝိကပ္ပေတွာဝါ ပဋိဝိဇ္ဈိတွာဝါ ဂဏှန္တာနံ ကုသလာဒီနံ ဧဝ အာရမ္မဏဘူတာ ဟောန္တိ။ ကာမဝိပါကာနိ ပန သယံ အတိဒုဗ္ဗလတာယ အာရမ္မဏံ ဝိကပ္ပေတွာ ဝိဂဟေတုံ နသက္ကောန္တိ၊ ကုတော ပဋိဝိဇ္ဈိတွာ ဂဟေတုံ။ တသ္မာ တာနိ ပညတ္တိယောဝါ မဟဂ္ဂတာနုတ္တရဓမ္မေဝါ အာလမ္ဗိတုံ န သက္ကောန္တီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ မဟဂ္ဂတဝိပါကာနိ ပန ဝိကပ္ပရဟိတာနိပိ အပ္ပနာပတ္တကမ္မဝိသေ သနိဗ္ဗတ္တတ္တာ ဘာဝနာဗလနိမ္မိတာနိ ပညတ္တိဝိသေသာနိ အာလမ္ဗိတုံ သက္ကောန္တီတိ။
[၈၂] ဝိဘာဝနိယံ ပန
ကာမတဏှာဓိနကမ္မဇနိတတ္တာ ကာမဝိပါကာနိ ကာမတဏှာယ အာရမ္မဏဘူတေ ကာမဓမ္မေဧဝ အာလမ္ဗိတုံ လဘန္တီတိ အဓိပ္ပာယေန ‘‘ကာမတဏှာဓိနဿ ဖလဘူတတ္တာ’’တိ ဝတွာ ဒါသိပုတ္တောပမာယ တဒတ္ထံ ဝိဘာဝေတိ။ တံ ဝိစာရေတဗ္ဗံ။
ဧဝဉှိ သတိ မဟဂ္ဂတဝိပါကာနိပိ ရူပါရူပတဏှာဓိန ကမ္မဇနိတာနိ ဧဝ ဟောန္တီတိ တာနိပိ ရူပါရူပတဏှာနံ အာရမ္မဏဘူတေ မဟဂ္ဂတ ဓမ္မေဧဝ အာလမ္ဗေယျုန္တိ။ အပိစ၊ ကာမတဏှာပိ ကာမဓမ္မေဧဝ အာရမ္မဏံ ကရောတိ။ န ပညတ္တိဓမ္မေတိ နတ္ထိ။ နစ ဣတ္ထိပုရိသာဒိ ဟတ္ထ ပါဒါဒိ ပညတ္တီသု အဿာဒဝသေန ပဝတ္တာ တဏှာ ကာမတဏှာ နာမ ¶ နဟောတီတိ အတ္ထိ။ သုဘေတိ ကုသလေ။ မနေတိ နိဒ္ဓါရဏေ ဘုမ္မံ။ သုဘေ ကြိယေ ပါကေတိ နိဒ္ဓါရဏီယံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ သဟေတု။ လ။ မနေ ဒွါဒသဓာဝ သင်္ဂဟောတိဝါ ယောဇေတဗ္ဗံ။ နဝိဇ္ဇန္တေတ္ထာတိ ဝဇ္ဇိတာနံ သင်္ဂဟော။ ဧတ္ထာတိ သောဘဏစိတ္တေသု။ ဒွယန္တိ ဝိရတိအပ္ပမညာဒုကံ။ အနုတ္တရေတိ ဝိသေသကာနံ သင်္ဂဟော။ ဈာန ဓမ္မာတိ ဝိတက္ကာဒယော။ မဇ္ဈိမေ မဟဂ္ဂတေ အပ္ပမညာစ ဈာနဓမ္မာ စ။ ပရိတ္တေသု ကာမသောဘဏေသု အပ္ပမညာစ ဝိရတိ ဉာဏပီတိ ယောစ ဝိသေသကာ၊ သင်္ဂဟနယ ဘေဒကာရကာတိ အတ္ထော။
၁၂၆။ သတ္တရသဓမ္မာ လောဘဒိဋ္ဌီဟိ သဒ္ဓိံ ဧကူနဝီသတိ ဟုတွာ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆန္တီတိ ယောဇနာ။ ပီတိဝဇ္ဇိတာ အညသမာနာ ဒွါဒသ စေတသိကာ အကုသလသာဓာရဏာ စတ္တာရောစာတိ သောဠသဓမ္မာ လောဘဒိဋ္ဌီဟိ သဟ အဋ္ဌာရသ ဟုတွာ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆန္တီတိ ယောဇနာ။ ဣဿာမစ္ဆရိယ ကုက္ကုစ္စာနိ ကိစ္စတော အာရမ္မဏတော စ ဘိန္နာနိ ဟောန္တီတိ ဝုတ္တံ ဣဿာ။လ။ ယောဇေတဗ္ဗာနီတိ။ သဗ္ဗေသုပိ အကုသလစိတ္တုပ္ပာဒေသု သမ္ပယုတ္တဓမ္မာ ဓမ္မတော အသဒိသာဧဝ ဟောန္တိ။ ဂဏနတော ပန ဧကစ္စေ ဧကစ္စေဟိ သဒိသာ ဧဝ ဟောန္တီတိ ဝုတ္တံ ဒွါဒသ။လ။ သင်္ဂဟိတာဘဝန္တီတိ။ ဧတ္ထစ ပဉ္စသု အသင်္ခါရိကေသု ပထမဒုတီယေသု ဧကူနဝီသတိ။ တတီယစတုတ္ထေသု အဋ္ဌာရသ။ ပဉ္စမေ ဝီသတိ။ ပဉ္စသု သသင်္ခါရိကေသု ပထမဒုတီယေသု ဧကဝီသတိ။ တတီယစတုတ္ထေသု ဝီသတိ။ ပဉ္စမေ ဒွါဝီသတိ။ မောမူဟဒွယေ ပန္နရသာတိ ဧဝံ အကုသလေသု သတ္တ သင်္ဂဟာ ဘဝန္တိ။ တေနာဟ ဧကူနဝီသာတိအာဒိံ။ သာဓာရဏာတိ သဗ္ဗာ ကုသလသာဓာရဏာ။ သမာနာတိ အညသမာနာ။ အပရေတိ ဆန္ဒပီတိအဓိမောက္ခေ ထပေတွာ ဧကစ္စေ။
၁၂၇။ ဟသနစိတ္တေတိ ဟသိတုပ္ပာဒစိတ္တေ။ ဝေါဋ္ဌဗ္ဗနေတိ မနောဒွါရာဝဇ္ဇနေ။ သုခသန္တီရဏေတိ သောမနဿ သန္တီရဏေ။ မနော ဓာတုတ္တိကာ ဟေတုက ပဋိသန္ဓိ ယုဂဠေတိ ပဉ္စဒွါရာဝဇ္ဇန သမ္ပဋိစ္ဆနဒွယသင်္ခါတေ မနောဓာတုတ္တိကေစေဝ ဥပေက္ခာ သန္တီရဏ ဒွယသင်္ခါတေ အဟေတုက ပဋိသန္ဓိယုဂဠေစ။ သဗ္ဗတ္ထ သဗ္ဗေသု အဟေတုကေသု ¶ သတ္တ၊ တတော သေသာ ပကိဏ္ဏကာ ပန ယထာရဟံ ယုဇ္ဇန္တိ၊ ဣတိ တေတ္တိံသ ဝိဓသင်္ဂဟော မယာ ဝုတ္တောတိ ယောဇနာ။
၁၂၈။ ဣဒါနိ အယံ စေတသိကနိဒ္ဒေသောတိ ကတွာ စိတ္တဿ ဝိယ ဧကဿပိ စေတသိကဿ ဘူမိဇာတိ သမ္ပယောဂါဒိ ဘေဒေန ဝိဘာဂေါ ကထေတဗ္ဗောတိ တံ ဒဿေတုံ အန္တိမဂါထမာဟ။ ဣတ္ထံ ဣမိနာ ယထာဝုတ္တပ္ပကာရေန စိတ္တာဝိယုတ္တာနံ စေတသိကာနံ သောဠသဝိဓံ သမ္ပယောဂဉ္စ တေတ္တိံသဝိဓံ သင်္ဂဟဉ္စ ဉတွာ တေသံ ယထာ ယောဂံ စိတ္တေန သမံ ဘေဒံ ဥဒ္ဒိသေတိ ယောဇနာ။ ဖဿော တာဝ ဧကူနနဝုတိယာ ဧကဝီသသတေသုဝါ စိတ္တေသု ယုတ္တတ္တာ ဧကူနနဝုတိ ဧကဝီသသတဝိဓေဝါတိ ဧဝံ ဒွိပညာသစေတသိကေ ဝိသုံ ဝိသုံ ဥဒ္ဓရိတွာ ယထာယောဂံ ဘူမိဇာတိသမ္ပယောဂါဒိဘေဒေဟိ တေသံ ဝိဘာဂံ ကထေယျာတိ အတ္ထော။
ဣတိ ပရမတ္ထဒီပနိယာနာမ အဘိဓမ္မတ္ထသင်္ဂဟဿ
စတုတ္ထဝဏ္ဏနာယ စေတသိက သင်္ဂဟဿ
ပရမတ္ထဒီပနာ နိဋ္ဌိတာ။